't Pallieterke van 23 juni 2022

10-11

© PHOTONEWS

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

JOREN VERMEERSCH JURIST, HISTORICUS EN AUTEUR

INTERVIEW

“De westerse wereld is christelijk zonder het zelf te beseffen” Historicus Joren Vermeersch vreest dat de kennis van het christendom in het vrije onderwijs tot een minimum herleid dreigt te worden. Hij waarschuwt dat die teloorgang weleens grotere gevolgen kan hebben dan men over het algemeen beseft.

“Grenzen openstellen voor iedereen, tot op een punt dat het armoede en onveiligheid veroorzaakt en de eigen cultuur onder druk zet, klopt ook niet met de christelijke waarden. Maar probeer dat maar eens uit te leggen aan linkse christenen.”

DE “STAATSGREEP STAATSGREEP” ” VAN TRUMP

2 8

PEILING V-MEERDERHEID IS WEER MOGELIJK GELDSTROMEN TUSSEN CONGO EN BELGIË

BELGISCHE TOESTANDEN IN FRANKRIJK

9

GEEN STRAFFELOOSHEID VOOR RELSCHOPPERS Om rellen te vermijden, werden de poorten wagenwijd opengezet en was er geen controle meer aan de ingang. Tienduizend mensen, het overgrote deel van buiten Gent, overrompelden de Blaarmeersen. Om veiligheidsredenen was de grote glijbaan gesloten, maar honderden ‘jongeren’ trokken zich daar niets van aan. De gemoederen raakten zo verhit dat de redders zich moesten opsluiten in hun reddingstoren.

Sommigen trokken hun redderskledij uit om niet herkend te worden door de relschoppers. Intussen amuseerden andere ‘jongeren’ zich met het vangen en mishandelen van karpers.

En het was niet alleen in Gent prijs. Ook aan het Zilvermeer in Mol, in de Nekker in Mechelen en in Lago in Kortrijk waren er incidenten. Het woord ‘incident’ is eigenlijk niet goed gekozen. Wat gebeurt, is niet meer incidenteel, maar systematisch. Telkens in het weekend de temperatuur 25 °C overschrijdt, weet je dat er ongeregeldheden zullen zijn in de recreatiedomeinen. Ook aan de kust zet de politie zich nu al schrap voor mogelijke rellen zoals twee jaar geleden in Oostende en Blankenberge.

Het is niet normaal dat dit gebeurt. Het is niet normaal dat we telkens kunnen voorspellen dat dit zal gebeuren. Het is niet normaal dat brave mensen die een ontspannende dag willen met kinderen of kleinkinderen bang moeten zijn.

De perscommentaren zijn altijd even voorspelbaar. Het ligt aan de warmte, de drukte, een gesloten glijbaan of welke andere omstandigheid ook die toelaat om weg te kijken van de afkomst van de daders. Op Graspop hebben 220.000 ruige hardrockfans gefeest in dezelf-

de hitte en in een nog drukkere omgeving. Waarom is daar in het hele weekend geen enkel incident gemeld?

Die Aalstenaars toch Tom Van Grieken postte enkele dagen geleden een filmpje van meer dan honderd jongeren die in Merksem met elkaar op de vuist gingen. Op TV Oost werd dit nieuws gebracht onder de titel ‘Massale vechtpartij tussen Aalsterse en Antwerpse jongeren’. Ik kom zelf uit het Aalsterse en woon

nu in het Antwerpse, maar ik voelde mij niet aangesproken: de beelden konden evengoed opgenomen zijn in Yaoundé of Bamako. Eerder dit jaar bleek uit onderzoek dat de helft van de hulpverleners minstens één keer per jaar te maken krijgt met fysieke agressie. 15 procent heeft er zelfs wekelijks mee te maken. In bepaalde wijken in Brussel moeten hulpverleners altijd begeleid worden door de politie. Ook aanvallen op brandweermannen en ambulanciers in de hoofdstad zijn te vaak het werk van allochtone jongeren.

De vaststelling dat allochtone jongeren disproportioneel bij dit soort rellen betrokken zijn is geen oproep om hen anders te behandelen. Het moet gewoon gedaan zijn met de straffeloosheid, welke ook de afkomst is van de daders. En het zou ook een goed idee zijn een einde te maken aan het soort immigratiebeleid dat de verwildering importeert.

JURGEN CEDER

INTERVIEW

BERT DE MUNCK PROFESSOR GESCHIEDENIS (UANTWERPEN)

“Ondertussen blijkt dat critici van het coronabeleid vaak gelijk hadden”

12 OPINIE 2 / BINNENLAND 3-8 / INTERVIEW 10-11 / BUITENLAND 12-14 / CULTUUR & SPORT 16-17 78ste jaargang • nummer 25 • donderdag 23 juni 2022

€ 4,00

15

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Opinie

23 JUNI 2022

Een laffe daad

In Merksem werd enkele dagen geleden het graf van August Borms gevandaliseerd. Het stenen kruis werd omgetrokken zodat de deksteen in stukken brak. Wie het gedaan heeft, is voorlopig gissen. Maar dat de daders eerder in linkse hoek gezocht moeten worden, lijkt logisch.

Kent u Knut Hamsun? Dat is een Noorse schrijver die na de oorlog werd opgepakt voor collaboratie. Hij had tijdens de oorlog zowel Hitler en Goebbels ontmoet en zijn zoon vocht aan het oostfront. Hij werd opgesloten op dat ogenblijk 87 jaar oud - in een psychiatrische kliniek en zijn vrouw belandde in de vrouwengevangenis. Knut Hamsun was trouwens niet de eerste de beste: in 1920 had hij de Nobelprijs voor de literatuur gewonnen.

Hamsun werd veroordeeld in 1948 voor collaboratie. Dat hij sympathie koesterde voor het nationaalsocialisme staat buiten kijf. Niettemin werd in 1959 zijn verzameld werk in het Nederlands uitgegeven en werd een van zijn boeken verfilmd met Rutger Hauer en Sylvia Kristel in de hoofdrol (‘Mysteries’). Er is vandaag niemand die het literaire werk van de man in twijfel trekt.

Aangebrand Bij Knut Hamsun kon blijkbaar de spons geveegd worden over zijn ‘aangebrand’ verleden. Daar kunnen August Borms en bij uitbreiding ook Staf De Clercq en Cyriel Verschaeve niet op rekenen. Tegenstanders van alles wat Vlaams is, wijzen graag naar al die figuren (en de aandacht errond) om te bewijzen hoe ‘fascistisch’ ons volk nog altijd is.

Op dat vlak maken we het onze politieke tegenstanders gemakkelijk. Maar laten we eerlijk zijn: wie in Vlaanderen is er nog echt bezig met collaboratie en repressie? Bij de Vlaams-nationalistische partijen, zowel N-VA als Vlaams Belang, hebben ze begrepen dat elke verwijzing naar de Tweede Wereldoorlog meer dan gevoelig ligt. Meer nog, beide partijen doen er alles aan om niet in de hoek van de collaboratie gedrukt te worden. Dat is een hele evolutie, want ten tijde van de Volksunie was collaboratie absoluut geen taboe. In 1983 zag ik toenmalig VU-voorzitter Vic Anciaux nog opduiken op het jaarlijkse bal van oud-oostfrontstrijders in Londerzeel. Vandaag is de realiteit dat een pak (jonge) mensen in de Vlaamse Beweging helemaal geen voeling meer heeft met collaboratie.

De hoogste prijs Het is simpel om - met de kennis van vandaag - de ideologische keuze van mensen zoals August Borms, Cyriel Verschaeve, enzovoort, te veroordelen.

Men vergeet daarbij de tijdscontext, de invloed (en het succes) toen van de Nieuwe Orde in heel Europa en het idealisme dat zonder twijfel aanwezig was bij de betrokkenen. Men vergeet al te gauw dat ‘collaborateurs’ ook maar mensen waren, met hun fouten, kleine kantjes, angsten, ambities en persoonlijke problemen. Maar Borms betaalde voor zijn engagement wel de hoogste prijs, namelijk de doodstraf.

Velen waren verontwaardigd over zijn terechtstelling. Zoals Willem Elsschot die ideologisch heel ver stond van Borms, maar er wel een krachtig gedicht over schreef. Bij vele Vlaams-nationalisten blijft die verontwaardiging voortleven tot op vandaag, als symbolische herinnering aan de genadeloze repressie.

Het graf van August Borms vandaliseren kan niet anders omschreven worden dan een laffe daad. Is hij dan nog niet zwaar genoeg gestraft soms?

KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

© SHUTTERSTOCK

2

DE “STAATSGREEP” VAN TRUMP Ik voorspelde al dat de Vlaamse pers Trump ging missen.

Vorige week begonnen de hoorzittingen van de parlementaire commissie die de bestorming van het Capitool door aanhangers van Trump op 6 januari 2021 onderzoekt. Voor ‘Amerikakenners’ is het een kans hun oude hobby weer op te nemen. Ze kunnen het weer even over die vreselijke Trump hebben en vergeten hoe slecht zijn opvolger het doet.

“Op 6 januari 2021 ontsnapten de Verenigde Staten op het nippertje aan een staatsgreep en misschien wel aan een burgeroorlog”, las ik in Het Belang van Limburg. “Als Pence had toegegeven, was de coup geslaagd” was de titel van een stuk in De Standaard.

Men kan dat zelfs geen overdrijving noemen. Het is gewoon onjuist.

Ook het verhaal dat 5 mensen zouden zijn omgekomen bij de bestorming is in werkelijkheid veel genuanceerder. De enige die met geweld werd gedood was een Trump-aanhangster, die door de politie van het parlement om nog steeds onduidelijk redenen werd neergeschoten. De andere 4 stierven aan natuurlijk oorzaken (beroerte, hartaanval, ...) tijdens of na de rellen. Het maakt de bezetting van het parlement niet legitiemer, maar waarom een onjuiste indruk wekken?

Niet dat Trump goed uit het echte verhaal komt. Zijn ongestaafde beweringen over een “gestolen verkiezing” waren wel degelijk de aanleiding voor het protest en de bezetting. Maar vooral zijn pogingen om druk uit te oefenen op personen in het bestel om de overwinning van Biden niet te erkennen, tonen een man met weinig respect voor de democratie. De lakmoestest van een democratie is niet de eenmalige aanduiding van een bestuur via verkiezingen, maar de vreedzame overdracht van de macht na nieuwe verkiezingen. De rellen van 6 januari en de pogingen van Trump om zijn vervanging te verhinderen, hebben het imago van de VS als kampioen van de vrije wereld geen deugd gedaan.

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net

Commissie met weinig geloofwaardigheid

Abonnementen binnenland 3 maanden: 52 euro 6 maanden: 104 euro 1 jaar: 208 euro Steunabo 1 jaar: 300 euro

Dat betekent nog niet dat er in de VS op enig moment een dreiging van een staatsgreep was, ook al zullen de Democraten dat verhaal wel proberen te voeden via de onderzoekscommissie. De tussentijdse verkiezingen van november dreigen voor hen een slachtpartij te worden. Alles wat de Republikeinse Partij kan beschadigen, is goud waard.

Een ernstig journalist zou vooral wijzen op de controversiële en partijdige samenstelling van de 6 januari-commissie. Daar zit namelijk geen enkel parlementslid in dat door de Republikeinse oppositie is voorgedragen. Die had recht op 5 zitjes, maar de Democratische voorzitter van het par-

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur) Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

De gebeurtenissen op 6 januari 2021

lement, Nancy Pelosi, weigerde vlakaf om de Republikeinse delegatie te aanvaarden. Zij vond dat met name afgevaardigden Banks en Jordan te dicht bij Trump stonden. Uiteraard weigerde de Republikeinse Partij na die daad van willekeur elke verdere medewerking aan de commissie.

In een kluchtige poging om alsnog de schijn te wekken dat de onderzoekscommissie de partijgrenzen overstijgt, benoemde Pelosi twee Republikeinen die niet zijn voorgedragen door hun partij, maar wel bekend staan om hun virulente afkeer voor Trump, namelijk Liz Cheney and Adam Kinzinger.

Pence, Barr, Raffensperger Is de Amerikaanse democratie ooit in gevaar geweest? Het idee dat het zootje ongeregeld dat de parlementsgebouwen binnenstormde een plan zou hebben, laat staan de middelen om een staatsgreep te plegen, is te bespottelijk voor woorden. De weigering van de uittredende president om de verkiezingsuitslag te aanvaarden is een ernstiger feit, maar zelfs indien Trump op ongrondwettelijke wijze aan de macht had willen blijven, bleven essentiële schakels van zijn eigen Republikeinse Partij onwrikbaar trouw aan de democratische orde.

Het idee dat het zootje ongeregeld dat de parlementsgebouwen binnenstormde een plan zou hebben, laat staan de middelen om een staatsgreep te plegen, is te bespottelijk voor woorden Trumps offensief struikelde eigenlijk al over de eerste drempel: zijn eigen vicepresident en vertrouweling Mike Pence. Volgens de grondwet moet die de verkiezingsuitslagen verzamelen en officieel maken, volgens de meeste rechtsgeleerden een zuiver protocollaire taak. Toen Trump hem vroeg de resultaten van een aantal kantelstaten niet te bevestigen, weigerde Pence. Indien Pence was gezwicht, zou dat trouwens geenszins de herverkiezing van Trump hebben betekend, alleen

een uitstel van de bevestiging van Biden. De beslissing verschuift dan naar het Huis van Afgevaardigden, waar Trump nooit een meerderheid van zijn eigen partij meegekregen zou hebben voor een flagrante aanslag op de democratie. Ook bij het Hooggerechtshof zou Trump kansloos zijn geweest. Eastman, de jurist die Trump bijstond, gaf toe dat de stemming daar 0-9 in zijn nadeel zou zijn, ook al heeft hij drie van die rechters zelf benoemd.

Pence komt als grote held uit het verhaal, als een toonbeeld van het plichtsbesef van een ware conservatief. Maar er waren ook anderen. Trump vond ook geen steun bij zijn Justitieminister, William Barr. Deze noemde de beschuldigingen over grootscheepse verkiezingsfraude vanaf het begin “bullshit”. Barr was nochtans degene die Trump uit de wind had gezet bij de onterechte Russiagate-aanklacht.

Een ander voorbeeld van de democratische taaiheid van de conservatieve partijgenoten van Trump blijkt uit het uitgelekt telefoongesprek van Trump met Brad Raffensperger, ‘Secretary of State’ van Georgia. Ondanks druk van Trump hield Raffensperger vol dat dat er geen tekenen waren van onregelmatigheden bij de kiesverrichtingen in zijn staat. Hij weigerde kordaat in te gaan op de vraag van Trump om de resultaten te “herevalueren”.

Impeachment Een goede grondwet volstaat niet. Een democratie is maar zo sterk als de democratische overtuigingen van degenen die het systeem bemannen. En die lieten het niet afweten. Het is duidelijk dat Trump zelf niet bereid was om de verkiezingsuitslag te aanvaarden, al dan niet omdat hij zelf geloofde in grootschalige fraude, maar voor de rest werkte het systeem zoals het hoort. De democratische orde doorstond de test met vlag en wimpel, dankzij de conservatieve instincten binnen de partij van Trump.

Degenen die Trump beschuldigen van een poging tot staatsgreep zijn ook blijkbaar vergeten dat de Democratische Partij hem, de wettig verkozen president, twee keer heeft geprobeerd hem af te zetten via een impeachment-procedure die steunde op loze beschuldigingen. Dat waren niet de acties van één man en een paar aanhangers, maar van een heel apparaat. De democratie is toen meer in gevaar geweest dan op 6 januari 2021.

JURGEN CEDER

Actueel

23 JUNI 2022

© PHOTONEWS

DE WEEK

3

Twee broers hebben bekend de Britse journalist Phillips en zijn gids Bruno Pereira in Brazilië 15 JUN Dom te hebben vermoord. De broers zouden de lichamen 2 0 2 2 van hun slachtoffers in stukken hebben gesneden, in brand gestoken hebben en in een gracht gegooid hebben. Een van hen zou de plaats waar de resten liggen hebben aangewezen aan de politie.

Luc Van Looy, de voormalige bisvan Gent, wordt dan toch 16 JUN schop geen kardinaal, zoals eind mei 2 0 2 2 werd aangekondigd. Hij heeft paus Franciscus gevraagd om een zogeheten dispensatie van zijn kardinalaat en die heeft dat aanvaard. Op het nieuws van zijn kardinaalscreatie kwam veel kritiek omdat hij niet altijd voldoende doortastend zou zijn opgetreden tegen misbruik in pastorale relaties.

© PHOTONEWS

© PHOTONEWS

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne heeft een wet klaar die gevangenen systematisch moet toelaten om zes maanden vóór het einde van hun reguliere straf voorwaardelijk vrij te komen. De minister wil op die manier de overbevolking in de gevangenissen bestrijden.

De gevaarlijkste criminelen, zoals terroristen of seksuele delinquenten, worden uitgesloten.

Het Grondwettelijk Hof heeft de nieuwe eindtermen voor de tweede en derde graad secundair onderwijs vernietigd, in een procedure die werd aangespannen door het Katholiek Onderwijs. Het Hof volgde de onderwijskoepel in de redenering dat de eindtermen te uitgebreid zijn en op die manier de vrijheid van onderwijs in het gedrang brengen.

17 JUN

2022

Het is niet de eerste keer dat Paul Magnette meestapt in een betoging

Samen betogen met de vakbonden tegen een regering waarin je zelf de dominante factor bent. In 2020 bereid zijn mee te stappen in een staatshervorming richting confederalisme als het maar een andere naam krijgt. Maar nu zeggen dat er geen sprake kan zijn van een staatshervorming. Het bochtenwerk van de PS-voorzitter is moeilijk te volgen. Toch zit er een logica achter: de angst voor de PTB/PVDA, een neergang zoals de Franse zusterpartij en vermijden om als enige Franstalige partij de communautaire trom te roeren.

De federale overheid ging de mist in bij het toekennen van 20 miljoen euro noodhulp voor de overstromingen vorige zomer. Terwijl er wel steun ging naar Vlaamse gemeenten die geen schade opliepen, wachten zwaar getroffen Waalse gemeenten nog op geld.

De Waalse gemeenten Florenville, Chiny, Bouillon (provincie Luxemburg) en Andenne (provincie Luik) verbieden deze zomer alcohol tijdens kampen van 2 0 2 2 jeugdbewegingen. Volgens de burgemeester van Florenville, Caroline Godfrin, moesten de politie en de Waalse dienst voor natuur en bossen vorig jaar meerdere keren uitrukken omdat het misliep.

18 JUN

© PHOTONEWS

Premier Alexander De Croo heeft in een toespraak naar aanleiding van de teruggave van het stoffelijke overschot van de vroegere Congolese premier Patrice Lumumba erkend dat verscheidene toenmalige Belgische ministers “een morele verantwoordelijkheid” droegen in de omstandigheden die tot de moord op Lumumba op 17 januari 1961 hebben geleid. Hij bood zijn excuses aan.

21 JUN

2022

Het Roemeense telecombedrijf DIGI wordt een nieuwe mobiele operator op de Belgische markt, naast Telenet, Orange en Proximus. Dat blijkt na bekendmaking van het resultaat van de 5G-veiling, die 1,2 miljard euro opbracht.

© PHOTONEWS

Brussels Parlementslid voor Les en gewezen burgemees20 JUN Engagés ter van Ganshoren, Pierre Kompa2 0 2 2 ny, wordt met onmiddellijke ingang van de ledenlijst van GAIA geschrapt. Dat heeft de Raad van Bestuur van de dierenrechtenorganisatie maandag beslist. Pierre Kompany stemde in plenaire zitting van het Brussels Parlement tegen een verbod op onverdoofd slachten.

© PHOTONEWS

Bij een aanslag op een Sikh-tempel in de Afghaanse hoofdstad Kaboel is zaterdag één persoon van de Sikh-gemeenschap om het leven gekomen. Zeven anderen raakten gewond. Gewapende mannen drongen binnen in de tempel. Talibanstrijders zouden vervolgens ingegrepen hebben.

De oorlog in Oekraïne kan nog jaduren, zegt secretaris-gene19 JUN ren raal Jens Stoltenberg van de 2 0 2 2 NAVO in de Duitse krant Bild. De levering van moderne wapens aan Oekraïense troepen vergroot volgens hem de kans dat de Oost-Oekraïense Donbas-regio wordt bevrijd van Russische bezetting.

Het bochtenwerk van Magnette is moeilijk te volgen

Het was maandag niet de eerste keer dat PS-voorzitter Paul Magnette meestapte in een vakbondsbetoging tegen het beleid van de regering-De Croo. Toch doet het elke keer vragen rijzen. Waarom manifesteert de PS als grootste Vivaldi-partij tegen het beleid van de eigen regering? Indien men vindt dat de koers niet links genoeg is, dan moet men de eigen ministers maar op tafel doen kloppen. Maar neen, Magnette doet alsof de PS een federale oppositiepartij is.

Eigenlijk heeft de aanwezigheid in de betogingen enkel als doel te tonen dat de PS een echte linkse partij is Het toont het gebrek aan sérieux bij de huidige politieke generatie. Al dient de aanwezigheid van Magnette maandag in Brussel wel in een breder kader te worden geplaatst. De betoging was vooral gericht op de rigide loonvorming in België. Om de concurrentiekracht van de ondernemingen te garanderen is die sterk gepolitiseerd. Enerzijds is er de heilige koe van de automatische loonindexering die maakt dat de lonen en uitkeringen worden aangepast aan de stijgende levensduurte.

Anderzijds is er de loonwet die bepaalt dat de lonen in België niet te veel uit de pas mogen lopen met die in de buurlanden. Anders stijgen de loonkosten hier te sterk, moeten bedrijven dat doorrekenen in hun prijzen en zijn ze niet meer competitief. De loonwet maakt dat er de komende jaren amper ruimte is voor loonstijgingen bovenop de indexering.

Dat ergert de PS, zeker omdat ze tijdens de campagne in de aanloop naar de verkiezingen van 2019 had verklaard dat die rigide loonwet moest worden versoepeld. Meer vrije loononderhandelingen dus. Maar die eis haalde het regeerakkoord niet. De PS kan natuurlijk altijd proberen op zoek te gaan naar een alternatieve

meerderheid om die wet te wijzigen. Maar dat durft Magnette niet, want dan zal de regering vallen en krijgt hij de schuld. Eigenlijk heeft de aanwezigheid in die betogingen enkel als doel te tonen dat de PS een echte linkse partij is. In de peilingen stabiliseren de Franstalige socialisten, maar de schrik zit er nog altijd dik in dat de PTB/ PVDA van Raoul Hedebouw de PS naar de kroon zal steken. En geobsedeerd door de politieke evolutie in Frankrijk wil Magnette te allen prijze een scenario zoals bij de Franse PS vermijden. Die is hier en daar lokaal nog verankerd, maar stelt nationaal niets meer voor.

Te veel Franstalige Belgicisten De vrees voor de PTB/PVDA is ook de reden waarom Paul Magnette vorig weekend in Le Soir kwam verklaren dat voor hem een staatshervorming in 2024 geen noodzaak is. Een bocht van 180 graden in vergelijking met de vroege zomer van 2020 toen de PS-voorzitter met zijn N-VA-collega de basis legde van een federale regering die een grote staatshervorming moest doorvoeren. En de deur richting confederalisme moest openzetten, ook al moest het een andere naam krijgen. De tegenstanders van de N-VA, Open Vld voorop, maakten zich al vrolijk over dit njet van Paul Magnette.

Toch moeten ook hier een aantal zaken genuanceerd worden.

