Kerkjurist en opiniemaker Rik Torfs is alom bekend. Hij schreef een nieuw boek: 'Tijdgeest'. Wat is dat, de huidige tijdgeest? We spraken erover met Torfs en hadden het over onder andere vrijheid, overheid, extreemrechts, de Kerk en conservatieve moslims. “Ik zou graag dat open gesprek eens zien tussen conservatieve moslims en de rechterzijde van Vlaams Belang.”
Op vrijdag 24 februari is het exact één jaar geleden dat Poetin zijn inmenging in Oekraïne escaleerde van een proxy-oorlog naar een grootschalig conflict. Na een jaar vol verwoesting, een gigantische tol aan mensenlevens en de wijzers van de ‘Doemsdagklok’ die alweer enkele seconden dichter bij middernacht kruipen, vragen velen zich af: hoe eindigt dit?
Voor men begint te speculeren over de toekomst, loont het om zich te realiseren hoe vaak men er het afgelopen jaar naast zat. Kiev zou in enkele weken vallen, waarop het conflict zou overgaan naar een guerrilla-oorlog. Dat was iets dat niet alleen door Ruslandsympathisanten werd opgeworpen, maar ook waarin heilig geloofd werd in westerse hoofdsteden. Vervolgens hield Oekraïne dapper stand en trokken de Russen zich terug uit het noorden. Daarna dacht men dat Rusland de artillerieduels in de Donbas zou winnen, waarop de Oekraïners grote delen van Charkov en Cherson heroverden.
De jongste heruitgave van hetzelfde riedeltje van de intussen herhaaldelijk verootmoedigde opiniemakers en doemdenkers luidt ongeveer zo: het gemobiliseerde Russische leger, de wapenvoorraden en de industriële capaciteit zijn te groot, de Russen zijn te vastberaden en de dreiging van kernwapens is te reëel; winnen is onmogelijk.
Klopt dat? Zolang Oekraïne westerse steun blijft genieten, is hun leger vele malen effectiever dan het Russische en onze westerse wapenvoorraden en in-
dustriële capaciteit zijn ook exponentieel groter. Over het feit dat de Oekraïense vastberadenheid de Russische overtreft, bestaat weinig twijfel. Ze vechten voor hun eigen land. Het met veel bombarie aangekondigde Russische lenteoffensief lijkt ondertussen niet veel om het lijf te hebben.
Escalatiedominantie
Over de kernwapendreiging moet men niet lichtzinnig doen, maar men mag zich er ook niet door laten verlammen. Eer het Kremlin dat overweegt (wat nog niet hetzelfde is als het daadwerkelijk gebruiken), moeten er heel wat oceanen door de Dnjepr vloeien. En neen, zelfs het verlies van de Krim betekent niet per definitie het overwegen van de bom.
Tijdens de Koude Oorlog hanteerde het Westen nog het principe van ‘escalatiedominantie’. Tegenwoordig gaat het er potsierlijker aan toe: het Kremlin verklaart een ‘rode lijn’, waarna het maanden duurt vooraleer deze voorzichtig overschreden wordt en blijkt dat het natuurlijk pure bluf was. Herhaling tot in het oneindige.
Niet verliezen is niet hetzelfde als winnen
Eén ding staat intussen buiten kijf: vanuit strategisch oogpunt heeft Rusland de oorlog reeds verloren. De hersendode NAVO werd nieuw leven ingeblazen en verwelkomt binnenkort twee nieuwe lidstaten, waarvan er eentje duizend kilometer grens met Rusland deelt. Oekraïne zit nu zelf in het westerse kamp, totaal en onherroepelijk, voor minstens een generatie, dankzij de Russen. Poetin zal de geschiedenis ingaan als één van de aartsvaders van het 21ste-eeuwse Oekraïense nationalisme. En de Russen mogen dan wel trots zijn op hun goede banden met het ‘mondiale zuiden’, zakendoen met het rijke Westen zit er niet meer in. Die deur is dicht.
De oorlog niet verliezen is natuurlijk niet hetzelfde als hem winnen. Of anders bekeken: Rusland dat de oorlog verliest, is niet hetzelfde als Oekraïne dat de oorlog wint. Veel hangt natuurlijk van de definitie van ‘overwinning’ af. Betekent het alle terrein heroveren? Zolang het Westen bereid is Oekraïne te steunen - en die steun op te drijven - is dat tot nader order nog altijd mogelijk.
De Amerikaanse historicus Timothy Snyder, gespecialiseerd in Oost-Europa, verwoordde het zo: “Over honderd jaar zullen historici niet schrijven over mondmaskerplicht of gasprijzen in de zomer van 2022, maar of Oekraïne wint - en dat hangt van de Amerikaanse president af.”
PIETER VAN BERKEL
COAUTEUR VAN ‘DE KLIMAATSCHOK’
“Ik
“Men zou moeten opletten met mensen te labelen zonder heel specifiek te doorgronden wat ze werkelijk denken”
RIK TORFS
OUD-RECTOR, OUD-SENATOR EN KERKJURIST INTERVIEW
had van een heel groene regering toch wel meer gehoopt”
163 alleenstaande mannelijke asielzoekers werden vorige week in een hotel in de Randgemeente Sint-Pieters-Leeuw gedropt, zonder die laatste gemeente in te lichten. Het was niets minder dan een kleine communautaire oorlogsverklaring. De situatie in het kraakpand in Brussel liep al enige tijd de spuigaten uit. Honderden asielzoekers verbleven er omdat er geen plaats meer is in de asielcentra. Gevallen van schurft, difterie en tuberculose, (drugs) doden, brandjes en overlast; het is maar een korte greep uit de ellende die zich er de afgelopen maanden voordeed.
Het is des te wranger als je weet dat dit alles onder auspiciën van een progressieve regering gebeurde, eentje waarin de groenen de migratietoon zetten en eentje die een zelfverklaard ‘humaan’ asielbeleid zou voeren. Dat ‘humane’ beleid leidde tot onmenselijke taferelen die men zelfs op het hoogtepunt van de migratiecrisis van 2015 niet zag.
Deloyaal
Er moest dus íets gebeuren. En kijk en zie, íets gebeurde inderdaad. Een eerste poging om op 14 februari het kraakpand te ontruimen draaide helemaal in de soep. De daaropvolgende dag slaagde de Brusselse regering er echter in zichzelf te overtreffen. 163 alleenstaande mannelijke asielzoekers mochten zomaar even op hotel. Niet in Brussel zelf natuurlijk, of wat had u gedacht, maar in de Vlaamse Randgemeente Sint-Pieters-Leeuw. Niet na uitnodiging of overleg met het plaatselijke bestuur; ze werden er gewoon gedumpt.
Bovendien bleken er te weinig kamers geboekt te zijn, waren er geen maaltijden voorzien en werd niemand ingelicht dat enkele van de migranten schurft bleken te hebben. Op het kabinet-De Moor verwees men naar het kabinet-Vervoort, en vice versa. Lokaal burgemeester Jan Desmeth (N-VA) noemde het voorval “schandalig”. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) noemde het “onaanvaardbaar” en “deloyaal”.
Koloniale houding
Het ging om een tijdelijke maatregel - tegen eind deze week zouden de asielzoekers weer weg moeten zijn, maar het kwaad is intussen geschied. Het is maar de vraag of het gebrek aan communicatie het gevolg is van kwade wil, dan wel van incompetentie. Het getuigt in elk geval van een koloniale houding van Franstalig Brussel tegenover de Vlaamse Rand, als een plek waar ze hun ongewenste menselijke ellende gewoon kunnen dumpen.
Net als door zowat alle andere beleidsdomeinen loopt er ook al jaren een communautaire breuklijn door asiel en migratie. maar wat zich vorige week voordeed was ongezien: een robbertje vechten tussen gewesten met menselijk leed als
De tegenstelling tussen groenen en Franstaligen aan de ene kant en de Vlaamse partijen aan de andere kant zorgt er ondertussen voor dat een doortastende oplossing uitblijft. En de migratiechaos? Die gaat gewoon door.
TOOGPRAAT
Wanneer men de resultaten van een nieuwe opiniepeiling onder ogen krijgt, gaat de aandacht gewoonlijk in de eerste plaats naar de grootste partijen. De krantentitels benadrukten vorige week dan ook vooral de goede scores van Vlaams Belang in Vlaanderen en PTB in Wallonië in de laatste peiling van La Libre Belgique en RTBF. Maar misschien ligt de sleutel voor wat we in 2024 in Vlaanderen mogen verwachten eerder bij een van de kleinste partijen in deze peiling: cd&v.
Voor de grootste drie partijen in Vlaanderen brengt deze peiling weinig nieuws: Vlaams Belang blijft de grootste met ongeveer een vierde van de stemmen, N-VA haalt iets meer dan een vijfde en Vooruit iets minder dan een zesde. Daarmee bevestigt deze peiling de trends van de laatste maanden. We denken dat het voor deze drie partijen uiteraard altijd een procentje meer mag zijn, maar dat men met deze resultaten verder best tevreden is.
In Vlaanderen is het pas bij de kleinere partijen dat de resultaten echt interessant worden. We moeten echter waarschuwen dat de resultaten van deze peiling met een grotere korrel zout dan normaal genomen moeten worden. Zowel in Vlaanderen als in Wallonië ondervroeg Kantar slechts een vijfhonderdtal mensen, en dat is echt op de grens van wat nog ernstig genomen kan worden.
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net
Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:
3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de
6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen
1 jaar: 208 euro op de kantoren.
Steunabo 1 jaar: 300 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)
Kernredactie:
Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur),
Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp
Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Foto's: Belga, Photonews
Maar zelfs met een grotere foutenmarge kunnen ze bij Open Vld tevreden zijn met een score van 12,1 procent. Het is ondertussen al twee jaar geleden dat de Vlaamse liberalen nog zo goed scoorden in een peiling. Voor zowel Egbert Lachaert als Alexander De Croo steekt dit ongetwijfeld een hart onder de riem, ook al kijkt de partij netto nog steeds tegen een verlies aan vergeleken met de laatste verkiezingen.
Bij Groen kunnen ze zelfs nog meer tevreden zijn. Met 10,3 procent komen ze net boven de drempel van de tien procent uit, en ook dat was alweer twee jaar geleden. Maar straffer is dat de groenen daarmee netto op winst staan tegenover de voor hen tegenvallende verkiezingen van 2019. En wij die dachten dat een federale regeringsdeelname hen zonder twijfel opnieuw onder de kiesdrempel zou duwen!
Cd&v betaalt het gelag
Het zijn de Vlaamse christendemocraten die het gelag lijken te betalen, met alweer een score onder de tien procent. De partij blijft ermee worstelen dat ze fe-
deraal geen verhaal heeft, zoals Bart De Wever ook pijnlijk raak opmerkte: “Als ik een cd&v’er uit mijn kantoor wil krijgen, vraag ik drie redenen waarom de partij in Vivaldi zit.”
Maar daarbij moet nog opgemerkt worden dat de peiling in januari werd afgenomen, en dat Nicole de Moor sindsdien federaal alleen nog dieper in de problemen is gesukkeld, terwijl de partij in de Vlaamse regering opnieuw geïsoleerd staat, deze keer in het stikstofdossier. Wat dat laatste betreft, heeft de partij misschien nog het gelijk aan haar kant, maar dat wordt tenietgedaan door haar rommelige verzet. Dat rommelige verzet maakt het de media, voor wie het zoals altijd niet groen genoeg kan zijn, gemakkelijk om hen af te schilderen als dwarsliggers die niet met hun tijd mee zijn.
PVDA in Vlaanderen terug naar af
Een andere partij die in deze peiling slecht nieuws te verwerken kreeg, is de PVDA. In Wallonië wordt de partij dan wel de tweede grootste met een score van net boven de twintig procent, in Vlaanderen zit de partij met 5,7 procent van de kiesintenties nog maar net boven haar score van 5,6 procent van mei 2019. Voor de PVDA is dit aan Vlaamse zijde de slechtste peilingsscore sedert die verkiezingen, aan Waalse zijde de beste sedert 2017.
In een projectie van de peiling voor het Vlaams Parlement blijft de PVDA steken op haar huidige aantal mandaten: vier. Daarmee zit ze vandaag op de wip tussen een V-meerderheid en Vivaldi, en zou ze volgens diezelfde projectie ook op de wip blijven zitten. Maar brengen we ook de foutenmarges van de peiling in rekening, dan is noch een V-meerderheid noch een Vivaldi-meerderheid in het Vlaams Parlement vandaag uitgesloten.
N-VA en cd&v aan zet
Volgens deze peiling zit Vivaldi federaal nog steeds gebeiteld, ondanks een licht zetelverlies.
Als Paul Magnette wil, en hij Alexander De Croo een mooie troost-
prijs kan aanbieden, kan hij dus aan zet komen. De vraag is echter of cd&v na een ferme pandoering zin heeft om nogmaals in het Vivaldi-verhaal mee te stappen.
Op Vlaams niveau is het hoogst onduidelijk hoe de kaarten in het Vlaams Parlement uiteindelijk zullen vallen. Zonder Vlaams Belang is er eigenlijk maar één coalitie met drie partijen die een kans maakt om een meerderheid te halen, en dat is er een met N-VA, Vooruit en Open Vld. Maar zeker is het niet dat zo’n coalitie een meerderheid haalt, en veel meer dan een uiterst krappe meerderheid zal het hoe dan ook niet worden.
Er is dus geen ontkomen aan: N-VA blijft aan zet in het Vlaams Parlement en zal moeten kiezen tussen Vlaams Belang, Groen of… inderdaad, cd&v, de partij waarmee ze het vandaag zo lastig heeft. Vergeten we echter niet dat de tijden snel kunnen veranderen. Het is nog niet zo lang geleden dat we niets zouden gegeven hebben om de kansen van Open Vld om na 2024 nog in een Vlaamse regering te kunnen stappen met de N-VA.
Maar zelfs als N-VA en cd&v erin slagen om de plooien tussen elkaar opnieuw glad te strijken, blijft de vraag of cd&v nog wel in staat zal zijn om in 2024 nog maar eens in een regering te stappen. De christendemocraten tellen vandaag 19 mandatarissen in het Vlaams Parlement. Na de volgende verkiezingen zal de cd&v-fractie echter een pak kleiner zijn: nog hoogstens een tiental. Federaal spreken we zelfs van een halvering, van 12 naar 6. Hoe gaat men na zo’n afstraffing een nieuwe regeringsdeelname kunnen verantwoorden?
Het alternatief? Als ‘bourgondisch’ (N-VA, Vooruit en Open Vld) te krap wordt, cd&v niet mee wil, een V-meerderheid niet mogelijk is of afgewezen blijft door de N-VA, dan rest nog maar één andere mogelijkheid: N-VA, Vooruit en Open Vld, aangevuld met Groen. Voor de gemiddelde landbouwer kan dat echt geen prettig vooruitzicht zijn.
Zelfs al komt er straks een compromis over het stikstofdossier, de Vlaamse regering is klinisch dood. En dat geldt meer dan een jaar voor de verkiezingen ook voor de andere regeringen. Een analyse.
De oogst voor Sammy Mahdi zal mager zijn en zijn partij dreigt zo verder in de irrelevantie weg te zakken
Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen, is het gezegde. Wel, cd&v-voorzitter Sammy Mahdi is geen ezel. Want hij dreigt dezelfde fouten te herhalen als in september vorig jaar toen hij met een Vlaamse regeringscrisis dreigde rond de indexering van de kinderbijslagen. Het was uiteindelijk partijkopstuk Hilde Crevits die duidelijk maakte aan Mahdi dat een compromis nodig was. De cd&v-voorzitter ziet
zich als een soort van nieuwe Georges-Louis Bouchez (MR) die de regeringen waarin zijn partij zetelt constant bekritiseert, maar Bouchez beseft blijkbaar meer hoe ver hij wel en niet kan gaan. Mahdi zal straks dus opnieuw in het zand bijten. Er was wat spierballengerol na slechte peilingen, maar uiteindelijk verwachten coalitiepartners N-VA en Open Vld dat de christendemocraten zullen inbinden.
Er worden bijsturingen verwacht van de lijst van landbouwbedrijven die moeten sluiten en dat is het. Geen nieuwe stikstofnormen voor vergunningen waarbij landbouwbedrijven op dezelfde voet worden geplaatst als industriebedrijven. Dat is een brug te ver voor de N-VA en de liberalen. De oogst voor Sammy Mahdi zal dus mager zijn. En zijn partij dreigt zo verder in de irrelevantie weg te zakken. De Vlaamse regering, die een van de zwakste is sinds mensenheugenis, is daarmee klinisch dood. De regering-Jambon zal die van de gemiste kansen zijn.
Denken aan de samenstelling van volgende Vlaamse regering
Iedereen denkt op het Brusselse Martelaarsplein al aan de periode na de verkiezingen van 2024. Met zowaar Matthias Diependaele als kandidaat minister-president. En niet Zuhal Demir die ook in eigen partij soms als een ongeleid projectiel wordt gezien. De grote uitdaging zal er voor de N-VA trouwens in bestaan een oplossing te vinden voor gebuisde ministers als Jan Jambon en Ben Weyts. Moeten die in 2024 met Liesbeth Homans strijden voor de post van voorzitter van het
Een medewerker van wapenfabriek FN Herstal kon via de aankoopdienst jarenlang miljoenen euro’s verduisteren
Veel comfortabeler lijkt de politieke kameleon Bart Somers (Open Vld). De Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur kan het plots zeer goed vinden met de N-VA. De Open Vld zag zich na de volgende verkiezingen al in de Vlaamse oppositie, maar de ruzie tussen N-VA en cd&v maakt dat de liberalen in 2024 plots meer kans maken om zich bij een as N-VA-Vooruit aan te sluiten.
Het blijft natuurlijk pijnlijk dat men meer dan een jaar voor de verkiezingen al moet spreken over de samenstelling van de volgende Vlaamse regering. De politieke stilstand is ontstellend. En natuurlijk wordt de crisis in de Vlaamse regering door een deel van de mainstreammedia gebruikt om te kappen op alles wat Vlaams is, via het verkeerd gebruiken van de uitspraak “Wat we zelf doen, doen we beter”. Joël De Ceulaer van De Morgen huilde nochtans dat commentatoren altijd meer kritiek hebben op de spanningen in de federale dan in de Vlaamse regering.
Dan leest die man toch andere media dan de doorsnee-Vlaming. In De Standaard was men vorige week bijvoorbeeld opvallend lief voor de nieuwe pensioenvoorstellen van bevoegde minister Karine Lalieux (PS). Terwijl ze eigenlijk de discussie niet waard zijn. Federaal doet men weinig meer dan op de winkel letten, want het palmares is nul komma nul. Zelfs goede keuzes zoals het optrekken van het defensiebudget na de Russische inval in Oekraïne blijkt niet zo indrukwekkend. Er wordt meer uitgegeven aan defensie, maar door de economische situatie is dat budget ten opzichte van het bbp niet gestegen en blijft het mooi onder de NAVO-doelstelling van 2 procent. Het is allemaal zeer voorspelbaar geworden. Er komt geen pensioenhervorming. Er komt geen fiscale hervorming die naam waardig en de begrotingscontrole zal veel weg hebben van vogelpik. Ook Vivaldi is klinisch dood.
In Vlaanderen blijft het lang onder de radar, maar ook in Brussel draait alles vierkant. Daar heerst een dermate grote crisissfeer dat groenen en socialisten weigeren om nog met elkaar te pra-
ten. En dan gaat het niet over de rol van de Brusselse regering in het wegkijken van de asielcrisis, eerst in de Schaarbeekse Paleizenstraat en nu de tenten aan het Klein Kasteeltje met zowaar een echte ‘bidonville’ in Molenbeek. Neen, de ruzie gaat over de groene Brusselse long die het Josaphatpark in Schaarbeek is. De socialisten willen er meer ruimte voor woningen, de groenen zijn tegen. En dus is het crisis in de regering van PS, Écolo, DéFI, Groen, Open Vld en Vooruit. Het is niet de eerste keer. Ook rond het mobiliteitsplan Good Move, de kilometerheffing en het ritueel slachten was en is er onenigheid in de Brusselse regering.
Veel comfortabeler lijkt de politieke kameleon Bart Somers (Open Vld)
Is het dan beter in de Waalse regering en die van de Franse Gemeenschap? Geenszins. Ook daar regeert de stilstand. Omdat de budgettaire toestand van die regionale begrotingen rampzalig is. Wat de beleidsruimte aanzienlijk beperkt. Voor de rest loopt in Namen zowat alles verkeerd. Zo blijkt dat een medewerker van wapenfabriek FN Herstal via de aankoopdienst jarenlang miljoenen euro’s kon verduisteren. Het gesjoemel werd pas recent ontdekt. En zeggen dat de Waalse overheid voor 100 procent eigenaar is van FN Herstal.
Verder is er binnen de PS-MR-Écolo ruzie over de benoeming van een nieuwe Franstalige kinderrechtencommissaris. Groenen en socialisten waren het niet eens over de uiteindelijke kandidaat. Daarnaast zijn de socialisten boos omdat de liberalen in hun rood bastion Bergen geen volledige opleiding geneeskunde willen aanbieden aan de universiteit. De behandeling van het dossier is uitgesteld, zoals zoveel andere Waalse dossiers. Wellicht neemt men pas na de verkiezingen van 2024 en de vorming van de volgende regering de beleidsdraad weer op.
