't Pallieterke van 23 maart 2023

MATTHIAS DIEPENDAELE

VLAAMS MINISTER VAN FINANCIËN EN BEGROTING, WONEN EN ONROEREND ERFGOED INTERVIEW

Matthias Diependaele (43) is tevreden dat er een stikstofakkoord gesloten is. “In alle eerlijkheid heb ik geen probleem met een moeilijke periode, zolang er op het einde maar beslist wordt.” Zelfs als dat betekent dat het Vlaams begrotingsevenwicht misschien toch geen jaar eerder dan beloofd daar zal zijn. Er komt 3,6 miljard euro Vlaams geld voor de landbouw en om nieuwe natuurdoelen te realiseren. “Het gaat om 3,6 miljard… Dan kan je toch niet zeggen dat wij een antilandbouwbeleid voeren?”

WEINIG INTERESSE VOOR HET LAATSTE KLIMAATRAPPORT

Het IPCC, het klimaatpanel van de VN, bracht maandag zijn ‘syntheserapport’ uit over de staat van het klimaat. Zoals gebruikelijk krijgt de mensheid daarin een ‘laatste waarschuwing’. Nu echt de laatste waarschuwing, de allerlaatste, écht. VN-secretaris-generaal Gutteres zei nog eens dat we vlakbij het ‘point of no return’ staan, het moment waarna catastrofale gevolgen onomkeerbaar zullen zijn.

De kost van het alarmisme

KOMT JEAN-MARIE DEDECKER IN 2024 OP? 5 8

Het viel op dat de Vlaamse kranten eerder weinig aandacht hadden voor de komende ondergang van de mensheid. Niemand bracht het rapport op de voorpagina. Bij HLN vonden we het onderaan pagina 18, samen met commentaar van Jill Peeters dat het gaat over een “existentiële crisis, die sneller gaat dan je je kan voorstellen”. Greenpeace België beaamt: “De situatie is nog dramatischer dan eerst gedacht.”

GROTE BANKEN IN DE PROBLEMEN

DE ATJEHOORLOGEN

BEGIN VAN HET

NEDERLANDSE

KOLONIALE TIJDPERK

Ik heb de indruk dat zelfs de Vlaamse kranten een zeker ongemak beginnen te voelen bij het publiceren van de zoveelste waarschuwing dat we nu echt aan de rand van de afgrond staan. De doemprofeten leuren al meer dan veertig jaar met hun voorspellingen over het klimaat en hebben onderweg hun ‘definitieve keerpunten’ steeds weer moeten opschuiven.

In 1989 zei een verantwoordelijke van de VN, belast met milieukwesties, dat “hele

naties van de kaart geveegd kunnen worden door de stijgende zeespiegel indien de verwarmende trend niet tegen het jaar 2000 is gestopt”. Al Gore zag het punt van geen ommekeer dan weer in 2016. In dat jaar verwachtte hij ook dat de poolkap gesmolten zou zijn.

Alle pogingen om definitieve keerpunten te identificeren, zijn het resultaat van de drang om beleidsmakers aan te zetten tot dringende en radicale actie. Op langere termijn voeden ze echter het klimaatscepticisme van mensen die de dag des oordeels steeds aan zich zien voorbijgaan zonder merkbare gevolgen. De gevolgen van de klimaatverandering doen zich in werkelijkheid even geleidelijk voor als de klimaatverandering zelf. Degenen die zeggen precieze, definitieve keerpunten te kunnen identificeren zijn charlatans. Daarbij mogen we gerust Gutteres rekenen.

‘De opmerkelijke verdwijning van de dag van de ondergang’ was de titel van een stuk in het linksleunende Harper’s Magazine eerder deze week. Het artikel merkt op dat de toon van het klimaatdebat aan het veranderen is. De orakels van de apocalyps verliezen aan invloed, ook bij de pers. Het stuk wijst ook op de kost van de overdrijving: “Wat volledig wordt weggelaten, zijn de kosten van catastrofisme - niet alleen politiek of sociaal, maar ook psychologisch. Om niet te spreken van een verdere erosie van het vertrouwen in de journalistiek bij juist die mensen die ervan overtuigd moeten worden dat het probleem waarvoor we staan dringend en reëel is.”

Wie een ernstig debat wil over klimaatverandering en een draagvlak voor haalbare maatregelen, zal moeten stoppen met activistische overdrijvingen, eenzijdigheid en paniekzaaierij. Kranten zullen dan ook de discipline moeten hebben om de beweringen van activisten niet tot nieuwstitels te maken. Voor evenwichtige informatie moet je niet bij Jill Peeters of Greenpeace zijn.

JURGEN CEDER

INTERVIEW GODELIEVE LAUREYS

EMERITUS PROFESSOR IN DE LETTEREN EN WIJSBEGEERTE (UGENT)

“Ik vind het jammer dat de Vlaamse Leeuw te veel toegeëigend wordt door één spectrum in ons parlement”

“Universiteiten moeten inzake taalvaardigheid hun verantwoordelijkheid nemen”

Goednieuwsshow

Terwijl alle economische en budgettaire lichten op rood staan, doet de federale regering of er niets aan de hand is. Meer nog, het gaat zelfs goed!

De regeringscommunicatie van afgelopen week had iets weg van een goednieuwsshow, of van het orkest dat tijdens het zinken van de Titanic speelde. Of de regering daarmee de bevolking een rad voor de ogen wilde draaien, of vooral zichzelf ervan wilde overtuigen dat er geen vuiltje aan de lucht was, dat weten alleen de jongens en meisjes van Vivaldi.

Geluk met De Croo

De hoofdprijs ging ongetwijfeld naar Alexia Bertrand. Zij was in een vorig leven nog liberaal, maar verkaste recent naar Open Vld. Ze volgde Eva De Bleeker op als staatssecretaris voor Begroting, toen die laatste ontslag nam omdat ze te eerlijk was.

Terwijl we intussen zo ongeveer de slechtste overheidsfinanciën van heel Europa hebben en terwijl het kruim van de economische wereld de alarmbel luidde in De Tijd, mocht Bertrand het goede nieuws gaan verkondigen. “De begroting doet het beter dan voorzien, dat is een opsteker. Deze regering heeft de juiste keuzes gemaakt in haar beleid, daardoor is de groei groter dan voorzien”, zei ze in De Ochtend.

In De Morgen zei ze dan weer dat “de Belgen te weinig beseffen hoeveel geluk ze hebben met Alexander De Croo”. Het omgekeerde, namelijk dat De Croo te weinig beseft hoeveel geluk hij heeft met de makke Belgen, ligt misschien iets dichter bij de werkelijkheid.

Dankzij Vlaanderen

Om zeker duidelijk te maken dat er niet hervormd of bespaard hoeft te worden, probeerde de PS bezuiden de taalgrens ook een graantje mee te pikken van de goednieuwsshow. Zo kondigde minister van Werk Pierre-Yves Dermagne zondag trots aan dat de werkgelegenheidsgraad gestegen was tot 72,3 procent. De doelstelling om 80 procent van de Belgen aan het werk te krijgen tegen 2030, was “binnen handbereik”, aldus de PS-minister.

Wat Dermagne er niet bij vertelde was dat de stijging “uitsluitend de verdienste van Vlaanderen” (de woorden van Vlaams cd&v-minister van Werk Jo Brouns) was. Wat hij er natuurlijk evenmin bij vertelde, was dat de kloof in tewerkstelling tussen Vlaanderen en Wallonië groter dan ooit is. En wat hij al helemaal vergat te zeggen was dat hoewel de tewerkstelling steeg, de kloof met de rest van Europa dat ook deed.

TOOGPRAAT

DE OPSTAND DER NEDERLANDSE BOEREN

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net

Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:

3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de

6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen

1 jaar: 208 euro op de kantoren.

Steunabo 1 jaar: 300 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend

rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie:

Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp

Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Foto's: Belga, Photonews

Europa heeft redelijk wat boerenopstanden gekend. Zo was er de Jacquerie in Frankrijk, de Bauernkrieg van de 14de eeuw in Duitsland en de opstand van Wat Tyler in Engeland. Vlaanderen deed niet onder. Wij hadden de rebellie van Zannekin en later ook de Boerenkrijg. Zannekin hield het in vergelijking met de rest lang vol. Boerenopstanden werden meestal snel neergeslagen, omdat ze zwak geleid, niet goed georganiseerd en te amateuristisch op het slagveld waren.

Ik weet niet of deze kwalen de BoerBurgerBeweging (BBB) zullen treffen, maar het begin van de opstand is alvast geslaagd te noemen. De partij die slechts één zetel bekleedt in de Nederlandse Tweede Kamer werd woensdag, bij de provinciale verkiezingen, in één klap de grootste, met meer dan 18 procent van de stemmen. In het zeer versnipperde partijpolitieke landschap van Nederland is dat gigantisch veel. De BBB is bijna zo groot als nummer 2 (VVD) en 3 (GroenLinks) samen. Naarmate de verkiezingen dichterbij kwamen, werd het duidelijk dat de partij het goed zou doen, maar een aardverschuiving van deze omvang zag niemand aankomen.

Partijleidster

Caroline van der Plas straalt eenvoud en authenticiteit uit

Rechts versterkt

In sommige commentaren probeerde men de spectaculaire winst van de boerenpartij te herleiden tot wat verloop tussen de communicerende vaten van de rechtse oppositiepartijen. Het klopt dat de vorige winnaar van deze verkiezingen, het Forum voor Democratie van Thierry Baudet, zwaar verlies heeft geleden. De winst van de BBB is echter groter dan de al aanzienlijke doorbraak van het FvD in 2019. De partij van Baudet houdt trouwens nog een paar zetels over. En dan is er ook nog JA21, de club van DerkJan Eppink. Die is afgescheurd van het FVD, maar is al groter, wat nauwelijks werd opgemerkt in de schaduw van de BBB-triomf.

Samen met de PVV van Geert Wilders, die slechts licht verlies optekent, zullen deze partijen meer dan een derde van de zitjes innemen in de Eerste Kamer (waarvan de samenstelling bepaald wordt door de Provinciale Staten). De traditionele partijen blijven in Nederland intussen, net als bij ons, terrein verliezen. Christendemocraten, socialisten en liberalen behaalden in 2002 nog driekwart van de stemmen. Vandaag halen ze niet eens een derde meer. Ze zijn met uitsterven bedreigd.

De BBB is vastbesloten niet de fouten te maken van Baudet. De

kandidaten voor de Eerste Kamer hebben een heuse sollicitatieprocedure moeten doorlopen, waarbij niet alleen hun bekwaamheid werd onderzocht. Ze mogen ook “geen kapsones hebben” en “niet te vol van zichzelf zijn”. Daar houden Nederlandse boeren niet van. Ik vind het een geweldig selectiecriterium, dat hopelijk in Vlaanderen ook ooit ingang vindt. De partijleidster en lang het enige parlementslid van de BBB, Caroline van der Plas, was voorheen journaliste, geen boerin, maar ze ziet er wel uit als iemand van wie je zou geloven dat ze die ochtend nog 20 koeien heeft gemolken voor ze naar het parlement kwam. Ze straalt eenvoud en authenticiteit uit. “Ik ben een boerin zonder boerderij”, zegt ze zelf.

De sirenenzang der respectabiliteit

Ook het programma ademt boerenverstand uit. Oorspronkelijk enkel bezig met het stikstofdossier en aanverwante kwesties, zag de partij zich gedwongen tot een bredere visie. In de Tweede Kamer was het al opgevallen dat Van der Plas zich regelmatig immigratiekritisch opstelde en zelfs met Geert Wilders durfde meestemmen. Die houding werd vertaald in het verkiezingsprogramma. Dat lijkt opgesteld door gewone mensen die zich vooral hebben laten leiden door gezond verstand.

Echte vluchtelingen zijn nog welkom, zegt de BBB, maar “economische gelukszoekers zonder werk en inkomen worden niet toegelaten of zo snel mogelijk uitgezet naar eigen land”. Bij de toewijzing van sociale woningen mogen bepaalde groepen geen voorrang krijgen. Discriminatie mag niet, dus ook geen positieve discriminatie, vindt de BBB, die dan ook niet wil horen van vrouwen- of andere quota.

Het standpunt van de partij over de neutraliteit in het onderwijs viel op: “Voor onderwijzers wordt het op alle scholen verboden hun eigen ideologieën te verspreiden onder leerlingen. Er komt een meldpunt waar ouders en leerlingen dat kunnen melden.” Voorspelbaar kwam er veel kritiek. De partij trok het standpunt weer in. Het valt af te wachten hoe stevig de andere standpunten zullen blijken, wanneer de mandatarissen zullen verleid worden door de sirenenzang van de respectabiliteit.

De BBB is vastbesloten niet de fouten te maken van Baudet

Een BBB in Vlaanderen?

Wat zijn de conclusies voor Vlaanderen? Ik zie er drie. Op enkele dagen tijd kreeg de groep ‘BoerBurgerBelangen’, die een Vlaamse versie van de Nederlandse BBB wil worden, op Facebook 10.000 leden. Ik acht de kans op een succesvolle Vlaamse BBB echter niet groot. In 2019 waren er in Nederland nog 204.000 mensen actief in de landbouwsector, in België slechts 59.000. Het boerenprotest in Nederland tegen het stikstofbeleid is ook al vier jaar bezig, wat een stevigere rekruteringsbasis oplevert dan de gebruikelijke groep van malcontenten die bij elk politieke opstoot samentroept op Facebook. Zeg nooit nooit, zeker niet met een Jean-Marie Dedecker die nog steeds zin lijkt te hebben in een laatste charge. Maar momenteel lijkt er in Vlaanderen weinig ademruimte voor een BBB.

Dat neemt niet weg dat het stikstofdossier ook in Vlaanderen electorale sporen zal nalaten. Het Vlaams Belang, een partij die trouwens van een stadspartij naar een plattelandspartij aan het evolueren is, zal daar waarschijnlijk de meeste vruchten van plukken. De partij is slim genoeg geweest om onvoorwaardelijk de kant van de boeren te kiezen. Bij de N-VA daarentegen zal nu ook wel al het besef doorgedrongen zijn dat de stugge houding over een kwestie die niets met haar kernprogramma te maken heeft - en er zelfs wat tegen inging - een blunder was.

De derde conclusie is de belangrijkste. Het onwaarschijnlijke succes van de BBB is vooral een schop tegen de schenen van groeiende groene dictatuur. Nieuwe partijen zijn altijd het gevolg van nieuwe breuklijnen die onvoldoende aandacht krijgen van het bestaande partijpolitieke bestel. De BBB is het product van de groeiende tegenstelling tussen groene dictaten en welvaart. Het stikstofdossier is slechts een eerste schermutseling. De waanzin die vanuit de EU op ons afkomt met de onhaalbare nuluitstootnorm, zal de welvaart van heel wat meer mensen aantasten dan alleen maar de boeren. Het is een breuklijn die ook bij ons steeds meer om een politie ke vertaling zal vra gen.

Caroline van der Plas van BBB verneemt de uitslag ©

PHOTONEWS

EXTREEMLINKSE MASKERS VALLEN NOG MAAR EENS AF

Leden van de radicaal-linkse partijen in de Franse Assemblée Nationale die een eerste minister willen beletten het woord te nemen. Intimidatie van parlementsleden die de Franse pensioenhervorming willen doorvoeren. Dichter bij huis: een Raoul Hedebouw die geen afstand wil nemen van het totalitaire China. En een onderzoek dat aantoont dat militanten van de PVDA/PTB een belangrijk deel van hun loon moeten afstaan aan de partij. De totalitaire maskers van Europees extreemlinks zijn vorige week nog eens afgevallen.

Wat er vorige week in de Franse Assemblée Nationale is gebeurd, tartte alle verbeelding. Eerste minister Elisabeth Borne stond op het punt een verklaring af te legen over het voornemen van de Franse regering om de geplande pensioenhervorming van president Emmanuel Macron aan te nemen zonder stemming in het parlement. Pro memorie: in Frankrijk bedraagt de wettelijke pensioenleeftijd 62 jaar, een van de laagste van de eurozone. In België, toch geen kampioen qua hervormingen, is dat 65 jaar en wordt de wettelijke pensioenleeftijd in 2025 opgetrokken naar 66 jaar. Om de vergrijzingskosten onder controle te houden, wil de Franse regering de pensioenleeftijd optrekken naar 64 jaar. Maar de radicaal-linkse en radicaal-rechtse oppositie gaat daar niet mee akkoord. Straatprotest en interpellaties in de Assemblée zetten de voorbije week druk op president Emmanuel Macron en zijn regering. De tegenstanders hoopten hun slag thuis te halen aangezien Renaissance, de partij van Macron, geen meerderheid heeft in de Assemblée. En zoals snel bleek, waren stemmen van een aantal verkozenen van de centrumrechtse oppositiepartij Les Républicains onvoldoende om de hervorming erdoor te krijgen.

De financiële en morele schade die de PVDA/PTB aanricht is groot

Dus maakte de regering gebruik van artikel 49.3 uit de grondwet om een beleidsmaatregel te nemen zonder meerderheid en stemming in de Assemblée. Volledig wettelijk, maar blijkbaar niet

in de ogen van de oppositie. Toen eerste minister Borne haar toespraak hield, waren de meeste verkozenen van oppositiepartij Rassemblement National van Marine Le Pen relatief stil en rustig.

Een echo van de Terreur tijdens de Franse Revolutie

Dat was even anders met NUPES, de verzameling van extreemlinkse partijen met als zwaargewicht La France Insoumise van de linkse demagoog Jean-Luc Mélenchon. Niet alleen behoorden zij tot de verkozenen die de Marseillaise begonnen te zingen tijdens de speech van Borne, er was ook geroep en gehuil. In feite was dit een poging in regel om iemand door intimidatie het zwijgen op te leggen.

Nu gaan we hier niet verder in op de vraag of het verstandig en politiek intelligent was van president Macron om de pensioenhervorming (die op zich noodzakelijk is) op zo’n manier af te dwingen. En het is ook een feit dat je in Frankrijk moeilijk hervormingen kan doorvoeren en dat ‘de straat’ snel het toneel is van protesten. Maar de aanpak van de NUPES/LFI-verkozenen heeft duidelijk totalitaire trekjes. Die aanpak doet terugdenken aan de Nationale Conventie, het soort parlement dat na de Franse Revolutie de dienst uitmaakte. Op een bepaald moment - zeker na het uitroepen van de republiek in 1792 - begonnen de meest radicale elementen (meestal de jakobijnen) hun tegenstanders de intimideren tijdens de zittingen van die Conventie. Wie onvoldoende zuiver was in de leer en dus in hun ogen de ‘volkswil’ niet vertegenwoordigde, werd door geroep en geschreeuw het zwijgen opgelegd. Een radicalisme dat in 1794 leidde tot de Terreur en een guillotine die overuren draaide. Overigens is deze periode voor

radicaal-links nog altijd een referentie en gold ze als inspiratie voor de machtsgreep van de bolsjewieken in het Rusland van 1917.

En in Frankrijk beperkt de intimidatie van de linkse elementen zich niet tot het parlement. Men wil via aanhoudend straatprotest het regime onder druk zetten. Daarbij zijn de klassieke Antifa-stoottroepen steeds prominent aanwezig. Ondertussen worden ook parlementsleden die voorstander zijn van de hervorming van de pensioenen gemakkelijke doelwitten. Sommigen krijgen politiebescherming nadat de lokale kantoren van een aantal parlementsleden beklad werden met graffiti. In Frankrijk is het gevaarlijke en ondemocratische karakter van de communisten en hun aanhangers pijnlijk zichtbaar geworden.

In Frankrijk is het gevaarlijke en ondemocratische karakter van de communisten en hun aanhangers pijnlijk zichtbaar geworden

PVDA/PTB zuigt militanten leeg

Ondertussen is ook in België duidelijk geworden dat de extreemlinkse PVDA/ PTB weliswaar een aantal van de scherpe kantjes van de maoïstische ideologie heeft afgevijld, maar dat de partij nog altijd een totalitair samenraapsel is.

De adoratie voor de Chinese dictatuur steekt de ogen uit. Voorzitter Raoul Hedebouw kon tijdens de tv-uitzending De Afspraak op Vrijdag geen afstand ne-

men van het regime in Peking. Ondertussen vond hij het nodig om nog eens te pleiten voor het vertrek van België uit de NAVO. Dat kon meer dan een jaar geleden, voor de inval van Rusland in Oekraïne een interessante discussie opleveren, maar anno 2023 is dat echt niet meer aan de orde.

Ontluisterender dan de geopolitieke verdwazing van Hedebouw en co is een dossier dat de Franstalige krant La Libre Belgique vorig weekend publiceerde. Daaruit blijkt dat militanten van de PVDA/PTB een belangrijk deel van hun loon aan de partij moeten afstaan. Dat de parlementsleden een deel van hun vergoeding in de partijkas moeten storten, was bekend. Maar dat de partij in 2021 zo’n 2,1 miljoen euro aan ledengeld en andere bijdragen kon innen, heeft niet alleen te maken met de ‘gulheid’ van de verkozenen.

Intimidatie

Het geld komt in belangrijke mate van kaders die nog een aparte baan hebben en een groot deel van het inkomen boven 1.500 euro netto aan de partij moeten doorspelen. Voor alle duidelijkheid: het geldt niet voor alle leden. Er is blijkbaar een basisbedrag voor de leden van 20 euro per jaar en voor wie meer betrokken is 5 euro per maand. Maar de tussenkaders bevinden zich in een andere situatie. Zij volgen ook vaak opleidingen op het hoofdkwartier waar men de marxistische ideologie ingelepeld krijgt. En in ruil daarvoor moet men dus een belangrijk deel van het loon afstaan en aldus een zekere soberheid aan de dag leggen. Het is de partij die met de ‘winst’ gaat lopen. Een duidelijk maoïstische aanpak (lees verder op p.5). Daar komt nog bij dat wie hierin niet wil meegaan en uit de partij stapt, geïntimideerd wordt en inzake sociaal leven in een isolement terecht komt. De financiele en morele schade die de PVDA/PTB aanricht is groot. En dan te bedenken dat er aan Franstalige kant voldoende politieke stemmen zijn die oproepen om in 2024 op zijn minst regionale coalities te vormen met de neocommunisten. Meer dan verontrustend.

