't Pallieterke van 10 december 2020

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

8-9

ASSITA KANKO Europees parlementslid

Interview

“Islamofobie is een moeilijk woord voor een situatie die men niet wil oplossen” Straks verhuist ze van Brussel naar Vilvoorde, maar vooraleer ze haar koffers pakt, nam ze even tijd voor een uitgebreid gesprek met onze redactie.

Assita Kanko spaart de roede niet. "Kijk naar de jonge criminelen in Brussel die agenten in elkaar slaan en die een wapen afpakken. Als u of ik zoiets doen, komen we daar niet mee weg. In plaats van te spreken over islamofobie, zou ik de minister liever zien opkomen voor de rechten van moslimvrouwen. Zij hebben vaak geen bewegingsvrijheid.

Islamofobie is een moeilijk woord voor een situatie die men niet wil oplossen.”

Buitenlandse berichtgeving in Vlaanderen:

EENZIJDIGHEID TROEF

5

Brusselse politie moet beleefder zijn tegen jongeren De parlementaire commissie Binnenlandse Zaken van het Brussels Parlement wil via een resolutie “de relatie tussen burger en politie verbeteren”. De aanbevelingen van de commissie lezen als een beschuldigende vinger naar de ordehandhavers. Zij moeten een einde maken aan “ongemotiveerde identiteitscontroles”. En de politiemensen moeten ook werk maken van een “beleefde omgang met jongeren”.

Volgens de aanbevelingen in de resolutie zou elke identiteitscontrole geïnventariseerd moeten worden, met vermelding van de reden. Dat moet “een einde maken aan politieselectiviteit en ongemotiveerde politiecontroles”. De Brusselse politie moet volgens de politici ook beleefder omgaan met haar ‘klanten’.

De administratieve rompslomp en onwerkbare situatie die dit voor de agent zou betekenen lijkt niet van tel.

Bij controles zou ook een ontvangstbewijs gegeven moeten worden, met daarop de reden van de controle. En via een online waarderingsformulier kan men politie-interventies naar kwaliteit beoordelen. De kritiek op de rijopleiding van de agenten, die maar twee dagen duurt - terwijl de meeste dodelijke slachtoffers de jongste jaren vielen tijdens politie-achtervolgingen -, voelt aan als een impliciete veroordeling.

De commissie heeft geen hoge dunk van de Brusselse agenten. “Tutoyeren en onbeleefde omgang” vormt namelijk een belangrijk punt van ergernis.

De lesgevers aan de politieacademie moeten ook meer rekening houden met de “specifieke Brusselse karakteristieken”. Kandidaat-agenten moeten vaker uit Brussel komen. Nu komt 80 procent van de agenten uit Vlaanderen en Wallonië. Slechts 20 procent is van Brussel. Hoog tijd dat de politiek in Brussel uit de ivoren toren neerdaalt.

Het Brussels politiek discours sluit naadloos aan bij het verlanglijstje van bepaalde ngo’s die “etnische profilering” nogal vaak verwarren met “daderprofilering”. Elk spoor van kritiek over het gebrek aan respect voor de ordediensten vanwege Brusselse jongeren ontbreekt in de tekst.

Dit weekeinde alleen moesten agenten traangas gebruiken om zichzelf te beschermen terwijl ze een arrestatie

uitvoerden. Jongeren gooiden verfbommetjes op een politiewagen voor het commissariaat van Sint-Gillis. Na hoorzittingen met specialisten, politieofficieren, straathoekwerkers en activisten komen linkse Brusselse politici dus niet verder dan deze aanbevelingen? Beschamend.

Toen het parket aankondigde dat de politieagenten geen schuld treffen bij het ongeval dat leidde tot de dood van Adil, diende dat opnieuw als een steekvlam voor extreemlinkse activisten om tegen politiegeweld te betogen. Naast de leuze “Justice pour Adil” klonk er tegelijk “Overreden flikken kunnen we misschien vergeven”. Zelfs de Anderlechtse burgemeester kon in een videoreportage voor Bruzz openlijk niet anders dan de kwalijke rol van extreemlinks erkennen.

Politievakbond VSOA reageerde intussen sarcastisch op de resolutie: “Wij zijn er zeker van dat na het indienen van deze aanbevelingen de situatie drastisch gaat verbeteren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: er zal geen geweld meer gebruikt worden tegen politie en andere hulpdiensten, politievoertuigen worden niet meer bekogeld of in brand gestoken en iedereen die gecontroleerd wordt, zal zich voorbeeldig gedragen.”

KRISTOF LUYPAERT

JOURNALIST

Avedis Hadjian over de verloren oorlog in Nagorno-Karabach

Stadstol Brussel verdeelt liberale familie

12

ACTUEEL 2 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 76ste jaargang • nummer 48 • donderdag 10 december 2020

€ 3,00

6-7

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

2

Actueel

10 DECEMBER 2020

Wat we zelf doen?

Elke vier jaar krijgen we inzage in het internationale rapport van het TMMS, afkorting van “Trends In Mathematics and Science Study”. Die studie peilt bij 10-jarigen naar hun kennis van wiskunde en wetenschappen. De vergelijkende studie wordt uitgevoerd in 58 landen, wereldwijd.

Het artikel in Het Laatste Nieuws daarover is eerder alarmerend: Vlaamse leerlingen scoren steeds slechter op wiskunde en wetenschappen. Toch moet een en ander genuanceerd worden.

In 2015, bij de vorige studie, behaalde de gemiddelde Vlaamse leerling op deze proef 54,6%. In 2019 is dat nog 53,2 %. Het resultaat van 2015 was vergelijkbaar met het resultaat in 2011. Onze leerlingen scoren dus 1,4 % slechter dan vier jaar geleden. Daarmee behalen we nog wel de 17de plaats op de 58, dus je kan je afvragen wat de rest betekent. Zo slecht scoren onze leerlingen nu ook weer niet, want bijvoorbeeld volgende landen scoren slechter: Finland, Zweden, Duitsland, Australië en Canada,… En dat zijn dan toch landen die we niet bepaald als ontwikkelingslanden kunnen bestempelen.

Ja, Nederlandse leerlingen eindigen in 2019 hoger in de rangschikking. Zij behaalden 53,8%. Maar het is nauwelijks beter dat de Vlaamse leerling met 53,2%.

Er is echter een maar: in de studie van 2015 behaalden de Nederlandse leerlingen zo’n 53%, en dat was een neerwaartse trend ten opzichte van 2011. Vlaanderen scoorde in 2015 1,4% beter dan Nederland.

Het Laatste Nieuws kopte op dinsdag: “Vlaamse leerlingen scoren opnieuw slechter op wiskunde en wetenschappen”. Dit titel is misleidend. ‘Opnieuw’ is zelfs onjuist, want het resultaat van 2015 ten opzichte van 2011 is nauwelijks veranderd. En het resultaat van 2019 ten opzichte van 2015 zakt met 1,4%.

Wat wel klopt, is dat Vlaanderen 20 jaar geleden wel mee aan de top stond, met gemiddeld een 60 %. Vandaag zien we enkel Aziatische landen bij de top drie. Het maximum wordt behaald door leerlingen van Singapore: zij behalen 62,5%.

Of onze Vlaamse leerlingen nu 53% or 54% halen is in feite niet zo belangrijk. In beide gevallen oogt het resultaat barslecht. Vrij vertaald: het is met de hakken over de sloot. Met dit resultaat belanden we “in de middenmoot”, las ik ergens. Neen, dit is geen middenmoot, het is net geen buis…

Even alarmerend zijn de berichten over de kennis van het Nederlands. Vorige vrijdag verstuurde Tomas Demesmaeker, leraar Nederlands volgende tweet: “Even kleine frustratie-tweet: 'verniticht', 'elektrisiteut', 'maschine'... Ik 'moet' het allemaal goedkeuren want de antwoorden zijn inhoudelijk correct en ik toets luistervaardigheid, geen spelling.”

Dat ons onderwijs steeds minder veeleisend wordt, heeft heel veel te maken met de instroom van anderstalige nieuwkomers. Die realiteit moet men ook onder ogen durven zien.

KARL VAN CAMP HOOFDREDACTEUR

Geef eens een geschenkabonnement De feestdagen komen er weer aan. Hoog tijd om eens te beginnen nadenken over geschenkjes en geschenken. Aan u de keuze: of u gaat met mondmasker in de rij staan, winkel na winkel, op zoek naar de zoveelste kaars, het zoveelste zeepje of alweer een fotokadertje, of... u maakt het uzelf stukken gemakkelijker door de enige, echte geschenkbon van 't Pallieterke te bestellen.

Maak uw vrienden, uw vriendinnen en uw kennissen blij met een abonnement op ‘t Pallieterke. U kunt kiezen uit een abonnement voor drie maanden, zes maanden of een heel jaar. Zo maakt u iemand niet éénmaal, maar wekenlang blij. Bestel tijdig, zo kunnen we u nog een mooie geschenkbon opsturen. Om van dit aanbod gebruik te maken, kunt u ons telefoneren tijdens de kantooruren: 03 232 14 17. Of stuur een bericht naar secretariaat@pallieterke.net.

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17 Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Stichter 1945-1955: Hoofdredacteur 1955-2000: Hoofdredacteur 2000-2010: Hoofdredacteur 2010-heden: Verantw. uitgever:

Bruno de Winter Jan Nuyts Leo Custers Karl Van Camp Wart Van Schel

De gevaren van charismatisch leiderschap

De implosie van het Forum voor Democratie van Thierry Baudet biedt een les. Charismatische leiders kunnen heel nuttig zijn voor een groeiende partij, maar ze vormen ook een existentieel risico.

De leider kan vermoord worden (Pim Fortuyn) of kan betrokken geraken bij een schandaal (Umberto Bossi van de Lega Nord). Er hoeft zelfs helemaal niets zo drastisch voor te vallen. Hoogmoed en zijn kwalijke gevolgen loeren altijd om de hoek bij mensen die te veel succes en roem ervaren. De tegenstanders van Baudet menen dat hun eigen partij is veranderd naar een ‘sektarische beweging’ die de voorzitter als ‘een messias’ aanbidt.

‘Sterke leiders’

Hoewel ik vaak het tegendeel hoor, denk ik niet dat rechts meer voorkeur vertoont voor sterke leiders dan links. Uitgesproken rechtse partijen zijn een relatief recent verschijnsel. Er waren sterke persoonlijkheden nodig om ze uit de grond te stampen (Jean-Marie Le Pen, Karel Dillen, Pim Fortuyn, Nigel Farrage, Geert Wilders, Thierry Baudet) of om een bestaande partij naar rechts te doen uitzwenken (Jörg Haider, Bart De Wever, Donald Trump).

Rechtse partijen kunnen echter ook bloeien zonder een uniek boegbeeld. Voor de vuist zou ik bijvoorbeeld niet kunnen zeggen wie momenteel de plak zwaait in de nochtans succesvolle Duitse AfD. Het Vlaams Blok/Vlaams Belang had ook meerdere boegbeelden op het moment van zijn (tot nog toe) grootste verkiezingsoverwinningen.

Linkse en centrumpartijen kennen hun eigen momenten van personencultus. Denk maar aan de aanbidding van Steve Stevaert, de gloriejaren van Guy Verhofstadt of de volledige identificatie van La République En Marche met Macron. Dat Groen altijd maar ondermaats presteert bij de verkiezingen, ondanks de oververtegenwoordiging van groene thematiek in de pers, wijst erop dat ook de linkse kiezers liever wat meer charisma willen dan ze kunnen vinden bij de geraniums die al decennia het beeld van die partij bepalen.

De recente inzakking van het Forum voor Democratie toont evenwel de gevaren van een enig,

te dominant boegbeeld. Baudet won het leiderschapsreferendum in zijn partij, maar de crisis rond zijn persoon, zijn aanpak en zijn dominantie lijkt voor onherstelbare schade te zorgen. Vele topmensen verlaten de partij. De peilingen zijn barslecht.

Hoogmoed

Het is niet gezond dat een partij staat of valt met het wedervaren van één man. De moord op Fortuyn leidde tot het volledig verdwijnen van zijn partij. Een schandaal rond het enige boegbeeld kan hetzelfde effect hebben.

Er is echter een gevaar dat veel onmiddellijker is dan dergelijke dramatische wendingen. Hoogmoed komt voor de val, leerde ik op school van de jezuïeten. Ik beschouwde dat toen als een moreel voorschrift. Hoogmoed is een van de zeven hoofdzonden en wie er zich schuldig aan maakt, wordt gestraft, dacht ik. In de politiek leerde ik dat het eigenlijk een zeer praktisch advies is. Hoogmoed leidt ertoe dat je je eigen capaciteiten overschat, dat je je omringt met ja-knikkers, dat kritiek niet meer doordringt en je de grip op de realiteit verliest. Ik heb gezien hoe hybris mensen heeft veranderd en uiteindelijk in problemen heeft gebracht.

De geschiedenis levert ons genoeg voorbeelden van dat mechanisme. Alexander De Grote en Napoleon waren geniale, succesvolle leiders, maar kwamen in problemen wanneer hun hoogmoed het overnam. Ze luisterden niet meer naar de raad van hun vroegere ‘compagnons de route’ en reageerden met minachting op elke kritiek. Dan kwamen de foute beslissingen. Napoleon trok naar Rusland tegen het advies in van zijn officieren en trouwe adviseurs als Armand de Caulaincourt. We weten hoe dat afliep.

Het zijn sterke schouders die de roem kunnen dragen

Niet iedereen in die positie wordt zot van glorie. Karel Dillen had een personencultus rond zichzelf kunnen creëren. Hij was een zeer begaafd orator en ge-

noot enorm respect van de achterban. Er was na het verdwijnen van Lode Claes ook niemand die hem binnen de partij kon beconcurreren. Maar Dillen was al een stuk in de zestig toen zijn partij doorbrak. Hij had in zijn vorige partij al gezien wat hoogmoed van leiders en de slaafsheid van de volgelingen konden aanrichten. Zijn karakter was erdoor gevormd. Dillen was openlijk cynisch over vleiers en ja-knikkers.

Jean-Marie Le Pen liet zich graag een zaal van juichende supporters binnenleiden op de muziek van het Slavenkoor van Nabucco.

Karel Dillen zou zoiets potsierlijk gevonden hebben.

Zijn opvolger, Frank Vanhecke, deelde die afkeer voor de zoektocht naar persoonlijke glorie. Hij werd voorzitter omdat Dillen dat gevraagd had en deelde diens gave van zelfrelativering.

Dezelfde zelfrelativerende humor merkte ik op bij Bart De Wever in de korte tijd dat ik hem persoonlijk gekend heb. Maar je mag nooit onderschatten wat populariteit met een mens doet.

De Wever wordt al velen jaren als een halfgod behandeld in zijn eigen partij. Het paljas-incident met Van Grieken toonde een misplaatste minachting voor zijn tegenstander.

De N-VA is zeker geen eenmanspartij, maar er kan moeilijk naast gekeken worden dat De Wever nu al voor de zesde keer op rij voorzitter is. De partijstatuten laten nochtans niet toe dat iemand meer dan twee termijnen die functie bekleedt. Al vier keer moest voor hem een uitzondering gestemd worden. Het is leuk voor een partij dat een voorzitter zo weinig betwist wordt, maar de schijnbare onmogelijkheid om rond iemand anders een consensus te vinden zou de N-VA zorgen mogen baren. Kan de N-VA ooit overleven zonder De Wever? Hij gaat niet eeuwig mee.

En wat met vroegbloeiers als Tom Van Grieken en Conner Rousseau? Kunnen hun jonge schouders de snelgroeiende faam torsen zonder dat de hoogmoed toeslaat? We zullen zien.

JURGEN CEDER

Actueel

10 DECEMBER 2020

DE WEEK 3 DEC

2020

4 DEC

2020

The Washington Post haalt uit naar de Belgische coronaregels en het feit dat men met Kerst meerdere personen in de tuin mag ontvangen, maar dat slechts een van die bezoekers het toilet mag gebruiken. De gelukkige is het ‘knuffelcontact’. Andere bezoekers moeten naar huis terugkeren om naar het toilet te gaan.

De eenheid in de politieke families is nu al zoek

3

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) gaat de Moslimexecutieve vernieuwen.

Hij geeft tegelijk een negatief advies voor de erkenning van de Grote Moskee in Brussel. Er zou sprake zijn van Marokkaanse inmenging in het bestuur.

Leerkrachten Nederlands moeten flagrante spellingdelicten grotendeels negeren als de toets niet over spelling gaat. Dat blijkt uit een getuigenis van een leerkracht Nederlands in Het Nieuwsblad. De man zegt dat hij woorden als ‘verniticht’, ‘elektrisiteut’ en ‘maschine’ gewoon moet goedkeuren als een toets specifiek luistervaardigheid test en niet spelling. Volgens de leerkracht speelt ook de druk van de ouders en de angst dat leerlingen in beroep gaan mee. Het katholiek onderwijs beweert dat men de scholen aanraadt ‘voor een stukje’ te quoteren op spelling.

Facebook gaat strenger optreden tegen negatieve berichten over ‘minderheidsgroepen’ zoals zwarten, moslims en transgenders, maar minder snel ingrijpen bij haat gericht tegen blanken en mannen. De algoritmes worden aangepast, zo meldt The Washington Post, omdat de algoritmes ‘kleurenblind’ waren en dus toegepast werden op alle haatberichten. Vooral van zwarte activisten kwamen klachten dat ook hun kritiek op blanken soms automatisch werd verwijderd.

Thierry Baudet blijft de partijleider van Forum voor Democratie (FvD). Hij behaalt 75 procent van de stemmen in een referendum van de partij. Dat referendum kwam er na een rel over antisemitisme bij de jongerenafdeling van FvD.

5 DEC

2020

6 DEC

2020

7 DEC

2020

8 DEC

2020

CD&V-voorzitter Joachim Coens schrijft in zijn kerstmanifest dat zijn partij opnieuw een echte volkspartij moet worden. Coens is een jaar voorzitter van CD&V. “Omarm de gewone mensen”, schrijft hij in grote letters in het manifest.

De supporters van de Engelse tweedeklasser Millwall jouwen hun eigen spelers uit wanneer die een knieval maken voor Black Lives Matter. De commentatoren reageren geschokt.

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken wordt door twee jongeren van Marokkaanse afkomst met de dood bedreigd. De bedreigingen vinden plaats in het Antwerpse district Borgerhout. “Als we op een andere plaats waren zonder camera’s, gij zoudt serieus aangepakt worden, oftewel poging tot moord, ofwel moord”, luidt het.

Het Verenigd Koninkrijk begint als eerste Europees land met het toedienen van coronavaccins. De vaccins werden ontwikkeld bij Pfizer-BioNTech en worden vanuit ons land naar de Britse eilanden overgebracht.

Het was een van de communicatiepraatjes van paarsgroen-plus: de politieke families van over de taalgrens zijn hechter dan ooit. Vlaamse en Franstalige socialisten, liberalen en groenen lossen elkaar niet. Van die eenheid blijft na amper twee maanden Vivaldi niet veel meer over.

Meer nog dan ‘een ploeg van 11 miljoen’ was de neobelgicistische boodschap van de Vivaldi-regering de vernieuwde samenwerking en hechte band tussen de politieke partijen van dezelfde families over de taalgrens heen.

CD&V uitgezonderd, natuurlijk, die sinds de steun van de cdH voor de Lambermont-akkoorden van 2001 niet echt een zusterpartij meer heeft aan de andere kant van de taalgrens. En cdH is tenslotte een partij van lilliputters geworden.

Maar bij de liberalen, socialisten en groenen was het een paar maanden geleden grote liefde.

Groen en Ecolo: dat verbaast niemand, ze vormen tenslotte één fractie in het federale parlement.

Waarbij de indruk ontstaat dat Groen steeds meer een aanhangsel van Ecolo geworden is. Welke Groen-politicus durft openlijk ingaan tegen de fratsen van een Ecolo-excellentie? Meer nog, de Vlaamse groene verkozenen moeten de Franstalige brokkenmakers in de eigen media komen verdedigen. Niet altijd met evenveel enthousiasme, zoveel is duidelijk.

De socialisten en liberalen lieten in de aanloop naar de Vivaldiregeringsvorming niet na om te wijzen op de hechte band tussen de Vlaamse en Franstalige partijen. De term politieke familie werd tijdens de onderhandelingen gretig gebruikt om het politie-

STEUN SCEPTR machtig nieuws BE39 7390 1640 4519 (BIC KREDBEBB)

ke gewicht van de eigen partij te versterken. Sp.a kon zich sterker voordoen dan eigenlijk het geval was door zich aan de PS vast te klikken. De liberalen van Open Vld en MR waren sterker met twee dan alleen. Tegelijk werd een typische paarsgroene boodschap meegegeven: het toenemende belang van politieke families is het bewijs dat België nog een toekomst heeft en dat Vlaams-nationalisten zeurpieten zijn.

PS-kritiek op Vandenbroucke

Ondertussen is deze optimistische boodschap achterhaald. Dat merkten we de voorbije weken met de verschillende reacties aan socialistische kant op de uitspraken van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a). Zijn “den blok erop”-uitspraak werd verdedigd door partijvoorzitter Conner Rousseau.

