't Pallieterke van 24 februari 2022

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

TIJL DE BIE UGENT

8-9

INTERVIEW

“Hopelijk reageert het beleid bij toekomstige golven wél rationeel en evenwichtig” Tijl De Bie is professor in datawetenschappen en artificiële intelligentie aan de UGent. Hij coördineerde en schreef mee aan het Wintermanifest, dat met meer dan 100 intellectuelen en wetenschappers pleit voor een ander coronabeleid. Hij werd ook voorgedragen bij de hoorzittingen in het parlement. “In een normale academische debatcontext kan je vrij je mening zeggen, maar dat is nu wel een pak moeilijker sinds corona”, merkt De Bie op.

HOE VERDER MET DE KERNUITSTAP?

6&7 11

DE TENTAKELS VAN POETIN IN EUROPA

WAAROM MINDER CORONADODEN IN VLAANDEREN?

Poetin heeft het Russische leger het bevel gegeven Oekraïne binnen te trekken, onder het mom van ‘vredeshandhaving’. Op dit moment is het nog niet duidelijk hoe ver de troepen zullen oprukken en hoe intens de oorlog gevoerd zal worden, maar het is vrijwel onvermijdelijk dat ze contact zullen maken met het Oekraïense leger. En dan is de kans op oorlog en escalatie zeer groot. De EU kijkt intussen machteloos toe.

OEKRAÏNECRISIS TOONT WEER DE NUTTELOOSHEID VAN DE EU Op dit continent zou de EU in theorie de machtigste speler moeten zijn, maar in de praktijk heeft de organisatie geen rol van betekenis gespeeld in diplomatie die vooraf de oorlog probeerde te vermijden.

Ook nu het conflict is begonnen, kan de EU alleen schreeuwen vanop de zijlijn.

In zijn speech vol hyperbolen, paranoia en historische verwijzingen heeft Poetin deze week duidelijk gemaakt dat het hem over meer gaat dan over de bescherming van de Ruslandgezinde republieken van Donetsk en Loehansk. Hij droomt van het grote Rusland van voorheen.

Poetin valt aan omdat hij denkt dat hij ermee kan wegkomen, omdat hij weet dat Europa zwak is en Amerika op zichzelf aan het terugplooien is. Deze ex-KGB-officier kent ongetwijfeld de raad van Lenin, zoals meermaals geciteerd door Chroesjtsjov: “Je steekt met de bajonet. Als je iets papperig voelt, steek je verder. Als je staal voelt, trek je terug.” Als hij succes behaalt in Oekraïne, dat voor hem gewoon een stuk van Rusland is, is het een kwestie van tijd voor hij de grenzen van de EU begint af te

tasten, te beginnen bij de Baltische staten.

De labiele, multipolaire wereld van voor de Tweede Wereldoorlog is terug, maar de EU schijnt dat nog niet te beseffen. Terwijl Rusland, China en Turkije zich steeds meer autoritair tonen en hun militaire apparaat opbouwen, de wereld van de islam zich afkeert van het Westen en de militaire coups zich vermenigvuldigen in Afrika, gelooft men hier nog altijd in de onvermijdelijke mars van de geschiedenis naar een globaliserende wereld van vrije markt, democratie en mensenrechten.

De geschiedenis is terug De EU heeft haar militair apparaat afgebouwd, maar ontdekt vandaag hoe weinig ‘soft power’ betekent als het er echt op aankomt. Zelfs ons wapen van economische sancties geraakt afgestompt. Integendeel, een gevaarlijk naïeve ideologie van energietransitie heeft er nu toe geleid dat we afhankelijk zijn gemaakt van Russisch gas.

En het kan nog veel erger. We hebben onze productie, ook wat essentiële secto-

ren betreft, laten delokaliseren naar andere werelddelen, in het bijzonder naar communistisch China. Door corona konden we al ondervinden wat zelfs een lichte verstoring van de aanvoerlijnen kan betekenen.

Nu gaan we ook nog eens onze boeren pesten met stikstofregeltjes en willen de klimaatalarmisten de veestapel verminderen, in wat bijna lijkt op een poging om ook onze voedselzekerheid te saboteren.

We moeten niet helemaal terug naar de internationale logica van de 19e eeuw, zoals Poetin doet, maar Europa moet zich er wel acuut bewust van worden dat we in een bubbel leven die snel doorprikt kan worden. Er moet een politiek komen die gericht is op het verdedigen van onze strategische belangen.

Fukyuama voorspelde na het einde van de Koude Oorlog “het einde van de geschiedenis”. De geschiedenis is vandaag helemaal terug. Maar we zitten in de EU wel nog steeds opgescheept met een generatie van politici die zijn blijven steken in de jaren ’90.

JURGEN CEDER

INTERVIEW

ANNICK PONTHIER KAMERLID VLAAMS BELANG

“Wij passen voor een EU-leger, de natte droom van de Verhofstadts van deze wereld”

13 OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 8 • donderdag 24 februari 2022

€ 3,00

12

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

2

Opinie

24 FEBRUARI 2022

De zoektocht naar een niet-islamitische Moslimexecutieve

Weet u nog: 26 mei 2019… federale verkiezingen. 30 september 2020… een nieuwe federale regering wordt gevormd (Vivaldi) met een minderheid aan Vlaamse kant. Ondertussen was er een regering van lopende zaken die zich hoofdzakelijk bezighield met Covid-19.

Nu de pandemie stilaan over zijn hoogtepunt is en we stilaan kunnen uitkijken naar een normalisering van het leven, begint er ook wat te roeren in de federale regering. Daar lag de focus de voorbije maanden bij Covid-19, maar nu wordt het tijd om alle andere dossiers aan te pakken. De arbeidsdeal is al gepasseerd en op 18 maart dient er een definitieve beslissing genomen te worden over de mogelijke kernuitstap.

Maar er moet ook een 7de staatshervorming voorbereid worden. En ook daar worden de posities ingenomen. Zo was er op de vergadering van ‘de kern’ van 12 februari al een eerste gedachtewisseling tussen de ministers.

© BELGA

Gedaan met geven en toegeven

Verlinden en Clarinval Aan Vlaamse kant is het Annelies Verlinden, niet-verkozen minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, die de staatshervorming moet voorbereiden. Aan Franstalige kant heeft minister David Clarinval (MR) dezelfde bevoegdheden inzake Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing.

In een interview in Le Soir lanceerde Verlinden alvast het idee om de gezondheidszorg te regionaliseren. Het is maar de vraag of ze veel steun gaat krijgen van David Clarinval. Iedereen weet dat de MR, met voorzitter Bouchez op kop, weinig voelt voor verdere regionalisering van bevoegdheden, en zeker niet wat betreft de gezondheidszorg. Meer nog, Georges-Louis Bouchez is de grote pleitbezorger voor herfederalisering, wat betekent dat er bevoegdheden van de regio’s moeten terugkeren naar het Belgische niveau.

Regeerakkoord Nu staat de regionalisering van de gezondheidszorg ingeschreven in het regeerakkoord, wat het uitgangspunt voor minister Verlinden iets gemakkelijker maakt. En gelukkig, ook CD&V-voorzitter Coens is tegenstander van herfederalisering. Samengevat: we zijn nog maar net gestart met de eerste besprekingen inzake staatshervorming en al meteen worden de meningsverschillen duidelijk.

Wallonië, een van de armste regio’s van Europa, verkeert in een slechtere financiële toestand dan Griekenland in 2010, dat toen zo goed als failliet was. Franstalig België blijft dus rekenen op geld van Vlaanderen dat elk jaar miljarden euro’s pompt in de gezondheidszorg en de sociale zekerheid in Wallonië. Minister Verlinden zal binnenkort aan den lijve moge ondervinden wat het betekent als men in Wallonië ‘njet’ zegt. En die ‘njet’ zal eensgezind klinken bij MR, PS, Ecolo (in de regering) en PTB én cdH (in de oppositie). Zal men aan Vlaamse kant eenzelfde eensgezindheid krijgen? Het verleden kennende, doet ons het ergste vrezen.

In de aanloop van 2024 dient Vlaanderen dringend in actie te komen. ‘Gedaan met geven en toegeven’, weet u nog wel?

Maar nu moeten we het menen. Wie neemt het voortouw?

KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Khalid Benhaddou & Bart De Wever

“Als je islam combineert met democratie loopt dat altijd uit op een overwinning van de extremisten”

Deze week heeft minister Van Quickenborne de erkenning van de Moslimexecutieve ingetrokken. Het is de laatste wending in een 25-jarige geschiedenis van mislukte pogingen om een orgaan in elkaar te flansen dat tegelijk representatief is voor de moslims en aanvaardbaar voor het bestel. Je zou denken dat men het stilaan zou opgeven deze kwadratuur van de cirkel te verwezenlijken. Maar dan onderschat je de ideologische hardnekkigheid van onze beleidsmakers. Als Sisyphus duwen ze de rots telkens weer de berg op, om die daarna onvermijdelijk weer naar beneden te zien vallen.

er geen alternatief is voor verkiezingen, tenzij eenzijdige aanstelling door de overheid.

Op dat laatste stevenen we waarschijnlijk af. Het “administratief orgaan” kan dan een club van Benhaddou’s worden, moslims die in het uitstalraam gezet kunnen worden, maar die niet hun geloofsgenoten vertegenwoordigen.

Een van de bezwaren tegen de Executieve heeft te maken met de huidige voorzitter, Mehmet Üstün.

Die wordt door de staatsveiligheid beschouwd als een ‘verspreider van extremisme’. We hebben het nooit anders geweten met deze Moslimexecutieve. De allereerste, die in 1998 werd erkend, bleek al onmiddellijk 29 (op de 68) verkozenen te bevatten die bij de staatsveiligheid als fundamentalisten bekend stonden. De fundi’s zijn sindsdien nooit weggeweest. In 2005 deed de Executieve nog mee aan de hetze tegen “de islamofobe auteurs van de racistische en xenofobe karikaturen van de profeet Mohammed” (in de Jyllands-Posten) .

Senator Kaçar van Agalev kreeg 20 jaar geleden de opdracht om een oplossing te zoeken voor de dominantie van de extremisten.

Zij lanceerde toen het voorstel om de Executieve niet meer via verkiezing aan te stellen want, zo verklaarde ze, “verkiezingen zijn geen garantie op gematigde, democratisch gedragen verkozenen”. Het voorstel kwam er niet door, maar bevatte wel een merkwaardige bekentenis. Die komt overeen met een stelling die ik hier al meer dan eens heb verdedigd: als je islam combineert met democratie loopt dat altijd uit op een overwinning van de extremisten.

De fata morgana van een ‘Europese islam’

De islam is gewoon de islam Van Quickenborne geeft in grote lijnen drie redenen op voor de intrekking. Ten eerste, de huidige bestuursploeg is “niet representatief voor de moderne islam”. Ten tweede, er wordt te weinig plaats gemaakt voor vrouwen in het bestuur.

Ten derde, er is te veel verdeeldheid tussen de verschillende nationaliteiten (Turken, Marokkanen, Albanezen, …) en daardoor ook te veel buitenlandse inmenging.

Van Quickenborne negeert het, maar die drie problemen zijn te herleiden tot hetzelfde: de islam die gewoon de islam is. Ten eerste, de ‘moderne islam’ waarover hij het heeft, bestaat niet. Ten tweede, vrouwen zijn minderwaardige wezens in deze religie. Ten derde, het is ook de islamitische identiteit die in de weg staat van integratie, waardoor de nationaliteit van oorsprong altijd zal blijven doorwegen, wat meteen ook de deuren openzet voor instructies vanuit het thuisland.

Van Quickenborne geeft de indruk nu moedig een knoop te hebben doorgehakt, maar in feite is hij door de Executieve in een positie geduwd waarin er niets anders overbleef. De Executieve wil geen inmenging meer en is bereid daarvoor wat subsidies op te geven. Ze beroept zich op de scheiding van kerk en staat en zegt dat ze gewoon haar activiteiten zal voortzetten.

Het orgaan dat door de staat werd gecreëerd om de islam te controleren, wordt nu door de moslims gebruikt om zich te onttrekken aan controle. “We hebben de werkingsmiddelen van de federale overheid niet meer nodig. Dan zijn we ook van de politieke bemoeienissen af”, zegt Tahar Chahbi, voorzitter van de koepel van de Marokkaanse moskeeën, aan Het Belang van Limburg.

Geen ‘klassieke’ democratie dan maar?

In de zoektocht naar een oplossing duikt onvermijdelijk de naam van de Gentse imam Khalid Benhaddou op. Deze rationele, gematigde, afgeborstelde moslim is de man die de politiek en de media bovenhalen telkens ze ons de mogelijkheid van een westerse islam willen aanpraten. Bart De Wever schreef zelfs al een boek met hem.

Benhaddou is echter een etalagemoslim.

De ‘moderne islam’ waarover Vincent Van Quickenborne het heeft, bestaat niet Aan De Morgen verklaart Benhaddou: “Ik denk dat we ons moeten afvragen of representativiteit nog wel mogelijk is in de klassieke betekenis van het woord. Misschien is het een idee om te evolueren naar een louter administratief in plaats van een vertegenwoordigend orgaan.” En daarmee zijn we opnieuw bij Kaçar. Representativiteit, maar dan niet meer “in de klassieke betekenis van het woord”, is een eufemisme voor het afschaffen van de representativiteit. Het klopt dat ook de vertegenwoordigers van andere religies niet verkozen worden, maar die hebben wel een kerkstructuur om de aanstelling te doen. De islam heeft die niet, zodat

“De minister wil blijkbaar zelf een representatief orgaan creëren”, zegt Mehmet Üstün, voorzitter van de Executieve. Hij voegt er in een interview met Het Belang van Limburg aan toe: “Erediensten zijn onafhankelijk en we leven nog in een rechtsstaat. Maar de minister stoort zich er blijkbaar aan dat de moskeeën de vertegenwoordigers van de nieuwe Executieve kiezen.

Wie anders? Een minister moet zich daarmee trouwens niet moeien.”

En eigenlijk heeft Üstün gelijk.

Met welk recht bemoeien wij ons met hoe de islam zijn vertegenwoordigers wil kiezen? De onaangename waarheid voor Vincent Van Quickenborne en anderen die geloven in een ‘moderne islam’ is dat Üstun en zijn ploeg misschien wel geen ideale vertegenwoordigers zijn van de moslims van België, maar in ieder geval een stuk representatiever dan Benhaddou.

Er is nooit enig probleem ontstaan rond de manier waarop de andere vijf erkende godsdiensten van dit land worden vertegenwoordigd. Bij de islam poogt men al 25 jaar een geschikt orgaan te laten verkiezen en mislukt men al even lang. Schei nu toch uit. Er scheelt niets aan de procedure om de vertegenwoordigers te laten verkiezen. Het zijn de resultaten die onze beleidsmakers niet wensen te aanvaarden. Van Quickenborne wil de realiteit over de islam niet onder ogen zien. En al zeker niet dat wij die zien.

De overmoed van politici die denken dat ze zelf een variant, specifiek geschikt voor Europees gebruik, kunnen uitvinden van een 1400 jaar oude godsdienst en dat ze die kunnen opdringen aan gelovigen die daarin niet in het minst geïnteresseerd zijn, is eigenlijk verbluffend. Al het gepraat over een ‘moderne’, ‘westerse’, ‘Europese’ of ‘verlichte’ islam zou nog enigszins begrijpelijk zijn als er ooit al een precedent zou zijn geweest of er al ergens een voorzichtige aanzet zou bestaan. Maar er is niets. Er is alleen de hardnekkige blindheid van politici voor een waarheid die hen zou dwingen tot beleidskeuzes die ideologisch uitgesloten zijn.

JURGEN CEDER

Actueel

24 FEBRUARI 2022

Op de Space Summit in Toulouse hebben de voor bevoegde ministers van het Europese 16 FEB ruimtevaart Ruimtevaartbureau ESA woensdag het licht op 2 0 2 2 groen gezet om de mogelijkheid van autonome bemande ruimtevaart te onderzoeken. Europa doet autonoom aan alle soorten ruimtevaart, maar is voor bemande missies afhankelijk van Rusland en de VS, hoewel het met Kourou een eigen lanceerbasis heeft en ook een eigen astronautenkorps.

Een eigen transportmiddel ontbreekt.

De Vlaamse regering zoekt tweede adem via Krokusakkoord

© BELGA

DE WEEK

3

De coronapandemie heeft de Duitse economie de twee jaar 330 miljard euro aan economi17 FEB voorbije sche prestaties gekost. Dat heeft het economisch on2 0 2 2 derzoeksinstituut Ifo becijferd. In plaats van twee maal 1,3 procent te groeien, zorgde het coronavirus voor een krimp van de grootste economie van Europa.

In de Gentse deelgemeente Mariakerke is donderdag een kinderdagverblijf verzegeld nadat woensdag een baby van zes maanden oud gewond raakte in de crèche. Het kind overleed de daaropvolgende dag. De crèche kwam eerder al in opspraak.

Het spoor is kop van jut nadat Infrabel wegens het stormweer het treinverkeer om 14 uur had stilgelegd in grote delen van Vlaanderen. De mededeling 20 2 2 kwam er pas toen vele pendelaars al met de trein naar hun werk waren vertrokken. Om 20 uur was het treinverkeer in grote delen van het land nog altijd niet heropgestart.

18 FEB

Een jaar na de start van het strafonderzoek naar Vlaams Parlementslid Sihame El Kaouakibi 20 2 2 werd het lijvige verslag van de bedrijfsrevisor aan het dossier toegevoegd. De politica werd inmiddels al twee keer verhoord door de speurders van de Centrale Dienst voor Bestrijding van de Corruptie. Haar advocaat Mounir Souidi hekelt dat hij en zijn cliënt nog steeds geen inzage in het dossier kregen.

Hilde Crevits & Zuhal Demir

De Vlaamse regering hoopt deze week een zogenaamd Krokusakkoord af te sluiten. Een paar grote dossiers zoals dat van de stikstofuitstoot en de bouwshift moeten worden afgeklopt. Het moet de regering-Jambon een tweede adem geven.

© BELGA

19 FEB

Jaak Smeets, tot 2016 directeur-uitgever bij De Persgroep (nu DPG Media), werd destijds ontslagen na een klacht over grensoverschrijdend gedrag. Dat blijkt uit een podcast van een mediaondernemer in Nederland, meldt VRT NWS zaterdag. DPG Media, het mediabedrijf boven onder meer VTM en Het Laatste Nieuws, bevestigt het nieuws, maar liet na om indertijd over het voorval te berichten.

20 FEB

20 2 2

Vlaams fractievoorzitter en Senator Peter Van Rompuy (CD&V) wil het Belgische lidmaatschap van de Europese Unie (EU) in de Grondwet verankeren.

Daartoe dient hij in de Senaat een wetsvoorstel in.

Truth Social, het nieuwe sociale netwerk van Donald Trump, is vanaf maandag beschikbaar 20 2 2 in de Amerikaanse versie van de Apple Store. De app komt er als antwoord op de ban van de ex-president op onder meer Twitter.

21 FEB

Het collectief Geenvodjepapier.be stapt naar het Hof om de vernietiging te vragen van 22 FEB Grondwettelijk de pandemiewet. “Die wet probeert aan het on20 2 2 grondwettige noodtoestandbeleid, dat de verschillende Belgische overheden tegen het coronavirus voeren, een wankele wettelijke basis te geven”, klinkt het.

De spanningen tussen Rusland en Oekraïne maken ook energie in België duurder. Zo stijgen op de groothandelsmarkt de prijzen voor levering van stroom in maart met bijna 10 procent, tot ruim 190 euro per megawattuur. Ook de prijzen voor levering van stroom in april gaan omhoog, met 7,5 procent. De prijs voor levering van elektriciteit volgend jaar stijgt dinsdag 7 procent. Niet alleen elektriciteit wordt dinsdag duurder, ook aardgas. De prijs van gas stijgt gemiddeld 7,5 procent.

© SHUTTERSTOCK

© SHUTTERSTOCK

De Britse koningin Elizabeth II is besmet met het coronavirus, maar de 95-jarige vorstin vertoont momenteel enkel “lichte” symptomen.

Dat heeft het Britse koninklijk paleis meegedeeld. Premier Boris Johnson en vele andere Britse politici wensten de koningin op sociale media meteen een spoedig herstel toe.

Derde keer goede keer? De Vlaamse regering onder leiding van Jan Jambon (N-VA) is nu al bijna 2,5 jaar aan de slag en dus halfweg, maar heeft nog geen deuk in een pakje boter kunnen rijden.

Noch bij het aantreden in oktober 2019, noch in de herfst van 2021 toen de minister-president zijn ploeg een nieuwe schwung probeerde te geven na het afsluiten van een Vlaams begrotingsakkoord.

