VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER
© SHUTTERSTOCK
8-9
BERT WOLLANTS (N-VA) KAMERLID EN ENERGIE-EXPERT
INTERVIEW
“De enige mensen die nog achter de kernuitstap staan, zitten in het electoraat van Groen” Wordt deze week de week van de waarheid voor kernenergie in ons land? Op 18 maart wordt de knoop doorgehakt over het al dan niet doorzetten met de kernuitstap. Het lijkt steeds waarschijnlijker dat ook de groenen, onder invloed van de oorlog in Oekraïne, de bocht hebben genomen. “Ik begrijp dat mensen zich zorgen maken over de veiligheid van kerncentrales. Die paniek wordt echter vooral aangewakkerd door antinucleaire activisten”, zegt N-VA-Kamerlid en energie-expert Bert Wollants.
OEKRAÏNE BLIJFT OVEREIND DANKZIJ DE WAARDEN DIE WIJ VERGETEN ZIJN
2
DE IMPACT VAN DE OORLOG IN OEKRAÏNE OP DE BELGISCHE POLITIEK
3&7
DONKERE WOLKEN BOVEN ONZE WELVAART
Het probleem met een geglobaliseerde economie is dat een klein defect het hele systeem kan ontregelen. Covid-19 was zo een klein defect. Waar we nu op afstevenen, door de Russische oorlog tegen Oekraïne, kan zelfs een algemene panne worden. De inflatie bereikt recordhoogten en zal nog blijven stijgen. Terwijl wij onze boeren aan het wegpesten zijn met stikstofregeltjes, dreigen op de wereldmarkt ernstige problemen met de voedselbevoorrading. Rusland en Oekraïne produceren 30 procent van de tarwe en 20 procent van de mais. Een deel daarvan zal nu wegvallen. Wij zullen meer moeten betalen voor brood en andere voedingsmiddelen, maar in NoordAfrika en het Midden-Oosten kunnen de prijsstijgingen zelfs tot hongersnood leiden. Dat zal tot nieuwe migratiegolven naar Europa leiden. Dat is iets dat we nu niet nodig hebben, om het zacht uit te drukken. Tijdens de coronacrisis hebben we slechts een klein deeltje van
DE CYBEROORLOG ROND OEKRAÏNE
onze afhankelijkheid van China ontdekt. China produceert 60 procent van de ingrediënten van de medicijnen voor de hele wereld. Europa was zelfs niet in staat zijn eigen mondmaskers te maken. De oorlog in Oekraïne toont opnieuw de kwetsbaarheid van de aanvoerlijnen aan. Rusland leverde aan de wereld een kwart van de kunstmest, maar snijdt ons nu af, wat onze reeds geplaagde boeren verder in de problemen brengt.
Het grootste tekort Energie is voorlopig de grootste zorg. “Europa heeft nu al een extreem tekort
aan energie”, zegt de Spaanse expert Javier Blas aan De Tijd. Hij verwacht dat dit nog erger zal worden als de oorlog aansleept. We hebben nu het geluk dat de lente in aantocht is, maar tegen volgende winter verwacht hij dat bepaalde industrietakken de torenhoge gasprijzen niet meer zullen aankunnen en hun activiteiten zullen moeten stopzetten. Dit is geen pleidooi voor protectionisme. Internationale vrijhandel leidt tot welvaart. Alleen moeten we onze afhankelijkheid verminderen van partners waar we op langere termijn geen vertrouwen kunnen in hebben. Het grootste tekort waarmee Europa kampt? Staatsmannen. Ideologie en strovuurpolitiek drijven de huidige generatie van beleidsmakers aan. De kolossale puinhoop op gebied van energie zegt genoeg over hun algemeen gebrek aan realisme en langetermijndenken. Geloof maar niet dat ze beter weten wat ze doen op vlak van migratie of de klimaatproblematiek.
JURGEN CEDER
INTERVIEW
ALAIN DESTEXHE VOORMALIG MR-SENATOR
OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 11 • donderdag 17 maart 2022
12 € 3,00
13
“Ik schaar me achter Zemmour omdat we dezelfde maatschappelijke analyse maken”
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
2
Opinie
17 MAART 2022
Communautaire energiekronkels Het voelt misschien wat vreemd aan om te schrijven over communautaire zaken terwijl amper 2.000 km verder een oorlog woedt met menselijke en onmenselijke drama’s als gevolg. U leest er elders in dit blad al voldoende over. Enkel weken geleden bereikte de Vlaame regering een akkoord over de stikstofnormen. Dat wil zeggen: binnen de verschillende partijen van de Vlaamse regering. In casu minister Zuhal Demir en minister Hilde Crevits kwamen tot een akkoord, na maandenlang bekvechten. De boeren op het terrein waren iets minder enthousiast over het bereikte compromis. Even eerst wat uitleg. U weet dat we onze CO2 moeten verminderen en volgens de groenen kan dat door het gebruik van fossiele brandstoffen te minderen. U kent het verhaal. Daarnaast kennen we ook een uitstoot van stikstof en ammoniak. Naast de CO2 zijn dat ook schadelijke stoffen die veroorzaakt worden door verbrandingsmotoren, zoals van auto’s en vrachtwagens, maar ook door de gascentrales die Tinne Van der Straeten zo graag zou willen bouwen. Ook de veeteelt veroorzaakt stikstof (meer bepaald: ammonium) via de mest van miljoenen varkens, koeien, kippen en ander beestige toestanden. En dat is dan weer schadelijk voor de omliggende natuur. De grootste slachtoffers zijn de veeteeltbedrijven die vlak naast een (beschermd) natuurgebied liggen. Stikstof is weliswaar een essentiële voedingsstof voor de groei van planten, maar het deel van de stikstof komt in natuurgebieden terecht waar er dan verschuivingen optreden bij het soort planten. Met andere woorden: de biodiversiteit verandert.
Oekraïne blijft overeind dankzij de waarden die wij vergeten zijn Na de overwinning van de bolsjewieken in de Russische burgeroorlog, wilde Lenin van het revolutionaire elan gebruik maken om West-Europa onder de voet te lopen, te beginnen met Polen. Na de Eerste Wereldoorlog bedreigde hevige sociale onrust de gevestigde orde. Lenin rekende erop dat de proletariërs de kant van hun communistische ‘bevrijders’ zouden kiezen. Hij gaf achteraf toe dat dit een vergissing was.
herontdekking en waardering van die waarden in. De sympathie voor de Oekraïners steunt zeker op medeleven, maar nog meer op respect. Ik wil eraan herinneren dat de initiële westerse reactie op de inval eerder zwak was. Het duurde dagen vooraleer de zwaarste economische sancties uit de kast werden gehaald en de legers van Europa hun hangars gingen leeg schrapen op zoek naar militair materieel voor Oekraïne. De reden was minder verontwaardiging over de brutale aanval dan de Oekraïense verbetenheid die de westerse lijdzaamheid beschaamde.
Links-liberale vernis
De oplossing van de Vlaamse regering bestaat erin dat ofwel het aantal dieren op een boerderij moet verminderen of, in een aantal gevallen, de boerderijen of veeteeltbedrijven in kwestie volledig moeten verdwijnen. Daartegenover staat een financiële compensatie die de boeren zullen ontvangen van de Vlaamse regering. Ook in Nederland, Duitsland en Frankrijk worden gelijkaardige maatregelen genomen. De Franse regering wil de rundveestapel met 25 en de varkensstapel met 30 procent reduceren. De stikstofproblematiek was de voorbije weken en maanden enkel een thema in Vlaanderen met enkel Vlaamse veehouders die op straat kwamen om te protesteren. Vlaanderen wil immers de beste leerling van de klas zijn als het op milieu aankomt. Aan de overkant van de taalgrens is men daar minder mee bezig. Waar zou men trouwens het geld halen om veeteeltbedrijven te compenseren? Wallonië is zo goed als failliet. Tinne Van der Straeten was van plan om 7 gascentrales te bouwen (indien de kerncentrales moeten sluiten). Vier van die zeven gascentrales zouden in Wallonië ingepland worden, mét de nodige schadelijke stikstofuitstoot. Geen probleem. In Vlaanderen worden strengere normen inzake stikstof gehanteerd en werden de milieuvergunningen (voorlopig?) niet toegekend. Als we niet oppassen zijn we straks totaal afhankelijk van Wallonië voor onze energie. Het doet denken aan Europa en Rusland... KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro
Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
© SHUTTERSTOCK
Alles is communautair
Wanneer Rusland in 1920 aanviel, bleek de trouw van de Poolse arbeiders bij hun land te liggen, niet bij hun klasse. Het was niet alleen de strategische bedrevenheid van Pilsudski die de Polen de overwinning op een overmacht bezorgde. Het ‘mirakel aan de Vistula’ zou volgens historicus Adam Zamoyski nooit mogelijk geweest zijn zonder “een grote nationale golf van mensen uit alle klassen en van beide geslachten die op allerlei manieren naar voren kwamen om de herboren staat en de beschaving waarin zij geloofden te redden”. Hetzelfde dat Zamoyski beschreef zien we nu aan het werk in Oekraïne. Dit fenomeen heeft een naam. Het heet ‘nationalisme’. Ook een eeuw later is er nog steeds, tot spijt van wie het benijdt, geen enkele ideologie waar in moeilijke tijden zoveel kracht van uitgaat als nationalistische solidariteit en weerbaarheid. Poetin heeft net als Lenin de kracht onderschat van een volk dat vecht voor zijn land en zijn zelfbeschikkingsrecht. In de Angelsaksische wereld heeft het woord nationalisme een nog negatievere bijklank dan in Europa, maar de conservatieve commentator Rich Lowry erkende vorige week dat het Oekraïense verzet een toonbeeld is van “rechtschapen nationalisme”. “De Oekraïners vechten niet voor democratie of abstracte rechten,” schrijft Lowry, “maar voor hun land en hun geboorterecht.”
Oekraïenser dan ooit Op dit ogenblik is Cherson een van de weinige veroverde steden. Het is een stad die in 2010 nog voor de pro-Russische kandidaat Janoekovitsj had gestemd en waarvan Poetin dus kon verwachten dat zijn troepen er als bevrijders zouden worden onthaald. Het omgekeerde gebeurde. Zondag trotseerden honderden het betogingsverbod. Met blauw-gele vlaggen omsingelden ze de Russische tanks, tot ze door geweervuur werden verdreven. Cherson is bezet door de Russen, maar in geest Oekraïenser dan ooit. Ook Odessa was lang Russischgezind. De burgemeester sprak een paar maand geleden nog zijn sympathie uit voor Poetin. Vandaag zijn hij en zijn stad, ondanks de naderende Russische troepen, volbloed Oekraïens geworden. Het koor van de opera van Odessa
zong het Slavenkoor uit Nabucco en het Oekraïense volkslied, terwijl het meehielp zandzakjes aan te slepen voor de verdediging van de stad. Dan besef je dat Poetin niet kan winnen. Ik had in een artikel van enkele weken vóór de inval voorspeld dat de Oekraïners zich niet gemakkelijk gewonnen zouden geven, maar ook ik ben verrast hoe een hele natie de wapens heeft opgenomen, figuurlijk of letterlijk, tegen de buitenlandse agressor. De vrijwilligers komen ook van over de grenzen. Naar schatting 200.000 Oekraïners die in hun veilige huizen in het Westen hadden kunnen blijven en die hun solidariteit hadden kunnen beperken tot een blauw-gele vlag op hun Facebook-profiel en een eenmalige deelname aan een betoging aan de Russische ambassade, zijn naar hun vaderland teruggekeerd om te vechten.
Verbazing en bewondering Het doet vreemd aan. Kun je je hetzelfde voorstellen in dit land? In het Westen is de idee je leven te riskeren voor je vaderland stilaan bespottelijk geworden. Met een mengeling van verbazing en bewondering kijken we nu naar de balletdansers van de Opera van Kiev die uniformen aantrekken, naar de pacifistische schrijver Artem Chapeye die naar het front trekt, naar de voormalige president van Oekraïne, Porosjenko, die met een machinegeweer doorheen Kiev patrouilleert om te helpen bij de bescherming van Zelenksy, de man die hem van de macht heeft verdreven. De oorlog is begonnen omdat Oekraïne wilde behoren tot het Westen en Poetin dat weigerde te aanvaarden. Het is dan ook ironisch dat de Oekraïense weerstand steunt op waarden die net in dat Westen intussen worden verguisd of bespot: plicht, weerbaarheid, eigenheid, historische trots. De EU in het bijzonder, een ideologisch project gericht tegen nationalisme, juicht nu voor een weerstand gebaseerd op onversneden nationalisme. Er was altijd al iets ongerijmds aan het beeld van Verhofstadt die in 2014 op het Maidanplein nationalistische betogers aan het opzwepen was, die hij in eigen land zou verafschuwen en veroordelen. Onbewust houdt de huidige golf van westerse solidariteit een
In de spontane golf van solidariteit voor het lot van de Oekraïners valt veel van het links-liberale vernis van onze beschaving weg. Het lijden van een ander Europees volk raakt ons duidelijk dieper dan het lot van Jemenieten of Syriërs. De westerse media zullen het niet graag horen, maar ook zij ondergaan met hun uitzonderlijke aandacht voor dit conflict die wetmatigheid. Daar is ook niets verkeerds mee. Het is verbazend hoe snel ideologische onzin verdwijnt in contact met de harde werkelijkheid. Ik had het vorige week nog over de groene kaartenhuisjes rond energie, die in puin vallen en ons naar radicale beslissingen dwingen om een energiecrisis af te wenden. De heilige gendergelijkheid blijkt ook niet bestand tegen oorlog. Zelenksy heeft alle mannen onder de 60 verboden het land te verlaten, zonder dat iemand dit in het Westen een discriminatie noemt. We vinden dit normaal, omdat het normaal ís. Er zijn ook duizenden vrouwen in dienst van het Oekraïense leger, maar slechts een minderheid van hen vecht aan het front.
Naar schatting 200.000 Oekraïners die in hun veilige huizen in het Westen hadden kunnen blijven, zijn naar hun vaderland teruggekeerd om te vechten Er zijn vele manieren om aan de strijd bij te dragen. Vrouwen in de inlichtingendiensten en hospitalen hebben al menig man het leven gered. De anderen worden geholpen met hun kinderen de grens over te trekken. Hebt u al iemand horen klagen over genderongelijkheid of voorbijgestreefd rollenpatroon? Als het uur der waarheid komt, verdwijnen de luxeproblemen. Op termijn kan de Russische agressie Europa helpen. Om de wijsheid van strategische onafhankelijkheid te herontdekken, in het bijzonder op gebied van energie, voedsel en defensie. Maar ook om er ons aan te herinneren welke waarden belangrijk zijn. Intussen hopen we voor Oekraïne op een ‘mirakel aan de Dnjepr’. Het is niet onmogelijk. JURGEN CEDER
Actueel
17 MAART 2022
3 © PHOTONEWS
DE WEEK Acht op de tien Vlaamse ondernemingen verwachten de oorlog in Oekraïne een negatieve impact 09 MRT dat op hun activiteiten zal hebben. Dat blijkt uit een en2 0 2 2 quête van Voka bij ruim 400 bedrijven. Vooral de stijgende energie- en grondstoffenprijzen en toeleveringsproblemen baren grote zorgen.
© PHOTONEWS
Het prijskaartje voor het samenleven met de wolf is vorig jaar in Vlaanderen opgelopen tot 212.050 euro. Dat meldt Vlaams Parlementslid Steven Coenegrachts (Open Vld), die daarover verschillende cijfers verzamelde.
10 MRT
20 2 2
Het Chinese nationale Volkscongres keurt vrijdag naar verwachting forse extra uitgaven in het Chinese leger goed. Het ontwerpakkoord van de regering voorziet 7,1 procent meer budget.
De regering-De Croo stelt het energieakkoord voor
Crisis geeft ademruimte voor regeringen
De bekende Turkse journaliste Sedef Kabas is vrijdag ver11 MRT oordeeld tot 2 jaar en 4 maan20 2 2 den cel omdat ze een spreekwoord had gebruikt waarmee ze naar president Recep Tayyip Erdogan zou hebben willen verwijzen. “Een os wordt geen koning als hij het paleis binnengaat, maar het paleis wordt een stal”, had Kabas gezegd in een tv-uitzending en later getweet. Na de uitspraak beval de rechtbank haar vrijlating. “Sedef Kabas is nu vrij”, stond te lezen op haar Twitter-account.
© SHUTTERSTOCK
De meeste werknemers die tijdens de coronacrisis konden thuiswerken, hebben daar overwegend positieve ervaringen mee. Ze willen dan ook dat thuiswerk in meerdere of mindere mate mogelijk blijft. Slechts 7 procent wil weer voltijds naar kantoor. Dat blijkt uit een rondvraag bij meer dan 2.000 werknemers van het dienstenbedrijf Acerta en onderzoeksbureau Indiville.
Psychologen uit een twintigtal landen willen de Russische president Vladimir Poetin in een brief overhalen om zijn militaire invasie in Oekraïne te stoppen. Het gaat om een initiatief van twee Duitse sociaalpsychologen van de universiteiten van Frankfurt en Marburg. De burgemeester van de Poolse grensstad Przemysl Wojciech Bakun heeft er geen spijt van dat hij Matteo Salvini belachelijk gemaakt heeft. Eerder deze 20 2 2 week verwelkomde hij de Italiaanse Lega-leider met een bijzonder cadeau: een t-shirt van de Russische president Vladimir Poetin. “Het was een hypocriet gebaar van hem om hier te komen”, aldus burgemeester Bakun.
12 MRT
Saoedi-Arabië heeft zaterdag aangekondigd dat het op een dag tijd 81 mensen geëxecuteerd heeft voor misdaden die verband zouden houden met terrorisme. Dat is een recordaantal, hoger dan het totale aantal terdoodveroordelingen van 2021, meldt het officiële persagentschap SPA.
13 MRT
© SHUTTERSTOCK
20 2 2
Het is tien jaar geleden dat een bus met Vlaamse schoolkinderen verongelukte in het Zwitserse Sierre. Bij het ongeval kwamen 28 mensen om het leven. Premier Alexander De Croo woont zondag een herdenkingsplechtigheid in Sierre bij. De Amerikaanse acteur William Hurt, onder meer bekend van zijn vertolkingen in ‘The Big Chill’ en ‘Kiss of the Spider Woman’, is zondag op 71-jarige leeftijd overleden. Dat melden Amerikaanse media. Hurt was vooral bekend in de jaren tachtig. Voor zijn hoofdrol in ‘Kiss of the Spider Woman’ kreeg hij een Oscar.
Om de toenemende afkeer tegen al wat Russisch is de inval in Oekraïne tegen te gaan, heeft een 14 MRT wegens groep Vlaamse slavisten en Ruslandkenners de web20 2 2 site ‘Stop de Oorlog!’ opgericht. Daarop belichten ze de verklaringen van (bekende) Russen die zich hebben uitgesproken tegen de oorlog in Oekraïne. De Belgische gamer kiest opvallend vaak voor een exemplaar van een videogame uit een (web) 15 MRT fysiek winkel. De economische waarde van de gamingsec20 2 2 tor in België bedroeg vorig jaar 600 miljoen euro, goed voor een groei van 4 procent ten opzichte van 2020. Toen steeg de omzet met 11 tot 13 procent.
