't Pallieterke van 1 juni 2023

TURKSE TURKEN VIEREN IN BELGIË

HYPOCRISIE IN DEBAT OVER CONSULTANTS

ZIJN LINKSE EXTREMISTEN PSYCHOPATEN?

DEBAT OVER BELGIË

2 3 8 9

VEROVERINGSDRANG

Het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer dat op eigen houtje beslist de taalwetgeving aan zijn laars te lappen. Geen enkele dokter of verpleger die in het Brusselse UMC Sint-Pieter een patiënt in het Nederlands kan helpen. Faciliteitengemeenten die mogelijk onwettige taalregisters willens nillens blijven bijhouden en de Franse Gemeenschap die via een Parijse omweg steun levert aan Franstalige organisaties in Voeren, Sint-Genesius-Rode en Grimbergen. De taalwetten worden langs alle kanten geschonden. Vlaanderen moet zich dringend opnieuw bewust worden van dat probleem.

Vorige week was er opnieuw een Nederlandstalige die na een spoedopname in een Brussels ziekenhuis niet geholpen kon worden. Dergelijke incidenten zijn al jarenlang dagelijkse kost in Brussel en niemand kijkt er nog van op. Openbare ziekenhuizen zijn nochtans onderworpen aan de taalwetgeving, maar de schendingen zijn voor Franstaligen een fait divers.

De realiteit is dat veel Brusselse Vlamingen naar ziekenhuizen in de Rand uitwijken om toch maar Nederlandstalige zorgverlening te krijgen.

Veroveringsdrang van Franstaligen

Tegelijkertijd wordt het Nederlandstalige karakter van verschillende Randgemeenten continu onder druk gezet. De Franse Gemeenschap blijft subsidies geven aan francofone organisaties in de faciliteiten-

gemeenten en gemeenten in de Vlaamse Rand. Die ‘veroveringsdrang’ van de Franstaligen werd al tweemaal geschorst door het Grondwettelijk Hof. Bevoegd Vlaams minister Weyts (N-VA) gaf al aan actie te willen ondernemen via het Overlegcomité. De toekomst moet uitwijzen wat de Vlaamse regering hiertegen zal doen.

In die faciliteitengemeenten blijven Franstaligen bovendien de mogelijk onwettige taalregisters gebruiken. Franstaligen in faciliteitengemeenten kunnen hun taalvoorkeur registreren om op die manier alle gemeentelijke administratie in het Frans te krijgen. Een advies van advocatenbureau Eubelius dat op vraag van de Vlaamse regering werd opgeleverd, toont aan dat die taalregisters ingaan tegen de taalwetten en de omzendbrieven van Vlaamse ministers. De Vlaamse regering stelde hierover een vraag aan het Grondwettelijk Hof: zonder resultaat.

Eigen agentschappen schenden taalwetgeving

Vorige week was er nog het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer dat op eigen houtje besloot om de taalwet aan de kant te schuiven om de taal van de bestemming te gebruiken op wegwijzers. Op de nieuwe wegwijzers staat nu naar Brussel en Breda ‘Liège’ in plaats van ‘Luik’. Als het Agentschap Wegen en Verkeer die regels overal gaat toepassen, zal het geen dertig jaar duren voordat namen als Rijsel en Doornik in onbruik raken. Vlaams minister van Mobiliteit Peeters (Open Vld) reageerde snel dat de eigen richtlijnen van Wegen en Verkeer in strijd met de taalwet zijn. “In Vlaanderen wordt het Nederlands als officiële taal gebruikt.”

Verfransing van Brussel en de Rand, subsidies aan francofone organisaties en zelfs eigen agentschappen die de regels niet volgen: Vlaanderen moet de toepassing van de taalwetten dringend afdwingen. Duitstalig België kan als voorbeeld dienen. In een interview met dit weekblad vertelt oud-minister-president Karl-Heinz Lambertz hoe zij het Duitstalige karakter van hun regio hebben kunnen waarborgen. De Vlamingen, de Vlaamse politici en de Vlaamse Bewegers kunnen er lessen uit trekken.

WANNES NEUKERMANS

FLAVIO PASQUINO OPRICHTER BLCKBX

“Wat altijd overheerst, is dat we bang moeten zijn”

“Het goede momentum voor de finale staatshervorming lag in het verleden”

Herverkiezing van Erdogan is middenvinger naar ons

Merkwaardig hoe vaak ik in de perscommentaren van de afgelopen maanden al de redenen heb gelezen waarom Erdogan deze keer zou verliezen. Het bleek het wensdenken van commentatoren die naar Turkije kijken alsof het een westers land is.

Erdogan heeft van de Turkse economie een puinhoop gemaakt. De inflatie blijft rond de 50 procent hangen en bedroeg in september zelfs 80 procent. Bij de aardbevingen vielen duizenden onnodige slachtoffers omdat aannemers via smeergeld aan de AKP van Erdogan de bouwvoorschriften konden negeren. De persvrijheid is de facto afgeschaft. Vorig jaar werden 1872 mensen veroordeeld wegens belediging van de president. In elk Europees land zou de leider die daarvoor verantwoordelijk is bij de verkiezingen worden weggeveegd. Niet in Turkije.

In eigen land behaalde Erdogan 52 procent van de stemmen, bij de Turken in België een spectaculaire 72 procent. Het islamisme van Erdogan krijgt merkwaardig genoeg veel meer steun bij mensen die in het Westen wonen, en die via de scholen en de media worden blootgesteld aan westerse ideeën, dan in Turkije zelf. Datzelfde fenomeen werd al vastgesteld bij andere verkiezingen en in andere Europese landen. Daar is slechts één verklaring voor mogelijk. Die kiezers verwerpen in de stembus onze opvattingen en onze beschaving.

Turkse Turken in België

Erdogan heeft keer op keer zijn middenvinger uitgestoken naar de EU en de NAVO. Hij kocht Russische luchtafweersystemen, chanteerde de EU met de dreiging van migratiestromen en chanteerde de NAVO door de blokkering van het lidmaatschap van Zweden en Finland. Die vijandige houding tegen het Westen is net wat de Turken aantrekt. Dat geldt in het bijzonder voor degenen die in Europa wonen. Dat de economie van het land waar ze toch niet wonen is ingestort, raakt hen nauwelijks, maar de trots in hun islamitisch vaderland en hun sterke leider raakt hen wel.

In België werd de overwinning gevierd door de Turkse gemeenschap, niet in de huiskamers, maar op straat, zo publiek mogelijk. Er waren op heel wat plaatsen provocaties en incidenten, waar niet of nauwelijks werd tegen opgetreden door de overheid en ordediensten. Enkele Erdogan-aanhangers probeerden zelfs politieagenten aan te rijden. Indien dat was gebeurd op de VB-betoging van deze week zou dat geen fait divers zijn geweest. Die mensen die in onze straten wonen, maar bij elke gelegenheid de Turkse vlaggen uithangen en juichen voor een radicaal-islamitische, autoritaire leider die zich keert tegen de beschaving waar ze te gast zijn, zijn dat 'Belgische Turken' of 'Turkse Belgen'? Geen van beide. Het zijn Turkse Turken. Dat mogen zij zijn, maar waarom willen ze dan niet meer in Turkije wonen?

EDITORIAAL

TOOGPRAAT

VEEL HYPOCRISIE IN DEBAT OVER CONSULTANTS VLAAMSE REGERING

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net

Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:

3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de

6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen

1 jaar: 208 euro op de kantoren.

Steunabo 1 jaar: 300 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres:

BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie:

Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Foto's: Belga, Photonews

Vorige week ontstond er binnen de Vlaamse regering enige beroering over de 1,5 miljard euro die de Vlaamse overheid zou vrijmaken om consultants te betalen. Een cijfer dat ondertussen werd bijgesteld naar 640 miljoen euro. Maar het hek was van de dam. De overheid zou wegens besparingen in de administratie verplicht zijn om steeds meer taken door externen te laten uitvoeren, stelde de oppositie. De waarheid is genuanceerder.

Het was een nieuwe steekvlam in de parlementaire wijk in Brussel en ze werd waargenomen in de buurt van ‘de daktuin’, het restaurant van het Vlaams Parlement. Het kabinet van Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (cd&v) had cijfers verzameld waaruit bleek dat er sinds 2019 maar liefst voor 1,5 miljard euro aan consultancy-uitgaven werden gedaan voor overheidsopdrachten allerhande. De Vlaamse overheid leek even op bpost, het overheidsbedrijf dat onder andere omwille van schimmige banden met consultants (McKinsey voorop) in het oog van de storm zat. De Vlaamse oppositie schreeuwde moord en brand. “Men heeft zo diep in zijn eigen werking gesneden dat men geen andere optie heeft dan beroep te doen op externe consultants”, reageerde Thijs Verbeurgt van het socialistische Vooruit

Het probleem kan niet worden opgelost door alle externe expertise te weren

Verontwaardiging en hypocrisie

Kortom, de Vlaamse regering heeft haar eigen zaken niet op een rijtje en dan is het natuurlijk voor de hand liggend om af te geven op dat beleidsniveau dat niet beter zou functioneren dan het federale. Alleen zit in er in de publicatie van die cijfers en verontwaardiging erover veel hypocrisie. Een aantal zaken dienen hier genuanceerd te worden. Alleen al omdat ze simpelweg fout zijn.

Om te beginnen is er het bedrag. Hilde Crevits “was iets te voorbarig”, stelde minister-president Jan Jambon (N-VA). Het exacte bedrag aan uitgaven voor consultancy bedraagt geen 1,5 miljard, maar 640 miljoen euro. Dat is minder dan een halve procent van de hele Vlaamse Begroting. Een eerste nuance dus. Want laten we dat even vergelijken met een bedrijf in de privésector. Zo’n onderneming die amper 0,5 procent uitgeeft aan consultancy is zeer zuinig en zou vanop alle banken applaus krijgen. Ten twee speelt hier natuurlijk een partijpolitiek spel een rol. Met het cijfer van 1,5 miljard euro wou

Hilde Crevits in zekere zin de vis verdrinken. Namelijk de manier waarop één van haar voorgangers en partijgenoten Jo Vandeurzen nog bijklust of schnabbelt. De voormalige cd&v-minister van Welzijn wordt nog altijd ingeschakeld als consultant door het agentschap dat hij als minister heeft bestuurd. Crevits wou hem te hulp snellen door op het gigantische bedrag van 1,5 miljard euro te wijzen. “Dan doet Vandeurzen toch niet veel verkeerd?,” was de onderliggende boodschap.

Gebrek aan ICT-expertise

Het werkte dus in zekere zin averechts. De oppositie kwam af met het argument dat dat een schande was en dat Vlaanderen volop aan het besparen was terwijl er wachtlijsten zijn in de zorg en de kinderopvang. Dat klinkt plausibel maar ook hier is nuance op zijn plaats.

Veel van die consultancy-opdrachten zijn geen weggegooid geld voor bepaalde adviezen die weinig toegevoegde waarde zouden bieden. Het betreft hier vooral ICT-opdrachten, en daarvoor heeft de Vlaamse administratie sowieso niet de nodige expertise in huis.

Het is dus fout te denken dat het probleem kan worden opgelost door alle externe expertise te weren. Het klopt dat er een gebrek is aan transparantie en deontologie over consultancy-opdrachten van de Vlaamse overheid. Dat doet terecht vragen rijzen. Het is echter de taak van een instelling van het Rekenhof om hier te wijzen op het gebrek aan efficiëntie en goed bestuur

Vlaanderen presteert

zwak in de ‘waar voor je geld’-rangschikkingen

Ambtenaren

Daarnaast is het alternatief dat de oppositie aanbiedt echt wel kort door de bocht. Men vindt dat er opnieuw meer ambtenaren moeten worden aangeworven. Dat is nog begrijpelijk voor een partij als de PTB/PVDA, voor de neocommunisten mag immers iedereen voor de staat werken. Maar wanneer Groen en Vooruit erover

beginnen is het tamelijk hypocriet. Zij hebben in het verleden zelf meegewerkt aan de afslanking van het ambtenarenapparaat. En over dat ambtenarenbestand gesproken: het is al gigantisch met een jaarlijkse kost die in de buurt van 2 miljard euro komt. Dat is dan nog zonder het personeel in het onderwijs. Maurits Vande Reynde, één van de weinige Vlaamse parlementsleden van Open Vld die nog zinnige dingen vertelt, maakte volgende analyse: “ Veel externe opdrachten zijn IT-gelinkt of heel specifieke kennis. Inhouse expertise is onvindbaar of onbetaalbaar en dikwijls beiden.

Externe expertise kan daarom beter en goedkoper zijn, ook al betreft het in uurloon uitgedrukt een hogere kost dan een vaste ambtenaar. Het neemt niet weg dat ik ook elk jaar externe rapporten zie waarvan ik denkt "wat was hier nu juist het doel van?". Ik ga akkoord dat er deontologisch duidelijk wat aangescherpt mag worden. Ik pas evenwel om zomaar emotioneel alle externe expertise te vervangen door een nog grotere overheid, die nu al zowat elke vrije beleidsruimte grotendeels opslorpt aan loonindexeringen.”

Met het cijfer van 1,5 miljard euro wou Hilde Crevits in zekere zin de vis verdrinken

Waar voor je geld

We hadden het zelf niet beter kunnen stellen. De discussie over die consultancy-opdrachten was dus opnieuw een voorbeeld van ongezond politiek gedoe. Als de politiek binnen dat domein een echt debat wil voeren, dan best over iets anders. Namelijk de mate waarin het vele belastinggeld goed wordt aangewend. Of meer bepaald: in welke mate krijgen de Vlamingen waar voor hun geld?

Het is bekend: in Scandinavische landen liggen de overheidsuitgaven hoog en betalen de burgers veel belastingen. Maar ze krijgen er ook veel voor terug met bijvoorbeeld een degelijke wegeninfrastructuur en een betrouwbare administratie. In België loopt die verhouding mank, maar in Vlaanderen ook. Onder andere werkgeversorganisatie Voka wijst erop dat deze regio in de “waar voor je geld” -rangschikkingen zwak presteert. Wanneer wordt dat debat gevoerd en worden er voorstellen tot verbetering aangereikt?

