't Pallieterke van 30 december 2021

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

ZUHAL DEMIR

8-9

VLAAMS MINISTER VAN JUSTITIE EN HANDHAVING, OMGEVING, ENERGIE EN TOERISME (N-VA)

INTERVIEW

“De wokes verzieken het debat en zitten vooral bij de groenen”

ONAFHANKELIJKHEID NABIJ?

In de jongste peiling van Het Laatste Nieuws was ze de hoogst scorende N-VAminister. Aan moeilijke dossiers heeft de Genkse mijnwerkersdochter van Koerdische origine nochtans geen gebrek, of het nu om het PFOS-schandaal, de vergunningen voor gascentrales of het stikstofakkoord gaat. “Kernenergie moet een Vlaamse bevoegdheid zijn”, vindt Demir.

NIEUWJAARSWENSEN VAN RIK TORFS

LEVE DE VRIJHEID OM TE DWALEN

2

JEAN-MARIE DEDECKER

GROEN EN WOKE WERDEN AFGELOPEN JAAR ÉÉN STRIJD VOOR ONZE LINKSE SUPERIEURE MORAALGIEREN

4

BARBARA PAS

GELUKKIG NIEUWJAAR! Het is weer de tijd van het jaar dat politici de ronde doen in de media om terug te blikken op het voorbije jaar en vooruit te kijken op het komende jaar. Ook dit jaar zat daar veel corona bij, maar ons vielen vooral enkele communautaire zinnetjes bij twee kopstukken van de N-VA op.

Hét kopstuk van de N-VA is uiteraard Bart De Wever. In een interview met De Tijd waarschuwt hij dat de verkiezingen van 2024 de laatste worden om nog iets ordentelijks te doen aan de onbestuurbaarheid van België. Voor Vlaanderen ziet hij alleen een toekomst als onderdeel van Noord-Europa. Wallonië omschrijft hij echter als een blok aan ons been, dat bovendien steeds zwaarder wordt.

In een interview met Business AM vertelt hij hoe ‘Zweeds’, de vorige federale regering, een beleid voerde dat België moest

6

ZOALS HET VLAAMS BLOK-PROCES BEWEES IN 2004, KRIJG JE IDEEËN NIET KLEIN DOOR VERVOLGING EN BESTRAFFING

PETER DE ROOVER

doen aansluiten bij Noord-Europa. Met België als het kan dus, en was het trouwens niet een deel van de gok van Zweeds om Wallonië van België te doen afkeren door een federaal beleid te voeren op maat van Vlaanderen?

Draagvlak Een revolutionair scenario zoals in Catalonië ziet Bart De Wever niet zitten. Maar wie wel meer in die richting gaat, is het tweede kopstuk van de N-VA, Vlaams mi-

nister-president Jan Jambon. In een debat met het lezerspanel van Het Laatste Nieuws liet hij noteren dat hij naar een volledig onafhankelijke republiek Vlaanderen streeft, daarbij verwijzend naar artikel 1 van de statuten van zijn partij. Daar moet uiteraard een meerderheid in Vlaanderen voor zijn, maar, en we citeren: “Wat de rest van het land daarvan vindt, is dan irrelevant.”

Midden alle corona-ellende blijft de N-VA de koers richten op Vlaamse onafhankelijkheid. Ook aan het streven van het Vlaams Belang hoeft niemand te twijfelen en in de laatste peiling waren deze twee partijen samen goed voor meer dan 45 procent van de kiesintenties. Daarmee is de Vlaamse onafhankelijkheid dichterbij dan ooit. Als dat geen lichtpuntje is om 2021 mee af te sluiten en 2022 mee te beginnen!

INTERVIEW

MAGDA MICHIELSENS

7 10

VOORMALIG PROFESSOR VROUWENSTUDIES (UNIVERSITEIT ANTWERPEN)

IK BEHOED ME VOOR EEN OVERHEID DIE NIEUWS GAAT ONDERVERDELEN IN ‘ECHT’ EN 'NEP’

FERNAND KEULENEER

“Ik ben een feministe, maar als ik de wereld zo zie feminiseren, dan vind ik dat fataal”

GERARD BODIFÉE

OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14

€ 3,00

12

11

WE WORDEN GEACHT GESLACHTSLOZE WEZENS TE ZIJN

77ste jaargang • nummer 52 • donderdag 30 december 2021

FILIP VAN LAENEN

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

2

30 DECEMBER 2021

Afscheid van Tdw Met dit nummer nemen we afscheid van het bewogen jaar 2021.

‘Bewogen’ is misschien nog zacht, te zacht uitgedrukt. Het tweede coronajaar voelde ‘zwaarder’ aan dan het eerste jaar. In alle landen krijgen de inwoners het mentaal lastig met de pandemie. Bij ons in België is het niet alleen Covid-19 dat ons mentaal ziek maakt, maar wij krijgen er nog het wanbeleid van Alexander De Croo en Tinne Van der Straeten bovenop. Te veel is trop…

U heeft dus het laatste nummer van 2021 in handen. Wij, op de redactie, zijn al volop bezig met het eerste nummer van 2022 dat volgende donderdag in uw brievenbus belandt of in de winkel zal liggen. We wensen u, beste lezer en lezeres, alvast een fantastisch nieuw jaar, met heel veel vreugde en een goede gezondheid. Laat ons ook even stilstaan bij alle dierbaren die we het voorbije jaar verloren zijn.

Laten we hen niet vergeten.

Verleden week bereikte ons het droeve nieuws dat Jo Briels op zondag 19 december overleden is. Jo Briels was vooral bekend als schrijver van jeugdverhalen, al schreef hij ook boeken voor volwassenen.

Meer dan 150 titels staan er op zijn naam. Maar wij bij ’t Pallieterke kennen hem het best als schrijver van de rubriek ‘Op het Noorderterras’ onder de schuilnaam Tdw.

Trotse Antwerpenaar én Vlaming Briels was een trotse Antwerpenaar én Vlaming. Hij werd geboren in de Jezuïetenrui, maar woonde tijdens zijn jeugdjaren in de schaduw van de Sint-Pauluskerk in Antwerpen. Als jonge kerel was hij lid van de scouts van Sint-Paulus. Thuis was vader van bij de start een enthousiaste lezer van ’t Pallieterke. De Sint-Paulusparochie bleef hem nauw aan het hart en hij zou er jarenlang actief blijven. Want Briels was ook een oprechte gelovige.

Jo was van opleiding onderwijzer en zorgde ervoor dat ‘zijn’ kinderen in het eerste leerjaar leerden lezen. 36 jaar lang. Ondertussen schreef hij verhaaltjes voor onder andere Zonnekind, Zonnestraal, en Vlaamse Filmpjes. In 1969 verscheen zijn eerste boek. Naast zijn loopbaan als onderwijzer en schrijver was hij ook actief als reisleider, vooral dan richting Spanje. Zijn vele reizen in het verre buitenland zorgden voor inspiratie voor zijn boeken en columns.

Op het Noorderterras Na een eerder toevallige ontmoeting met ‘grote baas’ en toenmalige hoofdredacteur Jan Nuyts, verscheen in 1988 een eerste bijdrage in ons weekblad. Maar pas in 1995 kwam - wat hij zelf noemde - de grote doorbraak: een vaste wekelijkse column in ’t Pallieterke: ‘Op het Noorderterras’. Daarnaast verzorgde hij nog een andere wekelijkse rubriek: ‘Kroongetuige’.

Jo was een pracht van een medewerker: beminnelijk in de omgang en stipt zijn kopij binnenleverend. Zijn columns waren vlot leesbaar, uitnodigend, grappig en spitsvondig. Hij hield van het Nederlands als taal. Uit contacten met onze lezers wist ik dat zijn columns fel gesmaakt werden. Lezers gingen hem opzoeken op ‘zijn’ legendarische zitbank op het Noorderterras. Toen ik hem dat eens vertelde, maakte hem dat apetrots.

Eind 2016 kwam er een einde aan de samenwerking, op zijn verzoek. De leeftijd begon te wegen en de eerste ouderdomskwaaltjes bemoeilijkten het schrijven. En de inspiratie bleef uit. Wat wil je, op dat ogenblik had hij zo’n 1.000 columns in ’t Pallieterke op de teller staan. Ruim op voorhand kwam hij mij dat vertellen. Zo had ik nog voldoende tijd om naar een opvolger uit te kijken. Zo was Jo Briels.

Onze gedachten gaan naar Tinneke die hij zo graag zag en waar hij jarenlang lief en leed mee gedeeld heeft.

Bedankt Jo.

© WWW.ROBERTBIESEMANS.BE

Opinie

Jo Briels

KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

RIK

TORFS

Leve de vrijheid om te dwalen Bij de aanvang van een nieuw jaar past een gen omdat we andere godsdiensten in ons land nieuwjaarsbrief, of misschien helemaal niet. minder leuk zouden vinden. Je kunt inderdaad Tradities hoeven niet te allen prijze bewaard te het christendom bewonderen zonder te geloven, worden. Ze verdienen dat enkel wanneer ze in- dat is een keuze. houd hebben. Ze dienen meer te zijn dan mooi Maar je kunt ook geloven zonder daarom per verpakte heimwee naar de eigen jeugd. Maar se het christendom te bewonderen, en al zeker een nieuwjaarsbrief kan wel degelijk zinvol zijn. niet de kerk, die ongetwijfeld geen algehele bewondering verdient, wat overigens geen reden Er valt immers zoveel te wensen.

Vooreerst wens ik u een goede gezondheid. is om haar de rug toe te keren. Dat doet u met Wij zijn gewoon die anderen toe te wensen, op uw partner ook niet, en doet u het toch, dan blijkt onze betere dagen zelfs onze grootste vijanden, algauw dat de volgende minstens evenveel veren wie eerlijk is - wat vanuit een maatschappe- borgen gebreken vertoont. lijk oogpunt doorgaans af te raden valt - beseft Wat ik bedoel is dit: geloof kan een manier zijn dat hij die wel degelijk heeft. Gezondheid is dan om uw wereld te vergroten. Om veel te relativeook ongelooflijk belangrijk. Aan vele dingen in ren in het Vlaanderen van vandaag. De schijnbare het leven kunnen we zelf wat doen, aan onze la- deugdzaamheid, eertijds hypocrisie genoemd, mentatio's en inzinkinkjes, maar tegenover ziek- van verlichte opiniemakers. Wetenschappers die te en dood staan we uiteindelijk machteloos. De zichzelf met de wetenschap verwarren. Politici lyrisch bezongen ‘zelfbeschikking’ kan hoog- die uitpakken met wat ze niet hebben verwezenstens betekenen dat we zelf bepalen wanneer we lijkt. Moraalridders die banvloeken uitspreken vroegtijdig doodgaan, maar we kunnen niet be- over wie niet leeft zoals zijzelf. Wereldburgers slissen om dat laattijdig te doen of om helemaal die de kwalijke geur van stalmest uit hun ruraal niet te sterven. verleden achter zich hebben gelaten en in diaWat opviel: soms leek dat in de coronatijd an- loog willen gaan met iedereen met uitzondering ders. Er waren voorstanders van een totaal risi- van wie hun mening niet deelt. Groene activisten coloos beleid, alles dicht, geen contacten, uit die het verschil niet kennen tussen een beuk vrees dat de dood ons onverhoeds te grazen en een eik, wat overigens ook aan de eik kan zou nemen. Misschien schuilt daarin wel liggen. Mensen die denken dat wij in dit een paradox eigen aan onze tijd: we land op een moreel eenzame hoogte willen sterven wanneer we willen vertoeven en dat buitenlanders maar Durf ook sterven, leven wanneer we willen één ding verlangen, namelijk wor‘vijanden’ te den zoals wij. leven. Alsof we meesters zijn van hebben. Ga Waanzin, ik weet het, maar wat leven en dood. Een paar dagen zou de wereld zonder waanzin zijn? geleden stond ik, voorbeeldig gediscussies niet maskerd, in het Prado-museum in Hij is van alle tijden en doet het vanuit de weg daag zeker niet minder goed dan anMadrid naar een schilderij van Pieter ders, ofschoon nu ook weer niet merBruegel de Oude te kijken: ‘De triomf kelijk beter. van de dood’. Bruegel schuwt geen enkele gruwel. Skeletten gaan de levenden te lijf Wat ik in Jezus Christus onder meer bedie de dood trachten te ontvluchten in een land- wonder, is dat hij van mensen geen eindeloze schap dat verwoest en desolaat zijn vijandschap goedheid verlangde, maar al tevreden was met toont. Boer, koning, kardinaal: allemaal gaan ze een groot geloof. Hij kon met behoorlijk wat ononherroepelijk dood. Ik trof veel wijsheid aan volmaaktheid om, schepte er genoegen in met in het donkere schilderij - zelden zag ik zoveel hoogopgeleide schriftgeleerden te discussiëren, naargeestig oker - , wijsheid die ik in de corona- maar organiseerde ook rondom de lepralijders tijd node miste. Natuurlijk moeten we voorzichtig geen cordon sanitaire, terwijl hij ondertussen blijven om niet besmet te geraken of anderen te evenmin ontkende dat ze lepralijders waren. besmetten, maar een paniekerig vermijden van Hij zei: bemin uw vijanden. Dat raad ik u ten het geringste risico is evenmin gevaarloos. Door stelligste aan, hoewel vergezeld van een waaralles in te zetten op het vermijden van de dood schuwing voor deze tijd. Wees niet te onstuimig vergeten we te leven. Ondertussen bepalen wis- in het tonen van uw liefde, opdat ze niet buiten selende regeltjes wat mag en wat niet mag, daar- het wettelijke kader zou treden, want dan begaat bij de valse illusie creërend dat wie die regeltjes u een zonde waarvoor - zoals voor de meeste minutieus volgt, behoed blijft voor alle kwaad. zonden in het post-christelijke Vlaanderen - geen En dat is niet zo, wist Pieter Bruegel, maar toe- vergiffenis bestaat. Bemin uw vijanden derhalve gegeven, hij was geen viroloog doch enkel een met mate, meer verdienen ze niet en het is veiliger. En durf zeker ook ‘vijanden’ te hebben. Ga schoenmaker die vergat bij zijn leest te blijven. discussies niet uit de weg. Verdedig de univerIk wens u dus een goede fysieke gezondheid toe. Van een goede mentale gezondsalistische betekenis van mensenrechten. heid hoop ik evenzeer dat ze u te beurt Verdedig het democratische bestuur, mag vallen, ondanks het feit dat er ook van de Vivaldi-regering die u misschien niet bijzonder lief is, tegen ‘le blijkbaar lange wachtlijsten bij de gouvernement des juges’ of de popsychologen zijn. Als u deze mensen litiemacht van multinationals die de nodig hebt, moet u hen natuurlijk grenzen van de vrije meningsuiting consulteren, en ik twijfel er niet aan bepalen. Maar wil u andere, ‘foute’ standdat ze sommige mensen ten zeerste punten verdedigen, ook goed, doe het kunnen helpen. Daarvoor bezitten ze gewoon. Leve de vrijheid om te dwalen. formules en technieken.

Want alles op aarde is relatief.

Maar kijk, ik zou u ook iets anders We wachten niet op een hiernawillen toewensen: durf te investeren in uw spirituele en maals om waarachtig met leven religieuze leven, of minte beginnen. We leven echt en stens, schaam u er niet met volle overtuiging hier en voor wanneer u vreugde nu, vandaag, in dit ondermaanse bestaan, juist omdat schept of troost vindt in we hopen dat ook daarna het religieuze. Ik bedoel het leven op een of anniet - en misschien zijn dere wijze verdergaat. sommige lezers van ’t Ondertussen wens ik Pallieterke het hiermee iedereen een zalig en oneens - dat we het christendom moeten verdedigelukkig nieuwjaar toe. © PHOTONEWS

Actueel

30 DECEMBER 2021

3 © BELGA

DE WEEK Bij ouders is er veel twijfel over vaccinatie van kindetussen 5 en 11 jaar, zo blijkt uit de motivatiebaro22 DEC ren meter van UGent. 51 procent van de ouders zegt “waar2 0 2 1 schijnlijk of heel zeker” te zullen weigeren hun kind(eren) te laten vaccineren, bijna een kwart (23 procent) twijfelt en de rest (26 procent) is nu al (redelijk) zeker van wel.

Steve Bakelmans is schuldig bevonden aan de verkrachting en moord op Julie Van Espen. De jury in Antwerpen is na urenlang beraad tot die conclusie gekomen. Hij krijgt levenslang. De familie en vrienden van Julie reageren opgelucht.

Geen licht aan het einde van de energietunnel

Het Overlegcomité verbiedt de meeste binnenactiviteiten, met een aantal uitzonderingen, zoals musea en de sportieve sector. Daarnaast wordt publiek verboden bij indoor en outdoor sportevenementen en mag winkelen maar met twee personen. De cultuursector reageert teleurgesteld.

De kerncentrales in Chooz

De Amerikaan Ted Kaczynski, de zogenoemde Unadie met bombrieven jarenlang de VS in zijn 23 DEC bomber greep hield, is overgebracht naar een gevangeniszie2 0 2 1 kenhuis in de Amerikaanse staat North Carolina. Kaczynski, een voormalig hoogleraar wiskunde, streed tegen “het kwaad van de technologische vooruitgang”.

24 DEC

2021

In de week voor Kerstmis ging in Frankrijk bijna het licht uit.

Onze media weten waarom ze het stilhouden, maar op die woensdag zette Frankrijk een nieuw record neer op de invoer van stroom, terwijl de noodcentrales die op zwaar vervuilende stookolie draaien alle zeilen moesten bijzetten om aan de vraag te kunnen beantwoorden. Ondertussen besliste de Belgische regering (niet) dat de eigen kerncentrales dicht moeten.

Vlaams viceminister-president Bart Somers (Open Vld) slaat vrijdag alarm over het functioneren van de Vlaamse regering. “Als ze haar samenhang niet terugvindt, dreigt een nederlaag voor iedereen”, waarschuwt hij.

De situatie in Frankrijk is ernstig. Niet alleen liggen een aantal kerncentrales al een tijdje dicht omwille van onderhoud, bovendien moesten midden december ook twee van de grootste centrales onverwacht van het net gehaald worden omwille van problemen.

Pikant detail: die twee centrales liggen in Chooz, in de Ardennen, net over de Belgische grens. Met elk een vermogen van 1,5 GW zijn ze allebei bijna een derde groter dan Doel 4, de grootste Belgische kerncentrale.

© BELGA

Koning Filip houdt zijn jaarlijkse kersttoespraak. Daarin verwijst hij onder meer naar de coronacrisis en de overstromingen in Wallonië. “We geraken hieruit door te tonen dat we het vertrouwen van de ander waard zijn, doordat we verantwoordelijke daden stellen, standvastig op de lange termijn”, klinkt het.

Twee Genkse groepen die met elkaar in conflict lighebben rond 20 uur de confrontatie opgezocht.

25 DEC gen, Een eerste steekpartij of schermutseling gebeurde 2 0 2 1 aan het station. Een tweede confrontatie, waarbij steekletsels zijn toegebracht, was er in de Klokstraat.

Het ging om Afghaanse jongeren uit een nabijgelegen asielcentrum en Turkse jongeren uit Genk.

Is er iemand die denkt dat Frankrijk met een goed hart een paar gigawatts uit Duitsland naar België zal laten vloeien?

De Zuid-Afrikaanse aartsbisschop Desmond Tutu is overle26 DEC emeritus den op 90-jarige leeftijd. Dat meldt 2 0 2 1 de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa in een verklaring, zo melden de lokale media zondag. Tutu won in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede omdat hij zich inzette voor het beëindigen van de apartheid in het land.

Op het cultuurprotest is zondag aangekondigd dat er in de loop van volgende week een beroep ingediend zal worden bij de Raad van State tegen de nieuwe coronamaatregelen. De cultuursector hoopt zo de sluiting van de bioscopen en cultuurzalen terug te draaien.

De uitspraak in een tweede proces tegen de door de junta afgezette Myanmarese regeringsleider Aung San Suu Kyi is maandag opnieuw uitgesteld. Ze werd be2 0 2 1 gin december al veroordeeld tot twee jaar cel en daar kunnen nog tientallen jaren bijkomen. Ze staat onder meer terecht voor het bezit en illegale import van walkietalkies.

27 DEC

Open Vld, de partij van premier Alexander De Croo, wil naar een 1G-beleid in België. Bij een 1G-beleid kunnen enkel mensen die up-to-date zijn met hun vaccinaties deelnemen aan het publieke leven. Open Vld bepleit vanaf het vroege voorjaar, zodra de boostercampagne is afgerond, het gebruik van een nieuw vaccinatiebewijs.

28 DEC

2021

De Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS) start een online protestactie om inspraak te eisen in het covid-beleid van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke. “De mensen worden echt in de steek gelaten”, aldus hun woordvoerder.

In de zaak rond Schild & Vrienden is er een schijn van partijdigheid vastgesteld, maar die leidt niet tot de nietigverklaring van stukken uit het dossier. Dat heeft de Gentse kamer van inbeschuldigingstelling dinsdag beslist.

