VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER
8-9
MARC DESCHEEMAECKER BEDRIJFSLEIDER
INTERVIEW
Marc Descheemaecker (66) is een van de invloedrijkste bestuurders van het land. Na zijn vermeende bekering van Open Vld tot N-VA in 2014 zetelde hij in tal van bestuursraden. ’t Pallieterke trok naar zijn riante hoeve in de polders van Middelkerke voor een gesprek over de toekomst van de NMBS, de veiligheid op het openbaar vervoer en Vlaamse onafhankelijkheid. “Waar het in andere landen gemakkelijker is om te regionaliseren en de juiste schaal te kiezen, worden wij door onze tegenstellingen aan elkaar vastgeklonken. Dat is bijna tegennatuurlijk.”
3&6
VALT DE REGERING?
HEEFT TURKIJE NOG PLAATS IN DE NAVO?
11
DE WORTELS VAN DE RUSSISCHE MENTALITEIT
HEBBEN WE IN 2035 OPNIEUW EEN LEGER? © BELGA
“Ik pleit ervoor om mobiliteit volledig over te hevelen naar de gewesten”
Er zijn tegenwoordig nog weinig beleidsdomeinen waarop België niet de slechtste leerling van de klas is. Vorige week nog hadden we het over de belabberde overheidsfinanciën. Defensie is een ander vak waarop we een onvoldoende halen. We geven aan deze kerntaak van de overheid minder dan 1 procent van het bbp uit. Dat is minder dan de helft van wat de afspraak is binnen de NAVO. De onverwachte aanval van Rusland op Oekraïne heeft Europa uit zijn militaire winterslaap gehaald. Het besef is er opnieuw dat een leger geen luxeproduct is, ook niet in schijnbaar vredevolle tijden. Als je de crisis ziet opdoemen, is het te laat om nog uit het niets een legermacht tevoorschijn te toveren. Zelfs Duitsland, nochtans geregeerd door links, wil nu weer een geloofwaardig militair apparaat opbouwen en de NAVO-norm halen met een defensiebudget van 2 procent van het bbp. Nederland zal de 2 procent al in 2024 halen. In België, met nochtans het hoofdkwartier van de NAVO, raakt men het er zelfs niet over eens of men de NAVO-norm
tegen 2035 zal proberen te halen. Ludivine Dedonder was van plan om het defensiebudget naar 1,54 procent te brengen tegen 2030. De Croo wil dat op 2 procent brengen in 2035. Potentiële vijanden worden verzocht zich de eerste 13 jaar niet te roeren.
Regeringscrisis? De kans is groot dat zelfs die doelstellingen niet behaald zullen worden. Terwijl de oorlog in Oekraïne nog woedt, is de bereidheid van enkele maanden geleden om weer de kost van een leger te dragen al aan het wegkwijnen. Doelstellingen zo ver in de toekomst betekenen eigenlijk
het afwentelen van het probleem naar volgende regeringen. De groenen zeggen nu al openlijk dat ze de NAVO-norm niet eens willen halen en dreigen in de regering te gaan dwarsliggen tegen de plannen van De Croo. Met die extra 2,8 miljard kunnen we bijvoorbeeld het openbaar vervoer gratis maken, argumenteerde Wouter De Vriendt van Groen in De Zevende Dag, niet wars van een beetje plat populisme. Je zag De Wever op de achtergrond glimlachen toen Jasper Pillen (Open Vld) met hem daarover in debat ging. Hoe doen we het toch? Hoe slaagt het land met binnenkort het hoogste overheidsbeslag van de westerse wereld erin om zelfs geen geld meer te hebben voor kerntaken? Het probleem van België is natuurlijk veel groter dan een kapot bespaard leger of een futloze regering. De Croo wil eind juni naar de NAVO-top in Madrid met de belofte dat België op termijn toch de norm van 2 procent zal halen. Komt het tot een regeringscrisis door het veto van de groenen? Hopelijk. Deze stuurloze, sukkelende regering moet uit haar lijden verlost worden.
JURGEN CEDER
lees meer op blz. 7
INTERVIEW
DR. MING-YEN TSAI AMBASSADEUR VAN TAIWAN IN BELGIË
OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 21 • donderdag 26 mei 2022
12 € 3,00
13
“Oekraïne dwingt ons om na te denken over hoe we de kosten van agressie kunnen verhogen”
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
2
Opinie
26 MEI 2022
Het blijft wachten op de scheiding Als we Bart De Wever mogen geloven - en wie zijn wij om hem niet te geloven -, zijn er Waalse parlementsleden die er openlijk voor ijveren dat er extra centen moeten komen uit Vlaanderen. Want de financiële situatie van Wallonië is ‘precair’, om het nog zacht uit te drukken. Laten we eerst even in onze archieven duiken. Begin september 2021 becijferde de Nationale Bank van België dat er nog steeds via de federale begroting en de sociale zekerheid zo’n 7,1 miljard naar Wallonië vloeit. Omgerekend krijgt elke Waal zo een 1.900 euro in de handen gedrukt en dat geld moet natuurlijk van ergens komen. Elke Vlaming mag jaarlijks 900 euro ophoesten om dat - zonder voorwaarden - door te sluizen over de taalgrens. Als dank ontvangen we slechts minachting voor onze taal en cultuur. Meer nog, verleden week lazen we in La Libre Belgique dat DéFI, het vroegere FDF, nu ook een cordon sanitaire wil rond de N-VA. We begrijpen de voorzitter van DéFI maar al te goed. Sluit de verkozenen van VB en N-VA uit, zodoende dat de tandenloze Vlaamse Vivaldipartijen de geldstromen blijven in stand houden.
Transfers laten uitdoven Nochtans waren het Wouter Beke en Benjamin Dalle die in 2013 al de nieuwe financieringswet uittekenden om zo de transfers van Vlaanderen naar Wallonië te laten uitdoven. Er werd toen een overgangsperiode van tien jaar bepaald. Di Rupo en de Franstaligen waren ervan overtuigd dat deze tien jaar voldoende tijd zou bieden om Wallonië er bovenop te krijgen. Tegen 2024 zouden de transfers vanuit Vlaanderen dan kunnen stoppen. Veel theorie, veel blabla, maar in de praktijk kwam er weinig van in huis. Bovendien werd Wallonië nog eens getroffen door een enorme watersnood (juli 2021) en daarvoor rekent men op een extra budget van afgerond 3 miljard euro om een en ander terug op te bouwen. Het Waalse Rampenfonds is een lege doos. Het geld moet letterlijk bijeengeschraapt worden ten koste van andere projecten. Alle economen, ook aan Franstalige kant, wijzen op de rampzalige economische situatie. En dat zal er niet beter op worden met de komende arbeidsdeal. In De Zevende Dag verwoordde Bart De Wever het als volgt: “Geen enkele expert gelooft in de arbeidsdeal zonder hervormingen van Vivaldi. Deze regering beloont enkel passieven, terwijl Wallonië volstrekt failliet is. Het zijn de zotten die werken vandaag en die zotten wonen in Vlaanderen. Wanneer houdt het op?” En hij stelt zich de vraag: “Wat heeft de Vivaldiregering nu al gedaan om één mens meer in de private sector aan het werk te krijgen? Ik zou het ‘begot’ niet weten.”
Op weg naar de afgrond Tja, als zelfs Bart De Wever het niet meer weet… Maar ondertussen zit Vlaanderen wel met de gebakken peren en worden we langzaam maar zeker mee de afgrond ingetrokken door onze Waalse broeders. En de Vlaamse ministers van cd&v, Open Vld en Vooruit staan erbij en zien dat het goed is… KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Komaan, Ben, doe die vlaggen weg “Komaan, Ben, tijd om die kooien buiten te kippen”, las ik op een reclamebord langs de weg. De slogan kadert in een campagne van Gaia tegen het houden van kippen in veel te kleine kooien. De Ben die ze aanspreken is uiteraard Ben Weyts, minister bevoegd voor dierenwelzijn. Ik wil aan de Ben Weyts die bevoegd is voor onderwijs mijn eigen oproep doen: “Ben, haal die regenboogvlaggen weg uit de scholen.” Er was vorige week heel wat te doen over de regenboogvlag die was opgehangen in het Xaveriuscollege ter gelegenheid van de ‘Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie’. Enkele islamitische scholieren hebben die vlag naar beneden gehaald en bespuwd. Ook in Deurne werden regenboogvlaggen vernield.
De regenboogvlag is een uitermate ideologisch symbool Omdat de daders moslims waren, hoorden we uiteraard veel stemmen van nuance en begrip. Ik betwijfel of de daders er zo diep hadden over nagedacht, maar een van de argumenten die achteraf werden aangehaald snijdt wel degelijk hout. Het Xaveriuscollege heeft de hoofddoek - terecht - verbannen als strijdig met de neutraliteit van het onderwijs. Maar de regenboogvlag is ook een uitermate ideologisch symbool. De strijd tegen discriminatie van homo’s is nog slechts een klein onderdeel van een veel bredere en radicalere agenda.
Van non-discriminatie naar woke Moraalfilosoof Patrick Loobuyck durft de evidentie van regenboogvlaggen in scholen in vraag te stellen: “Voor sommigen is de vlag een neutraal symbool voor gelijkheid, voor anderen staat het voor het promoten van een levensstijl die te koop loopt met het lichaam en met seksualiteit.” Ook Jurgen Slembrouck (Vrijzinnige Dienst UA) is kritisch: “Dat burgers via de overheid nu haast gedwongen worden om onder de regenboogvlag te varen en respect te betuigen, lokt vanzelfsprekend weerstand uit. Het problematische gebruik van de regenboogkleuren draagt niet bij tot pacificatie, maar zet aan tot agitatie.” (De Morgen) De regenboogvlag is op publieke plaatsen binnengeraakt onder het mom van gelijkheid van holebi’s. Het gevaar om van holebifobie verdacht te worden is nog steeds de reden dat slechts weini-
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
© BELGA
Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Ben Weyts
gen bezwaren durven uiten. Maar in het spoor van gelijke rechten is een radicale ideologische agenda binnengesmokkeld die gerust onder de noemer ‘woke’ geplaatst mag worden. Het meest nefaste onderdeel daarvan is de transgenderideologie, het idee dat er tussen geslacht (biologisch) en gender (wie je zelf denkt te zijn) slechts een losse band bestaat. Wetenschappelijk gezien is dat onzin. Gender is niet fluïde, alleen onze ideologische opvattingen daarover zijn fluïde.
RoSa Als papa van een schoolgaande zoon kreeg ik deze week een demonstratie van de werkelijke betekenis van het regenboogactivisme. Op de Dag tegen Homofobie en Transfobie ontving ik van de school - vermoedelijk op bevel van het Katholiek Onderwijs twee folders in mijn elektronische brievenbus. De problematiek van haat of discriminatie komt daarin niet eens ter sprake. Allebei gaan ze over ‘genderbewustzijn’. De eerste folder is afkomstig van vzw RoSa, een ideologische drukkingsgroep rond ‘gendergerelateerde kwesties en feminisme’. Dat ‘feminisme’ mag je met een korrel zou nemen. Heel wat feministen zijn helemaal niet gediend met de transgenderideologie die RoSa propageert. Vraag het maar aan JK Rowling of Germaine Greer. RoSa is trouwens ook gekant tegen het hoofddoekenverbod, evenmin een vrouwvriendelijk standpunt. Op de website van de vereniging vind je veel ideologische traktaten, waaronder heel wat aandacht voor ‘intersectionaliteit’, zowat de kerngedachte van woke. Vzw RoSa is een clubje dat best model kan staan voor wanneer je wil uitleggen wat het woord ‘woke’ eigenlijk in de praktijk betekent. Hoe is deze radicale vereniging in het Vlaamse onderwijs de referentie kunnen worden voor de opvoeding van kinderen over ‘genderkwesties’? RoSa stelt - met steun van de overheid - aan de onderwijzers lespakketten ter beschikking om zelfs kleuters ‘genderbewust’ te maken. Hoe is dat het nieuwe normaal geworden? De andere folder stuurt mij naar ‘Genderklik’, een webpagina van de Vlaamse Gemeenschap, waarvan de inhoud nauwelijks te onderscheiden is van die van een ideologische drukkingsgroep. Je vindt er onder andere een artikel van een transgender die benadrukt hoeveel zijn leven verbeterd is sinds de geslachtsverandering, een column waarin een stelling wordt genomen tegen het verbod op transgenderpropaganda aan jonge kinderen op scholen in Florida en heel wat mogelijkheden om door te klikken naar de vzw Rosa. On-
der de rubriek ‘klascement’ worden door de Vlaamse overheid ook ‘toolkits’ aangeboden “om genderbewustzijn bij kinderen te stimuleren”.
Wanneer de overheid zelf stoornissen aanmoedigt Het is verbazend hoe snel een bizarre opinie in de marge van de slachtoffercultuur de positie heeft verworven van een waarheid die niet meer in vraag gesteld mag worden en nu al door de overheid en het onderwijs gepropageerd wordt, zelfs bij zeer jonge kinderen. Professor Paul McHugh is het voormalige hoofd van de psychiatrie in het wereldvermaarde Johns Hopkins-ziekenhuis in de VS. Hij was een pionier in operaties gericht op geslachtsverandering, maar stopte daarmee toen hij merkte dat die meer problemen veroorzaakten dan oplosten. Zijn analyse is leerzaam: “Het is een triest feit dat de meeste van deze jongeren geen therapeuten vinden die bereid zijn hen te beoordelen en te begeleiden op een manier die hen in staat stelt hun conflicten op te lossen en hun veronderstellingen te corrigeren. Integendeel, zij en hun families vinden alleen ‘genderadviseurs’ die hen aanmoedigen in hun seksuele misvattingen.”
We evolueren naar een samenleving waar men zelfs jonge kinderen stimuleert om hun geslachtelijke identiteit in vraag te stellen Dat is ook de situatie waar wij snel op afstevenen. Het idee in een verkeerd lichaam vast te zitten is meestal even onterecht als het gevoel van een anorexiapatiënt te dik te zijn of de angst van iemand die lijdt aan achtervolgingswaanzin. De aangewezen behandeling bestaat erin hen te helpen hun misvattingen te overwinnen. Wij evolueren echter naar een samenleving waar we net het omgekeerde doen en zelfs jonge kinderen stimuleren om hun geslachtelijke identiteit in vraag te stellen. Dat is ronduit schadelijk. Vreemd genoeg zet die evolutie zich door met een minister van Onderwijs van een partij die zichzelf conservatief noemt. De N-VA blijft op dat punt dan ook tweeslachtig - excusez le mot. Terwijl N-VA Aalst de moed had zich te verzetten tegen regenboogzebrapaden, zijn andere lokale afdelingen - vorige maand nog N-VA Boechout - net vragende partij om die aan te leggen. Lokale mandatarissen kan je van naïviteit verdenken. Dat excuus geldt niet voor Ben. JURGEN CEDER
Actueel
26 MEI 2022
3
18 MEI
2022
© PHOTONEWS
DE WEEK Een aanzienlijk deel van de medicijnen die België begin maart naar Oekraïne stuurde, zou amper drie weken na aankomst al vervallen. Het gaat om 20 procent van de gedoneerde medicijnen en 10 procent van de hulpmiddelen.
De Finse en Zweedse ambassadeurs bij de NAVO, Klaus Korhonen en Axel Wernhoff, hebben het verzoek van hun landen om NAVOlid te worden, overgemaakt aan de secretaris-generaal van de verdragsorganisatie, Jens Stoltenberg.
ALLE PARTIJEN IN VERKIEZINGSMODUS
“Een publieksprijs moet de waarde van een publieksprijs blijven behouden. Het publiek beslist één prijs toe te kennen via burgerparticipatie, dat moet 20 2 2 toch kunnen.” Dat zei Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA) over de omstreden publieksprijs van de Ultimas, de Vlaamse cultuurprijzen, voor de coronakritische documentaire Tegenwind.
19 MEI
MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez is voorstander van verplichte lessen Nederlands in de Franstalige scholen. Dat heeft hij donderdag verklaard in een gesprek met de federalistische beweging B Plus. Bouchez pleitte er ook voor een federale kieskring waarbinnen ook de eerste minister zou worden gekozen.
Paul Magnette & Georges-Louis Bouchez
Ivo Coninx, algemeen secretaris van VOS Vlaamse Vredesvereniging, is op 72-jarige leeftijd overleden na een coronabesmetting en een bacteriële infectie. Dat meldt de organisatie op Facebook. Hij had bestuursfuncties in tal van Vlaamsgezinde organisaties en speelde een belangrijke rol in de uitbouw van de Genkse N-VA.
20 MEI
20 2 2
De schepen van Cultuur in Schaarbeek, Sihame Haddioui (Ecolo), heeft een klacht ingediend tegen Michel De Herde (DéFI), de schepen van Onderwijs, wegens seksisme en aanranding van de eerbaarheid.
De sociaaldemocratische oppositieLabor heeft de Australische 21 MEI partij parlementsverkiezingen gewonnen. 20 2 2 Labor-leider Anthony Albanese wordt de nieuwe eerste minister. De sociaaldemocraten komen zo voor het eerst in tien jaar weer aan de macht in Australië.
© WIKIMEDIA
© BELGA
Terry Verbiest, de eerste hoofdredacteur van TV Brussel, is donderdagavond op 66-jarige leeftijd overleden. Na journalistieke stappen bij de toenmalige BRT en bij VTM, waar hij als rechterhand van toenmalig hoofdredacteur Jan Schodts mee vorm gaf aan de nieuwsdienst, werd hij er ook de eerste eindredacteur en presentator van ‘Telefacts’.
Premier Alexander De Croo (Open Vld), vicepremier De Sutter (Groen) en Vlaams minister-president 22 MEI Petra Jan Jambon (N-VA) gaan naar een bijeenkomst van 20 2 2 het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse bergdorpje Davos, waar toppolitici en CEO’s elkaar ontmoeten om over de grote wereldproblemen te praten.
23 MEI
20 2 2
Amerikaanse strijdkrachten zouden Taiwan verdedigen bij een mogelijke Chinese inval. Dat heeft de Amerikaanse president Joe Biden gezegd tijdens een persconferentie met de Japanse premier Fumio Kishida, naar aanleiding van zijn eerste bezoek aan Azië.
Belangrijk nieuws We hebben goed en slecht nieuws. Laten we beginnen met het slechte nieuws. U kunt al vermoeden waarover we het gaan hebben: er zit een prijsstijging aan te komen van ’t Pallieterke. We kunnen niet anders: drukinkt en papier, elektriciteit, verzendingskosten, … allemaal gestegen de voorbije maanden. Daarom zal u volgende week 4 euro moeten betalen voor een los nummer in de dagbladhandel. Maar er is ook goed nieuws: u krijgt méér voor uw geld, want vanaf volgende week verschijnen we op 20 bladzijden in plaats van op 16. Vier bladzijden extra leesvoer, daar zal niemand ‘neen’ tegen zeggen.
KARL VAN CAMP
Voor figuren als Paul Magnette (PS) en Georges-Louis Bouchez (MR) is het de voorbije jaren nooit anders geweest, maar in de Wetstraat zijn alle partijen duidelijk in verkiezingsmodus. Gaan we federaal eind dit jaar of begin 2023 naar de stembus? Dat de partij die de regering laat vallen daar meestal een zware prijs voor betaalt, is blijkbaar geen bezwaar. Niet dat we grote fans zij van Jean-Luc Dehaene, maar wat de PS vorige week opvoerde zou met de Vilvoordenaar als premier onmogelijk zijn geweest. Minister van Werk en vicepremier Pierre-Yves Dermagne die samen met partijvoorzitter Paul Magnette doodgemoedereerd een persconferentie geeft waarop een hele reeks voorstellen worden gelanceerd om de koopkracht te verhogen. Met de dringende boodschap aan de federale regering om er werk van te maken.
