't Pallieterke van 13 januari 2022

8-9

ZEGER DEBYSER (N-VA) PROFESSOR AAN DE KU LEUVEN

INTERVIEW

“De coronapas deugt niet” Viroloog en Leuvens N-VA-gemeenteraadslid Zeger Debyser ontpopte zich tot een kritische stem in het coronadebat.

Zo plaats hij ernstige vraagtekens bij het gebruik van het Covid Safe Ticket. Hoewel hij een voorstander van vaccinatie is, pleit hij ook rond dat onderwerp voor voorzichtigheid en nuance.

“Het feit dat het Overlegcomité federaal is, heeft Vlaanderen ook al vaak pijn gedaan, want men zit er steeds in de minderheid. Ik vind dan ook dat we al een tijdje hadden moeten overstappen op een regionaal coronabeleid.”

DE SCHIMMIGE POLITIEK VAN HET INSTITUUT VOOR DE GELIJKHEID VAN VROUWEN EN MANNEN

5 6 11

ASIELAANVRAGEN OPNIEUW IN DE LIFT MACRON POLARISEERT EROP LOS

GEKKER DAN BORAT DE CENTRAAL-AZIATISCHE DICTATUREN

© PHOTONEWS

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

In Gazet van Antwerpen (11/01) doen biostatisticus Geert Molenberghs en enkele andere wetenschappers hun beklag over de onjuiste informatie die via sociale media wordt verspreid over het coronavirus.

Ze hebben een punt. Covid-19 en het beleid errond blijken een uiterst vruchtbare grond voor bizarre theorieën, wilde speculatie en nepnieuws.

DE CROO TOVERT CORONACIJFERS UIT ZIJN HOED Dat zijn echter alleen de uitersten.

Daarnaast vind je ook discussies tussen burgers die misschien wel niet over alle informatie beschikken, maar wel degelijk het recht hebben om het beleid in vraag te stellen. Dat is gezond, zelfs nodig in een democratie.

Het is trouwens niet altijd een kwestie van informatie, maar van belangenafweging. Niet iedereen vindt dat het verminderd gezondheidsrisico dat bepaalde maatregelen beogen opweegt tegen het vrijheidsverlies of economische schade.

Mensen gaan dan op actief zoek naar informatie die hun standpunt ondersteunt.

Kan je ze dat kwalijk nemen, als de overheid hetzelfde doet? Eerste minister De Croo verklaarde dit weekend aan De Morgen: “Bij omikron is een gevaccineerde negen à tien keer beter beschermd tegen zware ziekte. En een gevaccineerde die besmet is, heeft ook negen à tien keer

minder kans om het virus over te dragen.”

Het eerste is waar, maar voor de tweede uitspraak bestaat geen enkele wetenschappelijke basis, zegt een ‘factcheck’ van De Standaard. De Croo tovert die cijfers uit zijn hoed in een poging zijn beleid te verdedigen.

Cijfers in dienst van de eigen waarheid Het niet de eerste keer dat dit gebeurt.

Eind vorig jaar beweerde de eerste minister nog dat er vijf keer meer niet-gevaccineerden op intensieve zorg lagen. Dat was manifest onjuist. Niet-gevaccineerden werden zeker vaker gehospitaliseerd in verhouding tot hun aandeel in de bevolking, maar waren toen in absolute cijfers in de minderheid op intensieve zorgen.

Net als een militant op het internet, blijkt De Croo nogal gemakkelijk geneigd om

cijfers te verzinnen die in zijn politieke agenda passen.

De wetenschappers gaan trouwens zelf ook niet vrijuit. De vele bochten van Van Ranst zijn legendarisch. En Geert Molenberghs zelf? Geert Noels is alvast niet altijd overtuigd van de wetenschappelijke basis van diens uitspraken. Eind vorig jaar legde de econoom aan Het Nieuwsblad uit waarom: “Hij geeft geen transparantie over zijn statistische modellen, terwijl je dat toch mag verwachten van een biostatisticus. Dat flipfloppen van hem ergert me mateloos. Hij geeft de indruk dat hij zijn interpretatie van de cijfers verandert al naargelang het hem uitkomt.” Het coronavirus heeft tot nu toe al vele verrassingen in petto gehad. En het beleid ertegen is wel niet nutteloos, maar blijft in grote mate nattevingerwerk. Het zou de overheid en de experten sieren dat toe te geven.

JURGEN CEDER

INTERVIEW

PAUL BOONEFAES AUTEUR VAN 'ZWIJG! WAAROM WOKE NIET DEUGT'

“Woke is een cocktail van het slechtste wat de 20ste eeuw ons geboden heeft”

13 OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 2 • donderdag 13 januari 2022

€ 3,00

12

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Opinie

13 JANUARI 2022

Extra geld voor Vlaamse Rand

De Vlaamse Rand? Zegt u dat nog iets? Het is het gebied van 19 Vlaamse gemeenten grenzend aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zes van die gemeenten verstrekken vergaande faciliteiten aan Franstaligen, de andere gemeenten maken integraal uit van Vlaanderen en het Nederlandse taalgebied.

In november 2019 - let op de datum - blokletterde Het Nieuwsblad: “Scholen in Vlaamse Rand kreunen onder druk uit Brussel en Wallonië”. We nemen er enkele cijfers bij: amper 60 procent van de leerlingen die schoollopen in de Vlaamse Rand hebben het Nederlands als thuistaal. Er is natuurlijk - sinds jaren - de instroom van Franstaligen vanuit Brussel en Wallonië, en dat aantal neemt nog elk jaar toe. Maar nu spreken we niet enkel meer over ‘Franstaligen’, het gaat in het algemeen meer over ‘anderstaligen’.

Anderstaligen overspoelen Vlaamse Rand In de Vlaamse Rand steeg het totaal aantal personen van buitenlandse herkomst van 28,6 procent in 2010 naar 43,6 procent in 2021. Dat percentage kunnen we nog eens opsplitsen: 18,5 procent is van EU-herkomst en 25,1 procent van niet-EU-herkomst. Bij de jongeren is dat cijfer nog alarmerender: bij de 0- tot 17-jarigen is 59 procent in de Vlaamse Rand van buitenlandse herkomst.

Concreet gaat het hier over gemeenten zoals bijvoorbeeld Grimbergen, Dilbeek, Vilvoorde en Overijse. Ook de gemeente Beersel behoort tot die lijst, en daar woont onze minister van Onderwijs, Ben Weyts, bevoegd voor én Dierenwelzijn én Onderwijs én Vlaamse Rand.

Ben Weyts is een actieve minister: in 2021 kreeg ik welgeteld 182 persmededelingen binnen via mijn mailbox. Dat is om de twee dagen een perstekst.

Dat gaat uiteraard niet enkel over de Vlaamse Rand en de achtbare minister zal allicht begrijpen dat we geen aandacht kunnen besteden aan elke persmededeling. Maar het mag worden gezegd, er is geen Vlaamse minister die mijn mailbox méér beroert dan Ben Weyts.

Is dit het jaar dat we elkaar opeten?

Zoals van de meeste futuristische films, word je van ‘Soylent Green’ uit 1972 niet vrolijk. ‘Dystopisch’ noemt men dergelijke films. Deze donkere prent voorspelde de mensheid een toekomst van overbevolking en grote hongersnood. Het jaar waarin de gebeurtenissen van de film zich afspelen: 2022. Nu dus.

© SHUTTERSTOCK

2

Rol Ben Weyts Maar ditmaal besteed ik graag aandacht aan een initiatief van de minister die geld vrijmaakt om het Nederlands te ondersteunen en te promoten. “De ontnederlandsing in de Rand legt grote druk op de scholen in onze streek”, zegt Weyts. “De problematiek lijkt sterk op die in Brussel, maar in Brussel krijgt het Nederlandstalig onderwijs al jaren extra financiële steun. Tot nu toe was er 0 euro extra voor de Vlaamse Rand. Daar brengen we nu verandering in. Zo kunnen de scholen een globaal taalbeleid voeren, dat bijvoorbeeld ook aandacht heeft voor de ouders.”

Dat is uiteraard een mooi initiatief van de Vlaamse minister van Onderwijs.

Alleen rijst de vraag of het wel voldoende is? In totaal wordt er drie miljoen euro uitgetrokken, gespreid over drie jaar. In het eerste jaar, vanaf september 2022, worden er slechts 10 scholen betrokken. Er wordt daarvoor samengewerkt met vzw De Rand die cursussen Nederlands en ‘workshops’ gaat organiseren.

“Deze investering is een mooi begin, maar de uitdaging neemt jaar na jaar toe. Er zal meer nodig zijn.” Die reactie kwam er van Bert Vermaanen, directeur van het Don Boscocollege in Groot- Bijgaarden, waar 37 procent van zijn leerlingen thuis nooit Nederlands spreekt.

In deze coronatijden ligt de Vlaamse begroting onder vuur.

Mooi dus dat er nog geld gevonden wordt voor de promotie van het Nederlands in de Vlaamse Rand. Eindelijk, zullen sommigen zeggen (ik ook). En ja, het is nog altijd beter dan niets. Maar het blijft wrang, want Jan Fabre ontvangt elk jaar evenveel geld van de Vlaamse regering voor zijn dansgezelschap…

KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

Frans Timmermans

In het 2022 dat wordt geschetst in Soylent Green, zijn alle voedingsmiddelen zeer schaars geworden. Wanneer zelfs de zee leeggevist is van plankton, dreigt massale sterfte. Het bedrijf Soylent brengt op dat moment een nieuw soort voedzame koekjes op de markt, waarvan niemand de oorsprong kent. Politieagent Thorn (gespeeld door Charlton Heston) trekt op onderzoek uit en ontdekt op het einde van de film de vreselijke waarheid: Soylent Green is gemaakt van lijken, in het bijzonder van mensen die voor het door de overheid georganiseerde euthanasieprogramma hebben gekozen.

Kannibalisme

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

De film verscheen vier jaar na de publicatie van ‘The Population Bomb’ van Paul R. Ehrlich, een boek dat ondanks zijn verbluffende onjuistheid vandaag invloedrijk blijft. Daarin werd voorspeld dat de mensheid binnen enkele decennia massaal zou uitsterven door overbevolking en het daaruit volgende voedseltekort. Engeland zou al in 2000 vrijwel uitgeroeid zijn. Ehrlich achtte ook kannibalisme waarschijnlijk.

De bekendste doemdenker, Thomas Malthus, had op het einde van de 18e eeuw al een gelijkaardige voorspelling gedaan.

Malthus zat ernaast. Ehrlich zat ernaast. Soylent Green zat ernaast.

Ze begrepen de mogelijkheden niet van technologische vooruitgang, een proces dat ervoor zorgt dat er, ondanks een nog steeds groeiende wereldbevolking, minder hongersnood is dan ooit.

Dat gegeven verhindert niet dat dergelijke voorspellingen blijven opduiken en dat de doemprofeten blijven ernstig genomen worden. De meest recente onheilstijding komt uit de mond van Frans Timmermans, de Nederlandse Europese Commissaris die is belast met het uitwerken van de ‘Green Deal’. Om de hoogdringendheid en het belang van zijn klimaatplannen kracht bij te zetten, vertelde hij vorig jaar dat de klimaatcrisis ertoe kan leiden dat zijn kleinkinderen zullen moeten vechten voor water en voedsel.

Zelfs binnen het gevestigde verhaal van de klimaatbangmakers is watertekort een merkwaardige voorspelling. De klimaattheorie wil namelijk dat er in onze contreien net meer regen zal vallen. Het was dat idee dat Alexander De Croo aanmoedigde om de Waalse

overstromingen van vorig jaar zowaar te omschrijven als “klimaatramp”. Als de rampdenkers gelijk hebben, lopen de kleinkinderen van Timmermans meer kans te verdrinken dan te verdorsten.

Maar och, wie heeft er iets aan die haarkloverij? Het gaat tenslotte niet over de juistheid van de doemvoorspelling. Zolang je klimaatverandering in verband brengt met allerlei vreselijke dingen zit je goed bij de pers en in de eurocratische bubbel.

Klimaatbeleid gevaarlijker dan klimaat Water zal er dus genoeg zijn, maar wat met voedsel? Ondanks de klimaatverandering, die volgens sommigen nu al leidt tot meer ‘extreem weer’, blijft de voedselproductie sneller stijgen dan de wereldbevolking (CO2 is trouwens bevorderlijk voor plantengroei). De vernieuwingen in landbouwtechnieken volgen elkaar op en zullen dat blijven doen.

'Frenske' is een zelfingenomen, leugenachtige blaaskaak Voorwaarde is evenwel dat er voldoende welvaart is om die landbouwrevolutie in gang te houden. Ecomodernisten als Björn Lomborg en Michael Shellenberger (wiens boek vorige week in dit blad werd besproken) betogen dat niet het klimaat, maar net de aanslagen die het klimaatbeleid zal plegen op welvaart en vooruitgang de grootste bedreiging vormen voor onze voedselzekerheid. De kleinkinderen van Timmermans moeten dus vooral hopen dat de grootheidswaanzinnige plannen van hun opa er nooit doorkomen.

Dat Frans Timmermans zich meer laat leiden door ideologie en politieke berekening dan door wetenschap, zorgt momenteel ook voor een rel in Nederland. De Technische Universiteit Delft wil hem een eredoctoraat uitreiken, maar dat stuit op veel verzet. Dat iemand zonder bijzondere wetenschappelijke verdienste een dergelijke titel krijgt, kan er nog door. Maar als je stelselmatig wetenschappelijke onzin uitkraamt,

zoals Timmermans over kernenergie of biomassacentrales, is dat voor velen een stap te ver.

Dertig afgestudeerden van de universiteit protesteerden in een open brief tegen de uitreiking.

Sommigen stuurden hun academische titel terug. Twintigduizend anderen ondertekenden al hun petitie tegen het eredoctoraat.

De Nederlandse pers reageert chagrijnig op het protest: wetenschappers worden geacht klimaatongerustheid uit te schreeuwen, niet de klimaatmessias te hekelen.

Don Arturio en Frenske De jaarwisseling heeft Timmermans alvast van één zorg verlost.

Zijn kwelgeest, Arthur (Don Arturio) Van Amerongen schreef eind december zijn laatste opiniestuk voor de Volkskrant en HP/De Tijd.

Van Amerongen is een woordkunstenaar die in zijn hekelschriften niemand spaarde, ook niet de machtigen en zeker niet de politiek correcten. Zijn favoriete doelwit was Frans Timmermans, die hij steevast “Frenske” noemde.

De column die Van Amerongen schreef over Frenske in 2019, toen deze nog dacht een kans te maken om voorzitter van de Europese Commissie te worden, is een van de meest verguizende die ik ooit heb gelezen. Hij noemde Frenske “een lawaaipapegaai, een windbuil, een ijdele snoever, een treurige klover en bovenal een insipide, rancuneuze, humorloze en kinderachtige klerk die door decennialang te lopen folderen en canvassen op tochtige braderieën zich langzaam omhoog likte in de pikorde van de PvdA”. Van Amerongen scheldt, maar altijd met een scherp doorzicht van zijn slachtoffer.

In dezelfde toespraak waarin Frenske zijn om een slok water en een homp brood vechtende kleinkinderen tot de drijfveer van zijn klimaatbeleid uitriep, uitte hij een gewichtige waarschuwing.

Alleen als zijn klimaatpakket wordt goedgekeurd, “maken we als mensheid nog een kans”, zei hij letterlijk. Bij Frenske berust dus onze laatste hoop. Ik begreep toen waarover Van Amerongen het heeft. Frenske is inderdaad een zelfingenomen, leugenachtige blaaskaak.

JURGEN CEDER

Actueel

13 JANUARI 2022

© SHUTTERSTOCK

Paus Franciscus heeft paren die geen kinderen 05 JAN bekritiseerd willen krijgen. “Zoveel stellen 2 0 2 2 hebben geen kinderen omdat ze er geen willen, of ze hebben er maar één, omdat ze er niet meer willen.

Maar ze hebben twee honden, twee katten”, zei de paus.

© BELGA

DE WEEK

3

Een van de juryleden in het proces-Maxwell heeft gezegd twijfelende juryleden over de streep te hebben getrokken om haar schuldig te verklaren, vanuit zijn eigen ervaringen van seksueel misbruik.

Mogelijk kan Ghislaine Maxwell nu proberen om het proces nietig te laten verklaren.

In de Verenigde Staten herdenkt men de rellen op Capitool van exact één jaar geleden. President 06 JAN het Joe Biden (Dem.) hield een toespraak waarin hij hard 2 0 2 2 uithaalde naar zijn voorganger Donald Trump. Volgens Mitch McConnell, Republikeins fractieleider in de Senaat, buiten de Democraten de herdenking politiek uit.

Het Overlegcomité beslist om de huidige coronamaatregelen te behouden. De maatregelen worden dus noch verstrengd, noch versoepeld. Ook bevestigde het Overlegcomité de geplande heropening van het onderwijs op 10 januari. “We kiezen voor het pad van voorzichtigheid”, aldus premier Alexander De Croo (Open Vld).

Georges-Louis Bouchez en Jean-Luc Crucke op de persconferentie over het terugtreden van Crucke

De vliegtaks die de regering wil invoeren, en die gericht zou worden op korte-afstands07 JAN aanvankelijk vluchten, zou er uiteindelijk komen voor alle vluch2 0 2 2 ten. De taks zou 10 euro per ticket bedragen als de eindbestemming op minder dan 500 kilometer ligt, 2 euro als de eindbestemming zich op meer dan 500 kilometer bevindt, maar binnen de Europese Economische Ruimte (EER), en 4 euro als deze buiten de EER ligt.

België wist vorig jaar 91 niet-Belgische gedetineerover te plaatsen naar hun land van herkomst.

08 JAN den Daarmee behoort ons land tot de Europese top. Sinds 2 0 2 2 2013 zijn er in totaal al 500 repatriëringen gerealiseerd. De overplaatsingen vinden hoofdzakelijk plaats tussen landen van de Europese Unie.

Senaatsvoorzitter Stephanie D'Hose (Open Vld) wil dat er voor de verkiezingen van 2024 een concreet plan op tafel ligt om de Senaat af te schaffen. De instelling heeft als gevolg van verschillende staatshervormingen veel ingeboet aan politiek gewicht en relevantie.

09 JAN

2022

Bij een brand in een appartementsgebouw in de Bronx, een stadsdeel van New York, zijn zeker negentien mensen om het leven gekomen. Er zijn ook 63 mensen zwaargewond, van wie sommigen in kritieke toestand.

Volgens de Brusselse politie telde de betoging ‘Samen voor Vrijheid’, die zondag door Brussel trok, zo'n 5.000 deelnemers. Het is de vierde mars tegen de coronapas en de coronamaatregelen op enkele weken tijd.

2022

Europees Parlementsvoorzitter Sassoli (S&D) is dinsdag11 JAN David ochtend overleden. Dat meldde 2 0 2 2 zijn woordvoerder Roberto Cuillo op Twitter. Een dag eerder raakte bekend dat hij in het ziekenhuis lag met “ernstige complicaties als gevolg van een disfunctie van het immuniteitssysteem”.

© SHUTTERSTOCK

10 JAN

In Italië gelden strengere regels rond reizen. Wie naar hotels, congrescentra en restaurants wil gaan, moet een vaccinatiebewijs voorleggen. Hetzelfde geldt ook voor wie skiliften wil gebruiken of openbaar vervoer voor lange afstanden.

Enkel de persoonlijke ambitie van Bouchez telt Ook al spreekt hij geen woord Nederlands, Georges-Louis Bouchez kan als voorzitter van de Franstalige liberalen steeds meer op sympathie in Vlaanderen rekenen, vooral met zijn kritiek op de kernuitstap, met zijn aanvallen op de lamlendige federale regering en met zijn uitgesproken rechts-economisch betoog. Maar het is opletten geblazen wanneer men in de Bergenaar een nieuwe rechtse politieke heiland ziet die ook Vlaanderen ten goede komt. Voor Bouchez tellen enkel de persoonlijke carrièreplanning en uiteindelijk de Franstalige belangen.

Er gaat geen week voorbij of Georges-Louis Bouchez duikt op in een nieuws- of duidingsprogramma in Vlaanderen. Eentalig in het Frans, maar altijd met een spits en gewaagd discours dat steeds meer Vlamingen kunnen appreciëren. Men hoeft maar te kijken naar de positieve reacties op sociale media. De flamboyante Bergenaar is zowaar ‘hot’ in Vlaanderen.