© BELGA

De Brusselse politie geeft aan niet te zullen controleren of bioscopen effectief sluiten. Die moeten vanaf zondag sluiten na het Overlegcomité van woensdag.

Onderschat niet wat de betekenis van dit voorval is. Volgens de Franse krant Le Figaro moest Frankrijk die dag een recordhoeveelheid van maar liefst 13 GW aan stroom importeren, zo ongeveer het equivalent van dertien gemiddelde kerncentrales (bijvoorbeeld Doel 4 dus). De situatie in heel West-Europa wordt onomwonden omschreven als een ware energiecrisis. En dan moet het ergste van deze winter nog komen, want dat is traditioneel de maand januari.

Black-outs in Frankrijk?

De Franse minister van Ecologische Transitie Barbara Pompili zag zich in ieder geval genoodzaakt de Fransen ervan te verzekeren dat er deze winter geen sprake zal zijn van black-outs, en dan weet je hoe laat het is. De Franse transmissiebeheerder RTE, die instaat voor het evenwicht tussen vraag en aanbod op het Franse stroomnet, heeft er in ieder geval voor gekozen om de publicatie van zijn vooruitzichten voor januari 2022 uit te stellen tot de laatst mogelijke datum, 30 december.

Maar op hetzelfde ogenblik beslist de Belgische federale regering - of heeft ze eigenlijk helemaal niets beslist, wie zal het zeggen? - de Belgische kerncentrales dicht te doen tegen 2025. Daarbij maakt ze zich afhankelijk van gascentrales die nog gebouwd moeten worden en waarvan sommige zelfs nog niet eens een vergunning hebben gekregen. Regeren is vooruitzien, zegt het spreekwoord, maar soms lijkt het wel alsof ecologisch regeren vooral gebaseerd is op niet willen zien.

Maar beeld je dat toch maar even in: schakel de Belgische kerncentrales allemaal uit, plan wat onderhoud in een paar Franse centrales, haal opnieuw onverwacht de twee centrales van Chooz van het net en laat het dan bovendien nog eens bewolkt, windstil en koud zijn in ons land.

Is er iemand die denkt dat de gascentrales van Tinne Van der Straeten dan niet op volle toeren CO2 in de atmosfeer zullen moeten spuien? Of is er iemand die denkt dat Frankrijk dan met een goed hart een paar van die gigawatts uit Duitsland naar België zal laten vloeien - voor een zacht prijsje om de industrie in de Antwerpse haven te ontzien?

Technocratisch of dogmatisch?

Ondertussen worden we niet alleen door onze eigen politici, maar ook door onze eigen media bedrogen waar we bijstaan.

De pers stelt het graag voor alsof Tinne Van der Straeten het dossier technocratisch behandelt. Daar klopt natuurlijk geen snars van, want zelden werd het departement zo dogmatisch beheerd als nu. Verwachten dat een groene minister het alternatief van het openhouden van twee kerncentrales objectief zou laten bestuderen, is al even naïef als denken dat Filip Dewinter als minister of staatssecretaris voor Asiel en Migratie een opengrenzenbeleid ernstig zou laten onderzoeken als een alternatief voor een sluiting van de grenzen.

Bovendien laat de pers toe dat groene politici grossieren in allerlei praatjes die kant nog wal raken. Hoe een gascentrale de CO2-uitstoot zal doen verminderen, is er zo eentje, en een andere dat gascentrales die volgens een onderzoek van de VRT vaker stilliggen dan kerncentrales toch bedrijfszekerder zijn. Het is de lezer misschien al opgevallen dat de ‘fact checks’ tegenwoordig uit

de mode zijn in de pers. Dat ze zo ongeveer gelijktijdig verdwenen met het aantreden van de Vivaldiregering zal wel toeval zijn.

Non-beleid van Vivaldi Wie aanschouwt hoe Vivaldi het dossier van de kernuitstap behandelt, kan het oude Weense spreekwoord ‘de toestand is hopeloos, maar niet ernstig’ maar moeilijk van zich afslaan. Hopeloos, omdat de regering zich maar niet los kan rukken uit het groene dogmatisme dat alle kerncentrales dicht wil. Hopeloos ook, omdat eerste minister Alexander De Croo nog liever de Vlaamse industrie opoffert dan de groenen tot rede te dwingen. Alleen het postje is voor hem van belang om tegen 2024 een internationale functie te kunnen bemachtigen. En als het even kan, regelt hij het zo dat hij de benoeming kan verzilveren vóór de volgende verkiezingen, zodat hij zich van het verdict van de kiezer niets meer hoeft aan te trekken.

De situatie in heel West-Europa wordt onomwonden omschreven als een ware energiecrisis Maar tegelijkertijd valt de situatie ook echt niet meer ernstig te nemen. Alexander De Croo trok het dossier naar zich toe om uiteindelijk tot een akkoord te komen dat door iedereen anders uitgelegd werd, en waarbij je je uiteindelijk zelfs kan afvragen of er wel helemaal iets beslist werd.

Blijkbaar was dat nog het meest haalbare voor deze regering in zo’n levensbelangrijk dossier: de tijd gewoon laten tikken om opties uit te sluiten. Ondertussen zal Georges-Louis Bouchez nog maar eens drie maanden kunnen beweren dat twee kerncentrales toch nog open kunnen blijven. Keffen doet hij wel, maar echt bijten blijkbaar nooit.

4

Binnenland

30 DECEMBER 2021

ECONOMISCHE ZAKEN

Het lichtpunt van de Vlaamse biotech

“Niet dankzij de overheden, maar ondanks hen” JEAN-MARIE

DEDECKER © BELGA

Nieuwjaarsbrief aan ’t Pallieterke Beste Pallieterke, hier (terecht) verbouwereerd zijn over de idiote Bij nieuwjaarswensen is het eerst altijd even oerwoudgeluiden van straalbezopen halve zolen omkijken in verwondering. Niettegenstaande in de voetbaltribunes. Haatspraak is immers de mijn schoonmoeder nog altijd denkt dat ‘woke’ cultuurtaal van de hersenloze hooligans, maar een Thais gerecht is, vind ik genderwaanzin en na elke match gaan de spelers wel dankbaar en biologisch racisme - naast corona - de meest be- hypocriet handjeklap doen voor die spelbedersmettelijke epidemie van het voorbije jaar. De vers. Je kan hier devoot en modieus neerknieonwetenschappelijke loskoppeling van geslacht len omdat je tegen racisme bent, maar je kunt en gender waardoor ‘normaliteit’ radicaal ver- dit toch niet doen op een met bloed doordrenkt worpen wordt, werd in 2021 stilaan een toxische voetbalterrein in een islamietenenclave, waar hovariant van het covidvirus. Kerstmis is sprook- mofobie en vrouwendiscriminatie welig tieren in jestijd, maar volgens onze woke-dames moeten de loges hoog in de skyboxen van het Qatarese Doornroosje en Sneeuwwitje zelfs wakker gekust knekelveld. Blijf daar dan weg of zullen we het worden door een panseksuele soepjurk, een paar eeuwen later overdoen, als behalve want ze mogen niet uit hun comateuze slaap die 6.500 verongelukte bouwslaven iedereen dood is? getongd worden door een blanke heteroseksuele prins. Deze besjes hadden Sorry dat ik hier nog het woord slaven gebezigd heb. Slaven bestaan vooraf maar hun toestemming moeGroen en ten gegeven. Dat is voor de wokers niet meer, het is 'tot slaaf gemaakwoke werden seksueel misbruik, en een besmetafgelopen jaar één ten'. Iedereen woke en genderflutelijk voorbeeld voor onze peuters, ïde, terwijl velen al baat zouden strijd voor onze kleuters en beugelbekjes. Onze hebben bij meer geschiedenisboelinkse superieure ken, want dan zouden ze die zwarwoke-windjackdruïdes leven immoraalgieren mers zelf in een intellectueel comate bladzijde (excuseer: niet-witte teuze toestand. Het zijn bijvoorbeeld bladzijde) uit ons verleden kunnen dezelfde mensen die de biologische omdraaien en leren dat de mensen van verschillen tussen man en vrouw ontkenniet-witte huidskleur meer slavenbloed aan nen, maar die in de supermarkt bereid zijn om hun handen hebben dan de witten. Ik ga nu ophet dubbele van de prijs te betalen voor een pro- houden met ouwehoeren, want dit woord is een duct met een ‘biologisch’ etiket. belediging voor sekswerkers die al op mijn eiOok de sport werd besmet met het woke-virus. gen prostaatleeftijd zijn.

Groen en woke werden afgelopen jaar één Dat we “voale zwerte” niet meer mogen roepen naar de scheidsrechter is zelfs een natuurlijke strijd voor onze linkse superieure moraalgieren. evolutie. De arbiter fluit nu eerder in een jean- Om ons van energiearmoede en sectair hokjesnetterig geel of roos tenuetje dan in een gitzwart denken te vrijwaren, is het hoog tijd dat we die lijkbiddersoutfit. Maar ik mag ook niet meer zeg- sandaalbende met pek en veren het bos injagen. gen dat onze voetballers “spelen als mietjes”. Daar kan Tinne Van Der Straten en haar roedel Ze worden ook niet meer 'in ’t zwart' betaald, dat van treurwilgen en macrobiotische baarden de is vernederend voor mensen met een andere bladeren plat trappen, en volgens de anderhalhuidskleur. Hun centen maken nu een witwasom- vemeterregel genieten van de kamsalamander metje via Cypriotische belastingconstructies. Ik die paart met de eikelmuis. Ze kunnen er bij mag nu ook niet meer naar damesvoetbal kijken het kampvuur en een linksdraaiend wokje met wegens de magistrale keepersblunders. Dat is hun woke-groentevrouwtjes onbelemmerd de immers discriminerend, maar voor de technilof zingen van de multiculturaliteit, terwijl wij sche hoogstandjes van onze baltoetsenkunhier onze kernreactoren aan de praat zullen stenaressen hoef je het ook niet te doen. houden opdat het niet elke dag dikketruiendag zou zijn.

Het is zo traag dat je het gras ziet groeien.

Het zou me in de winter van mijn beMoet ik nu een knieval doen zoals Eddy staan eigenlijk allemaal geen flikker Demarez? meer mogen schelen, maar ik lijd Ik hoop dat onze sjotters in 2022 aan knaldrang en word overvalop het WK-voetbal in de zandbak van Qatar als duivels uit len door de ondraaglijke goesting tot burgerlijke ongehooreen doosje komen. Mag ik vragen dat ze niet alleen neerzaamheid. Ik wens daarom aan knielen voor ons slavernijveriedereen een jaar vol polileden, maar hun rug rechten tiek-incorrecte volzinnen. en hun benen strekken voor Een zalige kerstboom en het slavernijheden? Je kan een vreugdevol warm 2022. © BELGA

Econ Argenx CEO Tim Van Hauwermeiren

Het Gentse biotechbedrijf Argenx kreeg groen licht om een product tegen een zeldzame spierziekte in de Verenigde Staten op de markt te brengen. Dit is een cruciaal moment voor de Vlaamse biotechsector die stilaan tot de wereldtop behoort. Dat lijkt evident, maar is het niet in een land waar het financiële kader voor zulke bedrijven lange tijd een beklemmend harnas was.

Efgartigimod. Het lijkt de naam van een booswicht uit één of andere fantasy- of sciencefictionfilm. In werkelijkheid gaat het hier om het stermedicijn van het Gentse biotechbedrijf Argenx tegen de zeldzame spierziekte Myasthenia. Twaalf jaar nadat Argenx werd opgericht, heeft het eindelijk een medicijn klaar dat een paar weken geleden groen licht heeft gekregen om in de Verenigde Staten verkocht te worden. De goedkeuring van het Amerikaanse geneesmiddelenagentschap FDA maakt dat de Vlaamse biotech nog meer dan vroeger op de wereldkaart staat.

Vaak brengen we in deze rubriek negatieve economische berichten, meestal omdat de overheden er een knoeiboel van maken en niet echt een kader creëren waarin bedrijven zich kunnen ontwikkelen en groeien.

En eigenlijk gold dat lange tijd ook voor de Belgische biotechsector. Men kreeg allerlei subsidiemechanismen en fiscale voordelen voor specifieke bedrijven in groeisectoren, maar toch was het hier moeilijk ondernemen voor de biotechsector. Wat Argenx en Tim Van Hauwermeiren hebben klaargespeeld, gebeurde niet dankzij de overheden, maar ondanks hen.

Tegenslagen overwinnen En ja, af en toe is er wat geluk nodig. Voorgangers als Innogenetics, ThromboGenics of Galapagos moesten meer dan eens tegenslagen overwinnen. Het oogmedicijn Jetrea van ThromboGenics kwam op de markt in de VS, maar werd een flop. En Galapagos mocht zijn reumamedicijn Filgotinib over de grote plas niet verkopen. Die slechte tijdingen waren pijnlijk voor de Vlaamse biotechsector, maar geen mokerslag. Andere spelers werkten rustig verder.

Het resultaat is dat de marktkapitalisatie van de sector in België (want ook in Wallonië zijn er succesvolle bedrijven) op tien jaar tijd gestegen is van 8 miljard euro tot 42 miljard euro. Dat is gigantisch en verklaart ook voor een belangrijk deel het succes van Argenx en Co. De voorbije

jaren is een veelvoud aan kapitaal beschikbaar gekomen voor biotechbedrijven. Niet onbelangrijk, want de ontwikkeling van zo’n medicijn slorpt veel investeringsgeld op. Begin dit jaar kon Argenx nog 1 miljard euro ophalen.

De marktkapitalisatie van de sector in België is op tien jaar tijd gestegen van 8 miljard euro tot 42 miljard euro Het gebrek aan middelen en het beklemmende financiële kader waren lange tijd een rem op de groei van de Vlaamse biotechsector. De eerste financiële toevoerlijn voor groeibedrijven bestond lange tijd uit bankkredieten, maar dat was onvoldoende. Daarnaast had je ook rijke individuele sponsors, de zogenaamde ‘business angels’. Maar zoals gezegd, de sector slorpt zoveel geld op dat dit maar een tijdelijke oplossing was.

Het is pas met het totaal vrije kapitaalverkeer en de toename van een aantal grote investeringsfondsen of zogenaamde durfkapitalisten dat de biotech een hoge vlucht kon nemen en een stevig financieel kussen onder zich had. Het feit dat Argenx nu in de VS een succesverhaal wordt, zal Amerikaanse investeerders ertoe aanzetten de Vlaamse biotech met meer dan gewone aandacht te analyseren. En zo zullen er de komende jaren wellicht miljarden dollars extra naar die bedrijven vloeien. De bedreiging voor de sector doet zich de komende jaren niet voor op financieel vlak. Wel is er een grote bezorgdheid over het vinden van voldoende hooggeschoolden die de zoektocht naar en de ontwikkeling van medicijnen mogelijk moeten maken.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Het scheermes van Napoleon

“Wijt nooit aan kwaadwilligheid wat je kan verklaren door domheid” Een scheermes is een vuistregel die je toelaat om onwaarschijnlijke verklaringen weg te snijden, zoals het scheermes van Ockham dat ik hier enkele weken geleden beschreef.

Het scheermes van Napoleon is een van mijn persoonlijke favorieten.

In het Engelse taalgebied wordt dit beginsel meestal genoemd naar Robert Hanlon, maar zijn wijsheid was niet nieuw.

Zo schreef Goethe: “Misverstanden en nalatigheid veroorzaken meer verwarring in

deze wereld dan bedrog en kwaadaardigheid” (‘Het lijden van de jonge Werther’).

Het gezegde wordt ook aan Napoleon toegeschreven. Aangezien het 200 jaar geleden is dat Bonaparte is overleden en de Fransen daaraan, om redenen van politieke correctheid, veel te weinig aandacht besteed hebben, gun ik hem hier het auteurschap.

Een scheermes is geen wetenschappelijke wet. De geschiedenis kent vele verhalen van regelrechte boosaardigheid, maar in het dagelijkse leven zijn andere tekort-

komingen meestal een betere verklaring voor wat u overkomt. In de meest geformuleerde versie van deze regel heeft men het over domheid, maar je kan daar gerust onwetendheid, onbekwaamheid, luiheid, slordigheid, ijdelheid en de vele andere kleinmenselijke gebreken aan toevoegen.

Het scheermes van Napoleon werkt als een vaccin tegen complottheorieën: zelfs met voldoende boosaardigheid ontbreekt het vaak aan de bekwaamheid om de complotten tot een goed einde te brengen. Geruststellend is deze wijsheid evenwel niet.

Nicolas Henin, een Fransman die een jaar de gevangene van Islamitische Staat was, zei over zijn ontvoerders: “Ik vond hen eerder dom dan boosaardig. Maar onderschat nooit het moorddadige potentieel van domheid.”

Een iets betere versie van de regel bevat een belangrijke aanvulling: “Wijt nooit aan kwaadwilligheid wat je kan verklaren door domheid, … maar sluit nooit kwaadwilligheid uit.”

JURGEN CEDER

Binnenland

30 DECEMBER 2021

5

Het zwaktebod van Alexander De Croo

“Het federaal België zit in zijn puberteit. We zien eruit als een volwassene, maar we zijn een puber” In een interview in De Zondag met lezers buigt premier Alexander De Croo zich over de structuren van dit land. “Onze structuur is een weerspiegeling van onze diversiteit. Ik zie het veeleer als een sterkte en niet als een probleem.” Premier De Croo merkt wel op dat er ruimte is voor verbetering: “Het federaal België zit in zijn puberteit. We zien eruit als een volwassene, maar we zijn een puber.” We missen een scheidsrechter. “Vreemd. De premier is toch de scheidsrechter?”, vraagt Rik Van Cauwelaert zich af.

Volgens Geert Noels is er iets anders aan de hand: “België is de puberteit al lang voorbij. Het moet dus iets anders zijn dat voor problemen zorgt. Ging men daar niet aan werken?”

Voor De Croo is het duidelijk.

Als het met België niet wil lukken, dan is het de schuld van de politici die niet willen samenwerken: “Als de wil ontbreekt, dan zullen zelfs tien staatshervormingen niets veranderen.” De premier kan zich vinden in een federaal land met vier deelstaten, “op voorwaarde dat Brussel zijn kosmopolitische identiteit mag behouden, en dus een meertalige deelstaat wordt.”

Neo-unitair offensief De uitspraken bewijzen dat er een neo-unitair offensief in de Wetstraat en bepaalde media aan de gang is, dat ver van de dagelijkse realiteit af staat. Het komt bij de premier niet op dat België niet meer functioneert wegens de ondoorgrondelijke ingewikkeldheid van zijn structuren en de versplintering van de bevoegdheden, en de verantwoordelijkheden over tal van niveaus. Dat maakt het mogelijk dat iedereen bevoegd is, maar niemand verantwoordelijk.

doen, tenzij er een radicale ommekeer in het beleid komt.” Intussen is de Waalse schuldenberg aangegroeid tot 200 procent van de ontvangsten. Als er geen ommekeer in het beleid komt, zal de Waalse schuld tegen 2030 oplopen tot meer dan 48 miljard euro.

Vanaf 2024 zullen door de zesde staatshervorming de transfers uit Vlaanderen gedurende tien jaar met 60 miljoen per jaar verlagen.

In 2025 begint de terugbetaling van de lening die het federale niveau na de overstromingsramp heeft verleend. Wallonië stevent

op Griekse toestanden af.

Frédéric Daerden - minister van Begroting van de Franse Gemeenschap - liet al eerder verstaan dat de financiële situatie van Wallonië niet vol te houden is. Hij pleit daarom voor een staatshervorming waarbij de financieringswet wordt herzien of de overheveling van bevoegdheden met extra middelen naar het gewest.

Ook in Brussel ontsporen de financiën. Het Rekenhof maakte de begroting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met de grond gelijk: “De spectaculaire stijging

van de schuld vloeit hoofdzakelijk voort uit de noodzaak van het Brusselse Gewest om zijn opeenvolgende begrotingstekorten te dekken.” Volgens Brussels minister van Financiën en Begroting Sven Gatz (Open VLD) is er geen reden tot ongerustheid, maar tegen 2025 explodeert de Brusselse schuld tot ongeveer 200 procent van de inkomsten. Het Rekenhof omschreef de Brusselse financiën als ‘een karikatuur’.

Het nieuwe Griekenland Onlangs trok Mathias Vanden Borre, Brussels parlementslid en gemeenteraadslid in de stad Brussel, andermaal aan de alarmbel.

De herverdelingsuitgaven (financiële steun uitgekeerd aan mensen) swingen de pan uit. Eind vorig jaar werd de kaap van 27.000

© BELGA

Alexander De Croo

Racisme in het voetbal

Trainer Vincent Kompany van Anderlecht bekloeg zich na de wedstrijd in Brugge over ernstige ‘racistische’ verwijten. Topspeler Romelu Lukaku van Chelsea trad hem onmiddellijk bij en zei dat dit moet stoppen. Beiden vroegen terecht dat er opgetreden zou worden tegenover ‘supporters’ die zich aan ‘racistische’ kreten of beledigingen bezondigen.

