't Pallieterke van 16 juni 2022 by 't Pallieterke

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

10-11

RUDY AERNOUDT

VOORMALIG KABINETSCHEF, AUTEUR EN EUROPEES AMBTENAAR

INTERVIEW

“Haal Henegouwen uit Wallonië en je krijgt een regio die vrijwel even welvarend is als Vlaanderen” Eerder toevallig werd hij zo’n twintig jaar geleden als Vlaming kabinetschef van een Waalse vicepremier, wat een opstap naar meer is gebleken. Vandaag is hij Europees ambtenaar, net zoals aan het begin van zijn rijkgevulde loopbaan. Zijn professionele loopbaan doet alvast geen afbreuk aan de bekende ‘franc-parler’ van de man die er nog een aantal academische opdrachten bijneemt. “Toen ik kabinetschef van Serge Kubla was, verklaarde ik ooit dat zolang de PS aan de macht is Wallonië er niet bovenop komt. Ik haalde er de cover van The Wall Street Journal mee, om 6 uur ’s morgens liep het eerste kwade telefoontje binnen.”

PARTIJVOORZITTERS HEBBEN INTERN VEEL WERK

ACTIVISTEN IN PAKISTAANS KASJMIR ZOEKEN STEUN IN BRUSSEL

9 12

VLAAMSE BOEREN MOETEN WORDEN GESTEUND, NIET WEGGEPEST Een belangrijke les uit de oorlog in Oekraïne is dat er niet veel nodig is om de voedselzekerheid in het gedrang te brengen.Wat geldt voor energie, geldt zelfs nog meer voor voedsel: we mogen niet te afhankelijk zijn van leveranciers in labiele regio’s of van partners buiten de EU en de NAVO. Ook Vlaanderen moet zijn laatste boeren beschermen, niet wegpesten met regeltjes die gebaseerd zijn op wereldvreemde richtlijnen van de EU. Of gaan we dezelfde fout maken als met energie: de eigen productie saboteren en dan in paniek raken wanneer de buitenlandse aanvoer onverwacht stokt? Het zal trouwens niet bij stikstof blijven. Ook de klimaatplannen van de EU zullen de landbouw viseren. Met het huidige stikstofakkoord zullen nu al 41 landbouwbedrijven de deuren onherroepelijk moeten sluiten. Voor andere dreigt hetzelfde in de toekomst. Zelfs voor bedrijven die de normen kunnen halen wordt de financiële last zwaar. En dat allemaal voor een vermindering van de stikstof van nauwelijks 1 procent. Is het sop de kool waard? Deze drastische gevolgen zijn tenslotte onnodig, want het is enkel een kwestie van geduld. De uitstoot daalt nu al en zal dat nog meer doen. Nieuwe technolo-

LINKS PARLEMENT, RECHTS FRANKRIJK

DE FRATERNELLENBETOGING

gieën en investeringen zullen op termijn de normen haalbaar maken. Vlaanderen wist al twintig jaar dat er een plan moest komen om een aantal natuurgebieden te vrijwaren van blootstelling aan stikstof. De boeren bleven die hele tijd in onzekerheid over de precieze regels. Waarom nu holderdebolder te strenge normen afdwingen?

Wat is nodig en wat is fetisj? Ondertussen neemt het boerenprotest, naar Nederlands voorbeeld, steeds grimmigere vormen aan. Zo moest Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir maandagavond weggevoerd worden door de politie toen ze bedreigd werd door boeren. Een van de tractors was ‘versierd’ met een pop aan een galg, met als bijschrift “Demir aan de strop”. Dergelijke bedreigingen zijn altijd moreel verwerpelijk. Maar het is ook duidelijk dat binnen de politiek, zelfs binnen de regering, de steun voor het stikstof-

akkoord afbrokkelt. Een bijsturing dringt zich op. We moeten ook het probleem in proportie durven plaatsen, iets waar weinigen nog de moed voor hebben. Waarover gaat dit tenslotte? Met het verminderen van stikstofuitstoot wil men de 'biodiversiteit' beschermen. ‘Biodiversiteit’ is, net als ‘duurzaamheid’ en ‘circulaire economie’, een term waarmee vaak wordt geschermd in debatten rond milieu, maar waarvan zowel de betekenis, het belang als de praktische invulling bijzonder vaag zijn. Net als in het energiebeleid of het klimaatbeleid moet men zich altijd afvragen in welke mate de EU en de politiek in het algemeen realistisch en verantwoordelijk bezig zijn. Wat is werkelijk nodig en wat is een ideologische fetisj geworden? In de ivoren toren van de EU praten politici voortdurend in dat soort abstracte containerbegrippen en vaardigen dan richtlijnen uit waarvan ze de praktische gevolgen niet begrijpen. Dat is ook een democratisch probleem: te vaak worden via de omweg van de EU regels uitgevaardigd waarvoor in de nationale staten geen draagvlak bestaat. Is er in Vlaanderen nog voldoende draagvlak voor de huidige invulling van het stikstofakkoord? Neen. JURGEN CEDER

INTERVIEW

PIETER TROGH CURATOR VAN DE TENTOONSTELLING ‘VOOR DE BESCHAVING’ IN HET ‘IN FLANDERS FIELDS’-MUSEUM

“Nergens waren de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog groter dan in het Midden-Oosten”

€ 4,00

OPINIE 2 / BINNENLAND 3-8 / INTERVIEW 10-11 / BUITENLAND 12-14 / CULTUUR & SPORT 16-17 78ste jaargang • nummer 24 • donderdag 16 juni 2022

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Opinie

16 JUNI 2022 © BELGA

Omstreden

Valerie Van Peel

Vorige week kreeg het Britse chemiebedrijf Ineos een omgevingsvergunning voor de bouw van een ethaankraker. De investering in de Antwerpse haven bedraagt zo’n 3 miljard euro en zal werk leveren aan enkele honderden mensen. In feite is er al zo’n drie jaar een gevecht bezig tussen Ineos en enkele extreemlinkse milieugroeperingen. Die hebben zich in dit dossier verenigd onder de naam ‘Ineos Will Fall’, een zogezegd ‘burgercollectief’. Het is daarbij opvallend hoe welwillend onze media staan tegenover deze actiegroep, en nog meer, zelfs zakenkrant De Tijd neem het woordgebruik van de ecologisten over en spreekt over de “omstreden” ethaankraker. Omstreden… Wie of wat bepaalt wanneer iets omstreden is? Alleen de linkse ecologisten vinden de ethaankraker omstreden. Een aantal milieudeskundigen, het Antwerps provinciebestuur, het havenbestuur, het stadsbestuur én de diensten van Zuhal Demir denken er totaal anders over en vinden de ethaankraker niet (te) vervuilend. Er werden immers ook strenge milieuvoorwaarden opgelegd aan Ineos. Niettemin hebben enkele milieuverenigingen al aangekondigd om de net toegekende omgevingsvergunning opnieuw aan te vechten voor de rechtbank.

In een representatieve democratie kiest het volk zijn vertegenwoordigers. In theorie zouden dat dus de populairste mensen moeten zijn, degenen die het meest het vertrouwen genieten van de burgers. Momenteel is dat nochtans niet het geval, om het zacht uit te drukken. Er is geen enkele groep die zoveel wantrouwen oproept als politici, blijkt uit elk opinieonderzoek. Maar ook politici twijfelen nu steeds openlijker aan hun eigen nut.

Kempynck Ineos Will Fall, het zogezegde burgercollectief, heeft een woordvoerder, namelijk Arno Kempynck. Dat is de man achter het e-mail- en sms-bombardement tegen Joke Schauvliege in 2019. Die laatste kreeg een zenuwinzinking van de duizenden berichtjes op haar telefoon, zodanig dat ze - met voorzitter Beke aan haar zijde - in tranen ontslag nam als minister van Natuur, Omgeving en Landbouw. Arno Kempynck mocht zijn actie uitgebreid komen verdedigen op De Afspraak (VRT). De actie met het sms-bombardement ging uit van de militante actiegroep ‘Act for Climate Justice’. Vandaag werkt Arno Kempynck voor de vzw Docwerkers, maar die organisatie heeft niets met havenarbeiders of zo te maken. ‘Docwerkers’ is een klein productiehuis waar “eigenzinnige documentaires” en online video’s gemaakt worden. Dockwerkers leverde al diensten aan ACV, ACOD, 11.11.11., De Wereld Morgen, Epo Uitgeverij (de uitgeverij van de PVDA), Viva Salud (een andere PVDA-organisatie), Damiaanactie, enzovoort. Ngo’s, vakbonden en cultuurorganisaties zijn de geliefkoosde klanten.

Banden met PVDA ‘Docwerkers’ is een vzw en wie is er voorzitter? Stijn De Vos. Dat is ook de directeur van Geneeskunde voor het Volk Hoboken (inderdaad, van de PVDA). De secretaris van de vzw is ene Katrien Demuynck, onder andere actief in de vzw Globalize Solidarity. Deze vzw is beter bekend onder de oorspronkelijke naam: Geneeskunde voor de Derde Wereld. Inderdaad, een organisatie van de… PVDA. Oh ja, ook goed om weten: Docwerkers heeft in het verleden ook al werk uitgevoerd in opdracht van de federale overheid én de Vlaamse overheid. U leest het goed. Ik vat nog even samen: de woordvoerder van Ineos Will Fall, een organisatie die er alles aan doet om Ineos te beletten te investeren in de haven van Antwerpen, is dezelfde man die minister Joke Schauvliege op een ongehoorde wijze tot ontslag dwong. Tegelijkertijd is hij tewerkgesteld bij vzw Docwerkers, een vzw waarvan zowel de voorzitter als de secretaris actieve leden zijn van de PVDA. Diezelfde vzw Docwerkers verklaart op haar website ook te werken voor de Vlaamse overheid. Herlees vooral de laatste zin. KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 52 euro 6 maanden: 104 euro 1 jaar: 208 euro Steunabo 1 jaar: 300 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

JE ZAL MAAR PARLEMENTSLID ZIJN Politicologen Sinardet en Devos vertellen aan de Gazet van Antwerpen dat er een negatieve sfeer heerst in de politiek. “Vroeger groeide de afkeer tegenover de politiek bij de bevolking, nu groeit die afkeer ook bij de politici zelf”, zegt Sinardet. De aanleiding is het afscheid van de politiek dat Valerie Van Peel deze week verrassend heeft aangekondigd. Ze gaat haar mandaat in de Kamer nog uitzitten, maar zal zich niet opnieuw verkiesbaar stellen. Ze stopt ook als ondervoorzitter van de N-VA.

“Muurvast” Van Peel zegt gefrustreerd te zijn door een politiek systeem dat “muurvast” zit. De concrete aanleiding was het verwerpen van haar wetsvoorstel dat asbestslachtoffers het recht zou geven om niet alleen een vergoeding te krijgen van het asbestfonds, maar om ook een rechtszaak in te spannen tegen de producenten. Ik heb begrip voor de frustratie van Van Peel, maar wat had ze verwacht van haar parlementair mandaat? Ze is niet de eerste politica die wordt gedreven door een mengeling van overmoed en naïviteit. Overmoed, omdat ze dacht dat zij ‘anders’ aan politiek ging kunnen doen. Naïviteit, omdat ze dacht dat het parlement een instrument voor verandering is.

Van Peel zegt gefrustreerd te zijn door een politiek systeem dat “muurvast” zit Velen hebben haar desillusie al ervaren, maar nu komt daar ook nog het fel gedaalde aanzien van parlementsleden bij. Ik begrijp dat mensen met talent niet meer voor het beroep kiezen of achteraf een uitweg zoeken naar een andere job. Zuhal Demir deelt de ontgoocheling van Van Peel. Haar weinig poëtische woorden aan Radio 1: “Het klimaat in de politiek is niet meer wat het was. De Belgische politiek is een demotiverende, geblokkeerde shithole geworden, waarin het heel moeilijk is om een steen in de rivier te verleggen.” Dat is een juiste vaststelling, maar wat is de juiste gevolgtrekking? Moet dan ook bij de N-VA niet het besef komen dat je niets binnen het systeem kan veranderen en men het hooguit kan blokkeren?

Misschien in 2024?

Verandering komt niet van een parlement In enkele kranten wordt sympathie getoond voor Van Peel en klaagt men over een “machteloos parlement”. Over de bewegingsruimte van parlementsleden die te klein zou zijn. Over parlementsleden die te vaak “schoothondjes” zijn. Maar wat bedoelt men daar concreet mee? Op welk gebied zouden parlementsleden meer bewegingsruimte moeten hebben? En wat zou dat in de praktijk veranderen aan beleid of wetgeving? Die commentaren zijn allemaal gebaseerd op de illusie dat het parlement een instrument voor betekenisvolle verandering is en dat er wonderbaarlijke dingen zouden gebeuren als de teugels van de partijpolitieke discipline maar gelost zouden worden. In enkele commentaren wordt ook geklaagd dat meerderheidsparlementsleden de oppositie geen succes gunnen. Die houding is inderdaad kleinzielig, maar ik heb ervaren dat die inhoudelijk geen wetgeving tegenhoudt waarvoor voldoende steun bestaat. Ik had destijds een wetsvoorstel ingediend om toe te laten dat bloed van ijzerstapelingspatiënten - die vaak aderlatingen moeten ondergaan - bij de bloedbanken zou terechtkomen, waar immers vaak tekorten zijn. Dat werd inderdaad door de meerderheid verworpen omdat ik niet de juiste kleur had. Maar het werd volgende legislatuur hernomen door een ander parlementslid en daarna goedgekeurd. Dat parlementslid was Valerie Van Peel.

Het venster Het gevoel van parlementaire machteloosheid is niet uniek Belgisch. Toevallig heb ik hier twee weken geleden een stuk geschreven over het ‘venster van Overton’. Dat is het spectrum van politieke ideeën die door de publieke opinie aanvaardbaar worden geacht. Politieke instellingen als het parlement blijven altijd binnen dat venster, wat betekent dat ze nooit de motor voor verandering zijn. Verandering voltrekt zich pas wanneer dat venster wordt verschoven. Politieke partijen kunnen daaraan bijdragen, maar dat gebeurt niet door parlementair werk. Het parlement is de klerk die de verandering noteert. Binnen het huidige venster van Overton is op wetgevend gebied bijna alles opgevuld. Parlementsleden gaan op zoek naar hiaten, naar ideetjes om zich te profile-

ren, maar vinden die niet gemakkelijk. Ze moeten daarbij ook nog eens concurreren met tientallen anderen die ook speuren naar een wantoestand die ze kunnen rechtzetten. Van Peel heeft dat een paar keer kunnen doen, zoals met haar wetswijziging om kindermisbruik niet meer te laten verjaren, maar met haar voorstel over de rechten van asbestslachtoffers bleek ze te veel te hebben gevraagd.

Politici en politieke partijen kunnen wel degelijk bijdragen aan een veranderend beleid, maar dat gebeurt grotendeels buiten het parlement Ruis Het grootste deel van de parlementaire activiteiten is ruis. Politici en politieke partijen kunnen wel degelijk bijdragen aan een verschuiving van de opvattingen en daardoor aan een veranderend beleid, maar dat gebeurt grotendeels buiten het parlement. Dat gebeurt in de media, op sociale media, op de straat, in de boodschappen aan de eigen achterban. Er is dan ook niets oneerbaars aan het politieke beroep, zolang men het in de juiste context ziet. Ik vermoed dat dit besef wel moeilijk te aanvaarden is voor aanstormende politici. Zeker in de N-VA is het moeilijk om zonlicht te vangen in de enorme schaduw van De Wever, die trouwens niets van zijn invloed te danken heeft aan zijn parlementaire werk. Karel Dillen begreep ook de beperkte rol van het parlement. “We zitten in het parlement, maar we zijn niet van het parlement”, zei hij tegen de eerste grote lichting van Vlaams Blok-parlementsleden in 1991. Een van zijn favoriete films was ‘Mr. Smith Goes to Washington’, waarin Jimmy Stewart een jonge senator speelt die op zijn eentje, met de kracht van naïeve eerlijkheid, een corrupt bestel kan verslaan. Maar Dillen wist dat de werkelijkheid anders is. Hij liet het politiek theater in het parlement dan ook grotendeels aan zich voorbijgaan en bouwde aan een beweging. JURGEN CEDER

Actueel

16 JUNI 2022

Defensie gaat 1,8 miljard euro investeren in onderzoek en ont08 JUN wikkeling. Dat heeft minister van 2 0 2 2 Defensie Ludivine Dedonder (PS) aangekondigd tijdens een bezoek aan het Luikse bedrijf John Cockerill. Het budget maakt deel uit van het STAR-plan (Security, Technology, Ambition, Resilience) waarmee de regering na jaren van bezuinigingen opnieuw in Defensie wil investeren.

DE WEEK

De KU Leuven, UGent en UCLouvain zijn bij de 200 beste universiteiten ter wereld. Dat blijkt uit de internationale ranking van het Britse Quacquarelli Symonds (QS). De KU Leuven staat opnieuw in de top 100 (op de 76ste plaats) als enige Belgische universiteit. Er blijven grote tekortkomingen in het Belgische inen veiligheidssysteem. Dat blijkt uit het 09 JUN lichtingenrapport 2021 van het Comité I, dat woensdag in de 2 0 2 2 Kamer voorgesteld werd achter gesloten deuren. Het Comité I beschouwt de zaak-Jürgen Conings als “een illustratie van de tekortkomingen die de voorbije tien jaar vastgesteld zijn bij de veiligheidsdiensten”.

Partijvoorzitters hebben intern veel werk

Journalist Riadh Bahri versterkt tijdens de komende de ploeg van journaalankers van VRT 10 JUN zomermaanden NWS als presentator van Laat Journaal op Eén. Dat 2 0 2 2 maakt de openbare omroep bekend. Bahri is sinds 2009 aan de slag bij de VRT, eerst achter de schermen en daarna als verslaggever en journalist. Het Hooggerechtshof van de pro-Russische separatisten in het rebellenbolwerk Donetsk, in het oosten van Oekraïne, heeft twee Britten en een Marokkaan die voor Kiev hebben gevochten ter dood veroordeeld. Aiden Aslin, Shaun Pinner en Brahim Saadoun worden ervan beschuldigd als huurling te hebben deelgenomen aan de gevechten.

Sammy Mahdi

Het voorstel van minister van Justitie Van Quickenborne om gokreclame te verbieden, was een eis van de Nationale Loterij. In ruil ging de Loterij akkoord 2 0 2 2 om 30 miljoen extra te betalen aan de staat. Dat schrijft Het Laatste Nieuws op basis van een brief aan de regering, die de krant kon inkijken.

Jeremie Vaneeckhout en Nadia Naji zijn het nieuwe voorzittersduo van Groen en volgens de meeste politieke waarnemers bestaat hun taak erin om zo snel mogelijk een voldoende breed electoraat aan te spreken. Lees: Vaneeckhout is van het platteland en zou zich nu dubbel moeten plooien om de partij ook ruraal te verankeren. Dat met het oog op de verkiezingen van 2024. Geen verkeerde analyse, maar de vraag is of men bij de Vlaamse groenen niet eerst de al trouwe achterban moet aanspreken. Intern is er duidelijk wrevel. Nu is dat bij de ecologisten niet zo moeilijk. De militanten zijn vaak dogmatisch en weinig flexibel. Maar ook de manier waarop Meyrem Almaci onder druk van de radicale achterban naar de uitgang is gestuurd, is één van de redenen waarom Groen niet aantrekkelijk is bij de kiezer.

Het duo Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout zijn de nieuwe covoorzitters van Groen. Ze haalden het zaterdag in een stemronde met 57 procent van de stemmen. Juan Benjumea en Elisabeth Meuleman haalden 35 procent en Jenna Boeve en Jad Zeitouni moesten genoegen nemen met 6 procent. De Saoedische regering heeft bepaald dat moslims dit jaar een pelgrimstocht naar Mekka willen 12 JUN die maken, die moeten boeken via een officiële website 2 0 2 2 van de overheid. Dit zorgt voor heel wat onrust bij moslims in het Westen. Velen hebben al geboekt bij een gespecialiseerd reisagentschap en zijn bang dat die bedevaart nu niet kan doorgaan, of dat ze hun geld kwijt zullen zijn. Een veertigtal klimaatactivisten van Extinction Rebellion (XR) is binnengevallen in het filiaal van McDonald’s aan de Brusselse voetgangerszone. Ze scandeerden er slogans en aten er hun eigen veganistische lunch. 30 actievoerders zijn aangehouden.

Het Hof van Cassatie heeft op 8 juni de veroordeling bevestigd van Redouane Ahrouch, de mede-oprichter van de partij Islam. Het plaatst de gelijkheid tussen mannen en vrouwen en het burgerlijk recht dus boven de religieuze normen. Maar liefst acht op de tien Vlamingen zijn bang van de staat van de wereld. Dat blijkt uit Humo’s Gro14 JUN huidige te Angst-enquête. De stijgende prijzen en de eigen 2 0 2 2 financiële situatie blijken de grootste boosdoeners, met maar liefst 82 procent van de respondenten die zich hierover zorgen maakt. Ook de oorlog in Oekraïne en gezondheid baren de mensen zorgen.

Groen lijkt een vat vol frustratie © BELGA

11 JUN

Vlaams Onderwijsminister Ben (N-VA) kondigt de zogenaam13 JUN Weyts de ‘knip’ in het hoger onderwijs aan. 2 0 2 2 Studenten die in het academiejaar 2023-2024 starten in het hoger onderwijs, zullen na het tweede jaar geslaagd moeten zijn voor alle vakken uit het eerste jaar, zoniet mogen ze niet naar het derde jaar overgaan.

Groen heeft een nieuw voorzittersduo, cd&v bereidt zich voor om Sammy Mahdi op het schild te hijsen, Conner Rousseau zit verankerd bij Vooruit, Bart De Wever blijft voorzitter tot na de volgende verkiezingen… Van al die partijleiders zou je nu verwachten dat ze de verkiezingen van 2024 al voorbereiden. Maar, eigenlijk hebben ze vooral in de interne keuken veel werk. Een overzicht.

Groen lijkt een vat vol frustratie. De terugkeer van een Kristof Calvo doet er ook niet veel goeds aan, om het voorzichtig uit te drukken. Zijn drammerige manier van aan politiek doen dreigt zijn partij meer kwaad dan goed te doen. Niet dat we veel sympathie hebben voor de groenen, maar als men in 2024 wil vermijden in één of meer provincies (wellicht West-Vlaanderen en Limburg) onder de kiesdrempel te vallen, dan is het aan het nieuwe voorzittersduo om vooral de interne keuken op orde te krijgen.

