76ste jaargang • nummer 39 • donderdag 8 oktober 2020
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
€ 3,00
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter... WE KRIJGEN HET MEEST GROENE REGEERAKKOORD OOIT...
“Factcheck is vaak een opiniestuk met pretentie” De opmars van door de overheid gesponsorde ‘factcheckers’ is een opvallend fenomeen van de jongste jaren. Ook in het regeerakkoord-De Croo staat een passage, waarin de regering belooft werk te maken van een versterking van maatregelen ter bestrijding van de desinformatie en van de verspreiding van “fake news”. Columnist Jurgen Ceder fileert het fenomeen: “Gaan we de overheid de macht geven om te bepalen wat waar en onwaar is?”
Vivaldi lijkt angstaanjagend veel op de regeringen-Verhofstadt Lees de volledige column van Jurgen Ceder op blz. 3
Niet divers? Geen subsidies Wie in Vlaanderen als culturele of sociaal-culturele organisatie subsidies wil krijgen van de Vlaamse regering, moet streven naar ‘diversiteit’. Verenigingen die niet ‘divers’ genoeg zijn, verliezen hun subsidies. Dat is in Nederland ook zo en daaraan moesten we denken toen we het bericht zagen van het Nederlandse orkest Amsterdam Baroque Orchestra & Choir. Het muziekgezelschap is gespecialiseerd in het uitvoeren van oude barokmuziek. Het orkest vroeg subsidies aan maar de beoordelingscommissie van de stad Amsterdam oordeelde dat het artistiek belang “voldoende”, maar niet altijd “per se vernieuwend” is. De gemiddelde bezoeker van de concerten is oud “en de culturele achtergrond westers”. En nog: “De
organisatie is klein en kent geen culturele diversiteit. Dat geldt ook voor het bestuur.” Maar dat is nog niet het probleem… Het échte probleem zit hem in het feit dat het orkest de problemen weliswaar erkent, maar er verder niets aan wil of kan doen. En zo besluit de beoordelingscommissie: “Het ensemble presenteert echter geen visie op, noch een concreet stappenplan voor een proces om de situatie te verbeteren.” En dus krijgt het muziekgezelschap geen subsidies van de stad Amsterdam.
Een opgeklopt positivisme, absurde doelstellingen, het wegzetten van alle critici als ‘verzuurd’, beginnende intimidatie van kritische media en ministers met weinig ervaring: de regering-De Croo lijkt nu al op de onzalige regeringen-Verhofstadt van 20 jaar geleden. Elke regering heeft recht op een aantal wittebroodsdagen of -weken. En dat zal met de regering-De Croo niet anders zijn, ook al krijgt de ploeg met de echte tweede coronagolf weinig respijt. In elk geval probeert men bij de bevolking enige goodwill te creëren door te benadrukken dat het toch tijd werd voor een volwaardige regering na zoveel maanden onderhandelen. En daarmee zitten we qua communicatie meteen bij het positivisme van de paars-groene en paarse regeringen-Verhofstadt van 20 jaar geleden. Er zijn nog andere gelijkenissen, en die zijn niet geruststellend. We overlopen ze even.
1. Een opgeklopt positivisme “Positief project”, “verbinding”, “geen tweespalt en verdeeldheid”, … Het zijn woorden die constant gebruikt werden door de federale excellenties en Kamerleden van de meerderheid tijdens de debatten over de regeerverklaring. Men klopt zichzelf op de borst. Een goed-gevoel-communicatie die doet terugdenken aan de eeuwwisseling. Toen communiceerde de regering-Verhofstadt op dezelfde manier. Een deel van de bevolking ging er aanvankelijk in mee. Dat was toen gemakkelijk omdat er een soort van opluchting heerste omdat de CVP voor het eerst in decennia van de macht werd verdreven. Dat positivisme werd in stand gehouden en zelfs versterkt door communicatiestrateeg Noël Slangen die tegelijk de kwade genius achter de schermen was. Hij haalde zelfs de pagina’s van het prestigieuze magazine The Economist.
2. Absurde doelstellingen Die positivistische communicatie had ook als doel te maskeren dat paars-groen onder Verhofstadt absurde en veel te ambitieuze doelstellingen formuleerde. Herinner u de 200.000 banen die er zouden moeten bijkomen. Of de “actieve welvaartsstaat” die iedereen aan een job
moest helpen. De realiteit draaide anders uit. De 200.000 nieuwe banen werden niet gehaald en een combinatie van belastingverlagingen en hogere sociale uitgaven vrat de begrotingsbuffers op. De Croo heeft die begrotingsbuffers niet, maar toch slaat men een gevaarlijk beleidspad in, opnieuw, met absurde doelstellingen. Zoals de 80 procent werkzaamheidsgraad tegen 2030. We hebben het er hier al over gehad. Dat zou betekenen dat er elk jaar tot 70.000 extra banen bijkomen. Onhaalbaar, ook al omdat de mogelijke arbeidsmarkthervormingen zoals ze in het regeerakkoord worden geformuleerd zeer vaag zijn. Eigenlijk is het een waslijst van goede intenties zonder concrete maatregelen. Het enige dat vaststaat, zijn de uitgaven die stijgen. En dan hebben we het nog niet over de begrotingstabellen, waar men blijkbaar met de pet naar heeft gegooid. Ten laatste in het voorjaar van 2021, bij de begrotingscontrole, volgt een pijnlijk ontwaken. Niet vergeten dat we budgettair nog altijd betalen voor het wanbeleid onder Guy Verhofstadt. Hoelang zullen we de Vivaldi-erfenis nog moeten meedragen?
3. Ministers met weinig ervaring We gaan hier geen oplijsting maken van alle onervaren nieuwe ministers in het kabinet-De Croo. Slechts vijf onder de excellenties hebben al federale ministeriële ervaring. Men kan er gif op innemen dat hun gebrek aan ervaring snel tot blunders zal leiden. Daarvoor hoeft men trouwens niet jong van leeftijd te zijn. Een gebrek aan ervaring is al genoeg. Denken we maar aan Magda Aelvoet, die in 1999 voor Agalev minister van Volksgezondheid was. Er was een rel rond wapenleveringen aan Nepal en ze werd voor de ogen van de pers in haar eigen tuin na een telefoontje van premier Guy Verhofstadt tot de orde geroepen. Helemaal hilarisch was het verhaal van de chocoladesigaretten.
In 2000 verscheen in The British Medical Journal een studie waaruit duidelijk een verband bleek met de consumptie van echte sigaretten. Minister Magda Aelvoet riep de sector op dergelijk snoepgoed uit de winkelrekken te houden. Wat niet gebeurde. Er werd wel eens goed gelachen met zoveel groene arrogantie. En intussen werd cannabis verder ‘gedoogd’.
4. Critici zijn “verzuurde” mensen In de Verhofstadt-jaren werden critici weggezet als verzuurde mensen. Dat is nu ook het geval. Wie niet mee wil in de positieve Vivaldi-flow, wordt scheef bekeken. Onder paars-groen en paars leidde dat al vlug tot intimidatie van kritische journalisten. Met broodroof tot gevolg. Zover zijn we nu nog niet, maar het is duidelijk dat de critici van Vivaldi op hun tellen moeten letten. Vooral een generatie jonge Open Vld’ers, die klaarstaat om kabinetten te bemannen, gedraagt zich nu al zeer agressief. Voorop hier opnieuw Tess Minnens, voorzitter van Jong Open Vld. Zij wees op sociale media met een beschuldigende vinger naar de pers en naar politicoloog Carl Devos omdat die tegenstrijdigheden zagen in de communicatie van de federale ministers wanneer het minimumpensioen van 1.500 euro en de vermogensbelasting ter sprake kwamen. Dat leidde tot volgende tweet van Minnens: “Media en Carl Devos zoeken maar naar tegenstellingen, gefantaseerde spanningen, redenen om ze uit elkaar te spelen. Het kan toch niet waar zijn dat hier een regering staat die wíl samenwerken.” Antwoord van Devos: “Zoeken naar tegenstelling? Kom nou. Heeft u gisteren gemist hoe socialisten en liberalen die twee punten verschillend uitleggen? Of zorgt het enthousiasme voor Vivaldi voor selectieve blindheid?” Wat duidelijk is, is dat men geen commentaar op dat Vivaldi-positivisme duldt.
2
Actueel
8 OKTOBER 2020
Een libretto met heel veel valse akkoorden Zo, we hebben een Belgische regering oude stijl. Een samenraapsel van partijen en meningen, van het uiterst linkse Ecolo tot de diepblauwe Open Vld. Het regeerakkoord staat nog vol met “onzekerheden”, “nog verder te onderzoeken” of “advies nog af te wachten”. Vorige week schreef ik in mijn editoriaal: “Belangrijk wordt wel om te onthouden hoe verdeeld en beschadigd Open Vld en CD&V uit de regeringsvorming komen.” Ik schrijf er vandaag ook nog bij: hoe groot is de schade bij Groen en bij de MR? Samengevat: het is interne ruzie bij vier van de zeven regeringspartijen. Vier voorzitters zitten op een stoel waar andere partijleden aan de poten zitten te zagen. Of dit de stabiliteit ten goede komt…? Hyperkineet Kristof Calvo mag het schudden als minister. Als u ’t Pallieterke van 3 september erbij neemt, dan kan u op blz. 2 lezen dat wij dat toen al neerpenden. Maar Calvo leest ’t Pallieterke natuurlijk niet en dus zag hij het mes in zijn rug niet aankomen. Overigens, in hetzelfde artikel kondigden we aan dat Tinne Van der Straeten én Petra De Sutter de voorkeur genoten om minister te worden. Er was een veto vanwege Open Vld om Calvo minister te maken en er was de vraag aan Groen om ‘serieuze’ ministers te leveren. Al snap ik echt niet wat Petra De Sutter, een professor-dokter, komt doen op de post “Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven”. Een ‘miscast’ die ook tot spanningen zal leiden, want ik vermoed zo dat Petra niet echt gelukkig is met de haar toegewezen ministerpost. Maar blijkbaar kon Almaci niets beters uit de onderhandelingen halen. En dan is er nog de keuze van CD&V om Annelies Verlinden als minister van Binnenlandse Zaken én Institutionele Hervormingen. Mevrouw Verlinden schijnt een heel slimme advocate te zijn, maar heeft geen enkele ervaring in de Wetstraat. En, ze heeft weinig of geen kaas gegeten van staatsrecht. Misschien eens een cursus volgen bij Hendrik Vuye? Zij moet nu een volgende ‘staatshervorming’ voorbereiden. Tijdens haar eerste interview in De ochtend op Radio 1 verklaarde ze dat een staatshervorming voor haar in beide richtingen kan gaan. Dat wil zeggen: er kunnen extra bevoegdheden naar de regio’s gaan, maar evengoed kan er gedacht worden aan herfederalisering, waarbij bevoegdheden terug worden overgeheveld van het Vlaamse niveau naar het Belgische niveau. Zes van de zeven partijen verzetten zich tegen verdere regionalisering. En de zevende partij verklaart dat het in twee richtingen kan gaan. Haken en ogen, en een dood konijn. Dat is wat ik verwacht van de voorbereiding voor een volgende staatshervorming. Neen, dit is niet mijn regering.
KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR
Manna uit de hemel Eind september werden de subsidies voor de sociaalculturele volwassenenorganisaties goedgekeurd door de Vlaamse regering. Deze bevoegdheid behoort tot het domein van de minister van Cultuur, Jan Jambon. U kent ze wel: het Davidsfonds, het Willemsfonds, de KWB, Femma, Pasar, Natuurpunt, Markant,… Het zijn allemaal verenigingen die subsidies krijgen uit deze pot. Maar er zijn ook andere minder bekende organisaties. De subsidieaanvragen werden behandeld door verschillende beoordelingscommissies. De organisaties kregen eerst een pre-advies, waarop ze konden reageren. Na behandeling van de eventuele reacties formuleerden de beoordelingscommissies dan een definitief advies aan de aanvragers en aan de minister van Cultuur. Bij het advies hoort een indicatie van de hoogte van de subsidie-enveloppe: stijgen, gelijk blijven, dalen of stopzetten. Die indicatie wordt bepaald door een combinatie van de score van de evaluatie (op basis van een visitatie) en de beoordeling van de subsidieaanvraag. De minister van Cultuur beschikt over een pool van 102 deskundigen. Uit deze groep deskundigen worden de bovengenoemde beoordelingscommissies samengesteld. Wie de moeite doet om de expertenlijst eens te bekijken, kan niet anders besluiten dat progressief Vlaanderen ruim vertegenwoordigd is. In de pool zitten opvallend veel docenten en lectoren die lesgeven of onderzoek doen naar cultureel werk, sociale weef-
sels, vormingswerk, agogiek, pedagogie, enz.
Met uw centen Nu de Vlaamse regering afstevent op een begrotingstekort van ongeveer zes miljard, met dank aan corona, vinden we het aangewezen dat u beseft waar uw belastinggeld naartoe gaat. Volgende verenigingen krijgen de komende vijf jaar van de Vlaamse regering volgende sommen, jaarlijks…: • Bindus (Unie van Turkse Verenigingen): 345.005,80 euro • Turkse Unie Van België: 398.393,53 euro • Federatie Van Marokkaanse Verenigingen: 387.824,77 euro • VOEM (Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims): 322.099,91 euro • Hand In Hand Tegen Racisme: 215.722,56 euro • KifKif: 265.016,12 euro • Vrienden van Hart boven Hard: 172.500 euro • Oxfam-Wereldwinkels: 223.039,16 euro • Vluchtelingenwerk Vlaanderen: 233.832,73 euro • Frans Masereel Fonds (ooit het cultuurfonds van de KP): 276.992 euro
Abonnementen binnenland
Abonnement buitenland:
3 maanden: 6 maanden: 1 jaar: Steunabo 1 jaar:
Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
39 euro 78 euro 156 euro 250,00 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Stichter 1945-1955: Hoofdredacteur 1955-2000: Hoofdredacteur 2000-2010: Hoofdredacteur 2010-heden: Verantw. uitgever:
Bruno de Winter Jan Nuyts Leo Custers Karl Van Camp Wart Van Schel
KARL VAN CAMP
Vier keer economische hocus pocus door de regering De Croo 1. Een slordige begrotingstabel
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net
Toch nog even herinneren: in februari 2019 werd minister Joke Schauvliege bedolven onder duizenden sms-berichten op haar gsm. Totaal op van de zenuwen neemt ze huilend ontslag. U zal zich de beelden nog wel herinneren. De linkse actievoerder achter deze actie was de vastbenoemde coördinator van Hart boven Hard, met name Arno Kempynck. Die laatste is ondertussen wel van werk veranderd en werkt vandaag als stafmedewerker bij Kras Jeugdwerk. Na zo’n frontale aanval op een regeringslid zou je kunnen hopen dat de Vlaamse regering een sanctie zou overwegen. Maar neen hoor, de komende vijf jaar krijgt Hart boven Hard nog steeds 172.500 euro. Jaarlijks. Dag Joke.
ECONOMISCHE ZAKEN
De inkt van het regeerakkoord is nog niet droog of een hele reeks sociaaleconomische tegenstrijdigheden worden nu al duidelijk. We halen er vier uit.
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Cuperusstraat 41, 2018 Antwerpen Tel. : 03-232 14 17
• Climaxi: 150.000,00 euro • Liga voor mensenrechten: 190.888,06 euro • Internationaal Comité: 975.413 euro • Merhaba (vzw die zich inzet voor het welzijn, de emancipatie, de maatschappelijke participatie en acceptatie van LGBTQI’s met een migratieachtergrond, hun partners en familie, ongeacht de leeftijd, nationaliteit, etnische achtergrond, levensbeschouwing, godsdienst,… (LGBTQI: lesbiennes, gays, bi-seksuelen, queer, transgenders, interseks personen): 172.717,05 euro
“Is dat hier een kleutertuin of wat?” Zo reageerde premier Alexander De Croo (N-VA) op de kritiek van Kamerlid Theo Francken (N-VA), die stelde dat in de begrotingstabel van de federale regering een totaal irrealistische 2,3 miljard euro aan inkomsten uit de strijd tegen fiscale en sociale fraude staat ingeschreven. Francken telde de jaarlijkse opbrengst uit de fraude op, De Croo stelde dat de cijfers in de tabel op het einde van de rit - 1 miljard euro in 2024, na 700 miljoen in 2023, 400 in 2022 en 200 in 2021 - de cumulatie zijn van vier jaren en dat men niet elk jaar bij het andere mag optellen. Het leidde tot een heftige discussie bij economen. Het is hier niet de bedoeling een wiskundig gedetailleerde analyse te maken, maar wel staat vast dat de begrotingstabel van de federale regering zeer slordig is opgesteld. Voor fiscale en sociale fraude zijn de inkomsten van 1 miljard euro in 2024 de som van alle inkomsten van de voorbije jaren, maar voor andere posten zoals de relance-uitgaven is het cijfer voor 2024 van 350 miljoen euro enkel het budget voor dat jaar. De hogere uitgaven aan het begin van de legislatuur (waaronder 753 miljoen euro in 2021) worden bijvoorbeeld niet meegeteld aan het einde van de rit. Hetzelfde geldt voor de inkomsten uit fiscale regularisaties. Die brengen in
2023 zo’n 120 miljoen euro op, maar in 2024… 0 euro. Daar worden de bedragen van de verschillende jaren plots niet opgeteld. Het is zeer verwarrend en bevestigt de indruk dat de federale regering voor economische hocus pocus kiest.
2. Absurde werkgelegenheidsambities Het is niet anders met de ambities rond jobcreatie. De werkzaamheidsgraad, die nu zo’n 68,5 procent bedraagt, moet tegen 2030 stijgen naar 80 procent. Dat betekent 700.000 banen extra of 70.000 per jaar. Dit zijn absurde ambities en wel om twee redenen. Ten eerste is een toename van de werkzaamheidsgraad met 1 procent nooit gelukt in het verleden, zelfs in tijden van hoogconjunctuur. Ten tweede vergt zo’n ambitie grondige arbeidsmarkthervormingen. Die zien we dus niet. Elke discussie daarover wordt doorgeschoven naar de sociale partners. Men moet een naïeve optimist zijn om te denken dat zij grondige hervormingen voorstellen zoals een meer flexibele arbeidsmarkt en verloning.
3. Een vermogenstaks of niet Het is en blijft de reden die Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert aanhaalt om niet in zee te gaan met de N-VA: de Vlaams-nationalisten zouden het met de PS op een akkoord hebben gegooid om een meerwaardebelasting op aandelen in te voeren en zo de gemiddelde spaarder en
belegger (meestal een Vlaming) te pluimen. Er komt geen vermogenswinstbelasting volgens Open Vld. Kan best zijn, maar ondertussen is aan Franstalige kant een ander verhaal te horen. PS-voorzitter Paul Magnette had het over een bijdrage van de allerrijksten om de uitgaven in de gezondheidszorg te betalen. Dat is dan geen vermogenswinstbelasting of een taks op de meerwaarde die men uit het vermogen haalt. Neen, de PS wil het vermogen zelf belasten. Dat is een vorm van financiële onteigening. Nu zou je kunnen zeggen: dat geldt enkel voor de kleine groep superrijken. Kan zijn, maar hoe moet men dan de geleidelijke uitholling van het bankgeheim zien? Dit is niet alleen een manier om fiscale criminelen te zoeken, maar helpt bij het opstellen van een vermogenskadaster. Dat vervolgens de deur openzet voor een veralgemeende vermogensbelasting.
4. Onduidelijkheid over het minimumpensioen Sluitstuk van het Vivaldi-regeerakkoord is het minimumpensioen aan 1.500 euro in 2024. Voor iedereen? Na een volledige loopbaan? Netto of bruto? Het is onduidelijkheid troef. Franstalige liberalen, socialisten en groenen waren daar vorige donderdag, nog voor de eedaflegging van de regering, over aan het ruziën. De kostprijs van de ingreep, zo’n 3 miljard euro volgens sommigen, maakt het weinig realistisch dat elke gepensioneerde in 2024 minstens 1.500 euro per maand op de rekening ziet verschijnen. Netto of bruto. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Actueel
8 OKTOBER 2020
De regering wil de waarheid reguleren
3
ALEXANDER, DE KAPSTOK VAN WALLONIË
“De regering versterkt de maatregelen ter bestrijding van de desinformatie en van de verspreiding van fake news, die een echte bedreiging vormen voor de democratie.” Weinigen hadden aandacht voor dit zinnetje in het regeerakkoord. Er zijn nochtans redenen genoeg om verontrust te zijn. Econoom Ivan Van de Cloot was een uitzondering. Op Twitter schreef hij: “In een land waar al zoveel geld gaat naar mediastructuren, is deze formulering allesbehalve onschuldig.” Er was een tijd dat links zou storm gelopen hebben tegen het idee dat de overheid gaat bepalen wat waar en onwaar is en afwijkende stemmen wil censureren. Vandaag, nu de dissidentie tegen de dominante klasse van rechts komt, vindt men het perfect normaal dat de overheid een monopolie op de waarheid gaat organiseren.
Een hellend vlak Wie denkt dat enkel manifeste onwetenschappelijkheden, zoals anti-vaccinatietheorieën, zullen geviseerd worden, is naïef. De heksenjacht op coronadissidenten op het internet, in naam van de volksgezondheid, gaf al een voorproefje van waar het heen kan gaan. Facebook verbood zelfs een tijd het delen van een kritische brief vanwege talloze academici en dokters (“Naar een omgekeerde lockdown”). Het is maar een kleine stap om ook klimaatscepticisme te verbannen (daar wordt trouwens vanuit bepaalde hoek al toe opgeroepen). Vandaar kunnen we dan naar het koninginnenstuk: het censureren van alles wat kritisch is voor het immigratiebeleid onder het motto van de strijd tegen “hate speech”. De opmars van rechtse ideeën via het internet is al lang een doorn in het oog van de traditionele politiek. Duitsland loopt voorop in die evolutie. In 2018 ging daar het Netzwerkdurchsetzungsgezetz van kracht. Platformen voor sociale media krijgen hoge boetes als ze strafbare inhoud, zoals opruiing, belediging of bedreiging niet binnen de 24 uur verwijderen. Het gevolg was een golf aan censuur. De Duitse wet heeft voor een angstklimaat gezorgd waartegen zelfs de Duitse Journalistenbond al heeft geprotesteerd. Het is niet de eerste keer dat de regering de oorlog verklaart aan “fake news”. In 2018 kondigde de regering Michel de oprichting van een factcheck-fonds aan. De val van de regering dwarsboomde de uitvoering van het plan. Het initiatief kwam toen van de toenmalige minister voor Digitale Informatie, Alexander De Croo. Het is dus meer dan waarschijnlijk dat de betreffende paragraaf in het regeerakkoord opnieuw van zijn hand is.
“Feitencontrole” Op Vlaams niveau verleent de overheid, via het Vlaams Journalistiek Fonds, steun aan Factcheck.Vlaanderen, een website die nepnieuws wil bestrijden. Het initiatief illustreert meteen waarom inmenging van de overheid in het bepalen van de waarheid een slecht idee is. De feitencontroleurs blijken zeer selectief in de uitspraken en stellingen die op hun waarheidsgehalte worden getest. Uiteraard wordt die keuze bepaald door hun eigen vooroordelen en politieke voorkeur. Daarna zijn ze even selectief in hun keuze van het bewijsmateriaal (dat ze op internet gaan zoeken). Ik ken het procedé, want ik doe ook af en toe aan feitencontrole op de webstek van SCEPTR. Hoewel ik nooit bewust de waarheid geweld aandoe, zijn dat eigenlijk gewoon opinieartikels met een meer uitgesproken aanspraak op waarheid. Het moderne fenomeen van het factchecking is dan ook gestoeld op een misvatting: het idee dat je plots objectiever en correcter wordt als je “factcheck” boven je artikel plaatst. Hoe verschilt een artikel dat beweert de waarheid en niets dan de waarheid te brengen van een gewoon journalistiek artikel? Beweert de journalist dan iets anders na te streven? Gewone journalistiek heeft zelfs meer kans om neutraal te zijn omdat die kan volstaan met het weergeven van de verschillende opinies, zonder scheidsrechter te moeten spelen. Factcheckers beweren onenigheid over de feiten, die vaak berust op ideologische onenigheid, te kunnen beslechten. Soms lukt dat. Maar even vaak is een factcheck een opiniestuk met pretentie.
