't Pallieterke van 2 september 2021

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

BEN WEYTS

8-9

Een historisch beeld: de laatste Amerikaanse soldaat verlaat Kabul.

VLAAMS ONDERWIJSMINISTER

INTERVIEW

“Onze slechtere onderwijsrankings waren eigenlijk, erg genoeg, geen nieuws”, vertelt Vlaams Onderwijsminister Ben Weyts (N-VA). “Het was al de zestiende keer dat we erop achteruit zijn gegaan. In het verleden heeft men dat altijd proberen te relativeren, ik heb dat daarentegen direct aangegrepen om duidelijk te maken dat het nu het moment is om dat probleem te erkennen. We hebben een probleem.

Na zestien keer kun je dat niet meer ontkennen. De excuses zijn op.”

“We willen dat tij keren door te focussen op de taalscreenings in de derde kleuterklas; die starten dit najaar. Nederlands is het begin van alles, het raamwerk waarbinnen je kennis verwerft en het vak dat alle andere vakken mogelijk maakt. Als je in het eerste leerjaar start met een achterstand Nederlands, dan dreigt die achterstand ook in alle andere vakken alleen maar groter te worden.”

POLITIEK

3

PS WIL TONEN DAT ZE GROOTSTE REGERINGSPARTIJ IS

ECONOMIE

4 6

MARC COUCKE MOET 266 MILJOEN TERUGBETALEN

POLITIEK

Onbekwame leider Na de chaotische politieke jaren van Donald Trump wilde Joe Biden in zijn beleid vooral een imago van competentie, kalmte en controle uitstralen, schrijft The Washington Post. De Afghaanse nachtmerrie heeft dat beeld compleet aan diggelen geslagen.

Indien het debacle het resultaat van brute pech zou geweest zijn, zou Biden kunnen hopen dat de tegenslag voorlopig is en hij het vertrouwen van de Amerikanen en de rest van de wereld kan terugwinnen.

Alles wijst er echter op dat de president zelf verantwoordelijk is voor de chaotische aftocht. De kritiek op Biden neemt toe, ook vanuit zijn eigen partij en bij een pers die voorheen nog bereid was weg te kijken van diens beleidsfouten en persoonlijke tekortkomingen.

Saigon “Het was onvermijdelijk dat de terugtrekking gepaard ging met chaos”, verdedigt de president zich nu. Een maand eerder had hij nochtans net het omgekeerde verzekerd. “Ziet u enige parallel tussen de geplande terugtocht en wat er in Vietnam is gebeurd?”, vroeg een journalist. Biden was er gerust in: “Geen enkele. De taliban zijn niet het Zuid-, euh, Noord-Vietnamese leger. Ze zijn totaal niet te vergelijken in militaire capaciteit. Er zal geen enkele omstandigheid zijn waar mensen in helikopters van het dak van de ambassade moeten weggehaald worden.”

MACHTSSTRIJD MISLUKT IN DE PANNE

WAAROM HET GEEN GOED IDEE IS OM AFGHAANSE VLUCHTELINGEN NAAR HIER TE HALEN

Zwak leider In april hadden de inlichtingendiensten en verschillende generaals Biden al gewaarschuwd voor een snelle instorting van het Afghaanse leger. Hij sloeg hun ad-

viezen in de wind. Vooral het opgeven van de militaire luchtmachtbasis in Bagram verontrustte de generaals. De burgerluchthaven van Kaboel heeft slechts één landingsbaan, ligt in een stad van honderdduizenden en is moeilijk verdedigbaar, waardoor ze bijzonder slecht geschikt is voor een lastige evacuatie. Biden volhardde koppig in zijn eigen plan.

Ook toen de crisis uitbrak toonde Biden zich een zwak figuur. Na een eerste toespraak voor de pers ging hij gewoon terug op verlof in Camp David. Hij verschuilt zich trouwens al de hele tijd voor de pers en lastige vragen. De persconferentie na de aanslag op de luchthaven van Kaboel toonde hem vermoeid, verslagen, verward. Zijn verklaringen zijn tegenstrijdig, onsamenhangend en soms regelrecht onwaar.

Biden is zelf verantwoordelijk voor de rampzalige manier waarop de aftocht uit Afghanistan werd uitgevoerd, net zoals ook de onbeheersbare immigratiecrisis aan de Amerikaanse zuidgrens van eigen makelij is. De wereld wordt wakker en ontdekt een zeer zwak leider aan het hoofd van het machtigste land. De vraag is: waarom zag men dat niet eerder?

JC

INTERVIEW JOURNALIST

DIRK MUSSCHOOT "Gelukkige momenten halen altijd de bovenhand op trieste herinneringen"

12

OPINIE 2 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 77ste jaargang • nummer 35 • donderdag 2 september 2021

lees verder op blz. 2

€ 3,00

13

Een maand later speelden precies die taferelen zich af. Het was zelfs erger dan Vietnam. De intussen iconische beelden van de helikopters op de het dak van de ambassade in Saigon waren vernederend voor supermacht Amerika, maar ze betekenden wel het einde van dat hoofdstuk. Zoals Kissinger toen zei: “Het goede nieuws is dat de oorlog voorbij is. Het slechte nieuws is dat we hem verloren hebben.” De laatste evacuatie uit Kaboel betekent niet het einde van de oorlog, enkel een nieuw begin. De jihadisten en terroristen hebben opnieuw hun uitvalsbasis, de schuilplaats van waaruit ze de aanslagen van 2001 konden opzetten.

De islamitische strijders hebben nu ook onverhoopt veel wapens: Biden liet hen meer gepantserde wagens, gevechtshelikopters en andere militair materieel achter dan in het arsenaal zit van een doorsnee NAVO-lidstaat.

© PHILIP VANOUTRIVE

“Vlaams onderwijs heeft een probleem.

En de excuses zijn op”

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

2

Opinie

2 SEPTEMBER 2021

Nadenken over de toekomst

Voorzitter Wim De Wit heeft tijdens zijn toespraak op de IJzerwake nog maar eens een oproep gelanceerd richting de twee Vlaams-nationale partijen om samen te werken. Aan één zeel trekken, in plaats van elkaar uit te schelden.

Dat is natuurlijk een mooie boodschap. Alleen stelt zich de vraag: wie heeft die boodschap gehoord? Even de Vlaamse kranten uitpluizen, de dag na de IJzerwake, en dan merk je dat maar één krant aandacht besteedt aan de bijeenkomst in Steenstrate: De Morgen. Al moet ik er onmiddellijk bijvoegen dat het artikel in kwestie slechts een 10-tal lijnen lang was en gebaseerd was op de berichtgeving van persbureau Belga. Het is in feite grappig dat enkel de linkse en niet-Vlaamse krant De Morgen nog aandacht besteedde aan de IJzerwake. Maar alle andere kranten, van De Standaard tot Het Laatste Nieuws, vonden het - althans in hun papieren versies - niet nodig om maar één letter te spenderen aan de IJzerwake.

Nu hoeft dat niet te verbazen, want net zoals vorige edities was Wim De Wit scherp voor de regimepers. En dan te zeggen dat de VRT dan toch nog een eerder objectief verslagje bracht terwijl VTM totaal afwezig bleef.

Het is het goed recht van Wim De Wit om af te geven op de Vlaamse media, maar het resultaat is wel… dat hij niet gehoord wordt. Feit is dat zo de IJzerwake elke politieke relevantie mist. En dat mag en kan niet de bedoeling zijn.

Willem Elsschot schreef het al eerder: “Uw nood, helaas, drong niet tot in de troonzaal door: Wie eenmaal is gedoemd, vindt nergens meer gehoor.”

We kunnen enkel vaststellen dat de IJzerwake absoluut geen indruk op de pers maakt en N-VA er evenmin wakker van ligt, voortgaande op de algemene stilte die de partij huldigt als het over de IJzerwake gaat. Individuele N-VA-leden mogen er wel naartoe gaan, maar stimuleren doet de partij het alvast niet. Die partij is het stadium van ‘herdenken van Vlaamse helden’ al lang voorbij. Daar ligt meteen ook het gevaar voor de IJzerwake: het mag niet eindigen als een vriendenonderonsje tussen de radicaalsten onder de radicalen.

Ik twijfel niet aan de goede bedoelingen van de organisatoren van de IJzerwake. Wie er dit jaar was, kon genieten van een mooie herdenking van de Vlaams slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog.

Want dat is toch nog altijd het uitgangspunt van de wake. De toespraken van Wim De Wit en van VVB-voorzitter Hugo Maes werden gesmaakt en konden meermaals op handgeklap rekenen.

Maar vooral het weerzien van vrienden was, na 18 maanden corona, hartverwarmend. Ondanks een lagere opkomst, ongetwijfeld te wijten aan corona, waren de aanwezigen opgetogen dat ze eindelijk weer eens ‘Vlaams’ konden bewegen. Laat dit daarom een mooi en strijdbaar startschot zijn voor de Vlaamse Beweging om meer dan ooit ‘te bewegen’. 2024 zal er sneller zijn dan we willen.

KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

De Afghaanse crisis toont de grote leegte van Biden

Het is een oude wijsheid dat crisismomenten de echte test van leiderschap zijn. Marcus Aurelius moest tijdens zijn keizerschap heel wat uitdagingen (waaronder een pandemie die miljoenen in het Romeinse Rijk het leven kostte) het hoofd bieden. In zijn “Overpeinzingen” geeft hij advies over hoe een leider zich op moeilijke momenten dient te gedragen: hij moet zijn gevoelens onder controle houden, vertrouwen uitstralen en nooit anderen de schuld geven.

President Joe Biden is in niets de sterke leider die Marcus Aurelius voor ogen had. Op zijn persconferentie na de zelfmoordaanslag in Kaboel zagen we een emotionele en wankele man. Toen het hem teveel werd, liet hij zijn hoofd even op de microfoons rusten. De hele tijd beweerde hij de verantwoordelijkheid voor wat is gebeurd op zich te nemen, maar bleef intussen volop de schuld op Trump afschuiven.

Biden waagt zich soms aan ingestudeerde toneeltjes. Deze keer kopieerde hij - bewust of onbewust - George Bush. “We will hunt you down”, waarschuwde Biden de terroristen met verbeten grimas. Het waren de letterlijke woorden van Bush, twintig jaren eerder, drie uur na de aanslagen op de WTC-torens. Deze keer klonken ze hol. Wat gaat Biden immers doen? Opnieuw Afghanistan binnenvallen?

Hoe ongeloofwaardig die dreiging van Biden was, bleek enkele dagen later: het enige gekende resultaat van een aanval met een drone op “terroristen van IS” waren zes dode kinderen.

Zijn talent, volgens Obama

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wim De Smet (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Kristof Luypaert, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Dat Biden de waarschuwingen van de generaals over een snelle instorting van het Afghaanse leger of over het belang van de militaire luchthaven van Bagram in de wind sloeg, is geen toeval.

Hij wantrouwt de militaire top.

Robert Gates, minister van Defensie onder Obama toen Biden vicepresident was, had daar al vóór de verkiezingen voor gewaarschuwd. Hij schreef over Biden: “Hij slaagde erin verkeerd te zijn over ongeveer elke kwestie van buitenlands beleid of nationale veiligheid van de jongste vier decennia.” Een van die vergissingen was het verzet van Biden tegen het uitschakelen van Bin Laden, wat nochtans een van de hoogtepunten uit het presidentschap van Obama werd.

Leon Panetta, een andere defensieminister die met Biden heeft gewerkt, verschaft ons inzicht over wat hem ertoe brengt de adviezen van experten in de wind te slaan: “Hij heeft het gevoel dat hij veel ervaring heeft inzake omgang met de wereld.

Ik denk dat hij zeer veel vertrouwen heeft in zijn eigen visies.” Wat Panetta vriendelijk zegt: Biden is een eigenzinnige, koppige, oude man.

Ook anderen die samen met hem aan het beleid hadden gezeten, waren zich al bewust van Bidens beperkingen. Op kabinetsvergaderingen stond hij bekend als een man die vastzit in het verleden. Hij stak regelmatig

lange monologen af die iedereen al eerder had gehoord en meestal volstrekt naast de kwestie waren.

Telkens hij het woord nam, was er wel iemand die met zijn ogen rolde. Ben Rhodes, veiligheidsadviseur van Obama, noemde Biden “een ongeleid projectiel”.

De intelligente, maar cynische Obama was zelfs scherper. Hij vertrouwde een andere politicus van de Democratische partij toe: “Onderschat nooit Joe’s talent om de zaken te verknoeien” (“to fuck things up”).

toen Donald Trump begon te winnen). Men vreesde dat ze te radicaal waren om een kans tegen Trump te maken en dus werd aan de noodrem getrokken.

Joe Biden had opvallend zwak gepresteerd in de debatten tussen de kandidaten (hij overleefde nauwelijks de beschuldiging van racisme vanwege zijn huidige vicepresident, Kamala Harris), maar hij was de laatste in de race die niet onmogelijk links was. Het bestel van de partij ging tegen zijn zin achter de zwakke, maar gematigde kandidaat staan. De steun van lokale sterkhouder Clyburn in South Carolina bleek het keerpunt. Het kreupele paard won de wedstrijd. Het was opvallend hoe lang Obama weigerde om zijn voormalige vicepresident te steunen. Dat gebeurde pas op een moment dat die al zeker was van de nominatie.

In de finale tegen Trump was het de pers die de zwakke kandidaat in bescherming nam. De verre van ongeloofwaardige aanklacht tegen Biden wegens verkrachting, de corruptieschandalen rond zijn zoon, zijn blunders, leugens, verwardheid en tekenen van mentale aftakeling: alles werd genegeerd.

De pers had zelfs geen probleem met de bunkerstrategie van Biden, die zich nauwelijks publiek vertoonde tijdens de campagne en alleen de verplichte debatten met Trump aanvaardde (waar hij alweer zwak presteerde).

Fantast Ik heb hier al eerder de gewoonte van Biden vermeld om sterke verhalen te vertellen die wijzen op een gebrekkige greep op de waarheid. Een van de meest sprekende gaat trouwens over Afghanistan. Hij vertelt het verhaal telkens anders, maar het komt er op neer dat hij als vicepresident naar een gevaarlijke oorlogszone in Afghanistan trekt en een generaal hem daar vraagt een moedige soldaat een medaille op te spelden. In de laatste versie beklemtoont hij zijn eigen moed (“Iedereen was ongerust over wat ik deed. Maar we mogen een vicepresident verliezen, maar niet nog een van deze jongens.”). Hij voegde eraan toe: “Dit is de waarheid, ik geef je mijn woord als een Biden!” Dat “woord als een Biden” blijkt niet van veel waarde.

Het verhaal is compleet verzonnen, wat nog door niemand wordt ontkend.

Dat een politicus zaken verdraait of verzwijgt is niet bepaald uitzonderlijk. Maar regelrechte leugens, met ook nog eens een overvloed aan details, die gemakkelijk kunnen ontmaskerd worden, zijn zeldzaam. Biden heeft nochtans meermaals dergelijke fantastische verhalen opgedist. Dat hij bewust liegt, is de meest geruststellende uitleg.

Verontrustender is de mogelijkheid dat hij zelf niet meer weet wat waar en onwaar is.

Hoe het kreupele paard won Hoe kon deze man president van het machtigste land ter wereld worden? De verklaring is een remedie tegen complotdenken, tegen het idee dat achter de coulissen sluwe groepen aan alle touwtjes trekken. In de race naar de Democratische nominatie stelde de partijleiding verbijsterd vast dat de gematigde kandidaten uitvielen en de extreemlinkse politici Elisabeth Warren en Bernie Sanders de leiding namen (even geschrokken als vier jaar eerder het Republikeinse establishment,

De intelligente, maar cynische Obama was nog scherper.

Hij vertrouwde een andere politicus van de Democratische partij toe: “Onderschat nooit Joe’s talent om de zaken te verknoeien” Nog maar zeven maanden president Het ging natuurlijk nooit over Biden. Alles draaide rond Trump.

De viscerale afkeer voor The Donald maakte elke kritiek op Biden een daad van collaboratie met de vijand. Ook bij onze pers, wier berichtgeving uiteraard weinig effect kon hebben op de Amerikaanse verkiezingsresultaten, overheerste het activisme en dat bleef ook het geval na de verkiezingen. In januari stelde Jan Balliauw van de VRT: "Het is lang geleden dat de VS een president krijgt die zo goed is voorbereid op zijn taak, zeker als het gaat over buitenlands beleid.”

Steven De Foer, Amerika-specialist van De Standaard: “En als die suffe Biden nu eens iedereen verrast?” Ik veronderstel dat hij een positieve verrassing bedoelde, niet het grootste buitenlands debacle voor de VS sinds de eeuwwisseling.

Biden was nooit een sterk politicus. Een Amerikaanse commentator vergeleek zijn carrière met de Rio Grande: lang maar ondiep.

Zijn mentale piek is, om het zacht uit te drukken, ook al lang voorbij.

We hebben nauwelijks een half jaar met deze president achter de rug.

Daar moeten nog drie en een half jaar bij.

JURGEN CEDER

Actueel

2 SEPTEMBER 2021

3

PS wil tonen dat ze de grootste regeringspartij is © PHOTONEWS

De Vlaamse regering heeft al 83 miljoen euro aan onterechte coronasteun moeten terugvorderen. Uit cijfers van Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) blijkt dat al 10.846 dossiers werden opgestart waarin mogelijk sprake is van fraude. Crevits gaat extra controleurs aanwerven om de dossiers te controleren.

© PHOTONEWS

Vijf Vlaamse politici behotot de top-10 van 26 AUG ren grootste politieke adver2 0 2 1 teerders op sociale media. N-VA-voorzitter Bart De Wever staat op de eerste plaats met 225.000 euro. Peter Mertens (97.565 euro), Tom Van Grieken (81.479 euro) en Conner Rousseau (73.560 euro) volgen op de voet. De cijfers komen van onderzoeksteam AdLens. Het geld gaat vooral naar Facebook en Instagram.

© PHOTONEWS

DE WEEK

De Vlaamse regering vermindert het aantal politiek benoemde zetels in de raad van bestuur van de VRT. De nieuwe regeling is vooral nadelig voor het Vlaams Belang, dat als op een na grootste partij maar één zetel overhoudt, evenveel als CD&V, Open Vld, Vooruit of Groen.

Zowel in Frankrijk als in Duitsland wordt er massaal tegen de coronamaatregelen. De 29 AUG geprotesteerd Franse demonstranten hekelen de dagelijkse 2 0 2 1 restricties zoals het dragen van een mondmasker.

Ook de Franse ‘gezondheidspas’ wordt aangehaald tijdens de acties.

Het Brussels toerisme verloor deze zomer meer 70 procent van de omzet in vergelijking met 30 AUG dan 2019. Oorzaak is de coronacrisis, maar ook het 2 0 2 1 slechte weer speelde een rol. De terugval is ook te wijten aan een gebrek aan buitenlandse toeristen en de praktijk van het telewerken.

Viroloog Steven Van Gucht waarschuwt tij31AUG dens een persmoment 2 0 2 1 voor een mogelijke vierde golf van coronabesmettingen. Van Gucht baseert zich daarvoor op de kortetermijnmodellen voor het aantal ziekenhuisopnames en besmettingen. Hij vreest dat vooral Brussel, en in mindere mate Wallonië, getroffen kunnen worden.

Mediaminister, Benjamin Dalle , legt raad van bestuur VRT aan de ketting

© PHOTONEWS

Het gezin van Antwerps burgemeester Bart De Wever wordt opgeschrikt door een inbreker in huis. De man werd op heterdaad betrapt door eenn van de gezinsleden. De dader kon snel opgepakt worden door de politie.

Minister van Werk Pierre-Yves Dermagne met zijn partijvoorzitter Paul Magnette.

Dit najaar komen een paar moeilijke dossiers op de federale regeringstafel. Voor de Vlaamse Vivaldi-partijen valt er weinig glorie te halen. Vorige week hebben de PS-kopstukken in het pensioendebat al duidelijk gemaakt dat zij de lijnen uitzetten.

Slechts de derde partij van België, maar de grootste in de regering-De Croo, en dat moet beloond worden, redeneren ze.

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert wou zich vorige week interessant maken door een voorstel te lanceren in het kader van de geplande pensioenhervorming, een van de dossiers die de federale regering dit najaar moet aanpakken. Lachaert is van oordeel dat iemand pas recht heeft op een minimumpensioen wanneer hij/zij effectief 20 jaar heeft gewerkt. Nu is het zo dat je een carrière van 30 jaar achter de rug moet hebben, maar daarvan amper 15 jaar effectief aan de slag moet zijn geweest.

Werkloosheid en ziekteperiodes worden voor een belangrijk deel meegeteld als gewerkte jaren. Dat zijn de zogenaamde gelijkgestelde periodes. De Open Vld wil dit systeem verstrengen en eerlijk gezegd is dat maar logisch ook.