In crisistijden kunnen er twee zaken gebeuren met regeringen. De spanningen lopen ofwel zo hoog op dat de beleidsploeg uit de bocht gaat, of men overstijgt de tegenstellingen om te proberen de problemen aan te pakken. Dat lijkt met de energiecrisis door de oorlog in Oekraïne nu te gebeuren met de Vlaamse en federale regering. Al is de adempauze voor de regering-De Croo van korte duur. Zowat elke maand verscheen er op deze pagina een uiterst kritisch verhaal over de lamlendigheid van de Vlaamse regering. Sinds haar aantreden in oktober 2019 kon de regering van Jan Jambon (N-VA) op geen enkel moment begeesteren. De enige relevante periode was misschien die van het protest van culturo’s tegen de al bij al beperkte besparingen in de cultuursector. Zelfs in eigen rangen was er kritiek op de regering-Jambon. De boodschap dat partijvoorzitter Bart De Wever beter het minister-presidentschap op zich had genomen werd tot in den treure herhaald. Aan de top van de N-VA had men er zich al bij neergelegd: dit wordt niets meer met deze regering. “Laat Jambon maar verder doen tot 2024 en hopen dat we op de verkiezingsavond nog net de kaap van de 20 procent ronden”, zo luidde de boodschap. Maar zie, misschien zorgt de oorlog in Oekraïne er paradoxaal genoeg nog voor dat deze Vlaamse coalitie enige relevantie krijgt. Het gaat dan over de opvang van de Oekraïense vluchtelingen. De Vlaamse regering heeft een plan klaar voor de opvang van 18.000 vluchtelingen en dat in verschillende fases. Er is sprake van het gebruik van leegstaande kloosters, vaccinatiecentra en sociale woningen. Daarnaast wordt er werk gemaakt van zo’n 15 nooddorpen voor opvang. Bovendien zou wie het wil via de VDAB naar een job worden geloodst.
Geen ruzies meer in het Errerahuis Kortom, Vlaanderen neemt zijn verantwoordelijkheid. Opvallend daarbij is dat de excellenties allemaal op één lijn staan. Gedaan de ruzies tussen Hilde Crevits (CD&V) en Zuhal Demir (N- VA) zoals ten tijde van het stikstofdossier. Gedaan ook de spanningen tussen Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) en de N-VA wanneer het over het integratiebeleid ging. In het Brusselse Errerahuis waar de ministerraden plaatsvinden zullen de vergaderingen veel rustiger verlopen. De Vlaamse regering krijgt hier wat politieke ademruimte. Uiteraard kunnen er nog heel wat zaken mislopen. De opvang kan na verloop van tijd chaotisch verlopen. En het is niet
omdat deze asielzoekers Europeanen zijn, dat er geen spanningen kunnen ontstaan. Toch heeft de Vlaamse regering er blijkbaar een goed oog in en denkt ze op termijn te kunnen scoren. En aantonen dat goed bestuur hier mogelijk is.
Vlaanderen relatief gezond Belangrijk hierbij is dat Vlaanderen ondanks een begrotingstekort financieel relatief gezond is. Zeker in vergelijking met de andere gewesten. De honderden miljoenen euro’s voor de opvang kan men probleemloos ophoesten. Een Vlaams begrotingsevenwicht wat uitstellen is geen drama. Anders is het met de Brusselse en Waalse regeringen die eigenlijk aan de rand van het faillissement staan. U voelt het al aankomen: ook die regeringen moeten de nodige inspanningen leveren voor de opvang van gevluchte Oekraïners. Maar kunnen ze dat wel? Waals minister van Lokale Besturen Christophe Collignon (PS) hield zich de voorbije dagen in de tv-studio’s op de vlakte. “Ja,” zei hij, “Wallonië wil de vluchtelingen helpen”, maar aan zijn lichaamstaal was te zien dat het voor de regering in Namen een zeer harde noot om kraken wordt. Het verschil met de Vlaamse regering was duidelijk.
Een anti-Vlaams en inefficiënt energieplan Over naar de federale ploeg. Ook daar zal premier Alexander De Croo (Open Vld) opgelucht hebben kunnen ademhalen. Een maand geleden zag het ernaar uit dat zijn regering zou kapseizen of op zijn minst zou blokkeren door de spanningen tussen groenen en MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. Reden was de kernuitstap. De Franstalige liberalen bleven zich ertegen verzetten. Maar zie, na de inval van Rusland in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende sterk gestegen energieprijzen, hebben de groenen een bocht genomen. Kernenergie is niet langer volledig taboe. Een tweede ‘oef’ kwam er vorige dinsdag toen de federale regering een akkoord bereikte om de energiefactuur te verlichten. Er komt een tijdelijke btw-verlaging op gas en elektriciteit, een mazoutcheque van 200 euro en
een verlaging van de accijnzen op diesel en benzine. Voor de Vivaldi-coalitie het bewijs dat men de interne tegenstellingen kan overwinnen.
Bedenkelijk energieakkoord Dat klopt op korte termijn. Maar de adempauze zal van korte duur zijn voor de federale ploeg. Dat energieakkoord is bedenkelijk om drie redenen. Zoals N-VAvoorzitter Bart De Wever stelt: “In Wallonië krijgt een meerderheid de mazoutcheque van 200 euro, terwijl een meerderheid van de Vlamingen met aardgas slechts een tijdelijke btw-verlaging van 55 euro krijgt die men later via loonindexatie moet terugbetalen. Zitten er eigenlijk nog Vlamingen aan de federale onderhandelingstafel?” Aan oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang om op deze nagel te blijven kloppen. Dit is een anti-Vlaams energieplan.
De Gentse econoom Gert Peersman berekende dat 80 procent van een btw-verlaging op aardgas naar de producenten gaat Twee: het energieakkoord slaat een gat van meer dan een miljard euro in de begroting. Uiteraard wordt er sinds corona minder streng toegekeken op de overheidsfinanciën, maar met een tekort dat rond de 4 procent van het bbp blijft schommelen, heeft België weinig ruimte om verder in het rood te gaan. En ten slotte is het energieplan omwille van efficiëntieredenen een slag in het water. Een lager btw-tarief oogt mooi en men kan er gemakkelijk het etiket ‘meer koopkracht’ op plakken. In de praktijk vloeit dat geld echter naar producenten en verkopers van aardgas. Zij profiteren van de krapte om de prijzen en de winstmarges te verhogen. De Gentse econoom Gert Peersman berekende dat 80 procent van een btw-verlaging op aardgas naar de producenten gaat. De regering De Croo versterkt de koopkracht van de gezinnen? Klopt niet. Dat zal de burger snel genoeg merken.
4
Binnenland
17 MAART 2022
ECONOMISCHE ZAKEN
Beleggen in oorlogstijd: feiten en misvattingen Wanneer het oorlog is en economische onzekerheid domineert, investeer je als belegger best in goud en anno 2022 ook in de cybermunt bitcoin. Van aandelen blijft men best weg. Een advies dat wat kort door de bocht is, zo blijkt nu.
niet te bestaan. De oorlog deed de beurskoersen kelderen, de bitcoin ging samen met de beurs kopje-onder.
Niets erger voor beleggers dan economische onzekerheid, veroorzaakt door een oorlog bijvoorbeeld. Voeg daar nog een aardige scheut inflatie bij - vanaf meer dan 5 procent op jaarbasis - en de perspectieven zien er nog minder rooskleurig uit. Zijn het nu nachtmerrietijden voor beleggers? Het antwoord is genuanceerd. Want over beleggen in oorlogstijd bestaan heel wat misvattingen. Om te beginnen wordt niet altijd een onderscheid gemaakt tussen beleggen of het beheren van het vermogen bij mensen die al of niet in een conflictgebied wonen. Dat is fundamenteel verschillend, want wie bedreigd wordt door bommen heeft er bijvoorbeeld belang bij weg te trekken. En dan zijn activa die tastbaar zijn wel zeer nuttig. Men kan ze meenemen en elders of later te gelde maken. Lessen uit de Tweede Wereldoorlog leren dat wanneer een conflict echt nabij is men best een deel van het vermogen in kleine gouden munten steekt. In Frankrijk kocht men toen op de zwarte markt kleine gouden Napoleon III-munten. Handig om mee te nemen en te gebruiken als betaalmiddel voor wie naar het zuiden trok en de grens met Spanje wou oversteken. In die periode waren de Amerikaanse ‘Double Eagle’ gouden munten (waarde 20 dollar) ook in trek, maar die waren minder praktisch want wat groter in omvang.
Goud
vant. Het conflict in Oekraïne is geografisch nog altijd 1.500 tot 2.000 kilometer van hier verwijderd. Maar toch, sommige beleggingsanalisten maakten de voorbije weken volop reclame voor de cybermunt bitcoin. Een virtuele munt is inderdaad interessant voor wie op de vlucht slaat. Maar er zit een keerzijde aan. De cryptomunt bitcoin is zeer volatiel. Als je die wil te gelde maken, moet je nog altijd iemand vinden om ze te kopen. In onzekere tijden is dit geen garantie op succes. Tot de inval van Rusland in Oekraïne oreerden sommige specialisten dat de bitcoin een soort virtueel goud was, maar deze veilige beleggingshaven bleek eigenlijk
Dan toch gewoon in goud beleggen? Het is inderdaad al decennia een financieel schuiloord in woelige politieke en economische tijden. Al mag men daar nu geen wonderen van verwachten. In de aanloop naar het conflict was de goudprijs al in februari sterk aan het stijgen. Van 1.780 dollar per ounce (dat is ongeveer 32 gram) begin december naar 1.900 dollar per ounce half februari. Op 10 maart zat de prijs op 1.987 dollar per ounce. Wie nu instapt zal geen grote winsten meer boeken. Een andere constante is dat men in oorlogstijd best wegblijft van overheidsobliga© SHUTTERSTOCK
Bitcoin
Aandelen Ten slotte zijn er de aandelen. De vuistregel is dat ze geen interessante belegging zijn in crisistijden en zeker niet wanneer de inflatie stijgt. Dat betekent immers minder winst voor de bedrijven en dus lagere dividenden die worden uitbetaald. Toch is het verhaal genuanceerder. Beleggen in aandelen heeft wel degelijk zin, maar men moet dan focussen op bedrijven die door de huidige internationale omstandigheden de wind in de zeilen hebben. Zoals bedrijven gespecialiseerd in hernieuwbare energie. Een goed voorbeeld is Siemens Gamesa Renewable. En dan zijn er nog de defensie-bedrijven. Hun aandelenkoersen kenden de voorbije weken een hoge vlucht met stijgingen tot 50 procent en meer. BAE Systemes (Groot-Brittannië), RheinMetall (Duitsland) en Dassault en Thales (Frankrijk) zullen het goed blijven doen. En dat voor jaren. Daarin beleggen is echter vaak een individuele keuze. Beleggingsfondsen houden zich om ethische redenen ver af van dit soort aandelen. Voorlopig toch.
Een interessante anekdote, maar die is voor West-Europese beleggers niet rele-
Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien
De tweede wet van Conquest
Geen enkele actrice valt in de prijzen op genderneutrale Ensors
“Elke organisatie die niet uitgesproken rechts is, wordt vroeg of laat links” De Britse geschiedkundige Robert Conquest heeft drie wetten over de politiek geformuleerd. De tweede wet is de bekendste: “Elke organisatie die niet uitgesproken rechts is, wordt vroeg of laat links”. Conquest kwam rond de eeuwwisseling tot dit besluit. Hij gaf de Anglicaanse Kerk en Amnesty International als voorbeelden van organisaties die oorspronkelijk geen politieke missie hadden, maar toch steeds duidelijke standpunten gingen huldigen die passen in een linkse agenda.
‘Get woke, go broke.’ Het waren de niet als man identificerende filmspelers in Vlaanderenland die dit keer het slachtoffer werden van deze welbekende leus. Geen enkele actrice viel in de prijzen bij de Ensors, die vanaf nu ‘op basis van merites’ in plaats van ‘op basis van geslacht’ uitgereikt zouden worden.
Kloof in opvattingen Eén reden heeft te maken met de kloof in maatschappelijke opvattingen tussen aan de ene kant rijken en beter opgeleiden, en de gewone man en vrouw aan de andere kant. De leiding van ‘neutrale’ organisaties wordt vooral gerekruteerd uit de eerste groep. De tweede reden is intrinsiek aan de politieke opvattingen van links en rechts. Links streeft veel meer de schijn van moraliteit na in zijn politieke uitspraken en stellingnames, met opvallende deugpronkerij tot gevolg. Het ziet rechts niet alleen als fout, maar ook als kwaadaardig. Dat leidt tot een onevenwicht in de verdraagzaamheid over wat in het openbare debat toelaatbaar is. De tweede wet van Conquest moet ook gerelativeerd worden. Het is niet omdat de top progressieve waarden uitstraalt, dat de hele organisatie die deelt. Het is niet omdat de Rode Duivels knielen voor Black Lives Matter of omdat de top van het voetbalwereldje acties steunde tegen de wetten van Orban over transgenderpropaganda in het onderwijs, dat de grote massa der spelers en voetballiefhebbers dezelfde opvattingen huldigen.
JURGEN CEDER
“De revolutie eet altijd eerst haar eigen kinderen op” De categorieën beste acteur en beste actrice werden geschrapt en er kwam prijzen voor beste acteerprestaties in een hoofdrol en een ondersteunde rol, afzonderlijk voor film en televisie. Per categorie werden vijf mensen genomineerd, met in totaal twintig genomineerden: tien mannen en tien vrouwen. Het eindresultaat van de stemming door de 1.500 leden van de Ensor Academie? Geen enkele vrouw viel in de
prijzen. De genomineerde actrices reageerden erg teleurgesteld. De organisatie heeft het in Het Laatste Nieuws zelf over een 'wake-upcall'. Voorzitter Wim Vanseveren wijst in dezelfde krant tegelijkertijd op het feit dat er “wel degelijk stappen gezet worden qua diversiteit”, aangezien twee allochtone acteurs in de prijzen vielen. Op Twitter werd al snel spottend gereageerd op het nieuws. “De revolutie eet altijd eerst haar eigen kinderen op”, klonk het bijvoorbeeld bij Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken.
PIETER VAN BERKEL
© BELGA
In oktober werd aangekondigd dat de Ensors, de belangrijkste Vlaamse film- en televisieprijzen, genderneutraal zouden worden. De Ensors traden daarmee in de voetsporen van andere filmfestivals en prijsuitreikingen, zoals de Berlinale. “Acteren is een kunstvorm, geen sportdiscipline. Onderscheid naar gender lijkt ons niet meer van deze tijd”, liet voorzitter van de Acteursgilde Michaël Pas in oktober optekenen. “Vanaf nu geen verdeling meer op basis van geslacht, wél op merites”, zei acteur Guga Baúl.
Het fenomeen doet zich het duidelijkst voor in de media. De Morgen is een linkse krant omdat ze is opgericht als een linkse krant, maar dat geldt niet voor de andere dagbladen. Waarom is de berichtgeving in deze kranten in de praktijk zo eenzijdig en selectief, onmiskenbaar links, over bijvoorbeeld immigratie of klimaat? Waarom is de huiscultuur van de VRT, zoals die van de meeste openbare omroepen, zo links? De overname van een progressieve maatschappelijk visie is zelden het gevolg van een plotse machtsgreep. De evolutie verloopt geleidelijk en dat maakt het niet gemakkelijk er de redenen voor te herkennen.
Robert Conquest
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
WOKE VAN DE WEEK
© SHUTTERSTOCK
INSTRUMENTEN VOOR INZICHT
ties. Want ze garanderen dan wel een vaste vergoeding met een jaarlijkse rente, door de toenemende inflatie wordt de waarde en de koopkracht ervan aangetast. Feit is wel dat overheden in tijden van internationale spanningen de burgers ertoe aanzetten om staatspapier te kopen. Want men wil onder andere de extra investeringen in defensie financieren.
“Geen verdeling meer op basis van geslacht, wél op merites” Mannen vielen in de prijzen bij de Ensors
Binnenland
17 MAART 2022
5
GENT
NTGent eist een algemene regularisatie van mensen zonder papieren
De timing is op zijn minst ongelukkig. Hoe ver sta je van de werkelijkheid om deze eis op tafel te leggen op het moment dat een ongeziene stroom oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne moet worden opgevangen? Vlamingen zijn wel solidair. Dat is wat deze crisis bewijst. Mensen doen wat ze kunnen. Vele gezinnen zijn zelfs bereid om vluchtelingen in huis te nemen. Tussen de regels van de ‘Verklaring van Gent’ klinkt het verwijt dat we niet bereid zijn hetzelfde te doen voor vluchtelingen uit andere continenten… Wat mogelijk is voor Oekraïners, moet ook kunnen voor andere migranten, stellen ze. Zelfs een oorlog in Europa is voor de initiatiefnemers niet erg genoeg om hun eigen ideologisch groot gelijk en profileringsdrang even opzij te zetten.
Verklaring van Keulen De ‘Verklaring van Gent’ is een kopie van een actie van Milo Rau vorig jaar in Duitsland. Kort voor de bondsdagverkiezingen schreef hij een ‘Verklaring van Keulen’ (‘Cologne Declaration for a policy of justice and humanity’). Ook dat was een pleidooi voor open grenzen en een scherpe veroordeling van ‘het misdadig Europees migratiebeleid’ dat volgens de ondertekenaars verantwoordelijk is voor tienduizenden drenkelingen en andere doden. In de Gentse versie eist Rau een grote regularisatiecam-
© BELGA
Op 4 maart lanceerde NTGent de ‘Verklaring van Gent’. Ze verzamelen handtekeningen om een ‘burgerwetsvoorstel’ in te dienen dat het asielbeleid drastisch moet veranderen. Weg met administratieve en militaire grenzen. Weg met gesloten opvangcentra en ‘deportaties’. Iedereen heeft het recht te wonen en te werken waar hij wil. Voor sans-papiers moet een algemene regularisatie worden opgestart. Bezieler van de actie is Milo Rau, artistieke leider van het Gentse theaterhuis.
pagne voor de ongeveer 150.000 mensen die in ons land illegaal verblijven. “Wij willen niet meer horen dat België gastvrij is”, schrijft hij. Mensen papieren geven zal volgens hem niets kosten, maar net miljoenen opbrengen voor de schatkist omdat velen officieel aan de slag zullen gaan en sociale bijdragen betalen in plaats van noodgedwongen in het zwart te werken.
NTG) in de Vlaamse ontvoogding. Voor velen binnen het NTG is hij een kunstpaus waar zij geweldig naar opkijken. Zij hadden er een groot bedrag voor over om hem binnen te halen. Zijn jaarloon heeft zes cijfers. Hoeveel het precies is, weten we niet. De lonen voor topfuncties in de cultuursector worden niet bekend gemaakt, ook al worden ze betaald met publieke middelen.
