76ste jaargang • nummer 27 • donderdag 9 juli 2020
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
€ 2,50
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
deze week: 4 blz. extra
“Niemand beschermt ons” In 640 na Christus werd het oeroude Alqosh, in het noorden van Irak, het centrum van het oosterse christendom. Vandaag zitten de christenen in de regio geprangd tussen de jihadisten van Islamitische Staat, sjiitische milities uit het zuiden van Irak en een imperialistische Koerdische Autonome Regio. We spraken met Athra Kado, voormalig woordvoerder van de “Nineveh Plain Protection Units”. Die Assyrisch-christelijke gewapende organisatie probeert de inwoners van de regio te beschermen tegen de verschillende bedreigingen. “Steun wordt meestal misbruikt voor de politieke agenda van de Koerden, die ons hier overheersen.”
Lees het volledige interview met Assyriër Athra Kado op blz. 5
Waals communisme Volgens Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, staat Wallonië “dichter bij een communistisch regime dan bij het neoliberalisme’. Voor het begrotingsjaar 2021-2022 zullen de uitgaven in de publieke sector maar liefst 70 procent van het Waalse bruto binnenlands product opslokken. Hij deed deze uitspraak in het hetzelfde. Wallonië is niet arm tijdschrift van de Franstalige unidoordat het voortdurend door versiteit UC Louvain. Hij wees natuurrampen getroffen wordt en er ook op dat Wallonië zijn bijdus permanent ontwikkelingsna-communistische economie alhulp nodig heeft. Wallonië is een leen draaiende kan houden dank economisch rampgebied omdat zij de transfers vanuit Vlaanhet hardnekkig voor het marxisderen. PS en Ecolo reageerden me van de PS en de PTB kiest. Ze woedend. Natuurlijk. Il n’y a que doen maar. Maar niet meer op la vérité qui blesse. In de Oostonze kosten. We moeten geen bloklanden werd het communisenkel schuldgevoel hebben over me met geweld opgelegd, maar het stopzetten van de transfers. de Walen hebben uit vrije wil We moeten geen Noord-Korea voor hun parasitaire socialisme aan de Maas blijven bekostigen. gekozen. Wunsch noemde dat Voor een uitgebreidere “niet zelfdragend” in plaats van analyse, lees blz. 7 parasitair, maar dat is natuurlijk
11 JULI
Federale leegheid en Vlaamse stilstand deze week: 4 blz. extra
Valt er straks op 11 juli veel te vieren? De feestbons van 180 euro die de regering-Jambon ter beschikking stelt voor wie in de straat een feest met de buren organiseert zal daar niet veel aan veranderen. Dat de federale formatie blijft stokken, bewijst nog maar eens de zinloosheid van het Belgische feit. Alleen is het jammer dat de Vlaamse regering dit vacuüm niet heeft ingevuld. De gesprekken tussen de voorzitters van CD&V, Open Vld en MR enerzijds en sp.a-voorzitter Conner Rousseau anderzijds hebben niet veel opgeleverd. Een paar weetjes en dat was het. Dat Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert vorige zaterdag jarig was. Dat Joachim Coens bij zijn oesters een flesje cola drinkt. En dat de socialistische mutualiteiten in Nieuwpoort een vakantiewoning, de Barkentijn genaamd, heeft. Een overblijfsel van de verzuilde samenleving toen de jongeren van elke partij apart met vakantie gingen. Het was de locatie die Rousseau had uitgekozen voor de ontmoeting, maar omdat de pers naar de kust was afgezakt verkaste men naar een discrete locatie in Oostduinkerke. Wie dacht dat hier de aanzet werd gegeven voor een zogenaamde Arizone-coalitie zonder de PS had het mis. “Mateke” Rousseau, een aanhangsel van de PS van Paul Magnette, durft niet te springen zoals men in het Wetstratees zegt? En zo zijn zo goed als alle regeringscoalities getest, zelfs de meest onmogelijke. Rousseau, de lieveling van de media, heeft zich ondertussen wel hopeloos belachelijk gemaakt. Overal luid komen verkondigen dat hij wil praten op basis van de inhoud maar van zodra er een tekst klaarligt om te bespreken, trekt hij zijn staart in. De stijging in de peilingen van minder dan 10 procent bij de verkiezingen van 2019 naar goed 12 procent zal bij een volgende bevraging snel teniet worden gedaan.
Al 13 jaar een geblokkeerd federaal niveau Terwijl sommigen zowaar dromen van de herfederalisering van bevoegdheden zoals de gezondheidszorg, mag het nu wel duidelijk zijn dat het federale niveau niet meer werkt. En dat al sinds 2007. De gemakkelijkheidsoplossing van een klassieke tripartite werd onder de regering Di Rupo (2011-2014) voor het laatst gegrepen. Daarvoor en daarna waren er enkel zeer atypische coalities. Even was er hoop bij de klassieke partijen dat de groenen zich zouden
aansluiten bij het consortium van de machtspartijen. Maar dat bleek om twee redenen zeer moeilijk. Ten eerste was en blijft de sociaaleconomische kloof tussen Groen/Ecolo en de liberalen te groot. Ten tweede, en dat is misschien wel de belangrijkste reden, hebben de groene partijen zich laten beïnvloeden door de radicaal-linkse agitprop van Black Lives Matter en de softterroristische antifa’s. En zo zit het federaal al 13 jaar vast. De federale leegheid is ondertussen totaal. De huidige crisis leidt niet tot straatprotesten of onlusten, maar toont net als tijdens zware schokken als de Koningskwestie, de Eenheidswet of Leuven Vlaams de totale zinloosheid van België aan.
Lamme Goedzak Jan Jambon Het verschil met 70, 60 of 50 jaar geleden is er dat toen geen Vlaams beleidsniveau die naam waardig bestond. Dat is nu anders. Belgicisten hebben lange tijd gevreesd dat een sterke Vlaamse regering de federale stilstand zal gebruiken om dat niveau te overvleugelen. Door bijvoorbeeld federale bevoegdheden naar zich toe te trekken om de stilstand te counteren. Zeker wanneer er een Vlaams-nationalist de Vlaamse regering leidt. Maar op dat vlak ontgoochelt Jan Jambon (N-VA). Zeker gezien zijn palmares in de Vlaamse Volksbeweging. Was het Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken die het zei? Dat Jambon er tijdens de persconferenties van de Nationale Veiligheidsraad als een Lamme Goedzak bijzat naast federaal premier Sophie Wilmès (MR). Het federale vacuüm en geknoei kon door een slagvaardige Vlaamse regering die sterk communiceert worden opgevuld. Men heeft dit nagelaten. Akkoord, de Vlaamse regering heeft een hele reeks maatregelen genomen om het KMO-weefsel te redden van de ondergang. De Vlaamse regering heeft daarvoor ook diepe zakken, ook al zal het Vlaamse begrotingstekort straks een historische put hebben van 6 miljard euro. Alleen is het zo dat de Vlaamse regering ook kiest voor
een sinterklaaspolitiek die weinig efficiënt en verantwoord is. Waarom toch extra geld voor de Vlaamse cultuursector die spuwt op alles wat Vlaams is? En de cheques van 180 euro voor wie op 11 juli een feest in eigen tuin of straat organiseert zijn ook niet nodig. In plaats van die cadeaus uit te delen, had men beter energie gestoken in het onder druk zetten van het federale niveau tijdens de vergaderingen van de Nationale Veiligheidsraad. Bijvoorbeeld door te dreigen bepaalde federale bevoegdheden over te nemen indien de regering-Wilmès zou blijven knoeien. Dat gebeurde niet. Ook een Vlaams-nationalist als Ben Weyts moest in de discussie rond de heropening van de scholen constant fietsen en achterom kijken en kon amper iets beslissen zonder de Franstalige onderwijsministers.
De anti-Vlaamse stoorzender Open Vld Het tekent de koudwatervrees van de N-VA-excellenties. Al is er nog een andere reden voor de Vlaamse stilstand. Coalitiepartner Open Vld wil gewoon niet weten van een sterkere Vlaamse profilering. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers loopt hier voorop. Het is een publiek geheim dat de Vlaamse liberalen niet gelukkig zijn met een regeerakkoord waarin sprake is van een Vlaamse canon en waar het versterken van de Vlaamse identiteit voorop staat. Somers speelt hier de mol op een subtiele manier. Binnen het Agentschap Integratie en Inburgering trekt hij de macht naar zich toe en plaatst er eigen pionnen. Zijn kabinet wordt steeds meer bemand door figuren die geen uitstaan hebben met de centrumrechtse economische koers van de Open Vld. Maar hij wil het links-liberale multiculturele credo huldigen. Medewerkers ook die op sociale media openlijk kritiek hebben op de regeringsdeelname met de N-VA. Hoe kan men in deze omstandigheden in vertrouwen een beleid voeren gericht op het welzijn van de Vlamingen?
2
Actueel
9 JULI 2020
Hier liggen hun lijken als… Tom Van Grieken heeft het mooi verwoord tijdens zijn interview op VTM, vorige zondag. Ik citeer: “Na de dioxinecrisis, waarbij er tienduizenden kiekens stierven, werd er een parlementaire onderzoekscommissie opgericht. Nu er in België bijna tienduizend mensen gestorven zijn aan Covid-19, nu wordt er geen onderzoekscommissie opgericht.” Hij had er nog kunnen aan toevoegen dat er ten tijde van de dioxinecrisis twee ministers onslag moesten nemen: Karel Pinxten, minister van Landbouw, en Marcel Colla, minister van Volksgezondheid. Toen vorige week een film werd getoond in het Vlaams parlement met hallucinante getuigenissen over de dramatische toestanden in onze rusthuizen, blonk minister Wouter Beke uit door zijn afwezigheid. Er volgde enkel een korte schriftelijke reactie. Beke zelf was niet bereikbaar voor interviews en ook een bezoekje aan de tv-studio’s was nu ineens niet aan de orde. Het zegt veel, niet enkel over de man in kwestie, maar vooral over zijn verantwoordelijkheid in het dossier. En hij weet het maar al te goed! Wist u dat tijdens de eerste drie weken van de crisis het aantal doden in de rusthuizen niet werd gemeld bij de centrale - federale - overheid? U kent het spreekwoord van die struisvogel die zijn kop in het zand steekt… Weet u trouwens hoeveel coronadoden het Groothertogdom Luxembourg telt? Iedereen vergelijkt immers graag met Nederland, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië, maar hoe zit het bij onze kleine zuiderbuur? Wel, daar telt men tot hiertoe zo’n 110 overlijdens, op een bevolking van 612.000 inwoners. In verhouding met de Belgische bevolking komen we dan op een 2.500 overlijdens, viermaal minder dan het officiële cijfer in België. Het groothertogdom heeft zelfs geen universitair ziekenhuis (en de bijhorende elkaar beconcurrerende professoren). Alle Luxemburgers ontvingen half april elk vijf chirurgische mondmaskers van de overheid. Hallo Wouter! Hallo Maggie! De rust- en woonzorgcentra vallen onder de bevoegdheid van de Vlaamse regering. Opnieuw werd aangetoond dat Vlaanderen het daarom niet beter doet dan het oude België. Soms heb ik de indruk dat bepaalde Vlaamse ministers er alles aan doen om zo slecht mogelijk te presteren, om te bewijzen dat het federale niveau toch beter is. Niet verwonderlijk dat er nu unionistische stemmen opgaan om bepaalde bevoegdheden opnieuw naar het oude federale niveau te brengen. Dat is een tendens die we absoluut niet willen. Daarom dat we in dit nummer extra aandacht besteden aan de splitsing van de sociale zekerheid, met medewerking van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds. Als kind ging Wouter Beke naar de jaarlijkse IJzerbedevaart. “Hier liggen hun lijken…” Jaren later is dat blijkbaar het enige wat Wouter onthouden heeft van zijn jaarlijkse uitstap naar Diksmuide… Ik wens ondanks alles al onze lezers een prachtige Vlaams-nationale feestdag en een spoedige “dipenda”. Ooit zullen we oogsten!
KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR
Verouderend doelpubliek bekommernis voor 11.11.11 De vzw 11.11.11 heeft de jaarrekening over het boekjaar 2019 onlangs bij de balanscentrale van de Nationale Bank van België (NBB) neergelegd. Zoals steeds bevat het verslag interessante informatie over de werking van de organisatie. Het boekjaar 2019 sloot af met een positief resultaat van 27.518 euro. De liquide middelen (cash en tegoeden bij de bank) zijn toegenomen als gevolg van reeds ontvangen subsidies die nog niet besteed werden. De ontvangsten bedroegen vorig jaar in totaal 14.515.992 euro tegen 15.682.828 euro het voorgaande jaar, hetzij een daling van 7,4 procent. De inkomsten uit fondsenwerving zijn gedaald met 3 procent en de subsidies zijn gedaald met 9 procent. De uitgaven van de vzw zijn eveneens gedaald met 8,2 procent.
Subsidies De organisatie krijgt subsidies van diverse niveaus (staat, provincie, gemeente, enz.) ten belope van respectievelijk 540.449 euro, 7.246.677 euro, 150.000 euro, 246.577 euro, 98.123 euro, 531.172 euro en 18.447 euro. De ruim 7,2 miljoen euro komt van de federale overheid (DGOS, zie verder).
Risico’s Op basis van de huidige parameters, gemeten door het bestuursorgaan, wordt de vereniging geconfronteerd met diverse risico’s. De inkomsten van de vereniging zijn in grote mate afkomstig van diverse overheden, zodat de vereniging van deze subsidies afhankelijk is. Wijzigingen in deze subsidies, zowel inzake toekenning (zoals bijvoorbeeld besparingsmaatregelen) als inzake uitbetaling, kunnen volgens de vzw een directe impact hebben
op de werking van de vereniging. Binnen het totale subsidiepakket is er bovendien een concentratierisico op één subsidiërende overheid, met name Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS). Dat is de federale overheid met Alexander De Croo als bevoegd minister. De budgetten die door overheden vrijgemaakt worden voor ontwikkelingssamenwerking kennen overigens een eerder dalende tendens. Verder bekomt de vereniging inkomsten uit het voeren van campagne en het bekomen van giften. De vzw stelt vast dat er over de jongste jaren eveneens een dalende tendens is in deze inkomstenbronnen. De vzw: “Naast een veroudering van het traditionele doelpubliek wordt men meer en meer geconfronteerd met andere ‘concurrerende’ initiatieven van ‘andere goede doelen’ die maken dat de fondsenwerving moeilijker wordt.” De beweging bestaande uit de lokale comités vormt volgens 11.11.11 mee ‘het kloppend hart van de vereniging’. Ervoor zorgen dat deze comités niet “slapend” worden en een gezonde mix van ge-
neraties tot stand komt, vormt voor de vereniging ‘een voortdurende bekommernis’.
Coronacrisis De impact van de coronacrisis heeft volgens de vzw tot een aangepaste werkwijze van de Noordwerking geleid en heeft een vertragend effect op de uitvoering van sommige projecten in de Zuidwerking. De vereniging heeft drie bijkantoren. Zij bevinden zich in Peru (Andes), de Filipijnen en Congo (Regio Grote Meren). “De werking in de Regio Grote Meren dient operationeel te worden gereorganiseerd na de sluiting van het bijkantoor in Burundi. De beslissing tot sluiting was reeds in 2019 genomen en de reorganisatie zal verder uitgevoerd worden in de loop van 2020.”
Besluit 11.11.11 heeft tijdens het afgesloten boekjaar geen gebruik gemaakt van financiële instrumenten ter indekking van risico’s van welke aard ook. “Wel heeft de vereniging een gedeelte van haar patrimonium belegd in aandelen die geboekt staan onder de geldbeleggingen van het actief van de balans.” Het zou uiteraard interessant zijn om te weten over welke aandelen het precies gaat. THIERRY DEBELS
ECONOMISCHE ZAKEN
VS en Duitsland bepalen economisch herstel De manier waarop de wereldeconomie uit de coronacrisis zal geraken, zal afhangen van de evolutie in twee landen: de VS, als nog altijd de grootste economie ter wereld, en Duitsland, de belangrijkste economie van de Europese Unie. China is momenteel van secundair belang.
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Cuperusstraat 41, 2018 Antwerpen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland
Abonnement buitenland:
3 maanden: 6 maanden: 1 jaar: Steunabo 1 jaar:
Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
32,50 euro 65,00 euro 130,00 euro 250,00 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Stichter 1945-1955: Hoofdredacteur 1955-2000: Hoofdredacteur 2000-2010: Hoofdredacteur 2010-heden: Verantw. uitgever:
Bruno de Winter Jan Nuyts Leo Custers Karl Van Camp Wart Van Schel
Zowat alle economische voorspellingen zijn het erover eens: de wereldeconomie kent door de coronapandemie de zwaarste krimp sinds de Tweede Wereldoorlog. Overal gaan de groeicijfers in het rood. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) had het wel over één uitzondering: China. Dat zou als enige land in 2020 economisch blijven groeien. Een weinig geloofwaardige voorspelling. China manipuleert haar economische cijfers meer dan ooit. Het land zal de wereldeconomie in post-coronatijden niet redden. Ook en vooral omdat het “Rijk van de Draak” in volle transitie is. Van een exporteconomie wil het evolueren naar een economie op basis van binnenlandse consumptie en gestegen koopkracht. Een andere factor die een rol speelt, is dat de Chinezen hun regionale hegemonie willen behouden. Wat betekent dat er meer aandacht moet zijn voor het versterken van het defensieapparaat dan voor het meewerken aan een mondiaal economisch herstel.
Schuldprobleem Nu de coronapandemie een hoogtepunt bereikt in groeiregio’s als India, Latijns-Amerika of in het Midden-Oosten, moet men voor de redding van de wereldeconomie niet veel van die regio’s verwachten. Veel van die landen hebben de voorbije jaren een groeimodel ontwikkeld op basis van buitenlandse kredieten, meestal in dollars. Een tragere economische groei en een verzwakking van de lokale munten ten opzichte van de dollar maakt dat
die landen met een zwaar schuldprobleem worden opgezadeld. Het IMF en de Wereldbank zullen reddingsboeien moeten gooien naar landen als Indonesië of Argentinië, die met het faillissement flirten. Op dat vlak verschilt deze economische crisis niet van andere mondiale financiële schokken. Hoe kan de wereldeconomie dan uit het dal kruipen? Twee landen zullen hier een cruciale rol in spelen. De VS als grootste economie ter wereld en Duitsland als trekker van de Europese economie, tot nader order nog altijd ’s wereld grootste handelszone. De VS staat voor de zwaarste opdracht, want de coronapandemie is er nog altijd niet uitgewoed. De pieken in besmettingen in het zuiden en vooral in staten als Texas en Californië wegen op de welvaart. Voor een deel was die nieuwe opstoot te voorspellen. Het gaat hier niet om - in de ogen van veel Europeanen domme Amerikanen die de coronaregels aan hun laars lappen. Feit is gewoon dat er in de VS geen sociaal vangnet bestaat zoals in de EU-landen en dat er voor veel mensen niets anders opzit dan na een paar weken lockdown zo snel mogelijk aan het werk te gaan. Gewoon om armoede te vermijden.
Dalende werkloosheid Wat de VS nu vooral moeten doen, is maatregelen nemen die de pandemie stoppen en tegelijk het economisch weefsel in stand houden. Dat is goed voor de groei in de VS en zal positieve effecten hebben
op belangrijke handelspartners wereldwijd. Ondanks het nog altijd sterk aanwezige coronavirus, blijft de werkloosheid in de VS dalen. Van 14,7 procent in april tot 11 procent in juni. Dat is natuurlijk nog altijd gigantisch hoog naar Amerikaanse normen. Maar het feit dat er in juni 4,8 miljoen nieuwe jobs bijkwamen, is goed nieuws. Als deze trend aanhoudt, is het VS-herstel een feit en zal dit positief afstralen op de wereldeconomie. Daarnaast moeten we Duitsland in het oog houden. Uiteraard is de grootste EU-economie zwaar geraakt door de coronapandemie. Maar de Duitse krimp zou met 6 procent lager zijn dan in andere EU-landen zoals België, waar gesproken wordt over een recessie van 10 procent. Volgend jaar zou de Duitse economie opnieuw groeien met 5 procent. Zo’n herstel zou de andere EU-landen meetrekken in een opwaartse beweging. Duitsland kan de coronacrisis beter de baas omdat de oosterburen over voldoende economische buffers beschikken. In de pre-coronaperiode boekte het land een begrotingsoverschot. Nu kan het de economie stimuleren met steunmaatregelen, investeringen én belastingverlagingen. Dat doet gezinnen consumeren en bedrijven investeren. Economische overloopeffecten van een Duitse herneming zouden ook voor Vlaanderen als belangrijke handelspartner zeer goed nieuws zijn. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Actueel
9 JULI 2020
3
Hoe gaat Congo ons vergoeden voor de dekolonisatie? Koning Filip heeft zijn persoonlijke spijt betuigd over het Belgische koloniale beleid in Congo, maar heeft niet letterlijk de excuses van België aangeboden. Daarvoor is het wachten op een onderzoekscommissie over het koloniaal verleden, die in de Kamer zal worden opgericht. De hamvraag voor deze commissie zal worden: wat met de steeds luider klinkende eis voor ‘herstelbetalingen’ aan Congo? Ik meen dat die commissie zich ook best eens de vraag mag stellen welke vergoeding Congo aan ons moet betalen. De beste boeken zijn degene die je kijk op de wereld veranderen. Voor mij was “The Triumph of the West” van JM Roberts, dat ik als student uit de koopjesbak van De Slegte viste, zo een boek. De Britse historicus legt daarin uit hoe waarden en ideeën die vandaag als universeel en vanzelfsprekend worden ervaren, eigenlijk specifieke producten van de westerse beschaving zijn, vaak van recente oorsprong.
Guldensporenslag Een van die ideeën is het nationalisme, het idee dat volkeren recht hebben op een eigen staat, dat Roberts “het politieke meesteridee” van de jongste twee eeuwen noemt. We mogen nationalisme, als politiek idee, niet verwarren met gevoelens van etnische, culturele identiteit die uiteraard al veel ouder zijn. In het boek “De Guldensporenslag, het verhaal van een onmogelijke gebeurtenis” toont Karim Van Overmeire bijvoorbeeld overtuigend aan dat er reeds een gevoel van gemeenschap tussen de Vlamingen bestond en dat dit een rol speelde in de opstand tegen Frankrijk. Maar de opstand was niet uitgelokt door politiek-nationalistische ideeën of gericht op het tot stand brengen van een Vlaamse staat. Later was ook de periode van feitelijke onafhankelijkheid onder Jacob Van Artevelde niet het resultaat van een streven naar een Vlaamse staat: de Vlamingen ontkenden niet dat ze deel uitmaakten van het Franse rijk en erkenden gewoon een andere heerser, Edward III van Engeland, als vorst van Frankrijk en dus ook Vlaanderen. Joden hebben altijd een gevoel van gedeelde identiteit gehad, maar het zionisme, het idee dat dit volk op zoek moest gaan naar een eigen staat, onstond pas in de 19de eeuw.
Nationalisme en democratie Het idee dat volkeren het recht hebben om zichzelf te besturen, onstond op het einde van de 18de eeuw en ging hand in hand met democratische opvattingen. De staat werd voorheen gedefinieerd door zijn regerende dynastie. In een democratie is het volk de basis van alle autoriteit. Het was maar een kleine stap om de identiteit van de staat voortaan te laten samenvallen met de (vermeende) identiteit van het volk. Ook de landsgrenzen konden uiteraard niet meer bepaald worden door de territoriale aanspraken van dynastieke vorsten: het nieuwe criterium, de identiteit van het volk, zorgde daarbij voor evenveel conflict als de dynastieke geschillen uit vroegere eeuwen. Het eigenlijk revolutionaire idee van het zelfbeschikkingsrecht der volkeren werd populair in de 19de eeuw en triomfeerde volledig na de Eerste Wereldoorlog, toen Europa werd opgedeeld in natiestaten onder invloed van de opvattingen van de Amerikaanse president Woodrow Wilson. Het zelfbeschikkingsrecht kwam in 1945 ook in het Handvest van de Verenigde Naties terecht. Iedereen in de Vlaamse Beweging is vertrouwd met de tegenstelling tussen staatsnationalisme en volksnationalisme, maar beide zijn eigenlijk de toepassing van hetzelfde beginsel dat een staat moet samenvallen met een volk. Ze verschillen gewoon van mening over wat het volk is en of je een volk ook kan ‘maken’. De Belgische nationalisten van de 19de eeuw waren geen multiculturalisten, maar voerden een actieve politiek om een Belgische identiteit te creëren, onder meer door het uitvinden van een gemeenschappelijke geschiedenis (via de Oude Belgen bijvoorbeeld) en het opdringen van één taal. Ze mislukten in die poging, zoals we weten. Politiek nationalisme veroverde ook de rest van de wereld. Al in de 19de eeuw
waren er in Zuid-Amerika nationalistische opstanden. Het was onvermijdelijk dat die ook de Afrikaanse kolonies zouden bereiken. De golf van dekolonisatie na de Tweede Wereldoorlog kwam niet tot stand door een plotse uitbarsting van ongenoegen van de gekoloniseerden (op de meeste plaatsen hadden ze het veel beter dan in de 19de eeuw), maar door de invloed van nationalistische ideeën bij zowel kolonisators als gekoloniseerden. Geen van beiden vond een koloniale verhouding eigenlijk nog moreel verdedigbaar. Toen de VN in 1960 een resolutie aannamen voor de onafhankelijkheid van alle kolonies, waren er geen tegenstemmen.
Westerse ideëen versus het Westen De leiders van het antikoloniaal verzet waren geen plaatselijke stamhoofden of religieuze leiders, maar intellectuelen die in het Westen hadden gestudeerd en hun ideeën hadden opgedaan. Neto (Angola) studeerde in Lissabon en Coimbra, Gandhi (Indië) in Londen, Nyerere (Tanzania) in Edinburgh, Kenyatta (Kenia) in Londen en Moskou, Nkrumah (Ghana) in Pennsylvania. Ho Chi Minh (Vietnam) studeerde niet in Parijs, maar ontwikkelde er wel zijn politieke opvattingen en was een voorbeeld van de communistische toeëigening van heel wat nationale bevrijdingsbewegingen na de Tweede Wereldoorlog. Doorheen heel de geschiedenis hebben staten hun buren bezet, veroverd, gekoloniseerd. Dat gegeven is wel degelijk universeel. Morele vragen werden daar niet bij gesteld. De enige beschaving die ooit vrijwillig dekoloniseerde (lokale opstanden versnelden enkel een proces dat onvermijdelijk was geworden door de gewijzigde politieke opvattingen in het Westen) is de blanke, westerse beschaving. Het is met imperialisme niet anders dan met slavernij of racisme: de blanke, westerse mens heeft die fenomenen niet uitgevonden, maar is die wel als eerste als moreel verwerpelijk gaan beschouwen. Dat precies de westerse beschaving vandaag wordt kwalijk genomen dat het deze intellectuele ontwikkelingen niet eerder heeft doorgemaakt en in de praktijk omgezet, is in essentie absurd: hoe konden we principes toepassen die de wereld niet kende? Dat precies deze beschaving wordt beschouwd als de bron van alle kwaad in de wereld en knieval na knieval moet doen voor zijn verleden, is een onrechtvaardigheid van historische proporties.
Welke vergoeding krijgen we? Degenen die vandaag pleiten voor herstelbetalingen van België aan Congo, gebaseerd op het vermeend onrecht van kolonisering, zijn, waarschijnlijk zonder dat te willen weten, doordrongen van zeer westerse ideeën. Is het teveel gevraagd dat ze dat eens zouden bekennen? Mogen we er hen aan herinneren dat vrijwillige dekolonisatie meer dan uitzonderlijk is in de geschiedenis der mensheid? Mogen we eraan toevoegen, zoals betoogd in de artikels van Paul Bäumer in dit en vorig nummer van dit blad, dat Congo werd achtergelaten met een stevige infrastructuur, die de nieuwe heersers hebben laten verkommeren? Kunnen we het misschien ook eens hebben over decennia aan ontwikkelingshulp, alweer een uniek westerse bezigheid? Heeft Congo die middelen gebruikt voor de doelen waarvoor we ze schonken en mogen we een terugbetaling verwachten voor misbruikte fondsen? De titel van dit stuk is uiteraard provocatief bedoeld. Maar op de keper beschouwd is die eis niet absurder dan de roep om herstelbetalingen in de andere richting. JURGEN CEDER COLUMNIST
Joachim in zijn ideologische bubbel BRIEFJE AAN DE VIRO- EN EPIDEMIOLOGEN
Roepend in de woestijn Dames en heren adviseurs, De zomervakantie is ingegaan en de volmachtenregering is aan het einde van haar Latijn gekomen. Dat er ondertussen nog geen nieuwe regering is, daar haalt iedereen de schouders voor op. Het is vakantie en men wil weg na de beklemmende situatie van de voorbije maanden. Door een bijzondere inspanning van tal van mensen - in de eerste plaats die in de zorg - is de wereldomvattende coronacrisis hier te lande vrij behoorlijk onder controle geraakt en lijkt het wel of alle gevaar geweken is. Niets is minder waar, zo blijkt, want op een aantal plaatsen in Europa - maar ook daarbuiten - gaat men weer in lockdown en worden een aantal regels weer fors aangescherpt. Het virus is dus nog niet weg en dat zal wellicht wel duren tot er een afdoend vaccin op de markt komt. Ik lees en hoor in de media dat jullie zich eigenlijk wel ernstige zorgen beginnen te maken, vooral omdat sommige versoepelingen niet met jullie zijn afgetoetst, waardoor heel veel mensen het allemaal niet meer zo erg nauw nemen met de sociale afstand, mondmaskervoorschriften en ontsmettingsregels. De dans- en andere party’s lokken weer veel volk, de huwelijksfeesten met dansgelegenheid gaan weer gewoon door, vliegtuigreizen naar het verre buitenland worden weer geboekt, manifestaties allerhande worden weer georganiseerd alsof het kwaad compleet geweken is. Quod non, want jullie reacties hierop zijn meer dan afkeurend met de wenkbrauwen fronsen. Jullie steken wanhopig de armen in de lucht. Uit jullie reacties leid ik af dat jullie erg bezorgd zijn voor wat er ons na de grote vakantieuittocht en de terugkeer nadien mogelijk staat te wachten. Van Erika Vlieghe over Steven van Gucht tot Pierre Van Damme en nog andere collega’s klinkt unisono de vrees dat mensen zich op een hellend vlak begeven en dat telkens weer nieuwe grenzen worden opgezocht om die nadien weer te verleggen en te overtreden. En dat baart jullie terecht zorgen. Ik heb overigens ook meer dan het gevoel dat jullie machteloos lijken te staan omdat ‘de politiek’ de boel niet meer aankan en het houdt bij quasi vrijblijvende adviezen, waarbij volgens minister van Volksgezondheid De Block de mensen maar zelf moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Bovendien richten zij zich vooral op de economie die weer moet aangezwengeld worden. Dat is zeer begrijpelijk, maar men zou toch moeten weten dat een nieuwe uitbraak en een nieuwe lockdown pas helemaal versmachtend zouden zijn en dat daar geen geld voor ondersteunende maatregelen meer voor voorhanden is. Maar het is typerend voor de Belgische poli-
tieke klasse: ze denkt alleen op korte termijn en gelet op de politieke impasse en de onzekerheid van politieke carrières redeneren er heel wat met “après nous le déluge”. Natuurlijk is het hek dán pas echt van de dam. De grote omslag in negatieve zin begon zonder meer toen een massa mensen in Brussel ‘het recht op betogen en het publiek uiten van een mening’ belangrijker ging achten dan de veiligheidsvoorschriften, met een reeks progressieve en heel linkse politici à la Hannelore Goeman (sp.a) en Jos D’Haese (PVDA) - om er maar twee te noemen - op kop. Veel mensen gingen daarna redeneren in de zin van ‘als dat ongestraft mag, dan mogen wij ook wel ons ding doen’. Velen namen de oude draad weer op. Alleen waar het echt moet, worden nog mondmaskers gedragen en handen ontsmet. De politiek heeft het dus niet meer in de hand en de ordediensten weten ook niet meer waar er nog kan of mag opgetreden worden. Hier en daar krijgt nog wel een kleine garnaal een GAS-boete gepresenteerd, maar waar het politiek wat moeilijker wordt, laat men maar betijen en verdwijnen politici als minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem zelfs een tijdje van de radar. De situatie is er niet helderder op geworden. Ook de bubbel-constructies die de nationale veiligheidsraad verzon, zijn voor de meeste mensen nooit echt duidelijk geworden. Leg maar eens uit dat je op een trouwfeest enkel mag dansen met mensen uit je eigen bubbel en voor de rest mooi op afstand van elkaar moet blijven zitten. En zo zijn er nog tal van voorbeelden te vinden waarbij elke logica zoek is. Er worden zelfs burgemeesters teruggefloten die het verplicht dragen van een mondmasker in warenhuizen opleggen… Ik durf dan ook hopen, waarde wetenschappers, dat jullie ook de komende weken waakzaam zullen blijven en de politici zullen blijven bestoken met inzichten, statistische resultaten en dwingende aanbevelingen. Het is de enige manier om de povere politieke klasse in dit land bij de les te houden. Want als jullie zwijgen, dan zijn ze zelfs nog in staat om wat er ooit nog fout kan lopen in jullie schoenen te schuiven en hun handen te wassen in onschuld. En als jullie waarheden ongemakkelijk zijn, dan zij het maar zo. Het kan een geruststelling zijn dat de burgers uiteindelijk meer vertrouwen in jullie zullen hebben dan in het zootje ongeregeld dat de Wetstraat bevolkt en dat niet verder kijkt dan de eigen neus.
