't Pallieterke van 28 april 2022

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

8-9

MUSK KOOPT TWITTER

HANS BOURLON CEO STUDIO 100

HOOP VOOR DE VRIJHEID VAN MENINGSUITING

“Men is heel betuttelend tegenover kinderen geworden, waardoor je zeer brave televisie krijgt” Hans Bourlon is samen met Gert Verhulst CEO van Studio 100. Wat ontstond als productiehuis voor onder andere succesprogramma’s als ‘Samson en Gert’ en ‘Plop’, is nu een gigantisch bedrijf met internationale dimensies. Samen met zijn broer Joost richtte hij tevens ‘Het Kunstuur’ op. Via tentoonstellingen in Mechelen en Hasselt presenteren ze topwerken van Belgische kunstenaars uit de periode 1850-1950 op een unieke manier aan het publiek.

“Ik begrijp wel dat K3 voor een moslimpapa geen droomvoorbeeld is voor zijn dochter, maar dat was hetzelfde voor een Vlaamse vader in de jaren ’60.”

HET ‘CORDON MÉDIATIQUE’

WALLONIË IS EEN HEEL SPECIAAL LAND

2 3&6

CENTRUMPARTIJEN IN CRISIS

© PHOTONEWS

INTERVIEW

De echte lakmoesproef voor een democratische samenleving zijn niet verkiezingen - in Noord-Korea en Iran zijn er ook verkiezingen - maar vrijheid van meningsuiting. De enorme impact van sociale media heeft de laatste jaren ertoe geleid dat de grenzen aan die vrijheid niet alleen meer door de wetgever worden bepaald, maar ook door grote techbedrijven. Daar is een linkse, weinig representatieve politieke subcultuur dominant, wat merkbaar is in de toenemende censuur.

Je moet geen fan van Trump zijn om te beseffen dat er een groot probleem is wanneer een zetelende, democratisch verkozen president de toegang wordt ontzegd tot het sociale netwerk dat wereldwijd het belangrijkste medium van de politieke strijd is geworden. Twitter heeft minder gebruikers dan Facebook, maar wordt veel meer aangewend door politici en politieke opiniemakers. De verbanning van Trump valt nog meer op als je weet dat de accounts van Iraanse ayatollahs, woordvoerders van de taliban en ook nu nog dat van Poetin (“President of Russia”) actief blijven.

“Absolutist van de vrije meningsuiting” Wat opinies betreft, is Elon Musk een frisse wind in het wereldje van de grote

BRITSE MIGRATIEPLANNEN

MENSENHANDEL OF STAP IN DE GOEDE RICHTING?

“Schadelijke desinformatie” De Raad van Bestuur van Twitter heeft zich proberen te verzetten tegen de overname door het activeren van een ‘gifpil’, maar toen bleek dat Musk de financiering helemaal rond had, werd de druk van de aandeelhouders te groot.

De Raad van Bestuur stemde in met het overnamebod van 44 miljard dollar.

Musk zal nog wat werk hebben om de vrijheid van spreken op Twitter te herstellen. De linkse moderators die te veel opgegaan zijn in hun rol van censor zullen hun mentaliteit moeten veranderen.

Hij zal ook moeten omgaan met de Digital Services Act, waarover de EU eerder deze maand een akkoord heeft bereikt. Die wetgeving verplicht internetbedrijven niet alleen om op te treden tegen illegale inhoud, maar ook tegen “schadelijke desinformatie”. Het valt af te wachten welke impact die regels zullen hebben. Ursula von der Leyen zegt dat die regels de vrijheid van meningsuiting ten goede zullen komen. Dat zou dan de eerste keer in de geschiedenis van de EU zijn.

JURGEN CEDER

INTERVIEW

JEF ONGENA PLASMAFYSICUS

“Of een bepaalde techniek puur toekomstmuziek is, weet je nooit op voorhand. Je moet altijd proberen”

OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 17 • donderdag 28 april 2022

12 € 3,00

13

ondernemers. In tegenstelling tot Bezos, Zuckerberg of Gates schuwt hij geen controversiële stellingen of uitdagende grapjes. Hij noemt zich een “absolutist van de vrije meningsuiting” en liet al een paar keer zijn ergernis blijken over de censuur op Twitter.

De directe aanleiding van zijn bod op Twitter heeft hij zelf niet vermeld, maar het lijkt erop dat dit het schorsen van ‘The Babylon Bee’ was, een populaire site die aan satire doet vanuit een rechtsconservatieve invalshoek. Musk is een fan van de oneerbiedige rechtse satiristen en was ook al een keer te gast bij hen.

Vijf dagen later vroeg Musk in een poll op Twitter aan zijn volgers of ze vinden dat Twitter de vrijheid van spreken wel respecteert. 70 procent van de twee miljoen respondenten vond van niet.

Musk waarschuwde toen de stemmers:

“De gevolgen van deze poll zijn belangrijk. Stem zorgvuldig.” Vandaag weten we wat hij bedoelde.

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Opinie

28 APRIL 2022

Burgerbevraging over de toekomst van ‘ons’ land Hoera, hoera! De federale regering organiseert een grote burgerbevraging met als grote vraag: hoe moet het nu verder met België? Hebben we hier te maken met het toppunt van democratie, of is het eerder zo dat onze politiekers het zelf niet meer weten?

“Het is de bedoeling om in een soort van nationale brainstorm ideeën te verzamelen, aanbevelingen te krijgen, suggesties te krijgen van zowel burgers, maar ook van andere groepen om ervoor te zorgen dat al die ideeën en suggesties kunnen bijdragen aan de beeldvorming over de toekomst van ons land”, zegt minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden bij de VRT.

2,1 miljoen euro Mooi toch. De resultaten van de grote burgerbevraging moeten de federale regering helpen bij de voorbereiding van de volgende staatshervorming. En ik verneem dat academici (lees: slimme professoren) daarna een rapport zullen opstellen. En nog: er komen ‘burgerpanels’ die met parlementsleden gaan debatteren. “Dit moet extra ideeën opbrengen voor een hervorming van de democratie en de staat.”

Kostprijs van de burgerbevraging: 2,1 miljoen euro. Begeef u daarom snel naar de website: www.eenlandvoordetoekomst.be. Dat is al een eerste drempel natuurlijk. Je moet iets kennen van het internet.

Tweede drempel: wil je meedoen aan de enquête, dan moet je je registreren en dan inloggen. In de wetenschap dat de verantwoordelijke minister die de enquête organiseert ook bevoegd is voor staatsveiligheid, lijkt me dat voor veel mensen een brug te ver.

50.000 lettertekens In de overtuiging dat ze mij bij de staatsveiligheidsdienst al kennen, heb ik me geregistreerd. Dan worden u een zestal thema’s aangeboden, onder andere met de vraag: “Wat is voor jou de ideale structuur voor jouw land voor de toekomst? Wat stel je voor?” Mijn antwoord: “Vlaamse onafhankelijkheid.” Volgende vraag: “Licht je antwoord toe. Waarom lijkt jou dit een goede keuze?” Mijn antwoord: “Belgische structuur werkt niet. Wallonië profiteert.”

Ik geef toe, mijn antwoorden zijn kort, maar eerlijkheidshalve meld ik u dat er plaats is voor een antwoord van 50.000 lettertekens. Als je weet dat een bladzijde in ’t Pallieterke goed is voor 15.000 lettertekens, dan krijg ik dus van de federale regering de ruimte om een tekst in te dienen ter grootte van 3 bladzijden ’t Pallieterke…

Warme oproep Er zijn zes thema’s, met elk een aantal ‘uitdagingen’. In totaal zijn er zo 29 ‘uitdagingen’ of vragen waarover uw mening wordt gevraagd.

Samengevat: allereerst moet je een heel pak tekst lezen vooraleer je zelf een vraag mag of kunt beantwoorden. Het is evenmin een simpele meerkeuzevraag, neen, u wordt verondersteld om per vraag een heel opstel te schrijven. Die academici gaan nog lachen als ze al die teksten moeten gaan lezen en analyseren. Niettemin, beste lezer, een warme oproep: doe mee aan deze bevraging en kies zoals ik voor Vlaamse onafhankelijkheid.

Weet daarbij dat de belgicistische organisatie ‘B Plus’ al volop haar achterban aan het mobiliseren is om mee te werken aan de enquête, maar dan voor meer België…

Uw belastingsgeld is wederom goed besteed!

KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Het ‘cordon médiatique’

Noord-Korea aan de Maas Het valt ons misschien niet meer op, maar Wallonië is een heel speciaal land. Niemand in Frankrijk heeft zich vragen gesteld over de deelname van Macron aan het debat tegen Marine Le Pen. De extreemlinkse Mélenchon had eerder al verbaal geduelleerd met Zemmour.

In Vlaanderen weigert niemand een debat tegen Tom Van Grieken, zelfs niet Peter Mertens van de PVDA. Maar in Wallonië heeft het debat tussen MR-voorzitter Bouchez en Van Grieken op Terzake voor een politieke rel gezorgd die in elk ander Europees land als bizar zou worden ervaren.

De reacties waren hevig. “Ik ben diep geschokt”, zei Paul Magnette van de PS. “Dit is een politieke fout en een zeer ernstig precedent”. PS, Ecolo en Les Engagés eisten van MR een “extreem snelle reactie” en dreigden ermee dat “dit zwaar politiek probleem” gevolgen zou hebben. Het klonk als een dreiging met een cordon rond de partij van Bouchez zelf.

De MR plooide snel en beloofde, als terechtgewezen kind, het nooit meer te zullen doen.

Zelfs binnen zijn eigen partij lag het debat met Van Grieken moeilijk. Jean-Luc Crucke, een voormalig minister van MR, noemde het debat een “banalisering van extreemrechts” en een daad “die geen enkel respect verdient”.

Crucke wacht binnenkort een benoeming in het Grondwettelijk Hof, waar hij geacht wordt in te staan voor neutrale en onpartijdige rechtsbedeling.

Cordon médiatique In westerse landen bestaan er allerlei vormen van benadeling van rechtse partijen. Bijvoorbeeld wanneer andere partijen afspraken maken om samenwerking uit te sluiten. Of wanneer deze partijen selectief worden behandeld door de media. Ook bij ons is het geen geheim dat het Vlaams Belang bij de openbare omroep minder aan bod komt dan zijn electorale aanhang zou gebieden. Maar nergens in de westerse wereld bestaat er zoiets als het bijzondere ‘cordon médiatique’ dat in Wallonië wordt gehanteerd.

In 2002 spraken Franstalige partijen af dat ze nooit met ‘extreemrechts’ zouden debatteren. Dat is vreemd, want debatteren is niet samenwerken. Integendeel, een debat is in de politiek meestal een manier waarop partijen met elkaar oorlog voeren. Als Macron debatteerde met Le Pen was dat niet om haar te steunen. Hij heeft er haar - vermoedelijk - stemmen mee ontnomen.

Nergens in de westerse wereld bestaat er zoiets als het bijzondere ‘cordon médiatique’ dat in Wallonië wordt gehanteerd Woorden van ‘extreemrechtse’ politici mogen in Wallonië ook nooit rechtstreeks uitgezonden worden. Ze worden liefst nooit ten gehore gebracht. Maar als het toch gebeurt, moet er eerst in geknipt kunnen worden of moet er als tegengif begeleidende commentaar gegeven worden, zodat het politiek gezonde Waalse volk zeker nooit besmet zou geraken

door ‘racistische’ of ‘ondemocratische’ bacillen.

Orban zou het niet durven Zelfs de staatsomroep, RTBF, past die praktijk toe. Een gezamenlijk debat van VRT en RTBF, naar aanleiding van de verkiezingen van 2010, kon niet doorgaan omdat aan Vlaamse kant het Vlaams Belang zou deelnemen, wat blijkbaar een te groot risico inhield voor het politieke zielenheil van onschuldige Waalse mensen die zouden meeluisteren.

Wat zou de reactie van de Belgische politiek zijn als Victor Orban zou beslissen dat oppositiepartijen slechts zeer selectief en zeker nooit rechtstreeks getoond mogen worden op de Hongaarse staatsomroep? Wallonië is uniek.

Nergens in Europa bestaat een vergelijkbare praktijk van complete verbanning van een politieke strekking. Zelfs in Rusland kwam de oppositie tot voor kort nog meer aan bod.

Het is ook een onzinnige maatregel, meer geloofsbelijdenis dan nuttig instrument. Met één druk op de afstandsbediening verandert de Franstalige Belg zijn zender naar TF1, waar hij Le Pen, Zemmour en andere rechtse boegbeelden langdurig en rechtstreeks aan het woord hoort. Vele Walen zullen trouwens woensdag het debat Macron-Le Pen gevolgd hebben.

Wallonië In een vorige bijdrage had ik het over de in heel West-Europa wegdeemsterende traditionele partijen, met Wallonië als één van de weinige uitzonderingen. Wallonië is echter niet alleen op politiek gebied een vreemd land. Kijk op om het even welke kaart van België naar de plaatselijke economische of sociale indicatoren (coronasterfte, vaccinatietempo, inkomen, tewerkstellingsgraad, ziekteverzuim, ...) en je kunt er de taalgrens in terugvinden.

We denken gemakkelijk over die verschillen in termen van de Vlaams-Waalse tegenstelling. In feite is er niets opmerkelijks aan de cijfers van Vlaanderen. Die komen meestal goed overeen met onze buurlanden. Het zijn de Waalse cijfers die vreemd zijn.

Neem nu de kaart die Eurostat in 2019 tekende van de “zeer lage werkintensiviteit” (gezinnen waarin de mensen van beroepsactieve leeftijd minder dan 20 procent van hun werkpotentieel uitoefenen). Bijna heel West-Europa kleurt lichtblauw op de kaart (in minder dan 10 procent van de gezinnen werken de leden veel te weinig), terwijl Wallonië een bruine vlek vormt (in bijna 20 procent van de gezinnen werkt men veel te weinig). Je moet al naar het zuiden van Spanje of Italië gaan om die hoge cijfers opnieuw tegen te komen.

Wallonië is niet de uitzondering van België, maar van heel Noord-

© PHOTONEWS

2

Tom Van Grieken & Georges-Louis Bouchez

West-Europa. De teloorgang van mijnbouw en metaalindustrie in Wallonië dateert van een halve eeuw geleden. Men mag er dus stilaan mee ophouden om het Waalse achterblijven daaraan te wijten. In Limburg zijn ze er ook overheen. Er is geen enkele objectieve reden voor de huidige achterstand, behalve politiek wanbeleid. Dat politiek wanbeleid wordt uitgeoefend door partijen die van dienstbetoon rond het toekennen van overheidsbanen en vervangingsinkomens hun bestaansreden hebben gemaakt, en die elke maatregel om werkloosheid te ontmoedigen als asociaal bestrijden.

Het Bokrijk van de traditionele partijen Ook de schuldgraad van Wallonië is uniek. Volgens een studie zal die binnen 5 jaar 260 procent bedragen. Dat is meer dan Japan, de huidige recordhouder. Indien het Waalse Gewest een onafhankelijke staat was geweest, zou het Internationaal Monetair Fonds al aan de deur hebben gestaan om een programma van schuldaflossing op te leggen, merkte De Wever op. Ook dit jaar zullen de Waalse schulden sterk toenemen.

De schuldgraad van Wallonië zal binnen vijf jaar 260 procent bedragen De enige reden waarom dat kan, is dat de putten structureel gevuld worden door Vlaanderen.

Wanneer er dan een onverwachte tegenslag is, zoals bij de overstromingen van vorig jaar, is er zelfs niet genoeg geld om getroffen mensen een dak boven het hoofd, een primaire levensbehoefte, aan te bieden. Vlaanderen financiert deze Waalse stilstand, het uitblijven van hervormingen en de politieke status quo van vorige eeuw.

In Wallonië kan je beleid voeren en uitgaven doen zonder daarvoor de inkomsten te zoeken waarvoor de kiezer je zou afstraffen.

In de film ‘Brigadoon’ stoten Gene Kelly en Van Johnson bij hun trektocht door de Schotse Hooglanden op een verborgen, paradijselijk dorpje waar de tijd al twee eeuwen stilstaat. Wallonië is als Brigadoon, alleen niet paradijselijk. Het is een achtergebleven enclave, een Bokrijk voor traditionele partijen en op vlak van politieke openheid een NoordKorea aan de Maas. Het zal dat ook blijven tot we de geldkraan dichtdraaien en Wallonië de echte wereld ingooien.

JURGEN CEDER

© PHOTONEWS

Charles Michel, de voorzitter de Europese Raad, heeft 20 APR van een bezoek gebracht aan de 2 0 2 2 Oekraïense hoofdstad Kiev. Tijdens een persconferentie die hij samen met Zelensky hield, zei Michel dat de Europese Unie er “al het mogelijke” aan zal doen om Oekraïne te helpen de oorlog tegen Rusland te winnen.

© PHOTONEWS

DE WEEK

Vicepremier en minister van Zaken Sophie 21 APR Buitenlandse Wilmès (MR) legt met onmid2 0 2 2 dellijke ingang haar regeringsfuncties neer naar aanleiding van de ziekte van haar echtgenoot Christopher. Premier Alexander De Croo zal tijdens haar afwezigheid haar bevoegdheden Buitenlandse Zaken en Europese Zaken waarnemen.

© PHOTONEWS

Vanaf 2023 mag niet meer worden gerookt op de perrons van de NMBS. De Kamercommissie Mobiliteit heeft daarvoor woensdag een wetsvoorstel van de groene fractie goedgekeurd. N-VA en Vlaams Belang onthielden zich en PVDA stemde tegen.

De onderhandelingen met Engie om twee kerncentrales langer open te houden, blijken niet evident. Het bedrijf wil er alles aan doen om de gascentrale van Vilvoorde toch nog te kunnen bouwen.

België heeft het statuut van vluchteling toegekend de Ecuadoraanse ex-president Rafael Correa.

22 APR aan Dat heeft het voormalige staatshoofd laten weten.

2 0 2 2 Correa werd in 2020 bij verstek tot acht jaar cel veroordeeld voor corruptie. Na het verstrijken van zijn ambtstermijn in 2017 verhuisde hij naar België, waar zijn vrouw vandaan komt.

© BELGA

Twitter gaat advertenties die klimaatverandering in twijfel trekken voortaan weren. Dat maakte het bedrijf op Earth Day (vrijdag) bekend. “Misleidende advertenties op Twitter die de wetenschappelijke consensus met betrekking tot klimaatverandering tegenspreken zijn verboden. Dat is in lijn met ons beleid voor ongepaste content”, zegt ‘duurzaamheidsmanager’ Casey Junod.

De Belgische rockzanger Arno is op 72-jarige leeftijd 23 APR Hintjens overleden. Zijn overlijden komt 2 0 2 2 niet onverwacht. Arno kreeg eind 2019 de diagnose pancreaskanker te horen. Toch bleef hij de laatste maanden van zijn leven optreden. De muzikant werd geboren in Oostende en geldt als een van de meest unieke figuren in de Belgische muziekwereld.

Nadat de grondwerken aan de Oosterweelwerf zijn stilgelegd wegens PFAS-vervuiling dreigen nog meer verontreinigde werven in de problemen te komen. Zo kampen al zeker 270 werven met niet-afbreekbare PFAS in de bodem of in het grondwater.

Slechts één op de vier gehospitaliseerde coronais een jaar na hun ziekenhuisopname hele24 APR patiënten maal genezen. Dat blijkt zondag uit een Britse studie 2 0 2 2 die werd gepubliceerd in The Lancet Respiratory Medicine. Vrouwen en personen met obesitas lopen een groter risico om blijvende gezondheidsklachten te ervaren.

25 APR

2022

Er is een brand uitgebroken in twee grote brandstofdepots in de regio van de Russische stad Brjansk, zowat 150 kilometer van de Oekraïense grens. De stad Brjansk vormt een logistieke basis voor het offensief dat het Russische leger uitvoert in Oekraïne.

Het Openbaar Ministerie wil dat de achttien beklaagden in de zaak Sanda Dia veroordeeld worden voor toediening van schadelijke stoffen met de dood tot gevolg. De achttien Reuzegom-leden riskeren celstraffen tot 60 maanden.

Minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne heeft klacht neergelegd bij de Europese Commissie tegen de Franse plannen om een windmolenpark aan 2 0 2 2 te leggen voor de kust van Duinkerke, vlak bij de Belgische grens. De bemiddelingsgesprekken bij de Europese Commissie liepen spaak.

26 APR

Drummen in het inhoudsloze politieke centrum

3

© PHOTONEWS

Actueel

28 APRIL 2022

Traditionele partijen proberen zich te heruitvinden door zich te profileren als centrumpartij bij uitstek. Dat komt weinig geloofwaardig over. Er zit immers geen enkel inhoudelijk verhaal achter.

