VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER
LALE GÜL AUTEUR
8-9
INTERVIEW
“Ik ben bang dat de samenleving islamconservatiever wordt” “Ik denk dat wij het nog gaan meemaken dat Nederland niet per se nog dominant Nederlands is”, vertelt succesauteur Lale Gül in een interview met ’t Pallieterke. “Grenzen sluiten zal niet helpen, hoogopgeleide vrouwen krijgen geen kinderen, maar de migrantenvrouwen juist wel. Het is geen complottheorie, maar realiteit wat zich momenteel afspeelt. Tel daarbij op dat er steeds meer vluchtelingen deze kant uitkomen, die weer voorrang op sociale huurwoningen krijgen, dan vrees ik dat je je serieus bij dit soort scenario’s moet neerleggen. Ik ben bang dat de samenleving steeds islamconservatiever zal worden. Je ziet het al in Engeland waar shariarechtbanken zijn, waar gescheiden restaurants zijn en volksstammen in boerka rondlopen. Als je daar iets van zegt, word je weggezet als PVV’er. We staan erbij en kijken ernaar. Het is niet rechts om een anti-migratiestandpunt te hebben. In Turkije is dat links.”
2 3
HET EINDE VAN DE PAX AMERICANA GOUDEN TIJDEN VOOR ANTISYSTEEMPARTIJEN
MEDIA
We hebben geen leger meer Na de aanslagen in Brussel was het Belgische leger zo overbelast dat zelfs de logistieke diensten mee moesten patrouilleren.Voor de bewaking van de kazernes zijn nu al private veiligheidsdiensten ingeschakeld. Bij de brand op het militair domein van Brecht bleek de enige brandweerwagen van het leger defect en de enige die hem kon bedienen al 5 jaar met pensioen. In Afghanistan beschikt België vandaag niet over de lichte helikopters die andere Europese landen toelaat om landgenoten over te brengen naar de luchthaven van Kaboel. “Waar blijft het leger”, vroegen ook de getroffenen van de overstromingen in Wallonië zich af. De waarheid is dat we amper nog over een leger beschikken, schrijft Belgian Military Interests. Het leger is kapot bespaard. Sinds het einde van de Koude Oorlog is Landsverdediging de vaste besparingspost. Als er budgettaire problemen zijn, komen de meeste besparingen van Defensie. Als er overschotten zijn, gaan die naar alles behalve het leger.
Politieke wil ontbreekt Volgens de NAVO-normen moet België 2 procent van zijn bbp besteden aan defensie. We komen zelfs niet aan 1 procent en zijn daarmee de slechtste leerling van de klas. Minister Ludivine Dedonder (PS) kondigde aan dat ze dat budget tegen 2024 naar 1,24 procent wil optrekken. Dat is niet alleen veel te weinig, we weten nu ook al zeker dat elk excuus goed zal zijn om dat cijfer niet te halen. De meeste politieke partijen zijn officieel voorstander van het optrekken van het defensiebudget, maar in de praktijk durft niemand zijn nek uitsteken.
AFFAIRE ALEXANDER DE CROO EN ITALIAANSE PORNOACTRICE
WORDT DOODGEZWEGEN IN VLAAMSE MEDIA
4
DE KLIMAATPSYCHOSE (DEEL 5)
GROENE GEWELDPLEGING EN TERREUR
Europa is meer excuus dan oplossing Het is even fout te denken dat kleine landen niet militair van betekenis kunnen zijn. Het bbp van de Benelux is even groot als dat van Rusland. We hebben de economische basis voor een geloofwaardige krijgsmacht, maar niet de de politieke wil. Het probleem is ook dat je legercapaciteit slechts traag kan opbouwen. Wanneer je de crisis ziet opdoemen is het te laat. België heeft zoveel kaders laten verdwij-
nen en ervaring laten verloren gaan dat de heropbouw moeizaam zal zijn. Europees parlementslid Hilde Vautmans (Open Vld) pleitte deze week voor een Europees leger en defensiebevoegdheden voor de EU. Het falen van de EU bij de coronacrisis en de blunders in het vaccinatiebeleid tonen echter dat de Europese bureaucratie onmogelijk de daadkracht kan opbrengen die onmisbaar is bij militaire beslissingen. “Europese samenwerking” is trouwens al decennia de slagzin van degenen die op nationaal niveau aan inspanningen op gebied van defensie willen ontsnappen. Premier De Croo reageerde op het gebrek aan Belgische helikopters in Afghanistan met een oproep voor “meer Europese samenwerking”. Wat hij daarmee eigenlijk zegt: “Als wij jullie helikopters mogen gebruiken, moeten wij er geen geld aan uitgeven.” Europese samenwerking: liefst zoveel mogelijk. Maar uiteindelijk zullen het de nationale staten zijn die opnieuw hun verantwoordelijkheid moeten opnemen.
INTERVIEW OUD-HOOFDREDACTEUR ONS ERFDEEL / DE LAGE LANDEN
LUC DEVOLDERE
“Je treft nauwelijks nog intellectuelen aan in het onderwijs”
12
OPINIE 2 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 77ste jaargang • nummer 34 • donderdag 26 augustus 2021
JURGEN CEDER
€ 3,00
13
Het is fout te denken dat we geen leger meer nodig hebben. De gebeurtenissen in Afghanistan tonen opnieuw aan dat het trans-Atlantische bondgenootschap afbrokkelt. We moeten er niet op rekenen nog lang onder de Amerikaanse paraplu te kunnen schuilen (zie blz 2). Ook terrorisme en natuurrampen zullen nooit verdwijnen. En Europa’s idee om met ‘soft power’ invloed uit te oefenen is bij elke gelegenheid naïeve onzin gebleken, net nog in Afghanistan. “Praat zacht, maar breng een grote stok mee”, zei president Teddy Roosevelt.
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
2
Opinie
26 AUGUSTUS 2021
De taliban zijn extreemrechts
Nogal wat mensen stellen zich vragen bij de honderden Belgen die zich in Kaboel bevinden en van daaruit nu geëvacueerd worden. In de praktijk zijn dat natuurlijk zowat allemaal Afghanen met de dubbele nationaliteit. Uitgezonderd een enkele ‘echte’ Belg, actief bij een of andere ngo. Sommige Belgische Afghanen bevinden zich al maanden ‘met vakantie’ in Afghanistan. En dat in een periode dat onze eerste minister iedereen opriep om ‘thuis’ te blijven en geen niet-essentiële reizen te maken naar het buitenland, en al zeker niet buiten Europa. De Belgische Afghanen moesten daar eens goed mee lachen en vertrokken naar hun familie in Afghanistan. In België wonen er een 27.000-tal mensen met een Afghaanse afkomst en daarvan wonen er zo’n 9.000 in Antwerpen. Ze vormen daarmee de vijfde grootste nationaliteit in ’t Stad, na de Vlamingen, de Nederlanders, de Marokkanen en de Turken. Twintig jaar geleden telde Antwerpen amper 200 Afghanen. De meerderheid probeert hier een nieuw leven op te bouwen. Dat lukt niet bij iedereen en vooral bij de jongemannen durft het wel eens mis lopen. Tik in Google de woorden: “Afghanen” en “vechtpartij” in en je krijgt een rist voorbeelden. In juni jl.: vechtpartij tussen twee groepen Afghanen in Sint-Niklaas (met een dode), in maart jl.: vechtpartij in Roeselare. Het is bovendien geweten dat in asielcentra de spanningen tussen Afghanen onderling of tegenover Tsjetsjenen wel eens durven escaleren. Zo vinden we berichten terug over massale vechtpartijen in het opvangcentrum van Florennes, Zwijndrecht, Arendonk, enz. Het ‘fenomeen’ beperkt zich niet tot België, ook in de omliggende landen vinden we berichten terug met geweldincidenten waarbij Afghanen betrokken waren. Let wel: volgens links zijn de Afghanen slachtoffer van extreemrechts! U leest het goed. Op de linkse webstek Blokbuster, jaren geleden opgericht als reactie tegen het ‘opkomend fascisme van het Vlaams Blok’, konden we deze week volgend proza lezen: “Nadat er een extreemrechts regime aan de macht kwam in Afghanistan, met name dat van de taliban, reageerden woordvoerders van inheems extreemrechts bij ons met de stelling dat het misschien beter zou zijn om alle Afghanen, of toch alleszins een significant deel ervan, af te maken.” Met de ‘woordvoerder van inheems extreemrechts’ wordt Sam Van Rooy bedoeld, Vlaams parlementslid voor het Vlaams Belang. Die had vorige week een tweet verstuurd met volgende inhoud: "Iemand zei me eens dat Afghanistan alleen een florerende, vrije samenleving kan worden indien 70 procent van de mannelijke moslims wordt uitgeroeid (omdat die in wezen geen haar beter zijn dan de taliban)". Het was natuurlijk niet slim van Sam Van Rooy om het woord “uitgeroeid” te gebruiken, ook al citeerde hij een uitspraak van iemand anders. Maar, zijn tweet werd door links geïnterpreteerd als oproep om over te gaan tot een massale genocide en de Afghaanse mannen te vermoorden. Zo heeft Van Rooy het natuurlijk niet bedoeld, maar links rook bloed. En dus werd er door de antiracistische Facebookgroep Allemaal Van Belang een actie in gang gestoken om Sam Van Rooy aan te klagen bij de ‘gedachtepolitie’ Unia. En de orkestratie lukte, want ondertussen zijn er zo’n 1.777 (sic!) klachten ingediend bij Unia tegen Sam Van Rooy. Dat aantal dateert van afgelopen maandag; er zullen er ondertussen nog wel wat zijn bijgekomen. Naar we konden vernemen hebben de juristen van Allemaal Van Belang al een stevig dossier van 15 bladzijden samengesteld om bij Unia voor te leggen. Het is nu aan Unia om binnenkort te beslissen of Sam Van Rooy strafbare feiten heeft gepleegd. Wordt vervolgd. KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR
Het einde van de Pax Americana ven de VS gehecht aan de rol die het land intussen had ontwikkeld als “leider van de vrije wereld”. Amerika gebruikte zijn positie als enige overgebleven supermacht om politieman van de wereld te spelen. Het koesterde de illusie dat het overal democratie, mensenrechten en vrije economieën kon vestigen. De Iraakse mislukking, de flop van de Arabische Lente en de onmiskenbare zinloosheid van het twintig jaar durende Afghaanse avontuur hebben het oude Amerika teruggebracht. “Supermachten kunnen niet op pensioen gaan”, schreef neoconservatieve denker Robert Kagan. De Amerikanen lijken het toch te gaan proberen. Amerikaanse soldaten verlaten de hoofdstad Kaboel.
De nieuwe wanorde
Afghanistan is van weinig strategisch belang. Toen de Russen zich in 1988 dienden terug te trekken uit dat land, veranderde dat weinig aan de krachtsverhoudingen in de wereld. Historici zijn het er echter over eens dat de demoralisering door die nederlaag een grote rol heeft gespeeld in wat drie jaar later gebeurde: de val van de Sovjetunie. De chaotische Amerikaanse aftocht uit Afghanistan zal niet het einde van de VS betekenen, maar zal ook als scharniermoment in de geschiedenis geboekstaafd worden.
Er zullen gevolgen zijn. Iedereen kent de oorlogen waar de VS sinds het einde van de Koude Oorlog bij betrokken zijn geraakt. Weinigen kunnen zich inbeelden hoeveel oorlogen niet door alle anderen zijn gevoerd omdat de scheidsrechter toekeek. De multipolaire wereld van vóór 1945 was een bloedige wereld. Die wereld komt nu terug. Televisie en internet vestigen onze blik op heel wat gewapende conflicten, maar in feite leven we in een zeer vreedzame tijd, zeker in Europa. Er zijn nog steeds flink wat burgeroorlogen, waar slachtoffer en agressor moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn en ‘peacekeeping’ gecompliceerd is, maar er zijn nog weinig regelrechte oorlogen tussen staten. Dat kan veranderen. De annexatie van de Krim door Rusland, de brutale aanhechting van Hongkong door China en de succesvolle veroveringsoorlog van Azerbeidzjan in Nagorno-Karabach tonen een wereld die zich bewust wordt van de groeiende Amerikaanse onzekerheid. Afghanistan zal de vijanden van het Westen moed schenken. Zeker China voelt zich gesterkt door de vernedering van de VS. Chinese staatsmedia portretteerden de VS deze week als “zwak” en “onbetrouwbaar” en stuurden expliciete boodschappen richting Taiwan dat het land niet op de VS zal moeten rekenen op het moment dat China aanvalt. Op 1 juli heeft de Chinese leider Xi Jinping nog openlijk aangekondigd dat hij “de Taiwanese onafhankelijkheid zal verpletteren”. Ook Zuid-Korea en Japan stellen zich vandaag de vraag wat de Amerikaanse veiligheidswaarborg zal waard zijn als puntje bij paaltje komt. Wie zich ook vragen moet stellen is uiteraard Europa. Samuel Huntington had na het einde van de Koude Oorlog voorspeld dat Europa zich ging ontwikkelen tot een supermacht, ook militair onafhankelijk van de VS. Dat gebeurde niet. De EU gromt regelmatig over het eigengereide optreden van de VS (zoals ook nu weer in Afghanistan), maar heeft nooit enige poging ondernomen om militair op eigen poten te gaan staan. De oorlog in Libië legde scherp bloot wat 30 jaar ontwapening en parasiteren in Europa hebben aangericht. Er was een tekort aan vliegtuigen, na een week was de munitie op en geen enkel Europees land beschikte over de capaciteit om gevechtsvliegtuigen in de lucht bij te tanken. Uiteindelijk moesten de Amerikanen alle gaten vullen. Europa, het continent dat ooit heel de wereld heeft veroverd, kan vandaag zelfs geen oorlog aan tegen een derderangsleger in zijn eigen achtertuin. Afghanistan zal een kantelpunt blijken. De Pax Americana is voorbij. De wereld onderschat wat de gevolgen zullen zijn.
De mislukking en de vernederende aftocht van de VS staan symbool voor het einde van het Amerikaanse tijdperk, de periode van 30 jaar Amerikaanse hegemonie over de wereld. De Amerikanen waren die dominantie ook al vrijwillig aan het opgeven. In de pers krijgt Trump meestal de schuld voor de evolutie naar isolationisme, maar dat fenomeen was al heel herkenbaar in het buitenlandbeleid van Obama. Het was Obama die als eerste een tijdschema op tafel legde voor de terugtrekking uit Afghanistan en daar zelfs met de taliban begon over te onderhandelen. Het was Obama die de Amerikaanse troepen terugtrok uit Irak, met de opkomst van IS tot gevolg. Het was Obama die weigerde om in het moeras van de burgeroorlog in Syrië gezogen te worden en zelfs niet optrad tegen Assad toen die flagrant de “rode lijn” inzake chemische oorlogsvoering overschreed. Het was Obama die enkel logistieke steun wilde geven aan de Europese interventie in Libië. Sinds de verkiezing van Obama in 2008 tot vandaag is het aantal in het buitenland gestationeerde Amerikaanse troepen gehalveerd.
De sheriff gaat op pensioen
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro
Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wim De Smet (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Kristof Luypaert, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Trump was meer uitgesproken als vijand van het Amerikaanse interventionisme, maar zette eigenlijk gewoon de lijn van zijn voorganger voort. “Amerika is terug en klaar om de wereld te leiden”, verklaarde Biden nog kort na zijn verkiezing in november. In werkelijkheid ondergaat de huidige Amerikaanse president ook de grondstroom van de publieke opinie in zijn land. Zijn beleid inzake Covid-19, economie en buitenlandse politiek liggen in het verlengde van het America First van zijn voorganger. Ook de houding van Biden inzake Afghanistan kan enkel gezien worden als een toepassing van dat principe. De terugtrekking werd beslist en uitgevoerd zonder overleg met de NAVO-partners. Het duurde dagen vooraleer Biden na de val van Kaboel contact opnam met enig Europees leider. De president heeft nu publiek gezworen alle Amerikanen uit Afghanistan weg te halen, maar we hoorden geen beloftes over de onderdanen van zijn bondgenoten, die nochtans in NAVO-verband zijn meegegaan. In zijn toespraak over het Afghanistan-fiasco verantwoordde hij zijn beslissing enkel door te verwijzen naar de belangen van Amerika en de wil van het Amerikaanse volk. Die wil is duidelijk: de Amerikanen hebben geen zin meer in buitenlandse avonturen. De twijfel sloop erin na de mislukking in
Irak. Afghanistan bezegelt het lot van het Amerikaanse interventionisme. Uit een peiling van CBS van dit weekeinde blijkt dat de meeste Amerikanen wel vinden dat Biden de terugtrekking heeft verknoeid, maar ook zij blijven erbij dat die er moest komen. De sheriff gaat met pensioen.
Europa, het continent dat ooit heel de wereld heeft veroverd, kan vandaag zelfs geen oorlog aan tegen een derderangsleger in zijn eigen achtertuin Van kluizenaar naar politieagent Amerikaans isolationisme is geen breuk met het verleden, maar het aanknopen met een traditie. De stichters van Amerika waren overtuigd dat hun natie uniek was en zich ver weg moest houden van wat Thomas Jefferson de “verstrikkende allianties” van de Europese politiek noemde. Als er oceanen liggen tussen je land en de dichtstbijzijnde vijand, is het ook gemakkelijker om minder geïnteresseerd te zijn in wat in de rest van de wereld gebeurt. De Amerikanen waren laat om mee te vechten in de Eerste Wereldoorlog en werden ook tegen hun zin in de tweede betrokken. Het isolationisme kende zijn hoogtepunt in 1940 toen Charles Lindbergh het boegbeeld werd van het populaire America First Committee (de slogan is helemaal terug), dat zich verzette tegen deelname aan de Tweede Wereldoorlog. Het is een mythe, die zowel bij links als bij rechts leeft, dat de VS West-Europa gewillig hebben ‘bezet’ na de Tweede Wereldoorlog. George Kennan, de ontwerper van het Marshall-plan, was ook de ontwerper van “Programma A”, waarbij een herenigd Duitsland integendeel de kern zou worden van een neutrale Europese macht. Het waren de Europeanen die protesteerden toen het plan uitlekte en de Amerikanen vroegen te blijven, uit vrees voor de Sovjetunie. Het is misschien lichtjes kort door de bocht om de VS in die periode te beschrijven als “een rijk op uitnodiging”, om de woorden van historicus Geir Lundestad te gebruiken, of als “een onwillige hegemoon”, zoals zijn collega John Lewis Gaddis het stelde, maar er zit zeker een grond van waarheid is. Na de val van de Sovjetunie ble-
JURGEN CEDER
Actueel
26 AUGUSTUS 2021
Gouden tijden voor antisysteempartijen
DE WEEK
ken na de overstromingen in de streek van Pepinster en Trooz nog altijd mensen zijn zonder een dak boven het hoofd, is een regering onwaardig. De discrepantie tussen het snelle optreden in Afghanistan en de afwezigheid in Luik is koren op de molen van de antisysteempartijen. Het Vlaams Belang in Vlaanderen en de PTB in Wallonië worden slapend rijk. Ze moeten geen campagne meer voeren. Hoogstens via sociale mediakanalen wijzen op het wanbeleid.
© SHUTTERSTOCK
Voormalig Sovjetleider Michail Gorbatsjov (90), laat weten dat hij de Amerikaanse interventie in Afghanistan een “slecht idee” vond. De Sovjetunie begon in 1979 ook aan een oorlog met Afghanistan die tien jaar lang zou duren, tot Gorbatsjov de troepen in 1989 terughaalde. Twee jaar later viel de USSR uit elkaar. “Het is belangrijk om van fouten te leren en ze niet te herhalen”, aldus Gorbatsjov.
© PHOTONEWS
De pas opgerichte racisme- en discriminatiekamer de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) 19 AUG van geeft een boete van 2.500 euro met uitstel aan KV 2 0 2 1 Kortrijk. De supporters van Kortrijk hadden tijdens de wedstrijd tegen Seraing “les Wallons c’est du caca” gescandeerd. De club wordt ook verplicht om een sensibiliseringsactie op te zetten.
Een parallelle nieuwswereld
Het Overlegcomité maakt bekend dat de beperkinin de horeca vanaf 1 september zo goed als alle20 AUG gen maal worden opgeheven. Op trouwfeesten mag op2 0 2 1 nieuw gedanst worden, de toog in het café gaat opnieuw open en ook het sluitingsuur in de horeca verdwijnt. In Brussel worden de versoepelingen voorlopig niet doorgevoerd omdat de vaccinatiegraad er te laag is.