Maar PS-voorzitter Paul Magnette liet in de Franstalige pers weten niet gediend te zijn met de manier van communiceren van Frank Vandenbroucke. Ook andere PS-verkozenen waren geërgerd.

Niet dat het tot een zware crisis zou leiden in de regering, maar het is veelzeggend. De banden tussen PS en sp.a zijn trouwens veel minder hecht dan vaak wordt aangenomen. De sp.a is allang in een sociaaldemocratische richting geëvolueerd. En eigenlijk is de aanwezigheid van een Conner Rousseau op de nieuwjaarsreceptie van de PS vooral een beleefdheidsbezoek. Het is bekend dat de sp.a-voorzitter graag de lijnen open houdt met N-VA-voorzitter Bart De Wever. De mislukte Vivaldi-formatie dit voorjaar toen de coronacrisis uitbrak en Paul Magnette zijn staart introk, zindert nog na. Benieuw hoe hecht de PS-sp.a relatie zal zijn wanneer er andere pijnlijke politieke dossiers opduiken in de schoot van de regering-De Croo.

De liberale kibbelfamilie

Het waren de voorbije weken vooral de liberalen die wezen op het belang van een hechte politieke familie. Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert en zijn MR-collega Georges-Louis Bouchez klikten zich zodanig aan elkaar vast dat dit een paarsgele coalitie met slechts één liberale partij onmogelijk maakte. Er werd zelfs publiek gedroomd van het organiseren van een gezamenlijk partijcongres.

Maar wat blijft er nog over van deze band na de aanhoudende MR-pleidooien voor coronaversoepelingen? Plots zaten Vlaamse en Franstalige liberalen niet meer op dezelfde lijn. De ergernis bij Open Vld was merkbaar.

Tot daar de oude liberale droom van Belgische eenheid. Het is duidelijk. MR voelt zich niet echt comfortabel in deze federale coalitie omdat de partij minder kan wegen op het beleid en probeert dus rond het coronadebat te scoren. Open Vld moet zich sowieso meer op de vlakte houden aangezien de partij de eerste minister levert. Alexander De Croo moet verzoenen.

Ook hier rijst de vraag of de eenheid binnen de familie niet nog meer onder druk zal komen te staan als er andere heikele dossiers moeten worden aangekaart. Voor we het weten, hebben we hier te maken met een liberale kibbelfamilie.

Open Vld heeft trouwens intern ook nog wat varkentjes te wassen.

Meer bepaald rond de Brusselse stadstol. Terwijl Brussels minister Sven Gatz de maatregel als verworven beschouwt, eist de rest van de partij overleg. Volgens voorzitter Egbert Lachaert is dat zelfs een absolute voorwaarde.

Hij wil niet weten van een belastingverhoging voor de pendelaars. Benieuwd wie zijn slag thuishaalt. Sven Gatz heeft 20 jaar geleden al een bijdrage geleverd tot de ineenstorting van de Volksunie. Misschien komt daar nu nog de Open Vld bij.

4

Binnenland

10 DECEMBER 2020

GENT

Een lage-emissiezone tegen elke prijs?

Lage-emissiezones (LEZ) zijn doeltreffend, dat is het besluit van een rapport gemaakt op vraag van minister Zuhal Demir. De luchtkwaliteit gaat erop vooruit en sociaal is er niets aan de hand. De allerzwaksten profiteren er zelfs het meeste van. De minister had een ‘grondige evaluatie’ beloofd.

Dit rapport is een teleurstelling. De belangrijkste vraag wordt zelfs niet gesteld: staat de inspanning (duizenden burgers en bedrijven die een andere auto moeten kopen) wel in verhouding tot het resultaat?

Is dit het zoveelste voorbeeld van een administratie die zichzelf evalueert en het vanzelfsprekend vindt dat ze het fantastisch doet?

Stikstofoxiden

Voor luchtkwaliteit worden twee vervuilende stoffen gemeten. Stikstofoxiden dalen in de LEZ aan hetzelfde tempo als in de rest van Vlaanderen. Pas wanneer de LEZ verstrengt (in 2025), zal dat verbeteren.

Roet (zwarte koolstof) daalt wel sterker in de zone dan erbuiten. Dat is te danken aan het van de weg halen van hele oude diesels zonder roetfilter. Hoe groot de gezondheidswinst is, wordt niet berekend. Daarvoor is het wachten op verder onderzoek.

De schrijvers stellen dat elk roetdeeltje

minder winst oplevert. Dat is natuurlijk juist, maar met deze logica moet je finaal elke auto verbannen. Houtstook is een grotere bron van fijnstof (en het bijhorend roet) dan het verkeer. Voor wanneer een volledig verbod op houtverbranding?

Wat de sociale gevolgen betreft, beperkt het onderzoek zich tot de laagste inkomensklassen. Hier herhalen ze de stelling dat ‘sociaal zwakkeren’ zonder auto alleen maar voordeel hebben bij de LEZ. Zij wonen vaak in gebieden met de hoogste luchtvervuiling, klinkt het, en hebben dus het meeste te winnen bij schonere lucht. Dat is de theorie, de realiteit is minder eenvoudig.

Het is niet omdat je geen auto hebt dat je niet getroffen wordt. Denk aan verhoogde eenzaamheid omdat bezoekers de zone niet mogen inrijden of aan ouderen die afhankelijk zijn van hulp van familie met een auto. Volgens het rapport is een slooppremie (van 1.500 euro), zoals die in Gent bestaat, een goede oplossing voor sociaal

zwakkeren die wel hun auto moeten vervangen. Ruimer dan dat gaat het onderzoek niet. Geen woord over het hoge aantal boetes. Geen woord over de economische gevolgen. Ook veel kleinere bedrijven en zelfstandigen moesten nieuwe voertuigen kopen, maar dat bleek geen studie waard.

Het had de onderzoekers gesierd om ook eens naar de ervaringen van bewoners te luisteren. Ook dat deden ze niet. Een LEZ is een zeer ingrijpende maatregel. Wie dat invoert, moet duidelijk kunnen zeggen wat het kost en wie die kosten moet betalen. Dit rapport geeft daar geen antwoord op.

In Gent wil alleen Groen nog een uitbreiding

namen was het niet-uitbreiden van de LEZ. Dit zou impact hebben gehad op 26.000 bewoners.”

Ook haar partijgenoten in Gent delen het enthousiasme van de minister niet. N-VA blijft zich verzetten tegen de plannen van schepen Heyse (Groen) om de zone te vergroten. Die uitbreiding staat in het bestuursakkoord, maar binnen de meerderheid is er veel twijfel. Open Vld zwijgt. Het is hun tactiek in alle lastige dossiers. Sp.a wil geen uitbreiding meer. Het wordt afwachten of Groen erin slaagt de uitbreiding er nog door te krijgen.

MATHILDIS

De communicatie van minister Demir wekt de indruk dat zij de LEZ een succes vindt. Ze wordt niet gevolgd op het lokale niveau. Antwerpen besliste al om de LEZ niet uit te breiden. Tom Meeuws (sp.a) reageerde laconiek op het rapport: “De belangrijkste sociale maatregel die we

ECONOMISCHE ZAKEN

De oliemarkt herstelt Begin januari zullen dagelijks 500.000 vaten olie extra op de markt worden gegooid. Dat zijn de OPEC-landen plus Rusland overeengekomen. Het signaal dat de oliemarkt herstelt en de crisis in de sector voorbij lijkt.

Even terug in de tijd. Op 3 oktober 2018 piekt de prijs van een vat ruwe olie naar meer dan 85 euro. De olieprijs is een van de belangrijkste indicatoren van economische activiteit. Een goed draaiende wereldeconomie doet de vraag naar het zwarte goud toenemen. Niet alleen als brandstof, maar ook als grondstof voor verschillende industrieën zoals de chemiesector. Ook geopolitieke factoren sijpelen door in de olieprijs.

Onzekerheid en instabiliteit leiden tot stijgende olieprijzen.

Prijs omhoog krikken

Maar dan kwam de coronapandemie.

Een zelden geziene vraagschok. De economie viel stil. Vele wagens bleven letterlijk wekenlang stilstaan in de garage of op een parking. De olieprijs stortte in en bedroeg op 21 april maar 19,40 dollar per vat. De olieproducerende landen hadden geen andere oplossing dan de productie te verminderen met miljoenen vaten om de prijs weer omhoog te krijgen. Dat was niet eenvoudig. Onder andere Rusland en Saoedi-Arabië zagen geen probleem in de lage prijs. Op die manier zou de concurrentiële markt van de Amerikaanse schalie-olie kunnen worden doodgeconcurreerd. Op de termijnmarkten waar in olie wordt gehandeld bedroeg de virtuele prijs voor een vat zelfs minder dan nul dollar wanneer er voldoende hoeveelheden werden verhandeld.

Dat was nooit gezien.

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 7F ANKERSTRAAT 3500 HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272 011 223 253 MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

Uiteindelijk werd besloten de productie te beperken waarna de prijs langzaam maar zeker steeg naar 40 dollar per vat. En vorige week ging de stijging verder. We zitten bijna aan 50 dollar per vat. Het bewijs dat de oliemarkt hersteld is. Daar zijn verschillende redenen voor. Vele landen zitten nu volop in de tweede golf van de coronapandemie, maar de economie viel niet volledig stil. Ten tweede is er zeker in de Aziatische landen sprake van een duurzaam herstel. Dat jaagt de vraag omhoog.

Ondertussen bleef de productiestijging achter, waardoor de olieprijs verder omhoog gaat.

Zit hier een inflatoir effect aan te komen? Kunnen de stijgende olieprijzen het herstel fnuiken? Want meer uitgeven voor brandstof betekent minder geld voor andere consumptie-uitgaven.

Bovengrens

Zeker niet. We zitten zeker in de westerse wereld nog ver van de 2-3 procent inflatie die als bovengrens wordt aangehouden.

De consumptie is nog altijd niet teruggekeerd naar het pre-crisisniveau. En vorige week nam OPEC+ (het oliekartel plus tien andere olieproducenten waaronder Rusland) de beslissing om de kranen langzaam te openen. In april van vorig jaar was er een akkoord bereikt om de productie te beperken met 7,7 miljoen vaten per dag, een beperking die daarna werd uitgebreid tot 10 miljoen vaten per dag. In januari 2021 zouden er dagelijks opnieuw 500.000 vaten extra mogen worden opgepompt.

Na verloop van tijd zouden dat 2 miljoen extra vaten per dag moeten zijn. Men gaat ervan uit dat dit de prijs amper zal wijzigen door de beperkte productiestijging en dankzij het economisch herstel dat de vraag naar olie onderhoudt. Niet vergeten dat de totale olieproductie wereldwijd zo’n 100 miljoen vaten bedraagt, of 15,9 miljard liter. De stijging van de productie gaat zeer langzaam en is ingegeven door de bezorgdheid dat er aan het economisch herstel snel een einde kan komen.

Ook de geopolitiek speelt opnieuw een rol. Het blijft onduidelijk hoe de komende weken de spanningen tussen Saoedi-Arabië, de VS en Iran zullen evolueren, hetgeen de prijzen toch kan doen stijgen ondanks het hogere aanbod. Tot Joe Biden op 20 januari 2021 de eed aflegt als VS-president kan Donald Trump het buitenlands beleid sturen. Verrassingen zijn in de laatste dagen van zijn mandaat niet uitgesloten.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

WALLONIË

MR wordt vijfde wiel aan de wagen

Ecolo leek aan Franstalige kant lange tijd de zwakke schakel van de verschillende regeringen. Nu wordt duidelijk dat deze rol meer en meer is weggelegd voor de liberalen van de MR. “Participation opposition”. Of participatie-oppositie. Het is een term uit het politieke taalgebruik dat de voorbije jaren vooral aan Franstalige kant werd gehanteerd en betrekking had op de groenen van Ecolo.

Elke keer dat die in regering zaten, leek het alsof ze tegelijk ook oppositie voerden.

In de federale regering van 1999 tot 2003.

In de Waalse regering tussen 2009 en 2014 ook. Reden was een gebrek aan maturiteit van het politiek personeel. En de verplichting om elke keer terug te schakelen naar een achterban vol groene fundi’s. In de Waalse regering-Di Rupo houdt Ecolo zich momenteel relatief rustig. En federaal valt het al bij al ook mee. Tenminste voor de publieke opinie bezuiden de taalgrens.

Een Georges Gilkinet (Mobiliteit) en Zakia Khattabi (Klimaat) jagen weinig Franstaligen in de gordijnen. Van participatie-oppositie is weinig sprake. Voorlopig.

Kaakslag

Dat etiket krijgt de MR nu opgeplakt.

Dat werd deze week duidelijk. Er was de virulente kritiek van de Waalse MR-ministers Willy Borsus en Jean-Luc Crucke op de plannen van de Brusselse regering om een stadstol in te voeren. Waals-Brabantse liberalen riepen de bedrijven Brussel al op om massaal de taalgrens over te steken. Dat de Brusselse regering (zonder MR en met Ecolo) zei te willen praten met de Waalse (met Ecolo én MR) haalde weinig uit. “Geen uitgestoken hand maar een kaakslag”, is bij de Waalse MR te horen.

Benieuwd of dit de goede werking van de Waalse regering niet in gevaar brengt.

Om van de federale regering nog te zwijgen. Daar lijkt het er steeds meer op dat MR een geërgerde en dus moeilijk te controleren partner wordt. De aanval op minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) die zei dat de sluiting van de winkels eigenlijk een soort van symbolische maatregel was, viel niet in goede aarde, om het zacht uit te drukken.

De MR-ministers in de regering (Wilmès, Clarinval) hielden zich nog wat op de vlakte. Maar partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez fulmineerde tegen de minister.

Net zoals ex-minister Denis Ducarme. Ze kregen steun van Eric Domb van dierenpark Pairi Daiza (nochtans eerder bekend om PS-sympathieën) die Vandenbroucke vergeleek met een keizer die naar eigen goeddunken de duim omhoog of omlaag laat gaan. Binnen de federale regering zorgde premier De Croo er snel voor dat de rangen werden gesloten. Het nieuws over de vaccinaties vanaf januari haalde de lont uit het kruitvat. Voorlopig.

Staatshervorming

Het is gewoon wachten op een volgende uitval van de MR. De reden is dat er voor de Franstalige liberalen weinig eer te halen valt in deze regering. In de communicatie zijn Vlaamse excellenties (De Croo, Vandenbroucke, Verlinden) dominant. Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès is vaak ver weg en draagt de last van een slecht coronabeleid mee. KMO-minister Clarinval is geen zwaargewicht. De PS zelf kan via de bevriende Franstalige media ministers zoals Pierre-Yves Dermagne doen opdraven.

Bouchez vreest dat de gebrekkige zichtbaarheid hem in de peilingen en later in de verkiezingen veel punten zal kosten. Ook inhoudelijk kan de MR niet scoren. Effectentaks, koolstoftaks: de hogere belastingen lijken ze niet te kunnen tegenhouden.

Straks moet er gesproken worden over de voorbereiding van een staatshervorming tegen 2024. Voor de Belgicistische MR niet relevant. Een streng justitiebeleid? De bevoegde minister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) trekt hier het laken naar zich toe. De voorbije jaren was de MR in de federale regering oververtegenwoordigd.

Nu zijn de Franstalige liberalen het vijfde wiel aan de wagen aan het worden.

PICARD

Binnenland

10 DECEMBER 2020

5

BRUSSEL

MEDIA

De ondraaglijke lichtheid van de Vlaamse buitenlandverslaggeving

Passiviteit op het Martelaarsplein

De evolutie van de Brusselse situatie van de voorbije jaren is bepalend om te vatten hoe ingrijpend Vlaams-Brabant verandert.

Net de omvang van deze sociologische omwenteling maakt de passiviteit van de regering Jambon zo ergerlijk.

De analyses van de Tocqueville worden tot op vandaag geprezen, net zoals de handelingen van Bismarck bewonderd blijven. Ook Bart De Wever (BDW) behoudt zijn schare fans, alleen: wie eerlijk is zal hem eerder in het segment plaatsen van de observerende Fransman dan in dat van de Pruisische kanselier van 'ijzer en staal'. Illustratief was zijn analyse van Brussel in de vrijdagse editie van De Afspraak.

Fulminerend tegen de hoofdstad en haar stadstol, ging het over rekeningen maken. Een mooie synthese, maar daartegenover staat een lamlendige regering Jambon die zich beperkt tot wat geknoei in de marge terwijl het Vlaamse hartland een heuse metamorfose ondergaat.

Migratie

Ex-Europees parlementslid Jozsef Szajer (Fidesz)

Vorige week berichtten een aantal kranten dat de grootste Hongaarse media het schandaal rond het seksfeest met het Europarlementslid van de partij van Orban zouden verzwijgen. De Morgen en Het Laatste Nieuws besluiten daaruit dat “de overheidsgreep op de pers in dit EU-land pijnlijk duidelijk wordt”. Ze schrijven ook dat een groot deel van de bevolking “helemaal niets over de kwestie te weten komt”.

Die verslaggeving zegt helaas meer over de Belgische pers dan over de Hongaarse, want die laatste heeft wel degelijk uitgebreid bericht over de heisa. Wat Orban en Hongarije betreft, lijken onze kranten vooral bezig met de bevestiging van hun eigen vooroordelen. Orban is onbeschaamd rechts en dus is men permanent op zoek naar onheilspellend nieuws over de Hongaarse politiek en samenleving.

Fantasieën over Trump

Enkele weken terug hadden we het al over de onvoorstelbare onzin die uit de pen van ‘Amerika-kenners’ was gekomen over de mogelijkheid dat Trump een staatsgreep zou plegen. Rechtse milities zouden naar de wapens grijpen. Trump-supporters zouden het land op stelten zetten.

Trump zou het leger proberen aan zijn zijde te krijgen. Trump zou weigeren het presidentschap op te geven en daarin gesteund worden door zijn partijgenoten in het bestel. Niets daarvan is gebeurd.

Zelfs niet een beetje.

Hoe kwamen ze bij die volstrekt

onjuiste voorspellingen? Voor mij was het duidelijk dat de kans dat dit zou gebeuren zero was. Ik heb dat ook al voor de verkiezingen geschreven. Fanatieke individuen zijn altijd in staat tot krankzinnige daden, maar een georganiseerde coup was pure fantasie van de linkse pers. Dat weet ook iedereen die iets begrijpt van Amerika en de conservatieve achterban van Trump.

Vooral dat laatste blijkt een probleem. Het is te gemakkelijk om dit soort verslaggeving af te doen als het resultaat van slechte wil.

Ik vermoed dat een groot deel te maken heeft met daadwerkelijke onwetendheid. In The Guardian verscheen achteraf een begin van journalistieke zelfbevraging van de hand van Cas Mudde. Hij gaf toe zelf te alarmistisch te hebben geschreven over Trump, die nooit de fascist was die sommigen in de pers dachten te zien.

Links begrijpt rechts slecht

In 2009 voerde de Amerikaanse psycholoog Jonathan Haidt een interessant experiment uit.

Hij liet tweeduizend Amerikanen

een lijst met morele vragen beantwoorden. Ze moesten dat drie keer doen: een keer als zichzelf, een keer vanuit het standpunt van rechts en een keer vanuit het standpunt van links. Daaruit bleek dat rechtse mensen vrij goed kunnen inschatten hoe links denkt, maar dat linkse mensen een onjuist en negatief beeld hebben over de morele opvattingen van rechts. Haidt is zelf niet rechts. Hij verrichtte de studie om de Democratische Partij te helpen bij de verkiezingen.

Wanneer de pers er niet in slaagt om objectief te berichten over Orban, Bolsonaro of Trump is dat niet alleen een kwestie van slechte wil. Soms zijn de vooroordelen te groot. Voor mij, een conservatief, was het idee dat de conservatieve achterban van Trump zich zou lenen tot een poging tot staatsgreep evidente onzin, maar niet voor enkele veteranen van onze buitenlandpers.

In de binnenlandse berichtgeving wordt die eenzijdigheid wat getemperd. Teveel betrokkenen, zoals rechtse politici en partijen, lezen mee en staan klaar om hun ongenoegen te uiten. Ook kijkers en lezers kunnen afhaken. Maar over rechts in het buitenland kunnen de pamflettisten zich helemaal laten gaan. Orban gaat geen boze lezersbrief sturen naar De Morgen.

JURGEN CEDER

Beke bespaart 2,5 miljoen euro op preventieve gezondheidszorg Wouter Beke, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding, beknibbelt op preventieve gezondheidszorg.

Preventieve gezondheidszorg is gezondheidszorg die de nadruk legt op het voorkomen van ziekten en wordt beschouwd als een essentieel onderdeel van de gezondheidszorg.

De Vlaamse regering besliste eind 2019 om lineaire besparingen door te voeren. Volgens Beke is er wel getracht om zoveel mogelijk te besparen op ondersteunende functies, ‘overhead’ en koepelstructuren en zo weinig mogelijk op terreinwerking met een rechtstreeks aanbod naar de burger.

Voor het beleid preventieve gezondheidszorg betekent dit een besparing van 2.449.000 euro.