Laatste kans voor cd&v Bij de christendemocraten is het niet anders. Joachim Coens werd op handen gedragen door de klassieke oude CVP-basis toen hij voorzitter werd. Maar intern werd het een ramp. Slechte communicatie, amper overleg, niet luisteren naar het advies van de medewerkers. Dat negativisme sijpelde door naar de rest van de partij, met alle gevolgen van dien. De slechte peiling van een paar maanden geleden leidde logischerwijze dan ook tot een pa-

niekreactie. Er groeide snel een consensus binnen de partijtop dat de populaire Sammy Mahdi de nieuwe voorzitter moest worden. Het geldt als de laatste kans voor de partij om op langere termijn te overleven. Maar ook hij zal ervoor moeten zorgen dat de violen intern gelijk worden gestemd. Probleem bij de cd&v is dat nog te veel kopstukken denken dat de partij een grote politieke formatie is die haar wil aan de anderen kan opleggen, terwijl cd&v meer en meer een aanhangsel aan het worden is. De partij die er bijvoorbeeld in 2024 wellicht voor zal zorgen dat de Vlaamse regering een meerderheid krijgt. Het vijfde wiel aan de wagen dus. Daarnaast heeft Mahdi de belangrijke opdracht om de burgemeesters aan de partij te blijven binden. Dat wordt niet eenvoudig, want het merk cd&v spreekt niet meer aan. Vandaar dat een pak burgervaders ernstig overwegen om in oktober 2024 naar de kiezer te stappen waarbij op geen enkele manier naar de partij wordt verwezen. Dat gebeurt natuurlijk al zeer vaak met de ‘lijst van de burgemeester’ of ‘gemeentebelangen’, maar straks zou het aantal kandidaat-burgemeesters dat zich expliciet van de partij distantieert nog toenemen. Dat zou pijnlijk zijn voor Mahdi, want dat haalt het verhaal van de lokaal verankerde cd&v onderuit. Werk aan de winkel dus.

Rousseau moet achterban masseren Een stuk comfortabeler is de positie van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Zijn partij doet het goed in de peilingen en het ziet er niet direct naar uit dat die trend snel zal keren. Maar ook hij heeft binnen zijn socialistische partij nog veel werk. Het gerucht dat Rousseau samen met N-VA-voorzitter Bart De Wever nu al de basis aan het leggen is voor een volgende Vlaamse regering, maakt niet iedereen bij de socialisten gelukkig. Men weet wel dat de coalitie in Antwerpen goed werk levert, maar op Vlaams niveau overheerst toch de vrees dat men in een ‘té rechts verhaal’ wordt meegetrokken. Hoe meer de verkiezingsdatum nadert, hoe meer vraagtekens er door de Vooruit-achterban bij een mogelijke coalitie worden geplaatst.

Rousseau zal zijn militanten moeten masseren.

Geen sleet op merk-De Wever En dan is er de N-VA. Bart De Wever zal de partij ook naar de verkiezingen van 2024 leiden. Vraag is eigenlijk of er ooit een andere voorzitter komt. Ook de burgemeester van Antwerpen heeft intern werk. Na het vertrek van Lorin Parys en Valerie Van Peel als vicevoorzitters worden in de klassieke media allerlei analyses gemaakt over een mogelijke malaise binnen de partij. Wie geen toegang heeft tot de partijtop doet weinig meer dan gissen en de analyses die in veel kranten te lezen staan, doen wat denken aan die van de westerse ‘kremlinologen’ ten tijde van de Sovjet-Unie. Men wist niet echt wat er aan de gang was in Moskou en dus worden de vele politieke analyses nattevingerwerk. Zo ook met de N-VA-kenners, terwijl de situatie relatief eenvoudig is. Velen in de partij hebben hun carrière en post als verkozene te danken aan het politiek talent van Bart De Wever die verschillende verkiezingen won. Waarom een merk in vraag stellen als er geen sleet op is? Van zodra er zich een probleem voordoet voor de partij door bijvoorbeeld ongelukkige standpunten in de media van een minister, komt De Wever op VTM of VRT de zaak ontmijnen.

cd&v wordt steeds meer een aanhangsel Wel is het zo dat er bij de N-VA ergernis kan ontstaan door de manier waarop de oude ‘inner circle’ van de partij (De Wever voorop met politiek directeur Piet De Zaeger) de zaken blijft beheren. Namelijk door amper of geen nieuwkomers tot die ‘inner circle’ toe te laten en door zich extreem loyaal op te stellen ten opzichte van ministers die zwak presteren, zoals Vlaams minister-president Jan Jambon.

Binnenland ECONOMISCHE ZAKEN

16 JUNI 2022

Een laattijdige renteverhoging De Europese Centrale Bank verhoogt volgende maand voor het eerst in 11 jaar haar rentevoeten. Dit om het inflatiespook te bestrijden. Maar eigenlijk komt dit strakker beleid rijkelijk laat. Wellicht om eurolanden ter wille te zijn die met een hoge schuld kampen en door de hogere rente meer intrestlasten zullen moeten betalen.

Het nieuws was geen grote verrassing: de Europese Centrale Bank (ECB) in Frankfurt beëindigt haar soepel geldbeleid. Het is vanaf 1 juli gedaan met het opkopen van de overheidsobligaties van lidstaten. En vooral: op 21 juli worden de rentetarieven met 0,25 procent of 25 basispunten verhoogd. Een tweede opwaartse aanpassing zou in september volgen. Het gaat hier om de eerste renteverhogingen in 11 jaar.

Hoge inflatie Reden van deze beslissing is uiteraard de hoge inflatie die in de eurozone richting 7 procent klimt. En die zal voor 2024 wellicht niet dalen tot 2 procent, de doelstelling van de ECB. Door een hogere rente zou de economie afkoelen want sparen wordt aantrekkelijk en lenen duurder. Dat betekent dat bedrijven en gezinnen meer de vinger op de knip houden en zo de inflatie zouden doen dalen. Er is dan immers door het toegenomen spaargedrag en de dalende investeringen en leningen minder vraag en dus een afname van de prijzen. Een klassieke economische basiswet. Een verstandige beslissing? Op zich wel, maar veel economen

ECB-voorzitter Christine Lagarde

zijn van oordeel dat deze renteverhoging te laat komt. De inflatie swingt de pan uit en het wordt vaak vergeleken met tandpasta uit een tube: die terug erin duwen is aartsmoeilijk. In de VS was men al een aantal maanden bezig met de verstrakking van het monetair beleid terwijl ECB-gouverneur Christine Lagarde op de rem bleef staan. Om te beginnen omdat men dacht dat de hoge inflatie een tijdelijk fenomeen zou zijn. Wat duidelijk niet klopte.

Verborgen vermogensbelasting Eigenlijk moest die renteaanpassing vroeger gekomen zijn en zwaarder zijn, namelijk om het inflatiespook snel te temmen. Het risico is dan wel dat we tegen een recessie aankijken, maar dat is de prijs die we daarvoor moeten betalen. De huidige situatie is gewoon niet houdbaar. Niet zozeer voor de werkende mensen en zelfs uitkeringstrekkers die op termijn hun inkomen wel aangepast zien worden aan de inflatie. Het probleem zit hem bij het spaargeld dat voor velen een buffer is, maar waarvan de waarde op een jaar tijd in België met bijna 10 procent is gedaald. Dat is een verborgen vermogensbelasting. Zelfs nu met de renteaanpassing van de ECB zal de rente op spaarboekjes pas later dit jaar toenemen en te laag zijn in verhouding tot de inflatie. De voorzichtigheid van de ECB, die bijna als schuldig verzuim kan worden bestempeld, heeft een belangrijke oorzaak: men stelde de renteverhogingen uit om de zwakkere eurolanden te beschermen. En dat zijn niet alleen Italië of Spanje. Ook

België. Met een te hoog begrotingstekort (4 procent van het bbp) en een torenhoge staatsschuld (108 procent) moet België veel lenen om die schuld af te betalen. Nu zijn de looptijden van veel van die schulden tamelijk lang en kan men nog een tijd profiteren van de vroegere lage rente.

Monetaire tweedeling Europa Maar dat tijdperk is stilaan voorbij en een stijgende rente betekent voor landen met zwakke begrotingen een zwaardere leninglast en op termijn minder geld voor andere uitgaven (pensioenen, kerntaken van de overheid zoals defensie). Door de lage rente konden regeringen in onder andere België lange tijd een onverantwoordelijk budgettair beleid voeren. Dat is voorbij. Terwijl België eind vorig jaar nog aan een nulrente of zelfs negatieve rente kon lenen, is dat nu 2 procent. De kloof tussen de rente die landen als Italië op hun schuld moeten betalen en de Duitse rentevoeten, heeft de grens van de 2 procent overschreden. Een monetaire tweedeling tussen Noord- en Zuid-Europa dient zich opnieuw aan. Die kloof is nooit echt weggeweest, maar België helt deze keer wel duidelijker over naar het zuiden. Vlaanderen op zich behoort tot de gezondere Noord-Europese groep. Maar daar hebben internationale beleggers in overheidsobligaties weinig aandacht voor. Zij vertrekken van de schuldpositie van nationale staten. ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Het cobra-effect

Wanneer maatregelen het omgekeerde effect hebben In het koloniale tijdperk wilde het Britse bestuur van Indië iets doen aan het gevaar van de vele cobra’s. Het loofde een beloning uit voor elke dode gifslang. Slimme Indiërs ontdekten dat het rendabel was geworden om zelf cobra’s te kweken. Overstelpt met dode slangen dienden de Britten de maatregel weer in te trekken. Boze kwekers lieten daarop alle cobra’s vrij, waarna het probleem groter was dan ooit. ‘Gun buyback programs’ hebben ook de harde les van het cobra-effect ervaren. In een poging het wapenbezit te verminderen, loofde de stad Oakland (Californië) een premie van 250 euro uit voor elk vuurwapen dat werd ingeleverd, wat ook de herkomst en wie ook de bezitter was. Al van de eerste dag waren de rijen voor het politiekantoor gevuld met malafide figuren die hun autokoffers gevuld hadden met verouderde, defecte en goedkope wapens. Met de opbrengst konden ze eindelijk degelijk wapentuig kopen. Het fiasco kostte de stad 170.000 dollar.

Wallonië Mexico-Stad wilde luchtvervuiling door auto’s tegengaan via een schema waardoor op bepaalde dagen een deel van de auto’s niet de weg op mocht, gebaseerd op het laatste cijfer van de nummerplaat. Het gevolg was dat heel wat mensen een tweede wagen kochten om ook op die dagen vervoer te hebben, met als eindresultaat dat het wagengebruik nog toenam. De tweede wagen was ook meestal een goedkope wagen die nog minder milieuvriendelijk was. Drie jaar later riep de VN Mexico-Stad uit tot de meest vervuilde stad van de planeet. Het cobra-effect is vooral gekend in de economie, bijvoorbeeld wanneer men belastingen oplegt die de economische ontwikkeling tegengaan of die mensen of bedrijven het land doen verlaten. De Waalse economie is een leerrijk voorbeeld van het cobra-effect. Decennialang socialistisch bestuur onder het motto van sociale bescherming en armoedebestrijding heeft van de regio de armste van Noordwest-Europa gemaakt. Wil je het cobra-effect zelf eens testen? Geef je kind 10 euro telkens het zijn kamer opruimt. Het is eigenlijk ook een intelligentietest. Als je kind slim is, zal de rommel toenemen, niet afnemen.

JURGEN CEDER

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Nu ook in Vlaanderen: de micro-agressie © SHUTTERSTOCK

INSTRUMENTEN VOOR INZICHT

WOKE VAN DE WEEK

In de Angelsaksische wereld is het concept reeds alom bekend, maar in deze contreien wint het idee nu pas veld. Maak kennis met de ‘micro-agressies’. Vergeet even het openlijk en doelbewust tentoonspreiden van racisme. Vergeet ook even discriminatie bij aanwerving. U dacht misschien geen van deze zonden te begaan en dus een behoorlijk rechtschapen persoon te zijn. Wat u misschien niet weet is dat u wellicht onbewust uw onverdraagzaamheid etaleert en daarmee uw diverse collega’s tot wanhoop drijft. De woke-theoretici riepen er een speciale term voor in het leven: micro-agressies.

Goedbedoeld, maar problematisch Aanvankelijk had het concept betrekking op racisme, maar met de uitwerking van de intersectionele slachtofferhiërarchie kunnen dergelijke micro-agressies nu ook op vrouwen, gehandicapten en andersgeaarden slaan. Het idee is dat zelfs goedbedoelde of schijnbaar onschuldige uitspraken problematisch kunnen zijn. Complimenten als “Wat kun je goed Nederlands!” of “Je ziet er zo mooi exotisch uit!” kunnen bijvoorbeeld niet meer door de beugel. In de toekomst ziet u beter gewoon af van het geven van lofbetuigingen, maar verontschuldigt u zich

best meteen voor uw cishetero wit- en/ of mannelijkheid. “We willen niet polsen naar zware discriminatie in de werkcontext, maar naar dagelijkse opmerkingen waardoor werknemers zich onwelkom voelen”, zegt UGent-onderzoekster Delia Mensitieri, die getuigenissen rond micro-agressies verzamelt op de website again-and-again.be, in Trends. “Eerlijk gezegd komen er verhalen naar boven die eerder neigen naar pure discriminatie, racisme of seksisme. Toch zien we dat mensen die interacties minimaliseren en bijna als normaal ervaren, want ze komen vrijwel dagelijks voor.”

Abracadabra 70 procent van de respondenten zou de organisatie waarin ze dergelijke microagressies ervaarden verlaten hebben. Daarom heeft men tegenwoordig een nieuwe functie uit de hoed getoverd om micro-agressies op de werkvloer aan te pakken (en mensen met een diploma in de sociale wetenschappen aan een job te helpen): de diversiteits- en inclusiemanager. PIETER VAN BERKEL

Binnenland

16 JUNI 2022

Onverdoofd slachten te Brussel: “Religieuze voorschriften halen het van de wetenschappelijke consensus” Het voorstel om onverdoofd slachten in Brussel te verbieden, werd vorige week in de commissie Leefmilieu van het Brussels parlement verworpen. PS, PTB en one.brussels-Vooruit stemden tegen. Ecolo en les Engagés onthielden zich. Beide partijen stemden in Wallonië voor een verbod. “Ik waande me in het Iraans parlement”, zei Michel Vandenbosch van GAIA in De Afspraak.

Morele superioriteit In het duidingsprogramma De Afspraak liet GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch zijn verbijstering de vrije loop: “Ik waande me in het Iraans parlement.” De dierenrechtenactivist nam zelf deel aan de hoorzittingen en viel haast van zijn stoel van verbazing toen hij de discussies aanhoorde: “Ik waande me in een parlementaire theocratie in plaats van een parlementaire democratie. Religieuze voorschriften halen het van de wetenschappelijke consensus.” Michel Vandenbosch was

niet te spreken over de houding van one. brussels-Vooruit en reageerde uiterst verbolgen op de manipulaties van de PS in dit dossier. In de commissie werden 14 sprekers uitgenodigd die zich uitspraken voor ritueel slachten, terwijl er amper vijf tegenstanders aan het woord kwamen.

“Ik waande me in het Iraans parlement” Michel Vandenbosch - GAIA

Volgens de voorzitter van GAIA was de hoorzitting een opeenstapeling van “onwaarheden, voorwendsels en drogredeneringen. Bovendien is het een totale miskenning van de arresten van de hoogste rechtbanken: het Hof van Justitie van de Europese Unie en het Grondwettelijk Hof.” De PS gaat daaraan voorbij “net alsof dit niet bestaat”. “De Brusselse PS leeft nog in de zevende eeuw”, reageerde Vandenbosch scherp. Om hun argumenten kracht bij te zetten, beweren de socialisten dat “het offerfeest zal worden afgeschaft. Dat zijn echte leugens. Dan gaat men ons verwijten dat we stigmatiseren en polariseren.” Ook Vooruit-voorzitter Conner Rousseau wist met zijn verbazing over de Brusselse fractie geen blijf: “Dat is niet met ons overlegd en gaat in tegen de partijlijn.” “We verwachten dat Conner Rousseau publiekelijk zijn stem laat horen als hij zich nog wil profileren als progressieve partij”, liet Michel Vandenbosch duidelijk verstaan.”‘Vooruit is voor die-

renwelzijn en dus voor een verbod op onverdoofd slachten”, klinkt het bij de partij. Fouad Ahidar mag zich binnen het partijbestuur aan een fikse uitbrander verwachten, liet Conner Rousseau weten. Maar de jonge voorzitter moet zich niet te veel illusies maken. “Fouad zal niet van gedacht veranderen en ik ook niet”, laat Hilde Sabbe aan De Standaard weten.

Theocratie in het parlement Hilde Sabbe zit als onafhankelijke voor one.brussels-vooruit in het Brussels parlement. Voordien was ze journaliste bij onder andere De Morgen en Het Laatste Nieuws. Ze is ook stichtend lid van Movement X, de beweging die ijvert voor radicale gelijkheid. Sinds de Molenbeek-quote steekt Hilde Sabbe haar afkeer voor Conner Rousseau niet onder stoelen of banken: “Niet en nooit mijn voorzitter, en zijn uitlatingen over Brussel en de

JULIEN BORREMANS

Als mede-indieners van het voorstel stemden Groen en Open Vld voor, net als N-VA en Vlaams Belang. De Vlaams-nationalisten hadden elk zelf een voorstel tot ordonnantie hierover ingediend, maar sloten zich aan bij het voorstel van Groen, Open Vld en DéFi. One.brussels-Vooruit stemde tegen. Ze voerden daarbij de neuroloog Jean-Michel Guérit op, die poneerde dat dieren die onverdoofd en met een halssnede geslacht worden, niet meer maar zelfs minder pijn lijden dan dieren die verdoofd worden. Dat is een stelling die buiten de wetenschappelijke consensus valt. Fractievoorzitter van one.brusselsVooruit Fouad Ahidar beriep zich op god om zijn stelling over het verbod op onverdoofd slachten te staven: “Het is onmogelijk dat dieren zullen lijden, Allah zal het niet toelaten. Als praktiserend moslim zeg ik klaar en duidelijk dat dat onmogelijk is.” Partijgenote Hilde Sabbe benadrukte haar morele superioriteit: “Hier in Brussel zijn we in sommige gevallen voor op de rest... Wij zijn open en tolerant. Wij doen hier niet aan hokjesdenken en stigmatisering.”

rol van het Nederlands zijn beschamend en vooral pertinent onjuist.” Heel wat waarnemers kijken met stijgende verbazing naar de houding van de linkse partijen. “In een waanzinnig opbod om de islamitische kiezer het meest te behagen, zijn de linkse partijen bereid hun ziel aan Allah te verkopen. De scheiding tussen kerk en staat is tijdens het debat over onverdoofd slachten doorbroken met theocratische elementen, zonder dat iemand daaraan aanstoot nam. Dat is een primeur in de moderne Belgische politieke geschiedenis”, schreef Luckas Vander Taelen in Doorbraak. Uiteraard spelen er electorale motieven mee. Tegenstanders van een verbod verzamelden vorige maand in een petitie 100.000 handtekeningen, terwijl GAIA na een landelijke campagne 70.000 mensen wist te overtuigen om haar petitie te tekenen. De cijfers wijzen erop dat traditionele islambeleving in Brussel sterker aanwezig is dan dat de pers laat uitschijnen. Deze week wordt het voorstel in de plenaire zitting van het parlement gestemd. Voorstanders hopen op een meerderheid voor hun voorstel.

Fouad Ahidar

WALLONIË

Niemand zit te wachten op Jean-Luc Crucke De voormalige Waalse minister Jean-Luc Crucke (MR) wordt dan toch geen rechter bij het Grondwettelijk Hof. Hij keert terug naar de politiek en plant een denkgroep rond thema’s als ecologie. Crucke ziet zichzelf binnen de MR als sociaalliberaal tegengewicht voor de in zijn ogen te rechtse partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez. Maar in de partij zelf is de steun voor Crucke eerder beperkt.

“Ik wens hem het beste in zijn rol als verkozene, dat hij kan werken in het algemeen belang en dat van de MR.” Het was het laconieke antwoord van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez op het nieuws dat de voormalige Waalse minister van Begroting Jean-Luc Crucke opnieuw in de politiek stapt. Eind vorig jaar liet de taalgrensbewoner - hij is van Frasnes-lez-Anvaing, op de grens met het Oost-Vlaamse Ronse - weten te stoppen met politiek. Crucke nam ontslag uit de Waalse regering en zou door zijn partij worden voorgedragen als rechter bij het Grondwettelijk Hof. Politieke waarnemers beschouwden dat als een verlies voor de politiek. Crucke was flamboyant en nam geen blad voor de mond. Hij was

Georges-Louis Bouchez & Jean-Luc Crucke

als een van de weinige tweetalige Waalse ministers een graag geziene gast in de Vlaamse televisiestudio’s. Maar het was een publiek geheim dat Crucke op ramkoers zat met partijvoorzitter Bouchez. Deze laatste werd door de minister als te conservatief, te rechts gezien. Ook te belgicistisch voor de regionalist die Crucke is. En dus koos hij eieren voor zijn geld: de politieke deur werd achter zich dichtgeslagen.

Tegengewicht voor Bouchez Zeer tijdelijk blijkbaar, want Crucke heeft nu besloten om toch niet in het Grondwettelijk Hof te gaan zetelen en stapt opnieuw in de politiek. Nu als gewoon Waals parlementslid. Hij liet ook we-

ten een denken reflectiegroep op te richten binnen de MR, die zich vooral rond sociale en groene thema’s zal profileren. Het is duidelijk: Crucke ziet zich als het sociale of meer gematigde tegengewicht voor woelwater Bouchez. Zal dit voor spanningen leiden binnen de MR? Dreigt op termijn een nieuwe broederstrijd zoals indertijd tussen de clans van Charles Michel en Didier Reynders? Die kans is klein. Eigenlijk zit bij de MR niemand te wachten op de terugkeer van Crucke. Er is geen echte tweespalt in de partij.

Niet echt enthousiast Akkoord, er zijn een aantal Franstalige liberalen die het moeilijk hebben met de rechtse koers van Bouchez. Zoals ex-minister Denis Ducarme. Of de Luikse schepen en ex-Senaatsvoorzitter Christine Defraigne. Maar die groep is binnen de MR minoritair geworden. De partij bevindt zich momenteel in een situatie waarbij men aan Bouchez het nodige krediet geeft en men hem vertrouwt om de Franstalige liberalen in 2024 naar een verkiezingsoverwinning te leiden. Dat werkt in twee richtingen. Een zege voor de MR betekent meer zetels in de verschillende parlementen en verkozenen die Bouchez daarvoor jarenlang dankbaar zullen zijn. De MR-voorzitter hoopt op die ma-

nier een nieuwe generatie Franstalige liberale politici aan zich te binden. Als een soort politieke pretoriaanse wacht. Het valt ook op dat binnen de huidige MR-fractie in het Waals parlement niet echt enthousiast wordt gereageerd op de terugkeer van Crucke. Het onthaal door fractievoorzitter Jean-Paul Wahl was koel. Ex-federaal minister Jacqueline Galant vond de démarche van de ex-minister ook maar niets. Het is zo dat de MR wat gewrongen zit in de Waalse coalitie met PS en Ecolo. Indien Crucke als parlementslid in een aantal dossiers wat te veel kabaal maakt, zou het kunnen dat de PS beslist om de MR in de Waalse regering te vervangen door de centristen van Les Engagés (tot voor kort cdH), ook al heeft Crucke goede contacten bij de socialisten.

