VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER
Frankrijk bestrijdt islamisme, België islamkritiek
8-9
JONATHAN HOLSLAG
Professor aan de Vrije Universiteit Brussel
Interview
“Een nieuwe wereldorde tekent zich af”
Het is geen geheim dat de Belgische politiek, zeker het Franstalige segment, zich graag laat inspireren door het beleid van onze zuiderburen. De aanpak van covid-19 is een goed voorbeeld. Recent was er een opvallende uitzondering op die regel. Toen Macron zijn oorlog aankondigde tegen het islamisme, bleef het muisstil in België. Integendeel, in plaats van het islamisme aan te pakken, kondigt minister Van Quickenborne nu aan dat hij een justitieprioriteit wil maken van het bestrijden van “islamofobie”.
Jonathan Holslag (39) is docent internationale politiek en vertelt hoe het Westen zich miskijkt op de economische groei van China. “We zagen de Chinese uitdaging wel aankomen en hebben die ook correct ingeschat”, vertelt hij. “Maar we hebben niet de moed gehad er ook naar te handelen. In de jaren ’90 was het al duidelijk dat China zich niet ging plooien naar de westerse waarden. Ik zou niet zeggen dat we naïef zijn geweest, eerder commercieel opportunistisch.”
‘Antwaarpe’ neemt afscheid van Stranger BOB VAN STAEYEN (1936-2020)
De term islamofobie werd destijds gepopulariseerd door Ayatollah Khomeini om westerse kritiek op zijn fundamentalistische staat af te wimpelen. Ook vandaag is het nog steeds een codewoord van degenen die kritiek op de islam willen verbieden. Dat bleek nog maar eens in de zaak Samuel Paty, de Franse leraar die werd onthoofd omdat hij een Mohammed-cartoon had getoond. De hetze die tot de dood van Paty leidde, werd onder andere gevoerd door het CCIF, het “Collectief tegen de Islamofobie”.
14
Cartoonist Erwin Vanmol gecensureerd door Facebook
"Is dit allemaal nog normaal?"
“Fobie”
De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin heeft aangekondigd dat hij tegen deze organisatie zal optreden. Frankrijk wordt wakker en durft de godsdienst die het probleem vormt al bij naam te noemen. België vindt de recente
12
Corana velt VU-boegbeeld WILLY KUIJPERS
JURGEN CEDER
Lees blz. 2
Buitenland
Is Donald Trump redder Duitse leger?
ACTUEEL 2 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 76ste jaargang • nummer 45 • donderdag 19 november 2020
Er zijn geen tekenen van secularisering bij de moslims in het Westen. Er zijn wel veel symptomen van een diep conflict tussen hun waarden en die van hun gastsamenleving. Macron is nu een strijd begonnen tegen het “communautaire separatisme”, het gegeven dat moslims van Frankrijk in een parallelle samenleving wonen. Hij wil hen het echte Frankrijk binnensleuren en hen onderdompelen in de “republikeinse waarden”. Macron houdt geen rekening met de mogelijkheid dat die gescheiden werelden spontaan zijn ontstaan omdat de twee groepen gewoon niet kunnen samenleven.
11
€ 3,00
4
golf van islamitisch terrorisme blijkbaar een goed moment om toe te geven aan een oude eis van radicale moslims dat kritiek op de islam een misdrijf moet worden. Het woord islamofobie is een manipulatie op zich. ‘Fobie’ is een term uit de psychiatrie voor een onredelijke angst. Wie het woord gebruikt, zegt dus dat mensen de ongerust zijn over de groei van deze godsdienst in het westen, eigenlijk een psychisch probleem hebben. Vrees voor de islam is een nochtans uiterst redelijke bezigheid. Het Pew Research Center schat dat het aantal moslims in Europa tegen 2050 zal verdubbelen of zelfs verdriedubbelen. Aan dit tempo maken ze een meerderheid uit tegen het einde van de eeuw. Wie dat beseft kan niet om de prangende vraag heen hoe onze vrije, seculiere en democratisch samenleving kan overleven.
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
2
Actueel
19 NOVEMBER 2020
De censuur lonkt Volgende week moet ik me verantwoorden voor de Raad voor de Journalistiek. Uw hoofdredacteur had namelijk een jaar geleden iets geschreven over een linkse docent van de Karel de Grote Hogeschool. Die man, ik mag geen naam noemen, vertelde aan zijn studenten dat ze 20 op 20 konden krijgen als ze zouden meewerken aan zijn vier klimaatdoelstellingen: 1) Film mijn eerste les en stuur de beelden naar Bart De Wever; 2) Voer in groep actie voor het klimaat en zorg dat het stadsbestuur de actiepunten in het beleid opneemt; 3) Zorg ervoor dat tegen 1 februari 2020 de burgemeester alle import en export van fossiele brandstoffen verbiedt op Antwerps grondgebied; 4) Laat de burgemeester wegens hoogdringendheid van de klimaatzaak de noodtoestand in de stad uitroepen. De studenten in kwestie dachten eerst dat het een grap was van hun docent. Enkele studenten trokken naar de opleidingsverantwoordelijke om hun ongenoegen over de gang van zaken te uiten. Ik schreef in mijn artikel dat de docent in kwestie al jarenlang actief is in allerlei milieuorganisaties, woordvoerder was van Antwerpen Schaliegasvrij én kandidaat was op de lijst van de PVDA. Mijn artikel staat ook te lezen op de webstek van ’t Pallieterke en op SCEPTR. En dat is niet naar de zin van de docent in kwestie die het recht op vergetelheid eist. Dat wil zeggen dat ik het artikel moet verwijderen op onze webstek, wat ik in eerste instantie heb geweigerd. Waarop de docent naar de Raad voor de Journalistiek is gestapt. Ik gebruikte het voorval in mijn stuk als voorbeeld van de linkse indoctrinatie in ons onderwijs. Maar ik mag het dus volgende week gaan uitleggen voor de Raad voor de Journalistiek in Brussel. Gerust ben ik er niet in, want vorige week werd SCEPTR in het ongelijk gesteld in een klacht van minister Benjamin Dalle (CD&V), de minister van Media in de Vlaamse regering. Die eiste een rechtzetting van een artikel dat in april verschenen was op SCEPTR. De plaats ontbreekt hier om in detail in te gaan op alle argumenten; het eindoordeel is dat SCEPTR in het ongelijk werd gesteld en een rechtzetting moet plaatsen. Wat ondertussen ook gebeurd is. Ondertussen wil federaal minister Van Quickenborne de grondwet aanpassen om ‘hate speech’ niet langer voor de correctionele rechtbank te brengen, maar voor het hof van assisen. Maar wat is de definitie van ‘hate speech’? Volgens de minister is dat “het aanzetten tot haat, discriminatie of geweld omwille van bijvoorbeeld religieuze overtuiging (‘moslim’ bijvoorbeeld) of seksuele geaardheid (‘homo’ bijvoorbeeld) in een gedrukte tekst, op papier of online”. Het beste voorbeeld wordt nu al door de ‘serieuze’ media gegeven. Zij hebben het steevast in hun berichtgeving over ‘jongeren’ of ‘moeilijk bereikbare groepen’. Wat elke dag belachelijker wordt, want iedereen weet ondertussen heel goed wie er telkens bedoeld wordt. Wie echter de waarheid schrijft en de 'jonge allochtone herrieschoppers' benoemt, loopt het risico om beschuldigd te worden van ‘hate speech’. Volgende week moet ik me dus verantwoorden voor de Raad voor de Journalistiek. Als ik niet oppas, is het de volgende keer het hof van assisen, op hetzelfde niveau als moordenaars en zware zedendelinquenten.
Vrees voor de islam is niet onredelijk VERVOLG BLZ 1 - De islam integreren in een samenleving beheerst door westerse waarden, dat is de grote illusie van menig optimist. Zij menen dat dat die godsdienst vergelijkbaar is met het christendom en dus vroeg of laat dezelfde evolutie zal doormaken. In de praktijk is daar niets van te merken. De twee godsdiensten zijn ook niet vergelijkbaar.
Politiek misbruik opnieuw mogelijk
KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR
’t Pallieterke onder vuur
De cultuuroorlog van links is volop bezig. Ter rechterzijde zijn er enkel nog ’t Pallieterke en Sceptr die tegengas durven geven. De procedures bij de Raad voor de Journalistiek vragen de inzet van advocaten en juristen. Dat kost ons handenvol geld. Geld dat we liever zouden gebruiken voor de kern van onze activiteiten, namelijk journalistieke bijdragen leveren. Daarom dat we uw steun durven vragen voor de juridische strijd die we verplicht worden te voeren. Tegenover ons staan de machtige mediazuilen en het politiek-correcte establishment. David tegenover Goliath. Graag uw bijdrage op rekening BE07 7370 5149 9666 van weekblad ’t Pallieterke, met vermelding ‘juridische strijd’. We danken u bij voorbaat. Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17 Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro
Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Stichter 1945-1955: Hoofdredacteur 1955-2000: Hoofdredacteur 2000-2010: Hoofdredacteur 2010-heden: Verantw. uitgever:
Bruno de Winter Jan Nuyts Leo Custers Karl Van Camp Wart Van Schel
Vlaams Blok werd veroordeeld wegens racisme (en de facto verboden), gebeurde dat niet zozeer op grond van racistische daden of standpunten van die partij, maar op basis van partijteksten over de problemen rond immigratie, waarvan de rechters van Gent vonden dat ze de lezers “aanzetten tot haat of discriminatie”. Of wat in de teksten stond waar was of niet, werd niet onderzocht. Evenmin vond men het nodig aan te tonen dat het ook de bedoeling was van de auteurs om aan te zetten tot haat of discriminatie. De mogelijkheid dat de lezers van de teksten, waar of onwaar, negatieve gevoelens over de betrokken zouden gaan koesteren, was genoeg voor een veroordeling.
De Koran is niet vatbaar voor interpretatie en zal altijd letterlijk van toepassing blijven. Er bestaat trouwens geen islamitische kerkorganisatie die het gezag heeft om een moderne interpretatie op te leggen. De gedragsvoorbeelden voor de belijders, Christus en Mohammed, zijn in bijna alles elkaars tegengestelde. De islam blijkt in het westen niet gematigder (of onderhevig aan ontkerkelijking), maar gemiddeld zelfs radicaler dan de thuisvarianten. In een notendop zijn dat een aantal fundamentele redenen waarom vrees voor de islam gerechtvaardigd is, en niet alleen omwille van de zogenaamde “excessen” (die trouwens meestal niet zo ver losstaan van de godsdienst als de pers en progressieve intellectuelen ons willen laten geloven). Macron beschouwt bijvoorbeeld de politieke islam (het “islamisme”) als een te genezen bijwerking van de religieuze islam, maar deze godsdienst, die geen scheiding van kerk en staat kent, is in essentie altijd politiek. De wetten van Allah, de sharia, zijn ook de wetten van de wereld.
Wat als de waarheid islamofoob is?
Mag je al die dingen nog wel zeggen? Mag je erop wijzen dat met de islamitische asielzoekers terroristen meereizen (zoals ook bleek bij de recente aanslagen in Frankrijk)? Mag je nog zeggen dat moord in naam van het geloof wel degelijk ruime steun vindt in de heilige teksten van de islam? Mag je erop wijzen dat heel wat
moslims die geen terreur plegen er wel sympathie voor hebben? Niet als je de definitie van islamofobie hanteert die vorig jaar werd uitgewerkt door een Britse parlementscommissie. Letterlijk wordt daarin verboden om nog te zeggen dat deze godsdienst veel terroristen voortbrengt, dat er in het Westen een demografische verschuiving in hun voordeel bezig is of dat moslims loyaler zijn aan hun
“Mag je al die dingen nog zeggen? Mag je nog zeggen dat moord in naam van het geloof ruime steun vindt in de teksten van de islam?” geloofsovertuiging dan aan hun land. Ook uitdrukkelijk verboden in die definitie van islamofobie, in een merkwaardige cirkelredenering, is zeggen dat de moslims overdrijven met hun geklaag over islamofobie. Het probleem is dat al die ongeoorloofde uitspraken eigenlijk correct zijn. Wat als de waarheid islamofoob klinkt? Het is een meer dan theoretische vraag. Toen het
Er is vandaag nog een andere gelijkenis, waar de opvolger van het Vlaams Blok zich best zorgen over mag maken. Om de veroordeling mogelijk te maken, hadden de andere partijen eerst speciaal de grondwet gewijzigd. Politiek foute meningen zijn immers bijna altijd “drukpersmisdrijven” en die behoren tot de bevoegdheid van het hof van assisen, waar een volksjury oordeelt. Dat was een bewuste keuze van de oorspronkelijke grondwetgever om de vrije meningsuiting beter te beschermen tegen ingrijpen door de overheid. Van een volksjury werd verwacht dat die niet zou optreden tegen meningen die leven onder het volk. Om het Vlaams Blok te kunnen veroordelen werd een uitzondering gemaakt voor “racisme en xenofobie”. De speciaal aangeduide rechters van het Hof van Gent wisten in 2004 dan ook perfect wat van hen werd verlangd. Dit is ook de operatie die Van Quickenborne nu wil uitvoeren. Hij wil deze keer alle opiniemisdrijven weghalen bij assisen. Hij vermeldde in de Kamer expliciet zijn motivatie : om islamofobie te kunnen bestraffen. Het Vlaams Belang heeft zijn focus op migratie (in het algemeen) al een tijd verlegd naar het probleem van de islamisering. Het parket zal misschien niet snel geneigd zijn om een politiek proces te starten, maar de fanatici van UNIA, die rechtstreeks voor de strafrechter kunnen dagvaarden, heb je niet onder controle. Het is trouwens UNIA dat al jaren campagne voert om islamofobie gemakkelijker strafbaar te maken. Van Quikenborne zegt dat hij vooral wil optreden tegen islamofobie op sociale media, maar er is geen reden waarom de grondwetswijziging de politiek niet kan treffen. Er is ook geen enkele reden waarom de plannen van Van Quickenborne niet zullen leiden tot een censuur van elke vorm van vermeende “haatspraak” op die sociale media. De antidiscriminatiewet is algemeen van strekking. Het Netzwerkdurchsetzungsgezetz van Duitsland levert een afschrikwekkend voorbeeld van wat internetcensuur door de overheid kan aanrichten. De beleidsplannen van deze linkse regering hebben vertraging opgelopen door de coronacrisis, maar stilaan begint de ideologisch geïnspireerde waanzin (geen nucleair onderzoek meer, koolstoftaks, internetcensuur, …) toch van alle kanten op ons af te komen. JURGEN CEDER
Actueel
19 NOVEMBER 2020
DE WEEK 12 NOV
2020
In een appartement in het Schipperskwartier in Antwerpen wordt een gemummificeerd lichaam aangetroffen. Het lijk zat verstopt in een kast en lag er al zeker 3 jaar. De lugubere ontdekking werd al op 22 september gedaan, maar het parket hield het verhaal stil tot het slachtoffer geïdentificeerd was.
3
Vlaamse regering ligt stil. En na de coronapandemie volgt de federale Aantal besmettingen blijft dalen
De Deense anti-islamactivist Rasmus Paludan wil naar Brussel komen om een koran te verbranden. De man veroorzaakte in augustus nog deining toen hij in het Zweedse Malmö ook al een koranverbranding hield. België beschouwt Paludan als een haatprediker. Vijf Deense medestanders van hem werden opgepakt en moeten het land verlaten.
13 NOV
2020
14 NOV
2020
De partijtop van het Vlaams Belang start een intern onderzoek naar gemeenteraadslid Carrera Neefs (24) uit Wuustwezel. De jonge vrouw bracht een bezoek aan het graf van de Nederlandse Waffen SS-soldaat Willem Heubel en dat veroorzaakte een storm van protest op de sociale media. Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) wil dat er in elk station om de dertig minuten een trein stopt. In de grote stations moet dat zelfs om de tien minuten, vindt hij. Gilkinet hoopt dat de mensen zo sneller hun wagen inruilen voor het openbaar vervoer.
Bart De Wever wordt met 97 procent van de stemmen opnieuw verkozen tot partijvoorzitter van N-VA. Hij was ook de enige kandidaat. “Ik ben verheugd dat onze achterban mij na al die jaren blijft steunen”, meldt hij. Bart De Wever is al sinds 2004 voorzitter van de N-VA. Hij kreeg al drie keer een uitzondering op de partijstatuten die stellen dat een voorzitter maximum twee termijnen mag vervullen. Tienduizenden aanhangers van de Amerikaanse president Trump komen op straat om te protesteren tegen de resultaten van de verkiezingen. Volgens de aanhangers van Trump is er bij de tellingen zwaar gefraudeerd. Trump zelf kwam ook even langs om zijn supporters te steunen. In Brussel raken drie politieagenten gewond bij rellen met een grote groep allochtone jongeren. Drie relschoppers worden opgepakt, maar door het parket even later weer vrijgelaten. De politievakbonden zijn het geweld beu en eisen politieke maatregelen. Politievakbond NSPV roept zijn leden zelfs op om geen boetes meer uit te schrijven.
In Nagorno-Karabach steken Armeense dorpsbewoners hun huizen in brand vooraleer ze naar Armenië vluchten. Ze willen zo voorkomen dat Turken en Azeri’s hun woningen inpalmen. Armenië en Azerbeidzjan sloten eerder een vredesakkoord waarbij de christelijke bewoners van de regio onder islamitisch bestuur komen te staan. Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert steekt in een de hand uit naar Bart De Wever (N-VA). 15 NOV interview Lachaert wil met De We2 0 2 0 ver een koffie gaan drinken om de geschillen tussen beide partijen uit te praten. De N-VA-voorzitter wuift het aanbod een dag later al weg. Volgens hem heeft coalitiepartner Open Vld een anti-Vlaamse federale regering gevormd.
17 NOV
2020
Hongarije en Polen gebruiken hun vetorecht om de Europese meerjarenbegroting te blokkeren. Begin november dreigde de Hongaarse premier Viktor Orban al om dit te doen, omdat hij vond dat de Europese Unie zich te veel moeit met interne zaken. Polen is Hongarije gevolgd.
Wie dacht dat de Vlaamse regering dit najaar een tweede adem zou krijgen, heeft het mis. Reden is een makke minister-president Jan Jambon (N-VA) en de spanningen tussen N-VA en Open Vld. Federaal is het al niet veel beter. Na de coronapandemie en wanneer er een vaccin is, zullen de oude ideologische tegenstellingen de bovenhand halen. Ergens in 2021 mogen we een aantal ‘clashes’ verwachten tussen PS en groenen enerzijds en CD&V en liberalen anderzijds. Als parlementslid werd hij alom geprezen voor zijn dossierkennis, maar op het vlak van tactisch politiek inzicht en menselijke relaties is Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert ontstellend zwak. De uitgereikte hand richting N-VA-voorzitter Bart De Wever tijdens een interview in De Zondag kreeg de verwachte reactie. De Wever heeft het gehad met de hypocrisie van de Open Vld-top. De breuk tussen beide partijen en beide partijvoorzitters is totaal. Het kan vlug gaan in de politiek. Na de verkiezingen van 2019 leken N-VA en Open Vld aan elkaar vastgeklikt en dreigde de CD&V ten voordele van de sp.a uit de Vlaamse regering te worden gebonjourd. Uiteindelijk werd het een Vlaamse Zweedse coalitie-bis met de N-VA-CD&V als sterke as. Dat Open Vld er nog bij is, is omdat een regering met de sp.a een te krappe meerderheid heeft. En omdat minister-president Jan Jambon geen zin had om een regeerakkoord dat gedetailleerd was uitgewerkt te heronderhandelen.