De partnerorganisaties binnen het domein preventie vormen een kern binnen een expertisenetwerk. De samenwerking tussen de Vlaamse overheid en een partnerorganisatie wordt vastgelegd in een meerjarige beheersovereenkomst en geconcretiseerd in jaarplannen en bijbehorende begroting. Sinds 2019 is er beslist om een ‘generieke

efficiëntieoefening’ op subsidies uit te voeren. Dit betekent dat de jaarlijkse subsidies van een aantal part-nerorganisaties zijn verlaagd.

Er is ook beslist om 6 procent te besparen op de partnerorganisaties.

Het Vlaams Instituut Gezond Leven kreeg een besparing van ruim 200.000 euro eind 2019 en Sensoa moet het met 186.776 euro minder stellen. Ook het Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen kreeg minder geld.

Een deel van de besparingen zijn wel nog teruggedraaid. De partnerorganisaties met een aanbod mentaal welzijn, mondzorg en bevolkingsonderzoek werden gevrijwaard.

THIERRY DEBELS

Enkele belangrijke ontwikkelingen zorgden ervoor dat Brussel, en dan bedoelen we het Gewest, geworden is wat het vandaag is.

Politiek gesproken is de komst van het afzonderlijk Gewest in 1989 een belangrijke identiteitscreërende factor geweest. Men mocht daar wel de term 'hoofdstedelijk' aan toevoegen en decreten de naam ordonnantie geven, punt is dat hiermee het federalisme-metdrie gestalte heeft gekregen. De Vlaamse garanties bleken vooral op papier te bestaan, een direct gevolg van een algemene desinteresse voor de hoofdstad en een schare Vichy-Vlamingen voor wie de A- en P-plaat primeerde, voor zover ze niet met de fiets rijden natuurlijk.

Ander element is de migratie via verschillende kanalen, die een heuse sociologische omwenteling heeft veroorzaakt. Het doet sommigen kicken op die stad die enkel nog uit minderheden bestaat.

In werkelijkheid is dit een fenomeen dat de Nederlandstalige aanwezigheid kleiner dan ooit maakt (over de functie van de taal van Vondel in de publieke ruimte is enige nuance nodig) en net de Franse factor versterkt. Misschien niet aan de huistafel, maar zonder meer als lingua franca. De omvang van deze vormen van inwijking zorgen voor een olievlek in de ruime Rand, misschien niet vergelijkbaar met die van weleer, maar dat maakt het fenomeen daarom niet minder reëel.

Mede hierdoor in de hand gewerkt, heeft zich aan Nederlandstalige zijde een sociologische substitutie voorgedaan. Dit ziet men aan verkiezingsresultaten. De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) oogt vandaag vooral rood een groen. N-VA zit met drie zetels aan een sociologisch plafond, het VB is gedoemd een schim te blijven van wat het ooit tijdens de Demol-jaren was en CD&V, tja, is die er nog? In 1989 waren de christendemocraten nog uitgesproken de grootste partij aan Vlaamse kant.

Feitelijke olievlek

'Vlaanderen laat Brussel niet los', het is de legendarische uitspraak van Lode Craeybeckx. Op een betoging tegen het Lambermontakkkoord, inmiddels bijna twee decennia geleden, was een spandoek te zien met opschrift 'Brussel laat Vlaanderen niet los'. Beide zijn wellicht gedateerd, maar de Brusselse realiteit is wat ze is. Eisen tot aanhechting bij Brussel van randgemeenten hoor je nauwelijks nog, maar hoe die gemeenten de facto steeds meer Brussel worden zie je elke dag. Terecht merkte BDW ook op dat men in afwachting van een onvermijdelijk confederalisme Brussel aan Franstalige kant zoveel mogelijk wil ‘ontnederlandsen’, kwestie van een de facto realiteit en sterkere onderhandelingspositie te verkrijgen. Klopt, maar hetzelfde kan gezegd worden over grote stukken van Vlaams-Brabant. Het beeld dat men in de materniteit en op de speelplaatsen ziet, wordt bevestigd door allerhande cijfers. In de Lombardstraat lacht men zich in het vuistje. De grootste ergernis is de passiviteit die enkele honderden meters verder op het Martelaarsplein ontwaard kan worden.

PMRV

6

Politiek

Partijdotaties: kassa-kassa

De partijdotaties wekken al lange tijd wrevel bij de burger. Het systeem waarbij de politieke partijen zichzelf voor volgend jaar 32,4 miljoen belastinggeld toekennen, staat meer en meer onder druk. Maar de meeste politieke partijen knijpen graag een oogje toe. De N-VA diende bij monde van Wim Van der Donckt dan ook een amendement in bij de bespreking van de begroting van volgend jaar. Dat hield in dat er maar liefst 634.000 euro zou kunnen bespaard worden als men de partijdotaties niet zou indexeren,. Vorig jaar werd een dergelijk amendement nog gesteund door de Open Vld (dat haalde het echter niet), maar dit jaar volgde de nieuwe Vivaldi-meerderheid over de ganse lijn niet.

Het gevolg is dus dat de partijdotaties volgend jaar opnieuw stijgen. Een leuk weetje: twee jaar geleden – in 2018 – werd voor het eerst zo’n amendement om een indexsprong te maken ingediend door de toen al exN-VA’ers Vuye en Wouters. Alleen het Vlaams Belang steunde dat amendement. Alle ‘Zweedse’ partijen van de regering-Michel, aangevuld met álle linkse partijen stemden toen tegen.

N-VA kondigde dezer dagen niettemin aan een wetsvoorstel in te dienen om de indexering definitief te schrappen uit de wet die de dotaties regelt, zodat er nooit nog amendementen moeten ingediend worden.

Het meest opvallende is dat de groenen en de roden elk jaar de indexering wél steunen. Vreemd toch dat de linkse herauten van de politieke vernieuwing in deze zaak muisstil zijn en het triomfalistische tromgeroffel van Kristof Calvo niet te horen is.

10 DECEMBER 2020

STADSTOL

Brussel tegen allen, Open Vld tegen zichzelf

Record-uitgaven voor kabinetten

Niet alleen de partijdotaties gaan de hoogte in, ook de kredieten voor de werking van de ministeriële kabinetten worden met bijna een kwart opgetrokken, van 56 naar 68 miljoen euro. In de Kamercommissie Financiën kreeg het wetsontwerp forse kritiek van de oppositie.

Wellicht onbedoeld legde staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleecker (Open Vld) de vinger op de wonde door als ‘eenvoudige uitleg’ te geven dat er “nu eenmaal zeven partijen deel uitmaken van de federale regering”. Met andere woorden: de partijen moeten dus evenredig bediend worden. Evenwichtige taakverdeling zonder versnippering van bevoegdheden is klaarblijkelijk geen uitgangspunt.

Vanessa Matz (cdH) deed de meerderheidspartijen even pijn met een subtiele vergelijking om dat aan te tonen: "Melchior Wathelet jr. was tussen 2011 en 2014 staatssecretaris (in de regering-Di Rupo). Hij had dus minder medewerkers dan een minister én hij had de bevoegdheden die vandaag worden uitgeoefend door de kabinetten-Khattabi, -Van Der Straeten en -Gilkinet (zonder de NMBS) en het luik staatshervorming van het kabinet-Clarinval." Er zou dan ook een record aantal cabinettards in dienst zijn: 838, privé-koks inbegrepen.

En dan hebben we het nog niet over de extra medewerkers die ex-ministers in dienst mogen houden. Ondertussen mag de gewone burger de broeksriem wel blijven aanhalen en stapelen de faillissementen zich op.

Voorstellen met een beperking

Vorige donderdag werd in de Kamer een wijziging van het Kamerreglement gestemd dat uitvoering moet geven aan de wet van 2 mei 2019 die het indienen van verzoekschriften voorziet. Het gaat om de fameuze wet die regelt dat 25.000 burgers een voorstel kunnen doen bij de Kamer ter behandeling. De wet was oorspronkelijk geïnspireerd door Kristof Calvo (Groen). Het voorstel van donderdag jl. was opnieuw van Calvo, maar mede-ingediend door Sophie De Wit van N-VA. Oorspronkelijk deelden VB en N-VA de kritiek op het feit dat van de 25.000 (ministens 16-jarige) personen die hun woonplaats in België hebben, er ten minste 14.500 hun woonplaats moeten hebben in het Vlaams Gewest, 2.500 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en 8.000 in het Waals Gewest. Op die manier zou het immers onmogelijk zijn om een exclusief Vlaams onderwerp aan de agenda te plaatsen. Stel bijvoorbeeld dat 25.000 Vlamingen op de agenda zouden willen zetten dat de excellenties in de Kamer behoorlijk tweetalig moeten zijn en dus ook het Nederlands perfect machtig zouden moeten zijn. De kans is klein dat daarvoor in Wallonië en Brussel voldoende handtekeningen zouden gevonden worden. Merkwaardig, maar donderdag was alleen nog het VB overtuigd van die kritiek op dit ‘Belgische’ voorstel.

De Brusselse regering pakte de andere Belgische overheden vorige week in snelheid met de aankondiging dat een akkoord werd bereikt over de controversiële Brusselse stadstol SmartMove. Het systeem zou bestaan uit een tolheffing bij het binnenrijden van Brussel, met daarbovenop een kilometerheffing per afgelegde kilometer in het gewest.

Als wederdienst zal het Brusselse gewest de belasting op inverkeerstelling en de verkeersbelasting schrappen. Handig voor de Brusselaar, maar discriminerend voor de andere Belgen die niet kunnen genieten van deze taxshift. Zo zullen de Vlaamse en Waalse weggebruikers die in Brussel werken dubbel moeten betalen: de verkeersbelasting en inschrijvingstaks in zijn of haar eigen gewest, maar ook de stadstol in Brussel.

Daarnaast dreigen ook bestuurders van een leasingwagen in Brussel gediscrimineerd te worden. Waar Brussels minister van Financiën Sven Gatz (Open Vld) eerst verwarring zaaide door te zeggen dat SmartMove niet van toepassing is op leasewagens, blijkt dat hij daarmee vooral op de lusten van het systeem doelde. Ook leasingwagens, of ze nu in Brussel of elders ingeschreven zijn, zouden immers niet kunnen genieten van de afschaffing van de verkeersbelasting en BIV, maar wel onder het Brusselse tolsysteem vallen. De bijzondere financieringswet bepaalt namelijk dat een aanpassing van de regels voor de verkeersbelastingen voor leasingwagens altijd in samenspraak met de drie gewesten moet gebeuren.

Hoewel de Brusselse regering de hand lijkt te reiken door ruimte te laten voor overleg met de andere overheden, doet ze dat dus eigenlijk vooral uit eigenbelang – om de belasting voor leasingwagens te kunnen aanpassen - en om de Vlamingen en de Walen voor het blok te zetten. De Vlaamse en de Waalse regeringen zouden immers het discriminerende aspect van de stadstol kunnen vermijden door zelf te opteren voor een kilometerheffing en een schrapping van de andere verkeersbelastingen, luidt de redenering op het Bip (het Huis van het Gewest).

Pestbelasting

Vanuit de Vlaamse fracties van de N-VA, het Vlaams Belang en de CD&V werd weinig verrassend meteen scherp gereageerd op de Brusselse aankondiging. Het woord pestbelasting werd daarbij afwisselend door de verschillende partijen in de mond genomen.

Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) noemde de stadstol "onaanvaardbaar" en zijn partijvoorzitter Bart De Wever maakte gewag van een “een nieuwe paars-groene pestregel voor de werkende Vlaming”. Volgens hem was de belasting een uiting van “vijandig nabuurschap”. De burgemees-

ter van Antwerpen voerde in één weg promotie voor zijn eigen stad, door een foto te delen op sociale media met het bijschrift: "In Antwerpen zijn bedrijven en werknemers wél welkom!"

Peter Van Rompuy (CD&V) reageerde al even scherp. “Een stadstol die gecompenseerd wordt voor Brusselaars, maar niet voor Vlamingen en Walen vormt een discriminatoire, dubbele belasting waartegen het Vlaams Parlement zich zal verzetten”, zei de christendemocratische fractieleider. “Partijen die mond vol hebben over samenwerkingsfederalisme doen in de feiten net het omgekeerde.”

Oppositiepartij Vlaams Belang kondigde aan een belangenconflict in te dienen. Fractieleider in het Vlaams Parlement Chris Janssens noemde het “verwonderlijk dat de Brusselse PS-bonzen […] worden bijgestaan door lakeien van sp.a en Open Vld, die in het Vlaams Parlement zich mondeling wel verzetten tegen de stadstol”. Ook onderzoekt de partij of geen procedure opgestart kan worden bij het Grondwettelijk Hof. “Deze stadstol die specifiek Vlamingen geld kost, is immers discriminatie”, aldus Janssens.

Interessanter is de houding van de sp.a, die zich op het Vlaamse niveau slechts erg voorwaardelijk voorstander toont van de stadstol, maar vooral die van Open Vld, die zowel in de Vlaamse als in de Brusselse regering zit.

Spreidstand Open Vld

Waar Gatz de stadstol te vuur en te zwaard verdedigde, herhaalde Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) de woorden van De Wever door de “eenzijdige belasting op Vlaamse pendelaars” een uiting van “vijandig nabuurschap” te noemen. Een van de voornaamste zorgen is het ontbreken van voldoende openbaar vervoer in de rand rond Brussel, aldus Peeters. De liberale minister blijft evenwel openstaan voor het overleg dat aangereikt werd door Sven Gatz en de Brusselse regering, maar zag zich er door haar rol als Vlaams minister wel toe verplicht erop te hameren dat de Vlaamse regering “alle juridische middelen” zal inzetten als een akkoord uitblijft.

De ongemakkelijke spreidstand van de Vlaamse liberalen werd vorige week nog het meest, en het gênantst, verpersoonlijkt door Open Vld-Kamerlid Robby De Caluwé, die in Villa Politica niet eenduidig kon zeggen of zijn partij voor

dan wel tegen de maatregel was. “Dat is iets dat we binnen de Brusselse regering moeten uitpraten. Maar het heeft wel gevolgen voor Vlaanderen, voor de Vlaamse pendelaar. Als die Brussel gaat binnenrijden, dan moet die betalen”, zei een op twee benen hinkende De Caluwé.

Later voegde hij daar nog aan toe dat hij “persoonlijk geen standpunt” over de stadstol heeft, “want ik kom met de trein”.

“Sire, er zijn geen Franstaligen meer”

In het zuiden van het land klinkt gelijkaardige kritiek als in Vlaanderen, alleen klinkt die daar nog harder. Met name vanuit liberale hoek – de MR zit in de Brusselse oppositie – werd er bijzonder fel gereageerd op de voorstellen. Niet alleen MR-voorzitter Bouchez reageerde afkeurend. Zijn partijgenoot en Waals vicepremier Willy Borsus gaf herhaaldelijk aan “gechoqueerd” te zijn.

“Ik vind het schokkend, om niet te zeggen schandalig, om midden in de crisis een nieuw belastingstelsel voor te stellen dat een zeer zware impact heeft op de Waalse huishoudens, en met name op de 130.000 Walen die dagelijks naar Brussel reizen om te werken, maar ook op studenten, kmo’s en zelfstandigen”, klinkt het bij monde van Borsus. “Ik ben niet van plan dit project, dat in de eerste plaats een nieuwe belastingheffing is, door te laten gaan.”

Tal van werkgeversorganisaties, zoals Beci, Voka, UWE en het VBO waarschuwden voor de gevolgen van de kilometerheffing en stadstol. Het VBO vreest zelfs een ware exodus van bedrijven uit Brussel. Niet iedereen is daar even rouwig om. Zo kreeg de promocampagne voor Antwerpen van De Wever navolging door Waals-Brabants provincieraadslid Tanguy Stuckens (MR). “Waals-Brabant staat klaar om Brusselse bedrijven te verwelkomen”, zei Stuckens. Volgens het provincieraadslid dreigt een ware ‘Bruxit’.

De Waalse onvrede met Brussel beperkt zich niet tot de stadstol, maar speelt ook in andere dossiers zoals de sluiting van het Ter Kamerenbos en de kolchozen van Alain Maron (Ecolo). Zelfs de Waals-Brabantse PS-afdeling – de partij zetelt nota bene in de Brusselse regering – moest erkennen dat de Brusselse regering “de laatste tijd de neiging heeft om soloslim te spelen”. Volgens Waals gemeenschapssenator André Antoine (cdH) is de ‘intra-Franstalige solidariteit’ zelfs zo goed als dood. "Sire, il n’y a plus de francophones dans ce pays, il y a des Bruxellois et des Wallons", laat Antoine optekenen in l’Avenir.

PIETER VAN BERKEL

Politiek

10 DECEMBER 2020

IN DE KIJKER

Georges-Louis Bouchez Vlaanderen leerde hem nog niet zo heel lang geleden kennen als een belgicistische glamourboy in maatpak, als een vat vol eigengereidheid en balsturigheid, en als een nauwelijks in te tomen stokebrand.

Bouchez was de man die menige afspraak bij de regeringsvorming weer op de helling zette en buiten de lijntjes kleurde door zaken die intern moesten blijven vrolijk naar buiten te brengen en er ongezouten zijn mening over te zeggen, tot grote ergernis van zijn gesprekspartners. Op een zeker moment was dat zelfs zo onhoudbaar geworden voor zijn eigen Mouvement Réformateur (MR) dat er rondom hem een veiligheidszone werd gecreëerd met een falanx van een ‘elftal’ partijgenoten, waaraan hij voortaan rekenschap moest afleggen. Sindsdien is hij wat voorzichtiger geworden, maar toch is niemand er gerust in.

Hij werd geen vriend van Vlaanderen omwille van zijn openlijk heimwee naar het unitaire Belgique de papa en ook omdat men in Vlaanderen meermaals vaststelde dat hij de Vlaamse democratie gewoonweg niet begrijpt of wil begrijpen. En ook omdat hij nauwelijks moeite wil doen om Nederlands te leren, ook al belooft hij dat telkens weer opnieuw. Men herinnert zich hoe hij in het voorjaar nog de vrij keurige tweetaligheid van toenmalig minister Maggie De Block bekritiseerde omdat zij in haar Frans volgens hem niet genoeg de gevoeligheden van de Franstaligen aanvoelde en dus niet de juiste accenten legde. Dat veel Franstalige toppolitici, ook uit zijn eigen partij, mutatis mutandis op dezelfde wijze – of erger – kunnen bekritiseerd worden, dat lijkt hij niet… aan te voelen.

Donkerblauwe frustraties

Soms, zoals vorige zaterdag, opent hij een charmeoffensief. Zo tweette hij: “1 jaar geleden werd ik voorzitter van de Mouvement Réformateur. @MR_officiel gaat voor een sterk #België , voor samenwerking. We zetten in op communicatie en relaties met #Vlaanderen. Ik zal meer naar het noorden van het land komen. #MR maakt het verschil, ook voor Vlaanderen.” En zondag verscheen er een interview met hem in De Zondag waarin hij opnieuw stelde dat ‘het land’ niet zonder Vlaanderen kan. Het is evenwel een publiek geheim dat hij het moeilijk heeft met de dominante ‘Vlaamse’ as De Croo-Verlinden-Vandenbroucke in de federale regering, die vrij strak achter de afgesproken coronamaatregelen staat. Georges-Louis zet daar nogal doorzichtig druk tegen door samen met

MR-minister-president van de Franse Gemeenschap Jeholet, MR-minister van Zelfstandigen Clarinval en diens voorganger Ducarme te pleiten voor een spoedige bijeenkomst van het Overlegcomité om versoepelingen te bepleiten, ook al staan zowat alle Vlaamse politici en de experten daar heel terughoudend tegenover.

Hij wil gewoon laten horen dat de Franstaligen er ook nog zijn en, zoals gewoonlijk, andere desiderata hebben, én dat ze zich niet de les willen laten spellen door Vlamingen. Zo simpel is het.

Zijn boezemvijand Bart De Wever vatte het vorig weekeinde zo samen: “De federale regering is in zetels Franstalig gedomineerd, maar de casting is Vlaams.

Bouchez heeft de onderhandelingen verloren. Er zitten geen liberale accenten in het regeerakkoord en je ziet dus die frustraties opborrelen.” Bovendien heeft hij nooit verteerd dat hij van de zeven MR-zetels in de regering-Wilmès er maar drie overhield in de regering-De Croo en dat hij in eigen rangen daaromtrent zware ontgoochelingen (die nog niet verteerd zijn) heeft losgeweekt.

Verder lokt hij ook nog wat onrust uit om zich als gevangene van een paarsgroene en dus linkse meerderheid te profileren als ‘rechts’. Dat doet hij door de Brusselse regering naar aanleiding van de invoering van de stadstol te kapittelen: “Wat wil de linkse Brusselse regering? De bedrijven wegjagen? De gewone mensen en de middenklasse hebben geen extra belastingen nodig, maar wel investeringen en intelligente maatregelen!” Opnieuw een frustratie, maar dan vooral een tegen de eigen familie, want de MR werd door de Open Vld losgelaten bij de Brusselse regeringsvorming.

Bovendien heeft hij een bloedhekel aan de PS-vriend Guy Vanhengel en de linkse liberaal Sven Gatz.