Waalse partijen Een partijvoorzitter mag natuurlijk van die ideeën lanceren, maar van een minister in de federale regering wordt verwacht dat die zich wat terughoudend opstelt. Normaal zou Dermagne op de vingers moeten worden getikt door premier Alexander De Croo (Open Vld). Dat gebeurt echter niet. Niet alleen omdat de eerste minister het te druk heeft met reizen, maar ook omdat de voorstellen van de Franstalige socialisten op de regeringstafel natuurlijk een stille dood zullen sterven. Wat op het PS-hoofdkwartier gebeurde had veel weg van het officieus lanceren van een verkiezingscampagne. Nu leek het de voorbij jaren wel zo dat Paul Magnette constant in verkiezingsmodus zat. Hij lanceerde het ene linkse voorstel na het andere. Maar politieke waarnemers hebben nu de indruk dat het de PS echt menens is. Wanneer de crisissen zich binnen de federale regering opstapelen, dan zullen de Franstalige socialisten weinig moeite doen om de ploeg bij elkaar te houden. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zal het graag horen. De Franstalige liberaal mag dan al één van de architecten zijn van Vivaldi, hij voelt er zich steeds minder goed thuis. En in de peilingen doet zijn partij het niet slecht. Waarom niet de sprong richting vervroegde verkiezingen wagen? Bij Ecolo is het stil. De Franstalige groenen weten dat Vivaldi de enige coalitie is waarin ze kunnen functioneren en dat een herhaling van deze coalitie verre van zeker is. Dus houden ze zich op de vlakte. Al stijgt bij zusterpartij Groen duidelijk de verkiezingskoorts. Nadat men eerst akkoord was gegaan met het optrekken van de defensie-uitgaven richting 1,54
procent van het bbp, zetten de Vlaamse groenen nu de rem op een groei richting 2 procent, de NAVO-doelstelling. En dat kort voor Alexander De Croo deelneemt aan een topconferentie van het Atlantisch bondgenootschap. Als dit geen onderdeel is van de verkiezingscampagne, wat dan wel?
Wanneer de crisissen zich binnen de federale regering opstapelen, dan zullen de Franstalige socialisten weinig moeite doen om de ploeg bij elkaar te houden Vlaamse partijen Bij Open Vld zijn ze door de zwakke peilingen als de dood voor een vervroegde stembusslag. Maar het Liberaal Vuur-congres dat vorig weekend plaatsvond had toch wel een paar electorale kantjes. Voorstellen voor lagere lasten op ondernemers, een strenger werkloosheidsstelsel, … Klassieke liberale recepten die de Open Vld de voorbije 20 jaar amper kon bereiden. Met de moed der wanhoop worden die opnieuw gelanceerd in de hoop klassiek-liberale kiezers aan boord te houden. Al even uitgesproken in verkiezingsmodus is cd&v. Niemand bij de christendemocraten zal ontkennen dat de versnelde procedure voor de voorzittersverkiezingen en het op het schild hijsen van Sammy Mahdi ingegeven is door het feit dat de verkiezingen wel eens vroeger zouden kunnen plaatsvinden dan in 2024. Ondertussen is de cd&v in het stikstofdossier echt wakker geschoten. Jo Brouns, nieuwbakken Vlaams minister van Landbouw, roept de Boerenbond-achterban op om te procederen tegen de regeling. Protesteren tegen zichzelf en de eigen regering is dit. Puur electorale profilering dus. Bij Vooruit, N-VA en Vlaams Belang zien we die verkiezingskoorts opvallend minder. Zou dat
komen omdat die partijen met een gerust gemoed naar de kiezer kunnen stappen?
Vallen over de loonwet? De facto op verkiezingscampagne zijn is één zaak. Een andere zaak is effectief de stap zetten om de regering te doen vallen en federale verkiezingen uit te lokken. Altijd een groot risico. Alexander De Croo deed het in 2010 als nieuwbakken Open Vld-voorzitter en viel op zijn gezicht. De liberalen leden een pijnlijke nederlaag. N-VA had weinig plezier aan het uit de stekker halen van de Zweedse coalitie eind 2018 omwille van het Marrakesh-pact. Niet alleen bleef de federale regering aanmodderen tot de gezamenlijke verkiezingen van mei 2019, de Vlaams-nationalisten leden ook een pijnlijke nederlaag. Nu is het zo dat er ook partijen zijn die wonnen na een regering te hebben doen struikelen. Na het Egmont-pact in 1978 was CVP-coryfee Leo Tindemans populairder dan ooit. Feit is echter dat er bij de federale regeringspartijen een relatief grote koudwatervrees bestaat. Behalve bij de PS. Die voelt zich ongemakkelijk in deze regering. En in de Wetstraat is te horen dat Paul Magnette het er wel eens op zou kunnen wagen. Aanleiding zou het koopkrachtdebat zijn en meer precies de loononderhandelingen eind dit jaar voor 2023-2024. Dat gebeurt via de vakbonden en werkgevers maar er hangt altijd een politieke schaduw over. Met de huidige wet op de loonevolutie is het zo dat er buiten de indexering van de lonen of aanpassing aan de levensduurte amper ruimte is voor loonsverhogingen. Want in dat geval stijgen de loonkosten hier sterker dan in de buurlanden en wordt de concurrentiekracht van de bedrijven aangetast. Volgens de wet moeten de Belgische brutolonen die uit de buurlanden volgen. De PS wil van die strenge wet af. In het regeerakkoord staat echter dat er niet aan de wet mag worden geraakt. Dat in vraag stellen betekent de val van de regering. Dan spreken we van verkiezingen na de jaarwisseling met 2023, wat de PS ook om een andere reden niet slecht zou uitkomen. De Franstalige socialisten met hun regionale reflex zijn altijd koele minnaars geweest van samenvallende verkiezingen. Een vervroegde federale stembusslag zou betekenen dat de federale en regionale verkiezingen in de toekomst apart verlopen. De PS is daar een voorstander van. Net als de N-VA trouwens.
4
Binnenland
26 MEI 2022
ECONOMISCHE ZAKEN
De luchtspiegeling van de pensioenhervorming Terwijl ze zich in totale lethargie bevindt, heeft de regeringDe Croo toch nog een datum geprikt voor het afkloppen van een pensioenhervorming: 21 juli. Belachelijk en utopisch. Even terug in de tijd. In september van vorig jaar legde minister van Pensioenen Karin Lalieux (PS) haar pensioenplan op tafel. Dat stelde weinig voor en bevatte amper maatregelen om het stelsel betaalbaar te houden. Er wordt niets gedaan aan de royale ambtenarenpensioenen, een minimumpensioen is mogelijk na tien jaar effectief gewerkt te hebben - zelfs de jaren als jobstudent worden meegeteld -, een pensioenbonus krijgt men nadat er 42 jaar gewerkt is en de deur naar deeltijds pensioen wordt opengezet. Het plan kreeg felle kritiek, ook binnen de regering en verdween in de koelkast. Sindsdien is er nog amper iets van gehoord. Het plan dook begin dit jaar nog eens op binnen het kernkabinet, maar dat was het.
21 juli
© PHOTONEWS
Politieke en economische experts waren het erover eens: er komt deze legislatuur geen pensioenhervorming meer. De PS heeft haar trofee van 1.500 euro minimumpensioen binnen en de Vivaldi-coalitie bevindt zich in totale lethargie. Wat valt er dan nog te verwachten? Maar zie, eind vorige week meldden verschillende kranten dat de regering-De Croo hoopte tegen 21 juli toch nog een echte pensioenhervorming te kunnen voorstellen. Er werden daarover de voorbije weken discrete gesprekken gevoerd tussen de coalitiepartijen. Op interkabinettenwerkgroepen zou men er zich verder over buigen. Het is de bedoeling om het plan van Lalieux enigszins bij te sturen.
Bijsturing plan-Lalieux De mogelijkheid om op 60 jaar met vervroegd pensioen te gaan na een loopbaan van 42 jaar vervalt. Dat ging in tegen de liberale eis om langer werken te promoten. Wel zou de pensioenbonus overeind blijven waarbij iemand die langer dan 42 jaar werkt per dag twee euro extra krijgt. Dat zou bijvoor-
Karine Lalieux
beeld na drie jaar en met een pensioen van 1.500 euro de uitkering met 7 procent doen stijgen. Ook het deeltijds pensioen blijft op tafel, maar er moet nog gepraat worden over de modaliteiten. Net als over de voorwaarden om te kunnen genieten van een minimumpensioen. De liberalen willen twintig jaar, Lalieux wil recht op een minimumpensioen na amper 1.040 effectief gewerkte dagen. Ook wordt nagegaan hoe de vrouwen van een hoger pensioen kunnen genieten aangezien ze meestal minder jaren effectief hebben gewerkt en dus minder hogere uitkeringen ontvangen.
Drie bedenkingen Deze vertrekbasis leidt tot drie fundamentele bedenkingen. Zelfs indien elk punt dat hierboven wordt vernoemd ook echt wordt aangepast, dan nog is de pensioenhervorming een fata morgana. Daarover tegen 21 juli een akkoord bereiken is misschien mogelijk, maar noem het dan geen pensioenhervorming. Om nog maar te zwijgen over de onbestaande budgettaire impact op de vergrijzingsfactuur. Tweede punt: blijkbaar moeten de sociale partners zich via het beheerscomité van de sociale zekerheid nog over de plannen buigen. Daar komt niets goeds van. Het was al zo met de arbeidsdeal. Over werkelijk geen enkel onderwerp kunnen vakbonden en werkgevers een eensgezind standpunt innemen. Laatste bedenking: de echte pensioenhervormingen die nodig zijn liggen al klaar. Sinds jaar en dag staan ze te lezen in allerlei internationale rapporten. Ten eerste moeten de gelijkgestelde periodes worden afgebouwd. Dat zijn periodes van niet-werken (werkloosheid, ziekte, …) die worden meegeteld bij de berekening van het pensioen alsof men die periode toch heeft gewerkt. Een aantal jaren zoals bij ziekte kunnen worden meegeteld, maar niet alle vormen van inactiviteit. Vervolgens moet een pensioenplan met punten werken lonender maken. Per gewerkt jaar krijgt men punten. Op die manier worden de stelsels van werknemers, ambtenaren en zelfstandigen geleidelijk gelijkgeschakeld. Ten slotte moeten de al royale ambtenarenpensioenen worden afgebouwd. Er zijn al stappen in de goede richting gezet, zoals het berekenen van het pensioen op het loon van de laatste tien jaar in plaats van vijf jaar en het bijsturen van de regeling dat men geen volledige loopbaan nodig heeft voor een volledig pensioen. Er is echter meer nodig, zo leren alle studies over het Belgisch pensioenstelsel. Maar dat is werk voor de volgende regering. Niet voor de immobiele Vivaldisten.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
INSTRUMENTEN VOOR INZICHT
WOKE VAN DE WEEK
Het onevenwicht van Haidt
© BELGA
Rechts begrijpt links beter dan omgekeerd
Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien
Psycholoog Jonathan Haidt steunde bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2004 de campagne van Democraat John Kerry. Die verloor toen tegen Republikein George W. Bush. Voor Haidt was dit de aanleiding om studies te verrichten naar de psychologie van linkse en rechtse kiezers, oorspronkelijk met het oogmerk om de Democratische Partij te helpen. In één van zijn studies liet hij 2.000 mensen vragenlijsten invullen, niet over politieke maar over morele kwesties. In één derde van de gevallen werd hen gevraagd om de vragenlijst eerlijk in te vullen. In een ander derde werd hen gevraagd zich in de plaats te stellen van iemand met rechtse politieke overtuigingen. In nog een ander derde moesten ze zich in de plaats stellen van iemand met linkse opvattingen. De resultaten waren duidelijk. Rechtse Amerikanen waren goed in staat om te voorspellen hoe hun linkse tegenhangers de morele vragenlijst zouden invullen, maar het omgekeerde was niet het geval. Hoe linkser de proefpersoon, hoe slechter hij zich kon verplaatsen in het rechtvaardigheidsgevoel van rechtse Amerikanen.
© WIKIMEDIA
Het onevenwicht in de verdraagzaamheid De resultaten zouden in Europa niet anders zijn. Links plaatst zich in heel wat politieke discussies op een positie van morele superioriteit, vooral omdat links het rechtvaardigheidsgevoel van rechts onderschat. Neem bijvoorbeeld de mensensmokkel over de Middellandse Zee. Links zal stellen dat het onze morele plicht is om schepen met overstekers naar Europa te halen om ze daar hulp te bieden. Rechts zal meer een beroep doen op realisme door erop te wijzen dat onze samenleving kapotgaat aan ongecontroleerde immigratie en dat het helpen van illegale overstekers de mensensmokkel alleen maar aanmoedigt. Rechts begrijpt wat links moreel aandrijft, maar links zal rechts in deze kwestie verdenken van morele onverschilligheid, egoïsme of racisme. Haidt denkt dat het onevenwicht ervoor zorgt dat rechts gemakkelijker verkiezingen wint, omdat het beter de opvattingen van de kiezers kan inschatten. Helaas heeft het een ander onevenwicht tot gevolg: links is minder verdraagzaam voor rechts dan rechts voor links. Rechts denkt dat links zich slechts vergist. Links denkt dat rechts Jonathan Haidt kwaadaardig is. JURGEN CEDER
Pride-editie
Het was u misschien nog niet opgevallen, maar wij herinneren u er graag aan: de afgelopen week was het ‘Pride Week’. Wat begon als een emancipatiebeweging van de homo- en lesboseksuele medemens werd de laatste jaren steeds meer beïnvloed door deugpronkerij, genderideologie en andere woke ideeën. Op 17 mei vond IDAHOT (de Internationale Dag tegen Holebifobie en Transfobie) plaats, een van de hoogdagen van de Pride Week. Tal van overheden en politici vielen over elkaar heen om zich van hun meest deugpronkende kant te laten zien. Zo hing elke gemeente een regenboogvlag uit en werden er ook tal van nieuwe regenboogzebrapaden aangekondigd. Als het aantal regenboogzebrapaden een indicatie zou zijn voor holebivriendelijkheid, dan is Antwerpen niet langer de officieuze holebihoofdstad van Vlaanderen, zo blijkt uit cijfers die vorige week werden vrijgegeven. Die eer valt nu West-Vlaanderen te beurt: in geen enkele Vlaamse provincie zijn er meer regenboogzebrapaden te vinden.
Vlaggen Vooral hoofdstad Brussel ging in de aanloop naar de Pride Parade helemaal uit bol, met niet alleen een reeks nieuwe regenboogzebrapaden, maar ook een heuse aanpassing van de ver-
keerslichten op verschillende pleinen om te verwijzen naar de verschillende vlaggen van de LGBTQIA+-beweging. De Hallepoort kreeg de kleuren van de transgendergemeenschap, de Kruidtuintunnel die van de panseksuelen, de Naamsepoort die van de interseksen, de Jubelparktunnel die van de lesbiennes en de Montgomerytunnel die van de biseksuelen. Aangezien holebirechten grotendeels verworven zijn, vond het woke en activistische segment van de beweging de laatste jaren een nieuw strijdpunt om hun energie op te richten: transgenders. Zo lanceerde de VRT met ‘Sarah in Genderland’ een documentaire over het thema. “In ‘Sarah in Genderland’ onderzoekt Sarah hoe jonge mensen vandaag omgaan met hun gender en welke medische ingrepen ze ondergaan om zich goed in hun vel te voelen”, klinkt het. “Ze ontdekt dat de binaire wereld van vroeger vandaag volledig op de schop gaat en er een breed spectrum zit tussen meisjes en jongens.” PIETER VAN BERKEL
Binnenland
26 MEI 2022
5
GENK
Islamschool in Genk Een baken van segregatie en fundamentalisme? De Raad van State heeft de beslissing van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) vernietigd om de erkenning van een islamitisch geïnspireerde school, namelijk Plura C, in Genk te weigeren. Weyts blijft niet bij de pakken zitten en zal een nieuwe motivatie schrijven om alsnog te verhinderen dat deze Milli Görüs-school er komt.
Ben Weyts was in De Standaard bijzonder duidelijk: “Ik wil geen apart islamitisch onderwijs, zulke segregatie is vooral nadelig voor moslimkinderen zelf.” Ben Weyts krijgt de steun van de N-VA en bij uitbreiding van de ganse Vlaamse regering. Vooral Zuhal Demir haalde scherp uit naar de moslimschool want die is “een gevaarlijke cocktail die de toekomst van kinderen naar de knoppen helpt”. In het verleden weigerde de minister van Onderwijs de erkenning. Vrijwel de volledige raad van bestuur van de school nam ontslag, waardoor de schijn van onafhankelijkheid werd gewekt. De Vlaamse onderwijsinspectie vond dat onvoldoende, maar de Raad van State oordeelde anders en beweert dat de beslissing gebaseerd is op feiten die onvoldoende bewezen zijn. Ook de halsstarrige houding van de Vlaamse regering stuit bij de Raad van State op kritiek.
Milli Görüs De oprichting van Plura C, het vroegere Selam College, is al jaren een uiterst gevoelig politiek dossier. De school wordt gelinkt aan de organisatie Milli Görüs. De oorspronkelijke raad van bestuur bestond vooral uit leden gelinkt aan de Islamitische Federatie van België (BIF), de Belgische poot van Milli Görüs. Het schoolgebouw werd bovendien in bruikleen gegeven door het CMB (Communauté Musulmane de Belgique) dat de gebouwen van de BIF beheert. Milli Görüs is een islamitische
beweging met erg sterke banden met Turkije. Milli Görüs betekent letterlijk ‘nationale visie’ en is geïnspireerd door de ideeën van de Turkse ex-premier Necmettin Erbakan (1926-2011), die ook nog de politieke mentor van de huidige president Erdogan is geweest. In Duitsland is Milli Görüs de grootse organisatie. In Europa bezit de organisatie honderden moskeeën. In België is de organisatie beter gekend als ‘Islamitische Federatie van België’. Deze organisatie telt 28 afdelingen en heeft meer dan 20 moskeeën. In Schaarbeek en Charleroi zijn reeds Milli Görüs-scholen die door de Franse Gemeenschap erkend en gesubsidieerd worden. In het verleden werd de organisatie door de Staatsveiligheid als “extremistisch” omschreven. Haar visie zou tegen de mensenrechten en de gelijkheid van man en vrouw ingaan. Volgens de Duitse veiligheidsdiensten zou de organisatie een politieke agenda hebben en segregatie in de hand werken. Ze is antiwesters, antidemocratisch, integristisch en antiseculier. Eerdere onderzoeken tonen aan dat Milli Görüs een bedreiging vormt. De
organisatie wordt gelinkt aan salafisme en verheerlijkt terreur. Ze is voorstander van een islamitische republiek en heeft in het verleden zelfs strijders voor Syrië gerekruteerd.
Islamitisch fundamentalisme Vooral in Wallonië, Brussel, maar ook in Genk krijgt de organisatie vaste voet aan de grond. De extremistische organisatie werd steeds met fluwelen handschoenen benaderd uit electorale motieven. Wim Dries - burgemeester van Genk - liet in het verleden al verstaan dat er met deze organisatie geen problemen waren. Bart De Wever maakte toen al gewag van “selectieve blindheid”: “Men heeft oog voor een bepaalde vorm van extremisme, maar voor andere vormen van extremisme is dat veel minder het geval.” Ruud Koopmans - hoogleraar sociologie en migratie aan de Humboldt Universiteit en onderzoeksdirecteur aan het Wissenschaftszentrum - vindt dat het islamitisch fundamentalisme veel meer wortel in Europa heeft geschoten dan gedacht. Na onderzoek in de moslimgemeenschappen in zes Eu-
Ben Weyts
© PHOTONEWS
ropese landen, kwam hij tot de conclusie dat 44 procent van alle westerse moslims fundamentalistisch is. In België zou dat zelfs oplopen tot boven de 50 procent. Uit zijn onderzoek bleek dat de Belgische moslims de meest fundamentalistische en xenofobe van de bevraagde landen zijn. Dat wil niet zeggen dat alle mensen met een fundamentalistisch geloofsbeeld geweld in naam van hun god zullen goedkeuren, maar de voedingsbodem is wel aanwezig.