Het politiek activisme van NTGent
Subsidieslurpers
Milo Rau is (zo zegt hij zelf) activist, marxist en overtuigd trotskist. Kunst is voor hem een instrument om de maatschappij te veranderen. Hij verafschuwt theater als ‘ontspanningsmachine’. Toen het NTG hem binnenhaalde als artistiek directeur, wisten ze zeer goed waarvoor hij stond. Onder zijn leiding staan in de programmatie van het NTGent donkere thema’s voorop. Angst, dood, terreur… Vlaanderen wordt gekoppeld aan collaboratie, België aan koloniale wandaden, de kerk aan seksueel misbruik, onderwijs aan discriminatie en onderdrukking. Onze samenleving is doordrongen van racisme, uitbuiting en wreedheid… Rau mikt vooral op een internationaal publiek. Een echte band met Gent heeft hij niet. Laat staan dat hij enige voeling zou hebben met onze geschiedenis, met de Nederlandse taal of met de rol van de KNS (voorloper van het
Subsidies zijn de belangrijkste bron van inkomsten van het NTGent. Vlaanderen geeft jaarlijks een goede vijf miljoen euro voor hun werking als stadstheater. Stad Gent betaalde de voorbije jaren meer dan zestien miljoen euro voor de renovatie van het historisch theatercomplex en het installeren van een moderne toneellift. De vraag is of het NTGent wel nog een stadstheater is. Hoeveel Gentenaars voelen zich nog aangesproken door wat er te zien is? De uitgesproken politieke koers valt in de smaak bij ouder wordende mei-achtenzestigers, maar veel minder bij jongere generaties. Hoe meer het gezelschap optreedt als de stem van een bijzonder kleine (maar zeer mondige) communistische minderheid, hoe luider de vraag zal klinken of dit alles wel betaald moet worden met geld dat bestemd is voor cultuur. MATHILDIS
U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
WALLONIË
De oorlog in Oekraïne beroert ook Wallonië. Er rijzen vragen over de rol van wapenleverancier FN Herstal in oorlogstijd en de activiteiten van het Russische staalbedrijf NLMK in Wallonië, dat kan rekenen op een participatie van Waals overheidsfonds. Het was Theo Francken (N-VA-Kamerlid) die in De Tijd de kat de bel aanbond: in Wallonië is het Russische staalbedrijf NLMK actief dat van Russisch staal pantserplaten maakt en dat aan het moederland levert. De vraag rees of dit niet wordt gebruikt voor militaire toepassingen. Bij NLMK wordt dit ontkend: de producten zijn enkel bestemd voor burgerlijke toepassingen en er wordt een strenge controle op toegepast. Bovendien is Rusland geen afnemer. Zaak gesloten? Niet direct. NLMK is deels in handen van de Russische oligarch Vladimir Lissine. Daarnaast is de Waalse overheid via het investeringsfonds Sogepa voor 49 procent eigenaar van de vestigingen in Clabecq, Manage en La Louvière. Goed voor 1.200 werknemers. Is hier sprake van collusie tussen de Waalse regering en een Poetin-vriend? Ook dat wordt ontkend: Lissine staat niet op de lijst van door het Westen gesanctioneerde oligarchen. De kritiek van Theo Francken verplichtte Renaud Witmeur, topman van Sogepa en jarenlang sherpa van Waalse PS-ministers, niettemin om zich in de Franstalige pers te verdedigen. Een aanval “met communautaire inslag en ongepast” klinkt het. En Sogepa laat weten dat de participatie van de Waalse
© PHOTONEWS
Wallonië en de Oekraïne-oorlog Een moeilijke evenwichtsoefening
Julien Compère (rechts in beeld)
overheid in het Russische staalbedrijf niet heroverwogen wordt.
onvoldoende respecteren van milieunormen.
Ongemakkelijke positie
Waalse industriepolitiek
Toch schuifelen ze in de Waalse hoofdstad Namen ongemakkelijk op hun stoel. Het gaat dan over een meer fundamentele discussie of de Waalse overheid nog in de staalsector moet investeren, ook al gaat het hier om een producent van hoogtechnologische producten. De voorbije dagen doken de verhalen van 2019 opnieuw op toen grote staalbedrijven als NLMK druk uitoefenden op de Waalse regering door herstructureringen aan te kondigen. Dat leidde tot participaties als die van Sogepa en aan het einde van de rit bleek het aantal ontslagen beperkt. Maar de lichte chantage van grote bedrijven op regionale overheden is eigenlijk niet meer van deze tijd. Komt er nog bij de NLMK vaak met de vinger werd gewezen wegens het
Het zal het debat over de Waalse industriepolitiek aanzwengelen. En zeggen dat er een paar maanden geleden geen vuiltje aan de lucht was. NLMK-Wallonië kondigde toen zelfs fraaie winstcijfers aan. Mogelijke handelsembargo’s en een verstoorde aanvoer van Russisch basisstaal zou de groei en de winstgevendheid van het bedrijf in gevaar kunnen brengen. Al is in kringen rond de Waalse regering te horen dat men bezig is met een alternatief: staal kopen bij andere niet-Russische bedrijven. Een element dat in de hele discussie nog niet aan bod kwam, is het voornemen van Sogepa om de participatie in NLMK volgend jaar te halveren. Een beslissing die al voor de Russische inval in Oekraïne zou genomen zijn.
Wapenleveringen Een ander Waals bedrijf dat tijdens deze oorlog in het vizier komt is FN Herstal. Een des te gevoeligere aangelegenheid aangezien deze wapenfabrikant voor 100 procent in handen is van de Waalse overheid. Politici uit verschillende partijen stelden vragen over de rol die FN Herstal kan spelen in het conflict. Mag het wapens leveren aan Oekraïne? Ligt dat niet gevoelig aangezien het hier om een staatsbedrijf gaat van de regionale regering van een NAVO-land? Feit is dat een mogelijk ‘internationaal legioen’ van Europese vrijwilligers dat in Oekraïne wil gaan vechten gebruik zal maken van het FNC-geweer. Dat was tot voor kort het standaardwapen van het Belgische leger, gefabriceerd in de FN-fabriek.
Moreel laakbaar? Ook hier zit de Waalse regering wat gewrongen. Het debat over de wapenleveringen aan Oekraïne herinnerde iedereen eraan dat FN Herstal wapens levert die worden gebruikt in de burgeroorlog in Jemen. Is dat niet moreel laakbaar? Julien Compère, CEO van FN Herstal, anticipeerde daarop door kort voor de inval van Rusland een zeldzaam interview te geven aan de zakenbladen Trends/Tendances en Trends: “Meer dan 90 procent van onze verkoop gaat naar landen van de Europese Unie, de NAVO en hun bondgenoten, zoals Australië, NieuwZeeland en Japan.” En niet alleen aan het leger, ook aan politiekorpsen zoals dat van Los Angeles. Lees: de export naar ‘probleemlanden’ in bijvoorbeeld het Midden-Oosten is maar een klein deel van de omzet en FN Herstal kan daar dus niet op worden afgerekend. PICARD
U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts. Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts.
In PAL EROP krijgt u elke donderdag onze blik op de actualiteit in Vlaanderen In PAL EROP krijgt u elke en de rest van de wereld. donderdag onze blik op de actualiteit in Vlaanderen en de rest van de wereld.
In EEN KWESTIE VAN In EEN KWESTIE VAN GELOOF met theologe GELOOF met theologe en columniste columniste en Sonja Dahlmans Dahlmans vatten vatten Sonja we we elke elke zondag zondag het het nieuws nieuws over christenen in de over christenen in de wereld samen voor u en wereld samen u en focussen we ookvoor op allerlei onderwerpen focussen we ookover op geloof allerlei en religie in het algemeen.
onderwerpen over geloof en religie in het algemeen.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
6
Politiek
17 MAART 2022
Wissel aan de top van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds is onze lezers niet onbekend. Al jaren is het ziekenfonds een adverteerder in dit blad. Logisch, want het ziekenfonds is een overtuigd Vlaamsgezinde organisatie. Naast ’t Pallieterke kunnen een pak Vlaamse organisaties rekenen op financiële steun van het VNZ. Daarnaast is het VNZ het enige ziekenfonds dat onomwonden pleit voor de splitsing van de sociale zekerheid. Voortdurend wordt er gewezen op de grote verschillen tussen de Vlaamse en Waalse uitgaven in de gezondheidszorg. Met een miljardentransfer tussen noord en zuid als gevolg. De miljardenstroom van Vlaanderen is de reden waarom men in Franstalig België niet wil weten van een splitsing van de sociale zekerheid. Als de sociale zekerheid ooit wordt gesplitst, dan betekent dit meteen de totale splitsing van België, zo wordt wel eens beweerd. En door Vlaams-nationalisten gedroomd. De grote roerganger van het VNZ is al jaren algemeen directeur Jürgen Constandt, de man ook die Vlaanderen tomeloos afreist met voordrachten over de so-
ciale zekerheid. Niet zonder succes want al jaren stijgt het aantal leden van het VNZ. Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds telt ondertussen ruim 126.000 aangesloten leden, 153 medewerkers en 43 kantoren over heel Vlaanderen. Overigens en even terzijde: in december werd het VNZ nog door Test Aankoop vermeld als het ziekenfonds met de grootste ledentevredenheid. Ook dat is een verdienste van Jürgen Constandt en zijn ploeg gemotiveerde medewerkers. Verleden week ontvingen we het bericht dat het VNZ een nieuwe (jongere) directeur krijgt: Steven Van Dessel (rechts op de foto). Ook die is al jaren werkzaam bij het ziekenfonds, eerst als financieel directeur, later als adjunct algemeen directeur. Jürgen Constandt wordt de nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur en blijft dus voor alle duidelijkheid aan boord van het VNZ. Mogen we via deze weg beide heren het beste wensen in hun nieuwe functie. En onze lezers kan ik maar advies geven: sluit aan bij het enige Vlaamsgezinde ziekenfonds. Een overstap is in vijf minuten geregeld. KARL VAN CAMP
NIEUWS UIT DE WETSTRAAT
Het schandaal te veel voor Wouter Beke? Er zijn nog zoveel vragen over de wantoestanden en het gebrek aan controles in de Vlaamse kinderdagverblijven dat er in het Vlaams Parlement een speciale onderzoekscommissie komt. De aanleiding vormt de dood van een kind van amper zes maanden dat stierf ten gevolge van een schedeltrauma in de kinderopvang ’t Sloeberhuisje in Mariakerke. In de weken daarvoor zouden minstens dertig telefoontjes naar Kind en Gezin door bezorgde ouders over dezelfde crèche zijn gepleegd. Met deze klachten werd niets gedaan. Kind en Gezin zou sommige ouders zelfs hebben afgeraden om klacht in te dienen. Maar er is ook de kinderopvang in Schoten waarbij de verantwoordelijke veroordeeld werd wegens kindermishandeling. Bovendien trokken ouders en kinderverzorgsters voordien al aan de alarmbel. In de commissie Welzijn kregen de parlementsleden geen afdoende antwoorden op hun vragen. De minister leek zelf niet te weten hoe het kwam dat er de afgelopen maanden niet werd opgetreden.
Roestige vadsigheid Al meer dan een jaar belooft Wouter Beke doortastend op te treden, maar er komen nietszeggende antwoorden. Zelfs leden van de meerderheid spaarden hun kritiek in de commissie niet. CD&Vpartijgenote Katrien Schryvers merkte op dat er “te veel vanuit een theoretisch kader wordt gewerkt”. Volgens Freya Saeys (Open Vld) was de tussenstand van zes aangepakte crèches dan weer erg mager aangezien er zeker veertig probleemdossiers bekend zijn. Rustige vastheid vervelt tot roestige vadsigheid. In Terzake verklaarde Beke dat er het afgelopen jaar in tal van dossiers is opgetreden, maar toch gebeurde dat niet in ‘t Sloeberhuisje. Hoe dat komt, weet de minister niet. Hij heeft een audit besteld om zijn eigen administratie door te lichten. Over zijn eigen verantwoordelijkheid als minister rept hij met geen woord. Voordien waren er de enorme problemen met corona in de woonzorgcentra waarbij duizenden ouderlingen stierven. Dan was er de systematische fraude met contacttracing. Maar Wouter Beke ziet geen reden om een stap opzij te zetten. Binnen zijn eigen partij werd hem voordien al een gebrek aan betrokkenheid, inlevingsvermogen en vakkennis verweten. Tijdens de onderhandelingen over de samenstelling van de Vlaamse regering trakteerde toenmalig CD&V-voorzitter Wouter Beke zichzelf op een ministerambt, terwijl de partij tijdens de verkiezingen zware electorale averij had opgelopen. Binnen zijn partij zorgde dat voor het nodige tandengeknars.
Terug naar Brussel?!
‘Te laf’
Het was voor het eerst sinds lang dat de Kamer weer volledig fysiek kon vergaderen en bovendien ongemaskerd. De corona-ellende is weliswaar nog niet volledig voorbij, maar toch vond de Kamer het meteen ook opportuun om de fameuze pandemiewet op te heffen. Toch is in de wandelgangen bij een aantal Kamerleden te horen dat het ‘op afstand’ vergaderen eigenlijk niet zo slecht was, want dan moest men tenminste de ‘zinloze’ verplaatsing naar Brussel niet maken. Sommigen zien er blijkbaar tegenop om naar hun werk te komen… En ja hoor, niet iedereen stond klaarblijkelijk ter trappelen om ‘de goede collega’s’ weer te zien, want de maximumbezetting bij de stemmingen was op zeker moment slechts 130. Of… 20 Kamerleden die hun kat stuurden.
Ook CD&V-voorzitter Joachim Coens danst om de hete brij heen: “Als de onderzoekscommissie naar de kinderopvang ten gronde zou aantonen dat er iets op de tafel van minister van Welzijn Wouter Beke lag dat hij had kunnen doen en dat vermeden heeft, dan zijn zal hij uiteraard niet aarzelen om zijn verantwoordelijkheid te nemen.” Volgens Carl Devos is Coens “te laf voor ontslag of steun aan Beke”. Toen Joke Schauvliege drie jaar geleden door Wouter Beke - toen CD&V-voorzitter - naar de uitgang werd geleid, had hij begrepen “hoe zwaar haar uitschuiver druk legde op haar functioneren”. Deze bespiegeling heeft Beke alvast niet over zichzelf gemaakt.
Solidariteit met Oekraïne Natuurlijk laat de oorlogsgruwel in Oekraïne zijn sporen na en was er voor de obligate minuut stilte ook een beschouwing over de situatie en wat België kan doen in dit conflict door Kamervoorzitster Eliane Tillieux en premier De Croo. De voorzitster verwelkomde overigens twee vertegenwoordigers van de Oekraïense ambassade in de tribune bij dit moment van solidariteit. Zij kregen een langdurig applaus van de Kamerleden.
Geen vrienden En ook tussen Marie-Christine Marghem (MR en voormalig minister van Energie) en Tinne Van der Straeten (Groen/Ecolo en huidig minister van Energie) komt het voorlopig ook niet echt meer goed. Hoewel ze beiden tot de meerderheid behoren, spaart Marghem haar kritiek op haar opvolgster niet. Zo gooide ze Van der Straeten voor de voeten dat ze een brief had ontvangen van zelfstandigen uit de brandstofsector (de tankstationuitbaters) die hun bezorgdheden uitten over de uit de pan rijzende brandstofprijzen, maar dat ze daar nog niet op gereageerd had. Van der Straeten kwam niet verder dan: “We zijn ermee bezig.” Marghem sneerde nog dat dat dat in de gegeven omstandigheden allemaal te traag gaat en dat er geen reden is om acties uit te stellen. Het is geweten dat Marghem ‘groen’ uitslaat als ze de groenen aan het woord hoort.
Spiekbriefjes… Op de Conferentie der Voorzitters is nog maar eens gesteld dat volgens het reglement de Kamerleden die een vraag komen stellen dat moeten doen zonder aantekeningen. Dat bevordert de bondigheid en ook de
beschouwd. De ‘C’ staat niet meer voor christendemocratisch, maar voor cynisch, aldus Carl Devos in Het Laatste Nieuws. In ‘Het DNA van Vlaanderen’ omschrijft Jan Callebaut de CD&V als de partij die geen leiding meer kan geven. De partij wordt volgens Callebaut niet meer geassocieerd met open, vooruitstrevend, dynamisch, krachtig, vernieuwend, charismatisch en inspirerend. Ze wordt ook niet meer als succesvol en eerlijk beschouwd. De partij heeft intussen op communautair vlak al haar principes verraden. Volgens Callebaut werd de CD&V door de Vlamingen geassocieerd met ‘menselijk’, maar dat zal na de desastreuze doortocht van Wouter Beke op het departement Welzijn ook wel flink aangetast zijn. Volgens Callebaut moet de CD&V “eerlijker en transparanter” zijn. De CD&V geeft de indruk dat de problemen in beperkte cenakels kunnen worden opgelost: “De achterkamerpolitiek is nefast voor de partij.” Wouter Beke vormt zowat het gezicht van de ongeloofwaardige achterkamerpolitiek.
Knokken om voortbestaan Terwijl Koen Daniëls zijn kritiek in de commissie Welzijn ten aanzien van Wouter Beke niet onder stoelen of banken stak, behoudt Jan Jambon het vertrouwen in de minister. In De Zondag nam N-VA-voorzitter Bart De Wever de verdediging van Beke op zich: “Ik blijf Wouter steunen.” Dat klinkt heel loyaal en menselijk, maar De Wever weet dat de Vlaamse regering geen al te goede beurt maakt. Een zoveelste crisis kan ze missen als kiespijn. De CD&V zal bij de volgende verkiezingen moeten knokken voor haar voortbestaan. Als de partij verdwijnt, rest er nog een versplintering aan lokale bastions en baronieën. De partij heeft haar ziel en principes verkocht. Daarvoor betaalt ze nu de rekening.
JULIEN BORREMANS
Brokkenparcours Ook de CD&V komt er andermaal bekaaid vanaf. De partij heeft binnen de Vlaamse regering een brokkenparcours achter de rug. De partij mist visie en ruggengraat. Niemand weet nog waarvoor de partij staat. Manu Ruys - voormalig hoofdredacteur van De Standaard - omschreef de CVP - de voorloper van de CD&V - als de “partij van de zelfbeschadiging”. De CD&V steekt nog een tandje bij en kan gerust als de partij van de zelfvernietiging worden
gevatheid. Het is een oude regel die telkens weer in onbruik geraakt omdat flink wat Kamerleden er niet in slagen hun verhaal aldus te brengen en derhalve het liefst een al dan niet voorgekauwde tekst komen aflezen. Nu zou er zelfs een afspraak zijn om gewoon de microfoon af te sluiten bij sprekers die toch met papieren komen aandraven.
Een tegendraads geluid De Croo en staatssecretaris Mahdi kregen uit alle partijen vragen over de oorlog, maar ook over de opvang van de vele vluchtelingen. Elke partij wilde er duidelijk haar inzichten over kwijt, maar toch bleek dat men grosso modo op eenzelfde golflengte
zat, al kwam de ene al gespierder uit de hoek dan de andere. De enige frictie in heel het debat ontstond toen Dries Van Langenhove (VB) zei wat ook een aantal toppolitici in het buitenland vaststellen, namelijk dat veel van onze opvangplaatsen voor asielzoekers eigenlijk zouden moeten dienen om Oekraïense vluchtelingen op te vangen en niet voor “de vele fake asielzoekers, economische gelukzoekers en illegale migranten die het statuut van vluchteling misbruiken”. Uiteraard kreeg hij de politiek correcte goegemeente met boegeroep over zich heen. En De Croo en Mahdi waren zichtbaar niet geamuseerd met zijn tussenkomst.
Politiek
17 MAART 2022
IN DE KIJKER
Bart De Wever:
“We houden beter vijf kerncentrales open”
Gepokt en gemazeld is ze in de Open Vld. Dus met een pedigree om ‘u’ tegen te zeggen, ook al is dat voor wat die partij betreft tegenwoordig niet om op grote sympathie te kunnen rekenen na het bochtenwerk van Lachaert, Van Quickenborne, De Croo en anderen. Om nog maar van frauderende parlementsleden te zwijgen, op wie Bart Somers zo trots was. Stephanie D’Hose (41) is een relatief jonge ‘oude getrouwe’ met wie men geen zorgen heeft, al durft ze soms wel eens uit de hoek komen met uitspraken of voorstellen die de wenkbrauwen even doen fronsen, maar vaak ook niet meer dan dat. Kwestie van nu en dan eens ‘in the picture’ te komen.
Vorige week sprong ze nog eens in het oog door een bioscoopabonnement voor te stellen als “de boost” die die de Vlaamse cinema’s nodig hebben. Ze vroeg zelfs aan Jan Jambon, ook Vlaams minister van Cultuur, “om de brede uitrol in Vlaanderen te ondersteunen”. Want, zo zei ze, “in Nederland bestaat het al met succes”. Op de sociale media kreeg ze zwaar de wind van voren en stelde daarna haar voorstel bij door te zeggen dat ze ervoor pleit dat de overheid zelf een netwerk van bioscopen kan bouwen waar het abonnement gebruikt wordt, waardoor de sector zelfbedruipend kan worden. Begrijpe wie kan. Een grapjas op Twitter maakte volgende moordende vergelijking: “De verkoop van stropdassen daalt van jaar tot jaar. Waarom geen stropdassenpas? Uit onderzoek blijkt dat een stropdassenpas leidt tot hogere verkoopcijfers én hogere inkomsten.” Vooral de overbodigheid van haar voorstel in tijden van hoge energiefacturen, oorlog in Europa, benzinekosten, duur brood en dergelijke meer werd door velen onderstreept. Velen wezen erop dat D’Hose in een ander universum van grootverdieners leeft die zich gewoonweg alles kunnen blijven permitteren, wat er ook gebeure. Nog anderen vroegen zich af of ze echt niks anders te doen heeft dan te twitteren vanuit haar dure wagen met chauffeur. Ze heeft hier duidelijk de kans gemist om te zwijgen.
