't Pallieterke van 5 mei 2022 by 't Pallieterke

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

8-9

ROGER HOUSEN VOORMALIG KOLONEL

INTERVIEW

“De grootste strategische blunder van Rusland is de verkeerde inschatting van de reactie van de bevolking” Voormalig kolonel Roger Housen is een gewaardeerd waarnemer van de oorlog in Oekraïne. Met hem hadden we het over Oekraïne, de funeste rol van de FSB (de veiligheidsdienst van de Russische Federatie) in het conflict, maar ook over hoe de relatie tussen leger en politiek scheefgegroeid is geraakt en China misschien maar beter twee keer nadenkt alvorens Taiwan in te palmen. De oorlog in Oekraïne - en per definitie ook de propagandaoorlog - is zijn derde maand ingegaan. “Alle bluf en harde woorden ten spijt, acht ik de kans nog steeds heel beperkt dat er een nucleaire dimensie komt in de oorlog.”

DISNEY

WOKER DAN WOKE

2 3

ALLE PARTIJEN HET VLAAMS BELANG ACHTERNA

DE EU WIL MEER MACHT EN BEROEPT ZICH OP DE BURGER

GROEN ZINKEND SCHIP ZOEKT KAPITEIN Het gaat niet goed met Groen. De verkiezingen van 2019 waren al een flop, ondanks de enorme aandacht van de pers voor het thema klimaatverandering. Maar het kan nog slechter. De peiling van HLN/ VTM van maart zegt dat Groen nu ook al voorbijgestoken wordt door de PVDA en de kleinste partij van Vlaanderen dreigt te worden. Voorlopig laat niets vermoeden dat Groen het in 2024 beter kan doen. De partij is er in het verleden trouwens in geslaagd om telkens slechter te presteren bij verkiezingen dan in voorafgaande peilingen. In 1999-2003 namen de groenen een eerste keer deel aan een federale regering. Dat werd een ramp. De partij haalde bij de verkiezingen van 2003 zelfs de kiesdrempel niet meer (die ze net zelf mee had ingevoerd) en verdween uit het federale parlement. Het is niet onmogelijk dat dit scenario zich herhaalt in 2024. Het voleindigen van de kernuitstap moest de grote groene trofee worden, maar het wordt steeds duidelijker dat die er niet zal komen. Dat komt niet alleen door de energieonzekerheid veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne. Groen was het debat over de kernenergie ook daarvoor al aan het verliezen, onder andere omdat opeenvolgende regeringen het twintig

DE ABDIJ VAN AVERBODE

888

VERJAARDAG IN MINEUR

STE

jaar nagelaten hebben een alternatief voor te bereiden. Heel vervelend voor dé partij van het klimaat is dat deze vorm van energieopwekking ook veruit de meest klimaatvriendelijke is.

Voorzitter door forfait Je begrijpt dan waarom niemand Groen nog wil leiden. Niemand wil de kapitein van het zinkende schip zijn. Almaci is al tijdens haar mandaat overboord gesprongen. En alle anderen die voorheen interesse hadden betoond in het voorzitterschap, blijken nu plotseling heel veel belang te hechten aan hun huidige functie. Björn Rzoska en Wouter De Vriendt vinden dat hun werk als fractieleider nog “niet af” is (wat dat ook moge betekenen). Bogdan Vanden Berghe heeft nog te veel plannen met de studiedienst. Petra De Sutter wil absoluut minister blijven. De naam van

Tinne Van der Straeten, de verpersoonlijking van het kernuitstapdebacle, valt zelfs niet. Kristof Calvo liet, vanuit zijn ballingschap in Nederland, weten dat het voorzitterschap van Groen dat hij ooit beoogde, hem nu niet meer “happy” zou maken. Het probleem lijkt vooral te zijn dat dit veel andere mensen in de partij niet “happy” zou maken. Door het forfait van alle anderen moet Groen kiezen tussen drie relatief onbekende tweetallen die het voorzitterschap als duobaan willen uitoefenen. Vlaams Parlementslid Elisabeth Meuleman is de enige van de zes waar iemand buiten de gangen van de Wetstraat al van heeft gehoord. Jonge nieuwelingen, die aan de macht van de partij komen omdat de oude garde bang is geworden voor de nederlaag, hoeven nog niet te mislukken. Zo is ook Tom Van Grieken voorzitter geworden. Maar tussen de zes gegadigden lijkt er op het eerste zicht niemand te zijn met het potentieel om zich tot een Van Grieken of Rousseau te ontpoppen. Zelfs niet tot een Jesse Klaver. De Vlaamse groenen lijken iets tegen charisma te hebben.

JURGEN CEDER

INTERVIEW

BARJAS HAZM WOORDVOERDER JEZIDI’S IN LITOUWEN

OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 18 • donderdag 5 mei 2022

12 € 3,00

“Door de eeuwen heen heeft ons volk al 74 genocides meegemaakt”

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Opinie

5 MEI 2022

“De droom van Bart De Wever” U begrijpt allicht, beste lezer, dat De Morgen niet mijn favoriete ochtendlectuur is. Het is een kwestie van moeten. Vorig weekend werd niettemin mijn aandacht getrokken door een artikel van Bart Eeckhout, de journalist die de Wetstraat opvolgt. De titel van zijn artikel: ‘De droom van Bart De Wever over de opdeling van het land’. Eeckhout stelt: “Met een rechts-conservatief blok de macht in Vlaanderen domineren en zo de Franstaligen dwingen tot een ‘definitieve’, confederale opdeling van België: dat is de droom van N-VA-voorzitter Bart De Wever. Zal Conner Rousseau (Vooruit) hem helpen die droom te verwezenlijken?” Volgens Bart Eeckhout doet er een gerucht de ronde dat er een deal tussen Bart De Wever en Conner Rousseau in de maak is om in 2024 de as van nieuwe coalities in Vlaanderen en België te vormen. Wat bedoelt Bart Eeckhout met “een rechts-conservatief blok”? Laten we even het Vlaams Belang buiten beschouwing laten. Blijven over: Open Vld, CD&V en Vooruit. Toon mij a.u.b. de rechtse kantjes van Open Vld en CD&V. Die laatste partij heeft enkele weken geleden nog een partijcongres gehouden en daar standpunten voorgesteld die fameus naar links overhellen. Wat zelfs bij PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw volgende uitspraak ontlokte: “Vooruit wordt links ingehaald door CD&V.” En Open Vld bezorgt mij evenmin enig vertrouwen met de progressieve Bart Somers en windhaan Egbert Lachaert.

De ruk naar rechts? De uitspraak van Conner Rousseau over Molenbeek (“Als ik door Molenbeek rijd, voel ik me niet in België”) werd in enkele kranten omschreven als “een ruk naar rechts”. In de kranten werd dat vertaald als een poging om kiezers weg te lokken bij het Vlaams Belang. Tijdens zijn 1 mei-toespraak viel hij dan weer frontaal het Vlaams Belang aan. Dat is dan weer bedoeld om kiezers weg te lokken bij de PVDA. De voorbije jaren was de antifascistische strijd bij sp.a-Vooruit geen kernzaak. De PVDA is wél blijven hameren op antifascisme en antiracisme. Wie de lectuur van PVDA en consorten een beetje volgt, weet dat in die extreemlinkse kringen de ‘snob’ Rousseau niet au sérieux genomen wordt.

Buitenland Maar Rousseau heeft ook de verkiezingen in Frankrijk aandachtig geanalyseerd: extreemlinks (Jean-Luc Mélenchon) heeft daar een goede score behaald, ook bij de jonge kiezers, terwijl de traditionele Franse PS van de kaart geveegd werd. En hij heeft ook naar Denemarken gekeken, waar de Socialistische Volkspartij vier jaar geleden een bocht maakte inzake migratie en sindsdien opnieuw goed scoort bij de kiezers. Als we de huidige peilingen mogen geloven, wordt Vooruit de op twee na grootste partij in Vlaanderen, na N-VA en VB. In de veronderstelling dat het Vlaams Belang wordt uitgesloten van regeringsdeelname, is Vooruit mathematisch gewoon nodig om de volgende Vlaamse regering aan een meerderheid te helpen. Conner hoeft dus vandaag helemaal geen ‘deal’ te maken met De Wever. Dat Rousseau frontaal de aanval inzet op het Vlaams Belang, daar zullen ze bij de N-VA ook niet rouwig om zijn… KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

Disney Woker dan woke Van Ron DeSantis, gouverneur van Florida, gaan we nog horen. Een linkse commentator vergeleek hem deze week met Trump, “maar gevaarlijker want hij heeft de gewoonte om zijn plannen uit te voeren”. De mediaen pretparkengigant Disney botste afgelopen maand met DeSantis en hield er een bloedneus aan over. De aanleiding is een wet die onlangs door de Republikeinse meerderheid in Florida werd aangenomen. Deze wet ‘betreffende de rechten van ouders in het onderwijs’ verbiedt dat aan kinderen tot en met het derde leerjaar (tot de leeftijd van 9 jaar dus) les wordt gegeven over seksuele identiteit en oriëntatie. Aangezien de meeste kinderen op die leeftijd nauwelijks beseffen wat seks is, is dat enkel een omzetting in wet van wat het gezond verstand gebiedt. De wet verbiedt overigens niets aan de ouders: zij behouden het recht hun kinderen over die onderwerpen te vertellen wat ze willen. Volgens een peiling vindt een grote meerderheid van de Amerikanen dat een goede wet. Maar een algemeen verbod om jonge kinderen nodeloos te confronteren met vragen over seksualiteit, houdt ook in dat je hen niet kan onderwijzen over homoseksualiteit en je ze niet kan aanzetten hun eigen ‘genderidentiteit’ in vraag te stellen. Dat ligt moeilijk bij progressief Amerika, waar elke inperking op LGBTQIA-propaganda heiligschennis is. Daar, en in een flink deel van de pers, heeft men het systematisch over de ‘Don’t Say Gay’-wet, hoewel dat niet de strekking van de wet is. Het Witte Huis noemt de wet zelfs “gruwelijk”.

Geen meisjes en jongens meer

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Het is niet abnormaal, zeker niet in de VS, dat bedrijven wetgeving proberen bij te sturen wanneer die voor hen rechtstreekse gevolgen heeft. Ondernemingen hebben echter niet de gewoonte zich uit te laten over wetten die hen niet aanbelangen. Deze keer deed Disney dat wel, waardoor het niet meer als commerciële onderneming, maar als ideologische actiegroep optreedt. Disney is al jaren bezig met inspelen op wat het ziet als moderne gevoeligheden over onder andere ras, genderidentiteit en gezinsleven. Dat was al duidelijk merkbaar in films en neemt nog toe. Het nieuwe Sneeuwwitje zal niet meer wit zijn en de zeven dwergen niet meer dwergachtig (het zullen “magische wezens” worden). In de remake van ‘Cheaper by the Dozen’ hangt een affiche van Black Lives Matter voor het venster van het grote gezin dat alle mogelijke vormen van diversiteit probeert te bevatten. “Je mag met je plastic pistooltjes binnen spelen,” zegt de mama tegen haar twee zwarte zoontjes, “maar buiten is dat te gevaarlijk” (omdat een blanke politieagent hen zou kunnen neerschieten). Deze week lekte ook uit dat Disney een richtlijn heeft gestuurd naar het personeel van al

zijn pretparken met de vraag het publiek niet meer aan te spreken met “dames en heren” of “meisjes en jongens”, maar met het genderneutrale “vrienden”. Terwijl alle departementen afslankten tussen 2019 en 2021, werd het personeel van de afdeling ‘Diversiteit, Rechtvaardigheid en Inclusie’ (DEI) verzesvoudigd. Op vaste tijdstippen worden ‘Gesprekken in de Moedige Ruimte’ georganiseerd, waarin de woke activisten hun vele ongenoegens mogen uiten aan de rest van het personeel.

Het Vaticaan met muizenoren Vandaag ondergaat Disney de gevolgen van het woke activisme dat het zelf in zijn onderneming heeft geïnstitutionaliseerd. Het bedrijf nam eerst geen standpunt in over de wet, maar werd over die zwijgzaamheid publiekelijk aangevallen door een kleine maar luidruchtige groep van de eigen personeelsleden, de meesten afkomstig uit DEI. En het was de zwarte hoofdactrice van het überwoke Cheaper by the Dozen die Disney publiekelijk hekelde over het uitblijven van een reactie. We kunnen het niet genoeg herhalen: het monster van woke is nooit verzadigd.

Disney is niet alleen ziekmakend woke, maar ook schijnheilig De leiding van Disney ging snel overstag. Ten aanzien van de kleine groep activisten kwamen er slaafse verontschuldigen en ten aanzien van het grote publiek een officiële verklaring dat Disney de wetgeving gaat bestrijden als strijdig met de rechten van de ‘LGBTQIA-gemeenschap’. Wie vrijwillig de politieke arena instapt, moet niet klagen als daar wordt gevochten. Gouverneur DeSantis nam de handschoen op. Op zijn initiatief nam het parlement van Florida vorige week een wet aan waardoor Disney World zijn speciaal statuut verliest. In 1967 had het pretpark een bijna gemeentelijke autonomie gekregen, waardoor het vrijgesteld is van lokale belastingen, zijn eigen brandweerdepartement heeft en wegen mag bouwen. ‘Het Vaticaan met de muizenoren’ werd de Disney-enclave al eens genoemd. Die overeenkomst, die getuigt van de verheven status die Disney ooit genoot in de Amerikaanse samenleving, was financieel zeer voordelig voor het bedrijf. Die zijn ze nu kwijt. Voorspelbaar genoeg werd de tegenzet van de Republikeinen

Ron DeSantis

in de Vlaamse pers afgeschilderd als kleinzielig revanchisme tegen een te progressief bedrijf, maar DeSantis heeft natuurlijk 100 procent gelijk. Wie aan politiek activisme doet ten bate van een radicale minderheid, inclusief het verspreiden van heel wat leugens over de inhoud van een wet, is geen symbool meer van de hele gemeenschap en verdient geen bevoorrechte status.

Disney en China De aandelen van Disney doen het intussen niet goed. In maart 2021 stonden die nog aan een recordprijs van 200 dollar genoteerd. Vandaag is de waarde bijna gehalveerd. Het einde van de coronacrisis heeft veel mediabedrijven pijn gedaan, maar de betrokkenheid bij de politieke rel in Florida heeft Disney in april nog een extra 20 procent doen prijsgeven. Alleen Netflix doet het nog slechter, maar volgens Elon Musk is dat bedrijf in hetzelfde bedje ziek. Hij postte daarover een meme op Twitter: “Netflix wacht op het einde van de oorlog in Oekraïne om een film te kunnen maken over een zwarte Oekraïense soldaat die verliefd wordt op een Russische transgender.” Ik hoop dat de Republikeinen en rechts Amerika de controverse rond Disney blijven oppoken. Te veel multinationals denken dat ze zich kunnen veroorloven om hun producten vol te stoppen met ideologische boodschappen die eigenlijk de standpunten zijn van een minderheid van radicale activisten, zonder daarvoor afgestraft te worden. Het is onmogelijk al die bedrijven tegelijk aan te pakken, maar het volstaat één dier neer te schieten om de rest van de kudde behoedzaam te maken. De naam Disney roept ook bij mij jeugdsentiment op, maar van de oude magie is nog weinig overgebleven. De onderneming is niet alleen ziekmakend woke, maar ook schijnheilig. Disney+ schrapte in China de aflevering van ‘The Simpsons’ waarin werd verwezen naar de tragedie op het Tiananmenplein. Het dankte in de aftiteling van de film ‘Mulan’ het bestuur van de provincie Xinjiang, waar de Oeigoeren het slachtoffer zijn van de meest grootschalige schending van de mensenrechten van dit moment. Het verontschuldigde zich bij China voor films die het eerder had gemaakt over Tibet. DeSantis reageerde gevat: “Hadden we in de wet verboden om in de scholen het lot van de Oeigoeren te bespreken, dan zouden we van Disney niets gehoord hebben.” JURGEN CEDER

Actueel

5 MEI 2022

27 APR

2022 en Egypte.

DE WEEK

De Europese Commissie heeft maatregelen op tafel gelegd om de legale migratie naar Europa makkelijker te maken. Het gaat onder meer om soepelere procedures voor verblijfsvergunningen, een talentenpool en partnerschappen met landen als Marokko

Uit een nieuw rapport van CREA, het Centre for Reseon Energy and Clean Air, blijkt dat België een 28 APR arch belangrijke rol speelt in de verdeling van Russische 2 0 2 2 olie en gas. De havens van Antwerpen-Zeebrugge, die onlangs fuseerden, waren de voorbije twee maanden wereldwijd de grootste invoerhaven voor Russische fossiele brandstoffen. De gevel van het kantoor van Dienst Vreemdelingenzaken is in de nacht van woensdag op donderdag het doelwit van een politieke actie geworden. Boodschappen als “bureau van de schande” en “ontslag” werden op de ramen aan weerszijden van de ingang gekalkt. Ontslagbrieven aan het adres van de werknemers werden op de deuren geplakt.

Alle partijen het Vlaams Belang achterna

Kunstenaar en theatermaker Fabre is veroordeeld tot 29 APR Jan een celstraf van 18 maanden 2 0 2 2 met uitstel voor feiten van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk en aanranding van de eerbaarheid. Een deel van de feiten waarvan hij werd beschuldigd, werd verjaard verklaard.

Een sociaal, ja zelfs links geïnspireerd economisch beleid. En tegelijk conservatief op maatschappelijke thema’s als immigratie en cultuur. Het is de mix waarmee aanbodpartij Vlaams Belang zich in het politieke landschap verankert. Vooruit en zelfs CD&V lopen Van Grieken en co achterna. Een gewaagde zet. N-VA kiest ondertussen voor een andere aanpak.

Angèle en Metejoor hebben zaterdagavond tot de grote 30 APR zich winnaars van de Music Industry 2 0 2 2 Awards (MIA's) gekroond. Ze mochten elk drie prijzen mee naar huis nemen. De show was live te volgen op Eén.

Na zijn uitspraken over seksueel grensoverschrijdend gedrag, heeft de Nederlandse tvfiguur Johan Derksen donderdag gezegd dat hij zal vertrekken bij het tv-programma Vandaag Inside. “Ik kap”, zo deelde hij tijdens de uitzending mee. Derksen had gezegd dat hij vijftig jaar geleden een bewusteloze vrouw met een kaars had gepenetreerd. Een dag later klonk het dat het toch niet om penetratie ging.

Neil Parish, de afgevaardigde van de Britse Conservatieve regeringspartij die in het parlement op zijn telefoon naar porno keek, geeft zijn zetel op. De partijafdeling in Parish’ kiesdistrict, Tiverton en Honiton, heeft dit bekendgemaakt. Vandalen hebben op de Dag van de Arbeid tijdens de 1 meibetoging verschillende vernielingen aangebracht langs het parcours. Dat bevestigt de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene. Een persoon is aangehouden.

