't Pallieterke van 22 december 2022

10-11

JO BROUNS (CD&V) VLAAMS MINISTER VAN WERK EN LANDBOUW INTERVIEW

"Geef Vlaanderen meer sleutels in handen"

Jo Brouns (47) is sinds 18 mei 2022 minister van Werk, Economie, Innovatie en Landbouw in de Vlaamse regering. Met de krapte op de arbeidsmarkt en verschillende dossiers als het stikstofdossier en het Mestactieplan heeft hij nog heel wat werk voor de boeg. “Mensen die hardnekkig weigeren om te werken mogen de stok voelen.”

HOE ZIT

QATARGATE ECHT IN ELKAAR?

De regering moet haar huiswerk over de dure pensioenplannen opnieuw maken. De EU maakt zich zorgen over het ontsporende begrotingstekort van België en dreigt ermee de beloofde herstelsteun van 850 miljoen in te trekken. De Europese inmenging maakte Magnette, die gewoon is zijn zin te krijgen, razend. Hij werd nog bozer toen De Croo een plan uitwerkte om de pensioenhervorming begrotingsneutraal te maken. Vivaldi rolt vechtend over de straat. Niemand verwacht dit jaar nog een pensioenakkoord.

Een van de belangrijkste factoren in de betaalbaarheid van de pensioenen is de tewerkstellingsgraad, het percentage van de bevolking dat geactiveerd kan worden en langer actief gehouden kan worden. De Croo wil volgend jaar een ambitieuzer plan goedgekeurd krijgen dan het zwakke mini-akkoordje van februari. De kans dat de PS instemt met activerende maatregelen van betekenis is echter nihil. En waar

blijft het akkoord met Engie over het openhouden van de kerncentrales? Niemand weet het.

Ook over het asielbeleid bestaat niet de minste overeenstemming binnen de regering. Magnette verwijt staatssecretaris De Moor zich te veel te laten opjagen door het Vlaams Belang. Cathérine Moureaux, ook PS, zei deze week dat het asielbeleid te veel wordt gedomineerd door de Vlaamse agenda.

Stilstand is voortaan de regel

Met de verwijten van Magnette en Moureaux komen we bij de kern van de zaak. Het is een goede zaak dat de politieke commentatoren beseffen dat Vivaldi niet werkt, maar tegelijk jammer dat ze geen analyse maken van de structurele redenen van de onenigheid en het immobilisme. Waarom kan bij ons niet wat bij onze buren wel kan?

Het kan niet genoeg herhaald worden: België zelf is de reden. De politieke tegenstellingen tussen de twee gemeenschappen zijn zo groot dat in geen enkel dossier nog enige beweging mogelijk is. Dat is niet alleen het geval bij het asielbeleid, maar bij elk ander geblokkeerd dossier: begroting, arbeidsmarkt, pensioenen, energie.

Kan er dan echt niets meer? Toch wel, hoor. Om discriminatie van ‘non-binaire personen’ te vermijden, legt Sarah Schlitz, staatssecretaris voor Gelijkheid van Ecolo, vrijdag een wetsontwerp tot schrapping van de vermelding m/v op de identiteitskaarten voor aan de regering, die daar al eerder haar principieel akkoord voor gegeven heeft. Geen grap.

In een normaal land zou het malgoverno van deze regering leiden naar een electorale afstraffing en vervanging door een andere ploeg. Dit is echter geen normaal land. De kans is zeer groot dat we in 2024 Vivaldi II krijgen omdat in een federale regering enkel nog partijen kunnen zitten die bereid zijn stilstand te aanvaarden als manier om met communautaire tegenstellingen om te gaan.

JURGEN CEDER

Woke en het christendom

Kerstmis - één van de belangrijkste christelijke feesten - staat voor de deur. Hoog tijd om stil te staan bij het feit dat we nog altijd christelijker zijn dan we denken, ten goede of ten kwade.

Hoewel de kerken in Vlaanderen leeglopen en geloof in een hogere macht tegenwoordig op een laag pitje staat, zijn wij - met inbegrip van de atheïsten onder ons - nog altijd een diepchristelijk volk. Dat blijkt niet in de eerste plaats uit de talloze kerken, kapelletjes en Mariabeelden die ons landschap bezaaien, of de vele christelijke rituelen die we er nog steeds op na houden, maar vooral uit onze opvattingen over wat goed of slecht is.

Het idee dat eerlijkheid, vergiffenis en naastenliefde deugden zijn, terwijl je de zwakkeren niet zomaar mag uitbuiten omdát ze zwak zijn; die waarden zijn minder universeel en meer christelijk dan seculiere humanisten (christenen in ontkenning) vaak durven toegeven.

Lusten zonder lasten

Met het verdwijnen van de christelijke God wilden sommigen in de 20ste eeuw consequent zijn en meteen ook de christelijke waarden bij het huisvuil zetten. De excessen die daaruit volgden, zoals het nazisme, zijn welbekend. De meerderheid, niet vies van enige hypocrisie (nog een oeroude christelijke waarde), koos onbewust voor christelijke waarden zonder God.

De lusten zonder de lasten, de waarden zonder het bijgeloof, wat kan daar men daar nu op tegen hebben? Het is niet alleen de vraag hoelang dat liedje kan blijven duren; de ideologische homunculi die uit dit spanningsveld voorvloeien zijn ook niet om over naar huis te schrijven.

16de-eeuwse cancelcultuur

Neem het woke-fenomeen. ‘Woke’ is niet zomaar een christelijk, maar bovenal een erg calvinistisch verschijnsel. In een poging hun christelijke modelstaat vrij van zonde te houden, maakten de calvinisten in het 16de-eeuwse Genève er al een sport van elkaar aan de schandpaal te nagelen of elkaar te ‘cancelen’ - al werd dat toen nog gewoon ‘excommuniceren’ genoemd. Het is dan ook geen toeval dat de wokeste landen een calvinistische stempel dragen: de VS, het VK en Nederland. De Nederlandse cultuuroorlog rond Zwarte Piet is niets meer dan een seculiere verderzetting van de religieuze oorlog tussen protestanten en katholieken.

De verzachtende factoren van het christendom gelden echter niet voor ‘woke’. De Britse schrijver Tom Holland, die een heus boek over de blijvende invloed van het christendom schreef, omschrijft het als volgt: “Woke heeft zoveel geërfd van het christendom: een geest die neerdaalt en mensen de ogen opent, de aanklacht tegen de zonde, het verheffen van de onderdrukten. Maar wat het mist is vergiffenis en het feit dat we allemaal zondaars zijn.”

Zalig kerstfeest!

WE ZITTEN NOG NIET

IN DE CHINESE EEUW

De 21ste eeuw zou volgens heel wat economen “de Chinese eeuw” worden. De voorspellingen verschilden van mening over het precieze jaar dat de Chinese economie groter zou worden dan die van de VS, maar weinigen twijfelden aan het eindresultaat. De voorbije twee jaar zijn die voorspellingen bijgesteld. Er zijn meerdere tekenen dat dat Chinese groei stokt en dat het regime een aantal problemen niet onder controle krijgt. De vertraging zou zelfs de voorbode van stilstand kunnen zijn.

Nog in 2020 voorspelde het Centre for Economics and Business Research dat China de VS op het vlak van bbp zou voorbijsteken in 2028, een voorspelling die ik toen trouwens heb overgenomen in een van mijn columns. Die denktank had eerst 2033 vooropgesteld als het jaar van de economische machtsovername, maar de snelle en kordate manier waarmee China de corona-epidemie had aangepakt leek het land een aanzienlijke voorsprong te geven op het onzekere, aarzelende Westen. Het land waar het coronavirus ontstond - waarschijnlijk ontsnapt uit een labo - leek daar een hele tijd voordeel uit te halen.

Chinese vaccins geen oplossing voor het Chinese virus

Twee jaar later zijn de rollen omgekeerd. Thuis opgesloten Chinezen konden de afgelopen weken op hun televisieschermen het WK voetbal volgen en daar de beelden zien van ongemaskerde en onbezorgde supporters van over de hele wereld. Covid-19 is bijna overal een probleem van tweede orde geworden, maar niet in China. Covid-19 en lockdowns blijven er delen van het land platleggen. Er zijn twee redenen voor de Chinese uitzondering.

Ten eerste blijken de Chinese vaccins heel wat minder werkzaam dan de westerse mRNA-vaccins. China geeft dat officieel niet toe, maar de slechte resultaten vielen eerder al op in andere landen die zich hadden laten verleiden tot het goedkopere Chinese spul. Het communistische regime blijft intussen weigeren om westerse vaccins in te voeren. De vernedering te moeten toegeven dat de westerse producten beter zijn, is blijkbaar erger dan de dood van tienduizenden Chinezen.

Lockdowns werken niet

andere middelen. Omdat het virus niet kon circuleren, werd ook geen groepsimmuniteit opgebouwd.

Ook op dit vlak houdt het regime koppig vast aan de gevaren koers. Als we de Chinese cijfers mogen geloven, heeft het land het kleinste aantal coronaslachtoffers te betreuren van de hele wereld.

Voor het regime was dat het bewijs van de superioriteit van zijn staatsvorm. Het zit nu in zijn eigen val, want de lockdowns blijken enkel uitstel. Als ze niet gepaard gaan met een efficiënte vaccinatie, slaat de ziekte dodelijk toe telkens de grendels weer van de deur gaan.

Het ongenoegen van de bevolking over opsluiting en ontbering groeit. Zorgwekkend voor Xi en de Communistische Partij, heeft dat al geleid tot politiek geladen straatprotest, ongezien sinds het neerslaan van de Tiananmen-opstand. Het regime kondigt nu versoepelingen aan, maar die hebben al onmiddellijk geleid tot een stijging van de besmettingen.

Drie jaar aan strenge, langdurige lockdowns beginnen een zware tol te eisen, op menselijk gebied, maar ook op economisch vlak. De consumptie daalt, productie en export vlakken af, de werkloosheid neemt toe. De Chinese economische groei is gedaald naar het laagste niveau in 30 jaar. Vooral de vastgoedsector, waar Chinezen veel meer in investeren dan in aandelen, maakt een zware crisis door.

In 2021 kende China het laagste geboortecijfer ooit

Rampzalige geboortecijfers

wentekort’ bovenop, ontstaan doordat tijdens de eenkindpolitiek vaker meisjes dan jongens werden geaborteerd.

Met het huidige geboortecijfer zal de Chinese bevolking in minder dan een halve eeuw halveren. Dat zal uiteraard effect hebben op het bbp. De demografische neergang zal vooral tot onbetaalbare verouderingskosten leiden. Momenteel onderhouden elke 10 actieve Chinezen 2 gepensioneerden. Indien de huidige evolutie zich doorzet, zullen die 10 in de volgende eeuw al 12 gepensioneerden moet onderhouden.

De consumptie daalt, productie en export vlakken af, de werkloosheid neemt toe

Wel voorbij de EU

De profeten van de Chinese eeuw zijn nu volop hun voorspellingen aan het bijstellen. Met de huidige groeiratio’s zal China de VS pas voorbijsteken in 2060, schatten ze. Sommigen denken echter al dat het nooit zal gebeuren en dat het hoogtepunt van China voorbij is. De Chinese Communistische Partij lijkt er ook niet meer zo in te geloven. Eerder had die aangekondigd de VS te zullen verslaan tegen 2035, maar op het laatste partijcongres werd die doelstelling geruisloos geschrapt.

1

euro Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews

De andere reden van de blijvende coronaproblemen toont aan waarom de Van Ransten van deze wereld ongelijk hadden: drastische lockdowns hebben meer nadelen dan voordelen. China houdt sinds het begin vast aan een zerocovidbeleid, wat betekent dat zelfs de lichtste uitbraak onmiddellijk leidt tot het volledig sluiten van de betrokken regio. Men dacht daarmee het virus te verslaan en daarom werd te weinig geïnvesteerd in vaccinatie en

Covid-19 is een tijdelijk probleem, zelfs voor China, maar demografie is dat niet. China heeft de eenkindpolitiek die in 1980 werd ingevoerd in 2016 weer afgeschaft, maar dat lijkt weinig resultaten op te leveren. Het is blijkbaar gemakkelijker reproductie te verbieden dan op te leggen. In 2021 kende China het laagste geboortecijfer ooit. Een Chinese vrouw heeft gemiddeld 1,3 kinderen, ver beneden de 2,1 die nodig zijn om de bevolking in stand te houden. Daar komt nog een ‘vrou-

Dat communistisch China binnen afzienbare de tijd geen wereldleider zal worden, is goed nieuws voor de rest van de wereld. De EU moet echter niet te veel juichen. Vorig jaar overtrof het bbp van China voor de eerste keer dat van de EU. Het wegvallen van het VK speelt daar een rol in, maar ook zwakkere groeicijfers dan de rest van de wereld. Binnen het Europese blok zijn er wel heel wat verschillen. Raad eens welk land volgens de Europese Commissie de zwakste groei gekend zal hebben in 2022… Moet ik het echt zeggen?

EDITORIAAL

PIETER VAN BERKEL

Xi Jinping

© PHOTONEWS

WAAROM DE FEDERALE REGERING OVEREIND BLIJFT, VOORLOPIG TOCH…

Eerste minister Alexander De Croo kwam met een voorstel voor een pensioenhervorming en het zat er meteen bovenarms op in de federale regering. “Een vertrouwensbreuk met de PS”, volgens sommige media. En toch valt de regering niet, uit vrees voor een electorale tsunami van de radicale partijen. Al zouden de PS en Vooruit er om verschillende redenen wel eens voor kunnen kiezen de rit vroegtijdig te stoppen.

Een lid van de regeringsmeerderheid luchtte een paar dagen geleden zijn hart bij de zakenkrant De Tijd: “Hoe gaan we dit nog anderhalf jaar volhouden?” ‘Dit’ staat voor de manier waarop de federale regering zich voortsleept. Na WhatsApp-gate is het gezag van premier Alexander De Croo (Open Vld) zwaar aangetast. De andere partijen, de PS voorop, behandelen hem als een voetveeg. Dat bleek vorige week nog toen de eerste minister vanuit het eigen kabinet met een voorstel voor een pensioenhervorming kwam. Zo wou hij morrelen aan het voordelige statuut van bepaalde beroepen, zoals militairen en politieagenten die vroeger met pensioen mogen gaan. De PS vindt dit onaanvaardbaar en sprak volgens bepaalde kranten zelfs over een vertrouwensbreuk. Als men deze termen in de mond neemt, dan betekent dit meestal dat het einde van een regering nabij is. Niet zo bij deze ‘paars-groene+’-regering. Men kiest ervoor om nog anderhalf jaar verder te strompelen.

HOPEN OP BETER

ECONOMISCH WEER

Dat komt uiteraard om te beginnen door de angst voor de peilingen. Zelfs als ze niet zo negatief uitvallen bij een echte stembusslag, vrezen de traditionele partijen voor een flink pak slaag. De grote winnaars worden sowieso het Vlaams Belang en de PTB/PVDA, in die mate dat men zelfs op regionaal niveau niet genoeg heeft aan drie partijen om een meerderheid te vormen. Monstercoalities worden misschien een noodzaak. Bij Open Vld en Groen zit de schrik er flink in. De toenemende kritiek van de jongerenafdelingen op het non-beleid

geldt als een kanarie in de koolmijn. De kritiek van de eigen achterban komt altijd als het meest pijnlijke over. Bij de twee genoemde partijen is de vrees voor de kiesdrempel groot. Niet nationaal, maar in een paar provincies. In een kleinere kieskring als Limburg ligt de drempel de facto op 7 procent. Dat wordt opletten geblazen voor de Vlaamse liberalen en de groenen. En in Antwerpen wordt het voor Open Vld ook kantje boord. Nationaal mag men dan nog 8 of 9 procent halen, in één kieskring geen verkozenen meer hebben is een psychologisch pijnlijke zaak. Het brengt het voortbestaan van een partij in gevaar. Dus is verkiezingen vermijden de boodschap.

En tegelijk hoopt men het komende half jaar op beter economisch weer. Dat is volgens verkozenen van Vival di een soort van laatste strohalm. En daarom was men in de Wetstraat ook opgelucht toen de Nationale Bank met haar economische pro jecties voor 2023 kwam. Er zou geen recessie komen; dat zijn twee kwartalen met een negatieve eco nomische groei. Het is vooral een statistisch element, want de economie vertraagt, maar een echte krimp zit er niet aan te komen. Zelfs geen lichte recessie. De oorzaak zou liggen bij de burgers die het geld laten rollen. Ook al zijn de energiefacturen gestegen, veel gezinnen hebben nog spaarbuffers en gebruiken daar een deel van om te consumeren.

Bij de Vivaldi-regering redeneert men dat die economische situatie zal leiden tot een soort van bonus voor de meerderheidspartijen bij de verkiezingen in 2024. Het is een gewaagde voorspelling, want het ontsnappen aan een recessie zal niet voldoende zijn om de verzwakte pijlers van de economie te versterken: het aangetaste concurrentievermogen van de bedrijven, de hoge loonkosten en ook de negatieve handelsbalans. Vooral dat laatste is pijnlijk voor een exportland als Vlaanderen.

DE PS WIL DE MR VOORBLIJVEN

Ook bij de PS is men bezorgd om vervroegde verkiezingen en is de teneur nu dat de federale regering overeind moet blijven. Zeker met de schandalen die de partij voor de zoveelste keer raken. Men gaat daar uit van een extra bonus voor de PTB van Raoul Hedebouw door de scandalitis, ook al lijken de neocommunisten in de peilingen ter plaatse te trappelen.

Waar voorzitter Paul Magnette vooral mee bezig is, is vermijden dat de liberalen van de MR groter worden. En die kans bestaat indien er nu verkiezingen zouden zijn omdat voorzitter Georges-Louis Bouchez zich op een aantal van die thema’s kan profileren: het slechte economische beleid, het geweld tegen de politie en het lamlendig asielbeleid.

Dus gewoon aanmodderen is de boodschap. Zij het voorlopig. De kans is nog altijd groter dat men de rit uitrijdt, maar binnen de socialistische familie houdt men een slag om de arm wanneer de andere piste ter sprake komt.

Vooral bij de PS van Paul Magnette. Ondanks de liefdesverklaringen aan de federale sociale zeker-

heid bestaat er bij de Waalse socialisten nog altijd een sterke regionalistische reflex. Wat onder andere betekent dat men daar maar een koele minnaar is van samenvallende verkiezingen. Bij aparte regionale verkiezingen heeft de PS graag de handen vrij om een regering te vormen los van federale besognes. De Vivaldi-regering vroeger doen vallen en dus voor juni 2024 federale verkiezingen doen plaatsvinden, zou de partij niet slecht uitkomen. De Waalse verkiezingen vinden sowieso na vijf jaar plaats en Magnette en co kunnen dan zonder federale stoorzenders aan de slag om een regering te vormen.

TIJDIG OOGSTEN

Naar verluidt zou ook de Vlaamse zusterpartij Vooruit niet weigerachtig staan tegen een vervroegde stembusslag. De reden is natuurlijk de relatief goede peilingen. Met 16 procent is dat de enige traditionele formatie die relatief goed standhoudt. Maar voorzitter Conner Rousseau beseft dat die situatie ook niet eeuwig zal duren, want in de recentste peilingen lijkt het erop dat een plafond is bereikt. Intern bij de Vlaamse socialisten maakt men wel eens de vergelijking met de groenen die bij vorige verkiezingen ook fluks boven de 10 procent peilden, maar uiteindelijk veel zwakker scoorden in de echte stembus. ‘Tijdig oogsten’ is de redenering bij Vooruit, en dus zou een val van de federale regering geen drama zijn.

Alleen is het wel zo dat geen van beide rode partijen een crisis wil veroorzaken waarbij zijzelf als hoofdverantwoordelijke worden aangewezen voor de val van de regering, want in dat geval krijgen ze de zwartepiet doorgeschoven en kan hen dat electoraal toch meer schade berokkenen dan gedacht. Het blijft dus balanceren op een slappe koord voor Paul Magnette en Conner Rousseau.

Het blijft balanceren op een slappe koord voor Paul Magnette en Conner Rousseau

Aanhoudend negationisme over de Waalse werkzaamheidscijfers

toestand van een grootstad als Antwerpen te transponeren naar heel Vlaanderen. Het is echter een teken van intellectuele luiheid en weinig relevant. Kijk, de laagste gemeentelijke werkzaamheidsgraad in Vlaanderen is Maasmechelen met 64,2 procent, nog altijd meer dan 10 procent hoger dan Charleroi. De taalgrens is een arbeidsmarktgrens en daar is de voorbije 55 jaar amper iets aan veranderd.

Thomas Dermine

Toch blijft men de precaire situatie in Wallonië ontkennen of verbloemen. Een specialist daarin is de staatssecretaris voor Relance, Thomas Dermine (PS). Niet vergeten: ook al is hij ‘slechts’ staatssecretaris, het is Dermine die bij de vorming van deze regering de laatste hand gelegd heeft aan de tekst van het regeerakkoord. In de versies die bij de pers de ronde deden, was het hij die de laatste aanpassingen of ‘track changes’ had toegevoegd.

