“De cultuurwereld houdt sommige potjes liever gedekt”
INTERVIEW
FILIP BRUSSELMANS
VLAAMS PARLEMENTSLID (VB)
8-9
VOORINGENOMEN REGULIERE PERS
2
ZUID-AMERIKAANSE LEIDERS INSPIREREN
3
DRAMA VAN HOOL
4
MEDISCHE EXPERIMENTEN OP KINDEREN
7
DOSSIER MEDIACONCENTRATIE EN
‘POLITIEK-
FLUENCERS’
Eén jaar effectieve gevangenisstraf krijgt Dries Van Langenhove. Zijn kompanen worden ook veroordeeld, maar krijgen voorwaardelijke straffen. En dat allemaal voor berichten in een besloten groep die uiteindelijk niemand schade hebben berokkend. Je kan in dit land beter enkele minderjarigen verkrachten.
Laat ons de discussie vooraf opschonen. Het is niet omdat we de uitspraak in de zaak Schild & Vrienden belachelijk en extreem vinden, dat we de neiging voelen de verdediging op te nemen van de grappen en berichtjes die daar werden gedeeld. De kern van de zaak is dat niet alles wat morele veroordeling en verontwaardiging oproept ook een zaak voor de rechtbank moet zijn, in het bijzonder als het gaat over private gesprekken en wanneer er ook geen slachtoffers zijn.
Als ze denken dat er niemand meeluistert, doen mensen onvoorzichtige uitspraken, bij wijlen zelfs uitspraken die anderen kunnen schokken. Jonge mensen doen dat zelfs net iets meer. Ik heb destijds een column over deze zaak geschreven, meer bepaald over de invloed van ‘alt-right’ in Vlaanderen. Ik baseerde mij toen vooral op ‘Kill All Normies’. Dat is een boek van de linkse schrijfster Angela Nagle, waarin ze uitlegt dat de extreme politieke correctheid jongeren ertoe bracht niet alleen in opstand
te komen tegen onterechte beperkingen op de vrije meningsuiting, maar werkelijk alle normen overboord te gooien en op het internet, onder elkaar, een opbod aan te gaan in het overschrijden van opiniegrenzen.
Ritueel exorcisme
Dit vonnis heeft niets te maken met het beschermen van de rechtsstaat en de samenleving. Het is een ritueel exorcisme, het uitbannen van de duivel. Dat kan alleen maar door een extreme uitspraak en Van Langenhove die de cel in moet. Bepaalde media lopen al jaren te zwaaien met fakkels en hooivorken over deze zaak. De rechtbank heeft hen gegeven wat ze willen.
Dit potsierlijke vonnis zal het vertrouwen in de rechtsstaat echter ondermijnen. Mogen we herinneren aan enkele zaken waar veel zwaardere feiten werden gepleegd en geen effectieve gevangenisstraf werd uitgesproken? Aan voormalig VRT-medewerker en ‘influencer’ Nicolas Caeyers, die is schul-
dig bevonden aan de verkrachting van twee minderjarigen, maar de cel niet in moet?
Aan Conner Rousseau, die zijn uitspraken wel degelijk publiek deed, zelfs ten aanzien van agenten van de openbare macht, die de racismewet zo letterlijk heeft overtreden als maar mogelijk is door op te roepen tot geweld ten aanzien van een bepaalde etnische groep, en die zelfs niet vervolgd wordt? Aan de drie mannen die zich schuldig maakten aan een groepsverkrachting en alleen een opstel moesten schrijven over de gelijkheid van mannen en vrouwen?
Bepaalde media lopen al jaren te zwaaien met fakkels en hooivorken over deze zaak. De rechtbank heeft hen gegeven wat ze willen
Dat soort rechtspraak beschadigt de samenleving meer dan om het even wat Dries Van Langenhove ooit zal doen. Hij gaat nu in beroep, hopelijk om terecht te komen bij rechters die iets meer moed en onpartijdigheid zullen tonen.
JURGEN CEDER
MARK KOSTER ONDERZOEKSJOURNALIST
“Bekijk ook de andere kant van het verhaal”
12
“Journalisten die voor Van Thillo werken, hebben geen rechte rug en zijn niet in staat om zuiver naar de materie te kijken”, vertelt de Nederlandse onderzoeksjournalist Mark Koster in ons interview. “Dat is het grootste gevaar”, meent hij. Helaas hebben we inderdaad al dikwijls moeten vaststellen dat de vierde macht in de Lage Landen vooringenomen of te eenzijdig blijkt.
Herinner u bijvoorbeeld de explosie vlakbij het Al-Ahli-ziekenhuis in Gaza-stad, die honderden doden gekost zou hebben op 17 oktober vorig jaar. “Zeker 200, maar mogelijk ook 500 mensen zijn omgekomen bij de luchtaanval”, konden we lezen op vrt.be. “Dat zeggen de gezondheidsautoriteiten van Gaza, dat wordt bestuurd door de extremistische Palestijnse organisatie Hamas.” Dat bleek achteraf allemaal niet te kloppen en mogelijke andere bronnen werden er niet vermeld. Twee dagen later verscheen op vrt.be dat de ontploffing “aan verschillende Palestijnen het leven gekost heeft, alleen is niet exact duidelijk aan hoeveel mensen”. Van honderden Palestijnse doden naar “verschillende Palestijnen” op twee dagen tijd.
Formules en censuur
Toch is de reguliere pers in het Vlaamse medialandschap gelukkig niet altijd even vooringenomen of eenzijdig. Toen ze bij de mainstreammedia meerdere citaten uit ons interview met Bart De Wever overnamen, omschreven ze ’t Pallieterke als “rechts-conservatief”. Ook onze Jurgen Ceder vond dat “best wel een juiste omschrijving”. De VRT heeft na jaren ook nog eens een verslag van het Zangfeest gebracht. Wat de pers daarover bracht, of niet bracht, leest u allemaal in de column van Karl Van Camp. Op VTM zagen we in elk geval niets over het Vlaams Nationaal Zangfeest. Verwonderlijk is dat niet, want dat nieuws past niet in de ‘formule’ van Christian Van Thillo. “DPG formuleert een archetypische lezer - of kijkeren heeft daarvoor als ijkpunt Kim Clijsters”, weet Mark Koster. “Clijsters is ‘lief, tof, zacht en benaderbaar’.” Vlaams-nationalisten passen natuurlijk niet in dat kader van DPG Media. Koster heeft bezwaren bij een dergelijke werkwijze: “De poging om een soort formule te creëren en daarrond journalistiek te bedrijven, past niet in onze branche.” Bovendien doet bijvoorbeeld De Morgen aan “een ongekende zelfcensuur, waarbij ze ook nog eens gelegenheidsargumenten gebruiken”. Zo zei Bart Eeckhout van De Morgen dat de WhatsAppberichten van Alexander De Croo naar pornoactrice Eveline Dellai een ‘privézaak’ waren, maar over een gelijkaardige privézaak bij Kris Van Dijck berichtte en opinieerde de krant wel uitgebreid. “Dat is niet serieus”, vindt Koster. “Als journalist moet je journalistieke plicht doen: nakijken of het wel klopt wat er beweerd wordt en altijd even ook de andere kant van het verhaal bekijken.”
Lees verder op pagina’s 12, 13 en 15.
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke
Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen
De partij Les Engagés, de opvolger van respectievelijk de christendemocratische PSC en het centristische cdH, leek op sterven na dood. Maar nu beleeft de partij een nieuwe jeugd in Wallonië. Goede peilingen doen vermoeden dat voorzitter Maxime Prévot ‘kingmaker’ wordt van een nieuwe federale coalitie. Ofwel Vivaldi II ofwel een regering met de N-VA.
In de meeste peilingen halen Les Engagés rond de 13 procent van de stemmen in Wallonië. Daarmee strijden ze met de groenen van Ecolo om de vierde plaats, weliswaar een eind na de PS (24 procent), de MR (20 procent) en de PTB (18 procent). Maar goed, Les Engagés scoren beter dan bij de Waalse verkiezingen van 2019 toen ze amper 11 procent haalden. In Brussel is de situatie minder rooskleurig, daar flirt de partij met de 5 procentkiesdrempel.
gezicht plausibel, maar er zijn hier toch een aantal bedenkingen bij te maken. Politiek gaat over macht, maar gaan Vlaamse partijen in een volgende federale regering stappen met een nog kleinere Vlaamse minderheid? Met pakweg 35 procent van de Vlaamse stemmen? Met Open Vld, cd&v, Vooruit en Groen is alles mogelijk voor de postjes, maar men mag niet vergeten dat de volgende regering voor extreem zware hervormingen staat, om nog maar te zwijgen over de budgettaire sanering. Kan men die doorvoeren met een verwaarloosbare legitimiteit in Vlaanderen?
N-VA vermoedt dat Les Engagés de depannerende partij zal zijn om Vivaldi II te vormen Het is niet overdreven te stellen dat het er even naar uitzag dat Les Engagés zouden verdwijnen
Toch is voorzitter Maxime Prévot, ook burgemeester van Namen, optimistisch. De neergang die eerst werd ingezet door de Franstalige christendemocraten van de PSC eind jaren 1990, toen men van 22 naar 17 procent ging, is ten einde. De verschrompeling van de cdH onder Joëlle Milquet (15 procent was al een succes) met dus het Waalse dieptepunt van 11 procent in 2019, lijkt gestopt. In die mate dat electorale rekenkunde maakt dat de partij na de volgende verkiezingen mee kan bepalen welke coalitie er zal gevormd worden. Niet alleen in Wallonië, maar ook federaal.
www.pal.be
Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be
Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 208 euro op de kantoren.
Steunabo 1 jaar: 300 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres:
BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)
Kernredactie:
Stijn Derudder (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp
Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
De MR buiten in Namen
De PS is zoals bekend de MR van Georges-Louis Bouchez zo beu als koude pap. Als het mogelijk is, zullen de Franstalige socialisten na de verkiezingen van 9 juni snel een Waalse regering willen vormen zonder de Franstalige liberalen. Hun voorkeur gaat naar een coalitie met de groenen van Ecolo en Les Engagés. Voor Prévot betekent dat niet alleen Waalse ministerposten in de hoofdstad Namen, het zet de deur ook open voor een federale regeringsdeelname. Sammy Mahdi, voorzitter van cd&v is al zoete broodjes aan het bakken met Prévot. Dat laatstgenoemde zich relatief goed in het Nederlands kan behelpen en in de Vlaamse media opduikt, is ook al een bonus.
Bij de N-VA vermoedt men dat Les Engagés de depannerende partij zal zijn om een Vivaldi II-regering te vormen. Dat lijkt op het eerste
Tweede element: in een nieuwe Vivaldi-coalitie zijn cd&v en Les Engagés mathematisch echt nodig. Zij kunnen dus ‘spelen’, zoals dat heet, bijvoorbeeld door druk te zetten bij de invulling van het regeerakkoord. Of ze kunnen de deur openen naar een andere coalitie, namelijk die van de drie traditionele partijen plus de N-VA. Prévot heeft al meermaals benadrukt dat hij voorstander is om met de partij van Bart De Wever samen te werken. Na de vorige verkiezingen in 2019 zei hij zelfs in de Franstalige pers dat het beter zou zijn dat de N-VA federaal mee aan boord gaat.
De gematigde flank van MR aangetrokken
Prévot is niet te vergelijken met Joëlle ‘Madame Non’ Milquet die in de periode 2007-2014 vastgeplakt was aan de PS en een anti-Vlaams discours voerde. Opvolger Benoît Lutgen, een koppige Ardennees, was niet anders. Diens grootvader werd tijdens het Duitse Ardennenoffensief van 1944 neergeschoten en sindsdien vertrouwen de Lutgens de Vlaams-nationalisten voor geen haar. Prévot is in deze pragmatischer. Al is het de vraag of de Franstalige centristen bereid zijn mee te stappen in zelfs een minimale staatshervorming.
Wat wel een factor van belang is, is dat Les Engagés hun succes in de peilingen te danken hebben aan het
aantrekken van verkozenen én kiezers die vinden dat de MR te rechts is en Georges-Louis Bouchez te hard van stapel loopt. Ex-MR-minister Jean-Luc Crucke is al overgestapt naar Les Engagés. De partij heeft ook Yvan Verougstraete binnengehaald. Hij was oprichter en CEO van Medi-Market, een keten van apotheken en drogisterijen. In Brussel werd Alain Deneef binnengehaald, bekend in ondernemerskringen.
Het is duidelijk: Les Engagés azen op de gematigde flank van de MR. En dat zou zich bij regeringsonderhandelingen moeten vertalen in een houding waarbij de centristen minder op de lijn van de PS en de groenen zitten.
Boven het gewicht boksen?
Nu valt natuurlijk af te wachten wat de concrete resultaten bij de verkiezingen zullen zijn. Er is wel vaker sprake van een verrassing en voor hetzelfde geld scoren Les Engagés veel minder goed dan gedacht. Als we ervan uitgaan dat de peilingen bewaarheid worden, dan heeft de partij in elk geval een neerwaartse tendens afgewend. Het is niet overdreven te stellen dat het er even naar uitzag dat de opvolger van de PSC en cdH zou verdwijnen. Zeker ook omdat de partij het in de Waalse landelijke gemeenten steeds moeilijker heeft. Men vergeet soms dat Les Engagés op lokaal vlak niet meer de sterkhouder in de dorpen van de Ardennen zijn. Daar wint de MR aan belang.
De PS is zoals bekend de MR van Georges-Louis Bouchez zo beu als koude pap
Wel zal Prévot moeten beseffen dat hij niet meer zoals vroeger met de PSC in een regering boven het eigen gewicht kan boksen. Vroeger waren de Waalse christendemocraten/ centristen de gedoodverfde bondgenoot van de CVP. Dat betekende niet alleen dat ze sowieso in de regering werd opgenomen, maar ze leverde ook ministers die belangrijke departementen kregen en het zelfs tot premier schopten, zoals Pierre Harmel en Paul Vanden Boeynants als eerste minister in de jaren 1960 en recenter Philippe Maystadt op Financiën en Melchior Wathelet sr. op Justitie. Zulke topfuncties zullen voor de partij in een volgende federale regering niet direct meer weggelegd zijn.
STIJN DERUDDER EDITORIAAL
Op CPAC, het grote treffen van Amerikaanse conservatieven, waren vorige maand drie buitenlandse leiders aanwezig. Viktor Orban is geen onbekende. Ook Javier Milei, de nieuwe president van Argentinië, krijgt steeds meer aandacht. De derde, Nayib Bukele Ortez van El Salvador, geniet nog niet zoveel bekendheid. Ten onrechte, want hij is de meest populaire president van de vrije wereld.
Begin februari werd Bukele herverkozen als president van El Salavador met 85 procent van de stemmen. Dat is een uitslag die je meestal associeert met autoritaire staten, waar de verkiezingen een schijnvertoning zijn om het aanblijven van de potentaat te rechtvaardigen. Zo haalde ‘president’ El-Sisi van Egypte eind vorig jaar 89 procent van de stemmen. De herverkiezing van Bukele met zoveel voorsprong was echter wel degelijk een democratisch gebeuren, zeker naar Latijns-Amerikaanse normen. Hij is gewoon zo geliefd.
Onderhandelingen met de bendes
De reden voor zijn populariteit is het kordate beleid dat hij heeft gevoerd om de misdaadorganisaties in zijn land te vernietigen. In Latijns-Amerika is de macht van de criminele bendes, meestal opgebouwd rond de teelt van en handel in drugs, al meer dan eens een ernstige bedreiging gebleken voor broze democratieën. Denk maar aan Peru, Guatemala of Colombia. Ook in Mexico en Brazilië hangt de schaduw van drugkartels permanent over de samenleving en het beleid. Ecuador is het meest recente slachtoffer. Het land, dat ooit een ‘eiland van vrede’ werd genoemd, verkeert al maanden in een diepe regimecrisis, omdat de overheid het geweld van de misdaadorganisaties niet onder controle krijgt.
Trump is boos, belust op revanche en niet van plan zich nog aan de spelregels te houden
Ecuador is op dit moment het meest gewelddadige land van Zuid-Amerika, maar enkele jaren geleden ging die twijfelachtige eer nog naar El Salvador, dat alleen het door burgeroorlog verscheurde Syrië moest laten voorgaan in het grootste aantal moorden in verhouding tot het aantal inwoners. Toen Bukele in 2019 aan de macht kwam, probeerde hij het eerst met het recept van zijn voorgangers. Onder invloed van westerse adviseurs had de regering ervoor gekozen geen al te repressief beleid te voeren tegen de misdaadbendes, maar vooral in te zetten op onderhandelingen en wapenstilstand. Dat veranderde eind maart 2022, toen zo maar even 87 mensen werden gedood in één weekend.
De 98 anderen
Bukele had er genoeg van en koos voor de harde aanpak. Hij kondigde de noodtoestand af, liet een gigantische gevangenis bouwen (40.000 plaatsen) en verklaarde de oorlog aan de misdaadorganisaties. Het resultaat volgde snel. Toen Bukele aantrad, werden jaarlijks 38 mensen per 100.000 inwoners vermoord, wat spectaculair veel is. Vandaag is dat cijfer 2,4 per 100.000, 15 keer minder dan voorheen. Misdadigers in de gevangenis stoppen helpt blijkbaar om misdaad te verminderen. Wie had het kunnen denken?
Voorspelbaar kwam er kritiek van mensenrechtenorganisaties. Bijna 1 op de 50 Salvadoraanse volwassenen zou momenteel in de gevangenis zitten, klaagt men daar, alsof de overheid sommige bendeleden zou moeten met rust laten nadat een bepaald contingent is overschreden. Als 2 procent van de Salvadoranen in een misdaadorganisatie zit, hoort 2 procent in de gevangenis. De 98 anderen, die bijna allemaal vrienden of familie verloren hebben aan bendegeweld, zijn Bukele ontzettend dankbaar dat ze niet meer de hele tijd in doodsangst moeten leven. Ze hebben hem bij de verkiezingen bedankt met een monsterscore. Nood breekt wet
Bukele begon zijn politieke loopbaan bij de socialistische FMLN. Hij is ook nu nog geen echte rechtse ideoloog, maar
wordt wel op handen gedragen door een rechterzijde die in zijn voorbeeld het bewijs ziet dat harde aanpak van de criminaliteit loont. Op de Amerikaanse CPAC werd de jonge president ontvangen als een rockster. Toch is niet iedereen even enthousiast. De resultaten die Bukele heeft neergezet, plaatsen rechts voor een belangrijke vraag. Hoever kan je gaan met de aangewende middelen om je doel te bereiken?
