76ste jaargang • nummer 13 • donderdag 2 april 2020
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
€ 2,50
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Al-Andalus was nooit verdraagzaam Het middeleeuwse Andaloesië wordt vaak voorgesteld als een vreedzaam en utopisch samenleven tussen moslims, christenen en joden. Volgens socioloog en econoom Luk Corluy gaat het om een mythe, die hij in zijn jongste boek “Al-Andalus 711-1492 - acht eeuwen godsdienst strijd in Spanje” tracht te ontkrachten.
Lees het volledige interview met Luk Corluy op blz. 11
Desinformatie van China
China telt 23 provincies. Vraag aan de man in de straat waar het coronavirus heeft toegeslagen in China en het antwoord zal zijn: in de provincie Hubei met hoofdstad Wuhan. En de rest van China bleef gespaard? Neen hoor, in alle - u leest het goed -, in alle provincies van China kwam het virus voor. Maar de perceptie bij ons is dat het coronavirus alleen in Hubei heeft toegeslagen. Knappe Chinese propaganda, zouden we durven zeggen. Wat klopt is dat het aantal patiënten en overledenen in de rest van China veel lager ligt. Alhoewel, meer en meer is men er in het westen van overtuigd geraakt dat de cijfers uit China niet kloppen. Britse wetenschappers hebben melding gemaakt dat er wel eens veel meer besmettingen zouden kunnen zijn in China dan officieel toegegeven. Er is sprake van een factor 15 of zelfs 40.
Overigens dienen alle cijfers met een korreltje zout genomen te worden, want elk land gebruikt andere registratiemethodes zodat vergelijken moeilijk is. Wie de wereldkaart met besmettingen aandacht bekijkt, zou kunnen denken dat het continent Afrika op dit ogenblik gespaard blijft van Covid-19. Dat lijkt zo, maar niets is minder waar. Er zijn op dit ogenblik gewoon minder mensen getest en ook de ziekenhuisinfrastructuur is zo goed als onbestaande. Voor veel inwoners van Afrika komt het moment – nog meer dan voorheen - om richting Europa te vluchten. Bent u er klaar voor? KARL VAN CAMP
En daar is het coronacommunisme
Dat een aantal vrijheden wordt ingeperkt om het coronavirus te bestrijden, is geen probleem voor het gros van de bevolking. Anders is het wanneer blijkt dat men een soort van soft communisme met trekken van een politiestaat begint in te voeren. Ook omdat ordehandhavers blijkbaar selectief te werk beginnen te gaan. Ondertussen krijgt de Wetstraat bovendien een aantal dictatoriale trekjes. Door de coronacrisis zou ongeveer de helft van de bevolking momenteel door de staat worden betaald. Er zijn niet alleen de meer dan een miljoen tijdelijke werklozen. Daarnaast zijn er ook de andere categorieën die op een of andere manier voor hun inkomen op de overheid zijn aangewezen. De werklozen, inactieven, gepensioneerden en zelfs het miljoen ambtenaren. Als de helft van de inwoners van dit land geld krijgt van de overheid, betekent dit ook dat de andere helft betaald wordt door de privésector. Dat is nog altijd een verschil met de staten in de periode van het vroegere Oostblok. Maar toch, het overheidsbeslag is dermate groot dat we hier gerust van een tijdelijk licht communistisch gekleurde economie kunnen spreken. En wat als er straks een factuur komt om de begrotingsputten van de crisis te vullen? De belastingdruk ligt hier al rond de 45 procent. Stijgt die straks naar 55 procent, 60 procent of meer? Dan zitten we ook in een soft-communistische situatie. Wat men wel kan hopen is dat de economie na de crisis dankzij de privésector die weer op gang komt opnieuw aantrekt. Dan zijn we misschien toch wat meer verwijderd van deze nieuwe versie van het communisme.
Een ondemocratisch politbureau In de Wetstraat lijkt men zich ondertussen wel goed te voelen bij dit communisme 2.0. Een minderheidsregering die bij volmachten regeert: echt democratisch kan men dat niet noemen. Wie daar kritiek op heeft, wordt ondertussen wel weggezet als een verzuurd figuur. “Eerst moet alle aandacht naar de aanpak van de crisis gaan”, is te horen. Dat klopt. Maar dat belet niet dat de discussie over het gebrek aan democratie gevoerd kan worden. Want hier zitten we echt wel met een probleem. Er is niet alleen de
beperkte legitimiteit van een minderheidsregering. De facto worden de maatregelen bepaald door de regering in overleg met de partijvoorzitters die vanuit de oppositie de regering-Wilmès II steunen. Niet alle partijvoorzitters. Voor de N-VA schuift Peter De Roover, fractieleider in de Kamer, aan. De N-VA vindt immers dat de controle over het beleid door de Kamerleden moet gebeuren. Bij de andere partijen denkt men daar niet zo over. Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten zetelt bijvoorbeeld in het Vlaams Parlement, niet in de Kamer. Afgezien van het ondemocratisch karakter van dat politbureau kan men zich vragen stellen bij de manier waarop het beleid onze democratische vrijheden fundamenteel dreigt aan te tasten. Begin deze week raakte bekend dat de Veiligheidsraad bepaalde verregaande maatregelen wou nemen in de strijd tegen het coronavirus. Er was sprake van een avondklok. Minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem ging nog verder. Hij pleitte ervoor om te expliciteren dat de politie zonder huiszoekingsbevel woningen zou kunnen betreden waarvan vermoed wordt dat er te veel mensen bij elkaar zijn. Dat voorstel haalde het niet, onder meer door liberaal verzet. Blijkbaar hebben sommigen er geen probleem mee om de fundamentele vrijheden in versneld tempo aan te tasten. Een aantal daarvan staan momenteel ‘on hold’, zoals men dat zegt. De vrijheid van religie is beperkt, want religieuze samenkomsten mogen niet meer plaatsvinden. Idem voor andere ‘groepssamenkomsten’. De vrijheid van vereniging dus. De bevolking lijkt het gros van deze inperkingen te aanvaarden. Ze zijn tijdelijk. Maar wat met het beperken van andere vrijheden die ingrijpender zijn? In de discussie over het via gsm’s en computergebruik traceren of opsporen van mensen die moge-
lijk besmet zijn met corona, benadrukken de experts dat het hier om het verzamelen van anonieme gegevens gaat. Veel verder gaat het wanneer lokale beleidsmakers als een mini-dictator optreden. De beelden van een camping in De Haan waar een drone met warmtecamera’s naging hoeveel vakantiecaravans nog bewoond waren, lijken recht uit een Orwelliaanse film gehaald. Wat met de proportionaliteit? Op een camping met 850 caravans bleken er ocharme twee bewoond.
Het taboe over oncontroleerbare wijken Zo’n heksenjacht jaagt veel Vlamingen op de kast. Ook en vooral omdat de indruk ontstaat dat orderhandhavers selectief te werk gaan. Dat er meer aandacht is voor bepaalde overtredingen dan andere. Het is ondertussen duidelijk dat bepaalde wijken van Brussel, maar ook die in andere grootsteden, royaal hun voeten vegen aan de ‘lockdown’. Men loopt gewoon op straat, organiseert samenkomsten om een waterpijp te roken, valt de politie lastig (Schaarbeek) en bespuwt de ordehandhavers. Steevast gaat het dan over ‘jongeren’ die de boodschap niet begrepen hebben. De realiteit is anders. De parallelle samenlevingen in de wijken met een sterke migrantenbevolking trekken zich nergens iets van aan. Zij worden amper beboet en als het gebeurt, zullen ze niet geneigd zijn snel te betalen. In de nieuwsbulletins wordt er amper over gesproken. En dat is niet alleen een probleem om bij de rest van de bevolking voor een voldoende groot draagvlak te zorgen voor de strenge maatregelen. Het taboe over de ongecontroleerde wijken dreigt onze volksgezondheid nog zuur op te breken. Als er later een tweede of een derde golf van het virus over ons komt, zullen dat de nieuwe ‘hot spots’ zijn.
2
Actueel
2 APRIL 2020
Dit is erover, Jan! In deze rare tijden begeven vele zich op het pad van de eigenzinnige beschouwingen en analyses om een en ander ‘te duiden’. Sommigen leveren pakken cijfermateriaal, bergen statistieken en een massa tabellen aan om hun grote gelijk te staven. Voor mij niet gelaten. Het is aan elke lezer of toehoorder om het nuttig of leerzaam te vinden of juist helemaal niet. Zolang het verhaal maar objectief en ‘bij de kwestie’ blijft. Dinsdag ging evenwel collega Jan Segers van Het Laatste Nieuws naar mijn bescheiden aanvoelen zwaar uit de bocht met zijn beschouwingen. Ik citeer: “Gewenning is daarbij de eerste stap. En hoe groter de gewenning, hoe kleiner de angst. Zodra een virus over zijn piek is, zodra het dreigingsniveau en de onvoorspelbaarheid afnemen, neemt ook de angst af.” Perfecte stelling. Maar dan komt het: “De vergelijking is onkies, maar zodra het Vlaams Belang over zijn top bleek te zijn, ondanks een reusachtige score als bij de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen in 2006, was in de ogen van de andere partijen het gevaar bezworen. Zo wordt het eerstdaags ook met corona. Toch zou de opstoot van het Vlaams Belang vandaag ook tot omzichtigheid moeten stemmen als het over corona gaat. De strijd is niet gewonnen. Het virus is en blijft hier, onder ons, zolang het vaccin niet is gevonden. Mensen zullen blijven sterven.” Zeer onkies zoals gij zelf zegt, Jan, en er heel ver over. Het is niet aan mij om het op te nemen voor het Vlaams Belang, maar een politieke partij die keurig aan het democratische spel deelneemt zomaar wegzetten in een vergelijking met een dodelijk en vunzig virus, doet ge gewoonweg niet. Vandaag staat iedereen op de barricaden om het coronaleed aan te pakken, ook de talloze VB-leden en VB-kiezers die overal te lande in de zorg- en medische sector werken, of in de transportsector of in de grootwarenhuizen of nog elders. Ik durf het niet hopen voor u en het u al zeker niet toewensen, maar stel dat gij morgen op een intensive care ligt en een dokter die om zijn VB-lidmaatschap bekend staat komt aan uw bed om u de beste zorgen toe te dienen… Gaat gij dan “neen, liever niet” zeggen? Waarde confrater, als hoofdredacteur van ’t Pallieterke weet ik wat het is om de spot met mensen en toestanden te drijven. Maar mijn erecode is altijd al geweest om niet te kwetsen en mensen in hun waardigheid te laten, ook al ben ik het gloeiend oneens met hen en lach ik met hun strapatsen. Dat is toch niet teveel gevraagd? Dat is gewoon een kwestie van gezond en intellectueel eerlijk verstand. Ik had dat eerlijk gezegd van u verwacht, confrater. Quod non dus.
KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR
De Block maakt denkfout bij opstellen worstcasescenario Ik ben een fan van scenario-analyse. Dat is het ontwikkelen, vergelijken en anticiperen op mogelijke toekomstscenario’s. De bedenker van scenario-analyse is Herman Kahn. In de jaren vijftig van de vorige eeuw was Kahn werkzaam bij de RAND Corporation, een Amerikaanse denktank. Het concept werd ook opgepikt door Shell. Bij de huidige coronacrisis is scenario-analyse nuttig. Dat hebben ze ook gedacht op het kabinet van minister De Block. Begin maart waren De Block en een medewerker in de commissie Gezondheid van de Kamer. De Block: “Wij bekijken welke maatregelen mogelijk genomen moeten worden, als wij in een volgend stadium komen, wat er in het worstcasescenario moet gebeuren en wat het meest realistische scenario is. Tot nu toe is het aantal patiënten bij ons beheersbaar. (...) Er werd ook een worstcasescenario opgesteld, weliswaar niet met de rekenmachine van APSIM (red: ABSYM-BVAS of de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten). Wij hebben een realistisch worstcasescenario binnen de risicomanagementgroep ontwikkeld.”
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Cuperusstraat 41, 2018 Antwerpen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland
Abonnement buitenland:
3 maanden: 6 maanden: 1 jaar: Steunabo 1 jaar:
Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
32,50 euro 65,00 euro 130,00 euro 250,00 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Stichter 1945-1955: Hoofdredacteur 1955-2000: Hoofdredacteur 2000-2010: Hoofdredacteur 2010-heden: Verantw. uitgever:
Bruno de Winter Jan Nuyts Leo Custers Karl Van Camp Karl Van Camp
De medewerker van De Block verduidelijkt in de commissie hoe dat scenario werd opgesteld: “We hebben in onze berekeningen en plannen rekening gehouden met de worstcasescenario’s, waarvan we denken dat die niet zullen gebeuren en dat uiteraard ook hopen. (...) Hubei heeft ongeveer 58,5 miljoen inwoners, wij hebben er 11,4 miljoen. Wij kunnen dat dus eenvoudig gaan omrekenen. In het worstcasescenario kunnen wij dan in negen weken tijd 13.000 gediagnosticeerde gevallen verwachten, waarvan 2 à 3.000 mensen moeten gehospitaliseerd worden. 5 procent kritieke gevallen betekent dat ongeveer 700 mensen op intensive care zouden kunnen belanden. Dat is ons worstcasescenario.” Alle experts geven aan dat we
THIERRY DEBELS
ECONOMISCHE ZAKEN
Een nieuwe Grote Depressie De huidige coronacrisis is onbekend terrein voor economen. Wordt ze erger dan de financiële crisis van 2009? Of wordt het zelfs dramatischer dan de Grote Depressie na de beurscrash van 1929? Een zware recessie en mogelijk een economische depressie zijn realistisch. De neergang is immers sterker dan bij vorige crisissen. Een economische krimp van 2 tot 5 procent volgens het VBO. De Vlaamse werkgeversorganisatie heeft het voor de Belgische economie over een schade van 40 miljard euro of bijna 10 procent van het bbp. KBC ziet de economische groei met een fenomenale 9 procent terugvallen. Al zou die wel met 12 procent stijgen in 2021, wanneer alles opnieuw normaal verloopt. De economen discussiëren op sociale media over wie gelijk heeft. De coronacrisis is onbekend terrein en dus is het normaal dat men zeer moeilijk betrouwbare voorspellingen kan maken.
Lessen uit het verleden
Denkfout
het ‘Chinese model’ niet zomaar mogen gebruiken om de impact van het nieuwe coronavirus in Europa te meten. In eerste instantie gedraagt het virus zich overal anders. Een andere en logische uitleg is dat de Chinese overheid zeer dwingende maatregelen genomen heeft. In België is dat minder het geval. Ten slotte zijn de cijfers die de Chinese overheid communiceert niet altijd betrouwbaar. Het voordeel van deze concrete cijfers van het kabinet De Block is dat het om een falsifieerbare of toetsbare voorspelling gaat binnen de traditie van de Oostenrijks-Britse wetenschapsfilosoof Popper. Dat betekent dat we de uiteindelijke gegevens (begin mei, of 9 weken na begin maart) zullen kunnen vergelijken met dit worstcasescenario. En aangezien de uitbraak van het virus een logistische curve volgt, zal de voorspelling van in totaal 700 patiënten op intensieve zorgen (intensive care of IC) binnen het worstcasescenario nog steeds een onderschatting zijn.
Eigenlijk kunnen economen uiteindelijk weinig anders doen dan te vergelijken met gebeurtenissen uit het verleden. En dan is de eerste referentie de financiële crisis van 2008-2009. Waarbij al direct een bedenking moet worden gemaakt: toen is het nooit gebeurd dat de volledige economie is stilgevallen. Wat we wel vaststellen, is dat de economische schok door het coronavirus sneller en harder toesloeg dan de financiële crisis en zelfs meer ravage heeft aangericht dan de Grote Depressie. Tot dat besluit komt alvast de Amerikaanse econoom Nouriel Roubini, een van de weinigen die de bankencrisis van goed tien jaar geleden had voorzien. Bij zowel de financiële crisis als de crash van 1929 en de daaropvolgende Grote Depressie gingen de beurzen met meer dan 50 procent in het rood. De kredietmarkten vielen stil. Het ene faillissement na het andere volgde. De werkloosheid bedroeg in veel landen meer dan 10 procent. De economie kende een zware krimp: minstens 10 procent. Alleen duurde het drie jaar vooraleer deze bloedrode cijfers werden bereikt. Vandaag duiken deze cijfers al na drie weken op.
Roubini wijst erop dat de beurs van New York in twee weken 20 procent van haar waarde heeft verloren. Dat is de grootste daling ooit. De aandelen en andere financiële beleggingen staan 35 procent lager. Goldman Sachs heeft het over een Amerikaanse krimp van 6 procent voor het eerste kwartaal en van 24 tot 30 procent voor de periode april-juni. De werkloosheid zou tot 20 procent stijgen. Dat is het dubbele van 2008-2009.
Aanpak crisis bepalend De klap is enorm. Ondertussen rijst de vraag of we naar een V-recessie, een L-recessie, een U-recessie of een I-depressie gaan. De letters verwijzen naar de grafische vorm van de economische daling en herneming. Een V-recessie is een sterke krimp gevolgd door snelle herneming. Dat is de normale gang van zaken bij de meeste recessies, maar nu zitten we duidelijk in een andere situatie. Een U-recessie is een langer durende bodemkoers van de economie gevolgd door een herstel. Dat zou volgens economen momenteel de meest optimistische evolutie zijn. Een L is een langdu-
rige recessie en een aanhoudend lage groei achteraf. Een I is een totale stilstand van de economie. Dat is sinds WO II nooit gezien. En dan nog, want de oorlogseconomie zorgde onder andere in de VS voor een groeiopstoot. Eigenlijk hebben we het allemaal nog zelf in de hand, zeggen economen. Of het een nieuwe Grote Depressie wordt of niet hangt af van de aanpak van de crisis. In welke mate blijven de centrale banken en overheden de geldkraan open zetten? En hoelang? Het is in deze rubriek recent al meermaals gesteld: men moet niet meer kijken naar de oplopende deficits. Maar gezinnen en bedrijven hebben ook een rol te spelen. In welke mate gaat men na de coronacrisis en de quarantaine meer consumeren en investeren? Het zou kunnen dat consumenten en ondernemingen uit vrees voor een nieuwe opstoot het geld oppotten en de vinger op de knip houden. In dat geval neemt de kans op een echte depressie toe. Vandaar het idee van helikoptergeld: geef iedereen 500, 1000 of 1500 euro geld om direct te besteden en de economie te stimuleren. Dit is volgens economen een wapen dat men nu nog niet moet bovenhalen. Het zou enkel efficiënt zijn wanneer de totale privésector stilvalt. Al kan dat wel eens sneller gebeuren dan gedacht. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Actueel
2 APRIL 2020
3
Het is geen keuze tussen het geld en de mensen Al twee keer hoorde ik Danny Verstraeten op VTM aan viroloog Van Ranst de vraag stellen of we voor de economie of voor de gezondheid moeten kiezen. Wat dacht hij dat het antwoord ging zijn? In het begin was er nonchalance, ook bij mij. We lieten onze houding leiden door de experten die ons geruststelden. “Straf dat mensen ongerust zijn over het coronavirus, maar niet over de griep die dit jaar weer een paar honderd doden zal maken”, vermaande de nu bewierookte Marc Van Ranst ons nog op 23 januari. Hij werd daarin gevolgd door die andere expert die we nu zo vaak zien, klinisch bioloog Herman Goossens, die toen zei dat Covid-19 “minder agressief” is dan het SARS-virus van 2013 en ons geruststelde over de Europese paraatheid om er mee om te gaan.
Hoelang nog? Wanneer de ernst doordrong, kwamen paniek en emotie. Er werden een hele reeks maatregelen afgekondigd die, hoewel nogal ongericht, het virus ongetwijfeld hebben vertraagd en, door de ondertussen bekende “afvlakking van de curve”, het zorgsysteem tijd hebben geschonken. Het begint er steeds meer naar uit te zien dat de intensieve zorg niet in Italiaanse of Spaanse toestanden zal terechtkomen. De meeste experten verwachten de piek binnen dit en een week. En daarna? De huidige maatregelen zijn verlengd tot 19 april, maar Van Ranst verwacht dat ze daarna tot 3 mei zullen verlengd worden. Het is onwaarschijnlijk dat het virus dan zal verdwenen zijn. Wat dan? Wordt er aan een exit-strategie gewerkt? De omslag van zorgeloosheid naar paniek heeft het debat in handen gelaten van virologen en aanverwanten. Hun raad neigt in de richting van maatregelen die hen achteraf het minst verwijten kunnen opleveren; dat wil zeggen de meest drastische. Ze zullen ook hun initiële inschattingsfout willen overcompenseren. Dat is menselijk. Maar we moeten toch stilaan ook durven de vraag stellen op welk moment de schade die door de maatregelen wordt aangericht groter zal worden dan de schade die ze pogen te vermijden.
Centen versus mensen Nederlands onderzoeker Ira Helsloot ontdekte dat de coronabestrijding honderd keer meer kost per “gewonnen levensjaar” (de extra levensjaren die een patiënt gemiddeld krijgt door medische zorg) dan in de normale zorg. Die kille, maar pertinente rekensom leverde moraliserende reacties op. “De rekening, die maken we achteraf”, zegt Yvonne Denier, professor ethiek. In het publieke debat durven degenen die zich zorgen maken over de economie en een ontsporende begroting zich nog niet te fel roeren. Ze weten dat ze in het huidig klimaat het odium over zich zullen krijgen “centen boven mensen” te kiezen. Het is nog te vroeg om op te merken dat onze samenleving bepaalde risico’s accepteert, ook degene die sterfgevallen meebrengen. De wintergriep doodt in België elk jaar 1.000 mensen zonder dat we ooit overwogen hebben het sociale leven in die periode tot stilstand te brengen. De stijgende groepsimmuniteit zal ook Covid-19, hopelijk
spoedig, tot een aanvaardbaar risico terugbrengen.
De mensen met centen stellen het goed Degenen die het debat herleiden tot een keuze tussen mensen en centen, moeten beseffen dat degenen die centen hebben op dit moment het minste lijden. Speculanten hebben zelfs goed verdiend aan de beurscrash. De bankiers maken zich ook nog niet te veel zorgen. De welstellenden doorstaan hun quarantaine in betere huizen, met grotere tuinen, in een omgeving met veel mogelijkheden om in de natuur te fietsen en te wandelen. De minderbegoeden zitten nu opgehokt in kleine, veel minder aangename flats en huisjes. Het zijn ook meestal gezinnen die minder digitaal ingesteld zijn en moeilijker tijdverdrijf vinden. Zij zullen ook als eersten de financiële gevolgen van een recessie dragen.
Depressie Hoeveel horeca-eigenaars zijn op dit moment failliet aan het gaan? Hoeveel mensen verliezen hun werk omdat bedrijven overkop gaan? Degenen die zichzelf op een moraliserende sokkel plaatsen door te zeggen dat ‘de economie’ nu even niet van belang is, vergeten de menselijke drama’s die zich voordoen wanneer ‘de economie’ een te zware slag krijgt. Een recessie staat nu al vast. Onder economen leeft de vrees dat we naar een regelrechte depressie gaan. Een goede gezondheidszorg kan alleen gebouwd worden op sterke economische fundamenten. In tegenstelling tot de regering, hebben onze ziekenhuizen prachtige prestaties geleverd, als een gedrild leger in oorlogstijd. Maar we moeten die zorg wel kunnen blijven betalen. Zeker het afschermen van de huidige achilleshiel van de zorgsector, het tekort aan verpleegkundigen, zal geld kosten.
