Joseph Robinette Biden gaat opnieuw kandideren voor het presidentschap van de VS. De kans is groot dat zijn tegenstander opnieuw dezelfde zal zijn als die van 2020. Trump leidt nog steeds in de peilingen voor de Republikeinse kandidatuur.
10 -11
GROEN
WAAR
8 BOEKEN VOOR RECHTSE MENSEN
4
3 6 8
GESCHIEDENIS DE ‘RASPOETITSA’ IN OOST-EUROPA
Ik herinner me de reactie die ik bij de vorige presidentsverkiezingen het vaakst in mijn omgeving hoorde: “Vindt men in Amerika echt niemand beter dan deze twee 70-plussers, de ene bijzonder onsympathiek, de andere nauwelijks in staat een samenhangende gedachte uit te spreken? Hoe is het mogelijk dat dezelfde twee het in 2024 weer onder elkaar gaan uitvechten?”
Biden en Trump zullen in 2024 niet alleen 4 jaar ouder zijn (als Biden wordt herkozen, zal hij op het einde van zijn termijn 86 zijn). Ze zijn ook allebei minder populair dan in 2020. Een opiniepeiling in opdracht van NBC wees uit dat een grote meerderheid van de Amerikanen wil dat geen van beiden nog kandideert. Er zijn er zelfs meer (70 procent) die van Biden af willen dan van Trump (61 procent). Zelfs zijn eigen partijgenoten (57 procent) willen de huidige president niet terug.
Het grote argument waarmee Biden zijn kandidatuur zal opdringen, is dat hij de enige is die Trump al verslagen heeft. Die uitleg berust op de fictie dat hij stemmen
bij Trump zou hebben weggehaald die Trump niet al zelf had kwijtgespeeld. Biden en Trump delen de twijfelachtige eer de twee Amerikaanse presidenten te zijn die tijdens hun mandaat de laagste publiekssteun genoten.
Obsessie
Ik lees in sommige Vlaamse kranten dat Biden de enige is die Trump kan verslaan. Het is anders: de enige tegen wie Biden kan winnen, is Trump. Bij de tussentijdse verkiezingen zijn de Democraten vrij openlijk tussengekomen bij de Republikeinse voorverkiezingen om kandidaten uit het kamp van Trump te steunen, met de achteraf correct gebleken overweging dat die daarna zouden verliezen tegen hun Democratische tegenstander. Ik noemde enkele weken geleden het proces tegen Trump een domme zet. Dat klopt alleen indien men denkt daarmee Trump te beschadigen. Als het echter de bedoeling was om van hem een martelaar te maken bij de Republikeinse aanhang en zo een
nieuw duel Biden-Trump uit te lokken, is de zet eerder geslaagd te noemen. Hoe is het machtigste land ter wereld in deze situatie beland? De polarisering lijkt er veel mee te maken te hebben. Links is zo geobsedeerd door Trump dat het kiest voor de man die hem een keer heeft verslagen, hoewel het twijfelachtig is dat ‘Slome Joe’ daar veel zelf aan heeft bijgedragen, en nadien een zwakke president bleek. Dezelfde linkse obsessie brengt er rechts dan weer toe om zich rond Trump te scharen.
Goed kan dit allemaal niet aflopen. Het slechtste scenario is dat Biden wint, maar zijn termijn niet kan afmaken en dat de vrouw die hij waarschijnlijk opnieuw als ‘running mate’ zal kiezen, president wordt. De onbekwame Kamala Harris is erin geslaagd nog minder geliefd te zijn dan Trump of Biden. De crisis van de Amerikaanse democratie is nog niet voorbij.
JURGEN CEDER
“Britse republikeinen zullen luider dan ooit manifesteren tegen de monarchie”
“Alle instellingen waar Franstaligen de hoofdtoon zetten, zijn failliet”
Dat voormalig staatssecretaris voor Woke Sarah Schlitz (Ecolo) niet aan haar proefstuk toe was, weet iedereen intussen. Heel wat van haar capriolen komen elders in dit blad (p. 7) uitgebreid aan bod. Samengevat: Schlitz liet haar persoonlijke logo gebruiken door een gesubsidieerde organisatie (onwettig financieren van persoonlijke campagne), loog in de Controlecommissie over het feit dat ze daar opdracht voor had gegeven en probeerde die leugen vervolgens te verdoezelen door de subsidiegids aan te passen.
De (Vlaams-nationalistische) oppositie vroeg, vanzelfsprekend om haar ontslag, maar ook binnen haar eigen meerderheid is men de Luikse wokie en haar uitschuivers stilaan beu. In de pers verschenen intussen verhalen over complete chaos op haar kabinet. En zo geschiedde: Schlitz kondigde woensdagmorgen haar ontslag aan.
Nazivergelijkingen
Een van de medewerkers van Schlitz reageerde op Instagram in stijl op de druk op haar bazin: de bewuste medewerkster insinueerde dat Vlaams-nationalisten Schlitz onder vuur nemen om de aandacht af te leiden van de collaboratie. Die kenmerkende finesse is men intussen gewoon van Ecolo. Hun jongerenafdeling beeldde toenmalig N-VA-staatssecretaris Theo Francken bijvoorbeeld al eens af als een nazi.
Staatssecretaris Schlitz moest dus opstappen. Omdat ze haar eigen campagne financiert vanuit haar functie, omdat ze erover loog, omdat ze bewijsmateriaal probeerde aan te passen en omdat ze Vlaams-nationalisten wegzet als nazi’s. En omdat ze daarop nog eens dubbel loog.
Al is de leugen nog zo snel
Binnen de regering-De Croo kent men wat van liegen. Eva De Bleeker mocht zelfs haar biezen pakken als staatssecretaris voor Begroting omdat ze weigerde (!) mee te liegen. Leugens zijn ernstig - en bovenal: niet slim.
Een mooie les hierover vindt men terug in de HBO-reeks ‘Chernobyl’. De serie gaat dan ook niet zozeer over de vermeende gevaren van kernenergie, maar vooral over het gevaar van leugens en het belang van waarheid. Chernobyl gaat over de late jaren van de Sovjet-Unie, waarin iedereen loog en iedereen wist dat iedereen loog, met catastrofale en dodelijke gevolgen. Het is ook een waarschuwing voor het heden, waarin leugens ook in het vrije Westen schijnbaar normaler zijn geworden.
Chernobyl sluit af met de volgende woorden: “Als de waarheid kwetst, liegen we en liegen we tot we ons niet meer kunnen herinneren dat ze er is, maar ze is er nog steeds. Elke leugen die we vertellen doet de schuld aan de waarheid aandikken. Vroeg of laat wordt die schuld betaald.”
TOOGPRAAT
“Geef me zes geschreven zinnen van de eerlijkste mens en ik zal er iets in vinden waarvoor ik hem kan laten hangen.” Het citaat wordt vaak toegeschreven aan kardinaal Richelieu, maar is waarschijnlijk van zijn tijdgenoot Jean Martin de Laubardemont, die zich als magistraat had gespecia liseerd in heksenprocessen. Hij zou zich in deze digitale tijden goed hebben kunnen uitleven, want bijna alle uitspraken gedaan via moderne communicatie middelen worden ergens bewaard.
George Orwell had goed begrepen hoe een politiestaat eruit ziet. In ‘1984’ beschrijft hij een samenleving waarin foute gedachten verboden zijn. Big Brother gebruikt geavanceerde technologie om toezicht te houden op alle burgers, ook in hun privéleven.
In de dystopische wereld van Orwell is het de staat die de technologie tegen ons inzet. Wij doen het onszelf aan. Wanneer we onze gedachten toevertrouwen aan Facebook, Twitter of WhatsApp, kunnen we ze evengoed in steen houwen, klaar om ooit tegen ons gebruikt te worden door iemand die ons een kwaad hart toedraagt. Er is geen vluchtigheid, geen vergetelheid, geen gelaatsuitdrukking of stemintonatie die toelaat een grap te onderscheiden van ernst.
‘Klokkenluider’
Ik hoorde links vroeger vaak van leer trekken tegen ‘de politiestaat’. Dat gebeurt nog weinig, waarschijnlijk omdat die strekking nu zelf de wetten maakt. Een politiestaat is trouwens niet wat ‘soixante-huitards’ en hun opvolgers er schenen onder te begrijpen. Het is geen samenleving waar de politie met grote striktheid de wetten en de openbare orde handhaaft, maar het is een staat waar de politie binnendringt in het privéleven, om daar te controleren of de onderdanen er geen foute gedachten op nahouden. Het is wat Orwell beschreef.
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net
Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:
3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de
6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen
1 jaar: 208 euro op de kantoren.
Steunabo 1 jaar: 300 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres:
BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)
Kernredactie:
Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Foto's: Belga, Photonews
zoals al meermaals vastgesteld, altijd prioriteit.
Giftige sfeer
Wat de leraars precies hebben gezegd, weten we niet, maar de klacht dat ze ook aan ‘body shaming’ zouden hebben gedaan, doet bij mij het vermoeden rijzen dat de beschuldigingen misschien niet al te zwaar wegen. Voor de niet-ingewijden: je doet aan ‘body shaming’ als je bijvoorbeeld een dikzak ‘een dikzak’ noemt. Mijn zoontje heeft het geluk dat hij minderjarig is, zodat ik hem niet kan aanklagen voor elke keer dat hij al gezegd heeft dat papa eigenlijk te dik is.
Ik ken geen van de betrokkenen. Ik heb geen idee of het rotzakken zijn - dat mag je niet uitsluiten - dan wel onschuldigen die het slachtoffer zijn van een afrekening door een nijdige collega. Of iets tussenin. Het interesseert mij ook niet. Als lid van de samenleving interesseert mij alleen of het goede leraars zijnblijkbaar wel - en of hun ‘foute’ gesprekken slachtoffers hebben gemaakt. Maar rond dit dossier hangt een giftige sfeer. Als de woorden ‘racisme’ of ‘homofobie’ vallen, verdwijnt het vermoeden van onschuld, zeker bij de pers. De betrokkenen kunnen mogelijk ontsnappen aan een gerechtelijk veroordeling, maar dat brandmerk raken ze nooit meer kwijt. De kans dat ze het professioneel overleven is ook niet groot.
bewust is: verba volant, scripta manent. Woorden vervliegen, het geschrevene blijft. Dat is ook een reden waarom de vervolging van de leraars onrechtvaardig is. Hadden ze precies hetzelfde mondeling gezegd, met dezelfde toehoorders, was de kans op vervolging zero. Uitlatingen zijn meestal alleen strafbaar wanneer ze in het openbaar zijn gepleegd. Wat is openbaar? “Een een-op-eengesprek is volgens de wet volledig privé”, zegt Sofie Royer, van het Centrum voor IT-recht aan de KU Leuven. Dat verandert als een derde meeleest of meeluistert. Royer: “Vanuit een strafrechtelijk oogpunt geldt een gesprek vanaf dan als openbaar.” Ook als je stiekem wordt afgeluisterd? Bij de grap van Eddy Demarez en het gesprek tussen de professoren die door de UAntwerpen zijn geschorst, waren er geen derden. Dat dachten ze tenminste. Ze hadden de pech afgeluisterd te worden door een niet afgesloten microfoon. Ze werden niet vervolgd, maar professioneel waren de gevolgen zwaar.
Miranda
Negen leraars van de Sportschool Hasselt zijn sinds vorige week geschorst en het voorwerp van een gerechtelijk onderzoek. Ze worden beschuldigd van “racistische, homofobe en seksistische” berichten in een besloten groep van WhatsApp. De klacht komt van iemand die zelf ook in die groep had gezeten, maar in conflict raakte met de anderen. ‘Klokkenluider’ is het woord van de pers voor de klikspaan.
Alle parketten kampen met een nijpend personeelstekort. Vorige week liet het parket van Brussel weten dat het niet meer alle misdrijven zal vervolgen wegens gebrek aan mensen. Enkele dagen voordien had het parket van West-Vlaanderen laten weten dat het geen internetoplichting voor bedragen kleiner dan 2.500 euro zal vervolgen, om dezelfde reden. In Limburg moeten ze echter volk te veel hebben, want het parket vond daar de tijd om binnen te vallen bij drie van de beschuldigde leraars. De anderen hebben hun gsm’s al moeten afgeven. Ideologische misdrijven krijgen,
Scripta manent
Een parlementaire snul van Vooruit, ene Kris Verduyckt, wil nu nog maar eens strengere wetten voor ‘haatspraak’. Hij wil dat het duidelijker wordt dat dit ook niet meer kan in een besloten WhatsAppgroep. Maar hoe gaan we dit dan aanpakken bij cafégesprekken, waar het moeilijk voor Karel zal zijn om te bewijzen dat Annemie een mop over een homo heeft verteld aan Jef? Misschien voortaan een geluidsopname verplichten van alle mondelinge gesprekken?
Het bewijs is immers wat het verschil maakt. De meeste mensen van een besloten WhatsAppgroep denken ‘onder ons’ te zijn, alsof ze aan een grote tafel op café of op een feest zitten. Beide situaties gelden echter als openbaar in de zin van de strafwet. De reden waarom nooit iemand wordt vervolgd voor een uitlating aan de grote tafel, is een praktisch, maar belangrijk detail waarvan elke goede jurist zich voortdurend
Zullen er in de privégesprekken tussen de leraars opmerkingen gemaakt zijn die in het openbaar totaal ongepast zouden zijn? Ik hoop het. Dan zijn het normale mensen. We hebben allemaal al dingen gezegd die onfatsoenlijk, onjuist of misschien zelfs strafbaar zijn. Als we de onvoorzichtigheid begaan ze digitaal met anderen te delen of uit te spreken in de niet opgemerkte aanwezigheid van een microfoon, kunnen ze ons in problemen brengen. Allemaal hebben we dingen gezegd waarvoor Jean Martin de Laubardemont ons kon laten hangen.
Net daarom hebben we regels over privacy. Omdat we geen perfecte mensen zijn. Omdat we graag roddelen en foute grappen maken. Omdat we onze woorden ook niet op elke moment willen wikken en wegen. Misschien zelfs omdat we precies de ideologische regels willen bespotten die ons van bovenaf worden opgelegd.
Het zou geen slecht idee zijn om gebruikers van sociale media voortaan te verplichten eerst de Miranda-waarschuwing te lezen en aan te vin ken: “Als wat u zegt, kan en zal tegen u ge bruikt worden.”
In het najaar van 2020 vonden liberalen en groenen elkaar om een Vivaldi-regering te vormen en een mogelijke PS-N-VA-alliantie te counteren. Vandaag zijn er verschillende redenen om aan te tonen dat zeker Open Vld en de groene partijen de basis willen leggen voor Vivaldi II. Het bindmiddel: een anti-Vlaams front, woke en de Europese Green Deal.
Wanneer u dit leest, is het mogelijk dat staatssecretaris voor Gelijke Kansen Sarah Schlitz (Ecolo), tot voor kort trouwens quasi onbekend in Vlaanderen, ontslag heeft genomen. Een week geleden kreeg de Luikse een reprimande omdat ze het eigen logo en niet dat van de regering of van het beleidsdepartement had gebruikt bij de aankondiging van een tentoonstelling in de Dossin-kazerne over de vervolging van homoseksuelen tijdens WO II. De tentoonstelling kon rekenen op subsidies van het departement van Gelijke Kansen. Het gebruik van het persoonlijke logo van een politicus is in dit geval verboden. En ‘la Schlitz’ verspreidde ook onwaarheden waaruit bleek dat ze zelf het fiat had gegeven voor het afdrukken van het persoonlijke logo.
Het is opvallend dat premier
De Croo Sarah Schlitz harder
steunt dan zijn partijgenote
Eva De Bleeker die ontslag moest nemen
De oppositie eiste haar ontslag, maar eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) hield haar voorlopig de hand boven het hoofd. Ze kreeg een week respijt. Om tegen nu ongeveer een oplossing te vinden via een nieuw goedbetaald postje? Omdat men binnen de federale regering van oordeel is dat er straks toch nog lijken uit de kast vallen en Schlitz moet vertrekken?
Het is wel opvallend dat De Croo deze staatssecretaris harder steunt dan Eva De Bleeker die vorige herfst ontslag moest nemen, terwijl ze nochtans eerlijk
communiceerde over de kaduke begroting. Uiteraard trad De Croo toen relatief snel op omdat dit alles negatief afstraalde op zijn positie als premier, maar feit is dat het blijkbaar gemakkelijker is om een regeringslid uit de eigen partij voor de bus te gooien dan een groene excellentie. Terwijl je als buitenstaander zou denken dat Ecolo de Vivaldi-partij is die het verst verwijderd is van Open Vld, zowel inhoudelijk als strategisch.
Welnu, dat is slechts schijn. In 2020 is het een liberaal-groene as die de basis legde voor Vivaldi. De liberalen zagen het niet zitten dat de PS en de N-VA samen een deal zouden sluiten bestaande uit meer Vlaams bevoegdheden (desnoods zonder grondwetswijziging via ministercomités) aan de ene kant en een beleid van hoge federale sociale uitgaven aan de andere kant. België werd verder uitgekleed met weliswaar een nog altijd zware federale factuur. De tricolore belgicisten die de liberalen zijn hebben dat dus gecounterd met opvallend genoeg MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez in een sleutelrol. Samen met Ecolo-kopstuk Jean-Marc Nollet versterkte hij deze groen-blauwe as. Ondertussen is het wel ironisch dat de Franstalige liberalen binnen de federale regering de grootste criticasters zijn van de groenen. Maar politiek draait om macht en Ecolo en Groen beseffen maar al te goed dat zo’n as met de liberalen een levensverzekering is om in een volgende regering terecht te komen. Paars-groen met eventueel cd&v en aan Franstalige kant Les Engagés (ex-cdH) is zowat de enige coalitie waarin een rol is weggelegd voor de groenen. Deze blauw-groene connectie levend houden is cruciaal voor Ecolo en
Groen. Met Alexander De Croo hebben ze daar een bondgenoot, want hij ziet dat als een basis voor een verlengd verblijf in de Wetstraat 16.
Ecolo en Groen beseffen maar al te goed dat een as met de liberalen een levensverzekering is om in een volgende regering terecht te komen
Zich strategisch aan elkaar klikken met het oog op een volgende regeringsdeelname, is één zaak. Maar wat met de inhoudelijke convergenties tussen liberalen en groenen? Die zouden toch mijlenver van elkaar moeten staan? Niet hier en zeker niet wat de Vlaamse liberalen betreft. Open Vld is al langer dan vandaag een groene, stedelijke bobo-links-liberale partij geworden. Wat nog versterkt is door het vertrek van de klassieke liberale kiezers. Een aantal thema’s maken dat er een inhoudelijk bindmiddel is tussen groenen en liberalen.
Ten eerste is er het belgicisme, of beter gezegd: een anti-Vlaams front. Afgezien van de neocommunisten van PVDA/ PTB is er geen partij belgicistischer dan Ecolo, waarbij men natuurlijk de nodige doses anti-Vlaamse retoriek hanteert.
Onder andere in Brussel is duidelijk dat Ecolo een anti-Vlaamse partij is. Groen doet als kleinere broer of zus gewoon mee. Even belgicistisch is Open Vld. En ook daar is men er niet vies van om
oude koeien uit de gracht te halen. Meer bepaald als men Vlaams-nationalisme gelijkstelt aan collaboratie en (neo)nazisme.
Veelzeggend in dat verband was de Instragampost van een kabinetsmedewerker van Sarah Schlitz die de N-VA linkte aan de nazi’s. Nu is Ecolo hier niet aan haar proefstuk toe, dus zo verrassend is dat niet. Maar het was veelzeggend dat Schlitz die eerst niet veroordeelde of zich excuseerde, maar op Twitter stelde dat “de misdaden van het nazisme op geen enkele manier te vergelijken zijn met het parlementaire werk van de heer Loones (Sander Loones die het geknoei van Schlitz heeft aangeklaagd, red.).” Oef. Je kan er eens hartelijk om lachen, maar wie de Wetstraat kent, weet dat er op Open Vld-kabinetten hetzelfde discours wordt gehanteerd waarbij N-VA’ers als halve nazi’s worden afgeschilderd.
Tweede gelijkenis tussen Open Vld en de groenen: het woke-debat. Meer en meer Vlaamse links-liberalen hebben het enkel nog over de nood aan een zeer brede interpretatie van de mensenrechten en de verdediging van de belangen van alle mogelijker minderheden.
Ten slotte zijn er de economische convergenties en dat maakt het al helemaal perfide. Net als de groenen zijn de liberalen de grootste verdedigers van de Green Deal van de fundamentalistische klimaatpaus Frans Timmermans.
Alarmbellen
Wie zijn oor te luisteren legt blij Vlaamse werkgeverskringen, hoort steeds meer alarmerende signalen. In gesprekken met liberale kopstukken horen de leden van Voka en Unizo steeds meer standpunten als “er is in Vlaanderen geen toekomst voor industrie”, “zonder volledige hernieuwbare energie kunnen we niet verder” tot het hele ‘degrowth’-discours waarbij economische groei als irrelevant en zelfs gevaarlijk wordt gezien. Een weinig opbeurend vooruitzicht als dat de prioriteiten van de volgende federale regering zijn.