De mobiele telefoon van de premier Pedro Sán02 MEI Spaanse chez werd vorig jaar gehackt 2 0 2 2 met spyware en er werden gegevens gestolen van het apparaat. Dat heeft de minister van het Presidentschap, Félix Bolaños, gezegd op een met spoed bijeengeroepen persconferentie. In Lisitsjansk, in de Oekraïense oblast Loegansk, is zondag bij Russische bombardementen een school verwoest die nog een erfenis is van de Belgische aanwezigheid in deze regio in de 19e eeuw. Dat hebben verschillende Oekraïense media gemeld. Het Amerikaanse Hooggerechtshof zou het historiarrest Roe versus Wade uit 1973, dat het abor03 MEI sche tusrecht grondwettelijk garandeerde, ongedaan wil2 0 2 2 len maken. Daardoor zouden Amerikaanse deelstaten kunnen beslissen om abortus te beperken of te verbieden. Dat blijkt uit een gelekt eerste - niet definitief - ontwerpadvies

Een slimme keuze was het. De 1 mei-viering van het Vlaams Belang vond plaats in Sint-Niklaas, uitgerekend de gemeente van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Bovendien probeert de voorzitter van de Vlaamse socialisten zich meer en meer op het terrein van het Vlaams Belang te begeven. Uiteraard met een zeer sociaal economisch programma, maar ook met de focus op een strenger immigratiebeleid en aandacht voor echte integratie van nieuwkomers. Gedaan met het wegkijken van vooral groenen wanneer het op gebrekkige talenkennis aankomt. Gedaan met het negeren van de parallelle samenlevingen die in migrantenwijken ontstaan.

As N-VA-Vooruit

01 MEI

2022

Conner Rousseau

Beter laat dan nooit, zou men meer dan 30 jaar na 24 november 1991 kunnen zeggen. Maar overtuigt het discours van Rousseau? Je krijgt toch vooral de indruk dat de voorzitter van Vooruit nu al bezig is met het voorbereiden van de verkiezingen van 2024. Door een sociocultureel rechtser profiel aan te nemen, kandideert hij openlijk voor een Vlaamse coalitie met de N-VA. Desnoods aangevuld met CD&V. Volgens de laatste peilingen een van de weinige coalities op Vlaams niveau die met drie partijen een meerderheid haalt. De as N-VA-Vooruit die in Antwerpen bestaat, wordt dan over heel Vlaanderen uitgerold. De linkse intelligentsia wordt er al nerveus van. Men beschouwt een samenwerking van sociaaldemocraten en nationalisten als een bedreiging. En de weldenkenden koppelen dan graag de woorden socialisme en nationalisme aan elkaar. Vaak is dat omdat men weinig inhoudelijke argumenten heeft.

stellen. Van Grieken en co lijken nu ook het centrum van het politieke debat te beheersen. De omstandigheden hebben daarbij geholpen. Het Vlaams Belang spiegelt zich aan het Rassemblement National van Marine Le Pen in Frankrijk. Zij rondde bij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen de kaap van 40 procent dankzij haar links economisch programma. Samen met een streng immigratie- en veiligheidsbeleid de perfecte mix om het vroegere volkse electoraat van socialisten (en in Frankrijk ook communisten) te overtuigen. Het Vlaams Belang doet in Vlaanderen hetzelfde. Er wordt niet langer meewarig gedaan over de 1 mei-vieringen van de partij. De bezorgdheid van de burger over de koopkracht die onder druk staat helpt daarbij.

Conner Rousseau lijkt nu al bezig te zijn met het voorbereiden van de verkiezingen van 2024 Opvallend is dat niet alleen Vooruit, maar ook CD&V in deze beleidsvoorstellen het Vlaams Belang achterna lopen. Een christendemocratisch pleidooi voor het belasten van de superrijken komt niet uit de lucht gevallen. En al is het altijd ‘enerzijds anderzijds’, rond thema’s als LGBTQIA zijn er altijd wel christendemocraten die voorzichtig wijzen op het ergerlijke lobbywerk van LGBTQIA -organisaties. Zal dit de kiezer overtuigen? Het valt te bezien. Het is een gouden regel dat die eerder het origineel verkiest boven de kopie.

Liever origineel dan kopie

Geen moeilijke keuze voor N-VA?

Wat er ook van zij, door de ideologische evolutie bij Vooruit bepaalt het Vlaams Belang opnieuw de politieke agenda. Men zal De Morgen-columnist Joël De Ceulaer nog gelijk moeten geven dat iemand als Filip Dewinter veel zwaarder dan gedacht op het politieke debat in Vlaanderen heeft gewogen de voorbije decennia. En dat zonder regeringsdeelname. Gewoon door thema’s als immigratie en islam centraal te

Wijzigt dit kopiegedrag de politieke verhoudingen in de aanloop naar de verkiezingen binnen twee jaar? Het is nog een eeuwigheid in de politiek, maar men moet de impact ervan niet overdrijven. Alles hangt natuurlijk af wie op Vlaams niveau de grootste partij wordt. Die formatie mag dan sowieso een poging tot regeringsformatie ondernemen. We hebben het hier al gezegd: is dit het Vlaams Belang en is er

een meerderheid mogelijk met de N-VA, dan wordt het een moeilijke evenwichtsoefening voor de partij van Bart De Wever. Blijft de N-VA de grootste, al is het nipt, dan zal de zaak snel beklonken zijn en is een coalitie met N-VA en Vooruit als centrale as een feit. De Wever ziet dat dan ook als een springplank naar een federale deal met de PS. Al moet de N-VA hier niet te optimistisch zijn, want federaal komt de belgicistische MR van Georges-Louis Bouchez ook piepen. Een coalitie met N-VA en Vooruit als basis kan inderdaad gaan voor een regeerakkoord met een conservatief en rechts luik op sociocultureel vlak. Aan de andere kant zouden de Vlaamse socialisten departementen als Welzijn en Onderwijs krijgen waar men meer sociale accenten kan leggen.

De droom van de centrumrechtse volkspartij Wel rijst de vraag of dit wel zo’n droomcoalitie is voor de N-VA. De Vlaams-nationalisten hebben een deel van hun succes gebouwd op het sociaaleconomisch programma dat duidelijk liberaal geïnspireerd is. Het blijft de grote frustratie bij Open Vld. “De N-VA heeft ons alles afgepakt: kiezers en programma”, is te horen bij de Vlaamse liberalen. Waarom dat economisch rechtse electoraat dan misschien op stang jagen door met een linkse partij te regeren? Bij de N-VA zijn ze er tamelijk gerust in en dat om verschillende redenen. Ten eerste gaat men ervan uit dat Vooruit economische pragmatici heeft, onder andere op de studiedienst, die vanuit een sociaaldemocratische reflex niet te veel radicaallinkse pistes willen bewandelen. Ten tweede is de N-VA van oordeel dat ze als centrumrechtse volkspartij nog altijd de Vlaamse ‘leitkultur’ vertegenwoordigt. Uiteraard is er bezorgdheid om koopkracht, maar bij de N-VA denkt men dat de centrumrechtse en rechtse Vlaming niet zo’n afkeer heeft van wat het Vlaams Belang het mondialistische of globalistische verhaal noemt. Toch niet op economisch vlak. Vlaanderen is de voorbije 60 jaar rijk geworden dankzij een open economie, gericht op export naar de rest van Europa en de wereld. Dat culturele bobo-mondialisme van een weldenkende elite schrikt ook de N-VA-kiezer af. Maar een antiglobalistisch links economisch discours gaat voor de gemiddelde Vlaming toch wat te ver.

Binnenland

5 MEI 2022

ECONOMISCHE ZAKEN

Amper sancties voor Waalse en Brusselse werklozen sinds 2020 Werklozen die in Wallonië en Brussel geen inspanningen meer doen om een baan te zoeken, worden sinds het uitbreken van de coronapandemie in de lente 2020 amper nog gesanctioneerd. De arbeidsbemiddelingsdiensten hadden hun activiteiten twee jaar geleden om praktische en organisatorische redenen op een lager pitje gesteld. De terugkeer naar een normaal activeringsbeleid laat ondertussen op zich wachten. Men kan tegenwoordig bijna geen economische rubriek in de kranten openen of het gaat over de krapte op de arbeidsmarkt. Ondernemingen smeken om werkkrachten. De Belgische vacaturegraad (het aantal vacatures in verhouding tot het totaal aantal openstaande en ingevulde betrekkingen) behoort met 4,7 procent tot de hoogste van de EU. Ze is bijna dubbel zo hoog als het EU-gemiddelde van 2,4 procent.

Verschil met Vlaanderen

Uiteraard zijn er hier significante regionale verschillen. In Vlaanderen is de spanning op de arbeidsmarkt het grootst met een vacaturegraad van 5,4 procent, gevolgd door Wallonië (3,8 procent) en Brussel (3,6 procent). Dus ook in Wallonië en Brussel

waar er meer werklozen zijn, is er sprake van een arbeidskrapte die hoger is dan het Europese gemiddelde. Aangezien Wallonië met een kleinere bevolking toch meer werklozen telt dan Vlaanderen (195.000 versus 181.000), ligt het voor de hand dat een doorgedreven activering de krapte beneden de taalgrens gemakkelijker kan doen dalen. Maar dat is theorie. In Wallonië en Brussel laat die activering te wensen over. Terwijl sinds de staatshervorming van 2011 niet enkel de begeleiding, maar ook de sanctionering een bevoegdheid van de regio’s is. Alleen is er sinds het uitbreken van de coronapandemie in maart 2020 in Wallonië en Brussel veel minder sprake van de controle van de werkwilligheid van de werklozen. Laat staan dat ze effectief gesanctioneerd worden.

Invloed corona Dat dit een goede twee jaar geleden geen prioriteit was, is te begrijpen. De arbeidsbemiddelingsdiensten (VDAB in Vlaanderen, Actiris in Brussel en Forem in Wallonië) hadden andere katten te geselen. Om te vermijden dat de economische stilstand door corona tot veel ontslagen zou leiden, werd het systeem van tijdelijke werkloosheid uitgebreid. Werknemers bleven aan de slag, maar kregen een werkloosheidsuitkering plus een toeslag van de werkgever. De arbeidsbemiddelingsdiensten hadden de handen vol om hierover advies te geven én om misbruiken op te sporen. Bovendien konden controles van werkzoekenden door thuiswerk en coronaregels moeilijk worden uitgevoerd.

Geen excuses meer Nu zijn we een paar jaar verder en verloopt het professionele leven normaler. Men zou dus verwachten dat de activering van werkzoekenden opnieuw op volle toeren draait en niet-werkwilligen bestraft. Dat is niet het geval, zo blijkt uit cijfers van de federale RVA die nagaat in welke mate de regionale arbeidsbemiddelingsdiensten zich van hun taak kwijten. Er worden weliswaar nog controles uitgevoerd, maar er wordt dus amper gesanctioneerd (een

waarschuwing, een tijdelijk verlies van uitkering of een schorsing). De sancties voor passieve beschikbaarheid (zich aandienen voor een job zonder intensief te zoeken) is gedaald met 13,1 procent. De financiële sancties voor dit type beschikbaarheid zijn afgenomen met 9,3 procent en de waarschuwingen met 39,2 procent. Wat de actieve beschikbaarheid betreft (zelf intensief solliciteren), zijn de sancties gedaald met 74 procent. Er zijn 71 procent minder waarschuwingen en 82 procent minder financiële sancties. Nemen we absolute cijfers, dan blijkt dat het aantal sancties in Wallonië gedaald is van 19.252 naar 5.181 tussen 2019 en 2020. En dat is niet omdat de Waalse werklozen plots intensief naar werk zijn beginnen zoeken, want de hoger vermelde cijfers over de krapte spreken dat tegen.

“Win for life” in Brussel In Brussel daalt het aantal gesanctioneerde werklozen van 1.710 naar 451. In die mate dat leden van het beheerscomité van de Brusselse arbeidsbemiddelingsdienst Actiris onomwonden stellen dat de werkloosheid in de hoofdstad en de daaraan gekoppelde uitkering “een win for life” is geworden. Overigens blijkt uit onderzoek dat ook de cijfers van de Vlaamse VDAB hier ondermaats zijn, al is de situatie nog niet zo dramatisch als beneden de taalgrens. Van 1.952 gesanctioneerden door de VDAB in 2019 naar 1.220 in 2020.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

WOKE VAN DE WEEK Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Het Concorde-effect

Het is moeilijk iets te beëindigen waar je geld, tijd of moeite hebt ingestopt

Franse gemeenschap dekoloniseert © BELGA

INSTRUMENTEN VOOR INZICHT

Actiris

Een vriend van mij had aandelen van Lernout & Hauspie. Toen die snel in waarde begonnen te dalen, vroeg ik hem of hij niet beter zou verkopen. Hij antwoordde dat hij dan te veel verlies zou nemen. Ik stelde de vraag of hij, indien hij die aandelen nooit had gekocht, hij er nu aan de huidige beurswaarde zou kopen. “Natuurlijk niet”, antwoordde hij, verbaasd dat ik die vraag zelfs maar stelde. Mijn vriend onderging het Concorde-effect, een veel voorkomende vorm van irrationeel gedrag. Want de weigering om aandelen te verkopen aan een bepaalde prijs, heeft precies hetzelfde resultaat als de aankoop van aandelen aan die prijs (als je dat eerder niet had gedaan). Bij verkoopbeslissingen op de beurs mag je nooit rekening houden met de aankoopprijs, enkel met de vooruitzichten. Dit gedrag (‘sunk cost fallacy’ in het Engels) is genoemd naar de legendarische Concorde. De Concorde was een staaltje van vernuft, misschien wel het mooiste vliegtuig ooit, maar het was vrij vroeg duidelijk dat het gebruik ervan in de burgerluchtvaart verlieslatend zou blijven. De Britse en Franse regeringen bleven er evenwel geld inpompen tot 2003. De onwil om een project te stoppen waarin al zoveel was geïnvesteerd, maakte een klein verlies tot een gigantisch verlies.

De kunst van het stoppen Je hebt 75 euro betaald voor een concertkaartje. Wanneer de dag komt, voel je je echter niet zo lekker en bovendien hoor je op de radio dat er ernstige fileproblemen zijn. Als het concert gratis was, zou je nu beslissen niet te gaan. Het Concorde-effect, de weigerachtigheid om verlies te aanvaarden, zal mensen ertoe aanzetten om toch te gaan. Een ‘voorafgaande investering’ hoeft niet alleen over geld te gaan. Het is ook moeilijk iets te beëindigen waar je tijd en moeite hebt ingestopt, omdat je niet wil dat het allemaal voor niets was. Je gaat een mislukkend project te lang volhouden. Je gaat lid blijven van een vereniging waarin je eigenlijk nog weinig ziet. Je gaat blijven luisteren naar een duidelijk saaie spreekbeurt. Je gaat in het winkelcentrum iets kopen dat je niet nodig hebt, omdat je ervoor een eind hebt gereden en je er moeilijk kon parkeren. Wie het Concorde-effect wil vermijden, moet de kunst van het stoppen leren. De Concorde

JURGEN CEDER

Kalvin Soiresse, een van de initiatiefnemers van de resolutie

Na het Brussels Gewest lijkt ook de Franse Gemeenschap initiatieven te nemen om het zogenaamde dekolonisatieproces in gang te zetten. Zo blijkt uit een resolutie die donderdag werd goedgekeurd in het parlement van de Franse Gemeenschap. Het voorstel van resolutie dat werd ingediend in het parlement van de Franse Gemeenschap - bezuiden de taalgrens ook wel Fédération Wallonie-Bruxelles genoemd - dateert al van juli 2020 en is een initiatief van verschillende parlementsleden van de meerderheid (Ecolo, PS en MR): Kalvin Soiresse Njall en Hélène Ryckmans (Ecolo), Nadia El Yousfi en Thierry Witsel (PS) en Gaëtan Van Goidsenhoven en Hervé Cornillie (MR). In de tekst wordt de Franse Gemeenschapsregering opgeroepen om via bevoegdheden als onderwijs en cultuur het koloniale verleden “onder de aandacht te brengen”. De tekst en de voorgestelde initiatieven zijn lang niet zo radicaal als vergelijkbare initiatieven in Brussel, wellicht dankzij de invloed van de Franstalige liberalen van MR.

In de resolutie wordt onder meer gevraagd om “een kritischer onderwijs over kolonisatie in het hoger onderwijs aan te moedigen”, “culturele activiteiten en activiteiten in de jeugdsector te bevorderen die gericht zijn op een beter begrip en deconstructie van de koloniale ideologie” en “werken van Afrikaanse oorsprong in onze musea te versterken en in context te plaatsen”.

Negrofobie De Franstalige groenen van Ecolo juichen de resolutie alvast toe, omdat er volgens hen een rechtstreeks verband zou zijn tussen ‘negrofobie’ en een gebrek aan dekolonisatie. “Studies hebben met name het verband aangetoond tussen het bestaan van ‘negrofobie’ en de daaruit voortvloeiende discriminatie en het ontbreken van werkzaamheden op het gebied van dekolonisatie. Het is dus van het grootste belang dat er diepgaand historisch en herdenkingswerk wordt verricht om het racisme waaronder Afro-afstammelingen te lijden hebben, te bestrijden”, klinkt het.

PIETER VAN BERKEL

Binnenland

5 MEI 2022

Lessen uit de opkomst van Pim Fortuyn Als pers en politiek het kind dat wijst op de nieuwe kleren van de keizer verachten, dan omarmt het volk het kind wel. Dat is de nooit getrokken les uit de opkomst van Pim Fortuyn in de landelijke politiek. De andere nooit getrokken les: als het volk het kind, door pers en politiek neergezet als de hofnar, wél omarmt, wordt het gevaarlijk. Maar dat wisten we in 2002 nog niet. Althans, we negeerden het. We leven immers niet in een Afrikaans rebellenland, hé, wij kennen democratie. Bij ons geldt het vrije woord dat wordt afgemaakt door vrije verkiezingen. Dat we ook hier vooraf de kaarten schudden, klieken vormen en debatten voor de bühne houden, tja, dat weet de pers wel, maar wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Bovendien moet je deugen en zijn er uitgesproken en onuitgesproken afspraken over wie de vijand is. We zijn het ook unaniem eens over het feit dat vluchtelingen en buitenlanders zielig zijn en dus opgevangen moeten worden, dat Nederland - en in het grotere geheel Europa groot en rijk genoeg is

om weldoenertje te blijven spelen door grenzen open te houden, dat moslims een mensensoort zijn die vooral geknuffeld dient te worden in plaats van objectief benaderd en dat vrijheid van meningsuiting grenzen én consequenties heeft.

Populair Tot de moord op Pim Fortuyn wisten we echter niet dat moord een consequentie kon zijn van feitelijke woorden achter elkaar zetten en uitspreken. Woorden hebben gevolgen - die gevleugelde zin heeft er lang over gedaan om te landen - maar is inmiddels niet meer uit de woordenschat van de “vrijheid van meningsuiting is mooi, máár”-zeggers te denken. Terwijl de waarheid simpel is: Pim Fortuyn was een welbespraakte man die zich onder de mensen begaf, wél wist wat er speelde in de samenleving en er niet voor terugdeinsde om dit te uiten. Pim Fortuyn sprak door zijn heldere uitspraken, oprechte houding en humor, wars van politiek opportunisme en het ‘deugzaamheidsvirus’, grote groepen Nederlanders aan. Hij moest zijn populariteit bekopen met moord.

Criticus van paarse regering Voordat Fortuyn naam maakte als politicus, maakte hij carrière in de academische omgeving van de Rijksuniversiteit Groningen en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn politieke betrokkenheid ventileerde hij in boeken en columns, onder andere voor Weekblad Elsevier waar hij optrad als criticus van ‘Paars’: de kabinetten van Premier Wim Kok, die bestonden uit PvdA, VVD en D66. De periode van 1994-2002 kenmerkt zich door de afwezigheid van de ándere grote partij, de christendemocraten (CDA) en

Pim Fortuyn

is in die zin historisch omdat (voorlopers van) het CDA sinds 1918 altijd in de regering heeft gezeten.

Pim Fortuyn heeft na 20 jaar nog altijd gelijk: Nederland raakt alleen maar overvoller en de islam is nog steeds een achterlijke cultuur Fortuyn profileerde zich als no-nonsenseschrijver die geen heil zag in de multiculturele samenleving. Hierover publiceerde hij het boek ‘Tegen de islamisering van onze samenleving’ en later ook ‘De puinhopen van acht jaar paars’. Dat laatste boek zou het verkiezingsprogramma worden van Lijst Pim Fortuyn, de partij die hij oprichtte nadat hem de wacht werd aangezegd als lijsttrekker van Leefbaar Nederland.