De andere kosten Onderschat de kost niet van sociaal isolement op alleenstaanden. Of de gevolgen van gedwongen opsluiting in gespannen gezinssituaties. Heel wat landen maken melding van een toename van het partnergeweld. De spanningen tussen vier muren treffen ook kinderen. “Ouders krijgen te kampen met stress en hebben opeens zorgen over bijvoorbeeld hun baan. Dat werkt kindermishandeling in de hand”, zegt Iva Bicanic, hoofd van het Landelijk Psychotraumacentrum van Utrecht. In Nederland zijn al 40 procent van de ziekenhuisafspraken van niet-coronapatiënten afgezegd omdat mensen het huis niet willen verlaten of vrezen toch geen behandeling te krijgen. Ook bij ons worden diagnoses gemist en operaties uitgesteld. “Dat gaat vermoedelijk meer levens kosten dan de coronacrisis”, zegt hoogleraar cardiologie Jan Piek van het Amsterdam UMC. Ook de psychiatrische zorg draait op een laag pitje. Ook dat zal niet zonder gevolgen blijven in de nabije toekomst. Dit is geen pleidooi om de maatregelen die nu gelden onmiddellijk af te bouwen. Maar het wordt tijd om het debat niet langer te laten monopoliseren door de virusexperten. Ook andere dokters, psychologen, economen en allen die een zicht hebben op de andere zijde van de medaille moeten nu aan het woord komen om een geleidelijke exit-strategie voor te bereiden.
JURGEN CEDER COLUMNIST
BRIEFJE AAN TANIA DE JONGE
Rillend van angst Wij zien in de serieuze gazetten dezer dagen foto’s van u, waarop gij met een beteuterd gezicht in de lenzen staart. Daar is dan ook wel reden toe, want gij en uw politiekorps moeten vaststellen dat in uw stad heel wat ‘jongeren’ het samenscholingsverbod, dat werd uitgevaardigd naar aanleiding van de coronacrisis, compleet en zelfs heel bewust aan hun laars lappen. Meer nog: dat janhagel misdraagt zich ongegeneerd ten aanzien van uw politiemensen die hen een beleefde opmerking maken, want dezen worden bespuugd en ‘behoest’ door dat crapuul en ze krijgen er nog de mededeling bij dat ze besmet zijn met het coronavirus om die mensen de stuipen op het lijf te jagen. Het is een magere troost wellicht dat het niet alleen Ninove is waar deze aanstootgevende toestanden plaatsvinden. Het volstaat om het internet en de sociale media af te schuimen om te zien dat in de Parijse banlieues, in Schaarbeek en op andere, vaak multiculturele plaatsen in gans Europa zich dezelfde feiten voordoen met dezelfde bevolkingsgroep: ondankbare ‘jongeren’ die letterlijk spuwen in het gezicht van de samenlevingen die hen alle kansen bieden. Heel die houding van dat jonge geteisem komt niet zomaar uit de lucht vallen op dit moment van crisis. En gij weet dat maar al te goed. Het is het gevolg van jarenlang gepamper door straathoekwerkers, linkse leraars en preventieambtenaren, en de politiek correcte overheden die de ballen niet aan hun lijf hadden om van meet af aan die losgeslagen bendes lik op stuk te geven en hun ouders op hun plichten te wijzen. En neen, het zijn niet de gewone doorsnee Vlaamse jongeren die plichtsbewust schoollopen, lid zijn van de jeugdbeweging of een sportclub, die auto’s gaan wassen of wafels gaan verkopen om hun ontspannende zomerreisjes of jeugdkampen te bekostigen,… Het is voor een behoorlijk deel een arrogant en uiterst brutaal allochtoon zootje ongeregeld dat zich onaantastbaar waant en lak heeft aan onze normen en waarden, en onze samenleving tout-court. Omdat uw bevolking - die in 2018 voor zowat de helft op VB’er Guy D’haeseleer stemde - begint te morren en hardop zegt dat het anders en beter had gekund in hun stad, komt gij nu met de bibber in uw keel zeggen dat gij en de politie hard willen gaan optreden. Gij zegt: “Dit gedrag is absoluut niet te tolereren, de jongeren moeten beseffen dat zij zelf ook gevaar lopen op besmetting en de bron zijn van verdere besmetting. (…) Ik zal niet twijfelen om een plaatsverbod in te roepen tegen de jongeren en hen hard aan te pakken. De regels zijn er voor iedereen, en dus zeker ook voor de jongeren. Onze politie doet haar uiterste best. Ik ben ook volop aan het pleiten voor extra beveiliging voor onze agenten.” Ik zeg daar twee dingen op. Ten eerste gaat het niet om die jongeren te doen inzien dat zij zelf kunnen besmet worden en zelf een bron kunnen zijn. Dat is praat voor de vaak. Het gaat erom dat dat schorem moet leren andere mensen gerust te laten of dat zij anders meer dan een pv aan hun broek zullen krijgen. En ten tweede vraag ik mij af wat uw pleidooi voor extra beveiliging van uw agenten inhoudt. Gepantserde voertuigen? Kogelvrije vesten? Maskers tegen virussen? Meer wapens die mogen gebruikt
worden? Komaan, Tania, niet zwanzen nu. Gij zoudt beter pleiten - als lid van een regeringspartij - voor het verstrengen van de aanhoudingsmodaliteiten en de verzwaring van effectieve sancties jegens hen die onze samenleving verzieken en in tijden van nood de zaak alleen nog maar erger maken door provocaties, crapuleus gedrag en ongeoorloofde kat- en muisspelletjes met de politie, die momenteel wel wat anders aan het hoofd heeft. Gij zijt burgemeester geworden in 2018 omdat de wil van het volk niet werd gevolgd en omdat de grote overwinnaar van de verkiezingen absoluut niet aan de macht mocht komen omwille van een zuiver politiek geïnspireerd ‘cordon sanitaire’ tegenover zijn partij. Ik zeg u dat in 2024 boontje om zijn loontje zal komen en dat gij een nieuwe ambtstermijn nu al moogt vergeten. Het is immers duidelijk dat gij en uw kompanen de maatschappelijke uitdagingen niet de baas kunnen en altijd maar weer zachte heelmeesters blijken te zijn die de wonden altijd maar erger doen stinken. Het moment nadert dat uw ingezetenen de macht in eigen handen zullen nemen door Guy D’haeseleer een klinkend mandaat te geven. Helaas zal die man dan eerst alle augiasstallen moeten uitkuisen en massa’s politiek correct puin moeten ruimen. Als gijzelf het tij alsnog zoudt willen doen keren, is er meer nodig dan wat verontrust gewauwel dat gij niet kunt, moogt - of zelfs niet wilt - omzetten in concrete daden. Een plaatsverbod is dan ook dikke lulkoek. Schurken horen niet op straat en moeten dan ook manu militari minstens tijdelijk uit onze samenleving verwijderd worden. Dat ze elkaar maar gaan onderspuwen in de gevangenis of een gesloten instelling. Tania, hoelang gaat gij nog meelopen in dit circus van politiek correcte verdwazing en de multiculturele heilsleer? Stop het gepamper en trek de duidelijke grens: tot hier en niet verder; het is buigen of barsten. Misschien kunt gij toch maar eens met ‘Gieken’ gaan klappen om wat goede ideetjes op te doen?!
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 F ANKERSTRAAT 7 HASSELT 35003500 HASSELT 011 223 253 EN011 011 223 273 253 272 MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
4
Actueel
2 APRIL 2020
Grote waardering voor NAVO
Volgens secretaris-generaal Jens Stoltenberg is de NAVO niet alleen de langst bestaande, maar ook de meest succesvolle alliantie in de geschiedenis. Ondanks een gematigd enthousiasme bij de viering van de 70ste verjaardag van de organisatie, lijkt de waardering bij de bevolking van de lidstaten groot. Dat blijkt alvast uit de resultaten van een ruime bevraging die, samen met het jaarverslag van 2019 vorige week werden voorgesteld via een persconferentie op afstand. We leven nu eenmaal in coronatijden. Officieel werd de 70ste verjaardag van de NAVO op 4 april 2019 in Washington DC gevierd, de plaats waar het initieel verdrag door de eerste twaalf lidstaten, waaronder ook België, werd ondertekend. Om Donald Trump niet te veel in het centrum van de belangstelling te plaatsen, waren alleen de ministers van Buitenlandse Zaken van de 29 lidstaten op dit evenement uitgenodigd. Begin december verzamelden de regeringsleiders en/of staatshoofden in Londen voor een tweede ‘viering’, deze keer wel in het gezelschap van Trump. Op de fel afgezwakte bijeenkomst rond ‘The Queen’ kwamen nogal wat onderliggende spanningen en frustraties naar boven. De regeringsleiders zijn ondertussen met 30, aangezien Noord-Macedonië op 27 maart officieel lid werd van de organisatie door het deponeren van de toetredingsakte bij de Verenigde Staten, depositaris van het verdrag. De mooie Noord-Macedonische vlag werd op 30 maart voor het eerst gehesen aan het hoofdkwartier te Brussel en aan alle andere belangrijke NAVO-locaties.
Leuke cijfers Zoals het hoort bij een jaarverslag worden alleen leuke cijfers meegegeven, dit samen met de geslaagde projecten en de plannen voor de toekomst. Niet echt sprake dus van de pijnpunten, zoals de beperkte financiële bijdragen van sommige lidstaten, die president Trump zo nijdig maken. Of het afwijkend gedrag van Turkije, dat liever raketten aankoopt bij potentiële vijand Rusland en een zeer dubieuze rol speelt in het conflict rond Syrië. Reeds eerder haalden we in dit blad aan dat Turkije omwille van de rakettenkwestie door de Amerikanen uit het F-35 programma werd gegooid. Toch ligt de NAVO, volgens Stoltenberg en de zijnen, goed bij de bevolking van de lidstaten. De secretaris-generaal verwijst daarvoor naar de resultaten van de meest uitgebreide enquête die door de organisatie ooit werd opgezet. Niet minder dan 29.000 mensen werden in 2019 bevraagd naar hun bevindingen over het NAVO-lidmaatschap van hun land. Uit de resultaten blijkt dat 81 procent een samenwerking tussen Noord-Amerika en Europa belangrijk vindt als het gaat om militaire veiligheid. 76 procent aanvaardt militaire tussenkomst van een ander NAVO-land indien het eigen land zou aangevallen worden. In dezelfde zin zou ook 71 procent aanvaarden dat hun land tussenkomt indien een andere lidstaat wordt aangevallen. In het algemeen gelooft 60 procent van de ondervraagden dat lidmaatschap van
de NAVO hun land minder kwetsbaar maakt voor aanvallen, terwijl een duidelijke meerderheid van 64 procent voor lidmaatschap zou kiezen mocht daarover kunnen gestemd worden. Slechts 9 procent ziet het eigen land liever niet bij de NAVO. Volgens Jens Stoltenberg bevestigen deze cijfers een grote steun van de bevolking voor de NAVO, ook al zijn er verschillen tussen de lidstaten.
Koffiedik kijken En wat zijn de andere belangrijke items in het jaarverslag? Mogelijk om Donald Trump tegemoet te komen, werd in 2019 toch 4,6 procent meer geïnvesteerd, alhoewel nog veel landen ver onder de gevraagde 2 procent van hun BNP blijven. Met 0,9 procent bengelt België samen met Luxemburg en Spanje helemaal onderaan. In navolging van de Amerikanen werd de ruimte in 2019 het vijfde operationeel domein naast de componenten land, water, lucht en cyber. Ook het communicatienetwerk werd opgewaardeerd. Een speciaal hoofdstuk in het jaarverslag wordt gewijd aan de verhouding met Rusland. Deze is nog steeds gebaseerd op afschrikking en dialoog. Nog vorige week donderdag 26 maart onderschepten Belgische jets, die mee instaan voor de bewaking van het luchtruim boven de Baltische staten, Russische vliegtuigen die gevaarlijk dicht bij het NAVO-luchtruim kwamen. Volgens de NAVO is er de jongste week ook een verhoogde activiteit van de Russische marine in de Noordzee, wellicht te koppelen aan oefeningen ter hoogte van Schotland tot halfweg april. Ondertussen zet de NAVO ook de nodige middelen in naar aanleiding van de coronacrisis. Onder de coördinatie van de Strategic Airlift Capability (SAC) van de NAVO werden reeds verschillende luchttransporten met medisch materiaal uitgevoerd van onder andere Zuid-Korea en China naar respectievelijk Roemenië en Slovakije, daarom niet noodzakelijk altijd met militaire transportvliegtuigen. Met de coronacrisis blijft het echter ook voor de NAVO koffiedik kijken voor wat betreft de toekomst. De oefening “Defender-Europe 20”, die normaal al van start moest zijn gegaan en duizenden soldaten en voertuigen in beweging moest brengen in Europa, staat nu wellicht op een laag pitje. Ook de intentie om in 2020 in Europa in 30 dagen 30 gemechaniseerde gevechtsbataljons, 30 eskaders vliegtuigen en 30 gevechtsschepen gevechtsklaar te krijgen als een vlugge interventiemacht, zal wellicht worden doorkruist door de pandemie. RIRO
Citaat van de week > Bart Maddens
“De Belgische eenheid is nu eenmaal incompatibel met het Vlaams-nationalisme” In een opiniestuk op Doorbraak analyseerde professor Bart Maddens de houding van de ‘belgofielen’ tegenover het Vlaams-nationalisme. Daaruit bleek zeer duidelijk dat in moeilijke tijden België en zijn adepten altijd pogingen ondernemen om het Vlaams-nationalisme te marginaliseren, uit te sluiten of zelfs compleet uit te schakelen. Het eerst ondergaat vandaag de N-VA (regeringsvorming), het tweede al jarenlang het VB (de ongeziene haat tegen een politieke stoorzender) en van het laatste getuigen volgens Maddens de ‘spooktreinen’ uit 1940, waarin naast Vlaams-nationale kopstukken ook andere ‘staatsgevaarlijke elementen’, zoals communisten, rexisten, en… Joden letterlijk werden afgevoerd. Maddens: “In periodes van acute crisis heeft het Belgische regime de neiging om Vlaams-nationalisten uit te sluiten. Zij worden automatisch buiten de ‘nationale unie’ geplaatst. ‘Tous ensemble’, daar horen zij niet bij. Je zou kunnen zeggen dat daar een zekere logica in zit. De Belgische eenheid is nu eenmaal incompatibel met het Vlaams-nationalisme.” En als de Vlamingen daarop nu eens zouden antwoorden dat als België ons niet (meer) wil, België voor ons ook niet meer hoeft?!
UIT DE WETSTRAAT Uitgesloten Vorige week werd dus de volmachtenwet gestemd. Ondertussen was het wel duidelijk waarom de partij van Tom van Grieken werd uitgesloten van het ‘Allen-samen-partijoverleg’. Er moesten immers parlementaire stukken - wetsvoorstellen ingediend worden die de Koning - lees: de regering -machtiging verlenen om maatregelen ten nemen die de volgmachtenregeling omvatten. En ja, mocht het Vlaams Belang mee mogen praten hebben, dan zou ook de naam van een VB’er op het document moeten gedrukt worden… En dat is volgens de regels van het sacrosancte ‘cordon sanitaire’ dus uit den boze… Zelfs in tijden van nood, waarin maatregelen moeten genomen worden voor álle burgers, ook de VB-kiezers, mogen hun democratisch verkozen vertegenwoordigers niet meewerken. Zelfs als die de volmachten zouden willen steunen... België, een democratie? Komaan, zeg. Eyskens omschreef het nog het best: een apenland.
Triomfalistisch De ‘createur’ van het ‘nieuwe regime’ is alvast en eens te meer tevreden over zichzelf. Zo kennen we vanouds Kamervoorzitter Patrick Dewael. Dat hij een quasi-staatsgreep uitvoerde richting Vivaldi over enkele maanden, met dank aan de MR, de PS en de groenen, en een junta van partijvoorzitters installeerde om een en ander te ‘monitoren’, vindt hij keurig gedaan van zichzelf. Op Twitter schreef hij dan ook volgend triomfalistisch bericht: “Na maanden stilstand, hebben we nu een regering met volle bevoegdheid, breed parlementair vertrouwen en bijzondere machten om snel en efficiënt de coronacrisis te bestrijden. Geen slecht resultaat voor wat ‘politiek bedrog’ en een ‘draak van een oplossing’ werd genoemd.” Dat grondwetspecialisten en ook de Raad van State toch wel vraagtekens plaatsen, is niet aan hem besteed. Als Kamervoorzitter en ‘eerste burger van het land’ heeft hij meer dan ooit het heft in handen. En daar is het de machtspoliticus Dewael altijd om te doen geweest. Niet meer, maar ook niet minder. Peter De Roover (N-VA) reageerde nadien snijdend op zijn kenmerkende cynisch-humoristische manier: “Verwijt collega Dewael de regering-Wilmès nu impliciet de voorbije weken stilgezeten te hebben? Of dankt hij de N-VA-Kamerfractie op een subtiele manier voor de constructieve houding?” Meesterlijk!
niet onterecht af of de partijen die de regering steunen dan ook niet rechter en partij tegelijk zijn… Volgens Patrick Dewael is het “een adequaat parlementair orgaan als tegengewicht tegen de bijzondere machten.” Jaja, hij gelooft het zelf allemaal!
Rel Tom Van Grieken was boos, heel boos en er ontstond dan ook een rel tussen hem en de eerste minister. Niet alleen is zijn partij uitgesloten van alle overleg, maar eerste minister Sophie Wilmès wilde ook niet antwoorden op de vragen die hij haar donderdag in de plenaire vergadering voor de voeten wierp. Zij noemde zijn beschouwingen “verkeerde informatie” waaraan zij geen tijd wilde besteden en stelde dan ook dat ze zich ging beperken tot “de echte vragen” die werden gesteld door de andere fracties. Van Grieken sprak dan ook over A- en B-parlementsleden. Een zaak was duidelijk: de VB’er wilde in zijn kritiek ook het falen van de regering aanpakken, zoals het niet in quarantaine zetten van mensen, de saga met de mondmaskers en de onbetrouwbare aanbestedingen, het gebrek aan screenings op luchthavens, een gebrek aan behoorlijke communicatie. Daarom riep hij dan ook op om een heuse onderzoekscommissie op te richten om alle gebreken in het beleid tegen het licht te houden. En daar ligt het kalf gebonden, want dat wil men mordicus vermijden…
Afstand houden?! Uiteindelijk moest er door de parlementsleden gestemd worden. Dat gebeurde net zoals vorige week met een vooraf ingevulde stembrief. De Kamerleden, die in hun kantoren wachtten, werden opgeroepen om zich naar de plenaire vergadering te begeven en daar hun stembrieven in de ‘stemdoos’ te komen deponeren. Onderweg in de gangen hield men redelijk afstand van elkaar, maar eens men langs achter de plenaire zaal binnenkwam, liep men vlak achter elkaar of naast elkaar, en aan de stemdoos was het soms een rommeltje. Veel discipline was er niet echt te merken. De Kamerbodes moesten de parlementsleden dan ook herhaaldelijk aanmanen om de ‘sociale afstand’ te respecteren.
Splits zelf de sociale zekerheid!
Schijn Om de schijn hoog te houden dat er controle is op de volmachten-restregering en de juiste toepassing van de volmachtenwet, werd een vaste commissie opgericht van 17 leden. Daar kon men het VB evenwel niet uitsluiten en Barbara Pas en Dries Van Langenhove zullen dan ook de honneurs waarnemen. Het is nu afwachten hoe vaak deze commissie zal samenkomen en of er veel kritische vragen zullen gesteld worden. Velen vragen zich hierbij daarom ook
Bel gratis 0800 179 75 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be Voor een Vlaamse sociale zekerheid! Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen
Word lid van het VNZ
Actueel
2 APRIL 2020
Waarom ook de experten geen vat op Covid-19 krijgen Wat is de kans dat iemand besmet met het coronavirus sterft? Het lijkt een eenvoudige vraag, maar een die de wetenschap nog steeds niet met enige nauwkeurigheid kan beantwoorden. Het is niet de enige open vraag. Maanden na de uitbraak van de epidemie, na honderdduizenden besmettingen en koortsachtig wetenschappelijk onderzoek, weten we opvallend weinig. De media zijn ook niet altijd zorgvuldig met de informatie die ze verstrekken.
Relatieve cijfers Zo zei een alarmerend bericht in verschillende kranten van vorige week dat de Verenigde Staten de koploper is geworden inzake besmettingen. Dat zegt echter weinig over de situatie in een land met zoveel inwoners. Monaco zal nooit koploper in het aantal besmettingen worden. Een betere methode om de ernst van de situatie in elk land te beoordelen is een vergelijking tussen het aantal besmettingen en het aantal inwoners. Het probleem is dat landen in zeer ongelijke mate testen. Duitsland voert bijvoorbeeld veel meer tests uit dan de rest van de EU. In de meeste landen worden enkel mensen getest die reeds ziektebeelden vertonen, sommigen in een vroeg stadium, anderen bij gevorderde
gevallen. Kortom: het aantal officieel gemelde besmettingen in elk land is een zeer relatief gegeven. Zelfs binnen één land verandert het testregime doorheen de tijd. De meeste landen voeren hun testactiviteiten nu snel op. De curve van besmettingen neemt bijvoorbeeld spectaculair toe in de VS, maar daar wordt ook steeds meer getest, waardoor het aantal ‘officiële’ besmettingen in de statistieken sterker toeneemt dan in de realiteit. Ook in België worden sinds een paar dagen nieuwe, snelle testen uitgevoerd.
Sensitiviteit En zelfs de gegevens op basis van die testen zijn weinig betrouwbaar. Omdat testen nog steeds niet op punt zijn gesteld, laten ze zowel op sensitiviteit als selectiviteit aanzienlijke marges voor vergissing. In mensentaal: heel wat niet-besmette mensen worden positief getest en heel wat besmette mensen worden negatief getest. Alle landen gebruiken verschillende tests
VLAAMS PARLEMENT Gedachtewisseling Met uiterst beperkte bezetting ging het Vlaams Parlement over tot een eerste ‘gedachtewisseling’ over de coronacrisis. Wie zou hebben gedacht dat men kort van stof zou zijn, was eraan voor de moeite. De uitgebreidheid van de palaver was omgekeerd evenredig met het aantal aanwezigen. Een relatief geluk bij een ongeluk is dat zulke onderwerpen als De Lijn en al dan niet ambitieuze klimaatplannen niet aan bod kwamen. Als er twee dingen duidelijk werden, is het wel dat de crisis alle geledingen van het maatschappelijk leven aantast en dat de zaak een flinke duit gaat kosten. Geen Vlaams beleidsdomein waar niet alles uit de kast moet worden gehaald. Minister-president Jambon vatte de crux samen: gezondheid is de prioriteit, maar er moet ook nog voor worden gezorgd dat onze economie niet helemaal kapseist. Intussen zouden al een miljoen mensen noodgedwongen werkloos zijn, wat iets zegt over de impact.
Autarkie “Op het moment dat de grenzen dichtgaan, dat de handel stilvalt, is de voedings- en landbouwsector een strategische sector” en het zou wel eens moeilijk kunnen worden om de oogsten binnen te halen, wat een ramp zou zijn. Het lijkt een echo uit iets dat men verleden tijd achtte, maar het is een opmerking van zowaar Gwendolyn Rutten (Open Vld). Het is niet de eerste en het zal ook niet de laatste keer zijn dat de pandemie die over ons woedt aanleiding is om na te denken over nationale essentiële en strategische belangen. Als iets dat voorbehouden leek aan de verdachte-
re kant van het politieke spectrum nu ook al door liberalen wordt geuit, dan is er toch iets aan het kantelen. Minister Beke erkende dat landbouwproducten cruciaal zijn omdat we ze dagelijks nodig hebben op tafel. Nog even geduld en er vallen misschien rare woorden zoals ‘autarkie’ in het Vlaamse halfrond waar - het lijkt ver weg nu - meer dan eens twijfels over het nut van bepaalde landbouwvormen op eigen bodem zijn uitgesproken. Een beetje in dezelfde sfeer ligt de mondmaskersaga, waarover we in de marge konden vernemen dat die dingen min of meer sluiks moeten worden ingevlogen omdat men bang is dat ze door andere staten worden ingepikt.
