76ste jaargang • nummer 36 • donderdag 17 september 2020
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
€ 2,50
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
“Onze culturele neergang is onvermijdelijk” Is de ‘neergang’ van de Europese cultuur een haast onvermijdelijk en inherent onderdeel van het historisch traject van onze beschaving? Historicus prof. dr. David Engels (ULB en Instytut Zachodni) gelooft van wel. We spraken met hem over zijn boek “Op weg naar het Imperium”, een Europese identiteit, de ondergang van het Avondland en de verschillen tussen Polen en West-Europa. “De echte zwakte van Europa is dat we ons afsnijden van het verleden waarop onze identiteit precies zou moeten berusten.”
Lees het volledige interview met prof. dr. David Engels op blz. 4-5
Weyts: “Scholen in faciliteitengemeenten onder loep nemen” Het is zo’n bedenkelijke institutionele constructie zoals dit land er wel meer telt. In de zes faciliteitengemeenten rond Brussel bevinden zich verschillende Franstalige scholen die gefinancierd worden door Vlaanderen, maar die het leerprogramma van het Franstalige onderwijs volgen. De eindtermen waar zowat elke school in Vlaanderen aan onderworpen wordt, gelden niet voor hen. Men kan hier immers door een gemotiveerd verzoek van afwijken, waarna het departement onderwijs een beslissing neemt. “In het verleden werd zo’n afwijking systematisch toegestaan, maar ik stel me daar vragen bij”, stelt Vlaams Onderwijsminister Ben Weyts. “Per slot van rekening zijn dit scholen waar wij voor betalen. Het lijkt me dan ook
niet meer dan normaal dat we ook toekijken of deze wel een degelijk niveau behalen. Hoe is het trouwens met het peil van het Nederlands gesteld, ontzettend belangrijk in die regio? We gaan al die zaken eens grondig onder de loep laten nemen door een onafhankelijke commissie, voor we uiterlijk eind dit jaar een beslissing nemen. Een automatische toekenning zonder veel vragen behoort wat mij betreft tot het verleden.”
Liever minister dan premier In de Wetstraat gaat het nog altijd in eerste instantie om de postjes. Opvallend genoeg is het enthousiasme bij Vlaamse politici om een Vivaldi-coalitie te leiden beperkt. De premier van dat bonte gezelschap zal vooral brandjes moeten blussen. Daarom gaan de meesten voor een vakdepartement. Het kan in de laatste rechte lijn nog altijd verkeerd lopen, maar het ziet er wel naar uit dat de Vivaldi-coalitie vanaf begin oktober aan de slag gaat. Een heilloze regering waarvan we in het beste geval kunnen verwachten dat ze het aantal miskleunen tot een minimum beperkt. Over de mogelijke inhoud van het regeerakkoord was het de vorige week eerder stil. Niet alleen omdat met Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert een van de preformateurs in de corona-lappenmand lag. Ook en vooral omdat de discussie over de toekomstige bewoner van de Wetstraat 16 nog niet “getrancheerd” is. Volgens de laatste berichten gaat het nog tussen twee figuren en één joker. PS-kopman Paul Magnette en Open Vld’er Alexander De Croo. En zowaar wordt sp.a’er Johan Vande Lanotte als wisseloplossing vermeld. Tamelijk hallucinant als men weet welke ravage er door hem in de paars-groene en paarse periode tussen 1999 en 2007 is aangericht.
Bouchez moet toch eens buigen Dat Vande Lanotte over de tongen gaat, heeft te maken met het veto tegen elk van de twee topfavorieten. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez ziet zijn grote rivaal niet graag in de Wetstraat. Maar de liberale kopman heeft al de ene zege na de andere binnengehaald tijdens de ellenlange onderhandelingen door zijn kuiperijen, achterklap en tactische zetten. Dit kan niet blijven duren, Bouchez moet eens buigen. De Vlaamse partijen zien Magnette wel zitten, ook al wordt het de vierde Franstalige premier op een rij. Ze hopen op die manier inhoudelijke trofeeën binnen te halen. Vraag is natuurlijk of Paul Magnette de ploegleider kan zijn die elke regering nodig heeft. En hoe zal hij omgaan met de bazooka’s die een Bouchez wellicht
dagelijks vanuit het MR-hoofdkwartier op de Wetstraat 16 afschiet? We schreven het hier vorige week al: Vivaldi wordt geen mooie symfonie, maar een kibbelkabinet in het kwadraat. Beschikt een Alexander De Croo dan wel over dat leiderschap om Vivaldi door woelige wateren te loodsen? Dat is nog de vraag. In zo’n scenario zit Paul Magnette vanuit het PS-hoofdkwartier aan de Keizerslaan goede en slechte punten te geven aan de regering. Het doet denken aan de vorige paarse en paars-groene experimenten met toenmalig PS-voorzitter Elio Di Rupo. Die verklaarde dat hij de regering met een vingerknip kan laten vallen. Een herhaling van zo’n uitspraken zou dodelijk zijn voor de al zwaar geplaagde Open Vld. Alexander De Croo zelf zou ook moeten beseffen dat het premierschap een zware economische prijs heeft: rechts-liberale accenten in Vivaldi zijn dan volledig uitgesloten.
CD&V drijft de prijs op Daarnaast is ook te horen dat CD&V weinig zin heeft om De Croo de Wetstraat 16 te gunnen. Daarom denken de christendemocraten eerder aan een Vande Lanotte of toch Paul Magnette. Koen Geens zelf ziet het premierschap wel zitten, maar zowel in eigen rangen als bij tegenstanders bestaat er wantrouwen. Zijn achterkamermethodes worden niet geapprecieerd. Bij de Vlaamse Vivaldi-partijen is te horen dat men liever gewoon minister wordt dan premier. Een vakminister kan beter scoren bij de achterban en de publieke opinie. Niet onbelangrijk voor de traditionele Vlaamse partijen, die in de peilingen rond de 11 procent schommelen. Een sterke minister kan bij de volgende verkiezingen misschien voor een of twee procentpunten extra zorgen. Iedereen spiegelt zich aan
Maggie De Block, die op Asiel en Migratie uitgroeide tot de populairste politica. Theo Francken kon daar op hetzelfde departement ook van profiteren. Bij de CD&V is te horen dat men op deze post aast om de nog beperkte rechterflank aan zich te binden. Alleen is het de vraag hoe men op dat departement kan scoren als regeringspartijen Ecolo/Groen over de schouders meekijken. Toch hopen de christendemocraten veel belangrijke departementen binnen te halen. De CD&V zit eigenlijk tegen haar zin in de Vivaldi-onderhandelingen en drijft de prijs op. Naar verluidt claimen ze Financiën en Sociale Zaken. Dat zal het dan zijn, want eigenlijk is er voor elke partij maar plaats voor twee ministers. Tenzij men aan de regering een volledig garnizoen van staatssecretarissen koppelt. Maar dat is in deze economische tijden, waar men weldra over besparingen zal moeten spreken, niet evident. Financiën en Sociale Zaken zijn in elk geval interessanter en meer zichtbaar dan bijvoorbeeld Buitenlandse Zaken en Defensie. Zet men daar ministers die men liever kwijt dan rijk is? Open Vld zou wat graag de minister van Werk leveren. We hebben het opgezocht: het moet van 1921 en een zekere Ernest Mahaim geleden zijn dat de liberalen nog het ministerie van Werk hebben geleid. Gebeurt dit onder Vivaldi, dan hoopt de Open Vld hier een aantal donkerblauwe accenten te leggen. Alles wat met Milieu en Energie te maken heeft, zal voor Ecolo/Groen zijn. Benieuwd ook wie Binnenlandse Zaken krijgt. In tijden dat de linkerzijde de politie onder druk zet, zou een groene of rode minister op Binnenlandse Zaken een pijnlijk signaal zijn voor de voorstanders van “law and order”.
2
Actueel
17 SEPTEMBER 2020
Klopjacht op de rijken Onze linkse vrienden van de maoïstische PVDA organiseren fietstochten langs de eigendommen en fabrieken van de rijken. Iemand moet de coronacrisis betalen, en dat moet dan maar door de multimiljonairs gebeuren. U kan al wandelend of fietsend de ‘miljonairsroutes’ afleggen; u passeert dan de fabrieken of werkplaatsen van rijke zakenmensen. Opvallend, als we even gaan kijken op de webstek van de PVDA: u kan slechts in drie Vlaamse provincies zo’n tocht maken, nl. in Antwerpen, Limburg en Oost-Vlaanderen. In de Provincie Antwerpen kan u kiezen tussen 9 verschillende tochten, in Limburg vijf en in Oost-Vlaanderen slechts drie. Geen miljonairsroute in Vlaams-Brabant of West-Vlaanderen. En ook in Wallonië is de oogst mager: slechts één route in de provincie Namen. Straf, want de PVDA annex PTB is een puur Belgische partij die niet graag de communautaire verschillen tussen Noord-België en Zuid-België benadrukt. Vermoedelijk ongewild tonen ze het verschil tussen Wallonië en Vlaanderen. Toch zouden we onze linkse broeders enkele suggesties willen doen. Waarom eens niet fietsen voorbij het huis en atelier van onze vriend Luc Tuymans. Deze Antwepse artiest-kunstenaar geeft zoveel hij kan af op het Vlaams-nationalisme en walgt van N-VA en Vlaams Belang. Meer nog: de proletariër heeft ondertussen een vermogen opgebouwd van 29 miljoen euro. U leest het goed. Zijn even kleurrijke collega Wim Delvoye is nog zo’n begenadigd kunstenaar; u kent hem van zijn opgezette getatoeëerde varkens. Delvoye is ondertussen in Engeland gedomicilieerd, want hij is de enge regelgeving in Vlaanderen beu. Delvoye heeft onderussen een vermogen opgebouwd van een vijf miljoen euro, ondergebracht in verschillende vennootschapsvormen: Delvoye Wim nv, Wil Delvoye Holding, K104 vzw en nog eens een Stichting Wim Delvoye, opgericht naar Nederlands model. Komen we tenslotte bij onze goede vriend Jan Fabre. Die heeft ook een vennootschap én een vzw (handig voor de 1 miljoen subsidies die hij jaarlijks ontvangt van de Vlaamse regering). In 2012 verklaarde de man nog dat hij in mekaar geslagen was door een groepje N-VA-ers. Net zoals collega Tuymans walgt hij van alles dat ook maar rechts en Vlaams ruikt. Hij profileert zich dan ook links… met een vermogen van zo’n 3,5 miljoen euro. Als we het staatsblad mogen geloven, woont Jan Fabre in een bescheiden huisje in Antwerpen, in de Rotterdamstraat, vlak bij het Sint-Jansplein. In realiteit brengt hij de meeste tijd door in Brakel, in zijn huisje aldaar, genaamd Kasteel van Wolfskerke, midden in de Vlaamse Ardennen. Enkele maanden geleden, in volle coronalockdown, toen u en ik geen niet-essentiële verplaatsingen mochten maken en thuis opgesloten zaten, vloog Fabre per helikopter naar zijn kasteel in Brakel. Doe de rijken de crisis betalen… Dat de PVDA maar eens eerst aanklopt bij de eigen vriendjes…!
KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR
Ontwikkelingshulp EU blijft aan zelfde kwalen lijden De Europese Unie geeft veel geld aan Afrika. Een van de ontvangers is Kenia. Dat land heeft de op een na grootste economie in de Oost-Afrikaanse regio na Ethiopië, goed voor 19 procent van de regionale output, en de op drie na grootste economie in Sub-Saharaans Afrika. Sinds 2014 beschouwt de Wereldbank Kenia als een ‘lager middeninkomensland’. De bevolking van Kenia is gestegen van 8 miljoen in 1960 tot ongeveer 47 miljoen in 2016. Volgens prognoses van de VN zal de bevolking van Kenia in 2050 ongeveer 85 miljoen bedragen. De toewijzing uit het elfde Europees Ontwikkelingsfonds aan Kenia bedroeg 435 miljoen euro, wat overeenkomt met ongeveer 0,6 procent van de belastingontvangsten van het land. Dat bedrag dekte slechts een fractie van de ontwikkelingsbehoeften van Kenia en was verspreid over tal van gebieden. In het nationaal indicatief programma EU-Kenia voor de periode 2014-2020 werd volgens de Europese Rekenkamer niet toegelicht hoe en waarom de geselecteerde sectoren Kenia zouden helpen om de armoede verder terug te dringen dan andere sectoren.
Te weinig impact De Rekenkamer onderzocht een steekproef van acties in Kenia die 53 procent van de uitgaven in het kader van het tiende Europees Ontwikkelingsfonds bestreek (Speciaal verslag 14/2020: EU-ontwikkelingshulp aan Kenia). De Rekenkamer: “Wij onderzochten de resultaten van projecten die in het kader van het 10e EOF (2008-2013) zijn gefinancierd, omdat er ten tijde van onze controle (in 2020) nog geen resultaten beschikbaar waren voor projecten die in het kader van het 11e EOF waren gefinancierd.” Hoewel deze projecten over het algemeen de verwachte output en uitkomsten opleverden, is de impact ervan op de algemene ontwikkeling
van het land volgens de Rekenkamer nog niet aangetoond. De steun voor infrastructuur is relevant, maar gezien de beschikbare financiering zijn de plannen niet realistisch.
Typisch voorbeeld In het rapport van de Rekenkamer dat onlangs gepubliceerd werd, staat het klassieke probleem van de ontwikkelingssteun. Het grootste project in de infrastructuursector van Kenia was de weg tussen Merille en Marsabit, waarvoor 24,8 procent van de overeengekomen steun (88 miljoen euro) werd ontvangen en die in mei 2017 werd voltooid. Met dit project werd een hogere duurzame en rechtvaardige economische groei beoogd. Deze doelstelling werd niet alleen weerspiegeld in de indicatoren voor handel en bbp-groei, maar ook in de indicatoren die de Gini-coëfficiënt (een maatstaf voor ongelijkheid), de armoede per hoofd van de bevolking, de arbeidsparticipatie, het comfort van passagiers en de verkeersveiligheid meten. Wat de output betreft, werd in het kader van dit project 122 km grindweg geasfalteerd. Dit komt overeen met amper 3 procent (!) van de 3.600 km internationale hoofdwegen in Kenia. In het kader hiervan werd ook 6 km aan stedelijke wegen in de stad Marsabit verbeterd. Een uitkomst die is toe te schrij-
ven aan het verbeterde wegdek is dat de reistijd is verkort. Diverse belanghebbenden beschreven hoe de 800 km lange reis van Moyale naar Nairobi vroeger drie dagen duurde, met tussenstops in Marsabit en Isiolo, en hoe voertuigen dreigden vast te komen zitten in de modder. Nu kan de reis in één dag worden afgelegd. De exploitatiekosten zijn gedaald. Zo zijn de huur van vrachtwagens en de bustarieven met een derde gedaald. Het gemiddelde dagelijkse verkeer is gestegen van amper 123 voertuigen in 2014 tot 543 voertuigen in januari 2020, wat weliswaar een aanzienlijke toename is, maar nog steeds zeer laag blijft. Vraag is dus of de investering nuttig was.
Besluit De EU blijft geld pompen in Afrikaanse landen. De Rekenkamer stelde vast dat steun over tal van gebieden verspreid was en dat de Commissie niet had toegelicht hoe en waarom de gesteunde sectoren Kenia het meest zouden helpen bij het terugdringen van de armoede. Hoewel de gecontroleerde projecten over het algemeen de verwachte output en uitkomsten opleverden, werd de impact ervan op de algemene ontwikkeling van het land nog niet aangetoond. Op basis van onze werkzaamheden inzake Kenia beveelt de Rekenkamer aan om de aanpak van de toewijzing van steun aan ACS-landen (de landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan met een speciale band met de Europese Unie) te herzien. Ze bevelen ook aan om prioriteit te geven aan bepaalde sectoren in Kenia en er met name voor te zorgen dat de steun is gericht op de verwezenlijking van resultaten. Of de Commissie zal luisteren, is een ander verhaal. THIERRY DEBELS
ECONOMISCHE ZAKEN
AB Inbev stilaan op de dool Biergigant AB Inbev, tot nader order een multinational met Leuvens-Brusselse wortels en DNA, zit in zwaar weer. Het model van kostenbesparingen en volumegroei botst op de grenzen. Topman Carlos Brito mag vertrekken, want de aandeelhouders willen meer waar voor hun geld.
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Cuperusstraat 41, 2018 Antwerpen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland
Abonnement buitenland:
3 maanden: 6 maanden: 1 jaar: Steunabo 1 jaar:
Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
39 euro 78 euro 156 euro 250,00 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Stichter 1945-1955: Hoofdredacteur 1955-2000: Hoofdredacteur 2000-2010: Hoofdredacteur 2010-heden: Verantw. uitgever:
Bruno de Winter Jan Nuyts Leo Custers Karl Van Camp Wart Van Schel
115 euro per stuk. Dat was vier jaar geleden de waarde van het AB Inbev-aandeel. Beleggers en dus aandeelhouders waren vol lof over het management van de bierbrouwer. AB Inbev, nog altijd een bedrijf met de maatschappelijke zetel op de Brusselse Grote Markt, boerde goed en de aandeelhouders passeerden graag langs de kassa. Er werden mooie dividenden uitbetaald en wie zijn aandelen verkocht, kon genieten van een mooie meerwaarde. Maar dat was dus 2016. Vorige week klokte het aandeel af op minder dan 50 euro. Om een zo lage koers terug te vinden, moet je teruggaan naar 2012-2013. Wat is hier aan de hand? De rentabiliteit van het bedrijf is oké. Van 2018 tot 2019 steeg de winst van 5 miljard naar 10 miljard dollar. De solvabiliteitsratio ligt met 36 procent hoog. Is het dan corona die de beurskoers parten speelt? Er wordt tenslotte minder bier geconsumeerd. Dat verhaal klopt slechts ten dele, want in 20182019 kreeg de koers ook al eens een negatieve impuls.
Biermarkt De problemen bij AB Inbev zijn fundamenteler. Het bedrijfsmodel van de voorbije jaren staat onder druk. Een model dat uitgebouwd werd door topman Carlos Brito. De Braziliaan kwam in 2006 aan de top van het bedrijf. De strategie
bestond in besparen, aan belang winnen door volume en tegelijk interessante overnames doen. Anheuser-Busch en SAB Miller waren succesvolle acquisities. Zo verankerde AB Inbev zich als absolute nummer een op de biermarkt. Intern waren kostenbesparingen een obsessie. Niet alleen na een overname, waarbij het mes werd gezet in de prooi. Ook intern was er een zuinigheidscultuur. Geen wijn, maar bier of water voor de zakenlunches. Topkaders die met het openbaar vervoer moesten reizen. In vliegtuigen mochten de topmanagers niet meer in businessclass reizen. Het werd overal economy class, tussen de gewone ‘reizigers’. Wat betreft de biermarkt zelf was het devies grote volumes verkopen met de gewone pilsbieren en aanverwanten. Vooral in groeimarkten als (Zuid-)Amerika en China. Met succes. In de VS wordt 30 procent van de winst en een kwart van de omzet gehaald. En Brito heeft daar de strategie op een voorzichtige manier bijgestuurd. De prijs van het pilsbier werd stilaan opgetrokken. Tegelijk werd het imago van een aantal bieren opgetrokken: Stella Artois, Budweiser en Corona werden premiummerken en kenden een sterke groei.
Volumegroei Maar tegelijk groeiden de bier-
volumes in onvoldoende mate. En dat is de essentie van het businessmodel van AB Inbev. De volumegroei in Zuid-Amerika en China stokt. Niet door corona, wel omdat speciaalbieren steeds meer gegeerd worden. Abdijbieren, speciaalbieren, fruitbieren,... Zij zijn niet alleen in het welvarende West-Europa aan een opgang bezig. Ook in groeilanden waar een middenklasse is ontstaan neemt de interesse voor speciaalbieren toe. Die zijn nu stilaan goed voor 30 procent marktaandeel. En daar heeft AB Inbev niet echt een antwoord op. De bierreus leek stilaan op de dool.
Nieuwe baas gezocht Vandaar dat men nu op zoek gaat naar een nieuwe CEO in opvolging van Carlos Brito. Die moet een antwoord geven op de uitdagingen van de biergroep. Vraag is of de nieuwe topman kiest voor een volumestrategie, dan wel meer in de richting van de duurdere speciaalbieren gaat. Hier is nog een achterstand in te halen op de westerse markten. In China staat de brouwer wel sterk met premiummerken. We geloven het hier amper, maar Hoegaarden is in China populair als speciaalbier. De aandeelhouders zullen de lat hoog leggen voor de nieuwe CEO. Niet alleen de rijke Belgische families van AB Inbev zoals de Spoelbergh, de Mévius en Van Damme, maar ook de zeer rijke Braziliaanse eigenaars van aandelen. Zij willen blijven genieten van de dividenden. De nieuwe topman zal een sterke ruggengraat moeten hebben. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Actueel
17 SEPTEMBER 2020
3
De waarde van digitale discretie “Duizenden Vlamingen moesten zich schamen” was de titel van het editoriaal van Bart Brinckman in De Standaard. De pastoors van de 21ste eeuw preken niet meer vanop de kansel, maar vanuit hun persbubbel. De zondaars zijn niet BV’s die zichzelf bevredigen voor het oog van de camera, maar het volkje dat zich op sociale media vrolijk maakt over zoveel dwaasheid. Minister Benjamin Dalle was dezelfde mening toegedaan. “Dit kan iedereen overkomen”, stelde hij. Hij illustreerde daarmee nogmaals waarom de CD&V in niets verschilt van andere progressieve partijen die naar de gunst van de kiezer dingen. Dalle had ook kunnen wijzen op de oude (en christelijke) deugden van voorzichtigheid en matigheid, in casu wat het digitaal delen van je seksleven betreft, maar hij koos ervoor de BV’s tot slachtoffers uit te roepen van de ontsporing van sociale media.
Tim de catphisher We leven nu eenmaal in een digitale wereld, vindt Dalle, en het is normaal dat ons seksleven daar deel van uitmaakt. “Daar hoeven we niet om te blozen of beschaamd te zijn”, voegde hij eraan toe. De minister vergeet dat roddel en spot ook digitaal zijn geworden en wie daar niet het voorwerp wil van worden er goed aan doet de waarde van digitale discretie te ontdekken. Het spijt mij, Benjamin, maar niet iedereen loopt dezelfde kans dit te overkomen. Niemand kan inderdaad zeker zijn dat er nooit stiekem beelden zullen genomen worden van zeer persoonlijke situaties. Niemand kan ook zeker zijn dat foto’s die niet voor het publiek bestemd zijn, nooit zullen gelekt worden. Maar wie zich bewust pleziert voor een online camera, zet zichzelf in een wel heel aparte en kleine risicogroep, in het bijzonder als hij niet eens weet wie aan de andere kant staat van die camera. Het kan Dalle en Brinckman boos maken, maar toen ik hoorde dat de BV’s klacht indienden “tegen onbekenden”, heb ik toch ook even gelachen. Een van degenen die ook geen kwaad zag in het gedrag van de BV’s in de bewuste WhatsAppgroep, maar vooral vond dat hun privacy werd geschonden door een persoon die aan “catphishing” doet (op het internet een valse persoonlijkheid aannemen), was Tim Verheyden van de VRT. Inderdaad, dezelfde Tim Verheyden die onder een schuilnaam infiltreerde in niet-publieke praatgroepen van Schild & Vrienden en daarna privé-conversaties uit die groepen uitsmeerde in een Pano-reportage.
Onze “scrupuleuze” pers Karel Verhoeven pochte in De Standaard dat de kranten de grens van het privéleven “scrupuleus” respecteren, in tegenstelling tot de sociale media. Hij is er fier op dat heel Vlaanderen al gehoord had van de seksfilmpjes, maar dat de serieuze media daar toch maar niets over schreven. Van die grens was nochtans weinig te merken toen Knack de relatie tussen Liesbeth Homans en socialist Tom Meeuws aan het licht bracht, met het wel zeer doorzichtige excuus dat “de heftigheid van de kiesstrijd tussen sp.a en N-VA zonder die info niet te begrijpen is”. De grens van Verhoeven bleek ook niet te bestaan toen er foto’s werden genomen van een seksfeestje waarop Frank Gheeraerts, toen nog Open Vld-schepen in LangemarkPoelkapelle, aanwezig was. Bij verschillende kranten, waaronder ook de De Standaard van Karel Verhoeven, staan die foto’s trouwens nog steeds online. Het zijn niet enkel de traditionele media die bepaalde grenzen respecteren. ’t Pallieterke wist ook al lang van de relatie van Kris Van Dijck met een prostituée, voor dat werd uitgebracht door P-magazine. Op de redactie van SCEPTR, de bevriende digitale nieuwswebsite, had men de beelden van de onanistische BV’s ook al binnengekregen, maar werd er ook beslist die niet te brengen.