De komende vier jaar zal de Belgische economie met een schamele 1,2 procent op jaarbasis groeien. Dat betekent op Italië na het laagste van de Europese Unie, zo voorspelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Verontrustend. En het staat niet los van het federale wanbeleid.
Dat de wereldeconomie vertraagt, is een bekend gegeven. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) rekent op een mondiale groei van 3 procent per jaar. China, jarenlang één van de groeimotoren, zou het bruto binnenlands product met goed 5 procent zien toenemen. Ver weg de groeicijfers die bijna 10 procent bedragen. China kent een zekere saturatie, is meer een binnenlandse consumptie-economie geworden en draagt nog de gevolgen van het nefaste covidbeleid met de ene lockdown na de andere.
Een ander aspect dat de lagere wereldwijde groei verklaart, is het stringentere beleid van de centrale banken. Om de hoge inflatie te counteren, verhoogt men nu al een tijdje de rentevoeten, waardoor consumeren, lenen en investeren minder interessant worden. Dat moet de economie doen afkoelen en ervoor zorgen dat de inflatie onder controle komt. Om op termijn geen 6 procent en meer te bedragen, maar een gezonde 2 procent.
Overheidsfinanciën zwaarder belast
Gevolg is dat de groeicijfers voor de VS flink onder de 2 procent uitkomen. Dit jaar 1,6 procent en volgend jaar 1,1 procent. In de eurozone zijn de cijfers nog lager. Dit jaar zou er met 0,8 procent een recessie vermeden worden. 2024 is wat beter, maar niet om enthousiast over te zijn: 1,4 procent groei. België bengelt in die eurozone samen met Italië achteraan het peloton. 0,7 procent groei dit jaar, 1,1 procent in 2024. Daarna zou de jaarlijkse groei in dit land niet boven de 1,2 procent uitkomen en daardoor de laagste zijn van de Europese Unie. Nu komen de meeste West-Europese landen niet boven de 1,5 procent groeiprojecties uit, maar het blijft een zorgwekkend gegeven. Lagere groei zal bijvoorbeeld betekenen dat de al manke overheidsfinanciën zwaarder worden belast met meer uitkeringen en minder belastinginkomsten. 0,3 procentpunt minder groei dan het EU-gemiddelde bijvoorbeeld is jaarlijks 1,5 miljard euro minder welvaart die hier wordt gecreëerd. In de vier jaar tussen 2024 en 2028 is dit dus 6 miljard euro. Aangezien het overheidsbeslag hier 50 procent van het bbp is, betekent dit dat de staat daarvan de helft misloopt: 3 miljard euro alleen al door de lagere economische groei. Dat is bijna een derde van de zowat 10 miljard euro die de volgende regering moet besparen.
De cijfers zijn één zaak, even belangrijk is om na te gaan waarom de groeivooruitzichten hier lager liggen dan in andere landen. En dan wordt snel duidelijk dat het beleid van de federale regering daar een belangrijke verklaring voor is. Economische groei is het resultaat van twee factoren: jobcreatie en productiviteitsgroei.
Welnu, de federale regering-De Croo mag zich op de borst kloppen dat de werkzaamheidsgraad toeneemt (boven de 72,5 procent), deze stijging komt er eerder ondanks dan dankzij de regering. Een echt arbeidsmarktbeleid wordt er niet gevoerd. Bovendien waren er vanuit die jobmarkt
ook minder fraaie signalen. Dat schrijven de KBC-economen in hun België-rapport van april 2023: “De consumptie van de Belgische huishoudens zal naar verwachting de drijvende kracht blijven achter de bbpgroei in 2023.”
Arbeidsmarkt
Een fundamentele factor die de robuuste consumptiegroei ondersteunt, is de arbeidsmarkt. In de tweede helft van 2022 was enige verslapping op de arbeidsmarkt zichtbaar: de toename van de binnenlandse werkgelegenheid verloor aan kracht en de werkloosheid begon te stijgen. Meer recent lijken zowel voorlopende als enkele harde data erop te wijzen dat het ergste op de arbeidsmarkt al achter de rug is.”
De jobcreatie zou dus aanhouden, maar dat betekent ook dat de krapte op de arbeidsmarkt een blijver is. En wanneer bedrijven geen mensen vinden, dan stellen ze investeringen uit. Dat weegt op de groei. Indien de federale regering ervoor gekozen zou hebben om de groep werklozen, maar vooral de 1,5 miljoen inactieven (niet zoekend naar werk en zonder baan) aan te spreken en te activeren, dan zou die krapte minder acuut zijn, zouden bedrijven meer investeren en zou de groei een boost krij-
gen. Probleem blijft hier dat we een rigide arbeidsmarkt hebben met een sterk insider-outsidersysteem. Wie een baan heeft, zit gebeiteld, maar wie op zoek is naar een job en al enige tijd niet werkt, raakt moeilijk aan een baan.
Overbeschermde sectoren
Nemen we dan de tweede motor van de groei: de productiviteitswinsten. De productiviteit van de bedrijven ligt hier hoog, maar neemt nog amper toe. Redenen zijn de regelgeving die het moeilijk maakt voor ondernemingen om te investeren. Lange procedures, hoge fiscale druk: het schrikt ondernemerschap af. Bovendien zijn er nog
tal van sectoren die overbeschermd zijn, waardoor weinig concurrentie mogelijk is. In internationale rapporten krijgt België niet alleen slechte punten voor het begrotingsbeleid, de hoge fiscale druk en de ontspoorde uitgaven, maar ook wat de OESO, de denktank van industriële landen, de “moeilijke toegang tot product- en dienstenmarkten” noemt. De barrières op die markten moeten volgens de OESO verder worden weggewerkt. Onder meer de toegang tot beroepen zoals accountant, advocaat en architect is in België veel strenger geregeld dan in andere landen. Die beschermde sectoren zijn een rem op de economische groei.
Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien
Vanwaar komt die schijnbare explosie van tieners die zich als ‘trans’ identificeren? Sedert de veelbesproken Pano-reportage van vorige maand wordt het debat ook in Vlaanderen gevoerd.
In 2022 meldden 42 keer meer minderjarigen zich aan in het UZ Gent met ‘genderdysforie’ (het gevoel niet in het juiste geslacht geboren te zijn) dan in 2007. Misschien dacht u dat u het zich inbeeldde, die schijnbaar explosieve toename aan transgenderjongeren, maar de cijfers lijken het te bewijzen. Het onderzoeksprogramma Pano wijdde er vorige maand een veelbesproken reportage aan, met onder meer heel wat kritiek op het voorschrijven van hormoontherapie bij minderjarigen.
Het debat woedt nog altijd, zo blijkt uit een reeks opiniestukken in De Standaard. Feministe en filosofe Griet Vandermassen (volgens haar transactivistische tegenstanders een TERF - een ‘trans-exclusionary radical feminist’) stelde vorige week provocatief de vraag: “Hoe trans zijn trans tieners echt?” Ze citeert endocrinologe Martine Cools van het UZ Genderteam: “We weten niet waarom.”
Autisme en sociale druk
Vandermassen haalt twee blinde vlekken in het transgenderdebat aan: de rol van autisme en - controversiëler - sociale druk. Zo hebben heel wat transgenders autisme. Het lijkt haast vast te staan dat er een verband is tussen genderdysforie en autisme, maar de precieze link is nog niet geweten. Het zou te maken kunnen hebben met het rigide denken van autistische personen of het veel voorkomen van obsessies - in casu een obsessie met ‘gender’.
“Dat is een veelgehoorde hypothese, maar je leest ze niet op de website van het Transgender Infopunt”, schrijft Vandermassen. “Het frequente samengaan van genderdysforie en autisme wordt daar louter positief verklaard: mensen met autisme zouden juist veel vrijer omgaan met gendernormen. Als er al een probleem is, zijn het die normen, niet het autisme.”
“Het Transgender Infopunt zwijgt ook in alle talen over het eerste systematische
onderzoek, in 2018, naar mogelijke socioculturele oorzaken van die exponentiële stijging in het aantal tieners dat zich plots trans noemt”, gaat de schrijfster verder. “De Amerikaanse arts-wetenschapper Lisa Littman bevroeg 265 ouders van zulke kinderen, in overgrote meerderheid meisjes, en ontdekte dat er soms sprake lijkt van sociale besmetting. De transidentificatie ontstond vaak binnen een vriendengroep waarin anderen zich als trans hadden geuit. Ouders meldden daarnaast intens gebruik van sociale media door hun kind voor het zich als trans uitte. De woorden die het daarbij gebruikte, waren soms letterlijk van het web geplukt.”
Haar column werd haar niet in dank afgenomen. In dezelfde krant reageert kinderpsychologe Fran Demeulemeester bijzonder fel. “Wat trans tieners niet nodig hebben, is iemand als Vandermassen, die hen iedere vorm van autonomie ontneemt, terwijl ze beweert net hun geluk voor ogen te hebben. Wat ze schrijft, brengt
alleen verdriet, wanhoop en boosheid teweeg bij transpersonen en genderdysfore jongeren. En instemmend gemompel van al wie hen niet begrijpt.”
Zelfmoordcijfers
Maar er zijn ook andere vragen die niet of minder aan bod kwamen in de reportage van Pano en de column van Vandermassen. Zo is het een triest feit dat de zelfmoordcijfers onder transgenders bijzonder hoog liggen.
Activisten zijn er vaak als de kippen bij om dit aan te halen als argument voor de noodzaak van ‘genderbevestigende zorg’. De zelfmoordcijfers zijn een gevolg van het ontbreken van een noodzakelijke transitie of omdat de maatschappij hen niet wil aanvaarden, luidt het argument. Tegengeluiden wijzen dan weer op andere onderliggende factoren of net op onvrede met de transitie. In feite tast de wetenschap momenteel nog in het duister.
Wie met vragen zit over zelfdoding kan terecht op de Zelfmoordlijn, op het gratis nummer 1813, of op zelfmoord1813.be.
Aan de Brusselse korpschefs kondigt het Parket van Brussel in een brief een reeks van crisismaatregelen aan. Wegens een gebrek aan middelen en magistraten zullen verschillende strafbare feiten niet meer strafrechtelijk worden vervolgd. Brussels Parlementslid Dominiek Lootens-Stael (VB) noemt het “wraakroepend”, terwijl Mathias Vanden Borre - Brussels Parlementslid voor de N-VA - erop wijst dat het Brusselse gerechtsgebouw “in betere toestand verkeert dan het Parket en Justitie die het huisvest”.
Zelfs na extra aanwervingen telt het Brusselse Parket nog een tekort van twintig magistraten, terwijl de aandachtsgebieden uitgebreid zijn. Volgens woordvoerder Willemien Baert moet het Parket dringend duidelijk keuzes maken “om de behandeling en de kwaliteit van prioritaire dossiers te vrijwaren”. Om de toestroom van dossiers onder controle te krijgen, neemt het Parket een aantal crisismaatregelen. Zo wordt de strafrechtelijke minnelijke schikking voor druggerelateerde misdrijven opgeschort, terwijl Brussel een groeiend drugsprobleem kent. Volgens European Monitoring Centre for Drugs and Drugs Addiction staat Brussel van alle Europese steden op de vierde plaats wat betreft het gebruik van cocaïne.
‘Straffeloosheid wordt de norm’
Ook de opschorting van tijdelijk huisverbod wordt als maatregel geschrapt. Deze maatregel wordt genomen als de aanwezigheid van een meerderjarige persoon een ernstig gevaar betekent voor de andere gezinsleden. Ook de nauwe samenwerking tussen de politie en het Openbaar Ministerie om de lokale criminaliteit snel aan te pakken en daardoor de schadeloosstelling van slachtoffers te verzekeren, gaat op de schop.
Daarnaast moet de versnelde procedure er ook aan geloven. Het aantal dagvaardingen voor diefstal op heterdaad zonder geweld zal daardoor afnemen. Zo moet de politie geen tijd of middelen investeren in zaken die toch worden geseponeerd. Deze maatregel bestond reeds in de praktijk. Op mijn school werd mijn laptop door een leerling gestolen. Niettegenstaande er compromitterende beelden ter beschikking waren, werd de zaak geseponeerd. Ook het aantal persmagistraten wordt afgebouwd. Toch wijst het parket erop dat dit niet betekent dat straffeloosheid nu de norm wordt. In ‘bepaalde wijken’ blijft het bestaande strafbeleid gehandhaafd. Deze maatregelen lokken op de sociale media een storm van verontwaardiging uit. “Gelukkig blijft er nog tijd over voor de juridisering en het vervolgen van (foute) meningen en uitspraken”, laat een twitteraar zich ontvallen. Bij zijn aantreden als minister van Justitie beloofde Vincent Van Quickenborne dat alle straffen zouden worden uit-
gevoerd, maar nu weer blijkt duidelijk dat Justitie gas moet terugnemen.
“Wraakroepend”
Voor Dominiek Lootens-Stael is het “wraakroepend” dat het Parket van Brussel niet alle strafbare feiten wenst te vervolgen. “Alle begrip voor de kritiek van het Parket over het feit dat het niet de nodige middelen krijgt die in verhouding zouden moeten staan met de werklast in Brussel. Net doordat er in het verleden bij Justitie al te vaak een seponeringsbeleid werd gevoerd in plaats van een vervolgingsbeleid, kennen we hoge cijfers van criminaliteit en zijn misdrijven de normaalste zaak geworden.”
Dominiek Lootens-Stael wijst er ook op dat dergelijke aanpak criminaliteit net in de hand werkt:
“Er wordt aan criminelen en plegers van misdrijven meer dan ooit het signaal gegeven dat ze onaantastbaar zijn en dat bijgevolg criminaliteit sowieso lonend is.” Voor de politie zijn de aangekondigde maatregelen bijzonder demotiverend.
De Vlaams Belanger pleit dan ook voor een harde aanpak en vraagt aan Rudi Vervoort - minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - om bij Justitie aan de alarmbel te trekken.
Mathias Vanden Borre wijst erop dat het Parket van Brussel ten onder gaat aan personeelsproblemen. “De trieste vaststelling is dat Parket en Justitie in Brussel al veel langer dan vandaag de situatie niet meer de baas kunnen.” De jarenlange kritiek is zeker terecht, maar “er lijkt bitter weinig te veranderen”.
“Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft unieke veiligheidsbevoegdheden, maar tot dusver is er bitter weinig meerwaarde”, aldus Vanden Borre. “Daarenboven zien we dat in Brussel het Parket en de politie instructies krijgen om de wet niet meer toe te passen.” De N-VA’er wijst daarvoor naar een spuitruimte, waarbij een gedoogbeleid voor harddrugs de facto wordt ingevoerd.
“Het Parket heeft de opdracht om drugsbezit niet langer te sanctioneren en de politie moet druggebruikers ‘afzetten’ aan de spuitzaal, met inbegrip van hun drugs.” “Het Brussels gerechtsgebouw lijkt helaas in betere toestand dan het Parket en Justitie die het huisvest.”
JULIEN BORREMANS
Het Europees Parlement heeft gisteren de uitbreiding van het emissiehandelssysteem (ETS) goedgekeurd. Daardoor zullen Europese burgers vanaf 2027 aan de pomp en via hun gasrekening moeten betalen voor de broeikasgassen die ze uitstoten. Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) betreurt dat ze niet kan wegen op de Europese besluitvorming, omdat er binnen België geen consensus bestaat over de koolstoftaks. “Dat is een democratisch probleem waarbij je het Belgische standpunt gewoon door de strot krijgt geramd”, hekelt ze in De Ochtend op Radio 1.
Vanaf 2027 wordt het bestaande emissiehandelssysteem (ETS) aangescherpt. Daardoor zullen niet alleen bedrijven, maar ook consumenten moeten betalen voor de CO2 die hun auto en woning uitstoten. De betaling gebeurt via tankstations en energiebedrijven. Die zullen de kost verbonden aan de aankoop van emissierechten doorrekenen aan de klant.
Via een ‘sociaal klimaatfonds’ zal een deel van de inkomsten terugvloeien naar de lidstaten. Die kunnen dat geld gebruiken om hun burgers te helpen om hun wagen of woning te vergroenen. De maatregelen maken deel uit van het pakket ‘Fit for 55’. De Europese Unie streeft ernaar om tegen 2050 volledig ‘klimaatneutraal’ te zijn. Daartoe moeten de Europese lidstaten hun CO2-uitstoot tegen 2030 met 55 procent verminderen ten opzichte van 1990. Het pakket ‘Fit for 55’ moet hen daarbij helpen.
Sociaal klimaatbeleid
De 27 lidstaten moeten de maatregelen nog bekrachtigen, maar dat wordt beschouwd als een formaliteit. Een meerderheid van de lidstaten staat achter het plan, maar België zal zich onthouden omdat de Vlaamse regering dwarsligt.
Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) heeft naar eigen zeggen een “groot probleem” met de koolstoftaks op stookolie, gas, benzine en diesel die consumenten vanaf 2027 zullen moeten betalen. “Daardoor zullen diegenen die het vandaag financieel al moeilijk hebben, het nog moeilijker krijgen”, waarschuwt Demir, die pleit voor een verstandig en sociaal klimaatbeleid.
Vlaams standpunt
Europees Parlementslid Sara Matthieu (Groen) verwijt Demir dat ze niet heeft deelgenomen aan de onderhandelingen over de koolstoftaks. Die laatste countert dat Vlaanderen rechtstreeks met de Europese Commissie in gesprek is gegaan over de kwestie. “Maar Europa is helaas niet geïnteresseerd in het Vlaamse standpunt. Vlaanderen wordt niet erkend. Alleen de Belgische standpunten doen ertoe”, hekelt ze.
Daardoor kan Vlaanderen als grootste deelstaat volgens haar niet wegen op de discussie, omdat het zich moet onthouden door het gebrek aan een Belgische consensus. “Dat is een democratisch probleem waarbij je het Belgische standpunt gewoon door de strot krijgt geramd”, schetst Demir. De minister wijst erop dat er binnen België wel degelijk een Vlaamse meerderheid bestaat die de koolstoftaks geen goed idee vindt. “We hebben dat ook vertolkt binnen de Belgische context, maar de federale regering - met een Vlaamse minderheid - is daar helaas niet mee akkoord gegaan”, besluit ze.
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.
Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.
Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.
Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.
Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.
We kunnen ons bovendien niet van de indruk ontdoen dat de PVDA met de hetze van verleden week haar gram wou halen voor de berichten van een tijdje geleden over haar partijkas. Niet alleen haar volksvertegenwoordigers staan een behoorlijk deel van hun loon af aan de partij, ook de militanten worden zwaar onder druk gezet om stevig bij te dragen. Daarbij werd trouwens al meermaals geopperd dat een en ander misschien niet helemaal zou stroken met de wet op de partijfinanciering, maar voorlopig zonder verder gevolg. Blijkbaar durft niemand het aan om de praktijken van de PVDA eens duidelijk tegen het licht te houden. Ook de partij zelf, er anders steeds als de kippen bij om bij anderen volledige transparantie te eisen, blijft bijzonder wazig doen over de manier waarop ze haar partijkas spijst.
Scherpslijpers in het parlement
Toch kunnen we enige appreciatie opbrengen voor de manier waarop de PVDA-parlementsleden en -militanten een groot deel van hun loon afstaan om uiteindelijk niet veel meer over te houden dan een eenvoudig arbeidersloon. Een gebrek aan rechtlijnigheid kan je hen alvast niet verwijten. Maar dat heeft meteen ook het voordeel dat hun parlementsleden met hun afdrachten niet eens gevraagd wordt iets uitzonderlijks te doen dat niet van toepassing zou zijn op andere leden van de partij. Of ze nu in het parlement zitten, in een fabriek gaan werken of ergens een lucratief baantje vinden, netto maakt het voor hen geen verschil uit.
De communisten van de PVDA wasten verleden week ostentatief en zeer nadrukkelijk hun handen in onschuld naar aanleiding van de pensioenbonussen van onze volksvertegenwoordigers. Eén zaak is dat ze vaak nog geen verkozenen hadden toen een aantal regelingen rond het loon en de pensioenen in de parlementen vastgelegd werden. Maar bovendien is het ook algemeen gekend dat hun parlementsleden zeer veel van hun loon afstaan aan de partij. Ze kunnen er daarom moeilijk van verdacht worden dat ze, indien ze toch de kans zouden gehad hebben, zomaar meegedaan zouden hebben aan eender welke vorm van ‘graaien’.
Op het eerste gezicht is hun aanklacht tegenover de politici van alle andere partijen, het Vlaams Belang incluis, rechtlijnig. Als ze al zouden meestappen in een extraatje op het pensioen of een verhoging van de lonen van de parlementsleden, dan zou dat extra geld wat hen betreft toch volledig wegvloeien naar de partijkas van de PVDA. De partij kon dan ook helemaal voluit gaan in de media. Maar heeft ze daarom ook gelijk?