Lukt het de komende dagen bij de derde poging wel? Dat kan indien de Vlaamse coalitie erin slaagt een zogenaamd Krokusakkoord te bereiken. Bedoeling is twee grote technische economische dossiers af te ronden: de beperking van de stikstofuitstoot en de bouwshift.

Het is hier al een tijd over eieren lopen. De standpunten van de partijen liggen ver uiteen en het wantrouwen tussen N-VA enerzijds en CD&V en Open Vld anderzijds helpen de zaken niet vooruit. Naar verluidt is de communicatie tussen de Vlaamse ministers van de betrokken partijen minimaal.

De boeren in de armen van het Vlaams Belang?

Eerst het stikstofdossier. In februari vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen de vergunning voor een geitenhouderij in Merksplas omdat de stikstofimpact niet goed in kaart werd gebracht. De sector vraag juridische duidelijkheid en zekerheid. De Vlaamse regering werkt aan een oplossing en wil de uitstoot van stikstof met 30 procent beperken tegen 2030. Het doelwit hierbij zijn vooral de landbouwers die leven van de industriële varkens- en kippenkweek. De grote mesthoeveelheden die ammoniak en stikstof produceren moeten omlaag.

Een deal rond de stikstofuitstoot is nodig om de boeren enig perspectief te bieden Daarnaast zijn er 58 landbouwbedrijven die al een tijd de bestaande normen niet respecteren.

Dus moeten ze de deuren sluiten of zullen ze worden onteigend.

Binnen de Vlaamse regering staan minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) en minister van Eco-

nomie Hilde Crevits (CD&V) tegenover elkaar. Demir wil strenge regels voor de landbouw, Crevits wil de sector sparen met minder sluitingen en financiële compensaties. Vooral de varkensboeren hebben het lastig. De prijs van hun product is ingestort, onder andere sinds in de herfst van 2020 varkenspest opdook in buurland Duitsland.

Duizenden hectares bouwgrond zouden via de bouwshift een herbestemming krijgen Een deal rond de stikstofuitstoot is nodig om de boeren enig perspectief te bieden. Er zijn nog 23.000 landbouwbedrijven in Vlaanderen en hun aantal daalt jaarlijks met 3 tot 4 procent. Uiteraard zitten daar veel bedrijven tussen die het goed hebben, zoals in de groentenbranche. Maar vooral de christendemocraten zijn hier nerveus aan het worden. Hun electoraat op het platteland kalft af en een slecht stikstofakkoord zou in 2024 een definitieve electorale nekslag zijn. Zeker in de ‘eigen’ provincie West-Vlaanderen.

In 2019 haalde CD&V er nog 23 procent en bleef de partij de grootste. Maar bijna overal werd het Vlaams Belang nummer twee, na CD&V of N-VA. Dat gemeenten als Koekelare, Houthulst en Ingelmunster bastions van het Vlaams Belang werden, bleek een schok voor Crevits en co. Daarom ook dat N-VA er belang bij heeft een stikstofakkoord te bereiken. Anders zullen ook de Vlaams-nationalisten botsen op landelijk ongenoegen. Het is bekend dat het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) veel VB-aanhangers telt. Bovendien moet de deal aantonen dat de regering-Jambon beslissingen kan nemen en is een doorstart richting tweede deel van de legislatuur nodig.

Bouwshift ligt minder gevoelig Tweede dossier is de bouwshift, in het kader van de beperking van de nieuwbouw in het zeer verstedelijkte Vlaanderen. Duizenden hectares bouwgrond zouden op die manier een herbestemming krijgen. En bijvoorbeeld weer landbouwgebied worden. Dat betekent een inkomensverlies voor

de eigenaars. Compensaties zijn het logische gevolg. Hier zet Open Vld als verdediger van de eigenaars de hakken in het zand. Een akkoord over de bouwshift zou minder moeilijk te bereiken zijn dan rond het stikstofdossier. Jan Jambon zou dan met opgeheven hoofd naar de pers kunnen stappen en aantonen dat de legislatuur niet uit verloren jaren bestond.

Al beseft men bij N-VA wel dat de perceptie niet meer volledig gekeerd kan worden. Bij Jambon is er een zekere gelatenheid en het idee dat Bart De Wever naar de Vlaamse regering zou verkassen om de meubelen te redden, vindt men nu niet meer aan de orde. Extra pijnlijk is dat andere ministers geen sterke indruk maken. Onderwijs was een superdepartement dat via Ben Weyts (N-VA) eindelijk in Vlaams-nationale handen kwam.

Maar zijn communicatie tijdens de coronacrisis werkt op de zenuwen.

En dat de man het onderwijsschip van koers ging doen veranderen richting meer kwaliteit, dat gelooft niemand meer. Kortom, richting 2024 is het vooral de bedoeling dat de Vlaamse ploeg aantoont dat men effectief doorwerkt en via het Krokusakkoord een tweede adem krijgt.

Naar vier regeringspartijen in 2024 Maar eigenlijk zitten de gedachten al bij de verkiezingen van 2024 en meer bepaald bij de mogelijke coalities. Waarbij men in het achterhoofd houdt dat er nog veel vergelijkbare, zeer vergelijkbare technisch-economische dossiers op tafel zullen komen.

Wie zijn oren te luisteren legt bij de N-VA, verneemt waarom dat een van de redenen is dat men terughoudend staat tegenover een coalitie met het Vlaams Belang.

Zal die partij de nodige expertise aan kabinetsmedewerkers kunnen leveren? Het is bekend dat de top van die partij vislijnen uitwerpt richting Vlaamse administratie.

Dat kan helpen inderdaad. Maar de huidige beleidspartijen zetten toch vooral hun geld in op een Vlaamse vierpartijenregering. De Zweedse coalitie met Vooruit erbij.

Een andere coalitie met traditionele partijen zal geen meerderheid hebben. De enige optie voor een driepartijenregering is wanneer Groen in zowat alle provincies onder de kiesdrempel valt. Dan worden de zetels onder de andere partijen verdeeld en kan er door de electorale rekenkunde misschien een coalitie N-VA-CD&V-Vooruit worden gevormd. Het is bekend dat Bart De Wever de Open Vld liever kwijt dan rijk is.

4

Binnenland

24 FEBRUARI 2022

ECONOMISCHE ZAKEN

© PHOTONEWS

Arbeidsdeal is zoveelste mislukking van Vivaldi-regering Met de flauwe arbeidsdeal die de federale regering afsloot, gaan we de Belgische werkzaamheidsgraad niet optrekken richting 80 procent, zeggen economen. Dat klopt. Maar als we een regionale opdeling maken, is de doelstelling voor Vlaanderen zeker haalbaar. In Wallonië en Brussel blijft de situatie hopeloos en is een hoge werkzaamheidsgraad een utopie. Het kan nooit kwaad om in de debatten te wijzen op deze gigantische verschillen.

Kritiek op arbeidsdeal

Dat is niet verwaarloosbaar, maar niet de grote arbeidsmarkthervorming waar men al heel lang zit op te wachten. De maatregelen zullen vooral niet voor de 80 procent werkzaamheidsgraad zorgen in 2030, nochtans een doelstelling die bij het aantreden van deze regering werd vooropgesteld.

Een inderdaad absurd doel gezien de huidige werkzaamheidsgraad van 71 procent.

Er zouden ongeveer 600.000 banen moeten bijkomen. Het doet wat denken aan het al even onnozele ambitieuze doel ten tijde van de regering-Verhofstadt toen men het had over 200.000 extra banen die zouden worden gecreëerd.

Stoppen we dan maar met over die 80 procent te praten? Zeker niet. Het staat nog altijd zo beschreven in het regeerakkoord van oktober 2020. De doelstelling blijft legitiem als we weten dat referentielanden als Nederland of Zweden die kaap van 80 procent probleemloos ronden. Voor België wordt het een hele klus natuurlijk, want er zouden 65.000 werkenden per jaar moeten bijkomen terwijl er de voorbije 20 jaar een nettobanencreatie was van 41.000.

tegen het einde van het decennium jaarlijks 15.000 extra werkenden nodig zijn om die kaap van 80 procent te ronden. Haalbaar, want in de periode sinds 2000 kwamen er bij ons jaarlijks gemiddeld 25.000 banen bij.

Totaal anders is de situatie in Wallonië (66 procent werkzaamheidsgraad) en Brussel (62 procent). Volgens Van Craeynest moeten er in Wallonië per jaar 32.000 nettobanen bijkomen om richting 80 procent te gaan. Tegenover 10.000 extra Waalse banen sinds de eeuwwisseling. Brussel heeft er 18.000 extra per jaar nodig, drie keer meer dan de 6.000 per jaar momenteel. 80 procent is dus een utopie voor Wallonië en Brussel.

Van Craeynest: “Als het tempo van jobcreatie van de periode 1999-2019 doorgetrokken wordt, dan zou Vlaanderen in 2030 uitkomen op een werkzaamheidsgraad van 82 procent, Wallonië op 70 procent en Brussel op 67 procent. Op Belgisch niveau zou dat neerkomen op 77 procent.”

Dat zou al een ongezien succes zijn. Maar door een gebrekkige activering in opnieuw vooral Wallonië en Brussel, en een ondermaats federaal arbeidsmarktbeleid, is het weinig realistisch dat die cijfers aan het einde van het decennium een realiteit worden.

Utopie in Brussel en Wallonië

Maar het wordt een ander verhaal als we de situatie op het niveau van de regio’s bekijken. Vlaanderen zit met 76 procent dicht bij de 80 procent. Voka-econoom Bart Van Craeynest berekende dat er in Vlaanderen

De baas is tevreden over wat jij en jouw collega Jan deze maand hebben gepresteerd. Hij wil jullie een premie geven. Hij geeft 100 euro aan Jan, met de vraag die onder jullie beiden te verdelen. De enige voorwaarde is dat jij akkoord gaat met het voorstel van Jan. Indien je niet instemt, krijgen jullie allebei niets. Jan geeft te kennen dat hij jou daarvan 10 euro wil geven. Het voorstel is niet onderhandelbaar.

Aanvaard je of niet?

In Brussel heeft de werkgroep ‘Dekolonisatie van de openbare ruimte in het Brussels Gewest’ haar langverwachte eindrapport voorgesteld, met daarin enkele opvallende aanbevelingen. Zo stelt men voor om het ruiterstandbeeld van Leopold II op de Troonplaats te verwijderen of om te smelten.

Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed Pascal Smet (Vooruit) noemde het zelf alvast een “zeer rijk en zeer genuanceerd” verslag. De staatssecretaris hoopt dat het Brussels Parlement tegen de zomer de plannen in de vorm van een resolutie voorlegt aan de Brusselse regering.

Zuiver rationeel bekeken is 10 euro beter dan niets. Het is in jouw belang om het bod te aanvaarden. Het is op die rationaliteit dat Jan rekent. Toch zullen de meeste mensen het voorstel weigeren, leren proeven met testpersonen. De boosheid omwille van de oneerlijke verdeling weegt vaak meer door dan winstbejag. Pas vanaf een 70/30-verdeling beginnen redelijk wat mensen het voorstel te aanvaarden.

Het ultimatumspel is een zeer populair experiment in de sociale psychologie. Het toont aan dat mensen in hun economisch handelen niet alleen op winst uit zijn, maar dat ook morele normen en emotionele motieven hun gedrag beïnvloeden.

Leopold II omsmelten Het opvallendste voorstel betreft het ruiterstandbeeld van koning Leopold II op de Troonplaats. In eerste fase zou het ofwel afgeschermd moeten worden met een constructie waarop duiding over de koloniale tijd staat, ofwel moet het van zijn sokkel gelicht worden zodat er andere standbeelden in de plaats kunnen komen. In een tweede fase moet het beeld gesmolten worden, waarna het brons gebruikt wordt voor een monument om de slachtoffers van de kolonisering te herdenken.

De werkgroep pleit daarnaast voor een ‘openluchtstortplaats’ voor mo-

Culturele verschillen

JURGEN CEDER

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Voorstel om standbeeld Leopold II om te smelten

Wanneer we liever geen geld hebben dan weinig geld

WOKE VAN DE WEEK

Brussel dekoloniseert

Het ultimatumspel

Onze zin voor rechtvaardigheid blijkt evenwel grenzen te hebben. Stel je voor dat de baas 100.000 euro wil geven en Jan jouw deel als 10.000 euro bepaalt. Dat is nog steeds slechts 10 procent. Ga je dan ook nog zo principieel zijn? Uit onderzoek blijkt dat het effect van onze normen afzwakt naarmate er meer geld mee gemoeid is.

Latere experimenten wezen uit dat niet enkel de aard van de mens een rol speelt in de testresultaten, maar ook zijn cultuur. Zowel hetgeen A gemiddeld aanbiedt als wat B wil aanvaarden, verschilt duidelijk van land tot land. Vooral experimenten bij de Machiguenga, een geïsoleerde stam in de Amazone, wijst op de rol van cultuur: extreem ongelijke verdelingen worden er voorgesteld en ook aanvaard.

Het ultimatumspel komt zelden in zuivere vorm voor in de werkelijkheid, maar je kan er vaak de logica van ontwaren in economische, politieke of sociale onderhandelingen. Echtscheidingen ontaarden vaak in een ultimatumspel. Het is in beider belang dat de scheiding snel verloopt en niet te veel kosten veroorzaakt. Toch gaat de sterkere partij vaak proberen meer uit de brand te slepen, erop vertrouwend dat de andere ook geen zin heeft in een vechtscheiding. Dat blijkt vaak een vergissing.

Stijn Baert

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

numenten die uit de openbare ruimte verwijderd worden.

Niet alleen monumenten die de koloniale periode verheerlijken moeten eraan geloven, ook standbeelden die racisme, kolonialisme en slavernij aanklagen moeten volgens het “zeer genuanceerde” rapport op de schop.

Neem het standbeeld ‘Weggelopen zwarte slaven worden aangevallen door honden’ van Louis Samain op de Louizalaan. De beeldengroep werd geïnspireerd door het boek ‘De hut van Oom Tom’ - zelf een aanklacht tegen slavernij van Harriet Beecher Stowe. “Het extreme afgebeelde geweld ten aanzien van zwarte personen maakt dat dit kunstwerk niet langer zijn plaats kan hebben in de openbare ruimte”, vindt de werkgroep.

Men stelt voor om het beeld te breken en te recycleren tot een nieuw beeld.

PIETER VAN BERKEL

© WIKIMEDIA

INSTRUMENTEN VOOR INZICHT

Heeft hij nog tijd voor zijn zogenaamde ‘core business’? Zeker wel. Baert was een streng criticus van de arbeidsdeal die de federale regering vorige week na het zoveelste nachtelijke overleg afklopte. “Opgewarmde kost”, zo noemde hij het. Afgezien van een extra sociale bescherming voor platformwerkers zoals maaltijdkoeriers en een regeling die nachtwerk in de e-commerce gemakkelijker moet maken (tot 24 uur is er geen sprake meer van nachtwerk, nu is dat 20 uur), is het inderdaad een recyclage van wat de federale regering in oktober 2021 bij de begrotingsopmaak afklopte.

Concreet gaat het om maatregelen die het mogelijk maken een uitkering een tijdlang te behouden als men gaat werken in een knelpuntberoep, er worden meer middelen vrijgemaakt voor opleiding, tijdens de opzegperiode zou men gekoppeld aan extra opleiding sneller bij een nieuwe werkgever aan de slag kunnen, een werkweek kan in vier in plaats van vijf dagen worden gepresteerd, enzovoort.

80 procent

Een Machiguengavrouw

© BELGA

De Gentse arbeidseconoom Stijn Baert is dezer dagen een duizendpoot. Hij komt in het nieuws omdat hij zegt de vele vergaderingen beu te zijn, hij maakt zich populair door zijn beste studenten een berichtje te sturen na de examens en op vraag van Het Laatste Nieuws reist hij Vlaanderen rond op zoek naar de lekkerste biefstuk-friet.

5

Binnenland

24 FEBRUARI 2022

‘Novax Djocovid’

© BELGA

GRIMMINGE

Na het Australische fiasco, domme koppigheid of bewonderenswaardige overtuiging?

In een interview met de BBC kondigde Novak Djokovic vorige week dinsdag aan dat hij het risico zou lopen Roland Garros te missen als de vaccinatieverplichting in Frankrijk zou worden gehandhaafd, hoewel hij “openstaat voor de mogelijkheid om in de toekomst te worden gevaccineerd”.

Hoe veilig is Antwerpen?

Studies en bevragingen uit het verleden wijzen uit dat 60 procent van de vrouwen zich ’s avonds en ’s nachts onveilig voelt. Dat percentage verschilt uiteraard naarmate de situatie zich voordoet in een stedelijke omgeving en ook de leeftijd van de vrouwen in kwestie speelt een rol, plus nog een aantal andere factoren.

Gelijkaardige onderzoeken in Nederland leverden nagenoeg dezelfde resultaten op. Hoe zou die situatie in Antwerpen zijn? Voelen de vrouwen in Antwerpen zich veiliger dan elders?

Dat was ook het onderwerp van een schriftelijke vraag van Anke Van dermeersch, Antwerps gemeenteraadslid voor Vlaams Belang.

De volledige vraag van het gemeenteraadslid en het antwoord van de burgemeester in dit artikeltje behandelen, zou ons te ver leiden.

Daarom in een notendop enkele besluiten die in het oog springen.

In 2017 werden er 172 aangiftes genoteerd voor verkrachting. In 2021 waren dat er 175.

Niet direct een spectaculaire daling over de jaren heen, en dat kan ook gezegd worden over ‘exhibitionisme’: 34 feiten in 2017, 39 feiten in 2021. Het cijfer dat het meest opvalt: de aangifte inzake aanranding van de eerbaarheid.

185 feiten in 2017, maar een stijging naar 278 in 2021.

Daderprofiel De Antwerpse politie houdt geen daderprofiel bij. Het is dus niet mogelijk om met een beschuldigende vinger te wijzen naar een bepaalde bevolkingsgroep. Dat mag niet, want ‘etnisch profileren’ is uit den boze.

Dat de cijfers niet verbeterd zijn, wijt de stad aan een verhoogde aangiftebereidheid bij de slachtoffers. Niettemin kan Anke Van dermeersch niet anders besluiten dan dat Antwerpen een

onveilige stad blijft voor vrouwen. Daarnaast is er natuurlijk ook het ‘mannelijk’ aspect. Ondanks vele preventieve campagnes, voorlichting op school en de MeToo-verhalen, dringt het bij sommige mannen niet door dat ‘vrouwen lastig vallen’ niet hoort in onze maatschappij.

Rechters Zou het echter kunnen dat ook hier de rechters soms heel zwak reageren? Zes jongemannen die in Brussel terechtstonden voor de groepsverkrachting van een zestienjarig meisje, werden veroordeeld tot straffen van 4 en 5 jaar, met uitstel. Maar wat opviel: de rechtbank verplichtte hen ook tot het schrijven van een ‘werkstuk’, lees ‘opstel’, over de gelijkheid van mannen en vrouwen, en over het respect dat vrouwen moeten krijgen. Ja, dat zal indruk gemaakt hebben.

Ooit ging een socialistische burgemeester in bepaalde Antwerpse buurten wandelen om te bewijzen hoe veilig het er was. De man in kwestie werd tijdens die wandeling omringd door journalisten, fotografen en nog wat ‘stillen’, met als gevolg dat er niets gebeurde. Quod erat demonstrandum.

Zouden Annick De Ridder en Jinnih Beels het aandurven om van het Centraal Station te voet naar de Stenenbrug te wandelen, over de Turnhoutsebaan, om twaalf uur ’s nachts? Alleen?

Het is een moedige vrouw die dat durft.

K.V.C.

Twee opties Geconfronteerd met een dergelijke vernedering - die niemand Roger Federer of, vooral, een Amerikaanse speler zou hebben durven aandoen, gezien het geopolitieke gewicht van grote broer VS - had de Serviër twee opties: ofwel zich laten vaccineren zodra dat medisch mogelijk was (rond half maart), want een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen, ofwel volharden in zijn onwrikbare overtuiging over covidvaccins.

Koppig van aard koos Novak Djokovic voor de tweede oplossing.

Helaas voor zijn fans, maar ook voor allen die in het jaar 2022 het hoogtepunt van de GOAT (Greatest Of All Time)-race tussen hem en Nadal zagen, waarbij Federer duidelijk uit de running was.