Scheidsrechters van de waarheid De ‘onderzoekers’ van Factcheck.Vlaanderen (in werkelijkheid jonge mensen die googelen) hebben zich de laatste maanden bijvoorbeeld zeer actief toegelegd op het weerleggen van ‘vals nieuws’ over het coronavirus. Dat doen ze vooral door uitlatingen die kritisch zijn voor de lockdown en het overheidsbeleid te weerleggen. Op geen enkel moment worden het overheidsbeleid en de overheidscommunicatie kritisch doorgelicht. Een goed voorbeeld is de open brief “Het huidige coronabeleid moet omgegooid wor-
den” van een aantal dokters en professoren die zich vragen stellen over de aanpak van de Belgische regering. De Vlaamse factcheckers halen daar een aantal zinnen uit en stellen dat ze “niet wetenschappelijk onderbouwd zijn”. Ze schijnen zich er niet van bewust te zijn dat het hele regeringsbeleid uiteraard die wetenschappelijke onderbouwing mist. Alles is gebaseerd op giswerk en een zeer onvolledige kennis van Covid-19, zoals ik al in meerdere bijdragen in dit blad heb pogen aan te tonen. De factcheckers laten zich helemaal kennen wanneer ze beweren dat een lockdown de verdere verspreiding van het virus met 75 procent beperkt heeft. Daarvoor verwijzen ze naar een studie waarvoor ‘partijdig’ een eufemisme is. Dat hadden ze kunnen weten als ze de naam van professor Neil Ferguson bij de auteurs hadden opgemerkt. Ferguson, toonbeeld van de wetenschapper-militant, is de man die het idee van de lockdown heeft gelanceerd. Uiteraard wil die vooral aantonen dat zijn radicaal advies terecht was. Ik ga positief blijven en vermoeden dat de schijnwetenschappelijkheid waarmee deze jonge mensen politiek dooraderde debatten denken te kunnen beslechten te wijten is aan jeugdige naïviteit. Het gegeven dat deze scheidsrechters van de waarheid het als hun taak zien om het overheidsbeleid te steunen en kritische stemmen fout te verklaren, is in elk geval een beangstigend gegeven. We zitten hier niet ver meer van het Ministerie van Waarheid uit “1984”, het visionaire boek van George Orwell.
Echte problemen op het net Waarom die opvallende strijdvaardigheid van de regering tegen “fake news”? Het is niet bepaald het grootste probleem inzake internet en sociale media. In vorige bijdragen heb ik al gewezen op de massale schending van de privacy, de aanslagen op de vrije meningsuiting (zoals rond Zwarte Piet) en de ernstige gevaren voor de mentale gezondheid van tieners vanwege sociale media die van verslaving een expliciet doel hebben gemaakt. Even dringend is de aanpak van het groeiende probleem van de internetfraude. Politie en parket klagen dat ze daarvoor niet de middelen hebben. Zelfs wanneer slachtoffers zich nog de moeite getroosten om een klacht in te dienen, wordt drie kwart van de zaken geseponeerd en komt slechts 7 procent van de gevallen ooit voor een rechtbank. “Informatiecampagnes uitwerken” is het enige wat de regeerverklaring daarover te vertellen heeft.
Dubbeldenk Gaan we de overheid de macht geven om te bepalen wat waar en onwaar is? We hebben het hier toch over de overheid die absurd lang de leugen van het Zilverfonds in stand heeft gehouden? De overheid die al jarenlang een onrealistische kernuitstap aankondigt? De overheid die nu beweert dat ze een pensioen van 1.500 euro voor iedereen kan waarborgen? De overheid die ons al 40 jaar voorliegt over de werkelijke impact van massale immigratie? Is het dan toch waar dat de grote leugens gemakkelijker worden geloofd dan de kleine? Zoals gezegd was het De Croo zelf die in 2018 aan de basis lag van de initiatieven tegen nepnieuws. De motivering die hij toen aanhaalde leverde een ongewoon interessant stukje retoriek op. “Waarom dit initiatief? Omdat een vrije, kritische en diverse pers essentieel is in een goed functionerende maatschappij”, zei hij toen. Lees de precieze woorden nog een keer. De Croo wil de vrijheid van communicatie inperken in naam van de vrijheid. Hij wil al te afwijkende opinies bestrijden omwille van het belang van een kritische pers. En hij wil grotere homogeniteit in de aanspraken op de waarheid omdat diversiteit essentieel is. Hiermee zijn we dan terug bij Orwell. Die zou de uitlatingen van De Croo onmiddellijk herkend hebben: “Dubbeldenk is het vermogen om twee tegengestelde ideeën in je hoofd te hebben en beide als waar te zien.” Orwell illustreerde dubbeldenk in de drie slogans van De Partij in “1984”: “Oorlog is vrede. Vrijheid is slavernij. Onwetendheid is kracht.” Orwell, die een tijd had geflirt met het marxisme, maar er zich later van afkeerde, begreep perfect hoe gewillig ideologische retoriek is. “Censuur is democratie”, had ook een slogan van De Partij kunnen zijn. JURGEN CEDER
BRIEFJE AAN MEYREM ALMACI
Niet meer verbonden Mevrouw de gewiekste, Het werd vorige week een waarachtige ‘nacht van de lange messen’ tijdens de volksvergadering van de groene basis tot in de vroege uurtjes, waar de nieuwe ministers moesten aangeduid worden. Zowaar uw grootste politieke concurrent in uw eigen regio en in de partij werd vakkundig afgemaakt, onverdoofd zelfs. Op uw advies van voorzitster besliste de groene opperste sovjet dat hij het kon schudden en dus geen minister werd. Het was een nipte stemming, maar hij werd het niet. Dat de partij klaarblijkelijk al een tijdje in machtsblokken is verdeeld, er wordt binnenskamers geregeld het begrip ‘clans’ gebruikt, kwam al eens tot uiting toen gij in oktober 2019 wilde vermijden dat de verstandige, niet-fundamentalistische Björn Rzoska de nieuwe voorzitter werd. Hij wilde het toen over een andere boeg gooien, de partij een ander elan geven en de slechte verkiezingsuitslag snel doen vergeten. Gij waart daar als de dood voor, want dat zou uw chaotisch beleid hebben bewezen, en gij smeet uzelf toen in de arena. Gij haalde het, met net iets meer dan 50 procent van de stemmen. Laten we het zo stellen: tot tweemaal toe is nu aangetoond dat gij nog net iets meer dan de helft van de stemgerechtigden achter u hebt, maar dat bijna de helft van uw partijgenoten aan de andere kant staat. Het is een ongunstig signaal als zich zoiets meer dan eens voordoet in een politieke partij. Neem dat van mij aan. Kristof Calvo en gijzelf zijn al een tijdje ‘niet meer verbonden’, want al van voor de verkiezingen van 26 mei 2019 is de aversie gaan groeien. Omdat jullie in dezelfde electorale vijver vissen en jullie allebei grote ego’s en politieke ambities hebben, werd er geduwd en getrokken. Gijzelf moest verkassen, dik tegen uw zin, naar het Vlaams Parlement, terwijl Calvo in de Kamer in het brandpunt van de Belgische politiek zou blijven staan. Dat was voor u een eerste aanzet om hem op het juiste moment uit de weg te ruimen. Toen de overwinningsnederlaag dan duidelijk werd, waren jullie verlamd en gingen jullie elkaar met de vinger wijzen als schuldige voor het feit dat de voorspelde groene golf was uitgebleven. Calvo, die het zeker door zijn stijl voor een groot stuk had verbrod, kroop een tijdje onder een steen weg en gijzelf kwetterde er gewoon verder op los met de loze belofte dat Groen zich zou gaan bezinnen. Tot meer dan veel oeverloos blabla en overtrokken ‘conclusies’ kwam het niet, want dan zou de interne clash compleet geweest zijn. Na zijn afkoelingsperiode keerde hij weer, maar iedereen bij Groen wist dat jullie boezemvijanden geworden waren. Het stond in de sterren
geschreven dat het nooit meer goed zou komen en dat er een latente rivaliteit zou blijven. Gijzelf ruimde ook langs allerlei andere wegen verder op, want ook nog andere Antwerpse bekende groenen werden weggepest. Wouter Van Besien en Freya Piryns, bijvoorbeeld. Zij verlieten het politieke toneel, verbitterd als ze waren omdat ze sluw bij het grove huisvuil werden geplaatst bij de lijstvorming. Maar er is meer. Gijzelf waart u al een hele tijd ‘aan het verbinden’ met de in Wallonië erg succesrijke groene pro-migrantenpartij Ecolo, die vooral ten aanzien van de moslimgroep er alles aan doet om extra’s toe te staan (eigen zwemuren, halal-maaltijden, hoofddoekdracht, voorrang, quota,…) en daar natuurlijk electoraal succes mee heeft in die kringen. Gijzelf kent die wereld ook goed en gij wilt in Vlaanderen ook dat stemmenpotentieel aanboren. Niet voor niets pleit uw geestesgenote Jessika Soors voor het invoeren van het Arabisch als derde taal. En wie ook in dát verhaal niet in de pas loopt, mag het vergeten. Annemie Maes, tot 2019 Brussels parlementslid voor Groen, die openlijk pleitte voor een totaalverbod op onverdoofd slachten, zag een mooie plaats op de kieslijst aan haar neus voorbij gaan, want Ecolo-volkscommissaris Nollet kon daar niet mee lachen. En eerder al vertrok Luckas Vander Taelen omdat hij het multiculturele model ten aanzien van jonge moslims in vraag durfde stellen. En dat gij gewiekst zijt en geen scrupules hebt, bleek tot veler afgrijzen toen gij vorige week Kristof Calvo en diens hartsvriendin Tinne Van der Straeten uit Brussel als minister-duo uit elkaar speelde ten voordele van Petra De Sutter. Overigens werd Tinne op de lijst van Ecolo verkozen, maar zij koos voor de Nederlandstalige taalrol in de Kamer. Zo wilt gij haar gebruiken als uw blijvende ‘entree’ bij Ecolo. Strikt genomen haalt Ecolo aldus een extra minister binnen… Met dank aan de ‘Vlaamse voorzitster’! Erdogan, uw staatshoofd van uw andere dan de Belgische nationaliteit, zou het niet sterker kunnen spelen hebben. De groene basisdemocratie heeft een flinke deuk gekregen, vooral door uw toedoen. De zelfdestructie heeft zich ingezet, zoveel is duidelijk. Wellicht vatte Rik Van Cauwelaert het nog het best samen: “Als het aankomt op macht, is Groen een partij als een ander…” ‘Verbonden’ met de Vivaldi-partijen, die allemaal in hetzelfde bedje ziek zijn. Groen, de partij met het warme hart? Ze gunnen Calvo zelfs geen CO2-uitstotende dienstwagen met chauffeur.
4
Actueel
8 OKTOBER 2020
UIT DE WETSTRAAT Eerste burger
Het klassieke spel
Na de koehandel van de jongste week over het toekennen van de postjes aan de nieuwe regeringsleden, bleef er eentje nog even in de schaduw hangen. Het gaat om het Kamervoorzitterschap. Dat is altijd al een post geweest die mee bij de stukken lag om de puzzel te leggen. Voor Patrick Dewael betekent dat het einde van zijn Kamervoorzitterschap, want de eerste burger van het land wordt Eliane Tillieux van de PS, die nog maar sinds vorig jaar in de Kamer zetelt, maar al ruim haar sporen verdiende als parlementslid en minister in Wallonië. Voor het eerst zal dus een vrouw de voorzittershamer in handen nemen. Benieuwd hoe zij tegenover de Vlamingen staat en ook of zij haar rol in alle objectiviteit zal spelen.
Hoewel heel het zogenaamde investituurdebat zich voltrok in het coronaveilige Europees Parlement, toch had het zijn oude, gekende geplogenheden. Regeringsverklaring, daags nadien gevolgd door een ‘debat’ en nog een dag later de stemming. Tussenkomsten van de fractievoorzitters en individuele Kamerleden kruidden het debat, waarbij de Vivaldisten zich beijverden om elkaar te overtreffen in superlatieven over samenwerken, verbinden, elkaar begrijpen, het redden van het land en dat soort dingen. De kroon werd daarbij zeker gespannen door de tsjeef par excellence Servais Verherstraeten. Hij slaagde erin - weliswaar niet als enige - om alles wat hij voordien aan kritiek had gehad nu om te buigen tot lofzangen op de nieuwe Vivaldi-heilsleer. De oppositie daarentegen, hoofdzakelijk van N-VA en VB, schoot met scherp en beloofde om de regering die een meerderheid van de Vlamingen niet wilde met alle mogelijke parlementaire en politieke middelen te zullen bekampen. Barbara Pas (VB) viel daarbij eens te meer op door haar gedrevenheid en heldere inhoudelijke beschouwingen. Peter De Roover (N-VA) hield eveneens een gekruid en onderbouwd betoog. Feit is dat de Vlaams-nationalistische oppositie zich opmaakt om zonder ophouden oppositie te voeren. Als ze dat nu ook nog samen en met wederzijds begrip zouden doen, dan kan het echt niet meer stuk.
Schnabbel En natuurlijk brengt zo’n postjesverdeling ook een heuse carrousel in beweging. Er zijn zeven parlementsleden die afscheid moesten nemen omdat er evenveel uittredende ministers weer hun plaats in de Kamer opnamen. En weer zeven andere nieuwelingen werden dan weer verwelkomd omdat weer andere Kamerleden minister of staatssecretaris werden. Soms is het even opletten, want zo wordt fractievoorzitter van de Open Vld Vincent Van Quickenborne minister van Justitie. Hij wordt in zijn thuisbasis Kortrijk als burgemeester - hij zwoer nochtans tot 2024 in functie te blijven - opgevolgd door een zekere Ruth Vandenberghe. In de Kamer wordt hij opgevolgd door Jasper Pillen en als fractievoorzitter vervangen door Maggie De Block, die op deze manier toch nog een leuke schnabbel extra krijgt bij haar toch al mooie parlementaire wedde. En die heeft al aangekondigd het veel rustiger aan te gaan doen… Dat belooft.
Een Vlaming minder De nieuwe minister van Energie Tinne Van der Straeten is als Vlaming van Groen in Brussel verkozen op de Franstalige Ecolo-lijst. Bij haar eedaflegging als Kamerlid vorig jaar legde ze de eed dan ook af in het Nederlands. Daardoor hoort ze bij de Nederlandse taalgroep. Nu ze minister wordt, wordt ze echter opgevolgd door een Franstalige die zijn eed uiteraard in het Frans aflegt. Daardoor wordt de Nederlandse taalgroep met een eenheid verminderd en de Franse taalgroep met een vermeerderd. En in principe heeft Ecolo dus een ‘Vlaamse’ minister van Groen in z’n rangen. Dit kan toch maar alleen in België?!
Straffe of platte? Bij CD&V was er het meeste protest en spierballengerol tegen deelname aan de Vivaldi-coalitie. Tal van burgemeesters en kaderleden uitten hun ongenoegen, maar het partijcongres keurde de deelname toch goed met zo’n drie kwart van de stemmen. Wie toen ook tegen stemde om zeer principiële redenen, was straffe Hendirk Bogaert. Hij had samen met Pieter De Crem in de Wetstraat het CD&V-verzet gestalte gegeven. Maar dan kwam het moment van de waarheid. De Crem kon niet meer stemmen in de Kamer, want hij had na de verkiezingen verzaakt aan zijn mandaat ten voordele van Jan Briers. Hij had dus de eed niet afgelegd om zich dan te laten opvolgen teneinde nadien te kunnen terugkeren. Maar Bogaert moest wél stemmen. Gedwee steunde hij de Vivaldi-regering… Hij had zelfs niet de moed om zich te onthouden. Platte Hendrik!
Geen bal Hoewel… Op een zeker moment vrijdag besliste de nieuwe meerderheid om de normaal voorziene themadebatten - dus over verschillende thema’s als bijvoorbeeld asiel en migratie, defensie, energie,… - af te voeren. Het moest blijven bij algemene beschouwingen. Later zouden de ministers dan wel met hun beleidsnota’s afkomen. Hiermee werd de weg naar kritische bevraging door de oppositie vakkundig de pas afgesneden. Hoewel het niet met zoveel woorden werd gezegd, was de reden erg voor de hand liggend: de meeste nieuw benoemde ministers hadden immers nog niet de minste kaas gegeten van hun nieuwe bevoegdheidsdomeinen. Zo gaat dat in België. Hier kan je de hoogste verantwoordelijkheid krijgen voor een materie waar je geen bal van kent.
Kleutertuin?! Op een zeker moment kreeg Theo Francken (N-VA) het aan de stok met de nieuwe eerste minister Alexander De Croo (Open Vld). Francken sprak over onrealistische bedragen in de voorlopige begrotingstabel aangaande de fraudebestrijding. De Croo was het daar niet mee eens en verweet Francken de tabellen onjuist te lezen, waarbij hij lettelrijk zei: “Is dat hier een kleutertuin? Moet ik ervaren politici en ex-regeringsleden uitleggen dat je die bedragen niet cumulatief mag optellen?” De Vivaldisten juichten het uit bij deze uithaal. Zonder op het detail in te gaan, konden we nadien vernemen dat heel wat economen en commentatoren wel degelijk stelden dat Francken het bij het rechte eind had. Later op de avond moest De Croo schoorvoetend toegeven dat hij fout zat. Maar toen waren de camera’s natuurlijk al weg. Het zou nochtans echt van een nieuwe stijl en een nieuwe manier van politiek omgaan met elkaar getuigd hebben mocht De Croo zich bijvoorbeeld via de sociale media verontschuldigd
Citaat van de week > Alexander De Croo (Open Vld)
“ Daarom vraag ik het vertrouwen…” Aan het einde van de regeringsverklaring zei Alexander De Croo tot de Kamer: “Het akkoord van deze regering is gebouwd op vertrouwen, op de wil om vooruit te gaan, op de geduldige toepassing van de democratische principes en vooral op de bereidheid om een consensus te zoeken. Daarom vraag ik hierbij het vertrouwen van de Kamer.” Vooral “de geduldige toepassing van de democratische principes” mag toch wel even in vraag gesteld worden. Er waren verkiezingen die aan de kiezer vroegen ‘om de kaarten te leggen’. De kiezer stemt daarop in Vlaanderen massaal rechts. De stemmen die naar de twee leidende partijen gaan, worden geëlimineerd en naar hun boodschap wordt niet geluisterd. Na zo’n 500 dagen wordt een regering gevormd door
zeven partijen, die bijna allemaal stemmen verloren. Een Vlaamse meerderheid wordt in de federale regering niet vertegenwoordigd en Vlaanderen wordt ook bestuurd door Franstalige politici waarvoor men niet heeft kunnen kiezen. Dat is in België dus de geduldige toepassing van de democratische principes… Schrikt men dan echt nog als de kiezers hun middenvinger naar de politiek opsteken?
hebben voor zijn uithaal. Vivaldi? Alles blijft zoals het was.
Wedergeboorte Tijdens de tussenkomsten vielen toch ook een aantal zaken op. In de eerste plaats de wedergeboorte van Kristof Calvo, die de nacht voordien nog gehalsrecht was door Groen-voorzitter Almaci en dus geen minister mocht worden. Erg ontgoocheld had hij dit keer de draad snel weer opgenomen en tegen zijn hectisch gedrag in dat hij normaal manifesteert, bracht hij een gloedvol betoog ter verdediging van het Vivaldi-akkoord. Hij deed dat op een manier die we niet van hem gewoon zijn. Zonder het met hem eens te zijn en hoewel we een groot deel van zijn ideeën gewoon lulkoek vinden, moeten we zeggen dat hij dat goed en waardig heeft gedaan. Zelfs Theo Francken erkende dat.
Welke meerderheid? Op een zeker moment kwam de staatshervorming ter sprake, waarbij twee neofieten van N-VA en VB - Kathleen Depoorter en Dominiek Sneppe - terecht pleitten voor een regionalisering van de gezondheidszorg en zich afvroegen waarom CD&V daar geen werk van heeft gemaakt. Een van hen maakte daarbij de opmerking dat men om de financiën in de budgetten van de gezondheidszorg te splitsen helemaal geen tweederdemeerderheid nodig heeft, want dat dat “perfect binnen een parlementaire meerderheid kan”. Ja, als je dat tegen een voormalig staatssecretaris voor de Institutionele Hervormingen die Servais Verherstraeten is, zegt, dan mag je toch niet schrikken dat hij je met zo’n uitspraken zelfs beleefd tegen de muur plakt. Voor de hervorming van de instellingen en de financiering daarvan zijn immers de bijzondere wetten voorzien en die vereisen volgende meerderheden: de meerderheid van elke taalgroep moet aanwezig zijn, in elke taalgroep moet een gewone meerderheid behaald worden (meer dan de helft) en in de gehele vergaderingen (de drie taalgroepen samen) moet een tweederdemeerderheid behaald worden. Vooraf even checken, dames. Hebben jullie daar geen medewerkers voor?
Hoe lang? Het is een open deur instampen als we zeggen dat deze bonte Vivaldi-club het hevig te verduren gaat krijgen. De ministers en staats-
“Geen woorden, maar daden: elke bewuste Vlaming wordt lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds. Deze stap naar een Vlaamse sociale zekerheid is de voorbode van de eigen onafhankelijke Vlaamse Republiek!” Wim De Wit, voorzitter IJzerwake Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be Voor een Vlaamse sociale zekerheid!
Word lid van het VNZ
Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen
secretarissen zullen veel boterhammen mogen eten om sterk op de werkvloer te verschijnen. Bij N-VA en VB worden naar verluidt alle Kamerleden in stelling gebracht om op alle beleidsdomeinen stalinorgels af te vuren, dag na dag. En natuurlijk zal ernaar gezocht worden om de bonte bende uit elkaar te spelen en sommigen te herinneren aan uitspraken die ze ooit deden, maar nu niet meer willen horen omdat ze vandaag het tegenovergestelde zeggen. Zeven verschillende partijen met zo’n uiteenlopende programma’s en principes die het enkele jaren met elkaar moeten uitzingen? Ik durf er niets op verwedden dat ze dat gaan kunnen volhouden. Wacht maar tot fundamentalisten en activisten als Zakia Khattabi en Tinne Van der Straeten uit hun pijp zullen komen!
Mathias De Clercq verbiedt Vlaamse fietstocht op Gents grondgebied In 2007 waarschuwde CD&V’er Yves Leterme de Vlaamse minderheid die in een federale regering zou stappen dat hij hen zou bekampen van De Panne tot Opgrimbie. De Vlaamse Volksbeweging (VVB) is die uitspraak niet vergeten en zal met een tweedaagse fietstocht met tussendoor kleine lokale acties de Vlaams-federale minderheid en in het bijzonder de CD&V’ers en Open Vld’ers aan die profetische woorden herinneren. De fietstocht tegen de nieuwe Belgische Vivaldi-meerderheid start in De Panne, waar Jean-Marie Dedecker het startschot geeft. Opmerkelijk is dat de Gentse burgemeester Mathias De Clercq (Open Vld) de doortocht van de fietskaravaan verboden heeft op Gents grondgebied. Net zoals in Mechelen
(lees hiervoor ons nummer van vorige week), heeft de blauwe burgemeester van Gent blijkbaar een hekel aan Vlaams-nationalisten. Alle details van de route, tijdschema en actieplaatsen vindt u op www.vvb.org of telefonisch via 03 366 18 50. KARL VAN CAMP
Actueel
8 OKTOBER 2020
Catalonië op 14 februari naar de stembus Het zat er al lang aan te komen - en voor de volle honderd procent staat het eigenlijk nog steeds niet vast -, maar nu zelfs al een concrete datum vastgelegd is, wordt het toch zeer waarschijnlijk dat de Catalanen vervroegd naar de stembus zullen gaan om een nieuw regionaal parlement te verkiezen. De directe aanleiding is de afzetting van de Catalaanse president Quim Torra, nadat de hoogste Spaanse rechtbank hem ongeschikt bevonden had wegens ongehoorzaamheid. Wat was ook al weer de vreselijke daad van ongehoorzaamheid die Quim Torra gepleegd had en die hem nu het ambt van regionaal president kost? In 2019 had hij geweigerd om een spandoek met een separatistische boodschap te laten verwijderen van de gevel van de zetel van de regionale regering en dat op last van de Spaanse kiesautoriteit. Dat spandoek eiste de vrijlating van de Catalaanse politieke gevangenen, maar zoals de lezer weet hebben noch Spanje noch de Europese Unie enige weet van politieke gevangen in Catalonië. Dat een Spaanse rechtbank nu een Catalaans politicus uit zijn ambt ontheft omwille van een politieke drogreden, kan de Europese Unie trouwens ook niet deren, want enig protest uit de hoek van de Europese Commissie tegen deze gang van zaken hebben we niet kunnen opvangen.
