VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER
© SHUTTERSTOCK
8-9
ANNA HODOROVSKAYA OEKRAÏENSE ZANGERES
INTERVIEW
“Niemand had gedacht dat dit in de 21ste eeuw mogelijk was” Anna Hodorovskaya in een bekende zangeres en winnares van de Oekraïense editie van The Voice. Ze is tevens een van de miljoenen Oekraïners die op de vlucht sloegen door de Russische invasie van haar land. “Ik wil iedereen bedanken die Oekraïners tijdelijk opvang biedt. Jullie redden de levens van kinderen en volwassenen.”
3&6
DE RECENTSTE PEILING WINNAARS EN VERLIEZERS
JAN FABRE
DE VAL VAN DE CHOUCHOU VAN HET KONINGSHUIS
ONDERZOEK
BRUSSELSE APOTHEKERS KUNNEN GEEN NEDERLANDS
5
13
BIDEN BLIJFT BLUNDEREN Niemand anders dan Vladimir Poetin draagt de schuld voor de oorlog in Oekraïne. Dat neemt niet weg dat er zowel voor de inval als nu, niemand was die namens het Westen met hem kon onderhandelen. Traditioneel wordt de president van de VS gezien als de leider van het ‘vrije Westen’. Maar die functie wordt nu bekleed door het zwakste Amerikaanse staatshoofd uit de naoorlogse geschiedenis. De opstapeling van blunders toont Joe Biden als een man die zelfs niet namens zijn eigen land spreekt. De president hield eigenlijk een sterke toespraak in Warschau. Tenminste, zolang hij zich via de teleprompter hield aan de tekst die zijn medewerkers hadden opgesteld. Zijn eigen improvisatie op het einde is echter het enige dat de wereld heeft onthouden. “Deze man kan niet aan de macht blijven”, zei Biden over Poetin. Al enkele minuten later stuurde het Witte Huis een bericht rond dat die uitspraak niet mocht begrepen worden als een oproep tot een “regime change”. Het kwaad was echter geschied. Biden had de indruk gewekt dat het de VS niet te doen is om vrede in Oekraïne, maar dat het de leider van een concurrerende grootmacht wil afzetten. Er is een groot verschil tussen wat de leider van het machtigste land ter wereld kan denken en wat hij mag zeggen. De uitspraak van Biden was een godsgeschenk voor
100 JAAR GELEDEN VIEL DEN BRIEL
de Russische propaganda, die de inval voorstelt als een reactie tegen westers imperialisme.
Flater na flater Het was Bidens vierde blunder in twee weken. Op de bijeenkomst van de G7 had hij gezegd dat, indien Rusland chemische wapens zou inzetten, zijn land “op dezelfde manier zou reageren” (“respond in kind”). Zei Biden nu echt dat de VS ook chemische wapens zouden inzetten? Zijn administratie probeerde onmiddellijk zijn woorden af te zwakken, een praktijk waarin die intussen veel ervaring heeft. Daarvoor had hij een regiment van Amerikaanse parachutisten toegesproken en de indruk gewekt dat ze niet alleen al eerder in Oekraïne waren geweest, maar daar nu opnieuw zouden worden ingezet (“You’re gonna see when you’re there -
some of you have been there”). Hoe grillig en onbezonnen de standpunten van Biden zijn, bleek eerder ook op een persconferentie op het Witte Huis. Toen een journalist vroeg of Poetin een oorlogsmisdadiger is, antwoordde Biden: “Neen.” Wanneer dezelfde journalist hem later om verduidelijking vroeg, was de president al van mening veranderd: “Ja, ik denk dat hij een oorlogsmisdadiger is.” Het was daarna aan woordvoerder Psaki om zijn woorden weer af te zwakken: “De president spreekt alleen vanuit zijn hart.” Weinigen in het Westen zullen het oneens zijn met Biden als hij Poetin liefst van de macht ziet verdwijnen. Maar zijn eigen leiderschap is - om heel andere redenen, die niets met dictatuur en oorlogsmisdrijven te maken hebben - ook steeds problematischer aan het worden. We leven in een tijd waar weer ernstig wordt gevreesd voor het inzetten van nucleaire wapens. Het leiderschap van het Westen moet meer dan ooit in handen zijn van mensen die duidelijke en zeer goed overwogen boodschappen uitzenden. Biden was altijd al een verbale flateraar. Zijn steeds duidelijkere ouderdomsverschijnselen maken dat probleem nog veel erger. “Kan Biden ons naar een Derde Wereldoorlog blunderen?”, vraagt Freddy Gray zich terecht af in The Spectator. JURGEN CEDER
INTERVIEW
FRANK JUDO AUTEUR
OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 13 • donderdag 31 maart 2022
12 € 3,00
15
“Ik wil zij die zich conservatief noemen een spiegel voorhouden”
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Opinie
31 MAART 2022
Daar gaat ze (op melodie van Clouseau)
Verleden week kondigde Groen-voorzitster Meyrem Almaci ‘onverwacht’ haar ontslag aan. Zogezegd om meer aandacht te besteden aan haar familie. Niets is minder waar: Almaci werd vriendelijk, maar kordaat naar de uitgang begeleid. Het stond in de sterren geschreven dat het tweede mandaat van Almaci als voorzitter van Groen niet simpel zou zijn. In 2019 werd ze herkozen als voorzitter, echter met slechts 53,2 procent van de stemmen. Een resultaat ‘met de hakken over de sloot’. Vrij vertaald: zowat de helft van haar groene achterban had toen al geen vertrouwen meer in haar. In feite werd Almaci toen al afgerekend op de magere verkiezingsuitslag van mei 2019. De partij had een grote doorbraak verwacht, die er in Vlaanderen niet kwam, maar in Wallonië wel. Ecolo kon triomferen op de verkiezingsavond, bij Groen kwam het erop aan om een goede uitleg te zoeken voor de afgang. Dat Almaci haar partij kon laten toetreden tot de Vivaldi-regering wordt beschouwd als een pluspunt. Maar ook in Groen zijn er realo’s en fundi’s: de ene groep ziet regeringsdeelname zitten, de andere groep wil dat niet wegens de compromissen die er bij een regeringsdeelname altijd moeten zijn. Ook hier dus botsende meningen en strekkingen. En dan moest Almaci nog keuzes maken en haar ministers aanduiden.
De gevaarlijke verleiding van het kampisme
© WIKIMEDIA - PHOTONEWS
2
Baksteen Calvo Onder druk van Open Vld liet ze koelbloedig Kristof Calvo vallen als een baksteen. Die laatste was absoluut ‘not amused’ en liet dat ook overal blijken. En al ging Calvo op ‘bezinning’ bij de Nederlandse zusterpartij GroenLinks, het ongenoegen bleef bij hem en zijn aanhangers nazinderen. Bovendien was het niet enkel de liquidatie van Calvo die bleef etteren, ook de manier waarop Almaci alles had gecommuniceerd, was een stevige bron van kritiek. Groen bleek als partij ineens niet zo ‘mensvriendelijk’ als gedacht… Almaci slaagde er niet in om de partij terug naar haar hand te zetten. Er bleven teleurstellende peilingen opduiken. Gelukkig was er de voorbije twee jaar de covidcrisis die ervoor zorgde dat de aandacht kon worden afgeleid en de interne spanningen ondergronds bleven. Logisch dus dat alles nu in een stroomversnelling kwam. Natuurlijk wist Almaci dat het ongenoegen over haar voorzitterschap toenam. Als er aan één poot van de stoel gezaagd wordt, dan kun je dat nog overleven als voorzitter. Maar bij de stoel van Almaci werd tegelijkertijd aan de vier poten gezaagd. En toen dook enige tijd terug Calvo op in de Kamer - niet onopvallend - en finaliseerde zijn ultieme wraak. KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR
Tucker Carlson & Thierry Baudet
Links kent het ‘kampisme’ al lang. Het is de strekking die de wereld in twee kampen ziet, dat van het kapitalistische Westen en dat van degenen die daartegen strijden. De kampisten van links vinden dat je in elk conflict partij moet kiezen tegen het Westen, in het bijzonder tegen de VS, zonder rekening te houden met de bijzonderheden van het conflict. Welke gruweldaden (of gruwelen) Stalin, Mao of de Rode Khmer ook begingen, de kampisten van links bleven hun daden negeren of goedpraten. Degenen die de bloedige onderdrukking van de Hongaarse Opstand en de Praagse Lente door de Sovjet-Unie goedkeurden, werden door hun tegenstanders op links spottend ‘tankies’ genoemd, naar de Russische tanks die toen door de straten van Boedapest en Praag reden. Er zijn nog steeds echte linkse kampisten, getuige daarvan de onthouding van de PVDA bij resoluties die de inval van Rusland in Oekraïne veroordelen. Toen de PVDA een paar jaar geleden ook al haar sympathie liet blijken voor het regime van Assad werd de partij, in een echo van de strijd tussen tankies en anti-tankies, op de korrel genomen in een stuk op Apache. De linkse schrijfster Leila Al Shami noemt het kampisme dat leidt tot sympathie voor regimes als dat van Assad “anti-imperialisme voor idioten”.
Ook rechts verdeeld
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro
Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Het Syrische conflict verdeelde niet alleen links. Ook ter rechterzijde, ook in Vlaanderen, waren er blijken van sympathie voor de Syrische dictator. Die hadden deels te maken met de oorlog van het Syrische leger tegen de verschillende varianten van islamitisch fanatisme in het land, maar ook met het idee dat Assad strijd leverde tegen het ‘westers imperialisme’, dat in sommige kringen synoniem is voor de arrogantie van onze elites. De vijand van onze vijand is onze vriend: dat gevoel drijft het kampisme aan. Het is een natuurlijke neiging, maar vaak een vergissing. De vijand van de vijand is niet noodzakelijk een vriend en kan zelfs een nog grotere vijand zijn.
Nationalisme vs imperialisme De afgelopen week verschenen verschillende opiniestukken die waarschuwen voor de gevaren van het nationalisme. Onder andere Tom Naegels, Marc Reynebeau en Herman Van Rompuy beschrijven de agressie van Poetin als het gevolg van Russisch nationalisme. Ze laten uiteraard niet na een verband te leggen met het Vlaamse nationalisme.
In elk van die stukken poogt men onterecht een amalgaam te maken van nationalisme en imperialisme, opvattingen die eigenlijk elkaars tegenpolen zijn. Rusland is nooit een natiestaat geweest. Het is al drie eeuwen een imperium. Het Rusland waar Poetin heimwee naar heeft is dat tsaristische rijk, dat nooit enig respect betoonde voor de volkeren onder zijn controle. Ook nu zijn de betrachtingen van Poetin imperiaal. Het is integendeel het nationalisme, dat van de Oekraïners, dat zijn plannen doorkruist.
Een open doel Dat neemt niet weg dat rechtse nationalisten wel degelijk hun doel hebben opengezet voor deze aanvallen. Delen van rechts Europa hebben openlijk geflirt met Poetin en dragen daar nu de gevolgen van. Poetin werd er gezien als een uitdager van de links-liberale elites en daarom als bondgenoot. Dat lijkt erg op kampisme. Het klopt dat de opvattingen van Poetin inzake de cultuuroorlogen die het Westen momenteel verscheuren, rond thema’s als diversiteit of genderfluïditeit, goed aansluiten bij die van westers rechts, en eigenlijk ook bij wat de gewone man denkt. Maar het is helemaal niet zijn bedoeling om ons te komen bevrijden van die vlagen van ideologische waanzin. Poetin houdt van het verzwakte en verdeelde Westen. Zijn propagandamachine in Europa steunt niet alleen de rechtse tegenbeweging, maar ook ecologisten, antinucleaire activisten, antivaxers en extreemlinks, met als enige rode draad de wil om zoveel mogelijk verdeeldheid te creëren. De oorlog van Poetin is gericht tegen een land dat zich aan de invloedssfeer van Rusland wil onttrekken en tot het Westen wil behoren. Voor Poetin is het Westen de vijand, niet de decadentie van het Westen.
Rechtse kampisten In Europa is Thierry Baudet een uitgesproken vertegenwoordiger van het kampisme van rechts. “Poetin toont zich steeds duidelijker de leider van conservatief Europa”, twitterde hij toen Russische troepen al langs de grens stonden. “Prachtige vent”, voegde hij er aan toe. Baudet zegt dat de oorlog de schuld is van het Westen. Hij
beweert nu trouwens ook openlijk dat de aanslagen van 9/11 een “false flag operation” waren. Complottheorieën waarin men de overheid betrekt, zijn een teken dat men de eigen leiders niet meer als politieke tegenstanders ziet, maar als criminele vijanden. In de VS is Tucker Carlson een intelligente maar bij wijlen demagogische strijder tegen het linkse bestel van zijn land. Deze week kon ook hij niet aan de verleidingen van het kampisme weerstaan. In zijn populaire show verleende hij geloofwaardigheid aan de jarenoude Russische propaganda dat Amerika in labo’s in Oekraïne aan biologische wapens werkt. Russische staatsmedia tonen sindsdien regelmatig fragmenten uit zijn programma. Zelfs in labiele tijden als deze moeten figuren als Carlson nog kritiek kunnen uiten op de eigen beleidsmakers, maar wanneer hij de Russische propaganda dient door bewust onwaarheden te verspreiden, begeeft hij zich op glad ijs. De oude reflexen van het Vlaams-nationalisme hebben het Vlaams Belang behoed voor een te uitgesproken sympathie voor Poetin, maar die was er wel bij sommigen. Die verdeeldheid leidde tot een slap standpunt over de oorlog. Het was vooral “we veroordelen de Russische aanval, maar …”. De codewoorden in de karige communicatie van de partij zijn “de-escalatie” en “humanitaire hulp”, waarmee Vlaams Belang eigenlijk op dezelfde lijn zit als de vredesbetogers van links afgelopen zondag. Die zwakke houding ontgaat de tegenstanders niet.
Rechts is beschadigd Ik ben het grotendeels oneens met Naegels, maar hij heeft wel een punt waar hij schrijft: “Dat is wat er gebeurt als nationalisme een tegenbeweging wordt. Het kan niet meer trots zijn op de eigen cultuur, want die is in handen van de gehate elite.” Rechts is inderdaad steeds meer een tegenbeweging geworden, zoals ik zelf ook eerder schreef. Dat brengt rechts in de verleiding de ideologieën die momenteel dominant zijn bij de elites gelijk te stellen met de westerse beschaving zelf. De uitwassen zijn echter het wezen niet. Deze beschaving is veel meer dan de onzin van woke, transgenderideologie of ecologisch obscurantisme. We moeten die demonen zelf bestrijden en daarvoor niet rekenen op buitenlandse heersers. Het Westen staat voor democratie, rechtsstaat, decentralisatie van de macht, vrijheid van denken, het afwijzen van veroveringsoorlogen, de triomf van de natiestaat. Al die beschavingskenmerken zijn essentieel, niet nieuw en worden niet gedeeld door het regime van Poetin. De moord op Boris Nemtsov, de gevangenschap van Aleksej Navalny, de groteske leugens over het neerschieten van MH17, het inzetten van Tsjetsjeense moordcommando’s in Oekraïne, het bombarderen van burgerdoelwitten in Marioepol: dat is Poetin. Rechts komt beschadigd uit de liaison met Poetin. Het moet bewust de grens bewaken waar de terechte strijd om de waarden van onze beschaving omslaat in een strijd tegen die beschaving.
JURGEN CEDER
Actueel
31 MAART 2022
Federale regering strompelt naar 2024
DE WEEK Nadat er eerder onder voorwaarden groen licht was hebben de taliban beslist dat tot nader or23 MRT gekomen, der alle middelbare scholen in Afghanistan dicht blij2 0 2 2 ven voor meisjes. Intussen wordt voor meisjes een schooluniform ontworpen op basis van de sharia en de Afghaanse cultuur en traditie. Het Poolse Agentschap voor Interne Veiligheid (ABW) heeft aangekondigd dat het 45 Russische diplomaten heeft geïdentificeerd die van spionage verdacht worden. Zeker 40 van hen worden Polen uitgewezen. Volgens schattingen van de NAVO zijn tot nu toe tusde 7.000 en 15.000 Russische soldaten omge24 MRT sen komen in Oekraïne. De cijfers zijn gebaseerd op in2 0 2 2 formatie van Oekraïners, informatie die in Rusland is verspreid en bevindingen van inlichtingendiensten, zei een hoge militaire officier, die anoniem wilde blijven. Voormalig Mechels N-VA-gemeenteraadslid Melikan Kucam en zijn partner gaan beiden in beroep tegen hun veroordeling tot zes maanden met uitstel voor uitkeringsfraude. De correctionele rechtbank van Mechelen achtte de twee vorige maand schuldig aan domicilie- en uitkeringsfraude. Beiden kregen zes maanden cel met uitstel en een boete van 4.800 euro. Er werd ook 5.000 euro verbeurd verklaard. In Antwerpen start het proces tegen Jan Fabre in het kader van ‘#metoo’-beschuldigingen tegen de kun25 MRT stenaar en leider van dansgezelschap Troubleyn. Fa2 0 2 2 bre wordt geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk verweten, alsook aanranding van de eerbaarheid van een persoon. De ‘taks op de inscheping van een luchtvaartuig’, beter bekend als de vliegtaks, zal de luchtvaartmaatschappijen Air Belgium, Brussels Airlines en TUI fly 5 miljoen euro uit eigen zak kosten. Ze bekijken eventuele juridische stappen tegen de invoering van de taks vanaf 1 april, zo hebben ze vrijdag gezegd. De 22-jarige Chayenne Van Aarle uit Antwerpen is in het Proximus 26 MRT Theater in Adinkerke (De Panne) 2 0 2 2 verkozen tot Miss België 2022. Zij volgt Kedist Deltour op. Darline Devos van het Nationaal Comité maakte dat bekend tijdens een galashow. Dit keer mocht het opnieuw met publiek. De Amerikaanse muzikant Taylor Hawkins, drummer van de rockband Foo Fighters, is overleden. Dat meldt de band in een mededeling. Hawkins werd 50 jaar oud. Enkele duizenden mensen hebben in Brussel meegein de nationale betoging ‘Europa voor Vrede 27 MRT lopen en Solidariteit’. De betogers riepen op tot het einde 2 0 2 2 van de oorlog in Oekraïne. De manifestatie was een initiatief van tal van organisaties, waaronder 11.11.11, enkele vakbonden en de Belgische Coalitie tegen Kernwapens.
Acteur Will Smith, uiteindelijke winnaar van de categorie beste acteur, gaf presentator van de Oscarceremonie Chris Rock een klap in het gezicht tijdens de show. De komiek had een grap gemaakt over zijn vrouw, Jada Pinkett-Smith. Rock liet weten geen aangifte te doen tegen Smith.
28 MRT
2022
Politicus Lorin Parys (45) vertrekt bij N-VA en volgt Pierre François op als CEO van de Pro League, de koepel boven het Belgische profvoetbal. Parys was Vlaams volksvertegenwoordiger en ondervoorzitter van de N-VA.
De Russische oligarch Roman en minstens twee 29 MRT Abramovitsj Oekraïense toponderhandelaars 2 0 2 2 zouden tekenen van vergiftiging hebben getoond na een bijeenkomst in Kiev. De onderhandelaars wijzen met beschuldigende vinger naar hardliners in Moskou die de gesprekken om de oorlog te beëindigen zouden willen saboteren.
