't Pallieterke van 18 mei 2023

DE OVERHEID ZIET U

N-VA ZOEKT

UITWEG UIT DE PATSTELLING DEMOCRATIE?

WELKE DEMOCRATIE?

In onze sterk veranderende wereld kunnen we niet langer ongestraft onze auto’s en huizen openlaten of onze fiets los voor de deur parkeren. Aanslagen, ziektes, digitalisering en de drang naar een risicoloos leven maken mensen bovendien bang en dus zijn we al eens bereid om een deel van onze vrijheid op te offeren voor wat extra veiligheid en comfort. Maar hoe ver kan je daarin gaan en wanneer is ver te ver?

Bent u er niet zo happig op om uw analoge elektriciteitsmeter te laten vervangen door een digitale meter die zelfstandig uw verbruikersdata voor elektriciteit en gas kan verzenden en ontvangen? Let op, want Fluvius zal die digitale meters desnoods met de hulp van deurwaarders en slotenmakers komen installeren.

NAZI'S, OVERAL NAZI’S

Heeft u in uw eigen achtertuin een wandelpaadje of een petanquebaan aangelegd zonder dat te melden? Opgelet, want binnenkort komt de stad Genk in privétuinen controleren op overtredingen die een negatief effect zouden kunnen hebben op het klimaat. Op kosten van de Vlaamse overheid.

Bent u cafébaas en heeft u er een goede week opzitten? Dan zal u eerst uw contant geld moeten storten bij de bank, die vanaf een bepaald bedrag een verplichte melding bij de overheid moet doen. Wilt u met uw contant gespaard geld een nieuwe auto kopen? Mag ook niet, want alle

contante betalingen boven 3.000 euro zijn verboden.

Discussie

Herinnert u zich de ANPR-camera’s nog? Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) kondigde ze destijds aan als “een schild van 3.000 camera’s tegen misdaad en terrorisme”. Geseinde voertuigen zouden er snel mee opgespoord kunnen worden. Na de terreuraanslagen van 2016 kon je daar toch niet tegen zijn? Intussen worden ze ook ingezet om te kijken of uw smartphone niet op uw schoot ligt of om te zien dat u een verkeerde straat inrijdt. Steden en gemeenten zagen in de nieuwe camera’s een verdienmodel: stad Leuven klokte vorig jaar af op meer dan 7 miljoen euro aan ANPR-boetes. Het zijn slechts enkele voorbeelden van initiatieven door de overheid die de vrijheid van burgers fors inperken. Over

elk van die voorbeelden kan gediscussieerd worden. Is het verantwoord dat de overheid de bankgegevens van iederéén controleert om enkele witwascriminelen te vatten? Is het normaal dat de overheid via de duizenden camera’s overal ogen heeft en op elk ogenblik kan weten waar iemand met zijn auto rijdt om enkele grote misdadigers te surveilleren?

Gerust gelaten worden

Wie dat alles normaal vindt, omdat hij of zij toch niets te verbergen heeft, gaat uit van de veronderstelling dat vrijheid en privacy enkel van belang zijn voor wie iets te verbergen heeft. Maar mensen moeten het recht hebben op geheimen, op een privéleven en op een bepaalde vrijheid. Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van verplaatsen,...

Die vrijheid staat onder druk in de hele westerse samenleving en de tendens naar nog meer inmenging van de staat in het privéleven van de burgers moet zorgen baren. Burgers betalen belastingen en in ruil daarvoor hebben ze recht op sociale zekerheid, op de hulpdiensten wanneer nodig, op onderhoud van de open ruimte enzovoort... Maar waar burgers ook recht op hebben, is om gerust gelaten te worden. Dat moeten politici terug beginnen te beseffen.

WANNES NEUKERMANS

Ik heb het liberalisme niet verlaten, het is de VLD die het liberalisme verlaten heeft.

N-VA op zoek naar een uitweg uit de patstelling

De sfeer leek er wel in te zitten op het congres van de N-VA. Er was ook veel volk, maar waarheen marcheert al dat enthousiasme? De N-VA heeft een beeld geschetst van het Vlaanderen dat ze wil, maar legt geen realistisch plan voor over de manier om dit te bereiken.

De Wever had net daarvoor al het ideetje opgegooid van een minikabinet dat onmiddellijk zou moeten gevormd worden na de verkiezingen om zo te vermijden dat de oude Vivaldi-ploeg nog zou aanblijven in lopende zaken. Die voorlopige regering zou het land kunnen besturen, terwijl in de diepte wordt gewerkt aan een confederale structuur. Hoe dat minikabinet moet worden samengesteld, laat hij in het midden. Hij beantwoordt vooral de vraag niet waarom de andere partijen in een confederaal project zouden willen meestappen.

Wat verder ook de modaliteiten, maar het idee is al afgeschoten door de PS en de rest van de politieke wereld. Het is niet de eerste keer dat De Wever een weinig voldragen voorstel de wereld instuurt. Ook zijn idee over een ‘extralegale staatshervorming’ werd door de andere partijen weggewuifd. De leider van de N-VA lijkt op zoek naar een uitweg uit de patstelling, maar vindt er geen.

Regering met N-VA en VB?

Laat ons, voor alle duidelijkheid, die patstelling nog eens schetsen. De N-VA zegt niet te willen deelnemen aan een federale regering zonder een fundamentele, confederale hervorming, maar vindt daar geen partners voor. De partij zal dus een sterke hefboom moeten hebben om haar eis af te dwingen. Die hefboom bestaat: een mogelijke Vlaamse regering van N-VA en Vlaams Belang, die een existentieel probleem voor België zou uitmaken. De N-VA sluit die mogelijkheid echter zelf uit. Ze deed dat opnieuw op dit congres.

Of toch niet? Theo Francken deed deze week een opvallende uitspraak. Hij wil dat de Vlaamse regering pas na de federale gevormd wordt. Dus niet meer het scenario van 2019, toen de N-VA al in zee ging met cd&v en Open Vld, en daarna moest vaststellen dat deze twee partijen zonder N-VA in de federale regering stapten. Er zit maar één logica achter het idee van Francken: de impliciete dreiging van een regering met het Vlaams Belang indien de N-VA op federaal vlak niet krijgt wat ze wil.

De mogelijkheid van een Vlaamse regering gevormd door de twee partijen die zeggen Vlaamse onafhankelijkheid na te streven, heeft veel van de kat van Schrödinger: ze bestaat tegelijk niet en wel. Soms vragen mensen mijn idee over die mogelijkheid. Ik antwoord dan dat ik niet weet wat de N-VA zelf nog niet weet. Voorlopig lijkt daar de stelregel van Napoleon te heersen: ‘On s’engage et puis on voit.’ Eerst de verkiezingen, daarna zien ze wel.

JURGEN CEDER EDITORIAAL

TOOGPRAAT

KABINETTEN AFSCHAFFEN IS

GEEN WONDEROPLOSSING

vehikels. Dus dat een goede samenwerking tussen een minister en een administratie tot beter bestuur zal leiden, is verre van zeker.

www.palnws.be

Redactie & beheer:

Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen

Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net

Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:

3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen

1 jaar: 208 euro op de kantoren.

Steunabo 1 jaar: 300 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie:

Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Foto's: Belga, Photonews

Nooit twee zonder drie. Twee medewerkers van bpost werden naar het kabinet van de bevoegde minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) gedetacheerd, maar bleven op de loonlijst van bpost. Geen uniek fenomeen. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) had ook een bpost-medewerker in dienst. Mobiliteitsminister Georges Gilkinet (Ecolo) beschikt over een chauffeur die van de NMBS kwam. Die ‘cases’ leidden tot een oproep om schotten op te trekken tussen kabinetten, overheidsbedrijven en administraties. Of kabinetten gewoon af te schaffen. Met het oog op beter bestuur. Alleen zijn die administraties en co al even gepolitiseerd.

Petra De Sutter was relatief zeker van haar stuk toen bekend raakte dat bpost-medewerkers haar kabinet bevolkten, betaald werden door hun vorige werkgever en dus konden meewerken aan een voor het overheidsbedrijf gunstig regeringsbeleid. De Groen-politica moest geweten hebben dat er al lang sprake was van een cultuur van detachering van overheidsbedrijven en administraties richting kabinetten, maar het was geen unicum en dateert al van voor haar mandaat. Het argument “het gebeurt al lang en overal” kwam De Sutter en co goed uit. Niet dat de groenen, die zichzelf zien als heiliger dan de paus, daar gelukkig mee zijn. Zij profileren zich graag als de adepten van een nieuwe transparante politieke cultuur. Voor de minister van Overheidsbedrijven werd de bladzijde dan ook snel omgeslagen toen ze bevestigde dat de gedetacheerde medewerkers terugkeerden naar bpost.

Het thema bleef wel het nieuws beheersen toen bleek dat op het kabinet van Jan Jambon (N-VA) sinds 2015 een medewerker aan de slag is die voor 70 procent werd betaald door bpost. Iets dat dateert uit de tijd dat Jambon minister van Binnenlandse Zaken was. Dat is echter in strijd met de regels over de werking van kabinetten. Het loon van gedetacheerde medewerkers moet in Vlaanderen volledig door de kabinetten gedragen worden, zo blijkt. De Vlaamse minister-president verklaart dat dit zal worden rechtgezet.

Dan was er het nieuws dat de chauffeur van minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) nog op de payroll van de NMBS stond. Pijnlijk ook en vooral omdat de groenen voorstander zijn van openbaar vervoer en net iemand van zo’n vervoersmaatschappij fungeert als chauffeur van een auto, het door de groenen verguisde transportmiddel.

Oproep voor beter bestuur

De reacties lieten niet op zich wachten. Politicologen, oud-cabinetards en specialisten

politiek overheidsmanagement riepen op om schoon schip te maken met die praktijken. Er moeten duidelijke schotten komen tussen enerzijds kabinetten en anderzijds overheidsbedrijven en administraties. Of nog beter: de kabinetten zijn louter politieke vehikels en worden dus best gewoon afgeschaft.

Dat was ook het pleidooi van Rudy Aernoudt, zelf een ex-kabinetschef. “Als kabinetschef op Europees niveau had ik zes medewerkers”, zegt Aernoudt nog. “Een Deense minister heeft twee cabinetards, een Nederlandse heeft alleen zijn chauffeur. Nederland en de Scandinavische landen staan steevast in de lijst met de efficiëntste administraties. De kabinettencultuur is hen vreemd. Belangenvermenging wordt er vermeden. De administratie is gedepolitiseerd en gemotiveerd. Ze werkt in het algemeen belang en niet in het partijbelang zoals de kabinetten.”

Hij vertelt dat cabinetards zich te vaak met zuiver partijpolitieke zaken bezighielden. Of ze deden wat de administraties kunnen doen. Conclusie: beter bestuur kan er enkel komen zonder kabinetten en met een directe lijn tussen politiek en administratie.

Er zijn trouwens voorbeelden uit het verleden die dat aantonen. Nemen we de Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën. Twintig jaar geleden zat die constant op ramkoers met toenmalig minister van Financiën Didier Reynders (MR). Die vond dat de fiscale controles niet te streng moesten zijn en dat er via allerlei omwegen een beleid moest worden gevoerd waarbij de fiscale druk aan het einde van de rit daalt. Maar de FOD Financiën zag dat niet zitten. Aan Franstalige kant was die administratie een PS-bastion, aan Nederlandstalige kant een cd&v-apparaat. Die administratie stak de minister vaak stokken in de wielen. Tot op het kinderachtige af. Op een bepaald moment zou de gsm van Didier Reynders niet meer hebben gewerkt omdat de administratie doelbewust had nagelaten om de telefoonrekeningen te betalen. De tweestrijd met de toenmalige topman van de FOD Financiën, Jean-Marc Delporte (PS), werd toen bijna op straat gevoerd. Zelfs tussen huidig minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) en de top van de FOD Financiën die christendemocratisch kleurt, zijn de verhoudingen niet echt hartelijk. De administratie probeert het beleid van de minister niet te veel in de richting van fiscale hervormingen te duwen.

Dat de administraties ook zelf politiek gekleurd zijn, heeft natuurlijk te maken met de keuzes die men in het verleden heeft gemaakt. Toen moesten er zowel taalkundige als ideologische evenwichten worden gezocht en gevonden bij de verdeling van de topfuncties op de verschillende federale overheidsdiensten, die dan konden uitgroeien tot partijpolitieke bastions.

Niet-zuilpartijen zitten in andere positie

Administraties zijn ook politieke vehikels

Dat het huidige systeem inefficiënt is, daar is iedereen het erover eens. Maar het zou fout zijn te denken dat het afschaffen van de kabinetten een wondermiddel is. Reden: de administraties zijn op zich al sterk gepolitiseerde

Een ongezonde toestand, gegeven de evolutie van de politieke machtsverhoudingen sinds de eeuwwisseling. Nemen we er eens een cijfer bij dat Rudy Aernoudt liet vallen: meer dan de helft (57 procent) van de 800 federale kabinetsleden wordt gerekruteerd bij de administraties. Eén van de redenen daarvoor heeft weinig te maken met goed bestuur, maar wel met het feit dat er nu nieuwe partijen aan de knoppen zitten die, in tegenstelling tot de christendemocraten, liberalen en socialisten, geen beroep kunnen doen op expertise uit een eigen zuil met een uitgebreid netwerk. Meer bepaald de groene partijen en de N-VA waren en zijn wat blij dat ze kunnen rekenen op figuren uit de administratie om de kabinetten te bevolken. Omdat ze zelf onvoldoende bollebozen hebben. Die niet-zuilpartijen zitten in een andere positie dan andere partijen. Maar mensen uit de administratie aantrekken met een andere politieke kleur leidt tot ruis op de werkrelatie, om niet van sabotage te spreken. Wat de groenen betreft, is er dan weer de neiging om kabinetten extra te bemannen met vertegenwoordigers van ngo’s met een sterke woke-inslag. Maar dat is een ander debat.

De groene partijen en de N-VA waren en zijn wat blij dat ze kunnen rekenen op figuren uit de administratie om de kabinetten te bevolken

Petra De Sutter

Georges Gilkinet

DEMOCRATIE? WELKE DEMOCRATIE?

Een onderzoek in opdracht van de VRT en De Standaard wees deze week uit dat slechts de helft van de Vlamingen vindt dat dit land een democratie is. Een derde zegt zelfs uitdrukkelijk dat dit niet het geval is. Het leidde tot wat sombere commentaren in de kranten, waarbij iedereen op zoek ging naar de redenen waarom zoveel mensen niet meer snappen dat ze eigenlijk in een democratie leven. Niemand stelt zich de vraag of de sceptici niet een beetje gelijk hebben. Leven wij nog in een democratie?

Dezelfde dag dat het onderzoek verscheen, raakte het nieuws bekend dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens België heeft veroordeeld omdat het seriemoordenaar Freddy Horion geen ‘realistisch perspectief op vrijlating’ biedt. Horion en zijn kompaan Feneulle werden in 1980 veroordeeld voor de roofmoord op autohandelaar Roland Steyaert. Horion vermoordde Steyaert eerst. Daarna verkrachtten beiden de oudste dochter, terwijl haar moeder, haar zusje van 13 en haar verloofde moesten toekijken. Tenslotte schoot Horion alle vier neer. Het jongste meisje leefde na twee kogels nog en Feneulle moest het afmaken.

Wat doen argumenten over redelijkheid, proportionaliteit en haalbaarheid er toe als we verplicht worden door de EU?

Doodstraf verboden

Ik ga eerlijk zijn: voor mij had Horion de doodstraf moeten krijgen. Niet een theoretische doodstraf, zoals die toen in België nog bestond, maar een werkelijke doodstraf. Ik kan mij voorstellen dat heel wat mensen het niet met mij eens zijn, omdat zij principieel tegenstander zijn van de doodstraf. Dat is een eerbare mening. Als een meerderheid in dit land vindt dat de doodstraf niet opnieuw mag ingevoerd worden, leg ik mij daar dan ook bij neer.

Wat zij of ik ervan denken, is echter van geen enkel belang. Hoewel in de VS, bakermat van moderne democratie en grondrechten, de doodstraf nog wordt uitgevoerd in staten waar die straf democratische steun vindt, kan dat niet meer in Europese landen, omdat die gebonden zijn aan een protocol bij het Europese Mensenrechtenverdrag (EVRM) dat de doodstraf verbiedt. De democratie is ter zake afgeschaft.

Toen in België ook de theoretische doodstraf werd geschrapt, werden we

gesust met het idee dat die zou vervangen worden door levenslange gevangenisstraffen. Wat het EHRM deze week besliste inzake Horion, verder bouwend op eerdere arresten in die zin, is dat nu ook levenslang niet meer kan. Een rechtbank mag die straf nog uitspreken, maar de gevangene moet altijd vroeger kunnen vrijkomen. Het is nu wachten tot ook Dutroux zich beroept op de levenslang-is-niet-levenslang-rechtspraak van het EHRM.

Waar de publieke opinie in de EU verdeeld is over de doodstraf, ben ik er vrij gerust in dat slechts een heel kleine minderheid vindt dat mensen als Horion of Dutroux ooit weer van de vrijheid mogen genieten. Maar ook die democratische beslissing wordt ons voortaan ontzegd. Er is nochtans geen enkele bepaling in de mensenrechtenverdragen die zich daarover uitspreekt. Het Hof doet aan extensieve interpretatie van het verbod op foltering en zegt dat levenslang eigenlijk een ‘onmenselijke behandeling’ is. Dat is geen juridische beslissing - je moet geen rechten gestudeerd hebben om dat begrip te mogen interpreteren -, maar een politiek dictaat van linkse, activistische rechters.

Minieme marge voor migratiebeleid

In het onderzoek van De Standaard en de VRT werd ook onderzocht wat de Vlamingen als het belangrijkste politieke probleem beschouwen. Het antwoord zou niemand mogen verrassen: migratie. Klimaat, het belangrijkste probleem als we zouden voortgaan op de aandacht die dit thema krijgt in de media, volgt pas op de tiende plaats. Ik ben beschroomd om het opnieuw te schrijven, omdat ik het al zo vaak heb gedaan: er is geen enkel beleidsterrein waarop de democratie zo wordt gefrustreerd als migratie, waar een netwerk aan internationale verdragen en rechtspraak van ondemocratische rechtbanken de nationale staten nauwelijks speelruimte geven.

Meloni werd in Italië verkozen met de duidelijke belofte om de boten met illegale immigranten te stoppen, maar ook zij heeft niet kunnen verhinderen dat haar land nu opnieuw wordt getroffen door een migratiecrisis. Meloni is té afhankelijk van internationale en Europese regels - en medewerking van andere landen van de EU - om de wil van de kiezer uit te voeren.

Klimaat en energie: alles is al beslist

Deze week bereikte de Vlaamse regering overeenstemming over een vernieuwd energie- en klimaatplan. Bevoegd minister Zuhal Demir werd door een VRT-journaliste op de rooster gelegd over het feit dat Vlaanderen de CO2-uitstoot slechts met 40 procent zal verminderen, terwijl de EU 47 procent wilde. Demir probeerde te verwijzen naar het beperkte belang van de maatregelen die in Europa worden genomen in het licht van evoluties in bijvoorbeeld China, waar nog steeds steenkoolcentrales worden bijgebouwd. De journaliste repliceerde dat het gesprek niet over China ging.

Demir was nog braaf, want de zinloze offers van de EU inzake CO2 zijn zelfs geen druppel op de hete plaat van de stijging van de uitstoot in China en andere niet-westerse landen. Maar de irritante journaliste had niet helemaal ongelijk. Wat doen argumenten over redelijkheid, pro-

portionaliteit en haalbaarheid er toe als we verplicht worden door de EU? Waarom nog een debat houden over iets dat al is beslist boven onze hoofden? De warmtepompen, elektrische wagens, pestmaatregelen voor de industrie en energietekorten komen er aan, wat de kiezer in Vlaanderen volgend jaar ook beslist.

In een daad van open revolte tegen de groene dictatuur kozen de Nederlanders in maart massaal voor de BBB, maar welke omwenteling kan leider Caroline van der Plas bereiken als de EU niet meewil? Klimaat-‘kommissar’ Timmermans zei na een gesprek met haar dat het hem “heel erg bemoedigt dat de BoerBurgerBeweging zich wil houden aan Europese wet- en regelgeving”. De Nederlandse opstand lijkt al gesmoord voor hij begonnen is.

Het

probleem in het kwadraat

Het hele idee achter een representatieve democratie is dat de burger door zijn stem het beleid kan veranderen. Kunnen we nog spreken over een democratie als we enkel nog in de marge mogen morrelen? Het recht om te kiezen tussen partijen met verschillende opvattingen is weinig waard indien die hun beloften over verandering niet kunnen waarmaken in een gekluisterde democratie.

Die vaststelling geldt voor alle EU-landen. Het probleem doet zich in het kwadraat voor in België, waar ook de communautaire verhoudingen elke verandering blokkeren. De Vlamingen stemmen steeds rechtser, maar hun mening heeft geen enkele invloed op het Belgische beleid omdat de slinkende Vlaamse minderheid op links altijd kan worden gedepanneerd door een Waalse meerderheid. Wat de Vlaamse kiezer ook beslist: plus ça change, plus c’est la même chose.

Frans Timmermans

Niemand stelt zich de vraag of de sceptici niet een beetje gelijk hebben

Er is geen enkel beleidsterrein waarop de democratie zo wordt belemmerd als migratie

Europees-Amerikaanse subsidie-oorlog kondigt zich aan

De Franse president Emmanuel Macron heeft een project klaar om de eigen economie te herindustrialiseren. Duitsland verzet zich tegen een ban op de verbrandingsmotor en wil de energiefactuur van essentiële bedrijven subsidiëren. Dit zijn Europese antwoorden op de Amerikaanse plannen om de Europese industriebedrijven via een klimaatwet en miljarden aan subsidies voor vergroening niet alleen in snelheid te pakken, maar ook over de grote plas te lokken.