Niet goed in zijn vel

Ook al wil Georges-Louis Bouchez het tegendeel laten uitschijnen, het is duidelijk dat hij niet goed in zijn vel zit. De Vlamingen en de Brusselse regering-zonder-donkerblauwen ergeren hem. Zijn karakter kennende zal hem dat toch niet tegenhouden om soms subtiel en onderhuids, maar ook wel eens openlijk gecrispeerd uit de hoek te komen. En vroeg of laat zal hij daar wel weer eens fors mee uit de bocht vliegen.

CITAAT VAN DE WEEK

Robby De Caluwé (Open Vld):

“Ik heb persoonlijk geen standpunt, want ik kom met de trein” In de wandelgangen van de Kamer wist Open Vld-Kamerlid Robby De Caluwé niet goed wat hem overkwam toen Linda De Win van villa Politica hem aan de tand voelde over de invoering van de stadstol in Brussel.

7

BRUSSEL

Q en de Moslimexecutieve

Terwijl het bonte samenraapsel van Vivaldi-partijen in de perceptie paarsgroen afstraalt, probeert vicepremier en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) zich te profileren als kordate smoel van de ploeg. Na het bedenkelijke plan om online haatspraak en islamofobie aan te pakken, probeerde hij via een omzendbrief werk te maken van ‘nultolerantie en lik-op-stukbeleid’ voor geweld tegen de politie.

Vorige week liep hij in de kijker omdat zijn ministerie een negatief advies gaf voor erkenning van de Grote Moskee in Brussel. Waar aanvankelijk controverse heerste over Saoedische invloed op het gebedshuis, stelde de Staatsveiligheid nu vast dat die heeft plaatsgemaakt voor Marokkaanse beïnvloeding en zelfs spionage.

Nog opmerkelijker dan het negatief advies voor de Grote Moskee, was de opzet van Q om de hele Moslimexecutieve drastisch te vernieuwen en te vervangen door ‘moslims die het goed menen met ons land’.

De kwalijke Marokkaanse invloed zou zich immers niet tot de Grote Moskee beperken, maar zou ook te vinden zijn binnen de Moslimexecutieve.

Daarbij liet de minister zich enkele opvallende uitspraken ontvallen, zoals de vaststelling van het uiterst verrassende en problematische feit dat alleen mannen in het orgaan zetelen. “De Moslimexecutieve zou een vooruitstrevende islam moeten uitdragen die compatibel is met onze samenlevingswaarden”, aldus Van Quickenborne.

“Maar er zetelen enkel mannen in en er is ook geen representativiteit van de verschillende taalgemeenschappen.”

De executieve reageerde als een gebeten hond door te schrijven dat “alle beschuldigingen van pseudo-inmenging door het buitenland en spionage volkomen ongegrond zijn”. “De uitspraken van de minister schenden openlijk de vrijheid van godsdienst, het principe van neutraliteit en het principe van scheiding tussen kerk en staat”, klonk het verder. Over de vaststelling dat er te weinig vrouwen in het orgaan zetelen, reageerde de Moslimexecutieve: “Daar moet de minister zich niet mee bemoeien.”

De plannen om werk te maken van een ‘autonome’, ‘Europese’ en ‘verlichte’ islam,

die sinds de aanslagen van 2015 en 2016 hoog op de Franse en Belgische agenda staan, krijgen dus een nieuwe impuls onder Van Quickenborne. Commentatoren en experten plaatsten in het verleden echter al grote vraagtekens bij de haalbaarheid van dergelijke plannen, zowel bij de hervormingsbereidheid van de islam als bij de ‘top down’-benadering van de overheid.

Zo kwam uiteindelijk geen kat opdagen bij de met veel bombarie aangekondigde imamopleiding aan de KUL. De opleiding werd door moslims simpelweg niet als authentiek ervaren.

PIETER VAN BERKEL

8

Interview

10 DECEMBER 2020

“We hebben politici nodig die problemen oplossen en zich niet verschuilen achter holle woorden” “De term islamofobie is politiek correcte onzin.” Aan het woord is Assita Kanko (40), Europees parlementslid voor N-VA. Kanko weet waarover ze spreekt. Ze groeide op in Burkina Faso waar ze, op 5-jarige leeftijd, genitaal verminkt werd. Toen ze 21 jaar was, kwam ze naar Nederland en later naar België. “Ik was geboren om onderdanig te zijn en om de heel jonge vrouw van een oude man te worden”, vertelt ze. “Gelukkig kreeg ik hetzelfde onderwijs als mijn broers. Zo heb ik de kans gekregen en gegrepen om een vrije vrouw te zijn.”

K

anko heeft al een stevige politieke carrière achter de rug. Nadat ze in 2008 de Belgische nationaliteit verwierf, ging ze aan de slag als parlementair medewerker voor Open Vld. In 2012 werd ze in Elsene verkozen als gemeenteraadslid op een MR-lijst. Maar de relatie met MR bekoelde en in 2018 werd ze lid van de N-VA. Bij de Europese stembusslag, nog geen jaar later, werd ze met 85.950 voorkeurstemmen tot Europarlementslid verkozen. En straks zegt ze de hoofdstad vaarwel. Kanko zocht en vond een huis in Vilvoorde. “Ik voel me thuis in Vlaanderen en het huis dat ik in Vilvoorde heb gevonden. Ik ben verliefd geworden op die woning. Voor mij is dat niet alleen een hoop stenen, maar ook een thuis.

Was de verhuis voor u ook een tactische keuze?

“Ik zou nooit verhuizen om politieke redenen. Ik ben ook een moeder, weet je. Ik ga me in Vilvoorde ook inzetten voor de lokale afdeling, maar mijn engagement ligt natuurlijk in het Europees parlement.”

“Het VNZ is een uitmuntend functionerend ziekenfonds dat - naast het uitkeren van wettelijke vergoedingen extra voordelen biedt aan zijn leden. Bovendien is het VNZ een echte gemeenschapsorganisatie die zich met passie ten dienste stelt van de ontwikkeling en ontplooiing van onze volksgemeenschap.

Sluit aan en geniet mee van deze meerwaarde.”

Jan Verleysen, gewezen nationale voorzitter Marnixring Internationale Serviceclub Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be Voor een Vlaamse sociale zekerheid!

Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen

Word lid van het VNZ

Hoe komt een Franstalige politica in een Vlaams-nationalistische partij terecht?

“Dat is eigenlijk heel eenvoudig.

Omdat ik Nederlands spreek, kom ik ook op allerlei plekken terecht. Bart De Wever heb ik een eerste keer ontmoet tijdens het Elsschot-diner in 2016. Daarna zag ik hem op de Boekenbeurs waar ik als schrijfster mijn werk kwam voorstellen.

En door mijn lezingen leerde ik ook Zuhal Demir kennen. Ik schreef ook columns en die werden dan weer opgemerkt door Louis Ide. Even later ontving ik de N-VA-prijs ‘Ebbenhouten Spoor’. Pas toen heb ik een echt gesprek gehad met Bart De Wever. Ik heb veel bewondering voor zijn intelligentie en voor zijn capaciteit om na te denken en open met mensen te praten en te luisteren. Ik ben heel blij dat ik voor Vlaanderen gekozen heb.”

U had onlangs ook een lang gesprek met de Nederlandse schrijfster Ayaan Hirsi Ali. Zij is haar land ontvlucht omdat ze te islamkritisch was. Zijn er dingen die jullie gemeen hebben?

“Ik herken mezelf in heel veel van haar ervaringen. Ayaan groeide, net als ik, op in een islamitische cultuur.

Ook zij is als kind genitaal verminkt.

Ik heb daar met haar over gesproken. Het voelt voor mij alsof ze mijn grotere zus is. Wij betalen sowieso een prijs voor onze keuze om als vrije, westers vrouw te leven. Zij heeft haar vader daardoor ongewild enorm gekwetst . En ze beschrijft die pijn in haar boek ‘Nomade’, op het moment dat haar vader stervende is. Er was heel veel liefde tussen hen, maar die bleef onuitgesproken. Dat is pijnlijk, maar dat is het verhaal voor heel veel mensen die net zoals Ayaan en ikzelf gekozen hebben voor vrijheid.”

Waar ligt voor u de grens tussen islamkritiek en islamofobie?

“Islamofobie is politiek correcte onzin.

Je moet om te beginnen een duidelijk onderscheid maken tussen moslims en de radicale islam. We mogen van iedereen verwachten om religie en cultuur niet boven

de wetten te plaatsen. De sharia heeft geen plaats in Europa. Mannen en vrouwen zijn gelijk in Europa. Een leerkracht kan toch niet onthoofd worden omdat hij in de klas kinderen wil leren kritisch te denken door een cartoon te tonen? Dat is niet alleen een bedreiging voor onze vrijheid vandaag, maar ook voor die van morgen.”

“Ik sprak recent met een Franse journalist over de onthoofding van Samuel Paty. Dat is een aanslag op onze normen en waarden en op ons vermogen om te leren denken. Het

De isolatie van Polen en Hongarije

Binnen de EU worden de Oost-Europese landen Hongarije en Polen meer en meer geïsoleerd. Terecht of onterecht? “Ik ben een grote voorstander van de rechtsstaat, maar de debatten moeten wel gaan over alle lidstaten. Er zijn altijd debatten over abortus en dat gaat altijd over diezelfde twee landen, maar dan heeft men het nooit over Malta, waar abortus ook niet is toegestaan. Het gaat ook nooit over de mensenrechten en de situatie van de Catalanen in Spanje. Europa focust te veel op enkele landen en doet dan alsof andere landen wel het recht hebben om een deel van de rechtsstaat niet te respecteren.”

ontneemt aan kinderen de mogelijkheid om zelf te leren denken. Ik sprak erover met mijn dochter die nu 13 jaar is. Ze begon te huilen en zei me: ‘Mama je mag niet over dat onderwerp praten, het is gevaarlijk en ik wil niet dat er iets met je gebeurt.’ Moeten kinderen in Europa bang zijn omdat wij over vrijheid spreken? Dat vind ik heel erg.”

“Als ik de vrijheid verdedig, of wanneer Charlie Hebdo dat doet, of een 16-jarig meisje dat door IS-criminelen werd verkracht, dan verdedigen wij ook onze vrijheid. En dan komt er iemand zeuren over islamofobie (zucht). Eerlijk, als je niets anders te zeggen hebt, dan doe je beter niet aan politiek. We hebben politici nodig die problemen benoemen en aanpakken, in plaats van zich te verschuilen achter holle woorden.”

Als minister Van Quickenborne islamofobie als prioriteit omschrijft, geeft uw partij dan wel voldoende tegengas in het parlement?

“Natuurlijk reageren wij hier sterk te-

Interview

10 DECEMBER 2020

9

EUROPEES PARLEMENTSLID ASSITA KANKO (40) gen. Kijk bijvoorbeeld naar mensen zoals Koen Metsu en Theo Francken die hier dagelijks aan werken. Onze partij staat voor die vrijheid. Als ik minister van Justitie zou zijn, zou ik toch andere prioriteiten stellen. Ik zou dan zorgen dat er geen kinderen meer zijn die ’s ochtends in de metro huilen omdat er een bom is ontploft. Denk aan de aanslagen in Brussel in de metro in Maalbeek en op de luchthaven van Zaventem. Als je die beelden bekijkt, dan hoor je kinderen huilen. Dat zijn kinderen van hier. Zij verdienen een leven waarin ze geen angst moeten hebben. Dát zou de prioriteit van een minister van Justitie moeten zijn.”

“Een andere prioriteit is de straffeloosheid van al die daders die dit soort aanslagen plegen en geen respect tonen voor onze waarden en normen.

Dat zijn vaak daders met een verleden, maar niemand heeft actie ondernomen tegen hen. Of kijk naar de jonge criminelen in Brussel die agenten in elkaar slaan en die een wapen afpakken. Als u of ik zoiets doen, komen we daar niet mee weg. In plaats van te spreken over islamofobie, zou ik de minister liever zien opkomen voor de rechten van moslimvrouwen.

Zij hebben vaak geen bewegingsvrijheid.

Islamofobie is een moeilijk woord voor een situatie die men niet wil oplossen.”

Laten we het even hebben over radicalisering. Wat maakt mensen vatbaar? En gelooft u dat ‘deradicalisering’ mogelijk is?

“Dat moet je geval per geval bekijken. Het doet me denken aan Ayaan Hirsi Ali die in haar boek vertelt over toen ze in Kenia op school zat. Iedereen was er voorstander van de ‘fatwah’ tegen Salman Rushdie. Maar kijk naar Ayaan vandaag. Door

op de vrijheid van denken. Amper een paar dagen later wordt een leerkracht uit Rotterdam bedreigd op sociale media omdat er een cartoon in haar klas hangt die ze gebruikt voor haar les. Ze moest onderduiken. Waar gaat dat eindigen?”

Gelooft u in een soort van Europese islam?

“Ik geloof in de Europese waarden. We moeten geen nieuw concepten willen uitvinden. We hebben onze eigen waarden en wetten en die zijn op iedereen van toepassing. Iedereen, ongeacht zijn afkomst, religie, cultuur, levensovertuiging of seksuele geaardheid moet beseffen dat particuliere normen nooit boven de wetten kunnen worden gesteld.

Dat is waar ik in geloof. Macron was daar ook heel duidelijk in. Ik snap niet waarom men altijd op zoek blijft gaan naar excuses. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Niet Europa moet zich aanpassen aan wie naar hier komt maar omgekeerd. En mensen die zich niet willen aanpassen aan onze waarden, hebben keuze genoeg om elders te gaan wonen.”

“Ik stel ook vast dat er in het VK shariarechtbanken zijn en dat er moslims vanuit Nederland en België voor een echtscheiding naar daar trekken. Wie dat doet, wil alleen gebruik maken van Europese rechten maar niet van de plichten. Voor mij is er in Europa slechts één rechtssysteem.”

“We moeten ook vermijden dat crimineel geld de moskeeën kan financieren.

Imams mogen niet langer betaald worden door landen als Saoedi-Arabië of Turkije. Dat zijn landen die onze waarden totaal niet respecteren. Ze moeten dus hier opgeleid worden. Ik wil ook geen segregatie tussen jongens en meisjes in een zwembad. Ik wil niet dat meisjes met het idee opgroeien dat ze minderwaardig zijn. Of dat ze zich moeten schamen voor hun lichaam. Een hoofddoek heeft geen plaats op school. Kinderen moeten vrij kunnen sporten en bewegen.

Ze moeten samen kunnen zwemmen. Zo groeit iedereen op met dezelfde kansen.

Doe je dat niet, dan sluit je mensen uit.”

“Natuurlijk kunnen ook zwarten racistisch zijn. Het is toch niet je kleur die bepaalt of je racistisch bent? Het zijn je daden. Het gaat om gedrag” zich te integreren en door te kiezen voor westerse waarden is ze een van onze grootste verdedigers geworden.”

“Maar over het algemeen vind ik dat wie misdaden pleegt daar natuurlijk de gevolgen van moet dragen en vervolgd voor moet worden natuurlijk. Je moet terugbetalen aan de samenleving wat je weggenomen hebt. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar daden.”

Dat brengt ons bij de rol van het onderwijs. Sommige leerkrachten zijn bang om beschuldigd te worden van haatspraak als ze het hebben over vrije meningsuiting.

“Wat me verbaast is dat men het vaak heeft over hatespeech, terwijl er vaak geen hatespeech is. Maar over haat-acties hoor je dan weer niets. Ik hoor nog weinig spreken over de aanslagen, over de onthoofding van Samuel Paty. De jongste vijftien jaar doet men niets anders dan hetzelfde herhalen.”

“Toen Theo Van Gogh op straat in Amsterdam werd vermoord, hoorde ik nadien dat Van Gogh de islam te veel had bekritiseerd (verontwaardigd). Alsof dat eigenlijk een excuus zou zijn om iemand te vermoorden. En nu in Frankrijk werd Samuel Paty’s hoofd op straat afgesneden en vervolgens op sociale media gezet. En net op zo’n moment gaan sommigen zich focussen op islamofobie?

Men moet zich focussen op het geweld dat zich voordoet en waar het vandaan komt. De moord op Paty was een aanslag

In Gent voert een groene schepen nu het concept ‘positieve actie’ in. Is dat niet gewoon een andere naam voor positieve discriminatie?

“Wat Gent doet, is choquerend en discriminerend. Ik was sprakeloos toen ik het vernam. Ik wist wel dat links erg ver kon gaan met dergelijke dingen, maar zoiets had ik niet verwacht. Het stigmatiseert sowieso de mensen die op die foto’s staan. En in een slechte poging hen te integreren, sluiten ze die mensen

eigenlijk uit. Want Groen zegt eigenlijk tegen een deel van de bevolking: ‘Jullie kunnen eigenlijk niets, dus gaan we jullie aan een job helpen door positieve discriminatie.’ Eigenlijk ontkent het stadsbestuur zo dat er overal talent is, ongeacht de achtergrond van een bevolkingsgroep. Dat mensen die een andere seksuele geaardheid hebben of een andere kleur ook talent hebben. Je moet hen gewoon eerlijk laten participeren.”

“De maatregel is trouwens ook algemene discriminatie. De nieuwe Vlaming hoeft blijkbaar geen Nederlands te leren. Je kent de taal toch niet, je bent niet slim genoeg, je bent te achterlijk om je volgens dezelfde standaarden te kunnen beoordelen. Hoe beledigend is dat, zeg?”

“Een hoofddoek heeft geen plaats op school. Kinderen moeten vrij kunnen sporten en bewegen.

Ze moeten samen kunnen zwemmen” U bent het er niet mee eens, maar wat doet uw partij, toch de grootste partij in de Vlaamse Regering, hieraan?

“Lokale overheden in België hebben natuurlijk veel autonome bevoegdheden. Tussen 2017 en 2019 is de werkzaamheidsgraad bij mensen die buiten de EU zijn geboren, gestegen van 56 tot 62 procent. Vlaanderen bewijst dat je niet dit soort rare politiek moet voeren om resultaten te boeken. In Brussel daarentegen blijft de werkzaamheidsgraad onder de 50 procent, in Wallonië daalde die van 49 naar 46 procent.”

“Je moet het potentieel van elk mens openstellen, ook door streng en veeleisend te zijn. Strengheid is een teken van respect en ook van liefde. Het ‘racism of low expectations’, is ook een vorm van racisme. Je kan dat toch niet verheffen tot een vorm van beleid?”

Afkomst is dus relatief, zeg maar…

“Toen een vaccin tegen het coronavirus werd ontdekt titelde een krant dat een migrantenzoon het vaccin ontdekte.

Een ander vaccin werd dan weer ontwikkeld door een Marokkaan. Kijk, voor mij zijn dat in eerste instantie gewoon wetenschappers. Niemand heeft het toch over Louis Pasteur, de blanke onderzoeker die een vaccin tegen hondsdolheid heeft ontdekt?”

Hoe staat u tegenover de Black Lives Matter-beweging?

“Kijk, geweld tegen de politie of geweld door de politie, dat kan geen van beiden. Politie moet proportioneel omgaan met het gebruik van strikt nood-

“Europese Unie moet onze buitengrenzen beschermen” Tijdens de presentatie van de Europese Commissie over integratie, zei de Europese commissaris voor Migratie in een interview dat het woord ‘politieke islam’ niet voorkomt in haar plan. “En er is ook geen sprake van een verbod op de hoofddoek. Hoe kan je het nu over integratie hebben zonder te spreken over die zaken?”, vraagt Assita Kanko zich af. “Die Europese commissaris moet twee dingen doen.

Onze buitengrenzen beschermen door mensensmokkelaars aan te pakken en het terugkeerbeleid bevorderen. Dat is haar bevoegdheid. Europa kán dat doen. Wie het over integratie heeft, moet ook de dingen bij naam noemen. De politieke islam is zeer gevaarlijk, ook voor moslims die goed geïntegreerd zijn. Want zij worden daarmee geconfronteerd. Doen alsof er geen probleem is, is de realiteit ontkennen.”

“Het is ook onbegrijpelijk dat de nieuwkomers niet verplicht worden om de taal te leren van de lidstaat waar ze aankomen. De taal leren is de basis. Het is de eerste stap om kansen te krijgen in de samenleving. Hoe kan iemand integreren als die alleen maar zijn eigen taal kent en niet in aanraking komt met mensen van een andere gemeenschap? Zo iemand begrijpt niet eens het nieuws. Wie zichzelf niet ziet als een deel van de gemeenschap, raakt nooit vooruit. Eigenlijk is dat mishandeling van migranten.”

zakelijk geweld. Maar Europa is niet de VS.” “Men gaat er ook van uit dat de racist altijd blank is en het slachtoffer van racisme altijd zwart. Ik snap dat niet want ik zie ook vaak moslima’s die niet mogen huwen met iemand die niet uit de eigen gemeenschap komt. Doen ze het toch dan betekent het een breuk met de familie en worden ze verstoten. Ook dat is een vorm van discriminatie naar wie anders is en naar die moslima zelf.”

“Natuurlijk kunnen ook zwarten racistisch zijn. Het is toch niet je kleur die bepaalt of je racistisch bent. Het zijn je daden. Het gaat om gedrag. Er zijn ook zwarten die mij racistisch behandelen.

Die mij verwijten dat ik denk zoals een blanke. Dat is toch totaal onnozel? Het racismedebat is zeer eenzijdig.”