3
De federale regeringspartijen zijn versteend door de vrees voor slechte peilingen. En dus is er binnenskamers een consensus gegroeid: we laten de Vivaldi-regering voortkabbelen tot de verkiezingen van 2024. Een aantal onrustwekkende economische evoluties die de welvaart dreigen aan te tasten, zoals de hoge inflatie, lijken geen reden tot bezorgdheid. Nog 659 dagen en we zijn in 2024. Het is nog lang. Maar dat cijfer van goed 600 dagen circuleert momenteel in de Wetstraat. Want dan zal de campagne voor de parlementsverkiezingen echt losbarsten. Men zou kunnen redeneren dat de federale regering nog twee keer 300 dagen tijd heeft om een echt beleid die naam waardig te voeren. Zo worden de zaken echter niet bekeken. Neen. Die periode is er voor de regeringspartijen eigenlijk één die zo snel mogelijk en zonder te veel schade moet worden overbrugd.
Vivaldi panikeert Beleid voeren staat niet meer op de agenda. Deze redenering is ingegeven door de desastreuze peilingen die niet enkel door de kranten worden uitgebracht, maar ook intern worden gevoerd. Zo lang de traditionele partijen allemaal rond de 10 tot 12 procent schommelden, bleef men er relatief kalm bij. Gezien de foutenmarges en het feit dat een campagne ervoor kan zorgen dat het resultaat nog een paar procenten in de goede richting kan evolueren, is er geen man overboord. Samen zouden de traditionele partijen dan nog richting 40 procent kunnen gaan en eventueel met de groenen nog een meerderheid halen. De Vivaldi-partijen blijven dan de politieke sleutels in handen houden. Maar, paniek neemt de overhand, omdat vooral die groenen en de Vlaamse liberalen van de Open Vld in zowel officiële als interne peilingen onder de 10 procent zakken. Concreet betekent dat immers dat er een risico bestaat dat men in één of meerdere provincies onder de kiesdrempel valt. De ULB-politicoloog Pascal Delwit publiceert bij elke peiling van Het Laatste Nieuws en Le Soir een extrapolatie van de zetelverdeling in de Kamer. Waarbij hij natuurlijk waarschuwt dat hier een grote voorzichtigheid is geboden. Maar op basis van zijn berekeningen zou Open Vld enkel in Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen nog twee Kamerleden afvaardigen. In de andere provincies blijft Open Vld steken op 1. En het verschil tussen 1 en 0 is nu eenmaal klein. Een vergelijkbaar verhaal bij Groen dat in Antwerpen en Oost-Vlaanderen nog twee federale verkozenen zou hebben. In de andere provincies één. In Limburg zou de partij zelfs onder de kiesdrempel vallen, volgens de ULB-studax.
Geen kanseliersbonus Partijen hebben twee manieren om op zo’n situatie te reageren. De eerste is dat men het tij kan keren door een doortastend beleid te voeren en aan te tonen dat men echt werkt. Maar dat is
bij Vivaldi niet meer het geval. De regeringspartijen zijn al blij dat het dossier van de kernuitstap is ontmijnd. Komt er nog bij dat de PS als grootste regeringspartij haar trofee binnen heeft, namelijk het minimumpensioen van 1.500 euro. Waarom zou men dan nog in andere dossiers de handen uit de mouwen steken. Daarom verdient de tweede manier de voorkeur: voortkabbelen of strompelen richting de verkiezingen. Concreet betekent dit dat men beleidsmatig niets meer doet. En zo de schade bij de verkiezingen hoopt te beperken. Open Vld had nog even gedacht te kunnen scoren met Alexander De Croo als premier die een kanseliersbonus zou binnenhalen. Het blijkt ijdele hoop. Ja, De Croo profileert zich graag op het internationale toneel. Hij lijkt pas te ontdooien wanneer er een EU- of NAVO-top is. Dan speelt hij de grote staatsman. Maar in een klassieke parlementaire democratie als de Belgische werkt dat niet. Een presidentieel systeem als in Frankrijk kan ervoor zorgen dat een staatshoofd of een regeringsleider bij een internationale crisis zoals de huidige oorlog in Oekraïne een electorale bonus verwerft. Niet zo in België. Bovendien ontstaat de indruk dat De Croo vooral met een eigen toekomstige internationale carrière bezig is, niet met het belang van zijn regering, laat staan van zijn partij.
Alarmbel Een regering die richting verkiezingen strompelt: het kan ook een voordeel hebben. Zoals met de rustige vastheid van Herman Van Rompuy. Niets doen kan geen kwaad, was de redenering, want dan worden er geen stommiteiten begaan. Alleen is de situatie op sociaal-economisch vlak van dien aard dat ter plaatse trappelen gevaarlijk is. Maandag luidde de Nationale Bank nog de alarmbel. De oorlog in Oekraïne zou de groei vertragen en in het tweede kwartaal voor een krimp van 0,2 procent van het bbp zorgen. Een recessie wordt het niet, want de economie
zou richting zomer opnieuw aantrekken. Maar dit is wel slecht nieuws voor de begroting want het betekent minder inkomsten, met als gevolg dat het deficit rond 4 procent blijft schommelen. De Wetstraat maakt er zich geen zorgen over. Nu is het wel zo dat de Europese Commissie ten vroegste in 2023 strenger zou toezien op de nationale begrotingen. Men wil de eurolanden eerst de kans geven de gevolgen van corona uit te zweten.
Terug naar de jaren ’70 Wat echter op korte termijn wel veel zorgen baart, is de hoge inflatie die in de buurt van de 10 procent komt. Omdat de lonen in België automatisch worden aangepast aan de stijgende levensduurte, voorspelt de Nationale Bank dat er in 2022 en 2023 een brutoloonkoststijging van 10 procent zit aan te komen. In euro betekent dit dat de loonkosten voor de bedrijven met 20 miljard euro stijgen. Dat zal de winstmarges onder druk zetten, de concurrentiekracht van de ondernemingen aantasten, investeringen vertragen en de vraag naar nieuwe werknemers doen dalen. Kortom, de bedrijven krijgen de factuur van de hoge inflatie en een economische verarming is het gevolg. Het doet terugdenken aan de jaren ’70 toen de bedrijven door twee olieschokken in zwaar weer terechtkwamen, aan competitiviteit verloren en ook de staatskas op minder inkomsten kon rekenen omdat de groei vertraagde of stilviel. De begroting ontspoorde op een zelden geziene manier om in 1981 een deficit van 14 procent van het bbp te vertonen. Zo’n vaart loopt het nu niet, want het gaat volgens de Nationale Bank om een tijdelijk fenomeen dat geen jaren zal aanslepen. Maar het verlies aan welvaart dat we nu meemaken kan niet direct worden goedgemaakt. In de Wetstraat trekt men er zich ondertussen weinig of niets van aan.
4
Binnenland
31 MAART 2022
ECONOMISCHE ZAKEN
Mythes over inflatie, koopkracht en armoede Politieke peilingen worden vaak plat geanalyseerd, maar niet altijd op de juiste manier. Neem nu de recente peiling van Het Laatste Nieuws die aantoont dat Vooruit als enige traditionele partij standhoudt. De voor de hand liggende conclusie is dat de Vlaamse socialisten stemmen wegkapen van de zwalpende groenen na de bocht rond de kernuitstap. Waar opiniemakers en politicologen het amper over hadden is dat Conner Rousseau en consorten nu stilaan kunnen scoren in het koopkrachtdebat. Een oud socialistisch thema waarmee de kapitaalkrachtige groenen zich minder kunnen profileren. Niet verwonderlijk met een groen electoraat dat zich onder andere in het onderwijs en de sterk gesubsidieerde sociale sector situeert. De koopkracht en de gevolgen van de oplopende inflatie zijn hét economisch thema van de komende maanden aan het worden. Stijgende brandstofprijzen bijten een stevige hap uit het gezinsbudget. Hogere prijzen voor grondstoffen zullen zich vertalen in alle eindproducten en zullen de winkelkar duurder maken. Het gevolg is dat de inflatie zal leiden tot meer armoede, in die mate dat zelfs de middenklasse bedreigd wordt.
Bedrijven slachtoffer inflatie
fundamenteel aangetast. Een passage aan het tankstation is een bron van ergernis en terecht, maar men vergeet daarbij dat de lonen ondertussen ook zijn opgetrokken. Ander voordeel voor de consument is dat de supermarkten nog altijd in een soort van prijzenslag met elkaar zijn verzeild geraakt en de gestegen grondstoffenprijzen er eerder toe zullen leiden dat men de marges vermindert in plaats van de prijzen sterk te verhogen.
Onderzoek van econoom Ive Marx leert dat steeds meer mensen in de problemen dreigen te komen door de zogenaamde ‘knalinflatie’
Alles is dus economisch en sociale peis en vree dus? Zeker niet. Een onderzoek van de Antwerpse econoom Ive Marx leert dat steeds meer mensen in de problemen dreigen te komen door de zogenaamde ‘knalinflatie’. Het onderzoek, dat in Knack werd gepubliceerd, toont aan dat er 1,8 miljoen Belgen zijn die moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Opvallend daarbij is dat er ook veel mensen zijn met een baan die arm of op zijn minst financieel kwetsbaar zijn. ‘Arm’ is men met een inkomen 60 procent van de mediaan (1.300 euro netto per maand), ‘kwetsbaar’ is met een inkomen dat 60 tot 80 procent van de mediaan is (1.700 euro netto). Volgens Marx zijn er zo’n 280.000 Vlamingen op 2,8 miljoen werkenden die zich in de risicozone bevinden.
De inflatiefactuur komt voor het eerst bij de bedrijven terecht. Goed dat er nu sprake is van krapte op de arbeidsmarkt en er vele vacatures openstaan, want anders zouden er jobs verloren gaan door besparingen in de bedrijven en kunnen die ontslagen mensen niet zo snel meer aan de slag. Momenteel is dat geen probleem.
Koopkracht bevolking Waarmee we direct bij de koopkracht van de werkende en niet-werkende bevolking zitten. Door die automatische indexering van de lonen en uitkeringen stijgen de inkomens in belangrijke mate met de levensduurte. De koopkracht wordt dus niet
Serendipiteit
Waardevolle, toevallige ontdekkingen terwijl we op zoek zijn naar iets anders
Knalinflatie
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Risico op armoede Hoe is dat te begrijpen als men een baan heeft en de lonen wor-
Conner Rousseau
WOKE VAN DE WEEK Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien
Na café Blond, nu ook café Cut
Het woord ‘serendipiteit’ is een leenvertaling van het Engelse ‘serendipity’. Het is geen echt anglicisme. Het Engelse woord is namelijk zelf al een afleiding. Serendip is de oude Perzische benaming voor Sri Lanka (Ceylon). Ik las al ‘toevalsbevinding’ als Nederlandse vertaling, maar dat woord wordt vooral in een negatieve, medische context gebruikt, bijvoorbeeld wanneer men kanker ontdekt bij een onderzoek naar een lichtere ziekte. Serendipiteit is net een gelukkig toeval, een aangename ontdekking terwijl men eigenlijk naar iets anders op zoek is. Serendipiteit werd een begrip door de Engelse schrijver Horace Walpole. Hij schreef aan een vriend over een Perzisch sprookje dat hij had gehoord over drie prinsen van Serendip, die op hun reizen steeds maar onverwachte, waardevolle ontdekkingen deden.
Penicilline De ontdekking van penicilline is een goed voorbeeld van serendipiteit. Bij het opruimen van zijn labo ontdekte Alexander Fleming schimmel in een van zijn kweekplaten met bacteriën. Door slordigheid had hij er geen deksel op gedaan. Hij merkte dat rond de schimmel alle bacteriën waren doodgegaan. Die ontdekking werd de basis voor de ontwikkeling van penicilline, het allereerste antibioticum tegen infectieziekten. Ook röntgenstralen werden per toeval ontdekt door een wetenschapper die met iets heel anders bezig was. Serendipiteit is verantwoordelijk voor heel wat dagelijkse gebruiksvoorwerpen. De microgolfoven werd ontdekt toen een onderzoeker ontdekte dat stralen van radarapparatuur de snoep in zijn zak had gesmolten. De kleefbriefjes van Postit ontstonden toen een wetenschapper op zoek naar sterke lijm per ongeluk een zwakke lijm had ontdekt, die een collega daarna gebruikte om aantekeningen te plakken in zijn misboekje. Ook teflon en velcro werden per toeval uitgevonden. Serendipiteit slaat niet alleen op de toevallige ontdekking zelf, maar beschrijft ook een houding van openheid voor onverwachte mogelijkHorace Walpole heden en ontdekkingen. JURGEN CEDER
© SHUTTERSTOCK
INSTRUMENTEN VOOR INZICHT
Klopt dat? Hier moeten toch wel een aantal zaken genuanceerd worden. Zo zijn in België de eerste slachtoffers van de inflatie die op jaarbasis tussen 5 en 10 procent schommelt… de bedrijven. Zij genieten niet van de sociale tarieven of de lagere btw op de energiefactuur. De hoge inflatie moeten ze via het systeem van automatische indexering van de lonen direct doorrekenen in de salarissen van de medewerkers. Dat zet hun marges onder druk. Bedrijven
kunnen natuurlijk ook de prijzen van hun producten en diensten verhogen, maar dan dreigen ze zichzelf uit de markt te prijzen. Een onderzoek van Vives (KU Leuven) is duidelijk: door de energie-inflatie en de automatische indexering (die bestaat niet in de buurlanden) stijgen de productiekosten bij ons sneller dan in de buurlanden. Die productiekosten stijgen 10 procent sneller dan in Nederland, bijna 20 procent sneller dan in Duitsland en meer dan 20 procent sneller dan in Frankrijk.
den aangepast aan de levensduurte? Een verklaring is dat men in deze lagere middenklasse niet onder het sociaal tarief valt voor energie. Ook loopt men allerlei andere sociale voordelen mis. Maar vooral: mensen die alleenstaand zijn lopen een groter risico op armoede of financiële kwetsbaarheid. Zeker alleenstaanden met kinderen. En zelfs als men een baan heeft. Bij koppels is het risico op financiële kwetsbaarheid 3,9 procent volgens het onderzoek van Marx. Bij alleenstaanden met kinderen is dat 26 procent. De gezinssituatie is een factor van belang voor het bepalen van het eigen welvaartsniveau. Zelfs zonder oplopende inflatie. Ten slotte ook meegeven dat een baan nog altijd de beste dam is tegen armoede, zelfs met stijgende facturen. Het armoederisico van een werkende in Vlaanderen is met 3 procent zeer laag, leert de studie van Ive Marx. De financiële kwetsbaarheid is met 7 procent eveneens laag.
© BELGA
De hoge inflatie is een reden tot bezorgdheid. Stijgende prijzen tasten de koopkracht aan. Hier en daar wordt geopperd dat een deel van de middenklasse in de armoede terecht dreigt te komen. Dat klopt, al heeft dat eerder te maken met andere factoren zoals het gebrek aan een job en de gezinssituatie.
Vlaanderen is een woke vrouwencafé, genre café Blond, rijker. Het Antwerpse café Cut ambieert net als hun Gentse voorgangers een ‘safe space’ voor vrouwen te zijn. U herinnert zich ongetwijfeld de ophef rond het Gentse “queer feministisch” café Blond, enkele maanden geleden. Die bar geraakte willens nillens in de nationale belangstelling door “cis(gender) mannen” te weigeren. Net zoals woke modetrends eerst opduiken in de Verenigde Staten, om iets later in Europa ingang te vinden, volgen andere Vlaamse steden steevast braaf het goede voorbeeld van Gent, Vlaanderens wokeste stad. Het fenomeen vrouwencafé krijgt nu navolging in Antwerpen, met café Cut. Cut is een woordspeling op, jawel, het vrouwelijke geslachtsdeel en staat ook voor “cut the crap (stop de zever)”. De uitbaters van Cut lijken op het eerste gezicht alvast wat minder radicaal dan hun Gentse collega’s. Zo zijn mannen tot nader order wel degelijk welkom in het café, maar “ze moeten zich gedragen” en “vrouwen zijn de baas”.
Safe space Cut ambieert een ‘safe space’ voor vrouwen te zijn. Het logo van het café is dan ook een cirkel met een driehoek, het
‘safe space’-symbool. In theorie is een ‘safe space’ een ruimte voorbehouden voor ‘gemarginaliseerde’ individuen en groepen, om samen te komen en te praten over hun ‘marginalisering’. In werkelijkheid leidt zo’n ‘safe space’ echter veelal tot zelfopgelegde segregatie. In Het Nieuwblad en De Gazet van Antwerpen zijn enkele getuigenissen van bezoekers te lezen, zoals het ex-koppel Imke en Jolijn die “co-ouderschap over hondje Marcel” hebben. Jolijn geeft te kennen begrip te hebben voor de cancelcultuur van de stammoeders in het Gentse café Blond. “In Gent heb je Bar Blond, een café dat ook een plek wil zijn waar je je veilig voelt, ongeacht je gender, geaardheid of etniciteit”, klinkt het. “Enkele maanden geleden was er veel commotie omdat de uitbaters na incidenten met seksuele intimidatie alle cismannen hadden buitengezet. Dat is niet tof en misschien discriminerend, maar als de situatie zo ambetant wordt dat je je niet meer veilig voelt, moet je ingrijpen.”
PIETER VAN BERKEL
5
31 MAART 2022
Jan Fabre: de val van de chouchou van het koningshuis Het openbaar ministerie vraagt een effectieve celstraf van drie jaar voor kunstenaar Jan Fabre wegens pesterijen, geweld, aanranding en seksueel ongewenst gedrag op de werkvloer. De omstreden theatermaker moet zich voor de correctionele rechtbank verantwoorden. De aanklager was bijzonder duidelijk: “Ik kan me geen erger dossier voorstellen dan dit op het vlak van grensoverschrijdend gedrag op het werk.” Fabre ontkent alle beschuldigingen.
Lieveling van het koningshuis Fabres carrière startte als een ster aan het firmament. In 1984 mocht hij met een theaterproductie deelnemen aan de Biënnale van Venetië. De gevierde theatermaker wist zich met controversiële producties in de belangstelling te werken. Als jonge kunstenaar stak hij voor ‘Money performance’ bankbiljetten van het aanwezige publiek in brand. Zo werd in 1990 het Tivoli-kasteel in Mechelen volledig beplakt met ‘bebict papier’. Tien jaar later plakte hij de zuilen van de Gentse Universiteitsaula vol met echte ham. Zijn kunstwerk lokte heel wat reacties uit. Tegenstanders wilden zijn werk beschadigen. De politie moest tussenkomen. Hoe wereldvreemder de werken van Fabre werden, hoe meer hij zich in de belangstelling van de Belgische elite wist te werken. Ook het koningshuis lustte er
pap van. Op vraag van Paola liet het enfant terrible van de Belgische kunst de Spiegelzaal van het koninklijk paleis in Brussel beplakken met anderhalf miljoen schildjes van mestkevers, waarmee hij ‘de redeloosheid van de schoonheid’ wou oproepen. De mestkevers of scarabeeën stonden symbool voor de vergankelijkheid.
Fabre is er zich niet van bewust dat er in verband met ongewenst seksueel gedrag ooit problemen waren In 2012 haalde Jan Fabre zich de woede van onder andere GAIA op de hals toen hij voor een bepaalde scène van een productie in het stadhuis van Antwerpen katten in de lucht gooide. Zijn theaterproducties waren doortrokken van geweld en pornografie, soms op het bestiale af.
op heel wat erkenning rekenen. Ook financieel kon hij op heel wat goodwill rekenen. Voor de verbouwingswerken van het afgebrande Ringtheater in Antwerpen kon Jan Fabre op de gulle steun van de Vlaamse Gemeenschap en de stad Antwerpen rekenen. Intussen biedt het gerenoveerde pand onderdak aan zijn ‘artistiek laboratorium’. Filip Brusselmans (Vlaams Belang) rekende uit dat vzw Troubleyn tussen 2001 en 2021 in het kader van het Podiumkunstendecreet en het latere Kunstendecreet meer van 4,7 miljoen euro incasseerde, aangevuld met nog eens 240.000 euro aan bijkomende subsidies. Daarnaast kocht de Vlaamse Gemeenschap 22 kunstwerken op voor zowat 380.000 euro. Naar aanleiding van de klachten van grensoverschrijdend gedrag besliste toenmalig minister van Cultuur Sven Gatz (Open Vld) in 2019 na een doorlichting dat Troubleyn de subsidies blijft behouden.