Daar zijn verschillende redenen voor. Ten eerste vertolkt hij standpunten die in Vlaanderen aanslaan. Kritiek op de groene obsessie rond de kernuitstap, een pleidooi voor echte hervormingen van pensioenen en arbeidsmarkt, tegen belastingverhogingen voor de werkende middenklasse. Hij durft zelfs te stellen enig begrip en sympathie te hebben voor de Franse rechts-conservatieve publicist en presidentskandidaat Eric Zemmour.

Ten tweede blijft hij de regering-De Croo bekritiseren. Ze doet te weinig en de eerder centrumrechtse passages in het regeerakkoord worden onder de mat geveegd. Het is bekend dat de Vivaldi-regering (met enkel een meerderheid aan Franstalige kant) in Vlaanderen op weinig begrip kan rekenen. Bij elke kritiek die Bouchez uit, gaan de duimen omhoog.

De Henegouwer waagt zich ook in het hol van de leeuw. In oktober vorig jaar ging Bouchez met onder andere N-VA-kopstuk Peter De Roover in debat in Leuven. Een evenement georganiseerd door het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV).

Links Francofonië was geërgerd: Bouchez bij separatisten en halve fascisten. De kritiek raakt hem niet. Op dat vlak is Bouchez zoals ex-minister Didier Reynders: opgetrokken uit teflon.

Kijken richting Wetstraat 16 Men zou bijna de indruk krijgen dat Bouchez een nieuwe rechtse verlosser is die op termijn een beleid wil uittekenen dat voor Vlaanderen voordelig is. Het is

trouwens een publiek geheim dat Bouchez ministeriële ambities heeft en zelfs aan de Wetstraat 16 denkt. Maar dan zal hij eerst zeer degelijk Nederlands moeten spreken. Er zijn nog altijd geen signalen dat hij daarvan werk zal maken. Nu is de Bergenaar een spring-in-’t-veld en wil hij geen tijd verliezen, maar wat een mogelijk premierschap betreft, lijkt de 35-jarige wel wat meer geduld te hebben. 2024 is tenslotte nog veraf.

Rechts en met de nodige scheut neobelgicisme.

Dat is wat de Bergenaar wil Het eerste waarmee Bouchez bezig is, is het vertimmeren van zijn partij tot een persoonlijke campagnemachine. En dat betekent dat er geen plaats is voor te linkserige en/of te regionalistische kopstukken. Rechts en met de nodige scheut neobelgicisme.

Dat is wat de Bergenaar wil. Vandaar dat er geen plaats was aan de top van de partij voor voormalig Waals minister van Begroting Jean-Luc Crucke, ook al was de man door zijn tweetaligheid nuttig richting Vlaamse publieke opinie.

Bovendien was Crucke de man die een tijdlang pleitte voor het de facto onder curatele plaatsen van de voorzitter. Die kiezel is definitief uit de schoen.

Bouchez rekent eerder op figuren als een Alexia Bertrand bijvoorbeeld, dochter van de Vlaamse ‘captain of industry’ Luc Bertrand. Als rijzende ster in de Brusselse MR vertegenwoordigt ze een nieuwe generatie Franstalige liberalen die door het vuur gaan voor de partijvoorzitter.

De Franstalige belangen voorop De manier waarop Bouchez van zijn partij een persoonlijk politiek

vehikel maakt, moet zijn Vlaamse fans tot nadenken stemmen. Ook al brengt hij een boodschap die ten noorden van de taalgrens op applaus wordt onthaald, het enige dat telt is de persoonlijke carrièreplanning van Bouchez. Wat dus wil zeggen dat hij zijn principes zeer gemakkelijk overboord zal gooien, al was het maar om aan de macht te komen.

In die zin lijkt hij op zijn grote voorbeeld, de Franse ex-president Nicolas Sarkozy, en zelfs op ex-premier Guy Verhofstadt. Laat de laatste naam vallen in rechtse en zelfs centrumrechtse Vlaamse kringen en men krijgt de reactie: van deze boer geen eieren. Niet vergeten dat Bouchez via een gelegenheidsalliantie met de toch zeer linkse groenen in 2020 een regering met PS en N-VA kelderde.

Wat men evenmin mag vergeten, is dat Bouchez in eerste instantie een Franstalige politicus blijft, ook al is hij een overtuigd belgicist. En de geschiedenis leert dat de Franstalige belangen altijd op de eerste rij staan bij politici van beneden de taalgrens. Er is geen communautair vuur aan het smeulen, maar toch is het uitkijken naar de houding van de MR-voorzitter wanneer het om een of andere reden opnieuw opflakkert. De geschiedenis leert dat het tricolore discours dan snel naar de achtergrond verschuift.

Niet dat we er medelijden mee hebben, maar de houding van Bouchez ten opzichte van de Vlaamse zusterpartij Open Vld is veelzeggend. Publiekelijk heeft hij de mond vol over “de grote Belgische liberale politieke familie”, maar in de praktijk is er geen helpende hand richting collega Egbert Lachaert. Integendeel. Bouchez speelt met zijn kritiek op Vivaldi vooral de federale oppositiepartij N-VA in de kaart en zorgt zo wellicht mee voor de slechte scores van Open Vld in de peilingen. Dat is echter het laatste van zijn zorgen.

4

Binnenland

13 JANUARI 2022

ECONOMISCHE ZAKEN

Inflatie zal vanzelf moeten dalen De inflatie die rond de 5 procent blijft draaien en zelfs af en toe nog stijgt, is anno 2022 een bron van bezorgdheid voor veel economen. Er wordt wel eens beweerd dat een renteverhoging door de centrale banken de inflatie onder controle zal krijgen. Maar aangezien vooral hoge energieprijzen en verstoorde aanvoerlijnen de oorzaak zijn van de stijgende levensduurte, zal de oplossing eerder uit die hoek moeten komen.

Te hoge inflatie heeft veel nefaste gevolgen. Stijgende prijzen tasten niet alleen de koopkracht aan, ze hebben ook een negatieve impact op de spaartegoeden. Eind vorig jaar steeg de inflatie tot 5,7 procent terwijl de intrest op een spaarrekening amper 1 procent bedraagt. Concreet betekent dit dat de waarde van het spaargeld wegsmelt. De reële rente op spaartegoeden zou -5 procent bedragen. Met een totaalbedrag van meer dan 274 miljard euro op de Belgische spaarboekjes is het voorbije jaar ongemerkt 22 miljard euro aan kapitaal in

rook opgegaan. Financiële repressie of een verborgen vermogensbelasting heet dat in het vakjargon.

Bedrijven de pineut Een ander weerkerend verhaal is dat de factuur van de oplopende inflatie wordt doorgeschoven naar de bedrijven. Bij ons gebeurt dat relatief snel door de automatische loonindexering die de lonen automatisch aanpast aan de stijgende levensduurte. Het Verbond van Belgische On-

dernemingen (VBO) berekende dat alleen al door de automatische loonindexering de loonkosten in 2021-2022 met 5 à 6 procent zullen stijgen, terwijl 2,8 procent verwacht was bij de berekening van de loonnorm, de afspraak tussen vakbonden en werkgevers over de loonevolutie. De competitiviteit van de ondernemingen zal daardoor alleen al met 2 à 3 procent achteruitgaan.

Vandaar dat economen oproepen om iets te doen aan de stijgende inflatie. Een mogelijkheid zou erin bestaan een einde te maken aan het lage rentebeleid van de Europese Centrale Bank (ECB). Een strategie die nu al jaren wordt aangehouden om de economie de nodige stimulansen te geven, want bij een lage inflatie wordt minder gespaard en meer geleend en geconsumeerd.

Alleen ziet het er niet direct naar uit dat de ECB die piste zal verkiezen. Toen de inflatie in 2011 steeg, besloot men in Frankfurt toch een renteverhoging door te voeren. Maar de economie vertraagde op zo’n manier dat er een recessie uit voortkwam. Dat wil men nu vermijden.

Hoop dat het vanzelf gaat De hoop bij een aantal centrale bankiers en beleidsmakers, maar ook economen is dat de inflatie wel vanzelf zal moeten dalen.

Ook al vergelijken economen de stijgende levensduurte soms met tandpasta. Je krijgt het gemakkelijk uit de tube, maar er niet meer in.

Voor 2022 lijkt het hopen op een spontane evolutie richting minder inflatiezorgen.

Want een stijgende rente zal wel leiden

tot minder consumptie - die scheert hoge toppen nu de mensen nog altijd compenserend consumeren na de verschillende coronalockdowns - maar zal echte oorzaken van de oplopende inflatie niet aanpakken.

Dat zijn ten eerste de hoge energie- en gasprijzen. Zij zouden in de lente dalen.

Komt er nog bij dat de Chinese economie (de tweede ter wereld) door een vastgoedcrisis en minder goede coronavaccins (dus meer besmettingen en lokale lockdowns) minder snel zal groeien. Men spreekt van 5 procent bbp-groei in 2022. Dat zou de vraag naar energie doen dalen en de prijzen drukken.

Ten tweede hebben droogte en overstromingen in 2021 geleid tot tegenvallende oogsten van gewassen als tarwe en koffie.

Dat deed de prijzen stijgen. Economen hopen in 2022 op minder nefaste effecten. Er waren de vervelende flessenhalzen in de mondiale aanvoerlijnen van onderdelen en eindproducten die schaarste veroorzaakten en de prijzen de hoogte in joegen. Bovendien bleven veel fabrieken in het Verre Oosten (zoals Vietnam) lange tijd gesloten door coronabesmettingen. Ook dat zou in 2022 minder zwaar mogen doorwegen. De inflatie van in 2021 zou dus geen blijver zijn.

Bovendien zijn er in de westerse wereld economische constanten die de inflatie drukken, zoals een vergrijzende bevolking die meer spaart en meer buitenlandse werkkrachten dan vroeger die de lonen en prijzen wat lager houden.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Veblen-goederen

De dingen die we alleen kopen als ze duur genoeg zijn In een vorig leven verrichtte ik als ambtenaar inspecties bij Brusselse bedrijven. Een van de meer aangename was bij Piper-Heidsieck, de champagnemaker. De manager van de lokale vestiging vertelde me dat zijn bedrijf een serieuze prijsstijging ging doorvoeren. Ik vroeg hem of dat niet tot een lagere verkoop zou leiden. Integendeel, antwoordde hij, als we duurder worden, worden we een prestigieus merk en zullen we net meer flessen verkopen.

Het antwoord verraste mij omdat mijn rudimentaire kennis van economie mij vertelde dat als een product duurder wordt, het net minder wordt gekocht. Normaal is dat ook zo, maar de econoom Thorstein Veblen ontdekte eind 19e eeuw een uitzondering op die regel. Het was hem opgevallen dat hogere klassen hun status probeerden op de krikken door de zichtbare consumptie van dure goederen, onafhankelijk van de eigenlijke waarde ervan. Wanneer iets te goedkoop werd, wilden ze het zelfs niet meer.

De blijvende aantrekkingskracht van champagne is een goed voorbeeld van het snobeffect dat een uitzondering voortbrengt op de wetten van de economie. Bij testen waarbij blind wordt geproefd, kunnen de meeste mensen het verschil niet ontdekken tussen een champagne van 15 euro en een van 150 euro. Topkok Heston Blumenthal stopte met een machine van SodaStream ooit bubbels in een goedkope Duitse wijn en stelde vast dat mensen het verschil niet konden proeven met champagne.

Zelfs gewapend met die kennis ontsnappen we niet aan het snobeffect.

Wanneer je op bezoek gaat bij vrienden en je staat voor het winkelrek om een geschenk uit te kiezen, ga je dan de Veuve Clicquot van 50 euro nemen of de Veuve Durand (Aldi) van 14 euro, ook als je weet dat die laatste even goed is? Het verschil in smaak zullen uw gastvrouw en -heer niet kunnen ontwaren, maar het verschil in prijs kennen ze wel. Weduwe Clicquot wint dan het pleit van weduwe Durand.

Champagne is maar één voorbeeld.

Er zijn uiteraard vele soorten Veblengoederen, zoals dure wagens, juwelen en handtassen die niet meer gekocht zouden worden als hun prijs te veel zou dalen.

De laatste jaren is echter een ander luxegoed in opmars in welstellende kringen. Het is niet materieel. Het zijn luxe-opvattingen die je status opkrikken. Ik kom er in het volgende nummer op terug.

Thorstein Veblen

JURGEN CEDER

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Klimaatextremistische prinses wil dat standbeelden van Leopold II verdwijnen Prinses Esmeralda van België, ook bekend als Esmeralda de Réthy, wil dat alle standbeelden van koning Leopold II uit het straatbeeld verwijderd worden. Ook vindt ze dat België zich moet verontschuldigen voor de koloniale periode, dat de ‘ware geschiedenis’ van die periode onderwezen moet worden in de Belgische scholen en dat er nagedacht moet worden over herstelbetalingen.

De 65-jarige Esmeralda is een tante van koning Filip. Ze is een kind uit het tweede huwelijk van koning Leopold III en een halfzus van koning Albert II. Koning Leopold II was haar overgrootoom. De prinses woont met haar Hondurese man in de Britse hoofdstad Londen.

In een opiniestuk in de Engelstalige Brusselse krant The Brussels Times haalt ze uit naar de Belgische omgang met het koloniale verleden. Ze spreekt haar steun uit voor de Black Lives Matter-beweging en vindt dat de standbeelden van haar overgrootoom uit het straatbeeld moeten verdwijnen.

Standbeelden verwijderen “Er bestaat systemisch racisme in onze Europese samenlevingen, dat in de geschiedenis terug te voeren is op kolonialisme en imperialisme”, aldus Esmeralda. “Etnische minderheden worden nog steeds gediscrimineerd wanneer zij werk of huisvesting zoeken, of wanneer zij door de politie worden aangehouden. (…) We moeten deze standbeelden verwijderen. Ze verheerlijken de mannen - en ja, het waren allemaal mannen - die de blanke supremacisten waren en die moorden en lijden brachten onder de inboorlingen van zoveel landen in Afrika, Azië en Amerika.”

Ze wil bovendien dat België zich verontschuldigt voor de koloniale periode. Het onderwijs over die periode moet ook her-

© PHOTONEWS

De stijgende brandstofprijzen dragen sterk bij aan de toenemende inflatie

© WIKIMEDIA

INSTRUMENTEN VOOR INZICHT

© PHOTONEWS

WOKE VAN DE WEEK

Prinses Esmeralda

bekeken worden, aldus Esmeralda. “We moeten kinderen op scholen leren dat de rijkdom en de grote gebouwen van België werden gefinancierd door de verkoop van ivoor, rubber en hout dat uit onze kolonie werd geplunderd”, klinkt het. “Het land behoorde toe aan de blanken. De mythes die van generatie op generatie worden doorgegeven zijn verziekte koloniale nostalgie.

Ze moeten worden vervangen door historische feiten.”

Herstelbetalingen Als klap op de vuurpijl pleit ze ook voor herstelbetalingen aan de voormalige Belgische kolonie en legt - hoe kan het ook anders - de link tussen kolonialisme, racisme en ‘de klimaatcrisis’. “Natuurlijke grondstoffen in ontwikkelingslanden worden nog steeds geplunderd door multinationals ten bate van consumenten in rijke landen. Dat leidt tot milieuvernietiging, terwijl inheemse volkeren, die als tweederangsburgers worden behandeld, verdreven, gebrutaliseerd of vermoord worden.”

Prinses Esmeralda is overigens niet aan haar proefstuk toe. Zo is ze in het Verenigd Koninkrijk een prominente aanhanger van de extremistische klimaatbeweging Extinction Rebellion. Ze slaagde erin aangehouden te worden in 2019 na een sit-in in Londen.

PIETER VAN BERKEL

Binnenland

13 JANUARI 2022

GENT

Een regen aan subsidies

© PHOTONEWS

Gent deelt al langer gul subsidies uit, maar de subsidiedrift van de huidige bestuursploeg is zelfs in de Stroppenstad ongezien. Vaak krijgt dezelfde organisatie meerdere subsidies uit verschillende ‘potjes’. Omgekeerd krijgen meerdere organisaties soms subsidies voor gelijklopende activiteiten.

De obscure politiek van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen

N-VA klaagt de schimmige en ondoorzichtige financiering van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM) aan. Het instituut kan niet of onvoldoende aantonen wat het doel van de subsidies is die ze jaarlijks uitdeelt.

Het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM) is een openbare instelling die moet waken over het respect voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen, en die elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op basis van het geslacht moet bestrijden. Het instituut buigt zich ook over de transgenderthematiek en het coördineert de Conventie van Istanboel in België. Het IGVM subsidieert verenigingen die zich inzetten voor gendergelijkheid. Bij geschillen die specifiek handelen over het garanderen van die gelijkheid kan het instituut optreden.

Gebrek aan transparantie

Elke Decruynaere

Doe wel en eis subsidies Het Gents Solidariteitsfonds is een netwerk van welzijnsorganisaties (Hart voor vluchtelingen, Victoria Deluxe, Refu interim, …), organisaties die elk al subsidies krijgen voor hun werking. Tijdens de eerste lockdown vormden zij een nieuwe vzw, ‘Kookgroep Solidair’. Vrijwilligers kookten warme maaltijden die via de deelnemende verenigingen aan kansarmen werden uitgedeeld. ‘Doe wel en zie niet om’ is verleden tijd, in Gent geldt ‘doe wel en eis subsidies’. De vzw krijgt dit jaar 24.700 euro van schepen Heyse (Groen) voor hun innovatief voedselproject ‘Green Deal: culinaire solidariteit met een groene rand’. Schepen De Bruycker (Vooruit) geeft daarnaast nog een ‘pioniersbudget’ van 10.000 euro. Dat pioniersbudget is een nieuwigheid. Het is een subsidie aan startende verenigingen ‘voor de verdere uitbouw van hun basiswerking en het uitwerken van een toekomstmodel’.

Ook de vzw ‘Genderspectrum’ krijgt zo’n pioniersbudget (15.000 euro) voor het uitbouwen van ‘ervaringsdeskundigheid genderinclusiviteit’. Deze organisatie van non-binaire personen wil ‘non-binariteit en genderinclusiviteit een plek geven in onze stad’. Volgens schepen De Bruycker is die vzw de allereerste organisatie in heel Vlaanderen die zich hiervoor inzet.

Een ander lid van het Gents Solidariteitsfonds is de vzw ‘Enchanté’. Via deze vzw kan je in een horecazaak een extra maaltijd of koffie betalen, die dan aan een kansarme wordt geschonken. Klassieke liefdadigheid zou je denken, niets mis mee, tot je het subsidieplaatje ziet. De vzw krijgt tot 2025 elk jaar 30.000 euro van schepen De Bruycker om ‘de sociale cohesie te versterken’. Op de gemeenteraad van december kwam daar 10.000 euro bij van schepen Coddens (Vooruit) uit de pot voor armoedebestrijding voor de koffies en nog eens 10.000 euro omdat ze starten met ‘brooddoosnodig’, waarbij mensen een maaltijd kunnen betalen voor kinderen op Gentse scholen. De schepenen lijken met elkaar te concurreren om deze vzw geld te kunnen toestoppen. Reken maar uit hoeveel koffies je kunt uitdelen met het geld dat nu naar de organisator van de actie gaat.

Diversiteit mag wat kosten Vanzelfsprekend wordt er in Gent heel wat geld uitgetrokken voor het diversiteitsbeleid (in de stadsorganisatie, in het onderwijs, sensibilisering van de burgers, …). Het is ook een bron van inkomsten voor het ‘middenveld’. Organisaties worden gesubsidieerd door bepaalde ‘doelgroepen’ aan te trekken.

Bijkomende subsidies om diversiteit aan te moedigen zijn geen uitzondering. Zo krijgt vzw ‘De Zuidpoort’ (een organisatie van kansarmen actief in de wijk Nieuw Gent) een basissubsidie van 30.000 euro per jaar. Daar komt nu nog eens 30.000 euro bij (een beslissing van schepen De Bruycker) om ‘superdiversiteit binnen te trekken in hun werking’. Als ze erin slagen ‘hun doelgroep te verbreden’ (versta mensen met een kleurtje aan te trekken), krijgen ze ook de volgende jaren die extra subsidie.