Uiteraard zijn ongepaste uitlatingen omwille van huiskleur verwerpelijk en horen dergelijke ‘supporters’ zeker niet thuis rond een sportplein, maar in het voetbal mag dat al decennia. Hierbij toch enkele bedenkingen die le-

Het Rekenhof omschreef de Brusselse financiën als een ‘karikatuur’ Ondanks het feit dat Vlaanderen het een stuk beter doet en het de financiën op orde tracht te houden, zit het met het stikstofdossier en de betonstop op zijn zachtst gezegd met enkele begrotingskopzorgen. “We zijn het nieuwe Griekenland. We stevenen af op het grootste tekort van de EU en de laagste groei. Bij de volgende economische schok krijgen wij dus de hardste slagen”, laat Bart De Wever dit weekend in De Tijd optekenen. België lijkt wel een Spaanse herberg of een Mexicaans leger met een overvloed aan incompetente generaals. Het federale België zit niet in zijn puberteit, maar worstelt met een meervoudige identiteitsstoornis waardoor functioneren onmogelijk wordt.

Wallonië stevent op Griekse toestanden af “Die regering is een schietkraam: ze heeft geen regeerakkoord, geen ideologische samenhang en een begrotingstekort van 20 miljard euro. Is er dan eigenlijk wel een regering bézig?”, vroeg Bart De Wever zich onlangs af.

Twee weken geleden meldde L’Echo dat “Wallonië aan de rand van het faillissement” staat. “De schulden van de regio blijven zich opstapelen en zullen dat blijven

begunstigden overschreden. “Helemaal dramatisch is dat ongeveer 39 procent van de begunstigden tussen de 18 en 24 jaar oud is. Onbegrijpelijk, als we vaststellen dat er een krapte op de arbeidsmarkt is. De jeugdwerkloosheid in Brussel is en blijft een pijnlijk verhaal.”

Intussen heeft het Brusselse OCMW maar liefst 2.391 panden in eigendom, “waaronder zo’n 1.900 woningen, 173 handelszaken, 49 kantoorgebouwen”. “Het is tijd voor een verregaande hervorming”, laat Vanden Borre optekenen. Wat is het resultaat van dit beleid? “Een retorische vraag”, stelt Vanden Borre vast, “wetende dat Brussel-stad na jaren socialistisch beleid de armste Europese hoofdstad is geworden met een armoederisico van 38 procent.”

ven bij veel ‘supporters’ en die de ontoelaatbare reacties mee verklaren.

Ten eerste, scheldpartijen zijn al lang, voordat hier zwarte spelers meespeelden, aanwezig in voetbalstadions. Ten tweede, van

de recente ‘zwarte’ grootverdieners in het voetbal was er nooit enige reactie op de enorme financiële voordelen die ze krijgen bovenop hun buitenaardse salarissen. De doorsnee ‘supporter’ betaalt echter wel maximale belastingen. Ten derde, de clubs van de Pro League-competitie hebben nauwelijks nog lokale maar vooral Afrikaanse spelers, die hier tijdelijk zijn met salarissen waarvan de doorsnee Vlaamse ‘supporter’ enkel kan dromen.

Die spelers dienen helaas wel vaak als koopwaar in een moderne vorm van mensenhandel. Voetbal is ‘business’ en in het voetbal mag dat. Ten vierde, het voetbal heeft al lang een kwalijke reputatie met vechtende hooligans, harde kernen en met scheldpartijen tegenover scheidsrechters, spelers en supporters van de andere ploeg. Supporters van de twee ploegen mogen ook niet samen zitten uit vrees voor incidenten.

“Voetbal is oorlog”, zei de geprezen Nederlandse bondscoach Rinus Michels, en in het voetbal mocht dat.

Voetbal vs rugby Nu, vergelijk voetbal eens rugby met bijvoorbeeld. Daar gaan spelers geen verhaal halen bij de scheidsrechter, daar worden ontoelaatbare fouten onmiddellijk met uitsluiting bestraft, daar applaudisseren - vanaf de jeugdreeksen al - na de wedstrijd de verliezers voor de winnaars.

Bij het voetbal is echter de sfeer rond het plein bij de jeugdploegen vaak al agressief en worden de spelers van de eigen ploeg door hun ouders vaak aangemoedigd om grove fouten te begaan.

Zwarte spelers dienen helaas vaak als koopwaar in een moderne vorm van mensenhandel Op en rond het plein is er al veel agressie bij jeugdwedstrijden. In het voetbal mag dat.

Voetbal heeft bij ons een status verworven die enkel mogelijk is omwille van de bevoorrechte

JULIEN BORREMANS

financiële positie. Ook de politiek speelt een rol. Veel toppolitici verbinden zich namelijk met een club en om aan populariteit te winnen bij mogelijke kiezers grepen die politici nooit in bij wantoestanden. Men had de ‘ambras-clubs’ al lang de volledige kost van de vele aanwezige politieagenten in en rond het stadion moeten doen betalen.

“Vuile zwarte” Toen er nauwelijks zwarte spelers rondliepen op onze voetbalterreinen werd de blanke scheidsrechter met zijn zwarte kledij ook al vaak uitgemaakt voor “vuile zwarte” en werd hij toegezongen dat zijn moeder een hoer was.

Daarvan was iedereen die ooit een wedstrijd in ‘eerste nationale’ bijwoonde vaak de getuige. Dat werd ook veel te lang getolereerd, maar in het voetbal mocht dat.

Natuurlijk zijn er nog zeer veel correcte clubbestuurders, spelers en supporters die hun sport graag wat beschaafder willen. Zij krijgen echter helaas weinig aandacht in de media, media voor wie die excessen te belangrijke leesvoer zijn.

GEERT GOUBERT

6

Politiek

30 DECEMBER 2021

BARBARA

PAS

Nationaal ondervoorzitter Vlaams Belang & Fractievoorzitter in de Kamer

NIEUWS UIT DE WETSTRAAT Mondkapjesrel Dries Van Langenhove was een dag lang op zijn bank aanwezig en had met veel aandacht de begrotingsbesprekingen gevolgd.

Zo goed als al die tijd had hij - zoals voorgeschreven - netjes zijn mondmaskertje opgehouden. Zoals tal van Kamerleden had hij dat in de loop van de lange zittingsdag wel eens even afgezet, netjes op zijn plaats weliswaar, om het nadien weer keurig terug op te zetten. Ook enkele minuten voor hij zijn repliek zou geven, had hij het even afgezet. Toen het zijn beurt was, zag voorzitter Tillieux (PS) haar kans schoon om hem om die reden het woord niet te verlenen. Protest mocht niet baten. De micro werd boudweg afgesneden.

Vooraf werd hij evenwel nooit door de voorzitter tot de orde geroepen, wat formeel en volgens het Kamerreglement zou hebben gekund. Het lag er vingerdik op dat Van Langenhove geviseerd werd, want eenzelfde opmerking had ze zeker ook kunnen maken tegen de wellicht grootste ‘zondaar’, namelijk Christian Leysen, die het zowat de ganse dag vertikt had om zijn masker op te zetten.

Toen die daarop attent gemaakt werd door een lid van de VB-fractie, werd die prompt uitgescholden. En wanneer de VB-fractievoorzitster later ten aanzien van Tillieux een formele opmerking maakte over de maskerdracht van Leysen, deed de voorzitster gewoon of ze niets had gehoord. Sommigen lijken echt wel boven de wet te staan.

Op naar het reces Het is een jaarlijks weerkerend gebruik in de Kamer dat in de week voor het kerstreces er meerdere dagen de klok rond zittingen zijn, nachtzittingen inbegrepen. Niet alleen vinden dan de zogenaamde ‘begrotingsdebatten’ plaats, maar ook de programmawet wordt besproken. Dat is een verzamelwet van zaken die nog allemaal voor de jaarwisseling geregeld en gestemd moeten worden.

Op die zittingen wordt ook de gewone agenda met vragen van de leden over het actuele beleid en de actualiteit afgehandeld. Het was eens te meer een vreemde sfeer, zo met de coronamaatregelen die een komen en gaan lieten zien van leden om ‘hun ding te doen’.

Nooit was de Kamer fysiek voltallig, maar de Kamerleden volgden de zittingen al dan

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

niet passief vanuit hun kantoren of zelfs van thuis. De tussenkomsten bij de diverse begrotingsonderdelen of de vragen werden geacht door het lid zelf fysiek geuit te worden vanop het spreekgestoelte. Toch vonden sommige ‘specialisten’ uit enkele partijen het niet de moeite om daarvoor ‘naar Brussel’ te komen of er tot in de vroege uurtjes voor te blijven. Zij lieten de Kamer voor wat ze was, maar als bijzonder collegiaal werd dat door de aanwezigen niet ervaren. In de wandelgangen stelde een daarover boos Kamerlid zich de vraag of men dat ook zou doen mocht er bij wijze van absentiesanctie fors ingehouden worden op de maandelijkse vergoeding.

“Wat is het nu echt?”

Natuurlijk hing de beslissing om voorlopig niet te beslissen van de regering over de kernuitstap als een schaduw over de Kamer. Eens te meer had de Vivaldi-regering zich van haar meest besluiteloze kant laten zien door alweer een typisch Belgisch compromis te sluiten. Daardoor ging eigenlijk iedereen het ‘akkoord’ anders interpreteren en waarbij een uit haar lood geslagen minister van Energie, Tinne Van der Straeten, niet meer uit haar woorden geraakte voor de tv-camera’s. Wat voor de enen een kernuitstap is, is voor de andere regeringspartij kernoverstap of zelfs kern-herinstap. Kortom, de genomen beslissingen werden tegenovergesteld uitgelegd.

Voer genoeg voor een kritische oppositie om de minister het vuur aan de schenen te leggen. De anders altijd heel zakelijk-technische Bert Wollants (N-VA) ging donderdag echter helemaal uit de bol. Hij plaatste in een geëmotioneerd discours alle mogelijke tegenstellingen op een rijtje en vroeg aan een vertwijfelde, maar zich aan haar dogmatische lijn houdende minister “wat het nu echt is”.

Op een zeker moment werd het tragikomisch en zorgde Wouter De Vriendt (Groen/Ecolo), die de belaagde Van der Straeten te hulp schoot, voor de op hoongelach onthaalde klap op de vuurpijl: “Politiek is verantwoordelijkheid nemen en het is goed dat wij een regering hebben die vastberaden is, maar tegelijkertijd zorgvuldig in het energiedossier. Tot spijt van wie het benijdt, is er een akkoord en na twintig jaar besluiteloosheid toont deze regering daadkracht.”

Spierballengerol voor de schone schijn Nog een voorbeeld van een gemis aan eensgezindheid was de tussenkomst van Marie-Colline Leroy (Ecolo/Groen) die openlijk, zonder verpinken en met spierballengerol kwam vragen om de beslissing te herroepen van het Overlegcomité om de cultuursector te sluiten: “Soms moet men erkennen dat men niet de juiste keuze heeft gemaakt.” Maar ook van CD&V, PS, MR en zelfs Open Vld was er commentaar op de beslissing, zonder evenwel om een intrekking van de beslissing te vragen. Ook de brave Cathérine Fonck van het Franstalige oppositiepartijtje CdH, die jaren ervaring op de teller heeft staan, wilde de herroeping en diende prompt een motie in om daarover te stemmen en dus een stevig signaal vanuit de Kamer te geven aan het Overlegcomité.

En wat bleek bij de stemming? Jawel, iedereen liep weer mooi in de pas van de Vivaldi-kakofonie. De kritiek was gesmolten als sneeuw voor de zon.

Ik wens iedereen eerlijke en open debatten Het stemt tot grote tevredenheid om al lang voorbij en is sinds 2021, zoals de weldra pagina 2021 van het grote ge- inquisitie destijds, geen schoentje maar schiedenisboek te kunnen omdraaien. een voetschroef beginnen te hanteren Lectuur over problemen allerhande is om oppositiegeluiden en tegenstemnooit fraai of vrolijkmakend, en al ze- men te bekampen. ker niet als het onder meer gaat over Met paarsgroen stevenen we sinds nakende stroomtekorten, extreem hoge dit jaar immers af op een maatschapenergiefacturen, een stijgende mi- pij waarin vrije meningsuiting met granteninvasie, een voortschrijdende rechtszaken, geldboetes en celstraffen islamisering, een inefficiënte en chaoti- wordt bestreden. Op het einde van de sche aanpak van een pandemie en een meimaand van het jaar waarvan we onvoorstelbaar begrotingsgeknoei. de bladzijde zo graag zullen omslaan, Van mijn ouders heb ik steeds ge- werd dat voor iedereen duidelijk met leerd dat alle problemen, hoe groot en de schandelijke veroordeling van enonoplosbaar ze ook mogen lijken, be- kele militanten van Voorpost. De heren spreekbaar zijn. Zonder uitzondering. hadden het gewaagd om via een spanEen waarheid als een koe en ik ben doek een stelling te verkondigen. Somdaarvan nog steeds overtuigd. Helaas migen werden hierom zelfs bedeeld moet ik keer op keer vaststellen dat met een effectieve gevangenisstraf. Het de heren en dames van de paarsgroe- is eens iets anders dan een opstelletje ne meerderheid mijn visie hieromtrent moeten schrijven omdat je deelnam niet delen. Of zij van hun ouders dan aan een groepsverkrachting. misschien hebben meegekregen dat er Vrije meningsuiting die niet aanzet problemen bestaan die gelijk hoe tot geweld is essentieel is voor de taboe moeten blijven, weet ik niet, democratie, maar van aanzetten maar feit is dat ze van zowat tot geweld was op de Voorpost-spandoek zeker geen elk probleem waarmee ze sprake. We zijn dit jaar in deze legislatuur al geconOppositieleden fronteerd werden, zijn de gevaarlijke situatie die problemen weggevlucht. terechtgekomen waaralleen maar aanbij kritiek op beleid Oppositieleden die zomaar beschouwd kan problemen alleen maar kaarten worden al worden als ‘aanzet tot aankaarten worden al zomaar weggezet als haat’, en dat is natuurlijk zomaar weggezet als anantivaxers of tivaxers of racisten. Door een bijzonder subjecracisten tief en emotioneel begrip. mensen in een verdomhoekje te plaatsen en op die Wanneer iemand nu precies manier elke dialoog te vermij‘aanzet tot haat’ is daarnaast den, nestelt men zich waarschijnlijk juridisch heel moeilijk te omlijnen, wel in het comfortabele eigen grote maar daar zal deze regering, als rechgelijk, maar een oplossing biedt het al- ter en partij tegelijkertijd, zelf wel over lerminst. Integendeel, deze houding is oordelen. niet alleen gemakzuchtig en laf, maar Alexander De Croo en zijn kornuiten ze is vooral polariserend voor de sa- bleven dan ook angstvallig stil wanneer menleving en nefast voor een democra- onze Kamerfractie hen pertinente vratie. Mensen die in het bijna afgelopen gen over de veroordeling in kwestie 2021 dertig jaar zijn geworden hebben voor de voeten wierp. De ontwijkende wegens het cordon, waardoor het niet en nietszeggende antwoorden waren, mogelijk is problemen te benoemen net als de stilte, veelzeggend. Een stilzonder te worden uitgesloten, nooit in te die we ook mochten waarnemen wanneer het bijvoorbeeld ging over een echte democratie kunnen leven.

Problemen zijn niet enkel bespreek- de censuur van meningen door Ameribaar, ze moeten om een oplossing te kaanse Big Tech-bedrijven. krijgen noodzakelijkerwijze ook effecMaar ik ben, zoals gezegd, alvast blij tief besproken worden. En daarvoor is pagina 2021 te kunnen omdraaien. En er absoluut een dialoog nodig. Open en we zullen er als Vlaams Belang alles aan volwassen, helder en onbevangen. En, doen om pagina 2022 een andere invulook al klinkt dat in deze tijden als een ling te geven, ook al besef ik ten zeerste dat het niet eenvoudig zal zijn. De dagdromerij, vooral met respect voor aanval op de vrije meningsuiting eenieders mening. Enkel door in zal er, nu de paarsgroene partijgesprek pro’s en contra’s te kunnen afwegen, is het mogelijk om tjes verschrompelen en afstevenen op de kiesdrempel, altot gezamenlijke inzichten en leen maar heviger op worden. probleemoplossingen te komen.

Toch blijf ik optimistisch, zoals En je zou kunnen zeggen het in een nieuwjaarsbrief dat, waar het gaat om het luistenslotte ook hoort. Zoals in teren naar kritiek op het be2004 in het beruchte Vlaams leid, in dit land al tientalBlok-proces werd bewelen jaren het schoentje zen, krijg je ideeën niet wringt. Maar dat is heklein door vervolging laas een understateen bestraffing. Daar ment. Het is ondertuslos je niets mee op. sen veel erger dan Integendeel, dat kan dat. De paarsgroene enkel via respect en bende van Alexandialoog, via eerlijke der De Croo is de en open debatten. fase van de wrinIk wens het iegende schoentjes dereen toe. © BELGA

Politiek

30 DECEMBER 2021

7

IN DE KIJKER

Meyrem Almaci

Voor haar is het duidelijk dat het akkoord binnen de regering aangaande de kernuitstap maar in één richting gelezen kan worden, namelijk dat er in maart als er nogmaals (!) definitief zal beslist worden - maar één procent kans bestaat dat de kerncentrales worden opengehouden. “Het verlengen van de levensduur is geen plan B, maar plan Z”, wat de anderen daar ook over zeggen. Meyrem Almaci (45) is een harde tante en haar lichaamstaal bij interviews balanceert op het randje van het pedante en de arrogantie. Haar goedlachsheid die ze wel eens toonde in oppositietijden is verdwenen. Nu Groen in de regering zit, speelt ze het beenhard, in eigen rangen en daarbuiten.

Hard en cassant Ondertussen lijkt ze wel niet echt te beseffen dat haar partij er niet goed voor staat. Niet alleen waren de verkiezingen in mei 2019 niet fameus, ook de recentste peilingen herleidden Groen tot de kleinste partij van Vlaanderen. De ergernis bij veel burgers om altijd moraliserend en met het opgestoken politiek correcte vingertje bejegend te worden zit daar voor veel tussen, maar ook haar harde en bijwijlen cassante houding wekt tegenzin op.

Denken we maar aan de onderbouwde weigering voor de bouw van een gascentrale in Vilvoorde door Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir, die ze wegzette als “een nieuw, triest hoogtepunt in de sabotagepolitiek van de N-VA”. Over de inhoud van de weigering zei ze geen woord, maar de politieke tegenstrever moest het genadeloos ontgelden. Haar pleidooien voor ‘samenwerking om problemen op te lossen’ werden dan ook door niemand ernstig genomen, want voor haar gold maar één doelstelling en dat is koste wat het kost de kernuitstap realiseren. En daarin vond ze altijd een bondgenoot in minister van Energie Tinne Van der Straeten die ze als de dogmatische, maar trouwe uitvoerster daarvan ziet.

Einde debat en doorduwen Toen Van der Straeten niet meer uit haar woorden raakte in een vlijmscherp interview met Pieterjan Desmedt van vrt en niet wilde ingaan op de concrete vraag of na het akkoord van de regering de optie tot nucleaire verlenging - zoals alsnog voorzien als mogelijkheid in een plan B - dan nog tot de mogelijkheden behoort in maart, schoot Almaci haar partijgenote niet te hulp. Ze nam gewoon het roer over met de mededeling dat “de patiënt (de kerncentrales, nvdr) overleden is” en ze haalde zwaar uit naar MR-voorzitter Bouchez die in de vorige regering, toen zijn partij de premier en de minister van energie leverden, maar knopen had moeten laten doorhakken. Zeker van haar stuk zegt ze: “In de gegeven omstandigheden kiest de Vivaldi-regering vandaag

DE ROOVER

voor het best mogelijke scenario, met de beste garanties wat betreft prijs, bevoorradingszekerheid en klimaat.” Dat niet iedereen daar echt van overtuigd is, kan haar geen moer schelen.

Het is nu doorzetten en doorduwen. Het politieke debat, en zeker het maatschappelijke, is voor de groene verbinders afgesloten, ook al laten peilingen grote percentages van voorstanders voor kernenergie zien en denken buurlanden als Frankrijk en Nederland zelfs aan de bouw van nieuwe kerncentrales, precies om de bevoorrading te verzekeren. Almaci haalt de neus op en pleit net als Van der Straeten - die de gasindustrie vanuit haar vorige job goed en met enige sympathie kent - voor de bouw van vervuilende gascentrales. Ecolo-baas Nollet verklaart daarover zelfs leukweg en tot ieders verbazing dat het niet erg is dat de Belgische CO2-uitstoot toeneemt door de bouw van gascentrales, omdat dit op Europees niveau door andere landen gecompenseerd wordt… Begrijpe wie kan.