Assimilatie staat hoog op het verlanglijstje van de Vlamingen. Het onderwijs moet daar de motor van vormen Ander onderzoek heeft aangetoond dat 76 procent van de mensen van Turkse afkomst in Nederland zich in de eerste plaats met Turkije blijft identificeren. Slechts 2 procent identificeert zich met Nederland. Het geeft aan hoe moeilijk de integratie verloopt en hoe diep de segregatie is ingebakken. Uit ‘De Stemming 2022’ blijkt duidelijk dat de Vlamingen een veel strenger integratiebeleid willen. 75 procent van de respondenten wil dat migranten maximaal onze cultuur en gewoonten overnemen. Zelf bij Groen is er een meerderheid voor assimilatie. Assimilatie staat hoog op het verlanglijstje van de Vlamingen. Het onderwijs moet daar de motor van vormen. JULIEN BORREMANS
BRUSSEL
Heibel bij debat over onverdoofd slachten in Brussel
“Links wil doen geloven dat dit een extreemrechts standpunt is” Hoewel in het Waalse Gewest en het Vlaamse Gewest al langer een verbod op onverdoofd slachten geldt, bleef dat in Brussel lange tijd uit. De kwestie verdeelt ook de Brusselse meerderheid: met name de PS en Ecolo zijn tegen om hun islamitische achterban niet voor het hoofd te stoten. De twee partijen probeerden een stemming over de kwestie zo lang mogelijk uit te stellen door middel van allerhande vertragingsmaneuvers. Er werden enkele weken geleden dan toch maar liefst drie verschillende voorstellen van ordonnantie ingediend om het onverdoofd slachten te verbieden: een van het Vlaams Belang, een van de N-VA en een van meerderheidspartijen Open Vld, Groen en DéFI.
Heibel over volgorde De volgorde waarin de verschillende teksten besproken zouden worden, zorgde meteen voor heibel in het halfrond. Volgens het reglement moest de oudste tekst, in casu die van Vlaams Belang-Parlementslid Dominiek Lootens-Stael, het eerst besproken worden. Dat was echter niet naar de zin van de
meerderheidspartijen, want die vonden het idee dat hun voorstel het eerst besproken zou worden het meest logisch. De tegenstanders van het voorstel, Ecolo en de PS, stemden echter in om het voorstel van het Vlaams Belang eerst aan bod te laten komen. Oppositiepartij MR (voorstanders van een verbod) ziet er een maneuver in om het voorstel te delegitimeren en in een extreemrechts verdomhoekje te steken. “Erg! PS en Ecolo hebben er juist voor gekozen voorrang te geven aan de tekst van het Vlaams Belang over het verbod op onverdoofd slachten, om het debat te politiseren en een fundamentele discussie uit de weg te gaan. Wanneer politiek de overhand krijgt, loopt de democratie gevaar”, tweet Brussels MR-fractieleider Alexia Bertrand. “Het politieke cordon sanitaire krijgt een serieuze klap. Om het communautarisme in stand te houden, probeert links te doen geloven dat neutraliteit een extreemrechts principe is”, reageert partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez. “Een schande. Hoe kunnen die partijen voorrang geven aan een tekst van het Belang?”
Lootens-Stael: “Dit gaat mijn petje te boven” Eerder liet DéFI-kopstuk Olivier Maingain, die in tegenstelling tot zijn partij zelf een koele minnaar is van een verbod op onverdoofd slachten, optekenen dat koste wat kost vermeden moest worden dat ook N-VA en Vlaams Belang een verbod op onverdoofd slachten zouden steunen. “Als de ordonnantie alleen een meerderheid behaalt met de steun van N-VA en Vlaams Belang, dan moeten we het parlementair proces stopzetten. Want dat zou betekenen dat we het cordon sanitaire hebben doorbroken”, zei Maingain enkele weken geleden. Lootens-Stael zelf is gewoon blij dat het debat eindelijk van start kan gaan. “Dat sommigen er opnieuw het cordon sanitaire bij sleuren als motivatie om tegen een voorstel te zijn waar wij zo sterke voortrekkers van waren, gaat mijn petje te boven”, klinkt het. “Mijn partij verdedigt hier een meerderheidsstandpunt in dit land, en ten gronde beschaafdheid door respect voor dierenwelzijn.” “Op ieder Brussels Parlementslid rust nu een zware verantwoor-
delijkheid”, aldus de Vlaams Belanger. “Groenen die dierenwelzijn tegenhouden, socialisten en liberalen die starre interpretaties van religieuze regels boven de wet stellen… Ik hoop dat ze tot inkeer komen. De meerderheid van de Brusselaars wil een verbod op onbedwelmd slachten. Laat ons terug aansluiten bij de rest van de beschaafde wereld.”
PIETER VAN BERKEL
Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts.
© PHOTONEWS
De hoorzittingen over onverdoofd slachten gingen woensdag eindelijk, na lang wachten, van start in de Commissie Leefmilieu van het Brussels Parlement. Er was meteen heibel: oppositiepartij MR denkt dat de linkse Franstalige meerderheidspartijen het voorstel willen delegitimeren door het te associëren met het Vlaams Belang.
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
In PAL EROP krijgt u onze blik op de actualiteit in Vlaanderen en de rest van de wereld. In EEN KWESTIE VAN GELOOF met theologe en columniste Sonja Dahlmans vatten we elke keer het nieuws over christenen in de wereld samen voor u en focussen we ook op allerlei onderwerpen over geloof en religie in het algemeen.
Dominiek Lootens
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
Politiek
NIEUWS UIT DE WETSTRAAT Deal met de groenen Premier De Croo kreeg drie Kamerleden tegenover zich aangaande de aangekondigde repatriëring van alweer een groep vrouwen van IS-strijders naar België. Al naargelang de heftigheid van hun betoog ten aanzien van die vrouwen, had Barbara Pas (VB) het over “IS-gangsters”, Koen Metsu (N-VA) over “IS-terroristen” en Eva Platteau (Ecolo-Groen) over “IS-moeders”. Beide Vlaams-nationalistische sprekers hadden fundamentele vragen bij die repatriëringen, vooral inzake veiligheid en de snelheid waarmee ze na aanhouding in België weer zouden kunnen vrijkomen en opnieuw voor een veiligheidsrisico zouden kunnen zorgen. Ze wezen bovendien op de hoge kostprijs van dergelijke repatriëringen. Platteau was dan weer vol lof voor de regering dat ze dit toch weer gaat doen en pleitte voor “het belang van de kinderen” van die moeders. Dat de Duitse staatsveiligheid daar enkele jaren geleden over zei dat het tikkende tijdbommen zijn en dat professor Loots, die aan een Belgische missie deelnam om de zaak ter plaatste te gaan onderzoeken, stelde dat de moeders zelf bang zijn van hun eigen kinderen, wilden De Croo en Platteau niet horen. Doordat de socialisten hierover in de Kamer zwijgen, alsook de andere regeringspartijen, doet vermoeden dat de groenen hiermee een zoethoudertje hebben gekregen. Een duur en gevaarlijk zoethoudertje, zeker als men weet dat er van de vorige lichting van zes ‘gangsters-terroristen-moeders’ er vier alweer op vrije voeten zijn.
Constructieve oppositie weggestemd Hij is een onopvallend VB-Kamerlid, maar nu en dan komt hij gevat uit de hoek. Zo diende Frank Troosters een motie van aanbeveling in om de regering aan te sporen bij haar eigen overheidsdienst NMBS werk te maken van de afbouw van CO2-uitstoot, zeker als zij steeds weer druk zet op de burgers om emissievrije wagens aan te schaffen. Troosters was kunnen nagaan dat de NMBS over een wagenpark van 607 voertuigen beschikt, waarvan er precies 0 (nul) emissievrij zijn. Meer nog, maar liefst 470 voertuigen rijden nog op diesel. Hij was daarom van oordeel dat overheidsbedrijven een voorbeeldfunctie moeten hebben als men ook van de gewone burgers iets gedaan wil krijgen. Bij de stemming werd zijn motie kansloos van tafel geveegd door de Vivaldi-partijen, met de groenen die het autogebruik willen terugdringen op kop.
Het draait vierkant Dat het niet meer botert tussen de Vivaldi-partijen, wordt tegenwoordig haast dagelijks gemanifesteerd door de verschillende partijen die voorstellen doen waarvan de anderen verrast opkijken of zelfs lastig worden. Neem bijvoorbeeld de verschillende inzichten over de arbeidsdeal en de aanzwengeling van de koopkracht. Minister van Werk Dermagne (PS) kwam met een koopkrachtplan, maar het bevatte geen enkele maatregel om werklozen die vooral in Wallonië te vinden zijn - weer aan de slag te krijgen. Wel was er de belofte voor premies en een vermogenstaks, alweer belastingen dus. Niets nieuws onder de zon dus. En de arbeidsdeal van de regering was zo pover dat de sociale partners het dossier terug naar af zonden. Binnen de coalitie zitten de partijen op andere golflengtes. Kamerlid Lachaert van Open Vld, tevens partijvoorzitter, wil mensen zo snel mogelijk aan de slag krijgen. Als premier De Croo daar dan vragen over krijgt in de Kamer, zoals vorige donderdag, verguldt hij de bittere pil door telkens weer in het vooruitzicht te stellen dat de regering alle pistes naast elkaar zal leggen, overleg zal plegen met alle sectoren en dat men naar “het globale plaatje” moet kijken om tot een duurzaam beleid te komen. Maar ondertussen blijft het ene gekrakeel het andere opvolgen en hakt de oppositie er gretig op in.
Door elkaar schudden Ook het pensioendossier dat in handen is van de PS komt maar niet van de grond. Karine Lalieux doet gewoonweg niks. Dat bleek uit de begrotingscontrole door het Monitoringcomité. Daaruit bleek dat op twee jaar tijd de pensioenuitgaven met 7,6 miljard of 14 procent gestegen zijn. Kamerlid Wim Van der Donckt (N-VA) stelde vorige week dat dit niet meer vol te houden is en dat hervormingen zich opdringen. In de eerste plaats moeten er meer mensen aan het werk gaan, want zo wordt mee het pensioensysteem gefinancierd. Bovendien stelt hij dat er te veel rech-
26 MEI 2022
Waarom Vivaldi (misschien) toch de rit volledig uitdoet
© BELGA
6
Is de PS uit op de val van de federale regering? De partij doet het in de peilingen niet zo goed, maar lijkt de jongste weken toch weer te blaken van zelfvertrouwen. Het heeft er misschien veel mee te maken dat de problemen bij sommige Vivaldi-partijen existentieel zijn geworden, terwijl de socialistische familie in de Kamer veruit de grootste zou worden als er vandaag verkiezingen gehouden zouden worden.
De meest recente peiling in Wallonië zet de PS op een verlies van meer dan drie procent, terwijl in Brussel vijf procent van de PS-kiezers verdwenen zijn. En niettegenstaande de socialisten de hete adem van de communisten in de nek voelen, zit men in het hoofdkwartier aan de Keizerslaan toch in een redelijk comfortabele situatie. De cd&v heeft af te rekenen met een existentiële crisis. In de groene familie houdt Ecolo stand, maar de moeilijkheden rond de voorzittersverkiezingen bij Groen zullen die partij nog voor een tijdje verlammen. Ook bij de liberale familie houdt de Franstalige poot stand, terwijl aan Vlaamse zijde het ‘liberale vuur’ nog niet echt wil aanslaan. Het was nochtans de uitgesproken ambitie van Georges-Louis Bouchez om de liberale familie na de volgende verkiezingen de grootste in de Kamer te maken, maar in de plaats daarvan lijkt het er eerder op dat de socialisten hun voorsprong op de liberalen nog zullen kunnen vergroten. Met zo’n verkiezingsuitslag zou Paul Magnette niet eens de portefeuille van eerste minister hoeven op te eisen, maar hem gewoon zonder enige contestatie automatisch toebedeeld krijgen.
Verkiezingen uitlokken kost zetels Zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen dan maar? Toch niet. Het is niet omdat de socialisten de enige familie in Vivaldi zijn die geen vervroegde verkiezingen hoeven te
Paul Magnette & Alexander De Croo
vrezen, dat ze eerstdaags de regering gaan doen vallen. De stelling dat verkiezingen uitlokken zetels kost valt niet te verifiëren, omdat het wetenschappelijke experiment niet uit te voeren valt, waarbij we twee keren in precies dezelfde omstandigheden naar de stembus gaan, de ene keer omwille van de val van de regering door partij X, de andere keer door partij Y. Toch houdt men in de Wetstraat (en dus ook aan de Keizerslaan) aan die wijsheid vast. Je wil immers niet dat een voorsprong in de peilingen in de stembus plots omgetoverd wordt tot een pijnlijk verlies. Daarom dat de PS de komende maanden haar eisen zal stellen en niet bereid zal zijn veel toegevingen te doen. Maar zelf zal ze de federale regering liever niet doen vallen als ze de schuld daarvoor niet ontegensprekelijk in de schoenen van een andere partij kan schuiven.
Groen en cd&v kwetsbaar Zowel voor Groen (en dus ook Ecolo) als cd&v zouden vervroegde verkiezingen op korte termijn een kleine ramp zijn. Cd&v doet het op dit ogenblik bar slecht in de peilingen, maar kampt ook met zoveel interne problemen dat het zich het eerste half jaar gewoonweg niet georganiseerd zou krijgen om een verkiezingscampagne te voeren. Het enige voordeel dat die partij nog heeft, is dat ze ondanks alles met Sammy Mahdi wel nog over een kopman beschikt. Bij Groen zijn de peilingsresultaten al bij al zo slecht
ten worden opgebouwd in periodes dat men niet werkt en dat ook de effectieve pensioenleeftijd niet meer stijgt. En ook hier lijken Open Vld en PS lijnrecht tegenover elkaar te staan, want de staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld) zei in een interview vorige vrijdag over Lalieux: “Ik zou ze graag eens door elkaar schudden, ja.” Daarin stelde ze ook erg duidelijk dat de arbeidsmarkt- en pensioenhervorming nodig zijn om het hele systeem betaalbaar te houden. Nieuwe belastingen zijn voor haar uit den boze en de koopkrachtmaatregelen van de PS vindt ze derhalve onbetaalbaar. Ze durft zelfs niet meer garanderen dat deze regering het uitzingt tot 2024.
nog niet, maar gaat het met de voorzittersverkiezingen van kwaad naar erger. Het laatste wat we ervan vernomen hebben is dat het partijbestuur één van de vier kandidatenduo’s moest schrappen wegens “niet ernstig”.
Straks wordt alles beter Het meest fascinerende aan de hele saga, zowel bij cd&v als bij Groen, maar eigenlijk ook bij Open Vld, is dat men in die partijen lijkt te geloven dat het over een half jaartje weer allemaal beter zal gaan. Laat Sammy Mahdi zijn ding maar eens doen bij de cd&v, geef een fris voorzittersduo bij Groen maar zijn kans en laat het ‘liberaal vuur’ van Egbert Lachaert maar eens goed oplaaien bij Open Vld, en je zal eens zien wat je zal krijgen bij elk van die drie partijen dit najaar. Om over 2023 nog maar te zwijgen, en de spetterende verkiezingsoverwinning in 2024. Bij de PS denken ze waarschijnlijk net het omgekeerde, terwijl ze hopen dat een hardere houding in de federale regering de partij in Wallonië en Brussel weer uit het dal kan trekken. Ondertussen kan Conner Rousseau er in Vlaanderen voor Vooruit nog een paar procentjes bijdoen. Waarom zou je dan nu of in 2023 op basis van onbetrouwbare peilingen riskeren je virtuele winst kwijt te spelen, als aanstoker van vervroegde verkiezingen, als er bij de geplande verkiezingen in 2024 misschien wel een nog grotere winst inzit? FILIP VAN LAENEN
HET BESTE VAN
Heel wat reacties op lingeriefoto van transgender kandidaatvoorzitster Groen
Nog geen beslissing over terugbetaling 1 miljoen euro door Sihame El Kaouakibi
Filip Dewinter zorgt voor ophef in Nederland
België dumpte oude medicijnen in Oekraïne en schond internationale richtlijnen
Voorzitter DéFI: “Ons cordon sanitaire omvat Vlaams Belang, PTB én N-VA”
Surf naar palnws.be
Politiek
Hilde Crevits
Volgens Dimitri Verhulst gaat de kwaliteit van humor “hard achteruit”, zo vertelt de schrijver van ‘De helaasheid der dingen’ aan de Nederlandse krant De Telegraaf. “Dat komt omdat hedendaagse humor eerst vijf douanekantoren moet passeren. Bij elk politiek correcte checkpoint gaan een hoop goede grappen verloren. Ik maak me serieus zorgen over al die woke-hogepriesters die zich bemoeien met de literatuur en overal discriminatie of racisme zien. Voed je volk op en leer zaken in hun tijd en context zien, zou ik zeggen.” “Ironie, sarcasme en cynisme, het is dringend nodig dat Unesco zich hiermee gaat bemoeien”, aldus Verhulst. “Het zijn hoge beschavingsvormen die op de Werelderfgoedlijst moeten komen te staan, omdat ze worden bedreigd. Mensen lijken te vergeten dat we lachen omdat we pijn hebben, niet omdat we ons amuseren. Humor is een verwerkingsproces. Denk aan al die moppen over nonnen en priesters uit mijn jeugd. Die kwamen voort uit onze onderhuidse problemen met de kerk. Het is extreem gevaarlijk om humor aan de leiband te leggen. Het is juist via humor dat er begrip voor een ander en acceptatie kan komen.”
De West-Vlaamse politica uit Torhout komt uit een traditioneel christelijk nest, maar wordt niet aan de KU Leuven, maar aan de (toen nog) Rijksuniversiteit Gent met grote onderscheiding licentiate in de Rechten. Na enkele jaren advocatuur vindt ze in 1996 haar weg naar de politiek als kabinetsmedewerker van de Brugse burgemeester. In 2000 wordt ze provincieraads- en gemeenteraadslid, en tot 2007 schepen, wat ze achter zich liet om Vlaams minister te worden. Ondertussen werd ze in 2004 ook Vlaams Parlementslid. Vanaf 2014 is ze viceminister-president en wordt ze tot 2019 minister van Onderwijs. Van 2016 tot 2018 was ze drie jaar (titelvoerend) burgemeester van Torhout. Van 2019 tot recent was ze minister van onder meer Werk en Landbouw, wat ze dus vorige week overdroeg aan neofiet Jo Brouns. Zelf nam ze Welzijn en Volksgezondheid van Beke over.
Haar eerste zeven jaar als minister herinnert zich wellicht niemand meer. Ze was toen achtereenvolgens minister van Openbare Werken, Leefmilieu en Mobiliteit. Pas als minister van Onderwijs sprong ze geregeld in het oog, maar toch werd ze te veel gezien als de akela/moeder-overste en kon ze de neergang van het eertijds zo kwaliteitsvolle onderwijs in Vlaanderen niet stoppen. Tegen de onderwijsbonden en -bonzen, de nieuwlichters en de ‘pedagoochelende’ experimenteerders kon ze onvoldoende weerwerk bieden. Men fluistert dat ze toen echt ‘de stiel’ heeft geleerd. Desondanks handhaafde ze zich op het departement, en binnen de partij en de Vlaamse regering werd ze mede door haar eloquentie en intelligentie - én als vrouw met veel voorkeurstemmen - iemand om rekening mee te houden. Haar vlotte, vriendelijke omgang transformeerde bijwijlen naar die van een overtuigde, zakelijke onderhandelaarster die nooit met lege handen weggestuurd kon worden. Politieke tegenstanders hadden er niet altijd vat op en deden vaak wat meewarig tegenover haar, maar daar bleef het vaak bij.