Graaiers in Cuba en Noord-Korea
Om te beginnen kan je er toch niet omheen dat de kritiek van de PVDA op de Vlaamse en Belgische politici in scherp contrast staat tot de oorverdovende stilte bij die partij wanneer het over de leiders van een aantal volksre-
publieken elders in de wereld gaat. Zo denken we bijvoorbeeld niet dat ‘Geweldige Leider’ en ‘Briljante Kameraad’
Kim Jong-un zijn loon netjes afgesteld heeft op dat van de gemiddelde arbeider in Noord-Korea, om maar één voorbeeld te noemen.
Er valt eigenlijk geen enkele communistische staat voor de geest te halen waarvan de leiders niet in een enorme luxe baden of baadden, terwijl hun bevolking amper weet of wist te overleven in een ware economische puinhoop. Het maakt zelfs niet uit of de pensioenbonussen van onze politici terecht zijn of niet, op het partijbureau van de Partido Comunista de Cuba zouden ze waarschijnlijk alleen maar eens hartelijk lachen over zoveel gepruts in de marge als ze de bedragen zouden horen. Alleen lees je daar dus nooit eens iets over in de boekjes van Raoul Hedebouw en co.
Vraag is echter hoe lang dit strikte regime vol te houden valt. Naarmate de partij groter wordt, meer verkozenen telt en misschien hier of daar ook aan de macht komt, zal de verleiding groter worden om toch al eens een zitpenning of een bonus voor zichzelf te houden. Het is niet zeker dat alle PTB/PVDA-kandidaten die volgend jaar verkozen zullen raken even strikt in de leer zullen zijn als de huidige mandatarissen.
In het parlement voor een arbeidersloontje?
En dan is er dus ook de vraag ten gronde: stel dat je de praktijken van de PVDA zou veralgemenen, wat zouden daar dan de gevolgen van zijn? Ben je een middenklasser met een hypotheek op je huis en een paar opgroeiende kinderen, dan moet je goed gek zijn om je op een lijst verkiesbaar te laten stellen, want daar scheur je dan vijf jaar lang ernstig je broek aan. Dat is meteen ook het gevaar als de zuivering waar de PVDA vandaag om roept te ver doorslaat.
Eventuele misbruiken of gevallen van zelfbediening gaan we zeker niet goedpraten. Toch zijn we bijzonder sceptisch tegen het hypocriete populisme van de PVDA rond de pensioenen en de lonen van de parlementsleden. Wij zitten immers echt niet te wachten op een parlement waar er alleen nog plaats is voor rijkelui die hun schaapjes helemaal op het droge hebben. Of erger nog, waar parlementsleden afhankelijk zijn van schnabbels of financiële steun van hun partij, want dan zijn we helemaal ver van huis.
FILIP VAN LAENEN
In de commissie Constitutionele Hervorming kwam donderdagmiddag slechts één Kamerlid opdagen om te komen luisteren naar de vijf experten die de partijen hadden uitgenodigd om het te hebben over de partijfinanciering.
Begin februari besloot de federale Kamercommissie Grondwet om nieuwe hoorzittingen over de partijfinanciering te organiseren. Eerder werd al een rapport gepresenteerd na hoorzittingen met experts, maar een definitief voorstel van de meerderheid kwam er toen niet.
Nieuwe experten
Vijf binnen- en buitenlandse hoogleraren werden woensdagochtend en -middag tijdens de commissie gehoord in de Kamercommissie Constitutionele Hervormingen. Tijdens de ochtendzitting kwam er nog een tiental verkozenen des volks opdagen om de commissie onder leiding van Özlem Özen (PS) te volgen. In de namiddag kwam echter enkel plaatsvervangend lid Mathieu Bihet (MR) opdagen. Een heel aantal vaste leden van de commissie zat vast in een uitzonderlijk Bureau over de illegale extra pensioenen voor Kamerleden. Maar dan nog is het opvallend dat er slechts één Kamerlid samen met de voorzitter kwam luisteren naar de experten. Want de commissie Grondwet telt 17 effectieve leden, 25 plaatsvervangers en twee leden zonder stemrecht.
PVDA blijft bijzonder wazig doen over de manier waarop ze haar partijkas spijst
De liberalen in het algemeen en Georges-Louis Bouchez in het bijzonder lijken nu wel echt genoeg van haar capriolen te hebben. Niet alleen heeft hij een aversie voor Ecolo en Groen, maar de erg linkse Ecolo-staatssecretaris Sarah Schlitz (36) werkt al lang op zijn systeem. “Het is genoeg geweest met haar uitschuivers. Het is moeilijk vertrouwen te hebben in iemand die zich op deze manier gedraagt.” Dat zei hij al in 2021 na een reeks provocaties van haar. Vandaag krijgt ze tot volgende week “voorwaardelijke steun”, zo zei Open Vld-fractievoorzitter Maggie De Block na het incident over het ongeoorloofd gebruik van haar persoonlijke logo op een officieel document én haar leugen daarover. Woensdagmorgen kondigde Schlitz haar ontslag aan.
Het begon in 2021 met haar beleidsnota die ze enkel in het Frans - in ‘inclusief Frans’ geschreven, zodat er minder mannelijke meervouden gebruikt moesten worden - voorstelde. Er was daarbij een doventolk voorzien, ook enkel voor de Franstaligen. Kort daarna stelde ze een regeringscommissaris voor de Gelijkheid van Mannen en Vrouwen aan, die niet alleen haar hoofddoek niet wenste af te leggen tijdens de uitoefening van haar functie, maar die het bovendien niet erg leek begrepen te hebben op de scheiding tussen kerk en staat. Ook zou ze volgens de Staatsveiligheid banden hebben gehad met de Moslimbroederschap. Nog wat later liet Schlitz zich zien op een vrouwenmanifestatie waar mannen niet welkom waren. Dat ze mannen al wel vaker ‘uitsluitend’ behandelde, bleek al eerder toen ze een nood-app voor dove vrouwen en meisjes bepleitte - niet voor mannen en jongens dus - en er lastig over deed om ook mannelijke slachtoffers te betrekken in een resolutie over intrafamiliaal geweld.
Na haar studies aan de universiteit te Luik - master internationale relaties en master in urbanisme en ruimtelijke ordening - zocht ze al snel de politiek op en ging ze in 2011 bij Ecolo aan de slag als politiek adviseur en ‘politiek animatrice’. In 2012 werd ze gemeenteraadslid in Luik en in 2018 kwam ze in de Kamer als opvolgster van Muriel Gerkens. Haar dogmatisch fundamentalisme beviel ‘lider maximo’ Jean-Marc Nollet, waardoor de weg ‘naar meer’ open lag. In 2020 werd ze dan ook staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit. En de provocatieve aard die in haar genen zit, kwam er dus meteen uit, wat niet alleen meteen de stekels deed opzetten bij de rechtse Vlaams-nationalistische oppositie, maar zelfs bij haar liberale coalitiepartners. De Vlaamse links-liberalen kunnen qua linkserigheid en politiek gekonkel wel wat verdragen, maar de tolerantiegrens lijkt nu zelfs bij hen wel bereikt met de recente gebeurtenissen.
Parlement voorgelogen
Omdat haar persoonlijke logo terug te vinden was op de websites van projecten die subsidies kregen van haar departement en zoiets in principe ongeoorloofd is, werd ze zwaar op de korrel genomen en mocht ze het komen uitleggen in de bevoegde Kamercommissie. Daar draaide ze als volleerde ‘politieke animatrice’ rond de pot, noemde het “een onhandigheid” en ze verontschuldigde zich. “Het gaat niet om iets wat ik heb gevraagd, maar ik had aandachtiger moeten zijn.” Toen La Dernière Heure kon aantonen dat ze dit wel degelijk had gedaan, werden de duivels ontbonden en werd ze ervan beschuldigd de Kamer voorgelogen te hebben. N-VA en VB eisten haar ontslag. De Croo sprong in de bres voor zijn liegende staatssecretaris, wat hij destijds niet deed voor Eva De Bleeker die wél de waarheid had gesproken. Ook Vooruit vond dat er een probleem was ontstaan. Er hing een crisissfeertje in de Kamer, die op vraag van MR haar werkzaamheden schorste voor overleg tussen de meerderheidspartijen. Een eenvoudige motie van de meerderheid liet overgaan ‘tot de orde van de dag’ en de stemming over het ontslag waarvoor geen hoogdringendheid werd ingeroepen, werd aldus met een week uitgesteld. “We hebben vandaag de uitleg gehoord van de staatssecretaris. Indien de komende dagen het minste materiële element opduikt dat bevestigt dat ze niet de waarheid heeft gesproken, dan zal ze daar de gevolgen uit moeten trekken”, zo luidde het bij zowat alle meerderheidspartijen.
Het leek wel alsof zij stilletjes hopen dat de oppositie nog zaken aan het licht brengt, zodat haar liquidatie zich kan voltrekken en de Vivaldi-Pilatussen hun handen in onschuld kunnen wassen. En zo geschiedde.
CITAAT VAN DE WEEK
De Vivaldi-regering kreeg de laatste weken heel wat kritiek te verduren, maar minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) ziet de zaken door een roze bril. “Ik ben geen doemdenker”, aldus Van Quickenborne. “Ik vind dat de regering een onderscheiding verdient. We hebben het land op een goede manier door enkele ongeziene crisissen geloodst.” Daarop kan hij het evenwel niet laten om een tik uit te delen aan zijn zelf uitgekozen coalitiepartners: “Met een socialist als premier zou deze regering niets gerealiseerd hebben.”
asielzoekers die fraude hebben gepleegd de kostprijs van hun procedure en opvang moeten terugbetalen.
De asielfactuur loopt dit jaar op tot meer dan één miljard euro. Althans, dat blijkt uit een onderzoek van Vlaams Belang op basis van een reeks schriftelijke vragen en de begrotingstabellen. De partij lanceert meteen ook een aantal voorstellen om de asielfactuur te drukken. Ze wil onder meer een waarborg eisen van asielzoekers en hen verplichten om hun procedure volledig terug te betalen bij fraude.
Nadat het asielbudget al was opgelopen tot meer dan 700 miljoen euro, werd bij de begrotingscontrole van drie weken geleden beslist om 158 miljoen extra uit te trekken voor de opvang van asielzoekers. Daarmee liep de officiële factuur op tot 861 miljoen euro. Maar in werkelijkheid ligt de totale asielfactuur volgens Vlaams Belang nog hoger. De partij maakt gewag van 140 miljoen euro aan ‘verborgen’ kosten die over verschillende begrotingsartikelen verspreid zitten. Zo gaat er meer dan 45 miljoen euro naar het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS). De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) ontvangt dan weer 22 miljoen euro.
Op basis van de begrotingsta-
bellen en een hele reeks schriftelijke vragen komt Vlaams Belang tot de conclusie dat de werkelijke kostprijs ondertussen het bedrag van één miljard euro overschrijdt. 59 procent daarvan (net geen 600 miljoen euro) gaat volgens Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken naar asielzoekers die geen recht op asiel blijken te hebben en van wie de aanvraag wordt afgewezen. “Eén miljard euro in een bodemloze put, want het effect is quasi nihil”, reageert hij. “Integendeel, het aanzuigeffect wordt hierdoor alleen maar versterkt.”
Waarborg
Vlaams Belang wil maatregelen treffen om de asielfactuur te verlagen. De partij wil onder meer dat
Daarnaast wil Vlaams Belang fraudeurs afschrikken door beslag te laten leggen op de bezittingen en middelen van asielzoekers. Bedragen onder de 2.000 euro en bezittingen met een persoonlijke emotionele waarde worden daarvan vrijgesteld. Zodra asielzoekers als vluchteling erkend worden, krijgen ze hun waarborg terug. Ook afgewezen asielzoekers krijgen hun waarborg - minus de gemaakte kosten voor de opvang - terugbetaald, op voorwaarde dat de betrokkene gevolg geeft aan het bevel om het grondgebied te verlaten. Bij aantoonbare fraude zal de waarborg worden ingezet om de kostprijs van de hele procedure te betalen.
ANTON SCHELFAUTHandgeschreven document bewijst dat De Croo en Bracke op de hoogte waren van extra pensioen
Dries Van Langenhove belaagd op weg naar lezing Martin Sellner: “Het gevaar komt altijd van links”
Regisseur Netflixreeks reageert na heisa over zwarte Cleopatra
Lachaert (Open Vld) noemt leden politievakbond VSOA “extreemrechtse terroristen”
Herman De Croo geraakt door heisa over pensioenextra’s: “Heel mijn leven overal pinten getrakteerd”
“Asielfactuur
op tot meer dan 1 miljard euro”
Dit is het opmerkelijke kleine essay waarin de man, die waarschijnlijk de grootste intellectueel van de twintigste eeuw was, laat zien hoe een vrije maatschappij, in de overtuiging dat zij bepaalde aspecten van haar functioneren collectiviseert voor het ‘algemeen welzijn’, zichzelf in een spiraal werpt die noodzakelijkerwijs leidt tot de meest abjecte slavernij. Het is het socialisme waar Friedrich Hayek zich voor hoedde, maar hoe kunnen we niet inzien dat deze redenering op identieke wijze van toepassing is op de rampzalige milieu-impulsen van een bepaalde Europese ‘elite’? Beetje bij beetje brengt de Europese wetgeving ons in naam van de ecologie in de ketenen van de onderwerping.
1 5 2
Dit baanbrekende boek waarin Taleb laat zien dat de geschiedenis bezaaid is met radicaal onvoorspelbare gebeurtenissen, waarvan de gevolgen enorm zijn, en die vervolgens achteraf verklaard worden alsof ze voorspelbaar waren - terwijl dat niet zo is. Daartoe behoren de twee wereldoorlogen, de val van de Berlijnse Muur, de terroristische aanslagen van 11 september 2001, de opkomst van internet, de beurscrash van 1987 en de financiële crisis van 2008. Het derde hoofdstuk introduceert de begrippen ‘Extremistan’ en ‘Mediocristan’, die Taleb gebruikt om de voorspelbaarheid van de bestudeerde omgeving te definieren. ‘Mediocristische’ omgevingen volgen een ‘gaussische’ verdeling, maar in ‘Extremistische’ omgevingen is een ‘gaussische’ verdeling op zijn best een uiting van onze onwetendheid.
DU POUVOIR (1945)
Bertrand de Jouvenel
‘Du pouvoir’ is waarschijnlijk de meest geslaagde beschouwing sinds ‘Politica’ van Aristoteles over het begrip macht, de zuiverheid ervan, de genealogie ervan, de verleidingen van wat Jouvenel “de Minotaurus” noemt - en de middelen om deze te temmen om te voorkomen dat zij de samenleving verslindt.
Wie door de deuren van een Vlaamse boekhandel loopt, zal worden onthutst door de veelheid aan linkse, extreemlinkse en superlinkse boeken, in vergelijking met het summiere aantal rechtse boeken. Vlaanderen onderscheidt zich in West-Europa nog door een soort pluralisme, terwijl de Franstalige boekhandels in België eerder lijken op de voorraden van de ‘Strijdende Communistische Cellen’. Om het hoofd enige balans te bieden, stel ik hier acht rechtse boeken voor.
Henri Pirenne
Dit boek is waarschijnlijk het meesterlijkste geschiedenisboek dat ik ooit heb gelezen. Pirenne is in België vooral bekend om zijn achterhaalde, franskiljonse, belgicistische geschiedenis van België.
De Vlaming Henri Pirenne is in dit boek echter eerst en vooral de briljante notaris van het formidabele Europese lot, van de invasies tot de 16de eeuw. In deze geschiedenis, die is geschreven terwijl hij tijdens de Eerste Wereldoorlog gevangene was van de Duitsers, toont Pirenne ons hoe het post-Romeinse Europa bezweek onder de dubbele klap van de Normandische en islamitische invallen. De daaropvolgende economische ineenstorting leidde tot een demografische ineenstorting. Europa ging weldra een van de meest abjecte en verbijsterende decivilisaties uit de geschiedenis tegemoet.
In de context van de opkomst van nieuwe doctrines en theorieën, die allemaal de mooie naam van wetenschap opeisten - marxisme, psychoanalyse, nationaalsocialisme - stelt Karl Popper in ‘Die Logik der Forschung’ een criterium voor om af te bakenen wat wetenschap is en wat poëtische of literaire evocatie is. Volgens Popper wordt alleen de theorie die structureel weerlegbaar is - dit wil zeggen: die stellingen naar voren brengt die feitelijk overeind blijven staan na pogingen ze omver te werpen - als wetenschappelijk gekwalificeerd.
Ayn
Dit boek is een ode aan vrijheid en kracht, en beschrijft het individu dat, gevangen in de klauwen van zoveel dwang en beperkingen, deze uiteindelijk door volharding zal verscheuren om de krachtenvan creatie, van liefde - die in hem schuilen te realiseren. Geboren in Rusland, verwoest door de bolsjewistische revolutie, heeft Ayn Rand de gruwelen en verwoestingen van het communisme aan den lijve ondervonden en de dikke brij van gal, haat, moord en vernietiging ervan verspreid, voordat zij naar New York vluchtte. ‘The Fountainhead’ is in veel opzichten een overtuigende benadering van het beste van het Europees-Amerikaanse individualisme.
De bladzijden waarin Pirenne het verval beschrijft van ooit bloeiende steden, verschrompeld op de muren van hun amfitheaters, zijn ongeëvenaard in hun suggestieve kracht en wanhopige schoonheid, en laten een blijvende indruk achter: “In Nîmes dienen de muren van het Romeinse circus als bolwerk voor de stad die zich tussen het puin nestelt. In Trier wordt een venster van het oude keizerlijke paleis, zo goed mogelijk aangepast voor de verdediging, een van de stadspoorten, en de Porta Nigra, waarvan de stenen blokken te zwaar zijn om te worden vervoerd, wordt voor de plaatselijke smid ontdaan van de ijzeren pinnen die ze bijeenhoudt. Rome is als het ware verloren in het midden van het immense circuit dat door Aurelianus’ muur om wat er nog van haar overheen getrokken is.”
DIPLOMACY (1994)
Henri Kissinger
‘Diplomacy’ is de optelsom van de man die de hoogten van zijn academische en politieke carrière bereikte, en dat in een land dat niet het zijne was. Want Heinz Kissinger moest, net als Alissa Zinovievna Rosenbaum (Ayn Rand), zijn land - dat gezworen had hem te vernietigen - verlaten. ‘Diplomacy’ leest als een groot fresco van de westerse diplomatieke geschiedenis, in een realistische modus, met het machtsevenwicht als hoofdcategorie. Kissinger wordt volgende maand 100 jaar.
8
7 4 6 3
Vanuit dat gezichtspunt is de psychoanalyse geen wetenschap - omdat alle feiten volgens haar eigen mythen kunnen worden ‘verklaard’ - en is het marxisme slechts wanhopig op zoek naar wetenschap in zijn meest duidelijk verwarde deel (historisch determinisme, causaliteit). Het is gemakkelijk aan te tonen dat onze hedendaagse theorieën over wokisme, ‘kritische rassentheorie’, genderisme en ecologisme, vanuit een strikt popperiaans standpunt, van hetzelfde soort onwetenschappelijke bijgeloof zijn.
Drieu Godefridi
Godefridi bepleit, leunend op onder meer eerdergenoemde denkers, het fundamenteel totalitaire karakter van het milieudenken als politieke ideologie. Godefridi toont aan dat Europa de weg naar slavernij is ingeslagen en zich op wrede wijze heeft blootgesteld aan toekomstige ‘zwarte zwanen’, met het risico van herbarbarisering. Godefridi legt uit dat het ondemocratische karakter van de Europese Unie de goedkeuring van vrijheidsberovende wetgeving in de hand werkt, die door geen enkel nationaal parlement zou worden goedgekeurd. Wat bedreigd wordt, is de vrijheid van het individu in de meest letterlijke zin, op alle gebieden van activiteit: mobiliteit, eten, kinderen krijgen, wonen, bouwen, ondernemen. Hij roept op tot een heruitvinding van de grote Europese diplomatie, op initiatief van landen als Italië, om dit totalitaire project in de meest strikte zin te verslaan. Natuurlijk ben ik Godefridi en ik ben me volledig bewust van de absolute onbescheidenheid om een van mijn eigen essays in deze lijst op te nemen. Maar als we boeken schrijven, is het dan niet om ze te laten lezen?
VLAAMSE AUTONOMIE: WAT BETEKENT HET VOOR U?
In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 lijken minstens twee partijen alvast zeker de kaart te trekken van meer Vlaamse autonomie: N-VA en Vlaams Belang. Men haalt hiervoor allerlei argumenten uit de kast, maar voor veel Vlamingen zal de volgende vraag doorslaggevend zijn: Op welke manier heeft meer Vlaamse autonomie of onafhankelijkheid impact op mijn portemonnee?
Als er in één mobiliteitsdossier duidelijk een communautaire scheidslijn te zien is, dan is het in dat van de invoering van het rijbewijs met punten. Terwijl quasi alle Vlaamse partijen voorstander zijn, blijven de Franstaligen zich samen met het Vlaams Belang verzetten tegen het invoeren ervan.