Dubbelop Koploper blijft de vzw ‘Jong’, goed voor drie miljoen euro per jaar en nog krijgen zij geregeld extra geld voor een of andere bijkomende actie. In november nog 14.000 euro voor de inzet van een bijkomend deeltijds personeelslid. Er is al langer ontevredenheid over de werking van deze vzw. Elke Decruynaere (Groen), schepen van Jeugd, heeft dat ‘opgelost’ door nieuwe projectsubsidies aan andere organisaties voor activiteiten met kansarme jongeren te geven. Maar ze bouwt de subsidies aan vzw ‘Jong’ niet af, een dubbele subsidiering dus van hetzelfde jeugdwelzijnswerk.

Een van de organisaties die van de subsidies van het IGVM mag genieten is de vzw ‘Amazone’. Amazone is een van die organisaties die grote bedragen ontvangt zonder dat die gestaafd worden. Ook het Rekenhof gaf daar opmerkingen over. “Maar op mijn vragen hierover weigert bevoegd staatssecretaris Schlitz (Ecolo) te antwoorden. Ze geeft geld uit, maar ze kan niet verklaren hoeveel en waarom”, klaagt N-VA-kamerlid Kathleen Depoorter aan. Tot voor kort diende de vzw zelfs geen begroting in.

Amazone is een organisatie waar diverse vormen van feminisme met elkaar in dialoog gaan om de gelijkheid tussen vrouwen en mannen te bevorderen. Deze organisatie ontving jaarlijks een subsidie van 450.000 euro van het IGVM. Naast de subsidies van het IVGM ontvangt de vzw bovendien een vergoeding van meer dan 300.000 euro voor de huur van de gebouwen.

“De vraag is of zoveel middelen wel proportioneel zijn met de noden en doelstellingen van de vzw. Toen ik daar echter naar vroeg, weigerde de staatssecretaris te antwoorden op onze vragen”, zegt Depoorter. “Het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen wordt gesubsidieerd met belastinggeld. Transparantie van de besteding van die middelen is dus absoluut afdwingbaar én noodzakelijk.”

Zaak-De Pauw Daarnaast telde het IGVM zonder openbare aanbesteding voor meer dan 130.000 euro belastinggeld neer om de erelonen van de advocaten van de slachtoffers in de zaak-De Pauw te betalen. Het instituut deed er alles aan om deze demarche geheim te houden. “Het instituut is een onafhankelijk overheidsorgaan. Het kan dus autonoom beslissingen maken en aanbestedingen uitschrijven. Het is aan de Raad van Bestuur om dat te controleren”, reageert staatssecretaris voor Gelijke Kansen Sarah Schlitz (Ecolo) in Het Laatste Nieuws.

Subsidiedatabank nog niet voor morgen Dit is maar een kleine greep uit de recent goedgekeurde subsidies. Stad Gent sluit elk jaar honderden subsidieovereenkomsten af met afspraken over wat er met het geld bereikt moet worden. Daarbij ligt de lat meestal zeer laag. Het is dan ook geen wonder dat de evaluaties haast altijd positief zijn. Het doel is bereikt, dus kan de subsidie worden verdergezet het volgend jaar. De reeks subsidies groeit aan, want het is uitzonderlijk dat er eens iets geschrapt wordt. Als gevolg van de zaak El Kaouakibi heeft Gent beslist om een subsidiedatabank te maken.

Zo willen ze een overzicht krijgen op wie wat krijgt. Haast is er niet bij.

Onze schepenen wachten eerst af tot de Vlaamse regering met haar subsidiedatabank klaar is. Die zal dan als voorbeeld dienen voor de Gentse versie. Ze kunnen tenslotte niet in alles een pionier zijn.

MATHILDIS

Het IGVM kreeg voordien van het Rekenhof ook al opmerkingen over belangenvermenging. Zo was een stemgerechtigd lid van de raad van bestuur ook penningmeester van een organisatie die door het IGVM wordt gesubsidieerd. De betrokkene was zowel aanwezig bij de toekenning van de subsidie van 99.000 euro als op de vergadering waar de bijhorende afrekening werd goedgekeurd.

Transparantie van de besteding van de middelen is absoluut afdwingbaar én noodzakelijk Vorig jaar kwam het IGVM in het oog van een mediastorm toen Ihsane Haouach als regeringscommissaris bij het IGVM ontslag nam wegens controversiële uitspraken over de scheiding tussen kerk en staat. Bij haar aanstelling als regeringscommissaris was het al hommeles omdat ze met haar hoofddoek het neutraliteitsprincipe naast zich neerlegde. Bovendien vond ze dat het neutraliteitsprincipe aan ‘de demografische veranderingen’ kon worden aangepast.

Aanfluiting neutraliteit Naar aanleiding van het bedenkelijke optreden van Jeff Hoeyberghs stelde het IGVM zich burgerlijke partij tegen de chirurg.

“Zijn uitspraken zetten aan tot discriminatie en haat jegens vrouwen”, klinkt het. Het instituut meldde dat het meer dan 1.200 opmerkingen registreerde over ‘seksistische opmerkingen’ van de plastische chirurg. Het instituut trok naar de rechtbank en vroeg de feiten te onderzoeken in het licht van de schending van de gender- en seksismewet.

Hoeyberghs werd veroordeeld. Dat manoeuvre roept heel wat verontwaardiging op. “Of zijn uitspraken in de algemeenheid aanzetten tot haat, durf ik te betwisten. Het is maar de vraag of de seksismewetgeving ook echt seksisme tegengaat. Er zijn misschien betere instrumenten”, liet Jogchum Vrielink professor discriminatierecht aan de Université Saint-Louis in Brussel - optekenen.

Over de neutrale opstelling van het IGVM kunnen in vele dossiers ernstige vragen worden gesteld. “De adjunct-directeur van het instituut, Liesbet Stevens, die algemeen beschouwd wordt als de gangmaker van het proces en de kwelgeest van De Pauw, stond bij de recentste gemeenteraadsverkiezingen in Leuven op de lijst van Vooruit”, laat Barbara Pas (Vlaams Belang) in een mededeling weten.

Bovendien is het de vraag of het IGVM zelf wel haar eigen uitgangspunten respecteert.

Meer dan driekwart van de raad van bestuur en 80 procent van de personeelsleden zijn vrouwen.

JULIEN BORREMANS BETAALDE ADVERTENTIE

83

ste Zondag 20 maart 2022 14u30

© PHOTONEWS

Elke maand staan er subsidieovereenkomsten op de agenda van de Gentse gemeenteraad. Maar de raad van december 2021 was een recordmaand. Van de 152 agendapunten waren er 67 subsidieovereenkomsten. De maand ervoor waren dat er ‘slechts’ 34. De Gentse schepenen subsidiëren alles wat beweegt, of moeten we zeggen alles wat beweegt in de juiste ideologische richting… De bedragen schommelen sterk van duizenden tot honderdduizenden euro’s en meer. Hierna volgen enkele voorbeelden.

5

Kathleen Depoorter

Lotto-Arena Antwerpen

Info en reservatie 03 237 93 92 info@anz.be www.zangfeest.org 070 345 345 www.teleticketservice.com

6

Politiek

13 JANUARI 2022 © PHOTONEWS

Asielaanvragen opnieuw in de lift

Uit het jaarverslag van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) blijkt dat 25.971 personen in 2021 een verzoek indienden om internationale bescherming bij de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Dat is een forse stijging van 53,6 procent tegenover 2020. Dat jaar dienden 16.910 mensen een verzoek in. Daarmee ligt het aantal aanvragers bijna even hoog als in de precoronaperiode. Ter vergelijking: in 2019 waren er 27.742 verzoekers om internationale bescherming. In 2021 werden gemiddeld 2.164 verzoekers per maand geregistreerd. In 2020 waren er dat 1.409 en in 2019 waren er dat 2.311.

De cijfers namen vooral na januari en februari toe. Vanaf juli waren er steevast meer dan 2.000 verzoekers per maand. In september was er een piek van 3.326 verzoekers. Dat was grotendeels een gevolg van Red Kite, de evacuatieoperatie in Afghanistan.

Diezelfde maand waren er 237 personen die in het kader van hervestiging naar België kwamen en een verzoek indienden. In heel 2021 waren dat 949 personen.

Bijna allemaal mannen Opvallend is dat er overgrote meerderheid van de asielaanvragers mannelijk is. Maar liefst 72,4 procent van de verzoekers is man. Voor landen als Afghanistan ligt dit aandeel nog hoger.

Bijna 9 op de 10 Afghaanse verzoekers was man. Afghanistan was vorig jaar met 6.506 verzoekers het belangrijkste land van herkomst, gevolgd door Syrië (2.874), Palestina (1.662), Eritrea (1.558) en Somalië (1.116). Bij 1.352 Afghanen ging het om een volgend verzoek.

In totaal dienden 5.432 personen een volgend verzoek om internationale bescherming in, een cijfer dat verhoudingsgewijs vergelijkbaar is met de voorgaande jaren. Verzoekers uit El Salvador, Irak en Kosovo dienden zelfs meer volgende dan eerste verzoeken in.

3.219 verzoekers verklaarden nietbegeleide minderjarigen te zijn. Uiteindelijk bleek slechts twee derde van hen effectief minderjarig. 95 procent van de niet-begeleide minderjarigen was mannelijk. Drie vierde van hen kwam uit Afghanistan. België registreerde samen met Oostenrijk het hoogste aantal Afghaanse niet-begeleide minderjarigen in heel Europa.

Stijging positieve beslissingen

Achterstand Hoewel het aantal beslissingen vorig jaar toenam, nam ook de instroom toe.

Hierdoor is de werkreserve, of het aantal dossiers waarover nog een beslissing genomen moet worden, gestegen tot 15.685 dossiers voor 18.835 personen. 11.485 van die dossiers kunnen als achterstand beschouwd worden.

Van den Bulck noemt de huidige achterstand bovendien “uiterst problematisch”. “Het CGVS zal zich dan ook verder maximaal inzetten om de achterstand weg te werken, door zo veel mogelijk beslissingen te nemen”, aldus Van den Bulck. “Met de bijkomende versterking zal de personeelscapaciteit boven de 500 FTE uitstijgen.

Met die capaciteit is het haalbaar de achterstand opnieuw weg te werken over een periode van drie jaar. Dat is haalbaar, tenzij het aantal verzoeken verder zou toenemen. In dat laatste geval zijn er bijkomende maatregelen nodig.”

“Naast het wegwerken van de achterstand is van cruciaal belang het versterken van een effectieve toepassing van Dublin (gelet op het grote belang van de secundaire migratie) en een geïntegreerde aanpak, inclusief een effectief terugkeerbeleid”, besluit de commissaris-generaal.

PIETER VAN BERKEL

© BELGA

Het CGVS nam vorig jaar 18.513 beslissingen voor 23.248 mensen, een stijging van 29,7 procent tegenover 2020. 43,5 procent van de beslissingen was positief, opnieuw een stijging ten opzichte van het voorgaande jaar, toen 34,1 procent van de eindbeslissingen positief was. De meeste erkenningen als vluchtelingen (39 procent van de eindbeslissingen) werden uitgereikt aan Syriërs, Palestijnen, Eritreeërs en Afghanen. Subsidiaire bescherming (4,5 procent van de eindbeslissingen) werd vooral toegekend aan Afghanen, Syriërs, Jemenieten en Somaliërs.

Als het hoge aantal niet-ontvankelijkheidsbeslissingen buiten beschouwing wordt gelaten, bedraagt de beschermingsgraad

maar liefst 58,3 procent. Voor Afghanistan is de beschermingsgraad 46,3 procent. Als de niet-ontvankelijkheidsbeslissingen niet worden meegeteld, is dat 75,8 procent. Voor Syriërs bedraagt die graad 77 procent, of 96,5 procent als de niet-ontvankelijkheidsbeslissingen buiten beschouwing gelaten worden.

“Voor het CGVS blijft het van cruciaal belang consequent een status van internationale bescherming toe te kennen, wanneer er effectieve nood aan bescherming bestaat”, zegt commissaris-generaal Dirk Van den Bulck. “Dit onafhankelijk van eventuele neveneffecten. Hierbij moet evenzeer voorkomen worden dat een status wordt toegekend, terwijl er hiertoe geen gegronde reden bestaat, omdat er zo de perceptie kan ontstaan dat er in België asiel bekomen kan worden, zonder dat er hiertoe een gegronde reden bestaat.”

Dirk Van den Bulck

Zijn politieke partijen achterhaald?

Gwendolyn Rutten

In een opiniestuk in De Standaard stelde Gwendolyn Rutten dit weekeinde dat partijen op lokaal niveau stilaan achterhaald zijn. Wanneer een politicus zoiets schrijft, kan je zeker zijn van twee dingen. Ten eerste stelt hij of zij ideologisch niet veel voor. En ten tweede zit zijn of haar partij in de peilingen in slechte papieren.

Gwendolyn Rutten hoeven we aan de lezer niet voor te stellen. Electoraal was haar voorzitterschap van de Open Vld niet bepaald een succes. Ideologisch weegt ze bijzonder licht, maar dankzij bevriende media slaagde ze er op tijd en stond toch in zich in de kijker te werken door modieuze links-liberale uitvallen. Haar tweet van 17 februari 2020, waarin ze een oproep van de N-VA tot Vlaamse frontvorming afwees wegens oorlogstaal, om vervolgens een alliantie - toch evenzeer oorlogstaal - met de MR voor een beter België te verdedigen, tekent haar ten voeten uit.

Paars-geel in Aarschot In haar opiniestuk schrijft ze dat ze als burgemeester “[haar] partijkleur in sneltempo achter [zich] heeft gelaten”. Ideologie vindt ze theorie, verdelend en star, terwijl gemeentepolitiek praktijk is die mensen samenbrengt en soepelheid vergt. Een van de meest verrassende passages in haar opiniestuk is dat de politica, die acht jaar lang voorzitter is geweest van een nationale partij met tal van burgemeesters en schepenen, pas toen ze zelf burgemeester werd, ontdekte dat je in een gemeenteraad maar zelden ideologische betogen hoort. Een bekentenis van formaat!

We kunnen alleen maar hopen dat de huidige Vlaamse partijvoorzitters iets meer kennis van zaken hebben over de politieke praktijken in dit land.

Een van de oproepen in haar opiniestuk is dat de vijf centrumpartijen in het Vlaamse landschap op lokaal vlak meer zouden moeten samenwerken. Dus niet alleen de traditionele drie (CD&V, Open Vld en Vooruit), maar blijkbaar ook N-VA en Groen. Dat een links-liberale politica meent dat Groen een centrumpartij is, hoeft natuurlijk niet te verbazen. Maar dat de N-VA van haar mee in het samenwerkende centrum mag zitten, roept meer vraagtekens op. Naar een verklaring hoef je echter niet ver te zoeken, want lokaal staat Gwendolyn Rutten aan het hoofd van een paars-gele coalitie.

Bundelen, samenwerken en bewegen Haar oproep tot meer samenwerking tussen de vijf centrumpartijen herinnert ons aan de oproep van CD&V-voorzitter Joachim Coens twee jaar geleden. Die riep toen in een interview op tot een “bundeling van positieve, oplossingsgerichte mensen die ervoor willen gaan”. En we herinneren ook aan de manier

waarop Conner Rousseau de partij sp.a wou omvormen tot de ‘beweging’ Vooruit. Ook hier dus partijen en politici die ideologisch niet veel (meer) te vertellen hebben en het in de peilingen niet bepaald goed doen. Ter vergelijking, gelijkaardige oproepen noteer je maar zelden uit de mond van pakweg een N-VA-politicus of iemand van de PVDA. We hebben echter niet de indruk dat het de bedoeling van Gwendolyn Rutten is dat Open Vld-politici hun gemeentelijke afdelingen nu massaal gaan afwikkelen om te gaan samenwerken met de politici van andere partijen in hun afdelingen. Uiteraard niet. Geen betere garantie op samenwerking dan wanneer de politici van ándere partijen hún afdelingen afwikkelen om te komen samenwerken bij de Open Vld, of wat dacht u?

Van het een kan trouwens ook het ander komen. Het is geen geheim dat de links-liberale flank van de Open Vld, waartoe Gwendolyn Rutten behoort, Vivaldi graag wil verderzetten na de parlementsverkiezingen van 2024.

En van hen mag die, als het even kan, ook op Vlaams niveau ingang vinden. Geen betere garantie voor een verderzetting van Vivaldi dan wanneer de vier partijen aan Vlaamse kant zich nu al zoveel mogelijk aan mekaar zouden klinken. Dat mag dus nu reeds lokaal beginnen en tenzij het is om de eigen burgemeesterssjerp van Gwendolyn Rutten veilig te stellen, denken we niet dat de N-VA daar voor haar echt altijd bij hoeft. Aan de ‘vijf’ van haar ‘vijf centrumpartijen in het Vlaamse landschap’ hangt dus wel een zware voetnoot vast.

Lokale lijsten Maar er zit nog een ander angeltje vast aan het opiniestuk van Gwendolyn Rutten. We zouden ze niet graag allemaal tegelijk over de vloer krijgen - voor zover het door hun partijgenoot Alexander De Croo nog wettelijk toegelaten is -, de Open Vld-burgemeesters en -schepenen die met een bang hartje afwachten of zij in 2024 niet lokaal het gelag zullen betalen voor het rampzalige (non-)beleid van de Open Vld in de Vivaldi-regering. Gwendolyn Rutten heeft echter nu al haar schaapjes op het droge, want het excuus om met een ‘samenwerkende’ Lijst van de Burgemeester naar de kiezer te trekken stond deze week al in een nationale krant. Over twee jaar hoeft niemand in Aarschot nog te weten dat Gwendolyn Rutten ooit iets van doen heeft gehad met de Open Vld!

FILIP VAN LAENEN

Politiek

13 JANUARI 2022

Jeff Hoeyberghs

Vlaanderen kent hem als een excentrieke flapuit die nooit een blad voor de mond neemt. Zijn taalgebruik zit op het randje van het opruiende en zijn beschouwingen zijn vaak ongenuanceerd en doen bij velen de wenkbrauwen fronsen. Tal van mensen mijden een debat met hem omdat het zou kunnen ontaarden in een scheldpartij of grof taalgebruik. Jef Hoeyberghs (61) is geen doetje, maar hij heeft wel een eigen kijk op de dingen. In principe is dat niet strafbaar. Hoewel, in België lijkt dat niet altijd meer het geval, want vorige week werd hij veroordeeld tot 10 maanden gevangenisstraf, waarvan de helft met uitstel, een fikse geldboete en vijf jaar ontzetting uit zijn burgerrechten. Zijn misdaad: grove cafépraat over vrouwen. Groepsverkrachters komen er daarentegen vanaf met een opstelletje schrijven over ‘respect voor vrouwen’.

Hij werd dus voor de rechtbank gesleept door het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, dat zelf geen gelijke bestuursverdeling tussen mannen en vrouwen heeft. Mark Elchardus zegt erover: “Dergelijke instituten leggen er zich vooral op toe de opvattingen over gelijkheid van hun kaderleden uit te dragen via vervolging, straf en onderdrukking. Zij vormen de nieuwe ‘Inquisitie’. Ze afschaffen is waarschijnlijk de kortste weg naar een meer doeltreffende en evenwichtigere strijd voor vrijheid en gelijkheid.”

Twee maten, twee gewichten De Vlaamse culturo’s en andere linkse bobo’s liggen in een deuk als Herman Brusselmans in zijn boeken en voor de camera’s grofgebekt raaskalt over zijn seksuele fantasieën, waarbij hij niet al te vriendelijk is voor vrouwen. Maar omdat hij tot de elite hoort, mag hij dat. Net zoals stand-upcomedians die tot dezelfde elite behoren grappen over andersgekleurde mensen mogen maken. Of flauwe grappenmakers als Jeroom of Wim Helsen in de jury van ‘De Slimste Mens ter Wereld’, die plat seksisme niet schuwen. Zij kunnen er zich altijd vanaf maken met “het is toch maar om te lachen, het is ironie, wij relativeren dat, het publiek begrijpt dat wel”. Alleen als Hoeyberghs een lezing voor het rechtse en Vlaams-nationalistische KVHV-Gent geeft en die met straffe vrouwonvriendelijke uitspraken kruidt, is het hek van de dam. Dan is het ‘aanzetten tot haat’ en ‘polariseren’ en ‘discrimineren’, en moet er stante pede een rechter bijgehaald worden, bij voorkeur een activistische. Als Hoeyberghs nadien een en ander relativeert, zoals de culturo’s, vindt hij geen gehoor, want dan is men al bezig met het opstellen van strafklachten en slijpt men de messen om hem via de rechtbank het zwijgen op te leggen. Barbertje moet hangen. En was het KVHV-Gent ook niet het donkerbruine nest van waaruit ook Dries Van Langenhove was gekropen? Reden genoeg voor groen, links en donkerrood om genadeloos toe te slaan en de hele rechterzijde te culpabiliseren.