De D66’er in de Vlaamse regering
Een Jan Jambon die er trouwens maar niet in slaagt indruk te maken. De Vlaamse regering lijkt een ingedommeld clubje dat weliswaar steunmaatregelen toekent aan door corona geteisterde bedrijven. Maar dat is het dan. De andere regionale regeringen bereiden zich bijvoorbeeld voor
STEUN SCEPTR machtig nieuws BE39 7390 1640 4519 (BIC KREDBEBB)
op het relanceplan dat ten laatste in het voorjaar van 2021 wordt uitgerold. Daarbij worden Europese steungelden toegekend. Wallonië en Brussel, die hiermee ervaring hebben, hopen een groot deel van de koek binnen te halen. De Vlaamse regering mag gerust wat assertiever worden. De barslechte relatie tussen Open Vld en N-VA maakt het alleen maar erger en doet de werking van de Vlaamse regering stokken. Komt er nog bij dat er met minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers een de facto N-VA-hater in de Vlaamse regering zit. Somers is een links-liberale D66’er die de woke-strekking of woke-generatie binnen de partij vertegenwoordigt. De wokes zijn de weldenkenden die overal racisme, discriminatie en genderongelijkheid zien. In het gedrag van mensen, maar ook zelfs in gebouwen en straatnamen. Te Europees, te mannelijk, te blank… In volle coronapandemie stuurde Somers zijn eigen soort volkscommissarissen uit om gemeenten te adviseren hoe ze moeten omgaan met monumenten uit het koloniaal verleden. Van prioriteiten gesproken. De zelfhaat wordt gecultiveerd en de N-VA laat hier begaan. In deze cultuuroorlog geeft ze een boulevard aan het Vlaams Belang. Zeker nu de N-VA-partij-ideoloog Joren Vermeersch eigenlijk op een zijspoor werd gezet en geneutraliseerd. Zijn standpunten in de media worden door het hoofdkwartier onder de loep genomen.
Wat na het duo De Croo-Vandenbroucke?
De Vlaamse regering kabbelt verder richting 2024. Op federaal niveau overheerst een andere indruk. Na het geknoei door figuren als Sophie Wilmès en Maggie De Block slagen premier Alexander De Croo (Open Vld) en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Sp.a) erin enig
respect af te dwingen. Het lijkt er soms op dat zij de enige ministers in de federale regering zijn. In zekere zin te begrijpen, nu de tweede golf van de coronapandemie moet worden bestreden. Maar wat als we die de baas hebben gekund en er volgend jaar massaal wordt gevaccineerd? In 2021 komen de klassieke politieke thema’s opnieuw op de voorgrond. En dat belooft voor een clash te zorgen tussen liberalen, CD&V en de radicale linkerflank van de regering-De Croo met de PS en de groenen. We kregen er de voorbije dagen al een voorsmaakje van. Meer dan een zelfs. Ecolo die de koolstoftaks lanceert, Groen dat een stormloop tegen kernenergie organiseert, Open Vld die via een pleidooi voor ‘het derde geslacht’ het ethische vuur aan de lont steekt, links dat de effectentaks maar een begin vindt. Zeker wanneer men in het najaar van 2021 moet beginnen nadenken over de begrotingsopmaak voor 2022 zullen de spanningen toenemen. Nu knijpt Europa een oogje dicht voor het oplopende begrotingstekort, maar dat zal niet blijven duren. En dan komen de klassieke thema’s op tafel zoals belastingverhogingen en besparingen op de uitgaven. Het staat nu al vast dat een partij als de PS de hakken in het zand zet, opgejaagd als ze is door de extreemlinkse PTB/ PVDA. En dan komen we opnieuw bij de toestanden zoals we die gekend hebben onder de paarse regeringen aan het begin van de eeuw. Omwille van de postjes en uit vrees voor een electorale afstraffing zullen de Vlaamse partijen een anti-Vlaams belastingbeleid moeten slikken. Daarbovenop kunnen we nog een rel verwachten met staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) die ondanks zijn softe communicatie vroeg of laat zal botsen met de activistische Ecolo-achterban. Voor de regering De Croo zijn er op dat moment twee mogelijkheden. Ofwel overkop gaan en naar de slachtbank van de verkiezingen worden geleid. Ofwel voortkabbelen in een toestand van de facto politieke stilstand. Het zal het tweede zijn.
4
Binnenland
19 NOVEMBER 2020
Willy Kuijpers (83) overleden
“Ik heb de politiek en mijn gezin hartstochtelijk beleefd” In het UZ Gasthuisberg in Leuven is dinsdagnamiddag voormalig parlementslid Willy Kuijpers (83) overleden. Kuijpers genoot bekendheid als voorvechter voor verdrukte volksgroepen en was 26 jaar parlementslid. Van 1995 tot 2012 was hij ook burgemeester van Herent. Willy Kuijpers studeerde voor leerkracht maar raakte als jonge man al snel geboeid door de Vlaamse Concentratie en de Volksunie. In 1965 huwde hij met Lieve Devijvere en samen met haar haar lanceerde hij de pleeggezinnenwerking, de daklozenopvang en de zorg voor autistische kinderen in het Leuvense. In 1970 engageerde Willy Kuijpers zich ook in de politiek en werd hij verkozen tot gemeenteraadslid voor de Volksunie in Herent. Hij zou er later, eerst voor Volksunie en later voor N-VA, ook schepen en burgemeester worden. Maar zijn politieke loopbaan beperkte zich niet tot Herent. Kuijpers belandde in 1971 in de Kamer van Volksvertegenwoordigers en werd nadien ook Europees parlementslid, senator en Vlaams parlementslid. Zijn eerste werkdag in de Kamer lokte al meteen verwondering uit. Kuijpers
werd de toegang ontzegd omdat hij een rolkraag en sandalen droeg. Kuijpers gold als progressief en overtuigd daensist. Niet alleen de Vlaamse ontvoogdingsstrijd was voor hem van tel, ook de ontvoogdingsstrijd in Koerdistan, Baskenland en Catalonië volgde hij met veel passie op. Menig door de Spaanse overheid gezochte Baskische militant kon in Vlaanderen terecht bij Willy Kuijpers. De acties van Kuijpers en zijn VU-medestrijder Walter Luyten in Baskenland bijvoorbeeld waren legendarisch. In 1997 zegde hij de nationale politiek vaarwel maar de burgemeesterssjerp in Herent stond hij pas in 2012 af, ook al omwille van gezondheidsproblemen. Willy Kuijpers vertelde vijf jaar geleden in een interview met onze redactie dat hij niet van plan was om ooit zijn memoires te schrijven. “Ik heb de politiek en mijn
gezin met vijf kinderen, en door de jaren tientallen pleegkinderen, hartstochtelijk beleefd”, sprak hij openhartig. “Eerlijke memoires zijn onthullend, tegen de privacy, en zo adem ik niet, want van verzinsels en halfzacht gedoe houd ik niet. Onbarmhartigheid is de duivel van de politiek.” Tien dagen geleden werd Willy Kuijpers in het ziekenhuis opgenomen met een beenbreuk. De operatie verliep goed maar na die ingreep raakte hij in het ziekenhuis besmet met het covid-19-virus. Die besmetting werd hem uiteindelijk fataal. Willy Kuijpers laat een vrouw, vijf kinderen en zes kleinkinderen na. WDS
ECONOMISCHE ZAKEN
Ontgoochelend interview met minister van Werk Vorig weekend gaf vicepremier en minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) zijn eerste grote interview aan de Vlaamse pers in De Tijd. Daarin zegt hij te dromen van een omkering van de Vlaams-Waalse transfers. Maar wanneer en vooral hoe dat vooral moet gebeuren is onduidelijk. Zolang de coronacrisis woedt, zijn het premier Alexander De Croo (Open Vld) en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) die op de voorgrond treden. De andere excellenties bleven of blijven wat in de schaduw. Onder andere Pierre-Yves Dermagne van de PS, de vice-premier en minister van Werk. Nochtans de nummer twee van de federale regering.
Pragmatisch
Vorig weekend gaf hij zijn Vlaamse ‘maiden’-interview in De Tijd. Er werd met enige belangstelling naar uitgekeken aangezien Dermagne bekend staat als een modern en pragmatisch socialist. En een regionalist die geen problemen heeft met extra bevoegdheden voor de deelstaten. Wat opviel tijdens het gesprek was dat hij hoopt dat de transfers tussen Vlaanderen en Wallonië ooit omkeren. Dat is natuurlijk al lang een openlijke wens van veel Franstalige politici die met de Vlaamse pers praten. Alleen komt men daarbij zelden tot de essentie en worden die wensen voor werkelijkheid genomen. En dat was ook hier het geval. Ten eerste is de omvang van de transfers zo groot - laten we het op 7 miljard euro houden - dat een omkering niet voor morgen is. Ten tweede moet Wallonië een sterke inhaalbeweging maken en dus betere economische groei kennen dan Vlaanderen. Dat zit er niet direct aan te komen. Zoals in deze rubriek al vaker gesteld ligt de Vlaamse economische groei steevast hoger dan de Waalse. In het beste geval kunnen de Walen hopen op een gelijke economische groei als in Vlaanderen. Dat is enkel realistisch in crisisperiodes zoals nu waarbij het meer etatistische Wallonië minder zwaar wordt geraakt dan het ex-
portgerichte Vlaanderen. Maar bij een economisch herstel steekt Vlaanderen Wallonië opnieuw snel voorbij.
Werkgelegenheidsgraad
Om de transfers op een of andere manier structureel te doen dalen, moet Wallonië een veel sterkere groei van de werkgelegenheidsgraad kennen. Want het transferprobleem is in eerste instantie een kwestie van te lage inkomsten uit belastingen en sociale bijdragen omdat in Wallonië te weinig mensen werken. Dermagne schermt dan met de doelstelling van 80 procent werkzaamheidsgraad in België tegen 2030 terwijl dat nu geen 70 procent is. Een doelstelling die niet haalbaar is. Ten eerste omdat er geen maatregelen in de steigers staan om de werkzaamheidsgraad fundamenteel op te trekken. Dermagne heeft het er in het interview amper over en dat is ontgoochelend. Meer fl exibele arbeid bijvoorbeeld rond nachtwerk, een soepelere loonvorming zodat bijvoorbeeld de productiviteitsverschillen tussen Vlaanderen en Wallonië in verschillende brutolonen doorwerken, het herinvoeren van de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen (geblokkeerd door corona), het wegwerken van de laatste werkloosheidsvallen… We horen er niets van.
Inhaaloperatie
Er werden ook amper kritische vragen gesteld over de haalbaarheid van die 80 procent werkzaamheidsgraad. Terwijl dit concreet inhoudt dat er per jaar 70.000 banen moeten bijkomen, een stuk meer dan de voorbije jaren het geval was. Een totale werkzaamheids-
graad van 80 procent voor België zou zoals gezegd betekenen dat Wallonië een onmogelijke inhaaloperatie ten opzichte van Vlaanderen realiseert. Een andere optie zou erin bestaan dat de verschillende deelstaten elk hun werkzaamheidsgraad gelijkmatig doen stijgen. Maar dat zou dan betekenen dat de Vlaamse werkzaamheidsgraad niet van 75 naar 80 procent toeneemt, maar naar 85 procent of meer. Dat zijn doelstellingen die zelfs de zeer performante Scandinavische arbeidsmarkten niet halen. En die van Wallonië zou van 64 naar zo’n 75 procent moeten gaan, zonder een echt beleid. De PS-vicepremier komt in het interview dus niet verder dan politieke peptalk. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Verdeling van het Covid-19-vaccin:
Een rondje deugdzaamheid? Hoera, we hebben eindelijk een vaccin tegen het coronavirus! En het werkt zelfs boven alle verwachtingen goed. Kunnen daarmee alle lockdownmaatregelen over enkele maanden volledig op de schop, zodat we opnieuw een normaal leven kunnen leiden? Dat is te snel door de bocht, want het ziet ernaar uit dat het Covid-19-vaccin eerst nog gebruikt zal worden voor een rondje deugdzaamheid. Ons slecht karakter voorspelt zelfs dat men alles in het werk zal stellen om de Vlaamse middenklasse het vaccin zo lang mogelijk te ontzeggen. Wat is er immers deugdzamer dan een ferm pleidooi om net degenen die zullen betalen voor het vaccin, het vaccin zelf te ontzeggen? De Vlaamse middenklasse dus, en professor emeritus Jan De Maeseneer van de UGent loste afgelopen week alvast een schot voor de boeg van die middenklasse. Hij pleitte voor een open debat – haha! – en wierp daarbij op dat het vaccin voor iedereen toegankelijk moet zijn, “maar voor wie de meeste noden heeft, moet het nog beter toegankelijk zijn”. In één adem voegde hij eraan toe dat wat hem betreft daklozen en gevangenen eerst aan bod zouden moeten komen, na de gezondheidsmedewerkers, de oudsten en de mensen met gezondheidsrisico’s. Laten we zijn voorstel toch eens tegen het licht houden. Als er nu één bevolkingsgroep zou moeten zijn waarvoor het geen probleem is om deze in huisarrest te houden, dan toch wel de gevangenen. En van twee dingen één: ofwel hebben ze in de gevangenissen Covid-19 al lang gehad, ofwel zullen ze het er nooit krijgen. Net hen prioritair gaan vaccineren is dus complete onzin. Idem dito voor de daklozen: ofwel hebben ze Covid-19 al lang gehad, ofwel zullen ze het nooit krijgen. We vragen ons trouwens af hoe de professor de inenting van de daklozen gaat organiseren, zeker als je in het achterhoofd houdt dat er twee spuitjes nodig zijn met een tussenperiode van drie à vier weken. Met de energie die je nodig hebt om één dakloze effectief te vaccineren, zodanig dat hij ook zijn tweede spuitje ophaalt en niet ergens anders nog een derde, vaccineer je in een gemiddelde Vlaamse kmo zonder problemen wel honderd werknemers. En dat is iets dat die dakloze misschien wel beter zal beschermen dan wanneer hij de vaccinatie zelf krijgt.
Migranten en Franstaligen
Wat gaat er de komende weken en maanden nog allemaal gelanceerd worden om de Vlaamse middenklasse de nodige spuitjes te ontzeggen? Al maanden weet iedereen dat intensieve zorgen voornamelijk vol migranten ligt. In de pers wordt dat consequent verdoezeld of zelfs ontkend. Maar wat als die oververtegenwoordiging gebruikt kan worden om migranten prioritair in te enten? U mag het vervolg zelf raden. Hetzelfde verhaal voor Walen en Brusselaars: iedereen merkt op de Covid-19-kaartjes van België meteen de taalgrens op, maar als het op maatregelen aankomt, is ‘la Belgique’ nog steeds ‘une et indivisible’. Wacht maar tot de vaccins verdeeld moeten worden over de gewesten en de gemeenschappen: plots zal blijken dat Franstaligen veel kwetsbaarder zijn voor het coronavirus dan de Vlamingen.
CO2-voetafdruk
Maar als u dan denkt dat het uw beurt is om een spuitje te krijgen, na alle gevangenen, daklozen, migranten, Franstaligen, blauwbloedigen, straathoekwerkers, transmigranten en ngomedewerkers, wees dan niet verbaasd als een of andere groene zich plots druk maakt over de CO2-voetafdruk ervan. Denkt u dat we spoken zien? Brussels Ecolo-politicus Alain Maron maakte eerder al problemen rond de testen, wegens te vervuilend. Maar als we u vertellen dat het Covid-19-vaccin gekoeld wordt met droogijs, niets anders dan de vaste vorm van CO2 dat bij opwarming verdampt tot vrij CO2-gas dat recht de atmosfeer in vliegt, dan u weet het wel. Over de productie hebben we het dan nog niet gehad. Knip dit stukje misschien uit, dan kan u het de komende weken gebruiken als een macabere bingokaart bij het nieuws over het Covid-19-vaccin.
Binnenland
19 NOVEMBER 2020
Afscheid van radiocoryfee Lutgart Simoens (92) Radiocoryfee Lutgart Simoens is zondag overleden op 92-jarige leeftijd. Simoens genoot vooral bekendheid als warme stem van het populaire Radio 2-programma “Vragen staat vrij”, dat ze gedurende 23 jaar presenteerde. “Vragen staat vrij” was een van de langst lopende radioprogramma’s in Vlaanderen en Lutgart Simoens presenteerde het al die jaren met hart en ziel. Het programma werd in 1969 opgestart en pas op 23 mei 1993, na 1.263 uitzendingen, nam Simoens afscheid van haar luisteraars. Ze werd als presentatrice opgevolgd door Christel Van Dyck en later door Kim Debrie. Lutgart Simoens interviewde tijdens haar jarenlange carrière zowat alle grote muzieksterren van de jaren ’50 en ’60, van Fats Domino tot Cliff Richards, van Roy Orbison tot Mick Jagger. Ze presenteerde ook lange tijd “Platenpoets”. Daarin had ze elke week een druk beluisterd weerpraatje met Armand Pien. Een van de hoogtepunten in dat programma was haar interview met koningin Fabiola in 1984. Het was meteen ook de enige keer dat Fabiola een interview gaf. Lutgart Simoens woonde sinds 1961 in de Antwerpse gemeente Edegem. In 2018 werd ze er uitgeroepen tot ‘allereerste ereburger’ van Edegem. Zelf bleef ze daar toen, zoals het haar typeerde, bescheiden onder: “Ik heb nooit veel gegeven om erkenning
via populariteitspolls en dergelijke. Ik deed gewoon mijn job zoals zovelen, met liefde, inzet en veel empathie. Dat ik nu het ereburgerschap ontvang, vind ik wel een bijzonder moment van waardering. Een groot feest komt daar niet aan te pas, gezien mijn 90-jarige leeftijd. Maar ik aanvaard het met veel plezier.” Simoens was een gevierde radiofiguur, maar in haar privéleven kreeg ze af te rekenen met zware tegenslagen. In 1994 stierf haar echtgenoot aan kanker. Haar tweede echtgenoot overleed zes jaar later aan de gevolgen van diezelfde ziekte. Ze verloor ook twee van haar vijf kinderen aan kanker. In een interview in 2018 verklaarde Lutgart Simoens dat het haar thuis te triest werd. Haar leven was voltooid, meende ze. Tegelijk hield ze ook een vurig pleidooi voor euthanasie. Lutgart Simoens bracht haar laatste dagen door in een woonzorgcentrum in Edegem. THIERRY DEBELS
Wordt er straks verder gewerkt aan het station Gent-Sint-Pieters? Het project Gent-Sint-Pieters werd groots, sommigen zeggen te groots, opgevat. Er wordt een heel nieuw station uitgegraven onder de treinsporen. Van bij het begin liepen de werken vertraging op en gingen de kosten in stijgende lijn. Het oorspronkelijk budget van 350 miljoen euro groeide aan tot 595 miljoen euro. De werken gaan minstens 11 jaar langer duren dan gepland. De werken vielen stil toen bleek dat geen enkele aannemer bereid was om de werken uit te voeren voor het bedrag dat was voorzien. De NMBS schreef twee keer een opdracht uit voor fase 2 (spoor 7 tot spoor 1) maar alle offertes lagen 30 tot 50 procent hoger dan het budget. Als oplossing besloten ze om het project af te slanken. Het stadsbestuur was daar niet mee akkoord. “Wij willen geen half tweedehands station”, reageerde burgemeester Termont. Er is wel geld voor stations in Wallonië, vonden de Gentenaars, dan heeft het grootste station van Vlaanderen daar ook recht op. Maar toenmalige minister Bellot (PS) weigerde het budget te verhogen. Daarop volgde een jaar lang onderhandelingen tussen stad en NMBS. In januari van dit jaar bereikten ze een compromis. Om de kosten te drukken krijgen de perrons een lagere overkapping en er komen minder winkels. Als troostprijs krijgt Gent Sint-Pieters wel de grootste
overdekte fietsenstalling van Europa (met plaats voor zeventienduizend fietsen). Minister Gilkinet zei in de kamer dat de NMBS het nieuw bestek nog dit jaar lanceert. Begin volgend jaar hopen ze een aannemer aan te stellen, zodat er na de zomer eindelijk opnieuw gewerkt zal worden. Het Rekenhof stelt in een rapport vast dat de NMBS de kosten stelselmatig te laag heeft ingeschat. De spoorwegen hebben ervaring met grote projecten. Ze hebben dus genoeg kennis in huis. Na het eerste mislukte bestek hadden ze moeten nagaan waarom hun eigen berekeningen zo veel lager uitkwamen dan de
BRUSSEL
Loyauteit soms ver te zoeken
De politiek is een aparte biotoop waarin Brussel de kroon spant. Je treft er lui aan die het hele spectrum bestrijken, van bekwaam tot verwerpelijk over zielig tot onbenullig. En dan zijn er ook enkele van wie je je kan afvragen voor welke agenda ze precies rijden.
GENT
Er wordt al vijftien jaar gewerkt in Gent-Sint-Pieters. De hernieuwing van het station moest tegen 2016 afgerond zijn. Vandaag moeten reizigers nog altijd over een bouwwerf. De werken vielen drie jaar geleden zelfs volledig stil omdat de kosten te hoog opliepen. Kersvers minister van Mobiliteit, Georges Gilkinet (Ecolo) had vorige week goed nieuws. Er is hoop dat de werken in 2021 weer van start gaan.