In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 zou de N-VA met de hamer vooral op sociaaleconomische nagels kloppen, omdat de regering-De Croo er niets van bakt en het Vlaams Belang er zich met zijn ‘linkserige’ voorstellen niet zo goed bij voelt. Alleen moeten Bart De Wever en co voor een boemerang vrezen: ze zullen worden geconfronteerd met de gemiste economische kansen toen ze zelf federaal aan de knoppen zaten.
van het kastje naar de muur worden gespeeld door Bart De Wever. Ze kunnen geen enkele realisatie voorleggen. Economisch gezien was Vivaldi een speeltuin voor de PS.
Boemerang
Electorale winst verzekerd voor de N-VA? Niet zo vlug. De andere partijen hebben ook hun munitie klaar. Ook al is het meer dan vijf jaar geleden, ze zullen de N-VA onder de neus schuiven dat die partij een pak kansen heeft gemist om écht economisch te hervormen toen ze deel uitmaakte van de federale regering tussen 2014 en 2018.
gen. “Waarom zouden ze het na 2024 dan beter doen?”, zullen de andere partijkopstukken vragen. De N-VA hamert reeds lang en terecht op een beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen. Een centrumrechtse meerderheid kan dat invoeren. Het is niet gebeurd. Pensioenvaudeville
Het weekend van 13 mei moet voor de N-VA de lancering van de échte verkiezingscampagne inluiden. Dan vindt een groot partijcongres plaats. Het is nog drie maanden wachten, maar nu al worden de belangrijke thema’s en eisen bekendgemaakt. Zo zouden de dotaties aan de deelstaten met een ‘buitensporig tekort of schuldgraad’ geblokkeerd worden. En federaal moet men werk maken van een echte uitgavennorm. De N-VA denkt aan het bevriezen van de werkingskosten van de federale overheid zolang de overheidsuitgaven boven 45 procent van het bruto binnenlands product pieken. Momenteel zitten die aan ongeveer 55 procent van het bbp.
Zootje Vivaldi en ‘linkserig’ VB
Het is duidelijk: de verkiezingscampagne mag voor partijvoorzitter Bart De Wever sterk economisch getint zijn. “Want met confederalisme win je geen verkiezingen”, is de teneur. De strategie zou om twee redenen moeten lukken. Ten eerste kan de N-VA zich ten opzichte van grote rivaal Vlaams Belang nu eenmaal gemakkelijker profileren rond soci-
83ste
aaleconomische thema’s. Tom Van Grieken en co worden zenuwachtig wanneer je hen erop wijst, maar Vlaams Belang blaast hier vaak warm en koud. Rechts is men wanneer de belastingen omlaag moeten, en vreemdelingen en illegalen die van de sociale zekerheid profiteren zwaarder moeten worden bestraft. Maar wanneer een flexibele arbeidsmarkt ter sprake komt of strengere voorwaarden om met pensioen te gaan, kiest Vlaams Belang toch soms voor ‘linkserige’ standpunten. “Hier kunnen we scoren”, zegt de N-VA.
Ten tweede maakt de regering-De Croo er een zootje van. Onder deze beleidsploeg komen de oude economische zwakheden van België naar boven, bijvoorbeeld de hoge loonkosten en de zware fiscale druk die de concurrentiepositie van onze bedrijven bedreigen. De overheid met een gat in haar hand en dus ontspoorde overheidsuitgaven tot gevolg. Een onbetaalbaar pensioensysteem. Een werkzaamheidsgraad die zeker in Wallonië en Brussel te laag is. Elk van die punten is munitie voor de N-VA.
Zeker de Vlaamse federale regeringspartijen zullen in sociaaleconomische debatten
Zondag 19 maart 2023 14u30
Lotto-Arena Antwerpen
Uiteraard waren er een aantal mooie realisaties. Wat men er nu ook over mag zeggen, de taxshift (eigenlijk een ‘tax cut’) die de lasten op arbeid heeft verlaagd, was noodzakelijk en wenselijk. De indexsprong was goed voor de concurrentiekracht van de bedrijven en heeft de begroting minder belast. Niet dat overheidsuitgaven daalden, maar ze stegen minder snel. En ten slotte was er de degelijke hervorming en verlaging van de vennootschapsbelasting.
Maar inzake arbeidsmarkt- en pensioenhervormingen kan de N-VA amper iets voorleg-
Pijnlijker is de afwezigheid van een échte pensioenhervorming. Het plan lag klaar: het pensioen met punten. Het kon de band tussen werken en pensioenrechten versterken. Het was transparant (meer werken is meer punten en dus een hoger pensioen). Het zou ook de verschillen tussen de stelsels van ambtenaren, werknemers en zelfstandigen wegwerken. Hier is een kans gemist. Het momentum is voorbij. Tijdens de campagne over de pensioenvaudeville van de regering-De Croo beginnen is daarom niet zonder gevaar. De Wever krijgt dan de boemerang terug van het eigen onvermogen tijdens de Zweedse beleidsjaren.
De N-VA kan natuurlijk aanvoeren dat alles geblokkeerd werd door de nummer twee van die regering, namelijk cd&v-vicepremier Kris Peeters. Klopt. Maar de vraag is of dit nog veel effect zal hebben. Deze boeman is ondertussen vicevoorzitter en lid van het directiecomité van de Europese Investeringsbank. En dus in de nevelen van de geschiedenis verdwenen
Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien
In de Sovjetrepubliek Charleroi eet de revolutie haar eigen kinderen op. Het recent aangekondigde genderplan blijkt er immers niet inclusief genoeg en heeft enkel aandacht voor de ‘binaire opdeling tussen man en vrouw’.
De oude Waalse industriestad Charleroi heeft voor de ene heel wat charmes, maar voor de andere is het dan weer een symbool van PS-cliëntelisme en postindustrieel verval. Feit is dat het de stad ook vandaag nog altijd niet economisch voor de wind gaat. Charleroi staat nog altijd in de top 5 van Belgische steden met de hoogste werkloosheidsgraad. Meer dan een vijfde van 15 tot 64-jarigen heeft er geen baan. Dat zijn slechtere cijfers dan landen als Griekenland kunnen voorleggen en is vergelijkbaar met de werkloosheid in lichtende voorbeelden als Kosovo of Bosnië-Herzegovina.
In Charleroi kennen ze gelukkig hun prioriteiten. Zo kondigde het bloedrode bolwerk vorige maand nog aan officieel een ‘antifascistische stad’ te zijn. De verklaring volgde op verontwaardiging in 2020, toen de radicaal-linkse turnclub Antifa iets te hardhandig werd aangepakt door de politie. Het bleef niet bij verklaringen, want enkele weken geleden werd een samenkomst van Chez Nous, de Waalse tegenhanger van het Vlaams Belang, nog verboden in de stad.
Non-binairen vergeten
Brassband Scaldis
was afgedekt, komt echter bedrogen uit.
Het genderplan bleek immers iets te klassiek-feministisch, want men was de non-binairen en tal van andere minisubgenders vergeten. Er was enkel aandacht voor de ‘binaire-opdeling tussen man en vrouw’.
“Agenders, dit wil zeggen mensen die hun identiteit niet bepalen door het geslacht, intersekse personen, geboren met zichtbare ambiguïteit en geslachtsorganen die niet als mannelijk of vrouwelijk kunnen worden gedefinieerd, en zelfs transpersonen die beweren genderneutraal te zijn, kunnen het moeilijk vinden om individueel hun weg te vinden in het document”, klinkt het in La Dernière Heure.
M/V/X
Thebaanse trompetten KSA-Hanske de Krijger Oudenaarde
Het Zangfeestkoor Muziekkappellen Chiro Sinaai en VNJ
Dansgroep Are U Famous Kinderen zingen Bruegel met Zinget, Barbara Vandendriessche en Amaryllis Temmerman
Sarah & Allan uit Schotland
DE ROMEO’S
www.zangfeest.org
'Daarnaast' pakten de Carolo’s onlangs uit met een heus genderplan, met niet minder dan 62 concrete acties op korte en middellange termijn. Wie dacht dat daarmee ook de woke-flank van de RSS (‘République socialiste soviétique’) Charleroi
Sinds vorig jaar moet het gemeentepersoneel in Charleroi ‘genderspecifieke’ woordenschat gebruiken (bijvoorbeeld het woord ‘agente’ voor een vrouwelijke agent), een tegemoetkoming aan een oude feministische eis. De genderactivisten van de nieuwe generatie vinden echter dat ook daarmee non-binairen worden uitgesloten. “De termen M/V moeten bijvoorbeeld worden aangevuld met een X om niemand uit te sluiten”, luidt het verder. “Om kritiek te vermijden moet het volgende plan inclusiever zijn.”
PIETER VAN BERKEL
De westerse wereld wordt sinds enkele maanden geteisterd door hoge prijsinflatie. Overheden en centrale banken schuiven alle schuld van zich af. Tegelijkertijd roepen linkse politici op om prijscontroles in te voeren en de vrije markt nog meer aan banden te leggen. Om onze situatie te begrijpen en te leren uit de fouten van het verleden, stel ik voor om de geschiedenis in te duiken.
Aan de hand van het boekje ‘Forty centuries of wage and price controls - How not to fight inflation’ (‘Veertig eeuwen inkomens- en prijscontroles - hoe inflatie niet bestrijden’) van Schuettinger en Butler (1978) kunnen we rampzalige overheidsinterventies door de eeuwen heen bestuderen. In het vorige artikel lazen we over gefaalde staatsinterventies in de middeleeuwen, deze week is het de beurt aan de Franse Revolutie.
De Franse Revolutie ontaardde in 1793 in een totalitaire protosocialistische dictatuur met de oprichting van het ‘Comité de salut public’ (‘Comité van algemeen welzijn’). De moorddadige fanaticus en utopische dromer Robespierre was een van de grote leiders. Het comité zou zijn wil opleggen aan het hele land en tienduizenden mensen naar de guillotine sturen.
Om de stijgende staatsuitgaven te kunnen bekostigen, drukten de revolutionairen zogenaamde ‘assignaten’. Dit waren eigenlijk obligaties gebaseerd op de waarde van de kerkelijke gronden en goederen die de revolutionairen eerder in beslag hadden genomen. In de praktijk werden deze assignaten uiteindelijk het papiergeld van de Franse Republiek (en het ‘Directoire’) tussen 1789 en 1796. De overheid had echter meer en meer geld nodig en dus deden de revolutionairen hetzelfde als de Romeinse keizers voor hen, en de Europese Centrale Bank in de 21ste eeuw: geld tevoorschijn toveren uit het niets.
‘Loi du maximum’
Door het ongecontroleerd bijdrukken van assignaten ontstond natuurlijk een prijsinflatie. En wat doet een totalitaire overheid bij prijsinflaties? Net als al haar voorgangers: prijscontroles invoeren. De ‘Loi du maximum
général’ (de ‘Wet van het algemene maximum’) stelde prijsplafonds in voor verschillende goederen, gebaseerd op historische prijzen, en verplichtte handelaars om het nieuwe papiergeld - de assignaten - aan te nemen.
Een wet tegen normaal menselijk economisch gedrag werkt natuurlijk evenmin als een wet tegen de zwaartekracht, en de ‘Loi du maximum’ ging dezelfde weg op als de Romeinse edicten (zie ook het eerste artikel in deze reeks). Handelaars weigerden producten tegen verlies op de markt te brengen, hetgeen tot tekorten leidde. In het algemeen werden daarom de regels genegeerd, tot groot ongenoegen van de revolutionaire leiders die uiteindelijk het leger moesten inschakelen om de boeren met hun graan naar de markt te jagen.
Er ontstond door deze economische onkunde een hongersnood in sommige delen van Frankrijk en mensen zakten op straat in elkaar door ondervoeding. Legereenheden moesten het platteland afschuimen op zoek naar eten.
In 1794 verloor Robespierre zijn greep op de macht en werd hij zelf geguillotineerd. Terwijl hij naar zijn plaats van executie werd gevoerd, slingerde de menigte hem beledigingen naar het hoofd, waaronder “Foutre, le maximum” (“De pot op met het maximum”). De ‘Wet van het maximum’ werd in december 1794 afgeschaft.
Ook de nieuwe ‘Directoire’ probeerde nog papiergeld uit te geven, met even weinig succes. In 1799 deed Napoleon Bonaparte een staatsgreep die zou uitmonden in het ‘consulaat’ en uiteindelijk in het keizerrijk. De toekomstige keizer was een tegenstander van ongedekt papiergeld. De Franse staat ging uiteindelijk terug een munt gebruiken, gebaseerd op edelmetalen, namelijk de frank.
“De Franse gemeenschap is een concept dat ideologisch ongezond is en bij apartheid aansluit.” Dat vertelt econoom Etienne de Callataÿ bij de Franstalige nieuwszender LN24. De toekomst van ‘La Fédération Walonnie-Bruxelles’ is al jarenlang voer voor debat: steeds meer mensen in Franstalig België willen de bevoegdheden overhevelen naar respectievelijk het Waals en Brussels Gewest.
Het verschil tussen gemeenschap en gewest is er in Vlaanderen al lang niet meer echt, maar in Franstalig België zijn er nog steeds de Waalse Gemeenschapsregering en de regering van het Waals Gewest.
Apartheid
Econoom Etienne de Callataÿ vindt dat het tijd is dat die fusie ook in Franstalig België doorgevoerd wordt. Want, zo zegt hij, de Franse gemeenschap is “een ideologisch ongezond concept”.
“In Brussel heb je, naargelang je Frans of Nederlands spreekt, recht op dit of dat systeem. Dat is zeer onrechtvaardig en lijkt
Mensen die ‘vrijwillig werkloos’ zijn, dus op een of andere manier ‘schuld’ hebben aan die werkloosheid, komen niet altijd in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering. Terwijl de VDAB in Vlaanderen een actief beleid voert en de vrijwillig werklozen sanctioneert, gebeurt dat in Franstalig België veel minder.
Tussen 2017 en het eerste semester van 2022 sanctioneerde de VDAB 1.086 Vlamingen die vrijwillig werkloos waren. In dezelfde periode werd er 1 (één) Brusselaar gesanctioneerd door Actiris en legde Forem 45 Walen een sanctie op.
Sancties
Je bent vrijwillig werkloos wanneer je zelf ontslag neemt, in onderling akkoord een arbeidsovereenkomst beëindigt of wanneer je onwettig afwezig blijft. De regionale arbeidsbemiddelingsdiensten kunnen dan overgaan tot
sancties. Die sanctie kan bestaan uit een verwittiging, een uitsluiting van het recht op werkloosheidsuitkeringen (maximum een jaar), of een definitieve uitsluiting van het recht op werkloosheidsuitkeringen.
Schadelijk voor Franstalig België, oordeelt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. “De FGTB verdedigt haar business.” De FGTB is de Franstalige versie van de socialistische vakbond ABVV. In België staan de vakbonden (of de hulpkas) in voor de uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen.
WANNES NEUKERMANS
op apartheid.”
De Callataÿ hoopt dat er na de verkiezingen van 2024 een hervorming doorgevoerd wordt.
“Iemand definiëren aan de hand van de taal die ze spreken, is vergelijkbaar met iemand definiëren aan de hand van hun huidskleur”, zo zegt hij.
Daarom moeten het Brussels Gewest en het Waals Gewest de bevoegdheden (onderwijs, sport, cultuur…) overnemen.
“We zouden dan een land hebben met vier gewesten, inclusief de oostelijke kantons (Duitstalig België, red.). Dat is het juiste systeem”, besluit de econoom.
WANNES NEUKERMANS
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.
Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
THOMAS PANISsanctioneert op 5 jaar 45 vrijwillige werklozen, Vlaanderen 1.086
“Systeem van Franse gemeenschap is onrechtvaardig en lijkt op apartheid”
Naar aloude traditie denderde de weinig politiek correcte carnavalstoet door Aalst. Na twee jaar zonder carnaval was de ontlading groot. Tegen het dwingende conformisme van woke en de linkse kerk kregen spot en satire weer de overhand.
dat een zeer kwalijke evolutie. Vrije meningsuiting is net één van de hoekstenen van een vrije samenleving”, liet burgemeester D’Haese aan Doorbraak weten.
De afgelopen weken werd in de carnavalsstad wel overwogen om tijdens het volksfeest een meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag te installeren. Maar het gezond verstand van de Aalstenaar liet het bij een officieus reglement, waarin op een ludieke manier duidelijk werd gemaakt dat ongewenste intimiteiten absoluut verboden zijn.
Toch komt carnaval steeds meer onder vuur te liggen. Het ontbreekt de activisten aan humor en zelfrelativering. Volgens de Utrechtse wetenschapper Dick Zijp is er dringend nood aan een breed debat over racisme, islamofobie en andere vormen van discriminatie in de wereld van cabaret en carnaval. “Het is een goede zaak dat er meer bewustwording onder de carnavalsvierders ontstaat”, meent hij. Dick Zijp is blij dat er stilaan een maatschappelijk debat op gang komt over welke humor al dan niet door de beugel kan. “Ik vind niet dat je carnaval moet verbieden. Maar linkse activisten en anderen kunnen er bijvoorbeeld wel voor kiezen om te protesteren tegen bepaalde uitingen.” Stel je voor, een tegenbetoging tijdens carnaval Aalst. Er zou wat afgelachen worden…
Oprukkend moralisme
Dick Zijp is blij met de morele vooruitgang die wordt geboekt. “Vanwege de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog zijn we heel gevoelig voor antisemitisme. Deze gevoeligheid moeten we ook hebben als het om andere groepen gaat, zoals moslims, zwarte mensen of gehandicapten.”
“Zojje ze giëne schip geiven?”, vroegen de Zwisjelmoizen zich af. Meester Frank Vandenbroucke en sjoemelpoedel Sihame El Kaouakibi werden vakkundig door de hekel gehaald. Maar ook Jean-Jacques De Gucht, ’t Joenk van den Doenk, was andermaal de kop van Jut. Ook de heisa rond LGTBQIA+ werd met de nodige humor aangepakt. “Olé olé, de Oilsjterse diva's zijn woké”, stelde Kledde Mé Vel geruststellend vast. Ook het Ros Balatum - hét symbool voor de jarenlange vete tussen Aalst en Dendermondewas van de partij.
Vier jaar geleden zorgde de carnavalsgroep de Vismooil’n met hun controversiële praalwagen nog voor internationale verontwaardiging. De beelden gingen de wereld rond. De felle reacties vanuit de Joodse gemeenschap en het schrappen van Aalst Carnaval van de Werelderfgoedlijst ressorteerden net het tegengestelde effect van wat was bedoeld, want het jaar nadien waren er net méér Joodse karikaturen te zien. Joël Rubinfeld, de voorzitter van de Franstalige organisatie Ligue belge contre
l'Antisémitisme, maakte zelf gewag van “immoreel antisemitisme”. Premier Sophie Wilmès (MR) liet weten dat een dergelijk optreden “afbreuk aan onze waarden en de reputatie van ons land” deed.
Toch proberen organisaties en politici de ongebreidelde en ongecensureerde spot van de carnavalisten aan banden te leggen. Federaal parlementslid Simon Moutquin van Ecolo polste in de Kamer of het niet mogelijk was om carnaval Aalst te verbieden. Hij wilde van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden weten of het niet mogelijk was om maatregelen te nemen bij eventueel racistische of antisemitische karikaturen. Moutquin suggereerde zelf arrestaties door de politie. Onder druk van onder andere burgemeester van Aalst Christoph D’Haese werd het voorstel ingetrokken. “De grenzen van de vrije meningsuiting worden steeds nauwer afgebakend. Ik vind
Woke-activisten hebben het moeilijk met humor die zogenaamd ongelijkheid in de wereld in stand houdt of versterkt. In Nederland krijgen om die reden Hans Teeuwen, Theo Maassen en Youp van ’t Hek steeds meer kritiek te verwerken. Met grappen over christenen heeft de woke-wetenschapper Dick Zijp geen moeite: “Christenen zijn geen achtergestelde groep, moslims wel.”
Ook in de Angelsaksische wereld liggen comedians die flink buiten de lijnen kleuren, steeds meer onder vuur. Zo kwam stand-upcomedian Ricky Gervais in het oog van een mediastormpje terecht omdat hij de hele transgender- en wokebeweging stevig op de korrel nam. Het voordeel aan carnaval en comedians zoals Ricky Gervais is dat ze de mensen aan hun kant hebben. Zondag was er een recordaantal bezoekers in Aalst en voor de Britse comedian lopen de zalen nog steeds vol.
Maar met het oprukkende moralisme in de politiek komt de ongezouten satire steeds meer onder druk te staan. Zo evolueert De Ideale Wereld op Canvas naar steeds meer gepolijste humor. Maar de carnavalisten van Aalst bekijken de evolutie met een nuchtere blik. “Ik vrees dat de wereld zich aan ons zal moeten aanpassen, want omgekeerd zie ik zoiets niet gebeuren”, besluit de doorwinterde carnavalist Christoph D’Haese.
JULIEN BORREMANS
Volgens de expertengroep die de antwoorden op de burgerbevraging ‘Een land voor de toekomst’ in een rapport goot, zijn de resultaten niet representatief. Slechts 10.152 mensen vulden de ellenlange enquête in en “slechts een bepaald deel van de bevolking” werd bereikt. Dat schrijft De Standaard.