Meer spot dan wellust Er bestaat nu een wet die het on
line delen van dergelijke beelden strafbaar maakt. Dat is zonder meer een goede zaak. Veel jonge mensen hebben al een zware prijs betaald voor een ogenblik van onvoorzichtigheid, soms zelf resulterend in zelfmoord. De 15-jarige Glenn De Cooman is een van de jongeren die uit het leven stapte nadat een naaktfoto van hem maar bleef opduiken. In het geval van de BV’s zijn de beelden bij duizenden terechtgekomen. Wat nu? Iedereen oppakken en tot vijf jaar gevangenisstraf veroordelen? De reden waarom deze beelden zoveel gedeeld werden, heeft weinig te maken met “collectieve wellust”, zoals de daar ver boven verheven Karel Verhoeven stelt. Veel Vlamingen vinden het absoluut niet normaal dat je jezelf online staat te bevredigen. Het delen van de filmpjes was zeker fout, maar het motief was niet “wellust”, maar spot met de dwaasheid van ijdele BV’s. Mensen zijn op dat punt niet dom. Ze begrijpen heel goed dat er een groot verschil bestaat tussen dit en de vergissingen van pubers. Een overgrote meerderheid zou zelfs geen moment overwegen om beelden van kwetsbare jonge mensen te delen. Laat me verduidelijken dat ook ik besef dat de betrokkenen nu door de hel gaan - leg het maar uit aan je vrouw en kinderen - en dat die straf niet in verhouding staat tot hun domme gedrag. Maar dat medeleven voor die BV’s mag er niet toe leiden dat we voorbijgaan aan een belangrijke les: de beste manier om te voorkomen dat er gênante beelden worden gedeeld, is ze niet te laten maken en ze al zeker niet de digitale wereld in te sturen. Het is absoluut niet zo dat de slaapkamer deel moet uitmaken van de digitale wereld, zoals Dalle denkt. Als zijn christendemocratische partij nog enige identiteit had, zou dat ook zijn boodschap geweest zijn.
Pour vivre heureux De herrie rond de BV’s bracht terecht het thema van sexting weer op de agenda, maar de centrale boodschap bij de media lijkt daar te zijn: “Doe het. Maar doe het juist.” Een seksuologe gebruikte ook precies die woorden tegen Het Laatste Nieuws. Haar eerste regel aan jongeren om het “juist” te doen: de beelden alleen sturen naar iemand die je kan vertrouwen. De domheid van dat advies tart de verbeelding: Hoe zou een puber kunnen weten wie betrouwbaar is, niet alleen betrouwbaar op dat ogenblik, maar zijn of haar hele leven? Minister Dalle geeft op zijn eigen blog ook lessen aan ouders over hoe ze moeten omgaan met de sexting van hun kinderen. “Zeg niet dat het niet mag”, gebiedt de christendemocraat. Verder maant hij toch tot enige voorzichtigheid: “Onderneem actie als het fout loopt.” Als de naaktfoto’s van je 15-jarige dochter viraal gaan, kan je toch maar beter even uit je zetel komen, is de aanbeveling van onze minister bevoegd voor Jeugd. Er is maar één raad die voor jongeren zinvol en praktisch uitvoerbaar is: doe het niet. Ik hoop dat er in deze samenleving meer mensen naar voor komen die de moed hebben dat te zeggen. Als het fout loopt - en er zijn heel veel manieren waarop het kan fout lopen - kunnen de gevolgen enorm zijn. Niet alleen voor het naïeve fotomodel trouwens, maar ook voor de even naïeve jongeren die de beelden daarna delen. Het is niet gewoon moeilijk om je tegen de gevaren van sexting in te dekken, het is onmogelijk. Dat is wat kinderen moet aangeleerd worden, liefst kaderend in een algemene cursus rond “digitale discretie”, want het zijn heus niet alleen naaktfoto’s die in deze digitale tijden een bedreiging zijn voor het geestelijke welzijn van je kind. Privacy is een van de meest bedreigde goederen van deze tijd: leer de jeugd er de waarde van te appreciëren. Leer ze methodes om de aantasting ervan te bestrijden. “Pour vivre heureux, vivons cachés”, weten de Fransen. JURGEN CEDER - COLUMNIST
BRIEFJE AAN ELISABETH MEULEMAN
Ontmenselijkend Mevrouw de Groot-Inquisitrice, Vooraf wat feiten op een rijtje: Een Vlaamse lerares is boos. Erg boos. Op de sociale media schrijft zij (letterlijk): “Mijn fiets is gestolen heeft iemand deze gezien online of zien rijden, laat me weten aub het is mijn vervoer naar mijn werk elke dag! Regio klein parkske Aalst.” Wat later stuurt ze een nieuw bericht de wereld in: “Update: fiets terecht: gepikt door nen Afrikaan. Elektronische versnellingen afgesneden. Lichten weg en een afrikanenlamp erop. Ook wattagemeter erafgehaald. Om de fiets niet te herkennen? Bedankt allemaal om dit te delen en aan de gouden tip!” Het bericht wordt op Twitter becommentarieerd door een dappere 25-jarige ‘onbekende’ die een schuilnaam gebruikt (ik ken hem) onder een foto van een kartonnen betogingsbord met daarop in modern BLM-Nederlands “No Justice No Peace”… Hij schrijft: “The fuck heb ik juist gelezen? En daarvan krijgen kinderen dan les?” Vier minuten later reageert gij - Vlaams Parlementslid en Belgisch senator voor Groen - daarop op Twitter instemmend met de vraag: “Welke actie ondernemen jullie, @KathOndVla?” en prompt stuurt gij het bericht van de ‘onbekende’ mee door als staving voor uw verontwaardiging en maakt gij dezelfde kapitale fout als hij door alle gegevens van de betrokken lerares open en bloot mee door te sturen. Meedogenloos nagelt gij haar dus publiek aan de schandpaal om haar te treffen en te diaboliseren en te ontmenselijken, zonder enige reserve. Gewoonweg omdat ze de gevatte dief van haar fiets benoemde met het woord Afrikaan en ‘afrikanenlamp’ gebruikte, mogelijk om aan te duiden dat er helemaal geen lamp meer te bespeuren was. De ‘dappere’ en gijzelf krijgen opmerkingen allerhande (van ‘rechtse trollen’ zegt hij) dat het verspreiden in deze zin van privégegevens niet oorbaar is, want dat is ‘doxing’. Op Wikipedia wordt dat als volgt omschreven: “Doxing is het vergaren en eventueel publiceren van (persoonlijke) gegevens van een individu, vaak met de bedoeling om het ‘slachtoffer’ voor schut te zetten. Doxing heeft een negatieve lading omdat het veelal een wraakoefening is door middel van schending van de privacy. Daarnaast kan het gaan om intimidatie, chantage en te kijk zetten, maar ook om activisme zoals klokkenluiden.” Topadvocaat Fernand Keuleneer zegt hier ‘tweetend’ op: “Ik raad de lerares aan klacht met burgerlijke partijstelling neer te leggen.” Jullie zijn beiden geschrokken van de reacties en de oorspronkelijke berichten worden snel weggehaald, beseffend dat jullie dik in de fout zijn gegaan. Maar het kwaad is natuurlijk geschied en er zijn tal van screenshots van gemaakt (ik heb ze). Gij hebt nadien wel nog opnieuw de teksten geplaatst, maar de herkenbare gegevens zijn geschrapt… Gij zongt dus al een toontje lager. Maar gij houdt via een kleine bocht toch vol aan uw grote gelijk: “Ik vind het ontoelaatbaar dat die mevrouw haar fiets gestolen is. Ik vind het even vreselijk ontoelaatbaar dat iemand die les geeft een krakkemikkige lamp als ‘afrikanenlamp’ mag bestempelen. Een week nadat @Humo uitvoerig beschreef wat racisme in het onderwijs doet met kinderen. En iets later nog: “Ik kaartte dit intern al eerder aan bij @KathOndVla. Ik vond het antwoord dat ik kreeg teleurstellend. Dit moet dringend serieuzer aangepakt worden. Maar ik had de gegevens niet publiek verder moeten verspreiden. Vandaar:
dit taalgebruik moet weg uit ons onderwijs, en dringend.” Alsof één boze reactie inherent is aan het taalgebruik in het Vlaamse onderwijs… Komaan, zeg! Hoe dan ook, spijt komt te laat. Gij zijt te ver gegaan in uw beheptheid om de politiek correcte tirannie op te leggen aan al wie woorden gebruikt die het linkse heir niet aanstaan. Beseft gij wel - en als politica zoudt ge dat toch mogen weten - dat gij met dergelijke berichten het leven van mensen kunt verwoesten? Of is dat precies de bedoeling? Het zijn gewoon mensen die boos zijn omdat de multiculturele samenleving hen geen verrijking brengt, maar hen wel schendt in hun integriteit en hun eigendom. En die dan furieus worden en de zaken al eens rauw en schamper met de naam noemen. Is dat een misdaad? Ik denk het niet. Iemand die afkomstig is van Europa, is een Europeaan. Wat is er dan mis met iemand wiens ‘roots’ in Afrika liggen een Afrikaan te noemen? Vertel mij dat eens. En ja, een ‘afrikanenlamp’… wat het ook mag zijn. Gij hebt u gedragen als een Groot-Inquisitrice en daardoor hebt gij uw ware gelaat getoond. Gij hebt u gedragen als de heraut van de linkerzijde die zich gedraagt als morele gedachtepolitie die pedant en niemand ontziend haar oekazen wil opleggen. Tal van veiligheidsdiensten uit oude en hedendaagse dictaturen hebben goede navolgers gekregen… Wat mij - tot slot - nog het meest verbaast, is dat uw eerste reactie niet ging ter ondersteuning van het slachtoffer, maar wel van de Afrikaan - de dader - die een diefstal pleegde. Meer nog: gij klaagde haar aan bij haar werkgever alsof zij de misdaad had gepleegd, in de hoop dat ze gesanctioneerd zou worden. Kom eens terug met de linkse groene voetjes op de grond, Elisabeth, en denk eens wat langer na alvorens gij in een verontwaardigde kramp schiet. Ik hoop echt dat er nooit een Afrikaan úw fiets steelt en er een krakkemikkige - uw woord ‘afrikanenlamp’ op achterlaat… Of is zo’n daad in uw ogen gewoon ‘ontwikkelingshulp’?
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 7F ANKERSTRAAT HASSELT 3500 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272 011 223 253 MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
4
Op de praatstoel
17 SEPTEMBER 2020
Prof. Dr. David Engels (ULB en Instytut Zachodni)
“Onze culturele neergang is onvermijdelijk” Toen Francis Fukuyama zijn optimistische “End of History” publiceerde, was David Engels amper de lagere school ontgroeid. Vrij snel werd de rooskleurige voorspelling door de feiten ingehaald. Steeds meer lijken ze trouwens de nuchter-pessimistische kijk van Engels te schragen. “In alle grote beschavingen zit naast een groei en piek een ondergang ingebakken”, stelt hij. Een gesprek over Spengler, cyclisch denken en hoe we gedoemd zijn een verdere afbrokkeling van de westerse beschaving te moeten ondergaan. David Engels is geen heraut met een blijde boodschap. Meer nog: van zijn analyse over hoe de achteruitgang van Europa en het Westen zich op een haast fatalistische manier voltrekt, wordt een mens zelfs vrij somber. Hijzelf ook trouwens. Maar er is de academicus die observeert, analyseert en concludeert, en daarnaast ook de burger, vader en echtgenoot die de onderzochte processen op een vrij confronterende manier ondergaat. Enkele jaren geleden publiceerde hij “Le Déclin, la crise de l’Union européenne et la chute de la République romaine”, een boek dat hem een zekere bekendheid bezorgde als publieke intellectueel. Enkele jaren eerder werd hij aangesteld als hoofd van de leerstoel Romein-
se Geschiedenis aan de Franstalige Universiteit van Brussel (ULB). Een jaar later zou het werk in het Duits verschijnen en een tijdje geleden kwam ook - eindelijk - een Nederlandstalige vertaling op de markt: “Op weg naar het Imperium. De crisis van de EU en de ondergang van de Romeinse republiek - historische parallellen”, uitgeven bij De Blauwe Tijger. We maakten er onmiddellijk een eerste aanknopingspunt voor ons gesprek van.
Romeinse Rijk “Le Déclin” leverde u enige intellectuele bekendheid op. Vanwaar het idee om net de parallellen te onderzoeken tussen de toestand van de EU en het wegkwijnende Romeinse Rijk?
Sinds mijn prille jeugd heb ik het gevoel gehad in, zoals men dat in het Duits zegt, “Spätzeit” te leven. In een ver gevorderde fase van een periode zeg maar. Het einde van een tijdperk, om het wat zwaarwichtiger te stellen, de epiloog van een beschaving. Dit was een aanvoelen dat ik pas ten volle heb kunnen plaatsen na lectuur van Oswald Spengle”s “Untergang des Abendlandes”. (Inmiddels is David Engels ook voorzitter van het Oswald Spengler genootschap, MVD). Ik maakte kennis met zijn cyclisch denken, met de opkomst en later ook ondergang van de grotere culturen doorheen de geschiedenis. En dan begin je onmiddellijk verbanden te zoeken tussen verschillende periodes. Maar de echte en directe aanzet voor het schrijven van het boek kwam er na een lezing die ik hield voor de ‘Fédération royale des professeurs de grec et de latin”. Er was me gevraagd enkele antieke teksten te verzamelen om die vervolgens vanuit een modern perspectief te analyseren. Uit die oefening is dan het boek voortgekomen. Wat opvalt bij het lezen van uw
David Engels David Engels (°1979 in Verviers) komt uit de Duitstalige gemeenschap van dit land. Hij studeerde geschiedenis, filosofie en economie aan de Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule (RWTH) in Aken. In 2005 behaalde hij zijn doctoraatstitel met een proefschrift over de waarzeggerij in het Romeinse Rijk. Hij werd assistent aan de RWTH om in 2008 de leerstoel Romeinse Geschiedenis aan de ULB aangeboden te krijgen. Sinds 2018 is hij vrijgesteld van zijn taken aan deze universiteit en is hij onderzoeksprofessor aan het Instytut Zachodni in Poznan (Posen). Binnen deze instelling focust hij zich op de ideeëngeschiedenis van het Avondland, de Europese identiteit en de relatie tussen Polen en West-Europa. boek, is het frequent voorkomen van de term ‘collectieve identiteit’. Wat begrijpt u precies onder deze term? We zien in het Europa van vandaag, net zoals in de late Romeinse Republiek, de nauwe verwevenheid tussen een gedeelde identiteit en de aanwezigheid - of het ontbreken - van solidariteit. Het is belangrijk dat zo’n identiteit aanwezig is om de gevraagde solidariteit te schragen. Het belang hiervan zie je binnen nationale staten, net zoals binnen de Europese ruimte. Symptomatisch
De schemering van een nieuw Europees imperium Lezers met een klassieke opleiding of interesse zullen zich de voornaamste gebeurtenissen uit de eerste eeuw voor Christus voor de geest kunnen halen: de strijd tussen Marius en Sulla, de opgang van Caesar en het begin van het keizerrijk onder Augustus. Achter de juridische retorica van Cicero of de bucolische poëzie van Vergilius schuilde een samenleving in verandering. David Engels legt de maatschappelijke patronen van het laat-republikeinse Rome op die van onze samenleving en ziet opmerkelijke parallellen: dalende demografie, falende politieke instituties, focus op geld en hedonisme in plaats van op gezin en traditie, massa-immigratie. De schrijver weerlegt het politiek-correct riedeltje dat de klassiek-Romeinse godsdienst dient geprezen omdat hij zich liet verrijken door allerhande exotische godsdiensten. Door een te formalistische invulling bleek hij niet meer dan een cultuur-historische herinnering. Terwijl religie geen privézaak is, maar de essentie uitdrukt van het denken, voelen en hopen van een gemeenschap. Haal die pijler weg onder je samenleving en het dak begint af te brokkelen. De gelijkenis met het West-Europees christendom is treffend. Ook het positieve beeld van het multi-
culturele Rome gomt Engels met historische precisie weg. Het oorspronkelijk op etnie gebaseerde burgerschap werd stelselmatig uitgebreid tot niet-Romeinen. Prominenten als Juvenalis, Cicero en Livius waarschuwden voor het verlies aan identiteit. Geen wonder dat ze geen gehoor vonden bij senatoren die zich hip voelden door Grieks in plaats van Latijn te spreken.
Europese integratie en leiderschap De diagnose van de zieke Europese samenleving is gemeenzaam bekend. Maar welk alternatief biedt de schrijver aan een samenleving waarvan historische precedenten op termijn de ondergang voorspellen? Op bestuurlijk vlak mag het antwoord enigszins verrassen: Europese integratie. De schrijver heeft het niet voor “regionalistische bekrompenheid” en “nationalistisch egoïsme”. Maar
het oikofobe en weinig transparante EU-model voldoet evenmin. In een multipolaire wereld moet Europa zijn voet militair en economisch naast die van andere grootmachten kunnen zetten. Europa is immers geopolitiek te kwetsbaar om zijn lot in andermans handen te leggen. Oude grootmachten zoals Frankrijk zijn nog een schim van hun verleden, maar gezamenlijk is Europa militair nog niet verloren, op voorwaarde dat men zijn werking op elkaar afstemt. Om de welvaart en orde te herstellen, gelooft Engels dat op termijn een “imperiaal compromis” zal volgen tussen politiek en burger. Geen democratie, maar een soort van caesarisme met een verzoeningsfiguur als Augustus die de traditie herstelt in een nieuwe staatsvorm. Zou dat iemand als Poetin kunnen zijn? De schrijver wijst alvast op peilingen die om sterk leiderschap vragen, zelfs als dit ten koste gaat van politieke vrijheden. Naast het bezwaar van de democratische traditie van Europa, is de nog belangrijkere vraag welke politieke leider in West-Europa de burger nog bereid is om zonder democratische controle de sleutels van de absolute macht in
handen te geven? Het is immers de politieke generatie van de voorbije halve eeuw die ons continent naar de afgrond heeft geleid: Juncker, Barroso, Van Rompuy, Merkel,… We kunnen nog een tijdje in het duister zoeken naar een geschikte kandidaat. Met een klassiek-historische link naar het heden, de overtuiging dat Europa - en dus niet de natiestaten - ons moet wapenen in een multipolaire 21ste eeuw en met de ‘onvermijdelijke’ evolutie naar een sterker leiderschap heeft het boek verscheidene ingrediënten om de lezer te prikkelen in zijn zoektocht naar analyse en synthese van gisteren, vandaag en morgen. PIETER VANDERMOERE David Engels, “Op weg naar het imperium - De crisis van de EU en de ondergang van de Romeinse republiek, historische parallellen”, Uitgeverij De Blauwe Tijger, 380 bladzijden, ISBN 9789492161666
voor een realiteit waar dit scheef zit, zijn afscheidingsbewegingen en -partijen, maar evenzeer euro-kritische stemmen. De kern van het probleem van de EU is dat men er niet in geslaagd is een duizendjarige identiteit te incarneren. Europa steunt op pijlers - Rome, Athene, maar evenzeer de joods-christelijke traditie -, maar de EU draagt dat niet uit. Het miskennen van onze historische identiteit effent het pad voor de situatie waarin we vandaag terecht gekomen zijn met relativering, individualisme, het bepleiten van het multiculturalisme,… Koppel daar het fenomeen van de massa-immigratie en de demografische achteruitgang van de autochtone bevolking aan en je krijgt de realiteit van vandaag. Eigenlijk moeten we ons eerder de vraag stellen of Europa meer wil zijn dan een economische ruimte en echt een verbonden beschavingsgemeenschap wil zijn. Een collectieve identiteit is meer dan de som van de delen. Er is diepgang voor nodig, historisch bewustzijn, en dat ontbreekt volledig vandaag. Hoe tekenend was de discussie destijds rond de Europese Grondwet en het erin opnemen van die verwijzing naar onze historische roots? Het schouwspel dat we toen hebben gezien was niet onschuldig. Eerder dan het Europa van vandaag als de vrucht van verschillende historische etappen te beschouwen, beperkt men zich tot een aantal principes als ‘vrijheid’, ‘tolerantie’. Daar zit de echte zwakte van Europa: we snijden ons af van het verleden waarop onze identiteit precies zou moeten berusten. Dat debat was symptomatisch voor het probleem dat ik net schetste.
Beeldenstorm Waar plaatst u tegenover deze achtergrond de heisa die een tijdje geleden ontstond tegen standbeelden van mensen die sommigen volgens bepaalde eigentijdse normen onaanvaardbaar vinden? We plukken de vruchten van een jarenlang gevolgde linkse cultuurpolitiek. Als men jaren, decennia inmiddels al, de algemeen
Dossier
17 SEPTEMBER 2020
5
“Tijd om beschaving naar de wereld te brengen” Solidariteit is een teken van beschaving. Ik zou willen zeggen welvaart, maar beschaving dekt de lading beter. Onze individualistische samenleving ten spijt, wordt de westerse beschaving gedefinieerd door solidariteit. Het is deze solidariteit die maakt dat vluchtelingen naar het Westen komen. Ondanks dat ze in het Oosten afgeven op onze ouderentehuizen waar we onze ouders in weg zouden stoppen - in plaats van ze tot hun dood in huis te nemen en voor ze te zorgen. Ondanks dat ze misprijzend beweren dat we onze kinderen op hun achttiende het huis uit schoppen - in plaats van ze zelfs tot na hun huwelijk in huis te houden. Solidariteit is de basis van de westerse beschaving.
Hypocrisie vormende taak van het onderwijs ondergraaft, dan betaal je daar op termijn een prijs voor. Cash. Het ondermijnen van ons onderwijs is bovendien gekoppeld aan een politiek correcte filter, een “Meinungskorridor”. De resultante is dat men zonder afdoende feitenkennis op een wel erg eenzijdige manier tegen de eigen geschiedenis gaat aankijken. Een beschaving met een zelfbewuste identiteit zou niet toelaten dat op zo’n manier met het eigen verleden gesold wordt. Sommigen zien in deze toestand iets dat men als ‘cultureel Darwinisme’ kan bestempelen. Kan u zich hierin vinden? Mijn benadering is helemaal anders dan het Darwinisme. Het is niet een andere beschaving die plots de onze verovert of verdringt, het probleem en de verklaring van wat nu gebeurt moet niet extern gezocht worden. De gevolgde cyclus zit precies in onze cultuur in-
het beleid. Waarom zou je je iets van de Europese identiteit aantrekken als je die zelf niet in je draagt? Dát is de kern van het probleem. U draagt uw later boek op aan uw zonen. Al de voorgaande vaststellingen moeten u toch somber stemmen, zeker als vader? Absoluut. Als historicus vind ik het boeiend deze dingen te observeren en parallellen te zoeken met vergelijkbare toestanden in het verleden. Maar als vader raakt de idee me dat mijn kinderen opgroeien in een beschaving die op haar einde loopt. Het was voor mij alvast een belangrijke reden om naar Polen te komen. Op die manier kan ik ervoor zorgen dat ze opgroeien in een samenleving die Europees is, stukken meer toch dan tot wat het Westen verworden is.
Europese omgeving Hoe hebt u die verhuis beleefd. Ander land, andere taal,…?