CITAAT VAN DE WEEK

Geert Noels

“We moeten finaal allemaal het virus krijgen.

Waarom durven we dat niet zeggen?”

In een dubbelinterview met infectiologe Erika Vlieghe in De Zondag pleit econoom Geert Noels voor groepsimmuniteit. “Ik mis ook een gezond debat over groepsimmuniteit”, zegt Noels. “Dat is toch het einddoel? We moeten finaal allemaal het virus krijgen. Waarom durven we dat niet zeggen? Wie daarvoor pleit, wordt zelfs antivaxer genoemd. Mijn hoop is daarom gesteld op omikron. Die variant is niet zo ziekmakend. Als we die goed managen, kan die misschien voor groepsimmuniteit zorgen. Dat is toch de weg uit de crisis?”

Gelooft Open Vld nog in de vrijheid van meningsuiting?

Vlaams Belang-boegbeeld Chris Janssens uitte zich zaterdag als homoseksueel en kon daarbij op veel begrip en warme reacties rekenen. Uitzondering op de regel waren enkele zure reacties van linkse opiniemakers en politici.

© BELGA

Alle redelijkheid verloren Jawel, Jeff Hoeyberghs is geen tam schoothondje. Als dokter in de geneeskunde bekwaamde hij zich in de plastische chirurgie. Later werd hij een tv-gezicht in VTM-programma’s waarin men het had over gezondheidszorg, cosmetische chirurgie, de man-vrouwrelatie, schoonheidsidealen en dies meer. Meer en meer toont hij zich er als een eigenzinnige geneeskundige die lak heeft aan tegenspraak of andere inzichten.

Klachten van patiënten over professionele blunders bij de Orde der artsen leverden hem schorsingen op, maar ook rechtbanken veroordeelden hem en in het Verenigd Koninkrijk werd hij zelfs levenslang geschorst na een klacht van een patiënt. In de Wellness Kliniek, waar hij vroeger werkte, werd hij aan de deur gezet omdat hij deze instelling in opspraak bracht door onredelijk gedrag. Steeds vaker lanceerde hij scheldkanonnades met een vervaarlijke lichaamstaal tegen journalisten, psychiaters, seksuologen en zelfs tegen het onderwijs, maar ook politici kregen in televisieprogramma’s naar het hoofd geslingerd dat “ze godverdomme voor een ander hol moesten gaan keffen”.

Alle redelijkheid leek verloren, want hij zweeg niet, voor niemand.

De klap op de vuurpijl was dan de onbehouwen lezing voor het KVHV-Gent in 2019, waarvoor hij nu - niet om professionele redenen, maar om het uiten van een opinie - de tol betaalt.

Ondertussen vernemen we dat Hoeyberghs in beroep gaat. Hij zal dus nog minstens een keer moeten overkomen uit het fiscaal interessante Andorra. In afwachting kan het Instituut voor de Gelijkheid voor Vrouwen en Mannen misschien eens in kaart brengen hoe het in ons land staat met discriminerende praktijken - een categorie erger dan haatspraak - ten aanzien van vrouwen bij de religieuze gemeenschappen uit de islamitische wereld.

© PHOTONEWS

IN DE KIJKER

7

Egbert Lachaert

De veroordeling van Jeff Hoeyberghs zette het politieke debat over de vrijheid van meningsuiting opnieuw op scherp. Het is weinig verrassend dat vooral de rechterzijde vraagtekens plaatste bij het vonnis. Opvallender was de houding van Open Vld. Volgens Vlaams Belang-Kamerfractieleider Barbara Pas moet de seksismewet worden afgeschaft.

De Vlaams Belang-politica verwijst onder meer naar de kritiek van Jogchum Vrielinck, professor discriminatierecht aan de Université Saint-Louis in Brussel.

Onafhankelijk Kamerlid JeanMarie Dedecker noemt het vonnis dan weer “een schande” en “een aanslag op de vrije meningsuiting”. “Het is niet omdat je een vuilgebekte, misogyne aandachtszoeker bent, dat je niemand meer mag beledigen”, reageert het Kamerlid. “Als we als beschaving willen overleven moeten we vasthouden aan het recht om te mogen beledigen. Anders eindigen we in de tirannie van het zwijgen.”

Ook N-VA-Kamerfractieleider Peter De Roover heeft vragen bij het vonnis. Hij stelt voor om aanzetten tot haat uit het strafrecht te halen. Het voorstel van De Roover kan op weinig animo rekenen bij Open Vld-minister van Justitie Vincent Van Quickenborne. “Ons land moet de mensenrechtenverdragen respecteren”, aldus Van Quickenborne. “Onder meer het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens stelt uitdrukkelijk dat aanzetten tot haat, geweld en discriminatie moet worden vervolgd (dit klopt niet, red.).

Men kan daar niet in shoppen.

Deze internationale wetgeving kwam tot stand na de Tweede Wereldoorlog. Eerst ging het om haat ten aanzien van de Joden met de Jodenster, vervolgens werden ze gediscrimineerd, ten slotte leidde dat tot geweld en de Holocaust.

Precies daarom worden zowel haat, geweld en discriminatie op gelijke voet geplaatst en vormen ze één geheel.”

Slechte wetten N-VA-voorzitter Bart De Wever schreef dan weer een vlammend opiniestuk in De Standaard over de zaak. “Een beklaagde moet zich dus in een rechtsstaat verdedigen tegen burgerlijke partijen die wederrechtelijk aangemoedigd, omkaderd en gefinancierd worden door de overheid”, schrijft De Wever over de rol van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. “Veel dichter bij George Orwells ‘1984’ moeten we toch niet meer gaan?”

“Om de grote maatschappelijke schade te bewijzen, verwees hun advocaat naar het hoge aantal klachten dat vanuit de samenleving was binnengestroomd”, klinkt het verder. “Hoe krijgt iemand met een diploma rechten zo’n redenering uitgekraamd?”

“Edmund Burke voorzag dat de ergste tirannie die van slechte wetten zou zijn. Welnu, wij hebben slechte wetten. En wij hebben rechters die het onder onze neus wrijven door die slechte wetten voluntaristisch toe te passen. Onder onze ogen wordt van de fundamentele principes van de rechtsstaat een lachertje gemaakt.”

De opvallendste vaststelling van het debat dat na de veroordeling losbarstte, was het feit dat een groot deel van de Vlaamse liberalen al lang niet meer gelooft dat de vrijheid van meningsuiting absoluut is. Dat bleek duidelijk in de reactie van Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert op het opiniestuk van De Wever. “Wij passen voor die conservatieve en nauwe kijk op vrijheid”, schrijft Lachaert, eveneens in De Standaard. “Vrijheid is zoveel meer dan het ontbreken van dwang en ongeremd uw goesting doen. Als je de invulling van De Wever volgt, zullen alleen de sterksten, rijksten of de luidste roepers of de mensen die het eens zijn met zijn visie vrijheid hebben. Wie pleit voor een (overigens onbestaande) volkswil die zich boven grondrechten en vrijheden kan plaatsen, en die beslist welke vrijheid mag worden afgedwongen en welke niet, bewandelt een bijzonder glibberig pad.”

Niet alle liberalen volgen Lachaert Niet alle liberalen zitten op de lijn van de Open Vld-voorzitter.

“In een democratische rechtsstaat zijn ook idiote, misplaatste of ergerlijke meningen en uitspraken mogelijk”, zegt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. “Vrije meningsuiting moet maximaal worden beschermd. Met de uitspraak tegen Jeff Hoeyberghs zijn we zeker dat dit belangrijke debat de komende tijd zal worden gevoerd.”

“Vrijheid van mening betekent ook recht op idiote uitspraken”, tweette Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open Vld).

“Hoe verfoeilijk meningen van Jeff Hoeyberghs ook zijn, ze verbieden met een celstraf hoort niet bij onze samenleving. Het verhindert de vrijheid om idiotie te detecteren en te bekampen.”

Evenmin zitten alle N-VA’ers op de lijn van hun voorzitter. Europees Parlementslid Assita Kanko is bijvoorbeeld wel blij met de veroordeling van Hoeyberghs.

PIETER VAN BERKEL

8

Interview

13 JANUARI 2022

ZEGER DEBYSER

Zeger Debyser (56) is professor aan de KU Leuven, viroloog en hiv-expert. Tevens is hij covoorzitter van een werkgroep van het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek dat ook tijdens deze pandemie zijn rol moet spelen. Hij omschrijft zichzelf als “pro-vax, maar hou niet van CST”. In zijn vrije tijd is hij gemeenteraadslid voor N-VA Leuven en is hij voorzitter van een natuur- en erfgoedvereniging, Vrienden van de Abdij van ’t Park. ij woont in Leuven, waar hij intussen al negen jaar N-VA gemeenteraadslid is. “Dat is een hobby, ik doe dat in mijn vrije tijd. Ik heb tot nu toe altijd in de oppositie gezeten: de eerste periode was dat onder Louis Tobback. Die periode heb ik overleefd en daar heb ik de knepen van het vak goed geleerd.

Mijn inzet als gemeenteraadslid zie ik een beetje als een compensatie voor mijn beroep. Ik ben namelijk arts van opleiding, maar door mijn specifieke beroepsbezigheid heb ik geen persoonlijk contact met patiënten. Ik mis dat een beetje en als gemeenteraadslid zijn er ook mensen die met vragen en problemen naar je toe komen. Ik zie het dus een beetje als mensen helpen, een stem geven vanuit de oppositie.”

Wat doet u bij het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek tijdens corona?

“In 2019 ben ik lid geworden van het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek.

Daarin zetelen drie verschillende groepen van experten. Ten eerste zijn er de ethici. Dat zijn onder andere moraalfilosofen die zich met de ethiek van de geneeskunde bezighouden. Dan heb je de biomedici, de artsen die zich bezighouden met de verschillende aspecten van de geneeskunde. Als laatste groep zijn er nog mensen die zich meer bezighouden met het recht, het juridische aspect van de zaken.”

“Vanaf de tweede golf ben ik gevraagd om voorzitter te worden van een subcomité dat zich bezighoudt met ethische adviezen rond vaccinatie. We zijn met een tiental mensen, Nederlandstaligen en Franstaligen onder elkaar. Het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek is dan ook een federale instelling. Er zitten nog wel een aantal artsen in, maar ik ben de enige viroloog in het subcomité.”

“Ons subcomité brengt dan ook erg gewogen, genuanceerde adviezen uit.

Het zijn geen persoonlijke meningen, maar het gaat dan ook over zeer delicate onderwerpen. Tot nu toe schreven we vier adviezen in het kader van het beleid rond Covid-19. Voor de Nederlandstalige gemeenschap ben ik dan ook een beetje de woordvoerder.”

In uw Twitterbeschrijving staat: “Pro-vax, maar hou niet van CST”.

Wat bedoelt u daarmee?

“In het coronabeleid probeer ik een ‘coronacentrist’ te zijn. Dat is een term die ik niet zelf heb uitgevonden, die komt van een professor uit het Verenigd Koninkrijk. Ik probeer het evenwicht te bewaren tussen wat aan de ene kant de ‘coronafundamentalisten’ zijn en aan de andere kant de ‘coronaontkenners’.

In deze lijkt het dan ook sterk op de klimaatkwestie, want er zijn mensen die hierin fel overdrijven en met apocalyptische scenario’s komen, maar er zijn ook mensen die het klimaatprobleem volledig ontkennen. Het beste is uiteraard om daar ergens tussen te zitten.

Ik ben niet de enige, maar er zijn na twee jaar corona toch een aantal wetenschappers die niet alleen zo rationeel mogelijk, maar ook zo compas-

PROFESSOR (KU

“In he

'c

sievol mogelijk standpunten proberen te formuleren die wij als evenwichtig beschouwen. Wat die vaccinatie betreft, was er heel veel discussie. Maar ik liet mij al nog vóór minister Vandenbroucke positief uit over de vaccins. Ik was er toen van overtuigd dat die inentingen een grote impact zouden hebben op de pandemie en dat vind ik nog steeds. In die zin ben ik pro-vax. Ik ben ervan overtuigd dat die vaccins veel goed hebben gedaan, zeker qua mortaliteit in bijvoorbeeld de woonzorgcentra. Er kan dus geen twijfel over bestaan dat de vaccins ons vooruit hebben gebracht.”

“Dat wil echter niet zeggen dat je niet af en toe een kritische vraag kan stellen over de vaccins. Ikzelf stel me ook vragen over vaccins voor kinderen en de boosterprikken. Maar een vraag stellen is tegenwoordig al moeilijk, want je bent dan onmiddellijk een antivaxer. Dat ben ik uiteraard niet, je bent arts van extreemlinks tot extreemrechts. Ik probeer naar iedereen te luisteren, maar op rationele basis. De vaccins werken en de boosterprik heeft absoluut zin voor de meest kwetsbare mensen, maar je kan je wel vragen stellen over de kindervaccins, eventuele bijwerkingen en dergelijke meer.”

Waarom houdt u niet van het Covid Safe Ticket?

“Ik zeg al sinds augustus dat die pas niet deugt. In het advies dat wij over de coronapas hebben geschreven als Raadgevend Comité voor Bio-ethiek heb ik het virologisch aspect op mij genomen. Dat advies is uitgekomen in mei 2021, nadat wij vanuit de overheid de vraag hadden gekregen of het mogelijk zou zijn om met zo’n pas te gaan werken. Aanvankelijk stonden mijn collega-virologen en ik daar heel sceptisch tegenover. Vaccins worden namelijk normaal gezien ontwikkeld tegen ziekte. Je maakt een vaccin zodat je niet, of niet ernstig ziek wordt. Toen het Pfizer-vaccin goedgekeurd werd in december 2020, was dat ook het criterium waarnaar men keek.

Maar begin 2021 wisten we dus nog niet of die inentingen ook zouden werken tegen de besmettelijkheid. Het kon immers zijn dat je een vaccin had gekregen en dat je niet meer ziek werd, maar dat je het virus nog steeds kon doorgeven.

Daarom dat men toen zei om nog steeds je mondmasker te dragen terwijl je al gevaccineerd bent.”

Vooral over het Covid Safe Ticket kan je je vragen stellen “Dat was aanvankelijk ook onze mening.

Maar in maart en april 2021 zijn er enkele grote studies verschenen waarin werd aangetoond dat die vaccins - althans kort na de inenting - ook beschermden tegen besmetting en besmettelijkheid. Mensen die gevaccineerd waren konden dus zelf niet meer geïnfecteerd raken en ook geen mensen meer besmetten met Covid-19. Toen dat in de VS duidelijk werd,

moesten de mensen geen mondmaskers meer dragen. Dat was een manier van Joe Biden om de gevaccineerde mensen te ‘belonen’. Zo is ook het idee van de coronapas ontstaan: mensen die gevaccineerd zijn geven we een bewijsje, zodanig dat zij meer mogen dan niet-gevaccineerden. Initieel was dat dan ook een exitmaatregel waarmee we uit de besmettingsgolf zouden moeten raken. Europa gebruikte zo’n coronapas dan ook om reizen naar het buitenland opnieuw toe te staan. En ook voor festivals raakte het CST snel ingeburgerd. In ons advies hebben we het gebruik van dat CST ook goedgekeurd, onder strenge voorwaarden. Maar we vonden wel dat die coronapas kon, als bevrijdende maatregel op basis van de gegevens die we toe hadden, namelijk dat het vaccin ook zeer sterk beschermde tegen besmetting.”

“Toen ik terug kwam uit vakantie in augustus, las ik echter studies uit Israël die aantoonden dat het vaccin nog steeds werkte tegen ziekte, maar veel minder besmetting en besmettelijkheid na verloop van tijd. Iemand die gevaccineerd was kon dus na 5 tot 6 maanden opnieuw besmet worden en andere mensen besmetten. Hij zou wel minder ziek worden, want daar blijft het vaccin tegen werken.

Wel werd toen al duidelijk dat de ouderen zeker een boost zouden kunnen gebruiken. Ik heb toen ook onmiddellijk mensen gecontacteerd, zowel binnen het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek als daarbuiten, om aan de alarmbel te trekken. Toen werd het namelijk al duidelijk dat de coronapas een vals gevoel van

veiligheid geeft. Een vaccinatie bewijst namelijk niet meer of mensen al dan niet besmettelijk zijn.”

Er wordt ook weleens gezegd dat het Covid Safe Ticket een vals gevoel van veiligheid geeft.

“De hoogte van de vierde golf is wellicht meer veroorzaakt door dat vals gevoel van veiligheid dat mensen kregen door die coronapas, maar ook de boosterprik die te laat werd gezet. Ik heb toen in augustus mee gepleit om toch zeker de ouderen en meest kwetsbaren een derde prik toe te dienen. Dat is ook wat opviel bij de golf van oktober-november, namelijk in Wallonië en Brussel waren het vooral niet-gevaccineerden die in het ziekenhuis lagen. Bij ons zaten er ook heel veel gevaccineerde senioren tussen die te laat een derde prik hadden gekregen.”

“Het probleem was dat dat in de zomer niet doordrong. Ik denk dat mensen graag het positieve ook geloven, ze waren zo overtuigd van het ‘Rijk der Vrijheid’.

In de psychologie van de mensen paste het idee dat de vaccins niet alles oplossend waren dan ook niet. Het was moeilijk om die boodschap terug te draaien.

Het tweede probleem was dat men de coronapas als politiek middel begon te gebruiken om een hogere vaccinatiegraad te bereiken. De Franse president Macron werd in zijn land geconfronteerd met een enorm lage vaccinatiegraad.

Daarom voerde hij het CST in, zelfs met dreigementen om ze op de werkplek in

Interview

13 JANUARI 2022

9

UL), VIROLOOG EN HIV-EXPERT

et coronabeleid probeer ik een coronacentrist' te zijn” weten ook dat vooral ouderen en risicogroepen kans maken op hospitalisatie.

Dus voor die groep zijn ze uitstekend en is het eigenlijk dom om je niet te laten vaccineren. Maar bij andere groepen dachten we in het begin dat die prik ook hielp tegen besmetting en besmettelijkheid. Nu weten we dat dat een tijdelijk effect is. Zo’n prik kan dus helpen om door een golf te komen, maar wees daar toch voorzichtig mee. Zeker met omikron: die gaat gewoon dwars door het huidig vaccin heen.”

ZEGER DEBYSER

Wat vindt u in het algemeen over de aanpak van de coronacrisis? In het begin konden we vele fouten misschien nog afschuiven op de onwetendheid die er toen nog was omtrent het virus. Maar hoe vindt u dat zo’n Overlegcomité momenteel zijn werk doet?

• Geboren in 1965 • Getrouwd, vader van 4 jonge twintigers • Woont in Leuven • Professor (KUL), viroloog en hiv-expert • Gemeenteraadslid (N-VA) in Leuven

te voeren, om de mensen te dwingen het vaccin te nemen. Franstalig België sukkelde ook met die vaccinatiegraad en je weet wat ze zeggen: als het regent in Parijs, dan druppelt het bij ons.”

“Daardoor werd er ook in België voor het CST gepleit. Nochtans hebben we reeds in mei met het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek een negatief advies gegeven, want wij vonden het niet ethisch correct om een coronapas te gebruiken om een hogere vaccinatiegraad af te dwingen. Dat is chantage, een slinkse manier om een eigenlijk vrijwillige vaccinatie toch te verplichten. Bepaalde partijen, ik denk vooral Vooruit-minister Vandenbroucke en zijn voorzitter Rousseau, begonnen die coronapas vanaf de zomer te promoten als een soort veiligheidsmaatregel. Ik denk dat ik ook de premier De Croo toen heb horen zeggen: ‘Met het CST kunnen we alles veilig openen.’ Maar door die dalende immuniteit was het op dat moment dus geen veiligheidsmaatregel meer.

Daarom dat ik ook zo tegen dat 1G-beleid ben dat nu naar voren wordt geschoven. Vaccins werken tegen hospitalisatie. We

“Het kan zeker beter, maar het is uiteraard ook gemakkelijk om van aan de zijlijn negatieve commentaar te verspreiden en op fouten te wijzen. Het is - in alle landen - een moeilijke opdracht en overal worden er fouten gemaakt. Ik heb ook respect voor die experten die onder strikte deadlines adviezen moeten samenstellen, regelmatig ook over zaken waar ze het fijne niet van weten. Ook heb ik wel respect voor die politici, want ze krijgen dikwijls commentaar over beslissingen. Daar wil ik toch wel even over zeggen dat ze die beslissingen moeten nemen op basis van adviezen die niet altijd even duidelijk of onderbouwd zijn.