En al te vaak spiegelt men zich aan buitenlandse voorbeelden die de vergelijking mank maken.

‘Liberaal vuur’, ‘Van en voor het volk’. Ziedaar de slogans die de Open Vld en CD&V opnieuw op de politieke kaart moeten zetten.

Tijdens partijcongressen vorig weekend hadden zowel de liberalen als de christendemocraten dezelfde boodschap: ze willen zichzelf heruitvinden en dat zal gebeuren door zich in het centrum van het politieke landschap te verankeren. Tegen de radicale partijen op links en op rechts.

Akkoord, er kwamen onder andere vanuit CD&V een aantal concrete voorstellen zoals een minimumbelasting voor bedrijven en een hogere kinderbijslag. Maar eigenlijk was het vaak een zelden gezien inhoudsloos gewauwel. Leden van het Liberaal Vlaams Studentenverbond (LVSV) waren ook aanwezig op het Open Vld-congres en lieten weten dat de catering een 10 op 10 kreeg. De rest van het congresprogramma? Het vermelden amper waard.

De traditionele partijen willen de slechte peilingen waarbij ze steevast op 10 procent stranden achter zich laten, maar slagen daar duidelijk niet in. Die focus op het centrum is voor een deel het gevolg van het succes van de herverkozen Franse president Emmanuel Macron. Die profileert zich als een centrumfiguur die noch links noch rechts is en die zich verankert in het politieke landschap door zich af te zetten tegen de extremen.

Alleen is het een beetje belachelijk dat Vlaamse liberalen en christendemocraten die al jaren functioneren in een klassiek parlementair systeem zich plots spiegelen aan een presidentieel regime. In Frankrijk draait het veeleer rond personen dan rond partijen.

Bovendien is het politieke centrum in Vlaanderen amper goed voor 20 procent van de stemmen.

Als zich daar twee tot drie partijen willen nestelen dan is er gewoon te weinig electorale groeimarge.

Een partijtop zonder legitimiteit Komt er nog bij dat zowel Open Vld als CD&V geleid worden door figuren die intern bijna geen politieke legitimiteit hebben. Egbert Lachaert slaagt er als voorzitter niet in te wegen op het beleid in

de verschillende regeringen. De echte baas is premier Alexander De Croo die, zoals hier al vaak gesteld werd, bezig is met zijn carrière na de Wetstraat 16. En wat Joachim Coens betreft: op zeer korte tijd heeft hij zich in zijn eigen partij eigenlijk onmogelijk gemaakt.

Door publiek andere standpunten in te nemen dan zijn Vlaamse minister Wouter Beke, bijvoorbeeld.

De keuze van Open Vld en CD&V voor het inhoudsloze centrum steekt schril af tegenover hoe Vooruit-voorzitter Conner Rousseau zich in het politieke landschap begeeft De situatie bij de CD&V is zo dramatisch dat men nu al op zoek gaat naar een consensuskandidaat voor de voorzittersverkiezingen in het najaar. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi is populair in de partij, maar heeft duidelijk geen zin in een avontuur als partijvoorzitter. Hij wil bij de volgende verkiezingen gewoon kapitaliseren via zijn beleid, dat nochtans niet zo bijzonder is.

Conner Rousseau is zo dom niet De keuze van Open Vld en CD&V voor het inhoudsloze centrum steekt schril af tegenover de manier waarop Vooruit-voorzitter Conner Rousseau zich in het politieke landschap begeeft. Hij slaat wel af en toe flaters en zijn optredens op sociale media zijn vaak tenenkrullend. Maar, hij kiest nu duidelijk voor een ‘flinkse’ koers.

Getuige zijn interview van vorige dinsdag in Humo. Daarin stelt hij dat “hij zich niet meer in België voelt wanneer hij door Molenbeek rijdt”. Verder pleit hij voor verplichte kinderopvang voor anderstalige kinderen en verplichte

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert op het Liberaal Vuur-congres

taallessen in de crèche voor hun ouders (als die geen job hebben).

De linkse kerk viel hem direct aan en Rousseau werd zelfs op het appel geroepen door Radio 1. Inquisiteur van dienst was Ruth Joos.

Rousseau nam zijn woorden echter niet terug, wat hem applaus van de rechterzijde opleverde. In elk geval hebben de critici van ‘mateke’ ook niet goed naar de peilingen gekeken. Door dit discours dat lijkt op dat van de oude Louis Tobback uit de jaren ’90, heeft Vooruit de negatieve trend in de peilingen gekeerd. Straks komt Vooruit misschien op 14 procent uit. Het lijkt de enige traditionele partij te zijn die niet ten dode is opgeschreven.

Duidelijke profilering helpt Wat een Rousseau doet is duidelijke profilering en dat helpt.

De andere traditionele partijen zijn bang van hun schaduw en hun merk is uitgeleefd. Het is misschien ook gewoon zo dat een Rousseau weet dat het vroegere socialistische electoraat tegenwoordig naar het Vlaams Belang is overgestapt, omdat het zich bedrogen voelt door de ‘gauche caviar’ die geen voeling meer heeft met de onderkant van de samenleving.

Men hoeft verder geen radicale partij te zijn om te scoren. Neem nu het voorbeeld van de N-VA in Vlaanderen en de MR in Franstalig België. De partij van Bart De Wever kijkt ook naar de meer gematigde en centrum-kiezers. Maar de N-VA laat zich niet verleiden tot wollig taalgebruik en kleffe politieke marketing. De partij zit niet meer op de 30 procent van de verkiezingen van 2010 en 2014. Dat is echter geen reden om in paniek allerlei vernieuwingscongressen te organiseren en vreemde slogans te bedenken. De N-VA houdt nog altijd de vinger aan de pols bij de klassieke centrumrechtse Vlaamse middenklasse. Met de MR van Georges-Louis Bouchez is het in Wallonië niet anders. Zijn no-nonsenseaanpak loont en hij hoopt er de electorale vruchten van te plukken.

4

Binnenland

28 APRIL 2022

ECONOMISCHE ZAKEN

Groene en Vlaamse reders

De familie Saverys Iedereen tevreden dus? Het management van het Belgische Euronav was optimistisch. Maar dat was buiten de familie Saverys gerekend, met 14,4 procent de grootste aandeelhouder van Euronav. Topman Alexander Saverys, daarin gesteund door zijn broers en zijn vader Marc, wil van geen fusie weten. De Saverys-clan is van plan om Euronav weer volledig in eigen handen te krijgen en een andere richting uitsturen. Het ironische aan dat verhaal is dat Alexander Saverys dezelfde argumenten aanhaalt als de voorstanders van een fusie Euronav-Front-

Alexander Saverys

INSTRUMENTEN VOOR INZICHT

De wereld van de tankerrederijen is zeer versnipperd. En zoals dat in andere sectoren het geval is, leiden economische schokken dan tot wat men in vaktermen een consolidatie noemt. Fusies en overnames dus waardoor er enkel een aantal rendabele bedrijven overblijven. Dat is nu het geval in de sector van de tankerrederijen. Omwille van de steeds strengere milieunormen kunnen enkel de grootste overleven.

Schaalvoordelen houden de boel rendabel.

Vandaar dat de tankerrederij Euronav en haar Noorse sectorgenoot willen fuseren.

Dat zou op applaus worden onthaald door grote oliebedrijven als Shell en Total. Die ondernemingen zijn op de trein van de vergroening gestapt en willen hun producten enkel laten vervoeren door spelers die een onberispelijke milieureputatie hebben. Een fusiegroep Euronav-Frontline zou tankers kunnen bouwen die minder energie verbruiken en dus minder CO2 uitstoten.

De wijndonkere zee van Homerus

De wereld ziet er anders uit in een andere taal Er was William Gladstone, later premier van Groot-Brittannië, iets opgevallen bij zijn studie van Homerus. Hoewel de Griekse schrijver in zijn Ilias en Odyssee vaak kleuren gebruikt, beschrijft hij nooit iets als blauw. Zelfs de Middellandse Zee, een toch wel heel blauwe zee, wordt bij hem “een wijndonkere zee” of “wijngezichtszee” genoemd.

line: meer vergroening, meer respect voor milieunormen.

Groene brandstoffen Het fundamentele verschil tussen beide plannen ligt echter elders. Saverys wil weg van fossiele brandstoffen en wil zijn tankerrederij ombouwen tot een vloot die nieuwe groene brandstoffen als ammoniak en waterstof vervoert. Tegelijk zou het energiebedrijf CMB Tech, dat ook in handen is van de familie en zich specialiseert in groene waterstofprojecten, in de groep integreren. Zo wordt Euronav een groene rederij, weg van olie. Volgens de familie Saverys is dat niet enkel economisch interessant, het versterkt ook het imago van het bedrijf.

En daar zijn energiespelers constant mee bezig. Denk maar aan TotalEnergies en chemiebedrijf Ineos die constant communiceren over milieuvriendelijke projecten.

Zelfs het feit dat ze wielerploegen sponsoren past in de opbouw van een imago. De familie Saverys schreef in een persbericht trouwens waarom ze tegen een fusie is: “We stellen de huidige strategie van Euronav in vraag, die zich enkel toespitst op het transport van ruwe olie in een wereld die nood heeft aan een snelle vermindering van broeikasgassen.”

Kuitenbijters Zal de familie Saverys haar slag thuis halen? Kunnen Alexander Saverys en co bij-

De vaststelling van Gladstone inspireerde filoloog Geiger tot een onderzoek naar het gebruik van kleuren in oude culturen. Hij ontdekte dat ongeveer alle talen een vast patroon hebben in het toevoegen van kleuren aan woordenschat. Zwart en wit worden altijd eerst benoemd. Daarna komt rood, gevolgd door groen of geel. Blauw komt altijd laatst. De reden voor de afwezigheid van blauw bij Homerus was dus niet kleurenblindheid, maar een fase in de ontwikkeling van de Griekse taal.

De reden dat blauw zo laat komt, hoewel een dominante kleur in de kleurendriehoek, heeft te maken met het feit dat deze kleur weinig voorkomt in de natuur. Er zijn geen blauwe dieren, er is geen blauw voedsel of blauwe drank (probeer maar eens een blauwe cocktail te maken zonder curaçao). Zelfs de hedendaagse blauwe bloemen zijn een product van menselijke selectie.

De ‘blauwe’ lucht Als mijn zoontje van 8 een lucht tekent, zal hij die blauw tekenen, maar alleen omdat hem geleerd is dat die blauw is. Guy Deutscher, die een zeer lezenswaardig boek over dit onderwerp heeft geschreven (Through the Looking Glass), vermeed zorgvuldig om zijn dochtertje, die alle kleuren wel al goed kende, te vertellen dat de lucht blauw is. Toen hij haar dan toch vroeg naar de kleur, noemde ze die eerst wit. Het duurde nog maanden voor ze die ooit als blauw beschreef. Wat blauw betreft, is het Russisch nog een stap verder gegaan. Die taal heeft andere woorden voor donkerblauw (sini) en lichtblauw (goloeboi). Het verschil tussen beide is voor een Rus zo groot als het verschil tussen groen en blauw voor ons. Maar tegelijk merken de Himba, een stam in Namibië, ook vandaag nog geen verschil tussen groen en blauw omdat ze er geen aparte woorden voor hebben. Taal beïnvloedt hoe je de wereld ziet.

Homeros

JURGEN CEDER

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

WOKE VAN DE WEEK Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Oostende moet afstand nemen van heksenvervolgingen

Omdat ook andere oude talen geen woord voor blauw bleken te hebben, vermoedde Gladstone dat ons huidige kleurenpalet het gevolg is van menselijke evolutie. Hij dacht dus dat de oude Grieken en hun tijdgenoten nog gedeeltelijk kleurenblind waren.

Kleuren in oude culturen

voorbeeld de macht grijpen bij Euronav door een beroep te doen op hun wereldwijde netwerk in de rederijwereld? Dat is volgens experts best mogelijk. Vraag is hoe ze dat concreet gaan aanpakken. Misschien door het belang in Euronav te vergroten.

Daarvoor is geld nodig. Het alleen ophoesten is onvoldoende, ook al behoren de familie Saverys tot de rijkste families van het land. Eventueel kunnen ze aankloppen bij oom Nicolas en tante Virginie. Die zijn ook in de sector actief, al blijft het onduidelijk of ze daadwerkelijk in het verhaal willen meestappen.

Wat vast staat is dat men de familie Saverys, die haar wortels heeft in de Boelwerf in Temse, niet mag onderschatten. Het zijn kuitenbijters. Ze hebben ook belangrijke politieke contacten en dat kan altijd helpen als dossiers in een bepaalde richting worden gestuurd. Van de Saverys-clan is bekend dat die lange tijd dicht stond bij de PVV en later de Open Vld. Of dit nu nog het geval is, is echter onduidelijk. De familie Saverys heeft zich vaak kritisch uitgelaten over het sociaal-economisch beleid in België. En ondanks het feit dat ze van oorsprong Franstalig zijn, hebben ze met hun Vlaamse reflex niet altijd vrienden gemaakt in de Wetstraat. Maar gelukkig voor hen is hun business zeer internationaal en zijn ze niet alleen afhankelijk van de overheden in België om dossiers in een bepaalde richting te sturen.

© SHUTTERSTOCK

© PHOTONEWS

Hommeles in de wereld van de rederijgiganten. De tankerrederij Euronav wil fuseren met het Noorse Frontline.

Alleen ziet de familie Saverys, oprichters van Euronav, dit niet zitten.

Houtsnede van een 16de-eeuwse heksenverbranding

Het is niet genoeg om seksisme en femicide in het heden aan te pakken.

Ook de vrouwenhaat uit het verre verleden moet streng aangepakt worden, zo vindt de Oostendse afdeling van Vooruit. Zij wil dat de kuststad een heksenverbranding van meer dan 400 jaar geleden veroordeelt.

Het is een veelvoorkomende tendens in de woke-beweging. Het volstaat vaak niet om de talrijke privileges en vooroordelen in het heden aan te kaarten, aan te vallen en proberen uit te bannen. Neen, ook gebeurtenissen en praktijken in het verleden, die door de lens van het heden als immoreel beschouwd worden, moeten eraan geloven.

De voorbeelden zijn legio: gaande van racistische 19de-eeuwse componisten die gecanceld worden tot staatsmannen wier standbeelden omver worden geworpen omwille van koloniale praktijken. Een echt zuiverend nut hebben dergelijke rituele verbanningen niet, want volgens de woke-beweging zijn de seksistische en racistische erfzonden onuitwisbaar. Bijgevolg volstaat het dus ook niet om seksisme in het heden aan te pakken, of een nieuwe juridische categorie, zoals ‘femicide’, voor de moord op vrouwen in het leven te roepen. Ook het seksisme en de femicides in het verleden moeten eraan geloven.

“Gelijkenissen met onderdrukking van vrouwen vandaag” Verschillende steden, zoals Lier en Nieuwpoort, namen reeds initiatieven om expliciet afstand te nemen van de heksenverbrandingen uit het verleden, en/ of deze te veroordelen. Vooruit-gemeenteraadslid Vanessa Vens uit Oostende wil dat haar stad hetzelfde doet en de heksenverbranding van Lyvine Inghelberts uit 1605 veroordeelt. De executie van Inghelberts was uitzonderlijk, niet alleen omdat de executie decennia na de grootste heksenjachten in onze contreien plaatsvond, maar ook omdat het om een katholieke heksenverbranding ging. De overgrote meerderheid van heksenvervolgingen in Europa vonden immers onder protestantse auspiciën plaats.

“Heksenvervolging was een middel om vrouwen die niet binnen de lijntjes liepen, te onderdrukken, bang te maken en de mond te snoeren”, zegt Vanessa Vens in de Krant van West-Vlaanderen.

“Het is tijd om afstand te nemen van drogredenen om vrouwen te veroordelen of hun straf te verzwaren. Bovendien zijn er gelijkenissen met hoe vandaag vrouwen onderdrukt worden. De stad kan zo een belangrijk signaal geven.”

PIETER VAN BERKEL

Binnenland

28 APRIL 2022

5

Bart De Wever pleit voor een brede volkspartij, een CSU voor Beieren aan de Noordzee De Franse presidentsverkiezingen hebben andermaal aangetoond dat de antisysteempartijen in opmars zijn. De traditionele partijen missen iedere vorm van geloofwaardigheid om grote, noodzakelijke hervormingen door te voeren. Volgens Bart De Wever kunnen de verkiezingen van 2024 als een katalysator werken om het partijpolitieke landschap te herverkavelen om zo grote hervormingen door te voeren. De N-VA-voorzitter mikt op een Beieren aan de Noordzee met een grote volkspartij zoals de CSU.

© PHOTONEWS

Terwijl de CD&V en de Open Vld vechten voor hun voortbestaan en vernieuwings- en verdiepingscongressen organiseren die weinig geloofwaardigheid en dynamiek uitstralen, maar des te meer wanhoop, vroeg De Morgen zich vorig weekend af of beide partijen niet beter zouden samengaan. Bij de Vlaamse verkiezingen van 1999 haalden beide partijen meer dan 44 procent van de stemmen.

Bij de grote peiling van maart 2022 waren ze beide nog goed voor 21,1 procent. De irrelevantie dreigt.

Deze operatie heeft weinig kans op slagen. Het enige wat beide partijen delen, is de malaise waarin ze verzeild zijn geraakt en intussen niet meer weten van welk hout pijlen te maken. Bovendien zijn beide partijen

Bart De Wever

ideologisch heel erg verschillend. Binnen de CD&V is de roep om meer Vlaanderen trouwens een stuk groter dan bij de Open Vld, waar er een sterke tendens is tot herfederaliseren.

Antisysteempartijen flink in opmars Dergelijke herverkavelingsoperaties worden eerder ingegeven door paniekvoetbal dan door een gemeenschappelijke basis. Vorige pogingen om op links een herverkaveling te organiseren, liepen op een sisser af. De laatste poging van sp.a en Groen om tot één brede kieslijst in Antwerpen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 te komen, liep slecht af.

Dergelijke operaties vormen een zwaktebod, omdat ze vertrekken vanuit een opeenvolging van verkiezingsnederlagen. Als we kijken naar welke antisysteempartijen wij hebben of partijen die het systeem radicaal in vraag stellen, dan komen we in Vlaanderen aan 60 procent van de kiezers. Ook in Wallonië zie je een felle opmars van Ecolo en PTB. De traditionele partijen missen de geloofwaardigheid, de electorale basis en de knowhow om grote en diepgaande veranderingsprocessen door te voeren.

Terwijl de kiezer schreeuwt om diepgaande hervormingen, houden de Vivaldi-partijen vast aan stokoude structuren en recepten die reeds lang de houdbaarheidsdatum hebben overschreden en het land in een diepe crisis dreigen te storten.

De traditionele partijen missen de geloofwaardigheid, de electorale basis en de knowhow om grote en diepgaande veranderingsprocessen door te voeren Veel verandering moeten we niet verwachten. Bij partijen zoals CD&V en Open Vld, groeit het gevoel van een intens existentieel onbehagen. “Zij zouden moeten opkomen voor het productieve deel van de bevolking omdat die welvaart schept, maar je ziet dat die in de Vivaldi-regering er niet aan te pas komt”, aldus De Wever.

In 2024 zouden we in een Frans scenario kunnen terechtkomen met een regimecrisis en een paradigmawissel tot gevolg. In Vlaanderen zullen de traditionele partijen verder wegkwijnen waardoor ze een te beperkt draagvlak zullen hebben om hun beleid verder te zetten. De optelsom binnen het Belgisch systeem zal dan geen meerderheid meer opleveren.

Brede volkspartij Volgens De wever heeft Vlaanderen een maatschappelijk conservatieve, economisch liberale en sociale volkspartij nodig. Dat wil zeggen dat de N-VA (nog) niet in dit stadium zit. Maar als Vlaanderen onafhankelijk zou zijn, dan zou het kunnen evolueren naar een Beieren aan de Noordzee, waarbij deze volkspartij net als de CSU (Christlich-Soziale Union) - zou kunnen uitgroeien tot de natuurlijke leider van het land. Ze zou naast de N-VA het grootste deel van de CD&V en de Open Vld kunnen omvatten. “Deze herverkaveling heeft Vlaanderen nodig”, aldus de N-VA voorzitter, “maar het Belgische feit staat dit vooralsnog in de weg.” Ook professor emeritus sociologie Mark Elchardus ziet zo’n partij wel tot de mogelijkheden behoren.