4 Actueel Institutioneel
racisme
9 JULI 2020
Conner Rousseau stuurde zijn kat…
in België
In Nederland gaan steeds meer stemmen op om ‘de verderfelijke invloed van kinderprogramma’s’ na te gaan. Zo worden steeds meer vragen gesteld over ‘de verheerlijking van een criminele beroepsgroep’ in het kinderprogramma ‘Piet Piraat’. “Zij wekken de indruk dat berovingen een leuke bezigheid zijn.” Erger wordt het wanneer welvoeglijk Nederland terugkijkt naar Pipi Langkous. Jarenlang stond het meisje met de rode vlechten symbool voor de vrijgevochten vrouw die het blanke mannenbastion met haar dolle fratsen en haar bovennatuurlijke kracht een ferme neus zette.
‘Een verderfelijk rolmodel’ Inmiddels is het 75 jaar geleden dat het eerste boek over Pipi Langkous van Astrid Lindgren verscheen. Jarenlang was ze het icoon van de hippiegeneratie. Het meisje met de schrille stem trok zich niets aan van de heersende normen. Haar anarchistisch bestaan was een oorlogsverklaring aan het voorname leven van het hardwerkende burgermannetje. Pipi Langkous was de dochter van een rovershoofdman. Astrid Lindgren typeerde hem als ‘negerkoning’ omdat hij heerste over ‘Taka-Tukaland’, maar intussen werd deze ‘überkoloniale’ term geschrapt. Ook de scène waar de rebelse roodharige een Chinees nadoet door haar ogen in spleetjes te trekken en wat ‘nepmandarijn’ te brabbelen, werd gecensureerd. De dochter van de rovershoofdman kon een zorgeloos leventje leiden dankzij een kist met goudstukken die papa bij elkaar had geroofd. In Nederland wordt Pipi weggezet als ‘een verderfelijk rolmodel’. Maar terwijl Nederland zich kapot schaamt voor zoveel ‘racisme’, gaat men in België veel selectiever om met het ‘foute’ verleden. Over het institutioneel racisme van de Belgicistische structuren hoor je geen woord. De beeldenstorm gaat voorbij aan notoire Vlamingenhaters zoals Roger Nols (FDF en PRL), wiens buste nog altijd in het Schaarbeekse stadhuis prijkt. Ooit reed Nols op een kameel naar het stadhuis om aan te tonen wat de gevolgen zouden zijn van het stemrecht voor vreemdelingen. De gewezen Luikse hotelkok overtrad de taalwetgeving door voor de Franstaligen, de Vlamingen en de buitenlanders aparte lokketen in het gemeentehuis te openen om zo de verplichte tweetaligheid van het gemeentepersoneel te omzeilen.
Institutioneel racist Roger Nols In de jaren tachtig van de vorige eeuw weigerde de notoire racist en Vlamingenhater vreemdelingen in Schaarbeek in te schrijven, wat later werd vastgelegd in de Wet-Gol. Waar de PS in Brussel niet graag wordt aan herinnerd, is dat vijf Franstalige socialistische burgemeesters van de Wet-Gol gebruik maakten om bepaalde categorieën van vreemdelingen tijdelijk niet in te schrijven. De huidige verontwaardiging van de PS ten aanzien van de N-VA en het Vlaams Belang laat maar een wrange nasmaak na als je bedenkt dat onder Nols heel wat socialisten met de Schaarbeekse burgemeester meeheulden. In 1984 nodigde Nols Jean-Marie Le Pen uit in zaal Neptunium te Schaarbeek. Terwijl Pipi Langkous als racistisch wordt afgeserveerd, blijft Roger Nols in Franstalige middens respect genieten. Zijn vreemdelingenhaat was er voor velen te veel aan, maar over zijn Vlamingenhaat maakt men zich in Franstalige middens niet al te druk... Dat de misplaatse fratsen van Roger Nols geen geïsoleerde incidenten
waren, getuigt Bert Anciaux op zijn persoonlijke blog. “Al mijn hele leven draag ik de nare ervaringen mee waarin ik in mijn tienerjaren te kakken werd gezet door het Francofone stadsbestuur, louter omdat ik Vlaming ben.” Het woonzorgcentrum De Overbron - waar Anciaux nu directeur van is - moest tien jaar wachten op een bouwvergunning van de stad. “Al die tijd waren er betogingen en petities vanuit het FDF tegen de ‘apartheidspolitiek’ van dat Vlaamse rusthuis. De duizend ééntalig Franstalige rusthuizen in Brussel waren wél de vanzelfsprekendheid zelve natuurlijk.” De sp.a-senator kan een woordje meespreken over Franstalig, institutioneel racisme en discriminatie tegenover de Vlamingen.
Respect voor het Nederlands… nihil Wat Guy Vanhengel (Open Vld) ook beweert, het respect voor de Nederlandstaligen in Brussel is er niet op verbeterd. Dat bevestigt het jaarverslag van de Brusselse vicegouverneur over de naleving van de taalwetgeving bij de Brusselse Gemeenten en OCMW’s. De tendens is duidelijk: jaarlijks gaat het respect voor de taalwetgeving erop achteruit. Bijna 60 procent van de beslissingen bij de gemeenten en OCMW ‘s zijn niet conform de taalwetgeving. In de gemeenten voldeed slechts 15,4 procent en in de OCMW’s 4,7 procent van de contractuele aanwervingen aan de bestuurstaalwet. Ondanks de tijdelijke schorsing van de niet-tweetalige ambtenaren door de vicegouverneur, heeft de Brusselse Hoofdstedelijke Regering geen enkele onwettige benoeming vernietigd. Les Flamands de services - Elke Van den Brandt (Groen), Sven Gatz (Open Vld) en Pascal Smet (One. brussels) - kijken de andere richting uit. Structureel racisme tegen allochtonen wordt als een probleem ervaren, maar het bewaken van de taalevenwichten is al decennia geen onderwerp meer. Bert Anciaux pleit intussen voor het invoeren van het Arabisch aan de Brusselse lokketen, maar over het naleven van de taalwetgeving rept zijn partij, de sp.a, met geen woord. Vorige week werd “Ter gelegenheid van het 60ste verjaardag van de Onafhankelijkheid van de Democratische Republiek van Congo” (sic) door premier Sophie Wilmès (MR) aan de inkomhal van het gemeentehuis van Elsene een gedenkplaat ingehuldigd. De Elsense burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo) wil met dit initiatief de culturele rijkdom van zijn gemeente omarmen, maar dat in de Nederlandse tekst op de gedenkplaat vier taalfouten staan, was de volledige Franstalige ambtenarij ontgaan. Blijkbaar behoort het Nederlands niet tot de multiculturele rijkdom van de gemeente. ‘Taka-Tukaland’ en Schaarbeek hadden meer gemeen dan op het eerste gezicht lijkt. Beiden werden bestuurd door een potentaat die lak had aan de grondrechten van een belangrijk deel van de bevolking. Alleen leidden de strapatsen van Pipi Langkous tot grote internationale verontwaardiging, terwijl het institutioneel racisme in België tegenover de Vlamingen met de mantel der liefde wordt toegedekt.
JULIEN BORREMANS
UIT DE WETSTRAAT Leuk sfeertje We zijn ervan overtuigd dat wij lang niet de enigen zijn die het zo aanvoelen, maar in de Wetstraat hangt een sfeertje dat we zelfs in de record-formatietijd van Di Rupo niet konden opsnuiven. Iedereen kijkt naar de andere partijen met wantrouwende blikken, zelfs informele gesprekken over partijgrenzen heen missen echte hartelijkheid, men ligt op de loer om andere visies en inzichten te bekampen, alles loopt stroef, Vlamingen en Franstaligen staan verder dan ooit van elkaar, de hoop op een federale regering is volledig verzwonden, de angst voor de kiezer is nog nooit zo groot geweest, het tot elkaar veroordeeld zijn van de traditionele partijen hangt als een molensteen om hun nek. Over niets wordt nog een deftig vergelijk gevonden en toevallige en zelfs onwaarschijnlijke meerderheden duwen nieuwe wetten of aanpassingen van bestaande erdoor. Gebroken beloften steken stokken in de wielen van hen die met de dood in het hart nog een laatste poging ondernemen om de levenskansen van het zieltogende België met een therapeutische hardnekkigheid nog even te rekken.
Losvliegend atoom Van dat laatste kregen we vorige week een sterk staaltje te zien, toen bleek dat de versoepeling van de abortuswetgeving ter stemming lag in de Kamer. Er was tussen de regeringsonderhandelaars - niet door de koning aangesteld, maar die zichzelf ‘de drie koningen’ laten noemen - afgesproken dat de erg gevoelige wijziging zou uitgesteld worden tot na de zomer, als er mogelijk deftige regeringsplannen op tafel zouden liggen. Maar losvliegend atoom Georges-Louis Bouchez van de MR heeft de gewoonte zijn zin te doen en het niet erg nauw te nemen met afspraken. Hij liet dan ook weten dat hij zijn parlementsleden vrij zou laten stemmen en dat aan het einde van een parlementair proces simpelweg altijd een stemming volgt. Joachim Coens (CD&V) was razend en dreigde meteen de onderhandelingen te verlaten. Onmiddellijk was de crisissfeer in de Wetstraat voelbaar, want het vertrouwen tussen beide heren was volledig zoek. De ethisch-conservatieve Coens meende het en algauw werd een manoeuvre uitgewerkt om de stemming alsnog uit te stellen en de rust min of meer te doen weerkeren. Maar voor hoelang?
Vlaamse meerderheid Dat manoeuvre bestond erin om voor een reeks ingediende nieuwe amendementen eerst het advies van de Raad van State te vragen, wat enige tijd in beslag kan nemen. Maar daarvoor zijn 50 Kamerleden nodig, of een derde van het totale aantal. Servais Verherstraeten, de CD&V-fractievoorzitter, stelde aan Kamervoorzitter Dewael dan ook formeel de vraag. Uiteindelijk bleken 55 Kamerleden zijn voorstel te steunen: cdH, N-VA en VB. Al de andere partijen zijn voorstander van de wetswijziging en hadden het liefst de stemming laten doorgaan. Niet dus. De kans is nu groot dat de behandeling voor na het reces zal zijn. Maar wie goed keek, zag dat het samenstemmen van CD&V, N-VA en VB goed is voor een ruime meerderheid op het… Vlaamse niveau. Of anders gezegd: een Vlaamse meerderheid is niet te vinden voor een versoepeling van de abortuswetgeving. Zo
worden op het federale niveau soms wel eens dingen duidelijk die op een ander niveau verder kunnen doorspelen en hun impact op de verhoudingen kunnen hebben.
Vanop afstand Door het feit dat de stemmingen in de Kamer digitaal verlopen, gebeuren er soms rare dingen. De fractievoorzitters zitten in het halfrond, eventueel nog vergezeld van een of twee fractiegenoten. Al de andere Kamerleden worden geacht vanop een afstand te stemmen en zich hier of daar te bevinden waar ze via een PC, een laptop, een tablet of zelfs een ‘smartphone’ kunnen stemmen. Enkele parlementsleden volgen plichtsbewust alles vanuit hun parlementair kantoor. Anderen bevinden zich thuis of in een partijkantoor. En naar verluidt zijn er zelfs die vanop een leuk terrasje in de stad met hun mobiele telefoon en tot groot jolijt van hun gezelschap ‘hun job’ doen. En nog anderen blijven gewoon afwezig en letten er enkel op dat ze hun stemmingsquorum (het aantal stemmingen dat men moet ‘meedoen’) halen om zeker geen weddeverlies te lijden… Maar voor de rest is het echt een hondenstiel, hoor…
Achterhoedespelers Vorige week ging de bijzondere commissie van start die het beleid rond de coronacrisis in kaart moet brengen en tot enige conclusies moet komen. Omdat het geen echte onderzoekscommissie is, hebben de partijen er niet hun strafste kanonnen in gezet. Alleen bij VB en Groen worden de ervaren fractievoorzitters afgevaardigd. Voor de rest zijn het hoofdzakelijk achterhoedespelers, in modern Nederlands ook wel ‘backbenchers’ genoemd. De nobele onbekende en onervaren Robby De Caluwé van Open Vld zal de commissie voorzitten.Waar is de tijd van de grote échte onderzoekscommissies, toen de partijen hun meest gevreesde klasbakken inzetten?! Maar ja, hoe kan het ook anders als men ervan uitgaat dat men de vis wil verdrinken…
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 7F ANKERSTRAAT HASSELT 3500 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272 011 223 253 MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
Actueel
9 JULI 2020
5
Athra Kado, christelijke Assyriër in Alqosh (Irak)
“Steun ons, zodat we onszelf kunnen beschermen!” Zelfs naar de normen van het Nabije Oosten is Alqosh een heel oude stad. Ze werd gesticht in 1500 voor Christus, in het noorden van wat nu Irak is, op 45 kilometer van de oude stad Nineve. Toen was het een cultusplaats waar Assyrische goden werden vereerd. Dat zijn zeer, zeer oude adelbrieven. Zelfs Rome werd pas in 753 voor Christus gesticht. In 640 na Christus werd Alqosh een centrum van het oosterse christendom. In de oude synagoge bevindt zich de graftombe van de Bijbelse profeet Nahum, die ooit de val van de Assyrische hoofdstad Nineve voorspelde. Wij hadden daarover een telefonisch gesprek met Athra Kado, voormalig woordvoerder van de “Nineveh Plain Protection Units” (NPU), een Assyrisch-christelijke gewapende macht die de christenen in de Nineve-vlakte in Irak tracht te beschermen tegen IS en andere radicale en racistische groeperingen. De huidige toestand van Alqosh omschrijft Kado als volgt: “IS is niet tot hier geraakt, maar kerken, huizen en antieke monumenten, zoals het graf van Nahum, zouden dringend hersteld en gerestaureerd moeten worden. In de bredere regio, waar IS wel heeft toegeslagen, is eveneens nog veel dat heropgebouwd moet worden. De hulp daarvoor zou best rechtstreeks naar hier gestuurd worden, niet via Irak of de Koerdische besturen. Het zou ideaal zijn als er hier ter plaatse een fabriek zou komen om cement te produceren, zodat bij de heropbouw of renovatie gebruik gemaakt kan worden van de juiste materialen. Zo kunnen we de oude huizen en de erfenis van Alqosh in ere houden. Bovendien zou zo’n fabriek zorgen voor werk.”
afgemaakt zullen worden. Nvdr.) Steun voor de Koerden helpt ons niet vooruit en geraakt slechts heel beperkt tot bij ons. Ze gebruiken die steun zelfs om hun milities te versterken en de druk op ons en de Jezidi’s zo nog verder te verhogen. Iedere vorm van steun zou rechtstreeks naar ons moeten komen. Hoe ziet de toekomst van de christenen in Alqosh er uit? Als het zo voortgaat, zijn hier in de toekomst geen christenen meer. Het conflict dat de Koerdische Autonome Regio veroorzaakte en nog altijd veroorzaakt met de Iraakse regering, is de voornaamste reden dat IS tot bij onze dorpen in de Nineve-vlakte is kunnen geraken. En nu IS verdwenen is, worden we
“Steun voor de Koerden wordt tegen ons gebruikt” Wat zou de katholieke kerk voor jullie kunnen doen? De steun van de katholieke kerk wordt meestal misbruikt voor de politieke agenda van de Koerden, die ons hier overheersen. Sommige van onze eigen bisschoppen zeggen hier openlijk: “Welke regering we hier ook hebben, we steunen die.” (Dit is in de oosterse kerken, inclusief de verschillende orthodoxe kerken, eerder de regel dan de uitzondering. In het Midden-Oosten is dat niet noodzakelijk alleen maar kruiperigheid. Het is dikwijls ook doodsangst. Kerkleiders klampen zich vast aan de heersende macht omdat ze vrezen dat hun gelovigen anders
nog altijd bedreigd door vijandelijke machten die ons hun politieke agenda willen opleggen. Niet in het belang van onze mensen, maar alleen in het belang van hun eigen leiders. De gevaarlijkste groepen zijn de sjiitische partijen die onder bevel staan van Iran en de Koerdische racistische partijen. Die vinden dat wij allemaal Koerden moeten zijn: christelijke Koerden, Jezidi-Koerden… enzovoort. Maar wij zijn geen Koerden en ook geen Arabieren. Wij zijn een ander volk. Wij wonen hier al duizenden jaren. Lang vóór de eerste Arabieren hier kwamen. Velen van die Koerden gedragen zich absoluut racistisch tegen ons. Sommigen zijn ook nog eens soen-
“De barbaren zijn terug” Terwijl vele christelijke en joodse geestelijke leiders in de VS, Canada en Europa meezwemmen met de revolutionaire massahysterie die georkestreerd werd rond Black Lives Matter, heeft monseigneur Juan Antonio Reig Pla, de bisschop van Alcala de Henares, een verklaring afgelegd, waarin hij dapper tegen deze “opstand der horden” ingaat. De term is niet van hem, maar van Ortega y Gasset. Zijn boek met die titel dateert al van 1932, maar het is in vele opzichten profetisch. De woorden van bisschop Reig Pla zullen misschien even profetisch blijken te zijn: “Beste vrienden en broeders, wanneer men het beeld van Isabella de Katholieke uit het Capitool in Washington verwijdert, wanneer men het beeld van Fray Junipero Serra omverwerpt, dan betekent dat niet meer of niet minder dan dat de barbaren terug zijn […] Men mag deze daden niet banaliseren door te zeggen dat ze uit onwetendheid gepleegd zijn. Achter de onwetenden verschuilen zich immers de echte barbaren, die als enig doel de vernietiging van de christelijke beschaving hebben. […] Wij bevinden ons momenteel in een diepe crisis van de waarheid, een crisis van de intelligentie, die niet meer op zoek durft te gaan naar de waarheid en die aldus de vrijheid bedreigt, omdat zij uitmondt in chaos.” Hij legde ook een onverwacht verband met de lockdown en de coronacrisis. “U moet zich realiseren dat terwijl u thuis opgesloten zat, voor uw eigen welzijn - dat hopen we toch - degenen die hiervan echt geprofiteerd hebben, de grote multinationals Twitter, Facebook en Netflix zijn. […] Die hebben gouden zaken gedaan.” Verder wees hij op de dubbelzinnige houding van de politici die terecht “de dood van zoveel ouderen in woonzorgcentra veroordelen, maar die tegelijk een versoepeling van de euthanasiewet nastreven. En het zijn ook zij die de vrijheid van meningsuiting willen beknotten”. En dat laatste geldt zeker ook voor mediagiganten Twitter en Facebook. De bisschop vergat alleen Google. Een coronazijsprong misschien, maar wel het overwegen waard.
nitische fanatici. Niemand beschermt ons. Iedereen wil afnemen wat van ons is. Hoe noemt jullie organisatie zichzelf? Onze beweging, de “Assyrian Democratic Movement” of ADM, vraagt niet om een buitenlandse militaire interventie, geen “boots on the ground”. (Strijders van het ADM vochten in de jaren ’80 en ’90 samen met de Koerden tegen het regime van Saddam Hoessein, nvdr.) We moeten alleen de middelen krijgen om onszelf te verdedigen. Steun ons zodat we onszelf kunnen beschermen. We willen wel internationale politieke erkenning en bescherming en toezicht door internationale organisaties. We hebben dringend nood aan de heropbouw van infrastructuur. Alles is hier nog verwoest. Bijna iedereen is getraumatiseerd. De Koerden willen de controle over ons grondgebied, maar ze bouwen hier niets op. Zij hebben het recht niet om hier de plak te zwaaien. En de door Iran gesteunde sjiitische groepen ook niet. Wat is jullie einddoel? Een onafhankelijke christelijke staat is allicht geen realistische optie? Dat beseffen wij ook. We gaan niet proberen ons van Irak af te scheuren. We streven wel naar de oprichting van een afzonderlijk provincie voor de minderheden in Irak, de “Nineveh Plains Province”. In 2014, nog vóór de opkomst van IS, was daar binnen de Iraakse ministerraad al een principiële beslissing over genomen. Maar toen verscheen IS op het toneel. Er brak een regelrechte oorlog uit en dat besluit werd nooit uitgevoerd. In het begin kon Irak niets tegen IS beginnen. IS veroverde onze provincie en toen heroverden de Koerden het noordelijke deel van de Nineve-vlakte. Daardoor konden ze hun claim op de provincie versterken, maar wij willen helemaal niet opgeslokt worden door de Koerdische staat. Als de “Nineveh Plains Province” echt wordt opgericht, zullen christenen en Jezidi’s er in de meerderheid zijn. Er wonen heel wat Arabieren die daar door Saddam Hoessein zijn neergepoot om de demografische verhoudingen hier te veranderen en onze provincie te arabiseren. Daarnaast is er ook een kleine Arabische minderheid die hier al heel lang woont. We willen geen eigen milities. Dat woord heeft hier een verschrikkelijke bijklank gekregen. Wij willen geen eigen leger. Wij willen dat de troepen, de politiekorpsen en de afdelingen van de inlichtingendienst die onze provincie moeten verdedigen, ook daar gerekruteerd worden, uit onze eigen rangen. Overwegend christelijke politie- en legereenheden dus die ook worden ingezet om het eigen grondgebied te verdedigen, maar die deel blijven uitmaken van het Iraakse leger. Voor de politie zijn daar al precedenten van. In Baghdeda (de oorspronkelijke Assyrische naam voor het Assyrisch-christelijke Qaraqosh, nvdr.), dat sinds IS wordt gecontroleerd door de NPU en de Iraakse politie, worden veel politiemensen ter plekke gerekruteerd. Baghdeda telt al 600 mannen bij de NPU, dat een officieel onderdeel is van het Iraakse leger. In totaal zijn er al meer dan 2000 mannen geregistreerd. De NPU tracht hen via de Iraakse regering te rekruteren om alle dorpen in de Nineve-vlakte te verdedigen en de controle door onze eigen mensen in onze dorpen te verhogen. Wat kan Europa doen om jullie te helpen? Europa zou druk moeten uitoefen op de Iraakse regering om ons toe te laten zelf soldaten te rekruteren om de Nineve-vlakte te verdedigen. Daarnaast kan Europa druk uitoefenen op de Koerdische Autonome Regio om zijn troepen weg te halen uit de Nineve-vlakte. Op die manier zullen we samen met de andere minderheden onze provincie
kunnen beschermen en met eigen middelen opbouwen, zonder agenda’s van buitenaf. We willen niet onder controle staan van de Koerdische Autonome Regio of van andere groepen. Kunnen jullie binnen Irak overleven? In Irak zijn de wetten beter dan de politieke heersers. Een deel van die wetten dateert nog uit 1970, vóór Saddam Hoessein aan de macht kwam. Een ander deel werd opgesteld na de val van Saddam. Ook de huidige Grondwet werd opgesteld na het einde van de Saddam-dictatuur (deels onder supervisie van de VS. Ze werd in 2005 goedgekeurd in een referendum, met een meerderheid van 79 procent. Nvdr.). Die Grondwet en die wetten zijn heel behoorlijk. Maar intussen zijn er gevaarlijke elementen aan die wetgeving toegevoegd. Daardoor heeft de islamisering een sterke impuls gekregen, de invloed van de sjiieten en van Iran is erdoor vergroot en de Koerden hebben er meer macht door gekregen. Al bij al hebben we aanvaardbare wetgeving, maar de manier waarop de politici die in beleid omzetten, is absoluut onaanvaardbaar. We zullen enkel kunnen standhouden indien we onze eigen politieke vertegenwoordigers hebben en eigen mensen in de veiligheidsdiensten en het leger, zodat wat in 2014 is gebeurd, zich niet meer zou herhalen. JAKOB KÜRÜM EN PAUL BÄUMER
Athra Kado (NPU)
6
Dwars door Vlaanderen
9 JULI 2020
100 jaar geleden bezweek Herman Van den Reeck Versta dat werkwoord niet verkeerd, beste lezers van vandaag: de jonge idealist bezweek onder een politiekogel uit de loop van een revolver. Hij was negentien jaar jong. De Guldensporenviering in Antwerpen in 1920 was verboden door de toenmalige burgemeester Jan De Vos, want een jaar eerder was er immers een indrukwekkende massa Vlamingen komen opdagen voor die viering en dat wilde men niet nog eens meemaken. In buurgemeente Borgerhout, toen nog zelfstandig, werd 11 juli dat jaar wél onder massale belangstelling gevierd, maar na afloop trokken duizenden feestvierders in stoet over de Turnhoutsebaan naar de Antwerpse Grote Markt. Officiële bronnen spraken van 30.000, maar het blad van de Frontpartij had het over 50.000 Sporenvierders. In de metropool liet burgemeester De Vos zich niet zien, maar hij liet zich wel vervangen door de franskiljonse eerste schepen Louis Straus, die de ordediensten het bevel gaf alle vlaggen in beslag te nemen. Er ontstonden zware rellen en de schepen beval de politie de Grote Markt te ontruimen. Omdat de massa van geen wijken wilde weten, werd er plots geschoten en niet in de lucht of naar de grond, zoals dat vandaag bij rellen de geplogenheid is.
Klimop Toen de politie het leeuwenvaandel van Klimop, een Vlaamse katholieke meisjesgroep, in beslag wilde nemen, kwam Herman Van den Reeck onmiddellijk tussenbeide om dat te beletten. “Gij raakt de vlag niet aan of gij zult over mijn lijk moeten stappen!”, riep hij volgens de annalen naar de agenten. Het kwam de jongeman wel heel duur te staan, want er werd een revolver op hem gericht en de kogel raakte zijn longen. Het duurde minuten voor hij werd opgeraapt en afgevoerd, niet naar een ziekenhuis, maar naar het politiebureau, waar hij een vol uur lang aan zijn lot werd overgelaten. Voor een politie-inspecteur kwam het er blijkbaar eerst en vooral op aan de zwaargewonde student aan een verhoor te onderwerpen voor hij naar het Sint-Elisabethgasthuis werd gebracht om daar de medische verzorging te krijgen die hoogdringend vereist was. Zijn vader, die op het politiebureau was weggestuurd, kon hem daar gaan bezoeken, maar kreeg van een dokter de dringende waarschuwing niet tegen zijn zoon te spreken, omdat dit voor de gewonde dodelijke gevolgen kon hebben. Daarom werd ook besloten de kogel voorlopig niet te verwijderen, maar het mocht niet meer baten. Herman Van den Reeck, ‘Martelaar voor de Vlaamse Zaak’, gaf twee dagen later de geest. Zijn begrafenis was een massamanifestatie van Vlaamsgezindheid, met honderden rouwkransen van zowel socialisten (ook parlementsleden) als Vlaamse scouts en aanhangers van de Frontpartij. Een toch wel merkwaardige uiting van medeleven over partijgrenzen heen waar wij vandaag alleen nog maar van kunnen dromen… Liefst 84 verenigingen uit alle hoeken van ons Vlaamse vaderland brachten een laatste groet met hun ‘rouwomfloerste’ vaandels. Toen de kist uit de rouwkapel bui-
tengedragen werd, zong Renaat Veremans “Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk lief”. Langs de weg die de rouwstoet volgde, waren bloemen gestrooid en de annalen berichtten, met taalfouten en al, over een “regen van bloemen die neergudste (sic) op de rouwkoets.”