Raoul Hedebouw

De slachtof fers van de rente-opstoot

De val van de Amerikaanse Silicon Valley Bank (SVB) is een gevolg van het aangepaste rentebeleid van de centrale banken. Een noodzakelijk beleid. Instabiele financiële instellingen komen in gevaar, maar het is een economische prijs die onvermijdelijk is. De volgende slachtoffers zijn de landen met bedenkelijke publieke financiën.

De economie is een hydraulisch systeem, wat betekent dat als er ergens druk wordt gelost er elders de spanning moet verhogen om de stabiliteit te bewaren. Soms loopt het fout en dat is wat er gebeurd is met de Amerikaanse Silicon Valley Bank. Die ging overkop omdat ze er in haar nichemarkt niet meer in slaagde de noodzakelijke economische evenwichten te bewaren. SVB financiert in het hoogtechnologische mekka Silicon Valley tal van groeibedrijven. Die verbranden van nature een massa cash om hun groei te financieren. SVB kon de vraag niet volgen, tenzij ze begon met obligaties te verkopen. Maar door de gestegen rentevoeten gebeurde dat met grote verliezen. SVB wou zich herkapitaliseren. Gevolg was dat aandeelhouders en spaar-

WOKE VAN DE WEEK

ders van de bank in paniek raakten en hun geld weghaalden van de rekeningen. Een ‘bank run’ dus en de financiële instelling ging overkop.

Grotere buffers

Het was nog maar een begin. Ondertussen hebben de Amerikaanse toezichthouders Signature Bank uit New York doen sluiten, de op twintig na grootste bank van de Verenigde Staten. In Europa kwam Credit Suisse in het vizier. Sommigen maakten gewag van een nieuwe financiële crisis zoals in 2008. Maar zover zijn we nog lang niet. De banken hebben ondertussen grotere buffers aangelegd en de toe-

zichthouders volgen de balansen van dichtbij op. Ook zal men twee keer nadenken vooraleer een zogenaamde systemische bank zoals Lehman Brothers in 2008 failliet wordt verklaard. Het besmettingsgevaar voor de economie in het algemeen wordt van nabij opgevolgd.

Niettemin is wat er in de VS gebeurt geen alleenstaand feit. Het is het resultaat van de schade aangericht door de bocht van 180 graden in het rentebeleid. Zeker van de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale Bank. De ‘Fed’, zoals ze wordt genoemd, kiest voor een beleid gericht op het beteugelen van de vorig jaar sterk gestegen inflatie. Een noodzakelijk beleid van hogere rentevoeten is echter het juiste antwoord. Hogere rentes doen meer sparen en minder investeren, en vermijden een lange oververhitting van de economie. De beleidsrente in de VS is nu 4,5 procent. Een paar jaar geleden was die quasi nul.

Rentebeleid aanhouden

Zo’n beleid stabiliseert de economie, maar maakt ook slachtoffers. Bedrijven met een te hoge schuldenlast gaan overkop omdat hun leningen duurder worden, en banken die klanten financieren met een lange looptijd maar zelf gefinancierd worden met kortlopende kredieten. Dat die overkop gaan bij een rente-opstoot is ‘collateral damage’. Het is in deze dan ook cruciaal dat de centrale banken hun strak rentebeleid aanhouden, want vorige week gingen er al stemmen op om opnieuw te kiezen voor monetaire versoepeling. Dat zou niet verstandig zijn. De inflatie in de VS blijft met 6 procent te hoog. In de eurozone zou ze dit jaar niet onder de 4 procent gaan. Terwijl 2 procent de voorkeur wegdraagt. Er is dus wel nog een weg af te leggen. De Europese Centrale Bank (ECB) is niet van plan af te wijken van het beleid.

Toenemende druk

Wanneer u dit leest, zal u weten of Fed-gouverneur Jerome Powell op woensdag 22 maart de beleidsrente in de VS heeft opgetrokken naar 4,75 of zelfs 5 procent. Banken riepen op om een minder stringent beleid te voeren. Maar de centrale bankiers houden voet bij stuk, voorlopig toch. Al zullen ze in de toekomst nog meer druk moeten voelen, deze keer van regeringen. Meer bepaald van landen met slechte begrotingen die het slachtoffer dreigen te worden van hoge intrestvoeten en stijgende rentelasten. En dan hebben we het onder andere over België. De Belgische tienjaarsrente is vorige maand gestegen tot 3,2 procent, het hoogste niveau van de voorbije tien jaar. De rentelasten zouden tegen 2028 zo’n 18 miljard euro bedragen, geld dat dus niet beschikbaar is voor beleid. In 2022 bedroegen de rentelasten ongeveer 8,3 miljard euro.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Vlaming snapt tientallen nieuwe genderidentiteiten niet

In hun grote ‘seksenquête’ hadden Knack en Le Vif bijzondere aandacht voor woke onderwerpen. Daaruit blijkt dat heel wat Vlamingen niet mee zijn met de wildgroei aan genderidentiteiten en bijhorende begrippen. Bij Çavaria zijn ze daarom teleurgesteld.

Van welke van de volgende begrippen kent u de betekenis? Agender, aseksueel, biseksueel, bigender, cisgender, crossdresser, demiseksueel, fluïde, gender, genderqueer, heteroseksueel, homoseksueel, intergender, intersectionaliteit, intersekse, lesbisch, lgbtqia+, monoseksueel, multiseksueel, non-binair, pangender, panseksueel, polyamorie, pronouns, queer, recipseksueel, sekse, transgender, zedseksueel.

De vaste lezers van deze rubriek hebben ongetwijfeld een streepje voor, maar troost u als u de meeste van die termen niet kent. In dat geval behoort u tot de meerderheid van de Vlamingen, zo blijkt uit de grote ‘seksenquête’ van Knack en Le Vif, waarvan de resultaten vorige week gepubliceerd werden. Er was daarin bijzondere aandacht voor woke onderwerpen.

“Echt geschrokken”

Uit de enquête blijkt, naast het feit dat de Vlaming allesbehalve preuts is, dat de meeste ‘gewone’ mensen nog niet helemaal mee zijn met de nieuwe wokedoctrines. Louise Volckaert, woordvoerster van lgbti+-koepel Çavaria, geeft aan “echt geschrokken” en “teleurgesteld” te zijn door de resultaten.

“Dat maar 20 procent van de ondervraagden weet wat cisgender betekent, is ronduit confronterend”, klinkt het in Knack. “Heel veel mensen in onze maatschappij zijn cisgender. Maar vier op de vijf weten dus niet eens wat die term in-

houdt. Dat spreekt boekdelen over hoe weinig mensen stilstaan bij hun eigen positie ten opzichte van lgbti+-personen. Het is belangrijk dat die kennis vergroot, en dat iedereen ook gaat beseffen dat cisgender niet de standaard is, maar gewoon een van de vele genderidentiteiten.”

Dat er sprake is van een inflatie aan genderidentiteiten, wil Volckaert niet gehoord hebben. “Inflatie geeft de indruk dat er te veel zijn. Maar met die groei aan

termen groeit ook het aantal mensen dat tevreden is met wie ze zijn. Ze hebben een woord gevonden waarbij ze zich comfortabel voelen en dat verhoogt hun veerkracht. Daarom is het zo belangrijk dat we die nieuwe termen juist leren gebruiken. Het is een kleine moeite, maar met een groot positief effect voor lgbti+-personen, dus waarom zouden we dat niet doen?

Zedseksueel

Voor de weinigen die toch graag zouden weten wat de hierboven vermelde begrippen in hemelsnaam betekenen, bieden Knack en Çavaria een lgbti+-alfabet aan. Daarin leren we onder meer wat ‘zedseksueel’ betekent. Dat is gewoon “iemand die seksuele aantrekking ervaart”het tegenovergestelde van aseksueel dus.

Een ‘recipseksueel’ is dan weer “iemand die zich pas aangetrokken voelt als die weet dat de ander zich aangetrokken voelt tot hen”, niet te verwarren met ‘demiseksueel’, zijnde “iemand die zich enkel aangetrokken voelt tot mensen met wie die een sterke emotionele band heeft gevormd”.

Een ‘monoseksueel’, niet te verwarren met ‘heteroseksueel’ (niet meer van deze tijd), is “iemand die zich aangetrokken voelt tot één gender” en dus het tegenovergestelde van een ‘multiseksueel’, “iemand die zich aangetrokken voelt tot meer dan één gender”.

Fed-gouverneur Jerome Powell ©

PHOTONEWS

Çavaria op de Belgian Pride

© BELGA

Trekt Jean-Marie Dedecker in 2024 met zijn eigen lijst naar de kiezer?

De eclatante verkiezingsoverwinning van de BoerBurgerBeweging (BBB) in Nederland heeft Jean-Marie Dedecker nog meer doen twijfelen om zijn partij weer nieuw leven in te blazen. Naar eigen zeggen hebben er zich al zes burgemeesters aangediend om op zijn nationale lijst te staan en is er ook een geldschieter komen opdagen. Het zou de spektakelwaarde en de animositeit van de belangrijke verkiezingen van volgend jaar zeker vergroten.

PVDA zamelt op zeer assertieve wijze geld in bij leden

Als er niemand zijn voet zet naast die van het Vlaams Belang, dan voorspelt Jean-Marie Dedecker een electorale dijkbreuk voor de partij van Tom Van Grieken. De partij belichaamt “de weerwraak van de verongelijkte burger”. “Het zijn zij die de lasten moeten dragen van de ‘zogenaamde verrijkende migratiecultuur’”, schrijft de burgemeester van Middelkerke in zijn wekelijkse column in Knack.

Met de vorige verkiezingen in 2019 werd Jean-Marie Dedecker verkozen als onafhankelijke op de West-Vlaamse N-VA-lijst. Als volbloed democraat heeft Dedecker zijn afkeer voor het cordon sanitaire nooit onder stoelen of banken gestoken. Als pas verkozen Kamerlid verweet hij de N-VA niet alles uit de kast te hebben gehaald om het Vlaams Belang mee in het bad te trekken. “Als je Vlaams Belang in het bad steekt, waren we er voor eeuwig van verlost. Ofwel konden ze het, zo veel te beter, ofwel waren we er voor eeuwig van verlost”, wierp Dedecker tijdens de regeringsonderhandelingen van 2019 De Wever voor de voeten.

“Brutale vlegel”

Voor de liberaal pur sang is het ongezien dat een partij zoals het Vlaams Belang de volstrekte meerderheid moet halen om een regering te kunnen vormen, terwijl de traditionele partijen verkiezingsnederlaag na verkiezingsnederlaag verder regeren en de kiezer steeds weer trakteren op hetzelfde beleid. De burger “voelt zich niet-vertegenwoordigd, niet-gehoord, verongelijkt en geminacht”, en is het “beu beledigd te worden door de progressieve stedelijke elites die moreel hoog van de toren blazen”. Is dat niet het recept van meer dan dertig jaar ‘zwarte zondagen’ in dit land? Vormde dit ook niet de reden van de doorbraak van BoerBurgerBeweging in Nederland?

Als eenzaat in het parlement kon de gewezen judoka enkel toekijken hoe de regering er niets van bakte. De “brutale vlegel” - zoals Karel De Gucht hem ooit omschreef - etaleerde zo nu en dan nog eens zijn verbaal talent, maar het is intussen ook voor hem duidelijk dat er sleet op zit. Jean-Marie Dedecker blijft een populaire figuur die heel goed verwoordt wat bij de ‘onfatsoenlijken’ leeft, maar niettegenstaande het vuur intern nog hevig brandt, zit er “sleet op Dedeckers stoutmoedigheid en de punch ontbreekt soms”, zoals Het Laatste Nieuws terecht schrijft.

Jean-Marie Dedecker zou de ultieme hond in het kegelspel kunnen zijn. Als perfecte underdog zou hij zich als ultraliberaal en rechtse

LDD haalde de volstrekte meerderheid in Middelkerke en Dedecker wordt als burgemeester op handen gedragen

dissident kunnen positioneren tussen de N-VA en het Vlaams Belang, en de verongelijkte burger aantrekken die vindt dat de overheid zich te veel met hem bemoeit. “Hij wil socialer zijn dan de socialisten en liberaler dan de liberalen”, schreef een Wetstraatjournalist ooit. Bovendien klinkt zijn naam als een klok en kent hij het reilen en zeilen in de Wetstraat.

“Een zootje ongeregeld”

Maar anderzijds mogen we niet vergeten dat Jean-Marie Dedecker ook brokken maakte. Lijst Dedecker wist de kiezer in 2007 nog te bekoren, maar zijn project liep op een sisser af. Dat stond reeds van bij aanvang aan in de sterren geschreven. De LDD-verkozenen bulkten niet bepaald van het politieke talent. Wie herinnert zich niet de coup de théâtre van Dirk Vynck die uit onvrede voor het inschakelen van een privédetective door Jean-Marie Dedecker om de sale-and-lease-backoperatie van de regering Verhofstadt te onderzoeken, zijn LDD-lidkaart scheurde en overstapte naar de VLD. Enkele weken later keerde Vynck terug omdat LDD door zijn vertrek zijn dotatie zou verliezen. Lijst Dedecker werd omschreven als “een zootje ongeregeld”.

Door intern gekrakeel en ruzie werd LDD met de verkiezingen van 2010 van de kaart geveegd en ging de partij bij de federale verkiezingen van 2014 roemloos ten onder. “Ik ben geliquideerd door het establishment en de justitie”, stelde de kustbewoner theatraal vast. Jean-Marie Dedecker sleurt een reputatie als ruziemaker met zich mee, met wie moeilijk samen te werken valt. Maar met de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 bewees hij het tegendeel. Lijst Dedecker haalde de volstrekte meerderheid in Middelkerke en hij wordt als burgemeester op handen gedragen.

Ongetwijfeld heeft Jean-Marie Dedecker goesting om met een eigen lijst de Wetstraat nog eens flink van antwoord te dienen, maar het is vroeg dag. Kan de gewezen judocoach op een jaar tijd een partij uit de grond stampen die de kiesdrempel haalt en het verschil weet te maken? “Ik weet wat het is, het plezier van burgemeester te zijn”, zei hij vorige maand nog in een interview in dit blad. Bovendien heeft hij een goed gelezen column in Knack en ventileert hij met de regelmaat van de klok zijn ongepolijste mening in tal van interviews, waarmee hij het ‘moreel totalitarisme’ en de ‘uniformering van de publieke opinie’ weet te doorbreken. Laten we het zo houden.

JULIEN BORREMANS

Net zoals elke partij heeft ook PVDA/PTB geld nodig. Terwijl andere partijen slechts één keer per jaar lidgeld vragen - meestal tussen de 10 en de 20 euro - werkt de communistische partij met een soort piramidesysteem. Dat blijkt uit een onderzoek van La Libre. “De militant moet leven zoals de mensen: heel bescheiden, maoïstisch”, legt politicoloog Pascal Delwit uit. “De PTB zamelt op zeer assertieve wijze geld in bij haar leden.”

Parlementsleden, voorzitters, ondervoorzitters… bij PVDA/PTB levert elke mandataris een groot deel van zijn wedde in aan de partij. Dat geld moet dan dienen voor studiewerk, ondersteuning, de partij-organisatie of bijvoorbeeld om reclame te maken op Facebook (meer dan 1 miljoen euro in 2021). Bij andere partijen geven parlementsleden een tiental procent van hun wedde aan de partij: de zogenaamde partijafdrachten.

De afdrachten van mandatarissen, partijdotaties en gewone ledengelden zijn niet voldoende, dus heeft de marxistische partij een soort piramidesysteem opgesteld. Onderaan de driehoek bevinden zich de gewone leden, die 20 euro lidgeld per jaar betalen.

Lessen in het marxisme

Wie daarbovenop nog eens 5 euro per maand betaalt, krijgt de titel ‘groepslid’. En die groepsleden worden door PVDA/PTB onder druk gezet om extra bij te dragen. Groepsleden worden namelijk aangespoord om op meerdere zaterdagen bijles in het marxisme te gaan volgen.

“Zodra deze training voltooid is, moet de kameraad zich schriftelijk en financieel engageren”, schrijft La Libre. De PVDA’er moet zich er dan toe verbinden om een deel van zijn loon af te geven, als dat boven het gemiddelde ligt. Uit verschillende documenten zou blijken dat dat ergens tussen de 50 en de 100 procent moet liggen, maar dat er vanuit de partijtop forse druk gelegd wordt opdat mensen het volledige bedrag dat ze “te veel verdienen” aan de communistische partij geven.

Mao

Zo zou een alleenstaande persoon zonder auto met een inkomen van 2.530 euro in principe 1.000 euro moeten afstaan aan de partijkas. In theorie kan iemand tot 500 euro behouden, maar dat wordt allesbehalve gewaardeerd.

“Op financieel vlak is er een ideologisch aspect”, legt politicoloog Pascal Delwit uit bij La Libre. “De militant moet leven zoals de mensen: heel bescheiden, maoïstisch. En bovendien heeft de partij ook geld nodig. Daarom zamelt PVDA/PTB op zeer assertieve manier geld in bij haar leden.”

WANNES NEUKERMANS

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.

Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.

Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.

Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Jean-Marie Dedecker

’t Pallieterke.

PVDA-hoofdman Raoul Hedebouw © BELGA

Er was eens… geen peiling

Officieel gelooft er niemand in peilingen, maar iedereen hecht er wel ontzettend veel belang aan. Het is meteen de verklaring waarom de Wetstraat verleden week een tijdje in rep en roer stond: de driemaandelijkse peiling van VTM en Het Laatste Nieuws zit er weer aan te komen, en het mediaoptreden van de ene politicus overtuigde de andere ervan dat er wel degelijk gepeild werd.

De gekte die verleden week ontstond, net zoals de overdreven aandacht die peilingen in Vlaanderen krijgen, is het gevolg van onze peilingenschaarste. In Nederland voert Peil.nl elke week een peiling uit, boven op de maandelijkse peilingen van Ipsos en I&O Research. Daarmee verschijnen er bij onze noorderburen elke maand evenveel peilingen als bij ons op een heel jaar. Meer zelfs, in landen zoals Duitsland, Groot-Brittannië, Spanje en Italië is het niet uitzonderlijk dat er in de loop van amper één week tijd vijf tot zelfs tien verschillende peilingen verschijnen.

In geen van die landen zou het dus zin hebben om de publicatie van een boek, een partijcongres of een of ander mediaoffensief te timen in functie van een peilingsperiode. Bij ons echter beweren kwade tongen dat het boek ‘Over woke’ van Bart De Wever op een tijdsstip gelanceerd werd om hem en zijn partij te doen pieken in een peiling, terwijl Vooruit toegeeft dat hun congres van eind verleden jaar gepland werd in functie van de decemberpeiling. Niet één, maar twee peilingen

Bij de N-VA ontkennen ze dat de datum voor de publicatie van het laatste nieuwe boek van Bart De Wever gekozen werd in functie van een peilingsperiode. Zoiets komt alleen de uitgever toe, zo beweren ze, maar dat er over die datum helemaal geen overleg zou plaats vinden, lijkt ons toch weinig waarschijnlijk. Nu goed, bij de N-VA zijn ze wel zo eerlijk om eraan toe te voegen dat als ze de datum toch in functie van een peiling zouden gekozen hebben, ze het hoe dan ook zouden ontkennen.

Dat neemt natuurlijk niet weg dat de timing, al dan niet bewust, wel correct is. Verleden jaar werd de peiling van VTM en Het Laatste Nieuws uitgevoerd tussen 15 en 22 maart. Bovendien werd er toen ook een peiling afgenomen voor De Standaard en de VRT, tussen 14 en 31 maart. Twee jaar geleden, in 2021, werden de twee peilingen respectievelijk begin maart en begin april uitgevoerd. Op het ogenblik dat we dit schrijven, is er nog geen nieuwe peiling gepubliceerd, maar misschien wel al uitgevoerd. Tegen de tijd dat u dit leest, kan dat natuurlijk alweer anders zijn.

Van Quickenborne:

Maar even goed is het mogelijk dat we voor de volgende peilingen zullen moeten wachten tot na Pasen.

Anderzijds is er uiteraard ook de vraag of de publicatie van een boek of een partijcongres dan zoveel effect zou hebben op de uitslag van een peiling. Voor het onderdeel van de kiesintenties is dat eerder twijfelachtig, maar nemen de meeste partijen toch maar liever het zekere voor het onzekere. Voor de ‘pop poll’ ligt dat misschien wat anders. De precieze vraagstelling kan dan wel variëren van de ene peiling tot de andere, maar in nogal wat gevallen antwoordt de ondervraagde gewoon met de naam van de laatste politicus van wie hij de foto op de voorpagina van zijn krant of bovenaan zijn nieuwsfeed heeft gezien.

Nervositeit

Het gefluister over de timing van het boek van Bart De Wever, waarna Vooruit besloot om op de sociale media een versnelling hoger te schakelen en een aantal andere partijen mee op de kar sprongen, verraadt hoezeer de zenuwen tegenwoordig gespannen staan in de Wetstraat. De groter dan verwachte doorbraak van BBB bij de verkiezingen in Nederland deed de spanning trouwens alleen nog maar toenemen.