“Een achterlijke cultuur” Want ook dat was Pim Fortuyn. Zijn politieke ambitie kreeg vorm als lijsttrekker van de nieuw opgerichte partij Leefbaar Nederland. Hij werd gekozen een maand na de aanslag op de Twin Towers in 2001 en moest de partij door de Tweede Kamerverkiezingen in 2002 loodsen. Zo ver kwam het echter niet. De immer uitgesproken Fortuyn noemde in een interview met de krant het AD de islam “een achterlijke cultuur” en meldde dat Nederland “vol” is. In de verhitte discussie die daarna binnen de partij volgde, weigerde Fortuyn zijn woorden terug te nemen. Het gevolg: exit lijsttrekker Pim Fortuyn. Niet voor een gat te vangen, richtte Fortuyn zijn eigen lijst op waarmee hij besloot mee te doen

aan de landelijke verkiezingen. Daarbij bleef hij lijsttrekker van Leefbaar Rotterdam. Op 6 maart 2002, twee maanden voor de landelijke Tweede Kamerverkiezingen, haalde hij in Rotterdam een ‘landslide’-overwinning met bijna 35 procent van de stemmen.

Demonisering van Fortuyn De demonisering van Fortuyn nam absurde vormen aan. Bij alles wat de man zei, overal waar hij sprak, stonden niet alleen journalisten en politici te ‘vingerwapperen’ - zonder enig succes - maar stonden er ook activisten die hem bedreigden. Waar Fortuyn wees op de staat van het land, op criminaliteit, op zorg, op veiligheid, werd hij op de man aangevallen. Van ‘minderwaardig mens’-uitspraken uit PvdA-hoek, tot ‘pleefiguur’ vanuit de VVD, hij liet het ogenschijnlijk gelaten over zich heen komen. Zijn verbale krachten wonnen het van de zuinige en geïrriteerde blikken van het politieke establishment, blikken die boekdelen spraken via de tv in de huiskamers. Pim Fortuyn, de flamboyante openlijke homofiele outsider, was opeens een serieuze bedreiging voor politici met ambities om eerste minister te worden.

Vermoord door milieuactivist Aan die bedreiging kwam op 6 mei 2002 een einde. Vlak na 18.00 uur wist de milieuactivist Volkert van der Graaf Pim Fortuyn te vermoorden in het mediapark te Hilversum, nadat hij een radio-interview gedaan had. Van der Graaf werd tot 12 jaar veroordeeld en is inmiddels alweer acht jaar een vrij man. Pim Fortuyn is nog steeds dood. Zijn gelijk blijft echter staan: Nederland raakt alleen maar overvoller en aanhangers van de islam hebben in de afgelopen 2 0 jaar bewezen dat de islam nog steeds een achterlijke cultuur is.

EBRU UMAR

VLAANDEREN

Vlaamse universiteiten maakten vorig jaar 184 miljoen euro winst De gemiddelde uitgaven per student aan de instellingen voor hoger onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap liggen volgens een recente studie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) ongeveer 30 procent boven het gemiddelde van de OESO, op gelijke hoogte met Oostenrijk en Nederland. Circa 85 procent van de totale uitgaven voor hoger onderwijs wordt door de overheid gefinancierd. keningen. Die jaarrekeningen van de universiteiten zijn evenwel niet openbaar. ‘Gewone’ ondernemingen moeten die jaarrekening op tijd neerleggen bij de balanscentrale. Wie naar de balanscentrale van de Nationale Bank van België surft, merkt dat de balansen en de resultatenrekeningen van de vijf Vlaamse universiteiten niet publiek zijn. De jaarrekeningen bestaan wel. ’t Pallieterke kon deze inkijken. De KU Leuven is niet verrassend de universiteit met de stevigste © BELGA

De Vlaamse overheid gebruikt volgens de OESO zorgvuldig ontworpen formules, waarin outputvariabelen opgenomen zijn, om werkings- en onderzoeksmiddelen aan de instellingen toe te kennen. Bij dergelijke outputparameters gaat het bijvoorbeeld om het aantal verworven studiepunten door de studenten. De OESO schrijft hierover in het rapport ‘Financiering van het hoger onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap van België’: “In de recente jaren heeft de overheid haar investeringen in onderzoek beduidend verhoogd. De financiering van de werkingsmiddelen heeft echter geen volledig gelijke tred gehouden met het toenemende aantal inschrijvingen in het afgelopen decennium, dat in combinatie met een grotendeels open toelatingssysteem de budgetten van de instellingen onder druk zet.”

• De UGent beschikt over totale activa van net geen 1,3 miljard euro. In 2021 werd een positief resultaat behaald van ruim 29 miljoen euro. • De Universiteit Antwerpen (UA) heeft activa van ruim een half miljard euro eind 2021. Vorig jaar werd een positief resultaat van ruim 19 miljoen euro behaald. • De Universiteit Hasselt beschikt eind 2021 over ruim 262 miljoen euro aan activa. In dat boekjaar werd een positief resultaat behaald van net geen 13 miljoen euro. • De VUB tot slot heeft activa ten belope van ruim 819 miljoen euro eind 2021. In dat boekjaar 2021 werd net geen 11 miljoen euro winst gemaakt.

184 miljoen euro In totaal hebben de Vlaamse universiteiten vorig jaar samen een positief resultaat behaald van 184 miljoen euro. Alle universiteiten boekten een positief resultaat, min of meer in verhouding tot de omvang van de instelling. ’t Pallieterke nam contact op met het kabinet van bevoegd minister Weyts over dit fenomeen, maar mocht geen antwoord ontvangen.

Budgetten onder druk? Staan die budgetten van de universiteiten in Vlaanderen echt wel onder druk? Een manier om naar de financiering van de universiteiten te kijken, is via de jaarre-

balans. Het totaal van de activa oversteeg eind 2021 2,5 miljard euro. In boekjaar 2021 behaalde de universiteit een positief resultaat (winst) van ruim 112 miljoen euro. ’t Pallieterke nam contact op met de Leuvense universiteit in verband met dit gegeven. Daar wordt dit gesteld: “Het resultaat is gekoppeld aan de onderzoeksactiviteiten en is volledig bestemd om ons internationaal hoogstaand en erkend onderzoek de grote hefbomen en maatschappelijke impact verder te laten realiseren.”

Overzicht van de instellingen

KU Leuven-rector Luc Sels

THIERRY DEBELS

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts. In PAL EROP krijgt u onze blik op de actualiteit in Vlaanderen en de rest van de wereld. In EEN KWESTIE VAN GELOOF met theologe en columniste Sonja Dahlmans vatten we elke keer het nieuws over christenen in de wereld samen voor u en focussen we ook op allerlei onderwerpen over geloof en religie in het algemeen. Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Politiek

5 MEI 2022

Partijpolitiek implosiegevaar in Vlaanderen Niet alleen de Franse socialisten zijn zo goed als weggevaagd uit het politieke partijlandschap van onze zuiderburen, ook Valérie Pécresse van Les Républicains zakte op 10 april onder de kiesdrempel van de vijf procent. Het bewees nogmaals dat politieke partijen niet over een sociologisch reservoir beschikken dat hen voor eeuwig een gegarandeerde minimumkoers oplevert.

Existentiële vragen

NIEUWS UIT DE WETSTRAAT De Croo is geen Sneeuwwitje Als de Wetstraat niet meer uit bepaalde dossiers raakt, dan worden er expertengroepen opgericht die de zaken moeten bestuderen. Het lijkt wel of er bij de 900 cabinetards - die in principe ondersteunend werk moeten verrichten voor de ministers - niemand meer te vinden is die dossiers deftig kan analyseren om dan gedegen advies te verlenen. Voor Vivaldi is deze manier van werken een middel geworden om de discussie niet meer in de eerste plaats intern te moeten aangaan. De visies op een en ander zijn immers te verdeeld en er kan alleen maar heibel van komen. Premier De Croo stelt dus vast dat een moeilijk dossier voor miserie kan zorgen en hij leidt het af naar een expertengroep. Zo simpel is dat tegenwoordig. Niemand moet zijn nek nog uitsteken met het risico dat die er meteen het mes ingestoken krijgt. Peter De Roover van N-VA hekelde deze toestand en zei tot De Croo: “U stelt gewoon de onenigheid vast tussen de zeven dwergen. U bent absoluut geen Sneeuwwitje. U bent meer een Doornroosje. Ik weet niet of iemand u nog ooit wakker gekust krijgt. Immers, ‘the duty of the opposition is to oppose’. Echter, ‘the duty of a government is to govern. Gouverner, c'est prévoir’. Begin eraan.”

Het geld van de Saksen-Coburgs Ondertussen kabbelt ook de bijzondere Kamercommissie verder die zich bezighoudt met het Congo-verleden van België om uiteindelijk te proberen daarmee in het reine te komen. Links roept daartoe telkens weer om herstelbetalingen en het strooien van assen op het hoofd door de huidige generatie die per slot van rekening nooit schuldig kan zijn aan leed veroorzaakt door vorige generaties. Vorige week echter kwam nog een ander interessante kwestie aan de orde, namelijk de rol van de monarchie. Tomas Roggeman (N-VA) beklemtoonde hierbij de belangrijke rol die de Saksen-Coburgs in Congo hebben gespeeld. En hij had het dan niet alleen over de exploitatie van Congo op exclusief initiatief van Leopold II en de misdadige excessen die in die tijd plaatsvonden, maar ook over de consolidatie van financiële belangen door diens opvolgers. Roggeman: “Het zou een goede zaak zijn mocht de Kamer een helder beeld krijgen over de orde van grootte van het privéfortuin dat de Saksen-Coburgs in al die jaren hebben vergaard op de rug van de Congolese bevolking. Mochten de linkse partijen dan toch beslissen dat er herstelbetalingen nodig zijn, dan weten ze meteen waar ze het geld daarvoor moeten zoeken.”

Nooit eerder vertoonde toestand De voorzitters van de Kamercommissies Justitie en Binnenlandse Zaken, respectievelijk Kristien Van Vaerenbergh (N-VA) en Ortwin Depoortere (VB), kregen een brief van de voorzitter van het college van procureurs-generaal, met daarin een niet mis te verstane noodkreet, namelijk dat de toestand bij de federale gerechtelijke politie catastrofaal is omdat de werkingsmiddelen compleet ontoereikend zijn om nog deugdelijk werk te leveren. Het college vraagt zelfs een onderhoud met de Kamer, want de bevoegde ministers antwoorden niet op hun signaal en hun bezorgdheden. Een gezamenlijke hoorzitting van beide commissies zal plaatsvinden op 11 mei en zoals wordt verwacht, zullen daar nagels met koppen geslagen worden. De Vlaams-nationalisten die die commissies ‘beheren’, zullen niet nalaten om het onderste uit de kan te (laten) halen. Het is in ieder geval een nooit eerder vertoonde toestand dat de hulp van het parlement wordt ingeroepen omdat ministers zelfs hun topmagistraten negeren.

De implosie van twee traditionele centrumpartijen roept existentiële vragen op, niet alleen in Frankrijk. In Vlaanderen zitten twee partijen duidelijk in de gevarenzone, namelijk CD&V en Open Vld. De tijd ligt niet ver achter ons dat het onvoorstelbaar was dat CD&V ooit minder dan twintig procent van de stemmen zou halen. In 2024 hoopt men stilletjes toch nog in de buurt te blijven van de vijftien procent, al zal men niet klagen als men maar boven de tien procent blijft. Maar wat heeft een voormalige machtspartij nog te betekenen als ze met minder dan tien procent van de stemmen in een regering alleen nog maar een kleinere bijrol kan spelen? Voor de Open Vld is de val zo diep niet, omdat ze als partij nooit de hoogtes van de vroegere CVP heeft gekend. Maar de partij is er de laatste twintig jaar gewend aan geraakt mee aan de macht te zitten en de lakens uit te delen. Ook voor die partij wordt het een onprettig ontwaken wanneer ze met minder dan tien procent niet meer nuttig, laat staan onmisbaar is voor de vorming van een regering. In die zin heeft Alexander De Croo eigenlijk groot gelijk dat hij volop aan zijn internationale carrière werkt. Maar er is nog een derde partij die zich in 2024 misschien zal moeten bezinnen over de zin van haar bestaan. Is er voor een ecologische partij in Vlaanderen dan echt geen ander lot weggelegd dan dat

ze om de twintig jaar eens aan een regering mag deelnemen, om bij de eerstvolgende verkiezing kopje onder te gaan? Dat zou dan betekenen dat de partij pas tegen de verkiezingen van 2039 of 2044 opnieuw enkele ministeriabelen hoeft klaar te stomen!

Herverkaveling Het gevolg is dat het woord ‘herverkaveling’ de voorbije weken weer opduikt in politieke commentaren en analyses. De partij Vooruit komt deze keer in het verhaal niet voor, omdat ze het in de peilingen veel te goed doet om een kartel met een andere partij zelfs nog maar te overwegen. Een samengaan van CD&V en Open Vld wordt het meest geciteerd. Beide zijn centrumpartijen, de ene met een verleden als een volkspartij, de andere ooit met de ambitie om tot een volkspartij te kunnen uitgroeien. In de wandelgangen vangen we op dat er bij Open Vld wel interesse zou zijn voor een samengaan met de CD&V, maar dat die laatste vooralsnog de boot afhoudt. De twee partijen hebben ontegensprekelijk vele raakvlakken waar wel een compromis te vinden zal zijn, maar in verband met

abortus en euthanasie zien we toch een groot probleem dat moeilijk te overbruggen is. Veel meer dan een los kartel lijkt ons dus niet mogelijk.

Groen kartel? Een alliantie tussen CD&V en Groen lijkt haalbaarder, om te leiden tot een soort van christelijk-sociale en ecologische partij. Is de invloed van de Boerenbond op de CD&V nog groot genoeg om zo’n samengaan te kunnen verhinderen? En wat dan met de migratiestandpunten van Sammy Mahdi in zo’n partij of kartel? Ook hier stuit men snel op allerlei praktische bezwaren voor een echte herverkaveling. Misschien nog het minst problematisch is een samengaan van Open Vld en Groen. De linkervleugel van de Open Vld valt nu reeds amper te onderscheiden van Groen, en ook de rechtervleugel keurde uiteindelijk de deelname aan de Vivaldiregering mee goed. Als CD&V de boot blijft afhouden, en bij Open Vld meer en meer het besef groeit dat men niet meer alleen naar de kiezer wil, is er dus nog ‘hoop’ voor een handjevol Vlaamse en federale verkozenen voor Groen in 2024.

FILIP VAN LAENEN © PHOTONEWS

1,75 procent van de stemmen haalde ze nog, Anne Hidalgo van de PS. Toen ze net verkozen was tot kandidate van Les Républicains dong Valérie Pécresse in de peilingen nog mee naar de tweede ronde. Op 10 april strandde ze op 4,78 procent, te weinig om haar campagnekosten terugbetaald te krijgen door de Franse staat. In 2017 gold het nog als een afstraffing dat Benoît Hamon van de PS ‘slechts’ 6,36 procent haalde in de eerste ronde, terwijl het een kleine ramp was dat François Fillon de tweede ronde miste met 20,01 procent op de derde plaats. De Franse presidentsverkiezingen tonen aan dat het snel naar beneden kan gaan, en kan blijven gaan.

Joachim Coens & Egbert Lachaert

Olie op het vuur Een van die heikele dossiers is de problematiek van de koopkracht, waarover in de zoektocht naar oplossingen diverse meningen binnen de Vivaldi-regering bestaan. Melissa Depraetere van Vooruit, die al in 1 mei-stemming was, suggereerde - goed wetende dat de liberalen er anders over denken - om de lasten niet verder bij de gezinnen te gaan halen, maar “waar het is”. Bij de 1 procent superrijken dus. Raoul Hedebouw van PVDA/PTB gooide nog wat olie op het vuur door te zeggen dat wel meer regeringspartijen hun aloude stelling ‘Haal het geld waar het zit!’ overnemen. Vlijmscherp noemde hij Calvo, Coens en Magnette die het namens hun partij ook al zeiden. Dat de spanning in de meerderheidscoalitie in dit dossier stijgt, is nog zacht gezegd. Dus komt De Croo voor de pinnen met een expertengroep om alweer tijd te kopen.

Doen alsof Vorige week pakte minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) uit met de zogenaamde burgerbevraging over onder meer de toekomst van het land. Kristof Calvo kwam donderdag tijdens het vragenuurtje bijna in democratische extase zeggen dat de regering het vertrouwen in de politiek als positieve kracht wil herstellen en daarom van democratische vernieuwing een prioriteit maakt, bijvoorbeeld door die burgerbevraging. Barbara Pas (VB) liet er echter geen spaander heel van. Ze noemde de website een doolhof, die “even inefficiënt en onoverzichtelijk is als de Belgische staat zelf”. Daarnaast stelde ze dat die burgerbevraging enkel dient om te doen

alsof de burger iets te zeggen heeft, maar dat over voor Vivaldi lastige thema’s als de EU, de kost van migratie, politieke benoemingen of de monarchie met geen woord wordt gerept. En verder sneerde ze nog dat Verlinden zelf aan de laatste echte burgerbevraging, de verkiezingen van 2019, niet eens deelnam. Pas stelde tot slot dat als deze regering écht zou willen weten wat men denkt, ze best het Vlaams Belang-voorstel om bindende referenda mogelijk te maken zou volgen. “Dat is directe democratie en politieke vernieuwing”, zo besloot ze.

Politiek

IN DE KIJKER

Georges-Louis Bouchez

5 MEI 2022

CITAAT VAN DE WEEK

Paul Magnette:

“Ik droom van een regering zonder liberalen”

In de politieke Vivaldi-krabbenmand, waarin alle partijen en hun voorzitters dicht tegen elkaar aanschurken om het door een sterke Vlaams-nationalistische oppositie fel bestookte kamp te verdedigen, springt er slechts één partijvoorzitter echt in het oog. Hij lijkt wel een losvliegend atoom waarop niemand vat heeft. Zelfs in zijn eigen partij doet GeorgesLouis Bouchez (36) herhaaldelijk de wenkbrauwen fronsen en de billen dichtknijpen. Hij werd plots ‘beroemd’ - tijdens de regeringsvorming - toen hij een aantal afspraken op de helling zette en zonder verpinken zijn mening open en bloot in de media zwierde. Het leverde wrevel op bij de gesprekspartners en ook in de eigen partij ging men aan de noodrem trekken door hem onder toezicht te plaatsen van een soort begeleidingscomité. Daaraan moest hij voortaan rekenschap geven alvorens hij standpunten zou innemen. Hij wende eraan, maar ging, zij het iets voorzichtiger, weer snel zijn eigen weg.

PS-voorzitter Paul Magnette liet zich op 1 mei, tijdens het feest van de arbeid, van zijn meest linkse kant zien. Vooral zijn Franstalige coalitiepartners, de liberalen van MR, moesten het daarbij ontgelden. Volgens de PS-voorzitter zit de MR op dezelfde lijn zit als de “hardste en meest agressieve” rechtse partijen in Europa. Ook droomt hij zelf naar eigen zeggen van “een regering zonder liberalen”.