De vlag waarvoor hij zijn leven gaf Niet zonder ontroering denk ik terug aan de 38ste tentoonstelling die het nijvere Bormshuis in april 2010 wijdde aan Herman Van den Reeck, ‘een zoeker in woelige tijden’. Niet zonder ontroering, omdat ik dan meteen ook terugdenk aan de inleiding die toen werd uitgesproken door voorzitter Bob Hulstaert, van wie wij eind november 2019 voorgoed afscheid hebben moeten nemen. Toen Bob de kunstig gerestaureerde vlag van de Katholieke Vlaemsche Meisjesbond Klimop aan een talrijk publiek mocht voorstellen, wat hij - volkomen terecht - het pronkstuk van het Bormshuis noemde, sprak hij er als inleider, met de aandoenlijke ontroering die kenmerkend voor hem was, zijn dank en zijn rechtmatige trots uit over het geschenk van - ik citeer “deze relikwie van de Vlaamse ontvoogding waarvoor op de kasseien van de Antwerpse Grote Markt Herman Van den Reeck werd doodgeschoten.” Zijn bijzondere dank, waarvan graag akte (!), ging daarbij naar het weekblad ’t Pallieterke, dat op zijn oproep tot steun voor de restauratie een onverwacht grote respons had gekregen. Natuurlijk had de voorzitter ook een warm woord van dank over voor het gulle gebaar van Marnixring Antwerpen Centrum, die het grootste deel van de kosten voor zijn rekening genomen had. En nog vele anderen, onder wie de trouwe bezoekers van het Bormshuis, dankte Bob met zijn ontroerd slotwoord: “Zonder uw steun was dit niet mogelijk geweest.” Lieve lezers, laten wij de nagedachtenis van zowel Herman Van den Reeck als van Bob Hulstaert eren door in dichte drommen (voor zover toegelaten) naar het Bormshuis te trekken en daar niet enkel het ‘pronkstuk’ van de Meisjesbond Klimop te gaan bewonderen, maar ook de lopende tentoonstelling - niet te verwarren met de lopende zaken van de Marrakeshregering - over 75 jaar ’t Pallieterke, dat énige weekblad voor mensen met een goed hart en…. nee, laat maar. (Tentoonstelling nog tot 31 juli, www.bormshuis.org) HECTOR VAN OEVELEN Jan Huijbrechts schreef een biografie over Herman Van den Reeck, een boek dat deze week van de persen rolt. Uitg. Doorbraak; 304 blz.; Prijs: 35 euro; ISBN: 978 949 2639 40 0.
VLAAMS PARLEMENT Dertig We moesten misschien een feestje geven, want we zijn toe aan het dertigste onderwijsdecreet. Het gaat om een zogenaamd verzameldecreet, waarin van kleuter- tot hoger onderwijs heel wat spul is ondergebracht. De onderwerpen zijn al tot vervelens toe de revue gepasseerd en worden nu dus in wetgeving gegoten. Men is er bijvoorbeeld toch in geslaagd om de leerplichtleeftijd te verlagen tot vijf jaar, ondanks het kleine grondwetobstakeltje met levensbeschouwelijk onderricht, dat nu ook voor het derde kleuterklasje verplicht wordt. Het probleem is omzeild met een trucje: de ouders krijgen de optie om hun kindjes bij de godsdienst- c.q. moraallesjes van het eerste leerjaar te laten aanschuiven, dit in de stille hoop dat niemand dat zal doen. Niet blij daarmee was uiteraard Jean-Jacques De Gucht (Open Vld), die tegen elke vorm van levensbeschouwelijk onderwijs blijft, of het moest de jakobijnse catechismus (20 nivôse van het jaar II) zijn. Het gevoelige punt van de anderstalige opleidingen in het hoger onderwijs is min of meer ten goede afgehandeld. Het aandeel daarvan mag wel stijgen van zes naar negen procent (wat toch nog bijna een tiende is), maar dat is nog altijd minder erg dan de vijftig procent waarop enkele kwaadaardige academische gekken aasden. N-VA heeft daar gelukkig de hakken in het zand gezet.
Taalbadderen Zoals te verwachten kwam het ergste geblaat over de Nederlandse taalverwerving van de allerkleinste nieuwbakken leerplichtigen. Men wil die dus “screenen” en desgevallend in een taalbad onderdompelen. Hoe en wat is niet geheel duidelijk, maar een heel scala van mogelijkheden wordt overwogen. Links is daar mordicus tegen omdat het vreest dat allochtone kindjes in apartheidsklasjes zullen worden afgezonderd, alwaar hun met harde hand het Diets zal worden bijgebracht. Koen Daniëls (N-VA) merkte fijntjes op dat het misschien wel idealer is om een anderstalig
kind tussen 99 procent kleine Vlamingen te zetten, maar dat dergelijke klasconfiguratie zich nog hooguit voordoet op de diepste boerenbuiten (ter herinnering: 38 procent van de populatie 0-18 jaar heeft een allochtone achtergrond) en dat een extra inspanning dus onvermijdelijk is. Hannelore Goeman (sp.a) en Elisabeth Meuleman (Groen) staken de voorspelbare riedeltjes af, waarbij Meuleman N-VA verweet vanuit louter “buikgevoel” te handelen zonder enig wetenschappelijk fundament. Eenzelfde “wetenschappelijke” toer ging Jos D’Haese (PVDA) op, die beweerde dat geen snipper onderzoek de plannen staaft. We wisten niet dat er zoveel taaldidactici in het Vlaams Parlement zaten.
Onmenselijk De ad hoc-coronacommissie heeft intussen alle voorpagina’s gehaald. Tijdens een bewogen hoorzitting is daar naar boven gekomen wat zich allemaal heeft afgespeeld in de woonzorgcentra. Een fraai beeld leverde dat niet op. Er werden enige experten gehoord en wat men in het jargon “veldbewoners” noemt. Ook werd kennis genomen van schriftelijke en opgenomen getuigenissen - ”Stemmen uit de stilte”. Het ging van schrijnend naar onmenselijk. Het liep vóór de crisis over het algemeen al niet goed in die wzc’s, in al te veel gevallen een mooi verdienmodelletje voor sommige actoren in de branche. Door corona is de boel volledig ontploft met enorm veel leed als gevolg. “Een heel negatief verhaal”, zoals iemand onderkoeld opmerkte. Oorzaken: warrig en onduidelijk beleid, gebrek aan testen en beschermingsmateriaal, gebrek aan informatie en opleiding en - constante veel te weinig personeel. Bij het vernemen van een aantal gruwelverhalen kan men zich afvragen of niet inderdaad een onderzoekscommissie had moeten worden ingesteld. We verwachten hierover nog een zwaar debat en het lijkt er ook op dat de verantwoordelijke minister enkele oncomfortabele momenten tegemoet gaat.
BRUSSEL
Gêne van eentaligheid Alle hoeraverhalen over het Nederlandstalig onderwijs zouden haast doen vergeten dat het aantal Brusselaars dat het Nederlands machtig is net achteruitgaat. In absolute en in relatieve cijfers. Verschillende elementen spelen een rol, maar de verwaarlozing van de taal in het Franstalig onderwijs spant ongetwijfeld de kroon. Bert Anciaux’ gevleugelde woorden over het taalgebruik aan Brusselse loketten (“Arabisch achter het loket in Brussel, waarom niet?”) waren nog niet koud, we hadden het er enkele weken geleden over, of daar dook plots het jaarverslag van de Brusselse vicegouverneur op. Het is zo’n jaarlijkse traditie, een beetje zoals de Oscars, maar dan niet gehinderd door corona en beduidend minder spannend. Op zich is de functie al een treffende illustratie van België op zijn best. Want Brussel heeft immers wel nog een vicegouverneur, maar geen gouverneur meer. Zijn takenpakket is ook nauw afgebakend: toezien op de taalwetgeving, ook al kan hij benoemingen slechts schorsen zonder ze ook te vernietigen. Daar is dan weer een ministerieel akkoord voor nodig, waardoor het meestal allemaal dode letter blijft. Maar goed, hij ob-
serveert, meet, brengt in kaart en giet alles in zijn jaarverslag. En als we wat lacherig doen over de functie, dan spelen we zeker niet de man. Jozef Ostyn is de Brusselse vicegouverneur, voormalig kabinetschef van Brigitte Grouwels (CD&V) en bekwaam en aimabel, laat dat duidelijk zijn. Wat leert nu zijn verslag? Eigenlijk een beetje hetzelfde als vorig jaar. Of de editie die daarvoor kwam.
Achteruitgang Het gaat niet goed, laten we het daarop houden. Wat concreet betekent dat er heel wat overtredingen en (dus) onwettelijke benoemingen plaatsvinden. Op de ene plaats is het nog erger dan op de andere, maar de trend is duidelijk. Het maatschappelijk aanzien van het Nederlands mag dan al beduidend hoger zijn dan vroeger (ook al zouden we daar als realistische observator toch niet
in overdrijven, anders dan de collega’s-fantasten van BRUZZ en co), de kennis van de taal onder de bevolking in zijn globaliteit genomen gaat achteruit. Van de -30 jarigen (en vergeten we niet dat de Brusselse bevolking erg jong is) verklaart volgens de laatste Taalbarometer van de VUB 7,8 procent het Nederlands “te beheersen”. Twee decennia geleden was dat nog 20 procent. En nog een kleine randopmerking: de ervaring leert dat zeker de ‘Belgische Franstaligen’ de neiging hebben hun kennis en kunde van de taal van Vondel te overschatten. In het licht van deze achteruitgang is het verslag van de vicegouverneur geen verrassing. Men kan maar roeien met de riemen die men heeft. Het praat de mistoestand niet goed, maar leert hem wel begrijpen.
Onderwijsprobleem En dan is het verplichte sluitstuk van het drieluik de fameuze waaromvraag. Inwijking is een verklaring. Nieuwelingen hebben nu eenmaal de neiging aansluiting te zoeken bij de sociologisch meest zichtbare en dominante taal, nog steeds het Frans in Brussel.
Maar het zou te gemakkelijk zijn hier de redenering stop te zetten, want de apotheose is eigenlijk heel simpel. Verhelderend vat Le Soir vorige week het probleem samen: “Gedurende vele jaren is het Nederlands in Brussel nooit een prioriteit geweest voor de Franse gemeenschap.” Daarmee tekenen ze - we durven er geld op verwedden - onmiddellijk voor het understatement van de week.
“Bravo” Toch is er nog een punt dat ons intrigeert, al jaren eigenlijk. Het moet toch vreselijk vervelend zijn om in een omgeving te vertoeven waarvan men de taal niet begrijpt? In datzelfde stuk van Le Soir haalt men een voorbeeld aan van zo iemand die maar niet met zijn collega’s aan de praat raakt. Het zorgt voor “gêne”, zo stelt hij. Het is een woord dat we al vaak hoorden. Net als “désolé”, maar ook “bravo” voor zij die het wel kunnen en zich de facto dus aanpassen. Leven met gêne, het is een gave op zich. KNIN.
Onze naaste buren
9 JULI 2020
Verstikkende kramp
7
NEDERLAND
Sinds de dood van een Amerikaanse zwarte crimineel heerst bij politici, academici en journalisten een verstikkende kramp. Kijk even naar de webstekken van de kranten NRC/Handelsblad of De Volkskrant (de artikels staan achter een betaalmuur, maar de titels spreken voor zichzelf) of kijk naar de NOS en huiver bij hun dagelijkse portie “antiracistisch” bedrog.
me te slopen”. Er mag volgens deze infantiele bende (dixit columnist Maxim Februari) zelfs niet over gediscussieerd worden.
Jurgen Ceder schreef hier al dat ze hun eigen graf delven, want er is altijd nog iemand radicaler. Twee voorbeelden uit de republiek Amsterdam. De Groenlinkse burgemeester Halsema deelde bij de zoveelste herdenking van de slavernij mee “dat in de toekomst bij gelijke omstandigheden iemand van een andere kleur of geslacht de voorkeur krijgt.” Met andere woorden de zoveelste racistische en seksistische maatregel die haaks staat op artikel 1 van de Nederlandse grondwet, maar dat deert groenen niet.
Af en toe wordt er tegengas gegeven, maar met uitzondering van De Telegraaf wordt dat doodgezwegen. Radiopresentatrice Mischa Blok meldde dat ze al haar hele leven uitgescholden wordt wegens haar Aziatische achtergrond. Daders? “Mensen met een migratieachtergrond.” Lerares Maja Mischke is het racisme op de scholen meer dan beu: “Alevieten worden uitgescholden en vernederd door Turkse jongens die de Grijze Wolven aanhangen. Arabische Marokkanen kijken neer op de Amazigh. Alle Marokkanen kijken neer op de Soesi’s: bewoners van Zuid-Marokko met donkere huidskleur en kroeshaar. Surinaamse en Ghanese leerlingen worden door Marokkaanse meisjes uitgescholden als nikkers. Donkere jongens worden op islamitische scholen nageroepen met oerwoudgeluiden en krijgen bananenschillen voor de voeten geworpen.” Mag ik nog even hulde brengen aan het Nederlandse gerecht? Tijdens de jaarwisseling veroorzaakten twee snotneuzen van 12 en 13 een brand in een lift. Moeder en dochter geraakten zwaar gewond. De vader en het vierjarig zoontje stierven. Het Openbaar Ministerie eiste een gruwelijke taakstraf van zestig uur. Uiteraard volgde de rechter het advies van de Raad voor Kinderbescherming: geen enkele straf. WILLEM DE PRATER
Geweld toegestaan Nog een stap verder ging de Groenlinkse wethouder Groot Wassink, die zijn reputatie van plaatselijke Himmler eer aandeed. “Zie of hoor je iets wat echt niet kan, zeg iets, grijp in!” Dat “grijp in” van de groene racist wijst in de richting van het gebruik van geweld. Uiteraard hoedt hij er zich voor te bepalen wanneer er sprake is van echt racisme. Maar je kan er vergif op innemen dat nogal wat allochtonen “racisme” zullen brullen (liefst als ze in groep zijn) bij iedere weigering hen privileges te verlenen. De wethouder roept op om eigen rechter te spelen en het is de zoveelste linkse poging om de rechtstaat de nek om te wringen. In De Telegraaf stond een hallucinante foto van wat de toekomst brengt. Tijdens de racistische betogingen tegen
het niet-bestaand racisme knielden zwarte agenten neer en brachten tezamen met de betogers de black powergroet. De agent die bij een verschijning van Wilders of Baudet openlijk zijn sympathie toont, mag inrukken.
Universitaire kleutertuinen Wat kan je verwachten in een land waar de burgemeester van Eindhoven het bevel gaf niet op te treden tegen extreemlinkse terreurzaaiers? Wat kan je verwachten in een land waar een gevangenisdirecteur het etnisch profiel moest schetsen van de cipiers, kwestie van de “heilige diversiteit” en vervolgens hysterisch werd weggezet omdat hij ook het gelijkaardig profiel van de gevangenen wou geven (60% allochtoon)? Dezelfde mentaliteit heerst bij de Nederlandse kleutertuinen die zichzelf universiteit noemen. Ze rolden over elkaar heen hun steun te verlenen aan de Amerikaanse BLM-gangsters. De universiteit van Utrecht deelde hoogst ernstig mee dat ze alle studies wil “dekoloniseren” (wiskunde inbegrepen). De kleutertuin van Amsterdam eiste dat gymnasia (zeg maar Latijnse ASO) verdwijnen die niet “inclusief” zijn. Sectie politicologie (voor studenten te dom om universiteit te volgen, cfr. Jan Peumans in dit blad) liet alle medewerkers een manifest ondertekenen “om het universitair racis-
Tegengas
Asociale koffie in OCMW In de rusthuizen van het Gentse OCMW vervangen ze de koffie van Douwe Egberts door een fairtrade-merk. De nieuwe koffie werd ingevoerd zonder de bewoners iets te vragen. Veel senioren lusten het niet. Het verbruik van koffie aan tafel en in de kantines is gekelderd. Voorzitter van het OCMW Rudi Coddens (sp.a) heeft weinig begrip voor de ‘koffie-opstand’. Hij is niet van plan om toe te geven. De senioren zullen wel mogen kiezen, maar enkel uit het fairtrade-gamma. De aankoop van fairtrade is vastgelegd in het “duurzaam en sociaal aankoopbeleid” van de stad. Daar wil hij geen uitzondering op maken. Bovendien zegt hij: “Jonge mensen lusten dat” en “We dachten dat ze wel aan de smaak zouden wennen.” Binnen de stadsdiensten serveren ze al lang uitsluitend fairtrade. Veel mensen vinden de koffie op het stadhuis ‘niet te drinken’. Het aantal bureaus waar een Senseo-koffiezet staat, is niet te tellen. Coddens wist dus wel dat er een probleem kon zijn, maar hoopte dat het stilletjes zou overwaaien. Hij en zijn partij hebben de mond vol over inspraak en burgerparticipatie, maar dat telt blijkbaar niet voor de bewoners van woonzorgcentra. Boven hun hoofden wordt beslist welke koffie ze op hun oude dag mogen drinken. Enkel koffie die past in de ideologie van het stadsbestuur is toegestaan. In het progressieve Gent gaat ideologie voor op het welbevinden van senioren. De koffie in de rusthuizen staat symbool voor het beleid in Gent. De met veel propaganda aangekondigde bevragingen en inspraakrondes, waar vaak hoge budgetten voor worden uitgetrokken, dienen maar één doel: de eigen ideologie bevestigen. Wie anders denkt, zal niet gehoord worden of zal, zoals de bewoners van de woonzorgcentra, zelfs niets worden gevraagd.
Rusthuizen zijn duur. Veel senioren hebben maar een klein beetje zakgeld over, nadat ze hun verblijf hebben betaald. Op een terrasje een goede koffie drinken is voor hen een echte luxe. Het “duurzaam en sociaal beleid” van de stad komt voor senioren met een klein pensioentje neer op ‘duur en schrijnend asociaal‘. Dit is de slechtst mogelijke reclame voor de OCMW-rusthuizen. Wie wil er bij dergelijke dictators zijn oude dag slijten? Beste stadsbestuur, drink fairtrade koffie zoveel u wilt, maar laat de rusthuisbewoners gerust. Zij verdienen de beste koffie die er op de markt is en laat hen vooral zelf kiezen welke dat is.
Ons kent ons, een opdracht voor Nic Om het toerisme weer op een ‘gezond niveau’ te krijgen, trekt het Gentse stadsbestuur anderhalf miljoen euro uit. Een deel van het geld gaat naar een campagne om de betere toerist te lokken, mensen die komen eten en drinken en hun geld laten rollen. Nic Balthazar mag die campagne ontwerpen. Wie beter dan een gegoede burger om gegoede burgers aan te spreken, nietwaar? Het toerisme in Gent is zwaar getroffen door de coronacrisis. Hotels hebben een bezetting van amper dertig procent. Horeca en handel draaien met een minimum aan personeel. Werkloosheid en faillissementen dreigen. De steun van het stadsbestuur is meer dan nodig. Maar waarom altijd in hetzelfde kringetje bekende Gentenaars de inspiratie halen? Het persbericht van
Jawel, Wallonië neigt naar communisme Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank, heeft het bij de PS verkorven omdat hij stelde dat Wallonië met zijn 70 procent overheidsuitgaven dichter staat bij het communisme dan bij een neoliberaal regime. Wunsch, een oud-kabinetschef van MR-minister Didier Reynders, heeft overschot van gelijk. Ook andere cijfers wijzen op een Wallonië dat vastgelopen is door etatisme en soft communisme. “We zitten waarschijnlijk aan 70 procent overheidsuitgaven in Wallonië voor 2021-2022. Dat wil zeggen dat we dichter staan bij een communistisch dan bij een neoliberaal regime dat sommigen menen te zien.” Dat is het letterlijke citaat van Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank in het studentenblad van de Université Catholique de Louvain (UCL) in Louvain-la-Neuve.
Boos In tegenstelling tot zijn voorgangers deinst Pierre Wunsch, oud-kabinetschef van MR-minister Didier Reynders, niet terug voor een straffe uitspraak, weliswaar steevast onderbouwd met feiten en cijfers. Maar zo hebben ze het bij de Parti Socialiste (PS) niet begrepen. Waals minister-president Elio Di Rupo reageerde boos op de uitlatingen van Wunsch. Hij zou uit zijn neutrale rol van gouverneur vallen. Antwoorden op de inhoudelijke argumenten van Wunsch vond Di Rupo blijkbaar niet nodig, terwijl de gouverneur een punt had. Want hoe noem je een economie waar de overheidsuitgaven meer dan 70 procent van de gecreëerde welvaart bedragen? De voorbije jaren bedroegen de overheidsuitgaven in België ongeveer 50 procent van het bbp, dit jaar zal dat
door de coronacrisis iets meer dan 60 procent worden. Waarom zou dat uitgavencijfer in Wallonië dan nog hoger uitkomen? Het is het spel van teller en noemer. De noemer in de breuk is de economische welvaart en wat we met ons allen produceren. Dat bbp is in Wallonië relatief laag en dus wegen overheidsuitgaven er zwaarder door.
Overheidsinmenging Het zijn trouwens niet alleen de overheidsuitgaven die aantonen dat Wallonië naar communisme neigt. De economie bestaat er natuurlijk voor een deel uit privébedrijven, maar is tegelijk verstard door etatisme en overheidsinmenging. Andere cijfers, door Wunsch niet eens aangehaald, kunnen dit staven. Nemen we bijvoorbeeld de overheidstewerkstelling. Die bedraagt in Vlaanderen 14,6 procent en in Wallonië 21 procent. Of omgekeerd: in Wallonië bedraagt de private tewerkstelling 56,7 procent, in Vlaanderen is dat 64,6 procent. In Wallonië is de overheidstewerkstelling tussen 2003 en 2017 sterk toegenomen: 77.000 banen extra. Dat is natuurlijk nog geen communisme, waar iedereen de facto voor de overheid werkt. Maar een soft economisch communisme mogen we dat wel noemen. En dat is
de Stad Gent legt uit waarover het gaat: “Campagnes via sociale media en campagnes met influencers, getrokken door Nic Balthazar, zullen specifieke groepen warm maken om Gent te bezoeken. Het gaat daarbij om verblijfstoeristen met interesse in alles waar Gent voor staat: cultuur, culinaire ervaringen, unieke plekjes, levendigheid, verbinding met de Gentenaars, een grote ecologische scene.” Hoe ze bij Nic B. uitkomen staat er niet bij. Maar hij maakt duidelijk deel uit van de ‘ons kent ons’ uit de ‘ecologische scene’ (wat dat ook mag zijn). Veel jonge mensen zitten vandaag zonder werk. Hun generatie is veel meer vertrouwd met sociale media dan ouder wordende BV’s. Er zijn in onze stad vast en zeker jonge creatieve experten te vinden die deze opdracht aankunnen. Maar omdat er geen open oproep was, kreeg niemand de kans ervoor te solliciteren. Een gemiste kans om jong talent te steunen. MATHILDIS
WALLONIE natuurlijk een zeer ongezonde situatie. In deze moeilijke coronatijden zijn steeds meer banen bedreigd. Vooral dan in de privésector. Wallonië wordt met een groter overheidsapparaat verhoudingsgewijs minder zwaar geraakt. Dat sterkt de Waalse linkerzijde in de overtuiging dat men goed bezig is. Quod non.
Miljardentransfers uit Vlaanderen Zo’n staatsgeleide economie is slechts houdbaar wanneer ze door manna uit de privésector wordt ondersteund. En dat geld komt niet uit Wallonië. Wat de gouverneur van de Nationale Bank ook al regelmatig heeft vermeld in interviews, is dat dit bijna-communistisch systeem enkel in stand kan worden gehouden dankzij de miljardentransfers uit Vlaanderen. Niet verbazend, maar het siert de Franstalige Pierre Wunsch dat hij dit openlijk durft zeggen. Zelfs met dat Vlaamse transfergeld gaat de Waalse begroting trouwens flink in het rood. Nog voor de coronacrisis stond vast dat er voor 2024 geen sprake kon zijn van een Waalse begroting in evenwicht. De Waalse staatsschuld loopt daardoor op tot 32 miljard euro. Ook de Vlaamse regering torst een niet onaardige schuldenlast van 20 miljard euro, maar het Vlaams Gewest is economisch gezien veel welvarender en omvangrijker. Hopen op de Waalse gezinnen om de putten te vullen, is ijdele hoop, zo leren cijfers van de Nationale Bank. Het beschikbaar inkomen van de Waal bedraagt 18.871 euro. In Vlaanderen is dat 22.438 euro. En kan men het Waalse spaargeld aanspreken om de Waalse schuld te financieren? Niet echt. De Vlaamse spaarquote bedraagt 14,7 procent, de Waalse 8,5 procent. Ook deze Waalse parameter oogt hopeloos. PICARD
8
Actueel
9 JULI 2020
DIPLOMATIEKE VALIES
Buitenlands spervuur
Spanningen binnen de NAVO
Turkse kiezelsteen en meer Ontworpen en uitgebouwd voor een tweeledige wereld, ervaart de NAVO een steeds grotere druk in een complexe, multipolaire, maar vooral asymmetrische realiteit. De moeilijkheden met Turkije springen het meest in het oog, alleen is het plaatje breder en zijn de uitdagingen van een meer structurele aard.
Merkel, Poetin, Erdogan en Macron in Istanboel (oktober 2018)
Het is doorgaans geen goed teken voor een organisatie, zeker wanneer deze rond militaire samenwerking draait, wanneer het ene lid het andere in het vizier neemt. Toch is net dat wat vorige maand gebeurde toen een Turks schip zijn radar vergrendelde op een Franse collega. De Turken escorteerden een konvooi richting Tripoli waarvan vermoed werd dat het illegaal wapens aan boord had. De Fransen, die onder NAVO-vlag opereerden, wensten tot een controle over te gaan, maar dat werd dus verhinderd. Een verdere escalatie kon vermeden worden, maar Parijs was ‘not amused’. In die mate dat ze inmiddels besloten hebben zich uit deze NAVO-missie terug te trekken. Het incident was aanleiding voor de Franse president Macron om in niet mis te verstane bewoordingen te wijzen op de “historische en criminele rol van Turkije in Libië”. De tijd dat François I in de zestiende eeuw de belangrijke Franco-Ottomaanse alliantie sloot (“de heiligschennende vereniging van de lelie en de halve maan”), een bondgenootschap dat min of meer tot de Napoleontische oorlog in Egypte zou standhouden, behoort duidelijk tot het verleden.
Systematische incidenten Zonder afbreuk te doen aan de ernst van het voorval, wijst men in diplomatieke kringen vooral op de systematische schendingen van het embargo door Turkije als hét grote probleem. Dit bovenop de vrij frequente aanvaringen van de voorbije jaren. Die gaan van de manier waarop Turkije zich in het noorden van Syrië opstelt tot de aankoop van Russische S-400 raketten, gesanctioneerd door een verwijdering uit het F-35 project waarvan zij partnerland waren. Maar, en ook dat is een belangrijke
vaststelling, Turkije is niet zomaar een tweederangslid van de club. Het heeft het tweede grootste leger en bekleedt een erg belangrijke strategische positie.
Lord Ismay Er werd een hele weg afgelegd sinds de NAVO in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog het licht zag met als doel om, naar het woord van Lord Ismay, de eerste Secretaris-Generaal, “to keep the Soviet Union out, the Americans in, and the Germans down.” De ontstaanscontext was de rivaliteit tussen Oost en West van die jaren, waardoor de tweeledigheid, eigen aan de Koude Oorlog, een vaste onderdeel van het NAVO-DNA was. De implosie van de Sovjetunie en het wegdeemsteren van deze context plaatste de Verdragsorganisatie voor de aartsmoeilijke taak zichzelf weer uit te vinden. Grootste plannen kwamen op de tekentafel te liggen. De weg van een klassieke veiligheidsalliantie richting een collectieve veiligheidsorganisatie werd ingeslagen, ook al was het vooral wachten op praktische missies om te begrijpen welke lading deze vlag precies dekt. Uiteindelijk zagen NAVO-operaties het licht op plaatsen die eerder no go-zones waren, van de Balkan tot Noord-Afrika.
“Geopolitieke scharnierstaat” Het onvermijdelijke gevolg van deze ruimere invulling van de missie, was dat de NAVO als organisatie in conflict trad met wat lidstaten als legitieme nationale belangen beschouwen, Turkije op kop. Dat is zich onder Erdogan steeds meer als een machtsfactor in een ruim gebied van noordelijk Afrika tot in het Midden-Oosten gaan profileren. Het is een interessante oefening de breuklijnen die de NAVO
S-400 opgesteld aan de Turkse kust
doorkruisen in beeld te brengen. Die gaan over meningsverschillen over het internationaal gebeuren als dusdanig (atlantisten versus eurocentristen), over ideologische verschillen (de VS versus pakweg Frankrijk of Duitsland, maar ook Canada), maar ook over breuklijnen tussen landen onderling, waarvan de recente Frans-Turkse spanningen een scherpe illustratie zijn. Dat deze de werking van de NAVO als organisatie belemmeren, laat zich al raden. Net door Turkse dwarsliggerij liep de goedkeuring van nieuwe verdedigingsplannen voor Polen en de Baltische staten ernstige vertraging op (het ding raakte inmiddels wel goedgekeurd). Een dergelijke opstelling versterkt de vraag of Turkije de politieke cohesie niet fundamenteel bedreigt. Het antwoord van de Turkse ambassadeur bij de NAVO is ter zake overduidelijk. “Zonder Turkije is er geen NAVO meer,” stelt hij. “Door onze ligging zijn wij cruciaal voor de omgang met Irak, Syrië, de Caucasus, Egypte, noem maar op.” Een simpele blik op de kaart volstaat om het strategisch belang van de Turkse ligging te vatten. Brezinski, een van die grijze eminenties van de internationale betrekkingen, noemde Turkije ooit veelzeggend een “geopolitieke scharnierstaat”.