5
offertes. Dat ze dat niet deden vindt het Rekenhof een nalatigheid. Dat de werken in 2027 zullen afgerond zijn, zoals de NMBS zegt, is volgens het Rekenhof te optimistisch. Twintig jaar werken drukt een stempel op de hele stationsomgeving. Het Maria Hendrikaplein werd vijftien jaar geleden ‘voorlopig aangelegd’. De situatie voor voetgangers is er onduidelijk en gevaarlijk. Achter het station ligt een braakliggend terrein. Het promoveerde al van Prinses naar Koningin Mathildeplein maar blijft voorlopig een stelplaats voor werfmateriaal en een rommelige hoop fietsenstallingen. Ook voor de wijk is het belangrijk dat de NMBS deze keer haar huiswerk correct heeft gemaakt, zodat straks de bouwvakkers weer aan het werk gaan in Gent-Sint-Pieters. MATHILDIS
Opmerkelijk toch hoe de Brusselse politiek een springplank is voor een latere loopbaan, in binnen- of buitenland. Het is niet zo verwonderlijk dat men langs die weg een functie bemachtigt, als beloning of om redenen van, zeg maar, ‘bon débarras’, maar voor sommigen reikt de ambitie best ver. Een tijdje geleden dook de naam op van Latifa El Hammoud, Marokkaans parlementslid, die ergens in een publicatie voor de diaspora aan de alarmbel trok over de manier waarop corona huis hield bij “les Marocains de Belgique” (noteer de benaming: het gaat niet over allochtonen of mensen van Marokkaanse afkomst). Brussel is alvast geen ‘terra incognita’ voor de dame. In 2012 was ze nog kandidaat op de Lijst van de Schaarbeekse Burgemeester Clerfayt en zie, enkele jaren later, net parlementslid geworden, diende ze een bouwaanvraag in voor een woning in Neder-over-Heembeek. Niet ver van een ‘problematische’ moskee waar ze wel eens verscheen en die met meer dan gewone aandacht door de bevoegde diensten in de gaten wordt gehouden, zijzelf inbegrepen. Honi soit qui mal y pense.
lende partijen gevraagd), maar begin dit jaar raakte bekend dat ze een nieuwe roeping gevonden had: ambassadeur in Algerije. Niet van een of andere ngo zoals u misschien zou denken, maar, jawel, van de Turkse Republiek. Wat zegt dit nu over de loyauteit van zo iemand in al die jaren dat ze in het parlement en gemeenteraad zat? Gemeenschapsvertegenwoordiger zou semantisch al correcter zijn dan de term volksvertegenwoordiger.
Achter Bert aan!
Maar denk nu niet dat men een Franstalige kant een exclusiviteit geeft aan politici bij wier loyauteit op zijn minst vraagtekens geplaatst kunnen worden. Neem nu Fouad Ahidar (sp.a), voorzitter van de Raad van de VGC, die zo’n twintig jaar zijn politiek karretje aan de figuur
Ambassadeur in Algerije
Nog iemand die vanuit de hoofdstedelijke politiek omhoog is geschoten is Mahinur Ozdemir, destijds nog Brussels parlementslid (eerst voor cdH en na haar uitsluiting als onafhankelijke) en de vrouw die de geschiedenis inging als eerste Belgisch parlementslid met een hoofddoek. De vrouw huwde in haar toenmalige woonplaats Schaarbeek voor de wet, maar gaf een knalfeest in Turkije. Een opmerkelijke genodigde was toen ene Recep Erdogan. Toen ze uit het cdH gesloten werd nadat ze over de Armeense genocide niet gezegd kreeg wat elk zinnig mens weet, maar bij Turken erg gevoelig ligt, werd via diplomatieke kanalen door Ankara kritiek geuit. In 2018 gaf ze verstek voor de gemeenteraadsverkiezingen en ook bij de parlementsverkiezingen een jaar later kwam ze niet meer op (ook al werd ze door verschil-
Fouad Ahidar van Bert Anciaux vasthing. Het politiek traject dat hij sindsdien aflegde is exact hetzelfde als dat van zijn mentor. Voor wie hij dat doet, is nog maar de vraag. Als er één zaak is opgevallen, doorheen de jaren, dan is het dat hij er een zeer intense en wat twijfelachtige frequentering op na houdt. Een parlementaire missie? Wees maar zeker dat hij een aangepast programma heeft dat steevast langs de Marokkaanse ambassade of via andere bevriende instanties loopt. Op het kabinet van Anciaux destijds sprong ook zijn eigen bezoekerslijst in het oog; het was tevergeefs zoeken naar namen à la Jan of Mieke. PMRV
6
Politiek
19 NOVEMBER 2020
Kritiek op Khattabi-taks: “Ondoordacht en eenzijdig”
Vandaag wordt een derde van de totale CO2-uitstoot in België belast via het Europese Emissiehandelssysteem (ETS), dat de uitstoot van industrie en energiebedrijven dekt. Vorige week deelde minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) in haar beleidsbrief mee dat ze ook de resterende uitstoot met “onmiddellijke” ingang wil belasten.
281 euro extra per gezin per jaar
Een eerder voorstel van de administratie van voormalig minister van Energie Marie Christine Marghem (MR) stelde een koolstoftaks per ton uitgestoten CO2 voor, die in de accijnzen van brandstof verrekend zou worden. De taks zou vertrekken van 10 euro en oplopen – tot 40, 70 of 100 euro – tegen 2030. Het ’70 euro’-scenario zou tegen 2030 2,6 miljard euro opleveren en een gemiddeld gezin 281 euro extra per jaar kosten. De inkt van haar beleidsbrief was nog niet droog, of het donderde al binnen de meerderheid. Met name in liberale kringen klonk heel wat ongenoegen over de plannen. MR-voorzitter Georges Louis-Bouchez noemde een dergelijke belasting “onaanvaardbaar” als “die de gewone mensen en de middenklasse treft”. Ook Egbert Lachaert van Open Vld liet weten “ondoordachte en eenzijdige initiatieven” niet te zullen ondersteunen of invoeren. “Niemand engageerde zich tot iets op dat vlak in het regeerakkoord”, zei de Open Vld-voorzitter. Verschillende regeringspartijen, waaronder de liberalen en christendemocraten, pleiten in de plaats daarvan voor een belasting op EU-niveau.
een reeks vragen aan minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). Vlaams Belang-Kamerlid Kurt Ravyts liet niet na om de onenigheid tussen groenen en liberalen extra in de verf te zetten. “Sinds de bekendmaking van de beleidsbrief van het klimaatgeweten van deze regering mevrouw Khattabi, lijkt de hartstochtelijke en passionele paringsdans tussen de liberalen en de groenen voorbij te zijn”, zei Ravyts. N-VA’er Joy Donné zag de waarschuwingen van zijn partij over een “paars-groene belastingtsunami”
“Paars-groene belastingtsunami”
In de Kamer van Volksvertegenwoordigers leidden de plannen tot
bewaarheid worden. “De regering is amper een maand bezig en er zijn al twee nieuwe belastingen [vorige week was heel wat te doen rond de ‘effectentaks’, red.] aangekondigd”, aldus Donné. “Dat kan tellen als eerste beleidsdaden van deze paars-groene regering.” Donné zei voorts verontrust te zijn over “de passage in het regeerakkoord die zegt dat de regering geen nieuwe belastingen zal invoeren, behalve twee keer per jaar”. Volgens hem kunnen we ons bijgevolg twee keer per jaar aan belastingverhoging verwachten.
“Sociale correcties”
De minister van Financiën beklemtoonde in zijn antwoord de noodzaak tot “sociale correcties”. Khattabi liet zelf eerder optekenen dat de hervorming sowieso “sociaal” zou zijn en “verschillende vormen” zou kunnen aannemen. In haar beleidsverklaring schreef de Ecolo-minister dat het bedoeling is dat de inkomsten “volledig worden herverdeeld”, bijvoorbeeld als geldbedrag dat teruggestort wordt naar de bevolking. Van Peteghem benadrukte dat de belasting zou kaderen in een bredere belastinghervorming, waarin ook werk gemaakt zou worden van “de verlaging van de lasten op arbeid, het vereenvoudigen van het systeem en het weghalen van koterijen” - een ‘taxshift’ dus. Aangezien er, de effectenen koolstoftaks daargelaten, weinig bekend is over de geplande fiscale hervorming, reageerde de oppositie vooralsnog sceptisch op de verklaringen van Van Peteghem. PIETER VAN BERKEL
Vincent Van Peteghem
Dedecker neemt islamofobie-plannen van Van Quickenborne op de korrel
Indien iemand een mening uit op het internet die aanzet tot haat, discriminatie of geweld, kan dit drukpersmisdrijf vervolgd worden door de correctionele rechtbank als deze uitingen worden ingegeven door racisme of negationisme. Indien het gaat om discriminatie op basis van religieuze overtuigingen – zoals ‘islamofobie’ – is het aan assisen om de zaak te behandelen. Hierdoor vindt vervolging van deze feiten in werkelijkheid zelden plaats. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) kondigde tijdens de voorstelling van zijn beleidsverklaring aan dat hij de grondwet wil wijzigen om hier een mouw aan te passen. “Islamofobie en homofobie kunnen niet worden bestraft omdat dit in principe drukpersmisdrijven zijn”, zei de vicepremier. “Dat moet door assisen worden behandeld en die doen niets. Ik zal er alles aan doen om ervoor te zorgen dat islamofobie in de toekomst als correctioneel misdrijf wordt bestraft.”
Dedecker: “Term ‘islamofobie’ maakt daders van slachtoffers”
Tijdens de daaropvolgende plenaire vergadering maakte onafhankelijk Kamerlid Jean-Marie Dedecker brandhout van het voorstel van Van Quickenborne, dat hij “onbegrijpelijk” noemde. “Een fobie is een irrationale angst,
net als arachnofobie angst is voor spinnen en claustrofobie angst voor kleine ruimtes is”, zei de rechts-liberaal. “Islamofobie is geen vorm van racisme. Moslims zijn geen ras, maar aanhangers van een geloof.” “Zult u mensen vervolgen omdat ze angst hebben voor een godsdienst die de goddelijke wetten boven de wereldlijke wetten stelt”, vroeg Dedecker. “Zelfs 60 procent van de gematigde moslims is aanhanger van de sharia. Het gaat dus niet alleen om extremisten. Zult u mensen vervolgen omdat ze angst hebben voor een godsdienst die oproept om ongelovigen te doden en homo's van het dak te gooien? Niet alleen de extremisten, maar zelfs een derde van de gematigde moslims vindt dat mensen die uit de islam stappen de doodstraf zouden moeten krijgen. Zult u mensen vervolgen omdat ze angst hebben voor een godsdienst die
de elementaire vrouwenrechten niet erkent en vrouwen zelfs opsluit in een gevangenis van textiel? Door terechte zorgen en angsten met betrekking tot de islam te bestempelen als een irrationele vorm van haat wordt het begrip islamofobie misbruikt om van de slachtoffers daders te maken.”
Charb
In zijn antwoord benadrukte Van Quickenborne dat het hem niet ging “over het beledigen van de islam, niet over kwetsen, provoceren of lachen”, maar om het “bewust en in het openbaar aanzetten tot haat, geweld en discriminatie tegen mensen vanwege hun geloof”. De Open Vld’er herhaalde zijn oproep om de Grondwet te wijzigen, zodat “alle haatzaiers bestraft kunnen worden”, “of de haatzaaier nu een islamextremist is, zoals Fouad Belkacem, dan wel een rechts-extremist, zoals de man uit Denemarken die we vandaag gezien hebben, dan wel een links-extremist, of het iemand is die oproept tot haat en geweld tegen homo's, tegen moslims of tegen Joden”. Dedecker besloot met een citaat van Stéphane “Charb” Charbonnier, de “Charlie Hebdo”-cartoonist die in 2015 werd afgeknald door de gebroeders Kouachi: "Als je meent dat de islam het beste verdedigd kan worden door het begrip 'islamofobie', ben je verkeerd. Als je meent dat moslims het beste verdedigd worden door de islam te verdedigen, als je meent dat er in de koran staat dat het verboden is de profeet Mohammed te tekenen, als je meent dat de islam wordt beledigd als er een spotprent wordt gemaakt van een jihadist, als je meent dat fascisten vooral de islam aanvallen wanneer zij een Arabier als doelwit kiezen, als je meent dat elke gemeenschap zijn eigen antiracistische organisatie zou moeten hebben, wel dan ben je een huichelaar." PIETER VAN BERKEL
Potverteren
Bij de start van Vivaldi viel opnieuw het hoge woord: men zou de ‘nieuwe politieke cultuur’ opnieuw hoog in het vaandel gaan voeren. Maar bij die nieuwe politieke cultuur kunnen toch vragen gesteld worden als het gaat over het doorbetalen van medewerkers gedurende de lopende legislatuur van voormalige ministers.Van de dertien ex-ministers zijn er maar liefst acht die die oude regeling nog volgen. Dit systeem staat al langer onder druk, maar men krijgt het maar niet uitgeroeid. Ere wie ere toekomt: in het Vlaams Parlement heeft men dat systeem wél afgeschaft. Het is dus gewoon een kwestie van enkele ogenblikken politieke moed om oude gewoonten achter zich te laten. Het potverteren blijft intussen ongehinderd doorgaan. Twee voorbeelden: Charles Michel en Didier Reynders, beiden MR. Zij zetelen niet meer in de Kamer, maar hebben topfuncties gekregen in de Europese Unie. En toch doen zij een beroep op enkele medewerkers – betaald door de belastingbetaler - omdat zij daar nog ‘recht’ op hebben.
Doorzichtig spelletje
We hadden het enkele weken geleden al even over het zogenaamde ‘bestuurscomité’ van de Kamer, belast met de voorbereiding van en het toezicht op de uitvoering van de beslissingen van het Bureau, inzonderheid wat betreft het personeel, de gebouwen, het materieel en de uitgaven van de Kamer. Bovendien stelt dat bestuurscomité de ontwerpbegroting en de ontwerprekeningen van de Kamer op. Tot bij de start van Vivaldi bestond dat comité uit vijf leden, te weten: de drie ondervoorzitters en twee leden van het Bureau. Dus: Valerie Van Peel (N-VA), Wouter De Vriendt (Groen)en Tom Van Grieken (VB), en Kattrin Jadin (MR) en Nahima Lanjri (CD&V). De PS was er dus uitgevallen en André Flahaut had op basis van het zetelaantal zijn plaats moeten afstaan aan Tom Van Grieken. De Kamervoorzitter had er altijd een toezichthoudende en adviserende rol. En dat werkte eigenlijk altijd vlot, zo vond iedereen. De PS is echter een brutale machtspartij en heeft de onhebbelijke neiging om in zo’n gevallen lastig te gaan doen en toch haar zin door te drijven. Zo stelde zij voor om voortaan de Kamervoorzitter, ‘toevallig’ een PS’er dus, effectief te doen toevoegen aan dat bestuurscomité, met stemrecht én zelfs met doorslaggevende stem. Omdat de Vivaldi-partijen elkaar geen pijn willen doen, werd doodleuk ingegaan op dat voorstel, dat veeleer ‘een eis’ was, hoezeer Valerie Van Peel (N-VA) en Barbara Pas (VB) ook hun best deden om uitgebreid het doorzichtige van heel dat machtsspelletje aan de kaak te stellen. En zo werd de oude politieke cultuur overeind gehouden, waarvan de PS de allerduidelijkste belichaming is. Liever toegeven aan de PS dan er ruzie mee hebben. De Vivaldi-partijen stemden dus voor, de Vlaams-nationalistische oppositie tegen. Vreemd dat de anti-postjespartij PVDA/PTB zich onthield. Om de PS in Wallonië dan weer niet tegen de borst te stoten?
Faciliteiten…
In Kraainem, een van de Vlaamse Randgemeenten rond Brussel, zwaaien de Franstaligen de plak. Niettemin moeten zij rekening houden met de taalwetgeving die duidelijk zegt dat de gemeenteraad in het Nederlands moet verlopen en dat alle documenten in het Nederlands moeten ter beschikking gesteld worden. Wie als Franstalige gebruik wil maken van zogenaamde faciliteiten, moet telkens om een Franstalige versie vragen. Een aantal omzendbrieven, van Leo Peeters en Marino Keulen, stelt dat duidelijk. Maar de Franstaligen proberen altijd opnieuw hiertegen in te gaan. Zij vroegen dan ook op de gemeenteraad om aan te dringen bij netbeheerder Fluvius om de Franstalige inwoners in het Frans aan te schrijven. De burgemeester beloofde dat te zullen doen. Hierover aangesproken door Vlaams Parlementslid Jan Laeremans (VB), antwoordde minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers dat hij de strikte interpretatie van de taalwet zal handhaven en daar niet op zal toegeven. Ook Fluvius zou zich daar aan wensen te houden. Goed nieuws, vond Laeremans. Hij herhaalde dan ook de oude eis om de faciliteiten die als tijdelijk en uitdovend werden aanzien in de jaren ’60 definitief af te schaffen.
Tweetalige reclame
In Brugge, Gent, Denderleeuw en nog enkele gemeenten werden tweetalige reclamefolders (in het Nederlands en in het Frans) door Aldi aan de burgers bezorgd. Niet iedereen kon daar echt mee lachen. N-VA en VB trokken in Denderleeuw aan de alarmbel. Het gemeentebestuur sprong bij monde van burgemeester Jo Fonck (LvB) mee op de kar: “Denderleeuw is een gemeente in het Nederlands taalgebied waar de voertaal Nederlands is.” Aldi was duidelijk geschrokken van de reacties en communiceerde erg snel: “Vanaf volgende week zal er weer een eentalige folder worden verspreid in eentalige gemeenten. We werken altijd met respect voor de eigenheid van zowel de Nederlandse als de Franse taal en van onze klanten. Het is zeker niet de bedoeling om klanten te schofferen.” Zo hoort het. Nu de meertaligheid langs alle kanten Vlaanderen binnensluipt, is het zaak om waakzaam te blijven.
Politiek
19 NOVEMBER 2020
IN DE KIJKER
Vincent Van Quickenborne
Hij ging pal achter Egbert Lachaert staan toen die de strijd om het voorzitterschap van Open Vld aanbond met Gwendolyn Rutten. Het was een strategische zet, want aan de kant van de sterkste gaan staan levert ook vaak een graantje om mee te pikken op. Vincent Van Quickenborne heeft in zijn politieke loopbaan geregeld zijn geweer van politieke schouder gewisseld, hij is een ‘habitué’ wat dat betreft. Hij veranderde wel eens vaker van partij en deed beloftes die hij niet nakwam: voor de volle termijn burgemeester van Kortrijk blijven bijvoorbeeld. Hij is een meedogenloze machtspoliticus geworden, wat hem tot in de hoogste politieke regionen heeft geloodst. Vandaag is hij minister van Justitie (en Noordzee). En vicepremier, dicht bij zijn ‘copain’ Alexander De Croo. Hij is dus topminister in een paarsgroene regering, waar hij keihard tegen was. Maar de geur van de macht heeft hem soepel en gedwee doen buigen. Alles lijkt voor hem eigenlijk wel goed, als het maar verzilverd wordt in macht. Even terug in de tijd, nog niet zo lang geleden. Bij de voorzitterverkiezingen zei hij: “Onze partij verliest jaar na jaar kiezers. In 2004 haalden we 24 procent, nu staan we op 13 procent. De partij moet van koers veranderen.(…) Onze partij is veel te veel naar links opgeschoven en daar betalen we nu de tol van.” En toen na de gesprekken tussen PS en N-VA vorige zomer bleek dat ze tot niets zouden leiden en paarsgroen als enige andere mogelijkheid zou overblijven, was hij resoluut: “Een oppositiekuur zal mijn partij tijd geven om een nieuw verhaal te schrijven.” En nog: “Ik zou maar in een regering stappen als aan twee voorwaarden voldaan wordt. Het budget moet in evenwicht zijn én de hervormingen van de regering-Michel mogen niet
teruggedraaid worden, meer zelfs, die moeten voortgezet worden.” Bovendien zei hij te vrezen voor een belastingtsunami… In die periode zegt hij ook nog in La Libre Belgique: “Monter au gouvernement avec Groen et Ecolo n’est pas une bonne option, selon moi.” Vanaf 1 oktober leek dat allemaal verdwenen als sneeuw voor de zon. Van Quickenborne treedt zonder verpinken aan in een paarsgroene regering die ook CD&V meeneemt. Hij krijgt dogmatische groen-linkse collega’s als Khattabi en Vander Straeten naast zich, maar ook de Vlaamse en Waalse socialisten. De Vivaldi-regering is er een die behoorlijk naar links opschuift. De rechtse liberalen van voor de zomer zijn verveld om als centrum-linkse liberalen de winter in te gaan. In plaats van zich mee te storten op de bestrijding van de corona-pandemie en de islamistische terreur, voert hij zijn eigen agenda uit en aarzelt hij niet om zich als volbloed geworden Vivaldist te gedragen. En dat doet de wenkbrauwen fronsen, zowel binnen als buiten Open Vld. Vooreerst is er zijn voorstel om opnieuw een ethisch thema aan te voeren waarbij mensen die zich man noch vrouw voelen zich voortaan mogen registreren met een X, het teken van de gender-neutraliteit. Of zijn coalitiepartner CD&V hier echt vrolijk van gaat worden, deert hem klaarblijkelijk niet echt. Ze zijn mathematisch ook niet nodig in de Vivaldi-regering. Verder gaat hij de zogenaamde ‘haatspraak’ op de sociale (en andere) media gerechtelijk aanpakken, in het bijzonder als het gaat om critici van het moslimfundamentalisme en andere ‘islamofoben’. Zijn groene coalitiepartners zullen in de handen klappen bij deze beperkingen van de vrije meningsuiting. En raakte ook bekend dat hij gedetineerden, die op minder dan zes maand van het einde van hun gevangenisstraf staan, heel binnenkort wil vrijlaten omdat de overbevolking en de coronacrisis te veel druk veroorzaken in de gevangenissen. Zijn socialistische collega’s, met de PS op kop, zullen hem een geweldig minister vinden. De machtspoliticus lijkt zijn rechtse anti-paarsgroene achterban in de steek te laten. Die diende eigenlijk alleen maar om de weg naar zijn eigen doel te effenen. “Is dat het nieuwe verhaal van onze partij?”, zal men daar al vaker gedacht hebben.