Seizoen 2022 in mineur Ongevaccineerd is Djokovic veroordeeld tot een seizoen 2022 in mineur. Hij wordt uitgesloten in Indian Wells, Miami, Monte Carlo en mogelijk Madrid en Rome. Die toernooien behoren tot de Masters 1000: de belangrijkste toernooien na de grand slams. Hij riskeert vooral dat hij zijn titel niet kan verdedigen op Roland Garros van 16 mei tot 5 juni. Vorig jaar won hij de titel door Nadal in de halve finales te verslaan en in de finale een achterstand van twee sets op Stefanos Tsitsipas te overbruggen.

Tenzij de pandemie even snel verdwijnt als ze kwam en/of de vaccinatiebeperkingen worden opgeheven in zowel Frankrijk als de Verenigde Staten - volgens Eurosport zou hij nog steeds moeten kunnen deelnemen aan Wimbledon - zal zijn grandslamtotaal lager uitvallen dan verwacht.

De Serviër, veganist, aanhanger van bepaalde vormen van esoterie en natuurgeneeskunde, benadrukte vorige week dinsdag tegenover een verbijsterde BBC-journalist dat “principes belangrijker zijn dan titels” en dat hij het risico nam niet de grootste speler uit de geschiedenis te zijn. Voor diegenen die hem als mascotte zouden willen gebruiken, voegde hij eraan toe dat hij “prochoice, not anti-vax” was.

rosport de veerkracht van de Servische kampioen in de juridische strijd die hij voerde tegen de Australische autoriteiten en de rechtbanken, terwijl Boris Becker, die hem meer dan drie jaar heeft gecoacht, ons eraan herinnerde dat de karaktersterkte die hem tot dit niveau van tennisperfectie heeft gebracht, zich ook tegen hem kan keren. Ter vergelijking, de ‘bescheiden’ Nadal preciseerde in Australië: wie zijn wij, de tennissers, om de relatieve wetenschappelijke consensus over de doeltreffendheid van vaccins tegen te spreken?

Tenniswereld in shock Ondertussen is de tenniswereld in shock. Want achter deze hopelijk tijdelijke terugtrekking schuilen economische en louter tennisgerelateerde gevolgen. Of we hem nu mogen of niet, Novak Djokovic zou de hoofdattractie van het voorjaar en de zomer zijn geweest in zijn eeuwige strijd tegen een herrezen Rafael Nadal om de positie van beste speler in de geschiedenis.

De nummer één van de wereld is nu afhankelijk van een hypothetische opheffing van de vaccinatiebeperkingen Onder voorbehoud van een miraculeuze opheffing van de coronabeperkingen over twee maanden (of een verandering van mening) zal Djokovic enkel in Dubai te zien zijn en eind april in zijn geboortestad Belgrado, van waaruit hij zich zou voorbereiden op Roland Garros.

Door dit te doen, zelfs als hij nog vele jaren hoopt te spelen, riskeert hij zijn carrière in gevaar te brengen, aangezien het mannentennis elke week voortdendert en zelfs een tijdelijke afwezigheid uit de sport een grote kost op alle vlakken met zich kan meebrengen.

Rafael Nadal, die theoretisch nog steeds in staat is een échte ‘grand slam’ (de vier grandslamtoernooien in één kalenderjaar winnen) te behalen, en Daniil Medvedev, die er zeker van is binnenkort de nummer één van de wereld te worden, wrijven zich in de handen... Net als het hele tenniscircuit, dat tijdelijk verlost is van de grootste boeman van de tenniskleedkamer.

NICOLAS GUERMANT

Arrogant of overtuigd?

Moet men dit standpunt beschouwen als een vorm van infantiele arrogantie (vergelijkbaar met het kind dat, nadat het een toetje is ontnomen, beweert dat het geen honger heeft) of moet men bewondering hebben voor de overtuigingskracht van deze uitgesproken man van graniet? Wellicht gaat het om koppigheid die naar absurditeit neigt. Miljarden mensen over de hele wereld zijn immers gevaccineerd zonder al te veel schade aan hun lichaam.

Tennislegende Mats Wilander benadrukte onlangs op Eu-

© BELGA

Politie in de Antwerpse premetro

De Australian Open-saga heeft Novak Djokovic duidelijk getraumatiseerd. De negenvoudige winnaar van het Australische grandslamtoernooi, die bij zijn aankomst in Australië op 4 januari als een ordinaire illegale immigrant werd behandeld ondanks het feit dat hij over volkomen geldige documenten beschikte, keerde op 16 januari geschokt terug naar huis na een laatste beroep bij een federale rechtbank tegen zijn driejarige uitzetting uit het land.

Novak Djokovic

6

Politiek

Pionier De zitting van donderdag ving aan met de rouwhulde voor Jo Belmans, tot 1987 Kamerlid voor de Volksunie.

Hoewel voorzitster Tillieux de hulde in het Nederlands én het Frans hield, herinnerden een aantal ‘oude’ politici zich hem als een van de pioniers van de Volksunie, die weliswaar de jongste jaren volledig uit het oog verdwenen was, ook in zijn eigen regio, de Kempen. Zijn gezegende leeftijd van 90 jaar had daar natuurlijk alles mee te maken. Hoewel hij destijds fel gekant was tegen het Egmontpact, bleef hij zijn partij trouw, zij het altijd bij de rechtervleugel ervan. Het moet gezegd dat de Kamervoorzitster sprak over zijn overtuigde Vlaamsgezindheid, zijn strijd voor het Nederlands, toepassing van de taalwetgeving en zelfs voor Leuven Vlaams en de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Dat hij ook een ondertekenaar was van het IJzerwake-manifest voegen wij er zelf nog even aan toe…

Geen hoorzitting “Een kaakslag voor het controlerecht van het parlement”, zo noemde een boze Koen Metsu (N-VA) het.

De oppositiepartij had voorgesteld om in de commissie Binnenlandse Zaken de directeur-generaal van de gerechtelijke politie te horen over alles wat er onder meer in de strijd tegen de georganiseerde misdaad misloopt. Tenslotte had die man onlangs zelf in niet mis te verstane bewoordingen kritiek geuit op het ‘regeringsbeleid’ ter zake. Maar nee hoor, op aangeven van CD&V die niet wilde dat de eigen minister Verlinden wel eens zou kunnen uitschuiven, werd het voorstel door de meerderheidspartijen afgeschoten.

Blaast Groen Vivaldi op?

De federale regering stond verleden week nog maar eens onder hoogspanning. Aanleiding was deze keer de open brief van de werkgeversorganisaties over de kernuitstap.

Nieuw is dat als gevolg van die brief de stemming in het nadeel van Groen en Ecolo begint te vallen. CD&V en Open Vld lijken het kamp van de MR te willen vervoegen, terwijl PS en Vooruit voorlopig de kerk nog wat in het midden houden.

© PHOTONEWS

NIEUWS UIT DE WETSTRAAT

24 FEBRUARI 2022

Omgedraaide rollen Voor de tweede week op rij daagde premier De Croo niet op voor het beantwoorden van belangrijke vragen over erg gevoelige en controversiële dossiers als het arbeidsmarktbeleid en de kernuitstap, waarover zelfs binnen de regering niet iedereen op dezelfde golflengte zit. Deze keer had hij als excuus dat hij aanwezig ‘moest’ zijn op een verwelkomingsceremonie van de EU voor Afrikaanse landen in het kader van een ‘top’, in Brussel zelfs en niet ver van het parlement. Fractievoorzitter Peter De Roover (N-VA) kon er opnieuw niet mee lachen en sprak van een “democratische schande”. Toch kreeg hij MR, CD&V en PS over zich heen om de premier te verdedigen.

De PS wierp De Roover zelfs voor de voeten dat tijdens de vorige regering (Michel I) hún oproepen tot aanwezigheid van de premier nooit gesteund werden door de N-VA die toen in de regering zat en zijzelf in de oppositie. Als de rollen omgedraaid zijn in de politiek, is het woord van gisteren klaarblijkelijk iets heel anders dan het woord van vandaag. En omgekeerd.

Cornet lette niet op Donderdag lag het wetsvoorstel tot aanpassing van het douanewetboek ter stemming. Enkele weken geleden was daar in de commissie Financiën een rel over ontstaan toen minister Van Peteghem (CD&V) zich akkoord verklaarde met een aantal technische amendementen van het Vlaams Belang en een eerste daarvan werd goedgekeurd door de commissie. De PS was daarop kwaad geworden en had de zaal verlaten.

Nadien dienden de meerderheidspartijen identieke amendementen in ter goedkeuring om zich te verlossen van de ‘VB-smet’.

Wouter Vermeersch (VB) kwam daar nog eens op terug en stelde dat in het verslag van die bewuste zitting inderdaad staat dat het eerste VB-amendement werd aangenomen met 10 stemmen tegen 2 (van de PS).

Cécile Cornet van Ecolo-Groen zat daar zeer mee verveeld en probeerde nog te zeggen dat ze zich toen had vergist en nog gevraagd had haar stemgedrag te wijzigen. En ze stak ook nog eens een tirade tegen het VB af.

Vermeersch bleef er kalm bij en verwees opnieuw met de glimlach naar het goedgekeurde verslag dat zeer duidelijk is en dankte de ziedende Cornet met de glimlach voor haar steun.

Tinne Van der Straeten

In principe is de kernuitstap een breekpunt voor Groen en Ecolo. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat er al snel geruchten de ronde deden dat Groen zou dreigen met de val van de regering als er in maart een andere beslissing genomen wordt dan de voortzetting van plan A. Het waarheidsgehalte van die geruchten valt moeilijk te controleren: geloofwaardig zijn ze zeker wel, maar zolang er niemand concreet geciteerd wordt, blijft het allemaal toch maar ‘van horen zeggen’.

Wiskundig onmisbaar Wiskundig gesproken zijn Groen en Ecolo nodig om de meerderheid te behouden. De twee Franstalige partijen cdH en DéFI zouden de rest van Vivaldi misschien wel overeind willen houden, maar hebben onvoldoende zetels om het verlies van de groene zetels te kunnen compenseren. Overschakelen naar N-VA, of gedoogsteun zoeken bij PTB/PVDA of Groen en Ecolo, zelfs al was het maar voor een beperkte tijd, lijkt geen optie. Alleen een escalatie van een oorlog in Oekraïne naar een groter regionaal Europees conflict zou zoiets kunnen rechtvaardigen, zowel voor de resterende Vivaldi-partijen als voor de partij(en) die gedoogsteun zou(den) leveren.

Eén vraag die we oppikten uit de geruchtenmolen is raak en pijnlijk: “Als we de kernuitstap opgeven, waarom zitten we dan nog in de regering?”

En inderdaad, het palmares van Groen in de Vivaldi-regering oogt voorlopig niet bepaald indrukwekkend. Van een

Waarden die ‘wij’ belangrijk vinden

Zwanenzang van Tinne

Patrick Dewael (Open Vld), de zelfverklaarde voorvechter van mensenrechten en bekamper van discriminaties, kwam in zijn beproefde stijl en met een van bloedige ernst doortrokken gezicht met een vraag over de uitspraak van het Hof van Justitie van de EU over Hongarije en Polen een antwoord suggereren aan minister van Buitenlandse Zaken Wilmès. Hongarije had immers gezegd dat het hof zich bezondigt aan een politieke uitspraak als het onder meer de verdediging van de eigen wetgeving en eigen principes (bijvoorbeeld de LGBTQI-wet) door individuele landen tegenspreekt.

Dewael wilde natuurlijk horen dat zij bevestigde dat ‘stoute landen’ financieel gestraft moeten worden door de EU als die “zich niet conformeren aan de waarden die wij belangrijk vinden”. Vreemd dat we de burgemeester van Tongeren nog nooit hoorden over de repressieve aanpak van de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijders in Spanje, toch ook een EU-land… Of zou dat land zich conformeren aan de waarden die ‘wij’ belangrijk vinden?

Tinne Van der Straeten (Groen, maar verkozen op de Ecolo-lijst) heeft het niet onder de markt nu ook meerdere regeringspartijen een bocht aan het nemen zijn om de kernuitstap alsnog tegen te houden, zij het onder druk van de burgers met hoge energiefacturen en het bedrijfsleven.

Men is zijn rekening aan het maken en 2024 lonkt als onheilspellend als men volhardt in de groene boosheid.

Na de verwachte salvo’s van Reccino Van Lommel (VB) en Bert Wollants (N-VA) vorige week in de Kamer tegen haar beleid, kwamen nu ook CD&V en Vooruit op kousenvoeten stellen dat ‘men met alles moet rekening houden’, zelfs met de factuur

nieuwe regularisatie van sans-papiers is er nog geen sprake. In de zogenaamde ethische dossiers (bijvoorbeeld: abortus, euthanasie) beweegt er weinig of niets. De grootste verwezenlijking tot dusver is het schrappen van het geslacht op de identiteitskaart, en die moet dan nog gedeeld worden met de links-liberale Open Vld. Als nu ook de kernuitstap sneuvelt, kunnen de groenen met niet veel meer naar de kiezer trekken dan dat ze N-VA van federale regeringsdeelname hebben weten uit te sluiten. Niet echt een wervend verhaal dus, ook niet bij de eigen achterban.

Droomscenario?

Op het eerste gezicht is dit een droomscenario voor de andere partijen in de federale regering. Enerzijds kan Groen het zich niet veroorloven op dit ogenblik uit de regering te stappen. Naast het gebrek aan verwezenlijkingen hebben ze in een periode met torenhoge energieprijzen de minister van Energie geleverd, en dat blijft toch plakken. Door de toenemende spanningen met Rusland is het bovendien onverkoopbaar België nog afhankelijker te maken van Russische gasleveringen. De groenen zullen door de andere partijen afgeslacht worden als ze net daarom een regering laten vallen aan de vooravond van misschien wel een regelrechte oorlog op het Europese continent. Ook het imago van Tinne Van der Straeten als een zakelijke minister die de dossiers technisch aanpakt en een goede band met de industrie heeft, ligt volledig

aan diggelen. Anderzijds kunnen de andere partijen voortaan hun handen in onschuld wassen als de kernuitstap er toch komt en ooit tot problemen leidt. Gelukkig voor hen bestaat schuldig verzuim niet in de politiek, en dus zullen Groen en Ecolo de volle verantwoordelijkheid moeten dragen voor de rampzalige beslissing.

Onstabiele factor En dan is er nog een derde alternatief: de kernuitstap gaat op de schop, Groen en Ecolo slikken hun trots in, maar ze blijven toch in de regering.

Op het eerste gezicht is dat een volledige overwinning voor Georges-Louis Bouchez van de MR. Maar op deze manier zitten de groenen in de Vivaldi-regering wel op hetzelfde spoor als N-VA in de Zweedse regering. Die partij gaf het communautaire luik van haar programma op, voor haar even belangrijk als de kernuitstap voor de groenen, om de PS uit de federale regering te houden.

Volstaat het voor de groenen dat ze N-VA federaal van de macht houden als motivatie om Vivaldi te blijven steunen? Kan de kernuitstap in maart ingewisseld worden voor een andere trofee voor Groen en Ecolo? Of zullen die twee partijen de komende maanden de rol van Georges-Louis Bouchez overnemen als de belangrijkste factor die de federale regering destabiliseert, om ze over pakweg een jaar alsnog vervroegd te doen vallen?

FILIP VAN LAENEN

van de mensen… Groen geraakt hiermee zo goed als geïsoleerd, zeker omdat de jongste weken ook bleek dat zelfs de eigen achterban hierover verdeeld is geraakt.

Van der Straeten doet niettemin verder met de moed der wanhoop en mag eigenlijk de groene kastanjes uit het vuur blijven halen, want wie opvallend stil is in de hele discussie, is de eigenlijke Belgische baas van alle groenen, Jean-Marc Nollet. Hij zei vorig jaar in augustus nog: “Als het moet, blijven een of twee kerncentrales langer open. Ik ben daar nuchter in.” Wanneer Van der Straeten - zichzelf telkens weer ‘vermannend’ - in het halfrond voor de micro staat, benijdt echt niemand haar. Wellicht beseft ze al dat dit dossier, hoe het ook afloopt, haar zwanenzang zal zijn.

IN DE KIJKER

CITAAT VAN DE WEEK

Jill Peeters

Joren Vermeersch:

“De parallel met 1938 is groter dan velen denken”

“We hebben dringend nood aan een taskforce: een groep experts die actie onderneemt en communiceert over de stand van zaken en wat we moeten doen. We hebben een Marc Van Ranst van het klimaat nodig.” Het was medio 2020 toen Jill Peeters (bijna 47), de toen nog voormalige weervrouw van VTM, die uitspraak deed en die in 2019 andere horizonten ging opzoeken. Toen nog, want vandaag is ze weer actief aan de Medialaan in Vilvoorde, en wel met een bijzondere intentie.

In 2000 volgde ze als weervrouw weerman Eddy De Mey op. Ze veroverde de harten van de Vlamingen, want ze hield haar weerpraa tjes met een grote flair én in bevattelijke taal voor de gewone mens die wilde weten hoe de wind zat bij de prijsvlucht van de duiven, of hij morgen in de zon in de tuin kon werken en of hij al dan niet in de regen op reis moest vertrekken. Hiervoor kreeg Jill Peeters in 2016 de Wablieft-prijs voor duidelijke taal. Ze deed naar eigen zeggen die job 19 jaar met overtuiging en volle goesting. Maar dan was het tijd om iets anders te gaan doen, vond ze.

Naar aanleiding van de Russische erkenning van Donetsk en Loehansk en de strijdlustige toespraak van president Vladimir Poetin heeft historicus Joren Vermeersch (N-VA) een korte geschiedenisles klaar. “Rusland heeft in Oost-Oekraïne een historische claim omdat daar van oudsher Russen wonen”, tweet Vermeersch.

“Maar toegeven riskeert dat de beer altijd meer zal willen. Want na Donbas komt Odessa. En na Odessa komt het Balticum. De parallel met de Sudetenlandcrisis van 1938 is groter dan velen denken.”

Internationale erkenning

In hogere sferen In de enkele jaren tussen haar vertrek en haar ‘verrijzenis’ heeft ze echter niet stilgezeten. Zo gaf ze na haar vertrek les aan bedrijfsleiders in het ‘sustainability leadership program’ aan de KU Leuven, dat bedrijven naar ‘meer positieve impact’ moet leiden: “We mikken op de mensen met de macht om aan de knoppen te draaien. Die moeten we nu meekrijgen in het hele klimaatverhaal.” Ze geraakte letterlijk en figuurlijk in hogere sferen van de klimaatgoeroes die een angstpsychose over de mensheid jagen.

Peeters werd gaandeweg ‘klimaatexperte’ en begon in de geest van de onheilsprofeten steeds straffere uitspraken doen, want ze werd ondertussen in steeds meer hogere kringen geïntroduceerd.

Ze leek wel een papegaai die nakrijste wat haar werd voorgezegd.

“Als we de Green Deal (het plan van de Europese Commissie om Europa klimaatneutraal te maken tegen 2050) niet uitvoeren, verliezen we onze jobs, bomen én kustlijn” is een van die uitspraken.

Daarmee verwijst ze naar het peperdure project van de Nederlandse EU-commissaris Timmermans die de allures van een klimaatpaus aanneemt en bitter weinig ruimte laat voor andere inzichten. Ze ontmoette hem samen met Alexander De Croo. Haar pleidooi voor een Marc Van Ranst voor het klimaat, is een andere uitspraak. Zou ze zichzelf misschien op het oog hebben?

Maar ook voor de spijbelende klimaattieners heeft ze grote bewondering. Over Greta Thunberg zei ze op Twitter: “Deze Zweedse tiener is zo oud als m’n dochter. Misschien dat ik daarom extra ademloos naar haar luister? Woord voor woord. Hebben wij ook ergens zo’n Greta Thunberg rondlopen?” Ook volgt de ene doemboodschap na de andere, zoals bijvoorbeeld: “De grilligheid van het weer gaat de komende dertig jaar alleen maar erger worden. We moeten ons voorbereiden op het grote onbekende.”

Met een ‘roeping’ terug naar VTM “Toen ik zag wat er gebeurde in Pepinster - en al die dorpen in de Ardennen waar ik vaak ging wandelen - was ik er écht niet goed van.

Een paar maanden later was ik er terug en de geur van verrotting, ziekte en verderf hing er nog in de lucht.” Alsof het - zoals ook premier De Croo beweerde - de schuld van de klimaatverandering was, zonder zich daarbij de vraag te stellen of er ook andere oorzaken kunnen zijn, zoals bijvoorbeeld het onoordeelkundige beheer van de Vesderdam in Eupen.

Het zette haar niettemin aan om weer in actie te schieten, met een klaar en duidelijk doel:“Toen wist ik dat ik mijn verantwoordelijkheid moest nemen. Ik moet nu iéts doen. Als het mijn talent is om het weerbericht te presenteren en de complexiteit van het weersysteem helder uit te leggen, dan moet ik dat ook gebruiken om de mensen erop te wijzen hoe verstoord dat systeem is. En dan denk ik: het weerbericht is een gemakkelijke binnenkomer om het met mensen over klimaat te hebben.” Het klimaatgedram zal ons met de lepel ingegoten worden. We weten dus wat ons te wachten staat.