JURGEN CEDER

©

BELGA © BELGA

Het is nepnieuws. Er is één school in Florida die het gedicht, na een klacht van één ouder, verplaatst heeft naar de bibliotheek voor de ‘middle school’(kinderen vanaf 11 jaar) omdat een commissie vindt dat de woordenschat van het gedicht “vast van meer waarde is voor studenten van de middenschool”. Helemaal niet verbannen dus, enkel overgebracht naar de leeftijdssectie waar er al een minieme kans bestaat dat iemand begrijpt waarover het gaat.

Het ligt gevoelig, uiteraard. Herinner u dat dat gedicht niet door een blanke naar het Nederlands mocht vertaald worden “omdat die zich nooit kan inleven in het lot van zwarten”. Wij zullen het dus nooit begrijpen, op welke leeftijd ook. De hysterie van de pers - waar ik overigens nooit heb kunnen lezen dat al meer dan 50 Amerikaanse scholen en bibliotheken Huckleberry Finn hebben verbannen wegens niet woke genoeg - had in dat geval vooral te maken met de vreselijke gouverneur van Florida, de “ultraconservatieve” (adjectief van de VRT) Ron DeSantis

DeSantis klaagt niet alleen over woke, maar doet er ook iets aan

Cultuuroorlog

Die DeSantis maakte deze week zijn langverwachte kandidatuur voor de presidentsverkiezingen van de VS bekend. Hij deed dat niet met een persconferentie, maar via Twitter. Technische problemen in het eerste half uur - volgens Musk door overbelasting van de servers - hebben de sfeer echter danig verpest. Rampzalig is die tegenslag niet, maar met zijn grote achterstand op Trump had DeSantis een vliegende start best kunnen gebruiken.

Het meest betekenisvolle aan de lancering van zijn campagne via Twitter was niet het ongebruikelijke medium, maar de gastheer. Elon Musk, die bij vorige verkiezingen nog voor Joe Biden heeft gestemd, steekt zijn sympathie voor de uitgesproken conservatief DeSantis niet weg. Hij is de enige niet. Ook mediamagnaat Rupert Murdoch, eigenaar van onder andere Fox News, zal DeSantis steunen.

DeSantis heeft bij conservatieven veel krediet verworven omdat hij de cultuuroorlog niet alleen met het woord, maar ook met de daad uitvecht. Hij was niet bang de strijd aan te gaan met het woke kapitalisme van Disney, verkortte de termijnen voor abortus, houdt op de scholen transgenderpropaganda weg van jonge kinderen en beschermt minderjarigen tegen de geslachtsveranderende ingrepen die al zoveel schade hebben aangericht in heel wat westerse landen, het meest in het oog springend bij de wanpraktijken van de Tavistock-kliniek. Meer zelfs, met maatregelen waar andere conservatieven te bang voor zijn, behaalde DeSantis een opvallende overwinning bij de tussentijdse verkiezingen.

DESANTIS HEEFT EEN HEUVEL TE BEKLIMMEN

“‘The Hill We Climb’, gedicht geschreven voor inauguratie president Biden, verboden lectuur op school in Florida”, was vorige week de titel van een stuk in HLN. Ongeveer alle Vlaamse kranten brachten het nieuws dat het gedicht van de zwarte dichteres Amanda Gorman is verbannen op een school in Florida. Volgens de Franstalige pers zelfs verboden in alle scholen van Florida.

Tegen woke

Eigenlijk huldigt DeSantis, voor een Amerikaanse conservatief, geen bijzonder radicale standpunten. Wat hem onderscheidt van andere conservatieven, is een ruggengraat. Die toonde hij voor het eerst tijdens de coronacrisis toen hij nutteloze vrijheidsbeperkingen afwees. Dat was meer dan populisme. Tijdens zijn toespraak op Twitter was vrijheid een belangrijk thema, helemaal in lijn met het wantrouwen van het traditionele Amerikaanse conservatisme voor een te sterke en interventionistische staat.

De strijd tegen de vernielende invloed van woke staat centraal bij DeSantis. Als ex-militair had hij in zijn toespraak ook aandacht voor het leger: “Wanneer eerbiedwaardige instellingen, zoals ons leger, zich meer bezighouden met zaken die niet centraal staan in hun taak, of het nu gaat om de opwarming van de aarde of genderideologie en voornaamwoorden, daalt de moraal en lijdt de rekrutering eronder.”

De ban op ‘De heuvel die we beklimmen’ was deze week niet het enige nepnieuws in de Vlaamse kranten. Bijna allemaal schreven ze dat DeSantis een wet zou hebben doorgedrukt die verbiedt om op scholen te spreken over homoseksualiteit. In werkelijkheid geldt het verbod voor alle seksuele voorlichting, inclusief het in vraag stellen van genderidentiteit, maar alleen voor kinderen tot en met het derde leerjaar (tot en met 9 jaar dus). De Vlaamse pers toonde zich deze week al een tweede keer erg verward over de leeftijdscategorieën in het Amerikaanse onderwijs. Het is een maatregel die trouwens de steun geniet van een meerderheid van de Amerikanen en die men in dit land beter zou overnemen.

DeSantis wil een veel strenger immigratiebeleid aan de zuidgrens. Hoewel de meeste illegale immigranten latino’s zijn,

houden ze wel van de conservatieve gouverneur van Florida, de staat waar meer dan 20 procent van de inwoners Spaans als thuistaal hebben. Bij de laatste verkiezingen koos bijna twee derde van hen voor DeSantis, tot wanhoop van de linkse president van Mexico, die enkele dagen geleden zijn volksgenoten opriep om niet meer voor de anti-immigratiepoliticus te stemmen. Ondanks zijn immigratiestandpunten zal het niet gemakkelijk zijn DeSantis weg te zetten als blanke supremacist. Eén van zijn belangrijkste sponsors is trouwens de stam der Seminole-Indianen.

Casey

DeSantis en Trump overlappen elkaar op ideologische vlak, maar op persoonlijk vlak kunnen ze moeilijk meer van elkaar verschillen. DeSantis is intelligenter, verbaal sterker, preciezer, meer integer, niet geneigd tot leugen, minder impulsief en rancuneus. In de vergelijking met Trump komen echter ook zijn nadelen naar voor. Zeggen dat hij elk charisma mist is onjuist, maar zijn introverte karakter maakt zijn manier van communiceren minder begeesterend. Hij is ook, naar verluidt, niet goed in het soort sociale contacten waarmee achter de schermen politieke bondgenootschappen worden gesmeed.

Voor een deel kan dat gecompenseerd worden door de sterke vrouw achter de gouverneur van Florida. Casey DeSantis is meer dan een mooi stukje decor, zoals Melania dat is voor Donald. Ze is volgens een vertrouweling van DeSantis “zijn voornaamste en intelligentste adviseur, zijn geheim wapen”. Dat kan best overdreven zijn, maar Casey is welbespraakt, gedreven en deelt, opnieuw in tegenstelling tot Melania Trump, de politieke visie van haar man.

Casey zal zeker uitgespeeld worden in de campagne, wat het droge imago van

DeSantis en Trump kunnen op persoonlijk vlak moeilijk meer van elkaar verschillen

haar man ten goede zal komen. Anderen vrezen echter dat ze te veel invloed op hem heeft. In een artikel van het linkse Politico werd ze vergeleken met Lady Macbeth, de vrouw die in het drama van Shakespeare haar man aanzet tot moord op de koning (lees: Trump) om zo zelf koningin te worden. De pers zingt graag de lof over de sterke vrouwen achter politici als Biden, Obama of (Bill) Clinton, maar bij echtgenotes van rechtse politici komen de seksistische karikaturen met verbazend gemak naar boven

Elon Musk steekt zijn sympathie voor de uitgesproken conservatief DeSantis niet weg

Aanval op rechts

Kan DeSantis nog winnen? Kort na de tussentijdse verkiezingen, waarin DeSantis scoorde en de kandidaten van Trump afgingen, kwam zijn populariteit in de omgeving van die van Trump. De processen tegen de oud-president hebben die echter de status van martelaar gegeven binnen de Republikeinse rangen. Ook het Durham-rapport, waarin de overijverige pogingen van de FBI om Trump te beschuldigen van samenwerking met Rusland aan de kaak werden gesteld, kwam hem ten goede. Trumps huidige voorsprong van 30 procent op DeSantis lijkt niet gemakkelijk ongedaan te maken.

DeSantis beseft dat hij geen fans van Trump kan terugwinnen door hun idool met agressieve taal aan te vallen. Het viel op dat hij bij de lancering van zijn campagne geen enkele keer Trump vernoemde, terwijl Trump wel al maanden DeSantis bestookt, liefst met denigrerende bijnamen. Enkele dagen later ging DeSantis dan toch in het offensief, maar niet door zichzelf als een gematigd alternatief voor te stellen. Hij viel Trump aan op rechts. Hij zei dat hij de Trump van 2016 niet meer herkent. Dat zijn lockdownmaatregelen te streng waren, dat hij zijn beloftes niet heeft gehouden inzake immigratie en het bouwen van de muur, dat hij naar links afdwaalt.

Misschien maakt DeSantis nog een kans. Voorverkiezingen in Amerika zorgen regelmatig voor verrassingen - de grootste was Trump in 2015. DeSantis is ook uit ander hout gesneden dan de ouderwetse politici van het Republikeinse bestel, die lang het voornaamste verzet tegen Trump uitmaakten. DeSantis (44) is niet alleen veel jonger, hij vertegenwoordigt ook jongere ideeën aan de Amerikaanse rechterzijde, vooral als cultuurstrijder die meer wil dan ideologische achterhoedegevechten, die terrein wil heroveren, die niet alleen klaagt over woke, maar er ook iets aan doet. Om Trump te verslaan, heeft DeSantis echter een heuvel te beklimmen. Een berg zelfs.

© PHOTONEWS

Binnenland

ECONOMISCHE ZAKEN

Hoge Raad van Financiën neigt naar links

Wim Coumans, een ex-CVP/CD&V-cabinetard, wordt de nieuwe voorzitter van de afdeling Fiscaliteit en Parafiscaliteit van de Hoge Raad van Financiën, hét adviesorgaan over belastingen en begroting. Als figuur uit de christelijke arbeidersbeweging lag hij in het verleden al aan de basis van adviezen en rapporten die neerkwamen op het extra belasten van de middenklasse. Met zijn aanstelling wordt de linkse vleugel van de Hoge Raad dus versterkt.

Academici, fiscale experts, bestuurders bij de Nationale Bank, vertegenwoordigers van het middenveld en van de politiek. De leden van de Hoge Raad van Financiën zijn een bont gezelschap. De Hoge Raad heeft niet de relevantie of de bekendheid van het Monitoringcomité, de groep ambtenaren die de begroting opvolgt. Of het Rekenhof dat zich buigt over de rekeningen van de federale overheid en de deelstaten.

Van Peteghem

Maar toch mag de invloed van de Hoge Raad van Financiën, die adviezen rond fiscaliteit en begroting formuleert, niet onderschat worden. De belastinghervorming die minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) ondertussen bijna met de moed der wanhoop erdoor probeert te krijgen, is gebaseerd op studiewerk van de Hoge Raad. De grote lijnen zijn bekend: een lagere belasting op arbeid, gecompenseerd door hogere taksen op vermogenswinsten. En eventueel door het afbouwen van allerlei uitzonderingsregimes, waardoor er een bredere belastbare basis komt, maar de tarieven lager kunnen zijn. We hebben het in deze rubriek al meermaals vermeld dat er in de voorstellen van Van Peteghem ook wat addertjes onder het gras zitten. Zo is het idee niet afgevoerd om alle extralegale voordelen voor werknemers (pensioensparen, groepsverzekeringen, onkostenvergoedingen,…) als compensatie extra te belasten of fiscaal minder interessant te behandelen. Waarbij het verhaal niet klopt dat alle werkenden er dankzij de hervorming van Van Peteghem op vooruitgaan.

Coumans maakt er geen geheim van dat elke fiscale hervorming moet neerkomen op een herverdeling én het zwaarder belasten van vermogens en vermogenswinsten

Nieuwe herverdeling

De laagste inkomens zouden door het optrekken van het belastingvrij minimum (dat deel van het inkomen waarop men geen belasting betaalt) er wel op vooruitgaan en werken zou aantrekkelijker worden. Maar een deel van de factuur zou betaald worden door de hogere inkomens uit arbeid. Een nieuwe herverdeling dus. En die maatregelen zouden dan aansluiten bij wat een deel van de Hoge Raad heeft geformuleerd. Of toch de linkerflank. Want wat we gerust de rechterzijde van de Hoge Raad van Financiën kunnen noemen - onder leiding van VUB en UGent-prof Herman Matthijs -, heeft zich meermaals verzet tegen die plannen. Wat in een aantal rapporten heeft geleid tot het ontbreken van een eensgezind standpunt.

Fiscale druk

op vermogens

Nu wordt de Hoge Raad dus herschikt en het is duidelijk dat de instelling meer naar links zal neigen. Er is om te begin-

nen de nieuwe voorzitter, Wim Coumans. Een door velen geroemd ex-kabinetschef, maar duidelijk iemand uit de christelijke arbeidersbeweging, die er geen geheim van maakt dat elke fiscale hervorming moet neerkomen op een herverdeling én het zwaarder belasten van vermogens en vermogenswinsten, ook al staat België binnen de EU al op de vierde plaats betreffende fiscale druk op vermogen. Coumans behoorde jarenlang tot het netwerk van Jean-Luc Dehaene, voor wie hij van 1985 tot 1988 kabinetschef was toen die de ministerportefeuille had van Sociale Zaken en Institutionele Hervormingen. Hij werkte

daarna nog voor CD&V-minister Inge Vervotte. Uiteraard is er wel nog wat tegengewicht, want Herman Matthijs blijft als vertegenwoordiger van de Vlaamse regering lid. Ook ex-Dexia-baas en huidig hoofd van de studiedienst van de MR, de Franstalige liberalen, Axel Miller is lid, zij het in de afdeling ‘Financieringsbehoeften’. Die houdt zich eerder bezig met de begroting dan met de fiscale hervorming, al staan die twee zaken niet los van elkaar. Anderzijds is er met Kaltoum Gherdaoui ook een vertegenwoordiger van het kabinet van de in Vlaanderen onbekende Waalse minister Christie Morreale (PS) opgenomen.