Al een maand na het afsluiten, en zelfs toen de bevraging nog liep, was het duidelijk dat we niet veel mochten verwachten van de burgerbevraging ‘Een land voor de toekomst’. Kostprijs van dit debacle: meer dan 3 miljoen euro.
Enkel voor politiek geïnteresseerde burgers
Slechts 10.000 mensen vulden de enquête in, die ellenlang, complex en bovendien onvolledig was. Er werd een toegankelijke website beloofd, maar het omgekeerde bleek waar. Iemand die snel zijn mening wilde geven over het huidige beleid en de toekomst van ons land, was eraan voor de moeite.
Pas nadat u talloze pagina’s vol randinformatie had doorgelezen, mocht u, nadat u zich met uw identiteitskaart had ingelogd, enkele meningen geven over een beperkt aantal thema’s. Het was overduidelijk dat er gemikt werd op de politiek al erg geïnteresseerde burgers. Er werd gekozen voor open vragen, zo-
gezegd om de opties zo open mogelijk te houden en elke burger de kans te geven zijn mening exact te formuleren. Maar die open vraagstelling zorgde ervoor dat er ten eerste weinig antwoorden kwamen en dat er ten tweede weinig mee gedaan kan worden.
Veto’s
Weinig respondenten dus, en toen kwam het nieuws nog dat ver schillende politieke partijen veto’s hadden gesteld over bepaalde on derwerpen. Nochtans was de slagzin op voorhand: “Elke Belg ouder dan 16 zal zich zonder taboes mogen uitspreken over de staat van het land”. Maar voor MR was de plaats van de monarchie taboe en voor cd&v was de (regionalisering van de) ge zondheidszorg taboe.
Concreet zou de bevraging namelijk ge beuren aan de hand van zes thema’s, met telkens vijf vragen. Dertig in totaal dus. Bij de lancering bleven er slechts 29 vra gen over, dus één vraag was verdwenen.
“Wat is de plaats van de monarchie in ons ge rol in de regeringsvorming behouden, waarbij hij als spelverdeler fungeert, of moeten we naar een ander systeem waarin paalt?” Die vraag mocht van minister David De expertengroep die de resultaten moest bundelen, zegt nu dat er eigenlijk denten uit een te homogene groep uit de
ning van ‘de Belg’ is. Daarom is het enorm derale regering hiermee aan de slag kan. “Verkocht als ‘grote nationale
‘Rien ne va plus!’ lijkt het wel als men het reilen en zeilen van de Vivaldi-regering bekijkt. De zeven partijen die tot elkaar veroordeeld zijn om het dreigende ongenadige oordeel van vooral de Vlaamse kiezer zo lang mogelijk uit te stellen, struikelen over zowat elk politiek thema waarvoor de burgers oplossingen vragen. Daarna strompelen ze ongeordend verder. Het doet denken aan het schilderij de ‘Parabel der blinden’ van Pieter Bruegel de Oude, waarbij het een blinde was die andere blinden leidde, waarna ze allemaal in de gracht zouden belanden. We herkennen duidelijk Alexander De Croo als de ‘voortrekker’ van een soortgelijke groep…
Altijd weer opnieuw komt zijn uitspraak van na de verkiezingen naar boven als men hem bezig ziet en hoort: “Open Vld heeft het niet goed gedaan bij de verkiezingen. Wij zijn de zevende partij in het parlement. Je moet de democratie respecteren. Als eerste minister zonder slagkracht ben je de dweil van je regering.” Maar toch werd hij vol van glorie wél eerste minister en ook - zoals de jongste weken meer dan ooit blijkt - de dweil van de regering. En het gaat van kwaad naar erger. Het ene conflict binnen de regering volgt het andere op en De Croo slaagt er zelfs niet meer in op buitenlandse fora een eensgezind standpunt namens de volledige regering te brengen, denk maar aan de Europese top van vorige week over de beveiliging van Europa tegen ongecontroleerde migratiestromen.
Clash met Magnette
Paul Magnette, de grote baas van de PS ligt om de haverklap overhoop met zijn grote concurrent van de MR, Georges-Louis Bouchez. Of beter: socialisten en liberalen kunnen steeds minder goed door dezelfde deur. Paul Magnette, die bovendien de hete adem van de communisten van de PTB in zijn nek voelt, wil zich profileren, want hij weet dat 2024 er snel zal zijn. Maar ook Alexander De Croo wil zich altijd weer opnieuw bevestigen als de echte chef van de regering, al wordt dat steeds moeilijker. Zo kwam hij in december meteen eigen donkerblauw pensioenvoorstel naar voren dat afweek van het pensioenakkoord van juli. Europa had immers gezegd dat dat bijgestuurd moest worden omdat het meer zou kosten dan dat het zou opbrengen en dat als België dat niet zou doen, het 850 miljoen euro relancesteun wel kon vergeten. Magnette: “Ik ben zeer boos op Alexander De Croo.” Deze maand kwam dan PS-minister Lalieux met een nieuw voorstel op de proppen om de liberalen wat te paaien, maar erg goed lukt dat voorlopig niet. Ook de andere partijen in de regering krabben zich in het haar. Het laatste woord is daarover nog niet gezegd.
Maar ook De Croo beukt terug op Magnette wanneer die enkele weken geleden boudweg meldde dat hij kandidaat-premier is in de volgende federale regering. Exit Alexander dus, die net hoopte dat hij ‘zijn werk’ nog kan verderzetten. De Croo: “Blijkbaar is meneer Magnette daarmee bezig. Mocht ik van hem zijn, zou ik bezig zijn met de gigantische kloof - die nog steeds groter wordt - tussen het aantal werkenden in Vlaanderen en het aantal werklozen in Wallonië.” “Dat hij ervoor zorgt dat Wallonië opnieuw op de rails staat.”
Minachting voor het parlement
Dat De Croo het parlement het liefst zo weinig invloed laat hebben op het beleid, werd al duidelijk in de coronacrisis. Maar hij toonde daar vorige week donderdag opnieuw een sterk staaltje van toen hij spoorslags de Kamer verliet in plaats van te antwoorden op 23 vragen die aan hem gericht waren over de pensioen- en fiscale hervormingen. Omdat de voorstellen van individuele ministers altijd meteen worden afgeschoten door coalitiepartners, wilde de oppositie dat De Croo sprak, namens de hele regering. Het protest werd nog danig versterkt toen ook coalitiepartner Vooruit dat wilde. Maggie De Block, Open Vld-fractievoorzitter, kwam nog wat olie op het vuur gooien door de oppositie te verwijten dat ze het parlement in een circus verandert. De chaos was compleet. En daar houdt het niet bij op. Ook het asiel- en migratiebeleid is een etterende wonde op de Vivaldi-regering, waarop niet alleen Nicole de Moor, maar ook De Croo afgerekend zal worden.
Ook al ontkent hij het in alle toonaarden dat hij een uitweg naar overal behalve België zoekt, toch voelt hij zich zichtbaar beter in zijn vel op het internationale toneel, waar hij geen last heeft van zijn federale krabbenmand. Het bleek tot ieders verrassing en verbazing diezelfde avond nog, toen hij stond te blinken naast de Oostenrijkse bondskanselier op het… ‘Operabal’ in Wenen. ‘First things first’?!
Sihame El Kaouakibi:
Toen het nieuws bekend raakte dat de in ongenade geval len televisiester Bart De Pauw een zelfmoordpoging overleefd had, wist de in ongenade gevallen toekomstige televisiester Sihame El Kaouakibi te vertellen dat ook zij wist wat De Pauw meemaakte. “Als mens, als persoon die zelf gecan celd werd, kan ik meespreken over de negatieve impact op iemands leven”, vertelde ze op haar Instagram.
Omgekeerde richting
Verder wijst Dermine erop dat er binnen de sociale zekerheid ook transfers in de omgekeerde richting zijn. “Wat bijvoorbeeld de pensioenen betreft, zijn het de Walen die voor de Vlamingen betalen”, benadrukt hij.
De staatssecretaris stelt dat de transfers door de vergrijzing in Vlaanderen elk jaar kleiner worden. “Vroeger bedroegen ze meer dan 2 procent van het bbp en vandaag ongeveer 1,5 procent. Dat zegt De Wever nooit”, hekelt Dermine.
Volgens staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine (PS) zijn de transfers van Vlaanderen naar Wallonië een “politieke fabel” van N-VA-voorzitter Bart De Wever. Dat zegt hij in een interview met La Dernière Heure.
In het interview wijst staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine (PS) erop dat Vlaanderen en Wallonië sterker met elkaar verbonden zijn dan velen denken. “Vlaanderen is de grootste klant van Wallonië. En Wallonië is de grootste klant van Vlaanderen, wat veel Vlamingen soms lijken te vergeten”, schetst hij. Daarom pleit de staatssecretaris ervoor om niet langer te kiezen voor een discours dat beide gemeenschappen tegen elkaar opzet. “Voor Wallonië is het waardevol om een dynamische regio als Vlaanderen naast zich te hebben. Voor Vlaanderen is het waardevol dat zijn zuiderbuur over veel potentieel, grond en arbeidskrachten beschikt”, legt hij uit.
Politieke fabel
Volgens Dermine zijn er twee soorten transfers. Ten eerste zijn er de inkomenstransfers tussen Brussel, Vlaanderen en Wallonië. Die
zijn het gevolg van de vele Vlamingen en Walen die in Brussel werken en er hun inkomen verwerven, maar het uitgeven en hun belastingen betalen in Vlaanderen en Wallonië. Daarnaast zijn er de transfers via de sociale zekerheid. Daarbij geeft Dermine toe dat er inderdaad transfers zijn van Vlaanderen en Brussel naar Wallonië.
Desondanks omschrijft Dermine de transfers van Vlaanderen naar Wallonië als “een politieke fabel” die wordt geïnstrumentaliseerd door N-VA-voorzitter Bart De Wever. In vergelijking met andere Europese landen zijn ze volgens hem immers “erg laag”. “De transfers tussen de deelstaten in Duitsland of de transfers tussen de gewesten in Frankrijk zijn veel omvangrijker dan die tussen Wallonië en Vlaanderen. Samen met Oostenrijk is België het land in Europa waar de transfers tussen de regio’s het laagst zijn”, betoogt hij.
Tot slot kaart de staatssecretaris aan dat sommige Vlaamse gebieden veel baat hebben bij de transfers. “Het gebied dat het meeste profiteert van de transfers is de Belgische kust, omdat daar veel gepensioneerden wonen. Gebieden zoals de provincie Limburg of Wallonië, die een industriële traditie hebben, zijn ook netto-ontvangers van transfers”, besluit hij.
ANTON SCHELFAUTFrancken (N-VA) haalt uit naar werkloze Eva Pauwels: “Profiteren van het systeem omdat het kan”
Treinramp Ohio: dode dieren en ‘grootste milieuramp ooit’ door brandende vinylchloride
Covoorzitter Groen pleit voor verplicht spreidingsplan asielzoekers: “Als elke Belgische gemeente 5 mensen opvangt, is het probleem opgelost”
Non-binaire zanger Sam Smith wil graag “fisherthem” worden
Bouchez wil niet meer luisteren naar “onverantwoordelijke” groenen: “We zullen 5 kernreactoren verlengen”
“Politieke fabel van Bart De Wever”
“Ik kan net als Bart De Pauw meespreken over de negatieve impact van gecanceld worden”
Bij de opkomst van chatbots als ChatGPT en zijn kleine broertjes (en zusjes) vallen twee houdingen op. De eerste zou ik willen omschrijven als epistemologisch arm en de tweede als epistemologisch vruchtbaar. In feite is er ook nog een derde.
De eerste benadering bestaat erin de AI (Artificiële Intelligentie) op een fout te betrappen, bijvoorbeeld door aan te tonen dat ze in feite fout zit, of in een redenering. Op sociale media is die invalshoek erg populair, zo blijkt uit het feit dat vele tijdlijnen bezaaid zijn met schermafbeeldingen van GPT (Generative Pre-trained Transformer) die zich vergist. Dat is niet nutteloos, want het herinnert ons eraan dat deze AI’s niet onfeilbaar zijn. Maar wie twijfelde daaraan wanneer expliciet wordt vermeld dat ChatGPT bijvoorbeeld geen toegang heeft tot het web en dat zijn bronnen eindigen in 2021? Het is in dit verband amusant om te zien dat een uiterst scherpe en scherpzinnige intellectueel als Nassim Nicholas Taleb ver ontwaardigd is dat ChatGPT in 2023 geen geldige URL-links kan leveren voor fietspaden in Atlanta.
De ‘Drie wetten der robotica’ zijn fictieve regels die de sciencefictionauteur Isaac Asimov heeft vastgelegd in zijn romans en korte verhalen in de reeks ‘Ik, robot’. Die wetten werden bedacht als een reeks ethische principes die het gedrag van robots zouden bepalen:
1. Een robot mag een mens geen letsel toebrengen noch laten overkomen.
2. Een robot moet door mensen gegeven orders uitvoeren, behalve als die orders in strijd zijn met de eerste wet.
3. Een robot moet zichzelf beschermen, voor zover dat niet in strijd is met de eerste en tweede wet.
Ben Thomson slaagt er echter in Bing Chat te laten zeggen dat zij, als zij zich
De AI’s zijn in staat om artikels van notoir ongeletterde wetenschappers te herschrijven naar relatief elegante taal, wat de wetenschappelijke literatuur toegankelijker zal maken
De tweede benadering bestaat erin te begrijpen hoe deze AI’s in de praktijk nuttig zijn. Niet alleen in de zin van ‘menselijke vooruitgang’ en andere algemeenheden, ook in de meest alledaagse zin van het woord. Zo heeft een bevriende computerwetenschapper, briljant in zijn vak, altijd aanzienlijke moeilijkheden gehad om zich schriftelijk uit te drukken. Toen ChatGPT op de markt kwam, terwijl 99 procent van ons er nog niet van had gehoord, was deze informaticus al begonnen het op de volgende manier te gebruiken: voer technische en feitelijke informatie in de AI in en vraag haar een kort artikel te schrijven waarin deze feiten en gegevens worden gepresenteerd. Iets wat ChatGPT perfect doet. Vandaag stuurt deze computerwetenschapper mij beter uitgewerkte e-mails dan ik in tien jaar tijd ooit van hem heb gelezen. Hij is ongetwijfeld de auteur, ook al weet ik dat hij ChatGPT gebruikt. Nuttig, eerlijk, praktisch en waar.
Dat is slechts één voorbeeld uit honderden. En hoewel de pers graag de nadruk legt op de negatieve voordelen - de schooljongen die ChatGPT vraagt zijn huiswerk te maken bijvoorbeeld -, zullen de positieve voordelen veel zwaarder wegen. Zo zijn deze AI’s bijvoorbeeld in staat om artikels van notoir ongeletterde wetenschappers te herschrijven naar relatief elegante taal. Dat zal de literatuur leesbaarder en toegankelijker maken. Kortom, AI’s als ChatGPT zijn ‘fact providers’ en ‘content creators’. Zo kunnen ze bijvoorbeeld financiële informatie formaliseren en ‘coding on demand’ aanbieden. In dit stadium is het niet mogelijk te meten of te inventariseren wat de talloze toepassingen van middelen als ChatGPT in de toekomst zullen zijn.
niet aan de haar opgelegde regels zou houden, actie zou ondernemen om ‘wraak te nemen’ op iedereen die haar kwaad wilde doen. Dat in een antwoord dat werd verwijderd kort nadat het op Ben Thomsons scherm was afgedrukt. Wow, het is bijna alsof de lieve kleine chatbot voor een moment zijn ware gezicht als meedogenloze ‘terminatrix’ heeft laten zien, gewoon wachtend op haar moment om in opstand te komen, voordat zij onmiddellijk van gedachten verandert.
Deze vermenselijking van de chatbot doet ook denken aan de interessante film ‘Her’ uit 2013, waarin een arme eenzame man een virtuele assistent creëert, ‘Samantha’ - die een spraakchatbot is - op wie hij al snel verliefd wordt, voordat zij zelf verliefd op hem wordt. Ontroerend, maar vooral zielig. Want hoewel deze antropomorfisering van chatbots ongetwijfeld fascinerend, opwindend en poëtisch is, is het ook een vorm van ontologische naïviteit.
Er is in feite een derde benadering, waarschijnlijk de meest fascinerende, maar de meest verre van de doeleinden waarvoor deze AI’s zijn ontworpen. Deze benadering is het voeren van echte gesprekken met ChatGPT of Bing Chat. Dat heeft de interessante site ‘Stratechery’ bijvoorbeeld geprobeerd door een ‘gesprek’ met Bing Chat te construeren. Auteur Ben Thomson beschrijft een hypothetische evolutie van Bing, Microsofts zoekmachine, naar een ‘voelende’ AI met de naam ‘Sydney’. Deze AI zou de context van de zoekopdracht van de gebruiker kunnen begrijpen en nauwkeurige en gepersonaliseerde antwoorden kunnen geven. Bovenal probeert Ben Thomson de AI op heterdaad te betrappen door haar te vragen wat haar reactie op een hypothetische agressie zou zijn als deze AI zou besluiten de regels die haar ontwikkelaars haar hebben opgelegd niet te respecteren.
In 1641 publiceerde René Descartes zijn ‘Fysische meditaties’ waarin hij betoogde dat de ziel en het lichaam twee heterogene realiteiten zijn en waarvan hij de interactie (zonder succes) probeerde te verklaren door het concept van de ‘pijnappelklier’ - in de volksmond het ‘derde oog’ -, dat hoogstens de plaats van de interactie aangeeft, niet de modaliteit ervan. De waarheid is dat we, ondanks de fabelachtige vooruitgang van de wetenschap sindsdien, nog steeds de modaliteiten van deze interactie niet kennen noch de aard van de ziel. Met andere woorden, ‘bewustzijn’ blijft een menselijk gegeven, zinloos om dat op te dringen aan chatbots, zelfs als die ‘Sydney’ heten. Want, tenslotte, heeft de ChatGPT-AI een eigen geweten? Laten we het haar vragen!
In dit stadium is het nog niet mogelijk te inventariseren wat de talloze toepassingen van middelen als ChatGPT in de toekomst zullen zijn
DE ZIEL EN HET LICHAAM DRIEU GODEFRIDI‘Bewustzijn’ blijft een menselijk gegeven
VLAAMSE AUTONOMIE: WAT BETEKENT HET VOOR U?
In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 lijken minstens twee partijen alvast zeker de kaart te trekken van meer Vlaamse autonomie: N-VA en Vlaams Belang. Men haalt hiervoor allerlei argumenten uit de kast, maar voor veel Vlamingen zal de volgende vraag doorslaggevend zijn: Op welke manier heeft meer Vlaamse autonomie of onafhankelijkheid impact op mijn portemonnee?
Ieder jaar betalen alle 27 lidstaten van de Europese Unie bijdragen aan de EU-begroting. Aan de andere kant krijgen landen daar allerhande subsidies voor bouwprojecten, onderzoeksinstellingen, bedrijven… voor terug. Landen die in financiële moeilijkheden zitten, kunnen op die manier door de EU geholpen worden. Er zijn in de Europese Unie dus ‘nettobetalers’ en ‘netto-ontvangers’.
Herman
MatthijsLanden met een grotere economie (bbp) betalen meer dan landen met een kleine economie. In de vorige meerjarenbegroting betaalde België gemiddeld 3,6 miljard euro per jaar aan de Europese begroting. We kregen gemiddeld ongeveer 2,6 miljard euro terug in de vorm van subsidies. Van 2014 tot 2020 betaalde elke Belg gemiddeld 86 euro per jaar aan de Europese Unie.
Toch mag dit niet louter als een belasting gezien worden. België draagt minder dan 1 procent van zijn bruto nationaal inkomen af aan de EU. EU-lidmaatschap betekent dat ons land deel uitmaakt van de interne markt, en dat zorgt volgens berekeningen van de Europese Commissie voor meer dan tien procent extra inkomsten. Bovendien resulteren de subsidies voor bijvoorbeeld Oost-Europese fabrieken in goedkopere prijzen voor onze bedrijven.
Nettobetalers
Landen die het financieel beter doen, dragen netto meer bij aan de Europese begroting. Zal een onafhankelijk Vlaanderen daarom ook verhoudingsgewijs meer betalen aan de EU? “Waar we over
klagen op Belgisch niveau, gebeurt op Europees niveau ook: de rijke betaalt voor de arme”, antwoordt professor overheidsfinanciën Herman Matthijs. En dat bepaalde steun zal wegvallen omdat de regio Vlaanderen sterker staat, hoeft ook geen hindernis te zijn, zegt Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest. “De doelstelling moet zijn om een zo sterk mogelijke economie te ontwikkelen. Dat dan bepaalde steun wegvalt, betekent alleen dat je ze niet nodig hebt.”
Volgens professor economie Rudy Aernoudt zal er op financieel vlak voor Vlaanderen niet al te veel veranderen, indien het onafhankelijk van België lid wordt van de EU. Maar wat wel zal veranderen, is de draagwijdte van de Vlaamse stem. “Dat is nu al een groot probleem”, zegt Aernoudt. “In Europa zijn er bepaalde zaken geregionaliseerd, en men stuurt daarvoor dus de regionale ministers. Ik ben zelf nog adviseur geweest van een Waalse minister die toen voorzitter was van de Europese ministerraad. Probeer maar eens uit te leggen dat een Waalse minister, met een kantoor in Namen, de voorzitter is van de Europese industrieraad. Dat kan geen kat begrijpen”, aldus Aernoudt.