“Het zijn de volgende peilingen die voor de Vlaamse partijen het beeld scheppen waarmee ze de verkiezingscampagne zullen instappen”

Wat dat laatste betreft, voelden niet alleen de politieke partijen zich aangesproken in Vlaanderen, maar ook de reguliere media. Nogal wat kranten lieten zich gemakkelijk op sleeptouw nemen voor een paar karaktermoorden op BBB en haar voorzitter Caroline Van der Plas. Daarbij was het voor de lezer vaak niet moeilijk te raden over welke Vlaamse partij het eigenlijk echt ging in de als analyses vermomde commentaren. Vermoedelijk zitten nogal wat journalisten tot hun eigen grote verbazing heimelijk te duimen dat cd&v het in de volgende peiling toch niet al te slecht doet, kwestie van dat niet alle stikstofwinst naar die andere partij zou gaan… Het chagrijn over ‘Over woke’ vindt dan weer zijn oorsprong in de vrees dat Bart De Wever met zijn boek misschien wel een aantal kiezers richting diezelfde partij geschreven heeft.

Er staat de komende maanden veel op het spel, want het zijn de volgende peilingen die voor de Vlaamse partijen het beeld scheppen waarmee ze de verkiezingscampagne zullen instappen: welke partij is de gedoodverfde winnaar (Vlaams Belang en Vooruit), wie wordt de verliezer of weet toch stand te houden (N-VA, Open Vld en Groen), wie is de outsider of de underdog (PVDA), en wie is het aangeschoten wild (cd&v)? Daarbij is er vaak niet meer dan een procentje nodig om een partij van de ene categorie naar de andere te doen opschuiven.

Volgens het Comité I werd België in het kader van operatie-Rubicon jarenlang door de Verenigde Staten, Duitsland en andere landen bespioneerd. Het bedrijf Crypto AG, dat wereldleider in versleutelde communicatie was, was actief betrokken bij die spionage die duurde van 1973 tot 1993 en die meer bepaald gericht was op door onze diplomaten verstuurde berichten.

In zijn eindverslag schrijft het Comité I dat de Belgische inlichtingendiensten niet op de hoogte waren van de zaak-Crypto AG tot die uitlekte in de pers. “Het decennialang geheimhouden van het ontcijferen van versleutelde berichten door de VS en Duitsland is opzienbarend. Bepaalde landen raakten van de afluisteroperaties op de hoogte en sommige werden er later zelfs in betrokken.” Maar de Belgische diensten wisten van niets.

“Miniem”

De Belgische inlichtingendiensten zijn

“opzettelijk buiten het geheime SIGINT-netwerk Maximator gehouden”, besluit het Comité I volgens De Tijd. Maximator, genoemd naar het Duitse bier, is een alliantie van de inlichtingendiensten van Duitsland, Frankrijk, Nederland, Zweden en Denemarken, ontstaan in 1976. Via de Crypto AG-machines onderschepten ze elektronische berichten (‘signals intelligence’ of SIGINT).

“De kans is groot dat België het voorwerp heeft uitgemaakt van interceptieactiviteiten van zijn versleutelde berichten.”

“Er kan niet uitgesloten worden dat bepaalde Belgische overheidsdiensten wel degelijk gebruik hebben gemaakt van Crypto AG-toestellen, maar ook van gelijkaardige toestellen.” De apparatuur die onze inlichtingendiensten destijds zelf gebruikten, zou mogelijk slechts “(uiterst) miniem” gecompromitteerd zijn door de spionage.

Maar een sluitende risicoanalyse blijkt na al die jaren allesbehalve eenvoudig. Toen de Staatsveiligheid na de onthullingen in 2020 info opvroeg bij haar buitenlandse partners, heeft onze inlichtingendienst “nauwelijks bruikbare info ontvangen”, stelt het Comité I vast.

Overgestapt naar

“Belgische producten”

Kamerlid Nabil Boukili (PVDA-PTB) ondervroeg medio maart minister van Justitie (eveneens als voogdijminister bevoegd voor de VSSE) Van Quickenborne in de commissie Justitie van de Kamer over de merkwaardige zaak. Van Quickenborne gaf aan dat de VSSE “niet op de hoogte” was van de betrokkenheid van Duitsland en de VS bij de ontwikkeling van cryptografie door Crypto AG. “Meer dan 120 landen hebben van apparaten van dat bedrijf gebruikgemaakt zonder dat hun respectievelijke inlichtingendiensten hen op de potentiële gevaren ervan hebben gewezen”, merkte hij nog op.

Nog volgens Van Quickenborne zou de Staatsveiligheid geen antwoord hebben gekregen op vragen aan haar Amerikaanse, Zwitserse en Duitse tegenhangers. De minister merkte op dat de Belgische veiligheidsdiensten intussen zijn overgestapt naar “Belgische producten”.

Berx (cd&v), gouverneur van Antwerpen en voorzitter van het Vlaams Forum voor Verkeersveiligheid, lanceert 25 aanbevelingen om het verkeer in Vlaanderen tegen 2030 veiliger te maken. De organisatie wil een standaard snelheidslimiet van 30 kilometer per uur, maximaal 100 kilometer per uur op snelwegen en een maximumsnelheid van 50 in plaats van 70 kilometer per uur op gewestwegen waar de inrichting voor fietsers en voetgangers onveilig is.

Vorig jaar zijn er in Vlaanderen 7 procent minder verkeersdoden gevallen. Wel waren er meer verkeersongevallen met (zwaar) gewonde slachtoffers. Het aantal ongevallen met dode en zwaargewonde voetgangers, fietsers en jonge autochauffeurs is ook gestegen. In 2022 vielen er 271 doden te betreuren in het Vlaamse verkeer (voorlopige cijfers). In 2021 waren het er 310.

Fietsers en voetgangers

De stijging van het aantal ongelukken waarin fietsers en voetgangers betrokken zijn, is er omdat de mobiliteitsshift is ingezet. “Maar het is niet omdat er steeds meer mensen fietsen of wandelen, dat we zomaar mogen aanvaarden dat ze vaker betrokken zaken in verkeersongevallen”, reageert Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld). Daarom moet er meer geïnvesteerd worden in betere fietsinfrastructuur, met betere en gescheiden fietspaden.

Ook het Vlaams Forum voor Verkeersveiligheid komt met een 25-tal aanbevelingen. Cathy Berx (cd&v), de Antwerpse gouverneur die bekendheid vergaarde tijdens de coronacrisis, is voorzitter van die organisatie.

Mentaliteit

In ‘De Ochtend’ op Radio 1 lichtte ze haar plannen toe. Volgens haar is “de mentaliteitswijziging” nog altijd niet gerealiseerd.

“We rijden nog steeds te vaak te snel of onder invloed”, vertelde ze. Daarom wil ze een standaard snelheidslimiet van 30 kilo-

meter per uur, zeker in de bebouwde kom. Op snelwegen moet de maximumsnelheid ook fors omlaag naar 100 kilometer per uur. Gewestwegen moeten standaard een maximumsnelheid van 50 kilometer per uur krijgen, tenzij er een goede (afgescheiden) fietspad aanwezig is.

Daarnaast pleit de organisatie ook voor betere infrastructuur, conflictvrije kruispunten, maar ook voor strengere handhaving en de mogelijkheid om verkeersovertreders verplicht een revalidatiecentrum voor verkeersslachtoffers te laten bezoeken.

WANNES NEUKERMANS

FILIP VAN LAENEN

Lanceerde De Wever zijn boek om te anticiperen op een peiling?

“VSSE vroeg uitleg aan CIA over spionageschandaal, maar kreeg geen uitleg”

Cathy Berx wil maximumsnelheid op snelwegen permanent verlagen naar 100 km/u

IN DE KIJKER

Jürgen Constandt

‘Splits de sociale zekerheid!’ is een Vlaamse schreeuw om de scheeftrekkingen en de transfers van Vlaanderen naar Franstalig België een halt toe te roepen. Vlaamsnationalistische partijen hebben de eis hoog op hun agenda staan om er de Belgische onrechtvaardigheden mee aan te klagen teneinde de eigen centen voor eigen mensen en instellingen te kunnen gebruiken. Het lijkt op het eerste gezicht de logica zelve, maar de Belgische weerbarstigheid en de Franstalige ‘krijgcultuur’ moeten er niet van weten. Zij vinden die eenzijdige ‘solidariteit’ - waar nooit iets tegenover staat - maar vanzelfsprekend. Maar ook in de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging staan er mensen op de barricaden met hetzelfde doel voor ogen. Een van hen is Jürgen Constandt (56), in Vlaanderen beter bekend als de grote baas van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.

Vorige vrijdag ontving hij de Flor Grammensprijs uit de handen van het gelijknamige fonds voor zijn onverdroten inzet ‘voor Vlaanderen’. Het fonds reikt de jaarlijkse prijs ter waarde van 5.000 euro uit aan “verenigingen of personen die in de geest van de onbaatzuchtige actie van Flor Grammens de Vlaamse ontvoogding en/of het Vlaams bewustzijn bevorderen”.

Rusteloos en dynamisch

Jürgen Constandt was jarenlang algemeen directeur van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ) en bouwde dat langzaam, maar zeker uit van 10.000 leden en 20 medewerkers uit tot een uit de kluiten gewassen kmo met ruim 130.000 verzekerden en zo’n 150 personeelsleden. In 2022 werd hij voorzitter van die ‘mutualiteit’. Dat bracht hem meer dan voorheen in een positie om de Belgische scheefgroei in de sociale zekerheid tot op het hoogste niveau aan te klagen en er met velen over in gesprek te gaan. Tegelijk is hij ook voorzitter van het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid (AKVSV) waarin zoveel mogelijk Vlaamse krachten uit diverse segmenten uit de Vlaamse samenleving worden gebundeld om die boodschap uit te dragen en op zoveel mogelijk niveaus te verdedigen. De geldprijs wenst hij overigens aan dit AK-VSV te schenken. Ook zijn bezielende rol in het Overlegcentrum Vlaamse Verenigingen en Pro Flandria, een netwerk van ondernemers en academici, is baanbrekend om telkens weer opnieuw mensen en groepen te overtuigen. Constandt is geen tafelspringer, geen populistische roeper en geen beroepsbetoger. Hij is een stille werker die rusteloos ijvert voor een beter en bewuster Vlaanderen, met een groot geloof in een eigen, niet verkrampte, maar open identiteit. Voorzitter Luc Rochtus van het Flor Grammensfonds stelde in zijn laudatio: “Overal kent men Jürgen Constandt als een goedlachse en dynamische man, met een grote zin voor overleg en diplomatie, maar altijd met het doel streng en onverminderd voor ogen: een zelfstandig Vlaanderen dat los van alle dwingende Belgische banden aan een eigen, volwassen toekomst bouwt, met eigen centen en weliswaar in goede nabuurschap met alle volkeren rondom Vlaanderen.”

In de eregalerij

Jürgen Constandt viel al eerder in de prijzen. Zo mocht hij in 2022 de ‘Orde van de Vlaamse Leeuw’ ontvangen van de Beweging Vlaanderen-Europa. Het is een prestigieuze beloning die sinds 1971 wordt uitgereikt aan mensen die zich consequent en kordaat inzetten voor de sociale en culturele ontvoogding van de Vlaamse Gemeenschap. Hij volgde zo het spoor van (onder vele anderen) Manu Ruys, Luc Van den Brande, Aloïs Gerlo, Jozef Deleu, Rik Van Cauwelaert, Jan Verroken, Erik Ponette, Richard Celis, Leo Peeters, Bart Maddens,… Met zijn ziekenfonds steunt hij tal van Vlaamse initiatieven, maar ook de zorg voor de Nederlandse taal, de uitstraling en de strijd tegen de onderdrukking ervan liggen Jürgen Constandt nauw aan het hart, wat dan weer tot uiting komt in zijn actieve rol in de Internationale Serviceclub Marnixring.

Steen verlegd

Ook al is de tijd van de verfborstel, waarmee Flor Grammens straatnaamborden en opschriften ging ‘vervlaamsen’, voorbij, toch heeft Grammens iets in beweging gezet dat uiteindelijk vanzelfsprekend werd. De vergelijking met Jürgen Constandt gaat in die zin helemaal op, want ook hij verlegde reeds menige steen in de rivier. Door de dagelijkse inzet voor een goede gezondheidszorg voor Vlaamse mensen en de blijvende vraag naar aandacht voor een Vlaamse, autonome sociale zekerheid worden steeds meer Vlamingen zich bewust van de onhoudbaarheid van de Belgische structuren en de noodzaak van een eigen toekomst, met een open vizier, zonder rancunes en zonder complexen.

CITAAT VAN DE WEEK

Hendrik Bogaert:

“Een zinvol alternatief: vrijheid voor lidstaten Vlaanderen en Wallonië”

Wie de jongste begrotingsperikelen ongetwijfeld met lede ogen aanziet, is cd&v-Kamerlid Hendrik Bogaert. Op Twitter liet hij verstaan wat volgens hem het probleem en de oplossing zijn. “Oude structuren brengen ons dichter en dichter bij afgrond”, aldus Bogaert. “Meer deficits, meer schulden, hogere belastingen. Er is een zinvol alternatief: vrijheid voor lidstaten Vlaanderen en Wallonië.”

Minister

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) trekt naar de Raad van State tegen de uitbreiding van de luchthaven van Luik. Ze oordeelt, net zoals twaalf gemeenten uit Vlaams en Nederlands Limburg, dat er te weinig rekening gehouden wordt met de impact op de omgeving.

Eind januari bezorgde de Waalse regering de luchthaven van Bierset (Luik) een nieuwe omgevingsvergunning, die een uitbreiding mogelijk maakt. Daarover was binnen de regering onenigheid tussen MR en Ecolo. Minister van Leefmilieu Céline Tellier (Ecolo) wilde van de luchthaven niet “de geluidsvuilnisbelt van Europa” maken. MR-minister Willy Borsus noemde een eventuele beperking tot 50.000 vluchten per jaar die op tafel lag “destructief”.

Discussie binnen Waalse regering

Uiteindelijk bereikte de Waalse regering een compromis. Per jaar zullen 55.000 bewegingen worden toegestaan, exclusief vliegtuigen van minder dan 34 ton en/of met minder dan 19 passagiers. De (erg hoge) geluidsnormen zullen volgens een degressief systeem tus-

sen 23 en 7 uur gelden. Maar uit informatie uit de luchtvaartsector blijkt dat Ecolo, ook een regeringspartij in Wallonië, voor de federale luchthaven van Zaventem veel strengere normen hanteert dan voor de regionale luchthaven in Luik. Een Boeing 747-400-vrachtvliegtuig zou pas vanaf 2031 niet meer ’s nachts mogen vertrekken uit Luik. Op Zaventem mag dat al sinds 2002 niet meer.

Afgelopen vrijdag raakte al bekend dat Riemst en elf gemeenten uit Vlaams- en Nederlands-Limburg de procedure verderzetten tegen de omgevingsvergunning. Nu trekt ook de Vlaamse regering, met name bevoegd minister Demir, naar de Raad van State.

Impact op Vlaanderen

“De impact van de luchthavenactiviteiten op mens en omgeving stopt niet aan de grens tussen Wal-

State

lonië en Vlaanderen”, reageert Zuhal Demir. “Mijn diensten hebben keer op keer onze bezwaren overgemaakt aan de Waalse collega’s, maar daar werd geen rekening mee gehouden.” Zolang de Vlaamse regering geen duidelijkheid krijgt over de impact van de geplande uitbreiding, zal Demir juridische stappen blijven zetten, waarschuwt ze. Ook de luchthaven van Zaventem - de enige federale luchthaven - wil uitbreiden. De vijf Noordrandgemeenten Machelen, Vilvoorde, Grimbergen, Meise en Wemmel zijn kritisch voor de groeiplannen. Ze vrezen dat de druk op hun gemeenten verder zal toenemen, zeker aangezien de Brusselse overheid veel vliegverkeer weert door enorm hoge geluidsnormen te hanteren.

WANNES NEUKERMANS

MEEST GELEZEN OP

Populariteit van N-VA en Vlaams Belang baart Magnette zorgen: “Gevaarlijk voor democratie”

Rik Torfs: “Als u zich continu schuldig wil voelen, hoeft u enkel elke dag De Standaard te lezen”

Een op zes supermarkten is structureel ongezond

Keurige opbergkasten in keuken? “Racistisch en seksistisch”, volgens Amerikaanse professor

Oxfam moedigt medewerkers aan om inclusief taalgebruik te hanteren

Demir trekt naar Raad van

tegen uitbreiding luchthaven Luik

“Waalse collega’s hielden geen rekening met onze bezwaren”

Zuhal Demir

Ik heb het geluk dat ik persoonlijk een van de durfkapitalisten ken met bankrekeningen bij Silicon Valley Bank, ook bekend als SVB. Het faillissement van deze bank op 10 maart was de aanzet tot de financiële crisis waarin we ons nu bevinden. Laten we die voorname kennis en ‘venture capitalist’ Marty noemen.

ZULLEN BANKIERS MET HUN HOOFD OP EEN SPIETS EINDIGEN?

Marty en ik zijn al tien jaar vrienden. Marty komt uit Californië. Hij heeft altijd op mij neergekeken, omdat ik geen enkele Ferrari heb. Marty heeft er vijf, waarvan twee oldtimers. Hij ziet mij als een soort kleine, achterlijke, lokale Europese ondernemer, terwijl hij naar de sterren reikt. Marty is een aardige vent, maar hij is geneigd te denken dat als je niet rondvliegt in een helikopter en een privéjet tegen de tijd dat je 40 bent, je het leven een beetje gemist hebt.

Dan zou je kunnen zeggen: wat heeft het voor zin om met zo iemand om te gaan, vooral als hij minachtend is? Wel, Marty verliet de universiteit in zijn derde jaar, om ‘geld te verdienen’ zoals de Amerikanen zo goed zeggen (en doen). Dus mensen met een academische graad roepen bij hem een soort eerbied op. Een soort vage herinnering dat er misschien een paar dingen op aarde en in de menselijke geschiedenis zijn waar Marty (tijdelijk) geen weet van heeft. Ik herinner me een middag op een terras in Bryant Park, toen Marty in de loop van het gesprek geinspireerd keek en zei: “Drieu, vertel me over Aristoteles.” Dit alles, tussen ons tweeën, heeft een soort evenwicht opgeleverd en we kunnen het heel goed met elkaar vinden.

En het probleem is dat mensen dat begrijpen. De stelling van Steve Bannon - oud-adviseur van voormalig president Donald Trump - is dat de redding van de grote Amerikaanse banken door de overheid in 2009 en 2010 de directe en belangrijkste oorzaak is van de populistische opstand die we sindsdien meemaken. Een populistische opstand waarvan Brexit, president Trump en de radicalisering van extreemlinks slechts symptomen zijn.

PANIEKVOETBAL JANET YELLEN

SVB is geen bank van gewone Amerikanen. Het is - was - een bank van Marty’s. Door binnen het uur te beslissen de Marty’s volledig te redden, schond de Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen de Amerikaanse regels die de overheidsgarantie beperken tot 250.000 dollar per rekening. Niet alleen dat, maar Yellen schond ook de internationale verplichtingen van de Verenigde Staten, waarbij de overheid niet ingrijpt voor ‘niet-systeemrelevante’ banken. De SVB werd door de Amerikaanse regels echter juist beschouwd als middelgroot en dus niet systeemrelevant. Kortom, de Europese toezichthouders verwijten Yellen dat ze toegegeven heeft aan de paniek. Het valt nog te bezien of het paniekvoetbal van Yellen voldoende zal zijn om de crisis te bezweren. Op het moment van schrijven is de koers van Credit Suisse nu een ‘penny stock’: de ene dag 25 procent lager, de volgende dag 20 procent hoger, enzovoort. De trend is echter duidelijk: de tweede bank

OORZAAK POPULISTISCHE OPSTAND

Ik ontmoette Marty op een conferentie van rechtse intellectuelen en onderne mers in New York. In die tijd kwamen we net uit de ‘subprime’-crisis en Marty leg de me uit dat de redding van de banken door de overheid misdadig was, een aan val op de grondwet, een nieuwe stap in de collectivisering van het risico. Waar ik het volledig mee eens was. Dus toen het gerucht van het faillissement van SVB duidelijker werd, wetende dat Marty daar zijn rekeningen heeft, nam ik contact met hem op via ons gebruikelijke kanaal. Kort gezegd: volgens Marty vereist ‘de ziel van Amerika’ dat de regering Marty uit zijn verlies redt. Als een bedrijf failliet gaat dat jou geld schuldig is, verlies je alles, veel of weinig. En meestal alles. Maar nooit, nooit, niets. Dat is het principe van faillissement.

Want jij bent Marty niet.

van Zwitserland, een van de grootste banken ter wereld, wankelt, zelfs na een injectie van 50 miljard Zwitserse frank door de Zwitserse Centrale Bank. De Zwitserse eerste politieke partij (rechterzijde) heeft bekend gemaakt een overheidsgarantie voor Credit Suisse te weigeren.

NIEUWE FASE

MONETAIRE DEFLATIE

Volgens Nassim Nicholas Taleb is dat alles slechts een teken van de terugkeer naar positieve rentevoeten. Taleb legt uit dat de door centrale banken kunstmatig afgekondigde nulrente heeft gezorgd voor afschuwelijke verstoringen in de markten en in de economie. Verstoringen die pijnlijk opgelost zullen worden door de terugkeer naar de normaliteit (dit wil zeggen: men betaalt om te lenen).

Voor de Franse econoom Henri Lepage is SVB in de eerste plaats een symptoom, het eerste tastbare bewijs van een nieuwe fase van wereldwijde monetaire deflatie, waarvan de toenemende inversie van de lange en korte rentecurves sinds meer dan zes maanden, in alle landen, ons vertelt dat die sinds eind juni 2022 aan de gang is. De boodschap van SVB (net als FTX enkele weken geleden) is dat dit proces al voorbij het kritieke punt is waarop het zich concreet vertaalt in een kanteling van de reële economie in een recessie. Dat wordt bevestigd door de convergentie van een aantal Amerikaanse economische indicatoren - met uitzondering van de werkgelegenheid, het

enige cijfer waarop de Fed zich ten onrechte baseert om de economische diagnose te stellen op basis waarvan zij haar rentebeleid bepaalt.