Extra belasting voor de middenklasse

Ten slotte is Toon Vanheukelom het vermelden waard. De econoom van de KU Leuven werkt voor het Nederlands Planbureau. Hij is vooral bekend door zijn studies die hij samen met André Decoster heeft gepubliceerd en dat moet bij sommigen een belletje doen rinkelen. Decoster adviseerde meermaals de groene partijen bij regeringsonderhandelingen en ook goed tien jaar geleden bij de voorbereiding van de zesde staatshervorming. Hij is een overtuigd pleitbezorger van meer en hogere vermogenstaksen. Die worden door hem als rechtvaardig verkocht, maar komen vaak neer op een extra belasting voor de middenklasse. Vanheukelom zit op dezelfde lijn. We weten dus in welke richting de komende adviezen van de Hoge Raad van Financiën zullen evolueren.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Sinds Qatargate houdt Marokko zich niet meer aan migratieafspraken

Volgens minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) is het sinds Qatargate moeilijker geworden om uitgeprocedeerde Marokkanen naar hun land van herkomst terug te sturen. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) geeft in een parlementaire vraag aan dat Marokko zich sinds het uitbreken van dat schandaal niet meer aan de afspraken houdt. Qatar en Marokko worden ervan beschuldigd leden van het Europees Parlement te hebben omgekocht.

In december 2022 barstte Qatargate los. Leden van het Europees Parlement zouden tassen vol smeergeld van Qatar en Marokko hebben ontvangen, om die landen vooral in de subcommissie ‘Mensenrechten’ in bescherming te nemen. De Luikenaar Marc Tarabella (PS) zou een van de spilfiguren zijn.

Uitgeprocedeerde Marokkanen

Zonder Marokko bij naam te noemen, suggereert minister Verlinden dat het sinds de beschuldigingen moeilijker is geworden om uitgeprocedeerde Marokkanen terug te sturen naar hun land van herkomst. “De betrokken landen nemen het persoonlijk”, reageert ze bij POLITICO. De documenten die Marokko moet leveren waardoor het mogelijk wordt om mensen terug te sturen, zouden niet zomaar meer aangeleverd worden. “De staat speelt daar een rol in”, vertelt Verlinden.

Tijdens een bezoek van minister Hadja Lahbib (MR) in oktober 2022 aan de Marokkaanse hoofdstad Rabat werden er nieuwe afspraken gemaakt met het land betreffende Justitie en Migratie. In een antwoord op een vraag van Barbara Pas (VB) vertelt staatssecretaris De Moor dat zij die afspraken nauwgezet had voorbereid.

België en Marokko kwamen toen overeen dat de samenwerking geïntesifieerd zou worden op verschillende gebieden

zoals terugkeer, overname en de bestrij ding van mensenhandel. Er werd een Marokkaans-Belgische migratiegroep opgericht, die voor het eerst vergaderde op 8 december. “Sindsdien is er op vlak van de migratiesamenwerking weinig vooruitgang vast te stellen”, reageerde Nicole de Moor in de bevoegde Kamer commissie.

Verlinden suggereert

Op 9 december 2022 viel de Belgische gerechtelijke po litie binnen op 19 verschil lende adressen in Brussel in verband met de Qatar gate-samenzwering. De Moor zegt niet expliciet dat Marokko omwille van Qatargate zich niet aan de afspraken houdt. Maar dat ook Verlinden dat suggereert, wil toch iets zeggen.

Toch blijven derge lijke bilaterale afspra ken nodig volgens De Moor. “Maar dat is slechts een deel van het verhaal. Met veel derde landen hebben we immers afspraken op papier, die dan met de voeten worden getre den. (…) Prioritair is het be

komen van concrete engagementen die duurzaam zijn en in de praktijk worden opgevolgd.”

WANNES NEUKERMANS

Wim Coumans

De klimaattransitie en ongecontroleerde migratie zetten België verder onder druk

Fedasil werd dit jaar al 740 keer door een rechtbank veroordeeld omdat het door gebrek aan opvangplaatsen asielzoekers weigert. Intussen zijn er sinds januari vorig jaar 5.000 plaatsen bijgekomen. De Europese klimaatdoelstellingen vormen minstens een even grote uitdaging. De effecten zijn zo abrupt dat een ontsporing van de schuld en een algehele verarming van de middenklasse dreigen. De ontevredenheid over het gevoerde beleid is groter dan ooit, vooral omdat het van kwaad naar erger gaat.

Fedasil werd dit jaar al 740 keer door een rechtbank veroordeeld omdat het opvangplaatsen aan asielzoekers weigert. Sinds januari 2022 zijn er 5.000 plaatsen bijgekomen, maar dat volstaat niet. Daarom worden alleenstaande mannen geweigerd. Verschillende organisaties die deel uitmaken van het opengrenzenfront, helpen de asielzoekers om hun basisrechten via de rechtbank af te dwingen. In kortgeding kunnen ze die opvangplaats wel verkrijgen. Sinds begin dit jaar kregen reeds 740 asielzoekers gelijk. Ook de Brusselse arbeidsrechtbank ziet het aantal klachten spectaculair stijgen. Asielzoekers die hier aankomen, hebben een heel grote kans dat ze sowieso kunnen blijven.

Alleen maar verliezers

De integratiebalans van die kolkende instroom ziet er veel minder positief uit dan door de politici wordt voorgesteld. Ruud Koopmans berekende dat eind 2020 bijna twee derde van alle mensen uit de acht belangrijkste herkomstlanden van de instroom aan asielzoekers afhankelijk is van een uitkering. Slechts 30 procent beschikt over een voltijdse job. Ondanks de vele ondersteunende maatregelen blijft een significant deel van de allochtone bevolking langdurig werkloos. De cijfers zijn een stuk slechter dan verwacht. Jarenlang heeft men de bevolking voorgehouden dat de instroom van nieuwkomers en asiel-

zoekers nodig is om onze sociale zekerheid betaalbaar te houden. Het opnemen van vluchtelingen zou op lange termijn alleen maar winnaars opleveren. Maar het tegendeel is eerder waar. Het zal nog vele jaren duren vooraleer de economische schade zal weggewerkt zijn.

Bovendien zet de aanpak van de overheid terecht kwaad bloed bij de bevolking. Onlangs raakte bekend dat de stad Mechelen sociale woningen ter beschikking zal stellen aan asielzoekers. Het initiatief gaat uit van het OCMW en wordt door de federale overheid gefinancierd. Intussen wachten ruim 180.000 mensen op een sociale woning. Minister van Wonen Matthias Diependaele (NVA) laat de zaak onderzoeken.

Migratie wordt een belangrijk verkiezingsthema, maar ook integratie. Uit De Stemming van de VRT en De Standaard bleek vorig jaar dat 75 procent van de respondenten vindt dat niet-westerse migranten onze cultuur en gewoonten moeten overnemen. Zelfs 57 procent van de kiezers van Groen is voorstander van assimilerende maatregelen.

“Hallucinant en wereldvreemd”

Intussen stellen steeds meer beleids- en opiniemakers zich vragen bij de economische transitie die de Europese klimaatdoelstellingen met zich mee zouden brengen. In navolging van de Franse president gaat ook premier De

Croo plots heel hard op de rem staan. Aanleiding vormt een studie in Frankrijk waaruit blijkt dat het een illusie is te beweren dat ‘degrowth’ vrijwel pijnloos kan verlopen. Uit een forse studie blijkt dat het ontgroeien van de economie de Franse belastingbetaler zowat dertig miljard euro per jaar kan kosten. De middenklasse zal de factuur mogen betalen, wat tot toenemende verpaupering zal leiden.

De Europese klimaatdoelstellingen sluiten bij die trend aan en willen tegen 2030 de CO2-uitstoot met 40 procent terugschroeven. De klimaatneutraliteit moet tegen 2050 een feit zijn. Als Europa die transitie abrupt wil doorvoeren, dan vernietigt het niet enkel zijn concurrentiepositie ten overstaan van de VS en China. De schulden zullen verder ontsporen en er dreigt een budgettaire depressie van formaat. De factuur van de hardwerkende burger zou zo wel eens fors kunnen oplopen, met sociale onrust tot gevolg. Bovendien kan die aanpak ervoor zorgen dat het draagvlak voor een klimaatvriendelijkere economie bij de bevolking volledig wordt weggeslagen.

Zelfs 57 procent van de kiezers van Groen is voorstander van assimilerende maatregelen voor niet-westerse migranten

Een mooi voorbeeld daarvan hebben we vorige week in Oost-Vlaanderen gezien. Huizen en bedrijven moeten wijken voor natuurcompensaties. Volgens de burgemeesters van de Vlaamse Ardennen zouden tegen 2050 15.000 huizen en bedrijven moeten wijken voor meer natuur. Voor een dorp zoals Maarkedal zou dat betekenen dat van de 2.400 huizen er tegen 2050 1.381 zouden moeten verdwijnen. Burgemeester Joris Nachtergaele (N-VA) omschreef dat project als “hallucinant, wereldvreemd en totaal losgezongen van de realiteit”. Het plan werd na één dag door de deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen reeds teruggetrokken.

De Europese Commissie waarschuwde onlangs dat de Belgische economie in de gevarenzone zit. De tekorten blijven hoog en België zit bij de slechtst presterende EU-landen. De nieuwe EU-begrotingsregels zouden wel eens diep in het vlees kunnen snijden. Elio Di Rupo liet in La Libre duidelijk verstaan dat daarmee de groene transitie, de energiezekerheid en de sociale cohesie op de helling zouden komen te staan. De asielcrisis, de ongecontroleerde instroom van migranten en de economische gevolgen van Europese klimaatdoelstellingen zouden voor een ongeziene crisis kunnen zorgen.

JULIEN BORREMANS

Een inkijk in de wereld van orthodoxe joden in Antwerpen

Padwa combineert beide elementen, wat doorgaans een subliem resultaat oplevert.

Enfant terrible Padwa: “Als ik in de spiegel kijk, dan zie ik een kleine man met een grote hoed.” Je vraagt je af waarom zijn vrouw hem in de steek liet, aangezien vrouwen doorgaans vallen op mannen met humor. Tulli was ooit de CEO van Iceberg Advertising vooraleer hij zich omschoolde tot kok.

Hij is zelf de broer van rabbijn Pinchas Leibish Padwa, zoon van rabbijn Joseph Padwa. Dat is handig als Tulli informatie nodig heeft over koosjer koken.

Elke dinsdag kan de Vlaming kijken naar de - vaak merkwaardige - gebruiken van de orthodoxe joden in Antwerpen in het uitstekende ‘Shalom Allemaal!’ op Play4. “De reeks veegt een pak vooroordelen van tafel”, vertelde reportagemaker en Humo-journalist Diederik Van den Abeele al in de media. Desondanks zal televisieprogramma zeker ook een pak (voor)oordelen bevestigen.

Aan het station van Antwerpen wonen naar schatting ongeveer 3.000 (zeer) gelovige joodse gezinnen. Ze volgen heel strikt de 613 joodse voorschriften (mitswot). We zien dat het naleven van die 613 voorschriften vooral voor de vrouwen veel stress oplevert.

Bij joden denken we bijna automatisch aan de sjabbat. De mooiste beschrijving van die rustdag vinden we nog steeds bij de joodse auteur Oliver Sacks. Hij was een Brits neuroloog, die vooral bekend is om zijn boeken over de menselijke kant van neurologische afwijkingen.

Van den Abeele vertelde al eerder dat hij lang (2,5 jaar) gewerkt heeft aan de reeks die gepuurd is uit liefst 140 filmdagen. Dat is erg veel en is zeker een verklaring voor de uitstekende kwaliteit van de reeks.

Joods-Britse humor

Dé ster is ongetwijfeld de Britse publiciteitsontwerper/kok Naphtoli ‘Tulli’ Padwa, de joodse versie van ‘onze’ Peter De Roover. Joden beschikken doorgaans over een zeer groot gevoel voor speciale humor en de Britten uiteraard ook. De rokende en drinkende

Gouden zaken voor keukenverkopers

In de tweede aflevering ging het over Pesach, het einde van de joodse slavernij in Egypte, de uittocht uit Egypte en daarmee de bevrijding van het joodse volk van die slavernij.

Bij Vlamingen wordt Pesach al eens vergeleken met Pasen, maar dat heeft er uiteraard (bijna) niets mee te maken. Zeker is dat het feest Pesach opnieuw voor grote stress zorgt bij onze joodse vrienden en zeker ten huize van David en Sara, want tijdens Pesach mag voedsel immers niet in aanraking komen met ‘chametz’. Chametz zijn voedingswaren met rijsmiddelen.

Henri en Anita hoeven zich minder zorgen te maken, want zij hebben een derde

(!) keuken die alleen met Pesach wordt gebruikt. Keukenverkopers moeten gouden zaken doen in de joodse wijk aan het Centraal Station van Antwerpen.

De Shoah

Paul Ambach, beter gekend als Boogie Boy, worstelt - zoals veel joodse en niet-joodse mensen - met het godsbesef. Ambach in de reeks: “Ik zeg niet dat ik niet geloof in God, maar ik zeg ook niet dat ik geloof.” Het typische struikelblok: de Shoah, beter gekend als de Holocaust. Ambach begrijpt niet dat God iets dergelijks kon toelaten.