Federaal Zoals bekend is het het federale niveau dat de crisisbestrijding in handen heeft, wat niet geheel onlogisch is. Het sleutelding daarbij is de Nationale Veiligheidsraad, wat ook niet geheel onlogisch is. Wat minder logisch is, is dat de deelstaten daarin officieel niks te vertellen hebben. Uiteraard, deelde Jan Jambon mee, wordt er nu de facto vlekkeloos met de deelstaten gewerkt, ook al omdat men makkelijk consensus vindt door gewoon de adviezen van de experten op te volgen. Enig institutioneel debat zal voor later zijn, maar de minister-president liet toch doorschemeren dat daar toch wat aan mag gebeuren. Zo is het geen geheim dat de Vlaamse overheid, terecht of onterecht, slechts met zeer lange tanden de scholen heeft gesloten en zo tekent zich ook al een duidelijke kloof af wat betreft de economische opvattingen. Voor het overige is het bang afwachten waar de storm ons zal doen belanden.
met verschillende vergissingsratio’s. Dat Rusland zo weinig geraakt lijkt door het coronavirus heeft mogelijk te maken met de onbetrouwbaarheid van de Vector-testen die allemaal afkomstig zijn van één onderzoekscentrum in Siberië. De nieuwe Belgische tests hebben slechts een sensitiviteit van 70 procent, wat betekent dat ze bij drie op de tien besmette personen toch een negatief testresultaat zullen weergeven. Daarom zullen ze trouwens enkel bij de triage gebruikt worden. Gezien het aantal officieel vastgestelde besmettingen geen goed instrument is om de situatie in een land te beoordelen en nog minder om de aanpak van verschillende landen te vergelijken, moeten we op zoek naar een ander meetinstrument. Het aantal overlijdens lijkt op het eerste gezicht een objectievere maatstaf. Helaas zitten ook daar wat addertjes onder het gras.
De doden tellen Sommige landen, in het bijzonder China, kunnen er van verdacht worden het werkelijke sterftecijfer ernstig te vervalsen. China geeft officieel aan dat slechts 3.300 mensen zijn omgekomen, maar deze week werden aan één begrafeniscentrum in Wuhan 5.000 urnen met stoffelijke overschotten afgeleverd. Er mag vermoed worden dat het werkelijke sterftecijfer een veelvoud is. Ook de krampachtige pogingen van China om de propagandamythe in stand te houden dat het virus is uitgeroeid, doen de statistieken geen deugd. Maar ook in de westerse landen blijkt het tellen van het aantal coronadoden een moeilijke opdracht. In Italië wordt bij alle sterfgevallen in de ziekenhuizen een coronatest afgenomen. Positieve resultaten worden in de statistieken als coronaslachtoffers opgenomen. Walter Ricciardi, een regeringsadviseur, vindt nu dat eigenlijk slechts 12 procent van die doden mogen meegerekend worden, omdat alleen bij hen Covid-19 de rechtstreekse doodsoorzaak was, terwijl bij de andere gevallen ook andere aandoeningen tot de dood hebben geleid. Je zou zijn stelling kunnen afdoen als een poging van Italië om niet meer als de slechtste leerling van de klas gezien te worden, maar er zit ook waarheid in: een aantal van deze mensen ging sowieso vrij snel overlijden. Dat vermindert niets aan het menselijke drama, maar kan helpen de dodelijkheid van Covid-19 in perspectief te zetten. Elk land heeft zo zijn eigen regels om zijn corona-doden te tellen. Duitsland doet bijvoorbeeld geen post-mortem-onderzoeken, wat een van de verklaringen kan zijn voor het lage sterftecijfer in dat land. In Moskou werd in januari een stijging van het aantal longontstekingen met 37 procent vastgesteld tegenover vorig jaar. Degenen die overleden werden niet getest op corona. Het VK zit meer op de Italiaanse lijn: de sterftecijfers bevatten alle doden ‘met het virus’ en niet alleen ‘door het virus’. En hoe worden de doden buiten de ziekenhuizen verrekend? In Nederland zeggen huisartsen dat ze heel wat overlijdens aantreffen die waarschijnlijk door het corona-virus zijn uitgelokt. Huisarts Ellen Oonincx: “Als iemand een dubbelzijdige longontsteking heeft, benauwd is, en met een lage zuurstofverzadiging, wat moet het anders zijn dan?”
De dodelijkheid De statistische vergelijkingen interesseren u mogelijk minder dan de werkelijke kans dat u of uw geliefden getroffen worden. Wat is de kans dat iemand doodgaat aan het coronavirus? Ook hier ontbreken in de berichtgeving nuance en juiste omschrijving. Je moet een aantal onderscheiden maken. Ten eerste heb je het ruw sterftecijfer (CDR). Dat zegt hoeveel mensen in dit land zullen omkomen door het coronavirus. Dat bepaalt dus de kans dat een burger eraan sterft. Naar dat cijfer kunnen we pas beginnen raden na de piek van besmettingen. Ten tweede heb je het infectie-sterftecijfer (IFR). Dat geeft aan welke kans de gemiddelde persoon heeft om te overlijden als hij besmet wordt. Ten derde heb je het case-sterftecijfer (CFR). Dat geeft aan hoeveel kans de gemiddelde persoon heeft om te overlijden als hij besmet is en die besmetting ook is vastgesteld. Wat u in sociale media en de pers meest-
5
al zult lezen is het laatste, de CFR. Zo wordt de ‘dodelijkheid’ van het virus in Italië op 9 procent geschat (HLN 23/3). Steven Callens, professor infectieziekten, schat de mortaliteit van Covid-19 in België op 3,5 procent (Het Nieuwsblad 18/3). Het betreft dus enkel de dodelijkheid van de gediagnosticeerde gevallen. Schattingen van de Wereldgezondheidsorganisatie gaven eerst een CFR van 5,8 procent, maar die is nu al gedaald naar tussen de 1 en 1,5 procent. De dodelijkheid hangt uiteraard ook af van de zorgcapaciteit. Als die overbelast wordt, zoals in Italië en Spanje, stijgt het sterftecijfer. Vooral een tekort aan beademingstoestellen kan dramatische gevolgen hebben.
Groepsimmuniteit De werkelijke dodelijkheid van de infectie ligt eigenlijk veel lager om de redenen hoger geschetst. Er wordt vermoed dat een hele grote groep geïnfecteerden weinig of geen symptomen vertonen en dus nooit de diagnose krijgen. Een studie van Covid-19 in IJsland schat dat de helft van de geïnfecteerden geen symptomen vertonen. Een Chinese studie schat deze groep zelfs op hoger dan 60 procent. Het UZ-Jette heeft alle patiënten getest die het ziekenhuis binnenkwamen, om welke reden ook, en vastgesteld dat 10 procent onder hen positief testten op het virus. Het zou dus kunnen dat 1 op de 10 van de bevolking van dit land reeds besmet is. Misschien nu al meer. De universiteit van Oxford schat dat op 19 maart reeds 30 tot 40 procent van de Britten geïnfecteerd was (en men daar dus nu al over de helft zou zitten). Enkel grootschalige en betrouwbare testen bij de bevolking kunnen licht brengen in deze duisternis. Maar de cijfers die wijzen op een veel grotere dan vermoede besmettingsgraad zijn eigenlijk bemoedigend. Ze wijzen op een kleinere dodelijkheid (IFR) van Covid-19 en een groepsimmuniteit die sneller groeit dan gedacht. De verworven immuniteit kan omzeild worden door mutaties van het coronavirus (van Covid-19 zijn nu al acht varianten geteld). Het goede nieuws is dat het virus op dat punt stabiel lijkt en de immuniteit dus waarschijnlijk voor lange tijd zal beschermen tegen herbesmetting.
Interessante tijden De verschillen tussen de verwachte gevolgen van al die wetenschappelijke speculaties zijn uiteraard fenomenaal. Volgens een eerste, alarmerende voorspelling van Neil Ferguson van het Imperial College zouden er in het VK 500.000 doden vallen. Hij zag zich ondertussen echter al verplicht om de schatting te verminderen naar 20.000 (hij poogde - weinig overtuigend- de spectaculaire bijstelling te verklaren door de maatregelen die door de regering zijn uitgevaardigd) en moest om aan dat cijfer te komen er alle doden ‘met het virus’ bijrekenen, niet alleen die ‘door het virus’. Als Oxford gelijk heeft, zal het dodental zelfs nog veel lager liggen. Bovenop al die verwarring en statistische ruis komt ook nog de onzekerheid over de periode dat de ziekte bij ons zal blijven, over wanneer er probate medicijnen komen, over wanneer er een vaccin zal zijn en of er nog gevaarlijkere mutaties van het virus zullen optreden. Een van de dingen die we wel zeker weten is dat Covid-19 uit China komt. Vandaar komt ook - zegt men - de uitdrukking “Moge u in interessante tijden leven”. Die Chinese wens is bedoeld als een vervloeking, niet als een zegening. Wij leven in interessante tijden. JURGEN CEDER
STEUN
SCEPTR machtig nieuws BE39 7390 1640 4519 (BIC KREDBEBB)
6
Actueel
2 APRIL 2020
Europees coronageld vooral naar Wallonië
De Europese Commissie pompt 37 miljard extra geld in de door corona getroffen economie. De N-VA onthield zich bij de stemming, omdat het geld voor België vooral richting Wallonië stroomt. Om een supergroot bedrag gaat het niet, maar het is interessant om te zien hoe deze onthouding de jongste dagen werd opgepookt tot een zoveelste dossier om de transfers te bagatelliseren, het Belgisch nationalisme aan te wakkeren en de N-VA schade te berokkenen. Op 18 maart al trok minister-president Jan Jambon aan de alarmbel over de verdeling van de middelen voor België. Veel aandacht werd er daaraan toen niet besteed. Het eerste bericht over die affaire lazen we in Het Laatste Nieuws (online, 18 maart). Daar gaf men al mee dat de Europese steun ook richting België zou gaan: 36,7 miljoen euro, waarvan 6,5 miljoen euro bestemd voor Vlaanderen, 16 miljoen voor het Waalse gewest, 4,3 miljoen voor het Brusselse gewest en 9,6 miljoen euro voor de Franse Gemeenschap (in één bron lezen we dat België er naast die 37 miljoen euro aan ongebruikte cohesiefondsen die niet moeten terugbetaald nog een 26 miljoen bovenop zou krijgen. Totaal: 63 miljoen dus). Het duurde tot vorige week vooraleer hierover meer nieuws volgde. De Europese staatshoofden en regeringsleiders bereikten vorige donderdag een akkoord over “stappen om de economische en financiële fall-out van de coronacrisis aan te pakken”. Dat was geen makkelijke bevalling, omdat er ook grote verdeeldheid was tussen de noordelijke en de zuidelijke lidstaten (onder meer over crisisaanpak via coronaobligaties of eurobonds). Noordelijke landen stonden op de rem.
ook aan zwak presterende regio’s (Wallonië, Zuid-Italië etc. ). Dat lijkt op zich een billijk en sociaal criterium, maar mag niet het enige criterium zijn. De N-VA vindt dat bij de toewijzing ook rekening moet worden gehouden met de mate waarin regio’s getroffen worden door het coronavirus. En in ons land zou dat vooral Vlaanderen zijn.
Perceptie
De N-VA heeft een signaal willen geven, en dat is vrij duidelijk: eenmaal andermaal wordt een mechanisme in werking gesteld waarmee Vlaanderen de eeuwige ellende van Wallonië (en Brussel) financiert (merkwaardig: Vlaams Belang stemde voor). De commotie over de subsidie-affaire komt laat. Vlaanderen had al eerder beslist om in dit geval ook een signaal te geven. Het zorgde ervoor dat België zich moest onthouden. Het standpunt van ons land wordt vastgelegd in het Directoraat Generaal Europese Zaken (DGE), een diplomatiek overlegorgaan waar de gewesten en gemeenschappen een doorslaggevende stem hebben. Het was de Vlaamse regering – en niet de N-VA alleen - die ervoor zorgde dat dit land zich bij gebrek aan consensus op Europees vlak moest onthouden. Omdat de deelstaten niet op dezelfde golflengte zaten. Crevits pro, Franssen tegen, zoiets?
In het EU-Parlement gaven de N-VA’ers Assita Kanko, Geert Bourgeois en Johan Van Overtveldt een signaal. Ze onthielden zich bij de stemming. Meteen werd de perceptie gecreëerd dat de N-VA Europese coronasteun in het gedrang bracht, met haar ‘ongepaste’ communautaire standpunten. Maar de partij had wel wat redenen om te reageren. Meteen zag CD&V-Europarlementslid Cindy Franssen de kans om aandacht te zoeken: “Ongelofelijk dat de N-VA zich hier als enige onthoudt over broodnodige maatregelen”, stuurde ze de wereld in. “Dit gaat om solidariteit. Het zou nodeloos vertragend zijn om nu plots een nieuwe verdeelsleutel te onderhandelen.” Franssens belletje klingelde meteen overal. In De Standaard voegde Petra De Sutter (Groen) daar nog wat kritiek aan toe. Ze had het over de “N-VA aan de zijlijn”, of zoiets. “De ziekte slaat nochtans in Vlaanderen veel harder toe dan in Wallonië”, reageerde Kanko. Van Overtveldt benadrukte dat hij als voorzitter van de commissie Begroting ‘meer geld’ zou vragen dan nu voorzien. “Er zijn ongeveer zes miljoen Vlamingen. Afgerond is dat 1 procent van alle Europeanen. Dus zouden we aanspraak moeten maken op 1 procent van die 37 miljard, zo’n 370 miljoen euro… Blijkbaar vindt mevrouw Franssen het oké dat we op zo’n onwaarschijnlijke manier worden achtergesteld.” Bourgeois repliceerde in De Standaard zo: “Wij zijn absoluut niet tegen solidariteit. Zo pleitte ik ervoor om Belgische ziekenhuisbedden die we voorlopig niet nodig hebben, ter beschikking van bijvoorbeeld Nederland te kunnen stellen.” Maar de verdeelsleutel vond hij niet correct en niet goed uitgelegd. “Onthouden is niet hetzelfde als tegenstemmen”, voegde hij daar aan toe.
Tegenstroom De “duiding” bij wat uiteindelijk toch maar een onthouding was, ging door. “NVA roeit Europees tegen coronastroom in”, schreef De Standaard. Joël De Ceulaer liet Doorbraak-medewerker Philip Roose even aan het woord, vermoedelijk vooral om van hem te horen dat de N-VA-onthouding getuigt van “een kruideniersmentaliteit… want Wallonië is nu eenmaal de armere regio. De verdeelsleutel is niet correct, maar het gaat om een verwaarloosbaar bedrag”.
Scheeftrekking Vanwaar nu die scheeftrekking? De verdeelsleutel die gehanteerd wordt, komt vanuit het Europees Cohesiefonds, waarlangs Europa budgetten toewijst aan achtergestelde landen (Spanje, Italië…), maar
Trollen In Twitterland achtten vooral anonieme linkse trollen (vaak identificeerbaar in een wereld tussen ABVV en Belgicistische clubjes) andermaal het moment rijp om hun gevoeg te doen. De trollen halen vaak één zin uit artikel (let op: ook rechtse twitteraars hanteren die techniek) om hun gelijk te halen. Het leek erop alsof de bastaards van de N-VA de beademingstoestellen met directe ingang wilden gaan dichtknijpen, terwijl de fondsen vooral bedoeld zijn voor de opvang van economische gevolgen van de coronacrisis. Dat laatste wordt een heel ander verhaal dan dat van de medische urgentie van vandaag. Dan spreken we straks niet meer over enkele miljoenen, maar over een onoverzichtelijke crisiskost van vele miljarden.
Signaal
Herzien Het wordt tijd dat de verdeelsleutel van de Europese cohesiefondsen wordt herzien. Op zich is de daar gehanteerde sociale bijsturing geen probleem, maar net zoals de interregionale transfers in België moeten die billijk zijn en tot resultaat leiden. Binnen de Belgische context is dat, na zoveel decennia interregionale geldstromen, niet het geval. Wanneer kan dat veranderen? Kan dat in het kader van de nieuwe Europese meerjarenbegroting tot 2027? Dat de meeste Vlaamse kranten daar nauwelijks belangstelling voor hebben, moet ons waakzaam houden. Waar zitten de Vlaams-nationalistische politici die dat onderliggend probleem eens ten gronde aanpakken? In beide partijen, overigens? Dat de N-VA er door altijd dezelfde critici in altijd weer dezelfde “politieke spelletjes” wordt aangepakt (men vindt altijd wel een tegenstander), zal wel ergens tot de persvrijheid behoren, maar het zijn de Vlamingen die daar hun gedacht over vormen. Zo dom zijn ze niet, blijkt nu en dan bij peilingen en verkiezingen. Is het hele gedoe een groot debat waard? België heeft de besluitvorming niet goedgekeurd, maar uiteindelijk ook niet geblokkeerd. Vlaanderen heeft een punt kunnen maken in een dossier dat zich in de marge situeert. Het gaat inderdaad om een relatief klein bedrag. Vergelijk het met de factuur van de steunmaatregelen die de Vlaamse regering aankondigde (ten minste 1 miljard euro). De dag komt wel dat corona weer wat uit beeld verdwijnt. Dan gaat het hier weer over die eeuwige en niet meer te dichten sociaal-economische breuklijn. Dan gaat het niet meer over “een detail”. ANJA PIETERS
BRUSSEL
Wandelen
Niet onterecht zorgt het optreden, of het uitblijven ervan, van de Brusselse politie voor ergernis. Waar wandelende burgers op illegitieme wijze beboet worden, laat men het onwettelijk gedrag van bepaalde bevolkingsgroepen ongemoeid. PolBru in coronatijden. “Een mens is maar een wandelaar,” om het met de titel van de terugblik van Gaston Durnez van twee jaar geleden te zeggen. Maar liefst toch niet te ver, zoals een medewerkster van BRUZZ mocht ondervinden. De dame in kwestie is ons onbekend, maar iets zegt ons dat wie op de payroll aldaar staat en nog eens ‘coté canal’, maar dan aan de Molenbeekse kant, inzake politieke correctheid wel goed zit. Gekweld door de lockdown besloot ze wat te gaan wandelen en zo de Brusselse Rubicon te overschrijden, het kanaal dus. Op de Brusselse Grote Markt, minder dan twee kilometer van haar voordeur, werd ze door de arm der wet aangesproken en prompt terug naar ‘Molem’ gestuurd. Niet gehinderd door een gedegen kennis van de inhoud van wat in het Ministerieel Besluit stond dat toen van kracht was, liet de lucide vertegenwoordiger van PolBru verstaan dat het verboden was de gemeentegrenzen te overschrijden. Vreemd, want daar stond niets over in het MB. Net zomin dat er überhaupt melding in werd gemaakt van regels rond het tweede verblijf, maar dat is een andere kwestie.
Boodschappen doen Via sociale media kwamen andere soortgelijke incidenten aan het licht. Zo was er iemand die in de buurt van het Zuidstation woont en in het stadscentrum zijn boodschappen wou doen. Afstand: anderhalve kilometer. De betrokkene werd door een agente geïnterpelleerd die vond dat die boodschappen maar beter dichter bij huis werden gedaan. Eens terug in de eigen wijk, stelde die persoon een samenscholing van een tiental mensen vast, zonder dat iemand hen daar op aansprak. De politieke correctheid verbiedt die
persoon wat specifieker te zijn rond de achtergrond van deze samenscholers, maar we hebben zo een vermoeden. Wellicht zijn het leden van die bevolkingsgroepen die, naar het woord van de Antwerpse burgervader BDW, moeilijk bereikt kunnen worden.
GAS-boete Nog een voorbeeld. Weer iemand van Molenbeek stapte richting Rouppeplein (in beter tijden bekend voor het sterrenrestaurant Comme chez soi), werd door een agent aangesproken en teruggestuurd, met GAS-boete zowaar. Kan het verbazen dat dit een zekere frustratie voedt? Zeker als men deze individuele gevallen tegen de achtergrond van de Brusselse realiteit plaatst. Het hoeft niet altijd geschreeuw en gespuug te zijn zoals dat incident in Schaarbeek, maar iets zegt ons dat tal van voorvallen keurig onder de mat worden geveegd.
Politiestaat Ergens is hetgeen we meemaken het voorbeeld van hoe een politiestaat op zijn Brussels eruit ziet. Waar in keurige dictaturen de instructies top down gegeven worden, is het hier de arm der wet die een scherpere interpretatie geeft aan wat in het MB geschreven staat. In een volgende fase gaat men zich vooral richten op burgers die niet voor al te veel gedonder zullen zorgen. En dan pakt men uit met de aantallen GAS-boetes die uitgeschreven werden. Het mag dan al geen noodzakelijke verplaatsing zijn, maar wie wat door Molenbeek of oud-Laken kuiert, kan met eigen ogen vaststellen dat die honderden boetes makkelijk naar de duizenden getild zouden kunnen worden. De sociale onrust krijg je er dan gratis bij. KNIN.
7
Onze naaste buren
2 APRIL 2020
Nederland blijft Nederland Corona op of corona af, maar (voorlopig?) blijft dat oude vertrouwde Nederland zichzelf.
Linkse rechters ontwapenen niet Vonnissen en beslissingen van rechters blijven verbazing en woede opwekken, maar dat deert deze deugdmensen niet. U herinnert zich nog de Turkse trouwstoetmepper die een agent langs achteren bijna de hersenen insloeg omdat de politiemensen het gevaarlijk en racistisch gedrag van Turkse trouwstoeters aan banden wilden leggen. Twee maand duurde het vooraleer men de dader bij de kladden had, omdat de Turken wetens en willens de naam van de crimineel niet wilden geven. Het blijkt inmiddels dat hij jaren geleden al een gevangenisstraf van 18 maanden kreeg voor diefstal met geweld en dreigen met een wapen. Natuurlijk kwam hij vervroegd vrij en vervolgens lapte hij alle voorwaarden aan zijn laars die hem gesteld waren. Vorige week kwam de misdadiger weer vrij in afwachting van zijn proces en ondanks het verzet van het Openbaar Ministerie. De rechter vond dat die voorlopige hechtenis niet mag gebruikt worden als voorschot op een latere straf.
Coke in het leger Nog een rechterlijke parel. Defensie voert in Nederland een volgens Nederlandse begrippen hard zerotolerantiebeleid voor het bezit/gebruik van harddrugs. Aan de deur, wegens het gevaar dat iemand met wapens begint te flippen.
Over weed en hasj wordt niet gerept. Die grens werd tot voor kort gerespecteerd, maar die is nu dankzij begripvolle rechters overschreden. Een paar betrapte militairen disten onnozele smoesjes op. Eentje zei ernstig dat de coke in zijn bezit van zijn vriendin was die dat graag bevestigde. Is mogelijk, zei de militaire strafrechter, en vrijspraak. Dus trok de volgende schuinsmarcheerder naar een burgerrechtbank en kreeg daar ook gelijk. Daarmee staat het hele drugsbeleid van Defensie op de tocht.
Nul euro Het zijn zware tijden voor kranten als De Telegraaf en het Algemeen Dagblad, die veel aandacht besteden in hun sportkaternen aan de grootverdieners in het voetbal en het wielrennen. Veel sportjournalisten zijn monoculturele maniakken die nauwelijks over iets anders spreken dan over een 4-2-4 of een backhand voorzet. Maar in deze moeilijke tijden moeten ze zich bij de algemene redactie voegen en ook algemeen nieuws verslaan. Hoofdredacteur Jansen van De Telegraaf kan er zelfs nog mee lachen. Volgens hem moet de lezer binnenkort niet verbaasd zijn als er vragen aan de minister worden gesteld als “Hoe voelt u zich na deze nederlaag?” of “Is uw team wel sterk genoeg?”. Iemand die zich het niet aan het hart laat komen, is chef-voetbal Valentijn Driessen van De Telegraaf, die vanaf de eerste dag van de crisis pleitte voor het onmiddellijke einde van de competitie, want de weifelaar Rutte bleef maar pap-
NEDERLAND pen en nathouden. Evenementen zijn in Nederland afgeschaft en dus moeten de dames niet hopen naar het in Nederland (en ook in Vlaanderen) populaire Stoffenspektakel te gaan om zelf een zomerjurkje te naaien. Tot 1 juni verboden, maar het voetbal staat nog altijd niet op dat lijstje. Theoretisch kan het poencircus op 6 april herbeginnen. Waarschijnlijk krijgt Driessen zijn zin, want het is hoogst onwaarschijnlijk dat de regering op het ogenblik dat dit blad gedrukt wordt de sportuitzondering laat bestaan. Met zin voor sarcasme publiceerde Driessen ook het volgende lijstje van de bijdragen voor coronabestrijding: Robert Lewandowski (Bayern) 1 miljoen euro, Lionel Messi (Barcelona) 1 miljoen euro; Pep Guardiola (Man City) 1 miljoen Euro, Cristiano Ronaldo (Juve) 1 miljoen euro; Wesley Sneijder (afgezwaaid Nederlands voetbalmiljonair) veiling voetbalshirt voor de voedselbank, John Heitinga (afgezwaaid voetbalmiljonair) bordje voor onze helden, álle huidige Oranje-internationals 0 euro. En nog een uitzwaaiertje. Op een paar plaatsen waren de kringloopwinkels nog open. Daar heeft doodvervelend en thuiszittend Nederland iets op gevonden. “Stuwmeren van onverkoopbare rommel” werden binnen gebracht. De meeste mensen zijn bereid hun afval weer terug te nemen, maar ook schelden en dreigen is niet zeldzaam als men de luieremmers met poepluiers en plastic bakjes met soepranden weigert. WILLEM DE PRATER
Een babyfoto van de burgemeester Wat doet een burgemeester van een grote stad in volle crisis? Hij gaat in op een van de vele uitdagingen die op internet de ronde doen en deelt een babyfoto van zichzelf. Eentje waar ook zijn beroemde bompa “Willy de krul” op staat. Daar heeft hij tijd voor! Weinig gepast op een moment dat tienduizenden stadsgenoten werkloos zijn en de stad een echte spookstad is. Voor de zorgkundigen heeft hij wel zwierig een heel groot wit laken aan het stadhuis gehangen. Zo kwam hij zelf ook nog eens mooi op de foto in de krant. Ondertussen moeten Gentenaars nog altijd wachten op wat concrete informatie over de situatie in hun stad. Het zal niet van hun burgemeester komen, dat is duidelijk.