In de vuurlijn Ze werd dan ook een vertrouwelinge van Wouter Beke en speelde een belangrijke rol in de cd&v-voorzittersverkiezingen die Joachim Coens op het voorplan brachten. In 2019 was ze in haar provincie het boegbeeld en was ze ook namens haar partij degene die mikte op de post van minister-president. Omdat de partij overal in Vlaanderen verloor, moest ze die kandidatuur intrekken. Maar ze was niet meer weg te denken uit het dagelijkse bestuur van haar partij en bij elke beslissing was haar mening van tel. Zo komt het dan ook dat zij na het ontslag van Beke diens opvolger werd op het moeilijke departement Welzijn. Cd&v durfde niemand anders in de vuurlijn sturen. Haar opvolger op Werk en Landbouw zal ze blijven volgen, want bij diens beleid aangaande het hangende stikstofakkoord zal ze over de schouder blijven meekijken. En tegelijk is het haar ambitie om in de zorg nieuwe en duidelijke accenten te leggen om de herinneringen aan het beleid van Beke te doen smelten als sneeuw voor de zon.
Centraler beleid Maar ook de partij wil ze mee uit het slop halen. De nieuwe voorzitter, wellicht Sammy Mahdi, kan op haar rekenen. Ze beseft dat cd&v zich opnieuw moet profileren en zich opnieuw zelfvertrouwen moet aankweken. En dat begint bij de basis. Hiervoor rekent ze op de tientallen cd&v-burgemeesters die zich ook begonnen af te vragen hoe het eigenlijk verder moet. Mahdi pleit voor een centraler beleid in de partij waarbij de samenwerking niet meer vrijblijvend is. Crevits zal zich hier niet tegen verzetten. Integendeel. Nu ze onaantastbaar en ‘incontournable’ is in haar partij, zal ze er voluit voor gaan. “Ik heb vastgesteld dat het vertrouwen van de partij in mij groot is. Je kan niet weg als iedereen op je rekent. Maar het moet wel beter.” Of haar boodschap ook bij de kiezer zal geraken, is een andere vraag. De algemene perceptie is immers negatief. Maar ze zal er zich voor smijten, met de glimlach, maar zeker ook met de stalen vuist in de fluwelen handschoen. Het zachte eitje is een vechtster geworden, gepokt en gemazeld door het harde leven in de politieke krabbenmand.
Dimitri Verhulst:
“Ik maak me serieus zorgen over al die woke-hogepriesters die zich bemoeien met de literatuur”
“Misschien ben ik wel nodig”, zei ze zaterdag in een interview in Het Laatste Nieuws toen er over haar opvolging van Wouter Beke op Welzijn werd gesproken. Ze is zelfzeker, want je merkt dat 15 jaar ervaring als Vlaams minister haar hebben gekneed en gestaald. Hilde Crevits (54) is geen katje meer om zonder handschoenen aan te pakken. En met een andere beeldspraak uit de dierenwereld zou je kunnen zeggen dat wie een egel of stekelvarken wat onhandig aanpakt, het geweten zal hebben. Bovendien hoort ze al meerdere jaren tot de top van haar partij, naar wie best geluisterd wordt.
Sterkhouder
7
CITAAT VAN DE WEEK
Groenen staan opnieuw op de rem voor defensie Een voorzichtige aanzet om onze defensie-uitgaven eindelijk in overeenstemming te brengen met die van andere NAVO-landen, dat was het voorstel dat premier Alexander De Croo (Open Vld) vorige week lanceerde. Dat was echter (opnieuw) buiten de groenen gerekend. Premier Alexander De Croo (Open Vld) wil eind juni, op de volgende NAVO-top in Madrid, uitpakken met de belofte onze militaire uitgaven op te trekken naar 2 procent van het bbp (de zogenaamde NAVO-norm) in 2035, omgerekend 2,8 miljard euro per jaar extra. Die ambitie is broodnodig en valt zelfs magertjes uit. België is op dit moment binnen de NAVO nog altijd een van de landen die het minst investeert in defensie en de kloof met onze partners wordt alleen maar groter sinds de oorlog in Oekraïne. De Nederlandse defensie-uitgaven gaan bijvoorbeeld al in 2024 naar 2 procent van het bbp. Het voorstel van De Croo werd echter vrijwel meteen afgeschoten door zijn groene coalitiepartners. “Dat lijkt ons niet redelijk”, zei Groen-voorzitter Meyrem Almaci vorige week in De Tijd. “Bijkomende miljarden voor het leger zijn miljarden die niet uitgegeven kunnen worden aan uiterst dringende en essentiële kwesties, zoals de sociale uitdagingen en de koopkracht. Dergelijke bedragen brengen onze sociale politiek en ons klimaat- en milieubeleid in gevaar. Ze verhinderen de versnelling van de economische transitie.” Het is niet de eerste keer dat de groenen dwarsliggen als het op landsverdediging aankomt. Zij zwakten de eerder aangekondigde defensie-uitgaven af van 1,6 procent van het bbp naar 1,54 procent en zorgden er bijvoorbeeld ook voor dat onze drones niet bewapend mochten zijn.
Groene demagogie Donderdag kwam de kwestie ook ter sprake tijdens het vragenuurtje in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Kamerlid Peter Buysrogge (N-VA), wiens partij er al langer voor pleit om de defensie-uitgaven op te trekken, wijst op het feit dat onze buurlanden - ook die waar groenen in de regering zitten - meer aan defensie zullen uitgeven na de oorlog in Oekraïne. “Het zal goed staan op uw cv voor uw internationale carrière”, klonk het grappend. De groenen kregen dan weer de wind van voren, niet alleen van Buysrogge, die hen “po-
litieke profilering op kap van onze veiligheid” verweet, maar ook van Les Engagés-Kamerlid Georges Dallemagne die de uitspraken van de ecologisten over de kwestie “demagogisch” noemde.
“Groen zal moeten aanvaarden dat we het regeerakkoord verder uitvoeren” Kamerlid Jasper Pillen (Open Vld)
De Croo staat niet echt bekend als iemand die de forcing doorvoert of het voortouw neemt in moeilijke dossiers die zijn meerderheid verdelen. Als hij moeilijke vragen krijgt over splijtzwammen in zijn regering, is hij eerder geneigd die te negeren of er handig omheen te fietsen. Daarom was het des te opvallender dat hij bij dit thema wel een - naar zijn normen - uitgesproken, eigen standpunt innam in de Kamer. Misschien had de hierboven vermelde droom van een internationale carrière er iets mee te maken. Hoewel hij de groenen niet bij naam noemde, leek de premier allesbehalve gelukkig met de uitspraken van de groene partijvoorzitters en leek hij zelfs een subtiele tik uit te delen aan zijn coalitiepartners. “Landen die geen deel uitmaken van de collectieve veiligheid van de NAVO ondervin-
den enorme agressie. Alleen staan in de wereld? Ik raad het niemand aan”, zei De Croo. “Die collectieve veiligheid is gestoeld op solidariteit. Het laatste wat ik zou willen horen is dat we ‘freeloaders’ zijn. Onze veiligheid is collectief, maar we moeten ook ons deel doen.”
Wisselmeerderheid De tegenstelling werd enkele dagen later tijdens een debat in De Zevende Dag nog scherper gesteld. Open Vld-Kamerlid Jasper Pillen zei daar dat “Groen zal moeten aanvaarden dat we het regeerakkoord verder uitvoeren”. In dat regeerakkoord staat dat onze defensie-uitgaven in de lijn moeten liggen van de uitgaven van niet-nucleaire lidstaten. “Gaat u echt zeggen dat defensie belangrijker is dan de strijd tegen de klimaatopwarming?”, vroeg zijn tafelgenoot Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt, verwijzend naar de andere uitdagingen die volgens hem nog op het bord van de regering liggen en waarvoor er gewoonweg te weinig geld is door de erbarmelijke staat van de Belgische overheidsfinanciën. Volgens De Vriendt is er echter geen sprake van een regeringscrisis en hij hoopt dat de kwestie binnen de regering uitgeklaard kan worden in een “groot akkoord”. Terwijl de groenen grotendeels alleen lijken te staan binnen de regering - de socialisten blijven nog wat op de vlakte -, biedt N-VA een wisselmeerderheid aan om buiten de groenen om grotere defensie-uitgaven door te duwen. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat het zo’n vaart zal lopen.
PIETER VAN BERKEL
© BELGA
IN DE KIJKER
© PHOTONEWS
26 MEI 2022
Premier Alexander De Croo op bezoek bij Belgische troepen in Roemenië
8
Interview
26 MEI 2022
MARC DESCHEEMAECKER Marc Descheemaecker (66) is een van de invloedrijkste bestuurders van het land. In de privésector was hij aan de slag bij McKinsey, Prado, Vendex en ISS. Van 2005 tot 2013 moest hij als CEO puinruimen bij de NMBS. Na zijn vermeende bekering van Open Vld tot N-VA in 2014, zetelde hij in de bestuursraden van De Lijn, opnieuw de NMBS, Ethias en sinds kort ook Lantis, de beheersmaatschappij van de Oosterweelwerken. ’t Pallieterke trok naar zijn riante hoeve in de polders van Middelkerke voor een gesprek over de toekomst van de NMBS, de veiligheid op het openbaar vervoer en Vlaamse onafhankelijkheid.
escheemaecker wil de NMBS splitsen om tot één vervoersmaatschappij in Vlaanderen te komen. Hij wijst erop dat de mobiliteitsuitdagingen vandaag helemaal anders zijn dan vroeger. Zo moet er vandaag vraaggestuurd gewerkt worden, terwijl er vroeger simpelweg verbindingen werden aangelegd tussen afgelegen gebieden. Concreet pleit de N-VA’er voor een geïntegreerde mobiliteitsoplossing die uitgaat van één organisatie, zodat er slechts met één tariefsysteem en één vervoersbewijs gewerkt moet worden. “Bij de NMBS legt de gemiddelde reiziger per treintraject 41 kilometer af”, legt hij uit. “Dat is op de kaart vrij beperkt. Dan moet je geen treinen van Antwerpen naar Charleroi en van Eupen naar Oostende inleggen. Je moet zorgen voor een optimaal vervoersmodel, daar waar er een grote vraag is.” “Je kan beter opteren voor kortere trajecten die beter aansluiten bij de eigenlijke vervoersbehoeftes. In dit land wordt er weinig grensoverschrijdend gewerkt. Dat is trouwens een economisch probleem voor een aantal werkgevers. Er zijn veel mensen die gaan werken in Brussel, de Vlaamse Rand of
Zaventem. Je moet het vervoer op hun behoeftes afstellen.” “Steeds meer landen - zelfs de centralistische - stappen af van de nationale aanpak die vandaag gehanteerd wordt door de NMBS. In Frankrijk worden de vervoersstromen door groepen van departementen georganiseerd. Die sluiten zich bij elkaar aan en hebben hun eigen vervoer- en transportschema’s. Je kan Frankrijk er niet van beschuldigen een regionalistisch land te zijn, integendeel. Hetzelfde zie je in Duitsland. Deutsche Bahn en SNCF (de Franse spoorwegmaatschappij, red.) zijn ook hele grote busoperatoren.”
Heeft Brussel nood aan een eigen spoorwegmaatschappij? “Als je de NMBS zou splitsen in een Vlaamse en een Waalse operator, heeft Brussel eigenlijk geen eigen spoorwegmaatschappij nodig, tenzij ze dat zelf zouden willen. De MIVB volstaat als vervoersmaatschappij voor een stadsstaat zoals Brussel. Wensen zij op een of andere manier treinen of lightrail te organiseren, dan staat het hen vrij om dat te doen. Ik denk niet dat dat voor hen financieel zinvol zou zijn.”
DE NMBS IS EEN SYMBOOL, EN SYMBOLEN KOSTEN VAAK HEEL VEEL GELD IN DIT LAND
Op welke termijn kan een splitsing gerealiseerd worden?
• Geboren in Mortsel
“Je moet eerst de beslissing nemen, dan het concept uitwerken en het vervolgens realiseren. Dat gaat niet op één of twee weken gebeuren, maar verspreid over meerdere jaren. Dankzij de wafelijzerpolitiek beschikken zowel Vlaanderen als Wallonië over voldoende onderhoudscapaciteit. Beide gewesten hebben elk een centrale werkplaats – eentje in de buurt van Namen en eentje in Mechelen – en verschillende tractiewerkplaatsen.” “De NMBS en Infrabel (de infrastructuurbeheerder, red.) zijn vandaag al op basis van de huidige grenzen georganiseerd, meer bepaald op basis van districten. Je hebt twee Vlaamse, twee Waalse en een centrumdistrict. Het is perfect mogelijk om op een rationele manier binnen twee tot drie jaar een constructief splitsingsscenario uit te werken. Maar de politieke wil moet er zijn natuurlijk. En die is er vandaag nog niet.”
• Licentiaat in de TEW aan
Wat zou een eventuele splitsing betekenen voor de productiviteit? “Een splitsing zou een productiviteitswinst opleveren voor de Vlaamse spoorwegmaatschappij. Aan Vlaamse kant zou men heel snel tot een performante mobiliteitsgroep komen. In Wallonië gaat men op een bepaald moment beseffen dat men geld over de balk gooit met faraonische projecten zoals de stations in Luik en Bergen. Als men zelf de boontjes moet doppen op gewestelijk niveau, zal men heel snel tot de ratio van de dag overgaan.” “Aan Vlaamse kant is er sprake van grote, productieve spoorwegprojecten. Aan Waalse kant heb je zulke projecten niet. Maar door de vervloekte 60-40-verhouding - waarbij je 60 euro moet uitgeven aan Vlaamse kant en 40 euro aan Waalse kant - ging dat geld naar luxeprojecten zoals de stations van Luik en Bergen.”
op 12 augustus 1955 de UFSIA in Antwerpen • 2005-2013: afgevaardigd
bestuurder NMBS • 2013-2021: voorzitter raad
van bestuur Brussels Airport • 2014-2022: voorzitter raad van bestuur De Lijn • Sinds 2022 voorzitter van Lantis
MARC DESCHEEMAECKER
“Ik pleit ervoor om mobiliteit volledig over te hevelen naar de gewesten”
Wat met de schulden? “De schuld loopt nu opnieuw op door de coronapandemie. De federale regering zal haar verantwoordelijkheid moeten nemen om het tekort bij de NMBS weg te werken. Ze zal dat moeten financieren. De historische schuld zal waarschijnlijk a rato van de 60-40-verhouding, die dan voor de laatste keer gebruikt wordt, verdeeld worden. Dat betekent dat 60 procent van de historische schuld - die nu ongeveer richting 3 miljard gaat - bij Vlaanderen zal komen en 40 procent bij Wallonië.”
Wat vond u van de gratis tienrittenkaart die de federale regering uitdeelde tijdens de coronacrisis? “Dat was de grootste stommiteit die men kon begaan. Aan de ene kant wordt het openbaar vervoer geculpabiliseerd en moest iedereen tot voor kort een mondmasker dragen. Anderzijds heeft men tijdens de pandemie treinen volgepropt
Interview
26 MEI 2022
9
VOORZITTER RAAD VAN BESTUUR LANTIS WAAR HET IN ANDERE LANDEN GEMAKKELIJKER IS OM TE REGIONALISEREN EN DE JUISTE SCHAAL TE KIEZEN, WORDEN WIJ DOOR ONZE TEGENSTELLINGEN AAN ELKAAR VASTGEKLONKEN. DAT IS BIJNA TEGENNATUURLIJK met mensen die tegen hun zin, maar omdat het gratis was, het openbaar vervoer namen. Ik was toen nog lid van de bestuursraad en heb me daar heel hard tegen verzet. Maar die kaart was een vaste wil, die ook heel veel belastinggeld heeft gekost. Het uitdelen van die kaart was een totaal onverantwoorde beslissing.”
Is het toeval dat we al drie legislaturen geen Nederlandstalige federale minister van Mobiliteit hebben? “Ik denk wel dat dat toevallig is. Anderzijds zegt het wel iets over de prioriteiten van de Vlaamse partijen. Minister van Mobiliteit zijn in dit land is heel moeilijk omdat je nooit een volledig homogeen takenpakket hebt. Wat kan een federaal minister van Mobiliteit in godsnaam doen aan de mobiliteit in Vlaanderen? Je kan alleen in de weg lopen met de NMBS. Alle andere bevoegdheden zijn in handen van je Vlaamse collega. Voor je Vlaamse collega is het net omgekeerd. Het zuiver wetgevende karakter zit nog altijd op federaal niveau. Ook de NMBS, de ruggengraat van het vervoerssysteem, zit bij je federale collega. Ik pleit ervoor om bij een latere staatshervorming mobiliteit volledig en integraal over te hevelen naar de gewesten. Het overleg met ministers van Mobiliteit, dat is de Fyra van de politiek.”
Zullen de treinen moeten stoppen aan de taalgrens? “Dat de treinen zouden stoppen aan de taalgrens, is natuurlijk totale nonsens. Europa voorziet al internationaal spoorwegverkeer. De Europese regels staan vast. Vandaag rijden er al Belgische treinen naar Rijsel, Amsterdam, Aken en Keulen. Die moeten aan geen enkele grens stoppen. Het is kunstmatig om altijd maar treinen over de taalgrens te sturen om toch maar aan te tonen dat we
een unitaire staat zijn. Dat is echt negentiende-eeuws. Nu moet je gewoon vervoersstromen organiseren. Als veel Vlamingen in Terneuzen gaan werken, moet je er maar voor zorgen dat ze daar met de trein geraken. Je moet veel meer op maat van de reiziger werken.” “Het is perfect mogelijk om met de huidige infrastructuur heel goede verbindingen te creëren tussen de verschillende steden. Je kan perfect de trein van Charleroi via Brussel naar Luik laten rijden en daar een perfecte Waalse as van maken. Maar nog eens: de politieke wil moet er zijn, aan beide kanten. Het is een symbool, en symbolen kosten vaak heel veel geld in dit land.” “Je hebt nu al initiatieven om tot een gemeenschappelijk vervoersticket te komen, maar dan krijg je oeverloze discussies over wie welk deel van de kost voor zijn rekening neemt en wie welk deel van de opbrengsten krijgt. In ons land zijn er vier ministers van Mobiliteit met soms vier verschillende ideologische invalshoeken en verschillende doelstellingen. Het is heel moeilijk om die op één lijn te krijgen.”
Valt die nieuwe spoorwegmaatschappij dan onder De Lijn? “Men moet niet in termen van overnames denken. Ik zie het als een mogelijke fusie van gelijken, waarbij verschillende transportmodi zich integreren in één aanbod voor de reiziger om het die laatste zo gemakkelijk mogelijk te maken. Je krijgt dan één front- en backoffice.”
Is Vlaanderen groot genoeg om die optimale schaalgrootte te bereiken? “De schaalgrootte van Vlaanderen is niet slecht. Daarbij maak ik steeds de vergelijking met landen zoals Denemarken en Zwitserland, die heel goed presteren op vlak van mobiliteit. Ze zijn heel vooruitstrevend en nemen technisch een leidende rol op. Vreemd genoeg worden wij door onze taalsituatie bij elkaar gehouden. Waar het in andere landen gemakkelijker is om te regionaliseren en de juiste schaal te kiezen, worden wij door onze tegenstellingen aan elkaar vastgeklonken. Dat is bijna tegennatuurlijk.”
Er was tijdens de coronacrisis heel wat agressie tegen treinpersoneel. Vormt dat geen probleem bij de aanwerving? “Dat denk ik niet. Tijdens hun opleiding proberen we nieuwe werknemers instrumenten aan te reiken om met zulke situaties om te gaan. Gelukkig is het nog altijd relatief uitzonderlijk dat er fysieke agressie plaatsvindt. Er was ooit
een periode dat een gezagsfunctie gewoon werd gerespecteerd en agressie quasi niet voorkwam. Er zijn bepaalde plaatsen in het land waar meer agressie voorkomt. In Brussel zijn er toch wel een aantal incidenten geweest. Er zijn plaatsen waar jeugdbendes soms problemen veroorzaken.”