Volgens N-VA-voorzitter Bart De Wever houden we beter vijf kerncentrales open, in plaats van de twee waarvan nu sprake is. “Energie is een te groot geopolitiek wapen geworden. Het is oorlog, hé. Ook ik heb mijn standpunt verruimd: we moeten zoveel mogelijk kerncentrales openhouden, dus niet alleen de jongste twee”, zegt hij in een interview met De Zondag. “Jezelf nog meer afhankelijk maken van gas, zou heel dom zijn. Wie dat nog niet begrepen heeft, krijgt van mij een lidkaart van Groen.”
Welke partijen profiteren op politiek vlak van de oorlog in Oekraïne? Sommige partijen zien hun gelijk bevestigd door het conflict, andere zitten ideologisch in de problemen. Voor enkele zet het de interne problemen extra dik in de verf. Een overzicht. © BELGA
In een ander universum?
Na de woorden ook de daden? Hoewel ze nog niet zo heel lang geleden nog vond “dat de Senaat nog een toekomst had en wel degelijk een meerwaarde kan betekenen, uiteraard in een andere vorm”, verraste ze vriend en vijand in januari jongstleden met haar voortschrijdend inzicht dat na anderhalf jaar voorzitterschap was gebleken dat de betekenis van de Senaat “te weinig is om nog een aparte politieke instelling te blijven verantwoorden”. Haar partij zou wetteksten gaan voorbereiden om na 2024 de grondwet aan te doen passen opdat de instelling zichzelf dan zou kunnen afschaffen. VB en N-VA, en zelfs Groen reageerden alvast positief, maar willen na de woorden nu wel eens daden zien. De PS is ook voor de afschaffing, maar vindt wel dat de Senaat dan moet vervangen worden door “nieuwe vormen van burgerparticipatie”. En bij CD&V klinkt het dan weer dat de Senaat best vervangen wordt door een “Grondwettelijke Kamer” die samengesteld is uit parlementsleden van de Kamer en van de deelstaten opdat “vertegenwoordigers van de regionale parlementen grondwettelijke bevoegdheid behouden”. Het laatste woord is daarover dus nog niet gezegd. Maar of D’Hose en Open Vld nog iets in de pap zullen te brokken hebben na hun Vivaldi-avontuur en de dreigende peilingen, valt nog maar af te wachten. Als het slecht afloopt met haar partij, zal men toch niet meer om haar heen kunnen, gelet op de functies die ze vandaag bekleedt. Er zal altijd nog wel een dikke kruimel te rapen vallen, is het niet in Gent dan is het elders. Stephanie weet dat en blijft heel gerust en zelfgenoegzaam op haar wolk zitten. Trouw wordt altijd beloond. Que sera, sera…
© BELGA
CITAAT VAN DE WEEK
Stephanie D’Hose
Opgegroeid in een blauw middenstandsnest in Roeselare/Pittem, belandde ze tijdens haar studies in Gent, waar ze haar Jong Vld-voorzitterschap van haar geboortestad ruilde voor dat van haar nieuwe thuis. En dan ging het razendsnel: medewerkster bij Vlaams minister-president Fientje Moerman, idem bij de Gentse havenschapen Sas van Rouveroij en nadien ook toen die Vlaams Parlementslid werd, daarna adjunct-kabinetschef van Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz - de gulle schenker aan partijgenote en ‘toptalent’ Sihame - en dan vanaf 2019 zelf Vlaams Parlementslid. Ondertussen was ze ook gemeenteraadslid en vandaag zelfs fractievoorzitter in Gent. Stephanie D’Hose, beloond voor jarenlange schaapachtige trouw in de pas van de kudde, mocht als Vlaamse gemeenschapssenator bij het aantreden van Vivaldi voorwaar het voorzitterschap van de grootste lege doos van België, de Senaat, op zich nemen. En als klap op de vuurpijl mag ze zich sinds dit jaar ook ondervoorzitter van haar partij noemen.
7
Guy Verhofstadt op het Maidanplein in Kiev
De PVDA nam een bijzonder slechte start toen ze de Russische inval aanvankelijk niet wou veroordelen. Ook al is Vladimir Poetin geen communist, hij is wel een oud-KGB’er die het uiteenvallen van de Sovjet-Unie betreurt. Voeg daarbij het antiamerikanisme dat in de partij ingebakken zit en de Chinese factor, en het is duidelijk dat de partij in een lastig parket zit. Uiteindelijk volgde toch een veroordeling, maar erg van harte leek het toch niet. Wat het voetvolk ervan denkt, weten we niet, maar we kunnen ons voorstellen dat sommigen aan hun geloof aan het twijfelen zijn.
Hoop voor de PVDA Toch is er hoop voor de PVDA. Leidt de oorlog tot een dalende koopkracht, dan vergroot op termijn de voedingsbodem voor de partij. En gaat Poetin zover over de schreef dat Peking hem afvalt, vallen de ideologische puzzelstukjes weer netjes op hun plaats, met een NAVO die van oorlogsstokerij beschuldigd kan worden terwijl China alleen maar de wereldvrede nastreeft.
Groene luxe-ideologieën Voor Groen is de oorlog een ramp over de volledige lijn. Na twee jaar corona-ellende wordt het klimaat als wereldprobleem nummer één opnieuw door een ander thema verdrongen. Bovendien is het duidelijk dat het naïeve pacifisme van de laatste dertig jaar, waar de groene jongens en meis-
jes een patent op hebben en dat via de groengezinde media ook de andere partijen onder druk heeft gezet, ons onnodig kwetsbaar heeft gemaakt. Als de oorlog één ding duidelijk maakt, dan wel dat het volledige programma van Groen aaneenhangt van de wereldvreemde standpunten en het problematiseren van absolute niet-problemen. Over Gazprom-Tinne hebben we het dan nog niet eens gehad.
Open Vld en de EU-dynamiek Als er de afgelopen jaren iemand op het Europees continent is geweest die de Russen geprovoceerd heeft, dan toch Guy Verhofstadt met zijn opruiende taal op het Maidanplein. Kenden ze enige schaamte, ze zouden bij Open Vld nu zwijgen als vermoord. In de plaats daarvan pleiten ze opnieuw voor - verrassing! - meer Europese Unie, inclusief een Europees leger en EU-schulden om de kosten van de oorlog te dekken. Gelukkig voor hen hebben de meeste mensen een kort geheugen en zou het dus kunnen dat de huidige EU-dynamiek in hun voordeel speelt.
Vooruit en CD&V alweer te licht bevonden Uit de hoek van Vooruit hebben we voorlopig nog niet veel opgevangen over Oekraïne. Ideologisch zitten ze een beetje met hetzelfde probleem als Groen, doch niet zo uitgesproken. Maar de voorzitter van de partij blijft
veel te licht wegen. Als het niet met een simpele meme op Instagram gezegd kan worden, ben je bij Conner Rousseau duidelijk aan het verkeerde adres. CD&V heeft dan weer te veel miserie met zichzelf om zich het lot van Oekraïne te kunnen aantrekken. De affaire-Beke komt er dubbel hard aan, want terwijl het Europese continent in brand staat, krijgt de CD&V-minister nog niet eens de kinderopvang deftig georganiseerd. Daar komt nog bij dat Sammy Mahdi een paar duidelijk ondoordachte initiatieven nam die als een boemerang in zijn gezicht terechtkwamen. Ziedaar wat nog rest van de partij van het ‘goed bestuur’.
N-VA: doordacht bestuur en realpolitik De N-VA speelt voorlopig een thuismatch. Theo Francken krijgt vandaag over de hele lijn gelijk over zowat alles wat hij de laatste jaren gezegd en geschreven heeft over de NAVO en defensie. De kemels van Mahdi gaven Bart De Wever de kans de bevolking te tonen wie bij een crisis het hoofd koel kan houden en verder raakt dan een reflexmatig emo-beleid. Toch is het opletten voor De Wever dat hij Mahdi niet te agressief aanpakt, want anders keert de sympathie zich alsnog tegen hem.
Vlaams Belang worstelt Hoewel de accenten van Vlaams Belang anders liggen dan die van de N-VA, krijgt ook die partij vandaag gelijk op haar kernthema’s. Koopkracht, zelfverdediging, zelfvoorziening, zelfredzaamheid, ‘echte’ vluchtelingen, het spoort allemaal goed met het partijprogramma. Maar de vroegere connecties van enkele mandatarissen met Poetin blijven een lastig verhaal. Filip Dewinter heeft dan wel zijn bocht genomen, het Russisch parfum blijft hangen en de media zullen op tijd en stond het geheugen van hun lezers blijven opfrissen. Bovendien lijken sommigen onder hen hun les nog steeds niet geleerd te hebben en blijven ze op de sociale media kansen missen om te zwijgen. Indien de partij de rangen niet volledig weet te sluiten, kan dit nog slecht aflopen.
FILIP VAN LAENEN
8
Interview
17 MAART 2022
BERT WOLLANTS
“Kleine, modulaire reactoren, daarin investeren is volgens mij de weg naar de toekomst” 18 maart 2022 zal voor de regering-De Croo een uiterst belangrijke datum worden.Die vrijdag zullen de regeringsleiders een finale beslissing nemen over de kernuitstap. Verschillende opties liggen nog op tafel: ofwel sluiten alle kerncentrales in 2025 en vangt men het tekort op met gascentrales, ofwel verlengt men de levensduur van de twee jongste kernreactoren. Voorlopig lijken enkel Groen en Ecolo er nog zeker van te zijn dat het plan A wordt, hoewel zelfs Tinne Van der Straeten de deur voor een verlenging op een kier zette, na de recente ontwikkelingen in Oekraïne. Regeringspartner MR pleit dan weer fors voor een verlenging van de kerncentrales: opnieuw is er sprake van een tweestrijd binnen Vivaldi. Wat men die vrijdag, in het midden van maart, ook beslist: minstens één regeringspartij zal haar geloofwaardigheid deels verliezen. Wij spraken met Bert Wollants, dé energie-expert van de N-VA. Sinds hij in 2010 Kamerlid is, profileerde hij zich vooral op de thema’s leefmilieu en energie. Logisch, met een opleiding milieucoördinator en ervaring bij Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM. Daarnaast is hij ook schepen van Openbare Ruimte, Mobiliteit en Duurzaam Beleid in Lier, de Pallieterstad.
Dat is heel moeilijk: het hangt er allemaal van af hoe hard de verschillende partijen het willen spelen. De kernuitstap lijkt voor Groen en Ecolo echt een breekpunt, maar voor de MR lijkt het dat ook steeds meer te worden, aan de andere kant. Veel partijen houden hun opties open en beslissen eigenlijk om niet te beslissen. Dat uitstelgedrag zal ertoe leiden dat men uiteindelijk kan zeggen: “Nu is het te laat om de kernuitstap nog terug te draaien.”
Nochtans opende zelfs Groen de deur op een kier, naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne. Klopt, al ben ik niet zeker of die opening wel oprecht is. In het verleden zagen we al dat Groen en Ecolo zich ‘schappelijk’ opstelden voor de beslissing genomen moest worden. Eens november gepasseerd zien we echter de lijn verharden en lijkt er van een verlenging geen sprake te kunnen zijn.
Waarom hebben bepaalde partijen zo veel schrik voor de eindbeslissing? Het hoofddoel van Vivaldi was een regering vormen met een overwicht aan linkse partijen. Om Groen aan boord te
krijgen, is de kernuitstap de prijs die de andere partijen daarvoor betalen. Daarnaast hebben de meeste Vivaldi-partijen zich in het verleden ook fel uitgesproken voor de kernuitstap. In de zomer van 2020 lag er een akkoord klaar met N-VA voor een regering, met verlenging van de levensduur van de kerncentrales. Uiteindelijk is er helaas voor een andere optie gekozen.
Recente beslissingen van buurlanden wijzen de kernuitstap compleet af. Zo hebben Frankrijk en Nederland zelfs besloten dat ze gaan investeren in nieuwe kernenergie. Zou u willen dat die optie in ons land wordt overwogen? Ik ben alvast voorstander. Zeker waarin Frankrijk gaat investeren zit toekomst: kleine, modulaire reactoren. Daarin investeren is volgens mij dé weg naar de toekomst. In ons land hebben we namelijk enorm veel nucleaire knowhow: we kunnen echt een voortrekkersrol opnemen in die technologie. Jammer genoeg hebben we echter een zeer slecht nucleair beleid in ons land. Om dat toe te laten, zou artikel 3 uit de wet op de kernuitstap geschrapt moeten worden. Dat artikel stelt dat er niet geïnvesteerd mag worden in nieuwe nucleaire elektriciteitsproductie. N-VA heeft daar al wetsvoorstellen voor ingediend, maar daar vinden we onvoldoende steun voor.
Er is enorm veel druk tégen de kernuitstap: werkgeversorganisaties, vakbonden, enzovoort. Zorgt dat er niet voor dat bepaalde partijen niet anders kunnen dan de kernuitstap te annuleren? Dat zou inderdaad moeten, maar de partijen laten zich leiden door uitstelgedrag. Als de kernuitstap nu nog zou doorgaan, is dat absurd. Peiling na peiling wijst aan dat het overgrote deel van de bevolking de kernuitstap niet wil. Verschillende organisaties geven al aan zich zorgen te maken over de gevolgen, en geen enkele partij, buiten Groen, wil het nog écht. De enige reden die partijen nog geven is: “Het is al beslist in 2003”. Maar dat is voor mij geen goede reden. De enige mensen die nog achter de kernuitstap staan, zitten in het electoraat van Groen. Maar al die andere regeringspartijen moeten toch vooral de mensen die op hén gestemd hebben vertegenwoordigen. Dat héél Vivaldi nu de ideeën van Groen en Ecolo verdedigt, is voor mij onbegrijpelijk.
Maar waarom is die kernuitstap nooit vroeger teruggedraaid? N-VA heeft ook in de federale regering gezeten. We hebben dat in het verleden al vaak geprobeerd, maar het is moeilijk om daar een meerderheid voor te vinden.
De kernuitstap gebruiken om naar 100 procent klimaatneutraliteit te gaan, via gascentrales? Dat is gas geven en remmen tegelijkertijd
• Geboren: • •
•
• •
30 september 1979, Lier Opleiding milieucoördinator Ervaring bij Vlaamse afvalstoffenmaatschappij (OVAM) Eerste stappen binnen N-VA op kabinet Geert Bourgeois Sinds 2010 ook zelf federaal parlementslid Energie-expert van de N-VA
BERT WOLLANTS
e kennen intussen het standpunt van N-VA over de kernuitstap. MR volgt jullie al langer, andere partijen lijken ook steeds meer te twijfelen. Kan u een voorspelling doen voor 18 maart?
Het eerste voorstel van onze partij was er volgens mij in 2007. Zoals met zo veel zaken in ons land, heeft de politiek in dit debat ook tot het allerlaatste moment gewacht. Wél hebben we er al voor kunnen zorgen dat een aantal centrales die in 2015 zouden sluiten, uiteindelijk open zijn gebleven. Een kerncentrale leg je ook niet zomaar stil, dus hebben we toen eigenlijk besloten om die ook nog langer dan voorzien open te houden.
De kernuitstap is voor de burger op verschillende vlakken een belangrijk thema. Wat zullen de gevolgen zijn: financieel, ecologisch, en nu recenter ook het geopolitieke aspect? Financieel zal de kernuitstap zich op drie manieren voelbaar maken. Ten eer-
Interview
17 MAART 2022
9
KAMERLID EN ENERGIE-EXPERT (N-VA)
HET IS PROBLEMATISCH DAT HERNIEUWBARE ENERGIE STEEDS MEER ALS DOEL OP ZICH WORDT GEZIEN, TERWIJL HET EIGENLIJK EEN MIDDEL TOT CO2-NEUTRALITEIT MOET ZIJN denk maar aan stikstof. Dat is de reden dat de gascentrale in Vilvoorde geen vergunning kreeg. Maar Groen wil dit oplossen door de bouw van enorm veel offshore windmolens. Door een taxatiesysteem moeten andere Europese landen dan maar opdraaien voor onze vervuiling. Een pervers systeem, als je het mij vraagt. De gevolgen van de oorlog in Oekraïne zullen ook op de energiemarkt te voelen zijn. In welke mate dat is, zal de komende weken duidelijk worden. Wél is het duidelijk dat op dit moment niemand afhankelijk wil zijn van Russisch gas.
En wat met de bevoorradingszekerheid? Die dreigt bij een kernuitstap in het gedrang te komen. Op dit moment zijn er nog te weinig gascentrales om het wegvallen van alle kernenergie op te vangen. Momenteel is de bouw van één gascentrale goedgekeurd, maar andere locaties blijven nog steeds moeilijk te vinden. En vergeet niet: die centrales moeten er staan voor november 2025. Dat is sneller dan je denkt, zeker als je ziet hoe lang het heeft geduurd om de vorige generatie gascentrales te bouwen. Door dit uitstelgedrag speelt Vivaldi met onze welvaart.
ste zal de marktprijs van energie sterker stijgen dan wanneer er geen kernuitstap komt. Ten tweede zijn er de gascentrales: die moeten worden gesubsidieerd. Naar schatting gaat dat over zo’n 300 miljoen euro, en dat gedurende 15 jaar: in totaal dus 4,5 miljard euro. Dat wordt uiteraard verrekend via de belastingen. En we weten allemaal wie die in ons land grotendeels betaalt… Ten slotte betalen die kerncentrales momenteel aan onze overheid. De eigenaar, Engie dus, draagt jaarlijks meer dan 20 miljoen euro bij aan onze begroting voor de centrales Doel 1 en 2. Maar ook voor de andere centrales wordt er tientallen miljoenen betaald aan de staatskas. Bij een kernuitstap vallen die inkomsten dus weg, en daarbovenop geven we nog eens subsidies uit aan gascentrales. Op vlak van milieu en klimaat weten we één ding zeker: de CO2-uitstoot zal bij een kernuitstap significant stijgen. Maar ook andere uitstoten zijn problematisch,
De huidige geopolitieke situatie lijkt fors tégen de kernuitstap te spreken: niemand wil op dit moment afhankelijk worden van Russisch gas. Maar nadat de Russische troepen de Tsjernobylsite opnieuw innamen, waren er opnieuw bezorgdheden over de veiligheid van kernenergie. Terecht, of niet? Hoe veilig zijn de Belgische kerncentrales? Ik begrijp dat mensen zich zorgen maken over de veiligheid van kerncentrales. Die paniek wordt echter vooral aangewakkerd door antinucleaire activisten. Laat mij vooropstellen dat onze veiligheidsprocedures veel strenger zijn dan in de tijd van Tsjernobyl. Je hoort soms op het nieuws dat een reactor is stilgelegd, maar dat komt net door die uiterst strenge procedures. Met onze onafhankelijke nucleaire waakhond FANC zitten we op dat vlak wel goed. Daarnaast zijn de twee meest recente kernrampen, Fukushima en Tsjernobyl, allebei met reactoren van een ander
type dan de onze. De drukwaterreactoren die wij hebben staan, behoren tot de veiligste ter wereld. Daarenboven is de normale levensduur van een kerncentrale tussen de 60 en de 80 jaar. Experts hebben onlangs nog bevestigd dat onze centrales nog van topkwaliteit zijn. Eigenlijk zouden we dus nog enkele decennia verder kunnen met onze centrales. Premier De Croo, die onze kerncentrales ‘oude rommel’ noemde, overdrijft dus enorm hard. Ook over kernafval hoeven we ons volgens mij niet al te veel zorgen te maken: die wordt kilometers onder de grond veilig bewaard. CO2 in de atmosfeer en stikstof die we inademen lijken me zorgwekkender.