Moge ook de dagen van het vrije debat weer lengen

Laatste kans Meyrem Almaci weet als geen ander dat alles mogelijk is binnen de Vivaldi-coalitie. Iedereen trilt er immers als een riet bij het horen van het woord ‘verkiezingen’ en iedereen zal alles doorslikken - zelfs tegen eerdere partijstandpunten in, waarvan de Open Vld geregeld blijk geeft - om de boel niet te laten uiteenspatten. Die zwakheid is haar sterkte. Ze weet daarnaast ook dat er na 2003 en 2019 geen derde kans meer komt om de kernuitstap door te drukken. Groen zal in 2024 immers zo klein geworden zijn dat niemand er nog naar zal luisteren. En als het dan nadien ooit allemaal uit de hand zal lopen, dan zal de beschuldigende vinger naar ‘de anderen’ uitgestoken worden, die dan van dat ‘historische akkoord’ niets gebakken zullen hebben. Ja, het komt zelden voor dat doordrammers zo manifest met hun hoofd tegen de muur van het grote gelijk willen lopen. Macht maakt klaarblijkelijk blind.

© BELGA

Haar angstaanjagende ijselijkheid mocht haar grootste politieke concurrent in haar eigen regio en partij - Kristof Calvo - ondervinden toen zij hem in het zand liet bijten toen de ministerposten werden verdeeld. Het kwam nooit meer echt goed tussen hen. Zij trok de teugels in haar partij strak aan en alleen haar getrouwen als Wouter De Vriendt en Petra De Sutter mogen hun nek nog uitsteken. Op het Vlaams niveau houdt ze als parlementslid streng een oogje in het zeil bij het fractiewerk en laat ze zich nauwelijks horen.

PETER

Na 365 alweer even verontrustende coronapandemie hebben we gezien als veelbewogen dagen zit ook 2021 er dat de ‘experts’ er ook naast kunnen bijna op. Het jaar begon in harde lock- zitten, maar toch worden hun opvattindown, droeg met de vaccinatiecampag- gen in de media nog steeds al te snel ne de belofte in zich van het rijk der als onbetwistbaar geoormerkt. Wie zich herwonnen vrijheid, om vervolgens kritisch opstelde tegenover het beleid alsnog op een stevige domper te ein- dreigde al dan niet tijdelijk in digitaal digen. niemandsland terecht te komen, omdat In dit verontrustend tijdsgewricht sociale mediagiganten zich opstellen lijkt het aantal thema’s dat verdient be- als waarheidscontroleurs. sproken te worden schier eindeloos.

In de digitale sfeer wil ook Europa Zaken die men twee jaar geleden nog een duit in het zakje doen met de ‘Dihad gesitueerd in romans van Orwell gital Services Act’. In de strijd tegen de of Huxley, zoals een maandenlange almacht van de grote techgiganten oogt avondklok, een QR-code om op café te het als een noodzakelijk stuk legislagaan, contactbeperkingen in de privé- tief werk, dat op het vlak van de vrije sfeer en ga zo maar verder, passeerden meningsuiting echter nefast dreigt uit inmiddels de revue en botsten op rela- te draaien. Europa wil socialemediatief weinig tegenkanting. Het is allemaal platformen verplichten op te treden een stevige gedachte waard, maar ik als waarheidsrechters en mensen het wil het hier houden op iets anders zwijgen op te leggen wanneer die wat me zeer nauw aan het hart ligt, buiten de erkende schreef gaan. namelijk de vrije meningsuiHet wordt vooral gevaarlijk ting. Het komt me voor dat wanneer men ‘fake news’ of deze meer en meer in het desinformatie aan banden Ik behoed me gedrang komt. tracht te leggen. voor een overheid In ons aller geliefde Er schijnt een consensus te zijn ontstaan België kwam de aandie nieuws gaat val op de vrijheid van onder de politieke elite onderverdelen in meningsuiting in een ‘aan de goede kant van ‘echt’ en ‘nep’ stroomversnelling met de de geschiedenis’ dat zij komst van paars-groen en de waarheid in pacht hebben en mogen beslissen wat het stuiterende oranje aanhangwagentje, waarvan de laatde ‘gewone man’ - om Joachim ste kiezers overboord dreigen te val- Coens even te citeren - onder ogen len. Kristof Calvo wachtte niet lang met dient te krijgen. Al wie het daar niet een voorstel om ongewenste opinies te mee eens is, wordt al te gauw weggezet versmachten. Hij wilde de Grondwet zo als onverdraagzame haatverspreider, al wijzigen dat men voor “alle strafbare ui- dan niet in de versie ‘ouderwets’, ‘transtingen tot haat” voor de gewone recht- foob’ en/of ‘racistisch’. Deze repressiebank gesleept kan worden en niet lan- ve benadering heeft niet geleid tot een ger voor assisen. De verschuiving in de waarneembare afname van de polarimaatschappij van het recht op vrije me- sering en verharding van het publieke ningsuiting richting het recht om niet debat, wel in tegendeel. beledigd te worden, zou op die manier De strijd om onze vrijheid woedt met als het ware juridisch verankerd wor- andere woorden volop, en niet alleen in den. Op basis van een al te vage defi- de coronacontext. Men verwijt consernitie van ‘haatspraak’ moet een gewone vatieven intolerant te zijn maar tegelijk rechter dan intentieprocessen voeren. sluiten zich liberaal noemenden zich Het vonnis in de zaak tegen Voorpost, aan bij de tendens om de debatruimte waarbij vier actievoerders zes maan- van overheidswege in te perken. Dat den cel aan hun broek kregen voor een ze zich daarbij zelf extreem intolerant spandoek met het opschrift ‘Stop Isla- opstellen tegenover al wie zij als intomisering’, toonde het gevaar hiervan lerant zien, lijkt hen te ontgaan. al aan. Het voorstel kwam niet aan de Iets zegt me dat we vereiste tweederdemeerderheid en het daar in 2022 meer haalde de eindstreep gelukkig niet. over gaan moeten De strijd is daarmee echter allesbehalve gestreden. In het regeerakhebben dan hoort in koord bedeelt Vivaldi zich tevens de een gezonde democratie. Ik zal het open Orwelliaanse taak toe desinformatie debat niet ontlopen. aan te pakken en daar weten we nog Met die belofte sluit ik niet hoe de kaarten geschud zullen graag mijn nieuwjaarsworden. Naast een aantal onbetwiste brief af. feiten bestaat de wereld immers uit één en al nuance. Ik hoed me voor een overheid die nieuws gaat onderverdelen in ‘echt’ en nep’.

Zo’n Ministerie van Waarheid, dat nooit los van de politiek kan opereren, staat haaks met mijn visie op democratie. Tijdens de

8

Interview

30 DECEMBER 2021

ZUHAL DEMIR

VLAAMS MINISTER VAN JU

“Een minister die A zegt en A doet, blijkbaar is dat 'not done' in de Wetstraat” De populariteit van minister Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir (41) valt moeilijk te ontkennen. In de jongste peiling van Het Laatste Nieuws was ze de hoogst scorende N-VA-minister. Aan moeilijke dossiers heeft de Genkse mijnwerkersdochter van Koerdische origine nochtans geen gebrek, of het nu om het PFOS-schandaal, de vergunningen voor gascentrales of het stikstofakkoord gaat. n de dagen voor en na het interview trokken boze landbouwers de straat op. Zij vrezen dat het stikstofakkoord dat Demir binnen de Vlaamse regering onderhandelt hun sector veel pijn zal doen. “Als er een ding is dat Vlaanderen volledig als bevoegdheid in handen heeft, dan is dat het vergunningenbeleid”, zegt Demir. “Als Vlaams-nationalist zie je het natuurlijk niet graag komen dat je volledig autonome bevoegdheid helemaal aan diggelen wordt geslagen en dat je de facto niets meer kunt vergunnen. Geen vergunningen betekent ook: geen bedrijven, geen rechtszekerheid en geen welvaart voor Vlaanderen.

Volgens het stikstofarrest is het kader dat sinds 2016 in Vlaanderen opereert kaduuk.”

“Daarop heb ik snel een strenge instructie voor de industrie en de landbouw gemaakt. Maar je moet zorgen voor een juridisch robuust kader. Ik heb geen zin om een kader te maken dat binnen een paar jaar door de rechter aan diggelen geslagen wordt en dat we hier in Vlaanderen opnieuw met zo’n kaduuk systeem zitten.”

“Stikstof zie en ruik je niet. Niemand is daarmee bezig. Aan de hand van statistieken en de wetenschap zie je dat het stikstofbad in Vlaanderen vol zit.

De waardevolle natuur kan maar een bepaalde hoeveelheid stikstof aan.

Als je daarover zit en je doet er niks aan, dan gaat wordt de natuur grijs en grauw met niets dan netels en distels.

Binnen twintig jaar kunnen we ‘Op de purpere hei’ van Louis Neefs niet meer zingen. Dan zal het ‘Op de grauwgrijze hei’ zijn.”

Bestaat de kans dat we, zoals in Nederland, ook maar 100 kilometer per uur zullen mogen rijden op de autostrade?

“Ik denk het niet. Je moet de stikstof halen waar het vandaan komt. Industrie en transport zijn verantwoordelijk voor een kleine 20 procent van de binnenlandse stikstofneerslag en dat neemt al enige tijd af. Bij de intensieve landbouw is dat aandeel veel hoger en het neemt niet af. Dat betekent dat je de uitstoot moet gaan halen waar die zich

opladen. Dat neemt soms twee weken in beslag. Dat is niet abnormaal. Dat betekent ook dat ik niet vooringenomen was.

Ik wist immers niet wat die veiling zou geven. Ik heb die beslissing genomen op basis van alle regels.”

Er zat geen sabotage achter?

“Dat is wat Van der Straeten, Meyrem Almaci en een aantal andere partijvoorzitters mij verwijten. Ik had me eigenlijk niet aan die tsunami van reacties verwacht omdat het niet meer over de inhoud gaat. Men wou precies absoluut, ongeacht de regels, die vergunning. Ik pas voor die beschuldigingen van sabotage.”

“Waar saboteer ik? Ik hanteer gewoon de Vlaamse regelgeving. Het kot zou te klein zijn als ik dat niet zou doen. Dat is de hypocrisie. Bij de veeteelt was ik even streng. Dan hoor je niemand. Groen vond dat allemaal toppie! Maar een gascentrale die bijna twintig keer zoveel ammoniak uitstoot moet ik dan wel vergunnen?”

“Ik stel wel vast dat de partijen die hun mond vol hebben van samenwerkingsfederalisme eigenlijk niets van samenwerkingsfederalisme willen weten, maar eerder van dictaatfederalisme. In heel veel dossiers zie je dat het federale niveau iets beslist en dat Vlaanderen het maar moet uitvoeren. Ik moet dan als Vlaams minister mijn eigen milieu- en vergunningsregels aan de kant schuiven om aan hun dictaat te voldoen? Dat ga ik niet doen.”

“Het is blijkbaar niet meer toegelaten om consequent te zijn. Een minister die A zegt en A doet, blijkbaar is dat ‘not done’ in de Wetstraat. Dat is ook de reden waarom mensen afhaken. Het vertrouwen in de politiek staat heel laag.”

Uw oproep om een onderzoekscommissie naar de PFOS-kwestie in Zwijndrecht op te richten zorgde blijkbaar ook binnen uw eigen partij voor wrevel.

ZUHAL DEMIR

voordoet en dat is voornamelijk bij de intensieve veeteelt.”

Uw coalitiepartners Open Vld en CD&V, die mee in de federale regering zitten, waren ‘not amused’ door uw weigering van de vergunning van de gascentrale in Vilvoorde.

“Vergunningenbeleid is een bevoegdheid van de minister zelf. Een coalitiepartij kan op een bepaald ogenblik vragen of de minister dat wil agenderen op de regering. Geen enkel probleem, maar dat is op geen enkel moment gebeurd. Ik stel ook vast dat ik niemand een ander argument heb horen geven over de inhoud van de beslissing. Een gascentrale die per jaar 100.000 kilo ammoniak uitstoot terwijl de vergunningen die ik aan de landbouw weiger meestal over 8.000 kilo gaan, net omwille van het feit dat het stikstofbad vol zit? Sta me toe om consequent te zijn.”

“Ik heb van dag één, van toen Tinne Van der Straeten aankondigde dat er een kernuitstap moest komen en er gascentrales in de plaats kwamen, gewaarschuwd dat er rekening gehouden moest worden met de Vlaamse procedures. Een half jaar geleden zei Van der Straeten dat ik van dag één gezegd zou hebben dat ik die vergunningen zou weigeren. Dat heb ik dus nooit gezegd.”

“Dat was niet zomaar ‘een slip of the tongue’ van haar. Ze was toen al op zoek

• Geboren op 2 maart 1980 in Genk, in een Koerdisch mijnwerkersgezin • Moeder van 1 dochter • Studeerde rechten aan de KU Leuven (1998-2003) en de VUB (2003-2004) • Sinds 2003 N-VA-lid • Sinds 2004 advocate in Antwerpen 2010-2017 | 2018-2019 • Federaal Kamerlid 2013-2015 • Districtsraadslid Antwerpen 2013-2015 • Districtsvoorzitter Antwerpen 2017-2018 • Federaal staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Gelijke Kansen, Personen met een beperking, Grootstedenbeleid en Wetenschapsbeleid • 2019 Gemeenteraadslid Genk • 2019 Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme naar een zondebok. Die zondebok moest ik zijn. Ik moest degene zijn die het probleem heeft veroorzaakt. Bij het sluiten van het regeerakkoord had men meteen een verlenging van de kerncentrales moeten beslissen.”

De beslissing werd eind oktober genomen, maar waarom bleef deze dan tot na de CRM-veiling in uw schuif liggen?

“Als ik beslissingen neem, dan teken ik dat en dan gaat dat hier nog eens door twee of drie handen, vooraleer we dat

“Ik ben in dat dossier gaan graven. Ik wil de Vlamingen gerust kunnen stellen.

Hen kunnen zeggen dat ze op hun beide oren kunnen slapen, dat de overheid dat allemaal gecontroleerd heeft en heeft vastgesteld dat er geen gezondheidsrisico is in Zwijndrecht. Maar ik kreeg die antwoorden niet. De parlementsleden stelden mij al wekenlang terechte vragen over wat er allemaal is misgelopen in het verleden. Op dat moment kon ik niet anders dan zeggen: ‘Ik weet het niet, ik heb die vragen ook maar ik kan jullie geen antwoord geven’. Het is een dossier dat al twintig jaar leeft, dus misschien moet er maar eens onderzoek naar gedaan worden. Toen heb ik gezegd: ‘Het parlement beschikt zelf over zijn werkzaamheden. De minister heeft daar niet veel over te zeggen. Als parlementslid zou ik dat wel doen en dan kom je misschien tot besluiten.’”

“Dan kom je misschien tot de conclusie - en daar was iedereen kwaad over - dat het misschien anders moet. Dat er systeemfouten zijn. Dat administraties niet met elkaar babbelen. Dat bepaalde verantwoordelijkheden niet goed zitten. Het is toch geen probleem als we dat kunnen verbeteren?”

“Mensen verwachten dat. Mensen hebben mij niet verkozen om weg te kijken vanwege voorgangers of het feit dat mijn eigen partij ook in het verleden in de regering heeft gezeten. Mensen zijn dat kotsbeu. Ik ook. Ik zit hier voor het algemeen belang van de Vlamingen, niet om het belang van weet ik veel wie allemaal af te dekken. Het laatste wat ik ga doen is mijn verantwoordelijkheid niet nemen en de Vlamingen laten vergiftigen.”

Zou kernenergie eigenlijk geen Vlaamse bevoegdheid moeten zijn?

“Uiteraard. Helaas is dat niet zo. Het federale niveau kijkt heel dogmatisch naar kernenergie, ik ben pragmatisch. We moeten zien dat we voldoende energie hebben, dat die betaalbaar is en liefst milieuvriendelijk. We vragen al zoveel

Interview

30 DECEMBER 2021

9

USTITIE EN HANDHAVING, OMGEVING, ENERGIE EN TOERISME (N-VA) klimaatinspanningen van de mensen. Je kan het niet maken als overheid om te zeggen dat gas voor de gewone mensen eigenlijk niet deugt, terwijl je zelf overal gascentrales gaat neerpoten.”

“Het maakt Vivaldi niet uit of we allemaal in het donker terecht komen, of we meer stikstof en meer CO2 uitstoten, ‘die kerncentrales moeten dicht’. In ruil daarvoor gaan ze honderden miljoenen aan Engie geven om die gascentrales te laten draaien. Dat is heel jammer, want de Vlaming is de pineut. Wallonië ligt daar misschien minder wakker van, maar Vlaanderen heeft veel energie-intensieve bedrijven.”

“Vlaanderen geeft jaarlijks miljarden aan Wallonië. Die solidariteit is wel eenrichtingsverkeer. Er is bijvoorbeeld in het verleden een afspraak gemaakt over het aandeel hernieuwbare energie dat per gewest gezet moet worden. Nu zien we dat Wallonië daar veel meer van heeft, maar op Belgisch niveau is nog een tekort. De Waalse regering zegt nu tegen de andere regeringen dat we hun overschot moet overkopen om het tekort te compenseren zodat het in orde is voor de Europese Unie: zo’n 20 miljoen euro.

Pardon!? Vlaanderen betaalt niets.”

De wokes verzieken het debat en zitten vooral bij de groenen Federaal klimaatminister Zakia Khattabi (Ecolo) vond dat uw manier van onderhandelen slecht was.

“Khattabi vond dat België koste wat kost de High Ambition Coalition-verklaring moest tekenen op de klimaattop van Glasgow. België kan dat helemaal niet tekenen, want daar staat een bepaling in dat je geen subsidies mag geven voor fossiele energieproductie zoals gas. Terwijl Khattabi en Van der Straeten miljarden subsidies geven voor gascentrales.

Als je zegt dat je van fossiele brandstoffen af wil, handel er dan ook naar.”

“Ze was ook kwaad op de 40 procent-doelstelling van ons Vlaams klimaatplan. Dat plan was al ambitieus en redelijk verregaand. De afgelopen jaren hebben we immers maar een CO2-reductie van 5 procent gedaan. We moeten nu nog 35 procent doen. Men vergelijkt vaak met Nederland of Denemarken, maar zij hebben intussen al 20 procent reductie gedaan. Ik vind het wel belangrijk om iets voor het klimaat te doen. De gevolgen van de klimaatopwarming zullen groot zijn. Niet alleen hier, maar ook in derdewereldlanden.”

“Khattabi en Van der Straeten lachen misschien met de Vlaamse klimaatplannen, maar je moet de Waalse Ecolo-klimaatplannen eens bekijken. Ze weten wel dat ze richting de 50 procent uitstootreductie willen gaan, maar er staat geen en-ke-le maatregel in. Ik ben dat opbod van percentages stilaan beu, terwijl je weet dat je die cijfers niet haalt. Stop met de mensen blaasjes wijs te maken.”

“In die Overlegcomités zit ik daar als enige N-VA’er met Alain Maron uit Brussel, Philippe Henri uit Wallonië en Zakia Khattabi (allen Ecolo red.). Dat zijn toffe vergaderingen. Dat is drie tegen een.”

Dit jaar richtte u een Vlaams agentschap Justitie op. De meeste bevoegdheden zitten federaal.

Waarom is er dan een volwaardig Vlaams agentschap nodig?

“Een aantal bevoegdheden, zoals de elektronische enkelband, de werkstraffen en de opvolging van ex-gevangen, zijn sinds de laatste staatshervorming in Vlaamse handen, maar zaten bij Welzijn.

Dat werd daar ondergesneeuwd. Je kon geen fatsoenlijk beleid voeren.”

“Voor alles waren er wachtlijsten. Nu konden we extra mensen aanwerven. Je kan slachtoffers ook veel beter begeleiden. De hoofdtaak van justitieassistenten was om met daders in plaats van met slachtoffers bezig te zijn, terwijl ik dat ook een heel grote discrepantie vond. Ik vind het belangrijk dat de slachtoffers in het terreurproces dat er aankomt vanuit Vlaanderen worden begeleid. Ook op het vlak van seksueel geweld konden we echt beleid uitzetten.”

“Toen ik pas minister werd ben ik een dag meegegaan met een medewerker die elektronische enkelbanden aanlegt.

Een van die gevangenen nam zijn briefje van de overheid, waarin werd aangekondigd dat hij een enkelband kreeg, en die zei zo tegen mij: ‘Kijk minister, Departement Welzijn staat hierop. En gij denkt dat ik dan schrik heb ofwa?’”

“Het is natuurlijk ook belangrijk om de volgende stap voor te bereiden in 2024, om dan hopelijk eindelijk ook zelf te kunnen beslissen. Zedendelinquenten en tienerpooiers mogen van mij geen enkelband krijgen, maar ik kan daar niet over beslissen. Dat ligt allemaal federaal.”

Zat u bij het de liberale studentenvereniging LVSV tijdens uw studentenjaren?

“Ik was geen actief bestuurslid, maar ik ging wel naar de blauwe maandagen.

Heel veel vrienden van mijn jaar zaten in het bestuur van die vereniging. Ik zat zelf in het Vlaams Rechtsgenootschap (VRG).

Zij hadden altijd goede sprekers.”

U was dus geen liberaal?

“Dat maakt van mij nog geen liberaal.