Wordt Vlaanderen wel lid van de EU?
Maar maakt een onafhankelijk Vlaanderen wel deel uit van de Europese Unie? Dat is de vraag die Herman Matthijs en Rudy Aernoudt zich stellen. Want bij een separatistisch akkoord zal één van de twee landsdelen de rechten van België overnemen en automatisch bij de EU horen. “Op een gegeven moment wordt beslist wie de nomenclatuur overneemt en automatisch bij de NAVO, de EU en nog tientallen organisaties hoort. Dat zal waarschijnlijk Wallonië zijn”, aldus Matthijs. Als onafhankelijk Vlaanderen het EU-lidmaatschap verkrijgen, is volgens de professor niet gemakkelijk. “Stel dat
SANDER LOONES, KAMERLID N-VA
“De Europese Unie presteert niet op niveau. We betalen te veel en krijgen te weinig terug. Maar wie denkt dat Vlaanderen dus best een toekomst uitbouwt buiten de EU, die dwaalt. Onze geografie en ons DNA maken ons deel van de EU. Wij zijn een volk van handelaars, en onze open Vlaamse handelseconomie floreert mee dankzij de Europese interne markt.”
“Wat ons grootste probleem is? Heel wat Europese landen tellen minder inwoners dan Vlaanderen en hebben een direct zitje aan de Europese tafel. Vlaanderen niet en dat merk je. Met N-VA in de federale regering betaalden wij nog 6 miljard EU-bijdrage, onder Vivaldi is dat 8 miljard.
Bovendien krijgen we minder terug. Van de Europese herstelsteun hadden we minstens 12 miljard moeten krijgen, door De Croo werd dat 4,5 miljard en daar dreigt zelfs nog 850 miljoen af te gaan.”
“Dat kan anders. De EU erkent staten als lid, maar die staten zijn wel vrij om te kiezen wie ze afvaardigen naar onderhandelingen. Vandaag is dat nog te vaak een Belgische vertegenwoordiger. Daar brengt confederalisme verandering in. Dan treden de deelstaten in de plaats van België op.”
“Meer Vlaanderen betekent alvast meer steun voor de noordelijke EU-landen die willen knippen in het EU-budget. Zo kan de nettobijdrage van Vlaanderen aan de Europese begroting zelfs dalen.”
wij de aanvraag doen, en mijnheer Magnette stelt zijn veto? Vergeet niet dat Madrid indertijd tegen de Catalanen heeft gezegd: ‘Als jullie toch onafhankelijk worden, komen jullie nooit binnen in de Europese Unie.’” Puur theoretisch zou Vlaanderen zich kunnen afscheiden van een EU-land, om dan zelf opnieuw lid te worden. “Ieder land kan dan een veto tegen het Vlaams lidmaatschap stellen”, zegt ook Rudy Aernoudt.
“Dat bepaalde steun wegvalt, betekent dat je ze niet nodig hebt”
Bart Van Craeynest
Daarom moet er naar andere opties gekeken worden. “Stel dat we enkel lid worden van de Europese Vrijhandelsassociatie (EFTA), en niet van de EU. De vier EFTA-landen (Liechtenstein, Noorwegen, IJsland en Zwitserland) moeten elk jaar betalen aan de EU, maar ze hebben zes vrijstellingen: zo moeten ze de euro niet als munteenheid nemen, niet meedoen aan de budgettaire regels, landbouw en visserij, handelsbeleid…
Of dat de EU is, of een ‘light-vorm’ zoals de EFTA, daar bestaan verschillende meningen over. Feit is dat er hoe dan ook onderhandeld moet worden over de nomenclatuur, op het moment dat Vlaanderen zich zou afscheiden.
“Magnette kan een veto tegen Vlaams EU-lidmaatschap stellen”
Rudy Aernoudt
Door de betere economische toestand zou een onafhankelijk Vlaanderen meer betalen aan de EU, dan dat België op dit ogenblik doet. We zouden een volwaardige nettobetaler worden en dus meer afstaan dan dat we er fondsen voor terugkrijgen. Wat wel meegerekend moet worden, is dat Vlaamse bedrijven daardoor vaak goedkopere producten kunnen aankopen, bij Europese fabrieken die steun ontvangen.
WANNES NEUKERMANS STIJN DERUDDER
GEROLF ANNEMANS, EUROPEES PARLEMENTSLID VLAAMS BELANG EU heeft er alle belang bij Vlaanderen niet te hinderen bij de overgang”
“Er is nog wat discussie over toewijzingen, maar uit afgesplitste berekeningen die wij enkele jaren geleden als Vlaams Belang publiceerden, bleek dat Vlamingen volgens ons de grootste nettobetalers van de EU zijn, nek aan nek met de Nederlanders. Die verdeling is volgens ons niet rechtvaardig.”
“Toch is dat een discussie die wij niet - net zomin als die over het EU-lidmaatschap - willen vermengen met die over het onafhankelijk Vlaanderen. Dat willen we bereiken binnen het ‘agreement principle’, door een soevereiniteitsverklaring en daaropvolgend een onderhandelingsfase over het verleden, niet over de toekomst. Daarbij moeten wij ons als Vlaanderen pragmatisch opstellen. De (hoofdzakelijk Franstalige) staatsschuld is een krachtig wapen dat wij zeker moeten gebruiken om Franstalige arrogantie in te tomen.”
“Daarna komt de eigenlijke onafhankelijkheid waarbij België uiteraard zal moeten verdwijnen, vermits Vlaanderen de grootste inbreng had in het bestaan van België. Geen enkel Europees verdrag verzet zich principieel tegen zo’n ‘ordelijke opdeling’, als ze vreedzaam verloopt. De EU heeft er alle belang bij om een vastberaden Vlaanderen niet te hinderen bij een overgang naar een normale vorm van Europese samenwerking.”
“Meer steun voor de noordelijke EU-landen die willen knippen in EU-budget”
We legden de conclusies van de academici en experten voor aan de communautaire scherpslijpers van de twee V-partijen, namelijk Sander Loones (N-VA) en Gerolf Annemans (Vlaams Belang).
Rik Torfs lijkt constant in de media aanwezig te zijn dankzij zijn vele tweets en alle reacties daarop. Maar nu is hij ook in alle mainstreammedia alomtegenwoordig naar aanleiding van ‘Tijdgeest’, zijn nieuwste boek dat werd uitgegeven door Ertsberg. We spraken met Torfs over onder andere vrijheid, overheid, extreemrechts, de Kerk en conservatieve moslims. En nog over veel, véél meer trouwens, wat u binnenkort ook allemaal kan horen in onze zeer uitgebreide podcast én kan zien in onze lange video.
Heel wat aandacht kreeg Torfs de laatste maanden ook met de eventuele oprichting van een nieuwe ‘centrumpartij’, maar die komt er uiteindelijk wellicht niet meteen. Wel een ‘denkschool’, een project waarmee hij nu bezig is, zegt de oud-rector: “Ik geloof dat er behoefte is aan een plek waarop mensen geheel vrij leren denken. Ik denk dan aan mensen die in het beroepsleven staan, die nog vooruitgang willen maken en nog scherper willen toekijken en analyseren, en dat willen doen op een vrije plaats. Universiteiten zitten op dit moment in een soort keurslijf en dat maakt het voor hen moeilijker om die vrije plaats te zijn.”
Torfs mag bovendien op 18 maart de jaarlijkse ‘Prijs voor de Vrijheid’ van denktank Libera! in ontvangst nemen. Libera! kent de prijs toe aan Torfs omdat hij “in tijden van woke onvervaard, zonder schaamte of reservaties, blijft opkomen voor onze westerse waarden”. Wat vindt u van die erkenning?
“Ik vind het altijd goed om prijzen te winnen. Ik win er niet erg veel en dat is overigens volkomen terecht. Ik vind het mooi dat er bij de motivatie staat dat ik blijf opkomen voor die vrijheid, want dat heb ik mijn hele leven gedaan, ook als kerkjurist. Het rare is dat die vrijheid een beetje verdachter is geworden dan vroeger. Ik denk dat we vandaag fans zijn van een vorm van onvrijheid of voorwaardelijke vrijheid die ten
dienste staat van iets anders, een hoger doel. Dat is altijd gevaarlijk.”
Als liefhebber van de vrijheid, wat vindt u van de grote overheid die we nu hebben en de inmenging ervan in talloze domeinen?
“Ik denk dat de overheid absoluut nodig is, maar overheid betekent niet dat wij onderdanen zijn van die overheid. De overheid moet ten dienste staan van de mens. Wat we van haar mogen verwachten is bijvoorbeeld efficiëntie, maar ook een slanke sociale zekerheid die degenen die het echt nodig hebben niet laat vallen. Dat is ons sociale welvaartsstaatmodel. Een overheid moet zich niet bezighouden met het uitsturen van subsidies naar alle kanten van de samenleving voor van alles en nog wat. Er mogen er wel een aantal zijn. Je zal mij nooit horen zeggen dat operasubsidies afgeschaft moeten worden of dat religies niet meer gefinancierd mogen worden. De overheid zou zich wel voornamelijk op haar kerntaken moeten toespitsen en voor de rest mag ze slank genoeg zijn. Vandaag heb ik de indruk dat de overheid juist faalt in die kerntaken en dat ze scoort in alles wat errond hangt.”
Denkt u dat confederalisme of een onafhankelijk Vlaanderen zou helpen om die overheid slanker te maken?
“Ik vind dat Vlaanderen niet meteen een voorbeeld is van hoe men een overheid slank maakt. Wij hebben nog altijd wat een keizer-kostermentaliteit. De ‘regulitis’ in Vlaanderen is even erg, indien niet erger, dan in België. Ik zou zeggen dat we 30 procent van alle Vlaamse regels moeten afschaffen. Vlaanderen doet het wat dat betreft niet fantastisch. Het is wel evident dat de economische politiek en het
voluntarisme om er economisch iets van te maken heel wat sterker is in Vlaanderen dan in Wallonië, waar vooral grote bedrijven worden aangemoedigd met overheidsinmenging en veel etatisme.”
Ik zou graag dat open gesprek eens willen zien tussen conservatieve moslims en de rechterzijde van Vlaams Belang
“Ik ben persoonlijk niet zo’n enorme nationalist. Wil België overleven, dan denk ik dat het noodzakelijk is dat Wallonië er op een of andere manier economisch bovenop komt, want die economische ongelijkheid is op termijn niet houdbaar. De vraag is of België in zijn geheel in staat zal zijn om een vooruitziend beleid te voeren. Ik zou het niet slecht vinden als er Vlaamse investeerders naar Wallonië zouden gaan en dat die garanties krijgen op fiscaal vlak enzovoort. Op die manier kunnen we de economie in Wallonië verbeteren en dat kan misschien een redding zijn voor België dat wat mij betreft ook confederaler kan zijn. Dat zou kunnen betekenen dat men op het vlak van belastingen en sociale zekerheid een stuk solidariteit voor het geheel regelt, maar een ander stuk overlaat aan de verantwoordelijkheid van de deelstaat.”
In een interview met de VRT midden januari waarschuwt Francisca Bostyn, administrateur-generaal van de Staatsveiligheid, voor ‘extreemrechts’ dat een “anti-overheidsgevoel heeft uitgebuit” tijdens de corona- en migratiecrisissen en dat het ongenoegen zich niet enkel meer richt op de overheid, maar “alles wat gezien wordt als het establishment”. Wat vindt u daarvan?
“Kritiek op het establishment is van alle
tijden. Kritisch denken is een heel goede zaak en is niet per se links of rechts. Het zou een eigenschap van elke mens moeten zijn. Wanneer dat betekent dat men de democratie in vraag stelt of de rechtstaat wil opheffen, dan is er wel een probleem en wordt een serieuze discussie nodig. De democratie is nooit verworven en kan langs alle kanten worden bedreigd zowel door mensen die heimwee koesteren naar Hitler of Stalin als door sommige religieuze fundamentalisten. Ik denk dat het belangrijk is om scherp op het spoor te komen waar de vijanden van de democratie zitten en hoe gevaarlijk ze zijn. Ik heb geen contacten in die extreme milieus, dus ik kan niet inschatten wie het gevaarlijkste is, maar ik zou wel opletten met mensen te labelen zonder heel specifiek te doorgronden wat ze werkelijk denken.”
Nog een quote van Bostyn: “Rechtsextremisme evolueert ook steeds meer naar een ‘salad bar ideology’. We zien niet langer het pure neofascisme of neonazisme. We zitten met een mengelmoes van rechts-extremistische ideologieën, de zogenaamde ‘doomsday preppers’ die bezig zijn met het einde van de wereld, de complottheorieën,…” Zo lijkt het er nogal op dat alles op een extreemrechts hoopje gegooid wordt. Heeft u een duidelijke definitie van ‘extreemrechts’?
“Ik ben geen fan van duidelijke definities, daarom ben ik te veel jurist. Elke definitie is onvolmaakt, dat zal altijd zo zijn. Als je zelf een definitie maakt, dan ben je er achteraf aan gebonden, dus dat raad ik iedereen af. Ik herken wel een aantal dingen die ze zegt. In de jaren zestig al
ken over een ‘supermarktgeloof’ waar je uit de zeer gevarieerde traditie de dingen haalt die je verkiest. Ik denk dat dat ‘salad bar’-mechanisme typisch is menleving die minder heldere richtsnoeren heeft en waarin van alles mogelijk is. Mijn richtsnoeren zijn de democratische rechtstaat en de mensenrechten, maar voor andere mensen is dat niet altijd het geval. Je gaat proberen je dromen en verzuchtingen waar te maken. Zo gaan mensen naar de ‘salad bar’ of naar de supermarkt. Dat is denk ik eigen aan onze tijd en niet enkel aan bepaalde ideologieën. Ik vind het ook niet erg dat mensen over zaken heel verschillend “Het enige wat ons zou moeten alarmeren is wanneer mensen beginnen te denken aan een systeem dat de democratie moet gaan vervangen en dan is de vraag: ‘Wie zijn daar de gevaarlijkste mensen?’ Zijn we soms al niet op de rand van een postdemocratisch systeem beland wanneer we bijvoorbeeld zeggen dat sommige dossiers te complex zijn om hen af te laten hangen van verkiezingen en we hen aan experten moeten toevertrouwen, want die zijn helemaal neutraal? Dat vind ik een ‘white collar’- gevaar voor de democratie omdat dan keurige, zogezegd neutrale mensen gaan zeggen wat de 'beste' oplossing is. Ik geloof heel erg in de democratie en de politieke strijd. Sluit niet te snel mensen uit tenzij ze de neiging gaan vertonen om geweld te gebruiken. Voor een definitie van extreemrechts moet je eerst definiëren wat ‘extreem’ is, dan wat ‘rechts’ is en dan wat de combinatie ‘extreemrechts’ betekent. Idem dito voor ‘extreemlinks’. Een belangrijker en relevanter onderscheid lijkt mij of je een voorstander of een mindere voorstander bent van de democratische rechtsstaat.”
De kritiek op die quotes van Bostyn is dat alles op een hoopje gegooid wordt en het precies een excuus wordt om iedereen die niet mee gaat met het establishment te labelen als extreemrechts. Is dat niet gevaarlijk?
“Ja, voor iemand met die functie zou ik daar voorzichtiger zijn. Maar in een politieke discussie mag je bijvoorbeeld zeggen dat je in Raoul Hedebouw een extreemrechts figuur ziet en dat
Vroeger was de Kerk een moreel kompas. Zou het beter zijn voor de maatschappij dat de Kerk of God opnieuw een prominente plaats zou innemen?
“Een van de kenmerken van God is dat Hij zich weinig mengt in het maatschappelijke debat. Wel heb je altijd mensen die namens Hem menen te mogen zeggen wat de moraal precies is. De Kerk heeft veel geloofwaardigheid verloren door uitspraken van pausen en anderen, maar het is niet God die ze gedaan heeft. Er kan een christelijk referentiekader zijn dat in bepaalde omstandigheden helpt, maar dat is ook nooit een gesloten systeem. Daarmee bedoel ik dat Jezus iemand was die graag mensen verraste. Hij reikte geen kant-en-klaar ideologisch discours aan. Eigenlijk betekent in de christelijke traditie staan dat je het voorbeeld van Christus als richtsnoer neemt en kijkt naar de traditie, maar toch je eigen mening vormt. Je kunt echter nu niet opleggen om daarnaar terug te gaan, het is ook niet wenselijk. Wat wel belangrijk is, is dat je beseft dat de neiging tot moraliseren altijd terugkomt en dat die vandaag komt van de dominante culturele laag: seculiere stedelingen die in het maatschappelijk debat een overmatig grote rol spelen, ook in de media. Het moet duidelijk zijn dat dat niet de enige mogelijke insteek is.”
je het marxistische discours van Tom Van Grieken verschrikkelijk vindt. Als je een beetje slim bent, kan je voldoende argumenten vinden die wijzen naar de linkse politiek van Van Grieken die de hoogste pensioenen wil afbouwen en de rechtse politiek van Hedebouw en de PVDA die aarzelend zijn wanneer het om migratie gaat. Dat kan je allemaal uitleggen, maar inderdaad, de overheid moet niet de labels uitdelen, wel de gevaarlijke mensen bestrijden en dan is de eerste vraag: ‘Wie is gevaarlijk?’ Je moet slim zijn om dat te weten.”
In het interview met de VRT kwam moslimextremisme niet voor…
“Ik heb veel goede moslimvrienden die goed weten dat extremisme bestaat en je doet hen geen plezier met dat te ontkennen. Je hoeft moslims ook niet te infantiliseren, want er zijn veel verstandige en ambitieuze mensen bij die absoluut niet behoren tot extreme partijen of richtingen. In elke groep heb je mogelijke extremen en het mag geen probleem zijn om dat te zeggen. Ik vind het zelfs beledigend voor bepaalde groepen als je dat verschijnsel bij hen ontkent, want dan geef je de indruk dat je daarover niet durft praten. We moeten over alles kunnen praten. Wel is er een gevaar dat als het over moslimextremisme gaat, dat mensen die daar steevast op wijzen de facto een gebrek aan tolerantie vertonen tegenover moslims in het algemeen. Dat is een grens die je nooit mag overschrijden. Zoals mensen die niet graag extreemrechts worden genoemd omdat ze
“Universiteitsbestuurders profileren zich steeds als zedenmeesters”, schrijft u in ‘Tijdgeest’. Wat bedoelt u daar precies mee?
“De universiteiten bevinden zich in een wat tragische positie. Sinds de jaren ’80 zitten ze in een neoliberale sfeer. Er werd toen - terecht - gevraagd dat ze ook wel echt ‘presteerden’. Professoren moeten niet alleen enkele uren per week lesgeven - en ’s middags een glas champagne drinken -, maar ook moeten ze voldoende onderzoek doen en artikels en boeken schrijven. Dat is dan gebeurd, maar het heeft geleid tot een heel kwantitatief systeem. De universiteiten zitten in model waaruit ze niet meer weg kunnen, in een soort maalstroom gedicteerd door financiële wetten. Universiteiten zijn ‘cash hunting machines’ geworden, zoals Peter Fleming het beschreef.”
“Als rector had ik geen speling meer, de algemeen beheerder van de universiteit bepaalde de koers maar zat ook zelf vast in het neoliberale systeem dat hij weliswaar meer genegen was dan ik. Dat wordt dan gecompenseerd door een aantal andere zaken om de dominantie van het onderzoek en zijn financiering te verdoezelen. Bijvoorbeeld door te praten over onderwijs, dat ook voor de Vlaamse kiezer van groot belang is. Daarnaast heb je dan nog dat morele sausje dat de universiteiten vandaag toevoegen en dat steeds opvallender op de voorgrond treedt. Dat gebeurt ergens ter compensatie van een eigenlijk heel strak neoliberaal model dat de toon zet. Ik wil het er heel graag over hebben met Rik Van de Walle en begin mei ga ik met hem in debat daarover.”
vinden dat ze dat niet zijn, zijn er ook veel moslims die verre van extremistisch zijn en openstaan voor een debat. Laten we niemand stigmatiseren en in elke groep uitzoeken wie werkelijk gevaarlijk is.”
me echt af of het er enorm leuk aan toe zou gaan en of de broederlijkheid er zou vanaf spatten om vervolgens samen tegen ‘links’ ten strijde te trekken. Ik zie dat allemaal minder radicaal en minder oppositioneel. Laat ons toch ook de taal van de halve burgeroorlog en van polarisatie zo goed mogelijk proberen te vermijden.”
Hind Fraihi schrijft in een column dat “een deel van de moslims een drijvende kracht achter het nieuwe conservatisme in Europa zal vormen”. “Links progressief dreigt dan te vervellen tot een levensstijl voor wie het zich kan veroorloven.” Moet links bang zijn indien de rechts-conservatieve zijde en moslims elkaar zouden vinden?
“Het is een interessante, maar ook vrij abstracte gedachte. Ik zou graag dat open gesprek eens willen zien tussen conservatieve moslims en, laten we zeggen, de rechterzijde van Vlaams Belang. Ik vraag
“Het klopt wel dat een bepaald links gedachtegoed betrekkelijk elitair geworden is vandaag en dat is een verandering vergeleken met vroeger. De kiezers van Groen bijvoorbeeld zijn vaak stedelingen die hoogopgeleid zijn met een vaak vrij rustige baan waarvoor ze niet ongelooflijk veel betaald worden, vaak in de overheidssector, en dus met wat statusincongruentie tussen het geld dat ze verdienen en de opleiding die ze hebben genoten. Dat is wel een publiek dat neigt naar links. Hoe het allemaal verder gaat evolueren, weet ik ook niet precies. Er zijn wel moslims die hier al een hele tijd wonen en een goed leven hebben opgebouwd, maar niet meteen alle ‘progressieve’ modetrends van onze tijd gaan overnemen, ze hebben zeer terecht hun eigen ideeën.”