De vliegtaks is gewoon een platte belasting die geen enkel ecologisch doel dient Hoe kijkt u naar de vliegtaks? “Vanuit een ecologisch perspectief zijn er maar twee oplossingen: kwaliteitsnormen opleggen aan de vliegtuigen en een kerosinetaks invoeren. Een kerosinetaks kan alleen maar functioneren als die internationaal wordt doorgevoerd. Op dit moment is het duidelijk dat de vliegtaks, hoeveel die ook bedraagt, gewoon een belasting is die ergens een gaatje moet dichten in de begroting, voor zover die gaten nog te dichten zijn. Het is gewoon een platte belasting die geen enkel ecologisch doel dient.”
De geluidsnormen zijn enkel in Brussel van kracht. Verplaatsen die niet gewoon het probleem naar Vlaanderen en Wallonië? “Ja en nee. Ik heb het moeilijk met die geluidsnormen. In vergelijking met het
DESCHEEMAECKER OVER ZIJN BEKERING VAN OPEN VLD TOT N-VA:
“Hun beeld van de samenleving beviel mij wel” U bent in 2014 overgestapt van Open Vld naar N-VA, waarvan het eerste programmapunt Vlaamse onafhankelijkheid is. Hoe belangrijk is dat voor u? (Geïrriteerd) “Heb ik ooit op een kandidatenlijst van de Vld gestaan? Neen. Heb ik ooit op een kabinet van de Vld gewerkt? Neen.” “In 2002 ben ik op een veto gelopen van de voorzitter van de Vld om de NMBS te gaan leiden. Anders was ik de opvolger geweest van Etienne Schouppe. Ik had sympathieën voor en vrienden binnen de Vld, maar ook in andere partijen. Ja, ik werd beschouwd als Vld’er. Maar ineens was het wereldnieuws dat ik in 2014 van Vld naar N-VA ben overgestapt. Ik heb twee keer op een N-VAlijst gestaan, telkens als lijstduwer, met de absolute zekerheid dat ik niet verkozen kon worden. Gewoon uit overtuiging, omdat hun beeld van de samenleving mij wel beviel. Dat heb ik bij de Vld nooit gedaan.” “Er zijn verschillende parlementsleden overgestapt, zoals Annick De Ridder en Ludo Van Campenhout, en zelfs Bart Somers en Vincent Van Quickenborne. Die krijgen nooit nog voor de voeten geworpen dat ze
zijn overgestapt van bijvoorbeeld Vld naar N-VA. Maar Marc Descheemaecker, die nooit een politiek mandaat heeft bekleed, nooit op een kabinet heeft gewerkt of op een politieke lijst heeft gestaan, wel. Ik vind dat raar.” “Het eerste programmapunt van de N-VA (Vlaamse onafhankelijkheid, red.) was voor mij een beetje moeilijk. Ik ben pas echt enthousiast geworden na het congres waarop beslist is om te gaan voor een confederaal model. Ik geloof net als vele anderen in een sterk en zelfstandig Vlaanderen, binnen een confederaal model.” Hangt u op 11 juli de Vlaamse leeuw uit? “Ik ben een overtuigd Vlaming geworden door met de mensen binnen N-VA te spreken. Wat mij enorm is opgevallen in 2014 is de warme groepsgeest die binnen N-VA heerst. Bij andere politieke partijen geldt het oude adagium van Camille Huysmans: vijand, aartsvijand, politieke vriend. Dat gaat voor de N-VA niet op. Bij andere partijen bevindt de vijand zich vaak in de eigen rangen. Ik ben blij dat ik op een bescheiden manier - als Europees lijstduwer - heb kun-
jaar 2000 landen er minder vliegtuigen op Zaventem en vertrekken er ook minder. Moderne vliegtuigen zijn ook stiller dan die uit 2000. De evolutie van het geluid is positief op Zaventem. We leven in een samenleving die steeds meer vraagt en minder toelaat. De geluidsnormen zijn voor Brussels gebruik. Noch Vlaanderen, noch Wallonië heeft die overgenomen. De federale regering heeft in dit dossier de kans gemist om aan te tonen dat dit land nog een beetje werkt. De geluidsnormen zouden een Europese materie moeten zijn. En als je het Europees niet geregeld krijgt, een nationale materie. Een vliegtuig verplaatst zich met een gigantisch hoge snelheid. Het is dus onmogelijk om geluidsnormen vast te leggen voor een klein lapje grond van 19 gemeenten.”
Is er iets waar de media volgens u te veel of te weinig aandacht aan besteden? “De media besteden te weinig aandacht aan dossierkennis. Twintig tot dertig jaar geleden waren er nog journalisten die een verdomd goeie dossierkennis hadden. Nu is de waan van de dag voor veel journalisten belangrijker dan een gedegen dossierkennis. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de evolutie van sociale media en de snelheid waarmee informatie zich verspreidt. Ik vind dat jammer.” “Wat ik nog het ergste vind, is dat er journalisten zijn die van zichzelf denken dat ze een goeroe zijn en hun eigen mening ventileren in hun artikels. Een verslaggever moet verslag uitbrengen van wat er gebeurt, geen mening geven of aan manipulatie doen. Bij politieke commentatoren merk je gewoon dat ze de feiten naar de hand van hun overtuigingen proberen te zetten. Zeker in de politieke journalistiek vind ik dat gevaarlijk.” ANTON SCHELFAUT
nen bijdragen aan de grote overwinning in 2014.” Is de politiek als werkgever aantrekkelijk genoeg voor bekwame en ervaren bestuursleden? “Je mag nooit de fout maken om de politiek als werkgever te beschouwen. Het is een eer om volksvertegenwoordiger te zijn, geen 9-to-5-job van je twintigste tot je zestigste. Ik pleit voor een model zoals in Nederland of Scandinavië, waar mensen in en uit de politiek kunnen stappen vanuit de privé of de ambtenarij. Dat is een veel gezondere situatie die veel meer waarde geeft aan een politiek mandaat. “Bovendien is ons politiek systeem gebouwd op gigantische kabinetten, wat ik totaal verkeerd vind. Ik denk niet dat het altijd leuk is in de Belgische politiek. We moeten de overheidsadministratie herwaarderen en de kwaliteit verhogen. Dat kan alleen maar gebeuren als ze niet onder de voogdij van de kabinetten vallen. Een politiek mandataris mag zichzelf niet als werknemer van de politiek zien, want dan krijg je een bestendiging.”
“Meer dan 30 jaar zijn wij lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds ... de ruggengraat van de Vlaamse beweging ... jong, dynamisch en zeer aanspreekbaar ... een evidente keuze.” Bart Fierens, voorzitter ANZ Voor een Vlaamse sociale zekerheid! Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 www.vnz.be
Word lid van het VNZ.
10 Buitenland
26 MEI 2022
DUITSLAND
CDU wint Schleswig-Holstein en NRW - SPD, liberalen en AfD verliezen Lessen voor de toekomst? Volgens sommige Duitse commentatoren zijn de resultaten geen verrassing, en geven ze een nieuwe trend in de Duitse (en andere?) verkiezingen aan. Burgers zouden voortaan eerder voor mensen dan voor partijen stemmen. Eind maart bijvoorbeeld kon SPD-politica Anke Rehlinger in die andere Duitse deelstaat Saarland al een absolute meerderheid achter haar naam krijgen, 6 weken later doet Günther hetzelfde in Schleswig-Holstein. Burgers in Saarland beschouwden Rehlinger als een geloofwaardige, competente en betrouwbare kandidate, blijkbaar hebben de burgers dezelfde overtuiging bij Daniel Günther. Voor AfD en andere nationaal-conservatieve partijen in West-Europa houden deze verkiezingen een belangrijke les in. Voor de eerste keer sinds haar stichting in 2013 moet de partij een belangrijke nederlaag incasseren. Interne discussies, een leiderschapsprobleem en het gebrek aan een duidelijke programmatorische lijn zorgen voor onzekerheid bij de burgers die sym-
MIDDEN-OOSTEN
Naar een geopolitieke hertekening in Midden-Oosten? Het lijkt erop dat 2022 een scharnierjaar zal worden op het geopolitieke vlak. Terwijl in het Westen de NAVO alles op alles zet om Rusland in Oekraïne te stoppen, zijn in het Midden-Oosten krachten aan het werk die alles op alles zetten op verzoening. Wat moeten we ons daarbij voorstellen?
Turkije en Saoedi-Arabië Nu maakt Turkije een serieuze bocht in zijn relaties met Saoedi-Arabië. Tussen de beide landen was na de moord op de Saoedische oppositiejournalist Khashoggi een ‘koude oorlog’ uitgebroken. Om nog onbekende redenen maakte Erdogan van deze kwestie een staatscrisis en spaarde hij zijn snoeiharde kritiek vooral op de erfelijke prins Mohammed ben Salman niet: hij omschreef de prins als een moordenaar. Nu dus een bocht van 180 graden. De redenen zouden wel eens van economische aard kunnen zijn. Turkije bevindt zich in zwaar economisch onweer, met een inflatie van ruim 60 procent. De ontevredenheid in Turkije is groot en de wetgevende verkiezingen van 2023 kondigen zich dus aan als zwaar. Saoedi-Arabië, dat een belangrij-
De moord op journalist Khashoggi brachten de relaties tussen Saoedi-Arabië en Turkije naar een dieptepunt
ke economische partner van Turkije was, stopte de handel en de Turkse munt verloor zowat de helft van zijn waarde ten opzichte van de dollar.
Gang naar Canossa Erdogan op weg naar Canossa dus. Geen onbelangrijke stap, met geopolitieke gevolgen, net op het moment waarop het ganse Nabije Oosten zich gaandeweg aan het afkeren is van Amerika. De landen in de regio hebben vanzelfsprekend de inval van de Russen in Oekraïne afgekeurd - met woorden. Maar zelfs Israël is Amerika niet gevolgd, want het heeft de neutraliteit van Rusland in Syrië hard nodig. Enkel Iran lijkt geïsoleerd in dit proces. Deze sjiitische staat keert zich daarom in de richting van China: China zal Iraans petroleum en gas in yuan betalen. Na Rusland is Iran dus de tweede belangrijke energieproducent die een einde wil stellen aan het dollarmonopolie in de internationale energiehandel. Verder is het ook niet zonder belang dat Saoedi-Arabië niet is ingegaan op een vraag van de VS om de petroleumproductie te verhogen (om zo Rusland te verzwakken). PIET VAN NIEUWVLIET
© SHUTTERSTOCK
Voorheen hadden Saoedi-Arabië en Qatar al een einde gemaakt aan hun conflict, dat terug te voeren was op een ideologische strijd tussen wahabieten en Moslimbroeders. Eerder was er al een toenadering tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), nadat de VAE van Israël belangrijke informatie heeft gekregen over de oorlog in Jemen, waar zoals algemeen bekend de rebellen door Iran worden gesteund.
PIET VAN NIEUWVLIET
© SHUTTERSTOCK
Het goede resultaat van de CDU komt niet uit de lucht vallen: minister-president Daniel Günther is bijzonder geliefd. Dat hij tot de linkervleugel van de partij wordt gerekend, maakt voor hem de weg vrij om opnieuw met de Grünen te regeren. Een gelijkaardige toestand in de grootste Duitse deelstaat, Nordrhein-Westfalen: CDU kwam er op 35,8 procent (een verbetering), en Grünen eindigden op 18 procent (in 2017 was dat slechts 6,4 procent). Aan de kant van de verliezers valt het zwakke resultaat van de sociaaldemocratische SPD op, die in het noorden amper 16 procent van de kiezers kon bekoren - een verlies van meer dan 11 procent. In NRW zette de SPD haar slechtste resultaat ooit neer, met 26,7 procent. In Schleswig-Holstein gleed AfD met 4,4 procent onder de kiesdrempel, een verlies van 1,5 procent. De partij van de Deense minderheid, de SSW, deed het beter dan verwacht en komt met 6 procent opnieuw in het deelstaatparlement. In NRW bleef AfD weliswaar boven de kiesdrempel, maar 5,6 procent kun je niet bepaald een mooi resultaat vinden.
pathie voor AfD hebben. Meedrijven op een populistische golf is alvast onvoldoende als energiebron voor verkiezingssuccessen. Er is werk aan de winkel. Voor de volledigheid: in NRW kwam slechts 56 procent van de kiezers opdagen, in 2017 lag de deelname nog op 65,2 procent.
Een zegevierende Daniel Günther
FRANKRIJK
Zes Ivoriaanse mannen erkennen hetzelfde kind
Het zou een geslaagde mop kunnen zijn, maar is het niet. In het Franse departement La Manche, waar honderden migranten inschepen om het Kanaal over te steken, hebben namelijk 6 mannen van Ivoriaanse afkomst het vaderschap van één en hetzelfde kind erkend. 6 mannen in 4 verschillende gemeenten, met als bedoeling een verblijfsvergunning in handen te krijgen. Als je als vreemdeling een Frans kind erkent, krijg je een Franse verblijfsvergunning, stelt de Franse wet (die in dat opzicht niet zoveel verschilt van de Belgische wetgeving). De moeder van het kind “had geen besef” dat wat ze deed, illegaal was, aldus de regionale krant La Manche Libre. Ze deed het alleen om de mannen ter wille te zijn (lees: ze werd er waarschijnlijk goed voor betaald). Niet elk kind kan door de wereld met 6 vaders…
erkennen bijvoorbeeld) kan hij een onderzoek vragen. Op 11 mei laatstleden publiceerde dezelfde Franse Senaat een nieuw rapport over migratie. Het resultaat is duidelijk: Frankrijk verliest de controle op migratie. “Beslissingen door de administratie genomen op het vlak van recht op verblijf van vreemdelingen geven steeds meer aanleiding tot geschillen, waardoor de juridische administratie het vele werk niet meer aan kan en wettelijk vastgelegde termijnen niet meer worden gehaald”. Het failliet van de rechtstaat als het ware?
Controle op migratie?
Procedureslag
Dit is maar één van de talloze voorbeelden van inbreuken door vreemdelingen om in Frankrijk te kunnen blijven. Al in 2005 stelde een rapport van de Franse Senaat: “De ontwikkeling van frauduleuze praktijken om een verblijfsvergunning in handen te krijgen, kent een absolute piek”. De Senaat had het over drie praktijken: frauduleuze documenten, schijnhuwelijken en fictieve erkenning van kinderen. Het is helaas niet verbeterd, en al zeker niet onder Macron: de erkenning van een kind wordt in Frankrijk zelfs niet meer automatisch gecontroleerd. Alleen als een procureur denkt over ernstige aanwijzingen van inbreuken te beschikken (6 vaders die hetzelfde kind willen
In 2021 werden er zo 271.675 verblijfsvergunningen voor vreemdelingen in Frankrijk uitgereikt, een stijging van 21,9 procent ten opzichte van 2020. Meer dan 100.000 van die aanvragen voor verblijfsvergunningen werden voor de administratieve rechtbanken gebracht, waardoor deze geschillen meer dan 40 procent van alle geschillen uitmaken voor deze rechtbanken. Het merendeel van de klachten heeft geen betrekking op fundamentele punten die niet werden nageleefd, neen, ze slaan op procedures die niet binnen een redelijke termijn werden afgesloten.
PIET VAN NIEUWVLIET
© SHUTTERSTOCK
Bij de recente Landtagverkiezingen in de Duitse deelstaat Schleswig-Holstein waren er twee duidelijke winnaars: CDU kreeg 43,4 procent van de stemmen, een winst van maar liefst 11,5 procent en de Grünen stegen naar 18,3 procent, een winst van ruim 5 procent. De derde coalitiepartner in de Noord-Duitse deelstaatregering, de liberale FDP, moest een klap van 5,1 procent verwerken en kwam op 6,4 procent.
Frankrijk verliest de controle over immigratie
Buitenland
26 MEI 2022
DIPLOMATIEKE VALIES © SHUTTERSTOCK
De aanschaf van Russisch luchtafweergeschut leverde Turkije duidelijke sancties op
11
RUSLAND
De doctrine van de ‘Russische Wereld’
Tijdens een conferentie georganiseerd door het Poolse Instituut voor Internationale Aangelegenheden, hield de Poolse premier Morawicki een opmerkelijk scherpe toespraak, waarin hij opriep tot een “depoetinisering” van Rusland.
Heeft Turkije nog een plaats in de NAVO? De manier waarop Turkije zich profileert rond de NAVO-toetreding van Finland en Rusland roept vragen op. Sterker nog: wanneer men de balans opmaakt van de voorbije jaren, kan men zich om verschillende redenen ernstig de vraag stellen of het überhaupt nog een plaats heeft in de westerse club. Feit is dat door de geopolitieke waarde van het land, de dingen al sneller met de mantel der liefde worden bedekt. Met nakende verkiezingen en een economie die door wanbeheer een puinhoop geworden is (de inflatie heeft de kaap van de 60 procent overschreden), is de Turkse leider Erdogan een politicus met een probleem. Het is een gegeven dat niet losgekoppeld kan worden van zijn profilering in het NAVO-toetredingsdossier van Zweden en Finland. Toch is er meer aan de hand. Het gehanteerde terrorisme-narratief is immers gekend en de lijst met namen waarvan hij de uitlevering vraagt is niet nieuw. Die lijst werd in 2017 al overgemaakt, zonder dat Ankara erop terugkwam en ze het voorwerp van de diplomatieke druk werd. Tot nu dus. En ook al luidt het officiële communiqué dat er geen gevolg aan zal worden gegeven, kan niet worden uitgesloten dat er toch consequenties komen. In 2009 zei diezelfde Erdogan dat Anders Rasmussen onmogelijk secretaris-generaal van de NAVO kon worden tenzij een bepaalde Koerdische tv-zender in Denemarken zou sluiten. Rasmussen kreeg de functie en één jaar later sloot de zender. Ook nu kan een achterkamerakkoord niet uitgesloten worden.
tioneerd dieptepunt was de aanschaf van Russische S-400 luchtafweerraketten enkele jaren geleden. Diezelfde raketten die Ankara nu weigert ter beschikking te stellen aan Oekraïne.
Westbindung
In de huidige omstandigheden is het betwijfelbaar of Turkije überhaupt tot de NAVO zou worden toegelaten. Enkele vooraanstaande politici en diplomaten opperen in een recent opiniestuk dat het NAVO-verdrag maar van een uitsluitingsclausule voorzien moet worden, precies voor een lastig Turkije. Punt is, en dat weet Erdogan, dat zijn land naar het woord van Brezinski een “geopolitieke scharnierstaat” is. Cruciaal gelegen aan de Kaukasus waar sinds het einde van de Koude Oorlog al tien oorlogen werden uitgevochten. En zo'n land komt nu eenmaal met meer weg.
Er zijn in de geschiedenis enkele momenten geweest waarop de geopolitieke identiteit van Turkije stevig op het Westen werd gericht. Dat was al zo toen het Verdrag van Parijs (1856) gesloten werd na afloop van de Krimoorlog, maar ook na de Tweede Wereldoorlog toen Turkije van in het prille begin van de NAVO erbij was. Sinds het einde van de Koude Oorlog wijzigde dat gegeven. Van een verzwakt Rusland ging niet meer de strategische bedreiging van weleer uit. Zoete broodjes bakken met Moskou was ook een hefboom om zich in de westerse club dissident op te stellen. Een gesanc-
Metternich Geopolitiek is geen determinisme. En zoals de dubbelzinnigheid van de Russisch-Turkse relaties de voorbije jaren aantoonden, kunnen natuurlijke tegenstellingen overstegen worden. Veel heeft te maken met de figuur van Erdogan en zijn neo-Ottomaanse ambities, ook al is de voorbije jaren gebleken dat er geen groot Metternich in hem schuilt. Economische groei was lange tijd zijn handelsmerk, maar daar blijft inmiddels niets meer van over. Onder zijn leiding daalde het land substantieel op zowel de ‘corruption’-index als de ‘global democracy’-index (Zweden en Finland voeren deze lijsten aan), en dan hebben we het nog niet over Erdogans strijd tegen het seculiere karakter van de Turkse Republiek.