De PS-voorzitter wil niet te veel de regionalistische trom roeren omdat dit misschien te veel kiezers richting de tricolore en unitaire PTB/PVDA zou duwen. Bovendien is de staatshervorming een thema dat de eigen kiezers slechts matig interesseert. Het zal en moet over koopkracht gaan, heeft Magnette beslist. Opnieuw kijkt hij daarvoor naar Frankrijk.

Volgens de PS-voorzitter heeft het Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen veel linkse kiezers aan zich weten te binden net door campagne te voeren rond de stijgende facturen. Dat er maandag 70.000 betogers waren in Brussel, sterkt Magnette in die overtuiging.

Een ander element is dat de PS-voorzitter beseft dat een klassieke staatshervorming zeer

moeilijk wordt. Om te beginnen heeft de huidige generatie het gehad met de ellenlange palavers die in het verleden gedrochten van akkoorden voortbrachten en dit land tot stilstand hebben hervormd. Dat is ook de boodschap die Bart De Wever al heeft meegegeven. Bij de gesprekken in 2020 dacht men in N-VA-kringen aan een soort van ministercomités waarbij bijvoorbeeld de totale splitsing van het arbeidsmarktbeleid verregaand werd doorgevoerd.

Feit is dat het immers ingewikkeld wordt om een meerderheid in elke taalgroep te vinden voor een staatshervorming. Aan Franstalige kant staat enkel de PS ervoor open en misschien Les Engagés, de vroegere cdH. Maar dat is een minipartijtje. De liberale MR en de groenen van Ecolo zijn echte belgicisten. Ga daarmee eens onderhandelen voor een staatshervorming. De PS wil momenteel ook niet overkomen als de enige regionalistische partij aan Franstalige kant.

Waals-Brusselse spanningen Tijdens een congres van de Waalse PS vorige zondag voelde Magnette trouwens aan dat men bij de achterban effectief niet warm loopt voor een nieuw rondje communautaire onderhandelingen. Maar binnenskamers laat de PS-voorzitter wel weten dat een staatshervorming er toch zal komen omwille van de alom bekende precaire financiële toestand van de Waalse en Brusselse overheidsfinanciën. De schuld van deze regio’s is niet langer onder controle.

De eerste opdracht van de PS bestaat er echter in om binnen de Franstalige ruimte naar een oplossing te zoeken, namelijk het herschikken van de bevoegdheden tussen de gewesten en de gemeenschappen. Het verhaal is bekend: de Franse Gemeenschap is failliet en Wallonië wil eigenlijk de bevoegdheden als onderwijs en cultuur overnemen. En Brussel moet dan maar ook zelf die zaken regelen en financieren. Dat is de eerste opdracht in 2024. Daarna zal men kijken naar de gesprekken met de Vlamingen, afhankelijk van de verkiezingsuitslag in het noorden. Overigens: wie zijn oor te luisteren legt bij de PS, verneemt dat een aantal leden van de studiedienst wel degelijk werken aan de voorbereiding een staatshervorming.

4

Binnenland

23 JUNI 2022

ECONOMISCHE ZAKEN

Recessie en Vivaldi-wanbeleid: een gevaarlijke mix In economische kringen duikt steeds meer het ‘r-woord’ op, namelijk ‘recessie’ of economische groeivertraging. Die zou dit najaar toeslaan. Altijd slecht nieuws en voor de Belgische economie nog iets meer. Er is immers geen buffer om zo’n schok op te vangen.

“De kortetermijnindicatoren wijzen op een zwak groeitempo, maar niet op een duidelijke recessie in de nabije toekomst. De economische groei zou vanaf eind dit jaar weer aantrekken, naarmate de diverse tegenwinden matigen. Al met al zou de economische activiteit in 2022 nog met zowat 2,4 procent op jaarbasis toenemen, na de stevige groei met ruim 6 procent in 2021. Het groeitempo valt tijdelijk terug in 2023, tot 1,5 procent en veert in 2024 terug op tot 2 procent.”

Dat staat te lezen in het vorige week gepubliceerde lenterapport van de Nationale Bank van België. Men verwacht dus geen recessie, maar men sluit het niet volledig uit als je de quote goed leest. Gerust zijn de economen er niet op. Pro memorie: een recessie zijn twee opeenvolgende kwartalen met een negatieve economische groei. België flirt momenteel per kwartaal met de nulgroei, maar negatief lijkt die niet te gaan. Voorlopig tenminste. Een kleine extra schok - nog stijgende energieprijzen, extra aanvoerproblemen, een nieuwe escalatie in de Oekraïne-oorlog - is voldoende om de economie in het rood te laten gaan. Niet voor lange tijd en natuurlijk geen ineenstorting zoals in coronatijden.

Maar toch een klap voor de economie. De meeste economen zien de herfst hier als een cruciale periode.

den geldt: zorg ervoor dat je een zekere buffer hebt voor moeilijke tijden.

Daar is deze Vivaldi-coalitie niet mee bezig, wat maakt dat de mix van een recessie en het paarsgroene malgoverno zware economische gevolgen zal hebben. De gemiddelde groei ligt hier al lager dan in de andere Europese referentielanden (buurlanden, Scandinavië, Oostenrijk, …).

Bovendien is het huidige begrotingstekort allang niet meer te verklaren door de uitgaven die er geweest zijn om de coronacrisis aan te pakken, geld vrij te maken voor Oekraïense vluchtelingen of koopkrachtmaatregelen die de inflatiepijn moeten verzachten. Het gaat om een structureel deficit.

Eigenlijk heeft deze regering net nu de kans gemist om via wat besparingen ademruimte te creëren voor een recessieschok. Men dreigt echter straks dus te moeten besparen in tijden van economische neergang. Dat dreigt een crisis alleen maar sterker te maken.

Geen daadkracht De Vivaldisten doen alsof er niets aan de hand is. Eerst zag het ernaar uit dat met een groot zomerakkoord alle heikele sociaaleconomische dossiers aan elkaar zouden worden gekoppeld en de regering een minimale vorm van daadkracht zou tonen. Niet dus. De arbeidsdeal die meer mensen aan het werk moet helpen is een mager beestje, terwijl extra banen voor middelen zorgen die de recessie counteren of toch verzachten.

Vorig weekend was er dan de deal over het optrekken van de defensie-uitgaven naar 2 procent van het bbp tegen 2035. Een noodzakelijke maatregel en één van de weinige waarvoor Vivaldi applaus verdient. Maar om iedereen tevreden te stellen, moest het budget voor ontwikkelingssamenwerking van 0,4 naar 0,7 procent van het bbp. En met de verlenging van het sociaal energietarief en de verhoging van de stookoliecheque bedienen ze dan weer het PS-electoraat. Daarmee is de regering-De Croo nog maar eens gered, maar voor de economische fundamenten is dat slecht nieuws.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Geen buffer © BELGA

Gouverneur van de Nationale Bank Pierre Wunsch

WOKE VAN DE WEEK

Het getal van Dunbar

Je kan slechts 150 vrienden hebben

Antropoloog Robin Dunbar verrichtte in de jaren ’90 onderzoek naar het verband tussen de grootte van de hersenschors van primaten en de omvang van de groep waarin ze leven. Hij extrapoleerde de resultaten naar mensen en kwam tot het besluit dat een gemiddelde mens slechts met 150 anderen een stabiele sociale relatie kan onderhouden. Meer kan het ‘sociale brein’ van de gemiddelde mens niet aan, stelt Dunbar. Hij geeft primitieve landbouwdorpen, nomadische gemeenschappen en militaire eenheden als voorbeeld van groepen die vaak tussen de 100 en 200 leden hebben.

Hoe weet je of je met iemand een ‘stabiele sociale relatie’ hebt? Dunbar geeft als vuistregel: het is iemand waar je zou gaan bijzitten als je hem ontmoet in een café. Dat is breder dan wat de meeste mensen zouden begrijpen onder ‘vriendschap’. Daarvoor moet je het getal van Dunbar delen door 3. Je hebt gemiddeld 50 ‘vrienden’ in de gebruikelijke betekenis van het woord. Als je nog eens deelt door drie kom je uit bij 15 ‘goede vrienden’ en als je dat nog eens doet kom je bij 5 ‘hechte vrienden’, vaak leden van het kerngezin. Omgekeerd moet je het getal van Dunbar verdrievoudigen om bij ongeveer 500 ‘kennissen’ uit te komen.

Kritiek De theorie dat je veel sociale problemen kan vermijden door met eenheden te werken van tussen de 100 en 200 leden heeft een praktische toepassing gekregen. De Zweedse belastingdienst is bijvoorbeeld georganiseerd in afdelingen van 150 man. Ook bedrijven als Gore-Tex werken met vestigingen van ongeveer dat aantal.

Er is ook kritiek gekomen op de theorie van Dunbar, zowel op zijn methode als zijn resultaten. Niet alleen ons sociaal brein bepaalt de limiet op werkzame vriendschappen, stellen sommigen, maar ook andere factoren zoals cultuur en materiële omstandigheden. Sommige studies zeggen dat het werkelijke aantal sociale relaties dat we kunnen onderhouden eigenlijk dubbel zo groot is als het getal van Dunbar. Het is ook onduidelijk in welke mate sociale media, waardoor we bijvoorbeeld vaak oude vrienden herontdekken, momenteel onze sociale netwerken beïnvloeden.

Het idee dat er een grens is aan het aantal sociale relaties dat we kunnen beheren is zeker juist.

Maar te letterlijk zou ik het getal van Dunbar niet Robin Dunbar nemen.

JURGEN CEDER

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Sommige vrouwen hebben een penis “We moeten eraan wennen dat sommige vrouwen een penis hebben.” Dat is volgens theatermaakster Luanda Casella de boodschap van een grap van de Britse komiek Ricky Gervais over transgendertoiletten.

“We moeten eraan wennen dat sommige vrouwen een penis hebben.” Het is een raak gekozen citaat dat als titel dient van een dubbelinterview in Knack met cultuursocioloog Walter Weyns (UAntwerpen) en de Braziliaans-Belgische theatermaakster Luanda Casella over het woke-fenomeen. De eerste neemt veelal een genuanceerd standpunt in, de tweede is eerder radicaal woke.

De bovenstaande stelling kan misschien bizar en komisch klinken, maar is intussen schering en inslag geworden in woke kringen in de Angelsaksische wereld, waar men zelfs geen pasklaar antwoord meer lijkt te kunnen formuleren op de vraag wat een vrouw is (denk aan de ruchtmakende documentaire ‘What Is a Woman?’ van The Daily Wire).

vindt Castella. “Dat is iets nieuws, iets dat we moeten leren begrijpen.”

Weyns werpt vervolgens op dat “een aantal vrouwen, als ik dat woord nog mag gebruiken, zich heel ongemakkelijk voelt bij transgenders met een penis die zich als vrouw identificeren”. Hij haalt het voorbeeld aan van transgendervrouwen die medegevangenen in vrouwengevangenissen verkracht hebben in het Verenigd Koninkrijk. Casella antwoordt daarop: “Je kunt de discussie over de rechten van transgenders niet opzijschuiven op grond van een handvol pijnlijke voorvallen. Ik zie dit voortdurend in het diversiteitsdebat. Uitzonderlijke gebeurtenissen worden uitvergroot, om zo van onderwerp te veranderen.”

PIETER VAN BERKEL

Ricky Gervais In het interview verwijst Castella naar een grap van de Britse komiek Ricky Gervais over transgendertoiletten: • Persoon 1: “Ze willen onze toiletten gebruiken.”

• Persoon 2: “Waarom zouden ze jullie toiletten niet mogen gebruiken?”

• Persoon 1: “Het is een damestoilet!”

• Persoon 2: “Het zijn dames - kijk naar hun voornaamwoorden! Wat aan deze persoon is geen dame?”

• Persoon 1: “Nou, zijn penis.”

• Persoon 2: “Haar penis, jij onverdraagzame kloot!”

“De grap gaat erover dat we eraan moeten wennen dat sommige vrouwen een penis hebben”, Ricky Gervais

© PHOTONEWS

INSTRUMENTEN VOOR INZICHT

Een recessie, zelfs een lichte, zou zeer slecht nieuws zijn voor de Belgische economie. Gewoon omdat er geen marge is om de negatieve gevolgen zoals inkomens- en banenverlies te counteren. Bij de voorstelling van de cijfers stelde gouverneur Pierre Wunsch het als volgt: “Bij ongewijzigd beleid stijgt het structureel begrotingstekort tot 5 procent. Dat is zorgwekkend. België gaat niet meteen failliet, maar in het geval van een recessie stijgt het tekort tot 7 procent. In dat scenario dreigen we te moeten bezuinigen in tijden van crisis. We kunnen de volgende schok niet meer opvangen.” Wunsch wijst hier op een essentiële economische regel die zowel voor huishoudens, bedrijven als voor overhe-

Binnenland

23 JUNI 2022

5

Hypocriete verontwaardiging over vermeende racistische uitspraken aan de Universiteit van Antwerpen In de media is ophef ontstaan nadat een professor en een onderwijsbegeleidster van de Universiteit Antwerpen zich kritisch uitlieten over de moeilijke integratie van sommige Marokkanen en orthodoxe joden. Rector Herman Van Goethem vindt deze uitspraken totaal onaanvaardbaar. “Mogelijke maatregelen volgen”, liet hij in Terzake weten. De Morgen en Kif Kif maken gewag van “structureel racisme”. Het incident bewijst dat de woke-ideologie in de academische wereld en de media steeds meer ingang vindt.

Op de sociale media circuleren beelden van een professor biologie en een onderwijsmedewerkster die na een practicumexamen napraten over het gebrekkige Nederlands van een aantal studenten, onder wie Marokkanen.

In het filmpje is te horen hoe ze het hebben over dat “studenten die hier vermoedelijk toch allemaal geboren zijn toch nog hun eigen taaltje creëren”.

De superdiversiteit mag dan voor sommigen een soort van heilige graal zijn, in de praktijk zorgt die voor grote problemen Minder problemen met de Chinezen De onderwijsassistente heeft het ook nog over de geslotenheid van de joods-orthodoxe gemeenschap en over de Chinezen, “daar heb je toch minder problemen mee als je daar les aan geeft… maar blijkbaar moeten die ook racisme ondergaan”. Ze verwijst ook naar de ‘Brusselse jongeren’ die voor problemen zorgen: “Je zult nooit horen zeggen dat joods-orthodoxe jongeren amok

komen maken.” Andere zuiderse types, zoals de Portugezen en de Brazilianen, reageren “niet altijd zo agressief”. De universiteitsmedewerksters zien jaarlijks honderden leerlingen en wisselden ervaringen uit. De twee beseften niet dat de camera die het examen filmde, nog aan het opnemen was. De beelden werden op de sociale media gegooid, wat eigenlijk een grove schending van de privacy is.

Dergelijke gesprekken worden in tal van leraarskamers gevoerd.

Leerkrachten klagen steeds meer over het gebrekkige Nederlands van nieuwkomers, het gebrek aan bereidheid van sommigen om te integreren en het patserig gedrag van een bepaalde groep jongeren. De professor en de onderwijsassistente hanteren wel informeel taalgebruik, maar zeggen eigenlijk niets verkeerds.

De superdiversiteit mag dan voor sommigen een soort van heilige graal zijn, in de praktijk zorgt die voor grote problemen. Dat vormt de rode draad van het gesprek in de Antwerpse aula. Iedereen met wat onderwijservaring kan beamen wat daar gezegd werd.

Rector Herman Van Goethem wist met zijn verontwaardiging geen blijft en omschreef die uitspraken als totaal onaanvaardbaar. “Als ik nu mijn emoties niet kon beheersen, dan barst ik in tranen uit”, klonk het erg pathe-

tisch. Merk op dat Van Goethem geen argumenten naar voren schuift, maar bijzonder emotioneel reageert. Mogelijks riskeren deze medewerkers sancties.

Het racisme-spook De Morgen en Kif Kif ontwarden “structureel racisme”. Maar ook Het Laatste Nieuws deed er een flinke schep bovenop. De grootste krant van het land schreef dat “Noord-Afrikaanse jongeren als ‘agressieve amokmakers’” worden omschreven, wat pertinent

onjuist is. De VRT heeft het over “een golf van verontwaardiging” op de sociale media, maar na onderzoek blijkt dat de meerderheid van diegenen die gereageerd hebben geen graten zien in het gesprek van beide universiteitsmedewerkers.

Terwijl de reguliere pers het spook van het racisme nog eens opvoert, zwijgt die in alle talen over de samenlevingsproblemen met bepaalde nieuwkomers. Zo is op de site van De Telegraaf een verslag te zien van een onaangekondigd feestje van duizenden jongeren aan het Italiaanse Gardameer, dat totaal uit de hand is gelopen. Op beelden is te zien hoe de jongeren toeristen lastigvallen, auto’s beschadigen en zelfs een man neersteken. De politie werd bekogeld met stenen en flessen.

Tienermeisjes werden aangerand.

De daders droegen Marokkaanse

vlaggen met zich mee en riepen op tot een verderzetting van het feestje in Rimini. Heeft u daar iets over vernomen in de Vlaamse pers? Geen woord, maar over een informeel gesprek tussen een professor en een assistente worden alle registers van verontwaardiging opengetrokken.

In Terzake roept Rector Van Goethem op tot het strikt toepassen van de politieke correctheid: “Eigenlijk moeten wij in ons taalgebruik altijd correct, voorzichtig en weloverwogen zijn. We moeten continu aan onszelf werken.”

De rector wil duidelijk maken dat het stilaan tijd wordt dat we de politieke correcte regels verinwendigen.

Public shaming Volgens Jonathan Haidt en Greg Lukianoff kunnen dergelijke schijnprocessen leiden tot een “call-out culture”, waarbij bijna alles wat men zegt of schrijft kan leiden tot “public shaming”: het publiek aan de schandpaal nagelen van mensen zonder dat ze de kans krijgen om zich te verdedigen. “‘Call-out’-culturen zijn schadelijk voor het onderwijs en funest voor hun geestelijke gezondheid”, schrijven beide onderzoekers.

Op een universiteit moet het gesprek tussen de professor en de onderwijsmedewerkster voorwerp uitmaken van een open en degelijk wetenschappelijk onderzoek en niet van een geestdodend en autoritair repressieapparaat dat zich steeds meer in de media en de onderwijswereld nestelt.

JULIEN BORREMANS

BRUSSEL

Geen verbod op onverdoofd slachten op het Brusselse eiland Dan toch geen verbod op onverdoofd slachten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het voorstel van ordonnantie werd vrijdag (nipt) weggestemd met een alternatieve meerderheid in het Brussels Parlement. Brussel wordt steeds meer een eiland en de migrantenstem draagt daar in belangrijke mate toe bij.

tegen. Hij werd prompt uit het partijbureau van Vooruit gezet.

Vlaanderen en Wallonië hebben al langer een verbod op onverdoofd slachten, maar in Brussel bleef zo’n verbod tot nader order uit. Ook de jongste poging om zo’n verbod in te voeren mondde vorige week op niets uit. Eerst werd het voorstel verworpen in de bevoegde commissie. Nadien bevestigde de plenaire vergadering, waar vrij gestemd werd, die verwerping. 42 stemden voor de conclusies (en dus het verwerpen van het voorstel), 38 tegen en 8 parlementsleden onthielden zich.

Opvallend is dat hoe linkser de (Franstalige) partij is, hoe meer men geneigd is om tegen te stemmen. Het zijn trouwens niet alleen de moslimverkozenen binnen die partijen die tegen een verbod zijn, weliswaar om electorale redenen.

Vooral de houding van Ecolo, een groene partij, doet voor veel buitenstaanders de wenkbrauwen fronsen. Men kon moeilijk ontkennen dat het hele gebeuren een zweem van ‘communautarisme’ of ‘islamo-gauchisme’ had. Hierbij dient evenwel opgemerkt te worden dat ook vele gelovige joden (Brussel heeft na Antwerpen de grootste joodse gemeenschap van België) op zijn zachtst gezegd koele minnaars van een verbod op onverdoofd slachten zijn.

Veel commentatoren en Brusselse politici benadrukken dat Brussel steeds meer een eigen dynamiek krijgt. De discussie rond het onverdoofd slachten lijkt die these te bevestigen: niet alleen wijken Brusselse partijen af van de nationale partijlijn, sommigen (zoals one.brussels-Vooruit) rebelleren zelfs openlijk tegen de moederpartij. Wat echter onderbelicht blijft, is de grote mate waarin de migrantenstem meespeelt in het creëren van die eigen ‘Brusselse dynamiek’.

PIETER VAN BERKEL

Verdeelde meerderheid Het voorstel had heel wat voeten in de aarde. Zo verdeelde de kwestie de Brusselse meerderheid. Met name de PS en Ecolo wilden hun islamitische achterban niet voor het hoofd stoten. De twee partijen probeerden een stemming over de kwestie zo lang mogelijk uit te stellen door middel van allerhande vertragingsmanoeuvres. Zo probeerde men het voorstel zelfs te delegitimeren door het te linken aan het Vlaams Belang en het zo in een extreemrechts verdomhoekje te steken.

Bij de Vlaamse partijen (sowieso een minderheid) is er dan weer heel wat minder verdeeldheid. Veel heeft te maken met het

kiespubliek dat de partijen aanboren. Dat van de Vlaamse partijen is erg beperkt: voornamelijk Vlamingen in Brussel. Pogingen om de Brusselse massa aan te spreken draaiden tot nu toe nog niet op veel uit. Als ze al gehoor vinden bij mensen met migratieroots, dan is dat veelal bij de beter geïntegreerde Nederlandstaligen, vaak zelf inwijkelingen vanuit Vlaanderen (denk aan het type ‘Dansaertvlaming’, maar met een kleurtje).

One.brussels.Vooruit is de uitzondering op de regel. De kwestie is dan ook bijzonder gênant voor partijvoorzitter Conner Rousseau. Nadat hij een dag eerder verklaarde dat zijn partij tegen onverdoofd slachten was en dat Brussels kopstuk Fouad “ik kan niet geloven dat God dieren zou laten lijden” Ahidar gevolgen zou ondervinden als hij tegen een verbod zou stemmen, stemde Ahidar de volgende dag toch gewoon

Islamo-gauchisme

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Stijn Derudder is uw gastheer van twee wekelijkse podcasts.

In PAL EROP krijgt u onze blik op de actualiteit in Vlaanderen en de rest van de wereld.

In EEN KWESTIE VAN GELOOF met theologe en columniste Sonja Dahlmans vatten we elke keer het nieuws over christenen in de wereld samen voor u en focussen we ook op allerlei onderwerpen over geloof en religie in het algemeen.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

6

Politiek

23 JUNI 2022

N-VA wil luchthaven van Zaventem regionaliseren Hoewel de nationale luchthaven van Zaventem op Vlaams grondgebied ligt, valt deze nog steeds onder de bevoegdheid van de federale overheid. Absurd, vinden N-VA-Kamerleden Theo Francken, Bert Wollants en Sander Loones, die een wetsvoorstel indienden om de luchthaven te regionaliseren. Tijdens een persconferentie op een van de spottersplaatsen in Steenokkerzeel gaf het drietal verschillende voorbeelden om aan te tonen dat de federale regering de luchthaven “mismeestert”.

Zo noemde N-VA-Kamerlid Theo Francken het “onbegrijpelijk” dat Brussels Airport, de op een na grootste economische motor van Vlaanderen, meer dan een jaar na het vertrek van Marc Descheemaecker nog geen nieuwe voorzitter heeft.

Private aandeelhouders bezitten 75 procent van de aandelen van Brussels Airport. De overige 25 procent is in handen van de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM). Hoewel de private aandeelhouders vroegen om het mandaat van Descheemaecker te verlengen, werd dat verzoek geweigerd door de federale regering omwille van zijn N-VA-signatuur. “De premier wilde politiek afrekenen met Descheemaecker”, schetste Francken. “Onder diens voorzitterschap kende de luchthaven een enorme bloei. Maar hij moest weg.”