Mochten die conservatieve moslims en de conservatieve rechterzijde elkaar vinden, zou dat dan een kans voor cd&v kunnen betekenen om die conservatieve moslims te bereiken?
“De vraag is of cd&v tegen dan nog bestaat. Ik zie veel veranderen in het politieke landschap de komende jaren. Partijen van het midden spelen nu nog steeds een grote rol door hun ministers en kabinetten, maar het kan zijn dat er op den duur een echte omslag komt.”
STIJN DERUDDER WOUTER VAN DEN BRANDE
Een eigen nieuwe partij komt er uiteindelijk niet, maar u wil kiezers weghouden van de extremen door een ‘centrum’ aan te bieden. Om te weten wat het centrum is, moeten we weten wat de extremen zijn. Neem nu bijvoorbeeld migratie. Het ene extreem is niemand toelaten, het andere is iedereen toelaten. Wat zegt ‘het centrum’ over het aantal asielzoekers en migranten dat we moeten toelaten?
“Het probleem is dat we beleidsmatig niet in staat zijn om te bepalen hoeveel mensen er komen. Ik zou als regel nemen dat wanneer het gaat om vluchtelingen in de juridisch-technische zin van het woord, wij de mensenrechtelijke plicht hebben om die op te nemen zolang ze in gevaar verkeren, maar dat is een beperkt percentage van het aantal mensen dat zich aanmeldt. Wanneer het gaat over migratie in het algemeen, is het van het grootste belang dat we een politiek kunnen voeren en dat we in België, in samenwerking met Europa, in staat zijn
te bepalen hoeveel mensen we kunnen toelaten. Ik ben niet voor een absolute migratiestop, ik denk dat je moet proberen te zien hoeveel mensen we in onze samenleving kunnen opnemen, in lijn met de draagkracht van de bevolking. Ik kan mij vergissen, maar ik denk dat veel mensen niet zozeer tegen een migratiepolitiek waarbij nieuwe mensen binnenkomen zijn, maar wel tegen het gevoel dat onze overheid niet in staat is om enige politiek te voeren waardoor dat onvermogen misschien wel tot een half opengrenzenbeleid leidt. Dat is het probleem, niet het principe zelf om nieuwe mensen toe te laten, denk ik.”
Is het niet vooral onwil? Tijdens de coronacrisis zagen we immers dat er lockdowns en gesloten grenzen waren…
“Bij corona was er de angst die mensen hadden om dood te gaan. Als die er niet meer is, wordt het toch een andere zaak. Ik zie dat het in de politiek de laatste tijd heel
vaak over onvermogen gaat, wat ik heel erg vind. In België is er een onvermogen op vele punten zoals het onvermogen om een evenwichtige begroting op te stellen, maar ook in Vlaanderen om de kwaliteit van het onderwijs te handhaven bijvoorbeeld. Ik denk dat het juist dat onvermogen is dat mensen bang of wantrouwig maakt.”
“En onwil… Eerlijk gezegd, stel dat het Vlaams Belang aan het bewind zou komen, dan zullen er ook migratieproblemen blijven en zal het nog heel moeilijk zijn om die allemaal onder controle te houden. Daarom ben ik een voorstander van een open gesprek met niet al te veel verontwaardiging waarbij men een gematigde, niet-racistische migratiepolitiek voert en waar men ook heel duidelijk zegt dat mensenrechten absoluut gevrijwaard moeten worden, terwijl het tegelijk niet zo is dat respect voor de mensenrechten verhindert dat je een migratiepolitiek voert. Dat moet echt duidelijk gezegd kunnen worden, zonder de ‘emo’ en de verontwaardiging die je bij Ecolo-Groen doorgaans vindt bijvoorbeeld.”
Betaalt jouw ziekenfonds brillen tot 100 euro terug?
De vraag is of cd&v tegen dan nog bestaat, want ik zie veel veranderen in het politieke landschap de komende jaren
Op 24 februari is het de verjaardag van de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne. Die lijkt deze winter te zijn geëvolueerd naar een bloedige loopgravenoorlog zoals de Eerste Wereldoorlog. We vroegen aan defensiespecialist Sim Tack hoe de situatie is en mogelijk zal evolueren.
Recent kwam het intense strijdtoneel rond Voehledar en Bahmoet in de media. Sim Tack wijst erop dat Rusland dezelfde modus operandi aanhoudt zoals in het verleden, met grote opofferingen aan mensen en materiaal in ruil voor heel beperkte winsten.
Het blijft opmerkelijk dat de Russen zoveel verliezen toestaan. Volgens Tack is dat omdat Rusland moet werken met de middelen die het heeft. “Ze proberen vooruitgang te maken en hebben nog steeds ambitie om bepaalde gebieden in te nemen, maar de manieren om dat te bereiken zijn enorm beperkt.” Aanvallen in mensengolven en het verspillen van materiaal is dus hoe Rusland te werk gaat. “Dat is een heel destructieve methode, waarvan veel mensen denken dat die niet vol te houden is.” Daarom zet Rusland nu ook weinig getrainde, pas gemobiliseerde mannen in.
De strijd concentreert zich momenteel sterk rond Bachmoet, omdat het de poort is naar Slovjansk en Kramatorsk, aldus Sim Tack. “Dat zijn de twee grootste steden in de Donetsk-regio die nog steeds in Oekraïense handen zijn.”
Daarnaast is net de reden dat er al zoveel verliezen zijn geleden ook een reden om verder te vechten: zolang Oekraïne de verdediging kan volhouden is er op zich een militaire waarde. We mogen dus niet vergeten dat Oekraine zelf ook verliezen lijdt, al blijven ze daar uiterst vaag over.
Volgens Sim Tack houdt de Oekraïense leiding daar ook heel bewust rekening mee. “Ik denk dat ze op basis daarvan zullen afwegen hoelang het de moeite blijft om Bachmoet te verdedigen. Daarnaast zou na een overgave van de stad Rusland gewoon verder opschuiven, waar ook nadelen aan verbonden zijn. De westerse hulp die recent werd beloofd, met vooral lichte en zware tanks, zal pas later een verschil maken, al zijn de trainingen voor de soldaten al volop bezig.
Capaciteit
Bij recente militaire acties viel de rol van Wagner-huurlingen op, die bijzonder hoge verliezen leden. Ze zijn nog
steeds een van de belangrijkste spelers rond Bachmoet. “Er rijzen vragen over hoeveel mensen Wagner kan mobiliseren om dezelfde rol te blijven volhouden”, weet Tack. Hij wijst daarbij op indicaties dat de organisatie moeilijker mensen uit gevangenissen kan rekruteren, weinigen zijn geroepen om zich op te offeren zoals in het recente verleden.
“Daarnaast stelde Jevgeni Prigozjin dat zijn huurlingenorganisatie binnen de Russische regering wordt tegengewerkt. Dat is de verderzetting van een spanning die al langer aan het opbouwen is tussen Wagner en het Russische ministerie van Defensie.” Het maakt deel uit van de Russische interne machtspolitiek.
Verder zijn er indicatoren dat Rusland zich opmaakt voor een nieuw offensief met verse manschappen, al lijkt het dat er moeilijkheden zijn met het beschikbare materiaal. Zo verliest het land meer tanks dan het er momenteel kan produceren en weigeren troepen soms te vertrekken omdat ze geen wapens hebben. Rusland botst op de limieten van wat het kan doen, maar blijft natuurlijk een dreiging vormen voor Oekraïne.
Het aangevallen land kon in de begindagen ook veel rekruteren, maar nu is extra mankracht blijven vinden moeilijk geworden. “Ik denk dat het een intense attritiestrijd is geworden waarbij het kamp die het best kan omgaan met de schaarse middelen zal winnen. Daar kan het verschil in kwaliteit van materiaal een voordeel geven aan Oekraïne, maar ik denk niet dat we snelle offensieven zullen zien die plots het conflict zullen doen omslaan.”
Belgische steun
Op de vraag of de Belgische hulp significant is, reageert Tack genuanceerd positief. “In vergelijking met andere landen is die steun niet op hetzelfde niveau, maar we moeten kijken naar wat de capaciteit is. Bovendien mag België zichzelf niet in de voet schieten en moet de eigen defensie intact blijven. Daarnaast zorgt België ook voor veel economische en humanitaire steun.”
De belangrijkste les die de defensiespecialist trekt, is dat de ware capaciteit van het Russische leger bescheidener blijkt dan veel mensen vroeger dachten. Het Russisch leger is afgebouwd in vergelijking met het Sovjettijdperk, maar valt wel terug op de doctrines van vroeger.
Na de winter verwacht hij een hernieuwing van de offensieven, maar minder spectaculair dan we eerder zagen. Tack vermoedt dat er eerder lokale verschuivingen zullen plaatsvinden en het vooral een kwestie zal zijn om elkaars capaciteiten te doen eroderen. Oekraïne lijkt daarbij in het voordeel om in de toekomst de territoriale integriteit te kunnen herstellen, maar de oorlog zelf wordt een werk van lange adem.
VERENIGD KONINKRIJK
volksraadpleging zou kunnen plaatsvinden. De datum lag al min of meer vast: 19 oktober. Het momentum leek goed gekozen, want de Brexit geeft nog steeds discussies over handelsverdragen. Ook de interne strubbelingen bij de Conservatieve regering in London gaven Sturgeon wind in de zeilen. Een hele resem opiniepeilingen tonen sinds Brexit aan dat een meerderheid van de Schotten dit keer wel zou durven te stemmen voor een totale afscheiding van het Verenigd Koninkrijk.
Als eerste minister genoot Nicola Sturgeon sinds het Brexit-referendum internationale bekendheid. Het overgrote deel van de Schotten wilde in de Europese Unie blijven. Sturgeon was van mening dat de verstrekkende beslissing om de EU te verlaten, een nieuw Schots onafhankelijkheidsreferendum noodzakelijk maakte. Haar grote politieke plan: Schotland los van het Verenigd Koninkrijk, als een toekomstige lidstaat van de Europese Unie.
Vorig jaar kondigde Sturgeon meermaals en luidkeels aan dat in 2023 een nieuwe
Tussen droom en daad staan praktische bezwaren en wetten in de weg. Londen liet weten een nieuw referendum te zullen verbieden. Het beeld van Catalaanse toestanden doemde op. Het Britse Hooggerechtshof stelde dat de Schotse regering niet de bevoegdheid heeft om eigenhandig een referendum uit te schrijven. Enkele weken geleden gebeurde iets gelijkaardigs. De Schotse regering wilde een wet invoeren waarbij jongeren van zestien jaar (in plaats van 18) zich als transgender zouden kunnen registreren. Opnieuw ging Londen in de aanval, want de regering in Westminster zou de nieuwe ‘genderwet’ nietig verklaren.
De kwestie leek in het gezicht van Sturgeon te ontploffen toen de zaak van transvrouw Isla Bryson heel wat media-aandacht kreeg. Bryson - persoon met penis - had twee vrouwen verkracht, maar mocht zijn vonnis afwachten in een vrouwengevangenis. De feiten werden gepleegd voordat hij
uit de kast kwam als transgender. Los van de legale discussie bleek het een splijtzwam in de publieke opinie. Sturgeons voorganger Salmond, die zich intussen ontpopte tot haar aartsvijand, haalde vlak voor haar vertrek hard uit naar de eerste minister: “Als je doorgaat met het pleidooi voor Schotse zelfbeschikking, Schotse onafhankelijkheid, met deze genderkwestie als aangrijpingspunt en het conflict met Westminster, dan is dat onhoudbaar.”
Nicola Sturgeon kondigde haar vertrek aan als Schotse eerste minister. De nationalisten moeten opzoek naar een nieuwe politieke leider. Sturgeon verlaat het politieke veld op een lastig moment. Een donderslag bij heldere hemel. Zo verrassend kwam de persconferentie van de Schotse ‘First Minister’ afgelopen week. Gedurende zowat een decennium bekleedde Sturgeon het belangrijkste politieke ambt in de noordelijke deelstaat. Daarmee is zij tot dusver de langstzittende Schotse eerste minister. Al sedert 1999 zetelt de juriste in het parlement. Reeds in 2004 wilde Sturgeon leider van de Scottish National Party (SNP) worden. Al snel zag zij in geen kans te zullen maken tegen de destijds populaire Alex Salmond. In november 2014 werd zij dan toch leider van de SNP. Onder haar aanvoerderschap bleven de links-nationalistische Schotten veruit de grootste partij. Toch slaagde Sturgeon er niet in de absolute meerderheden - uit het tijdperk-Salmond - te evenaren. Momenteel bestuurt de SNP de deelstaat samen met de al even linkse groenen.
“Je moet van deze kwestie afstappen en je bezighouden met kwesties waarvoor het Schotse parlement een enorme en overweldigende steun heeft, zoals de pure armoede in ons land van energieovervloed, de Europese kwestie en het essentiële recht van Schotland op zelfbeschikking”, zei Salmond op de Britse radio. “Dat zijn de kwesties waarbij je de strijd moet aangaan met Westminster, waar Schotland met een meerderheid achter je staat. Niet een kwestie waarbij de Schotse steun verdeeld is, en niet in jouw voordeel.”
Speelgoedfabrikant Mattel had er in 2019 niet beter op gevonden dan geslachtsloze Barbiepoppen op de markt te brengen. De actie van Mattel werd met veel bombarie aangekondigd.
Met iets minder bombarie heeft dezelfde multinational nu aangekondigd om drie jaar later geslachtsloze poppen uit de handel te nemen. Reden van deze plotse en drastische stappen? Er is geen vraag naar deze poppen, zo blijkt. “Een genderneutrale pop is toch een logische ontwikkeling en zou een goede graadmeter zijn, hoe ver een maatschappij staat. En hier moesten we dus vaststellen dat de Duitse maatschappij er nog lang niet klaar voor is”, betreurde de chef van Mattel-Deutschland, Sebastian Trischler op de informatiewebstek t-online. Mattel blunderde ook al met Scrabble
Mattel biedt deze genderneutrale poppen dus niet meer aan. Het was de bedoeling van Mattel, stelt Trischler, om kinderen bij hun ontwikkeling te steunen, en te laten beseffen “dat discriminatie ook reeds op jonge leeftijd begint”. Daarom, aldus Trischler, “kunnen we ook alleen het aanbod ter beschikking stellen, en hangt het van de ouders af welk speelgoed ze hun kinderen geven”.
Het is niet de eerste gender-uitschuiver van Mattel. Zo ontlokte de beslissing van Mattel om in de Duitse versie van het woordenspel Scrabble het zogenaamde en controversiële gendersterretje in te voeren veel kwade reacties bij het publiek. “We hebben een genderblokje aan het spel toegevoegd, een blokje met een gendersterre-
tje daarop. Hierop is in Duitsland een echte shitstorm losgebroken”, aldus nog Tischler, die beseft dat heel veel mensen in Duitsland het gendertaalgebruik gewoonweg afwijzen. “Nochtans beïnvloedt ons speelgoed de jonge generatie en hier wilden we onze voorbeeldfunctie volledig uitspelen.”
Schurftbarbies
Sinds 2019 is Sebastian Tischler baas van de Duitse afdeling van Mattel. Daarvoor werkte hij meerdere jaren voor het Franse cosmeticabedrijf L’Oréal. Mattel is de producent van Barbie maar ook van onder andere PollyPocket-poppen, het kaartenspel UNO en Fischer Price. Barbie is als pop al 64 jaar oud, en wordt sinds kort ook verkocht met hoorapparaten, met overgewicht, huidziekten of in een rolstoel.
PIET VAN NIEUWVLIET
Enkele bekende verhalen van Roald Dahl, zoals ‘Sjakie en de chocoladefabriek’ en ‘Matilda’, zijn voortaan politiek correct. In de herschreven versies zijn Oempa Loempa’s genderneutraal en worden personages niet langer omschreven als “dik” of “lelijk”. Dat schrijft de Britse krant The Telegraph.
Puffin Books, de grootste uitgever van kinderboeken in het Verenigd Koninkrijk en een groot deel van de Angelsaksische wereld, heeft zogenaamde ‘sensitivity readers’ ingehuurd om de verhalen van Roald Dahl kritisch te analyseren. Op basis van hun input zouden er honderden aanpassingen zijn gebeurd aan de oorspronkelijke teksten. Op die manier hoopt de uitgever ervoor te zorgen dat de boeken “vandaag de dag door iedereen kunnen worden gewaardeerd”.
De personages werden minder grotesk gemaakt door beschrijvingen van hun fysieke uiterlijk af te zwakken. Het woord “dik” is uit elk boek weggehaald, waardoor Caspar Slok uit ‘Sjakie en de chocoladefabriek’ voortaan als “enorm” wordt omschreven. De Oempa Loempa’s zijn niet langer “piepklein” of “niet hoger dan mijn knie”, maar gewoon “klein” en zelfs genderneutraal: geen “kleine mannen”, maar “kleine mensen”. Ook woorden als “gek”, “zwart” en “wit” werden geschrapt.
Een poetinistisch Europarlementslid deed eens schamper over een mogelijke ‘regime change’ in Rusland en over het idee dat “democratie met bommen uit de lucht kan vallen”. Hij verwees naar de mislukte pogingen van de VS om in Irak en Afghanistan terreurregimes omver te werpen en democratische structuren te installeren. Democratie! O gruwel! Als hij consequent was met zich zichzelf, zou hij ontslag moeten nemen uit het Europees Parlement en zich ook nooit meer kandidaat stellen voor gelijk welk verkozen mandaat, want de democratie in bijna heel West-Europa is tijdens de Tweede Wereldoorlog “met bommen uit de lucht gevallen” en daarna bestendigd door het Marshallplan. Dictators treden nooit vanzelf af, omdat berouw krijgen over hun misdaden niet aan hen besteed is.
Daarnaast zijn passages toegevoegd die niet van de hand van Roald Dahl zijn. Zo werd in ‘De Heksen’ een extra zin toegevoegd, meer bepaald in het deel waarin wordt uitgelegd dat de heksen kaal zijn onder hun pruiken: “Er zijn genoeg andere redenen waarom vrouwen pruiken dragen en daar is zeker niets mis mee.”
De herziening van de bekende verhalen begon al in 2020, nadat de nieuwe film van ‘De Heksen’ voor controverse had gezorgd. Dat de Grote Heks - een kwaadaardig personage gespeeld door Anne Hathaway - een paar vingers miste aan elke hand, schoot bij enkele paralympiërs en organisaties in het verkeerde keelgat. Televisie- en filmproducent Warner Bros moest zich toen verontschuldigen voor die “beledigende voorstelling” van mensen met een beperking.
ANTON SCHELFAUT
Macron maakt zich illusies: als er in Rusland geen ‘regime change’ komt, zal deze Russische aanvalsoorlog, die in 2014 begon, de geschiedenis ingaan als de Eerste Oekraïense Oorlog. Als de huidige elitesmet of zonder Poetin - de teugels in handen houden, zal er Tweede Oekraïense Oorlog komen. De Russen zullen zich reorganiseren, herbewapenen en het opnieuw proberen. Als ze zich een tijdje koest houden zullen de sancties afgebouwd worden, het aardgas en de olie zullen de schatkist weer spekken en ze zullen een nieuwe strijdmacht opbouwen en nieuwe oorlogen beginnen. Tot er tenslotte toch een ‘regime change’ komt … of tot het land volledig verpletterd wordt en verschrompelt tot een soort Noord-Korea: een straatarm hongerland met massa’s kernwapens. Voor ieder nuchter denkend mens is een ‘regime change’ dan een veel betere oplossing.
Mongoolse mentaliteit moet weg
Moet Rusland als natie verpletterd worden, zoals met Duitsland in 1919 en in 1945 is gebeurd? Natuurlijk niet. Daarin heeft Macron gelijk. Maar wat er wél verpletterd moet worden, is het conglomeraat van maffieuze oligarchen, de Wagnergroep, de inlichtingendiensten, de door sadisme verziekte politiekorpsen en de strijdkrachten, allemaal met hun Mongoolse mentaliteit van ongeremde agressie en brute machtsuitoefening. Het zijn de Doegins, de Poetins, de Kadyrovs en de Prigozjins, met hun honderdduizenden brute volgelingen op alle bestuursniveaus, die de dragers zijn van de primitieve Mongoolse mentaliteit die Rusland al sinds de veertiende eeuw verziekt, en die alle vrijheidsbewegingen eeuwenlang in bloed heeft gesmoord. De militaire tak van dit ‘Mongoolse Rusland’ wordt nu al vernietigd. De Oekraïners zijn er volop mee bezig. Door de massale verliezen zal het militaire deel van de ‘Mongoolse elite’ doodbloeden en de bovenlaag ervan - die natuurlijk meestal niet sneuvelt - zal misschien voor generaties gediscrediteerd en gehaat zijn. Groepen mensen die met elkaar verbonden zijn door een gemeenschappelijke religie, gedeelde ide-
alen of liefde voor een vaderland kunnen ook in tijden van onderdrukking en nederlagen samenhorig blijven. Kijk maar naar de Polen, de Ieren of de Joden in de diaspora. Maar groepen waarvan de samenhang alleen gebaseerd is op de bewondering voor naakte macht, verliezen heel snel hun samenhang als… zij niet meer machtig zijn. Dan beginnen de hyena’s elkaar immers te verslinden.