Iedereen kent wel eens tegenslag in zijn beroepsleven, maar het gaat niet op dat een werknemer die jaren werkloos is geweest evenveel pensioen krijgt als een zelfstandige die pakweg 40 jaar aan de slag was.

Lachaert dacht op het pensioendebat te kunnen wegen, maar kreeg snel het deksel op de neus.

Voor de Parti Socialiste (PS) was zijn voorstel een provocatie. Bovendien kwamen staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine en minister van Werk Pierre-Yves Dermagne in de Vlaamse pers vertellen dat de andere partijen zich beter op de vlakte houden, want minister van Pensioenen Karine Lalieux (ook PS) zou zelf met voorstellen voor de hervorming van de pensioenen komen. Voorstellen die weinig zullen voorstellen, dat is nu al duidelijk.

De derde partij bepaalt alles Dermagne gaf in een interview in De Tijd ook fijntjes mee dat de PS de grootste partij in de federale regering is en men kon tussen de lijnen lezen dat het dus aan hen is om de meeste trofeeën binnen te halen. Dit land heeft uiteraard een politiek systeem dat volledig vierkant draait. De N-VA was bij de verkiezingen van 2019 de grootste partij met meer dan 1 miljoen stemmen. Vlaams Belang kwam op twee met 810.000 stemmen. De N-VA zetelt in één regering (de Vlaamse), Vlaams Belang

in geen enkele. De Parti Socialiste is nummer drie met 641.000 stemmen. Dan volgt de CD&V met goed 600.000 stemmen. De Franstalige socialisten en de Vlaamse christendemocraten hebben samen minder stemmen dan de Vlaams-nationalistische partijen, maar zitten wel in alle regeringen waarvoor ze in aanmerking komen.

Het is wat het is, maar dit systeem maakt dat de PS als derde partij van het land eigenlijk veel, zo niet alles, bepaalt. Dat zijn de geplogenheden binnen de federale coalitie. Wie meer stemmen haalde, mag meer. Komt er nog bij dat de partij die de eerste minister levert een prijs moet betalen voor de Wetstraat 16. En dat zijn de Vlaamse liberalen van Open Vld met 579.000 stemmen; ze zijn zelfs iets kleiner dan de PVDA/ PTB die natuurlijk in beide landsdelen opkwam.

Eigenlijk is het eenvoudig voor de PS: de Open Vld mag al blij zijn dat ze in de regering zit, want in het geval van paars-geel zaten ze voor hetzelfde geld in de oppositie. En het feit dat Alexander De Croo premier is, houdt ook in dat de liberalen minder zwaar of zelfs niet mogen wegen op de inhoud.

De Franstalige socialisten en de Vlaamse christendemocraten hebben samen minder stemmen dan de Vlaams-nationalistische partijen, maar zitten wel in alle regeringen waarvoor ze in aanmerking komen De Croo zelf had nog druk kunnen zetten op de andere partijen door te verklaren dat hij voor 2024 zou vertrekken indien een internationale topfunctie zich aanbiedt, bijvoorbeeld bij de Verenigde Naties. Maar nu een steeds groter deel van de internationale pers op de hoogte is van zijn pogingen

om een Italiaanse pornoster te benaderen, mag hij zijn postje vergeten. Zo’n figuur die pakweg een topfunctie gelieerd aan vrouwenrechten krijgt… De kans is klein.

Gevolgen voor alle dossiers De PS zit dus gebeiteld en kan in elke dossier het laken naar zich toetrekken. De pensioenen, het arbeidsmarktbeleid,… De andere partijen zullen weinig in de pap te brokken hebben. De Franstalige socialisten zullen hun achterban niet willen schofferen. Neem het debat rond de hervorming van de arbeidsmarkt. Men heeft het vooral over het optrekken van de werkzaamheidsgraad van de 55-plussers. Terecht, want die ligt met 56 procent te laag. Maar daarnaast is er in Wallonië en Brussel ook een probleem van de te hoge jongerenwerkloosheid. Daar hoor je niets over.

Dan is er de begroting. Het tekort zal blijven schommelen rond de 4 procent van het bbp. Voor eind 2022 zal daar niets aan veranderen. Staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld) noemt zich in de pers graag de “IJzeren Dame”, maar zal ook de macht van de PS moeten ondergaan. De focus ligt nu op het besteden van het relancegeld voor het post-coronaherstel. Is dat uitgedeeld en geïnvesteerd, dan zou het best kunnen dat de PS vroegtijdig de stekker uit de federale regering trekt, ergens eind 2022, begin 2023.

De kernuitstap is ook zo’n heikel thema. Iedereen in de federale regering is er voorstander van, maar wat met de oplopende factuur van deze ecologische transitie? In de overgang naar groene energie willen Ecolo en Groen dat er meer gascentrales komen. Iedereen heeft het over de klimaatambities, maar niemand spreekt voorlopig over de kostprijs voor minder begoede gezinnen. De prijs van aardgas is het voorbije jaar met bijna 50 procent gestegen, die van elektriciteit met meer dan 17 procent. De PS zal niet aanvaarden dat de factuur van de vergroening aan de eigen achterban wordt voorgelegd. Niet alleen de liberalen, ook de groenen dreigen in deze regering fijn te worden gemalen door de machtsmachine die de PS is. En zeggen dat het net de blauw-groene as was die zo graag een Vivaldi-regering wilde.

4

Binnenland

2 SEPTEMBER 2021 © PHOTONEWS

ECONOMISCHE ZAKEN

Marc Coucke na de factuur van 266 miljoen euro Ondernemer Marc Coucke en investeringsmaatschappij Waterland moeten 266 miljoen euro betalen aan de Amerikaanse farmareus Perrigo dat in 2014 Omega Pharma overnam. Perrigo diende een claim in omdat het vermoedde dat Coucke bij de verkoop met cijfers had gesjoemeld. De factuur brengt het imperium van Coucke niet in gevaar, maar er blijven wel vragen onbeantwoord over het groeimodel van Omega Pharma.

Even terug in de tijd. 6 november 2014 is een hoogtepunt in de loopbaan van Marc Coucke. Samen met het investeringsfonds Waterland, mede-aandeelhouder van Omega Pharma, bereikt hij een deal met het Amerikaanse Perrigo om zijn bedrijf te verkopen voor 3,8 miljard euro. Coucke zelf wordt miljardair. Omega Pharma is als specialist van voorschriftvrije gezondheidsproducten een Vlaams succesverhaal. En Coucke gaat met het geld niet luieren op een strand. Hij investeert een groot deel van het bedrag in tal van Belgische bedrijven, zoals vastgoedgroep Versluys, attractiepark Pairi Daiza, participeert in farmabedrijven Mithra en Fargon en bouwt het Ardense Durbuy om tot een toeristische belevingsstad.

Arbitrageprocedure Maar al snel hangt er een zwaard van Damocles boven het hoofd.

Perrigo stelt in 2016 dat Coucke tijdens de onderhandelingen bij de verkoop met opgesmukte financiële cijfers op de proppen is gekomen en eist een schadevergoeding van 1,9 miljard euro van Coucke en Waterland. Een echt proces wordt het niet, want dat zou jaren duren. Er wordt besloten om de zaak via een arbitrageprocedure te behandelen. In het slechtste geval zou dus een gigantisch bedrag moeten worden opgehoest en dreigde Coucke een deel van zijn imperium van de hand te moeten doen. Maar zover kwam het niet. Uiteindelijk moeten Coucke en Waterland zo’n 266 miljoen euro van de overnameprijs terugbetalen. De ondernemer zal er geen boterham minder om moeten eten. Bij de verkoop van Omega Pharma werd er al geld apart gelegd op een geblokkeerde rekening, zo’n 250 miljoen euro. Een spaarpot voor claims als deze of voor het geval dat de overheid nog een of andere belastingaanslag uit de hoed tovert. Opnieuw over tot de orde van de dag dus? Niet direct. Deze zaak doet terecht vragen rijzen over de manier waarop zo’n overnames worden afgehandeld en over het groeimodel van Omega Pharma.

Zoeken naar financiële limieten?!

Eerst de overname. Perrigo schreeuwde moord en brand, maar maakte blijkbaar niet de bedenking dat honderden consultants en advocaten wekenlang of zelfs maandenlang de deal hadden voorbereid en alle mogelijke documenten en balansen hadden uitgeplozen.

En die experts worden niet aan 100 euro per uur betaald. De “fee” bedraagt een veelvoud daarvan. Als er onregelmatigheden waren in de boekhouding, dan had men dat moeten zien. De fout zit evenzeer bij de boekhoudkundige experts. Wel is het zo dat er nu sprake zou

zijn van “onregelmatigheden” en dus de term fraude net niet wordt gebruikt. Het feit dat het daadwerkelijke bedrag boven de geblokkeerde provisie van 250 miljoen euro ligt en de echte kosten voor Coucke en Waterland onder andere door intresten wellicht richting meer dan 300 miljoen euro gaat, is een smet op het blazoen van de ondernemer.

Hier is toch ook een echo te horen van de beginjaren van Omega Pharma toen het bedrijf in 1988 naar de beurs ging. Coucke was meer bezig met de beurskoers en de intrinsieke waarde van het bedrijf dan met de werkelijke verkoopsresultaten. Al grappend werd gezegd dat de lichten op het hoofdkantoor aan de E17 tussen Kortrijk en Gent om 17 uur dicht gingen, want dan sloot de Brusselse beurs. Er verschenen artikels in de pers over creatieve boekhouding. Niet het gesjoemel van een Lernout & Hauspie, maar er rezen wel vragen over verkoopdeals waarbij omzet zou zijn geboekt nog voor de verkoop was afgerond. Coucke reageerde daarop als door een wesp gebeten, en media die kritisch waren, worden er door hem twee decennia later nog altijd op aangesproken. In elke geval overheerst de indruk dat Coucke met zijn bedrijf de financiële limieten opzocht. Echte duidelijkheid daarover zal er nooit komen.

Coucke wil de winnaar zijn Nu zijn we 2021 en Coucke kijkt vooral naar zijn huidig imperium met een sterke verankering in de sector van de vrijetijdsbesteding. Deze Perrigo-zaak zal wel blijven wegen op iemand met een sterk ego. Eigenlijk is de arbitrageprocedure voor de Oost-Vlaming tegennatuurlijk. Coucke kiest er liever voor naar de rechtbank te stappen en te procederen tot hij wint. Zijn advocaten zullen hem nu gezegd hebben dat dit niet zo’n goed idee was.

Maar gezichtsverlies is voor Coucke het ergste dat hem kan overkomen. Daarom ook dat hij voetbalclub Anderlecht nog niet heeft verkocht, ondanks de sportieve en financiële perikelen. Hij zal dat alleen doen wanneer hij de indruk kan geven de winnaar te zijn.

Nu zou een verkoop van de ploeg op een vaandelvlucht lijken.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

VLAANDEREN / BRUSSEL

Onderwijs werkt taalachterstand in de hand Met een batterij aan nieuwe maatregelen hoopt Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) het onderwijs weer op de rails te krijgen. Het dalende onderwijsniveau zet zich door. In het Nederlandstalig onderwijs in Brussel wordt de situatie precair.

In het onderwijs worden de coronamaatregelen beperkt, althans in Vlaanderen. Vanaf dit schooljaar ontvangt elke leerling vanaf het vijfde leerjaar basisonderwijs een eigen laptop. Scholen krijgen meer ICT-mid-

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

delen. De tweede graad van het secundair onderwijs krijgt nieuwe eindtermen, maar of die zullen standhouden, valt nog te bezien. De onderwijskoepel Katholiek Onderwijs Vlaanderen stapte in februari naar het Grondwettelijk Hof om de eindtermen te laten vernietigen. Eind juli verwierp het Hof alvast de vordering tot schorsing, maar het moet zich later dit jaar nog uitspreken over de beroepen tot vernietiging van de eindtermen, omdat ze “zo overladen zijn, dat scholen en leraren in hun vrijheid worden beknot”.

Invulboeken Leerkrachten kunnen na 360 dagen reeds vast benoemd worden. De evaluatieprocedure voor vast benoemde leerkrachten wordt aangescherpt. Vanaf dit schooljaar is een taaltest bij alle kinderen in de derde kleuterklas verplicht, waardoor taalachterstand sneller kan worden geremedieerd.

Uiteraard betekent dit een stap voorwaarts, maar of dit een trendbreuk betekent in de forse daling van het onderwijsniveau, valt sterk te betwijfelen.

Deze week trokken een aantal moeders aan de alarmbel. Een bezorgde mama controleerde de invulboeken en kwam tot de ontnuchterende vaststelling dat haar dochter op één schooljaar tijd amper 4 tekstjes en 20 zinnen schreef. Door de invulboeken schrijven de kinderen veel minder, waardoor het

niveau van de leerlingen nog verder daalt.

Een andere uitdaging is de vaststelling dat bijna 40 procent van de leerlingen thuis soms tot helemaal geen Nederlands spreekt, waardoor het niveau van het Nederlands keldert.

Het onderwijs werkt taalachterstand in de hand. De pretpedagogiek, het absoluut stellen van de gelijke onderwijskansen en de toenemende segregatie doen de rest.

Moeten we ons zorgen maken? Zeker. De dalende trend werd voordien ook al bevestigd door internationaal onderzoek. Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA): “De conclusie is ontnuchterend: de scores van onze leerlingen verslechteren zienderogen en internationaal glijden we weg naar de middelmoot.”

Brusselse situatie ontspoort De situatie in Brussel wordt dramatisch: amper 51 procent van de Brusselaars heeft een eerste prik gekregen. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest behoort daarmee tot de slechtste leerling van de Europese klas. Chaos, onduidelijkheid en onvermogen blijven troef.

“Zo hebben we nog steeds geen overzicht van de acties die zowel door het Gewest als door de negentien gemeenten ondernomen worden om de vaccinatiegraad op te krikken.

Het gevoel overheerst dat er al maanden hier en daar initiatieven worden genomen zonder enige vorm van samenwerking”, aldus Gilles Verstraeten (N-VA). Over de handhaving van de bestaande regels heerst chaos, terwijl een op de drie Brusselaars die uit een rode zone terugkeert, positief test.

De terugkeergolf van de Brusselse vakantiegangers uit Marokko komt pas eind

augustus of begin september goed op gang.

Een golf aan besmette leerlingen zal dan de scholen overspoelen, met alle gevolgen van dien. Het Brusselse gezondheidssysteem is nu reeds aan het ontsporen, terwijl een vierde golf voor de deur staat, die begin oktober zal pieken.

De Brusselse regering start een offensief. Brusselaars kunnen zich voor een prik aanbieden in winkels, bedrijven en zelfs op bouwwerven. Een zwaktebod. In het onderwijs is de situatie mogelijks nog dramatischer. Slechts 11 procent van de Brusselse jongeren tussen 12 en 17 jaar zijn volledig gevaccineerd. Om het tij te keren wil Brussels minister van het Nederlandstalig onderwijs Sven Gatz (Open Vld) – afhankelijk van de situatie – mobiele vaccinatieploegen naar de scholen sturen. Of dit veel zoden aan de dijk zal brengen, is zeer de vraag. Jongeren tussen 12 en 15 jaar hebben de toestemming van de ouders nodig, terwijl er in Brussel bijzonder weinig appetijt is om zich te laten vaccineren. Dit is deels te wijten aan de kansarmoede en een gebrek aan opleiding, maar ook de afkeer voor de reguliere samenleving, de segregatie en het integrisme spelen een rol.

Terwijl de mondmaskers in het Vlaams onderwijs afgaan, blijven ze in Brussel eennoodzakelijk iets. Heel wat leerkrachten zijn het beu en zoeken een baan in het Vlaamse onderwijs. Een directeur getuigde dat hij op één week tijd meer dan 10 leerkrachten naar ‘veiligere’ oorden zag vertrekken. Dat dit nefast is voor de kwaliteit van het onderwijs, hoeft geen betoog.

JULIEN BORREMANS

Binnenland

2 SEPTEMBER 2021

5

Elke week bekijkt Alain Grootaers alles vanop een afstand.

Lobotomie Moord en brand wordt er geschreeuwd. Kijk! De IC’s in Brussel liggen vol! Allemaal Covid! Paniek! Van de weeromstuit riep een goede oude vriendin van me op Facebook dat alle anti-vaxxers criminelen zijn. Ik voelde me niet meteen aangesproken, wegens geen anti-vaxxer, hoogstens een kritisch denker, maar je weet maar nooit tegenwoordig.

Apocalyps wel degelijk in hun blootje staan met hun maatregelen, modellen en beleid. Door hard uit te halen naar critici en de onafhankelijke pers, zoals ’t Pallieterke en PAL NWS neemt de “Bulldog der Lage Landen” de vlucht vooruit. Door als een bullebak zijn wetenschappelijke collega’s af te dreigen hoopt hij hen in de rij te doen lopen. Het ontslag van Sam Brokken, achter de schermen geregeld door minister Frank Vandenbroucke via Willy Claes, voor de Als een voormalig voorzitter van de Kamer je al een anti-vaxxer ware woorden die hij sprak, diende als voorbeeld voor de rest van noemt, moet je wel beginnen uitkijken. Want voor je het weet, word de wetenschappelijke wereld. Want ook wetenschappers en profesje voor crimineel versleten. Dat is nogal wat, want criminelen horen soren hebben er een hekel aan om ontslagen te worden of op tv in de gevangenis. Zoals de zogenaamde anti-socialen vroeger in de door de gehaktmolen gedraaid te worden door de ‘opperpitbull’.

Sovjetunie of de DDR. Kritiek op het communistische model beteHet mutisme van een groot deel van de wetenschappelijke wereld kende een enkele reis naar de zoutmijnen in Siberië. Prima, vond in deze doet me denken aan de jaren ’40 en ’50, toen lobotomie de massa, want anti-socialen met kritiek op de heilstaat, die beeen standaard-wetenschappelijke procedure was voor bepaalde dreigen de maatschappij. En daar werd mentale aandoeningen. Wie toen als arts niet mee gelachen. deze barbaarse procedure bekritiseerde, Intussen is de opperviroloog Het is moeilijk opboksen tegen die werd door de rest van de wetenschappeals wetenschap vermomde, maar in se lijke wereld weggezet als onwetend en van de Belgische Staat uit zijn totaal onwetenschappelijke uitspraken, “niet mee met zijn tijd”. Ter herinnering: zomerslaap wakker geworden vooral als ze door de toeterde megabij lobotomie werd een priem boven een foons van de media versterkt worden. oogbol tot in de voorste hersenkwabben en gaat hij op Twitter virulent Wie een beetje moeite doet om naar gestoken, waardoor een patiënt met echte de echte cijfers te kijken, trekt echof vermeende psychiatrische stoornissen te keer tegen iedereen die durft ter grote ogen. Brussels grootste dikwijls in een vegetatieve staat belandde, roepen dat hij, de keizer der ziekenhuis, het UZ, heeft namelijk of er nog erger aan toe was dan eerst. In zijn capaciteit van coronapatiënten 1949 ontving de uitvinder van de proceduvirologen, geen kleren aanheeft op de IC bereikt. Meer dan tweere, Antonio Egas Moniz, nog de Nobelprijs duizend mensen werken er in dat voor zijn methode. Psychiaters die geen ziekenhuis. En weet u wat de volledige capaciteit van de lobotomie wilden uitvoeren wegens barbaars en totaal onnodig, Covid-IC is? Vijf mensen. Vijf! Waarvan de meeste niet in werden als slechte artsen beschouwd en uit de wetenschappelijlevensgevaar verkeren, zoals je dat zou vermoeden van ke gemeenschap gestoten. Wetenschap laat zich echter niet lang een intensivecareafdeling, maar die er ter observatie naar knechten, al moeten onafhankelijke wetenschappers zich in bochtv zitten te kijken. Dát is de realiteit, mij persoonlijk verten wringen om hun onderzoek gepubliceerd te krijgen. Voor de teld door een IC-arts uit een, jawel, Brussels ziekenhuis. documentaire reeks Tegenwind maakten we daarom zes portretten Intussen is de opperviroloog van de Belgische Staat uit van wetenschappers die wél zo dapper waren om tegen de stroom zijn zomerslaap wakker geworden en gaat hij op Twitter viruin te roeien. Wat ik vooral onthoud van die opnames was dat ze het lent te keer tegen iedereen die durft roepen dat hij, de keizer vaak respectvol oneens waren met elkaar. Want dat is de essentie der virologen, geen kleren aanheeft. Terwijl de studies, of ze van wetenschap: alles in vraag durven stellen, zonder censuur. nu uit Harvard, Israël of Oxford komen, allemaal stuk voor De eerste afl evering van Tegenwind, met Sam Brokken, is vanaf 6 stuk aantonen dat de Belgische virologische ruiters van de september te bekijken via www.tegenwind.tv.

GENT

Taalsnobisme is terug van nooit weggeweest

“Braderie Publique” hangt in grote letters boven de Gentse winkelstraten.

De spandoeken kondigen een kraampjesmarkt met zomerkoopjes aan.