Franse ergernis Opvallend alvast is dat Frankrijk in zijn protest tegen Turkije op slechts een bescheiden steun kan rekenen. Bij het hekelen van het optreden van de Turkse marine kreeg het slechts de steun van acht van de dertig leden. “De Franse autoriteiten staan bijzonder geïsoleerd,” merkt een oud-diplomaat op in een nota die hij voor het Institut Montaigne schreef. “Dé grote moeilijkheid is de partners te overtuigen.” Zo een “partner” is Duitsland, dat maar weinig opgezet is met de scherpe reacties van Parijs. Met een aanwezigheid van drie miljoen Turken op zijn grondgebied is het de eerste economische partner van Turkije, wat weegt. Ook voor Washington primeert de Turkse strategische meerwaarde, ondanks alles. En verschillende Oost-Europese leden, op zich niet zo tuk op Ankara, willen vooral de VS, die ze als de hoeksteen van hun veiligheid beschouwen, niet tegen de haren strijken en houden zich dus gedeisd. MICHAËL VANDAMME
De Verenigde Chinese Naties Groot-Brittannië had in de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in Génève een voorstel ingediend om de invoering van de infame “veiligheidswet” in Hong Kong te veroordelen. Daardoor vallen de inwoners van de stadsstaat onder Chinese jurisdictie, zodat zij gearresteerd en ondervraagd kunnen worden door Chinese politie of inlichtingendiensten en gevonnist door Chinese rechtbanken. In de praktijk komt daardoor een einde aan de laatste restanten van vrijheid en rechtszekerheid die de inwoners van Hongkong nog hadden. Ze zullen dan net zoals de Chinezen op het vasteland onderworpen worden aan de terreur, de folteringen en de willekeur van de communistische rechtsspraak, hoewel die term op zich al een karikatuur is. Maar die term “Mensenrechtenraad van de VN” bleek al evengoed een karikatuur te zijn. De commissie is al heel lang een instrument in handen van linkse, zwarte en/of islamitische dictaturen. Het Britse voorstel kreeg slechts de steun van 27 landen. Het Cubaanse tegenvoorstel, dat een kopie was van het Chinese standpunt, werd door 53 landen gesteund. Nog iemand die in de Verenigde Naties gelooft?
Verraad en hypocrisie Carrie Lam, de “Chief Executive” van Hong Kong, beweert nu dat een ruime meerderheid van de bevolking achter de nieuwe veiligheidswet staat, maar dat is een manifeste leugen. Carrie Lam is intussen volkomen irrelevant geworden. Ze heeft haar rol als strovrouwtje van de Chinese communisten gespeeld, maar nu vinden die het zelfs niet meer nodig de schijn nog op te houden: ze was niet eens pro forma betrokken bij de invoering van de veiligheidswet. De meeste inwoners van de kleine dappere stadsstaat zijn woedend en wanhopig en velen willen kost wat kost vluchten of emigreren. Sommige lezers vinden dat we overdrijven door te schrijven dat de elites hun eigen volk verraden, maar in Hongkong is dat verraad nog duidelijker, en nog hypocrieter. De collaborateurs die door het Chinese regime zijn gerekruteerd, verraden evengoed hun vaderstad, maar zij hebben wel hun geld en hun bezittingen in veiligheid gebracht in het buitenland, en ze zorgen tegelijk ook voor een ontsnappingsroute voor henzelf en hun familie. Tam Yiu Chung, de enige politicus uit Hong Kong die heeft meegewerkt aan het opstellen van de nieuwe wet, heeft zijn twee zonen in veiligheid gebracht in Australië. De echtgenoot en de twee zonen van Carrie Lam houden vast aan hun Britse staatsburgerschap. Carrie Lam zelf had ook een Brits paspoort, maar dat had ze ingeleverd in ruil voor een topfunctie als marionet van de communisten. Tung Chee Hwa, de voormalige “Chief Executive” van Hongkong, is officieel heel enthousiast over de nieuwe wet en over toekomst van de stadsstaat, maar hij heeft er intussen wel voor gezorgd dat al zijn kinderen de Amerikaanse nationaliteit hebben. Miljoenen van hun onderdanen zitten nu in de klem in de totalitaire nachtmerrie, maar zijzelf kunnen altijd nog het hazenpad kiezen.
La Grande Parade Deze hypocrisie blijft overigens niet beperkt tot Hong-
kong. Ook vele kopstukken van de communistische dictatuur in China zelf hebben er de voorbije jaren voor gezorgd dat ze Amerikaanse paspoorten hebben en dat een deel van hun fabelachtige rijkdommen geïnvesteerd is in de VS. Dikwijls hebben zij daar ook grond en luxueuze villa’s. Voor het geval er nog eens een grote opstand uitbreekt onder de proletariërs en daarvan zijn er in China nog honderden miljoenen. De partijbonzen vinden het communisme allemaal goed en wel voor anderen. Maar zelf zorgen ze er wel voor dat ze kunnen genieten van de geneugten van het kapitalisme. In dat opzicht verschillen ze niet veel van de oligarchen die nu de steunpilaren van Poetin zijn. Zij schimpen voortdurend op het kapitalistische, fascistische en decadente westen. Maar ze hebben er wel villa’s, hotels en vastgoed, en enorme kapitalen op westerse bankrekeningen. Ze gaan op skivakantie in Courchevel en doen aan aprèsski in de duurste en decadentste nachtclubs, ze trekken naar Nice en Londen om te winkelen in de meest exclusieve juwelenen kledingzaken. En als ze weer thuis zijn, steken ze opnieuw hun antiwesterse tirades af. JeanFrançois Revel noemde zijn boek over de linkerzijde in jaren ’90 niet voor niets “La Grande Parade”. Een parade die iets had van een carnavalsstoet, met vermommingen in vele lagen van misleiding en zelfbedrog. Een van die vermommingen moest verbergen dat al die marxistische schrijvers, professoren, topmanagers en filmsterren wel fulmineerden tegen het kapitalisme en het liberalisme, maar er tegelijk in hun privéleven, in hun dure auto’s, jachten, lofts, jacuzzi’s en villa’s met zwembad, met volle teugen van genoten. Als Borgia-pausen die orgieën gaven in het Vaticaan.
Lumumba in Virginia Elders in dit nummer kan u lezen hoe Lumumba in 1960 de gemoederen in Congo zo opzweepte, dat het leidde tot een racistische orgie van brandstichting, moord, plundering en verkrachting, waarbij de daders zwarten waren en de slachtoffers blanken. We hebben al eerder gewezen op de ontsporingen van de Democratische Partij in de VS, die steeds meer dezelfde Lumumba-tactieken gebruikt. Vorige week bereikte dat lumumbisme een nieuw dieptepunt, toen de Democraten in Virginia een reeks hervormingen voorstelden inzake justitie. Soms waren die rationeel, zoals een verbod op nekklemmen bij het bedwingen van weerspannige arrestanten. Maar soms kwamen ze recht uit het anarchistische kookboek van Lumumba, Boekanin en Kropotkin. Zoals bijvoorbeeld het voorstel om aanvallen op politiemensen niet meer als misdaden te vervolgen, maar gewoon als… wangedrag. Wat hopen de Democraten daarmee te bereiken? Dat er nog meer aanslagen op politiemensen worden gepleegd? Dat er nog meer agenten worden mishandeld? Dat de politiekorpsen niet alleen uitgedund worden door in hun budgetten te snijden - nog zo’n anarchistische Democratische dada - maar ook nog doordat steeds meer agenten ontmoedigd en gemoraliseerd ontslag nemen of op vervroegd pensioen gaan? Zodat de criminelen en de beeldenstormers nog meer de vrije hand krijgen?
9
Dossier gezondheid
9 JULI 2020
Pleidooi voor een eigen Vlaamse sociale zekerheid Op 26 mei 2019 heeft de kiezer de politieke kaarten duchtig doorheen geschud. Ruim 13 maanden later is er nog altijd geen volwaardige regering, laat staan één die rekening houdt met de volgende eisen van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ), met hoofdzetel te Mechelen. stromen van noord naar zuid, is het Volledige communautarisering van de ziekte- en in- ongehoord dat er geen werk wordt gemaakt van de communautarisevaliditeitsverzekering ring van de ziekteverzekering en de Het VNZ is resoluut voorstander minister inzake de contingentering van de volledige communautarisevan de artsenquota –alweer- door ring van de ziekte- en invaliditeitsde knieën ging! De Vlaamse jongeren worden zo opgezadeld met een verzekering. De zesde staatsherzware factuur. vorming zorgde voor een enorme versnippering van bevoegdheden Geen privatisering van de en maakte Brussel - tegen de grondsociale zekerheid wet in! - ook bevoegd voor persoonsgebonden materies, waardoor In tegenstelling tot de vaak gede band tussen Vlaanderen en Brushoorde aantijgingen uit unitaire sel verbroken werd. Er is nood aan kringen, wil het VNZ in geen geval homogene verantwoordelijkheden de privatisering van de sociale zeen een doeltreffend en transparant kerheid in het algemeen of de ziekbeleid. De recente coronacrisis teverzekering in het bijzonder. illustreerde pijnlijk het falen van De zorg voor de minder begundeze Belgische oplossing… stigden moet een taak blijven van Wij weigeren ons neer te leggen de overheid. Alleen in dit geval kan bij half werk en kleine kruimels. de toegankelijkheid tot kwaliteitsVlaanderen heeft immers écht nood volle medische zorg, de solidariteit aan een eigen Vlaams gezondheidstussen jong en oud, gezonde burbeleid en wel om de volgende regers en zieken en de betaalbaardenen: heid van medische kosten gehand1) Eigen klemtonen: de huihaafd blijven. dige impasse inzake de structurele De gigantische solidariteit met het zuiden, durven wij wel in vraag hervorming van de ziekte- en invate stellen vermits deze solidariliditeitsverzekering is gewoon te teit haar limieten heeft bereikt en wijten aan het totaal verschillend Vlaanderen nog tal van onvervulde maatschappijmodel van Vlaminnoden en wachtlijsten kent. Bovengen en Franstaligen. dien mag verwacht worden dat deze 2) Efficiëntie van het beimmense steun resultaten en polistuur: de vele verschillende betieke loyaliteit met zich zou meeleidsniveaus maken goed bestuur brengen. onmogelijk en werken vaak conIn functie van de schaarse middetraproductief. De werking na de len moeten er eindelijk structurele 6de staatshervorming is bijzonder keuzes gemaakt worden. Dit alles ingewikkeld, waardoor zelfs speom de betaalbaarheid van ieders cialisten en actoren op het veld het gezondheid en die van de toekomnoorden verliezen… stige generaties te verzekeren. Dat 3) Eigen verantwoordelijkis onze plicht tot solidariteit! heid: de loodzware staatschuld en de bestaande misbruiken binnen Een beter Vlaams gezondde federale sociale zekerheid laheidsbeleid ten onvoldoende ruimte toe om de nieuwe noden te lenigen. Ook hier 1) In het licht van de demomerken wij regelmatig spanningen grafische evolutie en de technische vooruitgang in de geneeskunde tussen Vlaanderen en Wallonië. dienen voldoende middelen voor Los van de enorme financiële
de ziekteverzekering behouden te blijven (minimum 2 procent groeinorm). 2) Stimuleren van preventieve gezondheidszorg (vaccinaties, rookstop, borstkanker- en darmkankerscreenings, tandpreventie, e.a.). Preventieve en curatieve zorg horen op hetzelfde niveau: de gemeenschappen! 3) Centrale rol van de huisarts blijven bevestigen en meer financiële prikkels inbouwen voor een trapsgewijze gezondheidszorg (bv. volledige terugbetaling remgeld huisarts bij doorverwijzing naar specialist). 4) Betere financiering van de ziekenhuizen koppelen aan netwerkvorming en heldere afspraken m.b.t. maximaal toegelaten kameren ereloonsupplementen in éénpersoonskamers (vooral in Wallonië en Brussel kunnen supplementen oplopen tot 300 procent, maar ook in Vlaanderen bedraagt het ereloonsupplement al gemiddeld rond de 140 procent). 5) Volwaardige terugbetaling van geestelijke gezondheidszorg (psychologen), tandzorgen, zoals o.m. orthodontie, parodontologie, prothesen en implantaten, en gehoorapparaten. 6) Het meer aantrekkelijk maken van medische en paramedische beroepen, de échte helden in volle coronacrisis, en geen gemorrel aan de afgesproken contingentering. 7) Investeren in Vlaamse woonzorgcentra en ziekenhuisinfrastructuur in Brussel. 8) Het financieel meer aantrekkelijk maken voor arbeidsongeschikten en gehandicapte personen om het werk progressief te hervatten of hun loopbaan te heroriënteren. 9) Verhoging Vlaamse zorgbudgetten. 10) Dit alles financieren door de afbouw van de geldstromen naar de Franse Gemeenschap, de verdere digitalisering van de sector, een zware aanpak van fraude door
Zet de stap! Weet u nog waarom en wanneer u lid geworden bent bij uw ziekenfonds? Toen ik afstudeerde, lang geleden, moest ook ik kiezen. Nu ja, kiezen was er niet echt bij, ik koos gewoon voor het ziekenfonds waarbij ook mijn ouders waren aangesloten. Dat was het gemakkelijkste. Uiteraard was het uitgesloten taligen. De hoofdzetel van Euromut dat ik lid zou worden van de CM of was gevestigd in Sint-Jans-MolenDe Voorzorg. En dus werd het - we beek. Zonder het goed te beseffen schrijven 1986 - het ziekenfonds was ik stapsgewijs terechtgekoInter 514. En daarmee was de kous men bij een van oorsprong Fransaf. Ik betaalde mijn bijdragen en talig ziekenfonds. sporadisch bracht ik mijn doktersNog diezelfde week nam ik briefjes binnen. Maar enige jaren contact op met Vlaams & Neutraal later ging het ziekenfonds op de Ziekenfonds, en Jürgen Constandt, fles en werd het overgenomen drijvende kracht van het ziekendoor De Onderlinge Ziekenkas. fonds, kwam mijn overstap regeAls voormalig lid van Inter 514 len. Dat moet ergens begin 2000 ontving ik een brief van de overgeweest zijn. Mijn overstap was nemer, met de mededeling dat de in vijf minuten beklonken en ik dienstverlening bleef behouden. heb me mijn beslissing nog nooit Maar ook met De Onderlinge Ziebeklaagd. Ondertussen zijn we kenkas liep het niet zo vlot, en ze 20 jaar verder en is het Vlaams & werd overgenomen door het veel Neutraal Ziekenfonds alleen maar grotere ziekenfonds Euromut. Dat gebeurde min of meer geruisloos, verder gegroeid en gegroeid. Het is het enige ziekenfonds in Vlaantelkens veranderde er weinig, en deren dat pleit voor de splitsing ik kon nog steeds terecht in hetvan de sociale zekerheid. zelfde kantoor in Antwerpen. Euromut had een mooi informatief Het énige Vlaamsgezinde tijdschrift en ook over de service kan ik geen slecht woord vertellen. ziekenfonds Maar nog te weinig overtuigde Tot op de dag dat ik in de colofon Vlaamsgezinden zijn lid van het van het Euromut-maandblad zag dat er 1 telefoonnummer beschikVNZ. Het zou een automatisme baar was voor Nederlandstaligen, moeten zijn dat alle leden van en 3 telefoonnummers voor FransN-VA, VB, VVB, Marnixring, VNJ,
Vl@s, Davidsfonds enzovoort zich zouden aansluiten bij een Vlaamsgezind ziekenfonds. En dan hoor ik dat een gekend Vlaamsgezind parlementslid - ik noem geen namen en ook geen partij - nog altijd lid is van de CM, de Christelijke Mutualiteiten… Sinds ik jaren geleden actief werd in de Vlaamse Beweging, werd altijd geponeerd dat de splitsing van de sociale zekerheid het breekijzer zou worden voor de splitsing van het land. De problematiek van de sociale zekerheid is dus uiterst belangrijke materie. Daarom dat we in dit nummer - aan de vooravond van onze Vlaamse feestdag - een dossier wijden aan het VNZ en de sociale zekerheid. Die samenwerking laat ik vergezellen van een warme oproep: zet de stap naar het Vlaamsgezind ziekenfonds VNZ. Doe niet zoals ik door eerst niet te beseffen dat je bij het verkeerde ziekenfonds zit, of zoals het Vlaamsgezinde parlementslid dat nog steeds bij de CM zit. Het maakt niet uit of u oud bent of jong, kerngezond of ziek, maar zet vandaag nog de stap. Eén telefoontje - u vindt het telefoonnummer op blz. 11 - en alles wordt voor u geregeld. Gewoon doen, zou Gwendolyn zeggen. KARL VAN CAMP
instellingen, verstrekkers en individuen. 11) Investeren in een Vlaams Goudfonds voor de langere termijn en de positieve impact van het milieu op gezondheid. 12) Tenslotte dient de Vlaamse overheid (parlement, regering en administratie) haar gezondheidsbeleid af te stemmen in ruim overleg met het middenveld, de patiëntenorganisaties en zorgverstrekkers, zodat het Vlaams gezondheidsbeleid efficiënt, kwaliteitsvol, betaalbaar en sociaal rechtvaardig zou zijn. Dit moet ertoe leiden dat de splitsing rimpelloos kan verlopen en breed gedragen wordt.
Uitgavencijfers Neutrale Ziekenfondsen 2019 Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds onderzoekt jaarlijks de uitgavenverschillen tussen Vlaanderen en Wallonië op basis van de gegevens van de Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen, goed voor 4,90 procent van de hele bevolking. Onze nieuwe cijfers voor 2019 bevestigen de meeruitgaven voor Wallonië: het verschil tussen de gemiddelde ziektekosten voor een Vlaming (2.091,12 euro) en een Waal (2.178,01 euro) bedraagt intussen 86,89 euro per persoon.
Zie de cijfers hieronder
Uitgaven gezondheidszorgen 2019 Rechthebbenden
Totale uitgaven
Uitgaven/hoofd
Vlaanderen 242.406 410.147.477 Wallonië 264.522 470.551.265 Brussel 48.646 80.202.738 (niet toewijsbaar) 221.750.624
2.091,12 2.178,01 2.047,84
Totaal
2.128,70
555.574 1.182.652.104
In Wallonië werd er in 2019 per hoofd 4,15 procent meer uitgegeven aan gezondheidszorg. Wanneer we naast deze uitgavenkloof (per hoofd!), nog eens rekening houden met de bijdragen aan het systeem, komen we tot enorme transferten!
“Het VNZ
ijvert voor de overdracht van de ziekte- en invaliditeitsverzekering naar Vlaanderen. Indien je daaraan met de daad wil meewerken, word dan lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.” Prof. em. Eric Ponette Bijdragen aan de sociale zekerheid 2018 Bijdrage/ Totale bijdragen gerechtigde
Aantal gerechtigden
Vlaanderen 164.703 1.524.888.497 Wallonië 174.047 1.226.529.318 Brussel 32.685 251.100.224
9.258,41 7.047,12 7.682,43
Totaal
8.083,56
371.435 3.002.518.039
Op basis van de bijdragen voor de volledige sociale zekerheid in 2018 (laatste bekende jaar) stelt het VNZ vast dat een Vlaamse titularis binnen de Neutrale landsbond jaarlijks 9.258 euro aan de sociale zekerheid bijdraagt via de werknemers- en werkgeversbijdrage, tegenover een Franstalige ‘slechts’ 7.047 euro. Een verschil tussen noord en zuid van 2.211 euro.
Aantal dossiers verhoogde tegemoetkoming (alle ziekenfondsen 31.12.2019)
Verhoogde tegemoetkoming Percentage bevolking
Vlaanderen 1.005.338 / 6.507.309 Wallonië 749.179 / 3.491.263 Brussel 358.441 / 1.107.404 Buitenland & onbekend 9.572 / 231.226 Totaal
2.122.530 / 11.337.202
15,45 procent 21,46 procent 32,37 procent 4,14 procent 18,72 procent
In Wallonië ‘geniet’ meer dan 21 procent van de bevolking van het recht op verhoogde verzekeringstegemoetkoming. In Brussel zelfs bijna 1 op drie!
Aantal dagen arbeidsongeschiktheid en invaliditeit Opmerkelijk blijft het verschil in aantal uitkeringsdagen. Waar dat tussen Vlaanderen en Wallonië tien jaren geleden nog 2,5 dagen bedroeg, is dit intussen opgelopen tot 5,7 dagen méér uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid of invaliditeit per titularis of 24,9 procent méér!
10 Op de praatstoel
9 JULI 2020
Dossier
9 JULI 2020
11
Erik Stoffelen (directeur) en Jürgen Constandt (algemeen directeur)
“De dag dat er één cent van het zuiden naar het noorden zal vloeien, is het amen en uit met dit land.” We hebben afgesproken in de hoofdzetel van het Ziekenfonds in Mechelen. Jürgen Constandt is al bijna 30 jaar actief in het wereldje van Vlaamse ziekenfondsen en is vandaag hét uithangbord van het VNZ. Samen met zijn rechterhand Erik Stoffelen (die we ook nog kennen als oud-voorzitter van het Zangfeest) staat hij in voor de dagelijkse werking van het Vlaamsgezinde ziekenfonds. En met succes, want het ledenaantal zit in de lift. Een gesprek. Hoe zien jullie persoonlijk de missie van het VNZ? Jürgen Constandt: De missie van het VNZ is drieledig. We zijn een Vlaams én neutraal ziekenfonds met een familiale, sociale aanpak. Wie onze missie uitvoerig wil doornemen, kan dit altijd op onze webstek vinden. In wezen komt het erop neer dat we een ziekenfonds zijn dat er ondubbelzinnig voor ijvert om de gezondheidszorgen toe te wijzen aan de deelstaten. Om het even juridisch te stellen: om een communautarisering te realiseren. Als persoonsgebonden materie bij uitstek dient dit overgeheveld te worden naar de gemeenschappen. Erik Stoffelen: Tegelijkertijd zijn we een neutraal ziekenfonds, in alle aspecten van dat woord: levensbeschouwelijk én partijpolitiek. Wij zijn politiek totaal ongebonden. We steunen de niet-partijpolitieke Vlaamse beweging uitdrukkelijk en hebben ook een sociaal project met de G-Sport Vlaanderen. Maar er gaat geen eurocent naar de partijpolitiek. Jürgen Constandt: Ten slotte willen we ook een bijzonder klantgerichte en familiale dienstverlening bieden. Onze leden zijn zeker geen nummer. Wie belt, komt niet terecht in een ver afgelegen onpersoonlijk callcenter. Laat staan dat je eerst een minuut kwijt bent om je moedertaal te kiezen. Nederlands is immers onze voertaal. Een persoonlijk onthaal is wat we onze leden aanbieden! Hoe ziet jullie de rol van het VNZ binnen de Vlaamse beweging? Wat met de politiek? ES: Het VNZ is vooral actief binnen het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid. Ik ben daar intussen toch al zo’n vijftien jaar secretaris. Jürgen nam er vorig jaar de voorzittersfakkel over van dr. Gui Celen. Samen met prof. em.
Eric Ponette vormen we het kernbestuur van deze werkgroep die de overheveling van de sociale zekerheid tot doel heeft. JC: Het VNZ faciliteert verder één en ander. Zo overleggen het OVV en het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid in onze ruime vergaderzaal in Mechelen. Wij stellen onze kennis over de sociale zekerheid graag ter beschikking van de verenigingen die zich hierover buigen. Want laten we eerlijk zijn, als er staatshervormingen voorbereid worden, is de sociale zekerheid nooit ver weg. Minstens even belangrijk is om de
“Meer dan 30 jaar zijn wij lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds ... de ruggengraat van de Vlaamse beweging ... jong, dynamisch en zeer aanspreekbaar ... een evidente keuze.” Bart Fierens, voorzitter ANZ zuur bevochten en heel bescheiden verkregen Vlaamse sociale zekerheid mee verder vorm te geven en uit te bouwen. ES: Wat daarbij wel frustreert, is dat je sommige Belgische kwalen ziet terugkomen op Vlaams niveau. Dat hoeft op zich natuurlijk niet te verbazen want wij verzetten ons ook met evenveel energie tegen de verzuiling binnen de sector. De ziekenfondssector is op dat punt verziekt en dat probleem zal ook niet verdwijnen met een verdere opsplitsing van de sociale zekerheid. Wat evenwel geen excuus is om er dan maar geen werk van te maken… Wat de politiek betreft kunnen we kort zijn. Wij zijn ongebonden en houden ons bewust ver weg van de partijpolitiek. Uiter-
Leden en kantoren
Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds telde op 30 april 2020 85.293 titularissen in regel met de wettelijke ziekteverzekering. Het aantal personen ten laste bedroeg 36.349. Dit brengt ons globaal ledentotaal op 121.642. Bijna 25 procent van de VNZ-leden is jonger dan 20 jaar en onder de leden zijn niet minder dan 141 verschillende nationaliteiten en 100 parlementsleden (ofwel 39 procent van de Nederlandstalige verkozenen).
Netwerk VNZ-leden kunnen terecht in 45 kantoren en een 230tal brievenbussen over heel Vlaanderen. De kantoren bevinden zich in Aalter, Aarschot, Antwerpen, Asse, Ber-
aard hebben wij onze contacten. Daar is ook niets verkeerds mee. Uiteindelijk zijn niet minder dan 100 parlementsleden op alle niveaus aangesloten bij het VNZ. Die komen van drie verschillende politieke fracties. Ik denk dat weinigen ons dat nadoen. Als er verkiezingen aankomen, zullen wij uiteraard ons pleidooi voor een Vlaamse sociale zekerheid kracht bijzetten en argumenteren waarom dat beter is voor de Vlamingen en voor onze (klein)kinderen, maar verwacht niet dat wij partijpolitieke advertenties gaan opnemen of boeken van politici
laar, Boechout, Brakel, Brecht, Brugge, Deurne, Diest, Gent, Haacht, Hasselt, Heist-o/dBerg, Herentals, Herenthout, Ieper, Izegem, Kapellen, Kortenberg, Kortrijk, Leuven, Lier, Mechelen, Menen, Merelbeke, Mol, Nijlen, Oostende, Overijse, Ranst, Roeselare, Schoten, Sint-Niklaas, Sint-Genesius-Rode, Tienen, Torhout, Turnhout, Vilvoorde, Waregem, Westerlo, Willebroek, Wommelgem en Zandhoven. Het VNZ heeft ook een online loket via www.vnz.be.
in de etalage gaan zetten. Voor dergelijke zaken moet je bij onze grote concurrenten zijn. Er wordt wel eens gezegd dat het splitsen van de sociale zekerheid het einde van België zou zijn. Zijn jullie het hiermee eens? JC: Gedeeltelijk. Laat me het anders stellen. De dag dat er één cent van het zuiden naar het noorden zal vloeien, is het amen en uit met dit land. Dat is geen wilde speculatie, dat zeggen de Walen ook onomwonden. Het is hen te doen om de jaarlijkse miljardentransfers van noord naar zuid. Je kan grote politieke discussies voeren over het einddoel. Daar is een publiek voor en het is ook goed dat men deze discussie niet uit de weg gaat en dat men werkt aan een witboek. Maar tegelijkertijd belet dat niet om delen van de Belgische constructie in vraag te stellen, niet enkel om het financiële verhaal, maar ook omwille van efficiëntie en rechtvaardigheid. Vlaamsgezinde politici dienen hun macht dus aan te wenden om de federale sociale zekerheid uit te kleden, om een deel van de onverantwoord hoge transfers aan te wenden om eigen Vlaamse noden dringender en efficiënter te kunnen invullen. Men kan er dus maar best mee stoppen het pleidooi voor een Vlaams gezondheidsbeleid af te doen als asociaal. Het stoort me dat onze tegenstanders daar zo makkelijk mee wegkomen. Het is ook Vlaanderen dat al stevige stappen vooruit zette met de uitbouw van een Vlaamse sociale bescherming, met solidaire en maandelijkse zorgbudgetten voor
bijvoorbeeld alle inwoners in woonzorgcentra. Het is aan de voorstanders van een Vlaamse sociale zekerheid om duidelijker te maken dat men die overheveling niet puur nastreeft omwille van gemakkelijk geldgewin, vanuit een egoïstische reflex, maar omwille van de noodzaak een eigen Vlaams beleid te kunnen voeren. Onze gehandicapten en sociaal zwakkeren kunnen er alleen maar wel bij varen. ES: De felheid waarmee men zich verzet tegen de discussie rond de overheveling van de gezondheidszorgen spreekt voor zich. Hier is veel geld mee gemoeid, wat meteen verklaart waarom sommigen zeggen dat wanneer de sociale zekerheid splitst, België ook splitst. Dat geven de politieke leiders in Wallonië ook onomwonden mee. De ganse Vlaamse begroting gaat jaarlijks over een budget van circa 48 miljard euro. Vergelijk dat even met het Belgische federale niveau: daar zijn alleen al de gezondheidszorgen goed voor 28 miljard euro en de pensioenen voor 42 miljard euro. Als je deze cijfers laat doordringen, begrijp je meteen waarom de PS zo lang deze ministerportefeuilles opeiste en waarom Frank Vandenbroucke dit departement snel moest verlaten. Opvallend is dat er jammer genoeg maar één speler uit het sociale middenveld, het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds, vragende partij is voor de toewijzing van de gezondheidszorgen aan de deelstaten. Elke Vlaamsgezinde kan evenwel zelf actie ondernemen. Na de verkiezingen kan men zich de haren uit het hoofd trekken omdat men de verkiezingsuitslag niet wil of kan lezen of respecteren maar de keuze van je ziekenfonds is doodeenvoudig je eigen keuze. Ook voor de verdere invulling van een Vlaamse sociale zekerheid is het belangrijk dat het marktaandeel van de grote zuilen aanzienlijk daalt. Aan elk van de lezers van ‘t Pallieterke de keuze om hier gevolg aan te geven en eigenlijk de sociale zekerheid zelf te splitsen. In dat kader rijst de vraag ook hoe het staat met de transfers. Er is algemeen geweten dat er geld van Vlaanderen naar Wallonië vloeit maar details of transparantie ontbreekt er aan. Kunnen jullie ons hier iets meer over vertellen? ES: Nochtans is de discussie over de exacte omvang van de transfers niet meer zo fel aanwezig. Men kan het licht van de zon niet blijven ontkennen. Uiteraard zijn er nog wel verschillende berekeningen maar die liggen uiteindelijk redelijk in elkaars verlengde. Op een bepaald moment kwam de studiedienst van de PS uit op een hoger bedrag dan die van de N-VA. Dan weet je dat de discussie zich verschuift naar een ander niveau. JC: Jaarlijks komen de transferbedragen in de buurt van 12
miljard euro. Dat gebeurt via verschillende kanalen: 4,8 miljard euro via de sociale zekerheid, 1,3 miljard euro via algemene middelen, 2,3 miljard euro via de financiering van gewesten en gemeenschappen en nog eens 3,9 miljard euro via de afbetaling van de staatsschuld. Als dit alles wat vaag blijft en u het graag wat concreter hebt: de transfers komen neer op een jaarlijkse verarming per Vlaming van 1.920 euro of nog anders uitgedrukt op een bedrag van 640 euro per gezin per maand. En dan hebben we het nog niet gehad over de Europese en coronafactuur! ES: Wat vooral opvalt, is dat dit weinig nieuwswaarde heeft. Toegegeven, het is een moeilijke materie en de nieuwswaarde op zich is laag, omdat deze transfer jaarlijks quasi onaangeroerd blijft en al 50 jaar lang doorgaat. Het lijkt me toch wel geen detail als we de huidige financiële situatie bespreken. De derde macht doet evenwel haar werk niet. Men focust in de berichtgeving liever op allerlei trivialiteiten… Arm Vlaanderen! Algemeen komt er vaak kritiek over de sociale zekerheid en dan zeker in verband met werkloosheid. Wat is jullie visie hier op? Vindt u de kritiek terecht of eerder niet? JC: U doelt wellicht op de discussie over de vraag of werkloosheid in de tijd beperkt moet worden. Laat me dit zeggen. Het is goed dat we in een land leven waar er een opvangnet is voor werklozen. Het principe van de sociale zekerheid als vangnet is perfect. Ik ben ook graag solidair met mensen die het even wat minder hebben, omwille van hun gezondheidssituatie of een tegenslag in hun loopbaan. Maar een sociaal vangnet mag geen hangmat worden. In die zin is een werkloosheidsuitkering die niet beperkt is in de tijd geen stimulans om de situatie van werkloosheid tijdelijk te houden. België is trouwens het enige land in de Europese Unie op dat vlak… Men moet maximaal inzetten op begeleiding, extra opleiding en hero-
riëntering. Profitariaat moet men zwaar bestraffen. Enkel zo houdt men het systeem leefbaar en kan men zelfs een uitkering optrekken, op voorwaarde dat men de excessen afbouwt en misbruik zwaar aanpakt. Er is niets sociaals aan om zo veel mogelijk mensen van een uitkering te laten leven en dus afhankelijk te houden. Dat is fundamenteel verkeerd. De overheid moet ook alles op alles zetten om een beleid op poten te zetten dat focust op creatie van werk, liefst in de private sector. Jullie spreken regelmatig van “ontzuiling” en het belang hiervan. Zouden jullie daar iets meer toelichting over kunnen geven? ES: In de vorige eeuw was Vlaanderen op en top verzuild, van de wieg tot aan het graf. Intussen is de ontzuiling een feit, tenminste in de hoofden van de mensen. Men kiest een dokter of kliniek omdat men er tevreden over is en niet omdat die van de juiste kleur is. De tijd dat de bisschoppen tijdens de preek vertelden op welke partij je moest stemmen, ligt gelukkig al even achter ons. Maar het middenveld is toch nog behoorlijk verzuild. De verzuiling is echt niet meer van deze tijd. Nergens in Europa zijn ziekenfondsen op zo’n verzuilde manier operationeel. We sluiten toch ook geen christelijke autoverzekering of een socialistische brandpolis af… Als je bijvoorbeeld thuisverpleging nodig hebt, ben je als klant vaak beter af bij een zelfstandige verpleger.