Bukele heeft wel degelijk een aantal regels overtreden om resultaat te kunnen boeken. Bij de vervolging van de leden van de misdaadbendes werd soms kort door de bocht gegaan. Als ik Salvadoraan was, zou Bukele vorige maand niettemin mijn stem hebben gekregen. Nood breekt wet. Indien er niet drastisch werd ingegrepen, dreigde volledige chaos. Sommigen vrezen nu dat Bukele zijn macht zal willen bestendigen en op termijn een autoritair regime zal vestigen. Voorlopig is dat een voorbarig conclusie, maar toen in 2020 een groep gewapende agenten en soldaten het parlement van El Salvador binnenkwamen om meer middelen te eisen voor hun strijd tegen de misdaad, gaf dat een onbehaaglijk gevoel. Bukele lacht met zijn critici. “Als ik een dictator ben, ben ik wel de coolste dictator ter wereld”, spotte hij. Met de kettingzaag erin
De andere Zuid-Amerikaanse leider die aanwezig was op de CPAC, Javier Milei, is misschien een beter rolmodel. Ook hij erfde een land in grote nood, op economisch gebied dan, en ook hij neemt radicale maatregelen. Na zijn verkiezing in november voorspelden de Vlaamse kranten rampspoed: “Argentinië dreigt nog meer te verarmen”, “de slechtst omringde president in veertig jaar”, “roemloos einde dreigt”, … De Argentijnse beurs sprak een andere taal. De waarde van de aandelen steeg bij zijn verkiezing onmiddellijk met 21 procent. Hun koers is sindsdien alleen verbeterd.
Sommigen vrezen nu dat Bukele zijn macht zal willen bestendigen en op termijn een autoritair regime zal vestigen
Milei had campagne gevoerde met een kettingzaag. Hij zette die na zijn aantreden figuurlijk in het gezwollen overheidsapparaat. Hij liet enkele staatsinstellingen, zoals Inadi, de Argentijnse versie van Unia, volledig sluiten. Andere, zoals het ministerie van Cultuur (‘het ministerie van propaganda’, zoals Milei het noemt) werden afgeslankt en onderbracht in één van de 9 ministeriële departementen die zich met kerntaken van de overheid zullen bezighouden. Duizenden ambtenaren werden ontslagen.
De maatregelen lijken nu al effect te hebben. Al tijdens de eerste maand na zijn aantreden, daalden de overheidsuitgaven met bijna een derde. In België zou een vermindering van 1 procent op vijf jaar al een revolutionaire daad zijn. Sinds januari heeft Argentinië zelfs een begrotingsoverschot. De inflatie is met 15 procent per maand nog steeds hoog, maar wel al een stuk lager dan de 25 procent in de maand voor het aantreden van Milei.
Democratie zowaar
Ondanks maatregelen die pijn doen, blijft de populariteit van Milei stabiel op 60 procent. Dat is niet zoveel als Bukele, maar wel een cijfer waar westerse leiders als Biden (38 procent), Sunak (34 procent), Macron (30 procent) of Scholz (20 procent) enkel kunnen van dromen.
Milei maakt ook komaf met een in rechtse kringen popu-
laire mythe dat economisch liberalisme de onafscheidelijke metgezel van linkse culturele opvattingen is. Milei is absoluut niet ‘links-liberaal’. Hij is bijvoorbeeld tegenstander van abortus. De president liet vorige maand ook weten dat de taal van de overheid weer het Spaans uit de woordenboeken wordt, waarin geen woorden meer zullen geduld worden die alleen zijn gecreëerd om de genderideologie te dienen. ‘Allen’ heet voortaan weer ‘todos’ - ook al is dat woord mannelijk - en woke verzinsels als ‘todxs’, ‘todes’ of ‘tod@s’ zullen voortaan niet meer gebruikt worden.
Ondanks maatregelen die pijn doen, blijft de populariteit van Milei stabiel op 60 procent
Milei en Bukele kan je niet helemaal op dezelfde lijn zetten, maar ze hebben één ding gemeen: daadkracht. Hun kiezers hebben voor verandering gestemd en ze hebben die ook gekregen. Democratie zowaar. Als westerling, inwoner van een land waar verkiezingen nooit iets veranderen, schrik je dan even. Kan dat zomaar?
Aanmodderen
Het is immers niet alleen op het gebied van immigratie dat de nationale democratieën bij ons gekluisterd zijn aan beslissingen van een hoger niveau, aan verdragen, internationale rechtbanken en de EU. Dat geldt ook voor andere wezenlijke dossiers, zoals stikstof, elektrische wagens, ‘groene’ energie en klimaatregeltjes. Nederland kan zoveel voor de BBB of Wilders stemmen als het wil, er zal niets veranderen. Kan ik het helpen dat ik met bewondering naar Milei en Bukele kijk?
Het is niet alleen een kwestie van hogere regels. Westerse partijen hebben niet meer de moed voor een krachtig beleid en werkelijke verandering. Als je de radicale maatregelen van de liberaal Milei overschouwt, is het gemakkelijk in te zien hoe volstrekt betekenisloos bijvoorbeeld de partij van de Vlaamse ‘liberalen’ geworden is.
Denk ook maar aan het drugsbeleid. Antwerpen is Quito niet en Brussel nog geen Bogota, maar weinigen zullen ontkennen dat ook bij ons het geweld van drugbendes zorgwekkende vormen aanneemt. De opkomst van fentanyl zal de problemen nog vermenigvuldigen. Politie en rechtbanken zijn onderbemand, de gevangenissen overbevolkt, maar er is geen schijn van kans dat de verkiezingen ertoe kunnen leiden dat een Bukele orde op zaken komt stellen. ‘Aanmodderen’ is het werkwoord dat het beleid van Belgische regeringen het best kenschetst.
Een Europese Trump
Die frustraties over mogelijkheden tot democratische verandering leiden naar opstandigheid in het kieshokje. Voor de eeuwwisseling zou iemand als Trump nooit kunnen verkozen worden, niet alleen omwille van zijn ideeën, maar ook omwille van zijn persoon. Toen dat wel gebeurde, heeft het bestel hem nooit aanvaard, hebben zijn tegenstanders hem twee keer proberen af te zetten en probeert men hem nu via een lawine aan processen uit te schakelen. Het maakt hem alleen maar populairder bij de balorige kiezer.
Trump straalt ook de daadkracht uit van een Milei of Bukele. In feite waren de veranderingen die hij heeft doorgevoerd in zijn eerste mandaat weinig revolutionair, maar deze keer zou dat wel eens anders kunnen zijn. Trump is boos, belust op revanche en niet van plan zich nog aan de spelregels te houden.
Het is een probleem voor rechts in het hele Westen. Rechtvaardigt de onmogelijkheid om via de stembus het beleid om te buigen de drang naar ‘sterke leiders’? Er zal toch iets moeten gebeuren. Wie denkt dat een Trump bij ons niet kan, maakt zich illusies.
Vorige week werd koekjesfabrikant Lotus Bakeries van de familie Boone in de beursindex van de BEL 20 opgenomen. Het voorlopige sluitstuk van een lang succesverhaal waarbij internationalisering van het merk Biscoff het bedrijf de kaap van 1 miljard euro omzet doet ronden. Een groot contrast met busbouwer Van Hool, die nog meer activiteiten verhuist naar Macedonië en door interne strubbelingen aan de rand van de afgrond staat.
Eén van de telgen die Van Hool leidt, liet jaarlijks bij zijn verjaardag een uit biscuit gemaakte bus aanrukken. Of het koekjes waren van Lotus Bakeries, is niet bekend, maar de kans is klein. Vlaanderen kent al decennia een cultuur van familiale ondernemingen. De huidige financieel-economische situatie bij Lotus Bakeries en Van Hool toont aan hoe de zaken totaal anders kunnen lopen bij bedrijven die sterk vergelijkbaar zijn door hun lokale verankeringen.
Biscoff
Vorige week was Lotus Bakeries één van de bedrijven die werd opgenomen in de BEL 20-beursindex. Nu is de beurs niet meer de aantrekkingspool die het een aantal jaren geleden was, maar men kan er niet omheen dat die ‘promotie’ symbool staat voor het succes van de koekjesfabrikant uit Lembeke in Oost-Vlaanderen. Wat jarenlang bekend stond als een lokaal bedrijf met een lokaal Vlaams product (speculooskoekjes) en geleid door de familie Boone, is een wereldspeler aan het worden in de branche. Recent besteedde zelfs de Financial Times uitgebreid aandacht aan de hype. De cijfers spreken voor zich. Dankzij het wereldwijde succes van het koekje Biscoff, steeg de jaaromzet in 2023 met 21 procent tot 1 miljard euro. Alleen al de verkoop van de Biscoff-koekjes rondde de kaap van 500 miljoen euro, een stijging met 20 procent. Tegen 2027 zou de verkoop van die koekjes 800 miljoen euro opbrengen.
Geheim recept
Aanvankelijk werd in Vlaanderen schamper gereageerd toen men het product met die naam op de markt bracht. Bij ons kent iedereen toch speculoos, waarom dan van naam veranderen, was de vraag. Maar CEO Jan Boone en zijn entourage zagen het anders. Het werd tijd om de lokale markt te overstijgen met een nieuw merk dat eigenlijk de sa-
Onder meer geholpen door een eerder toevallige campagne met TikTok-filmpjes, werd Biscoff een mondiaal begrip
menvoeging is van ‘biscuit’ en ‘koffie’. Extra voordeel is dat het koekje goedkoop is, een eigen kruidige smaak heeft en tamelijk goedkoop te produceren is. Er bleek een duidelijke vraag te bestaan naar het koekje. Onder meer geholpen door een eerder toevallige campagne met TikTok-filmpjes, werd Biscoff een mondiaal begrip. Dat het op vliegtuigen wordt uitgedeeld als snack hielp eveneens. Tijdens de coronapandemie surfte Lotus Bakeries ook
Vlaamse regering wil TSO en BSO verder
De laatste jaren zijn TSO en BSO gegroeid, want voor het eerst in lange tijd worden er opnieuw méér inschrijvingen genoteerd. De Vlaamse ministers van Werk (Jo Brouns) en Onderwijs (Ben Weyts) willen nu doorpakken en investeren 21 miljoen extra in het arbeidsmarktgericht onderwijs.
De helft van de meest gegeerde knelpuntberoepen op de knelpuntberoepenlijst van VDAB is een technisch beroep. Daarom heeft de Vlaamse regering deze regeerperiode al verschillende maatregelen genomen voor het technische en het beroepsonderwijs. Bovendien werd er ook al 50 miljoen euro extra vrijgemaakt voor TSO en BSO.
Actieplan
Een nieuw actieplan met drie grote speerpunten en 17 concrete acties moet de groei van TSO en BSO versterken. Zo moet er afgestapt worden van de idee dat ASO steeds de standaardoptie moet zijn. Dat wil de Vlaamse regering doen door in heel Vlaanderen ‘talentcenters’ te voorzien, met het oog op “een positieve en bewuste studiekeuze”. Daarnaast willen Weyts en Brouns het opleidingsaanbod van BSO en TSO ‘sexy’ maken: duaal le-
VoIP telefonie
Wi-Fi
Netwerkbeheer
ren, innovatieve machines en een miniserie op VRT MAX moeten het imago van de beroeps- en technische opleidingen verbeteren.
Duaal leren, innovatieve machines en een miniserie op VRT MAX moeten het imago van de beroeps- en technische opleidingen verbeteren
“BSO en TSO hebben opnieuw wind in de zeilen, nadat ze het jarenlang moeilijker hadden”, reageert Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA). Een goede zaak volgens Vlaams minister van Werk Jo Brouns (cd&v): “We moeten er meer dan ooit voor zorgen dat het onderwijs afgestemd is op de noden op de arbeidsmarkt. Er staan 241 beroepen op de knelpuntberoepenlijst van VDAB.”
mee op de golf van een stijgende vraag naar koekjes. Ten slotte is er rond de koekjes een soort van mythe gecreëerd: slechts zes mensen zijn op de hoogte van het recept. En men gaat niet op zijn lauweren rusten: het bedrijf blijft investeren in bijkomende productiecapaciteit om de groei te kunnen ondersteunen. Voor 2024 en 2025 zijn voor 200 miljoen euro aan investeringen voorzien.
Gebrek aan langetermijnvisie bij Van Hool
Wat een verschil met busbouwer Van Hool die door gebrek aan toekomstvisie ten onder dreigt te gaan. Het bedrijf uit Koningshooikt moet nog maar eens herstructureren. De voorbije tien jaar zijn er al 1.400 banen verdwenen en straks zouden er van de 2.500 resterende
werknemers nog eens 600 verdwijnen. Het verhaal lijkt op het eerste gezicht een herhaling van wat in vele andere Vlaamse industriebedrijven is gebeurd, namelijk een verhuis naar een locatie waar de loonkosten lager zijn. Van Hool is al lang actief in Macedonië. Daar liggen de loonkosten voor de busbouwer drie keer lager. Maar er is meer aan de hand dan het loonkostenverhaal. In Macedonië bedraagt het absenteïsme 1 procent, in Vlaanderen 8 procent.
Het familiebedrijf Van Hool heeft nooit een langetermijnvisie gehad, waardoor het zich te laat heeft aangepast aan een gewijzigde vraag
Het grote probleem situeert zich echter elders en is breder. Het familiebedrijf heeft nooit een langetermijnvisie gehad, waardoor het zich te laat heeft aangepast aan een gewijzigde vraag. Zo heeft men daar in de buurt van Lier te laat gekozen voor de elektrificatie van de bussen. Het familiebedrijf werd op een paternalistische manier geleid, wat betekent dat er geen discussie mocht zijn over de te volgen strategie. De verschillende telgen die het busbedrijf hebben geleid, waren Van Hools die tot een stuk in de 70 aan het roer bleven. Een gerontocratie die bovendien bekend stond voor het ruziemaken. Gevolg: 2019 was het laatste jaar waarin de producent van bussen, touringcars, maar ook van industriële voertuigen, winst boekte. Drie verliesjaren op rij en het eigen vermogen bedraagt iets meer dan 7 procent van het balanstotaal (33 miljoen euro eigen vermogen versus een balanstotaal van 446 miljoen euro). Ondertussen zijn er 200 miljoen euro aan bankschulden.
Kortom, een herstructurering zal niet voldoende zijn. Het bedrijf rijdt naar de afgrond. Door eigen schuld. Het is pijnlijk, maar het is een essentieel onderdeel van een moderne economie met oprichting van bedrijven, maar ook destructie. Dat erover gediscussieerd wordt of de Vlaamse overheid met geld over de brug moet komen om Van Hool te redden, is om emotionele redenen begrijpelijk, maar eigenlijk onaanvaardbaar. En klinkklare economische onzin. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Werkloos, laaggeschoold en een migratieachtergrond. Het zijn, samen met antisociale persoonlijkheidskenmerken en een bredere criminele carrière, de karakteristieken van tienerpooiers. Dat blijkt uit een VUB-studie die besteld werd door Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir (N-VA).
Tienerpooiers of ‘loverboys’ zijn mensenhandelaars die minderjarige meisjes of vrouwen verleiden en hen ertoe dwingen zichzelf te prostitueren. Om het probleem in kaart te brengen, werd enkele jaren terug besloten om een Vlaams meldpunt op te richten. Daarnaast werd op vraag van bevoegd minister Demir een studie besteld. Daaruit blijkt dat praktisch alle plegers een migratieachtergrond hebben, vooral uit de Balkanlanden, Tsjetsjenië, Marokko en Turkije. Bovendien zijn de meeste plegers relatief jong (gemiddeld 21 jaar), mannelijk, laaggeschoold en werkloos. Het tienerpooierschap kadert bovendien binnen een bredere criminele loopbaan.
Eerder winstbejag dan seksuele driften
Veel tienerpooiers hebben al zaken als diefstallen, slagen en verwondingen, bendevorming, zware verkeersinbreuken, drugs en wapendracht op hun kerfstok. “Tienerpooierschap komt er meestal bij om snel grof geld te verdienen, eerder dan uit eigen seksuele driften”, klinkt het in de uitleg. “En wat mij daarbij opvalt, is het grote gebrek aan schuldinzicht”, reageert Demir. “Tienerpooiers ontkennen en minimaliseren hun daden, leggen de schuld bij anderen, beweren dat slachtoffers vrijwillig meededen…”
Quasi alle slachtoffers zijn jonge meisjes tussen 14 en 18 jaar, die meestal online benaderd worden
Meestal werken tienerpooiers in sterke netwerken. Quasi alle slachtoffers zijn jonge meisjes tussen 14 en 18 jaar, die meestal online benaderd worden. Daarom roept Demir de federale regering (nogmaals) op om tienerpooiers en andere zedendelinquenten uit te sluiten van het enkelbandsysteem. “Hen thuis met een enkelband verder slachtoffers laten maken, gelet op hun profiel? Dat is onverantwoord.”
Veertig buurtcomités trekken in Brussel aan de noodrem. We leven “in een noodtoestand”, klinkt het bij Eric Vandezande, één van de initiatiefnemers van het burgercollectief ‘40 Comités’. “Veiligheid zal in Brussel een verkiezingsthema worden.” De buurtcomités klagen ook de passieve en lamentabele houding van de verschillende overheden aan. De aanpak van het gewest verergert de problemen enkel maar. Nooit zond de Brusselse basis een krachtiger signaal.
Terwijl criminele bendes steeds meer de straten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) controleren, kijkt de Brusselse regering machteloos toe. Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) laat zich op de plaatsen van onheil niet zien en verstopt zich achter een berg excuses. “Deze problematiek vereist een aanpak op alle fronten en die komt er niet vanzelf”, zegt Vervoort tegen de ‘40 Comités’, de beweging van burgercomités en handelaars
Basisveiligheid ontbreekt
Veertig wijkcomités zijn niet alleen het aanhoudend bendegeweld, de afrekeningen en de lamentabele toestand van het BHG spuugzat, maar klagen ook de laffe aanpak van de Brusselse regering aan. De ‘40 Comités’ focussen zich op drie pijlers: het ontbreken van de basisveiligheid, de verloederde wijken en de stations en de groeiende armoede. Het idee van de ‘40 Comités’ is ontstaan nadat op het IJzerplein een drugsgebruiker een voorbijganger met een hakbijl te lijf ging. Het drugsen agressieprobleem neemt niet enkel in intensiteit toe, maar breidt ook over het grondgebied uit. Ook Elsene - een vrij rijke gemeente - heeft steeds meer met dergelijke overlast af te rekenen. Er wordt onder meer ingezet op gebruikersruimtes waar drugsgebruikers weg van de straat hun spuit kunnen zetten. Hulpverleners controleren daar de kwaliteit van de geconsumeerde producten en de gezondheidstoestand van de betrokkenen.