De bestuurders van Silicon Valley Bank verkochten massaal hun aandelen in hun eigen bank

De trend is duidelijk: grote banken beginnen te wankelen

VLAAMSE AUTONOMIE: WAT BETEKENT HET VOOR U?

In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 lijken minstens twee partijen alvast zeker de kaart te trekken van meer Vlaamse autonomie: N-VA en Vlaams Belang. Men haalt hiervoor allerlei argumenten uit de kast, maar voor veel Vlamingen zal de volgende vraag doorslaggevend zijn: Op welke manier heeft meer Vlaamse autonomie of onafhankelijkheid impact op mijn portemonnee?

HOE ZOUDEN EEN ONAFHANKELIJK VLAANDEREN EN WALLONIË SCOREN

BIJ INTERNATIONALE RATINGBUREAUS?

Kredietbeoordelaar Fitch heeft de vooruitzichten voor de kredietwaardigheid van België verlaagd van stabiel naar negatief. Het stijgende begrotingstekort, de toenemende kost van de vergrijzing, de automatische loonindexering die de competitiviteit aantast en de “fragiele federale regeringscoalitie” worden als redenen genoemd.

mediaan in de AA-landen 1,5 procent bedraagt. De overheidsschuld stijgt verder naar 107 procent van het bbp, van een fiscale hervorming kunnen we momenteel nog niet spreken en de pensioenhervorming van Karine Lalieux - waarvan de EU “perplex staat” - gaat al helemaal de foute richting uit. Alleen als de federale regering in haar langetermijnplannen voor de Europese Commissie voldoende ambitie toont, kan een verlaagde rating afgewend worden.

Op het einde van de rit betaalt iemand

“Beleggers en internationale markten hebben nog relatief veel vertrouwen in België omdat ze weten dat er op het einde van de rit iemand zal kunnen betalen”, legt Mouton uit. “Vlaanderen dus. Maar ook Vlaanderen begint op het punt te komen dat het dat niet meer allemaal kunnen dragen.”

Internationale ratingbureaus zoals Fitch, Standard&Poor en Moody’s beoordelen het risico dat beleggers lopen om hun geld te verliezen als ze investeren in bepaalde landen of regio’s. Een slechte rating betekent een hoog risico. Nationale en gewone banken baseren zich op de verschillende internationale ratings om onder andere rentes te bepalen. Hoe beter een land beoordeeld wordt, hoe lager de rentes blijven. Als een rating van B naar C zakt, zal een belegger sneller geneigd zijn om zijn obligaties te verkopen.

“Het enige wat België nog is, is een groot herverdelingsmechanisme”

Alain Mouton

Kredietbeoordelaar Fitch rangschikt ratings, waarbij de hoogste beoordeling ‘AAA’ is. Het bedrijf zou de Belgische rating verlagen van ‘AA’ naar ‘AA-’. België blijft dus in dezelfde klasse, maar de ‘min’ betekent dat een verlaging van de kredietwaardigheid een reële optie wordt. Een verslechterde kredietwaardigheid van ons land heeft gevolgen: de rentes op de schuld zullen stijgen, beleggers zullen een hogere premie eisen… Slecht nieuws voor de nu al ontspoorde begroting dus.

Bij ratingbureau S&P heeft België de rating ‘AA’ met stabiele vooruitzichten, die tegen de verwachtingen in vrijdag 17 maart niet werden aangepast. Dankzij een “veerkrachtige economie” en een “sterke arbeidsmarkt”. Het Moody’s-agentschap beoordeelt België nog als ‘AA3’.

Eén voor twaalf

De kredietwaardigheid is nog niet verlaagd, maar het is vijf, of zelfs één voor twaalf. Fitch heeft de intentie uitgesproken om de kredietwaardigheid te verlagen, tenzij de federale regering nog inspanningen levert. Al zegt de kredietbeoordelaar daar zelf onmiddellijk bij dat dat onwaarschijnlijk is. “Volgens ons is het onwaarschijnlijk dat de regering maatregelen zal nemen om het begrotingstekort te verkleinen, gezien de komende federale parlementsverkiezingen in 2024”, aldus Fitch. Binnen enkele maanden zal de regering de facto in lopende zaken gaan omdat alle partijen in verkiezingsmodus zullen zitten. De federale regering schermt vaak met de coronacrisis en de energiemaatregelen, maar dat is onterecht, volgens Trends-redacteur Alain Mouton. “De structurele tekorten zijn groot en hebben niets met de crisis te maken.”

Het Belgische begrotingstekort zou in 2023 naar 5,2 procent stijgen, terwijl de

Die bijgestelde kredietbeoordeling heeft ook gevolgen voor Vlaanderen. “Vlaanderen zal daaronder lijden, want een deel van onze rentelast hangt ook af van die beoordeling”, legt Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA) uit. “We hangen vast aan het slechte federale beleid.”

Welke gevolgen heeft die kredietbeoordeling voor Vlaanderen, en wat als Vlaanderen volledig onafhankelijk zou zijn? Zouden wij dan een hogere rating hebben?

In december gaf Fitch nog een stabiele ‘AA’-beoordeling aan de Vlaamse Gemeenschap. In een eerdere analyse stelde de kredietbeoordelaar dat Vlaanderen “goed in staat is om de schulden af te lossen, ondanks het in gebreke blijven van de federale overheid”.

“Maar eigenlijk kijken dergelijke ratingbureaus en beleggers enkel naar het grote plaatje”, vertelt economisch redacteur Alain Mouton (Trends). “Zij stellen enkel de vraag: ‘Wat is de kans dat mijn geld terugbetaald wordt?’” De rating van België is nog relatief hoog dankzij Vlaanderen. Omgekeerd is de rating van Vlaanderen niet hoger doordat het vasthangt aan de België, Brussel en Wallonië.

“Beleggers en internationale markten hebben nog relatief veel vertrouwen in België omdat ze weten dat er op het einde van de rit iemand zal kunnen betalen”

De internationale markten zijn nog rustig omdat er voldoende Vlaams spaargeld is. Tegenover de enorme Belgische schuld staat een onderpand: het Vlaamse spaargeld. “Laat dat even tot u doordringen”, benadrukte Sander Loones (N-VA) enkele weken geleden in dit blad. “Wat denkt u dat er zal gebeuren als de internationale deurwaarders komen?”

“Vlaanderen begint op het punt te komen dat het niet meer voor heel België zal kunnen opdraaien”

Alain Mouton

Als het land gesplitst zou worden, zou de rating van Wallonië en Brussel compleet kelderen. “En dat zorgt ervoor dat de rentes op de schuld stijgen en die schuld dus nog hoger maken”, aldus Mouton. Vlaanderen zou een omgekeerde beweging maken en een veel betere beoordeling krijgen. “Want het enige wat België nog is, is één groot herverdelingsmechanisme”, legt de Trends-redacteur uit. “Zowel de federale als de Waalse en Brusselse regeringen slagen er niet in de juiste keuzes te maken.”

Stijgende tekorten

Veel beterschap lijkt er ook niet te zijn. Mouton wijst naar de open brief die 49 economen en beleidsexperten ondertekenden in De Tijd. Volgens hen is de begrotingscontrole van dit voorjaar de laatste kans omdat de federale regering nadien richting verkiezingsmodus zal gaan. Dat terwijl er nog heel wat werven zijn.

Door de vergrijzing dreigen de uitgaven in de sociale zekerheid compleet te ontsporen. Maatregelen blijven uit en de pen-

sioenhervorming van Karine Lalieux (PS) gaat zelfs de foute richting uit, volgens experten van de Europese Unie. De beperkte fiscale hervorming van Vincent Van Peteghem (cd&v) zal eveneens weinig zoden aan de dijk brengen. De Europese Commissie zou een structurele besparing van 7,8 procent van het bbp willen, want bij ongewijzigd beleid zou de overheidsschuld tegen 2050 200 procent van het bbp bedragen. Bij stijgende rentes kan dat zelfs 300 procent worden.

Curatele

“Eigenlijk zou Vlaanderen Wallonië onder curatele moeten plaatsen”, stelt Mouton. “Dat is dan wel een absolute vernedering, maar misschien kan het niet anders. Het is dat of mee failliet gaan.”

“Dit was te verwachten”, reageert Vlaams Belang-Kamerlid Wouter Vermeersch op het nieuws. “Fitch ziet de federale regering immers niet in staat om de problemen op te lossen.” Volgens hem was het slechts een kwestie van tijd voordat de ontspoorde begroting impact zou hebben op de kredietwaardigheid van België. “De regerende zevenpartijencoalitie blijft fragiel en een consensus vinden om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te verbeteren blijkt uitdagend. Recente hervormingen van de pensioenen en de arbeidsmarkt leverden geen tastbare besparingen op.”

“Wanneer zal de regering-De Croo eindelijk eens wakker schieten?”, vraagt Sander Loones (N-VA) zich af. Het uitblijven van hervormingen, waar 49 economen en beleidsexperten voor waarschuwden in De Tijd, baart ook hem zorgen. Voor het Kamerlid is een gewone begrotingscontrole niet meer voldoende. “Een volledig nieuwe begroting mét forse hervormingen is nodig”, besluit hij.

WANNES NEUKERMANS

“Eigenlijk zou Vlaanderen Wallonië onder curatele moeten plaatsen”

Alain Mouton

Alain Mouton

Alain Mouton

MATTHIAS DIEPENDAELE VLAAMS MINISTER VAN FINANCIËN EN

n het akkoord staat dat 3,6 miljard euro Vlaams geld zal gebruikt worden om landbouwers te vergoeden en nieuwe natuurdoelen te realiseren. “De waardering van de Vlaamse regering voor de landbouwsector wordt in dat getal weergegeven”, aldus minister Diependaele.

Ik neem aan dat u tevreden bent dat de regering uiteindelijk een akkoord heeft kunnen sluiten?

“In alle eerlijkheid heb ik geen probleem met - en het was natuurlijk een crisis, ik wil dat niet ontkennen of minimaliseren - een moeilijke periode. Zolang er op het einde maar beslist wordt. Met dit akkoord lossen we een twintig jaar aanslepend probleem op. Er zullen in de toekomst nog ingrepen nodig zijn, maar er is tenminste een oplossing.”

Op de persconferentie verwees uw collega-N-VA-minister Weyts naar u. Hij zei al schertsend iets in de trant van: “De enige minister die ontevreden zal zijn, is Matthias Diependaele, want hij moet 3,6 miljard euro vrijmaken.” Is het verantwoord om zoveel geld uit te geven aan landbouw en natuur?

“Ik denk dat wel. Het gaat om veel geld en ik vind in alle eerlijkheid dat dat een beetje te weinig naar boven is gekomen. De waardering van de Vlaamse regering voor de landbouwsector wordt in dat getal weergegeven. Het gaat om 3,6 miljard, waarvan 2,5 miljard rechtstreeks naar de ondersteuning van landbouw gaat. Dan kan je niet zeggen dat wij een antilandbouwbeleid voeren, integendeel.”

“De grap, want dat was het natuurlijk, van Ben Weyts, was dat als er geen stikstofakkoord geweest was, dat we tegen 2025 al ongeveer een begrotingsevenwicht bereikt konden hebben. Dat was leuk geweest, maar dan was er geen oplossing voor de stikstofproblematiek.”

MATTHIAS DIEPENDAELE

• 7 augustus 1979

• Vlaams Parlementslid (2009-2019)

• Fractieleider Vlaams Parlement (2013-2019)

“Ik vind het jammer de Vlaamse veel toegeëigend door één in ons parlement”

transparantie gezorgd. U vindt het een van uw belangrijkste realisaties als minister. Wat is de volgende stap?

Er zijn mensen die zeggen dat het niet eerlijk is dat de landbouw zo veel geld krijgt, terwijl er nog andere grote werven zijn. Bijvoorbeeld sociale huisvesting en de kinderopvang.

“Je moet voorzichtig zijn met altijd geld als oplossing te zien. Ik erger mij daar in alle eerlijkheid een beetje aan. Aan de kinderopvang is er zeker ook een financieel deel, maar ook de organisatie van die sector - waar we nu werk van maken - kan verbeterd worden.”

“Sociale huisvesting is een schitterend voorbeeld. Deze regering heeft jaarlijks het meeste budget vrijgegeven voor sociale woningbouw, maar we krijgen het niet uitgegeven. Ik ben nu die huisvestingsector aan het hervormen. Die ingreep is nodig om de bouwcapaciteit te verhogen. En je had datzelfde nooit kunnen bereiken door alleen maar meer geld te geven.”

Niet alles hoeft met geld opgelost te worden?

“Heel wat collega-politici denken dat, als ze maar een groot genoeg budget kunnen aankondigen, ze zich populair

• Minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed (2019)

• Titelvoerend burgemeester Zottegem (2022)

zullen maken. Ik denk dat mensen ook daadkracht en beleidsmatige ingrepen verwachten. En vooral: dat er met hun belastingcenten verstandig wordt omgesprongen.”

De Vlaamse regering zet aan de ene kant in op extra plaatsen op de reguliere en sociale woonmarkt, aan de andere kant maakt ze de voorwaarden strenger (activering via VDAB, taalkennis,…) en gaat ze fraude tegen (sociale huurders met verblijf in buitenland). Uit 677 onderzoeken kwamen uiteindelijk 329 fraudeurs. Is het sop de kolen wel waard?

“Ja, dat brengt op. We hebben ongeveer een miljoen euro uitgegeven om die onderzoeken te doen, maar alleen al in Antwerpen weten we dat het bedrag dat we terugvorderen, ook ongeveer een miljoen is. Dus over heel Vlaanderen gaat dat zeker meer zijn.”

“En intussen hebben we ervoor gezorgd dat er 329 gezinnen van die wachtlijst gehaald worden en een woning kregen. We hebben de fraudeurs er uitgebonjourd. De Vlamingen die hiervoor belastingen betalen, mogen verwachten dat de sociale woningen terechtkomen bij diegenen die het echt nodig hebben.”

Ik wil even een fictief voorbeeld geven. Een Marokkaanse Belg woont in een sociale huurwoning in Vlaanderen. Op een gegeven

moment erf hij - samen met zijn vier broers - een berghut in Marokko. Volgens de letter van de wet is hij een fraudeur, maar een vijfde van een berghut in Marokko zorgt er toch niet voor dat iemand plots vermogend genoeg is om een sociale woning te verlaten?

“Eerst en vooral krijg je de tijd om dat onroerend goed te verkopen. Diezelfde regel geldt voor iemand die een eigendom erft in Vlaanderen. En met fraudeurs bedoelen we echt geen mensen met een schuur op een lapje grond, maar over bijvoorbeeld een appartement aan een buitenlandse kust. En voor mij maakt dat niet uit of dat Turkije, Marokko of Benidorm is. En dan nog: als het enkel een schuur op een lapje grond is, wat is dan het probleem om het te verkopen?”

Dreigen we naar Nederlandse toestanden te gaan, waar de overheid een groot deel van de huurmarkt in handen heeft en grove maatregelen neemt?

“Ik denk het niet, en dat is omdat we fundamenteel een ander beleid voeren. In Nederland heeft men op een bepaald moment te hard willen ingrijpen op die woonmarkt. Wat krijg je dan? Overheidsingrepen die ervoor zorgden dat private investeringen stil kwamen te liggen. Daardoor is het aanbod uiteraard verkleind. Dat wil ik niet. Want als het aanbod verkleint, komen er prijsstijgingen en dergelijke. En dát vergroot de nood om in te grijpen als overheid op die private markt. Dat is geen goede zaak.”

De Vlaamse regering deelde in 2022 17,7 miljard euro subsidies uit. Het subsidieregister heeft voor

“Het nogal is contra-intuïtief om uit te pakken met iets waarvan iedereen dacht dat het er al lang had moeten zijn (lacht). Maar ik kan u verzekeren: ik heb zelf tien jaar in het parlement gezeten en heb vijf, zes jaar lang aan de bevoegde minister gevraagd: ‘Hoe zit het, komt er een subsidieregister?’ Dat lukte maar niet, dus aan het begin van mijn legislatuur heb ik daarvan een prioriteit gemaakt.”

Hoeveel subsidies moet de Vlaamse overheid uitdelen?

“Eerst en vooral moet je opletten welke definitie je voor het woord ‘subsidie’ gebruikt. In de codex overheidsfinanciën worden subsidies omschreven als geld dat we geven aan een partner van de Vlaamse overheid om een opdracht uit te voeren in naam van de overheid. Dat is natuurlijk iets helemaal anders dan de definitie die bij wijze van spreken aan de toog gebruikt wordt.”

“Aan de toog hebben ze het vaak over vzw’tjes enzovoort, maar dat zijn compleet andere dingen. In die 17 miljard zit ook geld voor bijvoorbeeld steden en gemeenten, welzijnsorganisaties, rusthuizen, gehandicapteninstellingen en onderwijs.”

Die 17,7 miljard euro gaat dus niet alleen naar hobbyclubjes en dergelijke?

“Nee, inderdaad. Daardoor kom je ook op zo’n groot bedrag. Ik vind het daarom jammer dat sommigen in het parlement beweren dat je daar met een pennentrek miljarden uit kan besparen. De boomknuffelaars, de hamstercoaches en de kook-app zijn er intussen allemaal uit. Er zullen nog wel wat zaken zijn en ik sta ervoor open om die aan te pakken. Maar maak de mensen niet wijs dat je daar honderden miljoenen euro’s tegelijk kan in schrappen, zonder dat je aan beleid verliest. Maar je kan op basis van dat register wél een kerntakendebat beginnen voeren. Wat willen we als overheid nog doen en wat niet?”

Matthias Diependaele (43) was om een jaar eerder dan gepland begrotingsevenwicht te bereiken. stikstof. Na heel wat discussie, werd er uiteindelijk een akkoord

“Je kan niet zeggen dat wij een antilandbouwbeleid voeren”

EN BEGROTING, WONEN EN ONROEREND ERFGOED

“Wij kunnen met onze erfgoedzorg ook uitpakken in de rest van de wereld. Voor de restauratie van het Lam Gods zijn de meest hoogstaande technieken gebruikt en zijn er van over de hele wereld mensen komen kijken. Er zijn Vlaamse bedrijven die meewerken aan de restauratie van de Notre-Dame. Qua erfgoed zeker, hét symbool van de Franse natie. De Fransen, die toch niet gespeend zijn van een gebrek aan chauvinisme, laten een Vlaams bedrijf meewerken.”

KOM NIET DOEN

ALSOF JE VOOR

HONDERDEN

MILJOENEN EURO’S

AAN SUBSIDIES KAN

SCHRAPPEN ZONDER

AAN BELEID TE

VERLIEZEN

jammer dat

Leeuw te toegeëigend wordt spectrum parlement”

Weinig landen investeren zoveel in erfgoed als Vlaanderen. Is dat dan wel een kerntaak?

“Een begrijpelijke vraag, maar ik vind absoluut van wel. Wat is er gebeurd met het Gravensteen? Heel Gent stond op zijn achterste poten. Het Steen? Heel Antwerpen op zijn achterste poten. De Lange Nelle in Oostende, de mijnsites in Limburg,… Mensen voelen zich heel hard betrokken, dus dat bewijst toch dat het leeft?”

“Een samenleving is meer dan individuen die naast elkaar wonen. Er is iets dat ons bindt: een gezamenlijke identiteit. En ons erfgoed is een materiële uitdrukking van die identiteit. Het religieus erfgoed toont het katholieke Vlaanderen waarin wij al honderden jaren leven. Het industrieel erfgoed, de havens en het varend erfgoed tonen ons handelsverleden aan. Vandaag zijn wij nog altijd een kmo-land: dat is niet zomaar de laatste tientallen jaren ontstaan, hé. Daar gaat een geschiedenis van honderden jaren aan vooraf.”

U was “geschokt” toen u hoorde dat stad Gent het Groot Vleeshuis wilde inrichten als fietsenstalling. Het creëert nodige fietsparking en herstelt een oud gebouw in ere. Waarom bent u daar tegen? Want een andere optie leek niet mogelijk.

“Daar zit hem de crux, natuurlijk. Twee zaken daarover. Ten eerste ben ik blij dat men in Gent eindelijk budgetten heeft gevonden om dat Vleeshuis te restaureren. Dat is een goede zaak, ik wil niet al te pissig doen daarover. Maar iedereen die ermee begaan is, moet beseffen dat erfgoed niet alleen dient om te restaureren. Erfgoed moet beleefd worden. We moeten er een bestemming aan geven in onze publieke ruimte en daaruit moet de meerwaarde van dat erfgoed ook blijken. Daarover heeft men in Gent niet goed genoeg nagedacht.”

Waarom vindt u een fietsenstalling geen goede inrichting?

“Niet omdat ik tegen fietsen ben, zoals een of andere journalist heeft beweerd. Maar je zit daar met een fantastisch mooi stuk onroerend erfgoed, centraal gelegen in het middeleeuwse centrum van Gent. Vlak tegen het Sint-Veerlepleintje, het Gravensteen, de Groentenmarkt, de Graslei, de Korenmarkt, de Sint-Baafskathedraal en het Belfort. En dan is het enige wat je ermee zou kunnen doen een fietsenstalling in dat erfgoed zetten?

Dat kan toch niet? Met een grote, oude markthal is toch wel wat meer te doen dan een fietsenstalling.”

Het ligt wel vaker gevoelig. Denk aan de Delhaize in de SintAnnakerk.

“Die beslissing is natuurlijk voor mijn legislatuur gevallen. Maar ik heb in alle eerlijkheid wel wat intellectuele gymnastiek moeten toepassen om de redenering over de Sint-Annakerk te moeten volgen. Ik heb zelf een katholieke opvoeding achter de rug en ik begrijp dat het beeld van een Delhaize in zo’n prachtige gebouw als de Sint-Annakerk wringt. Ook bij mij. Maar je moet het denkproces doorlopen. Een vijftiental jaar geleden heeft een renovatie van die kerk al miljoenen euro’s gekost. Heeft u ze al langs binnen gezien?”