Hoe afhankelijk zijn we van Rusland voor onze gasvoorraden? Je moet dat in een Europese context bekijken. Europa is voor 30 tot 40 procent van zijn gas afhankelijk van Rusland. Duitsland zelfs voor meer dan de helft. Het klopt dat België slechts 4 procent van zijn gas via Rusland verkrijgt, maar we mogen ons daar niet achter verstoppen. Die afhankelijkheid van Rusland is niet te onderschatten: als Rusland de gaskraan dichtdraait, springen alle andere landen ook op de markten die wij momenteel benutten voor onze gaslevering. De prijzen zullen hoe dan ook stijgen: dat is basiseconomie.
Iedereen is het er over eens dat hernieuwbare energie in de toekomst onmisbaar zal zijn. Maar zullen we ooit, en wanneer, volledig op hernieuwbare energie kunnen vertrouwen? Het menselijk vernuft zal er voor zorgen dat dat moment er ooit komt. Maar dat is nog niet onmiddellijk aangebroken. Het probleem van de huidige vormen van hernieuwbare energie is, dat ze het meest voorhanden zijn wanneer je ze het minste nodig hebt. Wanneer heb je de meeste energie nodig: als het koud en donker is. En dat is uiteraard net het moment wanneer er geen zonne-energie voorhanden is. Er wordt gekeken naar nieuwe techno-
De enige mensen die nog achter de kernuitstap staan, zitten in het electoraat van Groen logieën, maar ook naar grootschalige energieopslag. Die zaken hebben een toekomst, maar staan nog in hun kinderschoenen. Ik vind het ook problematisch dat hernieuwbare energie steeds meer als doel op zich wordt gezien, terwijl het eigenlijk een middel tot CO2-neutraliteit moet zijn.
KLOPPEN DE VOLGENDE UITSPRAKEN? WE ZIJN VOOR URANIUM HOOFDZAKELIJK AFHANKELIJK VAN RUSLAND (TINNE VAN DER STRAETEN). Onze uraniumtoevoer is verdeeld over langetermijncontracten met verschillende landen. We zitten dus wel met een contract waarbij een deel van ons uranium uit Kazachstan afkomstig is. Maar onze bevoorrading op vlak van uranium zal nooit in het gedrang komen: iets wat niet gezegd kan worden over aardgas. Die contracten zijn zeer bewust verdeeld over verschillende landen en regio’s in de wereld. Op die manier kunnen we verder, ook al kan één van de betrokken landen geen uranium meer leveren.
KERNCENTRALES STOTEN ENORM VEEL CO2 UIT (COMMUNICATIEDIRECTEUR GROEN). Daar is niets van waar. En zelfs bij de winning van uranium niet, volgens recente rapporten. Als je 6 gram per kWh veel vindt, stoten kerncentrales inderdaad enorm veel uit. Maar dan moeten we ons ernstige zorgen maken, want zelfs zonnepanelen zijn dan minder goed voor het milieu.
HET RUSSISCHE STAATSBEDRIJF GAZPROM ZOU NGO’S FINANCIEREN DIE TEGEN DE KERNUITSTAP ZIJN. Een Franse professor heeft dat onlangs aangehaald. Als dat het geval zou zijn, is het duidelijk dat er bij veel antinucleaire activisten andere belangen spelen. Het is alleszins iets dat grondig onderzocht dient te worden. Engie-Electrabel heeft er financieel alle baat bij dat de kernuitstap er komt. Dat is deels waar, en deels niet waar. Ze zitten in beide kampen: zowel met kernenergie als met gascentrales zullen ze winsten boeken en vergoed worden. Waar hun voorkeur ook naar uitgaat, slecht zal Engie niet boeren.
Er wordt weleens gezegd dat kernenergie de markt monopoliseert, waardoor het investeringen in groene energie in de weg zit. Klopt dit? Dat is een verhaal dat al verteld wordt zo lang als er zonnepanelen zijn. Daar is, ondanks verschillende rapporten, nog nooit bewijs voor gevonden. Ik zou ook niet weten van waar dat idee komt.
Eén ding is zeker: de CO2-uitstoot zal bij een kernuitstap significant stijgen We worden de laatste maanden om de oren geslagen met rapporten van verschillende organisaties: Elia, FOD Economie, onderzoek van UAntwerpen. Ze hebben ook allemaal andere conclusies. Spelen er bij bepaalde bedrijven en organisaties hogere belangen? Alles hangt af van wat men in die studies wil steken. ‘Bullshit in, bullshit out’ zoals men het in het Engels zegt. In verschillende studies gaat men ervan uit dat de gasprijzen dalen of hetzelfde blijven: het meest ideale scenario voor een kernuitstap dus. Maar ik wil ze de rekensom wel eens zien maken met de huidige energieprijzen.
De doelstelling van Groen is om tegen 2030 55 procent minder uit te stoten, en tegen 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Is dat mogelijk, wanneer de kernuitstap er effectief komt? Ik denk niet dat ze daarvoor op de goeie weg zijn. De kernuitstap gebruiken om naar 100 procent klimaatneutraliteit te gaan, via gascentrales? Dat is gas geven en remmen tegelijkertijd. Mij lijkt het een verstandiger idee om in de toekomst een goede mix te maken tussen kernenergie en hernieuwbare energie. Op die manier zullen we steeds minder afhankelijk worden van vervuilende gassen.
Tinne Van der Straeten wil mensen minder laten verbruiken. Is dat mogelijk? Op vlak van elektriciteit is dat absoluut onmogelijk. Wel kan er een transitie ontstaan, waardoor mensen minder gaan verwarmen met aardgas en dergelijke. Minder verbruik dus niet, wél anders verbruik. WANNES NEUKERMANS
5 minuten persoonlijke moed! Splits zelf de sociale zekerheid!
Hoofdzetel:
Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be
Word lid van het VNZ.
10 Buitenland
17 MAART 2022
Hoe houdt men de koopkracht van de Europese burger op peil?
ZUID-AFRIKA
© SHUTTERSTOCK
EUROPA
Oud-president Zuma in het gezelschap van Vladimir Poetin
© SHUTTERSTOCK
Aarzeling rond Oekraïne
Waar in België de discussie momenteel draait rond het langer open houden van onze kerncentrales, rijst in Nederland de vraag of gas in Groningen opgepompt moet worden, om de afhankelijkheid van Rusland naar de toekomst toe te doen afnemen.
Alvorens het geweld in Oekraïne losbarstte, was er reeds sprake van een hoge inflatie in het eurogebied. Door ontsporende grondstof- en energieprijzen - slechts deels een gevolg van de oorlog - zijn overheden genoodzaakt maatregelen te nemen. Op die manier wordt overal in Europa getracht de koopkracht van burgers enigszins op peil te houden. Premier De Croo was duidelijk: “De zakken van de overheid zijn niet oneindig diep.” Die van de bevolking echter evenmin. Eerder in februari werd al beslist om de btw op elektriciteit te verlagen van 21 naar 6 procent. Een tweede pakket maatregelen moet nu de automobilist wat ontlasten aan de pomp, middels een verlaging van de accijnzen. In Nederland heerst er al weken gemor, zowel onder de bevolking als op het Haagse Binnenhof. Het duurde erg lang vooraleer de regering van Mark Rutte de ernst van de situatie bleek in te zien. Vooral het gedrag van Sigrid Kaag (D66) irriteert menigeen mateloos.
Koude Kaag De links-liberale politica, nota bene bevoegd voor economie, ontpopt zich steeds meer als een soort minister van Buitenlandse Zaken. Kaag moeit zich aldoor in debatten over de oorlog met Rusland en vond het afgelopen week anderzijds opportuun om weg te blijven bij het koopkrachtdebat. De D66-aanvoerster was afwezig, omdat ze aan een groep studenten een lezing over de Europese Unie ging geven. Als klap op de vuurpijl viel de koude benadering van Kaag op. Als minister van Economie zag zij (haast) geen ruimte voor maatregelen die de koopkracht van de bevolking ondersteunen. Uiteindelijk besliste de Nederlandse regering afgelopen vrijdag om dan toch de accijnzen en btw op benzine, diesel en lpg te verlagen. Ook de btw op energie gaat omlaag. Voor de laagste inkomens passen de gemeenten zo’n 800 euro per gezin bij op jaarbasis. Dit moet de prijsstijging voor zowat de helft compenseren. Waar in België de discussie momenteel draait om het langer openhouden van onze kerncentrales, rijst in Nederland de vraag of gas in
‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries
Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com
Groningen moet worden opgepompt om de afhankelijkheid van Rusland in de toekomst te doen afnemen.
Groenen in Duitsland bijten in het zand Ook in Spanje werd de btw op energie verlaagd. Dit gebeurde al in oktober. Een mooi bewijs dat de inflatie reeds op hol geslagen was vooraleer het wapengekletter in het oosten begon. Dat laatste blijken velen, sinds de oorlog is gestart, te vergeten. De Nederlandse krant De Telegraaf berekende dat elektriciteit in Spanje momenteel tien keer duurder is dan een jaar voordien. In Duitsland blijft ‘koning auto’ voorlopig heilig, ondanks de groene voornemens van de nieuwe centrumlinkse regering. De fiscale aftrekpost voor woon-werkverkeer werd er verruimd. Net voor Poetin de tanks liet rollen, besliste Berlijn al om de zogenaamde klimaattoeslag te laten varen. Goed nieuws voor de burger, slecht nieuws voor de staatskas én voor de groenen in de coalitie, die net als in België hun positie erg lastig zien worden. Er moet immers gekozen worden tussen enerzijds een sociaal beleid en anderzijds groene stokpaardjes die gezinnen en bedrijven handenvol geld kosten.
Begin maart hield Zuid-Afrika zich op de vlakte toen het in de VN tot een stemming kwam over Oekraïne. Haalde sentiment het op logica? Zuid-Afrika stond niet alleen. Van de 54 Afrikaanse staten veroordeelden maar 28 de Russische invasie, terwijl 17 landen zich onthielden, 8 afwezig bleven en enkel Eritrea vierkant achter Rusland stond. Volgens Pretoria was de resolutie immers niet bevorderlijk voor een oplossing die er “via dialoog en bemiddeling” moest komen. De kritiek op de regering was echter niet mals. Temeer omdat zich binnen regeringskringen een ommekeer had voorgedaan. Zo had Naledi Pandor, Zuid-Afrika’s minister van Buitenlandse Zaken, eerst het optreden van de Russen veroordeeld en had ze van Moskou geëist dat het zijn troepen terugtrok.
Eigen belang eerst Dat de Afrikaanse landen verschillende posities innamen heeft natuurlijk te maken met de herkomst van de steun die ze krijgen en handelsbelangen, zoals de graaninvoer uit de twee oorlogvoerende staten. Tevens gaat het niet meer om een simpele keuze tussen West en Oost zoals tijdens de Koude Oorlog. Vandaag zijn ook China en de Golfstaten partners. Alleszins schaarde Kenia zich het duidelijkst achter de westerse visie. Het land krijgt immers veel Amerikaanse hulp in zijn strijd tegen de Al-Shabaab-beweging uit Somalië. Rusland had na de implosie van de USSR in 1991 aanvankelijk weinig belangstelling voor Afrika. Maar na de annexatie van de Krim in 2014 en de daaropvolgende westerse sancties verslechterden de betrekkingen met de VS en de EU, en zocht het land elders bondgenoten.
Herverkiezing Macron
Russische wapens in Afrika
En dan was er nog Frankrijk. Emmanuel Macron mag dan wel een opvallende rol spelen op het internationale toneel - hij is een van de weinige westerse leiders die in nauw telefonisch contact blijft staan met Vladimir Poetin -, zijn leiderschap maakt hem in eigen land echter weinig populair indien de geldontwaarding ook daar aan een snel tempo blijft doorgaan. Over enkele weken trekken de Fransen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Ondanks zijn riante voorsprong in de peilingen kan Macron het zich niet veroorloven om de prijzen verder te laten exploderen. Reeds in het najaar van 2021 werden de energieprijzen bevroren. Met zicht op de stembusslag kondigde de Franse premier Jean Castex vorig weekeinde aan dat vanaf 1 april de prijs aan de pomp daalt met 15 cent per liter. Deze maatregel zou vier maanden gelden. Eens Macron herverkozen is, kan de maatregel mogelijkerwijs weer opgeborgen worden.
Afrika, waar het Westen er niet in slaagde de jihadisten in de Sahel in te dijken, lag voor de hand. Niet alleen neemt Rusland vandaag bijna de helft van de Afrikaanse wapeninvoer voor zijn rekening, het steunt ook diverse landen als Libië, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Soedan of Mali in hun strijd tegen rebellen of islamitische groeperingen. Nog onlangs vulde Rusland het gat dat ontstaan was in Mali waar de westerse machten zich terugtrokken. Die steun gebeurt niet alleen in de vorm van wapenleveringen of het verstrekken van informatie, maar ook via de zogeheten Wagnergroep, Russische huurlingen die nauwe betrekkingen hebben met het Kremlin. Al moet worden gezegd dat deze in Noord-Mozambique geen succes kenden en zich terugtrokken. Hoe dan ook, aan de Russisch-Afrikaanse top in oktober 2019 in Sotsji (Zuid-Rusland) namen wel 50 Afrikaanse
LVS
landen deel. Niet minder dan 43 staatshoofden waren toen aanwezig. En op dezelfde dag van de Russische invasie in Oekraïne kwam een Soedanese delegatie in Moskou aan om de banden aan te halen.
BRICS Ook Zuid-Afrika heeft uitgebreide economische betrekkingen met Rusland. Tevens is het als enige Afrikaanse land lid van BRICS, een samenwerking met Brazilië, Rusland, China en India. Een reden te meer volgens professor Jo-Ansie van Wyk, gespecialiseerd in de internationale politiek, om de banden met Rusland niet te schaden. Het viel trouwens op dat al deze partners zich onthielden bij de stemming van de VN-resolutie met uitzondering van Brazilië dat wel zijn steun gaf, maar de aan Rusland opgelegde sancties bekritiseerde. Intussen deden Zuid-Afrikaanse oppositiepartijen als de Democratische Alliantie (DA) en ActionSA een beroep op de regering om van Zuid-Afrika’s BRICSlidmaatschap gebruik te maken om Rusland te overtuigen zich terug te trekken.
Sentiment Toch menen waarnemers dat er ook sentiment achter zit. Gedurende de strijd tegen het blanke bewind konden het ANC en de andere linkse verzetsbewegingen in Namibië, Zimbabwe en de Portugese kolonies steeds op stevige Russische steun rekenen. Een belangrijk deel van de toenmalige ANC-top bestond uit communisten. Ook vandaag is de ZuidAfrikaanse Communistische Partij deel van de alliantie die het land bestuurt. Zo bleven de banden met Rusland en een andere bondgenoot, Cuba, steeds optimaal. Nog onlangs was er heel wat te doen om een mogelijke schenking van zo’n 3 miljoen euro aan Cuba om “de gevolgen van de Amerikaanse boycot tegen te gaan”. En volgens DA-leider Steenhuisen zouden amper 13 uur nadat de Russen hun oorlog tegen Oekraïne waren begonnen de Zuid-Afrikaanse minister van Defensie, Modise, stafchef Maphwanya en andere legerhooggeplaatsten een receptie ter ere van het Russisch leger in de Russische ambassadeurswoning in Pretoria hebben bijgewoond. Om nog niet van steunbetuigingen via de sociale media te spreken. En dat ook oud-president Zuma zich achter Moskou schaarde, zal niemand verwonderen.
JAN VAN AERSCHOT
Buitenland
17 MAART 2022
11 © PHOTONEWS
DIPLOMATIEKE VALIES
Rusland zadelt Iran met gigantisch dilemma op Men zou het haast vergeten door het gewoel van de voorbije weken, maar al maandenlang tracht men via moeizame besprekingen in Wenen tot een nieuw nucleair akkoord met Iran te komen. Versie 2.0, aangezien Donald Trump de eerste editie onherroepelijk verscheurd heeft. Verschillende keren al werd aangekondigd dat een finale deal nu wel echt dichtbij lag, alleen lijkt de oorlog in Oekraïne alsnog stokken in de wielen steken. De bal ligt (voorlopig) in het kamp van Teheran, waar ze maar beter stevig roeren in hun vat van Perzische wijsheid. Het bereiken van een (nucleair) akkoord met Iran, het was één van de doelstellingen van Joe Biden, of moeten we zeggen van de ‘souffleurs’ uit zijn entourage? De eerder bereikte deal was de omstreden trofee van Obama, door opvolger Trump eenzijdig naar de prullenmand verwezen. En plots kreeg die uitspraak van 'Meden' en 'Perzen' een wat nare bijsmaak - niet in het minst in Teheran. Maar niet getreurd, met het heengaan van boosaardige Donald gingen alle onweerswolken die zijn naam droegen ook zijn voorbeeld volgen. Quod non. Er moest opnieuw gepraat worden met Iran. Extensief, het is een van de handelsmerken van de Perzische onderhandelaars. Maandenlang. Enkele keren al werd een nieuw akkoord ‘binnen handbereik’ genoemd. En toen viel Rusland Oekraïne binnen.
Russische hefboom… De rol die Rusland speelt in de totstandkoming van een (nieuw) akkoord is bijzonder groot. En precies deze betrokkenheid, verschaft Moskou een sterke hefboom om het slagen ervan te doen mislukken. Een tijdje geleden nog werd de Russische hoofdonderhandelaar Mikhail Oeljanov nog door magazine Foreign Policy omschreven als de “feitelijke woordvoerder van het akkoord”. Rusland zou in
het raam van de deal de verantwoordelijkheid krijgen het overtollige verrijkte uranium in ontvangst te nemen. Samen met de Iraniërs zouden ze ook voor zorgen dat de nucleaire faciliteit van Fordow tot een onderzoekscentrum werd geconverteerd. In theorie zouden deze specifieke taken natuurlijk door China, Groot-Brittannië of Frankrijk kunnen worden overgenomen. Alleen is dat niet meer dan theorie. Ondanks de verklaringen van zowel Britse als EU-diplomaten, dat een finale tekst op tafel ligt, is de ondertekening allesbehalve een zekerheid. Op enkele weken tijd stootte Rusland Iran van de troon als land dat de meeste sancties ooit opgelegd heeft gekregen. Hoe de toekomstige relatie met Iran eruit zal zien, is dan ook belangrijker dan ooit. Het was de Russische buitenlandminister Lavrov die de steen in de kikkerpoel gooide door beide dossiers aan elkaar te koppelen. Van een akkoord met Iran, zo stelde hij, kan pas sprake zijn als Rusland garanties krijgt dat zijn relatie met Teheran niet zou worden bemoeilijkt. Beide staan los van elkaar, luidde het antwoord van de overige onderhandelaars. Maar ook hier is dit pure theorie.