De Wever pleit voor institutionele atoombom: “Regionaliseer energie” Om uit de impasse van de kernuitstap te raken, stelt Bart De Wever voor om de regio’s over de kernuitstap te laten oordelen.

Vlaanderen en Wallonië kunnen dan zelf beslissen wat ze met de kernuitstap doen. De N-VA-voorzitter verwijst daarvoor naar de institutionele atoombom die Philippe Moureaux (PS) in 1991 naar aanleiding van de uitvoerlicenties van Waalse wapens dropte. De Wever wil deze ‘tour de force’ nog eens overdoen, maar dan met betrekking tot de kernuitstap.

Voor Groen leek de kernuitstap in 2025 een gereden koers, maar door de exploderende energiefactuur nemen onder andere CD&V, Open Vld en Vooruit een bocht.

“De kernuitstap werd herbevestigd, maar het is geen ‘golden ticket’”, aldus Leen Dierick (CD&V).

In het parlementair halfrond zou er voor het verlengd openhouden van de twee kerncentrales een meerderheid te vinden zijn. Groen streeft de kwadratuur van de cirkel na: de partij wil lagere energieprijzen, groene energie en dat het licht in de winter niet uitgaat.

De Wever waarschuwde de afgelopen maanden onafgebroken dat de wensdromen van Groen niet mogelijk zijn zonder kernenergie.

Bovendien heeft de Vivaldi-ploeg ervoor gezorgd dat de energiefactuur met zowat 600 euro is aangedikt.

Kernenergie wissel op de toekomst Kernenergie blijft veruit de goedkoopste en milieuvriendelijkste energie. Bovendien zorgt kernenergie voor energiezekerheid, terwijl groene energie wel heel erg afhankelijk is van de omstandigheden. De afgelopen jaren subsidieerde Vlaanderen 30 miljard euro aan duurzame energie, terwijl het aandeel van de groene energie ten opzichte van het totale pakket wel bijzonder laag blijft en de energiefactuur maar blijft stijgen. Een kerncentrale mag dan al heel duur zijn, ze kan decennialang goedkope stroom leveren.

Bovendien heeft kernenergie een belangrijk strategisch voordeel.

Ze is niet afhankelijk van permanente bevoorrading uit het buitenland. De nakende oorlog tussen Oekraïne en Rusland zou wel eens de prijzen nog forser kunnen doen stijgen.

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert begint de ernst van de situatie te snappen en zet de bocht in om de twee jongste reactoren open te houden. “In ons land sluiten er sowieso vijf kernreactoren.

Dat is een moeilijke discussie met uitbater Engie en met de Europese Commissie. Plan B is dus sowieso niet evident, maar in een noodsituatie wordt dit wel realistischer”,

aldus Egbert Lachaert in het VTMnieuws.

Wisselmeerderheid Groen komt in het debat steeds meer alleen te staan. Bovendien stijgen de spanningen binnen de partij. De Vlaamse ecologisten dreigen in alle mogelijke scenario’s het gelag te betalen. Krijgen de Vlaamse ecologisten de kernuitstap voor elkaar dan dreigen ze zich de woede van heel wat consumenten op de hals te halen en dit land in een ongeziene energiecrisis te storten. Moeten ze de kernuitstap loslaten, dan dreigt een enorm gezichtsverlies. Binnen Groen stijgt de nervositeit zienderogen en wordt de positie van frontvrouw Meyrem Almaci steeds meer wankel.

Net op het moment dat er twijfel in de Vivaldi-rangen sluipt, komt Bart De Wever andermaal met een wisselmeerderheid aandraven om de kernuitstap van tafel te vegen.

In Vlaanderen is er geen draagvlak voor de kernuitstap. “Een kernuitstap is rampzalig, zowel voor de prijzen, als voor het klimaat”, vult De Wever in een interview aan. “Het is technisch perfect mogelijk om de centrales open te houden. Engie zegt van niet, maar is op dat vlak door de eigen ingenieurs tegengesproken. Ik denk dat er met Tinne Van der Straeten in Parijs ‘un coup monté’ is georganiseerd. In ruil voor subsidies is er afgesproken om met het nucle-

aire te stoppen.” Volgens de N-VAvoorzitter beseft men in Parijs dat men een stap moet terugzetten.

Institutionele atoombom De Wever pleit eveneens voor de regionalisering van energie.

Vlaanderen zal dan zelf kunnen beslissen om de huidige kernuitstap terug te draaien, aldus De Wever. Hij verwijst daarvoor naar de ‘institutionele atoombom’ die Philippe Moureaux (PS) in 1991 tijdens de onderhandelingen over uitvoerlicenties van Waalse wapens dropte. Moureaux zou toen hebben gezegd: “Ofwel krijgen wij onze licentie om Waalse wapens uit te voeren, ofwel beslissen wij dat morgen alleen en is het de facto een regionale bevoegdheid.”

Volgens De Wever kan de regering-De Croo het niet eens raken over het dossier. Als het geregionaliseerd wordt, “dan is De Croo er ook vanaf”. De regio’s kunnen dan doen wat ze willen. “In 1991 was het in een week gebeurd. Het is gewoon het schrappen van een uitzondering in een bijzondere wet”, aldus De Wever. “Voor energie is het de logica zelve dat offshore- en kernenergie in één hand zouden zitten: de Vlaamse.”

PIETER VAN BERKEL

© PHOTONEWS

Van opleiding is ze geografe, een goede basis om weervrouw te worden. En dat deed ze dus met verve. Maar gaandeweg ging haar interesse ook naar de bredere context van het klimaat. Ze publiceerde boeken, startte met een internationale samenwerking van weermannen en -vrouwen, ‘Climate Without Borders’. De VN vroeg haar zelfs om deel te nemen aan een denktank, wat in 2017 resulteerde in de oprichting van het ‘Climate Action Leadership Network’, waarvan ze een stichtend lid werd.

In Vlaanderen kreeg ze in 2018 het Ereteken van de Vlaamse Gemeenschap, waarmee verdienstelijke Vlamingen gehuldigd worden.

Ze voelde zeer goed aan dat ze langzaam maar zeker in een nieuwe stroom terechtkwam die haar verder zou kunnen brengen. Internationale erkenning smaakt altijd naar meer. Ze vertrok bij VTM.

7

Politiek

24 FEBRUARI 2022

Bart De Wever

8

Interview

24 FEBRUARI 2022

PROFESSOR IN DATAWETENSCHAPPEN EN ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE (UGENT) Tijl De Bie is professor in datawetenschappen en artificiële intelligentie aan de UGent. Hij coördineerde en schreef mee aan het Wintermanifest, dat met meer dan 100 intellectuelen en wetenschappers pleit voor een ander coronabeleid. Hij werd ook voorgedragen bij de hoorzittingen in het parlement. at is je fundamenteel probleem met CST? “Het CST diende initieel om aan de gevaccineerde iets meer vrijheid geven, terwijl de vaccinatiecampagne al liep en een groot deel van de bevolking nog niet gevaccineerd was. Dat is op zich een lovenswaardige intentie. Daarvoor nog was het op Europees niveau ingevoerd om het reisverkeer tussen EU-landen te harmoniseren.

Maar er is daarbij zeer duidelijk gesteld dat het nooit gebruikt mocht worden om te discrimineren tussen mensen op basis van infectie of vaccinatiestatus.

Dat laatste is jammer genoeg wel wat er uiteindelijk gebeurd is.”

verhinderen dat mensen zwaar ziek zouden worden, als een soort paternalistische reflex. Maar ik denk dat men dan beter mensen goed informeert over de voor- en nadelen van vaccinatie, zodat ze zelf hun eigen risicoafweging kunnen maken. Uiteindelijk creëert vaccinatie immers vooral een persoonlijk voordeel.”

“Een ander argument kan zijn het vrijwaren van de zorg zijn. Gezien de hoge vaccinatiegraad valt daar in België echter niet veel meer te winnen. Bovendien moeten we dan rekening houden met het feit dat jonge mensen maar zelden zorgbelasting veroorzaken. Zeker bij de huidige golf, want ondanks de zeer hoge incidenties is er in deze golf nog niemand jonger dan 30 jaar overleden.”

Waarom zet de overheid dan alles op alles om nu per se jonge kinderen te vaccineren?

“Dat is een goede vraag, een die je aan de overheid moet stellen. Ik begrijp ook niet dat de kindervaccinatiecampagne van het Agentschap Zorg en Gezondheid zoveel verdergaat dan het advies van de Hoge Gezondheidsraad. Dat het een vertaalfout zou zijn, daar geloof ik niks van.

Ik vind het ook moeilijk te be-

grijpen dat er bij kinderen van 12 tot 17 jaar gediscrimineerd wordt op basis van vaccinatiestatus en infectiestatus.”

Wat is voor u dan de oplossing op lange termijn? Als we enkel selectief vaccineren, dan keert het virus toch periodiek terug? Hoe raken we van corona af?

“We moeten een onderscheid maken tussen van corona afraken en van coronamaatregelen afraken. Van corona raken we niet meer af. Daar bestaat vandaag een grote wetenschappelijke consensus rond. Dat wil zeggen dat iedereen op termijn geïnfecteerd zal worden. We weten echter ook dat immuniteit volgend op infectie zeer goed werkt. We weten dat hybride immuniteit zelfs nog beter is. Dat is immuniteit die het gevolg is van zowel infectie als vaccinatie. De meest veilige combo is dus gevaccineerd zijn en daarna besmet worden. Een andere goede combo naar immuniteit toe, maar minder naar veiligheid, is eerst ziek worden en dan gevaccineerd worden.”

“Dus van corona raken we niet af.Wat die maatregelen betreft, is het in mijn ogen belangrijk om alles in een multidisciplinair perspectief te zien. Niet enkel de virologische, maar ook de globale maatschap-

Welke redenen zijn dat dan wel?

“Het feit dat vaccinatie weinig zal doen tegen infectie en transmissie.”

Maar toch wel tegen ziekte?

“Ja, tegen ernstige ziekte en tegen hospitalisatie, tegen opname op intensieve zorgen en overlijden. Dat is natuurlijk een belangrijke reden om zich te laten vaccineren. Maar dat is nog geen reden om het CST in te voeren.”

“Een mogelijk argument om het CST in te voeren, zou het opkrikken van de vaccinatiegraad kunnen zijn, om zo te

U spreekt van multidisciplinair werken, maar u werkt zelf aan de universiteit. Waarom is er vanuit de hoek van al die wetenschappers niet vroeger aan de rem getrokken bij die maatregelen?

“Er zijn wel redelijk wat wetenschappers die hebben geprobeerd om hun stem te verheffen.”

Zoals Lieven Annemans?

“Hij, maar nog vele andere, maar die hebben weinig de kans gekregen om op een formele manier gehoord te worden.”

Sam Brokken komt in gedachten…

Kan zo’n instrument iets anders dan altijd discriminerend zijn?

“Hij is misschien een voorbeeld. Ik ben niet echt op de hoogte van zijn specifiek verhaal, maar heb wel zijn passage gezien in De Zevende Dag. Inderdaad, zeker met de kennis van vandaag is het frappant indien hij daarvoor is buitengezet, want hij blijkt nu gelijk te hebben.

Sowieso is het bijzonder schadelijk om een wetenschapper te ontslaan omwille van een onpopulaire visie. Maar ik ken de volledige achtergrond niet.”

Ervoer u zelf enige druk vanuit UGent of elders rond uw standpunt?

“Ik krijg tegenspraak, maar daarmee heb ik geen probleem, integendeel. En als academicus ben ik vastbenoemd, dus ik heb mijn vrijheid en ik voel mezelf niet belemmerd om te zeggen wat ik

TIJL DE BIE

“Als een tijdelijke overgangsmaatregel om mensen gradueel vrijheid te geven was dat misschien politiek verdedigbaar geweest, los van mijn eigen mening en juridische obstakels. Maar uiteindelijk vervelde het CST tot een contraproductief instrument dat enerzijds polariserend werkt en anderzijds er ook niet in slaagt om de vaccinatiegraad omhoog te drijven - wat als onethisch werd gezien door het bioethisch comité - en om het aantal cases laag te houden.

In sommige leeftijdscategorieën waren gevaccineerden niet zelden verhoudingsgewijs meer besmet dan niet-gevaccineerde mensen die dan bepaalde zaken niet mochten doen. Ik denk dat het nu wel duidelijk is dat het CST op geen enkele manier werkt waarop het had kunnen werken.”

“Het CST creëerde een illusie van veiligheid die er niet was. Mensen met een CST mochten plots weer op restaurant gaan en waanden zich onbesmettelijk en onbesmetbaar. Zo zijn veel mensen besmet geraakt, ook zwakkeren. Ze hadden zich zonder CST waarschijnlijk wat voorzichtiger gedragen.

Het CST heeft zo mogelijk meer schade berokkend dan het een voordeel heeft gehad. In de huidige omikron-omstandigheden is het volgens mij zelfs nog minder nuttig dan onder de delta-variant, want de redenen waarom het toen niet werkte, zijn nu nog sterker.”

pelijke aspecten. Nu is dat, zeker sinds we vaccins hebben, veel te weinig het geval geweest. In elk geval vanaf de beschikbaarheid van de vaccins had men de focus moeten verbreden. Niet weg van het virologische en epidemiologische, maar wel veel meer dan enkel dat.”

“Dan zouden we volgens mij vaststellen dat de balans zodanig is geëvolueerd dat de maatregelen beter verdwijnen. Wel kunnen we bijkomende duurzame maatregelen nemen, zoals investeren in en rationaliseren van de zorg. Bijvoorbeeld door bepaalde ingrepen seizoensgebonden uit te voeren, de zorgberoepen te herwaarderen, structureel te investeren in ventilatie en in luchtkwaliteit, enzovoort. Dat zijn allemaal zaken met een beperkte financiële kost, maar een grote maatschappelijke opbrengst.”

“Vooral moeten we accepteren dat er seizoensgebonden Covid-19-golven zullen zijn, net zoals dat al was met griep en RSV. Met bijhorende boostercampagnes voor zij die het nodig hebben, analoog met het griepbeleid. In de woorden van Peter Doshi en David Robertson: “The pandemic will be over when we say it’s over.”

• Geboren in 1978 • Professor in Artificiële Intelligentie (UGent sinds 2015) • Voormalig assistent-professor aan de University of Bristol (9 jaar) • Medeschrijver Wintermanifest

“Ik hoop dat de reacties van het beleid bij toekomstige golven wel rationeel en evenwichtig zullen zijn”

Interview

24 FEBRUARI 2022

TIJL DE BIE denk. Maar ik ben me wel bewust dat ik héél goed op mijn woorden moet letten, want het minste dat ik zal zeggen wat niet helemaal orthodox is of achteraf fout blijkt te zijn, kan mij aangewreven worden. In een normale academische debatcontext is dat veel minder het geval. Daar kan je vrij je mening zeggen, en indien nodig gewoon je mening bijstellen in een debat.

Dat is met corona een pak moeilijker.”

Hoe komt dat? Is dat door de media? De sociale media?

“Ja, beide, maar ook tunnelvisie en verkokering van het beleid. Een frappant voorbeeld van de mechaniek van dit alles zag je bij de publicatie van het Wintermanifest dat constructieve oplossingen wilde aanbrengen. In plaats van het te zien als extra zuurstof en een poging om het beleid te versterken, werd het Wintermanifest door bepaalde media geframed als een afrekening met de experten.”

In een normale academische debatcontext kan je vrij je mening zeggen, maar dat is nu wel een pak moeilijker sinds corona” “We geven echter geen kritiek op mensen, maar natuurlijk wel op structuren. Als we spreken over tunnelvisie, over groepsdenken of over belangenvermenging, dan zijn dat dingen waar de leden uit de expertencommissies allemaal mee te maken krijgen. Dat is des mensen, niemand is er immuun voor. We hebben bijvoorbeeld allemaal bepaalde persoonlijke of professionele belangen, en zelfs al zijn we ons niet bewust van hun invloed, je kan het niet uitsluiten. Mensen vervallen ook automatisch in een tunnelvisie wanneer ze te lang aan hetzelfde werken. Dat is zeker zo wanneer ze lang in dezelfde groep functioneren, want dan ontstaat er een soort groepsdenken. Opnieuw, dat is geen persoonlijk verwijt, maar een diepmenselijke eigenschap. Vakexpertise en hard werken voorkomen dat niet.”

Dat doet me denken aan het lab van viroloog Marc Van Ranst aan de KU Leuven, het enige referentielaboratorium in het land.

“Ik denk persoonlijk dat men in zo’n geval beter een andere rol opneemt. Het zou beter zijn als een persoon die een dergelijk lab runt een adviserende rol vervult, over hoe PCR-testen werken, hoe accuraat die zijn, hoe duur die zijn, hoeveel er gedaan kunnen worden op een dag en dergelijke, maar dat die dan verder niet adviseert over de wenselijkheid van PCR-testen.

Dat zou een propere scheiding zijn tussen enerzijds de belangen van die persoon en anderzijds de wetenschappelijke expertise, die natuurlijk heel waardevol is.”

Dan kan Marc Van Ranst iets leren van Donald Trump, die al zijn zakenbelangen aan zijn kinderen overliet eens hij president was?

“Het lijkt wel moeilijk om te vragen aan experten om hun job tijdelijk aan de kant te zetten. Het kan misschien in het geval van een zware crisis, maar is voor veel experten waarschijnlijk een brug te ver.

We suggereren in elk geval om experten tijdelijk aan te stellen. Dat kan een manier zijn om dat probleem aan te pakken.

Er bestaan heel wat manieren om tunnelvisie en groepsdenken tegen te gaan, ons aangereikt door sociale wetenschappers.

Diversiteit in de comités met een veelheid aan perspectieven, maar ook rotatie van de experts, door nu en dan de comités al dan niet compleet te vernieuwen. Dat is goed voor de experten zelf, zodat ze niet

“Het is interessant om te kijken naar de verloren levensjaren. Ook al zegt dat natuurlijk niet alles, we doen dat ook met andere doodsoorzaken.

Bijvoorbeeld: hoeveel levensjaren hebben we ingeboet in 2020 ten gevolge van corona? Het antwoord is gemiddeld één week op populatieniveau.”

“Als we dat differentiëren naar leeftijd, zien we grote verschillen. Mensen boven de 90 jaar, die sowieso al een kortere levensverwachting hebben, verloren in de eerste golf gemiddeld 8 maanden wanneer ze corona kregen. Jonge kinderen verloren slechts een uur. Maar toen

was er nog helemaal geen immuniteit en weinig kennis om de ziekte te behandelen of te bestrijden.”

“Vandaag is het gemiddelde overlijdensrisico na besmetting zeer ruw geschat 40 keer kleiner, dankzij opgebouwde immuniteit, de mildheid van omikron, betere behandelingen, en betere bescherming van de zwakkeren. Behalve misschien voor de oudsten is omikron minder gevaarlijk dan de griep.”

8 maanden minder levensverwachting is wel veel voor een hoogbejaard persoon…

“Ja, dat is niet weinig, en daar heeft België gefaald. Maar een even groot drama volgens mij is dat alle bejaarden in hun

9

laatste levensmaanden en -jaren vaak hun eigen familie niet meer mochten zien, en soms alleen opgesloten zaten in de wzc’s of in doodsangsten op intensieve zorgen. Sommigen zijn in erbarmelijke omstandigheden gestorven.”

“Dat zou ons toch moeten doen nadenken over hoe we omgaan met de dood.

Want uiteindelijk moet iedereen sterven. Hoe later hoe liever uiteraard, en liefst niet van Covid-19. Maar minstens even belangrijk als het uitstellen van de dood, volgens mij, is ervoor te zorgen dat een onvermijdelijk overlijden in menswaardige omstandigheden gebeurt. Dat werd bejaarden ontzegd in die eerste golf. De taboes die we hier hebben rond doodgaan hebben de zaken veel erger gemaakt. We moeten daarin een ander evenwicht vinden.”

Cijfers die onze lezers zeker moeten kennen volgens professor De Bie opbranden en niet alle verantwoordelijkheid moeten torsen, en het is goed voor het beleid.”

Bestaat het omgekeerde dan ook niet? Namelijk dat het populariteitselement zal meespelen, vergelijkbaar met trainers in het voetbal en aangevuurd door de media…

“Dat kan een argument zijn om die raden niet integraal te vernieuwen, maar om dat gradueel te doen, bijvoorbeeld om de zoveel maanden de helft. Maar we moeten er in elk geval over waken dat er niet te veel continuïteit is.”