Wat de Franse verkiezingen ons hebben geleerd, is dat partijen nood hebben aan leiders die de polsslag van het volk voelen. “Onze gemeenschap evolueerde naar een verzameling van parallelle gemeenschappen, elk met hun eigen morele codes, die in een los verband met elkaar staan”, schreef De Wever in 2019. De politieke elite heeft de afgelopen jaren onder verstikkende druk van het cultuurrelativisme de fundamentele waarden die onze gemeenschap schragen, belachelijk gemaakt en opzijgeschoven. De diepe crisis waarin Frankrijk terechtgekomen is, illustreert het resultaat. “Gemeenschappen die niet beschikken over een minimale consensus, over een aantal fundamentele waarden en normen zijn gedoemd om ten onder te gaan.” De verkiezingen van 2024 kunnen in veel opzichten een katalysator vormen.

JULIEN BORREMANS

GENT

Stad Gent in zware financiële crisis door slecht bestuur Stad Gent staat er financieel slecht voor, waarschuwt de Gentse schepen van Financiën Rudy Coddens (Vooruit). Volgens hem is dat het gevolg van de oorlog in Oekraïne. Daarvoor deed Gent het goed. “Het is jammer,” verklaart hij in de krant, “nu moeten we toch besparen.” Je hoort hem haast zuchten. Wat een tegenslag toch, altijd zo’n goed beleid gevoerd en nu op zoek moeten naar extra geld. Wie had dat kunnen denken?

Stond Gent er voor de Oekraïne-crisis dan zo goed voor?

© BELGA

Bekijken we even het budget voor dit jaar, goedgekeurd in december van vorig jaar. Op dat moment was de inflatie al aan een steile klim bezig. Toch houdt het budget maar rekening met een inflatie van 1,7 procent per jaar. Als opmerking staat erbij (meerjaren-

plan Stad Gent p.221): “De inflatieopstoot in 2021 en verwachte hogere inflatie in 2022 wordt niet meegerekend.” Enkel bij personeelskosten wordt voor het jaar 2022 rekening gehouden met een groei van 3,6 procent, vanaf 2023 daalt ook dat cijfer weer tot onder de 2 procent. Het stadsbestuur ging ervan uit dat de inflatie maar tijdelijk zou zijn.

Bij de energieprijzen zijn ze al even optimistisch, of moeten we onzorgvuldig zeggen? Het budget voorziet een stijging van de prijs van elektriciteit en gas met 15 procent, maar enkel voor het jaar 2022. De uitleg hierbij is (meerjarenplan Stad Gent p.221): “De groeivoeten voor energie zijn enkel voor de korte termijn aangepast. Het meerjarenplan gaat momenteel uit van een daling van de prijzen in de loop van 2022 naar het normale niveau.” En brandstof dan? Daar rekent de stad op een stijging van een half procentje per jaar van 2022 tot 2025. Eind vorig jaar was al duidelijk dat dat allemaal veel te rooskleurig was. De schepen die verantwoordelijk is voor dit budget zit nu te zuchten over “de grootste tegenslag in tientallen jaren”.

Gent heeft geen reserves Rudy Coddens

Al jarenlang schipperen de Gentse financiën op de rand van de rode cijfers. Het lukt maar net

om boven nul te eindigen door telkens belastingen, parkeergeld of boetes te verhogen, of door investeringen uit te stellen. Meevallers zoals de miljoenen aan extra steun van de Vlaamse regering, de lage rente en lage inflatie worden niet gebruikt om een buffer aan te leggen, maar om de uitgaven te verhogen. Gent kiest ervoor om alles uit te geven wat binnenkomt. Meer personeel, meer subsidies… Door het groot aantal ambtenaren heeft de stad een zware personeelskost.

En dan is er ook nog de torenhoge schuld van één miljard euro, ongeveer evenveel als de totale jaarlijkse inkomsten.

De truc van tien miljoen per jaar In oktober 2021, lang voor de inval van Rusland in Oekraïne, toen het budget voor dit jaar werd vastgelegd, was het al duidelijk dat Gent geld tekortkwam. Ook iedereen van het schepencollege wist dat. Ze gebruikten een handigheidje om hun budget te doen kloppen. Bij de uitgaven trokken ze tien miljoen euro per jaar af.

Een besparing die alleen maar op papier bestond. Wat ze echt gingen schrappen, daarover waren de schepenen het niet eens.

Daarom stelden ze de moeilijke beslissingen uit. Een interne ‘focusoefening’ moest tegen juni van dit jaar een concreet besparings-

plan uitwerken. Nu meldt schepen Coddens dat de budgetwijziging wordt uitgesteld tot september.

Ondertussen is er door de slechte economische situatie veel meer geld nodig dan de tien miljoen euro per jaar fictieve besparingen in het budget. Om eind 2025 boven nul uit te eindigen (een wettelijke verplichting), zal het Gentse stadsbestuur pijnlijke maatregelen moeten nemen. Uitstellen kan niet meer.

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Besparen of hogere belastingen?

De huidige situatie kon niemand voorzien. Maar dat Gent geen enkele buffer heeft om de schok wat te milderen, is de verantwoordelijkheid van de hele schepenploeg van Mathias De Clercq. Tot voor kort raakten ze het niet eens over tien miljoen euro per jaar (een besparing van amper 1 procent). Nu zullen ze een oplossing moeten vinden voor een veelvoud van dat bedrag. Alleen al om de lonen van het stadspersoneel mee te laten stijgen met de index is er 76 miljoen euro nodig. Door de omstandigheden wordt het stadsbestuur nu verplicht om maatregelen te nemen die het al jarenlang verzuimd heeft. Dit bestuur heeft al alle lokale belastingen verhoogd voor burgers én voor bedrijven. Gaan ze dat opnieuw doen of zullen ze eindelijk eens snoeien in de eigen uitgaven?

Voor de Gentenaars wordt het afwachten hoeveel zij zullen moeten meebetalen om de stadskas te redden.

MATHILDIS

Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts.

In PAL EROP krijgt u onze blik op de actualiteit in Vlaanderen en de rest van de wereld.

In EEN KWESTIE VAN GELOOF met theologe en columniste Sonja Dahlmans vatten we elke keer het nieuws over christenen in de wereld samen voor u en focussen we ook op allerlei onderwerpen over geloof en religie in het algemeen.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

6

Politiek

28 APRIL 2022

De reservebank van de CD&V oogt leeg

De afgelopen weken klonk opnieuw de roep om het ontslag van Wouter Beke. Enerzijds is het een klein wonder dat hij nog steeds Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding is. Maar anderzijds, stel dat hij morgen ontslag neemt, of tot ontslag gedwongen wordt, wie zou hem dan kunnen vervangen?

Het hete ijzer Natuurlijk beheerste vorige donderdag in de Kamer het droevige nieuws van minister Wilmès de sfeer. Alle partijen steunden haar door haar het allerbeste toe te wensen in de strijd tegen de kanker die bij haar echtgenoot was vastgesteld. Zo hoort het ook, want het leven is meer dan politieke contramine. Ze neemt een tijd ‘verlof’ (zonder vergoeding) om haar man bij te staan. Ze zal niet vervangen worden, maar haar bevoegdheden Buitenlandse Zaken en Europese Zaken zullen worden overgenomen door… Alexander De Croo. Veel Kamerleden vroegen zich in de wandelgangen af of die zijn handen al niet vol genoeg heeft. Maar het antwoord daarop was tegelijk voor iedereen duidelijk… De Croo wil weg uit België om ten laatste in 2024 in een internationale job te stappen, in het spoor van Charles Michel en Didier Reynders. Door het overnemen van de bevoegdheden van Wilmès kan hij immers snel en gemakkelijk voor nog meer entrees voor zichzelf zorgen. Gladjanus en would-bewereldleider De Croo smeedde het ijzer wanneer het heet was. In afwachting klungelt hij nog wat verder met het steeds dissonanter klinkende Vivaldi-orkest.

tussen die twee zal beslechten. Of dat betekent dat één van de twee zal aantreden als consensuskandidaat, of een derde figuur, is voorlopig nog een open vraag.

Opvallend is wel dat er - voorlopig toch - nog geen namen circuleren voor zo’n derde consensuskandidaat. De strijd draait al maanden rond de vraag of Joachim Coens voor een herverkiezing gaat, dan wel of Sammy Mahdi zich opnieuw kandidaat zal stellen. Van een derde figuur die zich kan opwerpen als de natuurlijke uitdager of opvolger van Joachim Coens is er geen sprake.

Vergelijk dat toch maar eens met de ondervoorzittersverkiezingen bij de N-VA.

Geen namen voor een consensuskandidaat

Dat een kandidatuur van Sammy Mahdi wat lastig ligt binnen de partij ligt er trouwens niet alleen aan dat het feitelijk een erkenning zou zijn van de mislukking van de vorige voorzittersverkiezing. Het eerste probleem dat een pas verkozen partijvoorzitter Sammy Mahdi op zijn bord zou krijgen is… zijn eigen opvolging in de federale regering. Iets zegt ons dat een eenvoudige rokade met Joachim Coens daarbij niet aan de orde is. Maar benoemt hij dan iemand uit de federale fractie (wie?), of gaat hij naast Annelies Verlinden

Dat de partij nog steeds ernstig last heeft van bloedarmoede aan de top blijkt ook uit een ander feit. Verleden week besliste de partijraad dat er liefst slechts één consensuskandidaat zou deelnemen aan de voorzittersverkiezingen die later dit jaar volgen. Dat betekent dat er dus geen heruitgave zou komen van de tweestrijd tussen Joachim Coens en Sammy Mahdi, maar dat ‘de partij’ (wie? hoe?) op voorhand al de strijd

Voorzitter in spe Mahdi schept eigen probleem

© BELGA

NIEUWS UIT DE WETSTRAAT

Wie het lijstje met Vlaamse en federale ministers en staatssecretarissen van de CD&V overloopt, kan niet om de feiten heen: met uitzondering van Hilde Crevits en Sammy Mahdi spelen de christendemocraten in de twee regeringen nu al met een B-ploeg.Voor sommigen betekent dit zelfs dat we nog redelijk mild zijn in ons oordeel. Bovendien zat één van de CD&V-ministers, Annelies Verlinden, niet eens in het parlement. Er kunnen veel redenen zijn waarom een partijvoorzitter iemand van buiten de fractie voordraagt voor een ministerportefeuille, maar in haar geval zullen weinigen bestrijden dat een gebrek aan goede kandidaten binnen de fractie aan de basis van haar benoeming lag. Een schot in de roos kan haar benoeming trouwens ook niet genoemd worden.

De Croo houdt het in het oog Peter De Roover (N-VA) pakte premier De Croo aan over het falende begrotingsbeleid dat recordhoogten bereikt in negatieve zin. Hij verwees naar het IMF, de Nationale Bank, de Hoge Raad voor Financiën die “ongeveer alle rode lichten hebben doen branden die men maar kan aanknippen”.

Op een eerdere vraag hierover had De Croo geantwoord dat hij “de zaak in het oog hield”. Zijn vraag donderdag was dan ook even grappig als ernstig: “Houdt u de begrotingssituatie nog steeds in het oog of hebt u intussen een beleid uitgedokterd?” Wouter Vermeersch (VB) deed daar nog een schep bovenop door te verwijzen naar de 800 miljoen die zomaar werd toegezegd in het kader van de steun aan Oekraïne en de vele miljoenen die aan ontwikkelingssamenwerking worden besteed. De Croo wrong zich in bochten over noodzakelijke uitgaven, maar stond geen enkel moment stil bij de rode lichten van genoemde instanties. Hij kaatste zelfs de bal terug naar de oppositie met de vraag of zij wel oplossingen voor de begrotingstekorten heeft. Waarop een gevatte De Roover antwoordde: “1,7 miljoen mensen zijn vandaag inactief. Wanneer wordt er iets gedaan aan het

Twee jaar ministerschap is kort en lang Bijkomend probleem is dat wie zich uit ambitie zou melden als een mogelijke opvolger voor Wouter Beke in de Vlaamse regering, of Sammy Mahdi in de federale regering, automatisch gediskwalificeerd is. Enerzijds is twee jaar te kort om nog een zinvol beleid te kunnen opbouwen en je stempel te drukken als Vlaams minister of federaal staatssecretaris. En anderzijds is twee jaar te lang als het alleen maar de bedoeling is een grotere naambekendheid te verwerven.

Het probleem rond een eventuele vervanging van Wouter Beke is dus niet alleen dat zijn zelfbediening een miskleun van formaat is gebleken, en dat er geen goede vervanger is, maar ook dat de timing slecht zit. Voor een capabele kandidaat zou het beter zijn als hij of zij pas midden 2023 in de arena zou moeten aantreden. Zo’n kortere tijdsspanne verkleint trouwens ook de kans dat hij of zij nog geconfronteerd wordt met een lijk dat met vertraging uit de kast van Wouter Beke komt gevallen. Maar de betrokkene is dan wel gelanceerd om in 2024 vooraan in de rij te staan als de CD&V weer ministerportefeuilles te pakken zou krijgen.

Wie wordt minister in 2024?

We denken trouwens dat ook in 2024 het invullen van alle regeringspostjes met goede kandidaten een zware karwei wordt. Niet iedereen die vandaag CD&V-minister of -staatssecretaris is, kan terugkeren, en dus zullen er vacatures opgevuld moeten worden. Misschien zou het voor de voormalige machtspartij nog het beste zijn als ze na de volgende verkiezingen nog maar in één regering zit?

Fusie onzeker?

De fusies van gemeenten zijn een zaak van de Gewesten.

Zoals bekend heeft Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers, die ook titelvoerend burgemeester van Mechelen is, een truc gevonden om zijn armlastige stad een handje te helpen. Hij wil fusioneren met een buurgemeente om zo Vlaanderen met 50 miljoen over de brug te doen komen als beloning voor zo’n fusie. Dus het geld dat hij in Mechelen doet uitgeven, haalt hij gewoon even weer binnen via de Vlaamse belastingbetaler. Nu wil het feit dat zijn beoogde fusiegemeente Boortmeermeek niet alleen in een andere provincie, maar ook in een ander gerechtelijk arrondissement ligt. Om aan die grenzen wijzigingen aan te brengen of eventueel een gemeente over te hevelen, is echter een meerderheid in de Kamer nodig. En daar schuilt een vervelend addertje onder het gras, want Vooruit en CD&V zijn in Boortmeerbeek tegenstanders van de fusie. De vraag die iedereen zich nu stelt is of de Kamerleden van die twee partijen ook ‘in Brussel’ tegen zullen stemmen. Want als ze dat doen, dan is het fusieverhaal afgelopen… Het staat in de sterren geschreven dat zowel in de Vlaamse als in de federale regering nog stevig geduwd en getrokken zal worden.

voor een tweede ‘wit konijn’ in de federale regering? Sammy Mahdi heeft ambitie genoeg om voorzitter van de CD&V te worden, maar één ding staat nu al vast: het zal niet over rozen gaan.

Joachim Coens op het cd&v-partijcongres

activeren van de arbeidsmarkt, want daarin blijft uw regering totaal werkloos?” En toen werd het stil in de Kamer.

Groene betutteling en regeldrift In de commissie Mobiliteit werd een voorstel van Ecolo-Groen goedgekeurd waarin gesteld wordt dat er vanaf 2023 ook niet meer gerookt mag worden op niet-overdekte perrons van de NMBS. De oppositie ging hierin niet mee.

Volgens Tomas Roggeman (N-VA), Frank Troosters (Vlaams Belang) en Maria Vindevoghel (PVDA) lost deze maatregel niets op, want niet alleen levert het roken in openlucht geen hinder op voor niet-rokers, de maatregel zal er immers voor zorgen dat rokers dan elders zullen samen gaan staan om nog snel een sigaret op te steken, bijvoorbeeld aan de ingang van het station. Het probleem wordt er alleen maar door verplaatst. Voor Roggeman is dit voorstel dan ook “een klassiek voorbeeld van groene betutteling en regeldrift”.

Wat zou groene goeroe Jos Geysels daar overigens van vinden? In Turnhout stond hij er jarenlang om bekend dat hij altijd rookte op het perron en net voor de trein vertrok zijn peuk vanuit zijn hand wegknipte…

Droeve omstandigheden Ook woensdag werd er al plenair vergaderd. In sneltreinvaart werd een reeks wetsontwerpen behandeld, waarover pas op een latere datum gestemd zou worden. Wetsontwerpen komen vanuit de meerderheid. Vandaar dat meestal enkel de oppositiefracties er hun mening over komen zeggen en dus de leden van de meerderheidsfracties hun kat sturen. Peter De Roover (N-VA) klaagde deze manier van werken aan: “Die (woensdag)vergaderingen weten heel weinig aandacht te wekken bij het politiek personeel, de

FILIP VAN LAENEN

weinige aanwezigen bij die vergaderingen besteden doorgaans ook weinig aandacht aan de debatten, er is zelfs eigenlijk zelden sprake van debatten, want wij doorlopen de agenda met een vaart alsof er om 17 uur een receptie is, waar wij ons waarschijnlijk gezamenlijk, wel in groten getale, naar de toog zullen begeven. Dat is niet stimulerend voor het parlementair werk.” Hij vroeg de meerderheidsfracties dan toch minstens een inspanning te willen leveren om het reglementair voorziene aanwezigheidsquorum mee te helpen halen. Hij kondigde daarom aan voortaan te overwegen de schorsing van de zitting te zullen aanvragen “als wij in deze droeve omstandigheden het parlementaire werk moeten blijven zien plaatsvinden”.

Politiek

28 APRIL 2022

IN DE KIJKER

CITAAT VAN DE WEEK

Mieke Vogels

Conner Rousseau:

Ze behoorde in de jaren ’70 en ’80 tot de voortrekkers van de groene beweging en was een boegbeeld van de flowerpower-geitenwollensokkendragers en de beate bewonderaars van de bevlogen jezuïet Luc Versteylen die ‘anders wilden gaan leven’. Samen met onder andere Jos Geysels, Vera Dua, Hugo Van Dienderen en Magda Aelvoet behoorde Mieke Vogels tot de eerste generatie groenen die in de politiek stapte onder de vlag ‘Anders gaan leven’ (AGALEV). Ze wilden de wereld veranderen in het spoor van de mei ’68’ers en dus moesten alle heilige huisjes gesloopt worden. Velen onder hen vonden hun voedingsbodem overigens in een na het Tweede Vaticaans Concilie losgeslagen kerk en in de steeds meer naar links opschuivende sociale organisaties die ook ontstaan waren in de schoot van diezelfde kerk die alles uit handen gaf.

Van alle walletjes gegeten Al in 1985 kwam ze in de Kamer en de Vlaamse Raad terecht. Het was de start van een lange carrière op alle niveaus van de politiek, want ze zetelde ook als gemeenteraadslid en schepen in Antwerpen, werd senator, Vlaams minister en Vlaams Parlementslid. Tussendoor was ze ook nog OCMW-raadslid in Antwerpen en lid van de Deurnse districtsraad. En als klap op de vuurpijl was ze van 2007 tot 2009 ook nog partijvoorzitster. In 2014 werd ze niet meer verkozen en verliet ze de nationale politiek, niet zonder eerst een uittredingsvergoeding van 432.000 euro en nadien een royaal parlementair pensioen op te strijken. In 2018 werd ze voorzitster van GroenPlus, de seniorenafdeling van haar partij.

Klungelend zonder dossierkennis Politieke waarnemers merken vaak op dat Mieke Vogels in haar uitvoerende taken als schepen en minister nooit bakens heeft verzet of een spoor heeft getrokken. Meer nog, aan dossierkennis ontbrak het haar immers vaak dramatisch, in tegenstelling tot haar voluntarisme om de wereld te veranderen. Zelfs bevriende vakbondslui schudden vaak het hoofd na gesprekken met de groene minister.

Ze had een grote enthousiaste achterban, maar daar hield het op.

Haar geklungel en nonchalance zouden naast andere ondermaatse en zwakke figuren in de federale regering - de paars-groene regering van Verhofstadt - er mee de oorzaak van zijn dat Agalev in 2003 electoraal werd weggeveegd tot onder de kiesdrempel, die de partij mee had geïnstalleerd. Er bleef geen groen parlementslid meer over in Kamer en Senaat, en in 2004 hield Agalev op Vlaams niveau nog 6 van haar 12 zetels over. Mee besturen zou er voor lange tijd tot Vivaldi - niet meer inzitten. Mieke Vogels zou steeds minder van zich laten horen, tot ze in 2007 partijvoorzitster werd. Maar ook dat werd geen succesverhaal, want de Agalevsfeer was al lang weg. Ze bleef nog zetelen in het Vlaams Parlement tot 2014, maar was vooral met haar lokale mandaten bezig, tot ook die afliepen in 2018. Het werd een roemloos einde.