Eeuwigdurende grafconcessie

Het meest emotionele moment tot nu kwam er wel toen een joodse man vertelde over het verlies van zijn zoon, amper 19 jaar. In tegenstelling tot sommige christenen vinden onze joodse vrienden het wel belangrijk dat een grafconcessie eeuwigdurend is. Die man vertelde dat hij na de begrafenis van zijn zoon niet weg wilde van de begraafplaats. Hiermee wordt nog eens aangetoond dat mensen met kinderen - ondanks alle verschillen - uiteindelijk allemaal vaders en moeders zijn die hetzelfde voelen bij verlies.

‘Shalom Allemaal!’

Linkse activisten aan het Klein Kasteeltje

© BELGA

© GOPLAY

Zou ook links niet eens zijn ‘shit’ moeten opkuisen?

“Als Vlaams Belang zijn shit opkuist, waarom niet?” was een tijdje geleden de repliek van N-VA-voorzitter Bart De Wever op de vraag of hij ooit in een regering met het Vlaams Belang zou stappen. Die ‘shit’ is onder meer Dries Van Langenhove, volgens Bart De Wever een ‘extremist’. Maar geldt die voorwaarde om afstand te nemen van extremisten ook voor linkse partijen?

neren dat Bart De Wever Conner Rousseau al gevraagd heeft om Kurt De Loor uit de partij te zetten als voorwaarde om in 2024 samen een Vlaamse regering te vormen. Kurt De Loor is vandaag Vlaams volksvertegenwoordiger en gemeenschapssenator voor Vooruit, en profileerde zich jarenlang als pleitbezorger van de vrijlating van de zogenaamde ‘Cuban Five’, vijf Cubaanse spionnen die in 1998 in Miami aangehouden werden. In augustus van verleden jaar schreef hij in DeWereldMorgen nog een lang opiniestuk waarin hij de schuld voor de economische ellende in Cuba volledig in de schoenen van de Verenigde Staten schuift. We citeren hem even: “De VS maakt Cuba arm!” en “Want alleen als Cuba al zijn economische en financiële mogelijkheden kan benutten - zonder het juk van de blokkade - kan het land het welzijn van zijn inwoners garanderen.” Nou moe!

FGTB-geweld

vormen, ja, zelfs liefst van al ook een minikabinet terwijl de onderhandelingen nog lopen. Bij de PS zit de ‘shit’ mee in het partijbestuur, maar voor de voorzitter van de N-VA lijkt dat toch geen bezwaar te vormen om nu al te dromen van een federaal akkoord met de Franstalige socialisten.

Groen geweld

We gaan Bart De Wever er niet van verdenken veel sympathie te koesteren voor Groen, laat staan Ecolo. Maar als Groen het ondanks de tegenvallende peilingen volgend jaar toch goed doet in het Vlaams Parlement, zou wel eens een situatie kunnen ontstaan waarbij de N-VA voor de keuze geplaatst wordt: ofwel regeren met Vlaams Belang, ofwel met Vooruit, Open Vld, cd&v, en… Groen. Zal desgevallend niet alleen Vooruit, maar ook Groen, gevraagd worden om hun ‘shit’ op te kuisen vooraleer ze mee in de Vlaamse Regering mogen?

Politiek extremisme blijft een verhaal van twee maten en twee gewichten. Een rechtse politicus hoeft helemaal niet voor politiek geweld te pleiten of te flirten met rechtse dictators om afgeschilderd te worden als een extremist. Een staatssecretaris confronteren met haar eigen leugens in het parlement volstaat al om beschuldigd te worden van nazipraktijken, zo mocht N-VA-Kamerlid Sander Loones onlangs nog ondervinden. Maar op links mag je

Op links mag je rustig politiek geweld vergoelijken of sympathiseren met linkse dictators

rustig politiek geweld vergoelijken of sympathiseren met linkse dictators met bloed aan hun handen, zonder dat je hoeft te vrezen weggezet te worden als een linkse extremist.

Cuba

Anno 2023 zou je denken dat er toch een algemene consensus heerst dat Cuba een brutale communistische dictatuur is waarmee democratische politici niets te maken willen hebben. Zouden partijen, die in hun midden politici dulden die het Cubaanse régime nog steeds blijven verdedigen, dan ook niet eens hun ‘shit’ moeten opkuisen vóór de N-VA wil overwegen met hen in een coalitie te stappen?

Het kan zijn dat we dat interview gemist hebben, maar we kunnen ons niet herin-

Nicolas Bouteca over vertrek kopstuk Groen

Dichter bij huis probeerde de Brusselse PS-burgemeester Philippe Close afgelopen week een samenkomst van het Vlaams Belang te verbieden, zogezegd omdat de politie de veiligheid niet kon garanderen. Als er op die meeting al voor geweld te vrezen viel, dan toch in de eerste plaats van de kant van linkse tegenbetogers, en die komen echt niet uitsluitend uit de rangen van de PTB/PVDA. Maar als je echt eens een betoging wil meemaken waar de Brusselse politie de veiligheid absoluut niet kan garanderen, dan kunnen we met stip een FGTB-betoging aanraden.

Let wel: Conner Rousseau heeft de Vlaamse vleugel ABVV een paar maanden geleden dan wel uit het partijbestuur gezet, bij de PS blijft de stem van de FGTB zwaar doorwegen. Dat is diezelfde PS van Paul Magnette waarmee Bart De Wever in 2024 een federale regering hoopt te

Doet Calvo afstand van uittredingsvergoeding?

Volgens politicoloog Nicolas Bouteca (UGent) zou het van zin voor politieke vernieuwing getuigen als Groen-Kamerlid Kristof Calvo bij zijn vertrek in 2024 afstand doet van zijn uittredingsvergoeding. “Het lijkt mij niet onverstandig om dat te doen”, aldus Bouteca.

Na drie termijnen in de Kamer houdt Kristof Calvo (Groen) het in 2024 voor bekeken en kiest hij voluit voor de lokale politiek in Mechelen. “Iemand zoals ik, die veel wil veranderen en vernieuwen, moet ook zelf durven vernieuwen en veranderen”, kondigde hij vorige week zijn vertrek aan op Twitter.

Volgens politicoloog Nicolas Bouteca (UGent) valt er veel te zeggen over het vertrek van Calvo.

“Eerst en vooral verliest de Belgische politiek een smaakmaker die een aantal dossiers voor het voetlicht kon brengen”, schetst hij. Toch slaagde Calvo er de afgelopen maanden niet in om een doorbraak te forceren in het dossier van de partijfinanciering. “Hij had de ambitie om op vlak van politieke vernieuwing de grote roerganger van deze regering te worden, maar daar is hij niet in geslaagd”, aldus Bouteca. “Er zal deze legislatuur geen politieke vernieuwing komen, omdat een aantal partijen in de regering die niet wil. Dat is een grote ontgoocheling die op de achtergrond wellicht heeft meegespeeld bij zijn beslissing.”

Volgens Bouteca zou het getuigen van zin voor politieke vernieuwing als Calvo afstand doet van zijn uittredingsvergoeding.

“Het lijkt mij niet onverstandig om dat te doen, temeer omdat hij nadien wellicht niet meteen zonder werk zal vallen”, legt hij uit. “Hij maakt in Mechelen een grote kans om schepen te worden. Ook op lokaal niveau wil hij die politieke vernieuwing nog altijd nastreven.”

Verschillende redenen

Calvo is niet de enige Groen-mandataris die in 2024 de nationale politiek vaarwel zegt.

Eerder kondigden ook Vlaams

Parlementsleden An Moerenhout en Elisabeth Meuleman, fractieleider Björn Rzoska en Brussels Parlementslid Juan Benjumea hun afscheid van de nationale politiek aan.

Bouteca ziet verschillende redenen waarom ze net nu afscheid nemen van de nationale politiek. Ten eerste ligt hun vertrek in lijn met de politieke cultuur van Groen. De partij hanteert de regel dat mandatarissen niet langer dan

twee legislaturen in hetzelfde parlement mogen zetelen.

Ten tweede speelt ook de electorale achteruitgang van de partij een rol. Een blik op de peilingen leert Bouteca dat het voor iemand als Elisabeth Meuleman in Oost-Vlaanderen moeilijk zou zijn geworden om herverkozen te geraken. Zelfs voor Rzoska zou dat niet evident zijn geweest.

Ten slotte ziet Bouteca ook een mogelijke verklaring in het feit dat de nationale en lokale verkiezingen dicht bij elkaar liggen. “Daardoor kan je gemakkelijk de overstap maken van het ene naar het andere mandaat”, legt hij uit. “Je valt niet zonder job.”

Partijprogramma

Toch zal een eventuele verkiezingsnederlaag van Groen in 2024 volgens Bouteca niet te wijten zijn aan het vertrek van enkele kopstukken. “De groenen leven vooral van hun partijprogramma, eerder dan van hun kopstukken”, aldus nog de politicoloog. “Een eventuele nederlaag zal te wijten zijn aan het beleid dat ze voeren in de regering en het imago van ‘een partij van het dure leven’ dat ze maar niet van zich afgeschud krijgen.”

ANTON SCHELFAUT

Klimaatalarmisten flirten al een tijdje met de gedachte dat aanslagen tegen olie en gas geoorloofd kunnen zijn. In Duitsland worden de acties van klimaatbetogers steeds driester. Waarschijnlijk is de eerste dode als gevolg van het asfaltkleven er reeds gevallen, terwijl in Berlijn geen autoband meer veilig is voor de messen van activisten. Vermoedelijk is het maar een kwestie van tijd voor we ook in ons land geconfronteerd worden met massaal groen geweld. Zouden we daarom ook mogen verwachten dat Groen principieel afstand neemt van elke vorm van illegaal protest, zowel in het binnen- als het buitenland? En voor alle duidelijkheid: het is niet omdat je je ergens ‘vreedzaam’ aan het asfalt gaat vastkleven, dat het plots wettelijk toegestaan is om doelbewust kilometers file te veroorzaken en daardoor de openbare orde te verstoren.

Uiteraard moet het Vlaams Belang haar ‘shit’ opkuisen voor er sprake kan zijn van regeringsdeelname. De vraag is waarom dat niet evenzeer zou moeten gelden voor Groen, Vooruit of PS.

FILIP VAN LAENEN

Een onschuldig voorstel van resolutie van N-VA-Kamerlid Peter Buysrogge heeft vorige week een communautaire rel uitgelokt in de Kamercommissie Defensie. Dat de Noordzeehavens in de resolutie “Vlaams” worden genoemd, zette kwaad bloed bij de aanwezige Kamerleden van PS en MR.

In de Kamercommissie Defensie werd vorige week woensdag een voorstel van resolutie van N-VA-Kamerlid Peter Buysrogge besproken. Daarin pleit hij voor een bijkomende beveiliging door Defensie van kritieke onderwaterinfrastructuur en de Noordzeehavens.

Buysrogge leidde zijn voorstel in, zonder communautaire inslag, maar PS-Kamerlid Christophe Lacroix reageerde als door een wesp gestoken. Hij schilderde het voorstel af als “flamingant”, maar dat was volgens Buysrogge geenszins de geest van de resolutie. “Zijn reactie was er los over en getuigt van een gebrek aan inhoudelijke argumenten”, reageert hij.

In de 12 pagina’s tellende resolutie wordt het woord ‘Vlaams’ welgeteld één keer gebruikt, meer bepaald om de Noordzeehavens aan te duiden. Dat volstond voor Lacroix om aanstoot te nemen aan de resolutie.

Communautaire trom

Buysrogge heeft zijn PS-collega aangeraden om het voorstel te herlezen, zodat het vervolg van de besprekingen op een serenere manier kan verlopen. Op de vraag of de gehanteerde terminologie zal worden aangepast, antwoordt Buysrogge dat er geen elementen zijn om aanstoot aan te nemen.

“We willen werken aan de kern van het probleem, zijnde de aanwezigheid van Russische duikboten in de Noordzee, en ervoor zorgen dat onze eigen haveninfrastructuur wordt beveiligd”, besluit hij. “Dat is de geest van mijn resolutie, niet om de grote communautaire trom te roeren.”

“Vlaamse havens” zetten kwaad bloed bij PS en MR in commissie Defensie

PS- en Vooruit-hoofdwartieren in BrusseL

©

IN DE KIJKER

De vertrekkers

Björn Rzoska werd koploper in een alsmaar langer wordende rij van groene politici die in 2024 zeker niet zullen terugkeren naar de Wetstraat, dat we als verzamelnaam gebruiken voor de diverse parlementen die in Brussel gehuisvest zijn. De grote leegloop lijkt ingezet, het zinkende schip wordt verlaten. De grote principes doen er niet meer toe. Het gaat om de eigen zielenroerselen die men veinzend op een ander politiek niveau probeert te projecteren teneinde een nieuwe, politiek veiligere toekomst op te bouwen.

Enkele jaren geleden leken de bomen nog tot in de hemel te groeien voor Groen. Het was de tijd dat Kristof Calvo nog in een zeepbel leefde, die altijd maar hoger opsteeg en hem zot van glorie maakte. Hij verklaarde toen in 2017 in De Standaard: “Groen kan tegen 2025 rond de 25 procent halen.” Meer nog: “rond die tijd een groene premier aan het hoofd van de regering”, was volgens hem eveneens perfect mogelijk. Ondertussen is de zeepbel uit elkaar gespat, staat hij weer met de voeten op de grond en likt zijn partij de ene wonde na de andere door onderlinge onenigheid, maar vooral door haar rampzalige deelname aan Vivaldi.

Kiesdrempel dreigt

Recente peilingen - akkoord, dat zijn geen verkiezingen - geven een somber beeld voor de Vlaamse groenen. Ze worden herleid tot de kleinste partij van Vlaanderen en tegelijk wekt de lage score het doembeeld van het debacle van 2003 weer op. Toen - na deelname aan de regering-Verhofstadt, tijdens dewelke de kernuitstap werd goedgekeurd, maar ook de invoering van de kiesdrempel -, werden de groenen ongenadig afgestraft en verdwenen ze uit de Wetstraat ‘dankzij’ precies… hun kiesdrempel.