Deze ruggengraatloze aanpak werkt de problemen niet enkel in de
De basisveiligheid wordt niet gegarandeerd door patrouilles die door de straten rijden
hand, maar zet ook in op de emancipatie van de drugsgebruiker, eerder dan op de basisveiligheid, waar heel wat Brusselaars naar snakken. De veertig Brusselse buurtcomités vragen daarom “één masterplan en eenheid van commando in de strijd tegen geweld op straat”, maar hun oproep valt in dovemansoren. Na twee gesprekken met minister-president Rudi Vervoort is de ontgoocheling in de politiek zeer groot.
Het mislukte asiel- en migratiebeleid voedt het probleem enkel maar, want illegalen worden in de drugshandel ingeschakeld
Eric Vandezande benadrukt dat in het gewest “een feitelijke noodtoestand” heerst en dat de spiraal van geweld dringend moet worden doorbroken. Gezien de versnippering van bevoegdheden, kijkt iedereen naar iedereen. Iedereen is bevoegd, maar niemand is verantwoordelijk.
Dreigende escalatie
Ook de federale overheid heeft boter op het hoofd. Het mislukte asiel- en migratiebeleid voedt het probleem enkel maar. Illegalen worden in de drugshandel ingeschakeld. Zo worden ze door de politie
opgepakt en even later weer op vrije voeten gesteld. Hun aantal wordt geschat op ruim honderdduizend. Hun lamentabele toestand zorgt ervoor dat ze een makkelijke prooi voor de drugsdealers zijn.
Het idee van de ‘40 Comités’ is ontstaan nadat op het IJzerplein een drugsgebruiker een voorbijganger met een hakbijl te lijf ging
Ondanks een linkse regering is Brussel een sociaal kerkhof met een enorm armoedeprobleem. De ‘40 comités’ pleiten voor een stevig sociaal luik in het masterplan. Of daar veel budgettaire ruimte voor is, is zeer de vraag, want zowel de Brusselse als de federale budgettaire situatie is bijzonder precair.
Eric Vandezande pleit voor een nabijheidspolitie die de buurt heel goed kent en met de bewoners samenwerkt. “De wijkagenten zien we niet meer.” De basisveiligheid wordt immers niet gegarandeerd door patrouilles die door de straten rijden en de buurt weinig tot niet kennen. De politie zit in het defensief en heeft de situatie niet meer onder controle.
De toestand kan niet blijven duren en dreigt te escaleren, aldus de buurtcomités. Brussel is een afvoerputje van vele problemen die tezamen komen. Het putje dreigt te verstoppen en loopt over richting Vlaanderen. Wegkijken van de Brusselse problemen is ook in Vlaanderen geen optie meer.
JULIEN BORREMANSDe media blijven Bart De Wever en zijn N-VA achtervolgen met de vraag of hij een samenwerking met het Vlaams Belang wil uitsluiten of niet. Maar waarom krijgen Groen en Vooruit vrijwel nooit een gelijkaardige vraag voorgeschoteld over een eventuele samenwerking met de PVDA? Het antwoord is te vinden in Zelzate, waar Vooruit in een coalitie zit met de PVDA. Nochtans is er in de Zelzaatse gemeenteraad ruimte voor een alternatieve coalitie, zonder PVDA of Vlaams Belang.
Slechts een zeldzame keer kreeg Conner Rousseau, de vorige partijvoorzitter van Vooruit, de vraag voor de voeten geworpen waarom Vooruit met een zo extremistische partij als de PVDA in een bestuurscoalitie zit in Zelzate. Hij maakte er zich vanaf met de kwinkslag dat die bestuursovereenkomst tot stand kwam vóór hij partijvoorzitter werd, en daarmee was wat hem betreft de kous ook af. De betrokken journalist drong vervolgens ook niet verder aan.
Voor zover we weten werd zijn opvolgster Melissa Depraetere nog niet met dezelfde of een gelijkaardige vraag geconfronteerd, noch of een verderzetting van de Zelzaatse coalitie wat haar betreft een mogelijkheid is. Vergelijk dat toch maar eens met de nadruk waarmee de N-VA gevraagd wordt een bestuurscoalitie met het Vlaams Belang uit te sluiten, onder alle omstandigheden.
Vierde macht heult mee
Dat Vooruit en Groen er zo goedkoop vanaf komen, heeft er natuurlijk veel mee te maken dat de media ook niet aandringen op een cordon sanitaire rond de PVDA. Reeds in 2012 stapten de twee linkse partijen in een bestuurscoalitie met de PVDA in het Antwerpse district Borgerhout, toen met het excuus dat een alternatieve meerderheid zonder PVDA of Vlaams Belang onwerkbaar was. In 2018 ging die redenering niet meer op, maar werd de coalitie toch rustig verdergezet. Bij Vooruit moet het Borgerhoutse experiment zelfs zo goed in de smaak gevallen zijn dat men ook in Zelzate met de PVDA in zee wou gaan. We kunnen ons niet herinneren dat dat Vooruit in de media toen veel kritiek heeft opgeleverd.
Het probleem is natuurlijk dat je pas voor een cordon sanitaire rond een partij kan pleiten als je ervan overtuigd bent dat de ideo-
logie van die partij fundamenteel fout is. In het huidige medialandschap is het echter gemakkelijker een journalist te vinden die openlijk sympathiseert met een ideologie die verantwoordelijk is voor meer dan 90 miljoen doden, dan een journalist die dat aantal wil erkennen zonder het meteen ook te gaan vergoelijken, tenzij je in de kantoren van dit weekblad gaat zoeken.
Misschien is het N-VA die het meest moet vrezen voor de gevolgen van een mogelijke doorbraak van de PVDA in de Vlaamse gemeenteraden
Die sympathie voor het communisme, een ideologie die volgens de gemiddelde journalist misschien wel een beetje radicaal kan zijn en af en toe al eens lichtjes ontspoort, maar in se toch steeds met de beste bedoelingen toegepast wordt, komt misschien nog het hardst tot uiting in de berichtgeving over de Zuid-Amerikaanse politiek. Daar mag je als presidentskandidaat nog lid zijn van een partij met diepe wortels in het communisme, compleet met hamer en sikkel in het partijlogo, toch zal de kwalificatie nooit verder gaan dan ‘links’, ‘populair bij de armen’ en ‘hoopgevend’. Het volstaat dan al dat de tegenstander tot de rechtervleugel van een centrumpartij gerekend wordt om in de berichtgeving de demonen van een militaire dictatuur weer tot leven te wekken.
Op dezelfde manier hoef je in de culturele sector niet te vrezen dat je niet meer aan de
bak zal kunnen komen, ook al ventileer je openlijk je sympathieën voor het communisme en ga je zelfs op een lijst van de PVDA te staan. Omgekeerd hoef je niet eens op een lijst van het Vlaams Belang te gaan staan of openlijk je sympathie voor die partij uit te spreken om te moeten vrezen voor een uitsluiting voor het leven: een verdachtmaking in die zin volstaat al ruimschoots.
Breekt de PVDA door in de gemeenteraden?
Maar een andere reden waarom de vragen over een cordon sanitaire rond de PVDA uitblijven en de komende maanden zullen uitblijven, is dat de media ook een slag om de arm willen houden voor de gemeenteraadsverkiezingen van oktober. In de laatste peilingen halen Vlaams Belang en de PVDA samen scores van rond de 35 procent van de kiesintenties. Als die twee partijen bovendien samen iet of wat onderschat worden, dan heb je niet eens zo’n grote lokale schommelingen nodig om in één of meerdere Vlaamse gemeenteraden geconfronteerd te worden met een zetelmeerderheid voor Vlaams Belang en PVDA samen. Een cordon sanitaire rond de
PVDA kan dan in die gemeenteraden alleen maar tot een patstelling leiden. Of erger nog: dat N-VA er een coalitie zou aangaan met Vlaams Belang!
Borgerhout en Zelzate leren ons dat de vraag al lang niet meer is wat de reactie van Vooruit en Groen dan zou zijn. Zij hebben immers al aangetoond bereid te zijn in een coalitie met de PVDA te stappen, zelfs als er alternatieven voor handen zijn. Interessanter is de vraag welke kant cd&v en Open Vld dan zullen kiezen, al is het natuurlijk mogelijk dat ze in de betrokken gemeenteraden klein genoeg zullen zijn om niet eens het verschil te kunnen maken.
Op de keper beschouwd is het misschien nog de N-VA die het meest moet vrezen voor de gevolgen van een mogelijke doorbraak van de PVDA in de Vlaamse gemeenteraden. Wat zal immers de reactie van die partij zijn als een Vlaamse gemeenteraad geblokkeerd raakt door een meerderheid van Vlaams Belang en PVDA, en zij in diezelfde gemeenteraad zou kunnen besturen met een V-coalitie? Eind dit jaar kennen we misschien het antwoord al.
Voormalig DéFI-voorzitter Olivier Maingain neemt in juni niet deel aan de verkiezingen. “Ik zal op 9 juni op geen enkele lijst staan, niet regionaal en niet federaal”, klinkt het in La Libre Belgique, na enkele weken van onenigheid binnen de partij. Hij zou het niet eens geweest zijn met de plek die hij kreeg en over de ideologische lijn. “Indien de partij afwijkt van waar ik voor sta, vrees ik voor een zekere electorale afstraffing.”
De ruzie draaide rond de volgorde van de kieslijst voor het Brussels Parlement. Volgens Olivier Maingain was de kabinetschef van partijvoorzitter François De Smet bezig met fraude, maar De Smet ging niet in op de vraag naar zijn ontslag.
Belediging
“Didier Gosuin,” - een andere grote naam binnen de partij -, “stelde voor dat ik de Kamerlijst zou steunen en dat hijzelf de lijst voor Europa zou trekken. Maar na de belediging van de weigering door François is het voor mij afgelopen. Het is definitief: ik zal op 9 juni op geen enkele lijst staan, niet regionaal en niet federaal”, vertelde Maingain in La Libre.
Bij LN24 voegde hij er nog aan toe dat “opportunisten de top van de partij hebben geïnfiltreerd” en hem van racisme beschuldigd hadden. “Een anti-Vlaamse racist is hij altijd geweest”, reageert Theo Francken op X over de voormalige voorzitter van het FDF. “Dat zijn partij hem nu opeet, is best ironisch.”
“Vrijheid van het Westen is in gevaar”
De Iraanse visa-affaire, de ruildeal van Olivier Vandecasteele voor een Iraanse terrorist en het conflict tussen Israël en de Palestijnen hebben Kamerlid Darya Safai (N-VA) doen beseffen dat de komende verkiezingen rond één groot thema zullen draaien: “Hoe het Westen zich moet opstellen tegen de as van het kwaad.”
Safai volgt in de Kamer thema’s op als veiligheid en internationale politiek. Met de oorlog in Oekraïne en verschillende andere grootschalige conflicten in de wereld, vond ze het tijd om in aanloop naar de verkiezingen een boek te schrijven. In ‘Van de cel naar de Kamer’ (Doorbraak boeken) vertelt Safai over de manier waarop haar eigen verleden in de Islamitische Republiek Iran verweven is met de huidige politieke en culturele ontwikkelingen in ons land. “De oorlog tussen Israël en Hamas, islamisme, terreuraanslagen, fake feminisme, westerse zelfhaat, migratie en integratie… Het heeft allemaal met elkaar te maken”, klinkt het.
Islamisme en de rood-zwarte alliantie
Volgens Safai zijn er te weinig mensen die bijvoorbeeld de islam nog kritisch durven benaderen. “Het moment dat iemand zijn mond daarover opent, wordt die polariserend, islamo-
foob of racist genoemd. Terwijl in het Westen altijd alles bespreekbaar en bekritiseerbaar is geweest. Dat wil ik beschermen”, zegt het Kamerlid. “Of willen ze mij duidelijk maken dat er
een heiligheid in de ideologie zit?”
Het Kamerlid vreest dat verschillende “extreme ideologieën” de vrijheid van het Westen in gevaar brengen. Een alliantie tussen rood (uiterst links) en zwart (het islamisme) zou daar de verantwoordelijke voor zijn.
“Onlangs zag ik een treffende cartoon, waarop Raoul Hedebouw werd afgebeeld die jonge meisjes met een hoofddoek ‘schonk’ aan een imam. Daartegen moeten wij actie ondernemen.”
Eind december vorig jaar richtten 22 burgemeesters uit Vlaanderen een burgemeestersfront op om een collectief te vormen tegen verplichte gemeentefusies. Federaal parlementslid Pieter De Spiegeleer (VB) vreest
“Het is tijd dat alle Vlaamse partijen kleur bekennen vóór de Vlaamse verkiezingen in mei 2024”, klonk het bij Peter Reekmans, toen het burgemeestersfront werd opgericht. Ook in het interview in ’t Pallieterke van 7 maart vertelde Reekmans “mee op de barricaden te zullen staan” tegen eventuele verplichte gemeentefusies.
Hoe actief?
Met het oog op zijn eigen regio (Sint-Lievens-Houtem), waar regelmatig gesproken wordt over een fusie met het Zottegem van titelvoerend burgemeester en N-VA-minister Matthias Diependaele, vreest De Spiegeleer dat het burgemeestersfront niet meer actief is. “In 2022 was het initiatief springlevend met veel media-aandacht, maar in de
Zaterdag kwam Open Vld op haar verkiezingscongres met een becijferd verkiezingsprogramma en een nieuwe slogan richting de verkiezingen. ‘Morgen doen werken’ wordt de hoofdslogan richting 9 juni, waaruit deelslogans als ‘onze welvaart doen groeien’ of ‘vrije mensen doen openbloeien’ voortkomen.
De uiterst versimpelde versie van het verkiezingsprogramma van Open Vld is meer mensen aan het werk krijgen, door het verschil tussen werken en niet werken naar 500 euro netto per maand te brengen. Ook de groei van de uitgaven in de gezondheidszorg moet daarvoor minder snel gaan.
Tijdens het verkiezingscongres bleek vooral cd&v de grote vijand. Boeman van dienst is Sammy Mahdi, omdat hij versoepelingen van de euthanasie- en abortuswetgeving blokkeert. Daarnaast verduidelijkte Open Vld-voorzitter Tom Ongena nog eens dat in zijn partij “de Chinese Muur tegenover extreemrechts” steviger dan ooit staat.
Een boek over zelfverdediging, gespekt met politieke boodschappen. Dat is de inhoud van het boek dat Vlaams Parlementslid Anke Van dermeersch samen met politiehoofdinspecteur op rust Marianne Van den Lemmer schreef. “In een geïslamiseerde stad zijn vrouwen permanent een mikpunt van intimidatie en geweld”, zegt Van dermeersch. “Daarom moeten vrouwen zichzelf leren verdedigen.”
Volgens Anke Van dermeersch moeten vrouwen zichzelf leren verdedigen, omdat “politie en justitie criminaliteit gedogen en niet langer in staat zijn om de veiligheid in bepaalde wijken of buurten te garanderen”. Ze pleit daarom voor de toelating van pepperspray en andere verweermiddelen. Ze kijkt naar het voorbeeld van Duitsland, Frankrijk en Nederland, waar pepperspray wel toegelaten is. “De overheid staat er, voor wat de interpretatie van het begrip ‘wettige zelfverdediging’ betreft, veel meer aan de kant van de slachtoffers dan aan de kant van de daders.”
Naast politieke voorstellen bevat ‘Recht op zelfverdediging’ (Uitgeverij Egmont) een aantal zelfverdedigingstechnieken. Die worden geillustreerd door voormalig politieagente Marianne Van den Lemmer, die momenteel VB-gemeenteraadslid is in Brecht, en door karateka Koen Spitaels. “Vrouwen mogen niet langer opgejaagd wild zijn”, reageert Van dermeersch. “Het zogenaamde zwakke geslacht mag niet langer een gemakkelijke prooi zijn. Daarom is het aanleren van zelfverdedigingstechnieken noodzakelijk. Wat we als vrouw zelf doen, doen we immers beter.”
“In de peilingen verdubbelen we onze score in Vlaanderen ten opzichte van 2019 en we zien dat steeds meer mensen een alternatief willen.” Een zelfzekere Raoul Hedebouw bereidt zich voor op een grote doorbraak van de PVDA, ook in Vlaanderen.
“Tegenover de liberale stilstand en het nationalistische blok van de haat, vertegenwoordigen wij het sociale alternatief dat groei en hoop geeft.” De PVDA-PTB trekken met 1.309 voorstellen, verdeeld over 66 hoofdstukken, naar de kiezer. Die zijn gebaseerd op een grote bevraging die de partij de voorbije maanden hield bij ruim 100.000 mensen.
Hedebouw reikt de hand aan Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere, maar verwijt haar tegelijkertijd niet authentiek links te zijn. “Melissa Depraetere zegt dat ze tegen een miljonairstaks is en dat ze een coalitie wil met de N-VA. Hoe kan een linkse partij zoiets zeggen?” (…) “Wij zijn vandaag in Vlaanderen de locomotief op links. En ik reik de hand aan Vooruit, zodat die partij weer van richting kan veranderen.”
loop van 2023 leek dit verhaal ten einde te komen.” Peter Reekmans stelt echter dat het burgemeestersfront richting de verkiezingen van 9 juni wel degelijk met acties zal komen en in april opnieuw samenkomt. “De bedoeling van het front is om fusies op de politieke agenda te zetten, zodat elke partij duidelijk kleur moet bekennen”, zegt hij. “Vandaag zijn enkel cd&v en Vlaams Belang duidelijk over het al dan niet verplichten van gemeentefusies.”