Dus zowel bij de experten als bij de politici is er ruimte voor verbetering, hoewel ik hen ook respecteer voor de moeilijke opdracht die ze op zich nemen.”

“Wat voor mij een gigantisch verschil is om te maken, is de aanpak van de eerste golf tegenover nu. In het begin komt er zo veel op je af, zaken waarover je eigenlijk niets weet, waardoor er ook fouten gemaakt zijn: er waren geen maskers, er waren onvoldoende testen,… De verantwoordelijkheid voor die fouten is trou-

wens nog steeds niet opgenomen, wat niet goed is volgens mij.”

“Maar nu zitten we in een soort ‘chronische’ fase, een langetermijnfase. Ik vind dat we deze crisis nog steeds te veel ad hoc, golf per golf, aanpakken. Er is nog steeds te weinig nagedacht over de organisatie van de gezondheidszorg en dergelijke. Waarom luistert men nog steeds niet naar de huisartsen?”

“Ook de samenstelling van die Gems, de expertengroep, vind ik niet meer voldoende divers. Die is zeer beperkt van discipline en ook op vlak van deontologie stel ik me daar soms vragen bij. Die experten komen elke keer op voorhand op televisie al vertellen wat er zou moeten gebeuren. De rol van de media in deze crisis is ook iets waarbij je je vragen kan stellen. Op den duur wordt het bijna folklore: vandaag is er weer een Overlegcomité, die adviezen lekken dan naar de pers, iedereen volgt dat, er komt commotie op Twitter, in de journaals,…

We gaan het op den duur missen denk ik (lacht).”

Zelfs ministers die mee moesten beslissen over de maatregelen waren uiteindelijk blij dat de Raad van State die maatregelen had afgeschoten “Ook het fiasco met de Raad van State van afgelopen weken zal niet veel goeds hebben gedaan aan het draagvlak van die maatregelen: zelfs ministers die mee moesten beslissen over de maatregelen waren uiteindelijk blij dat de Raad van State die maatregelen had afgeschoten.

Mijn oproep is dan ook: blijf bij uw beslissingen, houd vertrouwen. De meeste mensen zullen ook wel begrijpen dat het moeilijk is om beslissingen te nemen.”

“Ik denk dat de expertengroep in het begin van de crisis goed werk heeft geleverd en dat die samenstelling en werking dan echt te verantwoorden was. Ik denk echter dat we nu moeten evolueren naar een meer uitgebreide groep van experten. Zij moeten meer op langere termijn beginnen nadenken. Het feit dat het Overlegcomité federaal is, heeft Vlaanderen ook al vaak pijn gedaan, want men zit er steeds in de minderheid.

Er zitten dan een of twee Vlaamse ministers die moeten opboksen tegen een meerderheid van federale, Brusselse en Waalse ministers. Dan krijgt Jambon kritiek voor zijn beleid, terwijl hij eigenlijk weinig beslissingsrecht heeft op die Overlegcomités.”

Ik vind dan ook dat we al een tijdje hadden moeten overstappen op een regionaal coronabeleid. Dan kan je veel gerichter maatregelen nemen waarbij je de vaccinatiegraad als maatstaf kan gebruiken. Dan hadden wij veel vroeger begonnen met de boosterprik, hadden we misschien geen CST ingevoerd en waren er verschillende maatregelen beter op ons Vlaanderen afgesteld geweest. Maar dat kan blijkbaar niet. Ik kijk dan ook enorm uit naar het ogenblik dat die federale noodtoestand wordt opgeheven en we terug kunnen naar een regionaal coronabeleid. Met deze pandemiewet krijgt onze minister van Volksgezondheid eigenlijk bijna volmachten, iets wat voor mij niet kan.

Zelfs het minst federale land van Europa, Frankrijk, werkt met een regionaal coronabeleid.”

De rol van de media is volgens u ook niet te onderschatten. Waar zijn er volgens u fouten gemaakt?

“Zeker in de eerste golven kwamen er eigenlijk veel te weinig stemmen aan het woord in de media. Dat is intussen ook aangetoond in een studie van de UAntwerpen. Bewust, onbewust, ik weet het niet. Je kent waarschijnlijk het beruchte filmpje van Marc Van Ranst bij Chatham House: de media hebben die rol die hen daar wordt toebedeeld eigenlijk perfect gespeeld. Je moet daar kritiek op hebben, want dat is niet de rol die de media in een pandemie moet spelen.”

“Dat de media in het begin een ‘rally around the flag’-instinct hebben, kan ik nog ergens volgen. Verwarring scheppen is het laatste dat moet gebeuren tijdens zo’n pandemie. Maar ik denk dat je toch steeds de rol van vierde macht moet spelen en kritisch moet zijn. Kranten, de VRT en andere media hadden daarop moeten wijzen, zonder de mensen tegen elkaar op te zetten.”

“Nog steeds vind ik dat het voor bepaalde stemmen enorm moeilijk was om in de media te komen. De karaktermoord die men pleegde op gezondheidseconoom Lieven Annemans is iets wat ik de media heel kwalijk neem. Los van wat hij allemaal gezegd heeft, nog altijd zegt – en waar ik me trouwens niet steeds in kan vinden - vind ik de manier waarop hij is behandeld niet correct. Dus enerzijds een luidspreker van de overheid zijn en te weinig zaken in vraag stellen en anderzijds een actieve rol spelen om het debat te beperken is wat ik de media kwalijk neem. Al moet ik zelf toegeven, dat er in de laatste maanden verandering in lijkt te komen en meer stemmen aan bod komen.

Zelfs het Pallieterke heeft mij gevonden (lacht).”

WANNES NEUKERMANS

BOOSTEREN TEGEN OMIKRON De politiek die nu oproept om je te laten boosteren, ‘tegen omikron’, een goed idee?

Dat is een moeilijke vraag. We hebben eigenlijk eerst opgeroepen om de ouderen en de meest kwetsbaren te boosteren, maar dat was nog tegen de deltavariant. Herinner u, dat was een zeer ziekmakende variant. Op dat moment hebben we geoordeeld dat het ook nuttig was om breed te gaan boosteren om in ieder geval die deltagolf in te dijken. De booster is dus beslist voor delta.

De vraag is nu wat de huidige vaccins doen tegen omikron. We weten alvast dat ze zeker helpen tegen hospitalisatie en zware ziekte, hoewel iets minder dan bij vorige varianten. Ook is het bewezen dat een boosterprik die bescherming terug op hetzelfde niveau brengt.

Je kan je dan afvragen waarom jongere mensen een boostervaccin zouden nodig hebben. Maar ook tegen besmetting en transmissie zal die boosterprik wel een aantal maanden effect hebben. Op de huidige boostercampagne, ook voor jongere mensen, heb ik dan ook weinig kritiek. Behalve dat ze te laat begonnen is uiteraard.

Wel sta ik momenteel eerder sceptisch tegenover een herhaling van die boosterprik. Een vierde, vijfde vaccinatie voor de hele bevolking lijkt mij niet ideaal. Voor oudere mensen is dat wellicht een oplossing, iets als een jaarlijkse griepspuit. Maar we kunnen toch niet iedereen die vaccinatie laten herhalen, zeker niet als die slechts enkele maanden helpt tegen besmetting.

Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be

10 Buitenland

13 JANUARI 2022

Wenkt in 2022 het einde voor Joe Biden?

© SHUTTERSTOCK

NEDERLAND

VERENIGDE STATEN

Het jaareinde zorgt er meestal voor dat het Amerikaanse presidentschap van het afgelopen jaar wordt geëvalueerd. Men kent de onderhuidse medeplichtigheid van de Amerikaanse pers aan de Biden-campagne en vooral de anti-Trumpgevoelens van de grote persorganen. In die context zijn de commentaren van leidinggevende Amerikaanse kranten over één jaar Joe Biden verhelderend en voor Biden zelf zeer onrustwekkend.

Zo publiceerde het Amerikaanse nieuwsmagazine Newsweek half november 2021 een bijdrage onder de titel: ‘Kan Joe Biden zijn presidentschap nog redden?’ Het andere linkse dagblad, The New York Times, titelde half december: ‘Maar waar is Joe Biden toch?’ Wat verwijten de herauten van ‘de goede kant van de geschiedenis’ hun president?

Opeenstapeling van fouten De Verenigde Staten zijn het thuisland van befaamde opinie-instellingen. Sinds de zomer van 2021 plafonneert het aantal sympathisanten van Joe Biden op maximaal 40 procent. Newsweek daarover: “Geen enkele president van de moderne tijden, niet Jimmy Carter en zelfs niet Donald Trump, is ooit zo snel in de percentages gezakt tijdens zijn presidentschap.” Iets wat de president op 10 december in de ‘Tonight Show’ van Jimmy Fallon toegaf: “Eens de percentages zo laag zijn geworden, besteed ik er zelf geen enkele aandacht meer aan.”

Het hakmes in zijn populariteitscijfers is ongetwijfeld

de buitenlandse politiek en met name de weinig georganiseerde en desastreuze terugtocht van Amerikaanse troepen uit Afghanistan én het slechte beheer van de Mexicaans-Amerikaanse grens. Maar waar het vooral steekt, is het weinig succesvolle beheer van de coronapandemie en de gebrekkige uitrol van het investeringsprogramma ‘Build Back Better’. Biden had immers beloofd om het beter te doen dan Donald Trump, beloofd om de coronapandemie te overwinnen en de economie te relanceren. Maar de president heeft er ruim 10 maanden over gedaan om tot een consensus te komen en een raamakkoord op te stellen. Veel beloftes werden intussen geschrapt en er ging veel kostbare tijd verloren.

Het conservatieve blad National Review voorspelt dat 2022 het jaar van de afrekeningen wordt. De spanning in de Democratische Partij neemt toe, waarbij zelfs opnieuw Hillary Clinton in beeld komt als vervangster van Joe Biden. In 2022 zijn er ‘midterms’, tussentijdse verkiezingen. Wordt het de afgang voor Biden?

De ruwheid van het Nederlandse politieoptreden is het voorwerp van bakken kritiek.

‘Buitensporig geweld tegen corona-betogers’, volgens de Verenigde Naties

PIET VAN NIEUWVLIET

© SHUTTERSTOCK

De VN-rapporteur voor martelingen uit zware kritiek aan het adres van de Nederlandse politie. Agenten zouden buitensporig geweld gebruikt hebben tegen deelnemers aan een manifestatie tegen de coronamaatregelen. Burgers die kritisch staan tegenover de werkwijze van de overheid en de politie trokken al veel eerder aan de alarmbel.

Is het presidentschap nog te redden?

TURKIJE

Turks-Afrikaanse top in Istanboel Veel lazen we in onze pers niet over de Turks-Afrikaanse top van 18 december 2021 in Istanboel. Het thema was ‘een versterkt partneriaat voor gemeenschappelijke ontwikkeling en welvaart’. 16 Afrikaanse staatshoofden waren aanwezig, onder wie de presidenten van Ghana, Zimbabwe en Senegal, de voorzitter van de OAE (Organisatie van de Afrikaanse Eenheid), Félix Tshisekedi, en 102 Afrikaanse ministers van 39 verschillende landen.

Een samenwerkingsakkoord werd getekend tussen de Pan-Afrikaanse Vrijhandelszone (AfCFTA) en Turkije. Alleen al de aanwezigheid van zovele Afrikaanse overheden is een aanwijzing voor het diplomatieke succes van Erdogan. De Turkse leider toonde er zich van zijn beste kant en kondigde aan dat Turkije de komende weken minstens 2,5 miljoen anticovidvaccins zal leveren. Erdogan stelde nieuwe projecten voor waarin Afrika en Turkije zullen samenwerken: de privésector, onderwijs, infrastructuur, veiligheid en landbouw.

Geopolitiek doordringen

Agressieve rol Turkse bedrijven in Afrika zijn vooral actief in de constructiesector, textiel en elektronica. Maar Turkije levert ook wapens, vooral drones, aan staten en opstandige groepen. Het leidt verder militair personeel van verschillende Afrikaanse landen op.

Door het feit dat Turkije betrokken partij is in een aantal oorlogen, wordt de aanwezigheid van Turkije niet overal in Afrika even enthousiast onthaald. Zo speelt Erdogan een vrij agressieve rol in het Algerijns-Marokkaans conflict over de Westelijke Sahara. Turkije is ook betrokken in een aantal Egyptisch-Ethiopische discussies en trekt hierbij de Ethiopische kaart. En dan hebben we het nog niet over de Libische krabbenmand…

PIET VAN NIEUWVLIET

© PHOTONEWS

De belangrijkste commerciële partners van Turkije in Afrika zijn momenteel Nigeria, Zuid-Afrika en Ethiopië. De aanwezigheid van Turkije in Libië is intussen bekend, maar er zijn ook investeringen in Senegal.

Turkije heeft een militaire basis in Somalië en tracht de banden met Nigeria en andere landen te versterken. Het aantal Turkse ambassades tussen 2002 en vandaag in Afrika groeide van 12

naar 43, de bilaterale uitwisselingen in dezelfde periode tussen Afrika en Turkije stegen van 5,4 miljard euro naar 25,3 miljard.

Als Erdogan zijn zinnen op Afrika zet

De klassieke media blinken, sedert het begin van de coronacrisis, uit in slaafsheid. Blind volgen kranten, televisie en radio de verhaallijnen die door overheid en virologen de wereld in worden geslingerd. Zo spraken vorige week heel wat media hun afschuw uit over de zogenaamde agressie die betogers aan een (verboden) coronamanifestatie tentoon gespreid zouden hebben in Amsterdam.

Al snel doken op internet heel andere beelden op. Niet de burgers die opkwamen voor vrijheid waren in de eerste plaats agressief, wel de politie. Het klopt dat de gemeente Amsterdam de betoging verboden had. Het recht op manifestatie bestaat kennelijk enkel nog voor linkse aanhangers van het stadsbestuur, genre ‘Black Lives Matter’. Toch verliep de actie aanvankelijk erg rustig.

Knuppels en honden Duizenden mensen kwamen samen op het grote Museumplein in de hoofdstad, waar ze geen vlieg kwaad deden. Toen gebeurde er iets opmerkelijks. Tal van getuigen beschrijven hoe de betogers door de politie bewust werden weggeleid en aldus in een fuik terecht kwamen, waarbij de vrijheidslievende Nederlanders recht op een haag agenten botsten.

De groep kwam hierdoor klem te zitten en kon niet meer voor- of achteruit. Vervolgens ontstond tumult.

In dagbladen verschenen opmerkelijke foto’s van soldaten (die aan de kant van de betogers stonden) die agenten zouden hebben aangevallen. Opvallend is dat neutralere fotografen op sociale media echter aangeven dat niet de betogers in eerste instantie overgingen tot agressie en geweld, maar wel de politie zelf. Ook onderzoeksjournalist Arno Wellens, die alles op beeld vastlegde, is die mening toegedaan.

Terwijl de coronacritici knuppels op hun gezicht kregen en politiehonden achter zich aan zagen hollen, gebeurde er elders in de stad nog iets eigenaardigs: Antifa, een extreemlinkse groepering - die in de Verenigde Staten door veel politici als een terroristische organisatie wordt bestempeld - werd geëscorteerd door politiebusjes om zon-

der tegenstand door de stad te kunnen wandelen. Antifa-aanhangers zagen kans om het hoofdkantoor van Forum Voor Democratie, de partij van Thierry Baudet, te besmeuren met een verfbom. Wat deed de politie tegen dit vandalisme? Schijnbaar niets.

Geweld normaal Het is overigens lang niet de eerste keer dat de Nederlandse politie geweld gebruikt tegen critici van het coronabeleid. Op internet zijn er heel wat beelden te vinden van busjes van de Mobiele Eenheid die burgers aanrijden, betogers die allesbehalve agressief zijn, en die met een waterkanon tegen een betonnen wand met hun hoofd gesmakt worden, enzovoort.

Dat de Nederlandse politie wel erg vaak haar boekje te buiten lijkt te gaan, is nu zelfs de Verenigde Naties opgevallen.

Nils Melzer, VN-rapporteur voor martelingen, uit dan ook felle kritiek. Melzer focust voorlopig nog op een eerdere betoging die, in maart 2021, uit de hand liep in Den Haag. Toen bleven agenten op een man die al weerloos op de grond lag inslaan en op de koop toe werd de man nog gebeten door een politiehond. De VN-vertegenwoordiger spreekt over ‘marteling en barbaarsheid’ en is van mening dat zowel de agenten als hun leidinggevenden vervolgd moeten worden. Nils Melzer, hoogleraar internationaal recht aan de Universiteit van Glasgow, vraagt tevens om hem zoveel mogelijk bijkomend bewijsmateriaal te bezorgen.

Het begint een gewoonte te worden dat vreedzame betogingen in Nederland ‘plots’ ontsporen. Dat klinkt ook voor Vlamingen herkenbaar in de oren. Hoezeer hebben media, politici en virologen de betogers in Brussel, in het najaar van 2021, niet collectief neergezet als extreemrechtse relschoppers? Het is een cynische bedenking, maar deze beeldvorming past bijzonder goed in de kraam van de aanhangers van het coronabeleid.

Zij kunnen alle criticasters eenvoudig wegzetten als hooligans, met wie je als maatschappij niet in debat hoeft te gaan.

LU

Buitenland

13 JANUARI 2022

DIPLOMATIEKE VALIES

De Litouwse kanarie in de koolmijn Dat Litouwen en China (economisch) slaags zijn geraakt was misschien te voorspellen, maar ziet men wel voldoende de onderliggende verhoudingen van dergelijke opstootjes? Dit draait om een breder machtsspel dat ruimschoots de kleine Baltische staat overstijgt. Voor Peking is de centrale bekommernis hoe en in hoeverre het de internationale economische spelregels naar zijn hand kan zetten, ook wanneer sterke economische actoren betrokken zijn.

11

Een Europese vlag in plaats van een Franse tricolore aan de Parijse Arc de Triomphe. Verklaren het de niet-gevaccineerden zeer lastig te maken.

Een beslissing en uitspraak van president Emmanuel Macron doen zijn concurrenten in de strijd om het Elysée steigeren. De uittredende president polariseert en hoopt daarmee zijn herverkiezing veilig te stellen. De Europagezinde Fransen en de overtuigde coronagevaccineerden moeten hem daarbij helpen.

© SHUTTERSTOCK

FRANKRIJK

Zich in Taiwan als Litouwer voordoen kan een lucratief zaakje worden dezer dagen. In een recente bijdrage verzamelde The Washington Post tal van getuigenissen van Litouwers die er naast schouderklopjes ook op gratis drank en spijs getrakteerd werden. Er was zelfs sprake van een arts die geen betaling wou van zijn Litouwse patiënt bij wie hij een lever transplanteerde.

Alles heeft te maken met de banbliksems van Peking die ze in Vilnius over zich heen kregen. Ze moeten maar durven, een handelskantoor openen en het hebben over ‘Taiwanese Representative Office’. Schending van de één-China-politiek klonk het boos, met sancties tot gevolg. Niet alleen voor Litouwen, want Chinese druk trachtte er voor elkeen die nog maar wat doet met een Litouws product op andere ideeën te brengen. Dat het kleine land van nog geen drie miljoen inwoners zich een tijdje geleden terugtrok uit het ‘17+1’-overleg met China, heeft natuurlijk ook niet bijdragen tot mededogen van het ‘Rijk van het Midden’.

Pragmatisch Duitsland Onmiddellijk volgde de te verwachten golf van solidariteit, zij het meer met woorden dan daden. Duitsland keurde de Chinese houding scherp af, maar hier speelde ook - en vooral - de profileringsdrang van een nieuwe regering. Het morele vingertje kennen ze maar wat goed in het naoorlogse Berlijn, maar tegelijkertijd blijft het de hoofdstad van een exportreus met vergaande economische verstrengelingen met China.

Taiwan daarentegen voegde de daad bij het woord en tastte direct in de buidel voor een aanzienlijk investeringsprogramma in Litouwen. Er werd zelfs een groot lot Litouwse likeur aangekocht dat

plots niet meer dat andere China binnen mocht. En misschien is dit allemaal niet voldoende om het verlies te compenseren, het kan zeker voor de markt van de halfgeleiders (waarop Taiwan een dominante positie bekleedt) de basis van een beloftevolle samenwerking worden. Het is een thema op zich. Punt is dat de EU ‘slechts’ naar de Wereldhandelsorganisatie verwijst, wat niet het sterke signaal is dat men gehoopt had. Zomin als Washington veel dadendrang aan de dag lijkt te leggen in deze kwestie. Tuimelt het Westen hiermee in de val, gespannen door de as Peking-Moskou?