“Time Castle” heet het prestigeproject dat van het Gravensteen een moderne toeristische attractie moet maken. Stad Gent vindt dat allemaal gepast.

Er zijn steeds meer horecazaken in het centrum. Daarbij staat een Franse naam nog altijd sjiek. Ook het Engels wordt geregeld gebruikt, vooral wanneer er gemikt wordt op een jonger publiek. Het kan ook meer exotisch met een Afrikaanse of Zuid-Amerikaanse toets. Ook een zelfverzonnen combinatie van letters is ‘trendy’. Zaken met een mooie naam in het Nederlands of in het Gents zijn uitzonderingen. Aan de uithangborden in het centrum of aan de affiches voor culturele evenementen kan een verdwaalde toerist niet zien dat Gent in Vlaanderen ligt.

Stad Gent doet niets om hieraan te verhelpen. Integendeel, heel wat stedelijke initiatieven zijn in hetzelfde bedje ziek. ‘’hopon-hop-off”, “OMG! Van Eyck was here” (oh my god) Designmuseum (ooit museum voor sierkunst), “shuttle” (voor pendelbus), “Gent en garde”, “ensemble”… De vaccinatiebus die rondrijdt in de volkswijken om mensen te bereiken die niet opdaagden in het vaccinatiecentrum, heet “Prik & Go”. Dan hebben we het nog niet over het taalbeleid van de stad gehad waarbij de lat voor het Nederlands zo laag mogelijk wordt gelegd. Nederlands is voor het stadsbestuur louter een communicatiemiddel, maar geen drager van cultuur of identiteit.

Gedaan met de wandelbusjes Soms lukt het de stad wel een mooie Nederlandse naam te bedenken zoals ‘wandelbus’ voor de elektrische busjes in het voetgangersgebied. Ze rijden inderdaad niet sneller dan een kuierende voetganger. De wandelbusjes werden ingevoerd als hulpmiddel voor mensen die slecht te been zijn om ergens te geraken binnen het grote voetgangersgebied. Het was een antwoord op de kritiek dat Gent niet genoeg deed voor mindervaliden en enkel aan fitte fi etsers dacht. Het werd opgezet volgens de groene visie op openbaar vervoer. De busjes moesten namelijk gratis zijn en de wachttijd mocht niet langer zijn dan een kwartier. Het gevolg is dat drie of vier busjes tegelijk rondtoerden, de helft van de tijd zonder passagiers. Schepen Watteeuw heeft beslist ze volledig af te schaffen. Het contract met Keolis wordt niet verlengd.

Vanaf september verdwijnen de wandelbusjes voorgoed. Dat is een besparing van een half miljoen euro per jaar. Er komt niets in de plaats. Wie slecht te been is, zal zelf een oplossing moeten zoeken.

MATHILDIS

BRUSSEL

Patrimonium in woke-tijden Soms lijkt elke dag wel 1 april. Volgens Brussels staatssecretaris Pascal Smet (one.brussels-sp.a) moet de term patrimonium op de schop en vervangen worden door het onbeladen “heritage”. Een woke-beslissing om U tegen te zeggen. En zelfs het protest draagt het nodige surrealisme in zich.

Wanneer men een blik werpt op de (Brusselse) politieke carrière van Pascal Smet (sp.a), die zo’n twee decennia geleden begon, krijgt men al snel de indruk dat de man doordrongen is van het evangelie van Mattheus en zijn trek naar de grote stad ingezet heeft. “Een stad die boven op een berg ligt, kan niet verborgen blijven”, misschien niet veelzeggend in het Nederlands, maar het klinkt bekender als concept van “city that is set on a hill” in het Engels, niet toevallig Engels. We laten God wat God toekomt, en mutatis mutandis doen we hetzelfde met historicus en psychiater, maar beperken ons tot een van de recentste beslissingen van Smet. Veelzeggend over het personage.

“Heritage days” Zoals op zovele plaatsen bestaat ook in Brussel jaarlijks een dag waarop bijzondere aandacht bestaat voor erfgoed.

“Open Monumentendag” heet dat in het Nederlands, “Journées du Patrimoine” in het Frans. Het zijn zo van die initiatieven waar men moeilijk tegen kan zijn, maar dan komt Pascal Smet op de proppen. “Patrimoine”, dat komt van het Latijnse “Patrimonium”, een verwijzing naar de “Pater”, de vader dus. En een vader, tja, dat is geen moeder. Een simpele (binaire) vaststelling die in woke-tijden een probleem wordt.

Weg met die boel, vond Smet. We zwieren de term overboord, en maken er gewoonweg “Heritage Days” van. Probleem opgelost.

Authentiek Brussel Afgezien van de bijval die je met dit soort van beslissingen steevast krijgt, waren er twee soorten reacties. Sommigen hekelden hetgeen hem net motiveerde.

Volstrekt overbodig, net als elke andere maatregel die inspeelt op een onbestaand

probleem. Ietwat verrassender was een scherpe reactie om taalkundige redenen.

Cieltje Van Achter (N-VA) hield het nuchter en zakelijk: “Tweetaligheid behoort tot de authenticiteit van Brussel”, verklaarde ze op BX1. Kortom, iets om te koesteren.

Maar aan Franstalige kant was de emotionaliteit groter. MR en DéFI (nochtans deel uitmakend van de regering) schoten met scherp op Smet. Hij is de man die Brussel wil verengelsen, benadrukte men. Het is eens wat anders na de verfransing natuurlijk. Ergens geamuseerd lezen we een opiniestuk van Charles-Etienne Lagasse in Le Soir, Directeur van de studiedienst van DéFI, “l'institut Jacques Georgin”, genoemd naar de onfortuinlijke hartpatiënt met zijn falend orgaan die in de jaren ’70 volgens het collectieve geheugen van het FDF als een zeehondje door een VMO-eenheid werd doodgeknuppeld. Soit. “Welk model willen we voor Brussel?”, vraagt hij zich af. Het blijkt een – excusez le mot – “multiple choice”-vraag te zijn, overigens moeilijk te vertalen. “L'iris de la palette de nos différences? Ou l'uniformisation globalisante?”

“Différences” Eigenlijk is het ook een retorische vraag, maar ook voor Charles-Etienne, overigens de zoon van FDF-stichter en latere voorzitter André Lagasse? Mensen wier politiek doel nooit anders was dan de verfransing van Brussel die het dan hebben over “différences”, het heeft een surrealistisch trekje. En als we heel eerlijk zijn: aan de zotternij van Pascal Smet zit op die manier toch een amusant trekje: het werkt als een rode lap op een stier. Benieuwd wat de aangekondigde resolutie van de MR om de beslissing ongedaan te maken zal opleveren.

KNIN

6

Politiek

2 SEPTEMBER 2021 © PHOTONEWS

IJzerwake: oproep tot samenwerking tussen N-VA en Vlaams Belang

Op de twintigste editie van de IJzerwake werd opnieuw opgeroepen tot samenwerking tussen de Vlaams-nationalistische partijen N-VA en Vlaams Belang. “Zullen ego's en vetes opzijgeschoven worden om het grotere doel te dienen, namelijk fundamentele stappen voorwaarts zetten in de Vlaamse autonomie?”, klonk het.

Het voorbije weekend vond de twintigste editie van de IJzerwake, onder de noemer ‘Vrijheid voor Vlaanderen’, als vanouds plaats aan het monument van de gebroeders Van Raemdonck in Steenstrate bij Ieper. De twintigste editie kon opnieuw fysiek plaatsvinden, nadat de vorige door de coronapandemie enkel online doorging. Volgens diverse media waren er dit jaar een 2.000-tal aanwezigen. Volgens de organisatoren lag het aantal op 2.450, hoe dan ook het laagste aantal in de geschiedenis van het Vlaams-nationalistische evenement.

Onder de aanwezige politici bevonden zich vooral Vlaams Belangers. Ook Dries Van Langenhove was aanwezig met een aantal Schild & Vrienden-leden. Voor de aanvang werd hulde gebracht aan onder meer voormalig VB-politicus Francis Van den Eynde, die dit jaar overleed.

Godsvrede en samenwerking Tijdens zijn toespraak riep voorzitter van de IJzerwake Wim De Wit op tot samenwerking tussen de twee Vlaams-nationalistische, en tevens de twee grootste, partijen van Vlaanderen: N-VA en Vlaams Belang. “Gaan indien mogelijk en nodig de V-partijen samenwerken? Zullen ego's en

vetes opzijgeschoven worden om het grotere doel te dienen, namelijk fundamentele stappen voorwaarts zetten in de Vlaamse autonomie?”, vroeg De Wit. “Wij betreuren dat de twee partijen nogal eens op elkaar schelden. Als die twee partijen niet samenwerken, kunnen wij ons doel nooit bereiken.

De samenwerking is absoluut noodzakelijk.”

Ook de gastspreker, VVB-voorzitter Hugo Maes, riep net als De Wit op tot meer samenwerking tussen de V-partijen. “Een gezamenlijke aanpak van de niet partijgebonden Vlaamse beweging en de Vlaamse partijpolitiek is geboden”, zei Maes. “Het is zeker geen overbodige luxe om te herinneren aan het aloude devies van onze Fronters: Godsvrede. Voor ons Vlaamse bewegers evident op papier, maar zo moeilijk in de praktijk.

Het valt niet te ontkennen dat de Vlaamse beweging generaties onbaatzuchtige idealisten heeft voortgebracht, maar spijtig genoeg koesteren we al te makkelijk een kwalijke traditie van verdeeldheid, tweedracht en kortzichtig zelf beter weten.”

PVB

DE PANNE

Machtswissel mislukt Sinds half augustus werd een nieuw Vlaams decreet van kracht wat het lokale besturen gemakkelijker maakt om een coalitiewissel door te voeren tijdens de lopende legislatuur.

In Blankenberge werd er direct gebruikt gemaakt van deze wijziging: de oppositie vroeg een motie van wantrouwen tegen burgemeester Daphne Duméry. Die werd aan de kant geschoven en oppositiepartij Open Vld en Vooruit vormen er nu de nieuwe bestuursploeg.

In De Panne zagen we hetzelfde gebeuren.

Eerst even terug naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. De Lijst Burgemeester, een kartel van sp.a en CD&V, is de grootste partij met 10 zetels. Lijststrekster is Ann Vanheste, burgemeester sinds 2013 en ook voormalig Kamerlid voor sp.a.

In de aanloop naar de verkiezingen is er echter een splitsing geweest bij de CD&V, met mensen die niet akkoord gingen met de kartelvorming met sp.a. Die lijst kwam op onder de naam Plan B. Die partij haalde 18,2 procent en 4 zetels. En dan was er nog de partij Actie, een plaatselijke variant van Open Vld, goed voor 26 procent en 6 zetels.

Samengevat: Lijst Burgemeester haalde 10 zetels, de andere twee partijen samen haalden ook 10 zetels. N-VA, goed voor 1 zetel, moest kiezen om een van de groepen aan een meerderheid te helpen. Er zijn in De Panne 21 gemeenteraadszetels. Dus 11 zetels behalen is het absolute minimum. En N-VA koos voor een coalitie met Plan B en Actie.

Oud-burgemeester Ann Vanheste belandde in de oppositie. Cindy Verbrugge werd schepen voor de N-VA. Maar enkele maanden geleden werden meer en meer barsten vastgesteld in de meerderheid. En dat eindigde twee weken geleden in de motie van wantrouwen tegen burgemeester Bram Degrieck (Plan B, ex-CD&V). Resultaat na alle heisa: oud-burgemeester Ann Vanheste kan opnieuw burgemeester worden, met de steun van N-VA-schepen Cindy Verbrugge. Dat Cindy Verbrugge van de ene dag op de andere van ‘kamp’ verwisselt, levert niet direct veel applaus op. Zelfs niet in haar eigen afdeling van De Panne waar haar wissel tot interne spanningen heeft geleid. Wij onthouden vooral dat, indien Ann Vanheste opnieuw burgemeester wordt, dat enkel kon gebeuren dankzij de steun van de N-VA-schepen.

Dinsdagavond was er nog een gemeenteraad en daar volgde de ontknoping. Op de agenda: het wegstemmen van de motie van wantrouwen. Dat lukte, omdat Ann Vanheste en drie partijgenoten niet kwamen opdagen.

Zo kan Bram Degrieck burgemeester blijven.

Ondertussen heeft Ann Vanheste aangekondigd dat zij ontslag neemt uit de gemeenteraad. De machtsgreep in De Panne is mislukt.

KARL VAN CAMP

Wat is het project van Alexander De Croo?

Het blijft per definitie een beetje onder de radar, maar eens je erop gewezen wordt, valt het op: Alexander De Croo laat geen indruk na. Zo kwam hij verleden week nog eens in de media met zijn uithaal naar de manier waarop de Verenigde Staten zich uit Afghanistan hadden teruggetrokken. Maar zijn uithaal was zo voorspelbaar en gepolijst dat je die alweer vergeten bent nog voor de persconferentie is afgelopen. Is hij de dweil geworden waar hij zelf voor gewaarschuwd heeft?

Je kan het met de voorgangers van Alexander De Croo eens of oneens zijn, maar de meesten van hen hadden wel iets te brengen. Guy Verhofstadt had bijvoorbeeld zijn voluntarisme en ging met zijn paarse(-groene) regeringen eens bewijzen dat het ook zonder de christen-democraten kon. Zijn opvolger Yves Leterme was dan weer in zowat alles de antithese van Guy Verhofstadt, maar de kiezer smachtte naar zijn droge nuchterheid na de hyperactiviteit van zijn voorganger. Maar wat zou het project van Alexander De Croo kunnen zijn?

“Geen N-VA” als project?

De Vivaldi-regering is geboren als een liberaal machtsproject. Omdat de N-VA de MR niet wou toelaten tot de federale regering, klonken de liberalen zich vast aan de groenen. Voor de socialisten vormde dat geen enkel probleem, maar het duurde wel even eer ook CD&V overstag ging om voldoende zetels te leveren voor een comfortabele meerderheid. Maar welk beleid kan je opbouwen met een regering die vooral wil bewijzen dat het zonder de N-VA kan?

Guy Verhofstadt kon tegenover de christen-democraten een paars-groen voluntaristisch project brengen, met onder meer de ethische dossiers, de kernuitstap, migrantenstemrecht en een regularisatie. De “Zweedse” regering van Charles Michel kon dan weer tegenover de PS een sociaal-economisch rechts beleid plaatsen. Beide regeringen verenigden drie politieke families, wat in beide gevallen de nodige spanningen opleverde. Zoals gekend nam de N-VA uiteindelijk vroegtijdig ontslag uit de regering-Michel, maar ook in de regering-Verhofstadt I werd er op het einde behoorlijk wat geruzied. Eigenlijk haalde ook die regering voltallig de eindstreep niet, want minder dan twee weken voor de verkiezingen namen de excellenties van Ecolo nog ontslag.

Grootste gemene deler Op papier lijkt de eerste minister de machtigste man van de federale regering te zijn, in de praktijk is hij gebonden aan de grootste gemene deler van alle deelnemende partijen, in de volksmond ook wel regeerakkoord genoemd. En hoe meer partijen er deelnemen aan een regering, des te kleiner wordt die grootste gemene deler.

Komt de eerste minister uit de grootste partij, dan kan hij als vertegenwoordiger van die partij nog enigszins zijn stempel drukken op die regering. Zeker, een eerste minister moet rekening houden met alle partijen in zijn regering, maar hoeft zich daarom niet helemaal weg te cijferen. Guy

Verhofstadt kon zonder veel problemen liberaal zijn in zijn regering, net zoals Elio di Rupo socialist kon zijn in zijn regering. Maar vertrek je als eerste minister uit een van de kleinste partijen van de regering, kijk je toch snel tegen het beruchte dweil-syndroom aan waar Alexander De Croo zelf nog zo voor gewaarschuwd heeft.

Inhoudelijk heeft Alexander De Croo dus niet veel mogelijkheden om iets te zeggen zonder dat hij het risico loopt een van zijn coalitiegenoten voor het hoofd te stoten.

Neem nu het gekissebis over de kernuitstap, waar groen en blauw tegenover mekaar staan, en hij eigenlijk geen andere kant op kan dan later dit jaar boekhoudkundig vast te stellen wat de beschikbare vervangcapaciteit voor de kerncentrales zal zijn, om op basis daarvan een beslissing te nemen.

Over de minimumpensioenen staan rood en blauw dan weer lijnrecht tegenover mekaar, en vroeg of laat zullen ook de ethische dossiers weer opduiken, waarin CD&V lijnrecht tegenover de anderen staat. Als eerste minister staat hij te zwak om de partijvoorzitters tot de orde roepen, of hen tenminste toch wat te laten inbinden.

Algemeenheden Wil Alexander De Croo zich al eens laten opmerken in de pers, heeft hij eigenlijk geen andere keuze dan het aangrijpen van gemakkelijke gelegenheden om met veel passie wat algemeenheden te verkondigen.

Zo bijvoorbeeld de fikse veroordeling van de zogenaamde “antihomowet” in Hongarije in juni, waar geen enkele regeringspartij iets tegen kon hebben. En al zeker de CD&V niet, die nog haantje-de-voorste had gespeeld om Fidesz zo snel mogelijk uit de Europese Volkspartij te laten zetten. Ook de uithaal naar het “America First”-beleid in Afghanistan van de Amerikaanse president Joe Biden zal bij geen enkele Vivaldi-partij protesten opgeleverd hebben. Zijn steun voor de “Great Reset”, die de wereldeconomie een nieuwe vorm moet geven na de corona-epidemie, valt in dezelfde categorie.

De vraag is alleen maar hoe ver je als eerste minister kan komen met alleen maar zulke algemeenheden, terwijl ministers en partijvoorzitters ondertussen met mekaar het gevecht aangaan in de media. Zijn eigen partijvoorzitter trouwens incluis. Is dat afgesproken spel om de Open Vld toch nog een beetje uit de verf te doen komen? Het is afwachten of dit electoraal een goede strategie zal blijken te zijn, maar een kanselier die – uit noodzaak – grotendeels verzaakt aan zijn positie om bij de kiezer een diepe indruk na te laten, hoeft ook niet te rekenen op een kanseliersbonus.

FILIP VAN LAENEN

Politiek

2 SEPTEMBER 2021

IN DE KIJKER

7

CITAAT VAN DE WEEK

Karine Lalieux

Theo Francken (N-VA):

Ze stond mee op de eerste rij toen de Vivaldi-rergering in het zadel werd gehesen. Naast Eliane Tillieux – die voorzitster van de Kamer werd – en Ludivine Dedonder – die minister van Defensie mocht worden – was Karine Lalieux (57) het derde nieuwe vrouwelijke boegbeeld om de vermolmde Parti Socialiste een moderner en vooral wat vriendelijker elan te geven. © PHOTONEWS

Hoewel, vernieuwend en vriendelijker? Zij draaide al sinds de eeuwwisseling mee in de Kamer en in het stadsbestuur van Brussel als gewillige “sidekick” van PS-potentaten als Laurette Onkelinx, Claude Eerdekens, Elio Di Rupo, André Flahaut en vooral Yvan Mayeur. Op beide niveaus liet zij zich kennen als een rabiate PS-furie die geen al te hoge pet ophad van de Vlamingen, laat staan van de Vlaams-nationalisten. Ze vertikte het dan ook om Nederlands te spreken wanneer het niet echt moest. In die zin zat ze – nochtans geboren in Anderlecht - vaak op de lijn van DéFI-kopstuk Olivier Maingain, ook een Brusselaar en destijds beter bekend als chef van het FDF.

“Wat doet deze extreemlinkse woke-activiste in deze regering?”

Staatssecretaris voor Gendergelijkheid Sarah Schlitz (Ecolo) zorgt voor controverse door deel te nemen aan een evenement waar mannen* niet welkom zijn. N-VA-Kamerlid Theo Francken dacht er het zijne van. Het is overigens niet de eerste keer dat Schlitz controverse uitlokt. *mensen die zich als man identificeren

Beloond voor bewezen diensten

AFGHANISTANCOMMISSIE

Wat deden vluchtelingen in Afghanistan? © PHOTONEWS

Haar rol als hondstrouwe PS’er in de Kamer en in Brussel legde haar geen windeieren, want van 2006 tot 2018 was ze een oppermachtige schepen van Brussel onder Freddy Thielemans en diens opvolger - ook Kamerlid - Yvan Mayeur, nog een PS’er die altijd met minachting neerkeek op de Vlamingen. Van 2018 tot 2020 was ze er tevens OCMW-voorzitster. Het stond in de sterren geschreven dat zij na de val van Mayeur (naar aanleiding van het zitpenningenschandaal bij Samusocial) vanuit Brussel in “polepositie” zou komen wanneer er nog eens prijzen zouden uitgedeeld werden. En zo geschiedde dus toen de PS weer in de federale regering kwam en met nieuwe pionnen uitpakte. Maar de PS zou de PS niet zijn als zij geen waakhond bij die nieuwelingen zou zetten. Zo keerde André Flahaut als oud-Kamervoorzitter en oud-minister van Defensie terug naar de Kamer en verliet hij zijn ministerpost in de Franse Gemeenschapsregering om als een soort ‘éminence grise’ die eigenlijk de baas is, om het jonge – en bijwijlen ook onervaren – PS-geweld in het gareel te houden en hen de nodige orders te geven.

