VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER
8-9
GUY TEGENBOS
voormalig journalist De Standaard
AMERIKAANSE PRESIDENTSVERKIEZINGEN
Trump verliest, het trumpisme is springlevend
Interview
“De Belgische structuren zijn uitgeleefd” Midden de jaren ’80 werd Guy Tegenbos journalist bij De Standaard, toen de generatie van Manu Ruys, Hugo De Ridder en Louis De Lentdecker nog het gelaat van de krant was. Voordien bouwde hij ervaring op in de academische wereld en op enkele CVP-kabinetten. Hij verdiepte zich op de redactie in sociale dossiers en die microbe was een blijver. Wij zochten hem op voor een gesprek over de “foute politieke cultuur”, maar ook over de macht van virologen en het identiteitsprobleem van de N-VA.
“Migratiestudie is onprofessioneel en misleidend positief” Jan van de Beek, Nederlands statisticus Wie is nieuwe PS-minister van Defensie?
7
5
LUDIVINE DEDONDER
De grote coalitie tegen Trump heeft het gehaald. De bonte kiesvereniging van gematigde en extreemlinkse Democraten, pers, Silicon Valley, grootkapitaal (Bidens campagnebudget was het dubbele van dat van Trump), culturele elites en conservatieve “Never Trumpers” hebben de olifant ten val gebracht. Verrassend is niet dat ze in dat opzet zijn geslaagd, maar wel hoe nipt hun overwinning was. De grootste verliezers zijn, zoals we in het vorige nummer op de valreep konden meegeven, de opiniepeilers. In 2016 probeerden ze zich eruit te praten door te wijzen op de late mobilisatie van twijfelende kiezers. Deze keer waren er geen uitvluchten meer. De voorspelde “blauwe vloedgolf” kwam er niet, niet per staat, niet in het ganse land.
De “verlegen kiezers”
In de tussentijdse verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden verovert de Republikeinse partij zelfs 8 zetels. In de Senaat behouden ze (hoogstwaarschijnlijk) een meerderheid, waardoor Biden gedoemd is om daar te gaan onderhandelen met de Republikeinse fractieleider en sterkhouder Mitch McConnell. Dat laatste wilden de Democraten nochtans absoluut vermijden: ze hadden een recordbedrag uitgegeven aan een vruchteloze campagne om McConnell uit zijn zetel te lichten. De opiniepeilers hadden ons nochtans verzekerd dat ze hun systeem helemaal hadden aangepast om er de fouten van 2016, zoals de oververtegenwoordiging
van hoogopgeleiden, uit te halen. Uiteindelijk bleek hun onderschatting van het Trump-electoraat in 2020 nog groter. Tot de laatste week werd een verschil van 10 procent in het voordeel van Biden geprojecteerd. Het werd uiteindelijk 3 procent. Voor dat grote verschil is maar één verklaring mogelijk: de kiezers liegen tegen de peilers. De reden waarom ze dat doen is misschien de belangrijkste les uit deze verkiezingen. Dat de “verlegen kiezers”, zoals ze in de VS worden genoemd, niet durven uitkomen voor zeer afwijkende of extreme meningen, kan nog enigszins begrepen worden. Maar hoe ziek moet de politieke sfeer in de samenleving zijn opdat de kiezers, zelfs in de gewaarborgde anonimiteit van een opinieonderzoek, niet durven bekennen dat ze gaan stemmen voor de zetelende president? Onder deze president, in de pers meestal afgeschilderd als een onverdraagzame autocraat, waren het zijn aanhangers die bang waren, niet zijn vijanden. Daarover gesproken: waar blijven de gewapende milities die volgens de pers op een nederlaag van Trump zouden reageren met een gewapende opstand?
Stemmenrecord
De media vertellen ons dat Biden het stemmenrecord van Barack Obama uit 2008 heeft gebroken. Ze vertellen er meestal niet bij dat Trump dat record deze keer ook heeft gebroken. De grote opkomst zet hem op plaats twee van de stemmenkampioenen uit de Amerikaanse geschiedenis. Die massale mobilisatie voor een politicus die door het hele bestel werd uitgespuwd heeft veel van een volksopstand en toont aan hoe groot de kloof is geworden tussen de culturele elites en de gewone man. De man die 4 jaar lang is afgeschilderd als een racist, een onbekwame idioot, een vrouwenhater, een leugenaar en een sjoemelaar heeft meer mensen naar het stemlokaal gebracht dan Sint-Obama. Trump is nu misschien opzijgezet, maar het trumpisme, de revolte die hij op gang bracht tegen het systeem, leeft meer dan ooit. JURGEN CEDER
Lees blz. 2
Deze week niet in ‘t Pallieterke
Politie Anderlecht
De nachtmerrie van twee Vlaamse meisjes
Donald Trump niet welkom in EU!
De overwinning van Jan Sobieski op de Ottomanen (1683)
ACTUEEL 2 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 76ste jaargang • nummer 44 • donderdag 12 november 2020
12
€ 3,00
13
Geschiedenis
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
2
Actueel
12 NOVEMBER 2020
Overdreven Toen op zondag 27 september het Vlaams Belang voor een protestmeeting een autokaravaan organiseerde, viel tussen de duizenden wagens één wagen speciaal op: de Amerikaanse pickup van Emmanuel Maris uit Zutendaal. Op de wagen plakte een odal-rune, een Duitse adelaar en de slogan “wer plündert, wird erschossen”, een verwijzing naar een verordening van de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. De man haalde er dagenlang de kolommen mee in onze nationale en internationale pers. Nu kan men discussiëren over de politieke relevantie van die symbolen, er is echter geen wet die het verbiedt om daarmee rond te rijden. De man heeft een radicaal-rechtse overtuiging en toont dat op zijn manier. Men kan dat dom vinden, maar het is wel de man zijn goed recht. Hij reed trouwens al zes jaar rond met die bestickering op zijn pick-up zonder dat hij daar last mee gekregen had. Ondertussen heeft hij de bestickering van zijn wagen verwijderd. De man is in Limburg ook actief als organisator en militant van het “Vlaams Legioen”, een nieuwe rechts-radicale organisatie. In de media wordt hij nu afgeschilderd als zowat de belangrijkste neonazi in Vlaanderen, wat de man overigens ten stelligste ontkent. Vorige vrijdag, om vijf uur in de ochtend, is het bijzondere arrestatieteam van de federale politie hij hem thuis binnengevallen. Met een stormram werd de inkomdeur geforceerd, waarna het politieagenten, met getrokken revolver, hem sommeerden om naar beneden te komen. Beneden aan de trap stonden de agenten klaar terwijl ze de richtpuntjes van de laserstralen op zijn borststreek richtten, klaar om hem bij de minste verdachte beweging neer te schieten. Eens beneden, werd hij hardhandig op de grond gewerkt, geboeid en geblinddoekt. Zonder enige verklaring of inbeschuldigingstelling werd hij een kwartier later, nog steeds geboeid en geblinddoekt, afgevoerd naar het politiekantoor. Tijdens de huiszoeking ging de politie op zoek naar wapens, maar het enige ‘wapen’ dat ze vonden, was een luchtdrukgeweer en dat werd zelfs niet in beslag genomen. Ook documenten over het Vlaams Legioen werden amper bekeken, maar wel werden zijn gsm en computer in beslag genomen. Andere zaken werden niet in beslag genomen en de man bleef in het ongewisse naar welk bezwarend materiaal het parket in feite op zoek was. In het politiekantoor werd de man in een cel gezet, maar werd niet verhoord. Omstreeks 11.00 u. werd hij zonder verdere uitleg vrijgelaten. Officieel loopt er tegen de man een onderzoek voor inbreuken tegen de wapenwetgeving en voor bedreigingen met gebaren. Het onderzoek loopt verder. Maar de manier waarop de man - ik ken hem niet persoonlijk - is aangepakt, roept toch vraagtekens op. Politie die met veel geroep in uw woning binnenvalt, om vijf uur ’s ochtends, dat wil je liever niet meemaken. Als ik de man op maandag telefoneer, neemt hij duidelijk standpunt in: hij had en heeft niets in huis dat onwettig is en hij benadrukt dat hij zich niet bezighoudt met illegale zaken. “Ik ben 60 jaar en al 25 jaar invalide; van mij moeten ze echt geen schrik hebben.” Mocht mijnheer Maris een linkse jongen zijn, de Liga voor de Rechten van de Mens, KifKif en Hart boven Hard hadden al opgeroepen om te betogen tegen deze intimidatie van politie en parket. En Groen zou ondertussen al parlementaire vragen gesteld hebben aan de minister van Justitie en aan de minister van Binnenlandse Zaken. Bij links bleef het uiteraard oorverdovend stil. Maar de vraag blijft: waarom was het nodig om zo intimiderend te werk te gaan en de man te behandelen als een gevaarlijke moslimterrorist? KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17 Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro
Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Stichter 1945-1955: Hoofdredacteur 1955-2000: Hoofdredacteur 2000-2010: Hoofdredacteur 2010-heden: Verantw. uitgever:
Bruno de Winter Jan Nuyts Leo Custers Karl Van Camp Wart Van Schel
“Biden moet vooral niet Trump zijn” Trump vecht de resultaten van de verkiezingen aan. Dat is ook zijn volste recht. Het Amerikaanse kiessysteem is wel degelijke fraudegevoelig, zeker wat de poststemmen betreft. Dat betekent nog niet dat er grote manipulatie in zijn nadeel is gebeurd. Als Trump beweert dat de overwinning hem ontstolen is, zal hij dat moeten bewijzen. Het is goed mogelijk dat hij gevallen van fraude ontdekt. Dat er een geleide, grootschalige operatie van Democratische kant is geweest om de resultaten te vervalsen, lijkt me zeer onwaarschijnlijk. Het archaïsche kiessysteem van de VS heeft opnieuw zijn gebreken getoond. In sommige Europese berichtgeving wordt dan ook meewarig gedaan over de Amerikaanse “bananenrepubliek”. De Amerikanen moeten inderdaad overwegen hun verkiezingsapparaat te moderniseren. België is evenwel slecht geplaatst om veel kritiek te uiten. De Amerikanen moeten maar een week wachten om te weten wie hen gaat regeren. Wij moesten 494 dagen wachten, om dan uiteindelijk een regering te krijgen die de meerderheid van het grootste landsdeel compleet negeert.
“Nepnieuws”
Ook de media mogen zichzelf bevragen. Zij hebben een belangrijk aandeel gehad in de val van Trump, maar hun partijdige houding heeft hen zoveel geloofwaardigheid gekost dat ze daar moeilijk kunnen van herstellen. Als Trump de term “fake news” heeft kunnen populariseren, dan heeft de pers dat aan zichzelf te danken. Het militantisme van de pers kreeg op verkiezingsnacht opnieuw een demonstratie, toen verschillende Amerikaanse zenders de persconferentie van Trump afbraken omdat hij over electorale fraude begon. Dachten ze echt dat de aanhangers van Trump de woorden van de president zo niet zouden te weten kom? Die daad van censuur was kinderachtig. Men droomt daar gewoon al veel te lang van Trumps nederlaag om hem nu nog te gunnen die nederlaag te betwisten. Liesbeth Van Impe van Het Nieuwsblad vond de beslissing van de Amerikaanse zenders terecht, wat onmiddellijk veel zegt over de houding van de Vlaamse pers. Bij ons werden de gebreken van de Amerikaanse pers in de berichtgeving over Trump nog wat uitvergroot. Zoals Maarten
Boudry schreef op Twitter: “Ik heb een totale afkeer van Trump en zowat alles waar hij voor staat, maar de berichtgeving over de Amerikaanse verkiezingen in onze media is bijwijlen zo schaamteloos partijdig, op het zelfgenoegzame af, dat zelfs ik me eraan begin te storen. Houdt men de lezers voor idioten? … Er zijn ook nog opiniepagina’s en editorialen. Kan men in de berichtgeving op zijn minst nog een zweem van neutraliteit hooghouden?” Voor Björns Soenens breken moeilijke tijden aan. Zal de VRT het nog nodig vinden om een vaste Trump-afkammer in Amerika te houden? Als hij mag blijven, zal hij alvast naar een nieuwe hobby moeten zoeken.
Baron von Münchhausen
Veel kritiek op Biden hebben we in de Vlaamse pers nog niet gehoord. In De Morgen lezen we nu dat hij twee honden heeft en dat die mee mogen naar het Witte Huis. “President voor alle Amerikanen”, titelt Het Nieuwsblad. Het Laatste Nieuws meldt dat Biden de trotse bezitter is van een Chevrolet Corvette uit 1967 en dat zijn vrouw, Jill, de slimste First Lady ter wereld is. Van het affairisme van zoon Hunter Biden en de mogelijke betrokkenheid van zijn vader, mochten we minder vernemen. Dezelfde pers, die ons voortdurend op de hoogte hield van de onwaarheden van Trump, heeft nog maar weinig interesse betoond voor die van Biden. Hij heeft nochtans al kanjers van leugens opgedist. Zo loog hij toen hij vertelde dat hij ooit door het apartheidsbewind van Zuid-Afrika was gearresteerd toen hij Nelson Mandela ging bezoeken, toen hij beweerde in Afghanistan een medaille te hebben gegeven aan een heldhaftige soldaat, toen hij in het tweede debat met Trump
beweerde dat hij nooit stelling had genomen tegen fracking, toen hij op campagne vertelde dat hij de eerste in zijn familie is die universiteit heeft gedaan en toen hij een zwart publiek wijsmaakte dat hij is “opgegroeid in een zwarte kerk”. Trumps leugens hadden altijd iets van politieke cafépraat. Biden is meer Baron von Münchhausen, een fantast die mogelijk zelf niet meer beseft wat waar en onwaar is in zijn eigen leven. Ook zijn snel verlies aan mentale scherpte werd door de pers vroom genegeerd. Verschillende korte black-outs, momenten van verwarring en onwaarschijnlijke vergissingen (zo beweerde hij dat 6.114 Amerikaanse soldaten zijn gestorven aan Covid-19, terwijl het er 7 zijn) tijdens de campagne toonden de eerste tekenen van ouderdomsdementie. Hij had het al lastig om wakker te blijven in het debat met Trump. Je ziet hem geen uren vergaderen met de “Joint Chiefs of Staf” om daarna een lange kabinetssessie te leiden.
Wordt het Biden-Harris of Harris-Biden?
Er wordt nu gespeculeerd over een mogelijke opvolging van Biden door Kamala Harris. Dat hoeft niet noodzakelijk een formele opvolging te zijn. De president zou zijn “veep” een steeds grotere eersteplansrol kunnen gunnen, terwijl hij het rustiger aan doet. Indien Biden niet wil opstappen, maar toch snel aftakelt, kan zelfs het 25ste amendement ingeroepen worden, waardoor een president die niet meer in staat is om te regeren, door zijn vicepresident wordt vervangen. Zo ver is het allemaal nog niet. Biden heeft alvast één voordeel. De verwachtingen zijn bij hem niet zo hooggespannen als bij Obama. De verkiezing ging dan ook niet over hem, maar was een referendum over zijn ophefmakende voorganger. Niet Trump zijn, is wat van Biden vooral wordt verwacht. Dat moet hem wel lukken.
JURGEN CEDER
Actueel
12 NOVEMBER 2020
DE WEEK In de Verenigde Staten wordt het duidelijk dat Joe Biden de 46ste president wordt. Biden geeft een 5 NOV toespraak waarin hij zich zeker toont van de overwin2 0 2 0 ning. “Slechts drie presidentscampagnes zijn er in het verleden in geslaagd om een zittende president te verslaan. Als dit voorbij is, zullen we de vierde zijn”, aldus Biden.
Vivaldi-regering gebruikt Amerikaanse verkiezingen
3
Een docent van het Emmaüscollege in Rotterdam moet onderduiken nadat hij doodsbedreigingen krijgt. De man had een spotprent over een jihadist vertoond in zijn klas. Enkele leerlingen eisten dat de cartoon werd weggehaald. De man werd online bedreigd. In het gerechtelijk arrondissement Eupen worden twee minderjarigen opgepakt die een terreuraanslag wilden plegen tegen de politie. Ze wilden de agenten aanvallen met een mes. Speurders vonden bij het duo ook een video terug waarin ze trouw zwoeren aan Islamitische Staat. In Moskou kruisigt een activist zichzelf voor het hoofdkwartier van de FSB, de Russische veiligheidsdiensten. Activist Pavel Kresivitsj blijkt geen onbe2 0 2 0 kende. In augustus hing hij zichzelf op in Sint-Petersburg als steunbetuiging aan politieke gevangenen. De politie arresteerde de man.
6 NOV
De Oxfam Wereldwinkels halen chocoladefiguurtjes van Zwarte Piet uit de rekken. “We ijveren 7 NOV voor een duurzame, rechtvaardige en inclusieve 2 0 2 0 maatschappij en dat trekken we door in ons assortiment”, meldt Oxfam. De Sinterklaasfiguren zijn wel nog verkrijgbaar. De Amerikaanse media roepen Joe Biden uit tot nieuwe president. Dat gebeurt na het binnenhalen van de staat Pennsylvania waardoor Biden zijn aantal kiesmannen op 273 brengt. “Amerika, ik ben vereerd dat u mij hebt gekozen om ons grote land te leiden”, meldt hij in een eerste reactie op Twitter. “Ik zal een president zijn voor alle Amerikanen. Of u nu op mij gestemd heeft of niet.” Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) wil dat non-binaire personen hun geslacht als ‘X’ kunnen registreren. “We willen dit aan2 0 2 0 passen omdat er vorig jaar een arrest was van het Grondwettelijk Hof dat zegt dat er een oplossing moet komen voor wat men genderfluïde mensen noemt”, zegt de minister.
9 NOV
De federale regering maakt gebruik van de opwinding rond de VS-verkiezingen om zich in te markt te plaatsen als een soort van ideologische doordruk of kopie van het duo Joe Biden/Kamala Harris. Zo wordt het vocabularium van de nieuwe president overgenomen. “Verbinden” is het ordewoord. Wie kritiek heeft wordt misprijzend opzijgeschoven. Tegelijk probeert de regering-De Croo de eigen leegheid en haar onvermogen te maskeren. Het leek er vorige week wel op alsof Vlaanderen en België een Amerikaanse deelstaat waren. Elke dag werden de journaals royaal gevuld met verslaggeving over de stemmentelling na de presidentsverkiezingen van 3 november. En dan barstte de euforie los toen Joe Biden als president werd afgekondigd door de media. Zelfs daarna besteedde elk journaal gemiddeld 15 tot 20 minuten aan de verkiezingen. Ondertussen sprongen ook de politici van de federale regering op de kar. Premier Alexander De Croo (Open Vld) trok wat graag parallellen met zijn eigen Vivaldi-ploeg. Het klassieke lege vocabularium dat we al kenden ten tijde van de paarsgroen en paars (1999-2007) werd van onder het stof gehaald. Politici moeten “verbinden”, “voor eenheid zorgen”, “er is nood aan positieve projecten”… En wie er zich tegen verzet is een slechte verliezer. Zoals gewoonlijk kreeg de speech van ‘president-elect’ Joe Biden veel lof omdat hij opriep aan alle Amerikanen om zich te verenigen. Dat is wat vreemd na de maanden van diabolisering van de Republikeinse achterban door de Democraten. Wat een De Croo nu zegt is daar een doordruk van. Terwijl we aan het vechten zijn tegen de tweede coronagolf herhaalt de eerste minister zijn riedeltje van “11 miljoen Belgen die vechten tegen corona.” Een neobelgicistisch discours dat nergens op slaat als je weet dat het gros van de Vivaldi-partijpolitici enkel misprijzen hebben voor een belangrijk deel van de Vlaamse publieke opinie. Namelijk zij die zich aangetrokken voelen tot de partijen die het Vlaams-nationalisme vertegenwoordigen, zijnde de N-VA en het Vlaams Belang. Niet dat er de voorbije weken
iemand van de “Vivaldisten” het had over “mestkevers” of “zwammen”, laat staan over “fascisten”. Maar wie niet voor deze paarsgroene-CD&V-regering is, wordt gezien als een pretbederver.
Een aanzet voor een paarsgroene renaissance
Opgenaaid door het media-enthousiasme rond het duo Joe Biden/Kamala Harris lijken enkele Vivaldi-politici hun kalmte te verliezen. De posts op sociale media van ministers die in katzwijm vallen voor de eerste niet-blanke en vrouwelijke vice-president Kamala Harris zijn niet bij te houden. Gaan we meer naar de inhoud –alhoewel- dan laat vooral minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) zich niet onbetuigd. De man die zich maandenlang verzette tegen een paarsgroene regering of iets dat erop leek is er nu de grootste verdediger van. Fier tweette hij dat hij de zittende president Trump op Twitter had ontvolgd. En tegelijk ziet hij de gebeurtenissen in de VS als een aanleiding voor een paarsgroene renaissance. De regering wil werk maken van de mogelijkheid voor non-binaire personen om hun geslacht als ‘X’ te registreren. Het derde geslacht dus, liet Van Quickenborne weten. Benieuwd wat men bij de CD&V daarvan zal denken. Om nog maar te zwijgen van de publieke opinie in het algemeen. Zijn dit nu de prioriteiten van een beleidsploeg in volle corona? Is men hier niet bezig het eigen onvermogen te maskeren? Zijn er geen problemen rond economische relance, een tweede recessie en ontsporende overheidsfinanciën? Het ziet ernaar uit dat Vivaldi als een konijn op een lichtbak zal kijken naar de radicaal-link-
se Amerikaanse Kulturkampf. Waarbij een verzamelde groep van genderactivisten, Black Lives Matters, woke generation en beeldenstormers allerhande vrij spel kregen. Meer nog dan een economische strijd tussen wat men de winnaars en de slachtoffers van de globalisering noemt mogen we ons aan een strijd verwachten tussen links-liberale leegheid en de verdedigers van een aantal conservatieve pijlers van onze samenleving. Een strijd die in onze media bovenmatige aandacht zal krijgen. Men zal de indruk wekken dat deze subculturen dominant zijn.