“We plukken de vruchten van een jarenlang gevolgde linkse cultuurpolitiek” gebakken. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat alle grote beschavingen een vergelijkbaar traject volgen, ook al kunnen de omstandigheden soms sterk verschillen. Er is het ontstaan, de groei, de bloei, de maturiteit, maar daarna ook de achteruitgang, de sclerose en mogelijk zelfs het verdwijnen. Jammer genoeg zijn we in de laatste fase aanbeland in Europa, en zeker in westelijk Europa. Het aantal mensen dat zich bewust is van en trots is op ons Europees-zijn, onze gewoontes en tradities, neemt systematisch af. Ook, en vooral dat is onrustwekkend, bij de politieke elites die ons besturen. Als net in deze kringen dit bewustzijn helemaal zoek geraakt is, heb je als beschaving een serieus probleem. Het kan toch niet ontkend worden dat de immigratie een factor is die onze Europese cultuur zwaar onder druk plaatst? Klopt, alleen is deze inwijking van ongeveer overal, maar vooral uit de Afrikaanse en islamitische wereld, een gevolg van het probleem, niet de oorzaak. Dat men toelaat dat de demografische verschuiving die we vandaag ondergaan plaatsvindt, is de verantwoordelijkheid van zij die instaan voor
Ik moet bekennen dat toen ik naar hier kwam, ik niet over een grondige kennis van Midden- en Oost-Europa beschikte. Tot dan was mijn leven eerder op de Atlantische wereld afgestemd, in het bijzonder Frankrijk en Groot-Brittannië. Het was dan ook een aangename verrassing te kunnen vaststellen dat een zin voor tradities en levensgevoel bestaat die ik enkel in mijn kindertijd ervaren heb. Ondanks de taalbarrière oogt Polen Europeser dan België. Er is de aanwezigheid van de katholieke traditie die de samenleving kenmerkt (“prägt”), de hoffelijkheid van de mensen, maar ook de lage graad van criminaliteit, iets wat vandaag ondenkbaar is in Brussel, Luik of mijn eigen thuisstad Verviers. Stel dat we als Europeanen de cyclus waarin we ons bevinden toch willen doorbreken voor, zeg maar, een imperiale toekomst. Wat zijn hiervoor de voorwaarden? Het belangrijkste is dat we terug de herinnering aanwakkeren aan onze zowel Grieks-Romeinse als joods-christelijke identiteit. Europa is meer dan de optelsom van de individuele ervaringen van mensen die hier toevallig op een
gegeven moment wonen. Het is een historisch gegroeid gegeven. Belangrijk is ook de aanwezigheid van een “Leitkultur”, een dominante cultuur waar nieuwkomers zich naar moeten schikken; de norm. Een bijzondere rol in het smeden van die herwonnen identiteit is voor de Europese instellingen weggelegd. Ik ben ervan overtuigd dat meer nog dan vandaag op bepaalde domeinen een intensievere samenwerking tot stand moet worden gebracht. Voorbeelden hiervan: buitenlandse politiek, bescherming van de grenzen, criminaliteitsbestrijding, onderzoek en ontwikkeling, toegang tot strategische grondstoffen, en dergelijke. Is het niet paradoxaal dat zij voor wie onze Europese traditie nog wel van belang is, vaak ook scherpe critici van het EU-gebeuren zijn? De instellingen zoals we die vandaag kennen, zijn in mijn ogen een secundair probleem. Weet u, er zijn in de geschiedenis vele voorbeelden terug te vinden van aristocratische of oligarchische structuren die de eigen historische identiteit in zich droegen en ook bij de bevolking een grote legitimiteit genoten. Waarom zouden we dit niet verkiezen boven democratieën die zelfdestructief zijn voor onze samenleving? Wanneer men kritiek heeft op de EU-elite, en die moet er zijn, moet die niet zozeer gericht zijn op de instellingen, dan wel op het feit dat die lui onvoldoende het identitaire Europese zelfbewustzijn in zich dragen. Laten we nog even terugkeren naar onze plaats in de cyclus. Zou men kunnen stellen dat de regressie vandaag sneller loopt dan destijds in het Rome van toen het geval was? De snelheid waarmee de dingen evolueren blijft me verbazen. In mijn analyse had ik het over een periode van burgerlijke onzekerheid die misschien wel twintig jaar in beslag kon nemen. Hier was de parallel de burgeroorlogen die Rome hebben geteisterd. Die fase zou gevolgd worden door de installatie van een autoritair regime dat een soort van orde zou herstellen. Daar gaan we nu naartoe. Elk land kent zijn eigen gegeven situatie, maar je merkt overal die groeiende tegenstellingen, vaak onderhuids. In een land als Frankrijk valt dat probleemloos op, minder in Duitsland, maar onderschat de situatie daar niet: er suddert iets in de Duitse samenleving. De polarisatie tekent zich scherper af, er is onbehagen bij een steeds groter deel van de bevolking. De indruk van stabiliteit bedriegt. Wie had trouwens in 1989 de val van de Muur en de implosie van het Oostblok durven voorspellen?
Onze solidariteit is gebouwd op ons belastingstelsel. Iedereen betaalt belasting, op het koningshuis na wordt daar geen uitzondering op gemaakt. De een heeft misschien een betere fiscalist waardoor er meer aftrek mogelijk is, maar het kennen van de directie Belastingen zorgt er niet voor dat je geen belasting hoeft te betalen. In het Oosten vinden ze ons gek dat we zoveel belasting afdragen. Belasting die - naast bijdrages aan de bodemloze EU-pot - ervoor zorgen dat er onderwijs, politie, justitie, sociale woningbouw, huursubsidie, studiefinanciering, uitkeringen, pensioenen en weet ik wat nog meer bestaan. Voor iedereen die het nodig heeft. Het is deze solidariteit die maakt dat vluchtelingen én gelukszoekers op bootjes stappen richting Europa. Waarbij Europa te ruim is: onze voorzieningen zijn beter dan die in Griekenland, Italië, Hongarije en welke Europese uithoek ook. Neerkijken op onze individualistische samenleving, profiteren van onze beschaving - hypocrisie heeft een gezicht. En ondanks dat hypocrisie een gezicht heeft, worden wij in het Westen veroordeeld als harteloos als er in een vluchtelingenkamp in Griekenland een brand uitbreekt en er gemarchandeerd wordt over het al dan niet opnemen van vluchtelingen. Van kinderen en volwassenen die niets hadden en inmiddels helemaal niets meer hebben. Er wordt een beroep gedaan op onze menselijkheid, op onze welvaart en onze beschaving; we kúnnen dit niet accepteren. Het gaat om kinderen. Hoezo kunnen we er niet nog een paar duizend mensen opnemen?!
Islamitische samenlevingen zijn anders Af en toe klinkt de opmerking dat Saoedi-Arabië eens iets moet doen. Dat de rijke golfstaten mensen moeten opnemen. Dat het Westen al zo veel gedaan heeft. Dat die mensen ook eens de andere kant uit kunnen vluchten. De waarheid is dat ze dat wel kunnen, maar het niet doen. Het Oosten heeft dan wel welvaart en vermogen, beschaving is in islamitische culturen ver te zoeken. Islamitische samenlevingen zijn anders. Kan die open deur nog opener? Ja, dat kan. In islamitische samenlevingen is de lotsbestemming een feit: je wordt geboren aan de onderkant van de samenleving en alleen door een wonder (en onderwijs, maar dat kost geld want wordt niet moge-
lijk gemaakt door belastinggeld) kun je je omgeving ontgroeien. Er is geen solidariteit. De rijken hebben het recht om rijk te zijn en delen dat met mensen die zij zelf hebben uitgekozen - of niet. Belasting betalen om in een collectieve sociale zekerheid voor anderen te voorzien, bestaat niet. Het is een redenering die nooit op zal gaan ook. Iemand moet arm zijn, de wereld is nou eenmaal niet eerlijk en solidariteit gaat tot aan de voordeur. Vluchtelingen interesseren ze niet. Dat ze doodgaan interesseert ze niet. Dat er kinderen tussen zitten interesseert ze ook niet. Dat wij zo stom zijn om wél emoties bij vluchtelingen te hebben, is ons probleem. Vluchtelingen hebben in regimes die onderdrukken altijd al bestaan. Dat wij dat een probleem vinden, is hilarisch vinden ze. Los het dan maar op, vinden ze. Maar wij gaan verder met ons leven. Ondertussen is ergens in onze beschaving een geweten geslopen dat wij solidair moeten zijn met vreemden. Met mensen die we niet kennen, die onze taal niet spreken, onze cultuur niet kennen en niets van onze beschaving afweten. Onze solidariteit en ons geweten zegt dat we onze welvaart, onze belastingcenten en onze voorzieningen dienen te delen, óók met mensen met wie we niets delen.
Emotionele chantage Laat ik helder zijn: mijn solidariteit reikt tot aan de grens van Nederland. Ondanks dat ik best voor zo’n zielig kindje zou willen zorgen, maar ja, dat is nooit aan de orde, hé? Maar mijn solidariteit is niet aan de orde. Onze gemeenschappelijke solidariteit is de reden waarom mensen onze kant uit vluchten in plaats van naar de andere kant. En dus krijgen wij de emotionele chantage voorgeschoteld van krakkemikkige bootjes, aangespoelde kinderen, huilende ouders en eenzame weesjes. In onze samenleving bestaat dit niet. In onze beschaving hoort dit niet. In het Westen zijn we solidair. In het Westen lijden vooral vrouwen aan het redderssyndroom. Het gevolg: iedereen is welkom. Wijzen op onze grenzen, wijzen op onze capaciteiten, wijzen op onze tekorten, wijzen op ons absorptievermogen, wordt gecriminaliseerd. We zijn onmenselijk als we vluchtelingen in de steek te laten, zeker nu, zeker na die brand op Moria. En ondanks dat niemand de situatie in kamp Moria ontkent, iedereen blij is daar niet te zijn en elk menselijk hart breekt bij het zien in wat voor erbarmelijke omstandigheden mensen daar vertoeven, kan het toch niet zo zijn dat Europa de hele wereld opvangt? De wereld is groter dan onze beschaving reikt. Wordt het niet eens tijd om beschaving naar de wereld te brengen? Wordt het niet eens tijd om de welvaart die in het Oosten met liters en liters uit de grond spuit, om te zetten in solidariteit?
EBRU UMAR NEDERLANDS-TURKSE COLUMNISTE
6
Binnenland
17 SEPTEMBER 2020
Onverdoofd slachten zorgt opnieuw voor tweespalt Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) is het fundamenteel oneens met het advies van een advocaat-generaal bij het Europees Hof van Justitie, die oordeelt dat het Vlaams verbod op onverdoofd slachten in strijd is met het Europees recht. Weyts: “Godsdienstvrijheid verleent nooit een ‘license to kill’.” De emotionele reactie van Ben Weyts verraadt zenuwachtigheid binnen zijn partij en de Vlaamse regering. De communicatieblunders stapelen zich op. De N-VA zit in het defensief.
Sinds 1 januari 2019 is het in Vlaanderen verboden om dieren onverdoofd te slachten. Deze verplichting geldt ook voor rituele slachtingen in religieuze kringen, wat uiteraard tot enig ongenoegen leidde bij de joodse en moslimgemeenschappen. Verschillende joodse en moslimverenigingen lieten het er niet bij en trokken daarop naar het Grondwettelijk Hof, dat de vraag voorlegde aan het Europees Hof van Justitie. Volgens de advocaat-generaal primeert het grondwettelijk recht op godsdienstvrijheid boven het dierenwelzijn. Onverdoofd slachten is niet te verzoenen met dierenwelzijn, maar als het over een religieuze overtuiging gaat, kan er worden van afgeweken. Ben Weyts is niet van plan om het daarbij te laten. Hij wijst erop dat er verschillende moslimlanden zijn waar er intussen verdoofd wordt geslacht. “Een geloofsovertuiging verleent nooit een ‘license to kill’.” Onderwijsminister en onversneden dierenvriend Ben Weyts heeft natuurlijk gelijk als hij stelt dat het verbod op het onverdoofd slachten goedgekeurd is door een brede meerderheid in het Vlaams parlement. “De democratie heeft gesproken. We leven in een democratische rechtsstaat. Het is niet toevallig dat democratisch eerst staat.” De minister van Dierenwelzijn maakt zich sterk dat hij er alles aan zal doen om dit verbod te handhaven. “We geven ons niet gewonnen.” Ben Weyts botste op een storm van kritiek, ook binnen zijn eigen partij. Kamerlid Michael Freilich stelt dat Weyts’ stelling ingaat tegen het partijstandpunt over de vrijheid van godsdienst. Antwerps N-VA-gemeenteraadslid André Gantman vraagt de minister van Dierenwelzijn om zijn woorden publiekelijk terug te trekken. Gantman en Freilich behoren tot de Joodse gemeenschap in Antwerpen.
Kritiek uit eigen rangen Weyts’ reactie op de uitspraak van het Europees Hof is heel fors en erg emotioneel. André Gantman heeft gelijk als hij stelt dat het onverdoofd slachten van een
schaap moeilijk kan gelijkgesteld worden met een ‘license to kill’ van bijvoorbeeld IS. Bovendien verklaart Gantman dat het enkel gaat om een advies en dat de hele zaak nu terugkomt naar het Grondwettelijk Hof. “Nadat het Europees Hof zich uitgesproken heeft over de vraag zelf.” Spant de minister de kar voor het paard? Volgens het Antwerps gemeenteraadslid is de minister van Dierenwelzijn niet rechtlijnig. In verband met de dood van Jozef Chovanec werd ter verdediging van Jan Jambon het argument aangevoerd dat een minister zich moet onthouden van commentaar met betrekking tot het besluitvormingsproces van de rechterlijke macht. Volgens Gantman is dit ook van toepassing voor het Europees Hof. André Gantman verklaarde bij onze collega’s van SCEPTR: “Zolang een onafhankelijke rechterlijke macht deel uitmaakt van het democratisch bestel, heeft die een rol te spelen.” Waarom reageert Weyts dan zo fel? Wil hij de aandacht afleiden van de ontluikende crisis binnen de Vlaamse regering? Jan Jambon moest de afgelopen weken spitsroeden lopen, ook binnen de eigen partij. Nu dreigt de Vlaamse regering verscheurd te worden door de Vivaldi-avonturen van de Open Vld en de CD&V. De Vlaamse regering loopt gevaar vleugellam te worden en als het Vivaldi-schip te water wordt gelaten, dreigt er binnen de Vlaamse regering een heuse najaarsstorm. De ambitie om Vlaanderen krachtig op de bestuurlijke kaart te zetten en zo de federale regering onder druk te zetten, lijkt rampzalig te mislukken.
De N-VA zit in de verdediging en krijgt een koekje van eigen deeg. Het zwalpen tussen de ambities op Vlaams én federaal niveau zorgt voor politieke kromspraak. Binnen de partij zwelt de kritiek aan. In “De Afspraak op vrijdag” ventileerde Theo Francken een cryptische boodschap toen hij zei dat hij zich de afgelopen veertien maanden erg terughoudend had opgesteld om zijn voorzitter alle kansen te geven om een regering met de PS uit de brand te slepen. Er volgde een pijnlijke stilte bij het panel en een onwennig, veelbetekenend lachje bij Theo Francken. Wat wou Francken duidelijk maken? Wil hij soms zeggen dat zijn partij de communicatieve teugels moet aantrekken? Verkiezingen wil hij niet uit de weg gaan.
Redt Theo Francken de meubelen? In La Libre Belgique liet hij niets aan de verbeelding over: “Ce n’est pas normal sur le plan démocratique que je ne sois pas ministre.” Als minister op federaal niveau wel te verstaan, manoeuvreerde Francken handig, maar zijn uitspraak kan
ook als een signaal binnen eigen partij worden gezien. Francken was trouwens de enige N-VA’er die met een duidelijk Vlaams en conservatief profiel de verkiezingen won in zijn regio. Bart De Wever kan de N-VA-pionnen binnen de Vlaamse regering herschikken. De komst van Francken als bijvoorbeeld minister van Onderwijs zou niet alleen de Vlaamse regering, maar ook de N-VA weer in het midden van de belangstelling plaatsen. De ‘domme’ uitlating van Weyts over het primaat van de democratie boven de rechtstaat zal de partij trouwens lang achtervolgen. De oude demonen zullen andermaal worden bovengehaald. Bovendien begeeft hij zich op heel glad ijs. In de magistrale roman “Soumission” van Michel Houellebecq komt de Moslimbroederschap in Frankrijk aan de macht. Democratisch legitiem, maar de rechtstaat wordt vervangen door de sharia. Een gedachtenconstructie? In Turkije staat de rechtstaat onder druk. Democratie komt daar inderdaad voor, maar ten koste van de rechtstaat. Is dit de juiste volgorde? JULIEN BORREMANS
Zwalpen tussen beleid en oppositie Bart De Wever reageerde vorige week in de Zevende Dag al even emotioneel. De oude Vlaamse retoriek van ‘kaakslagen’, ‘woordbreuk’ en ‘dolken in de rug’ werd van onder het stof gehaald. De partij lijkt de regie kwijt, wat zich in heel slordige communicatie vertaalt. De N-VA zwalpt tussen beleids- en oppositiepartij, tussen systeem- en anti-systeempartij.
BRUSSEL
Vijftig jaar ‘negen van Laken’ Precies een halve eeuw geleden ontaardde een ‘plakincident’ tussen de VU en het FDF in een gigantische politieke rel. Een zekere Jacques Georgin (FDF-kamp) overleed, waarna de vermeende daders, de zogenaamde negen van Laken (VU-kamp), voor de rechtbank kwamen te staan. De intensiteit en vooral de manier waarmee DéFI vandaag de hele kwestie oprakelt, is veelzeggend. Tijd voor een ander geluid. Ach, martelaren… Ze zijn essentieel voor zovele bewegingen en partijen. Figuren die zich op een voorbeeldige manier voor een hoger doel inzetten, maar onfortuinlijk aan hun einde komen, bij voorkeur in volle actie. In een mum van tijd worden ze omgevormd tot iconen die een vooraanstaande plaats krijgen in het collectief geheugen van de bewuste organisatie. Dat zowel de persoon als diens daden wat sterker voorgesteld moeten worden, om niet te zeggen dat de werkelijkheid soms helemaal verdraaid moet worden, is dan maar zo. “Bad for a greater good.” Het is bij DéFI (jammer toch dat ze de naam FDF niet behouden hebben…) niet anders.
“Partijpolitiek straatgeweld” Op elf september, lang voor die andere martelaren een kamikazevlucht op de New Yorkse “twin towers” uitvoerden, was het precies een halve eeuw geleden dat Jacques Georgin lid werd van de martelaarsgilde. “Tombé pour la liberté”, zoals vermeld staat op het monument dat te zijner eer in Schaarbeek geplaatst is (niet toevallig was de burgemeester in die periode een zekere Roger Nols). “Het enige
dodelijke slachtoffer van partijpolitiek straatgeweld tussen burgers onderling, en het enige dodelijke slachtoffer van communautaire ruzies”, schreef Walter Pauli in Knack. Strikt genomen misschien wel correct, maar daarmee is ook alles gezegd over zijn tekst. De feitelijke fouten in het stuk, net als de manier waarop hij de kinderen van Georgin hun gang laat gaan, doen vermoeden dat een aantal zaken van de hele kwestie, en vooral de Brusselse achtergrond, niet helemaal tot zijn Leuvense thuisbasis doorgedrongen zijn.
Knokploeg met tafelpoten De officiële net als de ware feiten zijn eigenlijk afdoende gekend. Een schermutseling tussen een FDF- en VU-plakploeg zorgde ervoor dat de hartpatiënt Georgin wat later in een café bezweek. Uit een later deskundigenrapport zou blijken dat de man zijn dagen door die kwaal sowieso tot enkele maanden beperkt waren, maar aangezien zoiets niet past bij een martelaar, werd dan maar het verhaal verzonnen van een belegering door een knokploeg met tafelpoten (alsof de VMO zich geen degelijker materiaal kon veroorloven). Tot op van-
daag, zo bleek uit een filmpje dat DéFI over de kwestie op sociale media plaatsten. Nu ja, martelaren bezwijken onder vijandelijk zwaard of kogel, niet door problemen aan tikker of prostaat. Trouwens, straatgeweld leidde ook tot een heuse straat, zij het niet in Laken zoals Pauli schrijft, maar ook in Schaarbeek. Het is trouwens een laan, met op nummer twee de hoofdzetel van zender RTL. Enkele jaren na het voorval kon men in dit blad lezen: “Binnen vijftig jaar zal men in Schaarbeek zeggen, in ‘t Arabisch en in ‘t Frans: ‘De Georginlaan is het bewijs dat dorpspolitici anno 1973 hun eigen vrienden mochten verraden en misbruiken om er een blijvend teken van tweespalt van te maken.’” De hele profetie is uitgekomen. En nee, Walter, Piet De Pauw, de latere oprichter van TAK, was geen ‘dader’, maar trad op als... advocaat.
RVW Precies twaalf jaar geleden verscheen in dit blad een interview met Roeland Van Walleghem, een van de zogenaamde ‘negen van Laken’, later parlementslid voor het VB en thans een gewaardeerd culinair columnist in Meervoud, het gekende “Links Vlaams-Nationaal weekblad” . Grondig legt hij in dit gesprek uit hoe de vork werkelijk aan de steel zat, net zoals hij illustreert welke grote menselijke impact die kwestie en alle juridische gevolgen (rechtszaak, maanden voorarrest,…) op de respectieve-
lijke gezinnen heeft gehad. We plaatsten de tekst van weleer op onze webstek.
1984 Terug naar het DéFI van 2020. Met de nodige luister wordt hij herdacht. Horst Wess…, excuseer, Jacques Georgin dus, beeldt men af als een humanist en “niet radicaal” (sic). Hij was een “vurige aanhanger van de democratie en de vrije meningsuiting”. Het ging hem als leraar over zijn “liefde voor de Franse taal”, enzovoort, enzoverder. Anti-Vlaams? Nee toch, het FDF beschermt tegen “la mainmise flamande sur Bruxelles”. Precies zoals de Berlijnse muur, de “antifaschistischer Schutzwall”. Het doet wat denken over wat men over Antoinette Spaak zei, zopas nog naar de eeuwige jachtvelden vertrokken (hopelijk komt ze er niet te veel Vlamingen tegen). Noem het gerust de paradox van het FDF/DéFI. Een linkse maatschappelijke oriëntering, progressief, vrouwenrechten, migrantenrechten (de huidige voorzitter François De Smet - moet toch vervelend zijn met zo’n naam - komt uit de antiracistische beweging), maar tegelijkertijd wordt een bepaald spookbeeld van een vijandig nationalistisch Vlaanderen opgehangen. Het werkt als een rode lap op een stier, precies zoals de meute opgehitst wordt tegen de figuur van Bernstein in Orwells 1984. Nee, er is duidelijk nood aan wat studiewerk over de psychologische drive van die mensen. KNIN.
Onze naaste buren
17 SEPTEMBER 2020
Zwarte voorrechten U kent de leugenachtige uit de VS aangewaaide riedeltjes over het “white privilege” en het “institutioneel racisme”. In Nederland is voor de zoveelste keer bewezen dat “mensen met kleur” bevoorrecht worden en blanke mensen het slachtoffer van racisme zijn.
Zwarte doodsbedreigingen worden niet vervolgd Fatsoenlijke mensen (nog altijd een meerderheid in Nederland) verslikten zich in hun soep toen ze voor de zoveelste keer hoorden hoe gekleurde schurken met zware bedreigingen wegkomen waarvoor blanke mensen gestraft worden. In deze rubriek is al aandacht besteed aan de beruchte rapper Akwasi, die tijdens de BLM-betoging op de Dam in zijn toespraak met geweld dreigde tegen iedereen die iets met Zwarte Piet heeft. Akwasi, zelf afstammeling van een Ghanese slavenverkoper, werd vervolgens bij de NOS met gouden handschoentjes aangepakt. Als een knipmes bogen de presentatoren voor iemand die zich als “woordkunstenaar” presenteerde en bijna hikkend van de lach stikte wegens de lafheid van die blanke onderkruipsels. Maar sommige Nederlanders bogen de rug niet en deden aangifte. Het Openbaar Ministerie in Amsterdam onderzocht de zaak. Officier Jacobien Vreekamp vond het allemaal niet zo erg. Natuurlijk had dat niets te maken met het feit dat ze oud-voorzitter was van een politiekcorrecte leugeninstelling: Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam. En dat toentertijd naast haar de boef zat die Kick Out Zwarte Piet oprichtte, was uiteraard een toeval. Jacobien eiste alleen dat Akwasi een valse verklaring aflegde. Op haar bevel zei hij ‘sorry’, want
het was niet zo bedoeld. Ze verklaarde letterlijk: “Het risico op geweld vermindert door een publieke terugtrekking van zijn woorden. Zo kan eenieder zich veilig voelen tijdens de komende Sinterklaasperiode.” Met andere woorden, als je zwart bent, mag je doodsbedreigingen uiten en kom je er vanaf met een seponering, want anders zouden je sympathisanten wel eens geweld kunnen gebruiken. Klein probleem voor Jacobien is het verleden dat tot nog toe onder het tapijt geveegd werd. GeenStijl zocht en vond de tweets die Akwasi negen en acht jaar geleden schreef en waarin hij opriep Sinterklaas en Zwarte Piet te vermoorden. Daar moet ze nog eens over nadenken. Inmiddels zijn in Amsterdam de zittingen begonnen tegen 25 blanke verdachten die de Amerikaans-Nederlandse journaliste Clarice Gargard weinig smakelijke dingen toewensten omdat ze op televisie en in het NRC voortdurend de bekende klachtenlitanie over Zwarte Piet uitspuwde. Voor blanken geen seponering als ze dreigen.