Neen…

“Sindsdien is die deur bij wijze van spreken niet meer open geweest. Dus we hebben daar veel overheidsgeld aan gegeven, maar ze staat leeg. Je moet dus op zoek naar een invulling. Je begint dan bij de originele bedoeling van de kerk. Erediensten? Tot spijt van wie het benijdt zet de ontkerkelijking van Vlaanderen zich nog steeds door. Andere religies? Gaat ook niet. Concerten? Dat gaat niet met de akoestiek. En zo kom je verder en verder van die oorspronkelijke invulling, en heeft men uiteindelijk besloten om er een Delhaize te openen.”

Erfgoed is het materiële bewijs van onze geschiedenis, van onze identiteit, van ‘Het verhaal van Vlaanderen’. Naar die reeks zijn ook wel wat Vlaamse belastingcenten gegaan. Goed besteed geld, volgens u?

“Ja, absoluut. Het hangt helemaal samen met dat identiteitsdiscours. Eén onderdeel van onze identiteit is onze gedeelde geschiedenis, en die wordt daar prachtig verwoord. Wij hebben een gedeelde geschiedenis doorgemaakt. En ja: die is zeker beïnvloed door migratie en dergelijke meer. En ja: er zit zeker ook een sociale component in. Dat vond ik fantastisch: 11 juli was een sociale strijd en dat ging volgens verschillende media enorm lastig zijn voor de Vlaams-nationalisten. Natuurlijk niet, integendeel. Het Vlaams-nationalisme in de twintigste eeuw was ook voor een groot deel een sociale strijd. De reeks bewijst gewoon dat de Vlaamse natie bestaat en een evolutie heeft doorgemaakt.”

En dat is een positieve conclusie voor een Vlaams-nationalist.

“Absoluut. Ik vind ook dat ons symbool meer uitgedragen mag worden. Niet om mensen uit te sluiten, maar om de rangen te sluiten. Als hier iemand nieuw toekomt, en zij leren onze taal en ze schrijven zich in in onze publieke ruimte... Ik vind het ook jammer dat die vlag te veel toegeëigend wordt door één spectrum in ons parlement. Ik vind dat

“HERFEDERALISEREN?! KOMAAN ZEG

Heeft de stikstofcrisis schade berokkend aan het Vlaamse autonomiedenken?

“Het stoort me erg dat er een sterke drang is om dat idee in de markt te zetten. We maken hier in Vlaanderen weldegelijk goede keuzes. We voeren beleid, hebben een begroting op evenwicht, hebben een stevig relanceplan op tafel gelegd, hebben moeilijke dossiers opgelost. En ja, daar is discussie en debat over gevoerd. Maar dat is toch de essentie van de democratie? Uiteindelijk is er een beslissing gemaakt. Dat is nog altijd het verschil tussen de Vlaamse en de federale regering.”

“Is die asielproblematiek nu echt opgelost door 700 plaatsen bij te creeren? Arbeidsmarkthervorming: nul komma nul. De pensioenhervorming

gaat de omgekeerde richting uit. De begroting wordt de gracht in gereden. Dus kom niet doen alsof de Vlaamse regering het zo slecht doet. Ik wil echt verzet bieden tegen de mensen die met veel plezier uit hun pen laten vloeien dat Vlaanderen dezelfde kant op gaat. Larie en apekool.”

Er zijn mensen die willen herfederaliseren.

“Mensen die daar nu nog voor pleiten, moeten één boek over de politieke gebeurtenissen van de laatste veertig jaar in dit land lezen. Of één krant per week lezen, de afgelopen twee jaar. Je kan toch niet beweren dat de problemen die we hier hebben beter op federaal niveau zouden opgelost worden? Ammehoela.”

“Justitie bijvoorbeeld (fel)! Ik jaag

mij mateloos op in het gebrek aan boosheid van de mensen over hoe slecht justitie draait. Crapuul dat hier in Brussel auto’s in brand steekt, is enkele uren later opnieuw vrij. Straffeloosheid. Maar ook bijvoorbeeld het proces rond Arco. Weet jij wanneer dat gaat gepleit worden in hoger beroep?”

Neen...

“In 2028! En die pleitdatums zijn in oktober 2022 vastgelegd. Kan je je dat voorstellen? En niemand komt hier in opstand? 800.000 coöperanten die daardoor geschaad zijn. En dat is in 2010-2011 losgebarsten. En in 2028 komt het hoger beroep. En dan zou de federale regering nog meer bevoegdheden moeten krijgen? Komaan zeg.”

die door heel het parlement gedragen moet worden.”

Volgens de huidige peilingen maakt de huidige samenstelling weinig kans om voldoende zetels te halen voor een heruitgave. Ik ga ervan uit dat N-VA na 20 jaar niet op de oppositiebanken wil belanden. Met welke partijen ziet u een nieuwe coalitie zitten?

“In alle eerlijkheid spreek ik mij daar liever niet te veel over uit. Ik vind dat wij nu ons werk moeten doorzetten, dat we akkoorden moeten sluiten en beleid moeten voeren, zodat we Vlaanderen gezond kunnen doorgeven aan de volgende ploeg. En die verkiezingen?

Ja, ik ga daaraan meedoen. En ja, ik ga strijden voor mijn partij. En dan zien we wel hoe de kiezer daarover oordeelt.”

Ik erger mij aan politici die enkel geld als oplossing zien

Gaat u ook strijden voor uzelf? Bent u kandidaat voor het minister-presidentschap?

“Dat doet niet ter zake nu. Ik weet ook wel dat Bart mij ergens heeft vermeld. Dat is zeer fijn en ik zie dat als een erkenning voor het werk dat we hier al geleverd hebben.”

Jullie wens is om verder te besturen. Zijn er partijen die u op voorhand uitsluit?

“Op zich niet, maar er zijn partijen die aanschurken tegen ideeën waarmee ik het heel moeilijk heb. Dan vind ik het niet verkeerd dat je zegt: ‘Los dat op’. En zolang dat niet gebeurt, zullen die partijen nooit meebesturen.”

De weigering om samen te werken met Vlaams Belang is dus niet per se absoluut of definitief?

“Die vraag rijst ook niet. Het Vlaams Belang heeft niet de intentie om proper te worden. Dat kunnen ze niet, dat willen ze niet. Punt. En al de rest is praat voor de vaak.”

WANNES NEUKERMANS

5 minuten persoonlijke moed!

Splits zelf de sociale zekerheid!

was goed op weg gepland een Vlaams bereiken. En dan kwam discussie, en ja: zelfs crisis, akkoord gesloten.

”

Failliete Silicon Valley Bank was progressief vlaggenschip

De financiële wereld werd de afgelopen periode opnieuw flink dooreengeschud. Dit keer stak het failliet van de Silicon Valley Bank (SVB) de lont aan het vuur. Meerdere banken wereldwijd lijken nu alweer grote risico’s te lopen.

Naast de evidente economische machinaties (zie blz. 4 en blz. 8) blijkt de bank ook ‘slachtoffer’ te zijn van politieke ideologie. SVB was immers behoorlijk progressief. Kunnen we spreken van een geval van ‘get woke, go broke’?

Democratische topdonoren

Zo blijkt de top van de bank te bestaan uit topdonoren van de Democratische Partij, van wie weinigen uit de financiële wereld komen of kennis hebben van bankieren. Er is bijvoorbeeld een Hillary Clinton-megadonor die naar een Shinto-heiligdom ging om te bidden nadat Donald Trump het Witte Huis had veroverd, een gewezen politiek benoemde van president Barack Obama en een productieve donateur die een wijngaard in Napa Valley bezit op slechts 15 minuten van de oud-voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi.

De bestuursleden doneerden aan Obama, Clinton, president Biden en aan lokale Democratische congresleden, onder wie Pelosi, evenals politieke actiecomités voor senaatsmeerderheidsleider Chuck Schumer en senator Mark Warner, een oud-lid van de machtige Senaatscommissie voor banken.

Een interessant figuur in het bestuur is Mary J. Miller. Die werkte als onderminister in de regering van Obama op het ministerie van Financiën. In haar rol implementeerde ze het regelgevingskader dat vastlegt waarin de Silicon Valley Bank opereert. Dat betekent dat Miller deskundig inzicht zou hebben in het denken van toezichthouders die omgaan met de nu gesloten bank.

Eén échte bankier

De enige echte bankier aan boord, Tom King, vertrok bij Barclays te midden van beweringen dat hij stopte omdat hij niet onderworpen wilde zijn aan Britse wetten die

FRANKRIJK

senior bankiers wettelijk rechtstreeks verantwoordelijk maken voor de fouten van hun bank. Hoewel Silicon Valley geassocieerd wordt met jonge start ups, was dat bij deze bank niet het geval. Slechts één persoon aan de top was jonger dan 60. De oudste was 78.

De bank blijkt ook erg progressief te zijn geweest inzake beleggen. Zo schonk SVB meer dan 73 miljoen dollar aan het marxistische BLM. Will Hild, de uitvoerend directeur van een belangenvereniging voor consumenten, stelt vast dat dergelijke uitgaven “de zoveelste indicatie is dat SVB zich richtte op woke deugpronken in plaats van het

beschermen van de deposito’s van hun klanten”.

De bank zette sterk in op ESG (Environmental, Social & Governance) en deed dat blijkbaar ten koste van haar fiduciaire plicht jegens aandeelhouders. Centraal stonden zogenaamde ‘diversiteit, gelijkheid en inclusie’. Tussen april 2022 en januari 2023 was er geen verantwoordelijke voor het risicobeheer van de bank in de VS. Bij de Britse tak liet de verantwoordelijke voor risicobeheer, Jay Ersapah, zich weinig uit over dat thema, maar sprak ze liever over haar afkomst en seksualiteit. Een maandenlange Pride-campagne, een week voor meer bewustzijn rond de zichtbaarheid van lesbische vrouwen en transpersonen en de installatie van een ‘safe space’, bleken het belangrijkste. Progressieve belangenorganisaties waren lovend over Eraspah.

RN met opgeheven hoofd in Frans pensioendebat

Het pensioendebat in Frankrijk werd en wordt heftig gevoerd. Het ging heftig op straat, maar het tumult was niet minder groot op de parlementsbanken. En al helemaal toen president Macron aankondigde de pensioenhervorming door het parlement te sluizen zonder eindstemming. Daarvoor zou hij zich baseren op het intussen beruchte grondwetsartikel 49.3.

Het tumult in het Franse parlement leidde tot een vertrouwensstemming tegen de regering. Tot hiertoe blokkeerden La France Insoumise en Rassemblement national elkaars moties van wantrouwen, als het om het ontslag van de eerste minister, Elisabeth Borne, ging. Maar nu lag dat anders. Marine Le Pen heeft weliswaar als eerste aangekondigd de vertrouwensstemming te vragen, maar er werd toch eerst gestemd over een motie van Charles de Courson (LR), die zo zou fungeren als brug tussen links en rechts, zodat beide uitersten konden instemmen zonder elkaar in de ogen te moeten kijken. Die motie zou tot de val van de regering hebben kunnen leiden. Hoewel velen zich aansloten bij deze motie, mocht het niet zijn. Maar liefst 278 parlementsleden stemden voor de motie, maar er waren negen stemmen te weinig om de regering-Borne naar huis te sturen en Emmanuel Macron te blameren. Hoewel de regering het overleefde, is haar gelaat toch geschonden en zou het goed kunnen dat Borne vervangen wordt.

De kaarten liggen goed voor Marine Le Pen

Velen zien in het heftige pensioendebat maar één overwinnaar: Marine Le Pen. Veel politici gingen zich in de verhitte pensioendebatten te buiten in overdreven, puberaal gedrag. De Franse minister van Justitie stak bijvoor-

beeld de middenvinger op naar de fractievoorzitter van LR. Andere politici beschimpten ministers en afgevaardigden van Macrons partij zozeer dat sommigen huilend het halfrond verlieten. Links, uiterst links en gematigd rechts: iedereen ging ver over de schreef. Alleen de RN-fractie toonde waardigheid.

Opiniewetenschapper Frédéric Dabi wordt in de Duitse krant Die Welt geciteerd: “Het Rassemblement national liet de rol van plebs aan de linkse populisten en tooide zichzelf met het fraaie gelaat van alternatieve kracht. De afgevaardigden van Le Pen letten bijzonder goed op hun woorden, hebben weinig oververhitte stellingen in-

genomen en hebben hiermee gescoord.”

Momenteel wordt Le Pen als een van de meest bezonnen en ernstige oppositiepolitici gezien. “Ze zet hiermee het proces van normalisering, dat ze jaren geleden inzette, met succes verder en oogst de vruchten”, aldus ‘expert in rechts-extremisme’ Jean-Yves Camus. “Wat een mogelijke overwinning van Marine Le Pen betreft, zijn er in Frankrijk geen taboes meer. We moeten die overwinning als een ernstige hypothese onder ogen durven zien”, aldus Camus.

CARL DECONINCK

© SHUTTERSTOCK

PIET VAN NIEUWVLIET

Silicon Valley Bank

DIPLOMATIEKE VALIES

Chinese rustige vastheid in het

Midden-Oosten

Dat Saoedi-Arabië en Iran tot een akkoord zijn gekomen, was een verrassing. Maar dat net China de makelaar van de deal was, is dat dan weer veel minder. Al jaren profileert Peking zich als een neurale partner die met iedereen zaken doet en vooral weinig vragen stelt. En dat levert op diplomatiek vlak krediet op. Met resultaten, zo blijkt.

Amper vijf maanden geleden werden Amerikaanse gevechtsvliegtuigen boven de Perzische Golf ingezet om een gevreesde aanval van Iran op Saoedi-Arabië te counteren. Maar kijk, zopas pakte men uit met een heuse deal tussen beide aartsrivalen. Over de inhoud blijft men discreet, maar feit is dat Riyad en Teheran voor een volledig herstel van al hun diplomatieke relaties gaan. En misschien wel het meest opmerkelijke: China is de makelaar van deze toenadering.

Reserves blijven

“Het zal een koude vrede worden, echte vrede zullen de twee landen nooit kennen”, kon men in diplomatieke kringen opvangen. Daarvoor is het wantrouwen te diep. Voor Iran is het essentieel uit zijn isolement te raken, maar de haalbaarheid hiervan is sowieso erg betwijfelbaar zolang het nucleaire programma verder loopt. Aan Saoedische zijde liet men alvast verstaan zich niet te zullen laten inpalmen door mooie beloftes. Men is ook niet vergeten dat het in een periode van ‘verbeterde’ relaties met Iran was dat net dat programma opgestart werd en de Revolutionaire Garde haar invloed in de regio uitbreidde. Want de bitsigheid van het moment zou haast doen vergeten dat er wel degelijk zulke periodes zijn geweest.

Het akkoord mag dan al een donderslag bij heldere hemel geweest zijn, helemaal uit de lucht vallen deed het nu ook weer niet. Reeds begin 2021 werden de eerste discrete gesprekken tussen Iraanse en Saoedische diplomaten opgestart, Irak en Qatar faciliteerden. Het water bleek nog erg diep te zijn, maar de sfeer verbeterde en door de interventie van China werd een versnelling hoger geschakeld. En geland. Toen het resultaat bekend raakte, omschreef een nauwe medewerker van Khameini dit als een “politieke aardverschuiving en het einde van de Amerikaanse hegemonie in de regio”.

Chinees voordeel

Reeds jaren geleden waarschuwden experts voor de groeiende invloed van China in het Midden-Oosten. In het bijzonder de toenadering met China van Iran sprong in het oog. Peking is dan ook de belangrijkste afnemer van Iran, door het Westen in een paria-rol geduwd. De Chinezen doen nu eenmaal zaken met zowat iedereen, ook met de Saoedi’s. En

net deze aanpak verschaft hen een groot diplomatiek voordeel. Of het nu Egypte, Israël of het verguisde Syrië betreft, de Chinezen profileren zich als een ‘business partner’ die niet te veel vragen stelt. Anderzijds: door zaken te doen met zowat iedereen zonder a priori’s, maak je iedereen ook duidelijk over alternatieven te beschikken. Loopt de samenwerking met land A spaak, dan kan vlotjes naar land B doorgeschoven worden. En dat houdt de zakenpartners van Peking scherp.

Helemaal anders is de Amerikaanse aanwezigheid in de regio. Ze hebben bijzondere banden met landen als Saoedi-Arabië, Israël of nog Egypte, waardoor die landen de Amerikaanse steun als vanzelfsprekend beschouwen. Waardoor de ‘bezorgdheden’ van Washington, zoals Stemhen Walt het onlangs nog in Foreign Policy schreef, “met slecht verborgen minachting genegeerd worden”. Egypte neemt een loopje men de mensenrechten, de Saoedi's voeren rustig verder oorlog in Jemen en Israël zet zijn kolonisatiepolitiek onverminderd verder. Stuk voor stuk zijn dit punten van kritiek vanwege de VS.

Gulden regel

Men mag het effect van die Chinese profilering niet onderschatten. We herdenken dezer dagen de invasie van Irak, nu precies twintig jaar geleden. Tot welke chaos dit geleid heeft, weten we inmiddels. Oorlog is slecht voor de zaken, benadrukt Peking dat zelf sinds 1979 in geen oorlog meer betrokken was. De meeste landen willen vooral stabiliteit. Toen de VS twee decennia geleden steun zochten binnen de VN voor hun invasie van Irak, haakten bondgenoten als Frankrijk en Duitsland af. Dit schouwspel en natuurlijk wat volgde waren funest voor de diplomatieke reputatie van de Amerikanen. Mutatis mutandis overkomt China hetzelfde in Azië. Dreigementen aan het adres van Taiwan of het nog bouwen van kunstmatige eilanden in betwist gebied, zorgen ervoor dat de buurlanden afstand houden van Peking en toenadering zoeken. Het is een gulden regel in de diplomatie: wanneer men je als deel van het probleem, eerder dan als een deel van de oplossing gaat beschouwen, dan erodeert de diplomatieke positie. En net dat verschaft China in het Midden-Oosten een comparatief voordeel.

MICHAËL VANDAMME

OPINIE

Het Internationaal Strafhof

ICC eist de arrestatie van Poetin

Het arrestatiebevel van het ICC tegen Poetin zal op korte termijn niets veranderen. De belangrijkste verdienste ervan is dat het de ontvoering van minstens 6.000 Oekraïense kinderen - en dat zijn echt niet allemaal weeskinderen - onder de aandacht van de publieke opinie heeft gebracht.

Er kunnen vele vragen gesteld worden bij de werking en de representativiteit van internationale strafhoven. Denk maar aan de vele extreemlinkse en activistische uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Het is helemaal niet vanzelfsprekend dat democratische rechtsstaten zich zomaar moeten onderwerpen aan de vonnissen van internationale rechtbanken. Israël en de VS hebben heel goede redenen om het ICC niet te erkennen. Net zoals wij hele goede redenen zouden hebben om het EHRM niet meer te erkennen. Tussen haakjes: dat kan gewoon gebeuren door het verdrag daarover op te zeggen. Maar Rusland had alleen slechte redenen: het wilde niet dat het ICC een onderzoek zou instellen naar Russische oorlogsmisdaden in Georgië in 2008, in de Donbas in 2014 en in Syrië vanaf 2015.

Zinvolle rol

In landen die géén echte rechtsstaten zijn, kunnen zulke internationale instellingen wel een zinvolle rol spelen. Welke kritiek men ook op het ICC kan hebben, het is nog altijd beter dan de willekeur en de straffeloosheid van dictators en huurlingen à la Wagner. Rusland is zelfs niet meer bij benadering een democratie of een rechtsstaat. In die context is het arrestatiebevel tegen Poetin en zijn kinderrechtencommissaris Maria Lvova-Belova wegens ontvoering van Oekraïense kinderen zeker gerechtvaardigd. Waarom overigens alleen een aanklacht daarover, en niet ook over de nog veel ergere oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid die de Russen in Oekraïne plegen? Het antwoord is eenvoudig: hier is geen probleem met de bewijslast. Vele Russen, inclusief Maria Lvova-Belova zelf, hebben openlijk op tv en op sociale media gebluft dat zij zo’n Oekraïens kind hebben ‘geadopteerd’.

Voorbeeld Milosevic

Het ICC heeft in het verleden al twee keer een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen een staatshoofd, namelijk tegen de Soedanese dictator en massamoordenaar Omar al-Bashir en tegen Khadaffi, telkens zonder enig succes. Al-Bashir werd jaren later bij een staatsgreep afgezet, maar het nieuwe regime leverde hem niet uit aan het ICC. Khadaffi werd gedood door rebellen, niet de verdienste van het ICC. Dit arres-

tatiebevel is dus grotendeels symbolisch. Maar toch niet helemaal. Zoals de Britse strafrechtdeskundige Joshua Rozenberg het formuleerde: “De boodschap aan Poetin is ook: misschien ben je vandaag dan nog president, maar in de toekomst misschien niet meer. Ooit zal het recht je achterhalen.” De Servische dictator Milosovic kan hier als voorbeeld dienen. In 1999 eiste het Joegoslaviëtribunaal - niet hetzelfde als het ICC! - zijn uitlevering. Tevergeefs natuurlijk. Maar in 2000 werd hij afgezet en in 2001 werd hij gearresteerd en uitgeleverd. Hij stierf in gevangenschap voor er een vonnis werd geveld. Servië is natuurlijk veel kleiner dan Rusland, maar toch…

Medeplichtigen opofferen

En voor Maria Lvova-Belova liggen de kaarten nog slechter. Men kan zich heel goed een machiavellistisch akkoord voorstellen waarbij zij wél wordt uitgeleverd en Poetin niet. Kleine medeplichtigen worden meestal sneller opgeofferd dan machtige leiders. Het is niet eerlijk, maar het is wel de realiteit. Als Poetin een buitenlandse reis maakt naar een land dat het ICC heeft erkend, dan moet men hem daar in principe arresteren en uitleveren. Maar de meeste van die landen zijn zonder dat ook al niet Poetins favoriete reisbestemmingen. En het is zeer de vraag of bijvoorbeeld een klein Afrikaans landje het zou aandurven Poetin te arresteren. En al heeft Venezuela het ICC wél erkend, het is uiterst onwaarschijnlijk dat het huidige socialistische regime zijn beschermheer Poetin ooit zou arresteren als hij daar een vriendschapsbezoek brengt.