7
CITAAT VAN DE WEEK
Bart De Wever (N-VA):
“Open Vld koos voor federale regering die Vlaamse regering voortdurend kleineert” N-VA-Voorzitter Bart De Wever toonde op VTM Nieuws weinig animo om de uitgestoken hand van zijn Open Vld-evenknie Egbert Lachaert te aanvaarden. Beide voorzitters lijken te erkennen dat de kwestie weegt op het Vlaamse niveau, waar Open Vld en N-VA samen in een regering zitten. “Dat laat een hele zure smaak na”, zegt De Wever. “We hebben een contract gesloten op het Vlaamse niveau met plannen voor lastenverlagingen, relance, zuurstof voor ondernemers en het behoud van kernenergie. Maar een vrolijke toestand is het niet als je ziet dat men aan de overkant van de straat een totaal andere richting is ingeslagen en als je ziet dat de federale regering de Vlaamse regering voortdurend kleineert.”
WALLONIË
PS in Charleroi. 15 jaar na de schandalen
PS-kopstukken hebben om de zoveel jaar een afspraak met gesjoemel en schandalen. Ibramco in de jaren ’70, Agusta in de jaren ’90 en 15 jaar geleden kwam de persoonlijke verrijking van partijkopstukken in Charleroi aan het licht. De Franstalige socialisten leden er electoraal onder, maar konden zich na een tijd herpakken. Ook in Charleroi. Er was eerst de Ibramco-affaire in 19731974 rond de bouw van een Iraanse olieraffinaderij in België die de belangen van de PS diende. Het betekende het einde van de al wankele regering onder leiding van de Waalse socialist Edmond Leburton. De socialistische premier zelf verdween naar de achtergrond, maar de PS kon de electorale schade beperken. Het verlies werd genomen en men deed gewoon verder. Idem met de Agusta-smeergeldaffaire in de jaren ’90. Het betekende het politieke einde van kopstukken als Guy Mathot, Guy Coëme en Guy Spitaels, maar van een ondergang van de PS was geen sprake. Halverwege vorig decennium, in de herfst van 2005, sleepte een reeks schandalen de Waalse minister-president, Jean-Claude Van Cauwenberghe (PS), mee. Vriendjespolitiek en gesjoemel waren in Charleroi, waar Van Cauweberghe de plak zwaaide, de normaalste zaak ter wereld. Rekeningen met zwart geld, het toekennen van overheidscontracten aan bevriende bedrijven, het opsplitsen van dossiers door ambtenaren zodat ze onder een bepaalde drempel bleven en er dus geen openbare aanbesteding nodig was… Lokale PS-bonzen als Jacques Van Gompel, Lucien Cariat en Claude Despiegeleer mochten vertrekken. PS-voorzitter Elio Di Rupo verklaarde dat hij “de parvenu’s beu was”. De PS leed in 2007 een verkiezingsnederlaag en moest voor het eerst sinds de invoering van het algemeen stemrecht in Wallonië de liberale MR laten voorgaan. Maar de jaren daarop herpakte de partij zich. In 2010 was Di Rupo met zijn partij opnieuw de onbetwiste leider en schopte hij het zelfs tot premier.
Magnette
En hoe zit het met de PS van Charleroi na de schandalen? De partij doet het in het Zwarte Land goed. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 haalde ze meer dan 41 procent van de stemmen en 26 van de 51 zetels. Een verlies van 6 procent in vergelijking met 2012, maar beter dan in 2006 toen de partij in de nasleep van de schandalen 38 procent haalde en 23 zetels. De absolute meerderheid in het rode bastion was toen veraf. Dat de PS uiteindelijk kon standhouden in Charleroi is te danken aan Paul Magnette, zelf afkomstig uit de regio. In 2009 kreeg hij de opdracht om lokaal orde op zaken te stellen. De clan-Van Cauwenberghe, waarvan nochtans een aantal figuren een tijdlang in de gevangenis was beland, had weinig zin om baan te ruimen. Magnette had enige tijd nodig om zijn gezag te vestigen. Een keerpunt waren de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Magnette haalde 24.220 voorkeurstemmen, het hoogste aantal van Wallonië. Hij kwam
in de buurt van de historische score van Van Cauwenberghe in 1988: 30.000 stemmen. Reden van het succes: plannen rond economische reconversie van de regio én geen vernietigingsaanval op de oude PS’ers. Voor de show werden een aantal figuren van de Van Cau-clan op de lijst gezet. Daarna werden ze afgeserveerd naar allerlei intercommunales.
Zwakke oppositie
“Paul Magnette heeft de PS in Charleroi gered”, is in de partij te horen. Al heeft hij ook geluk gehad met de jarenlange zwakke oppositie. MR-kopstuk Olivier Chastel bracht de schandalen aan het licht, maar na verloop van tijd hield hij zich steeds minder bezig met de stad. Chastel werd nationaal partijvoorzitter. Ecolo heeft het altijd moeilijk gehad om in de regio door te breken en kan als coalitiepartner weinig kritiek uiten. De cdH zag zijn electoraat net als in de rest van Wallonië verder afkalven. De enige echte concurrent is de PTB, met 15,7 procent de tweede grootste partij. De neocommunisten kijken al naar 2024. Magnette zelf was als PS-voorzitter en federaal onderhandelaar de voorbije maanden steeds minder aanwezig in de stad. Daar hoopt de PTB van te profiteren. Magnette zelf zou voortaan inzetten op de middenklasse als nieuw electoraat om het mogelijke verlies aan extreemlinks goed te maken. PICARD
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 7F ANKERSTRAAT HASSELT 35003500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272 011 223 253 MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
8
Interview
19 NOVEMBER 2020
“Men beseft onvoldoende hoezeer de wereld aan het veranderen is.” Het is een van de stokpaardjes van professor Jonathan Holslag. En nog eentje: “Vaak is men te naïef als men naar die evoluties kijkt. Men ziet niet in hoe kwetsbaar onze samenleving en manier van leven wel zijn.” We spraken met hem op
een moment komen aan de Nagorno-Kara en stilaan m het Westen v erg opportun omgang met
JONATHAN HOLSLAG - professor aan de V
“Een nie wereld tekent zich H
et is misschien wat scherp gesteld, maar soms kan een zekere dwang een heuse passie opwekken. Dat is wat destijds gebeurde met Jonathan Holslag. Het was zijn toenmalige promotor die hem haast verplichtte de blik op China te richten voor zijn doctoraatsonderzoek. Vrij snel raakte hij in de ban van het land en die belangstelling is er nog altijd. “In die jaren was ik vooral geïnteresseerd in conflicten in Afrika, waar ik ook onderzoekswerk naar deed”, legt hij uit. “Toen zag je al die groeiende Chinese invloed, zowel economisch als diplomatiek. Beetje bij beetje raakte ik hiermee vertrouwd. Het is zo een dilemma waar je als onderzoeker mee geconfronteerd wordt. Mijn belangrijkste taak bestaat erin het globale plaatje van de wereldpolitiek te observeren. Anderzijds is er dan weer die verleiding om dieper in te gaan op een specifiek thema. De uitdaging bestaat erin de juiste balans tussen beide te vinden.” U zag die Chinese opmars in Afrika, maar hoe actueel is deze ontwikkeling nog? “De Chinese invloed blijft toenemen, wat tot op zekere hoogte te verklaren valt door een dalende interesse van het Westen voor Afrika, Frankrijk buiten beschouwing gelaten. Maar China beschikt ook over de instrumenten om zich economisch in Afrika in te kopen. Een heel deel van onze industrie kende doorheen de jaren een heuse outsourcing naar China toe. Automatisch heeft dat hun nood aan primaire grondstoffen doen toenemen. We mogen echter ook niet vergeten met welke financiële slagkracht de Chinezen kunnen handelen. De grote handelsoverschotten die ze boeken, voor de westerse landen is dat ongeveer 500 miljoen dollar, kunnen ze via de staatsbanken omzetten in kredietlijnen. Op die manier rijven ze niet alleen veel opdrachten binnen, ze treden ook nog eens op als financierder ervan. Deze Chinese manier van handelen is trouwens geen Afrikaanse exclusiviteit. Ook in Latijns-Amerika gaan ze zo te werk, maar dan op een kleinere schaal.”
“Onze samenleving is kwetsbaarder dan onze beleidsmakers denken” Jonathan Holslag is een man met een mening en deinst er niet voor terug hiermee naar buiten te treden. Anders dan menig academisch confrater die de luwte verkiest, profileert hij zich als ‘public intellectual’. Waarom precies? “De eerste verantwoordelijkheid van academici is goed onderzoek en onderwijs te verstrekken, laat daar geen twijfel over bestaan”, benadrukt hij. “Anderzijds mag je ook nooit over het hoofd zien dat wij door de samenleving betaald worden. Uitleggen waar ons onderzoek voor staat lijkt me een evidentie, wat nog iets anders is dan het publiek debat aan te zwengelen. Als ik onderzoek doe naar China, deel ik dat graag met de maatschappij. Vaak is dit geen makkelijke oefening. Wanneer je in het publieke debat stapt, verdwijnt vaak de nuance die zo eigen is aan academisch werk. Toch vind ik het erg belangrijk. Onze beleidsmakers zijn zich onvoldoende bewust van de veranderingen die in de wereld optreden. Ik maak me zorgen over Europa en onze eigen samenleving. Onze samenleving is kwetsbaarder dan men denkt. We hebben waarden die ons uniek maken. Om net dit duidelijk te maken, durf ik de zaken wel eens scherp te stellen.”
Chinese waarden Heeft het Westen zich niet miskeken op China? Lange tijd domineerde de overtuiging dat hun economische groei de welvaart zou doen stijgen, waardoor de druk op het regime zou toenemen en het allemaal wel zou milderen. Vandaag stellen we vast dat China voor een eigen model staat, politiek en economisch, dat heel ver van het onze staat. “We moeten daar eerlijk in zijn: het probleem is niet dat we de Chinese uitdaging niet zagen of correct konden inschatten, maar dat we niet de moed hadden ernaar te handelen. Al van in het begin van de jaren negentig was het duidelijk dat China niet veel zin had zich te plooien naar de westerse waarden. Zowel de Amerikaanse als de Europese overheden zagen dit wel, maar waren iets te gretig en wilden een graantje meepikken van de Chinese economische groei. Ik zou niet zeggen dat we naïef zijn geweest, maar eerder commercieel opportunistisch.”
Interview
19 NOVEMBER 2020
dat dan toch een einde lijkt te e Trump-jaren, het conflict rond abach (tijdelijk) wat kalmeert, maar zeker duidelijk wordt dat vandaag moet vaststellen wel nistisch te zijn geweest in zijn China.
Vrije Universiteit Brussel
euwe dorde h af”
Donald Trump heeft zich altijd sterk tegen China gekant. Maar hoe groot was de afstand tussen woord en daad? “Het besef dat China op termijn een mogelijke rivaal kan worden dateert niet van de voorbije vier jaar. Dat werd al duidelijk onder Clinton en later Bush. Dit werd echter pas manifest onder Obama. Tijdens zijn presidentsjaren is men zich zorgen beginnen maken in het Witte Huis, maar ook bij
“Europa heeft onvoldoende geïnvesteerd in de NAVO. Dan is het ook logisch dat er kritiek komt, ook al was de formulering van Trump wat plastisch” defensie. Alleen durfde Obama de koe niet bij de horens te vatten. De lijn die hij volgde bestond erin te blijven onderhandelen in de hoop een impasse te vermijden. Hij verschoof het zwaartepunt van het Amerikaans buitenlands beleid richting Azië, maar hij deed dat vooral door meer middelen te voorzien om een soort Chinees nabuurschap tot stand te brengen. Trump daarentegen is wél gaan handelen in overeenstemming met die bezorgdheid. Hij ging de confrontatie aan en liet zich de les niet spellen door grote Amerikaanse investeerders die alleen oog hebben voor de economische belangen die China biedt. Hij heeft het China wel degelijk moeilijk gemaakt door hen de toegang tot kritische technologie te verhinderen. Ook werd er de voorbije jaren werk gemaakt van de heropbouw van de militaire slagkracht in Azië. In die zin deed hij veel meer dan Obama. Keerzijde van de Trump-legislatuur is dat het handelstekort niet weggewerkt of verminderd werd zoals hij had beloofd. Samengevat: Trump voerde een assertief China-beleid met halfslachtige resultaten.”
En dan krijg je nu Biden die zich in het verleden ook meer dan eens scherp en kritisch over China heeft uitgesproken… “Joe Biden heeft zich alvast voorgenomen de concurrentie met China verder aan te gaan. Hij legt de nadruk op het verbeteren van partnerschappen met traditionele bondgenoten zoals Japan of Zuid-Korea. Feit is dat hij wellicht inschikkelijker zal zijn ten aanzien van de tech-bedrijven. Men vraagt zich af, niet in het minst bij de ‘partners’, of hij wel bereid zal zijn ‘all the way’ te gaan als het erop aankomt. Welk militair gezicht heeft de VS in de regio? Zal bijvoorbeeld de militaire samenwerking met Japan opgekrikt worden? Dat is een factor van betekenis. Mooie beloften alleen zullen niet volstaan om het vertrouwen te winnen.”
Trans-Atlantische problemen blijven Met het vertrek van Trump zal het unilateralisme misschien verdwijnen, maar niet het isolationisme, hoort men wel eens in diplomatenmiddens. Terecht? “Het gebruik van dergelijke termen moet altijd met de nodige voorzichtigheid gepaard gaan, want welke lading dekt de vlag? Je mag niet vergeten dat het unilaterale denken in de VS nooit weggeweest is, zelfs niet tijdens de hoogdagen van globalisering. Zelf noemen ze dat de ‘freedom of action’, meester blijven over wat ze doen of niet doen. Op zich is dit geen vreemd gegeven. Het is iets wat je terugvindt bij de meeste grootmachten in de geschiedenis. Laten we er alvast niet van uit gaan dat we onder Biden een soort van multilateraal ‘momentum’ gaan meemaken. De stijl wordt ongetwijfeld hoffelijker, maar dat is slechts de vormelijke kant.” En wat zegt dat over de trans-Atlantische relaties? “De problemen waren er voor Trump en blijven onverminderd bestaan na zijn vertrek. De NAVO is er een van, maar niet het enige. Jarenlang hebben Europese landen nagelaten een evenwaardige partner te zijn. Er werd onvoldoende geïnvesteerd, zeker niet in technische domeinen. Dan is het ook logisch dat er kritiek komt, ook al was de formulering van Trump wat plastisch. Maar er zijn ook de handelsrelaties tussen de VS en de EU die de komende jaren het voorwerp van veel discussie zullen worden. De VS heeft een groot handelstekort ten aanzien van Europa. Hamvraag is hoe dit weg te werken? Een manier is ervoor te zorgen dat de VS meer kan uitvoeren naar Europa, wat zou kunnen gebeuren door de IT-bedrijven een grotere toegang tot de Europese markt te verschaffen. Een andere aanpak zou erin kunnen bestaan dat specifieke goederen – denk maar aan Duitse premium-wagens – moeilijker op de Amerikaanse markt geraken. Hier oplossingen voor vinden zal een enorme uitdaging worden. En daar zal de minzame stijl van Biden niets aan veranderen (glimlacht).”
Efficiënte sancties tegen Iran Joe Biden liet zopas nog verstaan dat zijn Iran-beleid erin zal bestaan terug te keren naar de nucleaire deal die onder Obama tot stand kwam, maar door Trump eenzijdig verbroken werd. Een goed idee? “Noem het eerder een pertinente vraag (lacht). Iran is alleszins een intrigerend land waar het Westen voor de revolutie van 1979 meer mee gemeen had dan met menig ander land in de regio. Wat toen kwam bemoeilijkte sterk de mogelijkheid tot samenwerking, en dan druk ik me voorzichtig uit. Wat me erg interesseert zijn de gevolgen van de maximale druk die Trump is gaan uitvoeren. Die laat zich voelen en je merkt dat de clerici in Teheran in een moeilijk parket zitten. De sancties wegen zwaar en je hoort zelfs Iraniërs zeggen dat het beleid van Trump een goede zaak is geweest. Ei-
genlijk is hij de eerste Amerikaanse president die het het Iraanse regime zo moeilijk maakte. Ik denk dat we op een punt gekomen zijn dat de ontevredenheid van de bevolking op zo’n punt gekomen is dat ze wel eens zou durven in het verzet te gaan. Dit gaat natuurlijk gepaard met een groot risico voor die mensen, maar we mogen niet onderschatten hoe hard die sancties aangekomen zijn.” Zopas raakte bekend dat in Nagorno-Karabach een staakt-het-vuren bereikt werd onder toezicht van Rusland dat hierbij partij lijkt te kiezen voor Azerbeidzjan, dat net de steun van Turkije geniet. Is ‘the great game’ uit de 19de eeuw naar de 21ste gekatapulteerd? “De directe Turkse betrokkenheid maakt deze opflakkering rond Nagorno-Karabach anders. Dit past in een ruimere profilering van de Turken die verder reikt dan de Kaukasus. Of het nu Syrië, de Zwarte Zee, Noord-Afrika, de Sahel of het Oosten van de Middellandse Zee betreft. Ze zijn van plan hun invloedssfeer te vergroten. Maar kijk je verder dan dat uitgesproken Ottomaanse nationalisme, dan zie je vooral een economisch erg fragiel land.”