Een tegen allen

Voor België en de EU Ondanks het feit dat hij heimwee heeft naar het unitaire ‘Belgique à papa’ en zelfs pleit voor een meertalig land, doet hij geen moeite om het Nederlands - de taal van de meerderheid van zijn dierbaar vaderland - te leren. Hij wil een Belg ‘pur sang’ zijn zonder aan te voelen wat de Vlamingen denken. Hij lijkt maar niet te willen vatten dat men in Vlaanderen anders aankijkt tegen heel wat zaken, gaande van gezondheidszorg over tewerkstellingsbeleid en migratie tot staatshervorming. Hij was er daarnaast ook als de kippen bij om Emmanuel Macron te feliciteren bij diens herverkiezing tot Franse president: “De waarden van de liberale democratie winnen. Europa ook, en vooral de vooruitgang in een wereld die verandert. Goed nieuws voor België in een sterker Europa!” Hij kijkt altijd eerder in de richting van zijn zuiderburen dan noorderburen.

Strijd tegen extreemrechts Recent verraste Georges-Louis Bouchez vriend en vijand door in het VRT-duidingsprogramma Terzake in debat te gaan met Vlaams Belangvoorzitter Tom Van Grieken. Terwijl men in Vlaanderen zo’n debat de normaalste zaak van de wereld vindt, stuitte hij onmiddellijk op gehuil en gekrijs van alle partijen in Wallonië: “Een rode lijn is overschreden!” De ‘democratische’ co-voorzitster van Ecolo was het duidelijkst: “Met extreemrechts debatteer je niet, men bestrijdt dat.” Meteen werd het ‘cordon médiatique’ herbevestigd en Bouchez moest voor de schone schijn inbinden. Maar hij bleef geheel zichzelf door toch te blijven zeggen geen spijt te hebben van het debat. Meer nog: voor hem is het debatverbod “verouderd” en moet het “aangepast worden aan de moderne tijden”. Wat hij precies bedoelde is, niet duidelijk, maar velen zien er zijn wil in om dat toch nog te doen. Hij is er immers van overtuigd dat hij in dat debat de ideeën van extreemrechts is gaan bestrijden, wat anderen nog nooit gedaan hebben, integendeel: “Anderen nemen de argumenten van extreemrechts over en krijgen een halve pagina commentaar in Le Soir. Het is comfortabel om links te zijn.” Hier sneerde hij natuurlijk naar de recente Molenbeek-uitspraak van Conner Rousseau.

Stokebrand Zeker is dat we nog geregeld van de MR-voorzitter gaan horen, want zich de mond laten snoeren staat niet in zijn woordenboek. Het is dus wachten op het volgende ‘incident’. Maar wat men in Franstalig België niet lijkt te beseffen, is dat de commotie die telkens weer ontstaat en de egelstellingen die in Wallonië worden opgetrokken precies dat oude België elke keer weer een stapje verderaf brengen. Laat Bouchez dus maar stokebrand spelen.

EU wil meer macht en beroept zich op de burger Geen veto’s van individuele EU-lidstaten, transnationale kieslijsten, een Europees leger, … De reeks voorstellen die gelanceerd wordt door de Conferentie voor de Toekomst van Europa zou een forse machtsuitbreiding van Brussel betekenen. De Conferentie voor de Toekomst van Europa rondde op 29 en 30 april haar laatste plenaire vergadering af, na een jaar van discussies en vergaderingen van burgers, ambtenaren, politici en middenveldorganisaties. De plenaire vergadering nam 49 voorstellen aan, met 325 concrete maatregelen, verspreid over thema’s als ‘klimaatverandering’, ‘volksgezondheid’, ‘migratie’ en ‘Europese democratie’. Enkele van de maatregelen zijn op zijn zachtst gezegd erg radicaal te noemen, en zouden - indien ze ooit in de praktijk worden omgezet - een forse machtsuitbreiding voor Brussel betekenen. Zo pleit men voor een einde van het principe van de unanimiteit en veto’s in de Europese Raad, waarbij eensgezindheid nodig is voor hervormingen van de Europese Unie of buitenlandse aangelegenheden en één enkel land deze kan tegenhouden. Andere voorstellen zijn onder meer de oprichting van een echt Europees leger, transnationale kieslijsten voor EU-verkiezingen en de mogelijkheid van het Europees Parlement om zelf initiatieven te nemen. Er worden ook meer maatregelen tegen de klimaatverandering, een recht op gezondheidszorg voor alle burgers en een Europees minimumloon bepleit.

Wereld van keizerrijken Medevoorzitter van de Conferentie, voormalig premier van België Guy Verhofstadt (Open Vld), is erg tevreden met de conclusies. “Het is tijd om terug te keren naar de droom van de oprichters, naar hun oorspronkelijke doelstelling om een echte Europese eenheid, een echte Europese integratie tot stand te brengen. Een heropleving van de ideeën van de grondleggers is noodzakelijk voor het voortbestaan van ons mooie continent”, zegt Verhofstadt, die al langer pleit voor een sterkere centralisatie van de EU in een nieuwe, gevaarlijke “wereld van keizerrijken”. De conferentie wordt officieel afgerond op 9 mei, ‘Europadag’, waarop de aanbevelingen overhandigd worden aan het Europees

Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie. Verschillende voorstanders van de machtsuitbreiding willen donderdag al een motie in het Europees Parlement aannemen om de noodzakelijke verdragswijzigingen mogelijk te maken.

In het linkse, groene en donkerrode Wallonië is zijn centrumrechtse en liberale Mouvement Réformateur (MR) de grote concurrent van alle anderen, waardoor het politieke opbod soms vreemde vormen aanneemt. Zo pleitte PS-voorzitter Magnette een tijdje geleden voor een basisinkomen voor jongeren tussen 18 en 25 jaar. Aan de vooravond van 1 mei stak Bouchez hem de loef af door voor te stellen om alle jongeren tussen 18 en 25 jaar 25.000 euro te geven als ‘investering’ voor een studieproject, het opstarten van een bedrijf of zelfs de aankoop van een eerste woning. Verder is hij tegen de ‘rijkentaks’, terwijl de andere coalitiepartners er wel voor zijn. “Absoluut onbespreekbaar”, zo zegt hij, terwijl de Vlaamse liberalen het allemaal nog niet goed weten. Bekend is ook zijn beenharde houding tegen de kernuitstap die hem geen windeieren legde. Hij roeide onversaagd tegen de groene stroom op en kon de regering op andere gedachten brengen, ook omdat het voor de andere partijen politiek wel meegenomen was om de dogmatische groenen eens een flinke hak te zetten.

“Extremistisch, federalistisch document” De voorstanders van de conferentie beroepen zich op de burgerparticipatie om de voorstellen te legitimeren. De critici, met name nationalistische Europarlementsleden, zijn het daar niet mee eens en vinden de voorstellen allesbehalve legitiem. Velen van hen verlieten vorige week uit protest de plenaire vergadering. Ook in ons land zijn nationalistische politici dezelfde mening toegedaan. “Het is niet omdat men uit pure schaamte een macroniaans voorstel van een ‘grand débat’ heeft goedgekeurd in dit parlement, dat Verhofstadt - die men aan het hoofd ervan heeft gezet - nu moet doen alsof dit een legitieme vertegenwoordiging van de burgers is”, reageert Europees Parlementslid Gerolf Annemans (Vlaams Belang). “Men heeft uit een continent van 400 miljoen mensen 800 mensen naar hier gehaald met een reisvergoeding, opgesloten met Verhofstadt en nu komt daar, weinig verrassend, een zeer extremistisch, federalistisch document uit”, klinkt het verder. “Men mag dat stuk theater niet verwarren met verkiezingsuitslagen en uitslagen van referenda, die een kritische publieke opinie tonen. Dit voorstellen als een uitspraak van de burger is erg cynisch. Dit hele theater is een troostprijs voor Guy Verhofstadt, maar neem het in godsnaam niet ernstig.” PIETER VAN BERKEL

Guy Verhofstadt

Interview

5 MEI 2022

ROGER HOUSEN

VOORMALIG KO

“De oo bewijs nieuw b

Gewapend met kaarten en pc is voormalig kolonel Housen een gewaardeerd waarnemer van de oorlog in Oekraïne. Terugkijkend op een militaire loopbaan die in volle Koude Oorlog begon - zijn officiersopleiding viel nagenoeg samen met de Brezjnev-jaren - ontwaart hij vandaag de contouren van een nieuwe rivaliteit. Zonder IJzeren Gordijn, maar met meer actoren en dus complexer.

Met hem hadden we het over Oekraïne, de funeste rol van de FSB (de veiligheidsdienst van de Russische Federatie) in het conflict, maar ook over hoe de relatie tussen leger en politiek scheefgegroeid is geraakt en China misschien maar beter twee keer nadenkt alvorens Taiwan in te palmen. De oorlog in Oekraïne - en per definitie ook de propagandaoorlog - is zijn derde maand ingegaan.

Hoe goed zijn we eigenlijk geïnformeerd? “Op het vlak van informatie is dit een uniek conflict. Dit is de eerste keer in de geschiedenis van de krijgsgeschiedenis - en nee, ik overdrijf niet - dat men haarfijn en voor de volle 100 procent correct uitlegt wat zich op het terrein afspeelt, toch in het Westen (glimlacht). En dan nog eens in ‘real time’. Uiteraard zijn er een aantal zaken die men om redenen van operationele veiligheid niet deelt, zoals de defensieve stellingen van de Oekraïners om maar iets te zeggen. Er zijn ook mensen die er een dagtaak van gemaakt hebben om alle mogelijke informatie over de evolutie van het conflict te verzamelen, wat ze maar wat graag delen via sociale media. Die info wordt op kaarten geplaatst, en wat opvalt: het resultaat strookt ook met de werkelijkheid. De combinatie van de officiële berichtgeving in combinatie met wat via open bronnen vernomen kan worden, zorgt ervoor dat men zich een erg nauwkeurig beeld kan vormen van het verloop van het conflict.”

De grootste strategische blunder van Rusland is de verkeerde inschatting van de reactie van de bevolking We staan heel ver van de Golfoorlog dertig jaar geleden, waarbij men dacht via de CNNrapportage helemaal mee te zijn? “Absoluut, er was verslaggeving in real time, maar wat gebracht werd, was erg selectief. Men mag ook niet vergeten dat het potentieel van sociale media

toen nog niet bestond. Toch verklaart dit niet alles. Dat men dit allemaal deelt, is een doelbewuste keuze waar men twee dingen mee wil bereiken. Enerzijds is het een manier om steun in het Westen voor Oekraïne te genereren en anderzijds wil men op die manier ook de besluitvorming in het Kremlin beïnvloeden. Ze weten immers dat al hetgeen ze uitspoken, vrijwel onmiddellijk bekend wordt gemaakt aan het brede publiek.”

We zijn zoals gezegd meer dan twee maanden in het conflict gevorderd. Mogen we stellen dat plan A van de Russen mislukt is, ze het geweer van schouder wisselden en nu alles in het werk stellen om een plan B te doen slagen? “Ik zou toch een nuance willen aanbrengen op wat u zegt over plan A: dat is ‘grotendeels’ mislukt. Het is onmiskenbaar dat hun pogingen om Kiev in te nemen op een sisser uitgelopen zijn. Ook in het noordoosten verliepen de dingen allerminst volgens plan. Anderzijds is het verwerven van een landcorridor in het zuiden, die de Krim met de Donbas verbindt, wel betrekkelijk vlot verlopen. Gezien de omvang van een land als Oekraïne, vergelijkbaar met het Iberisch schiereiland, kunnen kaarten soms voor wat optisch bedrog zorgen. Die corridor oogt niet zo indrukwekkend, maar heeft wel een oppervlakte van de hele Benelux, Noordrijn-Westfalen en Saarland samen. Dat is niet niets en als de strijd wat oplevert, kan die dimensie nog toenemen. Dat is het plan B waar het nu om draait.”

En is het oogsten van succes met dat plan B niet onontbeerlijk om tot een bevriezing van de vijandigheden te komen? Pas wanneer het een overwinning heeft, zal Rusland een hefboom hebben om te onderhandelen? “Dit is inderdaad misschien wel het paradoxale van de situatie: geen onderhandeld staakt-het-vuren zonder een Russisch militair succes. Stel nu dat Rusland die corridor kan behouden, eventueel zelfs wat uitbreiden, en daarnaast de volledige Donbas tot aan de provinciegrenzen kan controleren, dan heeft Poetin een sterk verhaal. Hij controleert immers een gebied met een belangrijke Russischsprekende bevolking, heeft een groot stuk van het Oekraïens leger uitgeschakeld, wat bijdraagt tot de demilitarisatie waar hij het steevast over heeft, maar hij verschaft zijn land ook een extra toegang tot een warme zee, de Zwarte Zee dus. Dat laatste kan misschien wat vreemd klinken voor uw lezers, maar het is een belangrijke Russische geopolitieke premisse. Rusland heeft maar enkele havens die het hele jaar door ijsvrij zijn. Die drang naar het zuiden is een con-

stante in hun geschiedenis. Het verklaart de druk in de Kaukasus, maar is cruciaal om ook de Krimoorlog in de negentiende eeuw te begrijpen.”

Op het vlak van informatie is de oorlog in Oekraïne een uniek conflict Het Russische blunderboek van dit conflict kent inmiddels al heel wat pagina's. Welke vergissing spant de kroon voor u? “De grootste strategische blunder is zonder enige twijfel de verkeerde inschatting van de reactie van de bevolking. Tijdens de maanden voor de inval werden door de FSB (de opvolger van de KGB, red.) verschillende enquêtes gehouden. Hieruit bleek onder meer dat de populariteit en het vertrouwen in president Zelensky in een dal zat. Idem voor de regering, het parlement en de politie. Enkel het leger kon zich nog enigszins handhaven in deze onderzoeken. Een belangrijk cijfer was dat 40 procent van de bevolking liet weten het grondgebied niet te zullen verdedigen in het geval van Russische inval, wat door 90 procent van de ondervraagden trouwens niet verwacht werd. Er werd ook gepeild naar de bereidheid tot collaboratie van pakweg burgemeesters, de verantwoordelijken van een elektriciteitscentrale en dergelijke. Uit die informatie werden een aantal conclusies getrokken die, zoals snel zou blijken, volledig verkeerd waren. Punt is dat de FSB haar huiswerk niet grondig maakte. Zo werd vooral gepeild in de gebieden waar sowieso een sterker pro-Russisch sentiment bestond, maar nauwelijks op de plaatsen waar achteraf het verzet het hardnekkigst bleek te zijn. Rusland begon aan de invasie met een totaal verkeerd verwachtingspatroon.”

Het foutenverhaal is toch breder. De verkeerde inschatting van de logistieke noden, voertuigen die in colonnes vast staan op een weg en een makkelijke prooi zijn voor aanvallen van Oekraïense zijde… “Er is iets wat me intrigeert. Weet u, ik heb met de Russen samengewerkt. Je vindt op alle echelons van hun leger, maar zeker aan de top, bijzonder intelligente en bekwame officieren. Ik kan me niet inbeelden dat de Generale Staf zou instemmen met dit aanvalsplan mocht het de keuze hebben gehad. Dat je re-

kening moet houden met de bodem en weten dat die in dit seizoen modderachtig is en dus onbruikbaar voor pantservoertuigen, is basiskennis. Dit niet doen, zou op elke militaire academie een stevige buis opleveren (lacht). Mijn vermoeden is dat dit vooral een plan is met sterke FSB-handtekening en de militaire top gewoonweg overruled is geweest door het Kremlin.”

We hadden het er in dit blad nog over voor de oorlog begon: er bevindt zich in de Zwarte Zee een zelden geziene concentratie van de Russische marine. Maar ook van NAVO-schepen. Hoe groot is het risico op een incident dat dan weer een escalatie dreigt teweeg te brengen? “De kans op zo'n incident lijkt me kleiner dan twee maanden geleden. Voor het conflict losbarstte, leek de kans op een gevaarlijk voorval dat uit de hand dreigde te lopen aannemelijker. In 2021 was er trouwens zo’n situatie. Door het vervalsen van de gps-positie van een Nederlands en Brits fregat, waarschijnlijk door de Russen, werd de indruk gewekt dat ze zich voor de haven van Sebastopol zouden bevinden. Iets wat een serieuze provocatie door de NAVO betekend zou hebben. In werkelijkheid bevonden beide schepen zich op een plek bijna tweehonderd mijl daarvandaan. Punt is dat van zodra de oorlog begonnen is, iedereen ontzettend voorzichtig is geworden, goed wetende dat in een dergelijke context elke incident erg ontvlambaar kan worden.”

Interview

5 MEI 2022

orlog in Oekraïne st dat we op een we geopolitieke breuklijn zijn beland” Tijdens de Koude Oorlog, zelfs op momenten van diepe crisis, waren er altijd communicatielijnen tussen de militairen van beide machtsblokken. In hoeverre bestaan die tijdens dit conflict? “Dergelijke ‘deconflicting channels’ zijn er wel degelijk, toen en nu. Die kunnen diverse vormen aannemen. Dat kan telefonisch gebeuren of digitaal, maar uiteraard steeds gecodeerd en sterk beveiligd. Dergelijke lijnen bestaan op het hoogste niveau, bijvoorbeeld rechtstreeks van het Pentagon naar de Russische Generale Staf. En ze worden vaker gebruikt dan gedacht. Vliegt er een westers spionagevliegtuig iets te veel over Oekraïens grondgebied, dan komt er een vraag uit Rusland. Vliegen hoogwaardigheidsbekleders zoals de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken of EU-commissievoorzitter Von der Leyen naar Oekraïne, dan wordt daar melding van gemaakt via die kanalen. Mocht een van deze toestellen neergehaald worden, zou dit dramatische gevolgen hebben. Zo’n communicatie gebeurt trouwens op verschillende niveaus. Toen ik zelf als kapitein in ex-Joegoslavië op missie was en een ontmoeting tussen Kroaten en Serviërs ging plaatsvinden, dan werd dit geseind om zeker te zijn dat de betrokken voertuigen niet beschoten zouden worden. Het is hier niet anders.”

Vladimir Poetin heeft al enkele keren met het gebruik van kernwapens gedreigd. Hoe groot is het risico dat deze oorlog een nucleaire dimensie krijgt? “Alle bluf en harde woorden ten spijt, acht ik de kans nog steeds heel beperkt, en wel om een aantal redenen. Eigenlijk zie ik er drie. Ten eerste: dreigen met kernbommen kost je niets, maar ze gebruiken kost je alles. Zelfs wanneer een

kleine tactische kernbom ingezet zou worden, zou Rusland de paria van de hele wereld worden. Niet alleen kan een sterke westerse reactie verwacht worden, Moskou zou ook de hele internationale gemeenschap over zich heen krijgen. Ook landen met wie vandaag nog een betrekkelijk goede relatie bestaat, zullen hun houding ten opzichte van Rusland herzien. En dit zou een belangrijke hypotheek op het land vestigen.”

In de politieke besluitvorming zit te weinig kennis over defensie en simpelweg het fenomeen oorlog “Er is nog iets anders. Niet de kernbom is het wapen, wel de angst die je creëert bij mensen door te dreigen. Je wil in de besluitvorming van je tegenstrever binnendringen en een psychologische druk op de bevolking uitoefenen. Een laatste reden is simpelweg de Russische nucleaire doctrine die ik grondig bestudeerd heb. Daarin wordt letterlijk gesteld dat Rusland nooit als eerste kernwapens zal gebruiken, behalve wanneer het territoriaal aangevallen wordt of het overleven van het regime op het spel staat. Enkel in die twee gevallen zal op de knop gedrukt worden. Zouden ze tegen hun eigen doctrine durven ingaan? In een bepaald scenario zie ik dat nog gebeuren, maar dat is bijzonder onwaarschijnlijk. Stel dat Oekraïne een overrompelende

militaire zege boekt, de Russische troepen over de grens wegdrukt en het de soevereiniteit weer volledig verwerft, dan zou ik niet uitsluiten dat Moskou naar de bom grijpt. Alleen is Oekraïne zelfs met de grootste inzet en geluk daar niet toe in staat.”