“Als ik door Molenbeek rijd, voel ik me ook niet in België” Vooruit-voorzitter Conner Rousseau liet zich deze week een opvallende uitspraak ontvallen in Humo. De inkt van het stuk was nog niet droog, of Franstalige zusterpartij PS stond in rep en roer. “Als ik door Molenbeek rijd, voel ik me ook niet in België”, zei Rousseau. “Maar de meeste van die mensen zijn hier geboren. Het belangrijkste is dat ze onze taal spreken en werken. In Brussel staan er door het lerarentekort mensen voor de klas die in het Arabisch lesgeven, omdat ze geen Frans spreken. Onaanvaardbaar. Maar wat doet de Vlaamse regering? De prijs van de taalcursussen verhogen om de wachtlijsten in te korten.”

© PHOTONEWS

Ze was altijd een actieve militante en hield van ludieke acties die in het oog sprongen. De naïeve onbevangenheid straalde van haar af en ze ging door het leven met een brede lach. Later als parlementslid en zelfs minister zou ze die stijl proberen aan te houden.

Maar toen Agalev/Groen een machtspartij werd, voelde ze zich zo goed op dat niveau dat ze dacht dat alles mogelijk was om in de belangstelling te staan, en werd ze bijwijlen overmoedig. Toen ze zich in 2000 als groene minister-met-de-fiets liet verleiden tot reclame voor Volvo - een vervuilende auto dus -, moest ze uiteindelijk door het stof kruipen in het Vlaams Parlement. Het incident zou haar blijven achtervolgen en nog lang zou ze spottend Mieke Volvogels genoemd worden.

7

Belgische economische vooruitzichten zijn rampzalig De Belgische economie en overheidsfinanciën gaan geen rooskleurige toekomst tegemoet. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voorspelt dat we op weg zijn naar het grootste begrotingstekort en de hoogste overheidsuitgaven van alle industrielanden.

De driemaandelijks gepubliceerde World Economic Outlook van het IMF stond in april van dit jaar in het teken van de oorlog in Oekraïne. In het rapport voorspelt het IMF dat het conflict een grote impact zal hebben op de wereldeconomie.

“De economische schade van het conflict zal bijdragen tot een aanzienlijke vertraging van de mondiale groei in 2022 en zal de inflatie doen toenemen”, klinkt het. “De brandstof- en voedselprijzen zijn snel gestegen, waardoor kwetsbare bevolkingsgroepen in lage-inkomenslanden het hardst worden getroffen.”

Zo zal de wereldwijde groei naar verwachting afnemen van 6,1 procent in 2021 naar 3,6 procent in 2022 en 2023, respectievelijk 0,8 en 0,2 procentpunt lager dan drie maanden geleden voorspeld werd.

Lagere groei, hogere inflatie Ook voor België vallen de groeivooruitzichten slechter uit dan enkele maanden geleden voorspeld werd. Zo wordt 2,1 procent groei van het reëel bbp voorspeld in 2022 en 1,4 procent in 2023. Op de langere termijn gemeten, tussen 2023 en 2027, doen van alle andere industrielanden alleen Italië en Japan het slechter dan wij.

De inflatie slaat dit jaar in België harder toe dan in de buurlanden.

In Luxemburg, Nederland, Duitsland en Frankrijk voorspelt het IMF in 2022 een inflatie van ruim 5 procent. Voor ons land bedraagt de inflatie maar liefst 8 procent.

Enkel Oost-Europese landen, zoals Polen, Roemenië, Tsjechië, Slovakije en de Baltische staten, doen het binnen de eurozone slechter.

Grootste begrotingstekort en overheidsuitgaven Dat alles heeft een zware impact op de overheidsfinanciën. Volgens het IMF zal België in 2027 met zo’n 5,4 procent het grootste begrotingstekort hebben van alle industrielanden. Dat is zelfs groter dan het begrotingstekort van de Verenigde Staten. Binnen de eurozone heeft enkel Roemenië een groter begrotingstekort.

Tot slot zal België in 2027 naar verwachting ook de bedenkelijke eer hebben het hoogste overheidsbeslag van alle industrielanden te hebben. Dat jaar zullen de overheidsuitgaven in ons land ruim 54 procent van het bbp bedragen.

PIETER VAN BERKEL

HET BESTE VAN

Rekening voor de volgende generatie

Ze bleef zichzelf

In de Kamer van Volksvertegenwoordigers haalden oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang donderdag hard uit naar het begrotingsbeleid van de regering-De Croo.

En dan kwam ze onlangs nog eens in de media met uitspraken die opnieuw de wenkbrauwen deden fronsen, want ze zetten haar blijkbaar onverwoestbare naïviteit nog eens in de verf en het groene populisme was terug van nooit weggeweest. Zo had Kristof Calvo begin april gepleit voor een oorlogsbelasting van de allerrijksten… Rond die tijd werd ook het dure horloge van bouwpromotor Bart Versluys gestolen. Daarop zei ze in een interview in De Morgen: “Laat al die mannen met horloges van 350.000 euro maar een oorlogsbelasting betalen.” Niet slim, want meteen reageerden veel mensen met een verwijzing naar haar hoge uittredingsvergoeding van destijds. In hetzelfde interview werd ook haar mening gevraagd over de situatie in Oekraïne. Zij sprak over de NAVO-haviken die de spanningen van vandaag al jaren in de hand gewerkt zouden hebben en zei : “Ik heb destijds nog betoogd voor ‘België uit de NAVO en de NAVO uit België'. We hadden dat beter gedaan.” Ook dat is veel te kort door de bocht. Eens te meer heeft ze een kans gemist om te zwijgen. Mieke Vogels is volledig zichzelf gebleven.

Volgens N-VA-Kamerfractieleider Peter De Roover geven het IMF, de Nationale Bank en de Raad van Financiën aan dat “alle lichten op rood” staan. Premier Alexander De Croo (Open Vld) verdedigde zich door aan te geven dat er een heleboel onvoorziene uitgaven waren, vanwege de coronacrisis, de Oekraïnecrisis en de energiecrisis. “Had je liever gehad dat we dat niet gingen laten doen?”, vroeg De Croo.

De Roover had nochtans aangegeven dat die uitgaven volgens hem wel degelijk te verantwoorden waren, maar hij kreeg geen antwoord op zijn vraag hoe de regering de waarschuwingen van het IMF interpreteert. Volgens de N-VA’er gaf De Croo “een bijzonder zielig antwoord”. “Heeft u de moed om de volgende generatie te zeggen dat zij de rekening zal moeten betalen die uw populistisch beleid vandaag heeft opengetrokken?”, vroeg De Roover.

© PHOTONEWS

Griekenland aan de Noordzee Vlaams Belang-Kamerlid Wouter Vermeersch verweet de regering dan weer cadeaus uit te delen aan het buitenland. “De op een na slechtste begroting stond op zijn eentje garant voor 10 procent van alle giften op donorconferentie Oekraïne”, aldus Vermeersch. De premier verweet het Vlaams Belang daarop “in woorden afstand te nemen van Poetin”, maar niet in daden.

“Er is een tijd geweest dat liberalen hun geloofwaardigheid verbonden aan de begroting. Die geloofwaardigheid speelde u kwijt toen u in deze PS-regering met een Waalse manier van begroten stapte”, besloot Vermeersch in zijn repliek. “Dit land wordt een Griekenland aan de Noordzee. Binnenkort zal men in de Sahel een geldinzameling moeten doen voor de Alexander De Croo Belgen.”

Belgische vrouw die meewerkte aan documentaire over Molenbeek is politiejob kwijt Activisten beschuldigen dj van ‘blackface’, tot hij echt zwart blijkt te zijn Mieke Vogels (Groen): “We hebben Rusland en China nodig voor een gezamenlijk klimaatbeleid” Vande Reyde (Open Vld): “In dit land is er een tweedeling die bijna niet te overbruggen valt” Petra De Sutter (Groen): “Niet uit te sluiten dat Vivaldi-regering valt voor 2024”

Surf naar palnws.be

8

Interview

28 APRIL 2022

HANS BOURLON oor iemand als ik, die weinig van kunst kent, is ‘Het Kunstuur’ een originele, laagdrempelige manier om kennis te maken met die periode uit de kunstgeschiedenis van ons land. Waarom hebben jullie voor de periode 1850-1950 gekozen?

“Neem als voorbeeld Valerius De Saedeleer, die als geen ander de ziel van Vlaanderen van 100 jaar geleden kon weergeven. Je zal toch goed moeten zoeken om een werk van hem te vinden in musea en tentoonstellingen. Dat komt omdat men andere accenten legt bij tentoonstellingen en andere keuzes maakt. Nochtans weten wij dat de mensen werken uit die periode graag zien.

Ook op veilingen zie je dat ze hoog scoren: wanneer er een topwerk van Valerius De Saedeleer vrijkomt is er veel vraag naar. Er is dus ergens een contrast in die dingen.”

“Nu wisten wij ten eerste ook dat er enorm veel werken in privébezit zaten. Mensen die dat thuis aan hun muur hebben hangen, zijn vaak blij dat zo’n werk museale waarde krijgt. Ten tweede zijn er duizenden werken in stockage bij de grote Vlaamse en Belgische musea, waarvan sommigen al decennialang niet tentoongesteld zijn. En die werken, van wie zijn die eigenlijk? Van ons allemaal een beetje, hé. Daarnaast heb je ook banken als Belfius. Die bank heeft, door een cascade aan overnames, 3.000 werken in bezit, waarvan er heel veel uit deze periode komen.”

“Er is dus zeker voldoende materiaal om te tonen. Je moet het alleen samenbrengen, de geloofwaardigheid ervan verzekeren en zorgen dat de werken op een goede manier getoond worden.

Veel mensen weten dat niet, maar achter deze deuren zitten ganse installaties die ervoor zorgen dat de vochtigheid en de temperatuur stabiel blijven.

Dit is beveiligd tot en met. Er zijn dus wel een aantal redenen waarom niet elk gebouw een museum is.”

“Veel steden hebben panden waarvoor ze geen bestemming meer hebben.

Dat zijn vaak beschermde, historische panden. Stadhuizen, kerken… Dat zijn typische gevallen van leegstand, of geen bestemming hebbende panden in het centrum van een stad. In Mechelen hebben we sinds eind 2019 ook een ‘Kunstuur’ geopend. Dat is gevestigd in een historische kapel recht tegenover de Sint-Romboutstoren. Men heeft dus maar al te graag dat er een culturele bestemming is voor zo’n pand. Provinciesteden hebben vaak geen kunstmuseum, dat is een ander probleem. Die zijn dus maar al te blij dat wij zo’n aanbod hebben voor hen.”

Waarom kozen jullie specifiek voor dit concept? Bij ‘Het Kunstuur’ word je op één uur tijd door een museum geleid, waarbij Bekende Vlamingen om beurt uitleg geven over het werk of een schilder die zij belangrijk vinden. Het is dus een zeer leidend museum: je bent verplicht om alle dertig werken één voor één te bekijken.

“Ik ben al decennialang zelf een museumbezoeker, ook in het buitenland wanneer ik voor het bedrijf ergens naartoe moet. Ik heb meestal slechts een uur de tijd, maar in een museum hangen vaak duizend of meer werken.

Het gevolg? Keuzestress. Een werk is ook vaak eendimensioneel. Je ziet het namelijk hangen en je denkt: het zal wel. Zeker met hedendaagse kunst heb ik vaak een probleem, dat komt niet binnen.”

“Het is bij ‘Het Kunstuur’ dus ook die duiding, die verhaalvertelling en die muziek die zorgen voor een bijzondere sfeer en een bijzondere meerwaarde.

Wij bevrijden de mensen van keuzestress. Je zal op één uur tijd dertig werken zien: dat is een resultaatsverbintenis. We brengen de mensen daarmee in een nostalgische sfeer van vroeger.

Hans Bourlon is samen met Gert Verhulst CEO van Studio 100. Wat ontstond als productiehuis voor onder andere succesprogramma’s als ‘Samson en Gert’ en ‘Plop’, is nu een gigantisch bedrijf met pretparken in België, Nederland, Polen en Duitsland, internationale animatiestudio’s en wereldwijde tv-producties. Bourlon is tevens kunstkenner en wil oude werken van bij ons de aandacht geven die ze verdienen. Daarom richtte hij samen met zijn broer, Joost, ‘Het Kunstuur’ op.

Met tentoonstellingen in Mechelen en Hasselt wil hij topwerken van Belgische kunstenaars uit de periode 1850-1950 op een unieke manier brengen.

Dat is een tijd waar veel mensen naar hunkeren, al weet ik soms niet goed waarom. Want die wordt vaak geromantiseerd: het lijkt alsof je toen nog in het gras kon liggen op je rug om naar de wolken te kijken, er waren nog geen files en je kon nog in de beek zwemmen. De vraag is natuurlijk of het zo was, hé. Ik twijfel daar toch aan.” (lacht) “Aan de hand van de schilderijen gaan we ook in op enkele grote thema’s. In deze tentoonstelling is de dood een groot thema. Dat zijn voor mensen ook uit hun eigen leven belangrijke thema’s.

Als je naar ‘Het Afscheid’ van Constant Permeke kijkt, kan je niet anders dan zelf denken aan een naaste die is overleden. Veel mensen hebben namelijk ook naast zo’n doodsbed gestaan, of beseffen dat ze er ooit naast zullen staan.”

“We zien ook dat deze formule succes heeft. In Mechelen hebben we een 60.000-tal bezoekers per jaar, hier in Hasselt zijn we net opgestart.”

“Ik begrijp wel dat K3 voor een moslimpapa geen droomvoorbeeld is voor zijn dochter, maar dat was hetzelfde voor een Vlaamse vader in de jaren ’60”

Waarom de keuze om het werk te laten begeleiden door Bekende Vlamingen?

“Om te beginnen zijn die BV’s slechts dienend. We tonen ze even, maar ze verdwijnen even snel terug op de achtergrond. Het gaat uiteraard over de kunstenaar en het werk. Het voordeel aan een Bekende Vlaming is dat die vaak een context geeft: je kent die, je weet waarvoor die staat. Als Marc Van Ranst spreekt, dan roept dat een wereld op. Maar bijvoorbeeld Tom Boonen die spreekt over Valerius De Saedeleer, dat is toch een beetje vreemd hé. We houden dus wel van die contrasten. Da’s toch even een shock: die man heeft urenlang in dat landschap rondgereden, is die daar soms even blijven staan om van het landschap te genieten? Die Taaienberg, waar zo vaak op gedemarreerd is, wel, Valerius De Saedeleer heeft daar gewoond. Dus door die BV’s zorg je voor een soort herkenning en breng je het schilderij dichter bij de bezoekers.”

“Dat zijn manieren om kunst toegankelijker te maken. Daardoor kunnen we kunst populariseren, de lat verlagen en het minder elitair maken. Want elitarisme is niet nodig in de kunst: het is voor iedereen. Ik denk oprecht dat er geen barrière is om ‘Het Kunstuur’ te bezoeken, iedereen kan hier genieten van deze schilderijen.”

Veel werken lagen hiervoor in opslag of kwamen uit privécollecties, waardoor de schilders niet meer zo bekend waren. Is dat iets wat u als een probleem aanvoelde?

“Het risico dat grote werken in de vergetelheid raken, is toch groot. Het is al honderd jaar geleden, maar Frits Van den Berghe is niet per se een toegankelijk schilder. Wanneer er honderd of tweehonderd jaar passeert, bestaat de kans dus zeker dat hij vergeten wordt. Ik vind dat dat niet mag gebeuren.”

Met Studio 100 hebben jullie voor groot deel van de herinneringen, cultuur en tv-programma’s van enkele generaties gezorgd.

“Klopt, en zelfs daar zit al veel nostalgie in. De afscheidsshow van ‘Samson en Gert’, die door corona twee jaar lang heeft geduurd… Ja, dat zijn cantussen hé.

Zelfs bij namiddagvoorstellingen, waar

meer kindjes zitten, zijn het vooral de ouders die meezingen. Dus de nostalgische waarde is zeer groot.”

Heeft u het altijd belangrijk gevonden om mensen iets van culturele, nostalgische waarde mee te geven?

“Er is voor mij een heel persoonlijke invalshoek. Ik kom uit een klein dorp, Baardegem, bij Aalst. Links van ons woonden onze grootouders. Mijn grootvader was kunstschilder en was met dit soort werken bezig: landschappen en dergelijke.

Als kind werd ik dus ondergedompeld in de werken van die periode. Dat is voor mij dus een natuurlijke biotoop. En die herinneringen moeten ook de komende generaties krijgen, vind ik. Cultuur is belangrijk.”

“Ik heb hetzelfde met boeken. Onze andere buurman was een broer van mijn moeder. Dat was een auteur, Marc De Bie. Die schreef onder andere toneelstukken in de jaren ’70, ’80. Die had een

Interview

28 APRIL 2022

9

HANS BOURLON

CEO STUDIO 100 • Geboren in Baardegem op 13 maart 1962 • Studeerde Wijsbegeerte in Brussel • Startte professionele carrière bij de BRT • Richtte samen met Gert Verhulst en Danny Verbiest Studio 100 op • 2008: manager van het jaar 2019: ereteken van de Vlaamse Gemeenschap • Richtte samen met broer Joost Bourlon ‘Het Kunstuur’ op, waar hij Belgische werken uit de periode 1850-1950 mee in de kijker wil zetten grote bibliotheek, met veel boeken. Heel belangrijk hé, dat boeken aanwezig zijn.

Zeker voor jonge mensen. Ook in de tijd van bewegende beelden vind ik dat kinderen boeken moeten blijven lezen, dat is essentieel. Dus ja, ik ben daarmee opgegroeid en vind niet dat die culturele waarde mag verdwijnen.”

Zijn er bepaalde waarden en normen die Studio 100 via tv-programma’s, films en theatervoorstellingen wil meegeven aan kinderen en jongeren?

“Da’s een interessante vraag. We hebben verschillende soorten programma’s natuurlijk. Veel ervan worden ook in het buitenland gemaakt en verkocht. Maar als je kijkt naar de oerprogramma’s die wij hebben gemaakt, zoals ‘Samson en Gert’ en ‘Kabouter Plop’, dan is ons uitgangspunt toch altijd geweest om niet ‘de goede’ tegen ‘de slechte’ te zetten.

Bij Amerikaanse series heb je namelijk heel vaak een held die tegen een vijand strijdt, als een soort contrast. Ik denk dat Trump daar een volwassen extensie van is, die de wereld de hele tijd heeft ingedeeld in goede en slechte mensen.”

“Als je op de speelplaats kijkt, zie je dat kinderen vaak botsen met elkaar. Ze hebben veel primaire emoties, zijn vaak jaloers. Ze botsen vaak, maar maken het ook weer goed. Kinderen hebben veel emoties, die vaak hevig zijn en kunnen die moeilijk beheersen.”

“Dat is eigenlijk de spiegel die wij voorhouden met die programma’s. Kindjes moeten daarmee lachen, als ze zien dat Alberto een stuk taart afpakt van iemand anders. Dat is heel herkenbaar, het is eigenlijk de speelplaats die wij tonen. Figuren die botsen met elkaar, maar je kan nooit zeggen dat daar iemand bij zit die honderd procent goed of slecht is. Die burgemeester, of Alberto: ja, dat zijn kinderen hé. Dus als kindjes daar naar kijken, zien ze zichzelf, hun eigen gedrag.”

“Men gaat dat nooit zo zeggen, maar ik vind wel dat veel dingen die wij gemaakt hebben een educatieve waarde hebben.

Uw gedrag zien, erkennen, is de eerste stap om dat ook aan te passen en volwassen te worden. De reflexen van kinderen schieten wel in gang wanneer ze dingen zien en denken: dat ben ik eigenlijk. Dus op zich vind ik dat wel educatiever dan

het verwijtende vingertje van ‘Schooltelevisie’. Ik vind dus absoluut, ik sta daar pal achter, dat de dingen die wij gemaakt hebben zeer waardevol zijn.”

“En ook vooral, wat wij op de scènes in de theatervoorstellingen hebben gebracht, mag ook zeker gezien worden.

Veel muzikanten van vandaag hebben achteraf toegegeven dat ze geïnspireerd zijn geweest door de manier waarop wij voorstellingen brachten, met een liveorkest met een koor bij, van alles erop en eraan.”

“Dat is hetzelfde met reclame, hé. Over reclame voor kinderen bestaat er ook zoveel taboe. Maar ga je hen ermee dan op hun zestien confronteren? De wereld zit vol reclame: de impulsen die we op dagelijkse basis krijgen in het straatbeeld, overal zie je reclame. Je gaat thuis toch ook niet met een zwarte stift over de reclame van uw dagblad of magazine opdat uw kinderen het niet zouden zien?