Modern Russisch leger Kan mutatis mutandis niet hetzelfde gezegd worden over Rusland? Ook zij profileren zich internationaal scherp, het Syrische voorbeeld is daar het scherpste voorbeeld van. Alleen kan je je toch vragen stellen bij de economie die deze ambitie moet schragen. Een reus op lemen voeten? “Ja en nee. De zwaktes zijn reëel. De bevolking stagneert, de productiviteit is erg kwetsbaar, het is een realiteit die niet geloochend kan worden. Anderzijds hebben ze ook troeven in huis, te beginnen met hun energie-uitvoer. Dit genereert een enorm overschot op hun handelsbalans, wat hen in staat stelt enorme reserves aan buitenlandse deviezen aan te leggen. Het verschaft de Russen een financiële wendbaarheid die Turkije niet heeft. Er is nog een andere troef. Dat Rusland olie en gas heeft wisten we wel, maar minder gekend is dat ze erin geslaagd zijn hun militaire strijdkrachten de jongste jaren sterk te moderniseren. Toen de USSR implodeerde, waren die volledig verouderd. Vandaag oogt het plaatje helemaal anders. Het zou overdreven zijn te spreken van een loepzuiver succesverhaal, integendeel. Maar het materiaal en de inzetbaarheid ervan zijn behoorlijk gemoderniseerd. Hun optreden in Syrië is daar een duidelijk bewijs van. En dat terwijl hun defensiebudget naar schatting niet groter is dan het Britse. Een duidelijk verschil met Turkije is dat Rusland erin slaagt om ondanks een relatief zwakke vertrekpositie zich toch te laten gelden. Poetin is beheerst en gebruikt de zwaktes van de tegenstrever. Hij wil niet wedijveren met de NAVO, een strijd die niet gewonnen kan worden. Maar door zaken als elektronische oorlogsvoering of het inzetten van kleine oppervlakteschepen slagen ze er wel in de zwaktes van de NAVO te gebruiken.” Wie Rusland zegt, zegt Poetin. Twintig jaar geleden werd hij voor het eerst president, vandaag is hij het nog steeds. Een handvol Amerikaanse presidenten versleet hij al. Wat na hem? “Dat is een open vraag. Hetzelfde kan trouwens van veel landen gezegd worden. Welke oriëntering zou Turkije nemen met een heel andere leider dan Erdogan? En dan heb ik het nog niet over alles wat er met Iran zou kunnen gebeuren. Een buitenlands beleid is nooit een zekerheid. Meer nog: onzekerheid is meer de regel dan de uitzondering. Daar zullen we mee moeten leven, wat in het Westen een moeilijke oefening is. We moeten dringend een te naïeve kijk op het internationale gebeuren van ons afschudden.”
“Band met defensie is er altijd geweest” Hij noemt zich een begunstigde van de sociale mobiliteit. Naar eigen zeggen had Jonathan Holslag een turbulente jeugd en reed hij een parcours dat vrij atypisch was voor een latere carrière als academicus. Even was hij beroepsmilitair, maar het gezag lag hem niet. Uiteindelijk zou hij regentaat studeren, enkele jaren les geven en als werkstudent geschiedenis gaan studeren aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Hij doctoreerde en is er nog steeds docent. Enkele jaren geleden haalde hij het nieuws met de aankondiging dat hij een maand lang een opleiding tot reserveofficier zou volgen, wat ook gebeurde. “Die band met het militaire is er altijd geweest”, benadrukt hij zelf. “Die opleiding volgde ik om niet aan de zijlijn te blijven bestaan. Je kan heel wat verkondigen over veiligheid en het militaire, maar het zijn wel die mensen die het in de praktijk moeten waarmaken. Tot vandaag doceer ik ook op verschillende militaire academiën, in binnen- en buitenland.”
9
Ergens tussen bi- en multipolair “Vergeet de bipolaire en monopolaire wereldorde van tijdens en na de Koude Oorlog. Het gegeven dat zich vandaag aftekent is beduidend complexer. “De Westerse invloed is tanend, daar kan je niet omheen”, benadrukt Jonathan Holslag. “Tussen de twee grote polen China en de VS manifesteert zich een erg multipolair gegeven van regionale mogendheden zoals Rusland, Turkije, Iran of Saoedi Arabië, en nee, deze opsomming is beslist niet exhaustief. Er wordt van een machtsvacuüm gebruik gemaakt om zich te manifesteren. En telkens wordt getracht een eigen invloedssfeer uit te bouwen.”
Democratisering van het onderwijs Tot slot: u hebt als academicus niet alleen een mening over wat in de wereld gebeurt, ook over de manier waarop we ons hoger onderwijs organiseren hebt u een duidelijke mening waarover u publiceerde. Wat loopt er fout? “We zijn op een keerpunt gekomen waar we ons grondig moeten bezinnen welke richting we uit willen met ons hoger onderwijs. Academici kampen met de enorme schaalvergroting, met als gevolg dat heel wat tijd kruipt in administratie en vergaderingen, noem het gerust de bureaucratisering van het hoger onderwijs. Hierdoor blijft steeds minder tijd over voor wat we uiteindelijk geacht worden te doen: onderzoek en onderwijs. Op zich is er niets mis met die democratisering, maar dat wil nog iets anders zeggen dan iedereen een diploma te geven. Het gaat om kansen, niet om resultaten die per se behaald moeten worden. Vandaag zitten we te veel in een pretpark cultuur. Er wordt veel flexibiliteit gevraagd van het onderwijzend personeel en dat bemoeilijkt de kwaliteitsbewaking.” Er zitten te veel mensen in het universitaire onderwijs die daar eigenlijk niet thuis horen? “‘Er moet aanvaard worden, en daar is niets mis mee, dat niet iedereen universiteit aankan, zowel op het vlak van intellect als inzake werklust en doorzettingsvermogen. Jammer genoeg krijgen de alternatieven niet de erkenning die ze verdienen. Heel anders dan in landen als Duitsland, Zwitserland of Oostenrijk, waar technische beroepen in de brede zin van het woord wél gewaardeerd worden.” MICHAËL VANDAMME
“Laat ons duidelijk zijn en niet rond de pot draaien: iedere Vlaming kan zijn eigen steentje bijdragen tot de realisatie van een volwaardige Vlaamse zekerheid. Hoe? Heel eenvoudig door complexloos te kiezen voor en zich aan te sluiten bij een ziekenfonds dat reeds decennialang gedreven en eerlijk pleitbezorger is voor die Vlaamse sociale zekerheid: het VNZ.” Guido Moons, gewezen VVB-voorzitter Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be Voor een Vlaamse sociale zekerheid! Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen
Word lid van het VNZ
10 Buitenland
19 NOVEMBER 2020
GROOT-BRITTANNIË
Biden & Brexit Indien Donald Trump er niet in slaagt grootschalige verkiezingsfraude te bewijzen in de rechtbanken, zal Joe Biden binnenkort zijn intrek nemen in het Witte Huis. Biden heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij Brexit een bijzonder slechte zaak vindt.Wat betekent zijn toekomstig presidentschap voor de relaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten? Onlangs werd het nieuwe boek gepubliceerd van de Nederlandse historicus Ian Buruma. ‘Het Churchil-complex’ bespreekt de diplomatieke en politieke relaties tussen Groot-Brittannië en de VS gedurende de laatste honderd jaar. Al te vaak wordt gewag gemaakt van de zogenaamde ‘speciale relatie’ die tussen de twee landen zou bestaan. Vooral de Britten spreken graag over de Anglo-Amerikaanse verstandhouding, de gedeelde taal en de gemeenschappelijke strijd voor meer vrijheid. Ian Buruma stelt in ‘Het Churchill-complex’ dat deze ‘speciale relatie’ voor een groot stuk overroepen is en gebaseerd op een mythe. Heel vaak hadden de Amerikanen weinig tot geen behoefte aan de holle Britse retoriek over de bevoorrechte relatie tussen de VS en Groot-Brittannië.
Felicitaties
Reeds op vrijdag 7 november maakte Boris Johnson virtuele felicitaties over aan Joe Biden. De Conservatieve Prime Minister noemde in zijn bericht de Verenigde Staten de belangrijkste bondgenoot van het Verenigd Koninkrijk. Johnson voegde er aan toe uit te kijken naar een goede
samenwerking, zowel op het vlak van klimaatpolitiek, veiligheidsbeleid als internationale handel. Het is nog maar de vraag of Biden letterlijk en figuurlijk handel wil drijven met de Britten. De Democraat heeft er in het verleden nooit een geheim van gemaakt dat hij de beslissing van de Britten, om uit de Europese Unie te stappen, een bijzonder slechte zet vindt. Aan de kant van de Europese Unie wordt de (verwachtte) overwinning van Biden alvast op gejuich onthaald. Boris Johnson zit sinds afgelopen weekeinde weer in quarantaine, nadat hij in contact kwam met Lee Anderson, een parlementslid dat positief testte op het corona-virus. In afzondering zal Johnson eens rustig de tijd kunnen nemen om te kijken welke richting het politieke schip uit moet. De Britse Premier zit immers ernstig in de problemen. De afgelopen vier jaar zat er in het Witte Huis een president die voorstander was van Brexit. Johnson heeft weinig moeite gedaan om met Donald Trump concrete stappen te zetten richting de totstandkoming van een omvangrijk vrijhandelsakkoord. Een gemiste kans, zo zal nu blijken.
Ierse voorouders
De bekende politieke commentator Douglas Murray ziet de zaken somber in. “Het grootste deel van het Britse volk is blij dat Trump het Witte Huis moet verlaten. Zijn vertrek is echter een slechte zaak. We verliezen een vriend, op een moment dat we vrienden het meeste nodig hebben”, aldus Murray in dagblad ‘The Daily Mail’. Gevreesd wordt dat Joe Biden in eerste instantie de banden met de Europese Unie zal aanhalen en de Britten grotendeels links zal laten liggen. Vergeten we niet dat de voorouders van Biden Ieren waren. In 2016 zei de Democraat al dat “Ierland voor altijd in zijn ziel gegrift staat”. Sleepy Joe heeft zich in het verleden al meermaals laten ontvallen dat de Ierse Republiek en Noord-Ierland geen slachtoffer van het Brexit-avontuur mogen worden. Eens de Britten, op 1 januari 2021, de Europese markt voor goederen en diensten verlaten, kunnen er weer douanecontroles komen op de grens tussen Noord-Ierland en Ierland. Het ‘Goede Vrijdag-akkoord’ stelt echter dat een vlotte grensovergang tussen de twee Ierse delen gewaarborgd moet blijven. Biden is duidelijk: “Indien het ‘Goede Vrijdag-akkoord’ en de vrede op het Ierse eiland niet worden beschermd als gevolg van de Brexit, dan is een toekomstig handelsverdrag tussen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk bijzonder, bijzonder problematisch”.
ZUID-AFRIKA
Regeringskringen in zuidelijk Afrika blij met Biden Al ligt Zuid-Afrika in Amerikaanse politieke middens niet in de bovenste schuif, toch is het uiteindelijke resultaat van de Amerikaanse presidentsverkiezingen ook voor dit land belangrijk. Zuid-Afrika vormt zeker geen prioriteit voor de VS. Het land is wel Amerika’s belangrijkste handelspartner in Afrika, maar op wereldvlak staat het maar op plaats 38. Dit neemt niet weg dat men in Zuid-Afrika (en de buurlanden) wel met een zekere spanning heeft uitgekeken wie de volgende president van de VS zou worden. Niet alleen is Zuid-Afrika’s handelsbalans met dit land positief, de African Growth and Opportunity Act (Agoa), een handelsovereenkomst uit het jaar 2000 die in 2015 met 10 jaar werd verlengd, loopt in 2025 af. Voor Afrika ten zuiden van de Sahara is die overeenkomst van groot belang. Het stelt de VS meer open voor Afrikaanse producten en komt zo de economie in de betrokken landen ten goede. Met Donald Trump nogmaals aan het roer zat de kans er echter dik in dat het akkoord zou worden opgezegd of minstens worden aangepast. Nu Biden het laken naar zich toe trekt zullen regeringskringen in zuidelijk Afrika dus opgelucht ademhalen. Het was geen toeval dat naarmate de kansen voor Biden verbeterden de waarde van de rand steeg. Uiteindelijk kwam het grappigste nieuws echter uit Zimbabwe. Dit land bedreigde de VS zelfs met sancties mocht Trump de afloop van de verkiezingen verder hinderen.
Biden: favoriet ANC
Het is geen geheim dat men in ANC-kringen zijn kaarten op Joe Biden zette. De Democratische kandidaat kantte zich immers in het verleden steeds tegen het apartheidsbeleid en stond in de jaren ’80 dan ook steevast achter sancties tegen het blanke bewind. Hij gebruikte dat trouwens ook in zijn kiescampagne. Zo beweerde hij nog begin dit jaar (tot driemaal toe) dat hij in de jaren ’70 tijdens een reis in Zuid-Afrika – samen met congreslid en zwarte voorman Andy
Young – in Soweto werd gearresteerd toen ze het plan koesterden Nelson Mandela in zijn cel op Robbeneiland te gaan opzoeken. Tevens zou hij op de luchthaven van Johannesburg van zijn zwarte collega’s zijn gescheiden en was hij verplicht een deur “enkel voor blanken” te nemen. Niet alleen bleek Young van dit alles niets af te weten, achteraf zou uit archiefdocumenten van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zelfs zijn gebleken dat Biden en zijn groep nooit in Soweto of de genoemde luchthaven waren geweest, maar enkel Bloemfontein en Kaapstad aandeden.
Kritische Trump
Dat men daarentegen in ANC-kringen weinig sympathie voor Donald Trump opbracht, is een ander paar mouwen. Deze zou immers in het verleden nogal weinig lovende dingen over zwart-Afrikaanse regeringen hebben gezegd. En in zijn boek “Disloyal” beweerde Michael Cohen, Trumps voormalige juridische adviseur, dat deze meermaals na Mandela’s dood in 2013 negatieve commentaar gaf over Zuid-Afrika’s eerste zwarte president. Vergeten we ook niet dat Trump in 2018, na negatieve berichten op het Amerikaanse televisienetwerk Fox News over de voorgestelde onteigeningen zonder vergoeding en ‘plaasmoorde’ in Zuid-Afrika, zijn minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, opdracht gaf om de zaak te onderzoeken. Iets waar het ANC woedend op reageerde. Pompeo rakelde trouwens in februari dit jaar de zaak opnieuw op tijdens een bezoek aan Afrika waarbij hij – opvallend – Zuid-Afrika niet aandeed. Tevens was er kritiek uit Washington toen de ANCregering Cubaanse dokters aanwierf om de corona-pandemie te bestrijden. Kortom, hoe onbeduidend het land ook voor de VS moge zijn, dat de huidige machtshebbers in Pretoria en in verschillende buurstaten op een overwinning van de Democraten hoopten ligt voor de hand. JAN VAN AERSCHOT
Joe Biden is duidelijk: raken aan het ‘Goede Vrijdag-akkoord’ maakt handelsverdrag met de VS problematisch.
Verrassend ontslag
Zal Boris Johnson inbinden en toch, op het allerlaatste moment, een (tijdelijk) akkoord sluiten met de Europese onderhandelaars? Er resten nog maar anderhalve maand om een ‘no-deal-Brexit’ scenario te vermijden. Brexit-aanhangers van de harde lijn maken zich alvast grote zorgen. Volgens hen is het veelzeggend dat Dominic Cummings, de belangrijkste adviseur van Johnson, vorig week plots zijn ontslag aankondigde. Cummings leidde vanaf 2015 de campagne van ‘Vote Leave’, een drukkingsgroep die steeds een harde Brexit bepleitte. Als topadviseur van Boris Johnson werd Cummings gezien als de man die de harde lijn in de Brexit-onderhandelingen met de EU mee bewaakte. De kans is reëel dat Boris Johnson zich genoodzaakt ziet om het
geweer op het allerlaatste moment van schouder te veranderen. Joe Biden sprak afgelopen week al met de Ierse Prime Minister Micheal Martin. Voor Biden is een goed Brexit-akkoord, een akkoord dat vooral Brussel en Dublin tevreden stemt. Wil Johnson de komende jaren een handelsverdrag met de Amerikanen sluiten, dan zal hij water in de wijn moeten doen bij de onderhandelaars van de Europese Commissie. Laten we niet vergeten dat de Verenigde Staten de belangrijkste afzetmarkt voor Britse producten zijn. De Brexit-aanhangers hebben jarenlang gezegd dat ze de Europese interne markt niet langer nodig hebben. Maar zonder een handelsakkoord met de EU noch met de VS wordt het voor Groot-Brittannië wel erg koud en eenzaam buiten. LVS
FRANKRIJK
Radicale islam infiltreert in Franse sportwereld Een nota van de DGSI (Franse binnenlandse inlichtingendienst) van 2018 met een stand van zaken over de infiltratie van de fundamentalistische islam in Frankrijk gaf al details over de strategie van verschillende bewegingen en groeperingen in het sociale middenveld, in sportverenigingen en in de bedrijfswereld. Een actualisering drong zich op. Momenteel bestaan in Frankrijk een 30-tal sportverenigingen die achter het islamitische fundamentalisme staan, en die sportbeoefening combineren met jihadistische bekeringsdrang. Dit alles roept in het licht van de groeiende invloed van fundamentalisten en de aanslagen in West-Europa vragen op, want dikwijls zijn die verenigingen in gebouwen en bij overkoepelende verenigingen ondergebracht die met belastinggeld worden betaald. De pers heeft het onder andere over de stad Bobigny, waar een privéclub van fitness en gevechtssporten actief is, een niet gemengde club met de sprekende titel ‘Sunna Club’. De jonge leden worden in de zeer strikte islamitische leer opgevoed. Hoewel de regering het plan had om via sport de integratie van islamieten en buitenlandse migranten te versterken, lijkt het tegenovergestelde zich voor te doen: steeds meer clubs opgericht door migranten, oriënteren zich op een etnisch-religieuze basis.
Link met aanslagen
Op die manier ontstaat een netwerk van structuren, waarin sport, gemeenschapsdienst en islamitisch-religieuze activiteiten worden georganiseerd, tot meerdere eer en glorie van Allah. Structuren met alle kenmerken van parallelle gemeenschappen en gesubsidieerd met Frans gemeenschapsgeld. Sportbeleving als eerste opstapje naar religieuze radicalisering. Zo is intussen bekend geraakt dat een niet onbelangrijk deel van de sportopleiders als “fiche S” geregistreerd staat, verdacht dus van islamitische radicalisering. Onderhuids doen zich steeds meer feiten voor die het grote publiek niet bereiken en die wijzen op een onderhuidse radicalisering: zo weigert men in deze clubs steeds vaker vrouwelijke instructeurs, weigert men vrouwen nog een hand te geven of te trainen met hen, gaat men niet meer naakt onder de douche en wordt er gebeden op het sportterrein. Religieus radicalisme via sportbeleving. De overgrote meerderheid van islamitische terroristen die in Frankrijk aanslagen hebben gepleegd, bleken ook actief te zijn geweest op sportgebied: de meesten beoefenden allerhande gevechtssporten. Hoe zou de toestand op de Vlaamse sportterreinen zijn? Is daar parlementaire interesse voor? PIET VAN NIEUWVLIET
Buitenland
19 NOVEMBER 2020
DIPLOMATIEKE VALIES
DUITSLAND
Redde Donald Trump het Duitse leger?
Post-imperiaal denken
Wat Nagorno-Karabach over Rusland leert Het bereikte staakt-het-vuren in Nagorno-Karabach, met Armenië als manifest verliezende partij, is veelzeggend over de internationale profilering van ‘makelaar’ Rusland. Het pragmatisme dat Moskou aan de dag legt gaat om meer dan het louter aanvaarden van de militaire realiteit op het terrein. Steeds meer zien we een land dat eerder feiten erkent dan terug te grijpen naar vervlogen Sovjet-grootsheid. Rusland wordt vaak gepercipieerd als de agressieve autocratie die een doordacht en grondig voorbereid plan uitvoert. In werkelijkheid spelen toeval en giswerk een grotere rol dan gedacht in de manier waarop het land zich internationaal profileert. Zo waren de ondernomen acties in Oekraïne een snelle reactie op de uitgebroken protesten. Van een plan, laat staan een plan om het land helemaal in te palmen, was nauwelijks sprake. Hetzelfde wat de annexatie van de Krim betreft. Hier werd geen gerijpt recept om de ‘fout’ van Chroetsjov recht te zetten uitgevoerd, eerder zag men het als een unieke
kans, zeker omdat zich op het schiereiland de belangrijkste basis van de Zwarte Zee vloot bevond. Of zoals in een Carnegie-onderzoek onlangs nog geponeerd werd: “Polen en het Balticum waren even veilig na de annexatie van de Krim dan ervoor”.
geleden het pro-Westerse en anti-Russische pad ingeslagen. Gaat men het lijstje af van de veertien voormalige Sovjetrepublieken, dan zijn er slechts enkele die als partner pur sang beschouwd kunnen worden. En dan nog. Armenië is – was – er zo een, alleen zagen we zonet tot wat dat geleid heeft. Allianties blijven belangrijk voor Moskou. En zo is er nog steeds een substantiële militaire aanwezigheid in landen als Kirgizstan of Tadzjikistan. Alleen verlopen deze contacten meer à la carte en niet langer in een sfeer van post-Sovjet evidentie.
Realisme
Rusland eerst!