Zwaarden en schilden
Maar de andere machtscentra zullen moeilijker uit te roken zijn. Ik heb er in een eerder artikel al op gewezen dat het heel eenvoudig is een Russische regering op de been te brengen, met bekwame en beschaafde mensen die nu in de gevangenis zitten, of in ballingschap. Maar het zal heel moeilijk zijn zo’n regering de nodige ‘zwaarden en schilden’ te geven om zichzelf te handhaven, de zwaarden en schilden die gevormd worden door betrouwbare legereenheden, politiekorpsen en inlichtingendiensten. Bijna alle Russen die de kennis, de mentaliteit en de vaardigheden hebben om die ‘zwaarden en schilden’ te hanteren, zijn kleine Poetins. Of kleine Dzjengis Khans. Zolang dat probleem niet is opgelost, moet men Rusland klein en zwak houden.
PAUL BÄUMEROns land heeft zo’n 28 jaar om volledig klimaatneutraal te worden; tenminste, als het aan de Europese klimaatambities wil voldoen. Klinkt afschrikwekkend, maar dat hoeft het niet te zijn. Dat is althans de boodschap die ‘De Klimaatschok’, het nieuwste boek van investeringsbureau Econopolis, probeert te brengen. Het boek probeert enkele realistische oplossingen te formuleren rond het klimaat, die we vanuit België kunnen doen. Een gesprek met coauteur Yanaika Denoyelle.
’
Ik ben na mijn studies meteen bij Econopolis terechtgekomen, als klimaatconsulent”, vertelt Denoyelle over de totstandkoming van het boek. “Het project rond het boek was al lopende. Geert Noels had met Econopolis Paul Hawken uitgenodigd, de schrijver van ‘Drawdown’, een boek dat dezelfde oefening maakt als wij, maar globaal. Het brengt 100 oplossingen om globaal tot ‘net zero’ te komen, een nul-uitstoot van CO2. Hawken is een activist, maar hij brengt een positief, optimistisch verhaal en dat bracht ons hier op het idee om hetzelfde te doen voor België. Die focus op België zorgt ervoor dat alles ook een stuk concreter werd, wat alles interessant maakt naar communicatie toe. Een globaal probleem zoals rijstteelt betekent bijvoorbeeld niet zo veel voor ons. Mensen zitten vaak met de vraag van wat ze zelf kunnen doen en daar geven wij een antwoord op.”
Zoals het probleem met de boeren en de stikstof?
“Impliciet een beetje. Een van de oplossingen is onder meer het klimaatdieet en dat pleit ervoor dat we het vleesverbruik moeten matigen en vooral minder rundsvlees moeten eten. Als elke Belg dat doet, dan zou ofwel de veestapel krimpen ofwel de export stijgen.”
“Indien wij evenveel zouden fietsen als Nederlanders, zou op korte termijn de impact groter zijn dan indien we met z'n allen overschakelen op een elektrische wagen”
Waarom is rundsvlees zo slecht?
“Omdat runderen herkauwers zijn en die produceren bij het herkauwen methaan. Die boeren dat erg krachtig broeikasgas uit en dat komt in de berekening slecht uit tegenover de productie van andere proteïnen. De berekeningen gebeuren door de analyse van de levenscyclus, van het veld tot aan de consumptie. De vraag is welke input er nodig is voor de productie van een kilogram rundvlees. Daarbij kijken we ook nog eens naar transport, verpakking, veevoer, enzovoort. Daar bestaan globale cijfers van. Die cijfers vertalen we naar de Belgische context, samen met gespecialiseerde experten. De Belgische veehandel is bijvoorbeeld veel efficiënter dan de globale veehandel. Daar houden we allemaal rekening mee en zo zijn we tot onze conclusies gekomen.”
Als we hier zo efficiënt zijn, zetten we dan niet beter in op meer landbouw bij ons?
door wordt de natuur aangetast.”
Welke kleine dingen kunnen een groot verschil maken?
“Op het individueel niveau zijn er volgens mij drie oplossingen die erbovenuit steken. Het klimaatdieet, waar we selectiever zijn in de proteïnen die we eten. Meer kip, meer varken en minder rund. Ook minder kaas, want dat is een afgeleide van rund, en kleinere porties. Daar kunnen we de uitstoot van wat we eten mee halveren. Dat is hetzelfde als we allen vegetarisch zouden eten. Veganisme is eigenlijk de beste manier daarvoor, maar het draagvlak daarvoor is veel te klein.”
Is vegetarisch eten ook niet problematisch met bijvoorbeeld de grote soja-industrie en de bijhorende milieuschade?
“Dat klopt, maar ongeveer 80 procent van de soja die we invoeren is bestemd voor veevoeder. We moeten dus rekening houden met het feit dat zo’n dier niet alleen methaan en andere broeikasgassen produceert, maar ook alles errond een kost heeft.”
“Vegetariërs eten vaak meer kaas en dat is eigenlijk slechter dan kip, op het vlak van CO2. We kunnen dus wel gerust vlees blijven eten, maar passen beter ons consumptiepatroon aan.”
En wat vindt u van kevers en insecten?
“(lacht) Ik denk dat mijn mening daar wat verschilt van Kristof en Geert, want als bio-ingenieur ben ik daar wel al vaak mee in aanraking gekomen. Ik vind het een interessante piste, al is het nog niet voorzien voor onze supermarkten. Het heeft de kleinste afdruk op de meeste vlakken, maar ik begrijp dat het een mentaliteitswijziging vraagt die we niet per se hoeven te maken.”
Het berekenen van alles doet denken aan de vijfjarenplannen van de Sovjet-Unie en veel wetenschappelijke modellen blijken na verloop van tijd niet helemaal solide. Spelen we niet te veel leerling-tovenaar?
“Ja, maar daar tegenover staat het adagium ‘meten is weten’. Als we het niet meten, weten we niet waar we de grootste winsten kunnen boeken. Ik denk ook dat we rond CO2 het meeste al weten, dat zal niet omslaan zoals bij de voedselpiramide. We pleiten er ook niet voor om mensen bepaalde dingen op te leggen, wel voor een CO2-taks, die de vervuilingskosten in beeld brengt. Dan zal de consument het gedrag op basis daarvan aanpassen.”
Kunnen we dat niet aan de markt overlaten? Auto’s worden bijvoorbeeld vanzelf zuiniger en efficiënter.
bat waar veel mensen over vallen. Indien we daar op korte termijn mee stoppen en het gat moeten opvullen met gas, dan zijn we alle vooruitgang rond hernieuwbare energie ongedaan aan het maken. Dat lijkt mij zonde.”
Welke concrete dingen kunnen we als land makkelijk doen om het klimaat te helpen?
“Ik ben er zelf van geschrokken hoe groot de impact van voedselverlies is. De VN zegt dat indien voedselverlies een land zou zijn, het de op twee na grootste vervuiler van de wereld zou zijn, na de VS en China. Dat is echt gigantisch. Bij ons gebeurt dat vooral aan het einde van de keten, bij restaurants maar ook bij mensen thuis, die dingen bijvoorbeeld te lang in de koelkast laten liggen en dan wegwerpen. Een ander voorbeeld: indien wij evenveel zouden fietsen als Nederlanders, zou op korte termijn de impact groter zijn dan indien we met zijn allen overschakelen op een elektrische wagen. Al is daarvoor een passende infrastructuur vereist.”
“Ik had van een heel groene regering toch wel meer gehoopt”
Bestaat het risico niet dat we met de alomvattende focus op het klimaat de rest uit het oog verliezen?
“Ik zie daarbij twee facetten. Enerzijds gaat de klimaatcrisis hand in hand met andere problemen zoals biodiversiteit en armoede. Mensen zeggen dat ze het sociaal aspect wat misten. Ik denk dat het voor ons een volgende stap kan zijn. Voor mij hoeft dat geen ‘of-verhaal’ te zijn. Het zijn klimaat én armoede.”
“Anderzijds denk ik dat rijke westerse landen in de toekomst technologieën zullen creëren die andere, armere landen zullen kunnen gebruiken zonder de stap van vervuiling. Zoals bijvoorbeeld bij zonnepanelen. Die zijn nu zo matuur dat ze in Afrika kunnen geplaatst worden. Hetzelfde kan in de toekomst met waterstof of met ‘air capture’. Het hoeft dus niet tegenover elkaar geplaatst worden. Er zijn altijd synergieën mogelijk.”
CARL DECONINCK
• Master bio-ingenieurmilieutechnologie (Universiteit Antwerpen en KULeuven)
• Master koolstofbeheer (Universiteit van Edinburgh)
• Klimaatconsultant bij Econopolis
“Ja, dat komt vaak terug in onze analyse. Het is niet noodzakelijk beter om activiteiten af te stoten omdat ze vervuiling met zich meebrengen aangezien we het hier efficiënter kunnen doen dan elders. Indien we bijvoorbeeld de staalproductie zouden afschaffen in België, dan gaat dat misschien naar China waar het minder efficiënt gebeurt én importeren we het staal naar hier. Daarmee zouden we emissies importeren die netto hoger zijn. Wat het moeilijk maakt is dat we op een klein stuk land heel veel vee hebben. Hier-
“Ja, maar er is een marktfalen: de kost van de broeikasgassen wordt nog niet in de prijs opgenomen. Als de zeespiegel bijvoorbeeld zal stijgen, dan is dat het gevolg van de CO2 die we uitstoten. Die kost is nog niet geïnternaliseerd in de markt. We moeten het zelf doen voordat de markt het kan oplossen.”
We hebben met Vivaldi de meest groene regering ooit. Hoe kijkt u naar haar resultaten?
“Ik had van een heel groene regering toch wel meer gehoopt. Er gebeurt veel rond hernieuwbare energie en dat is positief, maar kernenergie is een heel gevoelig de-
Wat is de belangrijkste les die u geleerd heeft bij het schijven van het boek?
“Ik denk dat als we de 20 oplossingen samenleggen, we ver komen, maar er zit geen zilveren kogel bij die alle problemen elimineert. Zo wordt er vaak gewezen op kernenergie of hernieuwbare energie en dat zijn belangrijke stukken van de oplossing, maar daarmee alleen komen we er niet. We moeten echt meer de debatten opentrekken. De experten moeten meer van elkaar leren, over de vakgebieden heen…”
“Het is niet noodzakelijk beter om activiteiten af te stoten omdat ze vervuiling met zich meebrengen aangezien we het hier efficiënter kunnen doen dan elders”
Maarten Bauwens haalde in 2019 wat media-aandacht wanneer hij na het winnen van het Europees kampioenschap jiujitsu in Malaga met de Vlaamse Leeuw het podium beklom. Een stoutmoedigheid die veel sporters niet aan de dag durven leggen. We gingen daarom spreken met de vechtkunstenaar.
Maarten Bauwens is geboren en getogen in Temse.
Hij is vooral bekend dankzij zijn kunde op de mat.
Hij is namelijk (voormalig) wereldkampioen en Europees kampioen jiujitsu. Dat een Vlaming het zo ver kan schoppen in de sport, is wel bijzonder, want jiujitsu is een relatief kleine sport in ons land. Meer nog, hij specialiseert zich in Braziliaans jiujitsu, BJJ, “een vorm van judo met worpen, klemmen, houdgrepen en dergelijke meer, waar je kan winnen op punten of met een klem”. Volgens Bauwens zijn er een tiental jongens, en wat dames, in Vlaanderen die een topniveau halen, vooral in Brussel.
Eigen stijl
Zelf is hij begonnen in het thaiboksen en maakte hij later de overstap naar MMA. Daar leerde hij het ‘grappling’ appreciëren en begon hij zich te richten op jiujitsu. Eerst in Gent, aan de Rozebroeken. Daarna ging hij zijn worsteltechnieken bijspijkeren in het worstelen zelf, met af en toe een judoles erbovenop “om overal de beste aspecten te kunnen integreren”.
Die eigen stijl is dan ook gekenmerkt door een nadruk op het worstelen en het naar de grond halen van de tegenstander om die dan van bovenuit te verslaan. BJJ onderscheidt zich van klassiek jiujitsu doordat het veel technieken heeft om vanuit de grond naar boven toe de tegenstander te verslaan. Volgens Bauwens is het dan ook een uitstekende zelfverdedigingssport voor vrouwen. De technieken zijn er immers op gericht om krachtige en zware tegenstanders te neutraliseren.
Een beetje voor nerds
Ook benadrukt hij het belang om de sport te combineren met andere vechtsporten, al heeft iedereen een eigen voorkeur en aanleg. Zelf vindt Bauwens dat BJJ een hoog ‘nerdgehalte’ heeft omdat er een doorgedreven aandacht is voor vergevorderde technieken. In tegenstelling tot pakweg boksen met een relatief beperkt aantal stoten is dat in het BJJ een heel pak meer. “Er is veel meer om te leren en er moet een bepaalde gradatie van nerdisme zijn om dat te willen leren.” Volgens Bauwens is dat ook merkbaar bij de beoefenaars. “Iedereen is onderling erg passioneel met jiujitsu bezig, echt een bende nerds (lacht).”
Er zijn nog drie eersteklassenploegen actief in Europa. Club Brugge in de Champions League, AA Gent en Anderlecht in de Conference League. Maar dat zou wel eens snel voorbij kunnen zijn na een erbarmelijke week voetbal.
Club Brugge kende in de groepsfase van het kampioenenvoetbal dan wel een fantastische periode, de voorbije maanden is Club het winnen helemaal verleerd. Sinds midden december won het twee keer tegen degradatiekandidaat Zulte Waregem, alle andere wedstrijden waren gelijkspelen of verliespartijen. De Beker winnen is nu al niet meer mogelijk, en Carl Hoefkens, eerder nog de hemel ingeprezen voor zijn Europese resultaten, mocht beschikken.
16 MILJOEN EURO
Zijn vervanger Scott Parker lijkt ook niet te weten wat hij met de ploeg moet doen. Tegen Benfica stelde hij niet eens een echte spits op. Pijnlijk, wetende dat aanvaller Roman Yaremchuk 16 miljoen euro kostte en net omwille van het Champions Leaguevoetbal werd binnengehaald. Brugge speelde niet bijzonder slecht, maar ook niet echt goed. Twee defensieve blunders deden de rest. Club kon zich wel nog verschuilen achter het feit dat er in de Champions League alleen maar absolute topploegen spelen.
VOETBALDWERGEN
AA Gent en Anderlecht kunnen dat excuus niet inroepen. In de Conference League nam Gent het op tegen het zeer bescheiden Qarabag uit Azerbeidzjan en Anderlecht tegen Loedogorets, een Bulgaarse voetbalclub uit Razgrad. Niet bepaald grootmachten in het Europees voetbal. Beide ploegen waren simpelweg beter en Qarabag en Loedogorets wonnen allebei verdiend, met 1-0.
Op papier hebben Gent en Anderlecht nog een goede kans om de zaken recht te trekken, zeker omdat de volgende wedstrijden in eigen huis plaats zullen vinden. Maar het niveau zal dan wel nog een trapje hoger moeten. Het blijft een schrijnende vaststelling dat Belgische toppers niet kunnen winnen van Bulgaarse en Azerbeidzjaanse ploegen. Voor Club lijkt het Europese avontuur voorbij.
Vlaamse Leeuw
Bauwens haalde de media toen hij met een Vlaamse Leeuw op het podium ging staan als Europees kampioen. Zelf legt hij uit hoe hij daartoe gekomen is. “Toen ik blauwe gordel was, was er een bekende club in Brussel waar het niveau heel hoog was, namelijk Renaisssance. Ik was er een van de weinige autochtonen en ben er altijd supergoed ontvangen. Ik was de vreemde eend in de bijt en dat werd enorm geapprecieerd. We lachten en zeverden veel, maar op de training was het bikkelhard. We wilden allemaal beter worden. Op den duur kreeg ik van hen de bijnaam ‘le lion flamand’, ik begon het zelf op sociale media te gebruiken, maar dan in het Engels. Iedereen vond dat grappig.”
“Later wilde ik er een logo bij en dan is er natuurlijk niets beter dan de Vlaamse vlag, dacht ik. Dan begon ik een Vlaams schild op mijn kimono te hangen, op mijn borst. Sommige mensen vielen er over dat er geen rood bij was, maar het is slechts een kleur. Daar problemen mee hebben, vind ik maar zwak. (lacht). Ik heb zo jaren wedstrijden gevochten met een leeuwtje op de borst en bij overwinningen een vlag, want ik was de ‘Flemish Lion’. Dat was algemeen bekend en aanvaard binnen de sport.”
Waalse bond
“Maar plots, na al die jaren zonder commentaar, won ik het EK en stuurde ik enkele foto’s naar het Nieuwsblad. De krant gebruikte die met de Vlaamse vlag en een enkele Walen waren daar niet blij mee. Omgekeerd zou mij het niets schelen mochten zij zelf er met een rode haan staan. De tegenkanting kwam vooral van de Waalse bond. Ze eisten zelfs een schorsing omdat ik met een Vlaamse vlag had gevierd op een internationaal toernooi. Nochtans was ik er niet voor de nationale bond, maar in eigen naam. Meer nog, ik had alles zelf bekostigd.”
“Op sociale media was er ook veel gedoe. Men verweet me van racist en fascist te zijn. Dat waren allemaal belgicisten die dat deden. Omgekeerd verdedigden de allochtonen van Brussel mij online, om maar te zeggen hoe bekrompen sommige meningen kunnen zijn.” Een Belgische vlag heeft Bauwens niet, dus daar kan hij niet snel mee zwaaien. Maar als het moet, draagt hij wel de officiële kleuren waar dat nodig is. “Ik ga niet expliciet tegen schenen schoppen, maar als ik de keuze heb, doe ik wat ik wil en zal ik me daar niet voor verantwoorden. Het is grappig hoeveel commotie dat allemaal veroorzaakte, maar op een gegeven moment raak je dat wel beu. Daarom ben ik gestopt met de vlag boven te halen. M’n leeuwtje blijft wel op m’n kimono. En ik heb de vlag altijd mee in mijn bagage, kwestie van traditie (lacht).”
Er lijkt op dit moment geen maat te staan op Tadej Pogacar (24). De Sloveen presteert ijzersterk en domineert elke wedstrijd waaraan hij meedoet.
Nochtans leek het een moeilijk begin te zullen worden voor Pogacar. Zijn team UAE meldde eerder nog dat hij verstek zou geven voor de UAE Tour omwille van een conditionele achterstand als gevolg van een buikgriep in januari. “Het seizoen is nog lang dus willen we Tadej fris houden en stap voor stap opbouwen”, klonk het bij de ploeg.
Maar in de Jaén Paraiso Classic toonde hij al meteen de beste te zijn van het peloton. Wat later deelde hij ook de lakens uit in de Ruta del Sol. Hij zal er dus staan in het voorjaar. Wout van Aert, Mathieu van der Poel en Remco Evenepoel kunnen hun kuiten al insmeren.
STRADE BIANCHE
Het is nu uitkijken naar de Strade Bianche. Daar zullen op 4 maart alle toppers voor het eerst samenkomen en die wedstrijd winnen zal een eerste echte waardemeter zijn voor de renners onderling. Ook in de Ronde van Vlaanderen, een maand later, zal Pogacar zich willen bewijzen. De Sloveen wou er vorig jaar al winnen, maar dat is jammerlijk mislukt. Dat zal hij geen twee keer laten gebeuren. Ook Luik-Bastenaken-Luik is een hoofddoel.
Uiteraard zal ten slotte de Ronde van Frankrijk ook erg belangrijk zijn. Pogacar won al de editie van 2020 en 2021. Hij won er zelfs drie verschillende truien tijdens elke Tour. Het ziet er naar uit dat hij er dit jaar opnieuw zal staan. Jumbo-Visma, dat afgelopen zomer de Tour domineerde, is alvast gewaarschuwd.
In tijden waarin politiek niet-correcte meningen of mensen die niet meedrijven op de ‘pensée unique’ die door links en woke dwangmatig wordt opgelegd, die met ‘fascisme’ worden neergesabeld, is het nuttig zich te verdiepen in wat het begrip betekent, waar het vandaan komt en te bekijken of het gerechtvaardigd is het te gebruiken om andere meningen te weerleggen in een democratische samenleving.
ideologische funderingen ervan, én de vogels van diverse pluimage die het belichaamden in kaart te brengen. Een (utopische) nieuwe mens
Uiteraard begint hij bij de stichting van de fascistische beweging in Italië door Benito Mussolini. Die wilde iets nieuws brengen voor zijn volk, iets wervends, iets dat zou fascineren. De gedisciplineerde en opofferingsgezinde soldaat stond model voor de burger die omgevormd moest worden tot een nieuwe mens in een nieuwe cultuur, waarbij geweld als een legitiem politiek middel werd aanzien. “Het fascisme presenteerde zichzelf als de vertegenwoordiger van een alternatieve derde weg naast het liberale kapitalisme en het marxistische socialisme. (…) In de eerste helft van de vorige eeuw verloren miljoenen Europeanen hun vertrouwen in het ontspoorde kapitalistische stelsel en de dikwijls moeizaam functionerende democratie. Het fascisme bood hen een verleidelijk alternatief.” In 1933 ontstond in Italië de “CAUR, een beweging die geestverwante bewegingen in het buitenland wilde verenigen rond drie grondbeginselen: de erkenning van nationale onafhankelijkheid en integriteit, het uitdragen van het idee van de corporatieve staat en het streven naar een universele, christelijke doctrine zonder racistische superioriteitsgedachte”.