Weg met de Gouden Koets Veel is natuurlijk de schuld van de ruggengraatloze lamstralen die het overal in Nederland voor het zeggen hebben. We kunnen er ook onze Lex bij rekenen. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander ging door de knieën. Reden: de aarts-
7
NEDERLAND lelijke, maar traditionele Gouden Koets. Amsterdam schonk ze in 1898 aan koningin Wilhelmina, die er niet door gecharmeerd was. Toch werd de koets tot vorig jaar gebruikt op Prinsjesdag (vorige dinsdag) als de koning een toertje maakt in Den Haag en de regeringsverklaring voorleest. Nederland tuurt dan vooral naar de smakeloze hoeden waarmee de vrouwelijke politici zich belachelijk maken. De koets wordt gerestaureerd en dit jaar gebruikten Lex en Max een auto. Er is weinig kans dat de koets nog ooit uitrijdt, want ze is een steen des aanstoots geworden. Op een paneel staat de “Hulde der Koloniën” geschilderd en een aantal donkerhuidigen brengen hulde aan de “Nederlandse Maagd” die op een troon zit. Dit “slavenpaneel” maakt de koets onverteerbaar voor de politiek correcten. Op een ander paneel staat een klein naakt blank jongetje dat de Nederlandse hulde symboliseert aan “Oranje”, maar geen Nederlander haalt het in zijn hoofd dit een “pedofielenpaneel” te noemen en te eisen dat de koets in de remise blijft. Dappere Lex zei nog vorige zomer dat de koets cultureel erfgoed is van Nederland en “we gaan de geschiedenis niet herschrijven”. De Rijksvoorlichtingsdienst maakte vorige week bekend dat de koets na restauratie naar het Amsterdam Museum gaat en - volgens de media - vrijwel zeker daar blijft. Het koninklijk koppel zal het toekomend jaar weer met de auto moeten doen. Mijn suggestie: gebruik die prachtige Antwerpse Minerva, het pronkstuk van de koninklijke autoverzameling in paleis Het Loo. WILLEM DE PRATER
‘Niveau 4’ brengt de Gentse drugsepidemie in beeld De reeks “Niveau 4” op Vier volgt de Gentse politie in haar dagelijkse strijd om drugscriminaliteit de baas te blijven. Het is confronterende televisie, zoals ook onze hoofdredacteur in zijn editoriaal van verleden week wist te melden. Gent zoals we het liever niet zien. Maar wel een realiteit die weinig Gentenaars zal verbazen. In Gent woedt een drugsepidemie. “Niveau 4” toont het allemaal. Illegalen die op straathoeken dealen, junkies op smerige matrassen op de vloer van appartementen in de woonblokken van Nieuw-Gent, een politieagente die vertelt dat ze zo honderd panden kent in de wijk en dat ook kinderen zo moeten leven… Al Jarenlang klagen Gentenaars over overlast veroorzaakt door dealers en druggebruikers. De problemen zijn vooral zichtbaar in het centrum (aan de Graslei, in het Baudelopark, de Zuidbuurt…), in de ‘negentiende-eeuwse gordel’ (Tolhuis, Brugase Poort, Rabot, Ledeberg…), en in sociale woningblokken. Het is allemaal niet nieuw, maar “Niveau 4” bevestigt dat de drugscriminaliteit toeneemt en dat de politie het steeds lastiger krijgt. Af en toe loopt het uit de hand, zoals recent in de Brugse Poort. Dan wordt er stoer opgetreden tot de zaak wat gekalmeerd is en uit de belangstelling verdwijnt. Twee recente voorbeelden, maar uit een lange lijst. Het eerste is het beruchte Seghersplein in de Brugse Poort. Na de rellen in juni werden er twee bewakingscamera’s gehangen. Twee maanden later werden die alweer weggehaald. Dit tot grote frustratie van mensen uit de buurt, die moeten aanzien hoe dealers weer ongestoord hun gang gaan. Het tweede voorbeeld is het centrumplein in Ledeberg. Een bende ‘jongeren’ die er drugs komen dealen terroriseren er de buurt. Bewoners van een sociaal woonblok vragen al maandenlang om hulp. Door een aantal vechtpartijen kwam het verhaal in de krant. Er is verhoogd politietoezicht. Dat belette niet dat in de nacht van 30 augustus brand werd gesticht in het gebouw. Dertig appartementen moesten ontruimd worden. De dader was een illegale Tunesiër die een berghok van de woonblok gebruikte als slaapplaats.
Al vaak aangeklaagd Het drugsprobleem in sociale woonblokken is bekend. Oppositiepartijen Vlaams Belang en N-VA hebben dat in de loop van de jaren al vaak aangeklaagd in de gemeenteraad. Het stadsbestuur belooft dan de zaken aan te pakken, maar in de praktijk verandert er niets. Hetzelfde gebeurt wanneer de oppositie uitleg vraagt over stijgende drugscijfers. Dan heeft de politie hard gewerkt. Hoe meer ze naar drugs zoeken, hoe hoger de criminaliteitscijfers. Een mooie uitleg om niet te hoeven toegeven dat de problemen toenemen.
Zij kunnen het reizen niet laten Deze week is schepen Watteeuw (Groen) enkele dagen in het buitenland. De dienstreizen van burgemeester en schepenen lagen tijdens de coronacrisis stil. Watteeuw is de eerste die er weer op uit trekt. Het was de bedoeling om naar Kopenhagen en Bremen te gaan, om er uitleg te geven over het Gentse circulatieplan. Maar in Denemarken zijn Belgen voorlopig niet welkom. Hij bezoekt dus enkel het Duitse Bremen. Heen met het vliegtuig en terug met de trein. Niet het beste voorbeeld toch, in tijden dat mensen gevraagd wordt zo weinig mogelijk te reizen en hun contacten te beperken?! MATHILDIS
Legoland in Charleroi Op de vroegere site van werfmachinebouwer Caterpillar in Gosselies bij Charleroi hoopt de Waalse regering straks een Legoland-park in te planten. Een nieuwe economische activiteit in de vrijetijdssector op 50 kilometer van dierenpark Pairi Daiza: het kan zowel voordelig als nadelig uitdraaien. Verder rijst de vraag of de Caterpillar-site niet kan worden gebruikt voor meer groeibevorderende activiteiten. Meer dan 1.000 extra banen. Dat zou de komst van een Legoland-attractiepark in Gosselies betekenen voor de economisch nog altijd zwaar geteisterde streek van Charleroi. Waals minister van Economie Willy Borsus (MR) was blij dat het Zwarte Land mee in de running is voor een nieuw evenementenpark van de Deense groep Merlin. De site waar Legoland Charleroi zou komen, is het voormalige productieterrein van werfmachinebouwer Caterpillar. Die sloot in 2016 de deuren na een halve eeuw aanwezigheid in Charleroi. 2.000 banen gingen verloren en de regio heeft zich nog altijd niet hersteld van de klap. De Waalse regering ging daarna koortsig op zoek naar een nieuwe multinational om de plaats van Caterpillar in te nemen. Dat ging niet gemakkelijk. Wallonië kan zwaaien met fiscale voordelen en subsidies, de reputatie van het rode bastion Henegouwen met een sterke syndicale traditie zal veel internationale bedrijven hebben afgeschrikt.
Mysterie Tot in oktober 2018 met veel poeha de komst van het Chinese Thunder Power werd aangekondigd. Samen met het Waalse investeringsfonds Sogepa zou het een fabriek bou-
Verwacht in de serie geen kritiek op korpsleiding of stadsbestuur. De politiemensen die aan het woord komen, weten dat ze gefilmd worden. Ze spreken niet vrijuit. Verwacht ook geen verontwaardiging in de media. Pano bracht ooit een reportage over beschimmelde sociale woningen. Ze dachten daarmee Vlaams minister Homans in verlegenheid te brengen. Het draaide uit op een blamage voor de Gentse socialisten en de huisvestingsmaatschappij Woningent. Wanneer komt een reportage over drugspanden in sociale woonblokken? De stank die je tegemoetkomt in de gang? De rondslingerende bebloede spuiten? De schrik om aangevallen of bestolen te worden? Niet durven klagen uit angst voor represailles? De huisvestingsmaatschappij die de andere kant opkijkt? Stof genoeg en toch heeft niemand interesse. Het Gentse stadsbestuur huivert van de harde aanpak in Antwerpen. Voor hen geen ‘war on drugs’. Ze laten uitschijnen dat het in Gent allemaal nog meevalt dankzij hun progressief beleid. Wat te zien is in “Niveau 4” doorprikt dat fabeltje. De drugsepidemie in Gent verwoest het leven van duizenden mensen.
wen voor elektrische stadswagens. De auto had al een naam: Chloé. Maar de voorbije maanden was er niets meer te horen over Thunder Power. Was het dossier in kannen en kruiken? Waren er hinderpalen? En als de fabriek er komt, hoeveel geld zou de Waalse regering er dan in stoppen? Mysterie. De Waalse regering bestelde wel een studie bij consultant Deloitte, maar Waalse parlementsleden, zelfs van de PS-MR-Ecolo-meerderheid, die inzage wilden in het rapport, kregen het deksel op de neus. Er zou “gevoelige en vertrouwelijke informatie” in staan over het Chinese Thunder Power. Het blijft gissen, maar het vermoeden groeit dat het Chinese bedrijf wel eens een dekmantel zou kunnen zijn voor onoorbare economische en misschien zelfs politieke inmenging in Wallonië. Zonder dat iemand er erg in had, stierf het project voor een assemblage van elektrische auto’s in Gosselies een stille dood. Minister Willy Borsus liet ondertussen weten dat het project geen prioriteit meer is. Naar verluidt zou Wallonië bereid zijn geweest 150 miljoen euro vrij te maken voor het project, dat in totaal 600 miljoen euro zou hebben gekost.
Miljoenen Ondertussen staat de vroegere Caterpillar-site nog altijd te
WALLONIE wachten op een overnemer. De Waalse regering is ondertussen bezig met de sanering van de 100 hectare bedrijfsterreinen. Dat kost geld en de interesse van Legoland komt op een goed moment. Een attractiepark bouwen heeft een prijskaartje van 300 miljoen euro. 100 miljoen euro van de Legoland-eigenaar ligt al klaar. Samen met de Waalse regering zou er nog 200 miljoen extra worden opgehaald. Voordelen voor Legoland in Gosselies zijn de ligging, vlakbij de verkeersassen E42 (Doornik-Luik) en de N5 (Brussel-Charleroi). Zonder de luchthaven van Charleroi te vergeten. Er kan een complementariteit ontstaan met het dierenpark Pairi Daiza in Brugelette op 50 kilometer van Gosselies. Maar tegelijk kan dit ook tot concurrentie leiden. Het mes snijdt dus aan twee kanten. In de regio is men ook bezorgd om de bouw van nieuwe hotels en restaurants. Dat zorgt voor extra banen, maar sommigen vrezen het kannibaliseren van de bestaande horeca en het winkelcentrum Ville 2. Tenslotte is er nog een fundamentelere economische bedenking: zijn attractieparken de manier om een regio die nog altijd economisch zwak is vooruit te helpen? Zou men niet beter gaan voor meer groeibevorderende economische activiteiten? Zoals nieuwe industriële productiebedrijven. Vraag is natuurlijk welke multinationals in die regio een fabriek willen neerpoten. De hoge Belgische loonkosten blijven een hinderpaal en de al vermelde sterke Waalse syndicale traditie is dat eveneens. PICARD
8
Actueel
17 SEPTEMBER 2020
DIPLOMATIEKE VALIES
Een onwaarschijnlijke Nobelprijs De idee alleen al dat men de Amerikaanse president Trump voor de Nobelprijs voor de Vrede nomineert, klinkt niet alleen als een farce, dat is het ook. Tegelijkertijd stemt het tot nadenken, want als de man steevast bakken kritiek over zich heen krijgt, is het oordeel over zijn buitenlands beleid wellicht een stuk genuanceerder.
Ook al eens gedacht om iemand te nomineren voor de Nobelprijs voor de Vrede? Het is een voorrecht dat niet voor iedereen weggelegd is, maar zo hoog ligt de lat nu ook niet weer. Politici (met een nationaal mandaat), academici enzovoort, allen kunnen ze een naam op de lijst plaatsen. En dat gebeurt ook, bij hopen zelfs. Voor de vorige editie waren er 350 genomineerden waarvan de meesten onbekend zijn. De regel is dat deze lijst pas na vijftig jaar vrijgegeven wordt, wat betekent dat de enige manier om te informeren erin bestaat ruchtbaarheid te geven aan het eigen initiatief. Zoals Christian Tybring-Gjedde, een Noors parlementslid, die Trump dus nomineerde, iets wat hij in het verleden ook al deed. Enkele jaren geleden schoof hij ook Ayaan Hirsi Ali naar voor. Hij is trouwens niet de enige die de Amerikaanse president nomineerde. Ook een Zweeds parlementslid deed dit. Net zoals de fractie van het Forum voor Democratie, de partij van Thierry Baudet, dat zopas gedaan heeft.
Symbolisch Tybring-Gjedde maakt zich overigens weinig illusies. Trumps stijl past niet bij het beslissend comité, zo weet hij. En dus is de kans dat hij het rijtje van Moeder Teresa, Martin Luther King en Nelson Mandela vervoegt bijzonder klein. Maar de nominatie pakken ze hem niet meer af. Nu ja, ook Stalin
werd tot twee maal toe genomineerd. Net als ene Adolf Hitler in 1939, maar die nominatie werd uiteindelijk weer ingetrokken. Op zich is het niet zo uitzonderlijk dat een Amerikaans president genomineerd wordt. Enkele onder hen gingen ook daadwerkelijk met de prijs aan de haal. Theodore Roosevelt was de eerste in 1906, gevolgd door Woodrow Wilson (1920), Jimmy Carter (2002) en Barack Obama (2009). Deze laatste die ook won was zonder twijfel de meest omstreden. Hij kreeg hem in het begin van zijn legislatuur, wat simpelweg betekent dat de toekenning vooral op hoop en verwachtingen gebaseerd was. Een vergissing, zo vond ook Geir Lundestad, voormalig secretaris van het comité. “Hij realiseerde niet wat het comité verwacht had,” klonk het een tijdje geleden nog. Het leverde hem alvast geen persoonlijke verrijking op: de bijna anderhalf miljoen dollar prijzengeld ging naar een goed doel.
Midden-Oosten Misschien wel interessanter dan de persoon, is de reden waarom die in aanmerking zou komen. Voor Christian Tybring-Gjedde was dat het bereikte akkoord tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten (inmiddels volgde ook Bahrein). Een duidelijke stap in de richting van vrede, zo meent hij. Critici van Trump, en daar is geen gebrek aan, hameren dan weer op diens rol die over-
gewaardeerd wordt. Wat er ook van zij, in principe werden deze zogenaamde Abraham-akkoorden afgelopen dinsdag in de VS ondertekend. En ook van dat event maakt Trump een symbool. Slechts één Europees land ontving een uitnodiging om aanwezig te zijn: Hongarije. Wanneer we van het ondenkbare uitgaan en Trump als toekomstige winnaar van de prijs beschouwen, dan betekent dat dat de problematiek van het Midden-Oosten voor de vierde maal aan de basis van de toekenning zal liggen. Hiermee zou deze kwestie ook het Internationale Rode Kruis overklassen, dat de voorbije 120 jaar drie keer de prijs won.
Milde kiezers Dat Trump niet zal zegevieren in Noorwegen (de prijs voor de Vrede is de enige die daar uitgereikt wordt, de ceremonies voor de andere prijzen vinden in Zweden plaats) zal hem worst wezen. Zijn nominatie volstaat om er gebruik van te maken in zijn electoraal PR-apparaat. Trump, de man die vrede brengt, is de boodschap. Hij ging praten met Noord-Korea, bracht partijen bij elkaar in het Midden-Oosten, versloeg ook IS. Men kan er wat lacherig overdoen, maar de feiten zijn wat ze zijn. Hij wil niet als zwak gepercipieerd worden, zoals is gebleken in zijn opdracht om de Iraanse topman Generaal Soleimani te laten doden. Maar tegelijkertijd is zijn aversie voor een nieuw conflict groot. Niet hem, maar zijn voorganger(s) als ‘oorlogspresident’ bestempelen overstijgt het niveau van de electorale propaganda. Herverkozen of niet, academische publicaties waarin het beleid van de voorbije termijn onder de loep genomen worden, schieten als paddenstoelen uit de grond. En zal het verbazen dat deze vaak erg kritisch zijn? Maar deze academici zijn slechts één stem in het geheel. Ook electoraal. Het is niet in de salons van de ‘Council on Foreign Relations’ dat over de politieke toekomst van Donald Trump beslist zal worden. Wel door de kiezers, die met andere dingen begaan zijn, te beginnen met het geweld in hun steden of de economie die floreerde voor corona de kop opstak. Wellicht zijn zij milder in hun oordeel dan de verlichte kringen aan de Oost- en Westkust. MICHAËL VANDAMME
Buitenlands spervuur “Dark money” van links In de VS bestaat er geen partijfinanciering door de overheid, zoals in België. Alle partijen doen er aan “fundraising” om campagne te kunnen voeren. Ze zamelen geld in van sponsors, bedrijven en privépersonen. Conservatieve groepen zoals de Heritage Foundation en Americans for Prosperity haalden bijvoorbeeld in 2018 respectievelijk 82 en 58 miljoen dollar op, waarmee onder meer campagnes van Republikeinse kandidaten werden gefinancierd. Dat zijn forse bedragen, maar zij zinken in het niets vergeleken met de fondsen die het linkse netwerk Arabella Advisers dat jaar inzamelde: 635 miljoen dollar. Een verdacht groot bedrag. En wat nog erger is, door sluw gebruik te maken van een gat in wetgeving inzake non-profitorganisaties, is het geld van Arabella strikt genomen wel legaal, maar kan het niet getraceerd worden. Het is “dark money” van onbekende herkomst. Dat zet natuurlijk de deur wijd open voor misbruiken, buitenlandse inmenging of criminele organisaties die achter de schermen zo politieke invloed kunnen “kopen”. En dat zijn dus de progressieven die zogezegd walgen van kapitalistische praktijken en financiële constructies.
Tapijtbombardement Arabella Advisers steunt allerlei linkse, progressieve en links-liberale projecten en natuurlijk ook en vooral de Democratische Partij. Niet verbazend, want Arabella wordt geleid door Eric Kessler, die destijds door Clinton werd benoemd als medewerker in het Witte Huis. Hij is nauw betrokken bij de Democratische Partij en bij allerlei linkse politieke organisaties. Arabella Advisers is ook het “moederbedrijf” van een hele reeks kleinere linkse sponsororganisaties, waar Kessler ook overal in het bestuur zit en er soms zelfs de stichter van is. Hij werkte ook voor het vroegere Clinton Global Inititiave, dat zich onder andere bezighield met dierenbescherming en ontwikkelingshulp. “Dark money” is natuurlijk op zich al gevaarlijk spul met een crimineel bijsmaakje, net zoals witwasgeld. Maar ook de politieke tactieken van de groepen die door Arabella Advisors worden gefinancierd zijn bijzonder achterbaks. In plaats van openlijk te zeggen dat zij deel uitmaken van de Democratische campagnemachine, zijn zij gespecialiseerd in “pop-up” acties, bijvoorbeeld met websteks die zogezegd van onafhankelijke privépersonen zijn die uit puur enthousiasme een actiepunt of een kandidaat van de Democraten toejuichen. Na een of twee dagen verdwijnen ze weer, vóór het bedrog ontdekt kan worden. Gezien de enorme fondsen die klaarliggen voor de komende presidentsverkiezingen kan men zich verwachten aan een waar tapijtbombardement van zulke verdoken propaganda, betaald met “dark money”.
Bidens duizendvoudige fout Tijdens zijn campagne in Michigan zegde de Democratische presidentskandidaat Joe Biden tijdens een korte toespraak dat er 118.984 Amerikaanse militairen besmet waren met Covid-19 en dat er al 6.114 aan gestorven waren. In werkelijkheid vielen er tot nu toe slechts… zeven coronadoden bij de strijdkrachten. Biden zat er bijna een factor duizend naast. Hij merkte de fout klaarblijkelijk niet op. Kort nadien probeerde zijn campagneteam de meubelen te redden door te verklaren dat Biden de cijfers voor de staat Michigan had verward met die voor de strijdkrachten. Een verwarde presidentskandidaat… voor de zoveelste keer. Dat was geen verspreking, zoals Trump, Leterme met zijn Marseillaise en wij allemaal er soms maken. Dit was een feitelijke
fout van zo’n enorme omvang dat iedereen met een beetje gezond verstand had moeten weten dat er iets niet klopte. Een bijna duizendvoudige fout. Dient Biden echt alleen als stroman? Zal hij na enige maanden “om gezondheidsredenen” aftreden om Kamala Harris als eerste vrouwelijke president in het Witte Huis te installeren? Of gaat men hem op post laten? Een seniele president die alles ondertekent wat Pressley, Ocasio-Cortez, Rashida Tlaib en Ilhan Omar, de vier extreem-linkse feeksen van “the Squad” hem onder de neus schuiven? Een droom voor alle moslims en alle socialisten, een nachtmerrie voor alle anderen. Een mooi viertal: een Latina, een Afro-Amerikaanse, een Somalische en een Arabische. Die “Squat” zou dan voor Amerika wel eens dezelfde noodlottige rol kunnen spelen als het demonische viertal Lenin, Trotski, Stalin en Dzjerzinsky voor Rusland, juist een eeuw geleden.
Biden en Hindenburg Wie de geschiedenis kent, denkt ook met schrik en beven terug aan de noodlottige rol die maarschalk Hindenburg heeft gespeeld bij de opkomst van de nazi’s. Wij geloven geen moment dat Hindenburg een schurk was. Hij was er waarschijnlijk echt van overtuigd dat hij dat kleine korporaaltje Adolf wel onder de duim zou kunnen houden. Maar hij leed toen al aan dementie en hij was niet meer opgewassen tegen zijn entourage en tegen Hitler. Toen hij in augustus 1934 stierf, kwam Hitler, toen al rijkskanselier, hem bezoeken en Hindenburg noemde hem “Majesteit”. Hij dacht dat keizer Wilhelm II voor hem stond.
Poetin als kikkerkoker Enige jaren geleden begon op internet een meme de ronde te doen over de manier waarop men een levende kikker kan koken. Als men hem ineens in kokend water gooit, zal hij er onmiddellijk weer uitspringen. Maar als je hem in lauw water zet en dat geleidelijk aan de kook brengt, dan lukt het wel. Dat was toen bedoeld als parabel over de manier waarop de moslims, de media en de politiek correcte elites ons de omvolking en de islamisering geleidelijk door de strot duwen. Volgens het gezaghebbende, maar natuurlijk niet onfeilbare Foreign Affairs heeft Poetin de knoop over Wit-Rusland doorgehakt. Hij heeft een “kook de kikker”-scenario in gang gezet voor een geleidelijke en zachte annexatie. Niet met zwaar gewapende “kleine groene mannetjes” in uniformen zonder kentekens, zoals op de Krim, maar met “kleine grijze mannetjes” in burgerkleren, meestal zonder wapens. Er worden nu op grote schaal inlichtingenofficieren, politieke manipulatoren, informatici, veiligheidsadviseurs en mediamannetjes naar Wit-Rusland gestuurd. Zij moeten de weg effenen voor de “zachte annexatie”. De overname van de Wit-Russische zenders door personeel van RT, waarover u vorige week kon lezen (“Poetins mediatroepen in Wit-Rusland”) blijkt nu slechts de eerste fase te zijn van een grotere vijandelijke overname. Medewerkers van Poetins politiedienst FSB, gepokt en gemazeld in de oude KGB-tactieken, adviseren nu Loekasjenko hoe hij de protestbeweging kan neerslaan met een combinatie van massale repressie en doelgerichte terreur tegen individuele oppositieleiders. Bijvoorbeeld door te dreigen dat hun kinderen van hen afgenomen zullen worden en in weeshuizen opgesloten. Een beschuldiging van incest en/of pedofilie is zó gefabriceerd. Het is een beproefde methode. Zelfs de dapperste mannen en vrouwen zwichten dikwijls voor zo’n chantage.