Geen vervanger voor Quim Torra In principe moet er nu een overlegronde worden opgestart om een opvolger voor Quim Torra aan te wijzen. De drie separatistische partijen in Catalonië (ERC, JxCAT en CUP) weigeren echter een kandidaat voor te dragen of te steunen, waardoor verkiezingen zo goed als onvermijdelijk zijn. De voorzitter van het Catalaanse parlement Roger Torrent
(ERC) kondigde verleden week dan ook een concrete datum aan voor nieuwe verkiezingen, ook al was de overlegronde nog niet eens opgestart. En daarmee stevenen de Catalanen dus op vervroegde verkiezingen af. Eigenlijk hangen die al een hele tijd in de lucht. Enerzijds omdat het niet altijd even goed botert tussen de drie separatistische partijen, maar anderzijds toch ook om hun meerderheid in het regionale parlement nog eens bevestigd te zien.
Interne ruzie bij Junts per Catalunya Of die meerderheid daadwerkelijk behouden zal blijven, hangt trouwens niet alleen af van het aantal stemmen op de separatistische partijen, maar ook van de manier waarop die partijen naar de kiezer trekken. De interne ruzie die aan de gang is binnen Junts per Catalunya (letterlijk: “Samen voor Catalonië”), met aan de ene zijde Carles Puigdemont als leider van de partij Junts per Catalunya en aan de andere zijde een coalitie onder precies dezelfde naam die de partijen PDeCAT en CDC verenigt, komt daarbij zeer ongelegen. Het zou goed zijn, zowel voor de komende kiesstrijd als de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging in het algemeen, dat deze ruzie zo snel
5
mogelijk ophoudt. De lezer zal het ons vergeven dat we niet alle subtiliteiten in de ruzie kunnen volgen, maar onze indruk is dat het in essentie om een ordinaire machtsstrijd gaat over wie finaal aan de touwtjes mag trekken binnen de partij/coalitiestructuur van Junts per Catalunya. Jammer.
Meerderheid opnieuw binnen bereik Zeer jammer zelfs, want alle recente opiniepeilingen geven aan dat er onder de Catalaanse inwoners wel degelijk een meerderheid is voor de separatistische partijen. De meest recente peiling, uitgevoerd door NC Report voor de Spaanse krant La Razón tussen 28 september en 3 oktober, dus net voor de aankondiging van de verkiezingsdatum, geeft het eerder linkse ERC 23,2 procent van de stemmen, het eerder rechtse JxCAT 20,0 procent, en het klein-linkse CUP 4,5 procent. Samen is dat 48,7 procent van de stemmen, maar bij dat aantal hoort wel de opmerking dat de Catalaanse separatistische partijen het altijd opmerkelijk slechter doen in de peilingen van het bijzonder Spaansgezinde en monarchistische La Razón. In een peiling van een maand geleden, uitgevoerd door GAD3 voor de in Barcelona gevestigde krant La Vanguardia, halen de drie partijen samen nog 51,0 procent, en dus ook een meerderheid in stemmen. Een zetelprojectie van de peiling van GAD3 geeft de drie separatistische partijen samen 76 zetels. Aangezien slechts 68 zetels nodig zijn voor een meerderheid, is het zelfs mogelijk dat ERC en JxCAT samen aan een meer-
Quim Torra derheid raken, zonder afhankelijk te zijn van de steun van CUP. Maar ook een zetelprojectie van de minder gunstige peiling van NC Report voor La Razón geeft in het regionale parlement opnieuw een nipte meerderheid voor de separatisten van om en bij de 71 zetels. In beide gevallen is dat dan wel op voorwaarde dat Junts per Catalunya als één lijst opkomt en zichzelf geen stokken in de wielen steekt door als twee concurrerende lijsten op te komen. FILIP VAN LAENEN
300 man op Vlaamse betoging van VLAKO in Aalst Onder het motto “Vlaanderen Vrij” organiseerde de Vlaamse Koepel (VLAKO) op zondag 4 oktober een bijeenkomst op het Statieplein in Aalst. Deze vond plaats in overleg en met toelating van burgemeester Christoph D’Haese (NVA). Uiteindelijk daagden zo’n 300 manifestanten op die zich vooraf hadden ingeschreven. Ze zongen samen enkele Vlaamse strijdliederen en luisterden naar enkele toespraken. De nadruk van de bijeenkomst lag in het streven naar Vlaamse zelfbeschikking. Vanuit een koepelorganisatie willen de organisatoren vooral “een band smeden tussen de verschillende Vlaamse Verenigingen en organisaties.” “Er is niet betoogd tegen iets of iemand, maar voor Vlaamse vrijheid,” verduidelijkt voorzitter Alex Decadt. Hij wijst op de drie basiswaarden van zijn organisatie: eenheid, openheid en respect. Onder het motto “Wij willen Vlaanderen Vrij!” hield hij een pleidooi voor zelfbeschikking “opdat Vlamingen baas zouden kunnen zijn in eigen huis.”
Pluralistisch en ongebonden Vlaams “Sommigen willen zelfs Vlaanderen onafhankelijk. Wel, dat is hun goed recht. En indien daarvoor een Vlaamse meerderheid te vinden is, dan is dat zo.” Daarmee onderstreept VLAKO vooral dat ze een “verbindingsteken” willen zijn tussen álle groeperingen die ijveren voor Vlaamse zelfbeschikking en dat ze “aan geen énkele partij gebonden zijn.” Een concreet programma is er niet. Politieke stellingnames laat VLAKO aan politici. De Vlaamse Koepel eist wel “respect voor onze Vlaamse cultuur, onze taal, onze eigenheid en onze gewoonten.” Vlaanderen moet volledig in de mogelijkheid zijn “onze eigen middelen te beheren en te besteden.” Solidariteit kan voor VLAKO dan ook enkel wanneer het billijk, wederzijds en niet vrijblijvend is. “Niemand moet ons zeggen met wie wij solidair moeten zijn! Niet met Afrika, Wallonië of Brussel! Wij willen solidair zijn met wie wij willen! Daarom betogen wij vandaag niet tegen iets of iemand, maar voor vrijheid en respect,” klinkt het. VLAKO pleit tenslotte onomwonden voor een splitsing van de sociale zekerheid: “Die moet de mogelijkheid bieden om achterstanden weg te werken en om zieken, minder-validen en oude-
ren beter op te vangen. Alleen daarvoor is Vlaamse Zelfbeschikking een noodzaak!” De beweging is actief op Facebook en Twitter (@VLAKO1302) en via de website vlaamsekoepelbeweging.be. KRISTOF LUYPAERT
Rechts: Alex Decadt
6
Binnenland
Stoomboot bij Nekka In het begin van de zomer hebben we het nieuwe initiatief van Nekka ter bevordering van de betere Nederlandstalige muziek al eens toegelicht: elke week van de vakantie Nekka-Onverwacht-Sessies in de zomerbar in het Te Boelaerpark. En toen kwam corona, werden alle activiteiten geschorst, verbeterde de situatie weer, konden er toch nog enkele sessies plaatsvinden en werd er de eerste twee weken van september in verlenging gespeeld. De jongens en meisjes van Nekka zullen zich meer dan één keer achter de oren hebben gekrabd met existentiële vragen, vermoeden wij. Maar er is beterschap.
Opgeven is blijkbaar niet iets dat in het Nekka-woordenboek staat. Vandaar dat de Nekka-Onverwacht-Sessies niet ten einde lopen, maar dat er een stap verder wordt gezet. De Sessies worden nu georganiseerd in een intiem kader, overigens volkomen volgens de coronaregels, in de Borgerhoutse Theatergarage. Door de coronadreiging zijn net kleinschalige cultuurevenementen een pak beter haalbaar dan ongecontroleerde massa-evenementen en op die golf surft men bij Nekka mee. Van de eerste overdekte Sessie door Nonkel Tony, het muziekensemble rond Hans Van Cauwenberghe, hadden we al gehoord dat die voor de nodige ambiance had gezorgd. Dat maakte ons nieuwsgierig genoeg om de tweede zelf bij te wonen. Verrassingsgast van die avond was Leuvenaar Niels Boutsen, beter bekend onder zijn alter ego Stoomboot. Boutsen en Nekka hebben een duidelijke band: bij ons weten was Stoomboot de jongste winnaar van de Nekkawedstrijd ooit, ondertussen enkele jaren geleden. Exclusief voor Nekka, maar onaangekondigd dus, kwam Boutsen zijn nieuwste cd voorstellen, “Omdat we naar de zee stromen”. Een absolute primeur, want zaterdag 3 oktober werd die cd pas officieel voorgesteld aan het grote publiek in de Leuvense stadsschouwburg.
Verhaal over omgaan met tijd Sinds zijn doorbraak bij Nekka heeft Stoomboot drie cd’s uitgebracht: Stoomboot, Storm en Zwarte Doos. Daarnaast is hij uiteraard ook nog elders te horen, bijvoorbeeld op de jazzy cd Zandland. In tegenstelling tot de vorige cd’s koos Boutsen er deze keer niet voor om een verzameling losse
nummers op te nemen, alle in mindere of meerdere mate gebaseerd op de dingen die hem overkomen, maar om een verhaal te vertellen over het omgaan met de tijd. “Omdat we naar de zee stromen” is niet alleen een cd, maar een ambitieus project. De zanger reflecteert in zijn liedjes op het verleden via zijn grootouders, het heden via zijn echtgenote en de toekomst via zijn leerlingen. Op die manier maakt hij een reis door de tijd en staat hij stil bij de leeftijdsgebonden benadering daarvan. Een extra, zeer gesmaakt, element dat van het geheel meer maakt dan de voorstelling van een nieuwe cd met liedjes, zijn de illustraties die ter plaatse levensgroot worden gemaakt door tekenaar Wide Vercnocke. Die tekenaar is niet aan zijn proefstuk toe: in het artistieke milieu staat hij bekend als een meester in het genre van de, helaas weer in het Engels, graphic novel. Een hybride vorm van tekenverhaal en novelle, zeg maar. Zijn recentste worp, Drieman, is een reflectie op de verhouding van drie generaties Vercnockes tot elkaar. Voor de kenners: zijn grootvader was de in poëtische en/of Vlaamse kringen niet onbekende dichter Ferdinand. Het oorverdovende applaus op het einde van de avond maakte voldoende duidelijk dat Nekka nog altijd kwalitatief bijzonder goed bezig is. Bij het ter perse gaan van dit artikel bereikte ons trouwens het bericht dat op de daaropvolgende Sessie de pannen van het dak van de Theatergarage werden gespeeld door niemand minder dan Roel Van Bambost: 77 jaar en nog altijd een podiumbeest bij uitstek. Meer info op www.nekka.be. K.R.
8 OKTOBER 2020
“Brusselaars” eisen onze medische reserves op Brussel is een nieuw Tsjernobyl, maar dan eentje dat wolken corona uitstoot in plaats van radioactieve fallout. Het aantal besmettingen stijgt er explosief en er worden nu coronapatiënten uit Brussel overgebracht naar Vlaamse ziekenhuizen waar voorlopig nog een beetje plaats is. In Het Laatste Nieuws van 5 oktober lazen we dit staaltje van Pravda-achtige halve waarheden, vergoelijkingen en eufemismen over het waarom van die massale besmettingen. Het citaat is van de virologe Erika Vlieghe: “Niet iedereen kijkt naar de mainstream media in Brussel, dus je kan niet iedereen even goed bereiken. Op basis van de postcode kunnen we ongeveer zien welke gemeenschappen getroffen zijn. In Brussel zijn het veel types gemeenschappen, vaak gaat het om wijken. In een wijk woont meer dan één culturele gemeenschap. Het zijn vaak armere wijken waar mensen op elkaar wonen en waar nauw contact is. Mensen hebben er dikwijls anderen dingen aan hun hoofd dan maskers dragen en afstand houden. Ze wonen vaak met meerdere generaties in één huis. Het is één ding om te zeggen dat je in quarantaine moet, maar niet iedereen begrijpt dat.” Vlieghe kan aan de postcodes zien welke “gemeenschappen” het zijn, maar ze noemt ze niet. In die “gemeenschappen” kijkt men niet naar de gewone media, ze wonen met meerdere generaties in een huis en ze zijn klaarblijkelijk niet in staat het woord “quarantaine” te begrijpen. Zouden dat Dansaert-Vlamingen zijn? Boeddhisten? Vegetariërs? EU-ambtenaren? Is er iemand die er nog aan twijfelt over welke gemeenschappen het gaat?
niet lang meer duren. Waar gaan de Vlaamse coronapatiënten heen moeten als de “Brusselaars” – hoofdzakelijk Franstalig - alle plaatsen op Intensive Care Units hebben ingenomen en alle beademingstoestellen hebben opgeëist? De franskiljons en de Brusselaars van die “gemeenschappen” in Brussel spuwen op ons. Ze hebben een regering gevormd die bij ons niet eens een democratische
meerderheid heeft. Maar nu ze door hun eigen stomme schuld massaal besmet zijn met corona, nu ze onze ziekenhuisbedden nodig hebben, nu zouden we plots onze laatste medische reserves moeten afstaan en onze eigen mensen laten creperen? Neen. De grenzen van de solidariteit zijn inderdaad bereikt. Al heel lang. Hier moet het stoppen. Nu gaat het niet meer om geld, maar om mensenlevens. De Brusselaars moeten zelf maar de gevolgen van hun stommiteiten dragen. Zij hebben het gedurende decennia vertikt Vlaamse patiënten in hun eigen taal te helpen of hun ambulanciers voldoende Nederlands te laten leren, soms met dodelijke gevolgen. Nu moeten ze niet komen zeuren over solidariteit. PAUL BÄUMER
Nu gaat het niet meer om geld, maar om mensenlevens Burgemeester van Aalst Christophe D’Haese (N-VA) heeft overschot van gelijk als hij zegt dat Brusselse coronapatiënten niet meer welkom zijn in de Aalsterse ziekenhuizen en dat “de grens van medische solidariteit is bereikt”. Is die maatregel in Aalst strijdig met de federale richtlijnen? Misschien. Maar een federale regering die geen meerderheid heeft in Vlaanderen, heeft ook geen legitimiteit. Ze heeft niet het recht ons bevelen te geven. En we hebben het belerende vingertje van Van Ranst over “solidariteit” nu niet nodig. Ja, nu is er nog een beetje plaats in onze ziekenhuizen. Maar dat zal
BRUSSEL
Welgekomen in de hoofdstad De Standaard-redactie verhuist dus naar Brussel! Weg van die lugubere plek in Groot-Bijgaarden, richting het oord dat er echt toe doet. Met het narcisme eigen aan hun gilde, zetten ze hun komst graag in de verf. Ambitie is goed, dat spreekt, maar waar leg je de lat? Kiezen voor Brussel, maar tegelijk kiezen voor een burgerlijk-administratieve oase vlakbij het Centraal Station is eigenlijk niet kiezen voor Brussel. Toch niet voor het échte Brussel, en zeker niet dat van toekomst (jawel, dat laatste bedoelen we cynisch). Men kan zich wel wat praktische bezwaren voor de geest halen toen na het failliet van De Standaard in 1976 de beslissing viel om naar Groot-Bijgaarden te verhuizen. Het was een tijd waarin de krantenredacties zich in de binnenstad bevonden. De vergelijking met het Londense Fleet Street werd meer dan eens gemaakt. Maar dat waren sowieso heel andere tijden, pre-digitaal om maar iets te zeggen. Het volstaat wat te grasduinen in de memoires van Louis De Lentdecker zaliger om te beseffen hoe het medialandschap net als het beroep van journalist (en net als de rest van de samenleving) veranderd is. “Van LDL tot Louis De Lentdecker: Memoires”, het is een leestip. Verschenen in 1997, twee jaar voor hij op 75-jarige leeftijd de strijd tegen kanker verloor. Maar terug naar 2020. Buiten die van De Tijd zijn zowat alle Vlaamse redacties uit de hoofdstad vertrokken. Net zoals, dit terzijde, ook Fleet Street leeggelopen is sinds Reuters
er in 2005 als allerlaatste de spreekwoordelijke deur sloot. Maar zie, eentje komt dus terug. Die van de krant die er publicitair mee uitpakte een “krant op uw niveau” te zijn. De Standaard dus, “niet zomaar de standaard”, het was een andere slogan. En een andere krant…
‘Bas-fonds’ Ze trekken naar het Shell-gebouw in (“We shell overcome”, titelden ze zelf, zonder meer een wonderlijke woordspeling die ook mijn zoon van 14 had kunnen bedenken), gelegen vlakbij het Centraal Station, op een boogscheut van Grote Markt en Parlementaire wijk. Vrij ver van de meer stomende perimeters van de stad, de ene noemt het problemen, terwijl de andere er kansen in ziet. Ergens is dit toch een gemiste kans. De Tijd mag dan al in de statige gebouwen van Tours & Taxis resideren, maar ze zitten tenminste aan de Kanaalzone.
We lezen Karel Verhoeven in DS: “Kunnen we verhuizen naar een plek waar we betere kranten kunnen maken? Terug naar de stad, was snel de conclusie”, schrijft hij. Ja, alsjeblief, als dat zou helpen, we zouden het zelfs steunen, een beetje zoals die campagne om De Morgen te redden destijds. En dan volgt de groene reflex: “We zitten er dichter bij onze vele onderwerpen. In de stad zijn we ook duurzamer en mobieler, met de trein, deelauto of step. We vonden een onderkomen naast het Centraal Station, op de bovenste verdieping, uitkijkend over de torens van de stad.” Voilà, en net dit laatste is zo fout. De “onderwerpen” zitten niet op, in of rond de torens, maar op de begane grond. In ‘les bas-fonds’ goede man, ‘downtown’, want zo Brussels zijn ze wellicht niet om het eerste te kennen.
Vlaams-nationalisten Wat volgt: het grotere plaatje, aangevuld met de obligate sneer. “De radicalere Vlaams-nationalisten geven Brussel met een vingerknip op als ze daarvoor een onafhankelijk Vlaanderen krijgen. Die zelfverminking is de extremere variant van de Vlaamse desinteresse in Brussel. Maar ook dat keert. Voor Vlamingen is Brussel bij uitstek de plek waar ze tegelijkertijd lokaal en globaal kun-
nen zijn. Dat globale is niet vrijblijvend. In Brussel resideert nu veel meer macht dan in om het even welke andere Europese hoofdstad. Die machten bemoeien zich met ons. Zoals we op elk vlak ervaren, en nooit louter in ons voordeel. In Brussel moeten wij ons, als Vlaamse krant, intenser met hen inlaten. Locatie helpt. Het is een van die paradoxen, merken we ook tijdens corona. Hoe digitaler de wereld, hoe crucialer voor de journalistiek om de macht fysiek van zo nabij mogelijk op de huid te zitten. Met respect voor de anderhalve meter.” Einde citaat.
Alternatieven zat U moet dit laatste maar eens ontleden. Een treffende nietszeggendheid die typeert wat er al een hele poos misloopt met het ‘Dagblad voor Staatkundige, Maatschappelijke en Economische Belangen’ van weleer (en dan zwijgen we nog over het AVV/VVK-verhaal). Alternatieven voor de Shell-toren? Haren-Zuid, Maritime in Molenbeek, het onvolprezen Kuregem, we denken ook aan een sympathiek Art Déco-gebouw op het Clemenceauplein (vlakbij de slachthuizen van Anderlecht). Keuze alom en werkelijk, daar ligt de ambitie. LDL heeft zich de voorbije twintig jaar al suf omgedraaid in zijn graf. KNIN.
Onze naaste buren
8 OKTOBER 2020
NEDERLAND
De stadsdichter De eerste stadsdichter was Francesco Petrarca in Arezzo, al betwijfel ik of hij evenveel deining veroorzaakte als de briljante keuze van Haarlem voor de grote dichter Darryl Danchelo Ossenga, beter bekend onder zijn kunstenaarsnaam rapper Insayno.
Antwerpen als voorbeeld Toen ik lang geleden Engels studeerde, botste ik op het verschijnsel Poet Laureate. Het bleek dat Engeland al sinds 1668 een officiële dichter bezit die poëzie lammert bij geboortes of overlijdens in de koninklijke familie, overwinningen in veldslagen en ander moois (salaris rond de 6.000 pond per jaar - functie vacant op dit ogenblik). Die Poet Laureate inspireerde Nederlandse instellingen (mits subsidie natuurlijk) een Dichter des Vaderlands aan te stellen in 2000. Zelfs België-La Belgique-Belgien heeft er eentje sinds 2014. Steden konden niet achterblijven en stelden ook eentje aan die de gebeurtenissen binnen hun grenzen in gerijmel vertaalt. Met de huidige Antwerpse laureaat zijn we waar we moeten zijn. Een topper met adelbrieven, want Seckou Ouologuem is een halve Malinees en dus “iemand met kleur”, lid van “Decolonize Belgium” dat het liefst standbeelden die naar de Congolese kolonisatie verwijzen, wil zien verdwijnen. Wat kan je nog meer van een dichter verwachten?
Talent met kleur In Haarlem zijn ze erin geslaagd Antwerpen te overtreffen. Overigens, een prachtige stad en het bezoeken waard. Ik kreeg er ooit een parkeerboete, stopte het geld in een en-
7
veloppe, kleefde die dicht en stoomde de brief weer open, haalde het geld eruit, kleefde de enveloppe opnieuw dicht en zond hem naar de Haarlemse politie. Ik kreeg een brief terug dat ik geen geld in een enveloppe mocht steken, want iemand had het gestolen en het was voor één keer goed, maar niet voor herhaling vatbaar. Waar waren we gebleven? Oh ja, bij die Haarlemse stadsdichter rapper Insayno. Minstens evenveel talent als die Antwerpenaar, want als zoon van een Caribisch/Nederlands koppel ook iemand met kleur. Dat bewees hij met zijn “performances”. Zeven jaar geleden bedreigde hij een reporter van PowNews die een kritisch geluid liet horen over de multikul. In 2015 waren er rellen in de Haagse Schilderswijk omdat de politie een Arubaan in een nekklem had genomen die voortdurend riep dat hij een wapen bij zich had, wat niet waar was. Zijn overlijden was een ideale reden om te rellen en rapper Insayno gaf met zijn megafoon het teken om het politiebureau te bestormen. Daarna toonde hij zijn atletisch vermogen met het gooien van stenen. Een jaar later werd hij veroordeeld voor opruiing. Inmiddels had hij in rap en op Twitter proeven van zijn poëtisch talent getoond. Geniet! “De behandeling in een concentratiekamp is slechts een lachertje vergeleken met onze slavenhandel” en “Anne Frank had het nog best luxe” en
“Volkert van der G. loopt vrij rond. Hopelijk is Geert Wilders zijn volgende slachtoffer.” De dichter gaf ook een creatieve invulling aan sommige gebeurtenissen. De massamoord in Parijs in 2015 was in scène gezet met actrices en hij houdt van stroomstoringen, want dan kan je lekker plunderen. Kortom, een jongen met normen en waarden.