Minister voor Brussel Karine Lalieux werd minister van Pensioenen, Sociale Integratie, Armoedebestrijding, Personen met een Handicap en Beliris. Met Pensioenen zal ze het meest in het oog springen, al is Beliris minstens even belangrijk voor de PS. Hiermee heeft die partij een sterke poot in haar machtsbastion Brussel, want Beliris heeft als doel de uitstraling van Brussel te verbeteren als hoofdstad van België en Europa. Daartoe realiseert het bouw-, renovatie- en restauratieprojecten op meerdere specifieke vlakken als mobiliteit, sociale woningen, groene ruimtes, heropleving van wijken, cultuur, patrimonium en sport. Lalieux is de bron en de wegbereidster voor het armlastige Brussel in de schoot van de federale regering.

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) en minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) in de Afghanistancommissie

Afgelopen donderdag, bijna twee weken nadat de Afghaanse hoofdstad Kaboel opnieuw in handen viel van de taliban, vond er een gezamenlijke commissie voor Buitenlandse Betrekkingen, Landsverdediging, Binnenlandse Zaken en Migratie plaats naar aanleiding van de chaotische gebeurtenissen in Afghanistan.

Buikspreekpop

Vakantie

© PHOTONEWS

Algemeen wordt verwacht dat Lalieux in september met een plan tot verdere hervormingen van de pensioenen voor de dag zal komen, waarbij dan de nadruk zal liggen op de betaalbaarheid ervan, vooral in de toekomst. De Vlaamse en Waalse socialisten haalden alvast binnen dat er een minimumpensioen komt van 1.500 euro.

Maar dat kost veel geld. Daarnaast staat er in het regeerakkoord iets nieuws, namelijk dat er voortaan zal moeten gewerkt zijn om een pensioen te krijgen. En daar staat voorlopig nog geen duurtijd op geplakt omdat bij de onderhandelingen was gebleken dat daar andere inzichten over bestonden in de diverse Vivaldi-partijen. Visjes die worden uitgeworpen door de andere partijen, worden door de PS bij monde van grote baas Paul Magnette steevast afgedaan als ‘provocatie’. Lalieux laat dat dan echoën als een echte buikspreekpop. Het geeft te denken of ze haar hervormingen zelf zal verdedigen of dat ze dat in eerste orde zal overlaten aan de PS-kanonnen.

Daarnaast viel het op dat ook Groen, Ecolo en Vooruit al het voorstel – minimum 20 jaar effectief werken - van bijvoorbeeld Open Vld- en CD&V-voorzitters verwierpen. Weten zij al meer van de plannen van de PS en boodschapper Lalieux?

Het is dus uitkijken hoe Karine Lalieux met dit dossier naar buiten zal komen en hoe zij dit zal verdedigen, zeker nu er binnen de coalitie al duidelijk meerdere inzichten en voorkeuren bestaan. En dan is er nog de oppositie die haar zeker niet zal sparen. Ze mag dan wel al jarenlang een trouwe dienares van het partijestablishment zijn en een stille gangmaakster van de PS-belangen, maar dat is zeker nog geen garantie dat zij, als zij in de arena wordt gejaagd, daar ook als triomfator uit zal komen. Of zullen Flahaut en Magnette moeten komen helpen?

Eerder op de dag waarschuwden verschillende westerse regeringen en inlichtingendiensten voor een op til zijnde aanslag.

Sommige landen, waaronder ook België, besloten hun evacuatie net op het juiste moment stop te zetten.

Het nieuws zou pas enige tijd later binnenlopen, maar slechts tien minuten voor de commissie van start ging, blies een terrorist van Islamitische Staat in de provincie Khorasan zichzelf op aan een van toegangspoorten tot de luchthaven van Kaboel. De explosie en het daaropvolgende vuurgevecht kostten het leven aan zeker 169 Afghanen en 13 Amerikaanse militairen.

Defensie evacueerde in totaal bijna 1.500 mensen uit Afghanistan, waaronder met prioriteit Belgen – in hoofdzaak van Afghaanse origine, Afghanen met verblijfsrecht in België – en ook vluchtelingen, hun familieleden en mensenrechtenactivisten en Afghanen die het Belgische leger de afgelopen decennia hebben bijgestaan. Met name bij die eerste twee categorieën re-

zen er vragen. Wat deden mensen die hun thuisland ontvluchtten in Afghanistan, op zo’n volatiel moment nota bene? De snelheid van de opmars van taliban was dan wel onverwacht snel, maar was wel al maanden lang bezig.

“Mensen die erkend zijn als vluchteling mogen helemaal niet terugkeren naar of op vakantie gaan in hun land van herkomst, ongeacht het reisadvies”, zei N-VA-Kamerlid Theo Francken.

“Door die mensen terug te nemen en binnen te vliegen creëert men illegaliteit. Hun vluchtelingenstatuut wordt ingetrokken, maar die mensen worden dan onverwijderbaar. Ik vind het ook onbegrijpelijk voor de honderdduizenden vluchtelingen in Europa die zich wel aan de regels en de Conventie van Genève houden en die nooit meer terugkeren naar hun thuisland.”

Ook Kamerlid Dries Van Langenhove (Vlaams Belang) stelde dezelfde vraag: “Ondanks een heel duidelijk negatief reisadvies en ondanks het feit dat erkende vluchtelingen niet mogen teruggaan naar het land waarvan zij zogezegd zijn gevlucht, bevonden er

zich opeens blijkbaar honderden Belgen in Afghanistan. Wie gaat er nu op vakantie naar het land waarvan men zegt ooit te zijn gevlucht?”

“Menselijke en morele plicht” Volgens premier De Croo heeft België de “menselijke en morele plicht” om de mensen met Belgische nationaliteit en hun gezin, die zich ongeacht het negatieve reisadvies in Afghanistan bevonden, te helpen, hoewel er “strikt genomen geen consulaire verplichting is” om dat te doen. Hij benadrukte daarnaast dat aan de categorie met verblijfsrecht een lage prioriteit werd gegeven.

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) benadrukt dan weer dat sommigen van hen inderdaad het recht hebben om naar Afghanistan te gaan.

“Mensen met subsidiaire bescherming hebben het recht om zich te verplaatsen”, aldus Mahdi. “Daarnaast is het aan het CGVS om voor bepaalde vluchtelingen te oordelen of er redenen zijn om aan te nemen dat ze hoogst uitzonderlijk toch naar hun land van herkomst hadden mogen reizen. Dat is de reden waarom ik heb aangegeven dat die namen worden doorgegeven aan het CGVS, opdat het onderzocht kan worden.”

PIETER VAN BERKEL

Meeste Afghanen in gesloten terugkeercentra worden vrijgelaten De regering liet twee weken geleden al weten dat er voorlopig geen Afghanen meer teruggestuurd zouden worden naar het land. PTB-Kamerlid Nabil Boukili vroeg zich in de commissie af wat er nu zou gebeuren met Afghanen in gesloten terugkeercentra. “Aangezien zij niet kunnen worden teruggestuurd naar een land dat als onstabiel en gevaarlijk wordt beschouwd, vraag ik mij af wat de houding zal zijn ten opzichte van de Afghanen die zich in de gesloten centra bevinden“, aldus Boukili.

Uit het antwoord van staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) blijkt dat de meeste Afghanen die zich nu in gesloten terugkeercentra bevinden daaruit worden vrijgelaten, aangezien terugkeer “het enige doel is van een gesloten centrum”. Voor Afghanen die onderhevig zijn aan een Dublinprocedure – waarvoor dus een ander Europees land verantwoordelijk is – geldt wel een uitzondering.

Veel van de Afghanen die zich in gesloten centra bevinden, hebben een zwaar profi el en hebben criminele of gewelddadige feiten op hun kerfstok.

8

Interview

2 SEPTEMBER 2021

BEN WEYTS (N-VA)

Vlaams viceminister-president en minister van Onderwijs, Dierenwelzijn, Sport en Vlaamse Rand Ben Weyts (50) draait al sinds de jaren ’90 mee in de Vlaams-nationalistische N-VA en haar voorloper, de Volksunie. De post Dierenwelzijn bekleedt hij sinds 2014, onder de regering-Bourgeois. In 2019 claimde hij ook Sport en Onderwijs, nadat zijn partij een belangrijk campagnethema van het noodlijdende Vlaamse onderwijs had gemaakt. e aanloop naar het nieuwe schooljaar is ook voor de minister van Onderwijs een drukke periode, zo erkent hij. “Er is wel een spanningsopbouw.

De coronaversoepelingen spelen natuurlijk ook een rol. Sommige opiniemakers proberen nu een sfeer te scheppen van: ‘Je zal wel wat zien met die deltavariant!’ Daarnaast starten we ook onder nieuw gesternte met de ‘digisprong’. Wij willen, als bij een soort plechtige communie, dat elke leerling vanaf het vijfde leerjaar over zijn eigen ICT-toestel beschikt. Ik had altijd de ambitie om ervoor te zorgen dat we niet alleen kommer en kwel zouden overhouden aan die coronacrisis. Zonder de coronacrisis was het nooit gelukt om zoveel extra middelen voor digitalisering, 385 miljoen euro, te voorzien.”

Wordt dit het jaar dat alles op de scholen stilaan terug normaal wordt?

“Een echt normaal zal het nog altijd niet zijn. Het belangrijkste is dat het onderwijsaanbod enigszins terug normaal kan.

Alles zal nog altijd met een zeker ‘coronadecorum’ plaatsvinden. Dat het lesgeven niet langer gehypothekeerd wordt door de coronamaatregelen, daar is het mij om te doen. Met alle respect voor hun inzichten, maar de virologen wilden nog minstens een maand met een mondmasker aan de slag gaan.”

Sommigen lieten weleens uitschijnen dat strengere coronamaatregelen in andere sectoren een gevolg waren van het openhouden van de scholen.

“Men probeert daar een substitutiespel van te maken. We zijn er vrij snel in geslaagd om eendrachtig samen met het onderwijsdomein te communiceren. Alles wat we voorstelden gebeurde in overleg met de vele onderwijspartners: koepels, vakbonden, CLB’s, de kinderrechtencommissaris, de scholierenkoepel,… Iedereen ging mee aan tafel, maar iedereen was ook mee verantwoordelijk. We hebben ook altijd overleg gehad met de biostatistici en virologen. Het feit dat ze mee zijn gegaan in dat overleg heeft ertoe geleid dat er in ons beleidsdomein misschien meer mogelijk was.”

“Naast het overleg met de medische experten en het onderwijsveld toetste ik ook alles af met mijn collega’s van de Franse en Duitstalige Gemeenschap, die dikwijls ook wel dankbaar waren dat zij het Vlaamse scenario konden kopiëren. Opvallend genoeg passeerden die voorstellen bij hun onderwijspartners vaak makkelijker dan bij mijn eigen onderwijsveld.”

“Dat alles heeft er ook wel voor gezorgd dat men zei dat de prioriteit die naar het onderwijs ging opgevangen moest worden door vrijheidsbeperkende maatregelen in andere domeinen. Dat is natuurlijk hun verantwoordelijkheid en niet de mijne. Iedereen moet zijn rol spelen en ik speel de mijne als minister van Onderwijs.”

Is er iets waarvan u nu denkt: dit hadden we beter niet gedaan?

“Ongetwijfeld, maar je moet op een bepaald ogenblik wel een beslissing nemen met de informatie die je hebt. Ik wou zelf wel wat verder gaan, maar om iedereen in dat onderwijsoverleg mee te hebben, doe je natuurlijk concessies. Dan heb ik

liever een voorstel dat breder gedragen wordt, waar ook de virologen moeilijk tegen kunnen zijn. Dan kan men in het Overlegcomité nadien ook moeilijker nee zeggen.”

VLAAMS MIN

““Het V he En d

Geef eens een voorbeeld van zo’n concessie.

“Anderhalf jaar geleden wou ik de lagere scholen volledig opnieuw openen. Er kwam toen weerstand van medische experten, maar evengoed van leerkrachten, omdat je toen nog in de sfeer zat dat wat we wilden doen levensgevaarlijk was. Toen heb ik zelf als compromis voorgesteld om eerst het eerste, het tweede en het zesde leerjaar te openen. Het belangrijkste is dat je de schoolpoorten opengooit. Niks is zo makkelijk als een deur dichtdoen, maar zodra die terug opengaat, creëer je een dynamiek. Twee weken later waren we al bezig met andere leerjaren.”

Volgens sommigen stond de Vlaamse regering niet genoeg op haar strepen tijdens de Overlegcomités.

“Wij hebben vanuit Vlaanderen ook wel dingen geëist bij het federale niveau. In het Overlegcomité is het vanzelfsprekend dat, als je wil meespreken over het federale beleid, je ook wel moet toelaten dat federale excellenties zich ook uitspreken over je eigen beleidsmaatregelen. Het is een verhaal van geven en nemen.”

Vlak voor de coronacrisis losbarstte, ging de discussie vooral over de steeds slechtere schoolprestaties van Vlaanderen in wereldwijde rangschikkingen.

Toen kwam corona. Dacht u nooit ‘Oh hemel, dit gaat het allemaal nog erger maken’?

“Het heeft het probleem niet helemaal ondergesneeuwd. Corona was eigenlijk maar een tweede beleidslaag erbovenop. Het heeft ontegensprekelijk voor een overbelasting van de agenda gezorgd. De afgelopen periode hebben we ondanks corona de fundamenten gegoten voor enkele grote werven: over het M-decreet, over het inschrijvingsdecreet, over vaste benoeming en evaluatie, over de overdracht van internaten van Onderwijs naar Welzijn. We hebben de nieuwe eindtermen, zonder ook maar één tegenstem, door het parlement gekregen. De taalscreening start dit schooljaar. Die onderwijskwaliteitsfocus heb ik behouden.”

“Die slechtere onderwijsrankings waren eigenlijk, erg genoeg, geen nieuws. Het was al de zestiende keer dat we erop achteruit zijn gegaan. In het verleden heeft men dat altijd proberen te relativeren, ik heb dat daarentegen direct aangegrepen om duidelijk te maken dat nu het moment is om dat probleem te erkennen. We hebben een probleem. Na zestien keer kun je dat niet meer ontkennen. De excuses zijn op.”

“We willen dat tij keren door te focussen op de taalscreenings in de derde

kleuterklas; die starten dit najaar. Nederlands is het begin van alles, het raamwerk waarbinnen je kennis verwerft en het vak dat alle andere vakken mogelijk maakt. Als je in het eerste leerjaar start met een achterstand Nederlands, dan dreigt die achterstand ook in alle andere vakken alleen maar groter te worden.”

“Daarnaast zijn er die nieuwe eindtermen. De lat moet hoger en die eindtermen zijn gedetailleerder. Daarin lijnen wij af wat wij als samenleving verwachten dat kinderen en jongeren kennen en kunnen in het onderwijs. Als belastingbetalers investeren wij veel in dat onderwijs en daar mogen wij iets voor terugvragen. De manier waarop je dat ‘kennen en kunnen’ bereikt, dat is de vrijheid van onderwijs. Die eindtermen zijn vooral geschreven door het onderwijsveld zelf.

Het is bovendien geen totale ommekeer van de ene dag op de andere. Er komt een gedoogperiode van twee jaar en er komt een praktijkcommissie, voorgezeten door iemand van het katholieke onderwijs, die zal onderzoeken of er geen mismatch is tussen theorie en praktijk.

Als dat wel zo is, kunnen we er nog aanpassingen aan doen. Die eindtermen staan niet in marmer gebeiteld en zijn per definitie evolutief. De vorige eindtermen dateren van 1996! We gaan niet opnieuw vele jaren wachten om die actualiseren.”

“Er komen ook centrale Vlaamse proeven. Nu moeten we een beroep doen op buitenlandse onderzoeken, zoals PISA (Programme for International Student Assessment, nvdr), om een zicht te krijgen op de toestand van ons onderwijs.

Op dat vlak zijn we internationaal een zeldzaamheid. Hier heeft de ene koepel geen proeven en de andere wel – en meestal zijn ze tevreden van zichzelf. Als ik mezelf examineer, ben ik ook meestal tevreden. We hebben vandaag geen

Bij die transgenderatlete in de Olympische Spelen was er echt wel sprake van vervalsing, of dat nu intentioneel was of niet objectief criterium om de leerachterstand na corona te meten, laat staan dat we een vergelijkingsbasis hebben. Vele scholen hebben wat koudwatervrees, maar het zal ontzettend leerzaam zijn.”

Kan die leerachterstand door corona nog goedgemaakt worden?

“Ongeacht de coronamaatregelen hebben we vorig jaar wel quasi voltijds les kunnen geven. Internationaal zijn we daarmee een uitzondering in de positieve zin. Het hybride systeem in het secundair, waarbij om de week fysiek les werd gegeven, zal wel wat schade met zich hebben meegebracht. Mijn bezorgdheid ligt vooral bij het beroeps- en technisch onderwijs. Les op afstand in de praktijkgerichte opleidingen in het BSO en het TSO zal een grotere impact hebben dan in het eerder theoretische ASO.” “Niks hoeft onherroepelijk te zijn. We hebben het maximale gedaan om de scholen open te houden. Ik heb voor elke schooldag en schoolweek gevochten. We zorgen voor een bijsprong, met extra leerkrachten, waaronder gepensioneerden, om die leerachterstand aan te pakken en binnen en buiten de lesuren leerlingen

Interview

2 SEPTEMBER 2021

9

NISTER VAN ONDERWIJS, DIERENWELZIJN, SPORT EN VLAAMSE RAND

Vlaamse onderwijs eeft een probleem. de excuses zijn op” met leerachterstand te begeleiden. Volgend schooljaar gaat het om 10 miljoen euro extra per maand, of het equivalent van 2.000 voltijdse leerkrachten.”

Er wordt ondertussen wel opnieuw gewaarschuwd voor het lerarentekort. In sommige scholen heeft men naar verluidt een trimester geen Frans kunnen geven.

“Dat lerarentekort speelt ons inderdaad echt parten. Die 2.000 zijn natuurlijk maar extraatjes. Dat zijn geen voltijdse leerkrachten die er structureel bijkomen.”

“Daarom willen we de zij-instroom versterken. We hebben ervoor gezorgd dat mensen uit de privésector voor specifieke knelpuntvakken de overstap naar het onderwijs kunnen maken. Zij kunnen tot acht jaar anciënniteit meenemen, dat kan oplopen tot ongeveer driehonderd euro netto per maand. We maken ook de job van leerkracht aantrekkelijker, met een beperking van de administratieve last.”

“We moeten af van de stiefmoederlijke perceptie van de lerarenopleiding, als iets waar men terecht komt als twaalf andere opleidingen niet lukten. De lat moet hoger gelegd worden, al lijkt dat misschien contra-intuïtief als je net meer leerkrachten wil aantrekken. Er komt een ijkingstoets die niet zonder gevolgen kan blijven, zoals een verplichte remediëring als je niet slaagt in die toets.”

Als je als leerkracht voor een klas in een concentratieschool moet staan, waar meer dan helft van de kinderen het Nederlands niet als thuistaal heeft, hoe begin je daar überhaupt aan?

“Vandaar dat we bij het begin moeten beginnen. Vandaar die taalscreening in de derde kleuterklas. Als daarna blijkt dat het niveau nog altijd niet afdoende is om met succes in het lager onderwijs te beginnen, dan mogen ze daar niet starten. Als de ouders dat toch mordicus willen, dan kan dat enkel met een taalintegratietraject of een taalbadjaar. We moeten daar onverbiddelijk in zijn.”

“Dat is het meest sociale beleid dat je kan voeren. Ter linkerzijde werd dat weleens weggezet als een asociale maatregel tegen kinderen van allochtone origine, maar wij geven die kinderen net kansen. Niets is asocialer dan de andere kant uit te kijken en toe te laten dat kinderen met een taalachterstand in het lager onderwijs beginnen. Het onderwijs is hét middel voor sociale mobiliteit voor achtergestelde groepen. Maar dan moet je hen ook gelijke kansen geven bij de start, en dat kan alleen met gedegen kennis van het Nederlands.”

Uw voorzitter nam in een discussie met Lieven Boeve, de topman van het katholieke onderwijs, het woord ‘pretpedagogie’ in de mond. Wat betekent dat woord?

“Er is een artificiële tegenstelling tussen welbevinden en kennisverwerving. Het ene wordt onterecht gezien als de tegenpool van het andere. Als je je goed voelt, leer je beter, maar als je beter leert, ga je je ook beter voelen. Er is inderdaad een bepaalde kijk die het enkel had over het eerste deel van de zin en niet over het tweede. Als we willen dat kinderen en jongeren meer en beter gaan

lezen, dan moeten we ook zorgen dat we die grammatica erin rammen. Als je iets goed kent, ga je dat ook graag doen.”