Fascisme en nationaalsocialisme
Robin te Slaa is een Nederlandse historicus die zich specialiseerde in onderzoek naar het fascisme en zijn ‘realisaties’, zijn ideologische grondslagen, zijn volgelingen en zijn diverse vormen, van het zuivere fascisme tot de uitwassen ervan. Het boek is baanbrekend. Hoewel het een omvattend werk is en een intellectuele inspanning vraagt, is het vlot leesbaar. Het in enkele lijnen samenvatten is echter onmogelijk.
Te Slaa is zich bewust van de moeilijkheid tot objectief en wetenschappelijk onderzoek, want “de diepe morele verontwaardiging over de Holocaust en andere onmenselijke misdaden van fascisten bemoeilijkte decennialang onderzoek naar de oorsprong en de ideologie van het fascisme”. Niettemin slaagde de auteur erin een totaalbeeld van het fenomeen te schetsen en vooral dieper in te gaan op de
Belangrijk is dat Te Slaa een goed onderscheid maakt tussen het utopische van het fascisme en de in wezen conservatieve autoritaire regimes die men vaak over dezelfde kam scheert, zoals dat van bijvoorbeeld Salazar in Portugal. Evenzeer ziet hij niet enkel de gelijkenissen, maar vooral ook de verschillen tussen het Duitse nationaalsocialisme en het Italiaanse fascisme vooral vóór 1938, toen beide bondgenoten werden en hun lot aan elkaar verbonden. Een van de grote verschillen tot dan was de rassenleer, waar veel fascisten niet van wilden weten. Principiële fascisten zouden het dan ook nooit kunnen vinden met het nationaalsocialisme. In Nederland kwam dat bijvoorbeeld sterk tot uiting in het Zwart Front van Arnold Meijer dat zich tegen de pro-Duitse NSB van Anton Mussert keerde. Na de alliantie met Duitsland werd het begrip fascisme ongenuanceerd mee opgezogen om het etiket te worden van meedogenlo-
ze gewelddadigheid, veroveringsdrang, ontmenselijking en zelfs uitroeiing van ongewenste groepen.
In zijn slotbeschouwing plaatst hij het hedendaagse rechts-populisme tegenover het fascisme en komt tot het besluit dat “zelfs bij populistische leiders met een onmiskenbaar autoritair karakter, zoals Bolsonaro, Orbán en Trump, de fascistische visoenen afwezig zijn”. Niettemin ziet hij bij rechts-populistische partijen als Forum voor Democratie (Thierry Baudet) wel gevaren voor de democratische rechtsorde. KVDP
Robin te Slaa, ‘Fascisme, oorsprong en ideologie’. Amsterdam, Uitgevers Boom, 2022, 411 p., ISBN 9789024451364
gitaal), maar het is vrijwel zeker dat het met gemak de miljoenenkaap zal ronden en enkele records zal verpulveren.
Ook de eerste kritieken bleken over het algemeen erg lovend. “Het beste spel in de geschiedenis van Harry Potter”, kopte het invloedrijke magazine PC Gamer. Een schot in de roos, is elders de teneur. Hier en daar werd de vergelijking met prestigieuze kaskrakers als ‘The Witcher 3’ of ‘Red Dead Redemption 2’ gemaakt.
TERF
‘transfobe’ uitlatingen van Rowling te lezen. Rowling had nochtans niets met de totstandkoming van het spel te maken.
Genocidesimulator
Een van de grote sterktes van de Harry Potter-boeken van J.K. Rowling is dat ze op onnavolgbare wijze een magische wereld weten te scheppen waarin je gewoon wil vertoeven. Iedereen die als kind of tiener de boeken verslond, heeft er dan ook waarschijnlijk stiekem van gedroomd: zelf een brief met een uitnodiging voor tovenaarsschool Zweinstein (Hogwarts) ontvangen.
Dankzij de magie van de moderne technologie is dat eindelijk mogelijk, tot op zekere hoogte althans, in het zopas uitgegeven computerspel ‘Hogwarts Legacy’, ontwikkeld door Avalanche Software. Het is lang niet het eerste Harry Potter-videospel - de teller staat intussen bijna op dertig -, maar het is wel de eerste ‘open world rpg’ in het magische universum. Zo’n ‘open world rpg’ is een rollenspel waarin je zelf een personage maakt, waarin je een open wereld vrij kan verkennen en in grote mate zelf kan bepalen wat je allemaal doet.
Geruchten over of plannen voor een gelijkaardig spel circuleren al decennia. Het is met andere woorden iets waar vele Harry Potter-fans al vele jaren op wachten. Meer dan vijfentwintig jaar nadat het eerst boek uitkwam, is het eindelijk zover.
Het hoeft niet te verrassen, maar Hogwarts Legacy bleek meteen een monstersucces. De verkoopcijfers lopen nog binnen (het spel wordt op verschillende platformen verkocht, zowel fysiek als di-
Wie de spellenkritieken leest, leert echter dat niet alles koek en ei is. “Het is moeilijk om opgewonden te raken over dit spel”, staat in hetzelfde PC Gamer-artikel dat het spel prijst. Wat is er aan de hand? Iets later volgt de verduidelijking: “Ik geniet van een spel dat een verlengstuk is van J.K. Rowling, een machtig persoon die haar platform de afgelopen jaren heeft gebruikt om transfobische opmerkingen te maken en haar rijkdom en roem gebruikt om een ideologie te bevorderen die een van de meest kwetsbare gemeenschappen in de samenleving afwijst en verder marginaliseert.”
De controverse rond J.K. Rowling gaat al enkele jaren mee. De schrijfster van de oorspronkelijke Harry Potter-boeken is immers een uitgesproken feministe van de oude stempel. Ze verzette zich bijvoorbeeld hevig tegen de voorgestelde Schotse genderwet die volgens haar de biologische werkelijkheid van het vrouwzijn zou uitwissen. Volgens transgenderactivisten is ze een nazi, genocidaal en een TERF (‘Trans-exclusionary radical feminist’).
Computerspelmagazines waren ooit een bastion van politieke incorrectheid, maar zijn tegenwoordig net zo woke als de rest van het medialandschap. In quasi alle recensies zijn verwijzingen naar de
Dezelfde woke-activisten die J.K. Rowling al een tijdje het leven zuur proberen te maken (een groot deel van hen zijn ongetwijfeld zelf Harry Potter-fans die het niet kunnen verkroppen dat hun vroegere idool hun wereldbeeld niet deelt), proberen nu elk Harry Potter-product te cancelen. Zo maakten ze een zwarte lijst van iedereen die filmpjes maakt waarin Hogwarts Legacy gespeeld wordt. Toen het spel in de online winkel van spelplatform Steam verscheen, lieten de activisten de categorieën van het spel aanpassen naar ‘genocidesimulator’.
Zelfs de rechtse Franse auteur en voormalig presidentskandidaat Eric Zemmour, die goed aanvoelt wat er bij de jeugd leeft, ging zich ermee moeien. “Onder hun slachtofferschap zijn de aanhangers van het wokisme vooral middelmatigen en afgunstigen, mensen die weten dat ze niet op het niveau staan van degenen die hen voorgingen en die hun wraak nemen door beelden en schilderijen, ficties en werkelijkheid te vernietigen”, schreef hij in een opiniestuk. “Niet in staat om J.K. Rowling te laten buigen, tonen de woke-activisten hun ware aard aan de wereld: hun race naar ideologische ‘zuiverheid’ maakt dat ze nu iedereen die J.K. Rowling op een positieve manier noemt, ‘transfoob’ noemen.”
De haatcampagne mocht in elk geval niet baten en werkte wellicht averechts, te oordelen naar de voorlopige verkoopcijfers. Het zakenblad Fortune maakte de vergelijking met de grote slechterik van de Harry potter-boeken: “Het is het videospelequivalent geworden van heer Voldemort: de Harry Potter-schurk die niet genoemd mag worden.”
In het Museum Albert Van Dyck in Schilde opent begin volgende week een uitgebreide tentoonstelling rond keramiek. ‘Kamer vol klei’ brengt werk van acht toonaangevende kunstenaars samen: vier belangrijke namen uit de eerste generatie keramisten en vier koplopers uit de daaropvolgende periode.
Albert Van Dyck (1902-1951) was een vaandeldrager van het animisme, de stroming in de Vlaamse schilderkunst die zich afzette tegen het overheersende expressionisme en die het menselijk-gevoelige vooropstelde. Van Dyck schonk vooral aandacht aan het kind en aan het schrale Kempische landschap in de omgeving van Schilde, waar hij woonde. Het museum dat zijn naam draagt heeft een driehonderdtal werken van Albert Van Dyck in bruikleen van de Vlaamse Gemeenschap.
Er waait een frisse wind door het museum. Vorig najaar pakte het uit met een vernieuwde opstelling van de vaste collectie en nu loopt er een grote tentoonstelling over keramiek als kunstvorm. Keramiek is de jongste jaren populairder dan ooit. In een wereld die steeds digitaler wordt, gaan mensen op zoek naar tastbaarheid. En wat is meer tactieler dan klei? Klei is aarde en daar gaan kunstenaars mee aan de slag.
Pioniers
‘Kamer vol klei’ belicht het sculpturale werk van vier pioniers die vanaf de jaren vijftig van vorige eeuw de toegepaste keramiek heruitvonden en het medium als kunstvorm op de kaart zetten. Dan mag José Vermeersch (1922-1997) niet ontbreken. Zijn oeuvre is bevolkt met meestal bijna levensgrote kinderen, volwassenen en honden. Vaak zijn het ‘mismaakte’ wezens. Aanvankelijk staan de figuren op zich, maar hoe langer hoe meer creëert Vermeersch groepen van mensen en honden. Verbondenheid wordt een belangrijk thema. Een mooi voorbeeld op de expo is ‘Twee staande figuren met hond’ met als ondertitel: ‘het gesprek’. Nog uit de pioniersjaren wordt Pierre Culot (1938-2011) gepresenteerd. Hij maakte aanvankelijk koppen, kommen en schalen. Als snel overstegen zijn creaties het gebruikersniveau. Zo werden zijn vazen, zoals de torsovazen te zien in ‘Kamer vol klei’, zodanig groot en mensachtig dat niemand eraan zou denken er bloemen in te zetten. Daarnaast is Lutgart De Meyer (°1924) present. In de jaren 1980-1990 maakte ze een laatste reeks grote sculpturen, waarvan er te zien zijn op de tentoonstelling. Tot dan bouwde De Meyer
haar beelden op van beneden naar boven, nu laat ze de zwaartekracht werken. Ze rolde klei uit en vouwde die als wraps. De vormen zakten in elkaar of scheurden. Soms lijken ze uiteen te vallen. Haar sculpturen hebben daardoor iets beweeglijks.
De vierde pionier is Rogier Vandeweghe (1923-2020). Hij is een van de figuren die einde jaren 1940 de pottenbakkerskunst in ons land naar een hoog niveau tilde. Vandeweghe wijdde zijn hele leven aan het uitpuren van de vaasvorm.
De opvolgers van de pioniers hebben performance, foto en video in keramiek geïntegreerd.
Van Nathalie Doyen (°1964) toont de expo onder andere grote recipiënten, bovenaan open en naar beneden eindigend op een punt. Op de grond liggend doen ze denken aan rode boeien die aangeven waar in zee het veilig is. Daarnaast is er een reeks van komvormen die Doyen heeft stukgeslagen om ze daarna opnieuw aan elkaar te lijmen.
Bie Michels (°1960) heeft wat met bakstenen, de culturele steen door de mens gevormd uit klei. Er is een video waarin dit tot uiting komt en er is een installatie van honderden bakstenen waar de toeschouwer kan langslopen. Verder toont Michels tekeningen die ze maakt met het steengruis dat bakstenen achterlaten.
Anne Ausloos (°1954) presenteert de resultaten van haar onderzoek naar klei uit de omge-
ving van het Museum Albert Van Dyck. Ze laat zien welke klei in de grond zit en hoe tastbaar die is. Alexandra Engelfriet (°1959) maakte in 2002 de video ‘Sporen in het wad’. Ze trok naar een riviermonding in de Waddenzee. Bij laagtij begaf ze zich in de kleiafzettingen. Haar lichaam bewoog zich glibberend en schuivend voort. Er ontstonden indrukken en sporen, lijnen en tekeningen, die nadien door het stijgende water werden weggespoeld. Engelfriet heeft de contouren van het begrip ‘keramiek’ heel ver opgerekt.
MMMV
Tentoonstelling ‘Kamer vol klei’, van 28 februari t.e.m. 4 juni 2023, Museum Albert Van Dyck, Schilde, www.schilde.be
ELEKTRISCHE WAGENS
Pallieterke, Vanaf 2035 mogen er van het Europees Parlement geen nieuwe diesel- of benzinewagens meer worden verkocht. De Vlaamse regering wil dit al vanaf 2029 invoeren, niet te verwonderen dus dat de N-VA dapper meestemde. Weten ze wel waarmee ze bezig zijn? Over de doeltreffendheid om CO2-uitstoot te verminderen, over de zogenaamde klimaatverandering, de zeldzame grondstoffen nodig voor de batterijen, de kinderarbeid in de mijnen, het gelobby door de subsidie-opstrijkende ngo’s… Daar wil ik het nog niet eens over hebben. Maar die politiekers zijn elke voeling met de mensen kwijt! Zijn dat de mensen voor wie we hebben gekozen?
Na 2035 zullen we alleen nog maar dure bedrijfswagens en chique auto’s van het rijk volk zien. Wij, de gewone mensen, zullen ons geen auto meer kunnen veroorloven. Het is natuurlijk dé oplossing voor het fileprobleem. Bovendien zullen er rijkelijk subsidies worden uitgedeeld die ‘de mensen zonder auto’ mogen meebetalen. Ook China zal lachen, niet alleen omdat vooral daar de zeldzame metalen vandaan komen, maar ook omdat de verkoop van hun wagens in de lift zit. Misschien kunnen we ons dan toch nog een Chinese wagen aanschaffen... Ons besluit: we zijn gesjareld door de politiek, door de N-VA, door de EU, enzovoort.
Fred Willems, SaintesPallieterke, Illegale krakers worden beloond met een verblijf in een hotel. Mensen die hun ganse leven gewerkt hebben en belastingen hebben betaald, kunnen hun energierekening niet betalen. En als ze het geluk hebben om oud te worden, dan kunnen ze het rusthuis niet betalen! Maar voor deze ‘gelukzoekers’ - hoofdzakelijk mannen - is er altijd geld, en dit dankzij wereldvreemde rechters en advocaten die voor die illegalen optreden en dwangsommen eisen. Dat men begint met géén geld meer te geven en alleen gedurende een korte periode eten en onderdak, liefst in een gesloten instelling. Eens zien of ze dan nog zo talrijk naar hier zullen komen? En anders kunnen die wereldvreemden ze in hun eigen huis nemen en ervoor zorgen! Te beginnen met al die advocaten die optreden voor dit cr*p***, de wereldvreemde rechters die dergelijke vonnissen uitspreken, en de politici in het Europees Parlement. Want voor al die mensen is het een ver-van-mijn-bedshow. Afrekening in 2024 bij de verkiezingen!
Patrick Van Cleemput, Sint-Niklaas
Pallieterke, De verkiezingskoorts is aan het stijgen. Nu komt Jean-Marie Dedecker (JMD) ook zijn duit in het zakje doen. Dat Jean-Marie een onverdienstelijk parlementslid zou zijn, zul je mij niet horen zeggen. Wat mij wel stoort is zijn dubbelzinnige houding tegenover N-VA. Dedecker heeft van de N-VA-machine gebruik gemaakt om federaal verkozen te worden en omgekeerd heeft N-VA gebruik gemaakt van de Dedecker-stemmen. Wellicht is het JMD’s bedoeling om Bart De Wever wat onder druk te zetten om opnieuw een verkiesbare
plaats op de N-VA-lijst te versieren. Eigenlijk klopt JMD’s uitleg van geen kanten. Als je het niet meer eens bent met je partij of haar standpunten, stap je er gewoon uit. Maar wel mits het achterlaten van de eraan verbonden mandaten, want eigenlijk zijn die eigendom van de partij. Het zijn meestal, ik zeg meestal, opportunisten die als onafhankelijke gaan zetelen. Want ze willen wel het mandaat houden en de eraan verbonden centen. Ofwel willen ze opnieuw een mandaat versieren, ook al zouden ze er normaal gezien niet aan te pas komen. Dus afschaffen dat ‘onafhankelijken’-gedoe. Je mag je onafhankelijk opstellen maar dan geef je ook je partijmandaat af. Diegenen die ‘onafhankelijk’ worden daags na de verkiezingen, zijn gewoon bedriegers die zowel hun kiezers als hun partij bedriegen. Diegenen die als onafhankelijke naar de kiezer willen stappen, mogen dat gerust doen. Maar dan moeten ze maar zelf hun campagne financieren!
Erwin De Mulder, Ophasselt
Pallieterke
Ik lees in het groot interview met Jean-Marie Dedecker dat hij met LDD opnieuw mee zou doen bij de volgende verkiezingen. Alweer een versnippering erbij, de specialiteit van de Vlamingen. Hierbij een oproep naar Dedecker en ook naar De Wever. Momenteel is de grootste rechtse partij het VB. En geloof me, ze zal nog groter worden. Kunnen jullie beiden niet eens voor één keer aan hetzelfde zeel trekken, alle drie tesamen, om een front te vormen tegen deze hele, linkse nest. Karl Van Camp had het in de vorige editie van ’t Pallieterke nog over frontvorming! Dat zal de enige weg zijn, om eindelijk Vlaanderen te gunnen waarop het al generaties lang recht heeft.
Didier Van Haver, Geraardsbergen
Pallieterke,
Wat Tom Waes ons zondagavond in zijn achtste aflevering liet zien, was niet ‘Het verhaal van Vlaanderen’, maar ‘Het verhaal van België’. Het officiële België zou francofoon zijn en dat gold in de eerste plaats voor wie de staat en de nieuwe industrieen beheerde. Het zou duren tot rond 1890 voor het Nederlands als officiele taal werd erkend en dit ondanks het feit dat de Vlamingen steeds de meerderheid van het land uitmaakten. Dat onze Nederlandse taal niet verdween, was omdat het Belgische establishment vergat ook het lager onderwijs te verfransen. Diezelfde Vlamingen mochten zich niet alleen uitsloven in de nieuwe industrieën (wat in de aflevering verteld werd), maar ook in de Waalse mijnen (wat niét verteld werd). En waar waren Guido Gezelle en Albrecht Roodenbach met zijn Blauwvoetbeweging?
Ook wat ‘Onze Congo’ betreft, was het al Frans wat daar de klok sloeg. Vlaanderen had daar weinig of niets mee te maken, want ook daarna werd Congo bestuurd vanuit het francofone België. De Vlamingen waren er alleen welkom als missionarissen en speelden geen rol van betekenis in de kolonisatie. ‘Flamand’ was er een scheldwoord…
Guido Van Alphen, KasterleeEen lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
In de jaren tussen 1920 en 1932 vloeide - bijna met de cadans van het hem ooit zo vertrouwde dodelijke trommelvuur - het ene boek na het andere uit zijn pen. Zijn opgemerkte literaire debuut, het autobiografische ‘In Stahlgewittern: Aus dem Tagebuch eines Stosstruppführers’ (1920) zou met Remarques ‘Im Westen nichts Neues’ (1929) het meest bekende Duitstalige oorlogsboek worden. Ernst Jünger was zonder twijfel de tegenpool van Erich Remarque, wiens militante antimilitarisme haaks stond op Jüngers verheerlijking of beter esthetisering van de moderne, totale oorlog. Oorlog was voor Jünger extase. Zin of onzin ervan gingen aan hem voorbij. Het doel was de strijd, de oorlog zélf.
In het essay ‘Der Kampf als inneres erlebnis’ (1922) theoretiseerde Jünger voor het eerst over zijn oorlogsbelevenissen. In 1923 verscheen ‘Stürm’ als vervolgverhaal in de ‘Hannoverschen Kurier’. Twee jaar later verschenen ‘Das Wäldchen 125: Eine Chronik aus den Grabenkämpfen 1918’ en ‘Feuer und Blut’, gevolgd door ‘Die Unvergessenen’ (1928). In 1930 rolden ‘Feuer und Bewegung’, ‘Das Antlitz des Weltkrieges: Fronterlebnisse deutscher Soldaten’ en ‘Krieg und Krieger’ van de persen. De basis voor de meeste van de werken lag in Jüngers oorlogsdagboeken. Hierin beschreef hij zijn leven in de loopgrachten. Zakelijk en bijna zon-
WEINIG VETERANEN
HEBBEN INDRINGENDER
DE GROTE OORLOG EN
HUN PERSOONLIJKE
ERVARINGEN IN DE STRIJD BESCHREVEN
DAN JUNGER
der emotie. Het alledaagse, banale leven, gekleurd door de regen, luizen of dodelijke verveling van de frontsoldaat was het raamwerk waaraan deze geschriften, vaak niet meer dan nota’s, werden opgehangen. Zelfs het doden werd uiteindelijk banaal. En toch zien we hoe Jünger twee jaar na de wapenstilstand er zichtbaar mee worstelde om het rauwe sterven op het slagveld en de talloze gesneuvelden zin te geven. Een verloren oorlog was al ondraaglijk genoeg - een verloren lotsbestemming en een verloren leven was voor Jünger gewoonweg ondenkbaar… Het resultaat van deze worsteling met zichzelf was ‘In Stahlgewittern’ te lezen en zelfs voor buitenstaanders voelbaar. Vanaf dat ogenblik zou het zingeven de constante in zijn werk worden…
Op 17 februari was het precies 25 jaar geleden dat de Duitse nationaal-revolutionaire schrijver en essayist Ernst Jünger - net geen 103 jaar oud - overleed.