Even naar Europa terug: waarom heeft N-VA zich onthouden toen de Europese klimaatwet gestemd werd?

“N-VA erkent dat er een probleem is en dat we het milieu moeten beschermen. Dat onze kinderen propere lucht kunnen inademen, maar ook dat bedrijven innoveren. Natuurlijk moeten we ons klimaat beschermen, maar we kunnen ons niet vinden in de manier waarop Europa dat doet.”

“Waarom moet je mensen hun bedrijfswagen afnemen in plaats van te pleiten voor groenere wagens? Waarom onze bedrijven pesten en mishandelen met maatregelen die competitieve nadelen opleveren met bedrijven buiten Europa die sowieso wel dezelfde planeet vervuilen?”

Hoe zit dat nu precies met dat nieuwe migratiepact dat ook wel “Marrakesh 2” wordt genoemd?

“Het is een nieuw migratiepakket met voorstellen van de Europese Commissie. Het is niet één groot ‘pact’ dat moet goedgekeurd worden in het parlement.

In het Europees Parlement worden die tien dossiers afzonderlijk onderhandeld en gestemd. We kunnen daar dus nog onze stempel op drukken.”

“Wat ik vaststel is dat de commissie ook bepaalde taboes doorbreekt. Ze spreken nu over terugkeerbeleid, zonder te spreken over ‘vrijwillig’ terugkeerbeleid. En ook over het aanpakken van mensensmokkelaars. Dat is een evolutie. Ons discours heeft dus impact en dat moeten we blijven doen.”

“Slechts 40 procent van de mensen die terug moeten, gaat ook effectief terug.

Dus waar zijn die andere 60 procent? Dat moet aangepakt worden om te vermijden dat die verdwijnen in de criminaliteit, in overvolle kampen terechtkomen of gewoon onder de radar van de samenleving belanden. Dat vind ik onmenselijk beleid. Dat is ook een signaal aan de mensensmokkelaars. Het is belangrijk in terugkeerbeleid te investeren. Dat zijn twee positieve zaken. Alleen is nog niet duidelijk hoe de commissie dat gaat doen. Dat is dus vooral optimisme, maar de strategie ontbreekt. Nu komen ze met een plan over integratie, maar men weigert te praten over politieke islam.”

Slotvraagje: een tijd geleden was er heel wat te doen omtrent de kleuren van de klauwen van een Vlaamse leeuwenvlag, met rode klauwen, die jij op sociale media postte na een oproep van Theo Francken.

“Ik was verbaasd hoe gefocust men kon zijn over nagellak (lacht). Maar laat het duidelijk zijn: mijn hart slaat voor Vlaanderen, ongeacht de kleur van de nagels. Ik vond dat een overbodige discussie eigenlijk. Ik heb dus foto’s met zwarte en met rode nagels. En zelf ben ik voldoende zwart voor beide vlaggen (schaterlacht). Kijk, ik heb een leeuwenvlag, ik hou van Vlaanderen, ik kan de Vlaamse Leeuw zingen. Ik zal het cru zeggen: Het is zoals de liefde bedrijven, iedereen doet dat ook niet op dezelfde manier. Voor mij mag iedereen zijn liefde voor Vlaanderen op zijn manier uiten.”

KRISTOF LUYPAERT WIM DE SMET

10 Buitenland

10 DECEMBER 2020

FRANKRIJK

Giscard de monarch

De vorige week overleden ex-president Valéry Giscard d’Estaing werd wel eens vergeleken met koning Lodewijk XV. Onder andere omwille van zijn aristocratische houding en het feit dat hij zou afstammen van een minnares van de vorst. Giscard was inderdaad, zoals meer dan één president van de Franse Vijfde Republiek, een monarchistische republikein. Al was het eerder één van de orleanistische stroming.

Het statige “au revoir” bij het televisie-afscheid van ex-president Valéry Giscard d’Estaing in 1981 bevestigt de bijna monarchale status die hij als staatshoofd had aangenomen. Ondanks zijn modernisme en zijn Kennedy-allures bij het benaderen van de publieke opinie. Ondanks het feit dat de vorige week overleden Giscard zich liet filmen terwijl hij accordeon speelde. Ondanks het feit dat hij ging ontbijten met de vuilnisophalers.

Op het einde van zijn mandaat dat liep van 1974 tot 1981 verscheen hij in cartoons als een vorst met een pruik die werd rond gevoerd in een draagstoel.

En een mantel met hermelijn droeg. Nu zou Giscard d’Estaing inderdaad afstammen van een bastaardkind van een minnares van Lodewijk XV. De familie Bachasson de Montalivet, aan de kant van zijn moeder zou terug te voeren zijn tot ene Adelaïde

Starot de Saint-Germain, één van de vele bastaardkinderen van Lodewijk XV. Niet enkel adellijk maar ook koninklijk bloed vloeit door de aderen van de ex-president.

Zelf profileerde hij zich altijd als een democratische republikein.

Toen hij in de jaren ’60 minister van Financiën was onder Charles de Gaulle ergerde Giscard zich aan de “solitaire uitoefening van de macht” door de president.

Te autoritair, te monarchistisch

Giscard zelf nam die gewoontes als president echter over. Onder de Vijfde Republiek lijkt het staatshoofd een monarchistische republiek te leiden. Dat blijkt uit de gewoontes op het Elysée. Met lakeien zoals op een koninklijk paleis, iedereen die pas gaat zitten wanneer de president als eerste zit,…. Giscard zou tijdens de ministerraden zelfs een bureau-

NEDERLAND

Tweede Kamer helpt “ongewenste vreemdeling” De Tweede Kamer heeft zich gebogen over het lot van een ongewenste vreemdeling die onlangs het bevel kreeg het land te verlaten voor 31.12. De Kamer liet het hart spreken en de minister volgde tenslotte.

Meer dan dertig jaar geleden verliet de vijftienjarige Buba Afrika waar de kogels haar rond de oren vlogen en ze permanent in gevaar leefde. Ze kwam in Nederland terecht. Buba was een vriendelijke gespierde dame die allerlei atletische en ingewikkelde kunsten vertoonde en nooit het goede humeur verloor.

Jarenlang was ze de ster in vele voorstellingen waarbij vooral de kinderen hun ah’s en oh’s gul gaven. Heel die tijd kreeg ze een tijdelijke verblijfsvergunning maar daar zou einde dit jaar een einde aankomen. Na dertig jaar viel het onverbiddelijk vonnis en werd ze letterlijk “ongewenste vreemdeling” verklaard.

Boosheid volgde verstomming want dit was nu echt Nederland op zijn smalst. Dertig jaar werken met een tijdelijke verblijfsvergunning en geen recht op een uitkering terwijl het land heel de tijd overspoeld werd door gelukszoekers die na jaren nauwelijks een paar woorden Nederlands spreken en er zelfs in slagen wegens zogenaamde gezinshereniging hun hele sibbe te laten overkomen. Het regende protesten van mensen die vonden dat de Nederlandse wetgeving maar even opzij gezet moest worden. Het dossier belandde tenslotte op het bordje van minister Carola Schouten (ChristenUnie) die ook niet goed wist wat aan te vangen, maar er wel de klemtoon op legde dat Buba dank zij het bekende Nederlandse gedogen al vijf jaar haar verblijfsvergunning had overschreden.

Kamerbrede steun voor verblijfsvergunning

Vrienden en kennissen repliceerden dat ze al jaren naar

een oplossing zochten. Op zeker ogenblik kwam het nieuws dat een asielzoekerscentrum in Frankrijk Buba wilde opvangen. Er werd zelfs gefluisterd dat Brigitte Bardot zich voor haar interesseerde. Maar dat wilde de familie niet bij wie ze inwoont. In die drie decades is Buba gewoon een lid van de familie geworden en een uitwijzing naar een land waar ze de gewoontes en de taal niet kent is schandalig; zelfs het woord “onmenselijk” viel. Tenslotte moeide de politiek zich en er kwamen rare bondgenootschappen tot stand. De PVV, die toch niet erg happig op immigratie is, eiste dat Buba na zoveel dienst aan de gemeenschap mocht blijven. De partij kreeg de enthousiaste steun voor een Kamermotie van een familiepartij als het CDA. Links twijfelde hoewel het normaal iedere gelukszoeker uit de hele wereld welkom heet. Maar tenslotte ging iedereen overstag en de Tweede Kamer vroeg aan minister Schouten om Buba een permanente verblijfsvergunning te geven. De minister ging akkoord en besloot vorige week dat Buba mag blijven.

Wel vroeg ze dat Buba haar artistieke werking zou stoppen want in tegenspraak met de wet die stelt dat Buba en collega’s-kunstenaars niet langer in Nederland mogen optreden.

De familie heeft beloofd dat Buba stopt met haar artistieke loopbaan en zij stelt zich garant voor verblijf en levenskosten: niet goedkoop want het komt neer op ongeveer 70.000 euro per jaar voor een wijfjesolifant als Buba.

JAN NECKERS

blad voor zich hebben liggen dat versierd was met de Franse lelies, symbool van de monarchie.

Als president liet hij een speciaal soort koekjes leveren dat op geen enkele manier mocht worden gedeeld met medewerkers of gasten.

Dit ergerde Jacques Chirac, van 1974 tot eind augustus 1976 zijn eerste minister. Een anekdote: toen Chirac en zijn echtgenote Bernadette in de zomer van 1976 een bezoek brachten aan het vakantieverblijf van Giscard moesten ze op gewone stoelen zitten.

Giscard zelf zat op een halve troon. Al hebben sommigen in de entourage van de ex-president dit verhaal recent afgedaan als verzonnen.

Orleanisme en bonapartisme

Giscard als monarch: het viel niet alleen op in de gewoontes van het staatshoofd. Volgens politicologen vertegenwoordigde de president ook een politieke stroming die dicht stond bij de Julimonarchie van 1830-1848: het orleanisme, vertegenwoordigd door burgerkoning Louis-Philippe d’Orleans. Een mix van grondwettelijke monarchie en liberale vooruitgangsdrift. Niet alleen politiek met meer meningsvrij-

Giscard hier in het gezelschap van Bokassa. De diamanten die hij van hem aanvaard heeft, ook al bleken die uiteindelijk een filantropische bestemming te hebben, kostten hem zijn herverkiezing als president. heid maar ook economisch met de nadruk op economische groei, ondernemerschap, winst en welvaartscreatie. Het economisch liberalisme wordt in Frankrijk altijd gewantrouwd. De enige liberale stroming die men daar aanvaardt is die van het orleanisme. Dat ook uitgaat van gezonde overheidsfinanciën. Het was onder Giscard dat Frankrijk voor de laatste keer een begrotingsevenwicht kon voorleggen. In 1974, het jaar van zijn aantreden.

In verschillende politicologische werken over de rechterzijde wordt meer dan eens een brug geslagen naar oude monarchistische of quasi-monarchistische stromingen. De meest voor de

hand liggende is het bonapartisme waarbij de leider/staatshoofd/ keizer en de bevolking elkaar vinden, over het parlement heen.

Charles de Gaulle en Nicolas Sarkozy zijn daar de meest recente exponenten van. Emmanuel Macron zou eerder tot de orleanistische stroming behoren met zijn voorzichtig pleidooi voor liberale hervormingen zoals het afschaffen van de oude vermogenstaks.

Tenslotte is er de conservatieve landelijke legitimistische stroming van de Bourbons die bij de presidentsverkiezingen van 2017 werd vertegenwoordigd door François Fillon, de ongelukkige kandidaat van Les Républicains.

SALAN

GROOT-BRITTANNIË

Engelse politievrouwen krijgen hijab-uniform De Engelse politie is dringend op zoek naar nieuwe rekruten. Men is er zo dringend op zoek naar vrouwen om de veiligheidsdiensten te versterken dat Uzma Amireddy, officier bij de politie, een nieuw hijab-uniform heeft ontwikkeld, aldus een bericht in de Engelse krant Daily Mail.

wijzigingen aangebracht, zodat de combinatie hijab en uniform beter aangepast werd aan het gebruik door agenten: hoofd en nek van het uniform zijn gemakkelijk los te maken, zodat ze niet kunnen vastgetrokken worden rond de hals van de politieagente. Zijn conclusie? “Het maakt een professionele indruk, een dame voelt zich mooi in dit uniform, op haar gemak en gewaardeerd (…). Het is iets dat haar geloof een mooie uitdrukking geeft”. Vraag is of de bewoners van North Yorkshire de ergonomie van het model naar waarde zullen weten te schatten.

Parallelle maatschappij rukt op

Op zich is het dragen van een hijab door de Engelse politie niet nieuw, maar een nieuw comfortabeler model komt eraan. Een heuse lokroep voor de recrutering van islamitische kandidaten.

Er was toch al een versie van hijab-uniform in gebruik, zal u opmerken? Inderdaad, maar dat oude model zat niet bepaald comfortabel en was potentieel zelfs gevaarlijk voor de gebruiker.“Als men mensen van verschillende horizon wil aantrekken, moeten mensen zich goed voelen in hun uniform, en dit nieuwe model zal zeker islamitische vrouwen meer aantrekken om bij ons te komen

werken”. Het gaat louter om het functionele, oef! Niets te maken dus met islamisering whatsoever.

Uzma Amireddy, die officier is in North Yorkshire, wordt hierin bijgetreden door Arfan Rahouf.

Rahouf is binnen de politie “operationele chef voor geloof en godsdienst”. Hij heeft zich ook achter het ontwerp van het nieuwe politie-uniform geschaard.

Er werden bepaalde praktische

Het is niet de eerste islamisering in Albion. In het verleden had men al het fenomeen van de rechtbanken die zich op de sharia beroepen, de zogenaamde ‘sharia courts’. Er is de parallelle rechtspraak, die zich op islamitische dogma’s beroept, er is de islamitische burgemeester van Londen. Het islamisme rukt op in het Verenigd Koninkrijk.

Uzma ziet er geen problemen in, integendeel. “De inclusie en de diversiteit zijn een sleutelprogramma voor de politiediensten.

We moeten meer representatief zijn voor de gemeenschappen die we dienen, zodat we een instrument van inclusiviteit worden”, liet ze nog verstaan in de Engelse krant. Ik heb altijd gedacht – maar verkeerdelijk dus – dat de taak van de politie erin bestond de veiligheid van de burgers te verzekeren. Neen, inclusie, dames en heren, daar gaat het om. Geen assimilatie, maar inclusie. Het zichtbaar maken met andere woorden van de parallelle maatschappijen. In West-Europa vanzelfsprekend.

PIET VAN NIEUWVLIET

Buitenland

10 DECEMBER 2020

DIPLOMATIEKE VALIES

Voorwaarts, noordwaarts!

Dat premier Alexander De Croo net Parijs kiest voor zijn eerste officiële reis, is geen toeval. Het is slechts een symbool, zo zegt men, maar daarachter schuilt telkens een realiteit en meer. Als de vos de passie preekt...

De vergadering die premier De Croo met de Franse president Macron hield, moet wel erg intens geweest zijn. Een gesprek over corona, terrorisme, energie, klimaat, de relaties buiten Europa, de nieuwe agenda met de VS, de brexit en wie weet wat nog allemaal. En dit allemaal in één uur. Hopelijk spraken ze ook over stroomvoorziening (Frans, en dus van nucleaire oorsprong) voor als het wat mis loopt met het scena-

rio waar de Groen-minister niet van uitgaat.

Het was de eerste officiële trip van de kersverse eerste minister. Dat die net naar Parijs ging, veroorzaakte tandengeknars. Vooral Sander Loones (N-VA) profileerde zich rond de bestemming. Traditioneel gaat een nieuwe Belgische eerste minister eerst naar Den Haag.

Michel deed dit, Leterme ook en zelfs Di Rupo. Waarom nu Parijs? De reacties die een be-

paalde kritiek oogsten zijn vaak de beste bevestiging van hun pertinentie. Ook hier. Vooral dan uit Vivaldi-hoek deed men lacherig over Loones' opmerking. Onbetekenend en ongefundeerd, maar tegelijk wees men toch naar een eerdere video-conferentie met Marc Rutte als tegenargument. Zou er dan toch iets aan zijn van die gewoonte/traditie?

Door de brexit is de Europese orde verstoord. Doorheen de jaren werd de Frans-Duitse as getemperd door de uitbreiding van de Unie, maar het grote tegengewicht kwam van Londen.

Het Britse vertrek zorgt voor een leemte die de ad-hoc-alliantie (Hanze-staten in een meer positieve benoeming, terwijl anderen het over 'vrekkigen' hebben) niet onmiddellijk zal kunnen invullen. Feit is dat het België van vandaag er ook geen deel van zal uitmaken, verre van en helaas.

De Europese dimensie brengt als geen ander de tweespalt in dit land op het voorplan. Met overtuiging ging Jan Jambon bij Marc Rutte op bezoek. Geert Bourgeois deed hetzelfde (enkele keren zelfs), paradeerde op het Binnenhof, waarna hij ter gelegenheid van de 11 juli-viering twee jaar geleden een select gezelschap in Sociëteit De Witte toesprak. Ook dit zijn symbolen, maar ze worden wel geschraagd door een economische en culturele realiteit. De onderliggende werkelijkheid van de symbolische trip van De Croo naar Parijs is niet de onze. De internationale ankerpunten van Vlaanderen zijn Den Haag, Londen, Berlijn en waarom niet Kopenhagen tot Tallinn. Niet de Zuid-Europese desperado's waarvan Parijs zich als de geciviliseerde woordvoerder profileert.

MICHAËL VANDAMME

GROOT-BRITTANNIË

Vaccinatie is begonnen Sinds dinsdag is in het Verenigd Koninkrijk gestart met het toedienen van de eerste vaccinaties die bescherming moeten bieden tegen het coronavirus. In andere landen als België en Nederland is het nog minstens een maand wachten. Hoe komt het dat de Britten er sneller bij zijn?

Uit de meest recente corona-bevraging van de Universiteit Antwerpen blijkt dat ongeveer tachtig procent van de Belgen zich wil laten vaccineren tegen Covid-19.

Deze meerderheid van de bevolking was allicht aangenaam verrast toen Alexander De Croo vorige week bekend maakte dat de eerste vaccinaties waarschijnlijk vanaf 5 januari van start kunnen gaan. Dat is sneller dan eerst werd verwacht. Toch pakken de Britten de andere Europese landen in snelheid. Deze week worden in het Verenigd Koninkrijk al de eerste zorgmedewerkers gevaccineerd. Dit is opvallend, aangezien de Britten nog tot het einde van deze maand formeel de regels en de wetgeving van de Europese Unie moeten volgen.

Matt Hancock, minister van Volksgezondheid in de regering van Boris Johnson, was apetrots om te kunnen aankondigen dat zijn land als eerste in de wereld kan beginnen met het toedienen van een klinisch goedgekeurd vaccin. Het gaat hier om het vac-

cin van Pfizer/BioNtech. Opmerkelijk, aangezien het Europees Geneesmiddelenagentschap pas op 29 december, ten vroegste, goedkeuring geeft om het Pfizer-vaccin aan de bevolking toe te dienen.

Handelsakkoord

Wil dit zeggen dat de Britten zich thans al aan de EU-wetgeving onttrokken hebben? Eurosceptici van de Conservatieve Partij lijken dit te suggereren. Bij MHRA, het Britse geneesmiddelenagentschap, klinkt het genuanceerder.

De Britten hebben de wetgeving van de Europese Unie niet naast zich neergelegd, maar wel hebben zij gebruikgemaakt van een ‘noodprocedure’ om het vaccin vervroegd op de markt te brengen. Deze noodgreep staat in de regels ingeschreven. Ook andere lidstaten, zoals België, zouden hier dus gebruik van kunnen maken.

Intussen onderhandelen de EU en het Verenigd Koninkrijk nog steeds over een mogelijk handelsakkoord, post-Brexit. Wat als de

NATO 2030

NATO 2030 is de titel van een rapport dat werd opgesteld door een groep van ‘wijzen’. Het rapport bevat alleen aanbevelingen. Het zijn natuurlijk de lidstaten die ze moeten goedkeuren en in praktijk brengen.

Verstoorde orde

Zuidelijke desperado's

Oktober 2019: de eerste buitenlandse reis van Jan Jambon als minister-president bracht hem naar Den Haag. (Foto Vlaamse vertegenwoordiging Nederland)

11

De ‘wijzen’ stellen vast dat Rusland op korte termijn nog steeds de gevaarlijkste tegenstander is, maar dat China deze eeuw de “wereldmacht in opkomst” is en dat de NATO daar ernstig rekening mee moet houden. Men wijst daarbij onder meer op de toenemende Chinese activiteiten in Afrika en in het poolgebied en op zijn enorme investeringen in strategische infrastructuur in Europa zelf. De belangrijkste aanbevelingen zijn militair gezien vanzelfsprekend, of ze zouden dat toch moeten zijn. De NATO moet zijn technologische voorsprong op China behouden, zijn computernetwerken en zijn infrastructuur beter beschermen en een verdedigingssysteem uitbouwen tegen de Chinese ruimtewapens die nu volop in ontwikkeling zijn. De ‘wijzen’ pleiten tegelijk ook voor nauwe samenwerking met landen die niet tot de NATO behoren, vooral met Australië.