Gebrek aan netwerk Laatste punt: Crucke heeft op voorhand zo goed als niemand op de hoogte gebracht van zijn beslissing om opnieuw in de politiek te stappen, zelfs niet de zogenaamde baronnen van de partij die lokaal sterk staan. De MR telt immers meer Waalse burgemeesters dan de PS. Dat wijst op een gebrek aan netwerk in de partij. Bouchez mag dus op zijn twee oren slapen, ook met het oog op de partijvoorzittersverkiezingen van 2023. Crucke kan daar een concurrent worden, maar een echte bedreiging voor de huidige voorzitter is hij vooralsnog niet. PICARD

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts. In PAL EROP krijgt u onze blik op de actualiteit in Vlaanderen en de rest van de wereld. In EEN KWESTIE VAN GELOOF met theologe en columniste Sonja Dahlmans vatten we elke keer het nieuws over christenen in de wereld samen voor u en focussen we ook op allerlei onderwerpen over geloof en religie in het algemeen. Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Politiek

16 JUNI 2022

Partijdigheid van de VRT gedocumenteerd Het eerste onpartijdigheidsonderzoek van de VRT, uitgevoerd door de UAntwerpen, documenteert wat iedereen eigenlijk al wist: het Vlaams Belang is sterk ondervertegenwoordigd, niet alleen in de actualiteitsprogramma’s van de VRT, maar ook in die van VTM. Als een gelijkaardig onderzoek in Polen of Hongarije had aangetoond dat de oppositie er even erg ondervertegenwoordigd was in de media, dan zou er nu een storm van verontwaardiging door het Europees Parlement razen. Een partij die in de peilingen steevast meer dan twintig procent van de kiesintenties haalt, maar zowel op de openbare als de commerciële omroep amper één procent van de spreektijd toebedeeld krijgt: het blijft verbazen dat zoiets mogelijk is in een land dat zichzelf een democratie blijft noemen. Wat al evenzeer verbaast: dat die cijfers alleen bij de benadeelde partij verontwaardiging uitlokken, terwijl ze in de media verdedigd worden met allerlei smoezen die weinig steek houden.

Jarenlang, neen, decennialang probleem Zo pogen sommigen de ondervertegenwoordiging van het Vlaams Belang te verklaren door het feit dat 2021 een coronajaar was, waardoor de regeringspartijen veel vaker aan het woord komen. Ten eerste is het natuurlijk niet zo dat het Vlaams Belang in de jaren voordien wel uitvoerig aan bod is gekomen in de actualiteitsprogramma’s van de VRT en VTM. Het Vlaams Belang is al decennialang ondervertegenwoordigd in de actualiteitsprogramma’s op de televisie. Bovendien is de ondervertegenwoordiging nog veel groter in de amusementsprogramma's. Ten tweede kan die redenering even goed omgedraaid worden. Zou het niet net in een coronajaar, met regerings-

maatregelen die diep in het leven van de mensen ingrepen en een tsunami aan persconferenties door regeringen en andere overheidsinstanties, uiterst belangrijk geweest zijn om als tegengewicht ook de oppositie vaak genoeg aan het woord te laten?

Kernthema’s Bovendien werpt hoogleraar politieke communicatie Peter Van Aelst op dat corona of gezondheidszorg niet het thema van het Vlaams Belang is. Wat betreft gezondheidszorg valt daar misschien nog iets voor te zeggen. Maar over corona, en in het bijzonder het geblunder in het beleid op zowel federaal als regionaal niveau, had de partij wel een uitgesproken mening. Het is natuurlijk mogelijk dat Peter Van Aelst dat niet weet, misschien wel net omdat het Vlaams Belang in 2021 in de media amper aan bod mocht komen. En zelfs als corona het thema van het Vlaams Belang niet zou zijn, zou die redenering pas steek houden als ze ook omgekeerd toegepast werd. We kunnen ons echter niet herinneren dat in het crisisjaar 2015 het Vlaams Belang alomtegenwoordig was in de media in verband met de vluchtelingencrisis in Europa. Op zulke momenten geldt

dan immers het omgekeerde principe: net omdat asiel en migratie een kernthema is van het Vlaams Belang, hoeft die partij niet uitgenodigd te worden, want iedereen kent haar standpunt toch al.

Veel media-aandacht niet altijd een voordeel Peter Van Aelst werpt ook op dat veel media-aandacht niet altijd een voordeel is. Dat klopt, zeker in het geval van Wouter Beke van cd&v. En soms is weinig media-aandacht inderdaad ook een voordeel. Het is opvallend dat Groen in 2021 ook sterk ondervertegenwoordigd was in de actualiteitsprogramma’s. Daar heeft die partij waarschijnlijk ook haar voordeel mee gedaan. De lezer herinnert zich misschien nog het groene voorstel van een bundeltje gratis treinbiljetten in volle lockdown, zonder dat de partij daarvoor het vuur aan de schenen gelegd werd in de media. Maar eens de aandacht toch omsloeg naar een kernthema van Groen, namelijk de kernuitstap, en dan nog op een manier dat men niet anders kon dan Tinne Van der Straeten ook eens aan een kritisch interview te onderwerpen, brak dat die partij zuur op. Het is ook geen toeval dat de voorzittersverkiezingen bij Groen in de media zo goed als geruisloos gepasseerd zijn.

Bij de VRT zijn ze zich ondertussen van geen kwaad bewust. “Het rapport toont de diversiteit in onze berichtgeving”, aldus VRT-woordvoerder Bob Vermeir. Maar Peter Van Aelst weet echter net zo goed als u en ik dat het Vlaams Belang er helemaal geen voordeel mee doet dat het amper in het nieuws komt. Net zoals hij ook weet dat het aantal minuten spreektijd niet het hele verhaal vertelt. Bovenop de kwantitatieve ondervertegenwoordiging worden de mandatarissen van het Vlaams Belang door de journalisten maar al te vaak op een onzakelijk vijandige manier behandeld.

Bart Schols van het VRT-programma De Afspraak

“VRT niet minder onpartijdig dan VTM” Bij de VRT zijn ze zich ondertussen van geen kwaad bewust. “Het rapport toont de diversiteit in onze berichtgeving”, aldus VRT-woordvoerder Bob Vermeir. Klopt niet, want het rapport toonde net het omgekeerde aan. Twee jaar geleden legde VRT-baas Frederik Delaplace de lat trouwens niet te laag, maar helemaal op de verkeerde plaats, toen hij stelde zeker te zijn dat de VRT “minstens even onpartijdig als de commerciële mediabedrijven” is. Het volstaat immers niet dat de VRT iets minder partijdig is dan de commerciële concurrentie. Dat doet zelfs niet eens ter zake. De VRT is een openbare omroep en die moet onpartijdig zijn, punt aan de lijn. Het rapport toont duidelijk iets anders aan.

FILIP VAN LAENEN

NIEUWS UIT DE WETSTRAAT Niet in het land Zowel Barbara Pas (VB) als Peter De Roover (N-VA) maakten bij de opening van de zitting donderdag toch enig misbaar over de uithuizigheid van maar liefst 8 ministers en 1 staatssecretaris, waardoor tal van vragen geconcentreerd moesten worden bij één minister die dan in naam van al die afwezige collega’s een antwoord moest komen aflezen. Ze vroegen dan ook meer respect voor het parlement en een betere afstemming van de agenda’s. Barbara Pas somde even op, met in het achterhoofd een K3-liedje: “Premier De Croo is samen met minister Kitir en staatssecretaris Dermine in Congo. Minister Dermagne is in Genève en minister Van Peteghem is in Parijs. Minister Van Quickenborne is dan weer in Luxemburg en minister Clarinval zit in de Verenigde Staten. Tinne Van der Straeten is ook nog in Jordanië. Dat is letterlijk, mevrouw de voorzitster, van Afrika tot in Amerika. De Himalaya is er nog net niet bij, maar het is wel tot in de woestijn.”

Emotie Hoewel politici een kudde leken te vormen van olifanten met dikke huiden, toch gebeurt het wel eens dat het menselijke, emotionele even boven komt drijven. Toen het voorstel van resolutie werd besproken aangaande de erkenning dat kinderen in België illegaal werden geadopteerd en de vraag om een onderzoek in te stellen naar die toestanden,

nam ook Yngvild Ingels (N-VA) het woord om een persoonlijke getuigenis te brengen in naam van alle slachtoffers. Zij was immers zelf een kind dat na een anonieme bevalling in Frankrijk werd afgestaan en in het ongewisse is gebleven over haar biologische ouders. Het werd een emotionele getuigenis waarin ze het opnam voor alle slachtoffers die minder geluk hadden dan zij om bij goede ouders terecht

te komen en die veel ellende ondervonden. Ze kreeg dan ook een warm applaus van iedereen in de Kamer. Hoewel de resolutie unanieme steun kreeg, betreurde Ingels dat “niet alle partijen” uit de meerderheid het zagen zitten die resolutie mee te ondertekenen. “Het zal de nieuwe politieke cultuur zijn”, zo zei ze schamper.

Moordend citaat De zogenaamde burgerbevraging van minister Annelies Verlinden (cd&v) was natuurlijk het mikpunt van kritiek bij de Vlaams-nationalistische oppositiepartijen. Voor hen zijn verkiezingen dé burgerbevragingen bij uitstek, die echter genegeerd werden door hen - de grootste twee partijen compleet uit te sluiten en hun signalen te negeren. Sander Loones (N-VA) gooide haar een moordend citaat voor de voeten: “De burgerbevraging van juni was een farce, oogverblinding voor het grote publiek. Met de resultaten zal toch geen rekening worden gehouden. Er zullen toch geen concrete doelstellingen uit worden geformuleerd.” Hij verwees hier naar een citaat van Servais Verherstraeten (cd&v) uit het jaar… 2001. “Hij had het toen over de grote burgerbevraging van Guy Verhofstadt. Ook onder een paars-groene regering. Die burgerbevraging heeft het trouwens veertig keer beter gedaan dan de uwe. Toen waren er nog 750.000 antwoorden, nu zijn er slechts 19.000”, zei Loones nog. Annelies Verlinden kon er niet mee lachen. Servais Verherstraeten evenmin.

Politiek

IN DE KIJKER

Frederik Delaplace In 2020 kwam hij aan het hoofd te staan van het zwalpende schip dat de VRT toen was. Rivaliteit tussen toplui en eigengereidheid van ‘gevestigde’ waarden was er ‘bon ton’. Er was ook dringend een financieel beleid nodig dat behoorlijk te verantwoorden was tegenover de Vlaamse belastingbetaler. Frederik Delaplace (52), een man die uit de mediawereld kwam en er met succes leidende functies had uitgeoefend, werd binnengehaald om de koers bij te stellen. De verwachtingen waren bijzonder groot, want bij zijn aantreden zei hij: “Ik wil hier een project opzetten, waar iedereen enthousiast van wordt.” Eindelijk, zo dachten velen in Vlaanderen. Als licentiaat in de toegepaste economie en met een diploma in de pers- en communicatiewetenschappen was hij achtereenvolgens aan de slag als chef financiën en hoofdredacteur bij De Tijd om nadien redactiedirecteur en zelfs CEO bij uitgeverij Mediafin te worden. De stap naar de VRT was dus niet zo groot.

Voor alle Vlamingen? Hij kwam bij de VRT aan op een moment dat alles zich in schemerzones bevond, van beleidsvoering tot journalistieke ethiek. Hoe de VRT beheerd werd, was vrij ondoorzichtig, waarbij zelfs de leden van de raad van bestuur geregeld achterna hinkten op wat ze te horen kregen. Ook een nieuwe generatie journalisten die van objectiviteit geen ethische erecode maakte, maar zich integendeel erg activistisch en bijwijlen partijdig ten aanzien van een aantal maatschappelijke en politieke tendensen in Vlaanderen opstelde, was er de plak gaan zwaaien. De inquisitoire houding tegenover het Vlaams Blok/Vlaams Belang is hier exemplarisch voor. Maar ook de pro-Joe Bidenhouding van VS-correspondent Soenens past in dat patroon. Dat ‘duidingsbeleid’ kwam en komt de Vlaming de strot uit, want ook vandaag blijkt dat daarin nog geen verandering is gekomen. De tendentieuze interviews in bijvoorbeeld Terzake, De Zevende Dag en De Afspraak spreken boekdelen en blijven leiden tot ergernis. Ook de nieuwe raad van bestuur krijgt hier maar nauwelijks vat op. En de melding van Delaplace zelf, vorige week, dat het verschijnen van politici op het scherm niet evenredig moet zijn met de verkiezingsuitslagen, bevestigt dat de ene belastingbetaler in Vlaanderen niet de andere is. Het oude zeer is er dus nog steeds. Wie dacht dat Delaplace hier voor een ommekeer zou zorgen, vergist zich.

7 © BELGA

16 JUNI 2022

CITAAT VAN DE WEEK

Groen:

“Alle Brusselaars zijn Belgen”

VRT-journalist Lieven Verstraete had het in De Zevende Dag aangedurfd om in de huid te kruipen van burgers die bezorgd zijn over de demografische verandering van bepaalde stadswijken. Zo zei hij in een gesprek met het kersverse Groen-voorzittersduo Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout dat naar Brussel verwezen wordt als “toonvoorbeeld van hoe wijken één na één veroverd worden door nieuwkomers”. Verstraete kroop door het stof en excuseerde zich uitvoerig nadat de uitspraak voor een heisa op sociale media had gezorgd. Zo beweerde het Twitteraccount van Groen dat “alle Brusselaars Belgen zijn”. Lees: niet alleen zijn niet-geïntegreerde mensen met Belgisch staatsburgerschap Belgen volgens de partij, ook niet-staatburgers die legaal (420.000 mensen, of 35 procent van de Brusselse bevolking) en illegaal (minstens 100.000 mensen) in de hoofdstad verblijven, zijn volgens Groen “Belgen”. Toen schrijver Dyab Abou Jahjah, zelf Brusselaar, op Twitter ernstige vraagtekens plaatste bij die redenering, kreeg hij de wind van voren van actrice Hilde Van Mieghem: “Ben jij werkelijk zo dom? Nee, dit is onwil. Je kent het antwoord maar al te goed. #stokebrandje”

REGERING-DE CROO BESPAART MINDER OP KABINETTEN DAN VOORZIEN

Vorige week kwam Frederik Delaplace het jaarverslag van de VRT toelichten in het Vlaams Parlement. Onlangs was bekend geworden dat tegen 2025 maar liefst 116 werknemers ontslagen zouden worden. En net voor de voorstelling van het jaarverslag kwam aan het licht dat er torenhoge vergoedingen worden betaald in exclusiviteitscontracten van bekende schermgezichten. Dat zorgt natuurlijk voor onrust, zowel bij de VRT als in de politiek, en een en ander werd sterk uitvergroot. Delaplace verdedigde het beleid met termen als ‘marktconform’, ‘concurrentieveld’ en ‘meten met commerciële media’, ook al bleek dat parlementsleden, leden van de raad van bestuur en ook het VRT-management geen inzage krijgen in de overeenkomsten die worden afgesloten. Begrijpe wie kan. Delaplace was duidelijk geïrriteerd door het spervuur aan vragen hieromtrent tot hij zelfs zei: “En nu zal ik stoppen voor ik venijnig word.” Het is een teleurstellende toon die men niet van hem verwachtte. Maar hij bewijst er wel mee dat zijn harde houding en harde stijl de rode draad zijn in zijn beleid.

Diversiteit En om zijn verhaal af te ronden en te tonen dat de VRT toch een eigentijds en modern bedrijf is - en om de woke linkerzijde te paaien beloofde hij dat er meer ingezet zal worden op meer diversiteit bij de huidige negentien schermgezichten: “Ze zijn niet jong genoeg, niet vrouwelijk genoeg en niet divers genoeg. Dat moet veranderen. Onze selectie van schermgezichten is geen goede weerspiegeling van hoe de samenleving is samengesteld.” En nog: de VRT wil ook een schermgezicht met een zichtbare handicap. Het kan niet op. Hoewel… De diversiteit van het politieke landschap daarentegen kan dan klaarblijkelijk geen criterium zijn. Dat de VRT eindelijk een huis van ons allen kan worden, waar politieke diversiteit als vanzelfsprekend kan ervaren worden en waar de onevenredige dominantie van eigengereide culturo’s en navelstarende ego’s tot het verleden mag gaan behoren, én dat transparant bestuurd wordt, is dus nog niet voor morgen. Op het “enthousiasme van iedereen” is het dus nog wachten. De kleur van kameleon Delaplace is duidelijk niet meer dezelfde als in 2020.

Jaarverslag

De eerste ministerraad van de regering-De Croo

In 2022 zal de regering-De Croo 927.000 euro minder besparen op haar kabinetten dan voorzien. De federale kabinetten en kabinetsmedewerkers krijgen dit jaar een budget van 66,6 miljoen euro. Dat blijkt uit cijfers die N-VA-Kamerlid Sander Loones opvroeg bij staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld). Premier Alexander De Croo (Open Vld) kondigde bij de begrotingsopmaak in oktober van vorig jaar aan dat de regering 1,9 miljoen euro zou besparen op de eigen kabinetswerking. Die begroting werd de laatste maanden echter bijgesteld en nu blijkt de doelstelling opnieuw gehalveerd. Zo komen er toch 927.000 euro extra kabinetsuitgaven bij. Daarnaast zorgt de inflatie ervoor dat de index van de kabinetten aangepast wordt. De bijkomende uitgaven gaan in de eerste plaats naar de liberale (Open Vld en MR) kabinetten. Zij krijgen 332.000 euro, waarvan

105.000 euro naar het kabinet van premier-De Croo gaat. De socialistische kabinetten (Vooruit en PS) krijgen 260.000 euro. De groenen (Groen en Ecolo) krijgen 210.000 euro. De cd&v-kabinetten krijgen 125.000 euro. “De regering-De Croo pretendeert een nieuwe politieke cultuur uit te stralen, maar geeft niet bepaald het goede voorbeeld”, zegt Loones. “Bij haar start pompte ze eerst haar kabinetsuitgaven stevig op met 10 miljoen euro, om dan nu die uitgaven maar aarzelend terug iets in te perken.”

PIETER VAN BERKEL

FORSE TOENAME AANTAL KABINETSMEDEWERKERS ONDER DE CROO Bij het aantreden van de regering-De Croo in 2020 was er al heel wat te doen rond de explosie aan kabinetsmedewerkers: 838 in totaal en 69 meer dan de 769 van de regering-Michel. Veel heeft te maken met het veelvoud aan partijen in de regering-De Croo: zeven partijen en vicepremiers tegenover de vier onder Michel. Wel telt men nu gemiddeld iets minder kabinetsleden. Per kabinet zijn er onder De Croo gemiddeld 41,9 kabinetsleden, tegenover het gemiddelde van 42,7 onder Michel. Op het Vlaamse niveau was er de afgelopen jaren dan weer een daling van het aantal kabinetsmedewerkers. Waar de regering-Peeters in 2009 450 kabinetsleden telde, zijn er dat tegenwoordig 289. Dat is niet alleen te wijten aan het kleinere aantal ministers en vicepremiers, want de Vlaamse kabinetten tellen gemiddeld ook minder medewerkers dan de federale: zo’n 32,1 medewerkers per kabinet.

MEEST GELEZEN OP

Oeps: Ecolo-covoorzitter maakt ‘rekenfoutje’ van 120 miljard euro Oekraïense scherpschutter schakelt beruchte Russische Wagner-huurling uit Elisabeth Meuleman (Groen): “Ik denk dat wij 20 procent kunnen halen” Hoofdredactrice De Tijd: “Belgische structuren in huidige vorm werken niet meer” EU bereikt “historisch akkoord” over buitengrenzen

Surf naar palnws.be

Politiek

16 JUNI 2022

PS-vicepremier Dermagne “nog meer regionalist geworden” door Vivaldi-regering PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne is naar eigen zeggen “nog meer regionalist geworden” sinds hij in 2020 in de federale regering-De Croo is gestapt. Dat liet hij zich ontvallen in een interview met L’Echo. Een opvallende uitspraak, vindt Lorenzo Terrière, doctoraatsonderzoeker en lesgever aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen van de UGent. Volgens Terrière is het voor Franstalige politici niet evident om te zeggen dat hun regionale reflex sterker geworden is door een federale regeringsdeelname. “Het vervelende dat onze minister van Werk ervaart, is dat hij federaal met te veel partners rekening moet houden. Daardoor heeft hij minder bewegingsruimte dan hij eigenlijk zou willen”, legt hij uit. Terrière wijst erop dat de problemen op vlak van Werk in Wallonië anders zijn dan in Vlaanderen. “In Wallonië gaat het over werkloosheid, in Vlaanderen over inactiviteit”, schetst hij. “Dermagne stelt vast dat het moeilijk is om er federaal oplossingen door te krijgen die voor Wallonië gunstig zijn. Hij kan in zijn eigen dossiers niet realiseren wat hij als inwoner van Wallonië graag zou willen.”

premier werd, hoorde je een zeer belgicistische ondertoon. Maar sinds hij Waals minister-president is, hoor je de regionale reflex weer luider weerklinken binnen de partij.” Terrière gelooft niet dat de uitspraken van Dermagne een electorale strategie zijn van de PS, meer bepaald om zich te onderscheiden van de unitaire PVDA-PTB. “Ik denk niet dat je in Wallonië veel stemmen wint door te pleiten voor nieuwe staatshervormingen

en door straffe communautaire uitspraken te doen”, zegt Terrière “Dermagne brengt een oprechte, inhoudelijke boodschap. Het is een diepgeworteld gevoel.”

Zweedse regering De negatieve ervaringen met het beleid van de Zweedse regering kunnen volgens Terrière verklaren waarom de PS opnieuw

regionalistischer geworden is. “N-VA-voorzitter Bart De Wever zei destijds dat hij het Vlaamse beleid, dat hij in eigen regio niet kon voeren, zou proberen door te duwen op federaal niveau. Dat was een zeer gunstig beleid voor Vlaanderen, maar in Wallonië waren die beleidskeuzes niet altijd even populair”, schetst hij. “De PS beseft dat je in Wallonië gemakkelijker een links-progressief beleid kan voeren dan op federaal niveau”, aldus nog Terrière. “Daar lopen de onderhandelingen vaak vast of resulteren ze in een sterk verwaterd compromis, waardoor je je eigen kiezers weinig kan aanbieden.”