“We wachten hoopvol de verkiezingsprogramma’s af en dan komen we terug in actie. De kiezers moeten en mogen weten wie na 2024 hun dorp willen opdoeken en wie niet. Je merkt zeer goed dat partijen zoals N-VA en Open Vld koud en warm blazen over fusies, omdat men weet dat men met hun standpunt voor verplichte fusies stemmen zal verliezen.”
“Ik wist dat ik opnieuw de beste kon worden”
De carrières van mijn papa, Harry Everts, en de mijne vertoonden lang heel wat gelijkenissen. Een zware blessure maakte een voortijdig einde aan zijn carrière. Even zag het ernaar uit dat de geschiedenis zich zou herhalen, maar uiteindelijk kon ik uit een diep dal klauteren.
Mijn vader werd voor het eerst wereldkampioen in 1975. Daarna heeft hij drie heel moeilijke jaren gekend. In 1979, 1980 en 1981 werd hij vervolgens drie keer na elkaar wereldkampioen. Dat was zijn eerste ‘hattrick’. In 1982 verloor hij in de laatste wedstrijd de wereldtitel aan Eric Geboers.
Tien jaar na de laatste wereldtitel van mijn vader, in 1991, werd ik voor het eerst wereldkampioen op een crossmotor van Suzuki, het merk waarmee ook mijn vader zijn eerste wereldtitel had behaald. Net als mijn vader heb ook ik na mijn eerste wereldtitel drie moeilijke jaren gekend. In 1995, 1996 en 1997 kon ik op mijn beurt mijn eerste hattrick vervolledigen. In 1998 verloor ik mijn wereldtitel in de allerlaatste wedstrijd aan Sébastien Tortelli. Het zogenaamde ‘Griekse drama’ zullen veel fans zich nog wel herinneren.
Fin de carrière?
In 1983 maakte mijn vader de overstap naar Husqvarna. Bij dat team had hij een heel zwaar ongeval waarbij hij zijn onderbeen brak. Die blessure betekende meteen ook het einde van zijn carrière.
Ook ik verhuisde in 2000 naar Husqvarna. Maar net als mijn papa 17 jaar eerder, had ook ik een heel zwaar ongeval waarbij ik mijn onderarm brak. Ik geraakte op de sukkel en moest uiteindelijk drie keer geopereerd worden. Ik vreesde voor het einde van mijn carrière. Ik was daar nog niet klaar voor. Ik had nog zoveel ambitie en wilde nog zoveel dromen waarmaken… Dat was echt een heel moeilijk moment. Wat was de oplossing om uit dat dal te klimmen, mijn carrière weer op de rails te krijgen en opnieuw wereldkampioen te worden?
Geloof in jezelf
Eerst en vooral moest ik blijven geloven in mezelf. Ik wist dat ik opnieuw de beste kon worden als ik lichamelijk zou herstellen. Mijn dokter, André Debruyne, heeft altijd gezegd dat een sportman tussen zijn 28ste en 34ste op het toppunt van zijn kunnen is. Dat was een extra reden om door te zetten. Mijn beste jaren moesten nog komen.
Naast al die medische problemen maakte Dave Grant, mijn toenmalige manager, de situatie nog wat ingewikkelder. Ik wilde van hem af, maar zag op dat moment geen uitweg meer. Kelly, mijn vrouw, is in 1998 in mijn leven gekomen en heeft stap voor stap al mijn problemen opgelost. Ik wist dat ik lichamelijk orde op zaken moest stellen. Dat was mijn enige taak. Kelly deed al de rest. Dankzij haar kon ik stapje voor stapje uit een diep dal klimmen.
Kelly en ik zijn in die periode uitgegroeid tot een topteam. We hebben samen nog heel wat successen geboekt. Als sportman leef je om te trainen, te eten en te rusten. Kelly deed al de rest voor mij. Zij nam alle organisatorische en financiële taken op zich. Wij waren (en zijn) een droomteam.
Everts
Eind goed, al goed
De geschiedenis heeft zich gelukkig niet herhaald. In tegenstelling tot mijn papa, heb ik na een zware blessure nog een vervolg aan mijn carrière kunnen breien. En wat voor een. Tussen 2001 en 2006 heb ik zes wereldtitels op rij gewonnen. Mijn laatste seizoen mocht ik afsluiten in Namen, voor mijn eigen fans. Ik heb er tien wereldtitels voor moeten winnen, maar uiteindelijk heb ik er toch eentje in België behaald. Dat was ook één van de mooiste. Ik heb in 2006 maar liefst 15 van de 16 Grand Prix-wedstrijden gewonnen. Zo is alles toch goedgekomen, ook al vreesde ik op een bepaald moment dat mijn carrière - net zoals die van mijn papa - vroegtijdig ten einde was.
STEFAN EVERTS
Uitgelekte WPATH-documenten onthullen medische experimenten op kinderen
Eén van de kwalen van onze tijd is de verwarring tussen wetenschap en politiek. Een ideologie beweert te spreken in naam van de wetenschap en snoert zo haar tegenstanders de mond. Je gaat immers de wetenschap niet tegenspreken, toch? We zien dat fenomeen niet alleen opduiken in het klimaatveld, het is ook aan het werk op het gebied van wat bekend staat als ‘gender’.
Sinds de publicatie van het boek ‘Gender Trouble’ van Judith Butler in 1990, heeft onze samenleving het idee overgenomen dat er geen twee genders zijn (mannelijk en vrouwelijk), maar een oneindig aantal, en dat zelfs als het om sekse gaat, de ‘beslissing’ van de persoon telt, niet diens biologische realiteit.
Als gevolg hiervan is er een ware genderindustrie ontstaan, vooral in de Verenigde Staten, waarbij iedereen die dat wil chirurgische en hormonale behandelingen kan ondergaan om van geslacht te veranderen. Dat staat bekend als geslachtsverandering, ook al gaat het er meer om het biologische geslacht aan te passen aan het ‘gevoelde’ geslacht.
Documenten tonen aan dat wat werd gepresenteerd als wetenschap niets meer is dan ideologie
Zolang die operaties, die omslachtig, invasief en duur zijn, volwassenen betreffen, valt er niet veel over te zeggen. We leven in een zeer individualistische samenleving en als Roger, 50 jaar oud, besluit om een vaginoplastie te laten doen om Mariette te worden, wordt algemeen aangenomen dat het zijn zaak is en dat wij niet hoeven in te grijpen. Een standpunt dat ik deel, ook al zou ik graag zien dat Roger de kosten uit eigen zak betaalt. Het probleem is natuurlijk wanneer het gaat over kinderen. Ik publiceerde twee essays over genderideologie op een moment dat nog niemand geïnteresseerd was in die extremistische ideologie, omdat die destijds net in haar meest extremistische vorm was vastgelegd door het Verdrag van Istanboel (2011) en ik kon zien dat het verstrekkende gevolgen zou hebben.
Veroordelen tot zelfmoord
Wat als een kind van 6, 10 of 14 zijn ouders vertelt dat het een geslachtsverandering wil? Tot voor kort werd uitgelegd dat het moreel noodzakelijk is om de kleine onmiddellijk door te verwijzen naar een kliniek voor geslachtsverandering om te
Belangrijkste bevindingen
We bekijken die documenten eens en houden rekening met de feitelijke wetenschappelijke gegevens die nu beschikbaar zijn over het onderwerp.
1. Minderjarigen ontbreekt de vereiste maturiteit om invasieve en zware behandelingen te ondergaan die hen onvruchtbaar en niet in staat tot orgasme maken: ze begrijpen de gevolgen niet en kunnen dat ook niet.
2. De overgrote meerderheid van de kinderen die een geslachtsverandering geweigerd worden, hebben daar geen spijt van eens ze volwassenen zijn.
3. Kinderen die geweigerd worden om een geslachtsverandering te ondergaan, plegen niet vaker zelfmoord dan andere kinderen.
beginnen met de noodzakelijke chirurgische en hormonale behandelingen. Er werd uitgelegd dat wetenschappelijke gegevens aantonen dat het aanvangen van de transitie in de overgrote meerderheid van de gevallen de beste oplossing is, en dat het tegengaan van geslachtsverandering neerkomt op het veroordelen van het kind in kwestie tot zelfmoord! Je kunt je de druk op de ouders wel voorstellen!
Natuurlijk worden kinderen en adolescenten in het westerse recht sinds de Romeinse tijd niet geacht het onderscheidingsvermogen te hebben om geïnformeerde toestemming te geven. Maar toen het over geslacht ging, werden die eeuwenoude vanzelfsprekendheden van tafel geveegd: het stemmetje dat zei “Ik wil een geslachtsverandering!” moest worden gehoorzaamd, zelfs als die keuze kwam na het zien van een reeks van door een algoritme geserveerde YouTube-video’s, alsof het een goddelijk mandaat was. Anders: zelfmoord!
In werkelijkheid bleek dat allemaal verkeerd en, we durven het te zeggen, crimineel. Honderden documenten die vorige week zijn verkregen uit interne fora en private gesprekken van de World Professional Association for Transgender Health (WPATH), een organisatie die zichzelf presenteert als ’s werelds wetenschappelijke referentie op het gebied van geslachtsverandering, tonen aan dat wat werd gepresenteerd als wetenschap niets meer is dan ideologie.
4. Sommige gegevens lijken erop te wijzen (moet nog worden bevestigd) dat kinderen van wie het geslacht is gewijzigd, in grotere aantallen zelfmoord plegen dan gemiddeld en dan degenen bij wie een nieuw geslacht geweigerd werd.
5. Hormonen die massaal en langdurig worden voorgeschreven in het kader van geslachtsverandering bevorderen het risico op verschillende kankers.
6. De langetermijneffecten van de puberteitsblokkers die massaal aan de betrokken kinderen worden toegediend, zijn weinig gekend.
7. Een groot aantal kinderen voor wie een geslachtsverandering noodzakelijk bevonden wordt, lijdt aan psychische stoornissen die niets te maken hebben met hun biologie en die opgelost worden met de juiste psychologische behandeling en het doorstaan van de puberteit.
Kinderen die een geslachtsverandering geweigerd worden, plegen niet vaker zelfmoord
Het werkelijke resultaat van de industrialisatie van geslachtsveranderende chirurgie op kinderen is waarschijnlijk een van de grootste pseudomedische schandalen van onze tijd.
Overhaaste behandelingen
Zoals de linksgeoriënteerde The Guardian opmerkt, ondanks haar lange geschiedenis van het promoten van genderideologie: “Ondanks haar pompeuze titel is de World Professional Association for Transgender Health geen professionele organisatie - veel van haar leden zijn activisten - noch vertegenwoordigt zij de ‘wereldwijde’ visie op de zorg voor deze groep mensen. Er bestaat geen wereldwijde overeenstemming over de beste behandelingen. De uitgelekte berichten (en sommige opnames), ook wel de ‘WPATH-files’ genoemd, zijn zorgwekkend.
Tijdens een lunch met de Financial Times (9-10 maart) en onmiddellijk na de publicatie van de WPATH-dossiers, verklaarde de godin van het genre, Judith Butler, het volgende: “We zouden allemaal veel meer tijd moeten nemen voor deze kwesties. Niemand zou overhaast behandeld moeten worden.” Er is geen betere manier om het te zeggen! DRIEU GODEFRIDI
Judith ButlerFilip Brusselmans belandde in 2019 als jongste parlementslid ooit in het Vlaams Parlement. Hij was op dat moment amper 21 jaar oud. In de afgelopen legislatuur ontpopte de nu 26-jarige voorzitter van de Vlaams Belang Jongeren (VBJ), inwoner van Sint-Niklaas en fervent supporter van SK Beveren, zich tot de luis in de pels van de cultuursector. Een gesprek over de belangrijkste bijzaak ter wereld, het kluwen van de cultuursubsidies en de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS).
“Als Jambon het woord ‘cultuur’ hoort, grijpt hij naar zijn portefeuille”
We ontmoetten Brusselmans op het hoofdkwartier van zijn partij op het Madouplein in Brussel. Voor we overgingen tot de orde van de dag, wilden we weten hoe zijn favoriete voetbalploeg, SK Beveren, het er tegenwoordig van afbrengt. In tegenstelling tot Vlaams Belang, dat hoge toppen scheert in de peilingen, moet SK Beveren zich dit jaar tevredenstellen met een plaats in de middenmoot van de Belgische tweede voetbalklasse.
“Net als de politiek is voetbal een spel met hoogtes en laagtes”, lacht Brusselmans. “Het succes van Vlaams Belang mag nog wel even blijven duren, maar voor Beveren mag het tij stilaan keren.”
Waar komt uw liefde voor SK Beveren vandaan?
“Ik was 13 jaar oud toen een buurjongen vroeg of ik eens wilde meegaan naar het voetbal. Zoals elke tiener was ik wel geinteresseerd in voetbal, maar ik had nog nooit een wedstrijd bijgewoond. Sindsdien heb ik bijna geen enkele wedstrijd meer gemist. Ik ben nu 14 jaar abonnee. Voetbal is een heel belangrijk deel van mijn leven geworden, hoe stom dat ook mag klinken voor veel mensen. Dat is mijn uitlaatklep. Ik ben 24/7 bezig met politiek, maar voor de wedstrijden van Beveren moet alles wijken. Ondertussen zijn sommige medesupporters ook vrienden voor het leven geworden. We hebben een WhatsApp-groep waarin journalisten niet mogen meekijken (lacht). We delen lief en leed met elkaar.”
In 2020 ging u door het lint na een nederlaag van uw ploeg tegen KV Mechelen. De beelden daarvan werden gretig gedeeld op sociale media. Betreurt u dat?
“Ik was boos en teleurgesteld, zoals iedere supporter van Beveren op dat moment. Mensen stellen mij heel vaak de vraag wat er veranderd is in mijn leven sinds ik Vlaams Parlementslid ben geworden. Dat is bitter weinig, want ik was voordien al voortdurend bezig met politiek. Maar toen is mijn frank wel gevallen. Ik ging altijd heel onbezonnen
naar de wedstrijden van Beveren kijken. Ik heb in het stadion geroepen, gehuild, gelachen… Maar toen heeft voor het eerst een camera mijn doen en laten geregistreerd. De volgende dag stond dat in alle kranten, terwijl ik niet meer had gedaan dan een middenvinger opgestoken. Is dat proper? Neen. Is dat een voorbeeldfunctie waardig? Neen. Maar is dat menselijk? Ja. Ik was toen 22 jaar oud. Mag het nog? Anderen drinken zich elk weekend zat in de EXO (een nachtclub in Sint-Niklaas, red.) of willen met matrakken op ‘bruine mannen’ slaan. Wel, ik ga graag naar het voetbal kijken. En dan roep ik ook wel eens dat de scheidsrechter blind is.”
Uw partij is sterk gekant tegen migratie, maar zouden enkele Ivoriaanse spelers voor SK Beveren niet nuttig zijn om opnieuw aan te knopen met de successen van weleer?
“De club kende toen misschien wel successen, maar had nog maar weinig lokale binding. Wij willen dat in de hoogste Belgische voetbalklassen een minimumaantal Belgische spelers op het veld staat. Daarnaast pleiten we ervoor dat een meerderheid van de aandelen in handen is van Belgische ondernemers of bedrijven om buitenlandse inmenging in het professionele voetbal tegen te gaan. Wat er destijds met de Ivorianen is gebeurd, zou vandaag onder mensenhandel vallen. Dat is absoluut geen model waarnaar we moeten terugkeren. Yaya Touré, iemand met ongelofelijk veel talent, kreeg toen 200 euro per maand en zijn paspoort lag in de kluis van de voorzitter. Als dat het model is waar de opengrenzenpartijen naartoe willen, pas ik.”
Laat ons overgaan tot de orde van de dag. Volgende week verschijnt uw boek ‘De subsidieslurpers’. Wat is volgens u het probleem met cultuursubsidies?
“De subsidies voor het sociaal-cultureel volwassenenwerk worden niet gebruikt waarvoor ze bedoeld zijn. Het sociaal-cultureel volwassenenwerk is ontstaan in de schoot van de Vlaamse Beweging, met als doel de Vlaming te emanciperen door
hem te leren lezen en beter te onderwijzen. Vandaag worden nog slechts drie types organisaties gesubsidieerd: welzijnsorganisaties, migrantenorganisaties en organisaties die aan partijpolitiek activisme doen.”
“De welzijnsorganisaties leveren zeer goed werk, maar moeten onder een ander beleidsdomein worden ondergebracht. Ze hebben immers niks te maken met Cultuur. Migrantenorganisaties, zoals Bindus - de Unie van Turkse verenigingen - en de Federatie van Marokkaanse Verenigingen plooien zich terug op één etniciteit of nationaliteit. Ze moeten zorgen voor verbinding tussen allochtonen en Vlamingen, maar doen in de praktijk het tegenovergestelde. Als je voortdurend onder je eigen mensen blijft, is er van integratie en assimilatie geen sprake.”
Vlaams Belang kan de waardigheid van de cultuursector herstellen
“Het derde type organisatie is zo mogelijk nog kwalijker. Het gaat dan om organisaties zoals Orbit vzw en Hart boven Hard die met belastinggeld van de Vlaming aan partijpolitiek doen. Zij krijgen respectievelijk 183.000 en 190.000 euro per jaar. Dat geld gebruiken ze onder meer om een lastercampagne te voeren tegen het Vlaams Belang, die bol staat van de leugens.”
Onder de noemer ‘Het ware gelaat van extreemrechts’ lanceerde de gesubsidieerde sociaal-culturele beweging Orbit vzw een campagne tegen het Vlaams Belang. Dat kan voor u dus niet door de beugel?
“We leven in een vrij land. Van mij mag iedereen aan politiek activisme doen. Maar de vraag is of dat moet gebeuren met belastinggeld van de Vlaming. De geldstromen naar Orbit vzw en Hart boven Hard
zijn een verdoken vorm van partijfinanciering. Partijen zoals de PVDA zeggen wel dat ze de partijfinanciering willen verminderen, maar in de praktijk stemmen ze al onze voorstellen weg en zijn ze steeds verzekerd van extra financiering via het culturele speelveld.”
Financiert de Vlaamse regering oppositie tegen zichzelf?