Hoe vaak hoorden we de voorbije weken niet de term ‘koude oorlog’? Is het volgens u terecht om deze term in de huidige context te gebruiken? “Op zich wel, maar dan moet men goed beseffen welke lading door deze vlag gedekt wordt. Vijf dagen nadat het conflict uitbrak, had de Duitse kanselier Scholz het over een ‘Zeitwende’, wat wellicht nog de beste omschrijving is. Dit is zonder meer een kantelmoment op geopolitiek vlak. En ja, men gaat naar een soort tweedeling met aan de ene kant Rusland met een vazalstaat als Wit-Rusland en wellicht ook een stukje Oekraïne, afhankelijk van hoe het conflict verder evolueert. Er zal wat gerommel zijn in de Kaukasus waar men zijn invloed zal willen uitoefenen. Ook zullen er zogenaamde niet-gealigneerde landen zijn zoals India die een neutralere koers willen varen. Maar het wordt geen koude oorlog met een ijzeren gordijn zoals we gekend hebben. We zullen ook niet het militaire opbod krijgen van weleer. De tijd dat in België nog 4 procent van het bbp naar defensie stroomde, komt niet meer terug (glimlacht).”

Is dit een wake-upcall voor het Westen, en zeker voor de meeste Europese landen - België op kop - die jarenlang hun defensiecapaciteit hebben afgebouwd? “Onze loodsen zijn letterlijk leeg, zowel de centrale als de lokale. Ik hoop dat men beseft dat men niet ongestraft kan

WELKE LESSEN TREKT CHINA UIT DE OORLOG IN OEKRAÏNE?” “Wees maar zeker dat de Chinezen hetgeen daar gebeurt met een meer dan gewone aandacht volgen. Een belangrijke vaststelling die Peking doet, is het belang van de bevolking. De mate dat ze in het verzet gaat, is bepalend.” “Het beïnvloeden van de publieke opinie en dan denken zij natuurlijk specifiek aan Taiwan - is essentieel. De men-

selijke factor is ook erg belangrijk, kijk maar naar de manier waarop president Zelenksy leiding geeft en inspireert. Hij profileert zich als een soort eigentijdse Churchill, wat ontzettend belangrijk is voor het moreel van de bevolking.”

130 km. Je moet ook de controle over havens verwerven. Soldaten kunnen nog ingevlogen worden, maar de aanvoer van brandstof, materiaal, wisselstukken, voedsel en dergelijke moet over het water gebeuren.

Logistiek

Taiwanese strijdkrachten

“Andere belangrijke conclusie is het belang van de logistiek, we hadden het er al over. Bedenk dan dat de inname van Taiwan op dat vlak tien keer uitdagender is dan wat de Russen in Oekraïne proberen te realiseren. De kortste afstand met het Chinese vasteland bedraagt

En ‘last but not least’: onderschat de Taiwanese strijdkrachten niet. Ze hebben heel wat in huis, te beginnen met 400 moderne jachtvliegtuigen in rotsen verscholen, waarbij zelfs een deel van de landingsbaan door die rotsen wordt beschermd.”

ROGER HOUSEN

OLONEL • Afkomstig uit Noord-Limburg, waar hij nog steeds woont • Gehuwd, één dochter • Kolonel op rust van de Landmacht (infanterie) • Strategisch raadgever bij de militaire vakbond ACMP • Licentiaat in de Sociale en Militaire Wetenschappen Alle Wapens (KMS) • Master in National Security Strategy (National War College in Washington) • Master in Politieke Wetenschappen (ULB) • Gediplomeerde van het NATO Defence College in Rome

blijven desinvesteren. Toen de overstromingen de streek van Pepinster troffen, kon het leger vier (!) mobiele keukens ter beschikking stellen. Het bataljon waarover ik destijds het bevel voerde, had er alleen al vijf. Tekenend is dit. Politiek kan men wel ronkende verklaringen afleggen over het leveren van materiaal allerhande. Erg gênant werd het toen de legertop kort daarop verklaarde dat deze belofte niet kon worden nagekomen wegens niet voorhanden...”

Het is de politiek die het tij moet doen keren? “Zeker en vast. Mijn punt is dan ook dat doorheen de jaren tussen de Wetstraat en het militair apparaat een onevenwichtige dialoog tot stand is gekomen. In de politieke besluitvorming zit te weinig kennis over defensie en simpelweg het fenomeen oorlog. Vroeger had je nog dienstplicht en reservisten, ook in de politiek. Dat leverde een andere wisselwerking op. Na het einde van de Koude Oorlog werd defensie vooral een sluitpost op de begroting. Dat was de plek waar men geld ging zoeken. De legertop mocht wel eens haar verhaal komen doen, maar verder dan een dovemansgesprek kwam het niet. Wanneer dan beslissingen genomen worden die gekenmerkt worden door strategisch analfabetisme, dan betaalt men daar een prijs voor. Maar ik zou dit willen opentrekken. Ook in de band tussen het leger en de samenleving als dusdanig moet worden geïnvesteerd. Toen ik in de VS studeerde en in uniform nog een boodschap ging doen, liet men mij voor aan de kassa, waarvoor ik me wat schaamde. Ik zeg niet dat het zo’n vaart moet lopen, maar het respect dat men in de VS voor het leger heeft, is toch wel anders dan hier (lacht).”

MICHAËL VANDAMME

Betaalt jouw ziekenfonds tandkosten tot 1.200 euro terug?

Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

10 Buitenland

5 MEI 2022

VERENIGDE STATEN

ZWEDEN

Rellen in Zweden: Echte linkse tranen bij commentaar in buitenlandse media Twitter om Elon Musk

De Amerikaanse zakenman Elon Musk is er dus in geslaagd het sociale mediabedrijf Twitter te kopen. Dat is zonder meer een aardschok in de wereld van links, dat na de verbanning van Donald Trump Twitter als een verworven bastion tegen de rechtse vrije meningsuiting zag. Bij Twitter stromen traantjes, ook echte. Maar de figuur van Elon Musk is té interessant om tot Twitter te herleiden. Portret van een fenomeen.

Na de zware islamitische rellen in verschillende Zweedse steden (waaronder Malmö) reageerden verschillende politiemensen ontzet op het zware geweld. Een bepaalde berichtgeving stond echter verrassend haaks op deze verontwaardiging.

Elon Musk (°1971) werd geboren in Pretoria, Zuid-Afrika. Zijn moeder, Maye Musk, een succesvol fotomodel, is een Canadese van oorsprong, maar haar ouders vestigden zich al in 1950 in Zuid-Afrika. Daar leerde zij haar man kennen, Erroll Musk, een Zuid-Afrikaanse ingenieur. Het paar kreeg drie kinderen: twee dochters en zoon Elon Musk. In 1980 scheidde het koppel en ging Elon bij zijn vader wonen.

Programmeren en ondernemen Net als zovele andere jongeren was Musk gefascineerd door de opkomst van de computer in de jaren ’80. De Commodore VIC-20, later gevolgd door de Commodore 64, was een geniaal en betaalbaar apparaat dat toeliet om in de programmeertaal ‘Basic’ zelf kleine softwareprogrammaatjes te schrijven. Met ‘sprites’, kleine zelfgemaakte tekeningetjes, kon een tiener plots zelf vliegtuigjes of mannetjes over het scherm laten bewegen, bediend door pijltoetsen of een joystick: een revolutie. Musk slaagde erin als tiener niet alleen te programmeren, maar ook te verkopen: hij verkocht een eigen pc-spel voor 500 dollar aan een pc-tijdschrift. De combinatie van intelligentie en gevoel voor zaken was dus toen al aanwezig. Na een kort verblijf in Canada om te studeren trok Musk in 1994 naar Californië in de VS om er zijn geluk te beproeven. Met groot succes, want hij ontwikkelde een online stadsgids voor kranten, Zip2 genaamd, en op amper 24-jarige leeftijd ontving hij 22 miljoen dollar toen die werd overgenomen door een grotere speler, Compaq. Multimiljonair op je 24e, dat zegt al iets. Maar dat was nog maar het begin. Musk scoorde opnieuw via de verkoop van Paypal, het laagdrempelige betalingssysteem op internet dat ook nu nog succesvol actief is. Daarna volgde Tesla, de ambitieuze poging om elektrische auto’s massaal te laten doorbreken. Dat was een hoogst riskante onderneming die Musk bijna bankroet maakte, maar die toch succesvol werd.

Zweden anno 2022

“Dit overtreft alles wat ik meegemaakt heb”, aldus een anonieme agent in de Zweedse krant Svenska Dagbladet. Volgens anderen hebben democratie en grondwet “een regelrechte dreun” gekregen. De vereniging Stram Kurs kondigde aan de Koran in verschillende steden te verbranden, waarop sinds donderdag 14 april vooral islamitische migranten aan het muiten gingen, politieagenten met molotovcocktails aanvielen en bussen en auto’s in brand staken.

probleemwijken in grote steden. Jonge mannen van de tweede en derde generatie uit Noord-Afrika, en het Midden-Oosten, die zich nooit geïntegreerd hebben in de westerse maatschappij en die zich ook niet willen integreren. Dit is de ideale rekruteringsbasis voor militante criminele bendes, waar zware criminaliteit zich ontwikkelt langs etnische en culturele breuklijnen. Voor het lakse Zweeds migratiebeleid betalen de gewone Zweedse mannen en vrouwen nu een verschrikkelijke prijs.

Hellend crimineel vlak

Lügenpresse

Meer dan 25 politiemensen werden gewond, sommigen zwaar. De beelden van goed georganiseerde jonge migranten die genadeloos op politieagenten jacht maakten, gingen de wereld rond. Het is symptomatisch voor het verval van de rechtsstaat en de publieke ordening in dit ooit zo welvarende Scandinavische land. Zweden wordt sinds jaren overspoeld door geweld, bomaanslagen en schietincidenten. Alleen al voor het voorbije jaar waren er 346 schietpartijen, zodat deze criminaliteit voor Zweden bijna dagelijkse routine is geworden. Het aantal doden bij schietincidenten vermenigvuldigde zich op amper twee decennia en ligt, rekening houdende met het aantal inwoners, duidelijk boven het Europese gemiddelde. Ook inzake verkrachtingen staat Zweden aan de top in Europa. De broeihaarden van het geweld - maar dat mag nog amper worden genoemd - zijn de parallelle maatschappijen van migranten in de

Merkwaardig hoe Duitse en andere publieke media rond de pot draaien en het geweld zelfs toeschrijven aan rechts. In Malmö kwam het tot “rellen bij rechtse demonstratie”, aldus ZDF op Twitter. Helemaal onderaan leest men dat het uiteindelijk ging om rellen tussen “tegendemonstranten” en de politie, alsof het een gewoon verkeersongeval was. Geen woord over de achtergrond van de relschoppers. Het ‘Allahu akbar’-geroep werd in de Duitse kranten en media niet eens opgemerkt. En nog gekker, het Oostenrijkse online-portaal OE24 publiceert volgende bijdrage: “Rellen in Malmö: rechtsradicalen steken een bus in brand”. Gelukkig meldden andere Oostenrijkse kranten en media dat het ging over zware problemen met bendecriminaliteit in de betrokken steden. Terwijl de betrokken Zweden maar al te goed zien wat ze zien… PIET VAN NIEUWVLIET

Ambitieuze en maatschappelijke doelen Wat daarbij opvalt is dat Musk niet alleen geld wil verdienen, maar ook enorm ambitieuze doelen stelt die steeds een zekere vorm van gemeenschapszin en maatschappelijke verantwoordelijkheid weerspiegelen. Het doel van Tesla is niet om peperdure luxebolides te produceren, het doel is om op termijn een betaalbare elektrische auto onder de 30.000 euro voor de hele middenklasse aan te bieden. Want dat is technisch haalbaar, goed voor het klimaat en winstgevend. Het maakt van Musk een man die niet zomaar in een ‘links’ of ‘rechts’ hoekje gezet kan worden. Musk heeft in een toespraak inzicht gegeven in zijn werkwijze. Een doel, aldus de man, moet opgedeeld worden in een concreet pad daarheen, dat je vervolgens in tientallen, desnoods honderden stapjes opdeelt, die je vervolgens technisch oplost en doorrekent, zodat het betaalbaar wordt.

Musk verbaasde de wereld al met Tesla, maar dan moest Space X nog komen. Het doel van de mens, aldus Musk, is een interplanetaire soort te worden: we moeten dringend ook de andere planeten van het zonnestelsel gaan bewonen. Het eerste doel is Mars: daar moet een permanent bewoonde basis komen. Musk gaat dat doel bereiken. Zijn geniale pad ernaartoe? Het peperdure lanceren van ruimteschepen vanop aarde spotgoedkoop maken. En dus bouwde Musk een alternatief uit voor raketten die na eenmalig gebruik opbranden: een recycleerbaar exemplaar dat na lancering met verbijsterende elegantie terug landt op drijvende platformen op zee, klaar voor hergebruik. Op Netflix is de prachtige documentaire ‘Return to Space’ te zien over de manier waarop Space X op die manier opnieuw Amerikanen lanceert voor de NASA, voor zowat een honderdste van de oude kostprijs. Het legde Musk uiteraard allemaal geen windeieren: met een geschat vermogen van 277 miljard dollar is Elon Musk nu de rijkste man ter wereld.

Twitter En dan kwam dus de verrassingsaanval op Twitter. Met een bod van 44 miljard dollar deed Musk een aanbod dat de raad van bestuur van Twitter niet kon weigeren, omdat het fors boven de beurskoers lag en dus manifest in het voordeel van alle aandeelhouders was. Musk maakt er geen geheim van waarom hij Twitter wil hebben: de inperking van de vrije meningsuiting moet worden beëindigd. Uit uitgelekte opnames vanuit Twitter zelf blijkt dat de linkse personeelsleden verbijsterd zijn, op kop de juriste Vijaya Gadde. Als vrouw van Indiase afkomst rolde zij het censuursysteem bij Twitter uit en besloot tot de verbanning van de Amerikaanse oud-president Donald Trump. In een interne meeting brak ze in tranen uit en snikte ze dat ze ‘ongerust’ is over de toekomst van Twitter. Wellicht is ze ook terecht bezorgd om haar eigen toekomst… De grote vraag is nu: waar leidt het pad van Musk heen? Naar welk doel leidt de overname van Twitter? Dat Donald Trump zijn politieke carrière bouwde op Twitter zal Musk niet ontgaan zijn. Bovendien heeft hij al zijn dure huizen in het linkse Californië verkocht en zich gevestigd in het rechtse Texas. Het leven van de man leest nu al als een avonturenroman, maar in dit geval mag je er vrijwel zeker van zijn: the best is yet to come - het beste moet nog komen. HDG

HET BESTE VAN

Space X: naar de sterren

N-VA-voorzitter De Wever: “Feitelijke segregatie in plaatsen als Molenbeek valt niet te negeren”

Pornoactrice: “De Belgische premier bood me 4.000 euro om twee uur met hem door te brengen”

Opstoot acute hepatitis bij kinderen volgens experts gevolg van strenge lockdowns

Chris Janssens (VB) ontvangt doodsbedreigingen wegens foto aan Diyanet-moskee

Minister Somers over verplichte inburgering Brussel: “Maron hangt mijn voeten uit”

Surf naar palnws.be

Musk wil niet alleen geld verdienen, maar hij stelt ook enorm ambitieuze doelen die steeds een vorm van gemeenschapszin en maatschappelijke verantwoordelijkheid weerspiegelen

Buitenland

5 MEI 2022

DIPLOMATIEKE VALIES

Boris Johnson in het gezelschap van Paul Kagame

MOLDAVIË

Moldavië en Transnistrië © PHOTONEWS

Moldovië is geen kunstmatige staat. De geschiedenis ervan gaat terug tot de veertiende eeuw. Het westen van het oude prinsdom Moldavia is nu Roemeens, het centrale gedeelte vormt de huidige staat Moldavië en het oosten is Oekraïens.

Bestemming Rwanda Boris Johnson is bevallen van een nieuw, omstreden idee. Migranten die onderdak zoeken in Groot-Brittannië zullen naar Rwanda worden overgebracht. In dit Afrikaanse land zullen zij niet alleen hun asielprocedure moeten uitzitten. Zelfs bij groen licht zit een terugkeer naar het Europese continent er niet in. Aan het einde van de 19e eeuw werden de gebieden die thans Burundi, Rwanda en (een deel van) Tanzania vormen, geannexeerd door Duitsland. Tussen 1924 en 1962 werd Rwanda de facto mee bestuurd door België. Het maakte vroeger geen deel uit van het Britse Rijk. In dat opzicht is het enigszins opmerkelijk dat eerste minister Boris Johnson een migratie-akkoord sluit met dit kleine Afrikaanse land, en niet met een van de Britse ex-kolonies. Doel van het akkoord is om de illegale migratie naar het Verenigd Koninkrijk terug te dringen. In 2021 staken bijna dertigduizend mensen zonder papieren het Kanaal over, een record. De regering van Johnson hoopt een afschrikeffect te bewerkstelligen: de vele asielzoekers moeten beseffen dat zij, zelfs indien zij met succes het Kanaal oversteken, niet op Brits grondgebied zullen mogen blijven. Iedere illegaal zal worden overgebracht naar Rwanda, waar de plaatselijke regering zich ertoe verbindt deze migranten te integreren in de Afrikaanse samenleving.

Denemarken volgt Johnson geeft een cheque van omgerekend zo’n 145 miljoen euro aan de Rwandese overheid. Op zich is het idee niet nieuw. Twintig jaar geleden stelde het parlementslid Oliver Letwin, sinds jaar en dag politicus voor de Conservatieven, maar thans onafhankelijk, al voor om migranten in zogenaamde partnerlanden te huisvesten. Het is overigens niet de eerste keer dat de overheid in Kigali een soortgelijk akkoord sluit. In 2017 nam het land al enkele duizenden vluchtelingen over van Israël. De Joodse staat werd toen overstelpt met asielaanvragen uit Eritrea en Zuid-Soedan. Het is duidelijk dat Paul Kagame geld heeft geroken. De Rwandese president is nu ook in onderhandeling met Denemarken. Hoewel de sociaaldemocraten er aan de macht zijn, voert het Noord-Europese

land een bijzonder streng migratiebeleid. Officieel spreekt Mattias Tesfaye, Deens minister van Immigratie, in een verklaring aan het persbureau Reuters over het opzetten van “een mechanisme voor de transfer van asielzoekers”. Het liberale Europarlementslid Guy Verhofstadt spuwde op sociale media vuur toen hij de berichten over het Britse akkoord opving. Volgens de Belgische ex-premier weigeren de Britten om Oekraïense vluchtelingen op te vangen en dient het Rwandese plan enkel om de aandacht van binnenlandse problemen af te leiden. Daniel Hannan, een uitgesproken aanhanger van Brexit die jarenlang in het Europees Parlement zetelde, wees Verhofstadt er fijntjes op dat de Britten de Europese Unie verlaten hebben en dat deze Europese federalist hen niet (langer) moet vertellen hoe zij hun beleid moeten uitstippelen.

Nieuw mondiaal asielsysteem Problematischer voor Verhofstadt en co is het feit dat ook EU-lidstaat Denemarken nu met soortgelijke plannen voor de dag komt. Lange tijd weigerde Denemarken om het Schengenverdrag, dat het vrije verkeer van personen regelt, goed te keuren. Via de achterdeur vindt Kopenhagen nu een andere manier om met de grote toestroom aan asielzoekers om te gaan. In The Economist wordt gekeken naar het grotere plaatje. Indien het opgezette akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en Rwanda daadwerkelijk een succes wordt, dan bestaat volgens het gezaghebbende economische weekblad de kans dat er wereldwijd een heel nieuw migratiesysteem ontstaat. Alle oude conventies zouden dan op de schop gaan. Waarom zouden rijke westerse landen immers nog migranten opvangen, wanneer Afrikaanse landen deze taak op zich willen nemen in ruil voor een zak duiten? LVS

Komt NAVO-hulp naar Moldavië?