Russische bedreiging

Dat zijn allemaal noodzakelijke maatregelen, maar zelfs een minimale uitvoering daarvan zal véél en véél meer kosten dan de huidige twee procent van het BNP die de NATO-landen momenteel zouden moeten bijdragen. De VS, Groot-Brittannië en Griekenland zijn de enige ‘oude’ NATO-landen die die norm halen. De ‘nieuwe’ NATO-partners in Oost-Europa doen het in dat opzicht veel beter.

Maar juist zij hebben verontrust gereageerd op de aanbevelingen van de ‘wijzen’. Ze vrezen dat een heroriëntatie van de NATO-prioriteiten ten koste zal gaan van hun eigen veiligheid. En voor hen ligt Rusland nog véél dichterbij dan voor ons. Sommigen hopen dat de NATO opnieuw op meer steun van de VS zal kunnen rekenen als de “Atlantist” Biden de eed als president heeft afgelegd. Maar dat is een illusie. Het zullen Kamela Harris en haar extreemlinkse bondgenoten zijn die het beleid van de VS de komende vier jaar vorm zullen geven.

Gigantische uitdaging

Het optrekken van de defensiebegrotingen zal politiek gezien al moeilijk genoeg liggen. Maar dat wordt nog het kleinste probleem.

Als het geld er is, kan men snel nieuwe wapensystemen ontwikkelen en/of aankopen. Het zal veel moeilijker worden onze computernetwerken beter te beschermen. En dan bedoelen we niet alleen de militairen netwerken, maar álle netwerken die nodig zijn om onze industrie, onze hospitalen, onze energiebevoorrading en onze voedselvoorziening te laten functioneren. Om nog maar te zwijgen over de computersystemen die gebruikt worden bij het tellen van de stemmen. Die kunnen we alleen maar doeltreffend beschermen, als we niet alleen Huawei eruit gooien, maar alle Chinese hardware en software die mogelijk gebruikt kan worden voor spionage- of sabotagedoeleinden. Zeg maar gewoon: álle geavanceerde Chinese elektronica. Zo’n boycot zou tegelijk een mooie vergelding zijn voor de Wuhan-virus dat de Chinezen ons op ons dak hebben gestuurd.

PAUL BÄUMER

Britten per 1 januari de Europese interne markt voor goederen en diensten verlaten zonder dat er een nieuw handelsakkoord in voege treedt? Zal dit dan gevolgen hebben voor de bevoorrading? De koelcontainers met vaccins worden immers verscheept vanuit… België. June Raine, hoofd van het Britse geneesmiddelenagentschap, zegt dat het MHRA voorbereid is op ieder mogelijk Brexit-scenario. Indien vanaf volgende maand er zich lange wachtrijen voordoen aan de douaneposten, dan zullen de miljoenen aan vaccins per militair vliegtuig worden getransporteerd. Op die manier kunnen de grensposten bij de havens ontweken worden.

Zowel bij het ministerie van Defensie als bij het ministerie voor Volksgezondheid wordt bevestigd dat deze plannen op tafel liggen, zo weet dagblad The Observer.

Logistieke uitdaging

De vaccins in het Verenigd Koninkrijk krijgen, zal dus niet het grote probleem vormen. Wel maken velen zich zorgen dat er zich een andere logistieke hinderpaal zal voordoen. De vaccins moeten door het zorgpersoneel toegediend worden. Bij NHS, de nationale gezondheidsdienst, kampen

ze nu al met een personeelstekort van honderdduizend mensen.

Een van de topmannen van de NHS trok afgelopen weekeinde dan ook aan de alarmbel. In The Guardian zegt Chris Hopson dat er nu reeds vele handen tekort aan het bed zijn in de gezondheidszorg. Indien het aantal zieken-

huisopnames in januari opnieuw stijgt doordat het griepseizoen er aan zit te komen, dan blijven er te weinig artsen of verplegend personeel over om de vaccins op grotere schaal daadwerkelijk toe te dienen.

LVS

12 Interview

10 DECEMBER 2020

“De Armeniërs zullen zich nooit meer in hun voorouderlijke landen in Oost-Anatolië kunnen vestigen” De tweede oorlog in Nagorno-Karabach is na zes weken intense strijd afgelopen. Deze keer delven de Armeniërs het onderspit en verliezen ze ontzettend veel van hun historisch grondgebied aan Azerbeidzjan.

Deze gebeurtenis vertoont ontzettend veel parallellen met de Armeense genocide van 1915. Avedis Hadjian is journalist met Armeense wortels en auteur van het boek "Secret Nation – The Hidden Armenians of Turkey". Als een Armeniër die is geboren in Aleppo, lijkt oorlog helaas een constante realiteit in zijn leven.

Journalist Avedis Hadjian over de verloren oorlog in Nagorno-Karabach Avedis Hadjian reisde voor zijn boek door Oost-Turkije om te ontdekken wat er resteerde van de eeuwenoude Armeense aanwezigheid na de genocide van 1915. Hij ontdekte er ‘geheime Armeniërs’ die stiekem hun christelijke identiteit koesteren in een regio die voor hen niet langer hun veilige thuis is. Hij sprak ook met degenen die hun islamitische identiteit omarmen en zich van hun Armeense wortels afkeren.

Waarom was u - net zoals zoveel anderen in de Armeense diaspora - zo betrokken bij de Armeense strijd in Nagorno-Karabach ?

“Ik zag, net als zo veel anderen in de Armeense diaspora, de parallellen tussen de Armeense genocide van 1915 en de oorlog in Nagorno-Karabach. Vooral omdat Turkije opnieuw bij het conflict tegen de Armeniërs betrokken was. De dader van de genocide van 1915 is opnieuw betrokken in een conflict dat Armeniërs van hun land verdrijft.”

“Armeniërs kozen ervoor niet opnieuw een weerloos slachtoffer te zijn en net zoals nu kwamen bij de eerste oorlog in de jaren ’90 mensen uit de diaspora mee vechten met hun Armeense broeders in Nagorno-Karabach. De overwinning na de eerste oorlog was een grote gebeurtenis voor de Armeniërs. We hebben de vijand kunnen weerstaan, Armeens grondgebied kunnen bevrijden en we hadden een gevoel van gerechtigheid voor al de onderdrukte Armeniërs uit het verleden en het heden. Helaas is de situatie na de tweede oorlog totaal het tegenovergestelde. Het verlies van Shushi is een ware ramp.”

Hoe kijkt u - met uw Syrische wortels - op de aanwezigheid van Syrische strijders aan de kant van de Azeri’s in de oorlog ?

“Ook dit roept nare herinneringen op aan 1915. De Arabieren waren eveneens betrokken bij de Armeense genocide, maar dan op een veel kleinere schaal dan de Koerden en Turken. Hun aanwezigheid toont ook aan dat deze vreselijke periode niet in het verleden ligt omdat zelfs vandaag deze islamitische extremisten Armeniërs tot in hun eigen landen komen vervolgen. Daarnaast wil ik duidelijk stellen dat ik niet alle moslims over dezelfde kam scheer en het dankzij de gastvrijheid van de Syriërs was dat de Armeense vluchtelingen zich destijds in Aleppo en andere Syrische steden konden vestigen.”

“Helaas hanteert het Westen ten aanzien van deze strijders dubbele standaarden. Als ze tegen Assad in Syrië vechten, beschouwt het hen als vrijheidsstrijders terwijl ze op het Armeense strijdveld als terroristen worden bestempeld. Maar ook dit is machtspolitiek en bepaalt de standaarden van het Westen ten aanzien van deze islamitische extremisten aan de hand van hun eigen belangen.”

In uw boek beschrijft u hoe naast de Armeniërs zelf ook hun cultureel erfgoed is verdwenen in Oost-Turkije. Vreest u dat wat daar is gebeurd straks ook Nagorno-Karabach te wachten staat?

“Wat in Turkije is gebeurd en wat de Azeri’s vandaag doen, is culturele genocide. Ze

wissen bewust ieder spoor van de Armeense geschiedenis en identiteit. Als de sporen van de eeuwenoude Armeense aanwezigheid zijn verdwenen, kunnen de Armeniërs volgens hen dit land niet meer opeisen.

In Azerbeidzjan zijn er helaas ook al precedenten. Denk maar aan het Armeense kerkhof van Julfa in Nachitsjevan dat door de Azeri’s volledig is verwoest. Ik vrees voor plaatsen zoals bijvoorbeeld het klooster van Dadivank. Daar wordt de Armeense identiteit in vraag gesteld en beweerd dat dit Albanese kloosters zijn die door Armeniërs zijn toegeëigend.”

“Dit beleid van vernietigen leidt tot tragische taferelen waarbij de Armeniërs in Nagorno-Karabach zelfs de graven van hun geliefden meenamen omdat ze vreesden dat ze zouden worden onteerd en vernield.

Ook toen ik door Oost-Turkije reisde, zochten moslims nog steeds naar graven van Armeniërs om open te breken. Daar leeft nog steeds de racistische mythe dat alle Armeniërs rijk zijn en goud in hun graf meenamen.”

In functie van uw boek ontmoette u veel geïslamiseerde Armeniërs in Turkije.

Hoe kijken zij naar dit conflict ?

“Voor de burgers van een groot land zoals Turkije is dit geen existentiële strijd zoals voor kleine volkeren. In tegenstelling tot de Armeniërs had deze oorlog geen grote impact op hun dagelijks leven. Ik had Turkse vrienden die me steunberichten stuurden en het agressieve buitenlandse beleid van Erdogan afkeuren. Maar die steun kunnen ze omwille van het vijandige klimaat ten aanzien van Armeniërs niet openlijk uitspreken.”

“Voor veel geïslamiseerde Armeniërs beeld ik me in dat het een moeilijke keuze is. Want zij moeten loyaal blijven aan

hun staat en kunnen niet zomaar voor hun volk kiezen. In Bitlis ontmoette ik destijds een geïslamiseerde Armeen die stelde dat hij als soenniet wel zou kiezen om met ‘zijn volk’ te strijden tegen de sjiitische Azeri’s die hij als ongelovigen beschouwde. Maar of hij uiteindelijk partij koos toen de oorlog geen hypothese meer was, weet ik niet.”

Hoe staat u persoonlijk als Armeen tegenover Turkije?

“Ik probeer net zoals iedere Armeen het trauma van 1915 te verwerken. Het reizen door Oost-Turkije was voor mij ook een deel van mijn rouwproces. Een waarbij ik onze tragische geschiedenis en het verlies van ons verloren vaderland eindelijk had aanvaard. De oorlog in Nagorno-Karabach heeft bij mij alsook bij vele andere Armeniërs deze wonden terug geopend. Ik denk dat er geen verzoening tussen Turkije en de Armeniërs mogelijk is omdat de geschiedenis zich helaas blijft herhalen. We hebben een tragische gemeenschappelijke geschiedenis die wordt getekend door extreem geweld en zelfs genocide. Vergeet niet dat het een duidelijk Turks beleid is om de christelijke identiteit in Anatolië volledig te laten verdwijnen en de vervolgde christenen in de eigen Turks-islamitisch-soennitische cultuur te assimileren. De oorlog in Nagorno-Karabach beschouw ik niet als een conflict uit de Koude Oorlog, maar het zoveelste hoofdstuk in onze conflictueuze geschiedenis met Turkije.”

“En met een Turkse leider als Erdogan vrees ik het ergste. Te lang heeft men in het Westen gedacht dat deze Turkse president een populist was die een radicale toon aanhield om zijn islamitische achterban tevreden te houden. Maar hij is wel degelijk bezig zijn neo-Ottomaans buitenlands beleid uit te voeren ten koste van zijn buurlanden.

“Wat in Turkije is gebeurd en wat de Azeri’s vandaag doen, is culturele genocide”

Armeense soldaten in Stepanakert.

De 'bekering' van de Hagia Sophia tot opnieuw een moskee is ook een tragisch toonbeeld van zijn imperiale aspiraties. Met de corridor over Armeens grondgebied tussen Azerbeidzjan en zijn enclave in Nachitsjevan heeft Turkije een voet tussen de deur om in de toekomst meer Armeens grondgebied te kunnen opeisen. Er dreigt naast een tragisch verleden ook nog een conflictueuze toekomst te volgen tussen beide staten en volkeren.”

Uiteindelijk eindigde de oorlog met een Russisch vredesakkoord. Beschouwt u Rusland als een betrouwbare bondgenoot voor Armenië ?

“Als kleine republiek in de bergen, geheel door land omgeven, zal Armenië altijd genoodzaakt zijn om steun te zoeken bij grotere machten. Tijdens de Sovjetunie had je veel Armeniërs, vooral liberalen die westers gezind waren, die stelden dat Armenië geen andere keuze had dan een deel van de Sovjetunie te zijn of te verdwijnen. Armenië zal zich gezien zijn geopolitieke positie in de zuidelijke Kaukasus en zijn vijandige buren nooit volledig onafhankelijk kunnen opstellen van Rusland. Momenteel hebben Rusland en Armenië een veiligheidsakkoord waarbij de Russische aanwezigheid in het land veiligheidsgaranties geeft. En tegelijk is Rusland ook op de hoede voor de NAVO die via lidstaat Turkije zijn invloedzone in de Kaukasus tracht binnen te dringen. Maar de angst blijft ook dat Turkije en Rusland zoals bij het verdrag van Kars in 1921 ooit opnieuw een akkoord zullen maken ten koste van de Armeniërs.”

“Desalniettemin zal Armenië zoveel mogelijk zelfredzaam moeten worden, want grote machten denken in de eerste plaats aan hun eigen belangen en zullen dus niet altijd voor Armenië opkomen. Armenië moet zich voorbereiden op de toekomstige oorlog die zeker zal komen. Want zowel Turkije als Azerbeidzjan willen de landen van de Armeniërs annexeren en het land op de kaart laten verdwijnen. Het zal dus snel in zowel technologische vernieuwing op zowel economisch als militair vlak moeten investeren, want anders maken ze geen kans.”

In uw boek beschrijft u in de Turkse stad Diyarbakir een gemeenschap van Armeniërs die hun Armeense identiteit hebben herontdekt. Hebt u nog hoop op een heropleving van de Armeense gemeenschap in Turkije?

“De aanwezigheid van Armeniërs in Oost-Turkije zal helaas ooit aan haar einde komen. De vijandig gezinde Turkse staat en de Koerdische tribale spanningen drijven hen weg. Al is het niet uitgesloten dat er over heel Turkije verspreid kleine geloofsgemeenschappen van Armeniërs zullen blijven bestaan. Maar helaas zullen de Armeniërs zich volgens mij nooit meer in hun voorouderlijke landen in Oost-Anatolië opnieuw kunnen vestigen. Het is al een uitdaging om de Armeense landen die we nog wel hebben te kunnen behouden.”

JENS DERYCKE

Onderzoek

10 DECEMBER 2020

13

65.000 euro (+30 procent) extra subsidies vanaf 2021

Vlaamse regering investeert jaarlijks kwart miljoen in antikapitalistische en linkse vzw Vrede Sociaal-culturele volwassenenorganisaties in Vlaanderen konden tot 31 december 2019 een subsidieaanvraag indienen voor de beleidsperiode 2021-2025. De linkse vzw Vrede deed dat en krijgt volgend jaar meer dan een kwart miljoen euro van de Vlaamse regering. Jaarlijks vragen zo’n 150 organisaties steun aan de Vlaamse overheid. Ook Kif Kif, GetBasic (DeWereldMorgen.be) en de Liga voor de Mensenrechten dienden een dossier in.

Met de subsidiëring van Vrede vzw investeert Vlaanderen jaarlijks een kwart miljoen euro in de verspreiding van het communistische gedachte-goed onder de vlag van Vrede vzw.

Wie de organisatie van dichtbij bekijkt, moet weinig moeite doen om te ontdekken dat het gedachtegoed van de vredesorganisatie overgoten is met een donkerrode communistische ideologische saus. Dat is vooralsnog niet verboden. Maar of het ook royaal gesubsidieerd moet worden, is een andere vraag. Onze redactie analyseerde het beleidsplan (2021-2025) en kon het oordeel van de evaluatiecommissie inkijken. Op basis daarvan kent een beoordelingscommissie en vervolgens de Vlaamse regering een forse subsidie

toe aan deze linkse organisatie.

Vrede vzw vroeg en kreeg van de Vlaamse regering 65.000 euro extra basissubsidie voor de nieuwe beleidsperiode. Bijna de helft daarvan (30.000 euro) gaat naar het op peil houden van de huidige uitgaven voor werking en personeelskosten. De overige 35.000 euro gaat naar communicatie, vrijwilligersbeleid en campagnewerking.

De vzw vertrekt reeds van een niet onaardige basissubsidie van 192.088,13 euro. Een deel van het gevraagde extra budget moet dienen om vanaf 2021 een nieuwe communicatiemedewerker (0,5 VTE) aan te werven. In het beleidsplan is dat begroot op een extra loonkost voor een extra halftijdse kracht op niveau B1C (20.200 euro).

Driekwart van uitgaven gaat naar personeel

De jaarlijkse inkomsten en uitgaven schommelen rond de 300.000 euro, zo blijkt uit de resultatenrekeningen van 2017-18. Inkomsten bestaan voornamelijk uit subsidies (zo’n 83 procent), in totaal rond de 250.000 euro. Die bestaat uit een basistoelage sociaal-cultureel werk (rond de 174.000 euro in 2018), diverse tewerkstellingstegemoetkomingen zoals Sociale Maribel-middelen (zowat 31.000 euro), ex-DAC-middelen (22.000 euro) en VIA-middelen (16.500 euro).

Verder zijn er nog een aantal kleinere projectsubsidies van lokale besturen en subsidies voor internationale reizen.

Nauwelijks een zesde van de inkomsten komt uit andere bronnen: circa. 20.000 tot 30.000 euro komt uit eigen activiteiten, zoals de verkoop van tijdschriftabonnementen, lezingen of de verkoop van vredesvlaggen. Daarnaast zijn er zo’n 15.000 tot 20.000 euro uit giften, die overigens fiscaal aftrekbaar zijn en

dus de belastingbetaler in zekere zin ook nog eens geld kosten.

Driekwart van de uitgaven, in totaal 230.000 euro, gaat naar personeelskosten. De rest gaat naar huisvestingskosten, werkingskosten, productiekosten en overhead. Als je die kosten in rekening neemt, leeft deze vzw voor 85 tot 90 procent van het Vlaamse overheidsinfuus. In 2018 werd een licht verlies opgetekend van 3.000 euro. Verwacht wordt dat het verlies in 2019 groter zal zijn dan 10.000 euro.

Interessante argumentatie voor het extra budget is dat de organisatie zelf aangeeft dat de loonkosten structureel sneller stijgen dan de subsidies. Gezien Vrede vzw naar eigen zeggen al een ernstige ronde aan kostenbesparingen achter de rug heeft, ziet de organisatie dat er geen ruimte voor besparingen is.

Met de extra subsidies vanaf 2021 is die nood aan besparingen iets minder urgent geworden.

KRISTOF LUYPAERT

Klassenstrijd tegen kapitalisme onder vlag van vredesbeweging Vrede VZW vindt haar oorsprong in de Belgische Unie voor de Verdediging van de Vrede (BUVV) opgericht in maart 1949. In 1972 verandert de BUVV haar naam in Vrede vzw. De beweging focust ook op het aanklagen van de (neo)kolonialistische dominantie van westerse machten. Dat bleek vroeger uit de solidariteit met de onafhankelijkheidsstrijd van Algerije of van de Portugese kolonies in Afrika.

Vandaag uit zich dat vooral in de strijd voor Palestina. Meer concreet door de ondersteuning van de BDS-actie (Boycot Divestment and Sanctions) tegen Israel. Diverse landen veroordelen overigens de BDS-beweging wegens antisemitisme. Onder meer Oostenrijk (sinds 27 februari 2020), Duitsland (sinds mei 2019), maar ook Spanje, Canada en Nederland beschikken over dergelijke wetgeving.

In 1993, na het verdwijnen van het communistische blok, komt er binnen Vrede vzw een nieuwe basistekst, maar de ‘rode’ draad van de activiteiten wijzigt nauwelijks. Interkapitalistische conflicten en een scherpere Noord-Zuidtegenstelling krijgen een prominentere plaats in de omgevingsanalyse van de organisatie. Er gaat ook aandacht naar thema’s zoals de NAVO, de klimaatverandering, militaire interventies in het Midden-Oosten, de opwarming van het klimaat of de vluchtelingenstromen.

Vredesstrijder De Brabander ‘ten oorlog’ tegen kapitalisme

Opgebouwd onder de vlag van vredesactiviteiten, blijkt de website van de vzw vooral een soort hedendaags ‘communistisch manifest’ te bevatten.

Hoewel de organisatie niet over een formele directeur beschikt, is vredesactivist Ludo De Brabander (57) sinds 1995 de drijvende kracht. De Brabander is woordvoerder van Vrede vzw en staat voltijds op de loonlijst.

Hij is ook redactielid van Uitpers, een ‘webzine’ dat zich naar eigen zeggen bezighoudt met “het duiden en analyseren van de internationale politiek tegen de 'mainstream' in". De Braban-

Ludo De Brabander is de drijvende kracht achter Vrede vzw. (Foto: Facebook)

der publiceerde ook in Knack en Mo*.