Intussen ontkent Jan Fabre alle feiten die hem ten laste worden gelegd. Meer zelfs, hij is er zich niet van bewust dat er in verband met ongewenst seksueel gedrag ooit problemen waren. Op 27 juni 2018 zegt Jan Fabre in een interview met VRT NWS dat er in 40 jaar tijd nooit een probleem geweest is met grensoverschrijdend gedrag in zijn dansgezelschap. “Jamais”, zei hij zelfzeker. Hans Rieder - de advocaat van Jan Fabre - maakt gewag van een georkestreerde campagne. Intussen wordt de radicale theatermaker geboycot en wordt zijn werk gecanceld. Vorig jaar werd zijn opvoering op de Biënnale van Charleroi geschrapt. Vorig jaar haalde De Singel het beeld ‘De man die wolken meet’ van het dak, terwijl het SMAK in Gent het bewust laat staan. SMAK-directeur Philippe Van Cauteren formuleerde het zo: “Als we alle foute mannen uit de musea zouden halen, dan zouden er veel kale plekken zijn.” Jan Fabre was op de eerste procesdag niet aanwezig. Volgende week krijgt hij de kans om zich te verdedigen.
JULIEN BORREMANS
Subsidieslurper De goeroe van de controversiële, grensoverschrijdende en elitaire kunst grossierde in titels. Zo werd hij Grootofficier in de Kroonorde, Commandeur in de Orde van Leopold II en kreeg hij een eredoctoraat van de Universiteit Antwerpen. Hij kreeg tevens een prijs van de Vlaamse Gemeenschap en internationaal kon hij
© BELGA
De bal ging in 2018 aan het rollen, toen een twintigtal danseressen en dansers van Fabres gezelschap ‘Troubleyn’ in een open brief in het tijdschrift Rektoverso klaagden over grensoverschrijdend gedrag. Verschillende danseressen getuigden hoe ze aan vernederende seksuele spelletjes werden onderworpen om een rol in de wacht te slepen. De advocaten Christine Mussche en An-Sofie Raes haalden verschillende getuigenissen aan die moesten bewijzen dat Jan Fabre hoofdrollen expliciet linkte aan seksuele avances en de danseressen pesterijen en vernederende opmerkingen moesten ondergaan. De achtergrond vormt uiteraard het hele ‘MeToo’-gebeuren.
“Foute man”
Jan Fabre (links) en koning Albert
GENT
Gent gaat ‘veggie’ om het klimaat te redden ‘Duurzaamheid’ luidt het devies van de Gentse Feesten dit jaar. Zo kondigde het Gentse stadsbestuur begin maart al aan dat wegwerpverpakkingen in de ban werden gedaan. Zo zal een groot deel van de eetstandjes overschakelen naar herbruikbaar servies. Er wordt ook hier en daar met het idee gespeeld om eetbare verpakkingen te voorzien. Vorige week volgde de aankondiging dat de helft van de vergunde eetkramen een uitsluitend vegetarisch aanbod zou moeten hebben. De regel geldt voor de duidelijkheid enkel voor de eetstanden waarvoor de stad een vergunning
toekent. De stad zal naar eigen zeggen goed toezien op de spreiding van het aanbod. Ook zal een korting voorzien worden voor kandidaatuitbaters die werken met 100 procent biologische producten of voor minstens 50 procent fairtradeproducten. “Dit is een logische volgende stap in het verduurzamen van onze feesten. We garanderen dat er een voldoende aanbod blijft, voor iedereen. Vleeseter, vegetariër of veganist... ieder zal zijn meug vinden. De Gentse Feesten zijn er voor iedereen”, zegt schepen van Feesten Bram Van Braeckevelt (Groen).
Holenmensen Het nieuws leidde tot heel wat spot en zelfs boosheid. Oppositiepartij Vlaams Belang spreekt van “groene betutteling” en deelde
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke. © BELGA
Ophef in Gent, waar minstens de helft van de eetstanden van de Gentse Feesten dit jaar vegetarisch zal moeten zijn.
De Gentse feesten in 2017
‘uuflakke’ uit als protest aan de Gentse stadhuis. “Stop toch eens die groene betutteling en ongevraagde bemoeienissen, en laat de mensen op de Gentse Feesten zelf bepalen wat ze willen eten”, zegt fractieleider Johan Deckmyn. Anderen, zoals vegan-activist Tobias Leenaert, juichen de beslissing dan weer toe. “Wanneer worst of hamburger worden bedreigd, gaat de rede overboord”, schrijft hij in een lang opiniestuk op Knack. Als uitsmijter kijkt hij reikhalzend uit naar het moment dat “de laatste holenmens” (lees: vleeseter) is uitgestorven. “Dat het thema vlees zo lijkt te verdelen, wil niet zeggen dat overheden er hun handen moeten van afhouden”, besluit hij. “Dat is wat de luide roepers met hun karikaturen willen bereiken, gesteund
door de likes en retweets van anderen die hen, met het varkensvet over de lippen, luidkeels toejuichen. De politici die deze duurzame beslissing genomen hebben, laten het ongetwijfeld allemaal niet aan hun hart komen, en weten dat meer en meer burgers voorstander zijn van verdere stappen. Want vandaag zijn de vertrouwde recepten van nudging en verleiding onvoldoende. Vandaag hebben we proeftuinen nodig waar stapsgewijs een doordacht sturend beleid vorm krijgt. Bovenal hebben we nood aan voorbeelden, voorlopers en durvers. Hun voorstellen en initiatieven zullen op geschimp blijven stoten, tot we ze allemaal normaal vinden, en de laatste holenmens is uitgestorven.” PIETER VAN BERKEL
Opmerkelijk is dat de maatregel deels gestaafd wordt door klimaatbezorgdheden. Door minder vlees te voorzien, zou ook de CO2-uitstoot verminderd worden. Een hoogst bedenkelijke redenering, want die impact is zelfs op continentale schaal verwaarloosbaar, laat staan de impact van een Vlaams stadje. Als de gehele Verenigde Staten, een van de grootste vleesconsumenten ter wereld, zouden stoppen met het eten van vlees, zou dit slechts voor een reductie van broeikasgassen van 2,6 procent leiden.
Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts. In PAL EROP krijgt u onze blik op de actualiteit in Vlaanderen en de rest van de wereld. In EEN KWESTIE VAN GELOOF met theologe en columniste Sonja Dahlmans vatten we elke keer het nieuws over christenen in de wereld samen voor u en focussen we ook op allerlei onderwerpen over geloof en religie in het algemeen. Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
6
Politiek
31 MAART 2022
PEILING N-VA weer de grootste, Open Vld onder de tien procent Afgelopen vrijdag publiceerden Het Laatste Nieuws en VTM de resultaten van een nieuwe peiling. Opvallendste resultaat was dat N-VA weer de grootste partij is in Vlaanderen, vóór Vlaams Belang. Grootste verliezer is Open Vld, die onder de psychologische drempel van de tien procent zakt. Met deze uitslag wordt geel-rood-oranje een mogelijkheid in het Vlaams Parlement. Met 23,4 procent van de kiesintenties gaat de N-VA er bijna twee procent op vooruit sedert de vorige peiling. Dat is nog altijd twee procent onder de laatste verkiezingsuitslag, maar dat zal de Vlaams-nationalisten waarschijnlijk weinig deren. Voor het eerst sedert die verkiezingen stijgt de partij weer naar de eerste plaats, al bedraagt de voorsprong op Vlaams Belang niet meer dan een dikke procent. In de peilingen heeft de partij tegenwoordig de wind in de zeilen, en meer heeft men eigenlijk niet nodig.
Dalende lijn voor Vlaams Belang
NIEUWS UIT DE WETSTRAAT Mee met de tijd… De Kamer is op zoek naar een tweetalige architect die onder andere zal meewerken aan het duurzaamheidstraject van de Kamer. Vroeger zou men gezegd hebben dat het de bedoeling was verbouwingen, aanpassingen of renovaties te begeleiden of zelfs uit te werken. Nog een nieuwtje is dat de tweetalige architect mannelijk, vrouwelijk of ‘X’ mag zijn. In de Kamer is men helemaal mee met de tijd dus. De woke-waakhonden kunnen op hun twee oren slapen.
Forse rel Na een sereen eerbetoon bij de aanvang van de zitting aan de slachtoffers van het ongeluk in Strépy en de herdenking van de aanslagen van 22 maart 2016 in Zaventem en Brussel, zat het er meteen bovenarms op. Raoul Hedebouw van de PVDA/ PTB schoot in een hevige colère omdat voorzitster Eliane Tillieux (PS) hem verbood om een vraag over de hoge brandstofprijzen aan de pomp te stellen. Volgens het Kamerreglement mag in de plenaire zitting geen vraag worden gesteld als het onderwerp de week voordien in een Kamercommissie al werd behandeld. Hedebouw betoogde dat de situatie op een week tijd veranderd was en er dus een nieuwe actualiteitswaarde was, ook gelet op een betoging van donderdagvoormiddag. Tillieux, die berucht aan het worden is omdat ze voortdurend de rechten van de oppositie tot een rigide minimum beperkt, was onvermurwbaar en voerde aan dat de vraag van Hedebouw, die voor 11 uur ingediend moest worden, dan maar als onderwerp ‘de betoging van vandaag’ had moeten hebben en niet het algemene ‘de prijzen aan de pomp’. Veel waarnemers begrijpen niet dat over zulke ‘prullen’ zoveel spel wordt gemaakt, want Tillieux bereikt er het tegenovergestelde ermee, namelijk dat Hedebouw hiermee in de media komt.
Oude truc Open Vld-minister van Justitie Van Quickenborne had vorige week niet goed gescoord met de aangekondigde hervormingen van het seksueel strafrecht, die toen door Sofie De Wit (NVA) en Katleen Bury (VB) met een aantal pertinente voorbeelden als ‘te weinig en te laat’ werden afgeschilderd. Dus gaf zijn partij hem een kans om zonder lastige opmerkingen van de oppositie een en ander opnieuw toe te lichten. Daarvoor gebruikte men de oude truc dat een partijgenoot hem wat open vragen stelt, waarop hij dan vrij van kritiek kan ingaan. Goedele Liekens legde enkele ballen voor doel, die hij dan maar moest binnen schieten. Zo refereerde Liekens naar de brief van de jongeman, die deze week in de pers verscheen en waarin die verhaalde dat zijn verkrachte moeder euthanasie overweegt na het haar aangedane leed. Zo bespeelde ze de gevoelige snaar waardoor Van Quickenborne de kans kreeg om zijn initiatieven ter zake te verdedigen. Uiteraard was Liekens tevreden met het antwoord: “Bedankt om samen met ons de strijd te voeren.”
Schoorvoetend toegeven Bij de aanvang aan de zitting was er dus een herdenking van de terreuraanslagen van 22 maart 2016. Niettemin slaagde men er nog maar eens in om de olifant in de kamer - de begrippen islamisme, laat staan islam werden niet genoemd niet te (willen) zien. Los daarvan waren Koen Metsu (N-VA) en Barbara Pas (VB) toch niet vergeten hoe het met de rechten van de slachtoffers gesteld is. En dat is niet echt fraai. Vele slachtoffers hebben nog altijd geen correcte financiële vergoeding - sommigen zelfs nog niets - ontvangen. Beide vraagstellers plaatsten deze toestanden tegenover het feit dat de regering klaarblijkelijk wel een klein fortuin over heeft om IS-terroristes terug te halen, wat een compleet verkeerd signaal tegenover de slachtoffers van 2016 is. Minister Dermagne, die antwoordde in naam van de premier die op EU- en NAVO-bijeenkomsten was inzake Oekraïne, kon niets anders dan schoorvoetend toegeven dat er inderdaad
Vlaams Belang pakte in de sociale media uit met een stijging tegenover de laatste verkiezingen: van 18,6 naar 22,2 procent. Dat klopt, maar dat de partij naar de tweede plaats zakt is geen opsteker. Belangrijker is dat het VB sedert de topnotering van exact twee jaar geleden, toen de partij nog 28,0 procent haalde, in een dalende lijn zit. De score van vandaag is zelfs de slechtste sedert de verkiezingen van mei 2019, en dat zou de top van de partij toch tot nadenken moeten stemmen.
Vooruit en CD&V stijgen De partij van Conner Rousseau gaat lichtjes vooruit tegenover de vorige peiling, en krijgt met 14,2 procent van de stemmen stilaan zicht op de 15 procent. Het is twijfelachtig dat zijn optreden in ‘The Masked Singer’ daar al iets mee te maken heeft, want daarvoor werd de peiling iets te vroeg afgenomen. Maar het is duidelijk dat een deel van het Vlaamse kiespubliek wel pap lust van een partij waarvan de partijvoorzitter vooral uitblinkt door zulke mediaoptredens. Ook CD&V gaat lichtjes vooruit, en dat zal ongetwijfeld tot een zucht van verlichting hebben geleid op het partijhoofdkwartier. 11,3 procent is voor de christendemocraten eigenlijk geen score om over naar huis te schrijven, en betekent nog altijd een verlies van bijna drie procent tegenover de laatste verkiezingen. Maar de winst van 0,6 procent tegenover vorige keer verlicht wel de druk op partijvoorzitter Joachim Coens, en geeft Vlaams minister Wouter Beke misschien wel enkele maanden extra respijt.
Catastrofe voor Open Vld Met een resultaat van 9,8 procent is deze peiling een kleine catastrofe voor de liberalen van Open Vld. In crisissituaties, zoals nu weer met de oorlog in Oekraïne, hebben kiezers gewoonlijk de neiging om de partij van de zittende premier te ondersteunen, ook wel bekend als het ‘rally around
the flag’-effect. In Vlaanderen lijkt echter net het omgekeerde effect te spelen. Het nettoverlies van de Open Vld tegenover de laatste verkiezingen bedraagt ondertussen al meer dan drie procent, en van een kanseliersbonus is dus helemaal geen sprake. De observatie van Isabel Albers op Twitter dat PVDA in de buurt van Open Vld komt is niet helemaal correct, want het is Open Vld die wegzakt naar de PVDA, maar wel dodelijk.
Status quo voor PVDA en Groen Inderdaad, PVDA houdt de hoge score van 8,9 procent van vorige keer vast, en staat daarmee op minder dan een procent van Open Vld. De partij blijft ook een half procent groter dan Groen. Blijkbaar hebben de PVDAkiezers geen problemen met de manier waarop de communisten de oorlog in Oekraïne benaderen, of het speelt alleszins geen rol in hun partijkeuze. De score voor Groen blijft zwak, maar vermoedelijk is men in die partij al blij dat men geen verder verlies hoefde te incasseren. Merk wel dat de peiling te vroeg komt om een eventueel effect van het debacle rond de kernuitstap of het aftreden van voorzitster Meyrem Almaci te kunnen meten. Eén ding is wel duidelijk: haar opvolger heeft veel werk voor de boeg.
Een geel-rood-oranje coalitie in Vlaanderen? Kijken we naar een projectie voor de zetelverdeling in het Vlaams Parlement, dan valt meteen op dat een meerderheid voor N-VA en Vlaams Belang er net niet inzit, of heel krap zou worden. Maar in combinatie met de PVDA is wel duidelijk dat de andere partijen niet om de N-VA heen kunnen.
weinig vooruitgang in het dossier is geweest, maar beloofde dat na de paasvakantie een wetsontwerp op tafel komt om vergoedingen van slachtoffers van terreur te verbeteren.
Non-believer Na de beslissing om de kernuitstap uit te stellen, blijft Groen met een kater zitten, ook al proberen ze de dreun in hun aangezicht uit te leggen als een stap naar hernieuwbare energie. De partij davert op haar grondvesten en de partijleidster vluchtte haastig weg door haar ontslag te geven. Maar de groene minister van Energie Tinne Van der Straeten zit nog op haar post en wordt nu uitgestuurd om met Engie te gaan praten over wat er nu te doen staat en het akkoord in zijn totaliteit op alle niveaus te gaan verdedigen. Ze kreeg dan daarover ook vragen voorgeschoteld van onder andere haar coalitiegenoot Marghem (MR), Wollants (N-VA) en Van Lommel (VB). Maar ook Van der Straeten was in het buitenland en dus kwam Petra De Sutter - zowat de enige groene die momenteel nog redelijk het hoofd kan koel houden - antwoorden. Ondanks de zakelijke en technische antwoorden die weliswaar rond de hete brij draaiden, bleef het wantrouwen
Een voortzetting van de huidige coalitie zit er niet in, en een regering met N-VA, Vooruit en Open Vld raakt waarschijnlijk net niet aan een meerderheid. Maar een coalitie met N-VA, Vooruit en CD&V lijkt wel mogelijk, en is bovendien ook politiek gezien realistisch.
PTB wint, PS verliest In Wallonië tekent de PS een verlies van 2,5 procent op, terwijl PTB anderhalve procent aandikt sedert de peiling van december. In combinatie met de status quo van de MR plaatst dat de drie grootste partijen in Wallonië zeer dicht bij elkaar in de buurt van de twintig procent. Vergeleken met de verkiezingen staat de PS op een verlies van meer dan drie procent, terwijl de PTB er zes zou winnen en de MR nagenoeg gelijk blijft. Ook in Brussel gaat de PTB erop vooruit, net zoals de MR trouwens, terwijl de PS daar tegen een verlies van vijf procent aankijkt. In het federaal parlement zakt de meerderheid van de Vivaldi-regering van 88 naar ongeveer 80 zetels. Maar een verlies van de meerderheid valt statistisch niet uit te sluiten, en dus zit de regering–De Croo wel degelijk in de gevarenzone. Maar het grootste probleem is misschien wel dat de PS steeds meer in slechte papieren zit en de hete adem van de PTB in de nek voelt. De partij van de eerste minister doet het bovendien ook slecht, terwijl de MR uit de peilingen zelfvertrouwen kan putten. Het zou dus wel eens een interessante lente kunnen worden voor de Vivaldi-regering, al hoeft dat nog niet meteen tot vroegtijdige verkiezingen te leiden. Daarvoor is de schrik voor de kiezer bij de meeste partijen waarschijnlijk veel te groot.
FILIP VAN LAENEN
tegenover het akkoord van de regering in het algemeen en Van der Straeten in het bijzonder erg groot. Van Lommel: “Ik heb er geen vertrouwen in dat de groenen dit akkoord zullen verdedigen. Een non-believer stuurt men niet naar de onderhandelingstafel. Dat leidt tot sabotage.”
Geen interesse Illegale adopties blijven een flagrante schending van kinderen mensenrechten. Dat vinden klaarblijkelijk ook de Kamerleden, want over dit onderwerp werd vorige week al een tweede hoorzitting georganiseerd. Hoewel… voor de tweede keer was er bitter weinig belangstelling voor het onderwerp, want er kwamen slechts zes leden opdagen. En bovendien stuurden de mensenrechtenkampioenen van Groen en de PS voor de tweede keer hun kat. Ook van Ecolo was er dinsdag niemand te bespeuren. Het moet behoorlijk frustrerend zijn voor de specialisten die uitgenodigd worden om hun inzichten in de problematiek voor een quasi lege zaal te komen uiteenzetten. Kwatongen beweren dat het wel eens zou kunnen te maken hebben met het feit dat er geen pers aanwezig was…
IN DE KIJKER
CITAAT VAN DE WEEK
Bart De Wever
Kristof Calvo:
“Ik word hoe langer hoe linkser”
Door vriend en vijand - en van dat laatste heeft hij er wel wat - wordt hij gevreesd voor zijn haarscherpe en onverbloemde analyses. Meestal duikt hij als een ‘deus ex machina’ op, ook wel eens nadat partijgenoten van hem standpunten hebben ingenomen of verklaringen afgelegd die controversieel of eigenzinnig of wat ongelukkig geformuleerd waren. Hij beslecht het debat en geeft er de ‘final touch’ aan. Bart De Wever (51), bijna twintig jaar partijvoorzitter van de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA), is geen katje - of is het een panda? - om zonder handschoenen aan te pakken. De media voeren hem op als men finaal wil weten wat nu precies het N-VA-standpunt over iets is. Binnen de N-VA gaat men er immers van uit dat de voorzitter altijd het laatste woord heeft, dat bovendien haast kracht van wet heeft. De tweede- en derderangspolitici gedogen dat met grote eerbied, want ze weten dat zijn succes ook dat van hen is. Ze overleven met graagte onder zijn vleugels. Interne kritiek of protest is er nauwelijks.