© SHUTTERSTOCK
Het Nationaal Volkscongres van China bevestigt dat voortaan drie kinderen mogen krijgen. De 21 AUG Chinezen regering hoopt met deze maatregel de heersende ver2 0 2 1 grijzing in te perken en een nakende bevolkingsafname te voorkomen. China voerde de eenkindpolitiek in 1979 in. De maatregel moest economische ramspoed afwenden. De eenkindpolitiek werd in 2015 al teruggeschroefd naar twee kinderen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen laat weten dat het de “morele plicht” is van de EU om Afghaanse migranten op te vangen. Ze roept op tot een “herverdeling” van de aankomende migrantenstroom en meldt dat de EU de humanitaire hulp in Afghanistan zal opdrijven. Von der Leyen waarschuwde wel voor de toenemende druk van mensensmokkelaars.
17 minuten. Zoveel tijd besteedde het VRT-journaal vorige maandag aan de ontruiming en reddingsoperaties door Belgische C130-vliegtuigen op de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Het is uiteraard de diplomatieke plicht van een regering om mensen die de nationaliteit hebben terug te brengen naar hun thuisland. Alleen betreft het hier grotendeels Belgen die ook de Afghaanse nationaliteit hebben en die bovendien als ex-vluchteling terugkeren naar het land waar ze indertijd zo graag uit weg wilden. Sommigen gaan er familie bezoeken, anderen gaan er op zoek naar een echtgenote. Komt er nog bij dat het al in april werd afgeraden om naar het land te reizen. Bedenkingen hierbij zijn meer dan terecht.
Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) de straffen voor mensen of bedrijven die die23 AUG verhoogt ren mishandelen of verwaarlozen. Dierenbeulen kun2 0 2 1 nen voortaan tot vijf jaar gevangenisstraf krijgen, of zelfs tien jaar in het geval van recidive. De politie zal ook de mogelijkheid krijgen om dierenbeulen bij hun eerste vergrijp onmiddellijk aan te houden en in voorlopige hechtenis te nemen.
De N-VA vraagt formeel de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie naar de overstromingen in juli. De partij wil dat er duidelijkheid komt over de falende noodaanpak op regionaal en federaal niveau. Een onderzoekscommissie moet duidelijk maken wat er exact fout is gegaan en hoe dit in de toekomst vermeden kan worden.
De partijen van Tom Van Grieken (Vlaams Belang) en Peter Mertens (PVDA) hebben de wind in de zeilen.
Defensie die maximale middelen vrijmaakt om niet alleen mensen met de Belgische nationaliteit uit Kaboel weg te halen, terwijl in de Vesdervallei mensen nog altijd geen dak boven het hoofd hebben. De internationale pers die steeds meer schrijft over de private esbattementen van een Belgische premier, terwijl de kranten hier zwijgen. Straks economische dossiers die de regering De Croo onder druk zetten. Het zijn gouden tijden voor de antisysteempartijen Vlaams Belang en PTB/PVDA.
In het centrum van Brussel wordt de Nieuwe Graanhernoemd naar Mehdi Bouda, de 17-jarige jon22AUG markt gen die twee jaar geleden overleed toen hij werd aan2 0 2 1 gereden door een politiewagen. Hij was op de vlucht voor een drugscontrole. De rechtbank meende dat de politie geen schuld trof in het ongeval. De familie van Bouda is tevreden met de naamsverandering, maar wil de betrokken agenten alsnog voor de rechtbank krijgen.
Ligt Kaboel in de Vesdervallei?
© SHUTTERSTOCK
In het Britse graafschap Cheshire worden politiewagens beschilderd met pride-regenbogen om online haatmisdrijven te bestrijden. De politie wil op die manier “vertrouwen geven aan onze LGBT+-gemeenschap”. De actie volgt op een verdubbeling van het aantal meldingen van haatmisdrijven tegen holebi’s in het algemeen en transgenders in het bijzonder.
3
Ondertussen wordt meer en meer duidelijk dat Defensie niet enkel Belgen terug naar Melsbroek brengt. Er is al sprake van mogelijke kandidaat-asielzoekers die meevliegen. En die bovendien banden zouden kunnen hebben met fundamentalistische kringen. Geen louter Belgisch fenomeen, want in Frankrijk werd al een gerepatrieerde Afghaan opgepakt wegens vermeende banden met de taliban. Dan hebben we het nog niet over de vluchtelingenstroom die de crisis ter plaatse op gang zal brengen. Binnen een aantal maanden of ten laatste over een paar jaar is het prijs en worden we hier overweldigd door de Afghanen en andere figuren uit exotische gebieden die zich als vluchteling voordoen.
De oppervlakkige manier waarop de beleidsmakers met deze uitdaging omgaan is stuitend. En tegelijk is er bij de bevolking veel ergernis merkbaar over de massale middelen die ingezet worden om mensen terug te halen uit Kaboel, ondanks het feit dat men goed wist dat er grote risico’s werden geomen, terwijl er in de provincie Luik nog altijd daklozen zijn, en dat zes weken na de watersnood. Op de webstek van Het Laatste Nieuws stond te lezen dat “het Rode Kruis opvangplaatsen voorziet voor gerepatrieerden uit Afghanistan”. Kaboel ligt duidelijk niet in de Vesdervallei.
Het Vlaams Belang in Vlaanderen en de PTB in Wallonië worden slapend rijk. Ze moeten geen campagne meer voeren. Hoogstens via sociale mediakanalen wijzen op het wanbeleid Het is een land met een overheidsbeslag van 55 procent van het bbp onwaardig dat men er niet in slaagt om de directe gevolgen van de overstromingen snel weg te werken. Uiteraard kan niet al het afval in één keer worden opgeruimd. En ondanks de 30 miljard euro die in de Eifel zijn vrijgemaakt, weet men het ook in Duitsland niet goed meer. Het is bij een unieke ramp altijd improviseren. Maar dat er zes we-
Via de traditionele media communiceren brengt die partijen weinig op. Vraag is of er hier niet stilaan een parallelle nieuwswereld is ontstaan waar opnieuw de systeempartijen van kunnen profiteren. Dat werd vorige week nog maar eens duidelijk toen de zaak Eveline Dellai-plots de kranten en nieuwsuitzendingen in Oost-Europa, Spanje en zeker Italië haalde. Wie is Eveline Dellai, zal u zich wellicht afvragen als u buiten het Pallieterke alleen de traditionele Vlaamse media leest. Dat is de naam van de Italiaanse porno-actrice die een paar jaar geleden WhatsApp-berichten kreeg van toenmalig telecomminister Alexander De Croo (Open Vld) die een afspraak met de dame wel zag zitten. Puur privé natuurlijk, ware het niet dat dit verhaal op de webstek van P-magazine verscheen en vooral het boek “De doodgravers van de Wetstraat” haalde, de bestseller van Wetstraatjournalist Wouter Verschelden. Die schrijft dat de affaire rond de WhatsApp-berichten maandenlang woog op de regeringsonderhandelingen omdat Alexander De Croo het gevoel had dat hij hiermee zou kunnen worden gechanteerd. De weg naar het premierschap lag daarmee niet direct open en de formatiegesprekken werden vertraagd. Plots kreeg een privézaak politieke relevantie. De Vlaamse pers zweeg er zedig over, ’t Pallieterke en een interview met Verschelden in Het Nieuwsblad en de Gazet van Antwerpen uitgezonderd. Vooral in Het Laatste Nieuws, op VTM en ook staatszender VRT bleef het stil. Een een-tweetje tussen de regering en mediabazen, wordt gezegd, onder andere omwille van de subsidies die de sector krijgt voor de krantenbedeling. De voorbije dagen is het verhaal echter “hot” in andere EU-landen met zelfs een uitgebreide berichtgeving in de Corriere della Serra, een Italiaanse topkrant. In Vlaanderen blijft het stil. Dit zijn toestanden uit de vroegere DDR.
Vivaldi blijft aanmodderen De radicale partijen kunnen er straks enkel garen bij spinnen. En dat zal dit najaar niet anders zijn wanneer heikele sociaaleconomische dossiers op tafel komen zoals de pensioenhervorming, het arbeidsmarktbeleid of de fiscale hervorming. We weten nu al dat Vivaldi zal blijven aanmodderen. De Vlaamse partijen zullen door de PS van het kastje naar de muur worden gespeeld. En de Vlamingen zullen de factuur betalen. Goed nieuws voor het Vlaams Belang. Aan Franstalige kant zal het door de PS geïnspireerde linkse beleid nooit genoeg zijn voor de PTB/PVDA.
4
Binnenland
26 AUGUSTUS 2021
MEDIA
Affaire Alexander De Croo en Italiaanse pornoactrice wordt verzwegen in Vlaamse media
Het boek van Wetstraat-journalist Wouter Verschelden over de regeringsonderhandelingen die na bijna 500 dagen tot de huidige Vivaldi-regering leidden, veroorzaakt onrust binnen Open Vld. Verschelden bevestigt in zijn boek het verhaal dat Alexander De Croo, op dat moment nog minister van Telecommunicatie, meermaals contact zocht met de Italiaanse pornoactrice Eveline Dellai om er een seksafspraak mee te regelen. Eerder bracht P-magazine dat verhaal aan het licht, met bijhorende screenshots van de gesprekken tussen De Croo en Dellai, maar het pikante verhaal werd afgedaan als onwaar. Verschelden stelt echter dat er wel degelijk sprake was van telefonisch contact tussen De Croo en de jonge vrouw, en dat die uitgelekte berichten bovendien politieke gevolgen hadden. Het leidde tot spanningen tussen toenmalig Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten en Alexander De Croo en vertraagde de regeringsonderhandelingen waardoor we ei zo na ons eigen wereldrecord van langste regeringsformatie verbraken. Een wereldrecord haalden we niet, de internationale pers wel. De voorbije dagen werd het opmerkelijke verhaal uitgebreid belicht in de Italiaanse media na een interview met pornoactrice Eveline Dellai, waarin ze het heeft over haar sappige gesprekken met de Belgische premier Alexander De Croo. In tegenstelling tot de Italiaanse media die smullen van de affaire, wordt er in de Vlaamse media (ook in de Waalse trouwens) met geen woord over gerept. Dat zorgt al enige tijd voor verontwaardiging op sociale media, bij mensen die zich afvragen of De Croo de media in ons landje zodanig onder controle heeft dat ze niet over zijn romances durven, mogen of willen berichten. Zeker na de onthullingen van Wouter Verschelden, die in zijn boek spreekt van nauwe contacten tussen De Croo en de ‘hoogste baas van een Vlaamse uitgeversgroep’, worden daar heel wat vraagtekens bij geplaatst. Opmerkelijke uitspraken van Het Nieuwsblad-hoofdredactrice Liesbeth Van Impe zorgen
alleen maar voor meer polemiek op de sociale media. In een podcast van de krant over de lange regeringsonderhandelingen verwijst ze naar ‘privéproblemen’ die een rol hebben gespeeld bij die zeer lange en stroeve onderhandelingen. Ze vernoemt vaag iets van De Croo en een Italiaanse pornoactrice, maar gaat er niet dieper op in. “Vraag me geen details, niemand weet het”, zo zegt Van Impe, die wel toegeeft dat het “politiek belang” had. Dit is belangrijk, aangezien het tot de ethiek van de media behoort om niet te berichten over privézaken van politici, zolang het geen politiek belang heeft. Dat zegt even later ook Van Impe, wanneer de moderator haar vraagt waarom de krant niet verder op zoek gaat naar meer informatie: “Want nu zou je de indruk kunnen wekken dat je in dienst van de overheid werkt?" Het is een kritiek die Van Impe ook regelmatig terugvindt op Twitter en in haar mailbox. Ze antwoordt: "De inschatting is eigenlijk vrij simpel en dat is een lijn die in de hele Vlaamse pers vrij consequent wordt aangehouden: privéproblemen zijn privéproblemen en zolang er geen politiek belang is, hebben wij daar eigenlijk niets mee te maken", aldus Van Impe. Privéproblemen zonder politiek belang dus, dat is de argumentatie van de media om als de dood te zwijgen over de pogingen van De Croo om een Italiaanse pornoactrice in zijn bed te krijgen. Opmerkelijk, want amper een minuut voordien geeft Van Impe zelf toe dat de affaire wel degelijk politiek belang had, weet u nog? Ook Wetstraat-journalist Wouter Verschelden is daar ondubbelzinnig over: de affaire en het uitlekken ervan hadden invloed op de regeringsonderhandelingen en op die manier zorgde De Croo voor een forse vertraging bij de vorming van een nieuwe federale regering, middenin de coronacrisis. Van politiek belang gesproken. Daarnaast zou De Croo mogelijk zijn functie als minister van Telecommunicatie misbruikt hebben om aan het privételefoonnummer van Eveline Dellai te geraken, zo poneert P-magazine. Opnieuw
politiek belang dus, en hoewel dit niet bewezen is, is het misschien wel de taak van de media om dit verder te onderzoeken. Maar dat doen zij dus niet, omdat ze bij voorbaat de hele zaak minimaliseren tot “privé”. Naast de lachwekkende en simpelweg foutieve argumentatie dat de affaire geen politiek belang zou hebben gehad, is ook de motivering dat kranten niet berichten over privé van politici nogal komisch te noemen. Zo werd onder meer de relatie van Liesbeth Homans (N-VA) en Tom Meeuws (Vooruit) breed uitgesmeerd in de media, werd Kris Van Dijck (N-VA) aan de media-schandpaal genageld omdat hij een nauwe band had met een escorte, vertrappelden de kranten elkaar om een podium te geven aan pornoactrice Stormy Daniels die zei dat ze ooit het bed deelde met Donald Trump, maakte Het Nieuwsblad een reeks van politici op vakantie en ja, zelfs de privé van Alexander De Croo kwam aan bod. Zo vloeide de inkt rijkelijk om de nieuwe hond van de premier voor te stellen. Van politiek belang gesproken.
© PHOTONEWS
Oorverdovende stilte in de Vlaamse media over het opmerkelijke verhaal van premier Alexander De Croo en de Italiaanse pornoactrice Eveline Dellai. Terwijl Italiaanse kranten niet kunnen zwijgen over het feit dat de Belgische premier de lakens wilde delen met de pornoactrice, heerst in Vlaanderen de omerta.
TOM LALLEMAND
ECONOMISCHE ZAKEN
Fr��� V�n����r�u��� ��� �����i�h�� vac��na��e� �� �� z�r�
Krappe arbeidsmarkt weegt op de groei Wie dacht dat corona zware klappen aan de jobmarkt zou toebrengen, blijkt zich te hebben vergist. De economie trekt aan en de vraag naar arbeidskrachten is zo groot dat bedrijven hun vacatures niet meer ingevuld krijgen. Daardoor worden ze in hun expansie gefnuikt, want ze kunnen niet de gewenste producten of diensten meer leveren.
en te maken of bepaalde diensten te leveren. Dat is ook nadelig voor de economie in het algemeen.
Een hele tros collectieve ontslagen en herstructureringen werden een jaar geleden voorspeld, toen de eerste coronagolf voorbij was. En ja, veel bedrijven gingen over de kop, vooral horecazaken moesten sluiten en mensen verloren hun baan. Maar onder andere door het stelsel van tijdelijke werkloosheid bleef het aantal afvloeiingen beperkt. En wat zien we nu? Geen tsunami aan herstructureringen, maar een sterke vraag naar arbeid nu de economie opnieuw aantrekt. In die mate zelfs dat het aanbod aan werknemers de vraag niet kan volgen. De VDAB ontving in juni bijna 34.000 vacatures, een record. Zeker de vacatures die ervaring vereisen (+56,8 procent) groeien sterk aan. De vacatures betreffen nog vaker vaste contracten (+44,9 procent) en hooggeschoolde jobs (+46,3 procent). De tien grootste sectoren genieten allemaal van de sterke opmars van vacatures: alle tien melden ze een toename. De sterkste groei vinden we terug bij de dienstverlening (+66,3 procent) en de openbare besturen (+56,0 procent).
De deuren naar een oplossing zijn dicht of wegen zwaar. Men kan uitzendbedrijven en gespecialiseerde kantoren een hogere fee geven om toch die witte raaf te vinden, maar dat heeft als gevolg dat dit de rendabiliteit van de vragende bedrijven onder druk zet. Sommigen spreken over arbeidsmigratie, maar dat is toch beperkt tot specifieke sectoren als de bouw. Eigenlijk ligt de enige oplossing in verregaande arbeidsmarkthervormingen, want in België is het zo dat een kwart en in bepaalde regio’s (Wallonië en Brussel) tot een derde van de mensen op arbeidsleeftijd tussen 20 en 65 niet werken. Dat zijn niet allemaal werklozen. Wel zijn er veel inactieven die zich gewoon niet aanbieden op de arbeidsmarkt. De oplossing zit hem in een betere en strengere activering, het tijdelijk mogelijk maken van de combinatie uitkering en werk, en het opnieuw invoeren van een snellere daling van de werkloosheidsuitkeringen. Maatregelen die dit najaar op de regeringstafel zouden moeten liggen. Al is het ijdele hoop te denken dat hier door de regering-De Croo doortastende maatregelen zullen worden genomen.
Spanningsratio Maar wat vooral belangrijk is, is dat die vacatures zeer moeilijk ingevuld
raken. Ook het aantal openstaande vacatures heeft sinds het begin van de meting in 2000 nog nooit zo hoog gestaan. De aanhoudende vacaturegroei zorgt voor een recordniveau van het aantal openstaande vacatures (64.498). Voor een vijfde maand op rij noteert het aantal openstaande vacatures nu een positieve jaargroei (+73,1 procent). Door de combinatie van een stijgend aantal openstaande vacatures en een dalend aantal werkzoekenden bereikt de zogenaamde spanningsratio (werklozen per openstaande vacature) het niveau van 2019, namelijk 3,8. Vorige maand was deze ratio nog gelijk aan 4,1. De Vlaamse arbeidsmarkt is dus nog krapper geworden. Na een korte periode van ontspanning is de krapte op de Vlaamse arbeidsmarkt zijn ‘coronadipje’ dus reeds te boven, stellen experts. Bedrijven zitten met hun handen in het haar. Hoe kunnen ze die werkkrachten vinden? Bovendien zijn er de komende jaren duizenden Vlaamse 60-plussers die de arbeidsmarkt verlaten en hun plaats moet dus worden ingevuld. Het staat nu zo goed als vast dat ondernemingen in hun groei worden gestuit omdat ze niet genoeg mensen hebben om producten te ontwikkelen
Strengere activering
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Binnenland
26 AUGUSTUS 2021
5
Elke week bekijkt Alain Grootaers alles vanop een afstand.
De Covid-draaimolen U leest het niet of nauwelijks in onze vaderlandse pers en u ziet het al zeker niet op de treurbuis, maar het kantelpunt met betrekking tot het Covidbeleid lijkt stilaan in zicht.
ren en kwetsbaren het vaccin (zoals met de griep, al is de efficiëntie ook daar niet groot) en laat Covid-19 verder onder jongeren de ronde doen, want wie de ziekte heeft doorgemaakt, heeft een veel betere bescherming opgebouwd op verschillende immunologische niveaus. En telkens je wordt blootgesteld aan een nieuwe variant Israël is het snelst en meest volledig gevaccineerde land en is wordt het immuunsysteem een beetje sterker; je krijgt een natuurdus qua data een gidsland. Wat daar nu gebeurt, zal hier ook gebeulijke booster. Dit gaat je hele leven lang door, tot op hoge leeftijd ren met een vermoedelijke vertraging van zes tot zeven maanden. wanneer het immuunsysteem begint te falen; dan zijn de vaccins In Israël zien we nu dat de helft van de ernstig zieken er dubbel een oplossing. En zet in op de medicijnen die er zitten aan te komen is gevaccineerd. Dat is overigens een gegeven dat ernstige wetenen die er in het geval van Ivermectine al waren, maar niet mochten schappers - dus niet het farma-promoteam van virocraten dat u dagebruikt worden. gelijks in de media ziet passeren - al lang wisten: coronavirussen Dat de BBC dit Oxford-onderzoek nu in de schijnwerpers zet, wil zijn door hun aard niet te temmen omdat ze zo zeggen dat er vanuit Downing Street een oké snel muteren. Het is dan ook klinkklare onzin is gegeven om de Covid-tanker langzaam te “Met een effectiviteit van om deze vaccins tegen corona-virussen te draaien; we moeten daar niet naïef in zijn. vergelijken met bijvoorbeeld het poliovac“Leren leven met het virus”, zal het nieuwe slechts 60 procent van het cin (prima spul) omdat het poliovirus een mantra worden in plaats van het totaal onwestabiel virus is dat niet muteert en geen tenschappelijke en ronduit belachelijke “we vaccin wil dat dus zeggen dierlijk ‘reservoir’ heeft waarin het kan gaan het virus platslaan” van paniekzaaier dat de privileges die de verder muteren. Daarom kon polio met Molenberghs. Dit inzicht heeft ook andere een vaccin worden ingedijkt en lukt dat consequenties: de afnemende bescherming gevaccineerden met hun met SarsCov2 niet. Allemaal feiten waarvan het vaccin na verloop van tijd betekent dat over ik hier al vaker schreef en waarer een hoop gevaccineerden in risicogroepen Covid-pas genieten een voor kritische wetenschappers zoals rondlopen die dénken dat ze beschermd zijn. absurd hersenspinsel zijn: Sam Brokken hier of Nobelprijswinnaar Met een effectiviteit van slechts 60 procent Luc Montaignier al lang waarschuwen. van het vaccin wil dat dus zeggen dat de prionwetenschappelijk en Kortom: we gaan ons niet uit deze situvileges die de gevaccineerden met hun Coatie kunnen prikken. vid-pas genieten een absurd hersenspinsel discriminerend” Bij de BBC zijn ze intussen wakker zijn: onwetenschappelijk en discriminerend. geworden en dat is opmerkelijk: hun De keuze voor de beleidsmakers is met de wetenschapsjournalist James Callagher heeft het voorhuidige stand van de wetenschap duidelijk: ofwel nemen we een touw genomen en de bocht ingezet door openlijk het abonnement op booster-vaccins voor de volgende honderd jaar, nut van vaccinatie voor jongeren zonder onderliggende ofwel gaat er een lichtje branden en zetten we in op bescherming medische problemen in vraag te stellen. “Er zijn duidevan de ouderen en zwakkeren, goede ventilatie in ruimten waar veel lijke verschillen in uw immuunsysteem na een natuurlijke mensen samen komen (scholen bijvoorbeeld), uitbreiding van de infectie met coronavirus en na vaccinatie. Wat is beter?”, vroeg zorgcapaciteit en het opheffen van alle maatregelen. Maar Frank de BBC zich retorisch af. Ze baseerden zich daarvoor op een Vandenbroucke gaat dat niet doen. We gaan nog een herfst en winonderzoek van de Universiteit van Oxford. Het antwoord kon ter op de Covid-draaimolen zitten tot de euro bij iedereen is geu hier enkele maanden geleden al lezen, waarvoor ik toen vallen en Frank in een dwangbuis zachtjes naar de uitgang wordt in het hoekje van de antivaxers werd geduwd: geef oudebegeleid.