De afspraken moeten volgens de EU mogelijk Amerikaans protectionisme vermijden. De Europese Commissie is bang dat bedrijven liever in de VS zouden investeren en daardoor geen geld zouden steken in de ontwikkeling van productiecapaciteit in de EU. Maar met de deal van Von der Leyen zijn de nationale overheden blijkbaar niet gerustgesteld. Frankrijk en Duitsland gaan ervan uit dat er toch spanningen met de VS zullen blijven bestaan rond het aantrekken van groene investeerders. En dus heeft de Franse president Emmanuel Macron besloten om een groot plan voor Franse herindustrialisering te lanceren. Dat is, los van het zwaaien met de subsidiepot richting multinationals, ook gebaseerd op heimwee naar de Franse economische grandeur van de jaren ’70 met de Concorde, het ruimteproject Ariane en vooral de eerste hoge snelheidstrein TGV. Plus op een nationale economische noodzaak, want een derde van de banen in de Franse industrie is sinds 1995 verdwenen. Frankrijk kampt met een handelstekort van 164 miljard euro en het gewicht van de industrie op de economie is er niet alleen kleiner dan in Duitsland, maar zelfs dan in België. Concreet heeft Macron plannen voor belastingverlagingen voor bedrijven en investeringssteun. Subsidies dus, met een groen en koolstofarm strikje rond. Plus extra middelen voor opleiding, zodat de hoge vraag naar werkkrachten kan worden beantwoord.

Franse en Duitse antwoorden

369 miljard euro. Dat is het bedrag dat de VS vrijmaken voor investeringen in hun duurzame-energiesector, variërend van waterstof en batterijen, tot zonnepanelen en groene vliegtuigbrandstof. Op zich niets bijzonders. Overal in de westerse wereld hebben overheden geld veil om de overgang naar een groene en koolstofarme economie te bewerkstelligen. Alleen veroorzaakt dit sinds enige tijd zenuwachtigheid in de EU. De miljardensubsidies uit de Amerikaanse klimaatwet vormen volgens de Europese

Unie een bedreiging voor haar eigen groene renaissance. Begin dit jaar werd over de grote plas de ‘Select US-investeringstop’ georganiseerd. Amerikaanse deelstaten maakten er bekend de geldbeurs ook zelf open te trekken om buitenlandse investeerders in groene energie en technologie binnen te halen.

Zenuwachtigheid in Brussel

De VS nemen hier een bocht van 180 graden. Gedaan met het verdedigen van de consensus van 30 tot 40 jaar geleden toen liberalisering, afbouwen van subsidies en vrijhandel de norm waren. Nu mogen landen en regio’s ongegeneerd elkaar de loef proberen af te steken door met manna te zwaaien. In de praktijk komt dit erop neer dat er zich een Europees-Amerikaanse subsidieoorlog aankondigt. En dat veroorzaakt vooral in Brussel zenuwachtigheid. Bij de Europese Commissie weet men dat de Amerikanen wat diepere zakken hebben.

De gevolgen zijn nu al merkbaar. Wie groene energie zegt, zegt onder andere de bouw van batterijfabrieken. Welnu, onder andere een investering van de elektrische wagenbouwer Tesla in Duitsland zou uitgesteld worden, terwijl er meer zekerheid is over de grote investeringen die het bedrijf nu gaat doen in Nevada. Europa was zich nochtans aan het voorbereiden om dé locatie te worden voor de bouw van batterijfa-

brieken. Wetenschappelijke onderzoeken hebben geschat dat tegen 2027 zowat alle onderdelen van autobatterijen in de EU gemaakt kunnen worden, 67 procent van de kathodes (de pool waar de elektronen het systeem ingaan, red.) hier gemaakt kunnen worden en de EU voor meer dan de helft van het lithium zelfvoorzienend kan zijn. Maar dat was voordat de Amerikaanse subsidiepot openging. Keert het tij in het voordeel van de VS?

In Europa bleef men niet stil zitten. Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen slaagde erin na overleg de lont toch gedeeltelijk uit het kruitvat te halen. Er kwam een akkoord met VS-president Joe Biden dat Amerika essentiële materialen voor groene technologieën die in de Europese Unie zijn gedolven of verwerkt, zou beschouwen alsof ze uit de VS komen.

In Duitsland pakt men het op een vergelijkbare manier aan. De Duitse regering wil de elektriciteitsfactuur van de meeste energie-intensieve bedrijven subsidiëren, à rato van 80 procent. Directe staatssteun heet dat. Vroeger gruwde de Europese Commissie daarvan, nu is het stiller in het Berlaymontgebouw in Brussel. Grote lidstaten wil men niet bruuskeren en bovendien beseft de Commissie dat een antwoord op de VS-plannen nodig is. Tenslotte wil Berlijn met die vergroening gewoon niet te snel gaan. Het voorstel van de EU dat er vanaf 2035 alleen nog maar elektrische auto’s mogen worden verkocht, botst op een Duits njet. De regering-Scholz vindt daarvoor de nodige steun bij een aantal Oost-Europese lidstaten.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Elke week minstens 1 geval van seksueel geweld in Belgische asielcentra

Vorig jaar vonden in de Belgische asielcentra 1.095 geweldsincidenten plaats. Het gaat vooral over vechtpartijen en fysieke en verbale agressie, maar ook het aantal gevallen van seksueel geweld neemt toe. In 2022 werden 59 daden van seksuele agressie in asielcentra gerapporteerd. Dat zijn er acht meer dan het jaar voordien en brengt het gemiddelde op minstens één per week. “Een onrustwekkende trend”, reageert N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman, die de cijfers opvroeg bij bevoegd staatssecretaris Nicole de Moor (cd&v).

Vorig jaar werden in de Belgische asielcentra 1.095 gevallen van diefstal, fysieke agressie, aanranding of bedreiging vastgesteld. Dat is een lichte daling ten opzichte van 2021 (1.281 incidenten), maar nog steeds een verdubbeling in vergelijking met 2017. Toen werden ‘slechts’ 554 incidenten gerapporteerd. De meest voorkomende incidenten zijn vechtpartijen (164 keer), verbale agressie (206 keer) en fysieke agressie (344 keer). Niet alleen de andere bewoners zijn het slachtoffer van die agressie: in de helft van de gevallen wordt het personeel van Fedasil dat werkzaam is in de opvangcentra geviseerd.

Uit de cijfers die N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman opvroeg bij staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) blijkt ook dat het aantal feiten van seksuele agressie jaar na jaar stijgt. In 2022 werden 59 verkrachtingen of aanrandingen gerapporteerd, ten opzichte van 51 in het jaar voordien. 46 procent van de daders – meestal alleenstaande mannen en niet-begeleide minderjarigen – heeft de Afghaanse nationaliteit.

Te lichte sancties

In 2022 werden 1.347 interne sancties opgelegd aan de daders van geweldincidenten in de opvangcentra, op basis van artikel 45 van de Opvangwet. Het betreft voornamelijk lichte sancties: een verwittiging (243 keer), tijdelijke opheffing van het zakgeld (800 keer), verplich-

te gemeenschapsdienst (78 keer) of een disciplinaire transfer naar een andere opvangfaciliteit (130 keer).

De mogelijkheid om daders uit te sluiten van materiële hulp werd in 7 situaties gebruikt. Ook de zwaarste sanctie, een uitsluiting van de beschermingsstatus of verlies van het verblijfsrecht, werd amper benut, tot ongenoegen van N-VA-Kamerleden Tomas Roggeman en Theo Francken. “De sancties zijn veel te licht. Zelfs de zwaarste feiten worden nooit bestraft met een ontheffing van materiële hulp. We moeten hiermee korte metten maken in het belang van de medewerkers én de bonafide bewoners van de centra”, klinkt het unisono.

Daarom pleiten beide N-VA-Kamerleden voor een audit in de asielcentra. “Het beleid van staatssecretaris De Moor moet dringend doorgelicht worden, in het belang van ieders veiligheid”, klinkt het.

Taskforce

Daarnaast willen Roggeman en Francken dat er een permanente taskforce omtrent geweld in asielcentra wordt opgericht, met een permanente en directe opvolging door Fedasil en opvangpartners zoals het Rode Kruis of het CGVS. “Wie onze gastvrijheid en solidariteit misbruikt om te vechten of over te gaan tot seksueel geweld, verdient die niet”, besluiten ze.

N-VA diende vorig jaar al een resolutie in om het geweld aan te pakken en de asielcentra door te lichten, maar de regeringspartijen stemden die weg.

Ursula von der Leyen en Joe Biden

ANTON SCHELFAUT

Asielzoekers voor het Klein Kasteeltje

Het nijpende lerarentekort maakt de crisis in het onderwijs alleen maar pijnlijker

Is Antwerpen bruggenhoofd voor terreurgroep Hezbollah?

Op de luchthaven van Boekarest is eind februari de van terrorisme verdachte 58-jarige Mohammad Bazzi opgepakt. De man, in het bezit van zowel een Belgisch als een Libanees paspoort, heeft de sjiitische Libanese terreurbeweging Hezbollah financieel gesteund. De Amerikanen loofden tot 10 miljoen dollar uit voor de tip die zou leiden tot zijn arrestatie.

De VDAB trok deze week aan de alarmbel. De leerkracht secundair onderwijs vormt voor alle vakken een knelpuntberoep, al blijft het voor de vakken wiskunde, Nederlands en Frans de grootste uitdaging om posities in te vullen. In Het Laatste Nieuws geeft Joke Van Bommel van de VDAB aan dat elke school in Vlaanderen met dat probleem kampt. Vooral in de steden zijn de tekorten voelbaar, al spreekt de situatie in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel tot de verbeelding, gezien er daar momenteel een leegloop aan de gang is. Maar ook het basis- en kleuteronderwijs krijgt de tekorten niet meer opgevuld. Momenteel zijn er 1.900 openstaande vacatures.

Tinneke Beekman had in De Afspraak op Vrijdag overschot van gelijk toen ze de huidige situatie in het onderwijs als ‘dramatisch’ omschreef. De toestand is zorgwekkend. Door de slepende coronacrisis - waarbij leerlingen maandenlang geen les of afstandsonderwijs kregen - trad er een acceleratie op in de jarenlange gestage achteruitgang van het onderwijsniveau.

Verwoestijning van de kennis

Die lacune laat diepe sporen na in het curriculum van de huidige generatie leerlingen en studenten. De achterstand wegwerken is heel erg moeilijk, omdat leerlingen intussen nieuwe leerstof moeten verwerken, terwijl ze sommige fundamentelere onderwerpen nog niet onder de knie hebben. Het is als een berg oprijden, waarbij je met lood in de benen nog eens een achterstand van ettelijke minuten moet goedmaken. Enkel de besten kunnen dit. Het gros van het peloton volgt op straatlengten.

Daarbovenop komt nog eens het structureel lerarentekort, dat op zijn beurt een cascade aan problemen in de hand werkt. In heel wat scholen hebben leerlingen meerdere uren per week geen les. Ze worden dan maar naar huis gestuurd of krijgen vervangtaken die niet meer zijn dan een druppel op een hete plaat. In het Brussels Nederlandstalig onderwijs zijn er tal van leerlingen die een heel schooljaar geen Nederlands, Frans of wiskunde hebben gekregen en eind dit schooljaar een attest krijgen om naar het volgende jaar over te gaan. De verschraling van de kennis kan je nu omschrijven als een verwoestijning van de kennis en de basiscompetenties. Ook de arbeidsattitude wordt zwaar gehypothekeerd, want heel wat leerlingen zijn niet meer gewoon om een voltijdse lesweek met bijhorende taken en toetsen rond te krijgen. Bovendien vertrekken goed opgeleide en ervaren leerkrachten, waardoor er sprake is van een braindrain. Om de lege plaatsen in het lerarenkorps op te vullen, wordt zowat iedereen met een pedagogisch diploma aangenomen en worden minder goed presterende collega’s amper aangesproken. Daardoor wordt niet alleen de onderwijskwaliteit gehypothekeerd, maar wordt de rest van de leraren nog meer onder druk gezet omdat ze extra taken of lesuren moeten opnemen, met ziekteverzuim en burn-out tot gevolg.

Cultuurschok

denten in de lerarenopleiding soelaas zal brengen, maar de realiteit is dat heel wat leerkrachten na enkele jaren het onderwijs verlaten omwille van de enorme werkdruk en de bijhorende stress. Leerkrachten moeten niet alleen lesgeven, ze moeten ook differentiëren, innoveren en remediëren. Bovendien moeten ze allerlei leermoeilijkheden en gedragsproblemen detecteren en aanpakken. Daarnaast is de klassituatie in heel veel gevallen zo divers en internationaal samengesteld dat van het klassieke doceren weinig tot niets in huis komt.

Tot overmaat van ramp voltrekt de modernisering van het secundair onderwijs zich schoksgewijs, met de nodige groeipijnen. De flink aangedikte eindtermen - met bijhorende leerplannen - moeten het zwaar geteisterde niveau van de leerlingen opkrikken, maar - om in de wielrennerij te blijven - je kan van een leerling niet verwachten om een col buiten categorie op te rijden als hij slechts een col van derde categorie in de benen heeft. Het niveauverschil zorgt in heel wat klassen voor een cultuurschok en de nodige gedragsproblemen. Daarbij komt nog dat eerst het secundair nieuwe eindtermen krijgt en pas later het basisonderwijs, waardoor de overgang van twaalfjarigen naar het middelbaar nog veel moeilijker wordt. Resultaat: veel meer leerlingen verzeilen daardoor in de B-stroom.

Het tekort aan leerkrachten is al erg, maar het gebrek aan competente schooldirecteuren is nog veel erger. Als de tendens zich doorzet, dan wordt het onderwijs binnen enkele jaren geconfronteerd met een significant tekort. Ook hier worden directeuren aangeworven met te weinig kilometers in de benen en met onvoldoende managementkwaliteiten. Ook die ontwikkeling werkt nefast. De crisis in het onderwijs heeft vele vaders.

In Het Laatste Nieuws roept Theo Francken op tot een algehele mobilisatie van pedagogen: “Iedereen met een pedagogisch diploma moet voor de klas.” Dat klinkt natuurlijk heel militant, maar er zal veel meer nodig zijn. De leerkracht moet meer autonomie krijgen, moet in zijn rol als pedagoog en gezagsdrager hersteld worden en moet eindelijk af van de oeverloze administratieve overlast. Als ouders en leerlingen een B- of een C-attest willen aanvechten, dan komt de bewijslast voortaan bij hen te liggen. Het is een intelligente beslissing van minister Weyts die hem moeten sterken om op de ingeslagen weg verder te gaan. JULIEN

Kamerlid Georges Dallemagne

(Les Engagés) heeft zich vastgebeten in het dossier. Hij ondervroeg de minister van Justitie al diverse malen over het dossier. Woensdag 10 mei stelde het parlementslid in de commissie Justitie opnieuw een vraag. Dallemagne:

“Op mijn vraag over de arrestatie van Mohammad Bazzi hebt u geantwoord dat die persoon bekend was voor witwaspraktijken en dat de veiligheidsdiensten geen informatie hadden over zijn banden met Hezbollah. Wat de witwaspraktijken betreft, hoe was hij bij onze diensten bekend? Heeft de CFI (Cel voor Financiële Informatieverwerking) zijn activiteiten aan het parket van Antwerpen of aan het federaal parket gemeld?”

‘Global terrorist’

Sinds 2018 duidt een afdeling van het Amerikaanse ministerie van Financiën hem aan als een van de belangrijkste financiers van Hezbollah. Het State Department bestempelt hem sinds mei 2018 als ‘global terrorist’ en vermeldt zijn banden met de centrale bank van Iran. Volgens de Amerikanen dekt zijn zoon, ook een Belg, de witwasactiviteiten van zijn vader voor Hezbollah in vanuit drie vennootschappen naar Belgisch recht, die in Antwerpen gevestigd zijn. Dallemagne wil weten hoe dat kan.

Van Quickenborne: “De activiteiten van de persoon in kwestie lijken zich te concentreren in Libanon en in Afrika, met name in Gambia. Noch de federale politie, noch de gerechtelijke instanties zijn bevoegd om de feiten die daar plaatsvinden in de gaten te houden.” “De Veiligheid van de Staat kan geen informatie verstrekken over individuele dossiers, maar de organieke wet op de inlichtingendiensten verplicht haar ertoe om informatie door te geven aan het parket als ze strafbare feiten vaststelt.”

Zoon als stroman

Sinds mei 2018 heeft Mohammad Bazzi zich volgens de Amerikanen tot zijn zoon, Wael Bazzi, gewend om zaken te blijven doen in Gambia. De terreurverdachte kon zo nieuwe bedrijven registreren en bieden op Gambiaanse overheidscontracten.

Wael Bazzi richtte een oliemaatschappij op om de toegang van zijn vader tot de olie-industrie te behouden. Daarnaast coördineerde Bazzi met zijn zoon een in België gevestigde GTG-medewerker om de naam van GTG te veranderen na aanwijzingen die de onderneming linkten aan terrorisme. Wael was de vermeende eigenaar van dat nieuwe bedrijf, waar-

schijnlijk om de betrokkenheid van Mohammad te verdoezelen en de aanwijzing te omzeilen. Op 9 augustus 2018 veranderde GTG zijn naam in Energy Engineers Procurement and Construction.

Wael Bazzi heeft zijn vader en een in Libanon gevestigde medewerker geholpen bij het faciliteren van betalingen voor een zakelijk contract. Bovendien heeft Wael Bazzi een rekening geopend voor Voltra Transcor Energy, in verband met de poging van Mohammad Bazzi om een tussenbedrijf te gebruiken om geld naar GTG te verplaatsen en OFAC-sancties te omzeilen. OFAC staat voor Office of Foreign Assets Control.

In 2017 was Mohammad van plan om zijn zoon naar de Libanese consulaire positie in Gambia te zenden omdat hij zijn invloed op Wael kon uitoefenen. Sinds ten minste begin 2018 is Wael Bazzi op de hoogte van de betrokkenheid van Mohammad Bazzi bij illegale activiteiten.

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.

Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.

Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.

Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Minister van Onderwijs Ben Weyts maakt zich vrolijk met het nieuws dat de instroom van stu-

Ben Weyts

THIERRY DEBELS

Hezbollah

© PHOTONEWS

De Stemming: pijnlijk ontwaken voor Vivaldi-partijen

De resultaten van de jaarlijkse peiling van De Standaard en VRT kwamen bij de Vivaldi-partijen ongetwijfeld als een koude douche aan. Open Vld en cd&v zakken opnieuw onder de tien procent, terwijl Groen richting de kiesdrempel van vijf procent wegglijdt. Zelfs de winst van zes procent die Vooruit boekt tegenover de verkiezingen van 2019 kan de meubelen niet redden voor de federale coalitie. Maar vooral in het Vlaams Parlement wordt het volgend jaar moeilijk zoeken naar een meerderheid.

Eigenlijk is dit de eerste peiling sedert 2019 die strookt met onze verwachtingen over hoe een federale Vivaldi-regering in combinatie met een Vlaamse ‘Zweedse’ regering het partijpolitieke landschap in Vlaanderen zou hertekenen. Om te beginnen: winst voor Vlaams Belang, dat op alle niveaus voluit in de oppositie gaat. Daarna het reeds vermelde verlies voor Open Vld, cd&v en Groen, dat voor alle drie trouwens ook existentiële vragen doet rijzen. Ook de N-VA lijdt verlies, maar kan de schade beperken. Aan de linkerzijde zat de PVDA in Vlaanderen nooit eerder zo dicht bij de tien procent als in deze peiling. Het enige resultaat dat we drie jaar geleden niet zouden durven voorspeld hebben, is de aanzienlijke winst van Vooruit.

Zes procent winst voor Vlaams Belang en Vooruit

Het verschil bedraagt dan wel niet meer dan een tiende van een procentpunt, maar het volstaat wel opdat Vooruit zich de grootste winnaar van deze peiling mag noemen. Dat is indrukwekkend voor een partij die deel uitmaakt van een kwakkelende federale regering. Anderzijds is het niet verwonderlijk dat een linkse partij het goed doet in economisch onzekere tijden. Maar waarschijnlijk is het toch vooral dankzij de partijvoorzitter dat de socialisten in Vlaanderen stevig op winst staan. Met af en toe een ‘flinkse’ uitspraak slaagt hij erin kiezers aan zich te binden. Soms zou je zelfs gaan denken dat de partij ook federaal in de oppositie zit.

Conner Rousseau heeft natuurlijk wel het voordeel dat hij de media mee heeft, ook al vallen net die flinkse uitspraken niet altijd in even goede aarde bij de verschillende nieuwsredacties. Een partij als het Vlaams Belang heeft die luxe niet, maar heeft ze in de huidige omstandigheden ook niet nodig. Uit de rest van het onderzoek blijkt immers dat het Vlaams Belang er ondanks de mediaboycot toch in slaagt haar kiezers te bereiken, maar dan wel via de sociale media. Het zou ons niet verbazen als de komende weken opnieuw enkele oproepen volgen om de mogelijkheden van de politieke partijen om op sociale media in te zetten wettelijk aan banden te leggen.

V-meerderheid onwaarschijnlijk

Vlaams Belang maakt een winst van zes procentpunten, terwijl N-VA er vier en een

half verliest. Samen is dat nog altijd een kleine winst voor de V-partijen, maar een meerderheid in zetels in het Vlaams Parlement blijft eerder onwaarschijnlijk. Doch de reacties op de peiling uit de hoek van de N-VA verraden dat de partij er toch voor bevreesd is dat de Vlaamse kiezer in juni van volgend jaar een zwart-gele meerderheid naar het Vlaams Parlement stuurt. Op zaterdag schoof Theo Francken de lat voor een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring alvast op naar een tweederdemeerderheid, maar we denken toch dat de partij met een ernstig intern probleem te kampen zou krijgen als ze nog liever met Groen dan met Vlaams Belang in zee zou willen gaan. Merk op dat zonder Vlaams Belang al snel vier partijen nodig zullen

zijn om een meerderheid te vormen in het Vlaams Parlement.

