't Pallieterke van 2 maart 2023

INTERVIEW

PARTICRATIE OF DEMOCRATIE?

Terwijl de stikstofdiscussie in alle hevigheid woedt, betreurt Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) dat twee “ministers die zich gedragen als kleuters” politieke spelletjes spelen op de kap van de boeren en de natuur. De natuurspecialiste van de Vlaamse groenen pleit voor een toekomstgerichte visie op de landbouw in Vlaanderen, op basis waarvan vervolgens een regelgevend kader kan worden ontwikkeld. “Cd&v durft niet te zeggen dat er geen oplossing is die de kool en de geit spaart.”

PORNHUB & DE GEATOMISEERDE SAMENLEVING

NOORD-AFRIKA VREEST OMVOLKING

De Vlaamse regeringspartijen proberen deze week (opnieuw) eindelijk te landen in het stikstofdossier. ‘Regeringspartijen’, want hoewel het uiteindelijke akkoord tussen de ministers binnen het kernkabinet beklonken moet worden, kijken de partijvoorzitters ongetwijfeld over de schouders van de onderhandelaars mee. Voor de krokusvakantie moesten die drie partijvoorzitters de hele kwestie nog ontmijnen. Weinig mensen keken ervan op, maar eigenlijk is het voorval tekenend voor de verstikkende particratie die ons politieke bestel geworden is.

‘Particratie wurgt democratie’, luidde de subtitel van ‘Schone Schijn’, het veelbesproken boek dat ex-N-VA’ers Hendrik Vuye en Veerle Wouters enkele jaren geleden uitbrachten. Niet alleen wurgt die particratie de democratie, zo stellen de auteurs vast, ze werkt ook gewoon niet: echte verandering, echte grote akkoorden, de particratie verhindert dat allemaal net, in plaats van het te verhelpen. De particratie brengt de rekeningen niet op orde en zorgt niet voor goed bestuur, zo blijkt uit de politieke geschiedenis van de laatste decennia. Als kers op de taart houdt ze nog een hele subsidiemachine in stand ook: via de partijfinanciering rijven de partijen smakken geld binnen.

“Je zit in de verkeerde partij!”, luidt het vaak, vergezeld van enig hoongelach. Een fris geluid en authenticiteit worden zelden op prijs gesteld.

Laat ons dan bij de volgende verkiezingen gewoon louter op partijen stemmen, de zetels in het parlement vervangen door symbolisch gewicht en al het parlementaire onderzoeksen controlewerk uitbesteden aan niet-verkozen technocraten en bureaucraten. Grapje natuurlijk, al zullen er ongetwijfeld slimmeriken zijn die dat een goed idee zouden vinden. Heel wat proponenten van de antipolitiek, het symbiotische tegengewicht van de particraten, beschouwen de meeste huidige parlementsleden tegenwoordig al als bureaucraten met een PR-machine.

voor om ruim twee derde van het Vlaamse Parlement rechtstreeks te verkiezen in kleine kiesdistricten: één verkozene per district, ‘winner takes all’. Het Britse systeem dus. Op papier zou dat betekenen dat een parlementslid niet louter in functie van zijn partij of zijn beperkte groep kiezers zou zetelen, maar een echte vertegenwoordiger van alle inwoners van zijn kiesdistrict zou moeten worden. Het nieuwe systeem zou er normaal gezien toe moeten leiden dat de vele kleine partijtjes die ons land rijk is, samensmelten tot twee grote blokken: een centrumrechts blok en een centrumlinks blok, met hier en daar een kleine nichepartij.

Het lijkt tegenstrijdig. Hoe zorgen minder politieke partijen immers net voor meer democratie? Wat niet uitgesproken werd in de N-VA-mededeling, is dat het systeem er in de praktijk toe leidt dat de parlementsleden een grotere autonomie binnen hun partij hebben. Kijk naar de Britse Conservatieven of de Amerikaanse Republikeinen, waar je nog echte dwarsliggers hebt die tegen de eigen partij in durven te gaan. De partijen hebben verschillende kampen en veranderen voortdurend, naargelang de publieke opinie dat doet.

12

HET GRAF VAN

TOET

8 18

Geen genade voor dissidenten

Niet alleen de politieke partijen zelf, ook de media en zelfs het brede publiek zijn vaak ongenadig voor parlementsleden die niet in de pas lopen. Een dissident geluid wordt veelal aangepakt, in plaats van toegejuicht te worden om zijn of haar moed. “Dan had hij maar voor een andere partij moeten kiezen!”, of

Biedt het Britse systeem een oplossing?

Het was opvallend dat net de N-VA, ‘de falanx’ die volgens sommige kwatongen net de grootste exponent van de particratie is, deze week met een voorstel komt dat het systeem in theorie kan begraven. De partij stelt

Maar bovenal zou het systeem tot doortastender bestuur moeten leiden, in vergelijking met het Belgische systeem althans: geen hutsepot van partijtjes die de kwadratuur van de cirkel moeten maken, bibberend voor de volgende verkiezing, maar één blok dat enkel zijn verkiezingsprogramma moet uitvoeren.

PIETER VAN BERKEL

INTERVIEW

ANNEMIE CHARLIER

VOORZITTER VAN VL@S

(VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN)

’60 en ’70 is”

“De landbouwer is het slachtoffer van een ruzie tussen twee ministers die zich gedragen als kleuters”

MIEKE SCHAUVLIEGE

VLAAMS PARLEMENTSLID GROEN

“Partijen moeten beseffen dat de oudere van vandaag niet meer de oudere uit de jaren

Stad en platteland

De tegenstelling tussen stad en platteland. Ze is zo oud als het moment dat enkele boeren de vergissing maakten een deel van hun oogst over te dragen aan een bullebak met een wapen, in ruil voor bescherming.

Heel wat historische gebeurtenissen kan men kaderen als een strijd tussen de traditionele boerenbuiten en de gemondialiseerde steden. Zo trok Jezus, een plattelandsjongen uit Galilea, weleens van leer tegen de Sadduceeërs, de gehelleniseerde bobo’s van hun tijd, die in de steden vertoefden. De kruistocht tegen de Katharen? Een poging van een universitair geschoolde (en dus stedelijke), kerkelijke elite om hun op punt gestelde orthodoxie aan het Zuid-Franse platteland op te leggen. Eind 18de eeuw was er de royalistische opstand in de Vendée tegen de Franse Revolutie, die bovenal een Parijse revolutie was.

De historische voorbeelden zijn legio, maar ook de hedendaagse politiek wordt vaak gekaderd in de tegenstelling stad-platteland: progressief versus traditioneel, globaal versus lokaal, overal versus ergens, openbaar vervoer, deelauto’s en fietsen versus wagenbezit, stad versus platteland.

Stikstof en de boeren

De discussie over stikstof en de rol die boeren in onze samenleving spelen kan men eveneens aan dat rijtje toevoegen. Aan ‘de kant van de boeren’ staan cd&v - de traditionele plattelandspartij - en Vlaams Belang - de partij van de’ vergetenen’. Aan ‘de kant van natuurbehoud’ staan Groen, Vooruit en… N-VA.

Iets wat veel mensen die vol onbegrip naar de rol van de N-VA in de stikstof- en boerendiscussie kijken weleens lijken te vergeten, is dat de partij in de eerste plaats een stadspartij is. Tegen wil en dank misschien, met heel wat lokale uitzonderingen wellicht, maar de partij bedient vooral een verstedelijkt publiek. Een centrumrechts, conservatief verstedelijkt publiek welteverstaan, maar desalniettemin een verstedelijkt publiek. Men zou vanuit moreel oogpunt kunnen hopen dat N-VA de kaart van de boeren trekt, maar vanuit electoraal oogpunt is het politieke sciencefiction.

Tom en Jerry

Stad en platteland. Ze lijken elkaars erfvijanden, een soort historische en sociologische Tom en Jerry. Eerlijk is eerlijk, meestal ontstaat het conflict als de stad zich op arrogante wijze met het leven op het platteland begint te moeien (terwijl heel wat van die stedelingen stiekem liever op de boerenbuiten zouden wonen).

Maar is het wel zo nuttig om een conflictmodel te hanteren? De stad eet dankzij het platteland en het platteland groeit dankzij de stad. Stad en platteland bestaan dankzij, niet in weerwil van, elkaar. Ze vormen een symbiose. Hopelijk vergeten we dat nooit.

P.S. Vanaf volgende week is Jurgen Ceder klaar met aan zijn boek te werken en vindt u zijn rubriek terug op deze bladzijde.

TOOGPRAAT

HET PRIVILEGE VAN LINKSE VROUWELIJKE POLITICI

www.palnws.be

Redactie & beheer:

Uitgeverij ’t Pallieterke

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net

Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen

1 jaar: 208 euro op de kantoren.

Steunabo 1 jaar: 300 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie:

Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp

Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Foto's: Belga, Photonews

©

De afgelopen weken namen twee internationaal geprofileerde vrouwelijke politici onverwachts ontslag: eerst de Nieuw-Zeelandse eerste minister Jacinda Ardern, daarna de Schotse minister-president Nicola Sturgeon. Als reden gaven beiden op dat de prijs van het ambt hen mentaal en persoonlijk te zwaar was geworden, al was dat bij Jacinda Ardern (“de tank is leeg”) nadrukkelijker dan bij Nicola Sturgeon. De waarheid is echter dat hun mentale tank leeg was omdat hun politieke krediet zo goed als opgebruikt was.

Het ligt natuurlijk aan de aard van het beestje dat de aankondiging van het ontslag van Jacinda Ardern veel mediatieker verliep dan dat van Nicola Sturgeon. Beiden zijn vrouwen en links, maar Ardern is jonger en vlotter dan Sturgeon, en aan Sturgeon kleeft het odium dat ze ondanks haar anti-Brexitstandpunt toch ook een nationaliste was. Maar beiden konden over het algemeen op de gunst van de ‘weldenkende’ pers rekenen, en bij diezelfde ‘weldenkende’ pers werden er dan ook tranen met tuiten gehuild toen ze hun ontslag aankondigden.

In feite werden er alleen in de buitenlandse weldenkende pers nog tranen geplengd omwille van het ontslag van Ardern

Arderns krediet was op

In feite werden er alleen in de buitenlandse weldenkende pers nog tranen geplengd omwille van het ontslag van Ardern. Haar politiek krediet bij de eigen kiezers was volkomen op. Jazeker, in oktober 2020 had Ardern haar Labourpartij in de parlementsverkiezingen nog naar een historisch hoge score van 50,0 procent van de stemmen geleid. Daarmee streek ze tijdens haar eerste ambtsperiode een winst op van meer dan 13 procent.

Maar door het onnodig lang rekken van de strenge coronamaatregelen was bij de bevolking van Nieuw-Zeeland de tank al maandenlang meer dan leeg. In sommige peilingen was Labour ondertussen al doorgezakt naar de 25 procent en Ardern was dus goed op weg om haar partij van een historisch hoog record recht naar een historisch laag record te leiden. Sedert Chris Hipkins het roer van Ardern overnam, doet de partij het weer opmerkelijk beter in de peilingen. De figuur van Jacinda Ardern was duidelijk een pak populairder op de internationale krantenredacties dan bij de gemiddelde Nieuw-Zeelandse kiezer.

Sturgeons krediet was op Een gelijkaardig verhaal zien we bij Nicola Sturgeon. Ze heeft de verdienste dat ze op effectieve wijze de fakkel van haar voorganger Alex Salmond wist over te nemen na de nederlaag in het referendum over de onafhankelijkheid. Maar haar streven om de Schotse onafhankelijkheid dichterbij te brengen is de laatste maanden zo goed als volkomen mislukt. Haar genderpolitiek daarentegen kreeg ze wel doorgeduwd, met als gevolg onder meer de Isla Bryson-affaire. Isla Bryson is een transgendervrouw die in januari veroordeeld werd voor de verkrachting van twee vrouwen, toen Bryson zich nog niet geout had als transgendervrouw, en die oorspronkelijk voor diens gevangenisstraf naar een vrouwengevangenis gestuurd werd. Het laat zich raden dat zoiets voor enige commotie wist te zorgen in Schotland. In de peilingen moest de SNP de laatste maanden dan ook een kleine duik incasseren. Dat laatste is niet zonder enig belang, gezien het plannetje waar Nicola Sturgeon op broedde om toch een nieuw referendum over Schotse onafhankelijkheid te forceren. Zij wou namelijk de volgende parlementsverkiezingen in het Verenigd Koninkrijk gebruiken als een nieuw de facto referendum over onafhankelijkheid. Die parlementsverkiezingen zouden ten laatste over minder dan twee jaar moeten volgen. Maar met de stijgende onvrede over zowel de genderpolitiek van de Schotse regering als over haar steeds meer mislukkende linkse economische politiek, dreigde dat de facto referendum in de eerste plaats uit te draaien op een klinkende overwinning voor het Verenigd Koninkrijk. Ook al was de droefenis over het ontslag van Sturgeon op de internationale krantenredacties een pak beperkter dan over het ontslag van Ardern, bij de Schotse kiezers heerste toch vooral opluchting.

Linkse man krijgt kritiek

Zou een linkse man weggekomen zijn met de genderpolitiek van de SNP, zonder dat de pers om zijn ontslag geroepen zou hebben? Kijken we naar het geval van de Spaanse minister Irene

Montero van het extreemlinkse Unidas Podemos. Met haar ‘Solo sí es sí’-wet dacht zij de wetgeving rond verkrachting te verstrengen. Maar het voorlopig meest tastbare effect van de wet is dat een aantal verkrachters vervroegd vrij kon komen dankzij een achterpoortje in de wet.

Merkwaardig genoeg is het toch vooral de Spaanse eerste minister Pedro Sánchez van de PSOE die in de pers onder vuur ligt, omdat hij zich onvoldoende heeft ingespannen om de wet terug in te trekken. Je kan inderdaad stellen dat hij medeplichtig is aan de ‘Solo sí es sí’-blunderwetgeving, maar zou het probleem toch niet in de eerste plaats aan de dogmatische Irene Montero en de dwarsliggende Unidas Podemos liggen? Volgens de pers blijkbaar niet, die bovendien elke kritiek op Montero wegzet als seksisme.

De pers zet elke kritiek op de dogmatische Irene Montero weg als seksisme

Rechtse vrouw krijgt op voorhand al kritiek

Maar het is niet omdat een linkse politicus kritiek krijgt als een linkse politica blundert dat een rechtse politica wel op enig krediet zou kunnen rekenen in de internationale pers.

In oktober van verleden jaar was Georgia Meloni de eerste vrouw die het ambt van eerste minister van Italië mocht bekleden. In de pers leek het wel of het einde van de beschaving in dat land nabij was, maar voorlopig blijkt alles toch nog redelijk goed mee te vallen. We denken echter niet dat Meloni het zou moeten riskeren om verkrachters vervroegd vrij te laten zoals in Spanje, of hen zoals in Schotland in een vrouwengevangenis te zetten, zonder dat de pers haar onmiddellijke ontslag zou eisen.

In januari en februari beklaagde de pers er zich nog over wat voor een hondenstiel de politiek is voor ambitieuze vrouwen zoals Ardern en Sturgeon. Maar amper een paar maanden eerder had Knack zich nog moeten verdedigen voor een opvallend grauwe foto van Meloni. Niets aan de hand, aldus de publicatie in een bijzonder lange uitleg, gewoon het gevolg van een ‘courante’ bewerking. We zijn geneigd te zeggen: inderdaad.

Nicola Sturgeon & Jacinda Ardern

PHOTONEWS

VLAAMSE REGERING IN LOPENDE ZAKEN

Een expertencomité, een wisselmeerderheid die er geen is, het dossier over de verkiezingen tillen… Men is aan het Brusselse Martelaarsplein blijkbaar volop aan het zoeken naar oplossingen om uit het stikstofmoeras te geraken. Een winnaar zal er sowieso niet zijn. De Vlaamse regering-Jambon mag in lopende zaken. Met dank aan de gunstige budgettaire situatie. Al valt daar weinig eer uit te halen.

Twee keer goed nieuws dezer dagen voor de Vlaamse regering. Eerst was er het bericht dat de vele subsidies die vanuit de Vlaamse regering overal worden rondgestrooid eindelijk in kaart zijn gebracht. 1,8 miljard euro, zo leert het subsidieregister dat op vraag van minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA) is samengesteld. Meer dan verwacht. Nu moet de volgende stap volgen, namelijk met de kam door die subsidies gaan en ervoor zorgen dat middelen voor absurde zaken zoals hamstercoaches en dergelijke verdwijnen. Het is het moment om het kerntakendebat te voeren. Dat subsidieregister is één van de weinige relevante maatregelen waar de regering-Jambon mee mag uitpakken.

Daarnaast waren er de cijfers van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) over de Vlaamse begroting. En die zijn hoopgevend. Het Vlaams begrotingstekort bedraagt dit jaar bij ongewijzigd beleid 2,65 miljard euro. Dat is 276 miljoen euro beter dan de Vlaamse regering voordien had ingeschat.

De Vlaamse regering begint zeer sterk op de lamlendige federale regeringen van het voorbije decennium te lijken

Stikstofdossier

Je zou kunnen verwachten dat de Vlaamse regering daarmee fier uitpakt. Maar met de aanhoudende crisis rond het stikstofdossier is dat niet mogelijk. Het verlamt de al zeer zwakke Vlaamse regering totaal. Nu hadden we kunnen hopen dat de krokusvakantie raad zou brengen, maar dat was niet het geval. Men heeft nog maar eens een week verloren.

Inhoudelijk liggen de standpunten van enerzijds N-VA en Open Vld, en ander-

zijds cd&v ver uiteen. De christendemocraten willen dezelfde stikstofnormen voor landbouw en industrie, en daarnaast zijn ze van oordeel dat de lijst van bedrijven die gesloten moet worden aan herziening toe is. Voorzitter Sammy Mahdi wil niet afwijken van die lijn. Ja, dan is er weinig andere keuze dan tot een volledige stilstand te komen. En de Vlaamse regering zou daarmee in lopende zaken gaan tot de verkiezingen van volgend jaar. Wat de begroting betreft, zou men met voorlopige twaalfden kunnen werken. Of hoe een Vlaamse regering zeer sterk op de lamlendige federale regeringen van het voorbije decennium begint te lijken. Het enige verschil is de betere budgettaire toestand van Vlaanderen.

socialisten. En eigenlijk dringt zich dan ook een heronderhandeling van het Vlaamse regeerakkoord op. Dat is weinig realistisch. Wellicht heeft Rousseau zijn voorstel gelanceerd om druk te zetten op de Vlaamse regering én om die andere linkse oppositiepartij in een moeilijk parket te brengen, zijnde Groen. Die van Groen pochen altijd dat ze een verantwoordelijk beleid willen voeren en niet aan de zijlijn wensen te staan. Wel, eigenlijk zouden de Vlaamse groenen moeten meewerken aan die wisselmeerderheid, aldus Rousseau. Maar de dogmatische partij die Groen is, ziet een samenwerking met de N-VA blijkbaar niet zitten. Het aanbod van Rousseau moet de Vooruit-voorzitter wat extra sérieux geven.

Is wachten een optie?

Men kan het dossier natuurlijk altijd over de verkiezingen tillen. Dat zou de zoveelste blamage zijn voor de regering-Jambon. Of men kan tegelijk tijdrekken door een expertencomité aan te stellen. Maar ook dat zou een pijnlijke zaak zijn.

Het is trouwens de vraag of dit wachten wenselijk is. Juristen zeggen dat de afwezigheid van zo’n stikstofakkoord zal leiden tot gerechtelijke uitspraken allerhande. Om concreet te zijn: het vernietigen van allerlei vergunningen voor bedrijven omdat er geen wettelijk kader is. Extra pijnlijk voor Vlaanderen dat zich graag als economische motor van dit land profileert.

Anders met Bart De Wever als minister-president?

Men herschrijft de geschiedenis uiteraard niet, maar de vraag mag gesteld worden of deze vaudeville met N-VA-voorzitter Bart De Wever als Vlaams minister-president vermeden kon worden. Jambon blijkt zeer weinig gezag te hebben, maar zou een Bart De Wever kunnen omgaan met een wispelturige cd&v?

De

slimme zet van Conner Rousseau

Al deden op het moment van het afsluiten van deze rubriek verschillende oplossingen de ronde om uit de impasse te raken. Een slimme zet kwam er van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau die zei dat hij bereid was een alternatieve meerderheid te leveren om samen met N-VA en Open Vld het stikstofdossier eindelijk af te ronden. Die gelegenheidscoalitie zou dan een voorafspiegeling zijn van de volgende Vlaamse regering, na de stembusslag van 2024.