Polariseren moet Macron aan herverkiezing helpen Het is een oude regel bij campagnes voor de Franse presidentsverkiezingen dat wie zich weet te profileren als kandidaat die boven het partijpolitieke gewoel staat en alle Fransen wil verenigen, wint. Charles de Gaulle deed het succesvol in 1965, François Mitterrand was de vriendelijke oom van alle Fransen (‘tonton’) bij zijn herverkiezing van 1988, Jacques Chirac verenigde in 2002 iedereen die niet radicaal-rechts was.

Zwakke opstelling

Gevoelig patriottisme

Een tijdje geleden omschreef de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken zijn land als de “kanarie in de koolmijn”, doelend op de complexe relatie die het met zowel Rusland als nu ook met China onderhoudt. Beide willen met respectievelijk Taiwan en het Balticum eigenlijk hetzelfde: de westerse invloed zo ver mogelijk houden. En dit vertaalt zich in provocaties, elk met een eigen arsenaal, aanpak en stijl. Want hoe groot is die westerse solidariteit - op het oude continent gesymboliseerd door de NAVO - nu precies?

Een zwakke houding van de VS ten aanzien van Rusland is iets wat ook in het Verre Oosten bij traditionele bondgenoten als Zuid-Korea of Japan hard zal aankomen. De Baltische staten werden doorheen de jaren in NAVO en EU geïntegreerd, tot grote ergernis van Moskou. Maar tot waar is men bereid te gaan wanneer een bondgenoot echt bedreigd wordt? Ook in Seoel, Tokio en zeker Taipei is dit een even prangende als tormenterende vraag.

MICHAËL VANDAMME

Toch kiest president Emmanuel Macron, met zo’n 25 procent in de eerste ronde los op kop in de peilingen, voor een andere aanpak. Hij polariseert. Het begon allemaal met Nieuwjaar toen plots de Europese vlag aan de Parijse Arc de Triomphe wapperde. Aanleiding was het begin van het Franse presidentschap van de Europese Unie in het eerste halfjaar van 2022.

De reacties lieten niet op zich wachten.

Alle presidentskandidaten ter rechterzijde veroordeelden de beslissing van Macron. De Franse driekleur weghalen van aan de Arc de Triomphe, al was het maar voor even, was een bewijs dat de president Europa boven het nationaal belang stelde. Philippe de Villiers, de eurokritische nobiljon uit de Vendée die Eric Zemmour steunt, stelde dat Macron “niet van Frankrijk houdt”.

Maakt de uittredende president hier een fout, goed wetende dat het Franse patriottisme zeer gevoelig ligt? Hijzelf en zijn entourage denken van niet. Deze symbolische actie zou een door het Elysée besliste maatregel zijn om opzettelijk te polariseren. Ofwel is men voor de Europese Unie en stemt men Macron. Wie tegen is, kiest voor gevaarlijke politieke avonturen. De president wil dus niet zoveel mogelijk Fransen verenigen. Hij wil hen die het dichtst staan bij zijn politieke

standpunten aan hem binden. De rest telt niet.

Niet-gevaccineerden viseren Dat werd ook duidelijk na zijn interview in Le Parisien. Daarin stelde hij dat hij het de niet-gevaccineerden zeer lastig zal maken, om het nog zacht uit te drukken (“emmerder les non-vaccinés”). Meer nog, wie geen coronaprik kreeg, kan niet meer als voorwaardige ‘citoyen’ of burger worden beschouwd.

Opnieuw een polariserende uitspraak die door vele andere presidentskandidaten werd veroordeeld. Valérie Pécresse van Les Républicains was zeer scherp, net als Eric Zemmour. En zo kreeg Macron net de reacties waarop hij hoopte. Al wie voor de vaccinatie is, kan niets anders doen dan op mij stemmen, is zijn boodschap nu. Dat hij met ‘emmerder’ wat grof taalgebruik hanteerde, zou hem niet veel schade moeten berokkenen. Tenslotte was het niet zo straf als de “casse-toi pauvre con” (“bol het af, idioot”) van Nicolas Sarkozy die dat toeriep aan iemand op het landbouwsalon die hem geen hand wou geven.

Macron is van oordeel dat het de komende weken en maanden nog een smerige campagne wordt. Dan hoeven omstreden uitspraken geen probleem te zijn. Integendeel, door de polarisering te voeden hoopt hij op een tweestrijd tussen hemzelf en het duo Zemmour/Le Pen. De gematigde Valérie Pécresse, de grootste bedreiging voor de huidige bewoner van het Elysée als ze de tweede ronde haalt, zou in zo’n tweestrijd verbaal overstemd worden en electoraal aan relevantie verliezen.

SALAN

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

François Mitterand slaagde erin de indruk te wekken het gewoel te overstijgen.

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

12 Interview

13 JANUARI 2022

Is het feit dat over de gevaren van de woke-cultuur voor onze maatschappij gesproken en geschreven wordt een indicatie dat het verzet op gang komt? Auteur Paul Boonefaes draagt alvast zijn steentje bij. De uitwassen in het hier en nu waren een bron van ergernis, waarna hij op onderzoek trok. Wat is de oorsprong van deze beweging? En waarom draagt ze maatschappelijke gevaren in zich? Over dit en meer hadden we het met hem.

© ERTSBERG

“Woke is een cocktail van het slechtste wat de 20ste eeuw ons geboden heeft” PAUL BOONEFAES AUTEUR VAN 'ZWIJG! WAAROM WOKE NIET DEUGT': • Geboren in 1965 • Woont in Knokke • Vertaler/tolk Engels-Portugees-Deens (UAntwerpen) • Executive MBA Vlerick Business School • Ondernemer in scheepvaart en vastgoed

“Ik ben een vrije burger met een brede maatschappelijke belangstelling” Wonen doet Paul Boonefaes in Knokke, opgroeien deed hij wat verderop in de ‘Koningin der badsteden’. “Ik ben geboren in 1965, wat me in de generatie X onderbrengt, dacht ik (lacht)”, legt hij uit. “Punt is dat ik vandaag besef misschien wel opgegroeid te zijn in de meest vrije periode ooit. We waren een gewoon middenklassengezin met vier kinderen. Dat mijn vader in de maritieme sector werkte, is zeker geen detail: het effende voor mij het pad om ook de stap in die richting te zetten. Na mijn studies vertaler tolk - Engels, Portugees, Deens - en legerdienst deed ik enkele buitenlandse stages. Vrij snel daarna richtte ik mijn eigen maritiem scheepvaartkantoor op. En als ik heel eerlijk ben: dat liep vlotter dan verwacht, wat me de financiële onafhankelijkheid opleverde waar ik nu nog steeds van geniet.

Later combineerde ik deze activiteit met een aantal demarches in de vastgoedsector. Een van de zaken die me doorheen mijn loopbaan fascineerde, was de opmars van e-mail en sociale media. Deze boden ongelooflijke kansen om anders, maar vooral efficiënter te gaan werken. Ik verdiepte me in de materie en begon ook presentaties te geven voor bedrijven over de mogelijkheden van deze nieuwe communicatiemiddelen. Weet u, ik beschouw mezelf als een vrije burger met een brede maatschappelijke belangstelling. En gelukkig beschik ik over de ruimte om me in onderwerpen als deze te verdiepen.”

aarom ging u precies aan de slag om dit boek te schrijven? Speelde een ‘ras-le-bol-gevoel’?

“Dat is misschien wat sterk uitgedrukt (glimlacht). Laat ons zeggen dat ik intellectueel geprikkeld werd door deze beweging. Wat is dat toch met die beweging die op zich nobele doelstellingen claimt na te streven, maar die me anderzijds mateloos ergert? Ik zag het schrijven van dit boek als een intellectuele uitdaging: op een grondige manier onderzoeken wat de oorsprong van de woke-cultuur is, maar in een volgende fase dit ook op een bevattelijke en toegankelijke manier uitschrijven. Wellicht was dat laatste nog het moeilijkste.”

“Telkens wordt één bepaalde categorie geviseerd: de blanke man” Het maakt uw boek misschien wel speciaal. Meestal worden precies de gevolgen van woke gehekeld. U graaft dieper en gaat naar de roots. Hoe belangrijk zijn deze ideologische antecedenten om goed te begrijpen waarmee we te maken hebben?

“Een goed zicht op de historiek van de beweging is essentieel om het hier en nu te vatten. Dit is immers niet zomaar iets dat uit het niets opduikt, al dan niet ontsproten aan de toevalligheid. Het is iets wat al decennia sluimert; je kan het vergelijken met een virus. Op zich is dit van oorsprong ongevaarlijk, maar door het te koppelen aan een bepaalde identiteitspolitiek wordt het dat wel. Dit in detail overlopen zou ons te ver brengen, maar je kan enkele duidelijke ideologische lijnen ontwaren. Die lopen terug naar het neomarxisme uit de jaren dertig of naar het postmodernisme.

Een belangrijke inspiratiebron is ook de ‘Critical Race Theory’ die zich in Amerikaanse academische kringen ontwikkelde. Samengevat zou je kunnen zeggen dat woke op een ideologische cocktail berust van zowat het slechtste wat de twintigste eeuw ons geboden heeft (lacht).”

Hoe toevallig - of net niet - is het dat de woke-beweging net in onze westerse samenleving ontstond en zich ontwikkelde?

“De woke-beweging wordt door een grote paradox gekenmerkt. De waarden waarvoor men beweert te ijveren, hebben zich nergens verder ontwikkeld in ons maatschappelijk model met waarden als het respect voor het individu of vrijheid van meningsuiting. Maar net die waarden die de gekende vooruitgang mogelijk maakte, gaat men op de helling

plaatsen. Woke is een uitdaging om de fundamenten van onze samenleving te verdedigen.”

Een naam die enkele keren in uw boek terugkomt, is die van de Italiaanse communist Antonio Gramsci.

Hij overleed tijdens het interbellum, maar zijn ideeën bleven hangen.

Gramsci was ook een inspiratiebron voor de Nouvelle Droite-beweging die in de jaren ’70 gedreven door de figuur van Alain de Benoist haar plaats op het intellectuele schaakbord opeiste. Wat is precies de invloed van Gramsci?

“Fundamenteel in zijn overtuiging is dat je pas belangrijke hervormingen kan bewerkstelligen wanneer je de cultuur in haar meest brede betekenis naar je hand kan zetten. Het volstaat niet om met een partij te ageren. Gramsci was trouwens zelf op een zeker moment leider van de Italiaanse Communistische Partij. In zijn politieke overtuiging richt hij zich tegen de kapitalistische bourgeoisie die het proletariaat onderdrukt, wat herkenbaar marxistisch in de oren klinkt natuurlijk.

Maar bovenop het economisch model dat hiervoor gebruikt wordt, oefenen ze ook wat hij de ‘culturele hegemonie’ noemt uit. Ze controleren ook de normen en waarden van deze klasse. Een omwenteling is pas mogelijk als net die normen en waarden terug van de kapitalistische leidende klasse heroverd kunnen worden. Dat laatste is precies waar de woke-beweging naar streeft. Ergens heb ik de indruk dat we niet eens de helft van de lessen uit de vorige eeuw getrokken hebben. De Tweede Wereldoorlog die uitmondde in het proces van Nürnberg zit nog vrij fris in het collectief geheugen.

Jammer genoeg ligt dat helemaal anders voor het morbide waar het communisme ons op getrakteerd heeft.”

“Zonder het gezin heb je als individu geen enkele toevlucht meer, behalve de overheid”, schrijft u. Het gezin bekleedt voor u een cruciale plaats in het woke-gebeuren?

“Absoluut, ook al is het misschien niet politiek correct dat te poneren. Het brengt ons weer bij Gramsci die begreep dat het gezin de belangrijkste entiteit was waar culturele normen en waarden bewaard en doorgegeven worden. Niet toevallig bevat het communistisch manifest een virulente aanval op het gezin. Men wou een maatschappij creëren waar gezin en geloof vervangen werd door de alomvattende overheid. Latere uitwassen hiervan zien we in organisaties als Antifa en Black Lives Matter, want ook zij worden gekenmerkt door onophoudelijke aanvallen op het traditionele gezin. Kijk, het is een vaststelling dat de realiteit dat doorheen de jaren steeds meer kinderen in een eenoudergezin op-

groeiden - veelal bij de moeder - een funeste weerslag op onze samenleving gehad heeft. Tal van onderzoeken hebben al aangetoond dat het een gemis is op te groeien zonder mannelijk rolmodel. In het woke-narratief zit ook erg vaak een attitude tegen toxische mannelijkheid. Alsof dit aan vrouwelijke kant niet zou bestaan, ook al beken ik dat dit anders is, maar dat doet geen afbreuk aan het bestaan ervan. In Amerikaanse gevangenissen blijkt 96 procent van de mannelijke gedetineerden te zijn opgegroeid zonder vader. Zo’n hoog cijfer kan echt geen toeval meer zijn.”

“In essentie hebben we hier te maken met mensen die onze cognitieve vrijheid willen beperken” Vaak tracht men het woke-debat tot een klassieke links-rechts-tegenstelling te herleiden, maar daar bent u het niet mee eens?

“Was het maar zo eenvoudig, maar dat is het niet. Persoonlijk ben ik voor de grootste diversiteit aan meningen die hun plaats hebben in een zo open mogelijk debat, alleen is dat net hetgeen woke wil vermijden. In essentie hebben we hier te maken met mensen die onze cognitieve vrijheid willen beperken. De discussie wordt niet aangegaan, maar andersdenkenden worden gedemoniseerd en hun opinies simpelweg verketterd en geweerd. Telkens wordt ook één bepaalde categorie geviseerd: de blanke man. Is het daarom dat niet meer verzet bestaat?

Ik vraag het me af.”

Is onze democratie niet gewoonweg te zwak om een stevige dam op te werpen tegen deze excessen?

“Het grote probleem is de zwijgende meerderheid. Brengen we de mensen in kaart die echt al deze aspecten van de woke-cultuur genegen zijn, dan hebben we het over niet meer dan 6 procent van de bevolking.

Jammer genoeg slagen ze erin zich als belangrijker voor te doen. Ze produceren veel decibels en hanteren een repressief arsenaal, waardoor ze een vertekend beeld creëren. Partijpolitiek gesproken betreur ik de rol van de centrumpartijen in dit land. De tegenstand tegen woke bij N-VA en VB is duidelijk, en terecht. Maar de anderen zwijgen. En dat kan enkel als een kwalijke evolutie beschouwd worden.”

'Zwijg! Waarom woke niet deugt' is te verkrijgen op https://ertsberg.be/boek/zwijg/

MICHAËL VANDAMME

TADZJIKISTAN

13 KAZACHSTAN

Het meest anti-islamitische beleid van alle moslimlanden?

De man die de hoofdstad naar zichzelf liet vernoemen

Dossier

EMOMALI RAHMON

DE CENTRAAL-AZIATISCHE DICTATUREN DOSSIER

De Oezbeekse vrees voor islamisme was deels ingegeven door de gebeurtenissen in buurland Tadzjikistan, waar in de jaren ’90 een verwoestende burgeroorlog werd uitgevochten. Die rebellen hadden een belangrijke islamistische component en genoten onder meer steun van verschillende islamistische fracties uit buurland Afghanistan, waaronder de taliban, al Qaeda en Jamiat-e Islami.

De huidige president van Tadzjikistan kwam in 1994 te midden van die burgeroorlog aan de macht en regeert sindsdien ononderbroken. Hoewel hij het zelf belangrijk vindt om te benadrukken dat hij moslim is, voert hij een

gelijkaardig beleid als zijn Oezbeekse collega Karimov. Islamitische baarden zijn verboden in Tadzjikistan, alsook moskeebezoek voor minderjarigen, de hadj voor mensen jonger dan 40, het gebruik van luidsprekers om op te roepen tot gebed, Arabisch klinkende namen, islamistische politieke partijen, islamitische scholen en de hoofddoek.

Rahmon schreef ook verschillende boeken, waaronder ‘De Tadzjieken in de spiegel va de geschiedenis’. In dat boek probeert Rahmon eigenhandig een stichtingsmythe voor Tadzjikistan te creëren, door onder meer te poneren de Iraanse profeet Zoroaster uit het land komt, de Avesta - de religieuze tekst van het Zoroastrisme - superieur is aan de teksten van Homeros en dat het land veel eerder dan het Westen een eigen Verlichting doormaakte.

Door de protesten van afgelopen week kwam Kazachstan uitgebreid in het nieuws, maar doorgaans lijkt de westerse wereld te vergeten dat CentraalAzië bestaat. Die onvertrouwdheid is meteen de reden waarom de Britse komiek Sacha Baron Cohen Kazachstan uitkoos als bakermat van zijn typetje Borat. Het land werd op die manier een blanco schilderdoek waarop de acteur een pastiche van voormalige Oostbloklanden kon schilderen.

De werkelijkheid is soms echter nog gekker dan fictie.

NOG GEKKER DAN BORAT De vijf Centraal-Aziatische landen (Kazachstan, Kirgizië, Oezbekistan, Turkmenistan en Tadzjikistan) worden in de volksmond ook weleens “de vijf stans” genoemd, aangezien hun namen in het Engels allen op ‘-stan’ eindigen. ‘Stan’ is Perzisch voor ‘land van’. Allen, met uitzondering van het Perzisch sprekende Tadzjikistan, worden ze gedomineerd door Turkssprekende volkeren die de landen mee hun naam geven, zoals de Oezbeken, Kazachen, Turkmenen en Kirgiezen. De landen zijn alle vijf overwegend islamitisch. Kazachstan, met een vrij grote Russische minderheid, vormt een uitzondering en telt een behoorlijk aantal orthodoxe christenen en atheïsten.

De regio is ook van groot geostrategisch belang en enkele ‘gelukkige’ landen in de regio bezitten een immense natuurlijke rijkdom van olie en gas. In de film ‘Borat’ mag het Kazachse volkslied misschien trots verklaren dat het land “de belangrijkste exporteur van kalium ter wereld is”,

maar in werkelijkheid zou uranium veel meer het vermelden waard zijn geweest. Het land zit op de grootste voorraad ter wereld en staat garant voor zo’n 40 procent van de wereldwijde productie van het radioactieve goedje.

De landen draaien slechts enkele decennia mee op het internationale toneel en kennen geen lange geschiedenis als onafhankelijke natiestaten.

In feite zijn de staten en hun grenzen uitvindingen van de Sovjet-Unie. Voor de aanhechting door Rusland bestond de regio uit een verzameling van kanaten en emiraten. Ook nu nog liggen de loyaliteiten van de bevolking er veeleer bij stammen en clans, dan bij een nationale identiteit. Dit en het feit dat ze een pijnlijke Sovjeterfenis met zich meedragen zorgen voor instabiliteit, etnische conflicten, opstoten van islamisme, corruptie, nepotisme, cliëntelisme en (soms erg kleurrijke) dictaturen.

PIETER VAN BERKEL

TURKMENISTAN SAPARMURAT NIAZOV

De profeet die brood vernoemde naar zijn moeder President Saparmurat Niazov, die van 1990 tot zijn dood in 2006 over Turkmenistan heerste, was misschien de meest excentrieke van alle Centraal-Aziatische dictators. Heel Turkmenistan is bezaaid met (soms gouden) standbeelden van hemzelf en zijn familie. In de Turkmeense hoofdstad Asjchabad staat zelfs een gouden beeld van hem dat meedraait met de zon. Hij schreef bovendien eigenhandig een ‘heilig boek’, de Ruhnama.

Het boek bestaat uit een autobiografie van Niazov, Koranteksten en de geschiedenis van Turkmenistan. Het lezen van het boek was tijdens het leven van Niazov verplicht op scholen en universiteiten.

Net als Niazov zelf kreeg ook de Ruhnama een standbeeld in de hoofdstad Asjchabad. Het negen meter hoge mechanische bouwsel uit marmer opent zich elke avond om acht uur, waarop er passages uit het boek gereciteerd worden. Volgens Niazov zou iedereen die het boek drie keer leest rechtsreeks naar de hemel gaan. Dat had de Turkmeense president

zelf met God afgesproken.