Voorbereiding ligt klaar Dermagne maakt zich sterk dat de Franstaligen bij eventuele gesprekken over een nieuwe staatshervorming in 2024 niet langer “demandeurs de rien” zullen zijn. Integendeel, ze bereiden die nu al voor. “De PS is een partij met een sterke backoffice, een lange geschiedenis, veel beleidservaring en veel competente mensen achter de schermen. Die zijn altijd goed voorbereid”, zegt Terrière. De doctoraatsstudent wijst erop dat de Franstalige socialisten in 2019 al vergaande institutionele hervormingen op papier hebben gezet. “Tijdens de gesprekken met N-VA is daar intern uitgebreid over gedebatteerd en geschreven”, aldus Terrière. “Die zaken zijn niet gerealiseerd, maar wel in de schuif terechtgekomen. We kunnen ervan op aan dat de institutionele voorbereiding van de PS klaarligt.”

Weinig verrassend De uitspraken van Dermagne komen voor Terrière niet als een verrassing. De regionale reflex is bij de PS immers al vele decennia aanwezig. Elio Di Rupo deed in het verleden al soortgelijke uitspraken en ook voormalig Waals minister-president Guy Spitaels had een sterke regionale reflex. Bovendien zat de PS bijna altijd mee aan tafel bij de onderhandelingen over de staatshervormingen. “Onderschat de regionale elementen die bij de PS aanwezig zijn dus zeker niet”, klinkt het. Toch is de regionale reflex bij de PS niet altijd even sterk aanwezig, merkt Terrière op. “Toen Elio Di Rupo

ANTON SCHELFAUT

Francken en Van Grieken Congo verdeelt Vivaldi: “Koloniaal verleden bekvechten over 2024 niet de schuld van de Belg van vandaag” De bal ging aan het rollen na een toespraak op het sponsordiner van de Vlaams-nationalistische website Doorbraak, waarover uitvoerig in de media bericht werd. Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken hield voor de gelegenheid een toespraak en kreeg de vraag voor de voeten geworpen wat hij zou doen om zijn communautaire plannen te verwezenlijken. “Wat ik zou doen als ik een Vlaams-nationale meerderheid zou hebben: ik doe een eenzijdige soevereiniteitsverklaring vanuit het Vlaams Parlement, maar ik laat die intreden in 2029”, zei Van Grieken. In tussentijd zou nog onderhandeld kunnen worden met de Franstaligen. “Dan zeggen we aan de Franstaligen: ofwel gaan we aan tafel zitten om te praten, ofwel gaan we in 2029 onze eigen weg. En komt het dan tot een compromis, dan zal ik dat als Vlaams-nationalist nog slikken.” De Vlaams Belang-voorzitter ziet voorts weinig heil in de confederalismeplannen van de N-VA. “Ik hoop dat men bij N-VA inziet dat het confederale model een leugen is. Laat ons samenwerken”, aldus Van Grieken.

“Niet realistisch” N-VA-boegbeeld en voormalig staatssecretaris Theo Francken noemde de plannen van Van Grieken in een interview met De Zondag “niet realistisch”. “Het meest realistische scenario daarvoor is een onderhandeld akkoord met de Franstaligen. Dat zijn dus niet alleen de socialisten”, zei Francken. “Wat denkt hij dan? Dat ze in Namen, Charleroi of Brussel in

paniek zullen schieten en plots wel met Vlaams Belang zullen willen onderhandelen? Neen, hoor. Ze zullen daar zelfs niet wakker liggen van zijn verklaring. Ze zullen het gewoon negeren.” “Het is wel goed dat hij eindelijk verplicht wordt om zijn strategie op tafel te leggen. Hij heeft dat niet toevallig moeten doen op een sponsoravond van Doorbraak, waar allemaal verstandige mensen zitten. Maar wat hij wil, is niet realistisch. Ik hoop dat de mensen dat beseffen. Dat geldt trouwens ook voor zijn migratiestop. Het is tijd om écht vooruit te gaan”, besloot Francken.

“Francken is zich aan het warmlopen om minister te worden in een PS-regering” Van Grieken kwam terug op de uitspraak in De Zevende Dag. “Franstaligen en belgicisten zoals Calvo en Lachaert zitten al de hele tijd met de ‘poepers’ omdat Vlaams Belang en N-VA een meerderheid zouden kunnen halen”, reageerde Van Grieken tot slot. “Laat ons eerlijk zijn: mijnheer Francken is zich aan het warmlopen om minister te worden in een PS-regering. Ik kan me trouwens niet inbeelden dat Vlaams-nationalisten liever samenwerken met een corrupte Waalse socialistische partij dan met ons. De N-VA-top is zijn achterban aan het uitverkopen. 81 procent van de N-VA-kiezers wil samenwerken met het Vlaams Belang, hoeveel van hen willen samenwerken met de PS of Vooruit?” PIETER VAN BERKEL

De kwestie over mogelijke herstelbetalingen en excuses aan Congo voor de koloniale periode verdeelt de regering. Groenen zijn grote voorstanders van het idee, maar de liberalen deden de deur al snel dicht. Vorige week hield koning Filip een toespraak in de Congolese hoofdstad Kinshasa. Daar herhaalde hij zijn spijt voor de fouten die gemaakt zijn tijdens het koloniale verleden. Twee jaar geleden, naar aanleiding van de zestigste verjaardag van de onafhankelijkheid, drukte de koning in een brief al zijn spijt uit over de koloniale periode. Tijdens zijn speech herhaalde hij die spijtbetuiging. “Hoewel veel Belgen destijds in Congo het beste van zichzelf hebben gegeven, oprecht van het land en zijn inwoners hielden, was het koloniale regime als zodanig gebaseerd op uitbuiting en overheersing. Dat regime stoelde op een verhouding van ongelijkheid”, zei de koning. “Het was gekenmerkt door paternalisme, discriminatie en racisme. Het gaf aanleiding tot wandaden en vernederingen. Ter gelegenheid van mijn eerste reis naar Congo houd ik eraan, hier, ten overstaan van het Congolese volk en allen die er vandaag nog door lijden, opnieuw mijn diepste spijt uit te spreken voor die wonden uit het verleden”, aldus de koning. In het tweede deel van zijn toespraak blikte de koning vooruit en drukte hij zijn bezorgdheid uit over de veiligheid in het land. België wil blijven bijdragen aan alle initiatieven die in Congo meer goed bestuur, welvaart, gezondheid, veiligheid en rechtvaardigheid bieden, verzekerde hij tot slot.

Vivaldi verdeeld Wat uitbleef, waren expliciete excuses voor het koloniale verle-

den. Dat zou namelijk de deur op een kier zetten voor herstelbetalingen en daar moet de politiek zich eerst nog over uitspreken. De speciale Congocommissie in de Kamer nodigt daar komende maand tientallen sprekers voor uit. Vlaams Belang en N-VA zijn op zijn zachts gezegd koele minnaars van het idee van herstelbetalingen. “Heel wat Belgen, Vlamingen én Walen, hebben de afgelopen zestig jaar al heel wat herstelbetalingen gedaan, in de vorm van ontwikkelingssamenwerking en belastingen”, zegt Kamerlid Kurt Ravyts (Vlaams Belang). “De burger van vandaag hoeft niet op te draaien voor de wandaden van de Belgische elite en het koningshuis in het verleden”, vindt N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman. Dat de rechtse, Vlaams-nationalistische oppositie niet van herstelbetalingen moet weten hoeft niet te verbazen, maar ook binnen de regering lijkt er (niet voor het eerst) enorme verdeeldheid te zijn. Terwijl de groenen en in mindere mate de socialisten grote voorstanders zijn van het idee, werd het idee donderdag al afgeschoten door Open Vld. “De Belgen van vandaag treffen geen schuld aan dat koloniale verleden, dus de Belgen van vandaag kunnen ook geen herstelbetalingen uitvoeren”, zei Open Vld’er Jasper Pillen in de Kamer. Guillaume Defossé van Ecolo neemt exact het tegenovergestelde standpunt in: “Het klopt dat de Belgen van vandaag niet verantwoordelijk zijn voor het kolonialisme. Maar we hebben er wel de

vruchten van geërfd. Herstelbetalingen zijn dus essentieel.”

De Croo doet de deur voor herstelbetalingen dicht Vicepremier Georges Gilkinet (Ecolo) verving premier De Croo die op dat moment in Kinshasha was. Hij stak niet onder stoelen of banken dat er volgens hem wat meer nodig was. “Het bezoek is zonder twijfel historisch. Maar die woorden van spijt zijn geen manier om snel de pagina om te slaan.” Nog geen dag later maakte De Croo echter duidelijk dat er geen herstelbetalingen zouden komen. “Waarom zou de huidige generatie daarvoor moeten opdraaien?”, zei hij in een interview met Het Laatste Nieuws. “Ik zie eerlijk gezegd niet veel meerwaarde in excuses.” WANNES NEUKERMANS

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken en N-VA-boegbeeld Theo Francken voerden de afgelopen week via diverse media een pittige discussie met elkaar. De inzet? De te volgen communautaire strategie in 2024.

Jasper Pillen

asjmir staat in het Westen bekend wegens het lang aanslepende conflict tussen India en Pakistan, twee kernmachten die op gespannen voet met elkaar leven. Bovendien komt China er ook steeds meer om de hoek kijken. De regio krijgt doorgaans weinig aandacht in het Westen. Als Kasjmir al eens ter sprake komt, dan gaat het vooral over de dreiging van een nieuw conflict of discriminatie van moslims aan de Indiase kant van de grens. Nochtans is de mensenrechtensituatie in het Pakistaanse deel ook niets om over naar huis te schrijven. Volgens Human Rights Watch “onderdrukt de Pakistaanse regering de democratische vrijheden, snoert zij de pers de mond en martelt zij stelselmatig”. Verschillende sprekers waren uitgenodigd om duidelijk te maken wat er volgens hen verkeerd loopt in het Pakistaanse deel van de regio. De Pasjtoe-bevolking wordt er namelijk ernstig onderdrukt en aangevallen, zo stellen de aanwezigen. Het is de Pakistaanse overheid die hier aan de basis van ligt. Het regime in Islamabad gebruikt de radicale islam als wapen tegen de inwoners van het Pakistaans deel van Kasjmir. Tegelijk zegt het terrorisme te bestrijden. Een hypocriete schijnvertoning volgens de activisten in Brussel, die dit aan de kaak wilden stellen.

BONTE VERZAMELING De aanwezigen waren een bonte verzameling van politici, ngo-medewerkers, mensenrechtenactivisten, vertegenwoordigers van studiegroepen en denktanks en lokale bewegingen. Verschillende onder hen waren banneling in eigen land en sommige werden zelfs gemarteld door het Pakistaans regime. Vele aanwezigen kunnen niet meer naar Pakistan, waar hen in het beste geval een gevangenisstraf wacht. Nochtans ijveren ze naar eigen zeggen in de eerste plaats voor meer democratie en openheid. De Pakistaanse overheid gebruikt volgens de sprekers religie en islamisme om de mensen te onderdrukken in hun regio. Het land schendt actief de mensenrechtenverdragen die het nochtans zelf mee ondertekende, zo klonk het beschuldigend. Pakistan koos bij de oprichting van de staat uitdrukkelijk niet voor secularisme. Meer zelfs, het land heeft wetten op blasfemie. Die zetten groepen aan om mensen te viseren en aan te vallen. Ze creëren vreselijke lynchpartijen. De gevolgen zijn groot: oorspronkelijk behoorde 17 procent van de bevolking in Pakistan tot een minderheid. Vandaag is dat 2 procent. Men gebruikt religie om de eigen bevolking onder de duim te houden. Gelijke rechten bestaan er niet meer. Als illustratie haalden ze aan dat vandaag jonge hindoe-meisjes soms gedwongen worden om te huwen met soennitische mannen van 50 tot 60 jaar. Ze moeten zich daarbij ook bekeren.

ONAFHANKELIJK Nochtans menen de sprekers dat Kasjmir historisch gezien altijd meer pluralistisch en verdraagzaam was. Zelf waren de meeste aanwezigen moslim, maar ze verwerpen uitdrukkelijk radicalisme. Een gematigdheid die volgens hen eigen is aan hun land. Ze vinden dan ook dat het deel dat bij India hoort beter af is, maar zouden het liefst van al zien dat Kasjmir helemaal onafhankelijk wordt. De verhalen die Pakistan zelf de wereld instuurt over hoe het terrorisme bestrijdt, zijn volgens de sprekers pure fictie. Het land versterkt integendeel het terrorisme en religieus fanatisme. Tot overmaat van ramp gedraagt de EU zich niet zoals ze zelf altijd laat uitschijnen. Want ondanks de vele mensenrechtenschendingen houdt de EU een speciaal handelsregime met Pakistan aan. Ze hopen dan ook dat “in Brussel de ogen eindelijk eens zullen opengaan”.

INTERVIEW JAMIL MAQSOOD

Verschillende mensenrechtenactivisten en dissidenten uit het Pakistaanse deel van Kasjmir (Azad Kasjmir) verzamelden eind mei in Brussel, op uitnodiging van Vlaams Parlementslid Filip Dewinter (Vlaams Belang), om te spreken over mensenrechtenschendingen in hun regio.

9 INWONERS VAN PAKISTAANS KASJMIR ZOEKEN STEUN IN EUROPA Dossier

16 JUNI 2022

Een van de gezichten van de conferentie was Jamil Maqsood, secretaris van de United Kashmir Peoples National Party (UKPNP), een socialistische en nationalistische partij die pleit voor een onafhankelijk en verenigd Kasjmir.

Wat vind je van België? “Ik kwam in het jaar 2000 naar België. Ik leefde eerst 4 jaar in Antwerpen, daarna verhuisde ik naar Brussel. Brussel is een kosmopolitische stad en huisvest internationale instellingen zoals NAVO en de EU. Het is daarom wel een belangrijke stad, daarom koos ik ervoor. Enkel Genève is interessanter voor mij omdat de Raad voor de Mensenrechten zich daar bevindt.”

En wat vindt u van de inwoners van ons land? “Ze zijn erg open. Ik werd hier goed ontvangen en vind het een zeer aangename maatschappij. Maar toen ik in Antwerpen toekwam, was er een groot probleem. De Marokkaanse immigranten deden toen bijzonder moeilijk. Ze waren toen aangestuurd door een Libanees, een zekere Abou Jahjah. Hij kwam toen fel opzetten. Ik zag hem op de Vlaamse televisie. Ik begreep geen Nederlands, maar zag wel hoe hij ruzie zocht met de politie, extremistische boodschappen rondstrooide en nog van dat fraais. De politie vond toen dingen bij hem thuis, en finaal deporteerden ze hem, denk ik. In elk geval, zulke dingen zorgden volgens mij voor een grotere weerstand tegen migratie in Vlaanderen. De extremisten overheersten het debat en de Vlaamse bevolking hoorde de gematigden niet. Mensen zoals ik kenden ze niet. Mensen zoals op onze conferentie worden nooit gehoord. Nochtans zijn er ook veel seculiere en vredevolle moslims. Er zijn moslims die niet zomaar hun ideologie willen opleggen aan anderen, die geloven in samenleven, in wederzijds begrip en in respect. Dit is mijn geboorteland niet, ik ben een gast. En omdat ik een gast ben, moet ik de taal leren, moet ik me de manier van leven eigen maken. Ik moet jullie begrijpen, respecteren en mij integreren. Ik woon hier nu al zo lang en voel grote liefde voor het land.”

“IN PAKISTAN HEBBEN FEODALE HEREN, HET LEGER EN RELIGIEUZE LEIDERS HET VOOR HET ZEGGEN. ZIJ ZIJN GEBAAT MET RELIGIEUS FANATISME” JAMIL MAQSOOD Recent waren er zelfs nog terroristische aanslagen, hier in Brussel.

“Ja, dat was nog erger. Er waren toen militairen op straat. Die bommen waren verschrikkelijk. Veel moslims hier, die afkomstig zijn uit Marokko, Algerije en andere landen wilden nog meer terreur zaaien, maar die zijn tegengehouden. Het was allemaal zeer alarmerend. Wij zijn daar ook zeer ongelukkig mee. Het is echt onvoorstelbaar dat mensen die hier wonen, die de fundamentele vrijheden genieten, zogezegd wraak willen nemen. Nochtans kan je hier wanneer je ontevreden bent vrij spreken. Maak gebruik van dat recht in plaats van met stenen te gooien naar de politie. Je kan hier alles zeggen, vredevol, binnen een politiek kader. Betoog, lobby, schrijf brieven. Ga desnoods naar de rechtbank. Er zijn methodes genoeg. Maar hier geweld gebruiken is toch te gek voor woorden.”

Hoe komt het dat veel moslims zo radicaal zijn? “Petrodollars. Tijdens de Koude Oorlog stak men een vuur aan en dat blijkt nu moeilijk te blussen. Zeker bij de armsten. Bovendien zijn in die periode ook de madrassa’s geradicaliseerd. Toen ik in 2003 naar de moskee in Brussel ging, hoorde ik zelfs dat alle joden en christenen dood moesten. Ik ben toen gaan spreken met die imam om te vragen waar hij dat haalde, dat staat nergens in de Koran. Hij kon daar geen deftig antwoord op geven.”

Uw partij heeft een verleden met het socialisme. Misschien denkt u daarom wat anders? “We zijn in de eerste plaats nationalisten, we streven naar een verenigd en onafhankelijk Kasjmir. En we zijn seculier, we geloven dat de sociaal-democratie het beste systeem is. Het grote probleem is dat Pakistan een semi-feodale en semi-tribale samenleving is. Je mag daarbij de rol van de Britse kolonisator niet uit het oog verliezen. Die gaf de macht aan allerlei foute figuren, waardoor democratie gewoon onmogelijk bleef. In India kon men landhervormingen organiseren, kwam er industrialisatie en ging het land vooruit. Maar in Pakistan gebeurde dat niet. Daar hebben feodale heren, het leger en religieuze leiders het voor het zeggen. Zij zijn gebaat met religieus fanatisme. Mensen die anders denken worden lastiggevallen en vervolgd. Iemand van de oppositie vindt ook geen jobs meer in Pakistan. Maar ondanks dit alles duurde het tien jaar vooraleer België mij erkende als vluchteling. Het liet zich daarbij zelfs aansturen door de overheid van Pakistan. Die waren natuurlijk niet vriendelijk voor mij. Pas nadat ik naar Italië was geweest en zij mijn dossier opvroegen, lukte het plots. In 2014 ging ik nog eens terug naar Pakistan, maar ze verweten me aan politiek te doen en zelfs een agent van India te zijn. Onzin natuurlijk. Sinds 2017 sta ik er op de zwarte lijst en trokken ze mijn paspoort in. Ik ben dus geen Pakistaans staatsburger meer. Mensen die op de zwarte lijst staan moeten vrezen voor hun leven.”

Hoe deradicaliseer je mensen, denkt u? “Met feiten en kennis. Fanatici en imams jutten hen op. Maar je moet een analyse maken, net zoals dokters doen. Zoek gericht naar waar het fout liep en antwoord op de pijnpunten. Dan zie je dat dat verhaal van die radicale islam bitter weinig voorstelt. Mensen worden daartoe aangezet door radicale moskeeën. Weet je dat er vanuit Pakistan 500 vrouwen naar IS zijn getrokken als onderdeel van een soort seks-jihad? Ze leverden zogezegd seksuele diensten voor de strijders. Waar ben je dan mee bezig? Strijders die even goed moslims doodden…”

Wat met de Pakistaanse mensen hier, volgen die de regering? “Ja, globaal genomen volgen ze het systeem en blijven ze weg van politiek. Ze willen geen problemen en staan in contact met hun familie natuurlijk. Maar velen onder hen misbruiken ook het Belgische systeem. Daar kan ik ook heel wat verhalen over vertellen.” CARL DECONINCK

10 Interview

16 JUNI 2022

RUDY AERNOUDT

VOORMALIG KABIN

Eerder toevallig werd hij zo’n twintig jaar geleden alsVlaming kabinetschef van een Waalse vicepremier, wat een opstap naar meer is gebleken. Het is een functie die hij nog enkele keren op verschillende niveaus zou bekleden, net zoals hij een jaartje secretaris-generaal van het Vlaams Departement Economie was. Maar hij is vooral een man met een mening, die hij maar wat graag verkondigt. Vandaag is hij Europees ambtenaar, net zoals aan het begin van zijn rijkgevulde loopbaan. Zijn professionele loopbaan doet alvast geen afbreuk aan de bekende ‘franc-parler’ van de man die er nog een aantal academische opdrachten bijneemt.

“De industrie wordt een hoeksteen van de Europese toekomst” e spreken elkaar net nadat een nieuw pakket sancties tegen Rusland bekend zijn geraakt. Verbaast de draagwijdte u? “Je zit bij zulke beslissingen altijd met een vervelende spanning tussen economische en geopolitieke belangen. De ‘Bundesbank’ becijferde dat het stopzetten van energietoevoer uit Rusland het land 5 procent van haar bbp kost, dat is dus twee jaar groei. Maar dan zie je dat de EU meer assertiviteit aan de dag legt dan men voor mogelijk achtte. Het bewijst ook dat de EU erg sterk staat op momenten van crisis. Ik begin mijn boek graag met een citaat van Jean Monnet, toch een van de grondleggers van de Europese eenmaking. “Les hommes n’acceptent le changement que dans la nécessité et ils ne voient la nécessité que dans la crise”, zei hij ooit. Wie had zo een snelle energietransitie verwacht of hoe Duitsland op defensievlak plots het spreekwoordelijke geweer van schouder verandert?”

Weet u, haal Henegouwen uit Wallonië en je krijgt een regio die vrijwel even welvarend is als Vlaanderen U schreef zopas uw boek over Europa. En naast enkele algemene toelichtingen over wie wat doet én verdient, gaat het ook over de Europese uitdagingen van morgen. Dan volgt de obligate waarom-vraag? “Er verschijnen ettelijke boeken over de EU, veelal geschreven door journalisten en professoren. Maar eigenlijk nooit door iemand die echt in de structuren zit en ze kent. Daar ligt mijn roeping. Door wat ik doe, krijg ik een ander beeld van het reilen en zeilen binnen de EU. Ik lees ontzettend veel

dingen over de EU die niet kloppen. Mijn betrachting bestond erin een ander beeld te schetsen. Een genuanceerde apologie, zeg maar, waarbij de nuance erin bestaat niet recht te praten wat scheef zit. Kijk, je hoort soms de meest gekke verhalen over het aantal Europese ambtenaren. In absolute cijfers valt dat best mee. Alleen creëert men agentschappen allerhande, zonder dat dat ambtenarenapparaat op enige manier slinkt. Dat mag ook wel eens gezegd worden. En kijk eens naar de werking van het Europees Parlement. Zijn in deze tijden van digitalisering al die zittingen in Brussel of Straatsburg nog wel noodzakelijk? Kunnen Europarlementsleden zich niet nuttiger bezighouden in hun eigen land?”