Welnu, Dermine kwam vorige week aandraven met cijfers die moeten aantonen dat de werkzaamheidsgraad ondanks de onzekere economische tijden (energiecrisis, inflatie) de voorbije twee jaar sterker toegenomen is dan onder de vorige federale regering. Tussen 2014 en 2019 steeg de werkzaamheidsgraad in dit land met 0,7 procent per jaar, sinds het aantreden van de Vivaldi-regering is dat met 1 procent per jaar.

Geen hoerastemming

Ook al zijn deze cijfers op zich correct, ze komen van het Planbureau, toch moeten ze genuanceerd worden en de hoerastemming bij Dermine verdient een rechtzetting. Ook al is de werkzaamheidsgraad met 72,1 procent merkbaar gestegen en is dit een recordpercentage.

“Het feit dat de Waalse steden een beduidend lagere werkzaamheidsgraad hebben dan pakweg Antwerpen - 53 versus 67 procent - heeft ook te maken met vroegere gemeentefusies. De stad Antwerpen heeft in het verleden meer gemeenten opgeslokt dan steden zoals Charleroi en Luik.”

Dat zei de Waalse econoom en voormalig Ecolo-kopstuk Philippe Defeyt vorige week in een interview in De Morgen. Een zoveelste poging om de grote verschillen in werkzaamheidsgraad tussen Vlaanderen en Wallonië te relativeren. Met uiteraard als bedoeling niet te moeten spreken over het gebrek aan Waals activeringsbeleid en

uiteraard de andere kant uit te kijken wanneer men het heeft over het linkse Franstalige verzet tegen arbeidsmarkthervormingen die naam waardig.

Fake news

In eigen boezem kijken wanneer de slechte arbeidsmarktresultaten worden boven gehaald, blijft een lastige. Al mogen we een econoom als Defeyt niet vergelijken met PS-voorzitter Paul Magnette. Die bracht - misschien zelfs ongewild - de discussie op gang over het Waalse arbeidsmarktnegationisme. Want zo mag men zijn

WOKE VAN DE WEEK

betoog noemen wanneer hij in De Afspraak op Vrijdag boudweg komt verklaren dat de Vlaams-Waalse vergelijkingen eigenlijk weinig relevant zijn aangezien de werkzaamheidsgraad in Charleroi en Antwerpen even hoog liggen. Fake news.

Nemen we er de RVA-cijfers even bij. De werkloosheidsgraad bedraagt in Antwerpen 7,35 procent. In Charleroi is dat 15,22 procent. Over naar de werkzaamheidsgraad. Antwerpen: 66,4 procent, Charleroi 53,1 procent. Dus had Magnette beter gezwegen wanneer hij het over een “karikatuur in noord-zuid-verschillen” had. Het is een klassieke truc om de specifieke

Ten eerste: de werkgelegenheidsgraad lag in het derde kwartaal het hoogst in Vlaanderen (76,8 procent), gevolgd door Wallonië (65,9 procent) en Brussel (65,8 procent). Ten tweede: in Wallonië is die amper toegenomen. De verdienste van de cijfers is Vlaams. Ten derde: in die cijfers zit ook een arbeidsmarktherstel na de moeilijke coronajaren. Ten slotte zal de werkzaamheidsgraad in procent sowieso nog wat stijgen dankzij een minder snelle toename van de bevolking op arbeidsleeftijd (de 20 tot 65-jarigen en de noemer in de breuk) door de vergrijzing. Kortom, Vivaldi heeft geen verdienste aan deze cijfers en al zeker niet de Waalse excellenties.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Transgenderactivisten gaan over tot geweld

De naam verraadt het al: het ‘Café Laïque’ in de Europese wijk in Brussel is uitgesproken laïcistisch. “Het is een onafhankelijke plaats gewijd aan de verdediging van seculiere waarden in dienst van een werkelijk diverse samenleving die de beginselen van vrijheid, gelijkheid, solidariteit en neutraliteit waarborgt, geïnspireerd door het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie”, staat te lezen in het charter van het café dat in begin dit jaar werd geopend.

Klassiek secularisme en liberalisme dus, naar Franse traditie. Volgens het café staat dit secularisme onder druk “in scholen en universiteiten, in bedrijven, in overheidsdiensten en op culturele podia”. De zaak wil een plek zijn voor open debat, ook over controversiële onderwerpen. De organisatie benadrukt ook “geen gesegregeerde evenementen op het gebied van gender, cultuur of religie te houden, aangezien deze onverenigbaar zijn met haar filosofie en waarden”.

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat het café, dat zich in Brussel in feite ‘behind enemy lines’ bevindt, een doorn in het oog is van islamisten, islamogauchisten en woke-activisten. Hoe droevig het ook moge zijn, het was wellicht slechts een kwestie van tijd voor het café het mikpunt van geweld zou worden.

Transfoob

De daders waren echter geen radicale haatbaarden, maar woke transgenderactivisten. “Het café Laïque Brussel is van-

avond vernield door terroristische transactivisten. We dienen klacht in”, meldt de organisatie op sociale media. Op afbeeldingen zijn vernielingen, stenen en omgegooide bloempotten te zien. Op het venster van het gebouw prijkt de tekst “Transfoob racistisch café”.

Aanleiding voor de genderfluïde terreur was een lezing die kritisch was over geslachtsverandering bij kinderen. “Psychoanalytici Caroline Eliacheff en Céline Masson (twee sprekers op het evenement) hebben gewaarschuwd voor het misbruik van ‘transgenderisme’ onder minderjarigen”, luidt het op de website.

“Progressieve emancipatie of ideologische werving?”, klinkt het verder. “Afgezien van het feit dat hormonale en chirurgische behandelingen van een gezond kind een patiënt voor het leven zouden maken, dreigt de te snelle reactie op dit verlangen naar een geslachtsverandering ook psychologisch schadelijk te zijn. Veel (te vaak verzwegen) stemmen geven toe deze overgang te betreuren, terwijl verschillende landen terugkomen

op het vroegtijdig voorschrijven van puberteitsblokkers en hormoontherapie. In naam van de kinderbescherming hekelen Caroline Eliacheff en Céline Masson het zogenaamd ‘recht op zelfbeschikking’ dat het lijden van adolescenten verdoezelt en instrumentaliseert.” Ondanks het geweld kon de lezing uiteindelijk toch doorgaan.

PIETER VAN BERKEL

Linkse politici in Wallonië maken er tegenwoordig een sport van om de slechte werkgelegenheidscijfers in hun regio weg te relativeren. De klassieke argumenten zijn dat de werkzaamheidsgraad in Antwerpen dezelfde is als in Charleroi en dat de werkgelegenheid ondanks de onzekere economische tijden aardig toeneemt, ook in Wallonië. Tijd voor een rechtzetting.

Philippe Defeyt

In eigen boezem kijken wanneer de slechte arbeidsmarktresultaten worden boven gehaald, blijft een lastige

Helft van de leerlingen kan oppervlakte en omtrek van een rechthoek niet berekenen

Kan je je inbeelden dat jouw kind in het tweede jaar secundair onderwijs zit en niet eens de eindtermen basisgeletterheid heeft behaald? De basisgeletterdheid omvat de minimale vaardigheden die een leerling van 14 jaar moet hebben om vlot in de maatschappij mee te draaien. In de A-stroom slaagt 22 procent van de leerlingen er niet in om een eenvoudige e-mail foutloos te schrijven. In de B-stroom loopt dit op tot 41 procent. Het is de zoveelste alarmkreet die over het dalend onderwijsniveau wordt geslaakt.

Ongeveer 50 procent van de leerlingen slaagt er niet in om een boodschap correct weer te geven. Voor wiskunde is de dalende trend nog onthutsender. Zowat de helft van de veertienjarigen slaagt er niet in om de oppervlakte en de omtrek van een rechthoek te berekenen. Vijftig procent weet niet hoeveel volle glazen van dertig centiliter je kan schenken uit een fles cola van één liter.

Basisgeletterdheid

Stuur een leerling met een boodschappenlijstje naar een grootwarenhuis. Kunnen de leerlingen inschatten welk budget ze nodig hebben voor de boodschappen? Kunnen ze een winkelplannetje lezen om de weg te weten? Kunnen ze aan een winkelbediende de nodige informatie vragen over een bepaald product? Kunnen ze inschatten hoeveel tijd ze ongeveer zullen nodig hebben? Weten ze hoeveel ze moeten betalen voor een jeansbroek waarvoor ze 20 procent korting krijgen op de oorspronkelijke prijs van 70 euro? Uit de peilingen van het Steunpunt Toetsontwikkeling en Peilingen (STEP) blijkt dat een kwart van de leerlingen van het secundair onderwijs niet slaagt voor die opdrachten en de minimale doelen van de basisgeletterheid niet haalt.

Als we kijken naar de eindtermen van de eerste graad - die hoger liggen dan die van de basisgeletterdheid - dan slaagt amper vijftig procent voor getallenleer. Voor lezen ligt het percentage een stuk hoger. Werkgeversorganisatie Voka trekt in De Tijd andermaal aan de alarmbel. “De Vlaamse Gemeenschap besteedt elk jaar 15 miljard euro aan onderwijs. We verwachten daarvoor een hoger ambitieniveau”, zegt Julie Beysens, onderwijsexpert van Voka. “Dat een deel van de leerlingen aan het begin van het secundair onderwijs al de laagste lat niet haalt, baart ons grote zorgen.” De basiswiskunde is de opstap naar de bredere STEM-competenties. Dat zijn net de profielen waarnaar de bedrijven op zoek zijn.

Ambitieuzer

Volgens STEP zou de achterstand vooral te wijten zijn aan de leerkrachten. Ervaren en goed opgeleide leerkrachten scoren beter. Maar er is uiteraard meer aan de hand. De ‘funfactor’ in het onderwijs ligt veel te hoog. De diversiteit aan achtergronden en leermogelijkheden in één klas zorgt voor onoverbrugbare kloven. De instroom van leerlingen met een leerachterstand of die

thuis geen of weinig Nederlands spreken, neemt hals over kop toe. Dan is er ook nog ‘de ontlezing’ van de maatschappij en de verslavende impact van de beeldcultuur van ons mobieltje, die vooral bij de jeugd verpletterend is.

Minister Ben Weyts wil de onderwijstanker van koers veranderen door centrale toetsen in te voeren om de kennis van wiskunde en Nederlands te testen. Bovendien wil hij de eindtermen van het basisonderwijs ambitieuzer maken door de focus te leggen op Nederlands, Frans, wiskunde, wetenschappen en techniek. Maar het proces loopt spaak. De eindtermen van de tweede en de derde graad van het secundair onderwijs werden door het Grondwettelijk Hof gekelderd. Er rest de minister weinig tijd meer.

Maar volgens Serge Dupont moeten we niet alleen naar de leerkracht kijken, maar ook naar de thuissituatie en de schoolse pedagogiek. In zijn studie ‘De cultus van het kind’ waarschuwt de doctor in de psychologie (UCL) dat we onze kinderen opvoeden tot “individuen die psychologisch niet sterk in de schoenen staan, bij wie de algemene kennis tekortschiet, die navelstaren en narcistisch zijn”. Dat geeft op latere leeftijd problemen wanneer van de leerlingen inzet, zelfdiscipline en doorzettingsvermogen worden gevraagd. “Deze kinderen zijn minder goed gewapend tegen de moeilijkheden van het leven, omdat hun ouders altijd proberen alle problemen voor ze op te lossen en obstakels uit de weg te ruimen.” Serge Dupont pleit voor strengere regels, hogere eisen en meer nadruk op kennis.

Hardere aanpak

Eric van der Plicht (34) - docent maatschappijwetenschappen en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs - stelt in Nederland dezelfde problemen vast: “Jongeren worden met fluwelen handschoenen behandeld en dat heeft desastreuze gevolgen voor hun gedrag.” Het antwoord van het onderwijs werkt vernietigend: “Niet kennisoverdracht of inhoudelijk de les volgen werd de norm, maar sociaal zijn en het vooral erg gezellig hebben.”

Eric van der Plicht pleit daarom om in het onderwijs duidelijkere grenzen te stellen en leerlingen harder aan te pakken. “Pas als scholen weer duidelijk gaan normeren - zowel inhoudelijk als qua gedrag - kunnen we kwaliteitsverbetering verwachten. Niet eerder.”

JULIEN BORREMANS

COLUMN Europese Patriotten

Ergens in de jaren negentig was ik als deskundige uitgenodigd bij de Gentse Feesten. Ik zat daar in een panel dat een discussie over de ‘Joodse kwestie’ moest voeren. Nu was ik in die tijd nog behoorlijk proPalestijns, maar na een half uur begon ik in het hol van de leeuw Israël te verdedigen! Daar zat me toch een zootje onvervalste antisemieten in de zaal: het leek wel een verjaardagsfeestje van Lucas Catherine! Zelden hoorde ik zoveel klinkklare nonsens over Israël zodat ik er wel moést ingaan met gestrekt been. Goed, ik werd toen al voor fascist uitgemaakt, en datzelfde overkwam mij na het verschijnen van mijn boek ‘Brussel: Eurabia’. Toen schreef de hoofdredacteur van Le Soir: “Dat die Bataafse fascist voorgoed in de jungle moge blijven van Paraguay.”

Sinds jaar en dag word ik door de ‘Linkse Kerk’ in Nederland en Belgikistan uitgemaakt voor fascist, racist, islamofoob en wat dies meer zij. Het fascisme - verworden tot een hol en betekenisloos containerbegrip, dat moge duidelijk zijn - is een grotere bedreiging voor Europa dan de islam, krijst de deugdzame goegemeente altoos.

Ik ben veeleer een zuivere latino die in een verkeerd lichaam is geboren

Patriottisme een bedreiging voor Europa?

Mijn nieuwe serie ‘Europese Patriotten’ is dan ook het logische vervolg op mijn jongste boek ‘Safari Eurabia’. Tijdens die eerste queeste door Europa bezocht ik islamitische gemeenschappen in twaalf landen, met de vraag of de islam een bedreiging vormt voor het Avondland. Mijn geruststellende conclusie was en is dat Portugal in ieder geval niets te vrezen heeft, met een moslimpopulatie van 50.000. Met mijn nieuwe project wil ik onderzoeken in hoeverre het patriottisme een bedreiging vormt voor Europa. Ik gebruik liever de term patriotten (nationalisten en chauvinisten bekt niet met Europa, qua titel), omdat extreemrechts en fascisme de lading niet dekken.

Ik begin mijn reiskroniek in Portugal en ga onderzoeken hoe het staat met de Salazar-nostalgie. In hoeverre verlangt de rechtse partij Chega terug naar ‘die goeie oude tijd’ onder de ascetische dictator? Dan volgen Spanje, België, Frankrijk en Italië, Engeland, Duitsland, Oostenrijk, de Baltische staten, Polen, Hongarije, Griekenland en nog een paar landen. Men zou Europese Patriotten kunnen lezen als een pamflet tegen oikofobie en de EU. Bovendien zijn de rechtse, nationalistische partijen in Europa voor mij als schrijver natuurlijk veel interessanter dan een vuistdik academisch boekwerk over de geschiedenis van de sociaaldemocraten of de christendemocraten in Europa.

Mijn leidraad voor Europese Patriotten is de lijfspreuk van kerkvader Augustinus: Audi alteram partem

Mijn leidraad voor Europese Patriotten is de lijfspreuk van kerkvader Augustinus: Audi alteram partem, namelijk “Luister ook eens naar de tegenpartij”.

Professor Paul Cliteur mailde mij een fraaie uitspraak van

Jacques de Kadt, uit diens bekende boek ‘Het Fascisme en de nieuwe vrijheid’ (1939): “Men moet proberen zich in de gedachte- en gevoelswereld der anderen in te leven. Eerst dan kan men zich enigszins voorstellen hoe groot de kracht is van bepaalde ideeën en begrippen, eerst dan kan men samenhangen zien en een innerlijke logica ontdekken, terwijl bijvoorbeeld een rationalistische opvatting alleen maar dwaasheid en verwardheid ziet.”

De fascist in mij

In feite is Europese Patriotten een queeste naar de fascist in mij, getriggerd door die malle hoofdredacteur van Le Soir die mij afserveerde als een “Bataafse fascist”. Nou, als ik iets niet ben, is het een Bataaf. Ik ben veeleer een zuivere latino die in een verkeerd lichaam is gebo ren. Maar laat ik de lezer niet lastigvallen met gendergeneuzel.

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.

Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

ARTHUR VAN AMERONGEN

Minister van Onderwijs Ben Weyts wil de onderwijstanker van koers veranderen door centrale toetsen in te voeren

De rustige vastheid bij Vooruit

Terwijl het stormt bij Open Vld en de PS geplaagd zit met twee corruptieschandalen tegelijkertijd, voert Conner Rousseau in alle rust een wissel uit. Hoeft het te verbazen dat Vooruit, in tegenstelling tot de andere Vivaldi-partijen, het goed doet in de peilingen, en ook voor iedereen een gegeerde partij blijft om mee te regeren?

Op zaterdagnamiddag tikte het bericht binnen dat Meryame Kitir vervangen wordt door Caroline Gennez als federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid. De communicatie daarrond was een ware verademing vergeleken met de dramatische toestanden bij de Open Vld van verleden week. Eén van de hoogtepunten was ongetwijfeld de oproep van Maggie De Block aan Eva De Bleeker om zelf een einde te maken aan de hele controverse. Zelden schoot iemand zo hard in eigen voet bij het planten van een dolk in de rug van een partijgenoot!

Kommer en kwel bij de andere Vivaldi-partijen

Ook met de andere Vivaldi-partijen gaat het niet goed. De PS heeft af te rekenen met twee corruptieschandalen, en wordt in de federale regering meer en meer gezien als een obstakel voor de noodzakelijke hervormingen. Het is ondertussen al zover gekomen dat Georges-Louis Bouchez op Twitter een constructievere indruk wekt dan Paul Magnette in de kranteninterviews.

Bij de MR zitten ze dan weer met, inderdaad, Georges-Louis Bouchez. Dat daar verder geen tekening bij hoeft, zegt eigenlijk al genoeg. In principe hoeft het geen probleem te zijn dat de man snel een eigen begrip werd, zelfs niet als hij door de andere partijen als een onbetrouwbare partner beschouwd wordt. Maar dan moet het wel wat renderen in de peilingen, en dat is toch ook nog niet echt het geval. Overigens wordt er ook in Franstalig België gesproken over een nieuwe centrumpartij in combinatie met een samenwerking tussen DéFI en Les Engagés, en die zou zich vermoedelijk dan toch in de eerste plaats tegen de MR richten.

Conner

opnieuw wat meer in de actualiteit, en de laatste maanden is dat zelden voordelig geweest voor Groen. De blote voeten van Petra De Sutter in de kersteditie van ‘Bake Off’ wegen daar waarschijnlijk weinig tegen op.

En dan is er nog cd&v. De partij komt eigenlijk alleen nog echt in het nieuws wanneer haar voorzitter Sammy Mahdi nog eens een vinger in eigen oog steekt, of wanneer zijn opvolger op Asiel en Migratie Nicole de Moor het vuur aan de schenen gelegd wordt door de eigen coalitiepartners.

Wissel zonder drama

Bij Vooruit valt er daarentegen geen spoor van drama te bespeuren. Het zag er nochtans even niet goed uit toen Meryame Kitir zich genoodzaakt zag een stapje achteruit te zetten, en er vanop haar kabi-

net heel andere geluiden te horen waren dan in de officiële persmededeling van Vooruit. Maar de partij heeft zich duidelijk herpakt, en het valt werkelijk op hoe rustig en gecontroleerd Vooruit dit weekend communiceerde over de wissel met Caroline Gennez. En vooral: de rangen bleven volledig gesloten.

Het helpt natuurlijk dat Vooruit kan rekenen op een bevriende pers, maar dat geldt evenzeer voor de Open Vld. Als zich een gelijkaardige wissel had voorgedaan bij de N-VA, dan zouden de journalisten zelf gaan graven naar dissidente geluiden. Duiken er echter, zoals in het geval rond het ontslag van De Bleeker, sappige WhatsAppberichten op die niet afgedaan kunnen worden als politiek niet relevant, dan kan een publicatie als Knack die niet zomaar laten liggen. Daarom ook dat de dissidente geluiden vanop het kabinet van Kitir wel hun weg naar de pers vonden, maar Voor-

uit wist daar snel en op een goede manier op in te spelen. Daarna voelde de pers ook niet meer de behoefte om nog verder aan te dringen, ook al omdat de post en de figuur van Kitir niet zo belangrijk zijn.

Rust loont

Ook Conner Rousseau heeft enkele controversiële kanten. Zijn sneakers en kleding bijvoorbeeld, of zijn uitspraken over onder andere Molenbeek, maar in tegenstelling tot een paar jaar geleden straalt Vooruit nu wel een en al rust uit. Zoiets is geen nadeel in woelige tijden en in de peilingen lijkt het erop dat dat ook beloond wordt. Bovendien wordt Rousseau gezien als een betrouwbare partner en wil iedereen met hem samenwerken. Daardoor zit Vooruit nu al gebeiteld om na 2024 zowel regionaal als federaal mee te mogen regeren. We hebben het zelf nooit hoog opgehad met Conner Rousseau, maar we moeten eerlijk toegeven dat zoals de zaken er op dit moment voor staan, de leden van Vooruit er alleen maar voordeel bij hebben hem binnenkort te herverkiezen als hun voorzitter.