Nu, na het Vivaldi-avontuur, komt hetzelfde scenario in beeld. Opnieuw maken de groene ministers van Groen/Ecolo een slechte beurt. Het geklungel in en de sabotage van het kernenergiedossier door Tinne Van der Straeten die het overigens nooit goed uitgelegd krijgt, het bpost-schandaal waarin de onaantastbare Petra De Sutter plots heel aantastbaar werd, de leugens van Sarah Schlitz die op kosten van de staat persoonlijke reclame maakte en daarover kwam liegen in het parlement, Georges Gilkinet die er geen graten inziet dat de NMBS zijn chauffeur betaalt,… Het zijn toestanden die niet echt stichtend zijn om nog voor een groene partij te kiezen.

Overigens zijn er veel linkse jongeren die zich liever laten verleiden door gehaaide populisten als Conner Rousseau en Raoul Hedebouw, die veel mediagenieker zijn. Bovendien is een deel van de gegoede middenklasse dat zijn stem aan het ‘vooruitstrevende’ Groen gaf, het beu van de pineut van de strapatsen van Vivaldi te zijn als het over de belastingdruk gaat.

Allerlei argumenten

En dus worden er conclusies getrokken die in principe erg persoonlijk zijn om een smadelijke afgang te vermijden. Na Björn Rzoska, Kamerlid Barbara Creemers, Vlaams Parlementsleden An Moerenhout en Elisabeth Meuleman, en Brussels parlementslid Juan Benjumea, was het vorige week Kristof Calvo die zijn vertrek uit de nationale politiek aankondigde. Er worden argumenten aangehaald als gezondheidsredenen, frustratie omdat men als oppositielid tegen de muren van een regering loopt of omdat men in een regering een aantal principes toch niet gerealiseerd krijgt. Ook wil men zich plots op het lokale niveau gaan smijten omdat men daar naar eigen zeggen wél iets kan realiseren ‘in verbinding’ met andere partijen. De groene partijtop legt daarbij uit dat ook de rotatieregels spelen die zeggen dat men maar twee legislaturen in een parlement mag zetelen om dan plaats te ruimen voor anderen. Maar uitzonderingen konden blijkbaar heel rekbaar gemaakt worden, zo deed bijvoorbeeld Calvo al drie termijnen en Almaci en De Vriendt zelfs vier. Ook zegt men dat de strenge decumulregels verhinderen dat men lokaal een uitvoerend mandaat mag opnemen en dat sommigen daarom nu een keuze maken. Men kan zich afvragen of die leegloop ook zou gebeurd zijn mochten het politieke gesternte en de kiezer gunstiger geweest zijn. De vraag stellen is ze beantwoorden. Wel valt één constante op. Hoewel ze allemaal zeggen aan het einde van hun parlementaire Latijn te zijn, stapt niemand vandaag al op om een opvolger zich te laten inlopen. Zou de riante uittredingsvergoeding daar voor iets tussen zitten? Het is een vraag die overigens ook geldt voor politici uit andere partijen, die eveneens hun aftocht al aankondigden. Het zou interessant zijn mochten we ook daar hun ‘eerlijke’ mening eens over vernemen.

CITAAT VAN DE WEEK

Sven Gatz

“Beste Gespuis, ge zijt hier niet welgekoomen”

Op het Albertinaplein in Brussel vond afgelopen maandag de ‘Doe ze Luisteren’-protestmeeting van Vlaams Belang plaats, maar dat was duidelijk niet naar de zin van Brussels minister Sven Gatz (Open Vld). “Beste Gespuis”, richtte hij zich op Twitter tot de aanhangers van de Vlaams-nationalistische partij. “Ge zijt hier niet welgekoomen. Brussel is alles wat gij niet zijt. Deze stad is vrij, open ende van De Wereld. Gaat elders vendelzwaaien ende stampei maecken. Ge hebt hier niets verlooren. Keer.Naar.Uw.Dorp.”

Vlaams Belang protesteert tegen

Vlaams en federaal regeringsbeleid

niet worden gehoord door de Bende van De Croo”, klonk het. Van Grieken lanceerde ook enkele concrete voorstellen. Ten eerste wil hij besparen op het politieke systeem door onder meer het aantal parlementsleden en de dotaties te halveren, en de provincies af te schaffen. Een ander voorstel is om de Vlaamse minister-president rechtstreeks te verkiezen en werk te maken van een Vlaamse kieskring.

Zo’n 3.000 sympathisanten van het Vlaams Belang verzamelden afgelopen maandag op het Brusselse Albertinaplein voor de ‘Doe ze Luisteren’-protestmeeting van de partij. Vlaams Belang-voorzitter

Tom Van Grieken lanceerde er enkele voorstellen ter versterking van de democratie, waaronder een rechtstreekse verkiezing van de minister-president en een Vlaamse kieskring.

Op pinkstermaandag organiseerde het Vlaams Belang zijn ‘Doe ze Luisteren’-protestmeeting op het Albertinaplein vlak bij het Centraal Station in Brussel. Volgens de politie waren er 1.500 mensen aanwezig. Vlaams Belang zelf telde een 3.000-tal sympathisanten. De protestmeeting vormde het sluitstuk van de tiendaagse wandeltocht van Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken. Hij wandelde in tien dagen tijd van Oostende naar Brussel. Tijdens zijn tocht wilde hij zoveel mogelijk gewone Vlamingen ontmoeten en naar hen luisteren.

Verbod

Brussels burgemeester Philippe Close (PS) had de protestmeeting initieel verboden. Hij beriep zich daarvoor op een analyse van de politie, waaruit moest blijken dat het goede verloop van zowel de meeting van Vlaams Belang als de geplande tegenbetoging niet kon worden gegarandeerd. Vlaams Belang vocht het verbod aan bij de Raad van State, die de beslissing van Close schorste.

Chris Janssens, Vlaams Belang-fractieleider in het Vlaams Parlement, verwees in zijn toespraak naar die beslissing. “Van de Franstalige socialisten mag de

hele wereld dagelijks in Brussel betogen, maar de populairste partij van Vlaanderen krijgt een verbod”, hekelde hij.

Verder stelde Janssens onder meer het stikstof- en klimaatbeleid van de Vlaamse regering aan de kaak. Hij uitte ook kritiek op het “lakse” integratiebeleid van minister van Inburgering Bart Somers (Open Vld) en de subsidiering van de Turkse moskeeën van Diyanet en Milli Görüs.

Ook Kamerfractieleider Barbara Pas (Vlaams Belang) sprak het publiek toe. Zij pleitte ervoor om een stem voor het Vlaams Belang niet langer weg te zetten als een negatieve proteststem. “Het is net een stem voor onze mensen. Voor meer veiligheid, voor leefbare dorpen en steden, voor hogere pensioenen en betaalbare energie. Het is een stem voor een eerlijke politiek en voor een echte democratie”, aldus Pas.

Vlaamse kieskring

Van Grieken werd op applaus onthaald toen hij arriveerde op het Albertinaplein. Hij sprak over de mensen die hij had ontmoet tijdens zijn wandeltocht en de problemen waarover ze hem aanspraken. “Als we hier vandaag staan, dan staan we hier voor alle Vlamingen die

Daarnaast eiste Van Grieken een besparing op de asielfactuur. Die wil hij realiseren door de sociale zekerheid af te schermen voor nieuwkomers en de gezinsherenging te verstrengen.

Tot slot hield Van Grieken een pleidooi voor “minder België en meer Vlaamse koopkracht”. “Stop met de Waalse diefstal en stop met de transfers van Vlaams geld naar Wallonië”, besloot hij. “Investeer de middelen die daardoor vrijkomen in de koopkracht en in onze mensen. Het is niet de Vlaming die boven z’n stand leeft, het is de Belgische staat.”

MEEST GELEZEN OP

Kristof Calvo verlaat nationale politiek: “De revolutie staat op uitbreken”

Betoging ‘Doe ze Luisteren’: Vlaams Belang stelt burgemeester Close in gebreke

Demir (N-VA) kritisch voor “onrealistische klimaatdoelstellingen”

Frans Timmermans

Dedecker hecht weinig geloof aan “bekering” De Croo: “Na verkiezingen huilt u weer mee met de wolven in groenlinkse bos”

Dermine (PS): “Vanuit budgettair perspectief zijn ‘Vlaamse’ havens toch een beetje Belgisch”

Tom Van Grieken

Volgens een ‘peer-reviewed’ onderzoek dat zojuist is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Psychology, is extreemlinks militantisme niet gekoppeld aan altruïsme, maar aan psychopathie en narcisme.

LINKSE EXTREMISTEN PSYCHOPATEN ZIJN

Die interessante studie van twee professoren van de universiteit van Bern (Zwitserland) concludeert: “De resultaten van meervoudige regressieanalyses toonden aan dat een sterk ideologisch standpunt, volgens welk een gewelddadige revolutie tegen bestaande maatschappelijke structuren legitiem is (dat wil zeggen antihiërarchische agressie), samenhangt met antagonistisch narcisme (studie 1) en psychopathie (studie 2). Noch dispositioneel altruïsme, noch betrokkenheid bij sociale rechtvaardigheid is geassocieerd met linkse antihiërarchische agressie.”

Universiteit van Bern

Hoewel rechts autoritarisme als mentaliteit al vele studies en analyses heeft ondergaan, is het concept van links autoritarisme verrassend genoeg tot nu toe weinig of slecht onderzocht, en zelfs principieel verworpen. Het stereotype beeld van de linkse activist als iemand die puur nobel altruïsme nastreeft, wordt nu in twijfel getrokken door die studie van onderzoekers van de universiteit van Bern.

Een zeer narcistisch of psychopathisch persoon gebruikt protestactiviteiten om de eigen agressieve neigingen en sensaties te bevredigen

Een eerdere studie uit december 2022, uitgevoerd door het gerenommeerde Polarization Research Lab, toonde aan dat hoewel de meeste aanhangers van zowel linkse als rechtse politieke stromingen geweld afwijzen, linkse activisten toch vaker goedkeuring geven aan het beschadigen of zelfs vermoorden van hun tegenstanders dan rechtse activisten. Links autoritarisme (LWA, ‘left-wing authoritarianism’) wordt gekenmerkt door drie componenten: (1) anticonventionalisme, (2) top-downcensuur en (3) antihiërarchische agressie. Anticonventionalisme leidt niet alleen tot intolerantie ten opzichte van conservatieve waarden, maar ook tot de wens om zogenaamde progressieve morele waarden aan anderen op te leggen, desnoods met geweld. Top-downcensuur verwijst naar de voorkeur voor het gebruik van (overheids- en institutionele) autoriteiten om oppositie te beteugelen en elke uiting die als beledigend en intolerant wordt beschouwd, te onderdrukken. Personen met een hoog niveau van LWA voelen zich vijandig tegenover sociale en morele autoriteiten die zij als ‘conservatief’ beschouwen, terwijl zij zich tegelijkertijd moreel superieur voelen.

Geen correlatie tussen links activistisch-profiel en altruïsme

In een eerste kwantitatieve studie hebben de twee professoren van de universiteit van Bern het verband gemeten tussen dat LWA-profiel en narcisme enerzijds en altruïsme anderzijds. De resultaten tonen een sterke correlatie aan tussen het

LWA-profiel - met name op het gebeid van antihiërarchische agressie - en narcisme. Verrassender is dat de anonieme antwoorden van de 400 deelnemers aan de studie geen correlatie lieten zien tussen het LWA-profiel en altruïsme.

De tweede studie van de twee professoren uit Bern probeert het verband tussen antihiërarchische agressie, narcisme, en zelfs machiavellisme en psychopathie, te bevestigen en verder uit te diepen. Die drie eigenschappen worden de ‘Zwarte Drie-eenheid’ genoemd in de hedendaagse psychologie. De resultaten wijzen op een sterke correlatie tussen het LWA-profiel en machiavellisme, en een significante correlatie tussen het LWA-profiel en psychopathie.

Zoals de auteurs uitleggen: “De resultaten van studie 2 toonden dan ook niet alleen significante correlaties tussen de ‘dark triad’ kenmerken, maar lieten ook zien dat elk van die kenmerken unieke aspecten heeft, aangezien alleen psychopathie significant antihiërarchische agressie voorspelde.”

De resultaten van de eerste studie geven dus aan dat het onderschrijven van een sterke ideologische visie die gewelddadige revolutie tegen als conservatief ervaren sociale structuren legitimeert, vooral wordt waargenomen bij individuen die gemotiveerd zijn door egocentrische belangen. Die interpretatie wordt versterkt door de resultaten van de tweede studie, waaruit blijkt dat antihiërarchische agressie (LWA) wordt voorspeld door psychopathie, onafhankelijk van de prosociale neigingen van individuen, zoals betrokkenheid bij sociale rechtvaardigheid. Het was verrassend dat noch aangeboren altruïsme (studie 1) noch betrokkenheid bij sociale rechtvaardigheid (studie 2) geassocieerd werden met antihierarchische agressie.

Sociale strijd als drogreden

De resultaten van die studies suggereren dat een aanzienlijk of zelfs dominant deel van de politieke activisten in het progressieve kamp mogelijk niet echt strijdt voor sociale rechtvaardigheid of steun aan achtergestelde groepen en individuen. In plaats daarvan lijken ze geweld goed te keuren of te gebruiken om hun eigen ego te bevredigen. Een zeer narcistisch of psychopathisch persoon kan bijvoorbeeld deelnemen aan een BLM-protest onder het mom van het bestrijden van racisme, maar in werkelijkheid gebruikt die persoon de protestactiviteiten om zijn eigen agressieve neigingen en gevoelens te bevredigen, bijvoorbeeld door gewelddadige escalaties met de politie op te zoeken. Bovendien voelen die mensen zich aangetrokken tot de mogelijkheid om zich positief te presenteren (bijvoorbeeld door ‘virtue signaling’).