Maar er doken al snel een paar praktische problemen op. Ten eerste heeft die gelegenheidscoalitie net geen meerderheid van 60 zetels. Stikstofbeleid is een gewestmaterie en de Brusselse verkozenen in het Vlaams Parlement mogen niet meestemmen. Een nipte meerderheid van de aanwezigen is er wel als men stemt bij afwezigheid van onafhankelijk Vlaams Parlementslid Sihame El Kaouakibi.

Vraag is of zo’n operatie politiek realistisch is. Bijkomend probleem is dat er met zo’n stemming geen Vlaamse regering meer is. Dan moeten de cd&v-ministers vervangen worden door Vlaamse

Juristen zeggen dat de afwezigheid van een stikstofakkoord zal leiden tot gerechtelijke uitspraken allerhande

Zit hier ook geen structureel probleem bij de N-VA die heiliger wil zijn dan de paus in een dossier dat eigenlijk een uitloper is van een zeer streng Europees klimaatbeleid? In die zin zijn de vergelijkingen die sommigen maken tussen de N-VA en het Nederlandse D66, dat bij de noorderburen ook voor een streng stikstofbeleid is, zeer pijnlijk. Vergeleken worden met links-liberalen, dat is toch het laatste dat een figuur als Bart De Wever wil.

Econoom Ivan Van de Cloot stelde op sociale media terecht vragen bij dit dogmatisme in het stikstofdebat:

“Het debat over stikstof krijgt voor sommigen een religieus karakter waarbij iedereen die alternatieve opties bevraagt als ketter wordt afgeschilderd. Het hele ideaal dat we ideeën moeten confronteren, bespreken, debatteren en weerleggen, wordt vandaag niet bepaald gehonoreerd.”

Vergeleken worden met links-liberalen is toch het laatste dat een figuur als Bart De Wever wil

© BELGA

Conner Rousseau

Na de ‘Grote moderatie’, de ‘Grote onzekerheid’

De oorlog in Oekraïne, die nu een jaar aan de gang is, lijkt steeds minder een impact te hebben op onze economie. En toch brak net in 2022 een nieuw tijdperk van economische onzekerheid aan.

de oorlog in Oekraïne zware schommelingen. Daar komt nog bij dat “naast de meer volatiele brandstoffenprijzen we ons ook kunnen verwachten aan prijspieken voor andere grondstoffen die cruciaal zijn voor de transitie. Een doorsneebatterijpak voor een elektrische auto heeft ongeveer 8 kilogram lithium nodig, 35 kilogram nikkel, 20 kilogram mangaan en 14 kilogram kobalt. De vraag ernaar gaat van maal 3 tot maal 6, zo raamt het IMF. Het aanbod via mijning ervan beent dat nooit bij.”

Kortom, de groene transitie houdt de inflatie té hoog (structureel boven 2 procent) en dat betekent verarming. Daar komt nog bij dat de situatie in één van de belangrijkste landen van de wereldeconomie precair is, China namelijk. Het land van Xi Jinping ziet de groei verschrompelen door een nefast covidbeleid. Ondertussen wordt ook duidelijk dat de vergrijzing er zwaar toeslaat. De eenkindpolitiek van het verleden maakt dat er te weinig jonge mensen zijn in verhouding tot de oudere bevolking. China wordt oud voor het arm wordt.

Rentewapen

Vraag eens aan economische historici een goed jaar geleden wat vanuit hun standpunt het belangrijkste moment uit de recente geschiedenis was. Sommigen zouden het over het uiteenvallen van de internetbubbel in 2001 hebben, die dan gevolgd werd door de aanslagen van 11 september. De meeste historici zullen verwijzen naar de financiële crisis van 2008-2009 die niet alleen het hele bankensysteem op zijn grondvesten deed daveren, maar ook de eurozone bijna deed uiteenvallen. Of was het de coronacrisis die overheden verplichtte om de economie met zware budgettaire interventies te stutten? Het antwoord zou vandaag wellicht totaal anders klinken. De Russische invasie in Oekraïne geldt als breekpunt, ook al zijn de energieprijzen gestabiliseerd en begint de inflatie structureel af te nemen. De impact van de oorlog lijkt dus relatief.

Reagan en Thatcher

Het klinkt misschien vreemd dat de oorlog economisch gezien een belangrijkere cesuur lijkt dan bijvoorbeeld de financiële crisis. En toch. Er is een consensus

83ste

Zondag 19 maart 2023 14u30

Lotto-Arena Antwerpen

aan het groeien dat we nu aan het einde komen van een periode die we als die van de ‘Grote moderatie’ kunnen bestempelen. Die begon in de jaren ’80. De liberaal geinspireerde regeringen (en dan denkt men vooral aan het beleid van Ronald Reagan in de VS en Margaret Thatcher in het Verenigd Koninkrijk) maakten een einde aan een onzekere periode, ingeluid door de oliecrisissen van de jaren ’70 en de stijgende inflatie. Eerst een strikt monetair beleid met hoge rentes om de inflatie te temmen, gevolgd door liberaliseringen en het openen van nieuwe markten na de val van het IJzeren Gordijn in 1989 en de toetreding van China tot de wereldeconomie zorgen voor jaren van gestage groei. Mét een relatief lage inflatie (eerst rond en later onder de 2 procent), dankzij onder andere de centrale banken die de rente-

WOKE VAN DE WEEK

voeten gebruikten om te vermijden dat de economie oververhitte of te veel afkoelde. In het eerste geval stegen de intresten, in het laatste deed men de rente desnoods tot nul procent zakken. Het leidde dus tot jaren van gestage groei en lage inflatie. Schokken als de bankencrisis werden door de centrale banken vakkundig opgevangen. Akkoord, de economie groeide in de goede jaren niet met 6 procent of meer zoals in de jaren ’60, maar het was de tijd van de ‘Grote moderatie’.

Groene inflatie

Nu volgt een ander tijdperk. Koen de Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis, noemde dat bijna een jaar geleden in een column “het tijdperk van de ‘Groene inflatie’”. De brandstofprijzen kennen door

De centrale banken in het Westen moet opletten met het gebruik van het rentewapen om de economie te stabiliseren met schommelende rentevoeten, stellen economische historici. Door de coronamaatregelen, de energiecrisis en de extra investeringen in defensie stegen de overheidsuitgaven en dito staatsschuld. Een hogere rente betekent voor een aantal landen zware begrotingsproblemen.

De Europese Centrale Bank (ECB) in Frankfurt weet dat en is voorzichtig met het rentewapen. Zeker nu blijkt dat ook economische voorspellingen steeds moeilijker worden. Het is het tijdperk van de ‘Grote onzekerheid’. Want zie, de recente conjunctuurindicatoren vermoeden dat de economie opnieuw aantrekt en dat het recessiegevaar wegebt. De bedrijfsproductie zit op het hoogste peil sinds juni 2022, met dank aan een onverwachte stijgende vraag, de herstelde aanvoerketens en meer bedrijfsen consumentenvertrouwen. Het kan vriezen, het kan dooien. Er is geen peil meer op de economie te trekken.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Nieuw in Vlaanderen: de ‘sensitivity reader’

De groeiende invloed van woke en de toename van nutteloze (veelal gesubsidieerde) beroepen en functies, die niets meer zijn dan bezigheidstherapie voor hoogopgeleiden, gaan hand in hand. Vorige week maakte Vlaanderen kennis met een van die nieuwe beroepen waar niemand op zit te wachten: de ‘sensitivity reader’.

De Britse uitgever Puffin Books nam een aantal boeken van de gevierde jeugdauteur Roald Dahl onder handen. De Oempa Loempa’s in Sjakie en de Chocoladefabriek zouden voortaan niet meer “kleine mannetjes” genoemd worden, maar “kleine mensen”. Ook het woord ‘dik’ verdween uit alle boeken, om vervangen te worden door het minder stigmatiserende ‘enorm’. De kleine rekeltjes van ‘de fantastische meneer Vos’ kregen een knipbeurt en hormoontherapie en werden ‘moertjes’.

De politiek correcte snoodaard die verantwoordelijk is voor dat plezierbederf, wordt een ‘sensitivity reader’ genoemd. Ook Vlaanderen heeft zulke ‘sensitivity readers’, zo leerden we deze week dankzij De Morgen.

Studio Sesam

Een van de ‘pioniers’ op dat vlak in Vlaanderen is Studio Sesam. “Studio Sesam is een vereniging zonder winstoogmerk en maakt de diversiteit zichtbaar maken door inclusief te schrijven, te illustreren en de communiceren zodat iedereen gezien en gehoord wordt”, valt te lezen op hun website. “We willen mensen en organisaties met elkaar verbinden en bruggen bouwen tussen diverse gemeen-

schappen en groepen in de samenleving.”

“We ijveren voor meer kleur in de kinderboekenwereld. We lanceren nieuwe talentvolle schrijvers en illustratoren en geven inclusieve kinderboeken uit”, klinkt het verder. “We specialiseren ons in diversiteitsbewust en inclusief communiceren zodat organisaties een breed, divers publiek kunnen bereiken. We werken mee aan welzijnsprojecten die een impact hebben op een duurzame en

rechtvaardige samenleving voor iedereen.”

Studio Sesam heeft alvast begrip voor het feit dat de boeken van Roald Dahl aangepast worden. “Wij willen een bijdrage leveren in de zoektocht naar een taalregister waarin iedereen zich thuis voelt, door te wijzen op stigmatiserende taal, (on)bewuste (voor)oordelen, culturele onnauwkeurigheden, stereotypen of problematische taal”, zegt Ingrid Tiggelovend van Studio Sesam in De Morgen. “Dat moet gebeuren in overheidscommunicatie, in marketing, maar zeker ook in literatuur, waar taal bij uitstek een grote rol speelt.”

PIETER VAN BERKEL

Margaret Thatcher & Ronald Reagan

Ook het zoontje van de fantastische meneer Vos werd onder handen genomen

Met Vic Anciaux verdwijnt ook de Vlaamse strijd à la Belge

Vic Anciaux is tot zijn laatste snik blijven geloven dat België hervormd kon worden tot een werkbare federale structuur. “Zoals reeds gezegd, heeft de VU nooit het einde van België nagestreefd, wel een vergaande hervorming”, verklaarde de gewezen staatssecretaris nog in 2021. Met zijn heengaan verdwijnen de laatste restanten van het Vlaamse emancipatiestreven binnen Belgische context.

Met het Egmontdebacle moest Vic Anciaux vaststellen dat een hervorming van de Belgische structuren geen meerwaarde bood voor Vlaanderen. België evolueerde stilaan naar een onbestuurbare staat met een onwerkbare brij van structuren, wetten, parlementen, decreten, gewesten en gemeenschappen. Vic Anciaux pleitte voor een confederale statenbond met Brussel als hoofdstad, maar zijn confederalisme vertrok vanuit een Belgische context, niet vanuit twee soevereine naties die onderhandelen over wat ze nog samen willen doen. Tot het einde van zijn dagen bleef hij pleiten om belangrijke bevoegdheden - zoals defensie, migratie en buitenlands beleid - naar het Europese niveau te tillen.

Denigrerende houding

Net als zijn zoon Bert bleef Vic Anciaux geloven in een intercultureel gedachtegoed, maar het was zijn eigen kleindochter Britt die later in een interview dit naïef utopisme onderuit haalde en wees op het vrouwonvriendelijke klimaat in Brussel. Ze laakte het seksueel geweld en stelde vast dat “er op dit vlak een kloof bestaat tussen de verschillende culturen”. “Respect voor de eigenheid is geen vrijgeleide om te doen wat je wilt”, liet ze duidelijk verstaan. Volgens Britt “schortte er iets aan begeleiding en integratie. Dat laatste moet van twee kanten komen”, besloot ze.

Naar het einde van zijn politieke carrière stapelden de ontgoochelingen zich op. Hij zag in dat de structuur van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te ingewikkeld was om nog te besturen en dat de francofone arrogantie tegenover de Vlamingen stuitend bleef. “In 1997 heb ik ontslag genomen omwille van de denigrerende houding van Franstalige collega-ministers en ik stel vast dat er nog steeds niets veranderd is. De gemeenten blijven aanwervingen doen die in strijd zijn met de taalwetgeving.” Na de politieke carrière volgden nog twee staatshervormingen. Het Lambermont-

Vlaanderen kreeg dan wel zijn eigen instellingen en parlement, maar de drang naar zelfbestuur vertaalt zich niet steeds naar kwaliteitsvol beleid

Ereloonsupplementen liggen fors hoger in Brussel en Wallonië

akkoord zorgde binnen de Volksunie voor grote controverse. De helft van de Kamerfractie weigerde de wetsontwerpen goed te keuren. Uit de as van de Volksunie verrezen twee Vlaams-radicale partijen die braken met de gedachte dat Vlaanderen binnen Belgische context tot een volwaardige natie kon emanciperen. Ook Bart De Wever moest onlangs in De Tijd vaststellen dat “de opportuniteit om dit land legaal te hervormen” weg is. “We hebben het geprobeerd. Maar hervormen in België is als tegen een poppetje duwen: zodra je het loslaat, veert het weer recht. Zolang je aan Wallonië vasthangt, lukt het niet”, liet hij zich ontvallen.

Nationale ontvoogding

Vlaanderen kreeg dan wel zijn eigen instellingen en parlement, maar de drang naar zelfbestuur vertaalt zich niet steeds naar kwaliteitsvol beleid. Toegegeven, Vlaanderen is een rijk gewest met degelijke tewerkstellingscijfers. Maar wat we zelf doen, doen we vast en zeker niet altijd beter. “De Vlaamse regering lijkt stilaan op een vervallen werf. Ministers hollen van crisis naar crisis… De regering slaagt er niet in het al jaren aanslepende stikstofdossier ordentelijk te regelen, terwijl het jaarlijks - vaak zonder veel overleg - 18 miljard euro aan subsidies spendeert”, stelde Rik Van Cauwelaert dit weekend in De Tijd pijnlijk vast.

De N-VA had van de kwaliteit van het onderwijs haar corebusiness in de Vlaamse regering gemaakt, maar na vier jaar Vlaams beleid kan men alleen maar vaststellen dat de malaise in het onderwijs een stuk dieper zit dan de vele nationale en internationale rapporten laten uitschijnen. De onderwijstanker is inderdaad moeilijk te keren, maar het lijkt erop alsof ze eerst nog het roer moeten vinden. “De Vlaamse regering is één van de grootste ontgoochelingen en blijft een veredeld Antwerps schepencollege”, stelde Jean-Marie Dedecker ooit eens in ’t Pallieterke vernietigend vast.

Volgens de historicus Miroslav Hroch zijn er drie fasen in de ontwikkeling van de nationale bewegingen: vooreerst ontwikkelt er zich door de intelligentsia een cultureel nationalisme. Daarna volgt de politieke agitatie, gericht op de verwezenlijking van een eigen natiestaat. In de laatste fase voltrekt zich onder druk van een massabeweging de nationale ontvoogding.

Het Vlaams Belang en de N-VA zijn veruit de grootste partijen van Vlaanderen. Hroch indachtig moeten ze vervellen tot staatsdragende partijen die niet enkel de ambitie hebben om de Vlaamse instelling optimaal te laten functioneren en renderen, maar ook de vaste wil hebben om België in een definitieve plooi te leggen. Zodat we samen met Vic Anciaux de illusie kunnen begraven dat België tot een werkbare democratie kan worden hervormd.

JULIEN BORREMANS

Artsen mogen, wanneer een patiënt vrijwillig kiest voor een opname in een éénpersoonskamer, een extra ereloonsupplement aanrekenen, boven op het vaste Riziv-tarief. In Vlaanderen schommelt dat gemiddelde maximale ereloonsupplement rond de 150 procent, in Wallonië gaat het over 212 procent, in Brussel 270 procent.

De kostprijs voor een opname in een eenpersoonskamer kan van ziekenhuis tot ziekenhuis fors verschillen, maar ook op gewestelijk niveau zijn forse verschillen op te merken. Op basis van een analyse van het VNZ van alle maximale ereloonsupplementen die in ieder ziekenhuis gevraagd kunnen worden, is het duidelijk dat die in Vlaanderen veel lager liggen.

In Vlaanderen mogen dokters in tien van de 52 ziekenhuizen een ereloonsupplement tot 200 procent boven op het Riziv-tarief vragen. De meeste ziekenhuizen hanteren een maximaal supplement tussen de 150 en de 175 procent.

Tot 300 procent

In Wallonië, waar er 28 ziekenhuizen zijn, vragen 26 instellingen minstens 200 procent, met drie uitschieters van 300 procent. In het Brussels Gewest is 300 procent de standaard, in 8 van de 11 Brusselse instellingen.

Volgens een studie van de verschillende ziekenfondsen bedraagt het bemiddelde ereloonsupplement 8,8 euro. Toch zijn er soms excessen en kunnen patiënten plots duizenden euro’s meer dan voorzien op de factuur zien staan. “We zijn bijzonder benieuwd hoe de federale overheid de ereloonsupplementen op termijn zal afbouwen”, klinkt het bij het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.

WANNES NEUKERMANS

Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.

Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Vic Anciaux geeft als VU-voorzitter een toespraak na de benoeming van José Happart

© BELGA

© BELGA

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Staatssecretaris De Moor (cd&v) vraagt havenbazen om extra opvangplaatsen te creëren op havenpontons

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) wil het aantal opvangplaatsen voor asielzoekers verhogen en vraagt daarvoor de hulp van verschillende Vlaamse havens. Ze vraagt via een brief aan de havenbazen om extra plaatsen te creëren op havenpontons, zoals dat in Gent al gebeurt op de voormalige Nederlandse ‘bajesboot’ de Reno.

de actuele humanitaire uitdaging het hoofd te bieden”, klinkt het in een brief naar de verschillende havens. Eerdere gesprekken hadden nog geen beschikbare locaties voor een zo’n opvangboot opgeleverd.

“Continue inspanningen”

“Naast het voortdurend werken aan structurele maatregelen om meer mensen te doen vertrekken uit de opvangcentra, zoeken we met Fedasil ook voortdurend bijkomende opvangplaatsen”, klinkt het in een reactie van staatssecretaris De Moor (cd&v). “Naast de klassieke opvangcentra wordt er ook naar alternatieve oplossingen gezocht, zoals pontons of containerdorpen.” Volgens De Moor zijn er ooit al verkennende gesprekken geweest voor dit soort opvanginitiatieven. “Maar er moet eerst een ponton zijn”, legt de staatssecretaris uit. “Of een beschikbare boot, gelijkaardig aan die in Gent, om dit te operationaliseren.”

“Op dit moment is er al een pontonboot in Gent, waar 224 asielzoekers worden opgevangen”, voegt De Moor daar nog aan toe. Die Nederlandse ‘bajesboot’ werd voor het eerst als opvangcentrum gebruikt onder toenmalig staatssecretaris Francken (N-VA). “Ik heb de havens uitgenodigd voor overleg om samen met hen na te gaan of er nog locaties zijn voor dergelijke pontons”, aldus De Moor.

Ontrading

Voormalig staatssecretaris en huidig Kamerlid Theo Francken (N-VA) noemt de brief van Nicole de Moor naar de havenbazen “een zoveelste wanhoopsdaad van de regering, die van haar asielbeleid een complete ramp heeft gemaakt”. Francken zette de Reno zelf ook in om opvangplaatsen te creëren, maar het verschil zit volgens hem in het gebrek aan maatregelen om de instroom te beperken. “Ik deed aan forse ontrading en maakte strengere wetgeving”, aldus het N-VA-kopstuk. “Deze regering dweilt met de kraan open.”

Sinds december 2019 doet de voormalige Nederlandse gevangenisboot Reno dienst als asielopvangcentrum, aan de Rigakaai in Gent. Minstens tot oktober 2023 blijft de boot daar liggen en zal die dienstdoen als opvangcentrum voor een 224-tal verzoekers van internationale bescherming. Staatssecretaris De Moor vraagt nu aan de havens van Gent, Antwerpen, Zeebrugge, Oostende en

Brussel om vergelijkbare plaatsen via havenpontons te creëren. De diensten van Fedasil zouden contacten met verschillende rederijen hebben die dergelijke pontons kunnen leveren.

De verschillende havens zouden hun toelating moeten geven om de pontons te laten aanmeren op een geschikte locatie. “Hiermee kunt u een belangrijke rol spelen in

Onafhankelijk Vlaams Parlementslid Sihame El Kaouakibi zou graag opnieuw haar parlementaire werk willen uitvoeren, maar wacht al vier maanden op de toekenning van haar parlementaire medewerker. Ze is intussen een rechtszaak gestart om de toekenning van zo’n medewerker af te dwingen. Naar eigen zeggen voert El Kaouakibi “een strijd voor de democratie”.