Groene stilte voor de storm?

© PHOTONEWS 22 DECEMBER 2022 6

Bij de groenen is het de laatste weken relatief rustig gebleven, maar dat zou wel eens de stilte voor de storm kunnen zijn. In principe hadden de onderhandelingen met Engie nu in een eindfase moeten zitten om te kunnen afronden voor het einde van het jaar. In de plaats daarvan wordt er gesproken over een verderzetting van de onderhandelingen in januari, als ze al niet helemaal afspringen. Hoe dan ook, verwacht de komende weken Tinne Van der Straeten

of telefonisch op nummer 03 232 14 17.

Een uitgave van de onvolprezen uitgeverij Polemos:

•

‘Herinneringen aan Hechteniskamp Lokeren’

‘De man van het Wilhelmus of de rekkelijkheid van de tolerantie’ (Luk Sermeus)

op rekening KBC BE82 4096 5194 9168 (tarief binnenland). Voor uw onlinetoegang en uw geschenkkeuze mailt u naar

Eva De Bleeker

We kennen het bizarre lot van Eva De Bleeker (48), voormalig staatssecretaris voor Begroting. Gedefenestreerd door gladjanus De Croo, ‘onze’ zelfvoldane eerste minister, mocht ze zelf ontslag nemen nadat ze in de Kamer publiekelijk door hem werd vernederd en werd verlaten door de Open Vld-fractie en door fractievoorzitter Maggie De Block in het bijzonder. Nadien was ze weg en liet ze niets meer van zich horen. Egbert Lachaert kwam om de pil te vergulden rap zeggen dat ze nog een toekomst heeft in de partij en dat ze goede vrienden waren gebleven.

‘Dit land’ was de jongste weken getuige van het welles-nietesspelletje tussen De Croo en de oppositie aangaande de interpretatie van een reeks whatsappjes die al dan niet moesten aantonen dat De Croo groen licht had gegeven voor de wijze waarop (voormalig) staatssecretaris De Bleeker de begroting had opgemaakt. Zij had voor heel volgend jaar al rekening gehouden met de kostprijs van de btw-verlaging op gas en elektriciteit. De Croo wilde daar niet van weten, want hij bleef eerst volhouden dat die operatie budgetneutraal zou zijn. Quod non. De slotsom was dat Eva mocht vertrekken omdat De Croo geen tegenspraak duldt.

Stevig parcours

Na een diploma van handelsingenieur aan de VUB en een master in International Political Economy aan de Britse universiteit van Warwick te hebben behaald, legde ze een indrukwekkende weg af van assistent economie aan de VUB over beleidsmedewerkster bij diverse instellingen in België en Europa tot verantwoordelijke voor met energie verbonden handelsdossiers en de relaties met China en Zuidoost-Azië bij het Directoraat-Generaal voor Energie van de Europese Commissie. In die context stond ze in 2019 op de eerste opvolgersplaats voor Europa voor Open Vld. Maar omdat Verhofstadt en zijn goede vriendin Vautmans geen millimeter wilden wijken, werd het niets. Ondertussen was ze ook voorzitter van Open Vld Vrouwen Nationaal en gemeenteraadslid en schepen in Hoeilaart. Eva De Bleeker werd dan in 2020 - niet verkozen - uit het niets opgevist om staatssecretaris van Begroting te worden. Aanvankelijk gaf ze een wat onzekere indruk, zeker toen ze enkele weken later al de prijzen van meerdere coronavaccins op Twitter plaatste, wat niet mocht volgens de regels. Maar geleidelijk aan liet ze meer van zich horen en kreeg ze haar dossiers onder de knie, bijvoorbeeld toen ze de bevoegde PS-ministers durfde op te roepen om snel werk te maken van hervormingen op de arbeidsmarkt en op het vlak van de pensioenen, want “anders komen we in toestanden van de jaren 80 terecht”. Ze konden er niet mee lachen. En dan kwam recent de door haar realistisch aangepaste begroting die tot haar ontslag zou leiden.

Open Vld in stormtij

Men had zich duidelijk verkeken op haar. Waar De Croo eerst hoopte een gewillige staatssecretaris te hebben die braafjes zou doen wat hij in zijn hoofd had, bleek De Bleeker zelfstandig te kunnen denken, zelfs vanuit een zakelijk eerlijkheidsgevoel, wat bleek uit haar begrotingsopmaak. “Zij werd voor de bus gegooid”, zo werd algemeen gezegd door de gezamenlijke oppositie. Deze hakte onverbiddelijk los op de premier en stelde onomwonden dat hij een leugenaar was omdat hij de volledige communicatie rond de begroting tussen zijn en haar departement niet of onvolledig toonde. De storm overheerste dagenlang de Wetstraat. Een gehavende Open Vld maakte rare sprongen om het imago te redden, maar dat lukte niet. Zo bemoeide een chagrijnige Maggie De Block zich ermee. Zij riep Eva De Bleeker op om de “beschadigingsoperatie” van de premier te stoppen door haar mond open te doen en “haar fout” toe te geven. Wie tussen de regels luisterde, hoorde dat als ze dat niet zou doen, ze het in 2024 kon vergeten in de kieskring van De Block. Groot licht Jasper Pillen maakte het nog bonter door te stellen: “De agressie die we hebben gezien in dit debat (van de oppositie, red.), daar ging Eva De Bleeker het slachtoffer van zijn geweest. Dat hebben we vermeden.” Anders ging ze “de speelbal van de oppositie worden, ondanks dat ze fantastisch en slim is”. Dus Maggie wees vermanend en dreigend naar De Bleeker en Jasper komt zeggen dat men haar precies in bescherming heeft genomen. Hilarischer kon het haast niet meer worden.

Zondebok Eva De Bleeker liet zich niet meer zien. Ze zweeg meesterlijk in alle talen, waarmee ze eigenlijk álles zegde. De kunst van het zwijgen op het juiste moment is lang niet iedereen gegeven. De Bleeker is inderdaad niet dom. Mogelijk heeft ze gedacht: dat ze zelf hun boeltje maar opkuisen.

CITAAT VAN DE WEEK

Egbert Lachaert:

“De Bleeker wordt gebruikt om de premier te vernietigen”

In een interview met De Tijd breekt Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert een lans voor zijn geplaagde partijgenoot en premier Alexander De Croo. Die werd de voorbije dagen door de oppositie weggezet als een leugenaar, tot grote ergernis van de liberale partijvoorzitter. “De Bleeker wordt gebruikt om de premier te vernietigen. De enige winnaar van dit afgrijselijke politieke theater is Tom Van Grieken”, oordeelt hij.

Congocommissie: Vivaldi bereikt geen akkoord over parlementaire excuses

herstelbetalingen én een schuldcomplex bij de bevolking.”

Nederland

Intussen heeft de Nederlandse premier Mark Rutte namens de regering zijn excuses aangeboden aan de Surinaamse en Caraïbische gemeenschap voor het slavernijverleden. Hij noemde de slavernij waaraan Nederland actief meewerkte “een misdadig systeem dat onnoemelijk veel mensen onnoemelijk veel leed heeft bezorgd en doorwerkt tot in het heden”.

Na meer dan twee jaar komt er een einde aan de werkzaamheden van de bijzondere commissie Koloniaal Verleden in de Kamer. Meerderheidspartijen Open Vld en MR weigeren om deel te nemen aan de eindstemming, omdat ze het niet eens zijn met het punt dat excuses aan de Congolese, Burundese en Rwandese bevolking door het parlement omschrijft.

De liberale familie lijkt toch niet te plooien voor de eisen van de groenen en de PS, die eisen dat het parlement namens alle Belgen zijn excuses aanbiedt aan onder andere Congo. Commissievoorzitter Wouter De Vriendt (Groen) legde enkele weken geleden een eindrapport neer dat door quasi alle partijen redelijk goed onthaald werd, maar met name punt 69 uit de lijst van 128 voorgestelde maatregelen bleef de gemoederen bezighouden.

Slappe koord

In dat punt stelt De Vriendt voor om het parlement zijn verontschuldigingen te laten aanbieden aan Congo, Burundi en Rwanda. Net zoals oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang vinden de twee liberale regeringspartijen MR en Open Vld dat te ver gaan. Er wordt gevreesd dat excuses tot herstelbetalingen kunnen leiden. Volgens voorzitter De Vriendt waren alle meerderheidsfracties bereid om een compromis te bereiken, behalve MR die absoluut géén excu-

ses en PS die absoluut wél excuses wilden.

“Men wil geen herstelbetalingen, maar toch worden er excuses uitgesproken. Het is een zeer slappe koord om schuld te erkennen, maar daar geen consequenties aan te verbinden. Wij vrezen dat actiegroepen op basis van deze tekst alsnog de Belgische staat kunnen dagvaarden om financiele claims af te dwingen”, legde N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman uit. “Het voluntarisme van de linkse partijen om de spijtbetuiging van de koning te overtreffen, heeft de Congocommissie uiteindelijk de das omgedaan”, reageert hij nu op Twitter. “Herstelbetalingen en witte schuld waren al die tijd de kern van de zaak.”

“De Congocommissie is een zoveelste splijtzwam binnen Vivaldi”, vertelt Annick Ponthier, die voor Vlaams Belang in de commissie zetelt. “Open Vld en MR weigeren mee te stemmen over het aanbevelingsrapport en verlaten de zaal. Voor Vlaams Belang was het al van meet af aan duidelijk: deze commissie moest dienen voor

Rutte nuanceerde wel door te benadrukken dat niemand die nu leeft, persoonlijk schuld heeft aan de slavernij. “Maar het klopt ook dat de Nederlandse staat verantwoordelijkheid draagt voor het grote leed dat totslaafgemaakten en hun nazaten is aangedaan.”

WANNES NEUKERMANS

Marokko-Frankrijk: Relschoppers botsen op goed voorbereide politie in Brussel en Antwerpen, 14-jarige jongen sterft in Frankrijk

Elia wilde kosten van reis naar Dubai in nettarief Belgen verwerken

Ook ‘geijkte kanalen’ tonen aan dat De Croo akkoord ging met begrotingsversie De Bleeker

Duits toppoliticus rekent af met Angela Merkel

Demir scherp voor hoofdredacteur De Standaard: “Activist van niveau van Groen-ledenblad”

MEEST GELEZEN OP

Wouter De Vriendt had het liever anders gezien

ZO ZIT QATARGATE ECHT IN ELKAAR

et inlichtingenapparaat verzamelde en deelde informatie op basis van een vermoedelijke dreiging voor de veiligheid van staten met “inmenging in besluitvormingsprocessen”, gegarandeerd door de corruptie van leden en ambtenaren van het Europees Parlement. Pas later declassificeerde de VSSE het dossier en stelde men de info ter beschikking van het Federaal Parket en dan meer bepaald onderzoeksrechter Michel Claise voor de lancering van een “grootschalig onderzoek”. In totaal zouden zo’n zestig Europarlementsleden en assistenten betrokken zijn, meestal behorend tot de politieke families van de Socialisten & Democraten, de Europese Volkspartij en andere linkse partijen.

MIGRATIESTROMEN

De stroomversnelling kwam in de zomer van 2022. De VSSE, bijgestaan door enkele andere bevriende Europese diensten, verneemt dat er een netwerk is dat ‘namens’ Marokko en Qatar werkt. De achtergrond is de rol van Rabat in de Westelijke Sahara en de migratiestromen. Marokko wil dat de EU de bezetting van dat stukje Afrika niet in de weg staat en wil zo min mogelijk problemen hebben vanuit het oogpunt van migrantenstromen. Dat is de echte bedoeling van Marokko. Het verklaart ook waarom de EU zo laks is inzake migratie vanuit Marokko of Afrika.

De socialistische fractie van de S&D zou het meest betrokken zijn in deze zaak. Via een kliek bestaande uit drie Italianen: Pier Antonio Panzeri, Andrea Cozzolino (parlementslid) en Francesco Giorgi (Eva Kaili’s partner). Giorgi was de loopjongen en geldkoerier in het verhaal.

MOROCCOGATE

De meest actieve in het zoeken naar invloed is zeker de staat Marokko, niet Qatar. Qatargate is dus een verkeerde naam. Het zou Qatar/Moroccogate moeten zijn. De hoofdrolspeler van Qatargate is de Marokkaanse geheime dienst (DGED).

Vergaderingen, gesprekken, diners met de hoogste leiders van de geheime diensten van Rabat zijn een constante van dit systeem. De groep werd eerst gestuurd door een DGED-officier die in Rabat was gestationeerd. Dit is Mohammed Belharace, die ook kon rekenen op de bemiddeling van de Marokkaanse ambassadeur uit Warschau: Abderrahim Atmoun. Alle informatie werd in eerste instantie verzameld door de geheime dienst van België.

De achtergrond is de rol van Marokko in de Westelijke Sahara en de migratiestromen

AMBASSADEUR

De rol van de ambassadeur die zich voortdurend langs de as Warschau-Brussel-Rabat beweegt, staat centraal. Atmoun werd geboren in Khouribga. Dat is een stad in het binnenland van Marokko in de gelijknamige provincie. Atmoun vestigde zich jaren geleden deels in Frankrijk en hield zich al heel vroeg bezig met het beheer van publieke zaken. Zo was hij van 2003 tot 2009 president van de regio Chaouiya Urdigha.

Qatargate was initieel een internationale spionageoperatie die een jaar duurde, met betrokkenheid van minstens zes landen (onder meer de diensten van Italië en Frankrijk) om de zware infiltratie van Qatar en Marokko in de Europese instellingen van Brussel te verijdelen. De VSSE (Dienst voor de Veiligheid van de Staat) werd getipt door de Europese collega’s. Pas later werd het een gerechtelijk onderzoek.

Ook begon hij aan nieuwe missies sinds hij van 2011 tot zijn benoeming in juni 2019 het roer overnam van de Gemengde Parlementaire Commissie Marokko-Europese Unie en tussen 2009 en 2015 voorzitter werd van de Vriendschapsgroep van de Marokkaanse Kamer van Raadsleden en de Franse Senaat. Abderrahim Atmoun en Antonio Panzeri staan bijvoorbeeld samen op een foto die in 2017 in Marokko gemaakt werd.

Maar er is een schakel die nog belangrijker is in deze keten, namelijk Mansour Yassine, de directeur-generaal van de DGED. De drie van de kliek ontmoetten Yassine. Cozzolino heeft het bijvoorbeeld meerdere keren gedaan en minstens één keer zou hij naar Marokko zijn gegaan, in 2019. Volgens de reconstructie van de Belgische aanklagers boekte een Marokkaanse inlichtingenofficier namelijk twee vliegtickets op de vlucht Alitalia Casablanca-Rome van 2 november 2019 en op de daaropvolgende route Rome-Napels. Panzeri vloog ook naar de Maghrebstaat om Mansour in juli 2021 opnieuw te ontmoeten.

CRIMINEEL NETWERK

De motivatie voor dit gesprek is om de ‘strategie’ van het Europees Parlement te bespreken. Ook Niccolo Figà Talamanca, het hoofd van de ngo ‘No Peace Without Justice’, zou deel hebben uitgemaakt van het criminele netwerk. Het kantoor van ambassadeur Atmoun in Warschau was de verzamelplaats voor de leden. Panzeri, Cozzolino en ook Giuseppe Meroni, ooit assistent van een voormalig Europarlementslid en nu beschikbaar voor de nieuw verkozene van Forza Italia Lara Comi, kwamen daar om de

senrechtencommissie, verzegeld. En dan is er nog de voorlopig onduidelijke rol van Europarlementslid Marc Tarabella van de PS. Tarabella werd vlakaf beschuldigd door de partner van Kaili, namelijk Francesco Giorgi.

PANZERI’S VROUW EN DOCHTER BETROKKEN

In dat kader werd Giorgi geïdentificeerd als een soort ‘agent’ van Panzeri. De Marokkaanse diensten gebruikten hem in ieder geval op die manier. Maar het zouden Cozzolino en Panzeri zijn geweest die het akkoord tot stand brachten om ‘de inmenging van Marokko’ toe te staan. Ook de vrouw en dochter van Panzeri zaten in de kliek. Zij kregen geld van Marokko. De 38-jarige dochter van Pier Antonio Panzeri en zijn 67-jarige vrouw wonen in de buurt van Bergamo. Zijn vrouw en dochter waren daar volgens die documenten van op de hoogte. Meer nog, het gerecht denkt dat zijn echtgenote af en toe orders gaf aan Panzeri over hoe het geld besteed moest worden.

Zijn vrouw had de prijzen voor een vakantie tijdens de kerstvakantie opgezocht en “100.000 euro voor de vakantie zoals vorig jaar”, dat zou dit jaar niet lukken. Volgens het onderzoek zei ze haar echtgenoot ook dat hij een bankrekening in België moest openen. Dat ze het zelf over ‘combines’ had als ze sprak over zijn zaken, toont dat ze wist dat het niet koosjer was. Moeder en dochter zouden zelf ook hebben deelgenomen aan “het transport van giften”. Uit telefoontaps blijkt dat Panzeri’s dochter opmerkingen maakte over die ‘giften’, die haar blijkbaar ten goede kwamen. “Het is niet duidelijk of het dan over fysieke geschenken gaat of betalingen.” Volgens het overleveringsverzoek zijn ze afkomstig van de Marokkaanse ambassadeur in Polen, Abderrahim Atmoun.

QATARGATE

Het systeem van Qatar was niet fundamenteel verschillend. De regels waren uiteindelijk hetzelfde. En er waren soortgelijke doelstellingen. In dit geval is het de bedoeling om de door Doha vastgestelde procedures voor werknemers aanvaardbaar te maken. In het bijzonder degenen die zich bezighouden of bezighielden met de bouw van de structuren van het WK.

De Qatarese autoriteiten zouden nog directer zijn geweest dan de Marokkaanse. Ze zouden geen spionnen gebruiken zoals Marokko en rechtstreeks hun toevlucht nemen tot de regering. De ontmoetingen worden in feite gemaakt met de minister van Arbeid, Bin Samikh al Marri. En alles zou - volgens het arrestatiebevel - zijn gebeurd met de hulp van een mysterieus personage genaamd Bettahar en bijgenaamd ‘de Algerijn’.

“HOGE LEVENSSTANDAARD”

De speurders twijfelen er niet aan: Panzeri en Giorgi verdeelden het grootste deel van het geld. En de rest was voor Figà Talamanca. Het netwerk ontving betalingen voor zijn activiteiten op diverse manieren toen leden van het netwerk naar Doha kwamen: via de rekeningen van de ngo ‘Fight Impunity’, in contanten of met een gift. Toen de financier Rabat was, was het minder subtiel. Het geld werd namelijk in enkele enveloppen of zakken overgemaakt via de ambassadeur die in Polen was gestationeerd. Het geld diende voor de leden van de kliek om “een hoge levensstandaard” te voeren. En om de ‘leden van het netwerk’ te betalen die binnen de Europese instellingen werden gemanipuleerd.

In het huis van de ouders van Francesco Giorgi in Abbiategrasso vonden speurders de sleutel van een kluis. Op de bank vonden ze nog eens 20.000 euro. Voor het geld dat in Brussel in beslag werd genomen, vond de politie een spoor, namelijk de band rond de biljetten: die laat hen toe om de zichtrekeningen en de bank te traceren waarvan ze werden opgenomen. En dit zou het keerpunt van het onderzoek kunnen zijn.

Ondertussen blijft Eva Kaili zeggen dat ze onschuldig is en beweert ze niets te weten over geld en corruptieovereenkomsten, en geeft ze haar partner de schuld. Die zou, schrijft de krant la Repubblica, aan de speurders hebben bevestigd dat hij de vrouw in het ongewisse had gelaten over de operatie. “Ik zal al het mogelijke doen zodat mijn partner vrij is en voor onze 22 maanden oude dochter kan zorgen”, vertelde hij

PARTNER OFFERT ZICH OP?

Marc Tarabella van de PS werd vlakaf beschuldigd door de partner van Eva Kaili, namelijk Francesco Giorgi

Antonio Panzeri

Marie Arena

De klimaatpropagandamolen draait zonder ophouden. Wanneer de secretaris-generaal van de Verenigde Naties zichzelf toestaat de mensheid “een massavernietigingswapen” te noemen, kan je de mate van straffeloosheid meten die het ecologisme, een 21ste-eeuws totalitarisme, heeft bereikt.

STRAFFELOOS GROEN

TOTALITARISME

‘Arabieren’, ‘zwarten’ of ‘blanken’ massavernietigingswapens noemen, zou een misdrijf zijn. Maar als het erom gaat de mensheid te belasteren, te vervloeken, in haar gezicht te spugen, is alles geoorloofd. Wat ondenkbaar is voor het deel (een ras), wordt vriendelijk en vrolijk voor het geheel (de mensheid). Dit is de kracht van ideologie. Er is geen enkele klimatologische gebeurtenis - koud, warm, droog, nat, stormachtig, overstromingen, bovennormaal gemiddeld weer, ondernormaal gemiddeld weer - die niet onmiddellijk door de hele reguliere pers in verband wordt gebracht met de antropogene opwarming van de aarde. In de overgrote meerderheid van de gevallen wordt dat trouwens gedaan zonder de minste wetenschappelijke bevestiging. Dit mediamengsel zit vol voorwaarden, ‘mitsen’ en ‘maren’, maar de propaganda is niettemin blijvend.