Kaukasus
MICHAËL VANDAMME
© SHUTTERSTOCK
HET OTTOMAANSE DILEMMA
De Poolse premier Morawicki: niet onderhandelen met terroristen
Dat was een duidelijke reactie op de zogenaamde “denazificatie” van Oekraïne. Hij zei ook: “We kunnen niet onderhandelen met terroristen. Misdadigers moeten worden gevonnist en de ideologie van de ‘Russische wereld’ moet worden verslagen en geëlimineerd.” Hij noemde deze ideologie “een kanker die niet enkel het overgrote deel van de Russische maatschappij opslokt, maar ook een bedreiging is voor Europa”. Hij verwees naar de massamoorden op Oekraïense burgers in Boetsja, Irpin en Marioepol en zegde daarover: “Al deze gebeurtenissen zouden ons moeten wakker schudden uit onze geopolitieke dromen en ons ertoe brengen oude waanideeën overboord te gooien”, om zo de dynamiek en de wedergeboorte van het Russische imperialisme en mogelijk zelfs het totalitarisme nuchter en zonder illusies onder ogen te zien. (Het duidelijkst zichtbare teken van dat terugkerende totalitarisme is het opduiken van de oude rode vlaggen met hamer en sikkel. Men ziet ze overal: in de media, in het straatbeeld, zelfs op tanks in Oekraïne.)
Reactie Rusland Marowicki beloofde dat zijn land de Finnen en de Zweden te hulp zal komen, ook als zij door Rusland worden aangevallen vóór zij officieel lid zijn van NAVO. Toen de Poolse president Duda ook nog verklaarde dat Rusland na een eventueel vredesverdrag een schadevergoeding zou moeten betalen aan Oekraïne - een heel logische eis - sloegen in Moskou de stoppen helemaal door. Oleg Morozov, lid van het Russische schijnparlement en gewezen kabinetschef van Poetin, reageerde op Telegram met een onverbloemd dreigement: “Met de uitspraken dat Rusland een ‘kanker’ is en dat we Oekraïne moeten vergoeden, moedigt Polen ons aan om het boven op de lijst van ‘te denazificeren’ landen te zetten, na Oekraïne.” Natuurlijk had Morawicki niet gezegd dat Rusland zelf een kanker was. Hij had alleen de ideologie van de ‘Russische Wereld’ veroordeeld. Terzijde: men vraagt zich af in welke virtuele realiteit individuen als Morozov en consorten leven. De Russen lijden in Oekraïne enorme verliezen, maar zij denken toch al aan een aanval op Polen…
Merk op dat die gebieden nooit echt Russisch waren geweest. Ze waren allemaal onder dwang gerussificeerd. De Russen waren er als kolonisatoren en bestuurders heen gestuurd. In het bijzonder in Oekraïne, op de Krim en in de Baltische staten was dat gebeurd in het kader van een brute omvolking, nadat daar grote aantallen mensen waren doodgehongerd, geëxecuteerd en gedeporteerd. Kan dat een rechtsgrond zijn voor annexatie, of zelfs maar voor het opeisen van politieke of culturele rechten?
Invloedssferen Ongeveer vanaf 2000, toen Poetin aan de macht kwam, werd hieraan een nieuw element toegevoegd: het principe van de ‘invloedssferen’. Geen abnormaal principe op zich, maar in de ‘Russische Wereld’-doctrine kreeg het een agressieve invulling: een land dat volgens het Kremlin tot zijn invloedssfeer behoorde - de mening van de inwoners werd daarbij niet gevraagd - verloor een flink deel van zijn nationale soevereiniteit. Ongeacht wat een democratische meerderheid daar ook over besliste, mocht zo’n land geen verdragen of allianties meer afsluiten zonder de goedkeuring van het Kremlin. Het moest ook inzake binnenlands beleid - taalwetten, energievoorziening - de richtlijnen uit Moskou opvolgen. Vanaf ongeveer 2010 kwam daar een sterk element van antiwesterse haat bij. De Russische invasies in Tsjetsjenië, Georgië en Oekraïne waren logische toepassingen van deze doctrine. Ja, dit was allemaal het werk van Poetin. Maar hij kon daarbij ook bouwen op diepgewortelde autoritaire en expansionistische sentimenten in brede lagen van de Russische bevolking (zie ook blz. 13). PAUL BÄUMER
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!
Omvolking In de jaren ’90 werd de ‘Russische Wereld’ voorgesteld als een versnipperde archipel, waarbij tienduizenden Russen als kleine minderheden waren achtergebleven in de vroegere deelstaten die nu onafhankelijk waren geworden. De logische reactie daarop zou zijn al die mensen naar het moederland te repatriëren. Alle koloniale mogendheden hebben dat gedaan nadat ze hun kolonies loslieten. Maar in de doctrine van de ‘Russische wereld’ was de achterliggende gedachte dat al die gebieden waar Russische of Russischtalige minderheden woonden, opnieuw ingelijfd moesten worden bij het eigenlijke Rusland.
LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272
011 223 253
MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE
12 Interview oe is de politieke situatie in Taiwan? “Bij ons gaat alles goed. Taiwan is een gezonde democratie met tegensprekelijk debat. In het parlement, maar ook op televisie, werkelijk overal. Die gaan momenteel nog altijd veel over de pandemie. We hebben een erg succesvol beleid gehad en een laag aantal besmettingen. Maar enkele maanden terug, met omikron, die minder schadelijk is, hebben we nu meer besmettingen. Sommige mensen zijn daar erg nerveus over. Nochtans hebben we een succesvolle vaccinatiecampagne gekend en is het rustig in de ziekenhuizen. Er valt weinig te vrezen, maar sommige mensen blijven heel erg bang van corona.”
26 MEI 2022
Taiwan krijgt tegenwoordig veel aandacht. Buurland communistisch China gedraagt zich de laatste jaren steeds dreigender en de gebeurtenissen in Oekraïne doen vrezen dat iets gelijkaardigs ook daar kan gebeuren. We vroegen aan de Taiwanese ambassadeur in België, Ming-Yen Tsai, hoe hij kijkt naar de wereld in de huidige situatie.
DR. MING-YEN TSAI AMBASSADEUR VAN TAIWAN IN BELGIË
“Als Taiwan succesvol is, kan dat voor legitimiteitsproblemen zorgen bij de elite van China”
Herkenbaar, en kennen jullie dan ook mensen die het omgekeerde verkondigen? “Dat ook ja. Mensen die op internet in besloten kring allerlei fake news delen en wegkeren van de wetenschap. Iets wat ik ook vaststelde in Brussel bij grote groepen in de migrantengemeenschap. Dat maakt het natuurlijk moeilijk.”
Heeft Taiwan een streng migratiebeleid? “Toch wel, maar we hebben wel veel gastarbeiders die bij ons komen werken. Als ze meer dan 6 jaar werken kunnen ze de nationaliteit verwerven. Ook Chinezen, voor hen hebben we een speciaal beleid. Ze moeten immers aan bepaalde voorwaarden voldoen. Ze moeten bijvoorbeeld getrouwd zijn, lang in ons land wonen, enzovoort.”
“Oekraïne dwingt ons om na te denken over hoe we de kosten van agressie kunnen verhogen” U beschrijft Taiwan als defensief, maar is uw land ook soms offensief? Ik denk maar rond mensenrechten in China… “We spreken daarover, maar niet op een aanvallende manier. We steunen de mensen die in China opkomen voor democratie, zoals in Hong Kong of in Xinjiang. Niet om China te pesten, maar om het belang van bepaalde waarden te promoten. Het is een competitie tussen twee maatschappijmodellen. China is zeer zelfverzekerd en assertief in het uitdragen van het eigen model. Het bestaan van een alternatief democratisch model, dat ook ‘Chinees’ is, maakt hen ongemakkelijk. De communistische partij is niet verkozen door het volk. Als Taiwan succesvol is, kan dat voor legitimiteitsproblemen zorgen bij de elite van China.” “Je kan het gerust vergelijken met de situatie in Oekraïne, waar Rusland zich bezondigt aan een zeker historisch revisionisme en de soevereine identiteit van Oekraïne miskent. Een andere reden waarom Rusland zo gepikeerd reageert, is omdat Oekraïne ervoor kiest om meer democratisch te zijn. Dat zorgt voor angsten bij het autoritaire regime in Moskou. Het autoritaire China kent dezelfde vrees met ons. Daarom proberen ze ons systeem te ondergraven. Dat
merken we steeds bij onze verkiezingen. We stemmen geregeld wetten om ons systeem te beschermen tegen die Chinese infiltratie. Zelfs de Europese Unie komt leren bij ons hoe het zich beter kan beschermen tegen buitenlandse inmenging, hoe we de afweging maken tussen vrijheid van meningsuiting en het infiltreren van vijandige regimes en antidemocratische krachten. Wij hebben daar wel een goed model voor.”
Koestert u de hoop dat het communistische regime in China ooit verandert en democratiseert op termijn? “We kunnen dat hopen, maar ik vrees ervoor. De communistische partij heeft een ijzeren greep over de eigen bevolking. Xi Jinpin schakelt andersdenkenden uit. Ook als het gaat om niet-politici. Hij gebruikt dan voorwendsels zoals anticorruptie, denk maar aan Jack Ma van Alibaba. Voor Chinezen is het dus erg moeilijk. Zelfs bij het coronabeleid primeren politieke doelen voor het regime en schaadt men zelfs de eigen economie, zolang ze maar de macht kunnen behouden. De politieke realiteit geeft democratie daar dus geen ademruimte, jammer genoeg.”
Zorgt die controledwang niet voor een inherente zwakte? Kan het regime tegen een echte uitdaging? “Op lange termijn is China verzwakt door zijn model. Het systeem is erg afhankelijk van één leider, en één man kan niet alles weten en beheersen. Chinese bureaucraten nemen weinig initiatief en denken niet zelf na, ze volgen gewoon de leider en wachten zijn bevelen af. Dat is niet gezond.” “Amerikaanse academici noemen China “sterk maar fragiel”. Problemen worden niet opgelost met discussie, maar blijven onder de mat. Die kunnen uitdraaien op rampen. Democratie is een sterk model
BESTAAT HET RISICO DAT TAIWAN ECONOMISCH AFHANKELIJK WORDT VAN CHINA? “Dat is een terechte zorg. We zijn een open maatschappij en een democratie, China is gecentraliseerd en autoritair. Het kan dus makkelijk onze openheid tegen ons gebruiken. Denk maar aan het sturen van spionnen. Dat is een belangrijk politiek strijdpunt in ons land, namelijk in welke mate we open kunnen zijn ten aanzien van Hong Kong. U weet wat er daar recent gebeurde (China schroefde de democratie terug en greep er de macht nvdr.). We openden de grenzen voor mensen die wilden vluchten uit Hong Kong. Velen zijn gekomen. Maar we moeten ook controleren of elk individu te vertrouwen is, want er kunnen ook Chinese agenten tussen zitten.” “China voert in feite een hybride oorlog tegen ons, met politieke infiltratie en fake news. Dat komt bovenop de economische en militaire dreigingen die ze soms uiten, en cyberaanvallen. Het is geen echte oorlog, maar toch spannen ze zich in om onze democratie, en het vertrouwen van onze mensen erin, te verzwakken. Dat creëert vanzelfsprekend wantrouwen.”
waarbij een maatschappij via consensus nieuwe richtingen kan inslaan en vooruitgang kan boeken. Het verhindert ook extremisme.”
U sprak enkele keren over covid. Leven er in Taiwan ideeën over het ontstaan van het virus en eventuele bedoelingen die China had? (lacht) “Wel, we moeten ons laten leiden door bewijs en niet door speculaties. Ons land merkte als een van de eerste dat er iets verkeerd liep in China, in december 2020. We zagen dat er duidelijk iets niet pluis was in China. Er was een nieuw, onbekend virus. Wij deelden die informatie met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Maar omdat we geen volwaardig lid zijn, nam de WHO ons niet ernstig. Nochtans, wij zitten op de frontlijn met China. Onze overheid nam in 2020 onmiddellijk de regie in handen om een pandemie te bestrijden. Er kwamen ook reisbeperkingen voor mensen uit China en een quarantaineprotocol. Ons wantrouwen ten aanzien van China loonde.”
Nu, stel dat China plots een democratie wordt, bestaat de kans niet dat het land uiteenvalt? “Dat is inderdaad een reëel risico. Democratisering is doorgaans een lang proces. Bij ons duurde het jaren vooraleer het militaire bestuur plaatsmaakte voor een volwaardige democratie. We kunnen nu ons model uitdragen en hopen dat ervan geleerd wordt. China is een groot land met veel etnische verschillen. Bovendien hebben we ook gezien wat er in Rusland gebeurde toen ze met democratie experimenteerden. Dat is slecht uitgedraaid. De kans bestaat dat er in China ultranationalisten de macht grijpen. Er is dus een risico. Naast democratische instituten heb je een bijhorende cultuur nodig. Taiwan leefde lang onder een krijgswet. Maar ondertussen was er ook lokale democratie die al ontwikkelde. China heeft die cultuur helemaal niet. Er waren altijd dynastieën aan de macht. Ze zijn bang van openheid en ze vrezen dat de mensen meer vrijheid zullen willen, dus houden ze de teugels strak aan.”
Rusland voelde zich ook verzwakken en viel en dan maar Oekraïne aan. Is dat geen groot risico? “Inderdaad. Daarom volgen we het conflict van dichtbij op. Het is niet enkel een wake-upcall voor Europese landen, maar ook voor de rest van de wereld. Oekraïne dwingt ons na te denken over solidariteit
met het land, maar ook om te leren over hoe we de kosten van agressie kunnen verhogen. Landen mogen nooit meer denken dat agressie loont. Het is dan ook een goede zaak dat de democratische landen wereldwijd aan hetzelfde zeel trekken. Ook in Oost-Azië leggen we sancties op aan Rusland en sturen we humanitaire hulp naar Oekraïne. Hoewel we ver van Europa liggen, is er echte steun.”
We zien ook dat het democratische Oekraïne veel beter presteert dan verwacht. “We proberen daar lessen uit te trekken. Zo versterken we de band tussen defensie en de ‘civil society’. Enkele weken terug publiceerde het leger een handleiding voor burgers hoe ze kunnen overleven tijdens een eventuele oorlog. We hervormden ook de mobilisatie van onze reserves. Op die manier blijft onze maatschappij ook fysiek weerbaar. We bestuderen ook het concept van asymmetrische oorlogsvoering. We moeten slim zijn en vooral de kost verhogen indien we aangevallen worden.”
“We hebben vertrouwen in ons democratisch maatschappijmodel en we geloven dat we door onze waarden uit te dragen en te promoten, we tot wederzijds begrip kunnen komen met China” “Belangrijk daarbij ook is om sterke internationale steun te hebben. We doen er ook veel aan om internationale solidariteit te versterken. Met het Westen, maar ook in de eigen regio hebben we zeer nauwe contacten.”
We zien ook dat Oekraïne hard vecht voor zijn vrijheid, terwijl het Russische moraal laag is, net omdat Oekraïne vecht voor vrijheid… “Het is niet aan mij om te zeggen hoe de Chinese soldaten zouden vechten, maar ik weet wel dat elke inwoner van Taiwan zou vechten om vrij te zijn en onze democratie te beschermen. Dat is een bron van kracht. We geloven in ons maatschappijmodel. We zijn Taiwan. “ CARL DECONINCK
Dossier
26 MEI 2022
“k weet het, in Europa gelooft men over het algemeen dat wij Russen in een onverbrekelijke eenheid met onze regering leven, dat wij tamelijk gelukkig zijn onder het regime van X en dat hij en zijn systeem van onderdrukking in eigen land en invasies buiten de grenzen, een volmaakte afspiegeling zijn van onze nationale mentaliteit. Maar daar is niets van waar. Nee, heren, het Russische volk is niet gelukkig. Ik zeg dit met vreugde en trots. Want als de Russen gelukkig waren in hun huidige verwerpelijke staat, dan zouden zij wel het laagste en gemeenste volk ter wereld zijn.”
EEN ERFENIS VAN EXPANSIONISME EN TIRANNIE WORTELS VAN RUSSISCHE MENTALITEIT Is dit een antwoord op het discours van hedendaagse poetinisten in en buiten Rusland, die altijd beweren dat de Russen een sterke leider willen en dat de ‘liberale democratie’ een westerse uitvinding is, die in Rusland niet werkt? Nee, dit is een citaat uit een toespraak die de anarchist Bakoenin in 1847 hield in Parijs, tijdens een herdenking van het bloedige neerslaan van de Poolse opstand tegen de Russische bezetting in 1830. ‘X’ is hier tsaar Nicolaas I, niet Poetin. Maar de tekst is nog altijd brandend actueel. Tijdens die Poolse opstand werden 40.000 Polen gedood en tienduizenden moesten het land ontvluchten. Bakoenin verafschuwde de Russische bezetting van Polen. Maar andere Russen reageerden veel primitiever. De schrijver en dichter Bestoezjev vond het heel jammer dat hij niet mocht meevechten tegen de Polen. Hij had nochtans in 1825 als officier deelgenomen aan opstand van de dekabristen, die een constitutionele monarchie en de afschaffing van de lijfeigenschap eisten. Ze werden met kanonnen uiteen geschoten. Twee van Bestoezjevs broers, ook dekabristen, werden veroordeeld tot levenslange dwangarbeid in Siberië en hijzelf was verbannen naar Jakoetië. Maar zelfs zo’n verlichte geest was enthousiast over het afslachten van vrijheidsgezinde Polen…
Mikhail Bakoenin
DIEPE HAAT
ZELFS VERLICHTE GEESTEN WAREN ENTHOUSIAST OVER HET AFSLACHTEN VAN VRIJHEIDSGEZINDE POLEN IN 1830
Ook Poesjkin schreef toen een hatelijk anti-Pools gedicht ‘Aan wie Rusland belastert’, waarin hij de Europese naties opriep zich niet te bemoeien met de “familieruzie” tussen Slavische broedervolken. Hij vond dat de Polen “gewurgd moesten worden” en dat “alle Slavische rivieren in de Russische zee moesten uitmonden”. Zelfs de grote Poesjkin, die óók de dekabristen had gesteund, had een duistere kant als oorlogszuchtige Groot-Russische imperialist. Luister op YouTube hoe de Sovjetschrijver Zolotoekhin dit gedicht voorleest (zoektermen: ‘To the slanderers of Russia’ AND ‘Zolotoekhin’). Er zijn onderschriften bij, maar ook zonder dat kan men de woede en de haat horen.
Veel Russen zijn gefrustreerd omdat ze in 1991 hun imperium verloren, hoewel ze geen morzeltje echt Russisch gebied moesten opgeven Zelfs de dissident en dichter Josip Brodsky schreef in 1991 een hatelijk schotschrift tegen de Oekraïners, die toen pas opnieuw de onafhankelijkheid hadden uitgeroepen. Hoe durfden die boerenpummels zich losscheuren uit het Russische moederland… “Ga nu terug naar jullie hutten en laat je tot in je darmen verkrachten door ‘krauts’ en ‘polacks’ (Duitsers en Polen)” en “op jullie doodsbed zullen jullie niet de
Grootvorst Ivan III van Moskou verwerpt het Mongoolse juk
bullshit van Sjevtsjenko fluisteren en piepen maar de verzen van Poesjkin”. Taras Sjevtsjenko was de ‘vader’ van de Oekraïense literatuur. Zo diep zitten de haat en de verachting voor Oekraïne en Polen er bij vele Russen in, zelfs bij intellectuelen, zelfs bij mensen die zelf door het Russische regime werden onderdrukt.