PAUL BÄUMER

Slobodan Milosevic

kroonprins Mohammed bin Salman en Chinese president

Er zijn tal van praktische argumenten om het Engels een steeds grotere plaats aan onze universiteiten toe te kennen, maar er is ook het belangrijke recht om onderwijs in de eigen taal te volgen. Aan dat laatste mag niet getornd worden, waarschuwt professor Godelieve Laureys, die als taalkundige erg begaan is met het onderwerp. Tegelijkertijd nuanceert ze de vrees van (maatschappelijke) verdringing van de taal van Vondel. Ze leidde een ploeg academici die de problematiek onderzochten en ze is hoofdauteur van een zopas gepubliceerd onderzoek met beleidsaanbevelingen. We halen er enkele kernpunten uit.

EM. PROF. GODELIEVE LAUREYS (UGENT)

eregeld neemt de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) ‘standpunten’ in. Concreet betreft het hier onderbouwde cahiers (in dit geval van een honderdtal pagina’s) die een breed gamma aan onderwerpen en disciplines aansnijden.

“Met deze aanpak spelen we in op actuele maatschappelijke thema's, maar we kijken daarbij eerder op langere termijn, waarbij het onderzoek ook aan concrete beleidsondersteunende adviezen gekoppeld wordt”, legt Godelieve Laureys uit.

En dan het onderwerp van dit 75ste KVAB-standpunt: de plaats van het Engels aan onze Vlaamse universiteiten.

Een thema dat in het verleden reeds het voorwerp van onderzoek was, maar - nog volgens Laureys - aan een actualisering toe was. “In 2003 is een soortgelijk dossier gepubliceerd, alleen is er sindsdien veel veranderd in ons universitaire landschap. Of we het nu graag horen of niet, feit is dat deze instellingen de voorbije jaren tot internationale bedrijven zijn uitgegroeid, wat het onderwerp er alleen maar pertinenter op maakt. Erg belangrijk is dat deze studie niet uit de koker van één persoon kwam, maar het werk is van een hele ploeg. We gingen ook discipline-overschrijdend te werk, wat betekent dat er niet enkel taalkundigen bij betrokken waren. Dit is ook kenmerkend voor de Academie, die natuurlijk het hele universitaire spectrum overspant.”

Het recht op onderwijs in eigen taal te volgen staat niet ter discussie

We hebben de indruk, na de studie grondig te hebben doorgenomen, dat er een rode draad in het verhaal zit: een spanning tussen tal van efficiëntie-argumenten enerzijds, maar anderzijds ook het recht en de kans om hoger onderwijs in eigen taal te volgen. En die moeten ergens in balans gehouden worden. Houdt deze synthese steek?

“Absoluut, dat is inderdaad de essentie. Dat recht op onderwijs in eigen taal te volgen staat niet ter discussie, laat me dat heel duidelijk stellen. Dat is een gevoelig punt, wat historisch best te verklaren valt. Maar het debat over welke plaats het Engels krijgt, heeft niets te maken met de moeilijkheden die we in de geschiedenis gehad hebben om de dominantie van het Frans te doorbreken. De kwestie wordt soms nogal sloganesk benaderd, waarbij alles op één hoopje gegooid wordt. Het Nederlands zou dan gedoemd worden te eindigen

als een huis-, tuin- en keukentaal. In de linguïstiek noemt men zoiets domeinverlies: een taal verliest de mogelijkheid om in bepaalde maatschappelijke domeinen te fungeren en wordt daar verdrongen door een dominante andere taal die maatschappelijk die plaats inneemt. Dat is hier niet aan de orde, maar dat gezegd zijnde, mag je ook niet naïef zijn. Taal is nu eenmaal macht. En er is een suprematie van het Engels in het wetenschappelijke onderzoek. Tegelijkertijd moet de samenleving geïnformeerd worden over de onderzoeksresultaten. Schrijft iemand een doctoraat in het Engels? Dan zou men de verplichting moeten opleggen dat er ook op zijn minst een Nederlandse samenvatting van verkrijgbaar is. Het is één van onze aanbevelingen.”

Jullie maken - uiteraard - de vergelijking met Nederland, dat op dit vlak duidelijk geen gidsland lijkt te zijn...

“De positie die Nederland op dit vlak inneemt, is uniek in Europa. Ruim dertig jaar geleden werd van overheidswege de duidelijke keuze gemaakt om het hoger onderwijs te verengelsen. Reeds in 1991 werd vooropgesteld dat het streefdoel 30 procent Engelstalig onderwijs was, top-down opgelegd. Globaal genomen zijn vandaag bijna 30 procent van alle bacheloropleidingen zuiver Engelstalig en nog eens 18 procent is gemengd. 80 procent van de masteropleidingen is dan weer uitsluitend Engelstalig. University of Maastricht is de officiële naam van de instelling en in Twente gebeurt werkelijk alles in het Engels, ook de administratieve relaties met de studenten. Nederland maakte destijds een erg mercantiele keuze, erop aansturend buitenlandse studenten, maar ook docenten aan te trekken. Een direct gevolg is een hele financieringsknoop, waarbij - en nu stel ik het eenvoudig voor - het de Nederlandse belastingbetaler is die in belangrijke mate de maatschappelijke kost voor die buitenlandse studenten gaat betalen. Het Planbureau heeft wel berekend dat er op termijn een nettowinst te boeken is voor de fiscus en de maatschappij omdat ongeveer een derde van de buitenlandse studenten voor langere tijd in Nederland blijft en werkt. Die aanpak heeft tot een heuse aberratie geleid. Interessanter vind ik de debatten die in de Scandinavische landen gevoerd werden. Je hebt daar te maken met relatief kleine taalgemeenschappen die al snel zijn gaan reflecteren hoe een goed evenwicht bereikt kon worden tussen de moedertaal en het Engels.”

Het onderscheid tussen bacheloren masterniveau is ook van belang?

“Er spelen een aantal sterke argumenten om meer ruimte te geven aan het Engels op masterniveau. Essentieel is dat studenten in hun bacheloropleiding inzichten in problemen verwerven en abstracte processen leren doorgronden. Engels dreigt dan een extra barrière te worden. Naast deze cognitieve argumenten, is er ook een belangrijk sociaal element. Sommige jongeren hebben nu eenmaal niet dezelfde toegang tot het Engels gehad dan andere tijdens hun tienerjaren. Ook sociaal zwakkeren moeten toegang tot het hoger onderwijs kunnen krijgen, daar zal iedereen het wel mee eens zijn, neem ik aan?”

Jullie rapport mondt uit in ettelijke voorstellen, te veel om hier allemaal op te sommen. Hoe zou u de essentie samenvatten?

“Ze zijn gericht aan verschillende instanties, de universiteiten natuurlijk, maar ook de beleidsverantwoordelijken. Los van wat we tot nog toe al besproken hebben, is differentiëren het ordewoord. Scheer niet alle opleidingen over dezelfde kam. Maak ook een onderscheid tussen de opleidingen en het wetenschappelijke onderzoek. Engels heeft zijn plaats aan onze universiteiten, maar die moet niet enkel duidelijk afgebakend worden, er moet ook gewaakt worden over de kwaliteit van het Engels én het Nederlands bij de docenten. Tegelijkertijd moet er ook veel meer geïnvesteerd worden in een professionele beheersing van alle afgestudeerden.”

Het ordewoord is ‘differentiëren’: scheer niet alle opleidingen over dezelfde kam

En wat nu? Denkt u dat wanneer u met deze aanbevelingen naar de betrokken universiteiten stapt, hier een consensus rond zou kunnen ontstaan?

“Met drie van de vier rectoren spraken we al en zij steunen onze zienswijze. Het is belangrijk dat je deze discussie ontmijnt en vermijdt dat ze het voorwerp van polarisering wordt. We moeten dat in alle sereniteit behandelen, ook al valt het me op dat er binnen de universiteiten geen groot debat hierover gevoerd wordt. Dat lijkt me alvast een volgende essentiële stap te zijn.”

MICHAËL VANDAMME

• Germaniste, doctor in de letteren en wijsbegeerte (UGent)

• Hoogleraar Scandinavische talen aan UGent en gedurende twaalf jaar aan de Universiteit Groningen

• Hoofdredacteur van het Van Dale woordenboek Nederlands-Zweeds/ Zweeds Nederlands (1996) en van het eerste woordenboek NederlandsFins/Fins-Nederlands in 2012

“Ik werd lid van de Orde van den Prince, vlak na mijn terugkeer uit Groningen”, legt ze uit. “Jarenlang was ik een trouw en overtuigd lid, maar door al mijn academische verplichtingen was het niet mogelijk ook bestuursverantwoordelijkheid op mij te nemen. Daar kwam na mijn emeritaat verandering in en zo werd ik gewestpresident voor Oost- en Zeeuws-Vlaanderen en vervolgens presidente van de hele Orde. Op zich was het niet mijn ambitie er een tweede termijn aan vast te koppelen, maar ik was wel gevoelig voor de continuïteit in de vernieuwing die zo tot stand kon worden gebracht. Die eerste termijn ging over de missie van vandaag en morgen, de tweede staat in het teken van duurzame vernieuwing. Naast inzetten op verjonging is het imperatief dat we onszelf in vraag durven te blijven stellen. Wat kunnen we betekenen voor de Vlaams-Nederlandse samenwerking? Waar ligt onze meerwaarde? Het zijn existentiële vragen voor de Orde van den Prince.”

“Meertaligheid - en dat gaat om meer dan het Engels alleen - is uiteraard ontzettend belangrijk. Jammer genoeg gaat men wat te snel voorbij aan de verantwoordelijkheid van onze universiteiten op het vlak van taalcompetenties van onze studenten in het Nederlands. We leveren nog te veel afgestudeerden af die gewoonweg academische taalvaardigheid in hun moedertaal ontberen. En dat komt heus niet door het Engels in onze academische wereld! Wel van het omarmen van een soort tussentaal of Verkavelingsvlaams, zo u verkiest. Vandaar onze oproep om ook van taalvaardigheid een onderdeel te maken van de evaluatie bij studenten, ook al kan ik me inbeelden dat de weerstand erg groot zal zijn (lacht). Feit is dat aandacht hiervoor maatschappelijk meer zal opbrengen dan enkele Engelstalige cursussen te bannen.”

“Existentiële vragen voor de Orde van den Prince”

“Universiteiten moeten inzake taalvaardigheid hun verantwoordelijkheid nemen”

GODELIEVE LAUREYS (°1949)

“Ik mis een serene discussie over het Engels aan de universiteiten”

Taal is nu eenmaal macht

TURNEN EEN LANG UITGEREKTE GESCHIEDENIS

Turnen gaat al mee van in de oudheid. De oude Grieken beoefenden de sport als deel van de militaire opleiding, maar ook als burgers in de Olympische Spelen. Na de val van het Romeinse Rijk verdween het voor eeuwen naar de achtergrond om pas in de 19e eeuw terug te keren.

De oude Grieken ontwikkelden de sport rond de 5e eeuw voor Christus. Doel was om de soldaten sterk en soepel te houden. Het turnen werd populair onder de gehele bevolking en verspreidde zich over de hele Hellenistische wereld.

In de Griekse stadstaat Sparta moesten mannen en vrouwen fysiek fit zijn, en fysieke fitheid maakte zelfs deel uit van een formele opvoeding voor kinderen. De Grieken noemden het gymnastiek. Dat woord komt van gymnos (γυμνός): naakt en/of ongewapend trainen. En dat mag je letterlijk nemen, want de Grieken beoefenden de sport in adamskostuum.

Wanneer de Romeinen in 146 voor Christus binnenvallen, zien ze de waarde van de sport in en beginnen ze die ook massaal te beoefenen en ook het leger integreert de sport als deel van de training. Met het verdwijnen van het (West-)Romeinse Rijk, verdwenen ook de Olympische Spelen en de gymnastiek. Lange tijd schreef men dit toe aan keizer Theodosius I of II, maar recent stapte men daarvan af en wijst men op de verarming die plaatsvond in de steden en een mentaliteitswijziging rond populaire sporten, die men begon te verbinden met ijdelheid.

Internationaal

In andere delen van de wereld bestonden er echter gelijkaardige sporten. China kende ‘juedixi’. Dat combineerde muziek, acrobatiek en worstelen met Chinese kunst, cultuur en sport. In Egypte werd circusachtige acrobatiek uitgevoerd, evenals evenwichtsoefeningen.

In middeleeuws Europa verdween de sport voor het brede publiek, maar bleven artiesten, dansers, zangers en jongleurs zich ermee bezighouden. In 1599 schreef Archange Tuccaro het eerste boek over gymnastiek. Het bevat essays over spring- en tuimeloefeningen.

In de 18e eeuw groeide de belangstelling voor de sport opnieuw. Friedrich Ludwig Jahn ontwikkelde met de Duitse School het moderne turnen. Hij bedacht nieuwe turnoefeningen en toestellen zoals de rekstok, ringen en de brug. In 1811 opende hij de eerste turnschool in Berlijn. Ongeveer gelijktijdig was in Frankrijk Francisco Amorós y Ondeano met hetzelfde bezig en in Zweden was er Pehr Henrik Ling. Alle drie waren het opvoeders en combineer-

DRIE VLAAMSE PLOEGEN VERBAZEN EN STOTEN DOOR IN EUROPA

Vorige maand zag het er erg somber uit voor de Vlaamse ploegen in de Conference League. Zwakke prestaties tegen weinig indrukwekkende ploegen deden uitschijnen dat het Europese verhaal voorbij was, maar afgelopen week werden de zaken rechtgetrokken.

den ze de sport met sterke morele waarden en overtuigingen.

Nicolas Cuperus

De Koninklijke Belgische Turnbond is in 1865 onder leiding van Nicolaas Cuperus ontstaan en is de oudste sportfederatie in België. Nicolaas Jan Cuperus was geboren in Antwerpen, maar was van Friese afkomst. Hij ging naar de Duitse protestantse school in Antwerpen en later naar het atheneum.

Cuperus werkte in de theehandel van zijn vader, maar was vooral de grondlegger van de turnbeweging in ons land en ook hier was er een morele ondertoon, want hij koppelde de sport aan het streven naar de Vlaamse ontvoogding.

Hij was bijvoorbeeld bekommerd om de vaktaal in het turnen en publiceerde terminologieën in het Frans (1885) en in het Nederlands (1883). De Nederlandse terminologie werd in 1886 bekrachtigd door vertegenwoordigers van de Belgische en Nederlandse turnverenigingen die bij hem thuis in ‘congres’ bijeenkwamen.

Cuperus richtte ook de internationale federatie van het turnen op, de Fédération Internationale de Gymnastique, op 23 juli 1881 in Luik. Het is de oudste internationale sportorganisatie. Vandaag zit de hoofdzetel in Lausanne, Zwitserland, en is er een Japanner voorzitter.

Liberale flamingant

Cuperus werd gemeenteraadslid voor de Liberale Partij in Antwerpen en zette zich in voor het stadsonderwijs. Hij was fel tegenstander van het activisme en tekende protestbrieven tegen de vernederlandsing van de Gentse universiteit onder Duitse bezetting en tegen de Raad van Vlaanderen.

Later werd hij ook senator. Daar pleitte hij voor de vernederlandsing van de universiteit en voor gelijkberechtiging van Vlamingen en Walen in de administratie en het Belgische leger.

De liberale flamingant was tevens lid van de vrijmetselaarsloge en richtte de eerste Nederlandstalige werkplaats in Antwerpen op. In Berchem is er een Cuperusstraat, bij de lezers van dit blad normaal gezien ook goed bekend.

Eerst was er AA Gent. Na in eigen huis 1-1 gelijk te hebben gespeeld tegen Istanbul Basaksehir, stond hen een loodzware wedstrijd te wachten in Turkije, zo leek het. Dat was buiten man in vorm Gift Emmanuel Orban gerekend (geen familie van). Die slaagde erin om een zuivere hattrick te scoren, binnen de drie minuten zelfs. Iets later deed Hugo Cuypers er nog een goal bij. Na 38 minuten stond het 0-4 en de buit was binnen. Adnan Januzaj, wiens carrière niet is geworden wat men ervan voorspelde, kon enkel nog de eer redden voor de Turken. Gent mag nu naar het Engelse West Ham.

BRUSSELSE GLORIE

Anderlecht moest vol aan de bak tegen Villarreal, een ploeg die vorig jaar in de halve finales stond van de Champions League. Thuis had Anderlecht gelijkgespeeld. De Spanjaarden begonnen vol vuur en alles bij paars-wit piepte en kraakte. Sporadisch kwam er wel eens een tegenprik, maar de beste kansen waren veruit voor Villarreal. Ondanks alles stond aan de rust de nul op het scorebord. Daarna hetzelfde spelbeeld en het was Verbruggen, de keeper van Anderlecht, die uitblonk. Maar in de 72e minuut gebeurde het onwaarschijnlijke en scoorde Slimani. En zo speelt Anderlecht , dat het slechtste seizoen kent in mensenheugenis, nu plots een Europese kwartfinale, namelijk tegen AZ Alkmaar.

Stadsgenoot Union deed nog beter. Union klopte in de hoger aangeschreven Europa League niemand minder dan naamgenoot Union Berlijn, een ploeg die dit seizoen meedraait aan de top van de Duitse competitie. Na een spektakelwedstrijd in Berlijn die eindigde op 3-3, wonnen de Brusselaars overtuigend met 3-0. Superlatieven schieten tekort voor die prestatie. Union raasde als een wervelwind over het veld en maakte reclame voor het voetbal. Zo mogen ze het nu in de kwartfinales opnemen tegen Bayer Leverkusen, opnieuw een ploeg uit Duitsland.

Mathieu van der Poel toonde eerder al dat hij in goeden doen was door in Hoogerheide heel verdiend zijn vijfde wereldtitel in het veldrijden te veroveren. In Milaan-Sanremo toonde hij dat hij ook op de weg opnieuw erg sterk is.

De Nederlander won de Italiaanse klassieker op autoritaire wijze. Hij wordt zo de vierde Nederlander ooit die Milaan-Sanremo wint. Zijn in 2019 overleden opa, de Fransman Raymond Poulidor, won die wedstrijd 62 jaar geleden. Van der Poel deed het niet alleen, Alpecin-Deceuninck maakte de koers, maar hij werkte het wel erg knap af op de Poggio.

30 KILOMETER

Het grootste deel van de koers verliep incidentloos. Pas rond 30 kilometer voor het einde kwam er wat beweging, aan de Cipressa. UAE gooide het tem po omhoog. In de afdaling van die Cipressa pro beerde Van der Poel eerst het verschil te maken, maar zonder veel succes. Dat kwam door Matteo Trentin. Die moest Pogacar bedienen. Aan de Poggio kwam er een nieuwe versnelling. Eerst door Bahrain Victorious en daarna door UAE. Pogacar viel aan en enkel Ganna, Van Aert en Van der Poel konden mee. Toen de top van de Poggio bijna was bereikt, zet te Van der Poel door met een snedige aan val. Dankzij een gunstige rugwind werd het de snelste beklimming van die berg ooit. De concurrentie kon enkel vol bewonde ring kijken naar die knappe prestatie, want geen van de drie kon nog mee met Van der Poel die alleen over de eindmeet bolde.

“Al vanaf het WK veldrijden was ik op deze wedstrijd gefocust. In de Tirreno was ik niet zo goed, ik wist dat ik koersdagen nodig had om mijn beste niveau te berei ken. En vandaag was mijn beste niveau.”

Het kasteel van Guédelon ’s Werelds grootste archeologische experiment

In het dorpje Treigny, in het midden van Frankrijk en helemaal in het westen van de Bourgogne gelegen, op een dikke twee uur rijden van Parijs, vindt een wel heel opmerkelijk experiment plaats. Een experiment dat jaarlijks zo’n 300.000 bezoekers lokt en 3 miljoen euro binnenrijft. “Guédelon is een plaats van wetenschappelijk, historisch en educatief belang; het is een toeristische bestemming en vooral een collectief project”, luidt het op de website. Wat is Guédelon en wat maakt het zo bezienswaardig?

Guédelon is een kasteel, maar geen kasteel zoals de vele andere die Frankrijk rijk is (het land telt er om en bij de 45.000). Guédelon is bovenal een ‘archeologisch experiment’: men probeert er een 13de-eeuws kasteel na te bouwen aan de hand van bouwtechnieken en -materialen uit die periode, zoals steen en hout. De deelnemers aan het project werken en kleden zich alsof ze in de middeleeuwen vertoeven.

Op zijn middeleeuws

Het idee komt uit de koker van ondernemer Michel Guyot die in 1979 een eigen kasteel kocht, een dikke tien kilometer van het huidige Guédelon. Onderzoek wees uit dat op de plaats van het bouwwerk aanvankelijk een nog ouder, middeleeuws kasteel had gestaan. De zakenman speelde even met het idee om het kasteel in zijn oorspronkelijke,

middeleeuwse staat te herstellen, maar gooide het al snel over een andere boeg: men zou een gloednieuw middeleeuws kasteel bouwen, exact zoals de middeleeuwers dat 700 tot 800 jaar geleden deden.