INDUSTRIËLE SABOTAGE

De recente aanval op het cementbedrijf Lafarge door een ultragewelddadige milieumilitie van tweehonderd mensen in Frankrijk is een symptoom en een uiting van dit verschijnsel. Deze aanval vond plaats na een televisie-uitzending waarin Lafarge aan de kaak werd gesteld. Het programma werd geleid door een journalist die een uitgesproken milieuactivist is. Lafarge is geen ‘slippertje’, maar een symptoom van een

3 FEITEN

Niets van dit alles zou mogelijk zijn zonder de blinde liefde van de reguliere pers voor het milieu, zelfs ten koste van de meest elementaire rationaliteit. Laten we ter zake komen. Drie feiten:

1. MONDIALE CO2-EMISSIES

overigens massaal verschijnsel dat de westerse reguliere media domineert. De aanval op Lafarge is wat onze journalist Carl Deconinck (PAL NWS, 14 december) “industriële sabotage” noemt, in dubbele zin: het is het productieapparaat dat het doelwit is en deze sabotagedaden zijn inderdaad “industrieel” van aard.

Wanneer de ideeën dat de mensheid een massavernietigingswapen is, dat elke menselijke uitstoot van CO2 problematisch is en dat de mens een soort virus is dat zich voortplant op het oppervlak van Gaia, voortdurend ingang vinden, “biedt dat mogelijkheden”, zoals de Franse acteur Lino Ventura placht te zeggen. Wanneer het enkele feit van ‘zijn’ een ‘agressie’ wordt, is geweld in ruil daarvoor legitiem en noodzakelijk.

MARXISTISCHE STRATEGIE

Mensen tot actie aanzetten is een delicate en geraffineerde techniek die in de jaren zestig door Amerikaans extreemlinks en daarvoor door Duitse nationaalsocialistische activisten werd getheoretiseerd. Maar het is in de eerste plaats een marxistische strategie, meer bepaald een trotskistische. De strategie bestaat uit het creëren van een referentiekader, een voortdurende herhaling van dezelfde boodschappen, over het thema van brandend onrecht en de noodzaak tot handelen.

De reguliere pers associeert elke klimatologische gebeurtenis met de antropogene opwarming van de aarde

In dit universum van referenties doet de propagandist zich slechts voor als bemiddelaar. Hij moedigt nooit expliciet geweld aan, hooguit ‘actie’. Maar deze hermeneutische lus, die alleen in schijn open is - want haar bestaansreden is het veroordelen van de klassieke manieren van handelen (democratie, vooruitgang, rationeel debat) - brengt eenvoudige en minder getrainde geesten tot één conclusie: geweld is niet alleen legitiem, het is de enige oplossing en kan niet wachten. Er is geen directe persoonlijke band tussen de fanatieke propagandist en de dader, ze socialiseren niet. De propagandist hoeft de persoon die hij inspireert niet te kennen. Het is nog beter als zijn schepsel een vreemde voor hem blijft. Als hij er maar naar handelt. “In brieven is talent een titel van verantwoordelijkheid”: Charles de Gaulle, die weigert de doodstraf van Robert Brasillach om te zetten.

DRIEU GODEFRIDI

VERNIETIGEND ECOLOGISME

Alleen in West-Europa wordt de kwestie van humanicide serieus overwogen

Sinds het Westen in 1992 besloot de mondiale CO2-emissies te verminderen, zijn de mondiale CO2-emissies geëxplodeerd en zullen zij snel blijven toenemen. Waarom? Omdat India, China, Azië, Zuid-Amerika en Afrika zullen blijven groeien. Dom genoeg kiezen deze landen, wanneer ze de keuze hebben tussen honderden miljoenen mensen te laten wegkwijnen in ellende of hen uit het slop te halen, voor ont-

wikkeling. De weinige regio’s in Centraal-Afrika die nog niet op de ontwikkelingswagon zijn gesprongen, vinden nogal egoistisch dat verwarming door het verbranden van dierlijk mest niet de ultieme horizon is voor hun ontwikkeling. Dit is niet alleen niet te stoppen, maar ook wenselijk, zoals de recentste klimaattop heeft aangetoond, aangezien deze landen uitdrukkelijk geweigerd hebben hun CO2-uitstoot te beperken.

2. IPCC

De opwarming van de aarde sinds het begin van het industriële tijdperk bedraagt één graad. Eén. Dit zijn IPCC-gegevens, of beter gezegd de instituten waarvan het IPCC

het werk synthetiseert, want het IPCC doet niet aan wetenschap. Dit is een realiteit. Dat moeten we accepteren. Maar het is zinloos, nutteloos en zelfs crimineel om brand te roepen. We moeten en zullen ons moeten aanpassen.

3. MILIEU-IDEOLOGEN

Het alternatief is zich aanpassen aan deze opwarming of de beschaving stopzetten, de ontwikkeling stoppen, de menselijke geest uitschakelen en de mensheid dwingen tot een paar miljoen individuen, zoals de milieu-ideologen in de traditie van Hans Jonas (‘De welwillende dictatuur’), Paul R. Ehrlich en anderen ons vragen te doen.

Alleen in West-Europa wordt de kwestie van humanicide serieus overwogen. Zelfs in Europa denk ik dat het niet lang meer gevraagd zal worden. Wanneer de mensen begrijpen welke existentiële littekens de toepassing van het ecologisme met zich meebrengen - ‘energiesoberheid’ deze winter in Frankrijk zal hen daarvan een voorproefje geven -, dan zullen we in Europa opnieuw moeten opbouwen wat het milieudenken heeft vernietigd. Vertrouwen op de toekomst en de wetenschap dat wij - de mens, het ondeugende en sublieme schepsel - die toekomst zullen bouwen. Omdat er niemand anders zal zijn om het te doen.

Militanten van Extinction Rebellion in Parijs

aar waarom is cd&v daar plots wel voor te vinden?

“De VDAB geeft zelf aan dat er een bepaalde groep mensen na herhaaldelijke trajecten, alle bemiddelingspogingen ten spijt, toch niet aan een job raakt. Voor die mensen is het werkloosheidsstatuut niet het ideale. VDAB is gericht op het toeleiden naar werk, maar het gaat hier vaak om mensen die een ‘multiproblematiek’ hebben, bijvoorbeeld dakloosheid, drugsproblematiek, medische of psychosociale problemen en die op dat moment in hun leven geen enkele arbeidsmatige activiteit kunnen opnemen. Die groep mensen hoort niet meer thuis in de werkloosheid en moet naar een ander statuut.”

Maar er zijn ook mensen zonder ‘multiproblematiek’, die jarenlang van een werkloosheidsuitkering leven.

“Het beperken van de werkloosheid in de tijd kan voor de groep die willens nillens werk weigert, een stok achter de deur zijn. We zijn het enige land ter wereld vandaag dat de werkloosheid niet in de tijd beperkt. Wel mogen we geen drie jaar wachten voordat we mensen aanklampend gaan activeren. Ik heb daarstraks in het parlement over de contactstrategie verteld: na twee weken werkloosheid word je al uitgenodigd door de VDAB. Wanneer je in de beginfase al gemaakte afspraken niet nakomt, kan dat tot sancties leiden.”

Maar waarom die werkloosheid nu wél beperken in de tijd en vroeger niet?

“Omdat we nu absoluut de noodzaak hebben om vacatures in te vullen. De krapte is nog nooit zo groot geweest, het is nu alle hens aan dek. Dan moet je elke maatregel durven herevalueren. De ons omringende landen maken al gebruik van een beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd en daar is toch sprake van succes. Het kan een extra ‘drive’ zijn voor mensen om jobs te aanvaarden die ze nu niet aanvaarden.”

Sommige mensen vinden nu eenmaal geen job. Is het beperken van de werkloosheid in de tijd voor hen niet wreed?

“De nuance is belangrijk. De 55-plusser met twintig jaar ervaring, die zal zijn werkloosheidsuitkering niet verliezen. Bovendien krijg je zes maanden voor het einde van die drie jaar een ‘best and final offer’. Nogmaals: het is niet om die mensen onder een brug te laten slapen, integendeel. Over die grote groep met multiproblematieken zegt de VDAB: ‘Met alle instrumenten die wij hebben, die allemaal gericht zijn op werk, zijn we uitbemiddeld.’ En de mensen die hardnekkig weigeren om te werken, terwijl ze dat eigenlijk wel kunnen: zij mogen die stok voelen.”

Is de werkloosheidsuitkering beperken in de tijd dan dé mirakeloplossing om de krapte op de arbeidsmarkt op te lossen?

“De grootste uitdaging om de arbeidskrapte in te vullen zit op het vlak van de activering van de niet-actieven. Mensen die langdurig ziek zijn, SWT’ers, mensen met een leefloon, vrouwen met een migratieachtergrond, studenten, herintreders, enzovoot. Dat is een groep van 700.000 mensen. De werkzaamheidsgraad moet naar 80 procent om het hele sociaal model overeind te houden. Dat is een minstens zo grote uitdaging naast de vaststelling dat er inderdaad een groep mensen is die na 3 of 4 jaar ‘uitbemiddeld’ zijn. Maar wat onderliggend minstens even belangrijk is om te vermelden in deze context, is

CD&V HEEFT TE LANG OP HET MIDDENVELD GEDRIBBELD ZONDER TE SCOREN

dat werken in dit land meer moet lonen. Het feit dat werken en niet werken in dit land vaak weinig verschil uitmaakt, is natuurlijk ook niet bevorderlijk in deze discussie.”

Het Vlaamse techbedrijf Nobi heeft besloten zijn productie van slimme lampen van China naar Vlaanderen te verhuizen omdat de productiekosten hier goedkoper zijn. Experts zien daarin een evolutie.

“Dat is bijzonder goed nieuws, want op vlak van ‘research & development’ (onderzoek en ontwikkeling) en innovatietechnologie staan wij in Vlaanderen als eerste in de Europese klas, maar we horen ook bij de absolute top in de wereld. De productie, die zat nog vaak elders. Door die ook naar hier te kunnen halen doordat de technologische revolutie leidt tot een hogere productiviteit, is natuurlijk een dubbele winst.”

Hoe staat u tegenover het regionaliseren van het arbeidsmarktbeleid?

"We hebben al heel wat hefbomen in handen om een beleid te voeren dat

Jo Brouns (47) is sinds 18 mei 2022 minister Economie, Innovatie en Landbouw in Met de krapte op de arbeidsmarkt en als het stikstofdossier en het Mestactieplan wat werk voor de boeg: “Ik ben erin gesmeten, mij in ieder geval niet.” De minister uit ontvangt ons enkele dagen nadat zijn partij

werkloosheid

"Geef Vlaanderen sleutels in

Enkele maanden geleden gaf minister Crevits in een reactie op de landbouwproblematiek aan dat ze een ambassadeur voor een sterke biotechnologische cluster in Vlaanderen wilde zijn. “Die kan de landbouwsector verderhelpen om nog duurzamer te produceren”, vertelde ze. Wilt u die rol verderzetten, nu u haar bevoegdheden hebt overgenomen?

“Vanzelfsprekend, ik ben een heel grote believer van technologische evolutie, vooruitgang en innovatie. Op dit eigenste ogenblik ontwikkelt bijvoorbeeld de KU Leuven op een proefboerderij in Bierbeek staltechnieken die leiden tot nul procent stikstofuitstoot. Dus een gesloten stalsysteem voor een varkens- of kippenbedrijf: dat kan er in de toekomst toe leiden dat daar nul procent stikstof wordt uitgestoten. Dat kan voor de stikstofproblematiek baanbrekend zijn.”

U trekt twaalf miljoen euro extra uit voor een duurzamere voedselketen. Kan de voedselindustrie dan volledig blijven staan in Vlaanderen, of moeten er toch bedrijven dicht?

afgestemd is op de realiteiten van onze arbeidsmarkt. Dat is broodnodig, want Vlaanderen, Brussel, maar ook Wallonië kampen met verschillende uitdagingen. Zo woedt er in Vlaanderen bijvoorbeeld een stevige krapte op die arbeidsmarkt. Bovendien zijn de bevoegdheden waarover we beschikken nog niet allemaal consistent overgedragen naar de regio’s. Ik merk dat we soms wat op de limieten zitten van wat we als Vlaanderen kunnen doen, terwijl ik graag nog verder ga. Dus ja, geef ons meer sleutels in handen. Dat vergt een grondige staatshervorming, waarvoor zoals u weet heel wat partners nodig zijn. Ondertussen werken we samen aan meer mogelijkheden via asymmetrisch beleid. Minister Dermagne (federaal minister van Werk (PS), red.) heeft ook beloofd om meer asymmetrisch beleid uit te werken: ik sta klaar om het uit te voeren."

“Eén: elke Vlaming moet toegang hebben tot betaalbaar, kwaliteitsvol voedsel dat hier lokaal geproduceerd is. Twee: dat voedsel moet geproduceerd worden met respect voor de omgeving. We zijn ons er zeker van bewust dat we in een heel dichtbevolkt Vlaanderen leven en dat we de impact op die omgeving verder moeten verduurzamen. En drie, dat kan natuurlijk alleen maar als die voedseleconomie veerkrachtig en sterk is door een eerlijke prijs. Dat betekent ook dat risico’s, de prijs, kosten en dergelijke eerlijk verdeeld worden over de hele keten. De risico’s moeten niet alleen bij de landbouwer liggen, zoals dat nu het geval is.”

Dat hoor je al lang, dat de supermarkten te weinig delen in de stijgende kosten en dergelijke. Of en hoe moet de Vlaamse regering daarin tussenkomen?

“Vandaag is het zo dat het resultaat van de oogst door klimatologische omstandigheden zeer risicovol kan zijn. En de Vlaming is zich daar vaak onvoldoende van bewust. Er is ook een te groot verschil tussen wat de primaire producent, de landbouwer, krijgt voor zijn product en aan welke prijs de supermarkt het aanbiedt. Er zijn tijden dat de varkenshouder één euro per kilo krijgt, maar dat het bij de slager achttien euro kost.

voor een beperking van de

Conflict komt veel vaker in de media dan een goed akkoord

Vlaanderen meer handen"

Die verhouding zit dus scheef en daar moet aan gewerkt worden. In die context is eerlijke en duurzame handel ook belangrijk. Recent was er nog het voorbeeld van de pesticiden die hier niet meer verkocht en gebruikt mogen worden, maar nog worden uitgevoerd. In Brazilië spuiten ze die pesticiden dan op de groenten en die importeren wij dan terug. Dat is iets wat je onmogelijk uitgelegd krijgt. Daar moeten we aandacht aan besteden als ik in 2024 voor België de Europese Raad voor Landbouw mag voorzitten.”

Er wachten nog enkele belangrijke dossiers op het vlak van de landbouw. Voor het einde van het jaar komt er geen beslissing meer over het Mestactieplan (MAP). Waarom is dat op de lange baan geschoven?

“U weet dat er een ontwerp was dat met enige verontwaardiging onthaald werd omdat het niet met de sectoren en de milieuorganisaties overlegd was. Dus heeft collega Demir dat terug opgepakt en daarover een overleg georganiseerd onder leiding van haar diensten, de Vlaamse Landmaatschappij. Ik wil dat overleg nu ook alle kansen geven om tot een gedragen voorstel te komen dat enerzijds die waterkwaliteit nog verder verbetert, maar anderzijds ook kansen biedt aan die Vlaamse voedselproductie. We hebben dat gedaan met de pachtwet, waar we een nieuw evenwicht hebben gezocht tussen landbouw en natuur, we hebben dat gedaan in het nationale parkendossier. Dus het kan.”

Uw partij noemde het MAP na de lek “de begrafenis van de Belgische friet”. Dat is toch rechtstreekse kritiek op collega Demir. En zo zijn er heen en weer nog wel een aantal uithalen en verwijten geweest over omgeving en landbouw. Hoe komt er dat er over die twee thema’s zoveel conflict is?

“Ik vind niet dat er sprake is van een conflict, maar er zijn wel meningsverschillen. En het beeld van de friet is door iemand in een debat opgeworpen. Maar het was ook realiteit: met het ontwerpplan zou quasi tachtig procent van alle

Over stikstof zou er voor kerst nog een akkoord moeten komen?

“Zo snel mogelijk een degelijk akkoord dat stand houdt voor de rechtbank, dat is wenselijk. Ik denk dat we daar alle belang bij hebben, eenieder in Vlaanderen. Want dit dossier is ook belangrijk voor onze economie en industrie. In die zin is een juridisch robuust kader nodig op basis waarvan vergunningen kunnen verleend worden, zodat er een oordeel kan geveld worden dat die vergunningen niet leiden tot nog meer negatieve impact op de natuur. We willen dat dus zo snel mogelijk kunnen afronden, maar dat betekent natuurlijk eerst een respectvolle, correcte behandeling van al die bezwaren. Die 20.000 bezwaren moeten een gepast antwoord krijgen dat eventueel een aanleiding kan zijn tot aanpassing en bijsturing.”

Experts zeggen dat gedwongen sluitingen van landbouwbedrijven onvermijdelijk zullen leiden tot jarenlange rechtszaken die waarschijnlijk niet eens gewonnen zullen worden door de overheid. Wordt er niet te weinig ingezet op de vrijwillige uitstap?

“De realiteit is dat er de komende tien tot vijftien jaar een vrij grote natuurlijke uitstroom zal zijn. Ook een stuk door de onzekerheid die er vandaag leeft. Mensen durven het vandaag niet meer aan, dat is natuurlijk jammer. Maar dat is wel een realiteit die er vandaag is, en een waarvan ik vind dat je ze moet meenemen. Want dat leidt tot een substantiële reductie van uw stikstof, van uw veestapel, als je dat goed en slim aanpakt. Dus bij die vrijwillige uitstap liggen misschien wel kansen, ja.”

SLECHTE PEILINGEN CD&V BLIJVEN DUREN

Even over de cd&v zelf: tijdens de laatste peiling scoorde cd&v opnieuw niet goed. Minder dan tien procent van de Vlamingen gelooft nog in de brede centrumpartij die cd&v wil zijn.

“Je moet het zeggen zoals het is: dat is slecht. Het is een bijzondere uitdaging voor ons om dat tij te keren. Iets wat ik zelf voel is dat er nog wel veel vertrouwen is in onze mensen, van in de Dorpsstraat tot in de Wetstraat. Dat zijn allemaal mensen die iedere dag hard werken vanuit een heel mooie ideologie. Een ideologie die gericht is op mensen, op overleg. Maar dat wil niet zeggen dat je geen duidelijke keuzes kan maken. Ik denk dat we vroeger, zoals in het voetbal, te lang hebben gedribbeld op het middenveld zonder te scoren. Dat is een beetje het beeld: je mag het middenveld niet overslaan, want dan lijd je balverlies. Maar je mag ook niet blijven dribbelen.”

Voorzitter Sammy Mahdi heeft voorlopig het tij nog niet kunnen keren. Wil dat zeggen dat hij zijn job niet goed doet?

“Ik vind dat het veel te snel is om dat te beoordelen. Ik vind het ook niet alleen een opdracht van de voorzitter, maar een collectieve. We hebben zes ministers, ik voel me minstens even verantwoordelijk voor een peiling als onze voorzitter. Alleen win je de wedstrijd niet.”

se tuin- en landbouw, maar waarbij we de ambitie om die stikstof te reduceren ook aanhouden.”

Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) is in het verleden enkele keren bedreigd geweest en verweet - rechtstreeks of onrechtstreeksde Boerenbond ervan het debat te saboteren. Blijft Boerenbond voor u wel een gesprekspartner?

“Ik vind dat alle belangenorganisaties van belang zijn, dus ook Boerenbond, maar ook bijvoorbeeld de werkgeversorganisaties, vakbonden en natuurverenigingen. Boerenbond is een belangenorganisatie van de land- en tuinbouw zoals ABS dat is, zoals Natuurpunt dat is voor de natuur. Die hebben allemaal hun rol te spelen, want die vertegenwoordigen belangrijke groepen in onze samenleving. Als ik daarstraks verwees naar het maken van akkoorden en overleg, dan zijn dat wel de sleutelfiguren die mee aan tafel moeten, natuurlijk.”

Moeten akkoorden altijd met dergelijke belangenorganisaties gesloten worden?

Dat is ook wat N-VA-ondervoorzitter Steven Vandeput enkele weken geleden in dit blad vertelde.

“Ik denk dat we het daar als politici in de Wetstraat allemaal over eens zijn, maar ook tegelijk allemaal een verantwoordelijkheid in dragen. Media mogen streng en scherp zijn en moéten ons controleren. Maar als het goed is, mag dat zeker ook gezegd en geschreven worden. ’t Pallieterke zal dat vanaf nu zeker doen (lacht)!”

Economie, Innovatie, Werk, Sociale Economie, Landbouw: zijn dat niet heel veel bevoegdheden voor één minister?