In een interview met De Morgen maakt gevallen en herrezen Groen-boegbeeld Kristof Calvo komaf met de lasterlijke beschuldiging dat hij links-liberaal zou zijn. Hij geeft daarbij te kennen dat hij nog linkser is dan zijn tegenstanders hem verwijten te zijn. “Ik word zelf trouwens hoe langer hoe linkser”, klinkt het. “Dat idee van ‘Calvo, de links-liberaal’ is achterhaald.”
Gevreesd Het moet gezegd dat er de jongste decennia maar bitter weinig politici van zijn kaliber in de Wetstraat hebben rondgelopen. Zelden was een politicus zo erudiet én gevreesd. Zelden hielden meerderheden zoveel rekening met wat een oppositieleider dacht en zegde. Zelden hielden meerderheden waarvan zijn partij wel deel uitmaakte zoveel rekening met een partijleider. Vrijwel altijd spitst men de oren als hij ten tonele verschijnt. In het parlement hoort men hem nauwelijks of helemaal niet, maar als burgemeester van Antwerpen en partijvoorzitter klinkt hij als een klok. In praatprogramma’s en debatten ontziet men hem en is men achteraf blij dat hij de tegenstrever nog een sprankeltje leven deed vertonen nadat hij zijn stalinorgels vol met argumenten had afgevuurd. Vrijwel altijd gaat hij naar huis met de hem zo geliefde Latijnse uitspraak van Julius Caesar: “Veni, vidi, vici.”
7 © PHOTONEWS
Politiek
31 MAART 2022
N-VA dient wetsvoorstel in om pandemiewet af te schaffen
Wie Bart De Wever onheus behandelt of ‘tegen zijn kar rijdt’ zal het geweten hebben. Dat ondervond Egbert Lachaert, de voorzitter van Open Vld, die zijn belofte brak om samen met De Wever een paarsgele regering te vormen en De Wever in de kou liet staan om voor een paars-groene regering te gaan waarin Open Vld de premier kon leveren. Tot op de dag van vandaag gunt De Wever Lachaert nauwelijks een blik en recent in een tv-studio, gezeten aan eenzelfde tafel, keek hij hem zelfs niet aan. In Antwerpen mocht ook een al te ambitieuze Willem-Frederik Schiltz ondervinden dat het ondermijnen van gemaakte afspraken over een schepenwissel niet echt geapprecieerd wordt. Het was snel duidelijk wie aan het kortste eind trok. En ook met de groenen komt het nooit echt goed, want onbetrouwbaar en politiek onvolwassen. Na het akkoord over de kernuitstap stelde de N-VA-voorzitter dat minister van Energie Tinne Van der Straeten met een verborgen agenda de boel had belazerd door ‘Plan B’ bewust nooit ten gronde te hebben onderzocht, omdat ze mordicus ‘Plan A’ (de kernuitstap) wilde realiseren. Voor De Wever moet Van der Straeten dan ook ‘van dat dossier gehaald worden’.
VB of PS? Een ander verhaal is zijn relatie tot de andere Vlaams-nationalisten, met name die van het Vlaams Belang. Dat zijn immers zijn regelrechte concurrenten als het aankomt op standpunten over Vlaamse onafhankelijkheid, de transfers, de kernenergie, het migratiebeleid, veiligheid, defensie, enzovoort. Bart De Wever weet dat hij hen op al die terreinen niet te hard tegen de borst mag stoten om geen kiezers in de richting van het VB te sturen en zoekt dan ook naar zwakke plekken om toch maar een onderscheid te kunnen maken. En dat speelt hij dan uit waar hij kan. Een recent voorbeeld vond hij zo in de Oekraïne-crisis omdat enkele VB-(ex-)parlementsleden rond zijn Antwerpse concurrent Filip Dewinter zich nogal Poetin-vriendelijk hadden uitgelaten en de VB-top zelf daar onvoldoende duidelijk over was gebleven en zich niet distantieerde van die weliswaar kleine, maar hardnekkige groep. Verder vindt hij met hen samen regeren in Vlaanderen niet aangewezen omdat hij nog altijd droomt van een beslissende staatshervorming in samenwerking met de Franstaligen, bij voorkeur met de PS.
Demir op het schavot? Toch gunt hij enkele toppers als Theo Francken en Zuhal Demir wel hun vrijheid om hun job naar eigen inzichten uit te oefenen. Of het daarentegen nog goed zit met bijvoorbeeld Ben Weyts of Jan Jambon is niet altijd erg duidelijk. En al zeker niet als hij het zelfs niet onmogelijk acht dat Zuhal Demir de volgende minister-president van de Vlaamse regering zou zijn. “Het idee dat zij op het allerhoogste schavot zou komen, is niet vergezocht voor mij”, zei hij onlangs. Al zal hij wel ‘verhoog’ hebben bedoeld in plaats van executieplaats… Zelfs de voorzitter-panda kan zich wel eens verspreken.
© PHOTONEWS
Geen trouweloosheid
Peter De Roover
Oppositiepartij N-VA wil dat de pandemiewet wordt afgeschaft en dient daartoe in de Kamer een wetsvoorstel in. “De pandemiewet blijft potentieel een gevaarlijke volmachtenwet en dient zo snel mogelijk in de prullenmand van de geschiedenis te verzeilen”, zegt Kamerfractieleider Peter De Roover. Met de pandemiewet hoopte de regering-De Croo een wettelijk kader te scheppen voor het treffen van verschillende coronamaatregelen. De wet dient ook als mogelijk instrument voor andere, toekomstige pandemieën. De oppositie reageerde steeds kritisch op de wet. De Roover heeft naar eigen zeggen op drie punten een “fundamenteel probleem” met de pandemiewet. Zo wordt het parlement buitenspel gezet en is er een gebrek aan democratische controle. Daarnaast zijn de criteria om aan een ‘epidemiologische noodsituatie’ te voldoen vaag omschreven. Tot slot zou de pandemiewet in strijd zijn met de Grondwet.
Parlement buitenspel gezet De pandemiewet wordt geactiveerd door eerst de epidemische noodsituatie af te laten kondigen door de regering, waarna deze bij koninklijk besluit verregaande en vrijheidsbeperkende maatregelen kan treffen. De noodsituatie moet wel binnen de 15 dagen bekrachtigd worden door het parlement, maar daarna staat het drie maanden buitenspel. “Het kan nooit de bedoeling zijn dat het parlement bij mogelijk in-
grijpende beperkingen van burgerrechten drie maanden lang kan worden gereduceerd tot een toeschouwer”, zegt De Roover. “Bij activering van de pandemiewet schakelt de wetgevende macht zelf haar wetgevende functie uit, zonder grondig parlementair debat. Dat is intussen gebleken. Een open bespreking van vrijheidsbeperkende maatregelen vergroot de transparantie en de kwaliteit, zoals we konden vaststellen in de behandeling van de vraag naar wenselijkheid van een vaccinatieverplichting. Mogelijk mildert het zelfs het grote wantrouwen bij de burgers jegens ‘the powers that be’.” De N-VA-fractieleider vindt de pandemiewet bovendien een gevaarlijk instrument. “Ook toekomstige regeringen staat dit instrument ter beschikking”, klinkt het. “Je kan immers nooit uitsluiten dat op een bepaald moment figuren in de Wetstraat 16 belanden die van de pandemiewet misbruik maken om zich uitgebreide machten toe te eigenen. Ook om deze reden moet deze wet uit het juridisch instrumentarium verdwijnen.”
Griepseizoen De Roover waarschuwt bovendien dat “de definitie van een
‘epidemiologische noodsituatie’ zo vaag omschreven is dat er eigenlijk altijd aan voldaan wordt”. “Zelfs bij een stevig griepseizoen kan de pandemiewet mogelijk geactiveerd worden”, klinkt het. Volgens de N-VA mag de afkondiging van een epidemische noodsituatie enkel in uitzonderlijke gevallen gebeuren, gezien de verreikende gevolgen. “Het mag niet zijn dat door al te vage criteria het begrip ‘noodsituatie’ wordt uitgehold met disproportionele maatregelen tot gevolg. Ik ben als de dood voor het doembeeld van een al te gemakkelijk in te voeren noodsituatie”, zegt De Roover.
“Pandemiewet is een slechte wet” Volgens de oppositiepartij is de pandemiewet bovendien in strijd met de Grondwet, meer bepaald met artikel 187. Dat bepaalt dat de Grondwet noch geheel, noch ten dele kan worden geschorst. “Een noodtoestand is in België grondwettelijk dus niet toegestaan”, vindt De Roover. De N-VA diende eerder al een verzoekschrift ter vernietiging van de pandemiewet in bij het Grondwettelijk Hof. “De pandemiewet was bij haar conceptie in augustus een slechte wet, was bij de activering in oktober een slechte wet, is vandaag een slechte wet en zal morgen nog steeds een slechte wet zijn. Weg ermee dus”, zegt De Roover tot slot. PIETER VAN BERKEL
8
Interview
31 MAART 2022
ANNA HODOROVSKAYA
“Ik wil iedereen bedanken die Oekraïners tijdelijk opvang biedt. Jullie redden de levens van kinderen en volwassenen” Op 24 februari 2022 werd het leven in Oekraïne op zijn kop gezet. De Russische president Vladimir Poetin kondigde een “speciale militaire operatie” aan in Oekraïne. Op basis van valse beschuldigingen van genocide tegen Russen in Oekraïne, voor een zogenaamde “denazificatie” van de Oekraïense overheid onder Zelensky, die nota bene joods is, en uit “zelfverdediging” trekken Russische troepen de grens over vanuit Rusland, de Krim en Wit-Rusland. Volgens de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, zijn er al meer dan twee miljoen Oekraïners op de vlucht. Eén van hen is Anna Hodorovskaya uit Kiev, een bekende zangeres die ‘The Voice Ukraine’ gewonnen heeft. Dit is haar verhaal. nna Hodorovskaya is vanuit Kiev naar België gevlucht. In België nam ze deel aan meerdere benefietconcerten om geld in te zamelen voor Oekraïne. Zo stond ze op het podium met Grace, Laura Tesoro en Jérémie Makiese voor ‘Oekraïne 12-12’, een gemeenschappelijke oproep van zeven humanitaire organisaties die deel uitmaken van het zogenaamde ‘Consortium 12-12’.
U heeft ongetwijfeld veel meegemaakt tijdens uw vlucht naar België, maar waar was u toen de oorlog begon? “Ik was in Kiev toen het allemaal begon. Ik woon daar al negen jaar. Het is
een zeer mooie plek om te zijn. Op een dag werd ik plots gewekt door een ontploffing, net zoals vele andere gezinnen. Het was toen half zes ’s ochtends.” “Ik zag mensen vluchten naar hun auto’s, de kinderen erbij. Iedereen nam mee wat ze konden dragen. Het was verschrikkelijk, de ergste ochtend van mijn leven. Ik verzamelde alles wat ik kon in een kleine reiskoffer en vluchtte naar vrienden die niet ver van mij woonden, daar was het veiliger.” “Mijn vrienden hebben een eigen huis. Het is moeilijk om de juiste beslissing te
nemen in zulke omstandigheden, je weet nooit wat te doen. Maar ik dacht dat het daar veiliger zou zijn dan waar ik woonde. We verbleven niet ver van de luchthaven Kiev Zjoeljany. Die luchthaven werd al van dag één gebombardeerd, dus we hoorden de hele tijd luchtalarmen afgaan. Het geluid van de luchtalarmen werd weggedrongen door het geluid van bommen.” “We woonden daar vijf dagen, ik samen met de familie van een vriendin. Zij is ook een actrice en we speelden samen in één show. We leefden met vijf mensen
“DEZE OORLOG IS EEN GENOCIDE OP EEN VOLLEDIGE NATIE”
ANNA HODOROVSKAYA • 28 JAAR • ZANGERES • WON ‘THE VOICE UKRAINE’
IN 2013 samen: mijn vriendin, haar echtgenoot, haar twee dochters en ik. Gedurende vijf dagen woonden we in de badkamer, want dat was de veiligste plek. Ze hadden namelijk een schuilkelder klaargemaakt, waar het uiteraard nog veiliger was voor bommen.”
In de dagen voor de oorlog verzamelden Russische troepen zich aan de grens. In de westerse media werd er uitgebreid over gesproken: was Rusland een invasie aan het voorbereiden, of was dit niks meer dan machtsvertoon? Maar wat was het gevoel van de Oekraïners? Had men dit zien aankomen? “Niemand was hierop voorbereid. We gingen slapen, werden gewekt door een bom en zo begon het verhaal.”
Interview
31 MAART 2022
9
ZANGERES, WINNARES VAN 'THE VOICE UKRAINE' U zei dat u enkele dagen in een schuilkelder zat. Hoe bent u uiteindelijk Kiev ontvlucht? “Na een week besloot ik toch maar de volgende stappen te ondernemen. Mijn moeder was nog steeds in Odessa. Ze was daar volledig alleen. Ik moest dus een manier vinden om haar bij mij te krijgen, want ik weigerde ergens naartoe te gaan zonder haar. Dat zou ik echt niet gekund hebben.” “Eenmaal ik met mijn moeder herenigd was, besloten we naar Lviv te gaan. Dat is een grote stad niet ver van de grens met Polen. De weg ernaartoe was moeilijk, want vele landgenoten wilden naar Lviv trekken om van daaruit naar Polen of Hongarije te kunnen vluchten. We moesten wel met de trein, zoals velen, en dat maakte het moeilijk. Er waren gelukkig veel vrijwilligers die mensen hielpen en begeleidden, maar de chaos was groot.” “Met de wagen naar Lviv rijden was onmogelijk geworden. Het was gewoon te gevaarlijk. De weg rond de stad was verwoest door de bombardementen en burgervoertuigen werden aangevallen door Russische soldaten. Het Russisch leger opende het vuur op burgers. Dus door de verwoeste wegen, de Russische soldaten, raketaanvallen en bommen was de trein de laatste mogelijkheid om de stad Kiev te verlaten.”
We hadden geluk dat we iemand kenden in België Wat was de situatie in het treinstation? “Ik heb nog nooit zoveel mensen bij elkaar gezien, gigantisch veel mensen verzamelden zich aan het treinstation. Iedereen wilde Kiev uiteraard ontvluchten. Er was ook geen dienstregeling meer, wat wil zeggen dat we niet wisten wanneer er een nieuwe trein zou toekomen en wanneer die zou vertrekken. Iedereen probeerde een trein te nemen richting Lviv of ergens in de buurt van de stad. Tickets waren ook niet meer nodig. Men propte de trein gewoon zo vol mogelijk. Er waren zo veel vrouwen en kinderen. Het was werkelijk onvoorstelbaar. Ik weet zelfs van een klein kindje dat gestorven is op de trein omdat het onvoldoende lucht kreeg.” “De treinrit was lang en zwaar. We konden niet zitten omdat er te veel mensen waren. Acht uur lang zaten we op de trein. De lichten waren uit, de gordijnen toe, alles om ervoor te zorgen dat de Russen ons moeilijker konden zien. De angst voor een raket- of bomaanval was groot, maar er waren ook bandieten. We moesten dus stil blijven. Zo zaten we de hele nacht lang in een treincabine met 12 tot 13 mensen, terwijl er eigenlijk maar plek was voor 4 personen. Voornamelijk vrouwen en kinderen.”
En had u een duidelijk doel voor ogen, of was Lviv uw oorspronkelijke eindbestemming? “De onzekerheid over waar we naartoe gingen was ook groot. We wisten alleen maar dat we naar een stad in het westen gingen, Lviv of ergens in de buurt. Het
ER WAS DE HOOP DAT DE RUSSEN ZOUDEN PROTESTEREN TEGEN POETIN EN ZIJN REGIME MISSCHIEN ZOU VALLEN. IK VERWIJT HEN DIE STILTE ENORM. IK VERWIJT HEN DIE ANGST OM TE PROTESTEREN ENORM” was onduidelijk wat de volgende stap zou zijn. Niemand wist wat te doen, wat er morgen zou gebeuren. Ik wist toen nog niet dat ik in België terechtkon. Het enige wat mijn moeder en ik wisten is dat we naar het westen van Oekraïne moesten, en verder zouden we nog zien. Eenmaal in Lviv kon ik bij vrienden terecht voor één nacht. Ik wachtte op mijn moeder en daarna trokken we naar de grens. Dat was het volgende hoofdstuk van dit verhaal.”
Wij zien video’s van hoe gigantisch veel mensen zich verzamelen aan de grens met Polen en niet verder kunnen. Hoe hebt u dan uiteindelijk het land verlaten? “Er was een gigantische massa volk aanwezig, waardoor alles vastliep. Velen stonden daar al 16 uur in de rij, te wachten en te hopen op hulp. We besloten niet naar Polen te gaan, maar met de trein verder te reizen naar Hongarije. Zo kwamen we terecht in Boedapest, de hoofdstad van Hongarije. We wisten nog niet waar we naartoe konden gaan, maar ons land in oorlog waren we nu echt ontvlucht.”
Eenmaal in Hongarije bent u kunnen doorreizen naar België. Waarom precies ons land? “We hadden geluk dat we iemand kenden in België. Hij nodigde ons uit om naar hier te komen. Zo wisten we wat onze volgende stap was, we moesten in Tielen zien te raken. We zijn ontzettend dankbaar dat hij zijn deuren voor mij en mijn moeder heeft geopend zodat we hier terechtkonden. Ik heb alleen maar liefde voor België door alle steun die we hier krijgen.”
Welke gevoelens gingen door uw hoofd tijdens uw vlucht naar België? “De hele rit gaf een vreemd gevoel. Als muzikant en zangeres ben ik het gewend om veel te reizen, omdat ik vaak door de stad of het land moest reizen voor verschillende optredens. Ik probeerde mezelf mentaal wat af te schermen door tegen mezelf te herhalen dat alles oké was, dat dit gewoon was wat ik al zo vaak had gedaan. Ik dacht bij mezelf dat ik gewoon stap per stap moest bekijken, me geen zorgen moest maken over de volgende stap tot ik klaar was met de huidige. En zo plande ik alles dag na dag, uur na uur in.” “Mijn voornaamste bezorgdheid was om mijn moeder te beschermen. Ik besefte dat ik niet alles kon weten en me er dus geen zorgen over moest maken. We wisten dat we niet in Kiev of Odessa konden blijven en moesten vertrekken. Maar hoe of waarheen, waren zorgen voor later. Op de straten van Kiev werd het gevaarlijk. Er werd gevochten in mijn wijk, er was
GENOCIDE “Er komt geen einde aan het geweld. Nu laatst nog werd het theater van Marioepol geraakt door een aanval. Burgers worden wel degelijk geviseerd, in gebouwen, in hun wagens, in hun woonwijken. Gewone mensen die hun leven wilden leiden in vrede. Dit lijkt helemaal niet op een “militaire operatie”, zoals de Russische overheid het noemde. Dit is gewoon een genocide op een volledige natie. In steden in het oosten, zoals Marioepol, is humanitaire hulp onmogelijk. De mensen hebben geen eten en drinken en sterven aan ontbering. En dat in de 21ste eeuw.”
veel geweld. Ook door Russen die Rusland steunden, hoewel die al lang in Oekraïne woonden en werkten. Dat maakte het onleefbaar. Het was verschrikkelijk, maar de hoop dat we ooit terug naar huis zouden kunnen keren, gaf kracht aan de ziel.”