Hoe zien jullie de rol van het VNZ en de sociale zekerheid in een eventueel onafhankelijk Vlaanderen? Zou er veel (moeten) veranderen tegenover de huidige situatie? JC: In een onafhankelijk Vlaanderen zullen de Vlaamse verkozenen onze sociale zekerheid vorm geven. Het lijkt me logisch dat we in Vlaanderen verder gaan in de richting die we nu al ingeslagen zijn, nl. dat de eerste lijn (zeg maar de huisarts) centraal staat in ons gezondheidsbeleid. Verder wordt het voor de betaalbaarheid van onze sociale zekerheid nog belangrijker om in te zetten op preventie. Met dat verschil dat het
“Als Vlaming dragen wij buitenproportioneel veel af aan de federale sociale zekerheid. Er is maar één ziekenkas die met ons geld ook een Vlaamse koers vaart. Dat, én de puike dienstverlening, zijn voor elke Vlaams-nationalist twee goede redenen om aan te sluiten bij het VNZ.” Hilde Roosens, directeur VVB niveau dat inzet op preventie daar dan ook eindelijk de vruchten van gaat plukken. Het VNZ is op dat moment één van de vele spelers op de verzekeringsmarkt. Concurrentie is goed voor de klant.
Wat doet een ziekenfonds in het algemeen, en het VNZ in het bijzonder? Verplichte ziekteverzekering Dit omvat de terugbetalingen van de gezondheidszorgen en het uitkeren van vergoedingen wegens arbeidsongeschiktheid en invaliditeit. Deze opdracht is wettelijk geregeld en bij ieder ziekenfonds identiek!
Aanvullende verzekering Naast de klassieke aanvullende voordelen en diensten (Mutas, geboortepremie, herstel- en rustverblijven, orthodontie, uitleendienst, ziekenvervoer,…) kan men bij het VNZ ook voor brillen en lenzen, lasertherapie van de ogen, luiers, tandimplantaten en voetverzorging op een tussenkomst rekenen. Als ziekenfonds zet het VNZ sterk in op preventie, zoals bij diëten, oordoppen, sportmedische keuring en vaccinaties. Bovendien biedt het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds premies bij geboorte, tussenkomsten voor jeugdkampen en lidgeld van een sportclub, een mooie keuze uit boeiende jongerenvakanties…
Facultatieve diensten • Hospitalisatieverzekeringen (HospiPlan & AmbuPlan, HospiPlus & AmbuPlus, HospiContinu en HospiForfait) met derdebetalers regeling via HospiPluskaart. Beste keuze volgens Test Aankoop (mei 2018)! • MaxiPlan: extra verzekering remgeld en medische kosten; • Neutrale Zorgkas Vlaanderen: Vlaamse sociale bescherming (o.m. zorgbudgetten); • NZ Vakanties en vzw Krunsj (jeugdvakanties – www.krunsj.be); • Vzw ComfoPlus (thuiszorgwinkel en uitleendienst – www.comfoplus.be); • Voorhuwelijkssparen (kan nog steeds vanaf 14 jaar met intresten van 7,5 procent per jaar!
ES: En dat willen we écht veranderen, dus elke lezer kan hier zelf en heel concreet iets aan doen. Verder is het goed te stellen dat belangenvermenging nooit goed is. Dat wil zeggen dat je als ziekenfondsverantwoordelijke niet tegelijkertijd ook bestuurder moet zijn van een ziekenhuis of een apothekersbond. Vandaag is die scheiding geen evidentie en het zou goed zijn dat daar ook een einde aan gesteld wordt. Zonder in detail te willen gaan, zou het ook wenselijk zijn dat delen van de sociale zekerheid anders gefinancierd worden. Vandaag gebeurt dit te veel of gewoon eenzijdig door lasten op
arbeid. Dat lijkt me geen verstandige keuze. Je moet die zaken toch eens kunnen herdenken zonder meteen verdacht te worden van afbreuk van dit waardevolle systeem. Integendeel, als je het goed voor hebt met ons systeem van sociale zekerheid, moet je anno 2020 durven loskomen van de huidige structuren en toekomstgericht zaken herdenken zodat ons waardevol systeem van sociale zekerheid ook financieel houdbaar blijft voor onze kinderen en kleinkinderen. Wat is jullie mening in verband met de huidige coronacrisis? Er komt veel kritiek op de federale overheid en de sociale zekerheid komt ook onder zware druk te staan door de situatie. Wat zijn jullie bedenkingen hierbij en kan het VNZ een eigen rol spelen in zulke crisis? ES: Ik heb toch wel wat bedenkingen bij de aanpak. Eerst en vooral is het natuurlijk bij elke crisis essentieel om goed te communiceren. Je moet geen communicatiewetenschapper zijn om hier toch vragen te stellen bij het afgelegde parcours. Los van het feit dat je in zo’n omstandigheden in verstaanbaar Nederlands wenst toegesproken te worden, schort er toch duidelijk iets aan de communicatie. Als je 60 dia’s nodig hebt in een onoverzichtelijke presentatie klopt er iets niet. Als de regels of adviezen zo complex zijn dat niemand ze begrijpt en zelfs virologen en politici ze met de voeten treden, dan ben je echt geen verzuurde burger om hier ernstige vragen bij te stellen. JC: Het VNZ heeft snel geschakeld. Wij hebben plexiplaten en
Waarom veranderen naar het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds? Om hun taak naar behoren te kunnen vervullen, beschikken de ziekenfondsen over werkingsmiddelen uit de federale schatkist. Gelden die door jullie, hetzij via sociale bijdragen, hetzij via algemene belastingen, worden betaald. Omzeggens alle betrokken instellingen zijn verankerd met verzuilde, politieke en unitaire structuren. Bijgevolg betalen vele Vlaamsgezinden onrechtstreeks mee voor de ondersteuning van politieke ideeën die regelrecht indruisen tegen de eigen (Vlaamse) visie. Daarom is er een Vlaams én ongebonden alternatief, het VNZ!
Hoe veranderen naar het VNZ? Dit kan eenvoudig op verschillende wijzen: online (www.vnz.be), via een afspraak op kantoor of bij u thuis (bel 015 28 90 90) of via een video-afspraak. Een ledenadviseur verstrekt vrijblijvend alle inlichtingen en remondmaskers besteld nog voor er enige duidelijkheid was over de juiste maatregelen voor onze sector. Gelukkig, want als we op de juiste adviezen moesten wachten, dan was de factuur drie keer zo hoog geweest en dan zaten we bij de heropening ongetwijfeld nog te wachten op de aankomst van sommige goederen. Bij een crisis als deze is er uiteraard voortschrijdend inzicht en dat er geen draaiboek klaar lag van a tot z, dat wil ik graag geloven. Maar dat er vragen kunnen en moeten gesteld worden bij de huidige aanpak, is echt wel zo. Meer zelfs, een parlementaire onderzoekscommissie dient dringend werk te maken om de mondmaskersaga uit te spitten. Politici, kom uit uw kot en stel de juiste vragen om de waarheid boven te spitten.
gelt - indien u de overstap wil maken - de (beperkte) praktische formaliteiten. Het volgende kwartaal bent u lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds zonder dat u zelf iets extra moet doen, zonder wachttijd of onderbreking van uw wettelijke rechten en met behoud van voordelen zoals onder meer hospitalisatieverzekering, medische goedkeuring(en), voorhuwelijkssparen, voorkeurregeling, Vlaamse sociale bescherming,… Vergeet niet: hoe meer leden het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds telt, hoe sterker het signaal naar de traditionele machtsblokken. Het is nooit te laat om te veranderen. Het oudste lid dat we ooit mochten verwelkomen was 102 jaar! ES: Het VNZ werkt voorlopig ook enkel op afspraak en nam de nodige veiligheidsmaatregelen om op een veilige afstand te werken en onze leden verder te helpen. Niemand werd op technische werkloosheid gezet. Onze sector werd snel als strategisch noodzakelijk ingekleurd omdat we in het verlengde van de zorg zitten. Ziekte-aangiftes namen met 40 procent toe. Onze collega’s hebben zich snel aangepast en we hebben ons ook geëngageerd voor het contactonderzoek. Een heuse prestatie! En intussen hebben we ons het gebruik van videoconferenties eigen gemaakt om te vergaderen, nieuwe leden te maken en online lezingen te geven over de noodzaak van een Vlaamse sociale zekerheid. KARL VAN CAMP
12 Dossier gezondheid
9 JULI 2020
Een historische terugblik Al in 1808 - ten tijde van Napoleon en vóór het Nederlandse rijk van Willem I - ontstond in Lier het allereerste ziekenfonds, namelijk “Sint-Franciscus-Bijstand”. Samen met de gilden van de kleermakers en de voerlieden vormden zij in 1916 de “Gewestelijke Tak Lier van het Algemeen Verbond der Vlaamsche Mutualistische Verenigingen van België”. Dit is de officiële stichting van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds. In 2016 vierden ze dus hun 100ste verjaardag. Ook de Neutrale Landsbond is de oudste van het land en ontstond al in 1886, lang voor de andere bekende verzekeringsinstellingen. Wanneer de sociale zekerheid na de Tweede Wereldoorlog stilaan wettelijk vorm kreeg en de ziekte- en invaliditeitsverzekering in 1964 voor iedereen verplicht werd, ontstonden ook de kas van het Boerenfront en in de jaren ’70 tal van Vlaamsgezinde kassen, waarvan er een aantal, zoals Ic Dien en Vlamat, zich in 1990 verenigden tot het toenmalige “Verbond van Vlaamse Ziekenfondsen” in Mechelen. De twee Vlaamse Neutrale Ziekenfondsen uit Mechelen en Lier vonden elkaar in 2006 en zo zag het huidige “Vlaams & Neutraal Ziekenfonds” het levenslicht. Op dat moment telde men zo’n 47.000 titularissen of 70.000 verzekerde mensen. Intussen is dat aantal in 2020 opgelopen tot meer dan 85.000 titularissen of ruim 121.000 verzekerden. Een netto groei van gemiddeld 5 procent per jaar. Door deze jarenlange traditie, sterke sociale reputatie en ondubbelzinnige missie heeft het VNZ zich een unieke plaats in het ziekenfondslandschap weten te veroveren.
Korte geschiedenis over de ziekenfondsen De eerste kiemen van wat we vandaag een ziekenfonds noemen, zijn terug te vinden in de middeleeuwen. In de steden verenigden vrije burgers die hetzelfde beroep uitoefenden zich in gilden. Die gilden stonden in voor de beroepsverdediging, maar voerden ook een vorm van solidariteit in tussen de leden in geval van ziekte van een van de andere gildebroeders. Hoewel hier duidelijk een vorm van ‘ziekteverzekering’ wordt aangeboden, is het op ziekenfondsen zoals wij die vandaag kennen nog enkele eeuwen wach-
ten. Daarvoor moeten we teruggaan naar het begin van de negentiende eeuw. Bij het begin van de 19de eeuw ontstaan op verschillende plaatsen primaire kassen en maatschappijen van onderlinge bijstand. Op dit scharniermoment tussen het ancien regime en de moderne tijd is er nog geen sprake van overheidstussenkomst bij ziekte. De industrialisering van West-Europa die in de eerste helft van deze eeuw op gang komt, wordt gekenmerkt door verregaand liberalisme. Een van de eerste, zo niet de eerste primaire kas die op dat moment in Vlaanderen ontstaat, is “Sint-Franciscus Bijstand”, thans onderdeel van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds. Al in 1808 verenigden de kleermakers van Lier zich in deze ‘embryonale ziekenkas’. Volgens de overlevering kwam de vereniging op regelmatige tijdstippen samen en werd er na de vergadering met de kaarten gespeeld. De winst werd in een speciale pot gestoken, die aangesproken kon worden wanneer een lid ziek werd. De eerste primaire kassen waren, zoals de middeleeuwse gilden, in hoofdzaak georganiseerd rond bepaalde beroepsgroepen: kleermakers, ‘voerlieden’, enz. Basisideeën van deze primaire kassen of kassen van onderlinge bijstand waren solidariteit en het ontbreken van een winstoogmerk. Een belangrijke datum in de ziekenfondsgeschiedenis is 3 april 1851. Die dag keurt het parlement een wet goed die de regering de mogelijkheid biedt om maatschappijen voor onderlinge bijstand of ziekenfondsen te erkennen. De bijstandskassen konden voortaan rechtspersoonlijkheid genieten en kregen toestemming om bepaalde risico’s te dekken: ziekte, ongeval en invaliditeit. Omwille van de beperkingen die de overheid oplegde en omdat diezelfde overheid een grote mate van achterdocht had tegenover
Proficiat met je Vlaamse overtuiging! Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds? Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het VNZ.
Ontdek meer voordelen op vnz.be of bel 015 28 90 90 VNZ, verrassend voordelig
de corporatistische bijstandskassen, vroeg slechts een beperkt aantal kassen een erkenning aan. Was de eerste helft van de negentiende eeuw gekenmerkt door primaire kassen gericht op één beroepsgroep, dan ontstonden er in de tweede helft van die eeuw steeds meer interprofessionele ziekenfondsen. De ziekenfondsen zijn op dat moment nog steeds erg lokaal actief en hebben een gering aantal leden. Een officieel overheidsrapport spreekt van gemiddeld 150 leden per ziekenfonds. Van een professionele structuur is uiteraard ook geen sprake. Bijvoorbeeld de bijdragen die leden afdragen, worden als het ware met de natte vinger bepaald. Een tweede belangrijke datum voor de verdere groei van de ziekenfondsen is 23 juni 1894: de die dag goedgekeurde wet wijzigde in belangrijke mate de wet uit 1851. Voortaan konden ziekenfondsen zich in een verbond verenigen. Dat was nodig omdat in de jaren daarvoor (de jaren tachtig van de negentiende eeuw) in heel het land zieken-
contact met de leden). In tegenstelling tot de Eerste Wereldoorlog veroorzaakte de Tweede Wereldoorlog geen breuk in de werking van de ziekenfondsen. De Duitse bezetter poogde een verplichte ziekteverzekering in te voeren, maar slaagde daar niet in. Naar het voorbeeld van de eenheidsvakbond streefde
“Het ondoorzichtige kluwen van de federale sociale zekerheid, blijft een pijler voor het Belgische voortbestaan en een doorn in het oog van de Vlamingen. Door lid te worden van het VNZ, draag je niet alleen bij tot je eigen maar ook tot de Vlaamse sociale zekerheid.” Kurt Moons, voorzitter Pro Flandria fondsen als paddenstoelen uit de grond schoten: christelijke, socialistische en neutrale. De nieuwe wet, die overigens bijna een eeuw lang het kader zou vormen voor de werking van de ziekenfondsen, verruimde de actieradius van de ziekenfondsen en de landsbonden. Door de schaalvergroting (in verbonden) konden de ziekenfondsen meer diensten aanbieden en efficiënter gaan werken. Vier jaar na deze wet stemden de politici een bijkomende wet (19 maart 1898) die het de overheid mogelijk maakte om erkende ziekenfondsen te subsidiëren. Deze maatregel voerde de overheid niet enkel in om meer controle te hebben op de ziekenfondsen, maar ook om de ziekenfondsen aan te zetten er een degelijke boekhouding op na te houden. De maatregel leidde alvast tot een verdere explosie van het aantal ziekenfondsen. Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, telde België naar schatting zo’n vierduizend ziekenfondsen met in totaal ongeveer een half miljoen leden. De Eerste Wereldoorlog betekende een moeilijke periode voor de ziekenfondsen, die hun normale activiteiten amper konden voortzetten. Op 10 april 1916 wordt niettemin de kiem van het huidige Vlaams & Neutraal Ziekenfonds gelegd te Lier met de stichting van de “Gewestelijke Tak Lier van het Algemeen Verbond der Vlaamsche Mutualistische Verenigingen van België”. Na de Eerste Wereldoorlog kenden de ziekenfondsen een nieuwe periode van groei. Hoewel het nog steeds niet verplicht was om erbij aangesloten te zijn, zetten steeds meer landgenoten tijdens het interbellum toch die stap. Toen de Tweede Wereldoorlog voor de deur stond, telden de ziekenfondsen samen bijna 1,3 miljoen leden, goed voor meer dan 3,1 miljoen verzekerden. Het succes van de ziekenfondsen werd mee in de hand gewerkt door de combinatie van het samengaan in verbonden (professionele ondersteuning) en het blijven bestaan van kleine, lokale primaire kassen (persoonlijke aanpak en
de Duitse bezetter eveneens naar een eenheidsziekenfonds. Maar ook daar slaagde men niet in. Meteen na de bevrijding van België, in september 1944, wordt een nieuwe belangrijke stap gezet in de geschiedenis van de ziekenfondsen. Op 29 september wordt de Rijksdienst voor Maatschappelijke Zekerheid opgericht. De mosterd voor dit plan haalde de Belgische regering in het Verenigd Koninkrijk. Aan de andere kant van het Kanaal voorzag het zogenaamde Beveridge-plan in de verplichting om een aantal verzekeringen te nemen. Dat werd overgenomen door de Belgische regering. De besluitwet van 18 december 1944 voerde vanaf 1 januari 1945 een stelsel van verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering in voor werknemers en loontrekkenden. Met deze wet wordt ook de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering opgericht voor mensen die niet bij een van de bestaande ziekenfondsen wensten aan te sluiten. De sociale zekerheid is geboren. Dat alles zo snel kon ingevoerd worden, had alles te maken met de voorbereidende gesprekken die de regering in ballingschap in Londen hierover tijdens de oorlogsjaren voerde met de werkgevers. De regering onder leiding van Theo Lefèvre, met Edmond Leburton als minister van Sociale Voorzorg, zorgt met de wet van 9 augustus 1963 voor een ingrijpende hervorming van het stelsel van ziekte- en invali-
diteitsverzekering, met als meest in het oog springende maatregel de oprichting van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (Riziv). In de nasleep van de hervorming werd de verzekering voor geneeskundige verzorging onder meer uitgebreid tot zelfstandigen, zij het enkel voor grote risico’s (1964), ambtenaren (1965), studenten in het hoger onderwijs (1969) en leden van de geestelijkheid en kloostergemeenschappen (1969). Vanaf 1969 wordt de hele bevolking gedekt door een verruiming tot de ‘nog niet beschermde personen’. Dat dit niet allemaal van een leien dakje liep, bewijst de grote artsenstaking onder leiding van dr. André Wynen in april 1964. Deze hervorming zorgde niet voor een afname van het aantal primaire kassen. Dat bleef op ongeveer vierduizend liggen, waaronder een 20-tal uitgesproken Vlaamsgezinde kassen, zoals West-Flandria Kortrijk, Ic Dien Mechelen, Vlamat enzovoort. Daar komt pas een einde aan met de zogenaamde Wet Busquin van 6 augustus 1990 “betreffende de ziekenfondsen en de landsbonden van ziekenfondsen”. Deze wet richt onder meer de Controledienst voor de Ziekenfondsen op en bepaalt voortaan minimumaantallen. Tot 1990 werden primaire kassen als ziekenfonds beschouwd, vanaf 1990 wordt een verbond als ziekenfonds gezien. De facto betekende dat de afschaffing van de primaire kassen en bleven er nog zo’n honderd ziekenfondsen over. Vandaag zijn dat er nog 45, waarvan 20 in Vlaanderen, 19 in Wallonië en zes in Brussel. Negentien ziekenfondsen zijn aangesloten bij de Christelijke Mutualiteiten, elf bij de Socialistische, zes bij de Liberale, vijf bij de Neutrale en vier bij de Onafhankelijke Ziekenfondsen.
Aantal leden aangesloten bij de verschillende landsbonden (31 december 2019) Landsbond Landsbond der Christelijke Mutualiteiten Landsbond van Neutrale Ziekenfondsen* Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten Landsbond van Liberale Mutualiteiten Landsbond van Onafhankelijke Ziekenfondsen Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering HR Rail Care (NMBS)
Rechthebbende leden 4.603.027 555.574 3.234.893 542.791 2.189.984 108.587 102.346
Totaal 11.337.202
(*) Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds maakt hiervan deel uit met 119.725 rechthebbende leden, of 21,5 %.
Het nabije buitenland
9 JULI 2020
ENKEL 2022 TELT NOG President Emmanuel Macron vervangt zijn populaire premier Edouard Philippe door de technocraat Jean Castex, een oud-adviseur van Nicolas Sarkozy. Het is niet de bedoeling om de laatste twee jaar van zijn presidentschap een ander beleid te voeren. Wel om de verkiezingen van 2022 voor te bereiden. Macron hoopt op een herverkiezing met een centrumrechts programma. 43 procent van de Fransen heeft vertrouwen in premier Edouard Philippe, 35 procent in president Emmanuel Macron, zo leerde een peiling van Les Echos die vorige week bekend raakte. 57 procent van de Fransen wil dat Philippe premier blijft. Diezelfde Philippe, die in het linkse bastion Le Havre met 58,8 procent van de stemmen een mooie verkiezingsoverwinning behaalde en zich mag opmaken voor het burgemeesterschap. In de Vijfde Republiek, waar de president de baas is, kon Macron niets anders doen dan optreden. En dus moest Edouard Philippe vervangen worden. Zijn populaire eerste minister dreigde hem te overvleugelen. De Fransen beseffen dat het Edouard Philippe was die de crisis rond de gele hesjes, de pensioenhervorming en de coronapandemie het best heeft aangepakt. In die mate dat hij als een mogelijke concurrent werd gezien voor Macron bij de presidentsverkiezingen van 2022. Philippe behoort immers niet tot LREM, de partij van de president. Hij is officieel nog altijd lid van de rechtse Les Républicains (LR). Zou hij zoals een Jacques Chirac in 1988 of een Edouard Balladur in 1995 niet proberen om aan het einde van het mandaat als premier een gooi te doen naar het Elysée? Uittredende eerste ministers die direct het hoogste ambt na-
Si la France m’était contée streven bijten meestal in het zand. Maar Macron wou het risico niet nemen, zeker niet nu hij merkt dat hijzelf de campagne van 2022 zal moeten leiden. Want vanuit zijn eigen partij valt weinig steun te verwachten. LREM is een zootje ongeregeld.
Les Républicains als bondgenoten Met de aanstelling van Jean Castex als nieuwe premier maakt Macron duidelijk dat hij rekent op de verzwakte Les Républicains om zich te laten herverkiezen. Het is te zeggen: de gematigde vleugel van de partij. Castex is een voormalige adjunct-kabinetschef van president Nicolas Sarkozy. De benoeming werd onmiddellijk verwelkomd door centrumfiguren van de LR of oud-prominenten van de partij, zoals Xavier Bertrand of Valérie Pécresse. En laat dat net twee namen zijn van mogelijke concurrenten voor Macron in 2022. In 2007 werd Macron verkozen met een centrumprogramma waarbij hij een deel van de socialisten en een deel van LR in de tweede ronde achter zich kon scharen. Nu hoopt hij op een groter deel van het electoraat van Les Républicains. Sommige waarnemers hadden gedacht dat Macron voor een ruk naar links zou kiezen na de verkiezingsoverwinning van de groenen in de grote steden. En dat hij de laatste twee jaar van zijn presidentschap daarom voor een linksere en groenere koers zou kiezen. Die kans is klein. De president zal zich wel een ecologisch aura aanmeten, maar dat is het dan. Op het Elysée twijfelt men trouwens of de groene kiezers zo’n betrouwbaar electoraat zijn, zeker bij presidentsverkiezingen. Zij hebben een aversie van de personencultus en het zou dus kunnen dat ze bij zo’n stembusslag gewoon thuis blijven. Macron beseft ook dat hij een deel van de gematigde rechterzijde achter zich heeft geschaard en dat electoraat wil hij houden. Hij scoorde goede punten met zijn afschaffing van de vermogensbelasting (behalve op vastgoed), de pensioenher-
VAN HAAR VOETSTUK De eertijds gevierde schrijfster JK Rowling, bekend van de Harry Potter-boeken, is ernstig in de problemen gekomen. De Britse topauteur heeft namelijk politiek incorrecte uitspraken de wereld ingestuurd. Zo stelt ze zich luidop vragen bij alles wat er te doen is rondom geslachtsoperaties en transgenders. Fans keren JK Rowling nu de rug toe. Het politiek correcte klimaat maakt steeds meer slachtoffers. De gedachtepolitie haalt iedereen van zijn of haar voetstuk, wanneer een onwelgevallige mening hardop wordt uitgesproken. Enkele weken geleden hadden we het in deze kolommen over Nigel Farage. De politicus zag zijn contract met de radiozender LBC - waar hij een praatprogramma presenteerde tot voor kort – plots beëindigd worden. De reden? Farage had zich negatief uitgelaten over de ‘Black Lives Matter’-beweging, die overal in de westerse wereld van zich laat horen en standbeelden vernielt. In de politiek correcte tent wordt het hoe langer hoe meer op eieren lopen. Na Farage is nu de succesvolle schrijfster JK Rowling het volgende slachtoffer dat aangepakt wordt omwille van haar mening. Joanne Rowling, beter bekend onder haar auteursnaam JK Rowling, is een gevierde schrijfster. Zij was het die de fantasieboeken rond Harry Potter schreef. Dat leverde haar heel wat geld op. In 2004 berekende het Amerikaanse zakenblad Forbes dat Rowling de eerste schrijfster of schrijver was die er in slaagde miljardair te worden door middel van het schrijven van boeken. Niet alleen zijn er de zeven boeken van Harry Potter, maar later ontstond ook een televisieserie en film met de figuren uit de boeken en kwam er een succesvolle productstrategie, waarbij ook spellen en spelfiguurtjes op de markt werden gebracht.