In 2002 liet Niazov de namen van maanden en dagen van de kalender veranderen naar passages, begrippen en personages uit de Ruhnama. Zo werd de maand april herdoopt tot Gurbansoltan, de naam van de moeder van Niazov. Ook het oude Turkmeense woord voor ‘brood’ werd afgeschaft en vervangen door Gurbansoltan.

Niazov liet alle ziekenhuizen buiten de hoofdstad sluiten. Zieken op het platteland zouden volgens hem “gewoon naar Asjchabad kunnen komen”.

Tijdens het bewind van Niazov had Turkmenistan de laagste levensverwachting van alle CentraalAziatische landen. Zelf werd hij schandalig rijk. Bij zijn plotse dood in 2006 werd zijn vermogen op 3 miljard dollar geschat.

Zijn opvolger Gurbanguly Berdimuhamedow maakte de meeste excessen van zijn voorganger ongedaan, maar is evenzeer een dictator en houdt eveneens een persoonlijkheidscultus in stand.

Berdimuhamedow houdt er tal van hobby’s op na, die hij rijkelijk deelt met de buitenwereld in propagandavideo’s: dj’en, zingen en rappen, fitnessen, paardrijden en het schrijven van boeken.

NOERSOELTAN NAZARBAJEV

Kazachstan werd na de val van de Sovjet-Unie bijna dertig jaar (van 1991 tot en met 2019) geregeerd door Noersoeltan Nazarbajev. Ondertussen steunde hij wel de (her)oprichting van oppositiepartijen in het Kazachse parlement, die doorgaans gewoon loyaal met de regering meestemmen, om het land een zweem van democratisch pluralisme te geven. De meeste waarnemers zijn het er echter over eens dat er van vrije verkiezingen, een vrije pers en een onafhankelijk gerecht geen sprake is.

Bij een goede dictatuur mag ook een persoonlijkheidscultus niet ontbreken. Zo zijn tal van monumenten, straten, parken, instellingen en feestdagen in Kazachstan naar Nazarbajev vernoemd. Als kers op de taart werd Astana, de politieke hoofdstad van het land, in 2019 herdoopt tot Nur-Sultan. Hij draagt bovendien de levenslange titel ‘Leider van de Natie’.

Nazarbajev wordt ook beschuldigd van het verduisteren van honderden miljoenen, zo niet miljarden, dollars die eigenlijk de staatskas moesten spijzen. Vele van de lucratieve olie- en gasbedrijven in Kazachstan zijn bovendien in handen van vrienden en familie van Nazarbajev. De huidige verblijfplaats van Nazarbajev is onbekend.

Er wordt vermoed dat hij naar het buitenland vluchtte.

OEZBEKISTAN ISLAM KARIMOV

De man die islamisten levend liet koken

De in 2016 overleden Islam Karimov leidde Oezbekistan zo’n 25 jaar en werd reeds in 1990, nog voor de onafhankelijkheid, president van de toenmalige Socialistische Sovjetrepubliek Oezbekistan. Net als andere Centraal-Aziatische collega’s werd hij keer op keer, met dubieuze scores van meer dan 90 procent, herverkozen.

Karimov viel vooral op door zijn hardhandige repressie, voornamelijk gericht tegen moslims in zijn land. Dat klinkt misschien gek, gelet op het feit dat 95 procent van de Oezbeekse bevolking de islam aanhangt en Karimov zelf moslim is. Na toenemend islamitisch extremisme in het land en een islamistische moordaanslag op zijn persoon, besloot Karimov hij echter te opteren voor keiharde repressie. Als gevolg hiervan werden duizenden mensen opgepakt zonder proces. Marteling van gevangenen en buitengerechtelijke executies waren schering en inslag in Oezbekistan. In een van de meest gruwelijke gevallen werden twee leden van Hizb ut-Tahrir, een extremistische organisatie, in 2002 levend gekookt door de Oezbeekse politie.

KIRGIZIË

Game of Thrones in Centraal-Azië

Kirgizië kende in vergelijking met de andere landen in de regio een groter verloop van politieke machthebbers. Zo telde het land sinds de val van de Sovjet-Unie acht verschillende. In het geval van Kirgizië is de opeenvolging van machthebbers echter geen teken van een gezonde democratie of pluralisme, maar veeleer een bewijs van politieke instabiliteit.

De langstzittende machthebber was Askar Akayev, een doctor in de fysica die van 1990 tot en met 2005 de plak zwaaide in het land alvorens van de macht verdreven te worden na massabetogingen.

Hij was onder meer voorstander om het tengrisme, het sjamanistische oergeloof van de Aziatische steppevolkeren, nieuw leven in te blazen. Zijn opvolger, toenmalig oppositieleider Kurmanbek Bakiyev, werd nog geen vijf jaar later van machtsmisbruik en verkiezingsvervalsing beschuldigd en moest zelf na een revolutie zijn land ontvluchten. Hij vond onderdak bij de Wit-Russische dictator Aleksandr Loekasjenko.

Dat de Kirgizische politiek niet moet onderdoen voor Game of Thrones, bewijst het lot van Almazbek Atambayev, de opvolger van Bakiyev. Hij werd in 2019 gevangengezet op beschuldiging van corruptie en doodslag, werd in 2020 bevrijd door betogers na een revolutie (de derde intussen) en werd datzelfde jaar, na een mislukte moordaanslag op zijn persoon, opnieuw vastgezet.

Askar Akayev

13 JANUARI 2022

14 Cultuur SERIE

The Book of Boba Fett ‘The Book of Boba Fett’ is een ruimtewestern in het Star Wars-universum. De reeks is een spin-off van ‘The Mandalorian’ en borduurt verder op het succes van zijn voorganger. De serie is te bekijken op Disney+.

Never change a winning formula, moet men bij Disney gedacht hebben na het eerdere succes van de Star Wars-ruimtewestern The Mandalorian. Het lijkt er echter op dat de entertainmentreus die leus iets te letterlijk heeft genomen, want de spin-off The Book of Boba Fett, gebaseerd op het populaire gelijknamige Star Wars-personage, is meer van hetzelfde, maar niet per se beter dan het origineel.

Boba Fett Nu dient wel vermeld te worden dat plannen om een aparte verfilming rond Boba Fett te maken al een tijdje meegaan. Aanvankelijk werd, kort nadat Disney de rechten voor de Star Wars-franchise verwierf, gedacht aan een volwaardige verfilming. Dat idee werd al snel in de diepvriezer gestoken. Het succes van The Mandalorian gaf echter groen licht voor de serie.

Premiejager Boba Fett is een van de meest populaire personages in de franchise, hoewel hij slechts enkele minuten figureert in de oorspronkelijke trilogie, daarin slechts enkele woorden spreekt en een roemloos einde lijkt te sterven in ‘Return of the Jedi’. Een echte verklaring voor de cultstatus van het personage lijkt er niet te zijn, buiten het feit dat hij mysterieus is en een ‘cool’ harnas draagt. De populariteit zorgde ervoor dat Fett ook buiten de films prominent figureerde, in de talrijke boeken, strips en videospelletjes die de Star Warsfranchise rijk is.

Uitmelken Dat de makers van de Star Wars-televisiereeksen twee keer achter elkaar opteren voor het westerngenre hoeft op zich niet te verbazen. De oorspronkelijke Star Wars-films waren ook in grote mate door het genre geïnspireerd. George Lucas, de bedenker en regisseur van de oorspronkelijke films, zei dat Boba Fett gebaseerd was op het personage ‘The Man with No Name’, gespeeld door Clint Eastwood, uit de westerns van Sergio Leone.

Door de overlap, het feit dat het beide westerns zijn en het feit dat The Book of Boba Fett een spin-off van The Mandalorian is, zijn vergelijkingen tussen de twee haast onvermijdelijk. Op zowat alle vlakken lijkt de nieuwe reeks de duimen te moeten leggen voor zijn voorganger. De humor, de sfeer, het verhaal, de personages, de actie en de speciale effecten in The Mandalorian zijn allen beter. Tal van elementen in het verhaal, gaande van ‘de buitenstaander die aanvaard wordt door een inheemse woestijnbevolking’ (‘Dune’) tot ‘de misdadiger met een moreel kompas die de zaken anders aanpakt’, zijn verre van origineel te noemen, maar over het algemeen wel goed uitgewerkt.

Disney zal allicht het (terechte) verwijt krijgen dat ze de Star Wars-franchise tot de laatste cent willen uitmelken, maar in werkelijkheid wordt dit al decennia gedaan. Dat dit niet per definitie tot slechte producten hoeft te leiden, bewees The Mandalorian al. Hopelijk worden de andere spin-offreeksen die onvermijdelijk in de pijplijn van Disney zitten iets verfrissender dan The Book of Boba Fett.

PIETER VAN BERKEL

13 JANUARI 2022

KUNST

Sol LeWitt: componist van conceptuele kunst

Solomon (Sol) LeWitt (1928-2007) werd geboren in Connecticut, in een familie van Joodse immigranten uit Rusland. Hij was een pionier van de minimalistische en de conceptuele kunst. LeWitt oogstte vooral succes met zijn muurschilderingen, waarvan hij er tussen 1968 en 2007 meer dan duizend heeft gemaakt, die allemaal een eigen nummer hebben gekregen. Deze muurschilderingen vormen een cruciale stap in de geschiedenis van de hedendaagse tekenkunst.

Minimalistische kunst, die ontstond in de jaren 1960 in de Verenigde Staten, koos voor duidelijke patronen die herhaald worden. Sol LeWitt deed dat bijvoorbeeld in zijn muurschilderingen die hij samenstelde uit gelijke vierkanten, gevuld met parallelle lijnen die verticaal, horizontaal of diagonaal lopen en die in zwart-wit en in kleur afgewerkt worden. Het beeld wordt dus opgebouwd door een raster van lijnen. Als minimalist probeerde LeWitt op een heel eenvoudige en heldere manier tweedimensionaliteit te bereiken.

LeWitt was ook een conceptueel kunstenaar voor wie het concept, het idee, primeerde op het uiteindelijk gecreëerde kunstwerk. De uitvoering liet hij vaak over aan anderen. Hij vergeleek zich met een componist van wie de partituur door een orkest uitgevoerd wordt, telkens op andere plaatsen. Daarom kunnen de muurschilderingen van LeWitt ook na zijn dood nog ‘uitgevoerd’ worden, op basis van een precies draaiboek en onder leiding van dirigenten-kunstenaars, opgeleid in de studio van LeWitt.

In 2012 vonden in M Leuven en in het Centre Pompidou-Metz tentoonstellingen plaats met telkens een twintigtal muurschilderingen van Sol LeWitt, die op de museummuren werden aangebracht door ploegen van jonge kunstenaars en academiestudenten, begeleid door professionele tekenaars van de LeWitt Studio. Het Joods Museum heeft dit op beperktere schaal overgedaan voor zijn huidige expo.

rood en blauw en loopt in het zwart uit op de aanpalende muur. In ietwat gedempte kleuren is de reusachtige ‘Wall Drawing #780’ aangebracht met in verf gedrenkte stukken stof, waarbij LeWitt als instructie gaf: ‘Eerst stempelen, dan vegen.’ Hier is het herhaalde motief de zespuntige ster, een verwijzing naar de davidsster als Joods symbool. LeWitt was helemaal niet religieus, maar op het einde van zijn leven heeft hij toch gegraven naar zijn joodse wortels en ontwierp hij in Connecticut een synagoge, geïnspireerd op de houten synagogen die ooit in Polen stonden. Dit project wordt in het Joods Museum extra belicht.

Banden met ons land ‘Wall Drawing #138’ is een schitterende muurschildering. Op de witte wand is met potlood een ontelbaar aantal rasters, cirkels en bogen ge-

tekend, die samen een ragfijn web van kruisende lijnen vormen. Het werk werd vijftig jaar geleden voor het eerst uitgevoerd in een galerie in Brussel. Het museum wil hiermee de band tussen Sol LeWitt en ons land in de verf zetten. De kunstenaar ontwierp de zwart-wit marmeren vloer in dubbele waaiervorm in de inkomhal van de Muntschouwburg en voor het universitair ziekenhuis van Luik tekende LeWitt een reeks geometrische figuren voor de lambrisering. De ontwerpschetsen zijn te zien op de expo.

De vierde muurschildering is ‘Wall Drawing #528’, die duidelijk maakt dat de kubus een heel belangrijk motief is in het werk van LeWitt. De tentoonstelling onderstreept dat eveneens met een aantal luchtige structuren die zijn opgebouwd uit open kubussen. Daarnaast selecteerde de expo werken op papier, gouaches en archiefmateriaal.

Voor conceptuele kunstenaars hoefde hun kunst niet ‘mooi’ te zijn, maar die van Sol LeWitt is dat wel.

MMMV

Tentoonstelling ‘Sol LeWitt’, nog tot 1 mei 2022, Joods Museum, Brussel, www.mjb-jmb.org

Joodse wortels Vier grote muurschilderingen van Sol LeWitt zijn in het Joods Museum aangebracht. ‘Wall Drawing #368’ is een mooi voorbeeld van zijn gerasterde vierkanten op een witte achtergrond. Deze variant is in fel geel,

BOEK

Tunnel 29

Liefde, spionage en verraad. De spectaculairste ontsnapping uit Oost-Berlijn ‘De antifascistische schutswal’, zo noemde het communistische regime de Berlijnse Muur die het in 1961 op een nacht liet bouwen om de massale vlucht uit Oost-Duitsland tegen te houden. Voor vele Oost-Duitsers was West-Berlijn een vrijhaven die ze soms te allen prijze wilden bereiken. Onbegrijpelijk vonden de Oost-Duitse presidenten Walter Ulbricht en Erich Honecker het. Hoe kon men immers ‘Democratisch Berlijn’ of bij uitbreiding de Duitse ‘Democratische’ Republiek willen verlaten? George Orwell was een visionair toen hij die valse terminologie beschreef in zijn werken. Ze blijven tot vandaag aanbevolen literatuur.

Het is moeilijk te bevatten hoe het leven moet zijn geweest in communistisch Oost-Europa. Dat geldt bij uitstek voor wie opgroeide na de val van de Berlijnse Muur in 1989, maar zelfs voor wie het IJzeren Gordijn nog heeft gekend. Vandaar is het verhelderend dat BBC-journaliste Helena Merriman de tijd neemt om de lezer mee te nemen naar de beginjaren van de tweedeling van Duitsland. Het land was al getraumatiseerd door de vele Duitse vluchtelingen die have en goed moesten achterlaten toen de Sovjet-Unie, Polen en Tsjechoslovakije gulzig hadden geknaagd aan het voormalige Derde Rijk. De Duitse bewoners die de pech hadden in de Sovjetinvloedssfeer te vallen zouden ruim een halve eeuw zuchten onder het communistische bewind.

Merriman schetst overtuigend de makke houding van het Westen tegenover de agressie en terreur vanuit Oost-Berlijn. Te vaak rekenden WestBerlijners erop dat president Kennedy de rug zou rechten en zich zou uitspreken voor meer vrijheid voor het andere

deel van de stad. De schrik voor een kernoorlog deed hem initieel inbinden. Zo vertelt het boek schrijnende verhalen van vluchters die door de Oost-Duitse Volkspolizei (vopo’s) neergeschoten werden en lagen te sterven zonder dat Amerikaanse soldaten of de West-Berlijnse politie ingrepen.

Ontsnappingspogingen Tegen deze politieke achtergrond kookte het bloed van heel wat West-Berlijnse jongeren. Zij wilden niet werkloos toekijken hoe hun oostelijke stadsgenoten aan wanhoop ten onder gingen. Een bezoek aan Checkpoint Charlie bezorgt u een mooi staal van ontsnappingspogingen, de ene al creatiever dan de andere. In dit boek verweeft de auteur vakkundig de levens van de verscheidene hoofdrolspelers in een van de meest gewaagde operaties uit het bestaan van de Berlijnse Muur: een tunnel onder de ‘Muur der schande’.

Merriman probeert in de geest te kruipen van een West-Berlijnse man die zich laat ronselen voor de Stasi, de alomtegenwoordige geheime dienst van de DDR. Ook de personages die hun leven riskeerden door de tunnel te graven, worden uitgediept. Met een speciale vermelding voor Joachim, die als gevluchte Oost-Duitser vanuit West-Berlijn probeerde ook anderen te laten ontsnappen. Uniek is dat de groep gravers toestemming gaf aan de Amerikaanse omroep NBC om hun operatie te filmen. Zo konden ze de nodige fondsen inzamelen om alle benodigde materiaal te financieren. Het biedt de unieke kans om 60 jaar later het uur van de waarheid te herbeleven (via YouTube ‘The Tunnel’(1962)). Een boek dat net zo vlot leest als een spannende roman, maar tegelijk de lezer herinnert aan een periode van een antifascistisch schrikbewind, een periode die we hopelijk zo snel mogelijk achter ons kunnen laten.

PIETER VANDERMOERE

Helena Merriman - ‘Tunnel 29 Liefde, spionage en verraad.

De spectaculairste ontsnapping uit Oost-Berlijn’ - Balans, 2021 384 bladzijden - 24,95 euro ISBN: 9789463821612

Brieven

13 JANUARI 2022

GESCHIEDENIS

© PHOTONEWS

De repressie en Filip de Pillecyn (1) maar ook ten gunste moet noteren. Met die dubbele pet neemt hij feitelijk een loopje met de rechten van de verdediging. Wel informeert hij of de auteur het gevangenisregime in Sint-Gillis verdraagt, want uit een eerder medisch rapport blijkt dat De Pillecyn leverklachten heeft. Mijn moeder die de schrijver één keer mee uit de goot hielp, had daar een verklaring voor en het sobere gevangenisregime doet die lever blijkbaar deugd.

Gunstige civieke evolutie

Filip De Pillecyn

60 jaar geleden overleed Filip de Pillecyn. Het gelijknamig comité publiceerde zojuist ‘Studies XVII’ over de schrijver.

Het Atheneum in Mechelen Twee jaar geleden organiseerde het comité een voordracht in het Mechelse Atheneum door de huidige directeur over De Pillecyn als leraar in diezelfde school.

Dat was ook mijn school tussen 1956 en 1962. Een van mijn oudleraars was tijdens de oorlog als leerling een vurig bewonderaar van De Pillecyn, maar eind 1943 keek hij eens naar de frontlijnen op de landkaart en werd op slag even vurig socialist. Hij leerde mij de uitdrukking ‘In Vlaanderen Vlaams en op Sint-Anneke mosselen’.

Recent werd mijn school een baken van deugd met onder andere genderneutrale toiletten en leerlingenacties voor het klimaat, terwijl een schoolbibliotheek niet meer nodig wordt geacht. De aangekondigde directeur verscheen niet en werd vervangen door de Mechelse historicus Herwig de Lannoy die niet over de leraar, maar uitsluitend over de collaborateur De Pillecyn sprak. Hij baseerde zich deels (foto’s inbegrepen) op een artikel dat ik voor een Mechels tijdschrift schreef en ‘vergat’ dat te melden. Maar in Studies XVII publiceert hij nu een gedegen artikel over De Pillecyn en het gerecht dat ook na de voorlopige invrijheidstelling van de schrijver zijn prooi niet los laat.

Deze column - wel met bronvermelding - dankt hem.

Pingpong met het dossier De hele oorlog is De Pillecyn één van de coryfeeën van de collaboratie in Vlaanderen. In Mechelen is er geen zwarte manifestatie waar hij niet verschijnt, dikwijls aan de zijde van de Duitse plaatscommandant von Märker of diens vervanger Marcus. Hij roept geregeld op een Duits uniform aan te trekken en spreekt zijn hoop uit dat Vlaanderen een deel wordt van het Groot-Germaanse Rijk.

Hij vermoedt dus wat hem te wachten staat en begin september 1944 vlucht hij naar zijn broer in Eksaarde. De 4de september

rijden de Britten Mechelen binnen en begint de straatrepressie.

Eerst op de 8ste herinneren een paar dapperen zich De Pillecyn en stormen ze zijn woning aan de Brusselse steenweg binnen om te plunderen en alles kort en klein te slaan. In zijn schuilplaats beseft de schrijver dat hij zijn familie en zichzelf in gevaar brengt.

Op 25 september geeft hij zich aan en krijgt hij een enkeltje ‘kamp van Lokeren’. Twee maanden later stelt het gerecht een formeel aanhoudingsbevel op. Dan begint een pingpongspel. Welk krijgsgerecht moet het dossier behandelen? De Pillecyn was niet alleen actief in Mechelen, maar ook in Antwerpen en Gent, terwijl hij vanaf 1942 als directeur van het middelbaar onderwijs in Brussel de feitelijke baas van het rijksonderwijs was.