BEWONDERING EN VREES In sommige opzichten zijn de Russen bewonderingswaardig. Wie hun literatuur en hun muziek kent, kan niet in ernst beweren dat zij allemaal barbaren zijn. Ook de dapperheid van vele vrijheidslievende Russen die onder de tsaren, onder het communisme én onder Poetin toch oppositie hebben gevoerd zijn te bewonderen: de dissidenten, schrijvers en critici die zich niet lieten afschrikken door de vrees voor verbanning, dwangarbeid, foltering, executie, moord of opsluiting in een gekkenhuis. Bij het lezen van teksten van Boris Nemtsov en Navalny, om er maar twee uit de 21ste eeuw te noemen, vraagt men zich dikwijls af waarom men in de Vlaamse Beweging zo weinig mannen van dat kaliber heeft. Maar er is ook een primitieve en autoritaire kant van de Russische mentaliteit, en zoals de bovenstaande voorbeelden aantonen, gaat dat echt niet alleen om een onderklasse van halve analfabeten. Dat aspect van de Russische mentaliteit omvat een verschrikkelijke brutaliteit en een verachting voor andere volkeren, inclusief de Slavische. Dit heeft heel diepe historisch-culturele wortels die teruggaan tot de Mongolen, de tsaren en het communisme en met vertakkingen in alle geledingen van de samenleving. En daardoor komt het dat alle onafhankelijkheids-, democratiserings- en hervormingsbewegingen die in de negentiende eeuw in grote delen van Europa wél succes hadden, in Rusland zijn mislukt. De Mongolen hebben de Russen - en de Russisch-Orthodoxe Kerk - verziekt met een bewondering voor en een blinde onderwerping aan bruut leiderschap. Alle Russen? Natuurlijk niet. Maar genoeg om een gevaarlijke kritische massa te vormen en waarop Poetin nu sluw inspeelt.
IMPERIUMDENKEN Veel grote Europese landen hebben een lange geschiedenis van gebiedsuitbreiding en koloniale expansie gekend, en dat geldt ook voor Rusland. In 1580 begonnen de Russische veroveringen in Siberië, dat nog steeds een kolonie is. Daarna volgden Oekraïne en de Krim, de Baltische staten, Polen, de Kaukasus, Finland,… Maar in de meeste andere Europese landen ging die expansie over land en over zee gepaard met een stormachtige binnenlandse groei op álle terreinen: cultuur, wetenschap, economie, industrie, politiek en… vrijheid. De vorsten moesten compromissen sluiten met machtige steden, met de opkomende middenklasse en de
13
eerste parlementen. In Rusland gebeurde niets van dat alles. Er was een verschrikkelijk discrepantie tussen de stagnatie in eigen land en de agressieve buitenlandse expansie. De tsaar bleef de absolute heerser en zijn onderdanen waren “zijn kinderen en zijn slaven”. Typisch is het vers waarin iemand uit een pas door de Russen veroverd gebied zegt: “Ik ben maar een slaaf, maar ik ben een slaaf van de machtigste tsaar ter wereld.” Het is ook een manier om zichzelf toch een beetje belangrijk te vinden… Maar het is het tegendeel van vrijheid en échte menselijke waardigheid.
COLLECTIEF VERANKERD Alle andere Europese grootmachten hebben hun kolonies en hun imperia opgegeven en daarna… leefden ze gewoon verder. Zij konden dat loslaten. Rusland is de enige staat waar het imperiale denken nog altijd op een pathologische manier diep in de collectieve psyche verankerd is en een dominante politieke factor is. Russisch nationalisme is altijd expansief en imperiaal geweest. Daardoor zijn vele Russen gefrustreerd omdat ze in 1991 hun imperium verloren, hoewel ze geen morzeltje echt Russisch gebied moesten opgeven. Zo gefrustreerd dat een leider als Poetin in 2014 aan populariteit kon winnen door het buurland Oekraïne aan te vallen.
De Mongolen hebben de Russen - en de Russisch-Orthodoxe Kerk - verziekt met een bewondering voor en een blinde onderwerping aan bruut leiderschap Dat betekent uitdrukkelijk niét dat een meerderheid van de Russen achter Poetin staat. Daar is geen enkele aanwijzing voor. Poetin heeft hoogstens één keer een meerderheid behaald bij eerlijke en vrije verkiezingen, namelijk in 2000, bij het begin van zijn politieke carrière. Alle latere verkiezingen waren vervalst, soms door moord en terreur, soms door massale computerfraude. Als hij dacht dat hij een meerderheid achter zich had, zou dat allemaal niet nodig zijn… PAUL BÄUMER
POLITIEK MESSIANISME Veel Russen voelen zichzelf op een gevaarlijke manier superieur aan álle anderen en zij zien het als hun roeping die anderen te redden met hun superieure Russische beschaving. Onder de tsaren kreeg dat een religieus Russisch-orthodox kleedje en onder Lenin een marxistisch. Onder Poetin is dat kleedje een lappendeken van tsarisme en stalinisme, maar zonder de ideologie. Maar het blijft dezelfde combinatie van tirannie en expansionisme, die ontwikkeling van de vrijheidsgedachte in Rusland altijd heeft gefnuikt.
14 Cultuur
26 MEI 2022
KUNST
SERIE
Better Call Saul ‘Breaking Bad’ wordt door velen beschouwd als een van de beste televisieseries van de jongste decennia. Een dramatisch verhaal over een leraar scheikunde die opklimt in de drugswereld van New Mexico. Toen in 2015 het eerste seizoen verscheen van de spin-off ‘Better Call Saul’ heerste veel scepsis. Desondanks werd de show een succes met uitstekende recensies en heel wat trouwe fans. De serie slaagde er niet alleen in om haar voorganger te evenaren, maar om op een tragere en unieke manier haar eigen verhaal te vertellen. Met dit meesterlijke laatste seizoen nemen we (voorlopig?) afscheid van de excentrieke, geslepen advocaat Saul Goodman (Bob Odenkirk).
Topstukken in de processie
Na twee jaar onderbreking gaat op donderdag 26 mei in Brugge opnieuw de Heilig Bloedprocessie uit. Twee Topstukken van de Vlaamse Gemeenschap worden op de schouders meegedragen. Elk jaar trekt op Onze-LieveHeer-Hemelvaart de Heilig Bloedprocessie door de historische binnenstad van Brugge. De oudste vermelding van de processie is te vinden in een keure uit 1291. Waarschijnlijk bestond er voordien al een of ander gebruik waarbij de relikwie met het Heilig Bloed in de kapel op de Burg aan de gelovigen werd getoond.
Legende Volgens een laatmiddeleeuwse overlevering bracht de Vlaamse graaf Diederik van de Elzas in 1150, na de tweede kruistocht, de relikwie met het Heilig Bloed van Jeruzalem naar de door hem opgetrokken Sint-Baseliuskapel op de Burg in Brugge. Deze episode wordt nagespeeld in de processie, maar lijkt niet meer dan een legende te zijn. Jeruzalem was in de twaalfde eeuw een belangrijke bedevaartsplaats. Er bestaan diverse reisverslagen van pelgrims uit die tijd, maar geen enkele maakt melding van een Heilig Bloedrelikwie. Dat is merkwaardig, net zoals het verhaal dat de relikwie al vanaf 1150 in Brugge zou zijn, terwijl het oudste spoor van de aanwezigheid dateert van honderd jaar later.
Gedurende de serie raakt Saul evenals Walter White uit Breaking Bad langzaam van het rechte pad af, maar dit gebeurt bij lange na niet op dezelfde energetische en gewelddadige wijze. Sluwe plannen, die beetje bij beetje uitgeklaard worden, vaak in creatieve sequenties, zijn typerend voor Saul. In dit laatste seizoen bouwt hij samen met zijn partner Kim Wexler een valstrik om de reputatie van de stijve Howard Hamlin te beschadigen. Op hetzelfde moment bereidt Lalo Salamanca zijn wraak op Gustavo Fring voor, nadat deze laatste een doodseskader naar Lalo’s huis stuurde, op het einde van het vorige seizoen.
Objecten De serie beloont aandacht en geduld. Een verademing in een televisielandschap waar de kijker voortdurend verveeld wordt met onnatuurlijke expositie en periodieke actiescènes. De show laat graag zaken onuitgesproken en focust op een meer visuele verhaalvertelling, bijvoorbeeld aan de hand van objecten. Neem bijvoorbeeld de steeds terugkerende versierde stop van een luxueuze tequilafles of Sauls koffiebeker met de boodschap ‘tweede beste advocaat van de wereld’. In een van de eerdere seizoenen gaat Goodman werken in een prestigieus advocatenkantoor, maar zijn favoriete beker past tot zijn frustratie niet in de houder van zijn Europese bedrijfswagen. Dit toonde op subtiele wijze hoe hij niet geknipt is voor de afgemeten advocatenwereld waar hij er niet de kantjes kan aflopen. Een voorbode van zijn nakende transformatie.
Hoe Deze visuele verhaalvertelling is een zeer rijke benadering voor een serie waar het lot van vele personages reeds gekend is door de Breaking Bad-tijdlijn. Bedenker Vince Gilligan verspeelt dan ook geen kansen om de kijker ten volle te laten genieten van het ‘hoe’ van het gebeuren. De trage en fraaie cinematografie dient als handig hulpmiddel om een proces te tonen terwijl nog onduidelijk is wat er aan de hand is. Bijvoorbeeld in de eerder vermelde sluwe plannen van Saul. In dit laatste seizoen cumuleert alles wat de laatste zeven jaar opgebouwd is in een epische finale, zonder dat de serie vergeet wat haar vele sterkten zijn. Een meesterlijk sluitstuk van een onvergetelijk stuk televisie. Better Call Saul is wekelijks te zien op Netflix
SIMON SEGERS
Twee ‘Topstukken’
schap’. Het werd in 1614-1617 vervaardigd ter vervanging van de oorspronkelijke reliekkast die vernield werd tijdens de Beeldenstorm. Het schrijn is van de hand van Jan III Crabbe (15701651), die behoorde tot een vooraanstaand Brugs geslacht van edelsmeden. Crabbe vatte het schrijn op als een open tempel, waarbij Korinthische zuiltjes het hoofdgestel dragen. Het kunstwerk heeft een typisch renaissancistisch en rank uitzicht en is versierd met beeldjes, juwelen en wapenschilden. In de dekselwand is een pelikaan te zien. De pelikaan die zijn borst openrijt om zijn jongen te voeden, is een symbool van het Heilig Bloed. Het Groot Schrijn is vervaardigd in goud en verguld zilver en is getooid met edelstenen, halfedelstenen, cameeën, parels en gekleurd email. In de Bloedprocessie wordt nog een tweede Topstuk van de Vlaamse Gemeenschap meegedragen: het zilveren reliekschrijn van de heilige Eligius (Sint-Elooi) uit 1613, eveneens beschermd sinds 2005 en gemaakt door Jan III Crabbe. Dit schrijn behoort tot de collectie van de Brugse Sint-Salvatorskathedraal. MMMV
Het Groot Schrijn van het Heilig Bloed is sinds 2005 beschermd als ‘Topstuk van de Vlaamse Gemeen-
Informatie over de Heilig Bloedprocessie: www.bloedprocessiebrugge.be
toenmalige graaf van Vlaanderen, Boudewijn IX, werd tot nieuwe keizer van Constantinopel aangesteld en vermoedelijk zijn toen de buitgemaakte relieken in Vlaanderen terechtgekomen.
Vier delen Door de eeuwen heen is er veel veranderd aan de Heilig Bloedprocessie, maar de kern bleef onaangetast: het herbeleven van de kruisiging en de opstanding van Jezus. De processie bestaat nog altijd uit vier delen. In de eerste twee passeren taferelen uit het Oude en het Nieuwe Testament, met het accent op het passieverhaal. De stijl herinnert aan de Bourgondische periode. Het derde deel brengt de legende van graaf Diederik van de Elzas in beeld. Het vierde schetst de rijke traditie van de verering van het Heilig Bloed, met als orgelpunt het schitterende schrijn met de relikwie dat door twee prelaten wordt gedragen.
Vierde kruistocht Allicht komt het Heilig Bloed van Brugge uit Constantinopel, waar in de keizerlijke Mariakapel meerdere relikwieën rond het lijden en de dood van Christus bewaard werden: de doornenkroon, de lans, een stuk van het kruis, de lijkwade… en ook het Heilig Bloed. Het bergkristallen flesje dat het bloed bevat, is trouwens geslepen in Constantinopel. Het lijkt waarschijnlijk dat het na de vierde kruistocht in Brugge terechtkwam. In 1204 namen de kruisvaarders de stad in, gevolgd door een dagenlange plundering. De Venetianen lieten hun oog vallen op vele kunstwerken die ze versleepten naar hun Basiliek van San Marco. De
BOEK
Wehrmacht De knevel van Europa
De Franse politicus André Mirabeau zei ooit: “Pruisen is geen staat met een leger, maar een leger met een staat.” Het citaat slaat op het koninkrijk ten tijde van Frederik de Grote. Maar ook erna bleef het leger een belangrijke rol spelen in Pruisen. De Australische historicus Christopher Clark herinnert ons in zijn uitstekende werk ‘IJzeren Koninkrijk’ dat Pruisen tot 1947 bestond. Ook tijdens WO II zou de Pruisische schaduw dus over het Derde Rijk blijven hangen. Eveneens van Pruisische origine is het citaat van de Pruisische generaal Carl von Clausewitz die poneerde dat “oorlog politiek met andere middelen is”. Niet verwonderlijk dat Hitler vanaf het begin om de gunst van het leger hengelde. Men verkijkt zich vaak op de gezagsgetrouwe staf met wie hij zich tot zijn einde in een Berlijnse bunker liet omringen. Maar heel wat generaals die stamden uit Pruisische militaire families lagen op ramkoers met de Führer. Niet het communistische verzet, maar het leger zelf plande via Stauffenberg een aanslag op Hitler. De moeilijke verhouding inspireerde de voormalige Oostenrijker die korporaal was in het Duitse leger tijdens WO I om via de SS een meer loyale militaire arm op te richten.
Inzoomen op campagnes De Nederlandse historicus-uitgever Perry Pierik heeft al heel wat werken over WO II op zijn palmares staan en put dankbaar uit zijn ervaring om dit boek te stofferen. Zo publiceerde hij eerder al over de Poolse Oorlog (1939) en de verdediging van Hongarije (1944-1945). Tegelijk erkent hij dat het onderwerp ‘Wehrmacht’ an sich te groot is om het volledig te behande-
len. Na een eerder encyclopedisch overzicht van de samenstelling en getalsterkte van de Wehrmacht zoomt hij in op de verscheidene campagnes die ze in Europa voerde. Daarbij is ook aandacht voor de Lage Landen. Met belangrijke campagnes als Operatie Market Garden en het Ardennenoffensief vormden onze contreien meer dan een voetnoot in het slotoffensief van WO II.
Verrassende informatie Vele historici ontwikkelden hun eigen theorie over het hoe en waarom het Duitse leger in 1940 bij Duinkerke halt hield of over het nut van een stellingenoorlog aan het oostfront. Pierik geeft in het boek ook zijn visie. Geregeld weet hij ook de lezer te verrassen met informatie die men elders niet of nauwelijks verneemt. Zo had Hitler militaire plannen voorbereid om Spanje en Portugal desnoods binnen te vallen. Tevens behandelt het boek het onderschatte belang van stormgeschut (Sturmgeschütz) voor de operaties van het Duitse leger. Ook enkele kleurrijke figuren als Otto Skorzeny en speci-
ale eenheden als de Brandenburgers passeren de revue.
Een zware tol Op het terrein koos Hitler niet voor slaafse volgelingen, maar eerder voor waaghalzen met een vaak excentriek karakter als Rommel, Guderian en anderen. Nieuwe wapens, nieuwe technieken, briljante veldheren. Geen van hen kon echter het tekort aan mankracht en grondstoffen maskeren. Toen in mei 1945 de wapens zwegen, had het Duitse leger een zware tol betaald. Ruim vier miljoen doden, waarvan de helft in het laatste oorlogsjaar. In Oost-Europa zorgde de ideologische strijd tegen het communisme en het bittere verzet van partizanen voor een vuile oorlog. Droeg de Wehrmacht ook hiervoor verantwoordelijkheid of beperkte deze zicht enkel tot de politieke top in Berlijn? Veel vragen die de auteur ook niet uit de weg gaat. Het boek is dus geen exhaustief werk, maar de keuze aan onderwerpen die Pierik weerhoudt, zijn bijzonder lezenswaardig. Bovendien is het rijkelijk voorzien van het nodige fotomateriaal.
PIETER VANDERMOERE
Perry Pierik, ‘Wehrmacht - de knevel van Europa’. Aspekt, 2021. 481 bladzijden, 29,95 euro, ISBN 9789464241013
Brieven
26 MEI 2022
GESCHIEDENIS
LEZERSBRIEVEN
Herman van Puymbrouck:
van volbloed anarchist tot verstokte nazi © ADVN
later werd hij belast met de dagelijkse leiding over een van de 36 barakken in het grote Belgische militaire hospitaal in de Rue de Gravelines in Calais. In 1918 werd hij overgeplaatst naar het sanatorium van Chambéry waar uitsluitend tuberculosepatiënten en slachtoffers van gifgasvergiftiging werden verzorgd. Het was wellicht in deze periode dat van Puymbrouck betrokken raakte bij de Frontbeweging, de illegale organisatie van Vlaamsgezinden aan en achter het IJzerfront.
Het Vlaamsche Front
Herman Van Puymbrouck
Precies honderd jaar geleden, in mei 1922, kreeg Herman Van Puymbrouck een mandaat als eerste voorzitter van de Vlaamsnationale Frontpartij. Van Puymbroucks politieke wortels lagen in het milieu van de Kapel, het barokke godshuis van Lantschot in het Antwerpse Schipperskwartier, waar niet alleen aanstormend literair talent zoals Lode Baekelmans en Emmanuel De Bom onderdak kreeg, maar ook kunstenaars zoals Eugeen Van Mieghem, Richard Baseleer en Edmond Van Offel. De ‘Kapelgangers’ waren jong én rebels, en beschouwden zich als de voorlopers in de strijd voor artistieke én sociale hervormingen. Hun avant-gardistische artistieke en politiek anarchistische opvattingen werden voor een groot gedeelte gekleurd door een geest van opstandigheid tegen een door burgerlijkheid getekende maatschappij.
Studax Van Puymbrouck had op erg jonge leeftijd zijn ouders verloren en het armlastige gezin werd, zoals dat in die dagen maar al te vaak gebeurde, uiteengerukt. Herman belandde in het stedelijke jongensweeshuis in de Durletstraat. Het was een periode die zijn leven ingrijpend beïnvloed heeft. In het grauwe bestaan van deze instelling was er één lichtstraaltje: de jonge Van Puymbrouck was schrander en leergierig en hij mocht, in tegenstelling tot de meeste van zijn lotgenoten, die vanaf hun twaalfde te werk werden gesteld in de schoenmakerij of de kleermakerij van het weeshuis, naar het atheneum om verder te studeren. Hij werd een echte studax, deelde de schoolbanken met de latere socialistische partijleider Hendrik De Man en kreeg les van de dichter Pol De Mont. Een paar jaar later mocht Van Puymbrouck in Gent aan de normaalschool de onderwijzersopleiding volgen. Hij behaalde zonder problemen zijn diploma en keerde terug naar zijn geboortestad om er als onderwijzer les te geven aan de stedelijke lagere school aan de Markgravelei. Volgens de getuigenis van tijdgenoten was hij toen al “erg gesloten, bitter en bezeten van strijdlust tegen onrecht”. Hij betrok een paar kamers aan de Stadswaag en bezocht vrijwel dagelijks de leeszaal van de nabijgelegen volksbibliotheek in
de Blindenstraat. Hier kwam hij in contact met bibliothecaris - en latere schoonbroer - Lode Baekelmans die hem in de Kapel introduceerde.