Zoeken naar een vrij plekje is niet nodig, want er is plaats in overvloed. De blauwe wandelbusjes die normaal aan een slakkengangetje door de kuip rijden, hebben voor corona
de duimen gelegd. Noodgedwongen heeft de schepen ze stilgelegd. De dingetjes zijn zo klein dat het onmogelijk is op ‘sociale afstand’ van elkaar te blijven. De shuttlebussen van de randparkings naar het centrum rijden wel nog. Die hebben normaal negentien zitplaatsen. Nu, met anderhalve meter ertussen, hoeveel passagiers mogen nog mee? Een zinloze vraag, want niemand stapt nog op. Je moet al gek zijn om je wagen op een parking te zetten wanneer je overal
Verwarrende tijden De LEZ-boetes zijn opgeschort, de boetes voor de knips niet. Op straat parkeren is voorlopig gratis, maar in de parkeergarages moet je nog betalen. De wandelbusjes rijden niet meer, maar de stads-shuttle van twee randparkings naar het centrum wel. Gent heeft de boetes voor de lage-emissiezone afgeschaft. Eerst vond het stadsbestuur dat niet nodig, maar toen Antwerpen de boetes voor hun LEZ-zone opschortte, kon Gent niet achterblijven. De camera’s blijven in Gent wel flitsen. Wie zonder vergunning de Gentse LEZ inrijdt, krijgt geen boete, maar wel een brief met een stevige waarschuwing dat de boetes weer ingaan wanneer de crisis voorbij is. Voor de knips van het circulatieplan blijven de boetes onverminderd van kracht. Vreemd, want er zijn geen files meer. De auto’s nu doen omrijden lijkt totaal zinloos.
in de stad gratis kunt parkeren. Het openbaar vervoer moet blijven rijden, vindt onze groene schepen van mobiliteit. Dus rijdt het vervoer dat de stad zelf organiseert nog rond, leeg of niet.
De administratie blijft op post Veel personeelsleden van de stad werken gewoon verder van thuis uit. Het stadspersoneel dat toch op tijdelijke werkloosheid valt, hoeft zich niet veel zorgen te maken. Stad Gent legt voor haar contractuele ambtenaren een stuk loon bij bovenop de 70 procent waar iedere technisch werkloze recht op heeft. Zo krijgen ze bijna hun volledig loon. Dat was een van de allereerste ‘coronamaatregelen’ van het stadsbestuur. Beslist op 13 maart, toen ze nog dachten dat alles tegen de Paasvakantie voorbij zou zijn. Daar hebben ze zich dan toch lichtjes in vergist. Dit gaat de stadskas nog een flink centje kosten.
Wat met de Gentse Feesten? Sommige evenementen hakken nu al de knoop door. De Floraliën en de World Choir Games (een groot treffen van koren uit alle werelddelen) zijn met een jaar uitgesteld. Voor de Gentse Feesten is nog niets beslist. Op de digitale gemeenteraad werden er nog subsidies goedgekeurd. Schepen Storms (sp.a) vraagt de organisatoren om de feesten gewoon verder voor te bereiden. Zij wil pas in mei beslissen. Afwachten maar. MATHILDIS
Patrick Nothomb (1936-2020) Op 18 maart overleed Patrick Nothomb in zijn thuishaven Habay-la-Neuve in de provincie Luxemburg. Deze telg uit de legendarische Nothomb-familie was één van de meest gerespecteerde Waalse diplomaten. Toen het overlijden van Patrick Nothomb (83) bekend raakte, werd onmiddellijk de link gelegd met het coronavirus. Maar dat bleek niet te kloppen. De Ardennees was al een tijd op de sukkel en stierf aan een hartaanval. In de in memoriams werd vooral de link gelegd met zijn dochter, de bekende schrijfster Amélie Nothomb. Dat is Patrick Nothomb te weinig eer aandoen. Zijn ‘pedigree’ is indrukwekkend. Hij is een afstammeling van Jean-Baptiste Nothomb, één van de vaders van de Belgische staat. Zijn grootvader Pierre Nothomb was senator en was in Vlaanderen bekend voor zijn goede contacten met Verdinaso-leider Joris van Severen. Nadat van Severen bij de Duitse inval op 10 mei 1940 was opgepakt, probeerde Nothomb hem vrij te krijgen. Dat lukte net niet en van Severen werd als één van de “weggevoerden” gedood in het Franse Abbeville op 20 mei. Pierre Nothomb onderhield daarna nog lange tijd goede contacten met de Waalse Dinaso-leider Louis Gueuning.
thomb, oud-PSC-voorzitter en voormalig Kamervoorzitter. In de documentaire dook ook Patrick Nothomb op. Een minder aandachtige kijker zou denken dat Patrick en Charles-Ferdinand broers zijn. Ze zijn immers even oud. Dat klopt niet. Patrick is een neef van de politicus. Mensen die de familie kennen zeggen we dat ze zich wel als een broederpaar gedroegen. Beiden zijn opgegroeid in het landelijke Habay-la-Neuve tussen Neufchâteau en Aarlen. En beiden vonden dat ze in het spoor van hun voorouders “ten dienste moesten staan van het land” zoals dat heet. Ze vielen op door hun apart gedrag. Op zijn 15de wandelde Patrick gewoon eens van de Ardennen tot in Brussel. Charles-Ferdinand Nothomb werd een politicus met wisselend succes. Patrick werd een gerenommeerd diplomaat. In de jaren ’60 begon zijn carrière in een wereld waar er weinig Vlamingen rondliepen. En Ardennezen al evenmin. De diplomatie was het werkterrein van de Brusselse “upper class”.
Voor het vaderland
Diplomaat
Over Pierre Nothomb werd 25 jaar geleden uitgebreid gepraat in een tv-documentaire over de familie. Het bleek dat hij voor de maaltijd altijd voorlas uit een encyclopedie. Deze anekdote werd verteld door zijn zoon Charles-Ferdinand No-
Patrick Nothomb kon carrière maken dankzij de eigenschappen die typisch zijn voor een diplomaat: gecultiveerd, voorzichtig, minzaam en met een zin voor droge humor. Zijn eerste grote opdracht als diplomaat was niet min.
WALLONIE Nothomb was in 1964 consul in Stanleystad (nu Kisangani) toen daar een Simba-opstand uitbrak. Europeanen werden door rebellen gegijzeld. Nothomb kreeg de opdracht om te onderhandelen, maar werd zelf gegijzeld. Er moest een militaire en humanitaire reddingsoperatie worden opgezet. Dat gebeurde via een interventie vanuit de lucht en een kolonne Belgische en Congolese militairen die onder de codenaam “Ommegang” honderden kilometers richting Stanleystad trokken. Pas 28 jaar na de gebeurtenissen publiceerde Nothomb het verhaal in zijn boek “Dans Stanleyville.” Daarna ging hij onder andere in Japan en China aan de slag. Japan werd zijn tweede vaderland. Nothomb raakte doordrongen van de Japanse cultuur. In Peking was hij zaakgelastigde nadat de diplomatieke betrekkingen begin jaren ’70 waren hersteld. Zijn culturele attaché was Simon Leys (pseudoniem voor Pierre Ryckmans). Deze sinoloog was één van de eerste figuren die het criminele karakter van het Mao-regime durfde aan te klagen. Nothomb werd later consul-generaal in Osaka en ambassadeur in Bangladesh, Thailand, Laos en Birma. Op het einde van zijn loopbaan was hij onder andere in Italië aan de slag. Deze laatste post is voor een katholiek altijd prestigieus. Maar de ultieme droom, de ambassadeur bij de Heilige Stoel worden, was voor Nothomb niet weggelegd. Na zijn carrière verdween de Luxemburger naar de achtergrond. Men zag hem soms in restaurants aan een rijk gevulde tafel en dat was het. PICARD
8
Actueel
2 APRIL 2020
DIPLOMATIEKE VALIES
Iraanse coronadiplomatie
De binnenlandse moeilijkheden in zowel de VS als Iran zouden haast doen vergeten dat er nog zoiets als een problematische relatie tussen beide landen bestaat. Bepaalde experts zien in de huidige situatie een kans voor een diplomatieke doorbraak, ook al lijkt het Witte Huis te willen volharden in de eerder gemaakte keuzes. En waarom niet voor de gulden middenweg gaan? Stof tot reflectie in het post-corona tijdperk.
Geestelijke met mondmasker in Qom Hoe raakte het coronavirus in Iran genesteld? Het is een vraag waar wellicht nooit een sluitend antwoord op zal komen, maar speculaties zijn er voldoende. Steevast zoekt men een verband met China. Chinese gastarbeiders? Een Iraans zakenman die net terug was uit het ‘Rijk van het Midden’? Sommigen brengen het zelfs in verband met het systeem van ‘tijdelijk huwelijk’ dat in het epicentrum Qom bestaat, toch voor de verdere verspreiding. Het is zo een typisch sjiietische regeling waar de architecten van de staatsstructuur van dit land nog wat van kunnen leren. Samengevat: je kan huwen voor een vooraf vastgelegde periode die van enkele uren tot 99 jaar loopt, kwestie van de schande van buitenhuwelijkse toestanden te vermijden. Hoeft het gezegd dat dit in de praktijk niet meer dan een dekmantel voor prostitutie is? En in deze ook een efficiënte manier om het coronavirus te verspreiden.
No policy-policy China mag dan al een verpletterende verantwoordelijkheid dragen voor de verspreiding van het virus, het moet ook gezegd dat op het moment dat ze de koe bij de horens zijn gaan vatten, dit op een efficiënte manier is gebeurd. Er werden methodes gebruikt die in een niet-totalitaire staat ondenkbaar zijn, met zichtbaar resultaat. De Iraanse aanpak is helemaal anders. Ondanks de ernst van de zaak was er weinig centrale aansturing. Eerder mikte men op preventie en op actoren in de burgerlijke samenleving die hun verantwoordelijkheid opnemen. Voorzich-
Seminarie van geestelijken in Qom
tig zijn en uitzweten was de boodschap van Teheran, ook wel eens als de ‘no policy-policy’ omschreven. Op zich sluit dit aan bij de omgang met eerdere crisissen. Ook toen het er jaren geleden naar uitzag dat HIV-besmettingen een enorm probleem werden, was er weinig centrale aansturing. Deze keer spelen echter andere factoren. Corona is niet het enige probleem van Iran. Er is de dalende olieprijs die aan de inkomsten vreet. Om nog maar te zwijgen van het effect van de opgelegde Amerikaanse sancties. Bekeken vanuit een oogpunt van volksgezondheid was een strenge lockdown de meest aangewezen maatregel geweest, maar gezien de economische realiteit van het land is het platleggen van alles simpelweg ondenkbaar. Tekenend voor de slechte papieren waarin Iran zit, is dat voor het eerst in zestig jaar steun bij het IMF werd gevraagd. Of ze die ook zullen krijgen, is gezien de Amerikaanse houding weinig waarschijnlijk, maar dat de vraag gesteld werd, spreekt boekdelen.
Iraakse agitatie Ondanks alle binnenlandse bekommernissen, heeft Teheran de agitatie in buurland Irak opnieuw wat opgedreven. Sinds Trump zijn rode lijn trok door het hoofd van de Revolutionaire Garde Qassem Soleimani uit te schakelen, bleef het relatief rustig tussen beide landen. Er was een Iraanse raketaanval als vergelding, maar die was vooral pro forma bedoeld, en dan stopte het. Tot Iran besloot de activiteiten op Iraaks grondgebied terug op te voeren.
Biedt deze context ruimte voor diplomatieke initiatieven? Verschillende scenario’s liggen op tafel. Er zijn er die vinden dat de tijd rijp is voor een ruimhartig Amerikaans gebaar, ook al bevinden de voorstanders hiervan zich niet onmiddellijk in kringen van het Witte Huis. Idealiter stopt men alles in één grote deal. Het Iraans kernprogramma zou dan gekoppeld worden aan het wegvallen van de sancties, eventueel ook aangevuld door steun. Dat Iran op zijn tandvlees zit, kan hierbij helpen, althans voor zover het nodige gedaan wordt dat het geen gezichtsverlies lijdt.
Maximale druk Aan het andere uiteinde bevinden zich Donald Trump en zijn entourage. Dat Iran zo worstelt, zien ze net als een belangrijke bevestiging van de eerder gemaakte keuzes. Waarom de ‘maximum pressure’-strategie bijsturen nu er net resultaten mee geboekt worden? De VS is ook een ander land dan Iran. Waar Iran er in slaagt om ondanks de binnenlandse moeilijkheden de agitatie in Irak op te drijven, is het weinig waarschijnlijk dat de VS de focus op buitenlandse kwesties kan leggen terwijl ze intern met de coronaverspreiding geconfronteerd worden. Experts waarschuwen er echter voor dat de relaties met Iran net door corona in een gevaarlijke fase zijn terecht gekomen. De situatie zou haast even explosief zijn dan toen Soleimani enkele maanden geleden verwijderd werd.
Derde weg Er is nog een derde stem in het debat, wat op de achtergrond gebleven door de coronatoestanden. In een recent nummer van Foreign Affairs pleit expert Steven Cook voor een inkapseling van Iran, precies zoals dat met de USSR tijdens de Koude Oorlog gebeurde. Beste vriendjes worden is een illusie, net zoals het bewerkstelligen van een regimewissel onrealistisch is. Waarom dan niet voor een gulden middenweg gaan? De idee verdient nader onderzoek, maar zit voorlopig in quarantaine. Hopelijk wordt ze er ooit uitgehaald. Na corona of na de presidentsverkiezing. Ooit. MICHAËL VANDAMME
Buitenlands spervuur Begrafenis als biologische bom Hossein Assadollahi was een terreurleider, een kopstuk van het Iraanse Revolutionaire Garde Corps en een veteraan van de oorlog tussen Iran en Irak. Hij is onlangs overleden, officieel omdat zijn longen tijdens die oorlog door Iraakse chemische wapens waren aantast. Dat is best mogelijk. Ik had een grootoom die in de Eerste Wereldoorlog gas had geslikt, en die vijftig jaar lang is blijven hoesten, tot hij er uiteindelijk aan stierf. Maar in Iran vermoedt men dat het coronavirus Assadollahi de doodsteek heeft gegeven. Wat in combinatie met door giftgas verzwakte longen heel geloofwaardig is. Maar de misdadige, ja zelfs psychopathische aard van het regime van de ayatollahs blijkt wel het duidelijkste uit de manier waarop het de begrafenis van dit individu heeft georganiseerd, met een grote parade van soldaten van de Garde, dicht op elkaar in het gelid marcherend, en tienduizenden toeschouwers, nog dichter op elkaar gepakt in de straten. Het is niet duidelijk hoeveel van die mensen uit vrije wil naar die plechtigheid zijn gekomen, en hoeveel daartoe gedwongen zijn. Maar één ding is wel zeker: dit gaat tot een explosie van nieuwe besmettingen leiden. Als die oude ayatollahs en de terroristen van het IRGC massaal zelfmoord-door-corona plegen, dan is dat hun zaak. Het zou een mooie opruiming zijn. Maar dat zij hun onderdanen daarin meeslepen…
Dodelijk Chinees bedrog In Spanje dreigt hetzelfde doemscenario als in Italië. Het Chinese virus heeft daar al meer dan 6.000 dodelijke slachtoffers gemaakt en het ergste moet waarschijnlijk nog komen. De Spaanse overheid had in China en Zuid-Korea 640.000 testkits gekocht waarmee besmettingen ontdekt zouden kunnen worden. Maar de eerste exemplaren die geleverd werden, door de Chinese firma Bioeasy Biotechnology uit Shenzhen, waren totaal onbetrouwbaar. De tests bleken slechts in 30 procent van de gevallen echt te werken. Minstens 9.000 testkits moesten teruggestuurd worden. De Nederlanders werden op een nog ergere manier bedrogen. Ze hadden in China 1,3 miljoen FFP2-mondmaskers besteld, de speciale modellen die door medisch personeel gebruikt worden bij de behandeling van ernstig zieke coronapatiënten. Daarvan bleken er 600.000, bijna de helft dus, niet te functioneren. Het ernstigste defect was wel dat de filtermembranen die de virusdeeltjes moesten tegenhouden, niet deugden. De Chinezen hebben gelogen over de uitbraak van de epidemie, en daardoor zijn miljoenen mensen besmet geraakt. Ze hebben gelogen over de aantallen doden in het begin, en ze liegen over de nieuwe besmettingen in Wuhan. Zelfs nu, in de dodelijkste crisis sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog, blijven ze ons beliegen en bedriegen. En alleen God en hun politbureau weten welke informatie over het virus zij nog allemaal achterhouden… Informatie die misschien tienduizenden mensenlevens zou kunnen redden.
Slecht voorbereid Dat betekent niet dat de Westerse politieke leiders helemaal vrijuit gaan. Ze zijn allemaal in zekere mate schuldig door nalatigheid. Door de grenzen niet tijdig dicht te gooien, door te lang te wachten met lockdowns, met het sluiten van scholen en bedrijven en met het verbieden van massabij-
eenkomsten. Bovendien hadden landen als Griekenland en Italië al vóór de coronapandemie hun medische infrastructuur ernstig verwaarloosd. Om maar enkele vergelijkingen te maken: in 2017 had Duitsland 800 ziekenhuisbedden per honderdduizend inwoners en België 576. Maar Italië had er slechts 318 en Spanje zelfs maar 297. Het aantal plaatsen op ‘intensive care’, ook per honderdduizend inwoners, volgt hetzelfde patroon: 29 in Duitsland, 16 in België; 13 in Italië en slechts 10 in Spanje.
De Unie schiet in actie! Bij het begin van de coronacrisis was de Europese Unie, met zijn dodelijke obsessie voor open grenzen en vrij verkeer van personen, eerder een blok aan het been dan een hulp. Haar politiek correcte fetisjisme heeft de nationale staten belet snel maatregelen te nemen. Maar nu er in Spanje en Italië duizenden mensen aan het virus sterven en de medische sector op de rand van een ineenstorting staat, nu komt de Unie wel in actie: gebruik makend van het feit dat de meeste parlementen niet meer optimaal functioneren, en dat de meeste regeringen nu echt wel andere zorgen hebben, heeft ze de toetredingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië hervat. Corona? Duizenden doden? Dat zijn allemaal maar details in de geschiedenis. Een imperium moet aan expansie doen, nietwaar? Desnoods gaat men daarbij over lijken.
Geen eurobonds, wel hulp Nee, we vinden niet dat er een transferunie moet komen, waarin de noordelijke landen moeten opdraaien voor de begrotingstekorten, de corruptie en de inefficiëntie in de zuidelijke landen en we zijn dus ook tegen de invoering van eurobonds, waardoor de noordelijke landen opgezadeld zullen worden met de schulden van de zuidelijke. Die moeten zelf maar opdraaien voor de gevolgen van hun wanbeleid. Maar later, na de coronacrisis. Niet nu, nu er tienduizenden mensen in overvolle ziekenhuizen vechten voor hun leven, nu de epidemie zich steeds verder uitbreidt. Nu moeten Italië en Spanje eenmalige of voor een beperkte periode zoveel mogelijk financiële steun krijgen om deze noodsituatie te kunnen overleven. Later mogen ze een financiële straf krijgen voor hun financiële wanbeleid. Maar daarvoor is het nu niet het moment. Nu moeten we solidair zijn en hen bijspringen waar we maar kunnen. Op financiële overtredingen moet een financiële straf volgen. Niet de doodstraf voor duizenden zieken. Als de Unie, en in het bijzonder Nederland en Duitsland niet inzien dat we nu in een rampscenario zitten, dat er nu tijdelijke noodmaatregelen getroffen moeten worden, dan graven zij niet alleen het graf van vele Italiaanse en Spaanse patiënten, maar onrechtstreeks ook van hun geliefde Unie.
Gasoorlog Het is wat op de achtergrond geraakt, maar Erdogan blijft massa’s voornamelijk Noord-Afrikaanse volksverhuizers steunen in hun pogingen de Griekse grensversperringen te doorbreken. De Grieken worden niet meer alleen met stenen en molotovcocktails bestookt. Turkse militairen schieten nu ook traangas af op de Griekse grensverdediging en ze geven traangasgranaten en gasmaskers (!) aan de immigranten. De gevechten in het grensgebied doen steeds maar denken aan de loopgravenoorlog van ’14-’18. Alleen durven de Grieken nog niet met scherp schieten…
Het nabije buitenland
2 APRIL 2020
PATRICK DEVEDJIAN Vorige week overleed ex-minister Patrick Devedjian (75) aan het coronavirus. Het was een belangrijk figuur van de Franse rechterzijde in de jaren ’90 van vorige eeuw en het eerste decennium van deze eeuw. Devedjian, van Armeense afkomst, was in zijn jeugd actief in de radicaalrechtse organisatie Occident. Op 26 maart liet Patrick Devedjian weten dat hij aan het coronvirus leed en dat zijn toestand stabiel was. “Ik ben het slachtoffer van de epidemie en kan getuigen over het ongelooflijke werk dat artsen en medisch personeel verrichten. Ik ben moe maar stabiel dankzij hen en ik klim langzaam omhoog. Een grote dank voor de constante zorgen aan alle zieken,” zo berichtte hij op Twitter. Drie dagen later was de politicus overleden. Hij laat een vrouw en vier kinderen achter. Elk overlijden door het coronavirus is een schok maar wanneer het om een relatief bekend figuur gaat is het toch net iets anders. Devedjian was minister onder Jacques Chirac en Nicolas Sarkozy, tussen 1991 en 2001 was hij woordvoerder van de neogaullistische RPR en tussen 2007-2008 secretaris-generaal van de UMP die de klassieke rechtse krachten in Frankrijk verenigde.
Si la France m’était contée
Armeense wortels
Want hij zag in de strijd in Noord-Afrika parallellen met de Armeense genocide: christenen tegen moslims. Als student wordt hij actief bij het radicaalrechtse Occident. Deze vereniging ageerde tegen de linkse infiltratie aan universiteiten. Occident, dat in 1968 werd ontbonden en omgedoopt tot Ordre Nouveau, verzamelde verschillende figuren die later carrière zouden maken bij de neogaullistische RPR en het eerder liberale UDF. Ze kwamen opvallend genoeg niet bij het Front National terecht. Naast Devedjian zouden latere ministers als Alain Madelin en Gérard Longuet hun strepen verdienen bij Occident. Devedjian zou een aantal veroordelingen oplopen voor geweldplegingen. Hij zou onder andere hebben deelgenomen aan een raid op extreemlinkse studenten in Rouen. Zijn ontmoeting met de filosoof Raymond Aron doet hem richting neogaullisme evolueren. De boekenwurm - hij is fan van Stendhal - wordt een uitgesproken verdediger van de vrijheid. Als jonge advocaat wordt hij lid van de gaullistische partij UDR (1971) en sluit daarna aan bij het RPR, de opvolger van de partij die door Jacques Chirac boven de doopvont wordt gehouden. Devedjian staat in die periode zeer dicht bij Charles Pasqua. In 1986 wordt hij verkozen voor de Assemblée Nationale. Devidjian zou tot 2002 parlementslid blijven.