Maar het ligt altijd gevoelig als er iets rond kinderen gebeurt: wat mag wel, wat mag niet?”

Zijn jullie bewust weggebleven van die Amerikaanse toestanden?

De maatschappij, en dus ook de kindertelevisieproductie, verandert continu. In de Verenigde Staten zijn ze steeds meer bezig met diversiteit. In series en films van Disney zal in de toekomst minstens de helft van de personages niet-hetero zijn en zal men ook mensen uit etnische minderheidsgroepen meer aandacht geven. Is dat iets waar jullie ook bewust mee bezig zijn?

“Wij hebben toch een meer Europese invalshoek behouden tegenover kindertelevisie. Maar die zaken zijn ook altijd enorm hard in evolutie geweest. Humor zoals Urbanus die vroeger bracht, zoals ik die als scoutsleider heb meegemaakt, die is vandaag niet meer dezelfde. Humor evolueert, maar ook de manier waarop men bepaalde dingen doet, verandert. Wij hebben verschillende series en films van Maya De Bij gemaakt, nadat we dat oude concept hadden gekocht in Duitsland. Die oude series van de jaren ’70 waren vaak wél gebaseerd op scenario’s waarin er een vijand aanwezig was, namelijk Tekla De Spin die Maya wilde opeten.”

Men is heel betuttelend tegenover kinderen geworden, waardoor je zeer brave televisie krijgt “Kindjes hebben daar waarschijnlijk veel wakker van gelegen, want dat was wel spannend. Een van de eerste reacties die de omroepen aan wie we onze nieuwe versie van Maya wilden verkopen toen gaven, was dat Tekla De Spin niet mocht. Men is dus heel betuttelend tegenover kinderen geworden, waardoor je toch heel brave tv krijgt.”

“Ik ben opgegroeid, en sommige van uw lezers gaan het nog wel kennen, met ‘Het Zwaard van Ardoewaan’ in de jaren ’70.

Dat is kindertelevisie, maar tegelijkertijd een gigantisch drama: de held sterft in aflevering twee. Maar dat kan je tegenwoordig niet meer doen, omdat er een zeer grote betutteling is.”

“Dat is een fenomeen dat bij ons veel minder speelt, hoewel er daarover vanuit Ketnet (kinderzender VRT waar Studio 100 producties voor maakt, red.) wel steeds vaker vragen rond komen.

Wat ons veel meer interesseert, is dat de demografie wijzigt. Ik denk dat in de kleuterklassen in Antwerpen meer dan 75 procent van de kinderen niet van Vlaamse origine is en dat het over het algemeen in Vlaanderen rond de 35 procent ligt. Daar zijn uiteraard ook Nederlanders bij, maar ook kinderen uit heel andere culturen.”

“Dat is dan ook iets waar elk bedrijf, maar zeker ook Studio 100, rekening mee moet houden, dat dat er zit aan te komen. Of dat nu een product, een verzekering of een frisdrank is: er komt een wijzigende demografie aan. En dat is niet enkel op etnisch-cultureel vlak, want tegelijkertijd komt er een algemene veroudering van de bevolking aan.”

“Dat in combinatie met digitalisering, die voor een enorme versprokkeling heeft gezorgd omdat mensen steeds meer mogelijkheden voor entertainment krijgen, is voor ons een uitdaging.

Terwijl er eind jaren ’90 enkel Ketnet was, zijn er in de Nederlandse taal al zeven, acht zenders die zich specifiek op kinderen richten. En dan nog: welk kind kijkt nog naar uitzendingen? Je hebt de streamingplatformen, of de ouders die iets op YouTube opzetten voor de kinderen. Die versprokkeling is dus gigantisch. Toen wij indertijd ‘Plop’ of ‘Samson’ uitzonden, was dat voor 100.000’den kijkers. Nu mag je op Ketnet tevreden zijn wanneer je er 20.000 haalt.”

Vindt u die betutteling een slechte evolutie?

Is die wijzigende demografie iets waar Studio 100 rekening mee houdt wanneer het nieuwe programma’s maakt?

“Op een manier wel, omdat ik vind dat je kinderen ook met een bepaalde realiteit moet laten kennismaken. Je kan ze niet de hele tijd een blinddoek voorhouden van wat het echte leven is, om ze dan op hun zestiende die blinddoek af te nemen.”

“Dat is een zeer ingewikkelde kwestie, want het gaat over mensen van allerlei origine. Je kan niet zomaar zeggen dat ze uit één specifiek land komen. Maar wat vaak het geval is, is dat de thuissituatie anders is dan bijvoorbeeld in de kinderopvang. Bij bepaalde bevolkings-

Hans Bourlon over musicals en het succes van '40-45' “Daar zit natuurlijk een Vlaams publiek hé. Ze komen niet uit Brussel, niet uit Wallonië, het zijn Vlamingen. Ze hebben een Vlaamse achtergrond, want dat is een zeer eigen verhaal van bij ons. Er zijn 750.000 mensen geweest, wat in theorie niet kan.

Hoeveel Vlamingen zijn er? Dan zou bijna één op de tien mensen komen kijken zijn naar ‘40-45’. Dat moeten dus herbezoeken zijn, mensen die meerdere keren geweest zijn. Ik noem dat altijd ‘onze Eddy Merckx’: een ongelofelijk succes dat niet te evenaren valt.”

“Hoe dat komt is moeilijk te zeggen. Dat heeft voor een deel toch zeker te maken met de grensverleggende technologie die we gebruikten bij de productie. Ook

de kracht van het verhaal dat we gebracht hebben, zal er iets mee te maken hebben.

Maar vooral met wat je hoort als je buitenkomt: mensen die vertellen over iemand in de familie die er iets mee te maken had.

Want iedereen die komt kijken, herkent wel iets uit de geschiedenis van zijn familie. En uiteindelijk is het thema van ‘40-45’ polarisering, en de risico’s ervan. Razend actueel dus.”

DE RED STAR LINE “Momenteel lopen de voorstellingen van ‘Daens’. Daar gaat het eigenlijk over de kwetsbaarheid van onze welvaart en waar die vandaan komt. Ook dat is een heel ac-

tueel thema vandaag. Kijk maar naar Oekraïne, hoe snel het kan gaan.”

“Ondertussen zijn we aan het werken aan ‘De Red Star Line’, een nieuw verhaal over de Antwerpse rederij die boottochten tussen Antwerpen en New York organiseerde. Dat gaat dus over de zoektocht naar een beter leven: iets wat in de geschiedenis van ons land zo vaak is gebeurd. Wij proberen dus grote verhalen uit het verleden te brengen die toch een actuele binding én een herkenbaar karakter hebben. Al is de Tweede Wereldoorlog natuurlijk iets dat ons veel meer animeert. Het speelt veel minder bij de mensen wanneer ze herkennen: “Onze nonkel René, overgrootvader… is toen ook naar Amerika vertrokken.”

“BIJ ‘HET KUNSTUUR’ BEVRIJDEN WE DE MENSEN VAN KEUZESTRESS. JE ZAL OP ÉÉN UUR TIJD DERTIG WERKEN ZIEN: DAT IS EEN RESULTAATSVERBINTENIS” groepen is het ook helemaal niet gebruikelijk om kinderen naar de opvang te sturen, bij anderen dan weer wel. Je krijgt dus een segmentering.”

“Wij hebben nog aansluiting, maar die is niet maximaal. Als ik rondkijk in een show of een filmzaal, dan kijk je daarnaar en merk je dat ook wel. Nu begrijp ik dat, voor een moslimpapa, K3 geen droomvoorbeeld is voor zijn dochter. Maar dat was hetzelfde voor een Vlaamse vader in de jaren ’60. Wij gaan hier nu netjes om met ‘Christus aan het kruis’ van Albert Servaes, maar Khalid Benhaddou (Belgische imam die uitlegt geeft bij het schilderij in de tentoonstelling, red.) zegt tussen zijn tanden door dat God afbeelden bij moslims gevoelig ligt, maar dat dat honderd jaar geleden voor christenen hetzelfde was.

‘De Kruisweg’ van Servaes werd in de ban van de kerk geslagen en het was honderd jaar geleden verboden hem in een kerk op te hangen, omdat de lijdende Christus te expressionistisch werd afgebeeld. Dus ook dat is een evolutie die nooit constant is.”

“Maar het is wel zo dat de kinderen van een Turks gezin vaak de zender TRT ontvangen via de schotel en niet naar Ketnet kijken. Maar op die Turkse zender geven ze ‘Maya De Bij’ ook uit, dus daar maken ze op die manier ook kennis mee. Maar er is dus wel een versprokkeling, door demografie en digitalisering. Daardoor zullen heel wat van onze bezigheden vaak ook dat nostalgische aspect hebben: jij die naar de Samson en Gert-afscheidsshow komt.”

WANNES NEUKERMANS

5 minuten persoonlijke moed!

Splits zelf de sociale zekerheid!

Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

10 Buitenland

28 APRIL 2022

FRANKRIJK

QATAR

Financiële belangen Ook voor Macron WK voetbal in Qatar dreigt de vloek van blijkbaar belangrijker het tweede mandaat dan mensenrechten Waar de mensenrechten geschonden worden, daar staat de EU klaar met haar banbliksems en sancties. Dat is toch het officiële riedeltje, want ook hier wordt met twee maten en gewichten gewogen.

Hongarije, Polen: EU-lidstaten die door diezelfde EU verdacht worden van inbreuken. Sancties volgen, als het al niet gaat om een embargo. Toch lijkt het rond Qatar bijvoorbeeld zeer stil op het front van de mensenrechten. Zou de komende wereldbeker voetbal in de herfst daar voor iets tussen zitten?

Amnesty International

Volgens bepaalde ngo’s zou Qatar onlangs zijn wetgeving op arbeid hebben verbeterd, maar “deze hervormingen worden nog niet overal toegepast, zodat duizenden werknemers door werkgevers verder worden uitgebuit, niet op tijd worden betaald, of zelfs helemaal niet”, aldus een commentaar van May Romanos, advocaat van Amnesty International. Zo zouden 100 werknemers van Qatar Meta Coats al ruim 7 maanden geen loon hebben ontvangen (Capital, 11 juni 2020). De reactie van de voorzitter van het organisatiecomité van de wereldbeker, Nasser Al-Khater, daarover: “In Qatar kwamen 3 werknemers van de wereldbeker om het leven”.

Er is duidelijk sprake van selectieve verontwaardiging. Blijkbaar zijn de financiële belangen die aan de wereldbeker hangen, opeens veel belangrijker dan de ‘universele mensenrechten’?

Waar blijft de internationale verontwaardiging? Waar zijn de kaarsjesprocessies? Vooral ontluisterend voor grote partners van de wereldbeker, multinationals zoals Coca-Cola, Adidas, Visa, en anderen, steeds op de eerste rij om toch maar niet de woke-boot te missen.

PIET VAN NIEUWVLIET © SHUTTERSTOCK

Plots lijken de universele mensenrechten immers heel ver weg te zijn. Nochtans zijn er voldoende alarmbellen. Zo waarschuwt Amnesty International dat de werkomstandigheden van veiligheidsagenten in dit Arabische land “vergelijkbaar zijn met dwangarbeid”: “34 actieve en voormalige werknemers van veiligheidsbedrijven - migranten vooral afkomstig uit Kenia en Oeganda - beschrijven werkdagen van meer dan 12 uur, 7 dagen op 7, en dikwijls zonder schaduwplekje of drinkbaar water”. De Franse zender TV5 Monde maakt melding van 6.500 buitenlandse werknemers die om het leven kwamen op de bouwwerven van stadia en andere infrastructuur.

90 procent van die werknemers kwamen uit Sri Lanka, Nepal, Bangladesh, India en Pakistan.

Het cijfer is wellicht nog een onderschatting, want Qatari’s geven weinig of geen uitsluitsel over het aantal doden.

Selectieve verontwaardiging

De presidenten die in de Vijfde Republiek werden herkozen voor een tweede mandaat konden toen amper iets realiseren. Zeker op binnenlands vlak. Dat is ook het risico voor Emmanuel Macron.

Eerder opluchting dan euforie. Zo kon men het overwinningsfeestje van de herverkozen Franse president Emmanuel Macron het best omschrijven. Dat hij vijf jaar langer in het Elysée mag wonen is vooral het gevolg van het feit dat de aversie voor Marine Le Pen iets groter is dan die voor hem. Naar goede Franse traditie verwachten veel politieke waarnemers de komende maanden - en zelfs jaren - stakingen en betogingen: van een nieuwe versie van de ‘gele hesjes’, die in ‘la France profonde’ dicht staan bij Marine Le Pen, en van radicaal-links gesteund door Antifa-relschoppers die Macron als een “vuile kapitalist” beschouwen.

Op internationaal vlak zal de herverkozen president zijn ding kunnen doen, maar een binnenlands beleid met een focus op economie en veiligheid dreigt een kruisweg te worden. Zeker als Macron in juni geen meerderheid haalt in de Assemblée.

De parlementsverkiezingen worden een moeilijke hindernis voor zijn partij La République en Marche (LREM). Het gevaar komt niet zozeer van het Rassemblement National van Le Pen en Reconquête van Eric Zemmour. Die zouden in kiesdistricten allianties kunnen vormen tegen LREM, maar die kans is klein.

Rechts Frankrijk is opnieuw ruzie aan het maken. De radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon hoopt wel met succes kiesafspraken te maken met ecologisten en socialisten om zo een LREM-meerderheid te vermijden. Een ‘cohabitation’ met een regering en premier die niet van LREM zijn, is mogelijk. Dat zou Macron verzwakken. Zijn tweede mandaat wordt er dan een van aanmodderen en wellicht wegvluchten om op internationaal en Europees vlak te scoren.

Collaboratie met Vichy

De opbouw van de stadia voor de wereldbeker vindt in dubieuze omstandigheden plaats

Dat gebeurde ook na 2002 met de herverkiezing van Jacques Chirac. Die had zelfs een meerderheid in de Assemblée en won de tweede ronde met de vingers in de neus tegen Jean-Marie Le Pen (Front National) maar Chirac was uitgeblust. Enkel door zijn verzet tegen de Irak-oorlog in 2003 kon hij zich in de geschiedenisboeken murwen. Binnen Frankrijk was het presidentschap een zielige vertoning. Chirac was vooral bezig met het steunen van zijn vertrouweling Dominique de Villepin met het oog op de presidents-

verkiezingen van 2007. Dat mislukte. Nicolas Sarkozy won, een man die Chirac verachtte. Toen de president in 2005 nog eens een lichte beroerte kreeg, verviel hij in totale lethargie.

Daarvoor was het niet anders met François Mitterrand. Die focuste na zijn herverkiezing in 1988 op de Europese eenmaking, maar op binnenlands vlak ging het van kwaad naar erger. Frankrijk betaalde het economisch beleid van links cash, de nefaste gevolgen van de massale immigratie lieten zich voelen en de PS van de president verschrompelde bij de parlementsverkiezingen van 1993.

Het einde van het mandaat van Mitterrand was er een met een ‘annus horribilis’. De president was doodziek, maar hij viel vooral van zijn voetstuk toen zijn verleden bij het collaboratieregime van Vichy werd onthuld. Ondertussen bleek een deel van zijn entourage bij financiële schandalen betrokken te zijn en kwam uit dat het Elysée schaamteloos politici uit de oppositie en kritische opiniemakers afluisterde.

Québec libre De vloek van het tweede mandaat dus, en dat gold zelfs voor de mythische Charles de Gaulle. In 1965 werd hij verkozen voor nog eens 7 jaar in het Elysée, maar hij was gefrustreerd dat er een tweede ronde nodig was om meer dan 50 procent te halen. De Gaulle keerde zich af van de Fransen, vertrok naar Québec om er de Britten te provoceren (“Vive le Québec libre!”) en zag de revolte van mei ’68 niet aankomen.

Dankzij een massale steunbetoging op de ChampsElysées van Fransen die het “carnaval” (dixit Raymond Aron) van de studentenrevolte beu waren en dankzij gewonnen parlementsverkiezingen, kocht De Gaulle tijd. Maar tijdens zijn tweede mandaat was het contract met de burger verbroken. In 1969 trad hij af na een verloren referendum over een onschuldig thema: regionalisering en de hervorming van de Senaat.

Ook over Macron ontstaat de toch sterke indruk dat zijn band met het Franse volk is verbroken. Verkozenen van de radicaal-linkse La France Insoumise hebben gelijk als ze wijzen op het feit dat Macron slechts 38 procent van de ingeschreven kiezers achter zich wist te scharen.

SALAN

DENEMARKEN

Deense politica krijgt enkelband omwille van fors migratiebeleid Inger Stojberg, van 2015 tot 2019 in de Deense liberale regering van Lars Lokke Rasmussen minister voor Vreemdelingen en fessionele bezigheden, vooral tijd nemen Integratie, is met het uitzitten van een gevangenisstraf van 60 dagen begonnen. In december 2021 was ze naar aanleiding van om de politiek te overdenken en toekomstplannen te ontwerpen. Ik kan u nu al beeen procedure voor een speciale rechtbank veroordeeld tot deze gevangenisstraf.

Onbetaalde parkeerboetes? Een geval van actieve of passieve corruptie? Misbruik van overheidsgelden of subsidies?

Neen, in 2016 had ze in het kader van een nieuw migratiebeleid de maatregel genomen om minderjarige vluchtelingenmeisjes voortaan te scheiden van hun echtgenoten of levensgezellen en dit zonder elk afzonderlijk geval te onderzoeken. De rechtbank stelde vast dat ze vooraf door haar ambtenaren was gewaarschuwd dat

het mogelijk onwettig zou kunnen zijn asielparen niet langer het recht te geven hun situatie individueel te laten analyseren.

We zullen van Stojberg nog horen Inger Stojberg, die actief meewerkte aan een fundamentele verscherping van het Deense asielrecht, is in december 2020 op vraag van de plaatsvervangende voorzit-

ter van de Venstrepartij (liberalen), Jakob Ellemann-Jensen, teruggetreden. Enkele maanden later, in februari 2021, verliet ze zelfs de partij. In december 2021 werd ze ook uit het parlement gezet.

In een boodschap op Facebook deelde ze enkele weken geleden mee dat ze nu een enkelband draagt en ruim de tijd heeft om over alles na te denken. “Ik neem mij voor de mij toegemeten tijd zo goed mogelijk te benutten. Ik zal dus, naast mijn pro-

loven dat het best spannend zal worden”, aldus de 49-jarige (ex-)politica.

Haar politieke fans liet ze weten: “Ik zal mijn politieke overtuiging niet veranderen.

Ik zal alles doen wat in mijn macht ligt om mij verder te bekommeren om Denemarken. Als u mijn overtuiging deelt en wil bijdragen zodat Denemarken Deens blijft, dan mag u zich steeds op mijn webstek melden.”

PIET VAN NIEUWVLIET

Buitenland

28 APRIL 2022

DIPLOMATIEKE VALIES © PHOTONEWS

Xi Jinping, inmiddels 68, wil de Chinese eenmaking nog tijdens zijn leven meemaken

11

ENERGIE

Steenkool, schaliegas en kernenergie kunnen ons nog redden © SHUTTERSTOCK

De Oekraïense lessen van Peking Los van de vraag welke vorm die “onbeperkte” steun van China voor Rusland op termijn zal krijgen, zijn er plots heel wat prangende aandachtspunten die Peking door dit conflict gepresenteerd krijgt. Even complex als uitdagend trouwens, en dit op zowel militair, politiek als economisch vlak. De essentie is de vraag wat al hetgeen zich in en rond Oekraïne afspeelt hen bijbrengt in het dossier Taiwan.

Chinese beslissing Er is immers de overzijde, het andere China zeg maar, gescheiden van het voormalige Formosa door 180 km zee. Net dit laatste is een belangrijk strategisch verschilpunt met Oekraïne. Taiwan wordt, zoals academicus John Mearsheimer het ooit omschreef, gekenmerkt door “the stopping power of water”. De zee is een belangrijke hindernis bij een invasie, maar ook voor de eigen bevoorrading.

Dat China met argusogen volgt wat zich in Oekraïne afspeelt, is geen nieuwigheid.

Dat doen ze met elk conflict dat nog maar de minste parallel met de kwestie Taiwan vertoont. Een belangrijke les is het belang van snelheid, een cruciaal pijnpunt van de Russische invasie. Een snelle overwinning, waardoor de regering in Taipei niet

de tijd krijgt om internationaal te mobiliseren, is onontbeerlijk. Wat heeft dit voor effect op de gangbare aanvalsscenario's die al jaren op de tekentafel liggen? Een Amerikaanse denktank kwam een tijdje geleden met het volgende op de proppen als het meest plausibele scenario: een omvangrijk militair manoeuvre dat uitmondt in een omsingeling en vergrendeling van het eiland, gevolgd door een grootschalige invasie.