...en Iraanse keuze Bilaterale besprekingen tussen Moskou en Teheran moeten tot een uitweg leiden, waardoor aan het ‘endga-
Vladimir Poetin en zijn Iraanse collega Raisi tijdens een ontmoeting in 2019
me’ van het akkoord een vervelend extra hoofdstuk toegevoegd wordt. De Iraanse president Raisi was er als de kippen bij om Poetin te bellen van zodra de beelden van de inval te zien waren. “De uitbreiding van de NAVO is een serieuze bedreiging voor de stabiliteit en veiligheid van onafhankelijke staten”, verklaarde hij toen. Misschien niet de verstandigste reactie in het licht van de aanslepende onderhandelingen in de Oostenrijkse hoofdstad. Rusland heeft Iran voor een torenhoog dilemma geplaatst. Irans alliantie met Rusland is historisch gesproken geen evidentie, al was het maar dat hele stukken van de Kaukasus tot in de 19de eeuw nog Iraans waren. Een gebied zo groot als tien keer België, grotendeels wat vandaag Armenië en Azerbeidzjan is, verloor Iran aan Rusland. Vandaag zijn ze als nauwe partners op elkaar aangewezen. Maar hoe ver kan en wil Teheran hierin gaan? In diplomatieke middens vreest men dat Teheran de vriendschap met Moskou verkiest boven een deal. Het zou een beslissing zijn waarin Iran meer zekerheden ziet dan in een akkoord waarvan de verdere uitwerking en naleving koffiedik kijken is. “Een lastige keuze tussen twee onaangename zaken”, definieert Van Dale een dilemma. Benieuwd hoe ze dit in het Perzisch zeggen? MICHAËL VANDAMME
OEKRAÏNE-ISRAËL
Tel Aviv zit gewrongen tussen Rusland en het Westen De Israëli’s zitten in een minder comfortabele positie dan pakweg de Fransen. Hun enige betrouwbare bondgenoot waren de Verenigde Staten, en daar is de macht nu in handen van groepen die Israël en de hele westerse beschaving verfoeien.
Diep in Rusland Daar komt nog bij dat de Israëli’s zich zorgen maken over de 165.000 joden in Rusland. Ondanks de lange Russische traditie van Jodenhaat en pogroms, voelen de joden in Rusland zich nu relatief veilig. Poetin heeft vele nefaste gedragspatronen van de tsaren en de Sovjets nieuw leven ingeblazen, maar niet de oude Jodenhaat. Dat betekent niet dat het goed gaat met de joden in Rusland. Zij worden niet vervolgd, maar zij sterven uit. Te weinig kinderen, te veel gemengde huwelijken, te veel ‘assimilatie’, een eufemisme voor russificatie. De USSR heeft gemengde huwelijken tussen verschillende bevolkingsgroepen altijd sterk aangemoedigd, goed wetend dat dat altijd in het voordeel van de grootse groep uitdraait - de Russen dus. Dat was hun versie van ‘multicul’. Vele Russische Joden zitten nog in dat denkpatroon gevangen. Maar ondanks Poetins officiële tolerantie, en ondanks de censuur waaraan álle andere publicaties onderworpen zijn, laat hij wel de verspreiding toe van antisemitische schotschriften als de ‘Protocollen van de Wijzen van Zion’ en van giftige antiJoodse retoriek van extremistische partijtjes die ook enkele zetels in het Russische parlement hebben gekregen om de schijn van democratie hoog te houden voor de
‘nuttige idioten’ in het buitenland. Poetin doet niets ‘zomaar’. Dat vlammetje kan héél snel weer aangeblazen worden.
Dissident Er is dus alle reden voor Israël om voorzichtig te zijn. Maar daar staat tegenover dat de verbondenheid met Oekraïne zeer, zeer sterk is. De dappere joodse president Zelensky speelt daarbij natuurlijk een grote rol, maar er is veel meer. Ooit herberg-
© SHUTTERSTOCK
Nucleaire deal of niet, binnenkort zal Iran atoomwapens hebben. In Syrië, een buurland van Israël, bevinden zich Russische luchtmachtbases en S-400-raketbatterijen. Er is een informeel akkoord met Poetin dat de S-400’s niet geactiveerd zullen worden zolang Israël alleen maar Iraanse doelwitten in Syrië bestookt en geen Syrische. Maar het punt is: Israël is een klein landje, met maar 7 miljoen Joodse inwoners… en 1,7 miljoen Arabische. Vier kernwapens kunnen het land helemaal wegvegen.
de Oekraïne de grootste joodse gemeenschappen ter wereld. Vele joodse religieuze bewegingen kwamen daar tot bloei. Vele joden herkennen in de Oekraïense strijd iets van hun eigen onafhankelijkheidsoorlog, toen zij tegen een onwaarschijnlijke coalitie van Arabische legers, door SS’ers geleide Arabische milities en het door Britse officieren geleide Arabische Legioen vochten. De meest gezaghebbende woordvoerder die pleit voor openlijke militaire steun aan Oekraïne is Nathan Sjaransky, afkomstig uit de Donetsk (!), een voormalige dissident die jarenlang in strafkampen en gevangenissen heeft gezeten. Na zijn vrijlating - hij werd geruild voor een Sovjetspion - maakte hij carrière in de Israëlische politiek. Hij
is geen machiavellist. Hij gelooft dat naties zich zélfs in hun buitenlands beleid ook moeten laten leiden door diepere waarden, omdat het in essentie ook gaat om échte vrijheid, échte mensenrechten en échte democratie, niet de karikaturen daarvan de EU ervan gemaakt heeft natuurlijk. En daarom pleit hij niet voor voorzichtigheid tegenover Rusland, maar voor openlijke steun aan Oekraïne. Slechts één citaat van hem: “Het is heel belangrijk Poetins psychologie te begrijpen. Ik weet het nog heel goed uit mijn tijd tussen criminelen in de gevangenis. De bendeleider in de cel is niet de fysiek sterkste, maar de man die bereid is zijn mes te gebruiken. Iedereen heeft een mes, maar niet iedereen durft het gebruiken. Poetin gelooft dat hij bereid is zijn mes te gebruiken en het Westen niet, dat het Westen alleen kan praten, zelfs als het fysiek sterker is.” PAUL BÄUMER
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272
011 223 253
Nathan Sjaransky: “De bendeleider is degene die bereid is zijn mes te gebruiken.”
MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
12 Interview Het was het onderwerp van een Belga-bericht eind januari, opgepikt door enkele Franstalige kranten: voormalig MR-senator Alain Destexhe sluit zich aan bij het campagneteam van de Franse presidentskandidaat Eric Zemmour. Een nieuw hoofdstuk in het politiek verhaal van het voormalige ‘enfant terrible’ van de Franstalige liberalen. Pendelend tussen Brussel en Parijs spraken we over het waarom van dit engagement en de kansen van Zemmour (“Hij maakt een kans”). kwam eerder al aan bod in ons blad, ruim twee jaar geleden, op een moment dat u de MR de rug had toegekeerd met de ambitie eigen lijsten in te dienen voor de parlementsverkiezingen enkele maanden later. Dat gebeurde, maar succes bleef uit. De stembusslag van mei 2019 betekende ook uw vertrek uit de Belgische politiek. In hoeverre houdt die u nog bezig? “Die bladzijde is omgeslagen. Zeg nooit nooit, maar op dit moment is een terugkeer weinig waarschijnlijk. En eerlijk gezegd: ik volg het ook niet meer op de voet zoals vroeger het geval was. Toch zijn er momenten dat het kriebelt, veelal uit ergernis. Ik mis de langetermijnvisie. Net als het afwezige debat rond essentiële punten. Is het niet schrijnend dat tijdens de campagne van 2019 nauwelijks over kernenergie gesproken werd? En dat terwijl dit zo'n belangrijk dossier is.”
Het is geen geheim dat u in Frankrijk campagne voert voor Eric Zemmour. Wat spreekt u in hem aan?
ALAIN DESTEXHE
VOORMALIG MR-SENATOR:
“Sta me eerst en vooral toe te benadrukken dat ik Eric Zemmour al een hele poos ken. Jaren geleden al, hij was toen nog journalist voor Le Figaro, nodigde ik hem in Brussel uit. Aanvankelijk was er nauwelijks persbelangstelling, u zal het zich nog herinneren aangezien u er wel was (lacht). Maar naarmate hij bekender raakte in Frankrijk, groeide ook de interesse, op een
17 MAART 2022
haast existentiële manier. Op een dag zat de zaal afgeladen vol, vooral door een soort linkse geëngageerde persmeute. Hij was niet uit zijn lood te slaan.”
Er is natuurlijk Zemmour de polemist en provocateur, men houdt ervan of niet. Maar wat zijn voor u de inhoudelijke redenen om u achter zijn kandidatuur voor de Franse presidentsverkiezingen te scharen? “Ik vind zijn globale diagnose van de maatschappij met al haar problemen en uitdagingen erg interessant. Net als hij behoor ik tot de categorie mensen die een bedreiging zien in de islamisering. De manier waarop men aan onze beschaving en ons verleden raakt, vind ik wraakroepend. Europa is zijn trots verloren. De maatschappij waarin Zemmour of ik zijn opgegroeid, is vandaag de dag onherkenbaar geworden, wat een kwalijke evolutie is. Zemmour beseft natuurlijk dat je de klok niet zomaar kan terugdraaien, wat ook niet hoeft. Maar je kan wel bewaren wat waardevol is, en dit staat haaks op die hele woke- en cancelcultuur van vandaag. Kijk, ik ga niet met alles waar Zemmour voor staat akkoord. Maar toch wel met 90 procent, wat heel wat is in de politiek (lacht).”
“Net als Zemmour behoor ik tot de categorie mensen die een bedreiging zien in de islamisering” Inmiddels is de kandidatuur van Zemmour door de Franse Constitutionele Raad aanvaard. Net als voor Marine Le Pen, voor wie het er even slecht uitzag, was het op het moment van dit gesprek geen zekerheid of de vereiste 500 handtekeningen van burgemeesters wel gehaald zouden worden. We spraken er Destexhe over aan. “Dat systeem is een erg groot probleem, toch in de praktijk. Op papier zou het er geen mogen zijn. 500 handtekeningen in een land met om en bij de 35.000 gemeenten lijkt best haalbaar, alleen is er politieke druk die roet in het eten komt gooien. Op dit moment heeft hij 350 handtekeningen op zak en zijn er beloftes die hem boven de 500 zouden doen uitmonden. Alleen haken sommigen af. Vanuit democratisch oogpunt is dit een torenhoog probleem. Ook voor Marine Le Pen of andere kandidaten trouwens.”
Is alle moeite niet wat vergeefs? Het is een kwestie van realisme ervan uit te gaan dat Macron zijn herverkiezing erg vlotjes zal verlopen.
“De Brusselse politici wentelen zich in hun fictie van ‘bruxellitude’ en schermen zich af van enkele schrijnende aspecten van de werkelijkheid” dat hij de tweede ronde haalt als dé kandidaat van rechts. Op dat moment zal zich een heel andere campagne ontwikkelen. Hij is alleszins de kandidaat die de grootste kans maakt tegen Macron in die tweede ronde. Wordt Marine Le Pen degene die doorstoot, dan zal het snel beklonken zijn voor Macron. Le Pen is kansloos. Ze mist ook niveau. Pijnlijk hoe ze tijdens een debat door de mand viel, omdat ze artikel 5 van het NAVO-Verdrag niet bleek te kennen. En dat is dan de basis van onze Europese defensie.”
Wat zijn de grootste moeilijkheden van zijn campagne? “Ik was onlangs nog op een markt in Parijs pamfletten aan het uitdelen en heb toen met heel wat mensen gesproken. Het viel me op dat heel wat onder hen een vertekend beeld van hem hebben, een direct gevolg van de demoniseringscampagne die in alle hevigheid woedt. Hij wordt voor de grootste onzin versleten, van ‘racist’ tot ‘uiterst-rechts’. Jammer genoeg blijft daar altijd wat van hangen. ‘Mentez, mentez, il en restera toujours quelque chose’, zegt men in het Frans. Volgens mij is dat de belangrijkste verklaring waarom hij wat stagneert in de peilingen.”
Laten we toch nog even op dat realisme verder bouwen en ervan uitgaan dat Zemmour geen president wordt. Zal zijn kandidatuur een blijvend effect hebben op de Franse politiek? “Als men weet dat zijn beweging ‘Reconquête’ vandaag 100.000 leden telt, dan durf ik daarvan uitgaan, ja. Het is bovendien niet enkel een kwestie van kwantiteit, je moet ook naar de kwaliteit durven kijken. Eric Zemmour spreekt een ander segment van de Franse samenleving aan. Vaak mensen die op een respectabele plaats op de maatschappelijke ladder staan. Dat staat haaks op Le Pen die vooral een maatschappelijk onderklasse aanspreekt. Op zich bedoel ik daar niets negatiefs mee, maar punt is dat je een grotere betrokkenheid en engagement
rond de ‘res publica’ bij de achterban van Zemmour zal aantreffen.”
Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel. Hoe inspirerend kunnen Zemmour en zijn beweging zijn voor de Belgische politiek? “Ik mag het vurig hopen, maar ik maak me geen illusies (lacht). Het politiek landschap ziet er natuurlijk helemaal anders uit dan in Frankrijk. De minst linkse is de MR, maar die is dan weer gelinkt aan Macron met wie ze in het Europees Parlement in eenzelfde fractie zitten. Anders dan in Frankrijk, zie je nauwelijks iets bewegen rechts van de MR. Veel heeft natuurlijk te maken met hoe de media en het onderwijs links georiënteerd zijn. Doorheen de jaren zijn ze erin geslaagd om de manier waarop mensen naar mens en samenleving kijken grondig te beïnvloeden. In Vlaanderen is de situatie niet zo schrijnend. Er zijn rechtse alternatieven op het politiek spectrum en je hebt een rechts tegengewicht in de pers, daar is jullie blad het beste voorbeeld van (lacht).” MICHAËL VANDAMME
“Brusselse politieke klasse is wereldvreemd” Zijn engagement voor de presidentscampagne van Eric Zemmour is zuiver vrijwilligerswerk, benadrukt Alain Destexhe. Na zijn breuk met de Belgische politiek keerde hij terug naar zijn eerste liefde: de geneeskunde. Voor hij in 1995 zijn eerste stappen in de politiek zette, was hij onder meer secretaris-generaal van Artsen Zonder Grenzen. En vandaag staat hij in voor medische vervangingen in Parijs. “Ik heb altijd een band met Frankrijk gehad”, legt hij uit. “Mijn ex-vrouw is Française en mijn kinderen hebben de dubbele nationaliteit.” Toch is de link met Brussel niet helemaal doorgeknipt. “Ik heb hier mijn ‘pied à terre’. Het is nuttig om deze stad van op afstand te beoordelen. Gisteren nog kwam ik hier toe aan het Zuidstation, wat een hallucinant zicht oplevert. Ettelijke bedelaars en daklozen, het is er vuil, het stinkt er, de hoofdstad van Europa onwaardig. Toch merk je weinig reactie hierop in de Brusselse politiek. Die lui wentelen zich in hun fictie van ‘bruxellitude’ en schermen zich af van enkele schrijnende aspecten van de werkelijkheid.”
“Ik denk echt dat Zemmour toch een kans maakt, alleen is het onontbeerlijk
“Ik schaar me achter Zemmour omdat we dezelfde maatschappelijke analyse maken”
Geboren op 19 juni 1958 in Luik • Voormalig MR-senator • Voormalig secretaris-generaal Artsen Zonder Grenzen• Heeft ook de Rwandese nationaliteit
Dossier
17 MAART 2022
DE CYBEROORLOG ROND OEKRAÏNE OPENINGSZETTEN Laat in de avond van 23 februari 2022 klaagden gamers in het oosten van Oekraïne dat hun wifisignaal volledig leek weg te vallen. Ook het mobiele signaal was volledig dood, enkel het bekabelde internet leek nog te werken. Rusland was begonnen zijn ‘krasukha’s’ in te zetten, wapenplatformen die erop gericht zijn alle draadloze dataverkeer te verstoren. In de eerste plaats is dit gericht op radar, radio en verbinding met vliegtuigen of drones. Het was echter het wegvallen van het wifisignaal dat het eerste merkbare signaal voor burgers was dat de oorlog was begonnen. Eerder die dag hadden cybersecurityexperts een nieuw soort ‘malware’ ontdekt op systemen in Oekraïne. Deze malware gebruikte een veiligheidscertificaat van een Cypriotisch bedrijf, Hermetica Digital. Een bedrijf dat voor de rest geen activiteit heeft vertoond en waarschijnlijk een mantel is/ was voor Russische belangen buiten Rusland (die zich wel vaker op Cyprus bevinden). Hierdoor kreeg de malware de naam HermeticWiper. De naam verraadt tevens de functionaliteit al: HermeticWiper wist de data op een computer waarop Windows geïnstalleerd is. Zonder al te technisch te worden, vernietigt deze malware de plek op een harde schijf waarop alle informatie staat om Windows te laten starten. Daarna overschrijft het willekeurige stukken data op de harde schijf en encrypteert deze waardoor de ganse schijf onbruikbaar wordt. Ten slotte wordt de computer herstart zodat het proces definitief is en het toestel buiten werking is.
AMATEURISTISCH Opvallend hierbij is dat deze aanval, die duidelijk met de Russische belangen op het oog was opgezet, amateuristisch was. Of beter gezegd: amateuristisch naar de normen van Rusland, die op het vlak van ‘hacking’ bij de absolute wereldtop zouden horen. Er werden geen wachtwoorden uit het systeem gehaald, wachtwoorden werden geraden door gewoon een enorme lijst aan wachtwoorden te proberen, het veiligheidscertificaat was dan wel ondertekend, maar door
een makkelijk te traceren mantelbedrijf, enzovoort. Alles lijkt erop te wijzen dat deze operatie, net zoals de laatste fase van Stuxnet destijds, lang in ontwikkeling was geweest, maar in zeven haasten afgewerkt en ingezet werd.
THEO FRANCKEN RIEP OP TWITTER OP OM DE RUSSISCHE ADMINISTRATIE EN DEFENSIE KAPOT TE HACKEN De aanval was dan ook vooral effectief op systemen die niet volgens de regels van de kunst waren opgezet en/of recente veiligheidsupdates niet hadden geïnstalleerd. Er was schade en het was duidelijk dat opnieuw banken en communicatie het doel waren, maar in vergelijking met 2015, 2016 en 2017 waarbij respectievelijk het stroomnetwerk, het ministerie van Financiën en de logistieke keten in Oekraïne werden platgelegd, was dit een speldenprik.
DE (CYBER)OORLOG BEGINT Wanneer vervolgens Russische soldaten de grenzen van Oekraïne overschreden, verwachtte de ganse cybersecuritywereld zich dan ook aan een Russisch cyberoffensief. Russische IP-adressen blokkeren haalt hierbij niets uit, aangezien Rusland wel via buitenlandse IP-adressen die aanvallen uitvoert (vooral Nederland is populair vanwege de uitstekende internetinfrastructuur daar). Het was echter Oekraïne dat verrassend hier het voortouw zou nemen. Russische hackergroepen zagen opeens hun malwarecode en zelfs interne informatie gelekt op het internet. Oekraïne riep op tot het
Cyberoorlogsvoering is het gebruik van digitale aanvallen tegen een vijandelijke staat, waarbij vergelijkbare schade wordt aangericht als bij daadwerkelijke oorlogsvoering en/of vitale computersystemen worden ontregeld. In de aanloop naar de Russische invasie van Oekraïne werd gevreesd voor een grootschalige cyberoorlog tussen Rusland en het Westen. Hoe ontvouwde de oorlog zich tot nu toe in de ‘cyberspace’, het slagveld van de 21ste eeuw? En is België klaar voor een cyberoorlog?
vormen van een IT-leger en riep van daaruit op om massale aanvallen uit te voeren op Russische doelwitten. Ook Theo Francken riep op Twitter, in een vlaag van emotie, op 26 februari op om de Russische administratie en defensie kapot te hacken. Een oproep die in de uren en dagen erna door elke expert en bedrijf actief in de cybersecurity ten zeerste werd afgeraden. De Russen houden zich immers opmerkelijk koest. Over het algemeen lijkt de activiteit zelfs ietwat afgenomen, wat niet wil zeggen dat ze hebben ingeboet aan mogelijkheden.