Daar komen de Vlaamse trumpisten
Dat kan de zogenaamde “trumpisten” hier bij ons misschien goed uitkomen. Want daar is links het over eens: er komt wellicht geen tweede mandaat voor Donald Trump, maar het trumpisme is niet dood. Een aantal van zijn standpunten en ideeën, maar ook zijn manier om aan politiek te doen en massa’s te beroeren blijft aantrekkelijk. Denken we hier maar aan de autokaravaan richting Heizel die eind september door het Vlaams Belang werd georganiseerd. Dat doet denken aan de Donald Trump-meetings. Ook individuele figuren beroepen zich –soms zelfs onbewustop de president. De kritiek van een Dries Van Langenhove of de mainstream media is daarmee te vergelijken. Bij de N-VA probeert een Theo Francken leentjebuur te spelen bij de man die tot 20 januari het Witte Huis bewoont. Zijn discours voor een fors migratiebeleid sluit daarbij aan. Francken zal zich de komende maanden wellicht profileren als de figuur die van oordeel is dat de Vivaldi-regering steeds minder de Vlaamse onderstroom vertegenwoordigt. “Tegen de elites” wordt het ordewoord van de Vlaamse trumpisten. Ze zullen het wel moeten volhouden tot 2024, want vervroegde verkiezingen zitten er niet aan te komen.
4
Binnenland
12 NOVEMBER 2020
Jef Cauwenberghs (Knack): “Disproportionele aandacht voor aanslag in Wenen” Daags na de aanslag in Wenen, waarbij vier doden vielen, plaatste een journalist van De Standaard en Knack een toch wel bijzonder opmerkelijke tweet op zijn tijdlijn. “Dit gaat misschien vreemd en onrespectvol klinken vanuit de mond van een journalist, maar ik vind de media- en twitteraandacht voor relatief kleinschalige aanslagen in Europa disproportioneel en op zeer korte termijn disruptief voor ons als samenleving.” Getekend: journalist Jef Cauwenberghs. Die tweet kan uiteraard niet los gezien worden van de recente barbaarse aanslagen in Frankrijk. Op een manier moeten we Jef Cauwenberghs gelijk geven: de aandacht voor de aanslagen in de media was inderdaad disproportioneel. Maar dan wel disproportioneel klein, omwille van de tweede coronagolf en de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Jef Cauwenberghs was dan wel de enige journalist waarvan we weten dat hij zijn hartenkreet ook op de sociale media smeet, maar we vermoeden dat hij lang niet de enige was die de aanslagen in Wenen en Frankrijk liefst van al volledig doodgezwegen had. Anderzijds kloppen publicaties als De Standaard en Knack, de werkgevers van Jef Cauwenberghs dus, de bedreigingen van geweld uit extreemrechtse hoek steeds vlijtig en systematisch op. Het volstaat nog maar dat iemand oppert dat hij of zij bang is voor een aanslag van extreemrechts, of het is dagenlang voorpaginanieuws. De berichtgeving over gepleegde islamistische aanslagen verbleekt er zelfs bij. Dat zulke stemmingmakerij “disruptief“ zou zijn ”voor ons als samenleving”, daar hoor je Jef Cauwenberghs en zijn collega’s dan nooit over klagen. Neen, dan is het plots
een plicht om de grootst mogelijke superlatieven boven te halen. Jef Cauwenberghs trok daags nadien zijn tweet terug, met een redelijk fl auwe verontschuldiging (“slechte timing”). Voor zover we weten hoefde hij niet voor zijn job te vrezen. En dat zegt ook genoeg. FVL
ANTWERPEN
Duizend bommen en granaten Opnieuw kan ook Antwerpen nog maar eens proeven van de multiculturele verrijking. Al enkele weken wordt de wijk rond het Terloplein in oud-Borgerhout geteisterd door een groepje hangjongeren dat er plezier in heeft om te pas en te onpas vuurwerkbommetjes af te steken. Tot ergernis van de omwonenden. Het is al een tijdje bezig, en vorige weekeinde greep de politie al in na een reeks klachten van bewoners. Op zondag 1 november en maandag 2 november werden zo negen jongeren opgepakt en verhoord. Het gaat hier immers niet over onschuldig vuurwerk, er wordt gebruik gemaakt van echte vuurwerkbommen. Het zijn geen sissers, maar luide knallers. Normaal duikt het jaarlijks fenomeen op zo rond 6 december en duurt het meestal tot een eind in januari. Maar nu is het een maand eerder al van dat.
Kat en muis
Dat op zondag en maandag negen jongeren, allemaal minderjarigen, door de politie werden opgepakt moet zeker indruk gemaakt hebben. Want de dag erna, op dinsdagavond in de vooravond, ontplofte nog maar eens een vuurwerkbom, nu onder een geparkeerde bestelwagen die dan ook grotendeels uitbrandde. Diezelfde avond werden drie jongeren voor die feiten opgepakt. De volgende dag kwam een televisieploeg van ATV, de Antwerpse regionale zender, ter plaatse om een reportage te maken. Van filmen kwam echter niet veel in huis, de televisieploeg werd onmiddellijk bij aankomst bedreigd met opgestoken middelvingers en er werd zelfs een vol colablikje geworpen. “Ik ga je opblazen, en nu maken dat je weg bent”, kreeg het ATV-team te horen. Op donderdag was het opnieuw prijs: iets na 20 uur ontplofte een vuurwerkbom in een houten speelhuisje, onderdeel van wat klim- en andere speeltuigen op het Terloplein. De jongeren zijn bekend bij de politie, er hangen – niet toevallig – veiligheidscamera’s. Maar dat maakt op de jonge gastjes weinig indruk. Ze spelen kat-en-muis met de politie, dat aspect van de lol is minstens even belangrijk als het ontsteken van het vuurwerk zelf.
Niet alleen in Borgerhout
Wie denkt dat het fenomeen zich enkel afspeelt rond het Terloplein in Borgerhout zit er goed naast. De voorbije dagen zag men hetzelfde gebeuren in Wilrijk, Merk-
sem, andere pleinen in Borgerhout, op het Kiel, in oud-Deurne, enz. In Het Nieuwsblad spreekt burgemeester De Wever over “een maatschappelijke trend binnen een bepaalde groep”. (Hij noemt echter de ‘groep’ niet bij naam, net zo min als de mainstreammedia) En alhoewel hij toegeeft dat de situatie zorgwekkend is, zal er in eerste instantie vooral worden… gesensibiliseerd. Jongeren krijgen thuis een bezoekje van de politie die hen zal uitleggen wat de gevolgen zijn van hun gedrag. En ja, er moeten ook ‘buurtvaders’ komen en ook vrijwilligers die een oogje in ’t zeil houden op de Antwerpse pleintjes. Nochtans, die ‘buurtvaders’ en vrijwilligers zijn al jaren actief op de pleintjes. Het heeft blijkbaar onvoldoende geholpen. Tegelijkertijd wordt het aantal politiepatrouilles opgevoerd en worden er ook systematische identiteitscontroles gepland. Tja, daar zitten ze in die buurten echt op te wachten… De ‘jongeren’ voelen zich nu al geviseerd door de politie en elke controle kan aanleiding geven tot opstootjes. We verwijzen dan bijvoorbeeld naar eind juni 2017 toen agenten op het Terloplein een bromfietser wilden controleren. Toen kwam het tot ernstige rellen waarbij o.a. twee agenten gewond geraakten.
Nultolerantie
Burgemeester De Wever heeft ondertussen ook beslist dat er een nultolerantie komt voor het bezit en gebruik van vuurwerk. “Dat wil zeggen dat er vanaf nu niet meer verwittigd zal worden, maar dat er onmiddellijk een pv wordt opgesteld wanneer iemand met vuurwerk gevat wordt. En dat geldt ook voor minderjarigen.” Goed zo, maar… waarom is die nultolerantie er niet eerder gekomen? Patrick Janssens, zijn voorganger, kreeg ook al met het probleem af te rekenen. Een groep bewoners rond het Stuivenbergplein in de Seefhoek startte in 2007 – dertien jaar geleden! - een petitie om de overlast met de bommetjes aan te klagen. En alhoewel er toen een algemeen verbod was (en is), was er toen nauwelijks
BRUSSEL
Puriteinse hypocrisie De reacties op een geschorste leerkracht die de beruchte Mohammed-cartoons in zijn les liet zien, zijn veelzeggender dan het voorval zelf. Dit voorstellen als hét statement voor vrijheid van meningsuiting, terwijl men jaar na jaar toegelaten heeft te schrapen aan precies de vrije samenleving is op zijn minst erg ongelukkig te noemen. Hoe verstandig is het om als leerkracht net vandaag in een lagere school, een Molenbeekse concentratieschool voor alle duidelijkheid, ostentatief met de fameuze Mohammed-cartoons uit te pakken? Dat men hier in het huidig klimaat dreigt de gemoederen mee te verhitten staat buiten kijf. Kan toch niet de bedoeling zijn? Maar wat met de vrijheid van meningsuiting, klinkt het dan? Juist, wat ermee?
tegen zichzelf, waarvoor dank.
Zedenverwildering
De reacties op de schorsing zijn veelzeggend voor het klimaat waarin we beland zijn. Voor MR-voorzitter Bouchez is het een uitgemaakte zaak: de vrijheid van meningsuiting is absoluut, punt. Ongetwijfeld. We kunnen er, en passant, misschien op wijzen dat zijn partij al sinds jaar en dag deel uitmaakt van de Molenbeekse meerderheid, zowel met de sjerp Islamisering als onder die van vader en dochter MouDoorheen de jaren heeft zich een kli- dat reaux. Bij die laatste draait hetvorm om iets anje ook in de regio in een maat gevormd boordevol politiek-cor- vanders: het bewaren van de goede zeden. democrat recte taboes. Op een slinkse manier heeft Het probleem is hier niet de profeet die men toegelaten hoe een zachte islamisewordt afgebeeld, wel dat men tienjariring zich onder het mom van diversiteit ge kinderen – gruwel – “genitaliën” laat en verdraagzaamheid kon voltrekken zien. Tja, misschien moet men dan maar in onze samenleving. Brusselse scholen eens gaan verbieden dat de cartoons via zijn daar een prima illustratie van. Het diverse publicaties bij de krantenboer te hult de ronkende verklaringen rond die zien zijn. En waarom dan ook niet direct leerkracht en zijn cartoons in een sluieen batterij stripverhalen verbieden. er van hypocrisie. Dit gezegd zijnde, de Zag u trouwens al welke muurschildeman werd dus geschorst, wat, met onze ringen op bepaalde Brusselse gevels excuses voor het cynisme, alvast te veraangebracht zijn? De islamisering van kiezen valt boven onthoofding. Je zou in de samenleving neemt zoals meesterlijk de beslissing van de Molenbeekse burdoor Michel Houellebecq omschreven gemeester (het ging om een gemeenverschillende vormen aan. Een bepaald teschool) haast een daad van altruïsme puritanisme is misschien een wat onderkunnen zien. De man wordt beschermd belicht aspect.
controle. En ook al de jaren nadien werd er kwistig met bommetjes gegooid. Nochtans is het officieel verboden om tussen 1 november en 31 januari vuurwerk op zak te hebben of om aanstalten te maken om het af te steken. Wie door de politie betrapt wordt, riskeert een GAS-boete die tot 350 euro kan oplopen. (bron: BorgerhoutTV op youtube – 31.12.2016). Maar blijkbaar werd er de afgelopen jaren geen prioriteit gegeven aan het jaarlijks terugkerend probleem. Burgemeester De Wever insinueert nu ook dat er een link is met de drugscriminaliteit. Gekende drugsdealers zouden vuurwerk uitdelen aan de jonge snaken. Het doel is dubbel: de politie moet enerzijds tijd en energie steken in de vuurwerkbommetjes, zodat elders dan in alle rust kan gedeald worden. Anderzijds wordt er door de toenemende politiecontroles bij de jongeren een anti-politie-mentaliteit gecreëerd.
Dat voorspelt
Tijdens de voorbije nieuwjaarsnacht van 31 december 2019 werd Antwerpen geteisterd door rellen, brandstichtingen, illegaal afgeschoten vuurwerk, bommetjes, enz.
Zelfs de ontmijningsdienst DOVO kwam toen ter plaatse voor onderzoek. De brandweer moest 47 keer uitrukken voor allerlei brandjes. Toen was het al erg, wat gaat het dan zijn op 31 december 2020? De burgemeester verklaart dat hij is voorbereid. We mogen het hopen. Tot slot nog dit: er kwamen op onze redactie ook meldingen binnen van gelijkaardige incidenten met vuurwerkbommetjes uit Kortrijk, Gent, Sint-Niklaas, Mechelen, Brussel,… Steeds worden daarbij buurten vermeld met een overwicht van “een bepaalde groep” (die iedereen kent, maar niemand bij naam noemt). Corona en de ophokplicht spelen zeker mee een rol, door de sluiting van scholen en jeugdclubs, waardoor jongeren nog meer dan anders ‘moeten’ rondhangen en de dag moeten zien door te komen. Maar het fenomeen is niet nieuw. Het begint nu alleen vroeger op het jaar. De burgemeester mag ons eind januari laten weten hoeveel GAS-boetes er zijn uitgeschreven voor overlast met vuurwerkbommetjes. We zijn benieuwd. Wollah! KARL VAN CAMP
Binnenland
12 NOVEMBER 2020
GENT
Een postkaartje van de burgemeester Het stadsbestuur heeft een campagne opgezet om de Gentenaars op te vrolijken in deze Coronatijd. Slogans “blijven geven”, “blijven dromen”, “blijven voelen”… op affiches en lichtprojecties moeten ons een hart onder de riem steken. In honderdvijftigduizend Gentse brievenbussen valt er ook een postkaartje met een persoonlijke boodschap van onze burgemeester. Heel sympathiek, was het niet dat deze persoonlijke boodschap betaald is met geld uit de stadskas. U krijgt dus een kaartje dat u zelf hebt betaald. Onze burgemeester grijpt een crisis aan om zichzelf in de kijker te zetten. Dat is ongepast. Wat hij doet, is ook verboden. Mandatarissen mogen geen overheidsgeld gebruiken voor persoonlijke boodschappen. Ook burgervaders mogen dat niet. Wij zijn dus benieuwd of dit verhaal een staartje krijgt.
Minister Watteeuw?
Het aanduiden van de ministers draaide bij Groen uit op een koningsdrama met Kristof Calvo in de hoofdrol. Daardoor was er weinig aandacht voor de andere kandidaten die naast een ministerpost grepen. Op het lijstje kanshebbers stond ook een onverwachte kandidaat, de Gentse schepen Filip Watteeuw. Hij was dus bereid
om Gent te laten vallen en zijn schepenambt in te ruilen voor een ministerpost in Brussel. Watteeuw is zonder twijfel de sterkste schepen in het stadsbestuur. “De echte burgemeester van Gent”, zoals zijn tegenstanders zeggen. Dat hij eraan denkt om weg te gaan is een verrassing. In de voorbije jaren heeft hij vaak van zich doen spreken. Niet alleen door zijn ingrijpende mobiliteitsbeleid maar ook door de autoritaire manier waarop hij dat doordrukt. Vorige week bleek die houding nog eens duidelijk toen hij vragen kreeg over de zoveelste knip van een straat (de Willlemotdreef). N-VA vroeg om de bewoners van de wijk mee te laten beslissen. “Als de meerderheid in de wijk akkoord moet zijn, dan komt er nergens nog een fietsstraat of een knip” was zijn antwoord. Hij gaat de burgers ‘bevragen’ maar zal zelf beslissen wat er al dan niet gebeurt. Droomt hij ervan om te beslissen over meer dan over lokale zaken? Wordt Gent te klein voor de ambitie van Filip Watteeuw?
Een zak Coronageld om uit te delen
De federale overheid schenkt honderdvijfentwintig miljoen euro aan de OCMW’s om mensen tijdens de Coronacrisis extra steun te geven. Van dit Coronafonds krijgt Gent bijna vier miljoen euro (om precies te zijn 3.884.882 euro). De stad heeft bekend gemaakt wat ze met het geld gaat doen. Het overgrote deel gaat naar de aankoop van ‘digipakketten’. 2500 steuntrekkers krijgen een laptop, gratis internet voor een jaar en persoonlijke hulp om met het toestel aan de slag te gaan. Door Corona moeten we steeds meer ‘online’ regelen: van studeren over het zoeken naar werk tot het contact houden met andere mensen. Digitaal mee zijn, is dan ook nodig, meldt de bevoegde schepen. Daarnaast krijgen ongeveer vijftigduizend mensen een kaart met dertig euro op om voeding mee te kopen. Voor wie een laptop krijgt zal dit hopelijk een echte stap vooruit zijn. Iets gratis uitdelen is gemakkelijk. De vraag is of het wel de beste en meest billijke manier is om het geld te gebruiken. MATHILDIS
Bende van Nijvel: gangsters, niet extreemrechts Vlak voor zijn overlijden verklaarde procureur Jean Deprêtre: “Ik weet wie de Bende (van Nijvel) is: V.A., D.W., S.T., F.J.P., R.I.”. Volgens Deprêtre waren de gruweldaden van de Bende ook toe te schrijven aan ‘gewone’ gangsters. Deprêtre coördineerde het onderzoek naar de Bende van Nijvel tussen 1983 en 1987. Vandaag is er vanuit de Franstalige pers (La Dernière Heure en RTBF) sterke interesse in een piste die al enkele jaren sluimert: de Franse piste. De broers Thierry en Xavier Sliman zaten volgens die Franse hypothese achter enkele gewelddadige overvallen van de eerste golf (1982-1983) van de Bende. Op 30 september 1982 werd op de wapenhandel van Daniel Dekaise in Waver een brutale overval gepleegd. Een politieagent kwam hierbij om het leven en er werden tal van dure wapens gestolen. Deze overval is dan het derde geweldsdelict dat wordt toegeschreven aan de Bende van Nijvel. Enkele dagen later, op 4 oktober 1982, verspreidde de Belgische justitie een opsporingsbericht, voorzien van een robotfoto en een beschrijving van de gestolen wapens. Nog drie dagen later, op 7 oktober 1982, meldde zich iemand aan bij de rijkswacht van Hastière in de provincie Namen, op de grens met Frankrijk. Hij verklaarde dat de man op de robotfoto ene Xavier Sliman was, een notoire Franse gangster en wapenfanaat. Ook de ooggetui-
gen in Waver hebben de foto van Xavier Sliman uit de bundel gehaald, en zelfs slachtoffer Daniel Dekaise herkende Sliman. Merkwaardig genoeg werd deze geloofwaardige piste verder nooit echt grondig onderzocht. De hypothese van extreemrechts geweld was blijkbaar geloofwaardiger. De broers Sliman werden in Frankrijk veroordeeld voor diverse gewelddadige overvallen. Ze waren beiden wapenliefhebbers en jagers. Thierry overleed in 2011, zijn broer Xavier enkele jaren later. Deprêtre had het misschien toch bij het rechte eind. Deprêtre hield er tot aan zijn dood een duidelijke visie op na over waar de doders moesten gezocht worden. Volgens hem werden de overvallen gepleegd door een bende zeer gewelddadige overvallers van gemeen recht. Deprêtre heeft nooit geloofd in de politieke piste naar extreem-rechts waar volgens andere speurders de oplossing wel te zoeken was. THIERRY DEBELS
5
WALLONIE
Een Doorniks powerkoppel De PS-minister van Defensie, Ludivine Dedonder, heeft haar beleidsnota klaar. Ze heeft een duidelijk doel: de leegloop van het leger tegengaan. Er moeten deze legislatuur 10.000 personeelsleden bijkomen. Een afbouw van Defensie lijkt niet aan de orde voor de Doornikse van 43 jaar die de Waalse politieke wereld fascineert. Zij vormt immers een ‘power’koppel met de invloedrijke Doornikse burgemeester Paul-Olivier Delannois.