“De Vlaamse regering financiert oppositie tegen het Vlaams Belang. Maar de Vlaamse regering neemt wel meer domme beslissingen. Ze subsidieert bijvoorbeeld klimaatorganisaties die vervolgens alleen maar rechtszaken tegen haar aanspannen. Natuurlijk moet je niet alleen organisaties subsidiëren die de regering na-apen. Maar je kan wel een duidelijke grens trekken tussen het uitdragen van een bepaalde visie en partijpolitieke inmenging. Een pro-abortusvereniging mag wat mij betreft campagne voeren om abortus tot de dag voor de geboorte mogelijk te maken. Ik ben het daar absoluut niet mee eens, maar het is niet aan de politiek om op basis van dat standpunt te bepalen of een organisatie wordt gesubsidieerd of niet. Er zijn andere criteria die niks te maken hebben met de inhoud.”
Zoals?
“Als organisaties actief leugens verspreiden over een politieke partij en hun leden zelfs oproepen om op basis daarvan campagne te voeren, wordt voor mij een grens overschreden. Ik neem dat Jan Jambon (Vlaams minister-president en minister van Cultuur, red.) kwalijk, omdat hij volgens mij de filosofie deelt dat partijpolitiek activisme niet gesubsidieerd moet worden. Maar hij heeft de afgelopen vijf jaar niet de moed opgebracht om daar iets aan te doen. Dat neem ik hem kwalijk. Hij had als minister-president echt het verschil kunnen maken, maar na enkele grote verklaringen in de eerste weken van de legislatuur hebben we niks meer van hem gehoord. Er is niemand die zoveel geld aan linkse organisaties heeft gegeven als Jambon. Hij overtreft zelfs Bert Anciaux. Als Jambon het woord ‘cultuur’ hoort, grijpt hij naar zijn portefeuille.”
Zou een linkse minister van Cultuur even mild zijn voor rechtse cultuurorganisaties?
“Absoluut niet. Dat is iets waar wij, rechts-conservatieven, ons altijd aan laten vangen. We willen altijd heiliger zijn dan de paus en durven geen beleidskeuzes maken. Een minister van Cultuur mag bepaalde accenten leggen in zijn beleid. Dat betekent niet dat hij iedereen moet censureren die het niet met hem eens is, maar hij mag er wel voor kiezen om extra middelen vrij te maken voor de Vlaamse cultuur. Dat is nu eenmaal een beleidskeuze waar Vlamingen voor gestemd hebben. Je moet keuzes durven te maken. N-VA zet op dit moment het beleid van de afgelopen decennia gewoon verder. Het is blijkbaar algemeen aanvaard dat al die linkse organisaties zoveel subsidies krijgen.”
Moeten linkse cultuurorganisaties bang zijn van Vlaams Belang?
“Niemand moet bang zijn van de democratie. Als de Vlaming een rechts en Vlaams cultuurbeleid wil, moet hij dat ook krijgen. Niemand moet bang van ons zijn. We zullen niemand censureren. Maar we
zullen wel snoeien in de miljoenensubsidies voor activistische organisaties zoals Hart boven Hard en Orbit. De subsidies voor migrantenorganisaties zijn een verdoken deel van de migratiefactuur en moeten dus onder het beleidsdomein Integratie vallen. Zij kunnen niet langer cultuursubsidies ontvangen.”
zal niemand censureren, maar wel snoeien in de miljoenensubsidies voor activistische organisaties
“De organisaties die ons verwijten dat we tegen cultuur zijn, halen zelf het draagvlak voor cultuursubsidies onderuit. Het is door hen dat de Vlaming in een kramp schiet als hij het woord ‘cultuur’ hoort. Zij verzieken het culturele speelveld. Niemand in de cultuursector moet bang zijn van een Vlaams Belanger als minister van Cultuur, wel integendeel. Wij kunnen de waardigheid van de cultuursector herstellen.”
U werd in juni benoemd tot lid van de Raad van Bestuur van het Brusselse stadstheater KVS, tot ongenoegen van enkele stemmen uit de cultuursector. Hoe is de sfeer nu?
“Ik heb voor mijn eerste vergadering eclairs meegebracht. Er zijn er een paar opgegeten. Maar er zijn er ook een paar die volgens mij nog steeds in de koelkast liggen (lacht). Dat zegt veel over de sfeer daar.”
Begrijpt u de ophef over uw benoeming?
“Ik zit daar niet om in te grijpen in de artistieke werking of te zeggen hoe Michael De Cock (artistiek directeur van de KVS, red.) inhoudelijk zijn boîte moet runnen, ook al heb ik daar soms wel mijn gedacht over. Het is mijn taak om het zakelijke aspect te controleren. Daar kan toch niemand iets op tegen hebben? Dat er democratische controle is op belastinggeld, is de normaliteit zelve.”
Hoe ziet die democratische controle er precies uit?
“Elke culturele instelling die ressorteert onder de Vlaamse overheid of waarin de Vlaamse overheid een financieel aandeel heeft, staat onder democratische controle. Volgens het Cultuurpact moet een deel van de raden van bestuur van dergelijke cultuurinstellingen samengesteld zijn op basis van de zetelverdeling in het Vlaams Parlement. Zo is er democratische controle op wat ze doen met belastinggeld. Dat is al decennialang de gangbare praktijk. Maar toen Vlaams Belang in 2019 de op
één na grootste partij in het Vlaams Parlement werd en dus recht had op enkele bestuurszetels, schoot men plots in een kramp. Nu moet het Cultuurpact op dat punt plots gewijzigd worden.” “We weten allemaal waarom men ons die inzage wil ontzeggen: men houdt sommige potjes liever gedekt in de culturele wereld. Men heeft twintig jaar lang gewoon zijn ding kunnen doen, zonder dat iemand vragen stelde, ook de N-VA niet. Dat men zoveel schrik heeft van extra democratische controle, toont aan dat er een probleem is in de sector. Men stemt heel vlotjes tekorten van honderdduizenden euro’s, omdat men weet dat de Vlaamse overheid uiteindelijk toch weer met geld over de brug zal komen. Dat kunnen wij absoluut niet goedkeuren, of het nu over de KVS gaat of een andere instelling.”
Heeft u binnen de KVS al enkele onregelmatigheden ontdekt?
“Ik mag geen specifieke cijfers noemen, omdat je daar in een sfeer van vertrouwen werkt. Maar (wikt zijn woorden) als het van mij afhangt, worden de plezierreisjes van Michael De Cock niet langer gefinancierd. Het probleem met mensen zoals De Cock is dat zij zich te goed voelen voor Vlaanderen. Dat merk je in heel de sector, maar De Cock is daar het summum van. Hun superioriteitsgevoel uit zich op twee manieren. Ten eerste zijn zij heel actief in het buitenland. Dat is op zich niet verkeerd, op voorwaarde dat je niet vergeet dat je verplichtingen hier liggen. Ik stel alleen maar vast dat De Cock ettelijke maanden per jaar in Spanje verblijft om met lokale gezelschappen samen te werken, terwijl hij door de Vlaamse belastingbetaler wordt betaald als artistiek directeur van de KVS.”
“Wat nog kwalijker is, is dat De Cock Vlaanderen zo verafschuwt dat hij weigert om samen te werken met Vlaamse artiesten of stukken in het Nederlands te brengen. Je moet de artistieke kalender van de KVS er eens op naslaan: er staat bijna niks op dat nog maar in de verste verte iets met Vlaanderen te maken heeft. Men laat veel liever - zelfs tijdens de coronacrisis, een periode waarin ook onze artiesten zonder werk zaten - artiesten overkomen uit pakweg Zuid-Amerika. Die houding is ingegeven door een soort afschuw voor Vlaanderen. Veel culturo’s kijken neer op alles wat Vlaanderen voortbrengt. Dat is een probleem als je met Vlaams belastinggeld werkt. Alles wat Vlaams is, is voor hen vies. Behalve als het om belastinggeld gaat. Dan is het zeer welkom.”
Als Vlaams Belang het voor het zeggen zou hebben, mag artistiek directeur Michael De Cock dus meteen zijn boeltje pakken?
“Wij grijpen niet in de artistieke werking in. Dat is mijn taak niet. Wat ons aanbelangt, is dat Vlaams belastinggeld goed wordt gespendeerd. Tegenover cultuursubsidies moet een maatschappelijk nut of een bijdrage aan de Vlaamse cultuur staan. De Cock moet geen schrik hebben van mij, maar misschien wel van de dalende financiële resultaten.”
In hoeverre moeten cultuurinstellingen zelfbedruipend zijn?
“In een ideale wereld zijn de meeste cultuurinstellingen zelfbedruipend en vult de overheid enkel de gaten op. Voor poezie en klassieke muziek, bijvoorbeeld, bestaan weinig goede verdienmodellen en moet de overheid dus ingrijpen. Maar ons cultureel systeem is vandaag zo ziek dat het omgekeerde gebeurt: we geven subsidies aan iedere gek die op een podium een mening wil verkondigen.” “Daarom moeten de subsidies verschuiven van de aanbodzijde naar de vraagzijde. We kunnen bijvoorbeeld werken met cultuurcheques voor achttienjarigen, om ze zo te laten kennismaken met cultuur. Daarnaast moet participatie sterker doorwegen als beoordelingscriterium in de adviescommissies. Een voorstelling waarin maar vijf mensen geïnteresseerd zijn, hoeft niet evenveel subsidies te krijgen als een voorstelling waarvoor het draagvlak veel groter is.”
Welke maatregelen zijn er op langere termijn mogelijk?
“Op lange termijn moeten we de fiscale drempels wegwerken, zodat ook de privésector meer kan investeren in cultuur. Maar dat is helaas toekomstmuziek, omdat het model zo verziekt is dat het onmogelijk is om dat op korte termijn te realiseren. Op korte termijn moet je dus andere keuzes maken, te beginnen met het subsidiëren van de vraagzijde in plaats van de aanbodzijde.”
Het probleem
met mensen zoals
Michael De Cock is dat ze zich te goed voelen voor Vlaanderen
“Als Vlaams-nationalist vind ik het bijzonder belangrijk om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij de cultuursector. Wij willen immers bouwen aan een Vlaamse gemeenschap en identiteit. Cultuur is daar een belangrijke bouwsteen van. We moeten iedereen mee zien te krijgen en de drempels verlagen, in plaats van voorstellingen te subsidiëren waar niemand iets aan heeft.”
Wat is het eerste dat u zou doen als u in de volgende Vlaamse regering minister van Cultuur zou worden?
“Dan zou ik onmiddellijk de adviescommissies die beslissen over de toekenning van subsidies hervormen. Het ons-kent-onsbeleid in die ‘onafhankelijke’ commissies moet op de schop. Ook zij moeten worden samengesteld volgens het Cultuurpact, zodat ze onderhevig zijn aan democratische controle. Natuurlijk zal je altijd experts uit het werkveld nodig hebben, maar de adviescommissies moeten ideologisch veel diverser worden samengesteld.”
Op 7 maart werd Zweden door de NAVO verwelkomd als 32ste lidstaat van de organisatie. De toetreding heeft wat voeten in de aarde gehad, omdat Turkije en Hongarije een tijd dwarslagen. Het NAVO-lidmaatschap maakt een einde aan twee eeuwen van Zweedse neutraliteit.
©
Beschamend België
In de 16de en 17de eeuw was Zweden een mogendheid om rekening mee te houden. Het land voerde oorlogen tegen Rusland en Polen over de heerschappij in Noord-Europa. De laatste militaire operaties van Zweden dateren van het einde van de napoleontische oorlogen. Toen verdreef de Zweedse kroonprins Karl Johann - in een vorig leven nog de Franse maarschalk Bernadotte - de troepen van Napoleon uit Noord-Duitsland en de Nederlanden. De kleine succesvolle campagne tegen Noorwegen in 1814 vormde de laatste oorlog waar Zweedse troepen aan deelnamen. Het land kon zowel uit de Eerste als de Tweede Wereldoorlog blijven. Zweden hanteerde tweehonderd jaar lang een strikte neutraliteitspolitiek die evenwel onderbouwd was
Ulf Kristersson
door een zeer stevige defensie. Tot 1972 liep er zelfs een programma om een eigen kernwapen te ontwikkelen.
De “werkelijke wereld”
Het einde van de Koude Oorlog liet ook aan de Zweden toe om fors te besparen op de defensie-uitgaven. Sinds de val van het communisme is er echter veel veranderd. De Russische aanval op Georgië (2008) en nog veel meer de Russische invasie in Oekraïne dwongen Zweden
Zweden is toonaangevend op het vlak van cyberoorlogsvoering
om het roer om te gooien: de dienstplicht werd opnieuw ingevoerd, de defensie-uitgaven werden drastisch opgetrokken en nu wordt dus de neutraliteit ingeruild voor het NAVO-lidmaatschap. “We moeten rekening houden met de werkelijke wereld en niet met de wereld die we zouden wensen”, argumenteert de Zweedse eerste minister Ulf Kristersson. Zweden doet ongetwijfeld een goede zaak met het lidmaatschap. Volgens artikel 5 van het NAVO-verdrag wordt een aanval op één lidstaat gezien als een aanval op alle leden. Een aangevallen land kan dan op de steun van de andere leden rekenen. Maar is de toetreding van Zweden ook een goede zaak voor de NAVO? Worden de bijkomende verplichtingen voldoende gecompenseerd door de Zweedse bijdrage? Dat lijkt het geval te zijn.
NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg benadrukte dat Zweden niet alleen professionele strijdkrachten inbrengt, maar ook een grote en uitstekende defensie-industrie.
België en Zweden zijn zeer vergelijkbare landen inzake bevolking (11,7 en 10,5 miljoen inwoners) en BNP (579 en 586 miljard dollar). Een vergelijking tussen de militaire capaciteit van Zweden en België toont echter een gênant resultaat... voor België, welteverstaan... Elke vergelijking is relatief, maar de volgende cijfers geven toch een indruk. Het Zweedse defensiebudget is ingrijpend verhoogd en zal al in 2028 de NAVO-norm van 2 procent van het bbp halen. Met een schamele 1,2 procent bengelt België ver achteraan in het NAVO-peloton. Zweden heeft 121 gevechtstanks, België heeft er geen enkele meer. Zweden heeft 94 gevechtsvliegtuigen, België heeft er 44. Zweden heeft 4 duikboten, België heeft er 0. Bovendien is Zweden toonaangevend op het vlak van cyberoorlogsvoering.
Zweden doet ongetwijfeld een goede zaak met het lidmaatschap
De nieuwe NAVO-lidstaat kan dus meteen een rapport met zeer behoorlijke cijfers voorleggen. Samen met Finland - die andere nieuwe lidstaat die verhoudingsgewijs een nog sterkere inspanning levert - zorgt Zweden voor een significante versterking van de noordflank van onze collectieve verdediging. KARIM VAN OVERMEIRE
VERENIGDE STATEN
Het is sinds vorige week vrijdag een bewezen feit dat de Democratische Partij in de VS zoveel mogelijk illegalen wil voor electoraal gewin. Meer specifiek in Democratische staten en kiesdistricten.
Toen Biden op 20 januari 2021 ingezworen werd als president, bestond een van zijn eerste presidentiële daden erin om een aantal ‘Executive Orders’ (EO’s) te ondertekenen. De tweede EO beval de census om de inwoners van elke staat te tellen zonder onderscheid te maken in de wettelijke status van die inwoners. Zo herriep Biden een eerdere EO van Trump uit 2019, die was ingesteld om net dat te voorkomen. Waarom was dat belangrijk? Omdat het aantal zetels in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat (het Congres) gebaseerd is op het aantal inwoners per staat/kiesdistrict.
Stemresultaten beïnvloeden
Vorige week hebben enkele Republikeinse senatoren een voorstel ingediend als amendement bij een uitgavenpakket van 460 miljard dollar dat de census zou verbieden om niet-burgers mee te tellen voor congresdistricten en het ‘Electoral College’ (dat de president kiest). Het voorstel stelde dat “de huidige methode om illegale immigranten mee te tellen voor vertegenwoordiging een perverse aansporing vormt voor open grenzen om de relatieve politieke kracht te versterken van de staten en kiezers die illegale immigratie promoten”.
De massale uittocht in verschillende Democratische staten en steden wordt gecompenseerd met massale instromen van illegalen om de bevolkingsaantallen minstens op peil te houden, en zo de zetels in het Congres en het Electoral College te behouden. In janu-
ari dit jaar gaf Democratisch congreslid
Yvette Clarke van het 9de kiesdistrict van New York het openlijk toe: “Ik heb meer mensen (illegalen, red.) nodig, gewoon voor de herorganisatie van mijn kiesdistrict.” En voor dergelijke herorganisatie geven Democraten openlijk toe dat ze niet echt geven om wat de mensen denken: “We geven om wat het uiteindelijke politieke resultaat is.”
Weinig deportaties
Dat voorstel werd vorige week weggestemd, waarbij de voltallige en nipte meerderheid van Democraten als één blok tegenstemde (45-51). Elon Musk merkte dat ook op en in een X-bericht bracht hij het onder de aandacht: “De
meeste Amerikanen weten niet dat de census momenteel alle mensen in een district meetelt voor wat kieskracht betreft, ongeacht staatsburgerschap! Sinds illegalen voornamelijk in Democratische staten te vinden zijn, zijn zowel de verkiezingen voor het Congres als die voor de president ongeveer 5 procent naar links opgeschoven, wat genoeg is om de gehele machtsbalans te wijzigen.”
Musk voegde eraan toe: “Dit is een belangrijke reden waarom de regering-Biden recordaantallen aan illegalen binnensluist en er zo weinig deportaties zijn.” Conservatieve commentatoren waarschuwen al lang dat het beleid van Biden inzake de grens en immigratie niet ‘laksheid’ is, maar een bewuste strategie om de electorale balans in hun voordeel te hertekenen. Dat dat de kracht van Amerikaanse stemmen zelf meer en meer verdunt, maakt de Democraten niet veel uit. “En de elites in Washington en de media zijn dan verbaasd dat de Amerikaanse kiezer meer en meer resoluut voor MAGA kiest?”, besloot Musk.
WIM VANRAES
Een 15-jarige migrant uit Turkije werd door de politie in Oberhausen gearresteerd nadat een groep van een vijftal vreemdelingen een ander groepje van vier had aangevallen. Eerst in de bus, later op het Willy Brandtplein van de stad. Uiteindelijk werden die dag, 10 februari, twee Oekraïners, een 14-jarige Syriër en een 13-jarige Duitse jongedame van Libanese afkomst door de daders neergestoken. De twee Oekraïense jongens overleden aan hun verwondingen.
