De Vlaamse regering vertoeft in een historische en ongeziene regeringscrisis. Hoe is het zo ver kunnen komen? En waarom vormt net stikstof het struikelblok? Politicoloog Bart Maddens laat zijn licht schijnen over de zaak en blikt vooruit. “De kans is vrij groot dat we na 2024 een remake gaan krijgen van de slechte films van 2010-2011 en 2019-2020”, waarschuwt hij.
IS EEN VOLKSBEROEP NUTTIG? 2
DE MENS STERFT UIT
Het is nog niet duidelijk hoe de Vlaamse regering vrijdag de stikstofcrisis zal proberen te bezweren. Dat de N-VA schade zal lijden, staat echter nu al vast. Al maanden benadrukt De Wever het verschil tussen de sukkelende federale Vivaldi-regering en de performante Vlaamse ploeg. De onmogelijkheid om een akkoord te bereiken over het stikstofdossier heeft het imago van de door de N-VA geleide regering beschadigd.
RUSLAND IN AFRIKA
hebben dit, met andere woorden, onszelf aangedaan.
Geen goede kant aan
13
DE HABSBURGERS EN HUN KINNEBAKKEN
8 18
Bart Maddens heeft geen ongelijk: voor cd&v is het stikstofdossier een existentieel dossier. De partij vecht voor haar leven. De bescherming van de boeren is een kerndossier voor die partij. Bij de N-VA is het minder duidelijk waarom ze van het stikstofdossier een breekpunt maakt. Integendeel, de partij had evengoed de kant van welvaart, werkzekerheid en strategische voedselzekerheid kunnen kiezen, tegen de rigiditeit van groene regeltjes. Die regels pesten niet alleen de landbouwers, maar blijken ook weinig wetenschappelijk onderbouwd, zoals professor Hanecamp duidelijk stelt.
De Europese richtlijn verplicht ons enkel tot het beschermen van een aantal natuurgebieden. Het zijn Vlaanderen en Nederland die ervoor gekozen hebben om van stikstofuitstoot een beslissende norm te
maken, hoewel de wetenschappelijke basis daarvoor zeer zwak is. Bovendien zijn onze normen nodeloos streng. In ‘De Afspraak’ vertelde professor Fresco dat de norm voor toegelaten stikstofuitstoot in Duitsland ongeveer duizend keer hoger ligt. Ze vermeldde ook dat de hoogste stikstofuitstoot in de Po-vallei gebeurt, maar dat in Italië zich daar niemand druk over maakt.
Ook opvallend: in Wallonië ligt de stikstofuitstoot van de boeren nauwelijks lager dan in Vlaanderen, maar, hoewel Ecolo daar in de regering zit en de christendemocraten niet, is er geen stikstofdebat. Waar is in men in Vlaanderen toch mee bezig? “De stikstofcrisis in Nederland en in Vlaanderen is een beleidsmatige keuze”, zegt de Duitse hoogleraar omgevingsrecht Chris Backes. Hij vergelijkt de desinteresse in Wallonië op dat vlak met Italië. We
Je kan je afvragen hoe gelukkig de N-VA is met het eigengereide en confrontatiegerichte optreden van Zuhal Demir. Haar kritiek op de Boerenbond is zeker niet onterecht, maar het lijkt erop dat de huidige tegenstellingen helemaal niet meer rationeel zijn. De voorzitter van een coalitiepartij afserveren als “Sabotage Sammy” is niet van aard om de goede wil aan te wakkeren die je nodig hebt voor een vergelijk. Voor de N-VA is hier geen positieve kant aan. De krantencommentaren hebben uiteraard de kans niet laten liggen om de patstelling in de Vlaamse regering te vergelijken met de kwakkelende federale regering. Ook het beeld van een partij die extreme groene regeltjes verdedigt in het nadeel van de bedreigde landbouw, is niet in overeenstemming met de motieven waarom mensen voor die partij stemmen, om het zacht uit te drukken.
JURGEN
“N-VA gaat zelf te gemakkelijk mee in het Jambon-bashen”
LEUVEN
“De opstand in Iran vandaag is anders dan de vorige”
Men zou het haast vergeten, maar los van het schabouwelijke schouwspel rond stikstof doet de Vlaamse regering het zo slecht nog niet, zeker op fiscaal vlak. Let wel, in vergelijking met de andere regeringen in ons land natuurlijk. De lat ligt dus niet bepaald hoog.
In haar jongste jaarverslag was de Nationale Bank ronduit vernietigend voor de overheidsfinanciën van de federale, Brusselse en Waalse regeringen. Je kan het intussen met enige zekerheid voorspellen: elk nieuw verslag van het Rekenhof of de Nationale Bank (of eender welke andere instelling) is nog zwartgalliger dan het vorige.
Samengevat geeft de overheid te veel uit en belast ze al te veel, waardoor de oplossing vooral aan de uitgavenzijde gezocht moet worden. Dat men de aanbevelingen daadwerkelijk zou uitvoeren, dat verwachtte intussen niemand in dit land nog. Maar de naïevelingen onder ons hadden misschien wel verwacht dat men de situatie op zijn minst zou erkennen.
Planeet PS
Niets daarvan op planeet PS, de belangrijkste partij in de federale regering. “De aanbevelingen voor 2023 van de Nationale Bank samengevat: alles wat de winsten van (grote) bedrijven verhoogt, is goed”, luidde het oordeel van partijvoorzitter Magnette. “Alles waardoor werknemers hun koopkracht, welvaart of pensioenen kunnen behouden, is slecht. Einde van de samenvatting.”
Hoe Paul Magnette en de PS voor economische groei willen zorgen, of hoe men hoopt die “koopkracht, welvaart of pensioenen” op de langere termijn in stand te houden, daarover blijft het stil. Het woord ‘welvaartscreatie’ staat niet in het woordenboek van de Franstalige socialisten.
Après moi, le déluge
Ofwel leven ze bij de PS in een compleet ander universum, los van onze werkelijkheid - een liberale twitteraar noemde Magnette “het economische equivalent van een antivaxer”. Ofwel hebben we te maken met de meest cynische, nihilistische partij die men zich kan voorstellen. Keihard genieten nu het nog kan, daarna zien we wel. De rekening is voor de volgende generatie. Après moi, le déluge.
Het idee dat men ooit een zinnig beleid kan voeren met de Franstalige socialisten mag men stilaan bij het grof huisvuil zetten. Een boedelscheiding, onafhankelijkheid of confederalisme - noem het hoe je wil -, lijkt stilaan de enige oplossing. Samenwerken met een partij die het licht van de zon ontkent, in de hoop te redden wat er te redden valt, is een illusie.
TOOGPRAAT
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen
Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net
Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:
3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen
1 jaar: 208 euro op de kantoren.
Steunabo 1 jaar: 300 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend
rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres:
BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)
Kernredactie:
Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp
Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Foto's: Belga, Photonews
N-VA-Kamerlid Sander Loones verdedigde het voorstel
Frederik de Grote stoorde zich aan de windmolen die het uitzicht bedierf vanop zijn kasteel Sanssouci. Toen hij de molenaar wilde dwingen die te verkopen en zelfs er mee dreigde de molen te vernielen, antwoordde die kordaat: “Sire, er zijn nog rechters in Berlijn!”
Het verhaal is mogelijk een legende, maar het illustreert hoe diep het idee van de rechtsstaat toen al geworteld was in het westerse denken. Frederik II was een ‘verlicht’ despoot, maar nog steeds een despoot. Voor een oosterse alleenheerser zou het idee dat hij door een onafhankelijke rechtbank in het ongelijk gesteld kon worden te belachelijk voor woorden zijn geweest.
Vlaanderen mag er zich op beroemen aan de wieg te hebben gestaan van de rechtsstaat. Al in de 12de eeuw werden er stadskeuren uitgevaardigd die vrijheden toekenden aan de poorters, waaronder het recht enkel berecht te worden door gelijken. Volgens rechtshistoricus Raoul Van Caenegem waren de Vlaamse steden in de middeleeuwen de bakermat van de moderne opvattingen over de rechtsstaat. Enkele weken geleden wees hoofdredacteur Pieter Van Berkel in dit blad ook terecht op de (Brabantse) Keure van Kortenberg als inspiratiebron voor de eerste moderne grondwetten, zoals de Amerikaanse.
Het ‘gouvernement des juges’ frustreert de mogelijkheid daadwerkelijke verandering te verwezenlijken via democratische weg
Als je de commentaren van vorige week mag geloven, zou Vlaanderen vandaag de leiding nemen van een offensief tegen die rechtsstaat. De N-VA gaat op zijn congres van mei het idee van een ‘volksberoep’ voorleggen, de mogelijkheid om de beslissing van het Grondwettelijk Hof ongedaan te maken met een tweederdemeerderheid in het parlement. De N-VA wil hiermee ingaan tegen het rechterlijk activisme, het toenemende probleem dat rechters zich in de plaats stellen van de wetgever.
Volgens Jean-Jacques de Gucht, wiens plaats in de politiek zelf minder het resultaat is van de volkswil dan van dynastieke erfopvolging, zet het voorstel de deur open voor ‘willekeur’ en ‘dictatuur’. Hij vervolgt: “Die genadeslag aan de democratie dan nog eens voorstellen als een wedergeboorte ervan, doet denken aan andere tijden.” “Andere tijden”, hebt u hem? Het ontgoochelde mij trouwens dat De Gucht en de andere nazi-jagers er niet aan gedacht hebben het volksberoep te vergelijken met het ‘gesundes
Volksempfinden’ dat volgens de nationaalsocialistische rechtsleer voorrang had op de wet.
André Alen, professor grondrechten, van wie ik als student slechte punten kreeg omdat ik het stakingsrecht geen fundamenteel recht had genoemd, zegt dat “de rillingen over zijn rug liepen” toen hij het voorstel hoorde. Professor Patricia Popelier noemt het “griezelig”. Ze zijn niet bereid een ernstig probleem van deze tijd te zien. Het ‘gouvernement des juges’ frustreert de mogelijkheid daadwerkelijke verandering te verwezenlijken via democratische weg. De kiezer wordt ongeduldig. Als die frustratie blijft toenemen, zal de steun groeien voor minder brave voorstellen.
De vergrendelde democratie
Het probleem van de inbraak van de rechterlijke in de wetgevende macht is niet zozeer het gevolg van onze eigen grondwet, maar van regels die boven de democratieën tot stand komen, afgedwongen en door de rechtspraak uitgebreid worden. Vooral inzake migratie hebben nationale democratieën steeds minder speelruimte om een beleid te ontwikkelen dat nog een democratisch draagvlak heeft.
Hebben de nationale staten dan niet zelf die verbintenissen gemaakt? Dat is grotendeels fictie. Verdragen die getekend zijn in andere tijden en met andere motieven worden gebruikt om praktijken mogelijk te maken waarvoor de nationale staten nooit gekozen hebben. Zo fungeren verdragen om echte vluchtelingen te beschermen nu voor het grootste deel als breekijzer voor economische en illegale immigratie.
Vooral het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens is door de extreme rechtsspraak van het Hof van Straatsburg een instrument geworden dat in westerse staten, die de mensenrechten al lang geïnternaliseerd hadden, alleen nog wordt gebruikt om politieke discussiepunten te beslechten in het voordeel van een progressieve agenda. De samenstelling van dat hof is trouwens problematisch. Staten hebben de neiging er juristen in te benoemen met militante opvattingen inzake mensenrechten. Minstens 22 van de 100 die er tussen 2009 en 2019 als rechter fungeerden zijn eerder actief geweest in ngo’s die een opengrenzenbeleid propageren.
Als wij nu met een onbeheersbaar vluchtelingenprobleem zitten en de overheid voortdurend allerlei dwangsommen moet betalen, dan komt dat omdat onze democratie steeds verder verstrikt is geraakt in een web van internationale verdragen en rechtsspraak die niets meer met de klassieke
mensenrechten te maken hebben. Als we geen pushbackbeleid op de Middellandse Zee mogen voeren, berust dat op een gepolitiseerde interpretatie van het verbod op collectieve uitzetting en op passe-partoutbepalingen als het verbod ‘op onmenselijke behandeling’, waarmee rechters alle kanten uit kunnen.
Stop met wetten te maken die de rechters tot politieke keuzes aanzetten
Dat links nu verontwaardigd reageert op pogingen om het evenwicht te herstellen in de richting van de democratie, mag niet verrassen. Links is de democratie al een tijdje aan het wantrouwen. Dat proces begon met de opkomst van rechtse antimigratiepartijen in Europa. De schok van de verkiezing van Trump en het Brexitreferendum gaven de doorslag. In het hele netwerk van verdragen, rechtbanken en rechtsspraak zit de intellectuele consensus van gisteren gebetonneerd in wetten van Meden en Perzen die de meerderheidsopvattingen van vandaag machteloos maken.
Een volksberoep lijkt een stomp instrument om die ontwikkeling te keren, maar het is tenminste een aanzet. Er is veel meer nodig. Geef geen overheidsgeld meer aan extreme clubjes die dat enkel gebruiken om het beleid van de overheid via de rechtbank te saboteren. Neem het vorderingsrecht af van private verenigingen om vorderingen in te stellen inzake geschillen waar zij zelf geen rechtstreeks belang bij hebben (milieu, racisme,...). Doe hetzelfde met ‘onafhankelijke’ overheidsdiensten met een politieke agenda, zoals Unia of het Instituut voor de Gelijkheid van Mannen en Vrouwen. Sluit het Vlaams Belang niet als enige partij uit van benoemingen in het Grondwettelijk Hof (Tom, Bart, ik ben kandidaat!). Stop met wetten te maken die de rechters tot politieke keuzes aanzetten. Ga op internationaal niveau geen verbintenissen aan die gemotiveerd zijn door politiek deugvertoon of onhaalbaar zijn (klimaat).
Het belangrijkste: onttrek de bevoegdheid om te oordelen over mensenrechtengeschillen aan het EHRM (Europees Hof voor de Rechten van de Mens) - in het VK ligt een wetsvoorstel met die strekking al in het par lement - en geef die aan een nationale rechtbank.
De onenigheid over de aanpak van het stikstofdossier heeft de Vlaamse regering-Jambon in chaos gestort. Maar het is vooral de electorale schade die de kemphanen N-VA en cd&v zuur zal opbreken.
Even een - voorlopig toch - fictieve blik op de toekomst. Het is een zondagavond eind mei 2024. Op het cd&v-hoofdkwartier zit partijvoorzitter Sammy Mahdi in zak en as. Bij de federale en Vlaamse verkiezingen die net achter de rug zijn, lijden de Vlaamse christendemocraten een pijnlijke nederlaag. De kaap van de 9 procent van de kiezers werd net niet behaald. In provincies als Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant komt cd&v nauwelijks boven de kiesdrempel uit. In landelijke gebieden als de Westhoek en de Noorderkempen is het huilen met de pet op. Vlaams Belang is er de grootste partij geworden. Hilde Crevits, West-Vlaams kopstuk van de partij, is streng voor Mahdi: “Ik had je gewaarschuwd. We gaan een prijs betalen voor je onverzoenlijkheid in het stikstofdossier. En je verwijt dat ik in 2019 het Vlaams regeerakkoord slecht heb onderhandeld, klopt niet.”
Sammy Mahdi wil van de huidige crisis gebruik maken om zich te verankeren als enige echte baas van cd&v
Een paar kilometer verder, op het N-VA-hoofdkwartier, is de sfeer ook bedrukt. De Vlaams-nationalisten ronden met 19,86 procent van de stemmen de kaap van de 20 procent niet. Vlaams Belang is met 28 procent de grootste Vlaamse partij en mag de Vlaamse coalitie-onderhandelingen beginnen leiden. Opvallend is dat minister van Omgeving Zuhal Demir in Limburg ter plaatse trappelt. Ze haalt 45.000 voorkeurstemmen. Fraai, maar minder dan de 61.000 in 2019. Ze moet qua populariteit Vlaams Belang-kopstuk Chris Janssens laten voorgaan. Een aantal andere N-VA-kop-
stukken, onder wie Theo Francken, is duidelijk geërgerd. Men verwijt Demir dat ze zich in het stikstofdossier groener dan de groenen wou profileren. En vooral Jelle Van den Berghe, één van haar kabinetschefs, is kop van Jut. Diens vader was jarenlang via Natuurpunt actief aan het ijveren voor strenge stikstofregels. De natuurgebieden zouden moeten uitbreiden ten koste van landbouwgrond. De Vlaamse oppositie vermoedde collusie tussen het kabinet-Demir en Natuurpunt. Zij kon die perceptie niet counteren.
Een
Is deze voorspelling een fantasie? Zeker niet. N-VA en cd&v dreigen de grote slachtoffers te worden van de stikstofcrisis. Omdat de Vlaming een hekel heeft aan ruziemakers. Zoals politicoloog Carl Devos stelde in Terzake: “Probleem is niet zozeer stikstof, maar de spanning tussen cd&v en N-VA, en een slechte relatie tussen de voorzitters. Was die beter geweest, had men dit probleem al lang opgelost.” Inhoudelijk rijst dan wel de vraag of zo’n akkoord juridisch standhoudt, maar dat zijn zorgen voor later aangezien er gewoon geen akkoord is.
De chaos rond de Vlaamse regering is momenteel eerst en vooral een gevolg van de grote aversie tussen N-VA-voorzitter Bart De Wever en cd&v-baas Sammy Mahdi. Dit gaat terug op de vorige Vlaamse crisis. Door lang het been stijf te houden in het debat over de indexering van de kinderbijslag, moest minister-president Jan Jambon (N-VA) zijn Septemberverklaring van 2022 uitstellen. Blijkbaar gunnen beiden voorzitters elkaar niets meer en hopen ze elkaar via een politiek gevecht te verzwakken. Het dreigt hen bij de volgende verkiezingen zuur op te breken. Bij cd&v door intern voor ongenoegen te zorgen. Bij N-VA door zich te profileren als een groene keizer-kosterpartij van regels en normen.
Sammy Mahdi wil van de huidige crisis gebruik maken om zich te verankeren als enige echte baas van cd&v. Maar dan moet hij wel figuren als een Hilde Crevits overvleugelen. Die geldt binnen de christendemocraten als een soort geweten van de partij met één principe: cd&v heeft het meeste baat bij regeringsdeelname. Een bestuurspartij bij uitstek, ook al moeten daarvoor aartsmoeilijke compromissen worden gesloten. Dat is ook het principe van de nog altijd flink bemande cd&v-kabinetten. Molochs die partijen binnen de partij zijn. In Vlaanderen hebben de kabinetschefs van Crevits (de bij het grote publiek onbekende Katrien van Kets en Raf Suys) meer te zeggen dan de minister zelf. Mahdi wil die kabinetten overvleugelen én de partij een militanter imago geven. Dat van een virulente oppositiepartij. Dat ziet de clan-Crevits niet zitten en men zal Mahdi tijdens de verkiezingscampagne dan ook niet van harte steunen. Ook al omdat de voorzitter haar verwijt dat ze in 2019 een Vlaams regeerakkoord heeft onderhandeld met te weinig cd&v-accenten. Daarnaast keren kiezers zich eerder naar het origineel in plaats van de kopie en het is nu al duidelijk dat veel boeren zich omwille van het stikstofdebacle naar Vlaams Belang richten in plaats van naar cd&v. Het Vlaams Belang was vorige week op de boerenbetoging en appelleerde zo ook op de sympathie van een groot deel van Vlaanderen voor de landbouwers.
Dat laatste is iets dat men bij de N-VA schromelijk onderschat. In de strijd om het politieke marktleiderschap in Vlaanderen liet Bart De Wever toe dat Zuhal Demir schoot op alles en iedereen. Want
laat er geen twijfel over bestaan: rond het vergunningsbeleid is er ook een zekere spanning tussen N-VA en de oude bondgenoten van de Vlaamse ondernemerswereld via Voka. In de perceptie is de N-VA bij veel burgers een nieuwe versie van de groene flank van de vroegere Volksunie geworden. Dat kunnen sommigen sympathiek vinden. En het zou een groep van aanhangers rond Demir moeten verzamelen die voor haar de weg banen naar het volgende minister-presidentschap.
In de strijd om het politieke marktleiderschap in Vlaanderen liet Bart De Wever toe dat Zuhal Demir schoot op alles en iedereen
Alleen is het resultaat nu dat een Vlaamse regering aan diggelen ligt en straks de N-VA ook. Bart De Wever en co hadden een boulevard voor zich. De Vlaamse regering zou goed bestuur tonen en de federale ploeg bleef maar knoeien. Ja hallo, ondanks de Vivaldi-stilstand slaat de regering-Jambon al jaren een mal figuur. En de vraag rijst dan ook wat de N-VA in zo’n milieudossier nog te winnen heeft. De Vlaamsgezinde politicoloog Bart Maddens stelde het terecht in zijn column in de Tijd: “Mocht het nu gaan over Nederlands op school, of een herfederalisering van bevoegdheden: logisch dat een Vlaams-nationale partij de hakken in het zand zet. Maar stikstof ? Geen enkele groene kiezer zal daarvoor de stap naar de N-VA zetten.” Amen.
Het voorstel van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) om een nieuwe taxshift door te voeren met lagere lasten op arbeid, werd nergens volledig afgebrand. Maar er zit een addertje onder het gras: de hervormingen in de personenbelasting zullen de Vlaamse begroting honderden miljoenen euro’s kosten, nochtans de enige overheid die de rekeningen op orde heeft.
procent te verhogen. Van de 80 procent die aan het begin van de legislatuur opdook, hoort men weliswaar niets meer en maar goed ook. Want behalve in Vlaanderen is die doelstelling nergens elders in dit land haalbaar.
Volgens berekeningen van het Vlaamse Steunpunt Werk is de potentiële werkzaamheidsgraad (dat is wanneer alle werklozen een baan hebben plus de inactieven die geen werk zoeken, maar eigenlijk beschikbaar zouden moeten zijn) voor België 78,8 procent. In Wallonië 75,7 procent, in Brussel 77,2 procent en enkel Vlaanderen zou met 81,1 procent de kaap van 80 procent ronden. Overigens berekende de Nationale Bank recent dat er daarvoor in heel België bijna 600.000 banen moeten bijkomen. Totaal onrealistisch. Maar goed, elke maatregel die werken interessanter maakt, is welkom.
Piggyback taks
Koen Algoed, Vlaams secretaris-generaal bij het departement Financiën en Begroting, die op zijn Engelstalige blog op LinkedIn de kat de bel aanbond. Hij schrijft: “De personenbelasting is deels geregionaliseerd en is dus een ‘piggyback taks’ (of een belasting op een belasting) waarbij 25 procent van de verlaging in de personenbelasting op rekening van de Gewesten komt. Bij ongewijzigd beleid betekent dit dat de regionale begrotingen automatisch geïmpacteerd zullen worden à rato van meer dan een miljard euro.”
Waarover gaat dit? Vlaanderen en de andere Gewesten heffen opcentiemen op de federale personenbelasting. Van zodra een federale taxshift een knip zet in die belasting, vallen de inkomsten uit de opcentiemen lager uit en verliezen de regio’s dus inkomsten. Dat was al het geval bij de taxshift van de vorige regering-Michel.
Zelf keuzes maken
Het is er dan toch van gekomen. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) heeft een goed jaar voor de verkiezingen een voorstel van fiscale hervorming op tafel gelegd. En blijkbaar is men binnen de Vivaldi-regering bereid om erover te praten, ook al staan de Franstalige liberalen op de rem.
Van Peteghem vermijdt te gevoelige thema’s aan te snijden zoals de herziening van het fiscaal voordelige systeem van bedrijfswagens of het belasten van reële huurinkomsten. Neen, het is een klassieke taxshift, namelijk een verschuiving van de belastingen op arbeid naar belastingen op kapitaal en consumptie. Een verhoging van de belastingvrije som en een aanpassing van
de belastingtarieven in de personenbelasting zullen werken lonender maken en de koopkracht van de Belg versterken. Het lijkt zowaar een afkooksel van de taxshift van de regering-Michel, al was dat uiteindelijk een belastingverlaging.
Van Peteghem hoopt dat vooral het optrekken van de belastingvrije som (dat deel van het inkomen waarop men geen belastingen betaalt) meer mensen ertoe zal aanzetten om uit de werkloosheid en de inactiviteit te gaan en een baan te zoeken. Want men kan dan meer verdienen. En via deze weg de te lage werkzaamheidsgraad van 72
Zondag 19 maart 2023 14u30
Lotto-Arena Antwerpen
Dus dan toch doorvoeren die fiscale hervorming? Even wachten misschien, want in de hele discussie wordt één zaak over het hoofd gezien. De hervormingen in de personenbelasting zullen de Vlaamse begroting honderden miljoenen euro’s kosten, nochtans de enige overheid die budgettair relatief gezond is. Het was topambtenaar
In 2016 bleven die minderinkomsten voor Vlaanderen beperkt tot 69 miljoen euro, maar in 2018 liepen ze op tot 388 miljoen. In 2019 was er sprake van bijna 600 miljoen aan misgelopen belastinginkomsten om daarna jaarlijks op 800 miljoen euro minderinkomsten te hangen. Indien het plan van Van Peteghem wordt aangenomen, komt er nog wat bij. Vlaanderen en de andere gewesten kunnen natuurlijk hun belastingen verhogen om dat verlies te compenseren, zeggen economen. Of ze kunnen snijden in de uitgaven. Dat klopt. Maar misschien zou het beter en vooral billijker en transparanter zijn dat Vlaanderen zelf volledig verantwoordelijk is voor het bepalen van de tarieven in de personenbelasting in plaats van af te hangen van federale keuzes.
Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien
Bart De Wever maakte de website van de Vrije Universiteit Brussel heel even de drukst besproken internetpagina op Twitter in Vlaanderen. De N-VA-voorzitter heeft een nieuw boek geschreven over het woke-fenomeen, en haalde in een interview met De Standaard de VUB-website aan als voorbeeld van hoe de ideologie ook hier voet aan wal krijgt. “Weet u wat er letterlijk op de site van de VUB staat? ‘De universiteit, als ruimte en instituut, is gebaseerd op witte, mannelijke, heteronormatieve fundamenten en is een voortzetting van kolonialiteit’”, aldus De Wever.
De pagina in kwestie verwijst naar het studentenproject ‘WeDecolonizeVUB’ en draagt de titel ‘De VUB, safe space voor iedereen!’. Op Twitter waren factcheckers er als de kippen bij om erop te wijzen dat het ‘slechts’ om een studentenproject ging dat gehost werd op de webpagina van de VUB. Al doet die ‘nuance’ natuurlijk niets af van de woorden van De Wever.
Brassband Scaldis
alle continenten. Daarnaast organiseren wij ook evenementen en hebben wij een onlineplatform met interessante aanbevelingen om studenten kennis en theorieën aan te reiken die door de universiteit worden gemarginaliseerd.”
“Het universele en vermeende neutrale karakter van de universiteit is niet alleen een epistemologisch probleem, het genereert ook onderdrukkende structuren die op de campus ruimtes creëren van onderdrukking en geweld dat wordt ervaren door geracialiseerde studenten”, klinkt het tot slot. “WeDecolonizeVUB streeft daarom ook naar het creëren van veilige(re) ruimtes voor raciale studenten waar ze hun aspiraties, frustraties, strijd, vreugde, enzovoort kunnen uiten.”
VUB niet alleen
Het Zangfeestkoor Muziekkappellen Chiro Sinaai en VNJ
Thebaanse trompetten KSA-Hanske de Krijger Oudenaarde
Dansgroep Are U Famous Kinderen zingen Bruegel met Zinget, Barbara Vandendriessche en Amaryllis Temmerman
Sarah & Allan uit Schotland
DE ROMEO’S
www.zangfeest.org
Zoals de meeste woke-adepten zijn de m/v/x’en van WeDecolonizeVUB wel erg geobsedeerd door ras en staat de webpagina vol nietszeggend woke-jargon. “De universiteit, als ruimte en instituut is gebaseerd op witte, mannelijke, heteronormatieve fundamenten en is een voortzetting van kolonialiteit, het is daarom essentieel om het zogenaamde universele ka rakter van eurocentrische kennis te deconstrueren en verschillende kennis, ken nisproducties en pedago gieën te hercentraliseren om de onevenwichtigheid in kennis aan te pakken die de universiteit in stand houdt”, klinkt het, in één zin.
“Het idee van een biblio theek - niet te verwarren met de universiteitsbiblio theek - vloeit hier dan ook uit voort - de deconstructie van een westers gedomineerd wereld beeld”, luidt het verder. “Die bibliotheek biedt zowel fictie als non-fictie boeken aan van geracialiseerde auteurs uit
De VUB is niet de eerste of de enige Vlaamse universiteit die een platform geeft aan woke-initiatieven. Zo betuigde de UAntwerpen zelf - dus niet via een of ander studentenprojectin 2020 steun aan de Black Lives Matter-beweging. De Antwerpse universiteit sloeg daarop aan het dekoloniseren en pakte sindsdien uit met onder meer woordenlijsten, safe spaces en aula’s die naar Patrice Lumumba vernoemd werden.
Deze week kregen zowel de N-VA als de Open Vld een dreun te verwerken toen bleek dat zowel Herman De Croo als Siegfried Bracke een extra, onwettige bonus kregen boven op hun riant pensioen. De verontwaardiging is terecht groot, maar is bijzonder hypocriet. Binnen de PS is men opgelucht dat men even de schijnwerpers kan afwenden van de eigen puinhopen.
Voor mijn serie en boek ‘Europese Patriotten’ volgde ik Thierry Baudet tijdens zijn verkiezingscampagne in de Algarve. Forum voor Democratie heeft een paar honderd leden in Portugal en het restaurant dat was afgehuurd voor een gezellig avondje zat dan ook bomvol vol keurige, hardwerkende expats die hun vaderland enorm genegen zijn en met lede ogen aanzien hoe Nederland aftakelt.
Ik moest in die bomvolle zaal denken aan ‘Ik Hou van Holland’, het stokoude liedje van de Oostenrijks-Roemeense tenorzanger
Joseph Schmidt:
De oude politieke cultuur floreert als nooit tevoren
Niet toevallig kwam Kamervoorzitter Eliane Tillieux (PS) vorige week uit op de onwettige extra premies bij de hoogste gepensioneerde ambtenaren van de Kamer. Ook Herman De Croo en Siegfried Bracke genoten mee van de extra bonus boven op hun buitensporig pensioen. De gewezen Kamervoorzitter uit Brakel ontving elke maand tien jaar lang onwettig 6.000 euro extra. Onder zijn voorzitterschap van de Kamer kwamen er extra voordelen bij voor oud-voorzitters, zoals een chauffeur voor het leven.
Externe audit
De commotie onder de politici is stuitend hypocriet. De parlementsleden hebben voor zichzelf een cascade aan vergoedingen, bonussen en extra legale voordelen goedgekeurd. De uittredingsvergoeding voor een parlementslid bedraagt nog altijd 240.000 euro. Dat staat in schril contrast met een werknemer die bij het beëindigen van zijn/ haar contract moet terugvallen op een werkloosheidsuitkering. Die uitkering valt weg wanneer de werknemer opnieuw aan de slag gaat, terwijl de uittredingsvergoeding van een parlementslid te combineren valt met een aantal andere activiteiten, aldus Stijn Baert in De Afspraak op Vrijdag.
“De verloningen en extra uitkeringen zouden op maat van een gewone ambtenaar moeten zijn”, weet de professor arbeidsrecht.
De Kamer heeft steeds haar eigen statuut kunnen bepalen en dat leidt uiteraard tot uitwassen en misbruiken. Het zou van politiek en moreel fatsoen getuigen mocht er een externe audit komen van de werking van het parlement en de waterval aan vergoedingen die overvloedig worden uitgekeerd. Dat zou alvast een sterk signaal zijn naar alle mensen die dagelijks het onderste uit de kan moeten halen om de eindjes aan elkaar te knopen.
Stuitend incompetent
De PS was bijzonder tevreden dat ze de aandacht van de eigen Brusselse en Waalse puinhopen kon afwenden en bovendien nog twee Vlaamse partijen in verlegenheid kon brengen. “Voor één keer zijn wij niet betrokken bij een schandaal”, was in PS-kringen te horen. Marc Tarabella blijft intussen in het onderzoek naar corruptie binnen het Europees Parlement aangehouden. De gewezen PS’er verscheen eerder deze week voor de Kamer van inbeschuldigingstelling, nadat hij beroep had aangetekend tegen de beslissing van de raadkamer om zijn aanhouding te verlengen.
Kamervoorzitter Eliane Tillieux (PS) kwam stoemelings de onwettige extra premies bij de hoogste gepensioneerde ambtenaren van de Kamer
op het spoor. Met haar optreden bewees ze dat ze helemaal niet geschikt is voor de functie. Haar Nederlands is ronduit slecht. Ze raakte amper uit haar woorden, terwijl toch verwacht wordt dat een Kamervoorzitter perfect tweetalig is. Voor de camera’s van Villa Politica gaf ze een bijzonder verwarrende indruk. Aanvankelijk gaf ze te kennen dat de extra toelagen van de gewezen voorzitters van de Kamer niet in de begroting zichtbaar waren, om nadien op haar stappen terug te keren om voor dezelfde camera’s zichzelf te corrigeren: “Er was wel degelijk een lijn in de begroting.” Stuitend incompetent.
Selectieve media-aandacht
De uitgebreide persaandacht voor Bracke en De Croo staat in schril contrast tot de Waalse en Brusselse malversaties, die trouwens van een andere orde zijn. Het nieuwbouwgedeelte van het Waals Parlement kost intussen meer dan vier keer zoveel dan begroot. Ook de kost van het nieuwe treinstation van Bergen, de stad van Elio Di Rupo, neemt exponentieel toe en is nu reeds duurder dan het nieuwe station Tiburtina van Rome.
Ook de aandacht van de media over gesjoemel of ontsporende budgetten is selectief.“Een kritisch geluid over het Zilverfonds, sale-and-lease-backoperaties, de ontmanteling van pensioenfondsen, begrotingstrucs of het opsmukken van statistieken werd aldus zeldzaam, of onmogelijk”, schreef Geert Noels reeds in het verleden. Ook de onrechtmatige concessie aan bpost tracht de federale regering stil te houden. “Ondertussen is het al zo ver gekomen dat de bevoegde minister zelfs niet meer wil antwoorden op onze schriftelijke vragen hierover”, zegt Kamerlid Nathalie Dewulf (VB).
Ook de benoeming van de moeder van Conner Rousseau - Christel Geerts - tot voorzitter van Solidaris, de fusie van de vroegere Bond Moyson, de Voorzorg en de Socialistische mutualiteiten, verdween tussen de plooien van de media. “Rousseau mag dan zijn partij fors vernieuwd hebben en van naam doen veranderen, hij blijft enorm investeren in het eigen rode netwerk”, merkte Wouter Verschelden deze week fijntjes op.
Bij de installatie van de nieuwe regering liet Alexander De Croo verstaan dat een nieuwe politieke cultuur een speerpunt van de nieuwe regering wordt. Maar intussen floreert de oude politieke cultuur als nooit tevoren.
Ik hou van Holland
’t Landje aan de Zuiderzee, Een stukje Holland
Draag ik in mijn hart steeds mee.
Daar waar die molens draaien
In hun forsche kracht
En waar die bollen bloeien
In hun schoonste pracht,
Ik hou van Holland
Met je bosschen en je hei, Jouw blonde duinen in bonte rij, Op heel deez’ groote aard, Al ben ’k van huis en haard, Is ’t kleine Holland mij het meeste waard.
Helikopterview
Ik volg Nederland hoofdzakelijk nog via de sociale media en mettertijd is wellicht een misvormd beeld gegroeid. Ik noem mijn kijk op mijn geboorteland heel eufemistisch een helikopterview - een hele cynische en pessimistische -, maar het zou evengoed een tunnelvisie kunnen zijn. Misschien ben ik wel net zo geborneerd als de talloze klimaatvluchtelingen in de Algarve die er alleen maar wonen vanwege de 3.600 jaarlijkse zonuren en de spotgoedkope drank. Een ding is zeker: ik keer nooit meer terug naar het aftakelende Nederland, ook niet tussen zes plankjes, maar ik hou wel van het Nederland dat tussen mijn oren bestaat.
Thierry Baudet heeft het vaak over oikofobie, als tegenpool van xenofobie, om te wijzen op de afkeer van het eigene en dan met name van de natie. Ik gruwel van enge oikofobe politieke partijtjes als D66, Groenlinks, PvdA, Groen, Vooruit, en andere weg-met-onsclubjes. Juist door die griezels koester ik mijn oude Nederland weer.
Van jongs af
Het patriottisme werd er ingeramd ten huize Van Amerongen. God, vaderland en familie: de fundamenten van Salazar, Franco, Mussolini en Hitler. Daar kwam het door God gegeven koningshuis nog bij: niet voor niets was mijn moeder vernoemd naar koningin Wilhelmina. Verder waren mijn ouders verre van fascistisch, want bij de melkboer een paar straten verderop kochten we niet omdat die bij de NSB (Nationaal-Socialistische Beweging) had gezeten en de legende wil dat mijn vader wel eens papieren pijlen naar Duitse bezetters heeft geblazen, terwijl die paradeerden langs het uitzinnige Nederlandse broedervolk.
Door mijn lange verblijf in Zuid-Amerika en Zuid-Europa ben ik het nationalisme gaan herwaarderen. De vaderlandsliefde van bijvoorbeeld Spanjaarden, Portugezen en Argentijnen vind ik schitterend. Op het WK in Qatar vochten de Argentijnen voor het vaderland, en ik denk dat dat de doorslag heeft gegeven. Bij het afgrijselijke wandelvoetbal van Oranje zag ik geen moment de wil om te willen winnen.
Tijdens zijn bezoek aan de Algarve vertelde Baudet mij dit: “Je hebt een mooi thema te pakken met ‘Europese Patriotten’: er is inderdaad een soort beweging van mensen die streven naar herstel van de nationale staat, naar het beschermen van de traditionele Europese identiteit. Dat hoeft niet per se binnen de nu bestaande landsgrenzen: voor mij hoeft Schotland bijvoorbeeld niet in het Verenigd Koninkrijk te blijven. Dito voor Vlaanderen. Ik ben zelfs uitgesproken voorstander van het opknippen van België en van Vlaamse onafhankelijkheid, een fusie met Nederland vind ik vervolgens prima. Catalonië zelfstandig: ook geen probleem. Kleinschaligheid moeten we weer leren waarderen. Dat zie je ook terug in de rest van het bestuur bij ziekenhuizen, scholen, gemeenten: alsmaar groter - de menselijke maat gaat verloren.”
Afkeer van EU
Thierry is omstreden in Nederland en de ‘jeune premier’ verloor door nogal rigide uitspraken (Poetin, Joden, vaccinaties) ruim driekwart van zijn kiezers. Hij zegt echter zeer zinnige din gen over natiestaten en nationalisme. En… zijn felle afkeer van de EU charmeert mij zeer.
ARTHUR VAN AMERONGEN
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.
Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
Herman De Croo & Siegfried Bracke © BELGA
Iets meer dan een jaar na het begin van de Russische invasie in Oekraïne laat de PVDA stilaan haar schroom vallen om de Chinese kaart te kiezen. Twee zondagen geleden trok ze mee op in een vredesbetoging die vooral uitblonk door kritiek op de westerse wapenleveringen aan Oekraïne. En verleden week liet PVDA’er Jos D’Haese tijdens een interview met de VRT optekenen dat hij de Verenigde Staten een groter gevaar voor de wereldvrede vindt dan China.
Xinjiang, dan toch vooral dat internationale veroordelingen daarover wel eens in de kaart van de Verenigde Staten zouden kunnen spelen. En terwijl de partij er nooit een probleem van maakt om de Verenigde Staten voor al het kwaad in de wereld verantwoordelijk te stellen en hen aan te klagen, ontziet ze China en Rusland systematisch omdat ze “geen nieuwe koude oorlog willen”. De communisten zijn het al jaren gewoon om op die manier twee maten en twee gewichten te hanteren.
TikTok of Facebook?
Omgekeerd scheert Vlaams Parlementslid Jos D’Haese TikTok en Facebook dan wel weer over dezelfde kam, niettegenstaande er toch een duidelijk verschil is tussen de manier waarop en waarom Chinese IT-bedrijven allerlei persoonlijke gegevens verzamelen en hun Amerikaanse concurrenten. Wanneer de Amerikaanse bedrijven gegevens verzamelen, is dat in de eerste plaats om er een stevige dollar aan te verdienen en om hun commerciële macht te bestendigen. Heeft een Amerikaans bedrijf een politieke agenda, dan nog vaker een woke en antiwesterse agenda dan iets anders. Een vrijwillige samenwerking met de Amerikaanse geheime diensten kan je daardoor trouwens zo goed als zeker uitsluiten, maar neem anderzijds toch maar gerust aan dat er toch een zekere vorm van infiltratie zal zijn.
Tijdens de eerste maanden van de oorlog in Oekraïne wist de PVDA zich eigenlijk niet goed een houding aan te meten over het conflict. De partij die er anders altijd als de kippen bij is om elders in de wereld Amerikaanse agressie en imperialisme in de scherpste bewoordingen aan te klagen, kreeg het maar niet opgebracht om een brutale invasie in een buurland en gruwelijke oorlogsmisdaden zoals in Boetsja onvoorwaardelijk te veroordelen.
Maar naarmate China meer en meer de kaart van Moskou begint te trekken, herwint de PVDA haar zelfvertrouwen om opnieuw imperialisme en wapenleveringen aan de kaak te stellen. En dan vooral Amerikaans imperialisme en westerse wapenleveringen. Wie op de website van de PVDA haar oproep voor onderhandelingen eens gaat nalezen, merkt dat de communisten het vooral moeilijk hebben met de westerse wapenleveringen aan Oekraïne. Over de Iraanse en de Noord-Koreaanse wapenleveringen aan Rusland wordt echter met geen woord gerept, en al zeker niet over de poging tot een verdoken levering vanuit China.
Russische of Chinese invasies niet het probleem
Niettegenstaande de PVDA de oorlog in Oekraïne een humanitaire ramp noemt, laat ze na daarvoor een verantwoordelijke aan te duiden. De centrale infrastructuur van het land is verwoest, merkt de partij op, zonder te zeggen wie die centrale infrastructuur verwoest heeft. Misschien ligt het aan ons, maar we hebben sterk de indruk dat de partij ten gronde niet echt een probleem heeft met de Russische invasie op zich, wel met de Oekraïense zelfverdediging die het Russische leger verplicht om het land plat te bombarderen. Dat er geen onderhandelde vrede tot stand kwam, wijt de partij volledig aan westerse leiders die volgens haar de onderhandelingen saboteerden, en tegenwoordig zelfs botweg weigeren. In de oproep is het met een vergrootglas zoeken naar passages die zelfs nog maar miniem afwijken van het standpunt van Moskou of Peking.
Als de partij al een probleem heeft met de Russische invasie, of bijvoorbeeld ook de Chinese bezetting van Tibet of de Chinese repressie tegenover de Oeigoeren in
Bij TikTok en andere Chinese bedrijven ligt dat allemaal wel een tikkeltje anders. Die staan gewoonweg onder de politieke controle van de Chinese communistische partij en elke Chinese werknemer kan er hoe dan ook ieder ogenblik met de Chinese wet in de hand gedwongen worden inlichtingen te verstrekken aan de Chinese geheime dienst. “Facebook en andere Amerikaanse sociale media hebben ook veel info gebruikt van ons, burgers”, aldus Jos D’Haese, en naar de letter heeft hij daarin gelijk. Toch zit er een wereld van verschil tussen de manier waarop en waarom Chinese en Amerikaanse bedrijven die gegevens gebruiken.
Geen cordon sanitaire
Ondertussen blijft het angstaanjagend dat bijna een op vijf Walen van plan is om bij de volgende verkiezingen voor de ‘Chinezen’ van de PTB te kiezen. In Franstalig België tilt men er wel zwaar aan dat Georges-Louis Bouchez in debat zou treden met Theo Francken over de toekomst van dit land. Maar van een cordon sanitaire tegenover een Chinees-communistische partij is er vooralsnog geen sprake. Meer zelfs, in 2018 bood Paul Magnette de PTB enkele schepenzetels aan in het college van Charleroi. Wie houdt hem tegen om dat in 2024 opnieuw te doen?
De Koninklijke Schenking (KS) heeft een nieuwe website. Daarmee is de instelling iets transparanter geworden. De KS is een Belgische autonome openbare instelling die staatseigendom ter beschikking stelt aan het Belgische koningshuis. De bezittingen gaan terug op een schenking door koning Leopold II van België in 1900. Het gaat zowel over roerende als onroerende goederen.
De Koninklijke Schenking moet al haar uitgaven in pincipe dekken met de middelen waarover zij beschikt, zonder lasten voor de openbare schatkist. Op de website lezen we ook dat de KS 3,5 miljoen euro winst gemaakt heeft in 2021. Interessant op die nieuwe website is ook een overzicht met alle gebouwen en gronden. In De Panne heeft de KS vandaag niets meer. Dat was ooit anders.
Luxevilla’s De Panne
Tussen alle percelen die de Schenking in het verleden al verkocht, vond De Tijd onlangs deze: “De Panne: verkoop, bij akte van 13 juli 2004, van de bouwgronden in de verkaveling Westhoek, 3,13 hectare.” De voormalige burgemeester van De Panne, wijlen Raf Versteele, besloot er in de jaren ’70 een wijk met luxevilla’s van te maken, verspreid over 100 hectare natuurgebied vlak bij het strand, langs ruim een kilometer kustlijn. De Tijd: “Vandaag zou dat niet meer kunnen, maar ondanks protest van milieubewegingen - in 1972 was er zelfs een nationale betoging - kreeg de burgemeester zijn zin en gaf een Koninklijk Besluit in juli 1970 groen licht voor de verkaveling. Op de 100 hectare kwamen tal van gebouwen en villa’s.”
Eerste vraag van De Tijd: hoe konden die gronden in het bezit komen van de Koninklijke Schenking? De gronden in De Panne zaten immers niet bij de oorspronkelijke schenking door Leopold II. In een artikel dat in juli 2006 al in De Morgen verscheen, stond al te lezen dat destijds een ‘gerucht’ de ronde deed dat de koninklijke familie de eerste villa op de nieuwe verkaveling mocht kopen om interesse te wekken bij
andere kopers. De krant citeerde een toenmalige verantwoordelijke voor de natuurreservaten aan de kust. “Of er iets van aan is, hebben we nooit geweten. Maar het illustreert wel hoe het allemaal werd gespeeld. Achteraf bleek het een manier te zijn om de prijzen van de percelen op te drijven. Naar het schijnt heeft de promotor het hof een perceel cadeau willen doen, maar het hof zou hebben geweigerd”, getuigde de man in de krant.
De inventaris die De Tijd in handen kreeg voor het onderzoek naar de Koninklijke Schenking liet er geen twijfel over bestaan: de Koninklijke Schenking heeft in juli 2004 wel degelijk bouwgronden in de Westhoekverkaveling verkocht. Nota bene Jan Jambon
(N-VA) stelde als parlementslid in 2008 een vraag hierover aan de minister van Financien: “De Panne: gronden in de verkaveling Westhoek, verkocht bij akte van 13 juli 2004, voor de som van 1.052.556,12 euro.” De Tijd deed ook navraag bij het Agentschap voor Natuur en Bos, waar ze in hun archieven iets anders terugvonden: een voorloper van het agentschap zou de kustduinen hebben gekocht van de Schenking voor 85.363,37 euro.
De hamvraag volgens De Tijd is niet in welke omstandigheden de gronden zijn verkocht, maar hoe de Schenking aan die controversiële gronden is gekomen. Het antwoord van de gedelegeerd bestuurder van de instelling, Philippe Lens, aan de krant is kort: “Volgens de eigendomstitel is de Koninklijke Schenking ervan eigenaar geworden ingevolge een akte van aankoop
verleden voor notaris Simpelere (sic) te De Panne op 17 juni 1974.”
Veel onbeantwoorde vragen
Het onderzoek roept dus nog veel vragen op die de krant toen niet beantwoord kreeg. De Tijd: “Is de Koninklijke Schenking effectief gebruikt om bouwgronden van dubieuze origine te kopen? Hoe is de transactie in De Panne ooit mogelijk geweest? Wie gaf er zijn toestemming voor? Was het een cadeau van de ontwikkelaar? Was de koninklijke familie op de hoogte? En is de Koninklijke Schenking rechtmatig gebruikt om de gronden in De Panne aan te kopen?”
De transactie ligt in elk geval ver af van de oorspronkelijke voorwaarden waarmee het parlement in augustus 1901 instemde met de schenking door koning Leopold II. Op die nieuwe website worden we evenmin wijzer.
Terwijl het actieve, werkende deel van de bevolking tegen heug en meug wordt voorbereid om uiteindelijk tot 67 jaar te werken, kondigde de vakbondsbaas van het ACV - de enkel in naam nog ‘christelijke’ vakbond - op het feestje voor zijn 62ste verjaardag aan dat hij volgend jaar met pensioen zal gaan. Want, zegt hij, ik heb er een loopbaan van 40 jaar opzitten. Meteen werd ook bekend gemaakt dat hij zich door de vakorganisatie zal laten ontslaan om dan in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) te stappen. Vlaanderen verslikt zich zin zijn koffie en vraagt zich verbaasd af of dit wel fatsoenlijk is. Marc Leemans (62) en het ACV staan in het oog van de storm, maar verpinken niet vanuit hun ivoren toren.
Hoewel, extreemlinks Vlaanderen - Groen en PVDA - blijft hierover ook oorverdovend stil. Jeremie Vaneeckhout (covoorzitter Groen) geeft zelfs een totaal ander geluid op Twitter: “Authentiek, progressief, betrokken, strijdvaardig en steeds zoekend naar verbinding. Iedere ontmoeting met Marc Leemans heeft me tot vandaag gestuwd in het opnemen van een sociale en duurzame strijd. Nu al bedankt, Marc, maar het is nog niet gedaan.” De vroegere vakbond van de katholieke zuil, toen vertegenwoordigd door de almachtige CVP, is al langer geïnfiltreerd door de groenen en extreemlinksen die geen vat krijgen op de socialistische vakbond, maar zich liever richten op progressieve centrumbewegingen. Dat werkt gemakkelijker…
Nooit op de werkvloer
Marc Leemans is 21 jaar als hij in 1982 de ‘Arbeidershogeschool’ in Anderlecht buitenstapt als maatschappelijk adviseur. Als iemand die behoort tot de nieuwe generatie vakbondskaders - vakbondslui die dus zelf niet meer effectief op de werkvloer hebben gestaan noch hun handen letterlijk vuil hebben gemaakt -, wordt hij medewerker op de Studie- en Vormingsdienst van wat later de ACV-beroepscentrale Energie en Chemie wordt. Hij wordt daar in 1996 zelfs nationaal secretaris van. Dan gaat het snel en gaat hij die functie bekleden in de nationale ACV-structuur vanaf 1999. De kers op de taart volgt in 2012 wanneer hij algemeen voorzitter wordt. In zijn jaren als voorzitter is hij lid van tal van organisaties en instanties, waarvan zijn lidmaatschap - inclusief presentiegelden - van de Regentenraad van de Nationale Bank het meeste in het oog springt. Hij erft ook de nasleep (als loot van het ACW, nu Beweging.net) van het ARCO-debacle waarin de opeenvolgende regeringen zich vastrijden, maar zelf neemt hij het ook niet op voor zijn vele duizenden leden die er de dupe van werden. Hij gaat iets te kort door de bocht als hij zelfs stelt: “ARCO heeft niks te maken met de vakbond.” En dan komt er zijn ontslag dat er eigenlijk geen is, maar een uitmelken van het systeem door het opzoeken van de achterpoortjes.
Wat doet de VDAB?
Als vakbondsman zou hij moeten weten dat het brugpensioen (SWT) bestaat als sociaal opvangnet voor werknemers die ongewild ontslagen worden. Leemans laat zich vrijwillig en op basis van een akkoord ontslaan om eerst de opzegvergoeding te incasseren, dan ook nog de werkloosheidsvergoeding met bedrijfstoeslag te krijgen om dan op zijn 66ste van een volledig pensioen te kunnen genieten. Een ontslag dat overigens een jaar op voorhand aangekondigd wordt, lijkt eerder op een soort vervroegde uitstapregeling. Experten zijn het erover eens dat hier niet alleen de wet wordt omzeild, maar dat het zelfs onwettig is. Mensen die van SWT genieten worden zelfs prioritair opgevolgd door de VDAB om alsnog terug aan de slag te gaan om hun expertise niet verloren te laten gaan en hen dus actief te houden op de arbeidsmarkt. Ze moeten zelfs beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Smalend wordt er gehoopt dat de VDAB nu doet wat het moet doen en Leemans weer aan het werk zal helpen zetten. En nog grappiger wordt het wanneer een regering het brugpensioen wil hervormen of afschaffen, dat de vakbonden dan op hun achterste poten gaan staan en eisen dat er een stevig vangnet moet voorzien worden voor oudere onvrijwillige werklozen, want… er zou te weinig vraag zijn naar 50-plussers op de arbeidsmarkt.
Deze week maakte de politiek een slechte beurt met de pensioenen van de Kamervoorzitters. Het brugpensioen van Marc Leemans was er nog een schep bovenop om de afkeer van de politieke en sociale elite bij de gewone Vlaming nog groter te maken. De oude cultuur en gewoonten zijn echter nog lang niet dood. Marc Leemans had hier vanuit zijn voorbeeldfunctie een baken kunnen zetten.
Thomas Dermine:
Naar aanleiding van zijn nieuwe boek over woke zei Bart De Wever (52) in een interview met Le Soir dat er biologische verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. De uitspraak van de N-VA-voorzitter schoot in het verkeerde keelgat van staatssecretaris voor Relance en PS’er Thomas Dermine (36). Inhoudelijke tegenargumenten kwamen er niet, maar Dermine diende de 16 jaar oudere De Wever van een leeftijdsdiscriminatoire repliek op Twitter. “Ok boomer”, aldus Dermine.
de heersende instituties vinden dat we een woord niet meer mogen gebruiken”. “Er wordt ons van bovenaf een ideologie opgelegd. (…) Je hoeft maar te kijken hoe totalitaire regimes in het verleden ons woordgebruik stuurden”, zei hij.
Vlaams Parlementslid Sam van Rooy (Vlaams Belang) trad hem daarin bij. “Volgens de totalitaire denkers in dit parlement mag het woord ‘neger’ blijkbaar niet meer worden gebruikt. Ze zijn zo tiranniek in hun ideologie dat ze meneer Bosma onderbreken en schreeuwen”, hekelde hij. “Ze verwijten mij totalitair denken, maar maken zich daar zelf schuldig aan.”
Tijdens een zitting van de Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalunie in het Vlaams Parlement is het tot een aanvaring gekomen tussen het Nederlandse Tweede Kamerlid Martin Bosma (PVV) enerzijds en Vlaams Parlementsleden Celia Groothedde (Groen) en Orry Van de Wauwer (cd&v) anderzijds. Bosma gebruikte het woord ‘neger’, maar dat was niet naar de zin van Groothedde en Van de Wauwer.
Het incident vond plaats tijdens een vergadering van de Interparlementaire Commissie (IPC) van de Nederlandse Taalunie op 6 februari, maar het Vlaams Parlement deelde de beelden vorige week pas op Twitter. Naast zeven Vlaams Parlementsleden namen ook twee leden van de Nederlandse Staten-Generaal, Tweede Kamerlid en delegatieleider Martin Bosma (PVV) en Eerste Kamerlid Paulien Geerdink (VVD), deel aan de vergadering.
Bosma kaartte aan dat het woord ‘blank’ vervangen wordt door ‘wit’ in lezersbrieven in het Nederlandse dagblad Trouw, dat hij omschreef als “een gereformeerd woke-krantje”. “Taal wordt een
ideologie”, argumenteerde hij. Om die stelling kracht bij te zetten, wees Bosma erop dat ook het woord ‘neger’ in Nederland “totaal verboden” is geworden.
Dat het Nederlandse Tweede Kamerlid het woord ‘neger’ expliciet in de mond nam, was niet naar de zin van Vlaams Parlementsleden Orry Van de Wauwer (cd&v) en Celia Groothedde (Groen), die hem onderbraken. Ze vroegen hem om zulke “beledigende woorden” niet meer te gebruiken in het Vlaams Parlement.
Totalitair
Bosma noemde het vervolgens “eng en totalitair” dat “de staat en
Herman De Croo over pensioenextra’s: “Mandataris kan er op zich van uitgaan dat pensioen correct berekend is”
Moeder Conner Rousseau heimelijk aangesteld als voorzitter socialistisch ziekenfonds
ACV zal voorzitter Marc Leemans kunstmatig ontslaan, zodat hij op brugpensioen kan: “Sociale fraude”
Ook kabinet-De Croo moet inbeslagnames vrezen door dwangsommen
Duitsland en Italië vormen alliantie tegen Europees verbod op auto’s met verbrandingsmotor
Het vijfde hoofdstuk van het boek is bijzonder boeiend omdat de auteur beschrijft hoe de aarde per land werd ontdaan van zijn bewoners, rekening houdende met hun kenmerken uit 1975. In het bijzonder noemt hij Rusland en zijn repressieve samenleving, dat een groot deel van de bevolking naar werkkampen stuurt.
Deze wereld is in sommige opzichten onze wereld. De consumptiemaatschappij is niet langer specifiek westers. Het Westen consumeert goederen van alle continenten. De overgrote meerderheid van onze medemensen kiest, als ze de kans krijgen, voor de maatschappij van consumptie, in plaats van schaarste en nood. De technologische vooruitgang is nog nooit zo snel gegaan - niet in het minst door de mondialisering van wetenschap en technologie.
Tegenover de dystopie van Dutourd lijkt onze wereld nog steeds in de lift te zitten: we zijn nog nooit met zovelen geweest, terwijl het percentage mensen dat honger en ondervoeding lijdt nog nooit zo laag is geweest (11 procent tegenover 40 procent enkele decennia geleden).
Maar in wezen had Dutourd gelijk, want hij wist rekening te houden met de feitelijke realiteit buiten het politieke en
In 1975 publiceerde Jean Dutourd, lid van de ‘Academie française’, de roman ‘2024’. Het boek is een fascinerende dystopie, dat een duistere en verontrustende visie biedt op een stervende we reld. De bevolking van ‘2024’ wordt geconfron teerd met een demografische achteruitgang die ongekend is sinds het Europa van de achtste eeuw. Mensen planten zich niet meer voort, waardoor de aarde verandert in een ‘planeet van de ouderen’. Op het moment van publicatie wa ren de consumptiemaatschappij en de nieuwe technologieën aan het opkomen en Dutourd gebruikte zijn verteltalent om te anticiperen op de excessen ervan en de zorgen van zijn tijd weer te geven.
academische discours van zijn tijd (en de onze!). Onze wereld vergrijst. Onze wereld vergrijst door de duizelingwekkende vooruitgang van de geneeskunde: we leven steeds langer.
Maar onze wereld vergrijst vooral omdat we geen kinderen meer krijgen. Laten we één misverstand uit de weg ruimen: veel mensen denken dat we alleen in het Westen geen kinderen meer krijgen. Niets is minder waar. Verschillende Aziatische landen, en niet de minste, zijn al veel verder gevorderd dan het Westen in dit verbazingwekkende dodelijke proces.
Dutourd gebruikte zijn verteltalent om de zorgen van zijn tijd weer te geven
Oplossingen veronderstellen dat we het eerst eens zijn over het bestaan van een probleem. Veel van onze tijdgenoten vinden een - zelfs drastische - vermindering van de mensheid juist uitstekend nieuws! Anderen, zoals Elon Musk, menen dat de demografische winter die we nu ingaan het voornaamste probleem van de mensheid is.
Hongarije, Polen en recentelijk Texas proberen gezinnen met kinderen een belastingvoordeel te geven. Veel radicalere maatregelen - zoals een totale belastingvrijstelling voor het leven - zullen ongetwijfeld binnenkort worden overwogen, aangezien de huidige maatregelen er niet in slagen de trend te keren.
Zuid-Korea is nu bezig met zijn twaalfde programma om de demografische ver-
nietiging te keren - wat genoeg zegt over het succes van de vorige elf programma’s.
Een van mijn zussen is een moeder van vier prachtige jonge kinderen. Ze is ook een advocaat. Het is mogelijk, en het moet worden aangemoedigd. Want als we niet leren de toekomst en degenen die erin leven gunstig te stemmen, wel, dan hebben we geen toekomst. Het is een keuze!
Musk heeft gelijk. Een samenleving in het proces van demografische vernietiging is niet langer in staat goed te functioneren, zoals Dutourd voorspelde en zoals de premier van Japan (1,34 kinderen per vrouw) ons zojuist heeft herinnerd. Is het het lot van de mensheid om leven te verspreiden in het heelal, of om zich op te krullen als een verwelkte oude bloem?
DRIEU GODEFRIDI
Een samenleving in het proces van demografische vernietiging is niet langer in staat goed te functioneren
In 2020 werd het hoogste vruchtbaarheidscijfer in Europa opgetekend door Frankrijk met een gemiddelde van 1,85 kinderen per vrouw, terwijl het laagste vruchtbaarheidscijfer werd opgetekend door Malta met een gemiddelde van 1,23 kinderen per vrouw. Het Europese gemiddelde bedroeg 1,5 kinderen per vrouw in 2020, wat lager is dan het bevolkingsvervangingspercentage (2,1 kinderen per vrouw).
Het verschil tussen 1,5 en 2,1 lijkt minimaal, triviaal zelfs.
Maar het weerspiegelt het verschil tussen een samenleving die zichzelf in stand houdt en een die voorbestemd is om in te storten. Het interessante van demografische instorting is dat je erin gaat als in een achtbaan: stap voor stap, heel langzaam. Dan is er een vrije val die alleen wordt opgevangen - maar voor hoe lang? - door immigratiemechanismen.
Onze wereld vergrijst vooral omdat we geen kinderen meer krijgen
Het Chinese vruchtbaarheidscijfer bedroeg 1,28 kinderen per vrouw in 2020. Het eenkindbeleid, waarbij de Chinese totalitaire staat zijn bevolking dwong slechts één kind te krijgen, ligt nog vers in het geheugen. Er wordt gezegd dat het geboortecijfer de voornaamste obsessie van Xi Jinping is. Je hoeft geen aanhanger van Confucius te zijn om te bedenken dat een China dat bevolkt wordt door tachtigjarigen en honderdjarigen, en dat altijd immigratie in westerse zin heeft geweigerd, wellicht niet lang geloofwaardig zal zijn in zijn hegemoniale aanspraken. In Zuid-Korea is het vruchtbaarheidscijfer 0,84 kinderen per vrouw. De Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoel is waarschijnlijk de meest ‘geslaagde’ benadering van Dutourds dystopie: er zijn geen kinderen meer. Kinderen zijn een uitzonderlijk goed, en Seoel keert zich structureel van hen af, als een overblijfsel uit het verleden. Wat heeft het voor zin om structuren in stand te houden die aangepast zijn aan wat niet meer bestaat? Dus demografische achteruitgang verandert snel in het verdwijnen van een volk.
Elon Musk
©
PHOTONEWS
VLAAMSE AUTONOMIE: WAT BETEKENT HET VOOR U?
In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 lijken minstens twee partijen alvast zeker de kaart te trekken van meer Vlaamse autonomie: N-VA en Vlaams Belang. Men haalt hiervoor allerlei argumenten uit de kast, maar voor veel Vlamingen zal de volgende vraag doorslaggevend zijn: Op welke manier heeft meer Vlaamse autonomie of onafhankelijkheid impact op mijn portemonnee?
In België is het spaargeld wettelijk beschermd door het Garantiefonds. Als uw bank failliet gaat, zal het Garantiefonds - gefinancierd door de Belgische financiële instellingen - erop toezien dat u uw spaargeld terugkrijgt. Maar stel dat er opnieuw een financiële crisis ontstaat en quasi alle financiële instellingen in moeilijkheden raken… Zal de Nationale Bank van België dan sterk genoeg staan om al die verliezen op te vangen?
Bij Belgische banken is uw geld, op alle zichtrekeningen, spaarrekeningen, termijnrekeningen, kasbonnen… samen gewaarborgd tot 100.000 euro per persoon per bank. Dus wanneer u op de ene rekening bij Argenta 150.000 euro heeft staan, en er op een tweede rekening van bij AXA 320.000 euro staat en beide banken gaan failliet, heeft u recht op een vergoeding van maximaal 200.000 euro. Voor effecten, zoals aandelen en obligaties, geldt een maximale vergoeding van 20.000 euro.
Herman
MatthijsVoor rekeningen op twee namen wordt de waarborg verdubbeld. Overal in Europa bedraagt de waarborg minstens 100.000 euro per bank en per persoon. In bijvoorbeeld Duitsland is die garantie bijna onbeperkt.
Stel dat er een wereldwijde, of louter Europese, financiële crisis uitbreekt. Banken gaan failliet of kunnen enkel nog met overheidsgeld - dat België niet heeft - overeind gehouden worden. Is ons spaargeld dan effectief beschermd?
Realistisch?
432.994.470.439 euro. Dat is wat het Belgische Garantiefonds naar schatting zou moeten ophoesten als álle Belgische financiële instellingen ten onder gaan. Een ondenkbare situatie, maar die dreigde wel in het verleden. De reserves van de Nationale Bank bedragen naar schatting 6 à 7 miljard euro, maar die buffer dreigt tegen 2027 als sneeuw voor de zon te verdwijnen, want volgens eigen berekeningen zullen de opgetelde verliezen van de NBB tegen 2027 uitkomen op 9 miljard euro. Dat zijn schulden die je eigenlijk bij de schulden van de overheid moet tellen.
Beschermt België ons spaargeld, of beschermt ons spaargeld België?
Daarom rijst de vraag hoe sterk het Belgische spaargeld écht beschermd is. Kan België zijn burgers beschermen als de financiële instellingen in moeilijkheden raken? Want momenteel geldt volgens verschillende internationale experten het omgekeerde. De dramatische budgettaire situatie van België wordt gemaskeerd door de grote hoeveelheid spaargeld. “Uw Vlaamse spaargeld is de waarborg voor de Belgische schulden.”
De internationale markten zien in België een arme overheid, maar ook rijke burgers en een performante industrie. Iets wat Griekenland tijdens de bankencrisis niet had.“Want wat is de Griekse economie? Hotels en olijfbomen. Voor de rest hebben die niets, geen industrie”, vertelde professor overheidsfinanciën Herman Matthijs (UGent) daarover. België niet in staat om banken te redden
Bij de bankencrisis van 2008 kapseisde Fortis in september 2008, terwijl Dexia en KBC dankzij massale overheidssteun overeind konden blijven. Toen was dat mogelijk: de schuldgraad ten opzichte van het bbp was in 2007 op het laagste punt sinds 1981 (86,9 procent). De economie draaide goed, de rente daalde naar 4 procent en dankzij die financiële ademruimte had België de mogelijkheid om Dexia te kopen en KBC financieel te ondersteunen. De redenering was toen dat het goedkoper zou zijn om die banken overeind te houden, dan het Garantiefonds de honderdduizenden gedupeerde klanten te laten vergoeden.
Momenteel ligt die schuldgraad op meer dan 112 procent ten opzichte van het bbp, dus is het geen zekerheid dat ons land die banken ook dan weer uit de nood kan (of moet) helpen. Daarom moeten we ons de vraag stellen of een splitsing van België, of toch minstens een splitsing van de Waalse en Vlaamse financiën, ervoor zou kunnen zorgen dat ons Vlaams spaargeld beter beschermd is. Zou een eigen Vlaamse Centrale Bank een grotere spaarpot kunnen aanleggen, of minstens beter in staat zijn om de financiële instellingen in Vlaanderen te beschermen?
“Spreid uw spaargeld en beleggingen, zo spreidt u het risico”
Sander Loones
Vlaanderen zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om die depositogarantie hoger te leggen dan het Europese minimum van 100.000 euro. Los daarvan speelt in dit verhaal Europa ook een rol. Als er ergens een crisis is, voelt elk land dat en zal er druk gezet worden om solidair te zijn.
WANNES NEUKERMANS STIJN DERUDDER
We legden de conclusies van de academici en experten voor aan politici van de twee V-partijen, Sander Loones (N-VA) en Barbara Pas (Vlaams Belang).
SANDER LOONES, KAMERLID(N-VA)
“Het stormt op vele fronten. Uw facturen zijn torenhoog, door inflatie smelt uw spaargeld weg, de Belgische begroting is een ramp. Als het stormt, hebben we ankers nodig. Bakens van zekerheid en stabiliteit. Zo’n baken is België totaal niet, Vlaanderen kan dat wel zijn. Het is de enige overheid in dit land die wel op de centen let. De Vlaamse begroting zal in 2026 terug in evenwicht zijn. Als er een nieuwe crisis uitbreekt, heeft dus alleen Vlaanderen de ruimte om opnieuw bij te springen.”
“Zou een eigen Vlaamse centrale bank daarnaast volstaan om uw spaargeld helemaal veilig te stellen? Neen, daar moet je eerlijk in zijn. Heel wat beter wel dan de huidige situatie, maar nog niet genoeg. Waarom? Omdat ook hier de Europese Unie speelt. En die drijft richting solidarisering van risico’s. Wanneer banken in andere lidstaten over de kop gaan, dreigen onze banken te worden meegesleurd.”
“Meer Vlaanderen is dus belangrijk, maar in de internationale financiële context niet genoeg. Om rustig te slapen kan u best ook zelf stappen zetten om uw centen te beschermen. Spreid uw spaargeld en beleggingen, zo spreidt u het risico. Zo mogelijk over meerdere sectoren en in verschillende regio’s. En denk daarbij aan de aankoop van fysiek goud, dat blijft een buffer in crisistijd.”
BARBARA PAS, FRACTIEVOORZITTER KAMER (VLAAMS BELANG)
“Het Vlaams Belang pleit al jaren voor ‘schotten’ tussen investeringsbanken en spaarbanken. Dat is het belangrijkste wapen om een financiële ineenstorting, waarbij banken elkaar als dominoblokjes omverduwen, te voorkomen. Het was ook dé les uit de bankencrisis van 2008. Waarom zijn die er dan nog steeds niet? Door het gelobby van grote internationale banken die het geld van spaarders willen blijven gebruiken voor hun riskant en speculatief gespin.”
“Wij zetten in op lokaal verankerde spaarbanken, omdat zij ongeschonden uit de crisis kwamen en échte belangen van échte mensen dienen. Als een grote bank bankroet gaat, dan moeten de aandeelhouders daarvoor opdraaien. Zij wisten waaraan zij begonnen. De risico’s van spaarbanken zijn kleiner, maar ook minder bekend bij gewone spaarders. Daarom worden zij beschermd met een depositoverzekering. Met een eigen Vlaams stelsel kunnen wij veel beter rekening houden met de specifieke krediet-, markt- en operationele risico's van onze spaarbanken.”
“Investeringsbanken en spaarbanken van elkaar weghalen”
“Vlaanderen kan een baken van zekerheid zijn”
“Hotels en olijfbomen. Voor de rest hebben de Grieken niets, geen industrie”
“Wij zetten in op lokaal verankerde spaarbanken”
Barbara Pas
insdag riep de oppositie nog op tot het ontslag van de regering-Jambon. Maar ook cd&v-minister Crevits was hard voor haar premier. “Een akkoord lukt niet als je één partij tegen de muur kwakt”, zei ze in het parlement, met Jambon naast haar. Het is afwachten of de Vlaamse regering erin slaagt om deze week een akkoord te sluiten.
Hoe kijkt u naar deze Vlaamse regeringscrisis?
“Ik kan de ratio van het cd&v-standpunt het best begrijpen. Ik denk dat het vrij normaal is dat cd&v de belangen van landelijk Vlaanderen verdedigt, ook door de banden die er zijn met de Boerenbond. Het is voor cd&v ook een vrij existentiële kwestie. Om te overleven moet cd&v het hebben van landelijk Vlaanderen.”
Is dit de manier waarop cd&v probeert te overleven?
“Men heeft al moeten inbinden rond Ventilus, dus vind ik het vrij normaal dat men nu de hakken in het zand zet in verband met het stikstofdossier. Soms doet men alsof cd&v een partij is die op sterven na dood is. Maar dan moet men eens kijken naar het resultaat van cd&v in 2019 in West-Vlaanderen. Voor het Vlaams Parlement was cd&v in West-Vlaanderen veruit de grootste partij, met 24 procent van de stemmen. Hilde Crevits is daar echt de absolute stemmenkampioen. Dus daar, in landelijk Vlaanderen, zit nog heel wat electoraal kapitaal voor cd&v.”
Er zijn heel veel zaken waar de Vlaamse regering heeft gedaan wat ze heeft beloofd
Kan N-VA met dit dossier stemmen winnen?
“Nee, ik begrijp de houding van N-VA in dit dossier veel moeilijker. Men zegt dan dat er nog een groene kern, een soort Volksunie-residu, in de N-VA zit, dat zich vertaalt in een soort aversie tegenover de Boerenbond. Dat zit in de sfeer van natuurbehoud, wandelclubs enzovoort… Maar dat is eigenlijk een relatief marginaal fenomeen. Dat zal ook niet de grote groepen kiezers in beweging zetten. Stedelijk Vlaanderen, dat het meest gevoelig is voor die pro-
blematiek en het vaakst een soort antilandbouwsentiment heeft, zal niet massaal overstappen naar stemmen op N-VA omdat zij een hard standpunt inneemt in de stikstofproblematiek.”
Uit een aantal peilingen online blijkt dat de meeste mensen N-VA - en vooral Zuhal Demir - als schuldige zien in deze crisis. Is cd&v er goed in geslaagd om het beeld te scheppen van een N-VA die tegen de boeren is?
“Ja, en dat is ook een van de redenen waarom ik de positionering van cd&v in dit verhaal wel kan begrijpen. Ook in verband met de kinderbijslagen bij de septemberverklaring… Die partij tracht zich te profileren op haar kernthema’s. Hij (Sammy Mahdi, red.) past ook een beetje de ‘Georges-Louis Bouchezdoctrine’ toe. Bouchez zegt dat, ook al moet je op een bepaald moment toegeven, je aan je kiezers moet kunnen vertellen dat je er hard voor gevochten hebt. Uiteindelijk heeft cd&v over de kinderbijslag bakzeil moeten halen, maar ze hebben toch hun punt gemaakt: ‘Wij zijn diegenen die de kinderen en de gezinnen verdedigen’. Ook hier vind ik het begrijpelijk dat cd&v zo hard vecht voor de boeren, zelfs al zal er wellicht een compromis uit de bus komen.”
Maar door zo hard te onderhandelen, probeert N-VA misschien wel ‘Iron Lady’ Zuhal Demir te lanceren…
“Als je daarover spreekt met N-VA’ers, hoor je toch dat dat eigenlijk niet de
U was redelijk positief over het initiatief G-1000, dat een geloot burgerpanel zich zal laten uitspreken over de partijfinanciering. Waarom?
“In het algemeen ben ik niet zo positief over burgerpanels. Ik kan diegenen die daar kritiek op hebben, onder wie Joël De Ceulaer, eigenlijk in grote mate volgen. Dat gezegd zijnde, als er dan toch burgerpanels georganiseerd worden, dan vind ik dat een goed thema. Het zit politiek totaal geblokkeerd, de normale ideologische tegenstellingen spelen niet en de ‘gewone’ burger is zelf geen betrokken partij. En het helpt om het op de politieke agenda te houden.” Moet de partijfinanciering omlaag?
“Dat is in elk geval niet het grootste probleem. Als de partijfinanciering in België abnormaal hoog is vergeleken met andere landen, komt dat vooral doordat de fractietoelagen meestal worden doorgestort naar de partij. Die fractietoelagen moeten eigenlijk dienen ter ondersteuning van het parlementaire werk. In de meeste landen is het ‘not done’ om die te gebruiken voor de
partij, hier is dat een gewoonte. Als je dat al duidelijk zou scheiden en zou zeggen dat fractietoelagen enkel voor fractiewerk gebruikt mogen worden, dan zou je al automatisch in een meer normale situatie terechtkomen.”
In veel partijen worden fractiemedewerkers en zelfs persoonlijke parlementaire medewerkers gebruikt om partijwerk te verrichten.
“Dat komt er nog eens bij. Partijen leggen meer en meer beslag op de parlementaire en zelfs de persoonlijke medewerkers van de parlementsleden. Wij noemen dat ‘het Vlaams Belang-model’. Het toenmalige Vlaams Blok is daar eigenlijk mee begonnen in de jaren ’90. ‘Waarom zouden wij beleidsvoorbereidend werk doen als wij toch worden genegeerd’, oordeelden zij. Nu zie je dat meer en meer partijen die strategie overnemen. Eigenlijk is dat ook een vorm van subsidiëring. Die mensen staan op de loonlijst van het parlement, maar ze werken de facto voor de partij. Terwijl de partijen eigenlijk geld genoeg hebben om eigen personeel aan te werven.”
bedoeling is. Die vinden het wel tof dat Zuhal Demir zo’n duidelijk standpunt inneemt, en dat ze populair is. Dat zal allicht ook renderen in Limburg. Maar als je dan vraagt ‘Is dat dan de nieuwe minister-president?’, dan zeggen ze ook ‘Liever niet, dat is ook niet de bedoeling’. Wat is dan eigenlijk de stra tegie? Want ze schaadt toch ook het imago van Jan Jambon op die manier. Mahdi ‘Sabotage Sammy’ noemen… Dat is plezant, dat is leuk, maar uitein delijk ondergraaft dat wel de positie van de minister-president, die uitein delijk toch een akkoord zal moeten vinden.”
Het is nu de tweede keer op korte tijd dat de regering zonder akkoord naar het parlement moet. “Deze regering is een soort miniparlement geworden”, vertelde u in oktober 2021 over de federale regering. “Met hetzelfde gekrakeel en oppositie als in een parlement.” Kan dat intussen ook niet over de Vlaamse regering gezegd worden?
“Eigenlijk zou ik wat dat be treft toch een beetje tegengas willen geven. Dit is niet de bes te Vlaamse regering ooit, daar zijn we het over eens. Maar we mogen toch ook niet blind blij ven voor het fenomeen van het
Moet de manier waarop partijen hun geld gebruiken gereglementeerd worden?
“Als de fractietoelagen effectief gebruikt zouden moeten worden voor inhoudelijk fractiewerk, is dat al gereglementeerd. Het zou ook geen slecht idee zijn om, zoals in Nederland, de studiediensten van de partijen apart te subsidiëren. Dat geld moet dan ook gebruikt worden voor inhoudelijk werk.”
“Het geld dat effectief overblijft voor de partij als dusdanig, daarmee mogen partijen van mij kunnen doen wat ze willen. Het feit dat de meerderheidspartijen daar nu plots spel over maken, vind ik vanuit democratisch oogpunt vrij problematisch. Het zijn natuurlijk de oppositiepartijen die succes hebben met die Facebookadvertenties en die er het meeste in investeren. De oppositiepartijen komen sowieso minder aan bod in de media. Zeker voor een partij als Vlaams Belang zijn die sociale media de enige kanalen die ze nog over heeft.”
‘Jan Jambon-bashen’ in de mainstreammedia. Ik geef toe: hij en de Vlaamse regering geven er soms aanleiding toe. Maar ik stel toch vast dat men er verdacht veel genoegen in schept om dat imago van ‘Sterke Jan’ onderuit te halen, trouwens al lang vóór de stik-
De Vlaamse regering vertoeft in een historische en ongeziene regeringscrisis. Hoe is het zo ver kunnen komen? En waarom vormt net stikstof het struikelblok? Politicoloog Bart Maddens (KU Leuven) laat zijn licht schijnen over de zaak en blikt vooruit.
DE KANS IS VRIJ GROOT DAT WE NA 2024 EEN REMAKE GAAN KRIJGEN VAN DE SLECHTE FILMS VAN 2010-2011 EN 2019-2020
Jan Jambon mocht niet slagen?
“Het is duidelijk dat hij niet mocht slagen, vanuit het perspectief van het Belgische establishment.Het verhaal van een sterke Vlaamse regering, die werkt, tegenover een zwakke federale regering, die niet werkt. Dat moest voor hen per se onderuitgehaald worden. Het grappige is, als je die analyses over ‘de mislukking van Jan Jambon’ leest, dat je dan ziet dat men altijd moet toegeven dat hij zijn dossiers eigenlijk wel heel goed kent. En dat hij eigenlijk het vertrouwen van zijn coalitiepartners wel heeft.”
De Vlaamse regering is voor u geen totale mislukking?
“Natuurlijk is het met de huidige stikstofcrisis moeilijk om positief te zijn over de Vlaamse regering. En toch, als we even de moeite doen om abstractie te maken daarvan, dan zien we een Vlaamse regering die in veel opzichten goed func-
men dat Bart Somers de vijfde colonne van de Vlaamse regering zou zijn, dat die constant stokken in de wielen van Jambon zou steken. Maar eigenlijk klikt het redelijk goed tussen Jambon en Somers. Ik stel ook vast dat die Vlaamse regering al serieus wat heeft gerealiseerd. Er zijn een aantal controversiële zaken afgesproken in het het Vlaams regeerakkoord, maar die zijn ook effectief gerealiseerd. De afschaffing van de opkomstplicht, de bouwshift, het nieuw inburgeringsdecreet, de centrale toetsen in het onderwijs, het Vlaamse mensenrechteninstituut… Met de opvang van de Oekraïners heeft de Vlaamse overheid als een performante overheid gehandeld. De vaccinatiecampagne is in Vlaanderen efficiënt georganiseerd. De ‘Canon van Vlaanderen’ krijgt enorm veel kritiek, maar in mei zal die canon worden voorgesteld. Er is een jobbonus beloofd en gerealiseerd. Dus er zijn heel veel zaken waar de Vlaamse regering heeft gedaan wat ze heeft beloofd. En vergeet niet dat ze als enige overheid financieel gezond is.
Krijgt Jambon genoeg steun?
“Eigenlijk gaat N-VA zelf te gemakkelijk mee in dat ‘Jan Jambon-bashen’. Ik denk aan dat fameus interview met Bart De Wever, waar hij toch op een vrij denigrerende manier sprak over Jan Jambon.
(‘Jan zaagt dikke planken, maar de fijne afwerking is niet zijn ding’, vertelde De Wever in een interview met De Tijd, red.)
Waarom valt hij zijn eigen minister-president af? Wat heeft hij daar nu mee te winnen? Dat was ook erg ‘on-N-VA’, want die partij heeft een traditie van de eigen mensen door dik en dun te steunen.”
“Ook het feit dat Jambon blijkbaar niet meer de kandidaat is voor N-VA om opnieuw minister-president te worden ondergraaft zijn positie. Iedereen zegt dat hij nu de ‘minister-president in vooropzeg’ is. En dat is hij ook de facto. Als hem daarover een vraag gesteld wordt, moet hij zich in allerlei bochten wringen.”
“Mocht je nu zeggen dat Jan Jambon echt een brokkelaar zou zijn, dat hij zware fouten zou hebben gemaakt, of dat hij betrokken zou zijn in een groot schandaal, dan zou je hem opzij kunnen schuiven. Maar dat is natuurlijk niet zo, integendeel. Als je het objectief bekijkt, is Jan Jambon eigenlijk een goede minister-president.”
De conflicten worden wel gebruikt om dat beeld van een falende Vlaamse regering met een zwakke minister-president te scheppen. Zorgen (het uitvergroten van) die conflicten niet voor een dalend draagvlak voor meer Vlaamse autonomie?
“Dat is in elk geval de bedoeling van diegenen die dat op die manier framen. Ik denk dat dat, zeker bij de kinderbijslag, meespeelde. Dat cd&v toen dacht: ‘We gaan Jan Jambon eens stevig op zijn smoel laten gaan, zodanig dat het N-VA-narratief van een goed werkend Vlaanderen versus een slecht werkend België wordt ondergraven.’ Maar voor alle duidelijkheid: als je het met de nodige afstand bekijkt, dan is het contrast tussen het geklungel van de Vivaldi-re-
• Geboren op 22 november 1963 in Menen
gering en het beleid van de Vlaamse regering toch gigantisch? Ik vind eigenlijk dat men dat ding te veel eer aandoet door het een regering te noemen. Dat is een regering zonder regeerakkoord, zonder samenhang, zonder democratische legitimiteit…”
Dat fameuze bicefale beleid: dat staat in het Vivaldiregeerakkoord
Een regering zonder regeerakkoord, noemt u het. Maar in het federaal regeerakkoord staan wel heel wat zaken rond staatshervorming, regionalisering, democratische vernieuwing…
“Dat is natuurlijk de paradox. Het is een regeerakkoord vol vaagheden, maar voor zover dat er toch nog iets concreets in staat, is het communautair. Soms leg ik flaminganten en de Vlaamse Beweging de vraag weleens voor: ‘Welk federaal regeerakkoord zou je verkiezen? Dat van 2014 van de Zweedse regering of het huidige akkoord van de Vivaldi-regering, als je niet zou weten welke partijen dat akkoord hebben gesloten?’ Dan is er geen enkele twijfel over dat het Vivaldi-regeerakkoord vanuit Vlaamsgezind perspectief te verkiezen valt boven het Zweedse regeerakkoord. In het Zweedse regeerakkoord staat enkel: ‘We gaan vijf jaar lang niet over het communautaire spreken.’ Terwijl in het Vivaldi-regeerakkoord heel wat concrete afspraken staan. Dus dat fameuze bicefale beleid: dat staat in het Vivaldi-regeerakkoord.”
U doelt op de splitsing van de gezondheidszorg en dergelijke?
“Er staat een heel duidelijk stappenplan in om te komen tot een staatshervorming. Er wordt in principe een beslissing genomen om de gezondheidszorg te splitsen. Er wordt ook geschreven dat er wetsontwerpen zullen komen… Op communautair vlak gaat dat Vivaldi-regeerakkoord dus heel ver. Alleen is er natuurlijk niets van gekomen.”
Om te overleven moet cd&v het hebben van landelijk Vlaanderen
“Had de Vlaamse Beweging daar misschien niet meer op moeten hameren?
De Vlaamse Beweging is altijd gefixeerd op die magische jaartallen: in 2024 zou het moeten gebeuren, daarna zullen we wakker worden in het beloofde land. Het hele Vivaldi-gedoe is door de Vlaam se Beweging nogal snel afgeschreven. Ik begrijp dat wel, maar misschien had men beter Vivaldi op zijn woord geno
• Van 1995 tot 1999 secretaris van de Commissie voor Staatshervorming van het Vlaams Parlement
• Vanaf 1999 hoogleraar aan de KU Leuven
• Publiceerde o.a. ‘Omfloerst Separatisme? Van de vijf resoluties tot de Maddens-strategie’ en ‘De prijs van politiek: Over de portefeuille van de partijen’
men en hen erop gewezen wat er eigenlijk in dat regeerakkoord staat.”
Al zal er ook niets meer van in huis komen van die communautaire beloftes, in het resterende jaar en twee maanden…
“Neen. En misschien nog minder dan dat we denken. Want een belangrijk element in dat stappenplan is de belofte om een vergaande verklaring tot herziening van de grondwet goed te keuren, met inbegrip van artikel 195, waardoor men de hele grondwet kan herzien.”
“Ik kan me goed voorstellen dat, als de regering in een sfeertje van crisis naar de verkiezingen gaat, Georges-Louis Bouchez zal zeggen: ‘Artikel 195: dan zetten we de deur open naar het confederalisme en het einde van het land. Dat willen we niet, we stellen ons veto daartegen.’ Dus het zou weleens kunnen dat we dan uiteindelijk weer in dezelfde situatie komen als in 2019.”
Om dan toch eens vooruit te blikken richting de verkiezingen. U hoopt dat de Vlaams-nationalisten de andere partijen in 2024 “zo ongeveer wegblazen”. Wenst u, net zoals Bart De Wever, cd&v en Open Vld “een ongelofelijke afstraffing” toe?
“De kans is vrij groot dat we na 2024 een remake gaan krijgen van de slechte films van 2010-2011 en 20192020. Waarbij iedereen na de verkiezingen in eerste instantie zal zeggen dat ze een regering met een meerderheid in Vlaanderen willen. Dat er geen tweede Vivaldi-regering zal komen. En dan, als er maar genoeg tijd overheen gaat, zal men zeggen: ‘Het land moet bestuurd worden.’ En uiteindelijk zal er toch een regering met een minderheid in Vlaanderen gevormd worden. Als je mij nu zou vragen op welk scenario ik geld zou zetten, is het dat. Als je kijkt wat er in het verleden is gebeurd: dat is nog altijd de beste voorspelling voor wat er in de toekomst gebeurt. Tenzij de overwinning van de Vlaams-nationalisten zo overweldigend zou zijn dat men dat niet meer zou kunnen maken. Als er echt een afgetekende Vlaams-nationale meerderheid is in Vlaanderen, zowel in het Vlaams Parlement als in de Nederlandse taalgroep in de Kamer en Senaat, én als de N-VA het heel handig speelt en dat gebruikt als hefboom voor de federale regeringsvorming, dan zitten we in een heel ander scenario. Maar dan moet er wel een heel overtuigende verkiezingsuitslag zijn.”
Splits zelf de sociale zekerheid!
Jambon-bashen”De oorlog in Oekraïne is altijd ook een grote propagandaslag geweest, waar de grens tussen feiten en fictie moeilijk te onderscheiden is en waar beide kampen heel actief ‘alternatieve feiten’ presenteren. Russische nationalisten of Oekraïense saboteurs vormen hier een nieuwe saga in.
Al in augustus van vorig jaar was er een Russisch vrijwilligerskorps actief in Oekraïne. Het bestond uit rechtse, nationalistische Russen die actief waren in het Azov-regiment en soortgelijke eenheden. De strijders woonden in of emigreerden naar Oekraïne en waren tegen Poetin. De ideologische grondslag was erg belangrijk bij de rekrutering.
De Russische vrijwilligers werken samen met het Nationaal Republikeins Leger dat onder leiding staat van Ilja Ponomarjov, een oud-lid van de Doema. Hij weigerde als enige te stemmen voor de Russische homopropagandawet en daaropvolgend werd hij aangeklaagd wegens verduistering. Beide organisaties strijden samen met Oekraïne tegen de Russische invasie.
Operatie Brjansk
Op donderdag 2 maart zouden de strijders van het Russische vrijwilligerskorps een aanval hebben uitgevoerd op enkele Russische steden aan de grens met Oekraïne in de oblast Brjansk. Rond 11.30 uur lokale tijd zou een sabotage-eenheid het grondgebied van het dorp Ljoebetsjane hebben geïnfiltreerd. Ze zouden op een rijdende auto hebben geschoten, waarbij 1 volwassene om het leven kwam en 1 kind gewond raakte.
Al snel begonnen Telegram-kanalen te schrijven over het toegenomen aantal slachtoffers en de Federale Veiligheidsdienst (FSB) zei dat “maatregelen worden genomen om de gewapende Oekraïense nationalisten te vernietigen die de staatsgrens hebben geschonden”. Het Russische persagentschap Tass had het over hoe de rebelse Russen twee dorpen waren binnengedrongen en bewoners had-
VERENIGD KONINKRIJK
den gegijzeld. De Nationale Garde zou zijn opgetrommeld. In een latere update zei de FSB dat de situatie onder controle van de wetshandhaving stond. Daarin stond dat er een groot aantal explosieven was gevonden en dat er ontmijning aan de gang was. Het vermeldde geen eerdere berichten van staatspersbureaus over de gijzeling.
In twee video’s die online circuleren, zeggen schutters dat ze de grens zijn overgestoken om “het bloedige Poetin- en Kremlin-regime” te bestrijden. De schutters noemden zichzelf Russische “bevrijders” en drongen er bij de Russen op aan de wapens op te nemen en in opstand te komen tegen de autoriteiten.
“Terroristen”
De president van Rusland Vladimir Poetin beschuldigde de groep in een televisietoespraak van het openen van het vuur op burgers in een auto, onder wie kinderen. “Ze zullen niets bereiken. We zullen ze verpletteren”, zei Poetin, die ook nog zei dat de groep bestond uit mensen die Rusland van zijn geschiedenis en taal wilden ontdoen. Poetin noemde hen dan ook “terroristen”.
Vanuit Oekraïense hoek heeft men het aan de ene kant over een klassieke opzettelijke provocatie, waarbij het Russisch regime de eigen bevolking bang wil maken om de groeiende economische problemen door de oorlog te rechtvaardigen. Men had het over “een operatie onder valse vlag”. Anderen hebben het dan weer over de interne strijd binnen Rusland.
Het lijkt er in elk geval op dat de operatie er kwam in samenspraak met de Oekraïense militaire leiding en de actie is geslaagd: Rusland komt er slecht uit en
is niet in staat om het eigen grondgebied goed te verdedigen terwijl het de oorlog in Oekraïne voert. Iets wat eerder al bleek bij verschillende operaties waarbij Oekraïne diep in Rusland kon toeslaan, al dan niet clandestien. Deze keer eiste het vrijwilligerskorps de eer op, al ontkenden ze mensen te hebben gegijzeld en ze noemen dat dan weer “leugens en propaganda uit het Kremlin”.
Ook het raken van een of meerdere kinderen wordt ontkend. “Het Russische vrijwilligerskorps kwam naar de regio Brjansk om zijn landgenoten te laten zien dat er hoop is, dat vrije Russische mensen met wapens in hun handen het regime kunnen bestrijden.”
Hoe de vork nu ook in de steel zit, feit is dat Moskou kan zeggen dat er een existentiële bedreiging binnen de grenzen bestaat en het kan er nu ook naar handelen. Men kan zich dus opmaken voor meer geweld in Rusland zelf.
Londen en Brussel hebben eindelijk een definitief akkoord bereikt over de in- en uitvoer van goederen en diensten. Sinds Groot-Brittannië de EU verliet stelde er zich een probleem ter hoogte van de grens tussen Ierland (onderdeel van de EU) en Noord-Ierland (onderdeel van het Verenigd Koninkrijk).
Bijna zes jaar na het Brexit-referendum lijkt er dan eindelijk een definitieve oplossing gevonden voor het handelsverkeer tussen Groot-Brittannië en de Europese Unie. Noord-Ierland vormde al die tijd het grote struikelblok. De unionisten wilden dat de regio dezelfde handelsregels zou volgen als de rest van het Verenigd Koninkrijk. Vooral de protestanten waren er als de dood voor om Noord-Ierland te zien
afdrijven richting de katholieke, Ierse Republiek. Aangezien Ierland als EU-lidstaat nog steeds een deel uitmaakt van de Europese interne markt, kwam de Europese buitengrens sinds Brexit op het Ierse eiland te liggen. Het Goedevrijdagakkoord, dat de vrede tussen de twee Ierse delen moet bestendigen, stelt echter dat er geen ‘harde’ grens tussen Belfast en Dublin mag lopen. Dat alles maakte het bijzonder las-
tig om tot een juridisch sluitend handelsverdrag te komen.
Groen, rood en grijs
Eind februari werd het ‘Windsor Framework’ voorgesteld. Dit wettelijk kader heeft tot doel zowel het Goedevrijdagakkoord als de integriteit van de Europese en Britse interne markten te respecteren. Sinds Brexit dienen goederen die in Noord-Ierse havens arriveren, gecontroleerd te worden. Vervolgens kunnen ze dan naar de Ierse Republiek worden doorgevoerd. Het nieuwe plan werkt vanaf nu met twee verschillende exportpaden: goederen die enkel tot in Noord-Ierland vervoerd worden, zouden niet meer gecontroleerd moeten worden (‘groene traject’). Hierdoor neemt de administratieve rompslomp sterk af. Producten met eindbestemming Ierland of een ander deel van de EU, dienen wel onderworpen te worden aan controles, btw-regels en douaneformaliteiten (‘rode traject’). Toch blijft er een soort van grijze zone bestaan: zo kunnen soms Europese btw-regels gelden in Noord-Ierland. Ook is er een groep producten waarbij het niet duidelijk is of zij het ‘groene’ dan wel ‘rode’ traject dienen te volgen, aangezien er kans bestaat op bijvoorbeeld smokkel.
Belfast zonder regering
Intussen wordt in de politiek en de media vooral gekeken naar de mening van de Democratic Unionist Party. De protes-
tanten in Noord-Ierland hebben zich in de hele Brexit-saga continu vastgereden. Op ieder mogelijk plan zei de DUP ‘neen’. De partij heeft maandag beslist met een achtkoppig panel van experten het akkoord te zullen analyseren. De DUP hanteert een zevenpuntenplan om te beoordelen of een verdrag aanvaardbaar is. Het ‘Windsor Framework’ houdt de Britse binnenmarkt enerzijds intact. Aan de andere kant blijft, in de praktijk, ook bij de nieuwe overeenkomst er een soort virtuele grens lopen doorheen de Noord-Ierse Zee. Dat laatste was voor de unionisten altijd een struikelblok. Intussen weigert de DUP al tien maanden om samen met het pro-Ierse Sinn Fein een deelstaatregering te vormen. De conservatieve regering van Rishi Sunak in Westminster zegt geen goedkeuring van de DUP nodig te hebben om het plan in werking te laten treden. Toch mag het duidelijk zijn dat een verwerping van het akkoord, door de belangrijkste unionistische kracht in Noord-Ierland, een deblokkering van de politieke impasse in Belfast niet dichterbij brengt.
Voormalig eerste minister Boris Johnson liet zich alvast ontvallen niet voor het akkoord te kunnen stemmen. Groot-Brittannië zou volgens hem te afhankelijk blijven van EU-wetgeving. Het Brexit-referendum vond plaats in juni 2016. Een kleine meerderheid van de stemgerechtigden koos er toen voor de Europese Unie te verlaten. Sinds de zomer van 2021 blijkt uit nagenoeg alle opiniepeilingen dat de Britten, indien de volksbevraging zou worden over gedaan, vandaag voor een verlengd EU-lidmaatschap zouden stemmen.
Een van de neveneffecten van de oorlog in Oekraïne is dat aan het licht is gebracht hoe Rusland zich de voorbije jaren op het Afrikaanse continent heeft gepositioneerd. Het Westen heeft hier onvoldoende oog voor gehad, maar in wezen deed Moskou niet veel meer dan de vrijgekomen ruimte innemen. En aansluiting vinden bij een traditie die een heel eind teruggaat.
Nomenclatuur noopt tot voorzichtigheid. Tot vervelens toe spreekt men over een ‘koude oorlog’, maar het gegeven vandaag is complexer dan in de naoorlogse periode, niet in het minst door de factor China. Rivaliteit rijmt niet langer op bipolariteit. Wel kunnen parallellen getrokken worden, en daar is de Russische politiek in Afrika een treffende illustratie van. Geïntensifieerd in de fase van de annexatie van de Krim in 2014, bleven de bedoelingen van Moskou wat onder de westerse radar. Daar bracht het conflict in Oekraïne inmiddels verandering in.
De recentste trip van de Franse president Macron, nummer 18 sinds hij in het Elysée introk, bracht hem naar vier Afrikaanse landen. En hij beloofde terug te keren. Niet toevallig staat Afrika weer bovenaan de Franse agenda. Parijs mag dan al hele brokken van het continent als de eigen achtertuin beschouwen, het verslappen van de aandacht creëerde ruimte voor China, maar ook voor Rusland om er zich te profileren. Niet toevallig omschreef de BBC de bezoeken van Macron als “een missie om Rusland in Afrika te counteren”. En hoogst symbolisch: bij de groep betogers die tegen zijn komst in Libreville (Gabon) protesteerden, konden Russische vlaggen gespot worden.
Patrice Lumumba
De Russische aanwezigheid in Afrika is een oud verhaal dat teruggaat naar de Koude Oorlog. De USSR profileerde zich als een sterke voorstander van de dekolonisatie, vooral uit praktische antiwesterse overwegingen. Verschillende landen als Algerije, Egypte of nog Angola en Ethiopië kozen ook bewust voor een socialistisch en pro-Sovjetstaatsmodel. Rond 1960 stichtten de Sovjets de Patrice Lumumba Universiteit (in 1992 tot Universiteit van de Vriendschap der Volkeren herdoopt), een plek waar doorheen de jaren 50.000 Afrikanen studeerden. Het levert een reële erfenis op. Volgens sommige bronnen zouden trouwens vandaag nog steeds om en bij de 15.000 Afrikaanse studenten in Rusland studeren; voor Moskou een onmiskenbare wissel op de toekomst. In dit verhaal kwam een cesuur door de implosie van de Sovjet-Unie. Plots werd Afrika om begrijpelijke redenen wat verwaarloosd. Het land in chaos had wel andere katjes te geselen, maar rond 2007 werd de draad opnieuw opgepikt. 2016 wordt beschouwd als het jaar waarin een versnelling hoger werd geschakeld. Vandaag telt Rusland 40 ambassades en 6 consulaten op het zwarte, excuseer, Afrikaanse continent.
Wagner-groep
Het uitwerken van de verstrengeling draaide in belangrijke mate rond graan
en wapens. Men staarde zich wat blind op de Chinese demarches, waardoor minder duidelijk werd dat de Russen de rol van belangrijkste graanleverancier van de VS aan het overnemen waren. En dit zorgde voor een grote afhankelijkheid van sommige landen. Men stelde in 2019 vast dat staten als Egypte of Senegal voor meer dan de helft voor hun graanimport op Moskou aangewezen waren. In het geval van Eritrea en Somalië was dat zelfs voor 100 procent. Wapens zijn een andere vector. In de periode 2017-2021 was 44 procent van de volledige Afrikaanse wapeninvoer ‘made in Russia’ (volgens sommige bronnen zelfs de helft). Er zouden contracten gesloten zijn met zomaar eventjes 30 landen. En wat opvalt, is de ruime aanwezigheid van zogenaamde private ‘military companies’ (jawel, de Wagner-groep!) en tal van adviseurs van allerlei pluimage. Een huurlingendiplomatie heet dit dan. Naar schatting zouden er zo'n 50.000 huurlingen van Wagner in Afrika actief zijn, 10.000 alleen al in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Niet toevallig wordt net in dat land een militaire basis gebouwd. Ook Egypte, Mozambique en Soedan bevestigen dat Rusland een basis aan het bouwen is. Hoeft het gezegd dat uit al die contracten andere lucratieve vormen van samenwerkingen rond goud, diamanten en tutti quanti voortvloeien?
Stemgedrag in VN
In totaal bedraagt de Afrikaans-Russische handel niet meer dan één tiende van hetgeen de Chinezen neerzetten. Maar relatieve cijfers zijn in deze verraderlijk. Het gaat er om wat met wie gedaan wordt en welke invloed hieraan gekoppeld kan worden. De ruimte ontbreekt, maar het overzicht dat het ‘African Studies Center Leiden’ een tijdje geleden in kaart bracht, oogt indrukwekkend. We hadden het over graan en wapens als relevante sectoren, maar het gaat ook over media-advies (sic), infrastructuurwerken of het ontwikkelen van nucleaire plannen, en zelfs het runnen van een nucleaire infrastructuur zoals in het geval van Zuid-Afrika. Het levert Rusland alvast gewilligheid in de VN op. In de groep van 32 onthoudingen bij de recentste stemming die tot een Russische terugtrekking opriep, vindt men onder meer Zuid-Afrika, de Centraal-Afrikaanse republiek, Mozambique, Angola, Soedan en Gabon. De overlapping is treffend.
En tot slot nog dit. De Russisch-Afrikaanse top in 2019 werd door álle Afrikaanse staten bijgewoond, waaronder 45 staatshoofden. Toen de Oekraïense president Zelensky zich tot de Afrikaanse Unie richtte in juni ’22, maakten slechts vier staatshoofden hun opwachting.
MICHAËL VANDAMME
Elsevier Magazine schreef onlangs: “En wat doet de Europese Commissie, aan de hand van het groene warhoofd Frans Timmermans? Die promoot biologische landbouw waarvan bekend is dat het een minstens 20 procent lagere opbrengst heeft. Het klinkt raar, maar het is waar: biologisch voedsel schaadt de mondiale biodiversiteit.”
Om dezelfde hoeveelheid voedsel te produceren, is er dus 20 procent meer landbouwgrond nodig, en juist de omzetting van natuur in landbouwgrond is wereldwijd een belangrijke factor in de aantasting van de biodiversiteit. Elsevier trekt daaruit de logische conclusie dat de landbouw zo efficiënt en intensief mogelijk moet zijn: zoveel mogelijk produceren op de kleinst mogelijke oppervlakte. In kleine overbevolkte landjes als België en Nederland moeten we dat sowieso toch doen.
Maar juist die intensieve landbouw is al heel lang het doelwit van een fanatieke haatcampagne van de ecofanatici. De hele hype over de zogenaamde stikstofcrisis - even overtrokken en onwetenschappelijk als de klimaathysterie - is daar slechts één element van. Die campagne tegen de boeren is slechts één aspect van de ecologische ideologie. De indoctrinatie en soms de dwangmaatregelen ten voordele van vegetarisme en veganisme zijn twee andere aspecten. We eten inderdaad te veel vlees. Dat zou best wat minder mogen. Maar wat de groenen ook beweren, er heeft nooit een paradijselijk verleden bestaan waarin mensen van vruchten, wortels en knollen leefde.
Jager-verzamelaar
De homo sapiens, de mens in zijn huidige vorm, bestaat ongeveer 300.000 jaar. Het grootste deel van die tijd waren de mensen jager-verzamelaars, en was vlees het hoofdbestanddeel van hun dieet, met daarnaast een aanvulling van wortels en vruchten. Onze gedragspatronen, onze instincten en grote delen van onze cultuur zijn producten van de honderdduizenden jaren dat wij jagers waren. In dat perspectief is zelfs landbouw een nieuwlichterij van amper 12.000 jaar oud. Dat is vier procent van de tijd dat er mensen bestaan. En nog veel minder als men ook onze humanoïde voorouders meetelt die nog geen homo sapiens waren.
De mens is nooit een vegetariër geweest en ook nooit een insecteneter. Er is geen probleem met het normale, gematigde lactovegetarisme, waarbij mensen geen vlees eten, maar wel dierlijke producten als melk, kaas, yoghurt en - in sommige delen van Afrika - bloed. Dat bloed wordt dan van het vee afgetapt zonder de dieren te doden. Het is emotioneel begrijpelijk dat mensen geen dieren willen doden om zichzelf te voeden. Zelfs primitieve mensen hebben daar pro-
blemen mee. Niet om dezelfde sentimentele redenen als moderne vegetariërs, maar omdat ze bevreesd zijn voor de wraak van de geesten van de dieren. In alle primitieve culturen zijn rituelen om die geesten te verzoenen. Als je af en toe je bloed - en vooral dat van je kinderen! - laat testen op tekorten aan vitaminen en mineralen, dan is lactovegetarisme een heel redelijke persoonlijke keuze. Maar maak er in godsnaam geen ideologie van. Probeer niet die keuze aan anderen op te dringen, zoals nu systematisch in de hele EU gebeurt.
Veganisme, waarbij niet alleen vlees en vis, maar ook melkproducten en eieren (!) taboe zijn, dat is echter gevaarlijke onzin, zeker voor kinderen die nog vele voedingsstoffen uit melkproducten nodig hebben om te groeien. Als volwassen hun gezondheid willen schaden met hun veganistische fanatisme, dan doen zij maar. Maar het is ronduit crimineel kinderen daaraan bloot te stellen.
En als we ooit toch allemaal zo geïndoctrineerd zijn, of zo wanhopig door de hongernoden die het ‘biologische’ en ‘ecologische’ EU-landbouwbeleid zal veroorzaken dat we toch onze walging overwinnen en meelwormen en sprinkhanen eten, dan kunt u er zeker van zijn dat GAIA en consorten zullen beginnen te zeuren over de rechten van de maden en de insecten. Dat zijn toch ook dieren, nietwaar? Levende wezens die we niet zomaar mogen doden omdat het “menselijke dier” - hun geliefde uitdrukking - zich superieur acht?
PAUL BÄUMERNiets liet vermoeden dat toen de Iraanse Firouzeh Nahavandy midden de jaren ’70 haar land verliet om aan de Brusselse ULB te komen studeren ze nooit meer zou terugkeren. Nog voor ze haar studies voltooid had, greep ayatollah Khomeini de macht en veranderde alles. Zij bleef in Brussel en bouwde er haar academische loopbaan uit. Haar vader, hoogleraar en rector, minister en behorend tot de kringen van de sjah, vluchtte noodgedwongen naar Parijs. Iran bleef echter Nahavandi’s focus behouden, persoonlijk
aarom koos u er destijds net voor om in Brussel te komen studeren?
“In Teheran had ik mijn middelbare school gelopen aan het ‘Lycée français’, waardoor het ergens logisch was dat ik ook mijn hogere opleiding in het Frans zou volgen. We vinkten de mogelijkheden af. Canada leek me te ver en te koud (lacht), Frankrijk vond mijn vader dan weer geen goed idee, want hij vreesde dat het universitaire landschap na mei ’68 te rommelig was geworden, enzovoort. Uiteindelijk werd het Brussel, mede omdat mijn vader vertrouwd was met België omdat hij daar nog gewerkt had. Ik doctoreerde er en bouwde er mijn academische carrière uit.”
U keerde nooit meer terug naar Iran?
“Nee, om verschillende redenen. Er was een veiligheidsprobleem. Het risico bestond dat men mij als gijzelaar zou gebruiken om mijn vader te dwingen terug te keren. Naar Iran reizen betekent ook dat je een obligate passage langs de ambassade maakt. Je bent Iraans, oordelen ze, en dwingen je een Iraans paspoort te gebruiken, wat je erg kwetsbaar maakt. Maar er was ook een principiële reden om niet terug te keren: ik wil geen compromis sluiten met het regime en me niet onderwerpen aan de strakke religieuze voorschriften. Maar wat in Iran gebeurt, heeft altijd mijn aandacht behouden. Ik heb altijd mijn contacten onderhouden en er heel wat onderzoek over gedaan.”
ervan overtuigd dat de meerderheid van de bevolking een ander bestel nastreeft. Maar de officiële instanties bijten natuurlijk van zich af.”
Wat zijn uw verwachtingen voor de komende maanden en jaren? Waagt u zich aan een voorspelling?
“Alles zal afhangen van de manier waarop het regime zijn repressie zal uitvoeren. Er zijn in het verleden nog momenten van hevig verzet geweest, denk maar aan de groene revolutie, maar die is onverbiddelijk neergeslagen. Er waren ook meer economisch geïnspireerde protesten die men wist af te wenden. Wat we vandaag meemaken, is echter anders. De protesten kennen niet enkel een breder draagvlak, ze duren ook al langer dan we in het verleden zagen, inmiddels al vijf maanden. Er wordt ook heel duidelijk de val van het regime gevraagd. En ook erg belangrijk voor de finale afloop: de diaspora is er erg nauw bij betrokken. Zij zijn een belangrijke link met het Westen, een instrument ook om hier druk uit te oefenen.”
U vermeldt de diaspora. De National Council of Resistance of Iran, ook wel eens de Volksmoedjahedien genaamd in Europa en de VS, benadert op een gedreven manier politici, waarvan ze aantal voor hun kar weten te spannen….
“Enige nuance is hier wel gepast: de Volksmoedjahedien is een deel van de oppositie. Zelf profileren ze zich vaak als dé enige oppositie, maar dat klopt dus niet. Ze vergeten er ook vaak bij te zeggen dat ze aanvankelijk de gewapende arm van Khomeini vormden. In de oorlog tegen Irak kozen ze de kant van Saddam, waardoor ze tot op vandaag door veel Iraniërs wantrouwig bekeken worden. Maar je kan niet ontkennen dat ze een erg actieve groep zijn, goede lobbyisten ook. Hun invloed in en rond zowel het Europees Parlement als het Amerikaanse Congres is onmiskenbaar. Ze zijn ook goed gefinancierd.”
Vinden de verschillende oppositiekrachten zich?
“Dat is een grote uitdaging. Er worden coalities gevormd, wat alvast positief is. Maar er is een andere paradox, ik zei het ooit al: Iran is het land van de paradoxen (lacht). Om te slagen is er externe steun nodig, zeker vanuit het buitenland, alleen leeft bij de Iraniërs de overtuiging dat ze enkel
op zichzelf kunnen rekenen. De vraag is ook welke sterke persoon de oppositiekrachten kan bundelen. Er kunnen zich tal van scenario’s voordoen waarvoor we ons moeten hoeden. Stel dat de Revolutionaire Garde een staatsgreep pleegt, dat zou bijzonder funest voor het land zijn.”
Religie zit in het DNA van het regime in Teheran. Dreigt dit geen splijtzwam te zijn/blijven wanneer het tot een regimewissel komt?
“Terwijl ik voorzichtig blijf met betrekking tot de mogelijke scenario’s die zich kunnen aftekenen, is dit nu een punt waarover ik vrij optimistisch ben. In onze geschiedenis zijn initiatieven tot secularisering altijd aan de top ontstaan. Vandaag komt de vraag ook van de basis, en dat stemt me hoopvol. Er groeit een nieuwe consensus rond de verhouding tussen geloof en maatschappij. Vergeet ook niet dat hét grote probleem de heel strikte en rigide interpretatie van de islam is door het regime. Vandaag hoor je zelfs in die kringen religieuze persoonlijkheden hun vrees uitspreken. De strakke lijn aanhouden zou ervoor zorgen dat de mensen zich zullen afkeren van het geloof als dusdanig.”
Een heikel punt is al vele jaren het nucleaire programma van Iran. Hoe staat u daartegenover?
“Ik denk dat dit doorheen de jaren door het regime misbruikt is om het nationalisme aan te wakkeren. Eerder dan het nucleaire voor militaire doeleinden te willen gebruiken, lijkt het me verstandiger aan te sluiten bij de vreedzame en energieke nucleaire traditie die heel oud is in het land. Reeds onder president Eisenhower werd begin de jaren ’50 een programma van kernenergie op touw gezet, ‘Atoms for peace’ genaamd. De achterliggende gedachte was voorbereid te zijn voor de dag dat de olievoorraden zouden opdrogen. Het is heus niet het regime van Khomeini dat op een wit blad een nucleair verhaal is beginnen te schrijven. Iran had destijds ook kerncentrales. Of die vandaag nog in gebruik zijn, is me onbekend.”
MICHAËL VANDAMME
Het is ongeveer een jaar dat Olivier Vandecasteele in een Iraanse cel zit. Zonder meer een vreselijke situatie. Hoe kijkt u tegen deze kwestie aan?
NAHAVANDI
• Emeritus professor sociologie aan de ULB
• Titularis van het vak: ‘Approche socio-politique de l'Asie musulmane non-arabe: Afghanistan, Iran, Turquie (ULB)’
• Gastdocente aan onder andere de UCL, de Senghor Universiteit van Alexandrië, de Mande Bukari Universiteit in Bamako en de Vietnam National University.
“Het is veelzeggend natuurlijk over welke immorele technieken het regime in Teheran gebruikt. Nu goed, die vaststelling brengt nog geen oplossing. Er zijn natuurlijk twee visies die lijnrecht tegenover elkaar staan. De ene verwerpt het idee dat er überhaupt met het regime onderhandeld zou worden. Maar je hebt ook een ander principe: het recht op leven van Olivier Vandecasteele. Op zich is zijn geval niet uniek. Maar in al die andere gevallen vond de afwikkeling in de luwte plaats. Gesprekken vonden in alle discretie plaats en er werd een oplossing bereikt. Het spijtige van de zaak-Vandecasteele is dat het een publiek verhaal geworden is. De zaak heeft zich als het ware in de Belgische politiek genesteld en partijen twisten over de juiste aanpak. U kan zich al inbeelden dat ze in Teheran in hun vuistje lachen.”
U omschreef Iran ooit als het land van paradoxen. Wat bedoelt u daarmee?
“Aan de ene kant heb je een sterk religieus geinspireerd regime zoals dat door Khomeini gevestigd is. Nog steeds is dat erg onderdrukkend. Anderzijds heb je ook een belangrijk deel van de burgerlijke samenleving die openstaat voor het Westen. Jammer genoeg niet iedereen, maar toch een aanzienlijk segment dat zich verzet tegen een systeem dat niet meer van deze tijd is. Zelf ben ik seculier en volstrekt niet islamitisch opgevoed. Mijn familie was gelovig, maar niet praktiserend. Er is me nooit wat opgelegd. Welnu, die religieuze vrijheid bestond vroeger. Kijk maar naar oude beelden van Teheran in de jaren voor de machtswissel. Het oogde als een stad met vele westerse trekjes, zeker op het vlak van damesmode.”
“Om te slagen is er externe steun nodig, zeker vanuit het buitenland”
“Opstand
Recent lijken de Vlamingen uitstekend te presteren in het darts, vooral Dimitri ‘The Dreammaker’ Van den Bergh en Kim ‘Hurricane’ Huybrechts maken furore op televisie en de sport krijgt extra veel aandacht. Maar darts gaat al erg lang mee.
Vandaag associëren veel mensen de sport, net zoals bijvoorbeeld snooker, met Engeland en meer bepaald met Engelse pubs. Dat sijpelt ook door in het uiterlijk van veel spelers, die dankzij hun overdadige tatoeages en specifieke stijl erg herkenbaar zijn. Maar in feite is darts zo oud dat men niet eens weet waar het vandaan komt.
Het lijkt verwant te zijn met boogschieten en speerwerpen, maar onderscheidt zich ook van beide disciplines. Punten kunnen worden gescoord door specifieke gemarkeerde gebieden van het bord te raken, maar in tegenstelling tot in sporten zoals boogschieten, worden deze gebieden over de hele linie verdeeld en volgen ze niet het principe van punten die naar het midden van het bord toenemen. Hoewel er een aantal vergelijkbare spellen bestaan met verschillende borden en regels, verwijst de term ‘darts’ nu meestal naar een gestandaardiseerd spel met een specifiek bordontwerp en een reeks regels. De naam ‘vogelpik’ bijvoorbeeld, die in Vlaanderen ook veel voorkomt, stamt af van een ander, verwant spel.
Vogelpik
Vogelpik bestond uit een roos met ringen, niet zoals het actueel dartbord dus, en een nagemaakte vogel met een scherpe snavel. De vogel werd met een koord aan het plafond of een speciaal voor het spel gemaakte galg (als het spel buiten werd gespeeld) opgehangen en de spelers probeerden de snavel van de vogel in de roos te ‘zwieren’. Er bestaat echter ook een modernere variant, Belgisch darten, dat sinds de 18de eeuw wordt gespeeld en ook vogelpik heet. Elke speler heeft een set van vier darts. Vier geworpen darts staat gelijk aan een beurt. Vijf beurten van elke speler vormt een spel. De dartbordscore vanaf de buitenring is: 5 - 10 - 15 - 20 - 25 - bullseye 50. Het doelwit was oorspronkelijk gemaakt van geperst recht roggestro. Het bord werd gescheiden door metalen banden die het doelwit verdeelden in zes afzonderlijke scoreringen van verschillende numerieke waarde. De pijlen zijn van berkenhout gemaakt, de veren van kalkoenveren en de punt van gepolijst staal. Die diversiteit was normaal in tijden zonder standaardisering, die pas later kwam.
Onder de deskundige leiding van Wouter Vrancken lijkt KRC Genk op weg naar een vierde landstitel, maar de voorbije weken lijkt winnen wel een pak moeilijker geworden. Moet Genk vrezen voor wat komt?
Sinds februari won Genk enkel tegen Oostende en Gent, en het verloor tegen Antwerp. Tegen Eupen, Mechelen en nu STVV speelde het gelijk. Dat is dus slechts 8 op 18. Het verlies tegen Antwerp is iets waarmee men nog rekening kan houden, maar tegen ploegen uit de buik van de competitie moeten er meer punten geraapt worden. Genk heeft dan misschien meer talent in de kern dan vele andere ploegen, indien iedereen zoals Sint-Truiden speelt, namelijk met het mes tussen de tanden, zullen de spelers van Genk toch wat meer hun best moeten doen. De streekgenoten van STVV waren veel assertiever en intenser in hun spel. Het harde voetbal verhinderde dat Genk het eigen ritme vond en men moest teren op flitsen van Samatta.
Het is typisch dat kleinere ploegen het gebrek aan technisch vernuft, snelheid of doeltreffendheid compenseren met intensiteit en duelkracht. Daarom zou Genk beter de hand in eigen boezem steken dan te foeteren over het viriele spel van de tegenstander.
Na de wedstrijd klonk Vrancken boos voor de camera’s van Eleven Sports: “Ze hebben twee spelers van het veld getrapt. Dit was smerig en trappen om te trappen. Bij Castro gaan ze vol door, ze hebben hem in het ziekenhuis getrapt.” De trainer van Genk had ook graag gezien dat Boya rood had gekregen.
KLEIN
Dergelijk vertoon van frustratie en venijn richting de ref is doorgaans een fenomeen dat kleine ploegen treft. Het onvermogen om zelf het verschil te maken, wordt afgewenteld op een handvol fases die de scheidsrechter verkeerd zou hebben beoordeeld. Toegegeven, de arbitrage in ons land is niet al tijd top, maar tenzij het heel flagrant is, hangen nederlaag en overwinning doorgaans wel af van het eigen geleverde spel. Vrancken zou dus beter daar zoeken naar een oplos sing. Het lijkt meer en meer nodig te worden.
De jonge Tom Pidcock, nog altijd slechts 23 jaar, heeft met een demonstratie in Toscane getoond waarom ze bij Ineos Grenadiers zo sterk in hem geloven. Met een magistrale aanval van 53 kilometer deed hij zelfs beter dan Pogacar een jaar eerder.
Het darten zou een spel zijn dat soldaten speelden door middel van korte speren te gooien op bodems van wijntonnen en doorgezaagde boomstamschijven. Dat verklaart de concentrische cirkels op het bord. Op de schijven werd een puntentelling aangebracht. In de wintermaanden werd de sport noodgedwongen binnen gehouden, hetgeen tot gevolg had dat men de kleine speren moest vervangen door darts en er een nieuwe regelgeving voor het beoefenen van de binnensport werd bedacht. Naarmate het spel zich verder ontwikkelde, begonnen de rijkere lagen van de bevolking ook interesse te tonen in darts. In 1530 zou de Engelse koning Hendrik VIII een exclusieve set darts cadeau hebben gekregen van zijn toenmalige vrouw, Anne Boleyn. De pelgrims die in 1620 met de Mayflower naar Amerika trokken, zouden het spel ook gespeeld hebben aan boord.
Populair
Het standaard genummerde puntensysteem van nu wordt toegeschreven aan Brian Gamlin, een timmerman uit Lancashire. Die vond het naar verluidt in 1896 uit om onnauwkeurigheden af te straffen. Er bestaan dus andere soorten configuraties, zoals de varianten ‘Yorkshire’ en ‘Manchester’.
Voor de Eerste Wereldoorlog hadden pubs in het Verenigd Koninkrijk dartborden gemaakt van massieve blokken hout, meestal iep. Maar darts prikten het oppervlak van iep zodanig dat het gebruikelijk was dat een gat zich rond de ‘treble 20’ ontwikkelde. Het andere probleem was dat iepenhout periodiek moest worden geweekt om het hout zacht te houden. In 1935 vond men het huidige bord uit met duurzame materialen.
De nummervolgorde is zeer specifiek gekozen om geluk te reduceren en toeval in het spel te verminderen. Vaardigheid en nauwkeurigheid zijn essentieel. Vandaag worden toernooien over de hele wereld uitgezonden, een populariteit die in feite altijd heeft bestaan.
Het gebeurde opnieuw op de grindstrook van Monte Sante Marie, een kuitenbijter van meer dan 11 kilometer lang die de mannen van de jongens scheidt. Bij Ineos hadden ze dat zo voorzien, maar de andere ploegen blijkbaar niet.
Hoewel Wout van Aert en Tadej Pogacar dit jaar niet meededen in Italië, was de koers een interessante graadmeter voor wat ons nog te wachten staat. Het was vooral uitkijken naar Mathieu van der Poel en Julian Alaphilippe. Hun ploegen, respectievelijk Alpecin-Deceuninck en Soudal Quick-Step, zetten de toon op zaterdag.
PAPIEREN FAVORIETEN
Maar de favorieten bleken dat enkel op papier. De Engelsman viel aan en de rest kon alleen maar vol bewondering kijken naar zijn snelle benen. Meer nog, zelfs de doorgaans goed geoliede machine van Jumbo-Visma kwam er niet aan te pas. Ondanks het feit dat Tiesj Benoot best wel sterk voor de dag kwam, bleek alles bij zijn ploeg dit keer vierkant te draaien. Iets wat we niet van het Nederlandse team gewoon zijn.
Pidcock was dus vertrokken en niemand kon volgen, al maakte het peloton naar het einde toe de kloof wel een pak kleiner. De Engelsman trok aan het langste eind en won zo op een mooie manier een mooie koers. Naar eigen zeggen compenseert de overwinning van dit weekend het laten schieten van het WK veldrijden, iets wat Pidcock vorig jaar nog won. Met de winst lijkt Pidcock te tonen dat hij klaar is voor het grote werk en beloont hij het vertrouwen van zijn ploeg, die maar liefst 3 miljoen euro per jaar voor de veelzijdige renner over heeft. Dat is meer dan Wout van Aert verdient, en die wint nochtans ook eens geregeld een koers. Door Strade Bianche te winnen zet Pidcock zich nu naast de groten van het huidige peloton.
“Coca Cola vraagt zijn werknemers ‘minder wit’ te handelen. Daaronder wordt verstaan: minder arrogant, minder zelfverzekerd en minder onwetend. Het stigmatiseren van ‘witte’ mensen is even racistisch als lucratief.” Even verder merkt de auteur op dat de sector van ‘diversiteitsexperts’ goed is voor een jaarlijkse omzet van 8 miljard dollar. Vergis u niet, het racisme is terug. Geïnstitutionaliseerd als nooit tevoren, in media, bedrijfsleven en politiek. Het vergt enorme moed om hiertegenin te gaan.
Roderick Veelo is een Nederlandse columnist die zijn pennenvruchten al jarenlang kwijt kan bij RTL Z (Nederlandse zender verwant van de Vlaamse zakenzender Kanaal Z) en het dagblad De Telegraaf. Een selectie van de meest diverse onderwerpen zijn in dit boek gebundeld. De vrijheid om open zijn mening te verkondigen, in combinatie met het beperkt aantal tekens per column, biedt de schrijver de unieke gelegenheid om in de laatste lijnen zijn mening krachtig en gebald te verwoorden. Ik haal voor de vuist twee treffende illustraties aan.
Zelfverrijking bij
Black Lives Matter
Over diversiteitstrainingen: “Mensen indelen in groe-
u vooroordelen in de schoenen schuiven op basis van uw huidskleur. (…) Ik zou u het liefst oproepen om in verzet te komen tegen deze manier van hersenspoelen. (…) Het is weggegooid geld. Dat gemeenten, universiteiten en bedrijven ze blijven aanbieden is het, middels morele dwang, kwaadaardig doordrukken van een politieke ideologie. Dat vind ik huiveringwekkend. Maar ja, ik kom nog uit een tijd dat de enige kleur die er bij Gullit, Rijkaard, Seedorf, Koeman en Van Basten toe deed oranje was. En die tijd ligt heel lang achter ons.”
Of over de zelfverrijking van de één van de oprichters van Black Lives Matter: “De strijd van BLM tegen racisme en ongelijkheid klinkt niet alleen maar nobel, maar blijkt in de praktijk ook bijzonder lucratief. (…) We zagen het bezit en de rijkdom van Josef Stalin en de onvoorstelbare decadentie van Mao in naam van de gelijkheid. (…) Na de val van de Muur bleek de revolutionaire voorhoede zich al die tijd aan hun eigen idealen onttrokken te hebben. (…) Ook onderweg naar de heilstaat van Black Lives Matter is George Orwell onontkoombaar. Het is even cynisch als voorspelbaar dat het altijd degenen zijn die het heil voor de wereld in petto hebben, in stilte zo hartstochtelijk omarmen wat ze anderen op hoge toon wensen te ontzeggen.” Amen. Kostenbesparing in plaats van ‘diversiteit’
Telkens opnieuw haalt Veelo de mokerhamer boven om blutsen te slaan in het hypocriete harnas waarin de zogenaamde elite zich hijst. Inderdaad, de schijn regeert meer dan ooit. Of het nu gaat over een zanger als Bono die zich opwerpt als de verdediger van de verworpenen der aarde terwijl nieuws binnensijpelt dat hij ondanks zijn enorme vermogen belastingen ontduikt. Of over de wasmiddelengigant Unilever dat zich rijkelijk in regenboogkleuren drapeert (als teken van betrokkenheid inzake homorechten), maar tegelijk fabrieken in Iran laat draaien en daar deugpronkerij wel achterwege laat. De auteur slaat helemaal nagels met koppen wanneer hij vraagtekens zet bij de modewoorden als ‘diversiteit’ die het bedrijfsleven tegenwoordig in de mond neemt. Kleef liever ‘kostenbesparing’ op het arsenaal aan al dan niet illegale vreemdelingen die tegen lage lonen hier willen komen werken.
Maar ook de linkerzijde loopt zich continu voor de eigen voeten met haar pro-immigratiepolitiek en het knuffelen van de islam. Enkele decennia maakte alles wat rood en groen was zich sterk om Amsterdam tot homohoofdstad te kunnen bestempelen. Vandaag moeten homokoppels vrezen voor op zijn minst een pak slaag wanneer moslims de daad bij het woord voegen. Bredero zou ergens op een Mokums bankje mompelen: “Het kan verkeren!”
Van meerdere markten thuis
Helaas heeft de Nederlandse politiek ook zijn portie woke politici. Met als exponent de links-liberale Sigrid Kaag. In de jaren zestig ontstond de partij met haar pleidooi voor meer referenda. Nu ijvert ze vooral om de burger zoveel mogelijk te knevelen. Dus gooide de partij het over een andere boeg. Feminisme? Ja, zolang men maar geen kritiek uitoefent op het seksisme dat welig tiert binnen haar eigen D66. Vrije mening? Natuurlijk, zolang het tegelijk cartoons over de islam kan verbieden om geen stemmen te verliezen. Het bochtenwerk dat de partij elke dag hanteert, zou een rallypiloot jaloers maken.
De auteur heeft echter meerdere pijlen op zijn politiek incorrecte boog zitten. Zo hekelt hij de vredesduiven die jarenlang op defensie bespaarden, maar nu gepluimd proberen te herrijzen als haviken… zonder wapens. Of sabelt hij het warrige energiebeleid neer van Europa dat biomassa en bruinkool promoot, maar kernenergie verbant om de CO2-uitstoot te verminderen.
De cultuuroorlog woedt
In alles ademt het boek verbazing en spot over hoe de regerende klassen het noorden en de rede doorheen de tijd zijn kwijtgeraakt. Helaas volstaat het niet om de schouders op te halen en over te gaan tot de orde van de dag. Beter dan Veelo zelf kan ik het niet verwoorden: “Het (woke) is een luie, anti-intellectuele houding die geen denkkracht en debat tolereert, maar volgzaamheid vereist. Die volgzaamheid ondermijnt tal van vrijheden, waaronder de vrijheid van meningsuiting.” En wat verder klinkt het: “De cultuuroorlog draait om wie mag spreken en met welke woorden. Want wie de taal controleert, heeft zeggenschap over andermans gedachten. Oorlog gaat om macht, deze ook.” Zwijg daarom nooit omdat het zo hoort of moet. Nooit.
PIETER VANDERMOERE
Roderick Veelo, ‘De schijn regeert’, 2022, Blauwburgwal, 242 bladzijden, 20 euro, ISBN 9789461853240
Net zoals Quentin Tarantino in 2019 met ‘Once Upon a Time in Hollywood’ een ode bracht aan cinema, brengt Steven Spielberg nu een eerbetoon aan zijn eigen levensloop als filmmaker. Een semi-autobiografische en hoogst persoonlijke nostalgietrip over opgroeien met een creatieve gave in een Joods gezin.
Als erfgenaam van zijn vaders technische aanleg en de artistieke persoonlijkheid van zijn moeder, vindt Sam als jonge knaap alledaagse schoonheid met zijn cameralens. Zowel de opnames als de voorstellingen van de vele jeugdproducties van de filmmaker zijn uitgebreid in beeld gebracht, maar kennen weinig symbolische connectie met het centrale thema. Creatieve ambities en een hecht gezinsleven kunnen niet naast elkaar bestaan. De vrucht van genialiteit is immers bestemd voor de wereld, niet de familie.
Ondanks het gebrek aan uitdagende substantie slaagt ‘The Fabelmans’ er wel in om de kijker mee te zuigen in het groeiende gezinsdrama. De focus op Sams filmcreaties vervalt op een manier die het verteltempo uitstekend naar voren brengt. Wij krijgen zijn familie meer te zien, wanneer hij zich meer bewust wordt van hun aanwezigheid. Zij worden meer mens wanneer hij de camera even achterwege laat. Het resultaat is meeslepend.
The Fabelmans is nu in de bioscoop.
SIMON SEGERS
In 1952 trekt de acht jaar oude Sam Fabelman met zijn ouders Mitzi (Michelle Williams) en Burt (Paul Dano) voor het eerst naar de bioscoop in hun thuisstad New Jersey. ‘The Greatest Show on Earth’ laat op het jongetje zo’n indruk na dat hij zijn splinternieuwe modeltrein gewelddadig laat ontsporen, net zoals hij dat eerder op het grote scherm zag gebeuren. Moeder Mitzi voelt haar zoon sterk aan en begrijpt dat hij “controle moet krijgen” over die nieuwe ervaring. Zij besluit om hem een video te la-
ten opnemen van een tweede botsing, zodat zijn Hannukkah-geschenk de verlofperiode kan overleven. Het resulterende beeldmateriaal vormt het begin van een leven achter de camera, een video die Spielberg als kind ook echt heeft gemaakt.
Zilveren dienblad
Hoewel het ingetogen verteltempo een welkome afwisseling biedt van het alomtegenwoordige actiefestijn, nodigt Spielberg
niet uit tot diepere betrokkenheid van de kijker. Gegeven puzzelstukjes dient men niet zelf in elkaar te passen om de ware aard van een situatie te vatten. De logische conclusie wordt namelijk immer op zilveren dienblad aangereikt. Hij herinnert, voor zij die al vergeten zijn. Hij toont, ook datgene waar geen twijfel over bestond. Spielberg staat dan ook bekend om zijn directe regiestijl, waarbij ambiguïteit gemeden wordt en alle antwoorden voorhanden zijn. Het draait immers allemaal om sentimentaliteit.
STAATSMANSCHAP
In 2021 verwierf het Gallo-Romeins Museum in Tongeren een belangrijk deel van de Merovingische grafvondsten uit Broechem. Ze staan op de Vlaamse Topstukkenlijst. Een van de blikvangers, een gouden mantelspeld, is nu te bewonderen in het museum.
In 2001 kwamen bij het steken van een waterput in een schapenweide in Broechem (Ranst) twee aardenwerken potjes boven de grond. Hier begint het verhaal van het blootleggen van het grootste Merovingische grafveld in Vlaanderen. Bijna tien jaar lang hebben archeologen van de Vlaamse overheid er gewerkt en ze ontdekten 513 graven. De bodem in Broechem heeft een hoge zuurtegraad en daarom zijn de houten kisten vergaan, net zoals het textiel en de skeletten, op enkele tandfragmenten na. Wat wel bewaard bleef, zijn sieraden en bijgaven: potten in aardewerk, kralen, mantelspelden, armbanden, gespen, ijzeren messen. Zeldzaam zijn gouden en zilveren juwelen en glaswerk. Ook een tiental gouden munten is in Broechem gevonden. Ze komen onder andere uit het gebied van de Ostrogoten en de Longobarden in Noord-Italië en eentje is geslagen in Constantinopel onder keizer Justinianus (527-565). In de mannengraven vonden de archeologen ijzeren wapens zoals bijlen, zwaarden en lanspun-
ten. Opvallend zijn de drie zogenaamde kamergraven die werden ontdekt en waar in een aparte kuil een volwassen paard werd bijgezet. Het moet hier gaan om de eerste grootgrondbezitters in onze streken. De volledige verzameling vondsten van Broechem is sinds 2012 terecht beschermd als Topstuk van de Vlaamse Gemeenschap. Het is zeldzaam en onmisbaar cultureel erfgoed dat in Vlaanderen bewaard moet blijven, bestudeerd en getoond mag worden.
Broechem was een vroegmiddeleeuwse nederzetting die behoorde tot de pagus Renensis. Dat was een netwerk van families in het rivierenland van Schelde en Nete, dat omstreeks 970 werd opgenomen in het markgraafschap Antwerpen. Het grafveld was in gebruik van de tweede helft van de vijfde tot de tweede helft van de zevende eeuw. De meeste graven lijken Frankisch, maar er zijn aanwijzingen van inwijking uit noordelijke gebieden. Het is duidelijk dat het Frankische rijk van de Merovingers een mengelmoes was van Germaanse tradities, Frankisch en ook Saksisch en Angelsaksisch, en van overgeleverde Romeinse gewoontes.
Unieke stukken
De archeologen hebben in Broechem acht percelen opgegraven. Van één perceel verwierf
het Gallo-Romeins Museum in 2021 de vondsten: 170 in totaal. Het zijn de meest unieke van het grafveld. Het museum is nog volop bezig met het documenteren en bestuderen van de voorwerpen, maar stelt toch al de mooiste stukken tentoon. Ze komen uit het graf van een vooraanstaande dame die leefde rond 600. Het meest in het oog springend is een gouden speld die haar mantel samenhield. De mantelspeld is ingelegd met granaat, een kostbare edelsteen, die in dit geval uit Indië komt. Het zilveren plaatje dat erbij ligt vormde destijds de achterzijde van het luxueuze sieraad. Eveneens uitgestald zijn kralen uit barnsteen en glas, die de archeologen rondom de mantelspeld aantroffen. Allicht behoorden ze tot een halsketting. Daarnaast toont het museum een gouden munt die de nabestaanden in de mond van de overleden vrouw hebben gelegd. Het was de voortzetting van een Romeinse traditie, waarbij een munt diende om de reis naar de onderwereld te betalen. Verder is er nog een tweede reeks kralen, dit keer in gekleurd glas, die wellicht ooit de armband van de vrouw sierden. Deze Merovingische vitrine is een waardevolle aanvulling op de museumcollectie die het boeiende verhaal brengt van de mens in onze regio, van de prehistorie tot het einde van de Romeinse tijd.
Pallieterke, Staatsmanschap in de wereld en leefmilieu? Verstedelijking, roofbouw en groene onbewezen waanzin omvolken en vernietigen vooral in het Westen een gezonde samenleving en boerenbuiten. Staatsmanschap in het kleine België? Men ontwierp er een antidemocratische grondwet met blokkering van de meerderheid door een minderheid, een derde gewest als hellegat en als struikelblok voor Vlaams zelfbestuur in Europees verbond, en een aanslepend ontwerp tot confederaal bedrog. Het N-VA-boegbeeld De Wever heeft zijn tijd gehad. Hij inspireerde zich op een libertijnse Verlichting tijdens de Franse Revolutie geput uit een zelfvernietigend naturisme. Deze verlichting uit verdwenen beschavingen, herontdekt in de 18de eeuw, bespaarde ons niet van de huidige barbaarse wreedheden! Dit staatsmanschap is boerenbedrog. Andere partijen (Vlaams Belang en cd&v) vinden hun motivering in het oorspronkelijke christendom. Moge deze Verlichting onze volkeren uiteindelijk bevrijden en de welvaart bevorderen in wereldvrede, door een innovatieve natuurbeheesing! Een christenverlichting die ook de onderdrukking van primordiale sectoren zoals de landbouw bestrijdt. Dit staatsmanschap is gezond boerenverstand!
Felix Goedseels, BertemPallieterke, De laatste maanden verschijnen meer en meer sciencefictionverhalen in ’t Pallieterke (overigens van slechte kwaliteit). Het gaat hem namelijk over Vlaamse onafhankelijkheid, ja zelfs over een Vlaamse nationale bank. Terug naar de werkelijkheid, door de dubbele meerderheden en grendels (door Vlaamse politici toegestaan) is dit onmogelijk. Men kan de Walen misschien als lui bestempelen maar niet als dom. Het zal dan ook grote offers vergen om ze over de brug te trekken. Journalisten, opiniemakers en politici: voetjes op de grond alstublieft.
Erwin Strobbe, ZellikPallieterke, Zelfbediening en graaicultuur: wettelijk kan het maar ethisch is het verwerpelijk. Mario Puzo schreef in ‘De Peetvader’ een halve eeuw geleden dat met een diploma van jurist of advocaat het mogelijk is méér te stelen dan door het overvallen van banken. Dat geldt zowel voor politici als vakbondsleiders.
Marc Bertrand, EdegemLANOTTE
Pallieterke, Jean-Marie Dedecker beweert in ’t Pallieterke (2023-07) dat Frank Vandenbroucke aan de oorsprong van het Zilverfonds ligt. Deze gigantische oplichterij werd niet door hem georganiseerd maar door ‘professor’ Johan Vande Lanotte. Dit fonds heeft nooit één
enkele centiem beheerd. Heilige Frank heeft heel andere verdiensten: hij heeft het lerarenberoep verpest en is nu in volle actie om het beroep van arts te verpesten. Ortwin Reymen, Holsbeek
Pallieterke, Welk N-VA-kopstuk heeft het ooit in zijn hoofd gehaald om de heer Bracke binnen te halen als boegbeeld van N-VA? Immers, zijn overtuigd Vlaams-nationalisme, samen met het feit dat hij wars was van elke vorm van carrièreplanning, maakten van hem een ideale Open Vld’er. Los daarvan maakte zijn afkeer van persoonlijk geldelijk gewin, in combinatie met de uiterst rechtse standpunten die hij steevast innam tijdens zijn journalistieke loopbaan, hem tot een geboren sos - sorry: Vooruit’er. N-VA kan maar oogsten wat het zelf gezaaid heeft.
Jan Cappelier, Ruddervoorde
Pallieterke, In ’t Pallieterke van 23 februari werd Ernst Jünger herdacht, die als officier in de loopgraven stond tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar het zou niet fair zijn Henry Barbusse te vergeten die schreef: “Ce serait un crime de montrer les beaux côtés de la guerre, même s’il y en avait.” Hij had redeloos gelijk. Maar nu over Jünger. Hij schrijft in een heldere taal over de heroische gevechten aan het front en hij vond dat Gogol, Dostojevski en Balzac “schrijvers zijn die de menselijke ziel beslopen als de jager een mysterieus dier”. En dit is wat Jünger doet. Hij schrijft mooi over het gevaar en het gevecht. Hij weet maar al te goed dat genot en pijn met elkaar verwant zijn, ook in de liefde, ook in de strijd van de geslachten. Hij wijdt mooie passages aan het lezen an sich, iets wat voor hem een wijze van leven was. Een boek van Ernst Jünger is als een baken in de woelige zee van het leven.
Johan Corveleijn, Oostende
Pallieterke,
In ‘Het verhaal van Vlaanderen’, wordt in de aflevering over de Guldensporenslag vermeld dat de rijke patriciërs steeds rijker werden, omdat ze de mensen die de kostbare lakens fabriceerden niet eerlijk vergoedden. Hendrik Conscience noemt hen ‘Leliaarts’ omdat ze samenwerkten met de Franse elite, inclusief de koning. De hoge bevolkingsstanden beschermden mekaar en verrijkten zich steeds meer: tot de bom barstte in de gewelddadige Guldensporenslag. Wat zien we nu: Kamervoorzitters en topambtenaren, de zogenaamde ‘elite’, verrijken zich - met de medewerking van hun politieke medestanders - steeds meer en spannen zich terdege in om de pensioenen van de ‘lagere’ bevolkingsstanden toch niet te laten ontsporen, anders blijft er niet genoeg voor henzelf over. Ik verwacht wel niet dat dergelijke situatie opnieuw tot een soort Guldensporenslag zal leiden. Ik zou het vak geschiedenis in de scholen toch niet te vlug afschaffen: men kan vaak vaststellen dat de geschiedenis zich herhaalt. Roland Vanermen, Haasrode
Een lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
et huis Habsburg was zonder twijfel één van de machtigste vorstelijke families van het Avondland. Deze wereldmacht, want dat was het huis Habsburg, leverde tussen 1438 en het einde van 1806 bijna onafgebroken - met uitzondering van de Wittelsbacher keizer Karel VII - zowat alle keizers van het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie.
De Habsburgers regeerden eeuwenlang over onder meer Oostenrijk, Hongarije, Bohemen & Moravië, de Duitse landen, Toscane en het grootste deel van Noord-Italië, Napels, Sicilië, het Iberisch schiereiland en - niet te vergeten - onze gewesten. Van 1482 tot 1581 regeerde deze familie immers ook over de Nederlanden en tot 1795 over de Zuidelijke Nederlanden die daarom vaak ook als de Keizerlijke of Oostenrijkse Nederlanden werden omschreven. Sterker nog, keizer Karel V - die wellicht de belangrijkste ent aan de stamboom van de Habsburgers is geweest - was er ‘ene van ons’ want op 24 februari 1500 werd hij geboren in Gent.
Over de oorsprong van de Habsburgers tast men in het duister. Dat heeft veel te maken met het simpele feit dat ze al heel vroeg in hun bestaan kozen voor het opleuken van hun stambomen met onwaarschijnlijk heroïsche figuren als Priamus, de laatste koning van Troje en een afstammeling van de god Jupiter, en natuurlijk mocht ook de legendarische koning Arthur niet in hun stamboom ontbreken…
Wellicht is de oudst bekende stamvader van het geslacht ene Guntram de Rijke. Deze edelman uit de Breisgaude streek in het huidige Baden-Württemberg tussen de Rijn en het Zwarte Woud - overleed in 973 maar andere bronnen hebben het over een ridder met dezelfde naam wiens wortels in de Elzas zouden liggen. Na Guntram wordt het allemaal erg verwarrend, maar wat we wél weten is dat uit zijn nageslacht een zekere Werner I (10301096) opduikt die rond 1020 het kasteel Habsburg in de gelijknamige Zwitserse plaats zou hebben opgetrokken. Gelet op de bouwdatum is het evenwel meer voor de hand liggend dat zijn vader Radboud, een zoon van Guntram de Rijke, de burcht liet bouwen…. Van ene Otto die in 1111 het loodje legde en die mogelijk een zoon of kleinzoon was van Werner I weten we als historisch vaststaand feit dat hij de eerste edelman was die zich Von Habsburg noemde…
OVER DE OORSPRONG VAN
DE HABSBURGERS TAST
MEN IN HET DUISTER
Wat er ook van zij, in de loop van de volgende eeuwen wisten de Habsburgers op systematische wijze, door een mix van veroveringen, diplomatie en huwelijken, hun macht en grondgebied gevoelig uit te breiden. Zo werden ze landgraven in de Elzas en kregen ze de voogdij over verschillende grote kloosters. Ze maakten bovendien aanspraak op de erfenis van de Kyburgers - een uitgestorven maar ooit machtige
Zwitserse grafelijke familie - waardoor ze landerijen in Schwyz, Unterwalden, Aargau en Uri verwierven.
Na de verkiezing van de Habsburger Rudolf I in 1273 tot koning van het Heilig Roomse Rijk werd hij aartshertog van Oostenrijk en Stiermarken en verschoof de machtsbasis van de Habsburgers, mede door nieuwe gebiedsuitbreidingen in het oosten, naar wat vandaag Oostenrijk is.
Onze gewesten kwamen in 1477 in handen van de Habsburgers door het huwelijk van Maximiliaan van Oostenrijk
Een aantal illustere loten van het huis Habsburg zijn de laatste weken prominent opgedoken in ‘Het verhaal van Vlaanderen’ en dat is natuurlijk geen toeval. Wie zich bezighoudt met de geschiedenis van onze gewesten kan eenvoudigweg niet naast de Habsburgers kijken.
- de enige overlevende zoon van keizer Frederik III - met Maria van Bourgondië, de dochter van de Bourgondische hertog Karel de Stoute. Dit huwelijk was ingegeven door de noodzaak om de Bourgondische erflanden uit handen van de Franse kroon te houden. De 19-jarige Maria die geconfronteerd werd met de zware erfenis van haar in 1477 bij Nancy in de strijd tegen de Fransen gesneuvelde vader, kon enkel overleven dankzij de steun en de troepen van Maximiliaan. Toen Maria op 27 maart 1482 in Brugge overleed, nadat ze een paar weken eerder zwaar ten val was gekomen met haar paard, erfde Maximiliaan de Bourgondische Nederlanden. Keizer Karel V was zijn kleinzoon.
INCEST
Tegenwoordig staan de Habsburgers vooral bekend om de zogeheten
STUDIE DE SAMENHANG
TUSSEN INTEELT EN DE HABSBURGSE KIN
Habsburgse kin, een centenbak die het resultaat was van eeuwen van huwelijken binnen de familie om de macht en welvaart binnen het geslacht te houden. Vooral bij de Spaanse Habsburgers stak de kin zo erg uit dat sommige familieleden niet fatsoenlijk konden eten of praten. Van de elf huwelijken van de Habsburgers tussen 1516 en 1700 waren er maar liefst negen tussen naaste verwanten en dat heeft onmiskenbaar zijn sporen nagelaten. In 2019 bevestigde een internationale wetenschappelijke studie de samenhang tussen inteelt en de Habsburgse kin. De onderzoekers analyseerden 66 portretten en ontdekten een duidelijk verband tussen de omvang van de inteelt en de vorm van de geportretteerde kin. Naast een opvallende kin werden de Habsburgers ook geplaagd door andere aan inteelt gerelateerde kwalen. Zo hadden meerdere familieleden bijvoorbeeld extra vingers of tenen of een scheve rug. Bovendien kregen ze erg vaak te maken met onvruchtbaarheid, miskramen en doodgeboorten waardoor verschillende dynastieke lijnen abrupt werden afgebroken.
DE KIN VAN
‘ONZE’ KAREL V WAS ZO DISPROPORTIONEEL DAT HIJ ZIJN MOND NIET KON SLUITEN
Maximiliaan, de echtgenoot van Maria Van Bourgondië, was het schoolvoorbeeld van de schier eindeloze reeks lichamelijke en geestelijke kwalen die het Huis van Habsburg kenmerkte. Hij leerde pas op zijn negende praten en dat was niet voor de hand liggend. Dat was immers erg lastig door zijn flink uit de kluiten gewassen kin en een vergrote tong waardoor hij ook nog eens moeilijk z’n voedsel kon kauwen. Bovendien liep hij van jongs af aan mank, wat waarschijnlijk het gevolg was een scheefgegroeide ruggengraat. Alsof al deze ellende nog niet volstond, blijkt uit diverse kronieken dat hij als volwassene geregeld getormenteerd werd door periodes van depressie en angstaanvallen. De Habsburgse kin van ‘onze’ Karel V was zo disproportioneel dat hij zijn mond niet kon sluiten. Hij kreeg geregeld epilepsieaanvallen en viel vaak flauw. Op zijn oude dag waren zijn benen zo aangetast door gangreen dat hij niet meer kon lopen. Het ergste lot was de Spaanse koning Karel II beschoren. Hij was geestelijk en lichamelijk gehandicapt en werd slechts 38 jaar oud. Zijn onderkaak stak zo ver uit dat hij zijn tanden niet op elkaar kon krijgen. Zijn tong was zo groot, dat hij nauwelijks verstaanbaar kon spreken en onophoudelijk kwijlde. Op 35-jarige leeftijd was hij verlamd, epileptisch, slechtziend en tandeloos. Als klap op de vuurpijl werd hij in 1698 ook nog eens potdoof. Toen hij in 1700 stierf, stond in het autopsieverslag dat “zijn hart zo groot was als een peperkorrel, zijn longen aangetast en zijn darmen verrot door gangreen”. “Hij had maar één testikel, die was gitzwart, en zijn misvormde hoofd zat vol water.”
Als we de kijkcijfers mogen geloven, dan keken er op vrijdagavond zo’n 1.296.278 Vlamingen naar The Masked Singer. Op zondagavond keken er nog een 1.284.648 mensen naar ‘Het Verhaal van Vlaanderen’.
Dat laatste verbaast me enigszins. Nogal wat mensen in mijn omgeving zijn na aflevering zes beginnen afhaken. Het enthousiasme dat ontstaan was bij het bekijken van de eerste aflevering, verdween als sneeuw voor de zon. De tiende en laatste aflevering, voorbije zondag, kon me al helemaal niet meer bekoren.
Zoals iedereen weet, heeft de Vlaamse regering ‘Het verhaal van Vlaanderen’ via allerlei kanalen gesubsidieerd. Zo’n drie miljoen euro van uw en mijn belastingsgeld is naar de serie gevloeid. Maar er zaten zoveel hiaten in, zoveel vergeten onderwerpen, dat er bij mij (en bij tal van mijn Vlaams-nationale vrienden) een wrang gevoel overblijft. Van de laatste aflevering onthoud ik enkel het pleidooi van Tom Waes voor een diverse maatschappij en hoe mooi het toch is om met zoveel culturen samen te leven.
Drie miljoen euro. Blijkbaar ter beschikking gesteld van het productiehuis in kwestie zonder dat er inhoudelijk voorwaarden werden gesteld. Zo werd het toch luid verkondigd: de Vlaamse regering heeft geen invloed gehad op de inhoud van ‘Het verhaal van Vlaanderen’. Persoonlijk vind ik dat eigenaardig, want als ik morgen aan een of andere instantie drie miljoen euro beloof, zonder dat daar iets tegenover staat, wie is dan de naïeveling?
Propaganda?
Maar neen, het laatste wat de Vlaamse regering wilde, de N-VA-ministers op kop, was dat ‘Het verhaal van Vlaanderen’ zou overkomen als propaganda voor de Vlaamse identiteit. Laten we eerlijk zijn: de laatste vier afleveringen leken meer het ‘Het verhaal van België’ dan ‘Het verhaal van Vlaanderen’.
Of zoals een bekende VVB’er het verwoordde: “Over alles wat het Vlaanderen vandaag gemaakt heeft, is niks, maar dan ook niks gezegd. De taalstrijd van het eerste uur in de negentiende eeuw, het ontstaan van de Vlaamse Beweging als taal- en sociale beweging, de ontwikkelingen na WO II, de marsen op Brussel, de strijd ‘Leuven Vlaams', de federalisering van het land met als sluitstuk het vormen van het Vlaams Parlement en een eigen Vlaamse regering... Wat een teleurstelling!”
Canon
Het is nu wachten op ‘de canon van Vlaanderen’. Al meer dan twee jaar buigt zich een geleerde commissie over die canon in wording. Wenst u te weten wat een canon is, dan verwijs ik u graag naar de webstek: www.canon.vlaanderen.
Ik lees in de opdrachtbrief: “De commissie bestaat uit maximum negen leden en wordt pluralistisch samengesteld”. Het hoeft u dus niet te verbazen dat historicus Jan Dumolyn in de commissie zetelt. Hij is een professor is aan UGent, maar hij staat ook bekend om zijn communistische (PVDA) overtuiging.
Hij was bovendien ook een van de experten die aan het woord kwam in ‘Het verhaal van Vlaanderen’. In Humo zei hij hierover: “Ik wist óók dat ‘Vlaanderen’ niet toevallig in de titel staat, de identitaire agenda van de N-VA zit mij niet lekker. Maar door mee te werken, kon ik erover waken dat het geen gekleurd, natievormend verhaal zou worden. Daarom zit ik ook in de commissie die de Vlaamse canon opstelt.”
Herlees vooral de laatste zin. Dat belooft.
Volgend weekend, op zondag 19 maart, vindt in de Lotto Arena in Antwerpen de 83ste editie van het Vlaams Nationaal Zangfeest plaats. Bart Fierens, voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), is tevreden met de ticketverkoop: drie op de vier beschikbare tickets zijn intussen aan de man gebracht.
De coronacrisis gooide drie jaar op rij roet in het eten, maar op 19 maart is het eindelijk weer zover: die dag vindt in de Antwerpse Lotto Arena de 83ste editie van het Vlaams Nationaal Zangfeest plaats. Wie nog geen ticket heeft kunnen bemachtigen, hoeft echter niet te treuren: ook aan de kassa zullen de dag zelf nog tickets verkrijgbaar zijn. “De Lotto Arena zou stampvol moeten zitten. De Vlaamse Beweging moet het signaal geven dat ze nog springlevend is”, reageert Bart Fierens, voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ).
Met ‘PAL voor Vlaanderen’ wil ook dit weekblad zijn steentje bijdragen om de Lotto Arena tot de nok
toe te vullen. Daarom slaan het ANZ en ’t Pallieterke de handen in elkaar. Steunabonnees die zich op 19 maart aanmelden bij de stand van ’t Pallieterke in de Lotto Arena, krijgen hun ticket terugbetaald en mogen samen met een metgezel gratis de receptie bijwonen. (Opgelet: er zijn momenteel slechts 50 plaatsen beschikbaar. Wie het eerst komt, het eerst maalt.)
Frans-Vlaanderen
Naast de voorzitters van de beide V-partijen, Bart De Wever (N-VA) en Tom Van Grieken (Vlaams Belang), zal ook minister-president Jan Jambon (N-VA) aanwezig zijn. “N-VA en Vlaams Belang hebben elk een 30-tal tickets besteld, die ze zullen verdelen onder hun mandatarissen. Ik verwacht een grote groep aanwezigen van beide partijen”, klinkt het bij Fierens.
Daarnaast zal een groep uit Frans-Vlaanderen afzakken naar de Lotto Arena. “Zij zullen met Vlaamse Leeuwenvlaggen in de tribune zitten. Hun aanwezigheid zal de sfeer alleen maar ten goede komen”, aldus Fierens.
Modernisering
Het Zangfeest zet dit jaar ook op technologisch vlak “een grote stap vooruit”. Op een groot scherm achter het orkest zullen de liederteksten en livebeelden te zien zijn, wat bij de laatste editie in 2019 nog niet het geval was. “Met die modernisering zetten we onze voet naast die van de betere festivals”, benadrukt hij.
De voorzitter van het Zangfeest licht ook al een tipje van de sluier op: in zijn toespraak zal hij onder meer vooruitblikken op de verkiezingen van 2024, naar eigen zeggen zonder daarbij in “partijpolitiek gekrakeel” te vervallen. “Vlaanderen zal in 2024 enkele langverwachte, grote stappen moeten zetten”, besluit Fierens.
ANTON SCHELFAUT
HORIZONTAAL
A. Bekommernissen
B. Agendapunt - Betreurenswaardig - Tijdperk
C. Internetlandcode voor Turkije - Deel van een universiteit - Lichaamsdeel
D. Waals vervoerbedrijf - De schijn hebben - Katholieke universiteit
E. Oud-Italiaans volk - Harteloos
F. Beroerden - Prijzig
G. Indirecte belasting - Plus - Groot en sterk
H. Laaiend enthousiast - Seleen
I. Lumen - Franse NV - Eerder dan gedacht
J. Platen in steendruk - Roem
K. Buitengewoon sterk
L. Danstechniek Michael Jackson
VERTICAAL
1. Frituurproduct
2. Plaats aan de Normandische kust met een kenmerkende uitstekende krijtrotsMengeling
3. Pers. vnw. - Zwemstijl - Toeren per minuut
4. Familielid - Klein kindZoekmachine op internet
5. Deel van Ierland - Weduwe van Lennon
6. Uiterlijke overeenkomsten
7. Afschrikwekkende fabeldieren - SamariumWindrichting
8. Gewichtsmaat - MeervoudsuitgangComputer - Bevel
9. Verenigde Naties - Hoofdstad van een Arabisch emiraat - Frans pers. vnw.
10. Toiletartikel - Filmterm - Niet deskundige
11. Militair onderscheidingsteken - Muzieknoot
12. Natuurkracht waar de mens niets tegen kan beginnen
Bart De Wever heeft een boekje geschreven over woke dat ‘Over Woke’ heet. Het is een van de redenen waarom de voorzitter van N-VA een goed communicator is. Als een boekje over woke gaat, moet je de titel niet al te ver zoeken. BDW maakt er een mooie analyse in over hoe dogmatisch denken kan leiden tot een ernstige bedreiging van de vrijheid en het gezond verstand. Zoals wanneer artsen worden bedreigd omdat ze zwarten en blanken op een andere manier behandelen omdat er fysieke verschillen zijn die nu eenmaal een andere medische aanpak vereisen. Racistische geneeskunde die werkt? In de wereld van woke, is dat bittere realiteit.
En het moet gezegd. De Wever doet in zijn betoog méér dan de nodige moeite om nuance in te bouwen. Kwestie van er geen karikatuur van te maken. Maar zin voor nuance, er geen karikatuur van maken? Dat is niet besteed aan de vrienden op links. In het linkse denken zijn nuance en onderbouwde argumentatie niet echt nodig. Dat is zo wanneer je gelijk hebt. En als je dan ook nog eens links bent van aan de overkant van de taalgrens al helemaal niet.
Dus toen De Wever opmerkte dat mannen en vrouwen anders geprogrammeerd zijn en dus anders in het leven staan, schoot PS-minister Dermine meteen in een kramp. Nochtans is dat toch moeilijk te ontkennen. Tenslotte betalen we als gemeenschap mee aan operaties van mensen die van geslacht willen veranderen, stellen we wetten op die diezelfde mensen betere bescherming tegen hun medemens geven en worden we met zachte dwang uitgenodigd om die situatie als normaal te beschouwen. U kan het daar mee eens zijn of niet. Maar het lijkt me wel heel veel moeite als achteraf blijkt dat er uiteindelijk toch geen verschil is tussen mannen en vrouwen. Het is dus de logica zelf dat ze anders in het leven staan. Er is geen enkel zinnig mens die daar aan twijfelt.
Gedetermineerd
Dermine dus wel. En zoals het mensen met ‘groot gelijk’ betaamt, haalt Dermine geen enkel argument aan om zijn gelijk te bewijzen. Hij post een foto van zijn dochtertje die een schroevendraaier vastheeft, begeleid door de tekst “Hey, Bart De Wever,
look at my baby girl. Biologische programmatie aan het werk?”.Voilà. Een klein meisje houdt een schroevendraaier vast, dus de geslachten zijn perfect hetzelfde. Case closed. Terwijl het enige verrassende aan dat beeld is dat een Waals kindje, geboren uit een PS-overtuiging nota bene, enige werklust aan de dag legt. Er is hoop, dames en heren. Maar niet voor het gezond verstand.
Heisa in het federale parlement. Herman De Croo en Siegfried Bracke kregen driemaal het doorsnee pensioen boven op hun pensioen dat viermaal het doorsnee pensioen is. Kan de beste overkomen, natuurlijk. Volgens Herman De Croo is daar helemaal niks mis mee. Perfect in orde. Daar heeft hij heel lang en intensief voor gewerkt. “Het is verschenen in het Staatsblad. Ik kan er ook niks aan doen, hé”, stelt Herman. Waarna hij aankondigde dat hij het geld toch zou schenken aan de Stichting tegen Kanker. Enkele vraagjes dringen zich op. “Doet u maar, ik heb niks te verbergen. Of toch niet veel.”
Het was Herman De Croo zelf die het nieuws lanceerde op zijn eigen mediakanaal ‘hermandecroo.be’. Sinds oudsher een zeer betrouwbare nieuwsbron voor iedereen die graag Herman De Croo gelooft. De site ‘hermandecroo.be’ was formeel in het nieuwsbericht betreffende het gedrag van Herman De Croo. “Herman De Croo heeft niets onwettig gedaan, maar schenkt het ontvangen bedrag aan de Stichting tegen Kanker”, oordeelde onderzoeksjournalist Herman De Croo.
Meneer De Croo. Het is toch wat verwarrend hoor. Het is uw zuurverdiend pensioen, zegt u.
DE CROO: “Dat is het zeker. 51 jaar heb ik in dat parlement gezeten. U wil niet weten hoeveel recepties is in die jaren heb afgeschuimd.
Ik heb daar zelfs een medaille voor gekregen. Moet u de medaille van Herman De Croo zien?
Herman De Croo heeft die altijd op zak hoor.” Het is zo goed alsof we ze gezien hebben, meneer De Croo. Maar als het uw eigen zuurverdiende centen zijn, waarom geeft u ze dan weg nadat u betrapt werd?
DE CROO: “Jamaar, ik werd betrapt op iets volledig legaals, hé. Het is alsof ik betrapt werd op het oversteken van de straat bij groen licht op het voetpad. Dat doet Herman De Croo altijd.” Maar toch stort u het door aan een goed doel. Dat lijkt me alsof u toch wat schuld bekent. U maakt rechtsomkeer op het zebrapad, niettegenstaande dat het groen is.
DE CROO: “Waarom heeft u het over een zebrapad? Daar gaat het toch niet om. Dit gaat over mijn pensioen, hé. Mijn appeltje voor de dorst. Gewone mensen als u kunnen dat niet begrijpen. Pas op, ik ben voor gewone mensen hoor. Maar ik ben er geen.”
Mag ik even terugkeren naar november 2018. Toen u de pers bijeentrommelde om groothartig aan te kondigen dat u afziet van een uittredingsvergoeding. En ik citeer: “Ik heb al zoveel voldoening gekregen van de burgers, van wat ik heb mogen doen als voorzitter, als minister, als Kamerlid… Dat is bijna voldoende voor mij. Waarom moet ik dan nog die uittredingsvergoeding krijgen? Het zou dan ook een schoonheidsvlek op mijn politiek gelaat zijn als ik zou zeggen: ‘Ik ga nu nog die enkele honderdduizenden euro’s meenemen’.”
DE CROO: (leunt glimlachend achterover)
“Goed, hé. Die Herman De Croo kan het nogal uitleggen. De gewone mensen lezen dat graag en ik heb getoond hoe groots het liberale hart wel is. Gedurende vier jaar heb ik zo 96.000
euro bruto teruggegeven aan de belastingbetaler. Hoe groots is dat niet?!”
Maar u heeft het wel ingeruild voor 80.400 euro per jaar. En niet 4 jaar lang, maar voor de rest van uw leven. Is dat dan geen gigantische schoonheidsvlek op uw gelaat waardoor uw gelaat nauwelijks nog zichtbaar is?
DE CROO: “Ja maar, u benadert het mathematisch, terwijl het mij om de geste te doen is. Ik ben ook al oud, hé. Het had evengoed een besparing kunnen zijn als ik was gestorven, begrijpt u? Maar dat begrijpt u niet, als gewone mens. En ik neem u dat niet kwalijk. Er moeten nu eenmaal gewone mensen zijn.”
Om uw pensioen te betalen. Maar toch. Ook die 96.000 euro per jaar was op voorwaarde dat u bleef leven. U heeft uzelf een ‘Win for Life’ cadeau gegaan, want u moest dat extra pensioen wel degelijk zelf aanvragen.
DE CROO: “Nu bekijkt u het weer mathematisch, domme gewone mens. Herman De Croo kent bakkers die slimmer zijn dan u. En dat zijn doorgaans echt wel mentaal gehandicapten. Wat wil u dat ik doe? Het staat in de begroting, het parlement keurde het goed én het staat in het Staatsblad. Herman De Croo is geen gewone mens, maar tegen die overmacht sta ik ook machteloos. Het moest zo zijn. Ik zou het allemaal kunnen uitleggen maar dat begrijpt u toch niet.”
Tot u betrapt werd. Heeft u niet overwogen om het geld terug te betalen aan de fiscus in plaats van aan de ‘Stichting tegen Kanker’?
DE CROO: “Nooit. Dat zou een belediging zijn aan al die mensen die mij uit pure dankbaarheid dat geld schonken. De pas opgerichte ‘Herman De Croo Stichting tegen Kanker’ is de juiste bestemming. Ik hoor trouwens dat dat ook nog eens fiscaal aftrekbaar is. Daar weet Herman De Croo wel weg mee.”
En de gewone mens?
DE CROO: “Die vergeet zo makkelijk, hé.”
“Ik zou het u kunnen uitleggen, maar dat verstaan gewone mensen niet”HOE VERKLAART HERMAN DE CROO ZIJN MONSTERPENSIOEN?