Devedjian was de zoon van een Armeense ingenieur die na de Turkse genocide (1915) op de Armeniërs naar Frankrijk vluchtte waar hij met een vrouw uit Boulogne-sur-Mer trouwde. Patrick Devedjian zelf werd op 26 augustus 1944 geboren in Fontainebleau, in de dagen van de bevrijding van Parijs. Zijn politieke bewustwording kwam als adolescent toen hij zich tijdens de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog engageerde in nationalistische studentenverenigingen.
Bij de presidentsverkiezingen van 1995 steunt hij Edouard Balladur die op rechts in een harde strijd met Jacques Chirac is betrokken. Chirac wint en Devedjian moet samen met anderen - waaronder Nicolas Sarkozy - door de politieke woestijn. Na de herverkiezingen van Chirac in 2002 volgt een rehabilitatie. Devedjian wordt minister van lokale besturen en later minister van Industrie.
Geen topminister
HET GAAT SNEL Het Verenigd Koninkrijk was relatief laat met het instellen van maatregelen om het coronavirus tegen te gaan. De regering veranderde vorige week het geweer van schouder en plots ging het land bijna volledig op slot. Ondertussen hebben prins Charles en Prime Minister Boris Johnson positief getest op corona. Vlamingen hamsteren massaal wc-rollen, zo leerden ons de afgelopen weken. Ook in het Verenigd Koninkrijk kennen ze er wat van. Anderhalve week geleden voerde de Britse overheid verregaande maatregelen in, die vergelijkbaar zijn met de geldende regels in België. Vooral in de jongste week zijn de Britten aan het hamsteren geslagen.
Hamstergedrag In de maand maart werd voor een recordbedrag aan aankopen afgerekend in de supermarkten in Groot-Brittannië. Zelfs records die normaal gekoppeld worden aan de eindejaarskoopjes, werden verbroken. Het statistisch onderzoeksbureau Kantar kwam met opvallende cijfers voor de dag. De verkoop in supermarkten groeide in de afgelopen weken met wel twintig procent. In Londen en omgeving ging het om een stijging van meer dan 25 procent. In de periode 16 tot 19 maart - de dagen vooraleer nieuwe strikte regels door de overheid werden afgekondigd - werden door de Britse bevolking in vier dagen tijd meer dan veertig miljoen extra bezoeken gebracht aan supermarkten. Iedereen liep dus af-en-aan om extra producten in te slaan. In totaal werd voor meer dan 10,8 miljard pond, omgerekend 12,1 miljard euro, uitgegeven in supermarktketens. Niet alleen wordt er voeding ingeslagen in de vorm van conservenblikken. Diepvriesmaaltijden werden tot wel tachtig procent meer verkocht in de jongste weken, vergeleken met
Verplicht thuis Niet alleen eten de Britten thuis, heel veel mensen zitten verplicht thuis met milde symptomen van het coronavirus. De bekendste figuur die zijn zaakjes van thuis uit moet zien te bestieren, is ’s lands Prime Minister. Boris Johnson maakte vorige vrijdag bekend dat hij positief getest heeft op corona en in ‘zelfisolatie’ zit. Vanuit zijn woning blijft hij wel de strijd tegen het virus op de voet volgen. Computerverbindingen en mobiele telefoons maken vergaderingen vanop afstand immers vandaag gemakkelijk. Johnson is niet de enige politieke hoogwaardigheidsbekleder die thuis zit uit te zieken. Ook de Britse minister voor Volksgezondheid, Matt Hancock, testte positief en ook de hoogste medische ambtenaar in Engeland, professor Chris Whitty, vertoonde symptomen van corona. Cruciale figuren zijn dus slachtoffer in deze strijd tegen het virus. Ook in de koninklijke familie vallen slachtoffers te bespeuren. Prins Charles, de eeuwige troonopvolger van koningin Elizabeth, testte positief. Charles zit net als Johnson in zelfisolatie en vertoont over het algemeen milde symptomen. Een ziekenhuisopname was vooralsnog niet aan de orde. De prins ziekt uit op een landgoed in Schotland.
CORONA: OPEN GRENZEN ZIJN DODELIJK We hebben het een paar weken kunnen uitstellen, maar het is onvermijdelijk: we moeten het over corona in Duitsland hebben. Ook onze oosterburen krijgen intussen af te rekenen met het boze Chinese beestje, dat al 57.000 mensen besmette. Men is geneigd te denken dat het in Duitsland nogal meevalt. België telt momenteel al 431 doden, in het toch veel grotere Duitsland is dat voorlopig ‘maar’ 455. Als we de cijfers vandaag bekijken, dan zit Duitsland nu aan 5 overlijdens per miljoen inwoners. België en Nederland zitten daar met 37 doden per miljoen inwoners fors boven. Om natuurlijk nog maar te zwijgen van het arme Italië, waar men intussen aan 166 dodelijke slachtoffers per miljoen inwoners zit… Duitsland is echter een groot land, en er blijken bij nader inzien enorm grote verschillen te zijn tussen de deelstaten. In de oostelijke deelstaten Thüringen, Sachsen, Sachsen-Anhalt, Brandenburg (rondom Berlijn) en Mecklenburg-Vorpommern blijft het aantal gevallen relatief laag. Maar in het voormalige Westen is de toestand helemaal anders. In het zuidwesten zijn de deelstaten Beieren (107 doden) en Baden-Württenberg (101 doden) zwaar getroffen.
Westen zwaarder getroffen Om oorzaken aan te duiden is het nog wat gissen, maar het valt toch op dat het gaat om de deelstaten waar tijdens de maand februari druk skivakanties werden gehouden, en die ook grenzen aan de populaire skigebieden in Oostenrijk en Italië (Zuid-Tirol). De eerste gevallen van besmetting met corona in Duitsland werden al vastgesteld op 28 januari 2020. De beslissing om de
ENGELAND Veldhospitalen Over Schotland gesproken, ook daar heeft het virus voet aan de grond gekregen. De nationale volksgezondheid (het zogenaamde NHS-systeem) is een bevoegdheid voor de overkoepelende nationale overheid, maar de regio’s staan mee in voor de coördinatie in deze coronatijden. Het is ondertussen duidelijk dat Schotland de toeloop aan zieke patiënten mogelijk niet aan blijft kunnen. Daarom zag Nicola Sturgeon (Scottish National Party) in dat er dringend bijkomende capaciteit aan bedden diende vrijgemaakt te worden. Sturgeon kondigde als First Minister aan dat de Scottish Event Campus zal omgevormd worden tot een tijdelijk hospitaal voor coronapatiënten. De Scottish Event Campus is de grootste expositiehal in de regio. Aan ruimte geen gebrek, nu alleen de bedden en medische apparatuur nog. Sturgeon denkt in eerste instantie aan een capaciteit van driehonderd bedden. Dat zou gaandeweg opgeschaald kunnen worden tot duizend extra bedden. Ook in de omgeving van Londen en in de steden Birmingham en Manchester worden tijdelijke hospitalen opgetuigd dezer dage. Toch wil Sturgeon de bevolking gerust stellen: “In Schotland zijn drieduizend bedden reeds vrijgemaakt voor de toekomende coronapatiënten. We gaan het extra hospitaal in het expositiecentrum mogelijk niet nodig hebben.” Al weet iedereen dat vroeg of laat er wel nood zal zijn aan extra capaciteit, indien de piek van de epidemie langer op zich laat wachten dan de statistieken voorspellen. Sturgeon denkt er aan patiënten die al langer uitzieken, te verhuizen naar het tijdelijke hospitaal op de Event Campus. Een hele logistieke onderneming. LVS
Bei uns in Deutschland
grenzen niet meteen te sluiten, maar integendeel de skigebieden ongestoord te laten openen, blijkt dus een fatale zware fout die door zowat alle West-Europese regeringen gemaakt werd. Opmerkelijk is dat Duitsland daarnaast ook nog een tweede ‘haard’ heeft, in de deelstaat Nordrhein-Westfalen, die grenst aan Nederland en Wallonië. Daar zijn ook al 98 doden te betreuren. Het valt op dat rond die locatie ook in Nederland een piek te zien is. Zou het kunnen dat de carnavalsfeesten van februari daar helaas voor een zwaardere impact gezorgd hebben? Ook daar had men allicht veel sneller en strenger het hele carnavalsgebeuren moeten afgelasten. Maar alhoewel men de eerste bevestigde besmettingen in Duitsland dus al had op 28 januari, heeft men ook daar gedurende heel de maand februari de tijd laten wegtikken. Het virus kon intussen vrolijk zijn gang gaan.
Merkel: 70 tot 80 procent In Vlaanderen hebben zowel Maggie De Block als de extreemlinkse viroloog Marc Van Ranst gedurende weken de mensen misleid met sussende verhaaltjes: het ging maar om een griepje, er was geen enkele reden om ons zorgen te maken, op skivakantie vertrekken was geen probleem… Merkel was dan toch iets sneller wakker. Op 11 maart, toen er nog ‘maar’ 3 doden gevallen waren, waarschuwde ze de Duitse bevolking in alle helderheid: “Het virus is er, de bevolking heeft geen immuniteit, en er is geen vaccin of therapie, waardoor volgens experts 60 tot 70 procent van de bevolking besmet kan worden. We moeten daarom focussen op het niet belasten van de ge-
FRANKRIJK
Wanneer Nicolas Sarkozy zich in 2007 kandidaat stelt voor het presidentschap wordt Devedjian één van zijn campagneadviseurs. Maar hij wordt daarna niet beloond met een ministerpost. Hij uit daarover meermaals zijn ergernis. Zo zou Sarkozy hem de post van minister van Financiën hebben beloofd. Maar die functie ging toen naar Rachida Dati. Devedjian loopt op de toppen van zijn tenen en tijdens een lokaal tv-debat noemt hij een politica een “trut”. Hij moet zich excuseren. Rehabilitatie voor de verkozene uit de Hauts-de-Seine komt er al in de herfst van 2007 wanneer hij secretaris-generaal wordt van de regeringspartij UMP. Hij wordt dus de facto partijvoorzitter. In 2008 wordt hij dan toch minister om de maatregelen ter bestrijding van de financiële crisis te nemen. Devedjian richt zich daarna meer en meer op de lokale politiek. Hij wil zijn departement Hauts-de-Seine leiden. Maar hij krijgt daar concurrentie van Jean Sarkozy, zoon van de president. Hij kan hem afhouden met de steun van de publieke opinie die nepotisme vermoedt. Tussen Sarkozy en Devedjian komt het daarna nooit meer goed. In 2012, Sarkozy is dan president af, publiceert Devedjians kabinetschef Marie-Cécile Guillaume een sleutelroman waarin ze de kuiperijen van de clan Sarkozy uit de doeken doet. Afgezien van lokale mandaten is Devedjians carrière voorbij. Hij zetelt nog in de raden van zijn departement en is burgemeester van zijn gemeente Antony en dat is het. Wanneer Les Républicains in 2016 voorverkiezingen houden om een presidentskandidaat aan te duiden voor de verkiezing van 2017 houdt hij zich op de achtergrond. Uiteindelijk steunt hij de centrumfiguur Alain Juppé die het daarna moet afleggen tegen François Fillon. SALAN
Right or wrong de cijfers van een jaar geleden. Veel Britten eten normaal gesproken (een snack) buiten de deur. Dat kan nu niet meer, nu bars en restaurants gesloten zijn. Hierdoor zullen maar liefst vijfhonderd miljoen snacks, lunches en diners bijkomend thuis geconsumeerd worden, in plaats van in een horecagelegenheid, zo berekende Kantar. Verontrustend misschien is ook de sterke toename in de verkoop van alcoholische dranken. Bijna een kwart meer flessen geestrijke dranken rolden over de toonbank in de afgelopen dagen. De Britten gaan hun lauwe pint bier dus thuis drinken, nu de pubs dicht blijven.
9
DUITSLAND zondheidszorg door de verspreiding in te dammen.” Het kwam haar op kritiek te staan, want ze zou ‘nodeloos paniek’ veroorzaken, maar minstens daarin blijkt ze dan toch gelijk gehad te hebben.
Grenzen sluiten werkt Toch hield Merkel net als de Belgische bewindvoerders vast aan haar dogma’s, en dus kwam er géén sluiting van alle grenzen. Merkel is al jaren in de EU de gezworen vijand van de ‘stoute populisten’ in Hongarije en Polen, die wél voor grenscontroles zijn. En ik las het ook bij ons bij linkse mensen op sociale media: “Een grens houdt geen virus tegen…” Wel, laten we dan los van alle politiek-correcte dogma’s over ‘open grenzen’ en ‘mensenrechten’ de keiharde cijfers eens spreken. In het licht van de coronacrisis sloot Hongarije zijn grenzen op 17 maart, Polen zelfs al op 15 maart. In Polen werd het leger ontplooid aan alle grensovergangen: er komt geen kip door. De resultaten: Duitsland met open grenzen: 57.000 zieken, 455 doden. België met open grenzen: 11.000 zieken, 431 doden. Hongarije met gesloten grenzen: 400 zieken, 13 doden. Polen met gesloten grenzen: 1.700 zieken, 19 doden. Het besluit is dus helder. Open grenzen doen mensen nodeloos sterven. Gesloten grenzen hadden mensenlevens kunnen redden. Dat gold voordien al voor drugs, misdaad, terrorisme en illegaliteit, en dat geldt nu voor de speelruimte die aan de zeis van Covid-19 gegeven is. Benieuwd wat het politieke lot van Merkel en haar geestesgenoten in België zal zijn als de plaag voorbij is en die keiharde waarheid bij de bevolking doordringt. HDG
10
Beeldspraak
2 APRIL 2020
MEDIALAND New York zwaar getroffen door coronavirus
FILM voor Europeanen? Hij overdrijft het probleem, en meteen volgt een hele reeks experten die menen dat het niet eens iets zal uithalen! Sluiten de Europese landen vervolgens zelf hun grenzen voor andere Europeanen? Geen haan die er naar kraait. We hadden het er twee weken geleden al eens over. Afgelopen week volgende een herhaling, maar deze keer met de staat New York in de hoofdrol. Daar dreigt de corona-epidemie ernstig uit de hand te lopen. Doet president Trump niets? Hij onderschat het probleem! Gaat het gerucht dat hij de staat in quarantaine wil plaatsen? Hij overdrijft! En opnieuw een reeks experten die meent dat het niet eens iets zal uithalen. Uiteindelijk bleek het alleen maar een maatregel te zijn die even overwogen werd. En toen werd het natuurlijk stil in de pers, want stel je voor, lezers zouden anders wel eens de indruk kunnen krijgen dat Donald Trump dan toch geen losgeslagen kanon is, en bijvoorbeeld naar de raad van zijn adviseurs luistert…
… en Schadenfreude over Boris Johnson
Het Laatste Nieuws: “Het land is in goede handen” Er is een tijd geweest dat de pers kritisch kon zijn voor de gevestigde macht. Maar de tijd dat een krant een regering kon doen vallen, en het ook aandurfde haar macht te gebruiken om een regering die het te bont maakte effectief te doen vallen, ligt ver achter ons. De huidige leveranciers van bedrukt papier en artikels achter betaalmuren zouden er nog niet aan durven denken een Belgische regering ten val te brengen. Integendeel zelfs, wat ooit als een vierde macht gold die controle kon uitoefenen op de drie andere machten, plooit zich vandaag in alle mogelijk bochten om een volkomen illegitieme regering toch maar te ondersteunen, net om verkiezingen te kunnen vermijden. We denken dat nogal wat journalisten van weleer zich al maandenlang dagelijks een paar keer in hun graf omdraaien. Neem nu Het Laatste Nieuws. Die krant presteerde het verleden week om op de voorpagina “Het land is in goede handen” te schrijven, vergezeld van een foto van eerste minister Sophie Wilmès en minister van Volksgezondheid Maggie De Block. Nu mag je van een blauwe krant misschien niet meteen verwachten dat ze de flaters en de miskleunen van een blauw-blauwe regering breed over haar voorpagina zou uitsmeren. Maar we vragen ons toch af hoeveel lezers van Het Laatste Nieuws zich die ochtend in hun koffie verslikt hebben bij het vastpakken van hun krant. Zouden ze op de redactie van Het Laatste Nieuws niet beseffen dat ook een krant haar geloofwaardigheid met containers verliest en slechts met kruiwagens kan terugwinnen?
Kritiek op coronaministers, mag dat wel? Een paar dagen later vond de ombudsvrouw van De Standaard het dan weer nodig om zich te verantwoorden voor het gebruik van het woord “flater” in de titel boven een artikel over het mondmaskergeklungel van Maggie De Block. Blijkbaar was het woord “flater” bij enkele lezers toch in het verkeerde keelgat geschoten. Meer zelfs, Karin De Ruyter voelde zich in haar column genoodzaakt te verdedigen dat De Standaard enigszins kritisch over de overheid had bericht. Eerlijk gezegd, het gaat er bij ons niet in dat zoiets op een redactie zelfs nog maar een discussiepunt zou kunnen zijn. Maar bij De Standaard is dat dus blijkbaar wel degelijk mogelijk. Dat het thema überhaupt opduikt in een redactionele column is al een teken dat het niet helemaal snor zit met de deontologie van die krant. Wij zouden zelfs denken dat kritiek op de regering nu meer dan ooit nodig is, nu het parlement zijn macht aan een minderheidsregering afgestaan heeft door middel van volmachten. Kritiek op flaterende ministers is dan helemaal niet onbetamelijk, maar een dekselse plicht. We kunnen ons nochtans inbeelden dat het bewuste artikel op de redactie van De Standaard voer voor heel wat discussie geweest zal zijn. De meeste redactievergaderingen beginnen daar immers met het verdelen van de taak wie er in de editie van morgen een N-VA-politicus door de mangel zal halen. En dan duikt er dus plots een verhaal op waarin men er echt niet omheen kan dat er bij de N-VA hier en daar toch min of meer competente personen rondlopen. Dat strookt niet met het narratief van de krant. We vermoeden dat ze dan ook geen klein beetje trots zullen geweest zijn, dat ze eens een artikeltje over een N-VA- en een Open Vld-politicus afgedrukt hebben waarin er niet al in de titel gelogen wordt. Bij de twee dozijn lezers van De Standaard die de duiding en de commentaren van de krant ook echt geloven, moet zoiets toch hard aangekomen zijn.
Kritiek op Trump als plicht Daar waar sommige delen van onze pers zich dus het hoofd breken over de vraag of kritiek op de regering wel mag in tijden van coronacrisis, en andere delen er hun hoofd helemaal niet over breken en er maar op los liegen, gelden voor Donald Trump uiteraard heel andere regels. Als het over de Amerikaanse president gaat, is kritiek niet eens een optie, maar gewoonweg een plicht. In elk bericht. Neemt Donald Trump een afwachtende houding aan? Hij onderschat het probleem! Sluit hij de grenzen
Want ja, dat de Britse eerste minister uiteindelijk ook besmet raakte door het coronavirus, is dat geen vorm van immanente gerechtigheid? Net goed, schreven ze er nog net niet bij in de berichtgeving. We zijn toch benieuwd wat er zou gebeuren als Maggie De Block morgen positief zou testen voor het coronavirus, dat ze enkele weken geleden nog bestempelde als iets dat uiteindelijk zou evolueren naar een griep en waar we ons dus niet te veel zorgen over hoefden te maken.
Rechtbank: VPRO mag uitspraken Baudet verdraaien Afgelopen woensdag sprak de rechtbank in Lelystad zich uit over een klacht van Thierry Baudet tegen het politieke VPRO-programma Buitenhof. Midden februari had Thierry Baudet in de Tweede Kamer gezegd dat de Europese Unie een veerdienst had opgezet “om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa, om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn.” In het programma Buitenhof maakte presentatrice Nathalie Righton daarvan dat Thierry Baudet had gezegd “dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten.” Niet helemaal hetzelfde, om het zacht uit te drukken, en het Forum voor Democratie diende meteen een klacht in om een rechtzetting te eisen. Opmerkelijk is dat de rechter erkent dat de “parafrase” van Nathalie Righton “gebrekkig” is, omdat de woorden “blank”, “ras” en “vervanging” “een bijzonder negatief gewicht” hebben. Toch hoeft de VPRO geen rechtzetting te verlenen, omdat Thierry Baudet in 2015 en 2017 uitspraken had gedaan over een “blank en dominant Europa”. Volgens de rechter kunnen de recentere uitspraken van Thierry Baudet en de parafrase van Nathalie Brighton niet los gezien worden van zijn eerdere uitspraken. Bovendien is Thierry Baudet een publiek figuur, en moet hij dus maar meer kunnen verdragen. Voor dat laatste valt natuurlijk wel iets te zeggen, want anders kan binnenkort iedere commentator in de pers het schudden telkens hij of zij het waagt een uitspraak van een politicus niet helemaal letterlijk weer te geven. Maar de herformulering van Nathalie Brighton heeft ons inziens toch meer weg van een verdraaiing dan een parafrase. Maar het zal ongetwijfeld aan ons liggen, en niet aan -dat we het nog maar durven te suggereren! - een linkse of activistische rechter.
WHO: “Krant lezen niet gevaarlijk” Het zijn buitengewone tijden, en op den duur begint een mens aan alles te twijfelen. Een papieren krant lezen, is dat wel veilig? Misschien was er bij de drukker misschien iemand besmet met het coronavirus? En wat met de postbode? We kunnen onze lezers geruststellen: bij de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) hebben ze er eens hun licht over laten schijnen, en papieren kranten vormen geen probleem. Enerzijds is de productie van kranten een relatief steriel proces, anderzijds overleeft het virus niet zo goed op gladde oppervlakken. Daarom ook dat de productie en verspreiding van kranten altijd gewoon is blijven doorgaan, ook in de zwaarst getroffen gebieden. Maar we kunnen onze lezers dus geruststellen: de papieren versie van ‘t Pallieterke vormt absoluut geen gevaar voor de gezondheid. Of toch veel minder dan een Maggie De Block rechtstreeks op televisie!
De beste apocalyptische films op Netflix De laatste weken is er een opvallende groei te zien in de populariteit van apocalyptische films op streaming platforms als Netflix. En terecht. Kijken we graag naar werelden waarin mensen het slechter hebben dan wij, of proberen we ons wanhopig voor te bereiden op wat misschien komen gaat? Wat het ook is, deze vijf films zullen je gegarandeerd even aan iets anders laten denken dan de coronacrisis.
The Road (John Hillcoats, 2009) Casey Affleck schreef, regisseerde en acteerde recentelijk in het apocalyptische drama “Light of my Life” (2019), waarvoor duidelijk heel wat inspiratie werd gehaald uit “The Road”. In deze voorganger volgen we een man (Viggo Mortensen) die met zijn zoon (Kodi Smit-McPhee) door een post-apocalyptisch Amerika ploegt. Meer is het niet, maar ook niet minder. De wereld is vergaan, maar ook daar is er nog altijd een weg. Waarom kijken? Klassieker “The Road”, naar het gelijknamige boek van Cormac McCarthy, is een intiem en teder drama over een vaderzoonrelatie die zelfs na het uitsterven van de mensheid onbreekbaar is.
Cargo (Ben Howling & Yolanda Ramke, 2017) Raak je besmet met dit nieuwe virus dat door Australië raast, dan kan je het gegarandeerd schudden. Binnen 48 uur verander je in een bloeddorstige zombie. Andy (Martin Freeman) en zijn vrouw (Susie Porter) proberen met hun pasgeboren dochter uit de greep van het verwoestende virus te blijven. In een woonboot varen ze door de Australische outback en houden ze zichzelf verrassend gezond, althans totdat er een dramatische (en niet geheel onverwachte, want anders zou er geen film zijn) wending plaats vindt. Waarom kijken? Deze film van de vrij onbekende regisseurs Howling en Ramke valt onder het Zombie-Apocalyps genre, al wordt er geen enkele keer over het Z-woord gesproken. Verwacht geen angstaanjagende schrikelementen en hordes hongerige, wankelende zombies. “Cargo” gaat vooral over familie en geliefden, en de angst voor het verliezen daarvan.