Na het verkeersdrama in Strépy, waar een hardleerse laagvlieger aan een snelheid van ongeveer 90 kilometer per uur inreed op een carnavalstoet en zes mensen doodde (20 maart 2022), leek de politiek in actie te schieten. Verkeersinstituut Vias kwam na het ongeval het rijbewijs met punten opnieuw bespreken in de Kamer. Maar ook toen zagen de Franstalige partijen, MR op kop, er vooral een ‘pestmaatregel’ in voor mensen die geregeld de auto nemen.
Electoraal moeilijk
De verkiezingsprogramma’s van 2019 leren ons dat Open Vld, Vlaams Belang en PVDA als enige Vlaamse partijen tegen het rijbewijs met strafpunten waren. Intussen is Open Vld al bijgedraaid, zodat alle Vlaamse Vivaldi-partijen op quasi dezelfde lijn zitten. “Een rijbewijs met punten kan een belangrijke bijdrage leveren om onze verkeersveiligheid te verbeteren”, vertelde Kamerlid Marianne Verhaert daarover. “Maar wie verwacht dat de invoering van een rijbewijs met punten de ‘silver bullet’ is die het aantal verkeersslachtoffers spectaculair zal doen dalen, zal jammer genoeg van een kale reis terugkeren. Een puntenrijbewijs alleen volstaat niet.”
Volgens Vooruit, cd&v, Open Vld en Groen is het tijd dat de federale regering het rijbewijs met punten invoert. Ten zuiden van de taalgrens blijven de respectievelijke zusterpartijen aarzelend, of zoals MR zelfs ronduit tegen. De vrijheid van de Waalse chauffeur beknotten kan weleens zorgen voor een electorale tik, redeneren Magnette en Bouchez.
Vlaams Belang-Kamerlid Frank Troosters wilde de hoorzittingen in de Commissie afwachten. “Het lijkt me vreemd om hierover nu al een standpunt te geven aangezien er nog experten langskomen”, klonk de redenering. “Maar wij blijven sceptisch tegenover het rijbewijs met punten.”
Meerderheid in Vlaanderen
Tenzij Vlaams Belang samen met de communisten en misschien de liberalen een blokkeringsmeerderheid kan vormen tegen het rijbewijs met punten, zou het er snel komen, mocht Vlaanderen het op vlak van verkeersveiligheid volledig voor het zeggen hebben. Dat zegt ook VRT-expert Hajo Beeckman. “Je ziet dat de meeste Vlaamse partijen gematigd tot sterk voor zijn.”
Het lijkt onwaarschijnlijk dat het rijbewijs met puntenéén van de zovele splijtzwammen binnen de federale regering - er deze legislatuur komt. Als Vlaanderen de volledige
WOUTER RASKIN - KAMERLID N-VA
bevoegdheid in handen zou hebben, zou dat rijbewijs met punten er wél komen, oordeelt Hajo Beeckman: “Je ziet dat de meeste Vlaamse partijen gematigd tot sterk voor zijn, terwijl vooral de Waalse partijen wat op de rem staan.” En als het rijbewijs met punten er deze legislatuur toch nog zou komen, zou het een fors afgeslankte versie zijn.
“Je ziet dat de meeste Vlaamse partijen gematigd tot sterk voor zijn, terwijl vooral de Waalse partijen wat op de rem staan"
Hajo Beeckman
“Een zwak compromis”, stelt Beeckman. “Het voorstel dat nu in ontwerp voorligt, is al vrij gematigd. We zouden mensen niet zomaar laten recidiveren totdat ze uiteindelijk hun rijbewijs kwijt zijn, maar hen eerst een waarschuwing geven: ‘Je zit in de gevarenzone, we gaan eens babbelen en je moet enkele sensibiliseringscursussen volgen.’” Als iemand zo’n cursus volgt, komen er opnieuw enkele punten bij of gaan er strafpunten weg. Doet een recidiverende bestuurder dat niet, is het einde verhaal en is hij zijn rijbewijs kwijt. “Maar zelfs daar willen sommige Waalse partijen niet in meegaan”, besluit Beeckman.
Stel dat Vlaanderen het op vlak van verkeersveiligheid volledig voor het zeggen had? Zou het rijbewijs met punten er dan komen? We vragen het aan experten van de twee partijen die streven voor meer Vlaamse autonomie.
WANNES NEUKERMANS
STIJN DERUDDER
Het rijbewijs met punten werd eigenlijk al in 1990 ingeschreven in de Belgische verkeerswet, door toenmalig minister van Verkeer Jean-Luc Dehaene (CVP). De wet ligt dus intussen al meer dan dertig jaar stof te vergaren omdat opeenvolgende regeringen zich er niet aan durfden te wagen.
De huidige Vivaldi-regering ambieert om het aantal verkeersdoden tegen 2030 te halveren en heeft een ‘vision zero’ van nul verkeersdoden tegen 2050. Het regeerakkoord omschrijft hoe er “een studie zal worden uitgevoerd over de rol van het rijbewijs met punten in vergelijking met andere landen”. Een andere passage luidt als volgt: “De regering maakt werk van een structurele aanpak van hardnekkige recidive (…). De wet betreffende het rijbewijs met punten vormt hiervoor de basis.” Vooral cd&v en Vooruit lezen dit als een belofte om het rijbewijs met punten in te voeren. PS en met name MR interpreteren het regeerakkoord anders.
“De ongevallenstatistieken kleuren rood. Vorig jaar steeg het aantal doden op onze wegen alweer met 8 procent. Een derde daarvan was een zwakke weggebruiker. Achter die statistieken gaat dikwijls een menselijke tragedie schuil.”
“Een puntenrijbewijs is geen wonderoplossing. Maar het kan wel een middel zijn om recidivisten, die ons verkeer in belangrijke mate onveilig maken, aan te pakken. In combinatie met andere maatregelen kan het dus een belangrijke tool zijn. Om die reden hebben we ons er nooit principieel tegen verzet.”
“In een onafhankelijk Vlaanderen zou er vandaag wellicht al een soort rijbewijs met punten bestaan, aangezien de meeste Vlaamse partijen het principe ondersteunen. Het zijn de Franstalige partijen die blijven tegenwringen. De discussie zou vooral gaan over de precieze vorm en inhoud van het rijbewijs (voor welke overtredingen leggen we strafpunten op en hoeveel) en de mate waarin andere flankerende maatregelen nodig zijn. Dat debat moet in het federaal parlement nog altijd gevoerd worden.”
“Het rijbewijs met punten vormt een haast onoverkomelijke struikelsteen binnen de huidige Vivaldi-regering. Waar de Vlaamse meerderheidspartijen de bepalingen over het rijbewijs met punten in het regeerakkoord interpreteren als ‘het wordt ingevoerd’, delen de Franstalige meerderheidspartijen die interpretatie niet. Het gevolg hiervan is een schouwspel van ruziënde regeringspartijen tijdens vragenrondes en het indienen van alternatieve voorstellen zoals de Parti Socialiste deed in een poging om de bestraffing van verkeersovertredingen te koppelen aan de hoogte van het inkomen.”
“Het Vlaams Belang deelt de bezorgdheid van andere politieke partijen inzake verkeersveiligheid, doch staat weigerachtig tegenover de plannen voor het invoeren van het rijbewijs met punten. Die plannen staan symbool voor het slecht functioneren van het huidige beleid. Het huidig systeem bevat immers alle elementen die noodzakelijk zijn voor de beoogde aanpak van verkeersrecidivisten: er zijn regelgeving (wegcode) en handhaving (politie), net zoals het element van bestraffing (justitie) aanwezig is.”
“Bovendien tonen buitenlandse voorbeelden aan dat de positieve effecten van een rijbewijs met punten niet altijd en slechts beperkt in de tijd waarneembaar waren. Intensieve en voortdurende sensibiliseringsacties inzake verkeersveiligheid zijn meer aangewezen.”
“Tot slot heeft het Vlaams Belang ook nog heel wat vragen over de technische voorwaarden, de kostprijs, het respecteren van de privacy en de mogelijke (lucratieve) handel in strafpunten die het systeem met zich kan meebrengen.”
FRANK TROOSTERS - KAMERLID VLAAMS BELANGomentum’ is het derde, afsluitende boek in de reeks ‘De ordelijke opdeling van België’ (uitgeverij Egmont) van Gerolf Annemans. ‘De Standaard’ omschrijft het boek als een testament. “Ik weet ook niet waar ze dat halen”, reageert het Europees Parlementslid. “Ik ben zeker niet van plan om hierna te stoppen met schrijven.”
Het is het derde en laatste boek in uw reeks ‘De ordelijke opdeling van België’. Hoe omschrijft u die trilogie zelf?
“Noem het een opus magnum. Nu ga ik over de ordelijke opdeling wel ophouden: ik heb gezegd wat er te zeggen valt. Dit laatste boek komt erbij omdat ik geloof dat 2024 een belangrijk momentum zál zijn. Dat is kortbij, dus vond ik het hoog tijd om een analyse te maken hoe we dat momentum van Brussel-Halle-Vilvoorde destijds verloren zijn geraakt, en hoe Bart De Wever zijn momentum verloren is geraakt in 2014. Nu, tien jaar later, hebben we een nieuw momentum rond die Franstalige financiën. Ik wil het geen testament noemen, maar als De Standaard het einde van Annemans nog mag meemaken voordat ze zelf ten onder gaat, kan de krant in ieder geval schrijven dat ik heb geprobeerd om de gedachten van de Vlamingen in de juiste richting te krijgen.”
In uw boek gaat het over de “centrumrechtse, Vlaamsnationale grondstroom” die aanwezig is in Vlaanderen. Maar is dat flamingant gevoel écht aanwezig in die grondstroom?
“Uw vraag bevestigt mijn grote uitgangspunt. Door wat er in 2014 gebeurd is eerst met ‘de bocht van Bracke’ en nadien met de beslissing van N-VA om in die burleske regering van Charles Michel (MR) te stappen, is niet alleen het BHV-momentum verkwanseld, maar is ook de Vlaamsgezindheid zelf fors achteruitgegaan. We hebben die grondstroom, die ontstaan is na de Tweede Wereldoorlog en eigenlijk nooit gestopt is, na de overwinning van Bart De Wever in 2014 zien verdwijnen.”
“Mijn stelling is dat die Vlaamsgezinde dynamiek er nog altijd is. Het is een grondstroom die soms niet zichtbaar is, maar hij is er wél. Mijn oproep aan de jongere generatie is om die grondstroom opnieuw op de juiste manier aan te spreken. Wek hem opnieuw op: dat is mijn boodschap. De financiële catastrofe van België verplicht ons om actie te ondernemen.”
Ten tijde van Yves Leterme sprak cd&v die Vlaams-nationale grondstroom ook nog aan. Nu doen enkel Vlaams Belang en N-VA dat. Is dat een manco in het streven naar meer autonomie?
“Enerzijds wel. Anderzijds is mijn boek een oproep naar alle Vlamingen, ongeacht hun politieke kleur, om dat momentum en die grondstroom vast te nemen. Ook iemand die op een heel rustige, rationele manier een beter bestuur zou wensen voor het Vlaamse volk, zou kunnen inzien dat het zo niet verder kan.”
In andere landen is het streven naar autonomie vaak verdeeld over verschillende delen van het politieke spectrum. Hier is dat enkel aan rechterzijde aanwezig.
“Er heeft een Vlaams-socialistische tendens bestaan. Er was ooit een Vlaamsgezinde liberale strekking. De christendemocratie incarneerde een tijdlang Vlaamsgezindheid. Zij hebben die Vlaamsgezindheid zélf losgelaten.
Gerolf Annemans (64) is ervan overtuigd dat er een nieuw momentum rond Vlaamse onafhankelijkheid zit aan te komen. Hij oordeelt dat de toestand van “alle beleidsniveaus waar de Franstaligen aan de knoppen zitten” zo precair is dat er een brede, Vlaamse grondstroom aangesproken kan worden die voor verandering wil gaan. Hij hoopt ervoor te zorgen dat dat momentum niet opnieuw verloren gaat, zoals in het verleden enkele keren gebeurde.
Het verwijt dat het Vlaams-nationalisme door rechts gemonopoliseerd is, moet dus een zelfverwijt zijn.”
“Ook het begrip ‘rechts’ of ‘extreemrechts’ is niet helemaal juist. Terwijl heel wat partijen en stromingen naar links zijn opgeschoven, zijn wij blijven staan. Wij staan op dezelfde plek als de christendemocratie, toen ik eraan begon. Ik zou niet alles wat Tindemans gedaan heeft willen belichamen, maar het is wel die plek die verlaten is door de christendemocratie zelf.”
Verklaart dat de mindere verkiezings- en peilingsresultaten van cd&v?
“Met Brussel-Halle-Vilvoorde wisten de Vlamingen zeer goed wie de oorzaak van het blokkeren van de situatie was. De figuur van Leterme is daar volledig op kapotgegaan en zijn partij met hem.
Men vraagt zich af waar de christendemocratie in Vlaanderen naartoe is… Daar heeft die zichzelf kapotgeregeerd.”
U probeert het contrast te schetsen tussen de woelige jaren (Happart, BHV…) en de communautaire stilstand. Is het voor het Vlaamsnationalisme nodig om zo’n woelige, chaotische periode door te maken?
“In die periode konden wij op geregelde tijdstippen naar de Voer trekken om ons toenmalige momentum op gang te brengen met zeer gevoelige thema’s. Dat is ook mijn analyse over wat een momentum is: men moet oog hebben voor gevoelige aangelegenheden. Een momentum is een samenloop van omstandigheden en het besef van politieke leiders dat ze met
die omstandigheden aan de slag kunnen gaan. Vroeger ging het over José Happart en BHV, nu gaat het over die financiele catastrofe.”
Is dat besef aanwezig?
“Te weinig, en dat is mijn belangrijkste verwijt aan Bart De Wever, die toch een belangrijke figuur is geweest in die Vlaamse opgang.
Geweest?
Inderdaad, geweest. Tijdens de lange regeringsonderhandelingen onder Leterme, en later bij de regering-Di Rupo waar hij aan de kant geschoven werd, heeft hij een trauma opgelopen. Om die machtsdeelname in 2014 veilig te stellen heeft hij het communautaire in 2014 in de vrieskast gestopt. Maar komt er vier jaar later dan nog wel een levend lichaam uit?”
“En nu komen er vanuit het regime, dat die Vlaamse grondstroom moet bedwingen, voorstellen om te herfederaliseren. Bart Maddens omschrijft dat zeer terecht als een rampzalige trend waar wij nee tegen zeggen. Alle instellingen waar Franstaligen de hoofdtoon zetten, inclusief de federale regering, zijn failliet. En niet eens een klein beetje.”
De financiële situatie van (Franstalig) België noopt volgens u tot actie. Toch zegt u geworsteld te hebben met de vraag of die financiële situatie dezelfde morele achting geniet als de klassieke idealistische principes. Waarom?
“In de beginperiode was Vlaamsgezindheid een morele kwestie: rechten die gefnuikt werden, taalwetten… Is het wel even moreel eerbaar om te wijzen
op hoeveel die Belgische staat ons kost? Is dat een voldoende grondslag om dat Vlaams-nationale gevoel te mogen aanspreken? Ik heb daarmee geworsteld, maar ben uiteindelijk tot de conclusie gekomen dat dit een moreel evenwaardig argument is. En het misschien een van de fouten van de Vlaamse Beweging geweest om die financiële argumenten te weinig te gebruiken. De huidige financiële situatie geeft ons ook een morele plicht om een Vlaams-nationaal momentum te creëren.”
Hoe kan de Vlaamse Beweging dat doen?
“Zoals we aan de togen van Vlaanderen weleens zeggen: ‘Je moet de Vlamingen aanspreken op het feit dat ze in hun zakken zitten.’ Het morele in die bedragen die we nu zien, en het immorele in de wijze waarop de Franstaligen die autonomie aan het misbruiken zijn, moet de Vlaamse Beweging aanspreken.”
Wat bedoelt u met ‘autonomie misbruiken’?
“Autonomie is in internationaalrechterlijke omstandigheden een oplossing van communautaire spanningen. Dat is ook in België geprobeerd, maar nu zien we dat alle Franstalige instellingen daar een grap van maken. Ik begin echt te veronderstellen dat die Franstalige politici beseffen dat België op zijn laatste benen loopt, en dat ze nu zoveel mogelijk schulden maken, omdat Vlaanderen ze op een of andere manier toch overneemt als prijs voor de splitsing.”
We zitten hier in het Europees Parlement, waarin - zoals u in uw boek aanhaalt - al heel wat zaken op supranationaal niveau besloten worden. Wat is het belang nog van een kleine Vlaamse staat?
“De EU van vandaag is niet de Europese samenleving die wij willen. Wij dachten dat de Europese leiders na de Brexit wel een toontje lager zouden zingen, maar niets is minder waar. Ik ben geen aanhanger van complottheorieën, maar het sorosisme is hier meer dan ooit doorgestoten.”
EENKLANK MET HET INTERNATIONAAL RECHT KUNNEN WE VIA HET VLAAMS PARLEMENT ONAFHANKELIJKHEID REALISEREN
“De Europese samenleving kan maar slagen op basis van een betere Europese samenwerking, op basis van een betere indeling van de Europese landkaart. Met veel meer respect voor die natiestaten. Ik zie daar dus geen paradox in, maar eerder een doorlopende lijn. We zullen in de toekomst naar een versterking van de lidstaten en de rol van de Europese Raad moeten gaan.”
Op 1 oktober 2017 was onafhankelijkheid voor de Catalanen zo goed als werkelijkheid, maar nadien zakte dat momentum - door repressie van de Spaanse overheid en partijpolitieke twisten in Catalonië - volledig weg. Vreest u niet voor een dergelijk ‘erop of eronder’moment?
“Ik maak een heel sterk onderscheid met Catalonië. Ik verwijt hen niet dat ze gedaan hebben wat ze hebben gedaan, maar het is wel grondig mislukt. Wij hebben daar trouwens al veel vroeger dan het Catalaanse referendum onze lessen uit getrokken. Wij hebben zeer legitieme instellingen, die door de verschillende staatshervormingen dan toch iets zijn dat we hebben gekregen.”
Het Vlaams Parlement?
“Ja. Volledig in eenklank met het internationaal recht kunnen we via het Vlaams Parlement onafhankelijkheid realiseren. Ik heb er altijd voor gepleit om die autonomie via een meerderheid in het Vlaams Parlement uit te roepen.”
“Ook de Schotten hebben een referendum gehad, dat uiteindelijk door een hoger rechtscollege als ongeldig werd bestempeld. Wij hebben geen referendum, maar daadkrachtige politici nodig die het momentum aanspreken.”
Vreest u de chaos niet, na zo’n soevereiniteitsverklaring?
“Ik heb altijd een tweeledige strategie voorgesteld. Enerzijds een soevereiniteitsverklaring waarin we zeggen dat we uit de Belgische unie stappen. Anderzijds een tweede stap, die het luik opent naar een periode die we internationaalrechterlijk volgens mij nodig hebben. Ik vreesde trouwens al bij het publiceren van mijn eerste boek dat ik de radicalen allemaal tegen mij zou hebben: mijn strategie is namelijk nogal gematigd. Ik wil niet buiten het internationaal recht opereren: dat brengt ons alleen maar meer in de problemen.”
Annemans omschrijft hoe er sinds het laatste decennium van vorige eeuw drie ‘Vlaamse helden’ zijn opgestaan, om later weer te verdwijnen.
“Guy Verhofstadt was de eerste, die met zijn Burgermanifesten de Vlaamse grondstroom in de jaren 90 aansprak”, legt Annemans uit. “Toen hij zijn VLD in 1993 heeft gesticht, heeft hij dat duidelijk gedaan op basis van het concept van de Belgische ziekte.”
Daarna kwam Yves Leterme (cd&v). “Omdat Verhofstadt acht jaar lang de grote ontgoocheling was.” “Leterme maakte cd&v terug groot, opnieuw door die Vlaamse grondstroom aan te boren”, legt het Europarlementslid uit. “En toen ook Leterme mislukte omdat het been stijf werd gehouden, kwam daar Bart De Wever.”
Of er een vierde ‘Vlaamse held’ nodig is? “Het gaat mij niet over de carrière van Tom Van Grieken, en al zeker niet van Annemans (lacht)”, legt hij uit. “Voor ons gaat het om de zaak zelf: we spreken de grondstroom aan omdat hij de enige manier is om uit het moeras van de Belgische staat te raken.”
België hoeft niet te ontploffen om Vlaamse onafhankelijkheid te forceren?
“Nee, wij openen na die soevereiniteitsverklaring een onderhandelingsfase over de verdeling van de schulden, middelen… Die fase zal niet alleen internationaalrechterlijk nodig zijn, maar moeten wij als Vlaams-nationalisten ook willen. De overkoepelende titel van deze reeks is ‘De Ordelijke Opdeling van België’: we gaan hier niet uit het venster springen met onze Vlaamseleeuwenvlag en op het gelijkvloers te pletter vallen.”
U vermeldt in uw boek een interview uit dit weekblad met Arthur Van Amerongen. “Vlaanderen moet Brussel weghalen uit de Belgische failliete failed state”, schreef u daarover. Maar heeft de Brusselse grootstedelijke problematiek dan zoveel te maken met onze complexe staatsstructuur?