Mannelijke menstruatie “Schoenmaker blijf bij uw leest”, klinkt het nu overal in het
Opnieuw kritiek Nu zijn we enkele weken verder en is het weer raak. JK Rowling uitte ditmaal kritiek op de geslachtsverandering die steeds meer jonge mannen of vrouwen, soms zelfs minderjarigen, willen ondergaan. Hierbij krijgen deze personen zware
COVID-19, DE REDDING VAN MERKEL? Al voor de crisis van het Chinese longvirus had de Duitse Bondskanselier Angela Merkel de reputatie een politieke ‘kat met negen levens’ te zijn. Als oud-lid van de communistische jeugdbeweging Freie Deutsche Jugend (FDJ) schopte ze het in 2000 tot eerste vrouwelijke voorzitter van de christendemocratische CDU. Bij de verkiezing van de Bondsdag in 2002 stond ze nog niet sterk genoeg om de kanselierskandidaat van de ‘Unie’ te zijn, de eenheid van CDU en CSU. De CDU haalde 29,5 procent, een teleurstellend resultaat. Maar bij de volgende verkiezingen in 2005 was ze wél klaar en trok ze als kanselierskandidaat het strijdperk in. Het resultaat viel opnieuw tegen: 27,8 procent. Ze slaagde er echter behendig in een ‘grote coalitie’ op de been te brengen, de ‘Groko’: een alliantie met de socialistische SPD. De regering Merkel I was geboren, met haarzelf als eerste vrouwelijke regeringsleider in Duitsland aan het hoofd. En dat is ze nu al 15 jaar. Op het politieke Duitse speelveld bleek ze de absolute ‘kingmaker’: als de SPD wat te moeilijk deed, dan werd die gewoon als regeringspartner tijdelijk ingeruild voor het links-liberale FDP…
Dubbel In die ganse periode kregen we eigenlijk twee kanten van Angela Merkel te zien. Aan de ene kant is er de koele, zakelijke, niet-emotionele Merkel: de heerser zoals de Duitsers hem of haar graag zien, en die wellicht goed aansluit bij hun volksaard. Problemen, of ze nu economisch of technisch of politiek van aard zijn, worden objectief benoemd en onderzocht. Dan worden in vrij grote transparantie de mogelijke oplossingen bekeken. En dan worden rationele beslissingen genomen, die daar-
Geen ruzie met de premier Maar wat als Edouard Philippe na een korte innerlijke ballingschap in Le Havre toch opnieuw op de voorgrond treedt en de president richting 2022 uitdaagt? Macron lijkt er gerust op. Niet alleen omdat een premier zoals al vermeld zelden een succesvolle gooi kan doen naar het presidentschap. Ook en vooral omdat hij en Philippe niet al ruziënd uit elkaar zijn gegaan, zoals Valéry Giscard d’Estaing en Jacques Chirac (1976) of François Mitterrand en Michel Rocard (1991). Neen, het vertrek van Philippe doet eerder denken aan het afscheid tussen Charles de Gaulle en Michel Debré in 1962, na het beëindigen van de onafhankelijkheidsoorlog in Algerije. Of aan het vertrek van Pierre Mauroy als eerste minister van François Mitterrand in 1984, nadat een economisch herstelbeleid in gang werd gezet. President en premier namen toen in alle vriendschap afscheid en de Gaulle noch Mitterrand moesten bij hun herverkiezing in 1965 en 1988 rekening houden met hun vroegere eerste minister. SALAN
ENGELAND hormonen toegediend om van geslacht te kunnen veranderen. JK Rowling is van mening dat deze hormonenbehandelingen een nieuwe vorm van conversie-therapie zijn, gericht op het veranderen van de geaardheid van homoseksuelen. Opnieuw ontstaat nu onrust. Bekende Britse en Amerikaanse sterren schreeuwen moord en brand. De progressieve revolutie eet zoals steeds haar eigen kinderen op, want wat JK Rowling deed was het in feite opnemen voor homoseksuelen. Maar ook dit kan in het hedendaagse maatschappelijke debat blijkbaar niet langer door de beugel. Volgens de progressieve zijde is het vanaf nu dus verboden om nog kritische kanttekeningen te plaatsen bij hormoontherapie die jongvolwassenen ondergaan. JK Rowling was niet onder de indruk van alle heisa en postte op het sociale mediaplatform Twitter nog enkele andere berichten. Zo stelt ze dat de hormonenbehandeling een nieuwe vorm van antidepressiva zijn. “Ze zouden een laatste redmiddel moeten zijn. Het gaat hier om luiheid, mensen wordt medicatie toegediend in plaats van dat hun brein weer geheeld wordt.” Ook wijst JK Rowling erop dat deze hormonenkuur heel wat schadelijke gevolgen kan hebben. Gelukkig krijgt JK Rowling op de sociale media ook de steun van enkele artsen. Zij wijzen op het huidige klimaat, waarin iedereen met een afwijkende mening wordt aangeraden zijn mond te houden. Zo is er Will Malone, een endocrinoloog die onderzoek doet naar hormonale aandoeningen, die JK Rowling bijtreedt. Hij wijst er op dat steeds meer artsen zich vragen beginnen stellen bij deze hormonale behandelingen. 2020, het jaar waarin de waarheid vertellen een doodzonde wordt. LVS
Bei uns in Deutschland
na gehandhaafd worden. Het kwam Merkel en consorten geregeld op zware kritiek te staan. Zo handhaafde zij tot voor kort rigoureus de Duitse begrotingsdiscipline: de befaamde ‘Schwarze Null’. Het budget van de Duitse staat sluit niet af met een tekort, zoals het Belgische, maar met een evenwicht, einde discussie. Ze werd daarvoor bekritiseerd door pseudo-economen, die méér geld uitgeven dé manier vinden om een economie aan te zwengelen. Door marxisten, die vinden dat alles gratis moet zijn. En door Eurofielen (ook vanuit België), die vinden dat zo’n spaarzaamheid alleen maar de gewenste geldstroom van noord naar zuid hindert. Merkel haalde de schouders op en deed verder. Precies zoals de Duitsers het graag hebben. Bij de Bondsdagverkiezingen van 2009 haalde de CDU nog 27,3 procent, in 2013 steeg dat tot 37,2 procent. Een triomf, en wellicht het historische hoogtepunt van Merkel.
Asielinvasie Maar er is ook een andere Merkel: een opportunistische politica, die ideologisch zelf nauwelijks een overtuiging heeft, en de huik naar de heersende wind hangt. Ze staat zo in dezelfde West-Europese ‘christendemocratische’ traditie als pakweg Martens en Dehaene: in het ‘midden van het bed’, waarbij inzake abortus, homorechten en immigratie vanuit een soort Chiromeisjes-christendom volledig gecapituleerd wordt voor links, dat oppermachtig is in de media en het NGO-universum. Het resultaat was de onwil in 2015 om de invasie van illegale vreemdelingen te stoppen, waarna anderhalf miljoen vooral islamitische jongemannen Duitsland overspoelden. Een nooit geziene golf van moorden, verkrachtingen en seksueel geweld tegen Duitsers was het gevolg, met de aanrandingen van oudejaar 2015 in Keulen en de islamitische terreuraanslag van 2016
FRANKRIJK
vorming en de belofte dat er geen standbeelden van Franse historische figuren zouden worden verplaatst en afgebroken. Hij gaf ook een interview aan het rechts-conservatieve weekblad Valeurs Actuelles. Op het moment dat deze rubriek wordt afgesloten, was het niet duidelijk wie de nieuwe ministers zouden worden in de regering-Castex. Maar de geruchten deden de ronde dat té linkse figuren baan zouden moeten ruimen. Zoals minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner, die ruzie heeft met de politie. Of staatssecretaris voor Gelijke Kansen Marlène Schiappa, een militante van de LGBT-beweging. Hun vertrek zou een signaal zijn richting rechterzijde.
Right or wrong publieke debat. JK Rowling heeft het namelijk zowel vorige maand als deze maand aangedurfd zich over een maatschappelijk onderwerp uit te spreken. Het begon allemaal rond de 10e juni. Toen kaartte JK Rowling het politiek correcte klimaat aan. Waar ging het om: steeds meer media spreken over mensen die menstrueren en niet langer over vrouwelijke menstruatie. In deze losgeslagen tijd is het namelijk volgens de progressieve zijde mogelijk dat ook biologische mannen menstrueren. En dus moet er gesproken worden over de term ‘mensen’ in plaats van ‘vrouwen’. Regelrechte onzin natuurlijk, zo oordeelde de Britse schrijfster. JK Rowling voegde er aan toe dat volgens haar heel wat transgenders verward zijn en misleid worden door het hedendaagse hysterische en politiek correcte klimaat. Meteen kreeg JK Rowling de wind van voren. Haar mening, namelijk dat enkel vrouwen kunnen menstrueren, zou ingegeven zijn door een fobie voor en haat jegens transgenders. De ophef ging zover dat bijvoorbeeld een Britse school de plannen liet varen om een van haar gebouwen te noemen naar JK Rowling. In een brief aan de ouders laat de schooldirectrice weten dat de desbetreffende school “inclusief” wil zijn, en dus “niemand wil uitsluiten”. Om die reden werd beslist het schoolgebouw niet langer te vernoemen naar de populaire Harry Potter-schrijfster. De school benadrukte, tegenstrijdig, dat ze geen standpunt wil innemen in deze hele discussie. Wat ze met haar beslissing onrechtstreeks natuurlijk wel deed.
13
DUITSLAND op een Kerstmarkt in Berlijn als trieste hoogtepunten. De recente plundering van Stuttgart door 500 ‘zuiderse’ jongemannen bewijst dat het probleem hoegenaamd nog niet opgelost is. De populariteit van Merkel was sindsdien in vrije val. De Bondsdagverkiezingen van 2019 werden een ramp: de CDU haalde nog nipt 30,2 procent. De AfD werd de derde grootste partij van het land en stoomde met 11,5 procent het parlement in. Een duidelijk signaal van onvrede over Merkels open grenzen-beleid.
Die kat kom weer? Niemand gaf nog een cent om Merkels politieke overleven. Ze kondigde zelf dan maar aan er als Bondskanselier na deze termijn mee op te houden en duidde een gewenste opvolger aan. Maar die werd door partijgenoten zo snel onderuit geschopt, dat een open gevecht om haar opvolging losbarstte. Met zelfs CDU’ers die het onmogelijke durfden uitspreken: het verstrakken van Merkels te lakse vreemdelingenkoers. Merkel werd meer en meer gezien als een relict uit het verleden, een blok aan het been. De coronacrisis lijkt alles echter weer veranderd te hebben. De koele, rationele, technocratische aanpak van Merkel blijkt nu Duitsland véél beter door de crisis geloodst te hebben dan het gestuntel in pakweg België. De ‘Schwarze Null’ wordt verlaten, wat ervoor zorgt dat Duitsland een nooit gezien steunpakket voor de economie in stelling kan brengen. De peilingen zijn unisono: als er nu verkiezingen zijn, dan haalt de Unie van CDU/CSU weer een getal richting de 40 procent. Die stemmen komen niet van de AfD, die stabiel blijft, maar zo’n beetje van alle andere centrumpartijen, die door Merkels linkse centrumkoers leeggezogen worden. ‘Das Mädchen’, zoals Helmut Kohl haar ooit noemde, is dus nog niet vertrokken. HDG
14
Beeldspraak
9 JULI 2020
MEDIALAND
FILM Standbeeld Columbus gevandaliseerd
schuwingen, in navolging van Twitter. Maar omdat Facebook halsstarrig bleef weigeren, en vond dat het geen scheidsrechter diende te spelen in een politieke discussie, begonnen sommige bedrijven hun advertenties van het sociale medium te verwijderen. Op die manier hoopten ze Facebook te raken waar het pijn doet, namelijk in de reclame-inkomsten, in de hoop dat het platform alsnog overstag zou gaan. Op de tekentafel zag het plannetje er ongetwijfeld mooi uit. Enkele militante bedrijven die luidkeels de leiding voerden om Facebook te boycotten, waarna via de groepsdruk langzaamaan meer en meer bedrijven hun handen van Facebook zouden aftrekken. Bedrijven die wel nog blijven adverteren op Facebook zijn meteen even verdacht als Facebook zelf: namelijk verholen supporters van Trump. Maar niet elk bedrijf is er zo tuk op om aan politiek te doen, laat staan door anderen gedwongen te worden kleur te bekennen. Afgelopen week kwamen we te weten hoe bedrijven toch neutraal kunnen blijven in deze politieke storm: door helemaal geen reclame meer te plaatsen op de sociale media. Geen Facebook-reclame meer dus, maar ook geen Twitter-reclame. Alvast Lego, Ford en Coca-Cola houden het voorlopig voor bekeken op álle sociale media. Benieuwd of er nu ook een hetze opgezet zal worden die bedrijven verplicht om reclame te plaatsen op anti-Trump-platformen zoals Twitter…
Fauda “Fauda” (Arabisch voor ‘chaos’) is een Israëlische serie, te bekijken op Netflix. De actiethriller telt intussen drie seizoenen en werd meermaals bekroond in Israël. De reeks is een aanrader voor liefhebbers van series als “Homeland”, dat niet toevallig eveneens gebaseerd is op een eerdere Israëlische serie.
Joe Biden: 120 miljoen Amerikaanse Covid-19-doden
Media zien vooral extreemrechtse geweldsplinter Afgelopen week bracht de Staatsveiligheid haar jaarrapport uit en voor de media was het smullen geblazen. In haar rapport waarschuwde de Staatsveiligheid deze keer immers voor de toenemende bereidheid tot geweld in extreemrechtse kringen. Vooral het feit dat een twintigtal jongeren op trainingskamp in het buitenland waren geweest, wekte veel opzien. Tegenover dat twintigtal extreemrechtse jongeren staan echter een dikke 1.300 leden van allerlei extreemlinkse groeperingen die door de Staatsveiligheid actief gevolgd worden, maar daarover las je een pak minder in de kranten. Het etiket “bereid tot geweld” is bij een aantal van die groeperingen trouwens niet meer van toepassing, zoals we de laatste weken konden zien tijdens een aantal betogingen: zij gebruiken nu al actief geweld en gaan doelbewust in confrontatie met de politie. Maar om een of andere reden baart het mogelijke geweld uit extreemrechtse hoek de media veel meer zorgen dan het reeds uitgeoefende geweld uit extreemlinkse hoek. Ook het jihadisme blijft een probleem in België, niet alleen in omvang, maar ook in radicalisme, met alweer een beweging die het allemaal nog radicaler ziet dan bijvoorbeeld de Islamitische Staat. Opnieuw: in de media las je er zo goed als niks over, behalve als voetnoot bij de grote bezorgdheid over het mogelijke extreemrechtse geweld. Het blijft merkwaardig en tegelijkertijd angstaanjagend hoe de media een dag lang in rep en roer stonden omwille van iets dat niet meer is dan een bezorgdheid over eventueel geweld vanuit extreemrechtse hoek - een trend die we trouwens zeker niet willen vergoelijken - maar over de twee joekels van balken aan extreemlinkse en islamitische zijde willen de media weinig of niets berichten. En dan vragen ze zich af waarom ze op de sociale media al eens omschreven worden als “leugenpers”.
Lectrr, de calimero-cartoonist Verleden week kwam de huiscartoonist van De Standaard, Lectrr, in een kleine storm terecht, wegens beschuldigingen van plagiaat. Voor het verhaal met de achtergrond verwijzen we naar onze zusterpublicatie SCEPTR, overigens met wederwoord van Lectrr. En wat ons intrigeerde was inderdaad de verongelijkte reactie van Lectrr op de beschuldigingen in zijn wederwoord. Zijn cartoons in De Standaard bevatten immers meer dan eens een ferme stamp onder de gordel richting N-VA, en in het bijzonder Theo Francken moet het daarbij vaak ontgelden. Het verklaart meteen waarom de beschuldigingen van plagiaat vooral vanuit die hoek gedragen worden. Zo mengde ook Theo Francken zelf zich in het plagiaatdebat, met de retorische vraag of plagiaat soms niet strafbaar is. Het leverde meteen een reactie van Lectrr op, die zich beklaagt dat dit “een mooi voorbeeld is van hoe politiek probeert andersdenkende media verdacht te maken”. Dat hij zelf al jarenlang andersdenkende politici op vaak laag-bijde-grondse wijze verdacht maakt, is natuurlijk veel minder een probleem. In een reactie aan SCEPTR lazen we dan weer het volgende: “Dat een cartoonist zijn proces schandpaalmatig wordt gevoerd op het internet - schuldig tot de onschuld bewezen wordt - vind ik onrustwekkend en een rechtstaat onwaardig.” En dat komt dan uit het klavier van een cartoonist die zelf om de haverklap N-VA- en Vlaams Belang-politici aan de schandpaal nagelt, zelfs nadat verdachtmakingen weerlegd werden. En zo heet het op 1 juli op zijn Twitter-tijdlijn alweer subtiel “NV-A-stoottroepen” (let op de alternatieve schrijfwijze van de partijnaam). Blijkbaar kan Lectrr het toch maar matig verdragen wanneer hij eens een koekje van eigen deeg voorgeschoteld krijgt.
Reclameboycot tegen sociale media De jongste weken werd Facebook meer en meer onder druk gezet om berichten van de Amerikaanse president Donald Trump te censureren of minstens te voorzien van waar-
Het bericht kwam ons ter ore met enkele weken vertraging, en dat zegt eigenlijk genoeg: tijdens een campagnebijeenkomst in Pennsylvania “versprak” de vermoedelijke presidentskandidaat van de Democraten zich, en had het over 120 miljoen Amerikanen die gestorven waren aan Covid-19. Dat is niet niks, op een bevolking van een dikke 320 miljoen, maar het correcte getal is uiteraard duizend keer lager: 120.000 doden. Merkwaardig: in de media lazen we niks over die “verspreking”. Stel je echter voor dat Donald Trump zich op die manier zou vergissen, de media zouden dagenlang bol staan van de analyses over de domheid en de seniliteit van de Amerikaanse president. Meer zelfs: onlangs maakten de media zich nog vrolijk over de onthulling in het boek van John Bolton dat Donald Trump ooit gevraagd zou hebben of Finland soms een deel van Rusland was. Niet helemaal correct overigens, want in feite vroeg hij of Finland een soort van satellietstaat van Rusland was - nog niet eens zo’n gekke vraag voor wie zijn geschiedenis een beetje kent - op de vooravond van een ontmoeting met Vladimir Poetin in de Finse hoofdstad Helsinki. De waarheid is dat de “verspreking” van Joe Biden geen geïsoleerd geval is, en de stelling dat de man nu reeds last heeft van seniliteit met de dag moeilijker te ontkennen valt, en dat nog voor hij de officiële presidentskandidaat van de Democraten is. Directe analyses lees je daar maar zelden over in de media, maar ze zitten wel verscholen in de duiding dat de keuze van zijn “running mate” belangrijk is omdat hij waarschijnlijk zijn termijn niet zal uitdoen. Meer zelfs, in de media wordt precies dat uitgespeeld als een reden extra om op hem te stemmen, want zo kan Joe Biden dienen als een Trojaans paard dat een vrouw, die het op eigen krachten niet kan halen, in het Witte Huis kan katapulteren. Niet echt een toonbeeld van een democratisch proces, zei u? Het kan de media geen moer schelen, als er maar een Democraat in het Witte Huis komt.
Waar is Marc Van Ranst? Telkens je denkt, nu kan het echt niet meer infantieler in de Vlaamse pers, slaagt een of andere krant er toch nog in er een schepje bovenop te doen. Al maandenlang worden we dag in dag uit geplaagd met allerlei uitspraken door Marc Van Ranst, met als toemaatje zijn beschouwingen over allerlei zaken die eigenlijk niets van doen hebben met corona. En je hoeft echt geen voltijds gespecialiseerde mediawatcher te zijn om te weten dat de man minstens een lichtjes omstreden figuur is bij de bevolking. Gewoon af en toe zijn Twitter-tijdslijn bekijken en registreren hoe vaak hij uithaalt naar N-VA-politici volstaat al ruimschoots. Maar toch slaagt Het Nieuwsblad erin ons deze zomer te willen vermaken met zoekplaten waarop we verondersteld worden Marc Van Ranst te vinden. Wie haalt zoiets in zijn hoofd? En hoe is het mogelijk dat zoiets het oordeel van de eindredactie overleeft? Het moet zijn dat de bubbel waarin de redactie van Het Nieuwsblad corona probeert door te komen zo klein is dat er amper plaats is voor zuurstof voor de hersenen.
“Fauda” volgt het verhaal van Doron, lid van een zogenaamde ‘mista’arvim’-eenheid. Dit zijn de undercover-antiterreureenheden van de Israëlische veiligheidsdiensten. De naam is afgeleid van het Arabische ‘musta’arabi’, wat zoveel betekent als “zij die onder de Arabieren leven”. De musta’arabi zijn Arabischsprekende Joden die voor het Israëlisch-Arabische conflict doorheen het Midden-Oosten en Noord-Afrika leefden. Aangezien een vloeiende beheersing van de Arabische taal, vertrouwdheid met de Arabische gebruiken en een Arabisch uiterlijk basisvoorwaarden zijn voor deelname aan dergelijke eenheden, wordt er voornamelijk uit deze etnische groep gerekruteerd. De reeks werd ontwikkeld door acteur Lior Raz, die tevens de hoofdrol speelt, en journalist Avi Assacharoff. Beiden putten uit hun eigen ervaringen met het Israëlisch-Palestijnse conflict. Zo maakte Raz - van Arabisch-joodse origine - in de jaren 80 zelf deel uit van zo’n mista’arvim-eenheid.
Buitengewoon spannend De reeks is buitengewoon spannend, het tempo zit goed en bijna iedere aflevering eindigt met een nagelbijtende klifhanger. De inzet is steeds hoog en de serie deinst er niet voor terug om de hoofdpersonages of hun naasten in de vuurlinie te plaatsen, vaak met fatale afloop. “Fauda” zit boordevol actie en een veelgehoorde kritiek is dat het testosteron van het scherm spat, maar dat laatste kan volgens mij in dit geval enkel als punt van aanbeveling dienen. “Fauda” toont ook de minder fraaie kanten van het Israëlische antiterreurbeleid en de trauma’s die dat met zich meebrengt. Volgens critici - veelal van linkse signatuur binnen en buiten Israël doet de serie alsnog te weinig om de Israëlische staat of het Israëlische leger te culpabiliseren en mist de reeks een Palestijns perspectief. Dat alles valt allemaal wel mee. Zo zijn de Palestijnse personages allen erg menselijk in beeld gebracht.
Palestijnse veiligheidssituatie bij momenten simplistisch in beeld gebracht De serie beweert erg accuraat te zijn, maar er zijn een aantal elementen in de serie die de geloofwaardigheid ietwat ondergraven. Zo wordt de veiligheidssituatie op de Westelijke Jordaanoever van 20 tot 30 jaar geleden - toen ging er inderdaad regelmatig een zeer reële en acute gewapende terreurdreiging van het gebied uit - getransponeerd naar het heden. Dit zorgt inderdaad voor spannende televisie. Maar wie de huidige situatie een beetje kent, weet dat Hamas en consorten op de Westelijke Jordaanoever simpelweg niet meer de nodige zuurstof hebben om daar het gevaar te vormen dat de serie ervan maakt. Dat is deels een gevolg van het Israëlische veiligheidsbeleid, maar ook een gevolg van de intra-Palestijnse burgeroorlog tussen Hamas en Fatah. Bovendien lijken de antagonisten iets te gemakkelijk Israël te kunnen binnenglippen. Opnieuw zorgt dit voor spannende televisie. Wie is er immers bekommerd om terroristen waarvan geen dreiging uitgaat? Toch zouden de makers er goed aan hebben gedaan om dit iets meer als een uitdaging te presenteren. Het zou bovendien ten dienste staan van het plot: de dreiging die van de terroristen uitgaat, zou op die manier immers nog groter zijn. Een laatste voorbeeld van dit probleem is de weergave van de relatie tussen Hamas en Islamitische Staat, met name in het tweede seizoen. De reeks laat uitschijnen dat de relatie tussen beide islamistische groeperingen erg evoluerend is, waarbij Palestijnen haast vrijelijk gaan ‘shoppen’ om loyaliteit aan een van de twee groepen. Hoewel Islamitische Staat zeker sympathisanten heeft in de Palestijnse gebieden, leven de twee organisaties in werkelijkheid sinds jaar en dag op voet van oorlog. Desalniettemin is “Fauda” erg spannende televisie, een aanrader voor liefhebbers van actiethrillers zoals “Homeland”. PIETER VAN BERKEL
Actueel
9 JULI 2020
Citaat van de week > Luckas Vander Taelen
“En nu?”
“Ik schreef jaren geleden over problemen met jongeren in deze wijk (waar ik woon). Groen en Ecolo wilden die ongemakkelijke waarheid toen niet horen. En nu?”
Zondagochtend klonken er flink wat geweerschoten in de omgeving van het Orbanplein en de Merodestraat in Vorst. Tol: drie jonge slachtoffers, waarvan er één overleed. Er werd geschoten met een automatisch oorlogswapen en het zou gaan om een afrekening in het drugsmilieu. We moesten even denken aan Trump die Brussel ooit een “hellhole” noemde… De problematiek is niet nieuw, getuige de uitspraak van Vander Taelen, die als gewezen Agalev’er al wel vaker door zijn eigen groene vrienden in de steek werd gelaten als hij de vinger op de wonde durfde te leggen over lastige problemen waar zij liever niet over spraken.
Afrikaans wint voor de rechtbank
De grootste universiteit voor afstandsonderwijs van Zuid-Afrika, wijd en zijd bekend als UNISA, haalde begin juli het nieuws met een gerechtelijke uitspraak in beroep. Daarin werd deze “Universiteit van Suid-Afrika” namelijk zwaar op de kneukels getikt omdat de directie zich de vrijheid had durven veroorloven het Engels uit te roepen tot de enige taal waarin de meer dan 200.000 studenten van Zuid-Afrika en de rest van de wereld nog hun wijsheid en een diploma konden opdoen. We leven niet meer in apartheidstijd, zullen de beheerders wellicht geredeneerd hebben en dus kan afstandsonderwijs bij UNISA niet langer in het Afrikaans en evenmin in een van die negen andere officieel erkende talen van Zuid-Afrika: “English will be our lingua franca!” Weer een instelling die buiten de AfriForum-waakhond voor mensenrechten en andere burgerrechten had gerekend. De zaak kwam voor het “Hof van Appel” en daar werd een heel andere uitspraak geleverd dan het bestuur van de universiteit wellicht verwacht zal hebben. Immers, er waren al drie processen over universitair taalbeleid gevoerd: een over de Universiteit van de Vrystaat, een over de Universiteit van Pretoria en een derde over de Universiteit Stellenbosch. Telkens hebben de rechters een vonnis geveld waarin groen licht werd gegeven voor verengelsing. En nu die uitspraak dat UNISA Afrikaans moet herinvoeren als officiële onderwijstaal, omdat het taalbeleid dat de instelling in 2016 is gaan toepassen, in strijd is met de Grondwet. En zeggen dat nog vorig jaar, in 2019, het hooggerechtshof van Noord-Gauteng het Engels als primaire onderrichtstaal bij UNISA volmondig heeft goedgekeurd, de uitspraak waartegen AfriForum dan prompt in beroep is gegaan én gelijk heeft gekregen!
30.000 Afrikaanssprekende studenten aan UNISA De universitaire overheden hadden hun taalbeleid, vóór zij daaraan gingen morrelen, moeten toetsen aan de Grondwet, meent het Hof van Appel. Het door de advocaten
van UNISA aangevoerde argument dat het niet doenbaar zou zijn Afrikaans onderwijs te voorzien voor een minderheid studenten, is door de rechters niet gevolgd. Zij hebben de vraag gesteld hoe de instelling haar ‘edele en zelfverklaarde progressieve doelwit’ om alle Zuid-Afrikaanse inheemse talen te ontwikkelen, zou bevorderen door een taal af te schaffen die reeds ten volle ontwikkeld is. “Dit is ’n baie belangrike uitspraak vir Afrikaans”, zei Alana Bailey, hoofd van cultuurzaken bij de Mensenrechtenbeweging AfriForum, aan de pers. “Toen wij de zaak aanhangig hebben gemaakt, werd ons door nagenoeg 30.000 UNISA-studenten meegedeeld dat zij Afrikaanssprekend zijn”, deelde zij de pers nog mee. Niet ten onrechte, als je weet hoe het er in “die nuwe Suid-Afrika” vaak aan toe gaat, gewaagt mevrouw Bailey ook van een overwinning voor het beginsel van taalrechten en een zéér belangrijke rechterlijke uitspraak daarover. Niet onbelangrijk detail ter zake: het Hof heeft ook bevolen dat UNISA de kosten van het geding moet betalen. En misschien een belangrijk weetje voor onze lezers die nog steeds belangstelling hebben voor wat er reilt en zeilt in de regenboognatie: de wereldwijd in de hoogste sferen geprezen Nelson Mandela heeft zijn advocatendiploma destijds verworven aan de UNISA. Ik vermoed dat hij dat in de Engelse taal heeft gepresteerd, maar als het goed is, zeggen we ’t ook: toen hij in Orania op bezoek ging bij Tannie Betsie, de bijna honderdjarige weduwe van dr. Hendrik Verwoerd, “het hy lekker in Afrikaans gesels”. HECTOR VAN OEVELEN
15
Zeev Sternhell: links historicus die vond dat fascisme niet rechts was
Op 21 juni heeft Zeev Sternhell ons verlaten. Onze media schonken maar weinig aandacht aan het overlijden van de Joodse historicus. Hij verdiende nochtans beter. Sternhell werd in 1935 geboren in het toen nog Poolse, maar sinds 1945 Oekraïense, Galicië. Zijn vader, die opgeroepen was in het Poolse leger, sneuvelde tijdens de Duitse inval van 1939. Hijzelf, zijn zus en zijn moeder kwamen in een getto terecht. Zijn moeder zag echter de kans om hem bij verre familie onder te brengen. Daar liet men hem voor katholiek doorgaan, zodat hij op het nippertje aan de Holocaust kon ontsnappen. Dat was helaas niet het geval voor zijn moeder en zijn zuster.
Zeev Sternhell
Ni droite, ni gauche Na de oorlog kon Sternhell terecht bij een oom die in de Zuid-Franse stad Avignon woonde. Hij werd er als elfjarige ingeschreven aan het Lycée Frederic-Mistral, waar hij perfect Frans leerde spreken, zij het met het Provençaals accent dat hij gans zijn leven zou behouden. De jonge Sternhell werd overtuigd zionist, emigreerde op zestienjarige leeftijd naar Israël en volgde er les aan een landbouwschool. Daarna trok hij naar een Kibboets in Galilea. Hij deed zijn legerdienst als reserveofficier en studeerde geschiedenis aan de Hebreeuwse universiteit van Jeruzalem. In 1960 werd hij er assistent. Sternhell vocht mee in de Zesdaagse Oorlog en was reservist tijdens de Jom Kipoeroorlog. De vurige zionist evolueerde in die periode naar een linkse pacifist. Sternhell werd medestichter van de Vrede Nu-beweging, die zich met hand en tand verzette tegen de Israëlische bezettingspolitiek in Palestijnse gebieden. Zijn internationale faam verwierf hij als specialist van de geschiedenis van het fascisme. Bij het overlijden van Sternhell scheef Marc Reynebeau in De Standaard dat hij zich vooral had laten opvallen door zijn stelling dat die totalitaire ideologie uit het verzet tegen het gedachtegoed van de Verlichting ontsproten was. Dit is niet onjuist, maar toch heb ik sterk de indruk dat Reynebeau nooit iets van Sternhell heeft gelezen. Indien hij diens boek “Ni droite, ni gauche. L’ideologie fasciste en France” had gelezen, zou hij geweten hebben dat zijn originaliteit er vooral in bestond dat hij vond dat het fascisme, net zoals het communisme, die andere totalitaire ideologie van de twintigste eeuw, grotendeels ontstaan was uit het pre-marxistisch revolutionair socialisme van Proudhon en vooral Sorel. Volgens Sternhell was het fascisme dus rechts noch links.