En waar snelheid in de uitvoering essentieel is, wordt de kwestie wat de ideale timing is om de operatie te lanceren helemaal anders beantwoord. Sterke man Xi Jinping blijft naar verluidt bij zijn overtuiging dat eenmaking zonder geweld ideaal is, alleen is hij inmiddels 68 en wil het allemaal nog tijdens zijn leven zien gebeuren.

Had een snelle Russische overwinning de context gewijzigd? Mogelijk wel. Men creëert een de-factosituatie die een andere onderhandelingspositie oplevert.

Financiële instrumenten Er is echter één specifiek element dat kopzorgen baart. Het is Peking opgevallen dat het Westen nog steeds over heel wat financiële hefbomen beschikt om Rusland te isoleren (de loskoppeling van het SWIFT-betalingssysteem en het succesvol blokkeren van buitenlandse reserves zijn er treffende voorbeelden van). En nu kan men zich inbeelden dat het makkelijker is Rusland via deze weg te sanctioneren dan de tweede grootste economie ter wereld, maar toch.

Verwacht wordt dat de komende jaren verder werk zal worden gemaakt van de loskoppeling van de Chinese economische afhankelijkheid van het Westen.

Aandacht krijgt ook hun alternatief voor SWIFT en wordt de Yuan geïnternationaliseerd, begrijp: in steeds meer internationale transacties gebruikt. Het voordeel: dit zou erop kunnen wijzen dat het nog even niet tot een eruptie in Taiwan komt.

Het nadeel: het conflict wordt grondiger voorbereid.

MICHAËL VANDAMME

© PHOTONEWS

Volgens een recent onderzoek van de Zweedse denktank SIPRI bedraagt het Chinese defensiebudget inmiddels twintig keer (!) hetgeen Taiwan uitgeeft. Plakt men al hetgeen beide spelers kunnen inzetten in staafdiagrammen, dan is de dominantie van die ene kleur - de Chinese - indrukwekkend. Komt het tot een clash, dan lijkt het onvermijdelijk wie aan het kortste eind zal trekken. Althans, in theorie en dat zei men ook over Oekraïne. Met dergelijke strategische vergelijkingen moet men voorzichtig zijn. Beide (potentiële) conflicten zijn fundamenteel verschillend op het vlak van geopolitiek, maar ook qua actoren, rechtstreeks (de twee China’s) of onrechtstreeks (VS, Japan, …) betrokken.

De oorlog in Oekraïne blijkt alvast het debat in Taiwan te inspireren. Waar in december vorig jaar amper 40 procent verklaarde bereid te zijn hun eiland te verdedigen, is dit cijfer inmiddels tot 70 procent gestegen. Tegelijkertijd daalde het vertrouwen in de VS. Kortom, men is strijdlustiger dan in jaren het geval was, maar tegelijkertijd beseft men dat het zonder de VS nooit zal lukken, en in hoeverre is die partner bereid zich te engageren? Jammer voor Taipei ligt de beslissing of het ooit tot een aanvaring komt niet in hun handen.

Inger Stojberg & Theo Francken

De milieufundamentalisten van EarthBeat omschreven de oorlog in Oekraïne als volgt: “Fossiele brandstoffen zijn een massavernietigingswapen geworden […] maar in essentie is dit een conflict dat werd gefinancierd door de steenkool-, olieen gasindustrie, een industrie die instaat voor 40 procent van Ruslands federale budget en 60 procent van de Russische export.”

Een vernuftige manier om de schuld van Poetin af te wentelen en door te schuiven, niet eens naar de oligarchen en de Russische regeringsleiders die deze energiebedrijven in handen hebben, maar naar alle gas- en olieproducenten over de hele wereld. Van kwaadaardige demonisering gesproken. Greenpeace zat op dezelfde golflengte met deze bewering: “[…] door de mens veroorzaakte klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne hebben deze oorzaak: fossiele brandstoffen en onze afhankelijkheid daarvan.” Hier worden niet de bedrijven gedemoniseerd, maar levenloze materie als olie, aardgas en steenkool. Het klinkt misschien logisch, maar het is onzinnig.

Het is een illusie dat we onze economieën ooit draaiend zullen kunnen houden met windmolens en zonnepanelen. Maar laat ons eens veronderstellen dat het wel kan.

Dan zullen er oorlogen uitgevochten worden voor de grondstoffen die nodig zijn voor de productie van… windmolens en zonnepanelen. Ook VN-secretaris-generaal Guterres deed zijn duit in het zakje door te beweren dat het “krankzinnig” zou zijn terug te grijpen naar fossiele brandstoffen om het wegvallen van het Russische aardgas te compenseren. Hij riep alle landen op tegen 2040 alle steenkoolcentrales te sluiten.

Nuttig schaliegas Als er iets op obsessieve waanzin wijst, dan is het wel dit: weigeren een veranderde realiteit onder ogen te zien en koppig vasthouden aan een onuitvoerbaar plan.

Een verwoestende oorlog waarin hele steden worden weggeveegd? Zij doen alsof ze het niet zien. Zij blijven gevangen zitten in hun imaginaire wereld van hernieuwbare energie. De strijd tegen de CO2-demon is veel belangrijker.

Natuurlijk is het teruggrijpen naar fossiele brandstoffen helemaal niet “krankzinnig”. Het is gewoon gezond verstand. Houd voorlopig de steenkolencentrales open, en heropen centrales die nog maar pas gesloten zijn. Niemand verwacht dat een terugkeer naar steenkool een permanente oplossing zal zijn. Maar het is een bruikbare noodoplossing op korte termijn. Overigens zijn moderne steenkolencentrales met CO2afvanginstallaties veel minder vervuilend dan de oude. Net zoals moderne dieselmotoren geen stinkende zwarte wolken uitlaatgas meer uitstoten. Stop de hetze tegen schaliegas. Op korte termijn kan de import van schaliegas uit de VS het afsluiten van de Russische gaskranen opvangen.

Op langere termijn moet Europa beginnen met het ontginnen van zijn eigen voorraden

schaliegas. In Groot-Brittannië is de politieke discussie daarover al begonnen.

Russische propaganda Alle verhalen over de gevaren daarvan komen uit de propagandamachines van Gazprom en van milieufanatici die dikwijls ook nog door Gazprom werden gefinancierd. De propagandazender Russia Today noemde het ontginnen van schaliegas ooit het morele equivalent van pedofilie. De ontginning van schaliegas is niet vervuilender dan die van gewoon aardgas. Het gevaar op aardbevingen is niet groter dan bij gewone mijnbouw. Nee, er zal daardoor geen “zwarte drab uit de kranen komen” zoals Poetin ooit beweerde, en nee, het drinkwater zal niet plots ontvlambaar worden. Dat griezelverhaal is gebaseerd op het feit dat er op enkele plaatsen in de VS natuurlijk aardgas in opgepompt grondwater zit en dat kan inderdaad ontbranden.

En ten slotte: stop de afbraak van de nucleaire sector. Duitsland heeft op 21 december 2021 drie van zijn zes laatste kerncentrales stilgelegd. Als die nog heropgestart kunnen worden, moet men daar onmiddellijk mee beginnen. De sluiting van de drie resterende centrales is voor dit jaar gepland. Maar met de huidige energieschaarste zou dat pas helemaal krankzinnig zijn.

PAUL BÄUMER

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

12 Interview

28 APRIL 2022

DR. JEF ONGENA - PLASMAFYSICUS

“Of een bepaalde techniek puur toekomstmuziek is, weet je nooit op voorhand.

Je moet altijd proberen” Het energiedebat blijft de politiek in ons land domineren. De geplande sluiting van de kerncentrales en de oorlog in Oekraïne zetten alles op scherp. Nochtans gebeurt er ook veel in de nucleaire wereld. We staken ons licht op bij dr. Jef Ongena. Hij haalde recent het nieuws met kernfusie. haalde de media met een experiment.

Waarom is dat zo belangrijk?

“We zijn erin geslaagd om uit fusiereacties een stabiele hoeveelheid energie te produceren. Dat is een belangrijke stap in de richting van werkbare kernfusie, het 100 procent veilige complement voor kernsplijting.

Kernsplijting op zich is best ook wel veilig, maar fusie heeft het bijkomende voordeel dat bijna geen kernafval wordt geproduceerd. Het eindproduct van de fusiereactie is het edelgas helium, niet radioactief, geen broeikasgas en niet chemisch actief in onze atmosfeer. En er is bovendien geen schadelijke uitstoot van andere gassen. Beter kan praktisch niet.”

Waarom is wat u doet de toekomst?

“Omdat ik denk dat onze energievoorziening best gebaseerd is op verschillende pijlers. Je mag niet afhankelijk zijn van slechts één energiepijler voor zoiets cruciaals als de nationale energievoorziening. Als er iets misloopt zijn de gevolgen niet te overzien. Hoe meer pijlers erbij komen, hoe beter voor de stabiliteit van ons land en onze economie. Inzetten op slechts één optie is een slechte strategie. Dit is zonneklaar bij geldbeleggingen, maar dat zou het ook moeten zijn voor energie. Met meerdere pijlers verhoog je je onafhankelijkheid en veiligheid. Dat is erg belangrijk. Zoals bij een paalwoning: je hebt nood aan veel pijlers om je recht te houden. Denk maar aan de energie gebaseerd op zon en wind. Als het weer tegenzit, is er veel te weinig energie.

Dat is volstrekt onwerkbaar.”

Is er geen risico dat kernfusie toekomstmuziek is, terwijl we nu dringend oplossingen nodig hebben?

“Er zijn twee aspecten. Of een bepaalde techniek puur toekomstmuziek is, weet je nooit op voorhand. Je moet altijd proberen. Maar voor kernfusie wordt het meer dan concreet, want op veel gebieden is de vooruitgang spectaculair. We beschikken nu over technieken die twintig jaar geleden volstrekt onmogelijk werden geacht. De nieuwe fusiemachine ITER, in opbouw in Zuid-Frankrijk, is nu voor 85 procent klaar en zou moeten starten rond 2026.

Ja, dat vraagt natuurlijk allemaal tijd en kernfusie is dan ook niet direct voor morgen, maar de vooruitgang mag niet ontkend worden.”

“Op zich is er voldoende energie. Alleen kijkt de politiek daar erg selectief naar. Zo blijkt men nu bepaalde energieopties niet te willen gebruiken.

Nucleaire energie valt daaronder. Dat is geen verstandig idee. Ook de fos-

siele energie, die aan de basis ligt van de meeste CO2-uitstoot, kan onmogelijk volledig uitgeschakeld worden op de termijnen die nu besproken worden.

Het volstaat te bedenken dat 85 procent van alle energie in de hele wereld (en 70 procent in Europa) voortkomt uit fossiele brandstof. Die 85 of 70 procent op tien, vijftien of twintig jaar tijd ombouwen naar iets anders is fictie.”

Wat is het alternatief, zeker als het nucleaire niet mag?

“Zelfs al gebruiken we nog een tijdje fossiele brandstof, doemdenken is uit den boze. Ik ben persoonlijk niet overtuigd van wat ik hoor en lees in dit verband.

Het klimaat verandert, niemand ontkent dat. De vraag is echter: wat is de oorzaak en wat kunnen we eraan doen? Alleen maar CO2 viseren, in zo’n complex systeem als ons klimaat, waarin nog veel onbekend is, en met modellen die met onvolledige datasets rekenen? Op zijn minst kan men zich daarbij vragen stellen. In ons onderzoek zijn de modellen vele malen gesofisticeerder en worden die gevoed met kolossale hoeveelheden zeer gedetailleerde data. Nochtans steek ik mijn hand niet in het vuur voor de voorspellingen daarvan. Modellen blijven modellen, incluis hun beperkingen.

In die zin denk ik dat het belangrijk is dat we met alle energieopties rekening blijven houden. We kunnen niet hopen dat kernfusie er morgen zal komen, al zou het ongetwijfeld wel een goede zaak zijn. Maar het is belangrijk dat die energiepijler verder kan groeien.”

Waarom was die doorbraak eind vorig jaar zo belangrijk?

“We zijn erin geslaagd om de records van 25 jaar geleden te verdrievoudigen.

Dat wil zeggen dat onze methodes enorm verbeterd zijn. Iets wat we ook voorspeld hadden. Die mooie resultaten zijn zeer belangrijk omdat ze een eerste aanzet zijn voor experimenten in de toekomst, in de eerste plaats voor ITER in Frankrijk.

Die grote machine kan in haar beginfase de vruchten van ons werk plukken en de recente recordexperimenten als startpunt nemen, in plaats van dat zelf te moeten ontwikkelen. Dus tijdswinst, want nieuwe ontwikkelingen verlopen bij grotere machines meestal langzamer.”

Is het wel de moeite dat wij vanuit het kleine België meedraaien in dit alles? Wachten we niet beter op doorbraken uit Amerika of China?

“Amerika en China hebben uiteraard een enorm potentieel en financiële mogelijkheden. Jammer genoeg investeert Amerika veel te weinig in kernfusie en men kan zich afvragen waarom. Ze hebben geen enkele grote fusiemachine meer zoals Europa er wel heeft. De grootste is in 1997 gesloten. China doet

beter. Zij zetten veel geld, middelen en jonge mensen in op kernfusie. China heeft veel nieuwe laboratoria gebouwd in de laatste 20 jaar en ze plannen ook een nieuw groot laboratorium van een machine zoals ITER, omdat ze vinden dat het in Zuid-Frankrijk te traag gaat.

Daar volg ik ze trouwens niet in. Maar China is slim en zet in op alle energievormen, op alle energiepijlers, zoals het hoort.”

“Voor de verhitting van kernfusiemachines met radiogolven is ons lab wereldleider, op dat vlak spelen we een sleutelrol” “Maar los daarvan, het onderzoek naar kernfusie is zo complex en zo speciaal, dat werkelijk alle experten in de hele wereld nodig zijn om dat klaar te krijgen, dus ook de Belgische. En hier in Brussel zijn wij experten op het gebied van de verwarming van kernfusiemachines met radiogolven en worden wij gevraagd bij vele dergelijke machines. En zo draagt België ook zijn steentje bij, ook al zijn onze middelen natuurlijk beperkt.”

Dus België heeft een sleutelrol?

“Wel, voor de verhitting van kernfusiemachines met radiogolven is ons lab inderdaad wereldleider. Daar hebben we effectief een sleutelrol, ja. Een paar jaar geleden kwamen de Amerikanen bij ons in Brussel ‘op cursus’. Ze konden niet meer volgen… Dus, in alle bescheidenheid durf ik wel zeggen dat we een leidersrol spelen. We hebben bovendien ook al een paar keer de voorpagina van Nature Physics (gezaghebbend internationaal academisch magazine, red.) gehaald met ons werk over kernfusie, één keer waren we zelfs uitgenodigd om mee te werken aan een speciaal volume met 60 bladzijden technische details over het kernfusie-onderzoek. Dat is toch niet slecht hé.”

Hoeveel wetenschappers houden zich eigenlijk bezig met het onderzoek naar kernfusie?

“Wereldwijd? Ik schat ongeveer 10.000.

Vooral in Europa en China, maar na-

• Studeerde en doctoreerde in de • •

•

•

Fysica aan UGent Onderzoeksdirecteur Lab Plasmafysica KMS sinds 2003 Voorzitter Energie Groep van de European Physical Society sinds 2012 Won in 2018 de prestigieuze Landau-Spitzer-prijs van de American Physical Society Won in 2016 de Achievement Award van de European Physical Society tuurlijk ook in de rest van de wereld.

Mensen die daar dag en nacht en mee bezig zijn. En eigenlijk is dat niet zo veel voor zo’n belangrijk en complex onderzoek.”

“In de wetenschap maken we historisch boeiende tijden mee, met nieuwe ontdekkingen en fantastische ontwikkelingen op alle gebied. Denk maar aan de astrofysica, met de ontdekking van de gravitatiegolven. In Europa wordt de Einsteintelescoop gepland, een reusachtig apparaat voor de detectie van deze golven, een verbeterde versie van de Amerikaanse detectoren. Tot nu toe werd ongeveer één evenement per week geobserveerd, met het nieuwe toestel wordt dit vele honderden per dag. Dat zijn honderden botsingen van zwarte gaten, of allerlei andere objecten, per dag! Daar gaan we veel van leren.”

“Mogelijk komt die telescoop in de regio van Maastricht. Het wordt een gigantische installatie onder de grond.

Drie tunnels van elk tien kilometer lang in de vorm van een gelijkzijdige driehoek. Qua schaal enkel vergelijkbaar met de deeltjesversneller van het CERN in Genève. Dit nieuwe toestel belooft ook nieuwe inzichten in de mysterieuze verbinding tussen kwantummechanica en de zwaartekracht, en wie weet, leidt dit ook tot nieuwe toepassingen in het dagelijkse leven.”

CARL DECONINCK

KLIMAATPESSIMISME BIJ JONGEREN “Dat klimaatpessimisme is voor niets nodig, helpt niemand en is gebaseerd op voorspellingen van imperfecte klimaatmodellen. Jongeren betogen en spijbelen, maar we hebben net een grote nood aan grote volle klassen, waar de jeugd wetenschappen studeert. Dan kunnen ze meehelpen aan onderzoek zoals het onze. Dan pas gaan ze écht het klimaat, en zoveel meer, kunnen helpen. De toekomst lacht ons toe en de mensen moeten zich daar veel meer bewust van zijn.”

Dossier

28 APRIL 2022

13

BRITSE MIGRATIEPLANNEN

De Britse eerste minister Boris Johnson deed op donderdag 14 april de nieuwe migratieplannen van zijn regering uit de doeken. Het Verenigd Koninkrijk (VK) sloot een akkoord met Rwanda, waardoor Londen duizenden illegale asielzoekers naar het Oost-Afrikaanse land kan overbrengen. In ruil daarvoor ontvangt Kigali ruim 144 miljoen euro.

Asielzoekers die het Kanaal oversteken, kunnen naar Rwanda worden gebracht voor de beoordeling van hun asielaanvraag. De Britse eerste minister benadrukte tijdens een toespraak in de luchthaven van Kent dat er maatregelen nodig zijn om te voorkomen dat “gemene mensensmokkelaars” de zee in een “waterig kerkhof” veranderen.

Het plan is bedoeld om het bedrijfsmodel van mensensmokkelaars te doorbreken.

Rwanda zou 120 miljoen Britse pond (144 miljoen euro) krijgen voor een proefproject waarbij asielzoekers naar het Afrikaanse land worden overgevlogen terwijl hun aanvragen ‘offshore’ beoordeeld worden. Londen hoopt op die manier het groeiend aantal clandestiene overtochten op het Kanaal af te stoppen. Daarom werd ook beslist om de controle van het Kanaal over te dragen aan Britse marine.

ALLEENSTAANDE MANNEN De maatregel is van toepassing op alle immigranten die illegaal het Verenigd Koninkrijk willen binnenkomen, ongeacht hun herkomstland. In de eerste plaats zouden wel alleenstaande mannen geviseerd worden.

Minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel reisde midden april naar Rwanda om de samenwerkingsovereenkomst te ondertekenen. Ze verwacht dat andere landen het voorbeeld van het VK zullen volgen. Daarbij verwees de Britse minister onder meer naar Denemarken, dat ook onderhan-

delingen voert met Rwanda over een nieuwe procedure om asielzoekers over te brengen naar het Oost-Afrikaanse land.

MAHDI REAGEERT SCEPTISCH In de Kamercommissie Binnenlandse Zaken toonde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) zich bijzonder sceptisch over de migratieplannen van de Britse regering. Op een vraag van Vlaams Belang-Kamerlid Dries Van Langenhove antwoordde Mahdi dat het Europese

Asielzoekers die het Kanaal oversteken, kunnen naar Rwanda worden gebracht voor de beoordeling van hun asielaanvraag

migratiebeleid “kaduuk” is, “waardoor meer en meer landen bedenkelijke alternatieven zoeken”.

Het akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en Rwanda zegt volgens Mahdi niets over de praktische uitwerking en haalbaarheid ervan. “Hoe groot is de kans dat ze dit daadwerkelijk in de praktijk zullen kunnen omzetten?”, vroeg hij zich hardop af.

Voor een antwoord op die vraag is het wachten tot wanneer de regeling in concrete dossiers wordt toegepast en de toetsing van een Britse rechter doorstaat, zo stelde de staatssecretaris.

Verder toonde Mahdi zich sceptisch over de haalbaarheid van ‘offshore processing’ buiten de Europese Unie.