Het is altijd opletten geblazen als een Franstalige socialist minister van Defensie wordt. Denken we maar aan André Flahaut (1999-2007) die op ramkoers lag met de Amerikaanse bondgenoot, patserige en zinloze uniformen aankocht, militaire investeringen in Wallonië bevoordeelde boven Vlaamse… Nu met de Doornikse Ludivine Dedonder opnieuw een PS’er op Defensie zit, is bezorgdheid gerechtvaardigd. Theo Francken (N-VA) tweette na haar benoeming een foto van Dedonder met een knuffelhond. Lees: mevrouw is een softie. En dat betekent dus een door linkse principes ingegeven afbouw van Defensie-uitgaven. Die met amper 1 procent van het bbp al zeer laag liggen. Is dat zo? Het blijft afwachten. De beleidsnota die Dedonder vorige week publiceerde, oogt alleszins geruststellender dan gedacht. Zij beseft het probleem van het tekort aan militair personeel – meer dan 40 procent van hen gaat de komende jaren met pensioen - en dus wil ze deze legislatuur 10.000 extra mensen aanwerven. Met een aantrekkelijker loon.
Positief
De legerchefs reageren positief. Dedonder zal als eerste vrouwelijke minister van Defensie sowieso al enige goodwill hebben gecreëerd, zowel in het leger als bij de publieke opinie. De Franstalige publieke opinie weliswaar want in Vlaanderen is ze totaal onbekend. In Wallonië was Dedonder tot voor kort vooral de partner van de Doornikse burgemeester Paul-Olivier Delannois. Buitenbeentjes in de politiek en ook in de PS. Ze hebben lak aan een aantal regels. En nemen zowaar standpunten in die men gerust als rechts kan bestempelen. Het is een powerkoppel dat wel eens tandengeknars veroorzaakt bij de partijgenoten. Om dat te begrijpen moeten we teruggaan naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Schepen Paul-Olivier Delannois maakt zich op om burgemeester van Doornik te worden. Zijn vriendin Dedonder, die PS-gemeenteraadslid is, steunt hem daarin. Maar plots duikt in
Doornik ene Rudy Demotte op. De Waalse minister-president is van Vloesberg naar de bisschopstad verhuisd en wil er burgemeester worden. Dat lukt. Delannois moet zich tevredenstellen met het waarnemend burgemeesterschap (Demotte blijft hoofd van de Waalse regering) maar mag die titel niet voeren. Hij wordt “afgevaardigd schepen voor de burgemeesterlijke functie”. Delannois zint op wraak. Eerst en vooral zorgt hij ervoor dat Dedonder schepen kan worden, ook al laat de wet niet toe dat echtparen of wettelijk samenwonenden in het gemeentebestuur zetelen. Hij lost dit op door te verklaren dat beide gewoon feitelijk samenwonen. Bij haar eedaflegging zweert Dedonder trouw aan de grondwet en “aan mijn lieve Polo.” Polo is de bijnaam van Delannois.
De sheriff
In 2018 volgt de echte wraak met de verkiezingsoverwinning bij de lokale stembusslag. Delannois doet beter dan Demotte en federaal minister Marie-Christine Marghem (MR) en wordt zo burgemeester. Hij moet wel ontslag nemen als Kamerlid en kan dus de belangen van zijn regio – Picardisch Henegouwen - niet meer verdedigen in de Kamer. In 2019 wordt dat opgelost met de verkiezing van zijn vriendin Dedonder tot parlementslid. In Doornik zelf wordt Delannois “de sheriff” genoemd. Als PS’er verzet hij zich tegen de opvang van honderden illegalen in een oude legerkazerne. Bedelen in de winkelstraten wordt verboden op straffe van administratieve aanhouding. Een beleid dat bij de rest van de PS op kritiek stuit. Delannois trok er zich weinig van aan en moest slechts inbinden toen een aantal links-activistische groepen naar de Raad van State stapten om de maatregel te laten schorsen. De Doornikse burgemeester is zich van geen kwaad bewust: “Het is gemakkelijk het geweten te sussen door een bedelaar 50 cent te geven en verder niets te doen.” PICARD
6
Politiek
12 NOVEMBER 2020
De grote migratiestudie van de Nationale Bank van België Even terugblikken naar 2018: toenmalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) en staatssecretaris van Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) bestelden een studie bij de Nationale Bank van België over de economische impact van migratie, een primeur in België. Het was de bedoeling om eindelijk een objectief debat over het economische aspect van migratie te kunnen voeren. De NBB werd ondersteund door een wetenschappelijk comité, waarin onder meer Stijn Baert, arbeidseconoom verbonden aan de Universiteit Gent, zetelden. De langverwachte studie liet evenwel twee jaar op zich wachten en werd herhaaldelijk uitgesteld, maar zag vorige week eindelijk het daglicht. Er werd gespeculeerd dat de publicatie van het rapport over de verkiezingen werd getild uit electorale overwegingen. Dat werd evenwel ontkend door Pierre Wunsch, gouverneur van de NBB. “Voor zij die zich afvragen waarom het tot na de verkiezingen duurde, kan ik antwoorden dat het niet de gewoonte is van de Nationale Bank om informatie achter te houden”, zei de gouverneur.
van de resultaten “onprofessioneel en misleidend positief” noemt. De resultaten zijn immers slechts een momentopname van het heden, terwijl de NBB nalaat om een zogenaamde ‘generatierekening’ te maken. Het is volgens van de Beek nochtans “een internationale wetenschappelijke standaard om de totale nettobijdrage voor groepen te berekenen over de hele levensloop”. De Nederlandse statisticus deed wél zo’n generatierekening - op basis van gegevens die gewoon in de NBB-studie staan - en kwam tot de
“Onprofessioneel en misleidend positief” Jan van de Beek (Nederlands statisticus)
Voor de studie baseerden de onderzoekers zich op de cijfers van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid tot 2016. Hierdoor ontstaat meteen een belangrijke lacune, aangezien een significant deel van de migratiebevolking niet wordt opgenomen in het onderzoek. De KSZ bevat immers alle personen die in het Rijksregister zijn opgenomen, “waardoor buitenlanders zonder verblijfstitel, asielzoekers, gedetacheerde werknemers, tijdelijke werknemers of seizoenarbeiders buiten de analyse vallen”. Dit punt van kritiek wordt ook door voormalig staatssecretaris van Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) aangestipt. “Grote manco is dat de kostprijs van illegaliteit niet wordt berekend”, merkt Francken op. Volgens hem gaat het zonder meer om een “miljardenfactuur”. Volgens de gebruikte gegevens was 69,8 procent van de volledige Belgische bevolking autochtoon, 16,5 procent tot de ‘eerste-generatie-immigrant’ en 13,7 procent ‘tweedegeneratie-immigrant’.
1. Impact op de overheidsfinanciën
Een eerste vaststelling van de studie is dat de nettobijdrage aan de overheidsfinanciën - dus het aantal belastingen min het aantal ontvangsten, zoals pensioenen of uitkeringen - van de categorie ‘eerste-generatie-migranten’ lager is dan het nationaal gemiddelde. Een tweede, op het eerste zicht mogelijk opmerkelijke, vaststelling is dat ‘tweede-generatie-migranten’ gemiddeld meer netto bijdragen dan zowel het nationaal gemiddelde als dat van de autochtone bevolking. Volgens de NBB ligt de verklaring voor de cijfers in de “positie op de arbeidsmarkt en de leeftijd”. Aangezien minder mensen in de eerste generatie werk hebben, of omdat het werk dat ze doen lagere lonen uitbetaalt, betalen ze minder belastingen. Anderzijds draagt de tweede generatie meer bij omdat tweede generatiemigranten op dit moment een groter aandeel jongeren en mensen op arbeidsleeftijd tellen, terwijl de autochtone bevolking gemiddeld ouder is en dus meer gepensioneerden telt. Deze vaststellingen leidden tot optimistische krantenkoppen van het genre “Tweede generatie migranten draagt bovengemiddeld bij aan overheidsfinanciën”, maar bij zowel N-VA als Vlaams Belang is te horen dat de besluiten misleidend zijn. “Men vergelijkt appelen met peren”, merkte Francken op. De critici krijgen bijval van de Nederlandse statisticus Jan van de Beek, die de presentatie en berekening
conclusie dat een allochtoon van de tweede generatie de Belgische schatkist doorheen zijn levensloop héél wat meer kost dan een autochtoon (217.360 euro meer, of 146.447 euro meer wanneer contant gemaakt tegenover rekenrente van 1%).
2. Integratie op de arbeidsmarkt
Verwijzend naar het eerste luik, merkt de NBB in het tweede deel van de studie op dat “de bevindingen in het deel over de overheidsfinanciën sterk afhangen van de mate waarin immigranten op de arbeidsmarkt zijn geïntegreerd”. Hier scoren allochtonen in heel de EU slechter dan autochtonen, maar ons land doet het nog slechter dan de meeste landen. Zo had slechts 61 procent van de immigranten in 2019 werk, bijna 12 procentpunt lager dan voor wie in België geboren is. Hier tekent zich verder een gigantische kloof af tussen migranten afkomstig van buiten de Europese Unie en diegenen die afkomstig zijn uit andere EU-landen, en een nog grotere kloof tussen de verschillende generaties (eerste en tweede). In andere woorden: immigranten uit andere EU-landen vinden over het algemeen makkelijker werk dan niet-EU-migranten en de tweede generatie immigranten vindt op zijn beurt véél gemakkelijker werk dan de eerste generatie. Een van de hoofdverklaringen voor de slechte Belgische cijfers is het scholingsniveau. Zo zijn migranten in België gemiddeld lager geschoold dan in andere EU-landen. De verklaringen voor de verschillen zijn volgens de NBB echter complex en niet “alleen te herleiden tot persoonlijke kenmerken zoals leeftijd, geslacht, scholingsniveau, gezinssamenstelling en verblijfplaats”. Een van de meest opvallende vaststellingen is dat het migratiekanaal een belangrijke verklarende factor kan spelen. Zo blijkt dat migranten die via gezinshereniging - het belangrijkste migratiekanaal, goed voor 41 procent van de migranten naar België zijn gekomen “30 procentpunten minder vaak werk hebben dan arbeidsmigranten en 34 procentpunten minder vaak toetreden tot de arbeidsmarkt”. Ook asielzoekers scoren over het algemeen slecht op de arbeidsmarkt. “De werkgelegenheidsgraad van immigranten (en hun kinderen) opkrikken is van essentieel belang om hun bijdrage aan de overheidsfinanciën te vergroten”, besluiten de onderzoekers van de NBB. Dit deel van de studie en de bijhorende conclusies zijn, zoals te verwachten valt, een stuk minder controversieel dan het eerste
deel. Zowel N-VA’er Francken als Vlaams Belang-Kamerlid Dries Van Langenhove zien hierin een bevestiging van wat zij al langer beamen. “De tewerkstellingskloof tussen autochtonen en migranten is in weinig Europese landen groter”, merkt Van Langenhove op.
3. Globale impact op de economie
De NBB vergeleek tot slot twee scenario’s: een waarin in de vijf jaar voor 2017 geen immigratie plaatsvond en een ander waarbij dit wel gebeurde. Uit dit model blijkt volgens de NBB dat immigratie het Bruto Binnenlands Product (BBP) met 3,5 procent deed stijgen. Zowel de immigratie vanuit de EU-landen en niet-EU-landen had hierop een positief effect, met een stijging van respectievelijk 2 procent en 1,5 procent. In eerste instantie is dit een gevolg van de groei van de bevolking door immigratie - een grote bevolking betekent een grotere economie. Zo leidde de immigratie in de laatste jaren tot een bevolkingsgroei van 2,7 procent, gelijkmatig verdeeld over EU- en niet-EU-migranten. Toch is de BBPgroei ook per hoofd van de bevolking positief: namelijk 0,7 procent. De werkloosheidscijfers stegen wel licht, met 0,2 procentpunt, als gevolg van de immigratie. Ook hier is een verschil waar te nemen tussen EU- en niet-EU-migranten. De stijging is vooral op het conto van deze laatste categorie toe te schrijven. Volgens de studie werden “geen schadelijke gevolgen van de immigratie voor de autochtonen in termen van loon, werkloosheid, participatie, netto-inkomen of welvaart vastgesteld”. Andere migranten worden vaker negatief beïnvloed dan autochtonen. Opnieuw benadrukt de NBB dat de “globale positieve impact van immigratie afhangt van de integratie van immigranten op de arbeidsmarkt”. Ook deze besluiten moeten volgens Francken kritisch bekeken worden. “Ik stoor me aan het feit dat de NBB spreekt over een positieve invloed van migratie op het BBP. Dat is natuurlijk macro-economisch. Tijdens de grote Europese asielcrisis van 2015-2016 steeg het BBP van Duitsland fors wegens extra miljardenuitgaven voor asielopvang, bed, bad, brood en begeleiding. maar zagen we wel een daling van het BBP per capita en dus een individuele verarming van de Duitser”, zegt de N-VA’er.
Staatssecretaris van Asielen Migratie Sammy Mahdi (CD&V): “Inzetten op integratie, onderwijs en bestrijden van discriminatie op de arbeidsmarkt”
Zowel Vlaams Belang als N-VA blijven dus grotendeels op hun honger zitten. Vlaams Belang-Kamerleden Wouter Vermeersch en Van Langehove noemen de studie zelfs “drastisch onvolledig”. “De kostprijs van onder andere de migratie inzake onderwijs, veiligheid, justitie en huisvesting werd niet eens meegerekend”, klinkt het.
Sammy Mahdi “Deze studie toont in elk geval aan dat het essentieel is om in te blijven zetten op een hogere werkzaamheidsgraad en betere opleiding voor de migranten die hier al zijn, en op strengere migratiewetgeving en een Australisch asielmodel tegen illegale migratie voor zij die in de toekomst wensen te komen”, besluit Francken. Kersvers staatssecretaris van Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) merkt op dat de studie enkele positieve conclusies heeft. “Maar we moeten opletten dat we mensen niet enkel bekijken als bbp-producten. Migratie gaat naast economie ook over samenleven”, zegt de CD&V’er. Hij erkent tegelijkertijd dat het luik over de arbeidsmarkt een aantal pijnpunten bloot legt. “Er zijn nog te weinig migranten aan het werk in vergelijking met Belgen”, aldus Mahdi. Hij noemt als uitdagingen “het versterken van integratie, het bestrijden van discriminatie en onderwijs dat voldoende gelijk maakt”. “Het is een goeie zaak dat Vlaanderen al langer inzet op verplichte integratie, het is goed dat Brussel en Wallonië recent beslist hebben om dit ook te doen. Wie Frans of Nederlands kent, heeft 19 procent meer kans op een job. Alleen zo maken we van migratie een geslaagd verhaal”, zegt de staatssecretaris. PIETER VAN BERKEL
Politiek
12 NOVEMBER 2020
IN DE KIJKER:
Pedro Facon Hij werd door de regering weggeplukt uit de FOD Volksgezondheid, waar hij directeur-generaal was, om regeringscommissaris te worden in de strijd tegen de coronapandemie. Pedro Facon moet orde creëren en systematiek brengen in de versnipperde en gefragmenteerde aanpak tot dusver. Hij moet de signalen van politici en wetenschappers kanaliseren in functie van een beter beleid ter zake. Een topambtenaar dus die weet waar de klepel hangt. Vier weken is hij nu aan de slag, maar naar eigen zeggen heeft hij nog geen plezier beleefd aan zijn nieuwe taak. En dat is niet de schuld van zijn schare gemotiveerde medewerkers die met hem dag en nacht op de bres staan, letterlijk en figuurlijk.
Ja, in een tijd waarin de politiek besluiteloos is en met alle mogelijke regeringen compromissen moeten gevonden worden om de pandemie aan te pakken en er dus rekening moet gehouden worden met allerhande gevoeligheden in elke regio – de ‘moeilijk bereikbare groepen’ bijvoorbeeld –, is dat geen sinecure. Komt daar nog een leger aan viro-, epidemio-, infectio-, psycho- en andere -logen bij, die elkaar tegenspreken in vergaderingen en vaak ook in de media, politieke uitspraken doen en elkaar vliegen proberen af te vangen, en de gistende brij komt naar zijn hoogtepunt. Pedro Facon moet stresserende marathonvergaderingen organiseren en bilaterale gesprekken voeren om orde op zaken te stellen en allen op één lijn te krijgen. “Het kot staat in de fik. We moeten zorgen dat ons land niet als een kaartenhuisje ineenstort”, zegt hij letterlijk in een kranteninterview. Facon lijkt wel een herder die elke dag weer moet proberen alle schapen in de kudde te houden en ze in dezelfde richting moet laten lopen. Regelmatig is er crisisberaad met de top van het gezondheidsbeleid: de vertegenwoordigers van Sciensano, de FOD Volksgezondheid, het geneesmiddelenagentschap en het kabinet van minister van Volksgezondheid. Facon steekt niet weg dat zo’n vergaderingen niet altijd rustig en beheerst verlopen. Harde eisen zijn aan de orde en belangen manifesteren zich, soms met luide stemmen: “Het federale niveau regelt de aankoop via Europa. De deelstaten de verdeling en praktische organisatie. Het federale dan weer de terugbetaling en prijszetting.” Het lijkt niet altijd duidelijk wie nu wat precies moet doen. Facon stelt vast dat daar de kern van het probleem in de aanpak van de crisis ligt: “Ik ben terechtgekomen in een systeem dat ik al lang wil hervormen. Er vallen doden door de manier waarop onze gezondheidszorg is georganiseerd.” Hij trekt keiharde conclusies. Maar daarmee is het probleem nog lang niet opgelost. Uit alles blijkt dat de jonge Pedro Facon geen doetje is en zegt wat hij denkt. Niet iedereen kan daarmee lachen. Celeval, het adviesorgaan van het Overlegcomité, zou hervormd moeten worden. Hij doet gerichte voorstellen, maar de weg is lang en moeilijk. In België lijkt iedereen en alles wel vastgeroest te zitten. Het gezondheidskluwen is zeer ondoorzichtig. Hij zegt het niet met zoveel woorden, maar het kan niet ontkend worden dat de staatshervormingen die voor grote versnippering van bevoegdheden hebben gezorgd er voor iets tussen zitten. “Maar we werkten intussen wel al een paar voorstellen uit over de nieuwe structuren en het nieuwe expertencomité. Dat wordt de lakmoesproef om te zien of iedereen bereid is in te grijpen in de spaghetti van structuren, organen, comités en taskforces in dit land.” Ook wetten rond corona die recent in de Kamer zijn goedgekeurd, werden voorbereid en gelanceerd door het commissariaat van Facon. Zijn privéleven staat momenteel onder druk door de lange werkdagen en de permanente coronadruk. Vrije tijd zit er momenteel niet echt in. Maar hij is een zelfbewust man die niet van plan is het op te geven: “Dé uitdaging is nu om zonder echte beslissingsmacht iedereen mee te nemen in de juiste stappen vooruit. Een goede wisselwerking met de ministers, hun kabinetten die zich nog aan het vormen zijn, en de administraties is daarbij cruciaal. Daar wil ik echt voor gaan.” Hij is een kuitenbijter, zoveel is zeker. Uit alle interviews en beschouwingen blijkt dat hij een slecht politicus zou zijn omdat hij telkens weer het eigen gelijk opzij zet en dat aan alle betrokkenen ook aanraadt. Het is opvallend dat de politiek die hem aanstelde hem niet meer ‘carte blanche’ geeft. De burgers zouden er wel bij varen. Want van de steeds wijzigende pedante verhaaltjes van sommige experten hebben ze ondertussen wel hun buik vol.
7
CITAAT VAN DE WEEK
Edwin Heylen (uitbater Carrefour Express)
“Niet nog eens!”
Messentrekkerij is sinds enkele jaren erg in trek en het is een geliefde bezigheid voor overvallers. Vorige week was het de beurt aan een Carrefour Express-uitbater in Deurne om er een mes in zijn buik geplant te krijgen. Twee mannen wachtten hem ’s morgens op toen hij zijn zaak wilde openen. Toen dat naar hun mening niet snel genoeg gebeurde, was het zover omdat Heylen weigerde. Hij had immers door dat men zijn zaak wilde overvallen. Hij dacht: “Niet met mij. Niet nog eens.” Nadien verklaarde hij: “Je moet weten dat dit de vijftiende keer is dat wij te maken krijgen met overvallers in een van onze drie zaken.” Gelukkig kon hij de gebeurtenissen nog navertellen en was hij van plan zo snel mogelijk weer aan de slag te gaan. En ja, ook bijkomende veiligheidsmaatregelen komen eraan. Zo ver zijn we dus gekomen. Winkels worden stilaan versterkte burchten, terwijl messentrekkers kunnen recidiveren na veel te lichte straffen. Waar is de tijd dat scouts en andere jeugdbewegers met hun dolk aan hun broeksriem de straat over konden zonder dat daar iemand aanstoot aan nam? Maar ja, die diende dan ook enkel om aardappelen te schillen of wat klein hout voor het vuur te klieven.
Effectentaks: “Zoveelste transfer van Vlaanderen naar het federale niveau” De federale regering bereikte vorige week maandag een akkoord over een ‘effectentaks 2.0’. Op alle effectenrekeningen met een gemiddelde waarde van meer dan 1 miljoen euro zal een ‘solidariteitsbijdrage’, zoals de belasting door de Vivaldi-partijen in de markt wordt gezet, van 0,15 procent per jaar geheven worden. Volgens vicepremier en minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) moet de nieuwe belasting ongeveer 420 miljoen euro per jaar opbrengen. Het is de bedoeling dat het geld in eerste instantie wordt aangewend om de gezondheidszorg te financieren. Het is nog onduidelijk wanneer de belasting precies ingaat. “We leven in heel uitzonderlijke tijden, waarin we inspanningen vragen van iedere burger om de maatregelen op te volgen en van het zorgpersoneel om onze gezondheidszorg draaiende te houden”, zei de vicepremier in De Ochtend op Radio 1. “We vragen ook een bijdrage van de grote vermogens, om dat gezondheidssysteem financieel mee te helpen ondersteunen.”