Zorg voor erfgoed en natuur Herman Van Puymbrouck was een sociaal geëngageerde en groene jongen van het eerste uur, begaan met natuurbehoud en zorg voor het erfgoed in een tijd toen dit nog niet hip was. Samen met onder meer de anarchistische drukker-uitgever Victor Resseler en de journalist Amand De Lattin stichtte hij in 1910 de Vereeniging tot Behoud van Natuur- en Stedenschoon. Twee jaar later engageerde hij zich in de door Resseler opgerichte Vereniging tot Bevordering van Volkskracht. Deze organisatie waaruit de Wandelknapen ontstond entte zich vooral op de Duitse Wandervogel-beweging om de stadsjeugd, in een pluralistische geest, terug in contact te brengen met de natuur.
“Het kind der Stadswaag, dat aan de voet van de Drachenfels eindelijk rust vond” Lode Baekelmans
WO I Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog werd Van Puymbrouck zoals alle dienstplichtige onderwijzers als brancardier ingedeeld bij de geneeskundige troepen. Hij maakte de terugtocht van het leger uit Antwerpen mee en nam deel aan de IJzerslag. Op het einde van november 1914, toen een tyfusepidemie een ware ravage dreigde te veroorzaken onder de uitgeputte Belgische troepen, belandde hij als verpleger in een speciale vleugel voor tyfuspatiënten in een Belgisch militair hospitaal in de Rue du Temple in Calais. Een paar maanden
Na de Wapenstilstand keerde hij op 4 december 1918 terug naar Antwerpen waar hij als brancardier verbonden werd aan het bijhuis van het Militair Hospitaal dat intussen in de Falconkazerne was ingericht. Een paar weken later werd hij er gedemilitariseerd en mocht hij opnieuw aan de slag als onderwijzer. Het leek er echter op dat hij een nieuwe, politieke roeping had gekregen. Herman Van Puymbrouck was één van de ruim honderd aanwezigen die op 14 april 1919 in het café Het Koningsken in de Antwerpse Wolstraat ‘Het Vlaamsche Front’, later beter bekend als de Frontpartij, boven de doopvont hielden. Staande de vergadering werd hij tot voorzitter van de Antwerpse tak van deze nieuwe pluralistische Vlaams-nationale partij verkozen, wat er alleen maar op kon wijzen dat hij op korte tijd enig moreel gezag had opgebouwd. Dit werd in mei 1922 bevestigd toen hij verkozen werd tot eerste nationale voorzitter van de partij die tot dan toe een eerder lokaal gerichte structuur had gekend. Zijn pogingen om tot een nationale eenheid te komen mislukten echter keer op keer, waardoor hij in 1927 de fakkel doorgaf aan Hendrik Picard.
Collaboratie Als eigenaar van het dagblad De Schelde trad hij later toe tot de leiding van het VNV, maar hij raakte door zijn eigengereide optreden en openlijke sympathie voor het nationaalsocialisme al snel in onmin met de VNV-top die hem in 1938 politiek liquideerde. Verbitterd wijdde hij zich de volgende jaren vooral aan het bekampen van het VNV. Meteen na de Duitse bezetting koos Van Puymbrouck radicaal voor de collaboratie. Al op 1 juni 1940 verscheen van zijn hand de brochure ‘Vlaanderen in de nieuwe wereldorde’, waarin hij een lans brak voor de creatie van de Germaanse, Vlaamse Westmark als steunpilaar van het nationaalsocialistische Duitse Rijk. Hij werd een paar maanden later al lid van de Algemene SS Vlaanderen en in 1942 vormingsleider bij de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap DeVlag. Op het einde van de oorlog vluchtte hij naar Duitsland waar hem in het midden van 1945 het bericht bereikte dat hij bij verstek ter dood was veroordeeld. Van Puymbrouck vestigde zich in Königswinter. Op 22 juni 1949 vond zijn hospita hem op de vloer voor zijn bed, wellicht getroffen door een beroerte. Hij werd in coma naar het ziekenhuis gevoerd, waar hij niet meer bij bewustzijn kwam en op 29 juni overleed. Hiermee kwam een einde aan het turbulente leven van - zoals Lode Baekelmans het mooi verwoordde - “het kind der Stadswaag, dat aan de voet van de Drachenfels eindelijk rust vond”.
15
JAN HUIJBRECHTS
GEORCHESTREERDE DROOGLEGGING Pallieterke, Een halve eeuw geleden werd in Haspengouw, en ook in andere delen van Limburg, begonnen de uitvoering van de ruilverkavelingsplannen. Onder impuls van de Boerenbond en met tonnen overheidsgeld werden honderdduizenden kilometers drainagebuizen in de bodem gestoken om nog meer velden, akkers en fruitplantages te kunnen exploiteren. Het hemelwater moest sneller worden afgevoerd om de productie te verhogen. Een ecologische ramp, zoals later zou blijken. Bij de extreme hitte van de laatste jaren schreeuwen de boeren nu moord en brand en vragen om vergunningen om steeds meer en diepere waterputten te mogen boren om hun gewassen te kunnen besproeien. “Het oppompen van grondwater vergroot het probleem van verdroging, waardoor we serieus in de knoei geraken”, aldus de Limburgse Milieukoepel in een recent artikel in Het Belang van Limburg, waarin wordt gepleit voor het heruitvinden van de landbouw om de klimaatverandering tegen te gaan. Werk aan de winkel dus voor Jo Brouns, de nieuwe Vlaamse minister van Landbouw. Toevallig lag zijn vader Hubert, jarenlang burgemeester van Kinrooi en kopstuk van de CVP in het Maasland, mee aan de basis van die expansiedrift van de Boerenbonders. Benieuwd of zijn zoon de ommekeer in gang durft te zetten. Gilbert Vanoppen - K ermt
NUTTIGE IDIOOT Pallieterke, Toen de Sovjet-Unie in de jaren zestig raketten op Cuba wilde plaatsen, schreeuwden de Amerikanen moord en brand. Kennedy dreigde zelfs met een kernoorlog en we hielden allemaal ons hart vast. Nu de VS de oorlog in Afghanistan verloren hebben, wenden ze zich terug naar Rusland. Blijkbaar hebben ze een vijand nodig om hun enorme legermacht en de NAVO te rechtvaardigen. Met die acteur Zelensky hebben ze een nuttige idioot gevonden, hij moest halsstarrig volhouden dat Oekraïne zijn neutraliteit zou opgeven en lid van de NAVO wilde worden, zodat ‘sleepy Joe’ raketten aan de grens met Rusland kon plaatsen. De reactie van Poetin is dus begrijpelijk. De Oekraïners zijn nu een oorlog aan het uitvechten tussen de VS en Rusland, terwijl de Amerikanen enkel wapens moeten leveren en zelf geen risico lopen. De sancties treffen vooral de ‘achterlijke’ Europeanen en we zullen natuurlijk ook mogen opdraaien voor de wederopbouw van Oekraïne. Voor mij mogen ze die hele Europese Unie opblazen. Roger Slaets - K roatië
BOUCHEZ Pallieterke, Laten we nu eens ophouden met Georges-Louis Bouchez als een idioot en stokebrand te beschouwen. Hij is de enige partijvoorzitter die zijn job doet, namelijk het standpunt van zijn partij verdedigen. Het is niet omdat een partij in een regering zit dat ze haar ideologie moet verwerpen en woordbreuk moet plegen tegenover haar kiezers. In een democratie zou in de wetgevende vergade-
ring dit bewaken gebeuren door de parlementsleden bij monde van de fractieleiders. In onze particratie (en géén democratie) houden die hun mond omwille van de communistische kadaverdiscipline (goed plaatsje bij volgende verkiezingen of een vetbetaalde job). Dat hij enkel Frans spreekt, is zijn goed recht. Als partijvoorzitter van een Franstalige partij vertegenwoordigt hij die partij en niemand of niets anders. Luc E. Neefs - A ntwerpen
TWEE MATEN Pallieterke, Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke ging ermee akkoord dat bijna vervallen medicijnen als hulp aan Oekraïne werden geleverd. Echt een schande voor België en misdadig. Mocht het Beke of een andere geweest zijn, de meute gieren uit de media had hem meedogenloos aangevallen en om hun ontslag gevraagd. Blijkbaar geldt voor deze hypocrieten duidelijk twee maten en gewichten! Dany Bauwens - Erps Kwerps
NOG MAAR EENS POETIN Pallieterke, Een boodschap voor Poetin. Ooit heb ik gelezen in een Duits tijdschrift tijdens de nucleaire dreiging vele jaren terug: “Wie eerst schiet, sterft als tweede”. Verder zijn de woorden uit de tweede strofe van onze Vlaamse nationale hymne voor hem om te onthouden: “Geen tronen blijven staan en een volk zal nooit vergaan”. Maar helaas, Poetin is voor zover ik weet, geen lezer van dit toffe blad. Dirk Callens - Beveren
OOK DIT IS BELGISCH Pallieterke, Op 9 mei 2022 heb ik mijn oude dieselwagen vervangen door een nieuwe hybride wagen. Toevallig ontvang ik in de loop van dezelfde week het aanslagbiljet verkeersbelasting van de Vlaamse overheid (berekening gebaseerd op de gegevens van mijn oude wagen). Wanneer ik de wijziging meld aan de Vlaamse belastingdienst - met een kopie van het nieuwe inschrijvingsbewijs in bijlage -, krijg ik als antwoord dat zij de correctie pas zullen uitvoeren nadat zij een bericht hebben ontvangen vanwege de DIV (FOD Mobiliteit, een federale bevoegdheid dus). Naar verluidt kan dat enkele weken duren. Absurdistan aan de Noordzee, inderdaad! A ndré Clerbout - Scherpenheuvel-Zichem
BOUCHEZ (2) Pallieterke, Georges-Louis Bouchez, de voorzitter van MR, stelde in De Zondag dat hij een zo blauw mogelijk regeerakkoord nastreeft na de verkiezingen van 2024 met hemzelf als eerste minister. Ik heb me zodanig verslikt in mijn koffie dat ik onmiddellijk alle parochiekerken in onze gemeente heb bezocht om ons van dit personage te verlossen.Want mijnheer Bouchez maakt constant ruzie in de regering die hijzelf mee heeft gevormd en op de koop toe spreekt zijne eminentie geen woord Nederlands, vandaar mijn smeekbede in de kerken: Heer, onze God, spaar ons van dit personage. Peeters Romain - Attenrode
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet
26 MEI 2022
Tweets van de week Het is de meest gedeelde tweet van het voorbije weekend. Kandidaat-voorzitter van Groen Jenna Boeve poseert samen met Groen-minister Tinne Van der Straeten op de Brusselse Pride. Jenna deed dat in lingerie om niet zonder trots te demonstreren dat een zeer kenmerkend onderdeel van de mannelijkheid niet meer tot haar anatomie behoort, terwijl twee zeer vrouwelijke componenten eraan werden toegevoegd. En nu maar hopen we dat we niemand beledigd hebben.
ten opzichte van andersgeaarden en aan het polariseren is. Zo gaat dat.
Twee soorten Bent u nog mee? Want we gaan er wat dieper op in. U moet natuurlijk het onderscheid maken tussen twee soorten ‘intoleranten’. Die van christelijke huize/oorsprong, die ronduit smeerlappen zijn. En die van islamitische huize/oorsprong, die eerder toe zijn aan een beetje duiding. Zoals bij de jonge moslims die een regenboogvlag neerhaalden op hun christelijke school. Dat was geen homohaat, dat was gebrek aan duiding en volledig de schuld van de directie. Want die moslimjongeren begrijpen het niet meer helemaal.Waarom mag Jenna wel in lingerie haar aangepaste lijf tonen, maar mag hun zus niet met een hoofddoek naar school? Nochtans is het zeer eenvoudig. Met een andere geaardheid word je geboren. Je kan er omzeggens niks aan doen dat je je nieuwe designervagina moet showen. Een religieuze doctrine kan je dan weer wel analyseren en toch een beetje idioot vinden. Maar dat is dan weer logica die voor links te ver gaat. Ze identificeren zowel holebi’s als moslims dan maar als gediscrimineerde minderheden. En die moeten mekaar niet voor de voeten lopen. Daarom zal u nooit een Pride door Brusselse moslimwijken zien paraderen. Waar nochtans het grootste effect gerealiseerd kan worden. Maar dat is een ander verhaal.
Tinne was dan weer geheel in het roze gekleed en daar was verder niks op aan te merken. Gewoon een minister die wat energie kwijt moest, wat gas moest aflaten. Maar samen oogstte het koppel veel spot en sarcasme in twitterland. Vooral het idee dat dit duo straks invloed kan hebben op de toekomst van dit land, lijkt hen te verontrusten. Volgens linkse waarnemers dan weer hét bewijs voor typische Vlaamse discriminatie en de absolute noodzaak om nog meer in lingerie rond te lopen met toegevoegde en ontbrekende lichaamsdelen. “Vandaag lopen we voor alle rechten die we verworven hebben en nog moeten krijgen”, tweette Jenna bij de foto. Het is een beetje een teken des tijds. De doorsnee-Vlaming vindt het ondertussen al lang best dat er andersgeaarden rondlopen en dus gaat die andersgeaarde steeds verder in anders geaard te zijn, tot de brave burger zich afvraagt: moet dat nu echt? Waarmee de brave burger volgens Groen aangeeft compleet intolerant te zijn
1317
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12
A B C D E F G H I J L HORIZONTAAL
VERTICAAL
A. B. C. D. E.
1. Bezigheid waarmee het publiek zich amuseert 2. Brusselse gemeente - Internetlandcode voor Zweden - Familielid 3. Openbaring - Pers. vnw. 4. Roofvogel - Rhodium 5. Muziekschijf - Golfterm - Duits concern, marktleider in gewasbeschermingsmiddelen en zaden 6. Dik vloeibaar gerecht 7. Tantaal - Voornaam van de regisseur van ‘Citizen Kane’ 8. Jongensnaam - Uiting van aarzeling IJzerhoudende grondsoort 9. Zilver - Voormalig tennisser en echtgenoot van Steffi Graf 10. Zegt verwarde dingen Wereldvreemde wezens 11. Beslissend ogenblik Amerikaans ruimteschild 12. Besef van hetgeen men moet doen of laten - Loofboom
F. G. H. I. J. K. L.
“Bam Shwwwww Padaa boem!” Premier De Croo heeft een drukke periode voor de boeg waarbij hij ons land moet vertegenwoordigen in binnen- en buitenland. Het Pallieterke kon exclusief een blik werpen op de speeches die hij daarbij gaat houden voor de NAVO, de Europese Unie en de Open Vld.
Speech NAVO Dames en heren van de NAVO, Bondgenoten, vrienden, geallieerden tegen het kwaad dat uit het oosten komt. Jarenlang, nee decennialang, heeft Europa op de Amerikanen moeten rekenen om zich veilig te voelen tegen de dreiging van de Russen en het Rode Leger. En al die tijd hebben we zelf onze eigen legers schandelijk te weinig middelen gegeven. Om maar één leger te noemen: het Belgische. U hoort het vrienden, ik ben niet te beroerd om in eigen boezem te kijken. Vergeet dat niet als er nog eens een internationale topjob vrijkomt. Een ware schande is het. In het Belgische leger moeten onze militairen immers bij gebrek aan munitie zelf ‘pang, pang’ roepen op maneuvers. Een methode die weliswaar enige vorm van vertwijfeling zaait bij de vijand, maar al snel met scherp vuur beantwoord bleek te worden. Maar we zijn wel loyaal. Toen Oekraïne ons militaire bijstand vroeg, hebben we meteen al onze raketlanceerders afgestaan. Genoeg om de Russen een kwartier te vertragen. Waarna onze mannen na ‘pang pang’ ook ‘Bam shhwwwww Padaa Boem’ moeten roepen op maneuvers. Maar die tijd is voorbij. Voortaan gaat België, onder mijn premierschap, 2 procent van zijn bbp investeren in defensie, zoals ze alle bondgenoten beloofd heeft. Ik geef u mijn woord! Het is te zeggen. Bijna toch. Wouter Devriendt, niet mijn vriend hoor, en zijn groen leger rotpacifisten willen geen extra geld investeren in het leger. Ze willen liever ‘kumbaya’ zingen bij het kampvuur. Geen echt kampvuur natuurlijk, met al dat fijn stof en zo. En de PS en hun rood leger willen van het leger een integratiemachine maken en vooral investeren in sport en ontspanning. Maar verder staat Vivaldi als één man achter de NAVO.
Speech EU
K
Laatdunkende Wat te veel is - Jeansmerk Heilwens - Drank Te zuinig - Röntgenium Groente - Als iemand het genoemde gaat worden (voorafgegaan door ‘in’) Jongerensubcultuur Onzichtbare kleur (afk.) Van een bepaald Europees land Keukenkruid Rondedans - Abri Griekse muze van de hymne, het lied en de lyriek - Muzieknoot Voor de middag - Trances Streling - En andere - Slot Zoetwatervis Maak een scherp blazend geluid
DE PREMIER SPREEKT
Dames en heren van de Europese Unie, Vrienden, bondgenoten, geallieerden op de eengemaakte Europese markt. Ik weet het, België is de zieke man van Europa geworden door een beleid dat iedere fundering mist. Een rechtstreeks gevolg van een regeringscoalitie waar niemand om vroeg, die geen meerder-
Oplossing 1316 1316
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12
S C H O O N M O E D E
R
B
T O O R N
C
A M P
E
D
L O
N U N T
E
A R
F
G E M A
E
S
G M N M E
H
I
I
E C R U
J
T V
K
E
L
N O T
R
E
R
IJ
N
S
A
P
S E
E
G D
R
L
E
T
T
I
I
T I
E
K
A
R G E
M K U
T
I
R A I
S
D E A
M O T O S A B A
S
L
E R
I
E
N
Dames en heren Vld’ers, Vrienden, bondgenoten, geallieerden in het liberale gedachtegoed. Ik weet het, we staan er rotslecht voor in de peilingen en in ons beleid zal je makkelijker verse uitwerpselen vinden van de uitgestorven dodo dan van het liberalisme. Maar we nemen wel onze verantwoordelijkheid, terwijl anderen langs de zijlijn blijven staan, en dat zullen we blijven doen. Het is te zeggen: jullie dan, ik ben op zoek naar een toffe internationale topjob, zodat ik deze zielige keet kan verlaten. En nu geef ik het woord aan onze voorzitter Egbert Lachaert, die het nog eens zal uitleggen.
I
Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries
Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com
VoIP telefonie Wi-Fi Netwerkbeheer
E N
E
D
E N T
I
E
S
N
R
K
E N
E
Speech Open Vld
‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’
A
I
heid had bij de meerderheid van de bevolking en vooral uitblonk in het tevreden stellen van de onstilbare geldhonger van de Waalse partners. Bovendien werd ze geleid door een man - ikzelf - die geen enkele autoriteit uitstraalt en als dweil wordt gebruikt door zijn coalitie. Het resultaat is een regering die een schabouwelijke begroting voorstelt, niet investeert in de toekomst en zowat de laagste werkzaamheidsgraad in Europa heeft. U hoort het vrienden, ik ben niet te beroerd om in eigen boezem te kijken. Vergeet dat niet als er nog eens een internationale topjob vrijkomt. Maar die tijd is voorbij. Hier en nu beloof ik u beterschap. Onder mijn premierschap zal België een arbeidsdeal realiseren die het tij doet keren. We zullen de tering naar de nering zetten en uit onze as herrijzen. Ik geef u mijn woord! Het is te zeggen: mijn woord heeft u uiteraard en ik blijf daarbij. Helaas wil zo’n 50 procent van de regering mijn woord niet steunen. Ik hoop ze te overtuigen door nog een paar miljard in bodemloze putten te gooien. Zo wil de PS voor 6 miljard cadeaus uitdelen om de PVDA buitenspel te zetten. Maar daarna komt alles goed. Tenzij de regering valt. Dat kan ook. In dat geval, zoek ik dus een toffe internationale job zoals Guy en Charles. Ik beloof u: ik ben een nog betere dweil.
flybywire.vlaanderen