FOUTMELDING Bijvoorbeeld, in de uren na de Russische aanval was de webstek van het Russische leger niet meer bereikbaar. In de media werd dit al snel als een overwinning van Oekraïne afgeschilderd, maar de realiteit was toch wel anders. Bij het surfen naar de pagina kwam je uit op foutmelding 418. Deze foutmelding betekent zoveel als “ik kan geen koffie maken, want ik ben een theepot”. Een bizarre melding, wat niet hoeft te verbazen, aangezien het destijds bedacht is als een 1 aprilgrap. Men heeft gewoon een stevige filter gezet op de website zodat deze van buiten Rusland niet meer bereikbaar is. Te snel hoera roepen is dan ook gevaarlijk. De Russische cyberbeer houdt zich koest, maar por het beest met een stok en je kan wel eens een klauw terugkrijgen. Ga dus zeker niet zelf de cybersoldaat spelen. Wat niet wegneemt dat Oekraïne op andere vlakken efficiënt gebruikmaakt van de mogelijke datacapaciteiten en bevriende IT-krachten. Zo laten Oekraïense telecombedrijven, op expliciete vraag van de regering, nog altijd roaming toe van Russische nummers. Wanneer Russische soldaten vervolgens hun smartphone mee hebben en die staat aan, verbindt die met een zendmast. Door dit soort data te verzamelen, kan Oekraïne een beeld te krijgen van Russische troepenbewegingen. De Russen zullen immers niet constant signalen storen, zoals in het begin, aangezien zij dan ook hun eigen signalen storen. Ook Elon Musk heeft Starlink al antennes laten leveren aan Oekraïne zodat het internet via satellietsignaal bereikbaar is. Inclusief speciale software
EN DE POLITIEK? Kort gezegd is de politiek zich op geen enkel vlak bewust van wat er gebeurt op digitaal vlak, noch is er bij enige partij een echte interesse om zich hierin te verdiepen. Het leger kondigde einde 2021 een cybercomponent aan, om kort daarna een cyberaanval te ondergaan waardoor men zelfs maanden geen e-mails kon versturen. Hoogstens denken politici dat met een paar miljoen Defensie opeens de nodige capaciteit zal hebben om cyberoorlog te voeren en dat met nog een paar miljoen extra de ganse overheid op alle niveaus op orde is.
In realiteit gaat dit om de noodzaak om miljarden euro’s aan investeringen. Niet enkel moeten er nieuwe systemen geïntegreerd worden en nieuwe mensen opgeleid, maar moet de historisch opgebouwde achterstand ingehaald worden en oude systemen vervangen worden. Dit is geen proces dat over weken of maanden plaatsvindt, maar over jaren.
GROTE ACHTERSTAND Het minimumbedrag voor defensie dat van NAVO-landen wordt verwacht
13
om te investeren is 2 procent van het bbp. Zelfs dit bedrag zal in de komende jaren niet genoeg zijn om de achterstand in te halen. Niet enkel de cybercomponent moet tenslotte worden opgebouwd, ook de traditionele componenten van het leger (landmacht, zeemacht, luchtmacht, medische component) moeten opnieuw worden voorzien van mensen en middelen. En waar politici zich iets kunnen voorstellen bij soldaten en geweren, lijken zij een bijna aangeboren onvermogen te hebben om bij cyberoorlog ook maar iets concreets voor te stellen, behalve een website platleggen.
Eén van de vermeende hoofdkwartieren van het Russische 'cyberleger' in St.Petersburg
Foutmelding op de webstek van het Russische leger. Het bleek een filter om te voorkomen dat de webstek nog bereikbaar was van buiten Rusland zodat deze zelfs met de aanstekerpin van een auto te voorzien is van stroom.
VRIENDEN De aanvallen op Russische systemen blijven ook doorgaan, al zal dit vooral van bevriende gespecialiseerde organisaties komen. Zo lekte gelegenheidscollectief Anonymous een personeelsdatabase van het Russische ministerie van Defensie, e-mails van WitRussisch wapenmaker Tetraedr en haalde het de website van RT tijdelijk neer. Russische restaurants worden op Google gebombardeerd met beoordelingen die politieke boodschappen bevatten. Er zou ook sprake zijn van het hacken van Russische televisiekanalen die vervolgens beelden tonen van de oorlog in Oekraïne en dode of huilende Russische soldaten. Een definitieve bevestiging hiervan is echter nog niet beschikbaar. Los van die successen lijkt Rusland echter niet echt te wankelen op cybervlak. Momenteel houden ze zich kalm, wat enkele oorzaken kan hebben. Het kan zijn dat het een bewuste strategie is om geen digitaal front te moeten openen, wat ook mensen, middelen en fondsen vereist, en wat tot gevolg kan hebben dat andere natiestaten (lees: de VS) gaan terugslaan. Het kan zijn dat ze zich bezighouden met informatie verzamelen en spionage, waardoor systemen kapotmaken de spionagecapaciteit zou verminderen. Het kan echter ook zijn dat ze ook al diep doorgedrongen zijn of daar aan het werken zijn om in één keer, indien nodig, een mokerslag toe te dienen. YVES PERNET
14 Cultuur FILM RoboCop (1987) Op het eerste gezicht lijkt Paul Verhoevens RoboCop weinig meer dan een verzorgde actiefilm, een project dat handig gebruikt maakte van het momentum dat volgde uit het succes van The Terminator uit 1984. De scherpe satire, de aandacht voor detail en meeslepende vertellingsstijl getuigen samen dat deze prent het liefdeskind is van een team toegewijde vakmensen die zo leven gaven aan een tijdloze klassieker.
In de nabije toekomst zijn multinationals als Omni Consumer Products (OCP) de voornaamste machtshebbers in de Verenigde Staten. Zo ook in de door misdaad geteisterde stad Detroit. OCP krijgt de leiding over de politiedienst in handen en werkt aan een oplossing voor het gewelddadige klimaat, zodat grote bouwprojecten van start kunnen gaan. Het plan krijgt vorm in de ontwikkeling van een cyborgagent. Wanneer de heroïsche agent Alex Murphy vermoord wordt door een bende criminelen recupereert OCP zijn lichaam. Een computerprogramma wordt verbonden met zijn hersenen en zijn lichaam wijkt voor titanium protheses. RoboCop is geboren.
6000 SUX De wereld wordt op een briljante manier aan de kijker geïntroduceerd door middel van nieuwsberichten en reclamespots. Het brutale geweld wordt vertoond op de meest onverschillige manier, zonder enig drama. Hiermee ziet men een maatschappij die ethisch failliet is, waar publieke dienstverlening deel uitmaakt van winstgevende projecten. De aandacht voor detail uit zich voornamelijk in de uitgewerkte persoonlijkheden van de verschillende randpersonages en in terugkerende elementen. Zo is er bijvoorbeeld de terugkerende wagen 6000 SUX, een slecht gebouwde wagen met hoog brandstofverbruik waarmee de filmmakers de draak steken met Amerikaanse wagens.
Nog steeds indrukwekkend Wat vooral opvalt, is hoe weinig deze film verouderd is. Veel superhelden en actiefiguren uit oudere films vallen vandaag sterk uit de toon, maar RoboCops voorkomen is nog steeds even indrukwekkend. Vergelijkbaar met bijvoorbeeld Darth Vader uit Star Wars. Het voorspelde faillissement van Detroit en de toenemende invloed van techgiganten waren sterk op hun tijd vooruit. De speciale effecten blijven ook zeer overtuigend, vooral de gruwelijk realistische schotwonden. Gecombineerd met slimme cinematografie en efficiënte verhaalvertelling blijft deze prent meeslepend tot op het einde. Bijgevolg is RoboCop een genot voor alle leeftijden, dat de tand des tijds op spectaculaire manier heeft doorstaan. SIMON SEGERS
17 MAART 2022
KUNST
België-Argentinië in Oostende
In Mu.Zee in Oostende loopt een heel knappe tentoonstelling die de artistieke banden onderzoekt tussen ons land en Argentinië in de periode 1910 tot 1958. ‘Trans-Atlantische Modernismen’ zoomt in op het kunstenaarsnetwerk van drie figuren die direct of indirect met elkaar in contact stonden. In het begin van de twintigste eeuw stak een massa Europese migranten de oceaan over, vooral naar de Verenigde Staten en Canada, maar ook naar Argentinië. In 1925 vertrok de Antwerpenaar Victor Delhez (19021985), na de dood van zijn ouders, naar Buenos Aires. Later zou hij, na omzwervingen in Chili en Bolivia, zich in Mendoza vestigen. Delhez was een getalenteerd houtgraveerder die resoluut voor de avantgarde heeft gekozen. In het begin maakte hij nog abstracte en geometrische werken. Eenmaal in Argentinië ging hij de figuratieve weg op. Het zijn geen vrolijke houtsneden die we te zien krijgen. Het zijn macabere voorstellingen van de demonen van de mens, zoals in de reeks die hij in 1932 maakte bij de bundel ‘Les Fleurs du mal’ van de Franse dichter Charles Baudelaire en de serie ‘Dodendans’ uit 1939.
Delhez zo uniek. Hij had ook de gewoonte om slechts acht exemplaren van iedere gravure af te drukken. Vier ervan bleven in Argentinië, vier kwamen naar ons land. Victor Delhez is terecht een van de drie spilfiguren op de tentoonstelling.
In Argentinië oogstte Delhez succes en is hij nog steeds een bekend kunstenaar. In 2014 gebruikte paus Franciscus, zelf een Argentijn, een houtsnede van Delhez met de geboorte van Christus als illustratie voor de Vaticaanse kerstkaart. Niet alleen het kunstenaarstalent maakt het werk van
In Parijs met Vantongerloo
Kunstenaar-criticus Een tweede centrale kunstenaar is Julio Payro (1899-1971). Hij was tien toen hij met zijn vader van Argentinië naar Brussel kwam. Hij volgde hier een opleiding aan de kunstacademie en ontmoette Paul Delvaux (1897-1994), die present is op de expo, en met wie hij een levenslange vriendschap uitbouwde. Payro was niet onverdienstelijk maar niet echt een groots kunstenaar, zo is te zien in Mu.Zee. Nadat hij in 1927 terugkeerde naar zijn geboorteland werd hij kunstcriticus en publiceerde essays over het modernisme, waarin hij vooral de voortrekkersrol van Belgische kunstenaars uit de verf deed komen. Payro kende Victor Delhez zeer goed, maar vond diens figuratieve werk niet modernistisch genoeg. De Argentijn bewonderde wel die andere houtsnijder: Frans Masereel (18891972). Een schitterende selectie van zijn gravures illustreert dat Masereel internationaal kunstenaars heeft beïnvloed, tot in Latijns-Amerika.
De tentoonstelling maakt een ommetje naar Parijs, het speelveld van Belgische en Argentijnse modernisten die er elkaar ontmoetten. Zo zijn er topwerken geselecteerd van Oscar Jespers (1887-1970), die in de Licht-
stad in contact kwam met beeldhouwwerk van buitenlandse kunstenaars, en Marthe Donas (1885-1967), die er de weg vond naar het kubisme. De hoofdrolspeler in dit deel is de in Antwerpen geboren Georges Vantongerloo (1886-1965), een van de belangrijkste abstracte kunstenaars van ons land. In zijn atelier in Parijs kreeg Vantongerloo heel wat internationale kunstenaars, ook Argentijnen, over de vloer, die onder de indruk en invloed kwamen van zijn werk, zo leren we op de expo. Een van de bezoekers was Ignacio Pirovano, geboren in 1909 in de Argentijnse ambassade in Parijs. Hij werd advocaat en kunstverzamelaar in Buenos Aires en bleef een goede vriend en grote bewonderaar van Vantongerloo. Pirovano kocht prachtige werken die nu hoekstenen zijn van het Museo de Arte Moderno in de Argentijnse hoofdstad.
MMMV
Tentoonstelling ‘Trans-Atlantische Modernismen: België-Argentinië’, nog t.e.m. 12 juni 2022, Mu.Zee, Oostende, www.muzee.be
BOEK
De polemist en de president
Zemmour, Macron en de verrechtsing van Frankrijk Kent de oorlog in Oekraïne enkel maar verliezers? Benieuwd of de huidige inwoner van het Elysée diezelfde mening is toegedaan. Het Franse voorzitterschap van de EU tijdens de eerste helft van 2022 stelt Emmanuel Macron in de ideale positie om in de rechte lijn richting presidentsverkiezingen zijn ‘staatsmanschap’ te tonen. Onderhandelen met Poetin op het hoogste niveau en hopen op een diplomatiek succesje zou een verlenging van het hoogste ambt tot een certitude maken. Slaagt hij opnieuw zonder deftige partijwerking én consistent programma? De Engelse schrijver Aldous Huxley zei ooit: “Het probleem met fictie is dat het te begrijpelijk is. De realiteit is nooit begrijpelijk.” Destijds fluisterde men al dat de intriges rond oud-president Trump de tv-serie ‘House of Cards’ overtroffen. In Frankrijk gingen alle ogen uit naar de film ‘The Conquest’ die de steile opgang van Nicolas Sarkozy in beeld bracht. De weg naar het Franse presidentschap is een doornig pad en menigeen met ambitie bleef steken ergens langs het kronkelend, grillig traject.
Macron versus een sterk nationalistisch blok Het probleem van de huidige media is dat ze alle dagelijkse gebeurtenissen brengen als kleine plakjes zonder op het bredere verhaal te focussen. Dát is de meerwaarde van het boek dat Koen Dillen heeft neergepend. Als kenner van de Franse politiek tracht hij de voorgeschiedenis van de belangrijkste actoren in kaart te brengen. over ruim een maand valt het doek. De vraag is of het cliché wordt bevestigd dat deze vijftal weken effectief een electorale eeuwigheid zijn. Het plot van 2022 leek in vele opzichten analoog met dat van vijf jaar
geleden: een verdeelde klassieke linker- en rechterzijde, een belangrijke liberale stem in de persoon van Macron en een sterk nationalistisch blok. Enig verschil scheen de tanende ster van de extreem-linkse Mélenchon. Alles stond in de stellingen voor een herhaling van de tweestrijd Macron – Marine Le Pen. Tot de politieke wandelgangen gonsden van het gerucht dat een bekende, soms beruchte polemist zich in het strijdperk zou gooien: Eric Zemmour. Wie zijn bestsellers leest, krijgt snel zicht op zijn maatschappijvisie: islamkritisch, proassimilatie, op en top verdediger van Frankrijk en zijn geschiedenis. Figuren als Lodewijk XIV, Napoleon en Charles de Gaulle waren staatsmannen die de hoogdagen kleurden.
Het gat op rechts De schrijver observeert het politieke landschap waarbij de hoofspelers op rechts onvoldoende het sentiment bij de Franse kiezer weten te capteren. Les Républicains hebben als centrum‘rechtse’ post-gaullisten een decen-
nialange traditie hun straffe uitspraken na de verkiezingen te vergeten, terwijl Marine Le Pen uit de schaduw van haar vader populistische regionen opzoekt, inclusief een sociaaleconomisch linkse agenda. Met een pleidooi om de pensioenleeftijd te verlagen naar 60 jaar, scoort ze ongetwijfeld punten in syndicale kringen. Het probleem is echter dat ze hiermee tegelijk de middenklasse van zich vervreemdt. Het is dit rechtse hiaat dat Zemmour met zijn kandidatuur terug wil invullen. Het lijkt erop dat de Franse Jan Modaal binnenkort nooit zo rechts zal stemmen. De eerste vraag is in hoeverre de onderlinge verdeeldheid de rechtse kandidaat in de tweede ronde parten zal spelen. De tweede vraag is hoe ver de politieke paling Macron zal opschuiven naar rechts, gezien hij op links geen zorgen kent. Opnieuw een gemiste kans voor rechts Frankrijk en het politieke pensioen van Marine Le Pen? Zal het in 2027 wel prijs zijn als een blonde, talentvolle jonge vrouw in de arena stapt? Ongetwijfeld dat Koen Dillen het voor u de komende jaren in de gaten houdt.
PIETER VANDERMOERE
Koen Dillen, ‘De polemist en de president - Zemmour, Macron en de verrechtsing van Frankrijk’ Ertsberg, 2022 - 224 bladzijden 24,50 euro - ISBN: 9789464369403
Brieven
17 MAART 2022
GESCHIEDENIS
Moord en brand in het Meetjesland De roversbende van Adegem
Op 27 februari 1922 - een eeuw geleden dus - kwam er een einde aan één van de meest spraakmakende rechtszaken die ons land ooit gekend heeft. Voor het assisenhof van Gent werden de leden van de zogenaamde ‘Roversbende van Adegem’ veroordeeld tot zware straffen. De bende dankte haar naam aan het feit dat de meeste leden in Adegem - vandaag een deelgemeente van het Oost-Vlaamse Maldegem - en omgeving woonden, maar ze werd ook bekend als de bende van Mercy en Naudts, naar Jozef Mercy en Alfons Naudts, de twee kopstukken van deze ongure club. Tot op vandaag kan men de vraag stellen of het wel écht om een bende ging. Wanneer men de gerechtelijk verslagen uit die dagen bekijkt, lijkt het er veeleer op dat een aantal kruimeldieven vaker in los dan wel vast verband misdaden pleegden. Maar de haantjes de voorste waren wel degelijk Naudts en Mercy. Deze laatste was overigens al voor de Grote Oorlog op het verkeerde pad geraakt. Maar hij kwam pas echt aan z’n trekken in de chaotische nasleep van de Eerste Wereldoorlog. De armoede en werkloosheid waren enorm. Door een tekort aan zowat alles, vooral voedingsproducten, gingen sommigen het halen waar het te halen viel. Vooral op het platteland waar geen controle was. Het begon met kleine diefstallen zoals aardappelen, kippen, varkens en eindigde met beroving en overvallen met geweld, waarbij af en toe ook een dode viel.
Golf van terreur Bendes zoals die van Mercy en Naudts, maar ook van Nauwelaerts (Antwerpen) en Van Hoe-Verstuyft (Brugge - Gent) creëerden kort na de oorlog een golf van terreur. De lokale politiekorpsen, zeker in de landelijke gemeenten, waren machteloos tegen de goed georganiseerde en zwaar bewapende bendes. Heel wat misdaden bleven onopgelost en het gerechtelijke apparaat leek te falen. Het was dan ook geen toeval dat in respons op deze misdaadgolf, een speciaal korps, zijnde de gerechtelijke politie werd opgericht om er paal en perk aan te stellen. De bende van Adegem - die volgens de procureur van Gent in december 1918 voor het eerst een misdaad pleegde - telde minstens 25 leden en pleegde minstens 17 brutale overvallen waarbij 5 doden te betreuren vielen, maar het gerecht verdacht hen van nog eens 11 moordpogingen. Het leek met andere woorden wel de Bende van Nijvel ‘avant la lettre’. In de loop van 1920 werden heel wat van de aan de bende gelinkte daders aangehouden, maar de twee kopstukken wisten nog lang de dans te ontspringen en waren ondergedoken in het verwoeste Noord-Frankrijk.
Wraak Op vrijdagnamiddag 17 december 1920 doken ze echter
plots op in hun geboortestreek. Ze waren naar Adegem afgezakt om wraak te nemen op veldwachter Cauwels en politieagent Doom, die volgens het criminele duo verantwoordelijk waren voor alle onheil dat hen de laatste maanden was overkomen. Ze trokken naar de woning van Naudts’ broer Kamiel, die zich wellicht een ongeluk schrok toen ze hem onderdak vroegen. Alle politiediensten van het land waren immers op zoek naar hen. Hij gaf hen eten en liet, terwijl ze werden afgeleid, veldwachter Cauwels verwittigen over de aanwezigheid van deze ongewenste gasten in zijn woning. De veldwachter reageerde meteen en verwittigde alle politieposten en rijkswachtkazernes in de wijde omgeving.