“Al vier maanden wacht ik op de toekenning van mijn parlementaire medewerker (…), noodzakelijk om als onafhankelijk parlementslid mijn werk te kunnen opnemen”, schrijft El Kaouakibi op Instagram. “Ik vind het jammer om te zien hoe ver sommige mensen gaan om mijn stem als onafhankelijk parlementslid te boycotten.”

Terugkeer in de politiek

In november vroeg El Kaouakibi twee deeltijdse parlementaire medewerkers aan, maar op het Uitgebreid Bureau van het Vlaams Parlement besloten alle fracties unaniem om de vraag van El Kaouakibi te weigeren. Wettelijk gezien heeft ze daar wel recht op, ondanks haar blijvende afwezigheid.

Daarom moet El Kaouakibi naar de rechtbank om de toekenning van haar parlementaire medewerkers af te dwingen. “De rechter bij kortgeding heeft beslist dat ik moet wachten op de beslissing van de bodemrechter”, aldus de politica. “Nog minstens een maand dus…” Volgens El Kaouakibi is het een schande dat parlementsleden die weinig of niets doen wél een medewerker krijgen, maar dat zij er geen krijgt.

Strijdvaardige Sihame

Bovendien hekelt ze het feit dat veel parlementaire medewerkers worden ingezet om partijwerk te verrichten. Dat is een gekend fenomeen. Eigenlijk heeft elk parlementslid recht op één persoonlijke medewerker die kan meehelpen met commu-

nicatie, studiewerk, dossierwerk,… Maar in de praktijk worden die medewerkers, ingeschreven als parlementaire medewerker en dus betaald door de overheid, vaak ingezet om op communicatie- of studiediensten van partijen te werken.

El Kaouakibi die, toen bekend werd dat ze vermoedelijk voor miljoenen euro’s subsidiefraude had gepleegd, plotseling langdurig ziek werd, zegt zelf “een strijd voor democratie” te voeren. “Deze strijd is niet enkel voor mij, maar voor eender welk parlementslid in de toekomst wiens basisrecht wordt genegeerd door politieke tegenstanders”, klinkt het strijdvaardig.

WANNES NEUKERMANS

Het kabinet-De Moor meldt dat er maatregelen om de instroom te beperken op de regeringstafel liggen, maar voorlopig is er nog weinig beslist. “Forse ‘Don’t come to Belgium’-ontrading en strengere wetten hebben we nodig, dweilen met de kraan open is wat we krijgen. Stuitend”, besluit Francken.

WANNES NEUKERMANS

Brussels Airport

De vijf Noordrandgemeenten - Machelen, Vilvoorde, Grimbergen, Meise en Wemmel - zijn kritisch voor de groeiplannen van Brussels Airport. De Noordrandburgemeesters vrezen dat de druk op hun gemeenten verder zal toenemen. Ze pleiten voor een omgevingsvergunning waarin de geluidshinder van de luchthaven op een eerlijke manier wordt gespreid.

De luchthaven van Zaventem moet deze zomer een nieuwe omgevingsvergunning aanvragen. De huidige vergunning dateert uit 2004 en komt in juli 2024 te vervallen. Zonder vergunning is er geen vliegverkeer meer mogelijk, maar omdat de Vlaamse regering nog steeds geen bindend stikstofakkoord heeft, staat die op de helling. De luchthaven heeft immers duidelijkheid nodig over de hoeveelheid stikstof die ze mag uitstoten.

In het kader van de vernieuwing van haar omgevingsvergunning liet Brussels Airport een Milieueffectenrapport (MER) opstellen, maar dat wordt kritisch onthaald door de burgemeesters van Machelen, Grimbergen, Meise, Wemmel en Vilvoorde. Volgens hen minimaliseert het rapport de uitdagingen voor het milieu en de overlast voor de bevolking. Bovendien zou het “bijzonder slordige” rapport gebaseerd zijn op onvolledige cijfers en onduidelijke prognoses.

Hoewel de Noordrandgemeenten het economisch belang van de luchthaven erkennen, wijzen ze erop dat de voorgestelde groeiplannen “onrealistisch” zijn en het sociaal en economisch draagvlak voor de luchthaven dreigen te ondergraven. Ze pleiten voor een eerlijke en evenwichtige spreiding van de hinder over de omgeving. “Als de luchthaven ‘van algemeen belang’

is, moet de hinder die ze meebrengt door zoveel mogelijk schouders worden gedragen”, klinkt het bij de burgemeesters.

Neveneffecten

De Noordrandburgemeesters betreuren dat bepaalde neveneffecten van de voorspelde groei - zowel op vlak van passagiers als cargo - “niet of nauwelijks” in kaart worden gebracht. Ze waarschuwen dat die groei onder meer zal leiden tot meer personen- en vrachtverkeer op de filegevoelige toegangswegen rond de luchthaven van Zaventem, zoals de E19 en de Brusselse Ring.

Daarnaast is het voor de lokale besturen “onverteerbaar” dat de vliegroutes en schema’s inzake dag- en nachtvluchten onveranderd zullen blijven. Ze vrezen dat de avond- en nachtrust van de inwoners van de Noordrand in de toekomst nog meer verstoord zal worden, terwijl de “onevenredige en onevenwichtige” concentratie van dagen nachtvluchten over de Noordrand nu al voor een “onaanvaardbare hinder” zorgt. “Het is onbegrijpelijk en onaanvaardbaar dat bij de voorbereiding van een nieuwe exploitatievergunning de luchthavenuitbater doof en blind blijft voor de rechtmatige en onderbouwde vraag om de overlast, veroorzaakt door vliegverkeer, op een redelijke en solidaire manier te spreiden en het aantal nachtvluchten fors te verminderen”, klinkt het unisono.

Tot slot wijzen de burgemeesters erop dat het rapport “nauwelijks” aandacht schenkt aan de impact van het vliegverkeer op de groene longen binnen de Noordrand, zoals het Floordambos, Peutiebos, Hanssenspark, Tangebeekbos en park Drie Fonteinen.

Nicole de Moor

El Kaouakibi verwijt Vlaams Parlement haar terugkeer tegen te werken

“Deze strijd is niet enkel voor mij”

Noordrandgemeenten kritisch voor “onrealistische” groeiplannen

IN DE KIJKER

Jo Brouns

Je bent een verstandig en rustig man, welbespraakt, je zet je in voor je gemeenschap en je gaat in de politiek, in de schaduw van ‘de groten’. En dan gebeurt plots het onverwachte: een majeur politiek incident zorgt ervoor dat je partij je naar de hoogste cenakels roept. Het overkwam Limburger Jo Brouns (48) net voor de zomer van 2022. Plichtsbewust en als een trouwe partijsoldaat volgt hij de orders op, ook al is hij zich er zeer goed van bewust dat zijn partij al enkele jaren in woelig water zit en geregeld wat averij oploopt.

Jo Brouns is een stamboek-cd&v’er. Als zoon van Hubert Brouns, voormalig Kamerlid, lid van het Vlaams Parlement en burgemeester van Kinrooi, baande hij zich in diens spoor en kielzog een weg in het politieke landschap. Hij studeerde criminologie aan de KU Leuven, was van 2000 tot 2002 criminaliteitsanalist bij de stad Genk en tot 2007 personeelsadviseur in de politiezone Midden Limburg. In 2006 werd hij provincieraadslid en van 2007 tot 2019 werkte hij op de kabinetten van Steven Vanackere en Jo Vandeurzen. Ondertussen werd hij ook in 2016 gemeenteraadslid en burgemeester van Kinrooi, om in 2019 Vlaams Parlementslid te worden als opvolger van dezelfde Vandeurzen. Na het onverwachte ontslag van Wouter Beke werd hij op 18 mei 2022 Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale economie en Landbouw. Meteen werd hij voor de leeuwen geworpen en kreeg hij enkele hete politieke aardappels op zijn bord geserveerd: werk en het stikstofdossier.

Werk

Natuurlijk heeft hij er als ex-cabinetard een goed zicht op hoe politiek werkt en wat er op ministerieel niveau verwacht wordt. Het duurt dan ook niet lang of hij zet voor zijn partij nieuwe bakens uit inzake het beperken van de werkloosheid om de krapte op de arbeidsmarkt op te vullen en de werkzaamheidsgraad tot boven de 80 procent te brengen om het sociaal model overeind te houden. En voor wie hardnekkig weigert, kondigt hij aan: “Die mogen de stok voelen.” Goed beseffend dat ‘Werk’ nog een federale bevoegdheid is, maar dat Vlaanderen toch een aantal hefbomen in handen heeft, zoals de controle op de werkloosheid en het begeleiden naar werk, wil hij het onderste uit de kan halen. Bovendien vindt hij - wat rechtse partijen al langer zeggen - dat werken in dit land meer moet lonen. Het financiële verschil tussen werken en niet werken moet groter zijn om werken aantrekkelijker te maken. Iedereen kijkt op, want hierover zweeg zijn partij altijd nogal opvallend.

Stikstof

Het stikstofakkoord van vorig jaar heeft bij de Vlaamse boeren in paniek veroorzaakt. Geen van de drie regeringspartijen had verwacht dat de reacties zo heftig zouden zijn. Men was duidelijk iets te voortvarend geweest vorig jaar… Het flamboyante karakter van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) staat lijnrecht tegenover de ‘rustige vastheid’ van de minister van Landbouw Jo Brouns. Bovendien zijn het provinciegenoten, wat een electorale dimensie aan het dossier geeft. Omdat het dossier al gistte en als een zwaard van Damocles boven de oude boerenpartij - die cd&v altijd was - hing, zal voorzitter Mahdi de vlucht vooruit nemen en Brouns, een vertrouweling van de kritische Boerenbond, als minister inzetten. Ook andere parlementsleden van cd&v, Tinne Rombouts uit Hoogstraten bijvoorbeeld, maar ook leden van Vlaams Belang, Stefaan Sintobin in West-Vlaanderen, waren al in het verweer gekomen - en niet zonder succes bij de bedreigde boeren. Met de hete adem van het Belang en een flink deel van de oude achterban in de nek, lag het voor de hand dat cd&v in het algemeen, en Brouns in het bijzonder, de hakken in het zand zouden zetten.

‘Sabotage Sammy’

Ondertussen had cd&v de boeren ook al aangemoedigd bezwaarschriften in te dienen, tot grote ergernis van de N-VA die dat als een daad van sabotage zag. Ondertussen - na de regeringsrel van vorige weken - lijkt het erop dat Demir en haar partij niet tuk zijn op een nieuw compromis, terwijl cd&v nog wat meubels wil redden voor de achterban, zeker in het vooruitzicht van 2024. Een furieuze Demir heeft het over ‘Sabotage Sammy’, terwijl die het stikstopplan afschiet om ‘wat plantjes en vleermuizen’ te beschermen. Ondertussen lanceert Open Vld wat tussenvoorstellen om de brand te blussen, maar zonder succes.

Het wordt dus uitkijken of Jo Brouns erin zal slagen om water en vuur te verzoenen. Indien ja, dan zal het hem geen windeieren leggen. Maar met de factor ‘Zuhal’ zal hij hoe dan ook rekening moeten houden. De tijd dringt. Het is tijd voor ‘staatsmanschap’, genderneutraal.

CITAAT VAN DE WEEK

Maxime Hardy:

Wallonië te stigmatiseren speelt Franstalig rechts mee in een Vlaams extreemrechts spelletje”

Door de alarmklok te luiden over de belabberde economische toestand van Wallonië, zoals onder meer ook het Rekenhof en de Nationale Bank doen, speelt de MR “een Vlaams extreemrechts spelletje”. Dat is de analyse van Waals Parlementslid Maxime Hardy (PS). “Stop met de Walenbashing. Stop te zeggen dat de Waal lui is en dat hij een dutje doet.”

“Het is het spel van Vlaams extreemrechts dat Franstalig rechts speelt om Wallonië te stigmatiseren”, aldus Hardy. “De Vlaamse populisten en rechts-extremisten willen maar één ding: het imago van België en Wallonië beschadigen. En dit imago wordt door Franstalig rechts gebruikt om de sociale zekerheid en de werklozen te stigmatiseren.”

Vlaamse regering keerde vorig jaar voor 17,8 miljard euro subsidies uit

“Het is niet de bedoeling met de duim omhoog of omlaag te beslissen wie nog subsidies krijgt”, benadrukt Diependaele. “Dit register is een aanzet om betere keuzes te maken. De politiek denkt nog te gemakkelijk: iets is belangrijk, dus we moeten er geld aan geven.”

Effectiviteit

Voor Chris Janssens, Vlaams Belang-fractieleider in het Vlaams Parlement, tonen de cijfers aan dat de Vlaamse regering te kwistig met subsidies omspringt. “Het wordt nu hoog tijd dat al deze subsidies zonder taboes beoordeeld worden op hun effectiviteit. Het schrappen van miljoenensubsidies aan linkse hobbyclubjes kan vandaag al beginnen”, reageert hij. ANTON

De Vlaamse regering heeft vorig jaar 17,8 miljard euro aan subsidies uitgekeerd, goed voor bijna een derde van de Vlaamse begroting. Dat blijkt uit het nieuwe subsidieregister.

In totaal passeerden 29.000 organisaties, bedrijven en verenigingen langs de kassa. Onder meer ArcelorMittal, Studio 100 en de regionale luchthavens kregen steun. Daarnaast werd geld vrijgemaakt voor onderwijsinfrastructuur en natuur- en cultuurorganisaties.

Het gros van de 17,8 miljard euro aan subsidies (40 procent) vloeide naar het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, hoofdzakelijk ter ondersteuning van domeinen zoals ouderen- en gehandicaptenzorg.

De subsidie-uitgaven vallen ruim 4 miljard euro hoger uit dan de regering twee jaar geleden had geraamd. Bij een eerste poging om de subsidiestromen in kaart te brengen, kwam ze nog uit op 13,3 miljard euro.

MEEST GELEZEN OP

Transparantie

Volgens Vlaams minister van Financiën en Begroting Matthias Diependaele (N-VA) biedt het subsidieregister de nodige transparantie voor de belastingbetaler. Er valt onder meer uit af te leiden welke domeinen subsidie-intensief zijn. “Alle Vlamingen krijgen nu een duidelijk beeld van de subsidiestromen”, klinkt het.

Het register is bovendien een handig instrument in de strijd tegen subsidiefraude, waarin Diependaele deze legislatuur een versnelling hoger schakelde. Zo controleert de Inspectie Financien strikter of de subsidies voor de juiste doelen zijn aangewend en of de facturen van de ontvanger kloppen.

Warmtepomp 11 keer schadelijker voor milieu dan gedacht

Jihad Van Puymbroeck moet Dries Van Langenhove 8.100 euro betalen: “Blij dat ze deksel op de neus krijgt”

Woke Twitter verontwaardigd nadat zanger Bob Geldof ‘non-binaire’ Sam Smith als man benoemt

Maarten Boudry: “Perfide identitaire denken over ‘witheid’ hoort niet thuis in berichtgeving van een krant”

The Guardian bekritiseert ‘Het verhaal van Vlaanderen’

Matthias Diependaele

© BELGA

Jo Brouns

“Door

EENZAAMHEID EN PORNHUB

De TRIOMF van de GEATOMISEERDE SAMENLEVING

ONTMOETINGEN

TIJDENS DE LOCKDOWN

Tijdens de eerste lockdown - hoe ver weg lijkt het allemaal, bijna de middeleeuwen! - ging ik elke ochtend naar het kantoor in Brussel. Laten we eerlijk zijn: ik heb niet het profiel van de barmhartige Samaritaan. Ik sta ’s ochtends niet op om te bedenken hoe ik mijn buurman ga helpen, maar ik sta om 5.30 uur op om te gaan werken, en dat is het. Maar tijdens die eerste lockdown kwamen vijf van mijn buren naar me toe om hulp. Ze hadden echt geen alternatief. Vergeet niet dat tijdens de eerste lockdown het krij-

DE VERKLARING

Hoe kunnen we die veranderingen, die zowel qua omvang als qua snelheid verbazingwekkend zijn, verklaren? Er worden enkele verklaringen naar voren gebracht, zoals: jonge vrouwen zijn nu beter opgeleid dan jonge mannen. Maar ze willen zich niet koppelen aan iemand die minder goed af is dan zijzelf. Pech, vriend! Dit lijkt een aannemelijk, maar marginaal fenomeen. Wanneer een verschijnsel de meerderheid van onze medemensen aangaat, ligt de verklaring ervan per definitie in de ontologie van dat moment. Met ontologie bedoel ik de fundamentele structuur van ons wezen in de wereld, in de zin van Martin Heidegger.

VERDRIJVING VAN TRADITIES

Ik onderschrijf het idee dat we getuige zijn van de uitputting van een ontologie die in de 20ste eeuw is ontstaan, die van ‘het soevereine zelf’, dat alle vormen van hiërarchie verwerpt en in opstand komt tegen alle beperkingen, om het

gen van bezoek van een professional ongeveer net zo makkelijk was als bezoek krijgen van de Heilige Geest.

VOLLEDIG GEÏSOLEERD

Neem mijn 80-jarige Franse buurvrouw, die online Italiaanse lessen volgt: haar computer is ‘vastgelopen’. Ik zet hem uit en weer aan: bingo, het werkt, wat goed is, want ik had net mijn computervaardigheden uitgeput. Mijn buurvrouw bedankt me als ware ik de messias, want, zo legt ze uit,“deze computer, die al drie dagen niet werkt, is mijn enige toegang tot de wereld!” De buurman van de eerste

De ultieme citadel van ‘het zelf’, ben ik

primaat en de absoluutheid van ‘het zelf’ op te eisen. Op het kruispunt van de 19de en de 20ste eeuw ontstond wat Ortega y Gasset de ‘massamens’ noemde, die nooit ophield de jukken uit het verleden af te schudden. Zijn absolute wil wenst de hiërarchieën van de eeuwen te verdringen. Ortega y Gasset stelt dat communisme en fascisme twee manifestaties zijn van deze nieuwe ontologie, die van een verwoestende wil, die woedend het recht opeist om ongelijk te hebben. Want elke dwang, norm of traditie is nu een kwaad op zich. Deze verdrijving van tradities en de vernietiging van alle sociale contracten is echter nog niet voltooid. Het imperatief van de 20ste eeuw blijft collectief. De ideologieën van de 21ste eeuw - wokisme, ecologisme, boboïsme, de ontaarding van het liberalisme - maken het werk af. Met weinig theoretische opbouw zijn de ideologieën van de 21ste eeuw de perfecte uitdrukkingen van ‘het soevereine zelf’, die zijn egocentrisme, zijn veelzijdigheid, zijn weigering van alle beperkingen weerspiegelen: “Ik ben een vrouw als, wanneer en omdat ik besluit dat te zijn!” De flexibiliteit, het polymorfisme van die ideologieën weerspiegelen de grillen van een verwend kind.

HOUELLEBECQUIAANSE IK

De ultieme citadel van ‘het zelf’, ben ik. Wanneer ik elke vorm van dwang heb afgewezen, blijft alleen ‘ik’ over. Ik, dat is de enige dwang die ik moét ondergaan, als ik aanwezig wil blijven in de

63 procent van de jonge Amerikaanse mannen en 34 procent van de jonge Amerikaanse vrouwen zijn single. 30 procent van de Amerikaanse volwassenen is ongehuwd of zonder partner. 30 procent van de jonge Amerikaanse mannen en 20 procent van de jonge Amerikaanse vrouwen hebben een volledig jaar (2019) zonder de minste seksuele relatie doorgebracht. Slechts de helft van de jonge single Amerikanen is op zoek naar een partner. Volgens Fred Rabinowitz, een psycholoog en professor aan de Universiteit van Redlands, consumeren deze singles veel onlineporno en lijken ze daar tevreden mee te zijn.

verdieping plakt een post-it op de deur van het kantoor: “Sorry dat ik u stoor, ik ben de buur van de eerste verdieping, ik heb geen warm water meer. Kunt u me zeggen of u dat heeft en, zo niet, wat ik moet doen? Dank u.” Ik veranderde van computerwetenschapper naar loodgieter. De buurvrouw beneden, een Duitse vrouw die voor een Europese vakbond werkt, heeft een heel jaar lang niet met me gesproken. Maar plots, als ze me in de gang passeert, grijpt ze me ondanks haar volle gezichtsmasker letterlijk vast om zich voor te stellen (na een jaar!) en bespreekt het onderwerp dat haar lijkt bezig te houden: “Maar hoe zal dit alles

wereld. Deze houellebecquiaanse ik, modderig, sjofel, bespottelijke keizer van een tweekamerrijk, die zijn tijd doorbrengt met zeuren over de evolutie van een maatschappij die hij niettemin belichaamt. Want hij is er de oorzaak van. Een generatie die Pornhub, tussen twee Deliveroo’s, verkiest boven de oneindige duizeling van echte seksualiteit, lijkt geen mooie toekomst tegemoet te gaan. We zullen de deugden, de verleidingen, de beperkingen en de oneindige beloften van het andere moeten herontdekken, een ambachtelijk en opwindend programma!