“De grote vraag is waarom een derde land bereid zou zijn om de verantwoordelijkheid van Europese landen over te nemen”, klonk het. “Hiervoor wordt een hoge prijs betaald en je maakt je ook vatbaar voor chantage.

Handelen in asielzoekers, dat doe je niet.”

WATERBEDEFFECT Volgens Mahdi zal het akkoord een sterk ontradend effect hebben, waardoor asielzoekers het Verenigd Koninkrijk niet meer als eindbestemming zullen kiezen. “Door uitbesteding worden asielverantwoordelijkheden simpelweg naar elders

verschoven en worden internationale verplichtingen ontdoken”, hekelde hij.

De migratieplannen van het Verenigd Koninkrijk zullen volgens Mahdi een waterbedeffect creëren. “De asielzoekers zullen niet naar het Verenigd Koninkrijk en Rwanda gaan, maar naar andere Europese landen”, waarschuwde hij. “In die zin is het helemaal geen structurele of goede langetermijnoplossing, maar een afwenteling van verantwoordelijkheden. Ik ben niet van oordeel dat dit initiatief te verdedigen valt.”

Mahdi pleit voor een Europees model met screening aan de buitengrenzen, samenwerking tussen de lidstaten en stevige sancties ten aanzien van herkomstlanden die weigeren om hun onderdanen terug te nemen.

ANTON SCHELFAUT

DRIES VAN LANGENHOVE

THEO FRANCKEN

KAMERLID (VLAAMS BELANG)

KAMERLID (N-VA)

"Stap in de goede richting"

"Bijna een copy-paste van het Australische model"

Vlaams Belang-Kamerlid Dries Van Langenhove noemt de migratieplannen van de Britse regering “een stap in de goede richting”. “De onderliggende motivatie van deze aanpak bestaat erin het businessmodel van criminele mensensmokkelaars te breken”, aldus Van Langenhove. “Nu verdienen die pakken geld aan de piekende illegale oversteek van het Kanaal.”

Van Langenhove ziet grote gelijkenissen tussen het nieuwe asielbeleid van de Britse regering en het zogenaamde Australische model. “Wie Australië illegaal tracht binnen te komen, krijgt nooit toelating om in het land te blijven”, legt hij uit.

“Bonafide asielzoekers krijgen in dat geval weliswaar recht op asiel, maar niet in Australië zelf. Sinds de invoering van dit beleid werd in een mum van tijd het businessmodel van de mensensmokkelmaffia gekraakt en werd het aantal doden op de gevaarlijke zeeroute tot nul herleid. Het geld dat de illegale immigratie ooit kostte, besteedt het land vandaag veel beter, met name aan de opvang in eigen regio, die veel meer mensen en echte noodlijdenden ten goede komt.”

“De boodschap moet duidelijk zijn: het recht op bescherming staat niet gelijk met het recht op een toegangsticket tot een Europese welvaartsstaat”, besluit Van Langenhove. “Helaas blijft de Europese Commissie tot op heden, ook in het aangekondigde, onrealistische ‘migratiepact’, uitgaan van open asielloketten voor illegale immigratie, terwijl dit systeem zijn onwerkbaarheid ondertussen duidelijk heeft bewezen.”

N-VA-Kamerlid Theo Francken stelt dat het plan van de Britten in grote mate overeenkomt met het Australische model. In beide gevallen worden asielaanvragen extern verwerkt en kunnen ‘echte’ vluchtelingen nog steeds worden binnengevlogen. “Dat is bijna een copy-paste van het Australische model”, oordeelt Francken.

Het Australische model bestaat volgens Francken uit drie delen: twee zachte en één hard. “Het harde deel is ‘external processing’, waarbij ze migranten naar Nauru brengen in plaats van naar Australië.

Ze hebben een deal gesloten met PapoeaNieuw-Guinea, zoals het Verenigd Koninkrijk nu heeft gedaan met Rwanda. Daar zijn die mensen veilig”, legt hij uit. “Daarnaast zijn er ook twee zachte punten. Het eerste is een quotum voor ‘echte’ vluchtelingen die elk jaar binnenvliegen. Dat aantal wordt door het parlement bepaald.

Het tweede zachte punt is een verhoging van hun donatie aan UNHCR (Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, red.) voor een betere opvang in vluchtelingenkampen wereldwijd.”

Net als staatssecreta-

ris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) verwacht Francken dat het plan van de Britten tot een waterbedeffect zal leiden.

“De tienduizenden vluchtelingen die met hun bootjes naar het Verenigd Koninkrijk wilden gaan, zullen hun heil zoeken in Europa”, waarschuwt hij. “Als ze bang zijn om naar Rwanda gestuurd te worden door de Britten, zullen ze hier blijven. Wij moeten dat plan kopiëren.”

"HET ENIGE DAT VOL IS BIJ MAHDI ZIJN DE ASIELCENTRA" Verder krijgt de staatssecretaris van Francken een stevige veeg uit de pan. “In een interview met De Tijd is Mahdi vernietigend voor het Europese asielbeleid, maar hij trekt nooit de juiste conclusies”, hekelt de N-VA’er. “De titel van zijn boek is ‘Van hol naar vol’. Het enige dat ‘vol’ is bij Mahdi zijn de asielcentra. Als het over het asielbeleid gaat, zijn de woorden van de christendemocraten compleet hol. Ze wijzen met een beschuldigende vinger naar Europa, terwijl de EVP de grootste en sterkste kracht is in het Europees Parlement.”

DE MAATREGEL IS VAN TOEPASSING OP ALLE IMMIGRANTEN DIE ILLEGAAL HET VERENIGD KONINKRIJK WILLEN BINNENKOMEN, ONGEACHT HUN HERKOMSTLAND

14 Cultuur FILM The Sum of All Fears ‘The Sum of All Fears’ is een spionagethriller uit 2002, gebaseerd op het gelijknamige boek van Tim Clancy, over een dreigende kernoorlog tussen de Verenigde Staten en Rusland. Akelig relevant dus, in het licht van de actualiteit. De film is te bekijken op Netflix.

The Sum of All Fears is gebaseerd op het gelijknamige boek van bekend spionagethriller-auteur Tom Clancy. Tal van Clancy’s werken werden vertaald naar het kleine en het grote scherm, zoals ‘The Hunt for Red October’ en ‘Patriot Games’. Er zijn zelfs een hele hoop computerspellen die zijn naam dragen.

Terwijl het boek zich tijdens de val van de Sovjet-Unie afspeelt, wijkt de film danig van het bronmateriaal af en speelt het verhaal zich af in 2002, een jaar na de 9/11-aanslagen en twee jaar na het aantreden van de Russische president Vladimir Poetin. Het verhaal begint met de plotse dood van de alcoholistische Russische president Zorkin (uiteraard gebaseerd op Boris Jeltsin). Diens opvolger Alexander Nemerov (Ciarán Hinds, bekend door zijn vertolking van Julius Caesar in de HBO-serie Rome) is één groot vraagteken.

Hervormer of iemand van de harde lijn?

De film, geregisseerd door Phil Alden Robinson, biedt in het licht van de huidige actualiteit een interessante blik op de westerse wensdromen voor het Rusland van de vroege jaren ’00. Zo doet de Russische president Nemerov zich voor als iemand van de harde lijn, terwijl hij achter de schermen een gematigde hervormer is.

Zowat het exacte spiegelbeeld van de toen pas aangetreden Russische president Vladimir Poetin, die - zo hoopten velen in het Westen althans - een gematigde hervormer leek, hoewel al snel zou blijken dat de vork anders in de steel zat.

Kort nadat de machtswissel in Rusland zich voltrok, ontploft er een kernwapen in de Amerikaanse stad Baltimore. Niet veel later vallen Russische vliegtuigen een Amerikaans vliegdekschip aan. De harde taal die Nemerov ondertussen spreekt, doen de Amerikanen vermoeden dat hij uit is op een militair treffen.

In werkelijkheid zit niet Rusland, maar een Oostenrijkse neonazi achter de aanval op Baltimore. De booswicht hoopt op die manier een wereldoorlog te ontketenen tussen Rusland en de Verenigde Staten. Het is aan CIA-analist Jack Ryan (Ben Affleck) en diens mentor, CIA-directeur Bill Cabot (Morgan Freeman), om de waarheid te achterhalen en een nucleaire apocalyps te voorkomen.

Parallel universum Een van de nadelen van de film is dat al snel duidelijk wordt wie de werkelijke slechterik is, waardoor de spanning enigszins ondergraven wordt. The Sum of All Fears heeft minder actiescènes dan men vandaag zou verwachten in een gelijkaardige prent, maar dat speelt dan weer in het voordeel van de film. De speciale effecten worden spaarzaam ingezet, wat de impact ervan juist vergroot.

In andere opzichten is de film enigszins gedateerd. Op twintig jaar tijd heeft de technologie reuzensprongen gemaakt en is de aard van spionage danig veranderd.

De manier waarop het spionnenberoep wordt voorgesteld doet bijwijlen archaïsch aan. De film blijft een interessante tijdcapsule van de late jaren ’90 en vroege jaren ’00, toen debatten over ‘The End of History’ en ‘The Clash of Civilizations’ de dienst uitmaakten en de vraag of Rusland een bondgenoot of een tegenstander was het Westen in zijn greep hield.

The Sum of All Fears is natuurlijk bovenal actueel vanwege de huidige spanningen met Rusland en toont een soort parallel universum van het heden, met zowel grote gelijkenissen als zaken die compleet het tegenovergestelde zijn.

PIETER VAN BERKEL

28 APRIL 2022

KUNST

Toots 100

In 2022 zou Toots Thielemans zijn honderdste verjaardag vieren. Als herdenking organiseren de Koninklijke Bibliotheek en het Muziekinstrumentenmuseum in Brussel de dubbeltentoonstelling ‘Toots 100’, een hulde aan deze grootse gitarist, harmonicaspeler en wereldster.

Jean-Baptiste Thielemans werd geboren in de Brusselse volkswijk Marollen. Vanaf zijn derde jaar speelde hij accordeon. Toen hij zeventien was, ontdekte hij de mondharmonica en speelde ook gitaar. In 1951 maakte hij deel uit van de begeleidingsband van Bobbejaan Schoepen. Een jaar later trok hij naar de Verenigde Staten en vervoegde de band van Charlie Parker en het kwintet van George Shearing. Nadien werkte hij samen met heel wat bekende muzikanten zoals Benny Goodman, Ella Fitzgerald, Quincy Jones, Stevie Wonder, Billy Joel, Paul Simon en John Denver. Toots Thielemans wordt algemeen erkend als een van de grootse jazzmuzikanten ter wereld.

Na het overlijden van Toots Thielemans in 2016 schonken de erfgenamen zijn persoonlijk archief aan de Koninklijke Bibliotheek en zijn instrumenten kregen een nieuwe verblijfplaats in het Muziekinstrumentenmuseum. Nu worden deze collecties voor het eerst aan het publiek getoond.

Het archief van Toots is bijzonder rijk en bevat honderden geluidsopnames (op 78 toerenplaten, vinyl, cd, dvd en video) en vele foto’s, naast een vijftig originele partituren, brieven en concertprogramma’s. Verder zijn er spotprenten, portretten van Toots plus allerhande trofeeën, medailles en onderscheidingen (soms humoristisch en folkloristisch) waarmee hij in de loop van zijn leven werd bedankt of geëerd.

mer aan een liveconcert of in een intieme luistersessie. Toots’ filmmuziek of de reclamespots waarvoor hij de muziek componeerde, zijn telkens te horen in een bijpassend decor.

Het eerste deel van de tentoonstelling in de Koninklijke Bibliotheek vertelt het leven van Toots Thielemans als een aaneenschakeling van boeiende ontmoetingen met diverse muzikanten en de ontdekkingen van nieuwe instrumenten en nieuwe muziekstijlen.

Het tweede luik belicht het klankuniversum van Toots. Ongeacht welk instrument hij bespeelt, de gitaar of de mondharmonica, we horen een schitterende melodist en een meesterlijke improvisator. Hij creëerde een eigen klankkleur vanuit de jazz die hij in Amerika opsnoof, gecombineerd met zijn Europese muzikale wortels.

Toots beschreef het als “ergens tussen een glimlach en een traan”. De expo leert dat alhoewel Toots’ sound spontaan klinkt, er toch heel wat technische en theoretische studies en oefeningen aan voorafgingen.

Het derde deel neemt de bezoeker mee naar de vele muzikale werelden van Toots: zijn eigen composities (en dat is heel wat meer dan zijn wereldhit ‘Bluesette’ uit 1963), de jazzstijlen die hij speelde, de Latijns-Amerikaanse muziek, zijn composities voor films en reclamespots.

De expo eindigt met Toots als icoon.

Als muzikant en vooral als harmonicaspeler was hij een voorbeeldfiguur voor de allergrootsten, zoals Stevie Wonder, en ook vandaag blijft hij jonge muzikanten inspireren, zowel in Europa als in Amerika.

Instrumenten Het Muziekinstrumentenmuseum bewaart en toont op de expo elf muziekinstrumenten waarop Toots heeft gespeeld. Er zijn vijf mondharmonica’s, zijn allereerste gitaar en de Gibson waarop hij oefende in zijn flat in New York. Daarnaast zijn er de accordeons waarop Toots speelde als kleine jongen en het exemplaar waarmee hij thuis in Terhulpen zijn gezelschap amuseerde.

Een anekdote uit 1960 in Hamburg illustreert mooi de status en de invloed van Toots Thielemans. Hij was er op tournee en de jonge John Lennon merkte op dat Toots een Rickenbackergitaar bespeelde. Lennon kocht ook zo’n Amerikaanse gitaar met als argument “als die gitaar goed genoeg is voor Toots, is ze zeker goed genoeg voor mij”.

Tussen glimlach en traan

MMMV

Tentoonstellingen ‘Toots 100’, nog t.e.m. 31 augustus 2022, Koninklijke Bibliotheek en Muziek-instrumentenmuseum, Brussel, www.toots100.be

De rode draad doorheen de expo is de ‘sound’ van Toots. Iedere bezoeker krijgt een hoofdtelefoon om de klankkleur van de muzikant op verschillende manieren te ervaren: als deelne-

BOEK

Het bewaren waard

Wandelen door een conservatisme langs 21 misverstanden Soms vraag ik me wel eens af hoe een student politieke wetenschappen zou antwoorden op een examenvraag ‘Wat is conservatisme?’. Zouden professoren überhaupt over het onderwerp doceren? Toegegeven, het onderwerp laat zich ook moeilijker definiëren dan vastomlijnde ideologieën als liberalisme of socialisme. Het conservatisme is eerder een denkwijze dan een denksysteem. Met ruimere invullingen dan de karikaturen die media en kwaadwillige opiniemakers ervan willen maken.

Advocaat Frank Judo vertelt in het inleidende woord over enkele persoonlijke gebeurtenissen die hem deden besluiten hoezeer misverstanden rond het begrip blijven hangen. De uitdaging om hiermee aan de slag te gaan, vereist natuurlijk intellectuele bagage van de auteur en een enthousiaste uitgeverij om het te publiceren. Het resultaat toont aan dat aan beide voorwaarden is voldaan.

Voorzichtigheid “Socialisme zal gezellig zijn of het zal niet zijn” is een citaat van wijlen Steve Stevaert.

Opvolger Conner Rousseau wil het socialisme ‘hip en cool’ maken. Verre van Judo om die goedkope woorden te gebruiken of dergelijke ambities te koesteren voor het conservatisme. Feit is dat hij kiest voor een geestige aanpak. Vergis u niet, het strekt tot aanbeveling om al wat gelezen te hebben over het onderwerp vooraleer men dit werk aanvat. In de Lage Landen kan u terecht bij Andreas Kinneging, Matthias E. Storme of Gerard Bodifée.

In de Angelsaksische wereld komt u

onder andere uit bij Roger Scruton, G.K. Chesterton en Russell Kirk. De nodige voorafgaande verdieping zal u gemakkelijker toelaten om de uitdagende schrijfwijze van de schrijver te waarderen en bepaalde stellingnames te overpeinzen rond liefde voor het eigen volk, het belang van traditie, de rol van de natiestaat en religie, de voorkeur voor het platteland. Meermaals zet het boek u schijnbaar op het verkeerde been.

De basisinstelling van een conservatief is volgens Judo voorzichtig te zijn en dus ook de menselijke tekortkomingen te erkennen. Gezond verstand, eerlijkheid en intuïtie kunnen ons verder brengen in onze analyses dan abstracte begrippen als ‘de rede’ of ‘de vrijheid’. Die nederigheid, die de hedendaagse mens ontbreekt, zou hem helpen om milder te zijn voor de fouten uit het verleden, maar er tegelijk niet blind voor te zijn.

De lezer verrast De auteur neemt het voorbeeld van het ‘acquis communautaire’ dat

elke nieuwe lidstaat van de Europese Unie dient te onderschrijven. Dat zijn de rechten en de plichten die onderling gelden tussen de lidstaten en niet onderhandelbaar zijn voor nieuwe naties. Judo is van oordeel dat dit getuigt van een te groot vertrouwen in de wijsheid van het verleden. Ik hoor u denken: oh ja, kritiek op een supranationale instelling geldt inderdaad als conservatief. Maar merk op dat de jurist van beroep dit doet met een heel andere insteek, zijnde: omdat het verleden niet per se goed is. Toch een onverwachte denksprong…

“In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister”, zei Goethe. Dit boek heeft weinig woorden nodig om de lezer mee te nemen in zijn these. Daarbij impliceert Frank Judo wel dat de lezer het grote kader van het conservatisme ergens heeft meegekregen. Veeleer neemt de meester-schilder dan nog de tijd om het beeld dat de lezer heeft over zijn onderwerp te verfijnen door het met nog welgeteld 21 subtiele, onverwachte toetsen af te werken. Over conservatisme is het laatste woord uiteraard niet geschreven, maar dit boek voegt alvast een interessante visie/nuance eraan toe.

PIETER VANDERMOERE

Frank Judo, ‘Het bewaren waard Wandelen door een conservatisme langs 21 misverstanden’, Ertsberg, 2022, 160 bladzijden, 19,95 euro, ISBN: 9789464369250

Brieven

28 APRIL 2022

GESCHIEDENIS

LEZERSBRIEVEN

Berten Fermont veroordeeld © PHOTONEWS

GAUDEAT UCRANIA, IUBILET EUROPA!

De gevangenis van Sint-Gillis

Op 20 april 1932 - vorige week 90 jaar geleden dus - werd Berten Fermont in hoger beroep door het krijgshof veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar. Hiermee bevestigde de hoogste militaire rechtbank in dit land de straf die een paar maanden eerder door de krijgsraad van Brussel over hem was uitgesproken wegens dienstweigering.

Zijn verhaal begon in feite in 1929. Het was het jaar waarin het officiële België zich opmaakte om in 1930 op grootse wijze het eeuwfeest van de Belgische natie te vieren. En het jaar waarin de Vlaams-nationalisten zich voorbereidden om daar zoveel mogelijk stokken in de wielen te steken.

Een van die Vlaams-nationalisten was de gewezen activist en volksvertegenwoordiger voor de Frontpartij Herman Vos. Op 3 mei 1929 publiceerde hij een oproep in de krant De Schelde waarin hij een beroep deed op de Vlaamse dienstplichtigen om voortaan ieder bevel dat in het Frans werd gegeven te weigeren. Die oproep kwam er natuurlijk niet toevallig.

Het leger als ‘cement van de natie’ was een van de laatste bastions van verfransing in het land.

De uitgesproken anti-Vlaamse houding van legertop en regering had tijdens de Eerste Wereldoorlog erg diepe wonden geslagen.

Tal van frontsoldaten keerden na de wapenstilstand terug naar huis met een grondige afkeer voor ‘das Militär’.

VOS In de voorhoede van dit ressentiment stond VOS, het Verbond der Vlaamse Oud-strijders, dat een uitgesproken Vlaams radicalisme combineerde met een duidelijk pacifistisch engagement. De teruggekeerde Vlaamsgezinde oud-strijders weigerden zich in te schrijven in de sfeer van hoera-patriottisme, heroïsme en militarisme die ‘bon ton’ waren bij de belgicisten en het regime. Oorlog was voor de VOS’ers onzinnig en gruwelijk. Het was een monsterlijke samenzwering van duistere kapitalisten, generaals en militaristische politici, en het leger was hun instrument.

Herman Vos pleitte dan ook onomwonden voor een grondige hervorming van de strijdkrachten en een inkrimping van de legerdienst. Standpunten die werden gedeeld door de katholieke en socialistische partijen. In 1928 verstrakte VOS hun standpunt door steeds meer het nut van landsverdediging, als ultieme vorm van blind militarisme, openlijk in vraag te stellen. De demarche van Herman Vos kwam dan ook niet helemaal onverwacht.