WALLONIË
De flauwe verdediging van een gouverneur Meer dan een maand na de watersnood in Luik verdedigt provinciegouverneur Hervé Jamar zich. De kritiek dat er amper aan preventie is gedaan en dat hulpverlening na de overstromingen chaotisch is verlopen, maakt weinig indruk op Jamar. Zijn verdediging is nogal zwak en het ergste is dat hij van oordeel is applaus te moeten krijgen: “Ik was tijdens de ramp met vakantie en kwam terug. Ik ben dus vrijwilliger geweest.” Hallucinant. © PHOTONEWS
draaien, terwijl het aan de gouverneur was om hen te tonen waar ze aan de slag konden.
“J’étais en congé, j’ai fait gouverneur bénévolé”
Hervé Jamar
De Waalse regering kreeg de volle laag toen bleek dat de hulpverlening en de opruimingswerken in de door de overstromingen van juli geteisterde gemeenten ondermaats waren. Minister-president Elio Di Rupo (PS) kreeg tijdens een bezoek aan Pepinster de volle laag. Maar ook de Luikse gouverneur Hervé Jamar kwam in het vizier. Hij was korte tijd minister van Begroting voor de MR in de regering-Michel, maar hij
werd gewogen en te licht bevonden en al snel opzijgeschoven. Het gouverneurschap was een elegante exit. Tot nu. Tijdens de watersnood viel hij op door zijn afwezigheid (behalve bij het bezoek van de koninklijke familie aan de getroffen gebieden) en besluitloosheid. Er waren verhalen van militairen, brandweerlui (onder andere uit Antwerpen) en vrijwilligers die ter plaatse waren en met hun vingers stonden te
In een interview met Le Soir probeert hij de kritiek te pareren maar Jamar valt nog meer door de mand. Het interview is een flauwe en pijnlijke verdediging. De titel alleen al maakte er een complete ramp van: “J’étais en congé, j’ai fait gouverneur bénévolé. Ik was met vakantie. Ik ben dus vrijwillig gouverneur geweest.” Alsof Jamar applaus moet krijgen omdat hij vroeger uit vakantie terugkwam en op 14 en 15 juli aan crisisbeheer moest doen, terwijl hij naar eigen zeggen tot 17 juli met vakantie was. Het is trouwens zo dat Jamar niet echt snel ter plaatse is gegaan. Het is pas door het radionieuws van 7 uur ’s ochtends te horen toen - excuseer de uitdrukking - het kalf al verdronken was, dat de gouverneur besloot in actie te schieten. Hij verwijst ook naar de rol van vice-gouverneur Catherine Delcourt, die bij zijn afwezigheid de zaken opvolgde. Jamar volhardt tijdens het vraaggesprek in de boosheid: “Men zal mij nooit kunnen verwijten negen dagen per jaar vakantie te nemen en dus als vrijwilliger te werken.”
“Zo’n code rood van het KMI op woensdagochtend, we krijgen er tien per jaar” Los van het zwakke reageren van Jamar wordt er in Wallonië
ook een hevige discussie gevoerd over het preventiebeleid. Had men de ramp niet kunnen zien aankomen, gezien de vele waarschuwingen van gerenommeerde wetenschappelijke instellingen en weervoorspellers? Ook hier slaat Jamar de bal mis: “Zo’n code rood van het KMI op woensdagochtend, we krijgen er tien per jaar. Als je iedereen tien keer per jaar moet evacueren, dan word je gek verklaard. Misschien is een paars alarm beter.” De code rood van die woensdagochtend was nochtans zeer uitzonderlijk. Ander discussiepunt is het beheer van de stuwdammen. De vraag rijst of men het stuwmeer van Eupen niet deels had moeten laten leeglopen om de schok van de zware regenval te kunnen
opvangen. De gouverneur schuift de hete aardappel door: het is een taak van het Waals Gewest. Aan de andere kant blijkt Jamar wel een expert in de uitrusting van de brandweer en de civiele bescherming. “De reddingsbootjes zijn goed voor de Noordzee, niet voor de rivieren.” En dan kan hij niet nalaten om als goede Franstalige te kappen op de N-VA, die in de regering Michel (20142018) verantwoordelijk was voor de besparingen in brandweer en civiele bescherming. Dat de MR toen ook in de regering zat, wordt weggelachen. Blijkbaar moest Jamar naar eigen zeggen als minister van Begroting de feiten ondergaan. Het is de schuld van iedereen, behalve van de gouverneur. Kortom, de Luikenaar probeerde met het interview zijn imago op te poetsen. Dat is royaal mislukt. PICARD
6
Politiek
26 AUGUSTUS 2021
Zorgt situatie in Afghanistan nu al voor toenemend aantal asielaanvragen? en Belgisch asielbeleid en maak mee de paradigmashift naar het Australisch model. Basta la miseria." Het aantal aanvragen op vrijdag zou volgens de N-VA'er opvallend hoog liggen, gelet op het feit dat vrijdag doorgaans een rustigere dag is aan de asielloketten. De link met de gebeurtenissen in Afghanistan is snel gelegd, al wil men op het kabinet Asiel en Migratie geen voorbarige conclusies trekken. De precieze cijfers die Francken aanvoert wil men bevestigen noch ontkennen. "Het is niet ondenkbaar dat de komende tijd er meer nieuwe asielaanvragen zullen ingediend worden door Afghanen die al eerder een aanvraag indienden", geeft de woordvoerster van Mahdi wel toe. "De situatie in hun land is volatiel en het CGVS neemt op dit moment geen beslissingen over de statussen subsidiaire bescherming tot eind september." Er wordt ook gewezen op het feit dat Afghanen ook de grootste groep vormen bij de categorie ‘volgende verzoeken’, dit zijn mensen in het verleden al eens een asielvraag hebben ingediend en dit nu opnieuw doen. Het aantal Afghanen dat opnieuw asiel aanvraagt zit al maanden in stijgende lijn. PIETER VAN BERKEL
© PHOTONEWS
Sinds de taliban de Afghaanse hoofdstad Kaboel heroverden maakt de Europese Unie zich op voor een nieuwe migratiegolf vanuit Afghanistan. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) kondigde tevens aan dat ons land minstens tot eind september geen Afghanen meer zou terugsturen naar dat land. Afghanen vormen hoe dan ook een aanzienlijk aandeel van de asielzoekers in België. Zo waren zij in de maand juli goed voor 521 van de 2.392 asielaanvragen. Met 21,8 procent van het totaal aantal asielaanvragen was Afghanistan ook die maand, net als in de voorgaande maanden, het voornaamste herkomstland. Volgens N-VA-Kamerlid Theo Francken is er de laatste dagen een merkbare toename van het aantal asielaanvragen, en voornamelijk Afghanen en meervoudige asielaanvragen. "260 nieuwe asielaanvragen vandaag, 186 vrijdag. 446 op twee asielloketdagen tijd", schrijft hij maandag op sociale media. "Vooral Afghanen en meervoudige asielaanvragen. De ultieme beloning voor jarenlange illegaliteit wenkt. Duik onder en je krijgt finaal wel papieren, this must be Belgium. Stop het onrechtvaardig Europees
Theo Francken
Kernenergie: heeft Ecolo de bocht ingezet? “Als het moet, blijven een of twee kerncentrales langer open. Ik ben daar nuchter in.” Dat was de titel boven een interview met Jean-Marc Nollet, een van de twee covoorzitters van Ecolo, in De Standaard. Is daarmee de bocht ingezet voor de groenen? Het zou kunnen, want Nollet wijst elke beschuldiging van dogmatisme af en wil het regeerakkoord strikt nakomen. Dat schrijft immers voor dat als er onvoldoende vervangcapaciteit is, onder meer in de vorm van gascentrales, niet alle kerncentrales uitgeschakeld zullen worden. Het is dus best mogelijk dat alvast de Franstalige groenen ingezien hebben dat deze veldslag nog maar moeilijk te winnen valt. Of ook de Nederlandstalige groenen volgen, inclusief Petra De Sutter en Tinne Van der Straeten, blijft nog afwachten. Als Groen van plan is om het groener dan Ecolo te spelen wat betreft kernenergie, kunnen de ge-
meenschappelijke fractievergaderingen nog leuk worden.
Afghanen opvangen Maar het interview ging niet alleen over kernenergie, want ook de crisis in Afghanistan kwam aan bod. En daar kondigt zich al een nieuwe veldslag aan met staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi. Jean-Marc Nollet meent immers duidelijk dat ook België “een fair deel van de vluchtelingen uit Afghanistan” zal moeten opvangen. Hij kon toen uiteraard niet weten dat amper twee dagen na het interview in Denemarken en Duitsland de eerste gevallen van uitgewezen criminelen zouden opduiken, die via de evacuatievluchten weer Europa probeerden binnen te sluipen. Maar afgaande op het interview lijkt de eerste prioriteit van Ecolo toch vooral te zijn het asielrecht zoveel mogelijk op te rekken. FVL
PTB/PVDA bezet het Waalse overstromingsthema
© PHOTONEWS
Zorgt de situatie in Afghanistan voor een toenemend aantal asielaanvragen van Afghaanse asielzoekers die reeds hier vertoeven? Volgens N-VA-Kamerlid Theo Francken is er de laatste dagen een merkbare toename van het aantal asielaanvragen.
Hoe zou het nog met de kameraden van de PTB/PVDA zijn? Aan het begin van de zomervakantie doken ze nog op als onderzeeërs tussen de hongerstakende illegalen in Brussel, en in Zwijndrecht trokken ze het PFOS-dossier in gang. Maar de laatste weken waren ze vooral nadrukkelijk aanwezig op het terrein, in de overstromingsgebieden in Wallonië. We zijn deze week eens in het nieuwsarchief van de PVDA en de PTB gedoken, om na te kijken waar de kameraden zich deze zomer druk over gemaakt hebben. Wees gerust: er zaten ook klassiekers tussen, zoals klachten over de stijgende levensduurte, verontwaardiging over de riante ontslagvergoeding van bpost-topman Van Avermaet –geef ze maar eens ongelijk– en een uithaal van Raoul Hedebouw naar de VS, dat een nieuwe koude oorlog tegen China zou willen starten. Wat dat laatste betreft kan de titel “Het VS-imperialisme is het grootste gevaar voor de wereldvrede” bezwaarlijk origineel genoemd worden, maar we kunnen ons voorstellen dat het er bij de sympathisanten ingaat als zoete koek.
opmerken tussen de nieuwsberichten van de communisten. Ongetwijfeld hindert het ontstaan van de Wuhan-koorts de partij om voluit te gaan op dit thema. Op het ogenblik dat we dit schrijven viel er over Afghanistan nog niet veel te lezen bij de PVDA. Volgens voorzitter Peter Mertens bewijst de opmars van de Taliban het failliet van het imperialisme. Dat is niet echt een verrassing, want zowat alles schijnt het failliet van het Amerikaanse imperialisme te bewijzen, maar zijn verhaal is wel consistenter dan dat van Groen. In 2002 zat Agalev immers mee in de federale regering die een eerste C-130 naar Afghanistan stuurde, terwijl Peter Mertens in 2001 nog zelf betoogd heeft tegen een inval in Afghanistan.
Wat er “echt” aan de hand is op Cuba…
Overstromingen, overstromingen, overstromingen
De bezorgdheid over het lot van de Chinezen gaat echter niet zover dat de PVDA woorden vuil wil maken aan de huidige situatie in Hong Kong. Je kan je inderdaad moeilijk afzetten tegen de VS omdat je de “kant van vrede, dialoog en samenwerking” kiest, om dan het brutale optreden van de Chinese overheid in Hong Kong te gaan verdedigen. Maar als het over Cuba gaat, kiest de PVDA wel resoluut de kant van het regime. Blijkbaar moet er bij de partij deze zomer toch enige bezorgdheid geweest zijn over de protesten op Cuba, zo verraden titels als “De reële problemen van de gewone Cubaan en de noodzaak om de VS-blokkade op te heffen” en “Wat is er aan de hand in Cuba?”. Let overigens op de subtiele boodschap in woorden als de “reële” problemen van de “gewone” Cubaan. Blijkbaar gingen de protesten tegen het Cubaanse regime niet over reële problemen, en waren de demonstranten geen gewone Cubanen. Allemaal agenten van het “grootste gevaar voor de wereldvrede” dan maar?
Waar het deze zomer dan wel over ging bij de PVDA, en dan vooral de PTB? De overstromingen. Het begint al op de voorpagina, met een foto (van een PTB’ster?) die met een borstel of een aftrekker in de hand mee helpt opkuisen. En verder veel berichten over de PTB die vragen stelt en opheldering eist over hoe de ramp is kunnen gebeuren, de PTB die eist dat honderden leegstaande en bewoonbare openbare huisvestingen in het Luikse ter beschikking van de slachtoffers worden gesteld, de PTB die eist dat de verzekeraars alle schade vergoeden, de PTB die een onderzoekscommissie eist, enzoverder. Ook een merkwaardig bericht, maar wel een dat we alleen in het Frans terugvonden: op een ogenblik dat er officieel nog geen reden was om zich ergens zorgen over te maken, waren op de avond van de overstroming alle bruggen in Verviers en langs de Vesder reeds gesloten. Overigens tot grote hinder van wie toen al de stad wilde verlaten. Wie gaf de opdracht om die bruggen te sluiten, en waarom? De PTB slaat hier toch wel de nagel op de kop. De partij heeft natuurlijk het voordeel dat ze nergens bestuurlijke verantwoordelijkheid draagt, en dus voluit volledige opheldering kan eisen. Het zou merkwaardig geweest zijn als ze dat niet had gedaan. Maar het contrast met de PS, die zich deze zomer vooral geconcentreerd heeft op het redden van het eigen hachje, is toch wel groot. Door de manier waarop de PTB de laatste weken het terrein van de overstromingen heeft weten te bezetten, niet alleen figuurlijk maar ook letterlijk, zou het wel eens kunnen dat de volgende peiling in Wallonië interessante resultaten oplevert.
Weinig corona, sans-papiers of Afghanistan Opmerkelijk: over de hongerstakers in Brussel valt er weinig te lezen in het nieuwsarchief van de partij, hoewel ze via de dokters van Geneeskunde voor het Volk wel degelijk aanwezig was bij de hongerstakers. Misschien ligt het eraan dat de media in hun berichtgeving toch vooral het emo-verhaal van de hongerstakers brachten, zodat de PVDA er voor haar militanten geen schep meer bovenop hoefde te doen? Corona is duidelijk het ding van de PVDA niet. Alleen een klacht over de prijsstijging van Pfizer en Moderna hebben we kunnen
FILIP VAN LAENEN
Politiek
26 AUGUSTUS 2021
IN DE KIJKER
7
CITAAT VAN DE WEEK
Prins Gabriël
Donald Trump
© PHOTONEWS
Het was vooral zijn zus die de jongste jaren in de kijker liep. Als troonsopvolgster trekt ze natuurlijk alle aandacht in haar doen en laten. Haar opleiding het voorbije jaar aan de Koninklijke Militaire School, drill-, sluip- en schietoefeningen en zelfs een rappel van de rotsen in Marche-les-Dames werden dan ook met argusogen gevolgd. Daarvoor had ze al in het buitenland gestudeerd, wat ook niet onopgemerkt was gebleven. En dezer dagen was het dan de beurt aan haar broer Gabriël, die ruim een jaar jonger is en vorige vrijdag 18 jaar werd.
“Weet je wat ‘woke’ betekent? Het betekent dat je een loser bent” Na de chaotische Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan heeft voormalig Amerikaanse president Donald Trump (Rep.) hard uitgehaald naar wat hij als “woke generaals” bestempelt. “Weet je wat ‘woke’ betekent? Het betekent dat je een loser bent. Alles wat woke is, gaat naar de shit”, zei Trump onder groot applaus tijdens een bijeenkomst in Alabama.
Hij is de tweede in lijn, na zijn zus, om de Belgische troon te bestijgen. Als alles goed gaat en er zich geen ongelukken of onverwachte, al dan niet dramatische gebeurtenissen voordoen, is de kans relatief klein dat het ooit zover komt. Maar het kan, en daarom wordt hij toch ook klaargestoomd om op een of andere manier ‘het land’ te ‘representeren’. Een zeer gerichte studiekeuze als basis is dan ook erg belangrijk.
Geen onderwijs in België meer Zijn humaniora volgde hij tot voor twee jaar aan het gerenommeerde Nederlandstalige jezuïetencollege Sint-Jan Berchmans, dicht bij het Brusselse Zuidstation. Dan maakte hij een tweejarige Engelstalige opleiding aan de International School of Brussels af. Dat was duidelijk een voorbereiding op wat komen zou, want vorige week raakte bekend dat prins Gabriël volgend schooljaar het Kanaal zal oversteken richting Engeland om er te gaan studeren aan een prestigieuze privéschool, het National Mathematics and Science College in Warwickshire. Naar verluidt heeft hij een wiskunde- en technische knobbel. Het Engelse college is nog maar vijf jaar geleden geopend, maar het heeft als privéschool reeds een reputatie om u tegen te zeggen, want wie er afstudeert, is klaargestoomd om niet alleen aan de meest gereputeerde Engelse universiteiten als Oxford en Cambridge te gaan studeren, maar ook aan de meest toonaangevende campussen over heel de wereld. 93 procent van hun leerlingen behaalde een ‘A’ of ‘A+’ over alle vakken. Het is helemaal geen schande om het hoogste studieniveau na te streven, maar deze keuze geeft toch te denken over het niveau van onze eigen universiteiten. Bij het begin van het nieuwe schooljaar is het misschien toch eens goed om daar even bij stil te staan en ons de vraag te stellen waarom heel wat jongeren – wier ouders het kunnen betalen, maar daarover dadelijk meer - onze eigen universiteiten links laten liggen en naar het buitenland trekken. Sinds meer dan twintig jaar wijzen zowat alle internationale studies uit dat het onderwijs in Vlaanderen - we zwijgen nog over Wallonië en Brussel - naar onder nivelleert, zowel naar inhoud als naar aanpak. Zelfs het niveau van de leerkrachten is lang niet meer wat het geweest is. En bovendien heerst aan onze belangrijkste onderwijsinstellingen, universiteiten incluis, een ‘zesjes-mentaliteit’, wat betekent dat men al tevreden is als men zo rond de helft van de punten haalt. Excelleren? Topniveau? Vergeet het maar. De middenmoot lijkt ruim voldoende en men is daar blijkbaar dik tevreden mee.
Vlaams Belang lanceert documentaire over zonnepanelen: “Een fiasco” “Het afgelopen en huidige zonnepaneelbeleid is een fiasco.” Dat concludeert Vlaams Belang-fractieleider in het Vlaams Parlement Chris Janssens in een documentaire die zijn partij de afgelopen weken lanceerde.