Vorige effectentaks vernietigd door Grondwettelijk Hof
In het regeerakkoord van de Vivaldi-partijen PS, MR, Ecolo, CD&V, Open Vld, sp.a en Groen stond de volgende afspraak te lezen: “De overheid zal streven naar een eerlijke bijdrage van die personen die de grootste draagkracht hebben om bij te dragen, met respect voor het ondernemerschap.” Het invoeren van een vermogensbelasting had heel wat voeten in de aarde. Zo probeerde ook de regering-Michel al eerder een effectentaks van 0,15 procent op effectenrekeningen van meer dan 500.000 euro in te voeren. Omdat alleen aandelen, kasbons en obligaties belast zouden worden en omdat alleen natuurlijke personen onderworpen zouden worden aan de belasting, oordeelde het Grondwet-
telijk Hof dat de belasting neer zou komen op discriminatie, waarop het Hof de maatregel vernietigde. Om een herhaling van dit scenario te voorkomen, wil men dit keer alle effectenrekeningen en bijkomende financiële instrumenten - naast de voornoemde aandelen, kasbons en obligaties komen ook swaps en opties aan bod meenemen in de nieuwe effectentaks. “We hebben ervoor gezorgd dat alle vorige bezwaren zijn opgelost”, liet Van Peteghem optekenen.
Minister Diependaele (N-VA): “Zoveelste transfer vanuit Vlaanderen”
Het feit dat niet alleen natuurlijke personen geviseerd worden, zorgt ervoor dat ook tal van overheidsinstellingen en -organisaties onderworpen worden aan de nieuwe belasting. “Dat betekent dus dat momenteel ook de gewesten, de gemeenschappen, de provincies, de gemeenten, de autonome gemeentebedrijven, de intercommunales, de agglomeraties, de OCMW’s, de mutualiteiten en de universiteiten onderworpen kunnen worden”, merkt Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) op . “Het lijkt erop dat de federale overheid zowat elke andere overheid in dit land een belasting wil opleggen.” Opmerkelijk, financiële instellingen, zoals banken, vallen niet onder de nieuwe effectentaks. Diependaele spreekt van een “pure belastingverhoging voor alle Vlamingen” en “een zoveelste transfer van het Vlaamse naar het federale niveau”. “Komt daar nog bij dat sommige banken negatieve rentes aanrekenen vanaf een bepaald bedrag, zodat de lokale besturen destijds ‘geduwd’ werden naar effectenrekeningen. Nu zullen deze overheden hiervoor gestraft worden door de federale regering”, zegt de minister. “Deze taks doorkruist belangrijke investeringen om de coronacrisis door te komen. Dat is ongehoord.”
Tom Van Grieken even Kamervoorzitter Vorige week donderdag vond een (weliswaar kleine) historische gebeurtenis plaats in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken mocht gedurende enkele minuten de rol van Kamervoorzitter vervullen, nadat voorzitster Éliane Tillieux (PS) even de zaal verliet. Aangezien de eerste twee ondervoorzitters niet aanwezig waren, kon een Vlaams Belanger even die rol vervullen. “Voor alles een eerste keer. Heel even zat ik de Kamer voor, nog nooit gebeurd. Normalisering van het Vlaams Belang is een goede zaak in ons traject naar 2024”, merkte Van Grieken op.
PIETER VAN BERKEL
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 7F ANKERSTRAAT HASSELT 35003500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272 011 223 253 MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
8
Interview
12 NOVEMBER 2020
Guy Tegenbos, voormalig journalist bij De Standaard
“De Belgische structur zijn uitgeleefd” Midden de jaren ’80 werd Guy Tegenbos journalist bij De Standaard, toen de generatie van Manu Ruys, Hugo De Ridder en Louis De Lentdecker nog het gelaat van de krant was. Voordien bouwde hij ervaring op in de academische wereld en op enkele CVPkabinetten. Hij verdiepte zich op de redactie in sociale dossiers en die microbe was een blijver. Wij zochten hem op voor een gesprek over de “foute politieke cultuur”, maar ook over de macht van virologen en het identiteitsprobleem van de N-VA. Keurig in wit hemd en das verwelkomt Guy Tegenbos ons in zijn smaakvol appartement in het centrum van Herentals. Ook vestimentair behoort hij duidelijk tot de journalistieke traditie van een andere tijd. En voor de volledigheid: mét mondmasker. Aan de voordeur voorziet hij ook handgel. Onmiddellijke aanleiding voor dit gesprek is een kritisch opiniestuk, verschenen eind september, waarin hij het politiek bestel de levieten leest. Maar waarom dit niet eerst in verband brengen met hét onderwerp van het voorbije halfjaar? Er doet wel wat kritiek de ronde over hoe de coronacrisis door de overheid is aangepakt. Kan u deze critici bijtreden of is men te streng voor onze beleidsmakers? Guy Tegenbos: “Dat er een slechte verhouding was tussen de politiek en de experts is een realiteit die niet geloochend kan worden. In heel wat gevallen bleek het beleid ook niet daadwerkelijk tot beslissingen te kunnen komen, wat ervoor gezorgd heeft dat de virologen als het ware de macht gegrepen hebben. Ik heb het in een van mijn columns wel eens over de regering-Van Ranst I gehad (lacht). Toen het wat beter ging, hebben de politici getracht opnieuw het laken naar zich toe te trekken. Alleen begingen ze toen de flater de rusthuizen veel te vroeg weer open te stellen, waardoor ze bakken kritiek kregen en weer onderdoken. Eigenlijk waren we getuige van een aaneenschakeling van kortetermijnbeslissingen. En kan dit verbazen? De voorbije zestien maanden is afdoende aangetoond dat de officiële structuren in dit land heel vaak niet in staat zijn fundamentele beslissingen te nemen. Dit creëert ruimte die door anderen ingevuld wordt: virologen en de administraties. Maar in normale tijden zijn dat meestal de partijen ‘as such’.
“Meer dan 30 jaar zijn wij lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds ... de ruggengraat van de Vlaamse beweging ... jong, dynamisch en zeer aanspreekbaar ... een evidente keuze.” Bart Fierens, voorzitter ANZ Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be Voor een Vlaamse sociale zekerheid! Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen
Word lid van het VNZ
Gelukkig is er de gezondheidszorg waar de mensen en de instellingen als ziekenhuizen in crisistijden wél hun verantwoordelijkheid opnemen.” Heeft de Vlaamse regering hier geen unieke kans laten liggen? Ze hadden een stevig antwoord kunnen formuleren op het slabakken van de regering-Wilmès. Vlaamse daadkracht versus federaal geknoei, als het ware. “Er was overeengekomen dat de grote lijnen van het coronabeleid federaal zouden worden uitgezet. De Nationale Veiligheidsraad was trouwens de facto een confederale constructie waarin de verschillende fe-
het democratisch bestel - de administratie bijvoorbeeld - moeten hersteld worden.” En dat brengt ons bij uw veel besproken opiniestuk dat eind september in De Standaard verscheen. U maakte zich danig boos… “De politieke impasse was toen al een verhaal van 16 maanden. In welk normaal land zou men dit zo lang durven laten aanslepen? Wat me dreef was pure ergernis. Waarom was dit nog altijd niet opgelost? En hoe is het mogelijk dat men zich altijd maar vastrijdt? Op een gegeven ogenblik was er bijna een akkoord tussen Bart De Wever en Paul Magnette, maar wat daarna volgde was
tratie in de hand werkte. Deze werd ook meer gewaardeerd, zoals het hoort, net zoals de kabinetten afgeslankt werden, ook al had dat best wat sneller mogen gebeuren (glimlacht). Dat waren de jaren van het trio Van den Brande-Van den Bossche-De Meester. Toen in 1999 de eerste paarse regering tot stand werd gebracht, is Luc Van den Bossche naar het federale niveau gehaald waar hij een vergelijkbare oefening wou uitvoeren. Een verstandige kopie van wat in Vlaanderen gebeurd was. Dat waren de zogenaamde Copernicus-hervormingen. Maar na het vertrek van Van den Bossche is dat afgebroken en wist de PS haar greep op ambtenarenzaken te herstellen. En wat die uitspraak van Geens betreft: het is zoals jij zegt: ‘Wat we zelf doen, moeten we beter doen’, en niet ‘wat we zelf doen, doen we beter’, zoals vaak verkondigd is. Jammer genoeg neemt men deze verdraaiing nogal snel voor waarheid aan.”
“De grote plaag van ons politiek cultureel model is de particratie” derale entiteiten vertegenwoordigd waren. Samen handelen, niet alleen, was het grote politieke akkoord. En op die basis werd Wilmès de woestijn ingestuurd. Je krijgt dan taferelen zoals rond het onderwijs, waarin Vlaanderen - bij de eerste lockdown - in de minderheid werd gesteld in die Veiligheidsraad en er besloten werd toch alle scholen te sluiten, ook al waren de meningen van de virologen verdeeld. Wat er ook van zij, president Macron besliste dat de scholen in Frankrijk toegingen en dus werd toen federaal beslist dat hier ook te doen en Vlaanderen moest volgen. Punt.” Hebben de voorbije maanden dan ook vooral niet de onbestuurbaarheid van dit land aangetoond? “Die onbestuurbaarheid is vooral het failliet van de Belgische instellingen. Anders gesteld: als men de vraag stelt of dit land nog een toekomst heeft, dan luidt mijn stellig antwoord ja, maar alleen als men de instellingen grondig hervormt en aanpast. Ben ik voor een boedelscheiding die in een soort onafhankelijk Vlaanderen moet uitmonden? Er zijn alternatieven. Neem nu het Zwitsers model, dat een inspiratiebron kan zijn. Daar heb je heel sterke kantons en een federale regering met een beperkte bevoegdheid, die proportioneel is samengesteld en waarbij elke minister beurtelings een jaar het premierschap waarneemt.” Alleen vertrek je niet met een wit blad. Zwitserland is een land met een eeuwenoude traditie, de beruchte Eidgenossenschaft. België heeft op het gebied van politieke cultuur een heel andere voorgeschiedenis. Dergelijke tradities en modellen kan je toch niet het voorwerp van een copy/paste-operatie maken? “Klopt, en dus moet je met concrete beslissingen werken waardoor de zaken bijgestuurd worden. Op die manier leg je de basis van een prille nieuwe traditie. De grote plaag van ons politiek cultureel model is de particratie. De greep van de partijen is gewoon te groot, wat zich vertaalt in te machtige kabinetten. De tegenkrachten in
surrealistisch. Een week lang vol leugens, intriges en politieke spelletjes zoals ik ze nooit zag.” De greep van de partijen op het hele gebeuren is te groot, benadrukte u. De kabinetten moeten afgeslankt worden, maar volstaat dit? Ergens vraagt u dat ze zichzelf ontwapenen. Zopas nog raakte bekend dat de regering-De Croo meer cabinettards telt dan de regering-Michel… “Ontzettend triest is dit. Het bewijst dat ze het nog altijd niet begrepen hebben. Er heeft zich een foute politieke cultuur ontwikkeld en daarvan zijn kabinetten een voorbeeld. Ze zijn het vehikel waarmee de partijen hun supergreep op de macht vestigen en alle tegenmachten - administraties, adviesorganen,… - onmachtig maken. Terwijl die partijen in een overlevingsmodus terecht zijn gekomen. De meeste Vlaamse partijen zijn er belabberd aan toe en hebben nog amper iets meer dan 10 procent van de stemmen. Het uitoefenen van de macht draait voor hen niet meer om het uitvoeren van een visie, maar is een instrument om het eigen overleven te bewerkstelligen. De drijvende kracht van een democratie is de kiezer. Die moet duidelijk maken dat hij het niet meer pikt.” “Hij is kritisch voor het tweelandenland België met z’n constructiefouten, en met z’n foute politieke cultuur die de deelstaten helaas voor een deel hebben overgenomen”, zo lezen we op uw webstek. U bent er niet van overtuigd dat de boodschap van Gaston Geens zaliger (‘Wat we zelf doen, moeten we beter doen’) een realiteit is geworden? “Op Vlaams niveau werden heel wat foute zaken overgenomen. Het zijn ook dezelfde partijen die hun greep op het apparaat willen veiligstellen. En zeggen dat het er ooit naar uitzag dat we in een heel andere richting zouden evolueren. In de jaren negentig stond Vlaanderen bestuurlijk gesproken het verst op het vlak van ‘new public management’. Er vond een beweging plaats die de onafhankelijkheid van de adminis-
Is het responsabiliseren van de deelstaten een piste? Per slot van rekening is de huidige versnippering iets waar velen zich achter verschuilen. “Homogene bevoegdheden tot in het absolute doortrekken is een utopie, maar het kan en moet duidelijk beter dan vandaag. Ongeacht voor welk model men kiest, zal dit toch wel een hoeksteen moeten zijn. Anders leg je de kiemen voor nieuwe problemen. Dit gezegd zijnde, ben ik bereid om ‘out of the box’ te denken. Zelfs een systeem met vier entiteiten, vier gewesten zeg maar, is bespreekbaar.” Vaak is de complexiteit van Brussel een rem op dergelijke creativiteit. Worden dergelijke pistes plausibeler door de veranderde kijk van Vlaanderen op Brussel? Een weggesmolten interesse betekent immers dat de garanties die weleer verkregen werden makkelijker op de schop kunnen. “Vlamingen liggen niet meer wakker van Brussel; het is een onloochenbaar feit dat ik heel erg betreur. Velen menen dat Brussel niet nodig is, althans dat denken ze. Dat is trouwens een sentiment dat je niet enkel bij de modale Vlaming aantreft, hoor. Ook bij politici is die belangstelling tanend. Ondertussen staat de positie van het Nederlands er steeds meer onder druk. Probeer maar eens in uw taal geholpen te worden in een Brussels bankkantoor, ‘bonne chance’. De problematiek in de ziekenhuizen is al heel lang een oud zeer. En zo kan ik nog even doorgaan. En zeggen dat er een minister in de Vlaamse regering bevoegd is voor Brussel, om nog maar te zwijgen van de drie Vlaamse excellenties in de Brusselse regering. De klucht van de taalkennis in de gemeentelijke administraties in Brussel is gekend: de vicegouverneur stelt op dat vlak elk jaar keurig zijn verslag op. Alleen doen de politici van het Brussels Gewest er niets mee. Er kan maar sprake zijn van extra bevoegdheden voor het Brussels Gewest als dat Gewest en zijn gemeenten de Vlamingen respecteren.”
Interview
12 NOVEMBER 2020
“De voorbije zestien maanden is afdoende aangetoond dat de officiële structuren in dit land heel vaak niet in staat zijn fundamentele beslissingen te nemen.”
ren Wanneer we de N-VA-strategie op een ietwat langere periode beoordelen, tekent zich daar geen dramatisch verhaal af? Groot geworden met de boodschap dat België onbestuurbaar is, toegetreden tot de regering Michel in de veronderstelling dat hier zeker een cruciale communautaire ronde zou komen, maar nu samen met het VB terug op de oppositiebanken… “De grote uitdaging van de N-VA wordt hoe ze zich de komende jaren kan positioneren. U hebt gelijk, ze werden groot door hun boodschap die toen Vlaams en centrum was. Ze maakten een bocht en gingen zich economisch rechtser profileren. Het communautaire werd onderdrukt. Op zich is die beweging wel ergens logisch te noemen. Toen kwam het einde van de regering Michel, met het incident rond het VN-pact van Marrakesh dat leidde tot de val van die regering, weet je nog wel? Dat heeft N-VA stemmen gekost, want door precies de migratietoer op te gaan hebben ze de positie van het Vlaams Belang bevestigd. De facto zegden ze door dat manoeuvre dat de concurrentie het bij het rechte eind had. Ze verloren aanhang op hun centrumfl ank door een rechtsere en liberalere profilering, en ze verloren ook op hun Vlaamse fl ank en op de migratiefl ank aan het Belang. Ze komen ergens in concurrentie met iedereen. Een echte eigen identiteit hebben ze niet meer, dát is hun probleem.” De rol van Bart De Wever als spil van de partij blijft onbetwistbaar, maar wat is zijn houdbaarheidsdatum? “Op zich kan je dit niet gezond noemen. Een sterke leider in een organisatie die geacht wordt creatief te zijn, mag niet te lang aanblijven. Hij is een sterk figuur, sterk in communicatie ook, daar niet van. Maar partijen moeten creatief zijn en als ze te veel naar dezelfde leider blijven kijken, ontneem je de dynamiek uit de organisatie. Nu, ergens begrijp ik de situatie best hoor. Hij was de succesformule en telkens kwam de vraag om te blijven. Maar stel dat hij morgen om welke reden ook wegvalt, dan heeft de N-VA een probleem. Wie zou hem kunnen vervangen? Geen idee eigenlijk. Wanneer je de vraag stelt en er niet spontaan 3, 4 namen van potentiële opvolgers vallen, heb je als organisatie een probleem. Je zou eigenlijk altijd een plan-B voorhanden moeten hebben. Persoonlijk ben ik voorstander van het Nederlands model waarbij een partijvoorzitter zich bezighoudt met de organisatie van zijn partij, niet met het beleid. Voor dat laatste doet men een beroep op de meest prominente figuren die in de regering of in het parlement zetelen. Die opdeling zou de greep van de partijen drastisch kunnen doen afnemen, wat ons weer bij het begin van mijn betoog brengt (glimlacht).” Tot slot: hoe schat u de kansen van de regering-De Croo in? “Mijn standpunt is altijd geweest dat dit niet de ideale combinatie is. Op zich zie ik drie mogelijkheden. Ofwel ga je voor het Vlaams model: centrumrechts, zoals de Vlaamse regering, met de Franstalige zusterpartijen. Een beetje zoals de regering Michel dus. Ofwel ga je voor een afspiegeling van de Vlaamse én de Waalse rege-
9
ring waarbij de twee sterkste partijen uit Vlaanderen en Franstalig België de kern van de regering vormen, N-VA en PS dus. Ofwel – ten derde - opteer je voor het Waalse model: PS, MR en Ecolo en hun Vlaamse tegenvoeters, aangevuld met CD&V. Dat is Vivaldi, wat we nu gekregen hebben. Dit was niet mijn voorkeur. Maar feit is dat deze regering een meerderheid heeft en legitiem is. Dan mag ze van mij met een wit blad van start gaan. Ze krijgt krediet, maar of ze dat ook waard is, zal de toekomst uitwijzen. In het regeerakkoord staan behartenswaardige dingen, zij het dikwijls zeer vaag geformuleerd en is het financiële plaatje niet rond. Het is een mix van nieuwe mensen en ervaring. Frank Vandenbroucke bijvoorbeeld, alvast een verstandige zet van de sp.a.” MICHAËL VANDAMME
Loopbaan in een notendop “Ik heb het geluk altijd boeiende periodes in mijn professioneel traject gekend te hebben”, legt Guy Tegenbos uit. “Vlak na mijn studies Politieke Wetenschappen was ik twee jaar lang assistent aan de KUL. Een boeiende periode, niet het minst als gevolg van het onderzoek dat we deden. Uitgangspunt was de macht van partijen in de oppositie te meten. En wat bleek? Die macht is groter dan velen denken. Vooral de Volksunie bleek daar in die jaren behendig in te zijn. Ze voerden doorgaans een goede oppositie, werden als een echt alternatief gepercipieerd en brachten ook nieuwe thema’s aan, ecologie bijvoorbeeld. Daarna werkte ik vijf jaar op het rectoraat van de Universiteit van Antwerpen (UFSIA). ‘De universiteit moet opener worden’, was onze opdracht. Na onderwijs en onderzoek moest ze ook meer investeren in een bredere maatschappelijke taak. Nadien ging ik enkele jaren de politiek in met functies op de kabinetten van toenmalige CVP-ministers Rika De Backer - de voorzitter van de eerste Vlaamse regering - en Daniel Coens – de eerste volwaardige minister van het Vlaams onderwijs. Ik had me voorgenomen dit maximum vijf jaar te doen en ongeveer op dat moment vroeg Hugo De Ridder me voor De Standaard. Ik stond erop om in eerste instantie geen Wetstraat te doen, dat zou ongepast zijn met mijn kabinetsverleden. Het werden de sociaaleconomische verhoudingen, toen een aparte discipline. Later werd ik chef Binnenland, daarna commentator en sinds mijn pensioen vijf jaar geleden columnist.”