“Tunnelvisie ontstaat trouwens onder andere omdat het voor mensen moeilijk is om van mening te veranderen. Als iemand hard in een bepaalde mening investeerde, ook met diens reputatie, dan vraagt het extra veel bewijs en data die met die mening in strijd zijn, vóór die persoon die mening zal herzien.”

We zagen dat al met allerlei maatregelen die heilloos bleken: stoffen mondmaskers, handen ontsmetten, de strenge lockdowns, enzovoort. In plaats van nuance zagen we verkrampte reacties…

“Inderdaad, dat is klassiek, cognitieve dissonantie. De spanning tussen de geregistreerde feiten en de eigen overtuigingen en opvattingen.”

Is dat niet meer politiek indekken?

Marc Van Ranst weet toch goed genoeg dat zo’n stoffen masker weinig doet? Hij zei het zelfs op voorhand.

“Er is natuurlijk politiek, maar toch, wie eerst iets heeft moeten verdedigen, zal het later psychologisch moeilijker hebben om het omgekeerde te zeggen.”

Over politiek en publiek gesproken, bent u tevreden over de hoorzittingen in de Kamer?

“Ja, ik vond dat zeker een meerwaarde. De commissie deed dat zeer professioneel en er zijn zeer interessante vragen gekomen.

Nu is het afwachten hoe men daarmee zal omgaan. Tegen eind februari zullen we normaal gezien weten of er beleidsmatig gevolg aan gegeven wordt.”

Wat is de rol van de media geweest volgens u?

“Dat is een complexe zaak. De media hebben veel goed gedaan, namelijk de bevolking geïnformeerd met objectieve feiten en cijfers, artikels gebracht waarbij de wetenschap echt tot haar recht kwam. Maar er zijn jammer genoeg ook te veel artikels verschenen die in de eerste plaats de angst bij de bevolking aanwakkerden, soms in een mate dat dat wetenschappelijk gezien helemaal niet te verantwoorden was.”

“Zo vergroot de media geregeld individuele schrijnende gevallen, ook en zelfs vooral als die niet representatief zijn. Objectieve, globale data zijn nochtans veel interessanter. Ook de straffe beelden uit Italië hebben angst aangewakkerd en het nemen van rationele beslissingen moeilijker gemaakt. En angst is niet gezond voor de mensen, noch voor het beleid.”

Maar is ‘de wetenschap’ ook niet deel van het probleem? Men maakt modellen op basis van enkele para-

meters en op basis daarvan sturen ze doemberichten rond en politici gebruiken die. Zowel met corona als met het klimaat. Ze maken de mensen gewoon bang.

“Er zijn inderdaad nog heel wat mensen bang. Dat zien we duidelijk bij de motivatiebarometer, ook al is die niet helemaal representatief want niet iedereen vult die in.

Vooral bij de geboosterden zijn er nog veel erg angstige mensen, terwijl daar nog weinig reden toe is. Die angst is voor een stuk ontstaan door de sterke focus op doemscenario’s uit dergelijke modellen.”

Dus Joël De Ceulaer zit zichzelf de hele tijd in de neus te testen dankzij uw collega’s, de data-analisten?

“Het is niet omdat ik werkzaam ben in de branche, dat ik een ‘believer’ ben in eender welk model. Een aspect van mijn expertise is weten wanneer een model te vertrouwen is en wanneer niet. De gebruikte modellen waren nuttig om bepaalde inzichten te verwerven, zoals het effect van deze of gene parameter. Maar enkel op een kwalitatieve manier en op korte termijn. Zo is bijvoorbeeld het model dat gemaakt werd in de zomer nu helemaal voorbijgestreefd door omikron.”

De straffe beelden uit Italië hebben angst aangewakkerd en het nemen van rationele beslissingen moeilijker gemaakt” Heeft u die modellen zelf tegen het licht gehouden?

“Dat is niet mogelijk, want die zijn niet toegankelijk. Iets wat wel bijzonder jammer is.

Er bestaan wel beschrijvende artikels over, maar de modellen zelf, gemaakt door het SIMID-consortium, zijn voor zover ik weet niet in te kijken.”

Leren de modellen van Denemarken en Zweden ons iets? Want daar was er wel meer vrijheid…

“Voor België zijn dat inderdaad interessante vergelijkingspunten. Zweden is hier nochtans nog altijd een beetje een taboe.

Vanaf het begin hebben Zweedse experten en politici benadrukt dat de strijd tegen corona een marathon is en geen sprint, wat resulteerde in een evenwichtiger beleid. Het resultaat geeft de Zweedse experten gelijk.

Sommigen verwijzen dan als excuus naar de totale bevolkingsdichtheid in Zweden, maar dat is niet correct, want je moet kijken naar de bevolkingsdichtheid op plaatsen waar mensen wonen. En die is zeer gelijkaardig aan die in België.”

Nu, kunnen we over het beleid niet gewoon zeggen dat we jonge mensen hebben opgeofferd voor de angsten van of rond oudere mensen?

“Voor de duidelijkheid, ik denk niet dat dat bewust gebeurd is. Wel moeten we vaststellen dat jongeren en kinderen disproportioneel veel te lijden hebben gehad onder de maatregelen, zeker in verhouding met het risico dat ze zelf lopen en vormen voor anderen. We wisten al snel dat kinderen minder besmettelijk zijn.”

“Bovendien staat het intussen vast dat iedereen vroeg of laat besmet zal raken. Wat is dan het nut om die besmetting uit te stellen bij gezonde jonge mensen? Dan is het beter zowel voor hen als voor de ouderen dat dat snel gebeurt. De immuniteit die jongeren opbouwen na zo’n besmetting draagt bij tot een grotere populatie-immuniteit, en dat komt iedereen ten goede. Gezonde kinderen na de eerste golf nog gedwongen thuis houden en scholen sluiten was voor mij echt onbegrijpelijk, de maatschappelijke kost is veel te hoog en de baten klein.”

“Kritiek die we soms horen op het Wintermanifest is dat we blind zouden willen versoepelen. Maar wat we willen is gewoon een rationeler beleid, een duurzaam beleid met een langetermijnvisie. In de beginfase was het nodig en begrijpelijk dat we op korte termijn schakelden, maar na twee jaar moet het nu eindelijk anders. Dat betekent dat alle disruptieve maatregelen nu wel op de schop mogen, inclusief het CST, gezien de huidige populatie-immuniteit en mildheid van omikron. Maar bovenal ben ik bekommerd over de langere toekomst: ik hoop dat de reactie van het beleid bij toekomstige golven wel rationeel en evenwichtig zal zijn.”

PROFESSOR DE BIE’S ERVARINGEN MET DE MEDIA

CARL DECONINCK

In Knack verscheen er een giftig interview met u. Overkwam u dat nog?

“Voor mij was Knack een grote uitzondering. De overweldigende meerderheid van de berichten die mij bereiken via Twitter of in het echte leven zijn zeer positief.”

Betaalt jouw ziekenfonds brillen tot 100 euro terug?

Marc Van Ranst heeft u dus nog niet geblokkeerd?

“Wel, hij heeft mij gedeblokkeerd. Ik was geblokkeerd, maar intussen is dat ongedaan gemaakt. Ik had op een bepaald moment kritiek gegeven op de manier waarop een maatregel werd gepromoot, denk ik.

Die maatregel was volgens mij op te weinig data gestoeld.”

Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

10 Buitenland

24 FEBRUARI 2022

ZUID-AFRIKA

POLEN-HONGARIJE

Polen en Hongarije verder geïsoleerd

Een uitspraak van het Europees Hof van Justitie maakt het voor EU-instellingen mogelijk om de geldkraan richting conservatieve regeringen in Centraal- en Oost-Europa dicht te draaien. Het is nog maar de vraag of die politiek Viktor Orban in Hongarije minder populair zal maken, iets meer dan een maand voor de verkiezingen.

Meer transparantie gevraagd Een klacht van Polen en Hongarije om het hoger genoemde ‘conditionaliteitsregime’ aan de kaak te stellen, werd vorige week door het Europees Hof verworpen.

Dat maakt voor de Europese Commissie de weg vrij om de subsidies, komende uit de miljardenbegroting, richting Oost-Europa op te schorten of stop te zetten. Deze

beslissing moet weliswaar vervolgens nog formeel bekrachtigd worden door de lidstaten. Dat vormt echter geen obstakel.

In dit dossier volstaat immers een meerderheid van 15 op 27 lidstaten. Er is hier dus geen nood aan een unanimiteit op landenniveau. Een tegenstem van Hongarije of Polen heeft dus geen effect.

Ook een andere geldkraan bleef recent al dicht. Om de coronacrisis te boven te komen, is er een Europese geldpot aangelegd. Lidstaten konden de afgelopen maanden plannen indienen om aanspraak te maken op herstelgelden. De voorstellen van uitgerekend Polen en Hongarije werden tot op heden niet goedgekeurd.

Officieel wordt vanuit de hoek van de Europese Commissie om meer transparantie gevraagd.

Populariteit Orban Vraag is of, ondanks de uitspraak van het Europees Hof, de subsidies richting met name Hongarije snel zal worden stopgezet. Begin april trekken de Hongaren immers naar de stembus. De kans bestaat dat de Brusselse houding Viktor Orban in eigen land enkel populairder maakt. In zowat alle opiniepeilingen staat de regerende Fidesz-partij nog steeds op winst.

De verenigde oppositiepartijen lijken er voorlopig niet in te slagen Orban te bedreigen. Nu de gelden uit de Europese miljardenbegroting abrupt stopzetten, via een strafprocedure, kan trouwens gezien worden als een soort van buitenlandse inmenging in een nationale stembusslag.

LVS

Michael D. Higgins, president van de Ierse Republiek

© PHOTONEWS

De Europese Unie kent een zogenaamd ‘algemeen conditionaliteitsregime’. Simpel gesteld maakt dit systeem het mogelijk om subsidies te doen opdrogen richting landen die de rechtsstaat met voeten treden. Meer concreet wordt gekeken in de richting van Polen en Hongarije. In die twee landen zijn behoudsgezinde, rechtse regeringen aan de macht die een doorn in het oog zijn van de progressieve, voornamelijk West-Europese, elite.

In Europa wordt geschermd met ‘normen en waarden’. Concreet betekent dit onder andere dat Brussel kritiek uit op het rechtssysteem in Polen en Hongarije.

Rechters zouden niet afdoende onafhankelijk zijn. Ten overstaan van Hongarije wordt bovendien ook de ethisch-conservatieve wetgeving ten overstaan van onder andere holebi’s in het vizier genomen. Hoe langer hoe meer is duidelijk dat er een tamelijk eenzijdige benadering wordt gevolgd. Immers, over de (ex-)politici die allemaal zetelen in het Grondwettelijk Hof in België, geen woord. Ook over de wijze waarop Spanje omgaat met bijvoorbeeld politieke tegenstanders denk aan Catalaanse politici - kan duchtig gediscussieerd worden.

Economische koerswending in Zuid-Afrika?

In zijn jaarlijkse ‘Staat van de Natie’ voor het Zuid-Afrikaanse parlement wond president Ramaphosa er geen doekjes om. Niet de overheid, maar de private sector is de voornaamste bron van werkgelegenheid, zo zei hij. Eens te meer bleek dat de ideologische strijd binnen regeringspartij ANC nog niet afgelopen is.

Op het eerste gezicht lijkt deze koerswending revolutionair. Het ANC is immers altijd een linkse beweging geweest, waarbij zeker in de tijd van de strijd tegen het blanke bewind heel wat voormannen communisten waren. Voor de partij moest de staat dus steeds de voornaamste werkgever zijn. In dat kader kwamen (en komen) de pleidooien voor de nationalisering van de reservebank, van mijnen en boerderijen niet uit de lucht gevallen.

Toch kwam er tot op heden van die bedoelingen weinig in huis. Men kan zelfs de vraag stellen of het Westen zo positief tegen de machtsoverdracht in 1994 zou hebben aangekeken als een ANC-bewind prompt zou zijn overgegaan tot een politiek van socialisering. Integendeel, het was bekend dat Nelson Mandela goede persoonlijke betrekkingen met belangrijke zakenlui had, onder wie met mijnmagnaten zoals de Oppenheimers.

Toen reeds kwamen vanwege toplieden binnen het ANC, zoals Mandela’s oude vriend Walter Sisulu, waarschuwingen dat de invloed van de zakenwereld op de economie te groot was. Mandela’s opvolger, Thabo Mbeki, nochtans de zoon van Govan Mbeki, ANC-topman en notoire communist, volgde dezelfde pragmatische lijn. Ook hij verwierp nationaliseringen en ging zelfs zo ver bij de uitwerking van zijn economische politiek de bondgenoten van de partij, de Zuid-Afrikaanse Communistische Partij (ZAKP) en de linkse vakbond Cosatu, niet te raadplegen.

Ideologische worsteling Dat alles nam niet weg dat binnen het ANC de meningsverschillen over de te volgen politiek tot op de dag van vandaag bleven bestaan. Toen Mbeki dus in 2007 ten val werd gebracht en een jaar later moest aftreden, was alle hoop van de linkse formatie gericht op Jacob Zuma die meer staatsgezind was. In werkelijkheid kwam er de zogeheten ‘staatskaping’, waarbij Zuma en zijn medestanders tijdens diens regeerperiode (2009-2018) de staatskas plunderden.

Intussen ontstond ook EFF, de Economische Vrijheidsvechters van Julius Malema.

Voor de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa is het een uitgemaakte zaak dat de private sector de voornaamste bron van werkgelegenheid is

De Vrijheidsvechters brachten een uiterstlinks, zelfs communistisch programma naar voren. Vandaag zijn zij de meest uitgesproken voorstanders van nationaliseringen en onteigeningen zonder vergoeding.

Julius Malema en zijn Economische Vrijheidsvechters proberen al geruime tijd toenadering te zoeken tot RET, de leden van de Radicale Economische Transformatie, de groep rond de van corruptie beschuldigde Zuma en de geschorste partijsecretaris-generaal Ace Magashule.

Verzwakte staat Hoe dan ook, voor professor André Duvenhage, politicoloog aan de NoordwesUniversiteit, stond Ramaphosa’s rede in het teken van hoopvolle grote veranderingen en was de kritiek van de president op de verouderde stalinistische ideologie van de regeringspartij niet mals. John Steenhuisen, leider van de voornaamste oppositiepartij, de Democratische Alliantie (DA), had het over een “massieve schuif, recht uit het DAhandboek”.

Wel voorspelde Duvenhage tegenkanting van zowel de ZAKP, Cosatu als de RETfractie. Toch meent men dat die reactie beperkt zal zijn en tot geen scheuring binnen de partij zal leiden, al zal men Ramaphosa eind dit jaar op de belangrijke voorzittersconferentie een en ander voor de voeten werpen.

Zeker is dat de Zuid-Afrikaanse staat zelf verzwakt is, wat een rol gespeeld zal hebben in de inhoud van de rede. Intussen zijn de andere oppositiepartijen minder optimistisch. Voor hen zijn het enkel loze beloftes. Af te wachten is nu of de begrotingsrede van minister van Financiën Enoch Godongwana voor de nodige duidelijkheid zal zorgen.

JAN VAN AERSCHOT

‘De dag van de vrijheid’, Viktor Orban op een herdenking van de revolutie van 1956.

FRANKRIJK

1.200 Algerijnse artsen naar Frankrijk De Algerijnse krant Liberté stelt dat het gaat om “een echte aderlating, een gapende wonde die ons Algerijns zenuwsysteem van zijn grijze materie ontdoet en die van jaar tot jaar ergere vormen aanneemt”. De krant El Watan heeft het dan weer over een intellectuele en medische exodus die nooit een dergelijk niveau bereikte.

Enkele dagen voor dit nieuws via Algerije Frankrijk bereikte, was door het ‘nationaal centrum voor het beheer van ziekenhuispersoneel’ (Centre national de gestion des practiciens hospitaliers) bekend gemaakt dat op de 1.993 geslaagden in de controleproeven voor buitenlandse dokters, 1.200 de Algerijnse nationaliteit hebben.

Om het ambt van arts in Frankrijk te mo-

gen uitoefenen, moet een dokter, die over geen diploma beschikt dat erkend is door de Europese Unie, controleproeven afleggen. Die proeven leveren het bewijs van voldoende medische kennis. Daarna volgen ze stages in allerlei ziekenhuizen vooraleer ze het beroep van dokter in Frankrijk uitoefenen.

Veel vrouwen Van de 94 nationaliteiten die voor deze proeven in 2018 waren vertegenwoordigd, waren meer dan 47 procent Algerijnen - van wie de helft vrouwen. Daarnaast waren 19 procent Tunesiërs en 4 procent Marokkanen.

© SHUTTERSTOCK

In een recente bijdrage komt de Franse krant Le Point terug op berichten die in de Algerijnse kranten Liberté en El Watan verschenen en waarin het vertrek van 1.200 Algerijnse artsen uit Algerije wordt aangekondigd. Ze vertrekken naar Frankrijk om de Franse gezondheidszorg te versterken, zo leest men.

Het uitwijken van Algerijnse dokters dreigt te leiden tot “het failliet van de ministeries van Gezondheid en Onderwijs”.

Om het grote verschil tussen de drie Noord-Afrikaanse landen te verklaren volgens El Watan, moet men beseffen dat Marokkaanse dokters veel beter worden betaald dan hun Algerijnse collega’s (2.000 euro per maand tegenover slechts 400 euro).

In een andere Algerijnse krant, El Kha-

bar, betreurt de decaan van de Algerijnse dokters, Bekkat Berkari, dat “in Algerije opgeleide dokters massaal uitwijken, wat op het failliet neerkomt van de ministeries van Gezondheid en Onderwijs”.

PIET VAN NIEUWVLIET

Buitenland

DIPLOMATIEKE VALIES

© SHUTTERSTOCK

De Zwarte Zee als Oekraïense arena

11

© PHOTONEWS

24 FEBRUARI 2022

Alte Kameraden. Foto uit 2004. Gerhard Schröder was toen kanselier, Vladimir Poetin net als vandaag president.

Een Russische duikboot van de Kilo-klasse vaart midden februari door de Bosporus

Over Poetins ware bedoeling is de voorbije weken al duchtig gespeculeerd. En zie, de grens is net overschreden. Maar misschien zijn er toch wat scenario's die men over het hoofd ziet. Er zou wel eens een cocktail geserveerd kunnen worden met ingrediënten waarmee de Russische leider graag schudt en roert: (semi-) clandestiene operaties opzetten, de orde verstoren en de vijand op het verkeerde been krijgen, al dan niet door met een gespleten tong te spreken.

Men kan tanks en manschappen tellen, maar voor een adequate risicoanalyse van de situatie in Oekraïne is het raadzaam een blik te werpen op de concentratie van Russische schepen in de Zwarte Zee, zelfs in het licht van de recentste ontwikkelingen.

Ze kwamen er eerder deze maand voor een grootschalig manoeuvre. Dat vond ook plaats, maar na afloop lijkt iedereen voor de afterparty te blijven. Dergelijke oefeningen waarvoor grote zones in de internationale wateren afgesloten worden, zijn geen rariteit. Uitzonderlijker is dat deze afbakening de toegang tot de Oekraïense havens sterk belemmert, met omwegen en bijhorend kostenplaatje als gevolg. Automatisch roept dit het spookbeeld van een blokkade op.

Volgens analisten is het alvast uniek dat men zo’n grote aanwezigheid van vaartuigen met hoge tonnages in deze binnenzee aantreft. Vrijwel alle kleppers van de Russische marine zijn er, behalve Peter De Grote, het grootste militair schip ter wereld, vliegdekschepen buiten beschouwing gelaten. Maar die is nucleair aangedreven en mag volkenrechtelijk niet door de Bosporus en dus de zee niet in.

Geopolitieke verschuiving De Krim werd in 1783 Catharina de Grote geannexeerd - de geschiedenis herhaalt zich - om toegang te krijgen tot de ‘warme zeeën’ via een haven die het hele jaar door ijsvrij is, een permanente geopolitieke kopzorg voor Moskou. De Russische macht in en rond de Zwarte Zee werd groter en kende een hoogtepunt tijdens de Koude Oorlog, waar enkel Turkije als NAVO-lid voor een bescheiden tegengewicht zorgde.

De geschiedenis van de voorbije drie decennia is gekend: opeens grenzen drie NAVO-leden aan de zee en drijven landen als Georgië of Oekraïne naar het Westen af. Het brengt ons bij de kern van de cri-

sis van het moment. Niet toevallig werd tijdens de oorlog in 2008 de Georgische zeemacht vernietigd en het gros van de Oekraïense vloot werd bij de aanhechting door Moskou ontvreemd.