Helaas niet voor iedereen
De burger betaalt (alweer) In het geval van prins Gabriël werpen vele burgers altijd de reactie op: “Dat betalen wij!” Het steekt immers bij heel veel mensen dat het koningshuis, dat zegt altijd dicht bij de gewone mensen te willen staan, op bepaalde momenten resoluut kiest om de riante dotaties te besteden aan peperdure zaken die de burger zich niet kan permitteren en die hen dan juist weer heel ver van die burger doen verwijderen. Koningskinderen krijgen altijd kansen die anderen niet krijgen. Hopelijk studeert Gabriël cum laude af, gaat hij nadien werken voor de kost en betaalt hij dan belastingen zoals iedereen. Het zou al een heel verschil maken.
Het Grondwettelijk Hof vernietigde begin dit jaar de regeling met de virtueel terugdraaiende teller, die eigenaars van zonnepanelen ook met een digitale meter nog vijftien jaar recht gegeven zou hebben op het oude systeem. De regeling werd in april 2019 goedgekeurd door het Vlaams Parlement, ondanks een negatief advies van de Vlaamse energieregulator Vreg. De Vreg stapte daarop naar het Grondwettelijk Hof. De Vlaamse regering besloot na de vernietiging om de eigenaars wel recht te geven op een retroactieve investeringspremie.
Kernuitstap © PHOTONEWS
Het is alom geweten dat het privéonderwijs, dat geen slachtoffer is van uniformiseringsdrang (of is het meer ‘dwang’?), steeds minder kennisoverdracht en opdringerige staatspedagogen die meestal zelf nooit in een klas stonden, de lat steevast hoog is blijven leggen en hoge eisen stelt aan de leerlingen. Zo is “Vraag niet om een lichtere last, vraag om sterkere vleugels” het motto van een van weinige grote privéscholen in Vlaanderen (Leerwijzer in Oostduinkerke). Een motto dat alles zegt en meteen een succesvol programma op zich is. Schaduwzijde is - we maakten er al allusie op - dat zo’n scholen een smak geld kosten en meestal enkel toegankelijk zijn voor kinderen van gegoede burgers of zelfs voor ‘gewone ouders’ die daartoe leningen (kunnen/durven) aangaan. Maar ja, koken kost geld, want het is geen gesubsidieerd onderwijs… En dat is dus geen probleem voor een koningskind als Gabriël. Het is hem persoonlijk gegund, maar de slordige 55.000 euro die men voor een schooljaar in Warwickshire moet ophoesten, is niet niks.
Na het debacle besloot oppositiepartij Vlaams Belang een mini-documentaire te maken “over de redenen achter de hoge energiefacturen in Vlaanderen en dan in het bijzonder het slechte beleid rond zonnepanelen”. De documentaire kreeg de titel ‘De zon was toch gratis?’. Het eerste deel van de tweedelige documentaire blikt terug op de paarsgroene jaren van de regering-Verhofstadt. “Om paarsgroen in het zadel te helpen, moest toenmalige premier Guy Verhofstadt toegevingen doen aan de groenen. De kernuitstap werd in 2003 bij wet vastgelegd en bepaalde dat tussen 2015 en 2025 alle kerncentrales zouden sluiten. De liberalen beschouwden het echter als een symbooldossier waardoor er niet ernstig werd nagedacht over oplossingen. Iets meer dan de helft van de stroom in dit land wordt verwekt door kerncentrales. Daar is sinds de wet op de kernuitstap niets aan veranderd”, licht Janssens toe. Daarnaast wordt stilgestaan
bij het lanceren van de groenestroomcertificaten onder de Vlaamse regering-Dewael, met Steve Stevaert (sp.a) als minister van Energie. “De zonnepanelenbusiness boomde en werd heel voordelig voor grote bedrijven, maar waarschuwingen van het Vlaams Belang – dat de gewone burger het gelag zou moeten betalen – werden door sp.a tot N-VA weggewuifd”, zegt Janssens. “Toch werd een schuldenput gemaakt van 1,7 miljard euro. De rest van de kosten werden en worden verrekend in uw energiefactuur. In 2015 betaalde de Vlaming al 70 procent meer op zijn stroomfactuur dan in 2003. En vandaag is dat dus opnieuw meer.” Volgens de oppositiepartij hebben zowat alle andere partijen boter op het hoofd, van Groen/Agalev tot de Volksunie/N-VA. Ook de verschillende Zweedse coalities op Vlaams niveau moeten het ontgelden.
Fiasco “Na 30 miljard te investeren in hernieuwbare energie, moeten burgers gemiddeld 800 tot 900 euro per jaar aan elektriciteit betalen, eigenaars van zonnepanelen halen nog amper voordeel uit hun dure aankoop en we blijven opgezadeld met een schuldenberg van 1,7 miljard euro. Het afgelopen en huidige zonnepaneelbeleid is een fiasco”, concludeert Janssens. Het zonnepanelendebacle had dit jaar wel degelijk een merkbare invloed op het aantal geïnstalleerde zonnepanelen, zo bleek eerder deze maand uit cijfers van de Vlaamse overheid. Zo kwam er in 2021 slechts 83 megawatt aan zonnepanelen bij. Ter vergelijking, over heel 2020 kwam er 693 megawatt bij. PIETER VAN BERKEL
8
Interview
26 AUGUSTUS 2021
LALE GÜL Ze was niet van de Nederlandse televisie weg te slaan, de 23-jarige Turks-Nederlandse schrijfster Lale Gül. Haar autobiografische debuutroman ‘Ik ga leven’ bestormde de bestsellerlijsten – ook in Vlaanderen -, de filmrechten zijn verkocht, inmiddels is ze columnist voor de Amsterdamse krant Het Parool en kan ze leven van het schrijven. Niet slecht voor een migrantendochter die haar universitaire studie Nederlands nog moet voltooien. De keerzijde van dit succes, zou een doorsnee 23-jarige vrouw niet aankunnen: Lale Gül werd verstoten door haar islamitische familie.
“Ik ben bang dat de samenleving steeds islamconservatiever zal worden. We staan erbij en kijken ernaar” oe kan het dat je ouders niet trots zijn op hun dochter, niet delen in jouw succes? “Die vraag krijg ik heel vaak, van iedereen die ik ontmoet. ‘Stiekem zullen je ouders toch wel trots zijn?’ Nou nee. Ze hadden liever dat ik apothekersassistent was geworden, getrouwd was met een man die Ali heet en zwanger zou zijn van mijn tweede kind. Meedoen met Turkse theekransjes, zonnebloempitten eten, binnenblijven, gehoorzamen, koken, kinderen voortbrengen en een goede echtgenote zijn, daar draait het leven volgens mijn moeder om. Mijn ouders lezen niet, ze snappen niets van boeken en horen van anderen die mijn columns lezen dat ik rechtse dingen zou verkondingen en de Turkse gemeenschap zwart zou maken. Nederlandse ouders zouden trots zijn op hun dochter, onder normale omstandigheden zijn het wapenfeiten waar je trots op hoort te zijn maar nee, ik kan je geen gelijk geven. Dat ik geen contact meer heb met mijn ouders, dat zij mij niet aanvaarden zoals ik ben, heeft me heel lang geraakt, maar die fase ben ik ondertussen voorbij. Ik besefte dat het belachelijk is om voor hen te leven, dat het belachelijk is dat ik het me aantrek ze pijn te doen. Maar moet ik mijn dromen opzijzetten en ongelukkig worden? Het wordt onderschat hoeveel Turkse vrouwen hun dromen wél opzijzetten, zich wél neerleggen bij de druk en dwang van de familie. Ik ontvang zoveel mails van meiden die spijt hebben niet voor zichzelf gekozen te hebben. En dat zijn echt niet alleen vrouwen met een hoofddoek.”
‘Ik ga leven’ gaat over jouw opvoeding vol beperkingen. Als meisje mag je niets en moet je jarenlang naar de Koranschool. Uiteindelijk
kies je ervoor om met de tradities te breken. Je schreef dit boek en ging ervan uit dat je ouders dat niet zouden meekrijgen. Dat is een redelijk naïeve, zeg maar domme gedachte. “Achteraf bleek dat inderdaad heel dom, maar ik dacht echt dat de Turkse gemeenschap in Nederland niets mee zou krijgen van dit boek. Ze krijgen van de meeste boeken niets mee en komen niet in een boekenwinkel dus zo gek was mijn gedachte niet. Daarbij was ik vereerd dat een gerenommeerde uitgeverij mijn boek wilde uitgeven.
Ik denk dat wij het nog gaan meemaken dat Nederland niet per se dominant Nederlands is. Dat hoeft niet problematisch te zijn maar kan het wel worden Tja, wie leest er nu nog boeken? Blanke vrouwen van een jaar of 50. Ik heb nog overwogen om het onder een pseudoniem te schrijven, maar de uitgeverij waarschuwde me dan dat ik het niet zou kunnen promoten en ik minder zou verkopen. En uiteindelijk wil ik wel gelezen worden, waarom heb ik het anders ge-
schreven?! Maar ik had niet gedacht dat het zo’n succes zou worden. Mijn verhaal is helaas geen uitzondering, voor mij is het een bekend gegeven. Zoveel meisjes en vrouwen worden thuis kort gehouden, mogen niets en moeten maar snel met een man uit Turkije trouwen. Mijn verhaal is geen uniek verhaal - maar ik bleek interessant te zijn voor de tv-wereld - en na mijn optreden bij de talkshow ‘Op1’ haalde ik regelmatig de voorpagina’s van kranten.” “Het is wel een vreemde ervaring dat elke rimpeling van mij opeens een onderwerp wordt op een of andere nieuwssite. Ik snap niet dat iemand het interessant vindt om te lezen wat ik wel of niet gedaan heb. Ach, ik heb er geen slapeloze nachten van en als het bij mijn ouders terechtkomt, dan krijg ik weer belletjes van neven en nichten.”
Er is dus nog contact? “Met mijn ouders heb ik geen contact. Maar ik heb mijn gsm-nummer niet veranderd dus ja, ze kunnen me bereiken. Iedereen, m’n ouders, buurvrouwen, neven en nichten voelen zich blijkbaar rechthebbenden om zich met mijn leven te bemoeien. Als ik bekend maak een erotische roman te schrijven of juist niet meer over seks te schrijven, schamen zij zich rot. Ik heb daar wel moeite mee. Omdat zij het zich aantrekken, trek ik het me ook aan. De enige die ik mis is mijn zusje, met haar heb ik contact via Whatsapp. Ik heb goede hoop dat ik later, als ze naar de brugklas gaat, weer contact met haar kan krijgen. De middelbare school is verder weg, er is minder toezicht, ze moet dan met het openbaar vervoer en kan langer wegblijven van huis. Bovendien wist ik wat er zou gebeuren. Ik heb me jarenlang aangepast, ben niet uit huis gegaan, heb mijn kleding en make-up aangepast en mijn vriendje verzwegen. Dit boek wilde ik al jarenlang schrijven
maar ik heb het idee uitgesteld omdat ik dacht dat ik het vervelend zou vinden om het contact met mijn ouders te verbreken. Maar het boek ging gepaard met behoorlijk veel succes. Daarbij heb ik veel nieuwe vrienden teruggekregen; ik ben blij met hoe het gaat.”
Waarom blijft die Turkse gemeenschap toch in de middeleeuwen hangen? Ik ben twee keer zo oud als jij, je zou toch denken dat die achterlijkheid inmiddels ten einde loopt? “Mijn ouders en al die anderen zijn geen ene centimeter opgeschoten sinds ze uit Turkije naar Nederland zijn gekomen. Ze zijn zo conservatief als de pest en zijn blijven hangen in het stramien van de dag dat ze naar Nederland kwamen. Op vrijdag gaan ze naar de moskee voor de lezing van de imam, thuis kijken ze Turkse televisie en dan vooral niet naar de seculiere zenders. Turken trouwen binnen de eigen gemeenschap – wist je dat er zelfs gescheiden bruiloften zijn? Totaal belachelijk. Het zijn onopgeleide mensen die totaal ontheemd hiernaartoe zijn gekomen en vast blijven houden aan wat ze wel weten: het geloof en de moskee. Alles erbuiten is fout en onbekend. Je kunt op ze inpraten wat je wilt, je haalt ze er niet uit. Ik heb gezien dat in Istanboel conservatieve Turken aan het vieren waren dat de Taliban weer aan de macht zijn in Afghanistan. Het geloof heeft weer terrein gewonnen en het verdorven secularisme overwonnen. Ze hebben niets met progressieve idealen en willen vasthouden aan hoe het was.” “Ik dacht dat dat middeleeuwse gedachtegoed een generatiekwestie was. Verkeerd gedacht, want ik word bedreigd door jonge gasten die straks ook kinderen maken. Je moet eens weten hoe trots die jongens van twintig zijn die me bedreigen. Ze maken screenshots van wat
Interview
26 AUGUSTUS 2021
9
AUTEUR VAN BESTSELLER 'IK GA LEVEN' ze over me geschreven hebben en sturen dat naar de Turkse overheid. Jijzelf Ebru, bent opgepakt en hebt vastgezeten in Turkije door toedoen van klik-turken. Er zijn zoveel mensen die niet meer naar Turkije kunnen omdat ze bedreigd worden door jonge en in Nederland opgegroeide Turkse jongeren die een middeleeuws gedachtegoed aanhangen. De wielen van de bus gaan rond en rond. Ik ben bang dat je altijd mensen zult houden met een conservatieve ideeën.”
Je wordt bedreigd, er is ook iemand opgepakt. Ben je niet bang? “Vaak niet, maar soms wel. Het is heel makkelijk om me wat aan te doen: optredens worden aangekondigd, ik pak vaak een taxi maar ik moet toch naar een ingang lopen. Iemand die kwaad wil, kan me best wat aandoen. En die jongen die me bedreigde en vastzit, was best gevaarlijk maar hij zal wel vrijkomen. Hij heeft me vanaf een aantal accounts bedreigd maar hij is verstandelijk beperkt en dat geldt als verzachtende omstandigheid. Ze zeggen dat ze het in de gaten gaan houden maar hoe lang dan? Ik krijg geen garanties, terwijl ik het slachtoffer ben: ik plaats geen foto’s met herkenbare achtergrond, ik maak taxikosten omdat ik niet met het openbaar vervoer durf, iedereen weet waar ik leef. Je zou denken dat ik een schadevergoeding krijg, maar dat is niet het geval. Trouwens, de meeste aangiftes worden niet eens opgenomen omdat het geen dringend karakter heeft of omdat de bedreigers minderjarig zijn. Heel raar.”
Ben je pessimistisch over de opmars van de islam in Europa? “Ik vind het vooral vreemd dat je er niets over mag zeggen. Ik wilde een column schrijven dat vluchtelingen geen voorrang zouden moeten krijgen voor een sociale huurwoning zoals dat gebeurt in de grote steden. In mijn Amsterdamse buurt zie je steeds meer Syriërs en Irakezen in die woningen komen terwijl de geboren Amsterdammer twintig jaar op een wachtlijst staat. Een Parool-redacteur zei dat hij het niet eens was met mijn standpunt, maar dat ik natuurlijk wel mijn eigen mening mocht plaatsen. Anderen vonden het een onverdraagzame en ‘rechtse’ mening. Het zijn uiteindelijk kwetsbare mensen voor wie het afschuwelijk is om met het gezin in een asielzoekerscentrum te wonen. Ik snap dat heus wel, maar heeft een geboren Nederlander niet meer recht op een woning? Met hun redenering hef je jezelf op en dat is precies wat hier gebeurt. Uiteindelijk heb ik een andere column geschreven omdat ik geen zin had in gezeur op Twitter en op de andere sociale media. Maar ik vind het wel een logische mening. Als je gortdroog kijkt, zie je dat het Westen vergrijst en dat fenomeen wordt goedgemaakt door een generatie die wel kinderen baart: allochtonen. En daar krijg je er steeds meer van. De koeriers en de afwassers zijn vluchtelingen of migranten.” “Ik denk dat wij het nog gaan meemaken dat Nederland niet per se nog dominant Nederlands is. Je ziet nu al in het centrum van Rotterdam overwegend andere huidskleuren en hoofddoeken. Dat
LALE GÜL Geboren: Amsterdam 3 november 1997 Sinds 2018 studente Nederlands aan de VUAmsterdam Auteur van het boek ‘Ik ga leven’
hoeft niet problematisch te zijn maar kan het wel worden. Ik woon zelf het liefst in een stad die dominant Nederlands is omdat ik niets met de Turkse gemeenschap heb. En als er Irakezen, Afghanen en Marokkanen om je heen gaan wonen, moet je niet vreemd opkijken wanneer hun cultuur mainstream wordt, als niet het kerstfeest maar het suikerfeest mainstream wordt, en als hun kledingstijl en hun manier van religie beleven en relaties aanvaard wordt. Ik denk dat dat op de lange termijn zal gebeuren. Grenzen sluiten zal niet helpen, hoogopgeleide vrouwen krijgen geen kinderen maar de migrantenvrouwen juist wel. Het is geen complottheorie maar realiteit wat zich momenteel afspeelt. Tel daarbij op dat er steeds meer vluchtelingen deze kant uitkomen, die weer voorrang op sociale huurwoningen krijgen, dan vrees ik dat je je serieus bij dit soort scenario’s moet neerleggen. Ik ben bang dat de samenleving steeds islamconservatiever zal worden. Je ziet het al in Engeland waar shariarechtbanken zijn, waar gescheiden restaurants zijn en volksstammen in boerka rondlopen. Als je daar iets van zegt, word je weggezet als PVV’er. We staan erbij en kijken ernaar. Het is niet rechts om een anti-migratiestandpunt te hebben. In Turkije is dat links.”
Ik ontvang zoveel mails van meiden die spijt hebben dat ze niet voor zichzelf gekozen hebben. En dat zijn echt niet alleen vrouwen met een hoofddoek Zie je een rol voor jezelf in het migratiedebat? “Nee, alles is al gezegd, ik zie me daar ook geen invloed in hebben. Verandering vindt niet plaats door columnisten. Ik wil me bezighouden met mijn vrijheidsstrijd, ik wil andere meiden helpen door middel van mijn boeken maar ik hoef Nederlanders er niet op te wijzen dat ze geen migranten moeten binnenhalen.”
De vraag is natuurlijk of de lezer wel geïnteresseerd blijft als je niet over de islam schrijft. “Zo niet, dan is dat pech. Ik wil goeie columns schrijven over de actualiteit en lezingen geven over mijn boeken. Een boek kan ook een heel lang leven hebben. Het duurt nog zeker een jaar voordat mijn nieuwe roman uitkomt. Waarschijnlijk komt er eerst nog een gedichtenbundel. Ik weet niet wie erop zit te wachten maar ik hou van poëzie en ik denk dat het heel mooi gaat worden. De roman waar ik mee bezig ben gaat over de nasleep van dit boek en hoe het allemaal verder ging. Toch niet gek voor iemand die heel haar leven een taalachterstand heeft gehad. In de basisschool sprak ik geen woord Nederlands, thuis werd Turks gesproken en in de wijk woonden alleen maar Turken en
Marokkanen. Ook op mijn werk waren alleen allochtonen, dus eigenlijk sprak ik vooral straattaal. De leraren op school zeiden dat ik kranten moest lezen en tv moest kijken om mijn taal op te krikken. Kranten kosten geld, dus dat ging ik niet doen. Maar via de tv-app keek ik alle nieuwsprogramma’s terug – de tv thuis stond standaard op Turkse zenders – en zocht ik woorden op die ik niet kende. Zo heb ik eigenlijk op eigen houtje Nederlands geleerd. Ik heb de hele bieb van mijn school uitgelezen, van Donald Duck tot boeken voor mijn lijst. Ik hield van taal, hoorde dat ik anders sprak dan de mensen op tv en ging oefenen. Als je echt keurig Nederlands wilt leren, is het te doen. Als je er maar aan werkt.”
Je bent in je boek kritisch voor de Milli Görüs, een islamitisch verband van moskeeën. Milli Görüs zit in heel Europa en stuurt vanuit Turkije en de Turkse overheid de Turken in Europa aan. Dat word je niet in dank afgenomen. “Ik ben jaren naar de koranschool van Milli Görüs geweest en zij claimen dat ik de uitzondering ben. Andere jongeren zijn er wél gelukkig, worden wél vrij gelaten. Zeggen ze. Het is makkelijker om de gelederen te sluiten. Er zijn maar weinig mensen die uit de school klappen en het risico van bedreiging en verstoting willen lopen; de mails die ik krijg bewijzen mijn gelijk en iedereen weet dat het zo is. Op tv hebben twee jongeren die ook bij MG zitten, beweerd dat ik een vertekend beeld van de Turkse gemeenschap geef. Ik hoor dat vaak, dat ik een uitzondering ben, maar de waarheid is dat het grootste deel van de Turkse gemeenschap precies weet waar ik het over heb. Samenwonen mag pas nadat je getrouwd ben, uit de kast komen is niet vanzelfsprekend en trouwen met een niet-moslim of Surinamer is uit den boze. Het is gewoon cliché. Dan zegt zo’n jongen dat hij of zijn zus nooit vrijheidsbeperking hebben ervaren, maar ze leggen zich erbij neer. Er is een reden dat er zoveel koranscholen zijn: al die Turken sturen hun kinderen erheen, er is een vraag naar en daarom is Milli Görüs groot in Nederland. Turken die alcohol drinken, naar het strand gaan, die ‘gewoon’ vrij zijn, zijn seculiere of Alevitische Turken. Een absolute minderheid, wat ook blijkt uit hun stemgedrag.”