Nadat Lenins Rode Leger de Oekraïense onafhankelijkheid in bloed had gesmoord, werd in 1924 de Oekraïense Sovjetrepubliek opgericht, met daarin de zogenaamde ‘Moldavische Autonome Socialistische Sovjet Republiek PCCM’. In 1940 werd Roemenië gedwongen Bessarabië en een deel van Boekovina aan de USSR af te staan. Een deel van die gebieden werd gebruikt om de PCCM te vergroten en op te waarderen tot de Sovjetrepubliek Moldavië. Alleen al in 1940 en 1941 werden 90.000 mensen naar Siberië gedeporteerd. In 1949 begon een campagne tegen de koelakken, gevolgd door gedwongen collectiviseringen, net zoals een generatie eerder in Oekraïne was gebeurd. In Moldavië leidde dat tot een hongersnood die aan 115.000 mensen het leven kostte. Als u zich afvraagt waarom er nu zoveel Russischtaligen in Moldavië wonen, dan is dit het antwoord: omdat er zoveel Moldaviërs werden gedeporteerd en doodgehongerd, en omdat de USSR er massaal Russische en Oekraïense immigranten neerpootte. Die Russische aanwezigheid is wél kunstmatig en ze is met bruut geweld opgedrongen. Net zoals in de Baltische staten, op de Krim en in Oekraïne zelf.

Transnistrië In 1991 werd de Sovjetrepubliek Moldavië de onafhankelijke Republiek Moldavië, maar de smalle strook ten oosten van de Dnjestr had zich toen al afgescheurd. Daar was een schertsrepubliek opgericht, met de gekruiste hamer en sikkel in de vlag, overal nog standbeelden van Lenin, en vooral, 1.500 Russische ‘vredestroepen’ die er zogezegd het oude depot van Cobasna bewaakten. Daar ligt nog steeds 20.000 ton munitie uit de Sovjettijd opgeslagen. Men vreest nu dat die troepen de kern zullen vormen van een strijdmacht die ofwel op het ‘geschikte’ moment Moldavië kan binnenvallen, ofwel een nieuw front tegen Oekraïne kan openen. Ofwel misschien zelfs allebei. De Russischgezinde regering in Transnistrië heeft nu een volledige mobilisatie afgekondigd. Merk op hoe verwrongen het Russische wereldbeeld is: in Moldavië zonder Transnistrië zijn er 4,1 procent etnische Russen, maar zelfs in Transnistrië zijn er slechts 29,1 procent. Maar zelfs die minderheden zijn in de Russische visie voldoende om in beide landen te willen binnenvallen (het aantal Russischtaligen is overigens groter.)

Militaire dimensie Militair gezien kan het probleem Transnistrië opgelost worden met twee kleine lucht- of raketaanvallen om het Cobasna-depot op te blazen en het enige vliegveld

onbruikbaar te maken. Transnistrië grenst niet aan Rusland, dus zonder vliegveld kan het geen uitvalsbasis worden voor een aanval op een buurland. Maar politiek gezien is het veel complexer. Het eenvoudigste zou nog zijn dat de Oekraïners de klus klaarden… De Russen kunnen hen niet nóg harder bombarderen dan ze nu al doen. Maar ook dan zijn de politieke gevolgen voor Moldavië onvoorspelbaar. Dat republiekje is niet alleen klein en arm, het is ook instabiel. De prowesterse partijen hebben vorig jaar de verkiezingen overtuigend gewonnen, met 52,8 procent van de stemmen. Het pro-Russische kartel van communisten en socialisten haalde slechts 27,17 procent. Maar het zou niet de eerste keer zijn dat een agressieve minderheid van die omvang in de Balkan een burgeroorlog ontketende… De Russischsprekende minderheid (14,5 procent) domineert bijvoorbeeld nog steeds de media. Dat komt ook doordat de andere taalkundige minderheden Russisch als lingua franca gebruiken. Er bestaat geen snelprocedure voor toetreding tot de NAVO. Maar als noodoplossing zou men een formule kunnen bedenken waarbij de regering van Moldavië vraagt om NAVO-troepen - Poolse of Roemeense? - in Moldavië te stationeren als ‘vredesmacht’ of om te helpen met de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Maar wat men ook doet, het moet snel gebeuren, vóór de Russen een landbrug naar Transnistrië hebben veroverd. PAUL BÄUMER

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

12 Interview

5 MEI 2022

BARJAS HAZM - WOORDVOERDER JEZIDI’S IN LITOUWEN:

“Door de eeuwen heen heeft ons volk al 74 genocides meegemaakt” Een groep van ongeveer 400 jezidi’s heeft tevergeefs asiel aangevraagd in Litouwen. Volgens het Baltische land worden de jezidi’s niet vervolgd in Irak. Nochtans werden ze in Syrië en Irak vervolgd door de terroristische groep Islamitische Staat (IS). Mannen werden vermoord, terwijl vrouwen en kinderen als slaaf werden verhandeld op speciale slavenmarkten. olgens de theologie van IS zijn de jezidi’s ongelovigen en behoren ze niet tot de zogenaamde ‘Mensen van het Boek’, zoals joden en christenen. Die laatste twee groepen krijgen de mogelijkheid om een soort van belasting (jizya) te betalen en als tweederangsburger te worden getolereerd. Desondanks werden ook christelijke vrouwen en meisjes verkracht en verhandeld. De asielaanvraag van de groep jezidi’s werd afgewezen. Sindsdien zitten sommigen opgesloten in afwachting van hun uitzetting. ’t Pallieterke sprak met Barjas Hazm, een woordvoerder van deze groep jezidi’s.

Kunt u ons meer vertellen over de situatie van de jezidi’s die momenteel in Litouwen verblijven? “Wij, jezidi’s die gevlucht zijn uit Irak, hebben asiel aangevraagd in Litouwen. Helaas heeft de Litouwse immigratiedienst niet erkend dat wij vervolgd worden in Irak en dat wij daar veel leed hebben doorstaan. Wij zijn hiertegen in beroep gegaan, maar dat werd afgewezen. Zelf heb ik al tien maanden opgesloten gezeten. Dit is momenteel

de situatie van alle jezidi’s in Litouwen: onze vrijheid is zeer beperkt.”

Hoe ervaren de jezidi’s dit, gelet op het feit dat zij traumatische ervaringen onder ISIS hebben meegemaakt? “Velen van ons zitten in de gevangenis. Sommigen zijn gevangengezet nadat ze probeerden te ontsnappen, anderen omdat hun asielprocedure is afgelopen. Maar er zijn zeker ook jezidi-vluchtelingen die zonder reden in de gevangenis zitten. Een van mijn vrienden in Litouwen, ook een jezidi, kreeg te horen dat zijn asielprocedure was afgerond. Binnen het uur kwam de politie melden dat hij zou worden meegenomen. Waarnaartoe werd er niet bij verteld. Na drie dagen hoorden we dat hij werd opgesloten in afwachting van zijn terugkeer naar Irak. Hij verbleef vijftien dagen in een isoleercel. Hij hield dat niet meer vol: mentaal gezien was dit erg zwaar voor hem. Daarom keerde hij terug naar Irak.”

“Onze vrijheid is zeer beperkt in Litouwen”

Problemen met opvang Volgens een rapport van het Rode Kruis zijn er problemen met de opvang van vluchtelingen en asielzoekers in Litouwen. Een van de kritiekpunten is dat onder andere de jezidi’s en Afrikanen samen moeten leven met Irakese Arabieren. Die zouden de sanitaire ruimtes beheren. Ook vertelden jezidi-vrouwen en -meisjes dat zij psychologisch en fysiek bedreigd werden door Irakese Arabieren. De Afrikaanse vrouwen vertellen dat zij zich voortdurend onzeker voelen. Afrikaanse meisjes maakten melding van het feit dat zij zich zeer onveilig voelen in aanwezigheid van de Irakese mannen. Die zouden hen bijvoorbeeld fotograferen en filmen terwijl zij slapen of wanneer zij uit de badkamer komen.

Strikte hiërarchie In een van de kampen, Rudninkai genaamd, werd melding gemaakt van een strikte hiërarchie en onderling geweld. Een aantal van de faciliteiten zou zijn ingedeeld naar etniciteit en er zou volgens de melders onderlinge discriminatie plaatsvinden. Dit werd ook vanuit andere vluchtelingenkampen gemeld. Zo werd

bijvoorbeeld gemeld dat eten verdeeld wordt volgens een hiërarchisch systeem op basis van etniciteit, waardoor er voor sommigen nauwelijks iets overblijft. Dit zou ook gelden voor andere voorzieningen, zoals toiletartikelen en toegang tot de gezondheidszorg. Het rapport stelt ook dat alle vreemdelingen die binnenkwamen de facto werden opgesloten, ook zwangere vrouwen en kinderen. Beweging binnen een vluchtelingenkamp was slechts zeer beperkt mogelijk. Met betrekking tot het intakegesprek, dat deel uitmaakt van de asielprocedure, vermeldt het Rode Kruis dat er een gebrek aan voorlichting is over de reden voor het gesprek en de asielprocedure in het algemeen.

In België horen we verhalen over asielzoekerscentra waar jezidi’s en christenen zich niet veilig voelen, omdat ze bedreigd worden door andere asielzoekers. Maken jullie in Litouwen ook dergelijke situaties mee? “Ja, heel vaak zelfs. We worden blootgesteld aan heel veel beledigingen en intimidatie. We horen ook heel veel slechte dingen over onze religie (jezidi’s zijn een etno-religieuze groep, red.) en er is een gevoel van angst bij jezidi’s hier.”

Hoe is de hele asielprocedure voor de jezidi’s in Litouwen verlopen? Werd de hele procedure, zoals het protocol en de reden voor een intakegesprek, vooraf voldoende uitgelegd? “Tijdens de interviews was er geen enkele interesse voor de achtergrond van de jezidi’s of voor de genocide die op jezidi’s als religieuze minderheid in Irak werd gepleegd door Islamitische Staat. Het enige dat telde was of je persoonlijk bedreigd werd. Dat wij als minderheidsgroep moeten vluchten voor religieuze vervolging en een genocide op ons volk, speelde geen enkele rol tijdens deze gesprekken.” “Voor moslims en islamisten zijn wij heidenen of ongelovigen. Ze zeggen dat wij

Situatie in Irak en Syrië voor jezidi’s De terreurgroep Islamitische Staat is nog steeds niet verslagen. Zogenaamde slapende cellen vormen nog altijd een serieuze bedreiging voor jezidi’s, christenen en andere religieuze minderheidsgroepen. Daarnaast is er in het noorden en noordwesten van Irak de dagelijkse dreiging door Turkse luchtaanvallen, waarbij geclaimd wordt dat dit een strijd is met de Koerdische Arbeiderspartij (PKK). Turkije steunt ook een aantal groeperingen zoals bijvoorbeeld het Syrische Nationale Leger (SNA). Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International leven de burgers hierdoor in voortdurende angst en hebben ze zelfs hun huizen moeten verlaten. Burgers zijn gewond geraakt en er vielen doden, inclusief kinderen, bij aanvallen vanuit Turkije of door Turkije gesteunde groepen. Andere bronnen spreken ook van verkrachting, geweld en het heffen van extreem hoge belastingen.

Sinjar In augustus vorig jaar werd in de Irakese stad Sinjar een ziekenhuis geraakt bij een Turkse luchtaanval. Er vielen vijf burgerdoden. Sinjar wordt voornamelijk door jezidi’s bewoond. Ook vluchtelingenkampen voor jezidi’s die de genocide van IS overleefd hebben, bevinden zich regelmatig in het centrum van het gewapende conflict tussen Turkije en de PKK. Volgens het Centrum voor Burgers in Conflict heeft Turkije nog altijd niet erkend dat burgers schade ondervinden van deze Turkse aanvallen.

Satan aanbidden. Wij worden dus vervolgd vanwege onze religie. De Koerden beschouwen ons als Koerden, niet als jezidi’s, en er is sprake van een zekere ‘koerdificatie’ van de jezidi’s. Dat is voor mij een etnische motivatie voor de vervolging van jezidi’s. In 2019 meldden verschillende leiders van ons volk gevallen van intimidatie en fysieke bedreiging door zowel de Peshmerga (Koerdisch leger, red.) en de Asafash of Asayish (Koerdische veiligheidsdienst, red.), onder andere in de omgeving van Nineveh. Het is zeer goed mogelijk dat een vluchteling niet bekend is met de achterliggende motivatie voor de vervolgingen. Het is hen overkomen, maar waarom het hen is overkomen, weten ze niet altijd. Maar de informatie die de Litouwse autoriteiten hebben ontvangen vanuit Irak, laat zeer duidelijk zien wat er zich allemaal afspeelt en heeft afgespeeld.”

“We worden blootgesteld aan heel veel beledigingen en intimidatie in Litouwen” “Door de eeuwen heen heeft ons volk al 74 genocides meegemaakt, wij gebruiken hier zelf het woord ‘Farham’ voor. De jezidi’s zijn altijd vervolgd op basis van een etno-religieuze motivatie. Momenteel zijn er de illegale arrestaties en ontvoeringen van jezidi’s die proberen terug te keren naar bijvoorbeeld Sinjar of Nineveh. ISIS pleegt er nog altijd aanslagen die ons volk bedreigen.”

Uit een recent rapport van het internationale Rode Kruis blijkt dat er in Litouwen problemen zijn met de opvang van asielzoekers. Hoe zijn jullie daar gehuisvest? Onder welke condities leven jullie samen? “Er zijn hier vijf gescheiden compartimenten. In elk compartiment leven ongeveer 100 vluchtelingen. Deze compartimenten zijn hetzelfde in omvang en samenstelling, maar zijn volledig van elkaar gescheiden. De ruimte telt ongeveer 600 vierkante meter. Er zijn veertig kamers, een aantal badkamers en een klein toilet. Er is ook een zeer kleine sportruimte, maar deze is eigenlijk veel te klein voor activiteiten. Het eten is ook een probleem. We hebben vaak honger en hebben gevraagd of we ons eigen eten mochten klaarmaken. We wilden dit met ons eigen leefgeld betalen, maar dat werd niet toegestaan.” SONJA DAHLMANS

Dossier

5 MEI 2022

888 VERJAARDAG IN MINEUR STE

Abdij van Averbode verliest naast uitgeverij waarschijnlijk ook boerderij door stikstofbeleid De abdij van Averbode kent een moeilijk 2022. Ze viert dit kalenderjaar haar 888ste verjaardag, al is er misschien weinig reden tot feest. Nadat ze eerst haar uitgeverij al van de hand moest doen, dreigt nu ook de sluiting van de boerderij, waar de abdijkaas van Averbode gemaakt wordt. De boerderij ligt namelijk in een stikstofgevoelig gebied en moet normaal gezien haar deuren sluiten tegen 2025. Een grote domper voor de abdij van Averbode, met 51 norbertijnen een van de grootste kerkelijke gemeenschappen in ons land. “Wij zijn gesticht in 1134 vanuit de SintMichielsabdij van Antwerpen. Gedurende die hele tijdlijn zien we dat er periodes waren waarin het moeilijk was, maar ook periodes van grote bloei. Sinds de heroprichting van de abdij in 1833 (het kloosterleven was onder het Nederlandse bewind verboden) heeft de abdij een sterke bloei gekend”, begint abt Marc Fierens zijn verhaal. Hij leidt de abdij sinds 2018.

UITGEVERIJ AVERBODE De Groep Averbode is al tientallen jaren onbetwist marktleider voor educatieve tijdschriften in België. Uitgaves als ‘Zonneland’, ‘Zonnekind’, ‘Vlaamse Filmpjes’ en ‘Doremi’ zijn voor de meeste mensen niet weg te denken uit hun kindertijd. Al begon de uitgeverij oorspronkelijk om meer religieuze redenen. “Rond 1880 wilde een devote vereniging een tijdschrift starten. Dat is eigenlijk hoe wij met de abdij van Averbode zijn gestart met de drukkerij en uitgeverij”, aldus Fierens. “Eerst waren dat vooral pastorale drukwerken met gebeden en bezinnende teksten. Die waren bedoeld voor de leden van de aartsbroederschap, maar die waren op een gegeven moment met meer dan 200.000.” Na een tijd kwam er meer aandacht voor het bredere culturele en educatieve bij de uitgeverij van Averbode. De uitgeverij begon met het publiceren van kindertijdschriften, iets wat op dat moment nog volledig nieuw was. “Zo is men in 1920 begonnen met Zonneland en iets later ook met Vlaamse Filmpjes”, legt Fierens uit. “Dat waren specifiek educatieve tijdschriften, maar dan wel zo dat het educatieve enerzijds gekoppeld werd aan de programma’s in de scholen, maar anderzijds ook op een speelse manier gebracht werd, zodanig dat het voor de kinderen een aangename manier was om te leren. Het katholieke gedachtegoed was uiteraard ook belangrijk in die tijdschriften.”

ECONOMISCHE MEERWAARDE, MAAR OOK GROTE INVESTERINGSDRUK “In meer recente tijden is de catechese meer en meer verdwenen uit die educatieve boeken, maar hebben we wel aparte catechesische tijdschriften gemaakt, zoals ‘Naomi’ en ‘Samuel’”, aldus Fierens. Hij gaf ook toe dat de uitgeverij en de drukkerij lange tijd een economische meerwaarde waren voor de norbertijnen: “Die drukkerij is al zo’n 25 jaar niet meer in onze handen, omwille van de marktevolutie: het werd bijvoorbeeld steeds goedkoper om in het buitenland drukwerken te laten uitvoeren.” Ook de uitgeverij is sinds april 2022 niet meer in handen van de abdij van Aver-

bode, want Uitgeverij Plantyn, die onder andere schoolboeken maakt, kocht de uitgeverij over van de norbertijnen. “De uitgeverij heeft natuurlijk vele bloeiperiodes gekend, wat zorgde voor extra inkomsten voor de abdij. Maar er zijn ook periodes geweest waarin de abdij daar zelf zwaar in heeft moeten investeren”, nuanceert de abt. “Dat is altijd een wisselwerking geweest. Zeker de laatste tien jaar zien we dat alles wat gedrukt is minder verkoopt.” Een overschakeling maken naar meer digitale werken vindt Fierens moeilijk, omwille van de enorme investeringen die daarbij komen kijken. Daarom besloot men de uitgeverij uit handen te geven. Een moeilijke beslissing, maar de abt is wel tevreden dat er een partner gevonden is die louter educatief werk uitbrengt.

BOERDERIJ AVERBODE Door het stikstofdecreet dreigt nu ook het melkveebedrijf van de abdij van Averbode te moeten sluiten. Nadat de boerderij eerder een code oranje kreeg, is de boerderij van de abdij nu één van de drie landbouwbedrijven die toch een code rood kreeg na zonale verschuivingen. “Wij hadden ons daar totaal niet op voorbereid”, reageert abt Fierens. Wat de toekomst zal bieden, weet Fierens niet: “We leven op dat punt in de totale onzekerheid, we weten niet wat hier nu gaat uitkomen. Financieel is dit een zware dobber, zeker omdat we nog fors hebben geïnvesteerd in die boerderij. In 20142015 wisten we dat onze boerderij totaal versleten en dieronvriendelijk was”, geeft hij toe. De keuze was toen sluiten of fors investeren. En die beslissing viel op het tweede. “Wij hebben verschillende maatregelen genomen en uiteindelijk is daar een milieuvergunning door toegekend waar iedereen achter stond.”