In Leuven doet blijkbaar de ronde dat ik een linkse was. Nu ja, als je jong bent, moet je wat links zijn vind ik. Jong zijn en al conservatief zijn, dan klopt er iets niet.”

“N-VA moet wel een warme gemeenschapspartij blijven. We zijn geen neoliberale partij. Natuurlijk is elk individu binnen die gemeenschap belangrijk, maar dat warme mag wat meer belicht worden. Als we ooit van die transfers af zijn, moeten we ons durven afvragen hoe we onze solidariteit organiseren. We moeten binnen onze gemeenschap meer zorg dragen voor de meest kwetsbaren: alleenstaande moeders, mensen in armoede, kinderen die geen boterhammen kunnen meenemen naar school.”

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in Genk werden uw affiches gevandaliseerd. U werd ook met de dood bedreigd. Krijgt u nog altijd bedreigingen?

“Niet meer, dat is voorlopig onder controle. In die periode heb ik een heleboel bedreigingen gehad van een aantal, vaak jonge, extremistische Turkse mannen. Ze hebben niet alleen mij, maar ook mijn dochter en mijn hele familie met de dood bedreigd. Dat was verschrikkelijk.

Zij konden er niet tegen dat ik zei dat hier geen plaats is voor de propaganda en moskeeën van Erdogan. Zij krijgen ook schrik omdat ik hun vrouwen wil emanciperen.”

“De Belgische Turkse gemeenschap is een van de meest Erdogan-gezinde ter wereld. Dat bewijst dat de integratie niet geslaagd is. Het is ook schrikbarend dat het vaak jonge mensen zijn. Aan wie is hun loyauteit gekoppeld, aan Erdogan of dit land? In Limburg en het Gentse zie je dat binnen die Turkse gemeenschap de ideologie van Erdogan veel invloed heeft. Ik heb afstand gedaan van die Turkse nationaliteit omdat je, zeker als politicus, rechter of politieagent, niet met twee nationaliteiten kan zitten. Het hoofd van veel politici van Turkse origine ligt eerder in Turkije dan hier, terwijl ze door de Vlamingen verkozen zijn. Veli Yüksel (Open Vld) zat meer op de koffie bij Erdogan dan hier in het parlement.”

Je kan het als overheid niet maken om te zeggen dat gas voor de gewone mensen niet deugt, terwijl je zelf overal gascentrales gaat neerpoten U groeide op in een Koerdisch mijnwerkersgezin. Heeft dat uw politieke opvattingen bepaald?

“Vandaar dat ik zo gevoelig ben voor die kwetsbare groepen. Mijn familie was heel liefdevol, maar wij hadden het echt niet breed. Ik was als kind al op 15 augustus bezig met de eerste schooldag.

Sommige kindjes zijn dan bezig met welke pennenzak ze gaan kopen, ik was toen bezig met piekeren over het feit dat de juf op 1 september zou vragen waar we op vakantie zijn geweest. Meestal was ik degene die niet op vakantie was geweest.”

“Ik ben een grote voortrekker van de kennis van het Nederlands, zeker voor de tweede generatie. Wij hebben geen excuus meer. Maar ik vind wel dat men soms te streng is voor die eerste generatie. Mijn ouders spraken bijvoorbeeld geen Nederlands. Men vergeet dat zij naar hier werden gehaald om heel hard te werken. Bovendien had je toen ook geen Nederlandse lessen.”

“De wokes stonden op hun achterste benen toen ik taalbadklasjes bepleitte voor kinderen die het Nederlands niet machtig waren. Volgens hen was ik stigmatiserend. Stigmatiserend? Neen he, ik ben vroeger op die mijnscholen ook uit de klas gehaald. En ik ben de juffrouw en die directrice heel dankbaar, want anders zou ik ook geen Nederlands kunnen. Ik ben nog dankbaarder dat mijn juffrouw punten aftrok tijdens het dictee. Ik ben heel blij dat ik als kind ben opgegroeid zonder woke-beweging of leerkrachten die woke waren. Nu heb je universiteiten in Engeland waar pro-

OVER HAAR ALEVITISCHE AFKOMST Demir is van Koerdisch-alevitische komaf.

Het alevitisme is een mystieke stroming in de islam, met sjiitische en soefistische invloeden. Het is de op een na grootste geloofsgroep in Turkije.

“Religie kan een rem zijn op integratie, maar bij ons was dat nooit het geval”, zegt Demir. Mijn ouders waren alevieten. We gingen niet naar de moskee. We babbelden ’s avonds niet over de Koran.

Wij drinken een glaasje alcohol. Dat zorgt ervoor dat je je als alevitische persoon heel makkelijk kan integreren in deze samenleving, makkelijker zelfs dan in een Turkije waar Erdogan de plak zwaait. De alevitische gemeenschap in Turkije kan zichzelf niet meer zijn. Ik ben blij dat ik hier ben kunnen opgroeien. In Turkije was ik nooit de persoon geweest die in Vlaanderen ben kunnen worden.

In Vlaanderen is de alevitische gemeenschap heel goed geïntegreerd omdat we van een humanistische invalshoek vertrekken en niet vanuit de regels die doorgaans met de islam samenhangen. Bij ons dragen de vrouwen geen hoofddoek.

Alevieten zijn heel emanciperend en modern. Vrouwen en mannen zijn gelijk. Zo ben ik ook opgevoed.

Het énige wat we niet mogen doen, is konijnen eten. (lacht) En wat hadden de Vlaamse ouders van een van mijn eerste liefjes net klaargemaakt voor mijn ouders toen zij voor het eerst werden uitgenodigd? Konijn.”

fessoren aankondigen dat ze geen punten meer zullen aftrekken voor taal- en dicteefouten want dat zou elitair zijn en daarmee zouden ze bepaalde studenten uitsluiten. Nochtans dient dat net om studenten vooruit te helpen in hun latere leven, zoals ze dat met mij deden.

Als wij voor een taalbad pleiten is het net diezelfde groep die op hun achterste poten staat.”

“Mijn verleden bepaalt de manier waarop ik vandaag de dag aan politiek doe. Ik heb altijd een strijd moeten voeren: in de cités om met de bal te mogen spelen, thuis om voldoende eten te hebben, op school om Latijn te kunnen doen en om op kot te kunnen gaan in Leuven. Ik heb in tegenstelling tot veel andere kinderen voor alles moeten vechten. Ik heb niks cadeau gekregen.

Ook in de politiek kies ik niet altijd de makkelijkste weg. Ik zou dat kunnen doen, door de vergunningen allemaal te verlenen, de dictaten van het federale niveau op te volgen, mijn kop in het zand steken bij moeilijke dossiers, maar ik doe dat niet.”

PIETER VAN BERKEL

OVER DE WOKE PLANNEN VAN STAATSSECRETARIS VOOR GELIJKE KANSEN EN DIVERSITEIT SARAH SCHLITZ (ECOLO) Demir is duidelijk geen voorstander van de woke-beweging. “Sommigen doen alsof woke een emancipatiebeweging is, maar het is de tirannie van de overgevoeligheid. Ik heb het ook als staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid gezien in het museum voor Tervuren. Er was een heel debat over het beeld van Leopold II. Ik ben helemaal niet koningsgezind, maar ik vind niet dat je vanuit bepaalde gevoelens je geschiedenis moet gaan fotoshoppen of cancelen. Ik wil dat mijn kinderen hun geschiedenis kennen.”

“Wokes verzieken het debat en zitten vooral bij de groenen. Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Sarah Schlitz (Ecolo) moest een interfederaal actieplan tegen racisme maken. Zij

had dat plan doorgestuurd naar al die middenveldorganisaties. Mijn broek zakte af toen ik haar eerste voorstel zag. De teksten gingen uit van een basiswantrouwen in de samenleving waardoor censuur nagenoeg de regel werd. Ze importeerde als het ware de VS-uitwassen: het koloniaal verleden moest worden verzwegen, op sociale media moet een groot aantal onderwerpen ‘voorkomen’ worden, audio- en video-opnamen moeten een basismiddel worden voor iedereen om racisme aan te klagen, selectieprocedures van de overheid mogen niet te veel blanken bevatten, taalkennis moest overal geschrapt worden als voorwaarde en veel voorstellen waren doordrenkt van wantrouwen tegen de politie.”

Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be

10 Buitenland

30 DECEMBER 2021

ZUID-AFRIKA

Desmond Tutu: van boycot tot mislukte verzoening Eerder deze week, meer bepaald op tweede Kerstdag, overleed antiapartheidsicoon Desmond Tutu in Kaapstad op 90-jarige leeftijd. Een icoon ging, een die moeilijk in een vakje te plaatsen was. Een korte schets.

KEULENEER

© SHUTTERSTOCK

FERNAND

Advocaat & bekend twitteraar

Pleidooi voor een ‘Great Reset’ Luchtig het jaar uitwuiven, luidde op een kind’, dat een kind ‘recht heeft de opdracht. Luchtig, dat is geen pro- op ouders’, dat daarom ‘nieuwe gezinsbleem. Naar verluidt zijn advocaten vormen’ uitdrukkelijk erkend moeten meesters in het verkopen van lucht, al worden, dat binair-geslachtelijk dendan niet gebakken. Maar een jaar uit- ken achterhaald en onwetenschappewuiven, hoe doe je zoiets? Bij uitwuiven lijk hokjesdenken is, dat religies onzin denk je aan iemand die vertrekt. Als zijn, dat de ‘scheiding van kerk en staat’ iemand vertrekt, zie je die verdwijnen een ‘fundamentele waarde’ is, dat ‘relien soms doet dat pijn. Bij een jaar is dat gie enkel in de privésfeer thuishoort’, gevoel er niet. Helaas, wat je graag zou dat wie hier leeft ‘onze gelijkheid van zien verdwijnen blijft en wat verdwenen man en vrouw’ moet belijden, dat ‘onze is, komt niet terug omdat het laatste cij- beschaving’ steunt op de ‘westerse fer net onder het briefhoofd verandert. verlichtingswaarden’ enzovoort enzoDat ik me in 2021 geërgerd en erger- verder. We voelen dat aan omdat het zo lijk vermaakt heb, is sommige lezers juist lijkt. En er wordt voor gezorgd dat van dit blad wel bekend. Maar dat was we dat als juist aanvoelen. En wie dat in 2020 niet anders en zal in 2022 waar- ook nog eens luid rondtoetert, krijgt schijnlijk ook niet veranderen. 2021 zag applaus omdat hij bevestigt dat ons wel de voortschrijdende toename van aanvoelen juist is. spaghettihersenen en hersenspaghetti, Dat dit geen hersenschimmen zijn de kenmerkende eigenschappen van (al dan niet in de vorm van spaghetti) kwart- en halfintellectuelen, niet van de wordt onder meer aangetoond door ‘gewone mens’ die terecht zo dierbaar de vloedgolf aan hallucinante resoluties die het zogenaamd Europees is aan Joachim Coens. Een hoop Parlement over thema’s als deze spaghetti op een bord vertoont goedkeurt, meestal enthousiast geen enkele coherentie, maar gesteund door CD&V, N-VA als je aan een spaghetto (neologistisch enkelvoud van en soms zelfs (maar beNaar verluidt duidend minder) Vlaams spaghetti) trekt, sleur je zijn advocaten Belang. Maar die laatsten een hele tros mee, in het meesters in het zitten dan weer in een anergste geval samen met verkopen van dere ‘cluster’ opgesloten. de saus. Zo is het als maar De hamvraag (we blijvaker ook met hersenspalucht, al dan niet ghetti: geen interne coheven in de gastronomie) gebakken rentie, maar een verweven, is natuurlijk waar dit ‘collectief aanvoelen’ vandaan doch verward en warrig kluwen. Ook al verhouden die spakomt? Waar ergens tussen buik ghetto’s zich niet logisch tot elkaar, ze en spaghettihersenen ontstaat het? Wie hangen wel samen. Niet anders is het in zorgt voor de transmissie van buik naar de mentale keuken van opinies en me- spaghettihersenen en terug? In comningen: bij elkaar klutsen wat niet bij plottheorieën geloof ik niet, want comelkaar hoort, wat parmezaan erover en plotten veronderstellen geheimhoupubliceren maar. In de gazet, op twitter, ding. Aan de geloofspunten van deze liberale sharia is niets geheims, ook op facebook.

De oefening die erin bestaat een niet aan de pogingen om er de staatsretekst te analyseren door te tellen hoe- ligie van te maken. De technieken daarveel keer een term erin voorkomt, zegt toe komen uit de boekjes: je ontwerpt over die tekst natuurlijk lang niet alles, wat slogans rond geloofspunten waarmaar toch wel iets. Die oefening doen mee je ‘links’ (eigenlijk: bobolinks) voor een reeks teksten is ook interes- verleidt en je voert er campagne rond. sant. Je ziet dat zich blokken vormen, Vervolgens ontwerp je wat slogans ‘clusters’ in het schoon Vlaams, die een rond de geloofspunten waarmee je eigen, zelfstandige rol en mobiliseren- ‘rechts’ (eigenlijk: domrechts) verleidt de functie krijgen, en het is ‘leuk’ om en je voert er campagne rond. Dan nog na te gaan vanwaar die termen komen het bindmiddel en de saus, het geheel en waar ze als het ware ‘gelanceerd’ laten opdienen door ietwat autoritair worden. Wat niet van belang is, is een zaalpersoneel en klaar is Kees (maar samenhangende gedachtegang. Der- die moet nu even thuis blijven). gelijke ‘emotieve’ blokken moeten die Vind het dus leuk of niet, maar er is juist vervangen. Wat telt is de emotiodringend nood aan een nele en scheppende (performatieve) ‘Great Reset’. Want zo kracht van de blokken. Kijk maar naar kan het niet verder. de voorbereiding en het slotdocument van het recente CD&V-congres met zijn werven: een soort ver-tweet flashlijstje, dat ‘goed moet aanvoelen’, dat de juiste indruk moet overbrengen, dat de gewenste perceptie creëert. Marketing die tot vermarkte politiek leidt.

De grote rode spaghettidraad (rood omwille van de tomatensaus) bestaat erin dat we dingen ‘aanvoelen’.

We voelen aan dat ‘iedereen zichzelf moet kunnen zijn’, dat zelfrealisatie een ‘grondrecht’ is, dat ‘ieder recht heeft © PHOTONEWS

Desmond Tutu

Tutu werd in 1931 geboren in Klerksdorp in de toenmalige provincie Transvaal. Na kort schoolmeester te zijn geweest volgde hij een theologische opleiding in Johannesburg en werd hij in 1961 anglicaans priester. Na verdere studies in Engeland kende hij een steile klim. Zo was hij van 1978 tot 1985 secretaris-generaal van de Zuid-Afrikaanse Raad van Kerken. In 1984 werd hij de eerste zwarte bisschop in het land en twee jaar later werd hij tot aartsbisschop van Kaapstad verkozen. Dat maakte hem in Zuid-Afrika het hoofd van de anglicaanse kerk. Hij zou die functie tien jaar bekleden.

Tutu geraakte ook bij de politiek betrokken. Hij schaarde zich achter het verzet tegen de apartheidspolitiek maar legde wel de nadruk op een geweldloze aanpak. Zo riep hij op tot een boycot van Zuid-Afrika maar verzette zich wel tegen de beruchte halsbandmoorden. Hierbij werd zwarten die van samenwerking met de blanke regering werden beschuldigd een brandende autoband rond de nek gelegd. Voor zijn geweldloze aanpak kreeg Tutu in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede.

Kritische aanpak Alhoewel Tutu in de jaren ’80 het United Democratic Front, zowat de binnenlandse mantelorganisatie van het toen verboden ANC, had gesteund, werd hij met het aan de macht komen van dat ANC in 1994 tegenover die partij steeds kritischer. Zo was er in ’95 een ruzie met Nelson Mandela toen Tutu Mandela (en andere ANC-vooraanstaanden) ervan beschuldigde op geld uit te zijn. In 2013 zegde hij zelfs zijn steun aan de partij op.

Zijn kritiek beperkte zich echter niet alleen tot Zuid-Afrika’s regeringspartij omwille van de grote corruptie. Hij sprak zich ook uit tegen de dictatuur van Mugabe in Zimbabwe. Tevens was hij verbolgen toen tot twee keer toe de Dalai Lama de toegang tot Zuid-Afrika werd geweigerd om China niet voor het hoofd te stoten. Anderzijds koos hij ook de kant van de Palestijnen in hun strijd tegen Israël. In 2010 trok Tutu zich helemaal uit het openbare leven terug. De laatste jaren moest hij meermaals in het ziekenhuis worden opgenomen.

De commissie vertrok echter onder een slecht gesternte. In feite kwam het hele amnestieprobleem in de onderhandelingen tussen de blanke regering en het ANC pas aan bod in 1993 toen de verzetsbeweging reeds de overhand had. Aldus werd het voorstel van de Nationale Partij (NP) om een algemene amnestie voor alle partijen af te kondigen verworpen. Het ANC heeft immers nooit de eigen misdaden begaan in de kampen in Angola, bij aanslagen in Zuid-Afrika of in de strijd tegen concurrent Inkatha (de Zoeloepartij van Gatsha Buthelezi) gelijk willen stellen aan deze begaan door politie en leger, al of niet met medeweten van leden van de blanke regering. De NP meende ook dat de samenstelling van de commissie te veel het ANC bevoordeelde.

Het resultaat was dan ook dat verscheidene blanke leiders als oud-president Botha of oud-minister van Defensie Malan weigerden voor de commissie te verschijnen. Dat was ook het geval met een aantal legerleiders. Niettemin werden in totaal toch zo’n 8.000 verzoeken tot amnestie ingediend.

Uiteindelijk werd eind 1998 een eerste eindrapport van 3.500 bladzijden afgeleverd (deel 2 verscheen in 2003). Alles bij elkaar heeft het werk van de WRK heel wat tot dan toe onbekende zaken aan het daglicht gebracht. Het ANC bleef echter weigeren schuld te bekennen en probeerde zelfs in 1998 de publicatie van het document te verhinderen. De NP achtte de besluiten eenzijdig en leider De Klerk wendde zich tot het gerecht om een en ander aan te vechten.

Maar vooral, of het voornaamste doel - verzoening - bereikt werd, is meer dan twijfelachtig.

JAN VAN AERSCHOT

BETAALDE ADVERTENTIE

83

ste Zondag 20 maart 2022 14u30

Lotto-Arena Antwerpen

Waarheids- en Verzoeningscommissie Desmond Tutu is echter vooral bekend om zijn rol als voorzitter van de Waarheidsen Verzoeningscommissie (WRK) die in 1995 werd opgericht. Bedoeling was de schendingen van de mensenrechten die tussen 1960 en 1994 waren begaan te onderzoeken, eventueel amnestie voor bepaalde misdaden te verlenen en op die manier verzoening in Zuid-Afrika te bevorderen.

Info en reservatie 03 237 93 92 info@anz.be www.zangfeest.org 070 345 345 www.teleticketservice.com

Buitenland

30 DECEMBER 2021 © PHOTONEWS

DIPLOMATIEKE VALIES

11

GERARD

BODIFÉE De Syrische President Assad ontvangen door de Iraanse grootayatollah Khomeini in februari 2019.

Buitenlandse krachten bepalen toekomst Syrië Geen overleven van Assad zonder buitenlandse steun, het was het axioma van het voorbije decennium. En dat van de volgende jaren, zij het met meer complexiteit. Een groter Arabisch pragmatisme lijkt een belangrijke ‘game changer’ te zijn.

De voorbije tien jaar was zijn einde meer dan eens als nakend en onafwendbaar afgekondigd, maar dankzij volharding en vooral buitenlandse steun zit de Syrische president Assad nog steeds in het pluche van zijn paleis in Damascus.

Zijn positie is sterker dan enkele maanden geleden, maar bepaalde gevaren kunnen niet miskend worden. De tol is zwaar en weegt: honderdduizenden doden, de helft van de bevolking is gevlucht - in eigen land of elders - en een schrikwekkende 90% van de bevolking leeft in armoede. Hij mag zich de winnaar van het conflict noemen, zij het dat ongeveer één derde van het grondgebied aan zijn controle ontsnapt. En dan klinkt de obligate vraag hoe na de oorlog ook de (relatieve) vrede te winnen.

Iraanse demografische druk Toen in november een hoge vertegenwoordiger van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) een officieel bezoek bracht aan Assad, leverde dit een sterk beeld, maar vooral een pertinente onderliggende werkelijkheid op. De (soennitische) Arabische wereld kan enkel vaststellen dat het conflict van de voorbije jaren het (sjiitische) Iran in staat stelde zijn invloed uit te breiden en zo stevig te timmeren aan die beruchte 'banaan' die tot in Beirut loopt. Soennieten versus sjiieten, we zijn er weer.

Vader Assad was destijds de eerste om na de machtsovername van Khomeini het nieuwe regime in Teheran te erkennen, maar was altijd zo voorzichtig de Iraniërs de kans niet te geven hun invloed in zijn land uit te bouwen op een manier dat dit in Libanon wel gebeurde. Zoon Assad daarentegen stond met zijn rug tegen de muur. Zonder steun van Teheran was zijn

regime ten dode opgeschreven, met alle gevolgen van dien. In het zog van de militaire steun, kreeg echter ook een complex cultureel-religieus project gestalte.