“Sociale anachronismen” Guy Tegenbos groeide binnen de redactie van De Standaard uit tot dé specialist in sociaaleconomische dossiers. “Ooit was er zelfs een aparte pers-prijs voor deze categorie”, lacht hij. Een voor dit land erg kenmerkende hoeksteen van het socio-economisch model is het zogenaamd sociaal overleg, de plek waar werkgevers- en werknemersorganisaties tot een consensus moeten komen. Het oogt mooi op papier als recept voor sociale vrede. “Jammer genoeg is dit niet meer dan een theorie geworden”, benadrukt Guy Tegenbos. “Men neemt op dat niveau niet meer de beslissingen die nodig zijn. Ik volg dit al sinds 1984 en in het begin kon je nog van een goed werkende aanpak spreken, maar wat later begon het te slabakken. Bepaalde punten kunnen pragmatisch aangepakt worden, maar serieuze zaken die er echt toe doen, blijven onbeantwoord. Neem nu dat onderscheid tussen arbeider en bediende. Door deze tweedeling in stand te houden, beknot je een deel van je werknemerspotentieel. We werden hiervoor al verschillende keren op de vingers getikt, zowel nationaal als internationaal. België werd er ook al voor veroordeeld. En ook het Grondwettelijk Hof noemde dit ongrondwettelijk. Alleen, het blijft onverminderd bestaan; ze zijn tot in de helft van het dossier geraakt, en dan stilgevallen, de sociale partners en de regeringen.” “Mensen van mijn generatie zagen de samenleving sterk veranderen”, vervolgt Guy Tegenbos. “Zo was er in 1970 voor het eerste sinds de tweede wereldoorlog een terugval van jobs. Later kwam dan de oliecrisis en de kaap van de 100.000 werklozen werd overschreden; het was een heuse ramp. Het systeem van brugpensioen werd toen bedacht. Op die manier werd de werkloosheid naar de ouderen geschoven. Niet onlogisch, we hadden nu eenmaal een economie die door automatisatie te weinig jobs voorbracht om al die babyboomers aan een baan te helpen. Vandaag is de situatie heel anders en tot 2050 zal er net een tekort zijn op de arbeidsmarkt. Toch blijven we met dat brugpensioen zitten. In de meeste Europese landen is men dit rond 1990 dan ook gaan terugschroeven. Bij ons probeerde Jean-Luc Dehaene die bocht in te zetten, alleen gingen de vakbonden dwarsliggen. Overigens met steun van de werkgevers. Meer dan ooit is dit stelsel van brugpensioen een anachronisme.”
10 Buitenland
12 NOVEMBER 2020
AMERIKA
Verkiezingen met geurtje aan Of het iets veranderd zou hebben aan het eindresultaat? We laten het in het midden. Maar stellen dat presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten een loepzuivere aangelegenheid zou zijn strookt beslist niet met de waarheid. We brengen enkele flagrante anomalieën in kaart.
Stemmen met rijbewijs
Een fraudemechanisme dat in de VS al heel lang aan de gang is, al van in de tijd van Obama, is heel eenvoudig. Eerst kennen Democratische bestuurders op lokaal niveau rijbewijzen toe aan illegalen en daarna zetten ze mensen op de kiezerslijsten op eenvoudig vertoon van hun rijbewijs - denk er aan dat de Amerikanen geen identiteitskaarten hebben! - zonder te controleren of zij wel de Amerikaanse nationaliteit hebben. Toen de Republikeinen eisten dat er wél zulke controles ingevoerd zouden worden, werd dat, ook door Obama zelf, voorgesteld als een poging het stemrecht van minderheidsgroepen te beperken en kiezers af te schrikken. Als de Republikeinen nu zeggen dat er onwettige stemmen worden uitgebracht, dan is dat zeker waar. Men moet systematisch deze vuistregel toepassen: wie controles weigert, heeft iets te verbergen.
Doden en verhuizers
John Christian Adams werkte onder president Bush jr. bij het State Department of Justice en onder president Trump in de U.S. Commission on Civil Rights. Volgens Adams staan er op de Amerikaanse kiezerslijsten zo’n vier miljoen doden… en die stemmen bijna allemaal voor de Democraten. Kafkaïaanse bureaucratische traagheid? Nee, dat is een gevolg van de hardnekkige weigering van de Democraten om Republikeinse voorstellen voor het verplicht actualiseren van de kiezerslijsten te aanvaarden. Normaal gezien is zoiets een technische formaliteit. In de België worden zo’n actualiseringen automatisch doorgevoerd. De Democraten hebben er een politiek strijdpunt van gemaakt. Waarom? Men kan slechts één reden bedenken… Op de sociale media circuleren vele berichten soms met screenshots! - over kiezerslijsten waarop hele reeksen namen te zien zijn van
Aan het eindresultaat verandert het misschien niets, maar de niet herverkiezing van Donald Trump heeft heel wat mistoestanden in het verloop van de verkiezing aan het licht gebracht.
kiezers die allemaal geboren zijn op 1 januari 1920, of van overledenen die intussen 120 jaar oud zouden moeten zijn, maar die toch nog op Biden hebben gestemd. Zulke video’s kunnen gemanipuleerd worden. Als bewijsmateriaal zijn zij onbruikbaar. Maar in combinatie met de vier miljoen doden die Adams vernoemde, winnen ze plots aan geloofwaardigheid. De Democraten hebben nog een contingent fictieve kiezers waarmee ze hun achterstand in “battleground states” proberen weg te werken. Vele Amerikanen zijn in de loop van hun leven tientallen keren verhuisd. Als ze van staat A naar staat B verhuizen, blijven ze in A wel op de niet-geactualiseerde kieslijsten staan en dat creëert een “pool” van fictieve kiezers waar de Democraten handig gebruik van maken. Vele Amerikanen krijgen al jarenlang stembiljetten die bestemd waren voor de vorige eigenaars van hun woning… Opnieuw: wie controles weigert, in dit geval van de kiezerslijsten, heeft iets te verbergen.
Pennsylvania
Josh Shapiro is een Democraat. Maar hij is ook Attorney General voor Pennsylvania (PA). Hij staat dus aan het hoofd van Justitie in die staat en in die functie moet hij neutraal en onpartijdig zijn. Maar voor de verkiezingen verstuurde hij via de sociale media het volgend bericht: “Heeft u help nodig met uw poststem, of om uit te zoeken waar u moet stemmen, of voor nog iets anders? Neem dan contact op met @ PADems Voter Assistane Hotline. Iemand zal vragen beantwoorden en u helpen.” Zoals al blijkt uit de naam is dit geen officiële infodienst van de staat PA, maar van de Democratische Partij. Op 31 oktober verklaarde Shapiro “als alle stemmen in PA meegeteld worden, dan zal Trump verliezen.” Oei, een verspreking! Let op de datum. Er was toen nog niet één stem geteld. Van de tien vorige presidentsverkiezingen in PA werden er vier door Republikeinen gewonnen (in 2016 dus door Trump) en zes door Democraten, telkens met relatief kleine winstmarges. De staat is absoluut geen Democratisch bastion. Waarop baseerde Shapiro zich? Had hij een kristallen bol… of wist hij dat de Democraten een voorraadje poststemmen in reserve
hadden? Wat lijkt u de waarschijnlijkste hypothese? Staatssecretaris Boockvar, een beruchte Trump-haatster, beloofde intussen dat “alle” stemmen meegeteld zouden worden en ze kondigde maatregelen aan om de wettelijke termijn te verlengen waarbinnen kiezers waarvan de identiteit niet vaststaat, dat nog kunnen regulariseren. Ah? Men telt dus ook de stemmen van kiezers waarvan de identiteit nog niet vaststaat? In vele staten worden valse handtekeningen op poststembiljetten met een computerprogramma opgespoord en de biljetten worden dan ongeldig verklaard. Pennsylvania heeft dat verboden. Zelfs als de handtekeningen niet kloppen, blijft het stembiljet geldig. Alleen fraudeurs voeren zo’n regel in.
Geen getuigen
Juist zoals bij ons, hebben ook in de VS getuigen van politieke partijen het grondwettelijk recht aanwezig te zijn bij de telling van de stemmen. Maar in vele steden waar de Democraten de plak zwaaien, worden die getuigen systematisch geweigerd. Dat is in België zelfs nooit gebeurd met de telgetuigen van het Vlaams Blok of Vlaams Belang. Zelfs hardnekkige getuigen die terugkwamen met een advocaat, een camerateam en een gerechtelijk bevel, werden in sommige telbureaus in Pennsylvania alweer daar! - toch nog geweigerd. Als ze soms toch binnen werden gelaten, moesten ze op zeven meter afstand blijven en kregen ze nooit een stembiljet van dichterbij te zien. In Detroit werden de buitenvensters van een telbureau zelfs afgeplakt om te beletten dat iemand naar binnen zou kijken. Of filmen. Of foto’s maken. Als in België een zak vol stembiljetten van drie stembureaus wordt binnengebracht in een telbureau, kunnen getuigen van alle partijen de overdracht controleren en mee tellen hoeveel er geleverd werden en waar ze vandaan kwamen. In vele telbureaus in Democratische steden werden pakken met tienduizenden biljetten binnengebracht, zonder dat ook maar één waarnemer de aantallen of de herkomst mocht verifiëren. Waarom mocht dat niet? Omdat er massaal fraude werd gepleegd natuurlijk. Waarom anders? PAUL BÄUMER
De processen van Trump: maakt hij kans? De grote mediagroepen van de VS hebben Joe Biden dus uitgeroepen tot volgende president. Dat is de traditie, en zo gaat het ook bij ons: nog voor de laatste stem geteld is, wordt in televisiestudio’s al gediscussieerd over winnaars en verliezers. Toch is dat riskant, zeker als de verschillen klein zijn. In 2000 riepen mediagroepen de Democraat Al Gore uit tot de winnaar in de staat Florida, en daardoor zou hij president worden. Maar het Republikeinse Bush-kamp vroeg en verkreeg een hertelling, en won de staat en het presidentschap op basis daarvan. Wat weinig bekend is, is dat Bush uiteindelijk in Florida won, niet omdat het Hooggerechtshof van Florida op 8 december 2000 een volledige hertelling bevolen had, maar integendeel omdat het Amerikaanse federale Hooggerechtshof in Washington daarna met het arrest Bush versus Gore van 12 december 2000 de hertelling liet… stilleggen. De Amerikaanse federale wet bepaalt immers dat 12 december een absolute deadline is: dan móet de uitslag bekend zijn. In Florida kon de volledige hertelling onmogelijk afgerond worden voor 12 december, en dus werd ze door het federale Hooggerechtshof beëindigd. Bush won Florida zo met 537 stemmen op basis van een gedeeltelijke hertelling. De deadline van 12 december is dus gegoten in beton. Alle procedures van Trump zullen voor 12 december tot resultaat moeten leiden, anders is de strijd definitief beslecht.
Stevig dossier?
Als de gewone mens ‘kiesfraude’ hoort, dan denkt hij aan snoodaards die stembrieven wegstoppen of vals zelf invullen. En dus werden sociale media overspoeld met videoclipjes van een luie postbode die een pak stembrieven in een container kapt, of een telgetuige die iets verdachts doet met een balpen… De advocaat haalt dan zijn schouders eens op. Niet alles is wat het lijkt, en niet alles wat verboden
is, kan voor een rechter bewezen worden. Een advocaat die ‘kiesfraude’ wil hard maken voor een rechter, zal grootschalige fouten of bedrog moeten bewijzen die een mogelijk effect kunnen hebben op het resultaat van een ganse staat, en zo misschien op het ganse presidentschap. Dat is een hoge horde om te nemen. Heeft het Trump-kamp vandaag zoiets in handen? Volgens de verenigde mainstream-pers niet. Maar uit wat de voorbije dagen uitlekte, blijkt dat we een handvol plekken de volgende weken toch bijzonder in het oog moeten houden: Nevada, Pennsylvania, de stad Philadelphia en de stad Detroit. Laten we vandaag even stilstaan bij de eerste twee.
Nevada
Verschillende Amerikaanse staten hadden al wetgeving waarbij kiezers, die daarom verzoeken, een stembiljet toegestuurd krijgen waarmee ze per brief kunnen stemmen. In het verleden diende dat vooral om een relatief beperkt aantal mensen een verre verplaatsing naar een stembureau te besparen. Nevada besliste echter om bijna 1,8 miljoen stembrieven per post toe te sturen aan álle geregistreerde kiezers, ook als ze daar niet om gevraagd hadden. Trump had gewaarschuwd voor chaos, en dat werd het ook. Nevada kent geen betrouwbaar bevolkingsregister, want Amerikanen zouden
zo’n inbreuk op hun privacy nooit aanvaarden. Op de lijst van geregistreerde kiezers staan dus duizenden kiezers die verhuisd zijn (binnen de staat), de staat verlaten hebben of zelfs overleden zijn. Een Vlaming die in Nevada woont, bevestigde in het VTM-Nieuws dat hij op zijn adres drie (3) kiesbrieven kreeg toegestuurd van mensen die daar al lang niet meer wonen. “Als ik gewild had, had ik die kunnen terugsturen en drie keer voor Biden stemmen”, zo bevestigde hij. De Trump-juristen maakten bekend: we kunnen zo tienduizenden gevallen bewijzen, en meteen werden ook stembiljetten van overledenen getoond. Een keiharde zaak, zo lijkt het mij. Dit wordt absoluut te volgen.
Pennsylvania
Een andere interessante plek wordt Pennsylvania, omdat de juridische vijandelijkheden daar al voor de verkiezingen geopend werden. De mogelijkheid om massaal per post te stemmen werd hier door de Democraten pas een jaar voor de verkiezingen ingevoerd. Waarschuwingen door Trump voor een vloedgolf aan stembiljetten werden genegeerd. Al gauw barstte een juridische strijd los over de uiterste datum waarop die stembiljetten per post mogen ontvangen worden. De zaak werd uitgevochten voor het Hooggerechtshof van Pennsylvania, waar de Democraten een meerderheid hebben bij de rechters. De kieswet zegt dat stembiljetten moeten ingediend zijn voor acht uur ‘s avonds op de dag van de verkiezingen. Maar het Hooggerechtshof, met zicht op de vloedgolf die op komst was, besliste dat stembiljetten ook zouden geteld worden als ze arriveerden tot de vrijdag na de ver-
kiezingen. Die stembiljetten moesten ofwel een poststempel hebben van 3 november, ofwel géén poststempel. Ook in dat laatste geval zouden ze moeten geteld worden.
Slaagkansen?
Wat voorspeld was, kwam uit: Trump won Pennsylvania op verkiezingsdag, maar de nadien toestromende stembiljetten per post beslisten voor Biden. Trump trok nu naar het federale Hooggerechtshof in Washington. Dat besliste nog niet ten gronde, maar nam wel een voorlopige maatregel: alle stembiljetten die gearriveerd zijn na verkiezingsdag, moeten apart bewaard worden. Lees: zodat het Hooggerechtshof die eventueel nadien allemaal ongeldig kan verklaren. Er hangt dus een donkere schaduw voor de Democraten boven Pennsylvania. Als het federale Hooggerechtshof in Washington beslist dat de kieswet van Pennsylvania strikt moet toegepast worden, en dat het Hooggerechtshof van Pennsylvania zijn boekje te buiten ging door de wettelijke deadline met dagen te verlengen, dan verdwijnen honderdduizenden late poststemmen voor Biden in de vuilnisbak. Dan kan voor Trump alles in één klap veranderen. Hoeveel kans van slagen heeft zo’n procedure? 50 procent. De juridische argumenten van het Trump-kamp lijken sterk: de wet is de wet. Maar zijn Amerikaanse rechters bereid de enorme politieke gevolgen te trotseren als ze Joe Biden, die al door het halve land gevierd is als ‘nieuwe president’, zo mogelijk uit het zadel te lichten? Dat wordt de grote vraag. TOGA
Buitenland
12 NOVEMBER 2020
DIPLOMATIEKE VALIES
NEDERLAND
Ondergedoken
Dossier Noord-Korea
Heet hangijzer blijft Noord-Korea is een gevaarlijk dossier dat bovenaan de stapel ligt die Joe Biden in zijn nieuw kantoor zal aantreffen. Ook Trump deed dat, maar besloot te breken met de traditionele benadering van het land. Hij koos voor het direct gesprek om de situatie te ontmijnen. De keerzijde van deze détente is een toename van de Noord-Koreaanse militaire slagkracht. Met het mandaat erft men ook de problemen. Tijdens het anderhalf uur durende overgangsgesprek dat Donald Trump destijds met Barack Obama had, werd de aandacht op de explosieve situatie gevestigd. Obama lichtte toe waar Pyongyang stond op het vlak van zowel kernwapens als raketcapaciteit. Volgens sommige bronnen zei hij ook “dat we op een oorlog afstevenen”. Volgens andere versies was de formulering minder scherp, maar Trump zelf verklaarde achteraf dat Pyongyang “van plan was een oorlog te beginnen”.
Superraket
Vorige maand pakte het ‘arbeidersparadijs’ uit met een zogenaamde superraket, die volgens experts in staat is om zowat elke stad in de VS te raken. Ze bezit ook een mobiel lanceerplatform, wat detectie én uitschakeling bemoeilijkt. Dit uitgebreide arsenaal, zowel de aantallen als de capaciteit, baart het Pentagon zorgen. De Amerikanen beschikken over een defensief schild van tientallen interceptoren die geacht worden de inkomende raketten uit de lucht te halen. Gevreesd wordt echter dat bij een massale aanval de 44 sites ontoereikend
Joe Biden wordt geconfronteerd met een Noord-Korea met meer kernkoppen en een grotere raketcapaciteit dan ooit.
11
zouden zijn om het gevaar af te wenden.
Nucleaire capaciteit wlegitimeren
Aan het begin van zijn mandaat had Donald Trump het nog smalend over “little rocket man” wanneer hij het over Kim had. Hij dreigde ook met een ongeziene “fire and fury”. Zoals we inmiddels weten veranderde hij nadien het geweer van schouder en knoopte hij gesprekken aan. Het resultaat van deze politiek is dat Noord-Korea sinds 2018 geen nieuwe rakettesten meer uitvoerde en ook een nucleair moratorium afkondigde. Een détente die hen niet verhinderde de nodige voorraden uit te bouwen. Het land gaat gebukt onder zware internationale sancties, maar via internationale contacten (China, Iran,…) slaagde het erin die deels te omzeilen.
Terugkeer van de traditie
Voor de eerste keer sinds de tweede wereldoorlog zijn leraars ondergedoken. Toentertijd omdat ze wisten dat de Duitsers hen op het spoor waren wegens verzetsdaden; nu omdat ze lessen over vrijheid van meningsuiting geven. Op 2 november (Allerzielen is geen feestdag in Nederland) stonden de scholen stil bij de moord op de Parijse leraar Samuel Patry. Overal leidde dat tot “lastige reacties”; een typisch Nederlands understatement voor scheldpartijen op zijn best en zware bedreigingen op zijn slechtst tegenover leraars die de moord afkeurden. In Den Bosch had de verantwoordelijke docente een hele presentatie gemaakt maar daar was ook één cartoon bij uit de Mohammedreeks van 2006. Mohammedaanse leerlingen hadden zich duidelijk voorbereid om herrie te schoppen, maakten in de klas een foto en stuurden die direct door. De docente heeft het geweten en daagde vorige week niet meer op. Wat deed de directie? Ze stelde in een mededeling: “Als zij nu naar school zou komen, zou dat mogelijk ook de veiligheid van de school in gevaar brengen”. Punt aan de lijn. In Rotterdam stapten vijf meisjes naar een lokaal waar volgens hen al jaren een spotprent over die zogenaamde profeet hangt. Fotootje nemen en doorsturen naar hun netwerken en op de korst mogelijke tijd volgden de grove doodsbedreigingen. De leraar verliet niet alleen de school maar zelfs zijn woning en dook onder. Wat waren de reacties aan Nederlandse kant? De meisjes hadden zich vergist want het was een cartoon over een terrorist met een zwaard die een Charly Hebdo-slachtoffer had onthoofd. M.a.w. als het wel een tekening van de uitvinder van die vreselijke ideologie geweest was, was het te begrijpen dat in hun zieltje gekwetste snotapen mensen aanzetten leraars te vermoorden. Dat gebeurde in een school waar leraars en leraressen bedreigd werden omdat ze een kopje thee dronken tijdens de schijnheilige mohammedaanse vasten.
Trump kan zich op de borst slaan dat onder zijn leiding een oorlog vermeden werd, maar volgens opvolger Joe Biden heeft hij door zijn demarche “een nucleair Noord-Korea gelegitimeerd”. Ongeacht of een Republikein of Democraat in het Witte Huis resideerde, vertrok het Amerikaanse Noord-Korea-beleid de voorbije twintig jaar van de premisse dat verhinderd moest worden dat het land een nucleaire capaciteit verwierf. Een succes werd dit niet, wat ook Trump inzag. Deze traditionele lijn droeg op zich het risico op escalatie in zich, wat hem tot de keuze voor het alternatief bracht: het aanvaarden van een nucleair Noord-Korea. En toen werd Joe Biden de nieuwe president.