Stilaan maar zeker neemt in Rusland de realiteitszin het van de mythes over, of het nu over de vergane glorie van de Sovjetperiode of Oekraïne als bakermat van de Russische natie gaat. De Baltische staten maken al 16 jaar deel uit van de NAVO en Oekraïne is al jaren
Dat Rusland in Nagorno-Karabach de kansloze Armeniërs niet militair bijsprong is illustratie voor haar nieuwe internationale profilering.
Eerst oompje, dan oompjes kinderen. Anders gezegd: eerst Rusland, dan de rest. Het is de nieuwe premisse van Moskou geworden. Allianties en engagementen zijn goed, maar het Kremlin voelt zich niet geroepen om verder te gaan dan tot wat het zich engageerde. Tegelijk leert het leven met andere actoren in regio’s die het eerder als exclusief beschouwde. De USSR is niet meer en in de Kaukasus van vandaag moeten ook landen als Turkije en China gedoogd worden. En een andere op zijn minst zo belangrijke verschuiving: allianties worden meer met landen dan met regimes gesloten. Deals maken met sterke mannen is op korte termijn ongetwijfeld eenvoudiger, maar wanneer die vervangen worden en de richting van het land wijzigt, kletst die boemerang dubbel zo hart in de nek terug. MICHAËL VANDAMME
NEDERLAND
De hond van Pavlov Een hond kwijlt als ie zijn voederbak krijgt. Maar als men hem een tijdlang eerst een signaal laat horen (een metronoom bij Pavlov), dan kwijlt de hond al als hij het signaal hoort. Dat is de reactie bij Nederlandse politici en media als het woord homofiel valt en er zelfs maar de minste schijn van echte of niet-bestaande discriminatie bestaat. Dat heeft minister Arie Slob van Onderwijs (ChristenUnie) aan den lijve ondervonden. Reformatorische scholen (streng protestant) laten ouders een verklaring tekenen dat ze akkoord gaan met hun pedagogisch project. Daar staat onder andere in dat volgens de christelijke leer een huwelijk een verbintenis tussen man en vrouw is. Toen dat vorige week algemeen bekend werd, krijsten politici en media om ter hardst omdat homohuwelijken niet in de hemel worden geprezen. Geen van de gillers denkt er in de verste verte aan een kind naar een reformatorische school te sturen. Slob gilde niet direct mee en zei dat hij niet kon ingrijpen want artikel 23 van de grondwet stelt dat het iedereen vrij staat onderwijs te organiseren. Onmiddellijk zwol het geluid aan tot orkaansterkte, al heeft de minister gelijk. De altijd linksere regeringspartijen eisten dat de minister geen formele uitleg gaf maar zijn afschuw uitsprak over het gruwelreglement van die scholen. Toen gebeurde iets zeldzaams. Wekelijks verga-
dert het kabinet in de bekende Trèveszaal in Den Haag. Nooit komt er iets persoonlijks uit het bewindsliedenoverleg. Wie wat zegt is een groter geheim dan het gesprek tussen Rutte en de koning. Nu werd wel man en
11
paard genoemd. Slob ging ermee akkoord een verklaring af te leggen over zijn afschuw voor discriminatie. Als het jongetje dat een gedicht reciteert voor de onderwijzer, moest hij van zijn collega’s zijn tekst voordragen in de ministerraad zodat ze hem woord voor woord konden controleren en eventueel ter orde roepen. Daar besteden ministers hun tijd aan. JAN NECKERS
De grote mediagroepen in de VS hebben gesproken: Joe Biden wordt de nieuwe president van de VS, en Donald Trump moet vertrekken. Alle rechtszaken ten spijt gaan we ervan uit dat Joe Biden de nieuwe ‘Commander in Chief’ wordt. Hoe wordt daarop in Duitsland gereageerd? De invloed van Trump is in vier jaar alleszins groot geweest. De relatie tussen de VS en Duitsland is sinds de Tweede Wereldoorlog wisselend van aard geweest. In een eerste fase was Duitsland de verslagen vijand en de VS de heerser. Het is geen toeval dat de Amerikaanse ambassade in Berlijn pal naast de Brandenburger Tor staat: het icoon van Duitslands identiteit kreeg een symbolische bewaker naast zich. Het gebouw heeft niets vriendelijks, niets uitnodigend over zich: het is een strak modernistisch fort, van waaruit de ‘bondgenoot’ in de gaten gehouden werd en wordt. Toen het NSA-schandaal uitbrak, bleek één van de favoriete spionagedoelwitten Angela Merkel te zijn. En dat zowel onder Republikeins als Democratisch bewind. Toch was de sfeer versoepeld ten tijde van de Koude Oorlog. De oorlogsgeneratie was nog in leven, en herinnerde zich nog het platbombarderen van burgerdoelwitten als Dresden, maar toch groeide een zekere dankbaarheid voor het feit dat de VS-troepen de Sovjet-pletwals op afstand hielden. Waarbij verstandigere Duitsers wel beseften, dat de atoomwapens die klaarstonden voor gebruik niet alleen ingezet konden worden tegen doelen in de VS en de Sovjetunie, maar ook op Duits grondgebied.
Defensieuitgaven
Na de val van de Muur verdween de dreiging, en daarmee ook de uitgesproken haat of liefde tegenover de VS. De grote bewondering voor de Amerikaanse populaire cultuur, die in Vlaanderen op radio en TV alom tegenwoordig is, is dat in Duitsland veel minder. Zowel extreemlinks als extreemrechts in Duitsland zijn fel anti-Amerikaans, met een mix van argumenten: de stoute ‘big pharma’, het ‘militair-industriële complex’, de oorlogen… De gloednieuwe protestbewegingen, tegen Merkel en tegen de coronamaatregelen, zijn dan weer opmerkelijk pro-Amerikaans, en dragen geregeld Amerikaanse vlaggen mee: die staan dan symbool voor vrijheid, tegen een Duitse regering die steeds repressiever optreedt tegen dissidente meningen en gedrag. Het vertrek van Trump is ongetwijfeld met opluchting begroet bij de regering-Merkel, en in alle andere staatsinstellingen. Men zal zich herinneren dat Trump zijn intrede op het internationale toneel niet miste, door op zijn eerste NAVO-top in Brussel de West-Europese landen, waaronder Duitsland, publiek de mantel uit te vegen, omdat ze zich niet houden aan de afspraken inzake minimum-uitgaven voor defensie. Elk NAVO-land moet op basis van een interne afspraak 2 procent van zijn bruto binnenlands product (bbp) uitgeven aan defensie. Duitsland kwam amper aan 1,2 procent. Wellicht vanuit de Europese gedachte, dat er veel gezegd maar weinig gedaan wordt, negeerde Duitsland de dreiging van Trump en hield het dat lage niveau aan. Maar op een volgende top zette Trump door: als de uitgaven niet gaan stijgen, zo kondigde hij aan, dan trekt de VS zich terug uit de NAVO. Dat hij eerder al uit het slechte klimaatakkoord van Parijs stapte toonde aan dat hij dat durfde en kon.
Militaire verdediging
Voor Duitsland zou dat grote gevolgen hebben. Want de Duitse defensie steunt eigenlijk volledig op de aanwezigheid van Amerikaanse troepen én op de atoomwapens in het land. Daarop veranderde Duitsland het geweer resoluut van schouder. De begrotingen voor 2019 en 2020 stegen stapsgewijs naar 1,4 procent. Voor 2020 zal meer dan 50 miljard euro aan het leger besteed worden, dat is een groei van miljarden euro’s sinds Trump op tafel sloeg. Daarmee is de totale ineenstorting van het eens zo trotse Duitse leger wellicht maar net op de valreep afgewend. Enkele jaren geleden getuigden officieren en soldaten in het toch niet rechtse blad Stern dat de situatie hopeloos was. Duitse soldaten bestaan eigenlijk niet meer: het zijn nu werknemers die ook tijdens hun opleiding enkel mogen ‘werken’ tussen 9 en 17 uur. Van de eens zo trotse Duitse tanklegers is nog maar een schim over, met wellicht maar enkele honderden tanks die echt inzetbaar zijn. Ook de Duitse luchtmacht viel zowat uit elkaar, met meer toestellen aan de grond wegens technische problemen dan dat er inzetbaar waren. De bondgenoten sloegen daarop luidop aan het morren. Vooral Polen en de Baltische landen stelden vast, dat bij een eventuele Russische actie aan hun grenzen, Duitsland gewoon niet in staat was hen te helpen. Polen deed dan ook een provocatief voorstel aan Trump: haal je troepen weg uit Duitsland en stationeer ze bij ons, in een ‘Fort Trump’ nota bene. Voor Berlijn was dat blijkbaar een alarmsignaal. Sindsdien krijgt het Duitse leger dus weer het geld dat het nodig heeft. En sinds kort mag er ook in Duitse media weer openlijk gezegd worden dat een leger niet alleen voor ‘vredesmissies’ mag dienen, maar ook in staat moet zijn te doen wat soms nodig is: vechten en oorlog voeren. Misschien is dat toch één van de opmerkelijkere resultaten van vier jaar Trump: het weer tot leven brengen van de Duitse wil tot HDG militaire verdediging.
12 Op de praatstoel
19 NOVEMBER 2020
ERWIN VANMOL op de vingers getikt door Facebook voor Zwarte Piet-cartoon
“Ik vraag me af of ik binnen 10 jaar nog cartoons zal maken” Cartoonist Erwin Vanmol (53) werd een week van Facebook verjaagd nadat hij een tekening van Zwarte Piet op zijn pagina had geplaatst. ‘Haatdragend taalgebruik’, oordeelde Facebook. “De bewuste cartoon stond al langer dan een maand op Facebook. En nu plots word ik gesanctioneerd. Het gaat toch wel heel ver allemaal”, zucht de cartoonist. De gewraakte cartoon toonde een Zwarte Piet die kritiek had op Bol.com en dan vooral het feit dat de ‘winkel van ons allemaal’ voortaan geen Zwarte Piet-artikelen meer te koop aanbiedt. “Dat was mijn commentaar als cartoonist zoals een journalist een artikel zou schrijven. Uiteraard deed ik dat via een beeld.” Heb je de Facebookregels rond Zwarte Piet zelf ooit gelezen? “Neen, neen, neen. Daar doe ik echt niet aan mee.” Had je verwacht dat je ‘gestraft’ zou worden? “Ze zeggen wel dat Zwarte Piet gebannen zou worden... Maar in principe vind ik dat Facebook niets mag verbieden dat niet bij wet verboden is. Een privébedrijf als Facebook, dat zo’n groot sociaal medium is, mag zo’n dingen eigenlijk niet verbieden. Dat is aan politiek doen. Kijk, ik ben zelf ook ondernemer en gehecht aan mijn vrijheid. En iedereen doet in zijn bedrijf wat hij wil. Maar niet als je een sociaal netwerk bent zoals Facebook.” Dezer dagen spreekt men veel over ‘hatespeech’ en ‘islamofobie’. Kan je ‘hatespeech’ wel definiëren en wie bepaalt dat dan? “Ik zou er nu een Latijnse spreuk kunnen tussengooien,
De ‘disproportionele’ aandacht voor Carrera Neefs Vorige week hadden we het nog over de tweet van Jef Cauwenberghs, journalist bij De Standaard en Knack, die er zijn beklag over deed dat de media teveel aandacht hadden voor “relatief kleinschalige aanslagen in Europa”. We schreven er toen nog bij dat de bladen waarvoor hij werkt er anders wel een gewoonte van maken om de dreiging uit extreemrechtse hoek systematisch op te kloppen. De gevestigde media vlogen vorige week op een Instagram-foto van Carrera Neefs van het Vlaams Belang. Bleek dat zij op 11 november bloemen was gaan neerleggen op het graf van een Nederlandse SS-vrijwilliger. Of dat snugger was, laten we aan het oordeel van onze lezers (en een interne commissie van het Vlaams Belang die de zaak zal onderzoeken) over. Maar feit is wel dat zowat alle media in Vlaanderen op de zaak sprongen, alsof ze een grotere misdaad begaan had dan het onthoofden van een leraar op klaarlichte dag op straat. Vooral bij De Standaard vonden ze dat een beetje lang niet genoeg was, want niet alleen op
vrijdag, maar ook op zaterdag mocht Marc Reynebeau vooraan in de krant een lang stuk over het voorval schrijven. Niet alleen werd de levenswandel van Carrera Neefs grondig uit de doeken gedaan, maar ook die van haar vader. Voor één keer was polariseren en overdrijven dus niet disruptief voor onze samenleving, noch op korte, noch op lange termijn.
Doodsbedreigingen
Maar werden werkelijk alle persoonlijke details over Carrera Neefs besproken? Neen. Uitdrukkelijk neen zelfs. Want enkele maanden geleden ontving ze een reeks doodsbedreigingen, waarover de media zowel
toen als nu hardnekkig zwegen. Meer zelfs, toen ze ermee naar de politie stapte, werd de zaak gewoon geseponeerd. Nochtans stelde de politie in andere, vaak zelfs minder ernstige zaken, wel op eigen initiatief een onderzoek in, als het slachtoffer maar de juiste huidskleur had. Maar dat mocht de lezer van De Standaard blijkbaar allemaal niet weten. FVL
maar ik ken geen Latijn (lacht). Maar de vraag die ik me stel is: wie controleert de controleurs? Er is niemand die een zicht heeft op de mensen die bepalen en beslissen over wat wij nog wel en niet meer mogen zien. Vanuit de linkerzijde zegt men vaak dat die sociale mediabedrijven privéondernemingen zijn die hun investeerders niet voor het hoofd willen stoten. Maar, wie fluistert dat dan die investeerders in? Ik denk oprecht dat een overgrote meerderheid van de mensen geen probleem heeft met Zwarte Piet. Wellicht is men te bang voor bepaalde drukkingsgroepen.” Wat vind je van het idee van minister Van Quickenborne om zaken als ‘hatespeech’ en ‘islamofobie’ makkelijker te kunnen vervolgen? Als ik de uitspraken van Van Quickenborne lees, dan denk ik: hoe antiliberaal kan je zijn? We zijn intussen al wat gewoon van de liberalen. Ze zijn groener dan de groenen geworden, en linkser dan links. Maar dat ze de kern van hun bestaan, het liberalisme, de vrijheid, nu ook nog eens gaan opofferen?” Hoe moet het nu verder met een cartoonist die zich niet aan politiek correcte regels houdt? “Ik heb me onlangs ernstig afgevraagd of ik binnen 10 jaar eigenlijk nog cartoons zal maken. Kijk naar die leraar in Nederland die ondergedoken is. Die heeft geen Mohammed-cartoons ge-
toond, hé. Die toonde een cartoon die een reactie was op een onthoofding door moslims. Op die cartoon stond zelfs geen Mohammed op. Er stond alleen een terrorist op en een slachtoffer. En men kiest daar dus de kant van de terrorist, want die cartoon moet weg. En wij vinden dat dan normaal? In een conflict tussen verdraagzame en onverdraagzame mensen, trekken de onverdraagzame mensen meestal aan het langste eind. De Vlamingen zijn te brave mensen. Ze denken: ‘Als die mensen zich daardoor beledigd voelen, dan gaan we dat niet meer doen.’ Maar het is zoals met een salami: je snijdt daar iedere keer een sneetje af tot er uiteindelijk niets meer over blijft.”
We hebben je cartoon bewerkt, met een knipoog weliswaar. Denk je dat die de Facebooktoets zal doorstaan? “Ja, dat mag, want die is wit. Dat een blanke afgebeeld is als slaaf, dat mag.” Heb je ooit uitleg gevraagd aan Facebook, want haatspraak is toch een forse beschuldiging? “Neen eigenlijk niet. Ik ben ook geschrokken van die aantijging. Aanzetten tot haat is strafbaar. Goed, ik heb het intussen op Twitter gezet. Daar mag het blijkbaar nog wel. Wat mij ook verbaast is dat ik de enige ben die gesanctioneerd ben. Niemand die mijn cartoon gedeeld heeft, werd bestraft. Mogelijk was het een gerichte actie. Die dan wel verkeerd is uitgedraaid voor de initiatiefnemer. Want ik heb nog nooit zoveel likes en retweets op Twitter gehad. En op Facebook heeft iedereen die cartoon gedeeld.” KRISTOF LUYPAERT
Bart Somers samen met het minderhedenforum 'in de lucht'
Onderzoek
19 NOVEMBER 2020
13
Protest tegen 1 miljoen euro “Ik vroeg contactgegevens Vlaams geld voor DPG Media Mechelse stadsambtenaar bevestigt:
van café op”
In Mechelen heeft een stadsambtenaar de contactopsporingsgegevens opgevraagd van een horecazaak. Normaal is dat alleen toegelaten na akkoord van het Agentschap Zorg en Gezondheid. Uit onderzoek van onze redactie bleek al dat in Mechelen een stadsambtenaar de contactopsporingsgegevens had laten opvragen bij café De Zwaan. Dat gebeurde naar aanleiding van een evenement dat veel media-aandacht kreeg. Zo werden drie stadsarbeiders ontslagen nadat ze zich tijdens een verjaardagsfeestje in het bewuste café onvoldoende aan de coronaregels hadden gehouden. De burgemeester van Mechelen wilde liever niet reageren op de heisa, maar de ambtenaar die de opsporingsgegevens opvroeg, doet dat wél. “Voor alle duidelijkheid, die lijsten zijn inderdaad door mij opgevraagd. Maar niet vanuit mijn functie bij de stad, wel als lid van het Covid-19-team”, bevestigt de man die anoniem getuigt. In enkele steden, waaronder Mechelen, blijken er proefprojecten te zijn waarbij Covid-19-teams binnen de diensten van de stad opereren. Of dit voldoende garantie op bescherming van de privacy biedt tegen mogelijk misbruik? Dat blijft zeer onduidelijk. Uit de e-mailcommunicatie blijkt duidelijk dat zowel burgemeester Alexander Vandermissen als politiekorpschef Yves Bogaerts in copy vermeld staan. Zij kregen dus inzage in de opsporingsgegevens. “Daar gaat de burgemeester over”, zegt de ambtenaar. “Ik ga daar verder geen commentaar op geven en kan alleen bevestigen dat die lijsten opgevraagd zijn vanuit het Covid-19-team.”
Verjaardagsdrink
Hoewel Agentschap Zorg en Gezondheid verzekert dat de contactopsporingsgegevens alleen in uitzonderlijke situaties door de Covid-19-teams worden opgevraagd, blijkt dit in Mechelen toch gebeurd te zijn. Die gegevens mogen overigens ook worden opgevraagd in uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld als men vermoedt dat het om een bron van besmetting gaat. Maar dat was hier niet het geval. We vroegen daarom de ambtenaar of de contactgegevens enkel en alleen voor contactopsporing werden gebruikt. “Daar kan ik echt géén commentaar op geven, ik weet dat die zaak heel gevoelig ligt binnen het stadsbestuur. Meer kan ik daar niet over zeggen, het spijt me. Ik denk dat u daarvoor beter bij de burgemeester te rade gaat.” Ook op onze vraag waarom enkele mensen gecontacteerd zijn, hoewel die nooit aanwezig waren op de bewuste verjaardagsdrink (maar wel op de contactopsporingslijst stonden), krijgen we de raad navraag te doen “bij degenen die de contactopsporing hebben gedaan”. De ambtenaar verduidelijkt: “U moet wel weten dat de contacttracing
De Vlaamse regering gaat, op voorstel van viceminister-president Hilde Crevits (CD&V), 996.000 euro toekennen aan DPG Media Group. Het gaat om een premie in het kader van een opleidingsondersteuning voor bedrijven die aan strategische informatie doen. Nu is DPG niet het enige bedrijf dat die premie krijgt en komt die steun niet uit de lucht gevallen. Maar als extraatje, bovenop de subsidies die het bedrijf krijgt voor postbedeling, is dit een zoveelste kers op de taart. DPG is met sterke mediamerken zoals VTM, Het Laatste Nieuws, Q-Music, Dag Allemaal, De Morgen en Humo een actieve speler in diverse media, zo klinkt het. Om in de digitale wereld een rol te spelen, zal DPG Media een aantal investeringen implementeren. “Die moeten toelaten het aanbod te laten evolueren om de organisatie de meest relevante cross-mediale speler te laten worden. DPG Media zal digitaal transformeren en maximale performantie nastreven door het herdenken van processen en het zoeken naar schaalvoordelen”, luidt het bij de Vlaamse regering.