Marx zat ernaast Ruw geschetst begint zijn theorie met de vaststelling dat in de negentiende eeuw de miserie van het proletariaat dermate groot was dat elke intellectueel die maar enigszins zijn hart liet spreken, niet anders kon dan zich tot het revolutionaire socialisme te bekennen. In de eerste jaren van de twintigste eeuw was de situatie van de arbeiders nog steeds verre van ideaal, maar toch al aanzienlijk verbeterd. Dit had tot gevolg dat het proletariaat niet meer geneigd was tot revolutie, maar zich meer en meer ging vinden in de hervormingsideeën van de sociaaldemocraten. Marx was, met andere woorden, door de feiten in het ongelijk gesteld. De armen waren niet, zoals hij had voorspeld, steeds armer geworden en het proletariaat zou ook niet de motor van de revolutie worden. De intellectuelen, die aan hun revolutionair ideaal wilden trouw blijven, zagen zich bijgevolg voor de keuze geplaatst: ofwel een proletarische revolutie promoten zonder de steun van het proletariaat, ofwel van de revolutie van het proletariaat die van de ganse natie maken. De eerste optie was die van Lenin: de communistische partij als voorhoede van het proletariaat, wat eigenlijk een proletarische revolutie zonder het proletariaat betekende. Uit de tweede optie, de revolutie van de ganse natie, groeide het fascisme. Dat dit voor heel wat controverse zorgde, vooral in linkse kringen, waar men het
(Foto Alexander Böhm - Wikipedia) fascisme steeds had gezien als het laatste offensief van de burgerij tegen een machtsovername door het proletariaat, ligt voor de hand. Sternhell liet zich daar weinig aan gelegen. Toen Eric Defoort hem er tijdens een interview voor het tv-programma Labyrint op attent maakte dat hij, als vooraanstaande linkse intellectueel, met zijn conclusies behoorlijk afweek van deze van zijn ideologische vrienden, antwoordde hij dat wanneer zijn wetenschappelijke bevindingen niet stroken met zijn politieke overtuiging, hij aan de eerste de voorrang geeft. Deze opmerkelijke positie, ongebruikelijk voor een linkse intellectueel, volstond mijn inziens al om wat meer aandacht te schenken aan zijn heengaan.
Le mot “racisme” Ik geef graag nog een anekdote mee over Sternhell. Linkse flamingant Eric Defoort vroeg hem tijdens hogervermelde televisie-uitzending: “Wie was volgens u de belangrijkste Belgische fascist? Leon Degrelle misschien?” Sternhell antwoordde: “Ik neem Degrelle niet ernstig. De Belgische fascist bij uitstek was Hendrik De Man, de voorzitter van de toenmalige socialistische partij.” Hendrik De Man had in 1940 de arbeiders opgeroepen tot samenwerking met de bezetter. Tijdens hetzelfde gesprek vroeg Defoort, die zijn doctoraatsthesis gemaakt had over de invloed van de Franse rechtse denker Charles Maurras op de Vlaamse Beweging, aan Sternhell waar hij het Maurrassisme situeerde. De VRT-ondertitelaar maakte daarvan: “Waar situeert u het woord racisme?” (het woord racisme i.p.v. Maurrassisme…) Het antwoord van de linkse Sternhell werd als volgt vertaald: “Het woord racisme is voornamelijk een intellectueel fenomeen.” De vertaalster droeg dezelfde familienaam als de toenmalige directeur generaal van de BRT, Nick Bal. Ik ben er maar van uitgegaan dat het familie was, want haar vakkennis was waarschijnlijk niet het doorslaggevende argument bij haar aanstelling bij de openbare omroep. FRANCIS VAN DEN EYNDE
Beste lezer van
’t Pallieterke: Bel gratis 0800 179 75 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be Voor een Vlaamse sociale zekerheid! Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen
Word lid van het VNZ
16
Cultuur
9 JULI 2020
GESCHIEDENIS
Trotski (1) Totalitaire Marxisten zijn altijd op zoek naar zogenaamde “slachtoffers” om terrorisme te rechtvaardigen. Ze laten de arbeiders vallen als die de consumptiemaatschappij omarmen. Een nieuwe generatie probeert het nu met leugens over “institutioneel racisme”.
De jonge Trotski na zijn arrestatie in 1905 De weinige Trotskisten zijn inmiddels op die kar gesprongen, want er zijn kansen hun ideologie in de actualiteit te brengen. Een probleem daarbij zijn de boeken (o.a. van de Britse historicus Robert Service) over de echte Trotski, die nauwelijks gelijkenis vertoont met de fantasie-Trotski van latere aanhangers als ex-minister Frank Vandenbroucke, sp.a’er Eric De Bruyn en VRT-journalist Stefan Blommaert.
Revolutionair op zijn achttiende Trotski heeft zelf die legende gecreëerd in zijn vele leesbare boeken, waarin hij stelselmatig dingen vergeet of verdraait. Lev Davidovitsj Bronstein “vergeet” bijvoorbeeld te vertellen dat hij geboren wordt in 1879 als de zoon van een rijke Joodse herenboer in de Oekraïne. Zijn moedertalen zijn Oekraïens en Jiddisch, maar hij leert ook vroeg Russisch. Hij is een briljante leerling aan een Duits gymnasium in Odessa, waar hij naast het Russisch ook het Duits perfectioneert en een kraan is in wiskunde en fysica. Zoals zoveel jongeren uit de betere klasse heeft hij een hekel aan het verstikkend autocratisch systeem dat geen enkele vorm van politieke inspraak duldt. Bij velen leidt dat tot een revolutionair engagement, waarbij het werk van Marx de leidraad wordt. Het Marxisme heeft onevenredig veel succes bij Joodse seculariserende jongeren die uit hun Joodse achtergrond de gewoonte meebrengen op het scherp van de snede te discussiëren over de kleinste details. Op zijn achttiende wordt Bronstein revolutionair, al heeft hij aanvankelijk wat bedenkingen bij Marx, die hij nog niet gelezen heeft. Hogere studies doet hij niet. Hij wordt lid van een clubje radicalen die veel vergaderen, pamfletten schrijven en stakingen steunen. Bij die gelijkgezinden ontmoet hij Alexandra, die wel “Das Kapital” kent. De geheime keizerlijke politie Ochrana houdt het groepje in het vizier en arresteert tenslotte de amateurrevolutionairen.
Ballingschap in Siberië Iedereen krijgt een eigen ruime cel en Trotski begint met de passie van zijn leven: schrijven. Een dag zonder een paar uur aan zijn schrijftafel - artikels, brieven, pamfletten, pagina’s voor ongeveer 60 boekjes en boeken - is een verloren dag. Zelfs tijdens de
grootste politieke en militaire crisissen maakt hij tijd vrij voor zijn hobby. Trotski is een stylist die erin slaagt vervelende theoretische blabla boeiend te brengen. Na een jaar worden hij en zijn vrienden veroordeeld tot vier jaar verbanning in eigen land. Tijdens een kort verblijf in een Moskouse gevangenis trouwen hij en Alexandra. Een burgerlijk huwelijk bestaat niet in Rusland en het wordt een traditionele Joodse bruiloft, geleid door een rabbi en met tien Joodse gevangen revolutionairen als getuigen. Dan vertrekt het koppel naar Siberië, waar ze andere bannelingen ontmoeten. De goelag is een communistische uitvinding en bestaat niet in de keizertijd. De bannelingen krijgen een uitkering en mogen bijverdienen als leraar, ambachtsman of boekhouder, zoals Bronstein doet. Hij mag corresponderen, boeken ontvangen en zelfs artikels schrijven voor de officiële (gecensureerde) pers over onderwerpen als de toneelstukken van Ibsen. Siberië is feitelijk zijn universiteit. Een van zijn kennissen is de Poolse edelman Felix Dzjerzjinski, stichter en beul van de eerste communistische geheime politie. In Siberië verneemt hij dat er een revolutionaire krant bestaat Iskra (of Vonk, nog altijd de naam van de webstek van de club in eigen land) en dat ene Lenin een inspirerend boekje heeft geschreven met revolutionaire recepten. Bronstein heeft inmiddels twee kinderen, maar voor de ware revolutionair is dat bijzaak. Hij laat zijn gezin in de steek en gebruikt zijn spaargeld om de kosten van zijn vlucht te betalen. Moeilijk is het niet, want er bestaan heuse wachtlijsten voor bannelingen die via boeren, schippers en corrupte politiemannen het hazenpad kiezen.
Journalist, organisator en voorzitter van de sovjet Via wat tussenstations komt hij terecht in Londen, waar hij de leiders van de verboden Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij leert kennen: Lenin en Martov (Joods). De 23-jarige maakt indruk met zijn cultuur, zijn talenkennis, zijn schrijftalent, zijn zelfzekerheid en zijn groot ego. Als zichzelf respecterend revolutionair noemt hij zich inmiddels Trotski, de eerste de beste schuilnaam. Zoek er niets achter zoals bij ene Dzjougasjvili, die zich “man van staal” (Stalin) noemt. Niet dat de Ochrana (politie) mis-
leid is, maar een nieuwe naam staat chique. Trotski is meer dan een getalenteerd journalist. Hij bewijst dat hij een goed organisator is die het verboden Iskra naar alle mogelijke plaatsen in Rusland kan zenden. Daarenboven blijkt hij nog een formidabel debater te zijn, die tegenstanders wegblaast. Na een debat in Parijs ontmoet hij de Russische revolutionaire Natalia, zijn levensgezellin gedurende 38 jaar. In 1903 congresseren enkele tientallen zogenaamde Sociaaldemocraten in Brussel en maken zo’n ruzie dat de politie hen aan de deur zet. Iedereen verhuist naar Londen. Daar komt het tot een splitsing. Lenin wil een partij van activistische beroepsrevolutionairen, terwijl Martov eerder een klassieke arbeiderspartij verkiest. Trotski steunt Martov, die het principieel pleit wint, maar een stemming over de bestuursleden verliest. Prompt noemt Lenin zijn aanhangers bolsjewieken (= meerderheid) en zijn tegenstanders mensjewieken (= minderheid), al zijn die laatsten in Rusland zelf in de meerderheid (8.000 tegen 5.000 of samen 0,001 procent van de bevolking). Trotski hekelt Lenin, die in plaats van de dictatuur “van” het proletariaat voor een dictatuur “over” het proletariaat ijvert. (In 1917 is Trotski de man die deze moorddadige dictatuur installeert). Begin 1905 lijkt het er op dat de revolutionaire droom realiteit wordt. De keizer wankelt na de nederlaag in de Russisch-Japanse oorlog en het regent bloedig onderdrukte betogingen en stakingen in hoofdstad Sint-Petersburg. Trotski is de eerste belangrijke revolutionair die thuiskomt, zich zonder angst vertoont en revolutionaire kranten overstelpt met artikels. Arbeiders en intellectuelen verkiezen een sovjet (een raad) die de revolutie predikt. Lenin is ook terug, maar hij verbleekt naast Trotski, die de betere spreker is en die tenslotte de voorzitter van de sovjet wordt. De keizer gaat door de knieën, belooft een parlement en burgerlijke vrijheden. De meeste mensen verkiezen een democratie boven een proletarische dictatuur en loyale troepen omsingelen de sovjet en nemen de leiders gevangen. Trotski begint aan zijn tweede ballingschap. Lenin vlucht naar Finland. (vervolg volgende week) JAN NECKERS
Vervloekt zijt gij, Gaius Iulius Viator Bezoekers van het Gallo-Romeins Museum kunnen kennismaken met een bijzonder object: een loden vervloekingsplaatje uit de Romeinse tijd. Het werd in 2016 opgegraven, nadien bestudeerd en is vanaf nu te zien in het museum in Tongeren. “Rare jongens, die Romeinen”, verzucht de Gallische menhirhouwer Obelix meer dan eens in de stripalbums die de naam dragen van zijn vriend Asterix, terwijl hij en zijn dorpsgenoten de cohorten van Julius Caesar tot moes slaan. Je zou Obelix kunnen bijtreden als je stilstaat bij de nieuwste aanwinst van het Gallo-Romeins Museum. Het gaat om een ‘defixio’, een vervloekingsplaatje, uit het einde van de eerste eeuw na Christus, dat in 2016 boven de grond kwam tijdens bouwwerken in Tongeren. Een team van onderzoekers uit binnen- en buitenland nam het object onder de loep en het kreeg nu een plaats in het museum. Het plaatje is 12 cm hoog en 12 tot 14 cm breed. Dat het uit lood is vervaardigd, laat al vermoeden dat we te maken hebben met iets dat naar zwarte magie neigt. Lood is een zwaar, donker en koud metaal en werd geassocieerd met de onderwereld. Daarom werd het vaak gebruikt in sarcofagen en dus ook voor vervloekingstabletten. In het exemplaar dat in Tongeren aan het licht kwam, staan allerlei lijnen, magische tekens en woorden gekrast. Er zijn inscripties in het Grieks en het Latijn. Opvallend zijn de namen van twee goden uit het Midden-Oosten, die herhaald worden: Jahwe, de god van de Israëlieten, en Baal, een Semitische vruchtbaarheids- en weergod. Onderaan is de naam van de geviseerde persoon gekrast: Gaius Iulius Viator.
Wie, wat en waarom? Wie was die man en waarom kreeg hij deze onheilsbezwering over zich heen? Dat blijft gissen, want een duidelijke vervloekingsformule ontbreekt. Bij heel wat andere van de ongeveer 1.300 ‘defixiones’, die in alle uithoeken van het Romeinse Rijk zijn opgedoken, is het wel duidelijk waarom iemand geviseerd werd: wegens
diefstal of een andere misdaad, omdat hij of zij een liefdesrivaal was, omdat iemand een zakelijke, politieke of sportieve tegenstander was. We weten evenmin wat de vervloeker Gaius toewenst. Op andere tabletten is dat dikwijls wel het geval. Blindheid, stomheid, doofheid en onvruchtbaarheid komen het vaakst voor. Wat we wel weten is dat Gaius Iulius Viator een belangrijk Romeins burger moet zijn geweest omdat zijn naam uit drie delen bestaat. Hij is bovendien de enige ons bekende Iulius in de civitas Tungrorum en het feit dat hij al in de eerste eeuw een Romeins burger was, situeert hem in de lokale elite van magistraten en bestuurders. Voor het Tongerse tablet hebben de onderzoekers parallellen gevonden in vervloekingsplaatjes uit Carthago en Korinthe. De tekeningen, formules en de schikking vertonen sterke gelijkenissen of zijn bijna identiek. Allicht moet er in die tijd een handboek met vaste magische formules en schema’s gecirculeerd hebben, dat was opgesteld in Egypte (waar dit genre bijzonder populair was) en dat is uitgezwermd over de gebieden rond de Middellandse Zee, tot in het noorden van het keizerrijk. Het Tongerse tablet is in de streek vervaardigd, waarschijnlijk in Keulen, toen de kosmopolitische en zeer geromaniseerde hoofdstad van de provincie Germania Inferior. Daar waren ateliers die lood konden gieten en bewerken. Daar kruisten de paden van handelaars en van soldaten uit alle kanten van het Romeinse Rijk, die hun geloof en gewoontes verspreidden en ook hun magische praktijken, zo leert het vervloekingsplaatje van Tongeren. MMMV Gallo-Romeins Museum, Tongeren, www.galloromeinsmuseum.be
Actueel
9 JULI 2020
Kunstenaars willen Duitsland ‘zuiveren’
“De dokter is uw kameraad niet”: van Maoïst tot conservatief
Denkt u ook soms dat het niet nog gekker moet worden? Aanhangers van de Black Lives Matter-beweging hebben onlangs in Madison (Wisconsin) het standbeeld van kolonel Hans Christian Heg aangevallen. Heg was een migrant uit Noorwegen die naar Amerika was gekomen en die er in het leger van de Unie tegen de geconfedereerde staten vocht, dus tégen de slavernij… In het Britse Leicester eisten dan weer honderden dat het standbeeld van de Indiër Mahatma Gandhi uit het straatbeeld zou verdwijnen.
Officieel gaat het boek over Guust Van Mol, een man uit Gierle die begin de jaren ‘70 militeerde in maoïstische rangen en die, ondanks zijn latere afkeer voor dat gedachtegoed, heel zijn leven getekend bleef door die periode. Guust Van Mol bestaat niet. In feite gaat het over Jan Van Duppen, de man die sommigen misschien nog gekend hebben als socialistisch politicus uit de Kempen. Guust Van Mol was zijn schuilnaam bij AMADA (Alle Macht Aan De Arbeiders), een alias om de veiligheidsdiensten te misleiden.
In Duitsland kan alles altijd nog iets gekker. Het zogenaamd kunstenaarscollectief “Peng!” is hiervoor kandidaat. Op donderdag 25 juni publiceerde “Peng!” volgend persbericht: “Deutschland, we have a problem! Uw straten en standbeelden zijn ook in 2020 nog steeds genoemd naar kolonialistische misdadigers.” Samen met het project “Initiative Schwarze Menschen in Deutschland” werd een kaart van Duitsland opgesteld, die overal van stippen werd voorzien. Duitsland moet ‘landesweit’ worden gezuiverd, elke stip is een weg te zuiveren smet.
Het boek is geschreven door Louis Van Dievel, voormalig VRT-journalist. Van Duppen was een maoïst, Van Dievel een trotskist. De twee strekkingen verachten elkaar, maar zijn extreemlinks verleden geeft Van Dievel wel het voordeel van kennis en inzicht dat vele buitenstaanders missen. Hij kent Van Duppen ook persoonlijk.
Eens het standbeeld weg, begint het echte werk Op een website met de sprekende titel “Tear this shit down” (haal deze str… naar beneden) worden tientallen “kolonialistische namen in de publieke ruimte” opgesomd. Het gaat om namen van straten, aanhangborden, standbeelden of kerken. Men vraagt de lezers om de kaart aan te vullen. De kaart is slechts een onderdeel van de campagne. De organisatoren vragen dat standbeelden worden neergehaald. “Misdadigers voor hun misdaden” eren, dat kan niet: “Daar-
Grünen willen Mohrenstrasse omdopen De fractievoorzitster van de Grünen in het Berlijnse parlement, Antje Kapek, heeft opgeroepen om de Mohrenstrasse en het Berlijnse metrostation met dezelfde naam, een nieuwe naam te geven. “Ik vind het ondraaglijk, hoe hier het kolonialisme in een naam werd gegoten en zwarte bewoners en toeristen dagelijks worden beledigd,” liet ze de links-alternatieve krant Taz weten. Begin juni nog hadden onbekenden de Mohrenstrasse tijdelijk omgedoopt in “George-FloydStrasse,” naar de Afro-Amerikaan die begin juni bij een gewelddadige arrestatie om het leven kwam. Afrikaanse Berlijners vroegen om de straat te herdopen naar Anton
om: haal ze van hun sokkel, verf erover, en een plakkaat erop.” Deze “activisten in de strijd tegen het barbarendom van onze tijd” doen tezelfdertijd voorstellen “eens de standbeelden zijn verwijderd”. Zo staat er te lezen: “Als een standbeeld valt, moet er een herdenkingsmonument komen, of moet de sokkel weg, om kunstenaars uit de voormalige kolonie en de huidige Black Community” plaats te geven.
Ervaring genoeg bij Peng! “Peng!” kwam vroeger ook al met ‘opmerkelijke’ campagnes in het nieuws. In 2018 publiceerden de kunstenaars een “Cop-kaart”. Onder het motto “Meld ons wanneer een politieman bij u in de buurt komt wonen” vroeg men burgers de woonplaats van politiemensen mee te delen, zodat het kunstenaarscollectief er kon tegen protesteren. De politie, zo liet men verstaan, is “niet uw vriend, wel uw bedreiging.” “Zuiveren”, “de geschiedenis herschrijven”, “standbeelden weghalen”: in Duitsland, met de twee totalitaire experimenten de voorbije eeuw, klinkt het altijd iets onrustwekkender, vinden we zo… PIET VAN NIEUWVLIET
Wilhelm Arno, de eerste gekleurde academicus in Duitsland. Feministen daarentegen wilden de naam van een Afrikaanse vrouw gebruiken. Voor de vereniging “Berlin Postkolonial” herinnert de naam Mohrenstrasse aan “de tijd van slavernij en aan de racistische behandeling van mensen van Afrikaanse herkomst,” aldus een woordvoerder in het internetportaal Noizz.
L’Oréal schrapt Frans woord “blanc” Eind juni liet het Franse schoonheidsmerk L’Oréal via een persbericht weten dat het besloten heeft om de woorden blanc/blanchissant te schrappen van alle producten die de bedoeling hebben om
17
Van Duppen en Van Mol Van Dievel schreef het boek met de toestemming van Van Duppen en mocht ook gebruik maken van diens aanzienlijk archief. Niettemin formuleert Van Duppen enige reserve: “Het is het verhaal dat Van Dievel distilleerde uit mijn archief. Ik ben hem daar dankbaar voor, maar het is maar een deel van het verhaal van mijn leven.” Van Duppen en Van Mol zijn dus geen synoniemen. Dat wil niet zeggen dat er fictie of onwaarheden in het boek zijn geslopen. Ook de namen van andere personen zijn in het boek veranderd of onvolledig weergegeven, maar er is niet altijd veel giswerk nodig om de identiteit te achterhalen. Als de socialistische partijleiders uit die periode aan bod komen, zoals Louis T., Patrick J. en Steve S., moet je geen Wetsstraatjournalist zijn om te weten over wie het gaat.
MLB De jeugd van Guust Van Mol werd flink verbrod door een tirannieke en gewelddadige vader. Even duikt de suggestie op dat zijn latere politieke rebellie ook een daad van verzet was tegen die vader, maar op het einde van het boek trekt Van Mol die uitleg zelf in twijfel. Het rebelse gedrag van scholier Van Mol zorgde ervoor dat hij buiten vliegt op het Sint-Jozefcollege van de jezuïeten in Turnhout. Hij maakte de middelbare studies af op een school in Lier. In die stad begon ook zijn inwijding in het marxisme-leninisme. Van Mol ging psychologie studeren in Leuven en werd daar een steunpilaar van de Marxistisch-Leninistische Beweging, de studentenafdeling van AMADA. Persoonlijk vond ik de hoofdstukken over die periode de meest fascinerende. Ik leerde MLB tien jaar later zelf kennen toen ik politiek actief werd aan de KUL, zij het aan de andere kant van de barricade, in de rechts-radicale NSV. De verhouding tussen MLB en NSV - het zal u niet verbazen - was zeer vijandig. de huid te bleken. Het is wachten op een tweede persmededeling met daarin de woorden die de geschrapte woorden zullen vervangen. Wanneer houdt deze waanzin eindelijk op, beste lezers? Wat moeten wasproducten nu doen? En gaat straks ook het woord “noir” op de schop? Hoe moet je dan aangeven dat iets wit dan wel zwart is? Blank en wit betekenen trouwens niet helemaal hetzelfde zoals filologen zullen toegeven: het Franse woord “blanc” zou van het Hoogduitse “blanch” afstammen, wat “blinkend wit” betekent. Niet te verwarren met “wiz”, wat “mat wit” betekent, wat we terugvinden in het Duitse woord “weiss” of het Engelse “white”. We gaan nog ingewikkelde tijden tegemoet.
Er werd zelden met de andere kant gesproken, tenzij met de vuisten. Wij wisten wel dat de maoïstische jongens radicaal waren, maar ik denk niet dat we ooit hebben beseft hoezeer hun leven werd beheerst door een partij die hen dag en nacht opeiste. Een ideologische lezing tot middernacht en daarna om 5 uur ‘s ochtends pamfletten uitdelen aan de fabriekspoorten: het was niet abnormaal in het leven van een MLB-student. Guust Van Mol was er ook bij toen extreemlinks in 1975 een gewelddadige hinderlaag organiseerde voor de VMO-betoging in Leuven. De gevechtstrainingen van de “Amadezen” (in het boek omschreven als “dansles”) kwamen van pas. 20 mensen belandden in het ziekenhuis. Eén betoger verloor een oog (de naam staat niet in het boek, maar het gaat over Pieter Huybrechts, een latere collega van Van Duppen in het Vlaams Parlement). Van Mol maakte zijn studies niet af en werd proletariër, zoals de partij van hem verlangde. Hij ging aan de slag bij achtereenvolgens een munitiefabriek, een asbest-cementfabriek en de Beringse Mijn: gevaarlijk, hard werk.
De ommekeer Hoe ontdek je het gemakkelijkst dat communisme niet werkt? Door het in de praktijk te zien. De eerste twijfels doken bij Van Mol op in 1976 na een reis met de partij naar communistisch Albanië. Het bleek een achterlijk land. De reis naar China in 1980 deed Van Mols geloof helemaal wankelen. Het land functioneerde helemaal niet volgens de dogmatische denkbeelden van de kameraden uit België. Van Mol stelde binnen de partij (intussen omgedoopt naar PvdA) kritische vragen en begon, tegen het advies van de partij in, geneeskunde te studeren. De conflicten stapelden zich op en Van Mol nam ontslag in 1983. Opstappen uit de PvdA is echter niet hetzelfde als je lidmaatschap van de Gezinsbond opzeggen. De sectaire aard van de organisatie is ongenadig voor deserteurs. Hijzelf kon ook zijn obsessie voor de partij slechts geleidelijk van zich afschudden. Zijn vrouw bleef nog vijf jaar lid, zijn broer Dirk (“Johan” in het boek) zelfs tot diens dood eerder dit jaar. Van Mol bouwde een artsenpraktijk bij de Bond Moyson uit en werd
later verkozen in het Vlaams Parlement voor de SP. Zijn temperament botste echter met het populisme, de machtswellust, het cynisme en de afkeer voor intellectuelen van Steve Stevaert. Hij stapte op in 2004. Guust verhuisde naar Nederland om een artsenpraktijk te bemannen in een achtergestelde wijk in Rotterdam. Daar werd zijn politieke transformatie voleindigd toen hij de boeken van Theodore Dalrymple ontdekte.
De leerzame onderkant Dalrymple, die in Vlaanderen bekend staat voor zijn invloed op het denken van Bart De Wever, beschrijft in zijn boek “Leven aan de onderkant” zijn ervaringen als dokter van de minstbedeelden in Birmingham, inclusief de gevangenispopulatie. Zijn conclusies over de gebreken van de welvaartsstaat gingen in tegen alles wat nog socialist was in de ziel van Van Mol. Maar hij ontdekte dat zijn ervaringen met de onderkant van Rotterdam eigenlijk overeenstemden met die van Dalrymple. Vandaag noemt hij zichzelf conservatief. Ik kan mij voorstellen dat niet iedere trouwe abonnee van dit blad zit te wachten op een boek over het leven van een maoïst, geschreven door een trotskist, maar ik kan het nochtans aanraden. Het beschrijft vlot de lotgevallen van een mens die een avontuurlijk en boeiend leven heeft geleid. Vooral zijn geleidelijke politieke transformatie, weg van de nefaste sekte waarin hij lang vertoefde, levert een lezenswaardig verhaal op. Het is een evolutie die Van Mol/Van Duppen nooit actief nastreefde, maar die hem werd opgedrongen door zijn eigen kritische geest. Zijn persoonlijkheid is van die aard dat hij het leven met leugens lastiger vindt dan levensveranderende beslissingen. JURGEN CEDER Louis Van Dievel, “De dokter is uw kameraad niet”; uitgeverij Vrijdag 2020; 367 blz.; prijs 22,50 euro; ISBN 978 946 0018 60 2
18 Brieven
9 JULI 2020
DANK U
Zomerscholen lager- en middelbaar onderwijs van start
EEN OUDE CONGOLEES VERTELDE…
GEEL-ZWART
Pallieterke, Ten tijde van de koude oorlog brak er in 1978 een strijd los in de stad Kolwezi: Angolezen, Cubanen en Congolese Katanga FNLC-soldaten veroverden de streek Kolwezi met een bevolking bestaande uit Belgische, Portugese en Franse mijnbouwwerknemers met hun gezinnen. Als paracommando werden we met ons regiment ingezet tot bevrijding en evacuatie van deze mensen. 2200 mensen werden door ons geëvacueerd. Helaas werden 800 mensen (blank en zwart) vermoord door de opstandelingen. Dagen nadien, tijdens bewakingsopdrachten, kwam een oude Congolees naar mij toe en vertelde het volgende: “Kwam de tijd van Belgisch-Congo maar terug: toen hadden we spoorwegen, havens, goede wegen, fabrieken, klinieken en ieder van ons had werk en elke week een loon waar we alles mee konden kopen… en nu hebben we niets meer… Er was gratis onderwijs, er waren medische voorzieningen en besmettelijke ziekten werden teruggedrongen. Er was overal drinkwater en we genoten driemaal een maaltijd per dag… De periode ’40 tot ’60 was een van welvaart, veiligheid en vrijheid.” De oude Congolees vertelde verder: “En nu, als gevolg van de rampzalige onafhankelijkheid, is gans de infrastructuur van ons land verwoest en geraken we nog amper aan één maaltijd per dag…” Dat de jonge zwarten van de Matongewijk in Brussel hierover maar eens nadenken. M arc Nietvelt (ex-paracommando) - Bornem
LEOPOLD II-STRAAT Pallieterke, Uw briefschrijver uit Ruddervoorde stelt voor om alle Leopold II-straten om te dopen in Joseph Désiré Mobutu-straten (’t Pall. nr. 26). Hopeloos! Uw lezer beseft blijkbaar niet dat de Grote Roerganger geen straatje, maar minstens een laan verdient. En vooral, wij weten toch sinds 50 jaar, uit de eigenste woorden van de Naamdrager zelve, dat voornamen als Joseph Désiré opgedrongen werden vanuit een christelijke, missionaire en dus kolonialistische en racistische mentaliteit. Weg ermee! Een begin van excuus zou zijn van overal een “Maarschalk Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu Wa Zabanga-laan” aan te leggen. Ook in Ruddervoorde! En in Brussel een dito tunnel, maar daar zal Pascal Smet wel voor zorgen. Dries De Roover - Wezembeek-Oppem
Kruisende woorden oplossing 1220
A B C D E F G H I J K L
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 S P
I
T S V O N D
I G E
O O R W U R M E N X N X P L O X B X N X A M O K H E N G S T I
N
I
X
I
I G X O E R
N V O E R X A
E X E E D X O R T E G A W C X V I
I
N O T H E E K
X F E E X R
I O L E N
L G E X S R X G L X F E M E R G X O D E O N X T E E R L O Z E X O O I S
L O D D E R
T
I G S T A
Pallieterke, In ’t Pallieterke van 2 juli wordt verwezen naar het boek van Joël De Ceuleer waarin gelachen wordt met de geel-zwarte verkeerspalen van Sauwens. Franstaligen nemen ook dit als voorbeeld voor belachelijk Vlaanderen. Blijkbaar is het begin van dit geel-zwart verhaal verloren gegaan. Ik herinner mij nog de discussie over de onduidelijke Belgische wit-rode autonummerplaten. Men ging Europese duidelijkheid brengen. Na wat onenigheid met verwijzingen naar het buitenland werd door de regering een studiebureau aangesproken om de duidelijkste kleurencombinatie uit te zoeken. Het studiebureau kwam met geel-zwart als beste combinatie.Voor Franstalig België kon dat niet en de Belgische autonummerplaten bleven wit-rood. Het is pas nadien dat Sauwens deze studie gebruikte en de geel-zwarte kleurencombinatie koos als best waarneembare en veiligste voor de verkeerspalen in Vlaanderen. Wie is hier belachelijk? R ené Vercammen - Duffel
11 juli 2020 Wie heeft het ooit bedacht om dat te blijven vieren? Vergeefs werd wel getracht op meerdere manieren om aan onze Sporenslag aandacht te besteden met een heuse vrije dag en lessen uit ‘t verleden. Wees Vlaming, denk er aan en houd het in de smiezen als je niet wil verder gaan met winnend te verliezen! E. Derpoorter - A ssebroek
Hotels en en Hotels restaurants waar Hotels en restaurants restaurants waar Vlamingen thuis zijn zijn waar Vlamingen Vlamingen thuis Verliefd op de dezijn natuur-? thuis Verliefd op natuur-? Kom ze ze eens eens proev proeven te Achouffe-! Kom
HOTEL HOTEL
Pallieterke, Ik heb zojuist mijn abonnement voor het volgende jaar veiliggesteld. Een week zonder zou inderdaad pijnlijk zijn. Op dit moment stapelen de papieren edities zich bij mij thuis op en behelp ik mij ver weg van huis met de elektronische versie. In coronalockdown in El Salvador sedert half maart, leef ik van donderdag tot donderdag om wat geestelijk voedsel te ontvangen. Dank u voor die hulplijn. Dit is nu, dit was zo de voorbije 75 jaar. Wat zou er van ons Vlaanderen geworden zijn, zonder die continue stroom van echte informatie, onafhankelijke opinies, steun aan idealisten? Hoevelen van ons zijn bewuste(re) Vlamingen geworden via uw blad? Ik ben geen bekeerling, ik heb mijn eerste lettertjes geleerd op vaders knie, met de Praatjes bij plaa tjes uit ‘t Pallieterke en Rommelpot. Maar ik vergeet nooit de leerling uit het 6e jaar die tijdens een schoolreis in de bus bij ons leerkrachten reclame kwam maken voor ’t Pallieterke. “Dat zouden wij moeten lezen”... Waarop een interessant gesprek volgde! Zou hij het nog lezen? Ik hoop het. Het regent hier al dagen in El Salvador, gisteren 37 liter/vierkante meter, zware overstromingen, en dat bij quarantaine, al drie maanden.Volhouden tot half augustus, dan zijn er terug vluchten. Mijn zes weken vakantie zullen dan zes maanden geduurd hebben. Maar er is ’t Pallieterke. Dank u! Trix V. – Deurne (vanuit El Salvador)
CONGO, ANDERE KLOK Pallieterke, Aan Peter Verlinden, journalist en gastdocent communicatiewetenschappen, hoeven we niet uit te leggen hoe de (massa)media werken. Des te moediger van hem om in deze beeldenstormtijden (wie had gedacht dat dit enkel lang geleden kon gebeuren) een andere klok te durven luiden. Juiste cijfers over de misdaden, het gebruik van hun grondstoffen, maar evenzeer het goede dat ook werd gerealiseerd. Het benoemen van de oude positieve doelstellingen om de Congolezen, net als de Vlamingen destijds, te helpen opstuwen in de vaart der volkeren, de emanciperende weg, met vallen én weer opstaan naar ontwikkeling, vooruitgang, welvaart, welzijn voor zoveel mogelijk mensen op deze wereldbol. Durven zeggen dat Vlamingen geen racisten zijn, dat er ook blanke slachtoffers waren, dat geschiedenis zomaar niet te herschrijven valt. Zijn boek “Zwarte trots, witte schaamte” zeker lezen, voortvertellen! Het is de enige wijze om het huidige eenzijdige media-denken te doorbreken. Nera R edant - Denderhoutem
WHITE LIVES DON’T MATTER? Pallieterke, Luidens sommigen treft de kinderen van IS-beulen en -terroristen geen schuld en vormen zij ook geen bedreiging voor de binnenlandse veiligheid van België en Vlaanderen. Waarom geldt dat vermoeden van onschuld dan niet voor koning Philippe van Belgique m.b.t. het koloniaal verleden? Of heeft deze discriminatie misschien te maken met de blanke huidskleur van deze telg van het geslacht der Coburgers? Murielle Goffin - K raainem
LEOPOLD II
DeAchouffe keuken is enkel hotelgasten 19 - open 6666voor Houffalize Te bereiken via Namen, Marche, Laroche richting Houffalize (afslag Nadrin) of via Luik Wij zijn vlamingen
Tel. 061-28 81 82 - Fax 061-28 90 82 www.lespine.be (Wij zijn Nederlandstalig-!)