“Ik ga er in het internationaal recht vanuit dat het homogeniteitsprincipe ons zal toelaten Brussel als een onderdeel van de Vlaamse republiek op te nemen, met een speciaal stedelijk statuut. Een statuut dat ons overigens ook moet beschermen tegen de uitwassen van Brussel. De grootstedelijke problemen zitten diep en vloeien zeker voor een stuk uit de manier waarop we die stad hebben overgeleverd aan de PS. Brussel is een amorf, non-wezen dat we in het kader van staatshervormingen laten ontstaan. De manier waarop die stad nu zijn eigen autonomie op een bijna cynische manier verknoeit, zal een redding noodzakelijk maken. En dat zal ons als Vlaanderen in staat stellen om een betere greep op de situatie te krijgen. We kunnen van Brussel nog iets maken. We gaan Brussel moeten redden.”
U omschrijft verschillende soorten nationalisten: ‘pleinvrezers’ die liever op Belgisch niveau akkoorden sluiten en ‘attentisten’ die met het vaandel wapperend uit het venster springen.
“Dat is iets dat nog heel diep in die Vlaamse Beweging zit: het geloof in de ultieme staatshervorming. Ze erkennen dat de problemen aan België liggen, dat de Belgische structuur niet de juiste is, maar willen dat blijven oplossen via staatshervormingen, of via confederalisme. In mijn boek wijs ik nog eens op de onmogelijkheid van dat confederalisme. En ‘attentisten’ zullen zich onvoorbereid te pletter storten.”
U hoopt een derde soort nationalisten te vormen?
“De voorbereide, rationele nationalist, die na een onafhankelijkheidsverklaring een onderhandeld akkoord sluit over de ordelijke opdeling van het land. Ik denk ook dat de Franstaligen, eens ze beseffen dat het voorbij is, ook over de verdeling van het land tot een akkoord willen komen. En dat ze hun staatsschuld nu misschien doen oplopen als deel van hun exitstrategie. Dat is geen beschuldiging, maar een veronderstelling.
Het enige verschil met het confederalisme is dan toch dat je achteraf in plaats van op voorhand onderhandelt?
“Confederalisme wil de Belgische staat in stand houden. Als Vlaanderen onafhankelijk wordt, wil ik ook niet dat er een rest-België van start gaat. Vlaanderen heeft te veel inbreng gehad in die Belgische constructie om te aanvaarden dat die verdergezet zou worden.”
En als het confederalisme een tussenstap voor Vlaamse onafhankelijkheid is?
“Ik vrees dat het een vergrendeling is, want dat is een heel groot probleem bij alle stappen die de Vlaams-nationalisten
de afgelopen zestig jaar hebben gezet. Hendrik Vuye heeft perfect aangetoond dat elke gezette stap meer vergrendeling heeft veroorzaakt.”
“Bovendien is De Wever een onafhankelijkheidsverklaring pas beginnen wegzetten als chaos en revolutie, sinds hij zelf met het confederalisme bezig is. Dat hij zijn eigen Vlaams-nationale principes contamineert door die vreselijke associatie met chaos en revolutie, kon ik nog begrijpen omwille van zijn machtshonger. Maar dat hij daarmee de bodem heeft geslagen uit iets dat we dertig jaar lang hebben en hadden opgebouwd, zal ik hem altijd blijven verwijten.”
Is Vlaamse onafhankelijkheid voor u een tussenstap richting Groot-Nederland?
“Ik heb mijn kritiek op de Europese Unie, maar ik ben geen bekrompen mens. Ik weet dat het meest evidente grotere verband een samenwerking met Nederland is. Historisch gezien zijn we bij het ontstaan van België geflurkt en in de verkeerde staat terechtgekomen. We waren te lomp en te arm om er iets aan te doen en bovendien waren we katholiek. Destijds een belangrijk element, dat door de secularisering van de samenleving volledig is weggevallen.”
U eindigt uw boek met de woorden: “Vrijheid lonkt. En ze ligt voor het grijpen.” Heeft u dat geloof écht?
“Het moet, het kan en het is niet zo heel ingewikkeld. Alleen moet er een juiste instelling zijn, een duidelijk besef dat we de mogelijkheid hebben om dat nieuwe momentum om te bouwen tot een toekomst voor Vlaanderen. Ik heb verwezen naar de Vlaamse dichter Paul Van Ostaijen: ‘De kano drijft naar de zee.’ Dat is onvermijdelijk. De vraag is alleen of wij dat proberen uit te stellen, of het momentum nemen.”
“Als Vlaming dragen wij buitenproportioneel veel af aan de federale sociale zekerheid. Er is maar één ziekenkas die met ons geld ook een Vlaamse koers vaart. Dat, én de puike dienstverlening, zijn voor elke Vlaams-nationalist twee goede redenen om aan te sluiten bij het VNZ.”
Hilde Roosens, directeur VVB
Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 www.vnz.be
Voor een Vlaamse sociale zekerheid!
Bij het ontstaan van België zijn we in een verkeerde staat terechtgekomen, en we waren te lomp en te arm om er iets aan te doen
Verslagenheid in de Nederlandse juridische wereld en ver daarbuiten. Inez Weski, een van ’s lands meest hoog aangeschreven strafpleiters, is vrijdag gearresteerd door de Nationale Politie en het Openbaar Ministerie (OM). Zij wordt verdacht van deelname aan een criminele organisatie. Ze blijft nog minstens twee weken vastzitten. Zijn zelfs de beste advocaten niet langer bestand tegen de druk die door de onderwereld op hen wordt uitgeoefend?
We vertellen weinig nieuws wanneer we zeggen dat criminelen steeds vaker doordringen tot de bovenwereld. Met name druggerelateerde bendes zijn doorheen de tijd bijzonder machtig geworden in een ‘narcostaat’ als Nederland. Lees er de werken van onderzoeksjournalist Teun Voeten maar op na. De toenemende hoeveelheid aanslagen (met granaten) in Antwerpen toont aan dat ook in ons land de zogenaamde ‘mocromaffia’ meer dan een voet aan de grond heeft gekregen.
Drie moorden
rondom kroongetuige
Het Marengo-proces is een van de grootste strafprocessen in Nederland. Zeventien beklaagden, verdacht van grootschalige drugshandel, witwassen en een resem liquidaties, staan er terecht. Sinds de zaak begon, werden de broer van de kroongetuige, de advocaat van de kroongetuige en de vertrouwenspersoon van de kroongetuige - de bekende misdaadverslaggever Peter R. de Vries - stuk voor stuk vermoord. De grote hoofdverdachte in het Marengo-proces is Ridouan Taghi, die eind 2019 werd opgepakt in Dubai. Taghi wordt juridisch bijgestaan door onder andere Inez Weski (1955). De in Rotterdam geboren strafpleiter wordt algeheel beschouwd als een van de meest getalenteerde in haar vakgebied. In België stond zij eerder de beruchte familie Aquino bij. Een tiental jaar geleden werd ze door de jongerenpartij van de VVD verkozen tot ‘Liberaal van het jaar’, voor haar strijd tegen het verval van de rechtsstaat. Zo verzette Weski zich lange tijd tegen het op grote schaal afluisteren van burgers die verdacht worden van een
FRANKRIJK
misdrijf. Het is nu uitgerekend door het kraken van telefoons en mogelijke telefoontaps dat Weski in de problemen is gekomen.
Het Openbaar Ministerie had al geruime tijd een vermoeden dat Ridouan Taghi vanuit de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught contact heeft met de buitenwereld. Boodschappen zouden als het ware naar buiten worden gesmokkeld. Communicatie tussen Taghi en een van zijn andere raadsmannen, zijn neef Youssef, werd eerder afgeluisterd. Daaruit bleek dat Youssef dienst deed als schakel tussen Taghi en de buitenwereld, zo oordeelde de rechtbank. Begin dit jaar werd Youssef tot vijf en een half jaar cel veroordeeld.
Inez Weski werd vorige vrijdag gearresteerd. Via ontcijferde berichten van telefoons zou zijn gebleken dat de advocate mogelijk informatie van haar cliënt doorspeelde naar anderen. Op basis van veel eerder onderschepte communicatie bestond dat vermoeden overigens al langer. Enkele maanden geleden schreven wij al over het eigenaardige verhaal dat de ronde deed, waarbij een balpen uit de gevangenis van Vught zou zijn gesmokkeld, die in feite een USB-stick zou zijn. Kwatongen wezen in september 2022 al in de richting van Weski. Zij reageerde toen geschokt op de beschuldiging die geuit werd door André Seebregts, advocaat van Youssef Taghi.
De officiële aanklacht tegen Weski is niet mals. Zij wordt er nu dus van verdacht lid te zijn van een criminele organisatie. Terwijl de advocatuur bekomt van het nieuws, reizen er ook heel wat vragen. Het
Chinese ambassadeur in Frankrijk zorgt voor ophef
Ambassadeur Lu Shaye heeft de voorbije zondag voor een stevige diplomatieke rel gezorgd. Hij gaf aan dat wat China betreft, landen van de voormalige Sovjet-Unie geen soevereine landen zijn. Hij geeft daarmee Chinese instemming voor Russisch imperialisme en mogelijk ook voor een Chinese annexatie van gebieden in Centraal-Azië die vroeger onder Chinees gezag vielen.
De Chinese ambassadeur werd naar zijn mening gevraagd over de status van de Krim, het schiereiland dat door Vladimir Poetin geannexeerd werd in 2014. Lu wees er op dat de Krim “eerst Russisch” was en trok vervolgens de status van alle post-Sovjetlanden in twijfel.
“Deze landen hebben geen feitelijke status in het internationaal recht, want er is geen internationaal akkoord dat hun soevereine status vorm geeft”, zo vertelde de diplomaat. Daarmee trok hij het bestaan in twijfel van elk land dat ooit deel uitmaakte van de Sovjet-Unie, dus ook van landen die nu bij de NAVO zitten en bij de EU, waarvan sommige een aanzienlijke Russische etnische minderheid hebben. Lu Shaye zet de deur open voor meer conflicten in landen zoals Estland, Letland en Litouwen. Landen in Centraal-Azië moeten al helemaal niet denken dat ze veel marge hebben.
De reacties op de uitlatingen van Lu Shaye waren snel en furieus. De Oekraïense ambassadeur in Frankrijk zei dat er geen ruimte was voor dubbelzinnigheid: “De Krim is Oekraïne. Het Sovjetrijk bestaat niet meer. Het verhaal gaat verder.” De Letse minister van Buitenlandse Zaken noemde de uitlatingen van de ambassadeur “volledig onaanvaardbaar”, en hij gaf aan van de Chinezen een rechtzetting van de uitspraken te verwachten.
Litouwen, dat eerder al de kant van Taiwan koos, voelde zich gesterkt in zijn keuze. “Als iemand zich nog steeds afvraagt waarom de Baltische staten China niet vertrouwen om ‘vrede in Oekraïne te bemiddelen’, is er hier nu een
Openbaar Ministerie heeft enerzijds het einde van het Marengo-proces niet afgewacht om de juriste te arresteren, maar anderzijds was Weski wel net klaar met haar pleidooien. Kan de zaak nog doorgaan, nu de advocate van de hoofdverdachte zelf vast zit? Is de dame met de intimiderende zwarte ogen zelf gezwicht voor de intimidatie van de maffia?
“Als je eenmaal in de klauwen zit van zo’n misdaadorganisatie, dan kom je er niet meer uit. En ik sluit niet uit dat dit bij Inez Weski ook het geval is geweest”, aldus misdaadverslaggever John van den Heuvel bij BNR Nieuwsradio. In 2020 zei Weski, toen haar tijdens het tv-programma ‘Zomergasten’ gevraagd werd of ze bijvoorbeeld nazi-kopstukken had kunnen verdedigen, het volgende: “Ik denk dat je alleen de zaken moet doen waarin je je vrij voelt om op een onafhankelijke manier iemand te kunnen verdedigen.”
Chinese ambassadeur die beweert dat de Krim Russisch is en dat de grenzen van onze landen geen wettelijke basis hebben”, reageerde de minister van Buitenlandse Zaken. De Estse minister van Buitenlandse Zaken sprak dan weer over een “valse en verkeerde interpretatie van de geschiedenis”. Hij verduidelijkte: “Baltische staten onder internationaal recht zijn soeverein sinds 1918, maar waren 50 jaar bezet.”
Josep Borell, de buitenlandvertegenwoordiger van de EU, noemde het eveneens “onaanvaardbaar dat de Chinese ambassadeur de soevereiniteit van landen die sinds ’91 onafhankelijk zijn in vraag stelt”. Diplomatisch voegde hij er nog aan toe dat de EU “enkel kan veronderstellen dat deze verklaringen niet de officiële lijn zijn”.
Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken zei “ontzet” te zijn door de opmerkingen van de Chinese ambassadeur en wees er op dat net de annexatie van de Krim in strijd is met het internationale recht. “Het handvest van de Verenigde Naties, gebaseerd op het principe van soevereiniteit en territoriale integriteit, verbiedt de verwerving van gebieden met geweld.”
Uitspraken Macron
De opmerkingen van de ambassadeur volgen op het driedaagse staatsbezoek van de Franse president Emmanuel Macron aan China, waarna hij Europa aanspoorde om “strategische autonomie” ten opzichte van de Verenigde Staten te bekomen en te voorkomen dat Europa betrokken raakt bij een conflict tussen de twee grootmachten over Taiwan, terwijl China daar steeds meer dreigt met geweld binnen te vallen. Dat zorgde eveneens voor erg boze reacties in Europa. Borell stelde, bij wijze van repliek, zelfs voor dat Europese landen oorlogsschepen zouden sturen naar Taiwan om China af te schrikken.
“Post-Sovjetlanden hebben geen feitelijke internationale status”
De discussie of de wereld een meer multipolaire vorm aanneemt door de opmars van China, is door de feiten achterhaald. Eerder moet men zich de vraag stellen welke rol Europa in deze nieuwe context kan en wil spelen. Het is een discussie die in Peking alvast niet meer gevoerd dient te worden.
De recente trip van de Franse president Macron naar China moest een welgekomen afwisseling zijn voor de binnenlandse moeilijkheden die hem maar blijven teisteren. Het is nu eenmaal een van zijn geliefkoosde bezigheden: op het internationale toneel flaneren, bij voorkeur in aanwezigheid van grote kleppers. En dus trok hij samen met Commissievoorzitster Von der Leyen naar het ‘rijk van het midden’, toen nog niet wetend dat hij na afloop heel wat kritiek over zich heen zou krijgen.
Blunders Macron
Tijdens een informeel moment liet hij zich tegenover enkele journalisten ontvallen dat Europa zich niet mocht laten meeslepen “in conflicten die niet de onze zijn”, net zoals hij het over “strategische autonomie” ten aanzien van de VS had. De opmerking was een duidelijke verwijzing naar Taiwan, net op een moment dat de Chinese militaire intimidatie er in alle hevigheid woedde. De uitspraak werd rechtgezet, maar zoals steeds in dergelijke omstandigheden was het kalf al verdronken. Er werd hem verweten het beeld van westerse verdeeldheid te hebben getoond aan de Chinezen.
Maar er was nog een andere vergissing, zij het dat die minder aandacht kreeg. Door de reis met de Commissievoorzitster te ondernemen, wou Macron Europese eenheid demonstreren, maar de planning en het protocol ondergroeven deze bedoeling. De ijdele Franse president stond erop uren met Xi te praten, waardoor de ontmoeting Xi-Von der Leyen maar een kort en mager beestje werd. Macrons discours strookte ook niet met de redelijke scherpe bewoording die Von der Leyen over Taiwan elders uitsprak. Tegen de zin van Xi en co in, maar de getoonde verdeeldheid was dan weer ‘gefundenes fressen’ voor de Chinezen.
Welke rol voor de EU?
Is men, los van deze blunders, niet wat te streng met betrekking tot de kern van het betoog van Macron? Het Amerikaanse diafragma bekijkt het wereldgebeuren graag bipolair, waarbij een eensgezind Westen zich ten opzichte van China profileert. Maar strookt dat wel met de feiten? In een recente nota stelt professor Sven Biscop, verbonden aan onder meer het Egmont Instituut, alvast van niet. Hij verwijst naar ‘The Rise and Fall of the Great Powers’, het standaardwerk van Paul Kennedy. Die ziet de basis van de huidige multipolariteit in de jaren
zeventig, decennia voor de Chinese ontwikkeling begon.
Een dergelijke multipolaire context waarin mogendheden samenwerken of in competitie treden in een steeds wijzigende constellatie, is de normale toestand in internationale relaties. Het is niet zomaar iets waarvoor men kiest, of niet. Een cruciale vraag die hem bezighoudt, is welke plaats de EU hierin kan spelen. Moet de EU trachten tot een heuse machtspool uit te groeien, vergelijkbaar met China of de VS? Of zich eerder met de VS op één lijn trachten op te stellen? Het is een debat op zich.
De discussie waar Biscop het over heeft, lijkt in China alvast niet aan de orde te zijn. De voorbije weken werden gekenmerkt door een bijzonder actieve diplomatie van Xi. Interessanter dan het wat melige bezoek van Joe Biden aan Ierland, was de ontmoeting op datzelfde ogenblik tussen Xi en zijn Braziliaanse evenknie Lula. De verklaringen na afloop klonken voor Peking als muziek in de oren. Lula stelde samen te werken met China om “de wereldpolitiek in balans te brengen”. Tegelijkertijd verweet hij de Amerikanen de oorlog in Oekraïne te “intensifiëren”. En nog eentje: “Elke dag vraag ik me af waarom landen verplicht worden handel te drijven in Amerikaanse dollars.”
Xi ontmoette in minder dan één maand een half dozijn staatshoofden. En steeds met een identieke onderliggende boodschap: China is voor vrede en handel, het Westen - en in het bijzonder de Amerikanen - voor oorlog en sancties. Xi laat geen kans liggen het conflict in Oekraine vooral als een westers probleem te bestempelen. De rest van de wereld ondergaat vooral de economische repercussies. Geslepen speelt hij in op het sentiment dat in vele landen heerst, met name in landen als India dat net als China en Brazilië gewoonweg handelsrelaties met Rusland heeft behouden.
“Europa denkt dat zijn problemen die van de wereld zijn, maar dat de problemen van de wereld niet de Europese zijn”, verklaarde de Indiase minister van Buitenlandse Zaken Jaishankar een poos geleden. De uitspraak is inmiddels al suf geciteerd, maar vertolkt het sentiment op veel plaatsen waar Xi behendig op inspeelt.
MICHAËL VANDAMME
De recente staatsgreep in Soedan werd gepleegd door eenheden van de RSF (Rapid Support Forces), die in 2013 zijn voortgekomen uit de Janjaweed-militie van de toenmalige dictator, Omar al-Bashir, een fundamentalistische moslim.
Deze Janjaweed waren tussen 2003 en 2020 verantwoordelijk voor de genocide tegen de niet-Arabische (maar ook islamitische) minderheden in Darfoer. Daarbij werden tussen 2003 en 2020 waarschijnlijk zo’n 400.000 mensen vermoord. Miljoenen mensen werden gefolterd, verkracht en/of uit hun dorpen verdreven. Dat die militie onder de naam RSF gewoon bleef voortbestaan, en zelfs gedeeltelijk werd geïntegreerd in het geregelde Soedanese leger, spreekt natuurlijk boekdelen. Stel u voor dat de Einsatzgruppen die honderdduizenden Joden hebben vermoord in Rusland en Oekraïne later gewoon in de Bundeswehr waren opgenomen… Het zegt iets over het gehalte van de ‘democratisering’ en de ‘overgang naar een civiel bestuur’ in veel Afrikaanse landen.
Tweede genocide
Overigens, Darfoer was de tweede genocide die door fundamentalistische dictators in Soedan werd gepleegd. De eerste was de uitroeiingsoorlog die de opeenvolgende Soedanese regeringen voerden tegen de christelijke en animistische zwarte bevolkingsgroepen in Zuid-Soedan. Daarbij vielen werden tussen 1983 en 2005 minstens twee miljoen doden als gevolg van moord en uithongering door het vernietigen van de oogsten. Er ontstond ook een levendige handel in zwarte slaven. Intussen is Zuid-Soedan een onafhankelijke staat geworden en een ‘failed state’, even dictatoriaal en wreed als zovele andere landen in Sub-Saharaans Afrika. Merk op dat de ‘echte’ islamitische Soedanezen uit het noorden naast Afrikaanse ook Arabische voorvaderen hebben. Zij voelen zich daarom raciaal zéér superieur.
In april 2019, na massale manifestaties tegen de regering, nam de RSF samen met het geregelde leger deel aan een staatsgreep tegen president al-Bashir, nochtans hun vroegere meester. Dat geregelde leger had overigens met groot enthousiasme deelgenomen aan de genocide in het zuiden. Er zijn geen helden in dit verhaal, alleen schurken die elkaar de strot afbijten.