DRIEU GODEFRIDI

aflopen?” En yada, yada, yada, hier staat ze ineens te kletsen als een marktvrouw. Omdat ik graag nadenk, vroeg ik me af waar al die ‘sociale aanvallen’ vandaan kwamen. Het leed van al die mensen? Ongetwijfeld. Maar waarom ik? Nou, omdat deze buren allemaal één ding gemeen hadden: ze waren eenzaam (naar alle waarschijnlijkheid zijn ze dat nog steeds). Alleen op de wereld, de oude Franse vrouw. Volledig geïsoleerd. De sympathieke van de eerste verdieping. Alleen en als een verloren ziel. De Duitse vrouw van de tweede verdieping. Helemaal alleen.

Een generatie die Pornhub, tussen twee Deliveroo’s, verkiest boven de oneindige duizeling van echte seksualiteit, lijkt geen mooie toekomst tegemoet te gaan

José Ortega y Gasset Michel Houellebecq

VLAAMSE AUTONOMIE: WAT BETEKENT HET VOOR U?

In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 lijken minstens twee partijen alvast zeker de kaart te trekken van meer Vlaamse autonomie: N-VA en Vlaams Belang. Men haalt hiervoor allerlei argumenten uit de kast, maar voor veel Vlamingen zal de volgende vraag doorslaggevend zijn: Op welke manier heeft meer Vlaamse autonomie of onafhankelijkheid impact op mijn portemonnee?

VERANDERT ER IETS AAN HET MONETAIRE BELEID?

Centrale banken doen voortdurend ingrepen om de waarde van de eigen valuta stabiel te houden. De Europese Centrale Bank (ECB) doet dat voor de Economische en Monetaire Unie. De negentien Europese landen die de euro als munt hebben overgenomen, hebben met hun nationale bank een aandeel in de ECB. Zou er voor Vlaanderen iets veranderen als er een rechtstreekse vertegenwoordiging zou komen in de raad van bestuur van de ECB?

De ‘Governing Council’ van de ECB bestaat uit zes directieleden en de negentien presidenten van de centrale banken uit de eurozone. Mocht een onafhankelijk Vlaanderen een eigen ‘Vlaamse Nationale Bank (VNB)’ oprichten, zoals professor overheidsfinanciën Herman Matthijs (UGent) vermoedt, krijgt ons land ook een zitje aan de bestuurstafel. Momenteel is dat zitje voor Pierre Wunsch, een 55-jarige econoom van MR-signatuur die sinds 2019 gouverneur van de Nationale Bank van België (NBB) is. Als er een vertegenwoordiger van de ‘VNB’ in de raad van bestuur van de Europese Centrale Bank komt, kan die de Vlaamse belangen op Europees niveau beter verdedigen dan dat een vertegenwoordiger van de NBB dat doet.

ECB blijft de baas

Als Vlaanderen onafhankelijk wordt, hoeft niemand eraan te denken zich anti-Europees op te stellen. “Want als zeer open economie heeft Vlaanderen enorm geprofiteerd van het Europese verhaal”, zegt Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest. “Een groot deel van onze welvaart hebben wij te danken aan onze internationale, en zeker onze Europese, samenwerkingen.” De échte monetaire beslissingen zullen dus bij de ECB blijven. Maar Vlaanderen krijgt dan wel een plek in de raad van bestuur.

verwachten. “De beslissingen liggen nu al niet meer bij de nationale banken, maar bij Europa”, zegt professor economie Rudy Aernoudt (UGent). “De Belgische nationale bank is nu al een veredelde studiedienst met 2.500 personeelsleden geworden.” Daarop zou al flink bespaard kunnen worden volgens hem, maar dat is een discussie op zich.

Reserves verdelen voordat ze verdwenen zijn

Bij een splitsing zullen de reserves van de NBB - momenteel naar schatting 6 à 7 miljard euro - ook verdeeld moeten worden tussen Vlaanderen en het andere landsdeel.

“Ik ga ervan uit dat die verdeling op dezelfde manier gebeurt als die van de schuld”, legt Matthijs uit.

“De Belgische Nationale Bank is nu al een veredelde studiedienst met 2.500 personeelsleden”

Rudy Aernoudt

Al mogen we dan niet al te lang meer wachten om te cashen, want volgens eigen berekeningen zullen de opgetelde verliezen van de NBB tegen 2027 uitkomen op 9 miljard euro. Dat zijn schulden die je eigenlijk bij de schulden van de overheid moet tellen.

Aernoudt kan het zich alvast niet voorstellen: “Ik veronderstel dat er niemand aan denkt om de Vlaamse frank in te voeren?” Want dat is net hetgeen wat de Brexit mogelijk maakte: dat zij het pond al hadden. “Want ze hebben er ooit over nagedacht om Griekenland uit de EU te zetten”, herinnert Herman Matthijs zich. “Het grootste vraagstuk was toen: hoe kan een failliet land zonder eigen munt opnieuw beginnen? Niemand die het wist.”

“Vlaanderen heeft er alle belang bij zich pro-Europees op te stellen”

Bart Van Craeynest

Een moeilijke zaak dus, al herinnert Matthijs zich wel hoe Montenegro het ooit deed. “Dat was het enige landsdeel dat nog overbleef in een confederatie met

“Zonder de pond zou de Brexit een veel moeilijker verhaal geweest zijn”

Servië. Op een zaterdagavond in hun parlement zeiden ze opeens: ‘Die Serviërs zijn we beu.’”

Servië ging akkoord met een splitsing, maar op één voorwaarde: de volledige nomenclatuur van het toenmalige Joegoslavië werd overgenomen door de Serviërs. Na onderhandelingen is er toen beslist dat Servië de volledige nomenclatuur, maar ook de volledige schuld van Joegoslavië overnam. “Montenegro moest toen van nul beginnen: zonder munt, zonder schuld, zonder internationale lidmaatschappen. En zonder akkoord van de EU hebben zij de euro ingevoerd”, aldus Matthijs.

Herman Matthijs

Al zal Vlaanderen dankzij die vertegenwoordiging geen grootse economische of monetaire beleidswijzigingen moeten

Vlaamse frank

Het mag dan nog zo onwaarschijnlijk zijn, toch kunnen we ons de vraag stellen wat het zou betekenen voor de Vlaamse economie als Vlaanderen uit de eurozone stapt. Rudy

We legden de conclusies van de academici en experten voor aan de communautaire scherpslijpers van de twee V-partijen, namelijk Sander Loones (N-VA) en Barbara Pas (Vlaams Belang).

SANDER LOONES, KAMERLID N-VA

“Zijn Vlamingen haviken? Walen zijn dat alvast zeker niet, zij zijn monetaire duiven. Zo worden centrale bankiers genoemd die verzot zijn op een ultralaks monetair beleid. Voor regio’s met gigantisch hoge schulden is het interessant wanneer ze lagere intresten moeten betalen.”

“Jarenlang zijn ze op hun wenken bediend door de Europese Centrale Bank (ECB) die de rente zelfs extreem laag heeft gehouden.

Resultaat? België en Wallonië hadden al te veel schulden en de lage rentes hebben hen ertoe aangezet om nog meer schulden aan te gaan in plaats van de broodnodige hervormingen door te voeren. We leven daardoor in een neoplaneconomie (dixit Geert Noels) waarin overheden beslag leggen op zowat de helft van de economie en centrale banken de markten volledig do-

“De Vlaamse middenklasse is daarvan het slachtoffer. Door stijgende levenskosten moesten zij op de tanden bijten. Hun spaargeld werd de facto onteigend, door prijsinflatie en de lage rentes. Private pensioeninstellingen kwamen in de problemen, waardoor uw pensioen onzeker wordt.”

“Tijd om de Europese poef af te sluiten. Met een eigen Vlaamse centrale bank en een rechtstreekse Vlaamse stem in de ECB wordt de groep haviken in het bestuur versterkt. En dat is dringend nodig, om de monetaire duiven terug in hun kooi te ja-

BARBARA PAS, FRACTIELEIDER VLAAMS BELANG KAMER

“Handel is een belangrijke bron van welvaart in Vlaanderen. Het Vlaams Belang is dan ook overtuigd voorstander van een Europese vrijhandelszone, maar niet van een politieke unie. De euro is een politieke munt (die Frankrijk eiste voor de Duitse eenmaking) die niet geschikt is voor landen die economisch ver uit elkaar liggen.”

“Zwakkere landen kunnen hun munt niet meer devalueren om concurrentieel te blijven, wat leidt tot lagere groei, hogere werkloosheid, dalende overheidsinkomsten en ontsporende publieke financiën.”

“Uit onderzoek van het Duitse CEP blijkt dat de groei van het bruto binnenlands product is toegenomen dankzij de intra-Europese handel, maar dat die voor zuidelijke Europese staten (Spanje, Portugal, Frankrijk en Italië) nog hoger zou zijn uitgevallen zonder de euro. Het Vlaams Belang ziet dan ook meer heil in een harde

‘neuro’ voor economisch sterke landen, waaronder Vlaanderen, en een zachte ‘zeuro’ op maat van trager groeiende landen.”

“Europese vrijhandelszone zonder politieke unie”

“Vlaamse haviken en Waalse duiven”

“Reserves van NBB op dezelfde manier schuld verdelen”

Herman Matthijs

inister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) en minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) staan in het stikstofdossier lijnrecht tegenover elkaar. Volgens cd&v worden de landbouwers te streng aangepakt in vergelijking met de industrie. N-VA wil eerst de te hoge stikstofuitstoot van landbouwbedrijven terugdringen, om daarna de industrie en de landbouw aan dezelfde, strengere regels te onderwerpen. Schauvliege benadrukt dat haar partij zich in geen van beide kampen bevindt. “Voor Groen is het noodzakelijk dat er strenge stikstofmaatregelen worden genomen”, legt ze uit. “Op Vlaams Belang na twijfelt geen enkele partij daaraan. Zelfs cd&v ziet in dat het zo niet verder kan. Maar de vraag is hoe je tot die maatregelen komt.”

Wat vindt u van het stikstofakkoord dat nu op tafel ligt?

“Het akkoord dat nu op tafel ligt, is er een waarin de Vlaamse regering gebiedsgericht een aantal strenge regels oplegt en rode landbouwbedrijven wil sluiten. Daarnaast neemt ze een aantal generieke maatregelen die voor heel Vlaanderen gelden, maar daar hebben wij het moeilijk mee, omdat ze vooral gericht zijn op innovatie en technologische oplossingen. Wij juichen die toe, maar niet als het akkoord zich daartoe beperkt. In het verleden heeft de regering al geprobeerd om met innovatieve technieken de stikstofuitstoot te reduceren. Het resultaat is dat slechts 3 van de 44 habitats of beschermde soorten natuur in Vlaanderen gezond zijn, en dat na 20 jaar beleid. Dat is onvoldoende.”

“We moeten eerst nadenken over de soort landbouw die we in Vlaanderen willen. Zodra daarover een consensus bestaat, kan de regering haar stikstof-, mest-, erosie- en pesticideregels op die visie afstemmen. Maar nu wordt die discussie niet gevoerd binnen de regering. Ik behoor dus tot geen enkel kamp. Er moet een toekomstgerichte visie op de landbouw in Vlaanderen ontwikkeld worden.”

Politici denken op zeer korte termijn, maar dat zit niet in het DNA van mijn partij. Groen kijkt altijd naar de lange termijn

Hoe ziet die toekomst er voor uw partij uit?

“Het landbouwbeleid dat de afgelopen jaren is gevoerd, was vooral gericht op intensivering, schaalvergroting en export. Dat betekent dat de landbouwers niet alleen afgewerkte producten in de vorm van vlees uitvoeren, maar ook ontzettend veel soja en veevoeder invoeren om vee te kunnen kweken. We maken onszelf dus ontzettend afhankelijk van de wereldmarkt.”

“Wij streven naar een landbouwbeleid dat uitgaat van een ‘eiwitshift’. Momenteel bestaat ons voedselpatroon voor 60 procent uit dierlijke eiwitten en voor 40 procent uit plantaardige. Door die verhouding om te keren, zal de landbouw veel milieuvriendelijker worden, zullen we niet langer met vee-overschotten zitten én zullen we minder afhankelijk worden van het buitenland voor de invoer van veevoeder.”

Maar mensen mogen wel nog vlees eten?

“Een eiwitshift houdt in dat je een sterkere nadruk legt op plantaardig voed-

De Vlaamse regering is er ook tijdens de krokusvakantie niet in geslaagd om tot een Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) hoopt eind deze week te landen, maar N-VA lijkt nog steeds onoverbrugbaar. Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) nisters die zich gedragen als kleuters” politieke spelletjes spelen op de kap van de boeren tuurspecialiste van de partij pleit voor een toekomstgerichte visie op de landbouw in van vervolgens een regelgevend kader kan worden ontwikkeld.

“De landbouwer is het slachtoffer van een ruzie tussen twee ministers die zich gedragen als kleuters”

VLAAMS PARLEMENTSLID (GROEN)

stikstofakkoord te komen. de kloof tussen cd&v en (Groen) betreurt dat twee “miboeren en de natuur. De nain Vlaanderen, op basis waar-

slachtoffer ministers

Is het gebrek aan langetermijnvisie geen kritiek die ook van toepassing is op het energiebeleid van de federale regering, waar Groen deel van uitmaakt?

“Dat mag je gerust zeggen. Dat is ook onze frustratie. Wij hebben een puinhoop geërfd. Tinne Van der Straeten (minister van Energie, red.) moet nu een langetermijnvisie uittekenen en de ‘shit’ uit het verleden opkuisen. Een gebrek aan langetermijnvisie is voor een deel eigen aan de politiek. Politici denken op zeer korte termijn, maar dat zit niet in het DNA van mijn partij. Groen kijkt altijd naar de lange termijn. We moeten zo snel mogelijk komaf maken met het algemene gebrek aan een langetermijnvisie, want dat komt steeds als een boemerang terug. Als we zo voortdoen, rijden we op verschillende domeinen, waaronder de gezondheidszorg, het ouderenbeleid en het onderwijs, volle gas tegen de muur.”

“Een uitbreiding van de luchthaven van Zaventem is voor ons onbespreekbaar”

Omdat de Vlaamse regering nog steeds geen bindend stikstofakkoord heeft, staat ook de omgevingsvergunning voor de luchthaven van Zaventem op de helling. Zouden jullie er rouwig om zijn als daardoor de groeiplannen van de luchthaven worden gedwarsboomd?

“Die groeiplannen worden sowieso gedwarsboomd, met of zonder stikstofakkoord. Op dit moment staat de leefbaarheid in de omgeving van de luchthaven al zwaar onder druk. Een uitbreiding van de luchthaven is voor ons onbespreekbaar. Het is superbelangrijk dat er een bloeiende luchthaven is. Dat stelt niemand in vraag. Maar de groeiplannen die op tafel liggen, zijn compleet onaanvaardbaar. Ook het milieueffectenrapport (MER) dat opgemaakt is op basis van het voorstel van de luchthaven toont aan dat een uitbreiding onmogelijk is.”

Is het niet absurd dat de groeiplannen van de luchthaven door een stukje bos in de omgeving kunnen worden gedwarsboomd?

“Het gaat over een bos van 65 hectare. Ik daag je uit om hier in de omgeving een bos van die grootte te vinden. De meerderheid van de bossen in Vlaanderen is slechts tussen de 1 en 5 hectare groot. Meneer Mahdi lijkt dat niet te beseffen. Bovendien betreft het een Ferrarisbos dat meer dan 250 jaar oud is. Dat is een monument zoals het Gravensteen of de Basiliek van Koekelberg. We breken die historische gebouwen toch ook niet af, ongeacht hun ligging? Die houden we toch ook in stand? Het is niet te begrijpen dat de voorzitters van cd&v en Open Vld op die manier over een bos van 250 jaar oud spreken. Slechts 16 procent van onze bossen is even oud. Vlaanderen heeft met 11 procent de laagste bebossingsgraad van Europa. Van die 11 procent is slechts 16 procent ouder dan 250 jaar. Ferrarisbossen zijn zeldzaamheden. Als ik dan zulke uitspraken hoor, bloedt mijn groen hart. Ik word daar woest van.”

Een ander argument van cd&v is dat het probleem zich vanzelf wel zal oplossen, simpelweg omdat er zoveel boeren zijn die geen opvolger vinden.

“Dat is zever in pakjes. Er zullen gewoon schaalvergrotingen worden doorgevoerd. Er zullen sowieso minder landbouwbedrijven zijn, onafhankelijk van het model dat wordt uitgerold. Elk dag stopt er een landbouwer. Die trend keer je niet zomaar om.”

“Onze kritiek op het voorstel dat nu op tafel ligt, is dat er in de toekomst minder, maar wel grotere landbouwbedrijven zullen zijn. Daardoor zal het familiale, Vlaamse landbouwmodel verdwijnen. Dat gebeurt nu al, maar het stikstofakkoord zal die evolutie versnellen. Varkensboeren die willen voldoen aan de nieuwe stikstofregels, zullen nieuwe stallen moeten bouwen en zwaar investeren in luchtwassers en andere technologieen. Kleine bedrijven kunnen zich die investeringen niet veroorloven, waardoor ze zullen verdwijnen. Dat zal het gevolg zijn van het stikstofakkoord. Groen daarentegen streeft naar een model met meer landbouwers, maar met minder vee.”

“De landbouwtechnieken worden almaar efficiënter, waardoor de uitstoot per dier daalt. Maar als je het gat dat je creëert door schoner te produceren, opvult met nieuwe dieren, los je geen enkel probleem op. Dat is wat er in het verleden is gebeurd. Als we de veestapel toen verder hadden afgebouwd, zaten we vandaag niet in de problemen. Nu stelt cd&v opnieuw hetzelfde recept voor. Er is niks vanzelf opgelost geraakt, het probleem is alleen maar groter geworden.”

Betreurt u de sfeerschepping rond het stikstofdossier?

“Ja, ik betreur de manier waarop dit dossier wordt aangepakt. Demir en Brouns gedragen zich als kleuters, niet om tot een oplossing te komen, maar om hun achterban tevreden te stemmen. Het is niet goed dat er aan framing en polarisatie wordt gedaan. Maar het is wel zo dat we tot een oplossing moeten komen, en die zal sowieso pijn doen. De situatie is ernstig en de oplossingen moeten navenant zijn. Er zal altijd wel ergens een landbouwer getroffen worden. Dat is onvermijdelijk. Daar moeten we ook eerlijk in zijn. Het probleem is dat cd&v dat niet durft te zeggen. Er is geen oplossing die de kool en de geit spaart. De Vlaamse regering moet een duidelijke keuze maken. De landbouwers die ik spreek, vragen om eindelijk de knoop door te hakken, ook al weten ze dat het pijn zal doen. De onzekerheid is voor hen het grootste probleem.”

Is er volgens u een bepaalde soepelheid voor het afleveren van vergunningen aan een chemiereus in de haven van Antwerpen, die er niet is voor onze boeren?

“Het uitgangspunt van de regeling die nu op tafel ligt, is een verschillende behandeling van de landbouw en de industrie. Wij begrijpen die keuze, want landbouwbedrijven stoten ammoniak uit. Die vorm van stikstof is schadelijker en valt ook onmiddellijk neer. Ook de hoeveelheid die wordt uitgestoten, is groter dan die van de industrie. Het is dus logisch dat je meer inspanningen vraagt van de landbouwer. De industrie vermindert haar uitstoot al jaren, terwijl die van de landbouwsector constant blijft. De inspanningen die de industrie al geleverd heeft, zijn relatief groter dan die van de landbouwer.”

“Wij begrijpen dat er een verschil is, maar wat we niet begrijpen, is dat het verschil zo groot is. De vraag is of niet eerder de normen van de industrie strenger moeten worden in plaats van die van de landbouw soepeler. Op die manier kan je het bad sneller laten leeglopen en nieuwe (landbouw)bedrijven de kans geven om zich hier te komen vestigen.”

Is het nodig om een hele sector weg te duwen “omdat er ergens drie bomen staan met een speciale vleermuis” in, zoals cd&v-voorzitter Sammy Mahdi beweerde?

“Wie heeft ervoor gezorgd dat er in Vlaanderen zo veel versnipperde natuur is? De partij van meneer Mahdi. Cd&v heeft twintig jaar geleden geen grote natuureenheden afgebakend, maar enkel zo klein mogelijke stukjes. Het gevolg is dat we in Vlaanderen met een zeer versnipperd natuurbeeld zitten. Het aantal grote oppervlaktes aaneengesloten natuur is relatief beperkt. Uiteraard zullen we dan rekening moeten houden met ‘drie bomen en een vleermuis’, want dat is vrijwel alles wat ons nog rest.”