Ondanks de claim dat zijn organisatie partijneutraal is, stond hij in 2006 als onafhankelijke kandidaat op de lijst van Groen in Gent. Op 4 oktober 2018 ondertekende hij namens zijn organisatie een brief om PVDA mee op te nemen in Gentse coalitie.

De ideologische inspiratie van de vzw is duidelijk op communistische leest geschoeid.

Dat blijkt uit de analyse van het taalgebruik in hun basistekst.

Daarin komt het woord kapitalistisch of kapitalisme maar liefst 26 keer voor. “Vrede vzw kenmerkt zich als een onafhankelijke groep, die los van welke

partij ook, de vredesvraagstukken koppelde aan een antikapitalistische visie.”

Volgens Vrede vzw speelt ook “de wapenproductie zich in diezelfde kapitalistische context af”. Het beschouwt de kapitalistische staat dan ook “medeplichtig” aan de wapenproductie en handel: “De kapitalistische staat versluist miljarden gemeenschapsgeld naar het (voor)onderzoek van nieuwe militaire kennis en toepassingen.”

Als oplossing pleit men voor “een nationale productie van de louter defensief nog nodige wapens, beheerd door een staatsapparaat dat uit de wil tot opheffing van de tegenstelling arbeid-kapitaal ontstaan is en onder permanente, maatschappelijke controle staat” De nationalisatie van de productie met andere woorden: “Binnen de kapitalistische maatschappij […] staat Vrede vzw voor een reconversie van de overbodige wapenproductie onder strikte staats- en arbeiderscontrole en gekoppeld aan een nationalisatie, indien de privé zich niet tot reconversie met eigen financiële middelen wil engageren.”

Vrede vzw merkt tenslotte op dat “het communisme, als politieke ideologie en als maatschappelijk ideaal, nog steeds als vijandig voorgesteld wordt”, en spreekt zich gelijk uit tegen “elk kunstmatig vijandsbeeld, dat enkel tot doel heeft de wapenproductie en -handel te blijven verrechtvaardigen”. De organisatie wil zich daarom “blijven inspannen dergelijk vijandsbeeld te ontmaskeren”.

De standpunten van Vrede vzw situeren zich duidelijk politiek aan de linkerzijde. Dat is op zich een gerechtvaardigde opinie. Het is aan de Vlaamse regering om aan de belastingbetaler uit te leggen waarom belastinggeld wordt aangewend om een hoofdzakelijk communistisch-ideologische vredesorganisatie via subsidies niet alleen in leven te houden, maar zelfs nog verder te ontwikkelen.

Positief advies levert cheque van 1,25 miljoen op voor komende beleidsperiode Wie subsidies incasseert, moet voldoen aan de voorwaarden van het Vlaamse decreet. Zowel een ‘visitatiecommissie’ als een ‘beoordelingscommissie’ adviseren de Vlaamse regering. Begin dit jaar kwam er bij de Vlaamse overheid een positief advies. In het evaluatieverslag krijgt vzw Vrede alvast op zowat alle criteria een voldoende beoordeling.

Vrede vzw bekwam dus de gevraagde stijging van de subsidiëringsenveloppe met 65.000 euro per jaar. De Vlaamse Regering gaf op 25 september 2020 haar akkoord. Zo ligt het subsidiebedrag van ruim een kwart miljoen euro per jaar vast voor de komende vijf jaar.

We lezen ook een aantal kritische passages in het verslag, zij het voorzichtig geformuleerd: “Wat de impact kan zijn van de sociaal-culturele activiteiten die Vrede in haar beleidsplan 2021-2025 opneemt, is niet duidelijk aangetoond. […] De focus bij Vrede vzw ligt op de leerfunctie en de maatschappelijke bewegingsfunctie. De functies zijn theoretisch mooi uitgewerkt, maar in de leerfunctie schiet de uitwerking in werkwijzen en acties wat tekort. […] De uitwerking in concrete acties richting volwassenen in vrije tijd is echter nog wat onduidelijk. Men spreekt over 'leeromgevingen creëren' en haalt enkel acties aan als vertonen van documentaires, plus de didactische ervaring van medewerkers.”

Het moet gezegd, de organisatie heeft zijn administratie alvast op orde. Het verslag is op enkele punten na volledig positief. Ook voor beleidsbeïnvloeding, “aanwezigheid in het maatschappelijk debat en weerklank in de media” kan Vrede vzw volgens het verslag overtuigende cijfers voorleggen.

Toch hebben we de indruk dat uit bepaalde passages in de basistekst op de website van de organisatie heimwee naar vervlogen tijden weerklinkt: “Met de ondergang van het hoog geindustrialiseerde socialisme is de tegenstelling tussen het hoog ontwikkelde kapitalisme, dat zich internationaal meer vertakt heeft (het imperialisme), en de Derde Wereld nog toegenomen.”

Ook onderstaande passage doet wellicht vragen rijzen bij menig lezer: “Vrede vzw spreekt zich dan ook uit en ageert tegen elk onderdrukkingsmechanisme die de werkers de economische en politieke macht over hun producten ontzegt. […]

Tegenover elke gewelddadige uiting van structureel geweld meent Vrede vzw dat een onderdrukte meerderheid het recht heeft maatschappelijk, want louter defensief, tegengeweld te gebruiken.”

Intussen heeft de Vlaamse regering, voor de komende vijf jaar een cheque van 1,25 miljoen euro klaar voor Vrede vzw.

KRISTOF LUYPAERT & THIERRY DEBELS

14 Cultuur

10 DECEMBER 2020

CULTUUR

FILM

Hotel Beethoven

Tenet

Er werd reikhalzend uitgekeken naar Tenet, de jongste film van de populaire Britse cineast Christopher Nolan. De mix tussen James Bond en een tijdreisverhaal moest zowaar eigenhandig de cinema-ervaring in het rampjaar 2020 redden.

Maar lost de film de verwachtingen in?

Bozar viert het 250ste geboortejaar van Ludwig van Beethoven met een grootse tentoonstelling. “Hotel Beethoven” is geen historische expo. Ze wil vooral tonen dat de erfenis van de vernieuwende componist tot vandaag blijft doorklinken.

Ludwig van Beethoven (1770-1827) is een invloedrijk componist die altijd weer nieuwe generaties artiesten heeft geïnspireerd. Een gigantische tijdslijn, te zien op weg naar de eigenlijke tentoonstelling, illustreert dat overvloedig. Ze begint in 1712, toen in Mechelen kapelmeester Louis van Beethoven werd geboren, de grootvader van Ludwig. Leven en werk van de componist zijn er verzameld, maar er is veel meer. Er volgt een indrukwekkende lijst met jaartallen waarin Beethoven weerklinkt. Zo vond in 1902 de succesvolle expo “Secession Wien XIV” plaats met als blikvanger de grote “Beethoven Frieze” van Gustave Klimt. In 1956 scoorde Chuck Berry een wereldhit met “Roll over Beethoven”. In 1972 is in de film “A Clockwork Orang” van Stanley Kubrick een

De Brit Christopher Nolan is een van de meest gevierde filmregisseurs van het moment. De typische Nolan-film is een mix van actieblockbuster, complexe plots met bijbehorende plottwists, gelikte – bij momenten haast steriele – scènes in breedbeeld en een flinke dosis gespeel met filosofische ideeën over identiteit, de werkelijkheid en tijd.

Tijdreizende James Bond

Net als zijn twee vorige films – "Dunkirk" en "Interstellar" – draait ook Tenet grotendeels rond de thema’s tijd en tijdsbeleving. De film kan dan ook het best omschreven worden als een James Bond met tijdreizen.

De naamloze protagonist – vertolkt door John David Washington - wordt gerekruteerd door de geheime organisatie Tenet om een complot in de toekomst, om het verleden – ons heden dus – weg te vagen, te verhinderen. Hij wordt in zijn missie bijgestaan door zijn trouwe sidekick Neil (Robert Pattinson). Het spoor leidt al snel naar de Russische oligarch Andrei Sator (Kenneth Branagh) en diens vrouw Katherine Barton (Elizabeth Debicki).

Tenet werd in de markt gezet als dé film die in het rampjaar 2020 het instituut van de cinema en de filmervaring in de bioscoopzaal moest redden. Dat draaide uiteindelijk anders uit. De filmpremière werd herhaaldelijk uitgesteld en de omzetcijfers vielen dik tegen.

Dat hoeft op zich niet te verbazen, gezien de lockdowns die in een groot deel van de wereld gelden.

Te veel hooi op de vork?

Maar ook bij de filmcritici viel – naar Nolan-normen - de ontvangst ietwat tegen. Opgelet, de film werd overwegend positief onthaald, maar het applaus was lang niet zo oorverdovend als bij zijn eerdere creaties. Met andere woorden: een ‘mindere’ Nolan-film is nog altijd een relatief goede film. De film werd onder meer geprezen om de cinematografie, de plot, de ingewikkelde ideeën en ambitieuze opzet, de muziek, de actiescènes, de gelikte kostuums en decors en de acteerprestaties van Robert Pattinson en Elizabeth Debicki.

Een deel van het probleem berust op het feit dat de narratieve opzet van Nolan dit keer mogelijk iets té ambitieus was en dat de filmmaker iets teveel hooi op de vork nam. Zo toont een actiescène op het einde – zonder te veel verklappen – dingen die gelijktijdig zowel voorwaarts als achterwaarts in de tijd gebeuren. Een scène voorwaarts in de tijd volgen lukt nog wel, een scène achterwaarts in de tijd ook. Eén scène die gelijktijdig voorwaarts als achterwaarts gaat zal daarentegen bij veel kijkers voor kortsluiting in de hersenen zorgen.

Soms lijken de personages in de film de moeilijkheden van de kijker om het ingewikkelde gespeel met tijd te bevatten te erkennen, door uitspraken als “denk er niet teveel over na” of “stop met lineair [in de tijd] te denken”. Een voordeel van de hersenbrekende complexiteit is wel dat dit uitnodigt tot het herbekijken van de film.

PIETER VAN BERKEL

elektronisch gearrangeerde versie van Beethovens negende symfonie te horen. In 1976 wandelt John Travolta in de film “Saturday Night Fever” een discotheek binnen op de tonen van “A Fifth of Beethoven” van Walter Murphy.

In 1985 kiest de Europese Unie “Ode an die Freude”, in een arrangement van Herbert von Karajan, als officiële hymne. Het is een bijna eindeloze stoet van data met Beethoven als sterartiest.

Beeld van de componist

De expo opent met een mooie zaal met portretten van Beethoven. Het beroemdst is het portret, in 1820 geschilderd door Joseph Karl Stieler die een nors kijkende, getormenteerde componist vereeuwigde. Emile-Antoine Bourdelle maakte einde negentiende, begin twintigste eeuw een reeks bronzen bustes van Beethoven, boordevol pathos en monumentale kracht. Heel andere indrukken van Beethoven zijn te vinden in de werken van Andy Warhol en John Baldessari. Die laatste verwijst met “Beethovens trompet (met oor)” naar het gehoorverlies van de componist. Beethoven werd langzaam doof. De impact hiervan op de man zelf en op zijn muziek krijgt uiteraard aandacht op de expo: in brieven van Beethoven aan zijn arts en met diverse toestellen, zoals een replica van de pi-

ano met een hoorkast die Beethoven in 1817 liet bouwen.

Hotelkamers

De tentoonstelling in Bozar is een bezoek aan hotelkamers, verbonden door een gang met sfeervolle lichtjes en stoffen behang. Elke kamer belicht een bepaald aspect van Beethovens erfenis. De focus ligt op de manier waarop kunstenaars vroeger en nu naar hem keken. Een mooi voorbeeld is Katie Paterson. Deze Ierse kunstenares zette de “Mondscheinsonate” om in morse en stuurde ze via radiosignalen naar de maan, die de signalen vervormd terugkaatste naar de aarde.

Deze aarde-maan-aarde-versie uit 2007 wordt op een piano gespeeld, met de originele partituur van de sonate erbij. Zo wordt op de expo aan de hand van historische documenten de band met Beethoven steeds bewaard.

Beethoven schreef negen symfonieen en tientallen sonates, maar slechts één opera. “Fidelio” uit 1805 is een aanklacht tegen tirannie en speelt zich voor een groot deel af in een gevangenis. Het Amerikaanse gezelschap Heartbeat Opera transformeerde de opera naar de Verenigde Staten en werkte samen met honderd gedetineerden. Een aangrijpend hoogtepunt van de uitvoering is de koorzang door de gevangenen, die weerklinkt op de tentoonstelling.

Tentoonstelling Hotel Beethoven, nog t.e.m. 14 februari 2021, Bozar, Brussel, www.bozar.be.

MMMV

BOEK

Bizarre satire met een boodschap in 2045 Gabriel Fehervari is een bezorgd auteur. Hij vreest dat onze beschaving die hij steevast de Amerikaans-westerse beschaving noemt – uit de hand zal lopen of zelfs zal ophouden te bestaan als ‘we’ niet dringend proberen het tij te keren. Volgens hem gaat het alvast de verkeerde kant uit en worden er verkeerde politieke keuzes gemaakt. Met een satirisch verhaal probeert hij door te dringen tot de essentie van wat er misgaat en houdt hij de mensheid een (gekleurde) spiegel voor.

De naam van de auteur zal u misschien weinig zeggen, maar zo’n 10 à 15 jaar geleden stond de man volop in de belangstelling. Hij was op dat ogenblik de visionaire bedrijfsleider van de succesvolle videocaptatiefirma Alfacam die wereldwijd sport- en andere manifestaties in beeld bracht. Met zijn TV-zender Euro 1080 introduceerde hij als eerste HD-televisie in Europa (op 1 januari 2005), lang voordat VRT en VTM eraan dachten. Toen hij enkele jaren later met een eigen Belgische zender wilde starten (Exqi) en zo de concurrentie aanging met VT4, VTM en VRT, kreeg hij van overal de wind van voren. Het avontuur eindigde in 2013 met een totaal kapseizen van zijn mediaholding.

Fehervari is echter geen man om bij de pakken te blijven zitten. Hij is nog steeds actief in het wereldje van videocaptaties, zij het nu op een meer bescheiden manier. En… hij heeft zich aan het schrijven gezet. In mei verscheen zijn eerste boek met de titel “2045. Een fake story”, zoals hij zelf beweert, een satirisch verhaal. De kans dat het boek hem een literatuurprijs gaat opleveren, achten we bijzonder klein.

Ingewikkeld

Eigenlijk zijn het verhalen die door elkaar lopen. We volgen een geschiedenisles in China van leraar Wang die in 2045 beschrijft wat er na de ‘Fatale Oorlog’ van 2026 gebeurt. De les wordt gevolgd door de 15-jarige Jim Ping die ons vertelt hoe hij dat allemaal beleeft.

De Fatale Oorlog heeft de westerse wereld zo goed als helemaal vernietigd met atoomwapens en de mensheid of wat ervan overbleef - moet op zoek

naar nieuwe structuren en organisatievormen. De oorlog had zeven miljard mensenlevens geëist en de westerlingen die het overleefden zochten vluchtelingenroutes naar Afrika op, een continent dat redelijk ongeschonden was gebleven. De opwarming van de aarde was gestopt en doordat de mensen nog nauwelijks met elkaar in aanraking komen, is er geen criminaliteit meer.

Er zijn ook geen auto’s en vliegtuigen meer, dus de mobiliteitsproblemen zijn weg. Het enige probleem is dat het nog zo’n duizend jaar zal duren vooraleer de radioactiviteit geabsorbeerd zal zijn op aarde. Ook het internet is verdwenen.

In een notendop: Alles was de schuld geweest van de grote wereldleiders Dagobert (Trump), Mataturk (Erdogan), Vladje Sputnik (Poetin) en Abdul bin Salad (de koning van Saoedi-Arabië). Hun streven naar macht en bezit zou de totale escalatie opleveren die tot het fatale inferno zou leiden. En ja, in dit verhaal zou Trump herkozen zijn geweest in 2020…

Catastrofes

Fehervari’s boek doet wat denken aan Orwells “1984”, toen ook in de toekomst geschreven. Maar hij rekent af met onze wereld van 2020 die alles in zich draagt voor de Fatale Oorlog, want hij wil een knipperlicht zijn voor in het stemhokje. Daar zou de mens dan moeten afwegen dat we dansen op een dunne koord en dat het anders moet.

Zo meent hij dat onheil kan voorkomen worden als we geld uitgeven voor bewapening stoppen en het aanwenden voor het milieubehoud en de ontwikkelingshulp om catastrofes op die vlakken

te vermijden. Hij vreest de atoomoorlog ook omwille van de banden die hij meent te zien tussen godsdienst en bewapening. Zo stelt hij zelfs dat het verschil tussen het christendom en de islam louter cosmetisch is, want ze zijn identiek. Bovendien is religie het zaad dat haat aanwakkert… Over demagogische leiders zegt hij dat het niet is omdat ze democratisch verkozen zijn, dat ze per definitie ongevaarlijk zijn.

Bizarre levenslijnen

Het verhaal is maatschappijkritisch, zoveel is duidelijk. Maar het doemscenario dat Fehervari uittekent, is toch wel wat overdreven. Het is natuurlijk juist dat de mens de wereld beter zou moeten beheren en de conflicten zou moeten bannen of op zijn minst beheersen. En het is een feit dat spanningen zich opstapelen tussen beschavingen en politieke systemen, waar we alert moeten zijn om ze onder controle te houden. Maar met het voorhouden van deze Apocalyps, waarbij Fehervari zich ‘satirisch’ richt op een volwassen maatschappijkritisch publiek ‘met gevoel voor humor’, gaat hij toch iets teveel in ‘overdrive’.

Het is overigens een hele kunst om de tijdssprongen in het boek goed te kunnen overbruggen, laat staan dat het volgen van de bizarre levenslijnen van de hoofdfiguren - die elk hun specifieke rol spelen - en de ontwikkelde strategieën van de ‘wereldleiders’ altijd even duidelijk zijn. Herhaaldelijk moesten we toch even terugbladeren om de eindjes weer aan elkaar te knopen…

Of de auteur met dit verhaal zijn afkeer van ‘fake news’ en ‘groeiend populisme’ echt kracht heeft kunnen bijzetten, lijkt twijfelachtig, ook al probeerde hij dit zelf in een ‘fake story’ te accentueren… Met één grondlijn zijn we het echter wel eens: de mens moet zorgen dat het niet uit de hand loopt. En dat is zeker geen ‘fake’ boodschap. Jawel, hoe dan ook is dit een boek om even bij na te denken.

KVDP

Gabriel Fehervari, “2045. Een fake story”, Witsand Uitgevers, 2020, 173 blz, 19,95 euro, ISBN 978 949 2934 46 8

Brieven

10 DECEMBER 2020

GESCHIEDENIS

LEZERSBRIEVEN

Pietro Mascagni (1) Een trouwe lezer in Halle is de bezieler van het studiecentrum "Pietro Mascagni". Italiaanse cd-labels namen door zijn aansporen verscheidene zeldzame Mascagni-werken op met onder andere het "Londerzeel Symphony Youth Orchestra".

Een paar weken geleden herinnerde hij me eraan dat de componist 75 jaar geleden overleed.

Mascagni is bijna blind en doof als hij sterft in het Romeinse hotel dat het hoofdkwartier van het Franse leger is en waar hij als enige burger mag verblijven. Honderdduizenden Romeinen staan langs de weg om hem eer te betuigen, maar de enige officiële delegatie komt uit zijn geboortestad Livorno. De Italiaanse regering weigert zelfs zijn naam te noemen, want hij heeft zich geëncanailleerd met de fascisten. Zijn oudste zoon zit in de gevangenis wegens een belangrijke functie in de Duitse satellietstaat van Mussolini.

De zelfbenoemde ster

Mascagni is de één opus-beroemdheid van de opera Cavalleria Rusticana (Landelijke Eer).

Ten onrechte, al zegt hij later zelf dat hij gekroond is vooraleer koning te zijn. Hij wordt geboren in 1862 in de havenstad Livorno als zoon van een bakker. Zoals zoveel Italiaanse componisten en zangers ontdekt hij de muziek via het jongetjeskerkkoor van zijn parochie. Vader droomt van een loopbaan als advocaat, maar de zoon wil componeren en mag dankzij een rijke oom alle voorstellingen en concerten in zijn stad bijwonen. Mascagni is 16 als hij zijn eerste symfonie schrijft, gevolgd door cantates en een ‘Ode an die Freude’. De lokale ster vindt zichzelf heel belangrijk, maar zelfs hij begrijpt dat hij misschien nog iets kan leren bij een formele studie.

Hij gaat naar Milaan waar hij een tijdje samenwoont met een oudere, volgens hem (en later veel critici) minder getalenteerde student: Giacomo Puccini. Mascagni gaat naar voorstellingen, bouwt een netwerk uit, heeft over alles en nog wat een mening en studeert af en toe. Opera is de Italiaanse kunst bij uitstek en hij probeert een gratis libretto los te weken, maar de schrijvers geven niet thuis. Hij begint dan maar de letterlijke Italiaanse vertaling van een ongeschikt en lang Heine-toneelstuk te componeren. Hij heeft de toestemming nodig van het conservatorium om een orkestraal fragment uit die opera op te voeren. De directeur weigert en Mascagni slaat letterlijk de deur dicht en vertrekt zonder diploma.