Eén van de twee was de 17-jarige Oekraïense basketbalspeler Volodimir Jermakov. Volgens een bericht in de Kyiv Independent ging het om een beloftevolle jeugdspeler die speelde bij de Duitse basketbalploeg ART Giants (Düsseldorf). De tweede Oekraïense jeugdspeler, de 18-jarige Artem Kosatsjenko, moest zes messteken incasseren en overleed enkele dagen later in een Duits ziekenhuis.
“Xenofoob geïnspireerde moorden”
Na de dodelijke steekpartij werden vier vermoedelijke daders opgepakt: een 14-jarige Griek, een 14-jarige en 15-jarige Syriër en de vermoedelijke hoofddader, een migrant van Turkse afkomst van 15 jaar. De Duitse krant Bild-Zeitung wist uit te vlooien dat de hoofddader een veelpleger is, een recidivist met een strafblad voor zware
overvallen en zware lichamelijke letsels. Ook de Griek (14 jaar) stond geseind bij de politiediensten. Volgens de Oekraïense basketbalbond, de FBK, waartoe de twee jonge Oekraïners behoorden, gaat het om “xenofoob geinspireerde moorden” en ze vragen aan de Duitse politie en het gerecht dat ze in die richting onderzoeken. De Duitse politie sluit een “xenofoob geïnspireerde daad” momenteel uit. Het onderzoek kijkt in de richting van zwaar bendegeweld. De twee vermoedelijke daders, de Griek en de Turk, zouden wellicht ook aansprakelijk zijn voor andere roofovervallen, aldus een politiewoordvoerder aan het Duitse persagentschap. Voor het brede publiek is het intussen onbegrijpelijk hoe die jonge veelplegers verder lustig rond konden lopen en de vreselijke daad plegen.
PIET
Te vaak sneuvelen de analyses van de oorlog in Gaza op het altaar van de menselijkheid. Men moet echter ook verder, breder en ruimer durven denken. Andere elementen dan het humanitaire spelen een rol. Er is ook die strategische achtergrond met bewegingen, actoren en belangen die ruimschoots overstijgen wat zich allemaal op die kuststrook afspeelt. En dat is wellicht niet het leukste wat zij die aan de slachtofferzijde zitten te horen krijgen...
Als het op Amerikaanse steun voor Israël aankomt, is de onvoorwaardelijkheid van weleer er niet meer. Tijdens de Zesdaagse Oorlog werden Amerikaanse jachtvliegtuigen op vliegdekschepen nog van Israëlische ‘kleuren’ voorzien alvorens in de strijd te worden ingezet. Het was alle hens aan dek. Voor Tel Aviv én Washington.
In werkelijkheid is Washington het Midden-Oosten moe. De prioriteit ligt nu bij Azië, China dus
Maar dit zijn duidelijk andere tijden, ook al doet het wijzende vingertje van president Biden geen afbreuk aan het feit dat sinds begin oktober heel wat militaire steun richting Israël vertrokken is. Van een echt engagement is echter geen sprake (meer). In werkelijkheid is Washington het Midden-Oosten moe. De prioriteit ligt nu bij Azië, China dus. En Oekraïne, wat twee jaar geleden een vervelende storingsfactor werd in het plaatje waar de focus op de Chinese ambities ligt.
Syrië
Tijdens de Koude Oorlog was het Midden-Oosten het strijdtoneel van beide grote kampen. In een meer multipolaire wereld zou zich een realiteit moeten aftekenen die navenant is. Anders gesteld: alle relevante actoren positioneren zich in de regio. Het is wat men zou verwachten in een wereld met meer rivaliteit, precies zoals het vrijwel altijd geweest is. En toch lijkt dat niet te gebeuren. Door Assad in Syrië te steunen, maakte
Rusland een soort van wederoptreden. Zeker door de inzet van hun luchtmacht, slaagden de Russen erin het verloop van het conflict te keren. De Syrische president die al enkele keren ‘dood’ werd verklaard, wist zich te handhaven. Wanneer het echter over invloed ging, dook al snel de rivaliteit met Iran op.
De Chinese strategie is vooral economisch geïnspireerd
We zijn nu enkele jaren verder, de oorlog in Oekraïne blijft in alle hevigheid woeden, met alle gevolgen van dien. “Iran heeft de rol van Rusland in Syrië overgenomen”, klinkt het in diplomatieke kringen. Moskou heeft andere katjes te geselen, heeft noodgedwongen zijn zwaartepunt verplaatst en daar zal voor een hele poos geen verandering meer in komen.
Amerika jennen
China’s rol is fundamenteel anders in de regio. Toen de Russen zich in het Syrische strijdtoneel wierpen, weldra al een decennium geleden, profileerde Peking zich als een ‘investeerder’ in het gebied (en elders). En dat zijn ze nog steeds. Er is een toenadering met Rusland en Iran, een beweging die al verschillende namen kreeg, te beginnen met de ‘as van het verzet’. Alleen is de Chinese strategie vooral economisch geinspireerd. Ten opzichte van strategische betrokkenheid houden ze zich afzijdig. Wat heeft China te winnen in het Midden-Oosten, buiten het jennen van de VS? De vraag stellen,
Eind mei 2023 diende de Democratische Alliantie (DA), de belangrijkste oppositiepartij in Zuid-Afrika, een wetsontwerp in met de bedoeling de bevoegdheden van de lokale regering in de West-Kaap uit te breiden. Net zoals het rechts-conservatieve Vrijheidsfront Plus pleit de partij voor een doorgedreven federale structuur voor het land. Prompt volgde een categoriek ‘neen’ van regeringspartij ANC, een afwijzing die recent werd herhaald toen DA nieuwe pogingen deed.
Het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), dat in 1994 aan de macht kwam, is steeds een voorstander van een strakke unitaire staat geweest. De partij ziet in pleidooien voor meer autonomie of federalisme verkapte pogingen om de apartheid terug in te voeren. Toch werd tijdens de onderhandelingen met de toenmalige blanke regering in de jaren 1990 overeengekomen de provincies zekere machten toe te kennen, terwijl de nieuwe grondwet toelaat om die bevoegdheden uit te breiden. Vooral het West-Kaapse bestuur dat sinds 2009 in DA-handen is, heeft van die mogelijkheid gebruik willen maken. Toch is de DA geen voorstander van een afscheiding van de West-Kaap, iets waar zowel het Vrijheidsfront Plus als een aantal organisaties als de Cape Independence Advocacygroep en Capexit achter staan. Die laatste groeperingen pleiten dan ook al een hele tijd voor een referendum over onafhankelijkheid, dat volgens hen brede steun onder de bevolking geniet.
Zandkasteel
Maar volgens professor emeritus Pieter Labuschagne (politicoloog Unisa-universiteit) is een onafhankelijke West-Kaap niet meer dan een zandkasteel. De provincie maakt al 110 jaar deel uit van Zuid-Afrika en er is op economisch vlak een sterke interactie met de rest van het land. West-Kaap staat
immers in voor 24 procent van het Zuid-Afrikaanse bbp en 15 procent van ’s lands belastinginkomsten. Tevens kan men zich volgens Labuschagne de vraag stellen wat er moet gebeuren met de immigranten (voornamelijk Xhosa) die uit de Oost-Kaap komen. Men mag trouwens verwachten, aldus de politicoloog, dat de ANC-regering zich met hand en tand tegen een afscheiding zal verzetten. Weliswaar maakt artikel 235 van de grondwet voorziening voor zelfbeschikking, maar in de praktijk stuiten die tendensen op hevige weerstand. Het uiteindelijk aanvaarden door de blanke regering-De Klerk van de unitaire staatsstructuur tijdens de onderhandelingen in de jaren 1990, was dan ook de doodsteek voor elke vorm van mogelijke autonomie.
Probleem
Feitelijk is het belangrijkste argument ten gunste van een zelfstandige West-Kaap van etnische aard. Het is het enige deel van Zuid-Afrika waar de minderheden een meerderheid vormen (44 procent van de bevolking bestaat uit kleurlingen, 16 procent is blank). Afrikaans is er de meest gesproken taal (zo’n 50 procent), naast Xhosa en Engels. Probleem is wel dat de zwarte bevolking van 1994 tot 2022 door immigratie van 20 tot 39 procent is toegenomen. Maar volgens Peter Marais, topman in het Vrijheidsfront Plus in de West-Kaap, verschillen de visies op politiek en economisch vlak met die van de rest van Zuid-Afrika. Komt nog bij dat de regering hier een veel beter palmares kan voorleggen dan de acht andere provincies waar het ANC het voor het zeggen heeft.
Gelet op de kansen dat ook in twee andere provincies (Gauteng - het vroegere Centraal-Transvaal - en Kwazulu-Natal) de regeringspartij bij de komende nationale verkiezingen op 29 mei dreigt buitenspel te worden gezet, is het ANC zeker beducht voor welke autonomietendens dan ook. Tenzij de klap zo groot is dat toegevingen onvermijdbaar worden.
JAN VAN AERSCHOT
is ze beantwoorden, wat al geruime tijd geleden in Peking gebeurde.
Morbide driehoek
En dan is er zenuwpunt Iran, duidelijk toegegroeid naar Rusland en China. Ze sponsoren al een tijdje Hamas; pragmatisme haalt het meestal op geloof, maar de fatale aanval van begin oktober gebeurde zonder hun medeweten, of op zijn minst goedkeuring, wat een prijs heeft. Hezbollah houdt zich dan ook afzijdig, afgezien van het afvuren van wat raketten. Voor Teheran speelt een veel groter strategisch plaatje dan die onfortuinlijke Palestijnen om wie ze in feite geen moer geven.
De economische en militaire interactie tussen Iran, Rusland en China is de voorbije jaren substantieel toegenomen, wat een geopolitieke betekenis van formaat heeft. Een ongeziene kwantiteit aan olie gaat naar China, drones richting Rusland, wat dan weer een militaire wisselwerking met die laatste genereert. Exportcijfers exploderen en kennis wordt uitgewisseld. De oorlog in het Midden-Oosten is zo’n conflict dat veel aandacht trekt, niet in het minst door de demografische evolutie - omvolking! - in het Westen. Maar het populistische ‘hier en nu’ overstijgend, gebeurt veel meer. De driehoek Moskou-Peking-Teheran die een steeds duidelijkere invulling krijgt. De Verenigde Staten die politiek wat op apegapen liggen. En een Europees Avondland dat behoorlijk de greep op de gebeurtenissen mist. We hadden het ons in aanloop van de nakende lente liever prettiger voorgesteld. GDD
Voor Teheran speelt een veel groter strategisch plaatje dan die onfortuinlijke Palestijnen om wie ze in feite geen moer geven
Opnieuw een schandaal waarmee de zeloten van de pro-migratielobby liever niet worden geconfronteerd, omdat het de perceptie van de werkbaarheid van multiculturele samenlevingen ondergraaft. Honderden verpleegsters en vroedvrouwen, afkomstig uit Nigeria en momenteel aan de slag in de gezondheidssector in het Verenigd Koninkrijk, zouden deelgenomen hebben aan een geval van massale examenfraude vooraleer ze naar het Verenigd Koninkrijk werden gebracht.
Volgens de Franse zender France Inter, die zich baseert op Britse bronnen, zou de fraude “op industriële schaal” zijn georganiseerd en zouden minstens 700 verpleegsters betrokken zijn. Een voormalig directeur van het Royal College Of Nursing, geciteerd door de Britse krant The Guardian, stelt dat die fraude “mogelijk patiënten van de National Health Service in gevaar kan brengen”. De informatie over de fraude werd op 14 februari uitgebracht door het Britse Nursing and Midwifery Council (NMC), de regulator inzake het beroep van verplegers en vroedvrouwen.
Nigerianen op twee na belangrijkste groep verplegers
De informatie kwam nu boven, maar de geruchten gingen al weken rond in het Verenigd Koninkrijk. De fraude zou zich hebben afgespeeld in een examencentrum in de omgeving van Lagos, de voormalige hoofdstad van Nigeria. Met het examen (bestaande uit meerkeuzevragen) moesten de Nigeriaanse verpleegsters en vroedvrouwen aantonen over voldoende competenties te beschikken om de verzorgende taken in het Verenigd Koninkrijk aan te kunnen. De fraude bestond erin dat de kandidaat-vertrekkers op het examen werden vervangen door derde personen die voor hen het examen aflegden. In totaal zou het kunnen gaan om 2.000 mogelijke verdachten.
Nigerianen maken momenteel de op twee na belangrijkste groep buitenlandse verzorgers en verplegers uit die in het Verenigd Koninkrijk aan de slag zijn, volgend op Indiërs en Filipijnen. Ongeveer een derde van het verzorgende personeel in het Verenigd Koninkrijk is van vreemde origine, een historisch record voor dat land. En de trend versterkt zichzelf alleen maar, want tijdens de jongste 6 maanden bedroeg het aantal buitenlandse verplegers en vroedvrouwen die in het VK aan de slag gingen, de helft van het totale aantal nieuwe verplegers. Britse commentatoren hopen dat het NMC de frauderende verpleegsters aan een nieuw examen zal onderwerpen, maar heel zeker is dat nog niet…
PIET VAN NIEUWVLIET‘Waar
“De journalisten die voor Van Thillo werken, blijken gewoon geen rechte rug te hebben”
Mark Kosters (55) nieuwste boek ‘De Belg’ gaat over DPG Mediabaas Christian Van Thillo. Het is een uitvoerige en onthullende biografie geworden. De Nederlander vertelt hoe een Vlaamse filsà-papa de onbetwiste leider van een miljardenbedrijf is kunnen worden. Van Thillo laat niemand onberoerd via merken als VTM, Het Laatste Nieuws, De Morgen en Qmusic.
U schrijft dat u in de ziel probeert te kruipen van ‘de Citizen Kane uit België’. Wat bedoelt u daar juist mee?
“De figuur Charles ‘Citizen’ Kane in de film van Orson Welles kennen we als de grote magnaat die zijn tentakels probeert uit te slaan. De vraag is hoe ver de tentakels van Christian Van Thillo kunnen reiken. Die vraag is belangrijk, aangezien DPG dagelijks een miljoenenpubliek bereikt, van de RTL-kijker in Wallonië tot de Qmusic-luisteraar in het noorden van Nederland. Ook in Denemarken heeft hij lezers via de krant Berlingske. Bijna 80 merken exploiteert Van Thillo. Hij is nu 30 jaar bezig en ondertussen is DPG uitgegroeid tot een moloch met een grote marketingmachine achter zich. Dan denk je wel eens na of het niet een te groot bedrijf geworden is, waartegen dan wel wat tegenkracht moet komen. De pers controleert normaal gezien de macht, maar als de pers op zichzelf een ‘macht’ blijkt, dan moeten we ons afvragen hoe groot die macht is en of die niet te groot is. Om te kunnen antwoorden op die vraag, moet je onderzoek doen.”
Hoe is hij erin geslaagd om de grootste mediamagnaat van de Lage Landen te worden?
“Hij heeft dat vooral gedaan door toch wel - en dat compliment moeten we toch geven - een uitstekende ondernemer te zijn. Hij komt uit een gegoede familie en was een typische rijkeluiszoon. Een fils-à-papa, zoals jullie dat zo mooi zeggen (lacht). Zijn opa heeft een beetje het geld bij elkaar gesprokkeld. Dan heb je Christian Van Thillo’s vader. Een typische tweedegeneratiefiguur, iemand die het al een beetje ‘liet lopen’. En dan krijg je de derde generatie. Die richt normaal gesproken het imperium te gronde. Dat zie je bijvoorbeeld bij de Italiaanse Agnelli-familie, de ‘Fiat-boys’. Dat verloopt niet super. Playboys, dikke auto’s, enzovoort. Van Thillo leek op weg naar dat soort verhaal, tot hij naar de VS ging. In de ‘business school’ van Duke University voelde hij het vuur van het ondernemerschap, het vuur van de media en het gevolg daarvan was dat hij het bedrijf onder zijn hoede nam.”
Altijd ook even de andere kant van het verhaal bekijken
“Van Thillo begon bij De Morgen, een links dagblad met allemaal mei 68’ers. De krant was op sterven na dood. Hij kwam met allerlei nieuwe theorieën qua marketing,
bedrijfskunde en infrastructuur. Nou, daar konden die linkse types natuurlijk helemaal niet tegen (lacht). Maar dat waren dus wel hele goede stappen die hij gezet heeft. Ook bij Het Laatste Nieuws en VTM heeft hij dat allemaal heel slim gedaan.”
Wat is de invloed van DPG op de pers in België en Nederland?
“DPG werkt met een bepaalde formule, een script, maar dat kan je niet overal zomaar toepassen. DPG formuleert een archetypische lezer en heeft daarvoor als ijkpunt Kim Clijsters. Zij wordt omschreven als ‘de ideale schoondochter’. Ze was ‘niet superknap, vooral lief, zacht en benaderbaar’. Dat waren steekwoorden waarvan DPG meende dat die het best bij het bedrijf passen. ‘Tof, vriendelijk, gezellig en goed met de kindjes.’ Maar het blijkt niet altijd mogelijk om een ‘Kim Clijsters’ te vinden in een bepaald gebied. De poging om een soort formule te creëren en daarrond journalistiek te bedrijven, past niet in onze branche. In gebieden waar er geen homogeniteit is, gaat dat ‘schuren’.”
Heel wat journalisten komen in opstand tegen DPG, want ze zijn het spuugzat
“Als je alleen stukjes maakt voor de ‘Kim Clijsters-achtigen’, mis je allerlei andere verhalen, of ben je niet mee met de tijdsgeest. Zo ging DPG de mist in over de opkomst en de populariteit van Geert Wilders, omdat DPG niets moet hebben van hem en zijn partij. Dan brengen ze dat gewoon niet. Misschien niet eens uit onwil, maar meer door zich te willen blijven houden aan het script. Dus wat je krijgt, is dat de ‘pijnlijke’ journalistieke verhalen niet meer verteld worden. Dat is wel een kritiekpunt, zeker in regionale journalistiek. Heel wat journalisten komen nu in opstand, want ze zijn het spuugzat. Er beweegt toch wel wat. Niet dat er een grote steen in de vijver is gegooid, maar toch een paar kiezelsteentjes. Mijn boek draagt daartoe bij en wakkert mee de discussie aan over de macht van DPG.”