Laten we trouwens eens onderstrepen dat dit een peiling van De Standaard en de VRT is, die niet bepaald de grootste vrienden van de N-VA of het Vlaams Belang zijn. Zelfs in deze peiling haalt Vlaams Belang een kwart van de stemmen en de N-VA nog steeds ruim een vijfde. In De Standaard werden de twee partijen dan wel denigrerend weggezet als twee communicerende vaten, hun groei over de laatste decennia kan niet anders dan spectaculair genoemd worden. Op basis van hetzelfde onderzoek was men bij de VRT dan weer verheugd te kunnen vaststellen dat Vooruit ook kiezers van N-VA en zelfs Vlaams Belang weet aan te trekken. De ene ziet dus communiceren-

N-VA wil verplichte burgerdienst invoeren

Tijdens het grote ledencongres van dit weekend hebben de N-VA-leden enkele opvallende voorstellen goedgekeurd. De commissievergadering ‘Van Vlaanderen een veilige thuis maken’ onder leiding van Theo Francken keurde een verplichte gemeenschapsdienst voor jongvolwassenen goed.

“We moeten onze jongeren meer verantwoordelijkheid en burgerzin aanleren”, reageert Francken. Daarnaast keurde het congres onder andere het Australisch migratiemodel, de “afschaffing van de integratie-industrie” en de ambitie om twee procent van het bbp aan defensie uit te geven goed.

In navolging van het vrijwilligerskorps in Lubbeek, wil N-VA een verplichte gemeenschapsdienst voor alle jongvolwassenen. Dat zou ten goede moeten komen aan hun weerbaarheid, vindt Francken. “We willen jongeren een verplichte gemeenschapsdienst aanbieden die aansluit bij hun kwaliteiten. Dat kan bij de reservisten, maar evengoed in de zorg, bij een vrijwilligersorganisatie…”

In een gezamenlijk opiniestuk in Knack schreven Miranda Van Eetvelde en Marius Meremans in 2017 nog dat zij tegen een vernieuwde burger-of gemeenschapsdienst

waren. Dat werd toen door onder meer Peter Van Rompuy (cd&v) voorgesteld. “Toen de verplichte legerdienst gelukkig werd afgeschaft, kregen verschillende politici later sporadische aanvallen van heimwee naar die periode”, schreven de toenmalige parlementsleden. “Onverbeterlijke romantici zien het immers als de plek waar je niet alleen een jaar lang het vaderland mocht dienen, maar ook waar mensen uit verschillende lagen van de bevolking mekaar ontmoetten.” De N-VA’ers oordeelden toen dat je met een verplichte burgerdienst afgestudeerden een jaar lang van de arbeidsmarkt zou houden. Dat terwijl, ook nu, werkgevers naar arbeidskrachten snakken.”

Integratie-industrie

Tijdens de commissie ‘Van Vlaanderen een veilige thuis maken’ kwamen ook secretarissen Peter Buysrogge en Nadia Sminate met enkele opvallende voorstellen. Zo wil Vlaams Parlementslid Sminate af van de “integratie-industrie”, van tientallen vzw’s en non-profitorganisaties die overheidssteun

de vaten, de andere zelfs lekkende vaten, maar in werkelijkheid worden ze samen vooral groter.

Kiesdrempel wenkt voor Groen

Voor Sammy Mahdi is de peiling opnieuw slecht nieuws, maar we denken toch dat de resultaten nog een tikkeltje harder aankwamen bij zijn collega Egbert Lachaert. O ja, in het Europees Parlement is de liberale zetel voorlopig nog niet in gevaar, maar we denken er toch het onze over dat Guy Verhofstadt net nu aankondigt volgend jaar met de politiek te stoppen.

Maar het is vooral Groen dat in de hoek zit waar de klappen vallen. Bij het afscheid van Barbara Creemers viel al te horen dat men de kop van de Limburgse Groen-lijst als een strijdplaats beschouwt. Maar in nogal wat kieskringen, en dan vooral de federale kieskringen, ligt de effectieve kiesdrempel hoger dan de wettelijke van vijf procent.

FILIP VAN LAENEN

krijgen. “Stop de wildgroei van subsidies aan VZW’s en zelforganisaties die zogezegd integratie willen bevorderen, maar er eigenlijk op gericht zijn segregatie in de hand te werken”, reageert Sminate. “Laat de kinderen van nieuwkomers aansluiten bij onze bestaande verenigingen in plaats van aparte circuits in stand te houden en te subsidiëren.”

Tijdens dezelfde commissie keurde een meerderheid van de aanwezige leden ook de ambitie goed om twee procent van het bruto binnenlands product (bbp) aan defensie-uitgaven te spenderen. Die ambitie is door de federale ministers vorig jaar al uitgesproken, zij het wel pas tegen 2035. “We moeten nú opnieuw investeren in onze veiligheidsdepartementen”, zegt N-VA-Kamerlid Peter Buysrogge. “De NAVO is de hoeksteen van onze defensiearchitectuur. Wij kiezen resoluut om twee procent van ons bbp te investeren in defensie. Enkel zo kunnen we én internationaal solidair zijn, én onze eigen veiligheid garanderen.”

IN DE KIJKER

Petra De Sutter

Ze werd vaak aanzien als de meest stabiele en verstandige groene minister die boven het politiek gekrakeel kon staan en met kennis van zaken feiten en toestanden nuchter en met gezag kon beoordelen. Petra De Sutter (59) werd dan ook door vriend en vijand als ‘ernstig’ beoordeeld, ook al was men het vaak oneens met haar ideologische achtergrond en de standpunten van haar partij. Tot de groenen blijk gaven van niet altijd op een professionele en correcte manier het politieke spel te spelen en ze uiteindelijk zelf in het oog van de politieke storm kwamen te zitten. Zo heeft de bpost-affaire haar een politieke deuk gegeven.

Meer dan eens sprong ze in de bres om haar stuntelende en niet meer uit haar woorden gerakende groene collega Tinne Van der Straeten uit de wind te zetten wanneer die alweer blijk gaf van slecht beheer van het kernenergiedossier of alweer een ongelukkige uitspraak deed die anderen deed wegkruipen van plaatsvervangende schaamte. Zij zat vaker in de studio’s om over de kernuitstap - of beter: de niet-uitstap - te spreken dan de verantwoordelijke minister zelf, teneinde de salvo’s uit de stalinorgels van de oppositie af te weren.

Van de universiteit naar de politiek

Petra De Sutter was 24 jaar toen ze aan de UGent haar diploma geneeskunde op zak stak. In 1991 werd ze doctor in de biomedische wetenschappen om in 1994 gynaecoloog te worden. Nadat ze in 2000 docent werd aan dezelfde universiteit, werd ze er ook buitengewoon hoogleraar en hoofd van de afdeling Reproductieve Geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Gent. Ze werd een autoriteit in haar onderzoeksgebied en zetelde in die context in meerdere raden, colleges en expertencommissies. Geboren als man, zette ze in 2004 haar lichamelijke transitie in om voortaan als vrouw door het leven te gaan. In 2014 stond ze op de tweede plaats op de groene lijst voor het Europees Parlement, maar ze werd niet verkozen. Om haar politiek actief te houden, werd ze gecoöpteerd naar de Senaat, waar ze als vanzelfsprekend diverse bio-ethische thema’s voor haar rekening nam. Vandaaruit maakte ze ook deel uit van de Raad van Europa, waar ze onder andere voorzitter werd van een werkgroep die genderongelijkheid onder de loep neemt. In 2019 wordt ze gemeenteraadslid in haar woonplaats Horebeke en lijsttrekker voor het Europees Parlement, waarin ze verkozen wordt, en daar voorzitter wordt van de commissie Interne Markt en Consumentenzaken. Na goed een jaar trok ze op 1 oktober 2020 naar de Wetstraat om er vicepremier en minister van Ambtenarenzaken, Overheidsbedrijven, Telecommunicatie en Post te worden.

Ze blijft overeind

In Brussel belandde ze aldus in de Vivaldi-krabbenmand. Al gauw zou blijken dat ze als voogdijminister van bpost een door de jaren heen mismeesterd bedrijf zal moeten aansturen. CEO’s die ontslag moeten nemen, ondoorzichtige overheidsopdrachten, politieke bemoeienissen, illegale marktafspraken over het krantenbedelingscontract en … gedetacheerde bpost-medewerkers op haar kabinet, die hun loon van bpost bleven ontvangen. En hiermee kwam ze de voorbije weken in het oog van de storm terecht omdat belangenvermenging werd gesuggereerd. Nadat Ecolo-staatssecretaris Schlitz haar ontslag had moeten geven omwille van het gemis aan transparantie in haar beleid, het gebruik van gemeenschapsgeld voor persoonlijke reclame en omdat ze daarover loog in het parlement, was als in één adem groene minister De Sutter aan de beurt om spitsroeden te lopen in de bevoegde commissie. Ze gaf toe dat een perceptie van belangenvermenging kan ontstaan zijn, maar dacht niet aan ontslag, ook al zei Groen-Kamerlid Eva Platteau: “Gesjoemel is de rode draad doorheen de bedrijfscultuur van bpost. ” Ze nam de vlucht vooruit en zond de gedetacheerden terug naar bpost en kondigde een reeks maatregelen aan om een scherpere controle op bpost te laten uitoefenen. Klap op de vuurpijl was wel dat De Sutter zonder verpinken aangaf dat de PS in het algemeen en vicepremier Pierre-Yves Dermagne én PS-voorzitter Paul Magnette in het bijzonder, veel betere banden met bpost hebben dan zijzelf… Met Audrey Hanard, de voorzitter van de raad van bestuur met PS-signatuur, bijvoorbeeld. Dat was het signaal voor De Croo om haar aangekondigde hervormingen volledig te steunen en zo de discussie af te leiden van partijpolitiek gekrakeel. Vivaldi moet overeind blijven en de PS moet gepaaid worden, ook al weet iedereen dat het de ‘minst propere’ partij van het land is als het over centen

Rik Torfs

“Ik verwacht verderzetting

Vivaldi-coalitie en verdere financiële ontsporing van België”

Kerkjurist Rik Torfs heeft op Twitter een weinig rooskleurig beeld geschetst van de politieke en budgettaire situatie die we mogen verwachten na de verkiezingen van 2024. "Ik verwacht een voortzetting van de, eventueel verruimde, Vivaldi-coalitie en de verdere financiële ontsporing van België tot er een curatele komt van Europa of het IMF", aldus Torfs.

Open Vld wil van België een ‘heldere federatie’ maken

Vld-voorzitter Egbert Lachaert gaf in februari - enkele dagen na de definitieve stillegging van Tihange 2 - al aan dat een verlenging van Tihange 1 voor hem bespreekbaar is.

Waterstof

Verder streven de liberalen ook naar forse investeringen in waterstof en windmolenparken in de Noordzee. “Dat betekent dat we de productie van windenergie willen verviervoudigen tegen 2030”, sprak Vlaams Parlementslid Willem-Frederik Schiltz. “België kan daarin een sleutelpositie innemen op Europees en wereldniveau. En ook waterstof moet deel worden van onze ideale energiemix. We bezitten nu al het op één na grootste waterstofnetwerk ter wereld. Als we samenwerken met buurlanden kunnen we dé waterstofslagader van Europa worden.”

De Vlaamse liberalen verzamelden zaterdag in het Gentse Kuipke, waar ze op hun ‘Groot Liberaal Congres’ hun streefdoelen voor de komende jaren vastlegden. Open Vld wil van België een ‘heldere federatie’ maken, de premier verkiezen via een federale kieskring en de wet op de kernuitstap schrappen.

Geen verschil meer tussen gemeenschappen en gewesten, die in Vlaanderen al lang de facto zijn opgeheven, maar een Belgische federatie met daaronder vier entiteiten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en Oost-België. “Zo komen we uit bij minder politici en een duidelijke structuur”, vertelt Vlaams minister Bart Somers. Als er twee entiteiten in conflict zouden liggen, zoals in dit land weleens kan gebeuren, kan de federale overheid ingrijpen.

Kerntakendebat

Om het gigantische overheidsbeslag af te bouwen, wil Open Vld een kerntakendebat organiseren.

“Om zeker te zijn willen we invoeren dat de overheid moet over-

schakelen naar voorlopige twaalfden wanneer het overheidsbeslag opnieuw boven 45 procent stijgt”, aldus Somers.

Voorts pleitten de Vlaamse liberalen op het congres nog op een beperking en regelgeving voor de partijfinanciering, voor hoorzittingen voor kandidaat-ministers en een radicale afbouw van de kabinetten.

In het thema ‘Groene Groei’ pleitte de partij ervoor om de wet op de kernuitstap af te schaffen. Hoewel de wet op de kernuitstap in 2003 werd aangenomen door de regering-Verhofstadt I, willen de liberalen niet langer dezelfde koers varen. De partij gelooft in de rol van kernenergie in de weg naar een volledig koolstofneutrale energievoorziening. Open

WANNES NEUKERMANS

MEEST GELEZEN OP

N-VA-congres keurt verplichte gemeenschapsdienst voor jongvolwassenen goed

Franse Gemeenschap gebruikt “schimmige constructie” om 800.000 euro per jaar aan pro-Franstalige organisaties in Vlaanderen te geven

“Fysiek geweld, afpersing en wapendracht op school”: ouders reageren na dodelijke vechtpartij Zaventem

Abou Jahjah over zwarte Cleopatra: “Zuiderse volken gevoelig voor vervalsing van hun geschiedenis”

Politici op hun tenen getrapt door campagne

De Tijd | PAL Tweets

palnws.be

CITAAT VAN DE WEEK

Alexander De Croo en Egbert Lachaert tijdens het 'Voor een Vrij en Sterk Land' feest

© BELGA

Deze week wordt door RTBF een brochure voor kinderen verspreid om hen te waarschuwen voor de gevaren van extreemrechts. De vzw La Cible wil “nieuwe kiezers” (jongeren rond de 18 jaar) bewust maken van de gevaren van het stemmen op extreemrechts. De brochure stelt onder het motto “met extreemrechts ben jij het doelwit” leuke en interactieve activiteiten voor om de politieke boodschap van “extreemrechts” met kinderen te analyseren. Het is een volledig programma.

DE WERELD VOLGENS

ABVV:

NAZI'S, NAZI'S, OVERAL NAZI’S

Natuurlijk is de eerste vraag: wat wordt er hier verstaan onder extreemrechts, alias ‘het beest’ (sic)? La Cible legt uit dat het hedendaagse extreemrechts zijn wortels heeft in het fascisme (Mussolini) en het nazisme (Hitler) (blz. 21). In Vlaanderen is de situatie volgens La Cible dramatisch. “Sinds de N-VA aan de macht is, is de bagatellisering van het extreemrechtse discours voelbaar” (blz. 26).

“HITLERIAANSE

BEN WEYTS”

La Cible stelt voor om enkele concrete voorbeelden van dat latente Hitlerisme in de hedendaagse politiek te identifice-

Het nationaalsocialisme, zoals de naam al aangeeft, is een nationalistische vorm van socialisme

ren. Die voorbeelden zijn Georges-Louis Bouchez (MR), Jean-Jacques Flahaux (MR), maar ook Ben Weyts (N-VA). Ben Weyts?

Ja, legt La Cible uit, want Ben Weyts plant “een gids voor het onderwijs in de Vlaamse geschiedenis”, wat typisch Hitleriaans is. Een ander voorbeeld van La Cible is de verhoging van het defensiebudget. Dat zal sommige door La Cible verlichte kinderen waarschijnlijk in verwarring brengen, aangezien het een socialistisch-ecologisch-liberale regering is die zojuist die budgettaire verhoging heeft bepaald, in België en in Duitsland.

La Cible wijst erop dat een van de kenmerken van de foetale Hitlerieten is dat zij voorstander zijn van een “radicaal kapitalisme”. Maar in zijn toespraak van 12 april 1921 verklaarde Adolf Hitler: “Wij bestrijden niet alleen het joodse of christelijke kapitalisme, wij bestrijden alle vormen van kapitalisme: wij maken het volk volledig vrij.” De vijand, het antoniem, de perfecte antithese van het nazisme, zowel in theorie als in daad, is altijd het kapitalisme en het liberaal-parlementaire systeem geweest. Men mag niet vergeten dat het nationaalsocialisme, zoals de naam al aangeeft, een nationalistische vorm van socialisme is. Maar dat maakt blijkbaar niet uit. Waarom immers aandacht schenken aan

La Cible - het doelwitpubliceert een lijst met doelwitten, pardon, namen van bekende ‘extreemrechtse’ persoonlijkheden

die theoretische, doctrinaire en historische details als het gaat om het bestrijden van ‘het Beest’?

EEN LIJST ‘EXTREEMRECHTSE’ DOELWITTEN

Om haar naam eer aan te doen, eindigt La Cible - het doelwit - die mooie educatieve oefening met het publiceren van een lijst met doelwitten, pardon, namen van bekende ‘extreemrechtse’ persoonlijkheden, waaronder Tom Van Grieken (Vlaams Belang), Georges-Pierre Tonnelier, die

DE BREINEN ACHTER LA CIBLE

Na het lezen van zo’n meesterlijke demonstratie wil men onvermijdelijk meer weten over de auteur van die briljante vergelijking Adolf Hitler = Georges-Louis

Bouchez = Ben Weyts = Alain Soral, waaruit elk normaal gevormd kind natuurlijk

concludeert dat de N-VA weinig meer is dan een heruitvinding van de NSDAP. Een snelle blik op het Belgisch Staatsblad leert dat de samenstelling van de vzw La Cible als volgt is (afbeelding 1):

L'organe d'administration composé comme ci-dessus se réunit aussitôt et désigne à l'unanimité :

- Joël THÔNE, Président du CA et administrateur ;

- Minervina BAYON REYERO, Secrétaire du CA et Administratrice ;

- Lola GRIGNARD, Trésorière du CA et Administratrice ;

- Thierry BODSON, Administrateur ;

- Françoise BERNARD, Administratrice ;

- Dominique DAUBY, Administratrice ;

- Marc VREULS, Administrateur ; Afbeelding 1

Joël Thône is vertegenwoordiger van het ABVV; Minervina Bayon is vertegenwoordiger van het ABVV; Thierry Bodson is vertegenwoordiger van het ABVV; Dominique Dauby is secretaris-generaal van de ‘Femmes Prévoyantes Socialistes de Liège’; Françoise Bernard is vertegenwoordiger van het ABVV; Marc Vreuls is vertegenwoordiger van het ABVV. Van de zeven bestuurders van La Cible zijn er vijf vertegenwoordigers van het ABVV.

La Cible is dus slechts een uitloper van het ABVV. Haar ‘extreemrechtse’ brochure wordt uitdrukkelijk gesteund door het ABVV, maar beweert ook gesteund te worden door het Waals Gewest en de Fe-

voorgesteld wordt als ex-MR, hoewel hij een MR-bestuurder is, “de denker en ideoloog Drieu Godefridi” (ik dus), maar ook een zekere Alain Soral. Weinig Belgen kennen die laatste. Soral, voorheen verbonden aan het Franse FN, lijdt aan psychiatrische stoornissen en heeft naam gemaakt als een viscerale antisemiet, revisionist en ontkenner van de nazigaskamers. De aanwezigheid van Soral in de lijst van doelwitten heeft als enige doel de andere genoemde persoonlijkheden samen te smelten met zijn triest figuur. Van Adolf Hitler tot Alain Soral, de cirkel is rond en de zaak is gesloten met de N-VA en de MR erin.

DRIEU GODEFRIDI

Georges-Louis Bouchez heeft aangekondigd een klacht in te dienen

deratie Wallonië-Brussel. De MR, door het ABVV zo royaal op één hoop gegooid met fascisme en negationisme, neemt deel aan beide machtsniveaus. Moeten we daaruit afleiden dat de regeringen van het Waals Gewest en de Federatie Wallonië-Brussel in handen zijn van Mussolini-adepten die de nazigaskamers ontkennen en sympathisanten zijn van Alain Soral?

Versmelting, zei Raymond Aron, is de ergste vorm van intellectuele oneerlijkheid. Oftewel, één druppel vergif bij een idee is genoeg om het dodelijk te maken. Georges-Louis Bouchez heeft aangekondigd een klacht in te dienen tegen La Cible.

Hde eerste druk van 4.000 exemplaren was in een mum van tijd uitverkocht. Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts is intussen begonnen aan een tweede druk van 8.000 boeken. Zelfs de bijhorende website www.canonvanvlaanderen.be was door de grote belangstelling een tijdlang onbereikbaar. Na het eerdere succes van de documentairereeks Het Verhaal van Vlaanderen mag dus duidelijk blijken dat de Vlaming snakt naar de geschiedenis van zijn regio.

Het rijkelijk geïllustreerde boek en de bijhorende website bestaan uit 60 hoofdstukjes of ‘vensters’: gebeurtenissen, plaatsen, personen, kunstwerken of andere artefacten. Vanuit deze ‘vensters’ kan de lezer een bredere en/of diepere blik krijgen op bepaalde culturele of historische fenomenen. Elk venster bevat een blikvanger, behandelt een bepaald hoofdthema en wordt aangevuld door focuspunten.

Een voorbeeld: het venster ‘1302’ heeft als blikvanger een middeleeuwse fresco van de bewapening van ambachtsgilden, heeft als hoofdthema ‘Sociale revoluties in de steden van Vlaanderen en Brabant’ en heeft als focuspunten ‘De middeleeuwse lakennijverheid’ en ‘Het belang van de ambachtsgilden’.

Elke groep bediend

Hoewel de samenstellers expliciet zeggen dat de keuzes niet door politieke beweegredenen zijn ingegeven, kan men zich moeilijk van de indruk ontdoen dat men heel wat verschillende ideologische en demografische groepen vensters heeft proberen te geven waarin zij zich kunnen terugvinden.