De jaren van ellende

Hij wordt dirigent van een reizend operettegezelschap dat dagelijks ergens anders speelt, in de vuilste maar goedkoopste treincoupés reist en in de groezeligste hotels logeert. Hij vlucht naar huis waar hij het genadebrood eet en waar zijn verloofde de mislukkeling aan de deur zet. Dan trekt hij maar naar een ander reizend operettecircus.

Onderweg troost hij zich met een arm meisje dat zijn mooie praatjes gelooft, hem volgt en verzorgt en zijn bed deelt. De luizencompagnie komt in een klein stadje aan in de Puglia: Cerignola. De burgemeester is onder de indruk van die knappe jonge man die over Milaan en het muziekleven spreekt alsof hij iedereen kent. Hij biedt hem de leraarsbaan aan in een nieuwe muziekacademie.

Mascagni en zijn inmiddels zwangere vriendin duiken onder tot het operettegezelschap de stad verlaat. Dan studeert hij ijverig alle mogelijke instrumenten zodat hij een of twee lessen

meer kent dan zijn leerlingen.

Anderhalf jaar leidt hij een geregeld bestaan, maar dan kriebelt het. Zijn zoontje sterft in zijn handen en hij wil een beter leven.

Hij verneemt dat de muziekuitgeverij Sonzogno een wedstrijd organiseert voor een eenakter.

Hij heeft nog altijd geen geld om een libretto te kopen en dus vraagt hij een leraar in Livorno hem uit de nood te helpen. Dankzij een goedkoop treinticket wegens verkiezingen kan Mascagni met zijn vriend overleggen. Na wat discussies besluit het duo het populaire toneelstuk Cavalleria Rusticana als onderwerp te nemen. Geen romantisch adellijk drama, maar het verhaal van een teruggekeerde soldaat in Sicilië die ontdekt dat zijn verloofde met een ander getrouwd is, vervolgens een meisje zwanger maakt, een verhouding met die ex-verloofde begint, het nieuwe meisje verstoot dat hem verklikt bij de bedrogen echtgenoot die hem met een mes afmaakt.

Klein detail: de auteurs doen niet de moeite de toestemming van de toneelschrijver te vragen.

Dan vertrekt Mascagni naar huis en krijgt geregeld met een ansichtkaart wat verzen. Mascagni begint te componeren, krijgt een nieuw zoontje en besluit in het geheim te trouwen, want burgers aanvaarden nooit dat een ongehuwde muziekleraar pianoles aan hun dochters geeft. Eindelijk komt het bericht dat zijn operatje een kans maakt. Hij leent geld voor een treinticket naar Milaan waar men met verbazing de sjofele geestverschijning uit een vroeger verleden ziet. Maar zijn gesprek met de jury is een succes en hij is een van de drie uitverkorenen van wie het werk uitgevoerd wordt.

15

De triomf

Dat gebeurt in mei 1890 in Rome. Koningin Margherita (die van de pizza’s, naar haar genoemd) is er, maar voor de rest zit de zaal halfvol: veel te goed weer.

Zij die er wel zijn, hebben wat geruchten gehoord en de monden vallen open. Al na de eerste aria staat de zaal op zijn kop. Nummer na nummer wordt gebisseerd. Na de voorstelling verschijnt een ontroerde Mascagni zestig keer op de scène en het publiek brult “Abbiamo un maestro” (referentie naar het “Habemus papam”). De volgende voorstelling is uitverkocht en de schouwburg verlengt zijn seizoen. Tientallen theaters kondigen de Cavalleria aan voor het volgend seizoen. De muziekuitgeverij maakt overuren om de partituren van de opera en van aria’s en duo’s te drukken, want in de revues en musichalls worden aria’s gezongen tussen het optreden van de clown en de goochelaar.

Die Cavalleria is een sensatie: eindelijk geen epigoon van Verdi, maar een nieuwe stem die melodieuze en gepassioneerde muziek schrijft die onmiddellijk in het gehoor blijft hangen; muziek met een volks tintje dat af en toe aan het betere Napolitaanse lied herinnert. Dan is er nog die geniale greep van dat intermezzo dat bij open doek gespeeld wordt zonder dat iets op de scène gebeurt en dat later door vele componisten geïmiteerd wordt. Kranten en magazines storten zich op Mascagni, want de opera is zowat het enige dat alle Italianen verenigt.

Ansichtkaarten met zijn foto worden met miljoenen gedrukt en verstuurd. Bij zijn eerste bezoek aan zijn geboortestad kan een heel bataljon soldaten nauwelijks de menigte in bedwang houden.

En natuurlijk informeert de toneelschrijver naar zijn procentje: het eerste van de vele processen die Mascagni met God en klein Pierke voert. De muziekuitgever betaalt tenslotte een bedrag van twee miljoen euro uit aan de oorspronkelijke auteur.

Heel de wereld wacht op de nieuwe opera van de vaandeldrager van de jonge generatie.

JAN NECKERS

DEMOCRATIE

DE OPLOSSING

Pallieterke, Sinds jaren wordt er eindeloos geleuterd over ‘het herstel van de democratie’ in dit land. En met de regelmaat van de klok komen verlichte geesten, zoals recentelijk de heren Calvo of Van Reybrouck, aandraven met initiatieven die de burger meer beslissingsmacht zouden moeten geven. Al die mooie initiatieven zullen echter altijd doodgeboren kinderen zijn omdat de ‘weerhouden suggesties’ uiteindelijk steeds zullen belanden in het parlement waar de volksvertegenwoordigers volgens de instructies van hun oppermachtige partijvoorzitters en hun cenakels braaf op de knopjes zullen drukken. Er zal dus nooit echt iets veranderen! Maar misschien ligt er een eenvoudige oplossing voor de hand. Het enige wat men naar mijn bescheiden mening moet doen, is het stemreglement van de Kamer aanpassen. Laat ons, voor belangrijke zaken, de geheime stemming als aanvullende procedure invoeren. De “Verkozenen des Volks” kunnen dan in deze zaken hun stem uitbrengen, in eer en geweten, als echte vertegenwoordigers van de burgers die hen hebben verkozen in hun kiesdistrict en niet als automatische knopjesdrukkers of als poppen van de buiksprekende partijof fractievoorzitters. Een tweede, aanvullend, punt: schaf gewoon de stemplicht af, zoals reeds het geval is bij de eerstkomende regionale verkiezingen en laat zij die echt geïnteresseerd zijn in het beleid van het land hun stem uitbrengen. Ik ben ervan overtuigd dat deze twee ingrepen de democratie, in de ware zin van het woord, terug in ere kan herstellen en het huidig politieke landschap grondig zal wijzigen.

R AF VERSCHUEREN – WILRIJK

Pallieterke, Hierbij de oplossing voor de tolbelasting in Brussel: Vlaanderen en Wallonië vragen dezelfde tolheffing per km voor auto’s, ingeschreven in een Brusselse gemeente, wanneer ze naar de zee of naar de Ardennen gaan!!

M ARC DE NEEF - TERNAT

ROETVEEGPIETEN Pallieterke, Als gepensioneerd brander-technicus voel ik mij tekortgedaan bij het zien van al die ‘roetveegpieten’. Alsof wij onze stiel niet naar behoren zouden uitoefenen!

Jaarlijks bieden honderden collega’s brander-techniekers hun diensten aan om bij de mensen thuis hun verwarmingstoestellen te reinigen en af te stellen met een maximale en schone verbranding als gevolg. Neem nu bijvoorbeeld gasverbranding: een mooie blauwe vlam is roetvrij! Bekijk maar eens de onderkant van je kookpannen. Een gascondensatieketel geeft wat watercondens af als gevolg, maar geen roet!

Je stookt met mazout? Na het reinigen van de CV-ketel wordt de brander afgesteld, met een nieuwe sproeier er op. De parameters die het grootste rendement bepalen betreffen: de omgevingstemperatuur waar de ketel zich in bevindt, de schouwtemperatuur, de luchtovermaat van de vlam, de onderdruk of trek in de schouw en het Bachara- of rookgetal dat best 0 (nul) is. Het resultaat is een schone verbranding. Ik eis dan ook verontschuldigingen van al deze groene milieu- en klimaatprotesteerders die op straat komen met ‘roetveegpieten’! Het is een blaam op ons werk! Foei!

Getekend, een verbolgen stielman.

H.V. - GERAARDSBERGEN

COLLABORATIE Pallieterke, In het nummer van 3 december 20 legt Jurgen Ceder zeer goed uit hoe de vork aan de steel zit i.v.m. het voorval met Carrera Neefs.

Eerst moet ik zeggen dat ik niet uit een ‘Vlaams nest’ kom. Toch wil ik opmerken dat de Katholieke Kerk met een bisschoppelijke brief van op de preekstoel jongelingen ronselde voor het oostfront, tegen het communisme. Het was een huurlingenleger, een soort ‘vreemdelingenlegioen’. Merkwaardig dat men daar zelden of nooit over spreekt en dat die herderlijke brief moeilijk te vinden is.

De Vlaminghaters houden graag de mythe in stand dat alleen de Vlaamse Beweging heeft gecollaboreerd. In de jaren dertig was heel West-Europa in de ban van het nationaalsocialisme. Niet het minst de liberale industriëlen. Die zijn na de oorlog niet of nauwelijks vervolgd. Dat waren immers belgicisten. De Vlaamse Beweging was wel naïef te denken dat Hitler Vlaanderen onafhankelijk zou maken.

Ook de Bretoense Beweging was zo naïef en leed zwaar onder repressie. Collaboratie heeft dus vele gezichten. Men keek even door de vingers als het belgicisten waren. Wie dát begrijpt, weet hoe een regering met verliezers kan ontstaan.

R EMI SCHILLEWAERT - MOERKERKE

ONVERMOEIBARE BEMOEIZUCHT Pallieterke, Ons huidig Europees systeem staat onder druk van de onvermoeibare bemoeizucht van de politieke correctheid. We worden voortdurend gescand, gescreend en in de gaten gehouden. De verschillen met China of Rusland worden steeds kleiner. Sommigen krijgen dezelfde trekjes als Xi Jinping en Poetin. Ik durf te hopen dat we 't Pallieterke nog lang als opinieweekblad mogen behouden!

J. DE SCHUYTENER - DILBEEK

HERMAN VAN DEN REECK Pallieterke, Mag ik uw lezers even herinneren aan de tentoonstelling in het Bormshuis over Herman Van Den Reeck? Deze laatste, student geneeskunde, werd op negentienjarige leeftijd doodgeschoten tijdens een 11-juli optocht in Antwerpen. Dat gebeurde 100 jaar geleden.

Omwille van de coronamaatregelen wordt aangeraden om uw komst op voorhand te melden. Tel.: 03 238 33 99. Bezoekmogelijkheden zijn er op dinsdag- en woensdagnamiddag en op zaterdag. Alle informatie op: www.bormshuis.org.

LIEVE VAN ONCKELEN - A NTWERPEN

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

10 DECEMBER 2020

Hein is terug

Hein Vanhaezebrouck is terug. Hij zal zich zijn terugkeer naar Gent wel iets anders voorgesteld hebben. Hein is geen dromer, want hij kent ongetwijfeld de slagkracht en de defensieve zwakheden van het huidige AA Gent. Het is een kwestie van tijd voor de Gentenaars om terug hun peil halen, daar staat Vanhaezebrouck borg voor. waarschijnlijk puur toeval geweest.

De eerste trainer die werkelijk iets bijgebracht heeft, was Fernand Goyvaerts bij de miniemen. Hij speelde bij Club Brugge en werd overgenomen door Real Madrid en later door Barcelona. Hij had enkele keren in het eerste elftal van beide clubs gespeeld. Het is waar, ik heb het opgezocht!

Hij trainde de miniemen op woensdag, maar ging nooit op zondag naar hun matchen kijken. Het is waar, ik heb het opgezocht. Fernand Goyvaerts leerde Hein dus voetballen, daar ga ik vanuit, maar wie maakte van Hein een trainer?

Na het ontslag van Reynders werd Georges Leekens de nieuwe coach van Lokeren. Hein was 36-jaar en speelde nog geregeld. Onverwacht sprak Leekens hem aan. Hij deed nogal geheimzinnig en zei bijna fluisterend: “Jij bent in mijn ogen een geboren trainer, ik ga je in de technische staf steken.”

Hein Van Haezebrouck zei mij later dat Leekens hem gewoon op een zijspoor wilde zetten...

Het is waar, ik heb het opgezocht.

Ik ben een fan van Hein. Wij hebben samen een voetbalverleden. Toen ik trainer was van WS Lauwe in vierde klasse, speelde Hein er libero; dat had feitelijk omgekeerd moeten zijn Men kon zien dat hij het spel goed las, maar dat hij een toptrainer ging worden, dat had ik nooit verwacht. Heel wat bekende figuren zoals René Verheyen, Luc Millecamps, Jacky Stockman, Kenneth Brylle en ikzelf waren ooit trainer bij Lauwe.

Hein was 16 jaar toen hij door Stockman in het eerste elftal werd gedropt.

Jacky zijn grootste verdienste was dat hij resoluut voor de jeugd koos. De gevestigde waarden werden volledig aan de kant geschoven, wat voor heisa zorgde!

Maar hij had dan ook een uitzonderlijke lichting jongeren om mee te werken.

Lorenzo Staelens bijvoorbeeld, die was verloofd met de dochter van de beenhouwer. Rudy Ducoulombier had verkering met een meisje van Lauwe. Hij werd getransfereerd door STVV. Dan was er nog Bart Maes, een supertalent, maar met een slecht karakter. Club Brugge kwam hem halen toen hij 16 jaar was, maar die jongen was echt onhandelbaar.

Zijspoor

Toen ik trainer werd van WS Lauwe, een paar jaar later, was er van jeugdopleiding geen sprake meer. Het was

GILLE VAN BINST VOORMALIG TOPVOETBALLER

1242

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

C D E

Tinne: “Nou, u kent de nieuwe Europese doelstellingen om de uitstoot van CO2 naar 55 procent te halen, hé? Dat is een prettige doelstelling voor 2021. Maar wat doe je dan nog na 4 januari? Nee, ik vind dat we echt ambitieus moeten zijn. Ik denk dat België de doelstellingen moet opschalen, opschalen en nog eens opschalen.

Als we een klein beetje moeite doen met zijn allen, kunnen we nog veel minder uitstoten. En pas op hé, allemaal nagerekend. Raad u eens?”

G H I

U kan het opschalen naar 80 procent?

J K L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. Dartel

1. Vrijzinnigheid 2. Besef van hetgeen men moet doen of laten - Lichaamsdeel 3. Internetlandcode voor Estland Afkorting betreffende het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg - Plechtige belofte 4. Nobelste - Nota bene 5. Lichaamsdeel - Aanplakbiljet 6. Mannelijk varken - Voorzetsel Bestaat 7. Financieringshuur - Mangaan - Vals 8. Grote mogendheid - Tibetaanse hoofdstad - Bazige vrouw 9. Saus met o.m. champignons, paprikapoeder, room en wodka 10. Overdreven - Handgreep Scandinavische munt 11. Basisbestanddelen 12. Giftige slangen - Overjarig

E. Muzieknoot - Voorwerpen ter vermaak van kinderen F. Persoonlijke grafische representatie Ongenadige G. Van een zwaar metaal - Echtgenoot Iridium H. Europeaan - Spelcomputers I.

Thallium - Dakconstructie - Gereed

J.

Plaatje

K. Onveranderd - Mannetjeshond L. Minder tijd vergend

Het is bar koud in de ambtswoning van de groene excellentie. “De opwarming van de Aarde?

Aan mij zal het niet liggen, meneer Pallieter.

Hier is het iedere dag dikke truiendag. Mensen die klagen over hun energiefactuur? Ik begrijp dat niet. Ik heb hier geen energiefactuur. Maar ja, zolang vrouwen er op staan om zich overal te scheren, gaan ze kou lijden hé. (stroopt een broekspijp op) Kijk, ik heb geen kou hoor. Moeder natuur heeft de mens alles gegeven om zich lekker warm te houden, maar je moet natuurlijk wel een beetje meewerken.”

We zijn één en al oor.

F

D. Zoogdier - Loofboom - Landstreek

Of we meteen kunnen komen, wil Tinne Van der Straeten (Groen) weten. “Meneer Pallieter, ik heb nieuws dat u van uw sokken zal blazen! We staan aan de vooravond van een nieuw België en een nieuwe wereld.” Het mag dan drie uur ’s nachts zijn, met dergelijk aanbod blijf je niet in bed liggen. We vertrekken spoorslags naar Brussel om onze minister van Energie te aanhoren, maar alleen als we zelf ook een persoonlijke vraag mogen stellen. De minister is ons echter voor: “Nee, ik ben niet de transgenderversie van Kristof Calvo. Dat is hij helemaal zelf.”

Tinne: “Groot nieuws, meneer Pallieter? Ik heb geen groot nieuws. Ik heb gigantisch nieuws!

Ik heb het al gemeld aan premier De Croo. En de brave man was met stomheid geslagen toen ik het hem vertelde. Sterker nog, ik heb hem sindsdien niet meer gehoord. Sprakeloos is hij.

Normaal is hij alleen zo stil als Frank Vandenbroucke spreekt.”

B

C. Kwetsbaar - Bevel

“Inademen is federaal, uitademen is voor de gewesten”

Ik zal het doorgeven. Zegt u eens, mevrouw Van der Straeten, u had groot nieuws voor het land?

A

B. Pers. vnw. - Lidwoord - Europeanen

VIVALDI PLANT HET ULTIEME KLIMAATPLAN

Tinne: “U kent onze plannen voor de tweede helt van januari! U bent een goed geïnformeerd man, meneer Pallieter. Nee, we gaan de uitstoot terugbrengen met min 2000 procent voor het einde van 2021. Tegen het einde van de legislatuur kunnen we de volledige uitstoot van China compenseren. In 2030 die van Azië en Zuid-Amerika.

Zelfs al kappen ze het hele regenwoud om en openen ze om de drie dagen een nieuwe steenkoolmijn! Wat denkt u daar van?” (we zijn even met verstomming geslagen) Tinne: “Hoera! U reageert net zo enthousiast als

Oplossing 1241 1241 1236

A A B B

11 22 33 44 55 66 77 88 99 10 10 11 11 12 12

P A AF C C SR D D SE

I A NA TI

A N O N M O KA EL R RB E EZ

OU EK SA PC PE RS OC G G AN A LO H H R I EP I E E FF

II J K L

MC NI H DE

R E C I D D E R R TO L O FA CR IJZ FU

T E OR EE

A L N D E O

RL I P SI LE N E I G M L S TE N L CG TO ET N B II T P R KF KO

DA UR UM LI NP K SK O SS TN SK NA AZ CE KM A OG MA L EG VE AN M EA UE I R T RN AE ND G EI TN EA GR EE L E OS R

Alexander De Croo! Vivaldi is de beste. Ik wist het. Werkelijk iedereen wordt van zijn sokken geblazen door mijn idee. Wist u trouwens dat u kan besparen op sokken als u een beetje slim omgaat met uw beenhaar en een paar breipriemen? Echt waar, geitenwollensokken zijn echt zo jaren 2010.”

Minister Van der Straeten, dat kan toch helemaal niet. Het onderwijs laat wat te wensen over, maar 2000 procent dalen? Dat klinkt alsof u ons terug wil flitsen naar het bronzen tijdperk?

Tinne: “Bronzen tijdperk? Meneer Pallieter, geen onzin alstublieft. Enig idee hoe vervuilend de productie van brons kan zijn? U kan uw boterham perfect smeren met een scherp kiezeltje of een mesje van stevig gevlochten lichaamshaar.”

Maar hoe wilt u dat dan doen?

Tinne: “Partieel ademen, meneer Pallieter, dat is het geheim. Nadat we de veestapel hebben afgebrand, verbieden we vuur en schakelen we over op partieel ademen. We ademen te veel.

En dat is al jaren bezig. We ademen echt boven onze stand en stoten gigantische hoeveelheden CO2 uit. Nu heb ik even de Belgische staatshervormingen gecontroleerd en nu blijkt inademen een federale bevoegdheid te zijn, terwijl uitademen bij de gewesten ligt. We moeten dus nog een akkoord vinden, maar als ze niet mee willen, kunnen we inademen gewoon verbieden tot ze Vivaldi zien. Maar als de Vlamingen nu eens 66 procent minder ademen en de Walen en de Brusselaars elk 22 procent, dan kunnen we…”

Hoe komt u aan die verdeelsleutel?

Die is niet rechtvaardig.

Tinne: “Solidariteit he, meneer Pallieter. Daar gaan we toch niet moeilijk over doen? De sterkste longen moeten de vuilste CO2 binnenhouden. Er zijn natuurlijke sociale maatregelen voor mensen met astma en bepaalde geloofsgroepen. Dat soort details werken we verder uit.

Maar eerlijk zeggen: wat denkt u?”

Waanzinnig!

Tinne: “Oh dank u, dank u! Ik begin meteen aan mijn wetsvoorstel.”

Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie

S A B U

A T R O

S G A O O V N TE ST LT EE E N IA KL E N E RL EE N U D S

EE N G G E

Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be

www.deblauwevogel.be