De auteurs interpreteren de resultaten als uitingen van het ‘dark ego vehicle principle’. Volgens dat principe voelen individuen met duistere persoonlijkheidstrekken, zoals een hoge mate van narcisme en psychopathie, zich aangetrokken tot bepaalde ideologieën en vormen van politiek activisme. Ze gebruiken die ideologieën en dat politiek activisme als middel om aan hun eigen egocentrische behoeften te voldoen, in plaats van oprecht te streven naar sociale rechtvaardigheid en gelijkheid.

Kortom, de bevindingen van die twee studies suggereren dat een aanzienlijk deel van de extreemlinkse activisten psychopaten zijn.

Het beeld van de linkse activist als iemand die puur nobel altruïsme nastreeft, wordt in twijfel getrokken

VLAAMSE AUTONOMIE: WAT BETEKENT HET VOOR U?

In aanloop naar de verkiezingen van 2024 lijken minstens twee partijen alvast zeker de kaart te trekken van meer Vlaamse autonomie: N-VA en Vlaams Belang. Men haalt hiervoor allerlei argumenten uit de kast, maar voor veel Vlamingen zullen niet de sentimentele gevoelens, maar vooral de concrete gevolgen doorslaggevend zijn. Op die concrete vragen bieden wij een antwoord.

WAFELIJZERPOLITIEK HEEFT MISSCHIEN TOCH ÉÉN VOORDEEL

Als er zou beslist worden om het openbaar vervoer volledig te regionaliseren, zijn daar geen gigantische financiële investeringen voor nodig. De wafelijzerpolitiek uit het verleden heeft ervoor gezorgd dat er momenteel zoveel infrastructuur voorhanden is dat Vlaanderen en Wallonië elk afzonderlijk hun trein- en busdiensten kunnen organiseren.

Toen de stad Bergen een toelating kreeg om een universiteit te bouwen, eiste Steve Stevaert dat er in Hasselt (Diepenbeek) ook een zou komen. Omdat de Vlaamse Kusttram 54 trams bestelde, moesten er ook 54 naar Charleroi gaan terwijl ze er slechts 15 nodig hadden.

Hét schoolvoorbeeld van de Belgische wafelijzerpolitiek is de NMBS. Iedere euro die in het Vlaamse spoor gestoken wordt, moet een tegenhanger krijgen in Wallonië. Nog steeds worden de investeringen in het Belgische spoor verdeeld in een verhouding van 60-40 (60 procent Vlaanderen, 40 procent Wallonië). Als een regio de limiet voor het jaar bereikte, werden de werken stilgelegd. Die verdeelsleutel dateert uit de periode van de regering Verhofstadt I, een beslissing van toenmalig minister van Transport en Mobiliteit Isabelle Durant (Ecolo), en dat terwijl Vlaanderen ongeveer 70 procent van de NMBS-reizigers telt. Tegenstanders zien er dus nog een geldstroom naar Zuid-België in. De wafelijzerpolitiek wordt algemeen gezien als een van de oorzaken van de grote Belgische staatsschuld.

Het wafelijzer geldt niet alleen voor de volledige investeringsperiode, die om de zoveel jaar wordt herbekeken. Ze geldt ook voor elk kalenderjaar. “Op het einde van ieder

dat Vlaanderen over een budget van 60 miljoen beschikt en Wallonië over 40 miljoen. Als Wallonië tegen het einde van het jaar slechts 38 miljoen euro heeft uitgegeven, dan moet Vlaanderen er in extremis voor zorgen dat het ook minder dan 60 miljoen euro uitgeeft”, aldus Labille

“Een netwerk van ateliers en werkplaatsen bestaat zowel in Vlaanderen als in Wallonië al”

Koekoekseffect

Het gevolg van die verdeling, die niet strookt met de werkelijke noden op het spoor, is dat het station van Bergen met een kostprijs van om en bij de 340 miljoen euro het op één na duurste station van België zal worden, terwijl er onder andere in Antwerpen-Berchem en Denderleeuw meer mensen opstappen. Het geld dat uitgegeven wordt aan dat station is volgens N-VA’er Tomas Roggeman een “prestigeproject van Elio Di Rupo”. Lege treinen en grandioze stationspaleizen worden in Wallonië neergepoot, en dat geld kan niet besteed worden aan hoognodige investeringen in bijvoorbeeld extra sporen op de grote lijnen richting Brussel. Overheidsinvesteringen worden niet op basis van ratio verdeeld, want er vindt eerder een soort koehandel plaats. Hugo Schlitz omschreef het eind jaren ’80 als het “koekoekseffect”.

aantal activiteiten afbouwen. “Een federale NMBS met zijn aloude, totaal verroeste wafelijzerpolitiek is niet bij machte het beste voor Antwerpen en Vlaanderen te willen”, gaf toenmalig Antwerps havenschepen Marc Van Peel aan Hoeveel miserie die wafelijzerpolitiek ook met zich heeft meegebracht, misschien is er toch één positief element aan. Het heeft er namelijk voor gezorgd dat er in Vlaanderen en Wallonië, vaak totaal overbodige, infrastructuurwerken zijn gedaan die een splitsing van het openbaar vervoer nu makkelijker mogelijk maken. “In het verleden was het altijd zo dat wanneer er in Vlaanderen een atelier voor de NMBS werd neergepoot, er automatisch ook eentje in Wallonië moest zijn”, vertelt voormalig NMBS-CEO Marc Descheemaecker.

Verdeling

De NMBS heeft momenteel één polyvalente werkplaats, drie centrale werkplaatsen, acht tractiewerkplaatsen en een wagenherstelplaats, die goed verdeeld zijn over België. De werkplaatsen zijn verantwoordelijk voor het onderhoud, de renovatie, herstellingen... van motorrijtuigen en locomotieven.

De polyvalente werkplaats bevindt zich in Melle. De centrale werkplaatsen zijn in Mechelen, Cuesmes en Salzinnes. Twee van de acht tractiewerkplaatsen bevinden zich in Brussel, Vlaanderen en Wallonië kregen er elk drie. “Die stommiteiten uit het verleden zorgen er nu wel voor dat je zowel in het zuiden als in het noorden van het land een structuur van werkplaatsen, ateliets, depots, stopplaatsen,... hebt die perfect in staat zijn om autonoom te functioneren”, vertelt Descheemaecker. Een netwerk van ateliers en werkplaatsen bestaat zowel in Vlaanderen als Wallonië, stelt hij. Het zou dus niet erg duur zijn om het openbaar vervoer volledig te regionaliseren, volgens Descheemaecker.

kalenderjaar moet de NMBS dus precies 60 en 40 procent van het investeringsbudget geïnvesteerd hebben”, legde minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille (PS) ruim tien jaar geleden uit. In de praktijk onmogelijk. “Stel

Een ander recent voorbeeld is dat van de ‘spook-Thalys’. Luik, Namen, Bergen én Charleroi hadden een Thalys-verbinding met Parijs. Oostendenaar en sp.a’er Johan Vande Lanotte vroeg en kreeg eind jaren ’90 eenzelfde verbinding vanuit zijn stad. De trein had amper passagiers omdat de Thalys niet sneller kon rijden dan een gewone IC-trein, omdat hij op een gewoon spoor reed. Een ticket was vijf keer duurder. Vier minuten na de Thalys vertrok bovendien een gewone trein naar Brussel, die eveneens aansluiting had met de Thalys richting Parijs. De weinig gebruikte Thalys-verbindingen leden een jaarlijks nettoverlies van 7 miljoen euro. Vande Lanotte gaf aan dat wat hem betreft de spook-Thalys mocht verdwijnen. Maar in ruil wilde hij dat ook de Waalse Thalys-verbindingen op de schop ging.

Wafelijzer blokkeert

Omgekeerd blokkeert de wafelijzerpolitiek ook. Zo weigerde Wallonië jarenlang de herwaardering van de IJzeren Rijn, de spoorverbinding tussen Antwerpen en het Duitse Ruhrgebied. De toenmalige Waalse regering-Di Rupo (2007) noemde het “weggegooid geld”. Di Rupo vreesde dat de IJzeren Rijn (goederen)trafiek zou afsnoepen van de lijn Antwerpen-Hasselt-Visé-Montzen-Aken, die om en nabij Luik voor tewerkstelling zorgde. Dat er meer geld naar de ‘Vlaamse’ IJzeren Rijn zou gaan dan naar hun ‘Waalse’ lijn, was voor de PS’er onaanvaardbaar. Nochtans was de Montzen-lijn toen al oververzadigd en wilde Infrabel er een

“Wanneer er in Vlaanderen een NMBS-depot neergepoot werd, moest er ook een in Wallonië komen”

Marc Descheemaecker

WANNES NEUKERMANS

“We kunnen de stommiteiten uit het verleden nu wel gebruiken”

Marc Descheemaecker

De Duitstalige Gemeenschap telt ruim 79.000 inwoners. Vier ministers en 25 parlementsleden beslissen er over het politieke bestel vanuit een voormalig sanatorium in Eupen, recht tegenover het stadion van eersteklasser KAS

Eupen aan de Kehrweg. Het is in niets te vergelijken met de verschillende parlementen in Brussel. Maar waarom heeft zo’n kleine regio een eigen regering en parlement nodig?

“Enkel de vier ministers en de parlementsvoorzitter zijn voltijds in dienst. De andere parlementsleden hebben ook nog een baan naast hun job als parlementslid.”

“Het feit dat deze kleine regio deel uitmaakt van België, komt door twee historische vergissingen. De mensen die er nu wonen, hebben daar niet om gevraagd. In 1919 werd in het Verdrag van Versailles vastgelegd dat een deel van Duitsland aan België zou toegevoegd worden, maar in 1940 annexeert Hitler de regio opnieuw. De rest van België wordt bezet door het Duitse leger en dat is juridisch een zeer groot verschil. In 1944 wordt de regio opnieuw deel van België en op dat moment maakt België geen onderscheid tussen de collaboratie in het bezette België en in het geannexeerde gebied. Mijn vader is een Duits soldaat geweest, die gediend heeft in Stalingrad. Mijn grootvader is vier keer van nationaliteit veranderd, zonder ooit zijn dorp verlaten te hebben.”

“De tweede historische vergissing is België zelf, en de transformatie van een unitaire gedecentraliseerde staat naar een federale staat. Ik kan de hele staatsstructuur van België in een half uur, een uur of zelfs vier uur uitleggen. Als ik op het einde vraag aan de mensen of ze het begrepen hebben en ze zeggen ‘ja’, dan heb ik het slecht uitgelegd (lacht).”

Duitstalig België, Ostbelgien, de Oostkantons... Wat is nu de juiste benaming?

“De Oostkantons zijn de gebieden die in 1919 aan België zijn toegewezen. Dat is met Weismes (FR: Waimes) en Malmédy erbij. Die twee gemeenten hebben faciliteiten voor de Duitstalige inwoners. Het Duitstalige gebied zijn de negen Duitstalige gemeenten die faciliteiten hebben voor de Franstalige inwoners. Ostbelgien is wat ingewikkelder: met die benaming zijn we altijd flexibel geweest. Als wij regionale producten presenteren, is het interessant om ook het bier van Bellevaux (uit Malmédy) te selecteren. De oesters van de kust noemen we natuurlijk niet Oost-Belgisch (lacht).”

“In 2014 hebben we uit marketingoverwegingen gekozen om de naam ‘Ostbelgien’ te gebruiken. Dat moet nog beter uitgespeeld worden en in een verdere toekomst willen we die naam ook in de Grondwet krijgen. Vlaanderen, Wallonië, Brussel en Ostbelgien.”

Hoe situeert Duitstalig België zich in heel dat communautaire verhaal?

“België is altijd een land met communautaire spanningen geweest. Bovendien spelen de veranderde machtsverhoudingen in België

Wat we vaak vergeten in het verhaal van de altijd levende communautaire spanningen het complexe België, is het verhaal van de Duitstalige Gemeenschap. Sinds 2017 noemt Duitstalige Gemeenschap zichzelf Ostbelgien. “Die naam willen we ooit ook op die manier in de Grondwet zetten”, vertelt Karl-Heinz Lambertz (70). Lambertz (PS) is vijftien lang minister-president van de regio geweest en zetelt al meer dan veertig jaar Parlement van de Duitstalige Gemeenschap. In een interessant gesprek over hoe Ostbelgien in de moeilijke Belgische staatsstructuur past, vertelt Lambertz over de grote fouten staatshervormingen, gemiste kansen uit het verleden en hoe de toekomst van België volgens hem uitziet.

België een francofoon land met een rijke Franstalige elite en een arme, ‘minderwaardige’ Vlaamse bevolking. Maar dat is veranderd: de economie in Wallonië viel stil en mede dankzij de havens is Vlaanderen de welvarende regio geworden. Ook het invoeren van het algemeen stemrecht heeft een rol gespeeld.”

“In feite heeft dat alles ervoor gezorgd dat iedereen in België een minderheid is. De Duitstaligen, dat is logisch. De Franstaligen vormen ook een minderheid, al beseffen ze dat soms nog niet goed. De Vlamingen vormen al een heel lange tijd de meerderheid, maar hebben nog steeds de reflex zich als minderheid op de stellen.”

“Elke minderheid probeert zijn eigen rechten te verdedigen en voor ons zou het het beste zijn om te evolueren naar een België met vier federale entiteiten: Vlaanderen, Brussel, Wallonië en Ostbelgien. Toen ik in 2008 koninklijk bemiddelaar was, had ik gesprekken met Kris Peeters en Bart De Wever. Peeters zag in de (ongrondwettelijke) naamsverandering van de Franse Gemeenschap naar de Fédération Wallonie-Bruxelles een poging om samen te spannen tégen Vlaanderen. Bart De Wever is tegen zo’n ‘Belgique à quatre’, omdat het dan - volgens hem - drie tegen één zou worden. Dat is het verhaal van het federale België: staatshervormingen worden hier niet uitgevoerd opdat de verschillende regio’s beter kunnen samenwerken. Ze worden uitgevoerd om mogelijke conflicten te vermijden. De Belgische oplossing is zo complex dat niemand ze nog begrijpt. En dat is essentieel om ze te doen werken.”