Joris De Leeuw weigert Het was in de geest van VOS dat de dienstplichtige Joris De Leeuw in het begin van 1930 aan Herman Vos liet weten dat hij gevolg zou

geven aan diens oproep. Op 28 maart 1930 schreef De Leeuw een brief aan de minister van Landsverdediging Charles de Broqueville waarin hij aankondigde dat hij elk in het Frans gegeven bevel zou weigeren op te volgen. Eerder, op het einde van 1928, had Lode Bonten hem dit al voorgedaan. Hij weigerde in de kazerne een eentalig Frans etiket op zijn kast te plakken, maar vooraleer hij gestraft kon worden, was hij al medisch ongeschikt verklaard en uit het leger ontslagen.

De Leeuw meldde zich drie dagen later, zoals bij wet was voorzien in de hem toegewezen kazerne. Zijn brief was niet onopgemerkt gebleven in de pers en Herman Vos had een interpellatie bij hoogdringendheid aangevraagd. Uitgerekend op 6 mei, de dag dat Vos, bijgestaan door de socialistische Kamerleden Eekelers, Balthazar en Mathieu, de regering aan de tand voelde, werd De Leeuw door de krijgsraad in Luik veroordeeld tot drie en een halve maand gevangenisstraf. Hij werd enkele uren na zijn verschijning voor de krijgsraad al vrijgelaten en op 21 juni in hoger beroep door het krijgshof vrijgesproken.

Veel Vlaamse steun Zijn actie lokte felle reacties uit in Vlaanderen, gesteund door het grootste deel van de pers en door alle oppositiepartijen, en zo dwong men de regering bakzeil te halen en versneld de taalwetgeving van 1928 toe te passen die het gebruik van het Nederlands als commandotaal in de Vlaamse regimenten regelde.

Naar Belgisch gebruik had het heel wat voeten in de aarde voor dit ook daadwerkelijk werd gerealiseerd. Toen in 1930 - zoals dat een jaarlijkse gewoonte was - in de Kamer het militaire contingent diende te worden goedgekeurd, hield oud-strijder en Vlaams-nationaal volksvertegenwoordiger Ward Hermans een waarschuwende toespraak om zijn tegenstem te verantwoorden: “Maar wij beloven u integendeel alles in het werk te zullen stellen om u, in de nabije toekomst, nog enkele mannen te geven zoals Joris De Leeuw en Lode Bonten, om uw militaire machts- en uw Belgische moedwil te breken…”

Berten Fermont Hermans werd op z’n wenken bediend door niet minder dan tien Vlaamse dienstplichtigen,

onder wie Berten Fermont, die omwille van Vlaams-nationale en/ of pacifistische motieven dienst weigerden. Het meest uitgesproken was Lode Van Dyck die voor de krijgsraad zijn weigering motiveerde “omdat België de Vlaamse volksgemeenschap haar rechten onthoudt”.

Fermont gebruikte deze bewoordingen toen hij, op zijn beurt, op 25 juli 1931 minister van Landsverdediging Denis schreef. Hij werd op 17 augustus gearresteerd.

Op 22 september 1931 hoorde hij zich veroordeeld worden door de Antwerpse krijgsraad tot vier maanden cel. Na zijn vrijlating op kerstdag 1931 weigerde hij opnieuw dienst en verdween hij achter de tralies in de gevangenis van Sint-Gillis. De krijgsraad van Brabant veroordeelde hem op 15 maart 1932 tot twee jaar, een straf die op 20 april werd bevestigd door het krijgshof.

Noodlottig gevangenisregime De Belgische militaire justitie kon Fermont niet breken, maar het harde gevangenisregime werd hem uiteindelijk noodlottig.

Hij sukkelde al langer met zijn gezondheid en in de gevangenis van Sint-Gillis, waar twee andere dienstweigeraars, Willem de Baere en Jan Thielemans, intussen bij gebrek aan adequate medische verzorging een verlamming hadden opgelopen, escaleerde Fermonts gezondheidstoestand zienderogen. Het feit dat hij systematisch weigerde de gevangenisarts te spreken omdat die hem ervan beschuldigd had dat hij zijn ziekte simuleerde, deed er geen goed aan. Op 8 oktober 1933 werd de inmiddels doodzieke dienstweigeraar, op zijn eigen verantwoordelijkheid, naar huis gestuurd. Daar stelden de artsen vast dat hij aan verregaande tuberculose leed en niet meer te redden viel. Twee weken later overleed hij.

Door zijn tragische einde groeide Berten Fermont uit tot een martelaar voor de Vlaamse én pacifistische zaak. Zijn begrafenis op het Antwerpse Schoonselhof en de onthulling van zijn grafmonument - van de hand van Albert Poels een jaar later, hadden een mobiliserend effect en versterkten het antimilitaristische element binnen het Vlaams-nationalisme, en dat uitgerekend op het ogenblik dat het Verdinaso zich een soldatesk imago begon aan te meten…

15

JAN HUIJBRECHTS

Pallieterke, Het bovenstaande is een parafrase op “Gaudeat Hungaria, iubilet Thuringia! Verheug u Hongarije, hef de vreugdezangen aan Thüringen!”. Deze verzen vormen de aanvang van het ‘Introitus’ van een motet toegeschreven aan de 13de-eeuwse componist Pierre de Cambrai, van de Abdij van St.Aubert. Het is een eerbetoon aan de Heilige Elisabeth (van onze gasthuizen), een Hongaarse prinses gehuwd met kruisvaarder Lodewijk IV van Thüringen. Zij werd in 1235 heilig verklaard omwille van haar inzet voor gewonden en hulpzoekenden. Als Oekraïne de oorlog tegen Rusland kan winnen, dan kan het land zich inderdaad verheugen, en haar strijders en hun verzorgers eren en danken.

Europa kan zich in dat geval verheugen en de Oekraïners dankbaar zijn, omdat zij de kastanjes uit het vuur hebben gehaald voor een falend en wegkijkend continent. Helaas is die kans, alhoewel niet helemaal onbestaande, zeer klein. Indien Rusland de overhand haalt dan vrees ik dat deze moedige strijders hetzelfde lot zal beschoren zijn als destijds onze oostfrontstrijders: verguisd tot in de dood door een Europa dat voor de zoveelste keer kazak zal keren.

Luk Sermeus - Kontich

ONBEGRIJPELIJKE SANCTIES Pallieterke, Europa (en België) plegen economische zelfmoord met hun Russische ‘sancties’ die doorgaans geen echte sancties zijn, maar eerder ‘economische misdrijven’: contractbreuk met bedrijven, diefstal (bv. het behouden van reeds verkochte wagens in Zeebrugge), bankaire contractbreuken (bevriezingen), enz... Compleet illegaal volgens internationaal recht!

Daarbij onverantwoord, want aangezien Rusland alle grondstoffen heeft (die steeds andere klanten kunnen vinden) komen die economische misdrijven als een boemerang op ons en Europa terecht. De gevolgen van ‘het onverantwoorde en illegale economische geklooi’ van de Europese top zijn reeds voelbaar bij ons met stijgende prijzen en tekorten alom.

Wij, het volk, worden zwaarder getroffen dan al die grootverdieners van politici (vooral in het najaar zullen we het serieus gaan voelen). Hitler begon de Tweede Wereldoorlog deels uit weerwraak voor de loodzware economische sancties die Duitsland te verduren kreeg na WO I. Met andere woorden, zo’n een soort ‘sancties’ waren reeds ‘redenen tot oorlog’ en nu zal het, vrees ik, niet anders worden. Tel daarbij de continue wapenleveringen aan Oekraïne en het toelaten van aanvoer van ‘vrijwilligers/huurlingen’, dat zijn de-facto-oorlogsverklaringen van de Verenigde Staten en Europa aan Rusland. Dat Poetin nog steeds niet de gaskranen naar Europa dichtdraaide en nog geen nucleaire raketten stuurde, is eigenlijk een wonder, over-voorzichtigheid of eerder gewoon wanbeleid? En, wanneer zal ook (naast Poetin) Zelensky veroordeeld worden voor zijn oorlogsmisdaden, begaan tijdens de 8 jaar durende oorlog tegen de Russischsprekenden in de Donbasregio? Ook dat was een vorm van genocide, met 17.000

doden, vele kinderdoden, massa’s gewonden, vernietiging van steden, verkrachtingen, ontvoeringen, zijn clusterbommen, enzovoort? Het Westen keek er steeds voor weg. En wat te denken van de VS-presidenten met hun 20-jarige bezetting en oorlogen in Afghanistan, de Irak en Libië. Ook daar zijn er zaken gebeurd die wel als oorlogsmisdaden kunnen qualificeren, niet?

Y. Joris - Mortsel

DEBAT Pallieterke, Over het debat tussen Bouchez en Van Grieken. Wie de winnaar is van dat debat laat ik in het midden, maar de reactie achteraf van Dermine (PS) en Maouane (Ecolo) was allesbehalve. Zij vinden dat Van Grieken en zijn partij geen media-aandacht verdienen. Dat ruikt sterk naar het communisme van Poetin die geen oppositie in zijn land toelaat. En wanneer gaat mijnheer Bouchez nu eens Nederlands praten op Vlaamse zenders?

Ik vermoed niet dat er Vlaamse politici op Franstalige zenders komen die alleen Nederlands praten.

Romain Peeters - Attenrode

BRUSSEL Pallieterke, Bij de onvermijdelijke opdeling van België zou een mogelijke oplossing voor het probleem Brussel erin bestaan het een internationale status te geven zoals beoogd voor Jerusalem in Resolutie 181 van de Verenigde Naties uit 1947.

Brussel kan dan bestuurd worden, niet door de Verenigde Naties, maar door een buitengewoon Commissaris van de Europese Unie. Zo kan Brussel zijn Europese bestemming ten volle vervullen. In ruil voor die territoriale concessie kan Frankrijk Straatsburg opgeven als Europese zetel.

Koenraad R eynaerts - A ntwerpen

RISICO’S Pallieterke, Men zou best een wetenschappelijke onderzoekscommissie oprichten om de mensen correct in te lichten over PFOS-vervuilingen en -kankers. Wetenschappers en specialisten, deskundig op gebied van kankers, giftige stoffen, enzovoort, moeten dan objectief komen uitleggen in hoeverre PFOS daadwerkelijk kankers geeft of zou kunnen geven. Ze moeten de risico’s op het krijgen van kankers met cijfers kwantificeren zonder misschien, mogelijks, mogelijk en zeker niet met een hocus pocus voorzorgsprincipe.

Effecten op lange termijn zoals kankers worden pas zichtbaar na jaren waarnemingen en studies.

Het probleem is dan: welk agens is verantwoordelijk en hoelang, dikwijls en intens heeft het ingewerkt, met uitsluiting van andere factoren? Extrapolaties en gissingen worden dan ingeroepen en bij een aantal kankers is het moeilijk of zelfs onmogelijk de oorzaak met zekerheid te bepalen.

Tegenwoordig is er toch een kankerprobleem. Een eeuw geleden werd vastgesteld dat sigarettenrook kankerverwekkend is. Nu zijn de bewijzen onweerlegbaar door het opvolgen van grote aantallen rokers gedurende vele jaren. Hoe is deze zekerheid nu in verband met PFOS? Walter Van Loock - Sint-Denijs-Westrem

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

28 APRIL 2022

Tweet van de week Dat kan ik ook, dacht Vincent Van Quickenborne toen hij de borsthaarfoto van Macron zag voorbijkomen. Hij knoopte zijn hemd los en nam een gelijkaardige houding aan voor een vrolijke foto als tweet. Begeleidende tekst: “Ah, dus zó win je tegenwoordig verkiezingen.”

de baanbrekende en verrassende slogan “cd&v, van en voor het volk” gelanceerd.

Merk trouwens op dat de hoofdletters bij CD&V voortaan kleine letters geworden zijn.

Een kleine aanpassing aan hun huidige status in het politieke landschap.

Grapje natuurlijk, van de minister van boetes en narcisme. En bovendien een groot persoonlijk succes voor zijn account.

De doorsneetweet van Q haalt zo’n 8 likes op een zeer goede dag. Het showen van zijn enigszins ontbrekende borsthaar, haalde er 353. Wat nog maar eens bewijst dat Open Vld’ers betere comedians zijn dan politici.

Goedkopere cava Maar, het heeft toch ook iets tragisch.

Uitgerekend in hetzelfde weekend organiseerde zijn voorzitter Egbert Lachaert een congres om het ‘blauwe vuur’ opnieuw aan te wakkeren bij leden en mandatarissen. Het moest de grote wederopstanding worden van het liberale gedachtegoed, met nieuwe, frisse ideeën. Het werd een tragische mislukking met als enig echt idee dat ze bij het volgende congres een goedkopere cava gaan schenken, omdat het anders wat te duur gaat worden.

Kleine lettertjes nu Om exact te duiden hoe groot die mislukking wel was: bij de pers vonden ze het congres van de CD&V oneindig veel interessanter en die hadden alleen maar

1313

1

2

3

4

5

6

100 echte likes!

Maar toch, Joachim Coens mocht voor dit wapenfeit aanschuiven bij de Zevende Dag. Egbert Lachaert mocht aanschuiven bij de bingo-namiddag van zijn oma in het rusthuis. Tot haar programma’s op de tv kwamen, die ze veel boeiender vond dan het zijne. Twitterland stond ook al aan de zijde van ‘cd&v’. Hun nieuwe slogan haalde maar liefst 100 likes op 48.000 volgers. Dat lijkt weinig, maar u mag niet vergeten dat de meeste volgers van ‘cd&v’ afkomstig zijn van Indische clickfarms die al maanden niet meer betaald worden. Die 100 zijn dus echt overtuigde volgers.

Nuttig vuur Het hele ‘Blauw Vuur’-concept van Egbert Lachaert op de twitteraccount van Open Vld (49.000 volgers), compleet met peperduur filmpje en de vlam van het Vrijheidsbeeld, haalde welgeteld 8 (acht!) likes op en 14 welgemeende scheldmails. Om het in de woorden van de Open Vld-voorzitter zelf te zeggen: “Een lijk dat dood is, kan je niet reanimeren.” Je kan het gelukkig wel cremeren.

En dan komt dat blauw vuur toch nog ergens voor van pas.

7

8

9 10 11 12

A

WEEK VAN DE ZAGEMENSEN

“Ik voel mij precies niet meer in Rusland als ik door Kiev wandel” Het is de week van de zageventen en zagevrouwen. De mensheid zit niet zo lekker in haar vel dezer dagen. De inflatie van onze koopkracht, maar ook de inflatie van het politiek denken. Het is ons lot. En dan krijg je van die mensen die van ’s morgens tot ’s avonds gaan zeuren en met niets meer tevreden zijn. Van Siberië tot de Noordzee.

Laat ons gewoontegetrouw daar even beginnen. Een overzichtje.

U kent uw Vivaldi-regering als de regering die tegen kernenergie is, maar soms ook een beetje niet echt tegen, om vervolgens helemaal voor te zijn op voorwaarde dat ze heel veel mag betalen aan Franse multinationals, maar ook weer niet helemaal zeker is dat ze na betaling iets terug wil krijgen. Maar dat gaat over kernenergie. Als het over windenergie gaat, is er geen enkele twijfel. Dan kiezen we resoluut voor alternatieve energie.

Tinne Van der Straeten kan geen plekje vrije grond zien of er moet een windmolen op die Vlaanderen maar moet vergunnen.

Not in my backyard

B

Tot vandaag dan toch. Nu Frankrijk ook windmolens wil neerpoten voor de Franse kust die het uitzicht van kustgemeenten De Panne en Koksijde zouden verstoren, trekt Vivaldi naar de rechter om daar een stevige zaag te spannen. “Het kan niet zijn dat de Fransen onze mensen koeioneren met het zicht op lelijke windmolens”, stelt Tinne resoluut. Frankrijk van zijn kant, schrikt wat van deze reactie: “We dachten de Belgen net een plezier te doen, die zetten toch overal lelijke windmolens neer?

We dachten, we helpen een handje.” Daar had Tinne dan weer niet van terug. Ze beklemtoonde evenwel dat het koeioneren van Belgen “haar job is” en “dat ze daarbij geen hulp nodig heeft uit Parijs”. Wat ze zelf koeioneert, koeioneert ze beter. Of hoe ook de groenen nationalistisch zijn als het er echt op aankomt.

C D E F G H I

Het Kakelende Kremlin

J K L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. Rekening houden met B. Kleur - Keukenkruid C. Olympische wintersport Darmstadtium D. Dierlijke producten waaruit nakomelingen ontstaan Historische stad in Jordanië E. Officier - Boekstandaard F. Beet - Informatietechnologie Amerikaans onderzoeksbureau G. Vaartuig - Breng in verwondering H. Vrije verdediger - Ruth I. Kloosterlingen - Dakbedekking J. Uitlokken - Muzieknoot K. Inmaakvruchten L. Delfstof - Stad in Florida

1. Onbeduidendheid 2. Nimmer - Ondernemingsraad 3. Geheimschrift Zeer lichte holle klinknagel 4. Groot verlies 5. Sluw - Doe iets slecht 6. Vlaams partijvoorzitter Met betrekking tot de aders 7. Askruik - Pronk - Röntgenium 8. Frans lidwoord - Brandbare vloeistof 9. Bewerkten de akker Effective Negative Refractive Index 10. Politiek-religieuze beweging op Jamaica - Feeks 11. Voegwoord - Stad in Marokko Zoon van Noach 12. Beheerder van nalatenschappen Automerk

Van groene doctrines naar het Kremlin is niet zo’n heel grote stap. Daar zit nu een klein boos mannetje lelijk te mokken omdat die Oekraïners maar niet braafjes omvervallen zoals voorzien in de creatie van een groot Rusland van Siberië tot Lissabon. In plaats van dan gewoon een tandje bij te steken, zet Vladimir het echter op een potje zagen en zeuren. Dat het allemaal de schuld is van het Westen dat die vervelende Zelensky daar nog rondloopt. En dat het niet eerlijk is dat

Oplossing 1312 1312

1

2

3

4

5

6

A B

E

E

R

B

I

I

V O O R

C

G E

7

E D

I

G D E N

K U

S

T

E

S

G A

E

L

D

E N K

E

E

N

E

R

F

G E

L O O F

G

E G O

H

R O Z

E

I

E

I

R D O P

J

E

S

G E

E

R

S

E

F

I

A A

L

E

E N D

E

J

I

K

D M V

L

E

E

S

S T

I

S

T

K

E

L

S

T

N

E M

I

R O S

B

I

G

T

S

P D T

A

K U E

E N

Zoals onze eigenste Conner Rousseau die zich na decennia socialistisch beleid, niet meer in België voelt, wanneer hij door Molenbeek wandelt. Excuus, dat is de verkeerde quote. Conner wandelt niet door Molenbeek.

Zo slim is hij ook wel. Met dure sneakers en truitjes die twijfels laten over uw geaardheid, kan je maar beter niet door Molenbeek wandelen. De juiste quote is dan ook: “Als ik door Molenbeek rijd, voel ik me niet in België”.

Maar verenigd links ging meteen collectief uit de bol. “Wat is er nu eens niet Belgisch aan gesluierde meisjes vanaf 3 jaar, Arabisch als voertaal en cafés waar ze je inboedel kort en klein slaan als er een pint te verkrijgen is?

Dat zou ik wel eens willen weten”, oordeelde Catherine Moureaux, burgemeester van Molenbeek. Weliswaar vanuit haar buitenverblijf in Waals-Brabant. Molenbeek zelf probeert ze wat te mijden dezer dagen. Ze heeft nieuwe sneakers gekocht.

Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries

9 10 11 12

L

Con Rousseau

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’

8

I

het Westen stiekem wapens doorstuurt. En dat in de films de nazi’s op het einde altijd moeten verliezen. “Ik leg hele dorpen omver, gooi steden plat, doe proeven met supercoole kernbommen. En nog mag ik dat lapje grond dat Oekraïne heet, niet hebben. Dat is niet eerlijk”, jammert Poetin. Waarna hij zijn minister van Buitenlandse Zaken laat janken over een potentiële Derde Wereldoorlog die eraan komt als zijn patron zijn zin niet krijgt.

Het maakt van Vladimir een dictator van B-niveau waarover geen goede films gemaakt kunnen worden. En laat ons eerlijk zijn, dat is het ergste wat dictators kan overkomen. Voor je het weet gaat hij beginnen zeuren dat hij zich precies niet meer in Rusland voelt als hij door de straten van Kiev wandelt.

E S N

R U I

E

F

M F

Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com