Alexander Vandersmissen in Mechelen een stadsaangelegenheid is. Agentschap Zorg en Gezondheid zal u dat bevestigen. Wij zijn in een proefproject gestapt waarbij dat gebeurt vanuit de stad, in samenwerking met Agentschap Zorg en Gezondheid. Dus de contactnames gebeuren wel degelijk vanuit de stad Mechelen. Mechelen is in die zin een buitenbeentje. Wij zijn een van de drie clusters van steden en gemeenten die mee in dat proefproject stapten. Contactopsporing gebeurt dus wel degelijk deels door stadsambtenaren. Maar altijd vanuit het concept ‘contactopsporing’.”
Geen commentaar
We proberen nog een laatste keer en willen weten waarom de burgemeester én zijn korpschef in zijn communicatie staan vermeld. Maar u raadt het al: “Dat vraagt u toch beter aan de burgemeester, daar kan ik echt geen commentaar over geven.” We contacteerden opnieuw een kabinetsmedewerker van burgemeester Vandersmissen, maar die blijft onbereikbaar voor commentaar. Bij gebrek aan communicatie met de waarnemende burgemeester contacteerden we ook een woordvoerder van titelvoerend burgemeester Bart Somers. Die bevestigde de vraag over te maken aan de Mechelse burgemeester. Vooralsnog zonder resultaat. Intussen kondigde Vlaams Belang-fractieleider Frank Creyelman aan dat zijn fractie in de Mechelse gemeenteraad de Mechelse werkwijze rond contactopsporing zal aankaarten bij Antwerps provinciegouverneur Cathy Berx. Misschien inspireert deze kwestie een aantal privacy-deskundigen en arbeidsrechtspecialisten om zich eens te buigen over de casus waarbij contactopsporing georganiseerd wordt door de stad en waarbij vervolgens werknemers van die stad aan tuchtrechtelijke sancties worden onderworpen. KRISTOF LUYPAERT
Langs de kassa
Over de brede kritiek op deze ‘strategische premie’ viel helaas niets te lezen in de ‘cross-mediale kanalen’ van DPG. Nochtans uitte onder meer ex-Kamerlid John Crombez (sp.a) scherpe kritiek. De Standaard vermeldde Crombez wél en gaf tegelijk toe dat het in 2017 ook al langs de kassa passeerde. Maar de kritiek van Vlaams Belang-Kamerlid Dries Van Langenhove werd genegeerd: “Aan de vooravond van een faillissemententsunami bij onze Vlaamse kmo's beslist de Vlaamse regering om bovenop de gigantische subsidies die DPG Media al krijgt nog een bijkomend cadeau van 1 miljoen euro te geven. Hemeltergend als je weet dat de groep DPG vorig jaar een recurrente bedrijfswinst van ruim 183 miljoen euro heeft geboekt, en al helemaal wraakroepend als je weet hoe vijandig
DPG staat tegenover alles wat Vlaams is.” Van Langenhove gooit het zelf overigens over een andere boeg en lanceert binnenkort zijn eigen mediakanaal. Vlaams Belang-voorzitter Van Grieken vervulde er in de eerste aflevering de rol van presentator. Dat heeft voor de achterban alvast het voordeel van de herkenbaarheid, maar daarmee zette Vlaams Belang de deur wagenwijd open voor voorspelbare kritiek van journalisten zoals Roel Wauters die in De Morgen meteen de stempel ‘fake news’ bovenhaalde. Wauters is wat dat betreft een ervaringsdeskundige. Hij had het in een opiniestuk recent zelf nog over een wagen die ‘bijna’ inreed op een extreemrechtse betoging in Puurs. De diverse getuigen die ‘bijna’ voor hun leven moesten wegspringen fronsen daarbij de wenkbrauwen. Minister Crevits reageerde maandag in De Standaard op de kritiek. In 2019 ging 32,5 miljoen euro Vlaamse steun naar 51 projecten. Vlaams minister van Economie en Werk Hilde Crevits (CD&V) verdedigde dan ook haar beslissing: “Ik vind het vreemd dat partijen die continu schreeuwen om opleidingen voor werknemers nu van hun oren maken als we net dat doen. Behalve het miljoen van de overheid investeert DPG Media zelf bijna 10 miljoen in die transformatie en de opleidingen. Als ik dat allemaal zelf moet doen via de VDAB, kost dat de belastingbetaler veel meer.” KL
Brussels parket onderzoekt onregelmatigheden na audit VRT Het Brussels parket bevestigde vorige week dat het een opsporingsonderzoek is gestart naar mogelijke onregelmatigheden die in een audit van de VRT zijn blootgelegd. De CBDC (anti-fraudecel) van de federale politie was eerder in het bezit van deze audit gesteld. Het parket geeft nog geen informatie vrij over het onderzoek.
Uit de audit blijken diverse voorbeelden die wijzen op een algemene sfeer van normvervaging die volgens ingewijden heeft geleid tot een ‘ons-kent-ons’-sfeer. Diverse bekende schermgezichten, waaronder komiek Philippe Geubels, zouden erin geslaagd zijn om royale exclusiviteitscontracten te bekomen. Daarbij zouden soms creatieve wegen zijn bewandeld om aan hun financiële eisen te voldoen. Contracten werden onder meer opgesplitst in verschillende overeenkomsten. Volgens ingewijden bestond een eerste deel van de afspraken uit het exclusiviteitscontract zelf. Vervolgens zou een deel betaald zijn voor het ‘uitwerken van programmaconcepten’. Een laatste deel tenslotte bestond uit het toewijzen van diverse ‘losse opdrachten’ voor de VRT, bijvoorbeeld het opduiken als gast in spelprogramma’s of quizjes. De VRT mag volgens de beleidsovereenkomst niet opbieden op schermgezichten. Door die werkwijze kon de VRT vermijden dat er, in geval van een parlementaire vraag, verantwoording moest afgelegd worden over de hoogte van de exclusiviteitscontracten. De VRT hoefde op die manier niet het totaalbedrag, maar alleen het bedrag van de exclusiviteitsovereenkomst te vermelden. Andere creatieve verloningswijzen bestonden erin decormaterialen of meubilair aan te kopen op kosten van de VRT, waarbij de programmamaker of het productiehuis
na afloop deze materialen mocht behouden. Het parket zal nu onderzoeken of er naar aanleiding van de audit mogelijk ook strafrechtelijke feiten zijn gepleegd.
Hotels en en Hotels restaurants waar Hotels en restaurants restaurants waar Vlamingen thuis zijn zijn waar Vlamingen Vlamingen thuis Verliefd op de dezijn natuur-? thuis Verliefd op natuur-?
KL
Kom ze ze eens eens proev proeven te Achouffe-! Kom
HOTEL HOTEL
DeAchouffe keuken is enkel hotelgasten 19 - open 6666voor Houffalize Te bereiken via Namen, Marche, Laroche richting Houffalize (afslag Nadrin) of via Luik Wij zijn vlamingen
Tel. 061-28 81 82 - Fax 061-28 90 82 www.lespine.be (Wij zijn Nederlandstalig-!)
Tel. 061-28 81 82
Heerlijk aan aan de de kust kust nu! nu! Heerlijk
HOTEL DIE DIE PRINCE PRINCE HOTEL
zal u u extra extra verwennen. verwennen. zal Albert I-Wandeling I-Wandeling 41-42 41-42 -- OOSTENDE OOSTENDE Albert Tel. 059-70 059-70 65 65 07 07 Tel.
14 Cultuur FILM
The Liberator
Netflix pakte vorige week uit met een unieke vierdelige reeks: het oorlogsdrama “The Liberator”. De reeks vertelt het waargebeurde verhaal van een diverse groep Amerikaanse soldaten in de Tweede Wereldoorlog en levert prachtige (animatie) beelden op. De vraag rest of de serie kan tippen aan andere oorlogsreeksen, zoals “Band of Brothers”.
19 NOVEMBER 2020
En toen verloren De Strangers hun mooiste stem ‘Stranger’ Bob Van Staeyen (84) is niet meer. De mooiste stem van De Strangers was al een tijdje ziek en overleed zaterdag in het ziekenhuis. Bob Van Staeyen, die sinds 1964 lid was van De Strangers, was naast zanger ook af en toe als acteur te zien op televisie. Onder meer in de VTMreeks “De Strangorianen”, samen met zijn collega’s. Daarnaast speelde hij ook de rol van ‘Theo’, een van de hoofdpersonages in de komische serie “Benidorm”. De Strangers raakten vooral bekend omwille van hun Antwerpse volkse parodieën op bekende nationale en internationale hits. Wars van politieke correctheid brachten ze vaak een bijzonder scherpe aanklacht tegen het ‘establishment’. Daarbij schopten De Strangers meer dan eens flink tegen de schenen van politiek correct Vlaanderen. Onder meer met maatschappijkritische tek-
sten als “OCMW” en “Den Dopper” vertolkte het viertal vaak het buikgevoel van een deel van Vlaanderen dat reeds sinds de jaren ’80 kritisch stond tegenover de impact van migratie. Hun succes werd abrupt in de kiem gesmoord nadat ze in 1992 optraden op een conventie van het Vlaams Blok en er een boycot volgde. In een reactie op het overlijden reageren De Strangers verslagen. “We wisten dat het niet goed ging met Bob. Maar dat het zó snel ging gaan, had niemand zien aankomen. We zullen Bob herinneren als een toffe, rustige kerel. Een échte vriend ook. En een prima zanger. Bob had een wonderschone stem. Niet voor niets zong hij de solo in ‘Antwaarpe’.” Het overlijden van Bob betekent
meer dan waarschijnlijk het einde van De Strangers: “Er waren nog plannen om iets te doen voor onze 70ste verjaardag. Maar daar heeft niemand goesting in, natuurlijk.” Antwerps burgemeester Bart De Wever betuigde in een bericht op Twitter zijn medeleven en schrijft dat het overlijden van Bob Van Staeyen voor hem het einde van een tijdperk betekent. “De Strangers schreven de soundtrack van mijn jeugd”, bekent De Wever. Via Facebook werd intussen een oproep gelanceerd van enkele trouwe fans van De Strangers. Zij willen zaterdag om 12 uur een zangstonde organiseren ter nagedachtenis van Bob. Die zou met het nodige respect voor de coronamaatregelen plaatsvinden op de Groenplaats, op de Meir en de Keyserlei, de straten uit het liedje “Antwaarpe”. KL / WDS
De vierdelige reeks is gebaseerd op het ware verhaal van het Thunderbirds-bataljon, neergeschreven in het boek “The Liberator: One World War II Soldier’s 500-Day Odyssey from the Beaches of Sicily to the Gates of Dachau” door Alex Kershaw. “The Liberator” volgt de exploten van de Amerikaanse officier Felix Sparks en het 157ste Infanterieregiment vanaf hun landing op het Italiaanse schiereiland in de Tweede Wereldoorlog. Zijn eenheid was verwikkeld in 500 dagen onophoudelijke strijd langsheen Italië, Frankrijk en Duitsland, culminerend in de bevrijding van het concentratiekamp Dachau. Deze Thunderbirds waren een bont gezelschap van onder meer cowboys, Mexicaanse Amerikanen en indianen.
Unieke animatietechniek
Uniek aan de reeks is dat deze gefilmd werd in “trioscope”, een combinatie van echt acteerwerk, echte opnames en animatie. Een soort van hedendaagse versie van ‘rotoscoping’ dus, gekend van jaren ’80-films als “Heavy Metal” en “Tron”. De makers opteerden niet uit een weloverwogen artistieke keuze voor trioscope, maar om te besparen op de productiekosten. Aanvankelijk was “The Liberator” immers gepland als een tiendelige ‘live action’-serie, maar men werd gedwongen om een kortere en goedkopere reeks te maken. De vraag is of deze animatietechniek bijdraagt aan de reeks, of dat het om niet meer dan louter een ‘gimmick’ gaat. Helaas lijkt vooral het laatste het geval te zijn. De techniek levert wel degelijk prachtige beelden op, maar is minder functioneel dan bijvoorbeeld de ‘ene take’ die gebruikt werd in de Wereldoorlog I-film “1917”. Tijdens de actiescenes doet de animatie zelfs af aan de intensiteit van het strijdgewoel en ontstaat er nodeloos een afstand tussen de kijker en de personages.
Geen “Band of Brothers”
Dit wil niet zeggen dat de reeks in zijn geheel een misser is. De dialogen en verhaallijnen die de achtergrond van dit groepje ‘misfits’ verkennen zijn zeker geslaagd en bij momenten erg ontroerend of zelfs grappig. Daarom zou de serie gebaat zijn geweest bij een aantal extra afleveringen, het oorspronkelijk geplande aantal tien indachtig, om meer tijd te hebben om de achtergrondverhalen van deze soldaten te verkennen. De laatste decennia kenden, in vlagen, een wildgroei aan films die gaan over een van beide wereldoorlogen. Sommige zijn sterk of origineel genoeg om memorabel te zijn. Denk aan “1917”, “Saving Private Ryan”, “Dunkirk”, “Band of Brothers”, “The Pacific” of “Hacksaw Ridge”. Andere waren dan weer minder herinneringswaardig. “The Liberator” valt ergens tussen die twee categorieën in. Het is duidelijk dat de reeks ambieerde om in de voetsporen van “Band of Brothers” te treden, maar daar niet geheel in slaagt. PIETER VAN BERKEL
BOEK
Al die willen naar de Zuidpool varen “Veertig jaar van vrede had het economische organisme van de verschillende landen krachtig gemaakt, de techniek had het levensritme vleugels gegeven, wetenschappelijke ontdekkingen hadden die generatie een trots zelfbewustzijn gegeven. (…) Nooit was Europa sterker, rijker en mooier geweest, nooit had het zo vast in een nog betere toekomst geloofd.” Dit citaat uit Stefan Zweig’s boek “De wereld van gisteren” beschrijft op treffende wijze de dynamiek, het optimisme en de levenskracht van het Europa rond 1900. Het is tijdens deze ‘belle époque’ dat deze historische roman zich afspeelt.
Van de Antwerpse salons naar de Antarctische ijsbergen
Hoofdpersonages zijn de ontdekkingsreiziger Adrien de Gerlache en zijn mecenas Léonie Osterrieth, in zekere zin twee archetypes voor de tijdsgeest. De ene een ambitieuze jongeman die nieuwsgierig is naar nieuwe horizonten, de andere een rijke weduwe die vecht tegen haar leeftijd en de verveling. Beiden vullen elkaar aan: de eerste heeft nood aan financiële middelen om zijn dromen waar te maken, de laatste snakt naar avontuur om haar idyllische, maar saaie leven kleur te geven. En uiteraard worden hun contacten subtiel gedrapeerd met een schaduw van romantiek. De lezer wordt binnengeleid in de salons van het stadspaleis aan de Meir te Antwerpen. Dankzij het fortuin van
haar overleden Duitse echtgenoot kan ‘madame Osterrieth’ wetenschappers, kunstenaars en notabelen met elkaar laten kennismaken in een aangenaam kader. Hoewel de personages minder psychologisch zijn uitgewerkt, doet het qua sfeerschepping wat denken aan de Peterburgse salons waarover Tolstoj en Dostojewski zo graag schreven. Geleidelijk aan sijpelen de andere personages in het verhaal, vaak via flarden terugblik in de tijd: de kinderen van Léonie, maar vooral de bemanningsleden die Adrien de Gerlache zullen vergezellen op deze gevaarlijke onderneming. Het betreft matrozen uit arme gezinnen, maar ook wetenschappers en ervaren poolreizigers. Zonder meer de bekendste is de Noorse ontdekkingsreiger Roald
Amundsen die jaren later als eerste het zuidelijkste punt van de aarde zou bereiken.
Belgica
Hoewel de expeditie wordt geleid en beraamd in de schoot van Franstalig Antwerpen en het schip de naam ‘Belgica’ draagt, is het enthousiasme bij de gevestigde machten (koning Leopold II, parlement) lauw tot koel te noemen. Vlaamsgezinde burgemeesters zoals Jan Van Rijswijck en Karel Buls dragen de Gerlache en zijn genootschap daarentegen wel een warm hart toe. En het schip? Dat zou later onder leiding van de Gerlache nog meerdere wetenschappelijke expedities ondernemen om na een nieuw leven als drijvende visfabriek en munitieopslagplaats bij het begin van de Tweede Wereldoorlog in een Noorse fjord tot zinken gebracht te worden. Een replica is te vinden in Boom, terwijl de naam Belgica verbonden blijft aan een vaartuig dat vandaag wetenschappelijk onderzoek doet op de Noordzee en jaarlijks studenten opleidt tot maritieme specialisten. En zo blijft de geest van de Hasseltse avonturier Adrien de Gerlache voortleven. PIETER VANDERMOERE Jolien Janzing; “Het tij hoog, de maan blauw - Antwerpen-Antartica”; uitgeverij Vrijdag, 2020, 292 blz., prijs: 20 euro, ISBN: 978 946 0019 21 0
Brieven
19 NOVEMBER 2020
GESCHIEDENIS
De Brabantse Omwenteling (1) waren. Groot-Brittannië en Pruisen stelden hun veto en wilden niet dat Frankrijk de Nederlanden en Oostenrijk Beieren kregen. Maria Theresia schreef haar zoon dat hij ongelijk had die werkzame en financieel interessante Nederlanders te ruilen voor Beierse heikneuters (“ces rustres Bavarrois”). De keizerin stierf in 1780 en Jozef had de handen vrij.
Na 222 jaar bezoekt een vorst de Nederlanden
Keizer Jozef II
“Ne Vloeming is nen tammen ond” zingt Jef Elbers in zijn “De ballade van de ratten”. In 500 jaar waren er maar drie opstanden tegen tirannieke heersers en ze eindigden alle drie met een nederlaag.
Drie revoltes
Bij de opstand tegen Filips II kan je nog spreken van een overwinningsnederlaag. De koning trok al zijn maatregelen in en vroeg alleen maar aan zijn Nederlanders katholiek te blijven. Geen probleem in het zuiden, want inmiddels was de creatieve protestantste elite vertrokken. De revolte tegen de Franse bezetters in 1798 was niet algemeen en had geen schijn van kans tegen de brutale onderdrukking. Blijft de aanvankelijk succesvolle opstand tegen keizer Jozef II in 1787; ten onrechte bekend als “Brabantse Omwenteling” want ze was algemeen in de Nederlanden, op uitzondering van het hertogdom Luxemburg. Die revolutie was Nederlandstalig, droeg meestal een katholieke vlag en was dus onverteerbaar voor het Franstalige en liberale ‘la Belgique’ twee generaties later.