Het nabije buitenland
17 SEPTEMBER 2020
GROENE RADICALE BURGEMEESTERS De groene burgemeester van Lyon die kritiek heeft op de komst van de Ronde van Frankrijk, want “vervuilend en machistisch”. Zijn collega in Bordeaux die vindt dat er straks geen kerstboom meer welkom is in het centrum van de stad, want het gaat om een “dode boom”. De Franse ecologisten die sinds kort een aantal grote steden in handen kregen, lijken tabula rasa te willen maken met alle mogelijke tradities. De kritiek zwelt aan. Vorige zaterdag deed de Ronde van Frankrijk Lyon aan. Dat was niet naar de zin van burgemeester Grégory Doucet. Hij kon de klok niet meer terugdraaien, maar als het van hem afhing waren de renners niet welkom in de stad. De ecologist vind de Tour “vervuilend en machistisch”. Een maand geleden kreeg ASO, eigenaar en organisator van de wielerronde, al de wind van voren van de burgemeester van Rennes, ook al een ecologiste. Normaal gezien zou “La Grande Boucle”, zoals de Tour ook genoemd wordt, in 2021 starten in Rennes, maar dat ziet de burgemeester niet zitten. Te duur (als startplaats fungeren kost al snel een paar honderdduizend euro), maar ook en vooral anti-vrouwelijk, want de podiummissen zijn volgens de groene politici niet meer van deze tijd. Christian Prudhomme, de baas van de Tour, verweert zich tegen de kritiek en krijgt de steun van steeds meer Fransen. Die hebben het gehad met het arrogante gedrag van de groene burgervaders.
Selectief tegen religie De groene kritiek op de Tour de France was geen alleenstaand feit. Grégory Doucet van Lyon weigerde bijvoorbeeld deel te nemen aan een 377 jaar oude ceremonie in de basiliek van Fourvière in aanwezigheid van een aantal bisschoppen. “In strijd met de laïcité en scheiding van kerk en staat”, zegt Doucet. Maar hij is wel aanwezig op de eerste
steenlegging van een moskee in Gerland. Pierre Hurmic, de groene burgemeester van Bordeaux, wou niet onderdoen. Geen kerstboom meer in het centrum van de stad eind dit jaar. “Want het gaat om een dode boom”, is de vreemde verklaring. Wellicht een alibi om zich te verzetten tegen een nog altijd in eerste instantie christelijke traditie. Net als elders in Europa zijn de groenen selectief kritisch voor religies. Het katholieke geloof moet eraan, de islam wordt geknuffeld. Eric Ciotti van Les Républicains stelde terecht dat de Franse groenen “linkse extremisten zijn die onder het mom van het redden van de planeet onze tradities aanvallen.” Marlène Schiappa van de partij van president Macron, nochtans een progressieve passionara, heeft het gehad met de groene belerende vingertjes.
Alles verbieden De indruk ontstaat bij de Fransen dat de groenen alles wat voor vreugde en plezier zorgt willen verbieden. “Ik verbied, dus ik besta”, is volgens Le Figaro-editorialist Guillaume Tabard het devies van de groenen. Die er fijntjes aan herinnert dat veel van hun politieke mandatarissen hun ideologische wortels hebben in het “verboden te verbieden” van mei ’68 en hun icoon Daniel Cohn-Bendit. Volgens Jérôme Fourquet van het opiniebureau Ifop maken de groene burgemeesters hier geen beginnersfouten. Ze zijn overtuigd van wat ze zeggen. Het maakt deel uit van de agitprop van organisaties als Greenpeace, de tegenstanders van het 5G-netwerk of de commando’s die akkers met genetisch gewijzigde gewassen aanvallen. Radicale standpunten innemen om de aandacht te trekken is hun strategie, zegt Fourquet. Het is een methode die de Franse communisten hebben toegepast toen ze na de Tweede Wereldoorlog verschillende steden mochten besturen. “Ze waren politieke labora-
OP RAMKOERS Het Britse Parlement stemde maandag in met een speciale Brexit-wet. De “Internal Market Bill” is een omstreden wet waarmee Groot-Brittannië deels ingaat tegen de afspraken die met de Europese Unie zijn gemaakt. Het ziet er meer dan ooit naar uit dat het Verenigd Koninkrijk gaat voor een ‘no-deal’ scenario, waarbij er tegen 1 januari 2021 geen handelsakkoord gesloten zal worden met de EU. Op 31 januari 2020 stapte het Verenigd Koninkrijk formeel uit de Europese Unie. Wie dacht dat daarmee de Brexit volledig ten einde was, kwam bedrogen uit. Momenteel volgen de Britten nog de regels van de Europese interne markt voor goederen en diensten. Daar komt aan de start van 2021 een einde aan. In de afgelopen maanden hebben vertegenwoordigers van de EU en de Britten een zevental keer onderhandeld over een te sluiten handelsverdrag. Na al deze vergaderingen zit de situatie nog steeds muurvast. Het wordt steeds duidelijker dat Boris Johnson en zijn regering in feite geen handelsakkoord met de EU willen sluiten en vanaf januari voor de volle honderd procent hun eigen weg willen gaan. Bij de EU zijn ze als de dood voor dit scenario. Op het Europese vasteland wordt gevreesd voor oneerlijke concurrentie. Groot-Brittannië als Singapore aan de Noordzee.
Ruime meerderheid Maandag werd de “Internal Market Bill” ter stemming voorgelegd in het Britse Lagerhuis. Deze wet moet er voor zorgen dat post-Brexit in alle delen van het Verenigd Koninkrijk dezelfde afspraken en regels gelden om handel te kunnen voeren. Concreet komt het er op neer dat Wales, Noord-Ierland, Engeland en Schotland dezelfde standaarden voor bijvoorbeeld de productie van goederen hanteren.
De “Internal Market Bill” vervangt dus de EU-wetgeving en moet deelstaten ervoor behoeden economisch hun eigen weg te gaan. De nieuwe wet is dus een streep door de rekening van bijvoorbeeld de Schotse nationalisten, die zelf hun beleid willen kunnen bepalen. De wet werd maandagavond aangenomen met een meerderheid van 340 tegen 263 stemmen. Boris Johnson kan, sinds zijn verkiezingsoverwinning, bogen op een ruime meerderheid in het parlement. Toch komt er niet alleen van bij de socialistische oppositie van Labour kritiek op de “Internal Market Bill”. Ook binnen de Conservatieve Partij zijn er kritische geluiden te horen. De pas gestemde wet zou immers ingaan tegen de eerder gemaakte afspraken tussen de EU en Groot-Brittannië. De Britten hebben er eerder mee ingestemd dat Noord-Ierland een deel van de EU-wetgeving zal blijven volgen. Op die manier moet de handel tussen de Ierse Republiek, dat onderdeel van de Europese Unie blijft, en Noord-Ierland vlotter verlopen. De Britten hebben altijd gezegd dat ze geen harde grens willen zien ontstaan tussen Ierland en Noord-Ierland. De nieuwe “Internal Market Bill” zou sommige van de eerder gemaakte afspraken met de EU nu van tafel vegen. Door de nieuwe wet te stemmen schendt de regering van Boris Johnson internationaal recht, zo valt te horen. De meer gematigde stemmen binnen de Conservatieven zijn daarom tegen de nieuwe wetgeving gekant. De nieuwe wet zou het aanzien van het Verenigd Koninkrijk in de wereld niet ten goede komen. Door geen rekening meer te houden met de eerder gemaakte afspraken met de EU, zou Groot-Brittannië verworden tot een onbetrouwbare partner voor wat betreft het internationaal recht. Boris Johnson van zijn kant ziet echter geen graten in de nieuwe wet. Volgens hem wil de wet juist op juridisch vlak
Per toeval aan de macht De groene burgervaders schieten met hun radicale standpunten in hun eigen voet en leggen hun beperkte electorale legitimiteit bloot. In juni werden ze uitgeroepen tot grote winnaars van de gemeenteraadsverkiezingen, want ze haalden de sjerp binnen in onder andere Grenoble, Lyon, Bordeaux en Marseille. In Parijs bleef de groenrode Anne Hidalgo aan de macht. In Rijsel miste groen de sjerp op een haar na. Het groene succes moet echter gerelativeerd worden. De overwinning is te danken aan de lage opkomst en zo kwamen veel ecologisten per toeval aan de macht. En buiten de steden met zijn bobo-publiek stelt de groene partij EELV niet veel voor. Eigenlijk gaat het hier om amper 5 procent van het Franse electoraat. De Franse groenen boksen tijdens Europese verkiezingen boven hun gewicht en dat is het. Bij de presidentsverkiezingen, de belangrijkste stembusslag in Frankrijk, is hun rol marginaal. Ze hebben immers een afkeer van de sterke persoonlijkheid van de president in de Vijfde Republiek. Een geloofwaardige EELV-kandidaat naar voor schuiven wordt geen sinecure. SALAN
ENGELAND voor zekerheid zorgen en eenzelfde wetgeving mogelijk maken in alle deelstaten van het Koninkrijk. Daar wringt dus meteen het schoentje, want dit zou betekenen dat Noord-Ierland dezelfde wetgeving moet volgen als de andere onderdelen van het Verenigd Koninkrijk en dus niet aan de EU-verplichtingen zal blijven voldoen. Door de nieuwe wet te stemmen heeft het er alle schijn van dat de regering in Westminster zich voorbereid op een ‘no-deal’ scenario met Brussel, waarbij er geen handelsakkoord gesloten zal worden voor het einde van dit jaar.
De klok tikt Officieel zegt Johnson nog altijd een handelsverdrag te willen, maar de klok tikt. Boris Johnson stelde afgelopen week dat, wat hem betreft, het handelsverdrag met de EU in kannen en kruiken moet zijn tegen 15 oktober. Weinigen aan Europese kant geloven dat er overeenstemming kan worden bereikt tegen die datum. Intussen trekt onder andere de automobielsector aan de alarmbel. 23 Europese en Britse autofederaties stellen dat er de komende vijf jaar voor meer dan honderd miljard euro aan handel zal verdwijnen, indien er geen handelsverdrag tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk komt. Bij zo een ‘nodeal’ scenario komen er immers weer invoerheffingen op auto’s (tien procent) en vrachtwagens (tot meer dan twintig procent). Is er geen akkoord tegen 31 december dan vallen het Verenigd Koninkrijk en de EU-lidstaten immers terug op de regels van de Wereldhandelsorganisatie. Niet alleen op auto’s, maar ook op tal van andere producten zullen er dan aanzienlijke importheffingen komen, met alle nadelige economische gevolgen van dien. LVS
Bei uns in Deutschland
procent, en de lokale sterke man van de CDU, Armin Laschet, wilde van een klinkende overwinning gebruik maken om zichzelf onbetwist naar voren te schuiven als opvolger van Angela Merkel aan het hoofd van de CDU. Met weliswaar een sterke score, maar toch een verlies van 3 procent, blijven de meningen verdeeld of hij wel de geschikte man is om de CDU/CSU te gaan leiden - en dus wellicht de volgende Duitse Bondskanselier te worden.
Verschuiving binnen links En naast de CDU? In de klassieke media, zowel in Duitsland als hier, werd luid getoeterd over de ‘enorme overwinning’ van de extreemlinkse partij De Groenen. En inderdaad, met 20 procent van de stemmen, een stijging van 9 procentpunten, is die vooruitgang duidelijk. De Groenen worden de derde grootste partij, na de SPD die tweede is. Maar het beeld verandert als je ziet dat tegelijk de socialistische SPD enorm verliest: van 31 procent naar 24 procent, een verlies van 7 procent. Er gaat ook bij de communistische partij Die Linke een procentje af: die zakt van 4,7 procent naar 3,8 procent. De winst van De Groenen is dus het verlies van de socialisten en de communisten, en we zien louter een verschuiving binnen links. Men moet die zogenaamde ‘grote populariteit van De Groenen’ met andere woorden met een stevige korrel zout nemen. De liberale FDP haalt 5,6 procent, zoals steeds kamperend rond de kiesdrempel (voor deelstaat- en nationale verkiezingen). En de AfD? Die rechts-nationalistische partij blijft toch ook in de gevarenzone zitten, met 5 procent. Bij de deel-
FRANKRIJK
toria voor de communisten, met de groenen is het niet anders”, zegt Fourquet. Verder stelt hij dat “een deel van de groenen van oordeel is dat wij boete moeten doen.” Iets dat veel modale Fransen ergert die het over “groene Khmers” en “groene ayatollahs” hebben. De onderzoeker voorspelt nog meer politieke spanningen rond de ecologistische burgemeesters. Welke standpunten gaan ze bijvoorbeeld innemen wanneer het migratiethema opnieuw in het middelpunt van de belangstelling komt te staan?
Right or wrong
NORDRHEIN-WESTFALEN KOOS GEMEENTERADEN Van alle Duitse deelstaten of Bundesländer is Nordrhein-Westfalen, gemakshalve afgekort tot NRW, bij Vlamingen en Nederlanders doorgaans wel bekend. De westelijke Duitse deelstaat grenst immers zowel aan Nederland als aan de ‘Belgische’ provincie Luik. Met bijna 18 miljoen inwoners heeft zij de meeste inwoners van alle deelstaten, met daarbij grote steden als Keulen en Düsseldorf. Zeker economisch is de deelstaat een absoluut zwaargewicht, want de Rijn en het Ruhrgebied liggen op haar grondgebied. Politiek Duitsland kijkt dan ook met extra belangstelling naar de gemeenteraadsverkiezingen die zopas in NRW gehouden werden. Net als bij ons zijn gemeenteraadsverkiezingen vaak beïnvloed door lokale lijsten en sterke lokale politici en kan je de resultaten dus niet een op een beschouwen als een ‘peiling’ voor de nationale verkiezingen. Maar politiek Duitsland telt af naar volgend jaar: in de herfst van 2021 wordt een nieuw nationaal parlement, de Bundestag, verkozen. In dat licht beschouwen alle politici het resultaat van gemeenteraadsverkiezingen in de volkrijkste deelstaat natuurlijk wél als een interessant gegeven. De belangrijkste vraag daarbij is of de CDU het nu goed deed of niet. Daarover zijn de meningen verdeeld. De CDU werd de grootste partij en haalde 34,3 procent, een verlies van 3,2 procent tegenover 4 jaar geleden. Enerzijds is dat zonder meer een sterk resultaat: een christendemocratische partij die boven de 30 procent scoort in West-Europa, dat zie je niet vaak meer. Anderzijds is het een ‘overwinningsnederlaag’: in peilingen vooraf was sprake van winst richting 40
Si la France m’était contée
9
DUITSLAND staatverkiezingen van 2017 was dat 7,4 procent, goed voor een stevige fractie in het deelstaatparlement. Kan de AfD die stunt herhalen in 2022? Het blijft afwachten. Daarbij kan wel een rol spelen dat de staatsintimidatie tegen de AfD erg groot is, zodat het voor vele lokale afdelingen moeilijk is kwaliteitsvolle lijsten in te dienen.
Klein rechts Het is toch ook altijd interessant naar de kleine partijen op het politieke schaakbord te kijken. De NPD wordt met nog geen 2000 stemmen volledig weggeveegd. De ‘naamsverandering’ die de partij in het vooruitzicht stelde, lijkt een processie van Echternach te zijn. Ook de Republikaner zijn met 780 stemmen uitgeteld. Een andere rechtse splinterpartij, Die Rechte, haalt 2500 stemmen. Het lijkt er dan toch op dat ‘klein links’ meer de wind in de zeilen heeft. De ‘Piratenpartij’, een soort anarchistische foert-partij, haalt op verschillende plaatsen zetels. Nog beter loopt het voor de partij ‘Die Partei’, een satirische partij van een linkse komiek. Maar de hoofdconclusie van deze verkiezingen lijkt toch dat de CDU/CSU zich geen zorgen hoeft te maken over het politieke leiderschap in Duitsland, dat zeker de SPD geen ernstige bedreiging vormt en dat de steile opmars van de AfD (voorlopig?) tot stilstand lijkt gekomen. Corona heeft dus inderdaad Merkel en wellicht de hele CDU/CSU gered uit de vrije val waarin ze na de asielinvasie van 2015 gesukkeld was. HDG
10
Beeldspraak
17 SEPTEMBER 2020
MEDIALAND
FILM den. Dat men nu waarschuwt voor de chaos die kan ontstaan als Donald Trump zijn nederlaag niet snel genoeg en liefst op voorhand al onvoorwaardelijk aanvaardt, is dus behoorlijk hypocriet.
Last Night of the Proms verliest kijkers Na de wekenlange controverse rond de Last Night of the Proms, en de mogelijke afschaffing van de overbekende meezinger “Rule, Brittannia!”, blijkt de uitzending afgelopen weekeinde op de BBC op een enorme flop te zijn uitgedraaid. De jongste jaren keken er gemiddeld zo’n 3,5 miljoen mensen naar de rechtstreekse uitzending, terwijl dat er dit jaar slechts 2,1 miljoen waren. Het is natuurlijk moeilijk te duiden hoe het komt dat er dit jaar beduidend minder mensen naar de uitzending keken, maar één ding staat vast: de controverse heeft in ieder geval geen extra kijkers gelokt. Zelf hebben we de uitzending niet gezien, maar sommige critici vonden dat het evenement eruit zag als een feestje waar niemand op afgekomen was. We sluiten dus niet uit dat de Last Night of the Proms dit jaar door alle Covid-19-maatregelen een tamme bedoening was en dat nogal wat mensen daardoor snel afhaakten. Maar we willen de organisatoren toch maar een ideetje meegeven voor volgend jaar: zorg dat de klassieke nummers weer op het programma staan en dat het publiek ze uit volle borst en met zwaaiende vlaggen kan meezingen. En als een of andere Finse dirigente het nodig vindt “woke” te willen doen, dat ze dat dan maar ergens ver weg in een sauna in haar eigen vaderland gaat doen!
Dragged Across Concrete Hoewel “Dragged Across Concrete” (2018), geregisseerd door S. Craig Zahler en met Mel Gibson en Vince Vaughn in de hoofdrol, over het algemeen goed onthaald werd door de recensenten, werd de misdaadfilm door sommigen genadeloos neergesabeld. Zo schreef The Daily Beast: “Mel Gibsons nieuwe film over politiebrutaliteit is een vileine racistische rechtse fantasie.” Onze interesse is al door minder gewekt.
15.500 klachten tegen BLM-nummertje op Britain’s Got Talent
“Persoon” schiet agenten in L.A. neer Wie de media de laatste maanden gevolgd heeft, zou al snel de indruk kunnen krijgen dat de politie in de Verenigde Staten eigenlijk aan weinig meer toekomt dan het neerschieten van onschuldige zwarte burgers. Elk verloren mensenleven is er natuurlijk een te veel, maar al te vaak blijkt achteraf dat het slachtoffer lang niet zo onschuldig was als de media willen doen uitschijnen. Maar je vraagt je toch af of de berichtgeving even hysterisch zou zijn als de rollen eens omgedraaid zouden worden, of meer zelfs, als een zwarte bewust onschuldige agenten in een val zou lokken om hen neer te schieten. Afgelopen weekeinde kwamen we jammer genoeg het antwoord op die vraag te weten, want in L.A. werden inderdaad twee agenten in de val gelokt en koelbloedig neergeschoten door een zwarte. Opvallend: over een mogelijke sfeerschepping waarvoor een bepaald deel van het politieke spectrum een verpletterende verantwoordelijkheid draagt, repten de media deze keer met geen woord. En al even opvallend: de huidskleur van de dader deed er deze keer niets toe. Zo lazen we in De Standaard dat de agenten neergeschoten werden door een “persoon”, een “onbekende”. En zeggen dat wanneer de rollen omgekeerd zijn, diezelfde krant niet vaak genoeg kan onderstrepen wie welke huidskleur heeft, en welke implicaties dat zou kunnen hebben voor het motief. Nog straffer: enkele uren later verzamelden zich aan de deuren van het ziekenhuis waar de agenten verzorgd werden ‘betogers’, die er onder meer scandeerden dat ze hoopten dat de agenten allemaal dood zouden gaan. Opnieuw: de lezer mocht niet weten dat het om BLM-activisten ging, want dat past natuurlijk niet in het narratief van vreedzame en vredelievende activitisten. Fake nieuws, zei u? Volgens De Standaard zijn dat natuurlijk de anderen…
Geven Democraten dan altijd hun nederlaag toe? Over fake nieuws gesproken, met de dag nemen in de media de verhaaltjes toe over wat er te gebeuren staat als de Democratische kandidaat Joe Biden de aanstaande presidentsverkiezingen zou winnen en de zittende president Donald Trump zijn nederlaag niet zou aanvaarden. Ergens lazen we dat er zelfs al een boek over gepubliceerd werd. Versta dus: zo zijn ze nu eenmaal, die politici op rechts, die nooit tegen hun verlies kunnen en altijd - altijd - een gevaar voor de democratie vormen. Blijkbaar kan je daar zelfs zoveel gif op innemen dat je er maanden op voorhand dus al een boek over kan uitgeven. Vraag trouwens maar eens aan Mathias De Clercq, die vond dat het nu meer dan ooit nodig is te waarschuwen voor de N-VA en het Vlaams Belang, wat hij daar eigenlijk echt mee bedoelde. De waarheid heeft echter haar rechten en de laatste decennia zijn het toch telkens de verliezende Democratische kandidaten geweest die hun verlies niet konden toegeven. Neem nu Al Gore in 2000, die hertelling na hertelling eiste in Florida. Of beter gezegd: hij eiste dat er in Florida herteld zou worden in die districten waar de Democraten sterk staan. Het laat zich raden dat de ongeldige stemmen die in die districten bij een hertelling opgevist worden vooral naar hem zullen gaan. Toen een rechter echter besliste dat ofwel alle stemmen in Florida herteld moesten worden, ofwel geen enkele, gooide hij de handdoek meteen in de ring, en gaf hij met veel tegenzin zijn nederlaag toe. Ontmaskerd, heet dat eigenlijk, maar in de media beweert men liever dat hij ootmoedig zijn nederlaag toegaf, ook al meende hij gewonnen te hebben, zogezegd om de chaos te vermijden. In werkelijkheid was het natuurlijk net omgekeerd. Recenter is de nederlaag van Hillary Clinton in 2016, een nederlaag die noch zij, noch de Democratische partij, noch een groot deel van de media tot nu toe echt hebben willen aanvaar-
Entertainment misbruiken om een politieke boodschap te brengen is zelden een goed idee. Gaat men er tijdens zo’n poging bovendien met de botte bijl in, is het effect gewoonlijk zelfs omgekeerd. Dat ondervonden de makers van het Britse tv-programma Britain’s Got Talent, toen ze verleden maand de groep Diversity een nummertje lieten opvoeren dat geïnspireerd was door Black Lives Matter. Tijdens het nummertje zette een blanke politieagent zijn knie op de ster van de groep, Ashley Banjo, een referentie naar de dood van George Floyd. De groep knielde ook voor ze het nummer “Black Lives Matter” van Dax bracht. De lijn “I can’t breathe” vormde uiteraard een prominent deel van de tekst van dat nummer. Het optreden kon op veel applaus rekenen, maar bij Ofcom, de Britse regulator voor de media, regende het achteraf een hoop klachten. Het kon noch de groep Diversity noch de makers van het programma iets deren. Meer zelfs, dat er zoveel klachten kwamen, was volgens hen het beste bewijs dat het nodig was zo’n nummer te brengen. En zo hebben “woke” artiesten natuurlijk altijd gelijk: als ze applaus krijgen, omdat ze applaus krijgen, en als ze klachten krijgen, omdat ze klachten krijgen.
Bosbranden aan de Westkust: het moet en zal over het klimaat gaan Dat de westkust van de Verenigde Staten gebukt gaat onder hevige bosbranden, daar kon u niet naast kijken als u verleden week uw krant opensloeg. Maar wat voor onze media op voorhand reeds als een paal boven water stond, was dat de branden veroorzaakt werden door de klimaatveranderingen. Althans in de Europese media was de consensus daarover redelijk groot. Maar de progressieve media ergerden zich rot aan de Amerikaanse media, die naar hun mening veel te weinig mee wilden lopen in dat verhaaltje. Uit cijfers van het progressieve mediacentrum Media Matters blijkt trouwens dat niet alleen het vermaledijde Fox News weigerde consequent de link te leggen tussen de bosbranden en de klimaatveranderingen, maar ook de anders zo politiek-correcte zenders als CNN en MSNBC presteerden naar hun mening ondermaats. Slechts in tien procent van de onderzochte nieuwssegmenten van CNN werd een verwijzing gemaakt naar de klimaatveranderingen, terwijl MSNBC het er beter vanaf bracht met een verwijzing in bijna een derde van de items. Je kan je echter wel de vraag stellen wat Media Matters eigenlijk verwacht van nieuwszenders. Moet het er werkelijk in elk journaal bij de kijker ingeramd worden dat elke bosbrand de schuld is van klimaatveranderingen? Mag het tijdens de berichtgeving over bosbranden überhaupt nog over de bosbranden zelf gaan? Nog een beetje, en straks is zelfs een meteorietenregen op een of andere manier ook de schuld van de klimaatveranderingen, en dus de mens.