Het voorzitterschap was immers bestemd voor iemand van Open Vld-signatuur, zijnde de zoon van voormalig minister Jaak Gabriëls. “Zo gaat dat tegenwoordig bij liberale partijen, het zijn allemaal dynastieën geworden”, hekelde Francken.

Verder stelde Francken de “rampzalige verbondenheid” van de luchthaven via het spoor aan de kaak. “Voor de korte afstanden is het nochtans nuttig dat mensen vaker de trein nemen”, benadrukte hij.

“De 30 tot 40 miljoen euro die wordt opgehaald met de vliegtaks, wordt niet gebruikt om te investeren in betere treinverbindingen tussen Zaventem, Amsterdam en Parijs. Dat is bijzonder jammer en toont aan dat men van slechte wil is.”

zich dus handmatig moeten aanmelden, in tegenstelling tot andere Europese landen, waar dat heel eenvoudig elektronisch kan. Men verwacht wachtrijen van vier tot tien uur, enkel en alleen om de aanmeldingen manueel ingevuld te krijgen. Op die manier zal Zaventem geen aantrekkelijke luchthaven blijven voor reizigers van buiten de Schengenzone.”

“De federale overheid is er de afgelopen jaren niet in geslaagd om ook maar één keer de kaart te trekken van de economische pool die Zaventem is”, aldus nog Wollants. “In de vorige regering werd het economische belang van Zaventem wél erkend. Het gaat over meer dan 60.000 directe en indirecte jobs. Je moet ervoor zorgen dat het leefbaar blijft voor

de omgeving en dat het economische verhaal klopt.”

Geen grondwetswijziging nodig Tot slot legde Sander Loones uit hoe N-VA die regionalisering precies wil realiseren. Hij benadrukte dat daarvoor geen grondwetswijziging nodig is. “We kunnen met het huidige parlement een wijziging van de bijzondere wet stemmen”, legde hij uit. “Dat is ambitieus, want je hebt daar veel steun voor nodig, maar het kan perfect.”

“De luchthaven van Zaventem is een verhaal op z'n Belgisch: versnipperd, ineffectief, iedereen is bevoegd, niemand is bevoegd...”, zo vatte Loones de huidi-

ge situatie samen. “Een luchthaven staat natuurlijk niet op zichzelf. Vlaanderen is bevoegd voor Mobiliteit en de regionale luchthavens, maar niet voor de nationale.

Je bent bevoegd voor Mobiliteit, maar je kan niet zeggen hoe je de bereikbaarheid van Zaventem wil verbeteren. Vlaanderen is bevoegd voor Leefmilieu, maar kan een aantal normen niet regelen. Je bent bevoegd voor Ruimtelijke Ordening, maar je kan Zaventem niet beheren. Daardoor zadel je Zaventem op met een concurrentieel nadeel.” Als het wetsvoorstel goedgekeurd wordt, zou het algemene luchtvaartbeleid een regionale bevoegdheid worden. Daardoor zou Vlaanderen niet langer alleen voor de regionale luchthavens bevoegd zijn, maar voor alle luchthavens op Vlaams grondgebied, dus ook voor de luchthaven van Zaventem. “Je krijgt dan één overheid die bevoegd is voor de luchthaven en alles wat zich daarrond situeert, zodat het economische potentieel ten volle benut kan worden”, besloot Loones.

ANTON SCHELFAUT

Economisch belang N-VA-Kamerlid Bert Wollants verwees op zijn beurt naar het ‘Entry/Exit System’, een ander dossier waarin de federale regering tekortschiet. “Iedereen die van buiten de Schengenzone komt, moet zich registreren op de luchthaven. Men plant daarvoor een systeem waarmee je je vrij eenvoudig via een elektronische kiosk kan aanmelden. Op die manier kan dat in heel Europa vlot gebeuren”, legde hij uit.

Voor de luchthaven van Zaventem heeft de federale regering de noodzakelijke stappen echter nog niet ondernomen.

“Ze heeft zelfs de aanbesteding van die elektronische kiosken nog niet opgestart”, hekelde Wollants. “Nochtans moet dat systeem in november in heel Europa operationeel zijn. Bij ons zullen reizigers

N-VA'ers voeren actie aan Zaventem

NIEUWS UIT DE WETSTRAAT Rapport verscheurd De koopkracht is al een tijdje een heikel punt in de Wetstraat. Maar donderdag dook het weer in alle hevigheid op toen de premier overspoeld werd door vragen over het zogenaamde expertenrapport waarin een aantal maatregelen werd voorgesteld. Uiteraard sprongen enkele maatregelen in het oog die alle andere kritiek overschaduwden, zoals een maximumsnelheid van 100 km per uur op de autostrade of het weer verhogen van de btw op energie. De oppositiepartijen PVDA/PTB, N-VA en VB namen het op voor de mensen die hun facturen niet meer kunnen betalen of voor de middenklasse die alles moet betalen en voor alles opdraait. Reccino Van Lommel (VB) werd zowaar boos en sprak de premier aan met “mijnheer Alexander” en scheurde symbolisch het expertenrapport stuk en gooide stukken op de grond en legde een deel op de bank van De Croo.

Deze was ‘not amused’ en liep hem nadien letterlijk tot op diens plaats achterna met de flarden papier en riep: “Neem uw rommel mee naar huis!”

Zoveelste incident Ook de discussie over de door minister van Justitie Van Quickenborne aangekondigde vervroegde invrijheidsstellingen wegens overbevolking in de gevangenissen, werd zwaar op de korrel genomen en zorgde eveneens voor boosheid. Nu was het Sophie De Wit die haar stem verhief nadat de minister het nodig had gevonden om het politieke afscheid van Valerie Van Peel (N-VA) en haar herhaalde oproepen om partijgrenzenoverschrijdende initiatieven te nemen, aan te grijpen om de N-VA-burgemeester te vise-

ren omdat zij te weinig zouden meewerken in de oprichting van justitiehuizen. De Wit, die anders toch de kalmte zelf is, snauwde naar de minister dat zij geen lessen in samenwerking te krijgen hebben, zeker niet nadat hij zelf de werkgroep van Valerie Van Peel inzake kinderbescherming had getorpedeerd. De incidenten tonen aan hoe de sfeer in de Wetstraat vergiftigd is geraakt en er van fundamenteel debat nog nauwelijks sprake is. Vivaldi ligt in de knoop met zichzelf, maar ook tussen Vivaldi en de oppositie komt het niet meer goed.

Ze wijzen naar elkaar In de commissie Financiën werd de begroting goedgekeurd, een begroting met een nooit gezien tekort van 20,7 miljard. Dat gebeurde min of meer op hetzelfde moment dat de gouverneur van de Nationale Bank zijn halfjaarlijks rapport kwam voorstellen met de mededeling dat “België geen buffer meer heeft voor een economische schok”. Het is een zaak die veel mensen zorgen baart, zeker in het perspectief van de volgende generaties. Staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld) weet ondertussen waar de klepel hangt en durft noodgedwongen de bevoegde PS-ministers oproepen om snel werk te maken van hervormingen op de arbeidsmarkt en op het vlak van de pensioenen, want “anders komen we in toestanden van de jaren ’80 terecht”.

Ook toen zaten er socialisten in de regeringen. Maar ook hier wijst het ene regeringslid naar het andere om elkaar de schuld te geven.

Reizen om te ‘leren’?

Wouter De Vriendt (Groen) is voorzitter van de bijzondere commissie Koloniaal Verleden. En nu koning Filip zijn spijt is gaan betuigen in Congo, wil hij zijn commissie en zichzelf wat in de kijker werken door een 7-daags ‘werkbezoek’ aan Congo, Rwanda én Burundi te plannen begin september. Hij liet daarvoor een bestekje opmaken bij de diensten van de Kamer en dat kwam neer op zo’n 3604 euro per persoon: de voorzitter, 11 leden en de commissiesecretaris. Of alles samen zo’n 47.696 euro (inclusief CO2-compensatie). Wat die commissie daar kan gaan doen, is echt niet duidelijk.

Politiek

23 JUNI 2022

IN DE KIJKER

Het Grondwettelijk Hof besliste enkele dagen geleden dat de eindtermen van 2021 vernietigd moeten worden, want, aldus nog het Hof, die nieuwe eindtermen zijn zo omvangrijk en gedetailleerd dat die niet meer kunnen gelezen worden als minimumdoelstellingen. Daardoor laten ze te weinig ruimte om onderwijsnetten, schoolgemeenschappen en individuele scholen een eigen pedagogisch project te realiseren. Dat is dus een inperking van de vrijheid van onderwijs, zeggen de rechters.

Boter op het hoofd Lieven Boeve krijgt dus gelijk en hij is tevreden: “Voor de vrijheid van ons onderwijs is dit een belangrijke uitspraak.” Op zich is dat natuurlijk juist, want extreme en betuttelende regelgeving is altijd beklemmend en leidt tot immobilisme van mensen van wie men creativiteit verwacht, de leerkrachten dus. Maar, waren het niet net die leerkrachten die reeds in groten getale al in de jaren ’90 aan de alarmbel trokken tegen de voortvarende onderwijshervormingen die toen op stapel stonden? De invoering van de eindtermen, de eenheidsstructuur, de decretale hervormingen van basis- en secundair onderwijs, het leermodule- en betoelagingssysteem aan de universiteiten, … Zij zagen die hervormingen toen al als regelrechte bedreigingen van de onderwijskwaliteit en het fnuiken van eigen schoolprojecten, en meer nog: het inperken van individuele en creatieve mogelijkheden van de leerkrachten zelf door een gigantische planlast en het zich moeten verantwoorden voor elk punt dat gegeven of afgetrokken wordt. Om nog te zwijgen van de zwakke onderwijsopleidingen en het afkalven van de motivatie om nog voor ‘de job’ te kiezen, de impact van ‘bepaalde’ maatschappelijke evoluties en de vlucht van velen naar andere oorden of het voortijdige pensioen.

Naar die verontruste leerkrachten werd echter niet geluisterd, want de denkschema’s van pedagogen en andere theoretici kregen voorrang als de nieuwe heilsleer. Onderwijsbetweters en pretpedagogen domineerden de jongste decennia de onderwijscenakels. Het was al ‘vernieuwing’ wat de klok sloeg. En ook de politiek ging daarin mee, want op het kritische Vlaams Belang na, werd elke onderwijsvernieuwing vlot goedgekeurd door alle fracties. Ze hebben dus bijna allemaal boter op hun hoofd.

Brand blussen Vandaag lijken sommigen te beseffen dat men te ver is gegaan, ook de koepel van het katholiek onderwijs. Lieven Boeve weet als geen ander dat hij met zijn onderwijsnet is meegezogen in een neerwaartse spiraal. Dat bewijst het recente rapport van Brinckman - een leerkracht met een jarenlange ervaring - overduidelijk. Daarin worden analyses gemaakt waarbij sommigen het schaamrood op de wangen moeten krijgen. Maar ook kritische onderwijsspecialisten als Wouter Duyck en Dirk Van Damme (die in de loop der jaren pas tot betere inzichten is gekomen) leggen meer dan eens overtuigend de vinger op de wonde.

Tekenend is ook de houding van cd&v die nu ook doet alsof ze altijd heeft gewaarschuwd voor de afkalving van de onderwijskwaliteit.

Quod non. Boeve wil nu nog de brand blussen die zijn eigen net en zijn politieke vrienden mee aangestoken hebben. Het katholiek onderwijs is mismeesterd door z’n eigen bestuurders en ‘vrienden’, zoveel is duidelijk. Het is nog nauwelijks te onderscheiden van het gemeenschapsonderwijs.

Moed en lef De verantwoordelijkheid van de top van het katholiek onderwijs is verpletterend. De sterke beer die het vrije onderwijs altijd was, lijkt wel jaren ingedommeld te zijn geweest en wordt nu weer stilaan wakker. Te laat. De usurpatoren hebben alles uitgehold en overgenomen.

Wil Lieven Boeve in de geest van het rapport-Brinckman het roer vlak voor de ijsberg alsnog omgooien, dan zal hij in zijn cenakels grote kuis moeten gaan houden en de bakens duidelijk moeten verzetten. Hij zal moeten ingaan tegen de onderwijsbemoeiallen én hij zal het moeten opnemen voor de leerkrachten die maar één ambitie hebben: met gezag en met kennis van zaken lesgeven. Jawel, het is voor een deel de klok terugdraaien. Of Boeve daartoe de moed en het lef heeft, zal hij moeten bewijzen. Alle ogen zijn op hem gericht.

Paul Magnette:

“Een zevende staatshervorming is noch noodzakelijk noch wenselijk” In een interview met Le Soir maakt PS-voorzitter Paul Magnette duidelijk dat wat hem betreft er geen nieuwe staatshervorming hoeft te komen.

Nochtans had de Vlaams-nationalistische N-VA gehoopt dat de PS daarvoor een partner zou zijn in 2024. “Wallonië heeft, in tegenstelling tot in het verleden, de nodige bevoegdheden om aan het herstel te werken. De federale prioriteiten liggen elders: fiscale rechtvaardigheid, versterken van de sociale zekerheid, de openbare diensten”, aldus Magnette.

AANGEKONDIGDE INVESTERINGEN IN DEFENSIE BLIJKEN DODE MUS Het federale kernkabinet bereikte zaterdag een akkoord over de verhoging van ons defensiebudget om aansluiting te vinden bij dat van onze NAVO-bondgenoten. Onder druk van de groenen is er echter slechts sprake van een intentie om meer uit te geven tegen 2035. Rijkelijk te laat én gekoppeld aan klimaatvoorwaarden en meer ontwikkelingshulp. © BELGA

Vorig jaar in februari trok hij naar het Grondwettelijk Hof om de pas gestemde nieuwe eindtermen te doen terugfluiten “omdat de doelen te overladen zijn en er te weinig ruimte is voor remediëring en het eigen pedagogisch project van de scholenkoepels”. Ondertussen bleef de stroom aan internationale rapporten aanhouden, die telkens wezen op een zware inhoudelijke neergang van de onderwijskwaliteit op het vlak van wiskunde, taalbeheersing en dergelijke meer. Lieven Boeve (56), de grote baas van het zogenaamde katholiek onderwijs, wist dat hij in woelig water zat en zit, want er is meer aan de hand.

CITAAT VAN DE WEEK © BELGA

Lieven Boeve

7

Premier De Croo op bezoek bij de Belgische troepen in Roemenië

De federale regering besloot eerder dit jaar al om de defensie-uitgaven op te trekken naar 1,54 procent van het bruto binnenlands product tegen 2030. Premier Alexander De Croo (Open Vld) lanceerde na de Russische invasie in Oekraïne de oproep om onze defensie-uitgaven verder op te trekken naar 2 procent van het bbp (de zogenaamde NAVO-norm) in 2035, in de hoop met dat nieuws te kunnen uitpakken op de komende NAVO-top in Madrid. België is op dit moment binnen de NAVO nog altijd een van de landen die het minst investeren in defensie.

Eigenlijk zou de regering daarmee zelfs minder ambitieus zijn dan haar eigen regeerakkoord vooropstelt. Dat regeerakkoord bepaalt immers dat we tegen 2030 met onze defensie-uitgaven het gemiddelde van onze NAVO-bondgenoten volgen. Tot voor kort vormde dat geen probleem, maar met de nieuwe geopolitieke realiteit namen tal van partnerlanden initiatieven om hun defensie-uitgaven op te trekken, waarmee ook dat gemiddelde stijgt naar 2,1 procent.

Ontwikkelingssamenwerking en klimaat Wat voor onze buurlanden gewoon een kwestie van gezond verstand lijkt, was echter buiten de groenen gerekend. Zij staan wel vaker op de rem voor defensie en ook nu koppelden zij heel wat voorwaarden aan de extra defensie-uitgaven: er moet “betere integratie” zijn met de andere Europese landen, het moet onze bedrijven ten goede komen (lees: geen Amerikaans materiaal meer), de uitgaven moeten “de volledige samenleving” ten goede komen, ze mogen niet ten koste gaan van het klimaat, het begrip ‘hulp aan de natie’ moet in de defensie-uitgaven worden opgenomen en er moet een Europees investeringskader komen. Daarnaast wordt het budget voor ontwikkelingssamenwerking verhoogd en zal ons land deelnemen aan de vergadering van het VN- Verdrag voor een Verbod op Kernwapens.

“Het akkoord bevestigt dat het klimaat een zaak is van nationale veiligheid”, zei Groen-vicepremier Petra De Sutter. “We heb-

POPULAIRE MILITAIRE BLOG STEEKT DE DRAAK MET BELGISCHE DEFENSIE-UITGAVEN In het buitenland wordt smakelijk gelachen met onze aangescherpte militaire ambities. Zo steekt Oryx, een van de populairste militaire blogs ter wereld, op Twitter de draak met het nieuws dat de Belgische regering meer wil uitgeven aan defensie.

Oryx is een militaire blog van twee Nederlanders, Stijn Mitzer en Joost Oliemans. De website verwierf de laatste maanden wereldwijde bekendheid door het oplijsten van de Russische en Oekraïense materiele verliezen in de Russisch-Oekraïense oorlog.

Op het Twitter-account van Oryx wordt de Belgische intentieverklaring weinig serieus genomen. Zo verwijst men naar een eerdere belofte in 2014 van voormalig premier Elio Di Rupo (PS) om onze defensie-uitgaven tegen 2024 op te trekken naar 2 procent van het bbp. “In 2014 verklaarde de Belgische premier Di Rupo dat België van plan is tegen 2024 2 procent van zijn bbp aan defensie-uitgaven te besteden”, klinkt het. “Gisteren verklaarde de Belgische premier De Croo dat België van plan is tegen 2035 2 procent van zijn bbp aan defensie-uitgaven te besteden.” Daarop volgt een oer-Hollandse Belgenmop: “Wat moet je doen als een Belg een granaat naar je gooit?

Pinnetje eruit halen en teruggooien!”

ben nu een evenwicht gevonden tussen de uitdagingen die op ons afkomen. Naast de zorgen over internationale conflicten, zijn er ook bedreigingen als klimaatverandering en de energiecrisis. De knoop is nu ontward, waarbij weerbaarheid niet alleen in militaire termen, maar ook ecologisch en socialer wordt ingevuld.”

Bovendien spreekt men vooral van een ‘intentie’ om naar 2 procent te gaan tegen 2035 (de NAVO zelf wil 2 procent tegen 2024).

Deze legislatuur wordt er “géén euro extra voor defensie” uitgegeven, zo merkt oppositielid Theo Francken (N-VA) op. Hij spreekt van “een Belgisch neppateeke”.

Volgens Vlaams Belang-Kamerlid Annick Ponthier laat De Croo zich “gijzelen door Ecolo-Groen met een reeks klimaatvoorwaarden”.

PIETER VAN BERKEL

MEEST GELEZEN OP

Actrice Hilde Van Mieghem haalt uit naar Abou Jahjah: “Ben jij werkelijk zo dom?”

Militaire dokter voor ogen van kinderen doodgestoken: “Banalisering van het absolute kwaad in Frankrijk” Flagey blijft weigeren Vlaams Belang-leden op te nemen in bestuursorganen Theatermaakster Martha Balthazar: “Door boeken zoals Pippi Langkous kreeg ik racistische denkbeelden binnen” VRT kampt met grote vertrouwenskloof tussen links en rechts

Surf naar palnws.be

8

Politiek

23 JUNI 2022

V-meerderheid is weer mogelijk In de analyses van de nieuwste peiling van Ipsos voor Het Laatste Nieuws en VTM ging de aandacht vooral naar het zwakke resultaat van de Open Vld. Maar belangrijker is misschien toch wel de evolutie aan de andere kant van het politieke spectrum. Daar is opnieuw een meerderheid in het Vlaams Parlement mogelijk voor een coalitie van N-VA en Vlaams Belang, met de N-VA als de grootste partij.

Want inderdaad, de N-VA staat er weer, deze keer met bijna een kwart van de stemmen (24,9 procent). Dat is meer dan twee procent meer dan het Vlaams Belang (22,6 procent), en dus is er eigenlijk weinig twijfel welke partij vandaag de grootste aanhang heeft onder de Vlamingen.

Dat deze resultaten er komen net nadat de N-VA aangekondigd heeft de voorzittersverkiezingen uit te stellen tot na de stembusslag van 2024 is een grote opsteker voor Bart De Wever, al wisten de ondervraagden dat nog niet op het ogenblik dat de peiling afgenomen werd. Maar noteer toch ook dat Bart De Wever in dezelfde peiling Alexander De Croo van de eerste plaats duwt in de lijst van de populairste politici.

Bij Vlaams Belang toonde men zich tevreden met de winst van ongeveer vier procent tegenover de verkiezingen van 2019. Met iets meer dan vier procent winst doet alleen Vooruit het relatief gezien beter. Maar als tweede partij verliest men in het Vlaams Parlement natuurlijk wel het initiatiefrecht, en is het dus aan de N-VA om al dan niet ernstige regeringsonderhandelingen met het Vlaams Belang aan te gaan. Een V-meerderheid in het Vlaams Parlement is dan wel mogelijk, het blijft een dubbeltje op zijn kant, zij het deze keer met een klein overwicht aan de V-kant.

Of wordt het geel-rood-oranje?

Er is nog een coalitie waarvoor de kansen maar net iets meer dan vijftig procent bedragen om een meerderheid te halen in het Vlaams Parlement: een geel-rood-oranjecoalitie met N-VA, Vooruit en cd&v. Voor Conner Rousseau en Vooruit zit de wind de laatste maanden goed mee in de peilingen. Deze keer klokten de socialisten af op 14,8 procent, waarmee ze afgetekend op de derde plaats in het Vlaams Parlement staan. Meestrijden voor de tweede plaats zit er voorlopig nog niet in, maar daar staat tegenover dat de

partij niet hoeft te vrezen voor een terugval naar de vierde plaats. Op zich zit de partij met deze score goed om samen met de N-VA in de volgende Vlaamse regering te stappen.

Vraag is echter of cd&v mee zal willen.

Bart De Wever (N-VA) duwt Alexander De Croo (Open Vld) van de eerste plaats in de lijst van de populairste politici De christendemocraten komen in deze peiling dan wel opnieuw net boven de tien procent uit, maar daarmee is de partij nog steeds een derde van haar kiezers van 2019 kwijt.

Het is dus niet zo dat met het recente ontslag van Joachim Coens en Wouter Beke, en het aanstaande voorzitterschap van Sammy Mahdi, de kiezers opnieuw toestromen naar de cd&v. Kan een partij die zo’n zware klap krijgt in 2024 zonder meer in een nieuwe Vlaamse regering stappen, ook al is die anders samengesteld? Misschien dat daar dan toch eerst een paar weken of zelfs maanden masseerwerk overheen zullen moeten gaan, inclusief een rondje ernstig onderhandelen tussen N-VA en Vlaams Belang om te dreigen met een alternatieve coalitie.

Gaat Lachaert Coens achterna?

Of Egbert Lachaert zijn ontslag zal indienen naar aanleiding van het historisch zwakke resultaat van de Open Vld is eerder twijfelachtig. Maar waarschijnlijk zijn we niet de enigen geweest bij wie die vraag op vrijdagavond spon-

taan rees. Dat het niet goed gaat met de Open Vld is echter al lang geen nieuws meer, overigens volledig conform de voorspelling die Alexander De Croo ooit nog zelf heeft gemaakt. Van een kanseliersbonus is er trouwens al helemaal geen sprake meer. Misschien dacht men bij de Open Vld wel dat het loutere bezetten van de post van eerste minister daar wel voor zou zorgen, ook als de regering verder weinig of geen positieve resultaten voor het Vlaams kiespubliek voor de dag kan leggen. Quod non dus.

Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout werden dan weer net in het midden in de peilingsperiode tot covoorzitters van Groen verkozen. Sommigen noemden het resultaat voor die partij een “opdoffer”, maar ze heeft in deze legislatuur al slechter gescoord dan 7,9 procent. Een goed resultaat kan men dit echter niet noemen, en ook voor hen geldt, net zoals voor cd&v, dat de wissel aan de top van de partij de kiezers niet massaal doet toestromen. Het moet ook zijn dat de Vlaamse kiezer, net als Bart De Wever, niet erg onder de indruk is van de manier waarop Tinne Van der Straeten aan het onderhandelen is met Engie over de verlenging van de levensduur van enkele kerncentrales. Resultaat is dat Groen haar concurrent op links, PVDA, opnieuw met een half procent voor moet laten gaan.

PS veert op In Wallonië veert de PS weer op, met deze keer net iets meer dan een kwart van de kiesintenties. De liberalen zakken zelfs net onder de grens van twintig procent, terwijl de PTB er maar niet in slaagt die kaap te overschrijden in de peilingen. Ook in Brussel mochten de socialisten een fikse vooruitgang noteren, waardoor de partij virtueel weer groter dan Ecolo is, en nu op de tweede plaats staat na de MR. Dat is veel goed nieuws voor Paul Magnette, en je zou al van minder van vervroegde verkiezingen en de ‘Zestien’ beginnen dromen.

Er zijn echter ook veel maren. Federaal blijven N-VA en Vlaams Belang de grootste partijen in de Kamer, en komt de PS dus pas op de derde plaats. Bovendien zakt het zetelaantal van de Vivaldi-regering van 88 naar 80 zetels, dat is dus meer dan halfweg naar het verlies van een meerderheid. Bovendien is er het verlies van zowel Open Vld als cd&v. Gaan die twee partijen opnieuw in eenzelfde federale regering willen stappen als ze in de stembus een zware nederlaag hebben geleden? Voor de Open Vld komt daar nog eens bij dat ze niet alleen kiezers en zetels verliest, maar in een volgende federale regering ook de portefeuille van eerste minister zal moeten inleveren, als het van de PS afhangt zelfs aan een Waalse socialist. De voortzetting van Vivaldi is dus nog lang geen uitgemaakte zaak.

FILIP VAN LAENEN

Raken Groene covoorzitters wel federaal verkozen?

Een statistische analyse van de projectie van de peiling voor de Kamer leert dat Groen waarschijnlijk vijf of zes zetels zou halen. Dat zouden er maximaal ook negen kunnen zijn, maar de partij kan even goed terugvallen tot amper drie zetels. Dat laatste betekent dat in minstens twee Vlaamse federale kieskringen de kop van de lijst van Groen een strijdplaats is. De ene kieskring is Limburg, de andere West-Vlaanderen, waar huidig covoorzitter Jeremie Vaneeckhout in 2019 nog de lijst voor het Vlaams Parlement trok. Zal hij bij een volgende (of vervroegde) gelegenheid als covoorzitter die federale strijdplaats opeisen, of toch maar liever op veilig spelen en in het Vlaams Parlement blijven?

Nadia Naji zit dan weer in het Brussels Parlement.

Als ze de overstap naar de federale Kamer zou willen maken, zal ze toch eerst braaf een verkiesbaar plaatsje op de lijst van Ecolo moeten vragen, want in Brussel diende Groen zelfs geen eigen lijst in.

Barbara Pas kondigt campagne ‘Vlaams Vuur’ aan “Vlamingen verdienen beleid waarvoor ze stemmen” In De Ochtend op Radio 1 heeft Vlaams Belang-Kamerfractieleidster Barbara Pas de campagne ‘Vlaams Vuur’ aangekondigd. Onder die noemer wil Vlaams Belang een lans breken voor Vlaamse autonomie. “Als Vlaanderen zijn welvaart en koopkracht wil veiligstellen, moet het uit de Belgische context treden”, aldus Pas. In het wekelijkse zaterdaginterview van VRT-journalist Michaël Van Droogenbroeck liet Pas haar licht schijnen over de arbeidsdeal van de federale regering, die volgens haar een maat voor niets is. “De arbeidsdeal zal niet zorgen voor het aan het werk zetten van de vele inactieven in Wallonië en een Belgische werkzaamheidsgraad van 80 procent”, waarschuwde ze. “Er moet dan ook ingezet worden op meer nettoloon, opleidingen voor knelpuntberoepen en een beperking van de werkloosheidsuitkering na twee jaar voor min 50-jarigen.”

Voorts wees Pas op de verschillen tussen

de Vlaamse en de Waalse arbeidsmarkt, die voor haar de noodzaak van een asymmetrisch beleid aantonen. “Want Wallonië en Vlaanderen willen andere dingen en hebben radicaal andere behoeften”, benadrukte ze.

“Belgisch systeem zit helemaal strop” Volgens Pas zit het Belgische systeem “helemaal strop”. “Binnen die Belgische context kan je de zaken die vandaag verkeerd lopen gewoonweg niet aanpakken”,

hekelde ze. “Een verhaal over confederalisme is weinig realistisch om dit op te lossen, omdat je hiervoor altijd zowel een tweederdemeerderheid als een meerderheid in beide taalgroepen nodig hebt.”

PS-voorzitter Paul Magnette verklaarde dit weekend in een interview met Le Soir dat hij geen nieuwe staatshervorming wil in 2024. “En zelfs al wil de PS meespelen in een echte hervorming, dan moeten alle andere partijen nog mee”, vervolgde Pas. De Kamerfractieleider pleitte voor een realistische strategie waarin Vlaanderen zelf het initiatief neemt. “Als we samen met N-VA een meerderheid kunnen vormen, dan kunnen we in het Vlaams Parlement zelf een soevereiniteitsverklaring doen in 2024”, legde ze uit. “Dan begint de ‘keukenwekker’ te lopen tot de onafhankelijkheidsverklaring in 2029. In de tussentijd kan er

dan écht onderhandeld worden door de twee gemeenschappen onderling over de boedelscheiding.”

Vlaams Vuur Onder de noemer ‘Vlaams Vuur’ wil Vlaams Belang het communautaire thema opnieuw hoog op de agenda plaatsen. Zo kan iedereen die dat wil in het kader van de Vlaamse feestdag op 11 juli een gratis leeuwenvlag aanvragen. Daarnaast kondigde Pas aan dat ze samen met Lode Vereeck in september een boek uitbrengt over de “doodgezwegen miljardentransfers” naar Wallonië en Brussel.

“In 2024 hebben we een afspraak met de geschiedenis: modderen we verder aan in het lamlendige Belgische kader of kiezen we voor de Vlaamse kracht van verandering? Wij kiezen voor dat laatste. Wij kiezen voor Vlaams Vuur!”, besloot Pas.

ANTON SCHELFAUT

M

Dossier

et het bezoek van koning Filip aan de Democratische Republiek Congo en de zogenaamde Congocommissie die er onder impuls van de Black Lives Matter-betogingen kwam, laaide ook de discussie over herstelbetalingen aan onze voormalige kolonie opnieuw op. Heel wat aandacht gaat daarbij naar de vraag wat België aan Congo verschuldigd is, maar men kan zich ook de vraag stellen hoeveel geld het land de Belgische staat tot nu toe heeft gekost.

LEOPOLD II

VAN 1960 TOT NU

Om zijn grote Congolese droom waar te maken, zal Leopold II het gigantische bedrag van 16 miljoen frank (vandaag 3,5 miljard frank of 88 miljoen euro) bij de Rothschilds lenen. Voor de zekerheid hebben de bankiers wel waarborgen en hypotheken op alle bezittingen van de vorst genomen.

Tot 1960 is Congo een Belgische kolonie. De begrotingvan Congo was tot 1960 elk jaar deficitair (kende dus een tekort) en de Belgische burgers pasten jaarlijks het verschil braafjes bij. Enkel de grote industriële groepen, met Union Minière op kop, hebben (zeer) veel geld verdiend aan ‘onze’ kolonie.

“Hij zet zijn hele fortuin in op Congo en riskeert een persoonlijk bankroet met zijn missie om beschaving en welzijn te brengen aan de inboorlingen”, schrijft Patrick Roegiers in ‘De spectaculaire geschiedenis van de Belgische koningen’.

In het begin van de twintigste eeuw staat Leopold II onder steeds grotere druk om ‘zijn’ Congo los te laten. De kritiek op zijn onmenselijke, koloniale beleid begint stilaan oorverdovend te weerklinken. De vorst weet dat hij niet op België hoeft te rekenen om hem te hulp te komen. In nagenoeg alle geschiedkundige werken wordt geschreven dat Congo een geschenk is van de koning aan het Belgische volk.

Na 1960 bleef Congo een bevoorrechte relatie behouden met ons land. Elk jaar stoomden tientallen miljoenen euro’s richting Kinshasa en omstreken. Concreet: in 2016 gaf België in totaal 81 miljoen euro, onderverdeeld in gouvernementele samenwerking (39 miljoen euro), niet-gouvernementele samenwerking (34,46 miljoen euro), humanitaire hulp (6,17 miljoen) en multilaterale samenwerking (1,12 miljoen) aan Congo. Het gaat dus om een grote geldstroom die richting Afrika vertrekt. En in tegenstelling tot de Chinezen vragen we hiervoor niets in de plaats. De gouvernementele samenwerking verloopt via Enabel.

ONDERHANDELING Niets is minder waar. De koning heeft lang en hard onderhandeld met de regering over de overdracht en de prijs die voor het Afrikaanse land betaald moest worden. Nochtans stond Leopold II bij die onderhandelingen met de rug tegen de muur. Vanaf het begin van de twintigste eeuw verschijnen steeds meer buitenlandse artikels over de wantoestanden in Congo. Leopold II komt onder steeds grotere druk te staan. In eerste instantie kan hij de aanvallen in de Britse pers afslaan.

Vanaf 1907 onderhandelt hij met de Belgische regering over een mogelijke overdracht van Congo. De oude vorst probeert het onderste uit de kan te halen. In maart 1908 dient regeringsleider Franz Schollaert een wetsontwerp in. Het onderwerp van het ontwerp is de overdracht van Congo aan België. In ruil voor het gebied neemt de Belgische regering de nog uitstaande schuld van Leopold II aan de overheid over. Het saldo op dat ogenblik bedraagt 110 miljoen frank (nu: 24,2 miljard frank of 600 miljoen euro).

GEEN “GESCHENK” De overheid engageert zich ook om de bouwprojecten van de vorst te beëindigen. Kostprijs daarvan: 45,5 miljoen frank (nu: 10 miljard frank of bijna 250 miljoen euro). Klap op de vuurpijl is een beloning voor de vorst van 50 miljoen frank (11 miljard frank of 272 miljoen euro) “ten teken van erkentelijkheid voor de grote offers die hij zich getroost heeft voor Congo”. Het onderhandelde contract heeft dus een globale waarde van ruim 1,1 miljard euro of 45 miljard huidige frank.

Van een geschenk aan de natie is geen sprake. Het is wellicht een van de grootste mythes die vandaag nog steeds circuleert over de overdracht van Congo. Zelfs in geschiedenisboeken wordt gesproken over een “geschenk” van de koning aan zijn landgenoten.

Volgens Mark Van den Wijngaert slaagde de koning erin zijn privébezit voor een zeer hoge prijs aan de Belgische belastingbetalers te verkopen. “Zaken zijn zaken (voor de vorst)”, noteert de historicus terecht.

THIERRY DEBELS

GEDECENTRALISEERDE AANPAK Het laatste project van Enabel is de levering van een ontziltingsinstallatie voor drinkbaar water en de voeding voor een hybride zonnepanelen/elektrogeengroep voor het netwerk van Basoko in Kindu.

Belangrijk detail: in die streek hebben de ‘koloniale bezetters’ (de Belgen dus) in de vorige eeuw al eens gezorgd voor drinkbaar water. Maar die installatie ging na de onafhankelijkheid van het land in 1960 verloren. Enabel: “Er wordt opnieuw (!) een waterprogramma opgestart, dat vooral inzet op het organiseren van de toegang tot water en op de financiering van de sector.” Vandaag zorgt Enabel, het Belgisch ontwikkelingsagentschap, voor de ontwikkeling van Congo.

Zo stelt Enabel in het jaarverslag van 2017: “Door zijn

interventies die direct ten goede komen aan de plattelandsbevolking wordt de familiale landbouw ondersteund, worden geïsoleerde landbouwgebieden ontsloten, krijgt het beroepsonderwijs een impuls doordat de opleidingen beter zijn afgestemd op de behoeften van de arbeidsmarkt, en wordt de toegang tot de gezondheidszorg verbeterd, vooral voor de slachtoffers van seksueel geweld.”

VANDAAG VERTREKT ZOWAT 100 MILJOEN EURO RICHTING KINSHASA (LEOPOLDSTAD), OM OPNIEUW OP TE BOUWEN WAT WE AL EENS EERDER OPGEBOUWD HEBBEN Het programma van de Belgische samenwerking in Congo volgt nog steeds een gedecentraliseerde aanpak in de elf betrokken provincies. Bijzondere aandacht gaat naar de aanpassing van de programma’s aan de fragiele situaties en aan de mensenrechtenbenadering.

GEEN INTERESSE, WEL BETALEN Toen Congo een kolonie van België was, had de modale burger geen enkele interesse voor dat land. Toch ging elk jaar een substantieel deel van zijn belastingen naar Congo. De (Koloniale) Loterij werd zelfs opgericht om het tekort van de Congolese begroting bij te passen.

Ook vandaag vertrekt zowat 100 miljoen euro richting Kinshasa (Leopoldstad). Om opnieuw op te bouwen wat we al eens eerder opgebouwd hebben. En de Belg ligt er opnieuw niet wakker van. Sinds 1960 ging er omgerekend 3 miljard euro van België richting Congo.

MOBUTU Wat vaak vergeten wordt, is dat Congo na 1960 geplunderd werd door zijn eigen grote leider: Mobutu. Een goede invalshoek is het rapportBlumenthal van 1982. Erwin Blumenthal was een bankier die de financiële situatie in Congo bestudeerde. Het rapport bevindt zich in het Afrikamuseum. Een medewerkster bezorgde ons onlangs een digitale kopie.

Het rapport vermeldt steekpenningen aan Belgische politici. In het parlement werden er vragen over gesteld, maar de regering-Martens heeft het verslag vakkundig onschadelijk gemaakt. Verklaring? Het rapport was extreem schadelijk voor Mobutu én de Belgische regering. Een belangrijke bijkomende reden om de periode na 1960 grondig te onderzoeken, is de zware stempel die Mobutu op het Afrikaanse land drukte. Dictator Mobutu (1930-1997) was immers de sterke man van Congo na de onafhankelijkheid in 1960. In bijna drie decennia slaagde de door de CIA getrainde en gesteunde Mobutu er ook in een kolossaal fortuin te verzamelen door rijkdom uit Congo naar het buitenland te versluizen. In het rapport-Blumenthal wordt uitgelegd hoe de ‘maarschalk’ dat deed.

RAPPORT-BLUMENTHAL

© BELGA

9

Een deel van dat vermogen werd zeker in Zwitserland verborgen. De Zwitserse Commission Fédérale des Banques (CFB) kon 5 miljoen Zwitserse frank van Mobutu opsporen na zijn overlijden. Er werden door de CFB 406 Zwitserse banken onderzocht naar aanleiding van het besluit van de Zwitserse Bondsraad om de tegoeden van Mobutu daar te bevriezen. Die 5 miljoen Zwitserse frank is natuurlijk een lachertje. De toenmalige regering Kabila (sr.) van de Democratische Republiek Congo schatte de activa van de voormalige Congolese president in Zwitserland alleen al op 8 miljard dollar. Het totale fortuin van Mobutu in de wereld zou

14 miljard dollar bedragen, aldus de toenmalige minister van Justitie, Célestin Lwangi. Andere schattingen situeren het fortuin van de ex-dictator voorzichtiger, namelijk tussen 3 en 8 miljard dollar. Blumenthal hield het begin de jaren ’80 op 4 miljard dollar. Opmerkelijk: volgens niet nader genoemde Belgische bankiers bevonden de meeste activa van Mobutu zich sinds 1990 in... Zuid-Afrika. Eén zaak is zeker: Mobutu wilde de gelijke van Boudewijn worden, zijn grote voorbeeld.

Op het vlak van rijkdom heeft hij zijn blanke ‘neef’, die eveneens in 1930 werd geboren, wel voorbijgestoken.

INTERESSANTER DAN ‘BELGISCHE PISTE’ Een belangrijke en interessante vraag is waar dat vermogen van Mobutu vandaag is. In plaats van excuses en herstelbetalingen te eisen van België, zouden onze Congolese vrienden beter een speurtocht organiseren naar deze verdwenen miljarden. Het zou bovendien interessanter zijn dan de ‘Belgische piste’ te bewandelen.

Pas in 1901 draait de koloniale onderneming van Leopold II immers op kruissnelheid met een jaaropbrengst van (omgerekend) 80 miljoen euro. Volgens een schatting van de toenmalige koloniale ambtenaar en diplomaat Jules Marchal bracht het kroondomein in totaal (omgerekend) een miljard euro op voor de bebaarde tweede koning der Belgen. Dat is dus een peulschil in vergelijking met de miljarden van Mobutu.

© BELGA

© PHOTONEWS

DE GELDSTROMEN TUSSEN CONGO EN BELGIË DOORGELICHT

23 JUNI 2022

WAT VAAK VERGETEN WORDT, IS DAT CONGO NA 1960 GEPLUNDERD WERD DOOR ZIJN EIGEN GROTE LEIDER, NAMELIJK MOBUTU

10 Interview

23 JUNI 2022

JOREN VERMEERSCH In een recente column van Vermeersch in De Standaard, ‘De schaduw van het kruis’, wijst hij erop dat de kennis van het christendom tot een minimum herleid dreigt te worden, met name in het (vrije) onderwijs.

“De westerse wereld is christelijk zonder het zelf te beseffen” Steeds meer scholen uit de katholieke onderwijskoepel weren de ‘Sint’ uit hun naam. Wat vindt u van die evolutie?

“Ik vind dat nergens voor nodig. Ik kan me niet voorstellen dat er veel ouders zijn die hun schoolkeuze daar negatief door laten beïnvloeden. Maar het eigenlijke punt van die column was de teloorgang van de feitenkennis over het christendom.”

Een basisschool in Sint-MartensLatem laat volgend jaar het vak godsdienst vallen voor een eigen ontworpen vak, namelijk ‘maatschappelijke vorming’.

“De Bijbelse geschiedenis, de verhalen en parabels in het Nieuwe Testament zijn steeds minder gekend. Ik vind dat een nefaste, zelfs gevaarlijke evolutie.

Je kan immers onze hele cultuurgeschiedenis niet begrijpen zonder een basiskennis van het christendom. Die feitenkennis overbrengen is een basisvoorwaarde om aan kinderen een brede intellectuele vorming te geven.

Dat staat voor mij volledig los van het godsbesef. Dat is even pertinent voor moslimkinderen, of voor kinderen met atheïstische en agnostische ouders.”

Het gaat over de vrije basisschool Simonnet. In het staatsonderwijs is de overdracht van de kennis van het christendom al veel langer tot een minimum herleid. Nu volgt het vrije onderwijs die trend…

Naar aanleiding van een discussie die ontstond na mijn column heb ik geconverseerd met Patrick Loobuyck (godsdienstwetenschapper en moraalfilosoof, red.). Hij is al lang voorvechter van een nieuw vak in het gemeenschapsonderwijs, namelijk ‘levensbeschouwing, ethiek en filosofie’. Op die manier kan je opnieuw meer échte kennis aanreiken, vindt hij. Mijnheer Loobuyck stoorde zich ook aan de ‘vermaatschappelijking’ van het vak godsdienst. Het gaat tegenwoordig veel meer over moderne, ethische dilemma’s dan over feitenkennis van het christendom. Iets wat je ook ziet in andere vakken, zoals geschiedenis. Ik ben een koele minnaar van die evolutie.”

Basisschool Simonnet behandelt in dat nieuwe vak acht thema’s.

Eén van de acht luiken zal over ‘levensbeschouwingen en godsdienst’ gaan. Dat luik zal een studie bevatten van de katholieke godsdienst als basis van onze westerse maatschappij. Ook de andere religies komen uiteraard aan bod in dat luik, dus wordt er uiteindelijk wel héél weinig tijd besteed aan het katholicisme…

“Dat is slechts huis-tuin-en-keukenkennis natuurlijk. Meer dan dat is het niet.

Het zijn immers vooral de verhalen die belangrijk zijn in het christendom, de parabels. Jezus was eigenlijk een geweldige pedagoog avant la lettre. Hij kon in heel bevattelijke verhalen de essentie van de moraliteit overbrengen. Denk daarbij aan de parabel van ‘de barmhartige Samaritaan’. Zulke verhalen moeten gekend zijn: onze hele cultuur zit daarin gepokt en gemazeld.”

doorleven, maar het godsbesef is weg.

Men denkt dus dat dat moreel besef in onze samenleving gewoon de primaire moraliteit is van de mens. Maar eigenlijk is dat de christelijke moraliteit. Zij zijn dus eigenlijk christelijk zonder het te beseffen.”

Wat zijn volgens u precies de gevolgen als die kennis van het christendom niet overgebracht wordt?

“Weten wie je bent, waar je vandaan komt. Joachim Coens, de voorzitter van cd&v (op 25 juni volgt Sammy Mahdi hem op, red.), had op een cd&v-congres in Antwerpen een speech gegeven waarin hij verwees naar een recent bezoek aan een Congolese school, waar een spreuk op de muur stond: ‘Donnons nos enfants des racines et des ailes’, dus ‘Laten we onze kinderen wortels en vleugels geven’. Dat veronderstelt een kennis van het christendom. Ook moslimkinderen en kinderen van atheïsten zijn daarom gebaat met inzicht daarin.”

“Men geeft dan ergens de indruk dat moraliteit iets universeels is, iets abstracts, iets dat ingebed is in de mens en dat die moraliteit als het ware aangeboren is, als verlichtingsidee. Maar als historicus kan ik niet anders dan het daar grondig mee oneens zijn. Moraliteit is een relatief gegeven, dat een product is van specifieke cultuur en geschiedenis. Religie is daar een stichtende component van. Je moet dat historisch benaderen. Zo is het morele kader in de Arabische wereld helemaal anders, omdat de islam een ander moreel kader aanreikt. Ook het morele kader in precolumbiaans Amerika was helemaal anders voor de komst van het christendom. Er zijn genoeg historische voorbeelden om het idee van een soort universele moraliteit, die ook als je religie wegneemt komt bovendrijven in de mens, te ontkrachten. Ik vind dat dat een historisch foute pedagogische aanpak is.”

Als die kennis van het christendom niet doorgegeven wordt, is er volgens u dus minder feitenkennis.

Leerlingen worden daardoor steeds minder cultureel en historisch geletterd. De typisch westerse neiging tot zelfkritiek zou daarmee verdwijnen. Volgt u die redenering? “‘Kijk eerst naar de balk in uw eigen oog, vooraleer te wijzen op de splinter in het oog van iemand anders.’ Dat is een intrinsiek christelijke waarde die je veel minder vindt in bijvoorbeeld de Arabische wereld. Daar wordt het falen eigenlijk altijd toegedicht aan een externe factor. Nu nog steeds wijzen ze voor hun problemen vooral naar Israël en het Westen.”

Leerlingen krijgen het cultuurhistorisch referentiekader steeds minder mee. Welke christelijke concepten, zoals schuld en boete, krijgen de kinderen daardoor minder mee?