Heeft u nog veel vrienden en familie in Oekraïne? Of zijn de meesten gevlucht? “Ik heb nog steeds vrienden en familie in Oekraïne. Mijn broer en zijn vrouw, mijn tante en haar man, al mijn medemuzikanten, die zijn nog steeds daar. Ze wonen in Odessa of Dnipro. Ze horen de luchtsirenes nog steeds dagelijks afgaan. Er zijn te weinig levensmiddelen in de winkels. Dat maakt alles psychologisch veel zwaarder. Onvoldoende eten, altijd angst, weinig slaap, dat allemaal maakt het gewoon verschrikkelijk.” “En echt niemand zag dit aankomen. Tot de dag dat Rusland binnenviel, was een grootschalige invasie ondenkbaar. Niemand had dit gedacht, dat dit in de 21ste eeuw mogelijk was. Ik heb veel vrienden in Donetsk. De eerste vijf dagen van de oorlog verbleef ik bij vrienden, zoals ik al eerder zei. Zij zijn afkomstig van de Krim. 2014 was een moeilijk jaar voor velen, want de annexatie van de Krim en de problemen in het oosten hadden een grote impact op ons volk. Maar nu is het anders. Niemand was voorbereid, niemand had het verwacht, niemand zag dit aankomen, echt niemand.”
Tot de dag dat Rusland binnenviel, was een grootschalige invasie ondenkbaar. Niemand had gedacht dat dit in de 21ste eeuw mogelijk was”
Moskou. Vrienden die ik al sinds mijn kindertijd ken, bijvoorbeeld een meisje van Moermansk. Ik ken haar al sinds mijn geboorte. Er zijn nog normale mensen, mensen in Rusland die echt beseffen en begrijpen wat er aan het gebeuren is. Daar ben ik me van bewust. Maar wat er nu gebeurt, de situatie die Rusland nu heeft veroorzaakt, is zonder twijfel onvergefelijk. Dat kunnen we gewoon nooit vergeten noch vergeven.” “We verwijten in de eerste plaats het Kremlin voor alles wat er aan de hand is. Maar we verwijten ook alle Russen die zwijgen, die niet protesteren tegen de oorlog en stil blijven zitten, en het zo toestaan door hun inactiviteit in de voorbije weken. Veel Russen zijn vergiftigd door propaganda. Zelfs de meest normale mensen die wel degelijk zelfstandig kunnen denken, zijn helaas gevallen voor de propaganda van de Russische overheid.”
Maar er zijn wel veel Russen die protesteren en gearresteerd worden. Oppositieleiders zoals Navalny worden zelfs uitgeschakeld. Denkt u dat de repressie de wil van het volk uitschakelt? “Wij proberen de waarheid te brengen dat Oekraïne al sinds 2014 voor zijn vrijheid vecht, dat er bloed vloeit en gevloeid heeft op bijvoorbeeld het Maidanplein. We waren het toen oneens met de overheid en hebben de overheid verdreven. Studenten werden gedood, gewone mensen, maar we kwamen op voor onze rechten, voor onze vrijheid. De Russen moeten begrijpen dat enkel zij de beslissingen van hun president kunnen beperken en verwerpen. Enkel de Russen kunnen dat en niemand anders.” “Naar de wapens grijpen is gruwelijk, dus er was de hoop dat de Russen zouden protesteren tegen Poetin en zijn regime misschien zou vallen. Ik verwijt hen die stilte enorm. Ik verwijt hen die angst om te protesteren enorm. Ik begrijp de repressie, dat ze worden gearresteerd omdat ze protesteren. Maar ze zouden moeten doen wat de Oekraïners hebben gedaan in 2014.” Hodorovskaya verwijst daarmee naar Euromaidan, toen de Oekraïners de toenmalige president, Viktor Janoekovytsj, verdreven.
Deze gruwelijke gebeurtenissen moeten waarschijnlijk veel wrange gevoelens opgewekt hebben. Hoe voelt u zich tegenover de Russen? Vindt u dat enkel Poetin verantwoordelijk is voor dit geweld, of vindt u het Russische volk even verantwoordelijk?
RUBEN NOTTEBOOM
“Hoe voel ik me tegenover de Russen? Ik heb vrienden in Rusland, vrienden in
STERK, MAAR HULP NODIG “Oekraïne is sterk, ons leger heeft veel moed. Ik durf zelfs zeggen dat ons leger de beste prestaties levert in de recente geschiedenis van het Westen. Maar Oekraïne is een klein land en onze macht is gelimiteerd. Het Russisch leger is groot en Rusland is gigantisch, het ‘kleine’ Oekraïne kan niet eeuwig stand houden tegen zo’n macht. We kunnen dit niet alleen winnen, vrees ik. We hebben de hulp van Europa nodig.” “Wij zijn Europa en Amerika zeer dankbaar voor alle steun en hulp die we al hebben gekregen, zoals wapens en materiële hulp, en ik wil iedereen bedanken die Oekraïners tijdelijk opvang biedt. Jullie redden de levens van kinderen en volwassenen.
Betaalt jouw ziekenfonds het lidgeld van je sportclub tot 30 euro terug?
Hoofdzetel:
Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be
Word lid van het VNZ.
10 Buitenland
31 MAART 2022
FRANKRIJK/CORSICA
In een matte Franse presidentiële verkiezingscampagne dook plots het Corsicaanse dossier op. We hadden het er al vorige week over. Nadat de nationalist Yvan Colonna in de gevangenis overleed, braken rellen uit op het eiland. De regering in Parijs lijkt de deur te openen voor meer Corsicaanse autonomie. De Franse rechterzijde fulmineert. President Orban op de recentste Europese top in Versailles.
HONGARIJE
Beslissende Hongaarse parlementsverkiezingen volgende week Op 15 maart trekken Hongaren massaal door de straten van Boedapest om hun nationale feestdag te vieren. De dag herinnert aan de vrijheidsstrijd van 18481849. Volgens schattingen stapten dit jaar meer dan 500.000 Hongaren op in een groots opgezette vredesmars die vooral bedoeld was als steun voor de Hongaarse regering en President Viktor Orban, de ‘bête noire’ van de Europese Unie. Er waren ook manifestaties van de oppositie, waar de voorzitter van de EVP, de Pool Donald Tusk, de gezamenlijke oppositieleider, Peter Marki-Zay, een hart onder de riem kwam steken. De vredesmars stond natuurlijk in het teken van de oorlog van Rusland tegen Oekraïne, die zijn schaduw werpt op de komende Hongaarse parlementsverkiezingen. Hongarije heeft, net als Polen, zijn warme hart getoond, en zorgt momenteel voor de opvang van ruim 430.000 Oekraïense vluchtelingen. Zo bekrompen nationalistisch en racistisch is Orban blijkbaar toch ook weer niet. Orban hield afsluitend een toespraak in het Hongaarse parlement waar hij nog eens de belangrijkste thema’s van zijn beleid benadrukte: “De Hongaren wensen eigenlijk maar één ding: vrede, vrijheid en eenheid. Daarvoor moet ons land sterk zijn, want zwakke naties en volkeren krijgen niet zomaar vrijheid.” De Hongaren weten maar al te goed waarover ze het hebben.
Beslissende verkiezingen De parlementsverkiezingen van 3 april zijn beslissend omdat de resultaten zullen zeggen of de Hongaarse bevolking nog achter het beleid van premier Orban staat, en in hoeverre zijn beleid, gefocust op het versterken van familie en werk door het volk, wordt gesteund. Orban kwam na de overwinning van zijn partij Fidesz in 2010 aan de macht, een succes dat herhaald werd in 2014 en 2018. Hij werd door de Hongaren, maar ook door de politieke Europese elites, gezien als het verzetssymbool tegen het EU-migratiebeleid. De oppositie schrompelde ineen. De zes belangrijkste politieke partijen van de oppositie beslisten zich naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen
in 2021 te verenigen op een eenheidslijst. Op die manier kreeg de oppositie 10 van de 23 grootste steden in het land in handen. In de coalitie vindt men (het vroegere uiterst-rechtse) Jobbik, de Hongaarse socialistische partij, de groen-linkse partij van de dialoog, de sociaalliberale democratische coalitie, de liberale beweging Momentum, en de groene LMP. Eind 2021 werd een voorverkiezing gehouden om een leider aan te duiden voor deze coalitie en die leider werd de conservatief Peter Marki-Zay.
Spannende peilingen Uit recente opiniepeilingen blijkt dat de twee belangrijkste politieke krachten, Fidesz en de oppositie, aan elkaar gewaagd zijn. Orban leidt voorlopig met 3 tot 4 punten op Marki-Zay. De oorlog in Oekraïne zou wel eens voor verrassingen kunnen zorgen en de winst van Orban groter maken dan ze wordt voorspeld. Uit een opiniepeiling van het instituut Nezopont blijkt dat 61 procent van de kiezers vindt dat Orban het best geplaatst is om de Hongaarse belangen in oorlogsomstandigheden te verdedigen, terwijl slechts 10 procent vindt dat Peter Marki-Zay dit beter zou doen. Samen met de verkiezingen organiseert Orban tevens een bindend referendum over enkele gevoelige genderthema’s. Zo wordt de Hongaren gevraagd of ze op school seksuele voorlichting voor minderjarigen georganiseerd wensen zonder toestemming van de ouders, of ze achter promotie staan voor geslachtsveranderende behandelingen van minderjarigen, enzovoort. Krijgt Orban opnieuw grote steun van de Hongaren? Of zorgt Marki-Zay voor een trendbreuk in Oost-Europa?
Eerst de feiten. Yvan Colonna, bouwjaar 1960, is al jaren een nationale held in Corsica. Ook al is Napoleon Bonaparte er geboren, het eiland blijft een Frans buitenbeentje met sterke nationalistische reflexen. Het moet gezegd: de regionalistisch-nationalistische beweging is er na jaren van spanningen met de overheid en straatgeweld gelinkt aan een aantal maffiose bendes. Een vergelijking met het IRA in Noord-Ierland of de ETA in Baskenland is te scherp gesteld, maar toch scheelt het niet veel. De geweldcultuur is er ingebakken. Dat verklaart waarom Colonna een levenslange gevangenisstraf uitzit voor de moord op prefect Claude Erignac in 1998. Dat leidde toen tot grote verontwaardiging, want een prefect is het symbool van het centralistische Parijs. Colonna was na de dood van Erignac jarenlang op de vlucht, werd in 2003 opgepakt om in 2007 tot een levenslange gevangenisstraf te worden veroordeeld. Hij zat die uit in de gevangenis van Toulon. Daar werd hij op 1 maart aangevallen door ene Franck Elon Abe, een crimineel van Kameroense afkomst en gelinkt aan terroristische organisaties. Op 21 maart overleed Colonna in een ziekenhuis in Marseille aan zijn verwondingen.
Aandacht weg van moslimfundamentalisme De aandacht ging eerst naar de dader die zou geïnspireerd zijn door moslimfundamentalistische motieven. Colonna zou volgens Abe verschillende keren de profeet Allah hebben beledigd, waarna de dader deze ‘blasfemie’ niet ongestraft kon laten. Zo’n thema zou natuurlijk een cadeau zijn voor de radicaal-rechtse kandidaten in de campagne voor de presidentverkiezingen, Marine Le Pen (Rassemblement National) en zeker Eric Zemmour (Reconquête!). Alleen werd de aandacht snel afgeleid van dit thema door het geweld dat op het ‘Île de Beauté’, zoals Corsica genoemd wordt, losbarstte. Regeringsgebouwen werden aangevallen, molotovcocktails werden gegooid naar de ordediensten,… Reactie vanuit Parijs: men is bereid het debat te openen over meer autonomie voor Corsica.
Meer autonomie Corsica Wat dat precies betekent, is onduidelijk, maar in nationalistische kringen wordt dit
vertaald als een stap in de richting van een eigen beleid op het domein van fiscaliteit en op sociaal-economisch vlak. Kortom, Corsica zou binnen de Franse Republiek een apart statuut krijgen. Dat is nu al deels het geval, want het eiland is een aparte entiteit. Een ‘collectivité à statut particulière’ en er is zelfs niet langer sprake van twee aparte departementen zoals sinds de Franse Revolutie het geval was. Corsicaanse nationalisten dromen van een verregaande autonomie zoals in de Franse overzeese gebieden met binnenen buitenlandse zaken, justitie en defensie die nog vanuit Parijs worden aangestuurd. En dat is het dan.
Aantasting territoriale integriteit Presidentskandidaten als Le Pen en Zemmour, bekend om hun jakobijns-centralistische standpunten, vinden dit ongehoord en een aantasting van de Franse territoriale integriteit. Ze willen dit nu in de laatste twee weken van de campagne gebruiken tegen uittredend president Emmanuel Macron. De bewoner het Elysée zou de Franse eenheid op de mestvaalt gooien, is de boodschap. Overdreven? In een land geobsedeerd door opiniepeilingen lijken de rechtse concurrenten van de president de wind mee te hebben. Een peiling van Odoxa leert dat 73 procent van de Fransen van oordeel is dat de regering zich onder druk heeft laten zetten door de nationalisten. Een mening die gedeeld wordt door 83 procent van de radicaal-linkse aanhang van Jean-Luc Mélenchon, 70 procent van het Rassemblement National en zelfs 93 procent van de aanhangers van Zemmour. 74 procent van de respondenten is tegen de pro-Colonna-betogingen in Corsica. Anderzijds is het wel zo dat 49 procent van de Fransen een voorstander is van meer Corsicaanse autonomie. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de ordehandhaving op het eiland te veel geld kost. 53 procent ziet zelfs geen graten in meer rechten voor de Corsicaanse taal, al is dat nog iets anders dan verregaande autonomie. Macron zelf houdt in de campagne de boot af en lijkt niet officieel in te willen gaan op het thema. Maar het zal zeker op tafel komen tijdens het debat dat de twee kandidaten die overblijven na de eerste ronde zullen voeren. SALAN © PHOTONEWS
© PHOTONEWS
Corsicaanse schaduw over verkiezingen
PIET VAN NIEUWVLIET
Rellen in Ajaccio
Buitenland
31 MAART 2022
11 © PHOTONEWS
DIPLOMATIEKE VALIES
Erdogans rol als staatsman in Turkije en de wereld Enigszins contrasterend met de brokken die hij in het verleden maakte, speelt de Turkse president Erdogan een meer resultaatgerichte rol wat het conflict tussen Oekraïne en Rusland betreft. Objectief gesproken niet verwonderlijk, gezien de relaties die Turkije met beide landen onderhoudt, maar toch, het blijft een kentering. Zonder twijfel speelt de nakende stembusslag een rol om zich als een staatsman te profileren. Acute conflicten zoals de oorlog in Oekraïne hebben de neiging andere ontwikkelingen en ontmoetingen wat naar het achterplan te verdringen. Het bezoek van de Syrische president Assad aan de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) bijvoorbeeld, het eerste aan een Arabisch land sinds de burgeroorlog in 2011 uitbrak. Is dat het begin van de rehabilitatie van een man die jarenlang de paria van de Arabische wereld was? Volgend bezoek: de Israëlische premier Bennett gaat op de koffie bij de Egyptische president Sisi, in aanwezigheid van Al Nahyan, kroonprins van - jawel - de VAE. Op zich was er al een tijdje wat aan het bewegen en slaagde afkeer tegen Iran erin heel wat (klassieke) tegenstellingen ondergeschikt te maken. Dat de oorlog in Oekraïne deze meetings minder zichtbaar maakte, betekent niet dat er geen verband zou bestaan. Zeker op de top in Egypte was de anti-Amerikaanse teneur groot. Te weinig steun krijgen ze in de strijd tegen de Houti-rebellen
in Jemen (waar Iran achter staat), om nog maar te zwijgen over die nucleaire deal met datzelfde Iran. Toen de VS de vraag stelde wat meer olie op te pompen om de prijs te drukken - Oekraïne! - vingen ze bot bij de OPEC. Nu ja, de situatie doet alvast hun kassa rinkelen.
Les van Atatürk We schuiven wat naar het noorden op, meer bepaald tot in Turkije. Deze ‘geopolitieke scharnierstaat’ (dixit Brezinksi) was ooit zo cruciaal voor het Westen, maar ging onder impuls van Erdogan jaren geleden een wat ander pad bewandelen, overigens hobbelig en erg kronkelend. “Maak je de levenswijze van de westerse mogendheden eigen. Zorg voor goede betrekkingen, maar laat je niet voor hun imperialistische karretje spannen. Ontwikkel banden met je Arabische buren, maar meng je niet in hun onderlinge onenigheden. En zoek geen ruzie met Rusland.” Dat was een citaat van Kemal Atatürk,
Erdogan in het gezelschap van zijn Oekraïense collega Zelensky
grondlegger van de Turkse republiek en in de bewoording van president Erdogan “een dronkaard”. Sterker nog, een man die gewoon te weinig ambitie had, anders dan hijzelf. Erdogans beleid richtte de voorbije jaren heel wat schade aan. Maar zie, sinds de situatie in Oekraïne geëscaleerd is, lijkt hij het advies van die seculiere “dronkaard” toch ter harte te nemen.
Binnenland door buitenland Er was de wat utopische vraag van de VS: lever de Russische S-300 en S-400 luchtverdedigingsraketten die enkele jaren geleden aangekocht werden aan Oekraïne en we vertrekken terug met een propere lei. Er komen steun en samenwerking, en symbolisch daarvoor: Ankara mag weer helemaal in het F-35 project stappen. Leuk bedacht, maar onmogelijk, gezien de speciale Turkse positie die niet enkel ingewikkeld is, maar net hierdoor ook kansen in zich draagt. De economische verwevenheid met zowel Oekraïne als Turkije is
erg groot. Het graan van de ene en de olie van de andere - en nu drukken we het wat simplistisch uit. Dit speelt in een rol in de politiek om alle communicatielijnen open te houden. Turkish Airlines is trouwens de enige luchtvaartmaatschappij die Rusland nog aandoet. Turkije verklaarde dat de Russische inval onaanvaardbaar is, sprak zijn steun voor Oekraïne uit, maar houdt zich op afstand van anti-Russische sancties en profileert zich als bemiddelaar. De retoriek die het hanteert is afgewogen, ook al verkoopt het drones aan Oekraïne en engageert het zich die aantallen op te drijven. Het is niet ruimhartigheid die Erdogan drijft, maar anders dan kameraad Poetin, staat die over enkele maanden voor een erg moeilijke verkiezing. En aangezien buitenlandpolitiek maar al te vaak bedreven wordt voor het binnenland, blijft Turkije in deze zijn rol als diplomatieke hub spelen. MICHAËL VANDAMME
GAZPROM
De Gazpromisten in de milieubeweging Tijdens zijn bezoek aan Amerikaanse troepen in Polen suggereerde Biden dat zij binnenkort in Oekraïne ingezet zouden worden. Elders noemde hij Poetin een “dictator” en een “slachter”, wat natuurlijk de naakte waarheid is, en hij leek een “regimewissel” te willen afdwingen. Dat zou zowel voor Oekraïne als voor Rusland zelf een bevrijding kunnen zijn. Maar kort daarop werd de president door zijn eigen administratie teruggefloten, wat heel vreemd is. Geen “regimewissel”, geen troepen om Oekraïne te redden. Men vraagt zich af wie er écht aan te touwtjes trekt in het Witte Huis. Biden beloofde ook dat hij de EU olie en gas zou leveren om een einde te maken aan de Russische chantage met aardgas. We hebben er eerder al op gewezen dat de VS, anders dan sommige poetinisten beweren, absoluut niet voorbereid zijn op zo’n scenario. Onder druk van klimaathysterici hebben de VS hun productie van fossiele energie teruggeschroefd op zoek naar een ‘hernieuwbaar Utopia’. Als Biden zijn belofte wil nakomen, zal hij een keiharde strijd moeten voeren tegen de drukkings-
groepen die hem tot nu toe als een marionet naar hun pijpen lieten dansen.