Gwendolyn Rutten zei vorige week in ‘De Afspraak op vrijdag’ dat “N-VA groener is dan Groen”. Is dat zo?

“Groenen hebben niet de neiging om te polariseren. Wij kijken altijd naar de lange termijn en zoeken voortdurend naar oplossingen. De houding van Demir is op dat vlak helemaal niet ‘groen’. Als het gaat over stikstofreductie, kan ik die uitspraak voor een stuk volgen. Wij willen de stikstofuitstoot ook verminderen. Maar bij minister Demir zie ik veel dingen die helemaal niet ‘groen’ zijn. Op

vlak van klimaatbeleid laat ze zware steken vallen. Ze doet eigenlijk nauwelijks iets. In die zin begrijp ik de uitspraak van Rutten niet.”

Betreurt u het dat België bij monde van bevoegd minister Zakia Khattabi (Ecolo) geen klimaatstandpunt kan innemen op het Europese toneel omdat de Vlaamse regering het niet eens raakt met de federale regering?

“Het is heel erg dat één deelstaat op die manier een Belgisch standpunt kan boycotten. De enige bedoeling van Demir is om ons te saboteren. Die houding zie je niet alleen in het stikstofdossier, maar over de hele lijn. Als je echt wil besturen, op gelijk welk niveau, moet je willen samenwerken. Als je alleen maar treitert, geraak je geen stap vooruit.” Zou dat probleem niet opgelost kunnen worden door het energiebeleid volledig te regionaliseren?

“Absoluut niet. Samenwerking zal altijd nodig zijn, of je nu kiest voor een doorgedreven federalisering of regionalisering. Als je niks anders doet dan de andere partij te schofferen, gebeurt er niks. Demir kan niet samenwerken met de federale overheid, Europa of haar eigen collega-ministers. Dat is niet de weg die je moet bewandelen. Als bestuurder heb je de verantwoordelijkheid om tot oplossingen te komen, maar daarvoor moet je wel samenwerken.”

“Het VNZ ijvert voor de overdracht van de ziekte- en invaliditeitsverzekering naar Vlaanderen. Indien je daaraan met de daad wil meewerken, word dan lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.”

Eric Ponette, bestuurslid van het Vlaams Artsenverbond (VAV) en het Aktiekomitee voor een Vlaamse Sociale Zekerheid (AK-VSZ)

Voor een Vlaamse sociale zekerheid!

Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 www.vnz.be

VNZ.

De enige bedoeling van Demir is om ons te saboteren

Noord-Afrika vreest massamigratie uit het zuiden en ziet “Le grand remplacement”

Van Marokko over Tunesië tot Egypte doen er theorieën over omvolking de ronde. Vooral jongeren op sociale media lijken zich zorgen te maken over de grote instroom van migranten uit Sub-Saharaans Afrika.

De thematiek rond omvolking leeft niet alleen in Europa en de Verenigde Staten. Ook in Noord-Afrika spreken veel mensen over het verschijnsel. Het stijgend aantal migranten in die landen zorgt voor toenemende kritiek op de situatie. Vooral illegale migratie lijkt een groot probleem.

Op Facebook groeien groepen zoals ‘Marokkanen tegen de vestiging van Sub-Saharanen’ sterk en bereiken ze vele duizenden mensen. In die groepen komt veel kritiek op migratie, samen met grappen en memes die als racistisch kunnen worden ervaren. Men gebruikt er woorden zoals ‘kolonisering’ en ‘demografische vervanging’. Sommige mensen menen zelf dat hun land helemaal zwart zal worden.

Naast het oproepen tot het sluiten van grenzen, het wegsturen van irreguliere migranten en het aanscherpen van

wetten, hebben deze virtuele groepen een campagne gelanceerd waarin Marokkaanse vrouwen worden opgeroepen om mannen uit Afrika ten zuiden van de Sahara niet als echtgenoten te accepteren om “de zuiverheid van het Marokkaanse ras” en alle tradities en waarden die daarmee verband houden te behouden.

Tunesië

Het migratievijandige discours weerklinkt in nog wat andere Noord-Afrikaanse landen, vooral in Tunesië, waar president Kais Saied nog een stapje verder ging. Op dinsdag 21 februari riep hij op tot “dringende maatregelen” tegen illegale immigratie van Sub-Saharaanse Afrikanen in zijn land.

De Tunesische president zei dat op een vergadering van de Nationale Veiligheidsraad. Hij had het over “hordes illegale migranten”. Hun aanwezigheid in Tunesië is volgens hem een bron van “geweld, misdaden en onaanvaardbare daden”, en drong aan op “de noodzaak om snel een einde te maken” aan deze immigratie. Hij betoogde verder dat deze illegale immigratie deel uitmaakte van een “criminele onderneming die aan het begin van deze eeuw werd uitgebroed om de demografische samenstelling van Tunesië te veranderen”, om het te transformeren tot een “alleen Afrikaans” land en zijn “Arabisch-islamitische” karakter te laten vervagen.

Hij riep de autoriteiten op om “op diplomatiek, militair en veiligheidsniveau” op te treden om deze immigratie en “strikte toepassing van de wet op de status van buitenlanders in Tunesië en op de illegale overschrijding van grenzen” aan te pakken. “Degenen die aan de oorsprong van dit fenomeen liggen, zijn mensenhandelaars terwijl ze beweren de mensenrechten te verdedigen.” Zijn woorden kregen bijval van de Franse politicus Eric Zemmour, maar veel andere politici hadden kritiek en verweten de president op te roepen tot geweld. De Afrikaanse Unie zei zich zorgen te maken over de retoriek en riepen lidstaten op “om zich te weerhouden van raciale haatspraak die mensen zou kunnen kwetsen”.

In de media verschijnen nu meerdere getuigenissen van mensen uit Sub-Saharaans Afrika die zeggen dat ze Tunesië verlaten omwille van geweld en intimidatie. De laatste weken begon de politie al met migranten te arresteren, al worden ze snel weer vrijgelaten.

Egypte

In Caïro werd dan weer een comedyshow van de wereldberoemde Amerikaanse komiek Kevin Hart geannuleerd. Zogezegd omwille van logistieke problemen, maar op sociale media gonsde het van de berichten dat de Amerikaan “afrocentrisme ondersteunt”. Dat is een etnocentrische beweging die erg populair is in Amerika en die de “suprematie” van Sub-Saharaanse culturen over de andere bepleit. In Egypte is het afrocentrisme bijzonder onpopulair vanwege de theorieën binnen de ideologie over de “zwarte oorsprong” van de faraonische beschaving. CARL DECONINCK

VERENIGDE STATEN

Nikki Haley, de juiste dame op de juiste plaats?

In de strijd om de officiële partijkandidaat te zijn bij de Republikeinen voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024 dient zich een nieuwe naam aan: Nikki Haley. Tijdens een interview op de Amerikaanse zender Fox News van 20 januari hamerde ze onder andere op de noodzaak van nieuwe kandidaten in het politieke strijdperk. Ze wees er fijntjes op dat alle kandidaten mannen zijn, en van oudere leeftijd. “De meesten van hen zijn goede vrienden… Moge de beste vrouw winnen”, besluit ze humoristisch haar tussenkomst. Ze wil geen kandidate als de anderen zijn en zou - volgens eigen zeggen - de toekomst van de GOP (Grand Old Party) belichamen.

Nikki Haley, jaargang 1972, werd als dochter van Indische migranten in de VS geboren. Ze werd tot gouverneur van South-Carolina verkozen in 2010. Toen was ze de jongste en eerste vrouwelijke gouverneur met een migratieachtergrond. Op ethisch vlak is ze conservatief (abortus bijvoorbeeld).

Trump versus DeSantis

In 2016, in het begin van de presidentsverkiezingen, omschreef ze Trump nog als “alles wat een gouverneur niet wil zien bij een president”, maar enige tijd later zou ze toch het Trumpkamp vervoegen. In 2018 omschreef de krant The New York Times Haley nog als “een van de weinig dames met aanzien in de regering-Trump”. Ze zou er als vrouwelijke, rechtse kandidate kunnen voor zorgen dat het electoraat van de Republikeinen wordt verruimd.

Nochtans lijken de peilingen haar voorlopig ongelijk te geven. Haar kandidatuur wordt momenteel amper waargenomen door de kiezers, zo lijkt het. Iedereen lijkt gefocust op de tweestrijd Trump-DeSantis.

Trump zou zich volgens sommigen intussen in de markt willen zetten als “vredeskandidaat”, nu een deel van de Republikeinse kiezers het minder begrepen heeft op steun voor Oekraïne. Het standpunt van DeSantis laat zich voorlopig raden, al nam hij in het verleden wel forse standpunten in tegen Rusland.

DUITSLAND

De openbare zender WDR (Westdeutscher Rundfunk) heeft aangekondigd voortaan te zullen afzien van het zogenaamde gendersterretje in de gesproken en geschreven berichtgeving. “Taal is iets zeer persoonlijks en daarom willen we spreken zoals ons publiek doet”, aldus de programmadirecteur Jörg Schönenborn op 6 februari jongstleden. Als een bepaalde vorm van taal wordt afgewezen, dan stelt hij zijn collega’s voor: “Laat het vallen, en gebruik verder wat algemeen gebruikelijk is”. Maar bij radioprogramma’s, die zich op jongere doelgroepen richten, kan men nog uitzonderingen gebruiken, aldus nog Schönenborn.

Een tijdje geleden had de openbare zender door het opinie-instituut Infratest een peiling laten uitvoeren over het thema ‘genderen’. Uit de resultaten bleek dat voor een meerderheid van de Duitsers het genderen geen enkele rol speelt. “Voor ongeveer twee op de drie ondervraagde Duitsers speelt het genderneutraal taalgebruik bijna of geen rol, en dat zijn er nog meer dan de voorbije twee jaren”, aldus Infratest. Terwijl 41 procent van de ondervraagden aangaf dat het thema voor hen “absoluut niet belangrijk” was, was dat thema voor 21 procent “minder belangrijk”. Slechts 16 procent deelde mee dat gendertaalgebruik “zeer belangrijk” was. De vereniging voor Duitse taal (Verein Deutsche Sprache) die zich inzet voor het behoud van het Duits als cultuurtaal, eiste na de bekendmaking van de resultaten van de peiling van de publieke zender WDR een ander taalbeleid. “De openbare zender zou er in het licht van de resul-

taten goed aan doen als hij in de toekomst de taal van luisteraars en toeschouwers zou gebruiken”. Wat nu dus ook gebeurt. PIET VAN

De Tunesische president Kais Saied

DIPLOMATIEKE VALIES

Voorzichtige

Chinese rekenkunde

De houding die Peking ten aanzien van de oorlog in Oekraïne aanneemt, wordt wel eens als ‘de Chinese spreidstand’ omschreven. Het is een permanente evenwichtsoefening die evolueerde naarmate het conflict aansleepte. Inmiddels hebben ze het initiatief genomen om tot een vredesakkoord te komen. En dat is vooral een signaal dat de eigen reputatie ten goede moet komen.

Vanaf dag één is het conflict in Oekraïne een evenwichtsoefening geweest voor de Chinezen. Op zich stellen ze zich neutraal op, maar tegelijkertijd fungeren ze als de belangrijkste levensader voor Rusland, ook al mag op dat vlak de rol van landen als Turkije of India niet onderschat worden. Het zijn twee dingen die ze proberen te verzoenen om de opgebouwde entente met Rusland handhaven, zonder zelf in het verdomhoekje terecht te komen. Wapens werden (alsnog) niet geleverd, maar anderzijds gaat Peking niet mee in de veroordelingen aan het adres van Rusland, die in de schoot van de VN ontstaan. Zopas nog onthield het zich voor de zesde keer sinds het begin van het conflict. De resolutie riep Moskou op de vijandelijkheden stop te zetten. 142 landen stemden voor en, veelzeggend, naast China onthielden zich ook 31 andere landen. In diplomatieke kringen heeft men het wel eens over ‘de Chinese spreidstand’. Aanvankelijk gokte ook Peking op een kort conflict, wat zijn positie veel makkelijker had gemaakt. Quod non.

Economische sancties observeren

Op zich zijn de Chinezen er wel mee opgezet dat ze nu rond Taiwan wat minder in de kijker lopen. Tegelijk observeren ze met argusogen hetgeen zich het voorbije jaar heeft afgespeeld. De westerse eensgezindheid was een punt van verbazing. Ook dat men de zwaarste economische sancties sinds de Tweede Wereldoorlog aan een land als Rusland oplegt. Per slot van rekening betreft het hier de tiende economie ter wereld met een olieproductie die drie keer hoger ligt dan de Iraanse op haar hoogtepunt, de belangrijkste gasexporteur ter wereld en een belangrijke uitvoerder van ‘kleinoden’ als graan of titanium. China heeft sowieso een moeilijke relatie met economische sancties. Enkel de VN-Veiligheidsraad kan hierover beslissen, is de officiële lijn. Niet toevallig een orgaan met een vetorecht voor Peking. Ook al is het een pad waarop ze zich de laatste jaren ook gaan wagen zijn. Eén belangrijke les hebben ze uit het voorbije jaar getrokken: een invasie van Taiwan zou

wel eens erg vergaande economische gevolgen kunnen hebben, ondanks het feit dat de Chinese economie veel meer verstrengeld is met de Amerikaanse of Europese dan de Russische dat was.

Vredesinitiatief

Een instrument om die centrale lijn binnen de spreidstand te bewaren, is het recentste diplomatieke vredesinitiatief. Een heuse paper moet de basis voor gesprekken en finaal vrede worden. De meeste analisten zijn het erover eens dat het nemen van het initiatief als dusdanig belangrijker is dan de inhoud van het document. De scepsis is groot. Of de demarche van Peking veel zal uithalen, is sowieso betwijfelbaar. En stel dat op korte termijn het bijvoorbeeld een wapenstilstand kan tot stand brengen, dan zou dit Rusland in staat stellen zijn posities en terreinwinst verder te consolideren. Zal op zo’n moment de Chinese druk op Rusland, bij hoog en bij laag een partner genoemd, voldoende groot zijn om de dingen verder in beweging te houden?

Spreekbuis van het diepe zuiden China wil vooral een signaal uitsturen door zich als een makelaar voor vrede te profileren. Zeker naar het Westen toe, door wie het zeker niet als een paria behandeld wil worden. Maar ook naar, zeg maar, ‘the Deep South’. In tal van landen beschouwt men de oorlog in Oekraïne en de manier waarop Kiev steun geniet vooral een westerse aangelegenheid. Voor hen is zaakjes doen (met Rusland) belangrijker dan morele vraagstukken over de soevereiniteit van Oekraïne. Het verklaart waarom bijna een vijfde van de landen zich onthielden op een stemming die oproept tot niet meer dan het stoppen van de vijandelijkheden. Peking werpt zich graag op als hun spreekbuis. Dat ze zich vandaag als initiatiefnemer voor vrede profileren, moet de eigen eer en glorie kracht bijzetten, niet in het minst naar die landen die zich meegesleurd voelen in een westerse agenda.

MICHAËL VANDAMME

OPINIE

Chinese wapens voor Rusland

Waarom de Chinese politiek tegenover Rusland altijd tweeslachtig zal blijven

Hoe worden bestaande tanktypes voortdurend verbeterd om de zwakke punten weg te werken? Als nieuwe tanktypes op de digitale tekentafel worden ontworpen, hoe zorgt men er dan voor dat ze echt beter zijn dan de oude ? Natuurlijk kan men computersimulaties maken en lessen trekken uit manoeuvres. Maar de ultieme test is het slagveld. Geen simulatie kan dat evenaren. Alleen de bittere lessen die men trekt uit verliezen in echte gevechten, leiden tot echte verbeteringen. En dat geldt voor alle wapensystemen. En het geldt in nog veel grotere mate voor de verbeteringen van tactische procedures.

Toen de Amerikanen Zuid-Vietnam probeerden te verdedigen, reden hun tanks dikwijls in hinderlagen. Nu, na decennialange oorlogen tegen communistische en islamitische terreurstaten en -groepen, is het vrijwel onmogelijk nog Amerikaanse troepen in een hinderlaag te verrassen. De Amerikanen hebben uit hun vroegere vergissingen geleerd. Dat allemaal gezegd zijnde om te wijzen om de inherente zwakke plek van de Chinese strijdkrachten.

Geen enkele gevechtservaring

De laatste keer dat de Chinezen een échte oorlog uitvochten, was in 1979, toen ze het veel kleinere communistische Vietnam binnenvielen en er een smadelijke nederlaag leden. Dat is 43 jaar geleden. Het Chinese leger heeft geen enkele gevechtservaring. Hun ontwerpers van wapensystemen hebben nooit de kans gehad om te leren uit échte oorlogen. Dat wordt allemaal nog verergerd doordat de meeste moderne Chinese wapensystemen door de Russen zijn geleverd. In het beste geval zijn het dezelfde Russische modellen die slechts oppervlakkige ‘verbeteringen’ ondergaan hebben. We hebben in Oekraïne gezien hoe die wapensystemen gefaald hebben.

Ja, China is ongetwijfeld in staat meer en beter materiaal aan de Russen te verkopen dan pakweg Noord-Korea. De levering van grote aantallen drones, grond-grondraketten of artilleriegranaten zou de Oekraïners natuurlijk ernstig in het nauw kunnen drijven. Waarschijnlijk is de Chinese militaire elektronica inderdaad van betere kwaliteit dan de Russische. Twee aanwijzingen daarvoor zijn de successen van de Chinese ruimtevaartprogramma’s en de behoorlijke kwaliteit van de Chinese elektronica voor civiele doeleinden. Maar opnieuw: niet één van die hoogtechnologische wapensystemen vol chips heeft ooit de test van een écht gevecht doorstaan. De Chinese tanks hebben dezelfde zwakke punten als de Russische. Op enkele details na zíjn het ook Russische tanks. En tanks leveren is één ding. Als je in zo’n Russische tank kruipt, zit je letterlijk met je edele delen boven op een cirkelvorige lader vol granaten. YouTube staat vol filmpjes waarop te zien is hoe die granaten bij een treffer allemaal tegelijk ontploffen en de toren van de tank tien meter omhoog doen katapulteren. Overlevingskans van de inzittenden: nul komma nul. Gaat Poetin echt genoeg zelfmoordenaars blijven vinden die bereid zijn in zo’n tank te kruipen?

Chinees keizerrijk

In de ‘Diplomatieke valies’ wordt nader ingegaan op de Chinese geopolitieke positionering als supermacht. Maar de vraag naar het waarom van de Chinese steun voor Poetins oorlog heeft ook sterke historische en regionale motieven. De Chinezen hebben nooit het verlies geaccepteerd van de gebieden die vroeger tot het Chinese keizerrijk behoorden. Het gaat om Sachalin, Buiten-Mantsjoerije (met Vladivostok) en de autonome republiek Tuva, die nu allemaal bij Rusland horen. Daarnaast ook de onafhankelijke republiek Mongolië en Buiten-Xinjiang, dat grote delen omvat van Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan, die deel uitmaakten van de USSR, en ‘dus’ door Poetin worden beschouwd als behorende tot zijn invloedssfeer. Alles samen gaat het om een gebied van 1,5 miljoen vierkante kilometer dat de Chinezen absoluut terug willen.

Ja, misschien zullen ze de Russen nu tijdelijk steunen. Maar op termijn willen zij een Rusland dat zo zwak is, dat het die gebieden niet meer kan verdedigen tegen een Chinese annexatie. De Oekraïners moeten nog niet panikeren.

PAUL BÄUMER

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries

Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com

Vladimir Poetin & Xi Jinping

Chinese tank op de Russische tankbiatlon

Annemie Charlier (67) staat nu bijna een jaar aan het hoofd van Vl@s, de vereniging voor ‘Vlaamse Actieve Senioren’. Die naam dekt volledig de lading, legt Charlier uit: “Dat betekent dat wij mensen die net gepensioneerd zijn of op pensioen gaan, aanspreken om lid te worden van Vl@s.” En een vereniging voor (bijna) gepensioneerden draait niet louter om koffiedrinken en kleurenwiezen, legt ze uit. “Wij hebben een enorm breed scala aan activiteiten en moeten af van dat stereotiepe beeld over ouderen.”

ANNEMIE CHARLIERVOORZITTER VAN VL@S (VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN)

en gesprek over respect voor senioren en hoe de derde leeftijd zélf zijn plaats in de maatschappij moet opeisen.

Wat kan iemand die zich aansluit bij Vl@s verwachten?