Twee dagen Haarlem stelde een commissie aan om de ster aan de poëziehemel te vinden. Gedaan met aanstellingen van oude blanke mannen of vrouwen. De commissie kwam met haar vernieuwende vondst tevoorschijn en burgemeester en wethouders zuchtten van geluk, want zelf zijn ze allemaal blank. Natuurlijk worden teksten op sociale media nooit 100 procent gewist en her en der publiceerden tegenstanders (“extreemrechtsen” natuurlijk) proeven van Insayno’s kunst. Het college slikte eens, maar praatte verder met de kunstenaar, die verklaarde dat het allemaal niet zo gemeend was. Hij kreeg dus groen licht De tegenstanders hadden echter munitie achter de hand gehouden met onder andere zijn ontkenning van de Shoa. Twee dagen na zijn aanstelling trok het Haarlems college het besluit in. Rotterdam had de poëet juist geëngageerd voor een dure campagne over coronamaatregelen en nu ging die stad ook overstag en belde af. Wat hebben we in Nederland toch slappe bestuurders? Bij een verbinder als Somers in Mechelen zou dat niet waar geweest zijn. WILLEM DE PRATER
Van Vivaldi-stad naar Vivaldi-land België juicht om de nieuwe Vivaldi-regering, maar wij Gentenaars zijn de echte voortrekkers. Al bijna twee jaar leven wij in een Vivaldi-stad, bestuurd door Groen, Blauw, Rood en Oranje. Wat in Gent op kleine schaal gebeurt, is een voorsmaakje van wat het hele land te wachten staat. Het Vivaldi-stadbestuur heeft alle lokale belastingen en retributies verhoogd. Hun mobiliteitsbeleid is een kip met gouden eieren: parkeergeld, circulatieplan, LEZ-zone... Nog nooit was de Stad Gent zo rijk. Nog nooit gaven ze zoveel uit: meer dan een miljard euro per jaar. Ook de schulden bereikten de kaap van een miljard euro, op Leuven na de hoogste schuldgraad in heel Vlaanderen. Een grote hap van het budget gaat naar subsidies allerhande. In september, in volle coronacrisis, werden die nog verhoogd voor organisaties met personeel. De stroom aan nieuwe subsidies houdt niet op. Gent trekt zes miljoen euro uit voor ‘wijkbudgetten’. Burgers mogen meebeslissen over de projecten in hun wijk. Om bepaalde doelgroepen bij die inspraak te begeleiden, krijgen een reeks vzw’s nog eens aparte subsidies. De ene vzw wordt betaald om bewoners van een sociale woonblok aan te spreken. Een andere moet de Bulgaarse gemeenschap in de wijk Dampoort enthousiast maken voor het wijkbudget. Zo gaan er nog veel subsidieovereenkomsten volgen, vertelde de schepen vol trots aan de gemeenteraad. Deze stortvloed aan subsidies noemen de progressieven ‘investeren in mensen’. De echte investeringen, in stenen en infrastructuur,
gaan veel moeizamer. Het duurt jaren tussen de aankondiging van een project en de eerste spadestek. Het begon in Gent in januari 2019 ook met een valse noot. Christophe Peeters, gedoodverfde schepen en schrijver van het bestuursakkoord, kreeg een dolk in de rug van zijn eigen partij. Een verhaal dat sterk lijkt op wat Kristof Calvo overkwam. Het ‘samenwerkingscollege’ van burgemeester Mathias heeft nooit echt bestaan. Van bij het begin maakten zijn schepenen ruzie. Het duurde bijna een jaar voor ze akkoord waren over de verdeling van de budgetten. Als het wat moeilijker wordt, hoor of zie je de burgemeester niet. Geen wonder dat zijn ploeg niet aaneenhangt. Het is elke schepen voor zich. Van enige openheid naar de oppositie is geen sprake. De gemeenteraad is een lang dovemansgesprek. Deze maand duurde de raad drie volle avonden! Ook de pers klaagt dat het hen moeilijk gemaakt wordt om aan informatie te geraken. Het stadsbestuur beslist zelf liever over wat er in de krant komt en wat niet. Vivaldi heeft de democratie in Gent niet vooruit geholpen.
is aangebroken. De tijd van échte hervormingen. De tijd van de herovering van de hoop”, jubelt Mathias De Clercq over de regering van Alexander De Croo. Onze burgemeester en de nieuwe premier lijken op elkaar. Beiden zijn het ‘prinsen’ uit een politiek geslacht. Allebei hebben ze de mond vol over samenwerking, een positief project, enzovoort. Ze meten zich het imago aan van idealisten die het anders en beter gaan aanpakken. Alsof ze nieuw zijn in de politiek en niet al jaren meedraaien. Dat is een
bewuste strategie, politieke marketing bedacht door slimme adviseurs. In een interview waarschuwt burgemeester De Clercq: “De valkuil voor de nieuwe regering zijn ‘de negativisten’, zij die willen afbreken om af te breken.” (De Gentenaar, 1 oktober 2020). Kritiek wordt weggezet als negativisme. Witte Vivaldi-ridders tegen boze negativisten. Politiek als een strijd tussen goed en kwaad. Een akelige gedachte. MATHILDIS
Vivaldi ridders “De tijd van oplossingen voor de mensen
Waalse postjesruzies De aanstelling van de PS- en MR-ministers in de federale regering-De Croo veroorzaakt ergernis in de twee partijen. Bij de Luikse afdelingen van socialisten en liberalen is er misnoegdheid omdat er geen minister uit de Vurige Stede de eed mocht afleggen. Binnen de MR staat zelfs de positie van Georges-Louis Bouchez onder druk. Hij probeerde de clan-Michel ter wille te zijn met de aanstelling van Mathieu Michel tot staatssecretaris. De stoelendans die hij daarvoor moest organiseren tussen verschillende regeringen liep volledig uit de hand. Sarah Schlitz, de Ecolo-staatssecretaris voor Gelijke Kansen, is de enige Luikse excellentie in de federale regering-De Croo. Dat steekt bij de achterban van PS en MR in de Vurige Stede. Bij de PS hadden ze gehoopt dat Frédéric Daerden de in financiële nood verkerende Franse Gemeenschapsregering zou verlaten. Dat gebeurde niet. De PS-vice-premier is Pierre-Yves Dermagne, een Namenaar (Rochefort). Minister van Defensie Ludivine Dedonder komt uit machtsbastion Henegouwen (Doornik). De Luikse PS betaalt nog altijd de prijs voor haar opstandige afdeling en de schandalen in de socialistische intercommunales.
Ergernis Bij de PS heerst ergernis over de keuzes van partijvoorzitter Paul Magnette, maar van een opstand is geen sprake. Dat is anders bij de liberale MR. Vorige donderdag vond een vergadering plaats van de Luikse afdeling onder leiding van ex-minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine en Pierre-Yves Jeholet, minister-president van de Franse Gemeenschap. Zij zonden het signaal uit richting partijvoorzitter Georges-Louis
Bouchez dat de provincie Luik in de casting van de ministers vergeten werd. En dat kon niet voor een provincie met 1,1 miljoen inwoners. Een kritiek die de MR-baas terzijde schoof. Dat was echter niet mogelijk met de kritiek op de stoelendans die hij organiseerde om de federale ministers aan te duiden. Qua postjes is de MR natuurlijk de grote verliezer van deze formatie. De partij gaat van zeven naar twee federale ministerzitjes plus een staatssecretaris. Sophie Wilmès op Buitenlandse Zaken was een zekerheid en David Clarinval op KMO’s en zelfstandigen is een geste richting blauwe achterban. De andere MR-ministers uit de vorige regering beseften allang dat er voor hen geen plaats meer was, uitgezonderd Denis Ducarme, ex-minister van KMO’s en Landbouw. Voor de voormalige rivaal van Bouchez om het voorzitterschap moest een oplossing worden gevonden. Bouchez wou hem verkassen naar de Waalse regering en daar moest minister van Ambtenarenzaken en Toerisme Valérie De Bue baan ruimen. Alleen was zo’n zet onwettelijk, want op die manier telde de Waalse regering niet langer het aantal vereiste vrouwen. Valérie De Bue bleef dus op post.
WALLONIE Mathieu Michel Ducarme een post van staatssecretaris geven in de federale regering ging ook niet. Daar werd Mathieu Michel staatssecretaris voor Digitalisering en Privacy. De reden? Een oude belofte van Bouchez aan de familie Michel. De stoelendans had veel weg van slecht theater en binnen de MR nam het ongenoegen toe. Ook al omdat de Waalse ministers Willy Borsus en Jean-Luc Crucke via de sociale media op de hoogte werden gesteld van de beslissingen van de voorzitter. De woede is in sommige MR-kringen zo groot dat men het ontslag eist van Bouchez. Alle frustratie borrelt nu op. Bij de Franstalige liberalen beseffen ze ook dat het niet veel gescheeld heeft of het onhebbelijke gedrag van hun voorzitter had de partij overal in de oppositie doen belanden. De oude littekens van de strijd tien jaar geleden tussen de clan-Michel (met Bouchez) en de clan-Reynders (met de Luikse MR) worden nu opnieuw zichtbaar. Overleeft Bouchez dit? Ex-rivaal Denis Ducarme riep op tot kalmte. Bouchez zegt zeker te zijn van zijn stuk, maar zijn positie is sowieso aanzienlijk verzwakt. Wordt hij niet aan de deur gezet, dan volgt er in elk geval wel een soort van curatele van de voorzitter. Bouchez kan zich dan wat meer bezig houden met het voorzitterschap van zijn voetbalploeg Francs Borains. PICARD
8
Actueel
8 OKTOBER 2020
DIPLOMATIEKE VALIES
Buitenlands spervuur
Terugkerend pijnpunt Nagorno-Karabach
Wordt Poetin gedwongen om te kiezen? De omstreden provincie Nagorno-Karabach was de voorbije drie decennia wel vaker het voorwerp van een clash tussen Armenië en Azerbeidzjan, maar deze keer lijkt anders te zijn. Niet alleen is er moderner en zwaarder materiaal bij betrokken, er is ook de buitenlandse inmenging, de Turkse op kop. Door zich te positioneren in het conflict, dreigt het de traditioneel neutrale houding van Rusland te ondergraven. Het ziet ernaar uit dat de sleutel van de escalatie in Ankara ligt. Nog maar eens.
Turks president Erdogan en Azerbeidzjaans president Aliyev Zeg nooit nooit, maar de kans dat ooit een evenwichtige oplossing gevonden wordt voor de kwestie Nagorno-Karabach is eigenlijk ontzettend klein. Niet groter dan de provincie Luxemburg en met een bevolking van 135.000 (vrijwel allemaal Armeniërs) is het gebied volledig omsloten door grondgebied van Azerbeidzjan. Een ‘bevroren conflict’ heet dat dan, ook al werd de voorbije kwarteeuw vooral gekenmerkt door opflakkeringen. Ook nu weer, alleen lijkt het deze keer anders te zijn. En gevaarlijker.
Historische dimensie Al zo’n drie decennia lang probeert de zogenaamde Minsk groep, destijds opgericht in de schoot van de OVSE, een oplossing te vinden voor het probleem Nagorno-Karabach. Maar alle inspanningen van de drie co-voorzitters Frankrijk, de VS en Rusland ten spijt, heeft die tot nog toe niets concreets opgeleverd. “Het is een dovemansgesprek”, laat een voormalige onderhandelaar zopas nog in Le Figaro optekenen. “Eigenlijk word je geconfronteerd met twee onverenigbare vormen van nationalisme.” En dat is een erg vervelende achtergrond als men een verzoening van principes als niet-inmenging en zelfbeschikking wil bewerkstelligen. De oorzaken van de tegenstellingen tussen Armeniërs en Azerbeidzjanen gaan een heel eind in de geschiedenis terug, maar het was vooral de implosie van de Sovjetunie die de ruimte creëerde om ze tot een open conflict te laten aanzwengelen. Voor de prille USSR was het gebied vooral een manier om een buffer aan haar zuidgrens te creëren, met een inlijving als logisch gevolg. Nagorno-Karabach werd aan de Sovjet-Azerbeidzjan toegekend. In een staat met een regime dat geacht werd nationale en religieuze tegenstellingen te overstijgen, leek dit geen probleem te zijn. Tot in 1991. Bevrijd uit het keurslijf van de USSR, riep de enclave haar onafhankelijkheid uit. Het kwam tot een oorlog. Armenië won, maar de onafhankelijkheid raakte niet internationaal erkend.
Onvermijdelijk conflict Voor de Armeniërs is de provincie de bakermat van hun beschaving, terwijl ook de Azerbeidzjanen tal van historische
verantwoordingen vinden. “De culturele en symbolische betekenis van Nagorno-Karabach kan niet overschat worden”, schrijft Thomas de Waal, de schrijver-journalist die al heel wat over de Kaukasus publiceerde in “Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War, his history of the conflict.” “Voor Armeniërs is Nagorno-Karabach de laatste voorpost van het christendom. Voor Azerbeidzjan is de plek een soort van culturele plek vanwaar hun dichters en muzikanten komen.” Dat het er terug bovenarms opzit, heeft te maken met een duidelijke agressie vanwege Azerbeidzjan, meent Laurence Broers, expert bij Chatham House. Het onmiddellijke doel zou de verovering van een of twee gebieden zijn die ze destijds aan de Armeniërs verloren. Een binnenlandse retoriek, in beide kampen trouwens, pookte het vuur verder aan. Een belangrijk teken aan de wand is dat beide landen voor het eerst sinds midden jaren negentig hun reservetroepen opgeroepen hebben. Wat echter het meest verontrust is de buitenlandse inmenging. Net daar zit het grote risico van escalatie.
Buitenlandse inmenging Het nieuws raakte bekend dat
tot mogelijk duizend Syrische militieleden door Turkije naar het conflict gestuurd werden. Een manoeuvre waarmee Ankara na Libië en het Oostelijke Middellandse Zeegebied een nieuwe plek vindt om zich internationaal te laten gelden. Gezien de culturele en religieuze affiniteiten, doet ze dat door onherroepelijk partij te kiezen voor Azerbeidzjan. Maar er is meer: ook de PKK zou troepen gestuurd hebben die het dan weer voor de Armeniërs opnemen. Verschillende landen hebben zo hun redenen om één van de strijdende partijen te steunen, al dan niet actief. Historische banden en strategische belangen maken van Iran een objectieve bondgenoot van de (christelijke) Armeniërs. En enkele weken geleden liet de Israëlische buitenlandminister Lieberman weten dat volkenrechtelijk Azerbeidzjan het bij het rechte eind heeft. Fijntjes voegde hij er ook aan toe dat het land altijd al gekenmerkt was door een grote tolerantie naar Joden toe.
Russische kwestie De buitenlandse bemoeienissen, in het bijzonder het agressieve Turkse optreden dat het risico op escalatie vergroot, plaatst vooral Rusland in een moeilijk parket. In het verleden was Moskou vooral een bemiddelaar in dit conflict in de eigen achtertuin. De twee landen waren trouwens afnemers van Russisch militair materiaal, wat het eigen militair-industrieel complex best handig vond. Rusland heeft geen probleem met Azerbeidzjan als dusdanig, maar wel met een Azerbeidzjan dat onder directe invloed van Turkije komt te staan. Een dergelijke situatie zou Poetin dwingen te kiezen, wat in de praktijk betekent dat hij het voor Armenië zou moeten opnemen. Dit zou hij met pijn in het hart doen, aangezien hij meer affiniteiten heeft met Aliev, de president van Azerbeidzjan en ook een autoritair leider. De komende dagen en weken zullen bepalend zijn. MICHAËL VANDAMME
Zelfverbrandingen Op 12 september 1968 stak Ryszard Siwiec, een Poolse oud-strijder van het Armia Krajowa, het heldhaftige verzetsleger tegen de nazi’s, zichzelf in brand als protest tegen de inval in Tsjechoslowakije waaraan ook Polen had deelgenomen. Hij deed dat in een stadion waar een festival was georganiseerd, voor de ogen van minstens 100.000 toeschouwers, waaronder de volledige top van de Poolse Communistische Partij en vele journalisten met wel een dozijn camera’s. Maar toch werd zijn protest volledig doodgezwegen. Kort daarop, in 1969, volgde de zelfmoord van Jan Palach, die wel de nationale en de internationale media haalde. Nog een tiental andere Tsjechen en Slowaken en twee Hongaren zouden zichzelf opofferen in een soortgelijk wanhopig protest. Maar zij wisten niets van Siwiecs voorbeeld. Hoe radeloos kunnen mensen zijn… Daaraan dachten wij terug toen we lazen dat Irina Slavina, de hoofdredactrice van de dissidente e-publicatie Koza.Press zichzelf voor het hoofdkwartier van de plaatselijke politie in de Russische stad Nizhny Novgorod in brand had gestoken als protest tegen de eindeloze reeks huiszoekingen, ondervragingen, intimidaties, treiterijen en bedreigingen waarvan zij de voorbije jaren het slachtoffer was geweest. In een laatste Facebookbericht schreef ze letterlijk: “Het is de schuld van de Russische Federatie.” Wij geloven niet dat zo’n zelfmoordacties zinvol zijn. Ze hebben nooit één dictator ten val gebracht. Niet één land is op die manier onafhankelijk geworden. Maar we begrijpen de symbolische waarde van zulke daden wel. We begrijpen de wanhoop daarachter. En we hebben meer respect voor zulke mensen, dan voor de lafaards die in ruil voor geld, aanzien of een ministerportefeuille meewerken aan de uitbuiting, kneveling en vernedering van hun eigen volk. En nee, we bedoelen echt niet alleen in het huidige Rusland of het vroegere Tsjechoslowakije…
Kroniek van een aangekondigde fraude Het is wat op de achtergrond geraakt door het nieuws dat president Trump besmet was met het Chinese virus, maar de Democraten in de VS zijn volop bezig met het voorbereiden van een grootschalige fraude met de stemmen per post. Zij lanceren nu al het volledig uit de lucht gegrepen verhaal dat Democratische kiezers méér per post stemmen dan Republikeinse, en dat heeft als enige bedoeling een verkiezingsuitslag geloofwaardig te maken, waarbij president Trump zou winnen met de “gewone” stemmen, maar zou verliezen door de stemmen die per post zijn uitgebracht. Mits de nodige controlemechanismen is het heel goed mogelijk een eerlijke stemming per post te organiseren. Maar de voorbije jaren - het is al begonnen onder Obama - hebben de Democraten systematisch geprobeerd die controlemechanismen af te bouwen of uit te hollen. In hun jargon zijn die controles een barrière die bedoeld is om kiezers uit “achtergestelde groepen” te beletten hun democratische rechten uit te oefenen. In tegenstelling tot wat u daarover op internet kunt lezen, bijvoorbeeld op Wikipedia, is verkiezingsfraude in de VS altijd al een probleem geweest. En vooral stemmen per post en bij volmacht - in onze terminologie - zijn natuurlijk het meest fraudegevoelig. Tegen de beruchte Somalische Ilhan Omar, een kopstuk van de Democraten, loopt nu al een onderzoek wegens fraude met volmachtstemmen in bejaardentehuizen.. Maar dat onderzoek wordt gevoerd door de autoriteiten van haar thuisbasis Minneapolis, waar extreem-links de macht in handen heeft, net zoals in Seattle en Portland, en waar de Somali’s een machtig “vote block” vormen. Wedden dat dat onderzoek op niets zal uitdraaien? Als de Democraten verliezen op het terrein, maar de overwinning per post binnenhalen, dan kan men er zeker van zijn dat er gefraudeerd is. En dan is het ook logisch dat Trump en heel rechts Amerika zich daar niet bij gaan neerleggen. Vlamingen zijn het gewend bedrogen te wor-
den. Ze zijn het gewend volgens vervalste regels te spelen. Ze zijn Lamme Goedzakken die dat allemaal pikken. De Amerikanen… iets minder.
Tentakels tot in Sofia Toen het boek “Ontsnapping uit de Krim” van de Bulgaarse schrijver Svetoslav Nahum in Sofia werd gepubliceerd, had de auteur gehoopt op de goedkeuring en de steun van de SBP, de Unie van Bulgaarse Schrijvers. Maar hij werd geconfronteerd met een regelrechte boycot, niet van de Bulgaarse regering, maar van de SBP zelf. De promotie van zijn boek werd deskundig gesaboteerd en er werd in de media een ware hetze tegen hem georganiseerd. De reden was heel eenvoudig: zijn boek beschrijft de lijdensweg van de Oekraïners die uit de Krim moesten wegvluchten toen die 2014 door Russische troepen werd bezet en geannexeerd en het pro-Russische bestuur van de SBP volgde trouw de instructies van het Kremlin op. Nahum nam ontslag uit de schrijversbond en zocht hulp bij het Bulgaarse PEN Center, de Bulgaarse afdeling van PEN International, een wereldwijde non-gouvernementele organisatie die geacht wordt de mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting te verdedigen. Nahum stelde een resolutie voor waarin de vrijlating werd geëist van de Oekraïense schrijvers, journalisten en cineasten die in Rusland en op de Krim werden gevangengezet wegens hun verzet tegen de annexatie van de Krim. Normaal gezien zou dat voor een PEN-afdeling vanzelfsprekend moeten zijn. Maar de tentakels van het Kremlin waren langer dan Nahum had gedacht. Ze reikten zelfs tot in de Bulgaarse afdeling van PEN. Zijn resolutie werd weggestemd met 25 stemmen tegen 4. Nahum werd ervan beschuldigd te zijn omgekocht door de Oekraïners om “anti-Russische propaganda” te voeren. We hebben zo’n donkerbruin vermoeden dat het eerder omgekeerd zal zijn, en dat de slaafse volgzaamheid van PEN-Sofia en de Bulgaarse schrijversbond afgekocht zijn met Russische roebels. Nahum kan zich alleen maar troosten met de wetenschap dat zijn boek onlangs in het Oekraïens werd vertaald, en dat het in Oekraïne niet wordt gesaboteerd.
Armenië in het nauw In de meest optimistische interpretatie zijn de aanvallen van Azerbeidzjan op het Armeense Nagorny-Karabach slechts kleine schermutselingen, waarbij de Azerische regering alleen maar streeft naar een beperkte en symbolische terreinwinst, om zo haar imago bij de eigen achterban op te poetsen. Misschien is het zo begonnen. Maar nu zijn er ook andere spelers, die dit lokale conflict gemakkelijk kunnen laten ontsporen tot een grootscheepse oorlog. De Iraanse Revolutionaire Garde stuurt nu zware wapens naar de Azerische troepen aan de grens met Nagorny-Karabach. Niet verbazend, want Azerbeidzjan is, na Iran zelf natuurlijk, het meest sjiitische land ter wereld. Dat gaat vrij eenvoudig, want Azerbeidzjan en Nagorny-Karabach grenzen allebei aan Iran. Voorlopig nemen er nog geen Turkse troepen deel aan de gevechten, maar Erdogan heeft wel strijders van twee Syrische milities naar het gebied gestuurd. Die milities staan in praktijk onder controle van de Turken. De derde grote speler, Rusland, lijkt zich voorlopig afzijdig te houden. Maar sinds 2015 heeft Rusland drie keer meer wapens geleverd aan Armenië dan aan Azerbeidzjan. Dat is een opmerkelijke koerswijziging, want in het begin van zijn carrière leverde Poetin massa’s wapens aan Azerbeidzjan, om zo de Armeniërs te straffen voor het feit dat zij toenadering gezocht hadden tot het westen. Armenië brak toen van pure schrik die toenaderingspogingen af. En er is een klein incidentje geweest, dat ook heel veelzeggend is. Het Armeense leger gebruikt Russische luchtafweerraketten van het type S-300, en één van die batterijen werd door de Azeri’s vernietigd. Het lijkt slechts een detail, nietwaar? Maar die batterij werd wel bemand door Armeense en… Russische militairen. Voor één keer vechten de Russen nu misschien aan de goede kant. Dat is heel, heel lang geleden.
Het nabije buitenland
8 OKTOBER 2020
DE GAULLE EN DE GROTEN Op 9 november zal het exact 50 jaar geleden zijn dat Charles de Gaulle overleed. De legendarische generaal, stichter van de Vijfde Republiek en president, maakt dan ook het voorwerp uit van een hele reeks boeken. Verfrissend is “De Gaulle et les grands” dat een aantal nieuwe inzichten levert. “Men kan niets doen zonder de grote mannen en zij zijn het omdat ze het gewild hebben.” Dat scheef de jonge kolonel de Gaulle in zijn boek “Le fil de l’épée”. Zelf schreef de Gaulle als jongeman een tekst waarin hij een Frans leger aanvoerde tijdens een wereldconflict. Bijna 50 jaar na zijn dood geldt hij voor velen als de grootste Fransman ooit, of toch de grootste van de moderne tijd. En de Gaulle werd in zijn leven omringd door grootse figuren. Historicus Eric Branca schreef er een boek over: “De Gaulle et les grands” (Perrin, 427 blz). Passeren de revue: dictators (Hitler, Stalin, Tito, Franco, Mao, Nasser), democratische regeringsleiders (Churchill, Roosevelt, Kennedy), de leiders van nieuwe staten (Ben Gourion, Houphouët-Boigny) en goede vrienden als de Duitse bondskanselier Konrad Adenauer en VS-president Richard Nixon. We gaan hierna dieper in op een paar van die figuren.