Hoe voelen de ‘Ostbelgiërs’ zich? Belg, Waal, Duitser...?

“Identiteit is heel ingewikkeld. Heel wat mensen hebben een psychiater nodig om hun eigen identiteit te leren kennen. Collectieve identiteit is nog ingewikkelder: bestaat dat wel? Is er een Vlaamse identiteit? Of een Belgische? Daarover discussieer ik graag met Bruno, de broer van Bart De Wever.”

“Succesvolle regio’s zijn diepgeworteld in hun identiteit, maar zijn tegelijk breed vertakt, met veel contacten. Een grote meerderheid van de mensen hier kijkt nog steeds naar de Duitse televisie. We hebben een regionale radio en een krant, maar de meeste mensen vinden hun media in Duitsland.”

Waarom bent u een pleitbezorger van een België met vier entiteiten?

“Ik ben er honderd procent zeker van dat ik gelijk heb op dat vlak. Het is overduidelijk dat wij een regio zijn, duidelijk afgebakend, waar iedereen dezelfde taal spreekt en dezelfde cultuur heeft.

Het onderscheid tussen gewesten en gemeenschappen kon het Brusselse probleem oplossen, maar is voor ons geen oplossing, want wij verdienen het om een volwaardig gewest te zijn. We moeten ons federale systeem verbeteren door te vereenvoudigen en de solidariteit tussen de deelstaten te hertekenen. Zwitserland als voorbeeld nemen is daarvoor zeer interessant.”

“Het enige taboe, voor mij, als het over staatshervormingen gaat, zijn de taalwetten. Ik wil over alles spreken, maar als iemand over de taalwetten moeilijk begint te doen, volgt er een atoombom. Of het nu in Voeren, Brussel-Halle-Vilvoorde of Malmédy is...”

Op papier is Oost-België geen apart gewest. Toch hebben jullie heel wat meer bevoegdheden dan bij het ontstaan van de Duitstalige Gemeenschap. Hoe komt dat?

“Dankzij het federalisme hebben wij onze cultuur en taal altijd kunnen veiligstellen. Nu hebben we ook meer bevoegdheden, omdat we met het Waals Gewest kunnen onderhandelen over gewestbevoegdheden die wij zouden

willen uitvoeren. Ik ben er enorm trots op dat ik één van de drie ‘uitvinders’ van die mogelijkheid ben. Intussen beslissen we zelfs over de meerderheid van de gewestbevoegdheden. Zo hebben we de bevoegdheid over arbeidsbemiddeling, ruimtelijke ordening, huisvesting, landbouw...”

Eigenlijk is de Duitstalige Gemeenschap dus al een gewest?

“Klopt (lacht). We hebben niet gewacht op een staatshervorming. Het probleem rond Brussel interesseert ons eigenlijk niet, want wij willen gewoon zo snel mogelijk alle gewestbevoegdheden zelf kunnen uitvoeren. Het is niet gemakkelijk op deze manier. Er is immers altijd een akkoord van Wallonië nodig. Toch hebben we stap voor stap al heel wat bevoegdheden kunnen laten overhevelen.”

Sinds 2019 zet een permanente gelote burgerraad mee de politieke lijnen uit. Hoe werkt dat?

“Het systeem van burgerparticipatie hebben we tussen 2014 en 2019 voorbereid. We hebben daarvoor contact gehad met buitenlandse ervaringsdeskundigen. We hebben een vaste burgerraad waarin mensen in commissies werken aan bepaalde thema’s. Nu zijn ze bezig met het migratiethema, wat hier natuurlijk ook enorm speelt. Heel interessant, want daar speelt de klassieke tegenstelling tussen meerderheid en oppositie niet mee.”

De meeste Vlamingen zullen zich herinneren hoe u een belangenconflict indiende tegen de splitsing van Brussel-Halle Vilvoorde, 150 kilometer van hier. Waarom koos u ervoor dat te doen?

“Dat was een heel complexe periode. Veel Vlamingen waren toen boos op ons en er zijn zelfs betogingen voor mijn privéwoning geweest, die overigens correct en zonder incidenten verliepen. Waarom hebben we dat belangenconflict ingediend - dat overigens unaniem beslist is in ons parlement? Ik was net koninklijk bemiddelaar af en men had een oplossing gevonden voor BHV die zo geheim was dat ze niet eens in de rap-

“België zal verder bestaan, maar fundamentele verbeteringen aan het federale stelsel zijn nodig”

spanningen in noemt de manier vijftien jaar in het Ostbelgien fouten in de België er

DE VLAMINGEN VORMEN AL EEN HEEL LANGE TIJD DE MEERDERHEID, MAAR HEBBEN NOG STEEDS DE REFLEX ZICH ALS MINDERHEID OP DE STELLEN

porten opgeschreven mocht worden. Dat is ook wat er uiteindelijk is beslist.”

“We hebben dat belangenconflict niet ingediend omdat wij vonden dat de Vlamingen of de Franstaligen gelijk hadden over het dossier. Maar als het akkoord over de toenmalige splitsing gestemd zou geweest zijn, was de federale regering waarschijnlijk gevallen. Vanuit Franstalige én Vlaamse kant heeft men mij overtuigd om dat belangenconflict in te dienen. We wisten goed genoeg dat dat commotie zou veroorzaken, maar we wilden op die manier een regeringscrisis vermijden. Want als de regering toen gevallen was, zat België in slechte papieren. Dat de Vlaamse Beweging mij dat nog kwalijk neemt, kan ik begrijpen. Het is trouwens 132 kilometer van hier, niet 150 (lacht).”

Zou u nu opnieuw een belangenconflict indienen?

“Zonder twijfel. We wilden de mogelijkheid creëren om verder te onderhandelen. België redden, dat is een groot woord. Maar ik ben niet tegen de zogenaamde compromissen ‘à la belge’. En die hebben tijd nodig. De enige stommiteit in heel dat verhaal was Alexander De Croo die met Open Vld de stekker eruit trok. Vld is daar nooit meer van hersteld.”

Wat kunnen wij leren van de Duitstaligen?

KARL-HEINZ LAMBERTZ

• geboren 4 juni 1952 (70)

• 1981-nu: Parlementslid van de Duitstalige Gemeenschap

• 1995-1999: Duitstalig

Gemeenschapsminister

• 1999-2014: Minister-president van de Duitstalige

Gemeenschap

• 2014-2016 en 2019-2023: Voorzitter Parlement van de Duitstalige Gemeenschap

• 2010-2017: Voorzitter

Vereniging van Europese Grensregio’s

DUITSTALIGE GEMEENTEN WEERSTAAN VERFRANSING

Alle negen Duitstalige gemeenten voorzien faciliteiten voor de Franstalige inwoners. Rond Brussel krijgen alle Randgemeenten te maken met een vorm van verfransing, maar de Duitstalige Gemeenschap heeft dat probleem niet zozeer.

“Over heel de wereld gaan Franstaligen er, net zoals Engelstaligen, vanuit dat ze hun eigen taal kunnen spreken. Zet één Franstalige aan tafel bij tien Duitstaligen en er zal Frans gesproken worden”, vertelt Lambertz. Het risico op verfransing is er geweest in 1920 en na 1945, maar werd door de taalwetten geneutraliseerd. “De taalwetten van 1963 beslisten dat negen gemeenten Duitstalig gebied werden met faciliteiten voor Franstaligen”, legt de

voormalige minister-president uit. “Malmédy en Weismes werden Franstalig gebied met faciliteiten voor Duitstaligen.”

Dankzij die taalwetten is het Duitstalige karakter van de streek in grote mate behouden. Dat Duitsland de dichtste buur is, heeft er ook veel mee te maken. “Duits is nog steeds de meest gesproken moedertaal in Europa”, vertelt Lambertz. “Vlaanderen heeft Nederland, maar dat is niet hetzelfde. De mensen kijken Duitse televisie, spreken Duits... Het gevaar van verfransing is hier dus weg.”

Dat wil niet zeggen dat de Ostbelgiërs geen Frans kunnen spreken. “Voor het toerisme, voor werk... is het Frans onze belangrijkste tweede taal. We zetten daar op school ook sterk op in”, besluit Karl-Heinz Lambertz.

“Als Duitstalige Gemeenschap zijn wij allesbehalve orkestleider. Maar we kunnen wel de triangel zijn die op het foute moment een valse noot speelt. Ik ben ervan overtuigd dat wij het meeste weten van federale regimes, want alle voorbeelden zijn Duitstalig: Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk... Ik heb al zo vaak gesuggereerd dat de mensen uit Brussel eens moeten gaan kijken hoe het werkt tussen Brandenburg en Berlijn. Tussen Wenen en Niederösterreich: de luchthaven van Wenen ligt in Niederösterreich, vergelijkbaar met Brussels Airport dat in Vlaanderen (Zaventem) ligt. Het zou interessant zijn om eens te gaan kijken hoe dat werd opgelost.”

“Zonder het te willen, heb ik eens meegeholpen iets op te lossen. Ik was in het bureau van de burgemeester van Wenen toen hij gebeld werd door de ‘landeshauptmann’ van Niederösterreich. Ik heb toen gehoord hoe twee regionale machthebbers samen overlegden over hoe ze de Oostenrijkse regering zouden aanpakken. Van zo’n samenwerking kunnen de verschillende entiteiten in België zeker iets leren.”

“Ook wat betreft Brussel met de negentien gemeenten en zes politiezones ben ik ervan overtuigd dat een hervorming nodig is. Als we kijken naar de organisatie van Berlijn of Wenen, dan zijn de oplossingen daar. Maar goed, de interne keuken van Brussel is niet ons probleem.”

Aan Franstalige zijde hijgt de PTB in de nek van de PS. Zorgt dat voor zenuwachtigheid?

“Het politieke landschap in Franstalig België verandert sterk. De manier waarop Magnette zich positioneert, vind ik eerlijk gezegd niet het meest politiek intelligente dat ik ooit gezien heb. Of misschien ben ik gewoon te oud aan het worden? Misschien is dat de politiek van de nieuwe generatie. Maar als dat het geval is, ben ik blij dat ik wat meer in mijn tuin kan werken dan aan politiek doen.”

In Vlaanderen willen de grootste twee partijen het land splitsen. Hoe kijkt u daarnaar?

“Ten eerste ben ik er nog altijd van overtuigd dat de meerderheid van de Vlamingen, ook de meerderheid van de mensen die voor Vlaams Belang en N-VA stemmen, niet werkelijk wensen dat België barst. Dat is mijn overtuiging en er zijn ook peilingen die dat bevestigen. En

ik denk ook dat die partijen dat beseffen. Vlaams Belang ken ik niet zo goed, maar zeker binnen N-VA weten ze dat ook.”

“Ik heb de hele carrière van De Wever meegemaakt. De methodologie van De Wever is coherent en hij doet wat hij zegt. Maar nu komt er een einde aan de mogelijkheden: er moet iets gebeuren. Zelf heb ik het twee keer meegemaakt dat de oplossing niet zo veraf leek. De eerste keer was voor de regering-Di Rupo. Toen is er heel lang gediscussieerd, maar uiteindelijk lukte het niet. De tweede keer was bij de laatste regeringsvorming. Toen waren de gesprekken tussen PS en N-VA vergevorderd. Iedereen brengt dat nu anders, maar het enige wat ik kan zeggen is dat er heel serieuze gesprekken zijn geweest.”

Er zijn heel serieuze gesprekken tussen PS en N-VA geweest

Is de kans op de grote finale staatshervorming verkeken?

“Het goede momentum lag in het verleden: twee keer met een sterke N-VA, maar ook in 2008, toen N-VA en cd&v nog in een kartel zaten. Ik ben als bemiddelaar gestart in juni en op basis van het rapport brak De Wever het kartel met cd&v. N-VA haalde toen vier procent bij de verkiezingen. En de Franstaligen hebben toen geweigerd om met cd&v samen te werken, hoewel ze eigenlijk hadden moeten weten dat het met die partij minder vijandig zou gaan dan met de N-VA. Als we daar nu op terugkijken, hadden de Franstaligen toen echt een akkoord moeten sluiten met Leterme.”

“Ik ben ervan overtuigd dat België zal verder bestaan. Maar ik ben er ook van overtuigd dat er dan nog fundamentele verbeteringen nodig zijn aan het federale stelsel. Het is noodzakelijk dat de sterkste krachten in iedere gemeenschap daarover onderhandelen. Niets doen op communautair vlak, zoals de vorige regering, dat heeft geen enkel nut.”

De Croo, Wilmès, Michel, Di Rupo, Leterme... Is het niet eens tijd voor een Duitstalige premier van België?

“Ik ben helaas te oud (lacht). Alle gekheid op een stokje: eigenlijk niet. De Duitstalige Gemeenschap moet als nationale minderheid een gegarandeerde representatie krijgen in de Kamer in plaats van de Senaat, want die betekent niet veel meer. Wij moeten niet de rol van scheidsrechter krijgen, want daarvoor zijn we gewoon te klein. Dat de premier afwisselend Nederlands- of Franstalig is, is goed.”

WANNES NEUKERMANS

Bachmoet, Stalingrad en… Belgorod

In Bachmoet zien we nu, misschien aan beide kanten, dezelfde obsessie voor de puinhopen van een symbolische stad als destijds in Stalingrad.

De enige betrouwbare bevoorradingsroute voor de Russen in het zuiden loopt over de beruchte brug over de Straat van Kersjt. De Oekraïners hebben die al eens opgeblazen. Eén geslaagde aanval op die brug kan voor de Russen tot een volledige ineenstorting leiden. Gezien die lamentabele logistieke situatie is het plan voor een Russische doorstoot naar Transnistrië en Moldavië nu echt wel een hersenschim.