Economische wurggreep De cijfers liegen er niet om: de 13 Oekraïense havens aan de Zwarte Zee zijn cruciaal voor de economie van Oekraïne.

Samen schrijven ze immers 60 procent van de export en 50 procent van de import op hun conto. De minste verstoring laat zich al in de buidel voelen, een heuse blokkade zorgt steevast voor een schokgolf.

Een recente studie heeft het over een maandelijks verlies van 3,3 procent van het bbp en na minder dan één trimester zou de kaap van de 10 procent al overschreden worden. Dat het Joint War Committee (JWC) in Londen zopas vroeger dan voorzien bijeenkwam, is veelzeggend.

De naam is misleidend, want de JWC is geen militair orgaan, maar wel de vertegenwoordiging van de verzekeringssector. “De verzekeringssector is de kanarie in de koolmijn”, schreef zopas nog Elisabeth Braw van het American Entreprise Institute in het magazine Foreign Policy.

“Wat die sector beslist, bepaalt hoe duur de verzekering van een lading wordt, en of de lading nog überhaupt verzekerd zal kunnen worden.”

Men kan zich al inbeelden wat enkele chaotische incidenten in de Zwarte Zee kunnen teweegbrengen. Geen verzekering betekent immers geen lading. En incidenten kunnen diverse vormen aannemen. In 2017 werd vastgesteld dat meer dan 20 vrachtschepen zich volgens hun gps plots op een heel andere plaats in de Zwarte Zee bevonden. Onderzoek achteraf wees uit dat dit een gevolg van bewuste verstoring van het signaal was.

MICHAËL VANDAMME

EUROPA-RUSLAND

Omgekocht met gasgeld De tentakels van Poetin in Europa

Geloof niet dat de EU bereid is echt harde sancties tegen Rusland te treffen. Te veel toppolitici zijn omgekocht door het Poetinregime.

In 2006, vlak na het einde van zijn ambtstermijn als kanselier, werd de Duitse socialist Gerhard Schröder lid van het comité van aandeelhouders van het Russische staatsbedrijf Gazprom. Hij heeft het er zelfs tot manager geschopt.

Wolfgang Kubicki, een kopstuk van de liberale FDP, werd in 2017 zelfs vicepresident van de Bundestag. Via zijn advocatenkantoor Kubicki & Schöler doet hij lobbywerk voor het pijpleidingproject Nord Stream 2 van Gazprom, waardoor Russisch gas rechtstreeks naar Duitsland gepompt zal kunnen worden.

Die pijpleiding komt Duitsland binnen in het Greifswald, niet toevallig de thuisbasis van Angela Merkel. Zij is geen kanselier meer, maar haar schaduw hangt nog steeds boven het dossier Nord Stream 2. Net zoals Schröder heeft zij als ex-kanselier natuurlijk nog een omvangrijk netwerk. Zoals de gevolgen van haar ‘Wir schaffen das!’-politiek nog altijd Europa teisteren. Ook de voormalige ambassadeur Frank Elbe, van FDP-strekking, is bij het lobbywerk van Kubicki & Schöler betrokken.

Permanent voorlopig Christian Lindner, momenteel voorzitter van de FDP en minister van Financiën in de regering-Schulz, pleitte in 2017 nog voor een opheffing van de sancties tegen Rusland en voor een “permanente voorlopige overkomst” met Rusland, waarbij de annexatie van de Krim erkend zou worden.

Klinkt “permanent voorlopig” niet even absurd als de “voorlopige definitieve gewestvorming-met-drie” in België? Lindner werd toen, niet toevallig natuurlijk, in de media gesteund door… Frank Elbe.

Gouden paspoorten Malta heeft een sluw, maffia-achtig compromis gesloten tussen gewone corruptie en het gratis weggeven van de nationaliteit dat in andere EU-landen gebruikelijk is: met het systeem van zogenaamde ‘gouden paspoorten’ kunnen investeerders automatisch de Maltese nationaliteit krijgen. Er wordt niet gevraagd naar de herkomst van het geld.

In 2020 werd minstens een kwart van die gouden paspoorten uitgereikt aan inwoners van Rusland, Wit-Rusland en Azerbeidzjan.

Voor de oligarchen uit Poetins hofhouding zijn die Maltese gouden paspoorten een schitterende manier om de sancties te ontduiken.

Buitenlandse Zaken in het eerste kabinetKurz.

Vorig jaar corrumpeerde zij zichzelf echter door een bestuursfunctie te aanvaarden in het Russische staatsoliebedrijf Rosneft, dat geleid wordt door de Russische oligarch en voormalige KGB’er Igor Sechin, de leider van de Siloviki-lobby in het Kremlin, die het leger en de machtige inlichtingendiensten achter zich heeft. In Rusland wordt hij Darth Vader genoemd. Maar Kneissl vond het geen probleem voor zo’n individu te werken en te lobbyen. 600.000 euro per jaar stompt immers vele gewetens af…

Maar liefst twee voormalige Oostenrijkse kanseliers, de socialist Christian Kern en de christendemocraat Wolfgang Schüssel, zitten in het bestuur van Russische staatsbedrijven. Ook de christendemocraat Jörg Schelling, een voormalig minister van Financiën, heeft nu een bestuursfunctie bij Gazprom.

Londen Tot nu toe heeft Boris Johnson het moedigst gereageerd op de Russische dreigementen tegen Oekraïne, en hij heeft een machtig financieel wapen in handen: Poetins oligarchen hebben miljarden geparkeerd in Londense banken. Een inbeslagname of een blokkering van dat geld zou hen flink pijn doen.

Maar zo’n stap zou waarschijnlijk ook potentaten van andere regimes doen besluiten hun fortuin uit Londen weg te halen. En daarom is het twijfelachtig of de Britten die stap ooit zullen durven zetten.

PAUL BÄUMER

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

Wenen De Oostenrijkse Karin Kneissl, van FPÖstrekking, maakte aanvankelijke een goede indruk met haar kritiek op de EU en op de massa-immigratie. Zij steunde ook de onafhankelijkheid van Catalonië. Zij kreeg als partijloze (!) de ministerportefeuille van

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

12 Interview

24 FEBRUARI 2022

“Wij passen voor een EU-leger, de natte droom van de Verhofstadts van deze wereld” ANNICK PONTHIER (KAMERLID - VLAAMS BELANG) “Wij zijn nationalisten”, antwoordt Ponthier op de vraag hoe België zich in de Oekraïnecrisis moet opstellen. “Ons standpunt vertrekt altijd vanuit de vraag waar ons belang ligt en hoe we dat belang het best verdedigen. Wij pleiten in dit conflict al van bij het begin zoveel mogelijk voor de-escalatie, voor dialoog en voor diplomatie. Bij een eventueel militair treffen pleiten wij sowieso voor neutraliteit. Niemand heeft baat bij oorlog aan onze oostgrenzen. Dat zou ons heel wat kosten. Dat doet het op dit moment ook al. De EU-steun aan Oekraïne bedraagt 1,2 miljard euro. Dat zijn rechtstreekse kosten, maar er zijn ook onrechtstreekse kosten zoals de gasprijzen en de weerbots van de sancties. Mocht dat conflict escaleren, dan zullen we onvermijdelijk te maken krijgen met een immigratiegolf. Dat zijn allemaal argumenten die nopen tot kalmte in plaats van sabelzwaaierij of wapengekletter.”

“Turkije heeft geen plaats in de NAVO”

De spanning in OostEuropa loopt hoog op nu de Russische president Vladimir Poetin de onafhankelijkheid van de pro-Russische separatisten in OostOekraïne erkende en Russische troepen verzamelen blazen aan de grens met Oekraïne. Hoe kijkt het nationalistische Vlaams Belang naar de veiligheidssituatie aan de zogenaamde ‘oostflank’ van de NAVO en de defensieuitdagingen van de 21ste eeuw? We vroegen het aan Annick Ponthier, Kamerlid voor het Vlaams Belang en gespecialiseerd in buitenlands beleid en defensie.

“Sommigen lijken het te vergeten, maar tot nader order is Oekraïne nog altijd geen NAVO-lidstaat, maar wel een autonome staat. Artikel 5 is dus niet van toepassing.

In eerste instantie moeten we de territoriale integriteit van dat land respecteren.

Een eventueel NAVO-lidmaatschap is een keuze die alleen Oekraïne kan en moet maken. Misschien kan het in het kader van een diplomatiek overleg geen kwaad dat wij namens de EU duidelijk meegeven dat de toetreding van Oekraïne tot de NAVO op dit moment niet op tafel ligt. Dat zou ook wel de militaire spanningen kunnen ontzenuwen.

Die laatste uitvoering van die Minsk-akkoorden uit 2014, die focussen op wederzijdse ontwapening, dialoog en vertrouwen, is volgens ons ook al een heel goede piste.”

Is een ‘finlandisering’ of een gewaarborgde neutraliteit van Oekraïne een mogelijke oplossing voor deze crisis?

“Die keuze maken wij niet. Die moeten de Oekraïners zelf maken. Zij hebben wel in hun grondwet ingeschreven dat ze op termijn lid willen worden van de NAVO. Dat bemoeilijkt de onderhandelingspositie. De Minsk-akkoorden zijn op dit moment niet uitgevoerd. Daar moet eerst werk van gemaakt worden, onder VN-toezicht.”

Wat vindt u van de Russische eis om NAVO-troepen terug te trekken uit Oost-Europa en de Baltische staten?

“Dat is een ‘non-starter’ om het in onderhandelingsterminologie te zeggen. Dat is niet aan de orde. Het zou een zwaktebod zijn om daarop in te gaan. Bij het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne kan wel de diplomatieke aanzet gegeven worden dat dat op dit moment niet aan de orde is, om de oorlogstaal te temperen.”

N-VA-Kamerlid Theo Francken trok recent op Twitter van leer tegen jullie partij, na uitspraken van Filip Dewinter die een exit uit de NAVO bepleitte.

Wat is het NAVO-standpunt van jullie partij?

“Theo Francken grijpt dat natuurlijk graag aan om een aantal dingen voor zijn eigen partij duidelijk te stellen. Het standpunt

van Dewinter is absoluut niet ons partijstandpunt. Daar wil ik heel duidelijk in zijn: Poetin is zeker geen bondgenoot van ons.

Ons NAVO-standpunt is inderdaad dubbel: loyaal, maar kritisch. Loyaal, binnen het huidige veiligheidskader dat de NAVO zeker voor Europa biedt, maar we willen zeker niet blind meestappen in de imperialistische ambities van de grote lidstaten. Wat heeft dat ons gebracht in Afghanistan, in Libië? Dat heeft ons nergens gebracht. We hebben de afgelopen decennia kunnen vaststellen dat de strategie van democratiseringsprocessen, ‘nation-building’ en regimewissels gefaald heeft. De NAVO verkeert al jaren in een soort identiteitscrisis. Dat is niet zo vreemd, omdat we uit de situatie van de Koude Oorlog komen.”

“In de voorstelling van de toekomstvisie 2030 zien we dat ze andere accenten willen leggen, waaronder klimaatverandering stel je voor -, maar ook het begrip ‘waardengemeenschap’. Onze partij stelt zich dan wel de vraag hoe dat te rijmen valt met de tweeslachtige houding van Turkije. Dat is ons een raadsel. We zien het vuile spel dat Erdogan, die zich wil profileren als een 21ste-eeuwse sultan, speelt. Dat zorgt ervoor dat hij keer op keer bewijst dat hij geen betrouwbare partner kan of wil zijn. Wat ons betreft heeft Turkije geen plaats in dat bondgenootschap. We moetens ons dus ‘d’office’ kritisch opstellen tegenover de NAVO. Stel je voor dat Turkije wordt aangevallen, moeten wij dan troepen sturen om onze zogenaamde partner te gaan verdedigen?”

“De Russische eis om de NAVO terug te trekken uit Oost-Europa is een ‘non-starter’” “Anderzijds zijn we ook loyaal. Er is op dit moment geen volwaardig alternatief. Je ziet ook in de huidige Oekraïnecrisis dat Europa volledig afwezig is. Dat is een rechtstreeks gevolg van decennialange onderinvestering in defensie. Er bestaat zoiets als het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid op Europees niveau. Op dit moment is dat nog een lege doos. De verdeeldheid zorgt ervoor dat Europa haar gedeelde belangen op dit moment niet op een geloofwaardige manier kan verdedigen, een zwakte waarvan Poetin gebruik maakt.

Verdeeldheid wordt op termijn afgestraft.

We zijn nog altijd in grote mate afhankelijk van de Amerikaanse militaire macht. Een afbouw van die afhankelijkheid is broodnodig. De Verenigde Staten kijken steeds

verder weg van Europa. De Amerikaanse belangen liggen vandaag vooral in de Indo-Pacifische regio.”

“Het wordt stilaan tijd dat we een deftig Europees antwoord klaar hebben. Let wel, wij passen voor een EU-leger. Dat is de natte droom van de Verhofstadts en Vautmansen van deze wereld. Wij blijven hameren op soevereiniteit inzake defensie en buitenlands beleid, en dus niet voor een supranationale structuur waaraan de lidstaten onderworpen zijn.”

Loopt zo’n Europees leger zonder supranationale bovenbouw niet het risico uit elkaar gespeeld te worden?

“We zullen moeten vooropstellen wat onze gedeelde belangen zijn. Als Europa bedreigd wordt, zoals nu op de oostflank, dan moet je op een of andere manier een antwoord kunnen bieden. Een soort interventiemacht waarin niet iedereen verplicht

“Wij zijn een loyale, maar kritische NAVO-partner” wordt meegestuurd, kan een oplossing zijn.

De concrete uitwerking moet wel Europees gebeuren in dat gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid. Daar zit op dit moment geen echte strategie achter en dat moet snel uitgewerkt worden, uiteraard met respect voor de autonomie.”

Cyberaanvallen nemen de laatste jaren toe, zowel in binnen- als buitenland. Doet ons land voldoende om zich daartegen te wapenen?

“We zien dat ‘cyber-warfare’ een heel belangrijk onderdeel wordt van de toekomstige oorlogsvoering, de hybride oorlogsvoering, waarin Rusland, China en Iran heel sterk zijn. Het cyber-aspect wordt vooral gebruikt om kritieke infrastructuur op cruciale momenten plat te leggen. België heeft dat ook al aan den lijve ondervonden. Op het moment dat de Oeigoerse kwestie werd besproken, kreeg de commissie - toevallig of niet - te lijden onder een cyberaanval.

We weten dat die georkestreerd werd door een buitenlandse actor, maar we weten niet welke. We hebben het gezien bij de mailservers van Defensie, waar meer aan de hand is dan men op het eerste gezicht zouden kunnen bedenken.”

“Investeringen in onze cybercapaciteit zijn broodnodig en gebeuren op dit moment nog onvoldoende. Minister Dedonder wil nu naar het einde van de legislatuur een cybercomponent opzetten, als vijfde naast de bestaande componenten. Dat moet natuurlijk bevolkt worden met capabele IT’ers. Die profielen zijn zeer gewild in de privésector en we zien dat Defensie op dit moment nog absoluut niet concurrentieel is qua verloning. Die IT’ers komen niet uit hun bed voor het loon dat ze bij Defensie zouden krijgen.

Niet alleen hun loon moet worden opgedreven, ook de logge aanwervingsprocedures moeten beter. Defensie focust te veel op het diploma, terwijl heel wat bekwame IT’ers en hackers meestal geen masterdiploma in dat vakgebied hebben, maar wel de nodige vaardigheden bezitten om het verschil te kunnen maken.”

“Onze defensieve capaciteit mag worden geoptimaliseerd, maar ook de offensieve capaciteit mag worden uitgebouwd. Wanneer wij zelf niet preventief kunnen hacken, gunnen wij onze vijand een grote voorsprong.

Het probleem met cyber-oorlog is dat je absoluut moet vermijden dat je steeds een stapje achter loopt.”

PIETER VAN BERKEL

GROENE REM OP DEFENSIE Dat de groenen in de regering zitten, laat zich ook voelen in het defensiebeleid, zo merkt Ponthier.

“De regering kiest ervoor om drones aan te kopen die de capaciteit hebben om bewapend te zijn, maar beslist er dan tegelijkertijd voor om ze niet te bewapenen. Moeten wij dan nu kiezen voor observatiedrones, terwijl alle andere grootmachten kiezen voor offensieve drones? Wij hebben onlangs een voorstel van resolutie in de commissie behandeld waarin opgeroepen werd om onbemande drones in te zetten. Dat stuitte op enorm veel protest van de groenen omdat dat ethisch ‘niet verantwoord’ zou zijn. Wat is er ethischer? Met lijkzakken naar huis komen of oorlog voeren met goed bestuurde onbemande vehikels?”

“We moeten ook aan onze internationale verplichtingen voldoen en ook daar zie je dat onder impuls van de groenen het initieel vooropgestelde budget van 1,60 procent van het bbp werd bijgesteld tot 1,54 procent. Dat betreuren wij ten zeerste.”

Dossier

24 FEBRUARI 2022

13

Het leek eerder al duidelijk, maar nu bewijzen vergelijkende cijfers tussen de drie regio’s (Vlaanderen, Wallonië en Brussel) het ook: Vlaanderen had veel lagere oversterftecijfers dan de andere regio’s. Maar hoe komt dit? Tijdens de verschillende golven waren hier andere redenen voor.

LAGERE CIJFERS IN VLAANDEREN We zijn maart 2020: België gaat net als de rest van Europa op slot. België is totaal niet voorbereid op een pandemie, want de mondmaskerstock was door toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block vernietigd en testen waren ook nog niet voorhanden. Op aanraden van de kersvers opgerichte coronacommissie schakelde Vlaanderen sneller dan de rest van het land en legde het zelf een strategische stock maskers aan. Dat zorgde ervoor dat de besmettingscijfers in ons landsdeel beduidend lager waren: 69 besmettingen per 1000 inwoners, iets meer dan de helft van Brussel (122 op 1000) en Wallonië (109 op 1000).

Maar ook tijdens de tweede golf, in oktobernovember 2020, konden mensen nog niet genieten van extra bescherming door vaccinatie. Ons land werd toen vooral in Wallonië en Brussel zwaarder getroffen, Vlaanderen kreeg toen een lichtere golf te verduren. Tijdens de verdere golven was er steevast één grote reden waarom Vlaanderen het minder zwaar te verduren kreeg dan Brussel en Wallonië: de vaccinatiegraad. Omdat die zo veel hoger ligt in Vlaanderen, zijn er meer mensen beschermd tegen ernstige gevolgen van het virus.

DRONES

Volgens VUB-onderzoekster Lieve Van den Block speelt het verschil in ‘medische cultuur’ tussen Vlaanderen en Wallonië een rol bij het aantal doden in de woonzorgcentra NOTA MOLENBERGHS In een nota die Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven) uitschreef voor Vlaams minister van Volksgezondheid Wouter Beke (CD&V) viel op dat de oversterftecijfers voor en na vaccinatie fors verschilden.

In 2020 was de oversterfte veel hoger (meer dan 15 procent) in alle groepen vanaf 65 jaar. Omdat de mortaliteit altijd het hoogst is in oudere bevolkingsgroepen, woog die oversterfte hard door in de algemene bevolkingscijfers. In 2021 is de oversterfte eigenlijk enkel te zien in de groep van 65-74 jaar.

Aan het begin van 2021 waren de oudste groepen snel gevaccineerd, wat sterfte vermeden heeft doorheen de derde (alfa)golf.

Er is enige oversterfte in 2021 in 25-44 jaar: deze groep was minder gevaccineerd tij-

dens de derde golf. De toegenomen ernst van de alfa-infectie zorgde voor ernstigere gevolgen. Ook bevestigde Molenberghs dat de sterftecijfers in Vlaanderen lager lagen dan in Brussel en Wallonië. De hogere vaccinatiegraad is daar volgens de biostatisticus de grootste reden van.

GROTE REGIONALE VERSCHILLEN Ondanks die vaststellingen stellen verschillende mensen zich toch vragen bij de grote regionale verschillen. Zo vroeg N-VA, via Lorin Parys op Vlaams niveau en Frieda Gijbels op federaal niveau, verschillende keren naar de cijfers. “De verschillen zijn opvallend. Daarom vragen we naar aanleiding van deze cijfers een onafhankelijk onderzoek. Alleen zo kunnen we de juiste lessen trekken uit deze gezondheidscrisis en weten of elke patiënt in het juiste bed is terechtgekomen en of het zinvol zou zijn de covidzorg te concentreren in enkele gespecialiseerde ziekenhuizen”, luidde de commentaar van Parys afgelopen zomer al.