Wat ik niet zo goed snap is hoe die Turken hun leven financieren. Thuiszittende vrouwen en dochters kosten geld. “Al mijn ooms zitten in de bouw. Dat is een vakgebied waar je in Turkije geen moer mee verdient, maar hier kun je daar prima een gezin van onderhouden. Daarbij gaan ze niet uit eten, hebben ze een koophuis met een lage hypotheek, ze gaan met de auto naar Turkije, krijgen veel kinderbijslag en als je een laag inkomen hebt krijg je hier een uitkering en allerlei toeslagen. Ik snap het zelf ook niet goed, maar als je boodschappen bij de Turk of op de markt doet en nooit uit eten gaat, kan het prima.”
ven doen en dat dit geen piekmoment is. Er was een tijd dat alles om Ayaan Hirsi Ali draaide, zij was alles en uiteindelijk was iedereen haar een beetje beu. Zo’n toekomst wil ik niet tegemoet gaan. Ik wil in dit land blijven en ik hoop dat de toekomstige boeken die ik nu nog schrijf ook nog hits worden. Het succes van mijn debuut belemmert me niet om aan een nieuw boek te werken, maar ik moet wel beseffen dat het allemaal snel voorbij kan zijn. Gelukkig heb ik ook een studie Nederlands gedaan. Ik moet nog een scriptie inleveren en dan heb ik mijn diploma. Ik stel het uit, maar het moet wel een keer gebeuren. Daarbij ben ik heel gelukkig met mijn vriend. Hij komt uit Deventer, zit in de sector centrale verwarming en keteltechniek en heeft niets te maken met de opiniewereld. Ik huur nu nog een veel te duur huis in Amsterdam maar overweeg om weg te gaan, het is logischer dat ik zijn richting uitga. We kennen elkaar pas vier maanden maar elke dag zijn we samen. Ik zie het zitten om samen te wonen en zie het niet snel misgaan. Kinderen zie ik mezelf niet krijgen, ik denk niet dat ze iets toevoegen aan mijn leven. In ieder geval niet de komende tien jaar.”
Hoe bevalt het zelfstandig wonen? “Ik geniet er ultiem van. De vrijheid om te doen en laten wat ik wil is raar maar ook aangenaam. Ik hoef me niet te verantwoorden. Als ik thuiskom hoef ik niet schoon te maken of te koken. Als oudste dochter had ik dat soort taken thuis en mijn broertje niet. Mijn vriend kan blijven slapen, we kunnen samen ontbijten, ik draag de kleding die ik wil, ik hoef niet uit te leggen waar ik was en heb geen gezeur aan mijn kop. Het is een verademing. Er was altijd herrie en ruzie thuis, ik werd constant op alles aangesproken, moest theezetten als er bezoek was, de Turkse televisie stond luid aan.” “Ik heb geen irritaties meer. En daarbij is een eigen ruimte en op jezelf wonen belangrijk voor je ontwikkeling. Ik ben die vermeende gezelligheid van al die huisvrouwen die Turkse koffi e drinken en koffi edikkijken zo beu. Het is niet warm en gezellig zoals mijn Nederlandse vrienden denken. Het is constante controle en aanpassen… Handen kussen van mensen die voorbijkomen tijdens het offerfeest: ik heb zo’n aversie gekregen voor die cultuur dat ik blij ben niet meer thuis te wonen.” EBRU UMAR
Je woont op jezelf, je hebt een vriend, je hebt werk. Je doet het hartstikke goed voor een 23-jarige die het allemaal alleen moet doen zonder enige steun van je familie. “Dank je. Ik vind mijn nieuwe leven geweldig, ik hoop dat ik dit werk kan blij-
Mijn verhaal is helaas geen uitzondering. Zoveel meisjes en vrouwen worden thuis kort gehouden, mogen niets en moeten maar snel met een man uit Turkije trouwen
Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be
10 Buitenland
26 AUGUSTUS 2021
ZUID-AFRIKA
Afrikaner volksstaat zal uiteindelijk een stille dood sterven.
De droom van een Republiek van Kaap de Goede Hoop
© SHUTTERSTOCK
Mogelijkheden op provinciaal niveau?
Kaapstad. Voorlopig nog niet de hoofdstad van een onafhankelijke staat.
Recent onderzoek wees op een duidelijke steun voor een onafhankelijke WestKaap. De zoveelste poging tot een nieuwe indeling van het Zuid-Afrikaanse grondgebied? Sinds het ontstaan, nu 110 jaar geleden, is Zuid-Afrika een kunstmatige gecentraliseerde staat geweest. De Unie van Zuid-Afrika die in 1910 het licht zag was in feite de samenvoeging van de reeds onder Britse controle staande Kaapprovincie en Natal met de veroverde Boerenrepublieken Oranje-Vrijstaat en Transvaal, waarbij met de niet-blanke bevolking geen rekening werd gehouden. Al vroeg besefte men dat de getalsverhoudingen voor de blanken in de toekomst nefast zouden uitdraaien en in 1913 en 1936 werd bij wet dus zo’n 13 à 14 procent van het land voor de zwarte bevolking “gereserveerd”. Dit zou na 1948, toen
de op de Afrikaners georiënteerde Nationale Partij aan de macht kwam, leiden tot de thuislandenpolitiek, waarbij voorzien werd in een tiental gebieden voor de verschillende zwarte volkeren die in de toekomst onafhankelijk zouden worden. Hetgeen gebeurde met Transkei en drie andere thuislanden. Maar vanaf het begin waren er serieuze handicaps: de oppervlakte van die gebieden was te klein, ze vormden geen aaneengesloten geheel, er was een gebrek aan economische ontwikkeling en het plan werd te veel als opgedrongen aangevoeld. Internationaal kreeg het ook geen enkele steun.
Eenheidsstaat versus federalisme In de jaren ’80 ging de thuislandenpolitiek ter ziele en voor een daadwerkelijke deling van het land was het te laat. Vergeefs pleitte de Nationale Partij samen met de Zoeloepartij Inkatha tijdens de onderhandelingen met het ANC in de jaren ‘90 voor een toekomstig federaal statuut van het land. Die laatste haalde haar slag thuis, kwam in 1994 aan het bewind en vormde Zuid-Afrika om tot een strak beheerde eenheidsstaat waar wel uitgebreid voorzien werd in individuele maar weinig voor minderheidsrechten. Het zal de latere Inkathaleider Buthelezi de uitspraak uitlokken dat hij in de apartheidstijd de onafhankelijkheid voor Zoeloeland had moeten aanvaarden. Ook de idee van een
Toch liet de voorlopige grondwet van 1994 de mogelijkheid open voor provinciale wetgeving die zou toelaten een provinciale grondwet aan te nemen al, was deze natuurlijk ondergeschikt aan de grondwet. Een voorgesteld initiatief in die zin in Kwazulu-Natal werd in 1996 door het Grondwettelijk Hof verworpen, maar het toen nog door de Nationale Partij gedomineerde West-Kaapse parlement slaagde er in 1998 wel in. Het werd dus de enige provincie die vandaag een eigen grondwet heeft. Intussen is die Nationale Partij verdwenen en heeft het ANC in de West-Kaap veel aanhang verloren (nog 29 procent in 2019). De macht is er al geruime tijd in handen van de Democratische Alliantie (DA), heden de voornaamste oppositiepartij van het land. En allerlei factoren als de grote criminaliteit, de positieve discriminatie ten voordele van zwarten en zeker de efficiëntie van het West-Kaaps bestuur tegenover de corruptie en het wanbestuur elders heeft de roep om een West-Kaapse zelfstandige staat doen toenemen. Partijen die er openlijk voor pleiten, zoals het Vrijheidsfront Plus zijn weliswaar klein, maar zelfs 65 procent van de DA-kiezers zou onafhankelijkheid of grote autonomie zijn toegedaan. Hoe dan ook, volgens een recente opiniepeiling door Victoria research in juli zou 46,2 procent van de Kaapse kiezers voorstander van onafhankelijkheid zijn (49,6 tegen) en 58 procent pleit voor een referendum over de zaak. Voor beide vragen een stijging van meer dan 10 procent vergeleken met 2020. Men kan er gerust van uitgaan dat de recente onlusten in het land dit cijfer nog zullen doen toenemen. Maar de West-Kaapse premier Winde (DA) is tegen. En of de ANC-regering akkoord zal gaan valt zeker te betwijfelen. Voor haar is dit neo-apartheid en de kans op een tweederde meerderheid in het centrale parlement is dus miniem. Voorlopig blijft een Republiek van Kaap de Goede Hoop een droom. JAN VAN AERSCHOT
DENEMARKEN
Holebi’s hebben kritiek op gendergekte De politieke correctheid die de Westerse samenlevingen overspoelt, neemt soms erg hallucinante proporties aan. In Denemarken zijn holebi’s en transgenders nu verwikkeld in een richtingenstrijd. Wie niet meegaat in de totale gender-waanzin, hoort er niet meer bij.
Biologisch bepaald geslacht
Aanvaarding Holebi's
De holebi-beweging begon in de jaren ‘60 als een drukkingsgroep die opkwam voor de rechten van homoseksuelen, lesbo’s en biseksuelen. Later kwamen daar nog transgenders bij. Sindsdien is het hek van de dam. Waar de discussie ging over de gelijke berechtiging
De radicale vleugel van de holebi-beweging wil biologie totaal overboord gooien en wil het taalgebruik aanpassen. Je mag volgens deze lui niet langer spreken over menstruerende vrouwen (omdat ook mensen die zich identificeren als ‘man’ blijkbaar kunnen men-
© SHUTTERSTOCK
De voorbije twee weken vond in Denemarken de jaarlijkse WorldPride plaats. In de hoofdstad Kopenhagen stonden, naast de klassieke optocht, ook tentoonstellingen, concerten en debatten geprogrammeerd. Progressieve militanten laten in media en politiek vaak uitschijnen dat de zogenaamde holebi-beweging, in het huidige taalgebruik uitgebreid tot LHBTI+, een granieten blok vormt. In realiteit is van een eengemaakt front geen sprake en hebben holebi’s met klassiekere opvattingen hun buik meer dan vol van de losgeslagen gekte.
van mensen met een andere geaardheid, is vandaag de dag overal het opgeklopte gendervraagstuk in het debat geslopen. Zijn gender en geslacht een biologisch gegeven of is gender volledig een sociale constructie en een vloeibaar concept? Holebi’s en hetero’s - die het klassieke standpunt zijn toegedaan, namelijk dat geslacht en gender biologisch bepaald zijn, worden door de radicale gender-fanatici uitgeroepen tot vijand. In het Deense ‘Kristeligt Dagblad’ toont Karen Larsen, docent op een middelbare school en jarenlang actief in holebi-organisaties, hoe gestoord de radicale tak binnen deze beweging is geworden. Als lesbo vindt zij zichzelf biologisch een vrouw omdat ze een vrouwenlichaam heeft, de logica zelve dus. Anno 2021 wordt ze bedreigd en als transfoob neergezet.
Zij voor wie het geslacht geen biologische basis kent krijgen kritiek uit 'klassieke' holebi-hoek.
strueren). En iemand die zwanger is, is niet langer een vrouw, maar kan dus ook een ‘man’ zijn. Volgt u nog? Larsen staat lang niet alleen. Ook de 28-jarige ondernemer Tobias Pultz ergert zich in de Deense media over de gang van zaken. De jongeman stelt dat de moderne gender-ideologie is verveld tot een soort religie en deze politieke correctheid zorgt net voor een afname van de aanvaarding van holebi's. Intussen dendert de trein maar verder. Enkele voorbeelden: wie een profiel heeft bij Facebook kan op sociale media al kiezen uit zeventig verschillende genders, waarmee hij of zij zich kan identificeren. Wist u trouwens dat de Nederlandse Spoorwegen een tijd terug beslisten om in de stations niet langer de aankondigingen te beginnen met ‘dames en heren’, maar wel aan te vangen met het neutrale ‘beste reizigers’. Deze gekkigheid is trouwens niet nieuw en kwam jaren geleden in Canada al aan de oppervlakte. Daar wilden linkse studenten de populaire schrijver en hoogleraar Jordan Peterson laten ontslaan, omdat hij aan de universiteit het waagde om biologische vrouwen als vrouw en biologische mannen als man aan te spreken. LVS
ITALIË
Migratie zorgt voor hoogspanning in Italiaanse regering Opnieuw, zult u wellicht opmerken? Slecht nieuws in elk geval voor wie dacht dat de coronapandemie, samen met de klimaatverandering, ervoor zou zorgen dat het migratiethema en de komst van zovele illegalen definitief en voor eeuwig van de politieke agenda zou verdwijnen. Neen dus. De reden voor de nieuwe politieke hoogspanning in Italië is duidelijk, wat ook de cijfers van het IOM (of International Organisation for Migration) bevestigen: het aantal illegalen dat Europa binnenstroomt, stijgt fors. Ten opzichte van 2020 is er een stijging van 55 procent. Italië is de EU-lidstaat met de meeste clandestiene migranten. Zo
raamt het IOM op 4 augustus het aantal illegale nieuwkomers voor het jaar 2021 in Italië op 30.300.
Salvini wil snel oplossing De baas van de Lega, Matteo Salvini, die met zijn partij deel uitmaakt van de Itali-
aanse regering onder Mario Draghi, heeft intussen met ontslag uit de regering gedreigd, als er niet snel een duidelijke politieke oplossing komt, en de vluchtelingen worden teruggedreven naar de plaats van herkomst. Toen hij destijds minister van Binnenlandse Zaken was, legde hij een blokkade op aan schepen die Italiaanse
wateren wensten te betreden. De Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, Luciana Lamorgese, ziet het duidelijk anders. Tijdens een ontmoeting met de EU-commissaris voor binnenlandse aangelegenheden, Ylva Johansson op woensdag 4 juli heeft ze de andere Europese regeringen opgeroepen om “de migranten die in Italië zijn aangekomen, te helpen verdelen en opvangen”. PIET VAN NIEUWVLIET
Buitenland
26 AUGUSTUS 2021
DIPLOMATIEKE VALIES
11
De (hypocriete) lessen van Afghanistan © SHUTTERSTOCK
© SHUTTERSTOCK
KABOEL - EUROPA
Het Amerikaans vertrek uit Afghanistan creëert een geopolitiek vacuüm.
De Afghaanse uitdaging van Peking
De leegte die het Amerikaans vertrek uit Afghanistan veroorzaakt, creëert kansen voor China…en risico's. Want als Peking zich de voorbije twee decennia voorzichtig mercantiel opstelde, lijkt er nu een onmisbaar nieuwe rol weggelegd te zijn. Een grotere betrokkenheid in het Afghaanse wespennest lijkt onvermijdelijk, en dan krijgt plots dat beeld van de afdruipende Amerikanen (en Sovjets voorheen) een andere betekenis...
Uiteraard is hetgeen zich om en rond de luchthaven van Kaboel afspeelt puur leedvermaak voor de Chinezen. Grote concurrent Amerika, volgens de recentste cijfers van het SIPRI-onderzoekscentrum met een defensiebudget drie keer zo groot als het Chinese (en zelfs dertien keer groter dan het Russische), die het af trapt terwijl buiten de luchthaven de taliban-griezels de plak zwaaien. Er is de vergelijking met Saigon destijds (ene Joe Biden was toen 46 jaar geleden al senator), tot vervelens toe herhaald, maar ook – en dat zou de invalshoek van Peking moeten zijn – de vaststelling dat na de Sovjetunie een andere supermacht haar tanden stuk bijt op het in alle opzichten onherbergzame land. Het vertrek van de VS zorgt voor een strategisch vacuüm dat de geopolitieke kaarten duchtig door elkaar schudt. Dat China in het verder te schrijven verhaal een belangrijke rol zal spelen staat buiten kijf. Maar die rol is niet zonder gevaren. Een eerste lezing laat vooral de kansen zien. Een taliban-regime dat door de Westerse bevriezing van de Afghaanse tegoeden enkel door buitenlandse levenslijnen kan overleven. Een rijke ondergrond die zonder buitenlandse hulp technisch gesproken niet kan renderen. En dit kan men dan koppelen aan het beknotten van moslim-agitatie in China (ook al is volgens menig expert de fixatie op Afghanistan overdreven en miskent men de rol van Pakistan hierin). Ondertussen kan samengewerkt worden om het 'belt and road' initiatief verder uit te bouwen. Tot hier de theorie.
Pragmatisme China en de taliban hebben een voorgeschiedenis. Toen deze laatste midden jaren ‘90 aan de macht kwamen, ontruimde Peking zijn ambassade. Nog voor er sprake was van de aanslagen van 11 september, waren er contacten (en aanvaringen) tussen Chinezen en de taliban. Destijds al was het belangrijkste aandachtspunt de Oeigoeren en de vrees dat deze zich zouden afscheuren. Na de aanslagen erkende China formeel het nieuwe regime, maar hield altijd rekening met een terugkeer van de taliban. Per slot van rekening behielden die al die jaren een aanwezigheid en invloed op het platteland, een realiteit die onder de Westerse radar bleef. Terwijl de VS zich de voorbije jaren
bleven vastrijden in het Afghaanse moeras, ontwikkelde China een pragmatische houding. Hun inmenging beperkte zich tot het economisch domein; de gekende Sinterklaas-rol. Heel doordacht vermeden ze een te interveniërende rol te spelen, kwestie van op geen enkele manier als een soort strategische concurrent van de VS te worden gepercipieerd. Alleen zullen ze naar de toekomst toe een dergelijk positie niet kunnen behouden.
VN-missie Een memo van het Pentagon omschreef Afghanistan ooit als het 'Saoedi-Arabië van het lithium', zoals geweten een cruciaal en gegeerd ingrediënt voor telefoons, laptops en elektrische voertuigen. Er circuleert een bedrag van 1.000 miljard dollar als waarde voor de Afghaanse bodemschatten. Niet onbelangrijk voor een land van 38 miljoen inwoners met een begroting kleiner dan één derde van de... Vlaamse. Wordt ooit werk gemaakt van het laten renderen van deze waardevolle ongegrond, dan kan dit enkel het werk zijn van buitenlandse bedrijven. Chinezen sowieso, Amerikanen niet meer, maar ook Rusland en Iran liggen op de loer. Voor China betekent dit een grotere betrokkenheid in het Afghaanse wespennest. De verwachtingen van Peking werden duidelijk gemaakt aan de taliban, maar een kennisgeving gevolgd door vage beloften is lang geen garantie. Er is ook de vaststelling dat in de Afghaanse geschiedenis zelden één groep – het land is een amalgaam aan clans – de controle verwerft over het hele land. En zeker gezien de snelle opmars van de taliban, vallen onlusten niet uit te sluiten. Automatisch richt men de blik op de Verenigde Naties. Niet toevallig is van de vijf permanente leden China de grootste 'leverancier' van troepen geworden. Meer nog: een troepenmacht van 8.000 man staat klaar om in het kader van een 'eventuele' VN-missie in Afghanistan te worden ingezet. Militairen die, voor wie er aan zou twijfelen, de belangen van Peking dienen, zonder zich te verdwalen in een nobel vredesdoel. Het is alvast een paraatheid die in schril contrast staat tot wat de voorbije weken waargenomen werd.
MICHAËL VANDAMME
De grote fout in Afghanistan bestond erin aan 'nation building' te doen voor de vijand helemaal verslagen was.
Niet alleen in de VS maar ook in Europa is er in nationalistische en rechtse kringen een sterke isolationistische onderstroom. Meestal uit zich dat niet in economisch protectionisme, maar in het afwijzen van elke militaire interventie in het buitenland. “Regime change” is bijna een vies woord geworden, zelfs als het om genocidaire, terroristische en folterende regimes gaat. Als een dwergstaatje als België zich isolationistisch opstelt, zal de buitenwereld dat nauwelijks merken. Maar als dat op de schaal van heel het Westen gebeurt, dan heeft dat catastrofale gevolgen. Als je nooit ingrijpt in het buitenland, als je al je rivalen of zelfs vijanden hun gang laat gaan, dan eindig je in een wereld zonder bondgenoten. Dogmatisch “anti-interventionisme” is op termijn suïcidaal. Na de val van Kaboel zullen er mogelijk weer vele 11 septembers volgen, ook in Europa.