Hillary Clinton Maar nu begint het zelfs tot sommige Democraten door te dringen dat vele van die klimaatfanatici, net zoals de ‘vredesbewegingen’ vroeger, gefinancierd werden met Russisch geld. Uit via WikiLeaks uitgelekte documenten blijkt dat zelfs het Democratische, hyperprogressieve en hyperecologische boegbeeld Hillary Clinton dat al in 2014 wist: “We staan hier tegenover nepmilieubewegingen - “phony environmental groups” in de oorspronkelijke tekst - en ik ben een ijverige milieuactivist, maar deze groepen worden gefinancierd door de Rus-
sen.” Clinton preciseerde dat die groepen tegen àlles waren, van pijpleidingen tot de winning van schaliegas en “dat een groot deel van hun geld uit Rusland kwam”. Daarmee ging Clinton tegen haar eigen achterban in. Nee, dat is dus echt geen complottheorie van de Republikeinen. De drie grote milieu-ngo’s die nu in de VS onder vuur liggen, zijn de ‘Sierra Club’, de’ League of Conservation Voters’ en de ‘Natural Resources Defense Council’. De Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden eisen nu dat die drie ngo’s inzage geven van hun boekhouding en hun financiën. Als ze niets te verbergen hebben, als ze via via geen geld van de Russen hebben gekregen, dan kan dat toch geen enkel probleem zijn?
Gazpromgas
Als u zich soms afvroeg waarom de zogezegde ‘groenen’ zo fanatiek tégen kernenergie zijn en tégen alle fossiele brandstoffen behalve Gazpromgas, dan is dit het antwoord: omdat ze omgekocht zijn met Gazpromgeld. Natuurlijk zijn er ook vele ‘nuttige idioten’ die helemaal niet omgekocht moeten worden, omdat ze altijd als schapen met de kudde meelopen, en er zijn ongetwijfeld ook vele oprechte milieuactivisten die niet eens weten dat hun organisaties Russisch smeergeld aannemen. Maar zij hebben onze energievoorziening niet geruïneerd. Dat hebben de echte groene Gazpromisten gedaan. PAUL BÄUMER
Geldstromen Ook in 2014, het jaar van de eerste Russische invallen in de Krim en Oost-Oekraïne en de eerste halfslachtige boycots, verklaarde Anders Rasmussen, toen nog secretaris-generaal van de NAVO, dat de Russen milieu-ngo’s financierden om de ontginning van schaliegas tegen te houden en de EU afhankelijk te houden van Russisch aardgas. Dat wordt bevestigd door het rapport ‘The Bear in Sheep’s Clothing - Russia’s Government-Funded Organisations in the EU’. Dat rapport is samengesteld door Tsjechische, Estse en Oostenrijkse onderzoekers. Dat rapport behandelt het energiedossier slechts zijdelings, maar het geeft een goed inzicht in de manier waarop Russisch geld via allerlei constructies en schijnbaar neutrale ngo’s doorstroomt naar milieugroepen en politieke partijen, zowel ‘groene’ als nationalistische. In Polen, Frankrijk en Groot-Brittannië bevinden zich aanzienlijke voorraden schaliegas. Maar de groenen hebben dus met Russisch geld belet dat die ontgonnen konden worden.
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272
011 223 253
MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
FRANK JUDO
JURIST EN AUTEUR:
12 Interview
31 MAART 2022
In de mooie publicatielijst die Frank Judo (50) doorheen de jaren bij elkaar schreef, neemt zijn laatste schrijfsel een wat aparte plaats in. Ideeën en (persoonlijke) bedenkingen over het conservatisme in de brede zin, het is eens iets anders dan de vele historische en juridische onderwerpen die hij in het verleden uitgespit heeft. “Ook als kleuter was hij al een diepe denker”, zei Rik Van Cauwelaert op de niet van humor gespeende boekvoorstelling vorige week. Als dat geen reden voor een gesprek is?
“Ik wil zij die zich conservatief noemen een spiegel voorhouden” et is de haast existentiële vraag waar elke auteur mee geconfronteerd kan worden: hoe kwam u ertoe dit boek te schrijven?
“Dat is altijd een complex rijpingsproces natuurlijk, maar als ik op zoek zou moeten gaan naar één bepaalde aanleiding is er misschien een bepaald voorval. Ik ontving een mail van een vriend die me vroeg om in het kader van een of andere discussie waarin hij verwikkeld was het onderscheid toe te lichten tussen ‘rechts’ en ‘conservatief’. ‘Alleen jij kan dat’, voegde hij eraan toe. Sterk overdreven, voor alle duidelijkheid (glimlacht). Maar het zette me aan het denken. En de omstandigheden hielpen: tijdens de lockdown gaat een mens al wat sneller aan zijn computer zitten om wat dingen uit te schrijven. Wat ook speelde was een door de jaren opgestapelde frustratie over mensen die zichzelf conservatief noemden, ongetwijfeld te goeder trouw, maar daarna standpunten innamen die ik met enig understatement als vreemd zou durven bestempelen. In sommige gevallen zelfs haaks op de conservatieve traditie. Je kan je er makkelijk van af maken door te poneren dat er zoveel ‘conservatismes’ zijn als er ‘conservatieven’ rondlopen, maar dat is wat kort door de bocht. Ik ben de eerste om de mogelijkheid van variatie te erkennen en vind dat zelfs een conservatieve deugd, maar tegelijkertijd geloof ik wel dat historisch over een bepaalde conservatieve erfenis gesproken kan worden.”
Over die erfenis kunnen we het zo dadelijk hebben, maar waar ligt nu dat verschil tussen rechts en conservatief waar het initieel mee begon? “Historisch gezien zou ik zeggen dat het conservatisme één van de stromingen binnen een veel ruimere rechterzijde is. Vandaag wordt ‘rechts’ vaak geassocieerd met nationalistische en populistische stromingen, die qua op-
vattingen en stijl zeker niet automatisch aansluiten bij de conservatieve traditie.”
U had het over die ergernis over standpunten en onderwerpen die dan misschien wel het label conservatief dragen, maar het eigenlijk niet zijn. Kan u dat concreet illustreren? “Neem nu de relatie tussen conservatisme en nationalisme. Vaak worden beide in één adem genoemd. Wanneer je dat echter filosofisch en historisch bestudeert, dan merk je dat die band toch niet vanzelfsprekend is. Met wat moeite zijn ze best verzoenbaar, maar ze hangen zeker niet samen zoals men het vandaag graag voorstelt. Toch in Vlaanderen, waarbij men nogal snel vergeet dat heel wat nationalistische bewegingen in Europa of elders elke verwijzing naar enige vorm van conservatisme met klem verwerpen. Vaak staan ze er ook mijlenver van elkaar verwijderd.
“Historisch gezien is het conservatisme één van de stromingen binnen een veel ruimere rechterzijde” Een ander voorbeeld: ik hoor vandaag zelfverklaarde conservatieven opkomen voor de waarden van de Verlichting. Maar gedurende tweehonderd jaar hebben heel wat conservatieve denkers net het tegengestelde beweerd. Die historische waarheid heeft ook haar rechten Wat nuance is dus zeker niet misplaatst wanneer men het woord in de mond neemt.”
Men hoort wel eens zeggen, of dat leest men op zijn minst, dat de kapitale fout erin bestaat het conservatisme als een ideologie voor te stellen, vergelijkbaar met socialisme, liberalisme en dergelijke. Eerder moet je het zien als een
bepaalde attitude en instelling om de zaken te benaderen, een soort van diafragma waar men doorkijkt. Correct? “Daar is zeker iets van aan, alleen vind ik dat de slinger wat in de andere richting is overgeslagen. Het klopt natuurlijk dat er niet zoiets bestaat als de tien geboden van het conservatisme. Een checklist die bepaalt aan welke kant van de grens je je als het ware bevindt. Tegelijkertijd is het nogal makkelijk om je achter dat gevoelsmatige argument van mentaliteit en benadering te verschuilen. Nu wil ik het niet te scherp stellen, maar dat mag geen reden voor intellectuele luiheid worden. Luiheid is het hoofdkussen van de duivel, zoals men in andere tijden zei (lacht). In werkelijkheid is het verhaal van het conservatisme doorheen de eeuwen vrij consistent. In heel wat maatschappelijke discussies biedt het wel meer antwoorden dan men denkt.”
U raakt heel wat thema's aan, gebundeld in iets meer dan 20 stukjes. Hoe kwam het grondplan tot stand? Wat wel, wat niet? En in welke volgorde? “Mijn vertrekpunt was vooral de vaststelling dat er wat onderwerpen waren die ik wou aansnijden. Het grondplan moest hier ordening in brengen, maar tegelijkertijd moet worden erkend dat dit geen statisch gegeven is. Tijdens het schrijven borrelen nieuwe gedachten op, wat dan de nodige zijsprongen oplevert. Plannen maken is nuttig, noodzakelijk zelfs. Maar die plannen niet kunnen bijwerken, is de uiting van een zeer slecht begrepen conservatisme (lacht).”
Is hét grote probleem niet de beladenheid van de term? U analyseert het conservatisme historisch, filosofisch en antropologisch. In de praktijk wordt het vaak als een pejoratief stigma gebruikt of als een dooddoener om het debat te beëindigen. “Uiteraard, maar dat is net de gratuite praat die ik met mijn boek wil overstijgen. Enerzijds wil ik zij die zich conser-
“Een niet-populistisch conservatisme spreekt me aan” “Als je de wereld in twee helften verdeelt, een conservatieve en een niet-conservatieve, dan bevind ik me zonder enige twijfel in de eerste groep. Het is echter niet mijn ambitie mezelf als een soort paus van het conservatisme te zien, dat gaat me te ver. Met dit boek hoop ik, zoals gezegd, vooral de intellectuele discussie te stimuleren. Een niet-populistische conservatieve lijn spreekt me het meest aan. Een serene benadering van de dingen. Niet blind voor de realiteit van de maatschappelijke
context, maar ook niet onderhevig aan de trend de waan van de dag te volgen. Als men mij zegt tot op een gegeven punt in de conservatieve traditie te zitten, en er van dan af liberale, socialistische of andere ideeën aan toevoegt, heb ik daar geen probleem mee, even goede vrienden. Zolang men de intellectuele eerlijkheid heeft te erkennen waar het conservatieve erfgoed eindigt en men niet tracht er een inkleding aan te geven die kant noch wal raakt.”
FRANK JUDO • Jurist en historicus • Advocaat aan de Brusselse Balie • Auteur en samensteller van juridische en historische werken zoals ‘Confederalisme?’ (2008) en ‘Belg en Bataaf. De wording van het Koninkrijk der Nederlanden’(2015) Frank Judo, ‘Het bewaren waard. Wandelen door een conservatisme langs 21 misverstanden’, Uitgeverij Ertsberg, 2022, 152 blz, 19,95 euro. vatief noemen een spiegel voorhouden, want ze worstelen vaak met een perspectiefprobleem. Ze gaan kijken naar wat zij hebben gekend, wat ze tot standaard verheffen. En dat wordt dan hun norm voor het al dan niet verwerpen van dingen. Maar in werkelijkheid moet je een perspectief ontwikkelen voor de lange termijn. En dan heb je het al makkelijk over eeuwen. Een authentiek conservatisme moet durven reflecteren over deze historische dimensie. Pas dan kan men relevant beginnen praten en discussiëren. En anderzijds geldt precies hetzelfde voor de tegenstanders van het conservatisme.”
“Wat ik graag zou bereiken met dit boek is dat men wat beter nadenkt voor het woord ‘conservatisme’ erdoor wordt gejaagd” Wat wil u met dit boek bereiken? Waar ligt de ambitie van deze schrijver? “Ik vrees dat het woord ambitie misschien wat te hoog gegrepen is. Punt is dat ik wat dingen kwijt wou, waardoor het boek alvast zijn therapeutisch effect niet gemist heeft (lacht). Ik schreef dit vanuit een bekommernis van verbale hygiëne. Het woord conservatisme wordt te pas en vooral te onpas gebruikt. Men jongleert ermee, en dit in de meest uiteenlopende contexten. Wat ik graag zou bereiken met dit boek is dat men wat beter nadenkt voor het woord erdoor wordt gejaagd. Het laat zeker ruimte voor verdere reflectie en in die zin richt ik het vooral aan mensen met belangstelling voor levensbeschouwing en in het bijzonder voor jongeren met interesse voor het conservatief erfgoed. Het kan zeker nog verfijnd worden. En hopelijk leidt het tot meer reflectie, maar het laatste wat ik wil is dat we verzeilen in een eindeloze discussie. Een welles-nietesspel over wat nu wel of niet conservatisme is.” MICHAËL VANDAMME
Dossier
31 MAART 2022
MINDER DAN ÉÉN OP VIJF BRUSSELSE APOTHEKERS IS IN STAAT OM KLANTEN IN HET NEDERLANDS TE HELPEN ONS ONDERZOEK
Nadat Vlaams Parlementslid Karl Vanlouwe (N-VA) midden maart aangaf slachtoffer te zijn van taaldiscriminatie - de telefoon werd neergelegd door een Brusselse apotheker omdat Vanlouwe Nederlands wilde spreken - voerde ’t Pallieterke een onderzoek uit. De conclusie is helaas niet verrassend te noemen: van de 100 apothekers die de redactie opbelde, waren er slechts 17 in staat ons te helpen in het Nederlands. Ook apothekersvereniging UPB-AVB vond de resultaten weinig verrassend: “Wij zitten ook verveeld met dit probleem. Het valt moeilijk te verplichten, maar eigenlijk zouden apothekers in Brussel toch tweetalig moeten zijn.”
Maar dat antwoord kwam er slechts 17 keer. Vooral apothekers in de Dansaertwijk en aan de Beurs in het centrum van Brussel scoorden goed. Ook aan de universiteitsbuurt in Jette kan u in enkele apothekers terecht in het Nederlands. In Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node is de situatie het ergst. In totaal konden maar liefst 68 van de 100 gebelde apothekers geen woord Nederlands. 15 procent moest de telefoon doorgeven aan een collega, die dan een beetje Nederlands kon, terwijl slechts 17 procent ons onmiddellijk kon helpen.
Op zich verbazen deze resultaten niemand meer. De Brusselse taalwetgeving wordt al jarenlang met voeten getreden. Onze hoofdstad is in de praktijk bijna volledig Franstalig. “Dit is een Brussels probleem”, reageert apothekersvereniging UPB-AVB. Zij zitten zelf ook verveeld met de situatie: “Binnen onze vereniging streven wij ook naar tweetaligheid, maar afzonderlijke apothekers kunnen wij niet verplichten om Nederlands te kunnen.” De vereniging wijst dan ook naar de politiek om dit probleem op te lossen: “Dit ligt buiten onze handen. Spijtig genoeg zijn er in Brussel veel buitenlanders die apotheken uitbaten. Zij kunnen
REACTIES
“Midden maart begon ik wat symptomen van Covid-19 te krijgen, dus belde ik naar de apotheker van wacht voor informatie over een test”, begint Vanlouwe zijn verhaal. “De wachtdienst verbond mij door met een apotheker in Ganshoren, mijn thuisgemeente.” Karl Vanlouwe is in deze Brusselse gemeente trouwens ook gemeenteraadslid. Toen Vanlouwe zijn uitleg in het Nederlands begon, hoorde hij aan de andere kant van de telefoon enkel gemompel: “Het ongenoegen over het feit dat ik Nederlands sprak, was duidelijk te horen. Na enkele ogenblikken werd de telefoon gewoonweg neergelegd. Ik belde dan maar terug naar de wachtdienst, die me uiteindelijk een apotheker aanwees in Asse.” Dat was de dichtstbijzijnde gemeente met een Nederlandstalige apotheker. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest was er dus geen enkele farmaceut te vinden die iemand in het Nederlands medisch advies kon geven. Bizar, aangezien Brussel (op papier) nog steeds tweetalig moet zijn. “De apotheker van wacht uit Asse heeft mij op een correcte manier kunnen helpen en doorverwezen naar de website en het testcentrum op de Heizel waar ik zondagochtend een PCR-test heb kunnen afleggen”, aldus Vanlouwe. Maar ook daar kon geen enkele hulpverlener Nederlands. Het Vlaams Parlementslid diende een klacht in bij de Brusselse apothekersvereniging: “Ik voel mij ongelijk behandeld: dit is taaldiscriminatie. Het is algemeen bekend dat ook de ziekenhuizen, en zelfs de hulpdiensten, kampen met dit probleem. Je zou van de zorg toch mogen verwachten dat ze iemand in hun moedertaal kunnen helpen?” Of de klacht zin zal hebben, betwijfelt hij echter.
Dat dit geen alleenstaand incident is, werd al snel duidelijk. Daarom ging ’t Pallieterke op onderzoek uit. Er werden 100 apothekers uit de verschillende Brusselse gemeentes opgebeld, met een simpele medische vraag: “Ik heb last van een hoge bloeddruk. Kan u mij daarbij helpen?” Het enige juiste antwoord dat een apotheker op die vraag kan geven, is dat u voor dit soort medische problemen altijd eerst langs de huisdokter moet passeren.
EN FRANÇAIS, S’ IL VOUS PLAÎT
KARL VANLOUWE Vlaams Parlementslid en deelstaatsenator (N-VA) Gemeenteraadslid Ganshoren
13
DOMINIEK LOOTENS-STAEL Brussels Parlementslid (Vlaams Belang) Wie wel reageerde, was Dominiek Lootens-Stael, Brussels Parlementslid voor het Vlaams Belang: “Het is inderdaad hemeltergend dat je in de hoofdstad niet kan worden geholpen in het Nederlands bij aangelegenheden die nochtans letterlijk van levensbelang kunnen zijn. Ook niet door mensen die hoogopgeleid zijn. Maar wat kun je eigenlijk anders verwachten wanneer de Brusselse overheden al decennialang het massaal met voeten treden van de taalwetgeving in openbare diensten tolereren? Het illegaal aanwerven van Nederlandsonkundigen bij bijvoorbeeld gemeentebesturen, OCMW's en openbare ziekenhuizen gaat van kwaad naar erger. Hiermee geeft de overheid ook het signaal dat de kennis van het Nederlands in Brussel niet belangrijk is. Wie naar een huisartsenwachtpost in Brussel moet, wordt steevast doorgestuurd naar die van Brussel-Stad, omdat dat de enige is waar wellicht een dokter aanwezig is die zich in het Nederlands kan uitdrukken. Nochtans zijn die wachtdiensten onderworpen aan de taalwetgeving.
Over het algemeen goede hulp in het Nederlands Degelijke hulp in het Nederlands Slechte of geen hulp in het Nederlands Geen resultaten
helemaal geen Nederlands, en in sommige gevallen zelfs maar gebrekkig Frans. Ik vraag mij soms af waar ze hun diploma gehaald hebben.” Wat wel opviel, was de arrogantie van tientallen Franstalige apothekers. Zonder ook maar enige moeite te doen om Nederlands te spreken, wimpelen zij niet-Franstalige klanten zonder verpinken af. Deze farmaceuten reageerden verbaasd, zelfs verontwaardigd, wanneer we vroegen om ons te helpen in het Nederlands. Als de telefoon niet gewoon werd neergelegd, was het enige dat deze mensen zeiden: “En français, s’ il vous plaît”. WANNES NEUKERMANS
BEVOEGDE VERKOZENEN WEIGEREN TE REAGEREN Schaarbeeks burgemeester Cécile Jodogne (DéFI) weigerde commentaar te geven. Ze weigerde daarenboven aan de telefoon in het Nederlands te antwoorden. De burgemeesters van Molenbeek, SintJoost-ten-Node en Ganshoren waren ook niet beschikbaar voor commentaar. De woordvoerder van Sven Gatz, de Brusselse minister van Meertaligheid, gaf aan dat hij weigerde te reageren op dit stuk.