Churchill droeg geen kruis Wie de Gaulle zegt, zegt Churchill. Zonder de Britse premier had de Gaulle na zijn vertrek naar Londen nooit de kans gekregen om op 18 juni 1940 een radiotoespraak te houden waarin hij de Fransen opriep de strijd verder te zetten. De Gaulle weigerde de wapenstilstand en Churchill werd snel een bondgenoot, zeker nadat de Gaulle de Britse premier steunde wanneer het drama van Mers-el-Kebir ter sprake kwam. De Britse Navy kelderde na de Franse wapenstilstand en de Duitse zege een aantal
Si la France m’était contée Franse schepen voor de Algerijnse kust omdat men vreesde dat ze in handen van de Duitsers terecht zouden komen. In de geschiedenisboeken wordt veel aandacht besteed aan de ruzies tussen de Gaulle en Churchill. De leider van ‘la France libre’ in Londen vreesde dat de Britten van de oorlog gebruik zouden maken om een deel van het Franse koloniale imperium in te palmen. Dat veroorzaakte een constant wantrouwen en leidde tot pijnlijke discussies en ruzies. “Het zwaarste kruis dat ik moest dragen, was dat van Lotharingen, symbool van het gaullisme”, zou Churchill hebben gezegd. Maar Branca toont aan dat de Britse premier deze woorden nooit heeft uitgesproken.
Hitler las de Gaulle Ook aan Adolf Hitler is een hoofdstuk gewijd. We leren dat de Gaulle een aversie had van het nationaalsocialisme, maar tegenover Duitsland een paradoxale houding aannam. Hij wilde de oosterbuur zwak houden, onder andere via een bufferstaat ten westen van de Rijn. Anderzijds was hij gefascineerd door de Duitse cultuur en het Duitse volk. Hij beschouwde eerder het militaristische Pruisen dan de rest van Duitsland als een bedreiging. Na de Tweede Wereldoorlog was bondskanselier Konrad Adenauer overigens de enige buitenlandse regeringsleider die op privébezoek mocht in de Gaulles woonst in Colombey-les-deux-Eglises. Zijn fascinatie voor de vijand uit het oosten werd duidelijk tijdens een bezoek aan de Sovjetunie in december 1944. De Gaulle bezocht Mozdok, de Russische stad in Noord-Ossetië en de plaats waar de Wehrmacht het verst doordrong op Russisch grondgebied. Het maakte indruk op de Gaulle, die tegenover iedereen zei: “Wat een groot volk, een zeer groot volk zijn de Duitsers, zeggen dat ze tot hier zijn geraakt.” Dat de Gaulle deze
Er lijkt wat aan de hand bij de Conservatieve Partij. Op verschillende onderwerpen stellen politici binnen de partij zich recent erg gematigd op. Op het partijcongres, dat deze week plaatsvindt, zal Prime Minister Boris Johnson pleiten voor meer investeringen in groene energie om klimaatverandering tegen te gaan. Steve Baker, een parlementslid dat tot voor kort tot de rechtervleugel van de partij gerekend werd, vraagt intussen meer respect voor de grieven van allochtonen. De zogenaamde ‘Green Deal’ is het paradepaardje van de Europese Commissie. De Duitse Ursula von der Leyen en haar raad van commissarissen zijn duidelijk: tegen 2050 moet er een volledig klimaatneutraal beleid zijn en de uitstoot van CO2 moet drastisch naar omlaag. Dat deze ‘Green Deal’ de belastingbetalers handen vol geld zal kosten, is ondertussen wel duidelijk. Conservatieve ramingen gaan uit van honderden miljarden euro. Heel wat eurosceptici in het Verenigd Koninkrijk zijn blij dat het land tijdig de EU heeft kunnen verlaten en dat de Britten niet meer moeten bijdragen tot al deze massale investeringen in wind- en zonne-energie.
Klimaatontkenners
In tegenstelling tot de EU-lidstaten telt het Verenigd Koninkrijk relatief veel ‘klimaatontkenners’. Het gaat hier om mensen die stellen dat er helemaal niets met het klimaat aan de hand is. In een meer genuanceerde vorm zijn ‘klimaatontkenners’ van mening dat de mens maar erg weinig tot geen invloed heeft op de opwarming dan wel de afkoeling van de aarde. Daar valt veel voor te zeggen. Honderden jaren geleden, nog voor de industriële revolutie, werd op heel wat plekken in Groot-Brittannië wijn verbouwd, wat wees op een erg zacht klimaat. De temperatuur lag er toen, door de band genomen, hoger dan vandaag.
‘Klimaatontkenners’ vinden we vooral terug in de gelederen van de Conservative Party. Het is dan ook opvallend dat Boris Johnson nu zelf – in volle coronacrisis – de nadruk wil leggen op ecologisch beleid. In 2016 zei de Prime Minister nog dat “er geen enkele reden is om ongerust te zijn over het klimaat”. Vier jaar later wisselt Johnson het geweer van schouder. Het Verenigd Koninkrijk moet niet meer bijdragen aan de Europese ‘Green Deal’, maar zal nu zelf overgaan tot grote investeringen.
Windenergie Amper vier dagen nadat zijn land begin dit jaar de Europese Unie had verlaten, stond Johnson op een podium met de groene filmmaker David Attenborough. Toen zei de politicus dat Groot-Brittannië versneld diesel- en benzinewagens gaat verbieden (namelijk tegen 2035 in plaats van 2040). Nu gaat Johnson, deze week op het partijcongres van de Conservatieven, voort op deze ingeslagen weg. Tegen 2030 moet ieder huishouden de volledige energiebevoorrading kunnen halen uit windenergie, zo bepleit hij. “Het Verenigd Koninkrijk moet marktleider worden voor wat betreft schone windenergie.” Om in die ambitie te lukken, zullen havens en bedrijven gemoderniseerd worden met belastinggeld, zodat op grote schaal windturbines gefabrikeerd kunnen worden. Deze windturbines moeten tot wel 40 gigawatt aan energie gaan opwekken. De groene omslag richting windenergie moet tweeduizend nieuwe banen opleveren en nog eens zestigduizend jobs verzekeren bij toeleveranciers, zo rekent Johnson zich rijk. Aan ambitie allerminst gebrek. Afgelopen week, tijdens een (virtuele) internationale klimaattop van de Verenigde Naties, kondigde de Conservatieve partijleider ook al aan dat minstens dertig procent van de grondoppervlakken in Groot-Brittannië onbebouwd moeten blijven, om op die manier de bio-
HUBERTUS KNABE, OF DE WRAAK VAN DE COMMUNISTEN U herinnert zich zeker nog hoe in oktober 2017 de MeToo-beweging losbarstte. Nadat aan het licht gekomen was hoe Hollywood-bons Harvey Weinstein vrouwen misbruikte en verkrachtte, rolde een golf van protest tegen vrouwenmisbruik over de wereld, die al gauw een anti-man-trekje kreeg. Al snel was alle rationaliteit zoek, en werden mannen beschuldigd, veroordeeld en ontslagen in een vingerknip tijd. Bart De Pauw werd het bekendste Vlaamse slachtoffer. Ook in Duitsland viel een opmerkelijk slachtoffer: Hubertus Knabe. De levensloop van deze man is bijzonder interessant. De ouders van Knabe waren Oost-Duitsers, inwoners dus van de communistische dictatuur DDR, maar zij ontvluchtten dat land in 1959 naar het westen. Zo werd Knabe geboren in West-Duitsland. Zijn ‘stamboom’ is zonder twijfel links: zijn vader, Wilhelm Knabe, was medestichter van de West-Duitse groene partij. Hubertus werd actief in de vredesbeweging, en hij was actief bij de Groenen in Bremen. Hij behaalde een doctoraat in de geschiedenis aan de universiteit van Berlijn. In 1990 zakte de DDR in elkaar. Van 1992 tot 2000 werkte Knabe als onderzoeker in het archief van de dossiers van de Stasi, de gevreesde spionagedienst van de DDR, die een enorm netwerk van informanten aanstuurde en over vrijwel elke DDR-burger een dossier vol gevoelige persoonlijke gegevens bijhield. In 2001 werd hij wetenschappelijk directeur van het Memoriaal Berlijn-Hohenschönhausen: een voormalige gevangenis van de Stasi.
Bei uns in Deutschland
De Genossen zijn er nog Het zal niet verwonderen dat Knabe vanuit zijn persoonlijke levensgeschiedenis en zijn taak een uitgesproken anticommunist is. Hij is van mening dat de samenleving in Duitsland onvoldoende nadrukkelijk anticommunistisch is. Hij heeft er ook voor gepleit om symbolen van het communisme zoals hamer en sikkel dezelfde behandeling te geven als het hakenkruis: een algeheel verbod. Er kwam dan ook luid gejuich op links toen Knabe in 2018 in volle MeToo-hysterie plots ontslagen werd als directeur van het Berlijnse Stasi-memoriaal. Had Knabe zich dan zelf schuldig gemaakt aan verkrachting of seksueel misbruik? Nee hoor: het was een andere medewerker van het Memoriaal, die zich daaraan bezondigd had. Maar Knabe zou als directeur ‘te weinig gedaan hebben om een cultuur van seksisme tegen te gaan’. En dus stond hij plots op straat. Meteen gingen echter alarmbellen af. De politicus die Knabe de ezelstamp gaf, was de ‘minister’ van Berlijn voor Cultuur, Klaus Lederer. En dat is een van de prominente leden van de post-communistische partij Die Linke, die samen met de SPD en de Groenen Berlijn bestuurt in een extreemlinkse coalitie van rood-rood-groen. Hadden de ‘Genossen’, de communistische ‘kameraden’ van destijds in de DDR, eindelijk een manier gevonden om van die lastige Knabe af te raken?
Doorbraak in onderzoek De geruchten werden nog sterker, toen bekend werd dat Lederer woest was geweest, omdat Knabe in twee
FRANKRIJK
woorden zou herhaald hebben bij een bezoek aan Stalingrad acht Branca niet als bewezen. Wat wel vaststaat is dat Adolf Hitler de militaire werken van de Gaulle las, onder andere het strategische werk “Vers une armée de métier” waarin de Gaulle pleit voor een beroepsleger, een versterking van de tankdivisies en een offensieve militaire strategie. Alain de Boissieu, schoonzoon van de generaal, vond het boek terug op de Berghof van Hitler in Berchtesgaden toen het buitenverblijf van de Führer door de geallieerden werd ingenomen. Het boek bevatte notities en commentaren van Hitler over de standpunten van de Gaulle: “ganz gut”, “ganz richtig.” De schoonzoon van de generaal probeerde het boek mee te smokkelen, maar Amerikanen namen het in beslag en gooiden het in het vuur. Een kleine handgeschreven notitie van Hitler over de Gaulle kon de Boissieu wel meegrissen.
Helpen bij een pausverkiezing Een origineel hoofdstuk is dat over paus Johannes XXIII (19581963). De Gaulle en Angelo Roncalli kenden elkaar goed. De latere paus was nuntius in Parijs na de bevrijding in 1944. Toen Pius XII in 1958 overleed, hoopte de Gaulle op een Fransgezinde opvolger en dus dacht hij aan Roncalli. Hij liet de Franse ambassadeur bij de Heilige Stoel lobbyen. Met succes. De clan van Franse kardinalen, gesteund door een aantal andere kerkprelaten, slaagden erin Roncalli tot paus te laten verkiezen. Met de Gaulle als president werd zeer nauwgezet toegezien op de scheiding van kerk en staat en het bewaren van de principes van laïcité. Maar tegelijk onderhield de Gaulle goede contacten met de paus. SALAN
Right or wrong
BOCHT NAAR LINKS?
9
ENGELAND diversiteit te beschermen. Tevens benadrukte Johnson dat zijn land tegen 2050 volledig ‘klimaatneutraal’ moet zijn. Ook in tijden van Brexit wordt dus het pad van de Europese ‘Green Deal’ gevolgd. Opvallend.
Migrantenstem Niet alleen lijken de Conservatieven een groene bocht te nemen, ook op andere thema’s profileert de partij zich de jongste tijd erg gematigd. Wat te denken bijvoorbeeld van Steve Baker, al tien jaar lid van het Lagerhuis en vroeger altijd behorende tot de rechtervleugel van de partij. Plots begint Baker op televisie te raaskallen over vermeende ‘blanke privileges’. Hiermee neemt hij de taal over van de “Black Lives Mattet”-beweging, de protestbeweging bestaande uit (zwarte) migranten, die deze zomer zowat overal in de wereld voor rellen zorgde. Op de BBC zei Baker dat er in zijn land sprake is van structureel racisme. “Veel burgers uiten al jarenlang terechte klachten over racisme? (…) We moeten beter luisteren naar de oncomfortabele waarheden die migranten spreken over hoe zij zich voelen in onze samenleving”, aldus Baker. “Ik vertegenwoordig als parlementslid Wycombe, een erg divers district. Toen de ‘Black lives Matter’-protestmarsen op straat kwamen, was het duidelijk dat de organisatoren een gevoelige snaar raakten bij de lokale bevolking, vooral bij de jongeren.” Volgens Steve Baker moet er minder geschreeuwd worden en des te meer geluisterd naar elkaar. Erg naïeve praatjes. De vraag is of de “Black lives matter”-beweging met al haar geschreeuw en gewelddadig protest wel zin heeft in een beschaafd debat. Na de groene stem zoeken de Conservatives nu dus ook de migrantenstem. LVS
DUITSLAND gevallen cruciale informatie tegen communisten had blootgelegd. Zo kon hij aantonen dat de voorzitter van de Amadeu-Antonio-Stichting, zeg maar het UNIA van Duitsland, die een klopjacht voert op alles wat rechts is, in de DDR-tijd een Stasispion was geweest met als codenaam ‘Victoria’. Pijnlijk. Lederer ontkende in alle toonaarden, maar het Berlijnse parlement richtte een onderzoekscommissie op om na te gaan of het ontslag van Knabe inderdaad een politieke afrekening door de communisten was. Tot nog toe zonder veel resultaat. “Allemaal tijdverlies,” twitterde Lederer dan ook recent nog. Maar deze week lijkt er een doorbraak. Uit onderzoekswerk van journalisten blijkt dat Lederer 50 pagina’s aan informatie heeft ‘weggezuiverd’ uit de dossiers die aan de onderzoekscommissie bezorgd werden. Daaruit blijkt glashelder dat al van lang voor de MeToo-gebeurtenissen vergaderingen werden gehouden op het kabinet van Lederer, om alle manieren te onderzoeken om Knabe te kunnen ontslaan. Keer op keer moest men echter knarsetandend tot de conclusie komen dat hem niets kon verweten worden. Tot de MeToo-golf voorbijkwam. Een intern regieplan van het kabinet beschrijft exact hoe er moet tewerk gegaan worden: “Mijnheer Knabe binnenvragen, het besluit mededelen, een brief overhandigen, en vragen voor woensdag 11 uur het bureau te ontruimen. Daarna tot aan de deur begeleiden.” De DDR-‘Genossen’ zijn er dus nog steeds, en men loopt hen maar beter niet voor de voeten. Wordt vervolgd. HDG
10
Beeldspraak
8 OKTOBER 2020
MEDIALAND
FILM
der de riem te steken dat het begin november bij de stembusgang echt wel zal lukken.
Duitse hereniging: niet naar de smaak van de media Afgelopen zaterdag was het dertig jaar geleden dat Duitsland herenigd werd. In uw krant las u er zo goed als niets over. Nu is het zo dat de val van de Muur altijd op meer aandacht heeft kunnen rekenen dan de hereniging van Duitsland, al was het maar omdat dat een directe impact had op een heel continent. Maar het is toch weer veelzeggend dat de dertigste verjaardag van zo’n belangrijke gebeurtenis in een buurland amper een paar korte en droge berichtjes opleverde in de media en dat er in de meeste kranten zelfs geen commentaar of beschouwing af kon. Ja, de aandacht gaat op dit ogenblik vooral uit naar al wat met het coronavirus te maken heeft, en ja, daardoor waren er ook geen grootse herdenkingen georganiseerd in Duitsland zelf. En dat de Amerikaanse president een dag eerder besmet bleek te zijn met het coronavirus, trok de aandacht helemaal weg. Maar het is wel onze indruk dat al het nieuws over corona dankbaar aangegrepen werd om het niet te hoeven hebben over die dekselse hereniging van Duitsland. Want laten we het maar zeggen zoals het is: zowel de val van de Muur als de hereniging van Duitsland liggen in nogal wat redactielokalen nog steeds zwaar op de maag. Voor nogal wat van onze journalisten viel de Muur immers in de verkeerde richting om en werd Duitsland dus ook fundamenteel verkeerd herenigd.
Planeconomie
“He’s back, bitches” U hebt het ongetwijfeld ook gelezen, hoe sp.a-voorzitter Conner “mateke” Rousseau de terugkeer van Frank Vandenbroucke in de nationale politiek aankondigde. Origineel is die uitspraak niet, want ze is een staande uitdrukking op het internet (een “meme”), zij het dan vooral in de eerste persoon (“I’m back, bitches”), en dus gebruikt wanneer iemand na een lange afwezigheid zijn of haar terugkeer aankondigt. Maar het is wel opmerkelijk dat net bij de vorming van een regering die er een punt van wilde maken evenveel vrouwen als mannen te tellen, Conner Rousseau het weinig vrouwvriendelijke b-woord gebruikt om een van zijn ministers aan te kondigen. En dat dus bovenop de uitschuiver van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez tegenover zijn eigen Waalse minister Valérie De Bue. En nu weten we wel dat het b-woord in de uitdrukking eerder ironisch opgevat dient te worden, maar erg smaakvol en vrouwvriendelijk kan dit toch niet genoemd worden. Wat nog het meest verwondert, is dat voor zover we weten niemand in de media graten zag in de woordkeuze van Conner Rousseau. Blijkbaar kan Conner Rousseau echt niets verkeerds doen in de ogen van de gevestigde media, zoals we ook al zagen in verband met dat feestje in Frankrijk eerder deze zomer. Wat Bart Maddens in een opiniestuk op de VRT-nieuwssite beweert over de staat van gratie die de nieuwe paars-groene regering voor lange tijd in de media zal mogen ondervinden, geldt dubbel en dik voor de zogezegde wonderjongen aan het hoofd van de sp.a. Voor ons part doet hij natuurlijk maar gewoon verder, want hij is echt onze voorzitter niet, maar vroeg of laat zal een van zijn hippe uitdrukkingen op Instagram toch eens verkeerd vallen bij het brede publiek.
Donald Trump besmet door het coronavirus Het nieuws sloeg uiteraard in als een bom: de Amerikaanse president Donald Trump bleek op vrijdagochtend onze tijd besmet te zijn geraakt met het coronavirus. Tijdens het weekeinde moest hij zelfs een tijdje opgenomen worden in het ziekenhuis, maar op het ogenblik dat we dit schrijven lijkt het erop dat hij niet zo zwaar getroffen werd door het virus en redelijk snel weer naar het Witte Huis zal kunnen gaan. De reacties in de media waren duidelijk divers. Op de sociale media lieten nogal wat tegenstanders van Donald Trump zich uitgebreid gaan en wensten hem een spoedige dood toe. Aanhangers van Donald Trump wonden zich daarover uiteraard op, waarna tegenstanders er zich op hun beurt over opwonden dat wie zich niet wil laten overspoelen door vluchtelingen en immigranten in Europa en de VS, geen recht van spreken heeft om kritiek te uiten op iemand die zich verheugt op de spoedige dood van de Republikeinse president. Het is toch opmerkelijk hoe de conclusie van de linkse moraalridders telkens weer dezelfde is, wat ook de aanleiding moge zijn: mensen met een rechtse opinie zijn door en door slecht, en moeten dus hun mond houden. In de gevestigde media ging het er iets rustiger aan toe, maar nogal wat journalisten hadden het er duidelijk moeilijk mee om hun enthousiasme over de Covid-19-besmetting van Donald Trump voor hun lezers, kijkers of luisteraars verborgen te houden. En het duurde dan ook niet lang voor de eerste analyses verschenen over hoe de besmetting de presidentskandidaat Donald Trump het meest zou kunnen beschadigen in zijn campagne. De conclusie: het best van al zou hij zo ziek moeten worden dat hij nog maar moeilijk campagne kan voeren en niet meer kan deelnemen aan de debatten met tegenstrever Joe Biden, maar niet zo ziek dat hij sympathiestemmen zou krijgen. Het blijft toch verwonderlijk hoe men in de Vlaamse media zo ongegeneerd de kant van de Democraten kiest en zichzelf uitslooft om het campagneteam van Joe Biden bij elk gebeuren een hart on-
Dat bleek trouwens overduidelijk uit de enige beschouwing die we toch konden terugvinden, bij de VRT, met hun “Duitsland-kenner” Jeroen Reygaert. Zo duidt/klaagt hij dat de hereniging geen echte fusie was. “Alles kwam uit West-Duitsland: de vlag, de munt, het volkslied, de naam Bondsrepubliek Duitsland en uiteraard het kapitalistische systeem.” En nog: “Van de DDR, dat later in Duitsland beschouwd werd als een misdaadregime, werd gewoon niets overgenomen.” Wat had men dan moeten overnemen van de DDR, beste Jeroen Reygaert? De Stasi misschien? De voortreffelijke planeconomie? Om over superieure trainingsprogramma’s inclusief “vitamines” voor hun atletes nog maar te zwijgen. Dat men het niet eens over de lippen krijgt dat de DDR een misdaadregime was, maar verwijtend vaststelt dat de DDR later in Duitsland “beschouwd werd als een misdaadregime”, spreekt toch weer boekdelen. En dat allemaal betaald met ons belastinggeld.
Vijf minuten wereldroem voor Facebook-werknemer Verleden maand was het weer eens zover: een werknemer van Facebook nam ontslag omdat hij* vindt dat het bedrijf te weinig optreedt tegenover haat en daardoor aan de verkeerde kant van de geschiedenis dreigt te belanden. Dat schreef hij* ook in een bericht dat hij* op een intern forum had geplaatst, maar dat al snel zijn weg vond naar de linkse media, die het verhaal gretig brachten. Daar hoorden uiteraard ook enkele interviews bij, al veinsde hij* voor elk interview enige aarzeling om zich zomaar te laten interviewen. Maar je vraagt je toch af: als je echt niet graag in de schijnwerpers staat, dan loop je met de redenen voor je ontslag toch niet te koop op een intern forum met een kletterende brief waarvan je op voorhand weet dat politiek gelijkgezinden het binnen de paar minuten naar de bevriende media zullen doormailen? Hoe dan ook, verleden week was het dus aan Ashok Chandwaney om vijf minuten wereldberoemd te zijn in de globale linkse media. O ja, het is een beetje een must voor wie echt helemaal bij de tijd wil zijn in politiek correct Amerika: hij* - we zagen een foto van hem met baard - is seksueel “niet-binair” en maakt er een punt van dat men in het Engels met de persoonlijke voornaamwoorden “they” en “them” gebruikt als het over hem* gaat. Wat de linkse media uiteraard ook gretig deden en daarom ook de asterisken in dit artikel (en we willen hem zeker zijn kansen op een groen ministerschap niet ontnemen, niet, Kristof Calvo?). Voor wie het zich moest afvragen: Facebook telt een paar tienduizend werknemers. Dat er af en toe eentje ontslag neemt omwille van een politieke mening, zou dus eigenlijk geen nieuws mogen zijn. Voor zover we konden nagaan, had Ashok Chandwaney niet bepaald een belangrijke of leidinggevende functie in het bedrijf en stelt zijn ontslag dus ook weinig of niets voor. Toch blazen de linkse media ook dit verhaal weer helemaal buiten alle verhouding op. Alles is goed om Facebook onder druk te zetten om toch maar in te grijpen tegen rechtse meningen, zeker nu er in de VS een verkiezingscampagne aan de gang is.
South Park Normaal gezien zou één enkele aflevering van de politiek incorrecte animatiereeks South Park moeilijk de moeite waard lijken om inkt aan te verspillen, maar vorige week pakte de reeks uit met een één uur durende speciale aflevering, helemaal in het teken van de huidige coronapandemie. Een uitgelezen excuus dus om het over de populaire, maar controversiële Amerikaanse reeks te hebben.
South Park verschijnt al ruim twintig jaar op de buis - sedert 1997 om precies te zijn - en is intussen uitgegroeid tot een waar instituut van de Amerikaanse televisie. De reeks werd ontwikkeld door het olijke duo Trey Parker en Matt Stone en volgt de avonturen van de kinderen Stan Marsh, Kyle Broflovski, Eric Cartman en Kenny McCormick in het boerengat South Park, Colorado.