Reactie op terreur Dat geldt ook in Afghanistan. De Amerikaanse interventie in 2001 was een reactie op de terreuraanslagen van 11 september, waarbij Al Qaeda gebruik had gemaakt van bases die haar door de taliban ter beschikking waren gesteld. Dat regime moest ten val worden gebracht, en dat kon alleen door een invasie. Het ging toen nog niet om “nation building”, vrouwenrechten of democratie. Die doelstellingen zijn er pas later bijgekomen. Later, maar toch nog veel te vroeg. Nog los van de vraag of “nation building” in Afghanistan mogelijk was, was het een fundamentele fout daarmee te beginnen vóór de taliban volledig vernietigd waren. De neoconservatieven verwezen hierbij naar de historische voorbeelden van Duitsland en Japan, die na 1945 dankzij genereuze steun van de VS uit hun as herrezen en zelfs democratische landen werden, die nooit meer één buurland hebben aangevallen. De fouten van het wraakzuchtige Verdrag van Versailles werden na 1945 niet herhaald. Dat argument is te redelijk om het zomaar van tafel te vegen. Maar het bevatte één fatale denkfout: in wezen waren Duitsland en Japan al heel oude naties. Er was geen echte “nation building” nodig, alleen een drastische “regime change”, en die is goed geslaagd.
Ingestort regime De tweede denkfout ging voorbij aan het belangrijkste: Duitsland en Japan waren bezet en verslagen. Beide landen lagen in puin. In Japan waren zelfs twee steden door atoombommen weggeveegd. Ik wil niet al te cynisch lijken, maar zonder dat zouden de massapsychosen van wraakzucht en superioriteit die aan de basis lagen van het nazisme en het even brutale Japans imperialisme – met een “goddelijke” keizer, zelfs in de twintigste eeuw nog! - nooit zo snel en zo volledig zijn ingestort. Maar de taliban zijn nooit even volledig verslagen. Hun regime werd ten val gebracht en de bases van Al Qaeda werden opgeruimd. Maar de taliban werd niet onthoofd. Hun islamitische ideologie werd ook niet aan de kaak gesteld, zoals met het nazisme en het Japanse militarisme
wel gebeurde. Hun fanatieke aanhangers voerden in vele gebieden nog guerrilla- en terreuracties. Maar toch wilde men al met heropbouw en “nation building” beginnen. Dat was even onzinnig als al Marshallhulp naar Duitsland sturen terwijl Hitler er nog aan de macht was. Het kost miljoenen om hospitalen of scholen te bouwen. Het kost maar een paar honderd euro om ze plat te branden. Men kan nooit sneller opbouwen dan de vijand kan verwoesten. Men kan proberen “the hearts and minds” te winnen nadat men de vijand vernietigend verslagen heeft. Niet ervoor. Tijdens een oorlog kan men zich nooit geliefd maken. Dat kan eventueel wel als men zich na de overwinning grootmoedig gedraagt.
Guantamo In Europa was er helemaal geen animo om de taliban met wortel en tak uit te roeien. Men had meer belangstelling voor de “mensenrechten” van talibanleiders in Guantanamo. Daarom is de huidige verontwaardiging over mensenrechten en vrouwenrechten in Afghanistan ronduit hypocriet. Ze wilden geen troepen sturen om Afghanen – en ons - te beschermen tegen de islamitische terreur van de taliban. In de propaganda-oorlog vocht links aan de kant van de taliban, tegen de VS. Als de mensenrechten en de vrouwenrechten toen niet belangrijk genoeg waren om er troepen voor in te zetten, waarom zouden ze dan nu plots wel belangrijk genoeg zijn om nog maar eens honderdduizenden vluchtelingen op te vangen? Of gaat het niet echt om mensenrechten, maar om een zoveelste stap in de omvolking en islamisering van Europa? PAUL BÄUMER
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272
011 223 253
MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
12 Interview
26 AUGUSTUS 2021
© KOEN BROOS
"In een wereld die internationaler wordt, is samenwerking tussen de Lage Landen een sterke meerwaarde" LUC DEVOLDERE - OUD-HOOFDREDACTEUR ONS ERFDEEL / DE LAGE LANDEN Eén zaak staat als een paal boven water: de pensionering van Luc Devoldere, bijna twee decennia lang hoofdredacteur van Ons Erfdeel, zette geen demper op zijn intellectuele belangstelling. Zijn recentste boek verscheen nog maar net, of de plannen voor een nieuw zijn al in volle uitvoering. Onderwijs, de samenwerking binnen de Lage Landen, hij ventileert er maar wat graag zijn mening over. bent sinds 1 januari van dit jaar met pensioen en een tijdje geleden 'bevallen' van een nieuw boek. Een actieve onder de niet-actieven? “Zonder meer! Ik ben sinds 1 januari een ambteloos, maar ook vrij burger en daar geniet ik van (lacht). Met plezier kijk ik terug op die kwarteeuw die ik bij Ons Erfdeel, thans De Lage Landen, doorbracht. Ik heb een goede opvolger en heb me voorgenomen niet de rol van schoonmoeder te spelen, waar ik me aan hou. Ik geniet van mijn onafhankelijkheid als essayist. Eigenlijk wil ik het liefst een ‘freischwebende Intelligenz’ zijn (glimlacht). Ik ben intussen al aan een nieuw boek aan het werken. Maar alvorens ik dat kan afwerken, zal er nog wat gereisd moeten worden, wat niet ideaal is in deze tijden. Misschien is het onderwerp geen verrassing voor de classicus die ik ben: een reis langs de grenzen van het Romeinse Rijk. Dit betekent dat ik de Muur van Hadrianus in Engeland volg, de Rijn en Donau tot aan de Zwarte Zee, om dan via het Midden-Oosten en Noord-Afrika terug te keren. Laten we niet vergeten dat het Romeinse Rijk de matrix is geweest van alle imperia die we na zijn geleidelijke implosie hebben gekend. Of het nu over Karel de Grote, Karel V, het Heilig Roomse Rijk, de Donaumonarchie of het Ottomaanse rijk gaat, of de Euro-
pese ambities van Napoleon en Hitler. Al deze politieke constructies moeten op het vlak van levensduur en stabiliteit de duimen leggen voor het Romeinse Rijk. Mijn invalshoek zal ook een vergelijking met de EU omvatten.”
KENNISOVERDRACHT Voor u bij Ons Erfdeel als adjunct-hoofdredacteur onder Jozef Deleu aan de slag ging, stond u in het onderwijs. Welke affiniteiten hebt u hier nog mee? “Ik heb het onderwijs niet verlaten omdat ik niet graag lesgaf, integendeel. De 18 jaren dat ik voor de klas stond in het Gentse Sint-Barbara, een inspirerend jezuïetencollege, beschouw ik als fundamenteel voor mijn leven. En ik gebruik bewust dat woord en niet carrière. Via een krantenadvertentie kwam ik bij Ons Erfdeel terecht. ‘Is iets voor jou’, zei mijn vrouw, waarna de sollicitatie een eigen dynamiek heeft gekregen (lacht). De voeling met het onderwijs heb ik altijd behouden. Tot op vandaag ben ik ook voorzitter van de Vlaamse Olympiade voor Latijn en Grieks.”
“Men is vergeten dat de belangrijkste taak van het onderwijs bestaat uit de overdracht van kennis en cultuur” Dat de aandacht voor oude talen verslapt zal u wellicht niet vrolijk maken. En toeval of niet, maar parallel zie je dat Vlaanderen systematisch terrein verliest in vergelijkende onderzoeken, PISA en andere. Hoe kijkt u tegen deze ontwikkelingen aan? “Positief is dat wat Latijn betreft meer Vlaamse leerlingen dan in onze buurlanden in contact blijven komen met de taal. Grieks daarentegen is sneller aan het aftakelen. Maar het klopt dat die studiekeuze niet langer vanzelfsprekend is. De klassieke talen zijn een beetje een ‘Fremdkörper’ geworden - ik stel het in alle objectiviteit vast. Afgezien nog hiervan, moeten we erkennen dat het onderwijs sinds de jaren '70 sterk geëvolueerd is. Op zich geloof ik niet in complottheorieën, maar het is een feit dat er zich een soort objectieve alliantie van onderwijsdeskundigen, didactici en pedagogen heeft gevormd die het onderwijs - en dan heb ik het in het bijzonder over
VAN ONS ERFDEEL TOT DE LAGE LANDEN Ons Erfdeel werd als tijdschrift in 1957 door de toen negentienjarige net afgestudeerde onderwijzer Jozef Deleu (84) opgericht. Verspreiding van de Nederlandse taal en cultuur van Vlaanderen en Nederland was het grote doel. En dat is het nog steeds. In 1970 werd de Stichting Ons Erfdeel opgericht. In 2020 werd het moederblad Ons Erfdeel omgedoopt tot De Lage Landen. Doorheen de jaren schreef de instelling ettelijke hoogstaande publicaties op haar naam. In 1972 verscheen het Franstalig blad Septentrion, enkele jaren later volgde een tweetalig jaarboek over de Franse Nederlanden en in 1993 werd een Engelstalig jaarboek gelanceerd. Inmiddels is de kaap van de digitalisering volledig gerond. Enkel De Lage Landen, Septentrion en een aantal boeken verschijnen nog in papieren vorm, daarnaast zijn er drie verschillende webplatformen: www.de-lage-landen.com, www.les-plats-pays.com en www.the-low-countries.com.
mijn sector, het talenonderwijs - in een bepaalde richting heeft gestuurd. Men heeft de focus van taalbeschouwing, met literatuur als kers op de taart, vervangen door een paradigma van communicatie en functionaliteit. Een taal doorgronden werd plots niet belangrijk meer, wel het vermogen om in pakweg Keulen in het Duits een treinticket te kunnen bestellen. Dit is een kwalijke ontwikkeling waar we vandaag de prijs voor betalen. De laatste tien à twintig jaar zien we een duidelijke daling van het cognitieve niveau. Men is vergeten dat de belangrijkste taak van het onderwijs bestaat uit de overdracht van kennis en cultuur.”
Is dat niet hetgeen vele mensen in het onderwijs net hekelen? Kennisoverdracht is teveel op een zijspoor geplaatst, het is een terugkerende opmerking geworden in de discussies die ontstaan wanneer nog maar eens slechte PISA-cijfers wereldkundig worden gemaakt. “Op zich heb ik heel veel respect voor leerkrachten, begrijp me niet verkeerd. Vroeger en zeker vandaag, want het is er niet makkelijker op geworden. Anderzijds moeten we ook durven toegeven dat de olifant in de kamer het rekruteren van de juiste mensen is. Je treft nauwelijks nog intellectuelen aan, om het cru te stellen. Hier zie je ook een verband met de studiekeuzes: de meest getalenteerden kiezen steeds overtuigender voor opleidingen als rechten, geneeskunde of ingenieur, terwijl daar vroeger meer historici of filologen tussen zaten, ‘Bildungs-opleidingen’ zeg maar. Een leerkracht moet voor 100% achter zijn vak staan, slechts dan kan hij enthousiasmeren. Weet u, de honger naar kennis is bij de jongeren even groot als vroeger. Ze zijn ook niet minder verstandig. Maar ze moeten wel worden gevoed. Positief is wel dat dit besef - dat terug meer de klemtoon op kennisoverdracht moet worden gelegd - stilaan tot onderwijsdeskundigen is doorgedrongen. Ook bij de minister van Onderwijs Ben Weyts is er de wil om bij te sturen. Dat is alvast hoopgevend.”
SAMENWERKING ACTUALISEREN Ons Erfdeel werd eind de jaren ’50 opgericht met als doel Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking te promoten. Hoe geef je dat een eigentijdse invulling? “We komen van ver. Jozef Deleu was toen een 19-jarige onderwijzer, vandaag is hij 84. Het Vlaanderen van toen bestaat niet meer. De band met Nederland is altijd complex geweest. Vergeet niet dat onze Vlaamse natievorming pas in de tweede helft van de 20ste eeuw gestalte heeft gekregen. Er was de taalkundige emancipatie binnen België en de economische kloof met het Zuiden moest dichtgereden worden, wat ergens in de jaren '60 een feit was. Pas daarna kwam de geleidelijke politieke ontvoogding van Vlaanderen. Vergelijk dat met Nederland, dat in de 16de eeuw al aan een natievormend proces begon. In de 17de eeuw was de Hollandse Republiek tot een
wereldnatie uitgegroeid. Een klein land, maar met de politieke en mercantiele ‘envergure’ om als model te fungeren. De tolerantie was er het grootst in de westerse wereld.”
In Vlaanderen heeft men steeds met bewondering naar Nederland gekeken, zeker op cultureel vlak. Vaak ging dit zelfs gepaard met een minderwaardigheidsgevoel. Hoe kan je zo een evenwichtige samenwerking verkrijgen? “Het klopt dat mijn generatie Nederland nog als een cultureel model beschouwde: alles was er beter. Maar dit evolueerde. Jozef Deleu gooide destijds een steen in de kikkerpoel met een vrije tribune ergens in de jaren ’80 in De Standaard dat we moesten afstappen van de idee van culturele integratie. Dit deed vooral denken aan opslorping, een beetje als een klontje suiker dat je in je koffie doet. Culturele samenwerking zou er op basis van gelijkwaardigheid moeten komen, ook al is die niet helemaal gelijk, al was het maar omdat Vlaanderen en Nederland een andere kritische massa hebben.”
Maar u blijft onverminderd achter die idee van samenwerking staan? “In een wereld die internationaler wordt, biedt een stevige ‘joint venture’ van de Lage Landen een reële meerwaarde. De meerwaarde op cultureel vlak is evident, maar je ziet dat ook op economisch vlak. Kansen worden ook benut als het gedeeld eigenbelang groot genoeg is, denk maar aan de fusie van de havens van Gent, Vlissingen en Terneuzen. We delen eenzelfde geostrategische realiteit, net daarom zijn we zo welvarend. En ik koppel die samenwerking en toenadering niet onmiddellijk aan staatkundige implicaties. Je hebt hier geen separatisme voor nodig, laat staan modellen van Groot- of Heel-Nederlandse staatsvorming. Die toegenomen gelijkwaardigheid heeft ook als gevolg dat men vanuit het Noorden is gaan inzien dat er naast België ook zoiets als Vlaanderen bestaat. Een Vlaanderen met eigen bevoegdheden waarmee je akkoorden kan sluiten. Ik heb de Nederlandse ambassadeurs van de voorbije twintig jaar allemaal gekend. Neem gerust aan dat dit bewustzijn stevig is doorgedrongen.” MICHAËL VANDAMME Luc Devoldere, “Was alles al gezegd, nog niet door hen, Pleidooien & Aanklachten”, Leuven, Uitgeverij P, 288p, 29,50 euro.
Actueel
26 AUGUSTUS 2021
13
De klimaatpsychose (deel 5): Groene geweldpleging en terreur
“Wie bij een schipbreuk een kind laat verdrinken om een rat te redden, is een even erge psychopaat als Stalin, Dutroux of dokter Mengele”
Een bekende Duitse politicus bewonderde de boeddhistische monniken, die volgens hem een belletje bij zich droegen als ze ’s avonds door het bos liepen om niet per ongeluk een dier te vertrappen. Misschien klopt dat niet, maar het is de intentie die telt. Dezelfde politicus schreef ook: “Bij ons wordt echter op iedere slak gestampt, iedere worm vertrapt.” Die politicus was Heinrich Himmler. (zie “Hitlers Religie” van Michael Hesemann.) Himmler was geen uitzondering in de nazibeweging. In 1933 verboden de nazi’s vivisectie, terecht natuurlijk, en in 1934 de vossenjacht. Göring deed heel verontwaardigd over “de martelingen en het onverdraaglijke lijden in experimenten met dieren” en kondigde aan dat “degenen die nog steeds denken dat zij dieren kunnen behandelen als een gebruiksvoorwerp dat zij bezitten” naar een concentratiekamp zouden worden gestuurd. De nazi’s waren actieve natuurbeschermers en richtten diverse Nationale Parken op. Himmler liet campagnes voeren voor het eten van volkorenbrood, streekproducten en groenten en fruit van het seizoen. De nazi’s waren niet alleen socialisten, maar zelfs groenlinksen. Dierenbescherming en ecologie kunnen duidelijk best samengaan met het massaal uitroeien van mensen. Is dat iets uit het verleden? Iets dat eindigde met de ondergang van het nazisme? Nee hoor. Dit citaat is heel wat recenter: “Het menselijke ras is het niet waard ervoor te vechten, het is alleen goed om gedood te worden. Geef de aarde terug aan de dieren. Zij verdienen het oneindig veel meer dan wij. Niets heeft nog zin. […] Als je je geschiedenislessen nog herinnert: de nazi’s hadden een ‘final solution’ voor het Joodse probleem… Dood hen allemaal. Wel, als je het nog niet begrepen hebt, ik zeg: ‘Dood alle mensen.’ Niemand mag het overleven.” Dit is een citaat uit de afscheidsbrief van een van de twee fanatici die 26 mensen doodschoten in Columbine High School, in 2012. Niet zo lang geleden dus. (Bron: “12 lessons for life” van Jordan Peterson.) Gekken leven meestal in een extremere vorm ideeën uit, die ook in de brede samenleving wortel hebben geschoten. Alle mensen moeten dood, zodat alleen de dieren overleven. Als iemand een nekwervel breekt, dan treedt meestal een volledige verlamming van heel het lichaam op. Zulke mensen moeten de rest van hun leven in een rolstoel zitten. Om hen te genezen proberen wetenschappers een methode te ontwikkelen om doorgesneden zenuwen opnieuw met elkaar te verbinden of aan elkaar te laten groeien. Bij dierproeven met apen heeft men al bemoedigende resultaten bereikt. Het grootste probleem is echter het fanatisme van sommige dierenrechtenactivisten die al herhaaldelijk aanslagen hebben gepleegd tegen de medische onderzoekscentra die zich hiermee bezighouden. Het welzijn van bavianen en resusapen is voor hen belangrijker dan dat van hun verlamde medemensen. Ook
laboratoria die zich toeleggen op onderzoek naar de mogelijkheden om de harten van varkens of apen te gebruiken om menselijke patiënten te redden zijn dikwijls het mikpunt van deze groene terroristen. Volwassenen met hart- en vaatziekten en kinderen met aangeboren hartafwijkingen mogen wat hen betreft rustig creperen.
“groene” koepel, samen met de anarchisten, de marxisten van Extinction Rebellion, de autohaters en de tegenstanders van kernenergie, vliegtuigen en genetisch gewijzigde gewassen. Al die groepen hebben een lang palmares van geweldpleging en terreur. Ik geef slechts enkele voorbeelden.