Na een periode van chaos en wederzijdse moordpartijen leidde dat tot de vorming van een zogezegd prodemocratische burgerregering waarbij de massamoordenaars van het leger én de RSF nog altijd de feitelijke macht in handen hadden. De volgende coup, in 2020, veranderde daaraan in wezen niets, behalve dat de façades van ‘democratie’ en ‘burgerlijk bestuur’ wat meer in de verf werden gezet.
Dat ‘burgerlijk bestuur’ lijkt misschien een vooruitgang in vergelijking met de militaire regimes van tevoren, maar…. vele van
die ‘burgerlijke’ gezagsdragers ware oudgedienden van al-Bashirs leger. Tot zijn essentie teruggebracht, was de recente coup die begon op 15 april een poging van de RSF om alle macht naar zich toe trekken. Er is hevig gevochten, vooral in Darfoer en de hoofdstad Khartoum, maar de uitkomst is nog onzeker. Net zoals de rol van Rusland hier onduidelijk is. Beide groepen - het geregelde leger en RSF - hadden tot nog toe broederlijk met de Russen samengewerkt.
Samenwerking met Rusland
Generaal Mohamed Hamdan Dagalo, de bevelhebber van de RSF, kreeg militaire training van de Russen. Zowel Dagalo als zijn rivaal generaal al-Burhan werkten sinds 2014 nauw samen met Rusland. Kort na de Russische inval in Oekraïne werd onder hun toeziend oog een grote transfer van Soedanees goud naar Rusland georganiseerd. De Wagner-groep had eerder al dank zij Dagalo grote Soedanese concessies voor de ontginning van goud in handen gekregen. Daarmee kon Poetin de gevolgen van de westerse sancties omzeilen en zijn oorlog in Oekraïne financieren. Voor Soedan, een belangrijk goudproducent, was dat een verschrikkelijke financiële aderlating. Maar de generaals zelf werden er natuurlijk wel beter van. In ruil kregen ze allebei ook Russische militaire en politieke steun om de massale civiele onrust en de groeiende prodemocratiebeweging in de kiem te smoren.
PAUL BÄUMER‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries
Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com
Auteur Harry De Paepe is misschien wel Vlaanderens bekendste anglofiel. De Paepe treedt vaak op voor tv en radio als kenner van de Britse politiek en cultuur. Zijn nieuwste boeken zijn ‘God Save King Charles!’ en ‘Kroon en scepter’. In het eerste vertelt De Paepe de geschiedenis van koningen
Charles I, II en III, en in
e evenementen van het ‘kroningsweekend’ vinden plaats van zaterdag 6 mei tot en met maandag 8 mei. Veel controverse verwacht De Paepe niet, ook niet rond het duo Harry en Meghan, maar interessant vindt hij “de Britse republikeinen die luider dan ooit zullen manifesteren tegen de monarchie”. “Dat zullen geen massamanifestaties zijn, maar ze zullen duidelijk aanwezig zijn en dat is opmerkelijk”, verduidelijkt De Paepe.
“Voor de allereerste keer zal er tijdens de kroning een verwijzing zijn naar andere godsdiensten dan de christelijke”
Wat maakt de Britse kroningsceremonie speciaal?
“In heel Europa zijn we dat een beetje kwijtgespeeld, maar in het VK heb je nog echt het ritueel van een kroning van een gezalfde koning, zoals het ontstaan is in de middeleeuwen. Die traditie gaat terug tot de tiende eeuw. In 973 heb je de intussen heilige bisschop Dunstan die koning Edgar de Vredevolle kroont. Het is die ceremonie die zich tot vandaag herhaalt en dus ook met verwijzing naar dezelfde Bijbelteksten enzovoort. Dunstan had zijn lessen getrokken uit zijn bezoeken aan het continent, onder andere in Gent. Hij leert de kroningsceremonie van de Karolingers kennen en die kennis past hij daarna toe in Engeland. We zien dus op zich een vroegmiddeleeuws ritueel plaatsvinden in Londen, dat zich uiteraard door de eeuwen heen aangepast heeft. Maar de kern van het hele ritueel, namelijk de zalving, de proclamatie en de kroning, dateert uit de tiende eeuw.”
Hoe zit het eigenlijk met het religieuze aspect? In de 16de eeuw was er natuurlijk Hendrik VIII die de Anglicaanse Kerk opgericht had, terwijl tot dan het katholicisme heerste.
“Wel, dat is ook door de eeuwen heen enorm geëvolueerd. Laten we zeggen dat er uiteindelijk, nu vandaag, een soort van compromis bestaat waarbij de variant van het anglicanisme die we zien eigenlijk zeer katholiek is. Het koninklijke anglicanisme is zeer nauw verwant met het katholieke aspect, vandaar de kazuifels bijvoorbeeld en de pracht en de praal. Maar het is wel officieel ‘the true protestant religion’ en Charles III zal wel moeten zweren dat hij daarvan de verdediger zal zijn. ‘Defender of the faith’ is trouwens een titel die Hendrik VIII kreeg van de paus omdat hij een verweerschrift had geschreven tegen het protestantisme (lacht).”
“Interessant is dat er nu voor de allereerste keer ergens een verwijzing zal zijn naar andere godsdiensten dan de christelijke. Charles als kroonprins had al duidelijk gesteld dat er nu ook andere godsdiensten zijn in het Britse koninkrijk en dat hij zich wil opstellen als
beschermheer daarvan. Dus er zal nu ergens een moment zijn waarbij die andere godsdiensten een kleine rol krijgen in de hele ceremonie. Dus op dat vlak wordt dat ook weer in die lange geschiedenis een vernieuwing om vast te stellen.”
De ondertitel van het boek is ‘Pracht, praal en het dolste van de Engelse kroningen’. Wat zijn voorbeelden van ‘dolle’ momenten?
“Koningen die in slaap vielen tijdens het ritueel, koningen die constant flauwvielen omdat zij zodanig strak omgord waren, en bovendien zwaarlijvig waren, een koning die van een vrouw getrokken is toen hij pas gekroond was, kronen die afgenomen werden en weer opgezet… Allemaal vreemde situaties, vandaar ‘het dolste’ (lacht).”
Bij Charles III zal dat allemaal wel niet gebeuren (lacht), hoewel ‘Charles’ wel nogal een onfortuinlijke koningsnaam blijkt te zijn in de Britse geschiedenis.
“Rond de naam Charles hangt veel conflict en eigenlijk enkele van de bloedigste gebeurtenissen uit de Britse geschiedenis op het eiland zelf”
Waarom juist?
“Ja, de eerste Charles werd onthoofd. Dat is natuurlijk niet bepaald iets om vrolijk van te worden (lacht). Charles II is dan weer op de vlucht moeten slaan. Hij werd als vluchteling verbannen, naar de Lage Landen trouwens. Daar heeft hij lang als een schooier geleefd, maar uiteindelijk heeft Charles II de monarchie wel kunnen herstellen. Hij liet wel geen (officieel) nageslacht achter, waardoor er weer conflicten ontstonden. Rond de naam Charles hangt veel conflict. In feite hangen enkele van de bloedigste gebeurtenissen uit de Britse geschiedenis - op het eiland zelf dan - rond die koningsnaam Charles.”
U schrijft dat Charles III “een echte Charles” is. Nomen est omen? Wat gaan we nog meemaken met hem?
“Hij is 70 jaar kroonprins geweest en doorheen al die jaren is er toch wel veel bezorgdheid geuit over Charles als koning omdat men veel te veel weet over hem. Controverse hangt rond Charles III zoals bij zijn naamgenoot-voorgangers. In een moderne monarchie, en zeker in de 21ste eeuw, is het eigenlijk niet gezond dat we weten wat de opinie is van een koning. Dat is ook de last van de monarchie vandaag. Enerzijds verwacht iedereen dat een koning ‘van de wereld is’, maar je mag niets over die wereld zeggen. Anderzijds weten we ook te veel over het privéleven van Charles.”
“De monarchie sinds de 19de eeuw modelleert zich immers als hét modelgezin. Daarvóór niet en Charles II is daarvan een perfect voorbeeld trouwens. Hij had talloze maîtresses en iedereen wist ervan. Maar iedereen vond dat oké, want een koning moest een beetje
“Charles III gelooft niet dat hij door God als absolute koning op de troon geplaatst is, maar is wel overtuigd dat hij een uitzonderlijke rol heeft in de samenleving”
een alfamannetje zijn. En hoe meer maîtresses, hoe beter. Sinds de 19de eeuw is dat helemaal gekeerd. Je moet het modelgezin uitstralen. En ja, je kan niet van Charles III beweren dat hij een ‘modelvader’ of een ‘modelgezin’ uitstraalt.”
Wat verwacht jij van hem als koning?
“Hij heeft de moeilijke taak enerzijds een overgangsfiguur te zijn, maar anderzijds wel een instituut in de 21ste eeuw te brengen. Hoe veel lof er ook is voor Elizabeth II, zij was een echt product van haar generatie. Die waren opgevoed met het idee van geen emoties hebben, afstandelijkheid. Dat was een totaal andere manier van denken, maar dat is van de 20ste eeuw. We leven nu eenmaal echt in een tijd waarbij het emotionele hoogtij viert als we kijken naar van alles en nog wat. En je moet dan die monarchie in de 21ste eeuw brengen. De last van die taak rust nu op de schouders van een man van 74 jaar, van wie je weet dat hij niet lang koning zal zijn. Dus hij is een overgangsfiguur die de monarchie moet klaarstomen voor de 21ste eeuw en dat wordt een serieuze uitdaging.”
“Gaat hij dat goed doen? Dat weet ik nog niet. Zal hij een ramp zijn, zoals men nu heel vaak voorspeld heeft? Dat denk ik niet. Dat is het voordeel van zijn leeftijd. Op dat vlak denk ik nogal ouderwets, op verschillende vlakken eigenlijk, maar ik ga ervan uit dat iemand met zoveel levenservaring wel wijs zal zijn. En hij zal z’n mond kunnen houden, denk ik, waarvoor men zo bang was.”
STIJN DERUDDER
“Ik vind het wel mooi om naar te kijken, maar eerlijk gezegd vind ik het ook soms nogal saai. Eigenlijk hebben die mensen, los van persoonlijk ongeluk dat iedereen kan treffen trouwens, een vrij saai leven. Dat is niet het leven zoals dat van een Charles I of II, die mannen hebben nogal een leven gehad. Dan denk je: ‘Jongens, wat hebben die allemaal meegemaakt!’ (lacht). Kijk naar Charles III, die heeft een vrij saai leven. We kijken naar een tv-reeks die uiteindelijk weinig schokkende dingen vertelt, als we eerlijk zijn. De Britse koninklijke familie zelf doet in feite weinig schokkende dingen, hé.” Maar, je vertelt ook dat we eigenlijk weinig weten, en zéker niet alles, van de Britse koninklijke familie, dus wie weet leiden ze toch wel een interessanter leven dan we zouden denken…
“(lacht) Ja, stel je voor, wie weet (lacht). Dat kan goed zijn, dat is waar, dat is mogelijk.”
Bepaalde feestjes of zo…
“Ja, goed mogelijk (lacht). Het interessantste is eigenlijk weinig aan bod gekomen. Prins Philip heeft als militair wel interessante dingen meegemaakt, hé. Dingen waarover je een film zou kunnen maken (lacht). Maar dat komt dan niet aan bod in de reeks…”
Op 15 april is het WK-Snooker begonnen. In Sheffield maken de beste spelers op de planeet uit wie precies nummer 1 is. Ook onze landgenoot Luca Brecel is van de partij en hij speelde er al zeer knappe wedstrijden.
Brecel is intussen 28 jaar en benadert steeds meer de top van het snooker. Zo won hij in 2022 de Championship League en de Scottish Open. Een echt toptoernooi moet hij wel nog winnen. Op het moment dat we dit schrijven, versloeg hij wel al Mark Williams op het WK, een drievoudig wereldkampioen en drievoudig nummer 1 in de wereld.
Het WK, officieel het Cazoo World Snooker Championship, is het meest prestigieuze toernooi in de sport en wordt georganiseerd sinds 1927. Elk jaar organiseerde men een wereldkampioenschap, uitgezonderd tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Theater en tv
De sport kende een stevige achteruitgang en in 1952 deden er amper 2 spelers mee aan het wereldkampioenschap. Het werd vervangen door een nieuw soort toernooi, maar in 1957 gaf men ook daar de brui aan. Pas in 1964 kwam er een nieuwe serieuze poging met het World Snooker Championship, een jaarlijks toernooi dat werkte met knock-out. In 1967 lanceerde de BBC kleurentelevisiedienst en gaf David Attenborough, nu bekend omwille van zijn natuurdocumentaires maar toen ‘controller’ van BBC2 en directeur programmatie, opdracht om het snooker uit te zenden. De felgekleurde ballen waren ideaal om het potentieel van de diensten aan te tonen. De serie werd een kijkcijfersucces en was een tijdlang de op één na populairste show op BBC2 na Morecambe en Wise.
In 1977 vond het WK voor het eerst plaats in het Crucible Theatre, waar het nooit meer vertrok. De theaterzaal is wereldberoemd en het podium is te bezichtigen langs drie zijden, waardoor toeschouwers nooit verder dan 20 meter van de actie zitten. In de podiumkunsten zorgt dat voor een speciale ervaring, maar ook in de sport, waar men over de schouders van de spelers mee kan kijken is dat uniek. Uiterlijk is het gebouw niet erg bijzonder, maar de sfeer in het auditorium vind je nergens anders terug. De locatie heeft ook kampioenschappen van andere binnensporten georganiseerd, zoals tafeltennis en squash.
Sinds de jaren ’70 is snooker mainstream in het VK en worden de grote toernooien op televisie uitge-
De laatste speeldag van de klassieke competitieformule moest nog over enkele plaatsen beslissen. Die leken in feite zo goed als zeker, maar dat was buiten de voetbalgoden gerekend.
zonden. In 1985 keken bijna 20 miljoen mensen naar de WK-finale, een record bij BBC2 voor een uitzending na middernacht, dat tot op vandaag standhoudt. Het was op dat moment ook de meest bekeken sportwedstrijd ooit.
Met de groei van het snooker kwam er ook een afhankelijkheid van tabaksreclame, die abrupt ophield met het verbod daarop begin jaren 2000. In die periode kende het snooker een achteruitgang qua populariteit, maar een professionalisering, groter prijzengeld en aanpassing van de toernooien om ze meer geschikt te maken voor televisie-uitzendingen zorgden voor beterschap.
Andere veranderingen in de loop der tijd waren niet-Britse scheidsrechters, vrouwelijke scheidsrechters en meer Aziatische spelers, waar het snooker ook populair is.
Ronnie the Rocket
Het is het 47ste opeenvolgende jaar dat het toernooi in de Crucible wordt gehouden en het 55ste opeenvolgende jaar dat het wereldkampioenschap wordt betwist via het moderne knock-outformaat. Stephen Hendry en Ronnie O’Sullivan zijn de meest succesvolle deelnemers aan het World Snooker Championship in de moderne tijd, met elk zeven keer de titel. O’Sullivan is de titelverdediger en doet voor de 31ste keer mee, een record. Hij was de tegenstander van Brecel vorige dinsdag.
De Londenaar wordt alom erkend als een van de meest getalenteerde spelers in de geschiedenis van de sport. Hij heeft ook een record van zeven Masters en een record van zeven UK Championship-titels gewonnen voor een totaal van 21 zogenaamde Triple Crown-titels, de drie langstlopende en meest prestigieuze toernooien van de sport. O’Sullivan is meerdere keren nummer 1 van de wereld geweest, vandaag is hij dat opnieuw en dus is hij een van de topfavorieten om te winnen. De winnaar van het WK ontvangt £ 500.000 uit een totale prijzenpot van £ 2.395.000. De nummer 2 krijgt £ 200.000 en de halve finalisten £ 100.000.
Club Brugge leek alvast het licht te hebben gezien. Club stond in de stand dan wel gelijk met Gent, de Buffalo’s hadden het voordeel dankzij de onderlinge duels. Blauw-zwart moest dus winnen. Dat deden ze, en hoe. Eupen werd met huid en haar opgepeuzeld en na 90 minuten stond het 7-0. Het werd een gala-avond.
In principe zou dat niet veel hebben mogen uitmaken, want Gent mocht het in eigen huis opnemen tegen een reeds gedegradeerd Oostende. Een veel makkelijkere brok kan je je niet inbeelden, maar toch verslikte Gent zich. Dodelijk. De eerste helft was ondermaats en de beste kansen waren voor de kustboys. Vanhaezebrouck kon het niet meer aanzien en voerde vier wissels in één keer uit toen Oostende een verdiende goal maakte. Gent kon nog gelijkmaken, maar nadien stokte de motor. Een kwartier voor het einde viel Depoitre zelf uit en waren de wissels bij Gent opgebruikt. Oostende duwde het mes diep in de wonde en scoorde zelfs nog de 1-2. Gent dondert zo uit de top 4 en moet ‘Europe play-offs’ spelen tegen de middenmoot van de competitie. Een welverdiend fluitconcert was hun deel. De voorbije week was dus een absolute horrorweek voor Gent, dat ook al Europees werd uitgeschakeld.
Over horror gesproken, Anderlecht kent zowat het slechtste seizoen in zijn bestaan en ook hier moest de kelk leeg tot op de bodem. KV Mechelen, de 13de in de stand en in feite een ploeg die enkel maar leeft voor de bekerwedstrijd van 30 april, bleek een maatje te groot voor RSCA. Het seizoen zit er voordat april gepasseerd is nu al helemaal op voor Anderlecht, want het strandt op een beschamende 11e plaats, ingehaald door OHL. De harde kern kon het niet verkroppen en bestormde de gebouwen. Het laatste ticket voor de strijd om het Europees voetbal ging naar Cercle, dat Waregem tot degradatie veroordeelde. Leider Genk speelde nog gelijk en verloor zo dure punten. Union kon een achterstand omkeren tot winst. Wie zondag wilde volgen, had gewoon ogen te weinig.
Het was lang uitkijken naar het Belgische debuut van Evenepoel dit jaar. Hij won eerder al de UAE-tour, maar deed niet mee aan de voorjaarsklassiekers. In Luik toonde hij waar hij staat: helemaal vooraan.
De regenboogtrui van Soudal-Quick Step was een van de topfavorieten om de koers voor het tweede jaar op rij te winnen. Wielerliefhebbers hebben lang uitgekeken naar de titanenstrijd tussen Evenepoel en dé man van het voorjaar, Tadej Pogacar. Pech besliste daar echter anders over. Na een dikke 84 kilometer kwam die lelijk ten val en liep hij breuken op aan zijn hand en pols.
Exit Pogacar dus, die zelfs een operatie moest ondergaan in het ziekenhuis. Soudal-Quick Step deed vervolgens wat het moest doen. Alaphilippe, Vervaeke en Van Wilder legden de pees erop en elke outsider die dacht een schijn van een kans te maken, was eraan voor de moeite.
Op 200 meter van de top van La Redoute zette een beresterke Evenepoel aan. Pidcock probeerde nog aan te klampen, maar dat leverde hem slechts korte tijd een beter zicht op de rug van de ontketende Aalstenaar. De Engelsman zou wel nog tweede worden. Evenepoel reed op z’n eentje naar de eindstreep en zijn voorsprong werd alleen maar groter. Het was een ware triomftocht. “Het was een zware koers door de kou en de regen de laatste uren”, zei Evenepoel na afloop van de wedstrijd voor de camera’s. Hij wees op de gevaarlijke gladheid en, uiteraard, het voorbereidende werk van de ploeg. Maar lang zal hij niet kunnen nagenieten. Op 6 mei begint de Giro d’Italia en ook daar is de ambitie torenhoog, maar verre van misplaatst.
De kans is groot dat u de volgende zin al eens gelezen, gehoord of gedacht hebt: het impressionisme en de daaropvolgende abstractere kunststromingen waren een reactie op de donkere, grauwe machinewereld van de industriële revolutie. Maar klopt dat ook? Of ontstond die kunststroming net dankzij de revolutionaire technologieën van de 19de eeuw?
den de impressionisten datgene wat fotografie (dacht men toen) niet kon, namelijk inzetten op de subjectiviteit van de eigen waarneming en kleur.
Revolutionaire technologieën
Zonder fotografie geen impressionisme dus. Maar er waren nog andere revolutionaire technologieën die mee aan de wieg stonden van de kunststroming. Tot en met de 19de eeuw werkten schilders hoofdzakelijk binnenskamers in de studio, met behulp van verf die ze zelf mengden op basis van natuurlijke ingrediënten - niet erg praktisch dus. Na de industriële revolutie geraakte nieuwe synthetische verfsoorten in tinnen tubes in zwang. Ideaal om ‘en plein air’ mee te schilderen dus.
De boerenbuiten was voor kunstenaars, die toch hoofzakelijk stadsmensen zijn, aanvankelijk moeilijk te bereiken. Dankzij de uitvinding van spoorwegen kwam daar verandering. Voor een reis naar het platteland was men vaak een halve tot een hele dag kwijt (en dan had men het beste licht gemist). Nu nam een reis luttele uurtjes, of minder, in beslag.