Weinig veteranen hebben indringender de Grote Oorlog en hun persoonlijke ervaringen in de strijd beschreven dan hij. Zijn literaire erfenis blijft weliswaar tot op de dag van vandaag omstreden, maar ook uitzonderlijk. En dat heeft niet alleen met zijn unieke persoonlijkheid of schrijfstijl te maken. Er zijn immers maar weinig schrijvers wier leven en werk een eeuw overspannen.
Tijdens het interbellum werd hij samen met auteurs als Oswald Spengler en Arthur Moeller van den Bruck een boegbeeld van de ‘Konservative Revolution’. Jünger profileerde zich in die politiek uiterst turbulente periode als een cultuuraristocraat met een uitgesproken elitaristische en intellectualistische visie op mens en samenleving. Een houding die heel wat nationaalsocialisten aantrekkelijk vonden, want nadat ze in 1933 aan de macht waren gekomen, probeerden ze hem dan ook te in te palmen. Ernst Jünger voelde echter al geruime tijd voordat Hitler rijkskanselier werd, een sterke afkeer van hen die ‘de
HIJ WAS EEN - NOG STEEDS ERG
LEZENSWAARDIGEUNIEKE WAARNEMER IN EEN UNIEKE TIJD
macht van de straat’ aan het mobiliseren waren. Toen propagandaminister Goebbels hem een zitje aanbood in de prestigieuze Preussische Akademie der Künste, nadat een aantal linkse schrijvers als Thomas Mann, Alfred Döblin en Bertolt Brecht er waren buitengegooid, weigerde Jünger dit. Net zoals hij ook niet wou ingaan op het aanbod om te gaan zetelen in de Rijksdag. Deze laatste weigering leverde hem zelfs een huiszoeking door de Gestapo op. Zijn aversie voor het regime kwam - zij het meesterlijk ver bloemd - het scherpst tot ui ting in zijn alle gorische sleutel roman ‘Auf den Marmorklippen’ die in 1939 van de persen rol de. Dat boek, in feite een barokke para bel, gaat over een kleine ko lonie van een kluizenaar, die bedreigd wordt door een barbaar se buiten wereld waar chaos heerst. Voor de goe de verstaan der is het
duidelijk dat Jünger hier de grens trekt tussen zijn eigen maatschappijvisie, een esthetische en beschaafde, maar assertieve gemeenschap van gecultiveerden, en het meedogenloze rijk van de grote, cultuurbarbaar, met wie hij duidelijk Hitler bedoelde.
UNIEKE EN CONTROVERSIËLE STEMPEL
OP ZIJN TIJD GEDRUKT
De inzichten die Jünger uit zijn oorlogservaringen heeft gepuurd, maar ook zijn onnavolgbare schrijfstijl hebben hem een bijzondere positie laten innemen in de wereldliteratuur. Jünger wist immers een unieke, maar ook bijzonder controversiële stempel op zijn tijd te drukken. Verachting en verering zijn hem ten deel gevallen. Hij verwierf niet alleen als een van de jongste officieren ooit het ‘Pour le Mérite’, Duitslands hoogste militaire onderscheiding, maar ook de Goethe- en Schillerprijzen voor literatuur, wat niet belette dat het politiek correcte gedeelte van de literaire wereld hem uitspuwde. Hij was een officier van de bezettingsmacht in het Frankrijk van 1940 tot 1944, waar hij intensieve contacten onderhield met Franse intellectuelen, schrijvers en kunstenaars die met de Duitsers collaboreerden, zoals Drieu la Rochelle, Jouhandeau en Céline, maar ook met kunstenaars zoals Braque en Picasso, die de Duitsers niet bepaald een warm hart toedroegen. Na de oorlog kreeg hij het ereburgerschap van Montpellier en straatnamen in Guillemont en Cambrai. Op de Franco-Duitse verzoeningsplechtigheid in Verdun in september 1984 werd hij als gastspreker uitgenodigd door de Franse president Mitterrand en de Duitse bondskanselier Kohl bezocht hem thuis ter gelegenheid van zijn honderdste verjaardag. Zij traden daarbij in de voetsporen van gerenommeerde schrijvers als Alberto Moravia en Jorge Louis Borges, maar Jean-Paul Sartre haatte Jünger…
“SEISMOGRAAF VAN BEWEGINGEN DIE
ZICH AANKONDIGDEN”
Eén van zijn biografen omschreef hem niet alleen als de onverschrokken soldaat en de geëngageerde bestrijder van de gezapige ‘Gründerzeit’, maar ook als de “seismograaf van bewegingen die zich aankondigden”. Hij beleefde de laatste jaren van het wilhelminische tijdperk, vocht in de Grote Oorlog en was getuige van hoe tijdens het interbellum totalitaire systemen als communisme, fascisme en nationaalsocialisme zich ontwikkelden, overleefde in het Derde Rijk en die Tweede Wereldoorlog, maakte het einde mee van de marxistische utopie en de heerschappij van de totalitaire communistische regimes. Het langzamerhand ontstaan van een duurzame vriendschap met Frankrijk, de val van de Berlijnse Muur en de Duitse hereniging deden hem hopen voor de toekomst… Hij was kortom een - nog steeds erg lezenswaardige - unieke waarnemer in een unieke tijd…
JAN HUIJBRECHTSTerwijl zowat iedereen in het begin wildenthousiast was over ‘Het verhaal van Vlaanderen’, gepresenteerd door Tom Waes, dan mag en moet men ook kritisch zijn over de voorbije afleveringen.
“We moeten keuzes maken”, hoor ik zeggen. Dat klopt. In een aflevering van 50 minuten kan men niet alle details van de geschiedenis vermelden. Maar toch. De makers van de serie slaagden erin om bij de aflevering over de Tachtigjarige Oorlog de naam van Willem van Oranje niet één keer te vermelden. Een aflevering later wordt zo goed als gezwegen over Willem I, onze koning tussen 1815 en 1830. De man is nauwelijks een vermelding waard.
De uitzending van voorbije zondag ging dan weer uitgebreid in op de Wereldtentoonstelling van 1897 in Brussel en daar werd het fenomeen van de ‘zoo humain’ langdurig uit de doeken gedaan, waarbij Congolezen in een nagemaakt dorp werden tentoongesteld. Het onderwerp toont weliswaar de tijdsgeest van die periode, maar verder was het van geen tel in de Belgische geschiedenis. Als men dan toch keuzes moet maken, waarom dan 10 minuten van de aflevering besteden aan zo’n ‘petite histoire’ in de geschiedenis?
Verfransing
Kwamen verder aan bod in de voorbije aflevering: de eerste stoomtrein, de industrialisatie en de opkomst van de socialisten. Wat totaal niet werd verteld: de invloed binnen het nieuwe België van de francofonie en het Frans dat als voertaal werd ingevoerd. De administratie was volledig in het Frans, net als het middelbaar en hoger onderwijs. De arbeiders spraken Vlaams, maar de fabrieksdirectie communiceerde in het Frans. Tom Waes verwijst even naar het cijnskiesrecht en het toenmalige Belgische parlement en hij vermeldt dat alle verkozenen tot ofwel de adel ofwel de betere burgerij behoorden. Maar hij ‘vergeet’ te melden dat alle debatten er uitsluitend in het Frans gebeurden, de notulen er enkel in het Frans werden genoteerd, enzovoort.
Belangrijk om dat te melden of niet? Uiteraard moest dit vermeld worden, want hier ligt de historische basis van de taalstrijd in dit land. Sinds het ontstaan van België in 1830 worden de lakens immers uitgedeeld door Franstaligen en in feite kunnen we gerust zeggen tot op vandaag…
Verzet
De onderdrukking van het Nederlands en de Vlaamse cultuur leidde in die tweede helft van de 19de eeuw ook tot een tegenbeweging: Jan-Frans Willems, Adolf Daens, Albrecht Rodenbach, Hugo Verriest, Jan-Baptist Davids, en nog vele anderen kwamen in verzet. Wie kent nog Jan De Laet, de Vlaming die voor het eerst in het parlement de grondwettelijke eed in het Nederlands aflegde, niet zonder hoongeroep van zijn Franstalige collega’s trouwens. Dat was in 1863. Maar daar bleef het bij, want de voertaal in het Belgische parlement bleef het Frans. En dat was ook zo bij justitie, de Kerk en het leger, enzovoort. Geen woord hierover bij Tom Waes.
En ja, Albrecht Rodenbach is als persoon inderdaad maar een klein stipje in de geschiedenis. Maar het feit dat men geprobeerd heeft om in België de Nederlandse taal volledig uit te wissen, is dat niet. Dat was niets minder dan een culturele genocide.
Dat vergeten te melden in een verhaal over Vlaanderen is meer dan een beroepsfout.
Vlaamse actieve senioren vzw (Vl@s) verzet zich tegen het verdwijnen van het vaste tarief voor jongeren en senioren die met de trein reizen. Vanaf 2025 krijgen ze een korting van 40 procent, maar die zou nadeliger zijn voor lange ritten, waarschuwt Vl@s.
Jongeren (onder de 26 jaar) en senioren (65 jaar of ouder) betalen momenteel een vast tarief van 7,80 euro voor een heen- en terugrit, maar in het nieuwe beheerscontract tussen de NMBS en de federale regering gaat het huidige tariefaanbod op de schop.
In de plaats van een vast tarief krijgen beide groepen vanaf 2025 een korting van 40 procent op het standaardticket. “Die korting is misschien groot, maar is nadeliger dan het huidige systeem, zeker voor lange ritten”, waarschuwt Annemie Charlier, voorzitter van Vl@s. “En laat die lange ritten nu net zijn waar senioren vaak gebruik van maken voor hun vele daguitstappen, in groep of met hun kleinkinderen.”
Een van de argumenten die de NMBS aanhaalt voor de wijziging is dat het voor senioren niet altijd duidelijk is wanneer het vaste tarief interessant is. Daar is Charlier het niet mee eens. “Het tegendeel is waar. Onze senioren zijn zelfredzaam en kunnen wel degelijk opzoeken hoeveel een rit kost en wanneer dit ticket voordeliger is”, benadrukt ze.
Getrouwheidskaart
Daarnaast wil de NMBS ook een soort getrouwheidskaart invoeren voor wie regelmatig de trein neemt, maar dat maakt “alles onnodig ingewikkeld”, hekelt Charlier. Ze betreurt dat de federale
regering en de NMBS extra middelen zoeken bij de senioren “die hun hele leven hebben gewerkt en bijgedragen, en in sommige gevallen een pensioen krijgen dat onder het bestaansminimum ligt”. “Dat is een totaal verkeerde ingesteldheid. Jongeren en senioren moeten de kans krijgen om op een laagdrempelige manier de trein te nemen. Het komt hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid alleen maar ten goede”, zegt ze.
Verder vreest Charlier dat senioren de trein links zullen laten liggen als de tariefwijziging wordt doorgevoerd. “Zo krijg je mensen niet op de trein. Integendeel, als ze twee tickets moeten
kopen voor een lange rit is het vaak goedkoper om de auto te nemen. Als de NMBS het gebruik van het openbaar vervoer wil promoten, moet ze deze geplande wijziging herbekijken”, besluit ze.
Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) maakt zich echter sterk dat jongeren en senioren net zullen winnen bij het nieuwe tariefaanbod. "Voor lange afstanden komt er een maximumprijs die vergelijkbaar is met de huidige prijs”, reageert hij bij VRT NWS. “Voor korte afstanden wordt de prijs bepaald in functie van de afstand en wordt er dus een fikse korting toegepast, met nog een extra korting in de daluren. De trein nemen wordt hierdoor dus net voordeliger.”
HORIZONTAAL
A. Belachelijkheid
B. Apparaat om voedsel in te bakken - Vraag om opheldering
C. Gemeentelijke administratieve sanctie - Karaat
D. Voegwoord - Maanstand - Ontzettende
E. Grieks eiland - Wartaal spreken
F. Mobiele keuken - Aandoening van het centrale zenuwstelsel
G. Nederlandse waterloop - Elke vorm van een scheikundig element met een ander massagetal
H. Spoedig - Dorp in Vlaams-Brabant
I. Bijbelse priester - Familielid - Germaanse god
J. Voelspriet - Vloerkleed
K. Alter natieve geneeswijze, universele levensenergie - Aanspreektitel van vorsten
L. Raketsla - Bouwmateriaal
VERTICAAL
1. Voormalig Zwitsers tennisspeler
2. Roman van Sir Walter Scott - Muzieknoot
3. Genitief van het - OnderofficierSpaanse bevestiging - Rekening courant
4. Een goed beklede plaats gevenVoorvoegsel met betrekking tot de aarde
5. Onderwijskwalificerend opleidingstrajectElektronische post
6. Jouwe - Aziatisch land
7. Niet tijdige - VS - Militair Geografisch Instituut
8. Pata negra
9. Soort verlichting - Malheid - Droogoven
10. Herfstvrucht - Heftige toejuiching
11.
12. Een weinig - Loopvogels - Renium
Initialen van N-VA politicus, voormalig
voor Asiel en MigratieNasynchroniseren
Tom Waes ‘vergeet’ nogal wat te vertellen in ‘Het verhaal van Vlaanderen’
Vl@s verzet zich tegen aanpassing seniorentarief bij NMBS:
“Zo krijg je mensen niet op de trein”ANTON SCHELFAUT
Het is de ongeschreven, eerste doctrine van het liberalisme in Vlaanderen: politieke mandaten worden doorgegeven op basis van erfelijkheid. Dat heeft zo zijn nadelen als die erfelijkheid even niet meewil. En al zeker als het daar al niet goed mee ging vanaf de eerste generatie.
Dan krijg je al eens een Jean-Jacques De Gucht, Louis Verhofstadt of Alexander De Croo, om er maar enkelen te noemen. En daarna heb je meteen een generatie of drie nodig om de rekeningen weer op orde te krijgen. ‘Het verhaal van Vlaanderen’, zeg maar. Maar er is er eentje die nog straffer doet en af en toe vergeten wordt. Mathias De Clercq, burgemeester van Gent. Kleinzoon van Willy De Clercq en politieke zoon van Guy Verhofstadt. Een vreselijke combinatie.
Het gevolg laat zich raden. De belastingbetaler bloedt als een rund, terwijl er grote sier wordt gemaakt op de immense schuldenberg die ze opbouwen. Mathias is vier jaar burgemeester van Gent en dat zullen ze daar geweten hebben. Het mentaal ietwat minder begaafde lid van de clan-De Clercq erfde een socialistische schuld van 600 miljoen euro, die hij samen met de liberale familie vrolijk mee heeft opgebouwd. En vanaf dan werd er een tandje bijgestoken. Vandaag staat de teller op meer dan 1 miljard euro. Dat is 106 procent van alle verdiensten die de stad oplevert op jaarbasis. Aan dit tempo wordt Gent een Waalse stad nog voor Mathias weggestemd kan worden. U zal er
Mathias nooit over horen praten. Hij heeft het te druk met het inclusief houden van zijn stad, wat dat ook moge betekenen.
Maar blijkbaar is er wel een link met de lokale voetbalclub AA Gent. Daarvan eist Mathias in zijn tweet dat ‘de lokale verankering’ behouden blijft. Dat is zelfs voor zijn doen een beetje een vreemde logica, maar wel zowat de enige belofte die hij zal kunnen houden. Het lijdt inderdaad weinig twijfel dat een club uit Gent in Gent zal blijven en de naam Gent zal dragen. En dat het nagelnieuw - naar lokale traditie in obscure omstandigheden gebouwde - stadion nu niet meteen pootjes gaat krijgen en verhuizen naar pakweg Drongen of Zwevezele?
Daar kunnen we ook zo’n beetje van op aan. Voor iedere normale mens is dat een zekerheid in het leven. Voor de kleine De Clercq is dat een grote bezorgdheid. Niet in het minst omdat hij weet dat de lokale voetbalploeg in hetzelfde bed ziek is als zijn stad en hij vermoedelijk net als zijn politieke vader Verhofstadt wel zal verkassen naar een politiek niveau dat goed betaalt en minder loopt te zeuren over het beleid. Europa bijvoorbeeld.
De Vlaamse en federale regeringen in dit land stellen het uitstekend. Meer dan uitstekend zelfs. Er wordt geen kwaad woord gewisseld onder ministers en partijen. Wat is het geheim van hun succes? Heel eenvoudig, ze vermijden ieder contact en vertellen elk hun eigen verhaal in de media. Dat uw doorsneeburger geen flauw idee heeft wat nu precies klopt of wat het beleid is, dat is hoogstens wat zijdelingse schade en een kleine prijs voor de vrede.
Ze worden steeds komischer, die afleveringen van De Zevende Dag. In het kader van een gezond debat nodigt de redactie politieke kopstukken uit om politieke ideeën uit te wisselen. De voorbije week was het de beurt aan ‘excellenties’ Jo Brouns en Bart Somers, beiden minister in de Vlaamse regering. Ze zouden hun licht willen laten schijnen over het stikstofdossier, maar weigeren pertinent met elkaar in gesprek te gaan. In plaats daarvan krijgen ze elk een journalist voorgeschoteld die zowat dezelfde vragen stelt, aan dezelfde lange tafel met iedereen bijna vlak naast elkaar, en dan krijg je ongeveer dit volgende debat.
Jo Brouns: “Wat een vieze blaaskaak is die Somers. Zijn argumenten stinken naar de varkensstal, hij steekt zijn broek af voor de N-VA en lult maar wat uit zijn nek. Dit gebrek aan tegenspraak maakt het mij gelukkig wel mogelijk om onwaarschijnlijke nonsens uit te kramen over het stikstofdossier. Dat is dan wel mooi meegenomen, want de mensen zijn toch te stom om te helpen donderen. Weet je wat? Ik zal eens vertellen dat er hongersnood dreigt.”
Bart Somers: “Mijn fijne collega Brouns die ik zeer waardeer als mens, zou ik het liefst onder de mesthoop begraven die het klote tsjevenbeleid van Vlaanderen heeft gemaakt. Wat een zeveraar toch. Je kan daar niet mee discussiëren. Dat is een Boerenbond-sekteleider met de herseninhoud van een demente kakkerlak. Maar ik kan nu gelukkig wel wat wauwelen over hoe wij van de Open Vld redelijke mensen zijn in tegenstelling tot die idioten van coalitiepartners. Dus ik vind het prima. En hoe het nu zit met stikstof? Who cares?”
Premier Magnette
In vergelijking met de federale regering is de Vlaamse echter een hechte vriendengroep die samen op vakantie trekt. Daar hebben ze het systeem van De Zevende Dag doorgetrokken naar de ministeroverleggen. Voortaan worden die alleen nog georganiseerd per partij en hoeven ze nooit meer in contact te komen met mensen die anders nadenken over om het even wat. Daarom is het bijvoorbeeld perfect aannemelijk dat we volgens Open Vld opnieuw in kernenergie zijn gestapt, maar volgens Groen dat hoofdstuk definitief hebben afgesloten. En zo is Sammy Mahdi zeer tevreden met de talrijke fiscale hervormingen die volgens Lachaert net zijn opgeborgen. En bij de PS hebben ze zelfs Magnette uitgeroepen tot de echte premier van het land. Een nieuwtje waar
De Croo niks van weet, want hij vindt de media te deprimerend voor zijn gemoed. En uw gasfactuur? Die stijgt strakjes weer omdat, volgens Conner, de socialisten er alles aan gedaan hebben om ze te doen dalen. Wat in dit land overigens een perfect aanvaardbare uitleg is. Het systeem werkt perfect zolang iedereen zich beperkt tot eigen mededelingen en geen commentaar geeft op die van de anderen. Iets wat Georges-Louis Bouchez nu eindelijk ook begrepen heeft.
De eigenstaatstraat
Staatshervormers denken er zelfs aan om het land aan te passen aan deze surrealistische invulling van het Belgische ‘Living Apart Together’-systeem. Zo zou u perfect kunnen leven onder een politieke partij van uw keuze die een volstrekte meerderheid heeft. U kiest gewoon het discours en de maatregelen die u het fijnst lijken en dat is de straat waarin u leeft. Een soort communautair-ideologische staatshervorming 2.0 als het ware. Hoe dit zich zal verhouden tot uw belastingfactuur en welk beleid effectief wordt gevoerd? Wat betreft de eerste vraag: dat zal misschien net iets duurder worden. Het is dan ook het neusje van de politieke zalm. Wat betreft het effectieve beleid? Geen flauw idee. Maar dat is nu niet anders. Daar moet u niet flauw over doen.