Als locatie werd een voormalige zandsteengroeve, in een bosgebied, uitgekozen. Op die manier zouden de meeste bouwmaterialen lokaal verkregen kunnen worden. Het bouwplan volgt het model van kastelen uit de tijd van koning Filips II Augustus (koning van 1180 tot 1223): een vierhoekig kasteel met zes torens, waaronder een grote toren en een kapeltoren.

Op de bouwsite van Guédelon hoort men geen moderne cementmixers, elektrische hijskranen, drilboren, kettingzagen of bulldozers, maar wel het ritmisch getik van middeleeuwse werktuigen op steen, smeden en paardenhoeven. Alles gebeurt er ‘op zijn middeleeuws’.

Experimentele archeologie

Guédelon is een voorbeeld van ‘experimentele archeologie’, waarbij men hypotheses uit de archeologische wetenschap in de praktijk test. Het project wordt bijgestaan door een wetenschappelijk adviescomité van archeologen, historici en castellologen. Dit comité bepaalt enerzijds wat er mogelijk is, wat het historisch kader is waarbinnen de bouwers kunnen werken en welke technieken men kan gebruiken. Anderzijds zorgt de praktische toepassing, of het

mislukken hiervan, door de bouwers dan weer tot nieuwe inzichten voor de wetenschappers. Het is dus een soort ‘openluchtlabo’.

De werf volgt het ritme van de middeleeuwen: in de lente, zomer en herfst wordt er gewerkt, in de winter ligt alles stil. De bouw verloopt, zoals te verwachten valt, traag naar hedendaagse standaarden. De eerste symbolische steen werd in 1997 gelegd en het kasteel begint nu, in 2023, stilaan zijn finale vorm te krijgen. Het is bijzonder fascinerend om aan de hand van foto’s of ‘time-lapses’ op YouTube te zien hoe het kasteel beetje bij beetje groeit.

Wie het trage tempo oppervlakkig beoordeelt, is misschien geneigd om neer te kijken op de ‘primitieve’ middeleeuwer. Maar wie verder kijkt dan zijn neus lang is, ziet in Guédelon een eerbetoon aan de vindingrijkheid, de toewijding en het doorzettingsvermogen van de middeleeuwse mens.

Redt Guédelon de Notre-Dame ?

Men zou kunnen denken dat Guédelon niets meer is dan spielerei voor historici, archeologen, geschiedenisliefhebbers en toeristen, maar het project zou weleens heel tastbare resultaten in de ‘echte wereld’ kunnen opleveren.

Toen de Notre-Dame in Parijs in 2019 afbrandde, viel men niet alleen over de vraag of men de kathedraal in haar oorspronkelijke staat moest herstellen of een modernisering moest doorvoeren. Men vroeg zich ook af waar men in hemelsnaam de technieken en de ambachtelijke ‘knowhow’ zou vinden om het middeleeuwse steen- en houtwerk in ere te herstellen. De ervaring van Guédelon bood een antwoord.

Maryline Martin, de huidige eigenaar en medeoprichter van het project, kondigde aan dat de smid van Guédelon de bijlen zal maken die het hout van de Notre-Dame zullen kappen. De timmerlieden van het kasteel zullen dan weer de herstellers van de kathedraal opleiden.

Martin speelt al langer met het idee om een soort ambachtsschool op te richten, nu Guédelon stilaan af geraakt. “Notre-Dame is een symbool van de vaardigheden die we vergeten zijn. Er zit iets van de bouwer in ons allemaal. Als je kinderen stenen geeft, zullen ze iets bouwen”, zei ze niet zo lang geleden tegen de Amerikaanse krant LA Times. “We moeten deze roeping creëren bij jongeren die niet weten wat ze in hun beroepsleven moeten doen. Hier werken we met onze handen, hoofd en hart, en het is geen werk voor dommeriken.”

BOEK

Eind verleden jaar overleed in Nederland, waar hij al jaren woonde, de Zuid-Afrikaanse historicus, academicus, schrijver en journalist Leopold Scholtz. Ooit was hij hoogleraar in Stellenbosch, maar hij nam ontslag uit protest tegen de verengel singspolitiek van het universiteitsbestuur. Scholtz werkte ook voor de Afrikaanstalige bladen Beeld en Die Burger. Achteraf werd hij vanuit Nederland Europees correspondent voor Netwerk24, de verzameling van Afrikaanstalige bladen en voor Maroela Media, het digitale nieuwsblad van de vakbond Solidariteit.

Scholtz publiceerde in de eerste plaats een reeks boeken over de Boerenoorlog en de Grensoorlog, de operaties van het Zuid-Afrikaanse leger tegen de Namibische guerrillabeweging Swapo en haar Angolese en Cubaanse bondgenoten. Met ‘Terreur en Bevrijding, die ANC/SAKP, die Kommunisme en geweld’ betreedt de schrijver een heel ander terrein. Scholtz zet haarfijn uiteen hoe de Zuid-Afrikaanse communisten - die slaafse volgelingen van Moskou waren - op bevel van het Kremlin vanaf 1928 probeerden het Afrikaans Nationaal Congres te infiltreren om het op termijn over te nemen. Doel was van Zuid-Afrika een communistische staat te maken. Aanvankelijk had dit weinig succes, maar toen eerst de Zuid-Afrikaanse Communistische Partij (SACP/SAKP) in 1950 en achteraf het ANC in 1960 werden verboden, groeiden ze naar elkaar toe. In dat opzicht besteedt Scholtz heel wat aandacht aan de figuur van Nelson Mandela, die niet alleen een leidende figuur was in de verzetsbeweging, maar die ook in zijn geschriften en verklaringen uit die tijd blijk gaf van communistische sympathieën. Iets wat Mandela later ontkende en waarover geen woord wordt gezegd in de talrijke hagiografieën over zijn persoon. Het is alleszins nooit duidelijk geweest of Mandela in dat opzicht vooral door ideologische dan wel door praktische motieven werd geleid. De USSR

was immers de voornaamste steunpilaar van de beweging.

Interne keuken

Maar Scholtz zet in zijn boek ook de interne keuken van het ANC in ballingschap in de kijker. Zo blijken zelfverrijking en nepotisme onder de leiders schering en inslag te zijn. Onder meer verrijkten sommigen zich door actief te zijn in de bedrijfswereld. Een pikant ‘detail’ is dat miljoenen dollars, geschonken door de Scandinavische landen en bestemd voor de bouw van huizen, “verdwenen” (p. 132).

Dat, het gebrek aan democratie in de partij en de soms slechte behandeling van het gewone voetvolk, leidde er dan ook toe dat tot tweemaal toe een muiterij in de opleidingskampen van Umkhonto we Sizwe, het guerrillaleger van de beweging, uitbrak. Muiterijen die met harde hand werden onderdrukt. Scholtz wijdt heel wat bladzijden aan de toestand in die kampen en wijst erop dat marteling en zelfs executies van dissidenten geen uitzondering waren. Dit werd nog in de hand gewerkt door de paranoia die er heerste omdat men overal vijandige spionnen zag. Vooral de toestanden in kamp Quatro in Angola waren berucht. Ten slotte wijst hij op de frustratie die er in de kampen heerste ten gevolge van het nietsdoen

en het faliekant aflopen van infiltraties in Zuid-Afrika zelf.

Situatie verandert

De situatie zal pas veranderen met het spontaan uitbreken van de rellen in Zuid-Afrika zelf vanaf 1976 en vooral in de jaren ’80, rellen die voor de ANC-leiding zelf een totale verrassing waren. De verzets beweging deed dan ook alle moeite om die nieuwe toestand naar haar hand te zetten.

Dat lag niet voor de hand, want intussen was in Zuid-Afrika een andere organisatie, het United Democratic Front, actief. Uiteindelijk zal de knoop door de val van het communis me worden doorgehakt.

In zijn boek zet Scholtz chronologisch uiteen hoe de greep van de Zuid-Afrikaanse communisten op het ANC steeds groter werd. Dat werd vergemakkelijkt door het feit dat heel wat communisten ook lid waren van het ANC en dat dat niet steeds bekend was. Die evolutie wordt duidelijk gestaafd met citaten uit geschriften en verklaringen. Hiertoe heeft de schrijver heel wat bronnen geraadpleegd. Het boek is geschreven in het Afrikaans, maar de aangehaalde citaten werden in de oorspronkelijke taal, het Engels, weergegeven. Dit bevordert de authenticiteit, maar gelet op het grote aantal en de omvang werkt dit soms wel storend.

In alle geval is de auteur niet over één nacht ijs gegaan. Het boek wordt voor hen die in Zuid-Afrika geïnteresseerd zijn ten zeerste aanbevolen. Temeer omdat het heel wat duidelijk maakt over de huidige toestanden in het land. Want de partij mag dan van verzetsbeweging tot regeringspartij zijn verveld, veel is er niet veranderd.

JAN VAN AERSCHOT

Leopold Scholtz, ‘Terreur en bevrijding, die ANC/SAKP, die kommunisme en geweld (1961-1990)’, 2022, Jonathan Ball Uitgevers, Johannesburg-Kaapstad-Londen. 334 bladzijden, 24,99 euro, ISBN 9781776191673

‘Terreur en Bevrijding, die ANC/SAKP en die Kommunisme en geweld (1961-1990)’

De site van Guédelon in 2000

De site van Guédelon in 2020

Expeditie Egypte

Het Museum Kunst & Geschiedenis in Brussel opent volgende week de tentoonstelling ‘Expeditie Egypte’. Die verhaalt de geschiedenis van twee eeuwen archeologische ontdekkingen in het land van de farao’s en de totstandkoming van de Egyptische collectie van het museum.

In 1822 ontcijferde de Franse taalkundige Jean-François Champollion het hiërogliefenschrift, waarmee hij de basis legde van de egyptologie. Het was ook de start van vele internationale opgravingscampagnes met fascinerende archeologische ontdekkingen. Ons land was in die beginjaren nog deel van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, waardoor toen een mooie privécollectie met voorwerpen uit Egypte van bij ons in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden is terechtgekomen.

Van de prehistorie tot de Koptische tijd

Vanaf 1850 kwam de Egypteverzameling van het Museum Kunst & Geschiedenis in Brussel op gang dankzij schenkingen uit privécollecties, goed voor een honderdtal stukken. Met de komst van Jean Capart (1877-1947) als hoofdconservator van het museum kwam alles in een stroomversnelling. Capart was een flamboyante en ambitieuze egyptoloog. Hij wist de Belgische staat akkoorden te laten afsluiten met Engelse opgravers en in ruil voor medefinanciering door de overheid werden duizenden opgegraven stukken aan het museum afgestaan. Capart bezocht in 1923 op uitnodiging van Howard Carter het pas geopende graf van Toetanchamon. Dat jaar werd het Egyptologisch

Genootschap Koningin Elisabeth opgericht, een wetenschappelijk

LEZERSBRIEVEN

LUMUMBA

Pallieterke, Lumumba op de Universiteit van Antwerpen... Betalen voor de misdaden van de kolonisatie... Kolonisatie is honderden jaren geleden begonnen en de laatste officiële (!) was de Belgische in Congo. Belgisch Kongo was einde jaren 1950 “Het land dat zich vlugger dan andere landen ontwikkelt” volgens de UNO. Door de Koude Oorlog kwam de onafhankelijkheid “50 jaar te vroeg” volgens stamhoofden. Lumumba kreeg het land in enkele maanden kapot door zijn idiote beloften aan de bevolking, door moorden en vernietiging overal... En die voorganger van Pol Pot is een held? Mensen, interesseer u aan de geschiedenis en niet aan een ‘Success Story’!

Mia Vossen, Rochefort

DE CROO

gemeenten afgestaan en, alweer, hun eigen territorialiteit zwaar laten aantasten. Terzelfdertijd kunnen de Walen unilateraal een federale materie als de wapenindustrie regionaliseren, zonder dat de Vlaamse Leeuw daarnaar ‘kraait’. Wanneer doen we dat met de sociale zekerheid? En de taalwetten? Dankzij de Vlamingen blijven dat allemaal vodjes papier… Ze moeten dus nog heel veel boterhammekes eten om respect af te dwingen.

Kris Verbeeck, Frankrijk

PENSIOENBONUS

instituut dat al snel internationale faam verwierf. Vandaag beheert het Museum Kunst & Geschiedenis een rijke Egyptische verzameling die tot de top van de Europese musea behoort.

De tentoonstelling is opgebouwd uit acht chronologische onderdelen die de bezoekers door twee eeuwen opgravingen en collectieverwerving leiden.

Dat wordt geïllustreerd met interessant fotomateriaal en een tweehonderdtal topstukken uit de beroemde Egyptische verzameling van het museum. Ze is

representatief voor de hele Oudegyptische beschaving, van de prehistorie tot de Koptische tijd, via alle stadia van de faraonische en Grieks-Romeinse periode.

Wegwijs in het hiernamaals

Blikvangers op de expo zijn zeer zeker de rijkelijk versierde sarcofagen uit de priesterlijke verbergplaats van Deir-el-Bahari, een complex van dodentempels en tombes op de westoever van de Nijl. In 1891 kwam daar het graf van Bab el Gasus met 254 sarcofagen uit de periode 1070-945 voor Christus aan de oppervlakte. Uit vrees voor plunderingen werden de sarcofagen in allerijl naar het museum in Caïro gebracht. Dat had al zoveel sarcofagen in de collectie dat ze nieuwkomers gul uitdeelde aan bevriende landen, waaronder België. De sarcofagen in Brussel zijn de voorbije jaren volledig gerestaureerd.

Een ander prachtig stuk is het dodenboek van Neferrenpet, een schitterend geïllustreerde papyrus uit 1300-1250 voor Christus. Daarnaast wordt een groot aantal opmerkelijke objecten uit de museumverzameling voor het eerst tentoongesteld. Voorwerpen zoals grafstèles, canopenvazen voor de ingewanden van de overledenen en shabitibeeldjes die de doden vergezelden in het hiernamaals, maken u wegwijs in de Egyptische godenwereld en het hiernamaals.

Eeuwige passie

Het oude Egypte is al tweeduizend jaar kunstenaars en ambachtslui aan het inspireren. Dat wordt duidelijk in de expo in het Museum van Mariemont. Anders dan in Brussel worden hier geen Egyptische antiquiteiten getoond, maar wel schilderijen en sculpturen, kinderspeelgoed en stripboeken, binnenhuisdecoraties, filmaccessoires, videospelletjes en nog veel meer. Het land van de farao’s blijft fascineren.

MMMV

Tentoonstelling ‘Expeditie Egypte’, van 31 maart t.e.m. 1 oktober 2023, Museum Kunst en Geschiedenis, Brussel, www.artandhistory.museum; ‘Egypte, eeuwige passie’, nog t.e.m. 16 april 2023, Museum van Mariemont, Morlanwelz, www.musee-mariemont.be

Pallieterke, De Croo: “Er ligt nog veel werk op de plank.” Na vier jaar schiet hij plots wakker. Onze fils-à-papa zegt dat hij graag nog eens premier zou willen worden in 2024, indien de uitslag het toelaat. Man man! De uitslag liet dit ook niet toe in 2019… Heel dit Vivaldi-nest is nu al bezig om de postjes veilig te stellen. Als macht en machtsmisbruik het overnemen van het verstand, dan uit dat zich vooral tegenover de burgers, die zich stilaan in een woede nestelen tegenover deze woke regering. Didier Van Haver, Geraardsbergen

BOERBURGERBEWEGING

Pallieterke, Het succes van BBB in Nederland zal wel niemand verrast hebben, want regeringen luisteren NIET naar “de stem van het volk”, zo zei BRT-journalist Jos Bourveroux na de klinkende overwinning van het Vlaams Blok in 1991. Omdat de prioriteit van politici NIET ligt bij het nemen van noodzakelijke maatregelen. Het bewijs daarvan in België is de Vivaldi-regering van enkel de verliezende flutpartijtjes die ook de premier leverden! De toekomst hangt dus af van de carrièreplanning van politici en dat heeft NIETS met BELEID te maken. Politici zijn de TEGENPARTIJ die wij zélf mogen kiezen bij gebrek aan beter. Slechts één vraag: kent iemand een ex-politicus die in de armoede terechtgekomen is? Ik niet. Maar wél aan drank en drugs… En hoe gaat het nog met u, brave burger? Tevreden?

Marc Bertrand, Edegem

VLAAMSE ONAFHANKELIJKHEID

Pallieterke, Lezer Erwin Strobbe heeft zijn twijfels over Vlaamse onafhankelijkheid (’t Pallieterke, 9 maart 2023). Als Vlaams-Brabander (Zellik) weet hij natuurlijk beter dan wie ook dat de Vlamingen zelf geen ‘vijf minuten politieke moed’ hebben gehad om een simpele splitsing van BHV met een gewone democratische meerderheid door te voeren. Grondwettelijk was dat immers met een gewone Vlaamse meerderheid mogelijk. Door een slecht compromis af te sluiten, hebben de Vlamingen het beheer over de faciliteiten-

Pallieterke, De pensioenbonus is op het eerste gezicht een goed voorstel, tot men daar wat beter over gaat nadenken. Dat heeft Vandenbroucke ongetwijfeld goed gedaan. Dat nadenken, bedoel ik. Het is weer een typisch socialistisch voorstel dat allesbehalve sociaal is. De specialiteit van de socialisten tegenwoordig, weliswaar gewoonlijk in het zuiden van het land. Wie gaat er van een pensioenbonus het meeste voordeel hebben? Diegenen die in staat zijn langer te werken en fysiek en mentaal dat aankunnen. Bovendien zijn dit dan meestal de mensen die ook nog eens bovengemiddeld verdienen. In de huidige context denk ik dan spontaan aan Bracke en De Croo. Wie draait er uiteindelijk op voor een pensioenbonus? Diegene die heel zijn leven hard heeft gewerkt en op zijn 65e niet meer verder kan. Met een begroting die zo diep in het rood zit, moet men niet afkomen met voorstellen om ze verder de dieperik in te duwen. Er zijn natuurlijk wel argumenten om mensen langer te laten werken. Maar of een financieel voordeel daarbij de doorslag geeft, daar heb ik sterk mijn twijfels over.

Louis Lavrysen, Schoten

ZANGFEEST 2023

Pallieterke, 19 maart 2023. Lotto Arena Antwerpen. Het 83ste Vlaams Nationaal Zangfeest. Een écht bruisend feest in een frisse, hedendaagse stijl. De samenzang was netjes opgedeeld in een aantal stijlgebonden ‘suites’ zonder bindteksten, met enkele originele, gedurfde muzikale passages. Een succesformule, met een dikke proficiat trouwens voor de strakke, vlotte regie. De optredens van de Oekraïense meisjesgroep uit Lviv, het Schotse duo Sahah & Allan en natuurlijk ook onze eigen Romeo’s vielen erg in de smaak en werden door het dolenthousiaste publiek op een overweldigend applaus onthaald. En vooral niet te vergeten: de bevlogen toespraak van ANZ-voorzitter Bart Fierens, die geen blad voor de mond nam, maar zich - refererend naar de verkiezingen in mei 2024 - rechtstreeks tot de aanwezige politici richtte met een glasheldere en niet mis te verstane persoonlijke boodschap voor Bart en Tom: “Sluit de rangen, steek de koppen bij elkaar en maak samen een plan. Voor een vrij en onafhankelijk Vlaanderen. Volk, word Staat! Het is de hoogste tijd.” Dit zangfeest was voor mij een zalige, onvergetelijke belevenis. Doe zo voort!

A. Clerbout, Scherpenheuvel-Zichem

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

Fragment van het Dodenboek van Neferrenpet, 19de dynastie

Sarcofaag van de dame Ta-oeseret-em-per-nesoe, 21ste dynastie

Luitspeelster, 18de dynastie

Geschiedenis

m te begrijpen waarom Nederland ten strijde trok, moeten we een flink stuk terug in de tijd, namelijk naar het begin van de zeventiende eeuw. In 1602 richtten een aantal vooruitziende kooplui en reders uit de Lage Landen de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) op, die fortuinen zou verwerven met de erg winstgevende specerijenhandel en de vaart op Azië. De VOC vestigde in 1619 haar operationele hoofdkwartier in Batavia - het huidige Jakarta - op de noordkust van Java, van waaruit ook de strijd tegen de Portugezen, Spanjaarden en Britten - die allemaal hun deel van de Aziatische koek wilden - werd gevoerd.

Het door zeehandel en een pepermonopolie steenrijk geworden sultanaat Atjeh dat Noord-Sumatra domineerde, kon men bezwaarlijk een vriend van de VOC noemen. Het moest echter omwille van strategische overwegingen toenadering tot de Hollanders zoeken nadat de Portugezen, die in 1511 het sultanaat Malakka hadden ingenomen, meer en meer de handelsbelangen van Atjeh bedreigden.

HET DOOR

ZEEHANDEL EN EEN PEPERMONOPOLIE

STEENRIJK GEWORDEN

SULTANAAT ATJEH DOMINEERDE

NOORD-SUMATRA

Met de dood van Atjehs sultan Iskandar Thani in 1641 begon het verval van Atjeh en moest het sultanaat in toenemende mate de mededinging van de VOC dulden, die in 1641 Malakka veroverde en Atjehs pepermonopolie brak. De op mercantiele winsten uit zijnde VOC smeedde verschillende complotten met lokale stamhoofden en verzwakte verder het gezag van de sultan. In 1769 koloniseerden de Britten echter Penang en brachten zo de peperhandel van Atjeh een gevoelige klap toe. Toch bleef het sultanaat onafhankelijk omdat Nederland noch Engeland echt bij machte waren om het gebied in te lijven. Het sultanaat kwam echter wel officieus onder Britse protectie.