“Wij hebben een enorm breed scala aan activiteiten. Er worden lezingen gegeven, er worden wandelingen uitgestippeld, men gaat op fietstocht, sommige afdelingen gaan op één- of meerdaagse reizen. Dit jaar is er zelfs een afdeling die met de groep naar Turkije gaat. Men petanquet, men danst, men doet aan yoga, men quizt, men breit, men leest,… Dus alle mogelijke activiteiten. Waar we ook meer op willen inzetten, is op cursussen van steden en gemeenten, om mensen die digitaal nog niet mee zijn op het goede spoor te krijgen. Anders vrezen we dat de digitale kloof tussen de maatschappij en een groep senioren zal blijven bestaan.”

“Dit en volgend jaar werken we ook met een jaarthema. Vanuit de koepelorganisatie worden er een heel aantal activiteiten georganiseerd die met dat thema te maken hebben. Dit jaar is het thema: ‘Luister naar het gefluister van je lijf, zodat het niet hoeft te schreeuwen’. En dat betekent dat het gaat over fysieke, maar ook mentale gezondheid.”

vertalen. Als politieke partij pleiten voor meer respect voor ouderen: ja. Maar het lijkt nu alsof hij de ouderen claimt voor zijn partij, terwijl ik denk dat alle partijen respect voor ouderen hoog in het vaandel moeten dragen.”

“Partijen moeten beseffen dat de oudere van vandaag niet meer de oudere uit de jaren ’60 en ’70 is. De expertise van ouderen, plaatsen op de lijsten,… Dat we als ouderen moeten werken tot ons 67, is volgens mij ook al een teken van respect voor onze expertise en kennis.”

Is er een gebrek aan respect voor ouderen?

“Politiek is natuurlijk hard, aanstormend geweld is groot. En oudere mensen worden misschien in de politiek iets te snel opzijgeschoven. Maar ik durf niet zeggen dat dat door een gebrek aan respect komt.”

En in de maatschappij in het algemeen?

“Ik denk dat de ouderen moeten durven opstaan en zelf voor hun rechten moeten opkomen. Dat jongeren respect hebben voor ouderen: oké. Maar ik vind vooral dat die oudere zelf moet zeggen: ‘Wij zijn hier ook. Wij eisen onze plaats op in de maatschappij.’ De groep ouderen vergroot, dus het belang van het welbevinden van die groep vergroot ook.”

“Men verwacht van senioren dat die gaan kaarten, koffiedrinken en taart eten. Dat, en het gezellige samenzijn, is zeker een deel van Vl@s. Maar ik denk dat het beeld dat we moeten geven aan de maatschappij over senioren, veel breder moet zijn dan dat stereotype.”

Gaan jullie bijvoorbeeld ook naar

“Zeker weten. Wij zijn een Vlaamse seniorenclub, met nadruk op Vlaams. Dat betekent dat wij alles wat met Vlaanderen en Vlaams te maken hebben, hoog in het vaandel dragen. De ene afdeling al wat explicieter dan de andere, maar dat is niet erg. Zangfeest, IJzerbedevaart, De Gordel, Nekka,… worden allemaal gepromoot.”

“Het belangrijkste element is dat wij het Nederlands als voertaal gebruiken. Dat is het verbindende element tussen al degenen die zich hier op het grondgebied Vlaanderen bevinden. En we durven ook over het muurtje kijken: we hebben contact met Koerdische verenigingen en zoeken contacten met andere verenigingen die zich hier in Vlaanderen bevinden.

Maar altijd via het Neder-

Uw vereniging is nu dé doelgroep van cd&v, want voorzitter Sammy Mahdi pleit voor meer respect voor ouderen. Hoe is dat pleidooi bij jullie ontvangen?

“Wij steunen dat natuurlijk. Alleen denk ik dat je dat niet zo politiek moet

“De maatschappij moet aandacht hebben voor dat welbevinden, en misschien is dat er niet voldoende. Maar dat komt vooral door het beeld dat men heeft van ouderen. Als men denkt aan een senior, dan denkt met aan iemand in een woonzorgcentrum die enorm hulpbehoevend is.

Terwijl ik denk dat de grootste groep van ouderen nog actief is en dat we daar als maatschappij meer aandacht voor moeten hebben. Respect voor de ouderen: zeker en vast. Maar niet vanuit een ‘underdogstandpunt’. Dat gevoel heb ik nooit.”

Gaan jullie nu massaal voor cd&v stemmen?

“Wij zijn apolitiek. Wij geven aan geen van onze mensen richtlijnen hoe ze moeten stemmen, want dat doet er niet toe. Iedereen, van uiterst rechts tot uiterst links, is welkom bij Vl@s, zolang hij zich achter onze missie of visie schaart.”

“Ik zou dat ook een beetje betuttelend vinden. Iedereen is als senior verstandig en wijs genoeg om te stemmen op wie hij wil.”

Ervaart u op andere vlakken discriminatie? Ik zeg maar iets: ideeën om senioren tijdens de spitsuren van het openbaar vervoer te weren of om hun boodschappen tijdens minder drukke momenten te laten doen?

“Dat vind ik ook allemaal heel betuttelend. Iedereen doet boodschappen wanneer hij wil. Iedereen reist met de trein op het moment dat het kan.”

Partijen moeten beseffen dat de oudere van vandaag niet meer de oudere uit de jaren ’60 en ’70 is

Uw voorganger, Johan Velghe, stond bekend als iemand uit linkse hoek (hij promootte PVDA-boeken) en zou ervoor gezorgd hebben dat heel wat afdelingen zich afscheidden van Vl@s. Heeft u het gevoel dat u als nieuwe voorzitter een puinhoop moet opruimen?

“Neen. Ik weet dat er in sommige afdelingen opmerkingen waren over de voorzitter, maar ik denk dat dat in alle verenigingen het geval is. Je kan niet voor iedereen goed doen. Ik heb een bloeiende, gezonde vereniging geërfd, waar mensen zich dagelijks inzetten voor Vl@s.”

“Johan heeft zijn klemtonen gelegd, ik zal mijn eigen klemtonen leggen. Ik denk dat dat eigen is aan voorzitters. Iedereen doet wat hij vindt dat de juiste weg is, en ik heb gezien dat er, als ik de ledenaantallen bekijk, alleen in de jaren 2020 en 2021, de coronajaren, dalingen waren.”

Betreurt u het wel dat een afdeling zoals Limburg is afgescheurd?

“Ja, dat wel. Ik ga in de eerste plaats proberen om de blinde vlekken in onze vereniging op te vullen door nieuwe afdelingen op te starten. Ik wil alle afdelingen die vandaag werken ondersteunen, en ik zal ook met een aantal mensen, zoals in Limburg, contact opnemen.”

Is de afdeling Limburg niet afgescheiden door de linksere koers van uw voorganger?

“Ik weet dat er woorden zijn geweest, maar ik ben niet degene die daarover uitspraken gaat doen. Ik pak de zaken aan voor de toekomst en voor wat in het verleden gebeurd is, ben ik niet verantwoordelijk, en daar heb ik eigenlijk ook niets mee te maken.”

Zijn jullie lid van het OVV?

55-plussers worden het meest gediscrimineerd op de arbeidsmarkt. Ervaart u daar onvrede over binnen uw ledenbestand?

“Nee, want de meeste leden zijn al gepensioneerd. Er zijn afdelingen die daarover avondvergaderingen organiseren, maar dat is de minderheid.”

“Niet meer. Men heeft vanuit het OVV gevraagd om dat eens te bekijken en op het eerstvolgende Dagelijkse Bestuur gaan we dat bespreken. Ik kan daar nog geen positief of negatief antwoord over geven, maar ik wil dat zeker bekijken, want de sterkte van de Vlaamse Beweging is ook het samenwerken tussen alle verenigingen.”

ANTON SCHELFAUT WANNES NEUKERMANS

“Mahdi claimt de ouderen voor zijn partij, maar alle partijen moeten respect voor ouderen hoog in het vaandel dragen”

Het Nederlands is het verbindende element

De sterkte van de Vlaamse Beweging is de samenwerking tussen alle verenigingen

WAAROM ER GEEN FORMULE 1-CIRCUIT MEER IN VLAANDEREN IS

OPENINGSWEEKEND WIELERSEIZOEN IN VLAANDEREN GEDOMINEERD DOOR JUMBO-VISMA

Met de Omloop en Kuurne-Brussel-Kuurne werd de wielerliefhebber afgelopen weekend danig in de watten gelegd. Jumbo-Visma toont dat het meer dan klaar is voor het wielerseizoen. Het openingsweekend is voor renners met ambities voor de klassiekers een belangrijke graadmeter en er kunnen al enkele lessen getrokken worden. Op zaterdag was Jumbo-Visma bijzonder dominant bij de Omloop Het Nieuwsblad. En dan te beseffen dat Wout van Aert nog niet eens meedeed.

Een ijzersterke Arnaud De Lie en de altijd gevaarlijke Tom Pidcock konden daar weinig aan veranderen. De Nederlandse ploeg controleerde het peloton en liet een groep vluchters nooit te ver uitlopen. Op ongeveer honderd kilometer van de eindstreep dreven ze het tempo omhoog, waarbij een dik dozijn renners kon ontsnappen. Zes van die renners waren van Jumbo-Visma. Men kon toen al beginnen te gokken hoe het ging aflopen. Soudal Quick-Step was niet op de afspraak. De vers bij het team overgekomen Van Baarle, die vorig jaar Parijs-Roubaix won, trok er op 40 km voor de meet dan zelf op uit, en niemand kon hem bijbenen. De eerste voorjaarsklassieker was binnen.

2 OP 2

Een dag later was het weer prijs in Kuurne-Brussel-Kuurne. Hier trok Jumbo-Visma er zelf op uit en fietsten ze zeer aanvallend. Op de Waalse heuvels deden ze de tegenstand veel pijn en even leken er drie renners van Jumbo-Visma op eigen kracht weg te rijden. Het was puffen en zweten voor al de rest.

Tim Wellens leek nog even weerwerk te kunnen bieden, maar Tiesj Benoot hield zich wat in en hield zijn ploegmaat Nathan Van Hooydonck bij zich. Een kopgroep van vijf man ging onder elkaar uitmaken wie de race zou winnen. In de laatste kilometer demonstreerde Jumbo-Visma opnieuw. Benoot ontsnapte slim en won. Van Hooydonck werd zeer knap tweede. Voor Tiesj Benoot is de overwinning meer dan welkom na een lastig seizoen vorig jaar, waarbij hij ondanks hoge verwachtingen kampte met aanhoudend blessureleed. De andere ploegen zullen nu lessen moeten trekken, want afgelopen weekend werden ze gedegradeerd tot een figurantenrol. Als ze dat willen veranderen, zullen ze hard moeten werken.

Op 5 maart begint het 74ste Formule 1-seizoen, de hoogste klasse van de autosport volgens de internationale federatie. 20 ‘coureurs’ zullen in 23 wedstrijden racen voor de hoogste eer, maar niet in Vlaanderen.

Toegegeven, Vlamingen kunnen niet klagen, want er zijn verschillende mooie racebanen in het nabije buitenland. Zo is er Zandvoort in Noord-Holland, waar een uitzinnig Oranjelegioen altijd voor veel sfeer zorgt om Max Verstappen naar de overwinning te schreeuwen. Dichter bij huis is er Spa-Francorchamps, volgens veel liefhebbers en piloten het beste parcours op de kalender. Maar vroeger was er ook een circuit in Vlaanderen dat de F1-kalender haalde, het circuit van Zolder, ook wel bekend als het circuit Terlamen, in Limburg. Daar werd tussen 1973 en 1984 tien keer de Belgische Grand Prix gereden.

Veiligheid

Spa-Francorchamps werd gebouwd in 1921 en was al van bij het begin bijzonder populair. De zeer snelle bochten, de hoogteverschillen en het wispelturige weer stonden garant voor spectaculaire races. Fans en rijders smulden ervan. Het parcours was echter ook altijd bijzonder gevaarlijk en wanneer wagens een telefoonpaal, een huis of een muur raakten, vielen er geregeld doden. Veiligheid bleef lang een probleem en de racers eisten maatregelen.

De eigenaren wilden echter niet betalen voor de verbeteringen en heel wat teams trokken zich terug van het evenement. In 1971 was er zelfs helemaal geen Grand Prix in België. Daar moest een oplossing voor komen.

Communautair

Volgens de politieke mode van de tijd besloot men om de wafelijzermethode toe te passen. Er kwamen alternerend een Vlaamse en een Waalse Grand Prix. Een in Zolder en een in Nivelles-Baulers (Nijvel). Dat laatste was gebouwd in 1971 en wilde een veilig alternatief zijn voor Spa, maar het was té veilig. Het was een saai, steriel parcours en de F1 lustte er geen pap van. Bovendien ging de organisator al in 1974 failliet. In 1976 bleek het tarmac versleten en autoracen was er te gevaarlijk geworden. Nu is het grotendeels een bedrijventerrein geworden. Zolder was al gebouwd in 1963, op aansporen van een lokale motorclub, AMC Bolderberg, die er al wedstrijden organiseerde. Ze lieten de Nederlander Hugenholtz senior een circuit ontwerpen. Het was dezelfde man achter Suzuka in Japan, Hockenheim in Duitsland, maar ook Nijvel in Wallonië. In Nederland ontwierp hij het circuit van Zandvoort. In 1995 stierf hij na een auto-ongeluk in ‘zijn’ Zandvoort.

De officiële opening van Zolder gebeurde door de minister van Transport in 1963. In plaats van een lintje te knippen, gebruikte hij een snijbrander om een staalkabel te snijden. Zolder was een decennium lang een vaste waarde in de F1, maar de smalle pitstraat bleef altijd een probleem.

Villeneuve

De eerste F1-race in Zolder was geen evidentie, want ook hier waren er problemen met het tarmac. Een week voor de race moest men een volledige hernieuwing van het wegdek doen. De baan was oorspronkelijk 4,2 kilometer lang en heeft nu een lengte van 4,011 kilometer. De basisvorm van de omloop bleef al die jaren vrijwel ongewijzigd. In afwachting van de komst van de Formule 1 werd in 1972 een chicane gebouwd om de snelheid bij het oprijden van de Sacramentshelling te drukken, in 1975 werd de Jacky Ickx-chicane aangepast en in 1986 werd de Villeneuve-chicane aangelegd. Die naam Villeneuve is voor altijd verbonden met het circuit omdat de beroemde Canadese piloot Gilles Villeneuve er in de strijd voor de polepositie tegen een voorligger knalde die zijn uitloopronde deed. Villeneuve overleefde de klap niet. Dat alles zorgde ervoor dat de F1 des te meer verlangde naar Spa-Francorchamps en in 1984 trok men opnieuw naar de Ardennen om er te blijven tot nu. Zolder richtte zich op andere wagensporten, zoals toerwagens van DTM en WTCC. Elk jaar is er ook de ‘24 uur van Zolder’, de jaarlijkse race voor Prototypes, GT- en toerwagens. Daarnaast organiseert men er ook geregeld fietswedstrijden en BMX-kampioenschappen.

Voetballiefhebbers hebben lange tijd gehoopt dat het gebruik van camera’s een einde zou maken aan ellenlange discussies en ongeloof rond omstreden beslissingen van de scheidsrechters. Hoewel de technologie een verschil maakt, was er dit weekend echter (weer) heel wat om over na te praten.

De ‘video assistant referee’, zoals dat in het mooi Nederlands heet, stond dit weekend in het oog van de storm. Te beginnen in Eupen waar Djeidi Gassama met een gestrekt been aan volle snelheid tegen de borst van keeper Majecki vloog. Resultaat: een scheur in de borstspier en zes weken platte rust. Als je de beelden bekijkt, kwam de Cercle-doelman er nog goed mee weg.

Maar de VAR vond er niets aan en kwam niet tussen, tot ongeloof en woede van groen-zwart. De vereniging diende dan ook klacht in bij het Referee Department.

Bij stadsgenoot Club was het omgekeerde het geval. Daar leek volgens sommige camerahoeken en de hele achterban van AA Gent dat Club-speler Tajon Buchanan een gemene elleboogstoot had uitgedeeld aan Orban van AA Gent.

“FAILLIET VAN DE VAR”

“Onverklaarbaar en onaanvaardbaar”, aldus een woedende Hein Vanhaezebrouck. Hij spreekt van “het failliet van de VAR”. In dezelfde wedstrijd was er bovendien een tweede omstreden fase. Op het einde kwam er nog een penalty, maar het duurde erg lang vooraleer men kon zien of het nu al dan niet buitenspel was. De scheidsrechter moest zelf controleren op het VAR-scherm en de penalty ging door. Ten slotte was er ook ophef in Anderlecht, waar de ‘clasico’ tegen Standard werd gespeeld, al had deze wedstrijd minder slagkracht door het matige seizoen van beide ploegen. Dankzij een uitstekende Slimani had RSCA een 0-1 kunnen ombuigen in een 2-1, maar finaal liep het met de neus tegen de muur en eindigde de wedstrijd op een teleurstellende 2-2. Het laatste doelpunt was volgens Brian Riemer duidelijk buitenspel omdat een speler van Standard er druk zette op het spel. Het mocht niet baten.

Circuit van Zolder in 1973

Hoeveel technologie er ook bijkomt, finaal moeten mensen beslissen en daar blijkt alles altijd wat marge te hebben.

GP België in Zolder in 1978 - Ronnie Peterson (links), Mario Andretti (midden), Carlos Reutemann (rechts) © PHOTONEWS

Gift Orban en Tajon Buchanan

Comedy is niet dood Hoe woke comedy aanviel… en verloor

Er zijn weinig culturele domeinen waar het gevaar van woke zich zo vroeg manifesteerde als in de komediesector. Stand-upcomedy was in dat opzicht een soort kanarie in de koolmijn. Het circuit stond te boek als een taboeloos oord van vrije meningsuiting. Als men daar bepaalde onderwerpen in de ban kon doen, of bepaalde personen het zwijgen op kon leggen, dan kon dat ook in de privésfeer.

De laatste jaren probeerde men dan ook heel wat grote namen te cancelen. De aanleiding kon net zo goed iets zijn wat zich buiten het podium had afgespeeld als iets wat ze op het podium zeiden. In 2017 kwam in de nasleep van #MeToo aan het licht dat de bekende Amerikaanse komiek Louis C.K. in het bijzijn van vrouwelijke collega’s masturbeerde. Einde carrière van de rosse grappenmaker, die zelfs zijn eigen televisieserie op HBO had. Of zo leek het tenminste. Ook de ophef rond de immens populaire Afro-Amerikaanse komiek Dave Chappelle ligt nog vers in het geheugen. Hij had het aangedurfd grapjes te maken over transgenders en werd herhaaldelijk het mikpunt van een mediahetze.

Gedoemd om te mislukken

Iedere geloofwaardige politieke of culturele beweging moet natuurlijk een alternatief bieden voor datgene wat ze bestrijden. Het alternatief wat de politiek correcte beeldenstormers naar voren schoven was dat van de ‘woke comedy’. “Komedie moet omhoog slaan, niet omlaag slaan”, luidde het argument. En zo geschiedde, een nieuwe gene-

ratie van woke komieken verscheen op het toneel. Zoals de Australische Hannah Gadsby met haar ‘anticomedy’. Ze deed het enorm goed bij de recensenten, maar het brede publiek… lustte haar niet.

Woke comedy was dan ook gedoemd om te mislukken. In elk tijdperk, op elke plaats, is de essentie van komedie net vrije meningsuiting en politieke incorrectheid. De ‘speaking truth to power’-mantra van woke is daarentegen maar een dun laagje vernis, om zelf de tiran te kunnen uithangen.

De pogingen om komedianten te cancelen ontploften ondertussen in het gezicht van de wokies. Na een korte pauze is Louis C.K. terug op het toneel en treedt hij op voor uitverkochte zalen. Dave Chappelle werd nooit gecanceld en werd alleen maar populairder. Chappelle en ‘Louie’ zijn grote vissen die al wereldbekendheid genoten, maar belangrijker is dat er ook een nieuwe generatie van komedianten klaarstaat die zich niks aantrekt van politieke correctheid: jonge dertigers die dankzij het medium van podcasts klaarstaan om de wereld te veroveren. Twee namen om in de gaten te houden: Tim Dillon en Shane Gillis.

Tim Dillon De Alex Jones van de comedy

Wie de beruchte Amerikaanse complotdenker Alex Jones te ver van het padje vindt om te bekijken, weet het misschien niet, maar de man is eigenlijk ook een komisch genie. Het is dan ook niet toevallig dat hij goede banden onderhoudt met komieken als Joe Rogan en Tim Dillon.