Sociale programma's werden opgestart, ziekenhuizen gerund en wie zich als sjiiet zou bekennen, werd er financieel niet armer op. Religieuze scholen schoten als paddenstoelen uit de grond. Het vergroten van de sjiitische component in een land dat historisch grotendeels soennitisch is, daar draait het om. Demografie is bepalend. Hoe groter dat aandeel, hoe sterker de claim van Teheran om ‘betrokken’ te raken.

Arabisch pragmatisme Deze ontwikkelingen zijn in de ruime Arabische wereld al jaren een bron van ergernis. Het bezoek van de VAE-vertegenwoordiger vond in november van dit jaar plaats, maar reeds in 2018 heropende het land zijn ambassade in Damascus.

Aanvankelijk mikten ze op oppositiekrachten, tot na enige tijd duidelijk werd dat deze kansloos was tegen de Iraanse en Russische militaire inbreng. En zo'n vaststelling noopt tot pragmatisme. In de VAE en elders trouwens. In oktober bijvoorbeeld vond een telefonisch onderhoud plaats tussen Assad en de Jordaanse koning Abdullah II, het eerste sinds het begin van het conflict. Net zoals in Egypte dingen bewegen. Een academicus uit de VAE verwoordde het zopas nog scherp: “Als de Russen en Iraniërs er zitten, dan moeten de Arabieren er ook zijn”. Eén zaak staat als een paal boven water: het zijn de buitenlandse krachten die bepalend zullen zijn voor de toekomst van het Syrië van de komende jaren, wellicht zelfs decennia.

MICHAËL VANDAMME

Astrofysicus & Filosoof

Hoop doet leven Het voorbije jaar is gul geweest met gedachte niet kan verdragen een wolf goede raad voor wat daarna komt. Tot zoveel leed aan te doen, moet zich dat aan de rand was het gevuld met zoveel van de schapen maar trachten voor te absurditeit en dwaasheid, dat daaruit stellen. wel wijze raad ter verbetering van de Ten slotte nog kort iets over een wereld moet voortkomen. Keuze ge- andere dwaasheid, een regelrechte noeg dus voor nieuwjaarswensen. Ik aanslag op de geestelijke en fysieke beperk me tot een of twee gevallen gezondheid van de mens. We worvan zinsverbijstering waarvan we het den geacht geslachtsloze wezens te komende jaar hopelijk genezen. Zo- zijn. Drie illustere ministers hebben lang er leven is, is er hoop. dit besloten, een van de partij die de Neem dit geval van collectieve ver- vrijheid verkondigt, een andere die dwazing: de verwelkoming van de wolf ik weet niet wat precies verdedigt, in Vlaanderen. Wat komt dat wilde dier en een derde van een partij die meehier doen? Onze voorouders begrepen huilt met de wolven. Voortaan mag van wat ze deden toen ze het akelige roof- deze drie wijzen het geslacht m/v niet dier uit deze streken verjaagd hebben. langer op de identiteitskaart vermeld Nu is hij terug, de oude bruut, liefdevol worden. binnengehaald door zijn vele ontroerDaarmee wordt duidelijk hoe de de fans. obsessie om elk geslachtelijk onderLaat ons de feiten onder ogen zien. scheid uit te wissen en uit de samenDe wolf is een carnivoor. Hij leeft van leving te verbannen, zich in alle lagen vlees, levend vlees, bloederig vlees, en van de administratie verspreidt. Geheeft het gebit om te verscheuren wat lukkig alleen daar en niet in het echnog vastzit aan het prooidier. Hij is de te leven. Daar blijven mensen gewoon schrik van iedereen, maar heeft zelf in mannen en vrouwen, al mogen ze het niet meer hardop zeggen. De midit land niets te vrezen. Zeker niet nisters geven wel toe dat op somvan de boer of wandelaar die hier mige documenten misschien soms nog aangetroffen wordt. toch een gender-vermelDe wolf wordt beschermd ding moet staan. Dat mag en dat weet hij zelf ook.

De optie m/v/x dan van hen op voorwaar‘Canis lupus’ is niet dom. is een androfobie de dat het een keuze uit ‘Homo sapiens’ is breeddenkend en respecteert m/v/x is. die vandaag niet voor de goede zaak de Dat voorstel vind ik meer getolereerd wetten van de wildernis. schandalig. Het is duikan worden delijk dat de ‘x’ naar het Die zijn bekend: alleen de vrouwelijke chromosoom sterksten, de snelsten, de verwijst. Een vrouw heeft verstandigsten hebben recht een ‘x’ waar een man een ‘y’ in op leven. De rest moet wijken.

Bijgevolg stellen wolven het prima. Zij zijn chromosomenstel heeft. De optie vreten zich vol met wat op weilanden m/v/x is een androfobie die vandaag en heidegronden uitnodigend staat te niet meer getolereerd kan worden. grazen. Ze planten zich voort als konij- De burger moet minstens m/v/x/y/xy nen, hetgeen niemand hen kwalijk kan aangeboden krijgen. Dan pas wordt nemen. Voor de wildlife-enthousiasten niemand gediscrimineerd. Niemand? die de beesten in de natuur vanop hun Dat is een naïeve hoop. Het duurt geen computers thuis bekijken en tellen, is half uur of er duikt een personage op het feest nog maar pas begonnen. met een kenmerk waarvan ik het beMaar schapen, geiten, zwijnen, run- staan niet eerder vermoed heb, die deren, paarden verdwijnen ondertus- mee op de lijst wil. sen in de keel van hun grote held en Waarom is het eigenlijk nodig het het is slechts een kwestie van tijd voor leven genderneutraal te maken? We de rij verder aangevuld wordt. Elke houden toch van diversiteit. Of is dat dag worden de weerloze dieren wreed alleen maar om een paar woke-extreen onverdoofd geslacht door het rond- misten te plezieren? Hopelijk waait al wandelende monster dat honger heeft. die onzin volgend jaar snel weer weg.

Waar zijn de brave zielen plots naartoe die anders zo vurig opkomen voor het dierenwelzijn? In geen velden of wegen zijn ze te bekennen. Wat ervan overblijft is de goede raad de dieren op te sluiten achter geëlektrificeerde omheiningen. Dan kan heer wolf beschikken over de ruimte die hij nodig heeft voor zijn welbevinden.

Waarom is een schaap eigenlijk minder waard dan een wolf?

Vanuit de waarden van vreedzaamheid en geweldloosheid, die de mens in meer verlichte tijden als idealen op aarde ingevoerd heeft, is een schaap méér waard dan een wolf. Toch is het verboden een wolf te doden om een schaap te redden, zo heeft de overheid verordend. Elke jager die op een wolf mikt, kan nochtans vele dierenlevens redden: een illegale gedachte die ik koester als een verboden droom. De tere ziel die de

12 Interview

30 DECEMBER 2021

MAGDA MICHIELSENS - VOORMALIG PROFESSOR VROUWENSTUDIES (UNIVERSITEIT ANTWERPEN) Magda Michielsens is gepensioneerd professor Vrouwenstudies aan de Universiteit Antwerpen. Zij is doctor in de Moraalwetenschappen (RUG, 1973). De eerste jaren van haar loopbaan (1969 - 1977) was zij NFWO-navorser aan de RUG (nu: Ugent). Zij was lang voorzitter van de Raad van Bestuur van RoSa, het kenniscentrum voor feminisme en vrouwenstudies. Ze is dan ook de geknipte persoon om ons meer te vertellen over het feminisme dat vandaag zoveel furore maakt.

J.K. Rowling tweette onlangs dat in haar ogen een verkrachter met een penis een man is. Blijkbaar is dat omstreden. Zijn vrouwen met een penis een nieuwe bondgenoot van het feminisme of ziet u dat anders?

"Dat nieuw soort feminisme krijgt meer aandacht omdat het samenhangt met de woke-sensibiliteiten. Rowling wordt uitgescholden voor TERF (trans-exclusionary radical feminist), omdat ze zegt dat transvrouwen geen vrouwen zijn.

Ondanks de verklaringen of de transformaties van de transpersoon blijft de basisstructuur van het lichaam, blijven de chromosomen dezelfde. Een man die zich als vrouw identificeert heeft een enorme voorsprong in de sport.

Denk maar aan die Amerikaanse transzwemster (Lia Thomas, red) die alle vrouwenrecords breekt. Rowling heeft daarnaast vooral problemen met het feit dat die mensen die zich identificeren als vrouw dan, ook als ze een penis hebben, de ‘veilige ruimtes’ van vrouwen mogen betreden (kleedkamers, toiletten, gevangenissen, vluchthuizen).

Trouwens, ook belangrijk om te weten: J.K. Rowling ageert mede vanuit haar stichting voor MS-patiënten. MS is een ziekte die zich bij vrouwen anders manifesteert dan bij mannen. TERF wordt gebruikt in de Angelsaksische wereld als scheldwoord, ik zie het nog een geuzenaam worden."

En wat vindt u zelf van die erkenning, waarbij de overheid de maatschappij dwingt om het zelfgekozen geslacht van iemand te erkennen?

"Ik vind die zelfidentificatie een probleem. De regeling in België, met zelfbeschikking als principe, bepaalt sinds 2017 dat het veranderen van de genderregistratie een ambtelijke procedure is geworden, zonder medische toetsing. Tot dan was de procedure veeleisender."

"Zelfidentificatie is een probleem voor de veiligheid van vrouwen, voor toegang tot plaatsen waar bepaalde mensen niet horen te zijn. Het is ook een probleem binnen de geneeskunde. De feministische beweging heeft zoveel gedaan om de medische wereld te helpen inzien dat sommige ziektes anders zijn voor vrouwen dan voor mannen. Zelfidentificatie negeert dat. De geschiedenis van het lichaam verdwijnt. In sommige landen is het zelfs wettelijk verboden om ernaar te refereren. Dat druist in tegen de logica."

“We zijn nog maar aan het begin van de miserie die we gaan krijgen door het verlies aan masculiniteit” Is het probleem niet de logische consequentie van minstens een belangrijke tak in het feminisme, aangestuurd door het moderne denken en in lijn met wat je elke dag hoort: “Je moet kunnen zijn wie je bent?”

"Ja, maar het is incoherent. Sociaal constructivisme wordt tegelijk afgekeurd en omarmd. In verband met transen doen de moderne activisten een beroep op de aangeboren seksuele aard, terwijl ze in andere situaties (gender-fluïde, non-binair) spelen met het begrip gender, dat een sociale constructie is. Termen als ‘moeder’, ‘moedermelk’, ‘dames en heren’ willen ze bannen. Vertrouwde sociale constructies moeten worden afgebroken, zoals de woke-ideologie voorschrijft."

"Het wokisme is bovendien al aanwezig in het landelijk en Europees beleid: inclusiviteit, gelijkheid, diversiteit, maakbaarheid, sociale constructies verbouwen. Dát is de mentaliteit."

Het is opvallend hoe de academische wereld, die breed en diep zou moeten nadenken over maatschappelijke problemen, eerder de motor is van het probleem in plaats van een oplossing.

"De sociale wetenschappen en de filosofie hebben de jongste decennia heel wat onheil gecreëerd. Ze hebben de geesten scheefgetrokken op een gigantische schaal. Ze zijn inderdaad de motor die heel wat absurditeiten verspreidt. Het is stukje bij beetje gegroeid.

Ik heb er zelf aan meegewerkt: zo heb ik bijvoorbeeld empirisch onderzoek gedaan naar de media, om de verhoudingen tussen mannen en vrouwen te meten. Maar dat deed ik niet met de bedoeling om quota in te stellen. Ik kon me niet inbeelden dat ze de resultaten op die manier zouden misbruiken voor ‘social engineering’."

"Filosofie en sociale wetenschappen zijn al lang niet meer bezig met de globale realiteit, maar vooral met ‘marginaliseringsprocessen’ en ‘discriminatie’."

MAGDA MICHIELSENS • GEBOREN IN 1944, ANTWERPEN • VOORMALIG PROFESSOR VROUWENSTUDIES (UNIVERSITEIT ANTWERPEN) • DOCTOR IN DE MORAALWETENSCHAPPEN (RUG, 1973) • VOORMALIG VOORZITTER RAAD VAN BESTUUR VAN ROSA

Past dat allemaal niet in de maatschappelijke tendens van doorgedreven individualisering?

"Nee, omgekeerd. Voor wokes worden je belangrijkste eigenschappen bepaald door de groep waartoe je behoort. Je huidskleur, geslachtskenmerken, leeftijd, seksuele voorkeur. Kenmerken waaraan je als individu niks kan doen.

Maar o wee als je hun individuele gevoelens kwetst. Dan verdien je gecanceld te worden. Ook als je in hun denkwereld de gevoelens van anderen gekwetst zou kunnen hebben. Dan ben je schuldig. De schuldobsessie die we vandaag zien is gewoon buitensporig."

"Transactivisten in de Angelsaksische wereld gedragen zich als volwaardige wokes. Ze gebruiken hun eisen en hun jargon als een soort lakmoestest, om vriend van vijand te onderscheiden, onafgezien wat transen er zelf van denken.

In Vlaanderen kennen we die situatie gelukkig (nog) niet."

Hoe bestrijden we dat het best?

"Door niet mee te gaan met dat wokisme. Door expliciet te zijn over je mening, door niet mee te doen aan dat signaleren van deugdzaamheid. Vermijd ‘newspeak’. We moeten veel meer zeggen over eigen waarden en over basisbegrippen. Niet veronderstellen dat iedereen het nog weet. Het normale debat staat immers zodanig onder druk dat we de zaken opnieuw expliciet moeten formuleren. En dat is een vorm van de eigen cultuur verdedigen. “Een vrouw is een vrouw” zeggen, daarvoor kan je al gecanceld worden. Stel je voor, je bent een man die er met veel moeite in slaagt te transitioneren naar een vrouw, en je stelt vast dat dat woord besmet is geraakt. “Ik ben een vrouw” gaat een subversieve uitspraak worden (behalve voor transvrouwen)."

Nochtans, feminisme wordt vaak geassocieerd met progressieven, met Dolle Mina’s die tekeer gaan tegen onze westerse cultuur. Heeft u een bocht gemaakt?

"Ik kende een stapsgewijze evolutie. In 2010 heb ik een artikel geschreven, ‘Vol ongeloof’. Dat gaat over mijn wereldbeschouwing als atheïst, maar ook mijn ongeloof bij wat mijn medefeministen verklaarden over religie."

"Als ik nu in de vrouwenbeweging actief zou zijn, dan zou ik zeggen: zoals feminisme ooit per definitie de nadruk legde op ‘nurture’ omdat daar dingen ten goede veranderd konden worden voor vrouwen, vind ik dat er tegenwoordig meer belangstelling moet zijn voor ‘nature’. Door de veranderingen in de maatschappij moet feminisme vanzelfsprekend conservatief zijn. Feministen van vandaag zouden overtuigd en fier conservatief moeten zijn. Bewaren wat we bereikt hebben, zaken niet verloren laten gaan: vrouwenrechten verdedigen, maar ook het concept vrouw bewaren.

Vrouwen blijven noemen en roemen. Het idee van vrouw is zeer belangrijk, en beter dan ‘ouder 2’."

"Dat vrouwen meer beroepen kiezen in de zorg dan mannen is geen stereotype,

het is een feit. Wees blij dat vrouwen dat doen, dank u wel."

We zien wel dat veel vrouwen afstand nemen van ‘het feminisme’ net door dat doorgedreven progressief denken.

Wat ziet u als oplossing voor de vrouwenbeweging dan?

"Ik blijf mezelf feminist noemen, maar ik spreek van 'MY-feminism'. Een feminisme van vrijheid, gelijke rechten, toegang, vrije meningsuiting, de klassieke emancipatorische principes. Dát moet het feminisme in stand houden.

Het maakt deel uit van onze beschaving. Dat is echter niet voldoende want het moet ook veel manifestaties van het huidige mainstream feminisme bestrijden. Denk maar aan de zogezegd genderneutrale opvoeding. Dat is kindermishandeling. Er is natuurlijk een groot verschil tussen de transpersonen en de activisten. Net zoals bij het debat over multiculturalisme of bij de homobeweging: er is de werkelijkheid en er is de ideologische agenda. De meeste transpersonen hebben een onbehagen, veranderen wat ze als oorzaak zien en ze leven verder. Maar de cancelende trans-activisten, die komen overal tussen, die creëren incidenten. Die willen alles veranderen, tot reclame voor maandverband toe. Ze gebruiken alles als hefboom voor hun ideologie."

"Veel van dat denken is trouwens een verkapte vorm van postmodernisme, waar gevoelens centraal staan, de waarheid subjectief is en de persoonlijkheid gefragmenteerd. Het komt niet allemaal uit Amerika overgewaaid, veel van de theorie komt oorspronkelijk uit Europa, van de Franse universiteiten (French feminism)."

Om eens advocaat van de duivel te spelen: Dr. Jordan Peterson stelt vast dat onze maatschappij zo verandert net omdat het vrouwelijke archetype veel zwaarder doorweegt in onze maatschappij, met name hoe we omgaan met conflict, de invulling van onderwijs, het afwijzen van competitie…

"Ik ben een feministe, maar als ik de wereld zo zie feminiseren, dan vind ik dat fataal. Kordaat gezegd: we hebben masculiniteit echt nodig. Niet alles moeten we wikken en wegen of zacht behandelen. We hebben het vrouwelijke én het mannelijke nodig. De wereld is niet gebaat met eenzijdigheid. Mannen maken trouwens ook zeer belangrijke opofferingen waar iedereen de vruchten van plukt."

Hoe zou u als feministe dan die mannelijkheid versterken?

"Via het onderwijs. De achteruitgang van ons onderwijs is het allerergste wat er recent gebeurd is in onze maatschappij. Het loslaten van kennis, het loslaten van feiten, het loslaten van wiskunde, van systematisch denken, van competitie: dat zijn allemaal traditionele mannelijke eigenschappen die gelost werden, maar die we nodig hebben. We zijn nog maar aan het begin van de miserie die we gaan krijgen door het verlies aan masculiniteit. We mogen de jeugd niet overlaten aan de wokes. We moeten hen instrumenten, sjablonen aanreiken om het wokisme te counteren, om het te confronteren met zijn eigen onzin."

CARL DECONINCK

“Feministen zouden vandaag overtuigd en fier conservatief moeten zijn”

Dossier

DOSSIER NIEUWJAAR

30 DECEMBER 2021

13

Nieuwjaarsrituelen zijn altijd een mengeling geweest van voedsel, astronomische problemen, religie, licht en vooral veel lawaai” de moesten de inwoners van het gebied De duur van een maan- wende (een combinatie van een maan- BUITEN DE TIJD en zonnekalender!). Hun vieringen durond Rome ‘phota’ offeren aan Saturnus. maand was eenvoudig te ren twee weken en worden afgesloten Bij ons vormen Kerstmis en Nieuwjaar Dat werd geïnterpreteerd als mensenofhet lampionnenfeest. De Chinezen één feestperiode. Ook uit de Chinese fers. Maar de mythische held Heracles bepalen, zelfs in culturen met waren de eersten die vuurwerk met bus- en joodse voorbeelden blijkt dat nieuw- (of Hercules) zou hieraan een nieuwe zonder vergevorderde ken- kruit gebruikten bij hun nieuwjaarsvie- jaarsvieringen meestal langer duurden interpretatie geven: als men het woord ringen. Daarin zien we drie elementen dan één dag. Het was een overgangspe- ‘phos’ een tikje anders uitsprak, betenis van sterrenkunde: tel die overal ter wereld bij nieuwjaarsvie- riode van enkele weken. Dat heeft heel kende het niet meer ‘mens’, maar ‘licht’. terugkomen: lawaai, vuur en licht oude wortels. Vele oude beschavingen Lichtgevende kaarsen vervingen de gewoon de dagen tussen de ringen om demonen te verjagen. knoeiden niet met schrikkeldagen of mensenoffers.

-maanden. Ze brachten hun kalender ene volle maan en de vol- ROSH HA-SHANA in overeenstemming met het zonnejaar door de ‘tijd stil te leggen’. Zij begende, en voeg twaalf zulke Volgens de joodse kalender zijn wij in schouwden tijd als iets levends, dat af maanden samen tot een het jaar 5782. Hun tijdrekening begint en toe rust en regeneratie nodig had, en de schepping van de wereld, zoals braak moest liggen zoals een akker.