Extinction (Ben Young, 2018) Wat doe je als je iedere nacht droomt dat je je vrouw en kinderen verliest in een massale aanval op de aarde, maar niemand je gelooft? Niet zoveel. Alles wat je kan doen is wachten tot het onvermijdelijke gebeurt. En dan proberen te overleven. Het overkomt Peter (Michael Peña) en Alice (Lizzy Caplan) in deze sci-fi film waarin een gezin buitenaardse aanval probeert te overleven. Waarom kijken? Young houdt de spanning er goed in en verrast ons met een gigantische plottwist die je (hopelijk) niet ziet aankomen.
Bird Box (Susanne Bier, 2018) Hoewel “Bird Box” zeker niet door iedereen werd geliefd, verbrak de Netflix-film in een mum van tijd toch kijkcijferrecords. Het verhaal gaat over Malorie (Sandra Bullock) die zichzelf en haar twee kinderen veilig probeert te stellen in een post-apocalyptische wereld. Het probleem? Het moet geblinddoekt. Er heeft zich namelijk een onzichtbare entiteit genesteld op aarde die mensen tot zelfmoord drijft bij oogcontact. Waarom kijken? Heb je je nog niet aan deze horrorfilm gewaagd? “Bird Box” wordt door velen gezien als een kopie van films als “The Happening” (2008) en “A Quiet Place” (2018), wat ik niet kan tegenspreken. Feit blijft wel dat dit soort films, hoe slecht ze soms ook zijn, hoog scoren op de vermakelijkheidsfactor. Voor de meer geëngageerde filmliefhebber valt er zelfs veel te behalen op vlak van symboliek. Waar staat die onzichtbare entiteit nu werkelijk voor?
I am Mother (Grant Sputore, 2019) In deze post-apocalyptische sci-fi-film wordt een meisje, Dochter, opgevoed in een afgesloten complex door een robot genaamd Moeder. Dochter mag niet naar buiten, want daar heerst nog steeds een virus dat voor het einde van de mensheid heeft gezorgd. Het is Moeders taak om ervoor te zorgen dat ze de perfecte mens opvoedt om de nieuwe wereld mee te bevolken. Maar dan verschijnt er ineens een volwassen vrouw bij de ingang, waardoor Dochter (Clara Rugaard) niet meer weet wat ze moet geloven. Waarom kijken? Futuristische dystopische beelden, scherpzinnige kunstmatige intelligentie en filosofische, existentiële vragen. Wat wil je nog meer? THIRZA NERISSA
Op de praatstoel
2 APRIL 2020
11
Luk Corluy (socioloog en econoom)
“De Arabieren in Andaloesië waren hét Herrenvolk” U krijgt voorgeschoteld dat het samenleven met moslims een zonnige zomer is. Wie twijfelt, wordt gewezen op de vredige, hoofse en cultureel rijke gemeenschap die de drie godsdiensten - christendom, jodendom en islam - opbouwden in Andaloesië. Luk Corluy bestudeert al-Andalus veertig jaar en weet dat de ‘convivencia’ van moslims, christenen en joden een totale vervorming van de werkelijkheid is. Slechts de jongste jaren wordt die onwaarheid doorprikt. Zijn omvangrijk boek over zuidelijk Spanje van 711 tot 1492 draagt niet zomaar de ondertitel “Acht eeuwen godsdienststrijd in Spanje”. Geen enkele moslim leerde Grieks en wat wij vandaag weten over Plato, Herodotos, Aristophanes, Euripides en honderden andere denkers, historici, schrijvers en dichters uit het antieke Griekenland, is het werk van Syrische christenen, die Syriaaks en Grieks spraken en zodoende toegang hadden tot de wetenschap, de letterkunde en de geleerdheid van Constantinopel, de erfgenaam van de Grieks-Romeinse kennis. Luc Corluy: “Het vriendelijke verhaal dat wij moslims moeten danken omdat zij voor ons de kennis van de Griekse beschaving hebben geopenbaard, is fout. Zij hadden en hebben geen belangstelling voor de culturele voorgeschiedenis van de Westerse maatschappij en interesseerden zich uitsluitend voor nuttige kundigheid zoals de astronomie - om onder meer de start van de ramadan te becijferen -, de wiskunde, de rechten, de geneeskunde. De Griekse cultuur is tot ons gekomen in het Westen langs de christenen van Byzantium, Edessa, Antiochië, Jundisjapur, Bagdad en zo terug naar Toledo. Zij hadden een open geest, waren nieuwsgierig en zorgden voor onze kennis van de Griekse traditie en cultuur. Wat er gebeurde voor 610, de openbaring aan de profeet Mohammed van het woord van Allah, interesseert moslims totaal niet. Zij hebben tot vandaag een eenzijdig tot krom inzicht van de wereldgeschiedenis. De Arabieren zijn de kern van de islam en zij ageren als een Herrenvolk ook, zie de geschiedenis, tegen hun geloofsgenoten, onder meer de Berbers.”
‘t Pallieterke: Godsdienststrijd, u gebruikt het woord op de omslag van uw boek? Inderdaad. Gedurende acht eeuwen is er bestendig gevochten tussen moslims en christenen in Spanje. De joden kozen daarbij meestal partij voor de moslims, want zij waren in de ogen van de christenen Godsmoordenaars en werden daar-
om vervolgd. Als je de kronieken leest van die achthonderd jaar, dan stoot je op gruwelijkheden langs de beide kanten. De kruisiging van honderden overwonnenen, het uitsteken van de ogen van de tegenstander, de brandstapels en het afhakken van hoofden waren routine in die oorlogjes. Bekijk nooit de geschiedenis met de ogen van vandaag, met de mentaliteit van 2020, in de wereld van nu. De legers van de moslims en de christenen wa-
weest door de mohammedanen. Het noordelijke Spanje, de regio Cantabrië met het berggebied van de Picos de Europa, bleef christelijk. De moslimgeneraals waren sterker geïnteresseerd in de gebieden over de Pyreneeën die zij makkelijker konden binnentrekken. Zo zijn zij doorgestoten tot in Sens, en werden zij verslagen dichtbij Poitiers. De aanvoerlijnen met Zuid-Spanje waren te lang geworden en het noordelijke klimaat matte de troepen
Het waren steden van de Arabieren en deels van de Berbers, maar dergelijke hoogtepunten vind je niet in Marokko, hun wieg en achtertuin? Historisch onderzoek duidt erop dat de schoonheid van de Andaloesische steden wel eens mede een creatie zou kunnen zijn van specialisten uit Byzantium in dienst van de Arabische heersers van al-Andalus. Een voorbeeld is de ontzagwekkende moskee van Cordoba met zijn honderden zuilen, onder meer gehaald in de vele kerken en talloze Romeinse villa’s van Noord-Afrika (Carthago o.m.) tot Constantinopel. Een bijkomende reden voor het zwakkere erfgoed van Marok-
“Moslims hebben een eenzijdig tot krom inzicht van de wereldgeschiedenis” ren klein, de steden telden slechts enkele duizenden inwoners, de ridder-monniken van de Tempeliers opereerden op de slagvelden met hun paarden vooraan en op de flanken en deze voorhoeden omvatten meestal hoogstens vijftig ruiters, de tanks van toen.
De verovering van Spanje door de moslims, de Conquista, gebeurde in drie jaar? Ja, de Conquista liep van 711 tot 714, onvoorstelbaar kort. De Reconquista, het weze in den beginne bescheiden, door christelijke soldaten, begon echter vijwel meteen na de Conquista en zij duurde op- en neergaand tot de val van Granada in 1492. Om voornamelijk twee redenen verliep de verovering van Spanje uiterst snel. Ten eerste legden de Romeinen in die kolonie een voortreffelijk netwerk van heirbanen aan en ten tweede hielpen de joden de moslims om hun christelijke buren te overwinnen. Een belangrijke bedenking is dat Spanje nooit helemaal bezet is ge-
Reconquista van Europa Kunnen moslims teruggestuurd worden naar Noord-Afrika, zoals radicaal rechts, dat soms het woord Reconquista gebruikt, voorstelt? Het oordeel van Luk Corluy is: “Soms wordt verwezen naar de gedwongen uitwisseling van miljoenen Grieken en Turken na de Eerste Wereldoorlog tussen Griekenland en het Turkije van Ataturk om etnisch zuivere staten te scheppen. Dat was toen aanvaardbare politiek en de regeringen konden dat organiseren. President Macron zal vandaag of morgen nooit de zes miljoen moslims in Frankrijk kunnen uitwijzen, als hij dat al zou willen. De burgemeester van Leuven, Mohamed Ridouani, is er en blijft er. In de Reconquista hebben de christenen nooit de moslims gedwongen om te vertrekken. Wel is het zo dat islamieten die consequent zijn niet onder een dwingend christelijk regime willen en kunnen leven en daardoor was er een exodus van moslims uit Spanje, eerst met als tussenstation het zuiden van het land, later door over te steken naar Marokko.”
af. Zonder de nederlaag bij Poitiers droegen onze vrouwen vandaag een hoofddoek. En voor hen die christen zouden gebleven zijn, wachtte een leven met de bedelstaf. Bekijk bijvoorbeeld het lot van de christenen vandaag in Pakistan. Zij worden zonder medemenselijkheid onderdrukt en uitgebuit.
Barcelona is uit de handen van de moslims gebleven? Kan die vaststelling tot vandaag deels de tegenstelling verklaren tussen Madrid en Catalonië? Barcelona bevrijdde zich van het moslimjuk in het jaar 800, Madrid werd slechts gesticht in de tiende eeuw door de moslims als een versterkte plek langs een Romeinse heirbaan. Catalonië, met hoofdplaats Barcelona, telde veel later bovendien een grote kathaarse gemeenschap, een christelijke beweging die men traditioneel situeert in Zuid-Frankrijk, waar zij ook, onder meer in Albi, is uitgeroeid. De katharen, wat amper is bestudeerd, wortelden eveneens in Noord-Spanje, Vlaanderen en Duitsland. Dé specialisten van de katharen kennen Frans en kijken door een nationaal-Franse bril. Hebben de katharen de mentaliteit van Barcelona en Catalonië mede beïnvloed? Madrid speelde geen enkele rol in de Reconquista van Spanje en werd pas belangrijk na de bouw van het Escorial door Filips II, de zoon van onze Keizer Karel. We zijn dan al in de zestiende eeuw wanneer de herovering achter de rug is. De tweestrijd tussen Catalonië en het Spaanse gezag is ouder en wortelt dieper dan de campagne van generaal Franco om het Catalaanse volk te verwateren door Zuid-Spaanse arbeiders naar Catalonië te lokken.
Cordoba, Granada en Sevilla blijven luxueuze architectonische ensembles.
ko is dat het leeuwendeel van de bevolking daar tot nu toe Berber is. De Berbers waren in Andaloesië - en zijn tot vandaag in Marokko -, de landbouwers, de boeren op het platteland, in de latifundia, de grootschalige landbouwbedrijven die aanvankelijk werden bewerkt door slaven. De Arabische bovenklasse omringde zich met de betere dingen van het leven in de steden. Nu, bij het woord steden hoef je niet te denken aan Parijs en Londen van 2020. Toledo, Cordoba en Sevilla waren steden met een belangrijk bevolkingsaantal. Córdoba telde bijvoorbeeld 100.000 inwoners. Het Parijs van Abélard en zijn Héloise telde in 1042 daarentegen rond de vijf- à tienduizend inwoners. Middeleeuwse kroniekschrijvers hielden van overdrijvingen. De monniken die gewonnen veldslagen versloegen voor christenen hebben het over legers van 10.000 soldaten die zij in de pan hakten, een zuivere inbeelding.
Tolerantie is een modern begrip? Men kende het woord niet in de middeleeuwen. Het werd in de negentiende eeuw gemunt door de Brits-joodse politicus en schrijver Benjamin Disraëli en door hem is het verzinsel gegroeid dat al-Andalus verdraagzaam was. In Spanje bakkeleien sedert 1948 twee scholen over dit thema en deze die vaststelt dat de tolerantie niet bestond wint dagelijks aan geloofwaardigheid. Mijn boek is het eerste in het Nederlands waarin die nieuwe inzichten worden geïllustreerd. Per grote uitzondering waren heersers en individuen tussen 711 en 1492 in zeer beperkte mate verdraagzaam en een voorbeeld is Alfonso VI alsook sommige Arabieren en een enkele jood, maar zij waren witte raven. In de Andaloesische steden leefden moslims, joden en christenen letter-
lijk achter hun eigen muren, in hun zelfgekozen getto’s. Langs een deur in die muren was er schraal contact. Tussen de drie gemeenschappen bestond er geen enkele echte verbinding. Je kan het vergelijken met de apartheid in Zuid-Afrika, het weze dan een min of meer zelfgekozen apartheid, een gescheiden ontwikkeling. De samenstelling van de islamitische wijken veranderde naargelang de Reconquista meer en meer moslimrijkjes veroverde in het noorden en het centrum. De rijke Arabieren vertrokken, eerst naar het zuiden, naar het huidige Andaloesië, later naar Marokko, en de armere moslims bleven. De christenen op het platteland in de moslimgebieden leefden als dieren in een hut met vrouw en kind, wat kippen, een varken, in het betere geval een koe, en jaarlijks betaalden zij voor hun bescherming door de islamitische hoofden een geldsom die hen telkens ruïneerde.
Wat leert u met de studie van al-Andalus voor het samenleven met moslims in West-Europa? Mijn boodschap voor de Europeanen, de Vlamingen, is, wees overtuigd van het eigen kunnen, van de eigen normen en waarden. Wees fier op het christendom, op de Vlaamse cultuur, ontwikkel een Vlaamse canon als een bloeiend hoofdstuk van een Europese canon. Vertrek vanuit een goed zelfwaardegevoel om tot samenleven te komen, kruip niet weg, dompel je niet onder in een lauw alles mag, alles gesausd door zelfhaat. Ga ik zover als Urbain Vermeulen, die ronduit stelde dat de dialoog tussen moslims en christenen onmogelijk is? Neen, de situatie is vandaag minder extreem, is vloeiender. FRANS CROLS
De jezuïeten Het boek Al-Andalus wortelt bij de jezuïeten. Luc Corluy liep school in het Onze-Lieve-Vrouwecollege van de jezuïeten in Antwerpen en heeft nadien zeven van de 15 jaar opleiding gevolgd van de orde. Hij wilde voor de jezuïeten naar Latijns-Amerika trekken en studeerde sociologie om te werken voor een socio-economisch instituut van de orde in Santiago in Chili. Na het stopzetten van zijn opleiding studeerde hij economie in Leuven, waar hij zijn echtgenote leerde kennen. Luc Corluy werd assistent van Herman Van der Wee en werkte bij deze eminente historicus op de internationale handel tussen Vlaanderen en Spanje in de zestiende en de zeventiende eeuw. Na Leuven werd Luc Corluy kaderlid van de Generale Bank en daar bouwde hij zijn loopbaan uit. Hij is sedert 40 jaar gepassioneerd door al-Andalus en werkte jarenlang in zijn schaarse vrije tijd aan zijn jongste boek, een verbetering en stroomlijning van een editie die verscheen bij het Davidsfonds in 2012.
12 Cultuur
2 APRIL 2020
GESCHIEDENIS
Hamsterwoede (2)
Vandaag maken we de ergste hamsterwoede mee sinds 1956, al zijn de producten soms anders.
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog bevorderen politieke crisissen het hamsteren. De eerste opstoot komt in 1950, als de ‘koude oorlog’ niet langer meer ontkend wordt. De mensen zijn de oorlogswonden niet vergeten, zeker zij niet die geliefden verloren. De omgeving herinnert er ook dagelijks aan, want de heropbouw is nog volop bezig. Maar materieel is de oorlogsellende geleden. Het land heeft ondanks de Duitse plunderingen zijn economische ruggengraat behouden en kan vlug produceren en exporteren. In de lente van 1947 verdwijnen de rantsoeneringskaarten voor niet-eetbare producten als textiel en leer. In januari 1948 staan vlees en vleesproducten niet langer op de bon en drie maanden later zijn ook zuivelproducten weer vrij te koop. Twee maanden later komt de eerste openlijke confrontatie tussen het Westen en de Sovjet-Unie met de afgrendeling van West-Berlijn door de communisten en de luchtbrug van Amerikanen en Britten. Wapengekletter is er niet en dus ziet niemand er het nut van in de rantsoenering opnieuw in te voeren (in het Verenigd Koninkrijk - de grote Europese overwinnaar van de oorlog - stopt de rantsoenering in… juli 1954). Maar met de eerste gewapende confrontatie tussen Oost en West reppen de mensen zich naar de winkels. In juni 1950 laat Stalin zijn Noord-Koreaanse lakeien los op Zuid-Korea. Voorlopig is er een andere prioriteit in het land. De koningskwestie gaat naar haar hoogtepunt tot Leopold III op 2 augustus aftreedt. Tezelfdertijd wordt er wel gehamsterd, zeker als het er in september naar uitziet dat de Amerikanen in Korea weggeveegd worden. Maar het Amerikaans tegenoffensief is erg succesrijk en dus daalt de onrust. Korea is in die jaren nog zover weg en veel be-
langrijke informatie is niet bekend, zoals het feit dat Sovjet-piloten deelnemen aan de oorlog. In januari 1951 is er een nieuwe rush op de winkels als de Chinezen er zich mee moeien en de Amerikanen wijken. Misschien doen de Russen binnenkort ook mee, denken de mensen. De Amerikanen slaan terug en rond april 1951 zijn de fronten gestabiliseerd en eindigt de hamstertijd. De zwaarste maatregel in eigen land treft alleen de jonge mannen, die in maart 1951 24 in plaats van 12 maanden naar het leger moeten (in werkelijkheid dient niemand langer dan 21 maanden).
Oorlog in het Midden-Oosten en Hongarije De volgende hamsterwoede is nog ernstiger en die herinner ik me persoonlijk goed. Op 24 oktober 1956 begint een massale opstand in Hongarije tegen de communistische lakeien van Moskou. Vijf dagen later rukken de Israëli’s (na een geheim akkoord met Britten en Fransen) naar het Suezkanaal op in de tweede Israëlisch-Egyptische oorlog. Nog eens twee dagen later verdwijnen de Sovjets uit Hongarije en vallen Fransen en Britten Egypte aan, zogenaamd om het door Egypte genationaliseerde kanaal te beschermen. Op 1 november rijden de Sovjettanks Hongarije weer binnen en de dag daarna ontaardt het hamstergedrag sinds het begin van de crisissen in een wilde stormloop. Dat wordt hysterie als de Hongaren een beroep doen op het Westen en de Sovjets dreigen de Britten en Fransen gewapenderhand uit Egypte te verdrijven. Heel de tijd hebben de VS het te druk met de presidentsverkiezingen van 6 november. Eisenhower wordt vlot herkozen en hij beveelt de Britten zich terug te trekken, want anders vraagt hij de langlopende oorlogs-
leningen van de VS direct terug en is het Verenigd Koninkrijk failliet. Hij maakt ook duidelijk dat de VS er niet aan denken in Hongarije op te treden en alles de-escaleert. Meer dan een week denken de Vlamingen echter dat de derde wereldoorlog eraan komt, want dit gebeurt allemaal bijna voor de eigen deur. Er zijn wel verschillen met de huidige hamsterwoede. Supermarkten met zelfbediening bestaan nog niet en er zijn alleen maar kleine of iets grotere kruideniers zoals Delhaize. Sommige grootwarenhuizen als Grand Bazar hebben een voedingsafdeling, maar ook daar staat nog altijd een dame (“een vendeuse”) achter iedere balie. Mensen hamsteren wat ontbrak in de oorlog: chocolade, cacao, koffie, thee voor de betere klasse, olie en zeep zoals Palmolive, blikken en bokalen groenten en corned beef. En veel suiker. Met mijn 12 jaar vertel ik de volwassenen dat ik op school geleerd heb dat dit land suiker exporteert. Ze lachen er eens mee, want misschien nemen de Russen alles in beslag zoals de Duitsers deden (die inderdaad een officiële Dienststelle hadden om alles op de zwarte markt te kopen met waardeloos papiergeld). Dus moet ik iedere dag na school 1 kilogram Tiense suikerklontjes kopen in de Bazar, want meer krijgt iedere klant niet. Dingen die niet veel gehamsterd worden, zijn rijst en pasta, want nog altijd alleen gebruikt in rijsten noedelpap. Aan WC-papier denkt niemand, want de volksklasse gebruikt nog veel gratis reclameblaadjes. Diepvriezers zijn zo goed als onbekend. Voor groenten is het te laat op het seizoen om ze nog te ‘steriliseren’.
Rust tot de Golfoorlog Gek genoeg wordt er vijf en zes jaar later veel minder gehamsterd tijdens de Berlijnse- en de Cubacrisis, hoewel hier een rechtstreekse confrontatie met een kernoorlog dreigt tussen de VS en de Sovjet-Unie. Maar de wereld is nog geen dorp. Er zijn maar een paar nieuwsuitzendingen per dag op de radio en een op televisie, en feitelijk weten we pas vele jaren later hoe het optreden van Sovjetleider Chroesjtsjov ontmijnd wordt door de beheerste reacties van president Kennedy. In 1968 viert iedereen rustig verder vakantie als de Sovjettanks weer een satelliet binnenrijden die het harde communistische keurslijf te knellend vindt. Iedereen weet dat Tsjechoslowakije niet moet hopen op Westerse steun. Af en toe is er nog eens een koortsopstoot, zoals wanneer de Sovjets hun SS-20 raketten opstellen, waarna honderdduizenden onnozele Vlamingen demonstreren tegen de installatie van nieuwe Amerikaanse raketten die hen beschermen. Gehamsterd wordt er pas weer in 1990 tijdens de eerste Golfoorlog. Bij mijn bezoek aan onze plaatselijke Proxi-Delhaize merk ik dat sommige rekken wat leger zijn. De filiaalhouder bevestigt dat de klassieke hamsterproducten, aangevuld met droge voeding, extra verkocht worden. Dat duurt enkele weken tot de Amerikanen hun grondoffensief beginnen en ze de Irakezen op drie dagen tijd vernietigend verslaan. Een echte hysterie zoals vandaag wordt het nooit. Toch onthouden dat het misdadig Chinees communisme de coronacrisis in de doofpot wou stoppen. Xi en co horen thuis voor een internationaal gerechtshof. In Neurenberg staat nog een passend gebouw. JAN NECKERS
Wereldwijd musea verkennen Gedwongen huisarrest is een goede gelegenheid om online kunstcollecties te ontdekken. En vermits het virtuele museumbezoeken zijn, mag je vanuit de zetel de hele wereld afreizen. Je kan natuurlijk vele uren en dagen doorbrengen op de websites van museumgiganten zoals het Louvre in Parijs, het Prado in Madrid of het Kunsthistorisches Museum in Wenen, die stuk voor stuk indrukwekkende collecties in huis hebben en online te doorsnuffelen zijn. Voor het Hermitage in Sint-Petersburg maakte Apple een cinematografisch bezoek van vijf uren, waarbij je door 45 galerijen wandelt en 600 kunstwerken van hoge kwaliteit ziet. In het British Museum in Londen scroll je door twee miljoen jaar geschiedenis van de mensheid, met heel veel aandacht voor kunst en cultuur, religie en oorlog. Het is interessant om ook minder vanzelfsprekende musea te verkennen. Het Nationaal Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst in Seoel is de moeite waard. Het bezit een indrukwekkende verzameling, die je nagenoeg volledig online kan bekijken. De focus ligt op moderne Koreaanse beeldende kunst en architectuur. Even verrassend is het MASP in São Paulo met een flinke collectie kunstwerken uit de hele wereld, van de veertiende eeuw tot vandaag. Het Braziliaanse museum biedt een virtuele rondleiding door haar expositieruimtes in de fascinerende architectuur van Lina Bo Bardi.