“Het gaat er vooral om dat kinderen die concepten moeten herkennen. Die plicht om te zoeken naar zelfreflectie en introspectie, en het erkennen dat dat iets uniek Europees en westers is, net omdat het uniek christelijk is, vind ik belangrijk. Kinderen moeten dat ook nastreven in hun eigen leven. Het is ook interessant om te onderzoeken waarom mensen niet beseffen dat hun moreel kader uniek christelijk is. Die waarden zijn blijven

Waarom is die kennisoverdracht nog zo belangrijk?

Het geloof is ook een drijvende inspiratiebron geweest in de kunsten. Vindt u het belangrijk dat men benadrukt dat al die literatuur, architectuur, schilderijen… er niet waren geweest zonder het christendom?

“Vergeet ook de muziek niet, met de ‘Matthäus-Passion’ van Bach, dat nog altijd het nec plus ultra is van wat er ooit gemaakt is. Wij hebben ook zodanig veel cultuurpracht in die kerken, mensen lopen daar nu voorbij zonder die gebouwen en die kunst nog op te merken.

Dat is echt tragisch, vind ik. Ze gaan nu zelfs van de Sint-Annakerk in Gent een supermarkt maken: daar heb ik wekenlang een steen van in mijn maag gehad.

Ik vind dat schandalig. Ik begrijp niet waarom we die gebouwen niet gewoon opnieuw omarmen als gemeenschap.

Dat zijn immers altijd gemeenschapsgebouwen geweest, die zijn gebouwd

JOREN VERMEERSCH • • • • •

Geboren in 1981 Jurist Historicus Columnist Auteur

met het geld van de omwonenden. De gewone mens heeft ook nog nood aan riten. Ook al doen vrijzinnigen nu lentefeesten: waarom kan dat niet in die gemeenschapshuizen die onze kerken altijd geweest zijn? Met het wegsijpelende godsbesef is men het kind met het badwater aan het weggooien. Ik vind dat een enorme tragedie.”

Is dat een tendens die je in heel Europa ziet?

“Neen, in het oosten van Europa zien we dat veel minder. In de oosters-orthodoxe culturen van bijvoorbeeld Rusland en Griekenland heb je ook een tendens naar een soort agnostisch bewustzijn, maar zij blijven in meerderheid wél cultuurchristelijk. Dat is ook het geval in katholieke landen als Polen en Hongarije.”

U schreef ook dat gelijkwaardigheid een uniek christelijke waarde is. Is dat dan geen universele moraal?

“De historische genese van het morele kader en welke transformatie dat doorgemaakt heeft, krijgt te weinig aandacht in het onderwijs. De belangrijkste morele revolutie in de westerse wereld was de transitie van het heidense polytheïsme

Interview

23 JUNI 2022

11

JURIST, HISTORICUS EN AUTEUR GRENZEN OPENSTELLEN VOOR IEDEREEN, TOT OP EEN PUNT DAT HET ARMOEDE EN ONVEILIGHEID VEROORZAAKT EN DE EIGEN CULTUUR ONDER DRUK ZET, KLOPT OOK NIET MET DE CHRISTELIJKE WAARDEN. MAAR PROBEER DAT MAAR EENS UIT TE LEGGEN AAN LINKSE CHRISTENEN belastingen betalen in de vorm van jongeren, die dan geofferd werden aan de oppergod Huitzilopochtli. Hoe je dat kan verzoenen met de idee van een morele gulden regel? Dat is een complete negatie daarvan…”

Heeft de islam dat principe van universele gelijkwaardigheid?

naar het christelijke monotheïsme. Dat heidense polytheïsme was eigenlijk een amorele religie. Zeker in de Grieks-Romeinse variant moesten de goden gevreesd worden, er moest geofferd worden omdat de goden konden straffen en belonen. Maar de goden legden geen moraliteit op aan de mens, er was geen goddelijke morele code. Dat terwijl de joden die code wel al hadden, sedert Mozes. De Grieks-Romeinse goden zelf waren ook notoir moreel imperfect: ze waren opvliegend, jaloers, ontrouw, egoïstisch: ze waren behept met alle ondeugden van de mens.”

“Gekoppeld daaraan was er in die klassieke oudheid geen overkoepelend idee van menselijkheid. Het idee dat elke mens een ziel had en daarom menswaardig behandeld moest worden bestond wel, met name bij de stoïcijnen, maar dat bleef beperkt tot een selecte bovenlaag van de maatschappij. De stoïcijnse moraalfilosofie neigde al naar de christelijke idee van een universaliteit van de ziel die, omwille van de goddelijkheid en de universaliteit daarvan, ook een waardige behandeling verdient door de medemens. Maar slechts door en via het christendom werd dat idee ook cultuurbepalend.”

Wie bracht die kennis van de Grieks-Romeinse evolutie aan het licht?

“Vooral Paulus was zeer goed ingelicht over die stoïcijnse filosofie. Hij heeft die stellingen van Jezus over naastenliefde, gelijkwaardigheid… kunnen opentrekken naar de hele mediterrane wereld.

Hij bracht een globale boodschap die de grote kwantumsprong is geweest in de morele geschiedenis van het Westen. Ik vind het enorm jammer dat dat op scholen niet eens meer onderwezen wordt.”

Die kennis dreigt steeds meer verloren te gaan. Die universele gelijkwaardigheid is puur christelijk, zeker vergeleken met andere religies.

“Wel, een populaire theorie nu is dat er een universele basiskoepel van waarden en normen bestaat, in de vorm van de gulden regel. In de filosofie betekent dat dat je niet doet aan je naasten wat je zelf niet aangedaan wil worden. Maar, dat is absoluut niet universeel. Neem nu het voorbeeld van precolumbiaans Amerika. Daar was er een cultuur van etnische mensenoffers: stammen als de Tlaxcalanen moesten aan de Azteken

“De sharia kent die regel van gelijkwaardigheid wel, maar enkel binnen wat zij noemen ‘de broeders’, namelijk de mannelijke moslimgelovigen. Het gedetailleerde bouwwerk van rechten en plichten in de Koran en de Hadith geldt dus niet voor elke moslim of mens, er zijn duidelijke verschillen: tussen man en vrouw, tussen vrije man en slaaf, tussen moslim en ongelovige en onder die ongelovigen ook tussen de ‘volkeren van het boek’ (christenen en joden red.) en andere volkeren onder moslimheerschappij. Die hebben allemaal een eigen set van rechten en, voor de niet-moslimman, vooral van plichten. Een slavin mag volgens de sharia bijvoorbeeld misbruikt worden, ze heeft geen recht op seksuele zelfbeschikking. Vrouwen kunnen gekastijd worden omdat ze ongehoorzaam zijn, ze zijn onderworpen aan de man. Er is dus geen sprake van universele gelijkheid.”

In de islam worden christenen en joden omschreven als ‘volkeren van het boek’: niet gelijkwaardig aan moslims, maar ze krijgen nog een zekere vorm van respect.

Daarnaast heb je bijvoorbeeld de jezidi’s, die met veel minder respect behandeld worden. Denk bijvoorbeeld aan de verschrikkelijke verhalen van jezidi’s die als seksslavinnen verkocht worden.

Die hiërarchie bestaat heden ten dage dus nog steeds?

“Er is gelukkig een groot verschil tussen het klassieke islamitische recht en de moderne geloofsbeleving. De islamitische wereld zelf is onderhevig aan modernisatie- en verwesteringsprocessen.

De kracht van de westerse beschaving en dus van de christelijke moraalfilosofie is enorm, via de entertainmentindustrie, maar ook via de migratie van veel moslims naar Europa en de wisselwerking tussen die twee werelden. Wat we gezien hebben met IS zijn de laatste opborrelingen van terug willen keren naar de roots. Dat zal je blijven hebben, maar het getij van verwestering is wel echt ingezet in de Arabische wereld. Dat is zeker in Marokko het geval, maar ook zelfs in Saoedi-Arabië. Het is moeilijk om voorspellingen te maken, maar ik zie wel een bepaalde tendens naar een soort cultuurislamisme waarin de scherpe kantjes er toch afgevijld worden.”

In bepaalde steden is er al een meerderheid aan moslims, denk aan Borgerhout en Molenbeek. Veel mensen vragen zich daar toch af of de islam die ze daar aanhangen wel zo westers is.

zaamheid. Grenzen openstellen voor iedereen klopt ook niet met de christelijke waarden. Thomas Van Aquino is daar bijvoorbeeld duidelijk in. Maar probeer dat maar eens uit te leggen aan linkse christenen.”

“Als je dat vergelijkt met de echte orthodoxie die beleden wordt in pakweg Afghanistan, is de Belgische islam echt wel een andere religie. Hier heb je wel vrouwen die buitenshuis gaan werken, enzovoort. De hoofddoek is hier ook aanwezig, maar wordt meestal niet afgedwongen en is in veel moslimgezinnen zelfs integraal afwezig.”

“Men mag de fout niet maken om te denken dat de Belgische islam een monolithisch blok vormt. De moslims in België komen uit een enorm diverse hoek: je hebt Somalische, Afghaanse, Senegalese, Marokkaanse moslims, ga zo maar door.

Die komen hier samen in een maatschappij die eigenlijk christelijk is, waarin ze een weg zoeken. Sommigen grijpen terug naar die morele sokkel van de eigen cultuur, anderen maken de brug of maken de sprong naar de christelijke cultuur. Maar die gemeenschap is wel degelijk onderhevig aan enorme erosieprocessen door onze eigen moraliteit.”

Een leuke quote uit één van uw columns was de volgende: “Er is slechts één positief aspect aan de multiculturele samenleving, namelijk dat de komst van de islam naar onze contreien ons doet ontwaken uit het diffuse postmodernisme waar we sinds mei ’68 in beland zijn. Het dwingt ons na te denken over de essentie van onze eigen cultuur.” Zou u dat nog eens kunnen uitleggen?

Moraliteit is een relatief gegeven.

Het is een product is van specifieke cultuur en geschiedenis” Zijn dat spontane integratieprocessen?

“Ten dele. Bij sommigen gebeurt het, bij anderen niet. Die erosieprocessen kunnen enkel versterkt worden door de bijkomende migratie af te remmen naar haalbare niveaus. Momenteel is onze immigratie nog altijd te hoog om te spreken van spontane integratieprocessen die dominant zijn. Bij elke gezinshereniging begint die integratie helemaal opnieuw.

Mocht men daar een rem op zetten, dan komt het op langere termijn goed. Ik ben op dat vlak optimistisch.”

Nochtans wordt er weleens gezegd dat christenen achter open grenzen zouden moeten staan.

“Auteur en historicus Tom Holland heeft dat perfect uitgewerkt en legde ook uit waarom “Wir schaffen das” een typisch symptoom is van dat christelijke DNA. Dat christenen achter open grenzen moeten staan, krijg ik vaak op mijn bord van links. Ik heb daarover ook met professor Rik Torfs informele gesprekken gehad. Hij wees me op de ware betekenis van de parabel van de barmhartige Samaritaan. Die hielp de beroofde reiziger naar een herberg en betaalt voor de nacht, maar nam hem niet op zijn eigen huis. Dat is een belangrijk onderscheid.

Het goede in het christendom moet je nastreven, maar je mag er ook niet zelf aan kapot gaan. Dat is ingebed in een groter kader van haalbaarheid en duur-

GEBOORTE EN DOOP KINDEREN U vindt de kennis van het christendom essentieel. Is het daarom dat u uw kinderen uiteindelijk toch hebt laten dopen, terwijl u dat eerst niet van plan was?

“Ik wil dat mijn kinderen zich kunnen laven aan die rijke bron van cultuur, geschiedenis en esthetiek. Ik wil dat ze zelfbewust in het leven staan, weten vanwaar ze komen, en ook de kerkgebouwen echt omarmen als de hunne. Soms ga ik hier in Brugge samen met hen binnen in een kerk om een kaarsje aan te steken. Niet per se uit een klassiek godsbesef, maar eerder uit een moment van dankbaarheid en ver-

wondering. Dat zijn waarden die ik graag meegeef aan mijn kinderen.”

Veel mensen vinden bij de geboorte van hun kinderen dat geloofsbesef opnieuw terug, door het besef van het wonder. Is dat herkenbaar?

“Die verwondering had ik eigenlijk altijd al in mij. Maar als je daar op een gegeven moment nog een gelukkig gezinsleven aan kan koppelen, komt die dankbaarheid er ook nog bij. Dan heb je het besef van: ik ben hier echt met mijn gat in de boter gevallen. Er moet een synthese zijn tussen verwondering en dankbaarheid, denk ik.”

“De confrontatie met het andere doet beseffen dat je eigenlijk zelf niet de norm bent, dat je eigen denkkader ook particulier is. Het is een product van een bepaalde evolutie en geschiedenis.”

“Na mijn rechtenstudie heb ik nog verschillende buitenlandse studies gedaan. Ik heb een jaar in Portugal gezeten en heb daarna in Litouwen en Polen gestudeerd. Dat was met Erasmus Mundus, waar studenten uit alle hoeken van de wereld samenkwamen. Ik maakte toen een lange reis door Polen met een Chinees die de communistische ideologie genegen was, een Egyptenaar die overtuigd moslim was en een hindoe uit India. We hebben toen diepzinnige gesprekken gehad over het leven, religie, de verhouding tussen mens, overheid en politiek… Pas daar ‘is mijne frank gevallen’ hoe groot de verschillen kunnen zijn. Heel veel linkse westerlingen beseffen dat niet en gaan er verkeerdelijk vanuit dat iedereen au fond denkt zoals wij. Dat is dus dat christelijke idee van gelijkheid en gelijkwaardigheid, zonder het besef dat dit niet in de hele wereld het geval is.

Door die reis besefte ik dat onze Westerse maatschappij door en door christelijk denkt en dat ook zal blijven doen, ondanks de secularisatieprocessen.”

Kunnen we daardoor zeggen: het Westen is christendom?

“Ook de Verlichting voegde een belangrijke component toe: de kritische rede en de tolerantiegedachte. Maar op vlak van moraliteit was dat louter een verlengstuk van het christendom. Want wat anders dan christelijke naastenliefde is de verlichtingsgedachte van de ‘fraternité’? Zonder de Bergrede van Christus hadden we nooit de ‘Déclaration des Droits de l’Homme’ gehad, die er immers het historische product van is. Dus ja: het Westen is christendom.

Europa is christendom.”

STIJN DERUDDER WANNES NEUKERMANS

“Het VNZ ijvert voor de overdracht van de ziekte- en invaliditeitsverzekering naar Vlaanderen. Indien je daaraan met de daad wil meewerken, word dan lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.”

Eric Ponette, bestuurslid van het Vlaams Artsenverbond (VAV) en het Aktiekomitee voor een Vlaamse Sociale Zekerheid (AK-VSZ) Voor een Vlaamse sociale zekerheid!

Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

12 Buitenland

23 JUNI 2022

ZUID-AFRIKA

Afrikanersymbool onder vuur

FRANKRIJK

Een Frans parlement voor twee jaar?

Dat president Emmanuel Macron met zijn lijst Ensemble geen absolute meerderheid zou halen in de Franse Assemblée Nationale werd als realistisch beschouwd.

Niet dat Ensemble daarvoor 45 zetels te kort zou komen. Wat het binnenlands beleid betreft is een politieke stilstand onvermijdelijk. Nieuwe parlementsverkiezingen over twee jaar tekenen zich af.

Opnieuw lag een symbool van de Afrikaners onder vuur. Minister van Sport, Kunst en Cultuur, Nathi Mthethwa, wilde immers de naam van het Afrikaanse Taalmonument in Paarl veranderen omdat de naam niet ‘inclusief’ genoeg zou zijn. ‘Afrikaans’ was er blijkbaar te veel aan.

De suggestie van de minister leidde tot een storm van reacties. De meest treffende kwam van Jan Bosman, hoofdsecretaris van de Afrikanerbond, de vroegere Broederbond. Als Mthethwa niet bezig is met dorpsnamen te veranderen, zei hij, dan droomt hij van themaparken van apartheid en koloniale standbeelden en wil hij als toeristische attractie een vlaggenmast oprichten van 120 meter hoog.

Dat alles in naam van de ‘inclusie’, waarmee bedoeld wordt dat geen monument, museum, school of wat dan ook nog aan één gemeenschap mag toebehoren.

En hij was niet de enige. Alana Bailey, hoofd Cultuurzaken van de mensenrechtenorganisatie Afriforum, meende dat Mthethwa’s suggestie eerder polarisering in de hand zou werken. Er werd trouwens van diverse kanten op gewezen dat het monument net wel inclusief is, vermits het wijst op de bijdrage van diverse Europese, Indonesische en Afrikaanse talen bij de ontwikkeling van het Afrikaans.

Het kwam dus tot acties. Een petitie van de Democratische Alliantie bracht na een week 10.500 handtekeningen op.

Ook het Vrijheidsfront Plus protesteerde. Bij die protesten sloten zich ook de West-Kaapse regering en verscheidene stadsbesturen, onder meer van Kaapstad, aan. En het kwam tot een betoging aan het monument zelf.

Monument geëvolueerd Het Afrikaanse Taalmonument (ATM) is in feite een privé-initiatief dat ontstond in de apartheidstijd en dat grotendeels door Afrikaner-burgerorganisaties werd betaald. Alhoewel het duidelijk wijst op de rol van andere talen bij het ontstaan van het Afrikaans, was het in 1975, bij de inhuldiging, grotendeels een zaak van de Afrikaners. Toch was de inwijding multiraciaal en werd ook een gedicht van de kleurlingdichter en activist Adam Small voorgelezen. Evenmin werd er bij het monument en bijhorend museum segregatie toegepast, al was het personeel aanvankelijk grotendeels blank. Twee jaar later werd het beheer aan de staat overgedragen, wat ook nu nog het geval is.

Die overheid neemt 70 procent van het budget van het monument voor haar rekening, terwijl de rest moet komen van toegangsgelden en verzamelde fondsen. Vandaag is het monument alleszins ingeschakeld in het multiculturele Zuid-Afrika, wat betekent dat informatie niet alleen in het Afrikaans, maar ook in het Engels en Xhosa wordt verstrekt (en de ATM-verslagen zijn in het Engels).

Tevens heeft de belangstelling zich uitgebreid van het Afrikaans van de blanke Afrikaners naar andere vormen als het Kaaps. Met als resultaat dat de kritiek op het ATM verstomde en vertegenwoordigers van kleurlingenorganisaties zich eveneens tegen een eventuele naamsverandering hebben verzet.

Overname Taalmonument?

Intussen krabbelde de minister onder al de druk terug. Zo zou hij niet op een naamsverandering hebben aangedrongen, maar enkel hebben gevraagd het monument ook voor anderen, als het Xhosa, open te stellen. Tevens wees men erop dat ook het Engels taalmuseum herdoopt is (het heet nu Amazwi). Maar volgens anderen zat er meer achter. Men verdacht de minister ervan de adviesraad van het ATM, die hij zelf aanstelde, op termijn te willen laten opgaan in één grote centrale raad. Die zou dan zijn samengesteld op basis van de bevolkingscijfers, wat zou betekenen dat voor erfenisgoederen van de Afrikanergemeenschap nog maar weinig geld voorhanden zou zijn.

Hoe dan ook, het ATM hield zich voorlopig op de vlakte en van de kant van de West-Kaapse regering kwam het aanbod het beheer over het monument van de staat over te nemen. Ook werd aan een eventuele overname door het publiek gedacht. Het Voortrekkermonument doet het ook zonder staatshulp. Uiteindelijk is het (voorlopig?) zo ver niet moeten komen. De minister heeft zijn voornemen immers officieel ingetrokken. Ook president Ramaphosa vond het geen goed idee. Zijn minister handelde trouwens niet conform de grondwet. Die promoot net diversiteit, wat eigen cultuurgoederen inhoudt.

JAN VAN AERSCHOT

Bondgenoten zoeken Anders is het natuurlijk wat het binnenlands beleid betreft. Pensioenhervormingen? Arbeidsmarkt flexibeler maken?

Meer middelen voor politie en justitie?

Een belastinghervorming? Daarvoor zullen de verzwakte macronisten bondgenoten moeten zoeken bij de andere partijen.

Een parlementaire coalitie dus, zeer ongewoon in Frankrijk. De keuze is beperkt.

Bij de linkse alliantie NUPES hoeft Macron niet aan te kloppen. En evenmin bij het Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen dat met 89 zetels de hoogste score ooit behaalt. Van het cordon sanitaire of zogenaamde ‘Front Républicain’ waarbij alle partijen in de tweede ronde van de parlementsverkiezingen samenspannen tegen radicaal-rechts is allang geen sprake meer.

De lokale verankering van de partij van Le Pen is trouwens totaal, want niet langer beperkt tot het noorden en de Azurenkust. Het RN haalt bijvoorbeeld alle zetels binnen in de oostelijke Pyreneeën. Nooit gezien.

Wil de regering van eerste minister Elisabeth Borne iets gedaan krijgen, dan moet ze akkoorden afsluiten met Les Républi-

cains, de partij van ex-president Nicolas Sarkozy. Die kreeg klappen, maar houdt met 64 zetels stand en kan voor de noodzakelijke meerderheid zorgen. De partijtop zal echter z’n huid duur verkopen. Men is daar niet vergeten dat Macron de voorbije jaren heeft geprobeerd om Les Républicains leeg te zuigen. Veel (ex-)topministers van de president (Edouard Philippe, Gérald Darmanin, Bruno Le Maire,…) komen van bij Les Républicains.

Noodgedwongen ontbinding De centrumrechtse partij kan bijvoorbeeld de verhoging van de pensioenleeftijd van 65 jaar op tafel leggen. Een maatregel die Macron steunt. Maar, zoiets zal leiden tot spanningen in de Franse samenleving met wellicht straatprotest aangevuurd door de radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon en zijn NUPES-alliantie. Chaos in het verschiet dus.

Als de komende maanden blijkt dat er sprake is van een totale politieke stilstand heeft Macron echter een sterk wapen: in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Amerikaanse president kan hij de Assemblée ontbinden en worden er nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Alleen is het risico groot dat zijn partij daarna nog een grotere nederlaag lijdt. In 1997 probeerde Jacques Chirac ‘la dissolution’ om zijn centrumrechtse meerderheid te versterken en het waren de socialisten die de verkiezingen wonnen.

Macron kan het parlement ook niet om de haverklap ontbinden natuurlijk. Hij moet elke keer een jaar wachten.

Politieke waarnemers zijn van oordeel dat een ‘dissolution’ er over pakweg twee jaar toch zit aan te komen, gewoon omdat het politiek systeem vast zit. De vorige keren (1961, 1968, 1981, 1988, 1997) leidde dat dus op één uitzondering na tot een sterk mandaat voor de partij van de president.

Maar, de populariteit van Charles de Gaulle en François Mitterrand lag toen natuurlijk een heel pak hoger dan die van Emmanuel Macron vandaag.

SALAN © PHOTONEWS

Het Afrikaanse Taalmonument in Paarl

“Une gifle.” Een “kaakslag” dus. Dat titelde de linkse krant Libération maandag na de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen. Met amper 245 van de 577 zetels haalde Ensemble, de lijst van president Emmanuel Macron, een teleurstellend resultaat. Niet alleen mist de bewoner van het Elysée een absolute meerderheid in het parlement, het is ook het slechtste resultaat van een net (her)verkozen president in de geschiedenis van de Vijfde Republiek.

Betekent het gebrek aan een meerderheid dat Macron aan handen en voeten gebonden is? Dat weer niet. De macht van de Franse president is groot. Ten eerste heeft het parlement weinig of niets te zeggen over het buitenlands- en defensiebeleid dat Macron voert. We zullen hem de komende weken en maanden nog meer bezig zien op het Europese toneel.