Er zitten natuurlijk klassiekers tussen, zoals Gallo-Romeins Tongeren, Karel de Grote, de Guldensporenslag, de Bourgondiërs, de Beeldenstorm en de Ronde van Vlaanderen. Feministen kunnen zich dan weer terugvinden in de vensters over Emilie Claeys, Marie Belpaire en de seksuele revolutie. Progressieven krijgen een hoofdstuk over holebirechten. Voor liberalen is er het venster over de Belgische grondwet. Christendemocraten krijgen Jozef Cardijn. Sociaaldemocraten hebben verschillende vensters over de sociale strijd.

DE CANON VAN VLAANDEREN VOOR ELK WAT WILS

Het had heel wat voeten in de aarde, maar vorige week was het eindelijk zover: ‘De Canon van Vlaanderen’ werd feestelijk voorgesteld in het Thor Park in Genk, op de voormalige mijnsite van Waterschei.

Het hoeft niet te verrassen: ook aan Vlamingen met een migratieachtergrond werd gedacht. Zo zijn er hoofdstukken over de multiculturele samenleving, de Limburgse mijncités en Congo. In dat laatste geval vermijden de schrijvers clichés, door bijvoorbeeld iemand als Lumumba of Leopold II als venster te gebruiken.

In de plaats daarvan vormt de interessante figuur van Paul Panda Farnana de invalshoek. Hij was een Congolese nationalist en erg kritisch voor het koloniaal bewind, maar was tegelijkertijd vrijwilliger aan het IJzerfront en de eerste Congolees die hogere studies afrondde in België. Die Farnana had trouwens een kleine link met het Vlaams-nationalisme: een van zijn eerste activistische ‘doorbraken’ gebeurde na een lezing die hij in 1911 op uitnodiging van de Vlaamsgezinde studentenvereniging Amicitia in Leuven gaf.

Identiteitsversterkend of wetenschappelijk?

De canon kreeg nog voor er een letter op papier stond heel wat kritiek te verduren, vooral uit historisch-wetenschappelijke hoek. Ook na de publicatie van het werkstuk was niet iedereen onverdeeld gelukkig.

Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans (Vlaams Belang) noemt het “een goede oplijsting van historische gebeurtenissen, maar ook niet meer dan dat”. “Ik zie niet in hoe dit project zou bijdragen tot onze Vlaamse natievorming”, klinkt het nog.

2019

Om de aanklacht van Brusselmans te kaderen, moeten we even terugspoelen naar 2019. Na de ‘zwart-gele’ verkiezingsuitslag, concludeerden velen dat ‘identiteit’ wel degelijk een thema was dat bij heel wat mensen leefde. Het zou dan ook een centrale plaats krijgen in het Vlaamse regeerakkoord dat dat jaar gesloten werd.

“Het is essentieel dat we de Vlaamse identiteit complexloos kunnen beleven, onder meer via gedeelde symbolen”, klonk het in dat regeerakkoord. “Tegen die achtergrond vragen we aan een groep onafhankelijke experts om op wetenschappelijke basis een Canon van Vlaanderen op te stellen. Het gaat om een lijst van ankerpunten uit onze Vlaamse cultuur, geschiedenis en wetenschappen, die zowel in het onderwijs als in het kader van inburgeringstrajecten ter ondersteuning gebruikt worden.”

Eigenlijk sprak het regeerakkoord zichzelf een beetje tegen, door enerzijds voor een identiteitsversterkend en anderzijds voor een onafhankelijk, wetenschappelijk en educatief instrument te pleiten. De vrees van

historici kwam dan ook vooral voort uit die eerste zin van de passage in het regeerakkoord.

Kiezen

Uiteindelijk zou men moeten kiezen: opteert men voor een canon die in de eerste plaats aan natievorming doet of gaat men voor iets educatiefs dat op wetenschappelijke leest geschoeid is? Het eerste was wellicht heel wat goedkoper geweest, had men net zo goed door een gemotiveerd groepje N-VA-militanten kunnen laten doen en zou maar een klein publiek bekoren.

De tweede invalshoek is op termijn wellicht waardevoller - en haalde het. Een tienkoppige expertencommissie, onder leiding van historicus Emmanuel Gerard, ging ermee aan de slag. Zonder politieke inmenging.

Het is veel moeilijker om een natievormende canon wetenschappelijk te maken dan met een wetenschappelijke canon (indirect) aan natievorming te doen. Er wordt nu immers in de eerste plaats al gesteld dat er zoiets is als een ‘Vlaamse geschiedenis’, in plaats van bijvoorbeeld een Belgische. Bovendien zullen meer lezers dit verleden ontdekken en bediscussiëren. Door breder te gaan dan de Vlaams(e)(-nationale) ‘klassiekers’ zal een groter aantal mensen zich identificeren met ‘Vlaanderen’ en ‘Vlaamse geschiedenis’. Al was dat alles ongetwijfeld niet de opzet van de expertencommissie.

Om die redenen zullen heel wat historici nog altijd niet gelukkig zijn met de canon. Misschien hadden zij met hun kritiek zelfs ergens wel een punt.

Evenwichtig

Het Vlaams-nationalisme, de Vlaamse Beweging en de ontvoogding van Vlaanderen krijgen voldoende aandacht, met hoofdstukken over Conscience, de taalstrijd, staatshervormingen en de IJzertoren. Tot slot zitten er ook enkele verrassende, maar daarom niet minder relevante, keuzes tussen: vensters over lintbebouwing, tussentaal en de Franstalige cultuur in Vlaanderen.

Het eindresultaat is een al bij al evenwichtig werk, waarin men soms verrast en clichés vermijdt. Dat men zoveel mogelijk Vlamingen probeert aan te spreken, betekent echter dat iedereen wel iets ‘mist’. Bovendien zijn sommige vensters weliswaar interessant, maar lijken ze tegelijkertijd wel erg doelgroepgericht, zoals de hoofdstukken over middeleeuwse contacten met de moslimwereld of heksenvervolgingen. Ook valt op dat meer dan de helft van de vensters zich in de laatste twee eeuwen situeert, al kan men natuurlijk opwerpen dat de impact van die recente periode groter is.

BEN WEYTS:

Bevoegd minister Ben Weyts (N-VA) zag de eerste proefdruk naar eigen zeggen pas een week voor de voorstelling aan het grote publiek, maar is erg tevreden met het eindresultaat. “Het is een heel precaire oefening geweest”, aldus Weyts. “Ik moest soms op mijn tong bijten. Ik denk niet dat je me op veel uitspraken hebt kunnen betrappen op het publieke forum.”

De onderwijsminister erkent dat iedereen wel iets zal missen in het eindresultaat. “Met wat er niet in staat, kan je natuurlijk bibliotheken vullen”, klinkt het. “Velen zullen Pater Damiaan wellicht missen. Men zal geredeneerd hebben dat Pater Damiaan algemeen bekend genoeg is.”

De canon moet niet alleen helpen in het onderwijs, maar ook bij de inburgering. “We kijken naar een versie voor anderstaligen, een versie voor schoolkinderen en laaggeletterden”, weet Weyts nog te vertellen.

Over de kritiek die het project te verduren kreeg, klinkt het fel: “Kunnen we nu eens complexloos, zonder schroom, zonder taboes onze eigen geschiedenis gaan benaderen? Dat moet toch kunnen in een volwassen Vlaanderen?”

PIETER VAN BERKEL

“In een volwassen Vlaanderen moeten we zonder taboes onze geschiedenis kunnen benaderen”

© BELGA

Ben Weyts

Als hoogleraar maakt Bouckaert zich zorgen over wat er aan Amerikaanse universiteiten aan het gebeuren is. Hij kwam samen met een aantal andere academici op het idee om de groep Hypatia op te richten. Hypatia omschrijft zichzelf als ‘een onafhankelijke groep academici die bezorgd is over de bedreiging van de academische vrijheid en de vrijheid van meningsuiting vooral door het woke-activisme en de cancelcultuur’.

“Maar ik wilde zeker niet het boegbeeld worden. Dan was het weer een oude witte man die komt zeuren”, lacht hij.

Waarom was het volgens u nodig om Hypatia op te richten?

“Wij willen de academische vrijheid en de vrije meningsuiting aan de universiteiten verdedigen. Dat is een acute opdracht. In de westerse wereld wordt die bedreigd door woke. Elders op de wereld is dat soms door religieuze of politieke leiders, zoals bijvoorbeeld in Rusland.”

“Met een aantal academici zijn we samengekomen om te bekijken hoe we die vrije meningsuiting aan onze universiteiten kunnen verdedigen. Vooral om te vermijden dat het zover komt als in de Verenigde Staten, waar je bijna kan spreken van een woke-terreur. Bij ons heeft woke nog niet zo’n extreme vormen aangenomen. En dat willen we voorkomen.”

Wat is woke?

“Dat is niet zo gemakkelijk te definiëren (lacht). Het is eerder een complex van verschillende ideologische richtingen en intellectuele stromingen. Maar woke stelt zichzelf voor als een bewustzijn voor sociale onrechtvaardigheid.

Dat is de kracht ervan: als je dat zo leest, is het logisch dat woke een grote aantrekkingskracht heeft bij jonge, idealistische mensen.”

“Een waakzaamheid of gevoeligheid ontwikkelen voor sociale onrechtvaardigheid en daar acties aan koppelen, is een mooie opdracht. Maar als je dieper kijkt, zie je dat daar zeer radicale ideologieën achter schuilen. Woke gaat namelijk uit van een systemische ongelijkheid en discriminatie, die doorwerkt in de ganse samenleving. Het is dus een radicale ideologie die zegt dat het hele systeem van het Westen volledig rot en onrechtvaardig is. Ergens anders zouden kritische woke-academici trouwens niet geduld worden. Dat is een paradox.”

“Iedereen die zich verzet tegen die ideologie, heeft niet gewoon een meningsverschil, maar is een vijand van ‘de gelijkheid’. Ten opzichte van die vijanden mag je heel doortastend optreden en gelden de normale regels van de omgang niet meer. Die mag je cancelen, eventueel tot moes slaan, uitschelden... Er wordt niet mee gediscussieerd, die moeten ‘ausradiert’ worden. Men criminaliseert de kritiek op het eigen engagement.”

Sommige mensen oordelen dat iedereen zich op de campus veilig moet voelen en dat kwetsende zaken daarom vermeden moeten worden.

“Normaal betekent veiligheid dat jezelf en jouw eigendommen niet bedreigd worden. Wat woke doet, is het begrip veiligheid een totaal andere invulling geven. Volgens hen moet dat betekenen dat je niet mag blootgesteld worden aan meningen die de gevoeligheden kunnen raken. Maar gevoeligheid is een enorm subjectief begrip. Op die manier kunnen mensen op zeer arbitraire manier bepalen wat nog gezegd mag worden en wat niet.”

“Let op, van ons mag de ideologische visie van woke vrij verkondigd worden en in de colleges aan bod komen. Dat valt onder de meningsvrijheid en de academische vrijheid. Het is ons er dus

Boudewijn Bouckaert (75) is sinds 2012 met emeritaat, maar geeft nog les aan een Erasmusprogramma en zit in verschillende organisaties, waaronder het ‘antiwoke-platform’ Hypatia. “Ik heb een jonge dochter van 18 jaar oud, dat verplicht mij om bezig te blijven”, vertelt Bouckaert. Een gesprek over het liberalisme, vrijheid en veiligheid, zijn strijd tegen woke en de Vlaamse politiek.

De VLD heeft het liberalisme verlaten

IK HEB HET LIBERALISME NIET VERLATEN, HET IS DE VLD DIE HET LIBERALISME VERLATEN HEEFT.

niet om te doen om mensen met een woke-ideologie het spreken te beletten. We willen voorkomen dat zij andere mensen het zwijgen opleggen door intimidatie, door het cancelen, door het doen ontstaan van zelfcensuur.”

Heeft u zelf tijdens uw academische carrière te maken gekregen met woke?

“Nee, want het waren toen andere tijden. In ben in 2012 met emeritaat gegaan en toen ik voltijds hoogleraar was, bestond woke nog niet. Ik genoot van een ruime academische vrijheid.”

“In een les over mensenrechten had ik het over de verklaring van Caïro. Daarin staat dat in moslimlanden de mensenrechten enkel gelden zolang ze niet in het vaarwater van de Sharia komen. Ik vermeldde dat, want dat leek me rele-

vant. In de evaluatie hebben toen twee moslima’s - die met hoofddoek in de lessen zaten - geschreven dat ik islamofobe uitspraken had gedaan. Toen vonden mijn collega’s dat absolute onzin en had ik geen enkel probleem. Ik weet niet of dat nu nog steeds geen probleem zou zijn. Die druk is echt wel toegenomen en leidt, volgens mijn inschatting, tot een toegenomen zelfcensuur bij academici.”

U noemde het boek ‘Reset’ (2021) van Mark Elchardus hét politieke boek van de afgelopen decennia. Waarom?

“Het boek is intellectueel van zeer hoge kwaliteit, alhoewel ik het met een aantal punten oneens ben. Hij behandelt zeer interessante thema’s. Het gaat over democratie, vrijheid, de positie van de

rechterlijke macht, identiteit, gemeenschapsvorming,... Allemaal onderwerpen die vandaag van belang zijn. Elchardus gaat in tegen de visies die opgeld maken in de kringen waar hij tot voor kort vertoefde en dat is intellectueel erg moedig. Hij zal met dat boek een pak vrienden verloren hebben. Het boek is bovendien sterk wetenschappelijk onderbouwd.”

“Het is een boek dat uitnodigt om grondig na te denken. Ik was oprecht gechoqueerd door sommige reacties van nitwits. Bijvoorbeeld Hannelore Goeman (Vlaams Parlementslid voor Vooruit, red.)... ‘Who the fuck’ is Hannelore Goeman? Een omhooggevallen dame die zegt dat Elchardus het noorden kwijt is... Ik denk niet dat zij het boek heeft gelezen. Maar ze zal gehoord hebben dat er zaken instaan die niet stroken met de woke-linkse ideologie. En dan moet het van haar verticaal geklasseerd worden.”

U had het daarnet over vrijheid. Heden wordt er meer gesproken over veiligheid. Wordt de vrijheid bedreigd?

“Vrijheid en veiligheid hangen samen. Als klassiek liberaal vind ik het prioritair dat mensen in hun doen en hun ei-

HOOGLERAAR EN GEWEZEN POLITICUS

spectrum van politieke meningen. Je hebt ook links-liberalen, die zeer dicht aanschurken tegen het socialisme en het wokisme.”

Hoe zou u Open Vld omschrijven?

“Open Vld is een partij die relatief links bestuurt, bijvoorbeeld in de regering van Alexander De Croo. Hoewel ik moet zeggen dat ze in die regering de meest verschrikkelijke dingen nog tegenhoudt. Tegelijk is het een partij die met Egbert Lachaert op zoek is naar een nieuwe plaats in het centrumrechtse hokje. Dat wringt enorm. Die spreidstand tussen wat ze doen en wat ze willen zijn, zal hen zwaar aangerekend worden. Er is een grote kans dat het politieke liberalisme bij de volgende verkiezingen kopje-onder gaat. En dat hebben ze toch voor een stuk aan zichzelf te danken. Dat kleven aan de bestuurspraktijk gaat hen zwaar aangerekend worden.”

se bevolking alsmaar meer eisen stellen. Hogere uitkeringen, hogere subsidies,... Ze doen dat omdat ze zich dat kunnen permitteren: uiteindelijk is het niet het eigen kiespubliek die dat betaalt, maar de overkant. La Flandre.”

“Vooruit leunt eerder aan tegen de sociaaldemocratie. Dat is een beheerssocialisme. De markantste figuur daarin is Frank Vandenbroucke, die een systeem wil waarin de markteconomie gecombineerd wordt met een sterke sociale input vanwege de overheid. Maar die zaken moeten kunnen blijven voortwerken en dus moeten de uitgaven in de gaten gehouden worden. Al had je bij de socialisten natuurlijk ook de universitaire input van woke met pleidooien voor open grenzen.”

te presenteren. Niet alleen op vlak van confederalisme, maar ook wat betreft sociaaleconomisch beleid.”

“Wat betreft regeringsvorming: ik ben tegen het cordon sanitaire. Van mijn part mag het eens geprobeerd worden om op Vlaams vlak een coalitie aan te gaan met Vlaams Belang. Daar ben ik principieel niet tegen. Maar vooralsnog gaat het niet alleen over Vlaanderen, dus moet N-VA zien dat wat ze in Vlaanderen doet, geen repercussies heeft op federaal niveau. Want voorlopig is het toch nog op federaal vlak dat de grote hervormingen, zoals de overgang naar confederalisme, moeten gerealiseerd worden.”

gendommen niet belaagd worden, de meest fundamentele taak van de overheid overigens. Want dat is een absolute voorwaarde voor vrijheid. We hebben een periode gehad van pakweg 1989 tot 2014 waarin de hoop op de eeuwige vrede aan de horizon gloorde. Een periode van meer welvaart, meer vrede, minder militaire uitgaven,...”

Het plaatje klopt niet meer en dat

ziet Jean-Marie ook

“Nu breekt die ‘wereldorde’ en zijn er grote blokken die gepolariseerd tegenover elkaar staan. Daardoor krijgt basale veiligheid de voorrang op vrijheid. Militaire uitgaven, protectionisme, meer impact van de staat,...”

Mag ik u nog steeds omschrijven als een Vlaamsgezinde liberaal?

“Een rechtse, Vlaamsgezinde liberaal. Dat wil ik eraan toevoegen, want het woord liberaal dekt een heel breed

Waarom bent u zelf ooit uit de VLD gestapt?

“Toen ik in de VLD zat, merkte ik dat al. We hadden heel wat mensen met goeie ideeën. Maar eens de VLD in de regering zat, was er een enorme druk op iedereen in de partij om die regering niet te bekritiseren en de ministers voor 100 procent te steunen. Eigenlijk moest men zijn kritisch denkvermogen volledig aan de kant schuiven om de ministers en de premier te steunen. Ik kan nog aannemen dat dat de gewoonte is in collectivistische partijen, maar in een liberale partij zou dat niet mogen gebeuren. Daarom ben ik samen met Jean-Marie Dedecker en nog wat anderen opgestapt.”

Snapt u dat de partij zich als belgicistisch wil profileren?

“Dat is een strategische fout. Belgische restauratie en dat heimwee naar het ‘Belgique de papa’ kost haar ook stemmen. De gematigde Vlaamsgezinden, ik spreek dan nog niet eens over de hardcore nationalisten, fronsen toch geregeld de wenkbrauwen als ze bepaalde voorstellen van Open Vld horen.”

“Dat was anders in de jaren ’90, toen de VLD duidelijk de Vlaamse kaart trok en gewonnen was voor confederalismewat het ook betekent. Dat hebben ze nu laten varen. Ik heb altijd gezegd: vroeger waren ze Vlaamsgezind om de sterkste partij in Vlaanderen te worden. Nu worden ze Belgischgezind om niet de kleinste in Vlaanderen te worden.”

“Open Vld moet beseffen dat, mocht ze zich Vlaamsgezind opstellen, ze de ‘unique selling position’ van de N-VA zou ondergraven. Als ze zouden gaan voor een vergevorderde vorm van federalisme, noem het confederalisme, zouden ze de klassieke Belgische problemen waar N-VA op wijst kunnen oplossen. Dan verdwijnt de bestaansreden van die partij. We hebben gezien wat er is gebeurd met de Volksunie: toen die haar eisen voor een groot deel kon realiseren wat betreft de taalgrens, de erkenning van het Nederlands, het federalisme,... Nadien is de partij uit elkaar beginnen vallen.”

Houdt Open Vld die Belgische lijn aan om zich vast te kunnen klampen aan MR, vergelijkbaar met de Vlaamse socialisten en de PS in het verleden?

“De Vlaamse socialisten staan eigenlijk al vrij lang tamelijk los van de Waalse socialisten. Je zou kunnen zeggen dat de grens van Noordwest-Europa door België loopt. De Waalse socialisten bekommeren zich weinig over het financieren of in evenwicht houden van het systeem. Ze willen vooral voor een deel van de Waal-

“Wat Conner Rousseau nu doet, is die kerels terugfluiten. Hij wil terug naar de kern van de sociaaldemocratie: een systeem met een sterke sociale zekerheid met respect voor het evenwicht. Een systeem waar bijvoorbeeld ook meer bekommernis is over wat de gewone bevolking ondervindt bij migratie. De voorstellen die hij nu lanceert, gaan duidelijk in die richting. Hij wordt daarvoor zwaar op de korrel genomen door woke professoren zoals Ellen Desmet. Ik vind Conner Rousseau een groot politiek talent. Los van de flauwiteiten waarmee zijn optreden soms gepaard gaat, zoals The Masked Singer. Want dat doet De Wever ook (lacht). De grondtoon die hij bespeelt, heeft zin en slaat aan. Het zou goed zijn mochten de Vlaamse socialisten ook, zoals Steve Stevaert het deed, die Vlaamse kaart trekken. Er wordt gespeculeerd over banden en onderhandelingen tussen N-VA en Vooruit... Misschien gaat het wel die richting uit.”

U was zelf Vlaams Parlementslid tussen 2009 en 2014 voor Lijst Dedecker. Jean-Marie Dedecker zegt zelf te twijfelen om LDD vanonder het stof te halen. Zou u dat nog steunen?

“Ik begrijp Jean-Marie zeer goed. Wat Jean-Marie ziet, is dat de traditionele partijen afkalven bij de bevolking. Die politieke elites hebben wel veel bestuurservaring, maar kennen geen brede steun meer. Het plaatje klopt niet meer en dat ziet Jean-Marie ook.”

“Ik heb mijn twijfels bij het oprichten van een nieuwe partij. Ik denk niet dat we nood hebben aan nieuwe partijen, want dat zou op centrumrechts enkel voor meer versplintering zorgen. Ik ben er dus niet zo’n grote voorstander van en ik betwijfel of Jean-Marie het effectief zal doen. Maar hij heeft natuurlijk wel een punt.”