“Ik probeer daarbij ook de combinatie te maken met de bevoegdheid Sport, door kinderen kennis te laten maken met andere sporten. Doorgaans doen kinderen de sporten waar de ouders hen naartoe sturen of wat de vriendjes doen.

We trekken met een wetenschappelijk onderbouwd sportkompas naar de school, waarbij we de kinderen testen op verschillende sporten. We vertellen hen voor welke sporten ze aanleg hebben en we geven hen het adres met de dichtstbijzijnde club die die sport aanbiedt.

Voor veel kinderen die nooit in contact met sporten zouden zijn gekomen gaat er op die manier een wereld open.”

“We moeten vooral opnieuw ambitie tonen. Onze Vlaamse welvaart en ons Vlaams welzijn zijn van Europees topniveau en dat is in de eerste plaats te danken aan de kwaliteit van ons onderwijs.”

Vreest u niet dat veel ouders hun kinderen naar het privéonderwijs gaan sturen?

“De privéscholen zijn niet groot in aantal en zijn geen alternatief voor een volledige samenleving. Privéonderwijs kan desgevallend gaten of niches vervullen.

Als samenleving die zoveel investeert in haar erkend gesubsidieerd onderwijs mogen wij daar nooit genoegen mee nemen.”

Oppositiepartij Vlaams Belang organiseerde begin dit jaar protestacties, onder andere nadat een leerkracht de partij “ondemocratisch” noemde. Is er een probleem met “linkse taal in het klaslokaal”, zoals zij beweren?

“Het staat het Vlaams Belang natuurlijk vrij om dat specifieke voorval te he-

Het zorgwekkendste aan de Vlaamse Rand is niet het grote aantal nieuwkomers uit Brussel, maar het grote aantal jonge Vlamingen dat vertrekt

kelen. Het is ongetwijfeld zo dat leerkrachten onderliggende boodschappen meegegeven. Ooit vonden we dat niet zo erg, toen de Guido Gezelles van deze wereld het klaslokaal bevolkten en Vlaamsgezinde leerkrachten hun eigen boodschappen meegaven. Ik weet niet of het een goede aanpak is om op basis van enkele ‘outliers’ te beweren dat dit dé boodschap is die door ons volledig Vlaams onderwijs wordt meegegeven.

Dan zou je heel wat leerkrachten onrecht aandoen. Ik denk dat zulke voorvallen vooral via het hoger onderwijs, en de nieuwe leerkrachten die van daar komen, hun ingang vinden.”

Ongetwijfeld geven leerkrachten meningen mee, maar toen de Vlaamsgezinde Guido Gezelles voor de klas stonden, vonden we dat niet zo erg Recent kwam aan het licht dat 6 op de 10 Brusselaars die naar Vlaanderen verhuizen in de Vlaamse Rand gaan wonen. Hoe behoud je het Vlaamse karakter van die rand?

“Het Vlaamse Randbeleid moet op twee benen hinken. Enerzijds moet je zorgen voor integratie. Dat mag best dwingend zijn. In het onderwijs betekent dat bijvoorbeeld geen enkele tolerantie tonen voor taalachterstand.”

“Anderzijds hangt veel ook af van de autochtone gemeenschap. Als we ervoor willen zorgen dat nieuwkomers terecht komen in een warm integratiebad waarin we ze kunnen onderdompelen, dan moeten we ervoor zorgen dat er genoeg water in dat bad zit. Ons voornaamste probleem in de Vlaamse Rand is dat heel veel jonge autochtone Vlamingen wegtrekken onder druk van de hoge woonprijzen en culturele vervreemding. Het zorgwekkendste is dat die ontvangende gemeenschap leegloopt.”

“Dat is ook het moeilijkste om iets aan te doen, want dat betekent een interventie op de woningmarkt. Bij sociale woningen slagen we er nu al in voorrang te geven aan degenen die een band hebben met de streek, maar dat moet ook bij de private woningmarkt gebeuren. Een eerdere regeling daarover werd vernietigd door het Grondwettelijk Hof, maar we gaan nu toch opnieuw proberen om hetzelfde te doen. Ik ondervind daarbij wel veel weerstand in de immobiliënsector. We moeten bij inschrijvingen in het onderwijs ook voorrang kunnen geven aan mensen die een band hebben met Vlaanderen. Ook dat is ‘work in progress’ en ook dat bevindt zich in een juridische schemerzone, maar zoals Willem van Oranje ooit zei: ‘Point n'est besoin d'espérer pour entreprendre, ni de réussir pour persévérer’ (Het is niet nodig te hopen om te ondernemen noch te slagen om te volharden, red.).”

U kondigde recent strengere straffen voor dierenbeulen aan.

“Die maatregel is het logische sluitstuk van een kordaat dierenwelzijnsbeleid.

Met enige fierheid mogen wij zeggen dat, wat dierenwelzijn betreft, wat we zelf doen ook beter doen. Die bevoegdheid werd in 2014 van het federale niveau overgedragen. Het budget, de controles en de inspecties zijn sindsdien fors toegenomen. We zijn erin geslaagd ervoor te zorgen dat iedereen mee is. Er zijn niet alleen meer inspecties, maar ook de

politiezones hebben allemaal iemand die specifiek verantwoordelijk is voor dierenwelzijn. Ook het parket en justitie zijn mee.”

“Nu willen we een ruimer instrumentarium geven aan de rechters om kordater te kunnen optreden. Voorheen was de maximumstraf voor een eerste vergrijp drie maanden gevangenisstraf. In België betekent dat in de praktijk nul dagen. Dat wordt nu verhoogd tot vijf jaar en voor recidieven zelfs tot tien jaar. Er zijn mensen die intussen al vijf keer veroordeeld zijn voor dierenmishandeling en altijd opnieuw in de fout gaan. Zo’n mensen moéten achter slot en grendel. In een beschaafd land als Vlaanderen moeten we per maand nog altijd 250 dieren in beslag nemen, en dat is niet iets wat lichtzinnig gebeurt.”

Vanwaar die persoonlijke affiniteit met dat thema?

“Zoals zoveel Vlamingen hou ik van dieren. Ik heb er ook in huis. Wie een beetje rechtvaardigheidsgevoel heeft, komt op voor degenen die zich niet kunnen verweren. Het is heel leuk om van nul te beginnen met zo’n bevoegdheid. Bij de verdeling van de bevoegdheden was niemand daar eigenlijk in geïnteresseerd. Wij hebben daar een maatschappelijk draagvlak voor gevonden, maar ik denk dat geen hond weet wie de laatste federale minister van Dierenwelzijn was. Het was Laurette Onkelinx (lacht). Het thema raakt de mensen.”

Wat vindt u van de lof die u krijgt van dierenrechtenorganisatie Gaia?

“Gaia is een kritische partner. Ze zijn open, niet revolutionair en houden rekening met een politieke constellatie.

Ze gaan natuurlijk verder dan ikzelf.

Dat is hun rol. Ze moeten proberen de politieke klasse mee te krijgen en daar slagen ze vaak ook in.”

Recent was er de controverse rond een transgenderatlete die meedeed aan de vrouwencompetitie in de Olympische Spelen. Kan iemand die biologisch als man geboren is volgens u meedoen aan topsport voor vrouwen?

“Dat is evolutieve wetenschap. Het is wel zo dat er in dit geval, met iemand die geboren is als man, getraind heeft als man en vervolgens op latere leeftijd een geslachtsverandering heeft ondergaan, echt wel sprake is van vervalsing, of dat nu intentioneel is of niet. Als die geslachtsverandering op jongere leeftijd gebeurt, ligt dat natuurlijk anders.

Men slaagt er vooralsnog niet in om dat ordentelijk af te bakenen. Met die gewichthefster heeft men toch een verkeerd precedent gecreëerd. Men sprak van een moedige beslissing, maar het zou van meer moed getuigd hebben als men haar geweigerd had.”

PIETER VAN BERKEL

Splits zelf de sociale zekerheid!

Voor een Vlaamse sociale zekerheid!

Word lid van het VNZ

Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen

Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be

10 Buitenland

2 SEPTEMBER 2021 © SHUTTERSTOCK

FRANKRIJK

gevolgen hebben en de ene kandidaat een paar procent extra opleveren, terwijl de andere aanhangers verliest.

Momenteel valt die recuperatie nog mee.

De enige die geprobeerd heeft om op de kar van de ‘anti-pass sanitaire’-betogingen te springen is Florian Philippot, ex-kopstuk van het Front National (FN), maar nu in ongenade gevallen bij de partij. Momenteel maken het Rassemblement National (de opvolger van het FN) van Marine Le Pen, noch het extreemlinkse La France Insoumise van JeanLuc Mélenchon aanstalten om de beweging te accapareren.

Politieke accaparatie

Politieke implicaties van verzet tegen de coronapass Naar verluidt hoopt Macron de strenge corona-aanpak in zijn campagne te gebruiken.

De Franse “pass sanitaire” die iedereen moet voorleggen bij bezoek aan restaurants, cafés of andere evenementen wordt door steeds meer Fransen gezien als een vrijheidsbeperking. Al weken wordt ertegen betoogd en de vraag is of dit geen belangrijk thema voor de presidentsverkiezingen van 2022 wordt.

Het is het beeld van de Franse augustusmaand: wekelijks duizenden betogers over heel het land tegen de “pass sanitaire”, een strenge coronapass. Wie in een café of restaurant wil tafelen, naar de cinema gaat of aan een evenement wil deelnemen, ja zelfs wie lange afstanden aflegt: je moet die pas bij je hebben. Daarop staat dat je gevaccineerd bent of getest of over voldoende antilichamen beschikt na ziek te zijn geweest.

President Emmanuel Macron voerde de pas in juli in om de coronapandemie binnen de perken te houden. Wat opvalt is dat het protest tegen de “pass sanitaire” zeer snel de kop opstak. Eind juli waren er over heel Frankrijk wekelijks 100.000 betogers, in augustus - dé vakantiemaand - plots een kwart miljoen.

Sociologische afbakening Net als de beweging van de gele hesjes die in 2018 protesteerde tegen de hoge brandstofprijzen komen deze acties uit het niets. De gele hesjes of de “gilets jaunes” konden daarna wel tamelijk snel sociologisch worden geïdentificeerd. Het ging vooral om Fransen uit de landelijke gebieden, ver van de stedelijke centra, die het financieel moeilijk hadden en als zogenaamde “verliezers van de globalisering” worden beschouwd. Macron probeerde de beweging te counteren door een aantal belastinghervormingen. Deels slaagde hij erin het protest van de gele hesjes na een tijd binnen de perken te houden.

Met de tegenstanders van de coronapas

TUNESIË

Tunesische illegale migratie: +400% De politieke en maatschappelijke problemen in Tunesië, met als orgelpunt de beslissing van de Tunesische president op 25 juli om het parlement voorlopig op te heffen, zorgen al een tijd voor een toename van de (meestal illegale) migratie in de regio.

Op het Italiaanse eiland Lampedusa steeg de migratiedruk zelfs exponentieel. Volgens cijfers van de Italiaanse ngo Mediterranean Hope zetten in juli 4.307 Tunesische migranten voet aan wal, tegenover ‘slechts’ 857 in de maand juni. Een stijging van ruim 400 procent.

Veel van de nieuwkomers – maar het zijn enkel naïevelingen die zich daarover verwonderen – zijn opnieuw mannen die zich vaak uitgeven voor ‘niet begeleide minderjarige migranten’. Belangrijk om weten in deze context is het politieke gegeven dat de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken in 2020 zo’n 11 miljoen euro had vrijgemaakt voor Tunesië, met als onderliggende bedoeling de migratiestroom naar Europa te stoppen. Sinds deze overeenkomst is de Tunesische migratie geen enkele dag gestopt, en is de migratie ook niet afgenomen, wel integendeel!

Migratie versus naïviteit

lijkt dat moeilijker te liggen. Je vindt tussen de betogers zowel antivaxxers als gevaccineerden die zich verzetten tegen een beperking van de individuele vrijheden. Komt er nog bij dat er tijdens de betogingen veel complottheorieën opduiken. Sommige dragen een Jodenster omdat ze zich uitgesloten voelen, terwijl er op die betogingen ook antisemitische slogans te horen zijn. Volgens politicologen zijn de manifestaties vooral een uiting van afkeer van de politiek.

Meteen rijst de vraag wat er gebeurt als deze manifestaties de komende weken aanhouden? Zullen ze op een of andere manier een impact hebben op de presidentsverkiezingen binnen acht maanden? Zullen sommigen geneigd zijn om de beweging te recupereren? Dan kan dit belangrijke politieke

Wellicht omdat er niet echt sprake is van een leider, een gezicht. Of het zou ene Jérôme Rodrigues moeten zijn die via sociale media oproept om te betogen (en in 2019 een oog verloor tijdens de confrontatie met de oproerpolitie). Het is ook zo dat politicologen ervan uitgaan dat het hier vooral mensen betreft die niet gaan stemmen. Waarom zou een kandidaat hen dan proberen te bereiken? Emmanuel Macron zelf lijkt er zich ook weinig zorgen over te maken. In de populariteitspolls scoort hij hoger dan zijn voorgangers François Hollande en Nicolas Sarkozy. Naar verluidt hoopt hij de strenge corona-aanpak trouwens in zijn campagne te gebruiken. Want het is zo dat Macron nog altijd geen thema heeft waarmee hij naar de kiezer wil stappen. De keuze is volgens adviseurs van het Elysée niet onbelangrijk.

Indien de uittredende president volgend jaar in de tweede ronde uitkomt tegen Marine Le Pen, zou zijn overwinning vaststaan, maar relatief klein zijn: 55 procent tegenover 45 procent. Met zo’n peilingen kan elke fout in de campagne fataal zijn. Ook in de communicatie. “Een club van losers die profijt wil halen uit de ongerustheid bij de mensen”, zei minister van Cultuur Roselyne Bachelot vorige maand over de betogers. Men zo’n standpunten moeten de aanhangers van de president opletten. Met zo’n misprijzende reactie lokken ze de betogers volgend jaar misschien toch naar de stembus. En dan zal het niet zijn om een briefje met de naam “Emmanuel Macron” erop in de urne te gooien.

SALAN

DUITSLAND

Politieke spanning in Duitsland stijgt De Duitse parlementsverkiezingen van 26 september naderen met rasse schreden. Historische verkiezingen. Het einde van het tijdperk-Merkel zit daar zeker voor iets tussen en de schrik voor een nieuwe migratiecrisis, dit keer uit Afghanistan, neemt toe. Maar ook resultaten van eerdere opiniepeilingen begin dit jaar, waaruit bleek dat Die Grünen wel eens de grootste Duitse partij zouden kunnen worden en de CDU zouden passeren.

De vereniging “Verein zur Erhaltung der Rechtsstaatlichen und bürgerlichen Freiheiten” startte onlangs in gans Duitsland zelfs een heuse ‘anti-Grünen’-campagne. In tientallen Duitse steden werden grote publiciteitsaffiches gekleefd onder het motto “Groene mest”. Het publiek werd er gewaarschuwd voor “Genderirrsinn” (genderwaanzin), “LGBTQ-propaganda” en “Familienfeindlichkeit”, als de Grünen aan de macht zouden komen. Verschillende duizenden affiches werden in ongeveer

50 Duitse grootsteden aangebracht, aldus David Bendels, voorzitter van de vereniging, en vroeger lid van de CSU. De reacties van (uiterst-) links lieten niet lang op zich wachten: de meeste affiches werden vernield. Bendels kondigt al nieuwe acties aan.

Opiniepeilingen voeden onrust Op donderdag 19 augustus publiceerde het Duitse magazine Focus de resultaten van een opi© PHOTONEWS

Ook de EU staat (opnieuw) klaar om Tunesië financieel bij te springen. Ylva Johansson, Europees commissaris voor Binnenlandse Zaken, verklaarde op verplaatsing in Tunesië: “Er komen Europese fondsen voor economie, voor investeringen, voor werk. En van haar kant engageert de Tunesische overheid zich om haar grenzen te bewaken, om migranten die geen vluchtelingen zijn terug te sturen naar hun herkomstland en haar eigen burgers terug te nemen, die illegaal naar Europa waren gekomen.”

Intussen laat dezelfde Italiaanse ngo Mediterranean Hope weten dat sinds mei 2021 ruim 12.000 illegalen het eiland Lampedusa hebben bereikt. Migratie wordt opnieuw een van de dominerende politieke thema’s in West-Europa.

PIET VAN NIEUWVLIET

Volg ons ook op

palnws.be Opiniepeilingen tonen de populariteit van Olaf Scholz als toekomstig kanselier aan

niepeiling uitgevoerd door Kantar.

CDU komt daarin op 22 procent van de stemmen, SPD op 21 procent en Die Grünen op 19 procent.

Daarna volgen de liberale FDP met 12 procent en AfD met 11. Die Linke komt op 7 procent.

Een opiniepeiling op dezelfde dag door het Allensbach-instituut geeft CDU 23,9 procent van de stemmen, SPD 20,6, Die Grünen 18,1, FDP 12 en AfD 10,8 procent.

Die Grünen lijken hun pluimen te verliezen, toch ten opzichte van opiniepeilingen in het voorjaar.

Maar de CDU-top is allesbehalve gerustgesteld door de resultaten van deze bevragingen. CSU-chef Markus Söder heeft CDU/CSU al voor een nederlaag gewaarschuwd, want het zou wel eens kunnen dat er een “Ampelkoalition” (verkeerslicht-coalitie) komt met SPD, FDP en Grünen.

Inhaalbeweging Duidelijk is dat de Duitse sociaaldemocraten – in tegenstelling tot een algemene Europese trend – in Duitsland aan een inhaalbeweging begonnen zijn. Daar zal de sociaaldemocratische kandidaat Olaf Scholz wel voor iets tussen zitten. In een opiniepeiling van ARD-Duitsland gaven 20 procent van de kiezers aan voor Armin Laschet (voorzitter CDU) te stemmen, mocht de eerste minister rechtstreeks worden gekozen.

35 procent sprak zich uit voor de SPD-kandidaat Olaf Scholz. Kan Armin Laschet het land leiden, vragen velen zich af?

PIET VAN NIEUWVLIET

Buitenland

2 SEPTEMBER 2021

AFGHANISTAN

De Afghaanse dolkstoot © SHUTTERSTOCK

© SHUTTERSTOCK

DIPLOMATIEKE VALIES

11

Binnen de Amerikaanse strijdkrachten heeft de woede een nooit gezien kookpunt bereikt.

De Amerikaanse troepen in Afghanistan werden, net zoals de politiediensten in 2020, door hun politieke leiders verraden. Het zorgt voor een ongeziene ergernis binnen de strijdkrachten.

In het nieuwe tijdperk dat aanbreekt hebben de VS geen zin meer om betrokken te raken in wespennesten in Azië en het Midden-Oosten.

Amerikaanse keuze, Europese hypocrisie Wellicht heeft hetgeen zich vandaag in Afghanistan afspeelt op termijn grotere gevolgen dan het einde van de Vietnamoorlog. Historici zullen het later omschrijven als het sluitstuk van een tijdperk. Experts hebben het vandaag vooral over de proloog van een gevaarlijkere wereld.

Men hoopte dat het inroepen van artikel 5 van het NAVO-verdrag – de aanval op één lid wordt als een aanval op alle overige leden beschouwd – nooit nodig zou zijn. En mocht dit toch gebeuren, was het waarschijnlijk door een Europese lidstaat die Amerikaanse hulp nodig had. Twintig jaar geleden gebeurde echter het onwaarschijnlijke en activeerde Washington het bewuste artikel na de aanslagen van 11 september. Wat zich van dan af in en boven Afghanistan afspeelde is gekend. De toenmalige Britse premier Tony Blair was maar wat gretig om de gebeurtenissen aan te grijpen om de “special relationship” in de verf te zetten. Hij vloog de grote plas over, werd er in het Congres ontvangen en klapte stevig mee voor de redevoering van Bush junior.

Historische parallellen Precies daarom krijgt hetgeen zich de voorbije weken in dat stuk Centraal-Azië afgespeeld heeft een bittere nasmaak voor de Britten, betrokken vanaf dag één. Eenzijdig zo'n beslissingen nemen is nu eenmaal niet wat men doet naar een bondgenoot toe.

Nog maar eens werd aangetoond dat die speciale band toch niet zo speciaal is. En direct is dit het zoveelste voorval in het Brits-Amerikaans parcours dat hobbeliger is dan men het in Londen graag voorstelt. Plots dook daar het spook van Suez weer op, ook al waren de omstandigheden anders. Toen was het Groot-Brittannië dat teruggefloten werd door de VS, kredietlijnen werden geblokkeerd en uiteindelijk stemden de Amerikanen samen met de USSR in de schoot van de VN tegen de Frans-Brits-Israëlische operatie. Toch kan er tussen toen en nu eenzelfde les getrokken worden: de tijd dat van het “Empire” is voorbij. Na Suez volgde een toenadering tot de Europese landen en de prille samenwerking op het continent.