DURE INGREPEN BLIJKEN NU VOOR NIETS TE ZIJN Fierens beweert dat die maatregelen ingrijpend, maar vooral ook duur waren: “Niet alleen om die uitstoot te verminderen, maar ook op vlak van dierencomfort en duurzaamheid hebben wij fors geïnvesteerd.” Volgens de abt van de abdij van Averbode is het oneerlijk om de boerderij als afzonderlijk bedrijf te zien. “De laatste 15 jaar hebben wij in de hele abdijsite enorm geïnvesteerd in duurzaamheid. Men moet dus op dat punt niet alleen de boerderij bekijken, maar de hele site.” Marc Fierens hekelt het gebrek aan communicatie van de overheid: “Wij waren er helemaal niet van op de hoogte dat die codes veranderd waren en werden enkel telefonisch op de hoogte gebracht.” De brief waarin stond dat ze tegen 2025 moesten stoppen was voor de paters een

donderslag bij heldere hemel. De zaak haalde de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement. Daar zetten verschillende parlementsleden de deur op een kier: misschien moet de boerderij van de abdij van Averbode toch niet sluiten. “We hebben gezien dat er over de politieke partijen heen toch een steun is voor de landbouwers die in de problemen zitten. We hopen dat er gesproken kan worden en dat er voor de hele problematiek een goede oplossing gevonden wordt”, aldus Fierens.

WIE LEKTE INFORMATIE NAAR DE PERS? De abdij van Averbode bleek niet met alles in orde bij een inspectie van het departement Omgeving. Volgens Fierens

ging het echter om kleine aandachtspuntjes die snel verholpen konden worden. Opvallender vindt hij dat, terwijl het verslag van die inspectie nog in de maak is, de pers wel al op de hoogte gebracht werd van de inspectie. Een goedkope manier om de abdij van Averbode als problematisch bedrijf voor te stellen, volgens Fierens: “Men wil ons voorstellen als een grote vervuiler, terwijl dat niet het geval is. Wij werkten in het verleden zelfs regelmatig mee aan projecten rond natuur en omgeving.” Hij spreekt zelfs van een “lastercampagne”. Wie die informatie naar de pers heeft gelekt, is niet duidelijk. “Gisteren kregen wij telefoons van twee journalisten die enorm goed geïnformeerd waren. Ik was op dat moment zelf nog niet op de hoogte van het feit dat er een inspectie was langsgegaan bij de boerderij van Averbode”, vertelde Brigitte Borgmans, de woordvoerder van het departement Omgeving daarover. Verschillende bronnen vermoeden dat het lek vanuit het kamp van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) komt. Haar kabinet ontkent dat echter formeel. WANNES NEUKERMANS

Kerkelijke blijft belangrijkste pijler Hoewel de abdij van Averbode de laatste tijd vooral in het nieuws kwam door de economische activiteiten van de paters, blijft het religieuze de belangrijkste pijler voor de norbertijnen. “De abdij is een kruispunt waar heel veel mensen samenkomen voor allerlei activiteiten, onder andere ook onze liturgie (eredienst, red.) die we zeer goed proberen te verzorgen”, legt abt Fierens uit. Het feit dat er nog een gemeenschap van meer dan vijftig paters in Averbode leeft, is dan ook het gevolg van goed bestuur, maar ook een samenloop van omstandigheden. “De paters zijn zelf ook zeer actief in verschillende pastorale zones. De kern van het abdijleven ligt dus nog steeds op het geestelijke, het pastorale.”

Al vaker moeilijke periodes De algemene tendens is dat de kerken leeg blijven en steeds minder mensen interesse tonen in de katholieke kerk. Dat merkt Fierens zelf ook, al weet hij dat dat in het verleden al vaker het geval was: “We zien dat de kerk een heel andere plaats heeft in het dagelijkse leven dan dertig jaar geleden. De dag van vandaag is het geestelijke echt ondergewaardeerd. Men spreekt tegenwoordig heel vaak over waarden, maar wat betekenen die als ze niet vanuit een diepere inspiratie komen?” Volgens abt Fierens is het moeilijk om de toekomst van de katholieke kerk te voorspellen. “Zeker omdat dat samenhangt met politieke en maatschappelijke evoluties die soms heel snel kunnen gebeuren: denk maar aan de oorlog in Oekraïne.” “Ik denk wel dat het heel belangrijk is dat wij ons laagdrempelig opstellen tegenover mensen die kennis willen maken met religie”, legt Fierens uit. “Mensen die onder deze poort doorkomen, voelen de aanwezigheid van een religieuze gemeenschap, van mensen die hun leven gegeven hebben ten dienste van God.”

De mens blijft een religieus wezen Fierens gelooft dat de diepere vragen des levens nog steeds spelen bij mensen. Zelfs bij jongeren is dat niet verdwenen, gelooft hij. “Misschien kan religie toch een basis zijn waarop we verder kunnen werken. We merken, misschien meer dan 20 jaar geleden, dat er ook positieve aandacht is voor de kerk.” Hoewel er tegenwoordig veel onwetendheid bestaat over zaken als de sacramenten en de kerk, blijft de mens volgens Fierens een religieus wezen. “Al in de eerste menselijke culturen hebben er religieuze elementen meegespeeld. Ook al wordt die vraag de dag van vandaag verdrongen, blijft dat volgens mij het geval”, redeneert hij. “Mensen zoeken vandaag antwoorden via vreemde wegen. Men zoekt in oosterse culturen soms verdieping. Dat mag uiteraard, maar wij hebben die diepe waarden zélf, in onze eigen tradities van toewijding, gebed en meditatie.”

14 Cultuur

5 MEI 2022

KUNST

SERIE

Dotremont: schilder-schrijver

Pachinko ‘Pachinko’ is een grootschalig familiedrama dat het wel en wee van een Koreaanse familie in Japan volgt doorheen de 20Ste eeuw. De serie is een van de verrassingen en een van de beste televisiereeksen van het afgelopen jaar. Pachinko is te bekijken op Apple TV+.

Naar aanleiding van het honderdste geboortejaar van Christian Dotremont wijden de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel een uitzonderlijke tentoonstelling aan deze unieke kunstenaar. Christian Dotremont (1922-1979) is een van de vooraanstaande kunstenaars van ons land. Hij was medeoprichter van Cobra, een toonaangevende avant-gardebeweging in de Europese kunst onmiddellijk na de Tweede Wereldoorlog. Cobra-kunstenaars kozen voor een vrije, spontane uitdrukkingswijze. Inspiratiebronnen waren bijvoorbeeld schilderijen en tekeningen van kinderen en van psychiatrische patiënten. Ze waren ook bijzonder geboeid door het eigen handschrift en in het verlengde daarvan de oosterse kalligrafie.

Revolutionair surrealisme

Dat Japan en Korea doorheen de 20ste eeuw geen al te beste relatie hadden, is een understatement. In 1910, kort na de Russisch-Japanse Oorlog, werd het Koreaanse schiereiland een Japanse kolonie. De bezetting sloeg in beide landen diepe wonden die nog niet helemaal genezen zijn. De wederzijdse rancune is er veel groter dan in landen die bijvoorbeeld in de Tweede Wereldoorlog door Duitsland bezet werden. Met de bezetting van Korea kwam ook een grote migratiegolf van het schiereiland naar Japan op gang. Hoewel deze Koreaanse migranten intussen als een van de meer ‘succesvolle’ minderheden in Japan beschouwd worden, zowel op het vlak van integratie als in hun acceptatie door de rest van de Japanse samenleving, hadden ook zij te kampen met problemen, racisme en vooroordelen. Japan is in vergelijking met de meeste westerse landen helemaal niet zo tuk op buitenstaanders en immigranten. Dat Koreanen lange tijd als minderwaardig beschouwd werden in de Japanse koloniale hiërarchie, vergemakkelijkt hun positie in de samenleving evenmin.

Drie generaties Pachinko is gebaseerd op het gelijknamige boek van de Koreaans-Amerikaanse schrijfster Min Jin Lee. De titel verwijst naar pachinko, de in Japan immens populaire kruising tussen gokautomaten en flipperkasten. Pachinkohallen zijn het Japanse equivalent van casino’s en worden hoofdzakelijk uitgebaat door Koreanen. Het verhaal begint met de geboorte van Kim Sunja in een gezin van twee liefhebbende ouders in 1915, in het door Japan bezette Korea. Vervolgens maakt de reeks een reuzensprong in de tijd naar Japan in 1989, waar Solomon Baek, de kleinzoon van Sunja, zijn grootmoeder en vader Mozasu bezoekt. Solomon is een jonge bankier die een groot deel van zijn leven in de Verenigde Staten doorbracht en naar Amerikaanse elite-universiteiten zoals Yale ging, terwijl zijn vader Mozasu in Japan rijk wist te worden dankzij zijn Pachinko-imperium. Pachinko is een wervelend familie-epos dat zowat de hele 20ste eeuw beslaat. Sunja, Mozasu en Solomon worden elk op hun eigen manier, doorheen de jaren, met racisme, stereotypering en discriminatie geconfronteerd. Elk van de drie belichaamt zijn eigen generatie: de eerste generatie die van een achtergesteld gebied naar het koloniale centrum van de beschaving trok, de tweede die meer Japans wil zijn dan de Japanners zelf en de derde, mondiale generatie, die denkt dat wortels en identiteit irrelevant geworden zijn, maar tegelijkertijd verscheurd wordt tussen zijn Japanse, Koreaanse en westerse identiteiten.

Meesterles De televisiereeks werd geschreven door producent Soo Hugh en geregisseerd door Justin Chon en Kogonada (allen Koreaans-Amerikaans). Hoewel de reeks in de Verenigde Staten geproduceerd werd, wordt er nauwelijks Engels in gesproken. De dialogen zijn hoofdzakelijk in het Koreaans en het Japans. Pachinko is een van de verrassingen en een van beste televisiereeksen van het afgelopen jaar. De laatste jaren werd tot vervelens toe opgemerkt dat televisieseries tegenwoordig niet meer onder hoeven te doen voor dure Hollywoodfilms, maar in het geval van Pachinko klopt die stelling als een bus. De serie voelt echt filmisch aan. De schaal is bij momenten ontzagwekkend, maar tegelijkertijd is de reeks ontzettend intiem. Pachinko zit boordevol mooie, ontroerende, grappige en droevige momenten en is een meesterles in het verfilmen van grootschalige literaire werken.

PIETER VAN BERKEL

Dotremont begon piepjong als surrealistisch dichter. Tussen de bekvechtende stromingen, zoals ‘het surrealisme in volle zon’ van René Magritte of het erg gesloten, ontoegankelijke surrealisme dat in Frankrijk opgang maakte, ging Dotremont een eigen weg. Hij koppelde zijn artistieke vrijheid aan zijn communistische engagement en doopte dat ‘revolutionair surrealisme’. Nogal wat Cobra-kunstenaars waren gewonnen voor de ideeën van Karl Marx. In de nieuwe maatschappij die zij zouden creëren, moest kunst voor iedereen zijn en moest kunst door iedereen gemaakt kunnen worden. De communisten in Moskou dachten daar duidelijk anders over en tolereerden alleen het socialistisch realisme, helemaal afgesteld op de arbeiders en dus eenvoudig te begrijpen. Avant-garde kunst werd in de Sovjet-Unie afgedaan als bourgeois. Dotremont borg dan maar zijn marxistische dromen op.

gram’, geschilderde woorden, voor uit. Zijn logogrammen of grafische gedichten ontstaan spontaan uit het meanderende penseel en vormen iets nieuws in de kunst. De woorden die Dotremont impulsief op papier zet, zoeken een eigen parcours dat resulteert in expressieve composities. Schrijven en schilderen vloeien in elkaar over en openen de weg naar eindeloze experimenten. Zo onderzoekt Dotremont de verschillen als hij eenzelfde woord in diverse omstandigheden opschrijft (zittend in een trein, al stappend, aan het bureau…) of analyseert hij wat er gebeurt als hij een beschreven vel papier negentig graden draait en in spiegelbeeld bekijkt.

Vierhandige werken De tentoonstelling in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten belicht de grote verscheidenheid van Dotremonts logogrammen met ruim 120 werken op papier, foto’s, films en archiefstukken. De expo kan uitzon-

derlijk putten uit de collecties van het Dotremontfonds van de Koning Boudewijnstichting en ook Pierre Alechinsky geeft nooit eerder getoonde werken van de kunstenaar uit zijn persoonlijke verzameling in bruikleen. Alechinsky en Dotremont, samen met andere Cobra-kunstenaars, maakten graag ‘vierhandige’ werken, die eveneens op de expo te zien zijn. Het zijn woordschilderingen die aansluiten bij een geliefkoosde actie van Cobra-leden: samen kunst maken. Hier zijn het door vier verschillende handen aangebrachte woorden, zinnen, krabbels en tekeningen, op hetzelfde blad en kriskras door elkaar. De logogrammen van Dotremont hoef je niet te kunnen lezen, het handschrift doorbreekt alle conventies. De vorm van de schriftuur geeft betekenis, los van de inhoud. Het is een grafisch laveren tussen schrijven en schilderen. MMMV Tentoonstelling ‘Christian Dotremont: schilder-schrijver’, nog t.e.m. 7 augustus 2022, Koninklijke Musea voor Scone Kunsten, Brussel, www. fine-arts-museum.be

Logogrammen Dotremont was een van de eersten die met schriftuur plastische kunst maakte. Hij vond er het woord ‘logo-

BOEK

De doorbraak

Renaissance, reformatie en de opkomst van Europa in 1490-1530 Het blijft een opmerkelijk feit hoe Europa zich op amper vier eeuwen tijd als achtergebleven continent opwierp tot onbetwiste heerser op aarde. Wie terugblikt naar de 15e eeuw ziet een verdeeld avondland. Interne oorlogen zoals de Honderdjarige Oorlog en de pest hadden Europa intern uitgeput. De inval van de Mongolen toonde de militaire kwetsbaarheid voor externe dreigingen. Na de val van Constantinopel (1453) lag de weg richting het hart van Europa open voor het Ottomaanse imperialisme. Wie zag er nog een sprankel hoop op beterschap? Patrick Wyman bakent het scharnierpunt af rond de eeuwwisseling tussen de 15e en 16e eeuw. De ontdekkingsreizen met Columbus op kop openden nieuwe routes om handel te drijven en welvaart op te bouwen. Maar om deze tot een duurzaam succes te maken, dienden voorafgaand vele puzzelstukjes in elkaar te vallen. De Amerikaanse historicus behandelt ieder van die elementen in een apart hoofdstuk dat hij ophangt aan een koploper in dat domein.

Het ontstaan van de banken Vanaf de late Middeleeuwen, gingen dynastieën bouwen aan een natiestaat, inclusief bureaucratie en belastingsysteem. Dat was nodig want handel en oorlog vergden geld, veel geld. Ondanks de fiscale inkomsten moest menig heerser op zoek naar bijkomende financiële middelen. Het dienden sterke magen te zijn om die enorme risico’s te slikken. Gelukkig waren in Italië intussen de eerste

banken ontstaan. Rond 1500 zou de familie Fugger uit het Duitse Augsburg haar Italiaanse concurrenten in de schaduw stellen door de campagnes van de jonge Keizer Karel te financieren. Maar Jakob Fugger eiste boter bij de vis. De Lage Landen waren voor de bank sowieso een interessant onderpand. Maar de Fuggers aasden vooral op de zilveren goudmijnen. De tijd van de naïeve bankier die failliet ging omdat een heerser weigerde zijn lening terug te betalen, leek voorbij. Een nieuw era eiste van de koningshuizen eveneens enorme militaire inspanningen. De tijd van de feodale cavalerie had plaatsgemaakt voor nationale legers, aangevuld met huurlingen zoals de legendarische Götz von Berlichingen. Kanonnen, haakbussen en lange pieken hadden lans en kruisboog verdrongen. Het is vaak een onderschat aspect van oorlogsvoering, maar ook hier gold het adagium dat de oorlogspartij met de diepste zakken een enorm voordeel genoot op de vijand.

Een verdeeld continent De militaire uitdagingen waarvoor Europa begin 16e eeuw stond, waren niet min. Het protestantisme zorgde voor verdeeldheid in het Duitse deel van Keizer Karels rijk. Landen als Frankrijk en Engeland pookten maar al te graag die tweedracht op. En als klap op de vuurpijl was er het Ottomaanse geweld dat na de val van Constantinopel op de deur van Centraal-Europa kwam bonken. Kandidaten genoeg om de Europese opstanding te fnuiken, maar - hoe precair soms - de toen gezaaide kiemen waren bestemd om uit te groeien tot sterke eiken. De nadruk van het boek ligt vooral op de economische en politiek-militaire aspecten van het leven anno 1500. Voor het culturele aspect is bijna geen oog, terwijl dit samen met het christelijke geloof nochtans een belangrijke dynamiek gaf aan het continent. Het is verleidelijk om het verhaal van toen in cijfers te zoeken, maar de tijdsgeest lijkt me een minstens zo een belangrijke dimensie. De vlotte pen, originele invalshoek en breedheid van onderwerpen geven het boek evenwel een onderhoudend karakter.

PIETER VANDERMOERE

Patrick Wyman, ‘De doorbraak - Renaissance, reformatie en de opkomst van Europa in 1490-1530’, Spectrum, 2021, 480 bladzijden, 32,99 euro, ISBN: 9789000369812

Brieven

5 MEI 2022

GESCHIEDENIS

Deze hele opzet kaderde dus in een plan om bij de parlementsverkiezingen van 1965 uit te pakken met een ‘Vlaams front’ waarin naast VU’ers ook kandidaten uit de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging zouden aantreden. Het botste echter op tegenstand van Frans van der Elst en de rechtervleugel van de partij waardoor de verruimingsoperatie mislukte. Jorissen profileerde zich daarna meer en meer als een rechts georiënteerde verdediger van de traditionele Vlaams-nationale lijn.

Senator

Wim Jorissen

Op 28 april 1922 - vorige week een eeuw geleden - zag Guillaume ‘Wim’ Jorissen het levenslicht in Tongeren. Weinigen hebben zoveel betekend voor de heropleving van de naoorlogse Vlaamse Beweging en de naoorlogse Vlaams-nationale partijpolitiek dan deze vitale - op tijd en stond - luidruchtige en joviale Limburger die als student aan de Gentse universiteit, in de zéér moeilijke jaren na het einde van de Tweede Wereldoorlog, al op de barricaden ging staan en deze nooit meer verliet. De Oranjekring, het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV), het historische Paascongres van de Vlaamse Jongeren, de opstart van de Vlaamse Volksbeweging én van de Stichting Lodewijk de Raet en het Algemeen Nederlands Zangverbond zijn allemaal organisaties en gebeurtenissen waar Wim Jorissen telkens weer een dikke vinger in de pap had. Totdat hij de weg insloeg naar de partijpolitiek en vanaf 1954, in de Volksunie redactie- en partijsecretaris werd. Ik kan me vergissen, maar op een kort artikel op de webstek van ‘Doorbraak’ na bleef het, naar aanleiding van dit eeuwfeest, oorverdovend stil in Vlaanderen. En dat is, gelet op ’s mans ontegensprekelijke verdiensten, jammer te noemen…

Heroprichting KVHV-Gent Toen in 1945 het KVHV in Gent werd heropgericht, was het proBelgisch en fel leopoldistisch. Daar kwam al heel snel verandering in onder de kersverse praeses Wim Jorissen die een jaar later in het verbondsblad een ophefmakend artikel publiceerde, ‘De repressie een fiasco’, waarin een lans werd gebroken voor amnestie en waardoor het KVHV resoluut opnieuw aanknoopte bij de vooroorlogse Vlaams-nationale traditie. Jorissen had meteen naam gemaakt en zich door zijn kamervullende, innemende persoonlijkheid en vooral enorme werklust al snel onmisbaar gemaakt bij tal van organisaties uit de zich stilaan herstellende Vlaamse Beweging. Manu Ruys, die hem in die periode leerde kennen, getuigde vele jaren later over hem: “Zijn luidruchtige jovialiteit kon mij niet bekoren, maar ik werd aangetrokken door zijn zuivere en onbaatzuchtige idealisme.”