Omsingeling In de loop van de nacht werd de bescheiden woning volledig omsingeld en werden de buren en de inwonende gezinsleden van Kamiel Naudts in het grootste geheim preventief van hun bed gelicht en geëvacueerd, zonder dat het voortvluchtige duo, dat in het aanpalende schuurtje sliep, dit had gemerkt. Even na zeven uur werd ze ruw uit hun slaap gewekt door een stem die hen sommeerde zich over te geven. Een eis die op hoongelach werd onthaald. Een paar revolverschoten, gevolgd door knetterend geweervuur van de rijkswachters maakten duidelijk dat onderhandelen niet écht een optie was. Kort voor de middag was een massa nieuwsgierigen - die slechts met de grootste moeite op afstand kon worden gehouden - er ooggetuige van hoe procureur Vander Straeten en de officier Van Volsem het schuurtje probeerden te benaderen. Een poging die snel werd afgebroken in een ware kogelregen.
Politieleger Ondertussen waren de politiekorpsen van Eeklo en Maldegem ook ter plaatse en de Eeklose brandweer was zelfs met een pompwagen komen opdagen. Alsof dat niet volstond, had de procureur ook nog een peloton rijkswachters uit Gent opgevorderd met een kist handgranaten en twee machinegeweren. De erg barre weersomstandigheden met een loeiende wind en onophoudelijke regenbuien maakten het
er intussen absoluut niet gemakkelijker op voor de belegeraars. Ten einde raad kwam Vander Straeten tot een drastisch besluit. Hij liet het schuurtje in brand steken in de hoop hen zo uit te roken. Pas na vijf pogingen ging het gebouwtje in de vlammen op, maar Mercy en Naudts hadden zich inmiddels toegang verschaft tot de woning en vuurden vanuit een vensterraam op de rijkswachters die voorzichtig het in lichterlaaie staande schuurtje naderden. De procureur die het intussen danig op zijn zenuwen had gekregen, gaf daarop het bevel om ook het woonhuis af te branden. De toeschouwers konden zien hoe de twee ingeslotenen verschillende keren probeerden aan de likkende vlammen te ontkomen. Op een bepaald ogenblik verscheen een met zijn revolver zwaaiende Mercy in de deuropening om de ordetroepen uit te schelden en mogelijk wat frisse lucht te happen. Ene agent De Leeuw zag zijn kans schoon, legde aan en schoot Mercy prompt neer. Plots werd het oorverdovend stil. Het brandende huisje werd bestormd. Oscar Mercy lag zieltogend aan de deur, door twee kogels getroffen: “Het schuim stond hem op den mond, de ogen puilden uit hunne kassen”, vertelden ooggetuigen. Enkele ogenblikken later overleed hij.
Nieuwe Wandeling De door de dichte rook bedwelmde Naudts was niet gewond en werd onder gejouw naar de gevangenis van de Nieuwe Wandeling in Gent overgebracht. Twee bendeleden - onder wie Naudts - kregen op 27 februari 1922 de doodstraf, die werd omgezet in levenslange dwangarbeid. Vijf verdachten werden veroordeeld tot vijf jaar dwangarbeid en twaalf kregen een gevangenisstraf. Twee betichten waren ondertussen gestorven en drie werden vrijgesproken. Naudts kwam na 20 jaar vrij wegens goed gedrag. Het duurde echter niet lang voor hij recidiveerde en weer begon mensen af te persen en te bestelen. Toen twee rijkswachters hem in de nacht van 17 op 18 oktober 1942 op heterdaad betrapten bij het ophalen van losgeld, trok hij een dolk en stak een van hen neer. De andere rijkswachter schoot hem dood toen hij probeerde weg te vluchten. JAN HUIJBRECHTS
15
LEZERSBRIEVEN FACILITEITEN Pallieterke, De coronavaccinatiecampagne heeft ervoor gezorgd dat de faciliteiten weer eens werden uitgebreid, zonder de wet te veranderen. Het vaccinatiecentrum van Zaventem kreeg blijkbaar ook inwoners van Wezembeek-Oppem toebedeeld, zodat de talrijke gedienstige vrijwilligers tot tweetaligheid werden verplicht. Wie heeft dat zo beslist? Men had natuurlijk de faciliteitengemeenten samen kunnen zetten in één vaccinatiecentrum, Wezembeek-Oppem dus bij het naburige Kraainem. Nee, de faciliteiten voor Wezembeek-Oppem werden zo maar uitgebreid tot heel Zaventem. Geen reactie van de Open Vld-burgemeester Ingrid Holemans. Misschien een van de zeven schepenen dan, bevoegd voor het Vlaams karakter van Zaventem? Ho maar, die schepen is Alihsan Özkan (Open Vld), van Turkse afkomst. Zijn voorganger was een Marokkaan, Hamid Akaychouh (CD&V)! En dat is niet om te lachen!! De Vlaamse Rand Vlaams? Vergeet het. Guido Naets - Sterrebeek
DE JUISTE KEUZE Pallieterke, Poetin is de schuldige voor wat gebeurt in Oekraïne.Vele anderen zijn medeverantwoordelijk! U en ik denken soms de waarheid te kennen. Op zulke momenten dwalen we. Hoewel men in Rusland totaal in de onwetendheid baadt van wat er werkelijk gebeurt, hebben we hier iets te sterk de neiging te geloven dat we aan desinformatie ontsnappen. Hoewel ik de analyses en de schrijfstijl van Jurgen Ceder heel hoog inschat, heb ik het gevoel dat hij voorbijgaat aan de actieve rol die inlichtingendiensten bij de machtsstrijd om de invloedssferen van het Westen en van Rusland gespeeld hebben en nog spelen, vooral ook na de val van het communisme. De samenwerking na de Tweede Wereldoorlog van bijvoorbeeld Reinhard Gehlen met zijn criminele kompanen en de CIA tijdens de Koude Oorlog is een publiek geheim. Modernere legale en illegale samenwerkingsconstructies zullen zeker meespelen en dit langs beide kanten. Om die reden is het onmogelijk partij te kiezen. Het enige wat we kunnen doen is de invasie in Oekraïne scherp veroordelen en steun bieden aan tijdelijke vluchtelingen in de buurlanden. Dit in het nuchtere bewustzijn dat elke partij wellicht verantwoordelijk is voor zaken die best het daglicht niet mogen zien. Wie vrede wil moet onderhandelen en water bij de wijn doen. Daniel H ardyns - Oostende
DE ANDERE KANT Pallieterke, Ik had van PAL NWS en ’t Pallieterke een minimum aan ‘fair play’ en ‘zivilcourage’ verwacht inzake de berichtgeving over de oorlog in Oekraïne. Wat is er bijvoorbeeld mis mee om ook eens de andere kant aan het woord te laten? Maar neen, het principe van ‘audiatur et altera pars’ (‘ook de andere partij moet gehoord worden’) is blijkbaar niet aan jullie besteed. In plaats daarvan krijgen we de gebruikelijke anti-Russische haatspraak opgediend. We horen over Russische soldaten die niet weten waar ze zijn (de domme Russische ‘untermensch’?) en over ‘stinkende kozakken’ (alsof niet alle soldaten stinken na een
lange veldtocht!). Ik heb ook het gevoel dat jullie kicken op video’s waarin Russische tanks kapot worden geschoten en Russische soldaten omkomen. Hoe triest allemaal, hoe primitief! Niemand vraagt van jullie om fans van Poetin te worden. Wat wél wordt gevraagd is dat jullie informatie van een zeker niveau leveren: evenwichtig en zonder haat. Jos Rogiers - A sse
VB EN POETIN Pallieterke, Door het Kremlin gesponsorde bezoekjes aan Moskou van een belangrijke VB-fractie (bestaande uit onder meer Filip Dewinter, Anke Van dermeersch, Johan Deckmyn, Eric Tack, Jan Penris, Christian Verougstraete en Frank Creyelman, de ‘fikser’ van de contacten) leveren wel wat publiciteit op, maar helaas werden ze gewoon gebruikt om het imago van het regime wat op te vijzelen. Swa Cauwenbergh - A ntwerpen
WEET U NOG… Pallieterke, Charkov, Sjitomir, Starokonstantynov, Tjserkassy,… We horen deze namen nu dagelijks in het nieuws vernoemen. Het is alsof ik als jonge knaap luister naar de verhalen die mijn vader en zijn kameraden vertelden in de jaren ’50 en ’60. Altijd opnieuw ging het daar ook over de wrede en onmenselijke manier van oorlogvoering die de Russen erop nahielden. Een heel ander verhaal dan wat ik hoorde op school en bij de weldenkende media. Daar waren de Russen helden die ons voor de barbaarse Duitsers bewaard hadden. Een generatie later deed vader het verhaal nog eens over bij zijn kleindochters, want wat zij op school leerden was nog gekleurder anti-Duits, al waren hun veel jongere leraars veel minder betrokken geweest bij de wereldbrand. Vandaag kan iedereen die wil kijken zien dat opa waarschijnlijk de bal niet missloeg! Dirk Cornelis - Stekene
KWALITEITSKRANT Pallieterke, Onze media nemen soms een loopje met de realiteit of vergeten doelbewust elementen die een ander licht op de zaak kunnen doen schijnen. Ik stoor me bijvoorbeeld mateloos aan de tendentieuze berichtgeving over Donald Trump door De Standaard. Journalisten zoals Ine Roox en Steven Defoer kunnen hun viscerale afkeer voor Trump niet verbergen. Onlangs ging Steven Defoer zelfs zover dat hij Trump vergeleek met Caligula... Men zegt wel eens dat correcte geschiedenis maar 50 jaar later wordt neergeschreven. Verleden week schreef professor Goddeeris een column in De Standaard waarin het bloedbad in Katyn vermeld werd. In Katyn werden tijdens de Tweede Wereldoorlog méér dan 4.000 Poolse officieren afgemaakt. Prof. Goddeeris omschrijft dit in zijn column “als een Duits bloedbad”. Maar de massamoord op Poolse officieren en intelligentsia werd niet door de nazi’s, maar door de Sovjets gepleegd. Dus méér dan 80 jaar na de feiten en 32 jaar nadat de Sovjet-Unie eindelijk (pas in 1990) toegaf dat het bloedbad werd uitgevoerd door de NKVD, de Russische geheime dienst, wordt er nog altijd foutief nieuws verspreid. Erik Roose - H alle-Zoersel
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
17 MAART 2022
Tweets van de week Wist u dat verschillende CD&V-kopstukken aan Wouter Beke vriendelijk gevraagd hebben om hen niet meer te retweeten of te citeren, uit angst voor ernstige imagoschade? En wist u dat Wouter Beke verschillende tegenstanders binnen de partij bedreigt met hen wél te retweeten als ze hem niet rustig laten zitten op de ministerpost waarmee hij zichzelf zo royaal heeft beloond na een historische verkiezingsnederlaag? Of erger: een retweet en een hartje!
dachten rade’. En Wouter gaat openlijk door op dat elan. In zijn jongste tweet geeft hij dat zelf ruiterlijk toe: “Jaarlijks krijgen 700.000 Vlamingen een uitnodiging om zich preventief te laten onderzoeken op dikkedarmkanker. Vroegtijdige opsporing vergroot de kans op genezing én heeft een GUNSTIGE impact op de sterfte, zéker bij mannen. Preventie werkt!” Wouter moet zowat de enige minister voor Welzijn zijn die streeft naar een gunstige impact op de sterfte. In een wereld vol hypocrisie doet het toch zo’n deugd dat iemand uit het hart spreekt. Deze man kan u gerust uw kinderen toevertrouwen. Wel oppassen met huisdieren. Daar heeft hij het niet zo mee, de gelukzakken.
Het is wat hoor, christendemocraat zijn anno 2022. Het is bijna aangenamer om naakt, beschilderd in de kleuren van de Oekraïense vlag voor het Kremlin te paraderen en ‘dood aan Poetin’ te schreeuwen. En ondertussen blijft Wouter naar de buitenwereld doen alsof er niks aan de hand is. Dat hij iedereen graag ziet en iedereen hem. En op zijn twitteraccount helpt hij meteen een wijdverbreid misverstand uit de weg.
Volgens Conner bent u trouwens een gelukzak! Omdat hij er zo tegenaan de zomer in geslaagd is om de btw op gas naar 6 procent te brengen en wel net zo lang tot de herfst. Van het afzetten van uw verwarming tot het opzetten van uw verwarming mag u uw winst uittellen. “We strijden verder. Voor lagere facturen. Voor u.” De btw-daling was een gevoelige verbetering van het initiële Vivaldi-plan. Dat bestond erin u tegen de zomer een dikke wollen trui te geven die u tegen oktober opnieuw moet inleveren na hem eerst betaald te hebben. Een ideetje van Egbert Lachaert, ongetwijfeld. Kwatongen beweren weleens dat Vivaldi mensen in hun gezicht uitlacht. Dat is een flagrante leugen. Ze lachen u in uw gezicht uit en zijn zeer verontwaardigd als u daar niet oprecht dankbaar voor bent.
Tot voor kort gingen we ervan uit dat de massale sterfte in onze woonzorgcentra een jammerlijk bijverschijnsel was van de jarenlange schaamteloze zelfbediening was van de ‘christelijke’ zuil. Daar klopt niks van. Het leek verdorie ‘moord met voorbe-
1
2
3
4
5
ornamenten
King Connah strijdt voor u
Misverstand
1307
acteurs
6
7
8
9 10 11 12
EERSTE GENDER NEUTRALE PRIJSUITREIKING IS EEN FIASCO VOOR VROUWEN
“Wanneer gaan we beseffen dat mannen gelijk genoeg zijn?” Grote consternatie bij de uitreiking van de Ensors, de prijzen voor de Vlaamse filmen televisiewereld. Daar werden de aparte categorieën voor mannen en vrouwen afgeschaft in het kader van gelijkheid. De redenering is duidelijk: acteren is niet bepaald een activiteit die je in genderpatronen kan gieten, dus maak er ook geen aparte prijs voor. Een reuzenstap voor de gelijkheid, maar een kleine stap voor de vrouwen. Ze kregen geen enkele prijs mee naar huis. Professor Jan Vaneigens, expert in vrouwenkuren, geeft uitleg. “De mannen snappen het weer niet, hé”. De strijd om gelijkheid loopt niet van een leien dakje. Nog steeds worden vrouwen gediscrimineerd en gaan blanke, heteroseksuele mannen met de prijzen gaan lopen. Het is een oud zeer. Nadat er bij de Ensors geen enkele prijs naar dames ging, werd actrice Baetens wat boos en oordeelde ze dat ze het haar mannelijke collega’s van harte gunde, maar dat ze alleen maar konden winnen omdat vrouwen zo verdomd oninteressante rollen kregen.
Professor, gelijkheid in genderneutrale prijzen. Dat is vandaag verwezenlijkt. Maar nog geen gelijkheid in kansen om die prijzen ook binnen te halen. Is dat de conclusie?
A B
“Die stelling is natuurlijk wat minder sportief van die lieve acteerpersoon. Net wanneer een rol wat zoutloos en kleurloos is, kan je pas echt het verschil maken. Zo zou je ook kunnen redeneren. Ik denk eerder dat mannen gewoon beter acteren, zelfs zonder boezem. Wat in de wereld van entertainment toch een grote troef is.” “Onderzoek wijst uit dat alle winnaressen van een Oscar bijvoorbeeld een boezem hadden. Die cijfers spreken voor zich. Die ook effectief laten zien, zou je kunnen beschouwen als competitievervalsing. Toen vrouwen hun eigen categorie hadden voor beste actrice, streden ze op die manier met gelijke wapens. Mannen hebben dan ook een structureel nadeel. En nog haalden ze de bovenhand.”
C D E F G H
Het waren dan ook vrouwen professor. Die hebben nu eenmaal boezems.
I J K L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. Gelijkspel B. Afvoerkanaal - Mening C. Italiaanse vulkaan - Maak een laag geluid - Italiaanse rivier D. Internetlandcode voor Zweden Onderdeel van een plan - Bekende Vlaming E. Brachten een loot aan - Achterste deel van een vuurmond F. Persoon, begerig naar roem G. Zeer afkeurend H. Boerenplaats I. Verkreeg listig - Seleen J. Voorzetsel - Aanwijzend vnw. K. Ivoor - Ontzenuwd L. Feestmaal - Sportieve
1. 2. 3. 4. 5.
Voorbehoedsmiddel Manifesteren - Frans lidwoord Kloosterlinge - Kortstondig Heilwensen uitbrengen - Grand Prix Oude lengtemaat - TBC Persoonlijk vnw. 6. Angstige - Paradijs 7. Buurtschap - Europees land 8. Dopingmiddel in de sport Grote steen - Ontbeer 9. Van een welbepaalde Belgische provincie - Muzieknoot 10. Modieus - Waterloop - Bloeimaand 11. Drink een klein slokje - Meisjesnaam Internetlandcode voor Griekenland 12. Persoon die iemand niet met rust kan laten
“Dat is een zeer seksistische, denigrerende opmerking die ik volledig voor u rekening laat. Ik stel voor dat u uw excuses gaat aanbieden aan alle vrouwen die zich identificeren als boezemloos en aan Justine Henin.” “Maar mijn punt was dus: mannen acteren beter. De ietwat oudere lezer herinnert zich vast films als ‘Tootsy’ en ‘Mrs Doubtfire’ waarbij mannen de nochtans vrouwelijke hoofdrol spelen. En zelfs dan gingen ze met de prijzen lopen. Mannen zijn dus betere acteerpersonen zelfs als ze in de rol kruipen in van wat we vroeger ‘een actrice’ noemden.”
Oplossing 1306 1306
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12
A
V R A C H T W A G E N
S
B
E
I
K
P
C
R A
T
E
L
K A A
N O
N
D
K N E
L
E
O T
T
A W A
F
U
A M
G
D O S
E
R
H
H U
L
U
I
E D E
L
A C H T
E N E
J
D E
K
E
L
N E
K A P I
L
S
A
I
A R
A N
N G C
L
Q E
L O R
S
E L
S
T
A C E R
R
B A A R
R A T
I
O
R O N D E G E M P
I
P
P
E
I
I
A X E N
“Terugkerend naar de Ensors: er waren evenveel mannelijke als vrouwelijke genomineerden. Daar lag het dus niet aan. Voor structurele, échte discriminatie moeten we vandaag naar Oekraïne waar mannen mogen schitteren in strijd om militaire eretekens en vrouwen, worden gevraagd om - laat ons een poes een poes noemen - om op de kinderen te passen en zelfs het land te verlaten. Dat is natuurlijk niet goed te praten. Als straks de eremedailles worden uitgedeeld, zou ik daar als moderne feministe toch op wijzen.”
Als we kijken naar ‘awards’ in het buitenland, zien we dat vrouwen wél erkend worden in hun acteerprestaties. Is dit geen verhaal waarbij we als Vlaanderen een beetje achterlopen in gelijkheid? “We lopen niet zozeer achter in gelijkheid, maar de mannen hebben het in Vlaanderen nog steeds niet begrepen. Wanneer vrouwen vragende partij zijn voor gelijkheid en in die zin ook akkoord gaan met een genderneutrale prijzencategorie, zit daar dus wel een voorwaarde aan vast. En daar heeft men geen rekening mee gehouden. Daar zit de angel.”
En die voorwaarde is? “Dat ze ook effectief die genderneutrale prijs gaan winnen uiteraard. Echte genderneutraliteit bestaat er in dat iedereen gelijk is, maar niet de man. Die is, zeg maar, gelijk genoeg. Indien vrouwen niet winnen, bewijst dit net dat mannen opnieuw weer net wat gelijker zijn. En dat kunnen we niet hebben.”
Ziet u oplossingen? “Die zijn er zeker. Als we echte gelijkheid willen creëren in onze culturele wereld, moeten we wel degelijk genderneutrale categorieën hebben, maar in combinatie met zeer genderbewuste keuze over wie we nomineren. Daar moeten we selectiever in zijn.”
Zegt u nu dat we eigenlijk alleen vrouwen mogen nomineren? “Als u dat zo zou willen omschrijven, maar dat vind ik persoonlijk een zeer seksistische benadering. Kort door de bocht ook. Maar het klopt wel.”
Dank u wel, professor Vaneigens, voor dit gesprek.