SPIJTIG GENOEG ZIJN ER IN BRUSSEL VEEL BUITENLANDERS DIE APOTHEKEN UITBATEN. ZIJ KUNNEN HELEMAAL GEEN NEDERLANDS, EN IN SOMMIGE GEVALLEN ZELFS MAAR GEBREKKIG FRANS. IK VRAAG MIJ SOMS AF WAAR ZE HUN DIPLOMA GEHAALD HEBBEN UPB-AVB
TWEETALIGHEID POLITIE Ook de federale overheid is in hetzelfde bedje ziek. Zelfs met de N-VA aan boord deed de federale regering niets om bijvoorbeeld de - nochtans wettelijk verplichte - tweetaligheid bij de politie af te dwingen. Het mag dan ook niet verwonderen dat daar waar de taalwetgeving niet speelt, de inspanningen om mensen in het Nederlands verder te helpen eerder gering zijn, uitzonderingen niet te na gesproken natuurlijk! Het lijkt met dan ook een te overwegen piste om het beroep van apotheker te beschouwen als een beroep dat het private belang overstijgt en dus eigenlijk van algemeen nut moet worden beschouwd. Zeker nu alsmaar meer taken aan apothekers worden toebedeeld, zou het daarom niet abnormaal zijn dat zij in de hoofdstad wettelijk verplicht zouden worden een tweetalige dienstverlening aan te bieden.”
KOMPANY IN GANSHOREN De burgemeester van Ganshoren, Pierre Kompany en vader van Vincent Kompany, kwam in 2019 al eens onder vuur te liggen omdat hij tijdens de gemeenteraden de taalwetgeving niet naleefde. Toen legde gemeenteraadslid Karl Vanlouwe (N-VA) klacht neer bij de Vaste Commissie voor Taaltoezicht. Concreet werd er geen vertaling gegeven wanneer een Nederlandstalig gemeenteraadslid een vraag stelde in het Nederlands, en een schepen of de burgemeester daarna antwoordde in het Frans. Ook de documenten van het schepencollege of de uitnodigingen voor de gemeenteraad waren niet volledig tweetalig opgesteld. Vanlouwe was toen ook verontwaardigd over de uitleg die Kompany hierover gaf: “De burgemeester beweert dat de verslagen van het schepencollege nooit tweetalig zijn omdat de voertaal het Frans is. Welk signaal geeft een burgemeester hiermee aan zijn Nederlandstalige inwoners?”, klonk het toen. “Wanneer overheden verwachten dat burgers de wetgeving naleven, moeten ze dat zelf ook doen.”
14 Cultuur
31 MAART 2022
KUNST
FILM
Sint-Dimpna en de ‘Barmhartige Stede’
Fracture ‘Fracture’ is een neo-noir thriller over het kat-enmuisspel tussen een moordenaar en openbaar aanklager van regisseur Gregory Hoblit. Een keurig verhaal met uitmuntende acteurs. Ideaal voor fans van het genre.
Dimpna, de bekendste beschermheilige van de geesteszieken, is onlosmakelijk met Geel verbonden. Twee tentoonstellingen, een ommegang en een spektakelstuk zullen dat de volgende maanden duidelijk illustreren. Volgens de legende leefde Dimpna, een Ierse koningsdochter, in de zevende eeuw. Na de dood van haar moeder ging haar vader op zoek naar een nieuwe echtgenote. Bij gebrek aan geschikte kandidates eiste haar vader dat Dimpna met hem zou trouwen. De vrome maagd weigerde in te gaan op dit incestueuze verzoek. Ze ontvluchtte het hof, stak het kanaal over en kwam via Antwerpen in Geel terecht. Daar wist haar vader Dimpna te vatten en als een waanzinnige onthoofdde hij zijn dochter.
Heilig verklaard
Wanneer de steenrijke luchtvaartingenieur Ted Crawford (Anthony Hopkins) bewijs vindt van de buitenechtelijke affaire van zijn echtgenote, schiet hij haar prompt door het hoofd. Zijn woning wordt al snel omsingeld door de politie en Crawford bekent meteen de misdaad aan een van de rechercheurs. Willy Beachum (Ryan Gosling) is een arrogante en buitengewoon bekwame jonge assistent van de openbare aanklager. Beachum is bovendien nog maar net aangenomen door een prestigieus advocatenkantoor. Zijn ambitie in combinatie met het vooruitzicht op de faam van zijn nakende carrièreswitch, vertalen zich in een gebrek aan toewijding aan de job die hij spoedig achter zich zal laten. Voor hij vertrekt krijgt Beachum echter nog de zaak van Crawford toegewezen. Met een geschreven bekentenis heeft hij vertrouwen in een snelle veroordeling, maar Crawford lijkt de situatie geanticipeerd te hebben om het rechtssyteem naar zijn hand te kunnen zetten. Beachum is geïntimideerd door de sluwe verdachte en raakt stilaan geobsedeerd om de verdachte veroordeeld te krijgen.
Sterke Gosling Gosling is erg overtuigend. Hij slaagt er bijzonder subtiel in om weer te geven hoe zijn personage evolueert als gevolg van de gebeurtenissen in de film. Beachum ontmoet zijn gelijke en zijn voortdurende nood om te winnen, dwingt hem even stil te staan en de zaken te revalueren. Zijn ego blijft zo uiteindelijk niet langer de enige motivatie om criminelen achter slot en grendel te krijgen. Het verhaal had echter baat gehad bij subtiele indirecte verteltechnieken die het personage wat meer diepgang en achtergrond konden verschaffen. De rol van zijn toekomstige baas Nikki Gardner, gespeeld door Rosamund Pike, betekent helaas weinig meer dan een overbodige romantische subplot. Ze draagt niet alleen nauwelijks iets bij aan de centrale rechtszaak, haar verhaallijn valt uiteindelijk simpelweg stil.
Hannibal Lecter Ted Crawford, met zijn intimiderende vernuft en zijn sadistische provocatie, doet onvermijdelijk denken aan Hannibal Lecter, Hopkins’ beruchte rol uit ‘The Silence of the Lambs’. Hoewel de oorsprong van het kwade in beide personages in nevel gehuld is, voelt alleen Crawford onvolledig aan. Het gaat hier om een gebrek aan begrijpbare motivatie en duidelijkheid op de visie op de moraal van de moordenaar. Enkele slordigheden in de verhaallijn doen jammer genoeg ook afbreuk aan zijn air van kundigheid.
Doordacht, verzorgd en gebrekkig Desondanks kent Fracture een verrassende en doordachte ontknoping, waar de kijker zichzelf alleen bij te verwijten heeft. Een goed tempo en intelligent geschreven dialogen creëren een permanente betrokkenheid. De verzorgde cinematografie vormt eveneens een meerwaarde, zoals bijvoorbeeld de terugkerende shots van de gestalte van Gosling doorheen een lichtdoorlatend materiaal, vaak in combinatie met felle kleuren. Een leuke, doch gebrekkige thriller voor fans van Anthony Hopkins en Ryan Gosling.
SIMON SEGERS
Dit tragische verhaal maakte Dimpna bijzonder populair bij de Geelse bevolking. Haar faam bereikte Rome en Dimpna werd heilig verklaard. Omwille van haar onthoofding door een krankzinnig geworden koning, werd Dimpna de patrones van alles wat met het hoofd te maken heeft. De SintDimpnakerk in Geel werd een drukbezocht bedevaartsoord. Pelgrims trokken er massaal naartoe in de hoop verlost te worden van hun psychische problemen. Er werden zelfs ziekenkamers toegevoegd aan de kerk, zodat de psychiatrische patiënten daar konden verblijven. Zo ligt Dimpna aan de oorsprong van de eeuwenoude traditie van geestelijke zorg en naastenliefde, die in Geel nog steeds bestaat en de stad de eretitel ‘Barmhartige Stede’ opleverde. Ook vandaag is Geel bekend om zijn unieke omgang met psychiatrische patiënten, die thuis bij de inwoners worden opgevangen.
1505 schilderde, op het hoogtepunt van de Dimpna-cultus. Goossen was de kleinzoon van de beroemde Rogier van der Weyden. De opdracht voor het Dimpna-altaarstuk kwam van Antoon Tsgrooten, de abt van de abdij van Tongerlo. Het schitterende drieluik heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. Het werd verzaagd, verwaarloosd, gestolen en uiteindelijk vergeten, tot de panelen werden aangekocht door The Phoebus Foundation van Fernand Huts. Drie jaar lang is gewerkt aan het onderzoek en de restauratie. Nu is het altaarstuk in zijn oorspronkelijke glorie helemaal klaar om weer getoond te worden aan het publiek. Geen betere plek om dit te doen dan de Sint-Dimpnakerk in Geel.
De tentoonstelling ‘Zot van Dimpna’ is dus opgebouwd rond één enkel kunstwerk, maar ze belicht wel alle aspecten van het altaarstuk. Hoe werkte een zestiende-eeuws kunstenaarsatelier? Waarom bedacht Van der Weyden zich zo vaak en schilderde hij niet wat hij oorspronkelijk tekende? Schilderde hij alles zelf? Een audiovisueel traject geeft de antwoorden, nadat een introfilm en de digitale triptieken al heel wat informatie hebben onthuld. De expo geeft ook terecht een ereplaats aan de inwoners van Geel die in hun leven belangeloos een plaats geven aan wie ‘anders’ is.
Dimpna Verbeeldt De Sint-Dimpnakerk heeft nog heel wat meer te bieden dan deze tijdelijke tentoonstelling. Het lijkt wel een museum, met maar liefst vier ‘Topstukken’ van de Vlaamse Gemeenschap: het schitterende retabel van Sint-Dimpna (1515), het Passieretabel (1490-1499), het Apostelretabel (tweede helft veertiende eeuw) en de recent gerestaureerde panelen met de portretten van Hendrik van Merode en Francisca van Brederode, rond 1525 geschilderd door Jan Mostaert. Tegelijk met de expo ‘Zot van Dimpna’ loopt in het Geelse Gasthuismuseum de tentoonstelling ‘Dimpna Verbeeldt’ met een unieke selectie Dimpna-portretten en -beelden, van uitzonderlijke vijftiende-eeuwse prenten tot hedendaagse interpretaties. Elke vijf jaar viert Geel zijn patrones, met als hoogtepunten de Sint-Dimpna Ommegang, dit jaar op 15 mei, en het massaspektakel Gheelamania van 20 mei tot en met 5 juni.
Zot van Dimpna
MMMV
Tentoonstellingen ‘Zot van Dimpna’ in de Sint-Dimpnakerk en ‘Dimpna Verbeeldt’ in het Gasthuismuseum te Geel, van 1 april t.e.m. 28 augustus 2022, www.zotvandimpna.be en www.gasthuismuseumgeel.be
Het verhaal van Dimpna’s leven en marteldood is prachtig in beeld gebracht op een monumentaal altaarstuk dat Goossen van der Weyden in
BOEK
Operatie Pedestal
We schrijven 10 augustus 1942. Een konvooi van 14 koopvaardijschepen en 50 marineschepen (waaronder vier vliegdekschepen) vaart de Middellandse Zee in. Het gaat om de grootste militaire operatie van Groot-Brittannië ter zee sinds de Eerste Wereldoorlog. Op dat moment blaken de asmogendheden van zelfvertrouwen. Na een wervelende campagne resteert Malta onder geallieerde controle in de ‘Mare Nostrum’. Churchill maakte tijdens zijn carrière veel militaire blunders, maar hij had wel duidelijk oog voor de moraal van zijn bevolking en uiteraard zijn eigen status. Malta was hem een gok waard. Niets doet de hedendaagse toerist vermoeden dat de vredige eilandengroep met zijn rijke geschiedenis het toneel is geweest van minstens twee zware belegeringen. De eerste dateert van 1565 toen het almachtige Ottomaanse leger zijn tanden stukbeet op de hospitaalridders. De tweede maal was de Britse kolonie een doorn in het oog van de Italië en Duitsland die tijdens WO II Rommel overzee wilden bevoorraden om Egypte in te palmen. Via het Suezkanaal lag voor de asmogendheden de weg open naar India, het kroonjuweel van het Britse imperium. Deze laatste was in de ogen van de Verenigde Staten en SovjetUnie het zwakke broertje geworden. Het verlies van Egypte en zeker India zou de doodsteek betekenen voor het premierschap van Churchill. Toen midden ’42 de Britse marine nog eens met de spierballen rolde, was dat geen overbodige luxe. In die tijd had Malta al meer bommen te verduren gekregen dan Londen en kreunde de moedige bevolking onder een enorme hongersnood. Bij een Duitse invasie zou volgens Hastings de eilandengroep als een rijpe vrucht in de schoot van de asmogendheden zijn gevallen. Het National History Museum in de Maltese hoofdstad beweert
dat het een kwestie van dagen was aleer de overgave een feit zou zijn. In die zin was het konvooi een kwestie van alles of niets.
Persoonlijke getuigenissen Max Hastings is een gerenommeerd historicus die over de oorlog in Korea en Vietnam publiceerde, maar vooral zijn sporen verdiende met werk over WO II. Naast de grote gebeurtenissen weet hij ook het perspectief te verfijnen tot op menselijk niveau door vele persoonlijke getuigenissen te verwerken. Voor de auteur is de schrikwekkende ervaring van een jonge matroos even relevant als die van een ervaren kapitein. Zowel voor de Italiaanse duikbootbemanning als de Britse marine is hij bijzonder lovend omwille van hun bekwaamheid en moed. De luchtafweer en de luchtescortes waren daarentegen vaak ineffectief.
Meeslepend verhaal In een bloedstollend feitenrelaas vertelt de Britse historicus hoe het
konvooi zich vaak langzaam een weg probeert te banen tussen vijandige kustlijnen, onderzeeërs en luchteskaders. De krijgskansen gaan op en neer, maar meer nog dan de militaire verliezen blijft de vraag doorheen het boek hangen of de cruciale olievoorraden de Maltese haven zullen bereiken. Propaganda en verkeerde informatie zorgde ervoor dat zegebulletins te vroegtijdig werden verstuurd. Zoals wel vaker sneuvelde de waarheid ook hier vrij snel in het strijdgewoel.
Verdienstelijke herinnering Het is de verdienste van dit lijvige werk dat het deze onterecht vergeten episode van WO II terug in herinnering brengt. Over het strategische belang van Malta is tot op vandaag nog discussie tussen historici. Het is echter waarschijnlijker dat een zoveelste morele opdoffer voor de Britse eerste minister fataal dreigde te worden. Dit had dus potentieel veel zwaardere gevolgen dan louter het verlies van Malta. Het ongelooflijk dunne koord waarover de Britse vloot echter diende te balanceren om haar doel te halen, maakt het echter een meeslepend verhaal dat de lezer tot het einde in spanning houdt. Daarbij weet de ervaren verteller in Hastings uitstekend hoe dit in scène te zetten.
PIETER VANDERMOERE
Max Hastings, ‘Operatie Pedestal’, Hollands Diep, 2021, 464 blz., 34,99 euro, ISBN: 9789048852758
Brieven
31 MAART 2022
GESCHIEDENIS
LEZERSBRIEVEN
De val van Den Briel
HET KAN VERKEREN
HET SLAPPE WESTEN
De van oudsher grillige maand april komt eraan met regen en sneeuw en hagelbuien, het zal zoals van oudsher tempeesten, maar dat tempeesten kan vlug getemperd zijn, zodat wij als monkelende boeren op hun best in hemdsmouwen op onze landouwen zullen staan. Johan Corveleijn - Oostende
Pallieterke, Het Westen heeft geen leider, enkel een troep laffe zwakkelingen in maatpak. Niet in staat een moordenaar, oorlogsmisdadiger te stoppen in zijn poging een volk, vrouwen en kinderen te vernietigen. Ze laten zich Poetins wil opdringen in plaats van die gek te zeggen: tot hier en niet verder. Wij verdedigen het volk, vallen u niet aan, integendeel, u valt weerlozen aan. En als climax komen ze in het Westen aandraven met hun economisch belangen, hun diamantjes en hun gas dat ze nodig hebben uit Rusland, terwijl ondertussen een gans volk crepeert en wordt vernietigd! Dany Bauwens - Erps Kwerps
ALMACI (1)
´t Veroveren van Den Briel, op den eersten april des jaars 1572 (Jan Luyken,1679)
Op 1 april 1572, precies 450 jaar geleden, viel het ZuidHollandse vestingstadje Den Briel als een rijpe vrucht in de schoot van de watergeuzen. En dit tot grote verassing van zowel de aanvallers als het handvol verdedigers. Het was hoe dan ook een belangrijk sleutelmoment in de opstand van de Nederlanden tegen de Spaanse kroon, dat in de geschiedenisboeken als de Tachtigjarige Oorlog geboekstaafd staat. We schrijven het jaar onzes Heren 1572. De opstand tegen de Spaanse koning Filips II loopt niet van een leien dakje. De Spaanse landvoogd, de hertog van Alva, had bij zijn aankomst in augustus 1567 in de Lage Landen luidkeels verkondigd dat zes maanden zouden volstaan om de Nederlanden terug onder de Spaanse laars te krijgen. In realiteit werd het echter al snel een héél ander verhaal met zware belastingheffingen en een uiterst repressief beleid. Daarbij focuste Alva zich vooral op strafrechtelijke vervolgingen en eventuele executie van opstandige edellieden.
Invasie Willem van Oranje Toen die edelen, onder aanvoering van Willem van Oranje, reageerden met een heuse invasie vanuit de Duitse landen was het hek helemaal van de dam. Geldgebrek, een falend strategisch inzicht en onvoldoende steun van de lokale bevolking deden de overmoedig geworden prins van Oranje echter de das om. Terwijl in het noorden bij het plaatsje Jemmingen de troepen van zijn broer, Lodewijk van Nassau, door de Spanjaarden in de pan werden gehakt, was Oranje aan een zinloos en mislukt beleg van Luik begonnen. Nadien trok hij doelloos door Namen en Henegouwen om uiteindelijk in december in Frankrijk zijn troepen af te danken. In het jaar 1572 wilde Oranje opnieuw een inval wagen. Hij hoopte dat het keiharde repressieve optreden van Alva nu meer mensen de keel uithing dan in 1568. Bovendien had hij in de tussenliggende jaren zijn contacten verstevigd met de protestantse partij in Frankrijk, de hugenoten. Van hen verwachtte hij steun en met Franse militaire hulp zou zijn eigen tweede inval - in combinatie met een aanval over zee - moeten slagen. Het grote probleem was afgezien van de financiering van de eigen troepen - het op elkaar afstemmen van de verschillende acties.