De parallel met Vietnam lijkt treffender, en toch. De menselijke tol is niet vergelijkbaar (20 maal hoger), maar de geopolitieke gevolgen van het vertrek uit Afghanistan zouden wel eens groter

kunnen zijn dan wat zich na het herkenbare tafereel van die vertrekkende helikopter uit Saigon afspeelde. Het is een strategische nederlaag, punt. En de reputatie van de VS krijgt een stevige deuk als partner, niet in het minst bij net die NAVO-collega's. Want wat leert dit ons over Amerikaanse bereidheid tussen te komen wanneer bij Poetin (of diens opvolger) de “Drang nach Westen” iets te gretig wordt? Wat nu volgt is vooral symptomatisch voor het nieuwe geopolitieke paradigma waarin de wereld beland is. Een complexe puzzel met meer spelers die elk hun eigen belangen hebben. En een wereld die gevaarlijker zal zijn omdat jihadisten allerhande plots meer vrij spel krijgen.

Post 9/11 George Bush besloot zonder enig voorafgaandelijk overleg met de NAVO-partners de strijd aan te binden met de taliban. Vandaag besloot Europa's lieveling Biden op een soortgelijke manier die strijd te staken. Maar heel wat van de verontwaardiging hierover is ongepast en zelfs ronduit hypocriet.

De geesten evolueerden doorheen de jaren, ook bij Biden in meer lucide periodes. Twee decennia geleden ijverde hij als senator nog voor een soort Marshallplan om Afghanistan herop te bouwen, maar tien jaar later kantte hij zich tegen elke vorm van zogenaamde “nation building”. Het was in die periode ook dat de echte terugtrekking begon onder Obama. Niet toevallig ging dit parallel met het verschuiven van de aandacht naar Azië (weg van het Westen dus). Trump bouwde op die lijn verder. En dat is precies wat ook Biden doet. Een post 9/11-tijdvak is begonnen: een waarin die VS nauwelijks nog enthousiasme hebben om betrokken te raken in wespennesten in Azië of het Midden-Oosten. Hun grote les is dat ondanks hun militaire capaciteit, ze in het verleden te ver hebben willen springen op het vlak van heropbouw, democratisering of nog opleiden en vormen. Europa moet al bij het eerste verstek geven.

MICHAËL VANDAMME

Hoe zou een buikspreker zich voelen als zijn handpop tijdens een optreden plots zelf begon te praten en een aantal pijnlijke geheimen over hem onthulde? Iets dergelijks gebeurde op 26 augustus tijdens een persconferentie van Biden over Afghanistan. Ongetwijfeld tot afgrijzen van de poppenspelers achter de schermen zegde hij gewoon de waarheid: “Ze hebben me instructies gegeven. Ze hebben me een lijst gegeven met journalisten die ik vragen mag laten stellen.

Wel, laten we ermee beginnen...” En hij wees de eerste op de lijst aan. Let op de bewoording: hij had geen adviezen of aanbevelingen gekregen, maar instructies. Alsof hij een ondergeschikte was. Terwijl hij als president de opperbevelhebber zou moeten zijn. De Republikeinse senator Ellzey vroeg zich luidop af wie er echt aan de touwtjes trekt en wie er echt verantwoordelijk is voor de huidige chaos in Afghanistan.

Bevel tot terugtrekking Er waren nog maar 2.500 Amerikaanse militairen in Afghanistan, maar het afschrikwekkend effect daarvan was nog sterk genoeg om de taliban koest te houden. Het voorbije anderhalve jaar was er niet een Amerikaan gesneuveld. Waarom moest die kleine troepenmacht plots halsoverkop helemáál teruggetrokken worden? Denk niet dat de Amerikaanse troepen en inlichtingendiensten in Afghanistan zelf de ramp niet zagen aankomen. De militairen op het terrein deden al jaren hun beklag over de corruptie, de onbetrouwbaarheid en soms zelfs de verraderlijkheid van het Afghaanse regeringsleger. Zij maakten zich daar geen illusies over. Nee, zij zijn niet bij verrassing overrompeld. Zij wisten wat er ging gebeuren als ze weggingen.

Maar zij mochten niet reageren. Zij moesten de taliban hun gang laten gaan. Zij moesten zich terugtrekken, alsof zij het Franse leger in juni 1940 waren. Er zijn alleen enkele luchtaanvallen uitgevoerd tegen oprukkende taliban. Maar die waren slechts symbolisch, net zoals de “vergeldingsactie” waarbij twee – twee! - terroristen van IS-Khorasan werden gedood. Maar de grondtroepen mochten niet eens enkele vliegvelden buiten Kaboel bezet houden - dat van Bagram bijvoorbeeld - om de evacuatie in goede banen te leiden.

De inlichtingendiensten wisten tot op de dag nauwkeurig wanneer de aanslagen van IS-Khorasan gepleegd zouden worden, maar ze mochten geen preventieve aanvallen uitvoeren om dat te voorkomen.

schermen de échte machthebbers in de VS. U gelooft toch niet dat een wauwelende Biden de echte leider is? De vraag van senator Ellzey is daarmee meteen beantwoord. Voor die fanatici was in 2020 elke dode politieman er een minder. Voor hen is nu ook elke dode militair er een minder. Zij haten hun eigen vaderland.

Militair ongenoegen Intussen heeft de woede bij de Amerikaanse strijdkrachten een nooit eerder gezien kookpunt bereikt. Soldaten en officieren schreeuwen nu openlijk hun verbittering uit, niet anoniem, maar met naam en rang. In het bijzonder het feit dat de Amerikaanse regering bij onderhandelingen met de taliban over vrije doorgang naar de luchthaven van Kaboel de namen heeft doorgegeven van Amerikanen en van Afghaanse tolken die nog geëvacueerd moesten worden, heeft veel kwaad bloed gezet. Maar dat is iets wat marxisten en woke-politici altijd doen, ook in Europa, ook in België: zoete broodjes bakken met islamitische terroristen en daarbij hun eigen mensen in de rug schieten. Als morgen het Capitool écht bestormd wordt, door commando’s van het Amerikaanse leger, dan zal ik voor hen duimen. Zoals ik voor de Turkse militairen heb geduimd die in 2016 een staatsgreep tegen Erdogan pleegden. Zoals ik in 1933 voor de Reichswehr zou hebben geduimd, als die een coup had gepleegd tegen Hitler. Of in 1917 voor Fanya Kaplan, toen zij Lenin neerschoot.

PAUL BÄUMER

Hotels en restaurants waar Vlamingen thuis zijn

BLM Voor wie niet opzettelijk blind is, zijn de parallellen duidelijk: de Amerikaanse troepen in Afghanistan zijn op dezelfde manier in de steek gelaten en verraden als de politiediensten in de door Democraten bestuurde steden tijdens de BLM-muiterijen van 2020.

Zij mochten ook niet optreden tegen demonstranten die straffeloos konden brandstichten en plunderen. De Duitse “dolkstootlegende” van 1918 – het verhaal dat de oorlog niet militair verloren was, maar dat de politiek het leger een dolk in de rug stak – was slechts een boosaardige leugen. Maar deze dolkstoot is echt. En het is niet moeilijk te zien wie hier de verraders zijn. Het zijn dezelfde marxisten en antiblanke racisten die eerst de Democratische Partij hebben gekaapt, daarna de verkiezingen van 2020 en tenslotte het Congres en het Witte Huis. Zij zijn achter de

Achouffe 19 - 6666 Wibrin (Houffalize) Wij zijn vlamingen Tel.: 061 28 81 82

www.lespine.be

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries

Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com

12 Interview

2 SEPTEMBER 2021

DIRK MUSSCHOOT - JOURNALIST EN AUTEUR

U had zichzelf flink wat tijd en woorden kunnen besparen mocht u zich beperkt hebben tot de zaken die niét veranderd zijn in het gezinsleven.

“Klopt, er is verschrikkelijk veel gewijzigd. Honderd jaar geleden was er vanuit de politiek heel weinig belangstelling voor het gezin. Men bekeek dat allemaal een beetje meewarig. Ere wie ere toekomt: daar heeft de Gezinsbond een knappe rol gespeeld. Destijds bestond een kerngezin uit een man en een vrouw. Zij trouwden met elkaar en kregen kinderen. Dat heeft geduurd tot de jaren ’60 van vorige eeuw. Toen ik jong was, was het bijvoorbeeld nog abnormaal dat een koppel niet wenste te trouwen, terwijl dat vandaag heel gewoon is. We hebben ook een scala aan gezinsvormen vandaag. Nu zijn er ook vrouw-vrouw- en man-man-koppels en nog een heleboel variaties op dat thema.”

“Vandaag is het ook niet meer evident dat kinderen samenwonen met hun natuurlijke ouders. Er zijn nieuw samengestelde gezinnen. Ook dat is een groot verschil in vergelijking met vroeger.

En nog opmerkelijk: de rol en invloed van de kerk is enorm afgekalfd. Welke vruchten plukken we nog van die kerkelijke moraal? En welke frustraties hebben we eraan overgehouden?”

“Ikzelf ben opgegroeid in een katholiek gezin. Wij gingen naar katholieke scholen, de ‘anderen’ gingen naar het stedelijk onderwijs. In de sociale woonwijk waar ik opgroeide woonden de katholieken aan de ene kant, de andersdenkenden aan de andere kant.

DIRK MUSSCHOOT

© CARL LAPEIRRE

Geboren: Gent, 23 mei 1961 Opleiding: onderwijzer Burgerlijke staat: gehuwd, vader van drie kinderen, grootvader van twee kleinkinderen (en een derde op komst) Beroep: Journalist bij Het Volk (1987-1997) en Het Nieuwsblad (1997-heden). Schrijver van 18 boeken voor volwassenen en 17 kinder- en jeugdboeken

Journalist Dirk Musschoot (60) schreef, naar aanleiding van de 100ste verjaardag van de Gezinsbond, het boek “Toen geluk nog heel gewoon was”. De schrijver brengt daarin een melancholische bloemlezing over de geschiedenis van het Vlaamse gezin en duikt daarvoor gretig in zijn eigen gelukkige en zorgeloze wonderjaren. “De wereld, en dus ook het gezinsleven, is vooral de voorbije 50 jaar veel ingewikkelder geworden.”

Wij deden onze eerste communie, onze plechtige communie. Pas jaren later hoorde ik dat er ook zoiets als een lentefeest bestond (lacht). Ik kan me ook niet herinneren dat ik ongelovige of socialistische vriendjes had. Dat was een andere wereld. Een wereld waar wij weinig of niets van afwisten. Vandaag zijn die tussenschotten allemaal verdwenen. Het katholieke onderwijs is het enige wat nog een beetje overeind is gebleven.

Zolang we respect hebben voor elkaar en voor elkaars mening is er trouwens niets aan de hand. Ik noem mezelf nog altijd katholiek, maar praat wel met God en klein Pierke.”

Ook voor de moeder is het gezinsleven onherkenbaar veranderd. Terwijl zij vroeger meestal thuis bleef, heeft ze nu ook een eigen carrière.

“De vrouw had tot 1948 niet eens stemrecht en ze was ook, zoals dat heette, handelsonbekwaam. Ze mocht geen eigen handelszaak beginnen of een bankrekening openen zonder de toestemming van haar echtgenoot. Het was een paternalistische maatschappij. En de vrouw moest haar rol daarin vinden.

Het is natuurlijk een goede zaak dat zij vanonder de vleugels van haar man is gekomen.”

De gezinnen, en dan vooral de werking en de samenstelling ervan, zijn veranderd. Maar zijn het ook allemaal verbeteringen?

“Ik zeg ook niet dat alles nu beter is, maar alleen dat er veel veranderd is.

Er zijn veel kinderen die vandaag twee papa’s en twee mama’s hebben. En ik stel vast dat er kinderen soms de ene week bij hun mama zijn en de andere week bij hun papa. Nu goed, er is daar al onderzoek naar gebeurd en uit die resultaten blijkt dat de kinderen met ouders van hetzelfde geslacht niets tekort komen.

Er werd vroeger wel eens gezegd dat zo’n kind wel eens een vader- of moederfiguur

zou missen in de opvoeding. Volgens wetenschappers is dat niet het geval. Maar goed, die nieuwe gezinsvormen zijn nog relatief nieuw. Het homohuwelijk dateert nog maar van 2003. Dit verhaal is dus nog maar een goede 15 jaar bezig, een beetje vroeg misschien voor een analyse, maar voorlopig verloopt alles probleemloos.” © PHILIP VANOUTRIVE

et boek van Musschoot is een nostalgische ode geworden aan een samenleving die vandaag niet meer bestaat. Dat traditionele gezin, met een vader, een moeder en flink wat kinderen, die samen iedere week naar de kerk trokken, is vandaag niet meer de norm. “De verleiding was groot om het te hebben over die goede oude tijd en dat laat de titel van het boek ook vermoeden”, vertelt de auteur. “Maar het was vroeger uiteraard allemaal niet beter. Eén voorbeeldje: kindersterfte. Veel kinderen overleden al in hun eerste levensjaar. En het aantal miskramen lag veel hoger. Op het vlak van gezondheidszorg doen we het vandaag heel wat beter. Voor ziektes die vroeger levensbedreigend waren, krijg je vandaag een pilletje en enkele dagen later ben je genezen.”

“Ik prijs mij gelukkig dat ik zo’n mooie jeugd heb gehad en ik vraag me nog elke dag af hoe mijn ouders dat eigenlijk allemaal voor elkaar hebben gekregen” Was het leven voor kinderen vroeger niet allemaal wat eenvoudiger en zorgelozer?

“Ongetwijfeld. Maar meer nog dan voor kinderen is het vooral voor ouders veel moeilijker geworden. Kinderen gaan zeer gemakkelijk mee in een nieuw verhaal. Je ziet dat ook als die gasten met computers en techniek aan de slag gaan. Ik heb een kleinzoon van 3,5 jaar.

Hij ‘swipet op zijn ipad’ alsof hij nooit anders geweten heeft (lacht). Voor ouders zijn de veranderingen minder eenduidig. Als zij nog maar een boekenwinkel binnenstappen en een boek over opvoeding willen kopen, dan vinden ze daar drie schappen vol met boeken die elkaar dan nog eens meermaals tegenspreken.

Vroeger moesten ouders er voor zorgen dat hun kinderen op tijd in bed lagen en dat ze goed aten. Een uurtje televisie, een verhaaltje voor het slapengaan. En dat was het zowat.”

In uw boek bent u niet mild voor de voedingsgewoonten uit uw jeugdjaren. We aten vroeger te veel vetten.

Is dat niet een beetje ondankbaar naar de moeders van toen?

“Men had toen andere ideeën over gezonde voeding. Als ik terugkwam van het scoutskamp, dan was het eerste wat men thuis vroeg of ik genoeg gegeten had.

Veel eten, dat was toen echt belangrijk.

Als je bij vrienden of familie ging eten, was het bijna onbeleefd als je bedankte voor een tweede portie aardappelen.

Als je die portie liever niet wilde, dacht

men dat je het niet lekker vond (lacht). We moesten toen dus veel eten en vooral vettig eten. Er werd, ook bij ons thuis, nogal wat saus gemaakt. Biefstukken en worsten werden gebakken in dikke klonten boter.

In mijn puree werd een putje gemaakt waar nog eens een pollepel braadvocht in gegoten werd. Pas op, dat was allemaal ontzettend lekker. Maar vandaag weten we wel dat die ongezonde eetstijl ons heel wat cholesterol-, hart- en vaatproblemen heeft opgeleverd. Nu goed, de mensen leefden destijds ook anders. De kinderen gingen na hun maaltijd ravotten in het bos.

Of we gingen fietsen of voetballen. En de vaders gingen nadien op het land werken.

Zij leverden veel meer fysieke arbeid dan vandaag. Men werkte dat vettige eten dus ook in zekere zin een beetje weg.”

De moeders kookten misschien te vettig, maar ze waren er wel elke dag voor hun kinderen. Dat is nu toch veel minder het geval?

“De mama’s hebben vandaag hun eigen carrière. Mijn moeder heeft nooit gewerkt.

Of beter: ze heeft nooit een betaalde baan gehad. Zij is haar hele leven huisvrouw geweest. Zij was er dus altijd voor ons.

Na school, in de vakantie… we konden altijd op haar rekenen. Ik prijs mij gelukkig dat ik zo’n mooie jeugd heb gehad en ik vraag me nog elke dag af hoe mijn ouders dat eigenlijk allemaal voor elkaar hebben gekregen. Mijn moeder was ook trots op haar werk en op het feit dat het gezin rondkwam met één loon. Ik vond dat eigenlijk wel iets hebben. Vandaag heeft elke vrouw haar eigen carrière, terecht ook. Maar de consequentie is natuurlijk wel dat men kindercrèches moest uitvinden. En dat er ook minder gekookt wordt thuis.”

Van uw boek zijn intussen 11.500 exemplaren verkocht en u start nu ook een lezingentournee door Vlaanderen. Vreest u niet dat uw toehoorders vooral nostalgische romantici zullen zijn?

“Veel mensen die mijn boek al lazen, stuurden mij een reactie. Ze vertellen me dat ze door het lezen van dat boek hun eigen jeugd nog eens herbeleefd hebben.

Kijk, op zo’n moment ben ik een tevreden mens.”

“Nostalgie doet het goed vandaag. Dat is ook niet abnormaal, want we leven in een minder vanzelfsprekende en minder rooskleurige tijd. En dan grijpen mensen al eens terug naar het verleden. En daar is de coronacrisis nog eens bovenop gekomen. Dankzij die crisis hadden we tijd om na te denken en herinneringen op te halen. Ik denk dat duizenden Vlamingen hun zolder hebben opgekuist en fotoalbums hebben teruggevonden. Op sociale media verdrink ik in de toevloed aan foto’s van vroeger die de mensen posten.”

“Maar geloof me, het was vroeger niet allemaal beter. De mens heeft het merkwaardige vermogen om vooral de goede herinneringen te koesteren en te filteren, terwijl dat verleden ook niet altijd rozengeur en maneschijn was. Ik merk dat ook bij mezelf: ik herinner me uit mijn jeugd de reis naar Oostenrijk, mijn eerste boottocht, een uitstap met oma en opa naar zee. Maar de ellende over het moment waarop ik op school gebuisd was, ben ik veel sneller vergeten. Gelukkige momenten halen altijd de bovenhand op trieste herinneringen.”

WIM DE SMET

“Gelukkige momenten halen altijd de bovenhand op trieste herinneringen”

Actueel

2 SEPTEMBER 2021

13

Waarom het geen goed idee is om Afghaanse vluchtelingen naar hier te halen Geloof de politici niet als zij beweren dat wij islamitische “asielzoekers” uit Afghanistan moeten opvangen en dat het allemaal om “mensenrechten” en “vrouwenrechten” gaat. Dat kan hen duidelijk geen moer schelen. Ze gebruiken hun “mensenrechten” en de immigratie alleen als breekijzer om onze samenleving, onze identiteit en onze nationale staten nog verder te ontwrichten. Lijkt dat een te krasse bewering? Lees dan volgende voorbeelden. vermoorden van homo’s en afvalligen moeten gedogen. In veel islamitische culturen is dat allemaal toegelaten. Vóór 2015 volgde de Nederlandse wetgeving dezelfde perverse logica. Vermits kindhuwelijken onder andere in Afghanistan en in het zogezegd seculiere Syrië erkend worden, konden Afghanen en Syriërs hun kindbruidjes legaal naar Nederland laten overkomen.

Eind 2015 werd die wet herzien, maar slechts halfslachtig: kindhuwelijken worden nog wel erkend als beide “partners” intussen achttien zijn geworden. In asielcentra in Zweden, Noorwegen en Denemarken werd toen ge-

© SHUTTERSTOCK

Bij de vluchtelingen die in 2015 Europa binnenstroomden, waren er duizenden volwassen mannen die kindbruidjes meebrachten, of ze lieten overkomen in het kader van de gezinshereniging. Toen al waren er asielactivisten, zoals bijvoorbeeld de Duitse vluchtelingencoördinator Teresa Degelmann (SPD), die vonden dat men dit soort kinderverkrachting moest toelaten: “Gezien het feit dat deze personen gehuwd zijn in de cultuur van hun thuislanden, moeten we de situatie accepteren zoals ze is.” Wie dat argument aanvaardt, zou ook eremoorden, slavernij, vrouwenbesnijdenis, polygamie, het afranselen van echtgenotes en het

© PHOTONEWS

Afghaanse vluchtelingen die hun land willen ontvluchten.

doogd dat oudere mannen met hun kindbruidjes “samenleefden”, hoewel dat wettelijk gezien verboden is. Zowel in België als in Groot-Brittannië is vrouwenbesnijdenis bij wet verboden. Maar die wetten worden niet toegepast. Er heeft nooit één dader ook maar één dag in de cel gezeten. Gelooft u nog altijd dat de politiek correcte kaste dat echt meent, die retoriek over mensen-, vrouwen- en kinderrechten? En zo ja, waarom hebben ze dan nooit geëist dat er méér troepen naar Afghanistan gestuurd werden om meisjesscholen te beschermen en zoveel mogelijk taliban in hun schuilholen uit te roken?