De Chinezen waren de maanjaar. Zo’n ‘synodische vanaf die in de Bijbel beschreven wordt. Secu- De beroemde Roemeense godsdiensteersten die vuurwerk maand’ duurt gemiddeld liere joden weten natuurlijk dat de ‘Big historicus Mircea Eliade beschrijft dat Bang’ iets langer geleden plaatsvond in zijn boek ‘The Sacred and the Profamet buskruit 29,53059 dagen. Helaas - een dikke dertien miljard geleden - ne’. De periode tussen het einde van het oude jaar en het begin van het nieuwe maar er wordt terecht niet aan oude tragebruikten bij hun geen rond getal. Maar men dities getornd. stond buiten de tijd en daarmee ook buiten de wetten, sociale verplichtingen en nieuwjaarsvieringen rondt dit af tot maanden morele regels. Alles kon, alles mocht. In van 29 of 30 dagen en men primitieve samenlevingen mochten zelfs alle seksuele taboes overboord gegooid SCANDINAVIË krijgt een praktisch bruikworden. In de oorspronkelijke Romeinse Saturnaliën tijdens die overgang naar Héél ver van het Oude Rome, in Scanbare kalender. Twaalf zulke Er werd ook een het nieuwe jaar op 17 december was dat dinavië, werd de winterzonnewende maanden zijn dan een jaar, schijnkoning verkozen, - tenminste officieel - niet meer toege- gevierd door vuren aan te steken om maar de omkering of opschorting boze geesten af te schrikken en de teeen maanjaar. de ‘saturnalia princeps’, laten, van de sociale regels was wel frappant. rugkeer van de zon af te smeken. Rond aar… de seizoenen hangen af van de positie van de aarde ten opzichte van de zon, niet van de maan. De seizoenen verlopen dus volgens zonnejaren, die ongeveer elf dagen langer duren dan maanjaren. Na verloop van tijd ‘verschuiven’ de seizoenen dus op de kalender en in landbouwbeschavingen was dat een ramp. Wanneer moesten gewassen ingezaaid worden?

Wanneer zouden de eerste lenteregens komen, of de eerste moessons?

In de vele oude beschavingen werd dat gedeeltelijk opgelost door in iedere cyclus van 19 jaar 7 ‘schrikkelmaanden’ toe te voegen. Zo ontstond de ‘lunisolaire’ kalender, een compromis tussen zonneen maanjaren. Een zonnejaar is de tijd die zon nodig heeft om één volledige baan om de aarde te maken. Men kan dat op verschillende manieren meten, en het is niet zo eenvoudig als het lijkt, maar een ‘tropisch zonnejaar’ duurt 365 dagen, 5 uur 48 minuten en 45,18 seconden. De lengte van een zonnejaar is een fysiek vaststaand feit. Als men wil meten hoever de kennis van sterrenkunde en wiskunde in oude beschavingen gevorderd was, dan is de nauwkeurigheid waarmee ze de duur van een zonnejaar konden berekenen een objectief criterium. Daar is geen ruimte voor cultureel relativisme. Maar vanaf welk punt je de jaren begint te tellen en vanaf welk punt je begint met een nieuw jaar, dat kan willekeurig gekozen worden.

De Chinezen vieren hun nieuwjaar op de tweede nieuwe maan na de winterzonne-

de verre voorloper van onze ‘prins carnaval’

Parallel met de complexe religieuze kalender gebruikt men in Israël ook onze jaartelling en men leest dan boven een artikel bijvoorbeeld 26 december 2012 - Tevet 22, 5782. Bij het joodse nieuwjaar Rosh ha-Shana worden kaarsen aangestoken. Het sabbatbrood wordt dan anders gebakken, niet in de vorm van vlechtwerk, maar rond, om de cycli van de natuur - de zon en de maan - te symboliseren, en met rozijnen waarvan de zoetheid geluk zou moeten brengen in het komende jaar. Om dezelfde reden wordt het sabbatbrood niet zoals anders met zout gegeten, maar met honing. Ook appelen met honing horen erbij en granaatappelen, waarvan de 613 zaadjes de 613 geboden uit de Thora voorstellen.

Er wordt op sjofars geblazen, de rituele ramshorens uit de bijbel.

Dan volgen enkele dagen van boetedoening - atypisch voor een nieuwjaarsperiode - die eindigen met de Grote Verzoendag, Yom Kippoer.

Gelovige joden vasten dan, dragen rituele kledij en proberen, in katholieke termen uitgedrukt, ‘een oprecht berouw te verwekken’ en vergiffenis te schenken aan anderen. In Bijbelse tijden werd dan een ‘zondebok’ de woestijn ingejaagd.

Slaven en vrijen, aristocraten en gewone burgers droegen feestkledij zonder de tekenen van rang of stand. Bij de rituele maaltijden werden de slaven door hun meesters bediend. Dobbelen was gedurende het jaar verboden, maar nu de tijd stilstond, mocht het wel. Slaven en aristocraten speelden als gelijken met de dobbelstenen.

In die ‘stilstaande tijd’ werden religieuze offers gebracht, maar met andere rituelen dan gebruikelijk. Iedereen wist dat deze offers een vervanging waren van de mensenoffers uit oudere, barbaarse tijden… Er werd ook een schijnkoning verkozen, de ‘saturnalia princeps’, de verre voorloper van onze ‘prins carnaval’. De heidense Romeinen schonken elkaar ook kaarsen, een van de vele Romeinse gebruiken die later door de christenen werden overgenomen. Ook die kaarsen herinnerden aan de oude mensenoffers. Volgens een oude legen-

het jaar duizend, toen de Noren zich tot het christendom bekeerden, werd deze traditie versmolten met het feest van Sint-Lucia, die in 304 door de Romeinen was gedood tijdens de christenvervolging onder Diocletianus. Meisjes in witte gewaden en kroontjes van kaarsen beelden nu nog steeds Sint-Lucia uit. Maar de vreugdevuren zijn er nog steeds en de traditionele saffraanbroden en gemberkoeken ook.

Anders dan Gibbon, ‘la nouvelle droite’ en de nazi’s beweerden, heeft het christendom de wijsheid en gebruiken van het Romeinse, Germaanse of Keltische verleden niet verwoest, maar zoveel mogelijk overgenomen, op schrift gesteld, hervormd en bijgeschaafd. Zoals beschaafde - onbedoelde woordspeling! religies dat altijd doen. Zoals Heracles al had gedaan.

PAUL BÄUMER

DE BLIJVENDE INVLOED VAN JULIUS CAESAR Onze kalender is grotendeels nog dezelfde als de ‘heidense’ kalender die in 48 voor Christus door Julius Caesar werd opgesteld, maar we zijn de telling herbegonnen vanaf het jaar nul, het vermoedelijke geboortejaar van Christus. Ook het beginpunt van het jaar werd veranderd: niet meer 1 maart, maar 1 januari, dichter bij de winterzonnewende… en bij Kerstmis, zodat Nieuwjaar daarop aansluit. Maar de manier om jaren te tellen bleef in wezen dezelfde.

De wijzigingen die de astrologen van de Katholieke Kerk doorvoerden, met als belangrijkste de Gregoriaanse Kalender van 1582, waren eigenlijk maar kleine correcties. Dat bewijst hoe nauwkeurig de Romeinse astronomen het zonnejaar hadden berekend.

14 Cultuur

30 DECEMBER 2021

KUNST

SERIE

Cobra Kai: Strike First, Strike Hard, No Mercy Op 31 december verschijnt op Netflix het vierde seizoen van Cobra Kai. De immens populaire serie is een vervolg op ‘The Karate Kid’ uit 1984 en de vervolgfilms de jaren erna. Toen was Daniel LaRusso (Ralph Macchio) de held en het hoofdpersonage, nu zijn die rollen weggelegd voor zijn vijand en slechterik Johnny Lawrence (William Zabka). Zo gaat het verhaal na meer dan 30 jaar verder vanuit een nieuw perspectief.

Of je nu lage verwachtingen had, hoge of geen, Cobra Kai overstijgt ze allemaal. Iedere keer dat je denkt dat een bepaald idee of concept uitgeput is, neemt het verhaal een andere wending of verandert de dynamiek tussen bepaalde personages. Telkens wil je te weten komen wat er gaat volgen en klik je op ‘volgende aflevering’.

Toch zou je Cobra Kai nooit kunnen omschrijven als een hoogstaande serie zoals Breaking Bad of Mad Men, maar wel als uiterst amusant, ontspannend en meeslepend. Je hoeft de films niet zozeer gezien te hebben om te kunnen genieten van het verhaal, maar het helpt uiteraard wel. Zo wordt er dikwijls verwezen naar de gebeurtenissen van 30 jaar geleden, soms ook in beeld gebracht door fragmenten uit de oude films. Maar als je de geschiedenis kent, dan kan je des te meer genieten van het vervolg in het heden dankzij alle nuances die het te bieden heeft.

De rollen van de personages uit de films worden in Cobra Kai zowel opnieuw gecreëerd als subtiel veranderd. Johnny Lawrence lijkt de rol van Mister Miyagi over te nemen en Johnny’s pupil Miguel lijkt de hedendaagse Daniel te zijn. Daniel zelf lijkt nu veeleer de rol van Johnny overgenomen te hebben en de dochter van Daniel, Samantha, lijkt Ali - het jeugdlief van zowel Johnny als Daniel - te zijn voor Miguel.

De focus ligt in het begin op Johnny die zijn glorieperiode had in zijn late tienerjaren net toen Daniel LaRusso in zijn leven kwam. Nu is Johnny een drankverslaafde en klusjesman die een tienerzoon heeft die hij nooit ziet, die geen vrienden of iets waardevols heeft, behalve dan zijn vintage, klassieke ‘muscle car’. Johnny herleeft echter wanneer hij zijn buurjongen Miguel redt van enkele pestkoppen en voor we het weten, brengt hij Cobra Kai opnieuw tot leven met Miguel als zijn enige leerling.

Miguel is trouwens een latino en normaal gezien is zoiets helemaal niet belangrijk, maar we leven in woke-tijden en dus moet het wel even vermeld worden.

Enerzijds merk je duidelijk dat de serie zich in het hedendaagse Los Angeles afspeelt en daarom lijkt het niet meer dan normaal dat er een van de hoofdpersonages een latino is. Anderzijds merk je ook duidelijk de huidige tijdsgeest dus wordt er sowieso genoeg ‘diversiteit’ voorzien. Maar toch is de serie allesbehalve woke en dat hebben we vooral te danken aan de humor van Johnny Lawrence, een “analoge kerel in een digitale wereld” zoals acteur William Zabka zei in een interview.

Het is een klein mirakel dat de makers van de serie erin geslaagd zijn om een verhaal dat al lang geleden afgelopen was toch een interessant en meeslepend vervolg te geven. Elk seizoen bestaat uit tien afleveringen van ongeveer een half uur, dus er staat u 15 uur geweldig leuke televisie te wachten vóór het begin van seizoen 4. Geniet ervan!

STIJN DERUDDER

Voor de tijd begon

In het Museum Kunst & Geschiedenis in Brussel loopt een grote tentoonstelling over hedendaagse Aboriginal-kunst. Ze laat kennismaken met een ruime selectie werken uit geïsoleerde streken van Australië.

De belangstelling voor Aboriginalkunst groeit. Het jongste decennium kwam die kunst aan bod in gerenommeerde musea in Parijs en Londen, en op internationale evenementen als de Biënnale van Venetië en Documenta in Kassel. De expo ‘Voor de tijd begon’ in het Museum Kunst & Geschiedenis sluit aan bij deze trend.

De tentoonstelling opent met de immense bosbranden die Australië tijdens de zomer van 2019-2020 hebben geteisterd. Er vielen menselijke slachtoffers, duizenden gezinnen zagen hun huizen in vlammen opgaan, de flora is op een ongeziene schaal vernietigd en miljarden dieren kwamen om. Deze catastrofe werd veroorzaakt door onoordeelkundig landbeheer in de getroffen gebieden.

Helemaal anders springen de Aboriginals al eeuwenlang met hun land om. Toen de eerste Britse kolonisten op het einde van de achttiende eeuw in Australië aankwamen, ontdekten ze plekken die hen herinnerden aan hun parken en landerijen. Het waren de Aboriginals die landschappen zorgvuldig vorm hadden gegeven, onder andere met het gebruik van gecontroleerd vuur om de regeneratie van planten en grasland te bevorderen en om grote bosbranden te voorkomen.

Hoe ironisch is het dan dat de Britten oordeelden dat de Aboriginals niets met het land hadden gedaan en precies dat argument aangrepen om het als niemandsland te kunnen inpalmen.

De schaarse oorspronkelijke bewoners werden afgedaan als een volk zonder beschaving.

Voorouderlijke dromen De inleiding van de tentoonstelling doorprikt dat beeld door te wijzen op de uitgebreide en rijke cultuur van de Aboriginals, de oudste ononderbroken cultuur ter wereld, die 65.000 jaar teruggaat. Die uit zich niet in monumentale bouwwerken of geschreven teksten. Australische autochtone gebruiken worden van generatie op generatie mondeling doorgegeven in verhalen, ceremonies en rituelen.

Opvallend is de enorme kennis van de Aboriginal-cultuur op het gebied van overlevingstechnieken, die hen in staat stellen om zelfs in de uitgestrekte woestijnen van Centraal-Australië goed te leven. Na de introductie over de materiële leefwereld van de Aboriginals zijn we klaar om kennis te maken met een overzicht van hun hedendaagse kunst, van de jaren ’50 tot vandaag. De kunstwerken zijn fascinerend en zitten vol mysteries voor niet-ingewijden.

De Aboriginal-cultuur, en dus ook hun kunst, is doordrongen van de ‘Droom’. Het is een voor westerlingen moeilijk te vatten concept. Tijdens de Droom hebben voorouderlijke wezens, zoals de ‘Zeven Zusters’ en de ‘Regenboogslang’, alles geschapen.

De voorouderlijke wezens, hun reizen

doorheen het hele land, hun daden en vele scheppingen krijgen allemaal de naam Droom. Om deze Droomtijd te vatten moeten we ons begrip van tijd vergeten, want het is een tijdloze tijd.

De schepping was, is en zal er altijd zijn. Met deze Droomtijd voor ogen begrijpen we iets meer van de kleurrijke spiralen, de webachtige composities of de oneindig vele stippen op de kunstwerken.

Oeroud en toch actueel De hedendaagse Aboriginal-kunstenaars zijn verbonden met hun cultuur die tienduizenden jaren teruggaat en toch zien we ook moderne technieken, zoals westerse industriële verf, en actuele thema’s opduiken. Een mooi voorbeeld is de installatie ‘Kulata Tjuta’. Het zijn 1.500 speren, samengebracht in de vorm van een stoftornado die vaak voorkomt in woestijnen.

Het werk verwijst naar de ‘grote wind van verandering’ die door het gebied raasde nadat de Europeanen het innamen. Hetzelfde thema inspireerde Michael Cook voor zijn fotoreeksen die de expo afsluiten en die aansporen tot reflectie over wat onze ‘beschaving’ van kolonialisme en slavernij bijbracht aan de Aboriginals.

MMMV

Tentoonstelling ‘Voor de tijd begon.

Australische Aboriginal-kunst’, nog t.e.m. 29 mei 2022, Museum Kunst & Geschiedenis, Brussel, www.kmkg-mrah.be

BOEK

God ter ere, de paus ten bate

Wie ooit het Vaticaan bezocht of de film ‘Angels & Demons’ (naar het boek ‘Het Bernini Mysterie’ van Dan Brown) zag, zal zich de pauselijke soldaten in veelkleurige uniform zeker voor de geest kunnen halen. Deze Zwitserse Garde opereert al ruim vijf eeuwen in dienst van de paus als een min of meer permanente bewakingseenheid. Hierover gaat het boek echter niet. Wel over de vele duizenden katholieke vrijwilligers die op vraag van de paus hem midden de 19e eeuw militair kwamen versterken.

Het was het moment dat het voortbestaan van de Pauselijke Staat onder druk kwam te staan. Daarom deed de paus een beroep op katholieken uit gans Europa om Rome en omstreken te verdedigen. Weinigen weten waarschijnlijk dat een ruim Vlaams-Nederlands contingent ging dienen om de wereldlijke belangen van de Kerk te verdedigen. De achtergrond van deze vrijwilligers, hun drijfveren, belevenissen en hun lot achteraf worden in dit boek behandeld.

Zoeaven Pauselijke Staat? Inderdaad, tot ruim anderhalve eeuw geleden regeerde de paus over een deel van Midden-Italië.

Het noorden van het huidige Italië was deels in handen van Oostenrijk, het zuiden in handen van de Bourbon-monarchie.

Een cocktail van vrijmetselarij, drang naar autonomie en zuiderse passie verenigden een bont gezelschap opstandelingen om het versnipperde schiereiland weer te verenigen. Behoedzaam smeedde de Piëmontese

eerste minister Cavour een politieke alliantie in het noorden, terwijl de revolutionaire Garibaldi als een wervelwind het zuiden militair veroverde.

Geprangd tussen Noord-Italië en Zuid-Italië begon de grond te heet te worden onder de voeten van de paus. Boerenzonen en ambachtslieden, vooral uit de Lage Landen, trokken vanaf 1861 uit idealisme en zin voor avontuur naar Zuid-Europa. Deze vrijwilligers werden ‘zoeaven’ gedoopt, genoemd naar een Noord-Afrikaanse stam van Berbers die destijds in Franse dienst opereerden. Met 3.000 man leverde Nederland de grootste afvaardiging. Zolang de paus kon blijven rekenen op Franse militaire steun leken de zoeaven de klus te kunnen klaren. Pas toen keizer Napoleon III zich uit Rome terugtrok, was het een kwestie van tijd vooraleer het politieke licht voor de paus uitging. Het zou tot 1929 duren vooraleer Mussolini de paus Vaticaanstad ter compensatie zou schenken en de ‘Romeinse kwestie’ tussen Italië en de paus werd bijgelegd.

Aan hun lot overgelaten Het dagelijkse bestaan van een zoeaaf was niet altijd benijdenswaardig: cholera, en verveling omwille van de relatieve rust aan het front. Bovendien werden de vele Nederlandse en Vlaamse vrijwilligers in het Frans bevolen, omdat de officieren vaak bij onze zuiderburen werden gerecruteerd. Op de koop toe verloren veel zoeaven die naar hun vaderland weerkeerden hun nationaliteit en hun job.

Met dit boek belicht deze Nederlandse journalist een stukje geschiedenis dat tussen de plooien van de ‘grote geschiedenis’ is terechtgekomen. Meer nog dan de militaire uitkomst van het conflict is het lot van de individuele soldaat niet te benijden. Niet alleen omwille van de behandeling door de vijand, maar misschien nog meer omdat hij vergeten wordt door diegenen die hen destijds opriepen ten strijde te trekken.

Bijna 100 jaar later werden in Vlaanderen opnieuw jongemannen vanop de kansel opgeroepen het katholieke geloof te gaan verdedigen. Wie in 1945 terugkeerde uit de Sovjet-Unie werd opnieuw aan zijn lot overgelaten.

PIETER VANDERMOERE

Kees Schaepman, 'Soldaten van God – De Nederlandse strijders in het leger van de paus', Walburg Pers, 2021 200 bladzijden, 24,99 euro ISBN 9789462497528

Brieven

30 DECEMBER 2021

Het kerstbestand van 1914

© SHUTTERSTOCK

“Tot hun stomme verbazing werden hun gezangen aan de overkant beantwoord”

Duitse soldaten vieren Kerst tijdens WOI

Eind december 1914 was het koud aan het westelijke front. De modder was bevroren, de kapot geschoten bomen bedekt met een dikke laag rijp en in het niemandsland was door de strenge vorst zelfs de weeë geur van de rottende kadavers vervaagd. Ver van huis begonnen de mannen zich op te maken om Kerstmis te vieren.

Vanuit Engeland waren er 460.000 kerstpakketten en 2,5 miljoen brieven naar de troepen gestuurd. Iedere soldaat ontving een persoonlijke wenskaart ven koning George V. De caritatieve instelling die naar prinses Mary was genoemd zond een fraai versierd koperen doosje met onder meer tabak en schrijfgerief. Maar de Britten waren niet de enigen.

Ook de Duitsers ontvingen massaal kerstpakketten, vaak vergezeld door kleine kerstboompjes en joelkransen om de loopgrachten te versieren.

Op 24 december stapte de Beierse Landser Carl Mühlegg in alle vroegte meer dan tien kilometer naar Komen om er een dennenboompje te kopen waarmee hij meteen naar zijn eenheid bij het gehucht Le Bizet, tussen Ploegsteert en Armentières, terugkeerde. Met wat hij bijeen had kunnen sprokkelen, vermomde hij zich in de late namiddag als kerstman. Een rode mantel, muts en een witte baard die was gemaakt uit een pak watten dat uit de veldapotheek ‘geleend’ was, moesten de illusie hoog houden.

Hij nodigde zijn compagniecommandant uit om de drie kaarsen in het boompje aan te steken om vrede te wensen voor de kameraden, het Duitse volk en de wereld.

Het boompje werd boven op de borstwering gezet en de mannen begonnen spontaan kerstliederen te zingen. Tot hun stomme verbazing werden hun zangen aan de overkant beantwoord.

Het was lang niet het enige voorbeeld van ontspanning. De mannen van het 2e bataljon Welch Fusiliers lagen in het grensplaatsje Frelinghien in stelling. Terwijl de kookploeg enkele fazanten plukte, schilderden een paar artistiekelingen op een groot canvasdoek ‘Merry Christmas’ met een geslaagde karikatuur van de Duitse keizer en plaatsten het boven op de loopgraaf. Niet één kogel werd erop afgevuurd. Nog iets meer naar het zuiden, net onder Armentières, luisterden de Britten

die namiddag met stijgende verbazing naar een concert door een Duitse muziekkapel.