“Ik verveel mij in ieder geval niet. Zijn dat er heel veel? De ene week weegt dat zwaarder door dan de andere week, maar het is in ieder geval erg boeiend en bijzonder leerrijk voor mezelf. Ik ben er ingesmeten, zoals u weet. Maar ik vind het hele mooie portefeuilles waarmee je echt het verschil kan maken in Vlaanderen. Het is een voorrecht om dat te mogen doen op een moment dat er grote uitdagingen zijn.”

In Nederland heeft de regering een groot bedrag aan de kant gezet voor uittredingsvergoedingen. Zogenaamde ‘piekbelasters’ kunnen tot 120 procent van de marktwaarde van hun landbouwbedrijf vergoed krijgen.

“Forse bedragen in Nederland, dat klopt. Nu, hier heb je ook een stoppersregeling met flankerend beleid. Dat gaat in het huidige akkoord niet zo ruim als wat men in Nederland wil doen. Maar zoals je zegt: een aanbod waarbij je ervoor kan zorgen dat die emissierechten waaraan de dieren gekoppeld zijn, verdwijnen wanneer iemand vrijwillig zou stoppen. Dat is iets wat rechtstreeks effect kan hebben op de stikstofuitstoot.”

In Nederland is het landbouwen stikstofdebat veel meer gepolariseerd, met onder andere boerenprotesten en bedreigingen aan ministers. Dreigt dat volgens u over te waaien naar ons land?

“Dat zal voor een groot stuk van onszelf afhangen. Je kan dat vermijden door een correct akkoord te maken, waarin er een toekomst is voor de Vlaam

“Ik vind dat belangrijk en we bewijzen in Vlaanderen dat we dat kunnen. Ik verwijs graag naar de voedselstrategie, een unieke coalitie met 33 partners. Van de Bond Beter Leefmilieu tot de landbouworganisaties en de voedingssector. We staan vandaag in Vlaanderen voor immense uitdagingen. Ik werd minister en ik kreeg Economie temidden van een economische crisis, ik kreeg Werk waar er een nooit geziene krapte is, en Landbouw waar de uitdagingen ook nooit zo groot waren. Die kan je alleen maar oplossen door in overleg te gaan, dat is mijn vaste overtuiging.”

De Vlaamse regering geniet nog bij slechts 37 procent van de Vlamingen het vertrouwen. Lijdt de Vlaamse regering te veel onder de conflicten rond bijvoorbeeld begroting, stikstof, MAP en kinderopvang?

“Het juiste antwoord dat kan geboden worden, is akkoorden maken. Dat is wat de Vlaming van ons verwacht. Ik moet eerlijk toegeven: ik laat me er niet door ontmoedigen, maar het is soms wel frustrerend om vast te stellen dat iets wat goed is, vaak geen aandacht krijgt. Tegelijk worden de tegenstellingen zodanig uitvergroot, buiten proportie vaak. Conflict komt veel vaker in de media dan een goed akkoord. Wij bereikten bijvoorbeeld met de pachtwet een historisch akkoord, maar daar is amper aandacht voor.”

Blijft u na 2024 op nationaal niveau een rol spelen?

“Ik heb alvast de ambitie om keihard door te werken tot het einde van deze legislatuur, en dan zullen we zien hoe de kiezer oordeelt over ons werk. Maar ik ben nog veel te jong om te zeggen dat ik niet meer verder zou willen op nationaal niveau. Ik vind het fijn om te doen, het enige juiste woord is: een voorrecht. Als je aan politiek doet, als je maatschappelijk geëngageerd bent en iets wil doen voor de wereld, dan is dit het mooiste wat er is en is het iets dat ik nog wel even wil doen. Maar de kiezer zal daarover oordelen.”

WANNES NEUKERMANS

aardappelproductie verdwijnen in België.”

minister van Werk, in de Vlaamse regering. en verschillende dossiers Mestactieplan heeft hij nog heel gesmeten, maar ik verveel het Limburgse Kinrooi partij aankondigde toch werkloosheid in de tijd te pleiten.

MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN LANDBOUW (CD&V)

Betaalt jouw ziekenfonds het lidgeld van je sportclub tot 30 euro terug?

Mensen die hardnekkig weigeren om te werken mogen de stok voelen

Patriot-raketten in Oekraïne “Dit zal een grote impact hebben”

Zijn die raketten niet te duur?

“De kostprijs van de raketten is inderdaad hoog, maar dit simpelweg vergelijken met de prijs van Russische raketten is incorrect. Het onderscheppen van een raket vernietigt niet enkel die raket, maar voorkomt ook potentiële schade en de grote impact over lange termijn wanneer het gaat om kritieke infrastructuur of militaire middelen. Het zal sowieso wel noodzakelijk zijn om het Patriot-systeem enkel in te zetten tegen specifieke prioritaire doelwitten, maar de Patriots zullen niet de enige lijn van defensie zijn. Een effectieve luchtverdediging bestaat uit de integratie van verschillende lagen die bestaan uit andere systemen met verschillen in bereik en capaciteit, maar ook in kostprijs. Zo zal een effectieve luchtverdediging in Oekraïne ook de NASAMS, het Hawk-syteem en het Avenger-systeem omvatten die reeds aangekondigd werden, alsook bestaande Oekraïense luchtverdedigingssystemen van Sovjetorigine. De effectieve coördinatie van zo’n gelaagd luchtverdedigingssysteem is op zich een uitdaging, maar noodzakelijk om de Patriots op een effectieve manier in te zetten.”

Hoe zit het met de voorraden munitie van zowel Oekraïne als Rusland?

Amerika is van plan om met de Patriot-raketten, die behoren tot de beste luchtverdedigingswapens ter wereld, Oekraïne te steunen. Zullen die raketten het verschil maken?

Oekraïne wordt al een hele tijd intensief bestookt door Rusland. Dat richt zich op kritieke infrastructuur zodat bijvoorbeeld verwarming en elektriciteit niet meer beschikbaar zullen zijn voor de burgerbevolking, in de hoop het moreel te breken. President Zelensky smeekte de westerse bondgenoten om meer te doen en cruciale steun te leveren om de burgerbevolking te helpen ontzien. Amerika lijkt nu eindelijk te luisteren en levert Patriot-raketten.

Patriot-raketten zijn een grond-luchtraketsysteem met een sterke radarcomponent, die vijandige luchtaanvallen kunnen onderscheppen. In het Midden-Oosten bewees het systeem al meerdere keren bijzonder solide te zijn. De VS zelf gebruikt de raketten zeker tot 2040.

Impact

Volgens militair analist Sim Tack “zullen de raketten zeker een grote impact hebben op de mogelijkheid voor Oekraïne om zijn luchtruim te verdedigen”. “Men mag er echter niet van uitgaan dat de aanwezigheid van een Patriot-batterij een onschendbare bubbel zal vestigen over Oekraïne”, voegt hij daaraan toe.

“Het bereik van één enkele batterij is nog steeds relatief beperkt en er zullen dus moeilijke keuzes gemaakt

OPINIE

moeten worden, afhankelijk van de tactische prioriteiten, over waar het systeem exact ingezet kan worden. Zo kan het bijvoorbeeld ingezet worden rond de hoofdstad Kiev dat dan een extra laag bescherming zou genieten, maar dat zou dan geen impact hebben op het luchtruim boven de huidige frontlijnen of op Russische langeafstandsbombardementen in het westen van Oekraïne die vanuit het territorium van Wit-Rusland of vanuit de Krim en de Zwarte Zee gelanceerd worden. Het exacte bereik of type inzet van het Patriot-systeem is ook enorm afhankelijk van welke exacte raketsystemen er geleverd zullen worden aan Oekraïne. Zo zijn er de PAC-2-raketten die vooral gericht zijn op het neerhalen van vliegtuigen. Ze hebben een groter bereik, tot 160 kilometer, maar andere raketten zoals de PAC-3 zijn dan meer geschikt voor het neerhalen van ballistische raketten, maar hebben een kleiner bereik van 30 tot 60 kilometer.”

Afhankelijk van de prioriteiten van Oekraïne en de goedkeuring van de VS, kan de inzet van het systeem dus variëren tussen een groter bereik dat vooral een impact kan hebben op het verstoren van de Russische luchtmacht over een significant deel van de frontlijn, of anderzijds een eerder geografisch geconcentreerde versterking van de verdediging tegen ballistische raketten en kruisraketten.

Tweedekkers in de eenentwintigste eeuw

De levering van Patriot-raketten aan Oekraïne had al veel eerder moeten gebeuren. Maar de Russen hebben een nieuwe tactiek ontwikkeld om de Oekraïense luchtverdediging uit te putten. Niet met nieuwe wapens, maar met stokoude tweedekkers.

Het gaat om de Antonov An-2, een type dat dateert uit 1947. Het is een eenmotorig, zeer robuust transporttoestel zonder bewapening. In de USSR werd het gebruikt om para’s te droppen. Burgerlijke versies dienden als blusvliegtuigen of om akkers met insecticiden te besproeien. Hoe kan zo’n stokoud vliegtuig nog een rol spelen in een moderne oorlog? Momenteel lijkt er niemand in het opperbevel te zijn die buiten de gebaande wegen kan denken en die verbeeldingskracht en improvisatietalent heeft, twee dingen die héél zeldzaam zijn bij de Russische strijdkrachten.

Geïmproviseerde drones

De Antonovs worden uitgerust met een flinke springlading en met radiobesturing, zodat ze als enorme zelfmoorddrones ingezet kunnen worden. De Russen laten ze dicht bij elkaar in paren vliegen, zodat elke twee vliegtuigen op de radar één helikopter lijken te zijn. Hetzelfde effect kan ook bereikt worden met elektronische stoorzenders. Ze kunnen niet zo nauwkeurig bestuurd wor-

den als moderne drones, maar bij aanvallen op steden - behoorlijke grote doelen dusmaakt dat niet zoveel uit. De Russen hebben naar schatting zo’n 1.500 luchtwaardige Antonovs in reserve, die nu in hoog tempo omgebouwd worden tot zo’n spotgoedkope geïmproviseerde drones. Maar de Oekraïners moeten meestal wel een luchtafweerraket, bijvoorbeeld een S-300, van pakweg een miljoen euro afvuren om één Antonov neer halen. Een Patriot kost ongeveer 4 miljoen euro.

Deze methode werd in een iets andere vorm voor het eerst toegepast door Azerbeidzjan in de oorlog tegen Armenië. Daar werden de Armeense luchtdoelinstallaties die een Antonov hadden neergehaald dikwijls bij de lancering ontdekt en daarna uitgeschakeld met modernere, nauwkeurigere drones. In oorlogstijd maakt men geen financiële kosten-batenanalyse zoals bij een economische transactie. Hoe zou men bij luchtaanvallen op burgerdoelen trouwens de waarde van een mensenleven kunnen berekenen? Onze collega Godefridi wees er terecht op dat “kou doodt”. Hij

“Over de plannen voor bevoorrading van munitie voor de Patriot-systemen is weinig bekend, maar het valt te verwachten dat de Verenigde Staten de focus van de inzet van het systeem in hun training van Oekraïense militairen ook zullen sturen naar een niveau waarop de aanvoer van munitie draagbaar zal zijn voor hen. We weten dat Rusland worstelt met de beperkte beschikbaarheid van langeafstandsraketten. Daarom zagen we ze in bepaalde periodes teruggrijpen naar oudere en minder effectieve raketten, en grote volumes van Iraanse drones. Door deze diversificatie houdt het zijn lange-afstandsaanvallen gaande, maar het is duidelijk dat het niet in staat is om een hoog operationeel tempo vol te houden, zoals we al zagen “

De strijd rond Bachmoet gaat onverminderd voort. De Russen boeken gestage winst. Moeten we ons zorgen maken?

“Het Russische leger concentreert daar momenteel veel middelen, maar de beperkte vooruitgang gaat gepaard met zware verliezen aan hun zijde. Er is een reële dreiging dat zij uiteindelijk de controle zouden kunnen uitoefenen over Bachmoet, waarmee de deur op een kier wordt gezet naar verdere offensieve bewegingen naar Slovjansk en Kramatorsk, de laatste grote steden van de Donetsk Oblast onder Oekraïense controle. Om zo ver te raken, zal Rusland echter nog enorm veel tijd en middelen moeten opofferen. De gevechten rond Bachmoet gebeuren ook niet in isolatie. Naarmate de situatie elders evolueert, is het goed mogelijk dat Rusland de noodzaak zal zien om eigen middelen te verschuiven en om pogingen om Bachmoet in te nemen te laten vallen.”

CARL DECONINCK

bedoelde dat in de context van stijgende gasprijzen. Maar dat geldt a fortiori in de Oekraïense winter. Vernielde woningen in Kiev en platgebombardeerde energiecentrales zijn natuurlijk materiële schade, maar in combinatie met de ijzige Oekraïense winter zal hierdoor de koude vele, vele duizenden dodelijke slachtoffers eisen.

Vliegvelden aanvallen

Maar het is natuurlijk wel duidelijk dat de Russen op die manier héél snel de Oekraïense voorraden luchtdoelraketten doen slinken. Als de Oekraïners meer luchtafweerraketten moet afschieten dan het Westen kan aanleveren, dan zal hun luchtverdedigingssysteem na een zekere tijd onvermijdelijk in elkaar storten. De VS en Groot-Brittannië staan economisch veel sterker dan Rusland. Maar ze kunnen ook niet onbeperkt lang oneindige hoeveelheden geld in Oekraïne pompen zonder dat ze daar binnenlandse politieke problemen mee te krijgen. Misschien is er een eenvoudige oplossing voor dit probleem: lever de

Oekraïners wapensystemen waarmee ze de vliegvelden kunnen aanvallen waar de Antonovs gevechtsklaar worden gemaakt. Op Russisch grondgebied dus. Dat is zelfs geen echte escalatie meer, want de Oekrainers hebben al eerder depots diep in Rusland beschoten. Maar vooral de VS zijn in dat opzicht terughoudend geweest.

De vraag blijft wat het eindspel van de Russen is als ze erin slagen de Oekraïense luchtverdediging lam te leggen. Hebben ze de middelen om dan opnieuw grootscheepse luchtaanvallen met vliegtuigen uit te voeren? Anders is het natuurlijk allemaal zinloos. Hebben ze hun kreupele luchtmacht voldoende opgelapt? Hebben hun tekorten aan chips en reserveonderdelen ondanks de sancties kunnen aanvullen? Hebben ze nu wél voldoende ervaren piloten getraind? Er is eigenlijk niets dat daarop wijst. De eerste fase van hun Antonov-plan is briljant. Maar wat wordt de tweede stap?

PAUL BÄUMER

Een Israëlisch Patriot-systeem

Antonov

Dat Japan een forse

doorvoert, staat

De manier waarop Japan afstand doet van zijn decennialang gevolgde pacifistische lijn is zonder meer een ‘coup de théâtre’. Het defensiebudget, vandaag gelimiteerd tot 1 procent van het bbp, wordt zomaar even verdubbeld. Dat betekent dus dat de derde economie ter wereld de komende jaren heel veel zilverlingen in de defensie-industrie stopt. De sector in Amerika hoort de kassa al rinkelen, terwijl men in Europa opportuniteiten ziet, maar dat is een onderwerp op zich.

De Japanse regering laat geen twijfel bestaan over de oorzaak van deze omwenteling: China, omschreven als “de grootste strategische uitdaging zoals nooit eerder gezien”. “In dertig jaar zijn de Chinese militaire uitgaven met factor 44 gestegen; de laatste tien jaar verdubbeld”, verklaarde reeds in mei defensieminister Taro Kono. Er moest dus iets gebeuren. Bij het nader bestuderen van de geplande maatregelen moet wat nuance worden aangebracht aan die verdubbeling. Vanwaar dat geld precies moet komen, is niet helemaal duidelijk, maar dat de beslissing al bij al op een breed draagvlak berust, is dat echter wel. Het sluit ook aan bij de erg negatieve perceptie van de Chinezen bij Japan. En elders.

Amerikaanse bondgenoten

De Japanse keuze sluit ook nauw aan bij de houding die de VS ten aanzien van Peking aanneemt. Met de beslissing van de regering-Biden om exportcontroles in te voeren op de uitvoer van gevoelige technologie, is de cesuur met de eerdere overtuiging dat China op een of andere manier in de globale economie geïntegreerd kon worden compleet. ‘Wandel durch Handel’ noemen de Duitsers datniet dus. Eind oktober werd in een nieuw strategisch concept nog eens benadrukt dat China strategisch gevaar nummer één is. Bewoordingen die erg doen denken aan wat recent in Tokio te horen was. Want als de VS China wil inkapselen, dan zijn daar bondgenoten voor nodig, niet in het minst in Azië. Alleen botsen de Verenigde Staten hierbij op een zekere dubbelzinnigheid, niet in het minst door de eigen opstelling in de hand gewerkt. Azië is bovendien geen monoliet en elke staat heeft zo zijn eigen belangen.

Belangrijke handelspartner

Verschillende landen in de regio trachten op een slappe koord te dansen. Ze willen de VS wel als bondgenoot en vooral de veiligheidsgaranties van Washington, maar anderzijds is er ook de interessante handel met China. Gedurende 13 ononderbroken jaren is China veruit de belangrijkste handelspartner van de ASEAN (Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties), een clubje bestaande uit tien landen zoals Cambodja, Vietnam of Indonesië. Maar ook landen als Zuid-Korea en Japan (geen ASEAN-leden) worden niet slechter van China. In 2020 hebben beide samen voor meer dan 130 miljard dollar naar China uitgevoerd. Hierop een (economisch) antwoord formuleren is niet evident voor Washington. Er was het Trans-Pacifisch Partnerschap dat onder president Obama in het leven werd geroepen, maar president Trump trok zich daaruit terug. Dat ondergroef de Amerikaanse geloofwaardigheid en verzwakte de positie in de regio. Feit is dat onder Biden dergelijke commerciële openheid nauwelijks verbeterd is, ondanks ronkende verklaringen genre “Amerika is back”. Veelzeggend is dat drie maanden voor dit statement 15 Aziatische landen ’s werelds grootste handelsakkoord sloten, namelijk het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP). Zonder tussenkomst van de VS, wat een duidelijk teken aan de wand is.

Maritieme lijnen

Het draait hen ook niet enkel over de pecuniaire kant van de zaak, ook veiligheidsbesognes werken deze dubbelzinnigheid in de hand. Japan en Zuid-Korea, traditioneel de belangrijkste Amerikaanse bondgenoten in Azië, zijn grotendeels maritieme staten en (dus) erg afhankelijk van zeeroutes voor de eigen bevoorrading. Dat China inmiddels uitgegroeid is tot de belangrijkste zeemogendheid terwijl de VS op dat vlak pluimen blijft verliezen, is een belangrijk gegeven voor Seoel en Tokio. De VS is een verre vriend en China een geografische werkelijkheid. Het zorgt voor een onvermijdelijk tegengewicht voor de rivaliteit.

MICHAËL VANDAMME

VERENIGDE STATEN

Neemt Disney afstand van ‘woke’?

Dit kan men toch min of meer afleiden uit de woorden van de nieuwe CEO van Disney, Bob Iger, gericht aan de werknemers in november laatstleden. Na afscheid te hebben genomen van Bob Chapek, die het bedrijf gedurende twee stormachtige jaren heeft geleid, komt het bedrijf in handen van Iger, die Disney al leidde tussen 2005 en 2020. Een bruuske ommekeer in volle culturele oorlog in de Verenigde Staten.

Ondervraagd over de richting die hij aan Disney wil geven om uit het moeras te geraken waarin het bedrijf zich momenteel bevindt, maakte Bob Iger geen geheim van zijn wil om vooral te verzoenen. Disney bevindt zich in slechte papieren, en deze toestand verslechterde nog na het officieel bekendmaken van het verzet van het amusementsbedrijf tegen de ‘Don’t Say Gay’-wet van de gouverneur van Florida, Ron DeSantis. Die wet wil het LGBTQIA-activisme inperken. De wet verbiedt “in de schoolklas over onderwerpen gerelateerd aan seksuele oriëntering of gender te discussiëren” voor de leeftijd van 9-10 jaar. Een beslissing die haaks staat op de geest van Disney de jongste jaren.

Woke achternalopen brengt geen centen op

Hierover ondervraagd was de reactie van Bob Iger duidelijk: “Ben ik gelukkig als het bedrijf in een controverse wordt betrokken? Natuurlijk niet.” En hij voegde eraan toe: “Het had nog een bron van afleiding kunnen zijn, maar het heeft een negatieve impact op de onderneming gehad. Ik wil proberen de zaken zoveel mogelijk te kalmeren.”

Wat de negatieve impact betreft, weet de nieuwe CEO waarover hij het heeft. De financiën van Disney zijn in vrije val. Het bedrijf moest een duizelingwekkende daling van zijn beurskapitalisatie registreren, van 300 miljard dollar nog begin 2021 naar 160 miljard dollar in november 2022. Christopher Rufo, lid van het Manhattaninstituut, wijst met de vinger naar het wokisme: “Dit zijn catastrofale beschadigingen van Disneys reputatie - en een waarschuwing aan andere bedrijven wat de kostprijs van het wokisme betekent.”