Die Tim Dillon is een van de best verdienende komieken op crowdfundingplatform Patreon. Hij maakt zwartgallige, bijtende, brutale en bovenal intelligente satire waarin men invloeden van Jones kan ontwaren, al staat Dillon wel meer met beide voeten op de grond. Samenzweringstheorieën zoals het pedo-eiland van miljardair Jeffrey Epstein, of de ‘waarheid’ achter 9/11, zijn enkele van zijn geliefkoosde onderwerpen, maar hij lijkt vooral geobsedeerd door de volgens hem nakende ineenstorting van de Amerikaanse beschaving. Men zou denken dat men niet bepaald vrolijk wordt van Dillon, ware het niet dat hij ongelooflijk grappig is.

Dillon, die zelf openlijk homoseksueel is, wordt omschreven als een soort kruisbestuiving tussen conservatieven en stedelijke hipsters. “Ik zit politiek gezien overal, hoewel ik een conservatieve inborst heb”, zegt Dillon zelf. “Ik denk niet dat ik politiek gezien ergens achter sta. Ik denk dat het allemaal nep is.”

Kakistocratie Pleidooi voor méér antipolitiek

PIETER VAN BERKEL

Shane Gillis

Niet te cancelen

Shane Gillis was één van de rijzende sterren in het comedywereldje. In het najaar van 2019 leek hij goed op weg naar de grote doorbraak, toen hij uitgenodigd werd voor het legendarische sketchprogramma ‘Saturday Night Live’.

Ooit was dat programma de manier om je carrière te lanceren, maar intussen is het verworden tot een lauwe woke-bedoening. Op de dag van de aankondiging doken echter clipjes op van zijn podcast, waarin hij naar Chinezen verwees als “chintokken”. Gillis mocht zijn grote doorbraak vergeten: hij was gecanceld.

Althans, zo leek het. De komiek bleef niet bij de pakken zitten en werkte noest verder aan zijn eigen podcast, zaalshows en sketchprogramma op YouTube. Drie jaar later kan niemand er omheen: Shane Gillis blijft een rijzende ster. Met zijn onnavolgbare Trump-impressie en zijn genuanceerde blik op conservatief Amerika laat hij het publiek niet alleen lachen, maar verovert hij ook hun harten.

“Mijn vader is een Fox News-vader”, zei hij tijdens een van zijn shows. “Ik kijk zelf geen Fox, maar je wil een vader die Fox News kijkt. Je wil geen moeder die Fox News kijkt. Dat is slechte moeder. Ze rookt binnenshuis. Maar een Fox News-vader, dat is een verdomd goede vader. Kan je je voorstellen dat je een MSNBC-vader hebt? Iemand die elke avond bij het avondeten zaagt over hernieuwbare energie? Ik zou iets hebben van: ‘Ieuw, ik wist niet dat pa homo was.’ Mijn vader en ik zijn zo hetero als maar kan. We haten het milieu. Mijn vader kijkt elke avond Fox News tot hij niet meer kan. Fox News-vaders kijken elke avond tot ze zo kwaad worden dat ze wel naar bed moéten gaan.”

Er is de bekende boutade van Karl Marx dat ‘de geschiedenis zich tweemaal afspeelt, eenmaal als tragedie en de tweede keer als klucht’. De filosoof Johan Sanctorum ziet de Franse Revolutie in al haar grandeur en drama als een voorbeeld van het eerste. Maar hij vult aan: “De ‘Belgische omwenteling’ was een farce, een revolte zonder voorwerp. 1830 is een kluchtversie van 1789. Welkom in het circus. (…) De Belgische staat is een volgehouden en verder uitgewerkte karikatuur.”

De lezer is vertrouwd met de opvattingen en de schrijfstijl van Sanctorum: radicaal, republikeins, Vlaams, vol beeldspraak en scherp. Voor de auteur zijn geen bruggen nodig om de kloof tussen politiek en burger te dichten, liever die bruggen gewoon dynamiteren. Of om het in de taal van informatici te formuleren: zoek niet naar de knop om het programma opnieuw op te laden en zo te redden (‘reset’). Druk gewoon op de knop om het programma te beëindigen (‘exit’). Een verschillende toets, maar een wereld van verschil.

Prins Carnaval

Het boek leest vlot en is van tijd tot tijd doorspekt met (vaak cynische) spot. In tien korte hoofdstukken spoort de schrijver naar gebeurtenissen uit de actualiteit om zijn punt te illustreren. In het kort: we worden geregeerd door de slechtsten, minst bekwamen en meest gewetenlozen onder ons volk. Naar het schijnt nam een 17e-eeuwse prediker in het aangezicht van het Engelse parlement voor het eerst de term ‘kakistocratie’ in de mond. Meteen de titel van het boek. Verkiest het volk dan niet de leiders die het verdient? Volgens Sanctorum wel. Het volk heeft intussen wel door dat het regime enkel bezig is met zelfbehoud en zelfverrijking. Ook hier geldt België als voorbeeld ‘par excellence’ met zijn mistige staatsstructuur waar alle beleid - verzand in compromissen en complexiteit - in een groot zwart gat verdwijnt. De schrijver is van oordeel dat de burger het spektakel allang moe is en daarom de grootste onnozelaars verkiest om hen vervolgens - waar mogelijk - wegens hun ijdelheid en incom-

petentie in hun hemd te zetten. Prins Carnaval huist niet in Aalst, maar in de Wetstraat 16.

De relatieve waarheid

Maar wat met de taaie burger die tot het niveau van cynisme is beland en toch zijn vrijheid wil terugwinnen?

Die arme mens loopt zich in een mum van tijd vast in aller hande constructies die onder het mom van diens ‘veilig heid’ zijn opgezet. Sanctorum brengt de brutale inval bij ju welier en wapenhandelaar Yannick Verdyck in herinnering. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden was er als de kippen bij om zonder enig bewijs de man te linken aan ‘zware criminaliteit’. Media-adept van dienst De Standaard maakte het zo bont dat ze oud-KUL-rector Rik Torfs medeschuldig acht aan Verdycks activiteiten. Men hoeft heus niet ver in tijd en ruimte te gaan om schijnprocessen tegen te komen. ‘Framing’ heet dat tegenwoordig, ofwel het kaderen van een gebeurtenis in een bepaald narratief dat de maker goed uitkomt. George Orwell wist al hoe relatief de waarheid is in handen van een totalitair regime.

Denkt u dat meer ‘safe spaces’ de oplossing bieden voor de politieke malaise? U hoeft de term als vrijhaven van de meningsuiting echter niet té letterlijk te nemen. Twee UA-personeelsleden die na een examen wat keuvelden, werden illegaal gefilmd en publiekelijk aan de schandpaal genageld. Rector Herman Van Goethem maakte het leven van beiden intussen tot een hel in plaats van de academische vrijheid en recht op privacy te vrijwaren.

Systeem heropbouwen

De situatie is ernstig, maar niet hopeloos volgens de auteur. Het is tijd voor een nieuwe, jonge generatie om het muffe systeem van onderuit herop te bouwen. Een kleinschaligere politiek, met een sterker burgerschap en zwakkere partijen. Meer initiatief ook voor en van de burgers, gaande van zelfverdediging tot inspraak. Lamme Goedzak is te lang Vlaanderens officieuze mascotte geweest. Het is tijd Tijl Uilenspiegel terug op te waarderen om de bestaande macht actiever uit te dagen.

Johan Sanctorum, ‘Kakistocratie - Pleidooi voor méér antipolitiek’, 2022, Doorbraak, 138 p., 22,50 euro

ISBN 9789493306103

Louis C.K.

Zweden in extase

Bozar in Brussel ontsluiert een verrassende en minder bekende kant van Zweden in een tentoonstelling met werken van Zweedse kunstenaars die inspiratie vinden in het spirituele. Een ontdekking is Hilma af Klint, wier werk voor het eerst in ons land te zien is.

Zweden associëren we vooral met welvaart, stabiliteit, innovatie en degelijkheid. Er is een belangrijk, minder bekend, aspect van het geestesleven van het land dat tot uiting komt in kunst en literatuur. De expo ‘Zweedse extase’ verzamelt 130 werken van Zweedse kunstenaars bij wie mystiek en extase als een rode draad door hun oeuvres lopen.

Mentale problemen

Een vrij bekend voorbeeld van een invloedrijke Zweedse mysticus is Emanuel Swedenborg (1688-1772). Hij was een belangrijk ingenieur en wetenschapper die regelmatig visoenen kreeg en profetische voorspellingen deed. Ook in de wereld van de kunsten zijn er figuren die zich door het occulte lieten inspireren. August Strindberg (1849-1912), bijvoorbeeld, kennen we als een vooraanstaande roman- en toneelauteur, maar hij werkte ook aan alchemistische experimenten en expressionistische schilderijen. Strindberg had mentale problemen en ook kunstenaars als Carl

Frederik Hill (1849-1911) of Ernst Josephson (1851-1906), de twee belangrijkste Zweedse kunstenaars van de negentiende eeuw, kenden moeilijke periodes. Bij beiden kwam er een omslag in hun werk doordat ze werden gegrepen door psychoses. Hill wordt gezien als de toonaangevende Zweedse landschapsschilder. Zijn prachtige ‘Appelboom in bloesem’ (1877) bevestigt dat. Nadat zijn geestelijke gezondheid sterk achteruit ging, kwam er een tweede periode in zijn werk. Hij schiep een eigen hallucinatoire wereld op papier.

Josephson zag zichzelf als een medium en leed aan grootheidswaanzin. De extatische visoenen die hij tekende zijn een bron van inspiratie, ook voor kunstenaars buiten Scandinavië.

Gelijkgestemde zielen

Centraal in de tentoonstelling staat Hilma af Klint (1962-1944). Samen met vier gelijkgestemde kunstenaressen vormden ze de groep De Vijf. Door meditatie en seances communiceerden ze

met hogere entiteiten, waarbij ze berichten omzetten via automatisch tekenen en schrijven. Zo creëerde Hilma af Klint abstracte kunstwerken, lang voor Mondriaan of Kandinsky wereldwijd faam maakten als pioniers. Tijdens haar leven toonde ze dit baanbrekende werk alleen in haar intieme kring van gelijkgezinden. Ze stipuleerde dat dit verborgen oeuvre pas twintig jaar na haar overlijden mocht tentoongesteld worden. De expo in Bozar brengt voor de eerste keer het werk van Hilma af Klint naar ons land. Onder andere de volledige serie ‘Primordiale chaos’ is te zien, naast een selectie uit de schitterende reeks ‘De zwaan’ en een iconisch altaarstuk.

Een van de vriendinnen van Hilma af Klint was Anna Cassel (1860-1937). Zij is vooral bekend als landschapsschilder. Onlangs kwam bij de Antroposofische Vereniging, in de buurt van Stockholm, een groot aantal spirituele schilderijen van Cassel boven water. Een selectie ervan wordt in wereldprimeur getoond in Bozar.

Tot vandaag blijven esoterische tradities Zweedse kunstenaars inspireren. Een mooi voorbeeld is Christen Ödlund (°1963). Ze onderzoekt in haar werk, dat ze ‘spirituele plantkunde’ noemt, hoe planten op elkaar inwerken.

In haar reeks ‘Psychedelische botanist’ verwijst ze naar Emanuel Swedenberg en ze toont dat er vindingrijke manieren zijn om wetenschappelijke en artistieke benadering uit vervlogen tijden nieuw leven in te blazen.

LEZERSBRIEVEN

TOPMAN CHRISTELIJKE

MUTUALITEIT

Pallieterke, De topman van de Christelijke Mutualiteit vindt de gezondheidszorg overdragen aan de regio’s getuigen van een zelfzuchtige instelling en méér dan één brug te ver. Wel, mijnheer Van Gorp, ik vind dit CM-standpunt ook een brug te ver en roep meteen alle Vlamingen die nog bij de CM aangesloten zijn - en dat zijn er helaas nog te veel, onder wie ook zeker lezers van ’t Pallieterke - op om per direct uw ziekenfonds te verlaten en aan te sluiten bij het enige ziekenfonds dat de belangen van alle Vlamingen verdedigt, namelijk het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds met hoofdzetel in Mechelen. Je hebt er niet alleen een ziekenfonds met een ondubbelzinnig standpunt voor een eigen Vlaamse sociale zekerheid bij, maar meteen ook heel wat extra terugbetalingen voor brillen, tandkosten en vele andere voordelen en extra’s. En het is nooit te laat om te veranderen!

Mark Gabriëls, Dilbeek

DRIES VAN LANGENHOVE EN NEGATIONISME

Pallieterke, De laatste tijd komt Dries Van Langenhove geregeld in het nieuws in de mainstreammedia.Wat opvalt is dat er vooral veel over hem wordt gepraat en geschreven, maar zelden of nooit met hem wordt gepraat. De media durven de rechtstreekse confrontatie met Dries Van Langenhove niet aan, want hij zou hen vlug van repliek dienen en wijzen op hun leugens en halve waarheden. Nu ook waren de media er als de kippen bij om uit te bazuinen dat Van Langenhove wegens negationisme voor de correctionele rechter moet verschijnen. Als leider van ‘Schild en Vrienden’ moet hij zich verantwoorden voor uitspraken over de Holocaust van andere leden van die groep. Voordien had de raadkamer beslist dat hij daarvoor als individu niet aansprakelijk kon worden gesteld. Maar hoe dan ook: ‘Barbertje moet en zal hangen’. Als Van Langenhove hiervoor wordt gestraft, dan is het hek van de dam en moeten alle voorzitters van welke vereniging dan ook aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de fouten en wandaden van hun leden en medewerkers. Te beginnen met de voorzitters van het parlement en van de Open Vld en de PS voor de sjoemelarij en geldverduistering gepleegd door onder meer Sihame El Kaouakibi en vele anderen. Ook zullen dan de voorzitters van de mediagroepen en de hoofdredacteurs van die media aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de leugens en de halve waarheden die in de media verschijnen. Als Van Langenhove veroordeeld zou worden, dan kan men niet meer spreken van ‘gerecht’, maar dient men te spreken van ‘kromrecht’.

Willy Van der Meulen, Ternat

ERNST JÜNGER

Pallieterke, Bij het interessante artikel over Ernst Jünger voeg ik graag een ‘lokale’ noot. Op 24 maart 1915 wordt hij met zijn bataljon ondergebracht in het stadje Hérinnes (Herne, Vlaamse gemeente nabij

Edingen), midden in een streek die een Vlaamse behaaglijkheid uitstraalt. In zijn boek ‘In Stahlgewittern’ beschrijft hij het dorp dat uitnodigde tot wandelingen in een lieflijke, waterrijke omgeving en zijn bewoners. Op vrije dagen slenteren Jünger en zijn vrienden naar een van de boerderijen… om ons in een kraaknet geschrobde keuken rond de lage kachel te scharen waar de grote koffiepot op de ronde kookplaat stond. De gemoedelijke gesprekken vonden plaats in het Vlaams en het Nedersaksisch. Oorlog was blijkbaar niet altijd oorlog!

Herman

Vandormael, Herne

YANAIKA DENOYELLE

Pallieterke,

Dat een klimaatrealiste van Econopolis een podium krijgt, moet kunnen. Maar ik verwacht van ’t Pallieterke toch een kritischere vraagstelling. Dat men uitgaat van de onbewezen AGW-theorie dat CO2 de grote boosdoener is, is natuurlijk voor deze zogenaamde klimaatexperten een mooi verdienmodel. De energietransitie die men met ‘hernieuwbare’ technieken tracht te realiseren, zal ons door de winning en het gebruik van zeldzame, maar giftige grondstoffen, enkel milieuschade en natuurverstoring brengen. Onrendabele investeringen in wind, zon en waterstof zullen alleen voor de producenten een win-winsituatie opleveren. Zij zullen de infrastructuurkosten altijd verhalen op de overheid en door middel van subsidies de bevolking laten opdraaien. Deze transitie zal dus een transfer inhouden van arm naar rijk, een welvaartsvernietigende impact hebben en armere landen beletten om hun welvaart te verhogen. CO2 is geen gifgas, maar een onbeduidend broeikasgas. Het is wel een levensnoodzakelijk gas dat onze aarde groener maakt en garant staat voor een goede voedselvoorziening.

Jean Ledent, Kapellen

HEELMEESTER TORFS

Pallieterke, Uit het interview en zijn boek distilleren we dat Torfs ‘inclusieve’ zoete broodjes wil bakken met Abou Jahjah en, waarom niet, imam Khalid Behadou (met vliegverbod boven de VS wegens staatsgevaarlijk curriculum). Ter herinnering: de drie verlichtingspijlers van de westerse staten, namelijk mensenrechten, rechtstaat, democratie (Beeckman, De Vos, Neels en Van de Cloot). Die drie worden verworpen door de moslimlanden. In 1990 stelden ze in Caïro eigen mensenrechten op waarin de sharia boven de klassieke wetten werd geplaatst. Tachtig procent van de Belgische moslims erkent ook die laatste versie. Wie in Jeruzalem een auto in brand steekt, mag met zijn hele familie verhuizen naar de Palestijnse gebieden. Zo neemt de staat Israël zijn eerste taak waar: zorgen voor de veiligheid van de burgers. Quod non in België, en ook niet met Torfs dus! Op wie kunnen we dan wél rekenen?

Emil Maes, Ranst

Een lezersbrief insturen?

Tentoonstelling ‘Swedish Ecstasy’, nog t.e.m. 21 mei 2023, Bozar, Brussel, www.bozar.be

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

Carl Fredrik Hill, �Appelboom met bloesem�, 1877

Hilma af Klint, �De zwaan�, 1914

Ernst Josephson, �Extatische hoofden�

es jaar lang had Carter vruchteloos het woestijnzand doorploegd op zoek naar faraograven. Het geduld van zijn geldschieter, Lord Carnarvon, was bijna op en hij had Carter, na veel aandringen, nog een laatste kans gegeven om iets te vinden. De hoop op een ontdekking groeide toen men na het wegwerken van een metersdikke laag zand op de restanten van arbeidershuisjes stootte. Deze vondst wees erop dat er in de onmiddellijke omgeving ooit een tombe gebouwd moest zijn. Hussein Abd el-Rassul, een hulpje dat water naar de arbeiders bracht, ontdekte op 4 november 1922 een stenen trede onder het zand waardoor de spanning merkelijk steeg. Op 23 november was een trap met 16 treden blootgelegd en haalde Carter de voormuur weg die de toegang versperde. Drie dagen later vond hij, aan het einde van een met zand en puin gevulde negen meter lange gang, een tweede muur met twee ongebroken koninklijke zegels. Daardoor steeg de spanning nog meer, want die zegels bevestigden Carters vermoeden dat deze tombe wel eens ongeschonden kon zijn.

OVERAL DE GLINSTERING VAN GOUD

GOUDEN SPEKTAKEL

Samen met de inmiddels uit Engeland overgekomen Lord Carnarvon opende Carter de voorkamer van de crypte en vond de echte doorbraak plaats. Terwijl Carter voorzichtig een opening in de wand maakte, ontvouwde zich voor zijn ogen een spektakel dat geen menselijk oog in meer dan 3.000 jaar had gezien. “We hadden de indruk in de rekwisietenkamer van de opera van een verdwenen beschaving te kijken”, beschreef Carter later zijn eerste indrukken. “Details uit de kamer kwamen langzaam uit de mist tevoorschijn - vreemde dieren, standbeelden, goud. Overal de glinstering van goud.”

Het voorvertrek was tot aan de nok gevuld met allerlei objecten die de overleden farao nuttig dienden te zijn in het hiernamaals. De vondst van het ongeschonden graf was wereldnieuws. Carter en Carnarvon werden wereldberoemd.

Op 16 december begonnen de archeologen, onder het waakzame oog van de Egyptische autoriteiten, alle voorwerpen te inventariseren en te verwijderen. Een klus die drie maanden in beslag nam.

BLAUWGOUDEN DODENMASKER

Op 16 februari 1923 kon dan eindelijk de feitelijke grafkamer worden betreden. Omsloten door vier schrijnen van verguld hout stond een massieve granieten sarcofaag met daarin drie mummievor-

CARTER EN CARNARVON WERDEN

WERELDBEROEMD

Toetanchamons grafkamer geopend

ker de zoon van Achnaton, een omwille van zijn revolutionaire religieuze hervormingen controversiële figuur in de geschiedenis van de achttiende dynastie van het nieuwe koninkrijk van Egypte (circa 1550-1295 voor onze jaartelling). Achnaton zette een eeuwenoud religieus systeem van meergodendom of polytheisme op zijn kop door de aanbidding van één enkele godheid of monotheïsme, de zonnegod Aten, in zijn rijk in te voeren. Een hervorming die door velen als ronduit ketters werd beschouwd en bijgevolg op heel veel weerstand stuitte. Bovendien verplaatste hij de religieuze hoofdstad van zijn rijk ook nog eens van Thebe naar Achetaton, het huidige Amarna. Na de dood van Achnaton regeerden twee tussenliggende farao’s kort voordat de negenjarige prins, toen Toetanchaton genaamd, de troon besteeg. Toetanchamon draaide de radicale religieuze hervormingen van Achnaton al erg vroeg in zijn regeringsperiode terug, verliet Achetaton, herstelde Thebe als een religieus centrum, liet de tempels van de traditionele goden heropenen en veranderde het einde van zijn naam om de koninklijke trouw aan de scheppende god Amon te (her)bevestigen. Hij werkte ook samen met zijn machtige adviseurs Horemheb en Ay - beide toekomstige farao'som de status van Egypte in de regio te herstellen.