Een van de kritieken op DPG is dat de mediaconcentratie een gevaar is voor de pluriformiteit. Klopt dat volgens u?
“VTM en Het Laatste Nieuws vormen een soort echoput. Ze lijken heel erg op elkaar. In veel kranten van DPG staan ook veel dezelfde berichten en artikels. Zo vind je artikels van HLN in de linkse krant De Morgen. Franchisemodellen zijn niet bevorderlijk
voor de pluriformiteit van de journalistiek, maar als je dat zegt, worden ze bij DPG razend. Ze zouden kunnen beweren dat ze dat moeten doen omwille van economische redenen, want anders zouden ze failliet gaan. Maar dat zeggen ze niet. Ze vertellen dat dat niet zo is en dat ze wél pluriform zijn. Dat bestrijd ik.”
U wilde daar vragen over stellen aan Van Thillo, maar hij weigerde om met u een interview te doen.
“Ja, ik vind dat vrij ernstig en gênant. Je kan toch even praten met een auteur die een boek over je schrijft? Zo komt er dan uiteindelijk een boek, mijn boek, waarvan men zegt dat het wat kritisch is, maar dat is dan toch echt je eigen schuld. Je had immers zelf vragen kunnen beantwoorden en uitleg geven… Maar, sterker nog, Van Thillo gooide ook de archieven dicht. Dan ben je willens en wetens bezig om de geschiedenis te ontwrichten. Ongelooflijk is dat in feite. En niemand bij DPG die zegt dat hij niet zo kinderachtig moet zijn en gewoon eens moet praten met degene die hem wil interviewen.”
Wanneer men beweert dat belastinggeld de belangrijkste reden zou zijn waarom DPG zo kon groeien, ook dan “worden ze razend bij DPG”.
“Die subsidies zijn minder erg dan we denken en dat toon ik ook aan. Het gaat om een klein bedrag. Maar over hoeveel gaat het? Hoe is de deal opgebouwd tussen bpost en de uitgeverijen? Dat krijgen we niet te horen of zien. Dat is toch wel vrij bijzonder. Al is het slechts één euro, dan mogen wij dat als belastingbetaler toch weten?”
DPG formuleert een archetypische lezer en heeft daarvoor als ijkpunt Kim Clijsters
“Op basis van die kennis kun je dan zeggen of dat zo’n groot be drag uitmaakte, zodat die over names gedaan konden worden. Zoveel was het niet, vermoed ik, maar zeker wel dat het een voordeel bleek. Bovendien ook marktverstorend. Van Thillo gaat ook lobbyen en netwerken. Als je dan zegt dat die subsidies niets voorstellen, dat vind ik dat geen goede uitleg. Dus, daar ben ik kritisch over.”
Ja, geloofwaardigheid is een ander punt waarop kritiek komt.
Hoe evalueert u dat?
ce Eveline Dellai. Dat is onweerlegbaar. Op zich is dat niet erg. Dat moet hij ook lekker zelf weten (lacht). Maar dat is wel pikant genoeg voor, laten we zeggen, Dag Allemaal. Daar zit mijn kritiekpunt ook. Als je dan zo’n blad hebt, moet je dat er ook in zetten. Zeker als ook blijkt dat De Croo aan zijn toenmalige voorzitter, Gwendolyn Rutten, toegaf dat hij chanteerbaar is. Maar dat werd allemaal niet gebracht door DPG. Van Thillo kan dan wel zeggen dat hij geen marsorders geeft of aan oekazes doet, en juridisch klopt dat dan wel, maar kom op, de affaire-De Croo heeft de krant niet gehaald.”
Franchisemodellen zijn niet bevorderlijk voor de pluriformiteit van de journalistiek, maar als je dat zegt, worden ze bij DPG razend
“Het is een ongekende zelfcensuur, waarbij ze ook nog eens gelegenheidsargumenten gebruiken. Bart Eeckhout van De Morgen zei dat het een ‘privézaak’ was, maar over een gelijkaardige privézaak bij Kris Van Dijck berichtte en opinieerde de krant wel uitgebreid. Dat is niet serieus. Hoe langer je erover nadenkt, hoe meer je kan vaststellen dat de journalisten die voor Van Thillo werken, gewoon geen rechte rug hebben en niet in staat zijn om zuiver naar de materie te kijken. Dat is het grootste gevaar.” Wat kan er gedaan worden aan dat conflict bij DPG tussen journalistieke integriteit en commerciële belangen?
“Nou, kijk, daar opent het boek ook mee. Dat is natuurlijk die hele affaire-De Croo. De Croo wilde afspreken met pornoactri-
“Christian Van Thillo moet verantwoording afleggen. Geen tribunaal of zo, hoor (lacht). Maar ik hoor van mensen binnen DPG dat het zo niet meer verder kan. Ze ‘werken niet in een McDonald’s’. Het kan niet zijn dat je zaken zoals de opkomst van Wilders en zijn PVV gewoon mist. De grootste partij van Nederland gewoon wegwuiven en met je rug naar die mensen toe staan, is absurd. Ook over het coronabeleid sloegen ze bij DPG de bal volledig mis. Dat de hoofdredacteur van de Volkskrant op de publieke radio zei dat wij ‘als één man achter de regering’ moesten staan, vind ik gewoon journalistieke onzin. Zelfs als je voor het coronavaccin bent en voor het coronabeleid, dan nog moet je je journalistieke plicht doen. Dat betekent: nakijken of het wel klopt wat er beweerd wordt en altijd even ook de andere kant van het verhaal bekijken.”
De manier waarop mensen informatie verwerven, verandert continu. Mediagroepen zijn, zeker in Vlaanderen, steeds meer beginnen te fuseren, waardoor er vandaag enkele grote machtsbastions in de media actief zijn. Daarnaast beginnen jonge mensen hun nieuws steeds minder via die traditionele kanalen te halen en winnen ‘particuliere’ nieuwskanalen en influencers aan invloed.
Zeven op tien Vlaamse jongeren volgen nieuws vandaag vooral via sociale media. Instagram is momenteel het belangrijkste platform, al vangen steeds meer jongeren ook via TikTok nieuws op. Dat nieuws wordt op die sociale media geplaatst door klassieke media, maar ook zogenaamde ‘politiekfluencers’ brengen op hun manier nieuws. Nu verschillende influencers opgepikt worden in de traditionele media door hun commentaren op actuele thema’s, kunnen andere figuren op sociale media geneigd zijn hun voorbeeld te volgen.
Cestmocro
Met ruim 350.000 volgens is de Instagrampagina ‘nws.nws.nws’ van de VRT een van de populairste Vlaamse nieuwskanalen die zich specifiek op jongeren richt. Uit onderzoek blijkt echter dat veel jongeren hun nieuws vooral bij ‘Cestmocro’ (uitspraak op z’n Frans: C’est mocro) halen. Dit Instagram-account met meer dan 1 miljoen volgers plaatst dagelijks nieuwsberichten over sport, prominente politici en wereldwijde conflicten.
Eind 2017 begon Cestmocro als een pagina waarop memes geplaatst werden. “In eerste instantie richtte de maker zich op jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond. Dat Cestmocro 1 miljoen volgers heeft (waarvan veel Vlaamse, red.) toont aan dat dat niet meer het geval is”, vertelde postdoctoraal onderzoeker Amber Van der Wal in De Standaard. Na verloop van tijd begon Cestmocro steeds meer actueel nieuws te plaatsen en met succes, want Nws.nws.nws en het Nederlandse NOS Jeugdjournaal hebben samen minder volgers dan Cestmocro op zichzelf. Wie er precies achter Cestmocro zit, is onduidelijk, al postte een Marokkaanse tiener in het begin ook selfies op de pagina. Bovendien passeert er regelmatig nepnieuws op de pagina, onder meer over de Israëlische ‘militaire invasie’ in Palestina.
Ook influencers komen geregeld met nieuws. Deze persoonlijkheden op sociale media delen normaal vooral persoonlijke interesses met hun volgers: zo zijn er sportinfluencers, fitnessinfluencers, voedingsinfluencers,… Maar deze mensen verweven ook vaak politieke of maatschappelijke boodschappen in hun content, al dan niet met kennis van zaken. Denk aan Laura Tesoro die zich uitspreekt over de situatie in de Gazastrook en aan Nathan Vandergunst (Acid) die de strijd aanging met Reuzegom en wat hij ‘klassenjustitie’ noemt. Ze halen hiermee de nationale pers en kunnen op die manier een voorbeeld vormen voor andere influencers.
Er zijn ook influencers die zich uitsluitend richten op de politiek-maatschappelijke wereld, al blijven die in Vlaanderen zeldzaam. Elisabeth Lucie Baeten ging viraal met haar satirisch typetje ‘Katrien van Politiek PR’, maar ze richt zich niet uitsluitend op de politiek. Daardoor verdient ze er ook soms onrechtstreeks geld aan, vertelt ze in een interview met HUMO. “Rechtstreeks niet, onrechtstreeks soms wel”, antwoordde ze op de vraag of ze iets verdient aan Katrien van Politiek PR. “Bedrijven vragen me weleens om een Katrien-filmpje te maken. DPG heeft me eens om een filmpje verzocht voor hun personeel, en Play heeft er enkele gebruikt voor hun nieuwjaarspresentatie.”
In andere Europese landen en vooral in de VS is er wél al sprake van zogenaamde ‘politiekfluencers’. Figuren als Tucker Carlson en Ben Shapiro hebben geen klassieke nieuwsmedia meer nodig om miljoenen kijkers te halen en bepalen met hun shows mee de (politieke) agenda. Carlson werd zo als eerste reporter sinds de Russische inval in Oekraïne uitgenodigd om Vladimir Poetin te interviewen. In Nederland ging Calvin Van Laaren viraal
in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen. In een interview met RTL vertelde hij hoe hij, net als Cestmocro, eerst vooral memes plaatste, maar doorbrak met zijn commentaren op actuele thema’s. “Ik wil de mensen informeren over bepaalde onderwerpen die ik zelf interessant vind”, aldus Van Laaren. Hij vertelt ook hoe hij zich specifiek op jongeren richt. “Heel bewust maak ik vlotte video’s omdat ik een jong TikTok-publiek aantrek. Het jonge publiek vindt dat prettig, maar de oudere generatie vindt mijn video’s waarschijnlijk vreselijk omdat ze zo snel gaan.”
Is het een goede zaak dat influencers ook het publieke debat beginnen te bespelen? Want daardoor zijn ze een deel van de communicatieve elite geworden, vertelt Joachim Pohl-
BEKIJK ONS INTERVIEW MET JOACHIM POHLMANN VIA DEZE QR-CODE
zij de controle over het debat en over het volk. Wanneer een nieuwe technologie het volk de mogelijkheid geeft om zijn mening te uiten, komt het monopolie van de elite in gevaar.”
Monopolie in de media
Hoe meer influencers aan invloed winnen, hoe meer de klassieke mediamarkt verandert, en ook dat kan een democratiserend effect hebben. Vlaamse jongeren effenen volgens de Vlaamse Regulator voor de Media het pad voor nieuwe vormen van mediaconsumptie. Misschien is dat ook nodig. Meer dan 80 procent van de klassieke mediamarkt is vandaag in handen van slechts vijf mediagroepen. VRT, DPG Media, Mediahuis, Roularta en Telenet controleren het overgrote deel van de mediamarkt. Dat brengt positieve effecten als kruisbestuiving en kostenbesparing mee: kijk naar de samenwerking tussen VTM en HLN.be. Langs de andere kant kan die concentratie ook voor een verschraling en zelfs voor mogelijke belangenconflicten zorgen.
mann in een recent interview met ’t Pallieterke. “Mensen die een grote groep kunnen bereiken, via een krant of universiteit bijvoorbeeld.” Heel wat mensen stellen dat de sociale media onze democratie zouden bedreigen. Niet zozeer omdat iedereen er zijn of haar mening kwijt kan, maar vooral door de algoritmes die ons zo goed als alleen confronteren met sensationele berichten van gelijkgestemden. Maar waar het wél voor heeft gezorgd, is dat ‘het volk’ die communicatieve elite ter verantwoording kan roepen.
Vroeger was het zo dat de communicatie slechts in één richting verliep: de professor doceerde en zijn studenten luisterden, de journalist schreef en de lezer las zijn krant. Nu is er veel meer interactie, want journalisten, professoren, experts en politici kunnen de confrontatie met hun lezers opzoeken. Iedereen die wil, ook al kent hij er geen moer van, kan de communicatieve elite ter verantwoording roepen. Pohlmann noemt het “een democratiserend effect”. “Zolang de elite de communicatietechnologie kan monopoliseren, heeft
Voormalig HLN-journalist Guido Van Liefferinge waarschuwde in zijn boek ‘Fuck de media, red de pers’ al voor machtsconcentratie en een verschraling van het medialandschap. “De media-industrie is een spel geworden dat zich zonder enige democratische noch journalistieke bekommernis afspeelt boven de hoofden van de nieuwsconsumenten”, schrijft hij. “In dat spel van macht en geld dreigt een onafhankelijke en diverse pers een marginaal verschijnsel te worden, meer nog in een kleinschalig Nederlandstalig taalgebied als het onze.” Van Liefferinge ziet in die concentratie een oorzaak van het relatief lage vertrouwen van de bevolking in media. 75 procent van de politici en 67 procent van de burgers beoordelen nieuwsmedia als vooringenomen, zo blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Antwerpen. Het jaarlijkse Digital News Report van het Reuters Institute for the Study of Journalism toont aan dat 51 procent van de Vlamingen “het meeste nieuws wantrouwt”.
Antwerpen, 3 april 1920. Bijna een week lang had het dicht in de zaal opeengepakte publiek de rechtszitting, die in de pers werd omgeschreven als ‘Het Proces van de Antwerpse intellectuelen’, gevolgd. Vandaag kregen de drie verdachten - die intussen al bijna anderhalf jaar in voorhechtenis zaten - hun strafmaat toebedeeld. De Nederlandsonkundige voorzitter van het assisenhof, graaf de Lichtervelde, veroordeelde Herman Vos tot drie jaar cel en Maarten Rudelsheim en Antoon Jacob elk tot tien jaar cel wegens hun aandeel in het activisme, de strekking binnen de Vlaamse Beweging die tijdens WO I met steun van de Duitse bezetter had geprobeerd de vooroorlogse Vlaamse eisen te realiseren.
Deze maand is het precies 135 jaar geleden dat Antoon Jacob in Boom werd geboren. Ik heb het altijd een beetje vreemd gevonden dat er tot nu toe niet één historicus zich geroepen heeft gevoeld om een biografie van die man te schrijven, want hij was een intrigerende figuur binnen het Vlaams-nationalisme, die heel wat mensen sterk beïnvloed heeft. Literatuur en letterkunde
DOOR ZIJN VERBLIJF IN DE GEVANGENIS WAS HIJ ONTEGENSPREKELIJK GERADICALISEERD
Als scholier aan het Antwerpse Atheneum nam hij een tijdlang het voorzitterschap van de Vlaamsche Bond waar en was hij redactiesecretaris van het vrijzinnige en strijdende Vlaamse tijdschrift ‘De Goedendag’. Van 1907 tot 1911 studeerde hij Germaanse filologie aan de universiteit van Gent. Hij kreeg er de smaak te pakken voor literatuurwetenschap en literatuurgeschiedenis, twee disciplines waarin hij later, als academicus, een pioniersrol in Vlaanderen zou vervullen. Nadat hij, met Willem de Vreese als mentor, doctoreerde met een proefschrift over ‘De letterkundige beweging in Zuid-Nederland ten tijde van Willem I’, was hij een korte tijd assistent in de universiteitsbibliotheek om daarna leraar te worden, eerst in Paturages en daarna, vanaf 1913, aan het Gentse Atheneum. In die periode was hij niet alleen actief in het Algemeen Nederlands Verbond (ANV), maar begon hij ook met zijn eerste literatuurhistorische publicaties in onder meer ‘De Nieuwe Taalgids’ en de ‘Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde’.
In het begin van de Eerste Wereldoorlog, toen de snel oprukkende Duitsers Gent bijna hadden bereikt, week Jacob uit naar het neutraal gebleven Nederland. Vanaf 1 juli werkte hij mee aan ‘De Vlaamsche Stem’, een Vlaamsgezind maar loyaal Belgisch georiënteerd dagblad dat in Nederland verscheen voor de Belgische vluchtelingen. Toen de redactie ter gelegenheid van een Guldensporenviering in Bussum op 11 juli 1915 een huldetelegram naar koning Albert I stuurde waarin werd gezinspeeld op verregaande autonomie voor Vlaanderen binnen een Belgisch staatsverband, werd dat prompt van de hand gewezen door de koning. Dat leidde tot verdeeldheid binnen de redactie tussen diegenen die zich loyaal Belgisch wilden blijven opstellen en zij die een federalistische koers voor de krant wilden.
Die tegenstelling werd nog meer verscherpt nadat een meerderheid van de aandelen via stromannen met Duitse financiering waren verworven door de rabiaat antibelgicistische Nederlandse academicus Carel Gerretson. Onder meer Frans Van Cauwelaert en Julius Hoste jr. namen ontslag uit de redactie en richtten in de laatste week van augustus de krant ‘Vrij België’ op. Twee van de initiatiefnemers van het tele-
gram, René De Clercq en Antoon Jacob, werden door de Belgische regering onder druk gezet om ontslag te nemen uit de redactie. Ze weigerden en bij koninklijk besluit van 5 oktober kregen ze een forse sanctie opgelegd. De Clercq - die op dat ogenblik lesgaf aan de Belgische vluchtelingenschool in Amsterdam - werd ontslagen als atheneumleraar en Jacob werd bij ministerieel besluit geschrapt van de lijst der kandidaten voor een tijdelijke functie in het rijksmiddelbaar onderwijs. Wellicht was de hoofdreden voor die straf een artikel dat Jacob op 19 september had gepubliceerd en waarin hij had geponeerd dat loyauteit van twee kanten moest komen. Er moest wederkerigheid van trouw zijn tussen onderdanen en vorst naar analogie met de eeuwenoude tradities waarin de landsheren in onze gewesten trouw moesten zweren aan de privileges van het volk, en die dienden te respecteren...