Wanneer politieagenten Brett Ridgeman (Mel Gibson) en Anthony Lurasetti (Vince Vaughn) het huis van een drugsdealer binnenvallen, wordt de crimineel hardhandig aangepakt door Ridgeman. De aanpak werkt en de arrestatie is een groot succes: de twee agenten vinden een plunjezak met geld en verdovende middelen. Veel redenen om te vieren heeft het duo niet. Iemand blijkt de hardhandige arrestatie gefilmd te hebben en de agenten worden het mikpunt van een mediahetze. De twee worden zes weken geschorst zonder loon. Omdat beide agenten om verschillende redenen in geldnood zitten, besluiten ze de mysterieuze Lorentz Vogelmann te overvallen. Op die manier komen ze in aanraking met Henry Johns (Tory Kittles), een jonge zwarte man die recent uit de gevangenis is vrijgelaten en nu voor Vogelmann werkt.
Scherpe dialogen “Dragged Across Concrete” werd geregisseerd en geschreven door S. Craig Zahler, vooral bekend van de expliciet gewelddadige films “Bone Tomahawk” en “Brawl in Cell Block 99”. Ook deze film schuwt het geweld niet, in korte, soms onverwachte dosissen. Voor de rest is het tempo van de film traag, ploeterend zelfs. Toen de film pas uitkwam, merkte menig filmrecensent al op dat de titel een perfecte samenvatting is van de kijkervaring. De dialogen zijn bijzonder scherp en duwen waar het pijn doet. Zo fulmineert de politiebaas van Ridgeman en Lurasetti op een gegeven ogenblik: “Net als mobiele telefoons, en net zo vervelend, is de politiek overal. Als een racist worden gebrandmerkt in het publieke forum van vandaag is het alsof je er in de jaren 50 van beschuldigd wordt een communist te zijn, of het nu gaat om een mogelijk racistische opmerking in een privé telefoongesprek of om de tactloze aanpak van een lid van een minderheid dat drugs aan kinderen verkoopt. De entertainmentindustrie, voorheen bekend als het nieuws, heeft schurken nodig.” Waarop Lurasetti antwoordt: “Er is zeker niets hypocriet aan het feit dat de media elke vermeende onverdraagzaamheid met volledige en volslagen onverdraagzaamheid behandelen.”
Compromisloos politiek incorrect en maatschappelijk realistisch Een film met Mel Gibson in de hoofdrol lokt nog altijd haast vanzelf kritiek uit. Maar bij “Dragged Across Concrete” is er meer aan de hand. De film is inderdaad compromisloos politiek incorrect en deinst er niet voor terug om sociale en sociaal-culturele verschillen en pijnpunten in al hun realisme te tonen. Zo zal het voorval waarmee de film opent, over het hardhandig politieoptreden en de daaropvolgende heksenjacht, iedereen in deze ‘Black Lives Matter’-tijden ongetwijfeld vertrouwd in de oren klinken. Of neem de situatie van agent Ridgeman, die met zijn gezin in een achtergesteld - intussen bijna volledig zwarte - buurt woont, waar zijn dochter voortdurend gepest en lastiggevallen wordt door zwarte hangjongeren. Op andere momenten lijkt de film zelfs maatschappelijk conservatieve standpunten in te nemen. Zo is er een tragische passage over een pas bevallen moeder, die zich eindelijk met veel tegenzin terug in de ratrace waagt na haar zwangerschapsverlof, terwijl ze eigenlijk niets liever wil dan voor haar kind te zorgen. Een schril contrast met andere Hollywoodfilms, waar traditionele genderrollen op de schop moeten. PIETER VAN BERKEL
Actueel
17 SEPTEMBER 2020
11
Dedicated-peiling weerlegt mythische tien procent separatisten Verleden week publiceerde Soir Mag de resultaten van een peiling uitgevoerd door Dedicated. Behalve enkele commentaren op de sociale media werd de peiling in Vlaanderen zo goed als doodgezwegen. In de Franstalige pers lazen we wel enkele berichtjes, maar dan wel vol ongeloof en met een lichtjes beteuterde toon. Daar was ook reden toe, want uit de peiling bleek dat meer dan een kwart van de Vlamingen een splitsing van België ziet zitten. Meer zelfs: bijna een op vijf Walen en ongeveer een op zes Brusselaars zijn dezelfde mening toegedaan. Al jarenlang worden we door politicologen allerhande om de oren geslagen met wetenschappelijke peilingen die moeten aantonen dat separatisme een marginaal Vlaams fenomeen is van amper tien procent. Daar hoort traditioneel ook de opmerking bij dat de twee Vlaams-nationalistische partijen N-VA en Vlaams Belang samen meer dan dubbel zoveel kiezers hebben, en de triomfantelijke conclusie dat zelfs in die kiezersgroep geen meerderheid te vinden is voor de splitsing van België.
Zelfs een op vijf Walen wil België liever kwijt dan rijk Dan geeft de peiling van Dedicated toch wel even een ander beeld weer. Volgens die peiling zou 12 procent van de Vlamingen grote voorstander zijn van een splitsing van het land, terwijl nog eens 17 procent gematigd voorstander is van een splitsing. Samen maakt dat 29 procent. 18 procent van de Vlamingen is eerder tegenstander van een splitsing, terwijl 40 procent (voorlopig nog) verknocht blijft aan België. Maar 14 procent van de Vlamingen heeft eigenlijk niet eens een mening over de kwestie. Opvallend: in Wallonië is het eigenlijk niet veel beter gesteld met de liefde voor het ene en ondeelbare vaderland. Vergeleken met Vlaanderen zijn er minder voorstanders van een splitsing van het land, maar toch gaat het nog over zeven procent overtuigde voorstanders, en twaalf procent gematigde voorstanders. Samen maakt dat 19 procent voorstanders van een splitsing van het land, of bijna een op vijf. Slechts 53 procent van de Walen antwoordde met volle overtuiging dat het land niet gesplitst mag worden.
Mythische tien procent separatisten Maar zijn de resultaten van deze peiling dan werkelijk zo sensationeel? Het antwoord is: neen. Want geloof het of niet, de resultaten komen alles wel overwogen redelijk goed overeen met de zogenaamde wetenschappelijke studies waar vooral belgicistische politicologen graag mee zwaaien. Het probleem is alleen dat die wetenschappelijke studies over het algemeen doorgestoken kaarten zijn. Ten eerste vragen zij zelden, in tegenstelling tot deze peiling dus, rechtstreeks naar de mening van de ondervraagden over de splitsing van het land. Neem je aan zo’n studie deel, moet je al goed wakker zijn om te weten op welke vraag je ontkennend moet antwoorden om meegeteld te worden als separatist. En we schrijven bewust “ontkennend”, want ook wetenschappers weten dat de Vlaming een meegaande mensensoort is en dus over het algemeen liever een bevestigend antwoord geeft op eender welke vraag. En tot slot, wanneer de balans opgemaakt dient te worden, passen de wetenschappers ook nog wat Hollandse rekenkunde toe. En zelfs dan nog valt niet te ontkennen dat tien procent van de Vlamingen separatist is! Toegepast op de peiling van hierboven: slechts twaalf procent van de Vlamingen antwoordde met overtuiging voorstander te zijn van de splitsing van het land. Het “onwetenschappelijke” van de peiling van Dedicated is dat de rest van de Vlamingen niet op één hoopje gegooid werd als voorstanders van het behoud van België, ook al hadden ze geen mening of gaven ze te kennen een splitsing toch wel te zien zitten. Meer zelfs: de resultaten van de
Citaat van de week > Lode Vereeck (Open Vld)
“Lachaert was gezicht tegen paars-groen, nu kopstuk Vivaldi” Oud-professor Lode Vereeck (economie) werd vorige week geblokkeerd op Twitter door zijn eigen partijvoorzitter, Egbert Lachaert. Hij is kritisch en ontgoocheld dat Lachaert de man is die een paars-groene Vivaldi-regering - aangevuld met CD&V - op de sporen wil zetten. Hij herinnert Lachaert dan ook graag aan diens bochtenwerk van de jongste weken, waarmee die laatste niet kan lachen. Het zit hem dwars dat Lachaert partijvoorzitter werd tégen het paars-groene pleidooi van Gwendolyn Rutten, maar nu zelf het boegbeeld is van paars-groen… Vereeck: “Hij wil er blijkbaar niet aan herinnerd worden dat hij ooit het gezicht was van het verzet tegen paars-groen. Een geloofwaardig liberaal verhaal kan niet met de PS, dus waarom neemt hij er dan Ecolo bij?” Vereeck kan er net als vele donkerblauwe liberalen niet bij dat een liberaal kan samenwerken met socialisten en nog minder met groenen. Een en ander wijst erop dat niet enkel de Vlaamse kiezer in zijn gezicht wordt uitgelachen, maar ook de leden van Open Vld zelf, die tégen paars-groene regeringsdeelname stemden en daarbij hun hoop op Lachaert hadden gezet. En nu met lege handen staan…
peiling zijn voor iedereen die dat wil op het internet te raadplegen.
Voor wie stemmen de separatistische Walen? We geven Soir Mag en Dedicated dus een dikke pluim voor het uitvoeren van deze peiling en de publicatie van de resultaten met gedetailleerde cijfers. Maar we hadden toch ook graag meer gezien. Voor welke partij zouden die 7 procent Walen stemmen die overtuigd voorstander zijn van de splitsing van het land? Een gokje: samen met de 12 procent lauwe voorstanders van een splitsing vormen zij het regionalistische kiezersreservoir van de PS. Maar meer dan een gokje is dat natuurlijk niet. Idem dito trouwens voor de zes plus elf procent Brusselaars: voor welke partijen zouden zij stemmen? En ook voor de Vlamingen hadden we graag een opsplitsing volgens partijvoorkeur gezien. Misschien een ideetje voor een volgende peiling?
Kiesintenties: implosie van PVDA en Groen? Werpen we toch ook een blik op de gemeten kiesintenties. En hier komen we al meteen op de grootste kritiek die in Vlaanderen weerklonk op deze peiling. In eerste instantie leek het erop dat niet eens gepeild werd naar de voorkeur voor de PVDA. Maar dankzij Michel Henrion kwamen we te weten dat de PVDA wel degelijk in het lijstje van de Vlaamse partijen zat, maar dat slechts 1,75 procent van de ondervraagden in Vlaanderen aangegeven had voor die partij te willen stemmen. Echt professioneel kan je het niet noemen om de PVDA dan maar in de zak van de “Anderen” te plaatsen. De partij heeft per slot van rekening enkele verkozenen in het parlement en dan is het politiek nieuws dat de partij ver onder de kiesdrempel wegzakt. Ook Groen krijgt een ferme oplawaai in deze peiling: van 10,1 procent bij de jongste verkiezingen zakt de partij weg naar amper nog 7,2 procent. En ook hier: waar haalt men het in zijn hoofd om in de grafiek de partijnaam als “Groen!” te vermelden? In combinatie met het al bij al lage aantal ondervraagden - na weging in Vlaanderen slechts een kleine zeshonderd - maakt men het zo politici, journalisten en politicologen wel erg gemakkelijk om heel de peiling te verwerpen als de resultaten hen niet aanstaan.
Vivaldi en paars-groen status quo? Betekent dit dat Vivaldi en paars-groen federaal aan diggelen liggen? Jammer genoeg niet. Meer zelfs: volgens deze peiling behouden beide coalities in de federale Kamer min of meer hetzelfde aantal zetels als vandaag. Aan Vlaamse kant zou er een licht verlies zijn, maar dat wordt aan Waalse kant dan weer gecompenseerd met een lichte winst. Vooral de MR kan op winst rekenen, maar verder gaan ongeveer alle partijen erop vooruit. Uitzondering is het cdH, dat implodeert van 11,0 procent verleden jaar naar amper 6,1 procent nu. Toch moeten we vooral wat Wallonië en Brussel betreft met twee woorden spreken. Het aantal ondervraagden in Wallonië bedraagt, na herweging, amper 280 personen, en dat is veel te weinig. In Brussel zakt dat aantal zelfs tot 97 personen. Een uitslag als 7,1 procent voor de N-VA en 5,1 procent voor Vlaams Belang in Brussel zouden we graag willen geloven, en daar dan ook nog eens 3,8 procent voor CD&V bovenop. Maar het zou natuurlijk ook kunnen dat het aantal Vlamingen in Brussel in die kleine steekproef met enkele personen oververtegenwoordigd was en dat je dus best niet al te grote conclusies aan de resultaten van deze peiling vastknoopt voor het Hoofdstedelijke Gewest. Dat DéFI er zou wegzakken van meer dan tien procent naar amper nog vijf procent is ook een tendens die we héél graag in andere peilingen bevestigd zouden willen zien.
Te kleine steekproef, maar niet zomaar af te schrijven Onze conclusie over deze peiling? Dat de steekproef te klein is voor Wallonië en Brussel, dat staat buiten kijf. Aan de resultaten voor de kiesintenties gaan we dus geen al te grote conclusies knopen. Maar dat er in Vlaanderen beduidend meer voorstanders van de splitsing van het land rondlopen dan de mythische tien procent waar de Dave Sinardets in hun columns graag mee zwaaien, staat als een paal boven water. Vraag is of zij het wel willen weten. FILIP VAN LAENEN
STEUN
Meerderheid voor N-VA en Vlaams Belang samen Voor Vlaams-nationalisten zit er dus veel lekkers in deze peiling, want niet alleen doet Vlaams Belang ook in deze peiling een grote sprong voorwaarts, bij N-VA blijft het verlies beperkt tot iets meer dan een procent. En zelfs met de grote foutenmarge in acht genomen, maken de twee V-partijen volgens deze peiling een goede kans om aan een meerderheid te raken, ook in aantal zetels in het Vlaams Parlement. Nog een reden voor de Vlaamse pers om over deze peiling als vermoord te zwijgen.
SCEPTR machtig nieuws BE39 7390 1640 4519 (BIC KREDBEBB)
12 Cultuur
17 SEPTEMBER 2020
GESCHIEDENIS
Potsdam (2) Na de capitulatie van Duitsland moeten de Duitsers betalen voor de misdaden van het naziregime. De Amerikaanse historicus John Gimbel noemt dat geen “herstelbetalingen”, “Wiedergutmachungen” of “Reparations”, maar spreekt over “regelrechte plunderingen”.
De Librije van de Bourgondische hertogen De Koninklijke Bibliotheek opent deze week haar schatkamer: de Librije van de hertogen van Bourgondië. Hun bibliotheek, die ontstond op het kantelpunt van de middeleeuwen en de renaissance, is een van de meest prestigieuze handschriftencollecties van de westerse wereld.
Hongerwinter van 1947 Inbeslagname patenten en auteursrechten
Afbraak van alles wat los en vast zit
Een van de economische maatregelen die Duitsland in Potsdam opgelegd krijgt, is de inbeslagname van patenten, auteursrechten en zelfs merknamen. De bezetters storten zich als gieren op alle technologische, wetenschappelijke en economische kennis van het verslagen land. Ze eisen alles op wat bruikbaar is: tekeningen, formules, research, plannen. Ze eisen toestellen op als taperecorders, microscopen, weefgetouwen, lenzen, enz. De Amerikanen moedigen Amerikaanse bedrijven aan naar Duitsland te komen en kennis te nemen van alle Duitse research en uitvindingen, en ze in de Verenigde Staten in hun fabrieken te introduceren, terwijl het de Duitsers verboden wordt met hun eigen toepassingen te concurreren. De Amerikaanse scheikundige industrie neemt een enorme voorsprong dankzij alle procedés van IG Farben. De Britten zetten Duitse bedrijfsleiders in de gevangenis tot ze al hun geheimpjes opbiechten. Bedrijven die wel blijven bestaan, doen niet meer aan research, want het is zinloos. Potsdam bepaalt ook dat de bezetters alle belangrijke wetenschappers bij de kraag mogen nemen en hen jarenlang kunnen uitpersen. Ook auteursrechten zijn een belangrijke bron van inkomsten voor de Geallieerden. Norbert Schultze, auteur van het immens populaire “Lili-Marleen” (in de VS via Marlene Dietrich bekend) krijgt geen cent. De beroemdste levende klassieke componist Richard Strauss leeft op kosten van bewonderaars, want de Amerikanen strijken alle tantièmes op voor opvoeringen van “Der Rosenkavalier” of “Also sprach Zarathustra”. Pas in 1949 stopt dit. Historicus John Gimbel raamt de inbeslagname van al deze rechten en research door de Geallieerden op 120 miljard dollar (huidige waarde). De Amerikaanse economie vaart er wel bij in de jaren vijftig en op vele terreinen zal Duitsland (en dus ook West-Europa) nooit meer die achterstand inlopen. In 1955 wordt Duitsland lid van de NAVO op voorwaarde dat het afziet van juridische stappen tegenover bedrijven die geprofiteerd hebben en nog altijd profiteren van de Potsdammer maatregelen.
Maar naast deze intellectuele inbeslagname is er ook de reële greep op alles wat los en vast zit in de bedrijven. In de Sovjetzone verschijnen overal soldaten met geweer in de aanslag. De Sovjets laten alles afbreken in hun zone wat maar enigszins bruikbaar is - dikwijls hele fabrieken - en sturen het per trein naar het vaderland, waar het soms heropgebouwd wordt, tenzij het als een hoop roest eindigt, wat meestal het geval is. Pas in 1953 eindigen de rooftochten in de Sovjet-zone. De Sovjets hebben volgens Potsdam ook het recht om met de hulp van de Geallieerden een en ander uit de westelijke bezettingszones weg te slepen. Ze maken o.a. Daimler-Benz luchtvaartmotoren buit. In de Amerikaanse zone worden aanvankelijk 1.600 bedrijven ontmanteld en ook met hebben en houden verhuisd naar een van de geallieerde landen. Frankrijk heeft daar veel baat bij. In lege fabrieken verschijnen soldaten die de gebouwen laten ontploffen. De Duitsers hopen vanaf einde 1946 dat deze politiek eindigt omdat de spanningen tussen het Westen en de Sovjet-Unie oplopen. Maar een bureaucratie stop je niet zomaar. In 1947 staan weer 600 nieuwe bedrijven op de lijst, al worden sommige ontmanteld en soms daarna weer op dezelfde plaats opgebouwd. De Amerikaanse onderbevelhebber Lucius Clay is een tegenstander van de roofpolitiek en zodra hij de hoogste baas wordt in 1947, vertragen de plunderingen. Hij zegt: “Hoe maak ik van Duitsers democraten met 1000 calorieën per dag per persoon, terwijl de communisten 1500 calorieën beloven?” Clay wordt eerst nog geregeld uit Washington teruggefloten. Pas in 1949 stopt de ontmanteling definitief. De Geallieerden zijn ook handelsreiziger. Ze laten de Duitse steenkoolmijnen en staalbedrijven soms verder werken, maar verkopen de opbrengsten aan omringende landen tegen de helft van de kostprijs en onttrekken op korte tijd 3 miljard dollar (huidige waarde) aan de Duitse economie. Ze rooien massaal de bossen om ze te verkopen en op sommige plaatsen zijn de gevolgen nog altijd merkbaar. Verder wordt heel de Duitse handelsvloot in beslag genomen en geldt een verbod op nieuwe schepen. Wanneer een
paar Duitsers in 1948 plannen maken in Hamburg toch een schip te bouwen, gooien de Britten hen in de gevangenis. Scheepswerven worden tot in 1949 gedynamiteerd.
Economische idiotie Een groot deel van het vuile werk wordt verricht door ambtenaren van het Amerikaanse ministerie van Financiën op vraag van opperbevelhebber Eisenhower. Ze zijn bekend als de “Morgenthau-boys” en hun bevelhebber Bernard Bernstein kent - mede wegens zijn Joodse achtergrond geen medelijden. Het ontslag van minister van Financiën Morgenthau in juli 1945 en later in het jaar van Bernstein verandert de mentaliteit van de “boys” niet, die met harde hand doorgaan tot einde 1947. Ze slagen erin het wankele naoorlogse Duitse banksysteem grondig in de vernieling te helpen. Pas als Lucius Clay opperbevelhebber wordt, gaat het plunder- en vernielingstempo omlaag. Clay herkent het ware gezicht van het communisme. Wanneer Stalin in juni 1948 Berlijn blokkeert, organiseert Clay onmiddellijk de luchtbrug die de stad bevoorraadt en voor het Westen behoudt. Hij vraagt pas later de toestemming aan president Truman. Al bij al noemen economen en historici de geallieerde rooftochten later “een economische idiotie” die gedurende jaren de heropbouw van het land vertraagt en de best geschoolde en meest gedisciplineerde arbeidsbevolking van Europa in de werkloosheid en de ellende stort. Terwijl men nog volop afbreekt, krijgt Duitsland Marshallhulp om weer op de been te geraken, al is die hulp nauwelijks 10 procent van wat weggesleept is. Toch is het makkelijk spreken achteraf. De Duitse oorlogsmisdaden zijn zo gruwelijk dat een vlugge heropbouw en integratie van Duitsland politiek niet te verkopen valt in de westerse democratieën. België verloor een derde van de nationale rijkdom door de onbeschaamde diefstallen en inbeslagnames van de Duitsers. Mensen hebben vijf jaar lang te veel geleden onder de Duitse bezetting om medelijden te hebben met dat verwoeste land. Het beroemde Duitse “Wirtschaftswunder” heeft weinig te danken aan de Geallieerden, maar alles aan de eigen werkende bevolking en is in het licht van de opzettelijk geschapen economische puinhoop des te indrukwekkender. JAN NECKERS
De Librije werd aangelegd door Filips de Stoute en nadien uitgebreid door zijn erfgenamen, Jan zonder Vrees en Filips de Goede. Vooral deze laatste verrijkte de verzameling aanzienlijk. Hij deed een beroep op de beste kopiisten en boekverluchters uit zijn rijk, die tekenden voor wat we nu “het Bourgondisch luxehandschrift” noemen. Dat is uitgevoerd op perkament van groot formaat, is overvloedig geïllustreerd en heeft een bladspiegel met veel witruimte. De hertogelijke bibliotheek van Filips de Goede telde niet minder dan 900 handschriften en zijn zoon Karel de Stoute breidde de collectie nog verder uit. De oudste werken dateren uit de dertiende eeuw en de recentste uit de beginperiode van het humanisme.
Status en macht De Librije fungeerde als statussymbool dat de geschiedenis van de familie vertelde en tegelijkertijd hun macht legitimeerde. De verzameling vormt een coherent, maar divers geheel. Zowel kwantitatief als kwalitatief kent ze bijna geen gelijke. Ze bevat standaardwerken uit de middeleeuwse literatuur zoals de “Roman de la Rose”, de “Fleur des Histoires” naast de “Ethica” en de “Politica” van Aristoteles. Andere teksten spelen zich af in de Bourgondische context. Zo is er de “Chroniques de Hainaut”, een van de meest prestigieuze handschriften ter wereld. Filips de Goede bestelde het nadat hij in 1433 Henegouwen, Holland en Zeeland aan zijn rijk had toegevoegd. Het duurde twintig jaar om de drie boekdelen af te werken. Vier kopiisten en tien van de beste verluchters, onder wie Rogier Van der Weyden (zie afbeelding) en Willem Vrelant, werkten aan de 1.700 pagina’s en 121 miniaturen. De belangstelling voor het Midden-Oosten, de voedingsbodem voor Bourgondische dromen over kruistochten, is flink vertegenwoordigd. Er zijn ook traktaten die een legendarische afstamming van de hertogen beschrijven, teruggaand op figuren zoals Alexander de Grote, koning Arthur en Karel Martel.
Een derde van de handschriften uit de bibliotheek van de hertogen bestaat uit religieuze werken. Het gaat om boeken die bestemd zijn voor het gebed en de liturgie, zoals getijdenboeken, missalen, brevieren en psalters. We vinden ook mystieke en ascetische teksten terug van bijvoorbeeld Augustinus en Gregorius de Grote. De Librije toont in schitterende handschriften de veelzijdigheid van een tijdperk waarin de middeleeuwen geleidelijk overgaan in de nieuwe tijd.