Dedecker zegt eigenlijk zijn steun voor de N-VA op.

“N-VA, die zich vanaf 2005 aandiende als een frisse nieuwe kracht, heeft veel van zijn frisheid verloren door de lange regeringsdeelnames in de Vlaamse regering en een tijdje in de federale regering. Ze wordt tegenwoordig ook gezien als een traditionele partij. Dan opent zich het spectrum: je hebt het Vlaams Belang en dan de trado-partijen met N-VA erbij. En dan zou er een gat zijn voor een nieuwe centrumrechtse partij. Dat is de analyse die men maakt. Maar ik vrees dat dat niet gaat werken: het ongenoegen wordt fantastisch goed gekanaliseerd door Vlaams Belang. Die partij pakt dat politiek gezien verstandig aan: radicaal genoeg, maar net niet té radicaal. Tom Van Grieken is een knappe politicus, een soort teflon-kerel waar alles vanaf druipt. Ik denk niet dat je die stemmen uit ongenoegen nog kan capteren. Die komen voor 80 procent bij Vlaams Belang en voor 20 procent bij PVDA terecht.”

Voor welke partij stemt u?

“Ik stem voor N-VA. Het beste wat ons kan overkomen is dat N-VA met voldoende dynamiek en frisheid wint, om zich ten opzichte van de bevolking als een geloofwaardige hervormingspartij

Hoe blikt u terug op uw eigen politieke carrière?

“Positief natuurlijk (lacht). Ik denk dat ik consequent en realistisch ben geweest. Ik zat in de VLD en de dingen die zij in de jaren ’90 voorstelden, daar sta ik nog steeds achter. De dingen zijn beginnen ‘déraperen’ toen Verhofstadt in de regering stapte. De snelheid waarmee hij zijn visies vanuit de jaren ’90 heeft ingeleverd in de regering met de socialisten, was verbazingwekkend. Dat heeft geleid tot een desillusie bij heel veel mensen. Ik ben binnen de partij blijven ijveren voor die oorspronkelijke lijn. Ik ben kritiek blijven leveren, ook op de liberale ministers. En dat heeft uiteindelijk mijn kop gekost (lacht). Ik heb het liberalisme niet verlaten, het is de VLD die het liberalisme verlaten heeft.”

“Nadien hebben we met Jean-Marie goed aangevoeld dat die onvrede er in Vlaanderen was. N-VA bestond toen al wel, maar was een kleine macht. Er was dus een groot gat tussen Vlaams Belang en de traditionele partijen, waar we succesvol zijn ingesprongen.”

Who the fuck is Hannelore Goeman?

“Wat ik heb mogen ervaren, is dat een politieke partij opzetten een heel moeilijke zaak is. Daar komen heel wat mensen terecht die allerlei ambities hebben die je niet kan waarmaken. De traditionele partijen hebben nog een reservoir aan grote ‘believers’ die hoe dan ook bij de partij blijven en die regelmatig perspectief krijgen op politieke carrières. Dat had LDD niet. Op dat vlak stonden we zwak: zolang we wonnen, was er euforie en kwamen mensen naar ons. Maar vanaf de eerste tegenslag in 2010, toen N-VA doorbrak en LDD veel stemmen verloor, zag je de mensen wegvloeien.”

“Maar het experiment zelf heeft wel voor een verschuiving gezorgd. Sommige mensen verwijten ons dat we de brug waren over dewelke de liberale kiezers naar N-VA zijn gelopen. Misschien is dat dan nog niet zo’n slecht resultaat.”

WANNES NEUKERMANS

5 minuten persoonlijke moed!

© PHOTONEWS

Ik

vind Conner Rousseau een groot politiek talent

TURKIJE

Voor het eerst ooit tweede ronde bij presidentsverkiezingen Turkije

72 procent van Turkse Belgen stemt voor Erdogan

Op zondag 28 mei komt er voor de eerste keer ooit een tweede ronde bij de presidentsverkiezingen in Turkije, waarin huidig president Recep Tayyip Erdogan het zal opnemen tegen Kemal Kiliçdaroglu. Erdogan haalde in de eerste ronde een score van 49,5 procent. Kiliçdaroglu 44,8 procent. Zoals verwacht bleef de steun voor Erdogan bij de Turkse diaspora in Europa groot en vooral in België: nergens kreeg Erdogan méér steun dan hier.

rechtigde bevolking van 64 miljoen. In het buitenland gaat het om 52,7 procent.

Opvallend: in het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Portugal, Canada en de Verenigde Staten was het Kemal Kiliçdaroglu die gigantische resultaten haalde. Daar bestaat de diaspora voor een groot deel uit Turks-Cyprioten. Erdogan blijft de illegale bezetting van Noord-Cyprus, een EU-land (!), steunen en kan daardoor niet op steun van de Turks-Cyprioten rekenen.

Tweede ronde

procent, het linkse Emek 10,54 procent en de rechtse partij van Sinan Ogan haalde slechts 2,44 procent. Het partijlandschap is in Turkije erg versnipperd. Op het stembiljet stonden dit jaar 24 partijen, waardoor het soms wel een meter lang werd. Kiliçdaroglu kon geen brede coalitie achter zich krijgen.

Manipulatie

Ongeveer 85.000 Turkse stemgerechtigden zijn in Antwerpen, Brussel of Genk hun stem gaan uitbrengen voor de presidents- en parlementsverkiezingen. In België haalde Erdogan 72,31 procent van de stemmen. Zijn grootste tegenkandidaat haalde 24,65 procent van de stemmen.

In Europa, maar zeker in België, heeft de propagandamachine voor Erdogan dus opnieuw zijn werk gedaan, ondanks dat er minder grote propagandarally’s zijn georganiseerd. Turken die niet in Turkije wonen zijn minder bezig met de economische problemen, de problemen na de aardbeving, en de etnische conflicten in het land. Zij zien in Erdogan een sterke

DUITSLAND

leider van Turkije die zich verzet tegen de EU, de VS en de NAVO. Via de verschillende moskeeën en Diyanet zou er op de Turkse diaspora ingewerkt worden om op Erdogan te stemmen.

Diaspora

In andere West-Europese landen kan Erdogan eveneens op een merendeel van de stemmen rekenen. In Nederland (68,4 procent), Duitsland (65,4 procent), Frankrijk (64,2 procent) en Luxemburg (59,2 procent) was de steun voor de zittende president ook groot. In Turkije was er een opkomst van 88,9 procent op een stemge-

Duitsland neemt in EU meeste asielzoekers op

Uit een recente statistiek van Eurostat blijkt dat het linksliberale Duitsland van alle EU-lidstaten de meeste asielzoekers opneemt en de meeste asielaanvragen inwilligt. In 2022 keurden Duitse overheden bijna 160.000 asielaanvragen goed, of 41 procent van alle goedgekeurde asielaanvragen in de EU.

Daarna volgden Frankrijk met 13 procent, Italië met 10 procent en Spanje met 9 procent. In totaal werden er 384.245 asielverzoeken goedgekeurd, een stijging van 40 procent ten opzichte van 2021. Ongeveer een derde van alle migranten met goedgekeurde status komen uit Syrië en 23 procent uit Afghanistan.

Oekraïners die voor de oorlog op de vlucht zijn, moeten geen asielaanvraag indienen en ontvangen onmiddellijk sociale voorzieningen, opleiding, een onderkomen en het recht om te werken. Zij zijn niet opgenomen in deze statistiek. De Duitse socialistische minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD) blijft zich, ondanks toenemende migratiedruk, verzetten tegen een bovengrens voor migratie.

Pleidooi voor onmiddellijk toegang tot sociale uitkeringen

Terwijl uit steeds meer internationale studies blijkt dat ook bij de kiezers van linkse en ecologische partijen een groeiende meerderheid gekant is tegen nog meer migratie en vervreemding, wil de zeer linkse partij Die Linke een einde stellen aan de ‘sociaalrechtelijke discriminatie’ van migranten en nieuwkomers. Het wil naast voornoemde groepen mensen ook illegalen een onbeperkte en on-

middellijke toegang geven tot alle sociale uitkeringen.

Die Linke wil een ‘paradigmawissel’ in het Duitse migratiebeleid.

Oekraïense migranten onmiddellijk toegang geven tot het Duitse sociaal zekerheidssysteem en asielzoekers en illegalen uit andere landen niet: dat is voor Die Linke een onverantwoorde ‘sociaalrechtelijke discriminatie’, die maar op één manier kan worden opgelost. Ze diende in de Duitse Bundestag

De tweede ronde van de presidentsverkiezingen vindt plaats over twee weken, op zondag 28 mei. De derde kandidaat, Sinan Ogan, haalde vijf procent van de stemmen en valt daardoor af. Wellicht kan hij met zijn vijf procent kiezers wel steun verlenen aan een van de twee kandidaten. Erdogan leunt met zijn Turks nationalisme dicht aan bij Ogan, al pleitte die vooral voor verandering. Kiliçdaroglu kan enkel steun krijgen van Ogan als hij niet samenwerkt met de pro-Koerdische partij - die de facto steun verleent aan zijn verkiezingscampagne.

In het parlement haalt Erdogan de overwinning wel binnen. Zijn Cumhur-coalitie haalt net geen 50 procent van de stemmen. De verenigde partijen rond Kiliçdaroglu halen 35,02

Verschillende oppositieleden en waarnemers zijn ervan overtuigd dat de verkiezingen en stemmentellingen niet correct verlopen zijn. Als een van de partijen bezwaar aantekent, moeten de stemmen herteld worden. Zo waren er in Ankara bezwaren bij 300 stembussen en in Istanbul bij 780. Op sommige plekken zou de partij van Erdogan geëist hebben dat een stembus 11 keer herteld werd. De verliezende presidentskandidaat Sinan Ogan vreesde dan weer dat de buitenlandse stemmen gemanipuleerd werden.

WANNES NEUKERMANS

FRANKRIJK

een wetsvoorstel in om hieraan een einde te maken en wil dus elke asielzoeker - ongeacht of het asiel is ingewilligd of niet - onmiddellijk toegang geven tot het sociaal zekerheidssysteem in Duitsland met gezondheidszorg, verhoogde uitkeringen, etc.

Het argument: “Als een van de rijkste industrielanden en een fundamentele veroorzaker van de vluchtoorzaken is de Duitse Bondsrepubliek moreel verplicht voor iedereen die bescherming zoekt, open te staan.” Die Linke zelf flirten intussen al maanden in allerlei peilingen met de kiesdrempel in Duitsland.

Vrijdag 13 april publiceerde het Franse Rekenhof een uitvoerig rapport onder de titel “Groeiend rekruterings- en retentieprobleem bij het politiepersoneel”. Het uniform dwingt geen respect meer af, wat in tijden van toenemende dreiging van islamitisch terrorisme tot een urgentieaanpak zou moeten leiden.

PIET VAN NIEUWVLIET Steeds meer politiepersoneel hangt het uniform aan de haak, aldus het Rekenhof. Niet omdat er zoveel meer politiemensen op pensioen gaan. Het zou gaan om een “basisfenomeen dat ontstond in de nasleep van de coronacrisis”. In 2021 stelde de Franse politie het vertrek vast van 10.840 eenheden, een verhoging van 33 procent op amper 4 jaar. Ook 15.078 gendarmen zagen het niet meer zitten, een verhoging van 25 procent.

Aantal aanwervingen zakt in elkaar

“Het zijn niet de pensioneringen die voor de uitval verantwoordelijk zijn, want dat aantal blijft min of meer stabiel”, aldus het Rekenhof. Velen verlaten de politieschool nog voor ze afgestudeerd zijn. De politiesyndicaten kijken vooral in de richting van de werkomstandigheden.

De tomeloze en naïeve ambities van Macron om massaal politiemensen aan te werven dreigen te botsen op de werkelijkheid. “Het voornaamste aandachtspunt voor de veiligheidsdiensten”, schrijft het Rekenhof, “zal de capaciteit zijn om de actieve politiemensen in dienst te houden en de rekrutering aan te zwengelen”. Tussen 2018 en 2021 slaagde men er in Frankrijk in amper 1.145 rekruten aan te werven. In 2022 zou men 756 mensen hebben kunnen aanwerven bij de nationale politie en 154 bij de gendarmes. “Die situatie bewijst dat de dalende aantrekkelijkheid en de het aan boord blijven van het personeel niet gegarandeerd worden door enkel de lonen te verhogen (…) en dat een ander globaal beleid op punt moet worden gezet.”

Franse politie vindt geen personeel meer

Die Linke met een actie in München

Frankrijk vindt geen politiemensen meer

© SHUTTERSTOCK © SHUTTERSTOCK

Verkiezingsaffiches van Turks president Erdogan en zijn tegenstander Kemal Kilicdaroglu

© SHUTTERSTOCK

DIPLOMATIEKE VALIES

De Benelux als militaire voorhoede ?

De uitbouw van een ‘Europese defensie’ is een thema dat zich meer tot een ronkende verklaring dan een reëel beleid leent. De verklaringen waarom dat op EU-vlak niet van de grond komt, zijn legio. Een (recente) interessante stelling heeft het over het doorbreken van die patstelling door (onder NAVO-paraplu) met de Benelux-landen tot actie over te gaan. Een toelichting.

We hadden het vorige week over de initiatieven van de Europese Commissie om de Europese wapenindustrie een boost te geven. Een nieuwe rol op een domein dat historisch een ‘blinde vlek’ is in het verhaal van de Europese eenmaking: defensie. Het zwaartepunt ligt bij de lidstaten, wat tot direct gevolg heeft dat het project om een Europese defensie tot stand te brengen steriel is en gedoemd is om dat ook te blijven. Militair expert en voormalig kolonel Roger Housen verwoordt het als volgt: “EU-defensiesamenwerking is zoals het monster van Loch Ness. Geregeld duikt het op, maar als het er écht toe doet of als er (nationale) boter bij de vis moet komen, dan krijgen alle betrokkenen koudwatervrees.” De synthese van decennia pogen en proberen is duidelijk.

er maar één te noemen. “De belangen van Frankrijk en Duitsland sporen slechts in beperkte mate met die van de Benelux”, aldus nog Housen. En dat maakt een opmerkelijke stelling die vorige week in NRC gelanceerd werd interessant.

De auteurs zijn Kees Nederlof en Joris Voorhoeve, respectievelijk voormalig ambassadeur voor Nucleaire Beveiliging en oud-minister van Defensie. Ook zij maken de gekende vaststelling: “De landen van de Europese Unie zijn echter verre van eensgezind over de taken die de EU op het terrein van de militaire veiligheid moet nastreven. Er is geen eensgezind buitenlands beleid en geen sterke militaire positie. Hoewel de EU over meer mensen en economische middelen beschikt dan de Verenigde Staten en Rusland, slaagt zij er niet in om in veiligheidsvragen een duidelijke lijn te trekken.” En verder: “De Franse president Macron bepleit al langere tijd ‘strategische autonomie’ voor de EU en wil minder afhankelijkheid van de Verenigde Staten. Maar dat is vooralsnog een wensdroom, want de EU bouwt geen strategische afschrikkingsmacht op.”

Unanimiteit doorbreken

DUITSLAND

Grünen vragen verbod op komische schilderijtjes op Oktoberfeste

In essentie ziet hij een probleem van complementariteit tussen Frankrijk en Duitsland, de twee landen die de centrale as van de Europese samenwerking vormen. “Ze zijn enkel geïnteresseerd in een doorgedreven samenwerking indien het hen ook toegevoegde waarde oplevert, zowel op militair vlak als inzake het nastreven van de eigen belangen”, stelt hij. “Militair betekent dat dat ze vooral een partner willen die over capaciteiten beschikt die complementair zijn en zo hun eigen lacunes (mee) opvult.” Meer concreet wijst hij naar de ‘EU-battlegroups’ die nu al vijftien jaar bestaan. Tot nu toe hebben ze getraind, maar ze werden nooit ingezet bij een échte operatie. Twee belangrijke redenen ziet hij hiervoor. “Een échte inzet betekent dat Parijs of Berlijn nationale beslissingssoevereiniteit moeten afstaan, wat ze niet willen. Bij inzet moet ook elk land zelf de kosten dragen, wat ze evenmin willen.”

Tegengestelde belangen

Een belangrijk gegeven in dat alles is, vooral wat Frankrijk betreft, de wil om een ‘samenwerking’ ook te koppelen aan het Europees aankopen van militair materiaal. Wat voor sommige landen, die eerder de blik op de VS hebben gericht, alles behalve evident is; Nederland om

Dat het niet lukt de EU-lidstaten op dat vlak op één lijn te krijgen, heeft veel te maken met de afgesproken unanimiteit op defensievlak. Dat betekent dat één enkel lid, groot of klein, kan vertragen, afzwakken of tegenhouden. Die unanimiteit omvormen tot een bijzondere meerderheid is een mogelijkheid, maar zou een herziening van het EU-Verdrag impliceren, wat niet alleen bijzonder moeilijk ligt, maar sowieso een traag proces wordt. En de tijd dringt voor beide auteurs. Ze denken ook aan de piste van een apart EU-orgaan binnen NAVO-verband, maar ook hier: omslachtig en traag.

“De kleinere Europese democratieën kunnen niet eindeloos blijven hopen op overeenstemming tussen de groten, of het bijdraaien van een kleinere dwarsligger, want sterkere defensiesamenwerking komt er niet vanzelf”, stellen ze. “En dan kan de Benelux een oplossing zijn. De voorbeelden zijn er. Een Nederlands-Duits legerkorps, Benelux Vloot Samenwerking, de luchtmachten die beurtelings het Benelux-luchtruim verdedigen,…” “Laat de Benelux een Europese militaire voorhoede vormen”, besluiten ze. De idee zou in een normaal land tot een debat moeten leiden.

MICHAËL VANDAMME

Wie ooit bierfeesten als Oktoberfeste of kermissen in Duitsland heeft meegemaakt, zal kunnen getuigen over de vele handgeschilderde tafereeltjes die tenten en bierzalen opfleuren. Komisch bedoelde uitvergrote toestanden, die bijdragen aan de ontspannen sfeer. Ook op vele oude kermiscarrousels vind je dergelijke plakkaten terug.

Er is politieke strijd ontstaan rond handgeschilderde beelden op een attractie van een Oktoberfest in München en op een ballengooikraam. De tweede in rang in het Münchense stadsbestuur, Katrin Habenschaden (Grünen), wil de schilderijen weg omdat ze seksistisch en racistisch zouden zijn. Het gaat vooral om de afbeeldingen aan het ballengooikraam ‘Crazy Alm’. Daar kijkt een zwarte man onder de dirndl van een Duitse vrouw. Bij de attractie ‘Voodoo Jumper’ heeft men dan weer een Afrikaanse inboorling op een komische manier afgebeeld.

Altijd weer verboden

De groene politica stoort zich vooral aan de afbeelding aan het gooikraam. “De Wiesn kunnen zich niet onttrekken aan recht en wetten. Ik wil niet dat bij vrouwen en meisjes op de Wiesn de rok omhooggetrokken wordt - ook niet op schilderijen en afbeeldingen”, aldus mevrouw Habenschaden. Wiesnchef Baumgärtner (CSU) heeft het in Bild-Zeitung over “censuur, want de afbeeldingen zijn gewoon kunst”.

Ook een kermisvereniging spreekt de verwijten van de Grünen tegen: “De meeste schilderijtjes zijn 20 tot 30 jaar oud. We zouden beter het principe ‘leven en laten leven’ in acht nemen. Er zijn zoveel echte problemen: inflatie, energiekosten, tekort aan ge-

schoold personeel. En dan begint men over deze schilderijtjes?” Vorig jaar was in aanloop naar het Oktoberfest de schlager ‘Layla’ onder progressieve kritiek gekomen, omdat de tekst racistisch en seksistisch zou zijn. Mevrouw Habenschade houdt vast aan haar kritiek en vindt “seksuele overlast en racisme geen kunst, maar seksuele overlast en racisme”.

PIET VAN NIEUWVLIET

Oktoberfest © PHOTONEWS

Benelux-leiders De Croo, Xavier Bettel en Rutte

“De belangen van Frankrijk en Duitsland sporen slechts in beperkte mate met die van de Benelux”

Roger Housen

Ik heb de Zuid-Afrikaanse actualiteit altijd van nabij gevolgd en ik heb langs allerlei wegen veel materiaal verzameld. Toen men mij vroeg of ik dat alles niet in boekvorm kon omzetten, rijpte bij mij het idee om het Zuid-Afrika van na de omwenteling onder de loep te nemen”, vertelt Van Aerschot. “Voor zover ik weet, was over dat onderwerp in ons taalgebied nog geen boek verschenen. Het was tijd om die lacune op te vullen.” De interesse voor Zuid-Afrika is in Vlaanderen met de jaren wel verminderd.

“In de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw was Zuid-Afrika een actueel thema. De apartheid, het ANC, de onlusten in die jaren, het was haast dagelijks nieuws. De tegenstellingen tussen pro en contra blank Zuid-Afrika hier in Vlaanderen waren ook groot. Men kon dus interesse van het lezerspubliek verwachten.”

Algemeen wordt aangenomen dat er sinds 1990 zo’n 2.300 boeren en hun families vermoord zijn

“De Vlaamse belangstelling voor ZuidAfrika had natuurlijk ook te maken met de taal- en cultuurverwantschap met de Afrikaners, zijnde de blanke boeren. Die interesse gaat zelfs terug tot de Boerenoorlogen aan het einde van de 19de eeuw. Ook vandaag kennen we nog straten die verwijzen naar Zuid-Afrika: de Boerenlegerstraat in Edegem, de Transvaalstraat in Kontich en het Krugerplein in Borgerhout zijn maar enkele voorbeelden.”

“Na de machtsovername door het ANC in 1994 verdween die interesse voor Zuid-Afrika in Vlaanderen. Intussen zijn we 30 jaar verder.”

“Er hangen donderwolken boven Zuid-Afrika”

Zopas rolde een nieuw boek van de persen bij uitgeverij Polemos. ‘Donderwolken over Zuid-Afrika’ is de derde publicatie van Jan Van Aerschot. De auteur volgt al vele jaren de Zuid-Afrikaanse politiek en kent het land als geen ander. Het is zijn derde boek over het thema.

Mogen we stellen dat Zuid-Afrika een ‘ingewikkeld’ land is?

“Laat me even de situatie schetsen: er wonen nu zo’n 60 miljoen mensen in Zuid-Afrika, dat inzake oppervlakte dubbel zo groot is als Frankrijk. 48 miljoen inwoners zijn zwarten, zo’n 5 miljoen zijn blanken. Maar die blanke bevolkingsgroep kan nog eens opgesplitst worden in Afrikaanstaligen en Engelstaligen. Ook de zwarten vormen geen homogene groep, maar behoren tot verschillende volkeren: de Zoeloe, de Xhosa en de Sotho zijn gekende namen. Mandela was een Xhosa, maar de huidige president Ramaphosa is een Venda. Het ANC, dat nu aan de macht is, heeft altijd ontkend dat afkomst een rol speelt. In werkelijkheid wordt er wel rekening mee gehouden en het ontbreken van een Zoeloe in de huidige hoogste leiding van het ANC wordt als een probleem aanzien. Naast blank en zwart heb je dan ook nog een grote groep kleurlingen en Indiërs. De verschillende bevolkingsgroepen zijn bovendien anders samengesteld per provincie. Zo vormen de blanken en kleurlingen in de provincie West-Kaap de meerderheid van de bevolking.”

U probeert de geschiedenis volgend op de machtsoverdracht in ZuidAfrika in beeld te brengen. Geen gemakkelijke zaak, lijkt ons.

“Zuid-Afrika is sinds 1994 een democratie geworden, in die zin dat alle bevolkingsgroepen nu stemrecht hebben. Al heeft één partij, het ANC, alle macht. Tegelijk is een zwarte middenstand ontstaan. Er zijn zelfs zwarte geldmagnaten. De inkomensverschillen tussen blank en zwart zijn verkleind.”

“Maar er is ook de andere kant van het verhaal. Het land is vergeleken met vroeger onveiliger geworden. Een flink deel van de regeringspartij, het ANC, was (en is nog) door en door corrupt. Veel ver-

wachtingen van de zwarte bevolking konden niet ingelost worden.”

De minderheden in Zuid-Afrika voelen zich dikwijls gediscrimineerd. Kan u dat even verduidelijken?

“Na de machtsoverdracht aan het ANC, werd de ‘rechtstellende actie’ ingesteld, wat positieve discriminatie betekent. Zo moesten bij voorkeur zwarten benoemd worden in plaats van blanken. Dat leidde bijvoorbeeld in de sector van de elektriciteitscentrales tot grote problemen. Ervaren en hoogopgeleid blank personeel werd vervangen door minder goed opgeleide zwarten. Soortgelijke problemen deden zich ook voor in de steenkoolmijnen. Met alle gevolgen van dien.”

“Afgezien van de negatieve gevolgen voor de economie betekent dat dat de nieuwe generaties, de jongeren onder de minderheden die apartheid nooit hebben gekend, de prijs betalen via die zogenaamde ‘regstellende aksie’. De armoede en stijgende werkloosheid onder de blanken is daarvan een schrijnend resultaat.”

Ook de houding van het ANC tegenover het Afrikaans roept vraagtekens op.

“En dan is er inderdaad nog de achteruitgang van het Afrikaans ten voordele van het Engels, en dat in haast elk domein van de samenleving. Onder het motto ‘het natiegevoel te ontwikkelen’ zet men al zijn kaarten op het Engels. Resultaat: het Afrikaans in de scholen en aan de universiteiten moet wijken voor het Engels omdat, volgens de regering, niet-Afrikaanssprekende scholieren/studenten anders niet zouden kunnen volgen. De ‘oplossing’ op zijn hedendaags Zuid-Afrikaans: alleen nog lessen in het Engels. Alsof Zuid-Afrika met zijn 26 universiteiten niet een zekere verscheidenheid qua onderwijstaal zou kunnen in stand houden.”

Uw boek bestaat uit een 14-tal hoofdstukken. Een ervan gaat over de ‘plaasmoorde’.

“Zuid-Afrika neemt sowieso een bedenkelijke plaats in op de lijst van gewelddagige landen. Jaarlijks gebeuren er zo’n 20.000 moorden. Als je de Belgische moordcijfers zou extrapoleren naar het Zuid-Afrikaanse bevolkingsaantal, dat zou dit voor België zo’n 950 moorden betekenen. We mogen dus met andere woorden stellen dat er jaarlijks zowat 20 keer meer moorden plaatsvinden dan bij ons.”

“Blanke boeren op hun afgelegen boerderijen - hun ‘plaas’ - zijn daarbij een geliefkoosd doelwit. Strikt genomen bestaan er geen officiële cijfers, maar algemeen wordt aangenomen dat er sinds 1990 zo’n 2.300 boeren en hun families vermoord zijn. Wat de plaasmoorde echter vooral ‘anders’ maakt, is de brutaliteit en de wreedheid waarmee ze dikwijls gepaard gaan.”

“De meeste Afrikanerboeren zijn

van oordeel dat de plaasmoorde een politieke achtergrond hebben en de bedoeling hebben om hen van hun grond weg te jagen. Die opvatting wordt nog in de hand gewerkt door de pogingen van de regering de jongste jaren om blanke boeren te onteigenen zonder vergoeding en door de grondbezettingen, die al of niet rechtstreeks door de extreemlinkse Ekonomiese Vryheidsvegters (EFF) van Julius Malema worden aangewakkerd. Alles wordt nog schrijnender door de jarenlange ontkenning door het ANC dat er een probleem van plaasmoorde was. Pas in januari 2016 maakte waarnemend nationaal politiechef Phahlane de plaasmoorde, samen met andere vormen van misdaden op het platteland, zoals veediefstallen en aanvallen op landarbeiders, tot een prioriteit. Maar zelfs de inzet van meer middelen kan niet beletten dat ook vandaag nog wekelijks plaasmoorde gebeuren.”

Na de machtsovername door het ANC in 1994 verdween die interesse voor Zuid-Afrika in Vlaanderen

Ziet u een uitweg uit de huidige problemen?

Het is duidelijk dat de regering De Klerk (de laatste blanke regering) zich tijdens de onderhandelingen in 1990-94 door het ANC heeft laten overdonderen. Het resultaat was geen machtsdeling (tussen blank en zwart), maar een machtsoverdracht. Het land heeft dus duidelijk opnieuw een serieuze hervorming van de staat nodig. Een nieuwe ronde waarbij men rekening houdt met de verscheidenheid binnen de bevolking. Zolang het ANC echter meer dan 50 procent der stemmen haalt, is er geen hoop op verandering. De laatste jaren is het ANC echter aan de verliezende kant. Recente opiniepeilingen wijzen in dezelfde richting. De kans is dus meer dan reëel dat de regeringspartij haar meerderheid verliest bij de komende verkiezingen in 2024. Twee mogelijkheden dienen zich dan aan: een coalitie met allerlei andere (kleine) partijen of een coalitie met de links-radicale Ekonomiese Vryheidsvegters. De eerste mogelijkheid biedt weinig stabiliteit, de tweede biedt weinig kans op verandering en zou zelfs rampzalig kunnen aflopen voor de blanke bevolking. Zoals de titel van mijn boek het samenvat: er hangen donderwolken boven Zuid-Afrika.

KARL VAN CAMP

‘Donderwolken over Zuid-Afrika’, 200 p. Te bestellen in de boekhandel of via www.polemos.be.

Strijd om Afrikaans

BADMINTON

EEN UNIVERSELE SPORT

Badminton gaat al een hele poos mee. De vorm is gaandeweg wel al serieus veranderd. De moderne regels zijn ontstaan in de 19e eeuw. Maar de sport is een pak ouder dan dat.

Kenmerken voor de sport zijn twee elementen: de shuttle en de rackets. De eerste bekende sport die gebruik maakte van een shuttle (of shuttlecock) was het jianzi, een traditionele Chinese sport die al beoefend wordt sinds de Han-dynastie, dus ergens tussen 206 voor en 220 na Christus. Doel van het spel was om een shuttle in de lucht te houden met behulp van het lichaam, uitgezonderd de handen. Jianzi was een afgeleide van ‘tsu chu’, een vergelijkbaar spel, maar met een bal en als deel van de militaire training omwille van de positieve invloed op de reflexen, behendigheid en concentratie. In de nieuwe wereld bestonden er overigens gelijkaardige fenomenen. De Indianen speelden peteca, waarbij een peteca (shuttle) met de hand over een hooggespannen net moest worden geslagen. De bedoeling is om de grond te raken aan de kant van de tegenstander en vice versa. Oorspronkelijk werd peteca gespeeld op momenten van vieringen met dansen en liederen. Gaandeweg werd dat toneelstuk meer een sportieve activiteit.

Het racket kwam er pas eeuwen later. Men spreekt over de combinatie ‘battledore and shuttlecock’ of ‘jeu de volant’. Battledore was een ander Engels woord voor racket. De combinatie is ook teruggevonden in het Amerikaanse continent, onder verschillende volkeren. In Europa was het vooral een spel voor kinderen. Later won het aan populariteit, vooral vanaf de 17de eeuw. In Frankrijk verving het zelfs geleidelijk de ‘jeu de paume’ aan het hof (zie Pallieterke nr. 6).

Tegenwoordig vindt men in Japan nog steeds een vergelijkbaar spel dat ‘hanetsuki’ heet, een populair nieuwjaarsspel.

Brits India

Lange tijd speelde men de sport - die vooral door de bovenklasse beoefend werd - zonder veel echte universele beperkingen of regels. Tijdens de 18e eeuw introduceerde men allerlei regels. Teams konden 2 tot 4 spelers bevatten, het racket mocht niet over het net gaan of de muren raken, enzovoort. Het net zoals wij het kennen, zou trouwens uit India komen, waar men een gelijkaardige sport beoefende, ‘poona’. Britse officieren die er in het leger

TITEL WORDT TWEESTRIJD TUSSEN ANTWERP EN UNION

Antwerp kwam zondag sterk in de problemen. Club Brugge, al een tijdje wisselvallig met meer dalen dan pieken, was nog eens in goeden doen en greep The Great Old meteen naar de keel. Al snel stonden de Antwerpenaren 0-2 in het krijt.

dienden, pikten het op en namen die versie rond 1870 mee. De rackets bestonden uit perkament of stukken darm die over een houten frame werden gespannen. De shuttlecocks bestaan uit een licht materiaal, zoals kurk, en worden afgewerkt met veren. De bedoeling is om die shuttlecock zoveel mogelijk aan de andere kant van het net te krijgen zonder dat die de grond raakt.

In 1873 introduceerde de hertog van Beaufort de sport op zijn landgoed, ‘Badminton House’ in Gloucestershire, en sindsdien draagt de sport de naam van zijn verblijf. 14 jaar later standaardiseerde men de regels van de Bath Badminton Club. In 1899 werd de eerste competitie ter wereld opgericht, in Engeland, en in 1934 kwam de Internationale Badminton Federatie er. Engeland, Schotland, Wales, Canada, Denemarken, Frankrijk, Ierland, Nieuw-Zeeland en Nederland waren de stichtende landen. Ons land kende pas een federatie in 1949. De Belgische website ziet er trouwens nog steeds van dat jaar uit…

Thomas

Cup

Eerder, in 1948, kwamen de eerste grote toernooien met de Thomas Cup, het officieuze WK voor de mannen, genoemd naar George Alan Thomas die met het idee voor een WK op de proppen kwam. Daarnaast was Thomas ook medeoprichter van de internationale federatie. Hij won maar liefst 21 titels in de sport, ondanks een pauze van vier jaar omwille van de Eerste Wereldoorlog. Alsof dat niet genoeg was, was hij ook tweevoudig Brits kampioen in het schaken en bereikte hij kwartfinales en halve finales in Wimbledon bij het tennis.

Bij de vrouwen wordt het WK dan weer genoemd naar Betty Uber. Zij won 13 titels in het badminton en het was haar idee om ook voor de dames een WK te organiseren. Ze speelde ook tennis en bereikte eveneens Wimbledon, waar ze ooit de vierde ronde haalde. Haar tegenstander zou een jaar later het toernooi winnen.

Pas in 1992 werd badminton een volwaardige olympische discipline. De winnaars komen meestal uit Azië en vooral uit China. Ze brachten zo de sport terug thuis.

Een volledig terechte voorsprong, want Club was simpelweg beter op elk vlak. De 1-2 aan de rust was niet meer dan dom geluk. Maar in Antwerpen kan iedereen de titel ruiken en niemand liet de kopjes hangen, integendeel. Nochtans begon Club ook goed aan de tweede helft, al was de eerste echte grote kans toch voor Antwerp. Van Bommel voerde enkele wissels door en Antwerp bleef groeien in de wedstrijd, terwijl Brugge vooral de voorsprong wilde verdedigen. Dat lukte tot aan de 86ste minuut. Kerk kon scoren en de potentiële thuisnederlaag was van de tabellen. Maar Antwerp was daar niet tevreden mee en bleef aanvallen. De scheidsrechter genoot blijkbaar ook van dat spel, want hij liet de blessuretijd wel bijzonder lang duren. Dat hielp, want in de 97ste minuut scoorde Vermeeren het winnende doelpunt. Antwerpen in een delirium en de titel dichterbij dan ooit.

CLICHÉ

Het ziet ernaar uit dat de enige kandidaat om te strijden voor de titel Union zal zijn. Genk blijft in het sukkelstraatje waar het nu al zo lang in zit. Union won met een droge 3-0. Nochtans hadden de Limburgers een goede start, maar eens Union er genoeg van had en een versnelling hoger schakelde, was het een vogel voor de kat. Een roemloos einde van het seizoen voor een club die eerder zo domineerde en sprankelend voetbal liet zien. Het speelt slecht en verliest terecht. Union speelt goed en wint doorgaans terecht. Antwerp speelt soms goed, soms slecht en wint doorgaans. Is het grote cliché dan toch waar?

ITALIAANSE DROOM EINDIGT MET EEN SISSER

Na min of meer een perfecte start te hebben gekend met vooral een fenomenale tijdrit op de openingsetappe van de Giro, zag het er lang bijzonder goed uit voor Remco Evenepoel. Enkele uitslagen en gebeurtenissen zorgden voor spanning, twijfel en hoop, maar corona veegde alles in een klap weg.

De kloof met de andere grote concurrenten was zodanig groot dat zijn ploeg Soudal-Quick Step al bezig kon zijn met strategische spelletjes: welke andere ploegen eens een etappe laten winnen of zelfs de roze trui laten dragen in de hoop dat ze een deel van het werk voor Evenepoel zouden opknappen.

Een loslopende hond op de vijfde etappe richting Salerno zorgde er echter voor dat wielerminnend Vlaanderen een pak minder zeker werd. Evenepoel viel en leek daarna minder dominant in de volgende ritten. Op zondag kon hij dan opnieuw zijn slag slaan, wat hij min of meer deed. Evenepoel won, maar met amper één seconde voorsprong, al was het genoeg om weer stevig in het roze te zitten. Het zorgde voor gemengde gevoelens. De eerste tijdsopname was veelbelovend en het zag ernaar uit dat er een enorme kloof zou geslagen worden met de concurrentie, maar in de volgende stukken smolt die voorsprong weg. Remco zelf zei niet tevreden te zijn met de dosering van zijn wedstrijd en iedereen sloeg aan het speculeren. Zijn onze verwachtingen te hoog?

Is de concurrentie aan het groeien? Kan hij wel winnen? Wat zal er nog gebeuren in de bergen? Steunt zijn ploeg hem voldoende?

CORONA

Maar op zondag kwam Evenepoel zelf met de treurige melding op sociale media. Hij tekende positief na een routinetest en moet daarom uit de Giro stappen.

“Mijn ervaring hier was heel speciaal en ik keek ernaar uit om mee te strijden de komende twee weken. Ik kan de staf en ploegmaats die zich voor mij opofferden niet genoeg bedanken om de Giro zo goed voor te bereiden.” “Ik ben nog altijd trots op mijn twee ritzeges en vier roze truien. Grazie Mille, Remco.”

De Giro van 2023 zal in Vlaanderen die zijn van ‘wat als?’

Arthur Vermeeren viert

Remco Evenepoel

PHOTONEWS

Het Geheugenspel

‘Het Geheugenspel’ is de verfilming van het boek ‘The Memory Game’ (1997). Dat is de bestseller en het debuutwerk van het bekende Britse schrijverskoppel Nicci French, namelijk Nicci Gerrard en Sean French. Nooit eerder werd een bioscoopverfilming gemaakt van een van hun boeken. Het is de derde film die Jan Verheyen coregisseert met zijn vrouw Lien Willaert.

Het Geheugenspel is een moderne ‘whodunnit’, “bijna in de stijl van Agatha Christie, maar dan zonder de kostuums en krakende vloeren”, vertelt Verheyen. Het moordmysterie draait rond Nathalie Deridder, de destijds pas 16-jarige dochter die 25 jaar geleden verdween. Haar lijk wordt op het landgoed van de familie Deridder gevonden en dat maakt een einde aan jarenlange onzekerheid. De lugubere vondst brengt echter ook een lang verborgen misdaad en heel wat familiegeheimen aan het licht. Als “cinefiele omnivoor” vindt Verheyen dat genre heel interessant.

Behalve het genre vond Verheyen “de betrouwbaarheid van het geheugen” als hoofdinsteek van het boek ook “een interessant gegeven”. “In België zijn er al een paar precedenten van getuigen onder hypnose die zich bepaalde dingen hebben herinnerd. Sommige rechters staan het toe, andere niet”, vertelt Verheyen.

In de film is iedereen verdacht, dus ook de patriarch van de familie, gespeeld door Vic De Wachter. Zijn personage is een auteur die van zijn voetstuk gehaald wordt door wat we nu de ‘cancelcultuur’ noemen. “Iedereen vindt het slim van ons dat we dat zo in het script geschreven hebben om het wat actueler te maken, maar dat staat dus letterlijk in dat boek van 1997. Dat is bijna visionair”, vertelt Verheyen. Dat “actuele” element is meteen ook de derde reden waarom hij ervoor gekozen heeft om het boek te verfilmen. De film is dan ook “trouw aan de geest van het boek, maar is in een visueel modern, aantrekkelijk kleedje gestoken”.

Vlaams-Nederlands

In het boek speelt het mysterie zich af op een landgoed in Engeland eind de jaren ’90 en gaat het om een Engelse familie, maar in Het Geheugenspel werd gekozen voor locaties in Vlaanderen en Nederland, en heeft de familie een Vlaamse en een Nederlandse tak. Aangezien de film een Vlaams-Nederlandse coproductie is, die zich afspeelt in 2023, hoeft dat wellicht niet te verbazen, maar die keuze maakt het wel een “organische” coproductie, volgens Verheyen.

Hoe de film gepromoot wordt, is trouwens “een distributietechnisch boeiend experiment”: “In Nederland wordt de film uitgebracht als een Nederlandse film. ‘Jan Verheyen’, ‘Lien Willaert’ en de Vlaamse acteurs staan heel klein op de affiche. Daar is de film ‘gebaseerd op de bestseller van Nicci French, met Anna Drijver en Maarten Heijmans’. Bij

ons is het: ‘gebaseerd op de bestseller van Nicci French, met Anna Drijver, Gert Winkelmans, Louis Talpe en Vic De Wachter in een film van Jan Verheyen’. De campagne wordt dus aangepast.”

Het oog wil ook wat

De film is knap gemaakt, ziet er mooi uit om naar te kijken, en dat kan ook wel gezegd worden van de acteurs en actrices in de film. Dat is “geen toeval”, vertelt Verheyen: “De film speelt zich af in een luxueus milieu en ik hou wel van het ‘bigger than life’-gegeven van cinema. Deze film leende zich daartoe omdat de personages leven zoals de meeste mensen niet leven. Ik kijk bovendien ook lieverop esthetisch vlak - naar mooie mensen. Onze filmmakers wentelen zich doorgaans zeer graag in de zelfkant van de maatschappij. Voor mij niet gelaten, maar in dit geval vond ik het leuk om effectief die esthetische lijn door te trekken. Dus ze zijn allemaal inderdaad, zoals de Amerikanen dat dan zo mooi noemen, ‘easy on the eyes’ (lacht).”

Diversiteit

Het castingproces, de selectie van acteurs en actrices, is dus allesbehalve toevallig of willekeurig. Dat geldt ook voor actrice met Gambiaanse roots Maïmouna Badjie. Zij speelt de vriendin van Louis Talpe in de film. “Als een film zich situeert in Vlaanderen of in Nederland in 2023, dan moet wat je ziet wel kloppen. Hier zitten we natuurlijk in een rijk, literair milieu waar er in principe veel minder kleur aanwezig is dan wanneer je door Antwerpen of Brussel wandelt. Daarin hebben we een evenwicht moeten zoeken, maar we vonden wel dat Theo (Louis Talpe) als rebel van de familie - die zijn vriendin trouwens oprecht graag ziet - graag reacties uitlokt. De keuze voor zijn vriendin klopt bijgevolg helemaal met het personage”, verduidelijkt Verheyen. Die keuze is een gevolg van hoe in deze tijden er veel meer rekening gehouden wordt met diversiteit: “Die overweging bij de casting hadden we tien jaar geleden zeker niet gemaakt.”

‘Intimacy coordinator’

Wie graag knappe mensen - op een subtiele en stijlvolle manier - naakt ziet, komt overigens ook aan z’n trekken in

Xi - het ware verhaal van de man die

Het Geheugenspel. Intieme scènes zijn “niet evident” om te filmen en “daar kijkt niemand naar uit”, weet Jan Verheyen. Sinds de MeToo-beweging wordt er in Hollywood gebruik gemaakt van ‘intimiteitscoördinatoren’, iemand die meehelpt om intieme scènes te regisseren. Steeds meer en meer is dat ook in Vlaanderen verplicht.

Bovendien, zo laat Verheyen weten, wou hoofdactrice Anna Drijver dat graag en de meest expliciete vrijscène gebeurt tussen heel jonge personages. “Wij hadden een zeer goede intimiteitscoördinator die ook meedacht in functie van het verhaal en suggesties deed. Die zorgt er ook voor dat de acteurs en actrices zich comfortabel voelen. Iedereen weet door de ‘storyboards’ op voorhand wat er gaat gebeuren en wat er verwacht wordt. Op die manier zijn er achteraf ook geen misverstanden.”

Verdict

Wie graag kijkt naar knap gemaakte mysteriefilms vol met knappe acteurs en actrices, zal zeker niet teleurgesteld zijn. Wie graag naar veeleer typische miseriefilms zoals ‘De helaasheid der dingen’ kijkt, is misschien minder gecharmeerd. Oordeelt u vooral zelf. Het Geheugenspel is vanaf nu in de bioscoop te bekijken.

STIJN DERUDDER

de toekomst van de wereld in handen heeft

Begin maart kwam het bericht dat de Europese Unie, de Belgische en de Vlaamse regering hun ambtenaren verbieden nog de Chinese app TikTok te gebruiken op hun professionele (mobiele) telefoon. In de Verenigde Staten is die beslissing al sinds vorig jaar in voege. Meer nog, men wil er de Chinese applicatie zelfs in zijn geheel bannen van het mobieltje. Toen China in 2011 lid werd van de Wereldhandelsorganisatie, waren de verwachtingen hooggespannen. Met de economische wortel hoopte men ook Peking in het kosmopolitische kamp te krijgen. De geopolitieke divergentie blijkt na al die jaren sterker dan de middelpuntzoekende krachten, in casu Washington.

Ties Dams is een jonge politiek filosoof die sinds zijn studies een interesse toont voor China. Hij is tevens verbonden aan het Nederlandse Instituut Clingendael, een denktank rond internationale betrekkingen. In 2018 publiceerde hij reeds een boek over de Chinese president Xi Jinping. In die zin is dit boek een actualisatie van zijn eerder werk. Het blijft echter een interessante inleiding tot de Chinese politiek, die ten onrechte niet de nodige aandacht krijgt in de Europese media en literatuur.

Apenkoning

Vaak wordt Donald Trump opgevoerd als de kruisvaarder tegen het gele gevaar. Maar zoals de auteur schrijft, redeneerde de Amerikaanse oud-president in economische belangen. Een handelsakkoord kon de situatie nog ontmijnen. Biden onderbouwt de tegenstelling met China ook met ideologische argumenten. Het bezoek van de Democratische Nancy Pelosi aan Taiwan daagt het Middenrijk verder uit dan in de Trump-jaren ooit het geval was. Het moge duidelijk zijn: het conflict tussen Washington en Peking is springlevend. De schrijver probeert de huidige politieke toestand overigens te beschrijven vanuit een Europees standpunt, voorbij het zwart-witdenken, maar met de nodige aandacht voor de grijstinten, zonder morele duiding of poging tot escalatie van het conflict.

Hoewel Mao al enkele decennia geleden een enkeltje naar het hiernamaals boekte, blijft zijn lange schaduw tot op vandaag over Peking hangen. Dams maakt daarbij dankbaar gebruik van de Chinese cultuur om deze ‘Grote Roerganger’ te typeren. De Chinese filosoof Confucius spreekt over de eeuwige strijd tussen orde en chaos. Mao is in de 20ste eeuw de verpersoonlijking van die chaos, de sluwe Apenkoning. Zelfs na de machtsgreep in 1949, stookt hij tijdens de Culturele Revolutie jonge generaties op om hun ouders en hun traditie te verraden. “De methode was om, ten eerste, je als een aanhanger van marxisme-leninisme en maoïsme uit te spreken; vervolgens was het zaak een aantal beschuldigende vragen over je doelwit te poneren; waarna je je doelwit kon ontmaskeren als weer een voorbeeld van contrarevolutionaire infiltratie van de Partij.” Dodelijk efficiënt, maar nefast voor de fundamenten van een gezonde samenleving, gebaseerd op vertrouwen en verantwoordelijkheid.

Weg naar de macht

Het boek beschrijft hoe de volgende president Deng Xiaoping Nixon helpt om zowel politieke toenadering naar de VS te zoeken als meer invloed van de markt toe te laten. Het economische groeiverhaal neigt de politieke ijzeren vuist te vergeten, die onder de fluwelen handschoen verborgen blijft:

de etnische onderdrukking in Tibet, de po litieke terreur in Hongkong,… Het is tegen die achtergrond dat de auteur de opkomst schetst van Xi. Geboren in een politiek nest, gegeven het feit dat zijn vader ooit vice premier was, maar destijds in ongenade gevallen. Het weerhoudt de zoon niet zich in de partijcenakels op te werken, die nog veel gelijkenissen tonen met de keizerlijke bureaucratie.

Begonnen als lokaal functionaris in een afgelegen dorp, ontpopt hij zich handig tot een gedoodverfd partijleider. Ties Dams toont doorheen zijn verhaal aan dat ook in China politiek een kwestie is van ‘live and let die’. Meer nog dan in een democratie is de welig tierende corruptie een moeilijk uit te roeien ziekte. Het is daarom eerder een kwestie van de strijd ertegen geraffineerd te voeren. Wie te sterk of te nuttig is, hoeft niets te vrezen. En veel sociale onrust kan Xi wegmasseren door een spectaculaire economische groei voor te schotelen.

Waterlelies

Tot de financiële crisis van 2008 roet in het eten gooit. Het is al een geruime tijd dat China-experten voorspellen dat de gele vulkaan op uitbarsten staat, maar het blijft ondanks sporadische rookpluimen vrij rustig. Gedurende zijn tienjarige leiding verbergt zijn eerder grijze imago een strakke hand op het land. Men hoeft maar de strenge en rigide aanpak van Covid-19 in herinnering te brengen. Maar vergis u niet, want op internationaal vlak heeft Xi de Chinezen vervuld van een duidelijk doel, de zogenaamde Chinese droom: de wedergeboorte van een wereldmacht. En dat Xi daarvoor de brede steun van de Communistische Partij geniet, verwoordt Dams in een sprekende metafoor: “De partijtop was voorheen een

sferen. Het was meer een vijver dan een piramide, waarin talloze waterlelies - klieken, commissies en mandarijnen - elk aan hun eigen wortel drijvend zoeken naar een plek op het wateroppervlak. Dat is nog steeds zo. Het verschil is dat er nu boven het wateroppervlak één zon schijnt. Zonder zijn licht bloeit geen bloem.”

De groeiende Chinese aandacht voor het zwarte continent is allang gemeengoed. Ook de diplomatieke tandem met Rusland biedt beide partijen voldoende voordelen, al was het maar om de Amerikaanse hegemonie uit te dagen. Recenter zijn de stappen die het land zet om bijvoorbeeld de rust in het Midden-Oosten proberen te herstellen. De internationale politiek passeert maar zijdelings deze biografie van Xi. Met een achtergrond daarin een suggestie aan de Nederlandse politicoloog om hieraan een volgend werk te wijden.

PIETER VANDERMOERE

Ties Dams, ‘Xi - het ware verhaal van de man die de toekomst van de wereld in handen heeft’, 2023, Prometheus. 256 bladzijden, 22,50 euro ISBN 9789044651959

Vincent van Gogh in de Vlaamse Ardennen

het Amsterdamse museum. Het Vincent van Goghhuis in Zundert, waar de kunstenaar geboren is, steunt wel volop het project in de Vlaamse Ardennen. Het vroeg aan Tahon een nieuw Van Gogh Monument te maken. De drie meter hoge ‘Pelgrim in rust’ is nu te zien op zijn solotentoonstelling ‘Van Gogh-Prediker’ in het Van Goghhuis.

Voor het gratis kunstparcours in de Vlaamse Ardennen koos Tahon het mentorschap als concept. Hij zegt: “Elke kunstenaar gaat, zoals Vincent van Gogh, door periodes van wanhoop, angst en onzekerheid, waarna een warm en betrokken iemand hem weer op het juiste pad brengt. Ook ik heb dat meermaals meegemaakt.” Voor de hedendaagse kunst die langs het parcours te zien is, meed Tahon dus bewust herinterpretaties van iconische Van Gogh-beelden.

Als curator van het project koos hij hedendaagse kunstenaars die, net als hij, beseffen dat mentorschap voor hen belangrijk blijft.

LEZERSBRIEVEN

N-VA-CONGRES

Begin augustus 1879 stapte Vincent van Gogh van de Borinage naar de Geuzenhoek in Korsele. Is hij op die tocht kunstenaar geworden?

Deze zomer schenkt het cultuurproject ‘Vuur in mij’, met een gratis kunstparcours en tal van andere activiteiten, aandacht aan Van Goghs passage in de Vlaamse Ardennen.

Beeldend kunstenaar Johan Tahon (°1965) woont en werkt in de Zwalmstreek, een prachtig stukje Vlaamse Ardennen. Tahon geniet internationale faam. Aanvankelijk maakte hij grote gipsen mensfiguren, die soms in brons werden gegoten. De jongste jaren creëerde hij ook kleinere sculpturen in keramiek. Een ervan mocht hij twee jaar geleden overhandigen aan paus Franciscus. In de stilte van de lockdown ontdekte Tahon in brieven dat Vincent van Gogh (1853-1890) begin augustus 1879, hij was toen 26 jaar, te voet van Cuesmes in de Borinage naar Korsele, nu een gehucht van Horebeke, is gestapt. Wie of wat kwam hij in dit dorpje zoeken?

Wanhopig aankloppen

Korsele is sinds de zestiende eeuw een protestantse enclave. Wie er meer over wil weten, kan er terecht in het Protestants Museum De Geuzenhoek. In de tijd van Van Gogh was Abraham van der Waeyen Pieterszen de dominee van Korsele. Dat Pieterszen ook kunstschilder was, speelde mee in de beslissing om de dominee op te zoeken. Van Gogh was mislukt als evangelist in de Borinage en hij had alleen nog maar wat stuntelige mijnwerkerstaferelen getekend. Wat moest hij met zijn leven aanvangen? Wanhopig en gehuld in lompen stapte Van Gogh de 57 kilometer tussen Cuesmes en Korsele in twee dagen af. Toen hij op zondag 3 augustus aan de overkant van de protestantse kerk aanklopte bij de pastorie, bleek de dominee in Brussel te zijn. Van Gogh sprong onmiddellijk op de trein naar de hoofdstad en had dan toch zijn ontmoeting met Pieterszen. Volgens Tahon en een onderzoeksteam van Erfgoed Vlaamse Ardennen gaven de wandeling naar Korsele en de ontmoeting met de dominee in Brussel aan Vincent van Gogh het beslissende duwtje om te kiezen voor het kunstenaarsbestaan. Het Van Gogh

Museum is uiterst terughoudend over het belang van Pieterszen als mentor en wijst onder meer naar de briefwisseling tussen de jonge Vincent en diens broer Theo waarin de dominee niet vermeld wordt als aanzet voor zijn kunstenaarschap.

Een warme mentor

Tahon liet zich niet afschrikken door de bemerkingen van

Het kunstparcours kreeg de titel ‘IVY’, het Engelse woord voor klimop, die op het protestantse kerkhof in Korsele het graf van Pieterszen bedekt. Op de affiche prijkt het beeld van ‘Zonnebloem alleen’ van Alberto Scodro. Hij kweekt zonnebloemen en transformeert ze in de zon zelf. Alle Jong laat uit diepzwarte duisternis licht ontstaan, zacht gefilterd door de natuur, net als in de Japanse prenten die ook Van Gogh bestudeerde. Zo is er werk te zien van vijftien kunstenaars. Ook Johan Tahon tekent present. De personages in zijn sculptuur ‘Wij overleven het licht’ zijn met elkaar versmolten, zoals een zorgende mentor en zijn zoekende leerling, zoals Van Gogh en Pieterszen.

MMMV

Alle informatie over het cultuurproject ‘Vuur in mij’: www.vangoghvlaamseardennen.be

Pallieterke, Zondag hield de N-VA nog eens een groot ledencongres, het eerste sinds 2014 toen de partij er een stuk beter voor stond. Na Marrakesh is ze al driemaal voor de gek gehouden door de traditionele partijen en niets zegt dat dat straks niet opnieuw het geval zal zijn. In zijn slottoespraak stelde Bart De Wever voor om na de volgende verkiezingen, als er gegarandeerd weer zo’n periode van lopende zaken komt, uit te pakken met een federale miniregering, bestaande uit een premier en een handvol vicepremiers - op zijn Zwitsers, zeg maar - en, los daarvan, verder te onderhandelen over de grote nodige hervormingen. Tot daar klinkt het nog allemaal vrij onschuldig. Feit is echter dat Vlaanderen bij zo’n onderhandelingen zo sterk mogelijk voor de dag moet komen en dat kan niet met alleen de N-VA, gesteld dat die partij niet verder achteruitgaat. Zelfs in een coalitie met de kaviaarsocialisten zal De Wever nooit aan 40 procent komen. Aangezien hij van de liberalen sinds de woordbreuk van Lachaert terecht niet meer wil weten en hij cd&v liefst van al nog kapot ziet gaan, zal hij zelfs met de communisten van de PVDA en de vermaledijde Groenen geen meerderheid meer halen in Vlaanderen. Dat zal alleen nog kunnen door een samenwerking met het Vlaams Belang. Zoals bleek uit ‘De Stemming’ is 59 procent van zijn eigen kiezers daar nog altijd voorstander van. Dat is bijna 6 op de 10. Als hij dat blijft weigeren, mag Vlaanderen het vergeten. En hij ook. Guido van Alphen, Kasterlee

TURKSE PRESIDENTSVERKIEZINGEN

Pallieterke, In een interview in ’t Pallieterke van 11 mei 2023 drukt Jan Verheyen de wens uit om een film over Leopold II te regisseren. Ik zou hem het magistrale boek (751 bladzijden) van Johan Op de Beeck, ‘Leopold II, het hele verhaal’, ten zeerste aanbevelen. Een volledig overzicht van het leven van deze Coburgse dekhengst dat de nodige potentie heeft om een internationale bestseller te worden. Succes verzekerd. Van harte aanbevolen.

Alex Beaumon, Landen

ZUID-AFRIKA

Pallieterke, Het meeste nieuws over Zuid-Afrika lees ik in ’t Pallieterke. De laatste tijd heb ik echter iemand uit Zuid-Afrika zien tweeten over de toestand daar, onder meer over de zogenaamde ‘plaasmoorde’. Hier in de media wordt daar ‘woke-gewijs’ zorgvuldig over gezwegen. Deze week viel mij echter een bericht op dat als volgt ging: “Men moet ons niet bombarderen om ons te ruïneren.” De Zuid-Afrikaanse munt, de rand, was naar zijn laagste koers in jaren gezakt. Omdat ik de financiële markten volg, had ik al gezien dat de rand onder druk stond, maar ik wist niet waarom. De rand is gezakt tot minder dan een zeventiende van een euro. In 1994, toen het ANC de macht overnam, was de rand nog een derde van

een euro waard, dus meer dan 6 keer meer dan nu het geval is. De munt kwam onder druk kwam te staan omwille van de vermeende munitieleveringen van Zuid-Afrika aan Rusland. Zuid-Afrika krijgt uiteraard veel economische hulp van de EU en de VS. Die hulp komt in gevaar als het land echt de kant van Rusland zou kiezen, waardoor zijn munt onder druk komt te staan.

Louis Lavrysen, Schoten

SEPARATISME

Pallieterke, Vlamingen separatist noemen, is de wereld op zijn kop. België was al gesplitst bij zijn ontstaan. Wie verdeelde onmiddellijk na de stichting van België het land tussen elitaire francofonen en tweederangs Vlaamse boeren? Voor wie is de grondwet niet meer dan een vodje papier? Wie overtreedt al meer dan 150 jaar systematisch de taalwetten? Welke regio schoffeert en treitert op een schandalig uitdagende wijze de andere regio uit wier hand ze eet? Wie laat de andere regio tweemaal betalen voor elk compromis dat ze ermee sluit om het vervolgens vrolijk naar de papiermand te verwijzen? Wie scheurt België in twee? Wie zijn de ware separatisten? Vlamingen zijn geen separatisten, ze zijn het alleen beu de lijm voor deze scheuring te blijven betalen, want er is overal een grens aan. Ironisch genoeg hebben de Vlamingen met verregaande solidaire transfers steeds bijgedragen aan het behoud van België. Eenrichtingssolidariteit met stank voor dank.

Dirk Vandeputte, Aartselaar

BUITENLAND

Pallieterke,

Wat mij het meeste opvalt aan de 'Grote Peiling' van de BRT en De Schandaard is het feit dat er niets verteld wordt over het stemgedrag in Wallonië... Dat is correct, want hiermee geven beide toe dat Wallonië voor ons het buitenland is.

Wim Peeters, Turnhout

JAN VERHEYEN

Pallieterke,

Als ik een interview met Jan Verheyen lees, is hij bij cruciale vragen dikwijls zeer vaag in zijn antwoord. Hij zegt bijvoorbeeld zeer veel dat wat Vlaanderen doet, het beter doet, maar een onafhankelijk Vlaanderen is dan weer slecht. Zo kan ik nog even doorgaan: steeds vlees noch vis. Die houding doet mij zeer sterk denken aan de laatste 15 jaar van cd&v. “Subsidies zijn nodig, zelfs een succesfilm is niet rendabel”, aldus Verheyen. Ik ken veel kleine zelfstandigen die nooit enige vorm van subsidies ontvangen hebben tijden hun hele carrière en die ook moeten overleven. Kijk maar naar deze krant, krijgt die subsidies? Indien die (extreem) links zou zijn, verhoogt men natuurlijk de eigen kansen met de volle 100 procent.

Didier Van Haver, Geraardsbergen

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

Kunstparcours IVY wandelt in het spoor van Vincent van Gogh

Heel wat mensen die naar het verleden kijken, gaan instinctief op zoek naar grote gebeurtenissen die de hele realiteit als het ware veranderen: revoluties, beslissende veldslagen, verkiezingsuitslagen, baanbrekende uitvindingen, geboortes en sterfgevallen van grote figuren. In werkelijkheid is verandering veelal eerder geleidelijk, incrementeel, een optelsom van de delen. ‘Grote gebeurtenissen’ zijn vaak slechts een markante uiting, of het begin- of eindpunt, van diepere processen. Het Egmontpact - 46 jaar geleden

gesloten, op 24 mei 1977 - was zo’n scharniermoment waarvan de echte impact pas vele jaren later zichtbaar werd. Hoewel het

akkoord als dusdanig nooit werd uitgevoerd, zouden grote delen ervan later wel gerealiseerd worden. Bovenal zou het pact een

enorme impact hebben op de Belgische (partij)politiek, de Vlaamse Beweging en - jawel - weekblad ’t Pallieterke.

Dat België zo’n ingewikkelde staatsstructuur heeft, met zowel gewesten als gemeenschappen, faciliteitengemeenten en grendelwetten, is een gevolg van compromissen en verschillende verzuchtingen van Nederlands- en Franstaligen in de jaren ’60, ’70 en ’80 en de gedeelde vrees door de andere gedomineerd of geminoriseerd te worden.

Vandaag schermen Vlaamsnationalisten vooral met sociaaleconomische argumenten om België te splitsen, terwijl de Franstaligen om diezelfde reden net vasthouden aan het land. In die jaren was de situatie als het ware omgekeerd.

laanderen zat economisch in de lift, terwijl de Waalse economie na de Tweede Wereldoorlog begon te slabakken. Heel wat Waalse politici zagen in die periode de overdracht van sociaaleconomische bevoegdheden nog als een middel om het tij te keren; een ontsnappingsroute uit een België dat politiek-economisch door Vlaanderen gedomineerd zou worden. Het Waalse vakbondsverzet tegen de saneringen van de Eenheidswet in ’60-’61 had dan ook een belangrijke separatistische ondertoon. De meeste Vlaamse politici waren daarentegen nog geen vragende partij om de economische hefbomen in eigen handen te krijgen (Vlaams-nati-

De lange erfenis van het Egmontpact

onalisten, zoals die van de Volksunie of ’t Pallieterke, maakten de denkoefening wel). Waar wel brede vraag naar was in het noorden van het land, was respect voor de Vlaamse taal en cultuur.

Nadat een eerste aanzet werd gegeven met het vastleggen van de taalgrens (en de bijhorende faciliteitengemeenten) in ’62-‘63, werd in 1970 onder Gaston Eyskens de eerste staatshervorming beklonken.

Waar het omvormen van België tot een federale staat nog geen doel was van de staatshervorming van ’70, zou dat wel het gevolg zijn geweest van het mislukte Egmontpact in 1977. Enkele jaren later zouden belangrijke elementen van het akkoord wel verwezenlijkt worden. De federalisering van België was een feit.

DE GEBOORTE VAN HET BLOK EN DE EEUWIGE TWEESTRIJD IN DE VOLKSUNIE

Maar het gesneuvelde Egmontpact zou op termijn nog andere, maar daarom niet minder verreikende, gevolgen hebben dan louter institutionele veranderingen. De Vlaams-nationalistische Volksunie bevond zich in de jaren ’70 op haar zenit en in 1977 trok voorzitter Hugo Schiltz met de slogan “Gedaan met geven en toegeven” naar de kiezer. Na deelname aan de Egmontonderhandelingen was er echter wel degelijk heel wat ‘gegeven en toegegeven’, zo oordeelde een groot deel van de achterban.

Een deel van de radicale, rechtse vleugel van de partij scheurde zich zelfs af in de Vlaams Nationale Partij van Karel Dillen en de Vlaamse Volkspartij van Lode Claes. Die twee partijtjes, die op termijn zouden samensmelten, zouden later bekend worden als het Vlaams Blok. De VU zou een stevige tik krijgen bij de volgende verkiezingen en de strubbelingen tussen verruimers en rechtlijnigen zouden nog regelmatig nieuwe uitgaven krijgen, tot aan de roemloze dood van de partij in 2001.

Ook andere politieke partijen deelden in de klappen: de regering-Tindemans nam ontslag, de CVP kreeg te maken met interne strubbelingen en de laatste unitaire partij van het land (de socialisten) viel uiteen in een Frans- en Nederlandstalige afdeling.

PIETER VAN BERKEL

’t Pallieterke en de brede Vlaamse Beweging zouden eveneens getekend worden door het Egmontpact. Het blad was in de late jaren van Bruno De Winter (hoofdredacteur van 1945 tot en met zijn dood in 1955) geleidelijk opgeschoven naar een meer uitgesproken rechtse en Vlaams-nationalistische lijn die al helemaal tot uiting kwam onder het hoofdredacteurschap van Jan Nuyts. In die Nuyts-jaren zou het krantje tevens ‘serieuzer’ en minder satirisch worden.

FEDERALISME

Enkele uitzonderingen daargelaten pleitte de Vlaamse Beweging tot aan het Egmontpact niet voor onafhankelijkheid. Ook ’t Pallieterke pleitte voor federalisme, wat - tot men na de staatshervormingen door de feiten werd ingehaald - door velen nog als een behoorlijk radicaal standpunt werd beschouwd. Het blad onderscheidde zich wel door al vroeg economische zelfstandigheid te eisen. Al waren sociaaleconomische argumenten nooit doorslaggevend, want culturele verschillen tussen Vlamingen en Walen speelden een grotere rol.

“Twee volkeren, twee regeringen, één bondsparlement, eigen fiscaliteit, maximaal zelfbestuur, Brussel als technische hoofdstad. Dat is federalisme”, zo schreef het blad nog een klein jaar voor het Egmontpact, in de zomer van 1976.

FRUSTRATIE

Wel was de redactie van ’t Pallieterke al langer gefrustreerd, namelijk al sinds het vastleggen van de taalfaciliteiten in 1963 en de eerste aanzet tot staatshervorming in 1970, die bepaalde dat er drie (Vlaanderen, Brussel en Wallonië) en niet twee gewesten (een belangrijke eis van het weekblad) zouden komen. Het weekblad, naar oude Vlaams-nationalistische traditie nooit tevreden, had het steeds over Vlaamse “capitulaties” in de onderhandelingen. De rode draad in het verzet van het blad was een drievoudige vrees voor minorisering van de Vlamingen: minorisering in de randgemeenten, minorisering binnen Brussel en minorisering binnen België. Het element uit het Egmontpact dat het

Vlaamsgezinde weekblad nog het meest voor de borst stootte, was het voorgestelde inschrijvingsrecht voor Franstaligen in de Brusselse rand. De maatregel zou er uiteindelijk niet komen.

BOCHT

Na het Egmontdebacle leek men traag een bocht in te zetten, zo merkt ook Danny Claessens op in een proefschrift aan de KU Leuven. In de onmiddellijke nasleep van het Egmontpact werd er nog opgeroepen om te gaan betogen; niet om Egmont in zijn geheel op te blazen, maar om ervoor te zorgen dat het akkoord “herzien en verbeterd” zou worden. Nog een week later wordt er voor het eerst een quasi-separatistisch standpunt verkondigd. Onder de titel ‘Vlaanderen kan alléén zijn mannetje staan’ wordt duidelijk gemaakt dat Vlamingen niet bang zouden moeten zijn van onafhankelijkheid. Het pleidooi dient in dat stadium vooral als dreigmiddel of stok achter de deur, maar het woord was gevallen.

Het zou nog even duren voor het volwaardig en consequent tot uiting kwam, maar ergens in de vroege jaren ’80, na de tweede staatshervorming, kon men spreken van een openlijk separatistisch ’t Pallieterke, al was volgens sommigen de separatistische tendens wel al langer aanwezig op de redactie.

Hoe het Egmontpact van ’t Pallieterke een separatistisch blad maakte

n Wilfried Martens en Hugo Schiltz ondertekenen het Egmontpact © BELGA

De francofone agressie stopt nooit

Het was de Franstalige tv-zender RTBF die vorige week bekend maakte dat de Franse Gemeenschap nog steeds francofone organisaties ondersteunt in Vlaanderen.

Ja, er zijn nog francofonen in Vlaanderen. Herinner u de actie van de vzw Association de Promotion de la Francophonie en Flandre (APFF), die in 2012 het Minderhedenforum van de Verenigde Naties wilde interpelleren over ‘het lot van de Franstaligen in België’. De vereniging had het daarbij over “de culturele genocide van Franstaligen in Vlaanderen”. Er zijn nog andere verenigingen zoals de Assemblée Parlementaire de la Francophonie (APF), een samenwerkingsverband van Franssprekende parlementen en parlementsleden uit alle delen van de wereld. De APF heeft afdelingen in Canada, Afrika, Azië en uiteraard in Europa. De hoofdzetel is gevestigd in Parijs. De huidige voorzitter is een Canadees. De Waal Jean-Paul Wahlx zit in het bestuur namens ‘la Belgique’.

Van de aangesloten landen wordt verwacht dat zij een financiële bijdrage leveren. Vorig jaar betaalde de Franse Gemeenschap zo’n 800.000 euro ‘lidgeld’. Daarmee worden ‘diplomatieke’ reizen georganiseerd, want ja, het bestuur vergadert op alle plekken van de wereld. Maar anderzijds deelt de organisatie ook geld uit aan plaatselijke initiatieven ter bevordering van de Franse taal en cultuur.

De Parijse omweg

Zo vloeit er vanuit de hoofdzetel in Parijs geld terug naar la Belgique en dit naar een vzw in Brussel met de naam PointCulture. En die vzw versluist dan op haar beurt de subsidies naar francofone verenigingen in Vlaanderen.

Zo krijgt de ‘Bibliotheque Charles Bertin’ 83.000 euro subsidies. Deze bibliotheek is gevestigd in Sint-Genesius-Rode, een faciliteitengemeente. De Action Fouronnaise van onze vriend José Happart krijgt dan weer zo’n 77.000 euro. De vzw APFF (zie eerste alinea) kreeg zo’n 27.000 euro. Vooral organisaties in de Rand rond Brussel krijgen geld toegestopt, maar er staan bijvoorbeeld ook drie verenigingen uit Gent (Gand) op de lijst. In totaal spreken we over een 471.000 euro aan subsidies die door de Franse Gemeenschap via deze weg worden toegekend aan rabiate francofone organisaties in Vlaanderen.

Overlegcomité

In het verleden werd de Franse Gemeenschap al eens door het Grondwettelijk Hof op de vingers getikt voor het subsidiëren van vzw’s in Vlaanderen. De omweg via Parijs met allerlei tussenstappen kan je dan ook beschouwen als een slinkse wijze om deze veroordeling te omzeilen.

In het verslag van de Vlaamse regering lezen we dat bevoegd minister (voor de Rand) Ben Weyts samen met Jan Jambon de zaak zal aankaarten op het eerstvolgende Overlegcomité. In het Overlegcomité zijn alle regeringen, zowel federaal als regionaal, vertegenwoordigd. Persoonlijk denk ik niet dat het overleg ook maar iets zal opleveren, laat staan dat de geldstromen vanuit Parijs zullen opdrogen. De Franstaligen zullen wederom gebaren van krommenaas.

En dan nog: in 2017 diende Barbara Pas (VB) samen met Vuye & Wouters in de Kamer een voorstel van resolutie in inzake een belangenconflict met betrekking tot de financiering door de Franse Gemeenschap van Franstalig basisonderwijs in Voeren (terzijde: ten bedrage van zo’n 715.000 euro jaarlijks). De resolutie werd enkel gesteund door VB en V&W, alle andere Franstalige én Vlaamse partijen, inclusief de N-VA, stemden de resolutie weg.

Besluit: de francofonen blijven offensief, de Vlamingen kijken als bange konijnen naar de lichtbak…

VVB neemt notie van Fransdolle geldstromen en overweegt actie

Via een in Parijs gevestigde organisatie geeft de Franse Gemeenschap bijna 800.000 euro per jaar aan Franstalige organisaties in Vlaanderen. Op die manier wordt de Grondwet omzeild, nadat dergelijke subsidies eerder twee keer werden geschorst door het Grondwettelijk Hof. Vlaams minister Ben Weyts eist dat dit op de tafel van het Overlegcomité komt.

Een bibliotheek in Sint-Genesius-Rode die jaarlijks 83.200 euro krijgt. Een politieke actiegroep in Voeren kreeg vorig jaar 76.853 euro. Het zijn slechts twee voorbeelden van subsidies die de Franse Gemeenschap uitdeelt, weliswaar via een organisatie die in Parijs gevestigd is. Een groot deel van het geld gaat naar Fransgezinde organisaties in faciliteitengemeenten en gemeenten die in de Vlaamse Rand liggen. Karl Van Camp vertelt er u in zijn editoriaal hiernaast meer over.

Grondwet

De Franse Gemeenschap probeert op deze manier de Grondwet te omzeilen. Daar is ook N-VA-volksvertegenwoordiger Jeroen Tiebout van overtuigd. “Een overheid zou moeten weten dat er regels en afspraken zijn. Grondwettelijke regels zelfs, in dit geval.”

De Franse Gemeenschap is in het verleden al eens teruggefloten over subsidies aan dergelijke organisaties. “En daarom gebruikt men nu deze buitenlandse firma om de regels doelbewust te omzeilen”, vertelt Tiebout.

Partijfinanciering

Een groot deel van het geld komt terecht bij verenigingen die aanleunen bij lokale politieke partijen. Zo krijgt de organisatie Action Fouronnaise uit Voeren

76.853 euro. Die politieke actiegroep heeft nauwe banden met de partij Retour aux Libertés, het voormalige Retour à Liège van José Happart, dat opkomt voor de Franstalige inwoners en wil aansluiten bij de provincie Luik. Dat betekent volgens Weyts dat ook de wet op de partijfinanciering omzeild wordt.

“Ik mag hopen dat het actuele gemeentebestuur van Voeren protest aantekent bij het Grondwettelijk Hof”, reageert VVB-erevoorzitter Guido Moons. “Ik hoop

ook dat onze Vlaamse regering, minister-president Jan Jambon op kop, zijn volle gewicht in de schaal zal leggen.” Moons wijst erop dat zowel Jambon als Weyts in het verleden mee betoogden, ook in Voeren. “Het zijn allebei ‘oudstrijders’ en ik hoop dat ze de belangen van de Voerenaars nog steeds verdedigen.”

Hugo Maes, de huidige voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging, vertelt op de hoogte te zijn van “schimmige subsidie”. Een nieuwe Voerwandeling komt er voorlopig niet. “We nemen het mee naar ons volgend politiek bureau en zullen zien wat we kunnen doen”, reageert hij.

WANNES NEUKERMANS

HORIZONTAAL

A. Voor tweeërlei uitleg vatbaar

B. Ierland - Engels graafschap - Nummer

C. Bergwei - Pers. vnw. - Indiumtinoxide

D. Spelattributen

E. Vervoermiddel - Aanzien verlenend

F. Onbarmhartig slaan - Loofboom

G. Bezat - Basketbalcompetitie in de VS - Tin

H. Handvatten - Socialistische partij - Muzieknoot

I. Gevat antwoorden

J. Symbool dat een merkdepot aanduidt - Vetten

K. Aanstaande

L. Grote massa - Gemene vrouw

VERTICAAL

1. Dorp in Oost-Vlaanderen

2. Knolgewas - Bloeiwijze - Honingwijn

3. Paardenras - Internetlandcode voor Rusland

4. Openbaar vervoermiddel - Proest

5. De maat bepalen - Voorzetsel

6. Maanstand - Fuifnummer

7. Landbouwgereedschap - En andereDeel van het testament

8. Stripterminologie - In de buikzijde gemaakte opening voor de afvoer van urine of ontlasting

9. Deel van het testament - Daar - Doen alsof

10. Samengedrukt - Sieraad

11. Heftig - Smartelijke ervaring

12. Tekeningen van de afmetingen van gebouwen

KARL VAN CAMP

José Happart in 1979 in Voeren

© BELGA

Tweet van de week

Het is wat aandoenlijk, die twitter-account van onze premier. Zoals het baasje in de PS-gebouwen verlangt, doet hij er niet zo heel veel mee dat het baasje boos kan maken. Dat laat hij graag over aan Egbert Lachaert. Met alle gevolgen van dien. Behalve foto’s van zichzelf in imposante zalen met bladgoud beklede wanden, als hij eens op bezoek mag in Frankrijk, en een kiekje met een verveelde Zelensky in ruil voor wat waterpistolen, valt er weinig te beleven.

Het is echt een bezoekje waard, die twitter-account van onze premier. Je zou verwachten dat hij - bijvoorbeeld - met overgave de realisaties van zijn regering zou verdedigen in deze donkere dagen. Of dat hij tenminste met veel liberaal vuur de grootsheid van zijn eigen oplossingen naar voor zou stuwen. Maar helaas, niks van dat alles. Mocht er al een liberaal vuur branden op de Wetstraat 16, dan is daar geen spoor van terug te vinden op Twitter.

Alexander stuwt vooral zijn eigen ego naar voor, maar zonder daar inhoud aan te geven. De grote woorden op zijn partijcongres, het protserig optimisme waar zijn partij op rekent en de intrieste staat van zijn partij? Daar rept Alexander met geen woord over. Nee, als premier wil Alexander boven de mêlee staan. Dat betekent dat hij zich niet kan bezighouden met de kleine bezorgdheden van de mensen. Voor één

man kon hij echter een uitzondering maken: voor zijn vriend Gustaph, die het nationaal belang diende… op het Eurosongfestival.

In de ruimte is geen protocol

Het braaf gesprekje over hoe hij ‘een beetje gaat duimen’ voor Gustaph doet onwillekeurig terugdenken aan die andere charismatische leider, koning Filip. Je zit er naar te kijken met de verwachting dat De Croo ieder moment zou kunnen zeggen: “Zeg maar Lexy Gustaph, in de ruimte is geen protocol.” Gustaph van zijn kant doet onderwijl heel hard zijn best om de premier te ondersteunen in zijn poging om als man des volks over te komen, maar vraagt zich wel af wat die vreemde meneer van hem wilt en of hij geen klacht wegens stalking kan indienen. We vermoeden dat de populariteitsadviseur van de premier in de felicitaties en aanmoedigingen aan Gustaph het ‘yes we can’-optimisme van de Open Vld wilde laten doorschemeren. Een minder gewillige observator vraagt zich eerder af wat je moet gesnoven hebben om in zijn situatie optimistisch te kunnen blijven.

Grappig detail, Gustaph werd zevende. Net de als de partij van de premier bij de verkiezingen van 2019. Op het Eurosongfestival is dat geen slechte score. In de politiek zou je er hoogstens koffie mee mogen ronddragen. In de peilingen is de partij van de premier overigens naar de negende plaats gezonken.

Abonnementenactie Jaarabonnement papier loont

Nu de postbedeling weer lijkt te lopen zoals het hoort en ons secretariaat weer is ingericht om u ook in de namiddag telefonisch te woord te staan, herhalen we graag nog eens onze actie voor wie een jaarabonnement op de papieren versie (met gratis online toegang inbegrepen) neemt.

Iedereen die tussen 1-9-2022 en 31-08-2023 betaalt voor een papieren jaarabonnement, heeft de keuze uit een van de volgende geschenken. De geschenken worden maandelijks verwerkt. U kunt ze voor het eerst verwachten de week van 7 november voor wie vóór 31 oktober betaalde, enzovoort. Uw keuze kunt u doorgeven via secretariaat@pallieterke.net of telefonisch op nummer 03 232 14 17.

U kunt kiezen uit:

Geschenkdoos

Vlaamsche Leeuw met 4 flesjes en een glas

Een uitgave van de onvolprezen uitgeverij Polemos:

• ‘De Guldensporenslag. Het verhaal van een onmogelijke gebeurtenis’ (Karim Van Overmeire)

• ‘Herinneringen aan Hechteniskamp Lokeren’

• ‘De man van het Wilhelmus of de rekkelijkheid van de tolerantie’ (Luk Sermeus)

Halve kilo Maes Koffie meestermengeling (gemalen of ongemalen) in een mooie bewaardoos

Abonneer nú door overschrijving van 208 euro op rekening KBC BE82 4096 5194 9168 (tarief binnenland). Voor uw onlinetoegang en uw geschenkkeuze mailt u naar secretariaat@pallieterke.net of belt u 03 232 14 17. Met uw steun veranderen we zélf het medialandschap!

Ooit werden hun partijen schertsend de ‘elfjes’ genoemd, naar het aantal procent dat ze haalden in de peilingen. Vandaag kijken ze met heimwee terug naar die dagen. Open Vld en cd&v zijn vandaag ‘negentjes’ en dalende. Maar Eggy en Sammy blijven strijdvaardig. “Als liberalen is het onze plicht om positief te zijn. We zien die kiesdrempel niet als een bedreiging, maar als een trampoline”, stelt Lachaert. Een dubbelgesprek met twee Wetstraatfenomenen.

Wie had kunnen denken dat in het ooit zo godsvruchtige Vlaanderen de communisten groter zouden zijn dan de christendemocraten? Vandaag is het een harde realiteit. En ook de liberalen eten het stalinstof dat de PVDA doet opwaaien, terwijl ze in de achtervolging zijn.

Que pasa, heren?

Sammy: “De prijzen worden aan de meet uitgedeeld. Ik geloof dat cd&v gewoon zijn boodschap duidelijker moet stellen. En dat doen we nu eindelijk, maar de kiezer hoort het voorlopig niet. Dat komt wel. Maar als men niet naar ons luistert, stappen we niet mee in een volgende coalitie!”

Eggy: “Wij hebben het land succesvol door enkele crisissen geleid, dankzij Alexander De Croo. En we moeten allemaal goed luisteren naar de boodschap van Alexander De Croo. Alexander De Croo weet wat goed voor u is!”

En wat zijn die boodschappen dan?

Sammy: “We willen meer geld voor de Boerenbond en meer geld voor de zuilen om kinderen op te vangen. En meer geld voor de gezinnen om de Boerenbond en de zuilen te kunnen betalen. Anders is het zonder ons!”

Eggy: “Onze boodschap is Alexander De Croo. En dat we goed moeten luisteren naar Alexander De Croo. Ik ken Alexander De Croo persoonlijk en ik luister heel goed.”

N-VA zet in op een minikabinet en vervolgens het werken aan confederalisme. Hoe staan uw partijen daar tegenover?

Sammy: “Wij werken in alle stilte verder aan een staatshervorming. Wij lopen niet met de fanfare voorop, zoals de N-VA. Als het met de fanfare is, trekken we onze conclusies!”

De Waalse partijen ontkennen dat u daar met hen gesprekken over voert, meneer Mahdi…

Sammy: “Kan best zijn. Maar dat toont alleen maar aan hoe stil we daar aan werken. Daar al eens aan gedacht? Wij gaan niet in een regering stappen, tenzij u daar over heeft nagedacht!”

Eggy: “Haha, minikabinetten! Daar gaan wij niet aan beginnen. Dat weet ik zeker. Ik weet dat wij al eens voor confederalisme zijn geweest en al eens tegen. En dan weer voor. Voor een juiste stand van zaken, zou ik eens moeten dubbelchecken bij Alexander De Croo. De Croo Alexander, uw weg uit de crisis! Mag ik dat even dubbelchecken?” (verstuurt een sms’je)

Doet u rustig. Uit de jongste peiling blijkt eveneens dat u geen kopstukken hebt in de top 10.

Eggy: “En Alexander De Croo dan? Alexan-

der, he is our man! If he can’t do it, nobody can!”

Die scoort het slechtste van alle premiers sinds 1830 en wordt collectief uitgelachen?

Eggy: (verontwaardigd) “Watbliefteru? Uitgelachen? Alexander De Croo? Dat denk ik niet. Alexander De Croo redt het vaderland, daar kan u van op aan! Bij ons op het congres was er trouwens helemaal niemand die lachte. Ik kan u dat verzekeren. Er viel helemaal niks te lachen. Sommigen waren zelfs aan het huilen. En nu gij weer!”

Sammy: “Wij hebben dan misschien geen kopstukken meer, maar dat komt goed eenmaal duidelijk is waar we voor staan. En anders…”

…trekken ze hun plan maar in de volgende regering?

Sammy: “Zo is dat! Genoeg met dat enerzijds/anderzijds-gedoe.”

Heren, vreest u niet stilletjes voor de kiesdrempel?

Eggy: “Als liberalen is het onze plicht om positief te zijn. We zien die kiesdrempel niet als een bedreiging. Integendeel, het is een trampoline. En wij hebben toevallig de beste trampolinespringer in huis. Alexander De Croo, al uw salto’s doet hij zo (steekt twee duimen omhoog).”

Sammy: “Ik kan u dit met zekerheid zeggen. Als wij onder de kiesdrempel belanden, dan komen wij niet eens meer naar het parlement. En dat is een belofte! Daar mag u mij op afrekenen.”

Eggy: “Ik vind dat weinig ernstig. Ik zie geen enkele reden waarom Alexander De Croo geen premier kan worden als we onder de kiesdrempel belanden. Zo’n drempeltje houdt hem echt niet tegen! Hij laat trouwens weten dat we nu tegen confederalisme zijn, tenzij hij premier kan worden. U mag hem daar niet op vastpinnen. Kijk, dat is het soort man die we nodig hebben. Vrij en ongebonden!”

“Of we voor confederalisme zijn? Mag ik dat even dubbelchecken?”

VOORZITTERS IN DE KNEL: SAMMY EN EGGY NA DE PEILING