Van Madrid naar Wenen
Er ging nogal wat aan vooraf. Nadat de Spaanse Habsburgers uitstierven, hevelden de grootmachten de Nederlanden over naar de Oostenrijkse tak. Dat waren ook rechtstreekse afstammelingen van de laatste heer der Nederlanden die hier voltijds verbleef en zelfs in de Sint-Gommaruskerk in Lier trouwde: Filips de Schone, zoon van Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Habsburg. Groot was de liefde niet tussen de nieuwe Oostenrijkse heerser en zijn onderdanen. De Nederlanden waren berucht voor hun ingewikkelde bestuursstructuur. De elite bestond uit pluimstrijkers die in de werkelijkheid hun eigen zin deden en de vorst voortdurend schaakmat zetten. In Wenen zag men die Nederlanden als een onderpand dat men hoopte te ruilen voor interessanter gebied dat geen 1.100 kilometer van huis lag en waar men wel iets te zeggen had. Karel VI aarzelde
niet geregeld de belangen van de Nederlanden op te offeren ter wille van dynastiek gesjoemel dat zijn dochter Maria Theresia op de troon bracht. Met de nieuwe vorstin werden de relaties hartelijker. Ze was wel een autocraat die zich bemoeide met de belangrijkste aanstellingen in de half confederale/half federale Nederlandse regering en de katholieke kerk. Ze verving onbekwame en corrupte heren door betere bestuurders en eiste dat die allemaal Frans kenden. Met de Oostenrijkse Habsburgers kwam een langdurige vrede en de geruïneerde Nederlanden herstelden zich economisch zeer vlug. De landbouw was een model voor Europa. De overheidsfinanciën toonden na een tijd zelfs een overschot dat zorgvuldig in de boeken gecamoufleerd werd en een extra cadeau was voor Maria Theresia. Ze aanvaardde dat de Nederlanden gedurende haar oorlogen met het Pruisen van Frederik de Grote neutraal bleven en economisch geen nadeel ondervonden voor hun export. In 1765 stierf haar man die de keizerstroon bekleedde, 16 kinderen bij haar maakte en voor de rest niets te vertellen had. De oudste zoon Jozef volgde hem op. De nieuwe keizer was een studax, reisde veel, leefde sober en spaarzaam en wilde een andere politiek dan zijn moeder, want hij zag goed dat al zijn toekomstige landen als los zand aan elkaar hingen. Het botste geregeld tussen moeder die de touwtjes in handen hield en de zoon. Ministers en diplomaten durfden zijn initiatieven niet direct naast zich neerleggen, want per slot was hij de toekomst. Jozef zag het nut niet in van die Nederlanden. Hij begon een diplomatiek manoeuvre om ze te ruilen tegen Beieren dat territoriaal aansloot bij Oostenrijk en waar opvolgingsproblemen
Hij besloot zelf poolshoogte te nemen bij zijn zwarte beest aan de Noordzee. Hij kwam toe in mei 1781 als graaf von Falkenstein. Natuurlijk wist iedereen wie hij was en de kranten berichtten iedere dag uitgebreid over zijn bezoek. Voor de eerste keer sinds het vertrek van Filips II in 1559 bezocht een vorst in eigen persoon zijn Nederlanden. Maar als officieus bezoeker kon hij feesten en verwelkomingen vermijden en vergaderingen bijwonen zonder ze protocollair te moeten voorzitten. En zijn lieve onderdanen konden hem niet vragen officieel trouw te zweren aan hun keuren en privileges. Jozef was vriendelijk en niet arrogant. Eens terug in Wenen ventileerde hij zijn woede. Niet tegen de Nederlanders, want vergeleken met zijn andere staten was het land rijker. Zijn razernij richtte zich op de kleinstaterij, de overlappende instellingen, de jungle van rechtbanken en vooral op de corrupte heersende klasse die elkaar functies en vergoedingen toespeelde. Alles kon efficiënter zodat de belastingen naar de vorst gingen en niet grotendeels in de zakken van edelen, hogere geestelijkheid en burgerij verdwenen. Tijd om de Nederlanden grondig te hervormen, volgens Jozefs verlichte ideeën en uiteraard zonder die elite daar in te kennen. Eerst maakte hij zich nog populair. Hij schopte de Hollandse garnizoenen buiten die aanvankelijk op kosten van het zuiden een Franse invasie moesten tegenhouden. Dan pakte hij zijn tegenstanders aan; te beginnen met de zwakste schakel: de kerk. Het rooms-katholicisme was staatsgodsdienst en Jozef bepaalde dat ook protestanten en joden hun geloof mochten belijden. Protest kwam er maar niet te fel, want mensen kenden nauwelijks een protestant, laat staan een jood. In 1783 beval hij dat 163 beschouwende kloosters die geen onderwijs of ziekenzorg gaven, moesten sluiten. Groter protest, maar toch ook begrip, want er waren veel te veel kloosters in het land die met elkaar wedijverden. De keizer stopte niet. Doden mochten niet meer in of rond een kerk begraven worden, tot woede van de rijke elite. Kerkhoven moesten om hygiënische redenen weg uit het centrum. Vrekkige Jozef verbood votiefstenen, amuletten en kransen. Verboden nog relieken te kussen. Geen kaarsen meer op gewijde altaren. Hij kreeg de bijnaam “de keizer-koster” (een blijvertje, want menig burgemeester die de reglementendiarree van de Vlaamse ministers en hun koelies ondergaat, gebruikt vandaag deze uitdrukking). De gewone mensen trof hij in het hart toen hij het aantal processies en kermissen drastisch verminderde, want dat waren de plaatsen bij uitstek waar jongens en meisjes elkaar ontmoetten. Het onweer werd een storm toen hij met de kern van zijn politiek begon: tornen aan de voorrechten van de politieke, gerechtelijke en kerkelijke elite. (wordt vervolgd) JAN NECKERS
15
LEZERSBRIEVEN TRUMP VERSUS BIDEN (1) TRUMP VERSUS BIDEN (4) Pallieterke, Toen Hillary Clinton vier jaar geleden de kiesstrijd tegen Trump verloor, was dat weliswaar met meer stemmen, maar met minder kiesmannen. Toch was zijn niet te beroerd haar tegenstrever op waardige wijze te feliciteren en beschouwde zij haar verlies als een normaal democratisch gegeven en stelde zij de uitslag niet in vraag. Maar Donald Trump heeft een andere kijk op de Amerikaanse democratie. Hij behaalde opmerkelijk minder stemmen en kiesmannen en beschouwt het Amerikaans systeem als een grote corrupte farce. Dat zou hij zeker niet gedaan hebben mocht hij de verkiezing gewonnen hebben. Nu brengt hij de USA op de rand van een ‘broederstrijd’ en dat is wel een unicum in de Amerikaanse geschiedenis. Ik ga mij niet uitspreken over de hoedanigheden en gebreken van Biden of Trump, maar ik stel vast dat mijn lijfblad wel een slecht karakter blijkt te hebben, maar geen aandacht besteedt aan de realiteit. Ik meen te mogen vaststellen dat uw hoofdredacteur, Jurgen Ceder en uw karikaturist een verborgen voorliefde hebben voor Trump en helemaal geen krediet geven aan Biden en dat is spijtig. Is ’t Pallieterke dan toch niet altijd ‘lachend’ onpartijdig? Hubert Buysse - Deinze
TRUMP VERSUS BIDEN (2) Pallieterke, De analyse van de Belgische politiek door Pallieterke kan ik grotendeels onderschrijven. Wat Trump en het trumpisme betreft, sluit ’t Pallieterke de ogen voor de sluwe, geslepen, perfide en perverse communicatie door Trump. Maanden geleden beweerde hij de verkiezingen te zullen winnen, en dat, indien dit niet het geval zou zijn, dit het gevolg zou zijn van fraude. Aldus werd de gedachte van fraude bij de verkiezingen ‘in de geesten geplant’. Door na de verkiezingen te beweren dat de telling van de ‘legal votes’ hem de overwinning zal opleveren, geeft hij de boodschap mee dat enkel stemmen voor zijn kandidatuur ‘legal’ zijn en de stemmen voor zijn uitdager ‘onwettelijk’. Alzo wordt de beweerde onwettelijkheid van de verkiezingen ‘in de geesten’ bevestigd. Dergelijke anticipatieve communicatie, uitgaande van iemand met een slecht hart én een slecht karakter, ondermijnt de democratie. Ik hoop dat ’t Pallieterke niet de ogen zal sluiten voor het feit dat een zetel voor een Franstalige in het federaal parlement veel minder stemmen ‘kost’ dan voor een Nederlandstalige. Dit zal een bijdrage leveren tot de democratie in België, hopelijk reeds in 2024. Luc Demeyere - Kontich
Pallieterke, De gegevens op blz. 10 van ons recent Pallieterke (gegevens die wij dus in de andere media helemaal niet te horen noch te lezen krijgen) wijzen duidelijk uit dat de zgn. “democraten” in de USA al sinds lang gehaaide fraudeurs zijn. En dus kan Trump op 8 december de gerechtvaardigde winnaar worden, als ten minste het Amerikaans Federaal Hooggerechtshof zijn naam eer wil aandoen. Jozef Vandenberghe - Ninove
STEMMINGMAKERIJ Pallieterke, Wie naar het nieuws kijkt of luistert mag altijd horen dat wie voor Groen of voor linkse partijen stemt ‘hoger opgeleiden’ zijn, dus moet de rechtse stem ongetwijfeld van ‘minder geschoolden’ zijn; die boodschap is impliciet aanwezig. Wanneer Dehaene zich thuis laat filmen terwijl hij op televisie naar een voetbalmatch zit te kijken of Leterme in het stadion bij Standard of Termont bij AA Gent, dan is dat géén populisme, dat is dan ‘regeringswerk’ zeker? De nieuwsmakers van zowel VRT als VTM en alle gazettenschrijvers die zulke onzin verspreiden denken dat zij ‘de mensen’ (want zo heten wij nu) álles kunnen wijsmaken. De toch eerder linkse filosoof Maarten Bourdry zei over de recente nieuwsberichtgeving dat het “allemaal schaamteloze partijdige zever is”. Mijn Knack abonnement heb ik opgezegd toen Rik Van Cauwelaert en Koen Meulenaere werden ontslagen. Vorige week ben ik de ELFDE keer opgebeld met de vraag of ik Knack niet terug wil nemen? Kranten en weekbladen verliezen lezers bij bosjes en bieden nu extra kortingen en zelfs dure geschenken aan wie nog een abonnement wil nemen….Waarom zou dat toch zijn? M arc Bertrand - Edegem
VERDAMPEN Pallieterke, De Open Vld pleit voor herfederalisering van onder meer de gezondheidszorg. Graag wenste ik deze bende kazakdraaiers te herinneren aan het volgende: 1/ Bart Somers: in mijn generatie verlenen wij prioriteit aan de regionale Vlaamse belangen. 2/ Dewael in 2002: als minister-president deed hij institutionele voorstellen die in de richting gingen van een totale ontmanteling van het centrale gezag. 3/Karel De Gucht zei (in 2002) dat dit land op termijn gedoemd was om te verdwijnen of te verdampen. Zouden de Open Vld en “dit land” niet beter samen verdampen? Frank M asschelein - Poperinge
TRUMP VERSUS BIDEN (3) VLAAMSE LEEUW Pallieterke, Jurgen Ceder heeft het bij het rechte eind als hij stelt dat de opiniepeilers de grote verliezers zijn. Maar ook enthousiaste verslaggevers als een Björn Soenens en Liesbeth Van Impe zijn maar gelukkig als ze Trump kunnen beschimpen. Soenens stuurde maar al te graag beelden door van dichtgetimmerde uitstalramen van winkels, want men vreesde, terecht volgens hem, plunderingen bij verlies van de Republikeinen, of bedoelde hij verlies van de democraten? Romain Peeters - Attenrode
Pallieterke, Tijdens de F1 GP op de omloop van Constantinopel (13/11) was de Vlaamse Leeuw (zonder rode tong en nagels) op de helm van Lando Norris minutenlang in beeld. Of de Pallieterkritiek ten tijde van de GP in Spa hem bereikte weet ik niet en al helemaal niet of het iets met zijn beslissing de (juiste) Leeuw terug te dragen te maken heeft. Wel weet ik dat het zijn oma, Hilde, zal plezieren en met haar een hoop mensen met een goed hart en een slecht karakter. Dirk Cornelis - Stekene
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
19 NOVEMBER 2020
Blessureleed
Vorige week maakte ik een stukje over Zino Vanheusden. De 21-jarige aanvoerder van Standard is ongerust. Hij scheurde zijn voorste kruisband van zijn rechterknie en is zes maand uit. Hij is er niet gerust in. Is dat het einde van zijn loopbaan? In het voetbal weet men nooit! Wilfried Van Moer: “Van blessureleed ben ik niet gespaard gebleven. Ik heb vier keer mijn rechterbeen gebroken: twee keer mijn scheenbeen en twee keer mijn kuitbeen. De ergste breuk liep ik op tijdens die wedstrijd tegen Italië. Bertini heeft dat opzettelijk gedaan, daar ben ik zeker van. Ik heb nog 20 minuten met die blessure verder gepikkeld tot aan de rust. In de kleedkamer stond Raymond Goethals te roepen: ‘Een piqûre erin, een piqûre erin!’ Maar dat heb ik niet gewild. Ik voelde dat het ernstig was. Ik ben dan samen met een verzorger te voet naar een kleine polykliniek op 200 meter van het Anderlechtstadion gesukkeld. Ze hebben daar een paar foto’s genomen van mijn been en ik kon terug naar het plein. De match was al gedaan toen ik er aankwam.” Op 34-jarige leeftijd keerde Wilfried Van Moer terug bij de Rode Duivels. Georges Heylens: “Het noodlot sloeg toe in mei 1973, tijdens de bekerfinale tegen Standard. Ja, maar ik had nooit gedacht dat die blessure het einde van mijn carrière zou zijn. Een stom voorval. Ik tackelde naar de bal, maar bleef met mijn achterste studs in het gras steken, ik hoorde een krak. Ik wist toen nog niet hoe erg die kuitbeenbreuk wel was. De dokter stelde mij nochtans gerust, na drie maanden zou ik terug kunnen voetballen. Ik speelde een wedstrijd met de reserven om eens te testen. Na die match besefte ik dat het nooit meer goed zou komen. Dat
is hard! Ik moet wel zeggen dat ik tijdens mijn revalidatie weinig steun heb gekregen van Urbain Braems, de toenmalige trainer van Anderlecht. Dat wist ik op voorhand, want het heeft nooit zo goed geklikt tussen ons. Hij stond niet meteen vol ongeduld te wachten op mijn terugkomst.”
“Mijn knieën waren kapot”
Jan Ceulemans: “Ik ben gestopt toen ik 34 was. Mijn knieën waren kapot. In 1991 heb ik nog de bekerfinale gespeeld tegen KV Mechelen en in de vakantie heb ik mij laten opereren aan beide knieën. Tijdens de voorbereiding op het nieuwe seizoen ging het niet goed. Ik had nog pijn en kon alleen maar trainen met pijnstillers. Men wilde mij opnieuw opereren, maar dat heb ik geweigerd.” “Men verwachtte nog veel van Jan Ceulemans en dat zou moeilijk worden. Ik wilde niet afgaan als een gieter en besloot te stoppen. Ik was al twee meniscussen kwijt toen ik zeventien was, de andere twee zijn later gevolgd. Dat zal er ook mee te maken hebben gehad. Het kraakbeen was geraakt, wat wijst op slijtage. Ik ga nu veel fietsen, daar heb ik geen last van. Maar vraag mij niet om honderd meter te lopen, want dan heb ik onmiddellijk kniepijn.”
GILLE VAN BINST VOORMALIG TOPVOETBALLER
1239
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12
A B C D E F G H I J K L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. Sportfiets B. Reageerbuisbevruchting - Ondersoort - Aarden kruik C. Ontgeuringsmiddel - Deel van het testament D. Doctor - Beoefenaar van de sterrenwichelarij E. Nederlands kaasstadje - Geliefde (volkstaal) F. Voorzetsel - Kleine roofdieren met zachte vacht G. Hond van Garfield - Europeaan Concept uit de Chinese filosofie H. Nageslacht - Communicatiemiddel - Van oorsprong Nederlandse energieleverancier I. Soortelijk gewicht - Klaar - Antwerpse gemeente J. Automerk K. Buitengewoon sterke L. Knappe jongeman - Kloosterlinge
1. Historische en politieke regio van Afrika-Eurazië 2. Al te weelderig 3. Vliegende schotel - Iridium Familielid 4. West-Vlaamse stad - Draagbare muziek- en mediaspeler 5. Bloeiwijze - Rivier in North Carolina 6. Gezworen tegenstanders 7. Zijrivier van de Donau - Overdreven Nikkel 8. Oost-Vlaams dorp - Gravure 9. Kamerheer - Windrichting 10. Internetlandcode voor Iran Neerzetten 11. Maat voor de snelheid van zeeschepen - Tennisterm Linkeroever 12. Consumptiepatronen
DE COMEBACK VAN PETER VAN DE VEIRE
“Friends, Romans, countrymen, lend me your ears” Peter Van de Veire, de BV met het blote poepertje, treedt uit zijn schuilhol. De man die manmoedig heeft doorstaan hoe zijn billetjes door heel Vlaanderen werden aanschouwd en begniffeld, heeft zijn wonden gelikt en is klaar om het openbare leven weer op te nemen. En daar hoort een interview in ’t Pallieterke zeker bij. Over lief, leed en het geheim waarmee hij zijn billetjes zo haarloos houdt. We waren bijna allemaal vergeten hoe Peter Van de Veire, Sean Dhondt en Stan van Samang hun kroonjuwelen etaleerden aan Vlaanderen. Wie wist het nog dat ene ‘Evelyne’, een blonde stoot die in werkelijkheid een puisterige student met een brilletje was, hen er had ingeluisd? Wie herinnert zich nog hoe Peter Van de Veire dreigde één ieder die de beelden deelde, persoonlijk in de gevangenis op te sluiten? Eerlijk gezegd, wij niet. Ergens tussen een paar regeringsvormingen en coronadoden door, was het een plezant nieuwtje voor de pers. Een verzetje, zeg maar. Maar laat ons eerlijk zijn: er was al snel geen hol aan. Maar dat was buiten Peter zelf gerekend, die het niet neemt dat zijn geslachtsdelen en bolle bipsje in de vergetelheid zouden raken. Prompt gaf hij er opnieuw interviews over. “Ik heb aan niemand verantwoording af te leggen, behalve aan mijn vrouw”, sprak hij in zijn verantwoording voor de wereld. Bij het uitbreken van ‘Wietergate’ was het Peter zelf die het voortouw nam door openlijk op de radio over zijn exploten te vertellen en zijn stoute stukjes te vergelijken met een pandemie. “Lieve Luisteraar… Fan. Tegenstander. Publiek. Hater. MNM-fan… Ik moet iets vertellen… over het nieuws dat op sociale media intussen harder rondgaat dan Covid-19…”, sprak hij. Een duidelijke verwijzing naar Shakespeares “Julius Caesar”, waarin Marcus Antonius de aandacht vroeg met de woorden: “Friends, Romans, countrymen, lend me your ears.” Uw speech was een literair pareltje met duidelijke inspiratie van Winston Churchills “We will fight them on the beaches”-speech en zelfs hints van Martin Luther Kings “I have a dream”. Heeft u uw persoonlijk ongeluk niet gebruikt om schaamteloos een uitmuntend literair statement te maken? Peter: “Pardon, ik wil gewoon even zeggen dat mijn privé, mijn privé is. En dat iedereen het slachtoffer kan worden van dit soort praktijken. En mijn vrouw heeft diep in de put gezeten. Dit verdriet, deze aanval
Oplossing 1238 1238 1236
A A B B
C C D D E E FF
11 22 33 44 55 66 77 88 99 10 10 11 11 12 12 B A LF
O A OA
U R N M SA L I R S I AB B KE T U EC SK EA NC EH
EE NS C LA G G MN A AO DM H H S I AP P P II TN R OK MA J K L
G O E
O D PR
N D I D E R UO VO EZ LA LR EZ AU RI A P II NE GE AL L E LN
E E LR
R N O E E O L D N I I
ER IG O WT E EB RI E SP KF O DK NK CS OA N O Z DE RM AA T ET
S D T
op mijn hele familie. Ik heb dagen mijn kinderen niet in de ogen durven kijken.” Dat spreekt voor zich. Maar waren uw acties ook geen uiting van een algeheel 21ste-eeuws onwelbevinden jegens een maatschappij die in groeiende mate de postmoderne maatschappij en zelfs de post postmoderne mens overstijgt tot een onontwarbaar kluwen van pre 22steeeuwse verveling? Peter: “Euh… Ik had misschien mijn broek moeten aanhouden. Maar dat doet niets af aan het feit dat ik slachtoffer ben. Mensen die de beelden doorsturen omdat ik dan een pervert zou zijn, dat zijn zelf perverten.” De perversie zoals we die ook terugvinden in het werk van Marquis de Sade of eerder de perversie van een Jan Fabre in de lommer van de herfst van zijn carrière, waarin de geesten van het verleden bijgehaald werden door de tijdsgeest? Peter: “Maar enfin meneer Pallieter, dat weet ik toch ook niet. Maar ik weet wel dat je dat niet mag doen. Het is strafbaar. Tot 5 jaar cel voor wie mijn poep doorstuurt. En die is dan op zijn beurt weer strafbaar. Die Evelyne deed alsof ze een heerlijk wulps meisje was, maar in werkelijkheid was het dus een man. Wie kan je in deze wereld in Godsnaam nog vertrouwen? Niemand!” De terugkeer naar het Godsbeeld na het verlies van de mens. Ondersteunt u Kierkegaards sprong naar het kruis? Peter: “Ik weet niet wie die kiekemans is, maar mijn kruis is dus heel erg privé. Ik kan dat niet genoeg benadrukken. Maar veel mensen willen weten wat het geheim is van mijn haarloze, gladde poep. Wilt u dat niet weten?” Vooruit dan maar: Wat is het geheim van uw gladde poep? Peter: “Goede genen, voorzichtig scheren en Zwitsal babyolie.” Dankuwel.
Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie
R A A U
L A T NI O T I G T G N O E
EE AG LA LL EG SE N UM MA PA IL R RE ER L EN VE AD N TI EL E U I TN SA OR E H OE ES TE A G A G
N N E ES LE
Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be
www.deblauwevogel.be