Toen de feiten bekend werden, trad officieel Nederland zeer streng op. Minister Slob van Onderwijs (ChristenUnie) sprak zijn “afschuw” uit en noemde het onacceptabel en dat was het. De Vereniging voor scholen van het voortgezet onderwijs ging er ook met “de harde hand” in. “Wat hier fout gaat, is het gebruik van sociale media”. In gewoon Nederlands: die lieve meisjes stuurden die foto door naar Facebook, Instagram en Tik Tok en dat zijn de schuldigen; niet de dametjes. De Vereniging had ook een oplossing. “Je moet in ieder geval met ze in gesprek gaan over wat het online verspreiden met zich meebracht”. Zelfde reactie bij de directie in Den Bosch waar “altijd met de leerlingen gepraat wordt en waar nodig ook corrigerend”. Geen sprake van schorsing of een trap onder hun kont en aan de deur. Tenslotte was er nog een reactie van “de gelovigen” zelf. Na de slachtingen in Parijs, Nice en Wenen riep imam Elforkani (PvdA-coryfee) op tot een verbod op het beledigen van die profeet. Op één dag tekenden honderdduizend mohammedanen zijn petitie. Het zijn er inmiddels al enkele honderdduizenden (met Nederlandse nationaliteit) die de Nederlandse wet ondergeschikt achten aan hun kwalijke ideologie.
MICHAËL VANDAMME
JAN NECKERS
Schuld van sociale media
GRIEKENLAND
Een nieuwe muur in Griekenland Iedereen zal zich de beelden van de lente van 2020 herinneren toen Griekse veiligheidstroepen vruchteloos probeerden tienduizenden vluchtelingen aan de grens tegen te houden. De Grieks-Turkse grens was voor deze migranten het toegangspoortje tot de Schengenruimte. De meer dan duistere rol van de Turkse overheid in deze migratiegolf deed de Griekse regering lessen trekken. Op de Griekse eilanden in de Egeïsche Zee waren al enkele kleine successen geboekt tegen de massale instroom. Nu zal Grie-
kenland een volgende project aanpakken om de illegale migratie te stoppen: de Griekse regering heeft plannen gefinaliseerd
“Een schip van de Griekse marine onderschept een boot met migranten. Op de achtergrond bevindt zich de Turkse kust.”
om een muur te bouwen langs de noordoostelijke grens met Turkije. De woordvoerder van de regering, Stelios Petsas, verklaarde op 19 oktober dat de muur 26 kilometer lang zal zijn en de bestaande muur van 10 kilometer lengte zal vervolledigen. Tegen april 2021 zal het project van 63 miljoen euro afgewerkt zijn.
400 bijkomende grenswachten
Vier Griekse constructiebedrijven vatten dit reusachtig project samen aan. Ze zullen ook de afsluitingen van de bestaande muur verbeteren, in de nabijheid van de Evros-rivier aan de grens tussen Griekenland en Turkije. De Griekse overheden lieten weten dat de muur 5 meter hoog zal zijn. Een netwerk van bewakingscamera’s zal daarnaast de volledige grens tussen Griekenland en Turkije – 192 kilometer lang – beter dan vroeger in het oog houden. Bewakingscamera’s waar de Griekse politiediensten al ruim 5 jaar voor pleitten… Tot slot worden de manschappen van de Griekse grenswachten aangevuld met 400 nieuwe rekruten. Griekenland heeft tot zijn scha en schande moeten ervaren dat grenscontroles wel degelijk zin hebben. Zeker in een geglobaliseerde wereld. PIET VAN NIEUWVLIET
12 Actueel
12 NOVEMBER 2020
Verantwoordelijke uitgevers of nutsbedrijven?
In het licht van de recente presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten, maar net zozeer na de alweer oplaaiende discussie over Zwarte Piet, past het om even na te denken over hoe het nu verder moet met platformen zoals Twitter en Facebook. Als commerciële bedrijven streven zij uiteraard een dominante positie in hun sector na, indien niet een monopolie, want daar valt veel reclamegeld mee te verdienen. Maar zo’n monopoliepositie heeft ook nadelen. Er is een tijd geweest dat Sinterklaas steeds vroeger opdook in de reclamebrochures van de speelgoedwinkels, soms zelfs al in de zomervakantie. Die tijd is gelukkig voorbij, maar tegenwoordig is het zijn helper Zwarte Piet die steeds vroeger op het jaar voor controverse zorgt. En een controverse is anno 2020 geen controverse meer, als ze ook niet uitgevochten wordt op de sociale media, met inmenging van de beheerders van die sociale media. Google liet onlangs weten dat zelfs wie foto’s van een roetveegpiet op zijn webstek durft te plaatsen geen lekkers meer van de advertenties zou krijgen. Plaats je op Facebook een foto van een zwarte Zwarte Piet, riskeer je van de figuurlijke roe te krijgen, met een tijdelijke verbanning van Facebook.
Monopolisten
Zo’n verbanning is geen lachertje voor de betrokkene. Sociaal raak je immers helemaal geïsoleerd, en al zeker in tijden van lockdown. Reden is het feitelijke monopolie van een sociaal medium als Facebook: als je er
niet aanwezig bent, besta je nog amper voor familie en vrienden. Idem dito voor Twitter als je een politicus bent: word je van Twitter verbannen, ben je meteen ook het contact met je kiezers kwijt. Voor linkse activisten aan de top van de bedrijven is dit uiteraard een droomscenario. Kijk maar naar de nasleep van de verkiezingen in de Verenigde Staten: Donald Trump kon geen tweet plaatsen of Twitter plaatste er meteen haar eigen visie onder. De ploeg achter Joe Biden speelde daar uiteraard volledig op in: het lag er vingerdik op dat men zich een pose aanmat om te contrasteren met de tegenstander en bovendien voelde men zich voor de volle honderd procent geruggensteund door de leiding van Twitter zelf. Zou er toch een ongelukkig geformuleerde tweet door de mazen van het net glippen, dan zou Twitter onmiddellijk klaargestaan hebben om een en ander te corrigeren, en niet aan de kaak te stellen. Het is natuurlijk die combinatie van morele superioriteit en volle ruggensteun van een politiekcorrect management die voor
Joe Biden, postorder president
een gevoel van onaantastbaarheid van links op de sociale media zorgt. Een verkeerde opmerking over een andersgelovige of andersgekleurde medemens kan je een hoop problemen opleveren, maar wie op zijn profielfoto een T-shirtje draagt met daarop de iconische foto van massamoordenaar Ché Guevarra zit volkomen gebeiteld.
Verantwoordelijke uitgevers
Tegelijk is er de druk in een aantal landen om de beheerders van de sociale media verantwoordelijk te stellen voor de inhoud van de berichten van hun gebruikers. In het bijzonder in Europa wordt die druk met de jaren sterker en in sommige landen zijn ze nu reeds wettelijk verplicht om als een soort van gedachtepolitie op te treden tegen hun eigen gebruikers. Dat kost hen enerzijds handenvol geld, maar geeft hen anderzijds meteen ook een alibi om hun politiek activisme tegen ‘verkeerde’ meningen door te zetten. Ook hier stellen we immers vast dat de wetgeving in een aantal landen erop gebrand is slechts één
zijde van het politieke spectrum zo hard mogelijk aan te pakken, terwijl men de aanhangers van een aantal moorddadige ideologieën rustig laat betijen of zelfs de hand boven het hoofd houdt.
Hoe moet het nu verder?
Vraag is of de huidige situatie nog lang aangehouden zal kunnen worden. In de Verenigde Staten klinken er vooral op de linkerflank al een tijdje stemmen om de feitelijke monopolies op te breken. Daar valt zeker iets voor te zeggen, want het zou de politieke macht van de top van bedrijven als Twitter en Facebook kunnen breken. Ben je het niet eens met het politiekcorrecte sfeertje van Twitter, maak je gewoon een account bij de concurrent van je keuze aan en kan je daar je boodschap kwijt. De vraag is echter hoe zoiets technisch gerealiseerd zou kunnen worden en hoe je de eventuele concurrenten op de been kan brengen. Er is ook een ander alternatief: beschouw sociale media zoals Twitter en Facebook als een dienst van openbaar nut, onderworpen aan strenge regels waardoor het bijvoorbeeld niet meer zomaar mogelijk is om een gebruiker uit te sluiten zonder dat hij recht heeft op een billijke behandeling van zijn klacht. Wie vandaag uitgesloten wordt van een sociaal medium, heeft immers geen en-
kele mogelijkheid om in beroep te gaan tegen de verbanning en komt vaak zelfs niet eens te weten waarom hij verbannen werd. Het is alsof je op een dag ontdekt dat er geen water meer uit de kraan komt en de watermaatschappij weigert te vertellen waarom. Straffer nog: wie stroom gebruikt voor de warmtelampen van zijn marihuanaplantjes hoeft niet te vrezen dat zijn elektriciteit afgesneden zal worden, hoewel de kweek van drugs wel degelijk wettelijk verboden is. Maar tot nader order is Zwarte Piet niet wettelijk verboden, maar toch kan je daarvoor dus van je sociale contacten afgesneden worden. Anderzijds zijn we ook niet naïef over die nutsbedrijven. De manier waarop de openbare omroepen in zowat alle Europese landen bol staan van de politieke correctheid is hemeltergend. Het is bovendien onbegrijpelijk dat zelfs rechtse regeringen er vaak voor terugdeinzen om het politiek activisme in de redactielokalen, betaald door de belastingbetaler, een halt toe te roepen. Al is er ook daar hoop, want de nieuwe CEO bij de BBC lijkt wel degelijk van plan paal en perk te stellen aan de linkse pensée unique op de nieuwsdienst van de Britse openbare omroep. Nu de VRT, en dus ook Twitter en Facebook nog. FILIP VAN LAENEN
ECONOMISCHE ZAKEN
Trumponomics hebben wel degelijk gewerkt Zonder de coronacrisis en zijn botte publieke optreden had Donald Trump wellicht de presidentsverkiezingen gewonnen. Want tijdens zijn eerste mandaat versnelde de groei, daalde de werkloosheid op een zelden geziene manier en zagen zowel de rijken als de lagere inkomens hun welvaart toenemen. Te danken aan de belastingverlagingen die Trump doorvoerde. “Biden wint. Voor zowat elk probleem waar de VS en de wereld mee worstelen, is dit minstens één stap vooruit.” Dit tweette Europarlementslid en voormalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (NVA) toen de nieuwszenders de verkiezing van Joe Biden tot VS-president officialiseerden. Een vreemd bericht, want dit wil zeggen dat Donald Trump de voorbije vier jaar niets goeds heeft gedaan. Nochtans voerde de president een economisch beleid van belastingverlagingen en stimulering van de aanbodkant van de economie die bij Van Overtveldt – die doctoreerde op de liberale Chicago School - als muziek in de oren moest klinken. Trumponomics waren gebaseerd op belastingverlaging als stimulus voor de economie. En dat lukte. Trump hoopte op een groei van 4 procent, het werd 2 tot 3 procent op jaarbasis. Tot de uitbraak van de coronacrisis dit voorjaar kende de VS-economie een constante groei die aanvatte na de financiële crisis van 2008-2009. Het was het langste economisch herstel uit de Amerikaanse geschiedenis.
Laagste inkomens
Met resultaat. Niet enkel de hoogste inkomens zagen hun koopkracht dankzij de belastingverlagingen stijgen, ook de laagste inkomens staan er beter
voor dan vier jaar geleden. De 20 procent laagste reële lonen stegen met 5 procent. Een belangrijke en historische toename in een land dat bekend staat voor zijn grote ongelijkheid en beperkte stijging van de reële koopkracht sinds de jaren ’80. Zij die vooral geprofiteerd hebben aan de onderkant van de inkomensladder zijn latino’s en zwarten. Waar ze vroeger werkloos waren, hebben ze nu een job. Velen van hen stemden tegen alle verwachting in voor Trump, waardoor hij toch staten als Texas en Florida kon behouden. De werkloosheid daalde tijdens het vorige presidentschap tot 3,5 procent. Historisch laag. Bijkomend voordeel voor de lage inkomens was het strenge migratiebeleid van de vorige president. Minder nieuwkomers betekent ook minder neerwaartse druk op de lonen. Komt er nog bij dat de handelsconflicten met China amper gewogen hebben op de Amerikaanse groei. Het gevolg van een sterke binnenlandse markt.
Techgiganten
Aan het succes van Trumponomics kwam dus een einde met de coronacrisis. We weten niet wat een tweede luik van dit beleid in de periode 2021-2024 zou zijn geweest. Zou Trump bijvoorbeeld de aanval hebben ingezet op de techgiganten als Google, Facebook, Apple en Amazon en
hen hebben verplicht om zich op te splitsen om meer concurrentie en innovatie en dus groei op deze markt te krijgen? Hoe zou hij het hoge begrotingstekort van 5 procent en de staatsschuld van 109 procent van het bbp hebben aangepakt? Zou hij er zich weinig van hebben aangetrokken en de belastingen nog verder hebben verlaagd? We weten het niet. In elk geval is de pagina van Trumponomics voor vier jaar omgeslagen. Joe Biden zal net als zijn voorganger een expansief beleid voeren, maar dat zal deze keer niet gebeuren via lagere belastingen, integendeel. Er is sprake van hogere taksen, onder andere het terugdraaien van de verlaging van de vennootschapsbelasting. Biden wil een keynesiaans beleid voeren gebaseerd op overheidsuitgaven en –investeringen. In post-coronatijden kan dit de groei inderdaad ondersteunen. Maar of dit een halt zal toeroepen aan de stijgende armoede (15 procent van de bevolking), is nog de vraag. Biden kan opnieuw werk proberen te maken van een gezondheidssysteem naar Europees model. Zijn argument is dat dit een noodzaak is omdat 30 miljoen Amerikanen geen ziekteverzekering hebben. Alleen moet hij daarvoor een meerderheid hebben in de Senaat. Die is er nog niet, maar kan er wel komen na de jongste verkiezingen voor twee zetels in januari in de staat Georgia. Met een Republikeinse meerderheid kan Biden zijn binnenlandse economische plannen niet uitvoeren. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Onderzoek
12 NOVEMBER 2020
13
Intern onderzoek gestart: meisjes dienen klacht in bij Comité P
Romi (24) en Tina (28) beleven nachtmerrie bij Franstalige politie Anderlecht Twee Vlaamse jonge vrouwen getuigden deze week op Facebook over hun ‘horrorervaring’ met de politie van Anderlecht. Romi Verhaeghe (24) en haar vriendin Tina Schuermans (28) fietsten zondag 1 november door Brussel en werden slachtoffer van verkeersagressie. Het optreden van agenten van de politie van Anderlecht leidde tot een intern onderzoek. De vrouwen zelf dienden klacht in bij het Comité P. Twee mannen van allochtone origine reden de twee vriendinnen met hun auto bijna omver. Er zijn verwensingen in het Frans geroepen, zoals “vieze hoer’ en ‘ga uw moeder neuken”. Maar de ellende voor Tina en Romi begon pas echt op het politiecommissariaat waar de meisjes hun verhaal wilden doen in het Nederlands. Helaas bleek dat niet mogelijk. De twee Vlaamse meisjes wilden zich nog uit de voeten maken, maar de wagen, met daarin twee allochtone mannen van veertig, achtervolgde hen en reed hen klem. Daarop ontstond een hevige discussie. Een van de inzittenden greep Tina hard vast bij de arm, terwijl de andere haar hoofd meermaals tegen de auto duwde. Tina houdt er een aantal blauwe plekken, een dooreengeschud hoofd en uitgetrokken haren aan over. Gelukkig droeg ze haar fietshelm en kon een buurtbewoner erger voorkomen.
tweede patrouille met Nederlandstalige agenten brengt hen naar het politiecommissariaat. Tot hun verbazing blijkt dat ze opnieuw bij een agent komen die enkel Frans spreekt. De politieagent zou de twee meisjes bang gemaakt hebben door te stellen dat ze mogelijk een nacht in de cel zouden moeten doorbrengen. Tina en Romi voelen zich geïntimideerd en willen weg uit de nachtmerrie. Van de agenten verneemt Tina dat ze zelf aangeklaagd wordt door een van haar belagers. Die beweerde dat Tina tijdens de discussie opzettelijk zou ‘gespuwd’ hebben. “Dat klopt niet”, zegt Tina. Ze geeft toe dat er tijdens de heftige discussie mogelijk een druppeltje spreekvocht uit haar mond ontsnapte. Maar ze krijgt dat niet uitgelegd in het Frans. Integendeel, zij is zelf bespuwd en hardhandig aangepakt door haar twee allochtone belagers.
Tina en Romi voelen zich geïntimideerd
Agenten lijken partij te kiezen voor de belagers van Tina S.
Romi belt in paniek het noodnummer, maar stuit op een eentalig Franse operator. De eerste politiepatrouille van de politie arriveert pas 30 minuten later en is eveneens eentalig Frans. Een
Tijdens een gesprek dat moet doorgaan voor ‘verhoor’, alweer in het Frans, valt het de meisjes op dat hun belagers en de agenten informeel met elkaar omgaan. Daar-
Finaal verlieten de belagers het commissariaat zonder dat een klacht tegen hen werd ingediend. Ook Romi en Tina verlaten het commissariaat, zonder kopij van een proces-verbaal van verhoor, met de waarschuwing dat Tina nog een brief in de bus mag verwachten omdat klacht tegen haar is ingediend. En een illusie armer… De woordvoerster van de politiezone Brussel-Zuid bevestigde dat een intern onderzoek is gestart. De betrokken agenten zijn voorlopig nog steeds aan het werk. Het Brussels parket is een gerechtelijk onderzoek gestart naar het incident, maar gaf nog
geen bijkomende informatie. Korpschef Jurgen De Landsheer reageerde bij TV Limburg, waar hij liet opmerken dat “als de feiten gebeurd zijn zoals ze beschreven zijn, dit volledig onaanvaardbaar is”. De Landsheer heeft inmiddels de twee Vlaamse vrouwen uitgenodigd voor een informeel gesprek over het gebeuren. Intussen diende Vlaams Parlementslid Karl Vanlouwe (N-VA) ook een klacht in bij het Comité P. Hij vraagt “een onderzoek te voeren naar mistoestanden bij de Brusselse politiezones”. KRISTOF LUYPAERT
Romi Verhaeghe bij stelde een van hun belagers voor om te ‘vertalen’ wat de meisjes zegden tegen de Nederlands onkundige agent. Pure Kafka. Even later verschijnen drie vrienden van de meisjes aan het commissariaat. Net op dat moment wandelen de twee aanvallers vrolijk buiten en ontstaat een woordenwisseling. De vrienden van Romi en Tina, boos om wat er gebeurd is met hun vriendinnen, wijzen de mannen terecht. De agenten die naar buiten lopen keren zich tegen de drie vrienden van de meisjes.