BEGIN NEDERLANDS

KOLONIAAL TIJDPERK

Met de nationalisatie van de VOC in 1799 begon de Nederlandse regering stevige controle uit te oefenen over verschillende Indonesische gebieden, waarmee in feite het Nederlandse koloniale tijdperk in de regio werd ingeluid. Hierbij lieten ze ook een begerig oog op Atjeh vallen. Dat resulteerde in 1824 in de ondertekening van het Verdrag van Londen dat ook wel het ‘Engels-Nederlandse verdrag’ werd genoemd. Door dit verdrag kreeg het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden de controle over alle Britse bezittingen op het eiland Sumatra, inclusief Atjeh, terwijl Malakka onder Britse invloedssfeer kwam. In ruil daarvoor droegen de Nederlanders hun bezittingen in India over aan de Britten en trokken ze alle aanspraken op Singapore in. Zeeroverij en aanslepende grensbetwistingen zorgden ervoor dat de spanningen niet verdwenen. Ook een nieuwe toenaderingspoging vanuit Den Haag met het Verdrag van Vrede, Vriendschap en Vrijhandel dat in 1857 tussen Nederland en Atjeh werd afgesloten, bracht geen soelaas. Nadat in 1869 het Suezkanaal was gegraven en de internationale scheepvaartroutes zich verlegden van de Straat Soenda naar de Straat van Malakka, kreeg Atjeh plotsklaps niet alleen een heel belangrijke geostrategische meerwaarde, maar gebruikten tal van piraten het meteen ook als uitvalsbasis. De Britten vonden dat de Nederlanders flink tekortschoten in het bestrijden van de zeerovers, terwijl de Nederlanders steeds geïrriteerder raakten door het eigengereide en op zijn autonomie staande optreden van

De oorlog met het sultanaat Atjeh

Op woensdag 26 maart

1873 - deze week

precies 150 jaar geleden - verklaarden onze noorderburen de oorlog

aan het sultanaat Atjeh.

De officiële reden voor deze drastische stap was het bestrijden van de piraterij, maar in feite ging het om het onder Nederlands koloniaal gezag brengen én houden van het al eeuwenlang onafhankelijke sultanaat.

sultan Mahmud Syah. De Nederlanders waren immers al vanaf het midden van de negentiende eeuw, en vooral na 1870, druk bezig om als kolonisator de territoriale grenzen van wat vandaag Indonesië is te vullen door de onafhankelijke staten in de wijde regio te veroveren of op te nemen binnen de Nederlandse koloniale structuur.

‘VERRAAD’

In 1871 werd in het Verdrag van Sumatra - een nieuw Brits-Nederlands traktaatvastgelegd dat Nederland de vrije hand kreeg op dat eiland en dus ook in Atjeh. De sultan zocht nu steun tegen de Nederlandse expansiezucht bij een aantal andere westerse landen. Maar daar bleef het niet bij, want in diezelfde periode raakte ook bekend dat de Habib Abdoe’r Rahman Alzahier, de Jemenitische adviseur van de sultan, in 1868 bij zijn bezoek aan Constantinopel de Ottomanen formeel had verzocht om van Atjeh een protectoraat van het Ottomaanse Rijk te maken. Al die contacten leverden geen resultaat op, maar de demarches van de sultan bevielen Den Haag en Batavia helemaal niet. Voor gouverneur-generaal

HET ZOU NOG TOT

KORT VOOR DE EERSTE

WERELDOORLOG DUREN

VOORALEER DE REGIO

IN 1799 BEGON DE NEDERLANDSE REGERING STEVIGE CONTROLE UIT TE OEFENEN OVER VERSCHILLENDE INDONESISCHE GEBIEDEN

James Loudon was dit ‘verraad’ van Atjeh reden om aan te sturen op een militaire onderwerping van dit weerbarstige sultanaat. Als de sultan niet wou luisteren, moest hij maar voelen.

ATJEH-OORLOGEN

Zo gezegd, zo gedaan. Een paar weken later stoomde een expeditielegertje bestaande uit 3.300 militairen en 1.000 dwangarbeiders met 100 kanonnen onder leiding van generaal-majoor J.H.R. Köhler op naar Atjeh. Na een voorafgaande beschieting van de kustlijn, zetten de eerste troepen op 8 april voet aan land. Wat een gemakkelijke missie tegen een handvol slecht bewapende inlanders diende te worden, liep echter uit op een fiasco. Eenmaal de Nederlandse troepen de kust hadden verlaten, bleken de beschikbare kaarten van het gebied hoogst onbetrouwbaar te zijn en bovendien kregen ze met veel meer tegenstand af te rekenen dan was verwacht. Tot overmaat van ramp sneuvelde op 14 april ook nog eens generaal-majoor Köhler en restte de Nederlanders niet anders dan op 25 april met de staart tussen de benen terug te trekken. De eerste Atjeh-oorlog was al afgelopen voor hij goed en wel begonnen was…

Meteen na de terugtocht van de Nederlandse troepen bouwde Atjeh tal van versterkingen langs de kust en de noordelijke moeraslanden, en dat was niet ten onrechte, want op 9 december 1873 landden bijna 14.000 militairen op de moeraskust van Noord-Atjeh. Ondanks het feit dat Atjeh uiteindelijk zou worden bezet, zou het nog tot kort voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 duren vooraleer de regio ‘gepacificeerd’ kon worden en er een einde kwam aan de opeenvolgende lokale opstanden, guerrilla-aanvallen en de niets en niemand ontziende Nederlandse represailles.

ENORME KOST

De verschillende militaire campagnes tegen Atjeh kostten het leven aan naar schatting 60.000 Atjehezen - goed voor een tiende van de toenmalige bevolking - terwijl 2.000 Nederlandse en inheemse militairen sneuvelden en er 10.500 aan tropische ziektes bezweken. Van de door de Nederlanders ingezette dwangarbeiders kwamen er naar schatting 25.000 om het leven. De totale kosten van jarenlang oorlogvoeren werden in het begin van de twintigste eeuw op het voor die tijd enorme bedrag van een half miljard gulden geraamd.

JAN HUIJBRECHTS

n Generaal van Heutz

n Kraton van Atjeh in 1878

n James Loudon

Vergeet wat u verdeelt!

Ik heb ze allemaal bezig gehoord, de vorige voorzitters van het ANZ: Valeer Portier, Richard Celis, Bruno Valkeniers, Hugo Portier en Erik Stoffelen. Met groot respect voor die mensen, moet ik erkennen dat de nieuwe voorzitter, Bart Fierens, met stip de spreker is met de beste eloquentie. Een mooi taalgebruik, perfect Nederlands, enige mimiek en een heldere boodschap.

Enkel een reporter van de Gazet van Antwerpen bracht verslag over het voorbije Zangfeest, al was hij zelf niet aanwezig. Zijn artikel werd overgenomen door het Nieuwsblad en De Standaard. Daar lees je dan dat “Amaryllis zowat de bekendste artieste was”. Tja, dat zullen De Romeo’s ook graag horen… Ook VRT, VTM en ATV stuurden hun kat. Straf toch dat de grootste Vlaamse manifestatie als totaal onbelangrijk wordt beschouwd. Nochtans is het de plek waar iedereen die iets betekent in de Vlaamse Beweging present tekent, waar volksvertegenwoordigers van beide Vlaams-nationale partijen aanwezig zijn en waar ook nog eens drie ministers in functie komen meezingen. Dat mag best uniek genoemd worden. Maar onze media denken daar blijkbaar anders over.

Toespraak

Terug naar Bart Fierens en zijn toespraak. Die richtte zich rechtstreeks naar de voorzitters van de twee Vlaams-nationale partijen. “Tom en Bart, in de beginselverklaring van jullie partijprogramma schrijven jullie alle twee dat jullie partijen kiezen voor het realiseren van een onafhankelijk Vlaanderen. Welnu, eenvoudig gaat dat niet worden, maar het uur van de waarheid nadert.” En hij vervolgt: “Ik zeg met veel nadruk en met grote overtuiging: maak er werk van! Ga samen rond de tafel zitten! Vergeet wat u verdeelt, werk samen, werk samen aan de splitsing van dit land.”

Op de koffie

De ANZ-voorzitter vertolkt hiermee een wens die leeft bij een groot deel, zeg maar een grote meerderheid, binnen de Vlaamse Beweging. En neen, het gaat hier niet over een alliantie, niet over kartelvorming, zelfs niet over enige vorm van samenwerking. Het gaat hier enkel over een eerste poging om beide partijvoorzitters eens voor een informele babbel rond de tafel te krijgen. Alsnog is het De Wever die de deur gesloten houdt en niet wenst samen te zitten met Tom Van Grieken, zelfs niet voor een koffietje.

Bij de komende gemeenteraadsverkiezingen komen er in meerdere gemeenten kartellijsten tussen cd&v en Groen, en in Gent vormen Vooruit en Open Vld een eenheidslijst. Het zijn maar enkele voorbeelden van samenwerking tussen uiteenlopende partijen. Bij Tom en Bart gaat het enkel nog maar over een gezamenlijke koffie op neutraal grondgebied. Als u het mij vraagt: ik denk dat ik gemakkelijker Poetin en Zelensky rond de tafel krijg dan Bart en Tom. En wij maar over dat ‘prinsenvolk’ zingen…

Jambon (N-VA) blikt terug op geslaagd Zangfeest:

In de Lotto Arena in Antwerpen vond zondag, na drie jaar afwezigheid door de coronacrisis, de 83ste editie van het Vlaams Nationaal Zangfeest (VNZ) plaats. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) toonde zich na afloop tevreden over het verloop van het evenement, een van de grootste jaarlijkse bijeenkomsten van Vlaams-nationalisten: “Een volk dat zingt, is een volk dat leeft.”

Bart Fierens, de voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), opende het evenement met een speech waarin hij vooruitblikte op de verkiezingen van 2024. Hij riep N-VA en Vlaams Belang op om elkaar de hand te reiken en samen tot een splitsing van België te komen. “Tom en Bart, maak eerst een afspraak met elkaar en dan een afspraak met de geschiedenis. De Vlaamse Beweging heeft meer dan voldoende geduld gehad. Realiseer uw beginselverklaring”, klonk het. Die oproep was ook Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) niet ontgaan. Hij is van mening dat iedereen met elkaar moet praten. “Het is de taak van de voorzitter van het ANZ om dergelijke oproepen te doen. Wij praten met iedereen”, reageerde hij na afloop.

Voor Jambon, al tientallen jaren een “Zangfeestganger”, is het belangrijk dat de Vlaamse Beweging jaarlijks samenkomt om Vlaamse liederen te zingen, “over alle verschillen heen”. “Een volk dat zingt, is een volk dat leeft”, benadrukte hij.

IN MEMORIAM Frieda Van Themsche

Het bericht over het plotse overlijden van Frieda Van Themsche is in menige Vlaams-nationale familie ingeslagen als een bom! Ze was een gedreven onderwijzeres, moeder, grootmoeder, maar ze was zoveel meer dan dat!

Communicerende vaten

Verder merkte Jambon op dat N-VA en Vlaams Belang enerzijds en de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging anderzijds communicerende vaten zijn. Hij verwees daarbij naar de recente peilingen, waarin beide partijen samen ongeveer 45 procent van de stemmen halen en de twee grootste van het land zijn. “Als de V-partijen hoogdagen beleven, is het moeilijk om mensen in de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging te mobiliseren”, schetste hij.

Toch is de minister-president ervan overtuigd dat ook de niet-partijpolitieke vleugel een belangrijke rol te spelen heeft. “Die moet de partijpolitiek een duwtje in de rug geven”, aldus Jambon. Hij is er immers van overtuigd dat de voornaamste eis van de Vlaamse Beweging - een vrij Vlaanderen - enkel op het politieke niveau kan worden ingewilligd.

We leerden haar kennen tijdens de beginjaren van NSV, later in Were Di en Voorpost en nog later in de partijpolitiek. Van 2003 tot 2007 zetelde Van Themsche voor het Vlaams Belang in de Kamer. Een anekdote: bij haar maidenspeech in de Kamer eindigde zij haar toespraak met “België Barst”. Waarop Kamervoorzitter Herman De Croo de woorden “België Barst” uit het verslag liet schrappen. Daarnaast was ze ook jarenlang gemeenteraadslid in haar woonplaats Harelbeke.

Frieda Van Themsche overleed vorige week donderdag op 67-jarige leeftijd, na een tragisch ongeluk thuis. Het ga je goed, beste Frieda, waar je ook bent. Onmogelijk om iemand als jij te vergeten.

PIET VAN NIEUWVLIET

HERDENKING

Het is de gewoonte tijdens het Zangfeest om overleden medewerkers even kort te herdenken. Ook dit jaar was dat de bedoeling, alleen ging dat stukje van het programma in de mist. Het was de bedoeling om tijdens het zingen van het ‘Gebed voor het Vaderland’ foto’s te projecteren van Els De Jonghe, Fons De Meulder, Jos Mertens en uiteraard Hugo Portier, de vorige voorzitter. Vier mensen met een grote verdienste voor het ANZ. Maar toen lieten de computer en de videoregie het afweten. Spijtig. Misschien een suggestie om volgend jaar de herdenking even te hernemen?

HORIZONTAAL

A. Dralen

B. Deel van een vaartuig - Golfterm

C. Niet dubbele

D. Wending - Muzieknoot

E. Oord - Ontstemmen

F. Limburgse stad - Scandinavische munt

G. Brusselse gemeente - Gedateerde

H. Elektrisch geladen deeltje - Lid van een schietvereniging

I. Internetlandcode voor Sierra Leone - Vertelde een geheim door

J. Leeshulpmiddel - Zijrivier van de Kleine Nete - Inhoudsmaat

K. Landbouwwerktuig - Europese hoofdstadWereldantidopingagentschap

L. Beroemde brug in Venetië - Hemels

VERTICAAL

1. Bij toeristen geliefde bestemming

2. Geologisch tijdperk - CompleetAmerikaans soldaat

3. Zaniken

4. Belerende toespraak - Krul

5. Lawrencium - Neemt een besluit

6. Waterloop - Strijkinstrument

7. Al wat niet billijk is

8. Niet meegaande - Land in Noord-Amerika

9. Plechtige belofte - Canadese stad

10. Weg die men reizende aflegt - Aluminium

11. Lachte hard - Romeins getal 1501

12. Afwijzing - Hemelwater

KARL VAN CAMP

“Een volk dat zingt, is een volk dat leeft”

ANTON SCHELFAUT

Bart Fierens en Jan Jambon op het Zangfeest

Tweet van de week

Het is een oude Belgische traditie voor partijen om bij verkiezingen in de buurlanden over het muurtje te kijken en de overwinnaars van buitenlandse partijen voor hun eigen kar te spannen.

Zo claimde iedere Waalse partij de natuurlijke en politieke bloedbroeder te zijn van Emmanuel Macron. Tot die brave man een paar jaar bezig was en iedereen het erover eens was dat die andere partij het mocht hebben. Zo claimen ook de ‘dutsjes’ van de Open Vld al jaren de overwinningen van de Nederlandse premier Mark Rutte alsof ze zelf ook een begroting met overschot zouden kunnen realiseren. Wat toch een beetje gelogen is. Nee, het is heel erg gelogen. Het is een strategie waarvoor Rutte een aangetekend schrijven stuurde naar Open Vld-voorzitter Lachaert om erop te wijzen dat hij het niet pikte om op die manier belachelijk gemaakt te worden door een stelletje leeghoofdige teringlijers. Dat aangetekend schrijven hangt nu boven Egberts bed als aandenken aan een echte liberaal.

Politieke toe-eigening

En nu is er dus de ‘landslide’ overwinning van de BoerBurgerBeweging waarvan Sammy Mahdi denkt: Hey, ik laat mijn standpunten ook bepalen door de Boerenbond, misschien moet ik dat nu eens gaan inpikken! En dus dook de messias van cd&v in een tweet en eigende zich enerzijds en anderzijds de overwinning toe van BBB. Culturele toe-eigening mag niet, maar politiek kan het allemaal. “Boeiende verkiezingen in Nederland vandaag. Aardverschuiving logisch gevolg van minachting landelijke regio’s en landbouwsector. Benieuwd…”, tweette Sammy. Dat ‘benieuwd’ sloeg dan vooral op zijn eigen obstructie van een door zijn partij zelfgemaakt stikstofakkoord en de peilingen waarvan hij zeker

wist dat ze op dat moment bezig waren. Wat een vergissing was. De peilingen vinden deze week plaats. Vandaar dat u zich deze week mocht vergapen aan zijn lief. Het moet niet altijd een hondje zijn. Maar dit geheel ter zijde.

CD&B

De recuperatie van de BBB-verkiezingsoverwinning getuigt van een politiek cynisme van het hoogste niveau. Cd&v heeft de voorbije 20 jaar een beleid gevoerd dat nefast was voor boeren en hen dwong tot steeds diepere schulden. Ze hadden het immers meer voor de Boerenbond dan voor de boeren. Dat weerhoudt hen er echter niet van om op vraag van de Boerenbond nog meer boeren te willen melken door hen riante perspectieven te verkopen die bestaan uit 78 procent stikstofgas en 21 procent zuurstofgas. Lucht dus. “En het ontbrekende procent?”, hoor ik u denken. Dat is Sammy zelf. Cd&v is het zwaar verlieslatende CDA. En BBB is volledig gecoverd door Vlaams Belang.

EXCLUSIEF: GEORGES-LOUIS BOUCHEZ GEEFT INTERVIEW IN HET NEDERLANDS

“C’est du brôle!”

Over één zaak is de Vivaldi-regering het eens na twee en een half jaar besturen: Vlaanderen moet het vluchtelingenprobleem oplossen door ongewenste, onvergunbare, onleefbare nooddorpen te bouwen in de bossen van Kampenhout. Over een andere zaak is ook bijna iedereen het eens: de spilzucht is zo opgelopen dat we het Griekenland aan de Noordzee zijn geworden en we zouden een gigantisch gat van 28 miljard moeten dichten om beter te doen. Bij de PS en Vooruit zien ze het probleem nog niet, maar dat kan nog komen. Hoe gaan ze daar in de liberale familie mee om? Georges-Louis Bouchez en Egbert Lachaert laten er hun blauw licht over schijnen.

“Vivaldi is goed bezig. Ontstellend goed bezig. Die is zo goed bezig dat iemand die echt helemaal perfect bezig is, zou opkijken en zeggen: amaai, die mannen zijn pas goed bezig.” Het is samengevat het pleidooi van de Vlaamse liberale voorman - of toch zeker de voorknaap - Egbert Lachaert. Het contrast met zijn Waalse liberale collega kan niet veel groter zijn. Bij de vraag hoe goed De Croo I bezig is, bezigt hij zowat het enige Vlaamse woord dat hij kent: “C’est du brôle.”

Egbert: “Ik denk dat we wel degelijk op dezelfde lijn zitten, alleen drukt Georges-Louis zich een beetje anders uit dan ikzelf. Dat is zo met politici. Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Maar als goede liberalen zijn we het er over eens dat Alexander De Croo de redder des vaderlands is in moeilijke tijden. N’est-ce pas Georges-Louis?”

Georges-Louis: “C’est du brôle!”

Egbert: “Ziet u wel. Hij onderschrijft het standpunt, maar benadert het vanuit een ander perspectief.”

Is dat zo, meneer Bouchez? Is De Croo de redder des Vaderlands?

Georges-Louis: (wikt duidelijk zijn woorden en neemt ons opnametoestel vast) “Alexandre? Le petit De Croo? C’est du brôle!”

Egbert: “Haha, Georges-Louis is natuurlijk ook een grapjas. Maar hij heeft het hart op de juiste plaats.”

Hoe is het mogelijk dat een regering die wordt geleid door een liberaal met zo’n rampzalige begroting moet uitpakken? Dat is van de vorige liberale premier geleden…

Georges-Louis: (denkt even na) “C’est du brôle!”

Egbert: “Ja, natuurlijk is dat brol. Georges-Louis bedoelt natuurlijk dat de coronacrisis zware wonden heeft geslagen in onze begroting. Maar we moesten wel iets doen om de mensen hierdoor te sleuren. Dan moet je als overheid je verantwoordelijkheid nemen. Dat is brol, maar iemand moet het doen. Mag ik er trouwens op wijzen dat de werkzaamheidsgraad in dit land gestegen is van 70 naar 72 procent? Ondanks corona en Oekraïne, waar niemand om gevraagd heeft. Er was zeer veel brol, maar ondanks dat hebben

we toch maar de mensen kunnen helpen en meer mensen aan het werk gekregen. Daar kan niemand naast kijken.”

Volgens economen heeft dat te maken met de conjunctuur en heeft België het minst aantal mensen aan het werk gekregen van heel Europa. Het is met andere woorden gebeurd ondanks de Vivaldi-regering.

Georges-Louis: (knikt heel heftig ter bevestiging) “C’est du brôle. Brôle, brôle, brôle.”

Soms lijkt het er op dat de enige persoon die de premier kan overtuigen uzelf bent, meneer Lachaert. Hoe zou dat komen?

Georges-Louis: (barst uit in lachen, grijpt Lachaert bij zijn nek en gaat met knokkels over zijn schedel) “Allez copain. C’est du brôle.”

Egbert: (ontworstelt zich aan de greep van Bouchez) “Georges-Louis! Arrête! Ce n’est pas drôle. Hoe kunnen wij hier uit deze financiële crisis komen zonder dat we als liberalen als één man achter de premier staan? Neem uw verantwoordelijkheid. Zo kan het echt niet hoor.”

Ieder vogeltje zingt nu eenmaal zoals het gebekt is, meneer Lachaert.

Egbert: “Dat betekent niet dat Bouchez zomaar De Croo, ons lichtend pad in duistere tijden, mag beschimpen. Meneer wil zelf premier worden, maar spreekt maar één woord Nederlands. Dat is toch te zot voor woorden.”

Daar heeft u een punt. Meneer Bouchez, u omschrijft deze regering als brol. Maar misschien is dat wel uit taalarmoede. Kan u het misschien herformuleren?

Georges-Louis: (denkt diep na tot plots een gigantische grijns op zijn lippen verschijnt) “Het ies du drôle!”