Controversiële animatiereeks De liefde voor de reeks is verre van unaniem te noemen, wat op zich ook begrijpelijk is. De tekenfilmpjes zijn artistiek niet bepaald hoogstaand. Een doelbewuste keuze van de makers, aangezien dit de reeks herkenbaar maakt, maar vooral omdat dit hen dit door het eenvoudige productieproces de kans geeft om snel op de actualiteit in te spelen. De humor is bovendien oneerbiedig, gortig en vulgair. Zo hebben de meeste van de grappen op een of andere manier betrekking tot seks, geslachtsorganen of lichaamssappen. Onder deze platvloerse laag bevindt zich echter uitstekende - en vaak erg originele - satire, die er niet voor terugdeinst om tegen heilige huisjes te schoppen. Daarbij moeten zowel conservatieve mores als linkse gevoeligheden het ontgelden. Zo neemt de reeks vaak uitgesproken libertarische standpunten in. Een niet-exhaustieve lijst van de personen, landen en groeperingen die reeds een hak gezet werden door South Park zijn onder meer: PETA, klimaatactivisten, Al Gore, Donald Trump, Hillary Clinton, Mohammed en moslims, Scientology, mormonen, Osama bin Laden, katholieken, zwarten, Joden, Mexicanen, transgenders, homoseksuelen, de ‘woke’-cultuur en Japanners. De meest recente controverse leidde ertoe dat de reeks verbannen werd van de Chinese buis, nadat de reeks het kruiperige gedrag van Amerikaanse mediabedrijven om de Chinese miljardenmarkt aan te boren had aangeklaagd.
Verliest South Park zijn glans? Toch heeft de reeks doorheen de jaren heel wat van zijn glans verloren. De grappen blijven dan wel even vulgair, maar de satire is vaak - niet altijd - veel braver en heel wat minder gedurfd en eigenzinnig. Waar de reeks vroeger eigenzinnig libertarisch was, liggen de standpunten nu steeds dichter bij die van de Amerikaanse ‘mainstream media’. De “Pandemic Special” is symptomatisch voor deze achteruitgang. Van originele of gedurfde onderwerpen en invalshoeken is dit keer weinig sprake. Het is wel enigszins grappig om te horen hoe Trump - hier in de figuur van ex-transgender en -leerkracht Mr. Garrison - niks onderneemt tegen het coronavirus omdat hij “op die manier van alle Mexicanen af kan geraken”. Het probleem is dat het de zoveelste Trump-grap is in een medialandschap dat overspoeld wordt door Trump-grappen. Van “South Park” mag men toch wel iets gedurfdere onderwerpen verwachten. Hetzelfde geldt voor de grappen over politiegeweld: om een gevecht tussen twee blanken te stoppen schiet de politie van “South Park” bijvoorbeeld een onschuldige zwarte neer. Opnieuw behoorlijk grappig, maar qua invalshoek weinig origineel. De aflevering recycleert ook enkele oude grappen over China, al blijft een keiharde Mickey Mouse, die over lijken gaat als Disney-CEO, hilarisch om te zien. Tot slot dient opgemerkt te worden dat niet alles kommer en kwel is. Het einde van de aflevering durft de negatieve impact van de ‘coronalockdowns’ op de geestelijke gezondheid te belichten, wat op zich wel een mooie invalshoek en een waardevolle bijdrage aan het coronadebat is.
Bekijk liever de film uit 1999 Voor de potentiële kijker die zich nog nooit aan South Park gewaagd heeft, heb ik de volgende raad: bekijk niet deze film, maar “South Park: Bigger, Longer & Uncut” uit 1999, zonder meer een van de beste animatiefilms aller tijden. De film telt een hele hoop aanstekelijke liedjes, waarvan er één zelfs genomineerd werd voor een Oscar. Als dat nog niet genoeg was om uw nieuwsgierigheid te wekken, moet u weten dat de slechteriken in de film niemand minder zijn dan Satan en Saddam Hoessein, die een homoseksuele SM-relatie onderhouden (en in dit koppel is het niet Satan die de broek draagt). PIETER VAN BERKEL
Op de praatstoel
8 OKTOBER 2020
11
John Dejaeger, voorzitter Pro Flandria
“Wallonië verdient beter dan België” Enkele weken geleden werd John Dejaeger de voorzitters-scepter van Pro Flandria overhandigd, een zakenclub met twee decennia op de teller, maar waarover toch nog wat verwarring bestaat. Een nuchtere en kwalitatieve debatcultuur zit alvast diep in hun DNA verankerd. Net als hun inspanningen om binnen de ondernemerswereld een breder draagvlak voor een zelfstandig Vlaanderen te creëren. We hadden het met hem over de huisregels van zijn vereniging, waarom ook Wallonië beter dan dit verdient, maar ook hoe we vandaag dansen op de rand van de welvaartsvulkaan. Om onmiddellijk met de deur in huis te vallen: wie precies is de nieuwe voorzitter van Pro Flandria? John Dejaeger: “Mijn wieg staat in Tienen, waar ik ook schoolliep. Aan de KUL werd ik burgerlijk ingenieur Scheikunde en na mijn legerdienst als reserveofficier verhuisde ik naar Antwerpen, waar ik bij BASF aan de slag ging. In 1985 verliet ik het bedrijf om andere ervaringen op te doen, maar enkele jaren later kreeg ik het aanbod om terug te keren en de opstart van een belangrijke ammoniak-infrastructuur te leiden. Dit was trouwens een van de grootste projecten van BASF Antwerpen ooit. In 1997 trok ik met mijn gezin naar Duitsland, waar ik verantwoordelijk werd voor de economische evaluatie van de wereldwijde projecten. Een hele nieuwe wereld ging voor me open, want plots kreeg ik economische cijfers en parameters onder ogen die je toen als ingenieur niet te zien kreeg. Ik maakte er de KUL op attent dat ingenieurs tijdens hun opleiding te weinig economische toepassingen meekrijgen, waarop de uitnodiging volgde om daar dan maar zelf verandering in te brengen. Op die manier werd ik docent aan de Leuvense universiteit. Uiteindelijk was ik van 2003 tot 2007 Afgevaardigd Bestuurder van BASF Antwerpen. Vandaag ben ik op mijn 65ste raadgever en bestuurder in een aantal bedrijven en geef ik nog steeds les aan de KU Leuven.” De naam Pro Flandria doet bij velen wel een belletje rinkelen, toch zijn werking en doelstellingen niet altijd even duidelijk. Licht u dit even toe? Twee decennia geleden werd Pro Flandria in het leven geroepen door een groep ondernemers en academici met een uitgesproken Vlaamsgezinde kijk op de dingen, maar die ergens een forum misten om elkaar te ontmoeten, zichzelf hierdoor te verrijken, maar ook collega’s warm te maken. Netwerken is essentieel voor Pro Flandria, tot op vandaag.
John Dejaeger, voorzitter Pro Flandria
En dit willen we bewerkstelligen door te mikken op kwaliteit met hoogstaande sprekers en dito debatten. Dit heeft ook geleid tot heuse colloquia, bijvoorbeeld over energie, toch een ongelooflijk belangrijk punt voor een regio als Vlaanderen. In essentie proberen we binnen de ondernemers en academische wereld een zo breed mogelijk draagvlak te creëren voor een zelfstandig Vlaanderen. En erg belangrijk voor onze vergaderingen is dat we de zogenaamde Chatham House Rule volgen en respecteren. Concreet: je mag zeggen wat je wil, daar heeft iedereen de grootste vrijheid over. Maar anderzijds wordt ook discretie verwacht en kan het niet zijn dat iets hiervan naar buiten komt, tenzij het natuurlijk de persoon zelf is die dit doet. Het respecteren van dit principe is een belangrijke garantie voor open debatten. Is voor u regelrechte onafhankelijkheid de eindmeet of volstaat een vorm van confederalisme? Alle leden van onze netwerkvereniging onderschrijven het doel van een zelfstandig Vlaanderen om op die manier de democratische besluitvorming te herstellen en te waarborgen. Uiteraard is vooral de inhoud belangrijk, niet de verpakking. De ‘facts and figures’, de financiële stromen, de verantwoordelijkheid voor de eigen inkomsten én uitgaven. Je moet je hoeden voor een al te grote emotionaliteit die soms rond bepaalde begrippen hangt. Blijft er nog ergens een Belgisch laagje over, mij niet gelaten, zolang we maar over alle essentiële bevoegdheden als fiscaliteit, justitie of binnenlandse zaken op Vlaams niveau kunnen beschikken. Het is de lading waarover het gaat, niet het semantische spel rond
de spreekwoordelijke vlag die deze dekt, of daar nu onafhankelijkheid, confederalisme, zelfstandigheid of autonomie op geschreven staat.
Democratische legitimiteit We spreken mekaar aan de vooravond van het moment waarop de Vivaldi-regering gestalte zal krijgen. Mogen we aannemen dat u in deze ook tot het kamp der critici behoort? De kern van het probleem van Vivaldi is het manifest gebrek aan democratische legitimiteit. Niet alleen is er geen meerderheid aan Vlaamse kant, toch de belangrijkste regio van het land, zowel demografisch en zeker economisch. We worden federaal ook bestuurd door partijen voor wie de Vlaamse kiezer nooit heeft kunnen stemmen. Eerlijk gezegd, ik ken geen enkel ander democratisch land waar dit gebeurt. We zullen in de toekomst nog meer op die nagel slaan. De vaststelling van het democratisch deficit leidt tot een redenering richting obligate zelfstandigheid. Sommigen zouden opperen dat één federale kieskring dit euvel kan verhelpen… Alsof die enkele zetels, want over meer gaat het niet in de voorstellen van de voorstanders van zo’n kiesomschrijving, het verschil zullen maken! Het perfide is dat men een redding gaat zoeken op een bestuursniveau waar het de voorbije jaren telkens knel zat. Mutatis mutandis kan hetzelfde gezegd worden over de idee van herfederaliseren. Je gaat toch geen bevoegdheden onderbrengen op een bestuursniveau dat helemaal spaak loopt en waar de meningen en het gewenste beleid diametraal tegenover mekaar staan?! Er is een reden waarom het
“Ik geloof niet in utopieën, maar wie naar landen als Nederland of Duitsland kijkt, ziet dat het beduidend beter kan.” federalisme er destijds gekomen is. Tussen 2008 en 2024 zullen er wellicht slechts 4 jaar zijn waarin federaal met een meerderheid in Vlaanderen werd bestuurd. Daarenboven waren er verschillende jaren zonder volwaardige federale regering. Het wordt stilaan tijd dat men erkent dat de voorspelling van Robert Houben, de laatste voorzitter van de unitaire CVP-PSC, stilaan maar zeker uitgekomen is. Hij stelde dat het einde van België niet het resultaat van een of andere afscheuring zou zijn, maar een feit zou worden op het moment dat men niet langer in staat is een regering te vormen. Vivaldi is een - hopelijk laatste - krampachtige poging in die richting. Had dit land dan een andere toekomst kunnen hebben met een eenduidigere staatshervorming waarbij de nadruk wél op homogene bevoegdheidspakketten zou zijn gelegd? Wie weet… Feit is dat de versnippering aan bevoegdheden die we vandaag kennen niet helpt.
Je zou er haast een masterplan van het establishment achter zien (glimlacht). De materies uit mekaar halen om er op die manier een soort van onvermijdelijk systeemfalen in te planten. Maar het zou te gemakkelijk zijn alles op conto van het institutionele te schrijven. We hebben ook te maken met een zo mogelijk nog grotere politieke verantwoordelijkheid.
Groeiende ergernis
Hoe kijkt men vanuit het (internationale) bedrijfsleven naar dit Belgisch spektakel? Je moet natuurlijk een onderscheid maken. Buitenlandse bedrijven laten zich niet in met interne Belgische aangelegenheden. Op zich is dit begrijpelijk en normaal, wat niet wegneemt dat men ook wel bedenkingen heeft bij wat men ziet. Dit land heeft de hoogste belastingen van Europa, de hoogste staatsschuld ook en proportioneel beduidend meer ambtenaren dan landen als Duitsland of Nederland. Dit neemt niet weg dat we ook heel wat troeven hebben. Maar jammer genoeg is dit ook het land van het onbenut potentieel. Ik heb wel het gevoel dat het bewustzijn in het Vlaams bedrijfsleven recentelijk aanzienlijk gegroeid is. Bedrijfsleiders beseffen als geen ander dat de bomen al een tijd niet langer tot aan de hemel groeien. Als de overheid faalt door permanent immobilisme en geen gunstig kader schept om de toekomst veilig te stellen, dan wekt dit ergernis op. Temeer daar de prijs voor het aanhoudende falen door ons allen mee zal betaald worden. We hebben enkele bewogen maanden achter de rug, gevolgd door de economische terugslag die steeds manifester wordt. Hoe bedreigend vindt u dit? De druk op onze welvaart is groot, maar dat was voor corona ook al zo. De crisis heeft de dingen enkel nog verscherpt. Dit is een cruciaal momentum en de juiste beslissingen moeten genomen worden. Of een Vivaldi-regering dit zal doen, is nog maar de vraag. Er zal veel geld moeten worden uitgegeven. Jammer genoeg betekent dat in ons model ook veel verspillen, dé Belgische ziekte. Ik geloof niet in utopieën, maar wie naar landen als Nederland of Duitsland kijkt, ziet dat het beduidend beter kan. De analyse van de Belgische scheeftrekkingen, transfers en de perverse vormen die de solidariteit (sic) hier aanneemt heeft inmiddels al vele jaren op de teller staan. Is het niet ongelukkig dat we anno 2020 nog steeds in de fase van analyse en discussie zitten? Absoluut. In dit land komen er slechts hervormingen als men met het mes op de keel staat. Men trekt wel eens een parallel met het bedrijfsleven, en niet onterecht. Als je binnen één onderneming twee businessunits hebt die dergelijke
cijfers als Vlaanderen, Brussel en Wallonië voorleggen, zou er al lang ingegrepen zijn om de situatie recht te trekken. Niet hier. Kijk, ik veroordeel een systeem, niet de mensen die er gebruik van maken. Het is iets te makkelijk de steuntrekker met de vinger te wijzen, terwijl het een breder model is dat hem in die plaats heeft gebracht én houdt. Als zelfs de gouverneur van de Nationale Bank het heeft over een ‘socio-communistisch systeem’ in Wallonië, tja. En vergeet niet dat zo’n systeem enkel kan overleven dankzij een derde betaler. U mag drie keer raden wie dat is. (lacht)
Verantwoordelijk Wallonië Een klassiek argument tegen Vlaamse onafhankelijkheid is precies de onleefbaarheid van Wallonië. Men ziet ook op internationaal vlak dat het met Vlaanderen wel snor zit, maar plots komt daar een lidstaat bij die achteraan het peloton bengelt. Daar valt iets voor te zeggen, maar wat is het alternatief? De huidige situatie is nefast voor iedereen, niet in het minst voor Wallonië zelf. Ik wil niet veralgemenen, al was het maar omdat de onderlinge verschillen soms erg groot zijn, maar ergens zijn ze de zin voor ondernemen verloren. En dat is erg jammer als je ziet welk groots verleden Wallonië op dat vlak heeft. Op eigen benen staan betekent verantwoordelijkheid nemen. Ik kan me best inbeelden dat de splitsing van de Leuvense universiteit geen pretje was voor Franstaligen, maar kijk wat ze in de regio zelf konden realiseren. Rond de universiteit van Louvain-la-Neuve heb je vandaag topbedrijven. Niet toevallig is Waals-Brabant een erg welvarende provincie. We hebben het vaak over Vlaanderen en Wallonië, maar wat met Brussel, dé vraag die men maar wat graag uit de weg gaat? Het is zeker een onderwerp dat in de verdere werking van Pro Flandria aan bod zal komen. Er moet ernstig nagedacht worden over onze relatie met Brussel, toch nog altijd onze hoofdstad en de plaats waar de Vlaamse regering en administratie gevestigd zijn. En ik ben ervan overtuigd dat dit geheel in de stijl van onze vereniging zal gebeuren: zakelijk zonder ons te laten meeslepen door emoties. Ik mag hopen dat men dat ook in Brussel doet en wanneer ooit een keuze gemaakt wordt, het verstand zal zegevieren. We zijn allemaal gebaat bij een goede relatie tussen Brussel en Vlaanderen, Brussel niet in het minst. Ik kan me inbeelden dat ook de sociologie van deze stad hier een rol zal spelen. De lingua franca blijft er zonder twijfel het Frans, maar gezien de bevolkingssamenstelling kan je nog bezwaarlijk van een Franstalige stad spreken. MICHAËL VANDAMME
Nederland als voorbeeld “Het is een grijsgedraaide plaat dat ‘Europa’ de dingen wel zal oplossen”, stelt John Dejaeger. “En het is onmiskenbaar een erg belangrijk bestuursniveau. Kijk maar hoe de basis van de overgrote meerderheid van nieuwe wetten en regels ergens een ‘Europese’ oorsprong heeft.” “Vele positieve zaken kwamen er doorheen de jaren dankzij de EU, maar er zit ook een schaduwzijde aan. Of het nu over de aanpak van vluchtelingen ging of over corona, de EU was een afwezig niveau. Het is het levendige bewijs dat het belang van de nationale staten nog steeds zeer reëel is, ondanks de grote macht van de EU. Je ziet ook de aanzienlijke verschillen tussen de respectievelijke landen binnen de Unie. Met lede ogen moeten we als Vlaanderen vaststellen dat de noordelijke landen een duidelijke positie innemen, zonder dat we er door het Belgisch gegeven bij betrokken zijn. Het is mijn overtuiging dat we meer moeten kijken naar Nederland. Ze willen af van gas en er wordt opnieuw gesproken over kernenergie. Bij ons gebeurt net het omgekeerde, wat toch symptomatisch is. Vlaanderen heeft zijn plaats binnen die groep noordelijke landen, maar het Belgisch gegeven verhindert dit.”
12 Cultuur
8 OKTOBER 2020
GESCHIEDENIS
Vicepresident (1) Een Amerikaanse man heeft een levensverwachting van 76 jaar. Joe Biden is 77. Kandidaatvicepresident Kamala Harris maakt dus een kans hem op te volgen als hij de verkiezingen wint en overlijdt voor het einde van zijn termijn.
Teddy Roosevelt
Periodes zonder vicepresident Dit stuk gaat over vicepresidenten die hun baas opvolgden omdat die overleed of ontslag nam. Niet over politici als vader Bush, die na hun normale ambtstermijn als vice op hun beurt probeerden de oppergaai af te schieten. Er zijn heel veel periodes in de Amerikaanse geschiedenis dat er geen vicepresident was doordat de vice zijn baas onverwachts opvolgde. Natuurlijk waren de VS nooit stuurloos, want er was altijd een opvolgingsregeling. Zouden vandaag president en vicepresident tezelfdertijd overlijden, dan wordt de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden president (nu Pelosi). Op minder dan twee maand voor de verkiezingen zijn de Amerikanen volop naar historische precedenten aan het kijken. De eerste vice die zo de VS leidde, was John Tyler in 1841. Hij werd verkozen op een ticket met William Harrison, die oudere lezers zich misschien herinneren van de Tecumseh-cyclus van Fritz Steuben. Ze versloegen president Martin Van Buren, de laatste president die “the old language” (het Nederlands) kende. Bij zijn inauguratie wou de 68-jarige Harrison bewijzen dat hij nog altijd de stoere generaal was. Hij weigerde een mantel en een gesloten koets, reed te paard en hield een rede van twee uur in ijskoud regenweer. 31 dagen later stierf hij aan een longontsteking. Tyler legde onmiddellijk de eed af als president, een precedent dat we ons ook herinneren van de eed van vicepresident Johnson in een vliegtuig na de moord op John Kennedy. Tyler was een zuiderling die hardnekkig de rechten van de staten verdedigde tegenover de federale pretenties. Hij werd niet herkozen en steunde later de afgescheurde Confederatie (het Zuiden) tijdens de burgeroorlog en was er volksvertegenwoordiger. Acht jaar later volgde Millard Fillmore president Taylor op, die als generaal een derde van Mexico had veroverd en al na 16 maanden in zijn ambt stierf. De New Yorker Fillmore slaagde er ook niet in het explosieve slavernijdossier te ontmijnen en werd na zijn driejarig presidentschap niet herkozen.
bleven vier slavenstaten de Unie trouw tijdens die burgeroorlog. De Republikeinse president Lincoln bood Democraat en zuiderling Johnson het vicepresidentschap aan bij zijn herverkiezing. 42 dagen in zijn tweede ambtstermijn werd Lincoln vermoord en Johnson deed de vier jaar uit. Het werd een van de meest tumultueuze presidentschappen ooit. De roep naar wraak was groot, maar Johnson wilde de verzoeningsideeën van Lincoln volgen en de afgescheurde staten zo vlug mogelijk weer opnemen. Hij liet vlug verkiezingen volgens vooroorlogse regels organiseren in die staten en die stuurden natuurlijk aanhangers van de Confederatie naar Washington, die vervolgens niet mochten zetelen. Johnson stelde zijn veto tegen het verlenen van de Amerikaanse nationaliteit aan bevrijde slaven (Lincoln had daar nog twijfels over) en het Huis van Afgevaardigden en de Senaat verklaarden hem de oorlog. Hij mocht zijn eigen regering niet meer samenstellen. Zijn presidentschap eindigde met een berucht precedent dat we inmiddels goed kennen dank zij Clinton en Trump: “impeachment” of in beschuldiging gesteld worden. Anders dan bij die heren was de stemming in de Senaat een dubbeltje op zijn kant. De tegenstanders van Johnson kwamen één stem te kort om hem af te zetten. Uiteraard maakte hij geen kans op een herverkiezing, maar gewezen presidenten verdienden nog geen fortuinen met spreekbeurten, door ghostwriters geschreven boeken en televisiereeksen. Johnson bleef in de politiek en liet zich op het einde van zijn leven door Tenessee kiezen als lid van de Senaat.
Twee moorden en een Teddybeer Er is een reden voor de soms hysterische veiligheidsredenen rond een Amerikaanse president. In 1881 werd de in een blokhut geboren doodarme James Garfield tot president gekozen. Zes en een halve maand later werd hij neer-
Eerste “impeachment”
De derde vice die zijn baas voortijdig opvolgde, is een naam als een klok in de VS, zij het voor de verkeerde redenen. Andrew Johnson was senator voor Tenessee, een staat die tijdens de burgeroorlog voor de Confederatie koos. De gewezen kleermaker volgde niet en was een van de vele sympathisanten van de Unie (het Noorden) in het Zuiden. Overigens
John Tyler
geschoten door een boze partijgenoot die geen overheidsbaantje kreeg. Vicepresident Chester Arthur volgde op. Zijn naam is in Vlaanderen volkomen onbekend, maar hij presideerde waardig en met veel succes over een altijd grotere Unie die geleidelijk een wereldmacht werd. Hij kon probleemloos een tweede ambtstermijn krijgen, maar kandideerde niet wegens zijn gezondheid, want hij wist dat hij die nooit zou voltooien. Hij stierf een jaar na zijn aftreden. Na Arthur werd voor de eerste keer een Democraat verkozen na de burgeroorlog. Grover Cleveland verloor vier jaar later zijn herverkiezing, maar was de enige politicus die er nog eens vier jaar verder in slaagde opnieuw president te worden. Hij werd opgevolgd door de Republikein William McKinley. Zijn eerste termijn was een succes, maar acht maanden in zijn tweede werd hij vermoord door een Poolse anarchist. Zijn opvolger was Teddy Roosevelt. De naam verraadt de Nederlandse oorsprong van de familie en hij was de oom van Eleanor Roosevelt, die op haar beurt trouwde met de langst zetelende Amerikaanse president Franklin Roosevelt (een achterachterneef). Teddy Roosevelt was met zijn 42 de jongste president tot nu toe. Zijn Republikeinse partij verschilde nogal wat met die van vandaag, want Roosevelt was een progressief voor zijn tijd. Hij stelde wetgeving voor om de macht van grote trusts te breken, ijverde voor betere voeding en geneesmiddelen voor iedereen en hij was een milieufreak die prachtige plekken de status van nationale parken gaf, ook al was hij een verwoed jager. Onder Roosevelt werden de VS een echte wereldmacht. Hij begon met de aanleg van het Panamakanaal, breidde de Amerikaanse vloot uit en is nog altijd bekend voor het advies “Speak softly and carry a big stick”, het tegenovergestelde van Obama die “Speak loud and carry a small stick” als devies had. Roosevelt werd onsterfelijk omdat hij tijdens een jacht weigerde een klein beertje neer te schieten. Een speelgoedfabrikant lanceerde vervolgens de eerste van de miljarden Teddyberen. “Teddy” won gemakkelijk een tweede termijn, maar weigerde een derde nominatie. Toen zijn zelf gekozen opvolger te conservatief was, sprong hij terug in de politiek, waardoor de Republikeinse partij tijdelijk in twee brak en de Democraat Wilson in 1912 gemakkelijk de verkiezingen won. JAN NECKERS
De witte werken van Camiel Van Breedam Het FeliXart Museum in Drogenbos is bijzonder actief om het werk van Felix De Boeck in een ruimer perspectief te plaatsen. Nu is Camiel Van Breedam er te gast met zijn vroegste werk. Met de reeks tentoonstellingen onder de vlag “Reflecties” zet het FeliXart Museum tijdgenoten en opvolgers van Felix De Boeck (1898-1995) in het licht. In de boeiende jaren twintig en dertig van de vorige eeuw was ook ons land een broeinest van avant-gardekunst. Veel van de kunstenaars die toen de vernieuwing stuurden, zijn vandaag vaak in de vergeethoek beland en dat geldt ook voor een aantal kunstenaars die na hen kwamen. Nu verrast het museum met een interessante expo over het vroegste werk van Camiel Van Breedam (°1936).