Ook op het vlak van populariteit van het belangrijke informatiekanaal waren de jaren van wokegekte bij Disney niet zonder gevolg: uit een peiling van NBC News van mei 2022 daalde de populariteit van 77 naar 33 procent. Bob Iger besluit daarom een nieuwe strategie toe te passen, namelijk “de culturele oorlogen proberen uit te schakelen”, “het publiek respecteren”, en "niet langer minachting tonen voor de televisiekijkers”. De nieuwe CEO wil dus terug naar de bronnen van het amusementsbedrijf en probeert het publiek dat het recent was verloren terug te winnen.

PIET VAN NIEUWVLIET

defensieverhoging

in rechtstreeks verband met China dat als een nooit geziene bedreiging ervaren wordt. Het gevoel wordt trouwens breed gedragen in de regio, maar tegelijkertijd wordt het ingehaald door enkele harde feiten. Want als Peking als een gevaar gepercipieerd wordt, is het tegelijkertijd een lucratieve handelspartner én de belangrijkste maritieme macht ter wereld geworden. De Verenigde Staten zijn voor velen op papier een bondgenoot, maar worden ook ervaren als onvoldoende betrouwbaar en te afwezig.

Bob Iger

Elon Musk blijft erg actief bezig bij Twitter

Sinds de overname door Elon Musk van het socialemediabedrijf volgen de gebeurtenissen elkaar in sneltempo op bij Twitter. Daar lijkt de nieuwe grote baas vooral zelf voor te zorgen.

Er blijven maar nieuwe hoofdstukken verschijnen van de ‘Twitter Files’, de interne documenten die nu worden vrijgegeven. Die tonen aan dat het vorig bestuur samenspande met de Amerikaanse geheime diensten. Als reactie daarop hief Musk de ‘raad voor vertrouwen en veiligheid’ bij Twitter op. Die raad moest zogenaamd haatzaaien, kinderuitbuiting en zelfbeschadiging bestrijden, maar faalde in zijn taak.

Exit

Daarna nam de miljardair het op tegen linkse journalisten die de precieze locatie van zijn privéjet hebben gedeeld. Hij noemde het “een flagrante schending van de servicevoorwaarden van Twitter”. Die journalisten brachten volgens Musk zijn familie in gevaar, wat hij ondersteunde door beelden te tonen van een man die zijn kind achtervolgde met een wagen. Musk kon echter op weinig steun rekenen in de pers.

Ten slotte lanceerde Musk ook een opiniepeiling op Twitter en daar gaf de meerderheid aan hem liever te zien vertrekken van het platform, waarmee hij zijn exit lijkt voor te bereiden na de grote kuis.

Duitse Pannepanzer

Nu Rusland opnieuw oorlog naar het Europese continent bracht, moeten westerse landen op militair vlak voorbereid zijn op het ergste. Onderdeel van de nieuwe verdedigingsplannen was de ‘snellereactiemacht’ van de NAVO, een goedgetrainde eenheid die in korte tijd moet reageren op gevaar. Op 1 januari wordt de eenheid actief.

Duitsland moest daarvoor 18 gepantserde infanterievoertuigen leveren, de nieuwe Puma’s die het neusje van de zalm moeten zijn in troepentransport. Maar in militaire oefeningen die nu werden gehouden faalden de Puma’s hard

en over de hele lijn. Tijdens de oefeningen bleek geen enkel voertuig na een tijdje nog inzetbaar. Er waren bijzonder veel technische problemen en Duitsland zal teruggrijpen naar een veel ouder voertuig, de Marder, voor de snellereactiemacht.

Pechtank

In Duitsland spreekt men al een tijdje over de pechtank of de ‘Pannepanzer’, maar de mislukking vlak voor 1 januari 2023 spant wel de kroon. Na een inderhaast bijeengeroepen spoedoverleg besliste de Duitse regering om de aankoop van nieuwe Puma’s te pauzeren, totdat de problemen opgelost zijn.

Nasrecverkiezing Oppepper voor een zieke?

Racisme in het voetbal

De finale van het WK voetbal in Qatar zal de geschiedenis ingaan om meerdere redenen. De wedstrijd zelf was ronduit spectaculair, met verlengingen en strafschoppen. Supersterren Messi en Mbappé blonken uit en tonen aan waarom ze zo belangrijk zijn.

Maar één gebeurtenis leek minder aandacht te krijgen. De Franse doelman, Hugo Lloris, stopte namelijk geen enkele strafschop én was op het einde de enige blanke in de ploeg. Op internet werd hij dan ook blootgesteld aan een tsunami van racistische haat.

“Vuile blanke”, zo was de algemene boodschap.

Nochtans was er een zeer gelijkaardig incident in de finale van het EK voetbal. Toen misten drie zwarte spelers van Engeland hun strafschop en werden ze op sociale media aangevallen. Dat haalde wereldwijd de voorpagina’s. De politie opende een onderzoek en allerlei politici spraken zich toen uit tegen het incident.

Naast Lloris kregen ook Aurélien Tchouaméni, Kingsley Coman en Randal Kolo Muani racistische bagger over zich heen. De Franse voetbalbond zal klacht indienen. CARL DECONINCK

Met 2.476 stemmen tegen 1.897 versloeg zittend president en partijleider Cyril Ramaphosa op het belangrijke congres in Nasrec (Johannesburg) van 16 tot 20 december uiteindelijk zijn rivaal Zweli Mkhize. De overwinning van de president was trouwens in die zin totaal omdat op de overige 6 belangrijke posten (van wat nu de top 7 wordt) bijna steeds Ramaphosa-aanhangers werden verkozen. Prompt steeg de rand in waarde en van verschillende zijden zag men betere tijden aanbreken.

Adders onder gras

Maar er zitten wel een aantal adders onder het gras. Van de 7 verkozenen behaalden slechts 4 een volstrekte meerderheid en 2 van de 7 haalden het maar nipt op hun tegenstander. De partij blijft dus even gespleten als voorheen. Komt nog bij dat als gevolg van de uitslag Paul Mashatile in principe vicepresident onder Ramaphosa zou worden. De man bekleedde reeds diverse functies in de centrale provincie Gauteng - hij was er onder andere provinciaal premier - en was in de huidige top 6 thesaurier-generaal en waarnemend secretaris-generaal. Maar hij ligt niet in de markt bij de Ramaphosa-getrouwen. Mashatile zou immers geen graten zien in een mogelijke samenwerking met de uiterst-linkse Economische Vrijheidsvechters (EFF) van Julius Malema. En die gelegenheid zou zich wel eens kunnen voordoen wanneer de peilingen - die voorspellen dat het ANC bij de nationale verkiezingen in 2024 onder de 50 en mogelijk maar rond de 40 procent zou zitten - zouden worden bewaarheid.

Er is meer. De positie van Mashatele als mogelijk adjunct-president is belangrijker dan men denkt. Ramaphosa mag dan wel geslaagd zijn om de zaak-Phala Phala voor zich uit te schuiven, uitstel betekent geen afstel. En alhoewel Mashatele’s carrière redelijk onbevlekt is, zien sommigen toch in hem een opportunist die meedraait met de win-

nende groep. Zo ondersteunt hij wel Ramaphosa, maar hij heeft ook banden met de Radicale Economische Transformatiegroep binnen het ANC die sterk tegen de president gekant is. En als thesaurier-generaal liet hij geen al te beste indruk na.

Problemen blijven

Overigens is de onderlinge verdeeldheid in de partij niet het enige probleem. De verkiezingen voor de top 7 zijn moeilijker geworden. Voor 2007 werden de leden op een uitzondering na onbestreden verkozen. Nu waren er niet minder dan 18 kandidaten, zodat enkel diegenen die een aantal stemmen behaald hadden op de finale stembrief kwamen. Ook is de hiërarchie in de partij wat verloren gegaan zodat bijeenkomsten dikwijls chaotisch verlopen. Verder is het aantal jonge leiders beperkt. Net 4 procent van de ANC-parlementsleden is jonger dan 35. En ten slotte zijn er nog de etnische achtergronden die een rol spelen, al wil men dat niet toegeven.

Dat er in de huidige top 6 geen enkele Zoeloe zit heeft de weerstand tegen de bestaande ANC-leiding zeker in de hand gewerkt. De gevolgen zijn er ook naar. Van eind 2017 tot eind dit jaar nam het aantal ANC-leden met een derde af (van ongeveer 1 miljoen naar 661.500). Die daling deed zich voor in 8 van de 9 provincies. Ze is voor een deel te wijten aan het manipuleren van de cijfers in gunstige zin in 2017 om Zuma’s positie toen te versterken. Maar het heeft ook te maken, schrijft columnist Christiaan du Plessis, met het niet functioneren van de partijstructuren, het verdeelde leiderschap en de zwakke takken, dikwijls vatbaar voor omkoperij en intimidatie. Overigens zullen ook de minderheden in het land na het bekend maken van de uitslag enerzijds een zucht van verlichting slaken, maar anderzijds beseffen dat ze er weer niet aan te pas kwamen.

Zoals de meeste waarnemers hadden verwacht is president Cyril Ramaphosa herkozen als leider van het regerende ANC. Maar, schreef columnist Jan Jan Joubert, nooit is de partij, sinds haar 110-jarig-bestaan, zo verdeeld geweest.

Cyril Ramaphosa

© PHOTONEWS

© PHOTONEWS

Hugo Lloris

as

dossier-Oekraïne, ondanks soms toch wel verschillende belangen en gevoeligheden. Je hoort wel eens zeggen dat in momenten van crisis de EU haar plaats kent en haar rol speelt. Dit was zo’n moment.”

“Weinig, moet ik bekennen. De EU volgde ik natuurlijk wel als thema vanuit Nederland. Vandaag heb ik de kans het Europese reilen en zeilen vanop een kortere afstand te observeren - letterlijk. Je mag niet vergeten dat mijn officiële jobomschrijving ‘correspondent bij de EU’ is. België en Brussel mag ik erbij nemen, wat ik met veel plezier doe. En als het even kan, tracht ik ook nog voldoende aandacht aan de NAVO te besteden. Deze stad is alleszins een ware ontdekking, geen straat loopt hier parallel (lacht). Ik probeer me alleszins niet blind te staren op de typische grootstedelijke problemen die hier rijkelijk aanwezig zijn, maar ook de charmes te ontdekken, want die zijn er wel degelijk.”

Bent u voor deze functie gevraagd of postuleerde u?

“Het tweede, het zit namelijk zo. Ik zat al vele jaren in de hoofdredactie en was graag hoofdredacteur geworden, maar Arendo Joustra - met wie ik de allerbeste relaties heb, laat dat duidelijk zijn - maakte geen aanstalten om ermee te willen stoppen (lacht). Op dat moment kwam de functie van mijn voorganger Jelte Wiersma vrij, ik naderde de 60 en dacht: nu is het juiste moment. Dit was in 2019 en door corona liepen de dingen wat trager dan eerst gepland. Maar kijk, ik ben hier. Aanvankelijk was het de bedoeling dat mijn vrouw met mij naar Brussel zou komen, maar als voormalige diplomate werkt ze nog op zelfstandige basis in Nederland.”

De Brexit is een feit en wellicht niet terug te draaien. Welke gevolgen ziet u voor de EU, maar ook voor uw eigen land?

Een groot deel van de periode die u in Brussel doorbracht stond in het teken van de oorlog in Oekraïne. Een boeiend moment om deze job uit te oefenen?

“Dat hoort u me niet ontkennen. Ongemeen boeiend zelfs. Toen ik naar hier verhuisde, was dat ongeveer op hetzelfde tijdstip dat Kaboel viel. Enkele maanden later zou de oorlog in Oekraïne losbarsten. Vanaf dag één stond alles hier in het teken van geopolitiek, en dat was ooit wel anders. Men is meer met die internationale relaties en de machtspolitiek bezig, minder met de wetgeving en de regelneverij die de EU niet altijd de beste reputatie gaven. Ergens kan men zeggen dat ze wakker geschoten zijn. De Europese neus is keihard op de feiten gedrukt en men is gaan begrijpen dat men jarenlang hoofdtaken verwaarloosd heeft. Door jarenlang te desinvesteren in defensie hebben we letterlijk onze strijdkrachten verwaarloosd. En het weinige wat er nog was, werd dan nog eens weggeven nu aan Oekraïne (lacht). Een andere vaststelling was de eendrachtigheid die de EU-leden aan de dag hebben kunnen leggen in het

“Door het vertrek van de Britten zijn we een evidente bondgenoot kwijt, laat daar geen twijfel over bestaan. Op zich heeft Nederland altijd al wel die oriëntatie op de Angelsaksische wereld gehad, dat is niet nieuw. Binnen de EU zorgden we samen met wat noordelijke landen en de Britten meer dan eens voor tegenwicht ten aanzien van de Frans-Duitse as. Misschien waren we als Nederland niet zo radicaal als de Britten, maar we neigden wel naar dezelfde lijn. Automatisch heeft de Brexit de evenwichten binnen de EU verstoord. Anderzijds moet ook erkend worden dat sinds het vertrek van Angela Merkel als Duitse kanselier, de Frans-Duitse as aan heel wat slijtage onderhevig is. Nederland mag dan al de vijfde economie van de EU zijn, het was een van de stichtende leden ook van de initiële samenwerking, alleen geeft dat laatste slechts wat moreel gezag. Punt is dat we sinds de Brexit wat te zwak staan binnen de EU. Een andere beweging is dat wanneer binnen de EU geen eensgezindheid bereikt kan worden, men de zaak naar de Europese Commissie doorschuift met de uitdrukkelijke vraag zelf met iets voor de dag te komen. Onvermijdelijk gevolg hiervan is dat steeds meer macht naar de Commissie gaat, waardoor die zich nog wat meer superieur gaat voelen en iets vaker dan goed het morele vingertje in de lucht steekt. Nu ja, van dat laatste weten wij als Nederlanders ook wel wat (lacht). En om nog even op de Brexit terug te komen… Onlangs las ik een boek over een Nederlandse AP-correspondente in Brussel in de periode dat er nog maar zes landen de handen in elkaar hadden geslagen. Hoeveel inspanningen er toen zijn geleverd om de Franse weerstand tegen de Britse toetreding te overwinnen! Ongelooflijk. Jammer om na zoveel moeite te moeten vaststellen dat ze er niet meer bij zijn.”

Het viel op dat voorganger Jelte Wiersma bijzonder scherp tegen zeg maar de EU-consensus inging. In het magazine, maar evenzeer in zijn podcast, veelzeggend ‘Brusselse bobo’s en baantjesjagers’ genaamd. Elsevier Weekblad bekleedde hiermee een wat aparte plaats in het perslandschap. Is dit de lijn van het blad of staat het u vrij daar een eigen invulling aan te geven?

“Elke vogel zingt zoals hij gebekt is, zeker (lacht)? Nee, alle gekheid op een stokje. Mijn maandelijkse podcast heet

BruXL. Ik geniet een grote vrijheid in het becommentariëren van het EU-gebeuren. Het klopt dat Jelte extreem kritisch was. Persoonlijk benader ik de dingen met een open blik. Je zou ook kunnen zeggen dat ik een post-Brexitverslaggever ben. ‘Eurobrussel’ en de hele entourage rond de EU-instellingen toen de Britten er nog deel van uitmaakten, heb ik nooit gekend, toch niet in deze hoedanigheid… Jelte wel. In wezen ben ik niet tegen de EU als verschijnsel gekant. Alleen vind ik dat we als Nederland wat te vaak jaknikken. Neem nu dat stikstofdebat, dat hadden we toch wat harder kunnen spelen. Het is niet aan mij om iemand als Orbán te verdedigen, alleen kijk ik naar de feiten, niet naar de stemmingmakerij errond. En dat levert een toch genuanceerder beeld op. Het moet ook gezegd dat Hongarije wel nee durft te zeggen. Onlangs nog door die middelen voor Oekraïne tegen te houden. Ze slaagden er alleszins in een compromis in de wacht te slepen.”

Welke andere grote uitdagingen ziet u voor de EU?

“Migratie lijkt mij toch een enorm probleem waarin de EU een andere rol zou kunnen spelen. Ik heb het niet enkel over de asielmigratie, maar als ik kijk naar de gevolgen van de gezinshereniging voor onze samenlevingen, dan zal dit toch blijvende gevolgen hebben. Niet op zijn minst electoraal, waarbij steeds meer mensen op partijen stemmen die niet tot het klassieke establishment behoren. Dit kan in 2024 grote gevolgen hebben voor de samenstelling van de fracties in het Europees Parlement.”

Zijn er specifieke zaken die u in het bijzonder denkt op te volgen de komende jaren?

“Met argusogen zal ik de uitvoering van de maatregelen van Eurocommissaris Timmermans volgen. De Green Deal vind ik op zich erg interessant, maar ik stel me toch wel vragen bij de uitvoe ringsproblemen waarmee we hoogst waarschijnlijk geconfronteerd zul len worden. Eigenlijk is het lang niet zeker of het allemaal zal lukken, laat staan de timing. Nu snap ik wel dat je een datum moet prikken. Doe je dit niet, dan wordt alles beslist op de lange baan geschoven. Anderzijds zou men hierbij toch van een zeker realisme durven uitgaan. Vergeet niet dat de nucleaire sector een probleem heeft. In Frankrijk werken de centrales slecht. Nederland beschouwt kern energie als een overgangsmid del. En over de Belgische farce moet ik u niets leren (lacht).”

MICHAËL VANDAMME

in Oekraïne

RENÉ VAN RIJCKEVORSEL

Een drietal jaar geleden werd beslist dat René van Rijckevorsel in de voetsporen van Jelte Wiersma ging treden als correspondent voor Elsevier Weekblad in Brussel. Coronatoestanden zorgden ervoor dat hij uiteindelijk anderhalf jaar geleden in de veelvoudige hoofdstad neerstreek. Brexit was achter de rug en toen kwam de oorlog in Oekraïne. “Een boeiende periode om deze job te doen”, zegt hij hierover.

Een gesprek over desinvesteren in defensie, de nieuwe machtsverhoudingen binnen de EU en de utopische timing van de Green Deal.

u enigszins vertrouwd met Brussel toen u hier anderhalf jaar geleden neerstreek?

“De oorlog

heeft een verrassende eendrachtigheid teweeggebracht”

“Ik vind dat we als Nederland wat te vaak jaknikken”

“Sinds het vertrek van Merkel is de Frans-Duitse as aan heel wat slijtage onderhevig”

“Migratie lijkt mij toch een enorm probleem waarin de EU een andere rol zou kunnen spelen”

Cricket: niet Brits, niet Aziatisch, maar Vlaams!

Nochtans…

De meeste mensen zullen de meest populaire sportlieden op aarde wel kunnen opsommen. Met meer dan een half miljard Instagramvolgers staat Ronaldo afgetekend op nummer 1. Zijn rivaal Lionel Messi heeft er 384 miljoen en is zo de tweede populairste sporter op Instagram. Nummer drie is wat moeilijker. Kent iemand Virat Kohli? Met 225 miljoen volgers op Instagram is hij nochtans een échte beroemdheid.

Kohli is een superster in India en kapitein van de nationale cricketploeg en van zijn eigen team, sinds 2013 al. Hij is de beste ‘batsman’ ter wereld en geldt als een van de commercieel meest aantrekkelijke sporters op aarde. Beter dan Neymar, Lewis Hamilton of Mo Salah. Andere cricketspelers halen tot 30 miljoen volgers.

Spelregels

Nochtans, de gemiddelde Vlaming kent weinig van de sport. Cricket wordt gespeeld op een ovaalvormig grasveld. In het midden ligt een ‘pitch’. Op deze pitch staan witte lijnen die aangeven waar men moet rennen (‘runs’). Aan beide kanten van de pitch staan ‘wickets’. De wickets bestaan uit drie rechtopstaande paaltjes die met zodanige tussenruimte op een rijtje zijn gezet dat de bal er niet tussen door kan. De paaltjes heten ‘stumps’. De toppen van de stumps worden overbrugd door twee kleine houtjes die ‘bails’ worden genoemd. De zo ontstane constructie is zo instabiel dat de bails al bij een geringe aanraking van de wicket op de grond vallen.

Het spel verloopt in slagbeurten met 2 teams van 11 man. Het ene team is aan slag (‘batten’), het andere verdedigt (‘bowlingteam’). Elke slagbeurt duurt totdat 10 van de 11 slagmensen (‘batsmen’) uit zijn of het maximum aantal gebowlde ballen is bereikt. Een groepje van zes correct gebowlde ballen is een ‘over’. Belangrijke wedstrijden zijn iets anders en duren langer. De regels rond slaan en vangen van ballen hebben iets van honkbal weg. Dat wijst op een mogelijk gedeelde geschiedenis van knuppelspelen of slagbalspelen. Al in de vroege middeleeuwen bestonden er dergelijke volksspelen.

Oorsprong

Het verhaal van cricket vóór 1650 is een beetje een mysterie. De eerste verwijzingen naar een spel dat cricket werd

BOEKEN

genoemd, verschenen rond 1550. Er wordt aangenomen dat het woord cricket is gebaseerd op het woord ‘cric’, wat een kromme stok betekent (verwant met het Engelse boef: crook, denk aan ‘crooked Hillary’). Vroege vormen van cricket gebruikten een gebogen knuppel om mee te slaan, vergelijkbaar met een hockeystick. Engelse historici zeggen dat de sport in Zuidoost-Engeland is ontstaan. De Fransen zeggen dat de Engelsen het hebben overgenomen toen ze in Frankrijk waren tijdens de Honderdjarige Oorlog. Dat kan misschien half kloppen. Onderzoek van de Australiër Paul Campbell is echter duide-

lijker en wijst naar Vlaanderen, toen een Frans leengebied.