NEFASTE INCEST

Op 16 februari was het precies een eeuw geleden dat op de westelijke oever van de Nijl, in de Vallei der Koningen, de grafkamer van farao

Toetanchamon werd geopend door een team onder leiding van de Britse archeoloog Howard Carter. Het was naar alle waarschijnlijkheid de belangrijkste en zonder twijfel ook de meest tot de verbeelding sprekende archeologische ontdekking van de twintigste eeuw.

KONING

TOETANCHAMON

REGEERDE ALS FARAO

GEDURENDE 10 JAAR

TOT AAN ZIJN DOOD

OP 19-JARIGE LEEFTIJD, ROND 1324 VOOR

ONZE JAARTELLING

mige doodskisten die in elkaar waren geplaatst. Hierin lag de gebalsemde farao.

Zijn gelaat werd bedekt door wat wellicht het beroemdste van de ongeveer 5.400 gevonden voorwerpen was: het 11 kilogram wegende blauwgouden dodenmasker.

Koning Toetanchamon regeerde als farao gedurende 10 jaar tot aan zijn dood op 19-jarige leeftijd, rond 1324 voor onze jaartelling. Hij was nauwelijks bekend in de moderne wereld tot zijn graf in 1922 werd ontdekt. De vondst van het intact gebleven graf onthulde ongelooflijk veel over het leven in het oude Egypte en maakte van de daarvoor illustere onbekende Toetanchamon in één klap de beroemdste farao ter wereld.

TERUGDRAAIEN RELIGIEUZE HERVORMING

Genetische testen hebben bevestigd dat Toetanchamon de kleinzoon was van de grote farao Amenhotep III, en vrijwel ze-

Er doen tot op de dag van vandaag veel theorieën de ronde over zijn dood. Hij was lang, maar fysiek zwak, met een verlammende botziekte in zijn linkervoet, waardoor hij wellicht niet normaal kon lopen. Honderden rijkversierde wandelstokken in zijn grafkamer lijken dit te bevestigen en hij is de enige farao waarvan bekend is dat hij zittend is afgebeeld,

OM DE FARAO UIT DE KIST TE KRIJGEN, ZAT ER

VOOR CARTER NIETS

ANDERS OP DAN ZIJN

ARMEN, BENEN EN HOOFD AF TE ZAGEN

terwijl hij zich bezighoudt met fysieke activiteiten zoals boogschieten. Wellicht heeft ook de vaak voorkomende inteelt een rol gespeeld in de slechte gezondheid en de vroege dood van de jonge koning. Uit DNA-testen die in 2010 werden gepubliceerd, bleek dat de ouders van Toetanchamon broer en zus waren, en dat Ankhesenamun, de vrouw van Toetanchamon, ook zijn halfzus was. Hun enige twee dochters werden doodgeboren. Het was evenwel geen sinecure om meer uitsluitsel te krijgen over zijn doodsoorzaak. Toen Carter de stoffelijke resten vond, zat de mummie vastgekoekt in een dikke laag hars en olie die na het balsemen in de kist was gegoten. Om de farao uit de kist te krijgen, zat er voor Carter niets anders op dan zijn armen, benen en hoofd af te zagen. Er bleven 13 stukken over. Zijn overblijfselen onthulden een flink gat in de achterkant van de schedel. Hieruit concludeerden heel wat historici dat de jonge koning was vermoord of dat hij uit een strijdwagen was gevallen, maar recente tests suggereren dat het gat, na zijn dood, tijdens het mummificatieproces was gemaakt. CT-scans in 1995 toonden aan dat de koning kort voor zijn dood een geïnfecteerd gebroken linkerbeen had, terwijl er ook bewijzen werden gevonden van malaria-infecties.

BIJNA DEFINITIEF VERGETEN

Zijn opvolgers besloten zijn regeringsperiode te negeren. Binnen een paar generaties was de ingang van het graf verstopt met steenpuin, overbouwd door hutten en vergeten. Tot een waterdrager iets meer dan 100 jaar geleden een trede in het zand vond.

n Howard Carter ontdekt het graf van Toetanchamon n De Vallei der Koningen in Egypte

IN MEMORIAM: Herman Brijssinck

Voorbije dinsdag namen we afscheid van Herman Brijssinck. Herman wie, zie ik menige lezer de wenkbrauwen fronsen. Neen, Herman was niet de man die met de vlag op kop van de stoet ten strijde trok. Hij zag de Vlaamse strijd op een totaal ander niveau.

Herman Brijssinck hield zich tijdens zijn professionele loopbaan bezig met communicatie, verkoop en marketing.

Herman stond bij zijn achtbare marketingcollega’s bekend als de vader van de ideeënmarketing. Ik vind niet direct een goede Nederlandse variant voor het woord ‘marketing’. Volgens Wikipedia is de betekenis ‘vermarkten’, en dat is alles wat een bedrijf doet om de verkoop van producten of diensten te bevorderen. ‘Dash wast witter dan wit’ is een slogan die het nog altijd doet, maar dat is ter promotie van een product.

Maar hoe verkoop je nu een idee? En daar ligt een enorme verdienste van Herman Brijssinck, want hij is de man die 50 jaar geleden de slogan bedacht “Waar Vlamingen thuis zijn”. Nu lijkt dat vanzelfsprekend, en u zal misschien denken: och is het dat maar, dan kan ik ook. Maar zo simpel is het niet, je moet er maar opkomen. En het succes van de slagzin wordt bewezen door het feit dat die ook vandaag nog over heel Vlaanderen bekend is en dat een gemeente zoals Dilbeek nog steeds met die slagzin geassocieerd wordt. Ten andere, de slagzin staat nog duidelijk leesbaar op het dak van CC Westrand. Het bleef in de beginperiode niet bij een slagzin alleen, Herman ontwikkelde er een hele campagne rond met allerlei ‘gadgets’ zoals bijvoorbeeld bierviltjes, speelkaarten en luciferdoosjes.

Vriend van ’t Pallieterke

Herman droeg ’t Pallieterke in zijn hart en in 2002 organiseerde hij op eigen initiatief een heus marketingonderzoek bij de lezers van dit blad. Het was een groot succes, want niet minder dan 3.762 lezers deden mee aan de rondvraag. Procentueel berekend en naar marketingnormen was dat een enorm succes, wat ook Herman enigszins verbaasde. Zijn rapport leverde ons een schat aan informatie op en een aantal van zijn suggesties werd stapsgewijs ook daadwerkelijk doorgevoerd.

Vlaming

Herman Brijssinck werd 89 jaar oud en overleed, na een korte ziekte, op 20 februari jl. Herman was zijn hele leven een gedreven marketingman. Maar hij was ook een overtuigde Vlaming die zijn vakkennis gebruikte om ‘de Vlaamse zaak’ vooruit te helpen. Met die klassieke Vlaamse Beweging had Herman het moeilijk: hij zag er te weinig vernieuwing én te weinig denkwerk over de methoden om de boodschap te verkondigen. Hij pleitte steevast voor een zachte vriendelijke aanpak in plaats van ondoordachte en agressief ogende acties die in zijn ogen eerder contraproductief waren. Ik heb maar enkele voorbeelden kunnen uitschrijven, maar ik zou nog dubbel zoveel andere initiatieven van hem kunnen aanhalen. Allemaal ideeën en ideetjes van een man die het liefst achter de schermen actief was. Geen enkele Vlaamse krant bracht overigens een artikel over zijn overlijden (uitgezonderd de regiobladzijde van het Nieuwsblad). Onbegrijpelijk, want Herman behoort mijns inziens tot de groten van de Vlaamse Beweging. Rust zacht, beste Herman.

De Gordel

Het Vlaamse karakter van de Rand rond Brussel promoten, hoe verkoop je dat? Herman Brijssinck - zelf inwoner van Dilbeek - zette zich aan het denken en ontwikkelde een nieuw idee: de Vlamingen op een sportieve wijze laten kennismaken met deze groene gordel. En zo ontstond de fiets- en wandelmanifestatie De Gordel.

De eerste Gordel vond plaats in 1981 en van een bescheiden eerste evenement groeide De Gordel uit tot zowat het grootste eendagsevenement in ons land. Met een recordopkomst in 1993: 112.000 deelnemers! De initiatiefnemers van het eerste uur, een aantal Vlaamsgezinden uit de Vlaamse Rand, zochten en vonden organisatorische ondersteuning bij Bloso, Radio2 en de provincie Vlaams-Brabant. Met de jaren verdween weliswaar de politieke betekenis van De Gordel en werd de focus meer en meer verlegd naar het sportieve.

Franstalige sabotage

Niettemin kreeg De Gordel elk jaar tegenwerking vanuit Franstalige hoek. De Franstalige burgemeesters in de faciliteitengemeenten weigerden elke medewerking. En er waren elk jaar sabotagedaden van Franstaligen. In 2006 werd bijvoorbeeld de bekende en onlangs overleden francofone advocaat Sébastien Courtoy op heterdaad betrapt. Hij

De Roets

had duimspijkers op het traject van De Gordel gegooid. Agenten vonden in zijn auto verpakkingen van liefst 4.200 duimspijkers en ook drie wegwijzers van de Vlaamse fietstocht die hij verwijderd had.

Uiteindelijk vond in 2012 de laatste Gordel plaats en werd de manifestatie opgevolgd door het Gordelfestival.

Nederlandstalig onderwijs

Even nog een ander feit: als vandaag het Nederlandstalig onderwijs in Brussel zo’n groot succes is, dan is dat ook (mede) te danken aan de ideeën van Herman die onder meer met een goed herkenbaar en zichtbaar logo voor de pinnen kwam. Aan elke Nederlandstalige school in Brussel werd een lichtbak met het nieuwe logo gehangen. Soms lijkt marketing eenvoudig, maar je moet toch maar op het idee komen.

Gedurende een tiental jaren zat Herman ook in jury’s waaraan sollicitanten zich moesten voorstellen. Op vragen over historische figuren kwamen de zotste antwoorden zoals “Maria van Bourgondië is een Nederlandse modeontwerpster” en Felix Timmermans werd omschreven als een “Belgische wielerkampioen”, “Peter Benoit is een deejay”, enzovoort.

De juryleden waren onthutst over het lage niveau van de sollicitanten. Je kan dan beginnen te zeuren over de kwaliteit van het onderwijs of je kan eens nadenken en een manier zoeken om dat gat in de cultuur op een of andere manier te verkleinen. En zo kwam Herman op het idee om via een kalender het boeiende en het inspirerende van onze geschiedenis in de Vlaamse huiskamers te brengen. De ‘Roetskalender’ was geboren en werd voor de eerste maal uitgegeven in 2005. Herman zocht en vond tientallen medewerkers die samen met hem de figuren en onderwerpen zouden selecteren voor de volgende uitgaven. Samen met zijn ploeg was Herman al volop bezig aan de volgende Roets die eind van dit jaar van de persen zal rollen.

HORIZONTAAL

A. Bekommernissen

B. Agendapunt - Betreurenswaardig - Tijdperk

C. Internetlandcode voor Turkije - Deel van een universiteit - Lichaamsdeel

D. Waals vervoerbedrijf - De schijn hebben - Katholieke universiteit

E. Oud-Italiaans volk - Harteloos

F. Beroerden - Prijzig

G. Indirecte belasting - Plus - Groot en sterk

H. Laaiend enthousiast - Seleen

I. Lumen - Franse NV - Eerder dan gedacht

J. Platen in steendruk - Roem

K. Buitengewoon sterk

L. Danstechniek Michael Jackson

VERTICAAL

1. Frituurproduct

2. Plaats aan de Normandische kust met een kenmerkende uitstekende krijtrotsMengeling

3. Pers. vnw. - Zwemstijl - Toeren per minuut

4. Familielid - Klein kindZoekmachine op internet

5. Deel van Ierland - Weduwe van Lennon

6. Uiterlijke overeenkomsten

7. Afschrikwekkende fabeldieren - SamariumWindrichting

8. Gewichtsmaat - MeervoudsuitgangComputer - Bevel

9. Verenigde Naties - Hoofdstad van een Arabisch emiraat - Frans pers. vnw.

10. Toiletartikel - Filmterm - Niet deskundige

11. Militair onderscheidingsteken - Muzieknoot

12. Natuurkracht waar de mens niets tegen kan beginnen

KARL VAN CAMP

KARL VAN CAMP

Tweet van de week

Raoul Hedebouw en zijn vrolijke vrienden van de PVDA zijn er voor de mensen. Echt hé. Die partij wordt gedreven door menslievendheid en de drang naar gelijkheid. Zo zitten die nu eenmaal in elkaar. Alleen in de absolute gelijkheid zien ze een samenleving met wederzijds respect en rechtvaardigheid mogelijk.

Het is één van redenen dat ze leven aan het loon van een arbeider en niet dat van een parlementair. Daar pakken ze toch graag mee uit. Ze doen het niet echt. Maar wel bijna. Zo’n PVDA-parlementslid stort gewoon alles wat hij te veel heeft aan de partij. Op die manier vermijdt hij ook de belastingen waarvan ze vinden dat anderen er te weinig van betalen. De partij kan het dan teruggeven in de vorm van kledingcheques, bakken proletarisch bier, de terugbetaling van de huishuur, abonnementen op het topblad ‘Kim Jong-un, het is voor hem dat we het doen’… U kent dat wel, voordelen in natura.

Bij de PVDA is iedereen gelijk, maar sommigen toch net dat tikje gelijker dan anderen. En onder mekaar hebben ze daar vrede mee. Daarbuiten net iets minder dus.Van het moment dat iemand in de buitenwereld iets meer verdient dan de anderen, dan moeten er koppen rollen. Als het even kan, letterlijk. Eens zo makkelijk, entertainment voor de kameraden en je stopt ook meteen dat voortdurend polariseren waar we zo moe van worden. Dat doet echter niets af aan hun menslievendheid en drang naar gelijkheid op mensenmaat. Wel integendeel, het benadrukt al deze mooie kwaliteiten van de partij.

Doos pralines voor iedereen

Eerdere experimenten met de strekking van de PVDA hebben immers aangetoond dat een echte communist pas gelijkheid en rust vindt …in de dood en de bloedige dictatuur. Het is hun grootste kameraad Stalin die hen op dat pad heeft gezet en eenmaal op een lichtend pad krijg je die mannen er niet makkelijk af. En daar zijn ze ‘Moedertje Rusland’ nog steeds dankbaar voor. Zo zeer zelfs dat ze het niet over hun gelijkheidslippen krijgen om te zeggen dat Poetin ook een beetje een bloedige dictator is. De inval in Oekraïne willen ze met de nodige nuance zien, in tegenstelling tot de doelstellingen van de NA-VO wat volgens de PVDA een synoniem is voor NA-ZI. En dus zie je de communisten plots in de rol van vredesapostelen die “net als de paus” vragen om geen wapens meer te leveren. Eenmaal dat stopt, zal Poetin uiteraard voor iedereen een doos pralines kopen. Hun voorliefde voor bloedige dictators openlijk propageren ligt nog wat moeilijk, maar een oproep tot vrede, terwijl u wacht, dat kan er nog net van af. En dan krijg je dit soort tweets.

The Great Dictator

“Freedom! Allez, enerzijds toch, hé”

De Wetstraatjournalisten zijn het noorden kwijt. Dat noorden was sinds mensenheugenis cd&v, voorheen CVP, voorheen KVB (Katholiek Verbond van België). Standpunten waren de laatste bezorgdheid van deze partij, zolang er maar genoeg geld naar de eigen zuil ging. Deze politieke veelzijdigheid hield in de kern van de macht de macht. En toen werd Wouter Beke minister en had de kiezer zoiets van ‘Nu kan ik niet meer volgen, hoor! Waarom moeten die oudjes en kindjes zo gepest worden?’. Even later nam Sammy Mahdi het roer van de partij over. En toen werd het net iets minder. Wij spraken beide historische tsjeven.

In de peilingen haalt cd&v zo’n 8 à 9 procent en strijdt het bikkelhard met Groen om de hekken te mogen sluiten. Wie had ooit gedacht dat de erfgenamen van Stalin beter zouden scoren dan die van priester Daens? Misschien is het wel Sammy Mahdi, de zelfverklaarde messias van cd&v die met storm en drang de fakkel uit de handen van tussenpaus Joachim Coens rukte. “En nu gaat de boel in de fik!”, brulde Sammy bij zijn verkiezing. En hij stak er een kaars mee aan. Heren, het gaat niet goed met cd&v. Hoe komt dat?

Wouter Beke: “Mag ik er toch op wijzen dat in mijn tijd als voorzitter we nog 15 procent haalden? Vandaag zouden we daar zwaar om vieren. En toen riep het volk massaal dat ik minister moest worden (Beke benoemde zichzelf tot minister, red.). Daar kan ik ook niks aan doen, hé. Ik heb ‘nothing to prove’.”

Sammy Mahdi: “(fijntjes) Nou, je had er kunnen voor zorgen dat er meer geld naar de zorg ging dan naar de zuil, hé. En die mishandelde kindjes in de opvang? Ook niet uw schuld zeker?”

Beke: “Nee, die kindjes… dat was al. Lees de partijnota’s maar eens na. Trouwens, wie wil er nu geld slepen naar de Boerenbond? Ik niet, hé vriend. Ik heb destijds met Hilde Crevits een mooi stikstofakkoord gemaakt. Jij hebt het verprutst.”

Mahdi: “Dat gaat niet om de Boerenbond. Dat gaat om het platteland waar mensen nog authentiek zijn en die bedreigd worden door de wrede stedelingen die al het geld opsouperen.”

Beke: “Moslims?”

Heren, we hadden het graag gehad over de nieuwe harde lijn van cd&v. Waar komen die standpunten plots allemaal vandaan?

Beke: “Goede vraag. Ik zou het niet weten. In mijn tijd was dat niet.”

Mahdi: “We zijn een politieke partij. Wij hebben standpunten nodig! Waarom doet iedereen er toch zo moeilijk over dat wij ook ergens voor willen staan?!”

Beke: “Maar Sammy, wij staan voor de mensen, hé. Er middenin. Of er tussen, daar wil ik vanaf zijn. Ik heb niks te bewijzen hoor. Meer moet dat toch niet zijn?”

Mahdi: “Dat moet wel meer zijn.Wij zijn een partij die midden de mensen staat. Die er voor de mensen is. Mens onder de mensen.”

Beke: “Eens! Mensen onder de mensen? Dat is nieuw. Meer moet dat niet zijn!”

Mahdi: “Jawel. Cd&v staat voor dinges… Mensen, alle mensen. Enfin, the people, hé. Les gens. De . Das Volk.”

Daar zijn we dus al uit. Maar in één woord? Waar staat de christendemocratie voor anno 2023?

Mahdi: “(Brult) FREEDOM!”

Beke: “Hola! Dat vind ik toch wat… euh… ongenuanceerd. Ik bedoel, laat ons de mensen niet vergeten in deze.”

Mahdi: “Enerzijds, hé. Toch, wel (brult) FREEDOM! Maar anderzijds zijn we dicht bij de mensen en hun ARCO-aandelen. Het is wel ver gekomen als we de zuilen zelf verantwoordelijk zouden stellen voor een per ongeluk gebeurlijke oplichterij van hunnentwege.”

Beke: “Enerzijds wel, natuurlijk. Ik kan mij daar volledig achter scharen. Wat Sammy zegt. En de christelijke mutualiteiten. En de vrienden van de Boerenbond, natuurlijk. Maar verder (brult) FREEDOM! ook voor mij.”

Mahdi: “Klinkt wel hard, nu ik het hoor. Maar u begrijpt dat dit een eerder impulsieve uitspraak is, die ik toch eerst binnen de partij wil bespreken. U mag mij daar niet op vastpinnen.”

Beke: “Inderdaad, dergelijke standpunten wil je toch aftoetsen met het middenveld en onze vele partners.”

Mahdi: “Ik zie mezelf toch meer als coach van standpunten die breed gedragen moeten worden door… euh… u weet wel…”

Beke: “De mensen!”

Mahdi: “Juist, dat bedoel ik.”

SAMMY MAHDI LEIDT DE CHRISTENDEMOCRATIE NAAR DE JIHAD