Partijpolitieke aspiraties In het voorjaar van 1949 vertaalde dit idealisme zich voor de eerste keer in partijpolitieke zin toen hij onder invloed van Herman Todts betrokken raakte bij de oprichting van een op solidaristische leest geschoeide en Diets-nationalistische partij die de naam Volksunie (VU)

kreeg. Het stichtingscongres van de gloednieuwe partij werd door tegenbetogers en gewezen verzetslui uit elkaar geslagen en een paar dagen later werd de Volksunie opgedoekt. Dat betekende meteen het - voorlopige - einde van Jorissens partijpolitieke aspiraties.

“Jorissen kende de knepen van het politieke vak, was op de hoogte van alles, sprak iedereen aan, kon moeilijk zwijgen en nam geen blad voor de mond” In het begin van 1954 waagde hij opnieuw zijn kans en legde hij voor de parlementsverkiezingen lijsten in Limburg neer voor de Christelijke Vlaamse Volksunie (CVV), een kartel tussen Vlaams-nationalisten en dissidente katholieke middenstanders en boeren. Enkel Herman Wagemans behaalde een zetel in Antwerpen en erg kort daarna viel de CVV uiteen. In het najaar van 1954 was Wim Jorissen een van de zeven oprichters van de Volksunie. Hij maakte zich snel onmisbaar als secretaris en rechterhand van voorzitter Frans van der Elst. Dag en nacht werkte hij aan de uitbouw van de partij en het vinden van de nodige financiën om de partijwerking draaiende te houden.

Verruimingsoperatie Volksunie Jorissen was in het begin van de jaren zestig initieel betrokken bij de pogingen van onder meer Jan Olsen, Staf Verrept, Antoon Roossens en Daniël De Coninck om de Volksunie in een meer ‘travaillistische’ richting te oriënteren. Een richting die niet alleen linkse én traditionele sociaalbewogen Vlaams-nationalisten diende aan te trekken, maar ook mikte op jonge progressieve christendemocraten als Wilfried Martens en Maurits Coppieters.

In 1965 brak de VU electoraal door. De Marsen op Brussel, de taalgrenskwestie, Hertoginnedal en de vooropgestelde grendelgrondwet gaven de VU de wind in de zeilen en dat vertaalde zich in het stemhokje. De partij verdubbelde haast haar stemmenaantal en kon voor de Kamer 346.860 stemmen vergaren, goed voor twaalf zetels. In de Senaat deden vijf VU-leden hun intrede, onder wie ook Wim Jorissen. Hij wist zijn senaatzetel tot aan zijn voortijdige dood te behouden. Ook in de Hoge Vergadering profileerde hij zich als een harde werker zoals zijn collega prof. dr. Leo Elaut in zijn mémoires schreef: “Wim Jorissen, senator van het arrondissement Mechelen-Turnhout, was leraar en de ziel van onze fractie. Een reus van een kerel, (...), molenaarszoon en als dusdanig groot werker en uitgeslapen van aard. Hij kende de knepen van het politieke vak, was op de hoogte van alles, sprak iedereen aan, kon moeilijk zwijgen en nam geen blad voor de mond. (...) Hij schudde wetsvoorstellen uit zijn mouw en kende de dossiers uit verleden en heden. Hij kon roepen als het nodig was, maar ook diplomaat zijn.”

Een van de architecten In 1968 breidde de VU-aanwezigheid in het parlement zich nog verder uit. Bij de wetgevende verkiezingen in maart werd voor het eerst de kaap van het half miljoen kiezers overschreden. De spanningen rond Zwartberg en ‘Leuven Vlaams’ en het jonge, rebelse imago van de partij maakten haar in Vlaanderen de derde partij, na christendemocraten en socialisten. De VU sleepte twintig zetels in de wacht voor de Kamer. In de Senaat haalde de VU negen rechtstreeks verkozen mandatarissen waarbij nog eens vijf provinciale en gecoöpteerde senatoren kwamen. Wim Jorissen was ontegensprekelijk één van de architecten van deze verkiezingsoverwinning geweest.

Jorissen vs Schiltz In 1973 veranderde de VU echter haar statuten waardoor Jorissen zichzelf niet langer kon opvolgen als algemeen secretaris. Drie jaar later kwam er dan ook een einde aan zijn mandaat als partijsecretaris. Hij verzette zich niet, maar probeerde wel om de van ambitie blakende Hugo Schiltz van het voorzitterschap af te houden, omdat hij die beschouwde als een maar al te zeer op het ministerschap gefocuste opportunist. Een analyse die hij in 1977 bevestigd zag door het Egmontpact (1977), waarvan Jorissen een uitgesproken tegenstander was. Wim Jorissen overleed op 9 juni 1982 aan een hersenbloeding. Hij was amper zestig geworden.

JAN HUIJBRECHTS

LEZERSBRIEVEN EEN PRESIDENT ONWAARDIG Pallieterke, Juist voor de tweede ronde van de presidentsverkiezingen waarschuwde Macron nogmaals voor ‘extreemrechts’, zijn democratische concurrente Marine Le Pen. Geen enkel element uit haar programma is extreemrechts of racistisch: zij is enkel een lastige tegenkandidaat met andere ideeën, die zeer populair zijn bij de Fransen. Terwijl extreemlinkse Russen aan onze grenzen een afschuwelijk bloedbad aanrichten, is zijn beschuldiging aan haar adres een echte karikatuur, een president en een democratie onwaardig. Voor de extreemlinkse Mélenchon, vriend van Fidel Castro, heeft hij geen enkele kritiek. Van populisme gesproken... K.V., een lezer uit Frankrijk

LATE APRILGRAP Pallieterke, Verleden week las ik dat de Vivaldi-regering op zoek is naar de mening van onze burgers. Het woord dat daarvoor gebruikt werd is “burgerparticipatietraject” en wij zouden zes weken de tijd krijgen om onze ideeën bekend te maken. Ik dacht écht dat het een late aprilgrap was… Verkiezingen betekenen dus NIETS meer in dit land? M arc Bertrand - Edegem

EEN PURE MISDAAD Pallieterke, Bij bezoek aan het SCK-Mol kreeg ik ook ‘betrouwbare’ informatie van plaatselijke begeleiders. Het ‘heel kleine’ percentage radioactieve kernafval is 4 procent, dat “74 miljoen jaar” gevaarlijk blijft voor de mens. In Mol experimenteert men met opslag in de plaatselijke leemlaag, die pas 30 miljoen jaar bestaat. Die laag komt in Boom aan de oppervlakte voor de steenbakkers. Meerschaert (Pallieterke 21 april) noemt dat “goed beheer”. Met die afval kan je nergens terecht. Finland is de enige plaats ter wereld waar men het - ook men een bang hart - stockeert. Gelukkig zijn er nu in België twee privébedrijven (Deme, Exmar) die ervoor gaan zorgen dat we over tien jaar voldoende elektriciteit uit waterstof ter beschikking hebben, zonder vervuiling en kernenergie.Meerschaerts “heel klein risico” op ongevallen is er toch te veel aan. Laat het studiecentrum maar bestaan om te onderzoeken naar andere toepassingen dan om elektriciteit op te wekken. Generaties na ons voor 74 miljoen jaar belasten is pure misdaad. Emil M aes - R anst

OP DE KAP VAN OEKRAÏNE Pallieterke, Op bladzijde 11 van ’t Pallieterke van 21 april 2022 komen twee tegengestelde meningen aan bod over het conflict Oekraïne-Rusland. De duif Michaël Van Damme versus de havik Paul Bäumer. Het wordt aan de lezer overgelaten welke van de twee meningen de voorkeur wegdragen. Is het echter niet ‘het Westen’ dat hier op de kap van de bevolking(en) van Oekraïne een robbertje uitvecht met

Rusland zonder zelf zijn handen vuil te maken? Wapenleveringen en andere logistieke hulp kunnen de vernielingen, ontreddering en doden alleen maar groter maken en een diplomatieke oplossing niet dichterbij brengen. Wanneer zullen de Oekraïners inzien dat het de NAVO alleen maar om te doen is om Rusland aan te pakken op hun rug? De manier waarop de EU omgaat met Polen en Hongarije zou hun moeten laten inzien dat de EU, maar ook de VS niet echt om hun lot bekommerd is. M arcel De Rycke - Herent

DE PAUS EN DE IDEALE WERELD Pallieterke, Ik keek op 19 april naar ‘De ideale Wereld’ op Canvas, gepresenteerd door een erg met zichzelf ingenomen, zogezegd in hoge mate leuke presentator, die bijkbaar overtuigd was dat, als die zogenaamde god hem niet voor was geweest, hij even goed hemel en aarde had kunnen scheppen. Wel, die reuzeleuke lieverd van een presentator vond dat hij het Zijne Heiligheid de Paus van Rome mocht duiden - op olijke wijze - natuurlijk, dat die paus durfde bidden voor de kinderen wie het recht ontnomen werd om geboren te worden. Zoiets moet ongetwijfeld in aanmerking komen voor de H… van humor. En dat mevrouw Frieda Brepoels, nu ze een ferme vinger in de VRT-pap gaat krijgen, niet moet zeggen dat ze dat niet kan verhelpen. Gabi Konings - R iemst

DE GROENE RELIGIE Pallieterke, Binnenkort worden alle godsdiensten afgeschaft en vervangen door ‘De Groene Religie’. Ik heb reeds beslag kunnen leggen op de tien geboden, en ofschoon dit niet mag, stuur ik ze door naar uw weekblad in exclusiviteit. Ziehier: – Bovenal bemin ’t milieu – Zweer steenkool gas en olie af – Heilig steeds de dag der Groenen – Eert pa en ma met bamboeschoenen – Dood geen dier, zo ban je ’t vlees – Voor ’t genot hiervan, heb grote vrees – Vlucht de slager en zijn pensen – Ook de achterhesp en dunne lenden – Wees steeds groen in uw gemoed – Begeer nooit vlees. Blijf veggie. Goed? Ziezo, nu bent u als eerste op de hoogte van de nieuwe tien geboden. Veel plezier met het uit het hoofd leren. Paul Roelants - Boutersem

KLEUR Pallieterke, Zolang wij, Europeanen, meer belang blijven hechten aan de kleur van onze volgende BMW dan aan de afbakening en bescherming van onze grenzen, blijven wij een prooi voor de rest van de wereld. F. M aeyens - K almthout

Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

5 MEI 2022

Tweet van de week België is een complex land. Maar dat wist u uiteraard al. Er is één intelligente man nodig om na 13 jaar studie gekwalificeerd te zijn om pakweg hersenchirurgie te doen. Maar het vereist bijna 200 jaar en 150 verkozenen des volks om van een land met een heldere grondwet, iets compleet idioots als België te construeren. En dan nog 329 experts om het te bestuderen, die er samen zo’n 350 meningen op na houden, waarvan 328 onder voorbehoud van verdere studie.

Zes staatshervormingen hebben onze verkozenen des volks door onze strot geramd en na iedere staatshervorming was er altijd wel iemand die opstond en zei: “Mannen, dit is van een idiotie die zijn gelijke niet kent in de wereld. Maar ik ben er zeker van dat het nog een stuk idioter kan.” Waarna men meteen luidop begon na te denken over de volgende staatshervorming die geheel conform de voorspelling nog idioter was. Maar met nummer zeven zitten ze wel een beetje vast. Verschillende experts zijn van mening dat de grenzen van de idiotie ondertussen wel bereikt zijn en dat een volgende, logische stap er één zou kunnen zijn van een propere boedelscheiding en duidelijke afgebakende bevoegdheden en structuren. “En dat kan niet de bedoeling zijn”, kondigde premier De Croo aan. “Zonder idiote structuren, hebben ze geen idioten meer nodig om de boel te runnen.”

van het land. De vrouw die op café geen glas water kan bestellen zonder dat de ober zich in paniek afvraagt wat in godsnaam een ‘kleurloze aquale substantie in een doorzichtige container’ is. “Het beste idee sinds we die brug gebouwd hebben zonder dat er aan weerszijden een weg aan vastzat”, triomfeerde Vivaldi. En zo geschiedde. Annelies ging helemaal op in haar heilige queeste om de burger te kunnen laten participeren in de structuren en de democratie van hun land. En het resultaat mag er zijn. De enquête eenlandvoordetoekomst.be is zo onbegrijpelijk dat alleen een uitzonderlijk getalenteerde idioot eraan begint. En dat kan maar één ding betekenen: ook de zevende staatshervorming zal complete nonsens worden. En Annelies? Die begrijpt niet waar iedereen zo moeilijk over doet. “Helder als pompaquale kleurloze substantie”, besloot ze.

KRISTOF CALVO IS GEEN KANDIDAAT-VOORZITTER GROEN

“Als ik niet beter wist, zou ik denken dat ze mij niet graag zien bij Groen”

Zo helder als pompaquale kleurloze substantie

Het wil maar niet lukken voor Kristof Calvo. Het ministerschap werd hem door de neus geboord, hij moest het fractieleiderschap afstaan, de Nederlanders vinden het stilaan welletjes dat die rare jongen er nog rondloopt, en nu heeft zijn partij hem ook nog eens duidelijk gemaakt dat hij zich maar beter geen kandidaat kan stellen voor het voorzitterschap van Groen. “Als ik niet beter zou weten, zou ik denken dat ze iets tegen mij hebben. Maar dat kan het natuurlijk niet zijn”, zegt een immer opgewekte Calvo.

Maar hoe pak je dat aan? Aan de regeringstafel kwamen ze niet meer bij toen iemand voorstelde om uitgerekend aan Annelies Verlinden een heldere bevraging voor de bevolking op te stellen over de toekomst

1314

9 10 11 12

A B

Kristof had er een weekend lang hard over nagedacht, samen met zijn pr-team M.A.M.A. Dit letterwoord staat voor zijn mama die bij iedere belangrijke beslissing wordt betrokken. Ook vandaag is ze bij het interview aanwezig. “Maar alleen voor morele steun hoor”, verzekert ze ons.

Meneer Calvo, voor veel mensen voelt dit aan alsof u de handdoek in de ring gooit. Op sociale media schreef u: “Relevante stemmen in mijn partij vinden interne rust nu prioritair. Een analyse die ik niet deel, maar wel wens te respecteren.” Bent u dan geen relevante stem?

C D E F G H I J K L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. Bijzonder sterke banden aanknopen B. Volmaakt - Romeinse cijfer vier Internetlandcode voor Italië C. Vlaamse stad D. Kaartspel - Handelsovereenkomst E. Brussels concertgebouw Stomdronken F. Gemakzuchtig - Ontkenning In opdracht G. Bewoner van een land in het MiddenOosten - Voormalige Belgische telefoonmaatschappij - Meisjesnaam H. Seaborgium - Zo dat je het niet heel goed kunt zien of horen I. Uitroep bij positieve gevoelens Jongensnaam J. Gebed op bepaalde uren in de roomskatholieke kerk - Sprookjesfiguur K. Modieus - Vogelproduct - Nauw Voorzetsel L. Ook - TV-zender

1. Veraanschouwelijking 2. Stad in Schotland Vennootschapsvorm 3. Stad in Nevada - Gebalk - Zilver 4. Harde plank waarmee de bal wordt geslagen - Boksterm - Telwoord 5. Vertier tijdens een evenement 6. Smeerde 7. Personen met leidinggevende functies 8. Keukenkruid - Schaakstukken 9. Bijbelse vrouw - Cultusgebruiken 10. Om die reden - Spelleider 11. Claim - Dorp in Vlaams-Brabant 12. Deel van het testament - Groep mensen die de aandacht trekken met opvallende daden

Mama: “Kristof is een heel relevante stem. Alleen vinden sommige mensen hem ook een beetje een irritante stem.” Kristof: “Mamaaaa, ik kan daar zelf op antwoorden hoor.” Mama: “Zie je, soms een beetje irritant. Ik heb hem dat al gezegd hoor. Maar sinds meneer een lief heeft (Jessica Soors, nvdr) heb ik daar niks meer aan te zeggen.” Kristof: “Ik geef toe dat het heeft gekriebeld om meer te betekenen. En daar praat je dan over. Maar uiteindelijk moet je consequent zijn. Ik vind gewoon dat de voorzitters te veel macht hebben. Ik wil die macht breken. Er moet op een andere manier aan politiek gedaan worden. We moeten luisteren naar de leden en ons niet aan de macht vastklampen. Ik ben trouw aan mezelf.” Mama: (giechelt) “Hij kan het nogal eens uitleggen, hé, onze Kristof. Maar het is wel waar. Hij is heel trouw aan zichzelf. Je zou zijn beddenlakens eens…” Kristof: “Mama!”

Oplossing 1313 1313

9 10 11 12

N C A

L C U

R O O D

O R

R O D E

E N

H A

L O T

N O N N E N

E N

R A

E N A A R

V E

B A A

R O L R

R E

E N

A U G U R S

E G A N O

E N

G G E

E R

M S

E N

A M

Maar u wou wel minister van Energie worden. Dat is toch ook een duidelijke machtspositie. Mama: “Haha, touché! Goeike, meneer Pallieter. Nu jij weer Krisje!” Kristof: “Dat was toch anders. Als minister geef je leiding aan de volkswil, kan je verbinden.Voorzitters moeten knokken en ruziemaken om in de studio’s te gaan zitten. Ik zie mezelf meer als een rustige politicus die niet polariseert.” Mama: “Niet polariseert? Je zou hem eens moeten horen als ik broccoli maak. Dan is dat hier dagen polarisering. En lelijk doen tegen zijn mama. Ik denk niet dat Alexander De Croo dat zou moeten proberen thuis.” Kristof: “Ik lust geen broccoli. Dat is niet polariserend. Dat jij altijd broccoli maakt, dát is polariserend. In plaats van een consensus te zoeken. En dat zit hem in gebakken patatjes met een goudbruin korstje.”

Over polarisering gesproken. Binnen uw partij gaan stemmen op dat u zich niet mocht verkiesbaar stellen omdat er rond uw persoon te veel tegengestelde gevoelens zijn. U zou zorgen voor onrust binnen de partij. Kristof: “U moet niet alles geloven wat Almaci zegt. Dat is een kwebbelende kletstante. Ze is zelf een polariseerder.” Mama: “Kristof Calvo y Castañer. Ga uw mond spoelen.” Kristof: “In de politiek moet je de zaken durven benoemen. Conner voelt zich niet thuis in Molenbeek. Wel, ik vind Meyrem een kwebbeltante. Dat staat symbool voor een nieuwe politieke generatie die het anders wilt aanpakken.”

Meneer Calvo, een van de problemen met Groen is dat mensen uw partij niet begrijpen en dat er te veel wol zit in de communicatie. Het is voor de kiezer heel erg duidelijk dat u eigenlijk geen draagvlak heeft binnen uw partij en niet ernstig wordt genomen buiten uw partij. Is dat ook geen vorm van de zaken te benoemen? Mama: “Oh, u hebt dat onderzoek van de partij ook gelezen? Ik dacht dat dat geheim was, Kristof?” Kristof: “Dat was geheim, mama. Meneer Pallieter stelde de vraag algemeen.” Mama: “Ah zo? Hou dat van die kiesdrempel waar je niet over raakt, dan maar stil, hé.”