Zijn federale collega, Gijbels, hekelde dan weer het gebrek aan transparantie over die cijfers: “De zorg verbeteren start bij transparantie. De Vlaamse overheid verschafte die meteen, maar op het federale niveau heeft het heel wat trekken en sleuren gekost.”

Uiteindelijk vergeleek de N-VA de cijfers tussen maart 2020 en 15 juni 2021. Ook daaruit bleken de verschillen tussen de verschillende landsdelen opnieuw groot: in Vlaanderen is 16,5 procent van de gehospitaliseerde patiënten uiteindelijk overleden.

In Wallonië is dat 20,4 procent. In Brussel ging het over 18,2 procent.

Op intensieve zorgen was het verschil opvallender: van die groep stierf in Vlaanderen 30,6 procent. In Wallonië en Brussel ging het over tien procent meer: 40,9 procent. Van de mensen die effectief beademing moesten krijgen, stierf bijna de helft in Vlaanderen. In Brussel en Wallonië was dat zo’n 20 procent meer, respectievelijk 55,4 procent en 53,3 procent.

WEINIG TRANSPARANTIE Opvallend, volgens Parys: “Covid is, mits een aantal correcties zoals ernst van de ziekte, een vergelijkingspunt om de efficiëntie van ons gezondheidssysteem in kaart te brengen. Dezelfde ziekte werd immers zonder voorbereiding over het

Lorin Parys

OVERSTERFTE TIJDENS CORONA

Frieda Gijbels (N-VA) hekelde het gebrek aan transparantie op het federale niveau over de oversterftecijfers hele land ‘gedropt.’ Maar de uitkomsten zijn erg verschillend. Dat roept veel vragen op.

Maar ook de vraag hoe het komt dat een patiënt niet weet dat een bed op intensieve zorg niet overal hetzelfde omkaderd is.”

Voor N-VA-Kamerlid Frieda Gijbels leek het verzamelen van de cijfers op een ‘processie van Echternach’. Achtereenvolgens had ze minister De Block (Open Vld), minister Vandenbroucke (Vooruit) en Sciensano om transparantie gevraagd. Ondanks een advies van de Commissie voor toegang tot bestuursdocumenten, dat oordeelde dat het belangrijk was om die gegevens te delen, kreeg ze die niet. Uiteindelijk leidde het tot een plenaire interpellatie van minister Vandenbroucke, die Gijbels beloofde meer duidelijkheid te verschaffen. De FOD kwam vervolgens toelichting geven in de Bijzondere Commissie, maar ging ook toen niet in op de verschillen tussen de ziekenhuizen.

Achteraf werden de cijfers wel gestuurd.

VERSCHILLEN TUSSEN ZIEKENHUIZEN Niet alleen tussen de landsdelen, maar ook tussen de ziekenhuizen onderling waren er

grote verschillen te merken. Daarom wierpen Gijbels en Parys afgelopen zomer het idee op om de covidexpertise te concentreren in referentieziekenhuizen. “Als we op provincieniveau vergelijken, valt op dat de ziekenhuizen van de provincie Henegouwen een mortaliteit hebben die vijf keer hoger is dan die van Vlaams-Brabant”, reageerde Parys.

Het communautaire speelt daar volgens hem ook een rol: “Een onderzoek moet ons dus in staat stellen heldere lessen te trekken om de gezondheidszorg te hervormen. Dat kunnen we best doen nadat de gemeenschappen eindelijk volledig homogeen verantwoordelijk worden voor gezondheidszorg, zodat elke gemeenschap volgens eigen inzichten de nodige hervormingen kan doorvoeren.”

WANNES NEUKERMANS

Omdat de vaccinatiegraad zoveel hoger ligt in Vlaanderen, zijn er meer mensen beschermd tegen ernstige gevolgen van het virus

WAAROM ER MEER DODEN VIELEN IN VLAAMSE WOONZORGCENTRA Hoewel de woonzorgcentra in Vlaanderen een week sneller dan de rest van de samenleving in volledige lockdown gingen, lagen de sterftecijfers daar toch hoger dan in woonzorgcentra in Brussel en Wallonië. We hebben het hierbij over de eerste golf, namelijk maart 2020. Dit valt mogelijk te verklaren via cijfers van Christelijke Mutualiteiten.

Ten eerste zijn de Vlaamse rusthuisbewoners globaal gezien ouder, zorgbehoevender en dus kwetsbaarder dan in Wallonië en Brussel. “Door de Vlaamse overheid is de voorbije jaren meer dan de andere regio’s sterk ingezet op een RVT-beleid, wat een financiële stimulans is voor het opvangen van zwaar zorgbehoevenden die doorgaans iets ouder zijn. Het is ook bekend dat Vlaanderen al langer een sterk uitgebouwde thuiszorg en meer thuiszorgondersteunende voorzieningen heeft (assistentiewoningen, kortverblijf) dan de andere regio’s. In Vlaanderen is het zo voor meer ouderen wellicht een realistische optie om langer thuis te blijven wonen met de nodige ondersteuning”, geeft Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Wouter Beke aan.

Tijdens de coronacrisis werden inwoners van Vlaamse woonzorgcentra minder snel opgenomen in het ziekenhuis. Daardoor overleden er meer mensen ter plekke, in het woonzorgcentrum. Dat heeft volgens VUB-onderzoekster Lieve Van den Block te maken met een verschil in ‘medische cultuur’ tussen Vlaanderen en Wallonië. In het noordelijke landsdeel wordt namelijk vaker de beslissing gemaakt om niet langer te behandelen als dat de patiënt ernstige pijnen en andere symptomen oplevert.

De levensduur wordt in Wallonië op die manier dus ‘gerekt’.

Minister Beke

14 Cultuur SERIE

Raised by Wolves ‘Raised by Wolves’ is een verfrissende, ambitieuze en vooralsnog ondergewaardeerde sciencefictionreeks, geproduceerd door Ridley Scott. De serie is te bekijken op streamingdienst Streamz.

De westerse culturele canon is een uitgebreid, niet duidelijk afgelijnd corpus van naar zichzelf verwijzende werken, waarvan de wortels terug te voeren zijn naar de Bijbel en tragedies en mythen van de oudheid, en vormt op die manier als het ware de westerse ziel.

Onder invloed van linkse woke gevoeligheden kwam die canon de laatste jaren steeds meer onder druk te staan. Ook steeds meer films en series zien af van verwijzingen ernaar, of besluiten deze impliciet of openlijk te bekritiseren of op zijn kop te zetten.

Raised by Wolves, een project van Aaron Guzikowski en kaskrakerregisseur Ridley Scott, doet net het omgekeerde door de westerse canon te omarmen en is net daarom zo verfrissend. De reeks zit tjokvol verwijzingen naar Griekse en Romeinse mythologie en het boek Genesis uit de Bijbel, zoals de verhalen over de tuin van Eden, Kaïn en Abel, Romulus en Remus en de stichting van Rome en Lamia.

24 FEBRUARI 2022

KUNST

Schmalzigaug versus Smits De schilders Jakob Smits en Jules Schmalzigaug lijken niets met elkaar gemeen te hebben en toch brengt het Jakob Smitsmuseum in Mol beide kunstenaars samen in een verrassende tentoonstelling De Rotterdammer Jakob Smits (1855-1928) geraakte zo onder de indruk van onze Kempen dat hij zich in 1888 definitief in Achterbos (Mol) vestigde. De kunstenaar is bekend door zijn verstilde heimatschilderijen van landschappen, boerenhutten, molens en buitenmensen aan het werk. Jules Schmalzigaug (1882-1917), een telg uit een Duitse zakenfamilie in Antwerpen, was een uitbundige futurist die in zijn hyperkleurige, abstracte schilderijen de moderne wereld en de chaos van de stad verbeeldde. Naast het feit dat ze dezelfde initialen - J.S. - delen, lijken Smits en Schmalzigaug artistieke tegenpolen te zijn. En toch.

In april 1913 schreef Schmalzigaug vanuit Venetië, waar hij in de ban van het futurisme was gekomen, een lange brief aan Jakob Smits waarin hij uit de doeken deed hoe hij zijn atelier in Italië verbouwde om het licht op dezelfde manier te vangen als Smits, ‘de schilder van het licht’, dat deed in Achterbos.

Eigen weg Schmalzigaug was voor zijn vertrek naar Venetië bij de veel oudere Smits op bezoek geweest. De jonge kunstenaar vond in Smits een klankbord en

een mentor die van betekenis was geweest voor de vorming van zijn visie op contrastwerking en kleurgebruik.

In het ouderlijk huis van Schmalzigaug hing trouwens een schilderij van Smits, een portret van een boer in profiel, dat zeventig jaar niet tentoongesteld is geweest en speciaal voor de expo is gerestaureerd.

Kort voor 1914 gingen beide kunstenaars hun eigen weg. De Eerste Wereldoorlog greep bruusk in op hun bestaan. Smits stopte als schilder en bekommerde zich om de mensen rond hem, om in 1918 de draad weer op te pikken en definitief te kiezen voor zijn kenmerkende pre-expressionistische stijl. De korrelige verfopleg werd zijn handelsmerk. In kleurgebruik en compositie ging de grote vereenvoudiging onverminderd door. Jakob Smits werd een gevestigde waarde in onze schilderkunst.

Verrassend eensluidend Schmalzigaug moest in 1914 zijn futuristische kunstbroeders in Italië vaarwel zeggen, net op het moment dat hij ‘het’ gevonden had. Hij trok als banneling naar Nederland, raakte beklemd in zichzelf en maakte een einde aan zijn leven. Onze eerste fu-

turist verdween in de vergetelheid.

Schmalzigaug zette beslissende stappen in zijn carrière nadat hij overtuigd was geraakt door Smits’ uitgesproken opvattingen over kunst en zijn manier van werken. Dat komt duidelijk tot uiting op de tentoonstelling waarin werk uit meerdere periodes van beide kunstenaars dialogeert. Dat gebeurt vaak verrassend eensluidend, ondanks hun grote verschillen qua achtergrond en instelling. Vooral in hun vele tekeningen zijn de verwantschappen tussen Smits en Schmalzigaug goed te zien.

Het modernisme van de eerste decennia van de twintigste eeuw was in beiden aanwezig en zocht zich een weg in specifieke richtingen. Daarom is het boeiend dat de expo tientallen tekeningen en enkele schilderijen van Jules Schmalzigaug broederlijk tentoonstelt naast werken van Jakob Smits. Een van diens schilderijen is een onopgelost mysterie. Smits schilderde in 1912 het anonieme portret ‘De jonge kunstenaar’. Het stelt een donkerharige, wat ziekelijk uitziende, warm aangeklede man voor. Zou het Schmalzigaug kunnen zijn?

MMMV

Tentoonstelling ‘Jules Schmalzigaug versus Jakob Smits’, nog t.e.m. 8 mei 2022, Jakob Smitsmuseum, Mol www.jakobsmits.be

Geloof Twee androïden, Vader en Moeder genaamd, belanden op de planeet Kepler-22b, nadat de Aarde ten onder is gegaan aan een nucleaire winter, die op zijn beurt het gevolg is van een religieuze uitroeiingsoorlog. De twee robots krijgen de opdracht om menselijke kinderen op te voeden, om zo te voorkomen dat de mensheid ten onder gaat na de nucleaire apocalyps op de thuisplaneet. De aankomst van andere menselijke overlevenden op de planeet zorgt echter al snel voor gewelddadig conflict. Ook Kepler-22b herbergt heel wat geheimen. Zo lijkt het wel alsof God zelf - of is het Satan? - rondwaart in de spreekwoordelijke tuin van Eden.

De oorlog die op de aarde voorafging, werd uitgevochten tussen de ‘Atheïsten’ en ‘Mithraïsten’, een religie die geïnspireerd werd door de laatantieke cultussen van Mithras en Sol Invictus. Opnieuw komt Raised

by Wolves verfrissend uit de hoek door het conflict niet eenzijdig voor te stellen als ‘goed atheïsme tegen slechte religie’, maar door aan de kijker duidelijk te maken dat beide kampen naar extremisme neigen en elkaar willen uitroeien. Zo maken de Atheïsten gebruik van kindsoldaten en zelfmoordterroristen.

Vader en vooral Moeder behoren tot het atheïstische kamp, maar ondanks verwoede en soms extreme pogingen om hun kinderen religievrij op te voeden, blijkt geloof in tal van vormen toch steeds weer de kop op te steken in hun kolonie, ook bij de twee robots zelf. Ook de androïden hebben namelijk een (menselijke) maker, en ook al geloven de kolonisten niet in een hogere macht, dan geloven ze wel in elkaar.

Buitengewoon sterk acteerwerk De reeks is een boeiende, maar bij momenten ontzettend vreemde kijkervaring, met mystieke mysteries die doen denken aan eerdere succesvolle sciencefictionreeksen als Lost en Battlestar Galactica en plotse uitspattingen van extreem geweld. De buitengewoon sterke acteerprestaties zorgen ervoor dat de reeks naar een topniveau getild wordt.

Amanda Collin speelt een tegelijkertijd een gevoelige en kwetsbare, als een afschrikwekkend krachtige (ze is een omgebouwd massavernietigingswapen) Moeder. Daartegenover staat Vader, gespeeld door Abubakar Salim, een pure brok goedheid die verscheurd wordt door een minderwaardigheidscomplex ten opzichte van de ongelooflijk krachtige moeder.

Hij is misschien wel het meest sympathieke personage van de reeks. Travis Fimmel (bekend als Ragnar uit Vikings) speelt een atheïstische soldaat die zich voordoet als een gelovige, om vervolgens te vervellen tot profeet. Niamh Algar speelt zijn vrouw Mary Sue en is bijna net zo sympathiek als Vader. Zelfs de kindacteurs, doorgaans een zwakke plek in veel films en series, zetten stuk voor stuk ijzersterke vertolkingen neer. Met name Campion (Winta McGrath) en Paul (Felix Jamieson), de Kaïn en Abel of Romulus en Remus van dienst, verdienen lof.

PIETER VAN BERKEL

BOEK

De verborgen geschiedenis van Vlaanderen Het is een gemeenplaats dat Vlaanderen eeuwenlang als het slagveld van Europa gold. Ook op politiek en economisch vlak zette ons volk de standaard voor latere ontwikkelingen. Belforten, kathedralen en grootse monumenten zijn het meest zichtbare bewijs van dit rijke verleden. Maar vaak raakten belangrijke plaatsen verloren in de mistige flarden der tijden. Mens en natuur gaven een historische locatie een nieuwe bestemming. Weinig doet nog denken aan meer glorieuze of bloederige periodes.

VRT-journalist Jos Vandervelden nam zich tot taak om deze verloren gewaande sporen terug onder de aandacht te brengen. Wie weet nog waar de eerste spadesteek gegeven werd bij de bouw van de E40-autosnelweg?

Of waar het oorspronkelijke treinstation van Brugge uiteindelijk terechtkwam? Zou zelfs een Sinjoor weten waar de eerste officiële voetbalwedstrijd in ons land werd gespeeld? Of een Strop op welke site de industriële revolutie losbarstte? Het boek is doorspekt met weetjes die u kunnen helpen om uw kwisgenoten te verbazen met uw kennis.

Maar het boek is meer dan dat.

Niet enkel omwille van de foto’s van beeldend journalist Alexandere Dumarey, die elke tekst opluisteren.

De gekozen locaties zijn evenwichtig verdeeld over het Vlaamse grondgebied (met inbegrip van Brussel).

Enkel de bronsgroene provincie is wat onderbelicht. De hoofdstukken laten de autochtonen zich verbazen over geschiedkundig ondergesneeuwde plekken. Anderen zullen zich erdoor laten inspireren bij de keuze van een volgende dichtbijvakantie.

Verdwenen of vermoord Drama intrigeert. Met twee delen ‘Dodelijke plekken’ en ‘Bloedige plekken’ is de dood respectievelijk op microschaal (terechtstelling, moord, ongeval) en op macroschaal (veldslag) goed vertegenwoordigd.

Het boek vertelt waar Maria van Bourgondië een dodelijke val maakte, maar ook waar de laatste onthoofding in onze streken plaatsvond. Iedere bezoeker aan Kortrijk weet waar de Groeningekouter moet hebben gelegen, maar

is iemand bekend met het feit dat in Rijmenam en Minderhout wereldheersers figuurlijk in het zand beten? Niet enkel in de strijd met de zee, maar ook met de betonmolen gingen dorpen en stukken natuur verloren. Vandervelden gidst de lezer door enkele voorbeelden van ‘Verdwenen plekken’ kriskras door ons land.

Gelukkig verlegde Vlaanderen ook bakens op technologisch, cultureel en politiek vlak. Onder de rubrieken ‘Bruisende plekken’ en ‘Baanbrekende plekken’ leert de lezer hoe de nationale luchthaven vanuit Evere richting Zaventem het Brusselse Gewest uitsloop. Of waar de eerste filmvoorstelling van het land plaatsvond en de eerste trein op het Europese continent vertrok.

Hoewel de auteur een vijftigtal gebeurtenissen beschrijft, schieten makkelijk tientallen voorbeelden te binnen van locaties die de eindredactie niet haalden. Het succes van het boek biedt de schrijver een uitgelezen kans om al aan een tweede deel te denken.

PIETER VANDERMOERE

Jos Vandervelden, ‘De verborgen geschiedenis van Vlaanderen’, Davidsfonds, 2021, 224 bladzijden, 27,99 euro ISBN: 9789022338452

Brieven

24 FEBRUARI 2022

GESCHIEDENIS

4 Februari 1917: De oprichting van de Raad van Vlaanderen. het keizerrijk naar zich toetrekken. Veldmaarschalk von Hindenburg vroeg na de dagelijkse stafmeeting aan de keizer om de kanselier meteen te ontslaan. Wilhelm II weigerde echter op dit verzoek in te gaan.

Annexatie België

Theobald von Bethmann-Hollweg

Voor het activisme, de minderheidsstroming binnen de Vlaamse Beweging die met de hulp van de Duitse bezetter een aantal van de vooroorlogse Vlaamse eisen wilde verwezenlijken, was 1917 een scharnierjaar. Het is, bij het beoordelen van de gebeurtenissen uit het voorjaar van 1917, niet onbelangrijk om daarbij de internationale toestand in het achterhoofd te houden. Kort voor nieuwjaar hadden de Duitsers een vredesvoorstel gedaan aan de geallieerden. Dat was op 5 januari van de hand gewezen.

De Duitse tactiek achter het vredesaanbod was te doorzichtig geweest. Hierdoor werd de positie van rijkskanselier von Bethman-Hollweg behoorlijk verzwakt. Hij verloor een aantal belangrijke medestanders, waarvan admiraal von Müller, de chef van het keizerlijke marinekabinet, de belangrijkste was. Von Müller, die beducht was voor een Amerikaanse oorlogsdeelname, had tot dan toe de kanselier gesteund in zijn pogingen om tot een vrede door vergelijk te komen.

Van zodra duidelijk werd dat het vredesvoorstel gedoemd was te mislukken, kwamen zowel de ‘Admiralstab’ als de ‘Oberste Heeres Leitung’ bij de rijkskanselier aankloppen met nieuwe oorlogsdoeleinden die in wezen teruggrepen naar het originele expansieprogramma uit 1914. Zij meenden dat alleen de uitbreiding van het Duitse rijk het volk nog zodanig zou kunnen bezielen dat het bereid zou zijn nieuwe zware lasten te dragen en nieuwe offers te brengen. Hierdoor brak in Duitsland opnieuw het debat los of het bezette deel van België volledig diende te worden geannexeerd dan wel pasmunt was bij eventuele nieuwe onderhandelingen.

Pleidooi voor zelfstandigheid Gealarmeerd door de berichten uit Berlijn kwamen op 7 januari 1917 in Brussel 37 vertegenwoordigers van de belangrijkste activistische strekkingen bijeen om onder het voorzitterschap van Pieter Tack te vergaderen over een politiek programma om zo aan de Duitsers duidelijk te maken dat het hen wel degelijk ernst was. August Borms riep hen op om in een geest van verzoening naar samenwerking te streven en rekening te houden met “al de richtingen der huidige beweging”. Ze spraken zich, na enige discussie, uit voor een compromis: een pleidooi voor de volledige en algehele politieke zelfstandigheid van

Vlaanderen, zonder België echter expliciet af te schrijven en voor de onverwijlde verwezenlijking van al de maatregelen die daartoe moesten leiden. Het Duitse bezettingsbestuur volgde met argusogen wat er werd bedisseld.