Diep ingebakken Alles wat men de taliban verwijt, van kindhuwelijken tot het vermoorden van homo’s, is gewoon een consequente toepassing van de sharia, zoals die ook in tal van plaatsen in Europa wordt onderwezen. Die levenswijze zit zo diep in de Afghaanse samenleving ingebakken, dat ze ook zonder de taliban bleef voortbestaan. En ze zal dus ook blijven voortbestaan bij de Afghanen die nu bij duizenden naar het Westen worden gehaald. De taliban hebben halfslachtige pogingen gedaan om de alomtegenwoordige homoseksualiteit tegen te gaan, maar ondanks een aantal executies lukte dat niet, zelfs niet in eigen rangen. De taliban hebben niets ingevoerd dat voordien al niet in Afghanistan bestond. Ze hebben alleen geprobeerd een aantal islamitische wetten strenger toe te passen. Toen de Amerikanen in 2002 de regering-Karzai in het zadel hielpen, werden kindhuwelijken verboden, maar de regering kon dat verbod nooit afdwingen. Er was duidelijk een breed maatschappelijk draagvlak voor. Dat is het beste bewijs dat de achterlijkheid en de seksuele verdorvenheid niet alleen bij de taliban zaten, maar bij héél brede lagen van de bevolking. Uit enquêtes die werden uitgevoerd door het PEW Research Centre bleek dat 99 procent van de Afghanen vond dat de sharia de basis voor de wetgeving moest zijn.

Dat was het hoogste cijfer ter wereld.

Magische luchtreis?

Een luchtfoto van de Afghaanse hoofdstad Kaboel.

Baardeloos

Men kan ook zonder glazen bol voorspellen dat er nu duizenden asielaanvragen zullen komen van Afghanen die beweren dat ze vervolgd worden omdat ze homo zijn. De taliban hebben inderdaad een aantal homoseksuelen vermoord, en dat is zonder meer een misdaad. Maar het is niet duidelijk waarom juist die mensen voor executies werden uitgekozen, want zeker bij de Pathanen, die de machtsbasis van de taliban vormen, kunnen mannen - lesbiennes niet - hun homoseksualiteit volkomen openlijk uitleven, ook binnen de talibanbeweging zelf. Zowel bij de moedjahedien die tegen de Sowjets vochten, als bij de taliban die daarna kwamen, als bij het regeringsleger dat de Amerikanen op poten hadden gezet, namen strijders op hun patrouilles "bacha bazi" mee, “baardeloze knapen” voor seksuele diensten (Zoek bijvoorbeeld op Google “HTT PashtunSexuality”). De talibanleiding was daar niet gelukkig mee, maar ze tolereerde het, omdat het gebruik onuitroeibaar was. Onder Obama deden Amerikaanse militairen er hun beklag over dat zij dit seksueel misbruik binnen het regeringsleger moesten gedogen. Groepen Afghaanse vrachtwagenchauffeurs, die om veiligheidsredenen altijd in konvooien reden, namen dikwijls ook zo’n jongetje mee, officieel als mecanicien. Maar de Afghanen vinden niet dat dat echte homoseksualiteit is. Zulke homoseksueel-pedofiele relaties worden geacht te eindigen als de jongen baardgroei ontwikkelt. Maar daar is een oplossing voor: de oudere 'minnaar' is intussen natuurlijk getrouwd en hij heeft een reeks kinderen verwekt. Waarop hij een huwelijk tussen zijn jonge 'minnaar' en één van zijn dochters regelt. En daarna zoekt de schoonzoon, intussen mét baard, zelf ergens een feminien uitziend jongetje uit… en alles begint opnieuw.

Tolken

De meeste mensen hebben intussen ingezien dat mensenrechten, democratie en respect voor vrouwen bij veel Afghanen niet haalbaar zijn. Maar zij lijken te denken dat een luchtreis van Kaboel naar Europa diezelfde Afghanen bij toverslag in zachtaardige humanisten zal veranderen.

Dat lijkt ijdele hoop.

PAUL BÄUMER

De Duitse kolonel Sarholz was bevelhebber van een militaire basis in Kaboel. In een brief gericht aan de Frankfurter Allgemeine Zeitung schrijft hij over de tolken en de andere Afghanen die daar werkten: “Dat die plaatselijke medewerkers allemaal naar hier willen komen, verbaast mij niet. Ze hebben een heel goed inzicht gekregen in onze levensstandaard. Maar diep van binnen verachten ze ons. Al zullen ze dat […]nooit toegeven.” Hij wijst erop dat die Afghaanse hulpkrachten niet voor westerse legers werkten omdat ze in dezelfde idealen geloofden, maar voor geld en materiële voordelen. Dikwijls spioneerden ze ook voor de taliban. Heel veel aanslagen op westerse militairen werden gepleegd danzij hun informatie van binnenuit.

“Misschien waren er uitzonderingen,” schreef Sarholz, “maar ik heb er niet één ontmoet.” Net zoals alle terreurgroepen probeerden ook de taliban systematisch te infiltreren in de legers of politiediensten van de vijand, dikwijls inderdaad als tolk. Andere islamitische groepen doen hetzelfde in de EU, ook in België. Laat ons niet naïef zijn. Laat ons de Afghanen die met Belgische troepen hebben samengewerkt een nieuwe identiteit en een veilig onderkomen in een islamitisch buurland geven. Maar laat hen onder geen beding in ons land binnen.

14 Cultuur

2 SEPTEMBER 2021

CULTUUR

FILM

De beste Afghanistandocumentaires Na twintig jaar liep de westerse missie in Afghanistan af op een complete vernedering.

Hoe is het ooit zo faliekant kunnen mislopen?

Drie bekroonde documentaires bieden elk een eigen perspectief op het Afghaanse moeras.

Bitter Lake “Bitter Lake” uit 2015 is een van de beste documentaires van de bekende Britse documentairemaker Adam Curtis, gemaakt in zijn kenmerkende stijl: een psychedelische, poëtische en bevreemdende mix van archiefbeelden, doorspekt met commentaar van Curtis zelf.

De film overloopt meer dan een halve eeuw geschiedenis: van de eerste Amerikaanse pogingen om infrastructuur op te bouwen in Afghanistan tot en met de opkomst van Islamitische Staat in Irak en Syrië. Curtis legt de link tussen de Amerikaanse steun aan de moedjahedien om de Sovjets uit Afghanistan te verjagen, alsook het bevoorrechte partnerschap met het wahabistische Saoedi-Arabië met de opkomst van radicaal-islamitische bewegingen als de taliban.

Bovenal toont de documentaire het desastreuze effect van de Afghaanse oorlogen op het Russische en het Amerikaanse collectieve bewustzijn, en de vergeefse pogingen van beide landen om hun eigen denkbeelden op te leggen aan een land dat ze niet kunnen of willen begrijpen.

Een van de meest markante scènes toont hoe een medewerkster van een westerse ngo (westers) kunstonderwijs geeft aan een groep Afghaanse studentes. Als voorbeeld van moderne, westerse conceptuele kunst toont de lerares het bekende urinoir van Marcel Duchamp. De gechoqueerde gezichten van de jonge Afghaanse vrouwen spreken boekdelen.

This Is What Winning Looks Like Mediafranchise “Vice” is tegenwoordig verworden tot een van ergste handelaars in radicaal-linkse en ‘woke’ lulkoek, clickbait en bagger op het internet. Ooit maakte het van oorsprong Canadese skatemagazine echter spraakmakende, gewaagde en allesbehalve politiek correcte documentaires en reportages: van kannibalistische krijgsheren in het door burgeroorlog verscheurde Liberia tot geïntegreerde journalistiek in het toen pas opgerichte kalifaat in Syrië en Irak, Vice deed het allemaal.

Een van die spraakmakende Vice-documentaires is “This Is What Winning Looks Like” uit 2013, van journalist Ben Anderson. De film brengt verslag uit van de pogingen van de Navo-missie ISAF om de Afghaanse veiligheids- en politiediensten op te leiden in afwachting van het westerse vertrek uit het land. De documentaire is een striemende aanklacht tegen de Afghaanse bondgenoten van het Westen: drugsverslaving, seksueel misbruik van jonge jongens (bacha bazi, zie p. 13), corruptie en machtsmisbruik, verraad, moord en diefstal zijn er schering en inslag.

“Het gaat nu alleen nog maar om vertrekken en onszelf niet belachelijk maken. We gaan niet weg omdat we onze doelen hebben bereikt. We gaan weg omdat we het hebben opgegeven die doelen te bereiken”, besluit Anderson.

Het bleken profetische woorden.

Restrepo Er is veel geschreven over het onherbergzame, bergachtige Afghaanse landschap en de moeilijkheden die dat met zich meebrengt om het land te veroveren. Geen enkele documentaire doet de Afghaanse bergen en valleien zoveel recht aan als “Restrepo”, een documentaire uit 2010 van Tim Hetherington en Sebastian Junger. Beide journalisten volgden een jaar lang een peloton Amerikaanse soldaten op hun post (vernoemd naar hun overleden kameraad Juan Sebastián Restrepo) in de Korangalvallei.

In tegenstelling tot vele andere documentaires probeert Restrepo geen groot verhaal te vertellen of belangrijke lessen mee te geven. Restrepo biedt niets meer en niets minder dan een bikkelharde en eerlijke blik op de gevechten in de Afghaanse frontlinies, door de ogen van de soldaten op het imposante terrein. Filmmaker Hetherington overleed zelf in 2011, nadat hij geraakt werd door een raket of mortiergranaat in de Libische burgeroorlog.

PIETER VAN BERKEL

De dynastie Francken Het Musée de Flandre in Kassel opent dit weekeinde de boeiende tentoonstelling over de schildersfamilie Francken, een van de bekendste die Antwerpen ooit gekend heeft. De meeste aandacht gaat terecht naar Frans II Francken.

Het Musée de Flandre blijft verrassen met interessante en grote tentoonstellingen over diverse aspecten van de Vlaamse schilderkunst. Deze keer belicht het museum de dynastie Francken. Die begint rond 1540 met de Herentalse stamvader Nicolaas, waarvan geen werk is overgeleverd, en eindigt met de aan lager wal geraakte Constantijn in 1717. Daartussen bevinden zich vele andere schilders, waaronder Frans, Ambrosius en Hiëronymus, allemaal met I, II en III aangeduid omdat de familie dezelfde voornamen van generatie op generatie doorgaf. Het was voor kunsthistorici een doolhof en op een bepaald moment waren er meer dan dertig Franckens in omloop.

Sterk merk Ondertussen is die chaos uitgeklaard en weten we dat Nicolaas en zijn gezin rond 1560 naar Antwerpen verhuisden. De zonen Frans I, Ambrosius I en Hiëronymus I gingen er in de leer bij de bekende historieschilder Frans Floris. In diens bruisende atelier ontdekten ze de nieuwste trends uit Italië en leerden ze de stiel om grote opdrachten te kunnen uitvoeren. Hiëronymus I trok naar Parijs en schopte het tot ‘schilder van de koning van Frankrijk’. Frans I en Ambrosius I zouden hun talenten hier bij ons inzetten voor de productie van spectaculaire religieuze drieluiken.

Toen de drie broers in de jaren 1610 stierven, nam de jongere generatie het roer over. Ze maakten van de naam Francken een van de sterkste merken van het vroeg zeventiende-eeuwse

Antwerpen met hun kleine en middelgrote taferelen op paneel, doek of koper. Frans II en zijn broers Thomas, Hiëronymus II en Ambrosius II, hun neef Hans en nog een rits aangetrouwden vormden vanaf 1615 een goed geoliede machine die vele honderden schilderijen produceerde. Die waren niet allemaal van hoge kwaliteit. Er zijn schitterende authentieke composities bij, maar veel meer flauwe afkooksels en bandwerk.

bliek in de smaak vielen. Deze tijdgenoot van Rubens wist zich te onderscheiden door zijn fijne en aparte stijl.

Frans II maakte in zijn schilderijen talrijke verwijzingen naar de geschiedenis en de literatuur. Zijn subtiele kunst sloot naadloos aan op het streven van de burgerij om met haar kennis te pronken. Succes was gegarandeerd en het atelier werd een handelsonderneming, die zelfs een beroep kon doen op bekende kunstenaars, zoals Jan Brueghel.

Interessant is dat deze expo voor het eerst Hiëronymus II en Ambrosius II uit de schaduw van hun broer Frans II haalt. Terecht, zo blijkt uit de getoonde werken van beide kunstenaars, onder andere grote historiestukken. Beiden zijn veelzijdiger dan gedacht en blijken bijzonder getalenteerd.

In 1642 stierf Frans II en zijn drie zoons (Frans III, Hiëronymus III en Ambrosius III) zetten de productie voort. Het merk “Francken” had toen zijn beste tijd gehad. Het is niet eenvoudig een goed zicht te krijgen op welke schilderijen deze vierde generatie heeft vervaardigd.

Constantijn, zoon van Hiëronymus III, betekende het einde van de Francken-dynastie. Hij schilderde vooral veldslagen en genrestukken. Hij stierf vergeten en verarmd in 1717.

Het Musée de Flandre heeft al heel wat mooie tentoonstellingen over Vlaamse schilderkunst gebracht en ook deze over de Franckens, een van de langstlopende kunstenaarsdynastieën, is meer dan de moeite waard.

Talentrijke derde generatie Frans II is uiteindelijk de bekendste gebleven. Dat heeft alles te maken met zijn artistiek talent en ook met zijn scherpe neus voor nieuwigheden en onderwerpen die bij het grote pu-

MMMV

Tentoonstelling “De dynastie Francken”, van 4 september 2021 t.e.m. 2 januari 2022, Musée de Flandre, Kassel, www.museedeflandre.fr

BOEK

Het politieke labo van Europa Beppe Grillo was in de jaren ’80 populair als komiek toen hij op de staatszender de volgende grap maakte. “Tijdens het staatsbezoek aan China vraagt iemand uit het gezelschap van Bettino Craxi (ex-premier Italië en socialist): ‘Maar dat miljard Chinezen hier, zijn dat allemaal socialisten?’ ‘Ja, waarom?’, vraagt de Chinese eerste minister. ‘Nou, als het allemaal socialisten zijn, van wie stelen ze dan?’” Grillo zou jaren later zelf via de populistische Vijfsterrenbeweging (5S) de politieke stap wagen.

Liberaal van geboorte

Koude oorlog

Het is de these van de Nederlandse historici en Italiëkenners Corduwener en Weststeijn dat het land al ruim anderhalve eeuw een centrum van politieke experimenten vormt. Gesticht in 1860, is Italië een nog vrij jonge natie. De ambitie van stichters zoals graaf Cavour was om een liberale natie te smeden. Maar de liberale elite in het noorden slaagde er niet in het zuiden voor haar politieke zaak te winnen. Het fascisme zou een tweede poging wagen om de kloof tussen burger en staat te overbruggen door individu, partij en staat te versmelten tot één geheel.

De auteurs noteren terecht dat naast de rechtse aandacht voor orde, het fascisme sociaaleconomisch eerder links georiënteerd was. Het inspireerde verscheidene Europese landen om ook deze ‘derde weg’ tussen liberalisme en socialisme in te slaan.

Maar nog lang voor de zwanenzang van het fascistische regime legden de christendemocraten en communisten al de basis voor een naoorlogs parlementair systeem. Al snel zou de Koude Oorlog voor een tweedeling in de Italiaanse politiek zorgen: Washington of Moskou. Vakkundig leiden beide auteurs de lezers door de woelige tweede helft van de 20ste eeuw: de jaren van terreur (Rode Brigades), de ommezwaai naar het eurocommunisme, de economische voorspoed onder de FIAT-vleugels.

Een resem corruptieschandalen bij de traditionele partijen en de groeiende commercialisering van de samenleving maakten het land rijp voor het populisme volgens Berlusconi. Terwijl links zich uitputte om aan de strenge besparingsregels voor de euro te voldoen, ging de rechterzijde zich rich-

ten tegen euro-Brussel. Het klassieke links-rechts-verhaal ging op de schop.

Populisme De Italiaanse politieke ketel kookt geregeld eens over. Technocraten als de Goldman Sachs-man Monti ontsnapten aan verkiezingen om hun agenda uit te voeren. Maar Italianen wilden net méér inspraak. De eerder vermelde 5S voerde een platform in om haar kiezers te horen, terwijl de nieuwe Lega-voorman Salvini via zijn 4 miljoen volgers op Facebook direct in de huiskamer komt. Het fiasco om via Lega en 5S een eerste Europese populistische regering te vormen, toont aan dat er terug ruimte komt voor een nieuw hoofdstuk in de Italiaanse politiek.

Het boek biedt een uitstekend overzicht van ongeveer anderhalve eeuw politieke geschiedenis van Italië. De schrijvers behouden de nodige objectiviteit om elk fenomeen te duiden zonder hun affectie voor het land onder stoelen of banken te steken.

PIETER VANDERMOERE

Pepijn Corduwener & Arthur Weststeijn, “Het Italiaanse experiment”. Prometheus, 2020 363 bladzijden; prijs 22,50 euro ISBN 978 904 4644 26 5

Brieven

2 SEPTEMBER 2021

GESCHIEDENIS

Het land dat niet meer bestaat

Brabant

(1500-1795)

De Spaanse Furie (1576)

Wat blijft vandaag nog over van de Brabantse erfenis? Het roodgeel-zwart van de Belgische vlag (verticaal en niet het Brabantse horizontaal), een hoogdravende tekst op een Pools huzarenwijsje (“La Brabançonne”), soms een politicus-lakei die de dochter van de koning aanspreekt als hertogin van Brabant.

De Opstand

De verminking

Ieder covid-loos jaar stapt de Ommegang over de Brusselse Grote Markt. Het is een evocatie in schitterende historische kostuums van de intrede van Karel V; zij het niet als keizer, maar als hertog, want zolang Brabant bestaat telt alleen die titel. Brabant is het eerste gewest van de Nederlanden.

De landvoogden, hun hof en de administratie van de weinige gemeenschappelijke organen zetelen in Brussel sinds 1530. Antwerpen is na Parijs de grootste stad van West-Europa en de draaischijf van de wereldhandel. Toch is alles niet peis en vree. Karel herinnert zich zijn oorspronkelijke landen alleen om ze uit te persen in dienst van zijn Europese politiek.

Als trouwe katholiek aanvaardt hij niet dat de kloof tussen de traditionele aanhangers van de kerk en de vernieuwers altijd groter wordt en dus starten de brandstapels onder zijn regering. Hij gebruikt gunsten, ambten en titels om de hogere klassen te paaien en de rol van ambachten in het bestuur van de grote en kleine steden (waar al de helft van Brabant woont) te verzwakken. Acht jaar na zijn dood barst de bom als in het westen van het graafschap Vlaanderen de Beeldenstorm begint die ook over een deel van Brabant raast (wel in Antwerpen, niet in Brussel). De landvoogdes en de hoge adel slagen erin met wat toegevingen aan de protestanten de Nederlanden weer onder controle te brengen, maar zo heeft de hertog, graaf, heer in Madrid het niet begrepen. Voor Filips II is de maat vol.

Hij heeft indertijd nooit verwacht dat hij de Nederlanden zou erven en moest er later vier jaar tegen zijn zin verblijven. Hij zendt Alva tegen het advies van iedereen met een leger naar het noorden.

Daarmee begint de Opstand en de tragische vlucht van kapitaalkrachtige, meestal calvinistische Brabanders en Vlamingen naar het Noorden en het Oosten. Voor één keer trekken de Nederlanden een paar jaar later aan één zeel (Pacificatie van Gent) zodat Alva moet opstappen. Maar de onverdraagzaamheid van de Hollandse en de naar Holland gevluchte calvinistische Zuid-Nederlanders maken een einde aan die eendracht. De Opstand wordt een burgeroorlog tussen Noord en Zuid die tientallen jaren duurt, onderbroken door wat wapenstilstanden.

Vooral Brabant is het slachtoffer.

Legers van beide zijden stropen het platteland af en veroorzaken diepe armoede. Als de vrede in 1648 getekend wordt, is Brabant onherroepelijk verminkt. De frontlijn wordt de nieuwe grens.