Van Chicago naar Londen Een aanrader is The Art Institute of Chicago. Het toont een videorondleiding op de expo over El Greco en er zijn audiotours van de conservators en curatoren. Er zitten heel wat Vlaamse meesters in de collectie, zelfs een Jan Sanders van Hemessen, naast vele iconische schilderijen, zoals “Zondagnamiddag op het eiland van La Grande Jatte” van Georges Seurat, “Nachtbrakers” (1942) van Edward Hopper, het zelfportret van Vincent van Gogh uit 1887 en een doek met waterlelies (1906) van Claude Monet. De Franse impressionist heeft meerdere werken met waterlelies gemaakt. Een van de bekendste, die met de Japanse brug, is te zien in de National Gal-
lery in Londen. Het is een fantastisch museum dat met ontelbare topstukken een volledig overzicht geeft van de West-Europese schilderkunst van 1250 tot 1900. Je kan kiezen uit diverse virtuele rondleidingen doorheen al dat moois en je mag achter de schermen meekijken naar restauraties. Neem ook de tijd om tot in detail kennis te maken met wat de National Gallery haar dertig absolute meesterwerken noemt. Het is een selectie die doet duizelen: het Arnolfini-portret van Jan Van Eyck en de zonnebloemen van Van Gogh, schitterende schilderijen van Raphael en Michelangelo, Rubens en Van Dyck, Rembrandt en Vermeer… En tussen al die giganten presenteert het museum “De aanbidding der koningen” (1510-15) van Jan Gossaert (zie afbeelding). Dat lijkt verrassend, maar is het niet. Gossaert is een onmisbare schakel in de introductie van de Italiaanse renaissance in de Nederlanden. Maak van je virtueel bezoek aan de National Gallery gebruik om ook de acht andere schilderijen van Gossaert uit de collectie te bewonderen.
Van Boston naar Amsterdam Surfend op het internet stap je soms onverwachts kleinere fijne musea binnen, bijvoorbeeld het Isabella Stewart Gardner Museum in Boston. Het toont een bonte en boeiende verzameling schilderijen en sculpturen, meubels en textiel, van het antieke Rome, het middeleeuwse Europa tot in Azië. Wie de virtuele rondleidingen volgt, zal zeker stilstaan bij enkele uitzonderlijke stukken, zoals een Maria met kind van Botticelli en enkele schetsen van Rubens. Als je zeeën van tijd hebt, moet je aanmeren in Amsterdam. Het Rijksmuseum blijft een koploper in digitaal tentoonstellen. Hun Rijksstudio, met 700.000 werken in de vitrine, is uitgegroeid tot een begrip voor wie via het net of een app wil genieten van kunst. Podcasts, films, virtuele rondleidingen… Het is er allemaal. MMMV
Actueel
2 APRIL 2020
13
Hoe de epidemie in Spanje begon Vorige week kon u in het voortreffelijke artikel van Jurgen Ceder lezen hoe de sociaaldemocraat Dario Nardella, burgemeester van Florence, medeverantwoordelijk was voor de snelle verspreiding van de coronapandemie in Noord-Italië. Terwijl het virus zich vanuit China over heel de wereld verspreidde, en kort nadat de VS en Italië reisbeperkingen hadden opgelegd voor vliegverkeer uit China, lanceerde Nardella een ‘knuffel-een-Chinees’-dag. Hij vond dat de angst voor besmettingen door Chinezen een vorm van racisme en “psychologisch terrorisme” was. Intussen zijn er meer dan 10.000 Italianen aan corona gestorven. Was ‘Hug a Chinese’ een eenmalig incident? Een uitschuiver van één zwakzinnige linkse antiracist? Nee, want in Spanje deed de linkse regering van socialisten en het nog linksere Podemos iets analoogs, dit keer niet in naam van het antiracisme, maar van die andere politiek correcte utopie: het feminisme.
Tijdlijn Op 19 september 2019 waarschuwde een panel van experts van de Wereldbank en de Wereldgezondheidsorganisatie WHO voor de mogelijkheid dat er een dodelijke pandemie op komst was. Op 31 december waarschuwde China dat er een onbekend virus was opgedoken in Wuhan. Op 7 januari maakten de Chinezen bekend dat ze het virus geïdentificeerd hadden. Op 29 januari waarschuwden Spaanse farmaceutische coöperatieven dat hun voorraad mondmaskers uitgeput raakte omdat zoveel Spanjaarden uit voorzorg een masker kochten. Op 31 januari werd op de Canarische Eilanden de eerste coronabesmetting op Spaans grondgebied ontdekt. Op 12 februari werd in Barcelona als voorzorgsmaatregel tegen corona het Mobile World Congress afgelast, waaraan 100.000 deelnemers uit 200 landen hadden moeten deelnemen. Op 27 februari werd in Sevilla het eerste coronageval op het Spaanse vasteland ontdekt. Op 2 maart adviseerde het European Center for Disease Control and Prevention alle Europese landen grote bijeenkomsten, festivals en congressen af te zeggen. Op 3 maart stierf in Spanje de eerste coronapatiënt en werden voetbal- en basketbalwedstrijden in Spanje alleen nog toegelaten
achter gesloten deuren en zonder publiek. Op 6 maart vroeg het Spaanse ministerie van Volksgezondheid dat er voorzorgsmaatregelen genomen zouden worden om de verspreiding van het virus te voorkomen. Toen was het nog mogelijk geweest de feministische manifestaties en volksfeesten die voor 8 maart gepland waren, in extremis af te zeggen. Maar… op 7 maart verklaarde Fernando Simon, de regeringswoordvoerder inzake corona - een beetje zoals Marc Van Ranst, maar dan officiëler - in een nationale persconferentie dat mensen zonder enig risico aan die manifestaties konden deelnemen. “Als mijn zoon vraagt of hij kan gaan, zal ik hem zeggen dat hij mag doen wat hij wil.” Vreemd genoeg maakte de Spaanse regering op 6, 7 en 8 maart geen nieuwe gevallen van besmetting bekend, hoewel die er wel degelijk waren. Achteraf gezien is het duidelijk dat men het succes van de feministische evenementen niet wilde hypothekeren.
Fantastische Vrouwendag Volgens de media van die dagen was de Internationale Vrouwendag in Spanje een fantastisch succes in de strijd tegen ‘seksueel geweld’ en ‘het patriarchaat’. In Barcelona troepten 50.000 manifestanten samen, in Madrid zelfs 120.000, die betoogden voor ‘feminisme zonder grenzen’. Ook in Bilbao, Valencia en verschillende steden in Andaloesië kwamen duizenden manifestanten op straat. De sfeer was volgens de kranten toen strijdbaar, triomfantelijk en feestelijk. Nu lijkt dat hallucinant, maar niemand leek zich iets van het besmettingsgevaar aan te trekken, niemand leek zich zorgen te maken. Dat de linkse regering die manifestaties toeliet, is op zich al onvergeeflijk. Maar klaarblijkelijk was er niet een van de leid-
sters van al die feministische organisaties die genoeg hersenen en genoeg gezond verstand had om die manifestaties af te blazen. Dachten ze misschien dat al die waarschuwingen tegen corona deel uitmaakten van een complot van de ‘witte patriarchen’? Als zoiets in Iran of Pakistan gebeurt, dan kan men nog veronderstellen dat de mensen gedwongen worden aan zo’n manifestaties of plechtigheden deel te nemen. De Spaanse feministen deden dat uit vrije wil. Zo verblind waren ze, zo bezeten en ziek van haat tegen de ‘patriarchen’ dat ze niet eens meer in staat waren te beseffen dat zij zichzelf en hun aanhangers blootstelden aan massale besmettingen. In dat opzicht waren ze al even dom en ideologisch verblind als sommige moslims die denken dat het virus hen niet zal deren.
Coronakater Maar op 9 maart, na de feministische triomftochten en straatfeesten, kwam de kater. Het aantal besmettingen in Madrid was in één dag verdubbeld. Dat kan nog geen effect geweest zijn van de massale besmettingen op die feministische evenementen. Zo snel kan dat niet gaan. Het waren natuurlijk de gevallen die men de voorbije dagen had achtergehouden om het vrouwenfeest niet te verstoren. Niemand weet hoeveel gewone mensen (m/v/x) tijdens die manifestaties besmet raakten, maar bij de beroemde aanwezigen was het een ravage: de Spaanse vicepremier, de vrouw en de moeder van de premier en de echtgenote van de partijleider van Podemos. Dezelfde dag nog werden alle scholen in Madrid gesloten. De dag ná de betoging adviseerde het ministerie van Volksgezondheid dat kwetsbare patiënten binnen moesten blijven, behalve voor noodzakelijke verplaatsingen. Het was duidelijk dat men had gewacht tot na de Vrouwendag. Op 11 maart moest de Spaanse regering toegeven dat ze al op 8 maart, vóór de Vrouwendag dus, wist dat de uitbraak van corona in Madrid niet meer onder controle was. Op 14 maart riep de regering de noodtoestand uit over heel het grondgebied. Er kwam een lockdown. Alle niet-noodzake-
lijke verplaatsingen werden verboden en niemand mocht het huis nog uit, behalve om voedsel of medicijnen te kopen. Het was de strengste lockdown van heel Europa. Maar het was te laat. De feministen hadden eerst nog hun ding mogen doen. Spanje begon aan zijn afdaling naar de hel. Op 30 maart stond de teller op 7.340 doden. Het sterftecijfer bij mannen is 65 procent groter dan bij vrouwen. De feministen zullen daar misschien troost uit putten. De vijand lijdt zwaardere verliezen dan zijzelf. Dat is een overwinning, toch?
Kritische socialist Zelfs de socialist Juan Luis Cebran, een medestichter van de krant El Pais, die zowat de spreekbuis is van de socialisten, schreef op 22 maart in die krant: “De krokodillentranen van zovele politieke leiders, die beweren dat niemand zich zoiets als het coronavirus had kunnen voorstellen, zijn zinloos. Er waren wel degelijk mensen die hier rekening mee hadden gehouden. Ze hadden het voorzien en ze hadden ons ernstig gewaarschuwd. Hier is zonder enige twijfel sprake van nalatigheid van de kant van verschillende ministers van Volksgezondheid en van hun superieuren. In Frankrijk hebben drie artsen om die reden al klacht ingediend tegen de regering. Het gevolg daarvan is dat de meeste Westerse landen door de crisis overweldigd werden. Ze hadden niet de nodige middelen om de epidemie te bestrijden. Ze reageerden te laat en verkeerd. Er is een tekort aan ziekenhuisbedden, medisch personeel, beademingstoestellen en transparante officiële informatie. (…) In het geval van Spanje werden mensen aangemoedigd om deel te nemen aan gigantische manifestaties, er werd promotie gemaakt voor grote volksfeesten, maar het vrijmaken van fondsen voor [medische] research werd vertraagd, de dreiging werd geminimaliseerd en zelfs de topambtenaar [Fernando Simon], die met de glimlach durfde beweren dat er geen gevaar was voor de bevolking, is nog altijd bevoegd voor de wetenschappelijke aanbevelingen.” PAUL BAÜMER
Is het Duits gezondheidssysteem intrinsiek racistisch? De woordvoerster van de overkoepelende vereniging van migrantenorganisaties “Neue deutsche Organisationen” (nieuwe Duitse organisaties), Ferda Ataman, heeft geïnsinueerd dat het Duits gezondheidssysteem met een racismeprobleem zit. “Ergens heb ik het vermoeden welke bevolkingsgroepen in onze ziekenhuizen eerst zullen worden behandeld, als er een krapte zou ontstaan aan beademingsapparaten”, schreef ze maandag 23 maart op Twitter. Ze reageerde hierbij op een eerdere post van de politicoloog Ismail Küpeli. Die wierp politie en andere veiligheidsdiensten voor de voeten dat ze allerlei coronarichtlijnen veel strenger zouden controleren bij personen van allochtone afkomst. Journaliste Ataman, die van Turkse afkomst is, speelde met haar tweet in op een mogelijk dreigende krapte van plaatsen in de spoed. In Lombardije moesten ziekenhuizen moeilijke keuzes maken: alleen patiënten met goede overlevingskansen worden opgenomen.
Haatpredikster Wat Ataman met haar tweet insinueerde, was dat Duitsland in dergelijke gevallen eerst Duitsers zou behandelen en dus mensen met een allochtone achtergrond zou achterstellen. De kritiek op haar tweet was heftig. Integratiewetenschapper Ruud Koopmans schreef zelf op Twitter dat Ataman “een haatpredikster is, die zich werkelijk voor niets schaamt, zelfs niet voor de meest gemene verdachtmaking”. Ook de Duitse Interdisziplinäre Vereinigung für Intensiv- und Notfallmedizin (Duitse interdisciplinaire vereniging voor intensieve en noodgeneeskunde) wees de verdachtmaking van de hand. Dokters oordelen “louter op geneeskundige criteria”, aldus de woordvoerster aan de Duitse krant Die Welt.
Ataman probeerde nog recht te maken wat altijd al krom was. Ze wou zeker het verdienstelijke werk van dokters en verplegers niet in vraag stellen, antwoordde ze. “Maar veel mensen uit migratiefamilies hebben angst voor racisme, ook als gevolg van de coronacrisis. Ze vragen zich af welke gevolgen het institutioneel racisme in Duitsland in deze uitzonderlijke tijden kan hebben”, schreef ze op Twitter. Ze vond dat ze verkeerd begrepen werd.
Wie is er racistisch? Ferda Ataman is geen onbeschreven blad! Regelmatig neemt ze deel aan integratiediscussies van de Bondsregering. Twee jaar geleden nog weigerde de Duitse Minister van Binnenlandse Zaken, Horst Seehofer (CSU), aan een bijeenkomst deel te nemen omwille van haar aanwezigheid. Ataman schimpt luidop en bijzonder achterbaks tegen AfD, Pegida, enz. Duitsers zonder allochtone afkomst worden door Ataman steevast als “Kartoffel” aangesproken. Duitsers zijn en blijven dus ten eeuwige ndage – zij het onderhuids – racist. Ondanks het ‘wir schaffen das’-beleid van Mutti Merkel en ondanks meer dan 1 miljoen migranten op enkele jaren tijd. Hoe zwaar kan men een Duitser beledigen vooraleer die toch eens terugslaat? En als het gezondheidssysteem in Duitsland zo racistisch is, waarom blijft Ferda Ataman dan per se in Duitsland, vragen vele Duitsers zich af. Waarom niet terug naar Turkije, waar het ongetwijfeld zoveel beter is? PIET VAN NIEUWVLIET
“Verspreid het virus” “Ga hand in hand naar buiten, nies in het publiek met je mond wijd open. Verspreid het virus!” De oproep werd via Facebook gelanceerd door een moslim in Bengaluru, de hoofdstad van de Indiase deelstaat Karnatal. Bij ons is de stad bekend onder de naam Bangalore. De man werd geïdentificeerd als Mujeeb Mohammad en prompt gearresteerd. We hopen dat ze hem als proefkonijn verkopen aan een laboratorium dat vaccins uittest. Is hij een analfabeet? Een achterlijke sukkelaar? Nee hoor. Hij is een ‘technology architect’ en hij werkt voor een softwarebedrijf. Hij is dus waarschijnlijk niet dom. Maar zijn denkvermogen wordt duidelijk verduisterd door islamitische waanbeelden. Geloven die idioten echt dat alleen hindoes, joden, christenen en atheïsten aan corona zullen sterven, maar dat Allah de moslims een speciale immuniteit heeft geschonken? Of zijn ze zo verblind door hun haat tegen heel de rest van de wereld dat zij het op koop toe nemen als zo’n epidemie behalve miljoenen ‘ongelovigen’ ook miljoenen moslims besmet? Net zoals vele islamitische groeperingen zo gedegenereerd en ziek van haat zijn dat ze zelfs hun eigen kinderen bomgordels omgespen en als zelfmoordenaars op Israëlische schoolbussen of christelijke kerken afsturen? Denk maar aan Hamas, de PLO of Boko Haram… En voor iedere moslim die lid is van zo’n groep, zijn er tienduizend toejuichers, goedpraters, propagandisten en sympathisanten. Het gaat hier duidelijk niet om een individueel probleem. In de islamitische wereld is dat soort autodestructieve waanzin collectief.
14
Brieven
2 APRIL 2020
CORONA KLEURPLAAT
’t Pallieterke en corona Dank aan allen die mijn medewerkers en mij een berichtje stuurden met “hou moed” en “doe verder”. In deze moeilijke tijden doet zoiets altijd deugd. Daarom nog even een overzicht van de gevolgen van corona bij ’t Pallieterke.
Be die i lasting beta mijn levk heel en ald en heb.
Cartoonist Erwin Vanmol heeft te doen met de kleine en grote kinderen die al weken verplicht thuis zitten. Om het leed voor hen te verzachten, voorziet hij zolang de ophokplicht nog duurt elke week een kleurplaat. Paars-geel of Vivaldi in te kleuren volgens eigen voorkeur.
PANIEKZAAIERIJ Pallieterke, Tot mijn grote verbazing stel ik vast dat 't Pallieterke op dezelfde wijze bericht over de ‘coronacrisis’ als de reguliere media, met blijkbaar hetzelfde doel: paniek zaaien bij de bevolking! In jullie artikels bespeur ik niet de minste nuance. In België 2017: Oversterfte van 3.300 doden aan... seizoensgriep. Paniek? Lockdown? Niet gezien. In 2018, van 26 februari tot 4 maart: 2.900 griepdoden in België in één week! Huidige aantal coronadoden in België: 513. Wereldwijd (30-3): 34.997 coronadoden en 119.271 griepdoden. Ook vind ik het schokkend hoe licht 't Pallieterke gaat over de getroffen maatregelen naar de bevolking toe, die naar mijn optiek buiten proportie zijn. Jullie beseffen dus niet dat mensen beroven van hun vrijheid het ergste is wat een overheid haar bevolking kan aandoen? Tevens moet ik vaststellen dat de rechtse politici van dit land pleiten voor een nóg strengere lockdown. Van deze mensen had ik meer inzicht en gezond verstand verwacht, of spelen ze het politiek? Frank Beckers - Neeroeteren
DANK U CHINA Pallieterke, Ben een beetje geschrokken van het artikel “Schuld en propaganda” op bladzijde 1 van 26 maart 2020. Moest hetgeen in China gebeurde in eender welke staat van het ‘Vrije Westen’ gebeurd zijn, dan zaten we nu op zijn minst overal in Italiaanse of Spaanse toestanden.
En de uitspraken van Trump! Dat hij het GVD beter doet! Ben benieuwd hoeveel coronaslachtoffers in de superrijke en supermoderne USA ten grave zullen gedragen worden. Je zou beter een rood beddenlaken uithangen als dankbetoon aan China. Moest je schamen. Denk je nu echt dat de economische en militaire supermacht in spe van de 21ste eeuw behoefte heeft om propaganda te maken bij een bende losers? Dirk Brusselaers - Lubbeek
WAPENEN TEGEN CORONA Pallieterke, Met verbazing stel ik vast dat er tijdens de nu reeds wekenlange berichtgeving over het coronavirus, niet één artikel verschijnt over hoe men zich kan wapenen tegen de ziekte en zijn of haar immuniteit kan verbeteren. Overheid en media lijken wel in de ban te zijn van ‘Big Pharma’. Nochtans bestaan er heel wat middelen die kunnen helpen, zoals vitaminen B, C, D en E (natuurlijk). Vooral vitamine D, dat effectief is tegen luchtwegeninfecties en ons gratis wordt aangeboden door de zon, kan worden aangeraden. Nochtans stel ik vast dat oudere mensen, bijv. in zorgcentra, worden opgesloten in hun kamer in plaats van ze buiten twintig minuten
in de zon te laten plaatsnemen onder toezicht van het verplegend personeel. Verder worden vooral stadsmensen verplicht te gaan wandelen in de nabije straten en uit de zon, terwijl ruime parken worden afgesloten. Is het zo moeilijk om deze open te laten, maar daar de nodige controle te laten uitoefenen door parkwachters of politie? Naast vitaminen zijn er nog mineralen zoals zink, dat een antivirale werking heeft. Voorts bestaan er ook goede essentiële oliën, is er quercetine, dat ook antiviraal werkzaam is, en glutathion, een sterke antioxidant. Tenslotte zou men ook moeten waarschuwen voor ontstekingswerende (ibuprofen) en anti-koortsmiddelen (paracetamol), die in deze coronatijden zeer gevaarlijk kunnen zijn en de overdracht van het virus naar de longen kunnen bevorderen. L aurent A sselbergh - Tollembeek
BORMSHERDENKING AFGELAST Pallieterke, Omwille van de maatregelen die gelden om de coronacrisis aan te pakken en uit respect voor de deelnemers, heeft het bestuur van het Bormshuis beslist de Bormsherdenking van 19 april 2020 niet te laten doorgaan. De volgende herdenking wordt gepland op zondag 18 april 2021. Lieve van Onckelen - A ntwerpen
Kruisende woorden oplossing 1207
A B C D E F G H I J K L
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 S C H A M P E R H E
I
D
O V E N X A E X A R N O O P E N B A R
I
N G X O
R X R A A S T X D O O R T A L X
I
V X W E N E N
G L I J B A A N X L O X E E L K E X K
I
E S M A N
N E X Z W A R T W E R K O R K A A N X T A N X R T G X T O T T E R X B O E
I
N E X
1/ Vorige week schreef ik dat we ons voorbereiden om - indien nodig - ’t Pallieterke enkel digitaal te verspreiden. Enkele oudere lezers reageerden ongerust. Beste lezers, er is voorlopig geen reden tot ongerustheid, we gaan zo lang als mogelijk ons weekblad uitbrengen op het normale ritme en op papier. Meer dan ooit zit iedereen op zijn/haar wekelijks leesvoer te wachten en daar zullen we alles aan doen om dat in orde te krijgen. 2/ Op dit ogenblik is nog niemand van onze redactie ziek geworden. Maar in de drukkerij zijn er wel zieken en ook de postbodes krijgen het lastig. Ik hoor links en rechts wel dat de bedeling van de poststukken met vertraging verloopt bij gebrek aan postbodes. Die zaken hebben we uiteraard niet in de hand. 3/ De krantenwinkels blijven in principe geopend, al zijn er winkels die ervoor kozen om toch te sluiten. U kan indien gewenst een tijdelijk postabonnement nemen. Alle informatie op bladzijde 2 links onderaan. 4/ De boekhandels zijn gesloten. Pech als u een boek zou willen kopen van Polemos. Maar: u kunt boeken bestellen via www.bol.com of via onze eigen webwinkel: www.polemos.be. Het is hét moment om u te verdiepen in de Guldensporenslag of de Boerenkrijg. Al zijn dat uiteraard niet de enige boeken en onderwerpen. 5/ Het coronavirus trekt ook een fameuze streep door onze cavaverkoop. Voorlopig zijn we van hogerhand verplicht om de thuisleveringen te stoppen. En dus zit ik op dit ogenblik met twee paletten cava en een palet Klauw in mijn garage. Waarom moet ik nu aan Frans Laarmans en Willem Elsschot denken? Om maar te zeggen: bestellen kan nog steeds, maar leveren kan pas later. 6/ We hadden al heel veel tijd gestoken in de organisatie van een aantal evenementen in het kader van 75 jaar ’t Pallieterke. Die zouden allemaal plaatsvinden in mei en juni en worden allemaal uitgesteld naar een latere datum. Het sponsordiner op donderdag 25 juni staat voorlopig nog ingepland. De herdenking aan het graf van Bruno De Winter, gepland op 1 juni e.k., wordt verschoven naar volgend jaar, 30 mei 2021. 7/ Ik doe tot slot een warme oproep aan onze lezers. Ook onze adverteerders zijn getroffen door de coronabeperkingen. Hotel l’Espine, Kasteel Fruithof en De Jongste Telg moeten verplicht hun deuren sluiten. Bij reisbureau De Blauwe Vogel tellen ze nu al ongeduldig af naar de heropstart van het reisseizoen. Denk aan hen als de maatregelen worden opgeheven en u terug op stap mag gaan. Als alles terug genormaliseerd is, zullen we onze adverteerders extra aandacht geven. Bij koffie Maes kunt u nog wel terecht als u lekkere koffie nodig heeft. De winkels van koffie Maes blijven open, maar u kan ook online bestellen (weliswaar vanaf 5 kg). U vindt alle gegevens in de advertentie op blz. 3. Doen! En tot slot: houd het veilig en veel leesgenot. KARL VAN CAMP
I
X R E G I O
N E X N E E F X N E O N
Een lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
Sport
2 APRIL 2020
Besparingen bij Anderlecht Zoals ik verleden week al beweerde, is Anderlecht een godsgeschenk voor de pers. Steeds lekken er berichten door waarmee de journalisten hun kranten kunnen vullen. Enkele dagen geleden was het weer van dat. RSCA zou aan zijn spelers gevraagd hebben om een maandloon af te staan aan de club, hoogst ongebruikelijk. Het zou een besparing betekenen van 2,7 miljoen euro. Zou het water dan toch aan de lippen staan van paars-wit? Hoe lang kan men een zinkend schip drijvend houden met deze som en wanneer is er de volgende besparing? Als deze maatregel hoofdzakelijk moet dienen om Anderlecht te redden, dan is de situatie zeer ernstig. Ik vraag mij af wie de idioot is die 59 contractspelers op de loonlijst heeft gezet. Hoge loonlasten wurgen stilletjes een club. Men heeft volgens mij geen enkel benul hoelang dit coronagedoe nog gaat duren. Men denkt dat het nog een drietal maanden zal duren voor alles onder controle is. Mijn vooruitzichten zijn minder rooskleurig. Ik ben geen pessimist, maar wel een realist. Januari 2021 is mijn gok. Ik hoop uit gans mijn hart dat ik de bal mis sla, want zo een scenario zou de doodsteek betekenen voor vele clubs en bedrijven. Het wordt bang afwachten! Waarschijnlijk onder lichte dwang hebben de Anderlechtspelers de besparing goedgekeurd. Ik zou graag het gezicht van wijlen Robbie Rensenbrink gezien hebben als men hem vroeg om een maandloon terug te storten. Dat zou niet goed gekomen zijn.