VLAAMSE STRIJD, SOCIALE STRIJD
Het opgelegde beroepsverbod maakte Jacob strijdlustiger dan ooit. Nog voor het einde van 1915 keerde hij terug naar Vlaanderen, waar hij begon mee te werken aan het door August Borms geredigeerde ‘Het Vlaamsche Nieuws’. Intussen probeerde hij op tal van meetings en vergaderingen zieltjes te winnen voor de activistische zaak en vooral dan bij de socialisten die hij telkens weer probeerde te overtuigen van zijn credo dat de Vlaamse strijd in de eerste plaats een sociale strijd was.
BIJ DE BEVRIJDING WAS DE GROND HEM TE WARM ONDER Z’N VOETEN
GEWORDEN EN VLUCHTTE HIJ NAAR DUITSLAND
In 1916 aanvaardde hij op aandringen van zijn oud-mentor De Vreese een benoeming tot docent Nederlandse literatuur aan de door de bezetter vernederlandste universiteit van Gent. Hij trad ook toe tot de Raad van Vlaanderen, waar hij tot de gematigde federalistische vleugel behoorde. Toen op aanstoken van August Borms de Raad van Vlaanderen op 22 december 1917 eenzijdig de onafhankelijkheid van Vlaanderen uitriep, was dat volgens hem een stap te ver en trok Jacob zich, samen met zijn vrienden Herman Vos en Maarten Rudelsheim, terug uit de Raad. Na zijn veroordeling wegens activisme, zat hij tot november 1923 in de cel. Vanuit de gevangenis werkte hij mee aan tal van Vlaams-nationale publicaties en zette hij zich in voor de amnestiebeweging. Na zijn vrijlating bleef hij ijveren om August Borms uit de gevangenis te krijgen. Hij was door zijn verblijf in de gevangenis ontegensprekelijk geradicaliseerd en profileerde zich steeds meer als een separatist en een overtuigde Groot-Nederlander. Hij werd, zoals zijn oud-student Wies Moens hem ooit omschreef, een ‘Puritein der Gedachte’, een doctrinaire Vlaams-nationalist die behoorlijk wat ideologische invloed uitoefende, niet alleen op zijn generatiegenoten, maar ook op de jongeren.
CULTURELE COLLABORATIE
Van Hool
Jacob probeerde, net zoals Herman Vos, na zijn vrijlating een rol van betekenis te spelen in de Frontpartij, maar slaagde daar - in tegenstelling tot Vos - niet echt in. Hij wierp zich bijgevolg opnieuw op de studie. Hij ging rechten studeren in Utrecht en werd in 1934 benoemd tot lector Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de universiteit van Hamburg. In Hamburg groeide zijn sympathie voor het nationaalsocialisme en het was absoluut geen toeval dat hij, als één van de grote promotoren van de Groot-Germaanse rijksgedachte, in februari 1941 de door de bezetter afgezette August Vermeylen opvolgde als rector van de Gentse universiteit. In november 1942 werd hij, in opvolging van Cyriel Verschaeve, voorzitter van de Nederlandsche Cultuurraad en bijgevolg een spilfiguur in de culturele collaboratie. Bij de bevrijding was de grond hem te warm onder z’n voeten geworden en vluchtte hij naar Duitsland. Hij werd daar een van de adviseurs van de Vlaamse Landsleiding, een soort van collaboratieregering in ballingschap. Een jaar later werd hij in België geïnterneerd en op het einde van 1946 onder voorwaarden vrijgelaten wegens zware gezondheidsproblemen. Antoon Jacob overleed op 23 februari 1947 in een Antwerps hospitaal.
JAN HUIJBRECHTS
Pallieterke, Het Van Hool-verhaal is voor mij een beetje een déjà-vu. Ik maakte in 1993 het faillissement mee van wat we daarna ‘de oude DAF’ zijn gaan noemen. Net als Van Hool was DAF toen nog grotendeels het privébezit van de familie van Doorne. Daar DAF sinds ergens in de jaren 1960 ook een fabriek had in het Kempische Oevel en er een doorstart voorzien was, werd ook de toenmalige Vlaamse regering gevraagd bij te spingen. In tegenstelling tot Van Hool nu vonden de van Doornes wél elders extra geld, namelijk bij de Nederlandse regering. Enkele jaren na het faillissement van de oude DAF werd het bedrijf overgenomen door het Amerikaanse Paccar en waren de financiële problemen grotendeels van de baan zonder de eigen naam en fabrieken te moeten opgeven. Speciaal daarbij was dat zowel de toenmalige Vlaamse regering én de Nederlandse bij de verkoop aan Paccar hun bijdrage in de doorstart driemaal terugkregen. Bij mijn weten is dat in onze contreien nooit elders gebeurd. Vergeten we in de zaak Van Hool – hoe erg het ook kan zijn voor wie ontslagen wordt – niet dat het Lierse bedrijf niet failliet is gegaan, maar het de productie van haar bussen nu voor 100 procent zal overbrengen naar Noord-Macedonië (waar het uurloon maar één vijfde bedraagt van dat in Vlaanderen). Zonder die transfer naar Macedonië had het einde verhaal kunnen zijn voor iedereen… Guido van Alphen, Kasterlee Nederlandse taal Pallieterke, Ik ben benieuwd of iemand in het federaal parlement aan de Waalse minister van Cultuur kan vragen hoeveel Nederlandstalige liedjes er gespeeld werden op de Franstalige zenders RTBF; niet wekelijks, niet maandelijks, maar jaarlijks? Ze zullen niet lang moeten tellen, want de RTBF laat nog liever een Zuid-Hawaïaans liedje horen dan een liedje in het vermaledijde en vervloekte Nederlands. Neem nu Georges-Louis Bouchez, wiens ambitie het is om ooit ‘premier’ van België te worden. Hij beloofde lang geleden in Terzake of De Afspraak om Nederlands te leren spreken, maar ik durf te wedden dat hij dat binnen 10 jaar nog steeds niet zal kunnen. Als Bart De Wever hetzelfde zou doen in de studio’s van de RTBF, zou hij geen tweede keer gevraagd worden. Heeft iemand al een bedankje gehoord voor de miljoenentransfers? Er zal nog veel moeten gebeuren om die mentaliteit te veranderen en de Walen en vooral de franskiljons van Brussel aan te sporen een inspanning te doen om min of meer deftig Nederlands te leren praten. Want is het nu luiheid, slechte wil of een gebrek aan respect voor onze mooie taal?
Jagers
Ronny Baert
Pallieterke, Zijn wij niet allen jagers? Ik ben lid van Natuurpunt, maar ook jager en boer. Zijn wij in ons hart niet allen jager en boer? Al vanaf de 18de eeuw werd de landbouw opgeofferd aan de nijverheid en de handel. En dat is niet veranderd.
“De mens kan alles vernietigen wat de mens heeft gemaakt”, schreef Jean-Jacques Rousseau. De natuur ook? Neen, de natuur niet, zij is wat ze is en blijft.
Johan Corveleijn, Oostende
Federale formatie
Pallieterke, In zijn jongste uitspraken over de vorming van een Vlaamse regering na de komende verkiezingen maakt Bart
Een lezersbrief insturen?
De Wever deze afhankelijk van de uitkomst van de federale formatie. Bij een federale regering met N-VA zal Vlaams Belang niet betrokken worden. In dat scenario zal N-VA in een Vlaamse regering zonder Vlaams Belang worden gedwongen. Bij een federale regering zonder N-VA en zonder zetelmeerderheid van de Nederlandstalige partijen zal N-VA op Vlaams niveau hoogstens kunnen meebesturen met partijen die de federale regering dragen. Vlaams Belang zal ook hier geweerd worden. Enkel als N-VA niet participeert in een federale regering en bij een zetelmeerderheid van de Nederlandstalige partijen, behoort een Vlaamse regering met N-VA en Vlaams Belang tot de mogelijkheden. Men kan zich afvragen of men in dit laatste scenario niet beter de beker van de Vlaamse regeringsvorming aan zich voorbij laat gaan, waarbij de V-partijen in oppositie gaan tegen een Vlaams minderheidskabinet. De V-partijen bewaren controle over wat in Vlaanderen kan gebeuren en bouwen een hefboom op voor nieuwe institutionele onderhandelingen en dat zonder vernederende concessies te moeten doen. Dat zou een sterk signaal geven aan het Zuiden. Marcel Destuyver, Hove Vlaamse oorsprong
Pallieterke, Met enige vertraging las ik het zevende Pallieterke van dit jaar, daar ik het om de 6 weken ophaal in de Standaard Boekhandel in Veurne. Ik ben verbaasd over de vraag van de heer Fred Willems betreffende de nationaliteit voor de Vlamingen die in Frankrijk wonen. De geachte heer zou moeten weten dat de Belgen die ingschreven zijn in een diplomatieke post (Belgisch consulaat) moeten aangeven tot welke taalgroep ze behoren en bij federale verkiezingen hun voorkeur aangeven betreffende de stad waarvoor ze hun stem willen uitbrengen. Dat kan bijvoorbeeld uw laatste Belgische verblijfplaats zijn. Indien je geboren bent in het buitenland en nooit in België gewoond hebt, dan mag je kiezen. Dus onze Vlaamse oorsprong is gekend.
Rudi De Wulf, Frankrijk Hockeystick
Pallieterke,
In verband met de klimaatopwarming wordt steeds verwezen naar de ‘hockeystick’ met oplopende temperaturen. Er is echter ook een ‘hockeystick’ voor de exponentiële groei van de wereldbevolking. Dat de temperatuur doorheen de tijd een stijgende trend vertoont valt niet te ontkennen. De temperatuur uitgezet in functie van de concentratie CO₂ toont eveneens een stijgende trend. De temperatuur uitgezet in functie van de wereld populatie geeft eenzelfde beeld. Het ppm CO₂ in functie van de temperatuur toont eveneens een stijgende trend. Dergelijke nonsensicale correlaties zijn te vergelijken met observaties in Oldenburg: de bevolking steeg daar gelijk met het aantal ooievaars. Wat mensen thuis observeren, is bijvoorbeeld met de huiskamerthermostaat op 20 graden, alleen is de temperatuur effectief 20 graden. Bij drukte loopt de temperatuur op met zelfs 2 graden! CO₂-meters in restaurants, bv. tijdens corona, toonden waarden die opliepen tot quasi 1.000 ppm. Die waarden werden niet bekomen door het gebruik van fossiele brandstoffen.
Leon Goris, Wommelgem
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
Darklands is een fetisj-festival dat twee weken geleden plaatsvond in Antwerpen. Het is een bijeenkomst van enkele duizenden homo’s die een seksuele fetisj hebben voor bijvoorbeeld lederen pakjes en hondenmaskers.
Het valt me elk jaar op hoeveel aandacht dat perverse feestje in onze media krijgt. HLN bracht het zelfs als tip om iets ‘leuks’ te doen tijdens het weekend. En ATV, de Antwerpse regionale zender, was er wederom bij om verslag te brengen over de ‘Puppy Walk’, een wandeling door Antwerpen van mannen met een puppymasker. Gazet van Antwerpen omschreef de puppywalk zelfs als “het hoogtepunt van Darklands”. Wie enkele foto’s wil zien, moet maar eens ‘puppy walk darklands’ intikken op Google. Schrik niet!
Pers?
Van een heel andere orde is dan toch wel het jaarlijkse Vlaams Nationaal Zangfeest. Wat het Zangfeest speciaal maakt? Het is bij mijn weten de enige manifestatie waar kopstukken van de twee Vlaams-nationale partijen aanwezig zijn. En ook zowat iedereen die enige naam en faam heeft in de brede Vlaamse Beweging. Hoeveel organisatoren kunnen er uitpakken met de aanwezigheid van een zingende Vlaams minister-president? Je zou denken dat de pers daar massaal naartoe trekt, zeker met de verkiezingen voor de deur en met peilingen die voorspellen dat een samenwerking tussen de twee V-partijen tot de mogelijkheden behoort. We zochten het voor u op: in geen enkele Vlaamse krant kon u ook maar één woord terugvinden over het Zangfeest. Enkel online brachten GVA en het Nieuwsblad een identiek verslag. De Standaard bracht online het verslag van persbureau Belga. Maar in de gedrukte kranten, op maandag, was niets terug te vinden. Er was wel - als ’t goed is, zeggen we het ook - een verslag in het VRT-televisienieuws op zondagavond. Dat de VRT een verslag bracht, was ook al enkele jaren geleden. Maar VTM en ATV blonken ook dit jaar uit in afwezigheid.
Geen toeval
Dat is uiteraard geen toeval. Zo’n 25 jaar geleden trok een delegatie van het ANZ-bestuur - de organisatie achter het Zangfeest - naar de redactie van De Standaard. De vraag was: waarom schrijft De Standaard niets meer over het Zangfeest? Het antwoord van de adjunct-hoofdredacteur was verhelderend: zolang het ANZ zich niet distantieerde van het Vlaams Blok en bijvoorbeeld de toegang zou weigeren aan de voorzitter van die partij, zou de krant niets - en zeker niets positiefs - meer schrijven over het Zangfeest. Met andere woorden: het ANZ werd gechanteerd. Maar de organisatie ging daar niet op in, het Zangfeest bleef de manifestatie waar elke Vlaming welkom is. En daarmee kent u een belangrijke reden waarom onze Vlaamse media, met De Standaard op kop, zowat alles van de Vlaamse Beweging negeren. En voor alle duidelijkheid: het ANZ heeft organisatorisch geen banden met het Vlaams Belang, noch met de N-VA.
1508
Waar is de tijd?
Ik kan minstens vijf redacteurs van De Standaard opnoemen die in het verleden ook voor ’t Pallieterke schreven. Maar dat was in de tijd dat de dieren nog spraken en De Standaard nog uitgesproken Vlaamsgezind was. Straf toch dat vandaag geen enkele krant zichzelf als ‘Vlaamsgezind’ durft te omschrijven, terwijl bijna 50 procent van de bevolking van plan is op een V-partij te stemmen.
KARL VAN CAMP
Bart Fierens, de voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), blikt tevreden terug op de 84 ste editie van het jaarlijkse Vlaams Nationaal Zangfeest. Dat vertelde hij op de receptie na afloop voor de camera van ’t Pallieterke.
Fierens toonde zich tevreden over de opkomst - “al kan die altijd beter” - en het enorme enthousiasme van de aanwezigen. “De mensen zijn dus echt wel bezig met de toekomst van Vlaanderen”, leidt hij daaruit af. “Dat is de essentie van het Zangfeest: zingen en plezier maken, maar ook naar de toekomst kijken.”
Voor regisseur Paul Cordy is het Zangfeest verlopen zoals gepland. “Het was een goede editie, op enkele haperingen na. Voor het ANZ is het een enorm huzarenstukje om alles op tijd rond te krijgen: we kunnen pas in de loop van de nacht de zaal binnen om alles op te bouwen. Door de vele artiesten is het een hele opgave om de puzzel goed te leggen, maar het is zeer goed verlopen.”
Ook Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) vond het een “heel goed” Zangfeest. “Het ging goed vooruit. Margriet Hermans en Sabien Tiels zorgden voor een leuke afwisseling.” Dat binnen minder dan 100 dagen verkiezingen op de agenda staan, verandert niks aan de manier waarop Jambon een Zangfeest beleeft. “Ik ben een traditionele Zangfeestganger. Als ik niet in het buitenland ben, kom ik altijd naar het Zangfeest. Dat is een traditie.”
Ook Barbara Pas, de fractieleider van Vlaams Belang in de Kamer, ging voldaan naar huis: “Tradities zijn er om gekoesterd te worden. Samenzang is samenhang. Als Vlaams-nationalisten aan één zeel trekken, geeft dat altijd een heel fijn gevoel.”
Communistisch front
In zijn toespraak richtte Fierens zich dit jaar tot alle Vlaamse partijen, en niet enkel tot de V-partijen. Hij riep hen op om niet samen
te werken met de “extreemlinkse, communistische zijde” in Wallonië, bestaande uit de PS, PTB en Ecolo. Die halen in de laatste peilingen samen 56 procent van de stemmen, merkte hij op. “Ik zou het niet netjes vinden - en ik durf zelfs de term ‘volksverraad’ gebruiken - dat de Vlaamse partijen met hen zouden samenwerken”, aldus Fierens. “Het communisme heeft nog nooit en nergens welvaart gebracht.” “Laten we België daarom eindelijk splitsen en voor ons eigen volk opkomen. Als je je verkiesbaar stelt, moet je ook naar de bevolking luisteren en
doen wat ze vraagt”, besloot Fierens. Ook voor Jambon is een samenwerking met de communistische linkerzijde in Wallonië uitgesloten. “Als we met de PS zouden samenwerken, zou dat alleen maar zijn om de bevoegdheden verder over te hevelen naar de deelstaten. Het zal quasi ondoenbaar zijn om samen met de PS bevoegdheden uit te oefenen.”
“Fierens heeft er terecht op gewezen dat er een momentum aankomt”, klinkt het bij Pas. “Dat mogen we als Vlaams-nationalisten zeker niet verloren laten gaan. Dus zijn oproep tot samenwerking, wat helaas al te weinig gebeurt, kunnen we alleen maar onderschrijven.”
ANTON SCHELFAUT
HORIZONTAAL
A. Officieel afkondigen
B. Familielid - Meisjesnaam
C. Door nalatenschap verkrijgend - Universiteitsbibliotheek - Bijbelse reus
D. Hertensoort - Getuigschrift
E. Beenderinhoud - Automerk
F. Brusselse gemeente - Loofboom
G. Vlaamse rivier - Deel van een schip - Pers. vnw.
H. Niet deze - Succesnummer
I. Bepaald soort koffie
J. Internetlandcode voor Hongarije - Maanstand - Iets overhellen
K. Voedsel - Gooi om
L. Kletspraat - Model van kleding
VERTICAAL
1. Personen die bepaalde eigenschappen en kwaliteiten hebben die gewone mensen te boven gaat
2. Denkbeeldige - Vervoermiddel
3. Attribuut van een goochelaar - Voegwoord
4. Hoevedieren - Zelfs niet
5. Italiaanse rivier - Flinke omvang hebbend
6. Onderwijs geven - Kilonewton
7. Muzieknoot - Latijnse afkorting van het Romeinse Rijk - Kampplaatsen
8. Overvloed van bezigheden - Een momentje
9. Karakter - Resem
10. Bevel - Deel van een sportschoenNaar adem snakken
11. Eredicht - Amerikaans soldaatBijbelse hogepriester
12. Achteraf nog plezier beleven aan een bepaalde ervaring