Stadsleven
Wie een beetje vertrouwd is met de impressionisten weet dat ze lang niet allemaal afkerig waren van de stad. Meer nog, enkele van de bekendste impressionistische werken gaan net over het ‘boomende’ stadsleven in de Parijs. Denk aan ‘Bal du moulin de la Galette’ van Renoir, ça bouge! Toch is het idee van een tegenstelling tussen stad/industrie en impressionisme zich op een of andere manier in onze publieke verbeelding gaan nestelen.
Kunst is informatie en de industriële revolutie was mede dankzij de uitvinding van de fotografie ook een informatierevolutie. In plaats van de kunst te vernietigen, zorgde die uitvinding ervoor dat het idee van kunst een nieuwe invulling kreeg en naar nieuwe hoogten getild werd.
Eeuwenlang, tot en met de 19de eeuw, was schilderkunst vooral een ambachtelijk gegeven. Wat door veel mensen als ‘realisme’ beschouwd zou worden, zette de toon. Hoewel die term natuurlijk ook enige nuance verdient - hoe ‘realistisch’ kan het afbeelden van mythologie, religieuze taferelen en een geïdealiseerde en verbeelde werkelijkheid immers echt zijn? Dat streven naar het weergeven van de ‘werkelijkheid’ culmineerde in de kunststroming die zij naam aan de term ontleende: het 19de-eeuwse realisme. In de vroege tweede helft van de 19de eeuw kwam een groepje Franse kunstenaars, onder wie Claude Monet en Pierre-Auguste Renoir, in verzet tegen het ‘realistische keurslijf’ van de toonaangevende Franse Académie des Beaux-Arts. De buitenlucht, kleur en licht kwamen centraal te staan. Men probeerde geen fotokopie van de ‘werkelijkheid’ te maken, maar gaf de eigen ‘indruk’ van die werkelijkheid weer. Het impressionisme (aanvankelijk een geuzennaam) was geboren - en daarmee ook de moderne
opvatting van wat een kunstenaar is. Net als de eerdere romantiek voelen heel wat uitingen van het impressionisme instinctief aan als een reactie op de industriële revolutie en de opkomst van de grootstad. Uit tal van impressionistische kunstwerken spreekt een hunkering naar de buitenlucht, de natuur en het boerenbestaan.
Fotografie
De stroming was volgens heel wat kunstwetenschappers en -historici een reactie op één uitvinding in het bijzonder: de fotografie. De realistische kunststroming die werd uitgedragen door de Franse Académie kwam aanvankelijk tegemoet aan de opkomst en populariteit van foto’s. Schilderkunst ging als het ware wedijveren met fotografie.
Het Engels gezegde gaat: ‘You can’t beat someone at his own game.’ Schilderijen konden moeilijk het realisme (en de snelheid en efficiëntie) van foto’s evenaren. Daarop de-
Ook vandaag zitten we dankzij de grote sprongen op het gebied van artificiële intelligentie midden in een informatierevolutie. Hoe zullen kunstenaars hierop reageren? Krijgen we een revolutie in de kunst die te vergelijken valt met die van het impressionisme? De toekomst zal het uitwijzen.
Een van de, misschien wel de belangrijkste, gebeurtenis in onze vaderlandse geschiedenis is de scheuring der Nederlanden. In de populaire verbeelding ging Nederland zijn ‘Gouden Eeuw’ tegemoet, terwijl Vlaanderen achterbleef en verkommerde. Johan Verberckmoes nuanceert de Vlaamse kant van dat verhaal.
Verberckmoes is cultuurhistoricus aan de KU Leuven en doceert cultuurgeschiedenis van de nieuwe tijd (16de tot de 18de eeuw) en geschiedenis van interculturele contacten. In zijn vakgebied stootte hij op veel getuigenissen die aantonen dat Vlaanderen geen afgelegen gehucht werd, maar integendeel als onderdeel van de universele Spaans-Habsburgse monarchie deel uitmaakte van de beginfase van het globalisme.
Nederland verkende en veroverde misschien stukken van de wereld op eigen kracht, Vlaanderen maakte evenzeer deel uit van het verhaal van de globalisering. Niet op eigen kracht, maar als onderdeel van een groot imperium. Dankzij de koloniale rijken van Spanje en Portugal, die in die tijd zelfs even onder dezelfde kroon vielen, kwamen verschillende Vlamingen in de meest exotische plekken op aarde terecht. Daar schreven ze boeiende verhalen over en Verbeckmoes brengt die verhalen tot bij de moderne lezer.
Het Spaans-Habsburgse Rijk blijkt voor veel individuele Vlamingen een springplank te zijn geweest om de wereld te ontdekken. Ook wij waren toen al wereldburgers. Inwoners van de Zuidelijke Nederlanden maakten allerlei avonturen mee. Sommigen werden slaaf in Afrika, andere tolken in het Ottomaanse Rijk en nog anderen gingen aan de slag in de Braziliaanse jungle of in de wereld van de Indische diamantwinning. Ze brachten verhalen mee van hoe mensen op andere continenten leefden en naar de wereld keken.
Spiegel
De contacten met de rest van de wereld zorgden voor kennis over andere volkeren en culturen, maar waren eveneens een spiegel voor de eigen cultuur. De avontuurlijke reizigers brachten wilde verhalen mee en die werden verslonden door het publiek. Plantijn had zijn werk. Vreemd genoeg lijkt dat grotendeels vergeten in ons collectieve geheugen, volgens de auteur omwille van de politieke culturele en geografische afstand tussen Vlaanderen en Spanje.
Dat gat in het collectieve geheugen is erg jammer, want de periode blijkt een boeiende episode te zijn in ons verleden. ‘Flamencos’ stonden midden in de mondi alisering en drukkerijen in de Zuidelijke Nederlanden draaiden overuren om de ver halen hierover aan de man te brengen. Het publiek was ten zeerste geïnteresseerd hoe de wereld eruit zag in Afrika, Amerika en Azië. Omgekeerd kwamen er zelfs af en toe mensen van daar naar hier.
Breder plaatje
De auteur gaat hoofdstuk per hoofdstuk aan het werk en beschrijft via het leven van enkele individuen het bredere plaatje. Zo komt er een rijk beeld naar voren van de gebeurtenissen en omstandigheden, met bijhorende omkadering van de professor. Toch dient hierbij opgemerkt dat door het relatief beperkt aantal pagina’s het niet extreem diep gaat, zoals sommige geschiedkundige werken wel durven doen. Soms zou het hier echter mogen omdat er veel interessante hoeken aan de verhalen zijn.
Af en toe maakt de auteur ook enkele beschouwende opmerkingen die zelf aanleiding kunnen geven tot meer vragen, vooral de ietwat beschuldigende toon rond stereotypen en veralgemeningen vanuit de Vlaamse, christelijke wereld tegenover de
rest. Logische vragen rond mogelijke legitimiteit van de manier van denken. Desalniettemin is het een vlot geschreven, interessant en lezenswaardig werk over een deel van onze geschiedenis dat we niet genoeg kennen.
CARL DECONINCK
Johan Verberckmoes, ‘Wij Habsburgers - Een geschiedenis van onze globalisering 1500-1700’, Uitgeverij Houtekiet, 247 p., 24,99 euro, EAN 9789089249722
PIETER VAN BERKEL BOEK
Er beweegt nogal wat in het Antwerpse museumlandschap. Vorig najaar heropende het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen en vorige maand was het de beurt aan het gerenoveerde DIVA, het museum voor diamant, zilver en juwelen. Zopas keurde de Vlaamse regering een projectbudget voor de bouw van een nieuw M HKA goed en het Rubenshuis sloot begin dit jaar de deuren voor een totale renovatie.
Het M HKA (Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen) is een Vlaamse cultureel-erfgoedinstelling. Dat betekent dat de Vlaamse Gemeenschap eigenaar is van de infrastructuur en van het grootste deel van de collectie en dat van het museum verwacht wordt dat het ook internationaal uitblinkt. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat de huidige infrastructuur niet voldoet om die verwachtingen te kunnen inlossen. De stad Antwerpen en de Vlaamse regering beslisten eerder al om het M HKA op het Zuid te behouden, in een nieuwbouw die op de plaats komt van het Hof van Beroep. Hiervoor is nu een projectbudget van 130 miljoen euro voorzien. De Vlaamse regering zal in de loop van dit jaar een overheidsopdracht voor het aanstellen van een ontwerpteam
uitschrijven. De Vlaamse Bouwmeester begeleidt de procedure. Er wordt gestreefd naar architecturale topkwaliteit en men hoopt dat ook Vlaamse ontwerpbureaus hun kans zullen wagen. “Het nieuwe M HKA zal een culturele baken worden voor Vlaanderen en ver daarbuiten,” zegt minister van Cultuur Jan Jambon.
Te veel bezoekers
Een museum dat zijn internationale uitstraling al lang verworven heeft, is het Rubenshuis met jaarlijks 200.000 bezoekers van over de hele wereld. Het is dan ook een unieke plek. Hier woonde Rubens met zijn eerste en tweede vrouw, en kinderen. Hier schilderde een van de grootste kunstenaars ooit in zijn majestueuze atelier. Hier kuierde en filosofeer-
de hij met vrienden in de tuin. Hier koesterde hij zijn weergaloze kunstverzameling. Hier stierf hij in 1640. Bovendien ontwierp Rubens het belangrijkste deel van zijn ‘palazzo’ aan de Schelde zelf. Het stadspaleis met prachtige tuin maakte een overweldigende indruk op tijdgenoten van de meester en vandaag is dat niet anders. Het Rubenshuis is een van de bekendste en meest bezochte kunstenaarswoningen in de wereld. De permanent stijgende bezoekersaantallen in het eeuwenoude pand stelden het museum voor grote uitdagingen. De infrastructuur was niet aangepast om zoveel bezoekers te ontvangen: het onthaalpaviljoen was te krap geworden, het huis was niet voor iedereen toegankelijk en de faciliteiten waren te beperkt. Een grondige, duurzame renovatie drong zich op.
In 2016 gaf de stad Antwerpen, met financiële steun van Toerisme Vlaanderen, de opdracht aan de Vlaamse Bouwmeester een nieuwe visie te ontwikkelen voor het Rubenshuis. In 2021 tekenden Robbrecht en Daem architecten een masterplan uit. Sinds begin dit jaar is het museum gesloten en zijn de plannen in uitvoering. Er komt een nieuw onthaalgebouw achteraan de tuin. Het ontwerp is een hedendaags antwoord op Rubens’ architectuur met subtiele verwijzingen naar zijn kunst. Het gebouw krijgt alle bezoekersfaciliteiten, een belevingscentrum, een museumcafé, een leeszaal en een omvangrijke bibliotheek. De kunstenaarswoning zelf wordt gerestaureerd. Er wordt meer ruimte gecreëerd voor bezoekers en internationale tentoonstellingen. Bovendien komt er een optimale klimaatbeheersing die aan de hoogste standaarden voldoet en dat moet wel met zoveel topstukken in de collectie. Ook de tuin wordt grondig onder handen genomen. Het wordt een baroktuin, waarbij men bij de plantkeuze teruggrijpt naar variëteiten uit de tijd van Rubens.
Rubens 450 jaar
Alles moet klaar zijn tegen 2027, het jaar van Rubens’ 450ste verjaardag. Ondertussen zijn de mooiste stukken uit de collectie te gast in andere musea. MMMV
Alle informatie over het nieuwe Rubenshuis: www.rubenshuis.be
Pallieterke, Ik zal wel niet de enige zijn die heeft genoten van de voorbeelden die Jurgen Ceder aanhaalt van gevallen waarin de geïnterviewde de hem vijandige interviewer schaakmat zet. In december vorig jaar kregen we dichter bij huis ook zo’n mooi voorbeeld te zien. Tim Verheyden van de VRT die aan Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken vroeg waarom diens partij zoveel uitgeeft aan sociale media. Van Grieken antwoordde dat hij die vraag vreemd vond, komende van een journalist die hem na acht jaar voorzitterschap - een periode waarin heel wat gebeurd is, zoals een verkiezingsoverwinning en de islamitische aanslagen - voor het eerst aan het woord laat. Het was er nog niet van gekomen, repliceerde Verheyden, die zich uit de situatie trachtte te redden door te verwijzen naar een telefoongesprek dat hij met Van Grieken had gehad over petities. Hij vervolgde: “Ik stel voor dat we het persoonlijke spel even laten voor wat het is en ons focussen op de inhoud.” Daarop antwoordde Van Grieken zichtbaar verontwaardigd dat het hem wel degelijk om de inhoud ging. Een journalist die hem acht jaar genegeerd heeft en die nu de vraag stelt waarom Vlaams Belang geld uitgeeft aan sociale media. “Daar zakt mijn broek van af”, besloot de partijvoorzitter. Tim Verheyden leek er nogal ongemakkelijk bij te zitten.
Luk Van Nieuwenhuysen, Bornem
MUSK NEEMT
JOURNALISTEN BEET (2)
Pallieterke, Dit als aanvulling op het artikel van Jurgen Ceder over hoe men partijdige journalisten kan aanpakken. In de periode waarin Israël de muur tussen de Westoever en Israël bouwde en bijna klaar had, wou Phara de Aguirre (PhdA) tijdens een tv-interview (ergens in 2006, dacht ik) toenmalig eerste minister Benjamin Netanyahu (BN) op de korrel nemen. Dat verliep niet zoals gehoopt. Op de vraag van BN hoeveel terroristische aanslagen vóór en na de bouw van de muur waren gepleegd, moest PhdA het antwoord schuldig blijven. Volgens BN waren het er veel minder na dan vóór de bouw. Het interview eindigde met een gegeneerd glimlachje van PhdA. Of de cijfers van BN klopten, weet ik niet. Mijn punt is dat PhdA geen dossierkennis had en dus ook geen repliek in huis had. Zij was ook zo arrogant om te geloven dat ze iemand als BN, een gewezen officier met gevechtservaring en succesvol in de moordende politiek van Israël, kon intimideren.
Peter Stockman, Gent
E-FUEL
Pallieterke, Laatst op het nieuws kwam de groene goeroe Frans Timmermans vertellen dat er nog weinig geweten is over e-fuel en dat er nog heel veel onderzoek moet worden verricht. Vandaag ben ik mijn motormagazine MotoPlus aan het lezen en staat er toch wel een artikel in over e-fuel. In Nederland (het thuisland van Timmermans) wordt er door een firma (Ecomaxx) jaarlijks 15 miljoen liter geproduceerd en wordt die brandstof succesvol gebruikt, zelfs bij oldtimers. Je zou toch denken dat mijnheer Timmermans weet welke technologie er in zijn eigen land be-
staat… Blijkbaar niet. In Chili heeft Porsche-Siemens een fabriek gebouwd die jaarlijks 50 miljoen liter e-fuel produceert. E-fuel bestaat wel degelijk, alle leugens van sommige groene apostelen en tv-zenders ten spijt.
Jan Mertens, Balen
Pallieterke, Vorige week naar een goed quizprogramma op de Nederlandse televisie gekeken: ‘Met het Mes op Tafel’. Begint om 5 voor 8 ’s avonds. Een gekleurde, deelnemende dame vertelde dat ze veel boeken leest, maar enkel van zwarte auteurs. De dag nadien kwam ze vertellen dat ze zelf boeken uitgeeft, maar enkel van zwarte auteurs. Die mededelingen werden zonder verpinken aanvaard. Nu zou iemand eens moeten komen vertellen dat hij of zij enkel boeken van blanke auteurs wil lezen of uitgeven. Maar ja, da’s waar ook: enkel blanken kunnen racistisch zijn.
Roger BryssinckPallieterke, 2024 wordt het jaar van de leeuw! Volgens de laatste peilingen kan dat nog altijd als de twee Vlaams-nationale partijen zouden samenwerken. Zolang de N-VA in het algemeen en haar voorzitter Bart De Wever in het bijzonder die samenwerking echter blijven weigeren, zit er niets anders op dan ook de N-VA-leden te overtuigen in 2024 ten minste op regionaal niveau voor VB te stemmen. Dat behoort tot de mogelijkheden als we enig geloof mogen hechten aan een peiling van begin 2022, waarin 81 procent van de ondervraagde N-VA’ers bereid was met het VB samen te werken als die meerderheid zich zou aandienen. Het heeft geen zin N-VA’ers en VB’ers tegen elkaar uit te spelen. Dat verhoogt het totale Vlaamse stemmenaantal niet. We moeten ook rekenen op de nieuwe kiezers en op kiezers van de traditionele partijen om ervoor te zorgen dat men volgend jaar geen Vlaamse regering meer zou kunnen maken zonder het VB, tenzij men er Groen en de communisten van de PVDA zou bijhalen, wat helemaal absurd zou zijn. Zelfs al zou De Wever straks toch nog van gedacht veranderen en wel wil samenwerken met het VB, kunnen we dat risico niet meer nemen. Een ‘Lachaertje’ is snel gemaakt en N-VA’ers die de samenwerking genegen zijn en later zien dat er toch niets van komt, zouden de vernedering van hun leven ervaren. Ook voor Bart De Wever zou het een afgang zijn. Stel u voor dat juist hij, een historicus, de afspraak met de geschiedenis mist. Ten slotte nog dit. Een Vlaams-nationale meerderheid betekent niet dat in 2024 alles opgelost zal zijn. Dat is pas de start. Ondertussen moet er ook op worden gelet dat de reeds gesloten akkoorden worden nageleefd en dan denk ik hier in de eerste plaats aan het wegwerken van de transfers, zoals overeengekomen bij de laatste staatshervorming, die mede ondertekend werd door de PS als voorwaarde tot het tot stand komen van de regering Di Rupo. Voor wie het nog niet zou weten: Lachaert beloofde bij de laatste voorzitterverkiezing van zijn partij aan zijn diepblauwe achterban dat hij als voorzitter zou zorgen voor een paars-gele federale regering (mét de N-VA). Zodra hij verkozen was, brak hij zijn woord en ging hij akkoord met paars-groen. Guido Van Alphen, Kasterlee
Een lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
De timing van de Russische invasie, die begon op 24 februari, viel samen met wat plaatselijk bekend staat als het ‘modderige wegseizoen’, of ‘raspoetitsa’ in het Russisch. Raspoetitsa is de benaming voor een natuurlijk fenomeen dat steevast tweemaal per jaar voorkomt in Oost-Europa en meer specifiek in Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en Finland waardoor veel wegen onbegaanbaar en onberijdbaar worden door dikke, hardnekkig kleverige modder. In de lente gebeurt dit vooral als gevolg van het in de dooiperiode buiten de oevers treden van veel rivieren, waardoor hun stroomgebieden zompig en moerassig worden en daarmee ook quasi alle onverharde wegen binnen dat gebied. De weinig waterdoorlatende kleiige ondergrond doet de rest… In de herfst worden deze wegen opnieuw getroffen als gevolg van zware regenval, maar de raspoetitsa in de lente is het hevigst. De Russen noemen de raspoetitsa daarom ook wel de ‘tijd zonder wegen’.
‘RASPOETITSA’ IS EEN NATUURLIJK
FENOMEEN DAT
TWEEMAAL PER JAAR
VOORKOMT IN OOST-EUROPA, NAMELIJK HET BERUCHTE MODDERIGE
SEIZOEN
Volgens militaire experts heeft de modder substantieel bijgedragen aan het vertragen van de opmars van de Russische troepen. Op beelden en video’s die online circuleerden, was te zien hoe tal van Russische vrachtwagens, tanks en andere gepantserde voertuigen vastzaten en achtergelaten werden op modderige wegen of velden in Oekraïne. Rusland zal wellicht dit voorjaar een nieuw grootschalig offensief lanceren maar zal daarbij opnieuw de raspoetitsa moeten trotseren. De bevroren grond in Oekraïne zal in de komende weken immers plaats maken voor de dooi, waardoor de door oorlog verscheurde velden en plattelandswegen in een moeras voor troepen en tanks veranderen.
Historisch gezien is de modderige raspoetitsa evenwel de beste vriend van de Russen. Meerdere keren in de turbulente geschiedenis heeft die modderhel de Russen gered van aanvallen van buitenlandse legers. Niet voor niks wordt het verschijnsel raspoetitsa vaak in Rusland gekscherend ‘Generaal Modder’ of ‘Maarschalk Slijk’ genoemd. Het oudst gedocumenteerde voorbeeld waarin deze modderzee een cruciale rol speelde, is te dateren tussen 1237 en 1240 toen de Mongoolse horden onder aanvoering van Batoe Khan, kleinzoon van Dzjenghis Khan, het rijk van de Roes - het noordwestelijke deel van het huidige Rusland en het noordelijke deel van Oekraine, Wit Rusland en het oosten van Polen - binnenvielen. Vrij-
Toen de Russen eind februari van vorig jaar
Oekraïne binnenvielen, bleek al gauw dat de Russische bevelhebbers zich flink hadden verkeken op een zeer onconventioneel maar effectief ‘wapen’ in het arsenaal van Oekraïne, namelijk het beruchte modderige seizoen.
wel alle steden in dat rijk - inclusief de hoofdstad Kiev - werden zonder genade te vuur en te zwaard vernietigd. Toen de Mongolen oprukten naar Novgorod, het rijkste en grootste handelscentrum van het rijk van de Roes, werd hun opmars op enkele tientallen kilometers afstand van de stad plots gestaakt. Novgorod ligt aan de Volchov en bij het Ilmenmeer, en de dooi en de raspoetitsa hadden de stad simpelweg onbereikbaar gemaakt. De Mongolen moesten zich hierbij neerleggen en trokken onverrichter zake terug waardoor Novgorod de enige stad van belang in de wijde regio was die niet werd verwoest.