Vlaanderen

In het Middelnederlands sprak men eerder al over “met de krik ket-sen”. Bovendien was er al het woord ‘krickstoel’, een kruk waar men in de kerk op knielde en die leek op een wicket. Het woord is etymologisch verwant aan het Franse ‘croquet’, waarvan vroege vormen ook met een gebogen stok werden gespeeld in plaats van een hamer. Een gedicht uit 1533, ‘The Image of Ipocrisie’, van John Skelton

omschrijft geëmigreerde Vlaamse wevers als ‘Kings of crekettes’. Het is de eerste verwijzing naar het cricket en men denkt dat de wevers de sport beoefenden terwijl ze hun schapen aan het hoeden waren. De bat zou komen van de herdersstaf. De sport zou ontstaan zijn in de twaalfde eeuw, waar nu de grens met Frankrijk ligt. Wevers waren toen niet alleen politiek machtig en rijk, ze hadden ook meer tijd om te sporten. De wolhandel met Engeland deed de rest. Latere migratiegolven brachten de Vlamingen naar Surrey en Kent, waar de Britten er voor het eerst zelf over beginnen te schrijven. De Vlamingen én de sport dijden uit naar Zuidoost-Engeland en de rest is geschiedenis.

CARL DECONINCK

De Franse Revolutie II Van Robespierre tot Napoleon

“De grote fout van de revolutie is dat ze veel heeft vernietigd, maar weinig ervoor in de plaats heeft weten te stellen. (…) Ik vind democratie een mooi principe en we moeten ernaar streven. Maar onze generatie wacht eerst andere taken. (…) Wanneer men in een staat gewend raakt aan het veroordelen zonder te horen, aan het toejuichen van toespraken die met elkaar wedijveren in felheid en extremisme, wanneer overdrijving en woede als deugden worden voorgesteld, en gematigdheid een misdaad is, wel, dan zeg ik u: die staat gaat ten onder.”

Bovenstaande zijn flarden uit een gesprek dat Napoleon voert met zijn toekomstige minister van Buitenlandse Zaken Talleyrand in 1797. Ze geven een goed beeld van de toestand van het Frankrijk uit die tijd: verdeeld, vermoeid, dwalend. Nadat de Corsicaan zijn militaire sporen heeft verdiend in Noord-Italië, werpt hij zich op als de geknipte persoon om het land opnieuw stabiliteit en een toekomst te geven. Het pad verwijderd van de revolutie en uiteindelijk richting keizerrijk ligt geplaveid. De strateeg en pragmaticus weet de scherpe kanten van de jakobijnse agenda af te vijlen en de natie weer te verenigen, met inbegrip van adel en clerus. Het politieke succes van Eric Zemmour tijdens de voorbije Franse presidentsverkiezingen toont aan dat de Napoleons ster nog steeds bijlange niet tanende

is. Maar hoe is het in godsnaam mogelijk dat Frankrijk zich zo diep in de verdoemenis heeft gestort?

Geen rust voor de guillotine

Amper zes maanden heeft oud-journalist Johan Op de Beeck nodig gehad om zijn vervolgverhaal in te blikken. Deze pauze belet de lezer niet om zich met een vliegende start terug in de nerveuze volksmassa’s onder te dompelen en de zweetparels op de voorhoofden van leidinggevende revolutionairen te zien fonkelen wanneer het lot zich tegen hen keert. We schrijven 1793 en de guillotine klopt overuren om de hoofden van het ‘ancien régime’ te doen rollen.

Maar net zoals in het eerste deel toont ook dit boek treffend aan

hoe de revolutie en de vervolging nooit een rustpunt vertonen. Girondijnen, prins Philippe Egalité en de wiskundige Condorcet zijn allen voorvechters van het eerste uur. Toch vinden ze in de ogen van Robespierre niet langer genade en worden ze terechtgesteld. Het is een wetmatigheid dat de revolutie uiteindelijk zijn eigen kinderen verslindt. De alomtegenwoordige angst en strijdende fracties isoleren uiteindelijk zelfs Robespierre wiens nek eveneens onder het vlijmscherpe mes terechtkomt. Hulde opnieuw aan Johan Op de Beeck voor de wijze waarop hij intriges, ideologische scherpslijperij, persoonlijke tragedies en verraad onder woorden brengt.

Snakken naar rust en orde

U herinnert zich nog misschien dat het tweeluik verteld wordt

vanuit het standpunt van de Luikse advocaat François Robert, aanhanger van minister van Justitie Georges Danton. Zo krijgt ook de Franse inval in België en de daaropvolgende Boerenkrijg de nodige aandacht. Ook de figuur van Lieven Bauwens passeert de revue. Minder vleiend dan de vaderlandse geschiedenis voorschrijft, want het boek leert ons dat hij zijn rijkdom ook deels te danken heeft aan weinig koosjere leveringscontracten met het Franse leger.

Net als de Conventie, probeert ook het meer liberale Directoire het opstandige en hongerige volk in toom te houden. Tevens probeert het bewind conservatieve en reactionaire opstanden in bijvoorbeeld de Vendée en zuidelijk Frankrijk te onderdrukken. Buitenlandse mogendheden van Londen tot Wenen azen dan weer op een verdeeld Frankrijk om de revolutie terug te draaien. Op een dergelijk moment ziet zowat iedere Fransman meer vijanden dan vrienden, meer risico’s dan kansen, meer oorlog dan vrede. Ja, dat is het juiste moment voor een gewiekste militair als Napoleon om in de politieke arena te treden om de vermoeide actoren en toeschouwers rond zich te binden met een programma van orde en rust. In Parijs gaat de politieke storm eindelijk liggen, maar elders in Europa zal die storm gauw in alle militaire hevigheid opnieuw oplaaien.

PIETER VANDERMOERE

Johan Op de Beeck, ‘De Franse Revolutie IIVan Robespierre tot Napoleon’. Horizon, 496 bladzijden. 34,99 euro ISBN 9789464101102

Cricket is een bijzonder populaire sport. Het moet enkel voetbal voor zich laten gaan qua wereldwijde populariteit. Het wordt vooral gespeeld en gevolgd in landen van het Britse Gemenebest, in het bijzonder op het Indische subcontinent. Een product van de Engelse geschiedenis. In Vlaanderen is de interesse kleiner.

Virat Kohli

Een kunstenaar in Sint-Kornelis-Horebeke

LEZERSBRIEVEN

SAMENWERKEN

Pallieterke, In het VTM Nieuws van zondagmiddag zei Bart De Wever dat hij nooit zal samenwerken met het Vlaams Belang. Eigenaardig toch, aangezien beide partijen in hun statuten als eerste programmapunt “een onafhankelijk Vlaanderen” hebben staan.

Voor Bart De Wever komt er geen samenwerking omdat Tom Van Grieken geen afstand wil nemen van bepaalde vertegenwoordigers binnen zijn partij. Bart De Wever wil wel praten over het confederalisme, niet met Vlaams Belang, maar met de meest corrupte partij van het land, de Parti Socialiste. Bart De Wever zorgt er dus voor dat hij niet wordt uitgesloten van de Belgische salons.

Luc Vandeputte, Ledegem

NUCLEAIR MATERIAAL

Pallieterke, Enkele jaren geleden wilde FN Herstal wapens uitvoeren naar een of ander twijfelachtig land. Federaal was er weerstand tegen zo’n levering. Misschien bedriegt mijn geheugen mij, maar is het niet zo dat binnen de kortste keren het afleveren van die vergunningen een Waalse bevoegdheid werd? Indien dat zo is, waarom kan Vlaanderen niet hetzelfde doen met het nucleaire materiaal voor een bondgenoot en bevriend land? Heeft de haan meer tanden dan de leeuw?

Erik Deroover, Binkom

VOETBAL EEN FEEST?

straalde een overvloed aan gezelligheid uit. En dan ontkurkte mijn gezel een grote fles Vlaemsche Leeuw. Hij goot die met klasse uit in de daarbij behorende degustatieglazen. Dit, beste mensen, was het summum van genot. De winterse kers op de taart. Het leven kan zo boeiend zijn in de kleine dingen.

Gie Van de Wouwer, Schriek

VENNOOTSCHAPSBELASTING

In 1997 had Patrick Van Caeckenbergh (°1960) naam en faam gemaakt met tentoonstellingen in Brussel, Parijs, Bonn, Londen en New York. De grootstedelijke kunstwereld waarin hij furore maakte, schrok zich een hoedje toen hij besloot te verhuizen van Gent naar Sint-Kornelis-Horebeke, een klein dorpje in de Vlaamse Ardennen. Eenmaal daar aanbeland, trof Van Caeckenbergh een wereld aan die op het punt stond te verdwijnen. Het dorpje oogt idyllisch aan de buitenkant, maar is heel kwetsbaar aan de binnenkant. De kunstenaar besloot zich aan deze microkosmos te wijden, aan het stil geluk dat hij er vond. Hij blies het kwijnende dorpsleven met zijn verbeelding en engagement nieuw leven in. De kunst en zijn betekenis als kunstenaar hield Van Caeckenbergh altijd gescheiden van wat hij in het dorpsleven deed. Hij liep er niet met zijn kunstenaarschap te koop. Hij voelde geen behoefte om teloorgaande dorpstradities waaronder hij zijn schouders zette, zoals de processie en het ‘koninglopen’, als kunstvorm te beschouwen of artistiek te verzilveren. Toch kost het weinig moeite om te zien hoe nauw Van Caeckenberghs kunst met het dorpsleven verweven raakte in de twintig jaar dat hij in Sint-Kornelis-Horebeke woonde.

Hemelpoort

De expo ‘Fragile’ in PARCUM toont de installaties en assemblages die Patrick Van Caeckenbergh maakte tijdens en dankzij de beslotenheid van zijn tijd in Sint-Kornelis-Horebeke. De tentoonstelling start met de hemelpoort. Er is van alles te zien: twee figuren met een harnas en daaronder wollen pantoffels. Bovenaan staan er trofeeën met blozende kaken en twee schelpen als grote oren om beter te luisteren. Op foto’s zie je onverwachte combinaties van dieren, zoals een poes en

een vogeltje die samen melk drinken. Tolerantie en nederigheid zijn twee waarden die de kunstenaar in Sint-Kornelis-Horebeke cultiveerde en in de hemelpoort verwerkte. Heel wat objecten in het werk, zoals de pantoffels, komen van inwoners van het dorp.

Weeftechniekjes

Samen met de kinderen van de school verdiepte Van Caeckenbergh zich in de natuur in en rond Sint-Kornelis-Horebeke. De juffen en de pastoor reikten hem thema’s aan waarmee hij aan de slag ging. Zo werkte hij voor een plechtige communie rond vogels, als metafoor voor de kinderen die gaan uitvliegen. De kunstenaar trok met hen naar het bos aan de rand van het dorp om er vogels te bekijken en te beluisteren. Terug in de klas kozen de kinderen een vogeltje dat ze met naald en draad tussen de bomen laten vliegen. De weeftekeningen van de kinderen hangen op de expo, naast de maquette van een groot medaillon dat Van Caeckenbergh maakte voor de boom in Aalst waarrond de Vlaamse Milieumaatschappij kantoren bouwde.

Boomtekeningen

De woning van Patrick Van Caeckenbergh in Sint-Kornelis-Horbeke ligt in de boomgaard van een oude kloostertuin. Drie reusachtige beuken en een tamme kastanje, die 350 jaar oud zijn, spraken tot de verbeelding van de kunstenaar. Gedurende negen jaar kleefde hij kalkpapier op het raam en tekende hij de bomen na. Al doende verbeterde hij zijn tekentechniek en werden de tekeningen groter. Soms kregen ze sprookjesachtige elementen zoals een huisje, een schoen of kookpotten.

En zo zijn er nog heel wat werken als illustratie van de verwevenheid tussen de verhalen en levens van de inwoners van Sint-Kornelis-Horebeke en het werk dat Van Caeckenbergh in die periode maakte. De tentoonstelling is een wandeling langs het verleden van een kleine parochiegemeenschap, haar inwoners, hun kleine geschiedenissen en de grootsheid die hierachter schuilgaat.

MMMV

Tentoonstelling ‘Fragile - Patrick Van Caeckenbergh’, nog t.e.m. 26 februari 2023, PARCUM, Heverlee, www.parcum.be/museum

Pallieterke, Het zal wel te wijten zijn aan mijn slecht karakter, maar toch heb ik een bedenking bij het ’voetbalfeest’. Rellen, lawaai, getoeter, vuurwerk, vernielingen, baldadigheden, enzovoort, moet de steeds betalende brave burger slaafs ondergaan ter meerdere eer en glorie van de multicultuur. Verliezen of winnen is voor leden van een niet nader genoemde gemeenschap voldoende reden voor amok, om zich af te zetten tegen diezelfde brave betalende burger die voornoemde leden onderhoudt en hen verplicht in de armen moet sluiten op straffe van het stigma van het r-woord. De bevlagde en tierende hogergenoemde leden schreeuwen hun ‘eigen volk eerst’-leuzen onbevreesd uit voor de minzame ogen van de niet-afkeurende media. Mocht die brave betalende burger ook nog maar een ‘eigen volk eerst’-neiging fluisteren, dan zou het kot te klein zijn en werd hij ingesmeerd met pek en veren, voor de vijandige ogen van de afkeurende media, en in de vergeetputten van de verkeerde geschiedenis gegooid.

Karel Ongena, Stekene

BOSWANDELING

Pallieterke, Gisteren maakten mijn vriend en ik een stevige boswandeling rondom de waterburcht Horst. Zalig winterweer, een azuurblauwe hemel, de knarsende, bevroren grond onder onze voeten. Ondertussen passeerden vele bedenkingen, meningen en visies de revue. We genoten van een heerlijke espresso in Het Wagenhuis. Nadien werden er nog vijf kilometers afgemaald. De vrieskou kon ons niet deren. Na de wandeling nodigde mijn vriend me bij hem thuis uit. De roodgloeiende kachel

Pallieterke, Puik artikel over ‘De vennootschapsbelasting: een vergeten communautaire belasting’ in ’t Pallieterke van donderdag 15 december 2022. Ik denk echter dat het beter is de vennootschapsbelasting samen met de subsidies af te schaffen en de dividendbelasting te splitsen. De vraag is immers hoeveel van de vennootschapsbelasting overblijft na het aftrekken van premies, subsidies en dergelijke. Per saldo zal de winst van de vennootschappen hopelijk (een beetje?) stijgen, alleszins door besparingen op de administratie en het personeel dat zich nu moet bezighouden met belastingaangiftes en het bijhouden van allerlei bewijsstukken. Zodra de vennootschap winst uitkeert, int de overheid toch 30 procent (bevrijdende) roerende voorheffing. De talrijke uitzonderingen die momenteel aan de RV ontsnappen, moeten dan wel grotendeels worden afgeschaft. Bovendien bespaart de overheid kosten voor controle en inning van de vennootschapsbelasting en er komt bij justitie heel wat capaciteit vrij door het wegvallen van een resem meestal langdurige rechtszaken. Tot slot komt er in de sector van belastingadviseurs hoogopgeleide werkkracht vrij, die nuttig kan worden ingezet in knelpuntberoepen.

Frans Loeckx, Dilbeek

BART SOMERS

Pallieterke, Ik heb eigenlijk niks nieuws gelezen in het interview met Bart Somers. Bart rammelde enkel zijn reeds gekende riedeltje van verbinden en discrimineren af. Hij vertelde er in één adem bij hoe goed hij het eigenlijk zelf in Mechelen heeft aangepakt. Als je hem mag geloven, is zijn stad zowat een modelstad. Die ligt waarschijnlijk in de lijn van El Kaouakibi als modelallochtoon. Om begrijpelijke redenen hield hij zijn commentaar over dit onderwerp zeer bondig. Ook wat De Croo betreft, hoorde ik niks nieuws. Ik zou Somers willen meegeven dat de Vld zich niet blijvend moet verschuilen achter alle crisissen waarin ze De Croo blijkbaar hebben gestort. Alle EU-landen hebben deze crisissen meegemaakt, dus De Croo is niet alleen. Over de ‘moeilijke’ omstandigheden waarin De Croo in deze regering is terechtgekomen: De Croo heeft er zelf voor gekozen om in dit PS-wespennest, waarvan hij op voorhand wist dat hij er niets te vertellen zou hebben, te kruipen. Zijn ego was en is blijkbaar groter dan zijn gezond boerenverstand, want anders was hij allang uit dit PS-mijnenveld gestapt. Als hij dat niet doet, moet hij niet klagen en zijn werk doen. Daarvoor is hij aangesteld. Tenzij zijn andere persoonlijke ambities hem vastmetselen... We zullen dat misschien later wel zien.

Erwin

De Mulder, Ophasselt

Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

PARCUM, het museum in de Abdij van Park in Heverlee, pakt uit met een tentoonstelling die installaties en assemblages van Patrick Van Caeckenbergh bundelt, die gedurende zijn verblijf in Sint-Kornelis-Horebeke tot stand kwamen.

Patrick Van Caeckenbergh (links)

Het begon in feite met de zogenaamde Devolutieoorlog (1667-1668) die tussen Frankrijk en Spanje werd uitgevochten over de vraag wie de plak mocht zwaaien over de Zuidelijke Nederlanden. Het eerste diplomatieke akkoord dat de Franse koning Louis XIV ooit persoonlijk afsloot, was in 1661 met de Republiek. Na het sluiten van dit verbond onderhandelde hij met raadspensionaris Johan de Witt - de machtigste man in de Republiek - over een verdeling van de Zuidelijke Nederlanden die toen onder Spaans gezag stonden. Hij stelde voor onze gewesten op te splitsen langs de lijn Oostende-Maastricht. De zuidelijke helft zou onder Frankrijk ressorteren, de noordelijke onder de Republiek, maar dit plan kon De Witt absoluut niet bekoren. Hij wou de Republiek niet herenigen met de katholieke Zuidelijke Nederlanden. Bovendien wilde hij Antwerpen en de Schelde niet heropenen omdat dit de belangen van Amsterdam ernstig zou kunnen schaden.

DE VREDE VAN AKEN (1667) BETEKENDE NIET DAT DE REPUBLIEK VEILIG WAS

BUFFERGEBIED

De Witt vond het ronduit gevaarlijk dat de Republiek zou grenzen aan Frankrijk en wilde de Zuidelijke Nederlanden daarom als buffergebied behouden. Hij was ervan overtuigd dat Louis, die koste wat kost de Rijn als natuurlijke grens van zijn rijk wou, eerder vroeg dan laat Zeeland, Noord-Brabant en Maastricht zou binnenvallen om zo de Neder-Rijn te bereiken. De Witt plande in de Zuidelijke Nederlanden zelfs de bouw van sperforten tegen Frankrijk, want Spanje kon de verdediging van de Zuidelijke Nederlanden tegen Frankrijk immers niet meer aan. Dat bleek al meteen in mei 1666 toen de Fransen onze gewesten binnenvielen en dankzij de zwakke Spaanse weerstand een groot gedeelte van de Zuidelijke Nederlanden inlijfden. Als gevolg van de Vrede van Aken die in mei 1667 werd afgesloten, trokken de Fransen zich terug. Ze behielden echter wel een groot aantal strategisch belangrijke steden zoals Sint-Winoksbergen, Veurne, Menen, Kortrijk, Oudenaarde, Rijsel, Armentiers, Dowaai, Doornik, Aat en enclaves rond Binche en Charleroi.

ALLIANTIE

De Vrede van Aken betekende echter niet dat de Republiek veilig was. De Engelse koning Charles II voerde een maritieme oorlog tegen de Republiek om het Nederlandse handelsmonopolie op zee te vernietigen en in de hoop zo De Witt ten val te brengen en zijn neef Willem III van Oranje aan de macht te helpen. Pas nadat Michiel de Ruyter een belangrijk deel van de Engelse vloot had vernietigd tijdens een raid op de marinebasis van Chatham wist de Republiek in 1668 een bondgenootschap te sluiten met Engeland en Zweden. Dat was erop gericht om de expansiepolitiek van de Franse koning een halt toe te roepen. Deze ‘Triple Alliance’ was een doorn in het oog van Louis XIV.

De Republiek was op dat ogenblik één van de rijkste en machtigste naties ter wereld en wellicht daarom hadden de ‘Hoge Heren’ in Den Haag weinig oog voor de dreiging uit het zuiden. Waarom zouden ze ook? De Republiek was een, voor zijn tijd, door en door gepacificeerde samenleving. Sinds het sluiten

HET VOLK WAS REDELOOS, DE REGERING RADELOOS EN HET

rampjaar 1672 Het

350 jaar geleden leidde een Franse invasie bijna tot de val van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en niet voor niets staat het jaar 1672 in de Nederlandse geschiedenisboeken bekend als ‘Het Rampjaar’.

van de Vrede van Munster in 1648 had men weliswaar twee oorlogen achter de rug, maar die waren op zee uitgevochten, ver van ieders bed. Het was dan ook niet te verwonderen dat de meeste financien gingen naar het op peil houden van de vloot en dat vooral het landleger de dupe was van de vele besparingen. De vestingsteden en fortificaties aan de grenzen waren, op z’n zachtst gezegd, verwaarloosd en de Statenvergaderingen waren lang niet allemaal bereid om hun duit in het zakje te doen.