Dierenrechten
Pim Fortuyn
Chris Derose, de stichter van “Last Chance for Animals” verklaarde ooit: “Een leven is een leven. Indien de dood van één rat alle ziekten zou genezen , dan zou dat voor mij geen enkel verschil maken.” Ingrid Newkirk van de organisatie “People for the ethical Treatment of Animals” (PeTA) zei iets analoogs: “Zelfs als proefdieren een oplossing zouden kunnen bieden voor aids, dan nog zijn we ertegen. Waarom? Omdat de mensheid gegroeid is als een kanker. Wij zijn het grootste probleem op aarde.” Herkent u de ziekelijke logica van de schutter in Columbe High? Wie zoiets over Joden zegt, is duidelijk een nazi, die de weg effent voor de shoah. Wat is dan iemand die dat over álle mensen zegt? In ons land heeft Gaia zich overigens nooit aan zulke excessen bezondigd. Ik heb respect voor mensen die geen vlees eten omdat ze geen dieren willen doden. Maar wie geen dieren wil opofferen om mensenlevens te redden heeft, wie het verschil tussen een kind en een rat of een mier niet meer ziet of aanvoelt, wie zoals PeTA zelfs niet wil dat ratten en andere schadelijk ongedierte gedood worden, is een gevaarlijke psychopaat. Net zoals Solzjenitsyn geloof ik ook dat dieren minstens rudimenten van gevoel hebben. Ik eet vlees, maar ik zou alleen in tijden van hongersnood een dier kunnen doden dat ik zelf heb gevoed en verzorgd en waar ik een emotionele band mee heb. Maar er moet duidelijk een hiërarchie van waarden zijn, waarbij mensen hoger staan dan dieren. Dat is niet “speciïsme”. Dat is ethiek en gezond verstand. Wie bij een schipbreuk een kind laat verdrinken om een rat te redden, is een even erge psychopaat als Stalin, Dutroux of dokter Mengele. Zelfs al voor de klimaatpsychose honderden miljoenen mensen in heel de westerse wereld in haar greep kreeg, waren de voortekenen al heel duidelijk De groene beweging, die oorspronkelijk als doel had de niche van de mens in het ecologische geheel te beschermen, heeft een gevaarlijke antimenselijke verschuiving ondergaan. De dierenrechtenactivisten behoren tot een andere niche van de milieubeweging dan de klimaatactivisten. Maar ze zitten maatschappelijk en politiek gezien wel onder dezelfde
De moordenaar van Pim Fortuyn was een groenlinkse veganist en de oprichter van de Vereniging Milieu-Offensief VMO. Enkele uren na de moord kreeg VMO een tip van een wethouder van GroenLinks. Daardoor kon belastende informatie weggehaald worden voor de politie een huiszoeking deed. VMO wiste toen onmiddellijk 200 bestanden. In Japan gebruiken milieuactivisten heel vaak schilden en meterslange lansen bij hun gevechten met de politie. Bij hun protesten tegen de aanleg van het Narita-vliegveld werden de lansen aangevuld met sikkels, stenen en chloropicrine, dat in de Eerste Wereldoorlog als braakgas werd gebruikt. In totaal werden bij deze protestacties zeven politiemensen gedood. Tussen 1997 en 2007 pleegde het Belgische Animal Liberation Front (ALF) een groot aantal brandaanslagen tegen hamburger- en Quick-restaurants. De ALF’ers hebben nooit mensen vermoord, maar in die periode pleegden zij in België evenveel aanslagen dan alle andere terreurgroepen samen. De Amerikaanse afdeling van ALF en het verwante Earth Liberation Front pleegden in die periode meer dan 1.400 aanslagen, onder andere bomaan-
Ingrid Newkirk en haar man Alec Baldwin
slagen op banken en een BASF-kantoor in Arnhem. Een van de daders van de aanslag op BASF was ook betrokken bij de foltering van een agent van de Nederlandse Binnenlandse Veiligheidsdienst, die in een extreem-linkse groep was geinfiltreerd, en bij de moord op een medestander. In Groot-Brittannië hebben milieufanatici getracht de bouw van wegen en het rooien van bomen te beletten door valkuilen met aangepunte staken te plaatsen en dodelijke boobytraps te installeren, onder andere met kruisbogen of vernuftige Vietcong-achtige mechanismen die bedoeld waren om arbeiders onder ladingen zware stenen te verpletteren. Ook in Duitsland nam het protest tegen kerncentrales en nucleaire transporten dikwijls terroristische proporties aan. Brandstichting en sabotage werden als doodgewoon beschouwd, maar men schrok ook niet terug voor geweld tegen personen. Bij één antinucleaire manifestatie werd een politiehelikopter onder vuur genomen. Bij een ander bijzonder moorddadig incident beschoten actievoerders de politie met geweren. Bij de acties tegen de aanleg van een nieuwe bruinkoolcentrale in het Hambacher Forst werden meerdere arbeiders gewond door activisten die hen aanvielen met stenen, pepperspray, stungranaten en knuppels. Rond het kamp van de actievoerders kon men overal de slogan “Kill the cops” lezen. Bij de ontruiming van het kamp vond de politie boobytraps, hak- en steekwapens, stungranaten en ook drie echte handgranaten.
Totalitaire tendensen Als ze dat al doen om kippen te redden of de aanleg van een landingsbaan te beletten, wat zullen ze dan doen als ze gegrepen worden door het waanidee dat ze heel de planeet moeten redden? We zien nu hoe gewelddadige en totalitaire tendensen die al jarenlang woekeren bij de verschillende actiegroepen, van PeTA tot XR, zich nu rond “het klimaat” samenvoegen tot één grote revolutionaire beweging die teert op een massale angstpsychose, en die denkt dat álles geoorloofd is om haar doel te bereiken en dat zelfs het laten creperen van miljoenen mensen een noodzakelijk kwaad is om de planeet te redden. Ja, dan krijg je iets als de Russische Revolutie van 1917, Mao’s Culturele Revolutie of de machtsgreep van de nazi’s, nu met automobilisten, veehouders, vliegtuigpassagiers en niet-vegetariërs als zondebokken in plaats van Joden. PAUL BÄUMER
14 Cultuur
26 AUGUSTUS 2021
CULTUUR
FILM
The Truman Show "The Truman Show" (1998) is een psychologischkomische film over het leven van Truman Burbank (Jim Carrey). De Australische regisseur Peter Weir brengt hierin het surreële concept tot leven van een man die leeft in een verzonnen realiteit. Een originele, menselijke prent die verplicht is voor elke filmliefhebber.
Truman Burbank woont samen met zijn echtgenote Meryl (Laura Linney) op het idyllische eilandje Seahaven waar hij een banaal leventje leidt als verzekeringsmakelaar. De goedlachse Truman weet echter niet dat hij meespeelt in een realityserie waarin hijzelf de ster is. Sinds zijn geboorte wordt hij 24 uur op 24 door miljoenen mensen overal ter wereld gevolgd. Elke minuut van de dag wordt hij in beeld gebracht door duizenden camera’s op het eiland, dat in feite een gigantische televisiestudio is. Iedereen rondom hem is een acteur. De film pikt in op een moment dat Truman vreemde zaken begint op te merken in zijn wereld. Ondanks ontmoedigingen van zijn echtgenote en zijn moeder, begint hij zijn saaie gewoontes te doorbreken in de hoop meer te weten te komen over de bizarre zaken die zich rondom hem voltrekken.
Overtuigende Jim Carrey Jim Carrey was tot voordien gekend om zijn excentrieke rollen, zoals in Liar Liar (1997) en The Mask (1994). Zijn typerende grimassen en overdreven mimiek zijn dan aanwezig in The Truman Show en zullen evenzeer niet voor iedereen zijn. De zoektocht van een man die, ondanks alle tegenwerking, niet wil geloven dat hij spoken ziet en halsstarrig zijn zonderlinge wereld wil begrijpen, brengt de gelegenheid voor vele echte emoties. Carrey slaagt met overtuiging om de intieme ervaringen van een personage in een buitengewone werkelijkheid neer te zetten. Wat zeker niet mag vergeten worden is de chemie met de neurotische Meryl. Zij heeft alle moeite van de wereld nodig om Trumans vermeende waanbeelden onder controle te houden. Bijvoorbeeld door bij wijze van "product placement" spontaan producten aan te bevelen, roept zij bij de kijker evenveel vragen op als bij Truman zelf.
Privacy en vrijheid The Truman Show is in zijn essentie een morbide concept. Het geniale zit hem in de lichte toon van de film, waarvoor Jim Carrey een ideale castingkeuze was. Ook acteur-komiek Robin Williams was een optie voor de rol van Truman, wat wijst op een bewuste keuze voor een komisch acteur. Verder draagt ook de zachte pianomuziek van Philip Glass, Chopin en Mozart bij aan de innige sfeer. Regisseur Weir slaagt uitstekend in zijn missie om het idee van het onafgebroken volgen van een mensenleven aan de kijker te verkopen. Morele vragen over privacy en vrijheid presenteren zich pas eerst wanneer Truman de realiteit rondom zich in vraag begint te stellen. Ondanks de relatief beperkte verhaallijn, slaagt de film er bijzonder goed in om de kijker aan het scherm gekluisterd te houden. Het unieke concept van een man in een realiteit die geheel rond hem opgebouwd wordt, is beangstigend en fascinerend. The Truman show is een zorgvuldig vervaardigd staaltje topcinema met een welverdiende plaats in het collectieve geheugen. Een tijdloze klassieker.
SIMON SEGERS
Rubens bouwt bij Dit najaar starten de werken voor een nieuw onthaalgebouw voor het Rubenshuis, inclusief een belevingscentrum, bibliotheek en museumcafé. De museumtuin wordt heraangelegd. “Hoe gezegend is onze stad Antwerpen met twee van zijn bijzondere inwoners: Rubens en Moretus! Bezoekers zullen zich vergapen aan hun huizen, buitenlandse toeristen zullen ze bewonderen.” Dit schreef humanist en Antwerps schepen Jan Woverius in een brief van 1 oktober 1620. Vier eeuwen later ontvangt het Rubenshuis jaarlijks 200.000 bezoekers en is het Museum Plantin-Moretus erkend als UNESCO-Werelderfgoed. Het Rubenshuis aan de Wapper ligt te midden van gebouwen en tuinen, waar ook het internationale onderzoekscentrum Rubenianum gehuisvest is. Dit samenspel van erfgoed, collectie, kennis en architectuur is mooi, maar de infrastructuur is ontoereikend om de groeiende groep bezoekers en onderzoekers optimaal te ontvangen. Daarom investeert de stad Antwerpen in een nieuwbouw op Hopland, om de hoek van de Wapper, aan de zijkant van de tuin van het Rubenshuis. De werken starten dit najaar en zullen in 2024 afgerond zijn. De stad legt 17 miljoen euro op tafel en Toerisme Vlaanderen stopt om en bij de 3 miljoen euro toe. Het nieuwe onthaalgebouw is getekend door Robrecht en Daem architecten.
Door tuin terug in de tijd Na de restauratie van de portiek en het tuinpaviljoen, voltooid in 2019, wordt de rest van de site aangepakt. De nieuwbouw, zes verdiepingen hoog, moet zorgen voor ademruimte. Het tijdelijke paviljoen dat nu op de Wapper staat zal dan kunnen verdwijnen en de bezoeker krijgt opnieuw een onbelemmerd zicht op de voorge-
vel van het Rubenshuis. In het nieuwe gebouw komt een belevingscentrum dat een beeld schetst van Rubens’ tijd en leefwereld, een museumcafé en een nieuwe bibliotheek. Via de tuin leidt het parcours dan naar het atelier en het woonhuis. De museumtuin wordt dus de verbindende factor en zal helemaal heringericht worden. Er is gekozen voor een evocatie van een zeventiende-eeuwse tuin, met tuinpaden en loofgangen en met plantenvariëteiten die bloeiden in de tijd van Rubens.
De collectie groeit In afwachting van de realisatie van deze grootse plannen blijft het Rubenshuis de collectie aanvullen met aanwinsten en bruiklenen. Opvallende nieuwe gezichten waren vorig jaar het vroegst bekende individuele zelfportret van Rubens (langdurig bruikleen uit een privéverzameling)
en het portret van een Venetiaans bevelhebber door Titiaan (langdurig bruikleen door The Phoebus Foundation). Rubens bewonderde geen enkele schilder meer dan Titiaan, die dan ook een grote invloed had op de artistieke koers van de Antwerpse meester. Rubens bezat verschillende werken van Titiaan en deze bruikleen hoort zeker thuis in zijn huis. Dit jaar verwierf het museum nog meer mooie stukken. De Vrienden van het Rubenshuis kochten drie werken. Het eerste is “De opwekking van Lazarus” door Arnout Vinckenborgh. Deze Noord-Hollandse schilder werd, zoals vele jonge kunstenaars, aangetrokken door het enorme succes van Rubens’ atelier, waar hij allicht als assistent aan de slag ging. Vinckenborgh werd slechts 30 jaar oud en er zijn zeer weinig werken van zijn hand bewaard gebleven. Daarnaast kochten de Vrienden een buste van een losbandige bacchante en het reliëf van de dronken Silenius, beide van Luca Faydherbe die als talentvolle jonge kunstenaar werkte in het atelier van Rubens en nadien een gerenommeerd beeldhouwer werd. Opvallend is de schenking vanuit Nederland van een schilderij van Antoon Van Dyck. Het stelt Christus en zes apostelen voor, een fragment van het wonder van de broden en de vissen. Het is geschilderd door de achttienjarige Van Dyck. De losse en erg gedurfde uitvoering toont zijn ambitieuze streven naar een revolutionaire nieuwe stijl. Van Rubens zelf kan het museum nu het portret tonen van een onbekende, ravissante dame, gekleed in de Spaanse mode uit het begin van de zestiende eeuw. MMMV Rubenshuis, Antwerpen, www.rubenshuis.be
BOEK
Een intrigerend boek over een dichtbundel In 1921, precies honderd jaar geleden, verscheen “Bezette stad” van de markante Vlaamse dichter Paul van Ostaijen (1896-1928). Voor veel jonge Vlamingen is hij helaas een onbekende geworden, maar vorige generaties herinneren zich zeker nog het op school aangeleerde gedicht “Marc groet ’s morgens de dingen” met de onvergetelijke eerste zin: “Dag ventje met de fiets op de vaas met de bloem… ploem… ploem”. Een gedicht dat je niet zomaar voordroeg, maar dat je zo expressief mogelijk moest brengen. “Bezette stad” zal een monument worden in de literaire avant-garde. Van Ostaijen schreef het werk gedeeltelijk in Berlijn, waar hij op de vlucht was voor de Belgische repressiejagers op vermeende activisten. Want ja, hij had meer dan gewone belangstelling en sympathie getoond voor de Vlaamse zaak én de Groot-Nederlandse gedachte. De dertig gedichten zullen een eigenzinnige indruk brengen van hoe de Grote Oorlog op Van Ostaijen en zijn omgeving in Antwerpen - de bezette stad - had ingewerkt.
Moderne poëzie Wat bijzonder opvalt in “Bezette stad” is de vormgeving van de gedichten: grote en kleine letters, gewoon of dwars of schuin of gebogen geplaatst in strakke of willekeurige orde, cursief of recht, soms met de hand geschreven, met lijnen tussen letters die klankintervallen symboliseren,… Van Ostaijen wilde met die ‘stijl’ de gevoelens die de woorden belichamen kracht bijzetten alsof ze niet enkel gelezen, maar tegelijkertijd ook uitgesproken worden. Expressionistische poëzie in zijn pure vorm, die getuigt van de rusteloosheid in zijn ruime culturele beleving en contacten, de angst, de onzekerheid en het geweld die hij had aangevoeld in de verlaten straten en
bij vernielde huizen van de door lawaaierige militairen bezette stad, zijn ervaringen in het nachtleven, in de music-halls, in de bioscopen waarin hij de film als nieuwe kunstvorm ontdekte. “Boem Paukeslag” is de aanhef van een gedicht dat de Apocalyps moet inluiden, het moment dat alles voorbij is. Het is tekenend voor de gekwelde en op stang gejaagde ziel die zich los wil wrikken uit de ellende. Deze aanhef is dan ook het sublieme beeld om de sfeer van “Bezette stad” te creëren.
In de schaduw van Van Ostaijen Matthijs de Ridder is een Van Ostaijenkenner die al vele jaren het werk van de dichter bestudeert in de schoot van het Van Ostaijengenootschap. Hij voelt als weinigen haast volmaakt aan wat Van Ostaijen dacht en voelde. In voorliggend boek gaat hij veel verder dan een gestoffeerde bespreking van “Bezette stad”, want hij verplaatst zich volledig in het tijdsgewricht waarin Van Ostaijen het boek schreef. Zo neemt hij de lezer dan mee in de stad van toen bij wijze van spreken wandelend in de schaduw van Van Ostaijen - en tracht hij de sfeer en het kader waarbinnen de dichter zijn verzen neerpende weer tot leven te brengen. De lezer dwaalt mee door de bezette stad om alle impulsen te incasseren en zo te kunnen vatten
hoe de oorlog inbeukte op Van Ostaijen. Maar kritisch stelde hij bijvoorbeeld ook de Belgische burgerlijke orde en haar hoogste vertegenwoordiger, de koning, aan de kaak. De dertig gedichten komen weer tot leven en overal in het doen en laten van Van Ostaijen tijdens die periode ervaren we hoe hij het einde van een complexe, stukgeslagen en gebroken beschaving aanvoelde. Men moet “Boem Paukeslag” lezen om dit echt te kunnen vatten. Naar onze mening is Matthijs de Ridder bijzonder geslaagd in zijn opzet.
Meerdere initiatieven in 2021 Toen het Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat “deBuren” het multimediale project “Besmette Stad” opzette, waarin Vlaamse en Nederlandse kunstenaars een artistiek antwoord gaven op de coronacrisis en waarbij ze zich inspireerden op “Bezette stad”, vroeg Willem Bongers-Dek, de dynamische directeur van deBuren, aan Matthijs de Ridder om vanuit het Van Ostaijengenootschap mee te werken. Zonder dat het gepland was, leidden de “Leesateliers” waarin kunstenaars en geïnteresseerde lezers zich verdiepten in “Bezette stad” haast spontaan tot dit boek. Naast andere initiatieven als tentoonstellingen (zie ’t Pallieterke 12/08/21) en literaire wandelingen is het boek “Boem Paukeslag” beslist een absolute meerwaarde om de wereld zoals Van Ostaijen die zag en beleefde aan te voelen, en zo zijn gedichten te kunnen smaken. KVDP Matthijs de Ridder “Boem Paukeslag. Op strooptocht door Paul van Ostaijens Bezette Stad.” Pelckmans, Kalmthout. 328 blz. € 20,00
Brieven
26 AUGUSTUS 2021
GESCHIEDENIS
Het land dat niet meer bestaat
Brabant
(1300-1500)
De Onze-Lieve-Vrouwekerk in Antwerpen, de Sint-Janskerk in 's-Hertogenbosch, de Sint-Romboutskerk in Mechelen zijn voorbeelden van “Brabantse gotiek”; kerken uit de tijd dat Brabant het rijkste vorstendom was van de latere Nederlanden, zodat het zijn naam geeft aan de bouwstijl. In de 14de en 15de eeuw hijst Brabant zich op het niveau van buurstaat, rivaal en vijand Vlaanderen. In het hertogdom wonen rond 1300 ongeveer 350.000 mensen tussen Den Bosch en Nijvel, 35 per vierkante kilometer. 150 jaar later stijgt dat getal tot 450.000. Brussel telt dan het meeste inwoners: 32.000, gevolgd door Mechelen (21.000 al is dit aanvankelijk nog een Luikse en later Vlaamse enclave in Brabant), Leuven (18.000), Antwerpen (17.000) en Den Bosch (15.000).
Een hoge levensstandaard Vooraanstaande Leuvense geslachten veroorzaken in 1300 conflicten met de hertogen die meer en meer naar Brussel uitwijken en hun hofhouding en administratie met zich meenemen. Ze maken van Brussel hun hoofdstad en geven Leuven als compensatie in 1425 een universiteit omdat de Brusselaars studenten maar lastige klanten vinden. De bevolkingscijfers stijgen en dalen heel de tijd soms drastisch door de beruchte pestepidemieën en hongersnoden. In Brabant stokt de landbouwproductie wel, maar nergens worden gronden weer aan het woud terug gegeven. In de steden is de industriële productie belangrijk voor de welvaart dankzij de lakenindustrie. Brabant is lang de stapelplaats voor Engelse wol omdat de Vlaamse graaf de kant kiest van de Franse koning (zijn leenheer) in de Honderdjarige Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. Maar Brabant produceert ook leer en een product dat nog altijd een topper is: bier. De levensstandaard stijgt geleidelijk en het is geen toeval dat in die zeer christelijke tijd mensen geld genoeg bezitten om aflaten te kopen waarmee de prachtige gotische kathedralen gebouwd worden. Rond 1450 besteedt een arbeidersgezin ongeveer 60 procent van de inkomsten aan voeding. Dat percentage stijgt alsmaar in de loop van de geschiedenis en daalt pas na de massale Amerikaanse graanimport in het laatste kwart van de 19de eeuw. Het duurt dus meer dan 400 jaar vooraleer de “kleine luyden” het even goed krijgen als in het midden van de 15de eeuw.
De echte “vader des vaderlands” De voor die tijd behoorlijke levensstandaard heeft ook te maken
met de politieke situatie in het hertogdom. Een paar zwakke hertogen laten de teugels los en moeten hun macht delen met de stedelijke en kerkelijke elite die in de Staten van Brabant een tegengewicht vormen voor de vorst en hem of haar geregeld financieel kort houden. Dat leidt tot een nog altijd legendarisch document waarop iedere nieuwe vorst een eed moet afleggen: de Blijde Inkomst, die al de rechten en voorrechten van Brabant en de Brabanders opsomt. Hoewel het origineel al na een paar maanden niet meer rechtsgeldig is, duikt het in een of andere nieuwe vorm altijd weer op tot Brabant verdwijnt in 1795. De Blijde Inkomst is een gevolg van een erfopvolgingsoorlog met Vlaanderen. Na veel strijd komt het tot een akkoord. De kinderloze hertogin Johanna laat Brabant na aan de erfgenamen van haar nicht, die gravin van Vlaanderen is en getrouwd is met de hertog van Bourgondië. De Staten van Brabant staan nog op hun onafhankelijkheid en kiezen de jongere zoon Antoon als vorst, terwijl de oudste zoon Jan zonder Vrees (devies het Nederlandstalig “ich houd”) Vlaanderen en Bourgondië erft. De familiebanden zijn echter sterk en de Bourgondiërs werken nauw samen. Jans zoon Filips de Goede paait de Brabantse edelen en hoge burgerij met geld en gunsten in de hoop dat ze hem later steunen bij een eventuele opvolging. Hij heeft dan al het graafschap Namen verworven en doet er alles aan om Holland, Zeeland en Henegouwen af te nemen van zijn nicht Jakoba. In 1430 sterft de jonge Brabantse hertog Filips van Sint-Pol, de achterneef van Filips. Die is niet de eerste rechthebbende op de Brabantse troon, maar de Brabantse Staten kiezen hem omdat hij zijn landen behoorlijk bestuurt en zijn onderdanen niet teveel uitperst. Wat later verwerft hij ook alle staten van Jakoba en tenslotte erft hij nog het hertogdom Luxemburg. Filips is de echte vader van de latere Nederlanden. Die heten dan nog “de landen van herwaarts over“ terwijl het hertogdom en het graafschap Bourgondië “de landen van derwaarts over” zijn. Theoretisch vormen al die staten een zuivere confederatie, maar de hertog van Brabant voert niet langer meer oorlog met de graven van Holland en Vlaanderen, want dat is hijzelf. En hij probeert natuurlijk ze te centraliseren. België bestaat dus al bijna 600 en geen 191 jaar.