Bewogen geschiedenis Na de dood van Karel de Stoute ging de Bourgondische bibliotheek over in Habsburgse handen. Filips II richtte er in 1559 de Koninklijke Bibliotheek van de Nederlanden mee op. De handschriften werden bewaard in het Coudenbergpaleis in Brussel, dat in 1731 door een brand werd verwoest. De helft van de geredde handschriften werd in 1746 door de Franse bezetter van Brussel naar Parijs gebracht. In 1770 keerden ze terug om in 1794 nog eens naar de Franse hoofdstad te verhuizen. Na de nederlaag van Napoleon keerden de meeste van de in beslag genomen manuscripten terug naar Brussel. Ondanks deze bewogen geschiedenis bewaart de Koninklijke Bibliotheek vandaag nog ongeveer 300 handschriften uit de Bourgondische Librije. Deze pareltjes zijn nu te bewonderen in het splinternieuwe KBR-museum, dat start in de Nassaukapel en doorloopt op de hoger gelegen verdiepingen. We kunnen zien hoe in die tijd een handschrift werd gemaakt en krijgen een beeld van het vakmanschap van de kunstenaars in onze gewesten in de vijftiende eeuw. Het museum schetst ook de historische, de economische en de artistieke context waarin deze verzameling is ontstaan. Daarna wordt ingezoomd op de handschriften uit de Librije. Ze zijn van het mooiste wat de westerse cultuur ooit heeft gecreëerd. MMMV KBR Museum, Brussel, open vanaf 18 september, www.kbr.be
Actueel
17 SEPTEMBER 2020
Zuid-Afrika
13
Nieuw tentenkamp op Lesbos na brand
Keerpunt of façade? Is er wat aan het veranderen in Zuid-Afrika? President Ramaphosa noemde in een brief over het corruptieprobleem in het land zijn partij, het ANC, schuldige nummer één. En in het parlement werd eindelijk erkend dat de ‘plaasmoorde’ als prioriteitsmisdaad moeten worden erkend en dat de nodige maatregelen moeten worden getroffen. De reacties op dit alles zijn echter zeer tegenstrijdig.
Cyril Ramaphosa
Einde tunnel? Werd in Zuid-Afrika daadwerkelijk besloten aan de corruptie, die binnen de regeringspartij een kanker werd, een einde te maken? Althans begin augustus verklaarde het NUK, het Nationaal Uitvoerend Comité van de partij, “beschaamd het hoofd te buigen” over het gedrag van toplui en mindere goden binnen het ANC, die zelfs van coronatoestanden gebruik maakten om zich te verrijken. Besloten werd dan ook om een “integriteitscommissie” op te richten bestaande uit 6 ministers die verdachte zaken moeten onderzoeken. Ook president Ramaphosa zelf deed begin september nog een duit in het zakje (en veroorzaakte daarmee een rel) door in een brief voor te stellen dat alle topfiguren - hijzelf inbegrepen - voor die commissie zouden verschijnen. Hoe dan ook, de hele zaak lokte bij diverse waarnemers uiteenlopende reacties los.
Daadwerkelijke aanpak? Althans volgens onafhankelijk analist JP Landman waren de “wielen der gerechtigheid” om de corruptie in het land uit te roeien reeds een tijd aan het draaien. Zijn opsomming lijkt op het eerste gezicht indrukwekkend. Zo zorgde Ramaphosa volgens Landman sinds zijn ambtsaanvaarding voor een grote kuis aan de top van de Zuid-Afrikaanse Inkomstendienst en de Openbare Beleggingscorporatie. Maatschappijen als Eskom (elektriciteit) en Transnet (spoorwegen, havens) moesten dubieuze contracten verbreken. Er vielen daarbij ook ontslagen en er werden stappen gezet om reeds betaalde bedragen terug te vorderen. Dikwijls ging het bij deze contracten om overeenkomsten met firma’s die eigendom waren van de Gupta’s, de beruchte Indische zakenfamilie, die onder het bewind van voormalig president Zuma de vrije hand hadden (een zaak die bekend staat als de staatskaping). Wel geeft Landman toe dat het niet overal lukte. Zo blijven luchtvaartmaatschappij SAL en wapenproducent Denel in slechte papieren zitten en zijn ze mogelijk niet te redden. Hoe dan ook, om de anti-corruptiestrijd tot een goed einde te brengen, werd ook de top van het Nationale Vervolgingsgezag, de anti-corruptieorganisatie van de regering, vervangen, terwijl verder een reeks speciale onderzoekseenheden en tribunalen werden opgericht.
Spilfiguur Ramaphosa In dit alles is de figuur van Cyril Ramaphosa uiteraard cruciaal. De president werd immers lang verweten zijn wil niet van in het begin van zijn ambtsaanvaarding begin 2018 te hebben doorgedrukt. Tevens heeft hij zijn tegenstanders, met partijsecretaris-generaal Ace Magashule op kop, te veel overschat en ze de vrije hand gegeven en dit om de eenheid binnen de partij te bewaren. Ook heeft hij te weinig gedaan tegen het gebrek aan discipline binnen de partij. Zo leggen partijleden verklaringen af of spuien ze kritiek, iets wat voorgangers Mandela en Mbeki nooit zouden hebben geduld. Met als resultaat dat de huidige president wel eens als een zwakkeling overkomt. Correct of niet, althans volgens Barnard Beukman, redacteur bij het dagblad Beeld,
is daaraan nu een eind gekomen. Volgens de redacteur was de recente brief van Ramaphosa om zijn eigen partij te beschuldigen en tegelijk voor te stellen om samen met andere hooggeplaatsten vrijwillig voor de pas opgerichte integriteitscommissie te verschijnen een “meesterzet”. Beukman ziet daarin trouwens de weerwraak van Ramaphosa voor de manipulatie destijds door tegenstrever Magashule van de kieslijsten voor de nationale verkiezingen van mei 2019. Toen zorgde die er voor dat heel wat medestanders van de huidige president ten voordele van aanhangers van de afgezette Zuma werden geweerd. Een spelletje, besluit Beukman, dat deze keer - met het oog op de lokale verkiezingen van volgend jaar - niet zal doorgaan. Intussen moet genoemde Magashule, die heel wat (corruptie)boter op zijn hoofd heeft en enige tijd geleden zich sterk maakte door te laten verstaan dat de ganse ANC-top (Ramaphosa inbegrepen) corrupt is, trouwens voor die integriteitscommissie verschijnen.
Scepsis Maar niet iedereen ziet het zo positief. Het besluit begin augustus op de NUK-vergadering om de corruptie nu hard aan te pakken, werd tenslotte genomen onder grote druk van de publieke opinie en de vakbonden. En zelfs dan was er nog grote weerstand. Intussen is de voorgestelde commissie zelf al in vraag gesteld. Zo wordt betwijfeld of de voorzitter daarvan, Ronald Lamola, de jonge minister van Justitie en Ramaphosa-aanhanger, op zal kunnen tegen een paar zwaargewichten binnen het kabinet die er ook deel van uitmaken. Anderen noemden de commissie gewoon een rookgordijn of vreesden dat ze zou dienen als ‘filter’ wanneer zou blijken dat eigen familieleden of vrienden bij zaakjes betrokken zijn. Analist Ralph Mathekga had het dan weer over een bliksemafleider, terwijl professor Bheki Mngomezulu (universiteit West-Kaapland) er gewoon een poging in zag om de bevolking te paaien met het oog op de komende lokale verkiezingen. Dit was trouwens op een ander vlak - de ‘plaasmoorde’ - ook de reactie van Ernst Roets, uitvoerend hoofd van de burgerrechtenbeweging Afriforum na het uiteindelijk erkennen in het Zuid-Afrikaans parlement van die moorden als een prioriteitsmisdaad. Het is verblijdend dat dit nu eindelijk gebeurde, zei hij, maar anderzijds was hij niet optimistisch, want politieke partijen doen soms dingen om kiezers op te vrijen. En hier wringt nu juist het schoentje. Ondanks de corruptie die nu al 25 jaar onder het ANC-bewind welig tiert, de talrijke betogingen tegen de zwakke dienstverlening in de zwarte woongebieden en de nu aan het licht gekomen misbruiken door belangrijke ANC-figuren in deze coronatijd, is de kans groot dat de partij de komende verkiezingsronde opnieuw wint. Blijkbaar zien de zwarte kiezers geen alternatief bij de oppositie, noch bij de Democratische Alliantie noch bij de Economische Vrijheidsvechters van Malema, terwijl een stem voor een kleine partij als verloren wordt beschouwd. Uiteindelijk kan dit enkel tot nog meer thuisblijvers leiden. Kortom, Ramaphosa zal meer moeten doen dan de zoveelste commissie oprichten en een aantal hoge ambtenaren ontslaan. Volgens de Britse kapitaalsonderzoeksmaatschappij Intellidex, die internationale beleggers adviseert, zou hij zelfs sneller aan gewildheid inboeten dan Zuma, die pas de laatste twee jaar van zijn bewind pluimen verloor. Ook Intellidex ziet maar één oplossing voor de corruptie in het land: het kordaat verwijderen van al degenen die ervoor verantwoordelijk zijn. Of dit mogelijk is, wordt althans door commentator Piet Croucamp ernstig betwijfeld. Volgens hem kan het ANC gewoon niet voortbestaan zonder deze “cultuur van opportunisme”. Corruptie is immers, zegt hij, “een deel van hun denk- en werkwijze”. JAN VAN AERSCHOT
Eric Suy Op 7 september overleed em. prof. dr. Eric Suy. Zijn onverwacht overlijden kreeg bijzonder weinig aandacht in de serieuze media. Ten onrechte. Eric Suy studeerde rechten in Gent en specialiseerde zich nadien in internationaal recht, met studies in Genève en Wenen. De doctoraatstitel die hij hier haalde, vormde de basis voor zijn latere internationale carrière. Maar eerst wordt hij benoemd als lector aan de KUL, op dertigjarige leeftijd. Ongewoon voor die tijd, want in die tijd (we schrijven 1963) was het de gewoonte dat profesoren van de KUL oud-studenten waren van de Leuvense universiteit. Dat een oud-student van de RUG in Leuven mocht lesgeven, was dus al een eerste indicatie over de bekwaamheid van de man. Niet dat de Leuvense collega’s blij waren met de Gentse ‘indringer’, wat de werksfeer er niet gemakkelijker op maakte. Niet verwonderlijk dus dat Suy uitkeek naar andere mogelijkheden en zo werd hij in 1967 opgenomen in het kabinet van toenmalig minister van Europese Zaken, Renaat Van Elslande.
Adjunct-secretaris-generaal van de Verenigde Naties Niet veel later kwam hij terecht op het ministerie van Buitenlandse Zaken, onder leiding van de Nederlandsonkundige Pierre Harmel. Iedereen weet dat in die jaren zowel de Belgische diplomatie als Buitenlandse Zaken hoofdzakelijk Franstalige onderonsjes waren waar er weinig of geen plaats was voor Nederlandstaligen. Maar ook hier gaven de vakbekwaamheid en gedrevenheid van Eric Suy de doorslag. Zo kon hij in 1972 de jaarvergadering van de Verenigde Naties in New York bijwonen. Kurt Waldheim was toen secretaris-generaal en hij vroeg Suy om adjunct-secretaris-generaal van de Verenigde Naties te worden. Dat was zowat de hoogste diplomatieke positie die een Belg of Vlaming kon bereiken. En het was geen politieke benoeming. Kurt Waldheim besefte maar al te goed dat hij een specialist internationaal volkerenrecht in huis haalde. Negen jaar lang woonde en werkte Eric Suy in New York voor de Verenigde Naties, waar hij tot de top behoorde. In 1983 verhuisde hij naar Genève om er aan de slag te gaan als directeur-generaal van het Europese Bureel van de VN. Vier jaar later eindigde zijn loopbaan bij de Verenigde Staten en keerde hij in 1987 terug naar Vlaanderen. Daar vervulde hij nog eerst een jaar de rol van kabinetschef bij de eerste Vlaamse minister van Buitenlandse Betrekkingen, Paul Deprez.
Niet veel later keert hij terug naar zijn eerste roeping: professor internationaal recht aan de KU Leuven. Maar hij blijft ook internationaal actief. Zo trok hij onder meer in 1991 naar Irak, als afgevaardigde van de VN-secretaris-generaal, om het lot van de Koerden te onderzoeken. En zo komen we naadloos bij de Vlaamsgezindheid van Eric Suy.
Vlaamsgezind In 1998 gaat hij met emeritaat aan de KU Leuven, maar dat is geen reden om het kalmer aan te doen. Zo wordt hij aangezocht om voorzitter te worden van VAB-VTB, een functie die hij tot 2005 zou uitoefenen. Achter de schermen heeft hij goede contacten met mensen van het toenmalige Vlaams Blok en de N-VA. Het ‘cordon’ bestaat voor hem niet. Zo wordt hij door het Vlaams Blok gevraagd om als onafhankelijk expert in het Vlaams Vredesinstituut te zetelen. In datzelfde jaar (2004) trouwens schrijft hij nog het voorwoord in het boek dat Philip Claeys en Koen Dillen schrijven over Turkije. Opvallend, Eric Suy is op dat ogenblik ook lid van… N-VA. Niet iedereen binnen de N-VA is even gelukkig met zijn contacten met het Vlaams Blok, maar hij trekt er zich niets van aan. Wanneer Gerolf Annemans in 2010 zijn boek schijft “De Ordelijke Opdeling van België”, is het Eric Suy die als expert internationaal recht het boek op inhoud naleest. Woonachtig in Knokke, komt hij op bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2012 en wordt vanop de 16de plaats op de N-VA-lijst verkozen. Anderhalf jaar later, wanneer hij 80 is, verlaat hij de gemeenteraad. In 2007 publiceerde ‘t Pallieterke nog een praatstoel met Eric Suy, met als titel: “Vlaanderen kan maar beter op alle scenario’s voorbereid zijn”, verwijzend naar een mogelijke onafhankelijkheid van Vlaanderen. Want in het geval van een secessie zal de nieuwe Vlaamse staat zich moeten manifesteren op het internationaal toneel en op zoek moeten gaan naar internationale steun en erkenning bij bijvoorbeeld de VN en de EU. Laten we alvast die goede raad van deze erudiete Vlaming, nationalist en wereldburger in gedachte houden. KARL VAN CAMP
14
Brieven
17 SEPTEMBER 2020
GWENDOLYN, PEST VOOR VLAANDEREN
NAAKTE BV'S
IJZERBEDEVAART
Pallieterke, Artikel 383 van het Strafwetboek bepaalt: “Hij die liederen, vlugschriften of andere geschriften, al dan niet gedrukt, afbeeldingen of prenten, die strijdig zijn met de goede zeden, tentoonstelt, verkoopt of verspreidt, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met geldboete van zesentwintig euro tot vijfhonderd euro.” Prenten met een of twee blote vrouwenborsten zullen tegenwoordig geen aanleiding meer geven tot strafrechtelijke vervolging. Maar het verspreiden van video’s met masturberende en ejaculerende mannen is ook nu hoogstwaarschijnlijk nog steeds strafbaar (vraag u af of “de Vlaming” in zijn “collectief bewustzijn” al dan niet diep geschokt en verontwaardigd zou zijn indien iemand op straat een foto van een masturberende en ejaculerende man aan zijn 18-jarige dochter zou laten zien en zie het citaat uit het bestreden arrest in Cass., 15 maart 1994, Arr. Cass., 1994, nr. 120, p. 262 – zoek via “arresten van het Hof van Cassatie”). Het verspreiden van prenten die strijdig zijn met de goede zeden vereist geen openbaarheid en is strafbaar, ook al kent de zelfs meerderjarige bestemmeling de aard van de prenten die hij ontvangt (zie bv. Cass., 11 september 1990, Arr. Cass., 1990 – 1991, nr. 18, p. 36, inz. p. 39 en - ook reeds in J.S.G. NYPELS, Le Code pénal belge interprété, II, Brussel, Bruylant-Christophe,1878, p. 187). De verspreiding is dus strafbaar ook al worden de beelden verspreid in een private groep op WhatsApp. De masturberende en ejaculerende BV’s zouden zich dus heel klein moeten maken. De pers en bepaalde ministers zouden best de zaak niet opblazen door de BV’s alleen als slachtoffers voor te stellen en ophouden alleen de rest van de bevolking af te dreigen. Ministers moeten niet te pas en te onpas ‘de benjamin’ willen zijn. Naam en adres bekend bij de redactie
Pallieterke, Met belangstelling las ik de verzuchting van uw hoofdredacteur over een mogelijke ‘hereniging’ van IJzerwake en IJzerbedevaartcomité. Het doet me eerlijk gezegd denken aan de verzuchting ‘dat VB en N-VA zouden moeten samengaan’: het klinkt mooi, maar gaat voorbij aan de realiteit, met name dat er fundamentele reden voor de scheiding zijn. IJzerwake staat voor Vlaamse onafhankelijkheid als doel nummer 1 van de nationalistische beweging. In Diksmuide wijst men dat af, zoals men ook in het vraaggesprek met ’t Pallieterke vorige week nog eens toegaf: men wil enkel ‘meer Vlaanderen’, wat in zijn vaagheid gewoon het tolereren van de belgische nepstaat tot in het oneindige betekent. Men neemt die positie in Diksmuide ook in om te kunnen profiteren van de subsidies uit belastinggeld, de drug waaraan half Vlaanderen verslaafd is; IJzerwake wijst principieel elke subsidie door de staat af en steunt uitsluitend op de vrije bijdrage van duizenden Vlamingen. IJzerwake respecteert de drie pijlers van het IJzertestament: nooit meer oorlog, Godsvrede en zelfbestuur, wat inzake Godsvrede betekent dat al wie Vlaamsgezind is, op de IJzerwake welkom is. In Diksmuide hanteert men sinds de vrije tribune “Laten we scheiden” van Paul De Belder fanatiek het cordon sanitaire: ‘slechte’ Vlaams-nationalisten zijn niet welkom en worden in de IJzertoren zelfs permanent beledigd met bv. leugenachtige anti-VNJ-tentoonstellingsobjecten. IJzerwake werkt in de traditie van de Bedevaarten naar de IJzer elk jaar een programma uit met respect voor het verleden en vernieuwing naar de toekomst toe. In Diksmuide werd de crypte verknoeid met een modernistische ‘restauratie’ en werd aan de inkom een Disney-achtige attractie gegraven waarbij het gefluit van nepgranaten en nepontploffingen toeristen moeten lokken. In de IJzertoren staat een standbeeld van de Belgische koning en werd een verdieping volgehangen met koffers als eerbetoon aan illegale vreemdelingen. Spuwen op Vlaamse traditie, beweging en identiteit is in Diksmuide geen ‘foutje’, het is de fundamentele oorzaak van de Bert Anciaux-Spirit-machtsgreep van 1996 op de toren en de weide zélf. Overigens heeft de voorzitter van IJzerwake bij herhaling de hand uitgestoken naar Diksmuide, maar steevast een ‘njet’ gekregen. Men kan dat betreuren, ik doe dat niet: de wegen hebben zich gescheiden met recht en reden. Een fusie van IJzerbedevaart en IJzerwake zou zoiets zijn als een fusie tussen HUMO en ’t Pallieterke. Ik kijk daar niet naar uit. Het is de historische opdracht van IJzerwake de traditie van 100 jaar Bedevaarten aan de IJzer met strijdbaarheid, bezieling en respect verder te zetten, en ooit de IJzertoren en de bedevaartweide waardig te beheren als de monumenten van de Vlaamse nationalistische vrijheidsstrijd die zij zijn. Als dat morgen kan, des te beter; als dat nog 50 jaar moet duren, het zij zo. Een mensenleven is kort, een volk blijft bestaan. Rob Verreycken, medestichter IJzerwake - SintNiklaas
Kruisende woorden oplossing 1229
A B C D E F G H I J K L
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 I M P R O V N O O I
I
S A T
I
E
T X M Y X O E X
F E L X T O P S C O R E I
D E E E N X T
L X N E R V
I
I
K T E
E R S X D
T O T X S E L E C T
I
E
R A A M X R X M U E T X A S X A B V V X L R X K N E O G R A F T X H E
I
I
E X G A
L X K R O O N
E N X R E S T X E U R O N A B E S T A A N D E N
Pallieterke, Op 28 augustus 20 overleed Antoinette Spaak te Brussel. Zij was van 1977 tot 1983 voorzitster van het Fransdolle “Front Démocratique des Francophones (FDF)”. Ze behoorde tot de ‘diehards’ van het Franstalig imperialisme en het franskiljonisme. Ze heeft uit principe nooit Nederlands willen leren, laat staan spreken. Het FDF beleefde hoogdagen in de jaren 60-70-80 als reactie van de Franstalige elite op de democratische eisen van de Vlamingen voor gelijkberechtiging te Brussel en tegen de uitbreiding van de Brusselse “olievlek”. Het was de tijd van de “liberté du père de famille”, een apartheidsloket te Schaarbeek, de provocatieve “Brüssel Vlaams: jamais”-affiche in gotische letters, de tegenbetoging tegen de Vlaamse “mars op Brussel”, de onvoorwaardelijke steun (Capart) aan de Franstaligen in de faciliteitengemeenten en de Rand, het verzet tegen de splitsing van B-H-V, de constante poging om Brussel uit te breiden. Het FDF zorgde voor een agressieve houding en sfeer tegen de Nederlandstaligen. Bij haar overlijden werd Antoinette - zonder enige bedenking of kritiek - bewierookt door alle Franstalige partijen. Van de doden geen kwaad, maar de graad van droefenis van de Vlamingen was begrijpelijk eerder aan de “minimale” kant. Was daar niet ex-Open Vld voorzitster Gwendolyn Rutten. Zij tweette: “Een grote dame is niet meer. Vrouwelijk partijvoorzitter, toppolitica & every inch a lady. Dank voor je steun, je advies, je begrip. Adieu Antoinette Spaak”. Die ongenuanceerde lofbetuiging verbaast en choqueert velen. Van een actieve politica mag men toch kennis van de actuele geschiedenis verwachten en die zou minstens moeten leiden tot een genuanceerde visie. Er kan natuurlijk ook een andere verklaring zijn. Een conflict met De Wever enkele maanden terug en spanningen binnen haar partij, deden Rutten het geweer van schouder veranderen en resoluut kiezen voor een belgicistische visie en koers. Haar leidsman is Georges-Louis Bouchez geworden. In dat kader is haar huldebetoon aan de “grande dame” van de francité natuurlijk begrijpelijk… Voor de Vlaamse publieke opinie heeft Gwendolyn Rutten afgedaan. Ludo Monballiu - St.-Stevens-Woluwe
PAARSGROENE PROVOCATIE Pallieterke, Een paars-groene regering is een provocatie aan het adres van de Vlaamse kiezer. Het is daarom heel vreemd dat CD&V als Vlaamse partij aan deze belgicistische onderneming wenst deel te nemen. CD&V heeft hierbij niets te winnen. Er zijn enkel wat vage beloften over een niet-versoepeling van de abortuswet en misschien ook over een staatshervorming… vanaf 2024. De kans is dan ook niet denkbeeldig dat CD&V na deelname aan een paars-groene regering verschrompelt tot een mini-partij bij de eerstvolgende verkiezingen, wat zeer spijtig zou zijn. Het is ook vreemd dat niemand van de bekende CD&V’ers (buiten misschien Marc Eyskens en Joachim Coens zelf) zich expliciet positief heeft uitgesproken over deelname aan een paarsgroene regering. Ergens schijnt men wel te beseffen dat er iets niet klopt, maar men slaagt er niet in om de trein, eenmaal vertrokken, nog tegen te houden. Het zal zeker ook niet gemakkelijk zijn voor CD&V’ers die een ministerpost aanvaarden in deze regering, omdat zij door de bevolking in de eerste plaats als ordinaire ‘postjespakkers’ en niet als verantwoordelijkheidsdragers zullen worden aanzien. Het is ook een illusie, die door België wordt gekoesterd, dat zulk een regering stabiliteit en communautaire pacificatie met zich zal brengen… tot in 2024. H arry Biron - Vorselaar
VOORUIT Pallieterke, “Ik vroeg me af of wij onze partij niet opnieuw ‘Daens’ moeten noemen”. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) reageert (in De Afspraak op Canvas) op de nieuwe naam van sp.a, die teruggrijpt naar het verleden. Ik denk dat CD&V eerder afstamt van Woeste dan van priester Daens en dat deze laatste zich eens goed in zijn graf heeft omgedraaid toen hij dit hoorde. Luc Van Eesbeek - Tremelo
ABSURDISTAN
Goed geplaatst? In Slovakije werden enkele dagen geleden rechters opgepakt die zich wellicht hadden laten omkopen door een miljonair die beschuldigd was in een moordproces. Een voormalige staatssecretaris voor Justitie was al eerder opgepakt. We kunnen in dit land blijkbaar nog wel iets leren van de Slovaken.