Typisch voor de repressie is dat de krijgsauditeurs meestal niet lichtvaardig de zaken aanpakken. Mijn collega’s bij de omroep die het echte werk voor Maurice de Wilde deden, toonden mij indertijd dikke bundels. Menig kleinzoon of kleindochter die het verleden van grootvader uitpluist (na 2009 met de toestemming van de procureurs-generaal) kijkt verbaasd op dat bompa echt meer deed dan een gedicht van Gezelle voorlezen, zoals hij zelf vertelde.

In veel gevallen vorderen de zaken na de bevrijding traag maar zeker, maar zeker traag. In Lokeren geeft De Pillecyn zelfs zijn naam op voor migratie naar Argentinië, maar na zijn overplaatsing naar de gevangenis van SintGillis eindigt zijn interesse.

De hete aardappel in het dossier komt tenslotte terecht bij de beruchte substituut Marc de Smedt in Brussel. Dat is de man die er volgens de biografie van Ernest Claes een punt van maakt de auteur van ‘De Witte’ nog jaren te koeioneren na diens invrijheidsstelling. De Smedt moet als openbare aanklager een strafeis tegenover De Pillecyn vorderen, maar tezelfdertijd verhoort hij hem ook als onderzoeksrechter die niet alleen de feiten ten laste,

De Lannoy vertelt ons dat De Pillecyn eerst in december 1946 voor de eerste keer verhoord wordt, meer dan twee jaar na zijn arrestatie. Wegens de bijna 500.000 repressiedossiers is dat niet helemaal abnormaal, want dringend is het niet. Iedereen weet immers dat De Pillecyn nog wel een tijdje in “hotel met de houten lepel” (dixit ’t Pallieterke) zal verblijven.

Na dertig maanden voorarrest staat de schrijver dan voor de Brusselse krijgsraad in maart 1947. Na anderhalve dag valt het vonnis: tien jaar gevangenis (Marc de Smedt eist 15 jaar) en 500.000 frank schadevergoeding voor de Belgische staat. Verzachtende omstandigheden zijn de tussenkomsten van De Pillecyn ten voordele van mensen die door de Duitsers opgeëist werden in Duitsland te werken. De reactie van De Pillecyn is verrassend. Hij aanvaardt het vonnis en tekent geen beroep aan. Hij vermoedt terecht dat hij het risico loopt extra jaren te krijgen in hoger beroep. Vergelijk die 10 jaar met de aanvankelijke vonnissen tot de doodstraf of levenslang voor mannen die de oproep van De Pillecyn beantwoord hebben en een Duits uniform aantrokken (in Mechelen 140).

Zijn schuldbekentenis is ook een tactische zet om zo vlug mogelijk als bekeerde burger de gevangenis te verlaten. Sinds november 1946 bestaat bij het ministerie van Justitie een dienst ‘Wederopvoeding’ die onder andere lessen burgerzin en democratie voor de gevangen collaborateurs verzorgt. In Sint-Gillis horen daar ook voordrachten en een gevangenistijdschrift ‘Opbouw’ bij (let op de naam!).

De schrijver werkt ijverig mee en geeft lezingen “die getuigen van een gunstige civieke evolutie”, zegt een verslag. Hij is geen ‘Prinzipienreiter’ zoals Gust Borms na de Eerste Wereldoorlog. Hij schrijft de Franstalige gevangenisdirecteur in het Frans aan. Wanneer de antirepressiepartij De Vlaamse Concentratie (voorganger Volksunie) in een publicatie een artikel laat ondertekenen met P.D.P ontkent hij in alle toonaarden dat dit de afkorting is van ‘Philippe de Pillecyn’.

Hij schrijft zelfs een brief aan de Vlamingenhaters van Le Soir om zijn onschuld te beklemtonen.

Opportunistisch, zeker, maar dit is makkelijk schrijven achter een computer in 2022.

Drie maanden na het vonnis vraagt de auteur al vervroegd vrijgelaten te worden. Geweigerd.

Een paar maanden later volgt een verzoek van vele leden van de Koninklijke Academie voor Taal- en Letterkunde hun vroegere collega uit de gevangenis te ontslaan wegens “de objectieve waarden van zijn kunst”. Het is een pijnlijke realiteit dat collaborateurs met een netwerk en geld voor de beste advocaten gemakkelijker de dans ontspringen. Lees verder in de volgende editie van ’t Pallieterke.

JAN NECKERS

15

LEZERSBRIEVEN ENERGIE VAN DE TOEKOMST? Pallieterke, ‘Focus op energie van de toekomst, niet op erfenis uit het verleden’, is de titel van een artikel in De Tijd van Robrecht Bothuyne, Vlaams Parlementslid van CD&V. Eerst voor de elektrische leek: W (Watt) is de eenheid van vermogen (de PK van uw auto),Wh (WattUur) die van energie (die bepaalt hoever je met die auto rijdt). Die letter ‘h’ maakt dus veel verschil.

Vlaanderen wil tegen 2030 zo’n 1,3 miljoen elektrische auto’s en 550.000 warmtepompen van groene stroom kunnen voorzien. De heer Bothuyne vindt daarom dat we sneller méér zonnepanelen moeten installeren.

Laten we even rekenen: voor 1,3 miljoen auto’s aan 15kWh/100km en gemiddeld 15.000 km per jaar is er 3 TWh extra nodig (TWh = TeraWattuur, of 1 miljard Kilowattuur (kWh)). Voor de warmtepompen aan 4.000 kWh per jaar nog eens 2,2 TWh, samen meer dan 5 TWh. In 2021 was de zon goed voor 5,1 procent van ons totaal verbruik van 85 TWh, of 4,3 TWh voor gans België.

We moeten dus op 8 jaar ongeveer nog tweemaal zoveel panelen BIJleggen, terwijl ondertussen alle gemakkelijke en rendabelste installaties al zijn uitgevoerd, met dank aan de ruime subsidies.

Besluit: politici kunnen nog altijd niet rekenen. En de media geen kritische vragen stellen.

Lui Sinpels – Zandhoven

AMBTENARENZAKEN Pallieterke, Vicepremier Petra De Sutter (Groen) heeft beslist dat federale ambtenaren ná hun kantooruren niet meer opgebeld mogen worden over hun ‘werk’, terwijl in dezelfde communicatie benadrukt werd dat de privésector altijd bereikbaar moet blijven. Uiteraard!

De privé moet ervoor zorgen dat er voldoende inkomen wordt gegenereerd zodat haar ministeriële wedde en die van haar ambtenaren betaald blijven. Kiezers worden zo nog méér gedegouteerd van de politiek maar ja…. Bij haar aantreden als minister heeft Petra De Sutter gezegd dat zij “na haar ministerschap afgerekend wenst te worden op haar beleid en niet op haar geaardheid”. Ik citeer het letterlijk. Als Groen straks de kiesdrempel niet meer haalt, zal dat ongetwijfeld volgens onze regimemedia de schuld zijn van ‘rechtse populisten’, wat had u gedacht!

M arc Bertrand – Edegem

HET N-WOORD Pallieterke, Regelmatig ontstaat er ophef omtrent het gebruik van het n-woord dat als discriminerend en als scheldwoord wordt bestempeld.

Zo ook deze week over een lector van Hogeschool PXL die het woord uitgesproken zou hebben.

Maar, ik luister zowat continu naar StuBru en het moet gezegd dat ik gedurende de dag om de oren word geslagen met het n-woord.

En dit voor een woke-zender, die beweert op te komen om ‘te zijn wie je bent’. Dat zal vanzelfsprekend worden gerechtvaardigd door het feit dat het zwarte artiesten zijn die dat woord in de mond nemen. De onderliggende gedachte is dus dat een zwarte het n-woord mag gebruiken, maar een blanke niet.

Die redenering dat enkel een bepaalde bevolkingsgroep een bepaald woord mag gebruiken omdat het op hen slaat en dus voor hen voorbehouden moet zijn, is eigenaardig en onaanvaardbaar.

Als we dit doortrekken en een paar andere Engelse scheldwoorden onder de loep nemen, zie je overduidelijk de ongerijmdheid van deze aanpak. Een prachtvoorbeeld met een woord dat door diezelfde zelfverklaarde artiesten ook veel in de mond wordt genomen, is ‘motherf***er’. Mogen enkel degenen die hun moeder ‘gepakt’ hebben dat dan gebruiken.

Idem dito voor een ander woord waar mama niet wordt ontzien, ‘son of a bitch’, waarbij iemands moeder verweten wordt een teef te zijn. Enkel voor degenen van wie hun moeder echt...? Wat te denken van het woord ‘bastard’?

En ga zo maar door.

Dit alles toont de hypocrisie en de ongerijmdheid aan van de wokies.

Er is maar één antwoord hierop: vrijheid van meningsuiting met gelijke rechten en plichten. Of iedereen mag het woord gebruiken of niemand. Ik ga voor het eerste.

Carl K ins – Kortrijk

STAATSOMROEP Pallieterke, Ik las in De Standaard van 6 januari 2022 over de Poolse televisie: “Spreekbuis voor de regering, stormram tegen de oppositie: de partijdigheid van de Poolse staatsomroep TVP druipt van het scherm. De zender, gefinancierd met belastinggeld, staat bekend om zijn eenzijdige keuze van gasten, tendentieuze titels en nieuwsitems waarin oppositieleden bruut door de mangel gehaald worden.”

En als we nu eens Poolse staatsomroep TVP zouden veranderen in VRT, zou dat dan niet hetzelfde blijven?

Erik Roose - H alle-Zoersel

DE GEKLEURDE EVENMENS Pallieterke, Ik kon mijn oren niet geloven toen ik op de televisie vernam dat een docent aan de Provinciale Hogeschool Limburg aangeklaagd is omdat hij het gehate en onmenselijke n-woord uitsprak. U weet wel, synoniem voor gekleurde medemens. Zijn verontschuldigingen volstaan niet, er komt een sanctie.

Zijn ze nu helemaal tuureluut geworden in onze verziekte samenleving en zijn de duistere middeleeuwen teruggekeerd? Misschien verhuizen we beter naar Nigeria.

Daar hebben ze geen probleem met hun titel Nigeriaan, een synoniem voor het n-woord. Zou ik de nieuwslezeres van Het Journaal niet aanklagen voor racisme omdat zij dat verdoemde woord uitsprak alhoewel zij daarna het n-woord bezigde? Te gek voor woorden!

Eugeen S’heeren – Sint-Truiden

ARROGANTIE Pallieterke, Die arrogantie van Bart Somers, het druipt van hem af... Vreselijk.

Ik zag hem bezig bij de aankondiging van de afzetting van burgemeester Veerle Heeren van Sint-Truiden. Nochtans had de burgemeester zich publiekelijk voor de feiten verontschuldigd. Ik ben benieuwd wat er gaat gebeuren met Bart Somers, na ‘het gesjoemel van El Kaouakibi’…

R ia Sak - Beerse

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

13 JANUARI 2022

Tweets van de week

Gwendolyn Rutten

“Wallonië is er zo slecht aan toe dat we mensen wel geld moeten blijven geven”, citeert Christophe Deborsu een Waalse minister over de vicieuze PS-cirkel. Zo eindigt het vroeg of laat altijd met socialisme waarin eeuwig uitkeringsbeleid de electorale macht in stand houdt. #deafspraak

Wie ondertussen wel heel goed begrepen heeft dat met de marktwaarde van het merk ‘Open VLD’ niet zo heel meer valt te bereiken, behalve dan de kiesdrempel, is Gwendolyn Rutten. Dat is niet zo verwonderlijk. Gwenny reed haar partij immers hoogstpersoonlijk zelf in de vernieling en had dus voorkennis. Momenteel zoekt ze dus een reden om in haar eigenste Aarschot niet meer onder die naam te hoeven opkomen. “De kiezer heeft de lokale partijen opgedoekt, al hebben de partijen dat zelf nog niet door. Wat telt is: problemen oplossen. Democratie heeft meer lokale betrokkenheid nodig”, tweette Gwendolyn in al haar vooruitstrevendheid.

Hoewel? Vincent van Quickenborne en Bart Somers waren haar al lang voor en dropten bij de vorige verkiezingen de naam ‘Open Vld’ al. En in Gent is er ook geen haar meer op het hoofd van burgemeester De Clercq die eraan denkt om als Open VLD naar de kiezer te gaan. Maar verder mag u er echt van uitgaan dat alles prima gaat bij de Open VLD. Alleen moet de afkorting even aangepast van ‘Vlaamse Liberale Democraten’ naar ‘Voormalige Liberale Democraten’. Geef toe, dat is maar een kleintje.

Aan de twitterknoppen zit Maurits Vande Reyde, een opvallend fris Open Vld-geluid dat zich stilaan toch de vraag moet beginnen te stellen of hij wel nog bij de juiste partij zit. De brave borst is nog niet al te vaak opgemerkt in de pers, maar bij iedere tweet spreekt hij zijn eigen partij tegen. En laat dat meteen ook een waarschuwing zijn voor wanneer hij wel te lang blijft hangen in de blauwe zelfbedieningsclub. Het is niet eens zo heel lang geleden dat die andere jongeling, Egbert Lachaert, ook een overtuigd liberaal was die pleitte voor verantwoordelijkheid in de regio’s.

De tweet kwam er overigens naar aanleiding van een optreden van iedereens favoriete knuffel-Waal Christophe Deborsu, die in De Afspraak mocht komen uithuilen over de dalende federale financiering van de gewesten. Wie goed presteert krijgt vanaf 2025 namelijk meer middelen uit de federale pot dan wie potverteert.Wallonië krijgt dus straks beduidend minder. Een akkoord uit 2010 dat Elio Di Rupo nog mee goedkeurde, maar waar hij vandaag van vindt dat het alleen maar voor te lachen was.

U las het eerst hier: Alexander gaat daar een mouw aan passen.

1298

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

B C D E F H I J K L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. B. C. D. E. F.

1. Kwetsbaar 2. Plechtigheid - Antwerps dorp aan de grens met Nederland 3. Duitse stad - Pastagerecht 4. Vlaamse rivier - Ginds - Conditioneel statement in een programmeertaal 5. Meisjesnaam IJzerhoudende grondsoort Aardappelen, groenten en fruit 6. Gepikeerd 7. Europees land - Buitenaards wezen 8. Christelijke seniorenvereniging Kloosterlinge - Internetlandcode voor Turkije 9. Dopingmiddel in de sport Deel van een landbouwwerktuig 10. Telwoord - Het Oosten als landstreek 11. Oude lengtemaat - Vlaamse paardensportvereniging Bezittelijk vnw.

12. Autobrandstof - Ballerina

H. I. J. K. L.

Het leek wel een meesterzet van burgemeester Bart De Wever die al langer pleit voor meer toenadering met onze taalgenoten in het noorden. Iets waar hij niet zo heel lang geleden voor werd weggelachen. Maar die dagen zijn voorbij. Niemand kan ontkennen dat we sinds een paar weken steeds dichter tot elkaar komen. Dichter en dichter en nog eens dichter. Aan dit tempo staan we tegen Pasen zij aan zij in de vaart der volkeren.

Op papier is dat in tijden van corona niet zo’n heel goed idee, zou u kunnen denken.

Maskertjes, anderhalvemeteren, dat soort dingen. En daar heeft u misschien wel een punt. Maar eenheid wordt nu eenmaal niet gesmeed in het vuur van de rede. Het is emotie. Natuurlijke drang. Onstuitbaar zoekt het zijn weg in de geesten van zielsgenoten tot het tot uitbarsting moet komen in een vurige omhelzing. Het wordt gesmeed in de passie van de volkswil.

Sjoooo mooooi

G

G.

“Al dreigen zij zijn vrijheid met kluisters en lockdown” ‘We zijn goed bezig, ook al zeggen ze van niet.’ Het zou het lijflied kunnen zijn van onze overheid die weigert te regeren uit angst van omver te vallen bij iedere poging die ze daartoe onderneemt. Maar goed, ondertussen worden we wel geregeerd door het virus en komt de hereniging van de Nederlanden steeds dichterbij. Een analyse van de kerstvakantie.

A

Volgens de gewoonte Vrucht - Te koop - Ivoor Voedsel Vleesgerecht Pers. vnw. - Vogelproduct - Plek Schandaliseren - Dienst die zich bezighoudt met tewerkstellingsmogelijkheden Dik, vloeibaar nagerecht Nederlandse waterloop Uiting van schrik Wensen Arabische vorst - Internetlandcode voor Israël - Radon Pausennaam - Onruststoker Enigszins teer - Tijdperk - Neon Ruigharige, staande jachthond Schoonheidskoningin

DE HOLLANDERS KOMEN STEEDS DICHTERBIJ!

Sinds kort kan je geen Antwerpse hoek meer omslaan zonder dat iemand aan ‘Hoi’, ‘Doei’ of ‘Nou, dat is sjoo mooi’ aan het zeggen is. Zowel de Nederlandse als de Belgische overheid hebben met de moed der wanhoop opgeroepen om toch maar niet Antwerpen af te zakken, maar de volkswil laat zich niet zomaar mennen door heren in maatpak en dames die preken afsteken over hoe gevaarlijk iets wel is. Wel door nieuwe kleedjes, bier en Brusselse wafels.

Het toont nog maar eens aan hoe machteloos de culturele wereld is. Miljoenen en miljoenen euro’s subsidies gaan er naar projecten om één taalgebied te creëren. Het slaat allemaal geen deuk in een pakje boter. Integendeel, de enige culturele fenomenen die de grens overstaken waren Belgenmoppen en kroketten uit de muur. Maar sluit de lokale

Oplossing 1297 2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

A

V A

S

T

S

T

E

L

L

B

L

A A

I

L

E U K

C

I

M A M S

D

E

B

R O

E

R

E

T

1297

1

N

L

E N D E J

U G O E

T

S

A U

S

Y A M A H A

R

E

B

E C H A M E

L

L

H

O D E

P

I

E

T

J

S

A K

K

E

R

L

M A N T

R A E

E

L

E N A R D

S

I

S S

T

E

N

A

R

E A G E

E

R

T

E

R

L

T

E

L

A N K

S

V E T

Een andere analyse zou kunnen zijn dat onze Vivaldi-regering alweer eens uitblonk in de fundamentele vadsigheid die haar zo kenmerkt sinds haar ontstaan. Terwijl Nederland ‘ooooomikron’ van kilometers zag aankomen en maatregelen nam, dacht Vivaldi dat omikron best nog even kon wachten tot na de kerstvakantie. Hoort u meester Frank het nog zeggen? “Nederland zit in een heel andere situatie. Daar staan ze minder ver met de boostercampagne en hebben ze veel minder intensieve bedden ter beschikking”. Een beetje zichzelf bestoefen met zaken waar hij geen enkele verdienste aan heeft? Dat moet kunnen. Bovendien: een mooie geruststelling aan de feestdis, nietwaar? Maar niet voor lang.

De kerstvakantie was nauwelijks afgelopen of Frank stak zijn vingertje hoog in de lucht.

Hij stelde dat deze besmettingsgolf wel eens heel ontwrichtend zou kunnen zijn en iedereen zichzelf driemaal daags moet testen op eigen kosten. Eén dag later kwam hij op de proppen met allerlei noodplannen waarbij hij desnoods het leger zou inzetten om de zorg te vrijwaren. Altijd fijn als er een plan B is. Geen enkele reden tot paniek.

Twee dagen later volgde dan het nieuws dat als er een tekort aan intensivecarebedden zou zijn, coronaslachtoffers niet moeten denken dat ze de nodige hulp kunnen krijgen. Dan hadden ze maar geen corona moeten krijgen.

Zo, dat was weer met de nodige zorg en politieke slagkracht aangepakt. En ach, Vlaanderen en Nederland broederlijk in een ziekbed omdat er maar één ter beschikking is? Ook mooi toch. Daar leer je mekaar pas echt kennen.

I

D

F

Noodplan meester Frank

O E

R O M

G

Hollandse H&M en een paar dagen later zijn we allen één en zingen we samen het Wilhelmus en “Ze zullen hem niet temmen… al dreigen zij zijn frituur met kluisters en lockdown”. En als die rare Frank Vandenbroucke zou terugslaan met een Vlaamse lockdown, vallen we met zijn allen Duitsland binnen.

Weten ze meteen ook eens hoe het voelt.

Volg ons ook op

palnws.be