Hoe kijkt men intern binnen de Europese structuren eigenlijk naar het Belgische gegeven? “Dat is dubbel. Het positieve is dat onze zin voor compromissen geprezen wordt. Van de drie Europese presidenten die de EU tot nog toe gekend heeft, zijn er twee Belgen, wat geen toeval is. Onze meertaligheid wordt ook geprezen, ook al zie je een achteruitgang op dat vlak - we kunnen het er straks nog wel over hebben. We zijn ook vertrouwd met een complex staatsapparaat te werken en snappen de verhouding federaal-regionaal. Een troef om binnen de EU te functioneren, maar er zit ook een keerzijde aan. Sta me toe, ‘en passant’, om er even op te wijzen dat onderzoek van de OESO aanstipt dat de inefficiëntie van onze openbare besturen in verband moet worden gebracht met de regionalisering. Hoe dan ook, er is ook een negatieve perceptie van ons land. Dat we ons op bepaalde ministerraden laten vertegenwoordigen door het regionale niveau, waarna die persoon er de volgende keer niet meer bij is, vindt men bevreemdend. Het is een rotatie die het serieuze er wat uithaalt.”

U besluit uw boek met wat u noemt ‘de 12 werken van Hercules’, onderdelen van een actieplan. Wat opvalt: het belang dat u aan de industrie hecht voor de toekomst van Europa. Kan u dat enigszins toelichten? “Herinner u het begin van de covidcrisis: geen enkel bedrijf in Europa bleek in staat de noodzakelijke mondmaskers te maken… En dat

RUDY AERNOUDT • Europees ambtenaar

•

(Senior Economist en lid van het Chief Economist Team) Voormalig kabinetschef op Waals, Vlaams, federaal en Europees niveau Secretaris-generaal van het Vlaams Departement Economie Directeur-generaal van ‘One Laptop per child’, spin-off van MIT Professor, columnist, auteur

terwijl een land als Portugal en bijvoorbeeld ook de streek rond Kortrijk historische textielregio’s zijn. Zoiets is tekenend voor de situatie waarin we beland zijn. Rond de eeuwwisseling is zo'n 40 procent van de industrie vertrokken, met als gevolg dat onze strategische autonomie in Europa helemaal ondergraven is. Je merkt dat op verschillende vlakken en domeinen. Het verhaal van de tekorten en afhankelijkheid aan chips is tekenend voor deze situatie. En je moet je de vraag durven te stellen hoe het mogelijk is dat je je als unie van 27 landen laat gijzelen door één producent of slechts enkele. Daarnaast speelt het gegeven dat de lo-

nen in China gestegen zijn, wat de ‘Total Cost of Operation’, ofte TCO, van heel wat producten wijzigt. Wist u dat van alle bedrijven die destijds de VS verlaten hebben, er 56 procent is dat op basis van de TCO een belang heeft om terug te keren, de zogenaamde ‘reshoring’? Deze realiteit is niet verschillend voor Europese ondernemingen. Van de 8 nieuwe jobs die gecreëerd worden, zijn er 7 die gecreëerd worden door bedrijven die zijn teruggekeerd. Europa heeft alvast stappen gezet om dit te stimuleren. Zo werd een lijst gecreëerd van 137 producten die cruciaal zijn. Die lijst is een leidraad. Er moet immers een actieve politiek gevoerd worden, gestuurd vanop Europees niveau. De lidstaten zijn onderling verschillend. En waar het ene land zich misschien leent om een terugkerend bedrijf te ontvangen, omdat er nog plaats is en relatief goedkope arbeid voor handen is, kan dat op een andere plaats moeilijker liggen.”

Niet dat men er veel aan gedaan heeft - of kunnen doen -, maar vroeger leek het dat er toch meer aandacht bestond voor de fameuze transfers in dit land. Vandaag blijft het stil. De tijd dat de N-VA met enkele vrachtwagens vol (nep) geld naar Strépy trok lijkt wel een eeuwigheid geleden… “Je moet dat allemaal in de juiste context plaatsen. Ik heb destijds de berekening gemaakt: de transfers, dat was 3 euro per dag per Vlaming. En dat is vandaag nog steeds ongeveer dit bedrag. Dergelijke

Interview

16 JUNI 2022

NETSCHEF, AUTEUR EN EUROPEES AMBTENAAR “TOEN IK KABINETSCHEF VAN SERGE KUBLA WAS, VERKLAARDE IK OOIT DAT ZOLANG DE PS AAN DE MACHT IS WALLONIË ER NIET BOVENOP KOMT. IK HAALDE ER DE COVER VAN DE WALL STREET JOURNAL MEE, OM 6 UUR ’S MORGENS LIEP HET EERSTE KWADE TELEFOONTJE BINNEN (LACHT)”

geldstromen worden in termen van regio’s in kaart gebracht, maar vaak zie je dat die binnen de betrokken regio’s groter zijn. Men maakt de vergelijking tussen Brussel en het ruime ommeland, twee gewesten dus. Maar maak dezelfde oefening rond Antwerpen, weliswaar in één gewest gelegen, en je ziet vergelijkbare patronen. De essentie van het verhaal is dat Vlaanderen er alle belang heeft dat het goed gaat met Wallonië. Dat dit niet het geval is, is de oorzaak van de transfers, en die oorzaak moet je durven aanpakken, op zijn minst benoemen. Weet u, haal Henegouwen uit Wallonië en je krijgt

blijkt dat in Wallonië 28 procent van de kinderen die het secundair onderwijs doorlopen hebben niet in staat zijn een basiszin te gebruiken in hun eigen taal. Een gigantisch en onaanvaardbaar cijfer. Welnu, in Vlaanderen is dat 14 procent. Dat kan je op twee manieren interpreteren. Het is de helft minder dan in het Franstalig onderwijs, dat klopt, maar het is wel één op zeven. Over dat laatste zou ik me vooral zorgen maken.”

Zijn in deze tijden van digitalisering al die zittingen van het Europees Parlement in Brussel of Straatsburg nog wel noodzakelijk?

een regio die vrijwel even welvarend is als Vlaanderen. Dingen moeten met andere woorden in de juiste context geplaatst worden.”

Een hoge werkloosheid blijft kenmerkend voor Wallonië. Hoe moet die vicieuze cirkel doorbroken worden? “Je hebt in dit land een krapte op de arbeidsmarkt en tegelijk zijn er 400.000 werklozen en 400.000 langdurig zieken. En dan zijn er nog eens 1,2 miljoen ambtenaren. Een mens hoeft echt geen econoom te zijn om te zien wat er moet gebeuren. Werklozen moeten worden geactiveerd, met wortel en stok overigens. Bij ons is het beperken van de werkloosheid in de tijd een taboe, terwijl voorbeelden uit het buitenland aantonen dat dit juist goed werkt. Begrijp: mensen vinden nieuw werk voor de periode verstreken is. Jammer genoeg is het activeren van werklozen wat in het slop geraakt. Het zag er naar uit - de vorige Waalse minister van Werk was een liberaal - dat er daarin een zekere dynamiek kwam, maar sinds die post terug in handen van de PS is, lijkt die dynamiek weer helemaal te verdwijnen. Toen ik kabinetschef van Serge Kubla was, verklaarde ik ooit dat zolang de PS aan de macht is Wallonië er niet bovenop komt. Ik haalde er de cover van de Wall Street Journal mee, om 6 uur ’s morgens liep het eerste kwade telefoontje binnen (lacht).”

Onderwijs blijft toch ook een torenhoog probleem, zeker aan Franstalige kant waar het onderwijsniveau gemiddeld substantieel lager is dan in Vlaanderen, ook al verloor dat Vlaamse onderwijs ook heel wat pluimen de voorbije jaren. Om nog maar te zwijgen van tweetaligheid… “Dat gebrek aan tweetaligheid vind ik ontzettend jammer in een land als België. Eigenlijk zou elke school een immersieschool moeten zijn, maar soit. Nu klopt dat het Nederlandstalige onderwijs beduidend beter scoort dan het Franstalige, maar de kloof verkleint. Niet omdat Brussel en Wallonië het plots beter doen, maar Vlaanderen verslechtert, ongeacht of het over taal of wiskunde gaat. Uit onderzoek

Waar ligt dan de oplossing? “Terug naar de basis, maar ook herwaardering van technische beroepen. Veel kinderen zijn op hun zestiende volledig schoolmoe, maar ze moeten er tot hun achttiende hun broek blijven verslijten. Waarom doen we niet zoals in Duitsland met de ‘duale Ausbildung’? De helft van de tijd brengen ze op de schoolbanken door, de andere binnen het bedrijf. De voordelen voor hun motivatie liggen voor de hand, maar wie A zegt moet ook B zeggen. Bedrijven moeten overtuigd worden van de meerwaarde van dit model.”

Op welke manier kunnen bedrijven de ‘war for talent’ niet alleen strijden, maar ook winnen? “Men moet zich de vraag durven stellen hoe attractief te zijn voor potentiële werknemers. Daar bestaan heel wat misvattingen over, zeker naar jongeren toe. Ik las onlangs een onderzoek van een denktank waaruit bleek dat jonge krachten op de arbeidsmarkt bereid waren tot 15 procent minder te verdienen, voor zover het bedrijf in kwestie iets betekende voor de maatschappij. ‘Zebra’s’ noemen ze die wel eens, wit en zwart, met interesse voor zowel winst als het milieu. Loon is niet alles, andere elementen spelen ook. Thuiswerk bijvoorbeeld. We hebben zeker nog een lange weg te gaan en Europa kan maar beter in eigen boezem kijken. Een concreet voorbeeld: de Europese Commissie telt 1.400 vertalers die een duidelijke opdracht hebben, namelijk 5,5 pagina’s per dag vertalen. Waarom moeten die dat in Brussel doen?”

KABINETSCHEF MET UNIEKE ERVARING Een twintigtal jaar geleden werd Rudy Aernoudt kabinetschef van Serge Kubla (MR), toen een van de sterkhouders in de Waalse regering. Geen evidentie voor een Vlaming? “Klopt, en dat is erg toevallig gekomen”, legt Aernoudt uit. “Toen ik in 2001 speciaal adviseur van het Belgische voorzitterschap van de EU werd, werden Europese ministerraden, zoals industrie of onderzoek, als gevolg van onze staatstructuur, voorgezeten door onze regionale ministers. Zo werd Serge Kubla voorzitter van de Europese industrieraad met

enkele zware dossiers op de agenda. Op verzoek van eerste minister Verhofdstadt werd ik door de Europese Commissie gevraagd België daarbij te adviseren. Men zocht iemand die vertrouwd was met zowel de Europese als de Belgische politiek en aanpak. Na afloop vroeg Kubla me voor de functie van kabinetschef. Later zou ik ook kabinetschef van Fientje Moerman worden, zowel op federaal als Vlaams niveau. En die functie bekleedde ik nog later ook bij Henri Malosse, de voorzitter van het Europees Economisch en Sociaal Comité. Dat maakt van mij een uniek geval, want niemand anders in dit land was ooit kabinetschef op Vlaams, Waals, federaal en Europees niveau (lacht).”

In EU-kringen zijn de Britten vaak met de vinger gewezen voor de Brexit. Verwijten, revanchisme, het maakte allemaal deel uit van het discours. Maar laten we even de rol van getuige à décharge spelen: door het vertrek van de Britten is er een historisch evenwicht binnen de EU zoek geraakt… “Of dat positief of negatief is, moet iedereen voor zichzelf uitmaken. Zelf betreur ik de Brexit. De Britten gingen vaak op de rem staan, wat je als een tegengewicht tegen de meer federerende krachten kon beschouwen. Je zag dan ook dat landen als Zweden en Denemarken aansluiting vonden bij de Britse lijn. Dat gewicht is vandaag weg. Er is nog oppositie tegen wat we gemakkelijkheidshalve de Frans-Duitse as noemen, maar die as weegt minder. Weet u, ik heb in die aanloop van de Brexit grondig doorgenomen wat er allemaal in de pers verscheen. En wat me opviel: het ging vrijwel nooit over het grote verhaal van de EU. Het debat kristalliseerde zich rond thema's als subsidies, grenscontroles en dergelijke. Maar zonder duidelijke context. Dit gezegd zijnde, het positieve van de huidige situatie is dat binnen de EU makkelijker een consensus bereikt wordt. En een andere aardigheid, men staat er weinig bij stil, is dat de plaats van het Engels verandert binnen de instellingen.”

Welk effect kan de Brexit dan hebben op het taalgebruik binnen de Europese instellingen? “Kwantitatief is de trend al jaren duidelijk en wint het Engels terrein als werkingstaal, vooral ten nadele van het Frans. Maar in het verleden was dat ook de taal van een van de lidstaten, en niet de makkelijkste (glimlacht). Dat is vandaag niet langer het geval. Geen enkel EU-lid heeft het Engels als officiële taal bij de EU opgegeven. Malta koos voor Maltees, ook al is Engels er een van de officiële talen. Ierland gaf dan weer het Gaelic op. Het Engels werd op die manier meer een lingua franca binnen de instellingen. Natuurlijk zijn de Fransen niet ‘happy’ met de plaats van hun eigen taal, maar het onderwerp is plots minder beladen.”

Over afzienbare tijd gaat u met pensioen als Europees ambtenaar. Geen angst voor het zwarte gat? “Hoegenaamd niet (lacht). Ik geef vandaag les in Gent, Nancy en Vilnius en spreek wekelijks op conferenties. Al heel wat jaren en in combinatie met mijn functie binnen de Europese administratie. De volgende jaren ga ik vooral genieten van een situatie waarbij de klemtoon veel meer op mijn doceeropdrachten zal komen te liggen. En anders dan wat sommigen denken, heb ik geen politieke ambities. Ik behoud mijn contacten. Onlangs ben ik ook op een MR-congres mijn kijk op de economie uit de doeken gaan doen. Maar op een lijst zal je me niet aantreffen.” MICHAËL VANDAMME

5 minuten persoonlijke moed! Splits zelf de sociale zekerheid!

Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

12 Buitenland

16 JUNI 2022

NAGORNO-KARABACH

Links parlement, rechts Frankrijk © SHUTTERSTOCK

Na de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen is het duidelijk dat de Assemblée Nationale zal worden gedomineerd door Ensemble, een groep partijen trouw aan president Emmanuel Macron, en NUPES, de radicaal-linkse alliantie van Jean-Luc Mélenchon. Een verdeeldheid ter rechterzijde, nochtans het gros van de publieke opinie, maakt dat links in het parlement boven het eigen gewicht zal boksen.

Tijdens de oorlog in 2020 kreeg de burgerbevolking het hard te verduren

“Conflict veroorzaakt decennialang leed voor ouderen”

FRANKRIJK

Hoewel het conflict weinig aandacht krijgt in de media, zijn er inmiddels een aantal publicaties die ingaan op de situatie van Armeense christenen in Nagorno-Karabach. Zo bracht mensenrechtenorganisatie Amnesty Internationaal twee rapporten uit over het lot van de Armeense bewoners van het gebied.

Jean-Luc Mélenchon

Een meesterzet. Zo mogen we de alliantie die de radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon in de aanloop naar de Franse parlementsverkiezingen afsloot met groenen en socialisten gerust noemen. Het gelegenheidskartel NUPES (Nouvelle Union populaire écologique et sociale) zorgde ervoor dat de linkse kandidaten elkaar in het gros van de 577 kieskringen niet voor de voeten liepen. Eén linkse kandidaat zou zoveel stemmen vergaren dat hij zeker was van de tweede ronde en daar zeker winstkansen had tegen de kandidaten van Ensemble (een verzameling partijen die de net herverkozen president Emmanuel Macron steunt), of de kandidaat van het rechts-radicale Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen.

Nipte absolute meerderheid? Een slimme tactiek dus. Bij de vorige parlementsverkiezingen van 2017 haalde het radicaal-linkse La France Insoumise van Mélenchon zo’n 50 zetels. Vorige zondag was de partij met net geen 26 procent van de stemmen bijna even groot als Ensemble, het Macron-kartel. Extrapolaties voor de tweede ronde van komende zondag 19 juni leren dat NUPES tussen 180 en 210 zetels zou halen. Ver verwijderd van de absolute meerderheid, waardoor Mélenchon onvermijdelijk eerste minister zou worden. Maar de linkse alliantie wordt sowieso de grootste oppositiepartij in de Assemblée. Bovendien kan dat ervoor zorgen dat de Macron-partijen de absolute meerderheid van 289 zetels mislopen. Ensemble zou er tussen 275 en 310 halen. Een nipte absolute meerderheid lijkt het meest realistische. Maar als dat niet het geval is, zal Macron voor zijn binnenlands beleid op zoek moeten gaan naar gelegenheidsallianties om bijvoorbeeld de pensioenen te hervormen of het probleem van de criminaliteit aan te pakken. Dan wordt gekeken naar wat er nog overblijft van de klassiek-rechtse Les Républicains. Die halen nog 11 procent van de stemmen en zouden kunnen rekenen op zo’n 50 zetels. Een historisch dieptepunt, maar de partij van ex-president Nicolas Sarkozy zou daarmee wel meer gewicht in de schaal kunnen leggen. De grote paradox van deze parlementsverkiezingen is dat het rechtse Frankrijk, dat algemeen sociologisch en electoraal als dominant wordt

beschouwd, straks opgezadeld zit met het meest linkse parlement ooit. De Assemblée zal via NUPES volzitten met radicale ecologisten, linkse activisten die de politie als een bende criminelen beschouwen, figuren die vermogens willen aanslaan en woke-adepten. Dat belooft. Neem daar dus nog de Macron-alliantie bij die na de presidentsverkiezingen zich eerder centrumlinks dan centrum positioneert.

De nefaste ruzie tussen Le Pen en Zemmour De samenstelling van de Assemblée is grotendeels het gevolg van de soloslim die de rechtse partijen tijdens deze campagne hebben gespeeld. Bij Les Républicains is er nog altijd de stilaan onbegrijpelijke koudwatervrees om kiesakkoorden te sluiten met het Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen. Maar ook de nummer twee van de vorige presidentsverkiezingen gaat niet vrijuit. Marine Le Pen mag weliswaar juichen, want ze haalt met 19 procent de derde hoogste score en de partij is wellicht op weg naar minstens 15 zetels, waardoor ze een aparte fractie in de Assemblée kan vormen. Alleen konden dat er een stuk meer zijn indien Le Pen voor de Mélenchon-aanpak had gekozen en akkoorden had gesloten met andere rechts-radicale kandidaten zoals Eric Zemmours en zijn partij Reconquête!. Maar dat wou Le Pen niet omdat ze van oordeel is dat Zemmour haar tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen als een domme gans had afgeschilderd. Bovendien wil het RN, dat het financieel niet breed heeft, zoveel mogelijk eigen parlementsleden in de Assemblée. Resultaat van dit alles is dat er een aantal kieskringen zijn waar RN en Reconquête! op plaats twee en drie (zoals Zemmour zelf in de Var, waar hij uitgeschakeld is) uitkomen. De zemmouristische kandidaat kan daarbij niet deelnemen aan de tweede ronde. Zo rekent Le Pen af met een rechtse rivaal, maar daarmee is het RN in de tweede ronde verre van zeker te winnen tegen een radicaal-linkse of Macron-kandidaat. Lange tijd gold de Franse rechterzijde als ‘de domste van de wereld’. Er is nog niet veel veranderd.

SALAN

Nagorno-Karabach is een regio binnen het huidige Azerbeidzjan die met name bewoond wordt door Armenen. Hoewel de regio valt onder bewind van de regering in Bakoe, is het al decennialang in de praktijk autonoom met steun vanuit buurland Armenië. Tijdens de laatste jaren onder het Sovjetregime laaide het etnoreligieuze conflict tussen Azerbeidzjan en Armenië opnieuw op. Er volgden een aantal pogroms tegen de Armenen die in Azerbeidzjan woonden. Armenen werden verbannen naar Armenië en andersom werden Azeri’s die in Armenië woonden, verbannen naar Azerbeidzjan. Er volgden twee oorlogen rondom Nagorno-Karabach: van 1988 tot 1994 en onlangs nog in het najaar van 2020. Azerbeidzjan werd gesteund door Turkije en door ongeveer 2.500 jihadisten uit Syrië.

Amnesty International Na 44 dagen van oorlog kwam er met behulp van Rusland een overeenkomst. Sindsdien zijn er Russische vredeshandhavers in Nagorno-Karabach. Hoewel het gewapende conflict is gestopt, vinden er nog tal van provocaties en intimidaties plaats. Uit rapporten van Amnesty International blijkt dat de situatie vooral voor ouderen zwaar is. Wegens hun fysieke conditie, was het zeer moeilijk om te vluchten en waren zij vaak de laatsten die de regio verlieten. Voor andere ouderen, met name mannen, was het niet mogelijk het gebied te ontvluchten en Amnesty concludeert dan ook dat juist zij disproportioneel werden geraakt. Meer dan de helft van de burgerdoden tijdens de oorlog in 2020 waren ouderen. Sommige slachtoffers werden onthoofd of door het hoofd geschoten. Volgens Amnesty duidelijke voorbeelden van moedwillig burgers doden, wat een oorlogsmisdaad is. Onderzoek wijst ook uit dat sommige oudere slachtoffers gemarteld werden voor zij werden gedood, terwijl andere lichamen na het overlijden nog werden verminkt.

Demente bejaarden Niet alleen ouderen met een slechte of kwetsbare lichamelijke conditie konden het gebied niet tijdig verlaten, ook voor ouderen met psychische problemen was dit moeilijk. Amnesty schrijft dat het voor bijvoorbeeld demente bejaarden moeilijk was de dringende noodzaak van vluchten te begrijpen. Slachtoffers met wie Amnesty Internationaal gesproken heeft, vertellen verder nog

van fysiek geweld zoals afranselingen, in één geval zelfs van een schijnexecutie. Tijdens beide oorlogen raakten zowel aan Armeense als aan Azerbeidzjaanse kant veel ouderen ontheemd. Voor haar boek ‘Sadistic Pleasures’ sprak de Armeense auteur Ashkhen Arakelyan met getuigen van de oorlog in 2020. Ook daarin staan getuigenissen van mensen op leeftijd die krijgsgevangen werden genomen, gemarteld en gedood. Net als in de rapporten van Amnesty Internationaal vertelden verschillende getuigen ook aan Arakelyan dat Azerbeidzjaanse soldaten de oudere Armenen uit hun huizen haalden. Ze werden geslagen en een vrouw, Arega, van 72 vertelt dat zij dagenlang niets te eten of drinken kregen. De Azerbeidzjaanse soldaten die de vrouw zagen huilen, lachten en bespotten haar in haar cel. Haar echtgenoot, van wie zij werd gescheiden, zag zij niet meer levend terug.