Een historische zege voor Marine Le Pen

Buitenland

23 JUNI 2022 © PHOTONEWS

DIPLOMATIEKE VALIES

13

IN HET KORT

Britten bereiden zich voor op het ergste

Het traditionele cliché is dat de Britten gericht zijn op de zee. Ze bouwen enkel aan een landmacht wanneer het echt niet anders kan en de nood zeer hoog is. Ze deden het de vorige eeuw een paar keer noodgedwongen, toen Duitsland zich agressief gedroeg en Europa twee keer overspoeld werd door een wereldoorlog.

Mohammed bin Salman: wellicht de leider van Saoedi-Arabië voor de komende decennia

De topman van het Britse leger, generaal ‘sir’ Patrick Sanders, vreest dat er opnieuw zo’n gevaarlijke periode aangebroken is.

De man was nog maar een week in functie en bij zijn eerste toespraak klonk hij al meteen erg fors. Hij is dan ook de eerste legerleider die het bevel op zich neemt tijdens een landoorlog in Europa.

Dit keer was de bron van onrust niet Duitsland, dat zich nochtans ook zal herbewapenen, maar Rusland, uiteraard. De agressie in Oekraïne is volgens generaal Sanders

van dien aard dat we ons met z’n allen maar beter voorbereiden op een gewapende landoorlog in Europa. Een die we maar beter in staat zijn om te winnen.

Iets wat toch heel erg hard lijkt op een derde wereldoorlog. Sanders wil dat het Verenigd Koninkrijk en zijn bondgenoten de mobilisatie en modernisering van hun legers versnellen om de NAVO te versterken en Rusland de kans te ontnemen om nog meer van Europa te veroveren.

Ex-guerrillastrijder wordt nieuwe president van Colombia

Het lijkt alsof men in tijden van ‘cancelcultuur’ veel grotere tolerantiemarges hanteert voor uitschuivers van linkse politici. Terwijl rechtse of conservatieve meningen kunnen leiden tot het beëindigen van carrières, mogen linkse politici zelfs actief zijn geweest in linkse guerrillabewegingen zonder al te veel ophef te veroorzaken.

De pragmatische Saoedische U-bocht van Biden Met deze man ging het Midden-Oostenbeleid van de VS helemaal omwenteld worden. Mensenrechten boven mercantiel opportunisme, gedaan ook met de stijl van bullebak Trump. Dat laatste gebeurde, wat op zich vrij makkelijk is. Inhoudelijk ligt het moeilijker en vallen vooral gênante parallellen op. En daar zijn de gebeurtenissen in Oekraïne natuurlijk niet vreemd aan.

dan 100 doden vielen, was hen niet te veel.

Petro, die 18 maanden cel kreeg omdat hij als lid van die gezellige bende ook illegaal wapens bij zich had, is nu dus president. In de wereldwijde media lijkt men dat dan ook zeer graag en uitgebreid met de mantel der liefde te bedekken.

© SHUTTERSTOCK

Neem de nieuwe president van Colombia, Gustavo Petro. De man was vroeger actief bij de beruchte M-19-groep. Dat was niets meer of niets minder dan een linkse terreurbeweging die zich bezighield met ontvoeringen, moorden, gijzelingen en diefstal. Zelfs een aanval op het justitiepaleis, waarbij meer

Saoedi’s om de pomp open te draaien in de hoop hierdoor dat verdoemde spook wat te bezweren. Al de rest is bladvulling.

Oekraïne-factor

We keren even terug naar Bidens goede voornemens. De nucleaire deal met Iran zou nieuw leven ingeblazen worden, en vooral: Saoedi-Arabië zou strenger aangepakt worden, met mensenrechten als belangrijke toetssteen. En nee, hij zou de sterke man Mohammed bin Salman niet ontmoeten, ook al is dat misschien de staatsleider voor de komende halve eeuw. Sterker nog, hij wees hem terecht voor zijn betrokkenheid - de Amerikaanse geheime diensten waren formeel - bij de moord op journalist Jamal Khashoggi.

18 maanden sinds hij zijn intrek in het Witte Huis nam, heeft Washington nog steeds geen permanente ambassadeur in Saoedi-Arabië. Tot hier het verleden.

“De oorlog in Oekraïne is een zegen en een vloek voor de Golf-regio”, liet een expert van Chatham House onlangs nog optekenen. “Ze zien de dat de VS terug is in de regio, maar ook dat ze vooral voor Oekraïne mobiliseren.” Een voormalig diplomaat met lange staat van dienst in het Midden-Oosten (het werd genoteerd in de Financial Times) was onlangs in Saoedi-Arabië en stelde er een grote ontgoocheling vast. Men voelt zich in de steek gelaten en de decennialange deal van energie versus veiligheidsgaranties is behoorlijk ondermijnd. Maar er is ook goed nieuws, zo stelt hij vast. Enkele moeilijke jaren doen geen afbreuk aan het besef dat er een sterke traditie van samenwerking is met dat hartland van de Wahabieten, ook gekenmerkt door steniging, vrouwenonderdrukking en meer van dat moois. “Paris vaut bien une messe”, wist ook al vier eeuwen geleden Hendrik IV. Het pragmatisch herstellen van de relaties is de prioriteit, punt.

Inflatiespook

Reddende diplomatie

Vandaag staan we vooral erg ver van een nucleaire deal met Iran. Teheran stond nog nooit zo dicht bij een kernbom en ook al zal men het via de officiële kanalen ontkennen, in diplomatieke kringen laat men er geen twijfel over bestaan: de besprekingen zijn morsdood.

En dan Saoedi-Arabië, de plek die door een caleidoscoop van mensenrechten begluurd ging worden. De macht van de pomp weegt zwaarder door. Wanneer Biden over enkele weken zijn opwachting maakt in de Saoedische hoofdstad, zal de herinnering aan Khashoggi ver verdrongen zijn. Hoofdmenu wordt de olieprijs, het inflatiespook en de vraag aan de

Terwijl de politieke verwijdering de voorbije jaren groter werd, bleven diplomatiek en militaire banden reëel tussen de VS en Saoedi-Arabië. In een terugkeer ‘ex ante’ gelooft niemand, wel in het schrijven van een relatie 2.0. En dat is in ieders (commercieel) belang. Er is onderhandelingsmarge, met name op militair vlak, maar ook in een territoriaal geschil met Egypte. Punt is dat iedereen wel eens langs de pomp passeert zonder zich veel vragen te stellen over mensenrechten. Het is dé Amerikaanse U-bocht, pragmatisme genaamd.

MICHAËL VANDAMME

Gustavo Petro

Japan blijft een beetje anders naar de wereld kijken Holebi-activisten in Japan hebben een zware nederlaag geleden. Ze hadden namelijk heel wat hoop gekregen om het homohuwelijk erdoor te krijgen in Japan.

Niet door de bevolking te overtuigen en ze te laten stemmen via verkiezingen, maar door rechtszaken te winnen.

Drie koppels van hetzelfde geslacht, twee mannelijke en één vrouwelijk, hadden er namelijk een zaak van gemaakt. Ze beweerden dat de onmogelijkheid om te trouwen ongrondwettelijk was. Bovendien eisten ze ook elk een schadevergoeding van één miljoen yen. Een van de eisers claimde dat de beslissing, die niets verandert, hen in een hoek drijft.

De rechter stelde nu vast dat de grondwet best duidelijk is. Er is sprake van een huwelijk tussen twee geslachten. Bovendien is er volgens de rechter ook niet genoeg gediscussieerd in het land. Een opvallend democratische kijk op de zaak.

Japan lijkt een buitenbeentje, want het is bijvoorbeeld het enige land in de G7, de rijkste 7 industrielanden ter wereld, waar het homohuwelijk niet is toegelaten. Maar in de eigen regio is dat een ander verhaal.

Daar is het enkel Taiwan dat het wel heeft toegelaten.

Opvallend, de activisten zoeken speciale bondgenoten: multinationals. Internationale bedrijven moeten helpen. Een bestuurslid van ‘Marriage for all Japan’ is actief bij Goldman Sachs en wijst er op dat interna-

tionale bedrijven hun Aziatische strategie aan het herzien zijn. “LGBTQIA-inclusiviteit wordt een onderwerp”, klinkt het.

CARL DECONINCK

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

14 Buitenland

23 JUNI 2022

© SHUTTERSTOCK

DUITSLAND

Keert ook Duitsland terug naar kernenergie?

Ook in Duitsland lopen de spanningen in de links-liberale regering hoog op, zo blijkt. Naar aanleiding van plannen van de regering om nog meer windmolenparken te bouwen en daarvoor de regels aan te passen betreffende de minimale afstand tot woonkernen, en met de stijgende energieprijzen op de achtergrond, is de discussie over kernenergie in volle hevigheid losgebarsten.

RUSLAND

“Betwiste gebieden” Volgens de logica van het Kremlin zijn ook de Baltische staten, oostelijk Polen en Georgië hun onvervreemdbare bezit.

Een Russisch parlementslid lanceerde een plan om de Baltische staten los te maken uit de NAVO. Niet met tanks - die zijn niet meer zo massaal voorradig als vroeger - maar met juridisch-diplomatieke spitstechnologie. Ongeveer zoals gewetenloze advocaten soms proberen terroristen en seriemoordenaars vrij te krijgen met haarklieverijen over procedurefouten.

In een eerste fase zou Rusland de erkenning van de onafhankelijkheid van Estland, Letland en Litouwen intrekken. Die drie landen scheurden zich in 1990 en 1991 los uit de uiteenvallende USSR, niet helemaal zonder bloedvergieten. Bij de televisietoren van Vilnius werden bijvoorbeeld 14 manifestanten door Russische troepen gedood. De onafhankelijkheid van die drie landjes werd in 1991 door Gorbatsjov erkend, dik tegen zijn zin overigens. Als de Russen die erkenning nu intrekken, dan worden die landjes “betwiste gebieden”. En kijk, in de NAVO-verdragen staat een bepaling dat landen met “betwiste gebieden” geen lid kunnen worden, vóór die grensconflicten zijn geregeld.

Dus… de Baltische landen moeten uit de NAVO gezet worden.

Schijnparlement Zijn dat allemaal niet te verregaande conclusies op basis van het initiatief van één parlementslid?

Dat zou logische kritiek zijn als de Doema een echt parlement was, met verkozenen die soms ongeleide projectielen zijn en soms een nummertje moeten opvoeren voor hun achterban. Maar in de Doema is niemand eerlijk verkozen. Bijna alle leden zijn aangeduid door het Kremlin. De zogenaamde oppositiepartijen, misschien met uitzondering van de communisten, mogen alleen een show opvoeren binnen de krijtlijnen die het Kremlin heeft uitgetekend. Er zijn geen ‘ongeleide projectielen’.

Iedereen moet keurig in de pas lopen. Als een lid van de Doema zo’n plan lanceert, zeker in oorlogstijd, dan heeft die de goedkeuring van het Kremlin.

Dat geldt ook voor de bloeddorstige plannen over atoomaanvallen, bijvoorbeeld op Groot-Brittannië,

die met een waanzinnig, genocidaal genoegen in de Russische staatsmedia worden rondgebazuind.

Imperium Dat plan heeft geen enkele kans op succes, maar het is wel symptomatisch voor Poetins ongebroken imperiale ambities die het herstel van het volledige Sovjetimperium omvatten. Poetin heeft daar nooit een geheim van gemaakt. Alleen nam niemand dat voor de invasie in Oekraïne echt ernstig.

Zelfs na de inval in Georgië in 2008 en de bezetting van de Donbas en de Krim in 2014 gingen de ogen van de slaapwandelaars in het Westen nog steeds niet open.

Gaat dit alleen over het Balticum? Nee, als bewonderaar van zowel Stalin als tsaar Alexander III vindt Poetin ook dat alle landen die ooit tot tsaristisch Rusland behoorden, ‘Heim ins Reich’ gebracht moeten worden. En vermits Warschau en het hele oostelijke deel van Polen van 1795 tot 1920 door Rusland waren geannexeerd, kan dat ook als “betwist gebied” beschouwd worden, net zoals Finland, Moldavië en Georgië trouwens. Dat laatste land is zelfs al gedeeltelijk geannexeerd.

in de Duitse krant Bild.

En zie, de eerste barstjes in de links-liberale regering worden duidelijk. De Duitse minister van Financiën, de liberaal Christian Lindner (FDP), pleitte onlangs in het openbaar voor een nieuw debat over kernenergie. “We hebben veilige kerncentrales”, stelde hij in het ARD-programma Maischberger. “Het is tijd om onideologisch en zakelijk over energie te discussiëren.”

Barst Ampelcoalitie?

Uitgepraat?

Diezelfde CDU zit nu in de oppositie. Haar fractie in de Duitse Bundestag heeft zich in een werkdocument onlangs uitgesproken voor de verlenging van de looptijd van de nog bestaande kerncentrales (die van Emsland, Isar 2 en Neckarwestheim 2). Ze pleit verder voor het opnieuw activeren van drie kerncentrales die in 2021 werden afgeschakeld. “Dat uitgerekend groene ministers langer op kolencentrales inzetten, gaat in tegen elk klimaatpolitiek verstand”, aldus woordvoerder Steffen Bilger

Hij werd direct tegengesproken door de minister van Economie, Grünen-toppoliticus Robert Habeck. “Over atoomenergie valt er echt niets meer te zeggen”, reageerde hij in Bild-Zeitung. Bij de aanvang van de Ampelcoalitie werd hierover al “los van elke ideologie en op een zakelijke manier” gediscussieerd. Opent Duitsland straks zijn afgeschakelde kerncentrales? En hoelang houdt de Ampelcoalitie het vol?

PIET VAN NIEUWVLIET

© SHUTTERSTOCK

Dimitri Medvedev: “Wie zegt dat Oekraïne binnen twee jaar zelfs nog bestaat?”

Zeker in Duitsland was de strijd tegen kernenergie voor de Grünen (en hun voorgangers) een soort heilige oorlog. Zelfs in zoverre dat Angela ‘Mutti’ Merkel, de Duitse CDU-kanselier, na het reactorongeluk in het Japanse Fukushima besloot om de kerncentrales niet langer open te houden.

De kernuitstap werd afgekondigd, we schrijven 2011. Hiermee wilde Merkel de Grünen de wind uit de zeilen nemen.

Einddoel Ook de huidige vernietigingsoorlog tegen Oekraïne kan alleen begrepen worden in dat grotere kader van revanchisme en herstel van het imperium van Stalin en de tsaren. Ja, de Russen hebben verschrikkelijke verliezen aan manschappen en materiaal geleden. Ja, ze zijn verzwakt. Ja, het is heel goed denkbaar dat zij hun oorspronkelijke doel - de vernietiging van Oekraïne als natie - tijdelijk hebben bijgesteld en dat zij nu focussen op de verovering van ‘alleen’ Oost-Oekraïne en het creëren van een landbrug naar de Krim.

Maar niemand zou zich illusies mogen maken: dat zijn slechts tussendoelen. Het einddoel is niet veranderd. Dat blijft de herovering van het oude imperium. Denk maar aan de recente opmerking van Medvedev, ex-premier, ex-president en nu vicepresident van Poetins veiligheidsraad: “Wie zegt dat Oekraïne binnen twee jaar zelfs nog bestaat?”

PAUL BÄUMER

Christian Lindner: pleidooi voor een nieuw debat over kernenergie

FRANKRIJK

Rechtse kandidaat volgt migratieroute zonder controle Damien Rieu, kandidaat voor Reconquête! (partij van Eric Zemmour) in de parlementsverkiezingen voor de regio Alpes-Maritimes (aan de grens met Italië), heeft voor een opvallende verkiezingsstunt gezorgd. Hij stapte de zogenaamde ‘weg van de migranten’ af, die illegalen vanuit Italië door de bergen naar Frankrijk volgen.

Hij filmde de hele tocht en verspreidde de beelden via sociale media. Zonder iemand onderweg tegen te komen, kwam hij uiteindelijk in de Franse stad Menton aan. Zijn commentaar: “We hebben werkelijk geen enkele controle opgemerkt. Ik wil hierbij geen steen werpen naar de douanes, want die doen maar hun werk.

Maar er is wel een gebrek aan po-

litieke wil om meer personeel en meer materiaal in te zetten om onze grenzen te beveiligen.”

Zijn video werd intussen 900.000 keer gedeeld. Hijzelf werd op sociale media verbaal door linkse tegenstanders aangepakt. “Damien Rieu ontdekt - in 2022 - het bestaan van de Schengenzone”, klinkt het bij Action Antifasciste van Parijs. Of een andere: “Het be-

staan van een Schengenzone leert men al in de school. Het is duidelijk: racist zijn, dat maakt iemand dom”, schreef een andere.

Controle binnengrenzen Damien Rieu reageerde prompt dat Frankrijk sinds 2015 en vooral sinds de aanslagen in de Bataclan de controle aan zijn binnengren-

zen opnieuw heeft opgenomen, dit dus intussen al 6 jaar. “Frankrijk liet de Europese Commissie 15 keer weten deze tijdelijke derogatie van de Schengenregeling aan te vragen en toe te passen.”

Zelfs verantwoordelijken van de partij LREM (van president Macron) door Damien Rieu aan de tand gevoeld, hadden blijkbaar geen enkel benul van deze op-

eenvolgende derogaties die hun eigen regering had aangevraagd.

Rieu voegde zelfs de kopie toe van de befaamde bekendmaking van de tijdelijke grenscontroles.

Het is net omdat deze tijdelijke grenscontroles door de Franse overheid niet worden toegepast, dat Damien Rieu zijn actie heeft opgezet. En tegenstanders van grenscontroles bleken niet eens op de hoogte van de effectieve wettelijke regelingen.

PIET VAN NIEUWVLIET

Interview

23 JUNI 2022

15

BERT DE MUNCK - AUTEUR EN PROFESSOR GESCHIEDENIS UANTWERPEN Als ondertekenaar van het Wintermanifest pleitte hij al eerder voor een ‘open debat’ over de coronapandemie en de maatregelen die de verschillende overheden van dit land daartegen hebben genomen. Bert De Munck is naar eigen zeggen al sinds het prille begin verbaasd over de berichtgeving en de coronamaatregelen.

Hij wil ook af van de tunnelvisie die is ontstaan.

Met zijn nieuwe boek, ‘Leven en laten leven: een kritische geschiedenis van de pandemie’, wil hij een geschiedkundige analyse maken over dat coronabeleid en wil daarmee een debat op gang trekken, onder andere over overheidsinterventies bij eventuele volgende (gezondheids)crisissen.

aarom hebt u dit boek geschreven?

“Ik ben al sinds maart 2020 actief in het debat over de pandemie en de maatregelen. Ik was toen zeer verbaasd over het feit dat er geen kritiek kwam. Ik had al snel het gevoel dat er een soort angstklimaat aan het ontstaan was, mede door technieken in de media. Daar had ik altijd meer schrik voor dan voor het virus zelf. Daarom vond ik het vreemd dat er zo weinig mensen daartegen begonnen te ageren. Ik ben die tendens blijven volgen en had na verloop van tijd zoveel materiaal dat ik besloot een boek te schrijven. Als historicus is dat dan een geschiedenis van de pandemie geworden.”

Waarom is een geschiedkundige benadering van de pandemie belangrijk?

“Ik had al van in het begin het gevoel dat corona lang zou duren en blijvende sporen zou nalaten. Het algemene gevoel is dat de pandemie ons is overkomen als een soort natuurramp, maar mijn boek argumenteert dat de manier waarop de pandemie zich heeft ontwikkeld, verklaard moet worden vanuit een aantal historische evoluties die al aan de gang waren. Om te beginnen zijn er de laatste decennia belangrijke institutionele en wetenschappelijke ontwikkelingen gebeurd, die de reactie op het virus voorspelbaar hebben gemaakt.”

“Vanuit de klassieke media en de medische wetenschap is er veel te defensief gereageerd op kritiek die terecht en constructief was” “Ik heb het dan over de instrumenten en instituties die mede onder impuls van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ontwikkeld zijn naar aanleiding van eerdere pandemieën in de jaren ’90 en 2000. Die hebben gezorgd voor allerlei detectiesystemen, actoren, procedures en draaiboeken die klaarlagen om Covid-19 aan te pakken.

Daarnaast is er ook de focus op de biologische en demografische aspecten, en de levensverwachting van mensen. Dat valt terug te leiden op, vooral, de 19e eeuw. Toen zijn ook de virologie en de epidemiologie ontwikkeld. De laatste historische laag die ik beschrijf is de Verlichting en de idee dat we de natuur kunnen beheersen, en de wetenschappelijke inrichtingen die daarmee verbonden zijn. Die lagen verklaren in mijn ogen wat er in 2020 en 2021 is gebeurd.”

Van het virus zelf heeft u nooit schrik gehad?

“Persoonlijk niet, maar wel voor anderen.

Ook in mijn familie waren er kwetsbare mensen en toen bleek hoe ernstig het virus eigenlijk was, zijn we daar uiteraard voorzichtig mee omgesprongen.”

Wat liep er volgens u fout in de media?

“Er was gewoon te weinig openheid en begrip voor mensen die zich zorgen maakten om de mentale en sociale neveneffecten van ingrijpende maatregelen als lockdowns. Het idee ontstond dat we ‘in oorlog’ waren tegen het virus, en dat het dus als het ware niet het

moment was voor kritiek op het ‘vaderland’ of ‘de ploeg van 11 miljoen’. In plaats van het debat aan te gaan, werden critici gelabeld als ‘wetenschapsontkenners’, en later als ‘wappies’, ‘complotdenkers’ of ‘antivaxers’. Maar ondertussen blijkt wel dat critici vaak gelijk hadden, bijvoorbeeld toen ze waarschuwden voor de mentale gevolgen voor jongeren.”

GELOOFWAARDIGHEID EXPERTEN EN WETENSCHAPPERS

In uw boek geeft u aan dat de pandemie twee kampen gecreëerd zou hebben: het ene kamp dat de wetenschap en het beleid sterk wantrouwt, het andere kamp met wantrouwen tegenover die sceptici.

Die breuk is enorm duidelijk, niet alleen bij de makers van bijvoorbeeld ‘Tegenwind’ of de ondertekenaars van het ‘Wintermanifest’, maar ook in de samenleving zie je die breuk. Los van wie waarover gelijk heeft: hoe zorg je ervoor dat die kampen terug naar elkaar kunnen groeien?

“Absoluut. Ik denk als je toegeeft dat je kennis voorlopig en beperkt is, dan heb je een basis voor een gesprek met mensen die een andere visie hebben. Gaandeweg is gebleken hoe beperkt die kennis eigenlijk is. Denk alleen al aan de discussies over de impact van de vaccins op de besmettelijkheid. Terwijl aanvankelijk werd gecommuniceerd dat vaccins ook het besmettingsgevaar van besmette mensen drastisch zou terugdringen, bleek dat naderhand niet het geval te zijn.”

“Als de medische wetenschappen de voorbije twee jaar aan geloofwaardigheid hebben ingeboet, dan hebben ze dat voornamelijk aan zichzelf te danken. Te veel wetenschappers hebben te vaak doen uitschijnen dat er zekerheid of consensus was, terwijl dat niet het geval was. Wie het echt goed met de wetenschap voorheeft, probeert dat te vermijden. Goede wetenschap begint bij fundamentele twijfel en bij openheid voor debat - inclusief debat met buitenstaanders die de dominante wetenschappelijke uitgangspunten en methoden in twijfel trekken. Het zou de polarisering doen afnemen én de wetenschap versterken.”

“Het Wintermanifest was eigenlijk al een poging om een dialoog op gang te brengen vanuit een kritische houding. Wij zagen dat wel als een uitgestoken hand, maar dat is jammer genoeg niet zo gepercipieerd.”

Hoe komt dat?