POETINS HORDEN
KONDEN AL
ONDERVINDEN DAT HET
NATUURFENOMEEN EEN BLIJVENDE FACTOR IS
NAPOLEON
Nooit eerder in zijn indrukwekkende carrière had de Franse keizer Napoleon Bonaparte een veldtocht beter voorbereid dan toen hij op 24 juni 1812 met zijn gigantische Grande Armée de Memel overstak en het Russische rijk binnenviel. Hij had niet alleen bijna een half miljoen mannen tot zijn beschikking maar had ook nog eens enorme logistieke voorraden aan proviand, medicijnen, kleding en bruggenbouwmateriaal laten aanleggen. Waar hij echter nauwelijks rekening mee had gehouden, waren de barre weersomstandigheden in de winter en de raspoetitsa die hem danig parten zouden spelen en uiteindelijk zouden leiden tot het roemloze einde van zijn Grande Armée…. “De vochtigheid na de sneeuw en ijs maakte de kou nog doordringender, en het was bijna onmogelijk om de artilleriestukken en kanonwagens door de diepe en halfbevroren modder te trekken”, schreef de Franse historicus Adolphe Thiers over de mislukte militaire campagne.
Tijdens de Poolse Novemberopstand van 1830-31 waren het dan weer de Russen die in het slijk beten. Op 28 november 1830 kwamen Poolse nationalisten in opstand tegen de aanhoudende russificatie van hun land. Tsaar Nikolaas I zag
zich verplicht om massaal troepen uit Rusland naar Warschau te sturen om de rebellie in de kiem te smoren. Troepen, die hij eigenlijk al had toegezegd aan zijn zuster, Anna Pauwlona, de vrouw van de Nederlandse koning Willem I, om er de Belgische muiterij mee de kop in te drukken… De Russen liepen zich onherroepelijk vast in de raspoetitsa waardoor hun opmars wekenlang werd vertraagd. Door die zware logistieke problemen duurde het uiteindelijk tot februari 1831 vooraleer de eerste gevechten plaatsvonden, waardoor de vlam van de revolutie, tot grote frustratie van de tsaar, intussen ook was overgeslagen naar Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne.
HISTORISCH GEZIEN IS DE MODDERIGE
‘RASPOETITSA’ DE BESTE VRIEND VAN DE RUSSEN
De modderellende vormde het onderwerp van heel wat wetenschappelijke artikelen tijdens de Eerste Wereldoorlog toen ook de Duitse en Oostenrijks-Hongaarse troepen werden geconfronteerd met dit natuurverschijnsel aan het oostfront. Maar de impact van de raspoetitsa tijdens de Tweede Wereldoorlog - toen nog meer dan 60 procent van alle plattelandswegen in de Sovjet-Unie onverhard waren - was van een nooit eerder vertoonde omvang en speelde een beslissende rol in het feit dat de Duitse Wehrmacht in 1941 er niet in zou slagen door te stoten tot Moskou.
Op 6 oktober was de eerste sneeuw ongewoon vroeg gevallen. Die smolt al snel en veranderde mede door de daaropvolgende onophoudelijke regenbuien het hele landschap in zijn gebruikelijke ongebaande staat. Beide partijen worstelden de volgende weken in de herfstmodder maar boekten nauwelijks vooruitgang. De bevoorrading van brandstof, munitie en voeding viel volledig stil en de opmars van de Duitse Panzers stokte op een kleine 100 km van de Russische hoofdstad. De legendarische Duitse generaal Heinz Guderian was duidelijk: “De wegen veranderden al snel in kanalen van eindeloze modder, waar onze voertuigen zich alleen tergend langzaam, en met veel schade voor de motoren, doorheen konden ploegen…” Nadat in het midden van november de vorst intrad, hervatten de Duitsers hun opmars, maar toen was het te laat en gingen de massaal aangevoerde versterkingen van het Rode Leger in de tegenaanval.
BLIJVENDE FACTOR
Het wegennet in Oekraïne is natuurlijk tijdens de laatste decennia gemoderniseerd en absoluut niet langer te vergelijken met dat van anno 1941, maar de raspoetitsa blijft een factor waarmee beter rekening wordt gehouden, zoals Poetins horden intussen al konden ondervinden….
JAN HUIJBRECHTS‘110 euro: zoveel kost een Waal gemiddeld meer aan ziektekosten dan een Vlaming!’, is de titel van een persmededeling van het VNZ, het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.
Tja, wat is nu 110 euro? Ik zie menig lezer zijn of haar schouders optrekken. Ga een keertje tanken en je bent hetzelfde bedrag kwijt. Maar… die 110 euro moet je vermenigvuldigen met het aantal rechthebbenden in Wallonië, om zo het totaal van de uitgaven van de gezondheidszorgen te kennen. Ik wil niet met te veel cijfers goochelen, maar in Vlaanderen bedraagt de uitgave 2.483 euro per hoofd, in Wallonië 2.593 euro per hoofd. Vraag is dus: waarom liggen de uitgaven in Wallonië zo’n 4,4 procent hoger dan in Vlaanderen?
Opvallend blijft ook het verschil in het aantal uitkeringsdagen. Terwijl dat tussen Vlaanderen en Wallonië tien jaar geleden nog 4 dagen bedroeg, is dit intussen opgelopen tot bijna 6 dagen méér uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid of invaliditeit per titularis, of ruim 22 procent méér!
En splitsen maar
En nog een verschil: op basis van de bijdragen voor de volledige sociale zekerheid in 2021 kan vastgesteld worden dat een Vlaamse titularis jaarlijks 9.011 euro aan sociale zekerheidsbijdragen betaalt, tegenover een Franstalige ‘slechts’ 7.343. Dat omvat zowel de werknemers- als werkgeversbijdrage. Een verschil tussen noord en zuid van 1.668 euro per hoofd.
Of simpel samengevat: de Franstaligen betalen minder sociale bijdragen, maar halen meer uit de pot. Iedereen weet ondertussen dat de financiële toestand van Wallonië op dit ogenblik slechter is dan die van Griekenland zo’n tien jaar geleden. Dat laatste land was toen virtueel failliet en in feite is Wallonië dat ook. Waalse politici beginnen nu ook te beseffen dat er iets moet gebeuren. Al blijven ze vooral rekenen op Vlaamse politici zoals Egbert Lachaert en Sammy Madhi die onverwijld de miljardentransfers in stand houden. Zonder ook maar enige tegenprestatie…
Symposium
Beide heren nodig ik alvast uit op het AK-VSZ Symposium op 6 mei dat als thema draagt: “Sociale zekerheid & vergrijzing: wie gaat dat blijven betalen?” Het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid (AK-VSZ) werd in 1995 opgericht om de splitsing van de Sociale Zekerheid actiegericht op de politieke agenda te zetten en in het maatschappelijk debat te brengen.
Op het programma staan enkele interessante lezingen. De eerste voordracht zal gegeven worden door Alain Mouton, redacteur bij Trends, die een inleiding zal geven over sociale zekerheid en transfers. Dit wordt gevolgd door dr. Johan Van Gompel, senior economist bij KBC en docent aan de UAntwerpen, die het zal hebben over de budgettaire gevolgen van de vergrijzing. Hierna volgt een lezing door prof. dr. Herman Matthijs, verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel en de UGent, die een financiële stand van zaken geeft van ’s lands verschillende overheden. En het geheel wordt afgerond met een vragenronde onder leiding van Alain Mouton en een slotwoord van AK-VSZ voorzitter Jürgen Constandt.
Iedereen is welkom op dit symposium en ik verwijs graag naar de website: www.akvsz.vlaanderen of via telefoon 015 28 90 96 voor alle informatie. Op voorhand inschrijven is namelijk nodig.
De kans dat u Egbert of Sammy tegen het lijf zal lopen is vrijwel nihil. Voor hen mag Vlaanderen blijven betalen…
Ook wie dit jaar een straat-, buurt-, wijkfeest of een verenigingsactiviteit wil organiseren ter gelegenheid van de Vlaamse feestdag op 11 juli, kan bij Vlaanderen Feest! een feestcheque tot maximaal 170 euro aanvragen. Dankzij een subsidie van de Vlaamse overheid kan Vlaanderen Feest! in totaal 1.100 buurtfeesten financieel ondersteunen. Momenteel staat de teller al op 800 aanvragen.
Via de feestcheque kunnen organisatoren van buurtinitiatieven of verenigingsactiviteiten ter gelegenheid van de Vlaamse feestdag een aantal organisatiekosten recupereren. Coördinator Guy Leemans benadrukt wel dat het geen blanco cheque betreft.
“Men moet eerst kosten maken en men kan die pas na het evenement recupereren”, legt hij uit.
Ook moeten organisatoren aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo mag het niet gaan om een commercieel initiatief, waardoor cafés en restaurants geen gebruik kunnen maken van de feestcheque.
Ook partijpolitieke instanties komen niet in aanmerking.
Daarnaast moet het evenement volledig in het teken van de Vlaamse feestdag staan. “Aanvragers die daar ideologische problemen mee hebben, zullen allicht niet bij ons komen aankloppen”, lacht Leemans.
Vormvereisten
De activiteit moet op voorhand op minstens één manier worden aangekondigd, al dan niet digitaal. Die aankondiging moet aan een aantal vormelijke en materiële vereisten voldoen. Zo moeten het campagnelogo van Vlaanderen Feest! en de Vlaamseleeuwenvlag met de tekst ‘Initiatief voor het Feest van de Vlaamse Gemeenschap’ duidelijk zichtbaar zijn, om zo de link te leggen met 11 juli en de Vlaamse feestdag.
Op de activiteit zelf moeten de officiële Vlaamseleeuwenvlag en het campagnespandoek een prominente plaats krijgen. Daarvan moet een foto worden gemaakt met enkele aanwezigen op de voorgrond. Die moet na afloop van het evenement worden opgenomen in het bewijsdossier, samen met een kopie van de aankondiging.
1.100 buurtfeesten
Het aantal aanvragen overschrijdt de laatste jaren het totaalbedrag dat Vlaanderen Feest! dankzij een subsidie van de Vlaamse overheid kan toekennen. Maar in 10 procent van de gevallen wordt geen bewijsdossier ingestuurd, waardoor die aanvragen komen te vervallen.
“We kunnen maximaal 1.100 buurtfeesten financieren”, schetst Leemans. “De meeste aanvragen (80 procent) zijn in orde en komen in aanmerking voor een volledige feestcheque van 170 euro. Maar er zijn ook organisatoren die onvoldoende bewijsmateriaal aanleveren en bijvoorbeeld slechts 100 euro krijgen.”
Na een eerste promotieronde staat de teller al op ruim 800 aanvragen. “Het verbaast me dat het er al zo veel zijn”, besluit Leemans. Organisatoren die dat wensen, kunnen nog tot en met 31 mei een aanvraag indienen.
ANTON SCHELFAUT
HORIZONTAAL
A. Benaderbare
B. Elke keer weer - Rood aanlopen
C. Kledingstukken - Hoevedier
D. Algemene onderneming - Limburgse gemeente - Telwoord
E. Jeukende huiduitslag - Nummer
F. Woord dat gevormd is op basis van een eigennaam - Muzieknoot
G. Fatsoenlijk - Deel van Noord-Amerika
H. Op het slagveld sterven - Bismut
I. Dunne deegwaar - Romeins cijfer 49 - Geologisch tijdvak
J. Deel van de mast - Trichlooretheen - Praat wartaal door hoge koorts
K. Overdekking met bevroren water
L. Europese taal - Afgehandeld
VERTICAAL
1. Groot gevecht
2. Bekend maken via tv - Germaanse god
3. Economische en Monetaire Unie - Heilig symbool bij primitieve volken - Beryllium
4. Herkauwers - Naar buiten brengen
5. Oppervlaktemaat - Beminnelijke personen
6. Akelige - Pers. vnw.
7. Kilobyte - Nomadenvolk in EthiopiëGewichtsmaat
8. Ieder - Afkeurenswaardige
9. Scheepsgeleider - Aangeslotene
10. Vlaamse rivier - Bestaat - Vulkaan
11. Internetlandcode voor Kenia - VoorzetselRegister voor basisgegevens van Belgische ondernemingen - Bevel
12. Vermaakt mensen
Was het een groep meteorieten die zonder enige aanleiding de nietsvermoedende dinosauriërs aanviel? Of hadden de dinosauriërs eerst zelf iets lelijks geroepen en daardoor al het onheil over zichzelf afgeroepen? Het is een vraagstuk dat de mensheid zal blijven plagen. Geen enkele wetenschapper kan hier een sluitend antwoord op geven en meer dan een theorie zullen hun stellingen nooit worden.
Sinds vorige week is daar een groot mysterie bijgekomen. Werd Marc Van Ranst nietsvermoedend overvallen door een snoodaard die hem een taart in het gezicht duwde? Of was het Marc Van Ranst die met een hongertje zat en bruutweg een voorbijganger-met-taart aanviel? De verslaggeving rond het incident dat Van Ranst zelf op Twitte postte, vraagt diepgaander onderzoek.
“Elke dag… Deze ochtend had ik vijf minuten vertraging voor een lezing in Brugge over pandemieën ter gelegenheid van Erfgoeddag omdat een ‘dappere strijder’ een slagroomtaart in mijn gezicht deponeerde. Gezicht afgeveegd en daarna mijn lezing gegeven. De rest van de taart was best lekker.”
‘Believers’ van de eerste theorie wijzen op de taartresten die zo wijd verspreid zijn over het gelaat van Vlaanderens beroemd-
ste viroloog. Een aanblik die niet consistent zou zijn met het eten van taart. Waarom zou een mens tenslotte zoveel nutriënten uit vrije keuze niet gaan consumeren? En al zeker Marc niet, die zeer begaan is met verspilling van voedsel. Ook de ironische vermelding ‘dappere strijder’ geeft aan dat de betrokkene niet dapper zou zijn, maar eerder de pleger van een lafhartige aanval die weinig indruk maakte op Van Ranst. Hij veegde immers zijn gezicht af en gaf een lezing.
De aanhangers van de ‘Marc-is-begonnen’-theorie benadrukken dan weer de gelukzalige blik van Van Ranst die conform als een vrijwillige braspartij beschouwd kan worden. Alsook op het feit dat hij, eenmaal de gulzigheid voorbij, in zijn eigen woorden de taart “best wel lekker vond”. Wat toch aangeeft dat hij die helemaal verorberd moet hebben nadat zijn slachtoffer het op een lopen had gezet. Ook de vermelding “Elke dag…” als opening van zijn tweet geeft aan dat dit geen verrassingsaanval kan zijn. Een dagelijks terugkerend fenomeen kan je nu eenmaal geen verrassing meer noemen. Bijkomend worden er vragen gesteld over wat pandemieën in hemelsnaam met ‘erfgoed’ vandoen hebben. Gaf Marc een lezing die voor iemand anders was gepland, nadat hij die iemand anders brutaal ontdaan had van zijn taart?
Het is een beetje als het coronamysterie. We zullen er het fijne nooit van weten.
“Verder is Sammy Mahdi een gevaarlijke outsider aan het worden. Met zijn Boerenbondlulkoek en nu recent met het abortusdossier, waarbij hij plots zelf een verlenging voorstelt. Mooi! De premier zelf niet te vergeten. Hij zegt niet veel, maar als hij iets zegt, is het echt wel eersteklasnonsens. Sarah Schlitz die tegen discriminatie is, een doventolk inschakelt, maar geen woord Nederlands wil spreken. Of Connertje met zijn ‘Liegen in het parlement mag niet’? Ik had nu toch verwacht dat die journalist zou reageren met een draai rond zijn oren. Maar er gebeurde niks! Het gevaar kan echt van alle kanten komen. Persoonlijk vind ik vooral dat Van Quickenborne goed bezig is. Groots spreker, knappe verschijning, gevatte tussenkomsten.”
Euh…
En dan nu tijd voor een wist-je-datje dat zelfs de meest bedreven wetstraatjournalist niet kent. Binnen Vivaldi wordt de ‘Ik zijn nogal ne kerel, hé mannen? Met mij kunt ge lachen’-wisselbeker georganiseerd. Deze wisselbeker gaat van prominent Vivaldist naar Vivaldist voor de meest van de pot gerukte stelling die je via de media kan verspreiden, zonder dat de journalist tegenpruttelt. Wie de beker vandaag op de schouw heeft staan, kunnen we u niet meedelen. Maar we spraken hem/haar wel over zijn/haar overwinning. De koers heeft zijn Van Aerts, Evenepoels, Pogacars en Van der Poels. Briljante coureurs die de wielersport kleur geven met de meest indrukwekkende prestaties tijdens een klassieker. De Vivaldi-regering heeft dan weer de Lachaerts, de Mahdi’s en Tinne Van der Straetens die deze legislatuur kleur geven door de meest waanzinnige nonsens uit te kramen, zonder door een journalist te worden teruggefloten. Een prestatie die erkend wordt met de ‘Ik zijn nogal ne kerel, hé mannen? Met mij kunt ge lachen’-wisselbeker. Aan het begin van de legislatuur werd die met de vingers in de neus gehaald door Tinne Van der Straeten. Zij slaagde er niet alleen in van om het even wat uit te kramen. Nee, ze kon de Belgische pers er ook moeiteloos van overtuigen dat Tinne een door vriend en vijand gewaardeerde ‘energie-experte’ was. Een omschrijving die extra punten opleverde. De huidige houder van de wisselbeker ‘Met mij kunt ge lachen’ is alvast van plan niet meer te lossen. We respecteren uw keuze uiteraard, maar waarom wenst u eigenlijk anoniem te blijven?
X: “U moet begrijpen dat het zelfs voor de meest volgzame pers in Europa moeilijk wordt om nonsens te verkopen, als je jezelf bekend maakt als deelnemer. Ik heb de beker nu in handen sinds vorige weekend. Maar om die ook in handen te houden, moet ik natuurlijk consequent blijven scoren. Ik geef wel toe dat Tinne inderdaad de houder was van de wisselbeker, maar ik ben niet Tinne. Zo anoniem wil ik nu ook niet blijven. Met een dossier als kernuitstap was het overigens niet zo heel moeilijk om te blijven uitblinken. Ik ben blij dat anderen nu ook eens een kans krijgen.”
Doen alle Vivaldi excellenties mee voor de wisselbeker?
X: “Met uitzondering van Mathieu Michel, wel ja. U mag gerust stellen dat dit een gegeerde beker is, binnen Vivaldi.”
Met zijn uitspraken om porno te verbieden en plannen om miljoenen weg te gooien om iets te ontwikkelen dat al lang bestaat, lijkt Mathieu Michel wel een geducht tegenstander?
X: “Klopt. Maar de aanstelling van Michel was op zich al onzinnig genoeg om in de pers verkocht te krijgen. Laat ons eerlijk zijn, Mathieu speelt in zijn eigen categorie. Voor hem is er een speciale ‘Met mij kunt ge lachen’-beker die hij sowieso mag houden.”
Wie heeft volgens u de beste kansen?
X: “Op papier blijft dat Egbert, natuurlijk. Al ook gaan ook daar stemmen op om hem zijn eigen categorie toe te wijzen. Zijn legendarisch hilarische bochtenparcours rond de kernuitstap, zijn pleidooien voor meer democratie in dit land, de belastingverlagingen, het verkopen van de begrotingscijfers als een triomf. Briljant hoor, maar je kan je de vraag stellen in hoeverre zo iemand nog over zijn volle verstand beschikt. Ik bedoel maar, Usain Bolt mag ook niet meedoen aan de 100 meter voor vrouwen, hé? Egbertje is misschien wel overgekwalificeerd.”
X: “Neem nu zijn ‘Vivaldi verdient een onderscheiding’-uitspraak. Geniaal! Want als het op geen kloten trekt, is het ook onderscheiding, hé. Die dubbele laag. Ik vind het een kunstenaar. Of dat ‘Team justitie’ dat in Brussel beslist van vrijwel niks meer te vervolgen. Il faut le faire.”
Ho maar, meneer…
X: “Nee, u mag mijn naam niet noemen hé. Maar volgens mij wint Q. Want ‘Q is good for you’. Ik heb u liggen hé man! Haha, domme Pallieter! Ik win!”
Slotvraagje, heeft u al eens op een onderduikadres moeten leven?
X: “Ja, met Anouk en de kindjes Bo en Scott. Erg zwaar hoor. Zo erg dat wij afgezien hebben in onze strijd tegen de georganiseerde misdaad. Ik ben echt een held in het lijf van een omhooggevallen boekhoudertje met een meerderwaardigheidscomplex.”
U wint inderdaad.
heeft
om mee te slaan