“De Vlamingen moeten hun nationale bevrijding veroveren” Manifest aan het Vlaamsche Volk

In een schrijven aan de rijkskanselier liet Oskar von der Lancken-Wakenitz, een diplomaat die de ‘Politische Abteilung’ in Brussel leidde, verstaan dat er eerst, op zijn aandringen, inhoudelijk met de Duitsers was overlegd voor deze vergadering had plaatsgevonden. Mogelijk had hij enige druk uitgeoefend om het programma af te zwakken. Belangrijk was dat de deelnemers beslisten om binnen de maand een ‘Landdag’ bij elkaar te roepen die een raad moest verkiezen die het activistische programma diende uit te voeren.

Impact Duitse militaire top Intussen werd in Berlijn de rijkskanselier het mes op de keel gezet door de militaire top.

Met veel tegenzin, maar ook een zweem van fatalisme verklaarde von Bethmann-Hollweg zich uiteindelijk akkoord om de onbeperkte oorlog onderzees opnieuw op te starten. Diep in zijn hart was de rijkskanselier er echter van overtuigd dat de maritieme vernietigingsoorlog onvermijdelijk zou leiden tot de oorlogsdeelname van de VS en een oeverloze verlenging van de oorlog. Het was een ‘Wendepunkt’ met een grote impact. De regering was door de knieën gegaan voor de druk van de ‘Oberste Heeres Leitung’ en langzaam maar zeker zouden de militairen de beslissingsmacht in

Op 14 januari schreef Von Bissing, de Duitse gouverneur-generaal van het bezette landsgedeelte, een brief aan de invloedrijkrijke politicus Stresemann waarin hij zich ondubbelzinnig uitsprak voor een integrale annexatie van België. “De kust moet onze grens zijn” en de eis tot aanhechting moest zijn gegrond op het recht van de veroveraar.

Hiermee ging von Bissing in tegen de anti-annexionistische lijn die de ‘Politische Abteilung’ in Brussel aanhield. Veel activisten beseften, zeker nu de oorlog nog verder dreigde te escaleren, dat er dringend gehandeld moest worden om tot een coherent politiek eisenpakket te komen.

Op 1 februari startte Duitsland met de onbeperkte duikbootoorlog. Zoals von Bethmann-Hollweg gevreesd had, verbraken de Verenigde Staten twee dagen later alle diplomatieke betrekkingen met het Duitse keizerrijk. De rijkskanselier was ervan uitgegaan dat het hervatten van de U-Bootcampagne mondiaal beschouwd zou worden als een oorlogsverklaring van de centrale mogendheden aan de neutralen en het zag ernaar uit dat hij gelijk zou krijgen…

Een mogelijke oorlogsdeelname van de Amerikanen leek alsmaar waarschijnlijker te worden en dreigde een Duitse eindzege zwaar te hypothekeren.

Landdag De activisten die zich op 7 januari nog hadden beraden over hoe het nu verder moest, hadden onder druk van de snel veranderende internationale context hun Landdag bijeengeroepen.

Een kleine 125 activisten namen op 4 februari deel aan deze vergadering in het Vlaams Huis in Brussel. Ze beslisten een Raad van Vlaanderen - een alternatief parlement - op te richten die niet alleen het Vlaamse eenheidsprogramma waarover op 7 januari een akkoord was bereikt, diende uit te voeren, maar ook het Vlaamse volk moest vertegenwoordigen op een eventuele internationale vredesconferentie.

In een ‘Manifest aan het Vlaamsche Volk’ verduidelijkten de deelnemers dat een terugkeer naar het vroegere België onmogelijk was geworden. Ze herinnerden aan het standpunt dat de Duitse rijkskanselier op 5 april 1916 had ingenomen en waarin hij, behoorlijk vaag overigens, had beloofd Vlaanderen te beschermen tegen de Franse invloed.

Hun slotverklaring was duidelijk: “Wij hebben het recht en zelfs den plicht voor het aanschijn der wereld, op te komen voor onze, sedert bijna een eeuw verdrukte nationaliteit, voor onze miskende en vernederde Vlaamsche broeders, deze van hier zoowel als die van Fransch-Vlaanderen (…) De Vlamingen moeten hunne nationale bevrijding veroveren.”

De Landdag keurde meteen ook de samenstelling van de Raad van Vlaanderen goed. De Raad telde aanvankelijk 46 leden, maar in de loop van de volgende maanden werd de Raad uitgebreid tot 80 leden.

JAN HUIJBRECHTS

15

LEZERSBRIEVEN KERNUITSTAP Pallieterke, De discussies over al dan niet kernuitstap gaan stilaan naar een hoogtepunt. Nu ook de werkgevers zich hebben uitgesproken tegen een volledige kernuitstap, en omwille van honderd andere redenen, ligt het voor de hand dat de levensduur van Doel 4 en Tihange 3 na 2025 verlengd zal worden. Volgens de groene partijen, maar ook volgens de experten, volstaat het openhouden van die twee reactoren niet om nieuwe gascentrales te vermijden.

Ik vraag mij af waarom er nooit gesproken wordt over het bijkomend openhouden van Doel 3 en Tihange 2. Het gaat hier om de zogenaamde ‘scheurtjesreactoren’, maar dit euvel is in het verleden maandenlang door allerlei instanties onderzocht geweest en uiteindelijk als ‘niet gevaarlijk’ beoordeeld.

De reden waarom over die reactoren niet gesproken wordt, is omdat ze niet vermeld worden in de regeringsverklaring van Vivaldi. Het additioneel openhouden zou nochtans grote voordelen kunnen hebben: er moeten geen nieuwe gascentrales vergund, gebouwd en gesubsidieerd worden, en in plaats van een mogelijk tekort aan elektriciteit (en import ervan) ontstaat er nu mogelijk een overaanbod (en export ervan). De geplande kernuitstap kan nu geleidelijk gebeuren in plaats van abrupt: vier reactoren blijven open, drie worden er gesloten en hopelijk ordentelijk ontmanteld.

Het grote voordeel zou zijn dat uitbater Engie misschien opnieuw financieel geïnteresseerd is in het langer openhouden van de kerncentrales, want, geef toe, in het andere geval, het openhouden van twee verschillende centrales op twee verschillende plaatsen (Doel en Tihange) met elk één reactor, lijkt niet zo efficiënt, en zeker minder lucratief. Volgens mij moet hierover, nadat experten zich hebben uitgesproken over de technische haalbaarheid van het plan, een redelijk akkoord kunnen bereikt worden, zij het dan zonder de groene partijen…

H arry Biron - Vorselaar

DE BETEKENIS Pallieterke, Volgens ‘Van Dale’ betekent ‘regeren’: besturen, gezag uitoefenen, regelen, leiden, heersen en zo verder… Mijn woordenboek geeft acht (!) verschillende betekenissen aan ‘regeren’ terwijl onze politici er slechts één voor hebben: carrièreplanning!

M arc Bertrand - Edegem

VACCINATIE Pallieterke, Wouter Beke mag in het interview (opnieuw) de fabel verkondigen dat het de niet-gevaccineerden zijn die voor druk op de zorg zorgden.

Feit is dat wanneer een niet-gevaccineerde zijn been breekt en positief test op de spoedafdeling, hij of zij opgenomen wordt in de statistieken als corona/niet-gevaccineerd.

Dat gegeven zorgt natuurlijk voor een (grote) scheeftrekking van de cijfers, maar wordt bewust in stand gehouden omwille van (financiële) voordelen voor alle partijen.

Straffer wordt het nog als Beke de vaccinatieverplichting vergelijkt met andere vaccinaties: ten eerste, een vaccin wordt 1-2 keer toegediend en biedt dan een (levens) lange bescherming en, ten tweede, moet jarenlang getest worden op mogelijke bijwerkingen vooraleer het op de markt komt. Het coronavaccin is hooguit enkele maan-

den werkzaam, biedt geen absolute bescherming, zorgt niet voor minder besmettingen en, wat belangrijkst is van al, het is nog steeds experimenteel (want goedgekeurd vanwege noodprocedure zonder uitgebreide testen op bijwerkingen).

Bart Bollen - Bilzen

ENERGIEREKENING Pallieterke, Wat me stoort in de communicatie over de energierekeningen zijn de commentaren van Test Aankoop en de VRT-mensen achter ‘De Inspecteur’. Zij klagen terecht de malafide praktijken aan van sommige operatoren, maar ze vergeten erbij te zeggen dat zij aan de basis liggen van het probleem. Iedereen moest maar van producent veranderen, zo goedkoop mogelijk. Die firma’s kochten energiebronnen aan en verkochten door aan hun klanten met een minimum aan winstmarge om toch maar zoveel mogelijk klanten te kunnen strikken. Tot er een kink in de kabel kwam, prijzen omhoog en firma’s op de fles. Zo’n toestand was te voorspellen.

Hetzelfde gebeurde enkele jaren geleden met de Kaupting Bank in IJsland. Daar lagen de intresten (tot 6 procent) veel hoger dan hier. Het was een soort piramidespel dat op de kortste keren in elkaar stortte en vele brave burgers hun centen (lees vele euro’s) kwijt. Hoofdronselaar was toen Test Aankoop. In de pers nu en toen geen enkele reactie om de schuldige ronselaars met de vinger te wijzen. Heilige huisjes?

Dirk Callens - Beveren

BPOST EN DE SUTTER Pallieterke, Bpost begint in meerdere gemeenten met een proefproject en dat gedurende twee maanden. Als je een pakje aan huis ontvangt, mag je andere pakjes terug meegeven.

Zo’n twaalf jaar geleden, in de beginfase van de expansieve groei van de e-commerce, hingen wij vaak een bordje aan onze brievenbus met de vraag aan de postbode om even aan te bellen. Met de glimlach nam hij de pakjes in ontvangst en de volgende dag werden deze keurig bij onze klanten afgeleverd. Tot hij op een dag expliciet verbod kreeg om dat nog te doen. Dus werden wij voortaan verplicht naar het postkantoor of een postpunt te rijden en daar in lange wachtrijen voor de onderbemande loketten te gaan aanschuiven.

Meer recentelijk kwam bpost met de afhaalservice, uiteraard tegen betaling. Zo gebeurde het dat een postauto een doosje kwam leveren en enkele uren later een pakje kwam afhalen. Wat een kafkaiaanse toestanden. Honderdduizenden liters diesel en tonnen stikstof later heeft Petra De Sutter, de verantwoordelijke federale minister, haar groene licht doen schijnen. Kostenefficiënt en milieuvriendelijk, dus mogen wij de postbode weer aanklampen en vragen onze pakjes mee te nemen.

Gilbert Vanoppen - K ermt

WAT EEN MINISTER! Pallieterke Volgens minister Dermine betalen we niet te veel belastingen. Als ik de media mag geloven, is Dermine de ‘coming man’ van de PS. Soms denk ik dat er bij bepaalde politici uit linkse hoek toch een aantal vijzen ontbreken. Volgens de OESO betalen we met 55 procent belastingen zowat het meeste van de Europese landen. Hoelang gaan wij nog opgezadeld zitten met deze flutregering?

Romain Peeters - Attenrode

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

24 FEBRUARI 2022

Tweets van de week De Tsjechische journalist Viktor Danek gooide het als eerste op Twitter wanneer de Oegandese premier ostentatief de hand van Ursula Von der Leyen weigerde te schudden, terwijl onze eigenste Charles Michel er stond op te kijken als een koe naar een passerende trein.

Net als bij de Turkse president Erdogan, toen ons Ursula geen stoel kreeg en hij lompweg bleef zitten, liet Michel vrouwenrechten en het Europees imago vallen alsof het werk was. Dat moeten we niet dramatiseren. De doorsnee Europeaan heeft geen flauw idee wie die Michel is. Behalve dan de Britten. Maar dat komt omdat hij hen doet denken aan het bekende speelgoed ‘Mister Potato Head’. Verder straalt Michel evenveel Europa uit als een kangoeroe met een dikke neus. Niemand voelt zich vertegenwoordigd door de man, laat staan dat ze op hem zouden stemmen.

1304

1

2

3

4

5

6

Maar toch, de kritieken zijn niet van de lucht. En terecht. Een en ander heeft uiteraard te maken met het kaliber politici die de hoogste Europese ambten mogen bezetten. En dan gaat het zelden om grote lichten. Eerder om stropoppen die je overal kan neerzetten. En dan is de familie Michel uiterst geschikt. Ook omdat ze uit België komen, mini-Europa zeg maar. Heb je als ernstige Europese leider geen kind aan. Dat voert braaf uit wat er in de oortjes wordt gefluisterd. Dat ze even fijnbesnaard zijn als een grote, lawaaierige trommel die op het einde van de fanfare komt, nemen ze er graag bij. Tenslotte was Macron er als de kippen bij om Michel op zijn legendarische lompheid te wijzen en in te grijpen.

Egbert ‘Eggie’ Lachaert Als we het over kleine lichten hebben, mag Egbert Lachaert alweer niet ontbreken in deze rubriek. Uitgerekend Eggie vroeg op Twitter om het debat over de kernuitstap ‘ernstig’ te houden toen Bart De Wever vroeg om de bevoegdheid kernenergie over te hevelen naar de gewesten.

“Hoe kan dat met maar één kerncentrale (de andere staat in Wallonië)”, vraagt de ideale schoonzoon voor overleden ouders zich af.

Wel Egbert, je kan gerust een kerncentrale uitbaten die in een andere deelstaat staat. Je kan die zelfs vanuit Frankrijk beheren. Zoals vandaag al het geval is, sinds uw partijgenoot Verhofstadt ze voor een appel en een ei verpatste. Meteen de reden waarom we zo in de problemen zitten met onze energiefactuur. Sommige politici zouden een alcoholslot op hun Twitter moet hebben. Maar ik vrees dat dit bij Egbert niet veel zou uithalen.

7

8

9 10 11 12

A B C D E

RUSSISCHE ROULETTE MET UW ENERGIEFACTUUR

Minister Tinne: “Er zijn geen spanningen in Oekraïne!”

Minister Tinne Van der Straeten is de groene hoop in bange dagen. In haar eentje verzet ze zich met hand en tand tegen de vervuiling door kernafval en voor de vervuiling van gascentrales. Een verhaal dat - nochtans glashelder en met de nodige hysterie gebracht - Groen steeds moeilijker verkocht krijgt. De bevolking vond het al veel langer onzin, maar na nauwelijks anderhalf jaar navelstaren, keren ook de Vivaldi-partners zich tegen Groen en Ecolo. “En toch zal het gebeuren. Of ik eruit of de kerncentrales!”

Een weinig bekend feit is dat onze minister van - dure - Energie niet echt Tinne heet.

Maar Christinne. Valse namen zijn een maatregel die de groene ministers namen na hun vorige regeringsdeelname, eind vorige eeuw nadat Mieke Vogels en Vera Dua nog jaren na hun mandaat werden achtervolgd en bespot. Met valse namen en identiteiten wordt het na onaangenaam contact met de kiesdrempel makkelijker om in de massa op te gaan. Christinne werd dus ‘Tinne’. Geen overbodige maatregel. De Vivaldi-partijen bereikten in anderhalf jaar regeren nauwelijks één akkoord waarover ze langer dan een kwartier akkoord bleven, maar reeds na tien minuten Vivaldi was iedereen ervan overtuigd dat de groenen eruit moesten. En daar blijven ze bij.

Het zijn geen makkelijke dagen voor u, minister Van der Straeten?

F

Tinne: Waar haalt u die informatie vandaan?

Heeft De Croo dat u gezegd? Met zijn kleine geniepige oogjes en dat stom glimlachje. Dit zijn hier wel makkelijke dagen voor mij. Meer nog, ik heb nog nooit zulke makkelijke dagen gehad. Voilà, nu staat u daar mooi te blinken, hè? Meneertje ‘ik weet alles’. Uw informatie is fout. Klopt niks van. En ik heb de studies om het te bewijzen (duikt in een papierberg op haar bureau). Ziehier, de ‘makkelijke dagen’studie! Of nee, dat is de studie die zegt dat de elektriciteitsfactuur helemaal niet hoog is.

Weet u wat? Ik stuur u die studie na.

G H I J K

Ik bedoelde maar dat de kernuitstap weer in twijfel wordt getrokken en de belangrijkste groene trofee dreigt verloren te gaan?

L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. Niet doortastend B. Marterachtige - Meisjesnaam Eetlepel C. Uiting van aarzeling - Verwerping Zwitserse rivier D. Bebost ecosysteem Standaardnederlands E. Internetlandcode voor Griekenland Zegt iets ondoordacht F. Nagenoeg - Getijde G. Klein verschil - Ondernemingsraad Daar H. 501 in Romeinse cijfers - En ook I. Schitteren van de ogen J. En andere - Lof - Kijkers K. Vreemd - Nederlandstalige benaming van een Franse stad L. Keizerin Elisabeth van Oostenrijk en Hongarije - ‘Zintuig’ van een machine

1. Levensgenieters 2. Sterk ruikend ontsmettingsmiddel Knolgewas - Liefkozing 3. Sint - Oppervlaktemaat Limburgse gemeente 4. Toeleveringsbedrijven 5. Eenheden van tijd - Actinium Nummer 6. Sportauto met slechts twee zitplaatsen 7. Zit op een vorstelijke manier Frans lidwoord - Nagerecht 8. Vogelproduct - Muzieknoot Inwoonster van een Europese hoofdstad 9. Draagkracht 10. Bepaalde bloedgroep - Zoogdieren 11. Russisch gebergte Voornaam van een Rode Duivel 12. Doelloos rondlopen - Vervoermiddel

Tinne: Dat is geen groene trofee. Iedereen wilt uit kernenergie stappen. Alleen beseffen sommigen dat nog onvoldoende. We moeten

Oplossing 1303 1303

1

2

3

4

A

K

L

I

M A

T O L O G E N

L

S

E N A A R

B

A A

C

N A V

D

K

E

E N

5 T

I

8

S

A

S S

T L

B

E V E

A A

E N

K H A

L

Z

E N

E C L

I

P

S

V E N E

T

I

E

N E

L

E

F

R C

H

E N G E

I

L

J

L

K L

N

I E N

P

E

E

E

R N A

E

N E

R O

B O N N

N U

T

I

T

E

L

T

9 10 11 12

A C

G

E

7

T N T

R O A A E

6

T

G S

E A N E

D E

stoppen met polariseren en eindelijk aanvaarden dat iedereen het met mij eens is.

Daar is een studie over gemaakt. (gsm-gerinkel) Hallo, met Tinne. Egbert (diepe zucht en gelaten toontje). Dat is heel fijn dat je daarvoor belt en ik ben heel blij dat Open Vld als één man achter de kernuitstap staat en dat BDW uw dikke warmtepomp mag kussen. Allez, de groetjes thuis, hé. (richt zich weer tot ons en rolt met haar ogen) Dat was Egbert Lachaert. Het lijkt wel alsof iedere partij zijn eigen Kristof Calvo heeft. Maar de onze is toch nog wat irritanter, vind ik.

Hoorde ik dat nu goed? Staat de Open Vld nu opnieuw achter de kernuitstap? Dat moet toch fantastisch nieuws zijn voor u. U reageert eerder lauwtjes.

Tinne: Oh, maar ik ben daar blij om hoor. Alleen (gsm-gerinkel)…

Ah, Egbert zie.Wat nieuws? Toch niet steunen, zegt ge. Omwille van de geopolitieke situatie. Jammer. Maar we zien wel. Hé, Egbert jongen? We bellen nog. (richt zich weer tot ons) Ervaring leert dat je nooit echt enthousiast moet worden bij de politieke stellingname van Egbert Lachaert.

Die is nogal variabel.

Maar hij maakt wel een punt natuurlijk. De spanning rond Oekraïne jaagt de gaspr…

Tinne: Nog een (loopt rood aan). Ik heb hier ergens een studie liggen die aantoont dat er helemaal geen spanningen zijn in Oekraïne.

Hier! Nee, dat is de studie die bewijst dat je windmolens moet uitzetten bij hevige wind.

Maar enfin, ik beloof u: alles gaat prima in Oekraïne. En Poetin heeft me zelfs gefeliciteerd met de kernuitstap. Zodra wij de kerncentrales sluiten, zal de gasprijs zwaar zakken. Heeft hij beloofd.

Uw politieke tegenstanders zeggen vaak dat u op een andere planeet lijkt te leven?

Tinne: (razend) Allemaal onzin van die klimaatontkenners. Er is geen planeet B. Wanneer gaan jullie dat eindelijk eens leren?!

Als wij morgen niet uit kernenergie stappen, is er zelfs geen planeet A meer. En ik zal het u bewijzen (begint met papieren te gooien).

Hier! En hier!

Woordvoerder: Misschien kan u beter later eens terugkomen? De minister heeft het nog druk (gsm-gerinkel)…

Tinne: Egbert? 1.000 procent zeker dat alles dichtgaat? Nee, een lijk kan je niet reanimeren, hé.

U bent in goede handen.