Puur leven Op de planeet Venus werden door astronomen mogelijk tekenen van leven ontdekt. Er is al een dwangbevel onderweg om te verhinderen dat dit leven ontbloot zou worden afgebeeld.
Over gelijkheid Wanneer politici een misstap zetten, wordt daar met wellust over gecommuniceerd in de media, met beeldmateriaal ten overvloede. Wanneer het gehypete mediafiguren betreft, wordt er plots met de vlag van de ethiek gezwaaid. Dat is nu eens vendelzwaaierij waaraan wij wél een hekel hebben.
Ja, doen! Zeg dat het niet waar is! Zeg dat het niet klopt dat men bij CD&V iemand wil aannemen die door Unizo is buitengegooid omdat ze voor “exuberante kosten” heeft gezorgd. Of liever: zeg dat het wél waar is! Wij hebben al een resem slijpers besteld, om onze pennen te scherpen!
Daarom dus Waarom dit weekblad zich nooit als kwaliteitsblad zal kunnen bestempelen, weten wij sinds wij net in een zich kwaliteitskrant achtende uitgave lazen: “Groepen die actief zijn in de cocaïnesmokkel, noem ze bendes als u wil...” Nee, wij willen ze theekransje noemen. Of kaartersclub. Weldadigheidsvereniging misschien?
Het burgemeesterke De Gentse burgemeester, Mathias De Clercq, heeft uitgehaald naar de N-VA, met wie federaal niet te besturen zou vallen. Echt zorgelijk zou het pas zijn wanneer iemand uit de clan De Clercq-Verhofstadt de N-VA zou beginnen te prijzen.
Maffe uitleg Jan Hertogen, socioloog en linkser dan links, meent dat de aanvallen op Brusselse brandweermannen in actie te wijten zijn aan die brandweermannen zelf, wegens te blank en niet voldoende uit Brussel afkomstig. Zo kan je mensen die worden neergeschoten er ook van betitelen zo stom te zijn om in de baan van een kogel te gaan staan, om maar iets te zeggen.
Het vierde gebod Waarom zijn er rellen in de Marollen? Wel, een “jongere” legt uit dat als een vader geslagen wordt, je een explosie krijgt en alle regels verdwijnen. In vroeger jaren, met enkel autochtonen, was dat hier ook zo: als een vader geslagen werd, dan deden de jongeren... Ah, nee, toch niet. Ai.
Alreeds nu Het is half september en met veel hoerageroep wordt aangekondigd dat mensen zich vanaf heden op onze luchthaven kunnen laten testen. Ondertussen is het gros van de vakantiegangers allang teruggekeerd. In surrealisme blijven we goed.
Handen af! Wij gaan er niet flauw over doen: Paul Van Ostaijen is van 't stad en van nergens anders. In Mechelen moeten ze niet proberen om de titel van Bezette Stad naar zich toe te halen, zoals vorige zondag.
Overtuigingskracht Uit doorgaans slecht ingelichte bron vernemen wij dat formateur Lachaert op zoek is naar een zekere Evelyn. Er moet namelijk nog enig overtuigingswerk gebeuren in de formatie en de onbekende dame in kwestie schijnt daar zeer overtuigend in te zijn.
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
Actueel
17 SEPTEMBER 2020
15
De laatste christenen van Syrië Het is september 2015. Ik bevind me in Saydnaya, een stad op ongeveer 30 kilometer ten noorden van Damascus. Bij het horen van de naam van de stad denkt men in het Westen meestal meteen aan de beruchte gevangenis waar volgens Amnesty International talloze mensenrechtenschendingen plaatsvinden. Maar de stad is vooral bekend omwille van het beroemde klooster van de Grieks-orthodoxe kerk van Antiochië dat in de 6de eeuw door de Byzantijnse keizer Justinianus is gebouwd.
Terwijl ik door het klooster wandel is de angst bij de Syriërs die ik er tref goed voelbaar. IS staat aan de poorten van Damascus en het Syrische leger verliest ook elders steeds meer terrein. De val van president Assad lijkt onvermijdelijk. De Syrische christenen die ik spreek bekijken de situatie met een bang hart, want de islamitische extremisten die tegen Assad strijden lijken voor hen een erger alternatief dan de huidige dictatuur. In het kleine souvenirwinkeltje spreek ik een oudere non die eenzaam achter de kassa zit. Ze vraagt me waar ik vandaan kom en als ik zeg dat ik uit België kom, antwoordt ze: “Binnen enkele jaren zijn er meer christenen gevlucht naar Europa dan dat er gelovigen in Syrië zijn.” Pas later in de maand, als ik terug in België ben, zal Rusland starten met zijn bombardementscampagne die de oorlog in het voordeel van het Syrische leger zal keren. Maar ondanks de gekeerde krijgskansen voor het Syrische leger is de realiteit op het terrein dat Syrische christenen massaal het land ontvluchten. Veel christenen woonden in steden als Homs en Aleppo, waar de strijd het hevigste woedde, en sloegen op de vlucht voor oorlogsgeweld en vervolging. Als religieuze minderheid worden ze tijdens het conflict ook geviseerd door de (islamitische) strijders die tegen het Syrische leger vochten. Volgens Kerk in Nood zijn er ondertussen al meer dan 700.000 christen het land ontvlucht. Vijf jaar later spoken de woorden van de Syrische non nog steeds door mijn hoofd en vraag ik me af wat de persoonlijke verhalen achter deze profetische woorden zijn.
De oorlog is voorbij maar… Vijf jaar na mijn bezoek aan Saydnaya is de strijd in Syrië - mede omwille van de Covid-19-pandemie - (tijdelijk) gaan liggen. Aan de lijn heb ik Carol, een jonge Syrisch-or-
Carol
thodoxe vrouw uit Safita. Safita is een stadje dat tussen Homs en de Syrische havenstad Tartous ligt en dat vooral bekend is van zijn kruisvaarderskasteel Chastel Blanc. Ik probeer haar via Messenger op te bellen en na de zoveelste poging krijg ik haar eindelijk te pakken. We moeten gebruik maken van het moment dat we hebben, want door de slechte elektriciteitsbevoorrading in Syrië kan het internetsignaal opeens terug verdwijnen. Carol: “Ik denk dat de oorlog net als iedere Syriër zijn leven en persoonlijkheid heeft veranderd. Iedereen heeft bezittingen, geliefden en dromen letterlijk en figuurlijk in rook zien opgaan. Mijn stad heeft geen enkele kogel gezien, maar de oorlog tekende mij op een andere manier doordat ik veel vrienden en kennissen heb verloren. Vooral het verlies van
les veel duurder geworden. Het weinige geld dat mijn gezin had gespaard is eigenlijk niets meer waard en we kunnen er amper iets mee kopen. Daarom wil ik Syrië verlaten. Om in het buitenland een ‘normaal’ leven te kunnen opbouwen. Het doet me echt pijn dit te zeggen, want ik ga mijn stad, mijn land en vooral mijn vrienden en familie enorm missen. Het klinkt misschien voor een buitenstaander bevreemdend, maar Syrië is mijn veilige haven. Ik voel helaas dat ik geen andere keuze heb. Het enige dat mij momenteel tegenhoudt, is het feit dat ik met mijn Syrisch paspoort moeilijk naar een ander land kan reizen.”
Qamishli aan de Dender In Aalst heb ik een afspraak met Kostantin. Hij is een van de gelovigen van de groeiende gemeenschap van Syrisch-orthodoxen in de carnavalsstad. Hij was betrokken bij de reddingsactie van voormalig staatssecretaris Theo Francken om Syrische christenen te redden. Ik vraag hem naar de zaak over de humanitaire visa, die tot op heden veel stof doet opwaaien. Kostantin: “Ik schaam me diep over het feit
“Ook al is IS verslagen, de extremistische ideologie en aanhangers zijn nog steeds in Syrië aanwezig” mijn beste vriend Khaled - die ook een journalist was - hakte er diep in bij mij. Syrië was vroeger anders dan al de andere landen in het Midden-Oosten. Religie leek geen grote rol te spelen en we beschouwden elkaar allereerst als Syriër in plaats van als christen, moslim of alawiet. Vóór de oorlog waren er weinig verschillen en waren we eigenlijk één grote familie. Moslimvrienden kwamen Kerst en Pasen mee in onze kerk vieren, terwijl wij tijdens het Suikerfeest bij hen langsgingen. Maar dit alles veranderde toen de oorlog begon, want toen werden we gedwongen een keuze te maken tussen de strijdende partijen. Alawieten en christenen steunden Assad, terwijl veel soennieten partij kozen voor de oppositie. Iedereen trok zich terug in zijn eigen geloofsgroep en zijn eigen gelijk. Ik wilde niet meegaan in het zwart/wit denken en werd daarom door iedereen gewantrouwd. Oorlog biedt helaas weinig ruimte voor een middenweg. Nu de grote gevechten gedaan zijn, zie ik de gemeenschappen in mijn stad terug toenadering tot elkaar zoeken, maar er zijn wel duidelijk littekens gevormd.” De Syrische president Assad is er na tien vreselijke jaren van oorlog in geslaagd een groot deel van het land te heroveren, maar Syrië ligt nog steeds in puin en de wederopbouw wordt door westerse sancties verder bemoeilijkt. Daarenboven werd eerder dit jaar in Washington de “Caesar Syria Civilian Protection Act” goedgekeurd. Deze nieuwe uitgebreide economische sancties trachten de Syrische elite en de bedrijven die met hen zaken doen te viseren, maar treffen voornamelijk de Syrische burgers. Carol: “De oorlog is voorbij, maar in Syrië is het nog steeds moeilijk om te leven. Er is geen toekomstperspectief voor jongeren hier. De sancties die het Westen tegen ons heeft uitgevaardigd maken het leven bijna onmogelijk. Er is amper elektriciteit, geen benzine, en zelfs water en brood bemachtigen is zeer moeilijk geworden omdat er zo weinig voorradig is. De Covid-19-gezondheidscrisis toont dit ook weer aan, want zelfs in de ziekenhuizen hebben ze amper beschermend materiaal. Ik vrees dat Syrië het ergste nog niet heeft gezien. Tegelijkertijd is onze munteenheid - de Syrische pond - in elkaar gestort en dus is al-
dat onze gemeenschap in België wordt geassocieerd met deze fraude. Ik heb destijds de geruchten over fraude ook gehoord, maar ik spreek me daar niet over uit. Laat het gerecht zijn werk maar doen en de waarheid komt wel boven water. Ik kan alleen maar verzekeren dat de operatie vanuit Aalst volledig correct is verlopen. Het is jammer dat deze zaak al het goede werk heeft overschaduwd. We hebben talloze mensenlevens gered, maar de Belgische politici vonden politieke spelletjes en de karaktermoord op Theo Francken belangrijker dan het tragische lot van onze geloofsgenoten.” Hij stelt me voor aan Khatoun en haar man. Zij zijn afkomstig uit de stad Qamishli, die zich in het noordoosten van Syrië bevindt. De stad heeft een speciale betekenis voor oosterse christenen. Ze werd namelijk in het begin van de 20ste eeuw gesticht door christelijke vluchtelingen van de ‘Seyfo’ (de Ottomaanse genocide op christelijke minderheden van 1915). Door (Koerdische) immigratie verloor de stad langzamerhand haar exclusief christelijke identiteit en nu herbergt de stad een culturele mozaïek van Koerden, Arabieren en verschillende kerken van oosterse christenen. Tijdens de oorlog trok het Syrische leger zich uit het oosten van het land terug om in het westen tegen soennitische rebellen te gaan strijden. Het behield in Qamishli wel de controle over een deel van de stad waarin zich een militaire basis en de luchthaven bevinden, maar de stad viel in handen van de Koerden. Khatoun: “Toen de oorlog naar Qamishli kwam, veranderde dat iedereen zijn leven. Veiligheid was geen vanzelfsprekendheid meer. Ik had me nooit kunnen inbeelden dat ik voor mijn leven zou vrezen, maar dat gebeurde toen IS op een bepaald moment op 30 kilometer van onze stad was genaderd. De stad hebben ze gelukkig nooit ingenomen, maar ze doodden ons op andere manieren. De bomaanslagen waren vreselijk en met de explosie bij het restaurant Miami eind 2015 viseerden ze bewust christenen. Maar niet enkel IS viseerde ons. Islamisten ontvoerden christenen om hen nadien voor losgeld te verkopen. Als je familie niet kon betalen, werd je vermoord.
Ik kon niet in Syrië blijven, want dat zou uiteindelijk het leven van mij en mijn kinderen hebben gekost. Want ook al is IS nu verslagen, hun extremistische ideologie en dier aanhangers zijn nog steeds in Syrië aanwezig.” Toen het Syrische leger zich in zijn basis terugtrok en de Koerden het politieke vacuüm opvulden, werd Qamishli de hoofdstad van ‘Rojava’, het politieke project van de Syrische Koerden dat ze in Oost-Syrië trachten uit de bouwen. In de tussentijd bleef de Syrische regering in Damascus - om de schijn van legitimiteit hoog te houden - de lonen van ambtenaren doorbetalen. Tussen de Koerden en Assad zijn er nog steeds onderhandelingen aan de gang over de toekomst van het land. Tijdens het Turkse offensief tegen de Syrische Koerden vonden beide partijen opnieuw toenadering tot elkaar, maar een politiek akkoord blijft tot op heden uit. Khatoun: “Met de Koerden probeerden de christenen tot een verstandhouding te komen, maar er zijn veel spanningen tussen de beide bevolkingsgroepen. Het feit dat ‘Sootoro’ - een christelijke Aramese militie in Qamishli - nog steeds banden onderhoud met Assad, was een doorn in het oog van de YPP (de Koerdische troepen van ‘Rojava’). Maar ook op andere manieren werd samenleven moeilijker. Ze begonnen de christenen te discrimineren door scholen en kerken te sluiten en hun taal aan ons op te dringen. Daarnaast proberen ze landbouwgrond en eigendommen in te nemen en verdringt men de oosterse christenen op deze manier uit Syrië.” Kostantin: “Ik kijk heel bezorgd naar de toekomst van de christenen in Syrië. Velen willen daar nog steeds weg omdat ze geen toekomst meer in hun geboorteland zien. Het geweld zal alleen nog maar toenemen en de economische situatie zal ook niet verbeteren. Ik voel me schuldig omdat ik eigenlijk meehelp aan de missie van IS en andere extremisten door te helpen christenen het Midden-Oosten te ontvluchten. Maar het allerbelangrijkste voor mij zijn mensenlevens. Onze Syrisch-orthodoxe kerk kan op een andere plaats terug wortel schieten, want zolang onze gelovigen leven, is onze kerk niet verdwenen.” JENS DE RYCKE
“Het VNZ is een uitmuntend functionerend ziekenfonds dat - naast het uitkeren van wettelijke vergoedingen extra voordelen biedt aan zijn leden. Bovendien is het VNZ een echte gemeenschapsorganisatie die zich met passie ten dienste stelt van de ontwikkeling en ontplooiing van onze volksgemeenschap. Sluit aan en geniet mee van deze meerwaarde.” Jan Verleysen, gewezen nationale voorzitter Marnixring Internationale Serviceclub Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be Voor een Vlaamse sociale zekerheid! Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen
Word lid van het VNZ
16
Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
17 SEPTEMBER 2020
De Denen van Urbain Braems Het interlandweekend is weer achter de rug. De cijfers van onze Rode Duivels zijn in alle geval beter dan die van het coronavirus. De Belgen vegen hun voeten aan de veiligheidsmaatregelen. De cijfers waren weer sterk gestegen verleden week. Als we het blijven verprutsen, dan zou voetbal, met publiek, vlug ‘over’ kunnen zijn. Ik begin mij echt ongerust te maken. Als men nu de stekker eruit trekt, dan zou het weleens voor lang, zeer lang, kunnen zijn. Zoals verwacht maakte onze nationale ploeg ‘kipkap’ van IJsland. Denemarken schatte ik iets hoger in, vooral thuis. Dat mag toch als men dertig matchen niet verliest. Ik moet eerlijk zijn, ik heb altijd een zwak gehad voor Deense voetballers. In België liepen er in mijn tijd enkele zeer sterke Denen rond. Benny Nielsen, Kenneth Brylle, Preben Larsen, Kristen Bjerre, Morton Olsen, Birger Jensen, Fleming Lund... enz. Een man met veel relaties in Denemaken was Urbain Braems, toen trainer van Cercle Brugge. Hij had Benny Nielsen naar Cercle gebracht. Urbain was ondertussen benaderd door Eddy Wauters, de voorzitter van Antwerp, om trainer te worden op de Bosuil. Hij zag wel iets in die ploeg en stemde toe. Urbain had een snelle rechtsbuiten nodig. Via zijn netwerk wist Urbain er een goeie zitten, een zekere Flemming Lund. Na de wedstrijd sprak Lund, die wist dat Urbain Braems daar was om hem te scouten, Braems onverwacht aan. De nieuwe trainer van Antwerp was akkoord om Lund in huis te nemen, maar die treuzelde een beetje na het gesprek. Wat scheelde er?
Nielsen in zijn blootje “Wel,” zei hij, “ik heb een vriend die ook
Gille Van Binst - Voormalig
1230
graag in het buitenland zou willen spelen en hij is niet duur.” Lund smeekte bijna om ook dat jongetje mee te nemen. Braems beloofde hem dat hij er ging over praten met de voorzitter. Weet je wie dat ventje was? Allan Simonsen, die later het mooie weer maakte bij onder meer FC Barcelona. In 1977 won hij de Europese Gouden Bal. Urbain Braems gaf later toe dat hij daar een fout had gemaakt. Hij vond dat hij niet genoeg zijn best had gedaan om contact te houden met Simonsen. Een reusachtige kans gemist. Natuurlijk had Eddy Wauters Allan erbij genomen... Met Benny Nielsen speelde ik enkele jaren samen bij Anderlecht. Hij kon soms wel eens vervelend doen, het ettertje uithangen. Hij lachte iedereen uit. Tijdens een wandeling rond het meer van Genval tijdens een afzondering hadden Nico De Bree en Jean Thissen genoeg van zijn ‘gezeik’. Ze pakten hem vast en trokken zijn kleren uit. Hij stond daar poedelnaakt aan de andere kant van het meer. Toen ik arriveerde in het hotel, had hij al met zijn vrouw gebeld. Die gaf mij de schuld van het hele gebeuren. Ondertussen had de Deen zitten bleiten, wat haar nog razender maakte. Dat is pas topsport…
topvoetballer
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
A B C D
Het verhaal van Jaske van Gent
“Tijdens Villa Politica zwaai ik naar mezelf” De laatste rechte lijn naar paars-groen is ingezet. Of CD&V nu mee stapt in het verhaal, is compleet triviaal geworden. Als ze als een vetplantje op de vensterbank van Magnette willen staan, is dat geen probleem. Zo niet? Ook goed. De Vlaming is geschoten, het vel mag verkocht worden. En dus vonden ze het bij de Open Vld het moment om ook hun zorgenkindje iets te laten zeggen. Zelfs hij kon geen brokken meer maken. Zo zeker zijn ze deze dagen. De jongere, meer getalenteerde liberalen worden er steeds weer misselijk van. Maar voor de oudere Vld’ers is het altijd een plezier als Mathias De Clercq nog eens buitenkomt. Vertederend zelfs. Met ‘Jeejeeke’ De Gucht en ‘Fifi’ Schiltz als goede tweede is ‘Jaske’ toch de meest mentaal uitgedaagde van de Vld-prinsjes. Voordeel is dat ze schattig waardeloos zijn. Nadeel is dan weer dat ze domme dingen zeggen als ze hun mond opendoen. Je geeft hen dan maar een puzzel van vier stukken en probeert hen zo uit de media te houden. Maar deze keer mocht het dus echt. Jaske zou iets mogen zeggen in de krant. En het zou heel gewichtig klinken. Zes dagen had hij geoefend en de zevende dag sprak hij.
De Vivaldi-fanclub
E F G H I J K L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. Minachtende B. Seksuele spanning Brandschoon C. Franse filosoof - Houten wig D. Engelse zee - Zeevogel - Deel van het testament E. Groene edelsteen - Direct F. Lichamelijke opvoeding Plantenetend insect G. Berichtenbrenger - Kantoorartikel H. Van jezelf - Strijdpaard - Kadastraal inkomen I. Muzieknoot - Houwt - Iedere J. Vogelgeluid K. Aflopend - Research & Development L. Fatsoenlijke - Plaatste afgesneden takjes in de grond
1. Oost-Vlaamse gemeente 2. Tijdrekening - Prachtige Pers. vnw. 3. Onhartelijke - Gewichtsmaat - Loot 4. Dorp in het Pajottenland - Debet 5. Per bankoverschrijving - Staat 6. Zoogdier - Bewegingloos - Parijse voetbalclub 7. Maanstand - Spreekwoordelijk zitten die soms onder het gras 8. Reeds - Pausennaam - Ontvangt 9. Ginds - Fabriceerde 10. Lichaamsdeel - Vogel Muziekschijf 11. Werk als knecht - Foetert 12. Smalle doorgang Rangtelwoord
DE OPLOSSINGEN VAN HET KRUISWOORDRAADSEL NUMMER 1229 VINDT U OP BLZ. 14
“Meer dan ooit moeten we waarschuwen voor de gevaarlijke kanten van N-VA en voor de ronduit verwerpelijke kanten van Vlaams Belang.” Het kwam er uit zonder haperen en Jaske begon meteen voor zichzelf te applaudisseren en “Bravo Jaske!” te roepen. In 1830 was het “De stomme van Portici” die het startschot van de Belgische onafhankelijkheid gaf. In 2020 was het “De slome van Mariakerke” die Vivaldi een duwtje mocht geven. Meteen gevolgd door de Vivaldi-fanclub die we gemeenzaam de pers noemen. Een slachtoffer was snel gevonden. Minister Demir had van de Vivaldisten respect geëist voor het Vlaams regeerakkoord. “Hoe durft ze wel,” schreef De Morgen, “zo stoken tussen de coalitiepartners.” Dat Jaske zijn coalitiepartner dan weer had beledigd, daar hadden ze begrip voor. De brave jongen weet tenslotte niet beter. Groene schepen Filip Watteeuw kwam Jaske meteen ophalen met de bakfiets. Het interview in De Zondag was het hoogtepunt voor Jaske. Hij mag weer even de kast in. Zijn hele carrière was een oude belofte die
Guy Verhofstadt ooit maakte aan zijn politieke peter, Willy De Clercq. Guy was net premier en had eindelijk de pot met goud vast die nu eenmaal gepaard ging met het Belgacom pensioenfonds en de uitverkoop van Electrabel. Hij was duidelijk in een goede bui. “Guy,” had Willy gefluisterd, “ik heb een 18-jarige kleinzoon die te dom is om te helpen donderen, geen enkel realiteitsbesef heeft, van goede Franse komaf is, een pishekel heeft aan al wat Vlaams is en regelmatig vergeet om zijn haar te wassen, waardoor hij een ietwat vettige haardos heeft. Kan je daar alstublieft voor zorgen eenmaal ik er niet meer ben?”
Verhofstadt hield woord Guy reageerde meteen zeer enthousiast. “Godverdomme Willy, waar heb je deze schat verborgen gehouden? Met die kwaliteiten kan ik hem parlementair maken! Wat zeg ik? Minister! Burgemeester van Gent!” Willy glimlachte minzaam: “Op dezelfde plaatsen waar jij uw broer steekt, Guy. Op kabinetten, in de interne partijwerking, op de universiteit… Overal waar ik hem kan weghouden van de verderfelijke invloeden van contact met de werkende mens.” Ze moesten er beiden hartelijk om lachen. Guy hield woord. Een unicum. Jaske De Clercq was echter nog net iets dommer en vervelender dan eerst ingeschat en werd al snel naar het parlement versluisd, waar hij uitblonk in pedant neuspeuteren en live naar zichzelf zwaaien tijdens uitzendingen van Villa Politica . Zijn meest indrukwekkende vraag in datzelfde parlement luidde: “Wedden dat ik vier potloden na mekaar in mijn neus kan steken?” Jaske slaagde moeiteloos in de opdracht, maar worstelt sindsdien wel nog net iets meer met verbale vaardigheden en evenwicht. Met Vivaldi in het verschiet is hij een van de outsiders voor het premierschap.
Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie
Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be
www.deblauwevogel.be