“Omdat de polarisering toen al enorm ver was doorgedreven. Het wantrouwen tegenover sceptici was toen al groot. Al hadden we het manifest ook iets voorzichtiger kunnen formuleren, ik wil immers niet zeggen dat er slechts aan één kant fouten zijn gebeurd. Maar, de bedoeling was écht wel om een dialoog te hebben. Met mijn boek probeer ik nu een nieuwe poging te lanceren. Het boek vertrekt vanuit kritiek op het beleid, maar ik distantieer me toch echt wel van bepaalde figuren. Je zal geen complottheorieën en antivaccinatiestandpunten vinden. Maar de kans dat ik toch op een of andere manier zal worden gelabeld, is groot.”

Hoe vinden we dan wél een oplossing?

“Dat is een moeilijke vraag. Het probleem ligt zéker niet alleen aan de kant van de sceptici. Daar is wel een probleem, bepaalde mensen zijn in een bubbel beginnen leven waarin complottheorieën komen bovendrijven en ideeën over vaccins worden gecultiveerd die niet kloppen. Dat is een groot probleem. Er is, ook bij de sceptici, vaak een te kritische houding tegenover de eigen standpunten. Maar, door álle kritiek te labelen als onwetenschappelijk, als aanleunend bij complottheorieën, daar vergroot je natuurlijk het probleem mee. En dat is ook gebeurd. Vanuit de klassieke media en de medische wetenschap is er té defensief gereageerd op die, zeker in het begin vaak constructieve, kritiek. De kritiek van Lieven Annemans, Matthias Desmet, enzovoort, bevatte namelijk heel degelijke, redelijke standpunten in mijn ogen, die nog altijd valabel zijn.”

“Door dat met factchecks en labels als ‘desinformatie’ en ‘onwetenschappelijk’ te gaan bestrijden, creëer je natuurlijk zelf mee de kloof.

In plaats van te luisteren naar die kritiek en in gesprek te gaan met die mensen - ook al lijken die op het eerste gezicht onredelijk -, werden die mensen weggezet als wappie, antivaxer of complotdenker. Dat zijn volgens mij manieren geweest om niet te

Zijn er tijdens de pandemie misschien te vaak zaken verteld alsof ze feitelijk waren, terwijl experten het zelf eigenlijk nog niet zeker wisten?

hoeven luisteren, om niet in dialoog te gaan.

En door niet naar hen te luisteren, ontstaat er een dialectisch proces waarbij de kritiek steeds luider, kwader en onredelijker wordt.

Dat kan en moet anders, volgens mij.”

“Mijn boek roept op tot wetenschappelijke bescheidenheid. De medische wetenschap heeft de laatste tweehonderd jaar spectaculair veel verwezenlijkt. We worden tegenwoordig gemiddeld meer dan 80 jaar oud, halfweg de 19e eeuw was dat ongeveer 40 jaar. Dat heeft voor een groot stuk ook te maken met het verdringen van die infectieziekten, dus dat is echt een succesverhaal. Maar de pandemie heeft bewezen dat er grenzen zijn aan het vermogen om via wetenschap, technologie en het sturen van menselijk gedrag de lat te blijven verleggen. De prijs wordt gewoon te hoog. Als overleven betekent dat je het leven zelf moet gaan opofferen, weet je dat er een grens bereikt is.”

“Verder hoop ik dat er in de toekomst wat meer vertrouwd wordt op burgerzin en dat de overheid wat minder dwang gebruikt.

Het is goed dat experts en beleidsmakers blijven streven naar het verhogen van het aantal gezonde levensjaren waar we als mens van kunnen genieten, maar maatregelen die de meest intieme noden en de meest fundamentele rechten op de helling zetten, kan je niet zomaar opleggen aan mensen die de kwaliteit van het leven of het mentale en sociale welzijn belangrijker vinden dan de kwantiteit ervan.”

WANNES NEUKERMANS Bert De Munck, ‘Leven en laten leven - een kritische geschiedenis van de pandemie’, 20 april 2022, 304 blz, ISBN 9789464369533

“Ik hoop dat er in de toekomst wat meer vertrouwd wordt op burgerzin en dat de overheid wat minder dwang gebruikt” BERT DE MUNCK

• Geboren in 1967 • Professor geschiedenis UAntwerpen • Doceert ‘Vroegmoderne Tijd’, ‘Theory of Historical Knowledge’ en ‘De geschiedenis van wetenschap en samenleving’ • Directeur Scientific Research Community ‘Urban Agency’ • Directeur Urban Studies Institute • Schreef opiniestukken over coronabeleid voor De Standaard en Knack

16 Cultuur & Sport FILM

The Bridge on the River Kwai

David Leans klassieke oorlogsfilm uit 1957 verliest ook na 65 jaar zijn impact niet. In tegenstelling tot veel gelijkaardige prenten gaat het hier niet alleen om de waanzin en de verschrikking van de oorlog, maar ook over de inherente nutteloosheid en de blinde dapperheid van martelaren. Dit wordt best geformuleerd door commander Shears: “This is just a game, this war!

You and colonel Nicholson, you're two of a kind, crazy with courage. For what? How to die like a gentleman, how to die by the rules - when the only important thing is how to live like a human being!”

23 JUNI 2022

BOKSEN

Lee Ingelrest ambitieus: “Mijn eerstvolgende doel is de Belgische titel” Al geruime tijd zijn alle ogen in de Belgische bokswereld gericht op Lee Ingelrest. Hij staat op met boksen en gaat slapen met boksen, hij is nuchter ambitieus en hij heeft misschien wel de grootste boksaanhang in België. “Ik neem me altijd voor om met de voeten op de grond te blijven maar door twee jaar corona en de break die daarop volgde, is dat stukken moeilijker geworden.”

Content van je laatste kamp op het Gents Boksgala, Lee? “Zeker en vast, als je op zo’n manier kunt winnen (Lee Ingelrest won via knock-out tegen Endy Cehic), kan je niet anders dan blij zijn.”

Hoe bereid je je eigenlijk voor op zo een relatief onbekende tegenstander als Endy Cehic?

“Ik heb vrienden van de boksclub die me geregeld beeldmateriaal doorsturen en me vervolgens wijzen op de zwakke punten van mijn tegenstander.

Daardoor wist ik bijvoorbeeld dat hij een heel gevaarlijke linkse hoek had en was ik ook bewust van zijn dekkingsfouten. Van nature ben ik al een afwachtende, iemand die rustig zijn punten pakt en niet te overhaast aanvalt, dus het was gewoon wachten op het juiste moment. De eerste drie ronden heb ik dus die tactiek toegepast tot ik dan de ruimte zag. Die kon ik niet anders dan met mijn rechtse benutten en dat bleek achteraf ook de juiste manier te zijn. Hij wist niet meer waar hij was.”

In 1943 arriveert een bataljon Britse krijsgevangenen in een Japans kamp in Thailand, nabij de rivier Kwai.

Hier vallen zij onder de heerschappij van kolonel Saito, een brutale leider die eist dat de soldaten en hun officieren zich beschikbaar stellen voor de constructie van een brug over de rivier, waarmee een treinverbinding tussen Bangkok en Rangoon wordt mogelijk gemaakt.

De moedige en gezagstrouwe Britse kolonel Nicholson (Alec Guinness) weigert echter om zijn manschappen handarbeid te laten verrichten, aangezien dat in strijd is met de conventie van Genève. Wat volgt is een pittige confrontatie tussen twee plichtsbewuste officieren.

Saito wil kost wat kost de brug afwerken tegen de hem bevolen datum zodat hij zijn eer kan bewaren, terwijl Nicholson streeft naar de wettelijke behandeling van zijn krijgsgevangen manschappen.

De brug opblazen De eerste helft van ‘The Bridge on the River Kwai’ draait vooral om de interessante dynamiek tussen beide kolonels, maar dat wordt later naar achteren geschoven om plaats te maken voor het parallelle verhaal van de Amerikaanse officier Shears (William Holden). Hij ontsnapte eerder uit Saito’s gevangenkamp en wordt gechanteerd om mee te trekken op een missie om de brug op te blazen. Shears is een charmeur die niet liever wil dan naar huis terugkeren. Deze scènes zijn luchtiger van toon en halen de spanning uit de film, hoewel Shears morele ontwikkeling tijdens de effectieve missie hierdoor beter belicht wordt.

Britse excellentie Nicholsons groeiende obsessie met de brug, als middel om enerzijds zijn mannen gedisciplineerd en mentaal gezond te houden en anderzijds Britse excellentie te propageren, diept het personage op een unieke manier uit. De situatie in het gevangenenkamp is echter allesbehalve even dreigend als in het begin geïnsinueerd wordt, noch wat de werkelijke toestand was in deze verschrikkelijke kampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit vormt een gemiste kans om naast de waanzin van de oorlog ook de horror als thema en verklaring voor deze waanzin aan te bieden. Nicholson zou zijn persoonlijke en Britse trots hoog houden om zijn verstand niet te verliezen en zijn manschappen niet te laten vervallen in wanhoop, zodat zij geen slaven maar soldaten zouden blijven.

Leans meesterwerk blijft ook vandaag een van de essentiële oorlogsfilms. Meeslepend, persoonlijk en tijdloos.

The Bridge on the River Kwai is nog tot 30 juni beschikbaar op Netflix

SIMON SEGERS

Tony Ingelrest, red.), die had enorm veel supporters. Ik ben eigenlijk met die aanhang opgegroeid en ze komen alsmaar met meer en meer. Die druk waarover je spreekt is er dus eigenlijk altijd al geweest.”

Je hebt het nu toevallig over je pa, was hij er eigenlijk voorstander van dat zijn zoon in de ring stapte?

“Hij kon er niet onderuit. (Lacht) Hij was eerst wat kritisch maar hij zei: “Als blijkt dat je het echt wil, ga ik je daarin volledig steunen”, en dat heeft hij uiteindelijk ook gedaan. Hij kon het gewoon niet weigeren, ik leef nu eenmaal voor het boksen.”

Hoe ziet je week er dan uit? Train je elke dag?

“Ik train minstens twee keer per dag en dat doe ik dan in combinatie met werken. Mijn job hier op de haven in Gent is daar ideaal voor. Ik heb bijzonder veel vrijheid: ik kan thuis blijven indien nodig, ik kan zelf mijn overuren kiezen… En als er weinig werk is, kan ik zelfs nog meer trainen.”

De mensen in Gent zijn zot van u en dan druk ik het nog zachtjes uit. Hoe ga je om met die druk?

Hoe ziet je verdere kalenderjaar er nog uit? Heb je nog wat kampen op het programma staan?

“Van bij mijn eerste wedstrijd was dat al zo. Dat is allemaal dankzij mijn pa (Lee’s vader is voormalig bokser

“14 oktober is er weer een Gents Boksgala, de kans zit erin dat ik dan boks voor een titel. Daarover moet wel

Lee Ingelrest

nog gesproken worden. Het zou voor de Vlaamse of voor de Belgische titel zijn. We zijn nu nog aan het kijken wat er precies vacant staat en wie we kunnen uitdagen.”

Over titels gesproken: je staat aan het begin van je carrière, waar sta je over tien tot vijftien jaar? Welke titels mogen we je toewensen?

“Mijn eerstvolgende doel is de Belgische titel. Ik neem me altijd voor om met de voeten op de grond te blijven maar door twee jaar corona en de break die daarop volgde, is dat stukken moeilijker geworden. Er heerst in mij een gevoel dat het wat mag vooruitgaan.”

Met als einddoel een Europese titel?

“Mocht dat lukken, graag! Maar laten we eerst voor die Belgische gaan.”

WOUTER DE PAEPE

BOEK

Verlichting onder vuur

Dyab Abou Jahjah is geen onbeschreven blad. De voormalige voorzitter van de AEL (Arabisch-Europese Liga) was lange tijd de ideale vijand van het Vlaams-nationalisme en andere migratiekritische stemmen in Vlaanderen.

In zijn nieuwste boek schetst Abou Jahjah zijn veranderingsproces: na de incidentrijke AEL trok hij terug naar zijn geboorteland Libanon om zich na de mislukte Arabische Revolutie opnieuw in België te vestigen.

Hij is gelouterd door een intellectuele tocht, waarin hij besefte dat de verlichtingsidealen van Europa door allerlei krachten danig onder vuur lagen. Hij nam afscheid van heel wat eerdere standpunten. Een conservatief proces, want sommige progressieve intellectuelen zouden eerder de realiteit negeren, als die niet met de progressieve idealen overeenstemt.

Abou Jajah nam de moeilijke weg en veranderde.

De auteur laat ons in een meeslepend en goed geschreven tekst meereizen in dit intellectuele parcours.

Niets gaat hij uit de weg, ook het vraagstuk van het nationalisme niet.

“Tegenwoordig is het bon ton om wat ik de autochtone claim noem als onzin te bestempelen, omdat we allemaal mensen zijn (…). Laat ik beginnen met het intrappen van een open deur. Etnische groepen bestaan, en de meeste van hen hebben een voorouderlijk land. Een etnische groep in zijn voorouderlijk land is inheems. Native. Alle andere etnische groepen die naar dat land verhuizen vanuit andere voorouderlijke landen, zijn dat niet. Ik heb het hier over groepen omdat inheems zijn, in de zin van een groepsidentiteit, relevant is.”

Terechte bezorgdheid Hij toont veel begrip voor het Vlaams-nationalisme en voor de wens van de Vlamingen om hun manier van leven, hun waarden en hun land behouden te zien. Hij schrijft ergens zelfs dat als België als federaal land nog een toekomst wil hebben, er dringend heel fundamentele zaken zullen moeten wijzigen die aan de wensen van de Vlamingen tegemoet komen. Dit is niet meer de Abou Jahjah die we ons uit vroegere dagen herinneren.

“Tegen deze achtergrond begrijp ik dat een meerderheid van de Belgen

en de Nederlanders bezorgd is over de toenemende diversiteit in de grote steden en vreest op een dag een minderheid te zullen worden in alle steden en zelfs in eigen land”, schrijft de auteur. Drie krachten proberen volgens hem de liberale democratie en de Verlichting onderuit te halen: de wokisten, het islamisme en extreemrechts (al geeft hij nooit een omschrijving van wat hij extreemrechts noemt, hij blijft vaag en noemt het mensen met complottheorieën).

“Radicaal centrum” De schrijver schaart zich met dit boek achter de bestaande liberale democratie vanuit een “radicaal centrum”. Waaruit dit radicale centrum zal bestaan, blijkt nog niet uit dit boek. Als we merken dat ook liberalen en vooral links-liberalen - die toch tot het politieke centrum behoren - duchtig mee de woke-trommel roeren en zelfs vooroplopen in allerlei genderexperimenten, dan vrezen we dat er voor Abou Jahjah nog heel wat werk aan de winkel is.

Dit boek is een aanrader voor elke politiek geïnteresseerde Vlaming. Je hoeft het met de auteur lang niet altijd eens te zijn om het belang van dit werk te begrijpen: Dyab Abou Jahjah heeft zich ontpopt tot een scherpe

seismograaf van het maatschappelijk gebeuren en spaart zijn kritiek niet op het islamisme en de woke-activisten.

Elchardus Met zijn focus op de Verlichting en de liberale democratie (met haar mensenrechtenideologie) mist hij echter één belangrijk punt, meen ik.

Iets wat professor Elchardus in het ander seismografische boek ‘Reset’ wel uitvoerig aanhaalde: de kracht van de gemeenschap in het opbouwen van een staat, van een groepsgevoel en van solidariteit die daarvan het gevolg is. Met de idealen van de Verlichting alleen bouw je immers nog geen Europese natie op, je hebt ook een volk nodig dat zijn schouders onder het project zet, een volk met een innerlijke cohesie (taal, geschiedenis, gebruiken, waarden). Zonder die interne solidariteit zijn alle verlichtingsidealen op los zand gebouwd, zoals het neoliberale project aan alle kanten laat zien. Een debat tussen Elchardus en Abou Jahjah hierover zou alvast extra zuurstof kunnen bezorgen voor dit noodzakelijke debat.

Auteur Abou Jahjah sluit zijn boek af met volgende bewering: “Een overtuigingsidentiteit (dat is wat de auteur nastreeft) is gebaseerd op een reeks waarden, een filosofie, onafhankelijk van etniciteit.” Alvast op dit punt zullen Marc Elchardus en Vlaams-nationalisten met hem niet akkoord gaan. Prikkelende lectuur, dit boek van Dyab Abou Jahjah! Het debat is open.

PIET VAN NIEUWVLIET

Abou Jahjah, ‘Verlichting onder vuur’, 2022, Uitgeverij Ertsberg, 293 blz, ISBN 9789464369205

Cultuur

23 JUNI 2022

KUNST

Imperium Romanum

Al 15 jaar fotografeert de Oostenrijker Alfred Seiland de restanten van het Romeinse Rijk. Het Gallo-Romeins Museum in Tongeren toont nu 150 van zijn boeiendste beelden, die voor het eerst in ons land te zien zijn.

De Oostenrijkse fotograaf Alfred Seiland (°1952) begon als freelancer voor het Frankfurter Allgemeine Magazin en werkte nadien voor The New York Times en andere toonaangevende bladen. Zijn werk werd meermaals bekroond en was te zien op vele tentoonstellingen in gerenommeerde musea die zijn foto’s in collectie namen.

Zijn rondreis langs de overblijfselen van het Romeinse Rijk begon 15 jaar geleden met een opdracht voor The New York Times.

Hij bezocht ruim 40 landen, want zo groot is het gebied dat de Romeinen op hun hoogtepunt onder controle hadden. Overal zijn er nog sporen van dat enorme imperium te vinden: van vervallen ruïnes tot indrukwekkend goed bewaarde monumenten, vooral tempels, theaters, badgebouwen en aquaducten.

Van Pont du Gard tot Pula De 150 geselecteerde foto’s nemen de bezoeker mee naar alle uithoeken van het Romeinse Rijk.

Er is de bekende Pont du Gard, het restant van het 50 kilometer lange aquaduct dat de Romeinen tussen 38 en 52 na Christus aanlegden voor de waterlevering aan Nemausus, het huidige Nîmes. Nog indrukwekkender is het aquaduct van Carthago dat 132 kilometer lang was en waarvan de sporen vandaag in Tunesië te zien zijn.

Seiland maakte in Kroatië een

mooie foto van het amfitheater van Pula, gebouwd tussen 27 en 68 na Christus. Het is een van de grootste nog bestaande Romeinse amfitheaters. In 1538 stelde Venetië voor het amfitheater steen voor steen af te breken en in de eigen stad herop te bouwen, maar dat is gelukkig niet doorgegaan.

Herbouwd of vernield De Tempel van Garni is het enige nog nagenoeg volledig bestaande gebouw uit de Romeinse tijd in Armenië. In 1679 stortte de tempel in door een aardbeving.

Tussen 1969 en 1975 is hij heropgebouwd met de originele materialen. Op de foto van Seiland staat hij te schitteren tegen de avondlucht.

Helemaal anders verging het Palmyra Tadmor in Syrië. De rijke oase kreeg de naam ‘Stad van duizend zuilen’. Palmyra Tadmor was de drukst bezochte toeristische attractie in Syrië, met de Tempel van Bel, de colonnades, de baden van Diocletianus, het Romeinse theater, de agora en nog veel meer. In 2015 heeft IS een groot deel van dit unieke erfgoed verwoest en in het theater organiseerden ze hun lugubere onthoofdingen. De foto die Seiland in 2011 maakte, is niet meer te herdoen.

Met een knipoog naar vandaag Opvallend bij heel wat foto’s is hoe Seiland met een knipoog de

link legt naar vandaag. In Rimini, het eindpunt van de Via Fiamina, een belangrijke heirbaan, brengt hij prominent rijen lege strandstoelen in beeld, als vormden ze een Romeins legioen. We zien de Jupitertempel in Damascus die dienst doet als parkeerplaats en Umm Qais, een dorp in Jordanië dat gebouwd is op de ruïnes van een Romeinse stad, waar gepicknickt wordt tussen de zuilen. Dergelijke beelden doen nadenken over hoe we moeten omgaan met archeologische sites.

In videoreportages op de expo zien we Seiland aan het werk. Anders dan de meeste fotografen maakt hij niet een reeks foto’s om er dan de beste uit te kiezen.

Neen, Seiland stapt rond, kiest en keurt, tot hij de juiste plek heeft gevonden voor die ene foto. Hij maakt geen gebruik van groothoek, zoom of focus. Alles moet even scherp in beeld komen, zoals het oog het ziet.

Bij elke foto is er informatie over de Romeinse geschiedenis en cultuur: over het dagelijkse leven in de diverse delen van het Imperium Romanum, over roemruchte keizers die de monumenten lieten bouwen, over belangrijke gebeurtenissen zoals veld- en zeeslagen.

MMMV Tentoonstelling ‘Imperium Romanum’, nog t.e.m.

15 januari 2023, Gallo-Romeins Museum, Tongeren, www.galloromeinsmuseum.be

17

LEZERSBRIEVEN KORAN Pallieterke, In het - overigens interessante interview met Jamil Maqsood van Kasjmir staat een rare uitspraak. De man had in 2003 een imam in een Brusselse moskee horen zeggen dat joden en christenen moesten worden vermoord. Hij was de imam gaan vragen waar hij dat vandaan haalde, “want dat stond niet in de Koran” en de imam “kon daar geen zinnig antwoord op geven”. Ik weet niet welke Koran de brave man hanteert, maar in mijn officiële uitgave staat wel tientallen keren het bevel van de rancuneuze Allah: “Joden, christenen en afvalligen, waar ge ze ook vindt, hak in op hun nekken en vermoord ze”. Wel 50 keer. En dat moet je dan van buiten leren en 5 keer per dag reciteren. Dan ga je als jood, christen of afvallige toch bidden tot een liefdevolle God dat die sympathieke moslim buurman, vriend of partijvoorzitter dat steeds herhaalde bevel van Allah niet op jou, je huisgenoten en partijleden gaat toepassen.

Guido Naets - Sterrebeek

TACTIEK Pallieterke, Onlangs ging DéFI in de aanval op de randgemeenten. Het is een klassiek scenario. De Franstaligen passen hun beproefde tactiek toe. Die bestaat uit vier principes: 1° L'attaque est la meilleure défense.

In het vooruitzicht van een volgende ‘staatsmisvorming’ komen ze met extreme voorstellen voor de pinnen, die de Vlamingen in de gordijnen jagen. Zo worden de Vlamingen al onmiddellijk in het defensief gedrongen.

2° Laisser pisser le mouton.

De verwachte Vlaamse reactie wachten ze gelaten af. Als de storm is overgewaaid, komt het Belgisch salonestablishment in actie.

3° On va quand même s’entendre.

Dus, aansturen op het zo geroemde Belgisch compromis. Ze weten dat de Vlamingen niet op gewelddadige acties uit zijn.

4° Noyer le poisson.

De compromisbesprekingen zodanig ingewikkeld maken dat geen kat haar jongen er nog in terug vindt. Ze doen beloften waarvan ze op voorhand weten dat ze die niet zullen nakomen (bv. de toepassing van de taalwetten in Brussel). Zo houden ze als minderheid ons al 200 jaar aan het lijntje. Telkens trappen de Vlamingen in de val. Chapeau, il faut le faire. Wordt het nu niet de hoogste tijd dat de Vlamingen eraan denken de rollen eens om te keren?

Dirk L ahaye - Leuven

RADICAAL Pallieterke, Tot mijn verbazing las ik in het interview met de gematigde moslim Jamil Maqsood (Pallieterke van 16 juni) de volgende verontwaardigde commentaar: “Toen ik in 2003 naar de moskee in Brussel ging, hoorde ik zelfs dat alle joden en christenen dood moesten. Ik ben toen gaan spreken met die imam om te vragen waar hij dat haalde, dat staat nergens in de Koran. Hij kon daar geen deftig antwoord op geven.”

Integendeel, er zijn een pak verzen in de Qur'an die dat warm aanbevelen. De bekendste is wel 9:5, namelijk: “Dood alle ongelovigen...”.

Dat is een vers bekend als het vers van het zwaard en meer specifiek in dezelfde Soera over joden en christenen heb je 9:29: “... bestrijd degenen onder de mensen van het boek die niet in Allah geloven...”,

en even schattig is 5:33 (verkort): “... de vergelding voor degenen die corruptie in het land voeren is dat zij gekruisigd worden en een voet en een hand aan tegenovergestelde zijde wordt afgehakt...” Met corruptie wordt steeds bedoeld ongeloof tegen de islam. Ook mooi is 4:89: “... dood de ongelovigen waar je ze kan vinden...” Duidelijk toch? Of heeft mijnheer Maqsood een andere Qur'an dan ik?

Gunter Deleyn - M ariakerke

NADENKEN Pallieterke, 1) Vandaag stemt het Brussels Parlement ‘onverdoofd slachten’ om de ‘Brusselaars’ gelukkig te maken.

Morgen stemt het Brussels Parlement de ‘sharia’ om de Brusselaars gelukkig te maken. Voor wanneer de rest van België? Of wordt het ‘sauver la Belgique’, zoals Eric Zemmour belicht?

2) In Duitsland leveren de boeren hun koemest aan een biogascentrale die elektriciteit opwekt voor duizenden gezinnen. Zijn onze politici dan zo onbekwaam of inspiratieloos dat ze liever honderd boerderijen sluiten - en ons zonder voeding zetten - dan twee keer na te denken alvorens ze niet meer worden herverkozen ?

Emil M aes - R anst

BRACKE (1) Pallieterke, De heer Bracke heeft gelijk wanneer hij zegt dat journalisten even onbetrouwbaar zijn als politici (Pallieterke 9 juni). Dezelfde dag las ik in een krant dat het hoogtepunt van de desinformatie bereikt is. Professor Knut De Smet zegt hierover: “De voornaamste conclusie van niet-objectieve berichtgeving is dat journalisten zich een nieuwe versterkte rol hebben aangemeten, als reactie op de toegenomen spinning door politici. Journalisten voelen zich genoodzaakt daarop te reageren door een eigenzinnige selectie te maken, eerder dan slaafs en objectief bericht te geven.” Voor mij mogen dan ook journalisten even hard worden aangepakt als politici. De waarheid dienen eerder dan succes te halen, is de boodschap!

Paul Janssens - Lint

BRACKE (2) Pallieterke, Siegfried Bracke komt uitvoerig aan het woord in ’t Pallieterke (interview 9 juni). Zo heeft hij ook zijn mening over het cordon sanitaire.

Hij is een absolute tegenstander van het cordon en vindt dat het Vlaams Belang moet worden behandeld als elke andere partij. Maar toch moet Bracke zijn haat tegen het VB spuien met de woorden (ik citeer): “Anders geef je ze een voordeel en kunnen ze zich hullen in het martelaarschap. Alsjeblief, doe dat niet. Dat is dom.” Met andere woorden, zijn bedoeling is door tegen het cordon te zijn het VB te beschadigen.

Freddy Van der Linden - Lier

SIEGFRIED Pallieterke, De heer Bracke beweert ervoor gepleit te hebben bij de VRT het Vlaams Belang te behandelen zoals alle andere partijen. Herinner ik mij niet de presentator die een strikje droeg uit protest tegen het succes van diezelfde partij? En dat diezelfde persoon geen VB’ers uitnodigde, tenzij om tweedracht te zaaien binnen het VB? M alfait M arc – Brussel

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

18 Geschiedenis

HELS KABAAL Het gros van de tegenbetogers zou de stoet opwachten op de hoek met de Van Breestraat en de Rubenslei. De bedoeling was om op dit brede kruispunt te verhinderen dat de Fraternellen het monument voor de gesneuvelden, dat indertijd in een plantsoen voor de Nationale Bank stond, zouden bereiken.

Wanneer de stoet, die uit een kleine 3.500 Fraternellen bestond, zich omstreeks 11.15 uur in beweging zette, steeg een oorverdovend gefluit en gejoel op vanuit de massa tegenmanifestanten die samengedromd stond op de voetpaden. Volgens heel wat ooggetuigen was het lawaai zo intens dat men de drie opmarcherende militaire muziekkapellen wel zag, maar niet hoorde spelen…

De optocht van de Fraternellen werd geopend door een tiental auto’s. De tegenmanifestanten dachten ten onrechte dat de inzittenden de bestuursleden van UFAC en een aantal hoge Belgische officieren waren. In realiteit waren het een aantal oorlogsinvaliden die fysiek niet in staat waren mee op te stappen.

Deze wagens werden meteen bedolven onder honderden eieren en de belgicistische pers zou nog dagenlang schande spreken over deze actie…

SPANNING STIJGT Naargelang de optocht langs de Van Eycklei vorderde, steeg de spanning.

Net als de vooroprijdende wagens werden nu ook de opstappende Fraternellen massaal bekogeld met eieren en zakjes blauwselpoeder. Ook de rijkswachters, die met het geweer aan de schouder aan beide zijden van de straat de Fraternellen escorteerden, kregen het zwaar te verduren. Wanneer de stoïcijns opstappende Fraternellen het kruispunt voor de Frankrijklei bereikten, zat het spel op de wagen. Hon-

© ADVN

DE FRATERNELLENBETOGING IN ANTWERPEN (DEEL 2) Betogingen en de Vlaamse Beweging zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een van de meest spraakmakende betogingen vond 90 jaar geleden in Antwerpen plaats toen een breed front, gaande van Vlaams-nationalisten over VOS’ers tot communisten, poogde een belgicistische manifestatie met alle mogelijke middelen te verhinderen.

derden tegenmanifestanten met de van stevige stokken voorziene jongemannen van het Vlaamsch Verweer op de eerste rij, versperden de straat.

Een politiecommissaris die de massa toesprak en het bevel gaf om zich te verspreiden werd op hoongelach onthaald en bedolven onder de eierstruif.

De Vlaams-nationalisten waren vastbesloten geen millimeter te wijken. Amper had de brave man zich in veiligheid gebracht of er verscheen plotseling een eskadron rijkswachters te paard die al van de vorige avond op de binnenkoer van de Nationale Bank paraat stonden.

Ze formeerden zich bliksemsnel op de Frankrijklei en vielen in galop de opeengepakte tegenbetogers in de rug aan. Er waren niet minder dan drie charges met het plat van de sabel nodig vooraleer de straat opnieuw was vrijgemaakt. Op de stoepen werden geïsoleerd geraakte tegenbetogers ongenadig afgeranseld door politieagenten die tegelijkertijd vanuit de Van Eycklei waren aangerukt.

De tegenbetogers gaven echter niet op.

Ze hergroepeerden zich ter hoogte van de kerk van het jezuïetencollege op de Frankrijklei. Volgens de krantenverslagen stonden de betogers hier tien tot twaalf rijen dik… Opnieuw werd de cavalerie van de Rijkswacht ingezet om ‘den boulevard’ schoon te vegen. Dit lukte, maar in de aanpalende straten kregen

DE TEGENBETOGERS LIETEN ZICH NIET INTIMIDEREN, HERGROEPEERDEN ZICH EN BLEVEN DE FRATERNELLEN LUIDKEELS ÉN EIEREN GOOIEND BEGELEIDEN

heel wat van de op de voet volgende politieagenten een behoorlijk pak rammel.

De tegenbetogers lieten zich niet intimideren, hergroepeerden zich en bleven de Fraternellen luidkeels én eieren gooiend begeleiden.

HANDGRANATEN Aan het Hopland kwam het tot nieuwe gewelddadige confrontaties. Hier wou het fascistische Légion Nationale zich aansluiten bij de Fraternellenoptocht.

De tegenmanifestanten wisten tot vlak bij deze extremistische belgicisten en royalisten door te dringen, en het duurde niet lang voor er op de vuist werd gegaan. Opnieuw was het de bereden Rijkswacht die de straat vrij moest maken. Om nieuwe botsingen te vermijden, zetten honderden rijkswachters meteen, met de bajonet op het geweer, alle zijstraten van de Meir en de Frankrijklei af.

Dit machtsvertoon kon echter niet verhinderen dat de bestuursleden van de UFAC, op de trappen van de Opera, frontaal werden aangevallen door honderden tegenmanifestanten. Opnieuw chargeerde de Rijkswacht, waarbij volgens sommige persberichten - verschillende paarden hun poten braken toen die uitgleden op de trappen… De behoorlijk gehavende UFAC-stoet trok intussen naar de Meir waar in de Beurs een slotmeeting werd gehouden. Maar het bleef erg onrustig, zeker nadat men een UFAC-manifestant wist te overmeesteren die twee handgranaten op zak had.

Op het Astridplein werd volgens de pers overigens ook een belgicist ontwapend die met een revolver had gezwaaid toen hij zich bedreigd voelde…

HERMETISCH AFGESLOTEN Een woelige massa tegenbetogers die volgens de politie nog uit meer dan drieduizend man bestond, golfde de volgende uren op en neer rond de Malpertuus.

Om erger te voorkomen gaf burgemeester Van Cauwelaert de politie het bevel om de buurt rond de Frankrijlei hermetisch af te sluiten. Omstreeks 18 uur probeerden de Vlaams-nationalisten dit cordon te doorbreken, maar de massaal uitgerukte ordestrijdkrachten wisten dit te voorkomen. Naargelang de avond over de stad neerdaalde, keerde ook de rust weer en kwam er een einde aan een van de meest turbulente dagen uit de recente Antwerpse geschiedenis.

© PHOTONEWS

VOS-secretaris Jacobs had zich op zondag in de vroege morgen geïnstalleerd op de eerste verdieping van café Ibis aan de Loosplaats van waaruit hij een uitstekend zicht had op het beginpunt van de Fraternellenmanifestatie. Hij had de beschikking over twee koeriers en een secretaresse die zijn richtlijnen zouden overbrengen naar de tegenbetogers. Omstreeks 8 uur telde de politie al enkele honderden vermoedelijke tegenbetogers die zich in de buurt van het Stadspark verzameld hadden. Twee uur later waren dit er naar schatting van de politie al meer dan zesduizend.

De manifestatie van de Fraternellen begon met een eucharistieviering in openlucht aan de St.-Jozefkerk op de Loosplaats. De bedoeling was om daarna via de Van Eycklei naar de Frankrijklei te stappen om daar een bloemenhulde te brengen aan het oorlogsmonument. Na de obligate toespraken zouden de Fraternellen dan naar de Opera gaan waar de optocht zou worden geschouwd door het bestuur van de Fraternellen. Nog voor de optocht van de Fraternellen zich begon te formeren, moest de Rijkswacht al te paard chargeren op de Quinten Matsijslei toen tegenbetogers aanstalten maakten om de Fraternellen aan te vallen.

26 JUNI 1932

Frans van Cauwelaert

© PHOTONEWS

p zaterdag 25 juni 1932 organiseerde de UFAC een concert in het Rivierenhof, maar daar waren volgens de pers maar een honderdtal belangstellenden naar afgezakt, terwijl bijna driehonderd Rijkswachters, onder wie veertig te paard, de omgeving beveiligden.

Alles bleef rustig in Deurne en in de stad, maar het was de spreekwoordelijke stilte voor de storm. ’s Avonds spraken volksvertegenwoordiger Staf De Clercq en advocaat Leo Scheere een tot de nok volgelopen St.-Janspaleis op het gelijknamige plein toe. August Borms die in de zaal zat werd op het podium geroepen en minutenlang toegejuicht… Het was duidelijk dat de Vlaams-nationalisten klaar waren om de Fraternellen de volgende dag warm te ontvangen…

23 JUNI 2022

JAN HUIJBRECHTS

EEN POLITIECOMMISSARIS DIE DE MASSA TOESPRAK EN HET BEVEL GAF OM ZICH TE VERSPREIDEN WERD OP HOONGELACH ONTHAALD EN BEDOLVEN ONDER DE EIERSTRUIF

Staf De Clercq

Puzzel

23 JUNI 2022

19

't Pallieterke telt tegenwoordig niet alleen 20 bladzijden in plaats van 16.

Maar uw abonnement biedt u nog veel meer!

Ontdek het hieronder en via palnws.be/abonnees.

Vraag van de week Elke maandag stellen wij een actuele vraag over een spraakmakend thema en horen wij graag uw mening!

DEZE WEEK

Presentator Stijn Derudder is uw gastheer in twee podcasts. Elke donderdagochtend is er PAL EROP, waarin u Jurgen Ceder, Pieter Van Berkel en de andere medewerkers en gasten aan het woord hoort. Op zondag is er dan weer de podcast ‘Een kwestie van geloof’, waarin telkens een onderdeel uit het geloof in brede zin wordt behandeld. palcast.be

Moeten N-VA en Vlaams Belang vanuit het Vlaams Parlement de Vlaamse soevereiniteit uitroepen?

De app

Neem deel via: palnws.be/category/vraag-van-de-week

"Moet koning Filip zich in naam van alle Belgen excuseren voor het koloniale verleden en moeten daaraan herstelbetalingen gekoppeld worden?"

Dat was de vraag die we vorige week stelden aan de lezers van PAL NWS, naar aanleiding van het bezoek van koning Filip aan Congo.

Zoals elk zichzelf respecterend medium beschikt ook ’t Pallieterke over een eigen nieuwsapp. Je vindt hem in de Google Play Store (Android) en de App Store van Apple (iOS).

88 PROCENT VAN DE RESPONDENTEN VINDT DAT ER GEEN EXCUSES EN GEEN HERSTELBETALINGEN MOETEN KOMEN. "Waarom zouden de huidige Belgen, die hier niets mee te maken hebben, hun belastinggeld hieraan spenderen?

Het koningshuis treft schuld en daarvoor mogen ze met eigen middelen bijdragen", oordeelt lezer Paul C. 11 PROCENT VINDT WEL DAT ER EXCUSES MOGEN KOMEN. HERSTELBETALINGEN VINDEN ZE EVENWEL UIT DEN BOZE. "Diegenen die grof geld verdiend hebben (Societé Générale, Umicore en een bepaalde Duitse familie uit Laken), mogen herstelbetalingen doen uit eigen naam, en eigen portefeuille", reageert Ghislain B.

Nieuwsbrieven Elke werkdag het beste van PAL NWS en ’t Pallieterke in uw mailbox, voor u geselecteerd en van commentaar voorzien door de webredactie. Elke dinsdag is er bovendien de vraag van de week. palnws.be/nieuwsbrieven

1 PROCENT VAN DE RESPONDENTEN VINDT DAT ER WÉL HERSTELBETALINGEN MOETEN KOMEN.

P L NWS

PAL NWS is de nieuwssite van ’t Pallieterke.

Als abonnee hebt u uiteraard toegang tot alle artikels achter de betaalmuur. palnws.be

1320

A B C

1

2

3

4

5

6

7

Met PAL SPORT pikken we de draad van vroeger weer op, toen boksen en gewichtheffen in ’t Pallieterke belangrijk waren. palsport.be

8

9 10 11 12

A. B. C. D. E. F.

Niet zeker Tevens - Plotseling opkomende nieuwe ster - Zekere Dynamische - Frans pers. vnw.

Geestrijke drank - Daar - Vat met een hengsel Voegwoord - Liefkozende bewoording Borstelige zoogdieren - Aanwijzend voornaamwoord Internetlandcode voor de Verenigde Arabische Emiraten Beminde Van een bepaalde kleur - Behagen Schamelheid - Ruimtelijke Ordening Windrichting - In opdracht - Deel van een breuk Was behulpzaam - Germaanse taal Trots - Lidwoord

E F

VERTICAAL

G H I J K L

 www.facebook.com/palvoorvlaanderen  twitter.com/palvoorvl  www.instagram.com/palvoorvlaanderen/

HORIZONTAAL

G. H. I. J. K. L.

D

Volg PAL voor Vlaanderen op onze sociale media, deel de berichten en effen zo mee het pad naar een onafhankelijk Vlaanderen!

1. Geannexeerde 2. Onderkomen - Vragend vnw.

3. Een meetwerktuig toetsen aan de gestelde eisen - Meisjesnaam - Erbium 4. Kleine ruimte vlak onder het dak 5. Britse - Trend 6. Franse rivier - Interprofessionele werkgeversorganisatie - En volgende 7. Latijnse groet - Vondsten 8. Kermisattractie - Lofdicht 9. Ontroerend 10. Voorzetsel - Middelbaar onderwijs Nummer - Besturingssysteem van Microsoft, uitgebracht in 2000 11. Deelnemend aan een interactie 12. Ruikte - Chagrijnige

OPLOSSING 1319 1

2

3

4

A

F

L

U

I

B

A A K

C

N A K O M E

D

T

E

A

F

S O

G

I

H

E G E

L

I

L

IJ

1319

I

5

6

7

L O L

A R

T

J

U

S M U R

O O

T

M A G O S S

R

T

D E

R

E

O

L

E O

F

S

I

N T

R

E

L

E G E T

R

IJ

L

E

K

R G

L P

E N N E

J

O E

R

K N A

K

O F

F

E

L

S

T

9 10 11 12

T C O N C E O O

E N E N

E

8

B

U

R A

V O O R U

I

I I

G L

T G A

20 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

23 JUNI 2022

Tweet van de week We moeten daar eerlijk in zijn. Als je iedere week een belachelijke politieke post op sociale media moet voorzien van commentaar, is België een dankbaar land. Nergens zoveel parlementsleden, ministers en voorzitters als hier. En nergens zoveel politici die van sneller van mening veranderen als van onderbroek.

Het zal u bijvoorbeeld niet lukken om elders in Europa een grotere windhaan te vinden dan Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert. Windhaan is misschien een tikje overdreven. Laat ons zeggen: windkuiken.

Maar we zijn hiermee nog te streng. We kloppen af op windei. Er is dus geen groter windei dan Egbert Lachaert. Klaar.

Leugenaar Lachaert De man wou geen coalitie zonder de grootste partij van het land. Hij deed het toch. De man wou geen kernuitstap. Hij deed het toch. Hij wou belastinghervormingen ten voordele van de belastingbetaler. Hij graaft vol overgave aan de begrotingsput die de belastingbetaler alleen meer geld zal kosten. Hij was stellig dat Groen alleen mocht meeregeren als ze hun programma ritueel zouden verbranden. Hij voert het ondertussen uit. Een btw-verlaging vond hij onomwonden boerenbedrog.

U weet wat daarvan gekomen is. Hij wou dat de gewesten over hun eigen centen mochten beschikken. Nu wil hij het gewicht weer federaal leggen.

Lachaert is als voorzitter verkozen op basis van de 10 geboden waarmee hij van de liberale berg afdaalde, om vervolgens alle geloofspunten die daarop staan de nek om te wringen. En tegelijk is hij stomverbaasd dat hij in de peilingen onder de 10 procent is gezakt. Om maar te zeggen: er zijn echt weinig mensen die je zo makkelijk te kakken kan zetten dan Egbert. Of het zou zijn premier moeten zijn die eerst zegt geen premier te willen worden als onderdeurtje van de politiek, vervolgens toch premier wordt en even stomverbaasd is dat hij als politieke dweil wordt gebruikt door de PS en Groen. Waarmee ik dus alleen wil zeggen: ze maken het criticasters en satirisch ingestelde mensen wel heel erg makkelijk in dit land.

Smeerlap Maar er is makkelijk - wat prima is als u het mij vraagt - en er is een punt waarop je als satiricus de handdoek in de ring moet gooien omdat ze het gewoon veel beter kunnen dan je het kan verzinnen. Ze pakken godverdomme ons werk af. Deze week was er zo eentje. Zo postte Egbert deze week een foto van zichzelf met de tekst “goed smeren hé mannekes”. Uitgerekend in een periode waarbij Open Vld opnieuw in onderhandelingen zit met Engie. Zelfs Verhofstadt had dat destijds niet gedurfd. De oproep, bedoel ik dan. Het gesmeerd worden wel. Ik kan daar met de beste wil van de wereld niets geestigers van maken.

WOUTER BEKE NA DE ONDERZOEKSCOMMISSIE

“Mijn hele kabinet kan u verzekeren dat ik werkelijk nergens van wist”

Anderhalve maand geleden hield Wouter Beke het voor gezien in de Vlaamse regering. De man die een partij erfde van 20 procent en er bij zijn afscheid nog 8 procent van overhield, schreed vol eigenliefde deze week het Vlaams Parlement binnen met één belangrijke boodschap: “Ik was het niet. Ik was niet eens in de buurt. Niks mee te maken. Maar u moest eens weten hoe diep dit mij allemaal geraakt heeft? U zou nog verschieten.”

Meneer Beke…

Beke: “Ze hebben mij hier toch echt zwaar aangepakt hé. Alsof ik het zelf al niet moeilijk genoeg heb. Ik heb de ziekte van Crohn, moet u weten. Ik heb dat nog aan niemand gezegd, maar u mag dat gerust weten.”

U hebt dat wel al aan iemand gezegd.

Namelijk aan de nationale pers toen u kritiek kreeg op uw coronabeleid.

Beke: “Nu u het zegt. Het zou inderdaad kunnen dat ik dat al eens per ongeluk heb laten vallen in een weekendinterview. Maar ik heb ook aambeien. Dat wist u nog niet, hé?”

Meneer Beke, we hadden het graag gehad over de dood van een kind in een crèche.

Beke: “Ah dat? Ik kan daar kort over zijn.

Ik was het niet. Ik was niet eens in de buurt.

Niks mee te maken. Allemaal de schuld van de administratie. Maar u moest eens weten hoe diep dit mij allemaal geraakt heeft! U zou nogal schrikken. Ik ben al geen goede slaper, maar die nacht heb ik een extra tas thee moeten drinken om in slaap te raken. Ik moet daar nochtans voorzichtig mee zijn, want dat slaat direct op mijn darmen.”

U leek vooral aangeslagen door uw eigen ontslag. U nam pas maanden later ontslag, terwijl u al twee jaar op de hoogte was van de problemen van het ‘Sloeberhuisje’.

Beke: “Dit neem ik niet. Mijn hele kabinet zal u bevestigen dat ik nergens van op de hoogte was. U zal mij niet gauw betrappen op ergens van op de hoogte te zijn. Mijn vrouw kan dat bevestigen. Wil u eens met mijn vrouw praten? Dat kan een mooi exclusief en emotioneel interview zijn.”

Uw vrouw praatte al exclusief en emotioneel met de pers toen u kritiek kreeg op uw welzijnsbeleid.

Beke: “Nu u het zegt. Het zou inderdaad kunnen dat ze daarover per ongeluk iets heeft laten vallen. Wat alleen maar bewijst dat ik dus werkelijk van niets op de hoogte ben.

Mijn dochtertje heeft mij trouwens een trui gegeven…”

Weten we, meneer Beke. Uitgebreid op de voorpagina’s van de kranten. Waar was u toen u het nieuws over de dood van de peuter hoorde?

Beke: “Ik zat op het toilet. Ik heb dus niets gehoord, want dat is een zeer geluidsdichte ruimte. Dat moet wel hoor, want soms kan dat nogal wat lawaai geven als het echt dringend is. Maar ik probeer dat soort zaken voor mezelf te houden. Het ligt niet in mijn aard om dat aan de grote klok te hangen.”

U voelt met andere woorden geen enkele verantwoordelijkheid voor wat er gebeurd is…

Beke: “Ik vind dat het agentschap verantwoordelijk is en daarna de maatschappij.

Als er dan nog verantwoordelijkheid over is, neem ik die graag. Maar ik draag mijn leed in stilte. Ik ben nogal introvert. Te introvert, zeggen mensen me wel eens.Wist u trouwens dat ik lijd aan…

Laat maar meneer Beke, dank u, heel introvert inderdaad!

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries

Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com

VoIP telefonie Wi-Fi Netwerkbeheer

flybywire.vlaanderen