Tel. 061-28 81 82
Heerlijk aan aan de de kust kust nu! nu! Heerlijk
HOTEL DIE DIE PRINCE PRINCE HOTEL
zal u u extra extra verwennen. verwennen. zal Albert I-Wandeling I-Wandeling 41-42 41-42 -- OOSTENDE OOSTENDE Albert Tel. 059-70 059-70 65 65 07 07 Tel.
Pallieterke, Wil men het psychologisch leed van de Congolezen milderen, neem dan de man die zich heeft ingezet voor onafhankelijkheid: Jozef Kasavubu. Hij was de eerste president van Congo van 1960 tot 1965. Weten onze Afro-Belgen het nog wel? Als zoon van een belangrijke zelfstandige landbouwer met veel boerenverstand (niets mis mee) was hij destijds voorstander van gedecentraliseerde staatsstructuur. Scherp gezien achteraf. Nu vloeit alles naar Kinshasa en de overige 90% zijn nog zoals voor aankomst van onze kloosterlingen. De brave man was wellicht niet opgewassen tegen de Lumumba’s, Mubutu’s en andere doortrapte politici. R.J.A .Van Hove – Berchem
Een lezersbrief insturen?
ABSURDISTAN
Opluchting Al goed dat in Ninove het Vlaams Belang niet aan de macht kwam met hulp van N-VA, twee jaar geleden. Nu leven de Ninovieters immers in het paradijs van burgemeester De Jonge. Dat er in het Stadspark een vijftienjarige werd ineengeslagen voor zijn gsm, is een bagatel. Dat er voor de zoveelste keer “streng zal worden opgetreden”, is maar een zoethoudertje. Iets met voorkomen en genezen.
De heetgeblakerden De terugkeer van de zogenaamde “drie IS-vrouwen” heeft al onmiddellijk effect. Per kerende staan er in Brussel 1.000 fanatieke hoofddoekdraagsters en wat groene meelopers te betogen tegen een besluit van het Grondwettelijk Hof dat een hoofddoekverbod in het onderwijs toelaat. Iemand nog radicalisering nodig?
Onaards Rudi Vervoort, minister-president van Brussel, is de overtuiging toegedaan dat samenwerken met de N-VA “de hel” is. Wij zijn het daar volmondig mee eens. Immers, zijn niet de Franstalige socialisten de baarlijke duivel in dit land?
Kopje kleiner Het onthoofdingsritueel begint wonderlijke vormen aan te nemen. In Amsterdam werd een Legobeeld van André Hazes onthoofd. Los van een oordeel over onderliggende smaak, kunnen we slechts besluiten dat IS serieus school heeft gemaakt bij allerlei raar volk.
Het surrealistische land Wanneer een mens hoort dat de zogenaamde coronaspeurders van het opsporingscentrum niet eens teruggebeld kunnen worden door wie zij probeerden te contacteren, schudt hij toch wat meewarig het hoofd. Indien het niet werkt, moet het België zijn. Of Vlaanderen met de Belgische ziekte...
De ezel en de steen? Ten tijde van de krokusvakantie werden er serieuze fouten gemaakt met vakantiegangers die uit Italië terugkeerden. Nu gaan we die fout niet meer herhalen. Enfin, een klein beetje toch. Misschien. Met enige moeite. Voor de reizigers per vliegtuig dan.
Ook voor ons Als elke ‘gemeenschap’ het recht heeft om zich gekwetst te voelen en daarvoor een veilige ruimte te eisen, mag dan de gemeenschap van blanke, oudere mannen Vlaanderen daarvoor reserveren? Met hartelijke dank daarvoor!
Termijndenken Emir Kir, burgemeester van Sint-Joost, kampioen van de etnische stem en bij de PS buitengebonjourd vanwege banden met de beruchte Grijze Wolven, wil de naam van de Linnaeus/Linnéstraat in zijn gemeente veranderen. De befaamde botanicus was, in de ogen van Kir, een racist. Ach, wat ‘dekoloniseren’ om het etnisch kiespubliek te behouden, dat moet toch kunnen?
Zo fout! De Congolese kardinaal Ambongo heeft onbarmhartig zijn landgenoten de levieten gelezen over hun onkunde om in zestig jaar een fatsoenlijke samenleving in hun land te creëren. Als u 't ons vraagt, moet BLM die mens toch dringend eens vertellen dat alles altijd de schuld van de blanken is!
naam Layouter
Verheugenis ten top
Dé mop van de dag is dat België kandidaat is om de strategische stock mondmaskers van de EU te beheren. Kwestie van Maggie De Block aan een post van Bijzonder Commissaris te helpen, gezien haar serieuze ervaring ter zake?
PAL 00
Restaurants
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
blz. 00
Dossier
9 JULI 2020
19
Zestig jaar geleden werd Congo onafhankelijk (deel II)
“Binnenkort zijn alle huizen van de blanken en alle blanke vrouwen voor ons!” Meestal noemt men twee gebeurtenissen die als vonk in het Congolese kruitvat worden beschouwd. De eerste was de toespraak van koning Boudewijn op 30 juni 1960, waarbij hij blunderde door “het genie van Leopold II” te prijzen. Onwetendheid? Naïviteit? Koningskinderen, net zoals verwende linkse intellectuelen, leven dikwijls in een bubbel, afgesneden van de realiteit. Denk maar aan de opmerking van Marie-Antoinette: dat de armen maar brioches moesten eten als er geen brood meer was. Lumumba doorbrak het protocol en hield een ziedende toespraak, waarin hij een sluw en explosief amalgaan maakte van terechte kritiek op het bewind van Leopold II en volkomen uit de lucht gegrepen haatpropaganda tegen het koloniaal bewind dat een einde had gemaakt aan Leopolds terreur. De tweede aanleiding was de toespraak van generaal Emile Janssens voor de zwarte soldaten van de Force Publique enkele dagen later, waarin hij aankondigde dat alles in het koloniale leger bij het oude zou blijven, dat de politici hen belogen hadden - wat volkomen waar was - en dat hij niemand iets had beloofd. Er zouden geen zwarte officieren komen. Terwijl ze allemaal minstens kolonel hadden willen worden… Daarop brak een muiterij uit, overigens niet alleen tegen generaal Janssens, maar ook tegen
die mengeling van halfverteerd socialisme en modieus antikolonialisme een voortreffelijk excuus om hun hebzucht en hun tomeloze ambities in te kleden in een discours dat ook aanvaardbaar klonk voor de publieke opinie in België en, wat nog veel belangrijker was, in de Verenigde Staten. Maar na zestig jaar zwart zelfbestuur kan iedereen doorheen hun leugenachtige retoriek kijken en hun echte intenties zien. Die kunnen in twee zinnen samengevat worden: “Wij willen niet dat de blanken de Afrikanen uitbuiten. Wij willen dat zelf doen.”
Getuigenissen De zelfstandige planter Jan Hintjes kreeg in 1959 bezoek van een zwarte traditionele rechter (!) die naar hem toe was gestuurd met de waarschuwing dat hij moest opkrassen of…
“Wie heeft je eigenlijk die opdracht gegeven?” “Het zijn de leden van het MNC-Lumumba, ze beginnen hier de plak te zwaaien. Iedereen hangt aan hun lippen, uit angst, onze
In een eerste fase moesten alle blanken hun wapens opgeven de regering-Lumumba. Janssens wilde Belgische troepen uit andere bases inzetten om de muiterij neer te slaan, maar Lumumba weigerde dat. Janssens nam ontslag en werd vervangen door een zwarte sergeant-majoor die ter plekke tot generaal werd bevorderd.
Agitator Lumumba Het is duidelijk dat de ongelukkige uitspraken van Boudewijn en Janssens slechts aanleidingen waren. De diepere oorzaken lagen in de drijverijen en de utopische beloften van Lumumba. Zijn verantwoordelijkheid kan niet ontkend worden. Hij heeft een vreedzame kolonie in een kruitvat veranderd. Er zijn te veel getuigen die bevestigen hoe hij olie goot op het smeulende vuur van haat, hebzucht, jaloezie, seksuele frustraties en wraakzucht. De stokerijen van Lumumba werden trouwens enthousiast aangewakkerd door de Belgische socialisten en communisten. Zij hebben een nefaste rol gespeeld in het ophitsen van de zwarten tegen de ‘uitbuiting’ en de ‘koloniale onderdrukking’. Die termen zijn intussen vervangen door het allesomvattende begrip ‘racisme’, maar de politieke brandstichting blijft identiek. Zoals Pol Pot intellectueel een product was van de Franse Communistische Partij, zoals de terreur van Black Lives Matter een product is van de marxistische Amerikaanse universiteiten, zo was Lumumba minstens gedeeltelijk een product van het Europese linkse denken en de utopieën over dekolonisatie en zwart zelfbestuur die daaruit waren voortgekomen. Zonder zijn hofhouding van linkse adviseurs en tekstschrijvers zou hij waarschijnlijk altijd gewoon postmeester zijn gebleven. Voor de politieke ‘évolués’ als Lumumba en zijn soortgenoten bood
mensen zijn bang.” (bron: Weg Uit Congo, blz. 124) Dokter Hugo trok dezelfde conclusie over de nefaste stokerijen van de lumumbisten: “Na enkele weken kwamen dan de eerste Lumumba-aanhangers naar onze streek afgezakt. Wij blanken hadden geen vertrouwen in Lumumba en zijn mannen. Ze spraken een revolutionaire taal en vooral de mannen die hij als propagandisten uitstuurde klonken bijzonder agressief. Zij dachten in termen van ‘wij zullen de baas zijn en de blanke onze knecht’.” (Weg Uit Congo, blz. 124) Ook in Leopoldstad zelf heerste in 1959 dezelfde sfeer van dreigende terreur. De Belgische politici in Brussel wilden het niet zien, maar een gewone politiecommissaris als André Folens wist het wel: “Ik voelde dat er iets op til was. De zwarten liepen nu overal rond, ook in de wijken van de blanken. Als je op je balkon stond, durfden ze al eens iets te schreeuwen, zeker naar een blanke vrouw: ‘Jij bent weldra van mij, ik zal je verkrachten…’” (Weg Uit Congo, blz. 125) Een tienermeisje aan het atheneum van Bukavu heeft soortgelijke herinneringen: “Een van de laatste schooldagen riep de boy-chauffeur ons toe: ‘Binnenkort zijn alle huizen van de blanken van ons en alle blanke vrouwen zijn voor ons!’” (Weg Uit Congo, blz. 118-119) Een getuige - niet in “Weg uit Congo” - vertelt over de muiters waarmee hij in 1960 geconfronteerd werd. Zij hadden zich tegen Lumumba gekeerd, want… tijdens zijn verkiezingscampagne had hij hen allemaal een blanke vrouw beloofd, en hij had die belofte niet waargemaakt. Daarom namen zij nu het recht in eigen hand. De Britse auteur Robert Ruark, beroemd door zijn romans “Iets van Waarde” en “Uhuru” over de Mau Mau-terreur in
Kenya, beschrijft hoe er kort voor de onafhankelijkheid in Congo illegale tombola’s werden georganiseerd waarbij als prijzen de auto’s, boerderijen, bezittingen en vrouwen van de blanken beloofd werden. Sommige vrouwen waren voor de “dipenda” uitbrak al ettelijke keren ‘verloot’. Meerdere bronnen van kolonialen bevestigen dit. Dat was de atmosfeer van jacquerie, onbegrepen communisme en onvervulbare verwachtingen die Lumumba als een onzalige mengeling van Lenin, Castro en Che Guevara had gecreëerd: geen belastingen meer, niet meer op de velden werken, gratis trolleybussen in oerwouddorpen waar zelfs nog geen elektriciteit was, een auto en een blanke vrouw voor iedereen. Sommige ambtenaren dachten zelfs dat zij nu eindelijk de magische ‘geldmachines’ van de blanken zouden krijgen. Daarmee is niet gezegd dat Lumumba een echte communist was, maar intuïtief had hij ingespeeld op dezelfde destructieve instincten die de communisten altijd zo meesterlijk hadden bespeeld.
Muiterij De eerst dag van de “dipenda” verliep nog in een kermisachtige sfeer van feest en euforie, maar daaraan kwam een abrupt einde door de muiterijen in de gendarmerie en het leger, de Force Publique. In Kisantu, niet ver van Thysstad, werd op 5 juli een blanke vrouw in enkele uren tijd zestien keer verkracht, in het bijzijn van haar moeder, haar echtgenoot en haar kinderen. In Mbanza-Mboma werd een zwangere blanke vrouw verkracht door vier zwarte soldaten. De weduwe van adjunct-gewestbeheerder Ryckmans getuigt: “De eerste dagen van de muiterij waren wij allen overgeleverd aan mensen die dronken waren van machtswellust en verdoofd door chanvre, hennep. Ze hadden wapens, zwierven over de straten en zochten blanken, vooral blanke vrouwen. De straat was aan de macht. In Thysstad zijn veel vrouwen verkracht, vrouwen van Belgische officieren, in Kisantu ook, vooral leraressen. Wij hadden niets om ons te verdedigen, geen wapens, geen hulp.” (Weg Uit Congo, blz. 156).
De Force Publique
Er werd niet zomaar in het wilde weg geplunderd en verkracht. Er zat een rudimentaire planning achter. In een eerste fase moesten alle blanken - zowel de burgers als de blanke officieren van de Force Publique - hun persoonlijke wapens opgeven, en de zwarte gendarmes en soldaten organiseerden overal huiszoekingen om verborgen vuurwapens in beslag te nemen. Dat patroon zou zich de komende dagen in alle rebellerende provincies herhalen. De gendarmerie en de Force Publique vertegenwoordigden toen nog het wettelijke gezag van de regering Lumumba en op dat ogenblik was zo’n bevel naar Congolees recht volkomen legaal. De meeste blanken wilden of durfden zich niet tegen die ontwapening verzetten. Toen alle blanke mannen ontwapend waren, begonnen de zwarten hun vrouwen en dochters te verkrachten. Op enkele plaatsen weigerden de blanken zich te laten ontwapenen en sommigen konden zich verschansen en alle aanvallen afslaan tot de Belgische para’s hen kwamen ontzetten. Maar dat waren uitzonderingen. Ik heb dikwijls aan die episode teruggedacht toen tien van onze para’s bij het begin van de genocide in Rwanda ook hun wapens afgaven aan zwarte soldaten en daarna werden afgeslacht. En nog eens toen duizenden brave Vlamingen bij de provinciale wapeninzamelingen van 2011 beaat glimlachend hun vuurwapens inleverden en dan nog dachten dat ze een bijdrage leverden aan de strijd tegen geweld… Ze hadden duidelijk niets geleerd uit de ramp van 1960.
Verkrachtingen Op 9 juli sloeg de opstand over naar kamp Massart, nabij Elisabethstad. In het kamp wordt één blanke vermoord en op de Avenue de la Munama worden zes auto’s beschoten. In de doorzeefde voertuigen vond men later zes lichamen van blanken. Een van de slachtoffers was de Italiaanse ambassadeur. In de regio Seke-Banza, in de Bas-Congo, worden twee blanke vrouwen ettelijke keren verkracht door zwarte soldaten. In het kamp Gilliard in het beruchte Luluaburg werd een blanke burger doodgeschoten. Tientallen mannen worden geslagen
en gefolterd, terwijl hun vrouwen verkracht worden voor de ogen van hun kinderen. Vijftienhonderd Europeanen hebben zich in een gebouw verschanst en zij worden belegerd en beschoten door muitende zwarten. Dit is slechts een willekeurige greep uit een heel lange reeks getuigenissen over verkrachtingen en mishandelingen. De opstand raasde dan al vijf dagen door Congo, maar nog steeds weigerde de Belgische regering troepen in te zetten tegen de Force Publique… Pas op 10 juli mochten de eerste para’s in actie komen. Lumumba was uiterst verontwaardigd over deze “agression contra la jeune république” en hij riep het Oostblok ter hulp. Intussen nam het geweld tegen blanken steeds grimmiger proporties aan. Naast de aanrandingen werden ook steeds meer moorden gepleegd. Nu werden ook blanke kinderen het slachtoffer van seksuele mishandelingen. Slechts één citaat uit het geheimgehouden rapport van de Onderzoekscommissie Congo 1960, één citaat uit honderden. Dit gebeurt in de Evenaarsprovincie: “Vijf vrouwen werden elk op z’n minst twintig keer verkracht, in aanwezigheid van zeven kinderen. De vrouw van mijnheer A. verzette zich en werd verschrikkelijk geslagen met een geweer en vuistslagen op het hele lichaam. Een van de vrouwen heeft zich vrijwillig opgeofferd om te vermijden dat haar dochtertje verkracht zou worden, een meisje van acht jaar. De soldaten wisselden elkaar af. De zwarte politiemannen deden mee aan de verkrachtingen. […] In de loop van de nacht van 11 op 12 juli hebben verschillende zwarten geprobeerd om een meisje van zeven jaar te verkrachten. Mevrouw B. werd opnieuw verkracht. Dat alles gebeurde onder bedreiging van vuurwapens en de baby van mevrouw B. werd zo erg mishandeld dat de moeder meent dat het een mirakel is dat het kind nog in leven is. De zwarten hebben er zelfs mee gedreigd om moeder en kind te koken en op te eten.” Aan dat soort gepeupel had men de macht in Congo overgedragen… PAUL BÄUMER
20 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
9 JULI 2020
Lachen met Jacky Bij Anderlecht hadden de jonge spelers die in de A-kern werden opgenomen een beetje schrik van mij. Ik probeerde hen altijd te jennen en dat was niet anders met Jacky Munaron, een jonge doelman die van Dinant kwam. We hadden in de halve finale van de Europacup voor bekerwinnaars met 1-2 gewonnen van Hamburg. De Bree had een berenpartij gespeeld. Dat moest gevierd worden. Munaron was de tweede keeper die match en ik vertelde hem dat hij van Nico mee op stap mocht. We namen een taxi en ik vroeg aan de chauffeur om ons ergens naartoe te brengen waar er iets te beleven viel. Hij voerde ons twintig kilometer buiten Hamburg en stopte voor een grote villa. Op het einde van de nacht hadden we een gepeperde rekening. We lieten Jacky Munaron die betalen. We gingen alles later wel regelen... We kwamen bijna te laat in ons hotel, want we waren op de terugrit in een monsterfile terechtgekomen. De lobby van het hotel zat al vol supporters. In het vliegtuig kwam Jacky zoals overeengekomen afrekenen. “Welke rekening?”, vroeg ik hem. “Weet jij misschien van een rekening, Nico? De Bree deed of hij uit de lucht viel. De Dinantees werd witter en witter. Tot we geland waren, hebben we hem laten zweten. In Zaventem hebben we hem maar betaald. Toen onze voorzitter, mijnheer Constant, voor mij op de bus stapte, zei hij al lachend: “De mensen weer aan het kloten, mijnheer Van Binst?”
Antieke staanlamp Een tijdje later ging Jacky trouwen met Linda. De Anderlechtspelers hadden geld samengelegd om een geschenk te kopen. Erwin Vandendaele, de kapitein, en ikzelf, de
vicekapitein, werden in Brussel op pad gestuurd om een gepast cadeau te vinden. Toen we op weg waren, vroeg ik aan Erwin of het door de spelers bijeengebrachte bedrag niet een beetje te veel was voor een invallersdoelman. Ik stelde voor om eerst iets te gaan eten op kosten van onze vrienden. Erwin was direct akkoord en dus gingen we lunchen op de Vismet, in de Rugbyman. Het was daar best gezellig en het etentje liep een beetje uit, maar we hadden nog geen geschenk voor die avond. In de hoek van het restaurant zag ik een grote lampenkap staan, dat leek mij wel iets. Ik vroeg aan de ‘patron’ van de zaak of hij ons dat ding niet voor een zacht prijsje kon verkopen, daarmee waren we van onze ellende af. De man, een echte Anderlechtsupporter zei: “Pak die brol maar mee, dat spel staat toch in mijne weg!” In de afmetingen van dat gedrocht hadden we ons een beetje vergist, het kon niet in onze wagen. Met de achterruit open, waar die lamp doorstak, zijn we dan maar naar ergens in de buurt van Opwijk gereden. Toen we op het trouwfeest aankwamen met ‘het geschenk’, kwam Rensenbrink op ons af en vroeg: “ Is dat een gouden staanlamp misschien?” “Neen, maar antiek”, antwoordde Erwin Vandendaele...
Gille Van Binst Voormalig topvoetballer
1221
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Conner de zoon, Paul de vader Drie koningen, drie koningen, geef mij een nieuwe regering. De oude is versleten, de kiezer wil er niet van weten. Een nieuwe is besteld en zit al achter mijn geld. Belgische regeringsvormingen zijn traditioneel echte Griekse drama’s. Grieks in de zin dat iedere nieuwe regering ons dichter bij een Griekse financiële afgrond duwt. Drama’s omdat werkelijk iedereen die ergens voor gestemd, iets compleet anders krijgt. Zelfs al zit de partij van uw voorkeur in de regering. Belgische regeringsformaties zijn een beetje zoals een heerlijk dampende spaghetti bolognaise bestellen op restaurant en de ober uren later te zien opdraven met een halve, van ouderdom gestorven koude kip, gebraden in aambeienzalf. Niet bepaald wat u in gedachten had en vrolijker word je er ook niet van. Waarna de ober vettig knipoogt en de prijzen met 30 procent verhoogt omdat er op dat late uur toch nog nergens iets eetbaars te verkrijgen is. Vlaming zijn betekent dan ook zoveel als een eeuwige honger naar iets anders. En godbetert krijgen we dan ooit eens toevallig iets dat we besteld hebben.
A B C D E F G
Handjes schudden
H I J K L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. Pogingen om de belangrijkste posities afhandig te maken B. Gesloten van aard - Akkoord C. Rooms-katholiek - Muze van de zangkunst - Vruchtendrank D. Stad in Zuid-Frankrijk - Onderzoeks methode van het menselijk lichaam waarvoor men röntgenstraling gebruikt E. Momenteel - Atletiekwedstrijd F. Uitsparing in een dikke muur - IJzer Meisjesnaam G. Gedachte - Beoefent een balsport H. Filmploeg - Reserveert I. Oversteekplaats voor wild J. Meisjesnaam - Aanduiding van aarzeling - Voorzetsel K. Afsluiting van water - Vervoermiddel Nuttigt L. Gecrashte
1. Onderdrukken 2. Nutteloos gewas - Romeinse cijfer 101 3. Muzieknoot - Ogenblik 4. Misdadig - Beleef 5. Iets zwaar dragen - Vogelproduct Gewichtsmaat 6. Instelling die waakt over het recht op werkloosheidsvergoeding - Afgeleide jongensnaam 7. Horeca-instelling - Limburgse gemeente 8. Armenwijk 9. Karaat - Internetlandcode voor Sierra Leone - En ook niet 10. Adolescente misdienaar - Ginds 11. Als in een roman - Een weinig 12. Gewichten waarmerken - Behulpzame DE OPLOSSINGEN VAN HET KRUISWOORDRAADSEL NUMMER 1220 VINDT U OP BLZ. 18
In afwachting verzinnen we zaken om het toch een beetje leuker te maken. Plezante naampjes bijvoorbeeld. Tot voor kort hadden we bijvoorbeeld een koning die al eens een handje kwam schudden aan koninklijke formateurs, informateurs, preformateurs, verkenners, verduidelijkers, scouts, opdrachthouders en de onvermijdelijke Patrick Dewael (geen plezante naam, die mens heet echt zo). Dat deed de koning dan op zo’n knullige manier dat we er allemaal eens om konden lachen en wat geduld konden oefenen. Er was een handje geschud, dus iemand was aan het werk. Op papier. Maar ook dat gaat vervelen. Tegenwoordig krijgen al die verlichte geesten geen handje meer van de koning. En niet omdat het coronavirus in het land is, maar omdat de handjes van de koning zwaar aan het devalueren zijn door het aantal dat hij er moet uitdelen. In tegenstelling tot zijn achtergrootoom, die ze nog verzamelde. Maar laat ons dat vooral een paar maanden laten rusten. De koning is het zelf wat beu om een bijrol te spelen in zijn eigen operette. Het volgende handje moet een serieus handje zijn. En dus moeten de politici het eerst zelf uitzoeken.
toch geraakt. Ze hadden zelfs geschenken mee: extra belastingen, een grootse herverdeling en investeringen in de gezondheidszorg. Alles wat kindeke Conner graag als inhoud omschrijft. Maar de drie koningen hadden zich schromelijk vergist. Toen kindeke Conner zei dat hij het wou hebben over inhoud, had hij het over inhoud waar Paul Magnette al eens van gebeten had. Meteen maakte men zich in de lokale herbergen vrolijk over de weigering van sp.a om aan tafel te komen. Was het immers niet kindeke Conner die had gezegd dat iedereen over zijn eigen schaduw moest stappen en luisteren? Een beetje een onterechte kritiek. Conner was wel degelijk over zijn schaduw gestapt. Die is immers niet zo groot. Maar je stapt wel recht in de schaduw van de PS. Kindeke Conner mocht dan wel de zoon zijn, Paul de vader zat in Charleroi in zijn vuistje te lachen. Als de Vlaming dacht zonder de PS te besturen, weet hij nu perfect hoe laat het is. De drie mochten opnieuw afdruipen naar de Wetstraat. Koning Filip prees dan weer zijn eigen politiek inzicht. “Zie je wel dat het niet de moeite was om die mannen een handje te geven?” En de Vlaming? Hij zit te wachten op een nieuwe volkstelling om weer eens een bord spaghetti bolognaise te bestellen. En het lijkt er op dat hij deze keer wel heel hard gaat roepen om dat te krijgen.
Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie
De drie koningen Vandaag zijn ‘de drie koningen’ aan zet. Ze hebben de ster gevolgd tot in Oostduinkerke, waar sp.a-kindeke Conner hen opwachtte. Onderweg had Balthasar Melchior al eens van zijn kameel geslagen met een abortuskindje. Het leidde tot een vertrouwenscrisis, maar ze zijn er
Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be
www.deblauwevogel.be