DE ZONNEKONING

Lodewijk XIV besefte dit als geen andere en was al maanden bezig met de voorbereidingen voor een aanval op de Republiek. Hij was ervan overtuigd dat hij, onder meer dankzij een geheime deal met Engeland, korte metten kon maken met de in zijn ogen arrogante Hollanders. Pas op het laatste moment, toen bleek dat de Republiek langs drie zijden zou worden aangevallen, drong de ernst van de situatie door. Op 7 juni verraste de numeriek zwakkere, maar in tactiek superieure Nederlandse vloot bij Solebay de Engels-Franse vloot die eropuit was gestuurd om de Noordzeehavens te blokkeren. Het was een opsteker voor De Witt, maar op het land was de toestand minder rooskleurig.

Op 12 juni 1672 staken de Fransen met een enorme troepenmacht de Rijn over. Zonder veel tegenstand marcheerden ze in hoog tempo door de provincies Gelderland en Utrecht, terwijl in het oosten de bisschoppen van Keulen en Munster hun bondgenoot Louis XIV steunden door Twente en Overijssel binnen te vallen en Deventer te belegeren. De bevolking raakte in volslagen paniek en de algemene toestand werd kernachtig uitgedrukt in één zin: “Het volk was redeloos, de regering radeloos en het land daardoor reddeloos.” De stad Utrecht leek zich nog even te willen verdedigen, maar schrok terug voor de consequenties. Zonder een schot te lossen overhandigde Utrecht de sleutels aan de Fransen. Nijmegen verdedigde zich daarentegen wél, maar werd bestookt met meer dan

7.000 bommen en granaten, waarna ook die stad snel capituleerde. Een zegeverzekerde Louis liet in Frankrijk alvast triomfbogen oprichten…

WATERLINIE

Op tal van plaatsen kwam het intussen tot rellen. Opgehitst door de kringen rond de prins van Oranje eiste het volk de aanstelling van de 22-jarige Willem III tot legeraanvoerder en de bestraffing van de staatsgezinde regenten die verantwoordelijk werden geacht voor de oorlog en de lamentabele toestand waarin het leger zich bevond. Begin juli 1672 gingen de regenten overstag en Willem III werd benoemd tot stadhouder. Op 20 augustus kostte het dreigende debacle de kop van Johan de Witt en diens broer Cornelis die door een woedende menigte van aanhangers van Willem III in Den Haag werden gelyncht.

De Republiek besloot over te gaan tot erg drastische maatregelen. Ter verdediging van Holland werd een waterlinie in werking gesteld. Dit hield in dat gebieden tot kniehoogte onder water werden gezet. Maar het duurt weken voor dit staaltje ingenieuze watertechniek in stelling werd gebracht - ook omdat de uitvoering op verzet stuit. Boeren waren woedend dat hun land onder het brakke water kwam te staan en door sabotage en opstanden probeerden ze de inundatie te vertragen.

‘GLORIOUS REVOLUTION’

Het plan stuitte de Franse opmars definitief, maar Louis XIV was nog lang niet verslagen. Aan het eind van het jaar deden zijn troepen een ultieme poging om de waterlinie te slechten. Dat mislukte compleet, waarop de Republiek in de tegenaanval ging. Om de eer van Frankrijk te redden, werd Maastricht nog ingenomen, maar daarna stagneerde de oorlog. Pas in 1678 volgde de Vrede van Nijmegen. Willem III werd geëerd als ‘Redder des Vaderlands’, maar het vaderland verkeerde in een deerniswekkende toestand.

Zelf had hij nieuwe internationale ambities, want zijn ultieme glorie moest nog komen wanneer hij in 1688 tijdens de ‘Glorious Revolution’ Charles II van de troon verjoeg en zich tot koning van Engeland, Ierland en Schotland liet kronen.

JAN HUIJBRECHTS

n Willem III inspecteert de Waterlinie

De verschillen zijn er!

De naam van journalist Christophe Deborsu zal onze lezers niet onbekend in de oren klinken. De goedlachse man is weliswaar in Wallonië geboren, maar is gehuwd met HLN-journaliste Annick De Wit en woont wisselend een weekje in Schelle en een weekje in Namen. Een interview met de man in kwestie vorig weekeinde in Het Laatste Nieuws was best verhelderend.

Deborsu is een kenner van Vlaanderen, perfect tweetalig en kent het reilen en zeilen van de Waalse en de Vlaamse politiek. Wie nog een goed geheugen heeft, herinnert zich ongetwijfeld het legendarische nep-journaal van RTBF met de titel ‘Bye Bye Belgium’. Zogezegd stond het land op splitsen… Ook Deborsu werkte mee aan dat programma (uitgezonden op 13 december 2006). Vandaag is hij politiek journalist bij RTL en schrijft hij wekelijkse een column in Het Belang van Limburg. In het interview met Deborsu in Het Laatste Nieuws gaat het uiteraard over de verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië. Die verschillen bestaan wel degelijk, ik schrijf er zelf regelmatig over in deze rubriek.

Doodsgrens

Deborsu ziet die verschillen ook wel maar, ik citeer: “Het is jammer dat er zoveel wordt gefocust op wat niét werkt. Als ik Zuhal Demir hoor zeggen dat er geen plaats meer is voor de varkens in Vlaanderen, dan heb ik de neiging om te antwoorden: maar mevrouw Demir, kom met uw varkens naar Wallonië, wij hebben plaats. Onze regio’s kunnen echt complementair zijn. Dus ik zou zeggen: focus niet alleen op de verschillen.”

Meteen stel ik een wedervraag. Zou het kunnen dat de stikstofnormen in Vlaanderen anders (lees: strenger) geïnterpreteerd worden dan in Wallonië? De vraag stellen is ze beantwoorden. En al wil Deborsu niet focussen op de verschillen, hij geeft zelf nog een voorbeeld. Ik citeer opnieuw (ingekort): “De levensverwachting in Wallonië is vandaag 79,9 jaar terwijl dat in Vlaanderen 82,7 jaar is. Er is dus bijna drie jaar verschil in levensverwachting tussen de Walen en de Vlamingen. De taalgrens is een ‘doodsgrens’ en niemand ligt daar wakker van.”

De Croo

Nog een verschil tussen Vlaanderen en Wallonië, aldus Deborsu: “De premier is ook heel populair: nummer één in Brussel en nummer twee in Wallonië, terwijl hij in Vlaanderen het podium heeft gelost.” En hij vervolgt: “De Walen hebben vaak de indruk dat Vlaanderen kil is en niet van hen houdt, maar dat strookt niet met het beeld dat De Croo hen geeft. Hij is een soort antigif.” ‘Onze’ De Croo. Op handen gedragen in Franstalig België, maar van zijn voetstuk gevallen in Vlaanderen. Hoe zou dat toch komen?

Tot slot nog een ander feitje. In een andere krant, Nieuwsblad, lees ik een interview met een Vlaamse CEO wiens firma actief is in de wapenindustrie en zowel een vestiging heeft in Vlaanderen als in Wallonië. Ik citeer: “In Wallonië moeten we twee pagina’s invullen voor een exportvergunning, in Vlaanderen moeten we tien pagina’s invullen.” Tja! Beste collega Deborsu, u mag gerust een pleidooi houden om beter niet te focussen op de verschillen tussen Wallonië en Vlaanderen. Maar besef: de verschillen zijn er. En ze nemen nog toe. Tot de dag dat Bye Bye Belgium werkelijkheid wordt…

Vlaams Nationaal Zangfeest kan na 3 jaar opnieuw plaatsvinden “Onze focus is een onafhankelijk Vlaanderen”

Nadat de coronamaatregelen drie jaar op rij roet in het eten gooide, kan het 83ste Vlaams Nationaal Zangfeest in 2023 eindelijk opnieuw plaatsvinden. Op 19 maart zullen de beste meezingers die de Vlaamse liederschat te bieden heeft opnieuw weergalmen in de Antwerpse Lotto Arena. De speciale gasten zijn Chris Van Tongelen, Davy Gilles en Gunther Levi van De Romeo’s.

Vorige week werd het 83ste Vlaams Nationaal Zangfeest officieel voorgesteld. In zijn toespraak bracht Bart Fierens, de voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), een serene hulde aan erevoorzitter Hugo Portier, die op woensdag 7 december overleed. “Hugo heeft heel veel betekend voor de Vlaamse Beweging”, klonk het.

Daarna lichtte Fierens het programma van het Zangfeest toe. Hij benadrukte dat de herkenbaarheid van het evenement bewaard is gebleven. “Het is niet oubollig, maar toch hetzelfde als vroeger.” De organisatie schuwt de nieuwe mid-

delen niet: ledschermen zullen een belangrijke rol spelen.

Dat het scenario van het 83ste Zangfeest al sinds 2020 klaarligt, ontkende de voorzitter ten stelligste. Het zou sindsdien voortdurend zijn bijgestuurd. Ondanks de hoge inflatie, zijn de ticketprijzen lager dan in 2019. “We willen vermijden dat iemand niet zou kunnen komen omdat de prijzen te hoog zijn”, legde Fierens uit. Tijdens de laatste editie van het Zangfeest in 2019 was alle aandacht gevestigd op Catalonië. In 2023 is het de beurt aan de Schotten. Daarom zullen onder meer Schotse liederen uit de studentencodex worden gezongen.

Vlaamse onafhankelijkheid

Verder haalde de ANZ-voorzitter uit naar de Vivaldi-regering en de Belgische federatie, waar “iedereen de buik van vol heeft”. “De begroting is niet op orde, de staatsschuld is torenhoog, er is geen eenheid van bestuur en de tevredenheid in de samenleving ontbreekt”, schetste Fierens, die een staatshervorming bepleitte. De naamgeving is daarbij ondergeschikt aan het uiteindelijke resultaat, zijnde een verdere regionalisering van bevoegdheden. “Of je dat nu een onafhankelijk of een autonoom Vlaanderen, of zelfs een Vlaamse republiek wil noemen, is niet belangrijk. Het komt erop aan dat wij de bevoegdheden krijgen om onze eigen samenleving te organiseren.”

Daartoe is volgens Fierens “strategisch denken” vereist. “Het Zangfeest bevindt zich in de sfeer van de Vlaamse Beweging, niet in die van de partijpolitiek. Onze focus is een onafhankelijk Vlaanderen. Alles wat ons verdeelt, moet opzij worden gezet.”

Op de vraag of hij liever een rechts België of een links Vlaanderen heeft, antwoordde Fierens dat hij een onafhankelijk Vlaanderen wil. “Zodra dat gerealiseerd is, is het aan de kiezer om de richting te bepalen. Als Vlaams-nationalist streef ik naar meer zelfstandigheid en autonomie. Al de rest is gerommel in de marge. De Vlaamse Beweging moet een strategie uitwerken die mensen niet afstoot, maar net aantrekt”, besluit hij.

KARL VAN CAMP

ANTON SCHELFAUT

Het Zangfeest

© BELGA

“Conner Rousseau is de belangrijkste gebeurtenis van 2022”

daaraan niet zouden willen meewerken. Op speciaal verzoek van onze heel speciale vriend van de ‘special’ politics, Egbert Lachaert, stelden we de Vlaamse Vivaldi-voorzitter een aantal sympathieke eindejaarsvraagjes. “Een buitenkansje om de mensen te tonen dat we een warm en hecht team zijn,” zei Egbert, “want uiteindelijk doen we toch allemaal ons best voor de mensen.” Zo is dat!

Wat is de belangrijkste gebeurtenis van 2022?

Conner Rousseau: “Ik had die vraag een beetje verwacht en ik heb er dan ook heel lang over nagedacht. Dat doe ik ieder jaar, maar ik kan nu toch met zekerheid zeggen dat de belangrijkste gebeurtenis van dit jaar en de voorbije dertig jaar niets minder is dan: Conner Rousseau. Zo’n 31 jaar geleden was dat de conceptie van Conner Rousseau. En daarvoor is er eigenlijk niks noemenswaardig gebeurd in de geschiedenis van de mensheid. Was er eigenlijk een mensheid? Ik weet het niet natuurlijk, ik was er niet. Maar Deborah is daar formeel in: nee.”

Sammy Mahdi: “Dat onze partij door mijn zeer doortastende aanpak opnieuw groter is geworden dan de Open Vld. Ik geef toe, het is nog pril, we halen de 10 procent niet meer en het trekt allemaal op niks, maar het is me dat waard. Heb je die Egbert zien lopen op Terzake? Hilarisch. Die idioot doet het letterlijk in zijn broek als hij camera’s ziet. Maar ik wil hem wel waarschuwen: als dat mislukt kieken de tsjeef wilt uithangen, dan moet hij een cd&v-lidkaart kopen.”

Egbert Lachaert: “Ik ben vooral trots dat we er dit jaar met Vivaldi waren voor de mensen en dat we de coronacrisis hebben bedwongen zonder de koopkracht van de mensen aan te tasten. En dat komt omdat we als vrienden onze schouders gezet hebben onder het Vivaldi-project onder leiding van het groot genie Alexander De Croo.”

Jeremie Vaneeckhout: Alvast niet de kernuitstap. Of het oplossen van complexe dossiers. Politiek was het eigenlijk een rotjaar, zelfs naar Groen-normen. En dat wil toch echt wel wat zeggen.”

Nadia Naji: “In 1999 liet de VLD onze partij een kiesdrempel goedkeuren om ons er dan onder te stampen. Wel, het is tijd voor wraak. Nog 0,6 procent en we springen over de Open Vld en dan stampen we ze er onder. Wij staan dus 100 procent achter Vivaldi en De Croo. Alles verloopt perfect volgens plan.”

Tweet van de week Andy Kalkoenen gaat op vaderschapsverlof

Nee, als er een land is dat zich nog meer belachelijk maakt dan België, dan zeggen we het ook. Zo zijn we nu eenmaal. Dat doen we consequent sinds de oprichting van dit blad in 1945. Alleen, dat is sindsdien nooit voorgevallen. En in 2022 is dat op de valreep toch wel gebeurd. Nochtans zal u het met mij eens zijn dat we in België alle flanken goed hadden afgedekt en op ieder terrein de grootste stommiteiten denkbaar hebben neergezet.

De slechtste begroting van Europa neerzetten? Check. Zuinige hervormingen stemmen die achteraf sloten vol geld kosten? Check. Kerncentrales sluiten en onszelf afhankelijk maken van ieder stuk crapuul dat op de aardbol rondwaart met een aansteker op zak? Check. Oekraïne vanuit defensie een pak zakdoeken en wat vermolmde bananendozen met waterpistolen leveren in zijn strijd tegen de bloeddorstige Rus Poetin? Check. Schaamteloos

Maar laat dat laatste nu net niet goed genoeg zijn om de titel van ‘grootste idioot op defensie’ te vrijwaren voor ons land. Nee, die titel gaat godbetert naar minister van Defensie Antti Kaikkonen. Andy Kalkoenen voor de vrienden. Antti is de minister verantwoordelijk voor het Finse leger. U weet wel, dat land met een jaarlijkse nacht en dag die elk zes maanden duren. Daar heeft de minister van Defensie een stoutmoedige beslissing genomen die zelfs een Belgische groene een heel klein beetje zou doen blozen. “Kinderen zijn maar korte tijd klein en ik wil herinneringen hebben van meer dan alleen

foto’s”, tweette Kalkoen Andy en hij vertrok op vaderschapsverlof. Zonder meer. Dan zit je in een situatie waarbij de Russen dreigen om eens goedendag te komen zeggen - zoals ze overigens in Finland zeer graag doen om de 50 jaar - en dan gaat de minister van Defensie even thuis wat pampers verversen.

Broekschijter

Helemaal idioot wordt het wanneer Kaikkonen zijn uitleg meegeeft aan de verbaasde reporters. “Op een gegeven moment moet je je gezin op nummer één zetten. Mijn vrouw heeft vanaf januari een nieuwe baan en we willen de baby nog niet achterlaten bij de opvang, dus is het nu mijn beurt om de zorg voor de kinderen op me te nemen.” Dat zou enigszins aanvaardbaar overkomen als die baby bij een Vlaamse opvang ondergebracht zou zijn, maar toch niet in Finland waar kleuters met een universitair diploma uit de kinderopvang komen. Hoewel, aan de tweet van Antti te lezen hebben ze daar vast ook een Vlaamse onderwijsinspectie. Bij De Morgen en de woke vrienden zijn ze alvast fan. Dus dat schiet ook niet op.

Wat wilt u nog bereiken in 2023?

Conner Rousseau: “Ik hoop in 2023 even fantastisch te kunnen zijn als in 2022 en mijn sixpack uit te bouwen tot een eightpack. Ik heb me ook voorgenomen om meer spiegels te kopen en selfies te nemen. En als er tijd over is, een paar marginalen wat extra droog brood geven. Maar dan moet er wel een standbeeld van me opgetrokken worden. Dat doen ze niet voor politici bij leven, zegt u? Ze hebben nog nooit Conner Rousseau gehad, hé?”

Sammy Mahdi: “Weet u nog dat ze cd&v één van de elfjes noemden? Een partij die niks meer voorstelt omdat ze verkiezing na verkiezing dieper wegzakt in het Belgisch moeras en de woede van de Vlaamse kiezer. Weet u dat nog? Dat waren nog eens tijden, hé. Twee cijfers voor de komma! Hoe cool was dat? In 2023 wil ik terug een elfje genoemd worden. En de totale vernietiging de Open Vld én Groen én Vooruit. Idioten zijn het! Allemaal! Wij zijn niet nodig om Vivaldi een meerderheid te bezorgen, hé. De enige reden waarom we in de regering zitten is omdat we anders niet in de regering zitten.”

Egbert Lachaert: “Dat we onder moeilijke omstandigheden het land blijven vertrouwen geven en de mensen ondersteunen. Dat verwachten de mensen van een sterk team als Vivaldi. Ik zou graag eens gaan voetballen met mijn beste vriend Georges-Louis Bouchez zonder dat ze de bal vergeten zijn. Want dat is soms wel vervelend. Dan zegt Georges-Louis: we hebben geen bal, maar we hebben wel Egbert. We gaan daar tegen sjotten. Voor echte vrienden doe ik dat graag hoor. Maar dit jaar pak ik een reservebal mee. Want het zijn me toch kastaars hoor, die Waalse liberale vrienden. Die vergeten altijd de bal en hun portefeuille (lacht).

Jeremie Vaneeckhaut: “Ik hoop dat er in 2023 meer inclusiviteit komt in het politieke landschap in Vlaanderen. Maar dan wel in de andere partijen. Bij ons zijn we inclusief genoeg. Ik ben het eigenlijk wel beu om de enige witte, heteroseksuele cisgender te zijn in de partij. Ik moet het voorzitterschap al delen met die rare Brusselse. Ik bedoel: zelfs Egbert moet niet delen.”

Nadia Naji: “Ik droom van een écht inclusieve groene partij. En daar zijn we dus nog echt niet. We zitten nog altijd opgescheept met een witte, heteroseksuele cisgender. Eentje maar! Maar die wordt natuurlijk wel direct voorzitter. Een schande is het!”

Conner Rousseau: “Voor Vlaanderen, België en de wereld? Meer Conner Rousseau! Voor mezelf? Meer Conner Rousseau. Echt waar, een kloon zou echt wel fijn zijn om samen op niveau te kunnen praten. En laat ons eerlijk zijn, het zou niet alleen praten zijn. Conner heeft ook een ‘killer’-lijf. Daarvoor zou ik wel eens uit de kast willen komen.”

Sammy Mahdi: “Voor Conner een ongelukkige val in een liftschacht. Voor de twee groentjes de verdrinkingsdood in een beertank. Voor Egbert de mogelijkheid om zichzelf aan te rijden met zijn SUV. Ik weet het, dat is strikt genomen onmogelijk, maar als iemand het kan, is het Egbert. Ik heb hem al grotere stommiteiten zien doen.”

Egbert: “Ik wens dat Sammy terug een wondermooi elfje wordt en dat Nadia een zeer mooie inclusieve partij krijgt zonder vuile witte, heteroseksuele cisgenders. Jeremie wens ik van harte toe dat Nadia het slachtoffer wordt van haar eigen circulatieplan en nooit de weg terug naar het hoofdkwartier van Groen vindt. En Conner wens ik alle spiegels die zijn hartje begeert en als het even kan een Conner-kloontje om mee te spelen. En dan wens ik nog dat we allemaal samen er nog een goede lap op kunnen geven voor onze grote leider Alexander.”

Wie wens je wat toe in het volgende jaar?

Jeremie: “Nadia wens ik een Bongo-bon in het schoonste en sjiekste hotel van Charkov met close-up zicht op een Russische drone. Ik wens dat niet alleen. Ik heb er eentje.”

Nadia: “De partij een mooie Jeremia.”