Grijze Wolven Ook in een rapport over 2021 van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wordt de vervolging van Armeense christenen in Nagorno-Karabach erkend. Herinneringen aan Armeense aanwezigheid in het gebied, zoals bijvoorbeeld kruisen of graven, werden verwijderd. De voorbije weken werd nog melding gedaan van pogingen aan Azerbeidzjaanse kant om hun gebied uit te breiden, waarbij soldaten zelfs over de Armeense landsgrens zouden zijn gegaan. Een auto met drie Armeense leraren werd volgens getuigen opzettelijk van de weg gereden door een konvooi van het Azerbeidzjaanse leger. De Russische vredestroepen zeggen dat Azerbeidzjan meerdere malen het staakt-het-vurenakkoord heeft geschonden. Nog een ander bijkomend probleem is dat, volgens International Christian Concern (ICC), president Erdogan van Turkije en de Azerbeidzjaanse president Aliyev zouden plannen om in Sushi, een stad in Nagorno-Karabach die werd ingenomen, een school van de Grijze Wolven te stichten. Deze groep is door verschillende landen erkend als een terroristische organisatie. Volgens ICC staan de Grijze Wolven erom bekend reeds meerdere malen betrokken te zijn geweest bij schendingen van religieuze vrijheid. Ook tijdens de oorlog om Nagorno-Karabach in 2020 zou er meerdere malen door militairen en de politiek taal gebruikt zijn die sterk geassocieerd wordt met de organisatie van de Grijze Wolven. SONJA DAHLMANS

Buitenland

16 JUNI 2022

13 © SHUTTERSTOCK

DIPLOMATIEKE VALIES

Turkije roert in Syrische trommel Boze woorden aan het adres van Griekenland, chantage met betrekking tot het NAVO-lidmaatschap van Zweden en een nakende militaire interventie in Syrië. De Turkse president Erdogan is duidelijk verkiezingsjaar 2023 aan het voorbereiden. Het spel dat hij speelt is echter niet zonder gevaren en misschien gaat hij electoraal de dieperik in. De collaterale schade die hij hiermee kan aanrekenen is gigantisch. ‘Crisissen zijn uitdagingen’, was de titel van het boek dat André Leysen zaliger bijna vier decennia geleden publiceerde. Vandaag lijkt het dat de Turkse president Erdogan zo zijn eigen versie aan het schrijven is - nog maar eens. De crisis speelt zich in Oekraïne af, de uitdaging in… Syrië. Dat er een Turkse militaire operatie komt, daar twijfelt niemand nog aan. De vraag is alleen wanneer? Die operatie is nakend, voorspellen experts. Overigens weken geleden al. De belangrijkste bedoeling van Turkije is het veiligstellen van een veiligheidscorridor van enkele tientallen kilometers breedte. Op die manier creëert Turkije ruimte om de 3,6 miljoen Syrische vluchtelingen die zich op Turks grondgebied bevinden te ‘dumpen’ (of toch een aanzienlijk deel ervan), maar het gebied is ook nuttig om die permanente strijd tegen de Koerden te voeren, in eigen bewoordingen ‘Bergturken’ genaamd.

Donbas is prioritair Qua timing zit het wel snor. Al was het maar dat een van de actoren op het Syrische toneel, met name Rusland, wel

wat andere katjes te geselen heeft. En precies hierdoor werd de voorbije weken de militaire aanwezigheid in het Midden-Oosten afgebouwd. Het ‘oostfront’ heeft nu eenmaal zijn manschappen nodig. Op zich is Moskou niet opgezet met de Turkse ambities, alleen kan het er weinig aan veranderen. Na een ontmoeting met zijn Turkse evenknie, verklaarde de Russische minister van Buitenlandse Zaken nog “begrip te hebben voor de veiligheidsbelangen” van Turkije. Amper een week eerder heette het officiële communiqué nog dat Rusland hoopt “dat Turkije zich van dergelijke acties zou onthouden” om “de instabiele situatie in Syrië niet te laten escaleren”. Het is een kwestie van prioriteiten. De Donbas is nu even belangrijker voor Moskou.

Erdogans speeltuin Wat staat te gebeuren, roept herinneringen op. Na een mislukte putsch tegen zijn persoon in 2016, volgde een actie (‘Eufraatschild’) die aanvankelijk tegen IS gericht was, maar vrij snel de Koerden viseerde. Twee jaar later was het weer prijs. En door het succes van operatie Olijftak schreef hij ver-

kiezingen uit. Na een mindere stembusslag in 2019 volgde weer een actie, cynisch genoeg ‘Bron van Vrede’ genaamd. Academicus Christopher Phillips, verbonden aan de Queen Mary Universiteit in Londen en auteur van ‘The Battle for Syria: International Rivalry in the New Middle East’, noemt het noorden van Syrië de “speeltuin van Erdogan”, “een gebied waar hij kan toeslaan als het zijn nationale agenda goed uitkomt en de internationale omstandigheden het toelaten”.

Ontevreden Teheran Rusland is niet de enige gevoeligheid waarmee Turkije rekening moet houden. Ook Iran maakte deel uit van het zogenaamde ‘Astana diplomatiek forum’, waar de kwestie Syrië besproken werd. Later deze maand zal een 18de gespreksronde plaatsvinden, maar het gesternte zit niet goed. En zeker een Turkse interventie dreigt een schaduw over het treffen te werpen. Teheran heeft zich altijd beschouwd als het land dat garant staat voor het moeizaam bereikte evenwicht, alleen kampt het al een hele tijd met ongenoegen. Iran voelt zich op een zijspoor geplaatst. Een incident tussen Iran en Turkije dreigt het hele proces te ondergraven en wat daarna volgt durft niemand te voorspellen.

OPINIE

Niet de wapens, maar de moordenaars

VERENIGDE STATEN

Schietpartijen in de VS

MICHAËL VANDAMME

Ja, er zijn in de VS meer vuurwapens dan inwoners. Maar toch staat het land niet bovenaan de ‘moordlijst’ die wordt samengesteld op basis van het aantal moorden per 100.000 inwoners. De eerste 39 plaatsen worden ingenomen door niet-westerse landen, met El Salvador op kop. Het eerste min of meer westerse land is Rusland, op plaats 40. De VS komt pas op plaats 64, met ruim tien keer minder moorden per 100.000 inwoners dan El Salvador. Wij hebben daar een verkeerd beeld van omdat wij altijd vergelijken met Europese landen, die inderdaad een nog lager moordcijfer hebben. We laten ons ook vaak misleiden door statistieken waarin alleen moorden met vuurwapens worden opgenomen.

Verklaringen Amerika is al sinds zijn ontstaan een land van vrijheid en wapens geweest. Dat het land vol wapens zit, kan niet de verklaring zijn voor de huidige toename van het aantal moorden en gewelddaden. Men moet zich dus afvragen welke recente veranderingen die explosie van geweld kunnen verklaren. Een heel voor de hand liggende hypothese is dan de instroom van honderdduizenden immigranten uit de beruchte ‘moordlanden’ in Zuid-Amerika. De dader van de recente schietpartij in de lagere school in Uvalde, waarbij 21 mensen werden vermoord, heette Salvador Ramos. Een latino dus. Maar niemand wees op dat kleine detail. En intussen blijven er steeds meer latino’s zonder enige controle de VS binnenstromen. Een tweede ‘detail’ was de terughoudendheid van de politie die veel te lang wachtte om de school te bestormen. Het

kan incidentele lafheid of onbekwaamheid zijn geweest, maar in het bijna profetische artikel van Jurgen Ceder in ons vorige nummer - dat dateerde van vóór die massamoord - werd een aantal andere mogelijke verklaringen voor zo’n laattijdige interventie opgesomd: de Amerikaanse politie, die ooit zo daadkrachtig en efficiënt was, is nu gekortwiekt, gedemoraliseerd en gedemotiveerd. Wat zou er zijn gebeurd als agenten Salvador Ramos aan de schoolpoort hadden onderschept en doodgeschoten? Zouden zij afgeschilderd zijn als racistische moordenaars die een verwarde latino afmaakten terwijl hij nog geen schot had gelost? Vóór de politie in 2020 door het Democratische establishment werd verraden en in de rug geschoten tijdens de periode van gedoogde anarchie, plundering, brandstichting en terreur na de dood van George Floyd, was het ondenkbaar dat Amerikaanse politiemensen zo lang zouden aarzelen. Dat was niet hun ‘bedrijfscultuur’.

Osaka Het veiligste land ter wereld is Japan. Bijna niemand heeft daar vuurwapens. Maar laat ons even naar Osaka kijken. Eén stad maar. In 2001 viel daar een psychopaat binnen in een lagere school. Hij vermoordde acht kinderen en verwondde dertien andere en twee leerkrachten. Een verschrikkelijke slachting… met een keukenmes. In hetzelfde Osaka probeerde een gek in juni 2008 een massamoord te plegen door met

De lagere school in Uvalde, Texas

een truck op een mensenmassa in te rijden, maar dat mislukte. In oktober stichtte een man brand in een videoshop, waarbij zestien doden vielen. In december stak een psychiatrische patiënt de instelling in brand waar hij zelf een behandeling had ondergaan. Er vielen 27 doden. Bij het woord ‘school massacre’ denken Japanners en Chinezen automatisch aan zwaarden en messen. In China vielen de voorbije tien jaar overigens ook honderden doden en gewonden bij zulke slachtpartijen in scholen. Als er vuurwapens beschikbaar zijn, gebruiken criminelen die natuurlijk. En anders… dan grijpen ze gewoon naar andere middelen.

Straffeloosheid Hoeveel vuurwapens er in een land circuleren, is naast de kwestie. Hoeveel

waanzinnigen en moordenaars men vrij laat rondlopen, terwijl zij in de cel of in een gekkenhuis zouden moeten zitten… dát is het echte probleem. De Democraten hebben in 2020 de marxistische demonen van anarchie en wraakzucht ontketend in de hoop daarmee Trump ten val te brengen. De straffeloosheid is sindsdien tot een Belgisch niveau gestegen. De politie durft niet meer ingrijpen. Criminelen, gekken en linkse extremisten voelen zich vrijer en sterker dan ooit. Ze zijn niet meer bang. Amerika zit nog steeds in een prerevolutionaire fase. De huidige uitbarstingen van geweld zijn daarvan een symptoom. In zo’n situatie zouden de gewone, wetsgetrouwe Amerikanen wel gek zijn om nu hun wapens in te leveren. PAUL BÄUMER

14 Buitenland

16 JUNI 2022

IN HET KORT

Amerikaanse rechter onder vuur

Dat de gemoederen in het debat rond abortus in de Verenigde Staten hoog kunnen oplopen, is zacht uitgedrukt. Met het gelekte ontwerpadvies over de iconische zaak Roe v. Wade is er dan ook heel wat ophef.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof helt nu naar de conservatieve zijde en zou de omstreden uitspraak willen herzien. Het vindt de juridische redenering, dat het recht op abortus zou voortvloeien uit het recht op privacy, namelijk weinig steekhoudend. Iets waarmee velen het eens zijn. Maar die herziening impliceert wel dat er geen grondwettelijke garantie

VERENIGDE STATEN

Elke dag 18.000 migranten aan de grens

We horen er heel weinig over, in onze Vlaamse kranten. De migratiegolven bereiken in de Verenigde Staten opnieuw hoge pieken, nadat president Biden had aangekondigd de maatregelen van ‘Title 42’ van Trump te schrappen. Zo zijn er de cijfers van arrestaties door de Amerikaanse grenspolitie aan de grens met Mexico. Alleen al in januari 2022 bijvoorbeeld werden 154.816 arrestaties uitgevoerd, in februari 165.900, in maart 222.144 en in april 234.088. Verbetering is niet onmiddellijk in zicht en het beheer van ‘een rustige migratie’ laat iets anders vermoeden. De Texaanse stad El Paso maakt zich bijvoorbeeld op om de noodtoestand uit te roepen, zijn infrastructuur kan de toevloed niet meer aan. ‘Title 42’ van de voormalige president Trump had de bedoeling om de toegang van kinderen strikter te regelen, om aldus de verspreiding van het covidvirus tegen te gaan.

Een migratieplan? Verschillende conservatieve commentatoren werpen de regering-Joe Biden voor de voeten dat er geen coherent migratiebeleid voorhanden is. Er worden zelfs geen persconferenties georganiseerd om de problematiek aan te kaarten en maatregelen voor te stellen. Eén van de weinige reacties kwam van Alejandro Mayorkas, secretaris van de Interne Veiligheid van de Verenigde Staten sinds 2021: “We erkennen dat met het einde van ‘Title 42’ een verhoging van de migratie kan optreden. We zullen onze grenstroepen hierop voor-

bereiden.” De Republikeinse reactie liet niet lang op zich wachten. Zo verklaarde de Republikeinse gouverneur van Florida, Ron DeSantis: “Joe Biden zou een erelidkaart moeten krijgen van de Mexicaanse drugskartels. Niemand heeft meer gedaan voor open grenzen dan Biden en niemand heeft daarmee de kartels meer geholpen. De zaken worden alleen erger.”

Texas Greg Abbott, gouverneur van Texas en onmiddellijk betrokkene in deze crisis: “Elke dag staan er minstens 18.000 migranten aan onze grenzen. Op één jaar tijd betekent dat een massa van meer dan 6 miljoen mensen. Voor Texas betekent dat concreet ongeveer de helft hiervan (…). Wij maken ons klaar voor de volgende stappen. We zullen ten eerste proberen de illegalen te overtuigen om op hun stappen terug te keren. Ten tweede weet de regering-Biden dat ik nog een troef achter de hand heb. Ik kan druk uitoefenen door het verkeer van vrachtwagens naar Texas quasi stil te leggen door systematisch alle commerciële voertuigen aan een grondig onderzoek te onderwerpen.” PIET VAN NIEUWVLIET

Chuck Schumer: “De conservatieven zullen de prijs betalen”

meer is op het recht op abortus. En voor de politieke linkerzijde is het principe van abortus heilig. Zo heilig dat ze een nietsontziende campagne begonnen zijn. Linkse politici hielden vlammende en opzwepende speeches en allerlei organisaties beloofden een harde strijd. Zo dreigde Chuck Schumer, fractieleider in de Senaat, dat de conservatieve rechters “de prijs zullen betalen” voor hun beslissing. Een organisatie deelde daarbij ook de thuisadressen van de conservatieve rechters, zodat aan hun voordeur betoogd kon worden. Nochtans is het onder druk zetten van rechters verboden. 1+1 is 2 dacht Nicholas John Roske en trok gewapend naar het huis van rechter Kavanaugh. Omdat het huis bewaakt werd door de politie kreeg hij het benauwd en gaf hij zich aan. Een moordpoging op een rechter van het Hooggerechtshof is, net zoals het lekken van een ontwerp, nooit gezien. Het is een aanval op de democratie in de VS.

Duitsland leert pijnlijke les

Europese landen leefden lang met de mantra dat vrijhandel en open grenzen niets anders dan welvaart brachten. De massale migratie naar Duitsland zorgde al voor veel blutsen en builen bij de Duitse bevolking. Door de oorlog in Oekraïne leert Berlijn nu ook dat de economische koers onhoudbaar is geworden. Duitsland verkocht zichzelf graag als beste leerling van de economische klas in de EU. Maar er zat een serieuze adder onder het gras bij die economische welvaart. De Duitse welvaart is namelijk voor een groot deel afhankelijk van goedkope Russische energie. Meer dan ooit zelfs na de roekeloze beslissing om de kerncentrales te sluiten. Duitsland, en de Duitse sociaaldemocraten in het bijzonder, werkten maar al te graag samen met de Russische oligarchen om olie en gas te krijgen aan voordelige prijzen. Nu staat Duitsland met de broek op de enkels. Het moet bijsturen,

maar kan dat maar zeer traag doen. Ondertussen financiert het zo de bommen op Oekraïne mee. Nu kijkt men naar de relatie met China, want ook daar is men afhankelijk van. “Te lang hebben we eenvoudigweg gewerkt volgens het principe: kopen waar het het goedkoopst is en dat zijn vaak grondstoffen die uit China komen”, klinkt het nu. Voor veel van de zeldzame aardmetalen is deze afhankelijkheid zelfs bijna 100 procent. Duitsland maakt nu werk van diversificatie van de toeleveringsketens en zoekt samenwerking met andere niet-westerse staten, onder meer in Zuid-Amerika.

Europa belooft minder migratiedruk op ontvangende landen

Dat Europa moeite heeft met de massale instroom van migranten is nog zacht uitgedrukt. Sinds enkele jaren lijkt er een permanente crisis aan de gang. Daarbij is de druk het hoogst op landen aan de buitengrenzen van de EU. In Griekenland, Spanje en Italië passeerden er al ontelbaar veel mensen die op zoek zijn naar een beter leven in het rijke Europa. Dat zorgt voor een reeks van problemen, van onvoldoende opvangcapaciteit over stijgende criminaliteit en illegaliteit tot stervende mensen in gammele bootjes. Bijkomend probleem is dat er tot op vandaag eerder weinig Europese samenwerking is, hoewel de onderlinge grenzen open zijn. Het was dus dringend nodig om de buitengrenzen aan te pakken en volgens de Franse minister Gérald Darmanin werd net dat beslist op een Europese top. Concreet is er een politiek fiat om een akkoord te bereiken over de screening van migranten aan de buitengrenzen van de Europese Unie en de invulling van de EURODAC-databank. Er komen zaken zoals een identiteitscontrole, medische screening en een veiligheidscheck. Daartegenover

staat dat ze zich inschrijven in een vrijwillige solidariteitsmechanisme tussen de lidstaten. Dat wil zeggen dat landen zich engageren om de gescreende migranten op te nemen van de landen waar ze aankomen. Belgische ministers reageren verheugd. Ze wijzen op de betere screening van de grenzen. Daardoor valt het hervestigen van de migranten volgens hen beter mee. En opvallend, omdat België en Nederland geen plaats meer hebben in de opvang, komen er normaal gezien geen extra migranten naar hier. Dat beloven ze tenminste. CARL DECONINCK

Interview

16 JUNI 2022

PIETER TROGH - CURATOR VAN DE TENTOONSTELLING ‘VOOR DE BESCHAVING’

De Eerste Wereldoorlog was meer dan de Ieperse loopgraven, de slag bij Verdun of na afloop het Verdrag van Versailles dat Duitsland de duimschroeven aandraaide. Ook elders werd er gevochten, zoals in het Midden-Oosten. Sterker nog, nergens anders waren de gevolgen van de oorlog meer ingrijpend dan in die regio. In vele gevallen kunnen de conflicten van vandaag niet terdege begrepen worden zonder terug te blikken naar dit tijdvak. Het brengt ons tot de kern van ‘Voor de Beschaving’.

et ‘In Flanders Fields’-museum is een begrip in Ieper en omstreken. Een obligate halte ook voor wie de stad bezoekt, net zoals de Menenpoort dat is, of ettelijke andere plekken die de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog levendig houden. Een extra argument om Ieper aan te doen is de tijdelijke tentoonstelling ‘Voor de Beschaving’ die tot 2 oktober loopt. We spraken met curator Pieter Trogh.

Kan u kort de opzet en afbakening van deze tentoonstelling toelichten? “Het behoort tot onze kerntaak als museum aandacht te besteden aan de impact van WOI op de wereld. De gevolgen voor Europa waren groot, maar ook elders was dat het geval. Tijdens een vorige tijdelijke tentoonstelling over het einde van het conflict, stelden we vast dat de voetafdruk van de oorlog het grootst in het Midden-Oosten was. Wat er zich na de Eerste Wereldoorlog heeft afgespeeld, is bepalend geweest voor de verdere ontwikkeling van de regio.”

En u werd aangesteld als curator... “Wat me enigszins uit mijn comfortzone heeft gehaald (lacht). Ik beken dat dit onderwerp niet mijn specialiteit is, maar ik begon te lezen en te studeren, anderhalf jaar lang. Er was ook een internationaal klankbord van experts waarop ik een beroep kon doen. Het fascinerende is dat hoe meer je erover leert, hoe meer je beseft hoe weinig je er nog maar over weet. Dankzij een subsidie van de Vlaamse regering kunnen we ook breder gaan dan de tentoonstelling alleen. We ontsluiten deze complexe geschiedenis op verschillende niveaus. Naast deze expo verschijnt op 17 juni een boek waarin tal van internationale experts telkens één aspect van de impact van WOI op het Midden-Oosten belichten. Later dit jaar, van 15 tot 17 september, organiseren we een colloquium over het thema. Die extra initiatieven maken het mogelijk om meer diepgang te geven aan de tentoonstelling.”

Hoe is de tentoonstelling precies geconcipieerd? “Het scenografisch concept is opgevat als een karavaan waarin de bezoekers als het ware doorheen de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog in het Midden-Oosten reizen. Er zijn verschillende haltes die de sfeer van een kamp of een tent uitdragen. In de centrale gang passeer je vijf films die het basisverhaal vertellen: het uitbreken van de oorlog, het verloop van de oorlog tussen 1914-1918, de Armeense genocide, de Arabische Revolte en de vorming van het moderne Midden-Oosten tussen 1918-1923. Daaraan wordt nog een coda gekoppeld, waarin 12 verschillende mensen ingaan op de vraag wat volgens hen de impact van de Eerste Wereldoorlog op het Midden-Oosten was en hoe we dat

tot op vandaag nog voelen of zien. Langs de karavaan kan je ook de ‘tenten’ induiken om personenverhalen en bepaalde thema’s te ontdekken: van archeologie als dekmantel, over Osmaanse getuigen, Sykes-Picot, het lot van de Koerden tot Belgische betrokkenheid. Er zijn 28 luisterpunten waaruit je zelf kiest, of die je allemaal volgt. Daar ben je helemaal vrij in. Het verhaal wordt quasi volledig verteld via een audiogids. Hiervoor deden we een beroep op de stem van radiomaakster Layla El-Dekmak die een Vlaamse moeder en een Libanese vader heeft.”

Laten we het meer inhoudelijk bekijken: wat waren dan precies de belangrijkste gevolgen voor het Midden-Oosten? “Toen in 1914 de oorlog uitbrak, werd het Midden-Oosten in belangrijke mate gedomineerd door het Ottomaanse rijk. Dat koos partij voor Duitsland, waardoor het zich in 1918 in het verliezende kamp bevond. Het Rijk viel uiteen en dat hele gebied werd hertekend volgens de belangen van Frankrijk en Groot-Brittannië. Een tumultueuze tijd brak aan, waarbij een verzetsbeweging onder leiding van Atatürk zich kantte tegen deze ontwikkeling. Dat leidde tot de oprichting van de Republiek Turkije in 1923. Elders werden dan nieuwe staten als Syrië, Irak of Trans-Jordanië gecreëerd die onder Frans of Brits mandaat werden geplaatst.”