Slachtoffer verkeersagressie Anderlecht getuigt
“Bestuurder duwde mijn hoofd tegen zijn auto” In de nasleep van het politieoptreden in Anderlecht hadden we een gesprek met Tina S. (28), een van de twee vrouwen die werden lastiggevallen door allochtone mannen en vervolgens geïntimideerd werden door eentalig Franssprekende politieagenten. We troffen een nog steeds erg emotionele en uitgeputte vrouw. Hoe begon dat incident met die bestuurders? TINA S.: “Wij reden in een eenrichtingsstraat. Daar zijn ze gestopt en gingen opnieuw in discussie. Dan heb ik ook geroepen. Daarbij verloor ik per ongeluk wat vocht. Ze zegden dat ‘speeksel’ een moordwapen is.” “Ze stapten uit de auto. De passagier trok aan mijn arm. De bestuurder nam mijn hoofd en heeft het een aantal keer tegen zijn auto geduwd. Mijn arts heeft inmiddels de blauwe plekken aan mijn arm vastgesteld. Gelukkig bleef het daarbij. Intussen had Romi al een aantal keer de noodcentrale gebeld. Een buurtbewoner hoorde me schreeuwen en kwam tussenbeide.” Hoe reageerden de politieagenten? “Eerst waren er agenten in burger. Die spraken Frans. Enige tijd later kwamen er dan Nederlandstalige agenten ter plaatse, die ons met de wagen meenamen naar het politiekantoor. In de politieauto vertelden we over de verkeersagressie. Ze bevestigden dat het duidelijk was en dat we een verklaring konden afl eggen in het Nederlands, in een andere ruimte dan onze belagers.” Toch kwamen jullie in eenzelfde verhoorruimte terecht? “We zijn afzonderlijk het politiebureau binnengebracht. Na lange tijd wachten in een zaaltje mochten we naar een verhoorruimte, waar die mannen al binnen zaten.” Verliep het verhoor in het Nederlands? “Dat hebben we gevraagd, maar die agent zei dat hij niet goed Nederlands sprak. We moesten toen elk ons verhaal doen. We vroegen dat in het Nederlands te doen, maar hij excuseerde zich dat hij niet goed Nederlands begreep. De agent
zei van ons best te doen in het Frans of in het Engels.” “Ik probeerde de situatie uit te leggen, tot aan het moment dat die woordenwisseling ontstond. Die mannen beweerden de hele tijd dat ik op hen had gespuugd. Waarop ik probeerde uit te leggen dat er gewoon wat speeksel uit mijn mond kwam tijdens het praten. Maar ik kreeg dat in het Frans natuurlijk niet goed uitgelegd. De agent besloot daaruit dat ik gespuwd had. En daarmee leek voor hem de kous af.” Kon je de rest van uw verhaal nog doen? “Vanaf dat moment mocht ik niks meer zeggen. Toen gingen die mannen meteen ook in verdediging, terwijl ze zelf nog niet eens hun verhaal hadden moeten doen.” “Toen we in het Nederlands spraken, stelde de passagier voor dat hij zou vertalen aan de politieagent. Toen viel ik helemaal van mijn sokken. Romi zei ook dat dat niet eerlijk is. Toen begon hij in ‘t Frans tegen die agenten en zei iets wat wij niet verstonden.” “Die agent zei: het is simpel, ofwel dienen jullie allebei klacht in en gaan jullie in de cel. Dan worden er vingerafdrukken en foto’s gemaakt en worden er officiële verklaringen afgenomen. Of anders gaan we dat als volwassenen uitpraten en mogen jullie vertrekken.” Hoe reageerden jullie? “Romi zei toen: nee, dat kan toch niet? Waarom moeten wij de cel in? Waar slaat dat op? Maar ik zei dat ik echt geen zin had om in die cel te gaan zitten. Toen begon Romi te wenen. Ondertussen kwam een andere agent de procedure in het Nederlands kort uitleggen. We hebben gezegd dat we niet in de cel wilden om die verklaring af te leggen. Ik heb gevraagd dat we met tien minuten verschil het politiekan-
toor mochten verlaten. Uiteindelijk gingen die mannen eerst buiten.” Toen liep het opnieuw mis? “Die mannen wilden buiten in hun auto stappen en botsten op mijn vrienden, die hun nummerplaat hadden herkend. De agenten kregen dat in de gaten toen ze naar buiten keken. Op het moment dat wij ook wilden vertrekken, wond die agent die ons dossier behandelde zich op. Hij zei dat er een incident was met onze vrienden. Waarop hij hen alle drie bij hem riep en wij opnieuw naar de wachtkamer moesten.” Wat was dat incident? “Een woordenwisseling. Ze wilden die mannen zeggen dat wat ze met ons hadden uitgestoken niet oké was. Toen Romi en ik in de wachtzaal zaten, zag ik opnieuw een van die mannen in de gang wandelen, in het gezelschap van een andere agent. Dus ik dacht dat die tegen mij klacht had ingediend omdat mijn vrienden hen hadden aangesproken. Een agent zei me dat tegen mij klacht is ingediend en dat ik vingerafdrukken en foto’s moest laten nemen. Toen mijn vriendin zei dat zij ook slachtoffer was, zei de agent dat zij slechts getuige was. Het was een zaak tussen de automobilist en mij. Even later nam een vrouwelijke agente me mee naar de kelder waar foto’s en vingerafdrukken zijn genomen. Daarna kon ik vertrekken.” Kreeg u een kopij van uw proces-verbaal van verhoor? “Nee, ik heb geen enkel document gekregen. Ze zegden dat ik waarschijnlijk nog een brief zou opgestuurd krijgen en dat ik bij de wijkagent zou moeten langsgaan om een verklaring af te leggen. Dan zou ‘de magistraat’ bepalen hoe het verder gaat. Ze zegden mij dat door de klacht die die automobilist tegen mij had ingediend, ik automatisch ook een klacht tegen hem heb ingediend.” Heeft men verteld waarom klacht is ingediend? Ik denk dat ze klacht ingediend hebben
omdat ik zou gespuugd hebben. Maar ik weet niet precies meer of en hoe ze dat hebben gezegd. Ik begin ook te denken of dat niet één opgezet spel was om ons schrik aan te jagen. Ik heb via het CAW Slachtofferhulp geïnformeerd, maar zij konden momenteel niets vinden. Men zoekt naar een dossiernummer, of een proces-verbaal-nummer, maar dat is er blijkbaar niet.” Had je het gevoel dat de inzittenden van de wagen die agenten kenden? “Dat weet ik niet. Wat ik wel lees op diverse Facebookgroepen is dat politiezone Zuid nooit positief is geweest over fietsers, Vlamingen, vrouwen… Dus ik ga ervan uit dat ze die andere mensen meer het voordeel gaven dan ons. Ook omdat zij net als die agent Frans spraken.” “En die passagier die aanbood om vanuit het Nederlands naar het Frans te vertalen… Hoe vriendelijk toch, niet? Ze hadden mogelijk die andere mensen liever. Of ze elkaar echt kenden, weet ik niet zeker.” Je vriendin vertelde aan een journalist via e-mail dat de inzittenden van die wagen van allochtone origine waren, evenals de agenten? “Die mannen in de auto waren inderdaad van allochtone origine. De agent die ons verhoord heeft, mogelijk ook. Daarnaast was er ook nog een kleinere man bij met een baard.” Overwegen jullie een klacht bij het Comité P? “Romi heeft dat inmiddels al gedaan. Ik ga dat ook nog doen, maar intussen ben ik mijn vertrouwen in een overheidsinstantie kwijt. De korpschef, Jurgen De Landsheer, nam nu ook telefonisch contact op en nodigde ons vriendelijk uit voor een open gesprek. Hij zei dat het heel ernstig wordt genomen en ziet het als een kans om te werken aan verbetering.” KRISTOF LUYPAERT
14 Cultuur
12 NOVEMBER 2020
BOEK
FILM
The Mandalorian The Mandalorian is een immens populaire en bejubelde ruimtewesternreeks. Het is de eerste televisiereeks in het Star Wars-universum en werd opgevoerd als grote publiekstrekker voor de streamingdienst Disney+.
Voor de meeste lezers behoeft het popcultuurfenomeen Star Wars eigenlijk geen introductie. Zelfs de enkelingen die nog nooit een Star Wars-film hebben gezien kennen op een of andere manier toch beelden, citaten of ‘plottwists’ uit de reeks. De originele Star Wars, geregisseerd door George Lucas, kwam uit in 1977 en veranderde het Amerikaanse filmlandschap compleet. Voortaan waren de ‘blockbuster’ en de ‘filmfranchise’ een gegeven, met bijbehorende vervolgfilms - Star Wars telt er tot nu toe acht, spin-offs, speelgoed, (strip)boeken, videospellen,… De ‘film’ trad voortaan ook buiten de filmzaal en, belangrijker misschien, bracht ook daarbuiten bakken geld op. Hoewel de reeks nooit aan populariteit inboette, klonk er bij veel fans van het eerste uur toch heel wat kritiek op de prequel- (1999-2005) en sequel-trilogie (2015-2019). Daarom was het succes van The Mandalorian, de eerste échte Star Wars-televisiereeks, des te verrassender.
Star Wars-magie
The Mandalorian volgt een eenzame premiejager die deel uitmaakt van het fictieve Mandaloriaanse krijgersvolk dat ei zo na werd uitgeroeid door het kwaadaardige Intergalactische Rijk. Hij wordt ingehuurd om “een kind” te vinden - door fans “Baby Yoda” genoemd omdat hij tot hetzelfde buitenaardse ras behoort als de welbekende bejaarde pop. Als hij het kind overhandigt aan een kwaadaardige wetenschapper, vertolkt door niemand minder dan dé Werner Herzog, begint zijn geweten te knagen. Een veel gehoorde kritiek op de nieuwe Star Warsfilms was dat de ‘magie’ uit de oude reeks ontbrak. Die magie berustte in grote mate op de inspiratiebronnen van het ruimteavontuur. George Lucas haalde een groot deel van de mosterd namelijk bij de samoeraifilms van Akira Kurosawa en westernklassiekers (die ook op hun beurt vaak een hervertelling waren van de films van de Japanse grootmeester). The Mandalorian grijpt terug naar deze western- en samoerai-roots, schroeft deze elementen sterk op en doet tegelijkertijd toch zijn eigen ding. De reeks is weliswaar donkerder en ruwer dan de originele Star Wars, zonder ooit in plat cynisme te vervallen. Het is deze combinatie van enerzijds originaliteit en anderzijds het succesvolle nabootsen van de magie van de originele film, die The Mandalorian zo leuk en geslaagd maakt.
Spectaculaire visuele effecten
De ruimtewesternreeks is natuurlijk bedoeld voor het kleine scherm, maar laat de concurrentie op vlak van visuele effecten ver achter zich en moet zelfs niet onderdoen voor de meeste hedendaagse Hollywood-blockbusters. Ook de muziek is, net als die van de originele Star Wars-films, erg herkenbaar en blijft makkelijk hangen. Het succes is grotendeels de verdienste van regisseur en producent Jon Favreau, die eerder zijn sporen verdiende als regisseur van onder meer Iron Man 1 en 2 en producent van tal van andere Marvel-films. Een ander leuk element is het feit dat heel wat bekende koppen een gast- of bijrol in de reeks spelen. Denk daarbij aan de eerder genoemde Werner Herzog, regisseur Taika Waititi of komiek Bill Burr. PIETER VAN BERKEL
Walt Whitman: de eeuwige Amerikaanse jonkman Je kunt het huidige Amerika bijna niet begrijpen zonder die drie grote Amerikaanse figuren uit de negentiende eeuw: Ralph Waldo Emerson, Edgar Allan Poe en Walt Whitman. De eerste was een filosoof, de tweede een genie en de derde een dichter. Die drie helden leefden amper een eeuw later dan de geliefde en vereerde Founding Fathers (“stichters van de natie”) uit de achttiende eeuw met als bekende namen George Washington, Benjamin Franklin en Thomas Jefferson. Het boek dat ik hier wilde bespreken is getiteld “Oud ben ik en jong ben ik” en is de verzameling van de neergeschreven herinneringen van de nationale Amerikaanse held en dichter Walt Whitman (New York, 1819 - Camden, New Jersey, 1892). Het boek had aanvankelijk als titel “Specimen Days” en dateert van 1882 en werd nu pas vertaald in het Nederlands en heruitgegeven. Het bevat al zijn bespiegelingen van het jaar 1882, waarin de levenslustige optimistische Whitman middels soms korte notities met beschouwingen, bespiegelingen en verrassende observaties een breed panorama van zijn Amerika beschrijft. De optimistische levenslustige Whitman beleefde menig uur van geluk en was een soort van wandelende en rondreizende (op de boot, op de paardenkoets, op de trein of te voet) kunstenaar die ook een levenskunstenaar was. En ook een oude man kan zich soms nog jong voelen. Ik spreek hier voor mezelf, want velen zullen mij, gezien mijn leeftijd (ik word deze winter binnenkort 74 jaar jong!), al als oud en bejaard zien. En ook van de al dan niet bestaande “American Dream” heb ik zeker nooit last gehad. En hoewel ik van ruime landschappen en indrukwekkende panorama’s houd, droomde ik er niet van om naar Amerika te gaan om daar te boeren - denk maar aan het toneelstuk van onze Cyriel Buysse “Het gezin van Paemel” waarin een boer ervan droomde om naar Amerika uit te wijken - en daar te sterven. En nu in het rampjaar 2020 is
die fameuze Amerikaanse Droom zeker in duigen gevallen. Ook en vooral voor arme drommels die zonder identiteitspapieren de grens willen passeren om in dit paradijs te belanden. Veel Vlamingen probeerden het in de negentiende en in de twintigste eeuw. Denk maar aan de ondertussen ook al verdwenen Gazette van Detroit, de Vlaams-Amerikaanse krant die nog tot in april 2015 maandelijks op papier verscheen. Maar dat is weer een ander verhaal; laten we dus terugkeren naar de dichter Whitman die trouwens Nederlandse voorouders had.
dit boek werd ontleend aan zijn “Lied van mijzelf” uit zijn wereldberoemde dichtbundel “Leaves of Grass” dat vertaald werd door de dichter Menno Wigman. Maar ik citeer hier liever een ander vers met de eenvoudige titel “Een kwintijn” dat ook nog zeer leesbaar en fris is gebleven: In ledigheid bij de natuur Ontvankelijk en gerust, Distilleer ik het hier en nu Wat en waar het ook is, En het verleden – zand erover. HENDRIK CARETTE
Wereldberoemd dankzij zijn “Grasbladen”
In zijn nawoord schrijft de goede vertaler René Kurpershoek : “Het ‘Amerika’ dat Whitman bejubelt, was nog lang niet de volwassen federale staat die we thans kennen: dertien Britse koloniën hadden zich in 1776 onafhankelijk verklaard; ten tijde van Whitmans geboorte in 1819 waren er 21 Verenigde Saten, bij zijn dood in 1892 waren het er 44, van de huidige vijftig.“ Nu we deze week wellicht met veel moeite de uitslag van de presidentsverkiezingen kennen, is het misschien goed om dit boek van deze dichter en voormalige journalist te lezen. Te meer daar Walt Whitman ook een ooggetuige was van de Amerikaanse Burgeroorlog die van 1861 tot 1865 duurde en die hij van dichtbij kon observeren. En hij zag ook dagelijks de toenmalige president Abraham Lincoln. Tot slot nog dit. De titel van
Walt Whitman; “Oud ben ik en jong ben ik” - “Herinneringen”, vertaald en van aantekeningen voorzien door René Kurpershoek, Amsterdam, Uitgeverij Van Oorschot, 319 blz., prijs: 25 euro, ISBN 978 902 8290 14 3.
Wat als ‘ze’ de macht op school overnemen? De leerlingen hebben de macht op de scholen overgenomen. Zij bepalen welke onderwerpen besproken kunnen worden, zij bepalen welke posters opgehangen mogen worden. De Holocaust is een precair onderwerp op Amsterdamse scholen, spotprenten zijn gevaarlijk in Rotterdam. De jeugd van tegenwoordig is naast mondig ook gewelddadig en, gezien de ontbrekende verontwaardiging vanuit de eigen groep, trots op zichzelf. Sinds vorige week zit er een docent ondergedoken omdat hij het had aangedurfd een spotprent in zijn lokaal op te hangen. De profeet ontbrak op de prent, de islam daarentegen werd belachelijk gemaakt. Na de moord op Samuel Paty in Frankrijk zou je alle leraren die het nog aandurven de islam met al zijn beperkingen en geweld ter discussie te stellen, op een voetstuk moeten plaatsen. In plaats daarvan duiken deze vrijheidsstrijders, de opleiders van onze toekomst, onder. Het belooft het ergste voor onze toekomst. Die toekomst bestaat uit kinderen die de baas zijn op scholen. Kinderen met een islamitische achtergrond die al jaren vinden dat ze respect verdienen in plaats van dat ze het moeten geven aan de leraren die de moeite doen hen serieus te nemen. Als dank worden de leraren beschimpt, bedreigd, belaagd en in het ergste geval vermoord. Waar dat heengaat, lijkt niemand uit te willen spreken. Als deze kinderen zich als kinderen al zo gewelddadig opstellen, wat zegt dat over hun houding als volwassenen? Ook het antwoord daarop lijkt niemand te willen geven.
Respect
Terwijl het allemaal zo simpel is: kinderbreinen zijn magisch. Als sponsen zuigen ze op wat ze gevoed krijgen. Hun geheugen is frustrerend snel en goed en het is zaak dat te vullen met kennis en waarden waar niet alleen zij iets aan hebben, maar ook de samenleving. Taal leren ze thuis, omgaan met taal veelal buitenshuis - zeker de tweede en derde generatie moslimkinderen. Nederlands blijft hun tweede taal die ze, als ze onvoldoende Nederlands horen, spreken en lezen, krap voldoende beheersen. Leraren en klasgenoten zijn cruciaal in hun taalbeheersing. Taalbeheersing zelf is cruciaal om te slagen in onze maatschappij. De waarden die ze thuis meekrijgen, horen bij het huis. Eerlijk? Die waarden interesseren me niet. Op school moeten ze méér leren, de andere kant leren en zien dat er meer is dan de waarden die ze van huis uit meekrijgen.
Een ding krijgen ze allemaal mee van huis uit: respect voor ouderen. Er is geen islamitische ouder die zijn kinderen zal toestaan onbeschoft te zijn tegen hun leraar. Als ze dat wel zijn, is dat ónze schuld. In onze wereld, in onze samenleving, nemen we kinderen serieus, prikkelen we ze en dagen we ze uit. In hún wereld moet je kinderen drillen, slaan en gehoorzaamheid eisen. Alleen daarom al zou het verboden moeten zijn om kinderen die jonger dan 18 zijn naar een moskee te sturen. We weten dat wat ze daar leren, rechtstreeks uit het middeleeuwse Midden-Oosten komt. Hoe dan ook: die ‘leraren’ op de moskee worden serieus genomen, over ónze leraren daarentegen lopen ze heen. Het is hun manier van ons uit te lachen.
Islamitische ouders informeren
We zijn te slap, onze samenleving is te slap. Van justitie, politie tot leraar: we nemen kinderen serieus. We denken dat die hersenen getraind zijn om na te denken, om rationeel te zijn, om te redeneren. Het tegendeel is waar: het gros van de islamitische kinderen wordt opgevoed met ja en amen. Ja en amen tegen papa en mama. Ja en amen tegen die mensen in de moskee. Ja en amen tegen andere oudere moslims. Dwang, dwang, dwang. Gezelligheid en gelijkwaardigheid zijn er niet bij. Maar ook kinderen die thuis kort gehouden worden, willen uitbreken. Hun manier is om zich af te zetten tegen ons, tegen iedereen die anders is, tegen de ander die ze de ruimte geeft zichzelf te zijn. De loyaliteit ten opzichte van de huissituatie mag immers niet verbroken worden. En zo kan het gebeuren dat rotkinderen leraren bedreigen. Die ouders weten van niets. Als ze het zouden weten, zouden ze hun kinderen alle hoeken laten zien. Niet omdat ze vinden dat cartoons moeten kunnen. “Ik vind niet goed”, zullen ze zeggen. Dat kan, ieder zijn mening, waarom zouden we eraan toegeven? Maar die ouders willen dat hún kind respect opbrengt voor de oudere persoon die tegenover ze staat. Of dat nou een Nederlandse leraar is of niet. Of hij of zij nou een cartoon heeft opgehangen of niet. Hún kind is geen crimineel. Hún kind is netjes. Hún kind is geen jihadist. Hún kind bedreigt geen leraar. Het wordt tijd dat we die ouders gaan informeren dat hun kinderen dat wél doen. Want als we die ouders niet betrekken bij wat zich op school en in de Nederlandse en Vlaamse samenleving afspeelt, nemen ze de macht op scholen over. En voor je het weet, hebben ze ook de macht op straat.
EBRU UMAR - NEDERLANDS-TURKSE COLUMNISTE
Brieven
12 NOVEMBER 2020
GESCHIEDENIS
LEZERSBRIEVEN
Het beleg van Wenen
‘SIR’ SEAN CONNERY Pallieterke, ‘Bekende’ Vlamingen die te ver boven de middelmaat uitsteken worden dikwijls door Laken geridderd tot baron of graaf of iets dergelijks om ze toch maar te binden aan dit zielige apenland zodat ze minder Vlaams werden. Sean Connery was een meer dan ‘overtuigde’ Schot, maar liet zich tot ridder slagen door de koninklijke Elisabeth en werd zo toch verbonden aan het UK. Hij kreeg die titel vooral omdat hij als Schot te overtuigend was. Dat is het enige wat me altijd heeft gestoord bij Sean Connery, die ik voor het overige altijd heb gesmaakt als een zeer talentvolle acteur met een enorm charisma. Wim Peeters - Turnhout
KAREL DE GUCHT Jan Sobieski ontzet Wenen
Honderden jaren was Wenen het laatste christelijke bolwerk tegen de agressie van de Ottomaanse Turken. Twee keer scheelde het weinig of deze poort naar West-Europa was veroverd met alle gevolgen van dien.
Armoezaaiers worden de machtigste familie
Het onbelangrijke Oostenrijk was een onderdeel van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. De regerende familie Habsburg resideerde in Wenen nadat ze definitief uit haar Zwitserse kasteel Habsburg verjaagd was. De familie was arm: een goede reden voor de Duitse keurvorsten een Habsburger tot onmachtig keizer te kiezen. De kansen van de familie wijzigden spectaculair toen een keizer zijn zoon en opvolger Maximiliaan kon koppelen aan de rijkste erfgename van Europa: Maria van Bourgondië, vorstin der Nederlanden. Nauwelijks dertig jaar later was de familie de machtigste in Europa door uitgekiende huwelijken en veel geluk omdat erfgenamen van andere rijken stierven. Kleinzoon van Maximiliaan was Karel van Gent. Hij kreeg buiten zijn eigen Nederlanden en Oostenrijk nog de tronen van Castilië, Aragon, Napels en Sicilië in de schoot geworpen en hij kocht de Duitse keizerstroon. Karel was voortdurend op reis en stelde zijn jongere broer Ferdinand aan als vertegenwoordiger in Oostenrijk. Grootvader Maximiliaan had kleinzoon Ferdinand indertijd al gekoppeld aan de dochter van de koning van Hongarije en Bohemen (Tsjechië) en tezelfdertijd liet hij kleindochter Maria (zuster van Ferdinand en Karel) trouwen met haar broer, de Hongaars-Boheemse troonopvolger. Ferdinand hoopte ooit Karel op te volgen als keizer maar, hij moest meer en meer naar het zuidoosten kijken. Daar waren de Ottomaanse Turken van sultan Süleyman de Prachtlievende weer in opmars. De sultan had aan zijn grenzen het huidige Irak, Libië en Algerije ingelijfd en Servië, Kroatië, Bulgarije en Roemenië hoorden hem al toe. Hij viel Hongarije binnen in 1526 en botste op het leger van de jonge koning Lajos (Lodewijk), de man van die Habsburgse Maria. Zijn leger joeg de Turken op de vlucht, begon de rijke Turkse legertros te plunderen en werd volledig verrast door de teruggekeerde Turken en afgeslacht. De koning sneuvelde op de vlucht. Eerder was overeengekomen tussen Karel en Ferdinand dat de jongere broer bij een voortijdig en kinderloos overlijden van de Hongaars-Boheemse koning diens rijk zou erven. Süleyman installeerde echter in het grootste deel van Hongarije een eigen koning terwijl weduwe Maria het niet-bezette deel regeerde in de
plaats van broer Ferdinand. Karel riep haar later terug naar Mechelen waar ze was opgevoed en stelde haar aan als landvoogdes over de Nederlanden toen tante Margaretha overleed. Maria van Hongarije aanvaardde op voorwaarde dat ze niet moest hertrouwen en verliet dat provinciaal nest: een beslissing met gevolgen tot vandaag. Ze verhuisde met haar hof naar Brussel omdat ze in het Zoniënwoud wou jagen.
Het eerste beleg
Ferdinand bezette Buda en stuurde een gezantschap naar Istanboel dat heel Hongarije opeiste. Süleyman deelde mee dat hij het antwoord in eigen persoon zou brengen. In 1529 verscheen het leger van de sultan voor Wenen. De zwakke Weense muren waren nog gebouwd met het losgeld dat Richard Leeuwenhart driehonderd jaar eerder betaalde aan de Oostenrijkse hertog. De Otttomanen namen niet de moeite zich goed voor te bereiden. Ze hadden geen zware belegeringsartillerie bij zich en de voorhoede moordde, plunderde en verwoestte naar believen tijdens de opmars. Duizenden mensen werden tot slaaf gemaakt. Toen de hoofdmacht verscheen, was er nergens voedsel te vinden. Er braken besmettelijke ziektes uit en de verdedigers waren veel taaier dan verwacht. Vrouwen en kinderen hadden de stad verlaten en waren vervangen door geharde huurlingen, terwijl Ferdinand elders soldaten rekruteerde om de stad te ontzetten. Na drie weken was het Ottomaans moreel gebroken en Süleyman beval de terugtocht. Ferdinand kwam terug, maar kon zijn huurlingen niet betalen, waarop die Wenen plunderden. Ferdinand verklaarde zich zelfs bereid de sultan te erkennen als suzerein in ruil voor heel Hongarije. Het antwoord was een nieuw Ottomaans leger dat weer problemen kreeg en Wenen niet bereikte.
Het tweede beleg
De Ottomaanse geeuwhonger stopte nooit en de volgende generaties veroverden nog enorme delen van Oekraïne en het Pools-Litouwse rijk. In 1683 kwamen Wenen en de Duitse landen weer in het vizier. De zwakke sultan vond de aanval niet nodig, maar zijn grootvizier (eerste minister) wilde een groot koninkrijk Wenen oprichten met een hoge protestantse Hongaarse edelman als vazalkoning. Weer verschenen de moordende en plunderen-
15
de Ottomanen. De keizer en zijn Weners vluchtten en alleen een garnizoen van 15.000 man bleef over. Het Ottomaanse leger was 10 keer sterker en begon direct met bestormingen die mislukten. Dan probeerde het de Weense bastions te ondermijnen, maar dat lukte ook niet best. De keizer vroeg hulp aan de Duitse vorsten en die zonden wat magere hulptroepen. De Franse koning Lodewijk XIV maakte zich klaar om te profiteren van de toestand en nog wat Duits gebied te veroveren. Een woedende interventie van de paus stopte Lodewijk en hij beperkte zich tot de bezetting van Kortrijk. De keizer kon zijn troepen aan de Rijn terugtrekken en sloot een bondgenootschap met de Poolse koning Jan Sobieski. Die werd opperbevelhebber en vertrok met veel behoedzaamheid naar Wenen, want hij vertrouwde de Hongaarse aanhangers van de Ottomanen niet. Tenslotte verenigde hij zich met de keizerlijken. In Wenen verzwakte de verdediging, maar de Ottomanen hadden weer geen belegeringsgeschut bij zich en probeerden het met nog een laatste en mislukte bestorming. Toen Sobieski eindelijk verscheen, telde zijn leger nog altijd 20.000 soldaten minder dan de Ottomanen. De Pool was echter een goede tacticus en lanceerde op het juiste ogenblik zijn beroemde gepantserde Poolse cavalerie. Het Ottomaanse leger sloeg op de vlucht. “We kwamen, we zagen en God overwon”, parodieerde Sobieski de woorden van Caesar in een brief aan de paus. Het christelijke leger bevrijdde 30.000 mensen die tot slaaf gemaakt waren. De keizer besloot in het offensief te gaan met hulp en geld van de paus, Venetië en Rusland. Vijftien jaar duurde de oorlog, maar toen kon Istanboel niet meer. Na afloop was de keizer koning van heel Hongarije en ook Polen, Rusland en Venetië veroverden grote gebieden. De neergang van het Ottomaanse rijk en de islam in Europa was begonnen. Historici zeggen wel dat het niet de bedoeling was het koninkrijk Wenen te islamiseren. Dat klopt, want het enorme Ottomaanse rijk had een behoefte aan een niet-islamitische bevolking. Die kon men extra uitpersen en tot slaaf maken. Christenen moesten kleine jongetjes afstaan om er fanatieke mohammedaanse soldaten (de Janitsaren) van te maken. Alleen een kleine collaborerende bestuurselite mocht zich tot de islam bekeren. De meeste huidige moslims op de Balkan zijn hun afstammelingen. JAN NECKERS
Pallieterke, In de “Afspraak op vrijdag “ vond de VRT het nodig om Karel De Gucht zijn ongenoegen te laten ventileren. Zo zei hij o.m dat de kiezers van Donald Trump, populisten, laag of lager geschoolden zijn, en als uitsmijter: Trump is een narcist! Ter plaatse in Washington deed Björn Soenens natuurlijk ook zijn duit in het zakje door de afloop van deze verkiezingen als spannend te noemen. Misschien deden we beter met Michel Wuyts naar Washington te sturen. Hij heeft het immers altijd over bloedstollende finales; dan hadden we beter geweten waar we aan toe zijn. Over het verkiezingsresultaat zal er nog veel inkt vloeien, maar de eertijds grote Democratische partij van Amerika bevolkt door conservatieve Amerikanen en progressieven, in dit geval liberalen, is een belangrijk deel van zijn kiezerskorps kwijtgeraakt en hebben die vervangen door allerlei uiterst-linkse of islamitische groeperingen. De gewone Amerikaan is zoals gebleken overgestapt naar de Republikeinen, vandaar ook de miljoenen extra stemmen voor Donald Trump. Het dreigt van dit Amerika het Zuid-Afrika van de toekomst te worden. Een voordeel heeft de “democratische” overwinning: er zullen geen onlusten, geen winkelplunderingen en andere vorm van democratisch gedrag zijn. De bovenvermelde minderheidsgroepen waaronder de BLM-beweging zullen hun intrek nemen in de Oval office met Joe Biden als hun gijzelaar. Onze pers zal nooit objectief willen of kunnen schrijven over Donald Trump. Geef 10 mensen een blad papier en schrijfgerief en laat ze optekenen wat ze precies tegen deze man hebben en het resultaat zal flinterdun zijn. Paul Baeyens - Wechelderzande
NIEUWKOMERS IN SINT-PIETERS-LEEUW Pallieterke, Zopas een mooi artikel gelezen over de mankementen in de Vlaamse Rand rond Brussel van de burgemeester Luc Deconinck van de gemeente Sint-Pieters-Leeuw (’t Pallieterke van 5 november 2020). Proficiat, alle problemen komen aan bod en worden eenvoudig en bestuurlijk opgelost. En ja “waarom geen gebruik maken van de Vlaamse bevoegdheden?”. Zo kunnen federaties van gemeenten gevormd worden, hé! Ik zou zeggen: doen, de grondwet laat het toe! Daar kunnen álle burgemeesters van Vlaams-Brabant een mooi voorbeeld aan nemen. H.C. - Dworp
BRABANÇONNE: OUI OU NON? Pallieterke, Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht. De befaamde woorden in ons Belgisch volkslied. Zowel neutrale Vlamingen en Walen als hun politiek gekleurdere tegenhangers moeten toegeven dat we in turbulente tijden leven: corona, de radicale islamcrisis, het zwartepietendebat en de omstreden verkiezingsuitslag van mei 2019. Het zijn enkele zware onderwerpen die de soms wankele staat van België onthullen. We hebben (natuurlijk) in dit coronatijdperk niet meer de vrijheid om te doen wat we willen. Of wat dacht je van de vrijheid van een politiek incorrecte meningsuiting? En hoe zit het met de vrijheid en het recht om te kiezen voor de instandhouding van onze sinterklaastradities? Links wil alles hieromtrent aan banden leggen, rechts ‘maakt van zijn tak’. Inderdaad, de Rode Duivels mogen dan fier “voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht” zingen, anderen trekken de relevantie in twijfel. Of u en ik tot die laatste groep behoren, laat ik over aan de lezers van dit blad. Ruben Duchateau - Sint-Truiden
BJÖRN Pallieterke, Wat hoor ik mijn grote vriend Björn Soenens zaterdagmorgen op Radio2 vertellen? Hij komt voorlopig zijn moeder niet bezoeken, o.a. “omdat het besmettingsgevaar hier (België, nvdr) veel groter is”. Daarmee geeft hij toe al maanden fake news te hebben verspreid, toch? Maar natuurlijk maakte het radiowichtje aan deze kant van de oceaan geen enkele opmerking daarbij… Ze is tenslotte van dezelfde signatuur als BS. Dirk Cornelis - Stekene
EEN BOZE LANDGENOOT Pallieterke, Zelfs nu nog zijn er hulpverleners die zich afvragen of ze extra loon moeten krijgen voor de immense taken die ze op zich nemen. Awel ja, dat moest al voor corona en nu zeker. Wanneer gaan die heilsprofeten van politiekers eens inzien dat die mensen het meest onmogelijke leveren om iedereen te verzorgen en in leven te houden en wanneer gaan die excellenties eens inzien dat zij beter wat zouden inleveren van hun riante lonen om de witte woede tegemoet te komen? Wanneer gaat ons miljardairs van de koninklijke familie eens bijdragen van hun immense fortuinen in het buitenland om bepaalde noden te lenigen? Een bezoekje brengen aan noodlijdenden kan ik ook hoor, helaas is mijn beurs te klein om de noodlijdenden te helpen. Ze hebben allen de mond vol van wat wij moeten doen en wat doen zij? Ikzelf ben een weduwe die zichzelf vanaf maart 2020 in quarantaine geplaats heeft met ongelofelijk minieme contacten en niet eens voor mezelf, maar door risicopatiënt vooral voor anderen. Ik heb de richtlijnen van welke regering ook niet nodig om te beseffen wat me te doen staat om zowel anderen als mezelf te beschermen. Als ik dan eventueel toch corona zou krijgen, mogen ze anderen redden, maar doe a.u.b. ook eens moeite. Een boze landgenoot, DJ - Bornem
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
12 NOVEMBER 2020
De rotte knie van Nico Jansen Men moest geen dokter zijn om te zien dat Zino Vanheusden, de 21-jarige aanvoerder van Standard, er erg aan toe was nadat hij verkeerd was neergekomen na een duel in het strafschopgebied van Oostende. De beelden spraken boekdelen en zijn pijnlijk geschreeuw ging door merg en been. Indrukwekkend. de doelman en schoof de bal in het net. Plots volgde er een enorme klap na een te late tackle van Niels Overweg. Het was net of mijn been werd afgerukt. Ik kwam verkeerd neer en verdraaide mijn knie. De medische staf van Feyenoord heeft feitelijk nooit geweten wat er aan de hand was! Omdat ik sterke quadriceps had, bleef de knie stabiel en daarom dachten ze dat er geen ernstig letsel was. Ik speelde alle wedstrijden, al was het meer hinken. Na elke match zat er vocht in de knie dat er de maandag werd uitgetrokken. Op training sleepte ik mijn been gewoon mee. Het kon zo niet blijven duren. Dick Schneider, de rechtsachter van Feyenoord, bracht mij in contact met dokter Strikwerda, een vooraanstaande chirurg in Nederland, die mij onderzocht. Hij stelde zijn diagnose: twee meniscussen kapot en gescheurde kruisbanden van de linkerknie. Voor hetzelfde geld zat ik nu in een rolstoel...” Vlug beterschap Zino, ze hebben je nodig!
De voorste kruisband van zijn rechterknie was gescheurd en de kapitein van Standard is voor minstens zes maanden out. Hopelijk zorgt Lieven Maesschalck voor een nieuw mirakel en zien we Vanheusden vlugger terug op onze velden dan verwacht. Knieën zijn vervelende werktuigen voor een voetballer. Op het einde van mijn loopbaan had ik last van een slechte linkerknie, maar dat was ‘peanuts’ vergeleken met wat Nico Jansen, de jonge spits van Feyenoord en later RWDM, heeft meegemaakt toen zijn carrière nog moest beginnen. Toch hield de Nederlander vol en werd hij een nachtmerrie voor vele verdedigers. Nooit kwam ik iemand tegen op een voetbalveld die meer kon incasseren dan Nico Jansen, maar die ook goed kon uitdelen als het nodig was. Spelen tegen deze bulldozer was geen sinecure. Intimidatie, een wapen dat ik vroeger ook wel eens durfde te gebruiken, had bij hem geen zin, het motiveerde hem integendeel. Waar je ook de naam Nico Jansen uitsprak, overal kreeg je dezelfde reactie: “Ha ja, die met zijn rotte knie...”
Kruisbandenman
Wat dacht Nico daar zelf van? “Tijdens een uitwedstrijd tegen FC Twente, ik ging topschutter van Nederland worden, kwam ik alleen voor doel, dribbelde
GILLE VAN BINST VOORMALIG TOPVOETBALLER
1238
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12
A
B O U R G O N D
I
E
B
L O S
E
P
U
V
L O T
C
I
S
A B
E
L
L
E A
O R
D
K
T
E
I
I
E
S
E N E G A
F
E N
G M
L
R A E
I
A D R
E
P
L
N D L
W E S
D N
S
A
I
T
R O M
J
A
L
L
E
K
R
E
L
E V A N T
L
T
S O
H O E
S
A A
E N T I
T
C O N G O
D R A S
I
K
H
R
E
E N
I
R
E
E
I
E
T
A A
L
U M P
HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. Levensgenieters B. Onsamenhangend - Europese Politieke Unie - Vaartuig C. Vlaamse zangeres Ondernemingsraad D. Karaat - Tijdperk - Aziatisch land E. Land in Afrika - Chinese lengtemaat F. Voegwoord - Schrijfplank - Jankt G. Aanduiding van een bepaalde locatie - Item H. Vruchtennat - Dyne - Afrikaanse staat I. Slaginstrument - Gauw - Telwoord J. Totaliteit - Scheidsrechter bij tennis K. Van grote betekenis zijnde - Pers. vnw. L. Technische studierichting - Vragend vnw. - Woordgebruik
1. Snel begin 2. Windstreek - Franse stad 3. Verenigde Staten Ruimtevaartprogramma van de NASA 4. Sculptuur - Met iemand 5. Geïrriteerd - Syndicaat van Vlaamse Huisartsen 6. Opvlammend - Algemene onderneming 7. Nietsnut - Hiëroglief 8. Vogelproduct - Heeft visueel contact via de computer 9. Coach van een club in de hoogste afdeling van onze voetbalcompetitie Hoofddeksel 10. Oude lengtemaat - Aanwijzend vnw. Nederlands economisch instituut 11. Speel het klaar - Buurland van Kameroen 12. Schouwspel in open ruimte
ADIEU, DONALD
Vivaldi loves Joe Donald Trump wordt dezer dagen naar de uitgang begeleid. Er zullen nog wel wat rechtszaken aan te pas komen, maar het lot van de 45ste president van de Verenigde Staten lijkt bezegeld. De volgende vier jaar zal golf zijn en als er dan nog energie over is, wil hij het best nog eens proberen. Nu weten ze in de VS wat we hier ook sinds een paar maanden weten: als Gwendolyn Rutten cheerleader is, kan je het echt wel schudden. We zouden kunnen roepen dat de economie het in geen jaren zo goed heeft gedaan in de States. Of dat Amerika hopeloos verdeeld achterblijft na zijn passage in een vuilbekkend golfkarretje. Maar wat Donald al dan niet fout of goed heeft gedaan, laten we graag over aan de geschiedschrijvers. Veel boeiender is het wanneer we het gedrag van onze eigen politici onder de loep nemen. En dan komen we altijd eerst bij de Belgische first lady van het cheerleaderschap terecht: Gwendolyn Rutten. De voorbije maanden ontpopte ze zich tot Amerikakenner - ze had zelfs al eens een hotdog gegeten en een cowboyhoed opgezet - en groupie van Joe Biden.
re stem telt” en dat de grootste partij ook logisch aan de macht komt. Maar dat deden ze niet. Ze wezen naar hoe slecht Trump de coronacrisis had aangepakt en dat hij nu zijn verdiende loon kreeg. Dat hun aanpak België tot onbetwistbare wereldtop had gemaakt inzake coronadoden? Dat lieten ze in het midden. Je moet dan ook niet ieder detail gaan uitspinnen. Dat leidt steeds weer tot polarisatie. “The good guy won” klonk het bij de Amerikakenners van Vivaldi. En ze wilden allemaal een beetje Joe Biden zijn. Maar dan zonder meerderheid van stemmen. Een kniesoor die daar op let.
Eerherstel voor Gwendolyn
En daarmee deden ze de Donald toch enigszins wat onrecht aan. Want, laat ons eerlijk zijn. Het was wel degelijk Trump die onze progressieve partijen tot slaafse fans maakte van Joe. Terwijl de standpunten van Vivaldi en het politiek parcours van Biden toch mijlenver uit elkaar liggen. Zo stemde Joe Biden tegen abortus. Het weerhield Almaci er niet van om bewonderend in de handjes te klappen om zoveel verbinding. Een mens zou bijna vergeten dat ze een paar maanden geleden nog een wet wilde stemmen die foetussen tot 20 weken perfect aborteerbaar acht. En dat hij de architect was van een misdaadwet die zwarte medemensen jaren zonder al te veel poespas jaren in de bak deed belanden. Daar riep Bart Somers geen “racisme!” om. Zijn steun aan Golfoorlogen en het recht van Israël om bloedig in te grijpen? We gaan toch geen oude koeien uit de gracht halen? Als je de standpunten van Joe naar Belgische normen zou vertalen, was de man een regelrecht stuk crapuul in Vivaldijnse ogen. Maar aan de andere kant van de oceaan mag hij een lieve opa zijn. Henny Vrienten en Herman Brood zongen het een kleine 40 jaar geleden al: “Als je wint, heb je vrienden. Rijen dik, echte vrienden.”
Drie dagen voor het verdict viel, schreef ze al op haar twitterpagina: “Ik ga me nu kwetsbaar opstellen… Joe Biden is going to win.” Zelf noemt ze hem Joe, maar sinds hij haar had geblokkeerd wegens het doorsturen van oneerbare voorstellen en het Open Vld-programma, mocht het weer wat formeler. Gwenny kreeg gelijk en ook voor haar werd het een vorm van eerherstel. Haar politiek idool Hillary was door Trump verslagen en nu kreeg hij een koekje van eigen deeg. Gwendolyn voelt zich verwant met Hillary. Beide dames werden bestolen van het hoogste politieke ambt door platvloerse politieke opportunisten. Was ik Alexander De Croo, ik zou niet gerust slapen. Maar het was heus niet alleen Rutten die glorieerde toen Biden won. Het volledige Belgische Vivaldi-koor had de mond vol over het einde van een tijdperk. Er zou harmonie heersen. De polarisatie was dood. Iedereen zou mekaar in de armen vallen, nu hun kandidaat het had gehaald. Waarna ze de Trump-stemmers - toch zo’n 49 procent van de bevolking - bestempelden als achterlijke idioten. Want polariseren, dat is wat anderen doen. Je zou verwachten dat ze wat meer schaamte aan de dag zouden gelegd hebben, toen ze uitschreeuwden dat “iede-
Oplossing 1237 1237 1236
A A B B
11 22 33 44 55 66 77 88 99 10 10 11 11 12 12
E D XO C L AZ A HR C D D NE E TU EC I D IP E E DK RA IC NH KE EL B FF SE TS EC A ER MG IO G G EN DA O OM RI A TP H H T I EP M P SK RK I II J K L
T A RF ER
R A OA BI
E N MA OB
K P M O EL
TN N K SA TZ EG IA SL G ME NE RR WN AE DN OA UR AE N
L D ER
I S E R A M O Z SU
T E ER IE
E N N E TL
R D
Lieve opa… aan de andere kant van de oceaan
Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie
E A T U
AI E LN E RE O N E RL ST NT E NB TI O E O RF O A G R
S RE EM SA AN M IA GD E NI EE S T
OA EO N I E ST ET N E D N A GL E O E PL AE RU KS AE SG G A E
Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be
www.deblauwevogel.be