Lichtspektakel Tegen middernacht gingen er steeds meer lichtkogels de lucht in. Deze keer niet om een aanval te ondersteunen, maar puur voor de lol, als alternatief vuurwerk.

Het lichtspektakel van de Duitsers deed de verkleumde Indiërs van de Royal Garhwal Rifles denken aan de olielampjes die met het Hindoeïstische Divali-festival thuis massaal op straat werden gezet…

Op eerste Kerstdag gebeurde het onvermijdelijke en duurde het niet lang voor de eerste dapperen aarzelend het niemandsland inliepen om elkaar te begroeten.

Aanvankelijk bleef dit beperkt tot kleine groepjes, maar het duurde niet lang voordat op sommige plekken honderden soldaten bij elkaar stonden. Er werden handen geschud, men bood elkaar een vuurtje aan en er werden geschenken uitgewisseld: sigaretten, Duitse worst, drank, foto’s en kranten. Hier en daar werd zelfs gevoetbald. Sommige eenheden maakten van de gelegenheid gebruik om hun in het niemandsland liggende gesneuvelde kameraden een deftige begrafenis te geven. ‘Frightful Fritz’ bleek plots een menselijk gelaat te hebben.

Ondanks het feit dat er van hogerhand aan beide zijden een einde werd gemaakt aan de lokale bestanden, bleef het op sommige plaatsen tot na Nieuwjaar opvallend rustig…

Vlaamse velden Er was heel wat minder toenadering in de Franse of Belgische sectoren en dat was uiteraard niet zo verwonderlijk, want de door de Duitsers begane gruweldaden bij het begin van de oorlog lagen nog vers in het geheugen. Toch was er ook aan het IJzerfront op sommige plaatsen sprake van toenadering.

© BELGA

GESCHIEDENIS

Het bekendste voorbeeld daarvan is dat van de monstrans van Diksmuide. Het inspireerde niet alleen soldaat en kunstschilder Sam De Vriendt tot een bekend schilderij, maar werd ook nog verfilmd in de - niet altijd zo historisch correcte - vrt-dramaserie ‘In Vlaamse velden’.

Voor alle duidelijkheid: deze feiten speelden zich niet af in de kerstnacht, maar op 26 december 1914 ter hoogte van de restanten van de opgeblazen Hoge Brug in Diksmuide. De gewezen kapelaan van Diksmuide Jozef Van Ryckeghem beschreef na de oorlog zijn herinneringen aan het gebeuren: “Een bijtende oostenwind zweepte over de toegevroren IJzervlakte. Aan de hemel joegen grauwe sneeuwwolken waartussen af en toe een bleke maan doorschemerde. Het was er stil. De kanonnen zwegen. Men hoorde zelfs geen geweerschot. Doch, opeens, hoor!

Stemmen, zingende stemmen, aarzelend eerst, vaster dan, aanzwellend, tot een machtig kerstlied. Ja, 't komt van over de IJzer, uit de loopgraven. De onzen, verstomd eerst, juichten begrijpend toe en uit Vlaamse soldatenborsten galmde als wedergroet een kerstlied. Gejuich der Duitsers! Er werd geroepen: “Kerstnacht - Nacht van vrede, niet schieten!” Een der onzen waagt het hoofd boven de schans, nog een, nog meer. Er wordt verbroederd. Sigaren, chocolade en allerlei snuisterijen worden elkaar toegeworpen. Een Duitse stem roept: ‘Is daar niet een priester? Dat hij nadere, als aandenken aan deze nacht willen wij u een gedachtenis overmaken.’”

Monstrans Iets later vertoonde de Duitse officier met de wel erg Engels klinkende naam John William Anderson zich aan de overzijde van de IJzer. Hij was majoor en commandant van Ersatz Bn. nr. 16, een onderdeel van de grotendeels Saksische 13e Gemischte ErsatzBrigade. Andersons ordonnans droeg een in een deken gewikkelde monstrans. Dit religieuze object was door de mannen van Anderson gevonden in de kolenkelder van de gasthuiskapel in Diksmuide waar het was verstopt door de voor het oorlogsgeweld gevluchte kloostergemeenschap van de Gasthuiszusters. Hij wilde dit kostbare en nagenoeg ongeschonden object teruggeven aan de zusters en onderhandelde hierover met de inmiddels op de andere oever verschenen Guillaume ‘Willy’ Le Maire-le-Comte, kapitein-commandant in het 1e Regiment Karabiniers. Die riep er hulpaalmoezenier Vandermeiren bij, die zich in een hulppost bij de zeepziederij - waar nu de IJzertoren staat - bevond. De IJzer was onvoldoende bevroren om te kunnen oversteken en daarom wierpen de karabiniers een lang touw over het dunne ijs. Andersons ordonnans stopte de monstrans in een linnen zak en de karabiniers trokken het kleinood zo naar de linkeroever. Na elkaar te hebben gegroet, verdwenen beide officieren en hun gevolg opnieuw in de stellingen. Even hadden de wapens gezwegen aan de oevers van de bloedrivier...

JAN HUIJBRECHTS

15

LEZERSBRIEVEN NIEUWJAAR 2022 In een jaar kan veel gebeuren van een wieg tot aan de kist… ’t Gaat om lachen of om treuren, ingeschreven, uitgewist!

En er zijn dan van die dagen als ’t begin van ’t nieuwe jaar dat we ons terecht afvragen is ’t voorbij of kwam het maar? ’k Vind geen antwoord op dat peinzen, ’t blijft hier stil en stom en moe… ’k Wens de lezers zonder veinzen echt het allerbeste toe!

E. Derpoorter – A ssebroek

TEMPERATUUR Pallieterke, De temperatuur stijgt omdat er... te veel mensen op aarde bijkomen.

Google op uw computer eens naar ‘inwoner India’. Een grafiek geeft duidelijk aan dat het aantal inwoners vanaf 1960 tot 2020 gestegen is van 450 miljoen naar 1.400 miljoen. Dus 950 miljoen mensen erbij op 60 jaar. Alleen al in India!

Dat is net het land met het grootste steenkoolverbruik en productie ter wereld. De ecologische voetafdruk stijgt dus exponentieel. Waarom betalen wij ons hier nog arm aan 14 cm dakisolatie, nieuwe condensatieverwarmingsketels en elektrische auto's?

Om dan de (toekomstige) gascentrales niet te vergeten, terwijl de gasprijs alleen maar stijgt en de CO2 verminderd zou moeten worden. Gedenk wat wijlen professor Vermeersch tot ‘ten dode toe’ herhaalde in verband met het klimaat: “We zijn met te veel mensen op aarde en wij zijn een consumptiemaatschappij geworden.”

R ichard Fostier – Mechelen

HOOFDDOEK Pallieterke, Dat een moslima als schepen de bevoegdheid krijgt over het behoud en onderhouden van onze kerken is een zuiver bewijs van de waanzin die in dit land in politieke kringen heerst. Denken onze overbetaalde cumulerende beroepspolitici dat in een moslimland een christen bevoegdheid over de moskeeën daar zou kunnen krijgen? En dat die dame al gezegd heeft haar werkzaamheden in Gent met een hoofddoek op te zullen doen, is een grote middelvinger naar de Vlaamse en bij uitbreiding de hele Belgische gemeenschap die haar betaalt.

M arc Bertrand – Edegem

RACISME Pallieterke, Vorige week, tijdens een match van het ‘cafévoetbal’, hoorde ik een supporter (??) roepen: “Dikke rosse, ge zijt zo scheel als een otter!”

Is het mogelijk dat het Brugs parket hier nooit een onderzoek naar zal opstarten?

Jan Cappelier – Ruddervoorde

VREEMDE WOORDEN Pallieterke, Ik wil hier graag inpikken op de brief van lezer Leo Haest (Pallieterke, 23 december). Inderdaad wordt er dagelijks misbruik gemaakt van vreemde en uitgevonden vreemde woorden in onze omgangstaal. Niet zo heel lang geleden waren we op bezoek in Amsterdam en we deden een drankgelegenheid aan. Mijn echtgenote bestelde daar sinaasappelsap, wat een stomverbaasd gezicht van een dienster tot gevolg had.

Die poneerde dat ze dat helemaal

niet hadden. Daarop duwde mijn echtgenote haar de drankenkaart onder de neus. Hierop kwam de denigrerende reactie van de dienster: “Oh, u bedoelde jus d'orange, maar dat hebben we wel hoor.” Dacht dat meiske wellicht door die term te gebruiken dat ze perfect Frans kon spreken… Maar zo gaat het er dikwijls aan toe en het internet heeft die trend nog versterkt!

Erwin De Mulder - Geraardsbergen

ZALIG Pallieterke, Ik nam weer even ’t Pallieterke ter hand (23 december), en ’t moet me van ’t hart: dikke proficiat voor het gebruik van het woordje ‘’Zalig’’ Kerstfeest en de afbeelding van een échte kerststal. Dat je zulks in deze tijden volhoudt, ja zelfs benadrukt... ontroert me zelfs.

Hugo Nys - Borsbeek

GEBRUIK VAN HET ENGELS Pallieterke, Deze brief stuurde ik naar mevrouw Exelmans, Nederlandstalige ombudsvrouw voor de Postsector.

In de voorbije dagen heb ik dankzij bpost enkele bestellingen ontvangen via haar pakjesdienst. De weg die mijn bestelling aflegde, kon ik prima volgen dankzij de informatie die ik emailgewijs ontving. Tot mijn verbazing en ergernis merkte ik dat de mededeling(en) volledig in het Engels waren geformuleerd. Bij een - eerder toevallig - klikje op het rode blokje ‘parcel details’ kwam ik op een pagina terecht waar er de mogelijkheid was om over te schakelen naar het Nederlands of het Frans.

De Belgische staat is nog steeds aandeelhouder van bpost en in dit land zijn er drie officiële talen: het Nederlands, het Frans en het Duits.

Waarom de communicatie van bpost met haar klanten eerst in de Engelse taal gebeurt, is voor mij dan ook een raadsel. Ik kan me niet inbeelden dat de Engelse posterijen als eerste taal het Nederlands gebruiken.

Mag ik bpost dan ook vriendelijk maar dringend verzoeken terug naar ‘het normaal’ over te schakelen.

Persoonlijk zie ik geen enkel probleem om het Engels of een andere taal als eventuele optie te overwegen. Maar uit respect voor het doelpubliek lijkt het me niet meer dan billijk dat bpost als eerste taal deze van haar trouwste klanten gebruikt.

Lieven De Meyer - Merksem

VLAAMSE KERSTLIEDEREN Pallieterke, Dit jaar ben ik vanuit Frankrijk naar Vlaanderen gekomen om Kerst te vieren. Ik heb dus ook nog eens naar de ‘Vlaamse’ radio geluisterd.

Tijdens zowat de ganse kerstperiode heb ik enkel Amerikaanse ‘jingle bells’ en ‘White Christmas’ gehoord op de radio met als uitzondering het liedje van Urbanus ‘bakse vol met stro’… waarin zogezegd nog ergens een verwijzing is naar de echte Kerstmis. Ik heb geen enkel kerstlied uit het toch zo mooie Vlaamse liederenschat gehoord. Over de Vlaamse televisie zullen we maar zwijgen, want daar werd enkel maar gezeverd over ‘de Warmste Week’ waar iedereen zichzelf mocht zijn, iedereen behalve de Vlamingen en hun liederenschat. Ik dacht dat Jan Jambon in Vlaanderen bevoegd was voor cultuur. Wanneer gaat hij eens de stal uitmesten en zijn minister bevoegd voor de Vlaamse radio en televisie tot de orde roepen?

Roger Moeskops - Fumel - Frankrijk

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

30 DECEMBER 2021

Tweets van de week Dat het met natuurlijke autoriteit niet zo heel goed wil lukken binnen de Open Vld, is geen groot geheim. In de Wetstraat 16 is De Croo de dweil van iedere coalitiepartner die een beetje naast de pot plast en Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert is ondertussen meer karikatuur dan mens. Grote dweil en kleine dweil, zeg maar.

Zelfs binnen de partij wordt Egbert smakelijk uitgelachen om het verschil tussen het programma waarmee hij verkozen werd als voorzitter en het programma dat hij effectief uitvoert. Toch tot aan de volgende peiling.

Dat leidt uiteraard tot de nodige frustratie en daar is Twitter het uitgelezen forum voor.

Wat niet lukt binnen regering en partij, deed Eggie dan maar bij het blauwe vogeltje: hij slaagde er in om een prof van de Universiteit Gent, die beleefd vroeg naar de wetenschappelijke onderbouw van de Open Vld-stellingen, openlijk te bedreigen en aan te geven als antivaxer bij zijn baas. De bewuste prof aan de UGent, Tijl De Bie, hekelde de zoveelste bocht bij de Open Vld toen die op vraag van de PS van “nooit ofte nimmer verplichte vaccinatie” naar “verplichte vaccinatie nu direct onmiddellijk” ging en polste bij Egbert wat hem tot deze conclusie bracht.

“Lees ik hier goed dat men aan de Gentse universiteit het nut van vaccinatie in twijfel trekt?”, tweette Egbert en daarbij riep hij rector Van De Walle mee tot de orde. Nergens in zijn betoog liet De Bie

1296

1

2

3

4

5

6

dat blijken, maar Egbert vond deze intimidatie toch op zijn plaats. Meteen kreeg de kleinste Open Vld-dweil twitter over zich heen. De professor met 3.300 volgers kreeg zo’n 3.000 steunbetuigingen vanuit het forum. Lachaert met zo’n 19.000 volgers, welgeteld 12. Inclusief de mama.

Ook Van De Walle liet Egbert weten dat zijn klikspaangedrag op non-wetenschappelijke basis niet gewaardeerd werd. Van de Walle tweette: “Mensen die mij taggen wanneer een uitspraak, een woordkeuze, een mening, wat-dan-ook van een UGent'er hun niet bevalt: wat stellen die zich voor? Dat ik die UGent'er vervolgens de levieten lees?

Een zweepje bovenhaal? Straf laat schrijven? Vergeet het. Laat dus maar, dat taggen.”

Deze saga is voor Egbert de kroon op een jaar twitteren en steevast het deksel op de neus krijgen. We danken hem voor de inspiratie en wensen hem een even vruchtbaar 2022.

GELUKKIG NIEUWJAAR ZERO

“Crocro, soyez gentil.

Wil je mijn auto eens verzetten?”

Onze afspraak met de premier op de Wetstraat 16 moet een luchtig gesprek worden, had De Croo gewaarschuwd. “Met Nieuwjaar moeten we met zijn allen eens verbindend kunnen terugblikken en vooruitkijken. Mag ik u een voorstel doen over topics die we beter mijden tijdens ons gesprek? Dan kunnen we het gezellig houden.”

7

8

9 10 11 12

A B C D E F

De Croo steekt meteen van wal. “Ik weet dat u mij wilt ondervragen over de kernenergie waar we nog een beslissing over moeten nemen, maar niet doen. En de pensioenhervorming die trager vooruitgaat dan de gemiddelde loopbaan. En onze klimaatplannen die meer gebakken lucht zijn dan propere. En het feit dat de strijd tegen de fiscale fraude niet van de grond komt, mijn coalitie waarin iedereen een rothekel aan elkaar heeft, mijn ministers die hier en daar wat te wensen overlaten, de transfers nog nooit zo hoog zijn geweest, de werkzaamheidsgraad die in Wallonië en Brussel eerder daalt dan stijgt.

Maar daarover wil ik het allemaal niet hebben. U moet begrijpen dat alle energie van deze unieke, schitterende Vivaldi-ploeg moet gaan naar de coronacrisis. Dat is de uitdaging waar we voor staan. Dat is waar we het verschil maken. Heeft u dat zeer goed begrepen? Geen onderwerpen die nu niet aan de orde zijn! Ik wil u gerust vertellen over mijn nieuwe hond die het zeer goed maakt en lief is voor de kindjes. Als dat goed genoeg is voor de kranten, is dat ook goed genoeg voor ’t Pallieterke. Begrepen?”

Zeer goed, premier. Laat ons het misschien eerst hebben over de coronacrisis waar u uw schouders onder gezet heeft in tandem met minister Vandenbroucke. We stellen vast dat uw maatregelen worden weggelachen en genegeerd door de bevolking, maar dat u daarbij vooral onzichtbaar blijft en uw autoriteit nul en onbestaande is. Heeft u daar een verklaring voor?

G H I J K L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. Combinatie van kracht, snelheid en uithoudingsvermogen B. Europees land - Leider van een groep welpen C. Kledingstuk - Molecuul met minder of extra elektronen - Automerk D. Uitleg geven over E. Handelaar aan huis - Wier F. Schreeuwt - Noord-Amerikaan G. Vervelend mens - Golfterm H. Stevig en groot - Verlangen I. Gewichtsmaat - Ga te keer Internetlandcode voor Haïti J. Rivier in de provincie Utrecht Thorium - Lang en smal vaartuig K. Volksraadplegingen Landbouwwerktuig L. Meer karakteristieke

1. Belangrijkste kandidaten bij verkiezingen 2. Europese hoofdstad - Deel van het testament - Smalle ranke zeevis 3. Schildergerei - Multifunctionele eenheid 4. Eetgerei - Internetlandcode voor Ecuador 5. Verenigde Naties - Ontvangt Voorvoegsel met in samenstellingen de betekenis van drie 6. Uitgevaardigd besluit - Ontsla van een verplichting 7. Naamse gemeente - Kaliumjodide Nikkel 8. Zinnen die steeds worden herhaald tijdens een gebed of meditatie Bewerkte een akker 9. Akkoord - Vergelding 10. Gekreukte 11. Bijbelse hogepriester - Feodaal vorst 12. Zwaarmoedige

De Croo: En mijn hond dan? Bon, kort wil ik daarop reageren. U moet begrijpen dat dit een zeer complex land is. Leiderschap toon je niet voor de schermen. De stille hand is machtiger dan tafelkloppers. Als het lijkt alsof ik onzichtbaar ben, is het omdat ik aan de touwtjes van de poppen trek. De puppetmaster zie je nooit, maar hij is er wel…

(PS-voorzitter Magnette stapt het kantoor van de premier binnen)

Oplossing 1295 1295

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

A

H E U V E

L

A C H T

I

B

A M P

E

E

L O E

K

C

L O P

E N

E

R

R

D

L

E

U

F

C O C A

G

I

U R G E N T

H

N E

T

I

E C

J

R O N D

S

K

E

S

L

N O E N

L

E

T O C H T N E E

T

N O L E

L

S

S

R

E

E

R

E N

I

T

E

G I L

L I

E D

E Y

E N E

U

I

T

B C

A

L I

T

R U

I

N E N

J

E

Z

G E

E C U A D O R

Ah, Paul. Wat een verrassing…

Magnette: Crocro, soyez gentil. Wil je mijn auto eens verzetten? Ik sta verkeerd geparkeerd.

De Croo: Maar ik zit midden in een interview.

Ik vertelde meneer hier net...

Magnette: …over uw hond? Dat is geen probleem. Ik houd meneer gezelschap. Haast je, ik wil geen boete. (Terwijl de premier de kamer verlaat, zet Magnette zich achter het bureau van de premier en trekt een paar laden open.) Ligt hier geen koekje ofzo? Het is echt een mooi beest, hoor. Hongaarse jachthond of zoiets. Fijn met de kinderen.

We hadden het eigenlijk over de coronamaatregelen die worden genegeerd.

Magnette: Daar mag hij helemaal niet over praten. Is hij niet voor bevoegd. In Brussel en Wallonië trekken we ons daar niks van aan.

Slechte maatregelen. Doen we niet.

Maar u zat toch mee aan tafel?

Magnette: Et alors? Niet aan het opletten zeker? Kan iedereen overkomen. Maar dat is een Vlaams probleem. Alexander gaat dat wel terugdraaien als hij weet wat goed voor hem is. (Trekt de aktentas van de premier open.) Is hier nu echt niks om te snoepen? Ah, Crocro. Staat hij goed geparkeerd? Pak nog eens een snoepje, lieverd.

De Croo: (maakt zich boos) Paul, ik ben wel de premier hé!

Magnette: De premier? Zonder mij ben je de zéro, Alexander. En je doet er goed aan om dat nooit te vergeten. Ik hoor hier trouwens net dat jij over de coronamaatregelen aan het praten was. Dat was niet de afspraak he! Je zou het over je hondje hebben en over wat een zak die Bouchez wel is. Over andere onderwerpen was er geen akkoord.

De Croo: Ik was daartoe aan het komen! Ik houd me aan mijn woord!

Ik help u even opnieuw op weg, premier.

U was aan het zeggen dat u dé puppetmaster was, de onzichtbare hand die de poppetjes…

Magnette: (trekt zijn wenkbrauwen op) De Croo: (trekt bleek weg) Dat was om te lachen hé, meneer Pallieter.We mogen al eens een grapje maken. Schrijf op: mijn hond heet Ulla….

Gelukkig Nieuwjaar, premier en Zero!

Volg ons ook op

palnws.be