Watergeuzen Op 27 maart 1572 stelde de prins zijn broer Lodewijk aan tot bevelhebber over de geuzenvloot. Deze watergeuzen waren een merkwaardige mix van voortvluchtige protestanten, dieven
en avonturiers die zich, versterkt door Franse hugenoten, onledig hielden met piraterij en het ontwrichten van de Spaanse vloothandel in de Noordzee. Hun buit brachten ze in de hen goedgezinde Engelse havens aan land totdat hen op 1 maart 1572 door Elizabeth I de toegang tot haar havens werd ontzegd. Ze voeren daarop met een vijfentwintigtal schepen tellende vloot naar de Hollandse kust op zoek naar een stad met voorraden die konden worden geplunderd. Dit flottielje stond onder het bevel van admiraal Willem van der Marck, heer van Lumey, en zijn twee onderbevelhebbers, Willem Bloys van Treslong en Lenaert Janszoon de Graeff. De admiraal stond bekend als een fanatieke calvinist, een papenvreter met een weinig buigzaam karakter en was berucht om zijn eigengereide optreden. Hij nam bovendien - tot gruwel van de meer gematigde elementen - de prins van Oranje nooit echt au sérieux. Aanvankelijk was het hun bedoeling om bij verrassing de havenstad Enkhuizen in te nemen, maar daar stak een forse voorjaarsstorm op de Noordzee een stokje voor. Uiteindelijk belandden ze veel zuidelijker dan oorspronkelijk gepland voor de Hollandse kust bij het vestingstadje Den Briel, dat de Maasmonding diende te verdedigen.
Vestingstadje Den Briel De Brielse veerman Jan Pieterszoon Koppestok of Coppelstock die aan boord van het vlaggenschip van de admiraal was gekomen, moest de oproep tot overgave van het stadje overbrengen aan burgemeester Koekebakker. Toen Lumey de indruk kreeg dat de vroede burgervader de besprekingen nodeloos leek te willen rekken, gaf hij het prompt het bevel aan zijn mannen om de stad te bestormen. Een vrij risicoloze operatie, want Koppestok had hem verteld dat het grootste deel van het Spaanse garnizoen een paar weken eerder naar Utrecht was getrokken om de Spaanse aanwezigheid in deze stad te versterken. Aangekomen voor de stadsmuren, trok een groep onder bevel van Bloys van Treslong zonder noemenswaardige problemen door de geopende Zuiderpoort.
De tweede groep stond voor de gesloten Noorderpoort die in brand werd gestoken. Toen dit niet meteen tot het verhoopte resultaat leidde, werd de poort open gebeukt met een scheepsmast. De enkele Spaanse soldeniers in de stad wisten te ontkomen terwijl hun commandant werd opgeknoopt door de geuzen. De inname van Den Briel was symptomatisch voor Lumey’s tegendraadse en opportunistische gedrag, want ze druiste tegen alle eerder gemaakte afspraken in. Hij had immers oorspronkelijk met Willem van Oranje afgesproken dat zij gelijktijdig de Nederlanden zouden binnenvallen om zo Alva tot een oorlog op twee fronten te dwingen. Met zijn vroegtijdige inval verstoorde Lumey dit plan. De verbolgen Oranje wou aanvankelijk zelfs Lumey en z’n zootje ongeregeld aan hun lot overlaten, omdat in zijn ogen het kleine Den Briel absoluut ongeschikt was om van daaruit de geplande grootschalige legeroperaties te organiseren. Het kon volgens hem alleen maar uitdraaien op een logistieke nachtmerrie die bovendien handenvol geld zou kosten. Geld dat nauwelijks voorhanden was…
Scharniermoment Door de inname van Den Briel beschikten de opstandelingen wellicht tot hun eigen verrassing - plots over een uitvalsbasis. Dit was voor veel steden een sein om de partij van Oranje te kiezen. Hoewel de inname van een quasi onverdedigde stad niet écht als een eclatante overwinning kon worden beschouwd, blies het nieuws de opstand, die leek uit te doven, nieuw leven in. Al op 6 april koos Vlissingen de zijde van de opstandelingen. Veere, Zierikzee, Dordrecht en Delft volgden in de volgende weken, terwijl vanaf juni in het Noorderkwartier steden als Enkhuizen, Hoorn, en Alkmaar zich aan de zijde van Oranje schaarden en de poorten openden voor de geuzen. Soms deden de stadsbesturen dat uit eigen beweging, soms gebeurde dit onder druk van de burgers die met oproer dreigden. Dat proces werd aanzienlijk vergemakkelijkt door Alva, die sinds de zomer van 1571 de Spaanse garnizoenen uit veel steden had teruggetrokken. Zéker nadat Willem van Oranje in Enkhuizen voet aan wal had gezet om de algemene leiding over de opstand op zich te nemen, was het hek van de dam. De inname van Den Briel werd inderdaad een scharniermoment in de opstand.
15
JAN HUIJBRECHTS
Pallieterke, Meyrem Almaci heeft haar ontslag als voorzitster van Groen aangeboden. Normaal zou ze nog twee jaar aanblijven, maar dat ziet ze niet meer zitten. De officiële reden voor haar ontslag zou zijn dat ze zich nu ineens meer gaat aantrekken van haar familie. Nu zo ineens? Volgens mij is ze eerder het (eerste) slachtoffer van de mislukte kernuitstap. Het gaat niet goed met Groen, de partij die haar dada van de volledige kernuitstap niet heeft kunnen waarmaken. De ‘overwinningsnederlaag’ bij de recentste verkiezingen, de rel met Calvo en de deelname aan paarsgroen+ heeft haar geen enkele bonus opgeleverd, buiten de ministerpostjes. Groen blijft een aanhangsel van Ecolo, in de eerste plaats Belgisch, on-Vlaams, om niet te zeggen antiVlaams. Dat snappen ondertussen ook de vele simpele zielen die vroeger in de partij geloofden en nu niet meer. Partijen als Groen en PVDA maken in Vlaanderen weinig kans om door te breken, juist omdat ze maar aanhangsels zijn van hun Waalse medestanders. Ze zouden beter moeten weten, want ze kopiëren gewoon de Vlaamse socialisten die nooit iets anders hebben gedaan en alleen blij mogen zijn nog te mogen meespelen als de PS dat wil. Net zoals de socialisten van ons ‘mateke’, hebben Groen en de PVDA blijkbaar nog altijd niet begrepen dat het niet opgaat de Belgische kaart te trekken, terwijl ze alleen maar stemmen kunnen halen in het eigen Vlaanderen dat ze verwaarlozen. Guido van A lphen - K asterlee
ALMACI (2) Pallieterke, Na acht rampzalige jaren als voorzitter van de partij groen, geeft Almaci er de brui aan. Rampzalig voor haar partij omdat hun aanhang gestaag daalt. Niet verwonderlijk als men weet dat een van haar verkiezingsslogans luidde: “Met Groen aan de macht, verhoogt geen enkele factuur”. Moet er nog zand zijn? Sinds hun regeringsdeelname zijn de facturen juist enorm gestegen. Romain Peeters - Attenrode
LANG GELEDEN Pallieterke, ‘Liever een raket in de tuin, dan een Rus in de keuken’ stond op een grote zelfklever pal op de achterruit van mijn auto... in 1983. Na bijna veertig jaar blijft dit mijn mening. Ook het ‘vredesdividend’ (sic) van dertig jaar geleden, het opschorten van de legerdienst en de drastische inkrimpingen van het defensiebudget, vond ik waanzin. Blijkbaar had ik, spijtig genoeg, tweemaal gelijk. Zouden de VAKA-adepten ook nog achter hun eenzijdige ontwapeningsstrategie van toen staan?? F. M aeyens - K almthout
HYPOCRIET VLAAMS BELANG Pallieterke, Het Vlaams Belang wordt steeds meer en meer hypocriet. Herinner u dat ze zich tijdens de coronacrisis meer dan anderhalf jaar angstvallig onthielden van oppositie te voeren. Tegenover de angstepidemie durfde men toen niets in te brengen. Dat Poetin bij extreemrechts ook veel krediet geniet en ze hierbij nu noodgedwongen een bocht dienen te nemen, is ook niet bepalend voor hun geloofwaardigheid geweest. Het VB faalt nu ook in zelfdenkend reageren op kwesties die maatschappelijk niet meer eenduidig als links of rechts geïnterpreteerd worden en wachten net als trouwens de N-VA dat doet eerst de publieke opinie af. Hierbij verwijs ik terug naar de coronahysterie. Poco's en zelfs mensen met enige realiteitszin zagen naargelang hun persoonlijk angstniveau en/of ideologische bubbel het einde van de wereld of een bijna onsterfelijkheid door vaccins tegemoet. In zulke tijden helpen manipulatieve figuren die dreigen met hel, verdoemenis, sociale uitsluiting (met pasjes) en heropvoeding. Enkel ‘Kingsken Connor’ en ‘meester Frank’ kunnen nu eventjes de resultaten koesteren… Maar ze blijven met hun konijn door de tralies eten. Het linksliberalisme van Eggie en C(ro)o dat door voortschrijdend inzicht van de burger steeds meer als ‘zum kotzen’ ervaren wordt, ploegt ondertussen blind, eigengereid, zelfvoldaan en vooral nutteloos zichzelf en de andere Vlaamse Vivaldi-partijen kapot. De gesubsidieerde regimepers en enkel de door hen geselecteerde intellectuelen krijgen een spreekbuis om dat alles zoveel mogelijk te vergoelijken, te ontkennen of te minimaliseren (ook factchecken genoemd als de uitkomst kan passen in hun eigen gelijk). Rudy Fosselle - A alst
IK WEET HET NIET MEER Pallieterke, Volgens mij heeft Rusland een veldslag gewonnen. Met tragische gevolgen voor de bewoners van Oekraïne. Niettemin komt het me voor dat Oekraïne de oorlog won en Rusland verloor.Wat ik toejuich. Ivo Van H amme - A ntwerpen
POETIN Pallieterke, Nu dat Guy Verhofstadt geen geschiedenis meer wil schrijven op de barricades in Oekraïne, kan Open Vld misschien Maggie De Block sturen. Ik zie ze daar al staan met de megafoon: "Poet, ik zeg u, BLIJF-INUW-KOT !!" Paul Helsen – Geel
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
31 MAART 2022
Tweets van de week Twee weken geleden waarschuwden we u in deze rubriek voor het feit dat CD&Vvoorzitter Joachim Coens begonnen is met aan de poten te zagen van minister Wouter Beke. Toen retweette Coens nog een tweet van Bekes aartsvijand binnen de partij, namelijk Vera Jans. Een detail in de ogen van de neutrale observeerder. Maar binnen de CD&V is dit het equivalent van de judaskus. Sindsdien heeft Wouter het moeilijker dan ooit en heeft Coens beslist om openlijk een aanval te doen op de Limburgse minister van Ouderengenocide, Kindermishandeling en Verregaande Zelfbediening. De aanleiding deze keer was een uitspraak van Beke in Humo, waar hij liet optekenen dat ouders geen ouderschapsverlof tot 12 jaar moeten krijgen: “Waarom smeren wij dat uit over twaalf jaar, terwijl iedereen het erover eens is dat de eerste drie levensjaren cruciaal zijn? In landen waar begeleiders in de kinderopvang maar voor vijf kindjes moeten zorgen, is het ouderschapsverlof beperkt tot de eerste jaren.” Met andere woorden: “Als al die vrouwen nu eens zelf voor hun kinderen zorgen, heb ik er geen miserie mee en kan ik mij verder concentreren op mijn echte roeping in dit leven, namelijk Wouter Beke.” De uitspraak viel niet echt in goede aarde bij zijn partij die onlangs nog een voorstel indiende om ouderschapsverlof mogelijk te maken tot 18. Iets wat Wouter over het hoofd had gezien omdat hij verdiept was in een goed gesprek met Wouter Beke. Coens haalde uit via Twitter zoals alleen CD&V’ers dat kunnen. “Ouderschapsverlof niet inkorten maar uitbreiden naar 18 jaar. Geboorteverlof naar 15 weken voor vader én moeder,
1309
1
2
3
4
5
6
26 weken voor wie wil. Grootouders kunnen ook stuk ouderschapsverlof opnemen.” Vrij vertaald: “Beke, idioot! Houd uw klep.”
Teruggefloten Dat is het type statement waar journalisten de uitdrukking ‘teruggefloten’ voor hebben uitgevonden. Maar Wouter is duidelijk niet van plan om zich zomaar te laten afmaken door zijn voorzitter. Nee, hij deed waar hij het allerbest in is: hij hing de tsjeef uit. Hij retweette zijn voorzitter vol overtuiging en voegde er meteen aan toe dat hij NOG MAAR EENS verkeerd begrepen is. “In Humo pleit ik niet voor een beperking, wel voor een focus op de eerste 1.000 dagen. Belangrijk voor de ontwikkeling van een kind en voor het hechtingsproces met de ouders.” Voor de meer neutrale observator komt dat misschien een beetje over alsof hij uit zijn nek kletst en zichzelf als slijmend wil verschonen. En dat is ook zo. Maar we houden u verder op hoogte over de CD&V-twitteroorlogen. Zodra er weer iets doodsaais gebeurt, komen we bij u terug. Tot volgende week!
7
8
9 10 11 12
A
MEYREM ALMACI, AFSCHEID VAN EEN BORSTBEELD
“Blablabla”
Een donderslag bij heldere hemel was het voor menig doorwinterd, politiek journalist. Meyrem Almaci verlaat haar post als voorzitter van Groen om anders te gaan leven en meer aandacht te geven aan man en kinderen. “Zij hebben mij al die jaren gedragen. Nu is het mijn beurt om hen te dragen. Pas op, mijn man drong nog aan om voorzitter te blijven. Maar ik heb gezegd: nee schat, ik ga er nu meer voor je kunnen zijn. Je had hem moeten zien. Hij begon er spontaan van te huilen.” Zo mooi kan de liefde zijn. Het politieke landschap zal nooit meer hetzelfde zijn. Meyrem Almaci houdt er mee op als leading lady van Groen. Haar afscheid ging gepaard met een warm pleidooi voor meer verdraagzaamheid in de politiek, minder polarisering en meer respect voor vrouwen die de wereld willen veranderen. Na acht jaar is het dus voorbij en moet Groen op zoek naar een nieuwe voorzitter om een harde confrontatie met de kiesdrempel te vermijden. Officieel is Almaci moegestreden en wil ze weer aanknopen met haar gezinsleven. Kwatongen binnen de partij beweren dat ongeveer iedereen haar eruit wou. Meteen een mooie eerste vraag. Hoe zit dat nu precies?
Eerlijk zeggen, mevrouw Almaci. Was het van moeten?
B
F
Almaci: “Hahaha, dat is allemaal achterklap. Het tegendeel is waar. Groen is een warme partij. Ik zou niet weten waar u die informatie heeft gehaald. Mensen hebben me gesmeekt om te blijven. Maar ik moest toch ergens een lijn trekken. In de pers wil men blijkbaar niet geloven dat mensen vrijwillig afstand nemen van de macht. Maar dit soort dienstbaarheid zit in het DNA van Groen. Wij klampen ons niet vast aan de macht. Wij gaan met respect met elkaar om. Liefdevol zelfs. In deze cynische wereld, begrijpt men dat niet meer. Heel jammer.”
G
Kristof Calvo…
C D E
Almaci: “Och Calvo! Dat miezerig rotventje met die dwaze kop. Is hij bij u komen uithuilen? Jezus, wat een vervelend piske. Ik haat hem, hij is oerdom en als hij zou verhongeren zou ik hem geen korst brood geven. U gaat hem toch niet als ‘een stem binnen’ de partij aanhalen zeker?”
H I J
Kristof Calvo tweette al dat hij u dankbaar was voor uw jarenlange inzet….
K L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. West-Vlaamse gemeente B. Lofdicht - Legendarisch bokser - Zeil C. Kinderprogramme met o.m. Pino en Ieniemienie D. Pers.vnw. - Afbeelding van Maria met dode Christus E. Horecamedewerkers Instant messaging F. Naar buiten toe rond - Met het doel G. Schade aan een schip - Jongensnaam H. Deel van een fiets Academische graad I. De oudere - Jammer genoeg Attokelvin J. Europese ondernemingsraad Poolse rivier K. Tentoonstelling - Franse NV L. Edelgas - Stok met een dikker uiteinde
1. Plotseling en met hevigheid tevoorschijn gekomen 2. Standpunt - Voorbij - Xenon 3. Verlaagde muzieknoot Voorwerp waarmee je iets stevig kunt vastzetten - Erytropoëtine 4. Italiaanse driewielige bedrijfswagen Beschimp 5. Paramilitaire terreurorganisatie in Sri Lanka 6. Brusselse gemeente Regionaal Landschap - Voorzetsel 7. Vervoersbewijs 8. Vreemde - Dalton - Pers. vnw. 9. Bijbelse vrouw - Voorhoofdsholtes 10. Horige boer - Voornaam van een voetballer bij Club Brugge 11. Aanwijzend vnw. - Volmaakst 12. Ginds - Zuivelproduct
Almaci: (herpakt zich) “Oei. Mag ik die vraag dan even hernemen? U begrijpt dat ik een grapje maakte natuurlijk. Ik ben eigenlijk een heel warme, grappige vrouw. Weinig mensen weten dat.”
Oplossing 1308 1308
1
2
3
7
8
9 10 11 12
A
E
I
G E N G E
4
R
E
B
R
A
C
I
R A
D
C A R N A V A
E
Z
A N D
F
E
K
L
F
6
A A M S
E
G M T
5
L A
T
R O S
O
A
N E
J
U
K
R
L
B
S
K
E
T
E
L
I
E
L P
R T
A
A
T
I
O N
A
L
C H
I
L
I
T
R
E
E
E N
S
E N
R
T
J
U
E
T O N M O L
I
L
E G D E
S
E
X
A C
E
A
M E
D E
P O S
N A
I
L
K O
S
H
I
M A R
T
Doet u maar… Almaci: “Kijk, dat vind ik nu zo mooi van Kristof. Het was met pijn in het hart dat ik hem geen minister heb kunnen maken. Dat is hard. Dat is keuzes maken. Maar dat onze vriendschap dit overleeft, dat kan alleen bij Groen. Bij andere partijen zou men al vechtend over straat rollen.”
U liet me niet helemaal uitspreken. Kristof Calvo tweette al dat hij u dankbaar was voor uw jarenlange inzet, maar in de wandelgangen klinkt het dat u te lang gebleven bent. Ook andere partijtoppers delen die mening. Almaci: “Allemaal smeerlappen zijn het. Lelijke jaloerse smeerlappen. Dat is dus wat ik bedoel. Waarom kunnen we niet gewoon met respect voor mekaar van mening verschillen. Ik doe dat dus consequent, hé. Maar die oelewappers niet. Die Rzoska zat er ook weer bij zeker? Met zijn Russische dictatorkop! Ja, dan kan ik er ook niks aan doen. Respect en liefde moeten wel van twee kanten komen.”
Ze verwijten u dat u ondanks de opwarming van de aarde en de massale steun van de jeugd de kleinste partij bent gebleven, terwijl in andere landen de groene partijen floreren. Heeft u daar een verklaring voor? Almaci: “Anuna De Wever is nu ook niet bepaald een Greta Thunberg, hé. Het is een beetje de Calvo van de Thunbergs. Groot bakkes, maar er komt niks deftigs uit. Ik kan ook maar werken met de middelen die ik heb. Maar ik denk dat we verklaring moeten zoeken in de Vlaamse manier om aan politiek te doen. Constructieve politiek wordt niet beloond in dit land. Vermoedelijk omdat het allemaal dikke racisten zijn. Maar daarvoor kan ik mijn persoonlijke overtuiging niet laten vallen. Ik zal mensen blijven de hand reiken.”
Op welke verwezenlijking bent u als voorzitter het meeste trots? Almaci: “Dat we als kleinste partij toch in de regering zijn geraakt en dat we wegen op het beleid. Zonder ons zouden we bijvoorbeeld niet ‘bijna’ uit kernenergie gestapt zijn, ‘bijna’ de pensioenen hervormd hebben, ‘bijna’ fossiele brandstoffen afgebouwd hebben… En zo kan ik wel even doorgaan. En natuurlijk op het feit dat die bleiter met zijn uilenkop geen minister geworden is. Dat pakken ze me nooit meer af.”