Verplicht drietalig Onder Filips de Goede streeft Brabant Vlaanderen voorbij. Het land betaalt evenveel belastingen aan de hertog als Vlaanderen hoewel dat graafschap 300.000 inwoners meer telt. Filips sjoemelt niet met de munten die in zijn naam geslagen worden, zodat de inflatie binnen de perken blijft en de prijzen en lonen niet te veel schommelen. De Brabantse jaarmarkten worden een begrip in heel Europa. Filips is een sluwe vos die de Brabanders symbolische voorrechten geeft. Zij krijgen geen provinciegouverneurs (de zogenaamde “stadhouders”) als Vlaanderen en Holland, maar een “kanselier”, eerste minister en plaatsvervanger van de hertog, die feitelijk niet veel meer macht heeft dan die stadhouders. In tegenstelling tot Vlaanderen hechten de Brabanders veel belang aan het Nederlands. De kanselier en de hoogste ambtenaren en juristen moeten drietalig zijn en Nederlands, Frans en Latijn kennen. Na zijn aanstelling blijft de hertog met gulle hand subsidies uitdelen aan de Brabantse adel waardoor hij in de Staten geleidelijk de macht van de grote steden en de hoge burgerij beperkt. Onder het bewind van zijn zoon Karel de Stoute verzuren de relaties. Deze hertog heeft een project. Herwaarts en Derwaarts territoriaal verbinden door erfenissen en oorlogen en zich een koningskroon laten toekennen voor de gebieden die in het Heilige Roomse Rijk liggen. Zijn belastingen zijn zwaar en hij probeert zijn staten en hun instellingen te stroomlijnen. De Raad van Brabant (hoogste rechtbank) wordt zolang Karel leeft ondergeschikt gemaakt aan de hogere centrale rechtbank: het “parlement” van Mechelen. Karel sneuvelt in 1477 en alle Nederlandse staten profiteren ervan zijn dochter Maria van Bourgondië zware concessies af te persen. Bij haar dood vijf jaar later probeert haar man Maximiliaan von Habsburg als regent iedereen weer in het gelid te krijgen in naam van zijn vierjarig zoontje Filips. Het gevolg is een weinig bekende burgeroorlog die vooral Brabant teistert en de levensstandaard en het aantal inwoners doet dalen. U kent die oorlog uit een meesterwerk van Willy Vandersteen: “De schat van Beersel”. Maximiliaan wint tenslotte, maar de onrust verdwijnt pas als de 16jarige Filips in 1494 zijn vele tronen bestijgt. (Vervolg en slot volgende week)
Sponsordiner 2021 ’t Pallieterke Op donderdag 9 september organiseren we voor de vijfde maal een sponsordiner voor ’t Pallieterke. Naast netwerken met vrienden bij een lekker drankje en hapje, krijgen we ook de kans om te luisteren naar Arnold Karskens. Journalist Karskens begon zijn loopbaan in 1981 en bezocht in de jaren die volgden zo’n 30 oorlogsgebieden, waaronder Irak, Afghanistan en Uruzgan. Karskens is een felle tegenstander van grootschalige Nederlandse militaire missies in landen als Irak, Mali en Afghanistan. Hij meent dat buitenlandse militaire inmenging niet bijdraagt tot langdurige vrede. In 2016 verscheen van zijn hand “Journalist te koop - hoe corrupt zijn onze media?”, een ver-
zameling interviews met collega's over journalistieke ethiek. Tussen oktober 2017 en oktober 2019 hield Karskens “Zwartboek NOS Journaal” bij, waarin hij vermeende misinformatie en discriminatie uitgezonden door de NOS Nieuwdienst verzamelde. In 2019 was Karskens mede-initiatiefnemer van de omroep “Ongehoord Nederland” die een niet-commercieel tegengeluid wil laten klinken naast de NPO. De nieuwe organisatie wierf in minder dan
JAN NECKERS
een maand de 50.000 leden die benodigd zijn om voorlopig erkend te worden in het Nederlandse publieke bestel. In juli 2021 werd Ongehoord Nederland voorlopig erkend als aspirant-omroep. U kunt nog inschrijven voor het sponsordiner, maar dan moet u wel snel zijn, want de maximumcapaciteit van de zaal is bijna bereikt. Inschrijven doet u door €135 per persoon over te schrijven op de rekening van de Vrienden van ’t Pallieterke vzw: BE63 7360 1247 8308. Datum: donderdag 9 september om 19 uur. Meer info via 03.232.14.17 (kantooruren) of via secretariaat@pallieterke.net.
15
LEZERSBRIEVEN NEDERLAND VLAANDEREN (1) Pallieterke, De wensdroom voor een unie tussen Vlaanderen en Nederland stoot toch op enorme politieke en sociale problemen, want omdat we geen revolutionairen zijn, is het afdwingen van een ’wettelijk kader’ in jaren nog onhaalbaar. En het zal desgevallend met grote toegevingen (Brussel?) moeten afgekocht worden. Daarenboven vormen de Vlamingen in België nu de meerderheid, met overheersende economie en financies, en hebben zij (in theorie) het grootste zeggenschap. Verenigd met Nederland vormen ze maar 1/3 van de Unie en blijven wij economisch het ‘klein broertje’.... Maar bezwaarlijker nog zijn de in vier eeuwen uiteen gegroeide mentaliteiten: de Nederlanders hebben een groter (historisch) zelfbewustzijn, hardere overredingskracht (handelaars) en heeft hun elite een efficiëntere wereldbenadering (wereldburgers) dan de Vlamingen. Nederlanders voelen zich dan ook superieur en... zullen dat uitspelen. Welke toegevoegde waarde - per saldo - hebben Vlamingen dan met zo’n Unie? Slaagkracht of ‘slaag-krijg’? Eric Minsaer - Schoten
NEDERLAND VLAANDEREN (2) Pallieterke, Mijn inziens moet de fusie van Vlaanderen met Nederland, naar het voorbeeld van onze grote Duitse buur, een Bond van Deelstaten worden. De DBR telt 16 deelstaten waaronder drie stadstaten. De kleinste deelstaat is Saarland met slechts 2.570 vierkante kilometer. Laten we even de vrije loop aan onze verbeelding: 1. De twee Limburgen worden één deelstaat, ongeveer de grootte van Saarland. 2. De provinciën Noord-Brabant, Antwerpen en Vlaams-Brabant worden ook één belangrijke deelstaat: "Brabant", met Antwerpen als hoofdstad. 3. Brussel, geheel omgeven door de deelstaat Brabant, moet een stadstaat worden. 4. Oost-, West- en Zeeuws-Vlaanderen worden samen ook één deelstaat "Vlaanderen", met als noordergrens het midden van de Schelde 5. In het overige Nederland kan men ongeveer hetzelfde doen, want een Fries is toch geen Hollander, enz. En ze kunnen daar ook nuttig één stadsstaat maken: "Amrodam", zoals Hamburg en Bremen. Zou BDW niet beter van zoiets dromen? Jozef Van den Berghe - Ninove
GILLE (1) Pallieterke, Heb met spijt gelezen dat Gille Van Binst om gezondheidsredenen stopt met zijn wekelijkse column. Ik ken weinig van voetbal, maar heb elke week met veel plezier de column van Gille gelezen: interessant, grappig, ondeugend. Ik zal zijn schrijfsels missen en wens hem toch nog vele jaren in hopelijk goede gezondheid. Het gaat hem goed! Hilde Cambré - K almthout
GILLE (2) Pallieterke, Als generatiegenoot van de heer Van Binst heb ik ontzettend genoten van zijn spitante en heerlijke cynische artikels. Zijn bijdragen waren altijd mijn eerste leesvoer in de Pallieter. Ik kan enkel nog zeggen: beste Gille, nog veel moed! Dirk Simoens - Oostende
GILLE (3) Pallieterke, Als generatiegenoot heb ik altijd grote bewondering gehad voor Van Binst als voetballer en als persoon. Hem te lezen, te horen op radio en tv waren momenten waar ik naar uitkeek. Ik ga samen met mijn broer al meer dan zesenzestig jaar naar ‘den Antwerp’ kijken en altijd hoopten we dat hij eens voor “the great old” zou spelen. Niet dus, maar we speelden wel in dezelfde ploeg voor een beter en zelfstandiger Vlaanderen. Met veel respect en dank voor de heerlijke momenten die je mij en velen gaf. Blijf rebels. R ichard Van Besauw - Schilde
JA, PCR-TESTEN ZIJN ZEER NUTTIG : Pallieterke, Veel vertrouwen in de overheid heb ik niet meer.Winston Churchill stelde dat democratie de slechtste regeringsvorm is wanneer men de andere buiten beschouwing laat. Wanneer dan blijkt dat zelfs de democratie vandaag geneutraliseerd wordt door het vormen van een coalitie van verliezers, door het parlement te miskennen, door de vrije meningsuiting te bestrijden, door een cordon sanitaire in het leven te roepen, door het gebrek aan kritische pers en media, door het creëren van een angstpsychose, door het inperken van individuele vrijheden, door het moreel verplichten van vaccinatie, door het te pas en te onpas burgers te verplichten aan te tonen dat ze niet ziek zijn, enz. zou men voor minder wantrouwig worden. Daniel H ardyns - Oostende
STATISTISCH BEWEZEN Pallieterke, Heb je ook de persconferentie van afgelopen vrijdag gevolgd, waarin Jan Jambon trots verklaarde dat volgens de statistieken van Sciensano slechts twee procent van de ziekenhuisopnames in 2021 volledig gevaccineerde personen betrof? Dat is trouwens nogal logisch, vermits in de eerste drie maanden van het jaar amper vijf procent van de bevolking gevaccineerd werd. Wanneer we echter naar de cijfers van begin augustus kijken, dan stel ik vast dat bij benadering een op drie (!) van de in die periode in het ziekenhuis opgenomen Covidpatiënten volledig gevaccineerd – en dus beschermd – was. Toch wel wat meer dan twee procent zou ik denken, en dat ondanks de zeer hoge vaccinatiegraad op dit moment. Waarmee ik alleen maar wil zeggen dat je met statistieken alles kunt bewijzen. A ndré Clerbout - Scherpenheuvel-Zichem
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
26 AUGUSTUS 2021
Tweets van de week Minister van Buitenlandse Zaken, Sophie “wit wijntje” Wilmes, verbaasde vorige week vriend en vijand door te zeggen dat geen kat de miserie in Afghanistan had zien aankomen. In ieder geval had niemand haar daar op de tennisclub van ingelicht. Ook niet de nieuwe tennisleraar die er zo knap uitzag in zijn shorts. “Zelfs de taliban had niet verwacht dat het zo snel zou gaan”, liet ze optekenen in de krant als excuus voor het feit dat heel Europa al vliegtuigen stuurde om burgers op te halen, behalve België. Die uitspraak was overigens een gokje. De taliban komen niet op de tennisclub, dus helemaal zeker is ze dat ook niet. Maar deze week is ze helemaal bijgepraat door haar kabinet. Wat haar de reactie ontlokte: “Operatie Red Kite, dag 5: een nieuwe vlucht van Air Belgium is geland op Melsbroek met zo’n 250 passagiers aan boord”. En dat klopt. Er zijn 250 mensen in Melsbroek geland, waaronder een handvol Belgen. De overigen zijn zogenaamde ‘bijvangst’ om de indruk te wekken dat België echt wel actief is. De Belgen werden meestal gered door andere landen of kwamen op eigen kracht naar het vliegveld. Waar andere landen Kaboel in trekken om hun burgers te redden, beperkt de Belgische inbreng zich tot een pendelvlucht waarbij het aantal belangrijker is dan wie er nu precies in dat vliegtuig zit. Kwestie van als land niet nog belachelijker te zijn dan nu al het geval is. Staat u me toe om een kleine voorspelling te doen: als blijkt dat één van die geïmporteerde Afghanen malafide plannen had, zal niemand dat eerst op de tennisclub komen vertellen en zal er oprecht geschokt
1278
1
2
3
4
5
6
gereageerd worden. Joachim Coens, de veelgeplaagde voorzitter van de veelgeplaagde CD&V, tweette zijn eigen quote in de krant van West-Vlaanderen: “We hebben een toverformule nodig”. En dan had hij het niet over een methode om zijn eigen partij te redden. Waar enig toverwerk nochtans voor vereist kan zijn. Nee, hij had het over de aanslepende federale regeringsvormingen. De toverformule gaat als volgt: eerst zouden de grootste partijen een regering moet proberen te vormen. Lukt dat niet, moeten afgevaardigden van de regio’s dat doen met elk een meerderheid in hun regio. En als dat niet lukt, nieuwe verkiezingen. Het hele proces moet binnen de 6 maanden rond zijn. Laat ons dat even toepassen op wat CD&V gedaan heeft. De grootste partijen laten proberen? Nee. Meerderheden van de regio’s samenbrengen om een regering te vormen? Integendeel, CD&V is gaan aanschuiven bij een Vlaamse minderheid. En anders nieuwe verkiezingen? Ook dus niet. Dat laatste zou voor de christendemocraten overigens neerkomen op euthanasie. Dat is geen christendemocratische waarde.
PRIVÉ IN DE POLITIEK
Alexander De Croo: “We moeten af van de groenen, maar het zijn wel bekwame collega’s”
Het belooft een woelige herfst te worden voor de regering-De Croo. Eén jaar na de vorming van Vivaldi dreigt de regering te moeten beginnen aan de uitvoering van het regeerakkoord. De regering van de grote eenheid gaat maandenlang vechtend over straat rollen over kernuitstap, belastinghervormingen, minimumpensioen, asielbeleid en de kleur van hun schoenen. “We moeten toegeven dat we de uitvoering van het regeerakkoord nog langer hadden willen uitstellen”, geeft De Croo toe. “Dat dit niet gebeurd is, is de schuld van de Vlamingen”.
7
8
9 10 11 12
A B C D E F G H I J K L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. Herrieschoppers B. Internationale, Italiaanse energieleverancier - Zonderling - Automerk C. Voormalig Frans president Voorvoegsel om aan te geven dat iets niet zo is D. Langdurige twist - Tafelde - Nagerecht E. Niet gouvernementele organisaties Insect F. Kleine rivier gelegen in de provincies Namen en Waals-Brabant - Belgisch voetballer, spelend bij Liverpool FC G. Vraatzuchtige - Modieus H. Pers. vnw. - Engelse tante I. Deel van de hals - Woord waarmee je naar jezelf verwijst - Gents toneelgezelschap J. Onderdeel van een opera Ongeraffineerde K. Zo gunstig mogelijke - Schotse jongensnaam L. Verdeel in stappen - Fatsoenlijke
1. Hydraulische vloeistof 2. Vereniging - Karaat - Familielid 3. Openbarre behandeling van een rechtszaak - Dooreengestampte middagkost 4. Voorzetsel - Welbehagen 5. Dorsvloer - Amerikaans weekblad met wereldwijde invloed 6. Spaanse stad en provincie Bloeiwijze 7. Omvangrijk vocaal werk met een veelal geestelijke inhoud 8. Telwoord - Ondertekenen 9. Lichaamsdeel - Slobkous 10. Europees kampioenschap Initiatief van Ronald Reagan voor een raketschild in de ruimte Groenlander 11. Spaanse wijnsoort - Een beetje 12. Weer gezond maken - Schroom
Alexander De Croo is een aparte premier. Als zijn ministers mekaar de kop inslaan, is hij nergens te zien. Zodra dat een weekje niet gebeurt, komt hij als een duiveltje uit een doosje tevoorschijn om te zeggen dat alles prima gaat en op schema zit. En dat was ook niet moeilijk. De coronacrisis was het perfecte rookgordijn voor de interne twisten. Maar de rook dreigt op te klaren en dan moeten de ministers terug naar hun eigen regeerakkoord kijken. Het baart de premier zorgen. Premier De Croo: “Ik denk dat we daar realistisch in moeten zijn. Dit regeerakkoord is niet echt gemaakt geweest om uit te voeren. Het was een tekst om minder vaderlandslievende partijen die breed gedragen werden door de kiezer uit de regering te houden. Nooit om uit te voeren. We meenden inderdaad dat corona nog een jaar zou aanslepen en dat men dat akkoord zou vergeten zijn. En dat zou ook zo zijn als de Vlamingen zich niet zo massaal hadden laten vaccineren. Het is trouwens door de transfers van het hoge aantal vaccinaties in Vlaanderen dat we nationaal die zeer hoge vaccinatiegraad halen. Ik stel vast dat N-VA en VB blijkbaar ook niet vies zijn van transfers. Maar daar hoor ik ze niet over.” Even ‘to the point’ premier. Uw partij heeft voorgesteld dat voor het recht op een pensioen van 1.500 euro er amper 20 werkjaren moeten tegenover staan. Een volledige loopbaan bedraagt 45 jaar. Enerzijds heeft u de pensioenleeftijd opgetrokken tot 67. Anderzijds is 20 werkjaren voldoende voor een pensioen dat hoger ligt dan dat van menig Vlaming vandaag. Die lat ligt op het niveau van de carrière-werkloze. Hoe legt u dat uit? De Croo: “Euh… ja… dat legt zichzelf uit. Met deze maatregel geven we duidelijk aan dat Vivaldi niet links is. We zijn de stem van het volk!” De PS en Ecolo lieten al weten dat u dit op uw buik mag schrijven. U legde de lat extreem laag. De PS wil ze op de grond hebben liggen.
De Croo: “Het is dan ook maar een voorstel. We openen de debatten op 20 jaar, maar ik kan u verzekeren dat we het niet onder de vijf jaar gaan laten zakken. Of we trekken de pensioenleeftijd op naar 70 jaar. Geen woorden maar daden! Constructief overleg.” Vivaldi zou alle kerncentrales sluiten. U moet straks uitleggen aan de groenen dat dit niet gaat lukken. De Croo: “Dat was ook een zotte eis van die idiote groenen, hé. Daar moeten we van af. Zo snel mogelijk. Maar het zijn ook wel zeer fijne en capabele collega’s hoor en die kernuitstap moet er zeker komen in de volgende Vivaldi. Of die daar op.” Hoe gaat u de begroting rechttrekken? Ook daar is Vivaldi het niet over eens. De Croo: “Daar zijn we het wel over eens. Dat zal voor een volgende keer zijn.” Ondertussen dreigt er een nieuwe asielinstroom uit Afghanistan. “Iedereen welkom”, roept Vivaldi-links. Vivaldi-rechts wil strenge controles en opvang in eigen regio. De Croo: “U vergist zich. Daar is grote eensgezindheid over. Kijk, wie met de Belgen heeft samengewerkt in Afghanistan, moeten we helpen. Dat zijn we die mensen verplicht. Dat zijn zo’n 35 mensen volgens de officiële telling, van onze ambassade. Inclusief hun gezinnen uiteraard.” Maar Ecolo en de PS komen op een iets ander cijfer uit? De Croo: “Zo’n 6.754, inderdaad. En dan nog hun gezinnen uiteraard. Maar de cijfers moeten naar elkaar toegroeien. Dat vraagt tijd.” Premier, de vraag dringt zich op: hoe leefbaar is Vivaldi nog? De Croo: “Moet u nu eens wat weten: ik heb het proberen aan te leggen met een Italiaanse pornoster. Kan u daar niks over schrijven? Mijn vrouw is boos hoor. En ik heb ook een nieuwe hond!”
Oplossing 1277 1277
1
2
3
7
8
9 10 11 12
A
E
R
B A R M E
4
5
6
L
IJ
B
I
E
R
C
G
I
E
R
D
E
S
T
U A R
E
N
E
I
O E S
T
F
Z
A
L
F
I
E
L
T
H
N
I
N O N N E N
E
T
I
T H E
K
E
E
R
L
E
L
A
E
L
S M S
R U
I
O
G
I
A
L
I
L
E
T N O L O O G
I
E
L
E
D R
G B
V E N T
I
E M S
D E
J
R
S
U M
K
E
E
G E O R G P
E
T
O
G
K
R O S
E D
U R K
E
E N
Volg ons ook op
palnws.be