Boze Mijnheer Constant Ik heb geen grote financiële problemen meegemaakt in het Astridpark, maar die waren er schijnbaar toch toen Albert Roossens er voorzitter was. De komst van Constant Vanden Stock naar Anderlecht is er maar kunnen komen na-
dat Mijnheer Constant dringend enkele ‘putten’ had gevuld, anders was Anderlecht failliet geweest. Constant was geen gewone. Als we verloren, dan kwam hij ‘s maandags naar de club. Ik herinner mij nog de vergadering na de wedstrijd in Beringen, 1-0 verlies. Dan begon het: “Durven jullie nog op de club te komen? Verliezen tegen mensen die in de mijn werken en twintig keer minder verdienen dan die zogezegde profs van Anderlecht. Ik ben begonnen met een kruiwagen, met een vat Geuze erop, van café tot café... En jullie zijn nog te tam om tweemaal drie kwartier te spelen. Amaai. Amaai. De volgende keer gaan er boetes vallen. ‘t Gaat geld kosten.” Volgens de Holanders was onze winstpremie voor de Europacupfinale tegen West-Ham niet hoog genoeg. Daar ik kapitein was, stuurden ze mij naar de brouwerij. Ik zei: “De Hollanders willen...” De tijd om voort te spreken kreeg ik niet meer. “Willen?”, foeterde hij. “Weet je wat ze mogen willen: mijn camions afwassen. Vertel ze maar dat ik hen niet meer betaal. Dat ze maar procederen, het proces gaan ze winnen... over zeven jaar!”
Gille Van Binst Voormalig topvoetballer
Het zure Land van Waas Ze hadden er zich bij SK Beveren, weliswaar met een lijkbiddersgezicht, al bij neergelegd dat degradatie zo goed als onafwendbaar was. Komt daar het coronavirus toch wel als reddende engel uit de lucht vallen zeker. Het is, terwijl we dit neerpennen, nog onduidelijk of er al dan niet een streep wordt getrokken onder de huidige competitie en of er een competitie met achttien komt volgend seizoen, waardoor Waasland-Beveren gered zou zijn. Het geluk is voor rare mensen en heel Beveren kijkt verwachtingsvol toe, maar zover zijn we nog niet. Hoe klonk het vrolijke clublied alweer? “SK Beveren, zo een voetbal is een ideaal!” Was een ideaal, zou al dichter bij de waarheid zijn. Hoe is het bergaf gegaan en zover kunnen komen met het ‘Kleine Anderlecht’ van weleer? Het toenmalige SK Beveren schreef voetbalgeschiedenis door op het einde van de jaren zeventig van de vorige eeuw eerst de bekerfinale te winnen en het jaar daarop de titel. Een krachttoer en een dubbelslag die ze in de eerste helft van de jaren tachtig nog eens zouden herhalen. Het was ook de periode waarin ze Inter Milaan uitschakelden in de kwarfinale van de Europacup II. Jean-Marie Pfaff was erbij, maar aan hem moeten we niet vragen hoe het allemaal in zijn werk is gegaan. Laat het ons serieus houden. Er zijn er anderen die hun verhaal zouden kunnen doen. We denken aan Jean Janssens, Erwin Albert, Schönberger, Van Moer en andere vergane gloriën die het volk uit het Land van Waas destijds veel vermaak schonken.
interessant probeerde te maken. De namen Konijnenburg en Karatmanli staan niet in het gulden boek van Beveren vermeld en dat ze op de Freethiel met wijdgeopende ogen voor schut werden gezet door het bovengenoemde duo evenmin. Met vallen en opstaan spartelde Beveren zich naar het begin van de 21ste eeuw, waar Jean-Marc Guillou op het toneel verscheen en de volledige vrijheid kreeg om met een Ivoriaanse kweekschool te experimenteren op de Freethiel. De waarheid gebiedt ons toe te geven dat in de negerhut van oom Tom heel wat talent te vinden was. Over de hectische jaren die daarop volgden zou iemand die zich geroepen voelt een bestseller kunnen schrijven. Stof in overvloed met alles erop en eraan: intriges, gekonkelfoes, geknoei, samenzweringen, achterbakse slagen onder de gordel, noem maar op. Met alle gevolgen van dien. Iemand verwonderd waarom het erg gesteld is met SK Beveren?
Geen fusie
Redder in nood
In het nabije Daknam, waar SK Lokeren op sterven na dood is, mogen ze stilaan de boeken toe doen. Ooit is er sprake geweest van een fusie met Beveren. De logica zelf, maar een deel van de supporters was niet gediend met een samenwerking tussen beide clubs. Er zijn al voor minder blutsen en builen uitgedeeld in het Waasland. Het was niemand minder dan de toenmalige voorzitter van SK Lokeren, Roger Lambrecht, die een samensmelting tussen de twee Wase rivalen wel genegen was. Het bleef niet bij woorden. Lambrecht reikte Beveren verscheidene keren een helpende hand toen ze niet meer wisten van welk hout pijlen maken op de Freethiel. Maar het bestuur van de geplaagde club was langs die kant doof en geloofde nog eerder de goedkope praatjes waarmee een stel zogezegde makelaars zich
Een boogscheut verwijderd van Beveren hangt het lot van SK Lokeren ook aan een zijden draadje. Het is amper te geloven hoe de voormalige voorzitter van SK Lokeren, Roger Lambrecht, als door de wol geverfde zakenman zijn oren liet hangen naar de sprookjes van moeder de gans waarmee Louis de Vries zich aanbood als reddende engel en de plezante kwam uithangen. Spijtig dat de goedgelovige bandengoeroe ons niet geraadpleegd heeft. Het was allemaal voorspelbaar. Eén ding hadden we hem op het hart gedrukt: wat hij aan De Vries toevertrouwt, is hij kwijt. Lambrecht had kunnen weten dat De Vries de eerste is om zijn nek uit te steken als het op gokken en speculeren aankomt en dat hij voor een fabel minder of meer zijn hand niet omdraait. Of zien we dat verkeerd en hebben
15
ROSKAMMEN
Democratische gelijk Volgens de krant Het Nieuwsblad heeft viroloog Marc Van Ranst de voetbalcompetitie begraven. Naar ons aanvoelen is dat het coronavirus. Van Ranst was enkel boodschapper. Maar we geven toe dat hij aan dagelijkse passages op het scherm, en in de rest van de media, eeuwig BV-schap overhoudt. Ga er maar van uit dat, als de toestand weer wat normaliseert, Erik Van Looy de man als eerste opbelt om deel te nemen aan De Slimste Mens. Dat Van Ranst als hobby via Twitter het neerhalen van N-VA in het algemeen en van Bart De Wever in het bijzonder beoefent, met uitbreiding naar Donald Trump, kan daar enkel bij helpen. Als coronaboodschapper mocht Van Ranst wat dan ook willen begraven, bij de Pro League hadden ze geen boodschap aan zijn woorden. In een uurtje telefonisch lullen en ruziën in wat de clubbestuurders “vergaderen” noemden, beslisten ze om voorlopig niks te beslissen. Krachtige beslissing, zeg nu zelf, zeker in de wetenschap dat zelfs het IOC én Japan de handdoek gooiden en de Olympische Spelen 2020 naar 2021 doorschoven. Het lijkt nog een kwestie van hooguit enkele dagen alvorens ook de Tour de France voor de coronabijl gaat. Voor de overgebleven restjes van het imago van de Pro League durven we hopen dat het democratische gelijk hebben van liefst 19 van 24 profclubs in 1A en 1B tegen dan ook vertaald wordt in gelijk krijgen. Wat de 19 eisen is voor de hand liggend in topsportbegravende coronatijden.Voor het vaderlandse voetbal is dat én het stopzetten van de competitie én beslissen hoe de formule voor de volgende oogt. Dat kon al voor het amateurvoetbal tot en met vierde provinciale. Dat moet, ongeacht de ‘eigen belangen eerst’-strategie van amper vijf clubs, ook kunnen op professioneel niveau. Hopelijk gebeurt dat nu, donderdag 2 april.
Gentse bocht Als we over amper vijf clubs praten die, hopelijk tegen beter weten in, het onvermijdelijke toch trachten te vermijden, hebben we het niet eens over de zelfbenoemde notoire G5 met Club Brugge, AA Gent, Racing Genk, we het visionair beleid van de Louis weer niet goed begrepen? Dat het geld op is bij SK Lokeren en niemand bij benadering kan zeggen hoe diep de financiële put is, weten de supporters onderhand maar al te goed. Wat ze niet willen weten en zeker niet meer geloven, is dat een Chinees bedrijf staat te trappelen om hun geliefde club uit de nood te helpen. Zelf nemen we een slag om de arm, want waar de naam van Pinocchio De Vries opduikt, blijft alles mogelijk. Zijn trucen van de foor zijn moeilijk te evenaren. Het schiet ons te binnen dat de Louis goede maatjes is met sommige Chinezen. Dat heeft hij al eerder bewezen toen hij nog als voetbalmakelaar betrokken was bij de verkoop van Richairo Zivkovic van KV Oostende aan de Chinese tweedeklasser Changchung, die er een slordige drie miljoen euro voor betaalde. Aan wie? De ene helft van de poen kwam in Oostende terecht, naar de andere helft hebben we het raden. Dit alles om te zeggen dat we de Chinese piste niet zomaar overboord gooien. Zeker nu de heisa rond corona een welgekomen uitstel van executie biedt die De Vries goed uitkomt. Een goede raad aan al wie er warmpjes in zit en zich geWIELERSEIZOEN OM ZEEP?
Standard en Anderlecht. Twee wisselden van kamp. Club Brugge is al langer gekant tegen de play-offformule, wordt bij een competitiestop uitgeroepen tot landskampioen en de daaraan verbonden rechtstreekse plaatsing voor de Champions League. Het lijkt verbazend, maar is het niet dat AA Gent, voorvechter nummer een van het play-offsysteem, zich plots kan vinden in een competitie met 18 clubs. De tweede plaats in een stopgezette reguliere competitie waarborgt immers een Europees ticket voor de CL-voorrondes. Dat en niks anders - voorzitter De Witte wil enkel nog de laatste speeldag afhaspelen indien mogelijk - verklaart de genomen Gentse bocht van 180 graden. Zoals ook de stijf gehouden benen van Charleroi, Standard, Antwerp en Genk, mochten ze alsnog een PO1-strijd uit de coronabrand kunnen slepen met uitzicht op Europees voetbal. En wie dacht dat Marc Coucke zich voluit achter de besluiteloosheid van de Pro League schaarde uit liefde voor het voetbal, zit er voor de volle honderd procent naast. Zijn hoop is om via een PO2 alsnog op Europees geldgewin voor Anderlecht te kunnen rekenen. Het is zijn eerste, zelfs enige drijfveer. Inmiddels kan men, behalve het feit van een aantal te verwachten juridische steekspelen, weinig inbrengen tegen het door 19 van 24 profclubs gesteunde voorstel om Club Brugge landskampioen te verklaren en Europese tickets toe te kennen in volgorde van behaald klassement in een stopgezette competitie, om Antwerp als virtuele winnaar van een niet gespeelde bekerfinale op het Europese platform te hijsen, om zowel Beerschot als OH Leuven laten promoveren en Waasland-Beveren in eerste klasse tehouden en zodoende volgend seizoen een competitie met 18 ploegen zonder play-offs te voorzien. Geen voetbalfan die er om zou treuren. Nu nog enkele genieën van de Pro League… roepen voelt om een voetbalclub te sponsoren? Als de Louis op oorlogspad is, doen ze er goed aan hun zakken toe te houden.
Zoektocht Hoe moet het nu verder in wat sommigen, tegen beter weten in, het zoete Land van Waas blijven noemen? Weinig gevaar dat iemand de moeite gaat doen het ons te vragen. Bijgevolg passen we. Wat we wel nog kwijt willen, is dat er ooit een gezond clubje dat zich amuseerde onder de naam Red Star Waasland het slachtoffer is geworden van het kortzichtige voetbalbeleid waarvoor ze in het Waasland nu een zware tol betalen. Onder het mom dat sponsors stonden aan te schuiven om over de brug te mogen komen met een vracht duiten, werd het gezonde Red Star in een avontuur betrokken dat eindigde in een nieuw in het leven geroepen club: Waasland-Beveren. De boreling die het levenslicht zag in 2010 is onderwijl tien jaar jong, maar niet geboren onder een gelukkig gesternte. Het is er aan te zien dat de sukkel hulpbehoevend is. De zoektocht naar een helpende hand kan beginnen. Even goede vrienden, maar op ons moeten ze niet rekenen.
16
Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
2 APRIL 2020
ABSURDISTAN Snel van profiteren De Leuvense professor Steven Van Hecke haalt in een opiniestuk zwaar uit naar wat hij betitelt als “coronationalisme”. De man heeft volmondig gelijk. Wij moeten van het beschermingsmateriaal dat wij te kort hebben voor onze eigen zorgverleners, nog afstaan aan Italië en Spanje. Ten minste, als wij euronationalisten willen zijn...
Prioriteiten De Nederlandse ziekenbroeders die met dringend vervoer de kortste weg naar Terneuzen wilden nemen door de Antwerpse Liefkenshoektunnel, zullen zich dat nog lang heugen. Eerst tol betalen, zelfs in coronatijden. Ondertussen doodgaan is minder belangrijk.
Het oude verhaal Dat wij door de coronacrisis in financieel-economisch zwaar weer terecht zullen komen, staat nu al vast. Gelukkig hebben onze zuiderse broeders toch al één geluk: de Vlaamse melkkoe staat alweer klaar om te worden uitgemolken.
De twee kanten Het goede nieuws: door de coronaperikelen en de vele artiesten die het zwaar krijgen omdat ze niet meer kunnen optreden, zal er op de nationale radiozender extra veel Vlaamse muziek worden gedraaid. Het slechte nieuws: het zullen helaas wel weer dezelfde eeuwige vrienden van de vrienden zijn die aan bod komen.
Even stout zijn Een voorzichtige vraag ‘in den duik’. Hoeveel van die besmettelijke ziekten van de laatste decennia zijn er eigenlijk ontstaan in Europa, Noord-Amerika of Australië?
Nog wat stouter Greta Thunberg denkt dat het coronavirus een tijdje geleden over haar was nederge-
1208
daald. Blijkbaar was ook het virus dan niet tegen Greta opgewassen.
De zwarte schapen Het is u misschien ontgaan, maar Aalsterse carnavalverenigingen hebben zich met veel overtuiging aan het maken van mondmaskers gezet, om het heersende tekort te bestrijden. Horen wij nog iemand klagen en zagen?
Onze bijdrage Aangezien van sterke drank ontsmettingsgel kan worden gemaakt, heeft onze redactie besloten om een stevig handje toe te steken aan de volksgezondheid. Naar verluidt zou onze kantoorvoorraad spiritualiën volstaan om de provincie Antwerpen te dekken.
Straffe toeren De economisch barre tijden die nu aanbreken, lijken voor de harde eurofielen een gedroomde kans om hun eurobonds te lanceren. Ze vormen daarvoor front met de zwaar door de coronacrisis getroffen landen als Italië en Spanje. Eén einddoel: een transferunie van noord naar zuid. Waar kennen wij dat ook weer van...
Al overwogen? Er heeft blijkbaar nog niemand bij stilgestaan, maar wat gaat er gebeuren als de coronacrisis in de perceptie goed beheerd werd en dat bij de eerstvolgende peiling leidt tot goede vooruitzichten voor sommige partijen? Nog altijd ervan overtuigd dat nieuwe verkiezingen er dan niet komen?
Taakstraf Zoals bekend krijgt de politie dezer dagen af te rekenen met spuwers allerhande. Wij suggereren de rechtbanken van dienst om hiervoor taakstraffen op te leggen, met name het reinigen van kwispedoors. Wij dragen graag ons steentje bij om die vooraf te vullen. Nu ja, ons fluimpje dan.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
A B C D F
“Weet je wat het probleem is met al die experten?”, brult een ontketende Maggie De Block, “al die experten lullen uit hun nek. Ze moeten shit opruimen en hun klep houden.” De coronacrisis is onze minister van Volksgezondheid niet in de koude kleren gaan zitten. “Die Van Ranst zit op mijn job te azen. De coronapatiënt die in zijn gezicht spuwt, geef ik een doktersbriefje voor een jaar. Egbert Lachaert corona geven? Twee jaar thuis! En we betalen uw elektriciteit.” We zijn de eersten in jaren die de dokterspraktijk van Maggie De Block mogen betreden. Sinds de carrière van Maggie een hoge vlucht nam, is de dokter voltijds politica. “Veel lucratiever, veel minder gezaag. Tot nu dan…” De excellentie zit op haar vertrouwde plaats. Het beeld kennen we ondertussen van de live interviews. Alleen, daar rond staan stapels conserven, pasta, rijst, dozen pannenkoekendeeg… Je kan er niet omheen. Maggie is een hamster. En dat is belangrijk nieuws. Na alle kritiek van de politiek op de asociale hamsteraars, blijkt uitgerekend de minister van Volksgezondheid er zelf één te zijn. We zouden onze job niet doen als we haar daar niet mee zouden confronteren.
Maggie De Block: (Maakt zich boos) “Meneer Pallieter. Ik nodig u hier uit bij mij thuis en het eerste wat u doet is mij beledigen. Als het zo zit: blijf in uw kot! Als u niet op veilige afstand zat, ik ga u een draai om uw oren.”
G H
Ik zit op veilige afstand door een stapel pizzadozen. U bent een hamsteraar!
I J
Maggie: “Nee, meneer Pallieter. U bent een hater van de volslanke vrouw. Ik ben niet aan het hamsteren. Dit is gewoon mijn avondmaal. Schaamt u zich niet?”
K L A. Rechtbank B. Kaassoort C. Bezittelijk vnw. Zelfzuchtige activiteiten D. Marterachtige - Scandium E. Pers. vnw. - Moeraskat F. Lichaamsdeel - Bepaalde G. Deel van een voetbalschoen Familiewraak H. Molybdeen - Knoldragend gewas In memoriam I. Longaandoening Uiting van medelijden J. Dring tersluiks binnen K. Gewichtsmaat - Onafhankelijke thuisverpleging - Ontdooit L. Meisjesnaam Dorp in de Antwerpse Kempen
“We hebben een pers nodig van doeners, niet van denkers”
Minister, uitgerekend u? Onze rots in de branding. Onze reddingsboei in angstige tijden. Uitgerekend u… een hamsteraar! Ik kan het bijna niet geloven.
E
HORIZONTAAL
corona banana
Toch een beetje, minister. Hoe maken we het goed?
VERTICAAL
1. Verkoopplaats van tweedehands waren 2. Niets opbrengend - Amerikaans soldaat 3. Droogoven - Muziekschijf - Titaan 4. Dokter - Oost-Vlaams dorp Oudste zoon van Koning David 5. Duitse rivier - Bekende Vlaming Zweertje in de mond 6. Zorgvuldig voorbereid komisch effect - Schreeuw - In voce 7. Beladen 8. Regie voor Maritiem Transport - Bewerk te het land - Japanse beurs 9. Aanvankelijk - Kolossale 10. Balsport - Bewijsstuk van opslag 11. Hoofdpersonage met zwakke karaktertrekken 12. Groep mensen die proefnemingen doen - Real-Time Executive
DE OPLOSSINGEN VAN HET KRUISWOORDRAADSEL NUMMER 1207 VINDT U OP BLZ. 14
Maggie: “Tien miljoen mondmaskers en we zwijgen er over. Kent u een adresje, meneer Pallieter? Het mag van een foute Turk komen of Chinese rommel uit Noord-Korea zijn. Het is gewoon om die zagen van ‘experts’ content te stellen. In mijn tijd hadden we geen maskers en waren we content met een koffiefilter en twee elastiekjes. En verpleegsters die te veel praat hadden, kregen klappen. Nu moet je daarvoor in de handjes klappen. Vroeger was het beter. Wilt u een litertje roomijs bij de koffie?”
Nee, dank u. Maar u kan toch niet ontkennen dat Duitsland er veel beter voor staat dankzij een half miljoen testen per week? Maggie: “Die godverdomse rotmoffen. Een half miljoen testen per week. Waar is dat goed voor?! Altijd stoefen. (zet een treiterstemmetje op) ‘Kijk eens naar ons: we hebben overschot op de begroting. Guck mahl, wij investeren in openbaar vervoer. Kijk eens naar ons, bij ons is corona tien keer minder dodelijk dan bij de Belgen.’ (kwaad) Uitslovers zijn het. Ik weet dat je dat niet moogt zeggen, maar ik ga het toch zeggen: wie heeft er eigenlijk de oorlog verloren? Echt waar, kotsbeu ben ik het. En dan heb je nog de experts. Ze weten alles beter, maar moeten niet herkozen worden. Zo kan ik het ook.”
U was wel de minister die een paar weken voor de crisis riep dat we een plan hadden en dat alles onder controle was. Maggie: “Maar dat was ook zo. Alles ging prima. Tot mensen begonnen te vergelijken met andere landen en vervelende vragen begonnen te stellen. Waarom kan iedereen niet zijn als die lieve jongen van Het Laatste Nieuws?”
Opiniejournalist Jan Segers? Maggie: “Die ja. Een echte doener en niet te veel een denker. Die had iemand gesproken die iemand gezien had die iets gelezen had in de Financial Times over hoe dat wij bezig waren. En meteen was iedereen vol lof over België. De kranten stonden er vol van. En ondertussen konden we wat vervelende cijfers meedelen. Dat soort houding hebben we meer nodig. Minder vragen, meer optimisme. Mensen hebben vleugels, gewoon doen. Een wafeltje misschien?”
Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie
Nee, dank u. Mondkapjes en testen zijn volgens de Wereldgezondheidsorganisatie van de VN nochtans cruciaal. Maggie: “De Wereldgezondheidsorganisatie van de VN? Oelala, dat klinkt chique hoor! Allemaal mislukte dokters en gebuisde politiekers! Corona is gewoon een snotvalling meneer. En als ge er niet aan dood wilt gaan, moet ge in uw kot blijven. Tenzij ge moet gaan werken. Dan moet ge gaan werken en daarna in uw kot blijven. Metertje Toblerone?”
Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be
www.deblauwevogel.be