“Het behoort tot onze kerntaak als museum aandacht te besteden aan de impact van WOI op de wereld” “Daarbij werd geen rekening gehouden met de mensen die er woonden. De grenzen, die haast willekeurig getrokken waren, liepen dwars door eeuwenoude religieuze, culturele, etnische of traditionele samenlevingsverbanden heen. Het ongenoegen bij de lokale bevolking uitte zich tijdens de naoorlogse jaren in verschillende opstanden die stuk voor stuk bloedig de kop werden ingedrukt. Maar daarmee verdwenen de spanningen niet. Het Israëlisch-Arabisch vraagstuk zoals we dat vandaag kennen, kreeg door de Joodse inwijking gestalte. Het lot van de Koerden is nog zoiets dat nog steeds niet opgelost is. De relatie tussen Turken en Armeniërs en de herinnering aan de Armeense genocide zijn nog steeds actueel.”

Is er iets frappants wat u opgevallen is tijdens de voorbereiding en uitwerking van de tentoonstelling? “Wat me enorm opviel was het kortstondig bestaan van het

Arabische Koninkrijk Syrië in 1920 onder leiding van Faisal bin Hussein. Tijdens de oorlog zien de Duitsers dat ze de Ottomanen kunnen gebruiken om de Britten te raken. Van hun kant zetten die Faisal op om in opstand te komen tegen diezelfde Ottomaanse bezetter - het is het bekende verhaal van Lawrence of Arabia. Als beloning belooft men de clan van Faisal een koninkrijk na de oorlog, dat het grondgebied van het huidige Libanon, Syrië, Irak, Saoedi-Arabië en Jordanië zou omvatten. Maar naarmate de oorlog vordert, worden er andere beloftes of overeenkomsten gemaakt. Zo is er de Balfourverklaring waarin de Joden een eigen staat beloofd wordt. Ook erg belangrijk: de Sykes-Picotovereenkomst, waarin de Fransen en Britten achter de schermen hun respectievelijke invloedszones in de regio afbakenen.” “Na de oorlog komt Faisal ook naar de besprekingen in Parijs om zijn rijk te claimen, maar hij krijgt nul op het rekest. Uiteindelijk sticht hij zijn koninkrijk dan maar zelf, maar interessant is dat deze staat geconcipieerd was als een moderne liberale democratie waarin de islam als staatsgodsdienst afgewezen werd. De Fransen erkenden die staat echter niet, vielen Syrië in 1920 binnen en maakten er een mandaatgebied - lees: kolonie - van. De jaren die volgden zouden door antiwesterse sentimenten gekenmerkt worden. Men zou het belang van de religie als onderdeel van dit sentiment substantieel zien groeien. Vergeet ook niet dat de 14 punten van de Amerikaanse president Wilson en de idee van zelfbeschikking wel gehoor vonden bij heel wat Arabische intellectuelen. Maar er kwam niets van in huis en ze werden veelal tweederangsburgers. Er zijn toen enorme kansen gemist om de democratie wortel te laten schieten in de regio. Vaak grijpen de frustraties van vandaag terug naar die periode.”

Slotvraag: vanwaar dan de benaming ‘Voor de beschaving’? “Dat verwijst naar de overwinningsmedaille die elke oud-strijder van een winnend land ontving. Telkens werd daarop in de respectievelijke taal vermeld dat het een oorlog “voor de beschaving” was. Het zegt iets over de westerse arrogantie in die tijd. In werkelijkheid verhulde de slogan een oorlog die grotendeels op kolonialistische en imperialistische motieven gestoeld was. Met dit project willen we de keerzijde van de medaille - van die motieven - blootleggen en een genuanceerd beeld van deze geschiedenis presenteren waarin de impact op de mensen die in het Midden-Oosten woonden centraal staat.” MICHAËL VANDAMME ‘Voor de Beschaving - De Eerste Wereldoorlog in het Midden-Oosten, 1914-1923’ verschijnt op 17 juni bij Tijdsbeeld (Gent), zowel in het Nederlands als in het Engels.

“Nergens waren de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog groter dan in het Midden-Oosten” PIETER TROGH (40)

• Master in de Geschiedenis, Journalistiek en Archivistiek • Historicus en wetenschappelijk medewerker ‘In Flanders Fields’-museum

16 Cultuur & Sport

16 JUNI 2022

SPORT

FILM

Spektakelrijk WK powerliften in Zuid-Afrika

Seven

David Fincher bewees met de neonoire, psychologische thriller ‘Seven’ voor het eerst zijn gewaardeerde talenten als filmmaker. Later kwam hij ook met succesverhalen als ‘Zodiac’ en ‘Gone Girl’, die hem op de kaart zetten als virtuoos binnen het misdaadgenre. In Seven vormen de eeuwige regen, onderbelichte interieurs en grauwe metropool een perfecte achtergrond voor het ogenschijnlijk banale detectiveverhaal.

Het wereldkampioenschap powerliften in Zuid-Afrika zit erop. Deelnemers en kijkers hebben veel om tevreden over te zijn. Ook onze jongens en meisjes deden het goed. naderbij kijken, zien we dat hij in elke categorie zijn persoonlijke records heeft gebroken. Hij was dus op de afspraak en kende een uitstekend toernooi. Vervolgens vinden we Rob Esselens bij de 93 kg. We interviewden hem na de wedstrijd met PAL SPORT en ook hij was in de wolken. Esselens brak twee persoonlijke records en evenaarde een Belgisch record. Dat deed hij © INSTAGRAM

Deze kampioenschappen kenden een jubileumeditie. Het eerste toernooi vond namelijk 50 jaar geleden plaats, toen in Harrisburg in de VS. De overgrote meerderheid van de deelnemers was Amerikaan. De sport is echter wereldwijd helemaal doorgebroken. Nu waren er maar 8 Amerikanen op 124 bij de mannen. En even opvallend voor de buitenstaanders: bij de vrouwen deden er 109 mee, onder wie ook 8 Amerikanen. Dat toont aan hoe internationaal de sport is geworden. Het was dan ook niet voor niets dat u het hele toernooi kon volgen via de website van de Olympische Spelen. Het betekent ook dat er veel gegadigden zijn om te winnen en dat talent uit alle hoeken van de wereld zich richt op deze steeds populairdere sport.

Dames Bij de vrouwen deed Lalime Sahyuri het verdienstelijk. Ze haalde een mooie 11e plek in de categorie 63 kg en verbrak haar record bij het squatten. Voor de rest was ze dichtbij of probeerde ze net beter te doen dan haar andere records. Interessant detail: de sterke dame is ook overtuigd veganist. Ten slotte was er ook nog Muluh Kyen Sonita. Ze woog het minst van allemaal in de categorie 84+ kg, maar mag tevreden zijn met haar 6e plaats. Haar squat en deadlifts waren persoonlijke records. In het bankdrukken probeerde ze zelfs nog beter te doen. Bij de deadlift slaagde ze net niet in het verbreken van haar record van 252,5 kg. Ze haalde in die categorie wel een knappe 3e plaats. Na de wedstrijden konden we enkele mensen interviewen, onder wie een Franse wereldkampioene, en iedereen klonk even lovend over het evenement in Zuid-Afrika. Iets waar we hen alleen maar in kunnen bijtreden.

Vol records William Somerset (Morgan Freeman) is een uitgebluste, maar ervaren rechercheur op de dienst moordzaken in een door misdaad geteisterde (onbenoemde) Amerikaanse grootstad. Net voor zijn pensioen krijgt hij een nieuwe partner toegewezen, namelijk de impulsieve en idealistische rechercheur David Mills (Brad Pitt). Een bizarre moordzaak waarbij een obese man gedwongen werd zichzelf dood te vreten, grijpt Somersets aandacht wanneer hij het woord ‘gluttony’ (vraatzucht) op de muur geschreven vindt. Wanneer later verschillende andere slachtoffers ontdekt worden, beseft hij dat het om een seriemoordenaar gaat die opereert volgens de zeven hoofdzonden. Het begin van een achtervolging gevuld met psychologische horror en pseudo-intellectuele religieuze symboliek. Hoewel Seven opent als een ogenschijnlijk brutale, maar klassieke detectivefilm, wordt snel duidelijk dat hier veel meer aan de hand is. Het publiek raakt op het verkeerde spoor, denkend dat de ongrijpbare moordenaar vroeg of laat een fout zal maken of ontdekt zal worden. Zijn spel is echter meer omvangrijk dan eerst kon worden vermoed.

De optimist en de pessimist Fincher kiest voor sombere kleuren en een zeer donkere belichting. Hij vult de kijker met afschuw dankzij beelden als het uitgemergelde, verminkte lichaam van een slachtoffer dat een jaar lang aan een bed geketend werd of een prostituee die met een mesvormige dildo werd gepenetreerd. Meestal betreft het korte shots en bepaalde gruwelen worden nooit expliciet getoond. Deze film gaat dan ook meer over personages in een wrede wereld, dan over deze wreedheden zelf. Het klassieke detectiveverhaal waarbij de interactie van twee politieagenten met verschillende karaktertrekken een bron van humor of samenwerking kan vormen, krijgt hier een andere gedaante. De confrontatie van de optimist en de pessimist met dit ondenkbare kwaad in de vorm van de moordenaar, heeft een verschillende impact en verandert hen. Midden in deze miserie passeert ook Gwyneth Paltrow, die de echtgenote van Mills speelt. Zij vormt nagenoeg het enige menselijke lichtpuntje in deze verdoemde wereld, hoewel haar rol belangrijker zal blijken dan dat. Seven is gerijpt als een goede wijn. Een donkere film met het lef om Hollywood-clichés te doorbreken en dat tegelijk niet uit te buiten om als aantrekking te dienen voor potentiële kijkers. Seven is beschikbaar op Netflix

SIMON SEGERS

na gekampt te hebben met een vervelende schouderblessure. Dus ook hier alleen maar blijdschap. Daarna komen we Olivier Vervalle tegen: 5e in de categorie 120 kg. Op zich al een knappe prestatie. Ook hij haalde twee persoonlijke records en landde 1 kg onder een derde, omdat hij probeerde te verbeteren met 9 kg. Indien dat was gelukt, was hij geëindigd op een zucht van het podium. En het lag niet aan zijn kracht, maar aan zijn grip. Hij mag dus hopen voor de toekomst. Ten slotte is er Steve Ringoot die bij de mannen meer dan 120 kg eindigde op een bijzonder knappe 4e plek. Bovendien had hij ook wat pech, want de jury was toch bij bijzonder streng tegenover hem, waardoor hij zich toch wat tekort gedaan kan voelen.

U kan dan ook al raden dat het niveau bijgevolg ook de hoogte inschiet. Heel wat powerlifters braken of evenaarden ook hun eigen persoonlijke records. De sport bestaat uit het heffen van gewichten in drie categorieën. Dat moet gebeuren in de juiste beweging, volgens de regels van de kunst. Het zijn telkens ‘compound oefeningen’ waarbij je meerdere gewrichten en spiergroepen nodig hebt om ze uit te voeren.

Onze landgenoten Het is dan ook interessant om eens te kijken hoe goed onze landgenoten het deden. Bij de dames waren er twee, bij de heren vier. De eerste die we tegenkomen is Gentenaar Elias De Buck. Hij deed mee aan de categorie 83 kg. Zijn 15e plek lijkt op het eerste gezicht niet bijzonder indrukwekkend, maar als we wat

Steve Ringoot

CARL DECONINCK

BOEK

De Franse Revolutie I Van revolte tot republiek In 2004 verklaarde toenmalige aartsbisschop Danneels dat de islam “een Franse revolutie nodig heeft”, net zoals het christendom destijds. Hij bedoelde daarmee dat de islam in Europa een gedaantewijziging diende te ondergaan: meer open naar de wereld, de scheiding tussen Kerk en staat. Ook vond hij dat in katholieke scholen geen plaats kon zijn voor lessen islam. Moedige standpunten waaraan de huidige kerken politieke leiders een voorbeeld kunnen nemen. Pijnlijke uitschuiver is dat Danneels hiervoor als ijkpunt de Franse Revolutie nam. Johan Op de Beeck legt in zijn jongste werk uit waarom. Met een interesseveld in de Franse geschiedenis en eerdere boeken over de Zonnekoning en Napoleon op de teller, was de keuze voor de Franse Revolutie niet zo toevallig. Daarbij laat de oud-journalist de beschrijvende stijl varen en kiest hij ervoor om in de huid van de Luikse advocaat François Robert te kruipen. Een nobele onbekende die echter tijdens de woelige tijden in Parijs een bijzonder actieve rol speelde. De lezer komt op de eerste rij zitten wanneer revolutionairen plannen broeden en het gepeupel zijn waardigheid laat varen. Robert brengt het allemaal met een gekleurde, revolutionaire kijk op de zaken.

Besluiteloos en naïef Het boek schetst de Franse revolutie als een kabbelend riviertje dat uitmondt in een kolkende stroom die alles op zijn weg meesleurt en verslindt. De aanleiding is bekend: een failliete koning Lodewijk XVI die de Staten-Generaal bijeenroept om nieuwe belastingen te kunnen heffen. De derde stand die de kans ruikt om hiervoor politieke inspraak in ruil te vragen. Was de koning werkelijk de tiran tot wie de revolutionaire schrijvers hem later doopten? Volgens de schrij-

ver was de man eerder besluiteloos, naïef en onvoldoende omringd door sluwe raadgevers op de cruciale momenten. De monarchie behield lang haar populariteit, maar in het nieuwe Frankrijk diende iedere burger zich rond het vaderland te verenigen. De poging tot vlucht naar Oostenrijk ademde echter verraad door zich met buitenlandse monarchieën te willen verbinden. In bijna alle episodes van de Franse Revolutie zijn de gematigden in de meerderheid, vooral in de parlementaire assemblées. Maar de linkerzijde met figuren als Robespierre en Marat hebben enkele troeven om de democratie een arm om te wringen. Ze zijn vastberaden en hebben een duidelijke strategie. Maar ze beschikken vooral over kranten die leugens en intimidatie niet schuwen én de fysieke arm van het gepeupel uit de Parijse ‘faubourgs’.

Afrekencultuur anno 1794 Decennialang hadden filosofen als Diderot een maatschappij bedacht op basis van de rede, maar daarbij de tekortkomingen van de mens genegeerd. Het politieke experiment in Parijs toont een volk op drift wanneer de

teugels worden gevierd. Gematigde volksvertegenwoordigers worden bedreigd, stemmen mee met de linkse extremisten uit lijfbehoud of houden het voor bekeken. De nieuwe grondwet was bedoeld om de macht bij het volk te leggen, maar voorzag ook individuele vrijheden zoals in de ‘Verklaring voor de Rechten van de Mens’ was voorzien. De facto was de vrije mening dood als een pier: de koning eindigde in een schijnproces op de guillotine en o wee wie hem nog durfde te verdedigen. Niet enkel mensen waren verdacht, maar de hele samenleving, cultuur en geschiedenis. De klederdracht en taal dienden aangepast te worden. Kerken en mausolea werden vernield. Kunstenaars werd zorgvuldig opgedragen wat en hoe af te beelden. Alle symbolen die verwezen naar de monarchie moesten worden verwijderd. En zo was Frankrijk anno 1794 beland in de Terreur. Een tijdperk dat met zijn afrekencultuur (‘cancel culture’) verdacht veel aan het onze doet denken. Met dank aan Johan Op de Beeck voor de bevattelijke, originele wijze waarmee hij vijf jaar Franse geschiedenis heeft verhaald. Maar misschien nog belangrijker: dank om de tijdsgeest van geweld, angst en verwarring aan de lezer over te brengen. Het is aftellen naar deel 2 dat dit najaar in de boekhandel zou opduiken.

PIETER VANDERMOERE

Johan op de Beeck, ‘De Franse Revolutie I - Van revolte tot republiek’, Horizon, 544 bladzijden , 34,99 euro, ISBN 9789464102277

Cultuur

16 JUNI 2022

KUNST

Missiefilms uit de kast KADOC, het Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving van de KU Leuven, bewaart een verzameling missiefilms van de Witte Paters. De films zijn recent gerestaureerd en gedigitaliseerd en zijn de inspiratiebronnen voor een expo met nieuw werk van Afrikaanse kunstenaars.

van kerken, scholen en ziekenhuizen komt in beeld, evenals de ziel- en ziekenzorg, het onderwijs en de technische opleidingen. Deze films zijn bestemd voor ons land. Ze stellen de missionarissen voor als helden en roepen op tot geldelijke en morele steun. Daarnaast zijn er documentaires over volkeren waar de Witte Paters hun missiewerk verrichten en over de natuur, bijvoorbeeld rond de Grote Meren, of over vulkaanuitbarstingen.

Brede reflectie

De Sociëteit van de Missionarissen van Afrika, beter bekend als Witte Paters, werd opgericht in 1868. Ze arriveerden in 1880 in Congo en namen samen met de scheutisten het voortouw in het katholieke missiewerk in de Congo-Vrijstaat van Leopold II. De Witte Paters waren in 1924 de eersten om films in te zetten in hun missiepropaganda. In 1948 stichtte de congregatie Africa-Films voor de eigen productie van films voor het thuisfront en van opvoedkundige films voor het Congolese publiek. KADOC bewaart 80 filmtitels, goed voor 110 films, want sommige zijn in verschillende talen gemaakt: naast het Nederlands en het Frans soms ook het Swahili en het Lingala. In 2009 is deze filmcollectie beschermd als Topstuk van de Vlaamse Gemeenschap.

Missie, volkeren en natuur Een aantal films van de Witte Paters toont situaties waarmee de missionarissen werden ‘geconfronteerd’ in Congo, Rwanda en Burundi in de jaren 1950. Vaak zijn ze bestemd voor de inlandse bevolking. Jonge Afrikanen die hun geluk zoeken in de stad krijgen als boodschap dat ze veel beter af zijn in hun dorpen. De inlandse traditie van het betalen van een bruidsschat wordt afgekeurd. Er zijn films die de Afrikaanse kijkers

waarschuwen hun zieke kinderen niet naar de tovenaars te brengen: enkel een Witte Pater of een blanke dokter kan genezing brengen. Er zijn ook films waar de tovenaar letterlijk uit het dorp wordt verjaagd. De autochtone bevolking krijgt nog andere lessen op het scherm geprojecteerd: dronkenschap leidt tot verderf, eerlijkheid loont, zondigen is uit den boze… De collectie bevat een aantal documentaires over het missiewerk van de Witte Paters. De bouw

Net zoals zoveel oudere acetaatfilmrollen hadden die uit de verzameling van de Witte Paters te lijden onder het ‘azijnsyndroom’. Het is een spontaan ontbindingsproces waarbij azijnzurige gassen vrijkomen. In 2019 zijn de films gerestaureerd en gedigitaliseerd. Wat doe je nu met deze films die het Europees perspectief en het koloniale wereldbeeld van de missionarissen weerspiegelen? KADOC kiest voor een brede reflectie over koloniale en missionaire audiovisuele archieven. In het project ‘ANGLES’ nodigde het drie kunstenaars uit die banden hebben met Congo, Rwanda en Burundi om nieuw werk te maken, geïnspireerd op de filmcollectie van de Witte Paters. Michèle Magema, een Congolese multimedia-kunstenares, maakt in ‘Wit vierkant op zwarte achtergrond’ gebruik van filmscenario’s, waarin ze op zoek gaat naar de manier waarop de Witte Paters in hun films de Afrikaanse vrouw verbeelden. Daddy Tshikaya uit Lubumbashi belicht in ‘Koloniale clash’ de ambigue samenhang tussen (anti)slavernij, religieuze ijver en kolonialisme, een iconografie die hij confronteert met intieme portretten uit het fotoarchief van Witte Pater-cineast Roger De Vloo. Yves Sambu, die woont en werkt in Kinshasa, creëerde ‘Lichtdrager’, een triptiek gemaakt met natuurlijke kralen in verschillende kleurschakeringen, als pixels, die een samenspel vormen tussen traditionele kunst en digitale media. De werken zijn te zien op de expo in de Kapel Onze-Lieve-Vrouw ter Koorts op de KADOC-site in Leuven. En worden er ook missiefilms vertoond? De initiatiefnemers twijfelden, de Afrikaanse kunstenaars zagen er geen graten in. Fragmenten uit een vijftal films worden vertoond in een aparte ruimte.