Brabant verliest een vierde van zijn grondgebied en de belangrijke stad ’s-Hertogenbosch. In het noorden is nu een Republiek met de Staten-Generaal als soeverein. Het belangrijkste gewest is Holland dat in wat voortaan Staats-Brabant heet politieke en juridische ambten aan calvinisten uit het noorden toekent. 200 jaar vragen de Noord-Brabanders erkend te worden als gewest en iedere keer weigert Holland, want Staats-Brabant moet een wingewest blijven. De Republiek staat wel toe dat de katholiek gebleven bevolking haar godsdienst behoudt als dat niet te opzichtig gebeurt. De Republiek willigt graag deze wens van de koning in Madrid in. Holland en Zeeland profiteren ervan om in ruil de Schelde voor eeuwig te sluiten.

Antwerpen is de pineut. Lange tijd schrijven historici dat de stad al klandizie verliest aan Amsterdam voor de Opstand, maar dat klopt maar gedeeltelijk. De stad ontvolkt volledig, maar herstelt zich vlug tijdens een twaalfjarige wapenstilstand. Rubens, Van Dijck en Jordaens werken niet in een woestijn, maar zoals vroeger wordt het nooit meer. Antwerpen blijft het nationale centrum voor import en export van de overgebleven koninklijke Nederlanden maar is niet langer de wereldstad.

Brussel wordt de grootste stad van Brabant. Frankrijk vervangt haast onmiddellijk de Republiek als agressor en probeert de Nederlanden geleidelijk in te lijven.

Voor ieder jaar vrede zijn er twee jaar oorlog. Het zegt veel over de veerkracht en de arbeidsethiek van de Brabanders (vooral van de plattelanders) dat ze elke keer weer alles heropbouwen.

De verdwijning Na de dood van de laatste Habsburger in Madrid en nog eens een oorlog over de opvolging, worden de Nederlanders onderdaan van de jongere Habsburgse loot in Wenen. Met een lange vrede herstelt zich het sociaaleconomisch leven; zij het ook minder dan later verteld wordt. Belangrijke initiatieven

zijn de grote kasseiwegen die uit Brussel vertrekken en de vroegere slijkerige landwegen vervangen. Brabant of beter gezegd de Brabantse elite koestert haar voorrechten: het katholicisme is staatsgodsdienst en de adel, geestelijkheid en hoge burgerij laten zoveel mogelijk verbruiksbelastingen betalen door de minder geprivilegieerden.

Keizer Jozef bezoekt in 1781 als eerste vorst sinds Filips II zijn Nederlanden. Hij doet dat onder een schuilnaam om inhuldigingen te vermijden zodat de Brabanders hem niet kunnen vragen de eed af te leggen als hertog op de Blijde Inkomst, al volgt de pers hem van dag tot dag. Jozef kijkt verbaasd en boos naar de archaïsche structuren van die kleine staten die hij feitelijk liever kwijt dan rijk is in ruil voor Beieren. Eens in Wenen zet hij zonder enig overleg alles op de schop in de Nederlanden en voor de eerste keer sinds de Opstand nemen die dat niet. In november vorig jaar schreef ik in dit blad drie artikels over die korte Republiek der Verenigde Nederlanden die aan interne ruzies ten onder ging. Wenen trekt alle Jozef-maatregelen in en de rust keert even weer. Maar vervolgens roven en brandschatten de Franse revolutionaire legers het land vooraleer ze verslagen worden.

In 1794 verschijnt keizer Frans II in Brabant. Hij is de laatste die de hertogelijke eed aflegt, maar eens in Wenen deelt hij zijn Nederlanders mee dat ze zich zelf maar moeten verdedigen tegen de Franse agressie. Datzelfde jaar zijn de Fransen er weer en deze keer voorgoed. Op 1 oktober 1795 annexeren ze de Nederlanden. Brabant verdwijnt als staat en wordt gesplitst in twee departementen die grotendeels overeenstemmen met de provinciegrenzen tot 1989.

Als Bonaparte in 1810 het noorden inlijft, krijgt het departement van “De twee Neten” (provincie Antwerpen) nog eenmaal het westen van Staats-Brabant cadeau.

Na de Franse nederlaag van 1814 contacteren belangrijke Zuid-Nederlanders keizer Frans II, maar die is alleen in Lombardije en de Veneto geïnteresseerd en niet in zijn vroegere staatjes. Willem krijgt dus de Zuidelijke Nederlanden en verspeelt ze in 1830.

Even gaan in Amsterdam zelfs stemmen op die troep katholieken in het vroegere Staats-Brabant ook maar aan de muiters te geven, maar dat kan natuurlijk niet.

Acht jaar later verdwijnt Brabant in de geesten door “De Leeuw van Vlaanderen” die een nieuwe Vlaamse natie creëert.

JAN NECKERS

15

LEZERSBRIEVEN MISBRUIK Pallieterke, De foto van het huppelende geëvacueerde Afghaanse meisje, genomen op het tarmac van Melsbroek, gaat de wereld rond.

De pers kon er echt niet genoeg van krijgen. Verlost uit de hel van Afghanistan, je zou voor minder beginnen te huppelen. Althans dat is de boodschap die de pers wou meegeven. Was het een reactie van vreugde voor de herwonnen vrijheid of was het toch eerder de spontane reactie van een kind dat uit een vliegtuig stapt en opnieuw vrij kan bewegen? Alleen het meisje zelf kan daarop een antwoord geven. Ik herinner mij nog dat onze meisjes na elke vliegtuigreis bij het uitstappen ongeveer dezelfde reactie hadden. In dat geval geen vreugdedans voor herwonnen vrijheid, maar eerder de spontane reactie van een kind dat eindelijk opnieuw op de begane grond staat en zijn benen vrij kan bewegen. Wat vooral opvalt is dat de regimemedia in België eens te meer de foto van een kind gebruiken (misbruiken) om hun eigen agenda in te vullen, met name sympathie en medelijden opwekken bij de mensen om die arme Afghanen toch maar met open armen te ontvangen en tegelijk de mensen ervan overtuigen dat de Vivaldi-regering inzake deze evacuatie goed bezig is. Van regimemedia kan men bezwaarlijk iets anders verwachten. Of er daarvoor voldoende draagvlak is bij de bevolking, is het laatste van hun bekommernis. Maar geen nood, want al de geëvacueerde Afghanen worden heel goed gescreend. Zo zeggen ze toch. Of de doorsnee Vlaming dat nog allemaal gelooft, valt erg te betwijfelen.

Willy Van der Meulen - Ternat

VLAANDEREN - NEDERLAND Pallieterke, N.a.v. twee lezersbrieven in ’t Pallieterke i.v.m. het pleidooi van Bart De Wever voor een terugkeer naar de Verenigde Lage Landen (de 17 Provincies), ben ik zo vrij daar mijn eigen gedachten aan toe te voegen. Mijns inziens kan het moeilijk anders dan dat de eerste stap er naartoe genomen moet worden binnen het bestaande België. Die kans kan zich voordoen bij de volgende regionale verkiezingen van 2024. Mochten de Vlaams-nationale partijen dan in hun eigen (Vlaams) parlement de meerderheid behalen, dan kunnen ze Vlaanderen officieel uitroepen tot deelstaat van het federale België, met als grenzen de bestaande grenzen van het Nederlandse taalgebied. De zgn.

“Senelle doctrine”.

De tweede stap wordt dan de indeling van het huidige België in een bond met vier confederale deelstaten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Duitstalige Oostkantons. Wat daaraan moet veranderd worden, is dat elke deelstaat daarna ook de mogelijkheid moet krijgen confederale akkoorden af te sluiten met de buurlanden. Zo bv. de Oostkantons met Luxemburg en/of Duitsland, Wallonië met Frankrijk en/of Luxemburg en Vlaanderen met Nederland. De derde stap wordt voor Vlaanderen dan de hereniging van de Lage

Landen, maar met daarbij enkele vergaande wijzigingen. Zo zouden het huidige Nederlands Limburg en Belgisch Limburg één deelstaat Limburg worden, Noord-Brabant, Antwerpen en het huidige Vlaams-Brabant worden weer de deelstaat Brabant. Vlaanderen zou nog bestaan uit West-, Oosten Zeeuws-Vlaanderen. Boven de Moerdijk wordt het Holland, met uitzondering van Friesland dat met zijn eigen taal een aparte deelstaat zou worden.

En Brussel? Dat gewest zou een meertalige stadstaat worden, zoals er ook in Duitsland al bestaan (Bremen bijvoorbeeld) en dat zelf zal beslissen of en met wie het confederale akkoorden zal sluiten.

Als het financieel leefbaar wil blijven, zal dat met Vlaanderen zijn, het enige gewest dat Brussel mee kan onderhouden. In dat Brussels gewest zouden het Frans, het Nederlands, het Duits en eventueel het Engels (o.w.v. het internationaal karakter) de garantie moeten krijgen gelijkwaardig behandeld te worden.

Met een kustlijn (én haar achterland) bezaaid met zeehavens, van Oostende, over Zeebrugge, Gent, Terneuzen, Antwerpen, Rotterdam, Amsterdam tot Den Helder, kan het voor de herenigde Lage Landen alleen maar beter worden.

Ik weet, het is (voorlopig nog) een utopie, maar dromen mag.

Guido van A lphen - K asterlee

VLUCHTELINGEN Pallieterke, Ze waren vluchtelingen voor de terreur, zegden ze. Ze vreesden voor hun leven en dat van hun familie in Afghanistan, zegden ze.

Er werd betoogd, kerken bezet en geroepen om regularisatie en erkenning. Hongerstakingen erboven op. Dus werden ze hier gevestigd en kregen velen zelfs de dubbele nationaliteit. Die vrees voor gevaar was onweerlegbaar een leugen, want vrijwillig gingen ze op vakantie naar hun thuisland dat zij eerst zo gevaarlijk noemden. En met hun kinderen. Ondanks verbod van de Belgische regering wegens datzelfde gevaar waar ze zich op beriepen als vluchteling. Als dat geen asielbedrog is, dan weet ik het niet meer.

Omdat zij 'Belgen' zijn moeten wij kosten noch moeite besparen om hen terug te halen. Zeggen ze nú.

Gunter Deleyn - M ariakerke

VAN BINST Pallieterke, Ook ik herinner mij Gille Van Binst en Hugo Broos heel goed uit mijn soldatentijd! Ik was begin jaren ’70 dienstplichtig als milicien in het toen nog CRS Klein Kasteeltje in Brussel en bediende er de lokale telefooncentrale. Natuurlijk waren voor ons de Anderlecht-vedetten een attractie op zich. Zeker voor een jonge gast van 20 jaar komende uit Michelbeke. Ik herinner mij Gille Van Binst als een vlotte kerel en Hugo Broos iets introverter. Toen beseften we nog niet wat die twee voetbal-heren in hun mars hadden en wat zij later voor het Belgisch voetbal zouden betekenen. Regelmatig denk ik nog aan deze tijd terug. Gille, het gaat u goed. En eerlijk gezegd, ik lees ’t Pallieterke al jaren en het verwonderde mij om u daar terug te vinden als columnist, wat u overigens zeer goed afging! Wij zullen u en uw columns missen!

Erwin De Mulder - Ophasselt

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

2 SEPTEMBER 2021

Tweets van de week Groot nieuws van het officiële Twitter-account van de Belgische monarchie. Ja, onze monarchie heeft een Twitter-acccount. En wat dan nog? De taliban ook. Maar terug naar het goede nieuws. Houd u vast. Kroonprinses Elisabeth is toegelaten op de universiteit van Oxford, nog steeds ’s werelds meest prestigieuze universiteit. Na een heus ingangsexamen, waar ze ook nog eens heus voor geslaagd is. Nauwelijks een week geleden slaagde ook prins Gabriël voor zijn ingangsexamens aan het ‘National Mathematics and Science College’ in Warwickshire.

De kweekvijver van absolute genieën in het domein van de wiskunde, hogere wiskunde, nog hogere wiskunde, hoogste wiskunde en natuurkunde. Meer kritische stemmen vragen zich wellicht af hoe zo’n halve zool als koning Filip zo’n slimme kindjes kan hebben, maar dat is vooral flauw. U mag niet vergeten dat kroonprins Filip een gevierd en geroemd F-16 piloot is. Als daar altijd iemand bij zit in de cockpit is dat niet omdat Filip het niet zou kunnen. Het is gewoon voor de meer praktische kant van het vliegen en om te verhinderen dat hij per ongeluk zijn schietstoel zou activeren. Maar Filip kan perfect zelfstandig zijn helm vastgespen. Prins Laurent is –mag ook eens onderstreept- een zeer vakkundig duiker. Dat staat op zijn diploma, waar hij ook heus voor slaagde. Hij zou u een demonstratie kunnen geven, maar helaas is hij nooit echt geslaagd in bovenkomen. Dat stond in de kleine lettertjes van zijn diploma. Maar natuurlijk zijn we vooral wat triest dat onze koningskinderen niet dichter bij huis studeren.

Geen nood echter. Het paleis laat weten dat de kinderen regelmatig zullen terugkeren en betrokken blijven bij het Belgische publieke leven. Uw dotatie blijft goed besteed.

Opvallende tweet van de absolute sterreporter van de VRT: Björn Soenens. Waar heel

1279

1

2

3

4

5

6

de wereld er van overtuigd lijkt dat Afghanistan zal vervallen in moordpartijen, burgeroorlog en veel malcontente vrouwen, weet Björn beter. Hij tweette, geheel getrouw aan zijn doctrine dat de Amerikaan een smeerlap is: “De laatste militaire vlucht van de Amerikanen heeft Afghanistan verlaten. Er komt nu een definitief eind aan een tijdperk van 20 jaar oorlog na 9/11”. Jawel, een EINDE aan 20 jaar oorlog! Eindelijk kan de Afghaan zijn bebloede wapens opbergen en zich opnieuw wijten aan nationale hobby’s als Japans bloemschikken, karaoke met de kindjes en vrouwen onthoofden op de middenstip van het voetbalterrein van Kaboel. Maar dat laatste –en daar zal zeer streng op toegezien worden- zal eerder met mate gebeuren.

Vrouwen, met liefde verpakt in een stoffen PMD zak, onthoofd je met verstand.

WAT GEBEURDE ER ECHT TUSSEN DE PREMIER EN DE PORNOACTRICE?

“Zeg het maar, De Croo!

De natie heeft recht op de waarheid”

“Genoeg is genoeg”, barst premier De Croo los. “Ik ben premier van dit land en zal mijn reputatie niet laten besmeuren. Het geroddel over mijn vermeende affaire met de Italiaanse actrice in films voor grote mensen, moet nu stoppen. De natie heeft recht op de waarheid en niets dan de waarheid en ik zal ze u vertellen meneer Pallieter. Ik ben een groot feminist.”

7

8

9 10 11 12

A B C D E F G H I J K L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. Inspirerend B. Vlaamse stad - Familielid - In opdracht C. Overbodige - Onderwijsvorm D. En dergelijke - Cijferen E. Meisjesnaam - Next Generation Sequencing F. Franse stad nabij de Pyreneeën Vrucht die culinair een groente is G. Hallucinerend middel - Barium H. Antigeen die gebonden is aan de rode bloedlichaampjes I. International Telecommunications Union - Muzieknoot - Ontvangt J. Vriendelijk medelijdende K. Afstandsmaat - Voorzetsel - Roemen L. Voordelige prijsklasse in vliegtuigen

1. Tijd van welvaart 2. Wat macht maakt - 1100 in Romeinse cijfers 3. Keur goed - Cultureel gebouw 4. Stad in het zuidoosten van Portugal Technische school - Telwoord 5. Dorp in Zeeuws-Vlaanderen Ongekookte 6. Snottert - Stoomschip - Jongensnaam 7. Pers. vnw. - Vorm van glaskunst 8. Gelijkerwijze - Bloeiwijze 9. Voelspriet - Deel van Schotse namen Schriel 10. Disneypersonage uit ‘Frozen’ Sportcoupé van Opel 11. Uitholling in de muur - Afrikaan 12. Eerste belangrijke groeifase na de start van een onderneming Nanoseconde

Wie de kranten er op naslaat, zal geen letter lezen over de avonturen van premier De Croo en zijn Italiaanse scharrel Eveline Dellai. Volgens de pers zijn de hobby’s van De Croo een privézaak waar ze zich niet mee wensen te moeien. Zoals met het falend huwelijk van Laurent, wie de vader is van Clémentje van Wendy Van Wanten, het bastaardkind van koning Albert, de gedumpte dochter van Willy Sommers, de pikante sms’jes van Yves Leterme… Allemaal zaken waar u natuurlijk nog nooit van gehoord heeft. Gelukkig maar. Net omdat de pers zoveel respect voor het privé leven van mensen. In tegenstelling tot de buitenlandse pers die hier zo veel plezier aan beleeft. Pas als het relevant is, zal daar iets over gezegd worden. En u weet, voor de vaderlandse pers is relevant een zeer rekbaar begrip. Alleen bladen als ’t Pallieterke durven wel eens verwijzen naar Alexander en zijn stoeipoes die hij tegen een fikse beloning het hofke wou maken. Het was dan ook een boze woordvoerder die via een interview een rechtzetting eiste voor de premier.

“Omdat de waarheid haar rechten heeft.” Wij gingen er graag op in en nodigden Annik P, ook wel gekend als mevrouw De Croo, mee uit voor het gesprek.

De CROO: “Ja maar, mannen. Het is niet nodig om mijn vrouw hierbij te betrekken. Zij is al voldoende slachtoffer van deze smeercampagne. Dit is veel te pijnlijk voor haar…”

ANNIK: “Nee schat, als je klare wijn schenkt, wil ik daar mijn deel van.”

DE CROO: “Maar suikerbolleke, ik heb toch alles al eens uitgelegd.”

ANNIK: (vastberaden) “Ik hoor het graag nog eens. Leg het maar uit aan meneer Pallieter. Waarom wou je zo graag op een hotelkamer gaan samenhokken met die Eveline?

Zeg hem maar wat je mij gezegd hebt”.

DE CROO: “Dat is privé, pitouke. Dat gaat toch niemand aan. Ik ben hier om meneer Pallieter duidelijk te maken dat hij ’s lands belang niet verder in gevaar mag brengen door roddels te verspreiden.”

ANNIK: “Lexi bol, zeg het of ik doe het!

Waarom wilde je om 22 uur ’s avonds met dat mens samenhokken in het “Louise sur Cour”

Hotel in Brussel, met een enveloppe vol cash geld?”

DE CROO: (kijkt naar zijn schoenen) “In het belang van de natie, maar meer kan ik daar echt niet over zeggen. De Staatsveiligheid zegt dat ook. Ik mag daar niet op antwoorden.”

ANNIK: (Boos) “De meneer van de Staatsveiligheid stond na zijn uitleg nog een uur op de gang te gieren van het lachen. Ze hebben hem moeten beademen om wat bij te komen.

Waarom zat je daar in je tijgerondergoed?”

De CROO: (murmelt zonder op ter kijken) “Om de zevende fase van de staatshervorming op informele wijze af te toetsen bij een frisse, jonge dame die als buitenlandse onbevangen kan kijken naar de Belgische communautaire impasse en haar inzichten te integreren in een totaalaanpak.”

ANNIK: “Voila meneer Pallieter! Nu weet u alles. Croocroo hier heeft dat gedaan voor de totaalaanpak van zijn communautaire situatie. Je zou hem toch een draai rond zijn oren geven? Wat zou uw vrouw daarvan zeggen? Maar het wordt nog mooier hoor. En die enveloppe met cash geld was nodig om….

Vooruit Alexander, de natie heeft recht op de waarheid.”

De CROO: (bijna onhoorbaar) “Om haar het systeem van de… euh…transfers uit te leggen.”

ANNIK: (gespeeld opgelucht) “Om haar het systeem van de transfers uit te leggen! Dat is zeker dat. Want anders snapt zo’n frisse verschijning dat niet met haar onbevangen dinges op de prostaathervorming. En de onderbroek in tijgerprint was noodzakelijk om uit te leggen dat…”

DE CROO: “De Belgische politiek een echte jungle is.”

ANNIK: “Voila, klare wijn. Niks vreemds aan de hand. Alles perfect verklaarbaar. Sinds die uitleg kan ik een stuk geruster slapen.

En vertel eens aan meneer Pallieter waarom uw bollewolleke geruster kan slapen Alexander.”

DE CROO: “Omdat ze meer plaats in bed heeft sinds ik in de garage op een veldbed lig.”

ANNIK: “En dat gaat blijven duren tot ik die zevende staatshervorming zie.”

Oplossing 1278 2

3

4

5

6

A

R U

Z

I

E

Z O E

B

E N

I

1278

1

C M

7

R A R

I

T

T

D

V E

T

E

E

L

I

F

O R N E

G

E

E

8

9 10 11 12 K

E

A

L

T

IJ

S

I

A

O R

I

Z

G E

I

G

I

K

F

A U N T

I

S

T

R O T

M E

J

T

A R

I

K

O P

T

I

M A

A

L

F

S

E

E

R

O N S

J

E

D A R

H

A

R

K

R A N D

N G O S

G U

E

I

E I

I

N

E

N T G

R A U W E L

E

I

A N

N E

T

T

E

Volg ons ook op

palnws.be