Schilderij wordt sculptuur Voor Van Breedam begint alles in 1957. Hij was opgegroeid in Boom en had een opleiding plastische opvoeding gevolgd, met Octave Landuyt als mentor. In die tijd was dat niet vanzelfsprekend voor een zoon uit een arbeidersmilieu. Landuyt liet de jonge Van Breedam kennismaken met kunstenaars waar hij nog nooit van gehoord had en moedigde hem aan om deel te nemen aan de wedstrijd van de “Jeune Peinture Belge” in 1957. Van Breedam won niet, maar hij werd wel onmiddellijk opgepikt door een Brusselse galerie en opgenomen in het kunstenaarscollectief G58 in Antwerpen, dat een experimentele Vlaamse kunst ontwikkelde. De artistieke loopbaan van Camiel Van Breedam kende dus een pijlsnelle start. Dat had alles te maken met zijn bijzondere manier van werken in die beginjaren. Hij had een heel eigen techniek bedacht. Als achtergrond van zijn schilderijen bracht hij een monochrome laag plamuur aan, vandaar dat Van Breedam spreekt over zijn “witte werken”. In die met glacis en olieverf bewerkte basislaag bracht hij allerlei voorwerpen aan die zich uit het “schilderij” verheffen. Het zijn stukjes metaal of dingen die hun dienst gedaan hadden: sleutels, keukengerei, een stukje kippengaas of kleerhanger… Al dat materiaal integreert Van Breedam heel zorgvuldig en
precies in zijn werken. Een mooi voorbeeld is een fietsketting die als een arabesk rond en voorbij een rood punt kronkelt. Je hebt de neiging om de gebruikte voorwerpen te herkennen, maar dat is niet de essentie. Het belangrijkste is het subtiele evenwicht tussen een sculptuur en een schilderij, waarbij de kunstenaar reliëf en delicate schakeringen creëert binnen een geometrische compositie.
Het boek De jonge Camiel Van Breedam verrichtte pionierswerk in de generatie beeldende kunstenaars die vanuit het tweedimensionale de sculptuur herdachten. Van Breedam ziet zich niet als een revolutionair die zich afzette tegen de traditionele kunstvormen of tegen de maatschappij. Zijn eigenzinnige manier om objecten in een plamuurondergrond te vatten, maakte wel een diepe indruk op andere kunstenaars. FeliXart heeft een veertigtal abstracte schilderijen uit Van Breedams “witte” beginjaren samengebracht, aangevuld met enkele van zijn sculpturen. Tegelijk met het museum in Drogenbos presenteert Bibliotheca Wittockiana in Sint-Pieters-Woluwe een tentoonstelling rond collages van Van Breedam die geïnspireerd zijn op boeken. Het zijn werken met een veelheid aan inhouden: de beslotenheid van het boek en de openheid op de wereld, de wetenschap en de ontdekking, de verbeelding en de herinnering. In beide expo’s toont Camiel Van Breedam zich een authentiek kunstenaar, die het schreeuwerige schuwt en die in zijn werken het dromerige en tijdloze laat primeren. MMMV Tentoonstellingen Camiel Van Breedam, nog t.e.m. 24 januari 2021, FeliXart Museum, Drogenbos, www.felixart.org en nog t.e.m. 31 januari 2021, Bibliotheca Wittockiana, Sint-Pieters-Leeuw, www.wittockiana.org.
Actueel
8 OKTOBER 2020
13
Italië:
Regionale verkiezingen Op zondag 20 en maandag 21 september werden in 7 Italiaanse regio’s regionale verkiezingen gehouden. Links (Partido Democratico in een coalitie met andere linkse partijen) kon 3 van haar 4 regio’s behouden: Toscane, Puglia en Campania. De regio Marche gaat over naar het rechtse kamp. De linkse populisten van M5S (Movimento 5 Stelle), in de Italiaanse regering met centrum links, weigerde met links in Marche in zee te gaan. Links verloor de regio.
Zuid- Afrika:
Polarisering gaat verder De idee van minister van Cultuur Mthethwa om alle “koloniale en apartheids”standbeelden in”themaparken” onder te brengen heeft in Afrikanerkringen opnieuw kwaad bloed gezet. En minister van Politie Cele vond er niets beters op dan de boeren op stang te jagen. Sinds enige jaren zijn ook in Zuid-Afrika standbeelden daterend uit de koloniale of apartheidstijd onderwerp van protest. Ze werden beklad zoals meermaals gebeurde met het Krugermonument in Pretoria of verwijderd zoals in 2015 het beeld van Cecil Rhodes aan de universiteit van Kaapstad en dat van president Steyn dit jaar in Bloemfontein. Er is dan ook al een hele tijd discussie wat er met deze beelden moet worden gedaan.
Boerassic Park Nathi Mthethwa, minister van Sport, Kunst en Cultuur,kwam dan ook met de idee om ze in bepaalde zones, een soort themaparken, te concentreren. Hij kreeg daarbij op Erfenisdag 24 september ll de steun van president Ramaphosa. Die visie is ook terug te vinden in het eindverslag van de onderzoekscommissie die in 2016 was opgericht nadat een jaar eerder Krugers’ beeld op het Kerkplein in Pretoria en dat van Jan Van Riebeeck in Kaapstad waren beschadigd. Daarbij werd verwezen naar het voorbeeld van vroegere Oostbloklanden, waar beelden uit de communistische periode in dergelijke parken waren ondergebracht om als toeristische trekpleister te dienen. Maar deze plannen schoten bij veel Afrikaners in het verkeerde keelgat. Op openbare zittingen was trouwens gebleken dat de meeste deelnemers voorstander waren van het handhaven van de beelden op hun huidige standplaats. Ook verklaarde professor-emeritus Pieter Labuschagne van
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 7F ANKERSTRAAT HASSELT 35003500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272 011 223 253 MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
de Unisa-universiteit dat de intenties van de minister haaks stonden op de visie van de opbouw van een verenigd land. Als de standbeelden weggeschoven worden, verklaarde de professor, word ik als Afrikaner ook terzijde geschoven. En: men kan de geschiedenis niet uitwissen. Moeten dan alle beelden, ook deze van koningin Victoria en van Zoeloekoningen als Shaka en Dingaan, weg? Trouwens, het argument dat de verschuiving de veiligheid van de beelden ten goede komt en dat dit niet voor alle monumenten geldt, is een slecht signaal. Alana Bailey, hoofd Cultuur van de mensenrechtenorganisatie Afriforum verklaarde dat men op die manier een soort “galerij van schurken”schept. Labuschagne stelt zich dan ook de vraag of men niet gewoon toegeeft aan een paar honderd agitatoren. Iets waarin columnist Leopold Scholtz hem bijtreedt. Voor hem is het gewoon een poging om de extremistische Economische Vrijheidsvechters (EFF) van Julius Malema te paaien. Terwijl tegelijk de Afrikaners te kijk worden gezet. Al in 2015 stelde komiek Evita Bezuidenhout voor apartheidsbeelden in haar tuin onder te brengen. Onder de benaming Boerassic Park. Dit alles belet niet dat Winnie Mandela in Brandfort (Vrijstaat), waarnaar ze ooit verbannen werd, een standbeeld krijgt. Tevens zou het dorp haar naam krijgen. Alsof Mandela’s ex-vrouw wel onbesproken is.
Olie op het vuur Maar ook minister van Politie, Bheki Cele, deed zijn duit in het zakje. Zo zou hij op een bijeenkomst van boeren met de politie nabij Newcastle in Kwazulu-Natal - ondanks een recent besluit in het parlement - verklaard hebben dat de “plaasmoorde” geen prioriteitsmisdaad zijn, iets wat hij achteraf ontkende. De samenkomst geschiedde naar aanleiding van de moord op een echtpaar drie weken voordien. In betrokken gemeenschap veroorzaken grondkwesties al jaren wrijvingen en er waren dan ook mensen opgedaagd die de boeren uitdaagden en van racisme beschuldigden. Anderzijds klaagden de boeren over het onterecht laten grazen van gemeenschapsvee op hun terreinen, vernielingen en veediefstal. Hoe dan ook, in plaats van tot kalmte aan te sporen liet de minister zich verleiden tot arrogante taal. Zo snoerde hij een der boeren die klachten uitte de mond terwijl hij ook op negatieve manier de zaak bovenhaalde van een boer die reeds eerder voor het hof was verschenen en daar nochtans van alle beschuldigingen was vrijgesproken. Intussen raakte wel bekend dat slechts 43,7 procent van alle “plaasaanvalle” in betrokken provincie waarbij boeren vermoord werden tot een veroordeling hebben geleid. JAN VAN AERSCHOT
De linkse populisten van M5S doen het slecht in de regionale verkiezingen. Bij rechts zetten de veranderende krachtsverhoudingen zich door. Vroeger was de centrale pool de conservatief-liberale Forza Italia van Berlusconi, maar die zakt geleidelijk weg in de irrelevantie. De Lega van Salvini nam de fakkel over en blijft (voorlopig?) onbetwiste leider in het rechtse kamp, maar het conservatieve Fratelli d’Italia van Meloni komt steeds vaker in de gunst van de kiezer. In de regio Veneto haalt de uittredende gouverneur Luca Zaia van de Lega 75 procent van de stemmen, een ongezien resultaat. De Lega wint eveneens in Liguria. In Toscane kon rechts het uiteindelijk niet halen, maar de Lega zet er wel een bijzonder mooi resultaat neer (22 procent). Ook daar gaan de linkse populisten van M5S flink achteruit en blijven ze steken op 6 procent. Terwijl de Lega, in oorsprong een separatistische partij van het noorden van Italië, de jongste jaren leek door te breken in het zuiden van Italië, is van die doorbraak nu niet veel meer te merken. In de regio Campania bijvoorbeeld haalt ze amper 5 procent, in Puglia is het ook maar 9 procent. Lorenzo Fontana, ondersecretaris van de Lega, zei in een reactie: “De verwachtingen lagen hoger, ik verwachtte mij aan een beter resultaat.” Problematisch voor de centrumlinkse Italiaanse regering wordt de positie van
M5S, want de stemmen in M5S om uit de linkse pro-migratieregering te stappen weerklinken steeds luider. Voor rechts is de match nog niet gewonnen. En voor Salvini duikt er concurrentie op in de vorm van Fratelli d’Italia.
Rechts versterkt uit gemeenteraadsverkiezingen in Zuid-Tirol De gemeenteraadsverkiezingen in Zuid-Tirol, die door de coronacrisis van maart verschoven werden naar 21 september, hebben een duidelijke winnaar opgeleverd. De rechts-nationalistische Süd-Tiroler Freiheit werd de tweede politieke partij, na de christendemocratische SVP, die reeds decennialang deze Alpenregio (en geliefkoosde vakantiebestemming van veel Vlamingen) bestuurt. Süd-Tiroler Freiheit, die de kwestie Zuid-Tirol terug op alle politieke agenda’s wil, en die resoluut aansluiting wenst bij het Oostenrijkse Tirol, kan voortaan rekenen op 43 gemeenteraadsleden in 24 gemeenten. Daarnaast werden vijf STF-leden gemeenteraadslid via andere lijsten en nog eens negen leden werden gemeenteraadslid op een burgerlijst. Een mooi resultaat voor een vrij jonge partij. Zuid-Tirol kleurt rechtser en nationalistischer. Ook in Zuid-Tirol wint het onafhankelijkheidsstreven dus aan kracht. PIET VAN NIEUWVLIET
SAA staakt alle bedrijvigheden Niet zonder een zweem van weemoed las ik de onheilspellende berichten over het schier onafwendbare bankroet van de Zuid-Afrikaanse luchtvaartmaatschappij SAL, waar ik zo vaak gebruik van gemaakt heb, zowel voor internationale als voor binnenlandse reizen. Het huidige gekrassel van de Suid-Afrikaanse Lugdiens roept uiteraard herinneringen op aan de roemloze teloorgang van wijlen onze vaderlandse trots Sabena. Toen ik mijn eerste vliegreizen bij de SAL boekte, stond die maatschappij bekend om haar prima dienstverlening, waarmee ze in de luchtvaart tot de topklasse behoorde. Wat Vlaamse en Nederlandse reizigers tevens als een meerwaarde ervaarden, was dat pittige Afrikaans waarin die charmante “lugwaardinne” je aanspraken en bedienden. De spijskaarten waren in die tijd vóór de machtsovername van 1994 keurig tweetalig: Engels en Afrikaans. Tijdens de paar vluchten die ik daarná nog met de SAL heb gemaakt, heb ik meer dan eens ruzie gemaakt met de lugwaardinne die toen hostesses geworden waren, omdat ik geen Afrikaanse spijskaart meer kon krijgen. Op zeker ogenblik dreigde de commandant zelfs mij van boord te zetten als ik verder weigerde mij te schikken naar de nieuwe orde in Zuid-Afrika. Ik heb dan maar zelf besloten niet meer te vliegen met SAL, dat intussen nog enkel SAA (South African Airways) genoemd mocht worden. Mij is overigens ter ore gekomen dat heel wat Afrikaners hetzelfde besluit hadden genomen, met een flink verlies aan klandizie tot gevolg.
Onder curatele Nu worden de miljoenenverliezen aan corona geweten, maar de financiële terugloop is al veel langer aan de gang. En nu is de bom dus gebarsten: de SAA staakt alle bedrijvigheden, kopten de media. Voorlopig, heet dat dan, tot er geld wordt ‘gevonden’ om er letterlijk weer in te vliegen. Om de maatschappij te redden, zijn nu curatoren benoemd, in het Afrikaans “sakeredders”. Die hebben de eens zo befaamde maatschappij onder curatele gesteld en zijn besprekingen gestart om miljoenen te werven. “Wij zullen mensen die geraakt worden ten volle ingelicht houden over onze vorderingen ter zake,” hebben de zakenredders bereidwillig meegedeeld. “Hoewel er vordering is gemaakt,” klinkt het verder, “moeten wij nog naar andere opties uitkijken tot de kwestie opgelost is.” Voor zo’n optie wordt, onder andere, onderhandeld met de regering om het reddingsplan een financiële hupstoot te geven, maar verscheidene andere financiers hebben zich ook tot hulp bereid verklaard, zeggen althans de curatoren. Er blijkt een ‘peulschil’ van 10,4 miljard Rand (537 miljoen euro) nodig te zijn. De regering heeft alvast met grote stelligheid verzekerd dat de nationale trots SAA niet geliquideerd zal worden. De ‘gewone’ Afrikaners reageren daar van betrekkelijk tot hevig sceptisch op in een toonaard die wisselt van ongeloof tot ‘radicaal opdoeken die boel’. Ondertoon van de stem uit de basis: de ANC-regering kan het niet. Bijkomende oprisping: wij, Afrikaners, zullen weer voor die onkunde moeten afdokken. Klinkt dat de lezer in deze euforische Vivaldi-tijd niet ietwat bekend in de tuitende oren? HECTOR VAN OEVELEN
Brieven
14
8 OKTOBER 2020
HET ZWAARD VAN DAMOCLES
DE VERTROUWENSSTEMMING Pallieterke, Het was te verwachten dat een in elkaar geflanste ‘meerderheid’ in het parlement de regering ‘het vertrouwen’ zou schenken, alleen heeft dat ‘vertrouwen’ niets meer te maken met waar de bevolking voor gestemd heeft, maar wél alles met de jobzekerheid en het inkomen van onze parlementariërs. De Vlamingen – 60% van de bevolking – worden buitenspel gezet door onze eigen ‘volksvertegenwoordigers’. De bejaarde humorist en voormalig eerste minister Mark Eyskens (ook een zoontje ván, laten we dat niet vergeten!) noemde België een “apenland”; zijn voorganger Tindemans vergeleek het met een “bananenrepubliek” en ik noem het een “politiek pretpark”. 2400 jaar geleden schreef Plato dat er niets zal veranderen tot wanneer er filosofen aan de macht zullen komen. Wij kunnen er dus vanuit gaan dat het Arco-dossier nog enkele eeuwen zal aanslepen; het heeft nu al de allures van een amusementsprogramma. Slécht amusement wel te verstaan! In België is de uitleg belangrijker dan de feiten. M arc Bertrand - Edegem
ONEVENREDIGE ZETELVERDELING Pallieterke, Met stijgende belangstelling las ik het artikel van de hoofdredacteur over verkiezingsstelsels. (Pal. van 1 okt 2020) Daaruit blijkt nogmaals dat de zogenaamde democraten op allerlei manieren de zetelverdeling onevenredig met het aantal stemmen trachten te laten verlopen. Men tracht o.m. de grote partijen te bevoordelen en kleine partijen d.m.v. een kiesdrempel te weren. De drogreden is: versnippering. En dan? Versnippering vindt men wel gerechtvaardigd om een regering te vormen met zeven snipperpartijtjes tegen het Vlaamse volk. Er is maar één evenredig kiesstelsel: het aantal geldige stemmen delen door het aantal te verdelen zetels. Dan weet men hoeveel stemmen er nodig zijn voor één zetel, kiesdeler genoemd. Dan het aantal stemmen van elke partij delen door die kiesdeler. De overblijvende zetel(s) toekennen aan de partij(en) met het grootste overschot. Dat “proportioneel" kiesstelsel is niet proportioneel, maar bedrog. R emi Schillewaert - Damme
Kruisende woorden oplossing 1232
A
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 L
U R
X
E
P
E
N A
N
E
R O B
L
E
E M
T
E
A
P
A
R
I
G
P
E
B
A
C
M
D
M O O R
D D A D
E
E
O
F
G E O M E
T
R
I
E
G
O N
B
E
L
I
S
T
H
E
I
E
I
D
I
E
T
L
F
R
S
H D
L
P
V O F S
J
Z
E
K
A
L
L
A N G
L
K
E
R
K D
B
N I
R
A
K
I
H
I
T E
S I
E S
E
O R O
O
L
P O L
G
A N O D E E
N A
R
E
N
HALLO CALVO Geen vice-premier! Geen hoger pree. Geen nationalist schoof u opzij maar wel een vrouwe der partij. Voorwaar voor jou een wreed moment die slinkse stoot van Groen uit Gent. Je bent nu d' ongewenste zoon. Ondankbaarheid is Meyrems loon. Wij droomden dat gij in 't half-rond op de beleidstribune stond: beschaafd, verzoenend, steeds bescheiden: uitzonderlijk in deze tijden. Helaas, helaas zei Dulle Griet de tijden gaan en keren niet. Want ook gij denkt vol droefenis dat dit niet uw regering is. Ontroostbaar deelt de Belg je lot en denkt de Groenen die zijn zot want linkse Belgen zoals gij dat zijn de hoeders der partij. Verzet u tegen haar beleid en toon dat gij geen mossel zijt. Druk daarom graag je sterkste stempel op weg naar haar verkiezingsdrempel. GG
KIESSTELSEL Pallieterke, In zijn commentaar op het voorstel van De Wever i.v.m. het veranderen van kiesstelsel van ons proportioneel kiessysteem naar het Angelsaksische meerderheidssysteem schijft jullie hoofdredacteur in zijn column dat dat hier zomaar niet zal lukken. Daarin heeft hij gelijk en als men trouwens ziet wat er momenteel allemaal gebeurt in de UK en de USA, is het daar helemaal niet beter. Er is echter een veel eenvoudiger systeem. Breng de kiesdrempel van 5 op 10 procent en de helft van de partijen in dit land speelt straks niet meer mee. Als de verkiezingen zouden uitvallen volgens de laatste peilingen, bestaat dan zelfs de kans dat de Vlaamse traditionele partijen er straks niet meer bij zullen zijn. Om eens over na te denken. Guido van A lphen - K asterlee
RESPECT
Pallieterke, Sta mij toe u in deze ongewone en moeilijke periode te wijzen op een belangrijk aspect bij het tot stand komen van de huidige regering ‘zonder’ de voornaamste Vlaamse partijen, waarbij men zich de vraag kan stellen of deze regering niet ontstaan is uit 'angst' voor nieuwe verkiezingen die zouden kunnen leiden tot het einde van enkele politieke loopbanen en zelfs de ondergang van sommige partijen. De enige oplossing om die tragedie te voorkomen, was het vormen van een monsterverbond waardoor de mogelijke verliezers zouden kunnen overleven. De solidariteit van de huidige kompanen lijkt mij niets anders dan een collectieve reddingsoperatie, een 'prioriteit' die alle overige beleidsaspecten in de schaduw stelt. Het is dan ook niet te verwonderen dat de regeringsverklaring een opsomming was van vage wensen en voornemens die, mede door tijdsdruk, onvoldoende getoetst werden aan de maatschappelijke en financiële realiteit. Een voorbeeld daarvan is de belofte om de pensioenen te verhogen tegen 2024, wetende dat binnen vier jaren, mede door de inflatie, het leven tegen die tijd veel duurder zal zijn, waardoor het uiteindelijk effect feitelijk een 'nul-operatie' wordt. Deze belofte is m.i. een oneerlijke voorstelling van zaken om goedgelovige zielen te paaien en zand te strooien in de ogen van de bevolking. Vreemd dat dit tot op heden door de oppositie nog niet onder de aandacht werd gebracht. In het licht van het hoofddoel om verkiezingen te omzeilen en zichzelf in het zadel te houden, zijn de financiële bekommernissen voor de Vivaldiploeg - ondanks de schijn - van ondergeschikt belang. Het land kent immers reeds lang een deficit waaraan men gewend is en wat de komende jaren niet zal veranderen. Men kan dus gerust op beide oren slapen en die last best afwimpelen op de rug van een volgende legislatuur. Met andere woorden: “Après nous le déluge”... als onze huid vandaag maar gered is! Overigens, om hun broederschap samen te houden moeten de zeven angstpartijen zich zeer wellevend en vriendelijk tegenover elkaar opstellen, ongeacht hun fundamentele ideologische en strategische verschillen. Onderlinge complimenten zijn dan ook niet uit de lucht. Het gedwongen huwelijk dient immers zo goed mogelijk in stand gehouden te worden, waarbij triomfantelijke verklaringen de indruk moeten wekken van een politieke vernieuwing, beleefdheid en fatsoen, ongeacht het gedrag en het eerder falen van partijen die tijdens de laatste verkiezingen terdege werden terecht gewezen. Zulke afstraffing 'mocht' geen tweede keer gebeuren: het zwaard van Damocles moest 'kost wat kost' opgeborgen blijven. Angst is heus geen moedige raadgever. Het is een beschermingsreactie die leidt tot samentrekking en verkramping, wat geen basis kan zijn van een gezond beleid, ofschoon zij de mogelijkheid biedt tot introspectie. Moge deze tot op heden blijkbaar onopgemerkte waarheden meer licht brengen in het Belgische tragikomische toneel. Johan Van Tichelen - Mechelen
Hotels en en Hotels restaurants waar Hotels en restaurants restaurants waar Vlamingen thuis zijn zijn waar Vlamingen Vlamingen thuis Verliefd op de dezijn natuur-? thuis Verliefd op natuur-? Kom ze ze eens eens proev proeven te Achouffe-! Kom
HOTEL HOTEL
DeAchouffe keuken is enkel hotelgasten 19 - open 6666voor Houffalize Te bereiken via Namen, Marche, Laroche richting Houffalize (afslag Nadrin) of via Luik Wij zijn vlamingen
Tel. 061-28 81 82 - Fax 061-28 90 82 www.lespine.be (Wij zijn Nederlandstalig-!)
Tel. 061-28 81 82
Heerlijk aan aan de de kust kust nu! nu! Heerlijk
Pallieterke, We gaan meer respect hebben voor elkaars mening, zei Alexander De Croo in zijn beleidsverklaring. Mooi zo, geen cordon meer, tegen niemand. Of was dit ook weer een van die holle beloften? Of is het zoals met die 1.500 euro pensioen, we gaan die richting… Guy Van Rysseghem - Lochristi
HOTEL DIE DIE PRINCE PRINCE HOTEL
zal u u extra extra verwennen. verwennen. zal Albert I-Wandeling I-Wandeling 41-42 41-42 -- OOSTENDE OOSTENDE Albert Tel. 059-70 059-70 65 65 07 07 Tel.
ABSURDISTAN
Buigen! Het is natuurlijk ook een manier om de mensen te dwingen hun spaargeld te activeren: de banken verplichten tot het overmaken van de rekeninggegevens. Zoiets valt uiteraard te verwachten van een linkse regering waarin geen libera... Ach, nee, vergissing.
Win-win Krijgt het Vlaams Belang bij gezworen vijand Unia het zitje waarop de partij recht heeft conform de geldende geplogenheden? Hoe dan ook, het Belang wint in elk geval. Ofwel krijgt het dat bewuste zitje en mag Unia aankijken tegen een “schoonmoeder”, ofwel wordt het Belang dit zitje ontzegd en krijgt het er weer een aantal kiezers bij.
Grote pot, kleine ketel De New York Times, het lijfblad van alle Amerikaanse progressieven, daar “liberals” geheten, ziet een groot en zwaar probleem in ons land: het r-woord! Gelukkig voor die brave Amerikanen is de r-kwestie in Amerika helemaal ten goede opgelost.
Vrouwenzaken Onze complete redactie is op uitstap geweest naar Turnhout. De reden: een kabouterinneke met blote borstjes dat door een olijke ouderling in de voortuin was gezet. Dat is, houd u vast, openbare zedenschennis. Wij verwachten een protestactie van Femen!
Beschavingsopstoot Laten we nog wat masters verengelsen, en liefst ook nog wat bachelors. We moeten toch proberen om gidsland Nederland in te halen. Daar starten er dit jaar slechts 200 studenten in het eerste jaar Neerlandistiek, het laagste aantal ooit. Neerlandici? Minder, minder, minder!
Wedstrijd Voor onze nieuwbakken premier hebben wij een goede raad: stel geen retorische vragen! “Is dat hier een kleutertuin?” is er zo eentje. Al jaar en dag proberen wij ten kantore, tot vreugdevolle ergernis van onze big boss, om de grootste kleutertuin des lands te zijn. Helaas, wij leggen het elke keer opnieuw af tegen de Kamer van volksvertegenwoordigers.
Probleempje Wie herinnert zich nog hoe eertijds staatssecretaris Servais Verherstraeten de manke splitsing van het gerechtelijke arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde bejubelde? Zou Servais ook gelezen hebben hoe Halle-Vilvoords procureur Ine Van Wymersch brandhout maakt van de toestand waarmee hij en anderen Halle-Vilvoorde hebben opgescheept?
Actie, nu Op de Antwerpse Bolivarplaats is een standbeeld van Mahatma Gandhi geplaatst. Het is nu wachten tot de dekoloniseerders tot het besef komen dat elders al standbeelden van Gandhi werden verwijderd, wegens “negrofoob”. De Antwerpse stadsdichter kan daar actie tegen voeren, zoals hij enkele jaren geleden deed tegen het standbeeld van pater De Deken in Wilrijk.
Zwaktebod Nieuwbakken minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden is geen voorstander van herfederalisering, maar wil die optie wel open houden. Kan een onderhandelingsspecialist Annelies eens uitleggen dat men best niet de eigen positie verzwakt nog vooraleer de onderhandelingen begonnen zijn?
Ontsporing “In Vlaanderen zijn de Vlaams-nationalisten vergeten wat zij te danken hebben aan het cultuurflamingantisme.” Die uitspraak komt van Jozef Deleu en legt eigenlijk de vinger op de wonde. Met veel meer cultuurflamingantisme was het artistieke wereldje nooit zo eenzijdig links geworden...
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
n
Dossier
8 OKTOBER 2020
15
Het EU-migratiepact
Marrakesh 2.0 of Dublin IV? Sinds enkele weken waarschuwen verschillende politieke partijen, waaronder het Vlaams Belang, voor een “Marrakesh 2.0”. Daarmee doelen ze op het nieuwe EU-migratiepact: “New Pact on Migration and Asylum.” Gaat de vergelijking met het Marrakeshpact op? Wat staat er in de plannen? En hoe werd het pact onthaald in het buitenland en door de partijen die in 2018 in het verzet gingen tegen Marrakesh, Vlaams Belang en N-VA?
Von der Leyen doet de plannen uit de doeken In 2018 zorgde het “UN Global Compact for Migration,” beter bekend als het Marrakeshpact, internationaal voor grote deiningen. Verschillende landen, waaronder Oostenrijk, Tsjechië, Polen, Hongarije en de Verenigde Staten weigerden om het pact te ondertekenen. In ons land leidde de kwestie zelfs tot de val van de regering Michel I, toen regeringspartij N-VA een onthouding eiste. Er waren verschillende punten van kritiek, maar in hoofdzaak waren de twee meest gehoorde klachten dat het pact de soevereiniteit van de landen zou ondermijnen, door delen van het migratiebeleid internationaal juridisch te verankeren, en dat er geen onderscheid werd gemaakt tussen legale en illegale immigratie. Daarnaast was te horen dat het pact, en zeker de vroege versies ervan, de vrije meningsuiting dreigde te fnuiken, aangezien de tekst er op leek aan te sturen dat enkel over de ‘positieve kanten’ van migratie bericht mocht worden. Latere versies van de tekst nuanceerden de beruchte “doelstelling 17” door onder meer toe te voegen dat de ondertekenaars zich ertoe “verbinden de vrijheid van meningsuiting te beschermen in overeenstemming met het internationaal recht, waarbij wij erkennen dat een open en vrij debat bijdraagt aan een alomvattend begrip van alle aspecten van migratie”.
New Pact on Migration and Asylum Sinds enkele weken waarschuwen verschillende politieke partijen, waaronder het Vlaams Belang en het Nederlandse Forum voor Democratie, voor een “Marrakesh 2.0” of een “Marrakesh in het kwadraat”. Hiermee doelen ze op het “New Pact on Migration and Asylum” van de Europese Unie, waarvan op 23 september de eerste voorstellen uit de doeken werden gedaan. Het is de ambitie van de Europese Commissie om met het pact “één enkel coherent migratiebeleid” te vormen. Dat zijn de woorden van Margarítis Schinás, EU-commissaris voor de Bevordering van de Europese Manier van Leven. U herinnert zich misschien nog dat de uitvinding van haar functie en de bijbehorende titulatuur tot heel wat hysterische reacties vanwege de linkerzijde geleid hebben. Volgens Nederlands linksliberaal EU-Parlementslid Sophie in’t Veld (D66) was de
“implicatie dat de Europeanen beschermd moeten worden tegen externe culturen grotesk”. Het pact is sinds december 2019 in de maak. De Europese Commissie maakt zelf gewag van “intensieve voorbereidende” werkzaamheden, waaronder “twee volledige raadplegingsrondes met alle lidstaten, het Europees Parlement, de nationale parlementen, het maatschappelijk middenveld, de sociale partners en het bedrijfsleven”. Het EU-migratiepact is evenwel nog niet voor morgen. Eerst moeten de huidige voorstellen nog voorgelegd worden aan het Europees Parlement en de Europese Raad, waarin de staatshoofden van de verschillende EU-lidstaten zetelen.
Marrakesh 2.0 of Dublin IV? Om één punt van kritiek kan men moeilijk heen. Daar waar er enige discussie bestond over het bindende aspect van het VN-migratiepact, is daar bij het EU-migratiepact veel minder sprake van. De bindende aard van het eerste is vooral indirect, als een soort richtlijn voor het ontwikkelen van verdere wetgeving of als referentie bij uitspraken door internationale juridische instanties. Het EU-migratiepact zou daarentegen, indien het zou worden aangenomen, vanzelfsprekend wel bindend moeten zijn. De vraag of dit aspect van het pact problematisch is, hangt natuurlijk samen met de vraag of men vindt dat het migratievraagstuk een oplossing op het nationale dan wel EU-niveau behoeft. In dat opzicht hoeft de kritiek van het Vlaams Belang of Forum voor Democratie - beide partijen pleiten steeds voor zoveel mogelijk nationale soevereiniteit - niet te verbazen. De N-VA pleit daarentegen al langer voor een pan-Europese aanpak van de immigratieproblematiek, en met name een effectieve handhaving van het Dublin-systeem dat stelt dat de lidstaat waar een asielzoeker voor het eerst zijn aanvraag doet, verantwoordelijk is voor het verwerken van de aanvraag. In theorie zou dit betekenen dat vooral landen als Griekenland en Italië de meeste asielzoekers opvangen, al
bleken velen in de praktijk door te reizen naar Noord-Europa. De initiatiefnemers van het EU-migratiepact zelf zien het pact dan ook vooral als een antwoord op de onopgeloste vraagstukken van het Dublin-systeem. In hun ogen is er veeleer sprake van een Dublin IV - de vorige set regels uit 2013 draagt de naam Dublin III - dan van een Marrakesh 2.0.
Wat staat er in? De Commissie wil werk maken van een snellere registratie en verwerking van de asielaanvragen en dit zoveel mogelijk aan de buitengrenzen van de Europese Unie. Er bestaan nog heel wat vragen over de praktische haalbaarheid van de plannen, maar men zou de asielaanvragers zoveel mogelijk vóór hun binnenkomst willen screenen. Mensen die veel kans maken op asiel kunnen toegelaten worden, terwijl diegenen met weinig kans op asiel hun aanvraag buiten de EU-grenzen moeten voltooien. Het zou volgens de commissie paal
“Europa moet geen aantrekkingsfactoren creëren, maar het moet ook proberen legale boven illegale migratie te bevorderen” Assita Kanko (N-VA) en perk moeten stellen aan Griekse toestanden - duizenden migranten in overvolle kampen die hopeloos lang op asiel wachten, met ellenlange procedures - en illegale transitmigranten die, zonder aanvraag te doen, door de verschillende EU-landen reizen. Na de migratiecrisis van 2015 zorgde de kwestie van de verdeling van de migranten over de verschillende EU-landen voor spanningen tussen Noord en Zuid (Italië en Griekenland) en West en Oost (de Viségradlanden). Een centraal element in het nieuwe migratiepact is het zogenaamde ‘flexibel verplicht solidariteitsmechanisme’, waarmee men een herhaling van 2015 hoopt te voorkomen.
Hoe kijken N-VA en Vlaams Belang naar de plannen?
het Vlaams Belang. Naast de soevereiniteitskwestie stelt de partij dat de EU de illegale immigratie simpelweg wil vervangen door legale immigratie. Niet in het minst wordt daarbij verwezen naar de verklaringen van EU-Commissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson bij het uit de doeken doen van de plannen. Johansson stak van wal door te zeggen dat “migratie altijd al een onderdeel van onze samenlevingen geweest is”. Naast de strijd tegen illegale immigratie maken de teksten gewag van “meer legale wegen” voor immigranten om de EU binnen te komen. Zo hoopt de EU “wederkerige partnerschappen” te ontwikkelen met derde landen, waarbij in ruil voor terugname van illegalen en de strijd tegen mensensmokkel werk gemaakt wordt van de ontwikkeling van “legale migratieroutes”. Er wordt daarnaast gewag gemaakt van ”Talent Partnerships” met niet-EU-landen, waarbij tekorten op de arbeidsmarkt met migranten kunnen worden opgevangen. “De EU wil de migratiestromen managen, niet stoppen”, reageert Tom Vandendriessche, EU-Parlementslid voor het Vlaams Belang in de fractie Identiteit & Democratie (ID). In navolging van eerdere berichten van de partij maakt hij ook ditmaal gewag van “een bindend Marrakesh II”. “We hebben migratie zogezegd nodig volgens de EU. De bevolking van Afrika gaat deze eeuw van een naar vier miljard. Dit EU-migratiepact is een bindend Marrakesh II”, aldus de Vlaams Belanger. Volgens hem houden de voorstellen zelfs “niets minder dan een doelbewuste omvolkingspolitiek” in. Bij de N-VA schiet men, gelet op het bovengenoemde pleidooi om het bestaande Dublin-systeem correct toe te passen, niet met scherp op de plannen. EU-Parlementslid Assita Kanko (N-VA) hamert wel op enkele kernpunten van haar partij, zoals de focus op onmiddellijke terugkeer en hervestiging in de eigen regio. Zo hoopt Kanko dat de Unie werk maakt van “veilige zones” en een duurzaam staakt-het-vuren in Syrië. Ze maakt ook een koppeling tussen legale economische migratie en terugkeer naar derde landen. “Europa moet geen aantrekkingsfactoren creëren, maar het moet ook proberen legale boven illegale migratie te bevorderen”, klinkt het. Hoewel het woord ‘integratie’ meermaals valt in de teksten, en hoewel men in Brussel werkt aan een “Actieplan Integratie”, moet dit voor Kanko veel hoger op de agenda: “Zolang de EU niet in staat is een redelijke, eerlijke discussie over integratie te voeren die de legitieme zorgen van de kiezers honoreert, zullen we geen vooruitgang boeken.”
De Oost-Europese landen krijgen bijval van
PIETER VAN BERKEL
“Niets minder dan een doelbewuste omvolkingspolitiek” Tom Vandendriessche (VB) Lidstaten zouden de keus krijgen tussen ofwel asielzoekers opnemen, ofwel meehelpen aan het terugsturen van afgewezen asielzoekers ten behoeve van andere landen, ofwel financiële en materiële steun bieden aan landen die de toegangspoorten tot Europa vormen, zoals bijvoorbeeld Italië en Griekenland.
Hoe werden de plannen ontvangen? Duitsland en Frankrijk reageerden positief. Het is voorlopig nog uitkijken naar de houding van premier De Croo, maar als zijn regeerakkoord een indicatie is, hoeven we ons niet aan een trendbreuk te verwachten. België zal met andere woorden gedwee onze grote buren volgen. In Zuid-Europa werd voorzichtig positief gereageerd op de plannen, al gaan ze voor Griekenland nog altijd niet ver genoeg. De Helleense Republiek blijft aandringen op een verplichte hervestiging van migranten. Een veel kritischer geluid was er te horen in de Viségradlanden - Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije, aangevuld met Oostenrijk. De Oost-Europese landen blijven erop hameren dat grensbewaking en de strijd tegen de illegale immigratie dé speerpunten van het beleid moeten zijn. “We moeten ervoor zorgen dat de buitengrenzen van de EU en het Schengengebied overal perfect gesloten blijven”, zei Zoltan Kovacs, woordvoerder van Hongaars premier Viktor Orbán (Fidesz).
16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet Dure Doku
8 OKTOBER 2020
Wat iedereen vreesde, is nu toch gebeurd. Jérémy Doku verlaat ook het zinkend schip. Hij vertrekt voor 27 miljoen euro naar het Franse Rennes. Het goudhaantje wordt daarmee de duurste Belg die de Jupiler Pro League verlaat. RSCA haalt waarschijnlijk geen vervanger in huis en de supporters zijn opnieuw één van de weinige smaakmakers kwijt die paars-wit nog had. Doku tekende voor vijf jaar bij de Franse ploeg. Die deal was volgens mij nodig om te overleven en dat is dus oké. Maar dat men geen vervanger aantrekt voor één van zijn beste spelers, dat is niet oké, dat is een gebrek aan ambitie. De fi ere Brusselse club blijft in elk geval achter met een dubbel gevoel! Ik heb Jérémy Doku een paar keer zien spelen dit seizoen. Doku is een goede speler, maar zeker niet van het niveau dat men hem wil toedichten in de pers. “Er is nog veel werk aan,” zou Raymond gezegd hebben. Hij is soms een blindganger, maar snel, zeer snel. Ik geef hem een 6 op 10, maar men moet veel werken met die jongen, er zit potentieel in. Van een speler van zijn leeftijd moet men wel niet vragen om de ploeg te laten draaien. Eerlijk, ook zijn individuele cijfers zijn aan de lage kant. Doku speelde slechts 37 wedstrijden, waarvan 24 in de basis sinds 2018. Daar scoorde hij 6 goals en 7 assists. Hij speelde nooit Europees voetbal en slechts 1 duel in play-off 1. Als ik dat zie, dan is 27 miljoen euro veel geld voor Jérémy Doku. Ik vraag mij trouwens af wat een speler in Rennes gaat doen, als hij in Anderlecht kan voetballen? Ik ben eens benieuwd.
Ceulemans bleef in België Toen ik voetbalde, wilden onze toppers niet naar het buitenland. Nietwaar, Jan Ceulemans? “Ik zou liegen mocht ik zeggen dat ik absoluut weg wilde bij Club Brugge. Ik was daarmee niet zo bezig, want ik had het er naar mijn zin. In 1980 kon ik bij AC Milan een contract van omgerekend 322.000 euro netto per jaar krijgen. Brugge vroeg 1,98 miljoen euro, wat moest gekund hebben. Ik twijfelde. Zou ik het kunnen waarmaken in Italië? Was ik niet te jong? Dat alles speelde door mijn hoofd en ik ben dan maar in België gebleven. Nu zou ik niet meer aarzelen. De sommen die nu worden betaald zijn niet meer normaal, men spreekt over dezelfde bedragen als in mijn periode, maar dan in euro... Later heb ik nog een voorstel gehad van Lazio Roma, maar ondertussen had ik een contract van zeven jaar bij Club Brugge getekend. Ik was tevreden met wat ik had...”
“Uiteraard is Delphine mijn dochter, dat ziet het kleinste kind” Het is nu officieel. Na negen jaar hevig verzet moet voormalig koning Albert II erkennen dat Delphine zijn dochter is. Een zware klap voor de monarchie. Het vrome huis Van Saksen-Coburg blijkt een oord van leeghoofden en lichtekooien. Pallieter mocht op de gin bij Albert II, die voor het eerst spreekt over de juridische nederlaag en de schande voor de familie.
GILLE VAN BINST VOORMALIG TOPVOETBALLER 1233
Exclusief: Albert II over zijn Delphine
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
A B C D E F G H I J K L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. Nuanceringen B. Gids te water - Kolossale C. Spaans generaal en landvoogd van de nederlanden - Irriteert D. Met zand opvullen - Natuurlijke logaritme E. Pers. vnw. - Technische uitrusting F. Turks bevelhebber - Eierproductie Lichaamsdeel G. Neon - Eerder dan gedacht In memoriam - Voorzetsel H. Muziekgenre I. Hoeveelheid van een stof die je niet precies kunt noemen - Europese organisatie - Griekse letter J. Schermt af - Nederlandse omroep Voegwoord K. Bewerkten land - Belemmert L. Afwijzing - Melksuiker
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Zwakkelingen Bestuursorgaan - Pers. vnw. Antwerpse gemeente - Groep van dieren Belgische zanger, in 1964 bestverkopende artiest ter wereld op The Beatles na - Onvergezeld Uitroep om een dier weg te jagen Dorp in de Antwerpse Kempen Kilonewton Engelse jongensnaam - Een weinig Zuivering - Franse NV Trechter van een visfuik Internetlandcode voor NoordMacedonië - Enz. Meisjesnaam - Onderzeeër Uit granaatappelpitten bereide drank Onderofficier Endoscopische mucosale resectie - Vonken Schoner - Familielid
DE OPLOSSINGEN VAN HET KRUISWOORDRAADSEL NUMMER 1232 VINDT U OP BLZ. 14
“Komt u binnen, meneer Pallieter. U heeft een half uur. Dan komt Paola thuis. Die vindt ons Delphineke niet zo’n fijn onderwerp. Wilt u een tonic bij de gin?” Als u Delphine vandaag iets zou kunnen zeggen Sire, wat zou dat dan zijn? Koning Albert: “Delphine, welkom in de familie. Hoe jammer is het dat we mekaar niet eerder hebben kunnen treffen! Ik hoop dat we de verloren tijd nu snel kunnen inhalen. Het is een echt vrouwtje, hé. En heb je al gezien hoe mooi ze kan schilderen? Ik heb hier een paar tekeningen hangen. Daar zouden alle papa’s trots op zijn. Echt prachtig. Delphine is ook de eerste in de familiale geschiedenis die gewerkt heeft sinds 190 jaar. Dat is natuurlijk een minpunt, maar ik wil haar dat vergeven. Dat komt voor in de beste families. En ik wil het daar niet meer over hebben. U begrijpt dat werken gevoelig ligt en dat we dit als familie wensen te verwerk… Excuseer, ik herbegin: Delphine haar verleden op de arbeidsmarkt ligt zeer gevoelig en we moeten dit als familie een plaats geven. Wat ze ook op eigen kracht heeft verwezenlijkt, het blijft toch je kind.” Ik ben even in de war, Sire. Ik kan niet helemaal volgen, vrees ik. Wat valt er niet te begrijpen, meneer Pallieter? Ik ben zeer blij dat de Belgische rechtbank eindelijk bewezen heeft dat Delphine mijn dochter is. Onwaarschijnlijk dat dit zo lang moest duren. Het kleinste kind kan zien dat het mijn dochter is. Die kin, die ‘waar gaat dat hier over?’-blik… Glashelder. Waar zijn die rechtbanken eigenlijk mee bezig? Ik bedoel maar: Delphine is ouder dan de bende van Nijvel hé. En nu pas opgehelderd. Het is onaanvaardbaar dat het zo lang moet duren voor ze krijgt waar ze recht op heeft. Ik hoop dat ze naar Europa stapt om dit aan te klagen. Hoeveel jaar dotatie heeft dat kind eigenlijk misgelopen? Heeft iemand daar eens aan gedacht? Ik hoop dat ze die alsnog met interest betaald krijgt. Excuseer Sire, maar u bent toch degene die dit jarenlang heeft doen aanslepen? U had Delphine meteen kunnen erkennen. Dat vind ik dus zeer populistisch van u. Ik kan toch niet zomaar iedere wildvreemde die beweert mijn kind te zijn voorzien van een titel, dotatie en een slechte opvoeding zoals ik met de andere kinderen heb gedaan? Dat gaat zomaar niet. Daar moet eerst een sluitend bewijs voor zijn. Ik weet wel dat de gewone man daar niet mee hoeft bezig te zijn, maar voor ons koningen kan dat niet zomaar. Heeft u dan geen zicht op welke mensen potentieel uw nageslacht kunnen zijn? Hoe bedoelt u? Wel, doorgaans zou de persoon van de moeder en de geboortedatum van het kind een duidelijke indicatie kunnen geven of u al dan niet in aanmerking komt als vader? Hoe bedoelt u?
U weet toch zelf of u een vrouw al dan niet gekend heeft in de Bijbelse betekenis? Op mijn leeftijd? Ik dacht het niet. Ik ben 86, meneer Pallieter. Trouwens, ik had het eens moeten wagen om beroep te doen op een ambtenaar om dergelijke boekhouding bij te houden. Het paleis zou te klein geweest zijn voor alle kritiek die ik zou krijgen. Bovendien, het zou ook wel een beetje vulgair zijn, niet? Ook leden van de koninklijke familie hebben recht op privacy. Nee, ik begrijp echt niet waarom u de verantwoordelijkheid elders wil gaan leggen dan bij de rechtbanken en het losbandig gedrag van sommige vrouwen in mijn onmiddellijke nabijheid. Het verschil met mijn vrouw kan niet groter zijn. Daar is geen enkel buitenechtelijk kind uit voortgekomen, behalve Laurent misschien. Maar u bent toch degene geweest die geweigerd heeft om DNA af te staan? Nog zo’n fabel. Ik heb nooit geweigerd om DNA af te staan. En dat weet de verdediging verdomd goed. Ik vind dat ronduit lasterlijk. De rechtbank eiste een dwangsom van 5.000 euro per dag dat u weigerde om een DNA-staal af te staan. U bent waarlijk zeer slecht geïnformeerd. Als ik geen DNA-staal had afgestaan, hoe zou Delphine dan ooit ter wereld zijn gekomen? Haar bestaan zelf bewijst dat wat u vertelt wetenschappelijke nonsens is. Tenzij u die Bijbelse betekenis waarin ik haar gekend hebt zeer ver doortrekt. Fake news! Gaat u gerust na bij de mama van Delphine. Ze kan uit eerste hand getuigen dat ze een DNA-staal heeft ontvangen. Niet mijn schuld dat ze het is kwijtgeraakt. Sire, onder ons… Mijn vrouw heeft gezegd dat als ik nog één DNA-staal afsta, ik op de gang moet slapen. Dat blijft onder ons, Sire.
Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie
Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be
www.deblauwevogel.be