MMMV

Tentoonstelling ‘ANGLES’, nog t.e.m. 21 augustus 2022, KADOC, Leuven, www.kadoc.kuleuven.be

LEZERSBRIEVEN LUIK IN DE JAREN ’60 Pallieterke, Een zoveelste studie over de transfers van Vlaanderen naar Wallonië kan best interessant zijn, doch het levensverhaal van één persoon overtuigt soms meer. Tijdens een recent verblijf in Spanje geraakten mijn vrouw en ik toevallig aan de praat met een Spaanse vrouw. Zij was niet meer van de jongste, doch heel spraakzaam en met een sterk geheugen. In 1960 beslisten zij en haar man om het arme Spanje te verlaten en zich te vestigen in Luik. Al vlug vonden beiden werk. Hij als staalarbeider bij Cockerill en zij bij FN in Herstal. Zij werkten hard, leefden zuinig en spaarden veel. Na verloop van tijd kochten zij een mooi huis. Hun jaloerse Waalse buren en collega’s wierpen hen voor de voeten dat zij als Spaanse gastarbeiders hun jobs en mooie huizen kwamen inpikken. De repliek van haar was telkens dat “mochten jullie even hard werken en sparen als de Spanjaarden en bovendien minder op café zitten, een mooie woning verwerven best mogelijk is”. Zij vertelde ons dat veel Waalse arbeiders een groot deel van hun loon gewoon op café opdronken: “Vous buvez votre maison!”. Toen zij hoorde dat wij Vlamingen waren, ging zij in haar verhaal nog een versnelling hoger. Zij had veel bewondering voor de hardwerkende Vlaamse arbeiders. Indertijd kwamen sommigen met de fiets vanuit Limburg naar Luik om te werken. Ze zegde dat een Waal dit nooit zou doen. De dag na ons gesprek lanceerde Paul Magnette via de media een plan om de koopkracht van de Walen drastisch te verhogen. Om dit plan te realiseren zal geld nodig zijn. Vanwaar de centen zullen komen weet allicht iedereen, inclusief onze Spaanse gastarbeidster op rust. Dirk Deschaumes - Ronse

ONDERWIJSPUIN RUIMEN Pallieterke, N-VA-minister van Onderwijs Ben Weyts moet nu het puin opruimen van het ‘GEITENWOLLENSOKKEN-ONDERWIJS’ van de vroegere ministers van onderwijs. Jan Lenssens - CVP Theo Kelchtermans - CVP Hugo Weckx - CVP Daniël Coens - CVP Luc Van den Bossche - SP Eddy Baldewijns - SP Marleen Vanderpoorten - VLD Frank Vandenbroucke - sp.a Pascal Smet - sp.a Hilde Crevits - cd&v Swa Cauwenbergh - A ntwerpen

HET IS GOED IN 'T EIGEN HART TE KIJKEN Pallieterke, Sire heeft dus zijn diepe spijt uitgedrukt over de wandaden die gebeurd zouden zijn tijdens de kolonisatie. Over de wandaden die gebeurden bij de dekolonisatie: geen woord. Over de wandaden die na de onafhankelijkheid gebeurden: geen woord. Maar de koning der Belgen is zeer slecht geplaatst om over paternalisme en racisme te praten in een van de vele corrupte landen die Afrika kent. Sire kan bij een of andere gelegenheid in het Vlaams Parlement zijn diepe spijt komen uitdrukken over de wandaden van zijn bananenrepubliek ten opzichte van de Vlamingen. Hij kan bijvoorbeeld zijn diepe spijt uitdrukken over de moorden op Leo Vindevogel, August

Borms, Theo Brouns, Irma Laplasse en vele anderen. En misschien kan sire ook zijn diepe spijt uitdrukken over het niet naleven van de taalwetten in Brussel. Koning Philippe: het is goed in ’t eigen hart te kijken voor het slapen gaan... Frank M asschelein - Poperinge

DE VIER Pallieterke, Met de huidige brandstofprijzen in gedachte, zouden we het lied van de ‘Vier Weverkens’ kunnen aanpassen. Die kochten “een pond sa vieren”, omdat de prijs van de boter zo hoog stond. Nu kunnen we zingen: “Vier weverkens zag men ter naftepomp gaan, want de nafte die was er zo diere. Ze hadden geen duit haast meer in hunne zak, maar Vivaldi dat scheelt hen geen ziere!” Erwin Van Loo - Lochristi

VERSCHAEVE Pallieterke, Op 2 juli 2022 organiseert de vzw Kapelaan Verschaeve in samenwerking met het ADVN en de gemeente Alveringem een colloquium en tentoonstelling onder de titel ‘Cyriel Verschaeve als kunstenaar?’. Dit jaar ligt de focus op het literair werk en het beeldhouwwerk van Verschaeve. De tentoonstelling ‘Het beeldhouwwerk van Cyriel Verschaeve’ is ook vrij toegankelijk op zondag 3 juli in de Sint-Audomaruskerk van Alveringem. Naar aanleiding van deze tentoonstelling wordt een artistieke catalogus uitgegeven met prachtige kunstfoto’s van het beeldhouwwerk van Verschaeve. Deze catalogus (80 pag.) wordt in voorverkoop aangeboden en zal na het colloquium ook nog te verkrijgen zijn bij het ADVN en de vzw Kapelaan Verschaeve. Om 11 uur start het eigenlijke colloquium in het OC De Kwelle te Alveringem. Met een viertal referaten wordt dieper ingegaan op het literaire werk en het beeldhouwwerk van Verschaeve. Alle informatie is terug te vinden op de website: www. cyrielverschaeve.eu. Inschrijven kan ook via: koen.bultinck@skynet.be. Koen Bultinck Secretaris vzw K apelaan Verschaeve

GEZONDHEIDSRISICO’S Pallieterke, Onlangs verklaarde federaal minister voor Energie Tinne Van der Straeten van de partij Groen op Radio 1: “Als we het Ventilusproject niet snel genoeg goedkeuren, komt de bevoorradingszekerheid in het gedrang.” In feite komt haar uitspraak hierop neer dat de hoogspanningslijn die de stroom vanuit de Noordzee naar ons land brengt, bovengronds aangelegd moet worden. Dat ze geen rekening houdt met gezondheidsrisico’s voor de omwonenden, is te begrijpen, gezien daarvoor praktisch toch niemand op Groen stemt. Om geen stroomtekorten te hebben, mevrouw de minister, stel ik voor om alle 7 kerncentrales nog minstens 20 jaar langer open te houden. Technisch is dat geen enkel probleem. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld zijn er kerncentrales met een levensduurverlenging tot 80 jaar. Hetzelfde geldt voor de Nederlandse kerncentrale in Borssele, die eveneens van hetzelfde type is als die van Doel en Tihange. En dan hebben we de tijd om de hoogspanningslijn desnoods ondergronds te laten lopen. Zelfs indien er windstille perioden zijn of té sterke wind, dan nóg komt de bevoorradingszekerheid niet in het gedrang. Luc Vandeputte – Ledegem

Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

18 Geschiedenis 26 JUNI DE FRATERNELLENBETOGING 1932 IN ANTWERPEN (DEEL 1)

16 JUNI 2022

MANIFESTATIES Het duurde dan ook niet lang voor het tot hardhandige confrontaties kwam. Toen de VOS’ers op 15 juni 1930 in Tienen een betoging organiseerden, boycotten het stadsbestuur en de winkeliers onder druk van de UFAC deze manifestatie. Luitenant Georges Labrique, de piloot die op 24 augustus 1930 tijdens de IJzerbedevaart provocerende strooibriefjes uitstrooide, was een bestuurslid van UFAC. Na een succesvolle Vlaams-nationale betoging in Hasselt op 5 juli 1931 reageerden de Fraternellen met een ‘Journée belge’ in de Limburgse hoofdstad op 4 oktober. Deze laatste manifestatie van ‘patriottisch eerherstel’ viel volledig in het water door een massale tegenbetoging van VOS. De hoofdzakelijk in Brussel en het Franstalige landsgedeelte actieve UFAC beschouwde Antwerpen als de broeihaard van het Vlaams-nationalisme en het was dan ook zeker geen toeval dat uitgerekend hier het UFAC in de laatste week van juni 1932 een nationaal congres mét afsluitende optocht door de binnenstad plande. Als reactie werd meteen een actiecomité opgericht met de bedoeling te verhinderen dat de Fraternellen in de Scheldestad kwamen provoceren. Het Vlaams Huis Malpertuus aan de Kunstlei - nu Frankrijklei - fungeerde als hoofdkwartier voor de tegenmanifestatie. Beducht voor rellen verbood burgemeester Frans Van Cauwelaert tijdens een druk bijgewoonde persconferentie op 11 juni elke tegenmanifestatie. Hij wilde per se het betogingsrecht van UFAC vrijwaren.

TEGENBETOGING De Vlaams-nationalisten in de Antwerpse gemeenteraad protesteerden met klem tijdens de volgende gemeenteraad en verwezen onder meer naar de Brusselse burgemeester Max die al jarenlang iedere Vlaamse betoging op zijn grondgebied verbood. Het Antwerpse Vlaams-nationale

dagblad De Schelde trok alle registers open tegen Van Cauwelaerts oekaze. De initiatiefnemers voor de tegenbetoging lieten zich door het verbod niet van de wijs brengen. Fons Jacobs, afgevaardigd beheerder van VOS, stond in voor de voorbereidingen en mobiliseerde massaal. Bij het Helderstadion in Berchem werd extra parkeerruimte voorzien voor de bussen en auto’s van de manifestanten.

’s Avonds kwam het al meteen tot de eerste relletjes toen grote groepen tegenbe-

JAN HUIJBRECHTS

Frans van Cauwelaert

DE FRATERNELLEN WAREN VASTBESLOTEN ZICH MET HAND EN TAND TE VERZETTEN TEGEN HET SEPARATISME, MAAR OOK TEGEN HET ANTIMILITARISME IN VLAANDEREN

De UFAC telde in 1932 naar eigen zeggen 35.000 leden. De organisatie kon op de actieve steun van de legertop én van de liberale minister van Defensie Devéze rekenen. Het was vooral onder het voorzitterschap van kolonel Louis Louvau en diens rechterhand, algemeen secretaris majoor Roger le Sergent d‘Hendecourt, dat deze uitgesproken belgicistische beweging in de jaren dertig in autoritair vaarwater belandde. De UFAC was een exponent van de stijgende spanningen tussen het in die jaren snel radicaliserende Vlaams-nationalisme en het reactionaire, Franstalige, Belgische patriottisme. De rechtstreekse aanleiding voor de oprichting van de UFAC was de spectaculaire Bormsverkiezing in 1928. De Bormsverkiezing en de Vlaams-nationale overwinning bij de verkiezingen van 1929 werden door UFAC gezien als een cesuur van het radicale flamingantisme in haar relatie met de Belgische staat. UFAC was vastbesloten zich met hand en tand te verzetten tegen het separatisme, maar ook tegen het antimilitarisme dat in Vlaanderen werd uitgedragen door het Verbond der Vlaamsche Oud-strijders (VOS) en de dienstweigeraarsbeweging.

RELLEN

togers afzakten richting Arenbergstraat waar men in het Kunstverbond - nu de Arenbergschouwburg - een filmvoorstelling had gepland. In de smalle straatjes rond ‘Den Bourla’ en de Graanmarkt kwam het tot een kat-en-muisspel met de politie die dankzij een reeks charges - waarbij het plat van de sabel en de matrak niet werden gespaard - de boel onder controle wist te krijgen. Twee tegenbetogers werden administratief aangehouden. Elf manifestanten en één agent raakten tijdens de schermutselingen gewond. Het beloofde een erg warm weekend te worden…

Het Antwerpse VOS-bestuur deed een beroep op tal van Vlaamsgezinde families in het Antwerpse om slaapgelegenheid te verschaffen aan de tegenbetogers die van heinde en verre verwacht werden. Jacobs had in de drukkerij van Gust Janssens jr. aan de Kerkstraat honderden driekleurige valse UFAC-herkenningstekens laten drukken met de bedoeling in de optocht te infiltreren. In de kelder van de Malpertuus stonden de dozen klaar met tweeduizend scheidsrechterfluitjes die onder de demonstranten verdeeld moesten worden… De zetel van de Fraternellen in Brussel

SFEERSCHEPPING De ordediensten waren op het ergste voorbereid. Alle verloven van de stedelijke politie in het weekend van 24-26 juni werden ingetrokken. In totaal werden 900 Antwerpse politieagenten paraat gehouden om de orde te handhaven. Op het niveau van de Rijkswacht, waar 1.700 man uit diverse districten werden gemobiliseerd, had men zelfs nog een extra eskadron cavalerie uit Brussel laten aanrukken. Met de militaire gouverneur van de provincie werd zelfs overeengekomen om twee compagnieën van het in de stad gekazerneerde 5e Linieregiment achter de hand te houden voor mocht het écht helemaal mislopen… Om al wat aan sfeerschepping te doen vond op 21 juni in een stampvol Rubenspaleis in de Carnotstraat een protestmeeting plaats waar Firmin Mortier, René Lagrou en Jan Timmermans het woord voerden. Op vrijdag 24 juni werd een delegatie bestuursleden van de UFAC op ‘het schoon verdiep’ van het stadhuis ontvangen door

AUTORITAIR VAARWATER

het college van burgemeester en schepenen. Schepen Willem Ekeleers, socialist én flamingant, verliet het stadhuis ostentatief uit protest tegen deze ontvangst. De stadsbodes moesten zich tijdens de ontvangst haasten om de geopende ramen te sluiten, want de luidkeels scanderende en strijdliederen zingende tegenbetogers die intussen op de Grote Markt waren toegestroomd, dreigden al meteen roet in het eten te gooien.

e aanleiding vormde een driedaags congres van de Union des Fraternelles de l’Armée de Campagne (UFAC) of het Verbond der Verbroederingen van het Veldleger, beter bekend als de Fraternellen, in het laatste weekend van juni 1932. Deze oud-strijdersorganisatie was in 1928 op basis van de al langer bestaande verbroederingen van oud-strijders op regimentsniveau en naar het voorbeeld van het British Legion opgericht.

Betogingen en de Vlaamse Beweging zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een van de meest spraakmakende betogingen vond 90 jaar geleden in Antwerpen plaats toen een breed front, gaande van Vlaams-nationalisten over VOS’ers tot communisten, poogde een belgicistische manifestatie met alle mogelijke middelen te verhinderen.

Verslag van de Fraternellenbetogingen

Puzzel

16 JUNI 2022

't Pallieterke telt tegenwoordig niet alleen 20 bladzijden in plaats van 16. Maar uw abonnement biedt u nog veel meer! Ontdek het hieronder en via palnws.be/abonnees.

Vraag van de week Elke maandag stellen wij een actuele vraag over een spraakmakend thema en horen wij graag uw mening! DEZE WEEK

Moet België zijn excuses aanbieden aan Congo en overgaan tot herstelbetalingen? Neem deel via: palnws.be/category/vraag-van-de-week

Presentator Stijn Derudder is uw gastheer in twee podcasts. Elke donderdagochtend is er PAL EROP, waarin u Jurgen Ceder, Pieter Van Berkel en de andere medewerkers en gasten aan het woord hoort. Op zondag is er dan weer de podcast ‘Een kwestie van geloof’, waarin telkens een onderdeel uit het geloof in brede zin wordt behandeld. palcast.be

P L NWS

PAL NWS is de nieuwssite van ’t Pallieterke. Als abonnee hebt u uiteraard toegang tot alle artikels achter de betaalmuur. palnws.be

1320

A B C

Met PAL SPORT pikken we de draad van vroeger weer op, toen boksen en gewichtheffen in ’t Pallieterke belangrijk waren. palsport.be

De app

Nieuwsbrieven

Zoals elk zichzelf respecterend medium beschikt ook ’t Pallieterke over een eigen nieuwsapp. Je vindt hem in de Google Play Store (Android) en de App Store van Apple (iOS).

Elke werkdag het beste van PAL NWS en ’t Pallieterke in uw mailbox, voor u geselecteerd en van commentaar voorzien door de webredactie. Elke dinsdag is er bovendien de vraag van de week. palnws.be/nieuwsbrieven

9 10 11 12

A. B. C. D. E. F.

Niet zeker Tevens - Plotseling opkomende nieuwe ster - Zekere Dynamische - Frans pers. vnw. Geestrijke drank - Daar - Vat met een hengsel Voegwoord - Liefkozende bewoording Borstelige zoogdieren - Aanwijzend voornaamwoord Internetlandcode voor de Verenigde Arabische Emiraten Beminde Van een bepaalde kleur - Behagen Schamelheid - Ruimtelijke Ordening Windrichting - In opdracht - Deel van een breuk Was behulpzaam - Germaanse taal Trots - Lidwoord

E F

VERTICAAL

G H I J K L

 www.facebook.com/ palvoorvlaanderen  twitter.com/ palvoorvl  www.instagram.com/ palvoorvlaanderen/

HORIZONTAAL

G. H. I. J. K. L.

Volg PAL voor Vlaanderen op onze sociale media, deel de berichten en effen zo mee het pad naar een onafhankelijk Vlaanderen!

1. Geannexeerde 2. Onderkomen - Vragend vnw. 3. Een meetwerktuig toetsen aan de gestelde eisen - Meisjesnaam - Erbium 4. Kleine ruimte vlak onder het dak 5. Britse - Trend 6. Franse rivier - Interprofessionele werkgeversorganisatie - En volgende 7. Latijnse groet - Vondsten 8. Kermisattractie - Lofdicht 9. Ontroerend 10. Voorzetsel - Middelbaar onderwijs Nummer - Besturingssysteem van Microsoft, uitgebracht in 2000 11. Deelnemend aan een interactie 12. Ruikte - Chagrijnige

OPLOSSING 1319 1

A A K

N A K O M E

S O

E G E

1319

L O L

A R

S M U R

O O

M A G O S S

D E

E O

N T

E G E T

R G

L P

E N N E

O E

K N A

O F

9 10 11 12

T C O N C E O O

E N E N

R A

V O O R U

I I

G L

T G A

20 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

16 JUNI 2022

Tweet van de week Weet u nog, toen u op school zat en iemand anders - uiteraard - een dikke buis voor wiskunde en chemie had op het einde van het jaar? Dan kon hij in het beste geval een vakantietaak of een herexamen/tweede zit krijgen. Kwestie van zich te kunnen herpakken en te bewijzen dat er alsnog voldoende kennis was om het volgende jaar te hervatten. In het ergste geval moest je blijven zitten en had je een paar maanden het schaamrood op je kaken omdat je tussen ‘de kleintjes’ zat.

Nederland zijn ze nog een stukje verder in dat denken. Daar stelde parlementslid Silvana Simons ronduit dat wiskunde “racistisch” is “want uitgevonden door witte mannen”. Dat onze cijfers eigenlijk feitelijk zo’n beetje Arabisch zijn maakt dat niet bepaald goed. Wel integendeel. We hebben dan ook nog eens eerst de Arabische cijfers gekoloniseerd en ons cultureel eigen gemaakt. Als de kindjes dus niet meer zo goed kunnen tellen, is dat een geval van ‘white privilege’. Klaar.

Die tijd is voorbij. Zittenblijven wordt als stigmatiserend gezien en - als zo’n school niet voorzichtig is - zelfs discriminerend. Net als dt-fouten. U staat daar waarschijnlijk niet bij stil, maar toen onze voorvaderen destijds die dt-regel uitvonden, was dat niet het gevolg van een taalkundige evolutie of zelfs maar een klootzakje die de volgende generaties wou pesten. Nee, het was een duidelijke daad van racisme. Die bewuste voorvader had maar één doel. “Als,” zo sprak hij dreigend voor de klas, “als onze contreien ooit overspoeld zullen worden door vreemde volkeren die hier een bestaan willen opbouwen, dan zal deze regel ervoor zorgen dat ze zich onwelkom voelen en spoedig vertrekken naar andere oorden”.

‘Slechts’ 4 kansen

Racistische witte wiskunde

Minister van Onderwijs Ben Weyts heeft die evolutie vorige week een klein beetje tegengehouden. Voortaan moet je aan de universiteit na 4 examenkansen geslaagd zijn voor een vak vooraleer de belastingbetaler blijft investeren in je opleiding. Vier kansen per vak. Dat lijkt niet onredelijk, maar wel voor de woke-brigade van de jongsocialisten. De ‘knip’ in het hoger onderwijs is volgens de kameraden “een harde stop die je dromen doet opgeven en je studietraject enkel blokkeert en moeilijk maakt”. En wij ons ondertussen maar afvragen hoe het komt dat de kwaliteit van het onderwijs blijft dalen. Vermoedelijk wegens de cijfers, wat toch wijst op enige vorm van racisme.

Hij kreeg half gelijk. Voor het eerste deel. Er gaan steeds meer academische stemmen op om de dt-regel af te schaffen of die tenminste volledig te negeren. Kwestie dat nieuwkomers er zich niet voor hoeven te schamen als ze ertegen zondigen. In

Koning Filip in Congo

PAUL MAGNETTE OPENHARTIG OVER DE TOEKOMST VAN VIVALDI

“Premier De Croo vergeet soms wie dit land leidt”

De Vivaldi-regering sleept zich naar haar tweede nationale feestdag. Nog een dikke maand en iedereen mag weer met grote vakantie. Al dan niet met een akkoord over pensioenverlagingen, geld voor de NAVO, onderhandelingen over het openhouden van de kerncentrales of om het even welk aangekondigd Vivaldiplan dat over twee jaar klaar moet zijn. PS-voorzitter Magnette ziet de toekomst desondanks rooskleurig in. Weliswaar op één voorwaarde: “We moeten stoppen met dit land op te delen in mensen die werken en mensen die niet werken.” Het is een uitermate vrolijke Paul Magnette die het café komt binnengestapt voor het interview. Hij toont ons trots zijn nieuwe plan om de koopkracht voor het PS-kiespubliek te verhogen. “Ik moet daar eerlijk in zijn,” geeft hij toe, “ik heb het warm water niet uitgevonden. Maar onze studiedienst heeft uitgewezen dat als we de belastingen verhogen, we over meer geld beschikken. En als we het nog iets meer verhogen, kan ik het zelfs wat herverdelen. Waarom het moeilijk maken als het makkelijk kan!” Puik plan, maar ik vrees dat uw liberale coalitiepartner net beloofd heeft om belastingen te schrappen en te hervormen. MAGNETTE: “Dat is inderdaad nog een struikelblokje, maar laat ons eerlijk zijn. Door belastingen te verlagen, krijg je minder geld binnen. Het is het een of het andere, hé. Mensen bekijken dat allemaal veel te complex. Het probleem zit hem inderdaad bij premier De Croo die soms vergeet wie het land leidt.” Volgens de liberalen moeten er meer mensen aan het werk. Als 80 procent van de bevolking dat kan werken ook effectief zou werken, dan komt er ook meer geld binnen. In Wallonië en Brussel, waar de PS de plak zwaait, komen we niet eens aan 65 procent. Vlaanderen komt met 76 procent aardig in de buurt en denkt dat het nog beter kan met hervormingen… MAGNETTE: “Ik heb alle begrip voor het standpunt van de liberalen. Maar het is natuurlijk complete onzin. In de plaats van de maatschappij te polariseren tussen werkenden en niet-werkenden, zou het veel beter zijn om de tijdsanalyse te maken. Wie gaat werken spendeert 8 uur van de werkdag aan arbeid. Voeg daar de reistijd aan toe en we komen makkelijk aan negen uur. Als het goed is, slaapt hij ook 8 uur. Dat zijn 17 uur per dag dat hij als het ware niet aan het consumeren is. Zet daar de tijdsbesteding naast van iemand die deze luxe allemaal niet heeft en je komt tot de vaststelling dat die meer tijd heeft om te consumeren en dus te investeren in de economie dan al die werkenden die daar niet eens de tijd voor nemen. Vandaar ook ons voorstel van een 4-daagse werkweek. Om werkenden de kans te geven om ook een steentje bij te dragen aan onze economie. U ziet, de PS is geen potverterende partij. Wij bekijken alle kanten van het verhaal. Persoonlijk geloof ik nogal in een duidelijke taakverdeling tussen de gemeenschappen. Mensen die met arbeid investeren in de economie, pakweg Vlaanderen, en mensen die door consumptie de economie overeind houden, pakweg Brussel en Wallonië. Eendracht maakt koopkracht.”

Maar ondertussen hebben we wel zowat de hoogste staatsschuld in Europa en ver daarbuiten. MAGNETTE: “U bewijst mijn punt. Er wordt te weinig geïnvesteerd in koopkracht van onze kiezers.Wie beweert dat we door belastingverlagingen de staatsschuld naar beneden gaan krijgen, liegt de mensen iets voor. Daar moeten de liberalen maar eens consequent in zijn.” Hoe ziet u zelf de toekomst van Vivaldi? MAGNETTE: “Roodkleurig.” U bedoelt rooskleurig? MAGNETTE: “Nee, roodkleurig (lacht).” Bij de liberalen gaat deze uitspraak u niet in dank worden afgenomen… MAGNETTE: “Dat hoeft niet in dank afgenomen te worden. Als het maar wordt aangenomen. Trouwens, de mensen hun rekening gaan in het rood, de begroting gaat diep in het rood. Er is geen ontkennen aan. Zelfs de liberalen moeten daar toch realistisch in zijn. En ze moeten niet komen klagen, want met die mannen van de PVDA wordt het alleen maar erger.”

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE