Zanger en acteur Koen Crucke, bekend van onder meer ‘Samson & Gert’, is ondertussen 71 jaar, maar veel actievere artiesten dan Crucke vind je niet. Tijdens de paasvakantie heeft hij een nieuwe show, maar dat is slechts een van de vele optredens die hij dit jaar zal doen. U wist het misschien nog niet, maar Crucke komt met veel trots uit voor zijn Vlaamse identiteit: “We moeten fier zijn op onze cultuur en ons patrimonium.”
ETEN
Op 2 februari vindt in Iowa de eerste voorverkiezing plaats voor de Republikeinse kandidatuur voor de presidentsverkiezingen van later dat jaar. Officieel zijn alleen Donald Trump en Nikki Haley al kandidaat. Trump vreest echter vooral een man die zich nog niet heeft ingeschreven: Ron DeSantis.
Peilingen over wie het meest kans maakt om te winnen zijn in de VS, door de eigenaardigheden van de voorverkiezingen, geen eenvoudige zaak. De meesten schatten de steun voor Trump op iets boven de 40 procent en voor DeSantis halfweg tussen 30 en 40 procent. Twee zaken zijn duidelijk: Trump heeft nog steeds een voorsprong, maar die slinkt.
Trump is zich bewust van het gevaar. Hij voert al een tijdje meer oorlog tegen DeSantis dan tegen Joe Biden en de Democraten. Naar gewoonte heeft hij voor zijn tegenstander al een reeks denigrerende bijnamen uitgevonden: ‘Ron DeSanctimonius’ (de schijnheilige), ‘Ron Dishonest’ (de oneerlijke), ‘Ron DeEstablishment’ en ‘Meatball Ron’, een verwijzing naar de Italiaanse afkomst van de gouverneur. DeSantis laat het allemaal van zich afglijden. Hij houdt zich aan wat Ronald Reagan ooit ‘het 11e gebod’ noemde: “Je zal geen kwaad spreken over een mede-Republikein.”
De steun voor DeSantis, nochtans niet behorend tot de gematigde vleugel, groeit. Mensen zijn bereid elke mogelijkheid te overwegen om niet meer voor de Democraten te moeten stemmen zonder opnieuw bij Trump uit te komen. Dat betekent nog niet dat hij Trump zal verslaan. DeSantis is introvert en minder charismatisch. Op politiek vlak is hij echter een veel interessantere figuur.
Cultuurstrijder
In 1992 hield Patrick Buchanan een legendarische toespraak voor de Republikeinse conventie. Hij riep er zijn partijgenoten op om niet alleen aan de volgende verkiezing te denken, maar actief de strijd met links aan te gaan over de waarden van de samenleving. Hij lanceerde het begrip ‘culture wars’, dat het laatste decennium algemene ingang heeft gevonden. Zijn partij negeerde de oproep. De vernie-
tigende impact van het wokisme op de Amerikaanse samenleving (lees ook blz. 2) toont aan dat dit een vergissing was. Veel meer dan Trump is DeSantis een bewuste cultuurstrijder. Hij beperkt zich niet tot achterhoedegevechten, de traditionele strategie van conservatieven in het Westen, maar probeert de invloed van het woke fanatisme actief terug te dringen. Hij verbood in Florida genderpropaganda op scholen voor kinderen jonger dan 7. Hij benoemde overtuigde conservatieven op sleutelposities in het onderwijs, een tactiek die links al een halve eeuw toepast. Hij liet illegalen overvliegen naar Martha’s Vineyard, een schuiloord voor rijke progressieven. Wie in Vlaanderen woke wil bestrijden, kan bij DeSantis een handleiding vinden.
Rechts zal begin volgend jaar beslissen met welke generaal het naar de oorlog trekt. Links lijkt intussen tot het besef te komen dat er voor hen een grotere nachtmerrie dreigt dan Trump. “Wat moeten we het meest vrezen,” vraagt een Democraat zich af in een opiniestuk, “de waanzin van de vorige president of de bekwaamheid van de gouverneur van Florida?”
JURGEN CEDER
ROBRECHT
BOTHUYNE
VLAAMS PARLEMENTSLID & CD&V-ONDERVOORZITTER
“Ik ben Vlaming en daar ben ik fier op”
KOEN CRUCKE
ZANGER EN ACTEUR INTERVIEW
“Het bestaan van een groene partij is een fout van de geschiedenis”
Terwijl de Vlaamse regering-Jambon vorige week vechtend over de straatstenen rolde, kwam de Vivaldi-regering - een baken van stabiliteit en visionair beleid - met een heus migratieakkoord op de proppen. Wie hoopte op een structurele oplossing voor illegale migratie blijft, weinig verrassend, op zijn honger zitten.
De nood aan een akkoord was hoogdringend. We gaan opnieuw naar cijfers zoals die van de migratiecrisis van 2015. Het opvangsysteem kan de instroom niet aan en honderden mensen moesten noodgedwongen op straat slapen. En dat onder een progressieve regering - een blamage dus.
Behalve extra opvangplaatsen en het sluiten van enkele achterpoortjes heeft het akkoord niet veel om het lijf. Heel wat dingen zijn gewoon een herbevestiging van wat in de praktijk gebeurde, zoals het verbod om kinderen op te sluiten in gesloten centra (met als pervers effect dat gelukszoekers nu nog meer kinderen zullen inzetten als pasmunt voor asiel). En de grote olifant in de kamer blijft natuurlijk de aanpak van illegale migratie.
Op de Britse eilanden was enkele dagen eerder een tegenovergesteld geluid te horen. “Als je illegaal het land binnenkomt, mag je geen asiel aanvragen”, klonk het kort en bondig bij monde van premier Rishi Sunak.
Draagvlak en dialoog
Islamisering, segregatie, armoede, racisme, criminaliteit of overlast, ‘omvolking’ op lokaal of wijkniveau,… Het zijn maar enkele migratiegerelateerde samenlevingsproblemen die veel mensen als heel reëel ervaren. De oorsprong van die pijnpunten ligt lang niet altijd in de recente illegale migratiestromen. Maar willen progressieven ooit echt werk maken van een ‘warmere’ samenleving, dan kan dat niet zonder eerst illegale immigratie aan te pakken.
“Legale migratie is geen probleem, maar het grote probleem is illegale migratie, en het moeilijke raakvlak met asielzoekers”, zei socioloog Mark Elchardus recent in een interview met De Morgen. “Ik ben voorstander van een ‘Fort Europa’ met poorten.”
Een groot deel van de bevolking heeft het gevoel dat alles rond migratie boven hun hoofd beslist, of net niet beslist wordt. Maar bovenal heeft men het gevoel dat er geen regels zijn. Of erger nog: dat wie de regels overtreedt, beloond wordt. Hoe hoopt men op die manier ooit een draagvlak voor legale migratie te creëren? Het stoppen van illegale migratie zal de spanningen in de samenleving niet op magische wijze doen verdwijnen. Tot op zekere hoogte is het slechts een symboolmaatregel. Maar het is tegelijkertijd wel het absolute minimum dat nodig is om een zinvolle dialoog mogelijk te maken.
Menselijke ellende
Illegale migratie en de daaruit voortvloeiende opvangcrisis zorgen voor heel wat menselijke ellende: mensensmokkel, dakloosheid, verdrinkingen op zee, het gebruiken van kinderen als pasmunt,… Het is een paradox die wel vaker tot uiting komt aan de linkerzijde: het verlangen om menselijk leed te verzachten vermenigvuldigt het alleen maar.
TOOGPRAAT
Het boek van De Wever - ‘Over woke’ - heeft het debat over het wokisme weer doen oplaaien. Zijn critici op links ontkennen graag het licht van de zon en houden vol dat dit fenomeen bij ons verwaarloosbaar is. Bart Eeckhout in De Morgen: “Wat stelt het allemaal voor?”
Het wokisme is een strekking die blank tegenover niet-blank plaatst, heteroseksuelen tegenover homoseksuelen en transgenders, mannen tegenover vrouwen. Wat het verhaal van woke zo radicaal maakt, is dat de eerste groep - blank, man, heteroseksueel - per definitie een onderdrukker is en de andere altijd een slachtoffer, wat ook de feiten mogen zijn. Het wokisme is de beweging die de hele samenleving doorlicht op basis van dit axioma, ze radicaal wil herorganiseren en andersdenkenden volledig poogt uit te sluiten (‘cancel culture’).
Made in the US
De Wever ziet het wokisme als een product van het postmodernisme. Dat denken heeft ongetwijfeld bijgedragen aan een beschaving die obsessief aan zelfkritiek doet. Het heeft dan ook voor een vruchtbare bodem gezorgd waarin het woke-fenomeen kon woekeren, maar het oorzakelijk verband is voor de rest niet gemakkelijk aan te tonen. De Wever legt bijvoorbeeld niet uit waarom het wokisme veel feller woedt in de anglosfeer dan in de rest van het Westen, zoals bijvoorbeeld Frankrijk, waar het postmodernisme nochtans is uitgevonden.
Mijns inziens komt De Wever dicht bij de aard van het beestje wanneer hij schrijft dat “na de dood van George Floyd het wokisme als een straaljager over de oceaan naar Europa vloog”. Hij voegt eraan toe: “Een golf van Black Lives Matter-protesten in de hele wereld moest ons doordringen van hoe systemisch en structureel allerlei minderheidsgroepen slachtoffers zijn van discriminatie.”
In miniatuur kregen we toen een goed beeld van de ontwikkeling van woke. Het woord begon als de Afro-Amerikaanse versie van ‘awake’ . Wie ‘woke’ was, was ‘wakker’ over het onrecht tegen zwarten in de VS. De andere discriminaties - tegen vrouwen, homo's, transgenders - werden pas later in hetzelfde denkkader geplaatst.
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net
Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:
3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de
6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen
1 jaar: 208 euro op de kantoren.
Steunabo 1 jaar: 300 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend
rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)
Kernredactie:
Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp
Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Foto's: Belga, Photonews
voor de informele discriminatie: elke organisatie doet zijn best zoveel mogelijk zwarten in beeld te brengen. En toch geraakt het probleem niet opgelost. Terwijl de Aziaten zich in de VS al tot op het niveau van de blanken hebben getild en latino’s ook aan een inhaalbeweging bezig zijn, blijven de zwarten achter: slechtere studiecijfers, hogere werkloosheid, lager inkomen, meer betrokkenheid bij criminaliteit. Met een ideologie die het onmogelijk maakt om de zwarte gemeenschap van de VS aan te zetten tot zelfkritiek, blijft slechts één denkpiste over. Het moet wel de schuld zijn van een onzichtbaar of ‘systemisch’ racisme. Daarmee treden we een irrationele wereld binnen waarin de ‘waakzaamheid’ paranoia wordt en de feiten van geen enkel belang meer zijn. Ik bedoel dus dat woke wel een kind met vele voorouders is, maar dat er een heel directe band is met eerder recente evoluties in de Amerikaanse samenleving. Het fenomeen komt overgewaaid, met grotere kracht en snelheid dan vroeger ooit mogelijk geweest zou zijn, dankzij culturele globalisering en moderne communicatie, waardoor zelfs een bries in Amerika bij ons de politieke wind beïnvloedt.
Het belangrijkste is het maatschappelijk besef dat ‘woke’ kwaadaardig en gevaarlijk is
Reclame is in Europa een goed voorbeeld van de invloed van het Amerikaanse wokisme. Sinds George Floyd vinden bedrijven het ongepast om nog filmpjes of advertenties te maken waarin alleen of zelfs vooral blanken voorkomen. In Nederland werden
Het debat over de oorsprong van het wokisme is uiteraard minder belangrijk. Het belangrijkste is het maatschappelijke besef dat het kwaadaardig en gevaarlijk is. Het internet en andere moderne communicatie hebben ervoor gezorgd dat het fenomeen snel bij ons opdook, maar ook dat het verzet zich snel organiseerde. De waanzin van wat in de VS en het VK gebeurt, heeft ons vroeg ‘wakker’ gemaakt voor ‘woke’. Het debat over de uitgezuiverde geschriften van Roald Dahl van vorige maand was in die zin typisch. Het was een Britse uitgeverij die de beslissing nam, maar het debat was even levendig bij ons.
‘Woke’ is een kind met vele voorouders, maar er is een heel directe band met eerder recente evoluties in de Amerikaanse samenleving
Dat is ook goed. De VS en de VK tonen dat wokisme een kanker is die je nog moeilijk kan uitroeien wanneer die uitzaait van de universiteiten naar de rest van de samenleving. De schorsing van twee medewerkers van de UAntwerpen, het aan Eddy Demarez opgelegde parcours van boete en heropvoeding, de pogingen om carnaval Aalst te censureren en het schrappen van afleveringen van ‘De Kampioenen’ zijn slechts een paar voorbeelden van hoe snel het kan gaan.
Ruggengraat
Ook het boek van De Wever is daarom welkom. Het probleem is dat ik vaak de koppeling mis tussen De Wever de kritische denker met wie ik het bijna altijd eens ben, en De Wever de voorzitter van een partij die ik in de praktijk niet vaak kan betrappen op daden van moed tegen de infiltratie van woke.
De Wever spot in zijn boek bijvoorbeeld met genderneutrale toiletten, maar zijn partij was aan de macht toen in 2017 de Vlaamse overheid het verschil tussen mannen- en vrouwentoiletten (voor bezoekers) uitbande. De N-VA had ook eerder al het initiatief genomen voor geslachtsverandering op eenvoudige aanvraag, met als enige voorwaarde raad te zoeken bij transgenderorganisaties, waarvan de fanatieke invloed intussen zo nefast is gebleken bij genderkliniek Tavistock. Ben Weyts, minister voor Onderwijs, doet niets aan het verspreiden van de onwetenschappelijke ‘genderkoek’ van Çavaria of de genderpropaganda van vzw Rosa in zelfs de lagere scholen. Niemand tikte de VRT op de vingers voor haar aanpak van Eddy Demarez en de N-VA in het Vlaams Parlement verdedigde de beslissing zelfs.
Waarschuwen voor het probleem is goed, maar daadwerkelijk weerstand bieden zal
Paul Magnette is net met een stalinistische score herverkozen als PS-voorzitter. En de teneur voor de verkiezingscampagne is al duidelijk. Tegen de zogenaamde ‘rijken’ en voor hogere belastingen. Een verwachte kopie van de PTB/PVDA en een demagogie die de partijen die straks met de PS willen regeren eigenlijk nu al pijn kan doen.
Dat de Franstalige socialisten een populistische verkiezingscampagne voeren is niet nieuw. Even terug in de tijd. We zijn 1987-1988. Na vijf jaar oppositie viert de Parti Socialiste een klinkende verkiezingsoverwinning. In de Waalse kantons wordt een historisch hoge score van 44 procent gehaald. Het succes is deels te danken aan de Voerense woelwater José Happart. Voorzitter Guy Spitaels haalde het stemmenkanon binnen, ook al heeft Happart weinig van een socialist. Bij de regeringsonderhande-
De PS wordt opgejaagd door de PTB/PVDA en zolang dat het geval is, lijkt het erop dat met de PS geen land te bezeilen valt
stemmen en weinig meer. Bedoeling van de PS was gewoon opnieuw regeringsverantwoordelijkheid op te nemen, een staatshervorming te onderhandelen en een einde te maken aan het herstelbeleid van twee rooms-rode regeringen. De PS had toen ook de luxe dat er op haar linkerzijde geen echte oppositie was. De groenen van Ecolo kampten nog met groeipijnen.
De huidige situatie is totaal anders. De PS wordt opgejaagd door de neocommunisten van de PTB/PVDA en zolang dat
PS wordt hier een kopie van de neocommunisten van de PTB/PVDA van Raoul Hedebouw. De economische nonsens - ja zelfs de leugens - die hier verkocht worden, zijn niet bij te houden. Magnette heeft het constant over de rijken die meer moeten betalen. Wat in de praktijk neerkomt op vooral de middenklasse die meer belastingen zal moeten betalen, terwijl de fiscale druk hier al torenhoog is.
De Europese Commissie waarschuwt dat landen zoals België straks meer begrotingsdiscipline aan de dag moeten leggen. Waarna die waarschuwing door de PS wordt weggelachen. Magnette zegt verder dat wie 42 jaar heeft gewerkt recht moet hebben op een volwaardig pensioen, terwijl de gemiddelde effectieve loopbaan hier 33 tot 35 jaar bedraagt.
De PS-voorzitter krijgt bij zijn discours steun van zijn secondant Thomas Dermine. De staatssecretaris voor Relance en Strategische Investeringen maakt het nog bonter. Hij haalt regelmatig de Vlaams-Waalse transfers aan en relativeert die weg. Ze zijn niet zo hoog als in andere landen, is zijn boodschap. Alleen maakt Dermine hier meestal vergelijkingen met regio’s in landen met een andere staatsstructuur (zoals het nog altijd relatief centralistische Frankrijk).
Verder herhaalt hij constant het riedeltje dat Wallonië nog altijd een achterstand moet inhalen op andere oude industriële regio’s. Maar met een werkzaamheidsgraad van 65 procent doet Wallonië het nog altijd veel slechter dan andere vroegere ‘rust belts’ zoals Lotharingen of de oude Britse industriegebieden. Daar zitten ze al mooi boven de 70
En uiteraard bleef minister van Werk Pierre-Yves Dermagne niet achter in een interview met De Standaard. Zijn principe: wij willen hervormen, maar niets doen om het onhoudbare begrotingstekort in te perken, niets om meer mensen aan het werk te krijgen en niets om de pensioenen betaalbaar te houden. Zo zet men zijn toekomstige coalitiepartner
De economische nonsens - ja zelfs de leugens - die verkocht worden, zijn niet bij te houden
En toch. Eerste minister Alexander De Croo zegt voor een tweede mandaat te willen gaan. Een internationale functie wordt blijkbaar moeilijk. Bij zijn partij, Open Vld, denkt men blijkbaar dat er nog altijd een kans bestaat om een kanseliersbonus binnen te rijven en zo de electorale schade te beperken. Kan zijn. Maar als De Croo verder wil regeren, dan zal dat met de PS moeten zijn. Hij kan moeilijk anders doen dan een Vivaldi-bis verdedigen. Dan rijst de vraag of de demagogische koers van de PS het komende jaar niet negatief zal afstralen op De Croo en zijn partij. De redenering dat de socialisten in Wallonië een radicale campagne voeren en na de verkiezingen wel zullen bijdraaien, gaat eigenlijk niet op. Ze hebben hun radicalisme tijdens de regeringsonderhandelingen voor Vivaldi I niet afgegooid, waarom zouden ze het nu doen?
Ook de N-VA moet opletten. Voorzitter Bart De Wever distantieert zich weliswaar meer en meer van de PS en hamert erop dat hij geen klassieke nieuwe staatshervorming wil met ellenlange onderhandelingen. En dat als de PS zelf een radicaal-links beleid wil voeren, ze dit zonder de N-VA zal moeten doen en zonder Vlaams geld. Allemaal goed en wel, maar de perceptie overheerst dat De Wever en co op zijn minst onderhandelingen zullen voeren met de PS om tot een gemeenschappelijke basis te komen. Met een partij die een extreemlinkse boodschap aan het verkondigen is. Daar zullen de andere partijen De Wever tijdens de hele verkiezingscampagne mee confronteren. Hij zal al zijn verbaal talent nodig hebben om dat te counteren.
Het kwam amper in het nieuws, maar sinds vorig jaar heeft België opnieuw een tekort op de lopende rekening. De lopende rekening omvat internationale handel in goederen en diensten en transacties in inkomens allerhande zoals kapitaal en beleggingen. Een groot lopend tekort betekent een belangrijk Belgisch inkomensverlies tegenover het buitenland. Of beter gezegd: voor Vlaanderen, dat hier de welvaarts- en exportmotor is.
goed is voor 80 procent van de uitvoer van België.
Een factor die hier meespeelt, is een daling van de uitvoer van coronavaccins in 2022 door Pfizer in Puurs. Maar dat is slechts één element. Zo zijn ingevoerde landbouwgrondstoffen (onder andere kunstmest) tussen 2021 en 2022 duurder geworden in vergelijking met onze exportproducten. Ook tijdelijk is dan weer de verschuiving op het saldo van de dienstenbalans die sterk is afgenomen, vooral doordat Belgen na de coronaperiode opnieuw meer reisden naar het buitenland en dus meer geld naar het buitenland deden vertrekken.
Het is niet altijd de meest aangename lectuur, maar toch kan het geen kwaad zich te verdiepen in het jaarverslag van de Nationale Bank. 300 bladzijden met tal van grafieken en één ervan kreeg relatief weinig aandacht. Namelijk die van de lopende rekening van de betalingsbalans. Voor niet-economen: de lopende rekening bestaat uit de goederen- en dienstenrekening (exportontvangsten en importuitgaven) en de inkomensrekening (primaire inkomens en inkomensoverdrachten van en naar het buitenland zoals kapitaalbewegingen).
Welnu, die lopende rekening van de betalingsbalans is in 2022 omgeslagen in een belangrijk tekort van ongeveer 4 procent van het bruto binnenlands product of bbp.
Daar waar de voorbije zeven jaar er een licht overschot was van 0,5 procent van het bbp. Een deficit is verontrustend, want het betekent een belangrijk inkomensverlies tegenover het buitenland, voor België en vooral voor Vlaanderen, de motor van de
Zondag 19 maart 2023 14u30
economie. We zien onze welvaart niet alleen naar Wallonië, maar ook naar het buitenland wegsijpelen.
Het kan geen kwaad de oorzaken en gevolgen van dat tekort te analyseren. Uiteraard speelt de energiecrisis hier een cruciale rol. De sterke stijging van de gas- en elektriciteitsprijzen tussen 2021 en 2022 hebben de in België ingevoerde energie veel duurder gemaakt. Daardoor is het klassieke tekort op onze energiebalans toegenomen van 2,8 procent van het bbp in 20152021 tot 4,4 procent van het bbp in 2022. Je
WOKE VAN DE WEEK
zou kunnen zeggen: geen man overboord, want het verdwijnen van die euro’s naar het buitenland om energie te betalen is een tijdelijk fenomeen. De gas- en elektriciteitsprijzen zijn ondertussen aan het dalen. Toch is er geen reden tot juichen. Want wat zien we als de lopende rekening wordt uitgezuiverd van energiekosten? Dan is ook het traditionele overschot op de lopende rekening van onze betalingsbalans van vorig jaar bijna volledig weggesmolten. Concreet betekent dit dat de opbrengst van onze export niet langer hoger is dan de kosten die we moeten betalen voor wat we invoeren. Dus is onze handelsbalans ver stoord. Slecht nieuws voor Vlaanderen dat
Wél structureel is dat de uitvoer onder druk komt door een snellere stijging van allerlei kosten en vooral de loonkosten (door de automatische loonindexering) dan in de buurlanden. Kortom, onze producten worden duurder dan die van hun buitenlandse concurrenten. Zo dreigen onze bedrijven marktaandeel te verliezen. In een analyse van de lopende rekening was Pieter Timmermans, topman van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) duidelijk: “Voor onze bedrijven wordt 2023 dus een moeilijk jaar waarin ze zullen moeten kiezen tussen de pest (prijzen verhogen en marktaandelen verliezen) en de cholera (prijzen minder verhogen en winstgevendheid zien slinken). Kiezen ze meer voor de eerste optie, dan dreigen we bovendien geconfronteerd te worden met een langdurigere loon-prijsspiraal. Kiezen ze meer voor de tweede optie, dan dreigen we achterop te raken inzake investeringen in innovatie, vergroening en digitalisering.”
Het logische gevolg van die bezorgdheid zou zijn dat de beleidsmakers iets doen aan de verzwakte Belgische concurrentiepositie en het verlies aan marktaandeel. Voor de euro was dat een devaluatie van de munt. Nu is dat matiging van de brutoloonkost (de werknemer dient netto niets te verliezen) en lagere sociale bijdragen en andere bedrijfstaksen. Maar de regering-De Croo heeft van de concurrentiekracht van de bedrijven nooit een prioriteit gemaakt en zal dat ook een jaar voor de verkiezingen niet
Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien
Woensdag 8 maart vond de jaarlijkse hoogmis van de vrouwenrechten plaats: Internationale Vrouwendag. De legitieme grieven van de eerste feministische golven maakten intussen plaats voor de woke obsessies van de jongste golven. Iets wat ook terug te zien was in de vele acties die naar aanleiding van 8 maart gevoerd werden.
De prijs van de onnozelste actie gaat dit jaar wellicht naar het Koninklijk Atheneum in Halle. Bij aanvang van de lessen werd de leerlingen uitgelegd dat jongens staand de lessen mochten volgen, terwijl de meisjes mochten gaan zitten. Vervolgens werd chocolade uitgedeeld aan de meisjes en niet aan de jongens.
Naar verluidt ontstond er vervolgens een discussie over waarom sommige mensen privileges kregen en anderen niet, en de rol van transgenders in dat alles.
Turkije
“We hebben naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag een discussie willen uitlokken over ongelijkheid die er vandaag nog altijd is. We stellen vast dat dit toch veel reacties uitlokte”, zegt geschiedenisleerkracht Bart Legroux tegen VRT NWS. “En wat we deden was niet eens echt verzonnen. Nog niet lang geleden ging Ursula von der Leyen samen met Charles Michel op bezoek bij de Turkse president Erdogan, waar er enkel een stoel stond voor Michel en niet voor Von der Leyen.”
De actie werd naar alle duidelijkheid niet gevoerd in het atavistische Turkije, waar het zetelincident plaatsvond en waar
op 8 maart nog vrouwenrechtenactivisten van de straat geplukt werden, maar in Vlaanderen, waar zoals iedereen weet vrouwen niet mogen gaan zitten en ze geen chocolade mogen eten.
Negativisme
Dezelfde avond beklaagde N-VA’ster Els van Doesburg in De Afspraak dat 8 maart niet wordt aangewend om de verwezenlijkingen van het feminisme te vieren, maar dat de dag vooral baadt in het negativisme. Het ligt dan ook niet in de aard van de woke-ideologie om naar oplossingen te zoeken, maar wel problemen (uit) te vinden.
“De emancipatie van de westerse vrouw is voltooid”, zegt van Doesburg. “Een man mag in dit land niks dat een vrouw ook niet mag, we mogen exact dezelfde dingen. En de rest dat doe ik zelf wel.”
Op vraag van sommige sectoren en ook om meer buitenlandse studenten aan te trekken, willen de Vlaamse universiteiten de opleiding burgerlijk ingenieur in het Engels aanbieden. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts gaat op deze vraag niet in. “Ik wil meer aandacht voor het Nederlands: van de kleuterschool tot de universiteit”, laat hij weten. Minister Weyts krijgt daarvoor steun van professor Bruno De Wever. Hij wijst erop dat er zich in Nederland op het hoogste politieke niveau een taalstrijd aan het afspelen is.
In Vlaanderen is het verboden om de plaatsing van een digitale meter te weigeren. Volgens Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) riskeer je zelfs dat Fluvius de digitale meter met hulp van een deurwaarder en slotenmaker komt plaatsen. Een Europese verplichting volgens Vlaanderen, maar dat klopt niet helemaal.
Alle EU-landen moeten ervoor zorgen dat tegen 2024 80 procent van de aansluitingen op het gasen elektriciteitsnetwerk digitaal zijn. Momenteel zijn in Vlaanderen 40 procent van de aansluitingen digitaal en dus schermt de Vlaamse overheid met een verplichting van Europa. Niet juist, want bijvoorbeeld Nederland, dat samen met België in 1952 lid werd van de EGKS, voorloper van de EU, legt geen verplichting op.
goed zijn. Alles moet, niets mag nog in dit Vlaanderen”, aldus Van Rooy. Vlaanderen had volgens hem “wel wat tegengas kunnen geven” tegen deze Europese richtlijn.
WANNES NEUKERMANS
De Vlaamse universiteiten zijn vragende partij om de opleiding burgerlijk ingenieur in het Engels aan te bieden. De huidige regelgeving schrijft voor dat voor elke Engelstalige master een Nederlandstalig equivalent moet worden voorzien. Volgens de universiteiten stuit dit niet enkel op praktische problemen, maar valt de financiële kost daarvan duur uit.
Bovendien is de toekomst van deze opleiding Engelstalig, menen de universiteiten. Daarmee kunnen de universiteiten ook meer buitenlandse studenten aantrekken. De universiteiten wijzen ook op de internationalisering van het onderwijslandschap en de prominente rol van het Engels daarin, maar ook op de krapte op de arbeidsmarkt. Het aantrekken van buitenlands talent kan deze leemte opvullen. Ook Voka en essenscia, de sectorfederatie van de chemie- en farmasector, zijn vragende partij.
Taal- en sociale kloof
Sinds de jaren negentig hebben onze noorderburen doelbewust buitenlandse studenten aangetrokken. “De gevolgen zijn dramatisch”, zegt Kris Versluys - hoogleraar Engels aan de UGent - aan De Standaard. In de meeste Nederlandse universiteiten wordt er nog amper in het Nederlands gedoceerd. In Nederland wordt bijna driekwart van de masters in het Engels aangeboden. In Vlaanderen is dit een kwart.
Als we de Vlaamse rectoren hun zin laten doen, dan wordt er in Vlaanderen geen Nederlandstalige opleiding burgerlijk ingenieur meer aangeboden. Ben Weyts wijst erop dat de Vlaamse studenten “recht op een kwaliteitsvolle Nederlandstalige opleiding” hebben.“Het academisch aanbod moet toegankelijk en democratisch blijven. We moeten ook vermijden dat er een taalkloof ontstaat tussen bijvoorbeeld universitair geschoolde ingenieurs met enkel nog Engelstalig jargon en praktijkgeschoolde stielmannen en -vrouwen waarmee ze misschien moeten samenwerken en die hun leerplichtonderwijs in het Nederlands genoten hebben”, besluit de minister. De meerderheid van de studenten kiest nog steeds voor een Nederlandstalige opleiding.
De Vlaamse regering vreest terecht dat de slinger wel eens zou kunnen doorslaan. In het verleden werden verschillende aanvragen om andere
opleidingen aan hogescholen en universiteiten in het Engels aan te bieden, geweigerd. Bovendien gaan ook in het secundair onderwijs steeds meer stemmen op om twee- of drietalig onderwijs aan te bieden. Honderd jaar geleden kreeg Vlaanderen zijn eerste volwaardige Nederlandstalige universiteit. We moeten blijven inzetten op het Nederlands als kwaliteitsvolle taal, maar ook als bindende factor in een steeds meer multiculturele omgeving. Het Nederlands is ‘de maïzena van onze samenleving’.
Bruno De Wever wijst erop dat er zich in Nederland op het hoogste politieke niveau een taalstrijd aan het afspelen is. “Dat heeft alles te maken met de ongebreidelde verengelsing van het hoger onderwijs aldaar.” De Wever wijst ook op een sociale kloof: de verengelsing bemoeilijkt de doorstroom van sociaal zwakkeren naar het hoger onderwijs.
In Nederland verwijst men naar Vlaanderen om het Nederlands als onderwijstaal opnieuw tot regel te maken, terwijl in Vlaanderen steeds meer stemmen opgaan om meertalig onderwijs in te voeren. “De Nederlandse ervaring van de afgelopen jaren leert dat als je niet reguleert de verengelsing vrij spel heeft”, schrijft Bruno De Wever in De Standaard.
Bovendien is het slecht gesteld met de kennis van het Nederlands in het onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat een significant deel van de leerlingen in het tweede jaar secundair de eindtermen van de basisgeletterdheid niet haalt. Deze leerlingen lezen zo slecht dat ze een eenvoudige mail niet begrijpen. “De verengelsing roept terecht weerstand op: voor je het weet zijn we een generatie kwijt”, schreef Paul Scheffer vier jaar geleden reeds in NRC Handelsblad.
Volgens Scheffer is het nodig dat de politiek grenzen trekt. Door “hun zucht naar internationalisering” hebben de universiteiten het algemeen belang uit het oog verloren. Het lerarentekort, de laaggeletterdheid en de verengelsing hebben volgens Paul Scheffer één ding gemeen en dat is “een algehele verwaarlozing van ons onderwijs”. Vlaanderen kan een nieuwe taalstrijd missen als kiespijn.
In Nederland heeft ruim 87 procent van alle woningen een digitale meter. Het Europese streefdoel is daar al lang bereikt. De Nederlandse overheid is niet alleen sneller begonnen met het plaatsen van die meters, maar geeft de Nederlander ook de optie om die digitale meter uit te schakelen, zodat hij niet automatisch op afstand uitgelezen wordt.
Wie in ons land stelselmatig weigert om een digitale meter te laten plaatsen, riskeert gerechtelijk vervolgd te worden. De eerste ingebrekestellingen worden beboet, wie dan nog weigert, riskeert voor de rechter te verschijnen.
“Alles moet, niets mag nog in dit Vlaanderen”
Wie die zaak tegen Fluvius verliest, betaalt de juridische kosten en zal nadien verplicht worden om toch een digitale meter te plaatsen. “Als deze dan nog steeds weigert om een digitale meter te laten plaatsen, zal Fluvius gedwongen worden om desnoods met een deurwaarder en slotenmaker de digitale meter te plaatsen”, vertelde minister Demir in het parlement.
Vlaams Parlementslid Sam van Rooy (Vlaams Belang) ondervroeg de minister hierover in de bevoegde commissie. “Minister Demir is wereldvreemd als ze denkt dat dit soort maatregelen
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.
Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.
Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.
Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
Minister van Onderwijs Ben Weyts“Fluvius zal digitale meters desnoods met hulp van deurwaarders en slotenmakers plaatsen”
Het geruzie over stikstof heeft een zware hypotheek gelegd op de relatie tussen N-VA en cd&v. Op korte termijn dreigt dit de huidige Vlaamse regering te verlammen. Maar op langere termijn kan dat betekenen dat Crevits, Brouns en Dalle reeds de allerlaatste Vlaamse cd&vministers zijn. Federaal mag de partij in 2024 misschien nog één of twee ministers benoemen voor ook daar de boeken definitief dicht gaan.
Cd&v is dan wel (even) in de bres gesprongen voor de Vlaamse landbouw, de vraag is of dat electoraal ook iets waard is. In de traditionele media maken vooral klimaathysterische bobo’s de dienst uit, en daar valt voor cd&v dus weinig of niets te rapen. Wie het nieuws buiten de traditionele media zoekt, zit vaak al van tevoren in het vaarwater van Vlaams Belang, N-VA of de PVDA. De recente inspanning van cd&v-minister Brouns om op Facebook enkele advertenties te plaatsen, zal daar weinig aan veranderen. We denken daarom dat wie het gehad heeft met de stikstofnormen eerder bij de partij van Tom Van Grieken dan die van Sammy Mahdi zal uitkomen.
Weg naar paars-geel in Vlaanderen wijd open Een jaar is een eeuwigheid in de politiek. Er kan dus nog veel gebeuren tussen nu en de Vlaamse verkiezingen van volgend jaar. Maar zoals het er nu naar uitziet, is de
kans gering dat de cd&v de relatie met N-VA nog voor de volgende Vlaamse regeringsonderhandelingen zal weten te repareren.
Omgekeerd zullen Vooruit en Open Vld er zich voor hoeden in dezelfde situatie als cd&v terecht te komen. Let wel: beide partijen zullen er wel voor zorgen dat ze genoeg afstand houden van de N-VA, bijvoorbeeld door een straffe uitspraak in een interview of een harde interpellatie in het Vlaams Parlement. Er is niets gevaarlijker voor een toekomstige coalitie dan dat de kiezer de indruk krijgt dat alles eigenlijk al bedisseld is, want dan gaat hij op zoek naar de toekomstige oppositiepartijen. Maar Open Vld en Vooruit zullen er zich wel voor hoeden om de zaken zo op de spits te drijven dat hun relatie met de N-VA in gevaar zou komen. De stikstofruzie heeft er daardoor voor gezorgd dat de weg naar een paars-gele Vlaamse regering in 2024 meer dan ooit open ligt, zelfs al zou die een meerderheid van maar één zetel hebben in het Vlaams Parlement.
We zien maar twee scenario’s waarbij cd&v na de volgende verkiezingen toch terug in de Vlaamse regering zetelt. In het eerste scenario haalt paars-geel geen meerderheid en blijkt de aversie van N-VA tegenover Groen ondanks alles toch nog groter te zijn dan die tegenover cd&v. Cd&v zal het dan in de stembus goed moeten doen om meer dan één Vlaamse minister te mogen leveren. Het tweede scenario is er een waarbij Vivaldi niet alleen federaal verdergaat, maar ook regionaal in Vlaanderen een meerderheid haalt en daar van start gaat. In dat geval mag cd&v rekenen op twee Vlaamse ministerpostjes. Maar wat kan cd&v in een Vlaamse regering aanvangen met één of twee ministers? En als de partij in de oppositie gedwongen wordt, of zelf voor de oppositie kiest, zou ze zich daar dan kunnen herbronnen om er in 2029 weer te staan? Zoals reeds gezegd, is een jaar een eeuwigheid in de politiek, om over zes jaar nog maar te zwijgen. Maar het zou ons verbazen als de Vlaamse christendemocraten de trend van de laatste 75 jaar in de loop van de komende jaren fundamenteel zouden weten om te buigen. De conclusie blijft dus dat Crevits, Brouns en Dalle waarschijnlijk de laatste, of eventueel de op één na laatste, Vlaamse cd&v-ministers zijn. Dat het aantal toekomstige Vlaamse cd&v-ministers op één hand te tellen is, is hoe dan ook een uitgemaakte zaak.
Nog één of twee federale cd&v-ministers
Federaal ziet het er iets beter uit voor de cd&v, al kunnen we ook daar niet bepaald spreken van een overvloed aan ministerpostjes in de komende regeringen. De beste kansen maakt de partij bij een voortzetting van Vivaldi, maar veel meer dan ofwel een minister en een staatssecretaris als de partij de kleinste wordt aan Vlaamse zijde, of twee ministers als ze Groen achter zich kan laten, wordt het dus niet. Vergeet niet dat er aan Vlaamse zijde maar zeven ministerposten te verdelen zijn als een Franstalige eerste minister wordt.
Het alternatief is een paars-gele constructie die zonder cd&v een paar zetels te kort komt om aan een meerderheid te raken. In dat geval zit er voor cd&v echt niet meer in dan een minister en een staatssecretaris.
Het is moeilijk om een scenario te bedenken waarbij cd&v in 2024 opnieuw in de federale regering geraakt zonder dat er aan Vlaamse zijde slechts zeven ministerportefeuilles beschikbaar zijn voor vier deelnemende partijen. Nog moeilijker is het om een scenario te bedenken waarbij cd&v in 2029 nog relevant is om mee te spelen in federale regeringsonderhandelingen. Daarmee kondigen de regeringsonderhandelingen van 2024 zich voor cd&v op alle niveaus zonder meer als historisch aan, al is dat niet op een manier die een partij zichzelf graag toewenst.
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) had Yannick F.D., de Ivoriaan die wordt beschuldigd van de verkrachting van een studente op de campus van de ULB, sneller kunnen uitwijzen. Hij werd immers eerder al veroordeeld voor slagen en verwondingen met de dood tot gevolg. N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman (N-VA) pleit ervoor om ordeverstoorders en geweldplegers sneller hun verblijfsrecht te ontnemen, vooral nu blijkt dat het aantal zedenfeiten dat wordt gepleegd door asielzoekers en illegalen in stijgende lijn zit.
of de nationale veiligheid. “Dat is hier duidelijk het geval. Als zelfs doodslag geen gevaar vormt voor de openbare orde, wat dan wel?”, vraagt Roggeman zich hardop af. Daarom betreurt Roggeman dat de staatssecretaris geen gebruik heeft gemaakt van haar bevoegdheid om de verblijfsvergunning van Yannick F.D. in te trekken. “De verkrachting van een Franstalige studente aan de ULB had niet mogen kunnen plaatsvinden. De verdachte had niet meer in het land mogen verblijven”, oordeelt hij.
Op een parlementaire vraag van Roggeman antwoordde staatssecretaris de Moor dat de uitwijzing van de Ivoriaan zal worden voorbereid als hij definitief wordt veroordeeld voor de verkrachting.
cijfers die Roggeman opvroeg bij de Moor blijkt dat het aantal zedenfeiten dat wordt gepleegd door asielzoekers en illegalen in stijgende lijn zit. Zo stelde de politie vorig jaar 165 zedenfeiten vast. Dat is een stijging ten opzichte van 2021 en 2020: toen ging het om
respectievelijk 139 en 129 vaststellingen.
Voor Roggeman tonen de cijfers aan dat een “structurele aanpak” nodig is. “Wie onze gastvrijheid misbruikt door zich letterlijk te vergrijpen aan onze inwoners, moet stante pede de deur gewezen worden”, besluit hij. “Wachten op een tweede veroordeling, brengt alleen meer pijn en schade voort.”
Yannick F.D., de Ivoriaan met verblijfsrecht in België die vorig jaar een Franstalige studente aan de ULB op brutale wijze verkrachtte, werd eerder al veroordeeld tot 30 maanden cel voor slagen en verwondingen met de dood tot gevolg. Hij had zijn slachtoffer, een dakloze man, ernstig toegetakeld met een ijzeren staaf en vervolgens met zuur overgoten. De man overleed later aan zijn verwondingen.
Volgens N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman (N-VA) had bevoegd staatssecretaris Nicole de Moor (cd&v) het verblijfsrecht van de man in kwestie al eerder moeten intrekken, nog voor de verkrachting had kunnen plaatsvinden. Dat kan de staatssecretaris doen wanneer voldoende gemotiveerd kan worden dat iemand een gevaar vormt voor de openbare orde
“Te weinig en te laat”, besluit het N-VA-Kamerlid. “De staatssecretaris of haar gemachtigde moet sneller ingrijpen wanneer personen een gevaar vormen voor de openbare orde. Dit drama had vermeden kunnen worden.”
De verkrachting op de campus van de ULB-campus is bovendien geen alleenstaand geval. Uit
“De Moor had Ivoriaanse verdachte sneller kunnen uitwijzen”ANTON SCHELFAUT
Hoewel hij altijd pogingen doet om geloofwaardig en ernstig over te komen, zelfs met een zweem naar staatsmanschapszin, toch lukt het hem nooit goed. Hij wil met de grote politici meespelen, maar zijn goed geacteerde verontwaardiging over het politieke gebeuren komt soms toch iets te gekunsteld over. Zijn jong uiterlijk - waar natuurlijk niets mis mee is - heeft daar zeker iets mee te maken, waardoor Jos D'Haese (30) wel eens smalend en wat denigrerend ‘Joske’ wordt genoemd door zijn collega's in het Vlaams Parlement.
Enkele decennia geleden zou men hem een ‘Amadees’ hebben genoemd. ‘Alle macht aan de arbeiders’, weet u nog? Vandaag is hij een PVDA’er, van de ‘Partij van de Arbeid’. Of liever: een PVDA/ PTB’er, want de neocommunisten in Vlaanderen en Wallonië houden van het ene en ondeelbare vaderland België. Van een autonoom Vlaanderen houden ze niet, maar het houdt hen niet tegen om toch maar in het Vlaams Parlement te gaan zetelen.
Tussen hamer en aambeeld
De partij van D’Haese zit gewrongen tussen Vooruit en Groen. Het kiezerspubliek is verschillend. Terwijl Vooruit het moet hebben van de geschoolde arbeider en bediende, vaak met een klassiek-rode stamboom, en Groen van de intellectuele, progressieve middenklasse van tweeverdieners, vaak producten uit het katholiek onderwijs en de verlinkste katholieke jeugdbewegingen, omringt de PVDA zich met mensen uit de oude arbeidersklasse, maar ook met dogmatische jonge intellectuelen, veelal met weerzin tegen het kapitalistische Westen. Ze halen vaak de mosterd in de oude ‘paradijzen van arbeiders en boeren’, zoals Noord-Korea, Cuba of China. Links is dus een bont allegaartje waarin men langs harde ideologische lijnen ‘living apart together’ leeft. Ze spannen alleen samen tegen een gemeenschappelijke vijand, zoals rechtse partijen en conservatieven.
Gepokt en gemazeld
Jos D’Haese groeide op in het oude arbeidersbastion Hoboken, als zoon van een linkse beeldhouwer en Mie Branders, sinds enkele decennia dokter bij ‘Geneeskunde voor het Volk’. Hij kreeg er het marxisme met de paplepel ingegoten. Hij was actief in de Jeugdbond voor Natuur en Milieu, maar ook voorzitter van Comac, de activistische studentenbeweging van de PVDA. Comac is de afkorting van ‘Change, Optimisme, Marxisme, Activisme, Creativiteit’ en richt zich onder andere op acties rond klimaatverandering, tegen racisme, seksisme, nationalisme en voor lgbtq+ en ‘vrede’. In 2018 studeerde hij af als bioloog aan de Universiteit Antwerpen. In dat jaar werd hij verkozen in de districtsraad van Borgerhout en in 2019 in het Vlaams Parlement, waar hij meteen fractievoorzitter werd. Gepokt en gemazeld in het militante activisme wil hij er over alles zijn zeg doen. In 2021 was hij op de socialemedia-app TikTok de meest gevolgde Vlaamse politicus, niet toevallig het medium dat gelinkt wordt aan de Chinese inlichtingendiensten en dat daarom nu veiligheidshalve gebannen wordt voor ons overheidspersoneel.
Onthoudingen
Hoewel de PVDA zegt alle banden met ‘het buitenland’ te hebben verbroken, blijft het voor Jos D’Haese en zijn kornuiten bijzonder lastig om afstand te nemen van figuren of toestanden uit het verleden. Zo neemt hij geen formele afstand van de Russische dictator Jozef Stalin (“Ik wil de historische balans over Stalin niet opmaken”) en onthielden hij en zijn fractie zich bij een resolutie die de hongersnood van 1931-1933 (met miljoenen doden tot gevolg) in Oekraïne wil laten erkennen als genocide door de Sovjet-Unie. Ook een resolutie waarin gewaarschuwd wordt dat er een ernstig risico van genocide tegen de Oeigoerse minderheid door China bestaat, onthielden Jos en co zich. Wanneer hem recent werd gevraagd wie hij het meest vertrouwt, aarzelde hij niet om te zeggen: “China is een minder groot gevaar voor de vrede dan de Verenigde Staten.”
Het is duidelijk dat met Jos D’Haese een onvervalste agitprop aan het werk is die zijn strijd tegen rechts vooral voert om zijn uiterst-linkse agenda af te dekken, ‘de strijd’ te voeren voor een ‘eigentijds’ marxisme in België en daarbij argeloze jongeren te lijmen. Het is bedenkelijk dat Groen en Vooruit niet te beroerd zijn om bijvoorbeeld in het district Borgerhout of in Zelzate met dit soort rattenvangers van Hamelen te besturen.
Alexander De Croo:
Alexander De Croo (Open Vld) blijft naar eigen zeggen bereid om opnieuw premier te worden in 2024. Dat zegt hij op de Franstalige zender RTL-TVI, met de belangrijke nuance dat het “van het kiesresultaat zal afhangen”. “Indien de uitslag het toelaat, zie ik dat er nog veel werk op tafel ligt. En voor mij zou de prioriteit zijn het te kunnen voortzetten”, klinkt het. Wie als regeringsleider uiteindelijk verantwoordelijk is voor het feit dat het werk op tafel blijft liggen, kwam niet aan bod in het interview.
Definitieve sluitingen
Het te kleine personeelskorps bij de SPC heeft gevolgen voor de dagelijkse werking op het terrein. Verlinden heeft de posten van SPC in Leuven en Hasselt definitief gesloten, die al niet meer bemand waren en onaanvaardbaar hoge interventietijden hadden. “Om de afnemende slagkracht van de SPC te verdoezelen heeft Verlinden besloten om via een omzendbrief de verantwoordelijkheid voor de veiligheid in de stations voortaan bij de lokale politiekorpsen te leggen”, aldus het VB-Kamerlid. “Maar niet elk lokaal korps beschikt over voldoende mankracht en middelen om deze bijkomende taak op zich te nemen.”
Volgens Troosters getuigt het beleid van Verlinden “van een compleet gebrek aan interesse voor de veiligheidsproblemen waarmee treinreizigers en spoorpersoneel dagelijks worden geconfronteerd”.
WANNES NEUKERMANS
Het aantal agenten bij de Spoorwegpolitie (SPC) is het afgelopen jaar gedaald, terwijl de veiligheidsproblemen in treinen en op stations blijven toenemen. Uit cijfers die Kamerlid Frank Troosters (Vlaams Belang) heeft opgevraagd bij minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) blijkt dat het SPC-korps in 2021 is gedaald tot 486 agenten. In 2022 daalde het aantal tot 474. Troosters noemt de daling “totaal onaanvaardbaar”. Hij pleit voor onmiddellijke investeringen in de aanwerving van spoorwegagenten.
De veiligheidsproblemen op treinen en stations - zwartrijden, vandalisme, kabeldiefstallen, intimidatie en geweld tegen reizigers en spoorpersoneel - gaan de afgelopen jaren in stijgende lijn.
“Jaar na jaar belooft Verlinden prioritair werk te maken van de volledige invulling van de voorziene personeelskaders bij de SPC, maar nooit komt daar iets van in huis”, aldus Troosters. “Am-
per 80 procent van het voorziene personeelskader is ingevuld. De cijfers voor agenten die effectief actief zijn op het terrein liggen zelfs nog lager.”
Opvallend zijn de regionale verschillen binnen het SPCkorps. Luik en Charleroi hebben zelfs een overcapaciteit, terwijl Limburg slechts 38 procent en Vlaams-Brabant slechts 8 procent invulling hebben.
Waarom is de digitale meter in Vlaanderen verplicht, maar in Nederland niet?
Rector UGent nuanceert heisa rond Dumolyn: “Iedereen mag vrijuit spreken, binnen marges van wetgeving”
Landbouw- en voedselexpert Louise O. Fresco: “Stikstofprobleem is politieke keuze”
Bouwvakkers boren gaten in dak van kraakpand asielzoekers “om gebouw onleefbaar te maken”
Open Vld beraadt zich over ‘spookleden’ in Brusselse afdeling
ZIJN Er bestaat een algemene academische consensus dat rechtse mensen gemiddeld gelukkiger zijn dan linkse, of, om het met de woorden van onze Amerikaanse vrienden te zeggen: “Conservatives are happier than liberals”. Onlangs is in de Verenigde Staten een nieuwe studie gepubliceerd waaruit blijkt dat jonge linkse mensen (‘liberals’) beduidend minder gelukkig zijn dan jonge Republikeinse aanhangers.
Laten we de semantische moeilijkheid uit de weg ruimen: met ‘liberal’ bedoelen we in Amerikaans Engels tegenwoordig ‘links’, en zelfs radicaal-links (centrumlinks wordt gewoon aangeduid met de partijpolitieke term Democraat). Deze minder gelukkige ‘liberals’ zijn dus het equivalent van onze ecologisten van Groen en de communisten van PVDA. Verschillende factoren worden aangehaald om dat verschil in geluk te verklaren, waaronder het feit dat rechts het bestaan van ongelijkheden minder als lijden ervaart. Terwijl voor linkse mensen het bestaan van reële ongelijkheden synoniem is met lijden, een lijden dat, laten we zeggen, metafysisch, principieel en zonder remissie is. Ook wordt gesteld dat ‘conservatieven’ beter in staat zijn tot positieve aanpassing en dat hun geestelijke gezondheid in het algemeen beter is.
Die verklaring van het verband met ongelijkheid lijkt in grote lijnen juist, maar is onvoldoende. Echte ongelijkheden zijn immers inherent aan elke menselijke samenleving. Hoe kunnen we dan verklaren dat linkse jongeren ongelukkiger zijn dan ouderen? Het lijkt erop dat de bepalende factor is wat ik de ideologische ontoereikendheid van de werkelijkheid zou willen noemen.
We worden allemaal gedreven door een wereldbeeld, een ‘Weltanschauung’. Ideeën, idealen. Waarden. Rechtse men sen hechten waarde aan familiebanden, voldoening door werk, een vorm van be vrediging in het geloof of tenminste een
Echte ongelijkheden zijn inherent aan elke menselijke samenleving
Een
niet-relativistische opvatting van de moraal. Zij zouden graag minder belastingen betalen of het juk van verstikkende regelgeving van zich afschudden. Maar zij weten zich een weg te banen naar een vorm van bestaan die, zij het op afstand, in contact blijft met hun aspiraties.
Aan de linkerzijde ligt dat anders. De extremistische drift van hedendaags westers links is zo sterk dat hun ideaal nu buiten bereik is. Als de tegenstrijdigheden waarmee dit ideaal is omgeven het niet eenvoudigweg en letterlijk ondenkbaar maken.
De grote droom van de ecologen, bijvoorbeeld, is een mensheid gereduceerd tot een paar miljoen individuen (Hans Jonas, Paul R. Ehrlich), om ‘Gaia’ te behouden. Wat doen we met de 7 miljard overtollige mensen? ‘De-growth’, ja, maar wie laten we als eerste sterven? Als de mens zichzelf een doel stelt, wil hij per definitie dichter bij dat doel komen. Het doel, de ultieme horizon van hedendaags links, is zo ongerealiseerd dat het onmogelijk is om zelfs maar rationeel in die richting te
In principe denk ik niet dat links of rechts zijn iemand veroordeelt tot meer of minder gelukkig zijn. Of men rechts of links is, afhankelijk van het tijdperk,
lijkt mij dat de beslissende factor ideologische dissociatie is. Wanneer men zich een ideaal stelt dat onbereikbaar is, in deze of een andere wereld, of wanneer men dit ideaal slechts kan benaderen door een groot bloedbad dat men niet wenst, dan hoeft men geen genie te zijn om zich voor te stellen dat dit ‘kwaad zijn op de wereld’ geen geluk of tevredenheid belooft. Behalve in de bestraffing, hoe symbolisch ook, van hen die gelukkiger zijn dan zichzelf.
De cultuur van het slachtofferschap lijkt een van de symptomen te zijn van de ideologische radicalisering van hedendaags links, en de ontkoppeling daarvan van de werkelijkheid. Volgens hedendaags links is men een slachtoffer door het loutere feit van zijn bestaan, ongeacht wat men doet of wordt aangedaan. Zo verschijnt de zwarte Amerikaan volgens de ‘Critical Race Theory’ als slachtoffer van een rechtssysteem dat ook in 2023 in al zijn categorieën en voorstellingen ‘white supremacist’ blijft. Dit geldt ongeacht zijn sociale status en prestaties. Zelfs als hij arts, kunstenaar, politicus of atleet op het hoogste niveau is. Deze terugkeer naar essentialisme, in zijn meest naïeve en hatelijke versie, zet individuen vast in hun wezen. Volgens het wokisme is elk onrecht - gedefinieerd als echte ongelijkheid, ongeacht het motief, alleen het resultaat telt - op zichzelf ondraaglijk. Maar dan is het natuurlijk het concept zelf van de menselijke samenle ving dat ondraaglijk wordt, omdat ongelijkheid daarin besloten ligt. Zo waar als het is dat Paul 1,90 cm lang is, Jeroen 1,70 cm, dat Pauls IQ 100 is, dat van Jeroen 120, dat Pauls familie rijk is, die van Je roen bescheidener, dat Paul zwakzinnig is, terwijl Jeroen sterkzinnig is, dat Paul
getrouwd is met een formidabele schoonheid, terwijl Jeroen nog single is, enzovoort. Ook al kan men in sommige opzichten in de buurt komen, de waarheid is dat echte gelijkheid ondenkbaar is.
Het ultieme doel van hedendaags links is zo ongerealiseerd dat het onmogelijk is om zelfs maar rationeel in zijn richting te bewegen
Is er een remedie voor de steeds meer doordringende en belastende, zo niet bedreigende, malaise van links? Ik denk het niet. Je vraagt niet aan mensen die zo diep in de extremistische ideologische radicalisering zitten als bijvoorbeeld Karel Verhoeven van De Standaard, of Tinne Van der Straeten van Groen, om zich te matigen. Het idee alleen al is een belediging voor hen. “The planet is burning, en u beveelt matiging aan? How dare you!” Buiten een bepaalde mate van radicalisme, hervormt een ideologie zichzelf nooit. Het stort neer op de grenzen van de werkelijkheid. Met het hedendaagse ecologisme en wokisme, twee totalitaire dromen, zal hetzelfde gebeuren als met het communisme en het nationaalsocialisme. Maar hoeveel schade, en hoeveel lijden, is er intussen aangericht? Laat dat alles je in elk geval niet tegenhouden om het beste van je dag te maken!
DRIEU GODEFRIDI
ideologie hervormt zichzelf nooit, ze stort neer op de grenzen van de werkelijkheid
VLAAMSE AUTONOMIE: WAT BETEKENT HET VOOR U?
In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 lijken minstens twee partijen alvast zeker de kaart te trekken van meer Vlaamse autonomie: N-VA en Vlaams Belang. Men haalt hiervoor allerlei argumenten uit de kast, maar voor veel Vlamingen zal de volgende vraag doorslaggevend zijn: Op welke manier heeft meer Vlaamse autonomie of onafhankelijkheid impact op mijn portemonnee?
De Vlaamse arbeidsmarkt is krapper dan ooit, want heel wat ondernemingen vinden niet genoeg mensen, en daarom is elk middel om de honderdduizenden nietwerkenden aan de slag te krijgen meer dan welkom. Federaal blijven de maatregelen uit, terwijl Vlaams minister van Werk Jo Brouns (cd&v) via de VDAB wél lijkt in te willen zetten op strengere maatregelen.
De versnipperde bevoegdheidsverdeling zorgt momenteel voor heel wat praktische moeilijkheden. Zo kon men in Vlaanderen tijdelijk werklozen tijdens de coronacrisis geen opleiding aanbieden omdat de federale RVA niet kon of wilde doorgeven om wie het ging. Vlaanderen kan werkzoekenden wel controleren, maar kan niet zelf bepalen wat een passende betrekking is voor een specifieke werkzoekende.
Cd&v wil regionaliseren, maar doet het federaal niet
“Het is onbegrijpelijk dat de Belgische overheid aan de regio’s niet meer bevoegdheden geeft”, vertelde Vlaams minister van Werk Jo Brouns (cd&v) daarover. “Het Vlaams beleid zit goed, maar om 80 procent tewerkstelling te halen, moeten we over zoveel mogelijk instrumenten zelf beschikken.”
Stijn Baert
Zijn collega Hilde Crevits pleitte in het verleden ook meermaals voor een verdere regionalisering van het arbeidsmarktbeleid en de standpunten van de V-partijen kennen we ook. Nochtans maakt de federale regering - met cd&v - momenteel geen werk van het asymmetrische arbeidsmarktbeleid. Maar kan Vlaanderen op dit ogenblik niet al meer doen? En kan een verdere regionalisering van het arbeidsmarktbeleid echt zoveel meer mensen aan de slag krijgen? We vroegen het aan een aantal experts en politici.
Ook PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne, die zichzelf als een “pragmatisch regionalist” omschrijft, ziet een regionaal beleid wel zitten. Een nieuwe staatshervorming is volgens hem vandaag niet aan de orde, maar “is nodig”. “Onze structuren moeten verder verfijnd worden en er zijn nog enkele domeinen die beter zouden geregionaliseerd worden”, besluit hij. “De arbeidsmarkt bijvoorbeeld. Het arbeidsrecht moet federale materie blijven, maar enkele
andere onderdelen worden wel beter overgeheveld, want er zijn te veel overlappingen. Dat werkt efficiëntie niet in de hand.”
Complete stilstand
“Vroeger zei ik altijd dat dit voer is voor politici en politicologen, maar ondertussen ben ik geneigd om ‘ja’ te antwoorden op de vraag of een staatsstructuurverandering de arbeidsmarkt kan verbeteren”, stelt professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent). “Bij de vorming van de regering-De Croo tijdens het coronajaar 2020 bleek dat de grootste gemene deler van de visie op de arbeidsmarkt in de verschillende gewesten de complete stilstand is. Dus ja, ik ben ervoor gewonnen dat alles wat arbeidsmarktbeleid is op gewestelijk niveau terecht zou moeten komen.”
Dat is ook waar Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest voor pleit. “80 procent werkzaamheidsgraad is effectief haalbaar in Vlaanderen. In Wallonië en Brussel is dat voor lange tijd nog niet haalbaar”, zo zegt hij. “Zeker als we nog een aantal maatregelen nemen om onze arbeidsmarkt beter te doen functioneren, die nu nog op federaal niveau geblokkeerd zitten.”
“80 procent werkzaamheidsgraad is effectief haalbaar in Vlaanderen”
Bart Van Craeynest
Professor economie Rudy Aernoudt is ook een voorstander van een regionaal arbeidsmarktbeleid. “Alle economische analyses stellen dat een beleid wat betreft economie en innovatie idealiter op een schaalgrootte van zo’n 3 à 5 miljoen inwoners gebeurt.”
Winst mag niet naar Waals, Zuid-Europees beleid gaan
Stijn Baert toont zich streng voor de federale regering: “Men schrijft de ambitie om 80 procent werkzaamheidsgraad te halen wel in het regeerakkoord, maar men heeft geen enkele hervorming afgeklopt om die ambitie waar te
maken. Wat overblijft, is een compleet luchtkasteel, een begroting op drijfzand.”
“Een beleid wat betreft economie en innovatie gebeurt idealiter op een schaalgrootte van zo’n 3 à 5 miljoen inwoners”
Rudy AernoudtEen regionaal arbeidsmarktbeleid kan er volgens Baert dus voor zorgen dat Vlaanderen meer mensen aan het werk, en dus meer economische activiteit, en dus meer welvaart krijgt. Maar dat heeft enkel zin als bij een volgende staatshervorming de financieringswet blijft bestaan. “Wat heeft het immers voor zin als Vlaanderen bijkomende bevoegdheden zo invult dat het daarmee aansluiting vindt met de noordelijke landen, maar dat de winst van die inspanning naar een Zuid-Europees beleid beneden de taalgrens stroomt?”
Regionalisering is geen wondermiddel, waarschuwt Bart Van Craeynest: “Maar zoals het nu is, loopt het ook vast en dat zal niet verbeteren. Ik vrees dat meer bevoegdheden in regionale handen de enige werkbare manier is om nog stappen te zetten.” Maar zelfs dan blijft het moeilijk. “Onderwijs is bijvoorbeeld al lang in regionale handen, maar het is niet zo dat we daar heel sterk presteren.”
WANNES NEUKERMANS STIJN DERUDDER
We legden de conclusies van de academici en experten voor aan politici van de twee V-partijen, Sander Loones (N-VA) en Barbara Pas (Vlaams Belang).
SANDER LOONES, KAMERLID(N-VA)
“De Belgische minister van werk Dermagne (PS), die staakt al jaren. Een serieuze arbeidsmarkthervorming hebben we nog altijd niet gezien. En de Belgische minister voor Pensioenen Lalieux (PS), lijkt al lang op brugpensioen. Uw pensioen komt daardoor in gevaar. De bevoegdheden zouden beter naar Vlaanderen verhuizen, dan zal er wél beleid worden gevoerd.”
“Dat bewijst Vlaanderen. Vergelijk de oude mijnregio Limburg met een werkzaamheidsgraad van 75 procent, met Wallonië (66 procent). Luik en Henegouwen scoren het slechtst van alle industriële regio’s in Europa. Het falende PS-beleid staat garant voor achterstelling.”
“De regering-De Croo beloofde 80 procent werkzaamheidsgraad, maar faalt enorm. Bij de start van zijn regering stond de Belgische teller op 70 procent, vandaag op 71 procent, amper beter. Met een ‘asymmetrisch’ arbeidsmarktbeleid zou Vivaldi de cijfers opkrikken, dat was alvast de belofte. Zodat Vlaanderen vandaag al wat andere maatregelen zou kunnen nemen dan Wallonië. Alleen komt daar helemaal niets van in huis. Ook de minister van Institutionele Vernieuwing Verlinden (cd&v) heeft er nooit een persoonlijke prioriteit van gemaakt.”
“Het bewijst wat we allemaal weten: Vlaanderen moet dit helemaal zelf kunnen doen. En Wallonië moet verantwoordelijk worden voor zijn eigen wanbeleid en factu-
BARBARA PAS, FRACTIEVOORZITTER KAMER (VLAAMS BELANG)
“Alle bevoegdheden moeten naar de deelstaten, dus ook het arbeidsmarktbeleid, inclusief het arbeidsrecht. Als we een keuze inzake prioritering zouden moeten maken, dan komt dit wel als een van de eerste bevoegdheidsdomeinen in aanmerking.”
“De huidige versnippering vormt een belemmering voor de deelstaten om een gestroomlijnd en efficiënt arbeidsmarktbeleid te kunnen voeren. De federale Vivaldi-regering heeft wel een asymmetrisch beleid op dat vlak in haar regeerakkoord staan, maar feitelijk komt het weinige dat er ter zake gebeurt niet tegemoet aan de vragen en noden van de deelstaten.”
“Dat is dus hoegenaamd geen oplossing. Een overheveling van het arbeidsmarktbeleid moet wel dusdanig gebeuren, dat diegene die een goed arbeidsmarktbeleid voert, daar ook de vruchten van kan plukken en diegene die het op dat vlak slecht doet, er de gevolgen van moet dragen. Anders gaat de werkzaamheidsgraad in Wallonië nooit deftig stijgen en blijft Vlaanderen de melkkoe van Wallonië, en daar wensen we uiteraard ook een einde aan te maken.”
“De huidige versnippering vormt een belemmering voor de deelstaten”
“Een minister van Werk die staakt en een minister voor Pensioenen op brugpensioen”
“De grootste gemene deler van de visie op de arbeidsmarkt in de verschillende gewesten is de complete stilstand”
rucke heeft een dubbele oogoperatie achter de rug, net op tijd om zich weer 100 procent te voelen voor zijn drukke kalender. “Ik had al enkele jaren last van mijn zicht”, vertelt hij. “Ik heb uiteindelijk dan toch een ingreep laten doen, omdat ik niet meer kon lezen en veel hoofdpijn had. Nu zie ik perfect, beter dan vroeger zelfs. Er is een andere wereld voor mij opengegaan (lacht).”
U heeft een nieuwe show in de paasvakantie. Kan u daarover iets meer vertellen?
“Show-s, shows, veel shows die eraan komen (lacht)! Binnenkort ga ik op een riviercruise waar ik ook ga optreden. Ik ben ook ‘in voorbereidingen’ van concerten, maar ook van een show van ‘Magic Michaël’ naar aanleiding van zijn 10-jarig bestaan. In mei begin ik te repeteren bij Loge 10 aan ‘Florence Foster Jenkins’: een knotsgek verhaal over een operazangeres die niet kan zingen. Daar komen een hele reeks voorstellingen van in het Fakkeltheater tijdens de maanden mei en juni. Daarna komen ook de ‘Gentse Feesten’ waar ik een programma ga brengen rond Will Ferdy die onlangs gestorven is. Ik ben bezig met een Piaf-programma om twee concerten te doen in de Minardschouwburg. Verder ben ik ook bezig met voorstellingen van ‘Death in Venice’ waarin ik de hoofdrol speel, ook nog met een kerstprogramma ‘Kerst op krukken’ bezig. Allee, het is echt druk, druk, druk (lacht). Ik ben momenteel vier rollen door elkaar aan het studeren.”
Uw passie voor uw vak zal er wellicht voor zorgen dat u nog lang doorgaat en nog niet met pensioen zal gaan?
“Ik bén met pensioen, ik ben 71 jaar (lacht)! Maar ik hoop het nog heel lang te kunnen doen als mijn gezondheid het toelaat. Laat mij niet daar in een zetel zitten en televisie kijken, een wandelingetje doen. Dat is mijn leven niet. Ik kijk er nu naar uit dat het zo vreselijk druk gaat worden (lacht). Ik heb trouwens ook een project met dj’s, twee jonge dj’s: Discobar Joossens, featuring MC Spaghetti. Er zijn nu al vijftien optredens gepland voor deze zomer op festivals en disco’s en die zijn soms om middernacht. Dat doet allemaal plezier en mocht dat er niet meer zijn, dan hoeft het voor mij niet meer. Misschien is dat een beetje egoïstisch, maar dat zijn we allemaal wel een beetje zeker?”
Niemand zal het u kwalijk nemen dat u doet wat u graag doet…
“Nee, maar je moet ook denken aan de mensen die achterblijven. Ik ben een onmogelijke mens om mee te leven hoor, pas op. Als het goed gaat, is het allemaal goed, maar als het slecht gaat, is het allemaal ‘vree’ slecht. Met een artiest leven is niet gemakkelijk, denk ik (lacht). Mijn man vraagt soms waarom ik weer van die woedeaanvallen heb. Tja, omdat ik soms met iets bezig ben in mijn hoofd… (lacht).”
‘Samson en Gert’ is al dertig jaar een gigantisch succes en… “Drieëndertig jaar!” (lacht)
… maakt ondertussen al lang een deel uit van de Vlaamse
cultuur. U speelt het personage Albert Vermeersch…
“Albertooooooooo (lacht)!”
Is hij een van uw favoriete personages uit uw rijkgevulde carrière?
“Een van mijn favoriete personages, niet het meest favoriete. Maar ik heb dat personage altijd graag gespeeld en nu nog steeds. Voor mij mag het nog een tijd duren, zeker nog een jaar of vijf. Ik heb wel onlangs tegen Marie (Verhulst, red.) gezegd dat ik het niet tot mijn tachtigste ga blijven doen. We hebben ook een nieuw concept samen met Walter Balen en Walter De Donder dat we gaan doen. We hebben met ons drie voor de shows van Studio 100 in het Sportpaleis een act gedaan die ook in de afscheidsshow te zien was: de VanBurAl-show waarin we discoliedjes zingen. Daar komt een gigantisch leuke act over en daar is Studio 100 nu mee bezig.”
Wanneer kunnen we die show verwachten?
“Tegen de zomer, denk ik. Het zal op festivals zijn en ook in discotheken waar wij 25 minuten ons ding gaan doen voor een volwassen publiek. Niet voor kinderen. Nu met ‘Samson en Marie’ hebben we tijdens de kerstshows gemerkt dat de kleintjes ons minder kennen. Het is niet meer zoveel op televisie. Vroeger hadden we duizend afleveringen van elk veertig minuten opgenomen. Ondertussen is het niet alleen meer Samson en Marie op tv, de kinderen hebben ook zoveel andere programma’s om naar te kijken. Als we de VanBurAl-show doen daarentegen, zijn het twintigers, dertigers en zelfs veertigers die komen kijken. We hebben dat in het Sportpaleis gedaan voor 17.000 man gedurende drie dagen en die mensen zongen de liedjes allemaal mee van voren naar achteren en van achteren naar voren. ‘Samson en Gert’ was een heel leuke tijd, waar we blij mee mogen zijn en waarvoor we de hemel mogen danken dat we zo’n run hebben mogen meemaken. 33 jaar al en het is nog niet gedaan.”
Had u door de jaren heen een bepaalde invloed in de scripts?
“Nee, maar er werden scripts geschreven waarin enkele kleine elementen van mij in verwerkt werden zoals ‘Alber-
tooooo!’ of ‘Ik moest kloppen want de bel doet het niet’. Het personage heb ik ook leven gegeven. Bij de BRT hadden ze geen kappersjasje in het kostuumatelier, dus ben ik dat gaan halen in een speciaalzaak voor kappers in Gent. Daar hing een groen en een roze. Het roze paste mij, dus dat is het geworden. Ik ben nooit van personage of uiterlijk veranderd, in tegenstelling tot de burgemeester of Van Leemhuizen. Ik had een snor en mijn haar was hetzelfde. Ik ben altijd Koen Crucke gebleven en heb zo mijn personage uitgebouwd, vooral door de manier waarop ik het speelde. De regisseur hoefde niets te zeggen. Ik wist dat Alberto een groot kind was dat graag taarten at, graag snoepte en die van zijn mama een beetje onder druk gezet werd. Ik wist goed hoe ik dat moest spelen.”
Hans Bourlon sprak in ons interview met hem over de educatieve waarde van het programma. Werd daarover dikwijls gesproken?
“Absoluut. Dat was in de tijd vooral op initiatief van Danny Verbiest, die een leraar was. Hij wou graag dat educatieve aspect erin. Zo kwamen de kinderen in aanraking met bijvoorbeeld dieren, klassieke muziek en opera. Ze hebben er dan altijd over gewaakt dat dat goed was en dat dat educatieve in de show bleef. Iedereen ging ermee akkoord om dat zo te doen. Komt daarbij ook dat je de invloed van de verhalen op de jeugd niet mag onderschatten. Toen Alberto de korstjes van zijn boterhammen weigerde op te eten werd Studio 100 overspoeld met vragen van ouders om dat recht te zetten, want heel veel kinderen wilden plots ook geen korstjes meer eten. Dat hebben wij dan uiteraard goed gemaakt!”
Denkt u dat qua taal het programma ook een goede invloed had? U, bijvoorbeeld heeft een mooie stem, articuleert uitstekend, spreekt een heel mooi Nederlands…
“Dat hoop ik, dat hoop ik. Daar was Danny Verbiest ook altijd heel streng over. Toen hij de scenario’s schreef, moest dat altijd keurig Nederlands zijn. Als een van de personages een beetje dreigde in het dialect te vervallen, dan maakte hij ons daar attent op (lacht). Er werd altijd streng op toegekeken.”
Wat vindt u van het cultuurbeleid de laatste jaren?
“Cultuur wordt altijd een beetje stiefmoederlijk bekeken, maar ik denk wel dat we toch wel goed bezig zijn. Vlaanderen, en België, heeft altijd een beetje
achteropgelopen, maar er is toch wel heel veel te doen: theater, opera en ballet bijvoorbeeld. En qua cultuurbeleid is het altijd moeilijk om iedereen tevreden te maken en tevreden te stellen. Ik denk dat Jambon dat goed doet, hé. Als er een beetje geld afgepakt wordt, zijn ze allemaal kwaad, natuurlijk (lacht). Maar alles is toch wel goed gekomen. En we hebben toch in een periode gezeten van corona waarin het heel slecht ging en dat we genoodzaakt waren om in onze zetel te zitten en niets te doen. We lieten dan ook eens ons ongenoegen horen en kwamen op straat. Maar ik denk wel dat we goed bezig zijn.”
Voor jullie moet de impact van de coronamaatregelen enorm geweest zijn.
“Dat was verschrikkelijk. De mensen die in vast verband werkten, in theaters bijvoorbeeld, die kregen wel nog altijd een deel, maar ik ben een freelancer, hé. In de showbizz is zeker 80 procent freelancer. Die freelancers hebben geen vast contract, die zaten zonder werk. Zo simpel was het. Veel mensen waren genoodzaakt om bijvoorbeeld in de IKEA te gaan werken, want ze moesten toch wel
Koen Crucke is ondertussen 71 jaar, maar veel actievere artiesten dan Crucke vind je niet. Tijdens de paasvakantie heeft hij een nieuwe show, maar dat is slechts een van de vele optredens die hij dit jaar zal doen.
OP DEN DUUR MAG JE NIETS MEER DOEN, HÉ, DAT WORDT NU STILAAN DE ANARCHIE VAN DE WOKE-CULTUUR
kunnen rondkomen, hé. Dat is echt een vreselijk jaar geweest. Dat was erger dan oorlog. In de oorlog leefden de theaters nog, leefde de cultuur, maar tijdens de coronamaatregelen leefde er niets meer. Alles qua cultuur was gedaan.”
Eens de vrijheid er terug was, moet dat een enorme opluchting geweest zijn, niet?
“Ja, we zijn dat nu alweer gewoon. We spreken nu al van de tijd van vóór corona en van ná corona. Zoals onze ouders en grootouders spraken van de tijd van vóór de oorlog en van ná de oorlog. Dus ja, de tijd van de coronamaatregelen was ook een beetje zoals de oorlog. Erger nog vind ik, want we zagen de vijand niet, hé. We wisten wie de vijand was, maar we zagen hem niet.”
Nog net voor de lockdowns was er een feestelijke gelegenheid in Gent, in de Minardschouwburg in 2019, met toenmalig ministerpresident Geert Bourgeois. Een stukje geschiedenis dat herdacht werd: in 1848 werd de Vlaamse Leeuw daar voor het eerst gezongen na de opvoering van een
toneelstuk. Dat werd herdacht met de herneming van het lied, met u als aangever.
“Ik heb daar toen met veel overtuiging de Vlaamse Leeuw gezongen. Ik kreeg toen nog het compliment van Bourgeois die zei dat hij nog nooit de Vlaamse Leeuw zo mooi en met zoveel overtuiging had horen zingen. Ik zei toen tegen hem dat ik een Vlaming ben en dat ik daar fier op ben. Ik heb dat ook nooit ontkend. Ik heb altijd Vlaamse liederen gezongen omdat ik die mooi vind. Het programma Coda op televisie vroeger sloot de laatste vijf minuten van elke dag af met een gedicht of een liedje. Ik heb toen zeker honderd Vlaamse liederen gezongen, die niemand nog zong, zoals ‘Heeft het roosje milde geuren?’, ‘De waterlelie’, muziek van Armand Preud'homme, van Emiel Hullebroeck. Zelfs Wim De Craene heeft voor mij nog een lied geschreven. Ik heb het nooit onder stoelen of banken gestoken en zeg altijd dat als wij onze eigen componisten niet meer zingen, niemand hen meer zal zingen. Wij moeten fier zijn op onze liederen, want die maken deel uit van ons erfgoed en zijn stuk voor stuk juweeltjes uit ons patrimonium.”
We moeten fier zijn op onze cultuur en ons patrimonium
Het zijn eigenlijk liedjes die je nergens meer tegenkomt…
“Die je nergens meer vindt! Ik heb ook cd’s opgenomen met die liederen met piano en met het groot filharmonisch orkest van de BRT. Een hele cd rond Emiel Hullebroeck. Ik heb heel veel van die dingen gezongen en ik vind het nog altijd heerlijk om het te doen. Ik zal ook nog altijd een of twee van die liederen zingen op concerten. We moeten daar fier op zijn! Dat is onze cultuur en ons patrimonium. Daar moeten we fier op zijn.”
Is het een van de rollen die de overheid moet spelen om het Nederlandstalige lied te beschermen?
“Ja, dat moet ze zeker doen en ik denk wel dat dat gebeurt. Iedereen gaat het wel nog moeten willen zingen en brengen, hé (lacht). Niet iedereen is Koen Crucke die honderd liederen heeft opgenomen uit die tijd. Dat wordt bijna niet meer gedaan. Ik ben fier dat ik dat wel gedaan heb. Ik ben Vlaming en fier dat ik dat ben.”
Zijn er nog dingen die de overheid kan doen om de Vlaamse taal en cultuur nog meer te behouden, opdat het Nederlandstalig lied blijft leven?
“Dat hangt niet alleen van de overheid af, maar ook van de uitvoerders. Zij moeten het nog willen zingen. Pommelien, bijvoorbeeld, en al die anderen uit de nieuwe lichting van de showbizz, die doen dat niet meer.”
Zou dat geen leuk duet zijn, Pommelien en u?
“Ja, zeker (lacht)! Maar ik denk niet dat zij, of haar manager, daar akkoord mee zal gaan. Die zijn met veel succes hun eigen weg aan het gaan en dat is normaal. Het verandert allemaal. We kunnen niet honderd jaar achteruit, maar moeten vooruit. Toch vind ik dat we het niet verloren mogen laten gaan. Ik ken geen mensen meer die het zingen of willen zingen, of promoten. Vraag bijvoorbeeld aan Willy Somers om eens een nieuwe plaat op te nemen van Armand Preud'homme of van Emiel Hullebroeck, of zing nu eens ‘Het Hemelhuis’. Die gaat dat niet doen, en dat is ook begrijpelijk want daar kun je niet mee naar festivals of optredens.
Het is opvallend dat in de politiek bijna niemand uit de kast komt…
“Voor mij mogen ze allemaal uit de kast komen. Niet alleen politici, maar ook sportmensen bijvoorbeeld. Onlangs is er weer een voetballer uit de kast gekomen (de Tsjechische voetballer Jakub Jankto outte zich als homoseksueel, red.). Ik vind dat fantastisch. We zijn wie we zijn en er heeft in deze tijd toch niemand meer iets over te beslissen of te bekritiseren. Als je homo bent, dan ben je homo. Dan is het zo. Het is een speling van de natuur. Ik heb daar nooit problemen over gemaakt, maar heel veel mensen maken daar problemen voor zichzelf over. Maar ik zeg altijd: ‘Kom uit die kast, want in die kast is het zo donker. Dus kom eruit.’ Wie je ook bent, kom uit de kast.”
Zijn er veel mensen in de politiek of showbizz die nog in de kast zitten?
“Ik weet het echt niet. Ik heb mij daar een keer over uitgesproken en die mens was heel boos dat ik dat gezegd had.”
De holebibeweging is nu zo een beetje opgenomen in iets groters, namelijk in de LGBTQIA+-beweging en de woke-beweging. Wat vindt u van de woke-beweging? Ziet u een verschil tussen die bewegingen?
“Het is goed dat dat bestaat, dat er een overkoepelend ding rond is en dat die mensen beschermd worden. Dat is een goede zaak. Of dat allemaal helpt, weet ik wel niet. Het risico dat het te ver zou gaan via die koepels, is trouwens niet denkbeeldig!”
Woke zorgt soms voor een cancelcultuur, qua humor bijvoorbeeld. Sommige komieken klagen erover dat er bepaalde grapjes zijn die ze niet meer mogen maken.
“Het is ook de manier waarop ze het zeggen. Over mij kan men weinig grapjes meer maken, omdat ik ze zelf al gemaakt heb. Je moet jezelf wat kunnen relativeren. Dan kan men maar moeilijk nog grapjes maken. Je hebt mensen bij wie dat heel hard overkomt, maar ik heb iets van ‘Jongens, zeg maar, hé. Ik weet wat ik denk en wat ik ben.’ Ik heb daar geen problemen mee. Tegenwoordig mag er wel niks meer. Er moet geschrapt worden uit boeken bijvoorbeeld. Op den duur mag je niets meer doen, hé. Dat wordt nu stilaan de anarchie van de woke-cultuur.”
Het is tot iets voor een beperkt publiek geworden. Het is een wisselwerking die niet alleen van de overheid afhangt, maar ook van de uitvoerders en de mensen nu. Het hangt van de mentaliteit af.”
Die mentaliteit zit niet altijd meer goed dan? Hoe ervaart u die bij de mensen?
“Die kennen dat niet meer! Als je soms kijkt naar ‘Blokken’ op tv en er is een vraag over bijvoorbeeld Johan Verminnen, er zijn er velen die het in Keulen horen donderen. Jongere mensen kennen die niet meer, wat zouden ze die oude liederen van honderd of honderdvijftig jaar geleden nog kennen… De tijd is vluchtig geworden, het moet vooruitgaan. Mooie, rustige melodieën zijn niet meer in.”
Misschien is het een idee om die twee dj’s met u te laten samenwerken?
“(Lacht) Dat zou cultuur verkrachten zijn… Vroeger heb ik van de manager van Helmut Lotti het aanbod gekregen om opera te zingen zoals Lotti dat gedaan heeft. Dat was nog voor Lotti het deed, voor dat hij daar overal meer rondgetrokken was en miljoenen platen had verkocht. Toen ik dat aanbod van die mana-
Zoals de boeken van Roald Dahl die aangepast worden?
“Ja, allee jongens, komaan! Dat is erfgoed, daar kom je toch niet aan. Dat is in de tijd zo geschreven en komt dat nu anders over… Ja, dan ligt dat soms aan die mensen, hé. Omdat ze het op zich nemen of omdat ze gefrustreerd rondlopen, weet ik veel, maar aan zulke dingen kom je toch niet.”
Hebt u soms censuur meegemaakt in uw carrière?
“Nee, ik heb altijd kunnen zeggen wat er op mijn hart of tong lag. Soms wel te veel en te spontaan (lacht). Jan en mijn zoon zeggen dat ik moet opletten met wat ik zeg of anders staat het weer in de gazet (lacht). Ik ben soms een beetje te open geweest en ik begin nu af en toe een beetje te remmen.”
Bent u gestopt als gemeenteraadslid in Gent omdat u een beetje beknot werd of niet alles kon zeggen wat u wou?
“Nee, de eerste keer dat ik die aanbieding kreeg, heb ik dat geweigerd, maar de tweede keer dacht ik dat ik het moest doen voor mijn stad. Ik zat in een coalitie en daar kun je heel weinig doen. In een coalitie moet je heel erg opletten en alles doen wat de coalitiepartners willen. Ik zou liever zes jaar in de oppositie gezeten hebben. Dat zou leuker geweest zijn, want dan had ik mij kunnen laten horen. Ik heb dingen kunnen realiseren, maar miniem. Als gemeenteraadslid heb ik mij moeten ‘voegen’ naar de syndicaten, de fracties, de schepenen en de burgemeester, maar ik heb geen spijt dat ik het gedaan heb. Ik heb het van binnenuit leren kennen. Ik had veel stemmen en was verkozen. Ze zouden het misschien niet graag gehad hebben als ik mij te veel had laten horen.”
Gent is een holebivriendelijke stad. Zijn er andere plaatsen waar u zich als holebi minder veilig voelt?
“Ik loop overal met mijn man arm in arm. Niet om te provoceren of zo. Ik heb in elk geval - hout vasthouden - nog nergens last gehad. Niet in Gent, Antwerpen, Brussel of ergens in Holland. Misschien denken ze: ‘Het zijn twee oukes die arm in arm lopen’ (lacht). Maar ik weet dat er anderen zijn die wel al last gehad hebben. Hopelijk blijven wij daarvan gespaard.”
ger kreeg, heb ik hem gezegd dat ik de opera niet wil verkrachten. Het spijt mij, dat doe ik niet. Daarna heeft hij Lotti gevonden en die heeft het niet verkracht, maar briljant op zijn manier gedaan. Ik vind dat je respect moet hebben voor de muziek. Dat heb ik altijd gehad. Dus kan je ‘Hemelhuis’ niet op discoritme gaan brengen.”
STIJN DERUDDER WOUTER VAN DEN BRANDE
Een tijd geleden verschenen op sociale media veel berichten van mensen die ongerust waren over nieuwe beslissingen van de EU, die het consumeren van insecten door mensen mogelijk zouden maken. De traditionele media rukten meteen uit met ‘factchecks’ om te sussen: de angst voor het eten van insecten is overdreven, de producten zouden hoe dan ook veilig zijn én er zou een duidelijke etikettering van de producten komen. Wat is daarvan aan?
Er bestaat al geruime tijd Europese wetgeving inzake het toelaten van wat heet ‘nieuwe voedingsmiddelen’ op de Europese markt. Met een ‘nieuw voedingsmiddel’ wordt bedoeld: een voedingsmiddel dat voor 15 mei 1997 doorgaans niet door mensen in de EU geconsumeerd werd. Denk aan exotisch fruit, zeewier of nieuwe voedingssupplementen uit China. De Europese wet zegt dat dergelijke zaken veilig moeten zijn en van een duidelijk herkenbaar etiket voorzien moeten worden. Om de veiligheid te garanderen wordt elk nieuw product onderworpen aan een grondig onderzoek door de EFSA, de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid. Het zijn de recente beslissingen tot het toelaten van nieuwe producten gemaakt uit insecten, die de aandacht trekken. Begin 2021 besloot de Europese Commissie al tot het toelaten van de gele meelworm, de treksprinkhaan en de huiskrekel. Onlangs kwamen daar nog de kleine meelworm en een poedervorm van de huiskrekel bij. En daar zal het niet bij blijven, want er zitten nog acht nieuwe aanvragen voor insectenproducten in de pijpleiding.
Veiligheid en allergieën
De poeders en melen van krekels, wormen en sprinkhanen die we dus misschien gaan eten, worden gekweekt in strikte omstandigheden die besmetting door bacteriën en parasieten moeten uitsluiten. Ze hebben elk een goedkeuring van de EFSA op zak: daardoor zijn ze formeel ‘veilig’ verklaard. Het is dat label ‘veilig’ dat de traditionele media overnemen.
Op de EU-website over nieuwe voedingsmiddelen leest men evenwel: “De EFSA kwam tot het besluit dat de consumptie van de geëvalueerde proteïnen mogelijk kan leiden tot allergische reacties. Dat kan in het bijzonder het geval zijn bij mensen met al bestaande allergieën
voor schaaldieren, stofmijt en in sommige gevallen weekdieren. Bovendien kunnen allergenen in het voer (gluten bijvoorbeeld) belanden in het insect dat geconsumeerd wordt.”
Ter herinnering: de toename van voedselallergieën is een enorm probleem in de EU. In ons land zou al zowat 10 procent van de bevolking ermee kampen. De medische wetenschap heeft voorlopig geen verklaring. In meer alternatieve kringen wordt gewezen op het feit dat we steeds meer ‘bewerkt’ voedsel eten.
Duidelijk etiket?
De nieuwe voedingsmiddelen die goedgekeurd zijn, zijn alleszins geen ‘hele insecten’. Het is dus niet zo dat we voortaan in het koelvak van de supermarkt een bakje met 15 sprinkhanen vinden naast
DUITSLAND
15 oesters. De insecten zullen verwerkt worden tot pasta’s, poeders en meel. En die zaken kunnen dan gebruikt worden om brood, koekjes, hamburgers of vleesvervangers te maken.
Het roept meteen vragen op bij de aangekondigde ‘duidelijke etikettering’. Dat zal gebeuren bij de bekende ‘kleine lettertjes’ op de verpakking. Maar wie doet er de moeite om elke verpakking tot in die details na te lezen? Daarnaast is er de kwestie van bakkers, beenhouwerijen en restaurants. Geeft elke bakker met een groot bord aan welke ingrediënten er in elk van zijn broden zitten?
De achterliggende redenen
De vraag rijst waarom de EU nu, na zovele duizenden jaren zonder noemenswaardige insectenconsumptie in Europa, plots
overgaat tot het erkennen van insecten als geschikt voor menselijke consumptie. De EU verwijst daarvoor naar een instelling van de Verenigde Naties, de Voedsel- en Landbouworganisatie, om zelf te verklaren: “Er is een stijgende vraag naar proteïne bij de middenklasse. Er moeten dus alternatieven gevonden worden voor het klassieke kweken van vee. Het consumeren van insecten draagt daarom positief bij aan het milieu en aan gezondheid en levensonderhoud.” En nog: “De milieuvoordelen van het kweken van insecten voor voedsel berusten op minder broeikasgasuitstoot, minder verbruik van water en land, en het gebruik van op insecten gebaseerde bioconversie als een commerciële oplossing voor het verminderen van voedselverspilling.”
Een transseksuele Duitse ambtenaar wou het proces van transitie naar vrouw voltooien en zijn/haar baard laten epileren, uiteraard op kosten van de belastingbetaler. Enfin, dat was toch de bedoeling. Een Duitse rechtbank steekt daar nu een stokje voor. Baardepilatie kan, maar niet op kosten van de Duitse belastingbetaler.
De rechtbank stelde onder andere: “Het Landesverwaltungsamt Berlijn heeft de overname van de kosten voor deze factuur afgewezen, omdat de epilatie niet door een dokter werd uitgevoerd. De klacht van de eiseres wordt afgewezen.” De transseksueel had voor de rechtbank het argument naar voren geschoven dat hij in het jaar 2019 in Berlijn geen arts kon vinden voor deze uitwendige baardepilatie. In dat geval moest de stad wettelijk de behandeling financieel subsidiëren, stelde de eiser. De transpersoon werd uiteindelijk echter behandeld in een cosmeticastudio, waardoor de aanspraak op financiele tegemoetkoming verviel.
De rechtbank merkte verder op: “De eiseres kon de overname van de kosten ook niet verantwoorden op basis van wat men zou kunnen noemen een ‘bijzonder hardnekkige baard’. Het is immers een feit
dat deze ‘gezichtspels’ mevrouw de ambtenaar niet bijzonder hindert in haar leven.” Het epileren van de baard gebeurde in een cosmeti-
castudio en er waren 120 beurten nodig, die telkens 72 euro kostten. PIET VAN NIEUWVLIET
Op meerdere vlakken zorgt de oorlog in Oekraïne voor een cesuur, ook in de werking van de EU. Optimisten zien in het conflict een soort catharsis die een eigen Europese defensie eindelijk op de rails zal zetten. Toch zijn er een aantal structurele pijnpunten die overwonnen moeten worden, wat meer vergt dan een voluntaristisch discours. Enkele beschouwingen.
Even leek het erop dat de Russische inval in Oekraïne binnen de hoogste cenakels van de EU een energieopstoot had teweeggebracht. Plots stond Europa op de eerste rij met sancties, harde woorden en mocht het even kunnen, dan hadden ze Kiev de gouden sleutels van een premium lidmaatschap van de Europese Unie aangeboden. En wat opviel: de rivaliteit tussen Ursula von der Leyen en Charles Michel, respectievelijk voorzitter van de Europese Commissie en Europees ‘president’, werd gewoon ook naar dit forum doorgetrokken. Er zijn dus nog zekerheden... Dat de EU zowaar ook op defensievlak een coördinerende rol begon te spelen, was een opmerkelijk gegeven. Toen in 2014 de Krim ingenomen werd, blonk de EU uit door haar afwezigheid. Vandaag trachten ze de westerse wapenleveringen wat te stroomlijnen en zien enkele programma’s op defensievlak het licht. Weliswaar onvoldoende gefinancierd volgens de meeste deskundigen, maar dat is een debat op zich. Zet de EU zich nu ook op militair vlak op de kaart? Het lijkt erop dat eerst nog wat stevige horden genomen moeten worden.
20 jaar desinvesteren
Het voorbije jaar heeft vooral aangetoond tot welke zwakte een gebrekkige investering in defensie gedurende twee decennia geleid heeft. De schrijnende situatie van het Belgische leger was bekend, maar inmiddels is gebleken dat de meeste Europese strijdkrachten een hoog Potemkingehalte hebben. Vaak gaapt een gigantische kloof tussen wat op papier aanwezig en daadwerkelijk inzetbaar is, voor zover het nog rijdt, vliegt of schiet. Op dit moment bevinden zich meer dan een derde van alle Franse houwitsers in Oekraïne. Net als vrijwel de volledige Deense artillerie. De beslissing om Leopardtanks te leveren mag dan al belangrijk zijn, al snel bleek ook dat er beduidend minder operationeel zijn dan gedacht. Sterker nog: het is nog steeds niet duidelijk wanneer ze daadwerkelijk inzetbaar zullen zijn. Verschillende landen namen de logische beslissing nu eindelijk eens werk te maken van een verhoging van het defensiebudget, met Duitsland op kop, dat plots een bijzonder lucratieve klant zou worden van de wapenindustrie. Zonder meer een politieke beslissing waarvan de uitvoering toch niet zo vanzelfsprekend is dan de bevolking aanvankelijk voorgeschoteld werd. Elke extra euro
voor defensie moet nu eenmaal elders gehaald worden, dat is de ijzeren wet van elke begroting. Wat er ook van zij, het zal jaren wachten worden alvorens de vruchten van dat alles geplukt kunnen worden. En tijd is net de luxe die de Oekraïners niet hebben.
Een structureel probleem wanneer men het over Europese defensie heeft, ook dat is gebleken, is de weinig sturende rol die de EU kan hebben. Het zwaartepunt ligt nog duidelijk bij de lidstaten waarvan het gros ook nog eens lid zijn van de NAVO. Ongeacht of het over beslissingen gaat over wapenleveringen aan Oekraïne of over wat en waar gekocht wordt, het zijn beslissingen die in de hoofdsteden genomen worden, niet op het Schumanplein. Precies deze bevoegdheidsverdeling zorgt ervoor dat het idee van een Europese defensie een soort contradictio in terminis is.
De perspectieven zijn alvast gunstig voor het Amerikaans militair-industriele complex, om de beladen term te gebruiken die vooral door generaal en latere president Eisenhower verspreid werd. Maar die vooruitzichten ogen minder fraai als Europa meer Europees gaat kopen. Punt is dat de versnippering groot is. In die zin staat defensie haaks op heel wat andere sectoren die onder EU-impuls wél tot eengemaakte markten zijn geëvolueerd. En dit vertaalt zich in een mengelmoes van materiaal binnen de Europese legers. Zo wordt gebruikt gemaakt van 29 types destroyers en 20 soorten jachtvliegtuigen. Binnen de Amerikaanse strijdkrachten is dat respectievelijk 4 en 6. Pas wanneer men hier op een Europees niveau daar orde in kan brengen, zal men van een reëel schaalvoordeel gebruik kunnen maken. Laten we besluiten met een optimistische noot. Stel dat die defensiebudgetten substantieel de hoogte ingaan, misschien zelfs in die mate dat de NAVOnorm gehaald wordt. En stel ook dat er zich een performantere defensiesector ontwikkelt, dan zal dit onvermijdelijk spanningen met de VS opleveren. Het zou wel eens de paradox van de komende decennia kunnen worden. Eindelijk komt Europa tegemoet aan de aloude Amerikaanse vraag meer centen in defensie te stoppen, maar dat zorgt dan weer voor concurrentie met de VS en voor een funeste weerslag op de trans-Atlantische band.
MICHAËL VANDAMME
Vorige week, op 9 maart, vuurden de Russen een massaal salvo van 84 raketten af op Oekraïense steden. Daarbij waren zes hypersonische raketten van het type Kh-47 Kinzhal.
Het was niet de eerste keer dat deze hypersonische raketten tegen Oekraïne werden gebruikt. Volgens Oekraïense bronnen werden er al op 26 januari in één aanvalsgolf 55 ‘gewone’ raketten, 24 Iraanse drones en één Kinzhal afgevuurd op Oekraïense steden. De drones werden volgens de Oekraïners allemaal neergehaald en ook 47 van de andere raketten. Maar geen enkel luchtafweersysteem kon de supersnelle Kinzhal onderscheppen. Het tuig trof een flatgebouw in Kiev. Daarbij vielen één dode en twee gewonden. De meeste bewoners zaten waarschijnlijk in schuilkelders.
Kinzhal
De Kinzhals worden vanuit vliegtuigen gelanceerd. Ze kunnen uitgerust worden met kernkoppen, maar ook met een gewone conventionele springlading kunnen ze een verwoestend effect hebben. Volgens de Russische propaganda zou één treffer van een Kinzhal voldoende zijn om zelfs de grootste Amerikaanse nucleaire vliegdekschepen met een waterverplaatsing van 100.000 ton te vernietigen. Bovendien zouden die raketten zo snel zijn dat zelfs de beste westerse antiraketsystemen ze niet kunnen onderscheppen.
President Biden bewees - alweer - dat hij er niets van begreep toen hij zei dat de Kinzhals inderdaad niet te onderscheppen waren, maar dat ze tenslotte toch maar, net zoals andere raketten, een springlading van 500 kilo vervoerden. In werkelijkheid is die springlading nog het kleinste van alle problemen. Inclusief de springlading weegt zo’n Kinzhal twee ton en de raket kan twaalf keer sneller dan het geluid vliegen. Ter vergelijking: de meeste Amerikaanse kruisraketten zijn subsonisch. Ze vliegen dus iets langzamer dan het geluid. Een snelle berekening leert ons dat zelfs zonder springlating de impact van een Kinzhal overkomt met de explosie van 4 ton TNT. Dat is meer dan gelijk welke niet-nucleaire raketkop.
De Russen hebben nog nooit een overtuigende demonstratie gegeven van de nauwkeurigheid en de betrouwbaarheid van hun hypersonische wapens, en hun propaganda is notoir onbetrouwbaar. Maar als die wapens zelfs maar half zo goed zijn als wordt beweerd, dan zijn ze een reële bedreiging.
In één van de meest angstwekkende scenario’s gebruiken de Russen of de Chinezen hun hypersonische wapens om de radarsystemen en raketafweerinstallaties van de westerse luchtverdediging te land en ter zee uit te schakelen, waarna ze ongehinderd een vernietigende atoomaanval kunnen uitvoeren met ‘gewone’ kruisraketten en ballistische raketten. In zo’n scenario zou een klein aantal hypersonische wapens met een
verwoestend effect gebruikt moeten worden tegen zorgvuldig uitgekozen doelen. Dat moet ook wel, want die hypersonische wapens zijn zo buitensporig duur dat er nooit grote aantallen van gebouwd kunnen worden. De productiekosten van wapens in China of Rusland zijn moeilijk objectief in te schatten. Maar om toch een idee te geven: voor de prijs van één Amerikaanse hypersonische raket kunnen er 80 gewone kruisraketten gebouwd worden. Zelfs als daarvan de helft onderschept wordt…
Zo’n hyperduur en hypersonisch wapen is maar efficiënt tegen een héél duur of heel belangrijk doelwit: een vliegdekschip, een hoofdkwartier, een gesofistikeerd radarstation in een raketafweersysteem. Maar wat doen de Russen in Oekraïne? Ze schieten zulke peperdure superwapens gewoon op steden af. Dat is hyperdom. Dan wordt er één flatgebouw opgeblazen en valt daarbij één dode, zoals op 26 januari is gebeurd. Dat is dan wel de duurste moord uit de geschiedenis. Dat is pure verspilling. Het is duidelijk dat de Russen de pedalen kwijt zijn. Anders zouden ze hun Kinzhals wel efficiënter gebruiken, tegen belangrijkere doelen. Of zijn die dingen toch niet zo betrouwbaar en nauwkeurig als ze zelf beweren en schieten ze die maar op steden af omdat dat tenminste grote doelwitten zijn, waar het niet zo opvalt als een raket er een kilometer naast zit?
PAUL BÄUMER‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com
arc Leemans kondigde begin deze maand aan dat hij in 2024 stopt als voorzitter van het ACV. Omdat hij nog niet pensioengerechtigd is, zal hij gebruikmaken van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) - het vroegere brugpensioen. Binnen dat stelsel hebben werknemers van een zekere leeftijd die buiten hun wil om worden ontslagen recht op een vaste werkloosheidsuitkering en een aanvullende vergoeding van hun laatste werkgever.
Om in aanmerking te komen voor het SWT, moet de vakbond Leemans dus eerst ontslaan. Dat is het ACV ook van plan, hoewel Leemans er zelf voor kiest om te stoppen als voorzitter. “Sociale fraude”, klinkt het bij N-VA en Vlaams Belang, maar daarover zijn de meningen volgens Vlaams Parlementslid en cd&v-ondervoorzitter Robrecht Bothuyne verdeeld. Desalniettemin vindt hij het een “spijtige zaak” dat “de moedige voorzitter van de grootste vakbond” zich laat ontslaan.
“Het ACV is een van de weinige vakbonden waarmee nog akkoorden worden gesloten”, legt hij uit. “Meestal haakt het ABBV af tijdens het sociaal overleg. Het ACV daarentegen neemt steeds zijn verantwoordelijkheid op, maar hier slaat het de bal mis. Marc Leemans heeft een voorbeeldfunctie. De vakbond pleit er terecht voor dat werkgevers aan oudere werknemers kansen moeten geven en hen niet te snel aan de kant mogen schuiven, maar nu doet ze zelf het tegenovergestelde. Iemand met de capaciteiten van Marc Leemans kan nog heel wat betekenen op de arbeidsmarkt en voor zijn werkgever, in casu het ACV. Er zijn genoeg andere functies die hij zou kunnen uitvoeren. Hopelijk komen beide partijen alsnog tot een andere oplossing.”
Is de positie van het ACV als bestuurder van de VDAB nog houdbaar?
“Ons model van sociaal overleg wérkt. Dankzij het sociaal overleg kunnen we - zeker op Vlaams niveau - akkoorden sluiten en creëren we een draagvlak voor het werkgelegenheidsbeleid dat we willen voeren. Ook in de schoot van de VDAB dragen de vakbonden daartoe bij. Het ACV is een partner bij de uitvoering van het beleid dat we via de VDAB proberen uit te rollen. Zonder het ACV in de raad van bestuur zou de polarisatie alleen maar toenemen en het draagvlak voor ons beleid verkleinen. Een schorsing zou ons niet vooruit helpen, maar we rekenen er wel op dat het ACV zijn voorbeeldfunctie vervult, ook in dit dossier.”
Moet het SWT-stelsel of brug-pensioen worden afgeschaft?
“De uitdoving van het SWT-stelsel is al een paar jaar aan de gang. De leeftijdsgrenzen worden stelselmatig opgetrokken en het wordt minder aantrekkelijk voor werkgevers. Uiteindelijk moet het SWT-stelsel verdwijnen uit ons arbeidsmarktbeleid. Daarover zijn velen het eens.”
In een voorstel van resolutie vraagt het Vlaams Parlement dat de VDAB en de RVA striktere controles en sancties uitvoeren op mogelijke misbruiken van het SWT-stelsel. Hoe ziet u dat concreet?
“Het brugpensioen is enkele jaren geleden al afgeschaft. We spreken nu over het SWT. De mensen die daarvan gebruikmaken, moeten beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. De VDAB is verplicht om hen te begeleiden en te ondersteunen in hun zoektocht naar een nieuwe job. Als een werkzoekende niet wil meewerken of passende jobs weigert, kan daar een sanctie tegenover staan.”
Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi reageerde bijzonder fel op dit nieuws, dat hij “totaal onverantwoord” en “wraakroepend” noemde. Kan cd&v het zich vanuit een electoraal oogpunt wel veroorloven om het ACV te schofferen?
“Marc Leemans heeft in het verleden ook de cd&v al aangepakt. Hij zal dus niet onder de indruk zijn. Iedereen heeft zijn rol te spelen. Onze partij vindt dialoog heel belangrijk. Het is mijn functie als ondervoorzitter van cd&v om die dialoog met het middenveld vorm te geven. Naast de vakbonden en werkgeversorganisaties behoren ook de klimaatbewegingen tot dat middenveld. Enkele maanden geleden hebben we samengezeten met de organisatoren van een grote klimaatbetoging om te achterhalen wat ze van het beleid verwachten en op welke manier hun eisen passen in het verhaal van cd&v. Wij waren blijkbaar de enige partij die hen had uitgenodigd. Dat is illustratief voor de unieke positie van cd&v als een dialoogpartij die zowel het nieuwe als het oude middenveld aanspreekt.”
Als cd&v de enige partij is die klimaatbetogers uitnodigt, waarom zit er dan nog een partij als Groen in het parlement?
(lacht) “Dat vraag ik mij ook elke dag af.” Is het klimaat een christendemocratisch thema?
“Het rentmeesterschap is een van de kernwaarden van cd&v. Wij willen de planeet op een betere manier doorgeven aan onze (klein)kinderen dan we ze zelf hebben gekregen. Daarom is het bestaan van een groene partij eigenlijk een fout van de geschiedenis. Cd&v is de oorspronkelijke groene partij. Ze geeft daar op een verstandige manier uiting aan, zonder met het vingertje te zwaaien, zoals onze groene collega’s al te vaak durven te doen.”
Maar jullie partij zit wel in de regering die de kerncentrales sluit.
“Nee, wij zitten in de regering die de kerncentrales openhoudt. De vorige regering met MR, cd&v, Open Vld en N-VA heeft de kernuitstap bevestigd. Bart De Wever (N-VA-voorzitter, red.) heeft in 2015 op het groene knopje geduwd om in 2025 alle kerncentrales te sluiten. Marie-Christine Marghem (toenmalig minister van Energie, red.), die helemaal bekeerd is als het gaat over kernenergie, heeft geen enkel initiatief genomen om de kern-
centrales na 2025 open te houden. Dat doet de Vivaldi-regering wel. De groene collega’s - Tinne Van der Straeten (minister van Energie, red.) en cozijn zelfs trots op de verlenging van de kerncentrales. Dat is een goede zaak.”
De provinciale afdelingen van cd&v bogen zich recent over honderden voorstellen die op 25 maart op een nationaal congres in partijstandpunten worden vertaald. Een van de voorstellen is de koppeling van een werkloosheidsuitkering aan het volgen van Nederlandse les. Waarom is dat zinvol?
“Het Nederlands is cruciaal als je actief wil worden op de Vlaamse arbeidsmarkt of in de Vlaamse gemeenschap. In Vlaanderen hebben we daar gedurende vele jaren te weinig op ingezet. Bij de start van deze legislatuur hebben we bijvoorbeeld ontdekt dat er geen datakoppeling was tussen de gegevens van het Agentschap Integratie en Inburgering en de VDAB, en dat er te weinig opleidingen Nederlands waren voor inburgeraars. Dat was compleet absurd. We moeten inburgeraars zo snel mogelijk naar de arbeidsmarkt leiden. Vorig jaar heeft een recordaantal inburgeraars Nederlandse les gekregen.”
“Wanneer de VDAB oordeelt dat het leren van het Nederlands, Frans of Duits noodzakelijk is in het traject naar werk, biedt ze onmiddellijk taallessen aan. We moeten zorgen voor een kwalitatief aanbod van gratis taalopleidingen, zodat de deelnemers alle kansen krijgen om te integreren. De werkzoekende die een dergelijke opleiding weigert en geen enkele bereidheid toont om de taal te leren, moet zijn werkloosheidsuitkering verliezen.”
Cd&v pleit voor een asymmetrisch arbeidsmarktbeleid. Dat maakt nu al deel uit van het federale regeerakkoord, maar toch worden er geen stappen in die richting gezet. Hoe komt dat?
“Er zijn een aantal stappen gezet, maar wat ons betreft te weinig. Het asymmetrisch arbeidsmarktbeleid is voor ons slechts een tussenstap, een oplossing binnen de huidige bevoegdheidsverdeling. Wij pleiten ervoor om bij een volgende staatshervorming verdere stappen te zetten en het arbeidsmarktbeleid nog meer naar Vlaanderen over te hevelen, zodat we in elk gewest een beleid op maat kunnen voeren, nog meer dan vandaag al het geval is. Een volgende staatshervorming moet prioritair rond de arbeidsmarkt en gezondheidszorg draaien. Bevoegdheden moeten zo dicht mogelijk bij de mensen worden uitgevoerd.”
ANTON SCHELFAUT
Vlaams Parlementslid en cd&v-ondervoorzitter Robrecht Bothuyne, tevens voorzitter van de commissie Werk, vindt het een “spijtige zaak” dat het ACV zijn voorzitter, Marc Leemans, zal ontslaan, zodat die laatste op brugpensioen kan. Daarnaast maakt Bothuyne zich sterk dat cd&v het klimaatthema zal heroveren op de groenen, waarvan hij zich afvraagt waarom ze überhaupt in het parlement zitten. “Cd&v is de oorspronkelijke groene partij”, benadrukt hij.
“Bevoegdheden moeten zo dicht mogelijk bij de mensen worden uitgevoerd”
“Het rentmeesterschap is een van de kernwaarden van cd&v”
“Het bestaan van een groene partij is een fout van de geschiedenis”
Vorige week schreven we al hoe de code van Genk gekraakt leek. Vorig weekend lijkt de bevestiging te zijn, want ook Union, de nummer twee, kon er gaan winnen. Ook Antwerp won zijn wedstrijd, waardoor alles weer mogelijk lijkt voor de titel.
Gary Winston Lineker is wereldwijd een erg bekend voetbalgezicht. De Engelsman speelde jarenlang op het hoogste niveau en is ook al 24 jaar televisiepresentator bij ‘Match of the Day’. Hij is in die hoedanigheid de best betaalde presentator van de BBC. Aan Lineker wordt vaak de uitspraak “Voetbal is een simpel spel: 22 mannen rennen achter een bal aan en uiteindelijk winnen de Duitsers” toegeschreven.
Lineker zag het levenslicht in Leicester, op 30 november 1960. Toen hij 18 jaar werd, begon hij zijn voetbalcarrière bij Leicester City. Daar speelde hij tot 1985 en dat jaar werd hij er ook topscorer van de Engelse eerste klasse. In 7 jaar had hij alles samen in 194 wedstrijden 95 doelpunten gemaakt.
De spits trok naar Everton voor een jaar, waar hij meteen ook de meeste doelpunten scoorde. Lineker won er meerdere individuele prijzen en mocht een jaar later al naar het grote Barcelona. Daar won hij de Copa del Rey en de Europacup. Na drie jaar in Spanje keerde hij terug naar Engeland, naar Tottenham Hotspur. Hij won toen de enige grote trofee in het Engelse voetbal in zijn carrière, namelijk de FA Cup. Op het einde, van 1992 tot 1994, trok hij ook nog naar Japan om te voetballen bij Nagoya Grampus.
Naast zijn professionele voetbalbestaan was hij ook een belangrijk figuur bij de Engelse nationale ploeg. Daar speelde hij vanaf 1984. Lineker haalde 80 caps en scoorde 48 doelpunten in 8 jaar tijd. Daarmee is hij vandaag de nummer vier in de rangorde van topscorers. Tijdens het WK van Mexico in 1986 scoorde hij zes goals en werd er topscorer. Zijn ploeg sneuvelde wel in de kwartfinales tegen Argentinië, dat een ronde later België klopte en het toernooi won tegen West-Duitsland. Opvallend is dat de spits gedurende zijn 16 jaar lange carrière, of in 567 wedstrijden, geen enkele kaart heeft gepakt. In 1990 kreeg hij daarvoor de FIFA Fair Play Award. In totaal scoorde hij 330 doelpunten. Hij bleef altijd een hevig supporter van Leicester City en hielp de club in de redding tegen het faillissement waardoor hij ere-vicevoorzitter werd.
Match of the Day
Al snel ging Lineker na het voetbal aan de slag als voetbalanalist. Eerst op BBC Radio en later voor Match of the Day, het vlaggenschip van de televisiezender. Hij begon ook aan verslaggeving over golf. Lineker is namelijk een verwoed golfer en haalde een handicap van 4. Door artritis moest hij daarmee echter stoppen.
Naast de BBC werkte hij voor verschillende andere mediabedrijven, de meeste in Groot-Brittannië, maar ook voor het Nederlandse Eredivisie Live en het Qatarese Al Jazeera Sport. Alles samen vergaarde hij een fortuin van 26 miljoen pond en bij de BBC verdient hij 1,36 miljoen pond per jaar. Daarmee is hij de best betaalde figuur.
In november 2017 werd Lineker genoemd in de ‘Paradise Papers’ in verband met een belastingontwijkingsconstructie met betrekking tot onroerend goed dat eigendom is van Barbados en een bedrijf dat is opgericht op de Britse Maagdeneilanden.
Links
Lineker heeft ook een uitgesproken, veelal linkse, mening. Hij deelt zijn politieke opvattingen graag met het brede publiek. Vice News noemde hem de “luidste stem” van de Britse linkerzijde. Hij verzette zich ook tegen de Brexit. Lineker is vooral bijzonder kritisch voor het migratiebeleid van de huidige regering. Lineker kwam nu in het oog van de storm te staan door het Britse asielbeleid te vergelijken met dat van de nazi’s in de jaren ’30. Die woorden doen heel wat stof opwaaien, niet in het minst bij joodse Conservatieven. Heel wat politici en belastingbetalers wilden een sanctie, want Lineker is bovendien contractueel gehouden tot neutraliteit. Maar eens de BBC ingreep, besloten andere voetbalcommentatoren om een boycot tegen het programma te voeren. Alan Shearer en Ian Wright verklaarden zich solidair met Lineker.
Opvallend was de reactie van Wayne, de eigen broer van Gary Lineker. Op sociale media plaatste hij een spotprent. Die toont een groep vrolijke Afrikanen in een gammel bootje die vragen “Waar is het huis van Gary Lineker?”. En even opvallend, de sobere uitzending bij MOTD dit weekend van ongeveer twintig minuten en zonder analyse haalde een half miljoen kijkers meer dan anders. Het opent misschien perspectieven voor besparingen, al lijken de plooien nu gladgestreken en zal Lineker gewoon terugkeren.
Wat Union deed, was niet evident. Genk had hiervoor nog maar één keer verloren in eigen huis dit seizoen en de Brusselaars hadden donderdag nog maar net een zeer zware Europese wedstrijd gespeeld, waar ze een knappe uitgangspositie binnenhaalden. Als klap op de vuurpijl kwam Genk 1-0 voor. Het is weinigen gegeven om dat allemaal te overkomen.
Union koos resoluut voor de aanval, met het nodige risico, en werd daarvoor beloond. Nog voor het rustsignaal stond het 1-2. De tweede helft was minder mooi en net zoals de andere ploegen speelde Union hard tegen de Genkies. Alles om ze uit hun ritme te brengen en niet te laten voetballen. Het is een enerverende strategie, maar een die duidelijk goed werkt tegen een Genk dat daar geen raad mee weet. De Limburgers haalden nu slechts 5 op 15. Een kampioen kan zich zulke cijfers niet lang permitteren.
KNIPPEN EN PLAKKEN
Union staat nu op 5 punten van de leider en op 7 van Antwerp dat een logische overwinning haalde tegen Seraing. Die wedstrijd viel vooral op door de shirts van de thuisploeg. Een probleem met rugnummers werd weinig esthetisch opgelost met stiften en knippen en plakken. Een amateurisme dat Seraing, staartploeg in de Jupiler Pro League, geen goed imago geeft.
Over imago’s gesproken, bij Club Brugge lijken ze alles wat de afgelopen weken verkeerd liep in de schoenen van de opzijgeschoven Scott Parker te hebben geschoven. De neuzen staan nu weer in dezelfde richting en het swingt als vanouds in Brugge. Standard, dat aan een goede reeks bezig was, werd makkelijk opzijgezet. Maar de schade van voordien, die al ouder is dan Parker, lijkt wel te groot te zijn om van Club een serieuze titelkandidaat te maken.
De Sloveense wielrenner heeft in Frankrijk getoond dat hij in goeden doen is. Afgelopen weekend won hij zijn derde en laatste rit in Parijs-Nice, waardoor hij ook eindwinnaar werd. Niemand kon de man in het geel bedreigen.
De laatste rit was incidentrijk, met veel aanvallen en zelfs een verkeerd gereden auto. Maar de renners die een ontsnapping waagden, moesten wijken voor Pogacar. Zijn ploeg peuzelde iedereen op en op de laatste klim, de Col d’Ese, sloeg Pogacar toe. Hij vertrok en de rest leek stil te staan. Op 20 kilometer van de eindstreep was de koers gereden. De achtervolgers konden het verschil niet maken met de sterke Sloveen.
Ter illustratie: Tadej Pogacar won de gele, de groene en de witte trui in Frankrijk. En hij won dit jaar 9 keer in 13 koersdagen. En hij wil vooral winnen in de Ronde van Vlaanderen. Daarom heeft de tweevoudige Tourwinnaar ook de E3 in Harelbeke aan zijn programma toegevoegd. Het zal de eerste keer zijn dat hij daar zijn opwachting maakt, tot groot genoegen van de organisatie en wielerminnend Vlaanderen. De Sloveen zal het er opnemen tegen Wout van Aert, Mathieu van der Poel, Julian Alaphilippe en Biniam Girmay. Veel renners zien de E3 als een graadmeter voor de Ronde van Vlaanderen en daar willen ze zich binnen twee weken al eens meten met elkaar, waardoor de E3 Saxo Bank Classic van dit jaar een grand cru-editie zal zijn.
De fictiereeks ‘1985’ op VRT is afgelopen. Volgens de linkse makers Bouvijn en Wallyn draait de Bende van Nijvel rond de ‘strategie van de spanning’. Zo, dat mysterie hebben ze opgelost. Is dat wel zo?
Humo: “De voorlopige slotsom vóór de finale van zondag: de rijkswacht nam zelf deel aan de Bende-overvallen, de aanslagen van de CCC waren opgezet spel en al dat bloederige geweld paste in een oorlog tegen het communisme.” Die ‘strategie van de spanning’ is deels gebaseerd op de beruchte Westmoreland-nota. Dat is een geheim document van 18 maart 1970.
William WestmorelandGeneraal Westmoreland was de opperbevelhebber van de Amerikaanse troepen in Vietnam. In het midden van de Koude Oorlog schreef hij die legendarisch geworden nota. William Westmoreland (19142005) heeft altijd de stelling verdedigd dat door de Vietnamoorlog de verdere verspreiding van het communisme over Azië werd voorkomen. Na zijn tijd in Vietnam was Westmoreland van 1968 tot 1972 bevelhebber van het Amerikaanse leger, waarna hij het verliet. In 1974 deed hij mee aan de verkiezingen voor gouverneur van de staat South Carolina, die hij verloor.
Het plan van Westmoreland dan. De Amerikaanse (geheime) diensten moesten het recht hebben om - zelfs in bevriende landen - geheime operaties op te starten als die landen te links of te communistisch zouden zijn. De geheime diensten hadden dan het recht om met geheime operaties het politieke landschap te veranderen en ervoor te zorgen dat die politiek meer Amerikagezind werd. De strategie werd in Italië uitgevoerd.
De Bende van Nijvel verbinden aan die ‘strategie van de spanning’ botst wel op diverse praktische hinderpalen. Een bron: “Het (plan in 85) was zo kort... Ze gaan twee avonden flink te keer bij supermarkten, en dat is het dan. Dan houdt het op.” Die bron verwijst naar die ‘hold-ups’ van 1985, namelijk in Eigenbrakel en Overijse op 27 september, en uiteraard Aalst op 9 november.
Een tweede probleem: de Bende van Nijvel begon met ‘normale’ diefstallen. Het beginpunt is immers de toonbankdiefstal
BOEK
in de wapenhandel Bayard op zaterdag 13 maart 1982 in de loop van de namiddag in Dinant. Twee mannen betreden de handelszaak. Ze slagen erin, wanneer de uitbater in zijn atelier is, om een tweeloopsgeweer van het kaliber 10 met nummer 4227 van het merk FAUL te stelen. Bij het verlaten van de wapenwinkel worden ze door een getuige opgemerkt. ‘Strategie van de spanning’? Vervolgens is er een diefstal met braak in de kruidenierswinkel Piot op zaterdag 14 augustus 1982 in Maubeuge (Frankrijk). Er worden voedingsmiddelen, wijn, champagne en ganzenlever gestolen. ‘Strategie van de spanning’?
Er is nog een bijkomend probleem: bij de slachtoffers van de Bende van Nijvel zijn er wel een aantal personen met een merkwaardige achtergrond. Bankier Leon Finné - die ook in de fictiereeks aan bod kwam - is toch geen toevallig slachtoffer binnen die ‘strategie van de spanning’.
In vaarwater Sovjets
Volgens de makers van 1985 zijn de Bende en de CCC dus emanaties van de VSSE (de Staatsveiligheid) binnen die strategie. Een theorie die veel aannemelijker is, is net de omgekeerde: Christian Smets van de VSSE en zijn baas Albert Raes zaten toen eerder in het vaarwater van de Sovjets dan dat van de Amerikanen.
Eind de jaren ’70 was de VSSE immers een filiaal van de CIA en Raes wou weg van die betutteling uit Washington. Op dat ogenblik in de eerste helft van de jaren tachtig is het dan ook bijna uitgesloten dat de VSSE een dergelijke ‘strategie van de spanning’ met de creatie van de Bende zou uitdokteren.
Een link tussen de VSSE en de CCC is wel aannemelijker, maar om andere redenen.
Staatsveiligheid
Paul Latinus van WNP (Westland New Post) vertelt eind september 1983 overigens spontaan aan Georges Marnette (GP) hoe hij in ’77 tijdens een wederoproeping in Glons van Amerikaanse inlichtingenofficieren een opdracht kreeg. Hij kreeg van dezelfde organisatie in Chili begin ’81 de opdracht om met de ‘harden’ uit het Front de la Jeunesse (FJ) een nieuwe organisatie op te richten, namelijk Westland New Post (WNP). Daarmee diende hij via de ondergeschikten Smets en Christian De Roock de twee topfiguren Albert Raes en Jacques De Vlieghere te bewegen tot het begaan van fatale fouten om hun KGB-connectie bloot te leggen. Eenmaal het zover was, zou het schandaal de top van de Staatsveiligheid ten val brengen en was het doel bereikt, aldus Latinus.
Hij verklaarde verder: “Het is evident dat de hele operatie WNP in zijn eindstadium bij de publieke opinie een zo groot mogelijke weerklank moest krijgen zodat men de zaak onmogelijk nog in de doofpot kon steken.” Latinus werd in 1984 al vermoord, maar uiteraard niet door leden van WNP zoals de fantasten van de reeks 1985 willen doen geloven.
Geen link met de VS
Een laatste argument: een familielid was verbindingspersoon tussen de militaire inlichtingendiensten van ons land en de VS. Hij heeft me met zijn hand op z’n hart gesteld dat de misdrijven van de Bende niets te maken hebben met de VS of die onzinnige ‘strategie van de spanning’. Ik geloof hem.
Een ware getuigenis van een eeuw koloniale oorlogen en genocide in Oekraïne
63.000 Oekraïense vluchtelingen, vooral vrouwen en kinderen, kregen in België het voorbije jaar een tijdelijke verblijfs vergunning. De Russische invasie wekt nare herinneringen op aan de Sovjetagressie uit een vorige eeuw. Tijdens WO II had Hitler in eigen land een gebrek aan arbeidskrachten en reisden Europeanen van diverse komaf al dan niet vrijwillig naar Duitsland. Onder hen ook heel wat Oekraïners die weinig heimwee koesterden naar de Sovjet-Unie toen in 1945 een einde aan het Derde Rijk kwam. Duizenden vonden via allerhande kanalen hun weg naar België. Vooral Limburg en Luik waren vragende partij voor wat helpende handen in de zware industrie..
Dr. Joris Koziej is algemeen chirurg op rust. Hij werkte in het AZ Vesalius in Tongeren, waar hij jarenlang aan hoofd van de afdeling palliatieve zorg stond. De man was naast wetenschapper ook gelovig, wat hem en de nabestaanden hielp om de dood als deel van het leven te aanvaarden. Toen de man in de zomer van 2019 op pensioen ging, ontstond het idee en de tijd om zijn moeder te ondervragen over haar levensverhaal. Zoals de familienaam van de auteur doet vermoeden, liggen zijn wortels buiten Vlaanderen, meer bepaald in het huidige Europese land in oorlog.
Broederstrijd
Het boek neemt u mee in een eeuw van tragedie waarin de Russische beer/buur steeds een hoofdrol speelt. Sterke naties als Oekraïne, Kroatië of Polen hebben niet altijd een volledig gedeeld verleden. Neem het voorbeeld van de eerste. Dat leidde tijdens
WO I tot pijnlijke toestanden. In Oostenrijks uniform namen de inwoners van onder andere Lemberg (Lviv, huidig West-Oekraïne) het op tegen de inwoners van Charkov (huidig Oost-Oekraïne) die onder tsaristisch bewind stonden. Broederstrijd tegen wil en dank.
Daarna komt de geschiedenis van het Grensland in een stroomversnelling. Om de complexe achtergrond van deze familiegeschiedenis ten volle te vatten, is het handig bijvoorbeeld het boek ‘Oekraïne, een oorlogsgeschiedenis’ van Luc Pauwels bij de hand te houden. Na een kort hoogtepunt als Oekraïense Volksrepubliek knagen roden, witten en anarchisten aan het zelfstandige statuut van de jonge staat. Wanneer het communisme de burgeroorlog uiteindelijk wint, breken zwarte of beter, rode decennia aan.
Vooral voor Oekraïne, dat niet ontsnapt aan ‘het oog van Moskou’.
Het is het kwaad bij uitstek, Jozef Stalin, die de bijtende woorden uitsprak: “Eén dode is een tragedie, een miljoen doden een statistiek.” De genocide tegen het Oekraïense volk op bevel van de Georgische dictator kostte tussen 2,5 en 7,5 miljoen slachtoffers. Dr. Koziej maakt de rode terreur echter persoonlijker en aangrijpender door de impact op zijn familie haarfijn te beschrijven. “De vrouwen vertrokken zonder één woord. De verordening is duidelijk. Alle lijken dienen snel en systematisch opgeruimd te worden. De ‘Rode Partij’ laat niet toe dat haar ‘resultaten’ zichtbaar zijn. Het lijkje werd respectloos bij de overige doden op een kar gegooid om ergens buiten het dorp in een massagraf te worden gedumpt. ‘Dat waren heel diepe grachten’, vertelt mijn moeder. Ze wendt het hoofd af terwijl ze met haar beide armen iets onzichtbaars van zich afstoot, iets vies, iets dat ze heeft verdrongen en dat nu weer naar boven komt drijven om haar ziel te kwellen. Er waren geen ceremonies, er was geen tijd voor condoleances, geen traditioneel klaaggezang, geen heilige missen en geen uitvaarten zoals dat eeuwenlang gebruikelijk was. De lijken werden gewoon in een gat of een gracht gestort en bedekt met een laag zand en kalk, klaar voor de volgende lading kadavers.”
De Holodomor of ‘de pest van de honger’ moet waarlijk schrijnend zijn geweest. De auteur noteert opnieuw: “Mijn moeder herinnert zich die tijd, waarin ze heeft leren ‘grazen’. De mensen eten wat ze maar kunnen vinden, in de eerste plaats de honden en de katten. De bermen worden afgezocht
naar noten en onkruid, boomschors, eikels, paddenstoelen, vreemde wortels, het loof van struiken en bomen, zelfs ongedierte, als het maar de maag vult.”
Ideologie van de afgunst
Een gevolg van marxistisch wanbeleid dat schaarste in de hand werkt. Erger nog, het is een geplande, bewuste poging van Moskou om het Oekraïense volk te decimeren. Het maakt de lezer opstandig wanneer hij van daag communistische politici hoort spreken over kolonialisme en imperialisme van het ‘Westen’, terwijl ze de schanddaden van de Sovjet-Unie ‘vergeten’. Of partijen als de PVDA ziet prediken tegen racisme, terwijl Balten, Oekraïners en Kaukasiërs destijds niet voldoende Russisch ‘Herrenvolk’ waren. Triest, nieuw dieptepunt is de recente weigering van deze communistische partij in de Kamer om de Holodomor als genocide te erkennen. Het aanwakkeren van egoïsme, jaloezie en ordinaire burenruzies voor politiek gewin is de brandstof waarop het communisme kon en kan blijven bestaan. Iedereen wantrouwt elkaar. “Zelfs thuis mogen de kinderen niet horen wat hun ouders of grootouders elkaar te vertellen hebben. Ze zouden hen op een onbewaakt moment onvrijwillig aan de galg kunnen praten.”
Een betere toekomst
Veel Oekraïners kunnen dan ook niet geloven dat het Duitse leger even erg is als de Sovjetbezetter. Wanhoop, economische noodzaak, dwang of avontuur. Er zijn diverse redenen die onder andere de ouders van de Limburgse dokter naar Duitsland leiden om er te werken. De omstandigheden tijdens de oorlog zijn er hard en de behandeling
is soms bruut, maar vaak ook menselijk en warm. Feit is dat wanneer in mei 1945 de wapens zwijgen, weinige arbeiders happig zijn zich te onderwerpen om een nieuwe repressie van Stalin tegen de ‘verraders’ die in Duitsland werkzaam waren.
Het pleit voor het realisme en doorzettingsvermogen van Wladyk en Maria dat ze een ontsnappingsroute richting Zwartberg (Genk) kozen. De decennia erna tonen een koppel dat met gedachten, taal en cultuur nog naar Oekraïne neigt, maar hun zoon door hard werken een mooie toekomst in Vlaanderen heeft geboden. Het boek is in die zin een uiterst respectvolle manier om de heimat van zijn ouders te herdenken en hun wilskracht te eren om tegenslagen en wreedheden te overwinnen. Het boek eindigt met de lezer te bedanken die de moeite neemt om via dit boek te begrijpen waarvoor de Oekraïner strijdt en bereid is zijn leven te geven. Missie volbracht.
PIETER VANDERMOERE
Joris Koziej, ‘Iedereen houdt van Oekraïne, niemand van de Oekraïners - een ware getuigenis van een eeuw koloniale oorlogen en genocide in Oekraïne’, 2022, Boekscout, 234 p., 22,50 euro, ISBN 9789464683622
THIERRY DEBELS
VRAAGGESPREK MET
ANNEMIE CHARLIER
In het René Magritte Museum loopt een boeiende tentoonstelling met werk van Renée Demeester. Het zijn abstracte schilderijen, geïnspireerd door plaatsen waarvan ze hield, zoals de weelderige natuur van Katanga, de weiden van het Pajottenland, de open horizon en de nevelen van de Noordzee.
Onze musea volgen de internationale tendens om meer vrouwelijke kunstenaars onder de aandacht te brengen en hen zo dezelfde waardering te geven als hun mannelijke collega’s. Begin deze maand sloot in het Yper Museum de tentoonstelling over de Ieperse Louise De Hem (18661922), een vergeten pastelvirtuoze. Deze zomer opent in Mu.ZEE in Oostende een eerbetoon aan Anna Boch (1848-1936) en haar schitterende impressionistische oeuvre.
Het René Magritte Museum in Elsene is tegelijk het Museum voor Abstracte Kunst. Dit voorjaar loopt er de tentoonstelling die gewijd is aan Renée Demeester (1927-2022).
Renée Demeester werd geboren in Belgisch Congo. In 1952, nadat de familie de kolonie vaarwel zei en zich vestigde in Sint-Lambrechts-Woluwe, legde ze zich toe op teken- en schilderkunst. In Brussel ontmoette ze de abstracte beeldhouwer Marcel Arnould, bij wie ze al snel introk. Haar eerste geometrisch abstracte doeken zijn herinneringen aan de Afrikaanse natuur, die ze oproept in contrastrijke kleurgradaties. Ook
haar verdere levensloop heeft haar schilderkunst beïnvloed.
In de eerste helft van de jaren '60 kwam Demeester in contact met Vlaamse pioniers van de abstracte kunst die actief waren in de rand van Brussel, onder anderen Victor Servranckx (1897-1965) en Felix De Boeck (1898-1955).
Vanaf dan beginnen vloeibare vormen, die aanleunen bij het getormenteerde universum van Léon Spilliaert, haar composities te bepalen. Als autodidact keek Demeester enorm op naar de invloedrijke Oostendse schilder.
In 1964 verhuisde het koppel naar een hoeve in Sint-Kwintens-Lennik. Lange wandelingen in het Pajottenland inspireerden Demeester. Ze brak met de egale sombere tinten en ging opnieuw het gebruik van kleurcontrasten verkennen. De ruimtevaart, met als uitschieter de eerste mens op de maan in 1969, liet een diepe indruk na en Demeester creëerde composities met een horizonlijn waarrond elementen cirkelen.
In deze periode maakte ze ook een reeks tekeningen waarin de vormen het kader lijken te doorbreken. Ze verfijnde en verlichtte haar beeldtaal. Haar echtgenoot daarentegen belandde, na een zoveelste financiële tegenslag en kampend met gezondheidspro-
blemen, in een diepe depressie, die zou leiden tot zijn zelfmoord in 1974. Ondanks dit drama bleef Demeester ijverig verder doen en maakte schilderijen die opvallen door hun dynamische curven en het subtiele kleurgebruik.
Tussen vrienden
In de jaren 1980 schilderde Renée Demeester haar laatste volledig abstracte werken. Nadien duiken in haar kleurtekeningen diverse plaatsen op waar ze gewoond en gewerkt heeft, zoals Brussel, de Noordzee en Vancouver. Het zijn poëtische werelden die balanceren op de grens van het abstracte en het figuratieve. Een vaak terugkerende verschijning tussen de natuurelementen is de boom. Doorheen de tentoonstelling wordt duidelijk dat Demeester haar kleuren koos in functie van haar gevoelens en stemmingen.
De expo presenteert een twintigtal werken van Renée Demeester, omringd door die van een aantal van haar vrienden-kunstenaars, zoals Victor Servranckx en Felix De Boeck. Die genieten veel meer bekendheid dan Demeester, maar als je ze zo samen ziet, blijkt dat ook zij een opmerkelijke en belangrijke figuur was binnen de abstracte kunst in ons land.
MMMV
Tentoonstelling ‘Renée Demeester, abstracte landschappen’, nog t.e.m. 3 september 2023, René Magritte Museum, Jette, www.magrittemuseum.be
Pallieterke, Dit vraaggesprek laat ons enigszins op onze honger. Vlas Klein-Brabant bevestigt haar keuze sinds 2020 om onafhankelijk te functioneren van de Vl@s-structuur omdat we het beleid van de toenmalige voorzitter niet steunden. Twee jaar aan gesprekken vooraf brachten niets op. Persoonlijk was ik lid van het dagelijks bestuur van de provincie Antwerpen. Onze motivatie om onafhankelijk te worden had meerdere redenen: 1) De Vlaams-nationale identiteit werd ondergraven. 2) Op ondemocratische wijze werden de afdelingen niet bevraagd over belangrijke beslissingen zoals bijvoorbeeld de uittreding uit het OVV. En dit wegens een statutenwijziging. 3) Deze statutenwijziging gebeurde ondemocratisch wegens er niet bij betrekken van de afdelingen. 4) Het financiële beleid was geen voorbeeld van transparantie. 5) De verhoogde uitgaven deden bij vele afdelingen de tanden knarsen. Het zelfstandige Vl@s Klein-Brabant blijft een zéér actieve afdeling met meer dan 25 activiteiten per jaar. We werken intensief samen met diverse zelfstandige afdelingen uit meerdere provincies. Sinds 2020 verjongen we en groeien we jaarlijks in ledenaantal. Uit het vraaggesprek vernemen we geen initiatief om de structurele fouten van ex-voorzitter Velghe te corrigeren. Dat vinden we spijtig. Vlaanderen heeft nood aan een authentieke en fiere Vlaams-nationale medioren- en seniorenvereniging.
Mark Van Wauwe, voorzitter Vl@s Klein-Brabant
Pallieterke, De beste stuurlui staan aan wal, daar ben ik mij terdege van bewust! Maar hoe is het toch uit te leggen dat de N-VA, en dus vooral Bart De Wever, nu nog steeds niet begrepen heeft dat, al is zij de grootste politieke partij van het land, niks zal kunnen realiseren zolang zij zich afhankelijk maakt van de traditionele Belgische partijen. Twintig jaar bestuurservaring zijn blijkbaar niet voldoende... Hoe zij door cd&v en Open Vld tegen de muur werden gekwakt tijdens de Marrakesh-saga helpt blijkbaar ook niet. Hopelijk helpt het Vlaamse kiezerspubliek bij de volgende verkiezingen de beide V-partijen aan een comfortabele meerderheid in het Vlaams Parlement. Beide partijen zijn tot elkaar veroordeeld, alleen kunnen zij niks bereiken. Samen staan ze voor een immense taak. Er is immers werk aan de winkel!!! Indien dit niet lukt, boeken toe! Dan ziet het er niet zo goed uit voor onze kleinkinderen en vooral onze achterkleinkinderen, indien die dan nog iets te vertellen zullen hebben?...
Pol Jongbloet, Mechelen
Pallieterke, In zijn bijdrage ‘opinie’, van nummer 79/10, schrijft de heer Bäumer in de paragraaf ‘Jager-verzamelaar’ nogal verbluffende zaken. Hij gaat hier 100 procent op de evolutietoer, totaal voorbijgaan-
de aan het feit dat de evolutieleer een theorie is die door onwetenschappelijke premissen wordt ingegeven. Als christen geloof ik in de openbaring van het Heilige Schrift; de wetenschappelijke feiten en archeologische vondsten passen veel beter bij de bijbelse jaartelling dan de denkbeeldige, fantastische jaartelling van de evolutietheorie. Inhoudelijk kan ik alleen maar instemmen met de heer Bäumer.
André LannooPallieterke,
In het zijn artikel beweert Jurgen Ceder dat de stikstofcrisis een volstrekt nodeloze crisis is en vraagt zich af waarom N-VA er een breekpunt van maakt. Het is ondertussen duidelijk dat Demir zich gedraagt als een fundi. Om wat te bewijzen? Zichzelf ? Nergens is er een noodzaak om de normen zo streng te maken. Bovendien gedraagt zij zich ook zo extreem op het vlak van CO2 en de fossiele brandstoffen. In weerwil van de EU-richtlijn wil zij het verbod van de verkoop van wagens met verbrandingsmotor met jaren vervroegen. Waarom? Er komt meer en meer tegenstand van landen als Duitsland, Frankrijk en Italië. Bij een verbod op verbrandingsmotoren dreigt deze technologie gewoonweg te verdwijnen waardoor ook de toekomst van motoren op waterstof of biobrandstof gehypothekeerd wordt. Dit dan in tegenstelling tot de enorme milieu impact en -schade bij de ontginning van de nodige materialen en de productie van batterijen, elektromotoren, zonnepanelen en turbines. Nooit spreekt men over die milieuschade en voetafdruk. Natuurlijk, die ontginning gebeurt ver van ons bed, en de schade is voor China en consorten.
Guido Vergult, Sint-Niklaas
Pallieterke, Wat mij deze week verontwaardigd opviel bij de nieuwsberichtgeving van de Vlaamse tv zenders: een blanke jongeman werd in Amerika tijdens een uit de hand gelopen verkeerscontrole neergeschoten, doorzeefd met politiekogels. Dat bleek slechts een voetnoot in de nieuwslezing. Maar als dat bij een kleurling gebeurt, wordt dit dagenlang, zelfs jaren herhaald door dezelfde nieuwszenders. Zo zie je dat onze nieuwszenders bijlange niet neutraal zijn. Ieder leven is niet even belangrijk voor hen.
Jan Mertens , Balen
Pallieterke, Citaat van professor Jan Dumolyn: “Mijn grootouders waren verzetsstrijders en die schoten fascisten gewoon dood.” Ter attentie van deze fijnbesnaarde intellectueel, of wat daarvoor moet doorgaan: mijn vader was een (door de Belgische Staat officieel erkende) weerstander die zowel Waalse als Vlaamse gedeporteerden voor hun deportatie alsook hun families heeft bijgestaan. Evenmin als vele andere erkende weerstanders heeft hij niemand gedood. Iemand vermoorden is trouwens iets waarop je niet fier hoeft te zijn.
Werner Boons, GeelEen lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
nze middeleeuwse voorvaderen worden daarbij maar al te vaak gezien als primitieve grote, in de stinkende modder ronddartelende kinderen, die gretig het vlees met hun - resterendetanden van het bot rukten en het vet en de wijn over hun harige kinnebakken lieten druipen, en die zich bovendien dermate - ‘en plein public’ - ontlastten dat het een lieve lust was, zich geselden uit religieuze bevlogenheid, om er vervolgens woest op rond te paren. Dat allemaal in een tijd die berucht was voor verschrikkelijke overstromingen, niets en niemand ontziende oorlogen, bloederige moorden en verkrachtingen, folteringen en openbare terechtstellingen tot nut en vermaak, om nog maar te zwijgen van onfrisse zaken als cholera, lepra en de pest die gemeenzaam als de Zwarte Dood werd omschreven…
FRANCESCO PETRARCA
Het geloof dat de Kerk de mensen in duisternis hield door boeken, ketters en heksen te verbranden, klassieke teksten te vernietigen of de mensen te vertellen dat baden een zonde was, is - hoe aantrekkelijk ook - een verkeerd idee. Het begrip de ‘donkere middeleeuwen’ werd geïntroduceerd door de Italiaanse renaissancedenker Francesco Petrarca. Volgens hem begonnen de middeleeuwen toen de ‘barbaren’ omstreeks het jaar 476 Rome ten val gebracht hadden. In de vijfde eeuw was het door interne twisten erg verzwakte Romeinse Rijk immers niet langer in staat zijn grenzen te verdedigen. Dit bood een uitgelezen kans aan allerlei Germaanse volkeren zoals de Alanen, Visigoten, Ostrogoten en Franken die met de hete adem van de Hunnen in hun nek om door de Romeinse ‘limes’ - de verdedigingslinies van het rijkte breken en zich, soms na lange omzwervingen, in het snel desintegrerende rijk te vestigen. In het oosten bleef het imperium nog voortbestaan als het Byzantijnse Rijk, maar in het westen was het weggevaagd. Wat ervoor in de plaats kwam, waren koninkrijken bestuurd door ‘barbaarse’ koningen. Deze periode was er een die in schaduwen was gehuld, wat zou aanhouden tot de Europeanen tijdens de renaissance de zegeningen van het oude Rome zouden herontdekken. Deze donkere associatie heeft zich diep verankerd in het collectieve geheugen van de meeste Europeanen en eeuwenlang ook onze historische kijk op de middeleeuwen bepaald.
Tom Waes kon er in ‘Het verhaal van Vlaanderen’ absoluut niet over ophouden... Over hoe duister en verschrikkelijk de middeleeuwen wel niet waren. Hij bevestigde daarmee alle bestaande clichés over dit tijdvak waaraan we het adjectief ‘middeleeuws’ hebben te danken voor alles wat in onze ogen achterlijk, wreed, smerig en chaotisch is.
DE ‘DUISTERE’ MIDDELEEUWEN WAREN DE TIJD VAN DE BURCHTEN- EN KATHEDRALENBOUWERS DE VERLICHTE, VOORAL PROTESTANTSE, FILOSOFEN MEENDEN
DAT DE DOMINANTE
KATHOLIEKE KERK DE INTELLECTUELE GROEI
VAN DE MENSEN BELEMMERDE
De verlichte filosofen van de 17de en 18de eeuw - en vooral de protestantsededen er nog een flinke schep bovenop, omdat ze meenden dat de dominante Katholieke Kerk de intellectuele groei van de mensen belemmerde. Ze dachten dat de monniken de boeken verbrandden, kunst en ambachtslieden verboden en zich meer richtten op het blind volgen van religie. De realiteit was echter anders. Wetenschappers hebben berekend dat er tussen de zesde en de negende eeuw in de kloosters meer dan 200.000 handschriften zijn vervaardigd, waarvan jammer genoeg slechts een fractie bewaard is gebleven. Voor het leeuwendeel waren het religieuze teksten, maar ze redden ook de klassieken van Julius Caesar over
Tacitus en Ovidius tot Polybius van de vergetelheid. Deze vroegchristelijke monniken en kloosters bevorderden dus de kunst en literatuur, en moedigden de verspreiding van het onderwijs aan. Sterker nog, de Kerk lag aan de basis van de stichting van de eerste Europese universiteiten in de elfde eeuw. Theologie bleef natuurlijk het hoofdvak aan deze eerste academische instellingen, maar je kon er ook terecht voor vakken als filosofie, recht en geneeskunde.
KAROLINGISCHE RENAISSANCE
Wie het onderwijs ook stimuleerde, was Karel de Grote. Zijn opkomst illustreerde hoe het wegvallen van de heerschappij van Rome in feite voor veel randgebieden een bevrijding van een dwingelandij was geweest, waardoor in de loop van de volgende eeuwen randculturen zich vrijer en zelfstandiger konden ontwikkelen. Karel de Grote was de eerste vorst in het Avondland die niet alleen de architectuur in Romeinse stijl nieuw leven inblies, de kunsten patroneerde en - bijna verloren gegane - ambachten als glas- en edelsmeedkunst stimuleerde. Hij ondersteunde ook allerlei ingrijpende bestuurskundige, administratieve
IN DIE PERIODE ZIJN TAL VAN MOOIE UITVINDINGEN GEDAAN, ZOALS DE BRIL, MECHANISCHE KLOKKEN EN HET NOTENSCHRIFT
en onderwijshervormingen, promootte de literatuur en bewaarde de klassieke Latijnse en Griekse teksten uit de oudheid. Daarenboven introduceerde hij de Karolingische minuscule - een kalligrafische standaard voor het geschreven woord - met innovaties zoals hoofdletters en spaties.
Men vergeet te vaak dat in deze ‘duistere middeleeuwen’ niet alleen de Romaanse architectuur, maar ook de gotiek ontstond. Het was de tijd van de burchten- en kathedralenbouwers, waarin magnifieke glasramen en gewaagde spitsbogen licht in het duister brachten. Een tijd ook waarin de beeldende kunsten revolutionaire ontwikkelingen doormaakten. Je zag er niet alleen de geboorte van het perspectief of de creatie van nieuwe verfsoorten, maar de kunst kreeg ook een meer uitgesproken persoonlijke dimensie.
OPKOMST STEDEN
Er zijn in die periode overigens ook heel mooie uitvindingen gedaan. Denken we maar aan zaken als de bril, mechanische klokken of het notenschrift. De vandaag minst opgemerkte, maar toen wellicht belangrijkste uitvindingen hadden met de landbouw te maken. Zo beseffen de meeste mensen vandaag de dag niet meer dat 80 procent van alle Europese steden in de 11e en 12e eeuw zijn ontstaan. Dat was beslist geen toeval, maar had alles te maken met het ontdekken van efficiëntere landbouwmethoden zoals de zware schaarploeg waarmee klei- of andere moeilijk te bewerken gronden efficiënt in cultuur konden worden gebracht.
Ook het paardenhoofdstel of gareel om het gewicht tijdens het ploegen of trekken van de wagen in evenwicht te houden, betekende een trendbreuk met het verleden. Hierdoor konden paarden immers beter en sneller ploegen dan ossen, terwijl de nieuwe metalen hoefijzers een revolutie teweegbrachten in het transport. Door die verbeterde landbouwtechnieken ging de voedselproductie omhoog. Dat bevorderde de handel en de demografische groei. Van 1100 tot 1348 vertwee- of zelfs verdrievoudigde het inwonersaantal van Europa, waardoor je zowel in de Lage Landen als in Italië de opkomst kon zien van een sterke stedelijke autonomie en burgers feitelijk zeggenschap in het landsbestuur veroverden. Bij nader inzien kunnen we vandaag niet anders dan vaststellen dat de ‘duistere middeleeuwen’ een tikkeltje minder donkerder waren dan eeuwenlang werd geloofd én verkondigd. Galileo, Newton en de wetenschappelijke revolutie zouden niet mogelijk geweest zijn zonder het werk van middeleeuwse geleerden en wetenschappers…
Sanda Dia is niet de eerste student die omkwam als gevolg van een doopritueel. Ik herinner me nog een voorval in de jaren zestig of zeventig. Een ‘schacht’ werd opgerold in een tapijt en van een trap gerold. De jongeman brak zijn nek. Ik denk dat het in Gent gebeurd is, maar zeker ben ik niet meer. Het was vermoedelijk geen onderdeel van een doopproef, maar eerder een tragisch gevolg van een uit de hand gelopen spel waarin groepsdruk en overmatig alcoholgebruik aanwezig waren.
En zo gebeurde in december 2018 wanneer een schacht, dit wil zeggen een kandidaat-lid, in de nasleep van een aantal doopproeven het leven liet. De studenten in kwestie, Sanda Dia en nog twee andere schachten, wisten nochtans wat hen te wachten stond. De reputatie van de Leuvense club Reuzengom was bij iedereen bekend. En als je bij de club wilde, moest je nu eenmaal het doopritueel ondergaan. De media vergeten wel eens te vermelden dat Sanda Dia volledig vrijwillig voor het lidmaatschap koos. Hij wilde deel uitmaken van een club die in Leuven bekend stond als elitair en exuberant. Meer nog, hij zag zijn lidmaatschap als springplank voor zijn toekomstige loopbaan en handig als later netwerk.
Extreemrechts
Van in het begin werden in de media begrippen als racisme en extreemrechts bovengehaald om de Reuzengommers te situeren. Op het clubschild zien we een Vlaamse Leeuw afgebeeld en ook dat zal bij de media gewerkt hebben als een rode lap op een stier. Duiken we even in de geschiedenis van Reuzegom: in Leuven in 1946 opgericht door Antwerpse studenten, allen afkomstig uit het Xaveriuscollege van Borgerhout. Een van de drie medeoprichters was de niet onbekende Hugo Schiltz. Het Xaveriuscollege was een van de weinige scholen waar in volle repressieperiode zonen van ‘zwarten’ welkom waren. We mogen veronderstellen dat in de beginjaren de leden elkaar opzochten vanuit een bepaalde verbondenheid, lotgenoten en gelijkgezinden onder elkaar, zeg maar. Met de jaren verdween de band met het Xaveriuscollege en waren alle Antwerpse studenten welkom. Vanaf de jaren ’80 lokte de club steeds minder leden en werd gekozen om bij de ledenwerving heel selectief te werk te gaan.
The New York Times
Het tragische overlijden van Sanda Dia wordt in de media misbruikt om heel Vlaanderen nog eens te beschuldigen van racisme. Ook extreemlinks sprong op de kar. Aanhangers van de ‘Actief Linkse Studenten’ en Comac (PVDA) kwamen meermaals op straat om vooral dat aspect te benadrukken.
En zo konden we in de (zeer linkse) The New York Times van 4 oktober 2020 het volgende lezen: “Mr. Dia’s death, however, highlights Belgium’s current problem with racism and far-right, identitarian politics. The country is divided between French speakers in the south and Dutch speakers in the north, each with their own governments, laws and culture. The wealthier Dutch region, known as Flanders, is home to a sizable separatist movement that wants to break away in the name of preserving Flemish culture and wealth. Lately, that campaign has taken a sharply anti-immigrant and anti-islam tone.”
De doop van Sanda Dia was mensonterend en ranzig, maar heeft niets te maken met ons streven naar een onafhankelijk Vlaanderen. De twee zaken met elkaar mengen is een triestig en kwaadwillig spelletje van alle anti-Vlaamse krachten.
Op zondag 2 april komen we te weten wie Mathieu van der Poel opvolgt als de winnaar van de Ronde van Vlaanderen. ‘Vlaanderens mooiste’ laat zich in toenemende mate kenmerken door de zeeën van Vlaamseleeuwenvlaggen op iconische hellingen zoals de Koppenberg en de Oude Kwaremont. Die ontstaan echter niet geheel toevallig. Buiten het zicht van de camera’s zijn Joris De Kerpel en vele andere vrijwilligers uit de Vlaamse Beweging elk jaar opnieuw druk in de weer met het uitdelen van 75.000 à 80.000 papieren vlagjes.
De bevlaggingsactie is twintig jaar geleden ontstaan in de schoot van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Joris De Kerpel, oud-voorzitter van VVB Zottegem en voormalig bestuurslid van de VVB, is vandaag de drijvende kracht achter de bevlaggingsactie. De Vlaamse Ardennen - waar de Ronde van Vlaanderen elk jaar wordt beslecht - kent voor deze wielerliefhebber geen geheimen meer.
Achter De Kerpel staat een werkgroep van vrijwilligers die uit alle hoeken van de Vlaamse Beweging afkomstig zijn, gaande van Voorpost en het VNJ over de jongerenpartijen van Vlaams Belang en N-VA tot de studentenverenigingen KVHV en NSV. “Tijdens de Ronde is de hele Vlaamse Beweging op post”, schetst De Kerpel. “Zelfs Jong N-VA en de Vlaams Belang Jongeren staan die dag broederlijk naast elkaar. Jammer dat ze dat alleen op die dag kunnen (lacht). Het is dankzij al die verenigen dat we onze bevlaggingsactie elk jaar opnieuw kunnen realiseren.”
Vlaamse reflex
Volgens De Kerpel heeft de bevlaggingsactie een “Vlaamse reflex gecreëerd bij de bevolking”, al wil hij niet gezegd hebben dat hij en zijn team er eigenhandig voor gezorgd hebben dat de V-partijen
nu samen 45 procent halen in de peilingen. “De Vlaamseleeuwenvlag is dankzij onze bevlaggingsactie een integraal onderdeel van de koers geworden.”
De Ronde van Vlaanderen is volgens De Kerpel “de belangrijkste eendagskoers ter wereld”.
“Omdat ze overal wordt bekeken, kunnen we Vlaanderen en onze Vlaamseleeuwenvlag wereldwijd op de kaart zetten”, benadrukt hij.
“Vier vrijwilligers volstaan om een hele helling geel-zwart te laten kleuren”, vertelt De Kerpel. De papieren vlagjes die ze uitdelen, zijn immers fel gegeerd. “Mensen nemen die héél gretig aan. Ze trekken ze bijna uit je handen. De vele buitenlanders die naar de Vlaamse Ardennen afzakken, zijn er zo mogelijk nog zotter van.”
Als mensen zich afvragen waarom de VVB geel-zwarte vlaggen
uitdeelt, antwoorden de vrijwilligers simpelweg dat het te duur is om driekleurige exemplaren te laten drukken. Het aantal negatieve reacties is volgens De Kerpel op één hand te tellen. “Er zijn altijd mensen die vragen wat Philippe Gilbert van die Vlaamseleeuwenvlaggen moet denken, maar dan antwoorden we dat ook hij een flandrien is en dat we voor alle flandriens supporteren.”
Officieuze Vlaamse feestdag
De Kerpel is van plan om de bevlaggingsactie verder te zetten tot wanneer ze overbodig is. “Vorig jaar had ik soms al dat gevoel, omdat er zoveel mensen waren die spontaan een Vlaamseleeuwenvlag hadden meegebracht”, legt hij uit. “Zonder onze bevlaggingsactie was dat ondenkbaar geweest. Op 11 juli hangen er in de Vlaamse Ardennen minder Vlaamseleeuwenvlaggen uit dan tijdens de Ronde van Vlaanderen, die in de streek is uitgegroeid tot de officieuze Vlaamse feestdag.”
ANTON SCHELFAUT
HORIZONTAAL
A. Machteloosheid tegen bedreigingen
B. Ontving - Oude - Nikkel
C. Balinees weefsel van geverfde garens - Betere klasse
D. Opgravingsterreinen - Slaapplaats - Europees Parlement
E. Onbetrouwbaar gezicht - Sluit in een omheining op
F. In azijn en kruiden inmaken - Internetlandcode voor Estland
G. Voorzetsel - Bijters
H. Eisers in een proces - Idem
I. Europees bestuursorgaan voor atletiekNarcosemiddel dat vaak in combinatie met andere middelen wordt gebruikt
J. Weegschaal met gewichten - Fillmproductie, -distributie en televisiestudio in Hollywood
K. Doctor - Met het genoemde
L. StreepjescodeUitgeverij van wetenschappelijke literatuur
VERTICAAL
1. Rendabele
2. Voegwoord - Ierse verzetsbewegingMeisjesnaam
3. Hoofdartikel in een krant
4. Becijferd bedrag - Sanitaire inrichting
5. Noordse vrouwelijke godheidOost-Vlaams dorp
6. Wilde haver - Dieet
7. Open universiteit - Hekwerken van latten
8. Controleren op afluisterapparatuurBeklagenswaardige
9. Heroïsme - En volgende
10. Nummer dat een gsm-toestel identificeert
11. Het inschrijven
12. Ruimtelijk effect - Vlaamse rivier
“De Vlaamseleeuwenvlag is dankzij ons een integraal onderdeel van de koers geworden”Bevlagging van de Ronde van Vlaanderen ©
Binnen zijn regering is Alexander De Croo niet zo’n heel erg groot leider. Hij is wel een heel groot herkauwer. Dat werkt zo: alle Waalse partijen, die een stuk groter zijn dan de zieltogende Open Vld voeden de premier met hun eisen die door Alexander worden gekauwd en herkauwd tot hij ze aan de buitenwereld presenteert als een regeringsstandpunt. Daarna mogen de andere partijen nog eens roepen dat het absolute rotzooi is waarvan een mestkever vindt dat het toch wat stinkt. En als werkelijk niemand het vaderschap van die rommel op zich wil nemen, mag De Croo er het etiket ‘liberaal’ aan toevoegen. Kwestie van de indruk te geven van ergens mee bezig te zijn. Wat manifest niet zo is.
Zo heeft De Croo de meest lamentabele begroting van heel Europa - en ver daarbuiten - proberen te verkopen als zeer ‘liberaal’. Dat deed hij ook met het meest ridicule ‘asiel- en migratieplan’, het duurste en meest absurde energieplan en het besparingsplan dat zeer veel geld kostte. Zijn voorganger Verhofstadt had tenminste nog het verstand om het land pas na zijn passage in puin achter te laten. De Croo kan zo lang niet wachten. Dat blijft ook niet onopgemerkt bij de andere liberale families in Europa. Op een internationale conferentie van liberale partijen werd De Croo uitdrukkelijk gevraagd om te stoppen met de systematische verkrachting van het woord liberaal. Sterker nog, op de conferentie zelf moest hij op de gang staan wachten omdat een toevallige voorbijganger hem niet per ongeluk zou associëren met het liberalisme.
Gewillig chanteerbaar
De Croo komt in de ministeriële pikorde voor Belgische aangelegenheden dus
vlak na de mevrouw die koffiezet op het kantoor van Georges-Louis Bouchez en net voor Egbert Lachaert die zichzelf steeds weer onsterfelijk belachelijk mag maken namens de regering. Na Egbert komt niemand meer. Maar als het om buitenland gaat, durft de premier wel klare taal spreken. Neem nu de arrestatie van Olivier Vandecasteele, een ngo-medewerker die de complexe waarschuwing “Ga niet naar Iran, want ze gaan u arresteren en willen ruilen voor een terrorist” verkeerd had begrepen en naar Iran vertrok. “Ik heb gezegd aan den Ebrahim dat ze hem moeten vrijlaten. Nu onmiddellijk direct”, tweette Lexietje. Al vond hij dat meteen wel wat fel van zichzelf. Dus vulde hij aan met “Allee, als hij ondertussen een proper bedje krijgt, is het ook goed”. In realiteit zal Alexander toegeven aan de chantage uit Iran en een veroordeelde terrorist opnieuw op de wereld loslaten. Alexander reageert altijd gewillig op chantage. Dat is toevallig één van zijn specialiteiten.
Heeft cd&v zich laten rollen met het stikstofakkoord? En zal cd&v zich laten rollen met de wet op abortus? Het zijn vragen die rijzen nu de jongste versie van de partij geen heil meer ziet in de consensus. Cd&v heeft zich echter heruitgevonden als het vervelende jongetje dat altijd met iedereen wil voetballen, maar zodra hij op het veld staat, gaat basketten. Een gesprek met de Ché Guevara van de christendemocratie: Sammy Mahdi. Het was een kleine misrekening die de beste kon overkomen. Minister van Boerenbonden Jo Brouns had al een interview gegeven aan het Nieuwsblad dat er geen stikstofakkoord zou komen, toen er plots toch een akkoord uit de lucht viel. In allerijl belde hij de redactie om te zeggen dat zijn eerdere verklaringen lichtjes aangepast moesten worden. “Altijd ruimte voor nuance”, zei de gedienstige journalist van dienst. “Wel,” zei Jo, “weet je nog toen ik zei dat met dit akkoord er geen enkel toekomst was voor jonge boeren? Ik zou dat een beetje willen nuanceren naar: de toekomst van de boeren heeft er nog nooit zo goed uitgezien met dit akkoord.” Ook Sammy Mahdi zag plots alleen maar goede dingen in het plan. “Wir haben es geschaft!”, riep hij trots, terwijl boeren, pers en coalitiepartners zich afvroegen waar die jongen het over had.
Iedereen is het erover eens, meneer Mahdi. U heeft zich enerzijds geplooid naar de Boerenbond en anderzijds naar de macht. Oude CVP in nieuwe cd&v-zakken, lijkt het wel.
SAMMY: “Helemaal niet. Of misschien wel. Dat is eigenlijk van geen belang. Kijk, onze vrienden van de Boerenbond hebben ook niks aan ons als het decreet zonder ons gestemd wordt. Dus we blijven rustig zitten en enerzijds-anderzijdsen het kapot van binnenuit. Slim, hé?”
Strak plan, maar ondertussen gooit u de erfenis van consensuspartij te grabbel en heeft u noch de ervaring, noch het programma, noch de mensen om op een confronterende manier aan politiek te doen.
SAMMY: “Oh jawel. Er zijn belangrijke verschillen tussen mij en mijn voorgangers. Ik heb een hondje, om maar één zaak te noemen. En wij komen los van de zuilen. Wij dansen helemaal niet naar de pijpen van de Boerenbond. Ik ben trouwens geschokt door die insinuatie. Wij hebben altijd goede relaties gehad met alle leden van het middenveld die ook een miljardenbedrijf zijn. Ik kan er toch ook niks aan doen dat we toevallig dezelfde mening hebben? Wij hadden die eerst. Misschien is het wel de Boerenbond die goede relaties heeft met ons. Daar al eens aan gedacht? Groot verschil!”
Ik zie het verschil nog steeds niet. Maar misschien lukt het wel in het abortusdossier. Alle partijen binnen Vivaldi willen de mogelijkheid om abortus te plegen verlengen tot 18 of 20 weken en de wachttijd af te schaffen.
SAMMY: “U kent ons standpunt hierover?”
Jawel, cd&v is tegen het voorstel.
SAMMY: “Ik vraag het u liever eerst om te kijken hoeveel manoeuvreerruimte er is. Maar wij zijn uiteraard tegen. Het ongeboren leven en zo. Daar zijn we voor. Dat is nog iets van toen we een christelijk geïnspireerde partij waren in plaats van een revolutionair-redelijke. Wees gerust. Ze zullen ons daar leren kennen bij Vivaldi.”
U stapt dus op als het zover komt?
SAMMY: “Opstappen? Zover zijn we niet. Nee, meneer Pallieter. Wij willen anderzijdsen en maken het abortusplan helemaal kapot.”
U beseft dat u mathematisch compleet overbodig bent binnen Vivaldi? Zelfs als u dreigt met het laten vallen van de regering, blijft die gewoon overeind, hoor. Uw voorgangers waren van oordeel dat ze zelfs overbodig beter in de regering konden zitten.
SAMMY: “Die vervelende voorgangers weer met hun onduidelijke standpunten. Ik heb dat ook maar geërfd hoor. Ik ben een man van principes.”
Die opstapt als de rechten van ongeboren kinderen worden gefnuikt?
SAMMY: “Ik zit daar niks mee in hoor, als dat uw vraag is. Ik ben niet getrouwd met de macht. Maar u zou het anders kunnen bekijken. Enerzijds zijn we tegen abortus, maar anderzijds willen we ongewenste kinderen wel een toekomst geven. Door het optrekken van het aantal weken dat abortus toegelaten is, verlengen we die toekomst aanzienlijk voor die kinderen. Nog niet zo lang als we zouden willen, maar toch. Alle beetjes helpen. Zo kan u er anderzijds ook tegenaan kijken en dan hoeft niemand de Vivaldi-regering te verlaten. Ziet u het verschil met vroeger?” (zucht)
“Wij kunnen er ook niks aan doen dat de Boerenbond dezelfde mening heeft als wij”CD&V, PARTIJ VAN DE REVOLUTIONAIRE REDELIJKHEID