Wagner-huurlingen

Iedereen is het erover eens dat de Wagner-huurlingen in de gevechten in en rond Bachmoet verschrikkelijke verliezen hebben geleden. De Wagners worden nu uit Bachmoet teruggetrokken en ze moeten in theorie afgelost worden door troepen van het geregelde leger, die echter veel slechter getraind en gemotiveerd zijn. Het is heel goed denkbaar dat die troepen bij de eerste grote Oekraïense tegenaanval op de vlucht slaan, deserteren of zich overgeven. De diensttijd van de eerste lichtingen misdadigers die door Wagner in de strafkolonies werden gerekruteerd, loopt nu ten einde. Duizenden overlevenden zwaaien binnenkort af en de rekrutering is vrijwel volledig stilgevallen. Niet verbazend, want volgens het Britse ministerie van Defensie is de helft van de gerekruteerde criminelen gesneuveld. Zij werden duidelijk als kanonnenvoer gebruikt. Niet dat het lot van Russische rekruten zo veel beter is

In de stadsgevechten in Stalingrad waren de Duitsers aan de winnende hand. Het Rode Leger kon alleen nog ’s nachts voorraden en versterkingen aanvoeren met rivierschepen over de Wolga. Maar de Duitse bevelhebbers waren zo geobsedeerd door de gevechten in de stad, dat zij geen aandacht besteedden aan de gigantische opbouw van het Rode Leger op de flanken ervan. Die troepen konden aan weerskanten van Stalingrad doorheen de slecht verdedigde linies breken en de Duitsers omsingelen. Hebben de Russen nu echt héél Bachmoet in handen, zoals ze zelf beweren? Of houden de Oekraïners in één wijk nog altijd stand? Dat is vooral van symbolisch belang. Het verdere verloop van de oorlog hangt af van andere kwesties: logistiek, rekrutering,

Duizenden overlevenden zwaaien binnenkort af en de rekrutering is vrijwel volledig stilgevallen

IERLAND

de samenwerking tussen Wagner en de geregelde Russische troepen en… de politieke positie van de Wagnerleider Prigozhin.

Lamentabele logistieke situatie

Sinds de Oekraïners de stad Cherson veroverd hebben, is de Russische logistieke situatie rampzalig. Ja, ze hebben nog een landverbinding tussen de gebieden die ze in Oost-Oekraïne hebben veroverd en die ten zuiden van de Dnjepr, langs de kust van de Zwarte Zee. Maar er is geen veilige rechtstreekse spoorverbinding meer tussen de oostelijke en de zuidelijke bezettingszones. Voorraden, reserve-onderdelen, voedsel, medische uitrusting en - vooral! - brandstof en munitie moeten eerst per trein naar de Krim gestuurd worden en van daaruit naar sectoren ten zuiden van Cherson. Of men moet ze overladen op vrachtwagens, waarvan er niet genoeg zijn.

Die weinige trucks worden bovendien permanent geteisterd door defecten en tekorten aan brandstof, reserve-onderdelen en zelfs autobanden. Bovendien ligt die spoorlijn binnen bereik van de Oekraïense raketwerpers.

Hotelsector in Ierland in problemen door asielzoekers

De hotelindustrie in Ierland - een traditioneel en eersteklasvakantieland - staat voor een moeilijke periode. Uit onlangs gepubliceerde regeringscijfers blijkt dat ongeveer 10.000 jobs in deze sector zouden verloren gaan door de stijgende inzet van hotels om vluchtelingen in onder te brengen. Miljarden euro’s gaan zo verloren en steden en gemeenten krabben zich in het haar en schrappen geplande muziekfestivals.

Vorig jaar kwamen naar schatting 83.000 asielzoekers het land binnen, wat het reeds bestaande tekort in de hotelsector heeft aangescherpt. De Ierse regering kreeg al eerder bakken kritiek over zich, omdat ze steeds meer een beroep deed op de hotelsector om buitenlanders op te vangen. Men schat dat ongeveer een derde van de hotelkamers in Ierland gebruikt wordt om de recente migratiegolf op te vangen. Vooral de stad Dublin is zwaar getroffen, want men zag er onlangs ook het eerste ‘tentenkamp’ verschijnen. Op videobeelden zijn confrontaties te zien tussen plaatselijke bewoners en mensen uit het Midden-Oosten.

Ieren pikken het niet langer?

Volgens de Ierse regering zijn het vooral de kustplaatsen die worden getroffen door de ontslaggolf van hotelpersoneel. De overheid aarzelt met allerlei sub-

sidieregelingen aan de noodlijdende sector, omdat ze vreest dat uitkeringen in strijd zouden kunnen zijn met EU-regels ter zake. Volgens Carol Nolan, een Ierse onafhankelijke politica, staat Ierland dicht bij een “explosie” van ongenoegen. In een recente toespraak voor het parlement in mei had ze het specifiek over de dreiging van een financiële ramp,

Of de Oekraïners in één wijk in Bachmoet nog altijd standhouden is vooral van symbolisch belang

Het is onduidelijk of de Wagners na zo’n zware verliezen nog een militaire rol van enige betekenis kunnen spelen. Het is nog minder duidelijk hoe de politieke invloed van hun leider Prigozhin is geëvolueerd. Zijn overwinning in Bachmoet heeft zijn politieke positie versterkt, maar zijn relaties met de legertop staan op het absolute nulpunt, en zijn scheldpartijen op de politieke en militaire leiders - zonder Poetin te noemen - zouden wel eens zijn einde kunnen inluiden, al dan niet door een ‘val’ uit een venster.

Intussen halen de Russen troepen weg uit Oekraïne om aanvallen in Belgorod af te slaan. Belgorod is een regio in Rusland zelf, waar pro-Oekraïense Russische milities een aanval met pantservoertuigen hebben uitgevoerd. Een kleine aanval, maar een grote vernedering voor de kopstukken in het Kremlin.

PAUL BÄUMER

EUROPESE UNIE

Queer Camp op kosten van de EU

omdat steden en gemeenten niet moeten rekenen op inkomsten van festivals, net omwille van die ontbrekende hotelinfrastructuur. Sinds december is Ierland het toneel van manifestaties tegen meer asielzoekers. Vooral in Dublin, rond het grootste asielcentrum van het land, lijkt de toestand vrij gespannen. Het groene eiland kent sinds 2019 een belangrijke toename van zware criminaliteit. Zo werden twee homoseksuelen door een islamitische vluchteling onthoofd en werd in april een prostituee door een Afghaanse vluchteling vermoord.

Boulevard Voltaire, een rechtse Franse blog, ontdekte op Facebook volgend bericht: “Ik ben aanvaard op een ‘Queer Camp’ in Berlijn (…). We zullen ons met een groep jongeren tussen 18 en 30 jaar onderdompelen in de Duitse LGBTQIA+-cultuur”. Tot daar niets bijzonder aan de hand: iedereen brengt zijn of haar vakantie door op de manier die hij of zij wenst, natuurlijk.

Maar er is een ‘kers op de taart’, want de enthousiasteling op Facebook gaat verder: “Omdat het project door Europa wordt gefinancierd, heb ik slechts 20 euro moeten betalen, plus de vliegtuigtickets (die mij achteraf wel integraal worden terugbetaald).”

Inclusief zakgeld

Een genereuze subsidie van de Europese Unie, die publieke gelden gebruikt om dit soort zomerkampen financieel mogelijk te maken. Maar er is meer: “We krijgen zelfs zakgeld - 90 euro per week”. Boulevard Voltaire nam contact op met de organisator van het kamp met de naam Concordia. Het zomerkamp wil “interculturele en intergenerationele uitwisseling over de ganse wereld” mogelijk maken en verschillende initiatieven hieromtrent centraliseren.

De verantwoordelijke stelde de organisator van dit Queer Camp in Berlijn te zijn en bevestigde aan Boulevard Voltaire ook dat de EU de volle dige kosten draagt, inclusief het zakgeld. De nationale verantwoor delijke van Concordia, Marco Paoli, is gekend voor zijn politie ke voorkeur voor linkse partijen rond NUPES. Het Queer Camp verdween intussen van de zoek monitor van de vereniging omdat het maximaal aantal deelnemers was bereikt. Het Queer Camp in Ber lijn, dat plaatsvindt van 24 juli tot 7 augustus, wordt gefinancierd door het Europees Solidariteits korps, een organisme binnen de Europese Commissie.

PIET VAN NIEUWVLIET

Protest in Dublin tegen nieuwe hotels

Prigozhin in Bachmoet

DIPLOMATIEKE VALIES

Laveren in een multipolaire wereld ?

De oorlog in Oekraïne, en vooral de houding die vele landen ten aanzien van het conflict aannemen, zijn veelzeggend over de multipolaire wereldorde waarin we ons bevinden. Zuidelijke landen kijken met pragmatisme naar dit conflict. Ze leggen ook steeds meer assertiviteit aan de dag. In het Westen, en zeker in Europa, zal een dergelijke wereldorde een gewijzigde mentaliteit vergen. Tijd voor Realpolitik 2.0.

In de (latere) geschiedenisboeken over de oorlog in Oekraïne zal het recente Afrikaanse bemiddelingsinitiatief, zoals aangekondigd door de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa, wellicht niet meer dan een voetnoot opleveren. De slaagkansen zijn dan ook gering, al was het maar door de Zuid-Afrikaanse betrokkenheid. Dat land staat gewoonweg te dicht bij Moskou om voldoende geloofwaardigheid als neutrale onderhandelaar aan de dag te leggen. Maar in een ander historisch verhaal kan het wel een zekere betekenis krijgen, op zijn minst symbolisch. Dat westerse landen dergelijke initiatieven nemen in conflicten op andere continenten, is niet zo uitzonderlijk. Afrikaanse landen die trachten een oorlog op het Europese continent te beëindigen, is dat wel. Ergens is die poging ook een (symbolisch) antwoord aan dat zelfde Westen dat de voorbije jaren in tal van missies op het duistere continent betrokken is geweest. Men kan het ook bestempelen als symptomatisch voor een multipolaire wereld waarin de zuidelijke landen (‘deep south’) een toegenomen assertiviteit aan de dag leggen.

Mercantilisme

Is het verloop en het vervolg van het bewuste conflict in Oekraïne niet het beste bewijs van die multipolaire realiteit? Het Westen mag dan al een scherpe houding ten aanzien van Rusland aannemen, heel wat landen (Brazilië, India, Zuid-Afrika,…) stellen zich heel pragmatisch op. Het Westen kondigt een batterij sancties af, bewapent Oekraïne, maar dat laat vele andere landen Siberisch koud zolang de handel maar blijft draaien. China neemt dan weer een meer dubbelzinnige houding aan. Rusland steunen, maar toch ook weer niet te veel.

In werkelijkheid streeft iedereen zijn eigen belangen na, of denkt dat te doen, volgens een eigen agenda die vaak mercantiel kleurt. ‘Wandel durch Handel’? Voor velen volstaat de ‘Handel’. En wat na dit conflict? Of het nu via een demarcatielijn of een andere manier gebeurt, ooit zal dit stoppen, al dan niet definitief. De band met Oekraïne zal blijven, de rivaliteit met Rusland ook. Sancties zullen in werking blijven, wat ons er niet van zal weerhouden handel te blijven drijven met China, dat van Rusland steeds meer een vazalstaat maakt.

Nieuwe wereldorde

Het was de Amerikaanse president Bush senior die in 1991 over een nieuwe wereldorde sprak, alleen is zo’n orde benoemen stukken makkelijker dan ze ook tot stand te brengen. De jaren die volgden, waren alvast bijzonder tumultueus,

NEDERLAND Deugen voor het klimaat

met de oorlogen op de Balkan, in Irak en Afghanistan, de aanslagen van 11 september en zo kunnen we nog een tijdje doorgaan. Door de implosie van de USSR en China dat nog lang niet op het punt gekomen was waar het vandaag staat, sprong de macht van de VS in het oog, zowel economisch als militair.

De toenmalige Franse buitenlandminister Hubert Védrine was er als de kippen bij om het multipolaire in de mond te nemen. Toegegeven, er was die ene overgebleven supermacht, maar daarrond bevond zich een multipolaire realiteit van verschillende staten, waaronder Frankrijk, dat spreekt, die nog behoorlijk wat gewicht in de schaal kunnen leggen. Dat netwerk blijkt inmiddels alvast uitgebreider te zijn dan weleer, en velen staan te popelen

“In Europa moet men gaan beseffen dat niet elke democratie een bondgenoot is, net zomin als elke autoritaire staat per definitie een rivaal hoeft te zijn”

Realpolitik

Er zijn al hele bibliotheken over dergelijke modellen volgeschreven. Van ‘klassieke realisten’ die menen dat multipolaire systemen stabieler zijn tot ‘structurele realisten’ die van mening zijn dat een bipolair systeem minder kans op oorlog in zich draagt. Indien we evolueren naar een vorm van bipolariteit, dan is dat vooral een aangelegenheid van de VS en China, met als pertinente vraag waar Europa zal staan. Of wordt het eerder multipolariteit, gekenmerkt door asymmetrische verhoudingen; denken we maar aan het sanctioneren van Rusland én het handeldrijven met diens belangrijkste bondgenoot China?

Mocht Peking betrokken zijn in het conflict in Oekraïne op een manier zoals het Westen dat is, zou men geneigd zijn op het eerste te gokken. Quod non. Punt is dat men in Europa moet gaan beseffen dat niet elke democratie een bondgenoot is, net zomin als elke autoritaire staat per definitie een rivaal hoeft te zijn. Normen en waarden zijn één zaak, in de praktijk moeten die met een zeker pragmatisme gehanteerd worden. Niet toevallig is het op dit continent dat midden 19de eeuw de term ‘Realpolitik’ bedacht is (Ludwig von Rochau, ‘Grundsätze der Realpolitik’). Misschien moet dat, net als de erfenis van Metternich, Palmerston en Talleyrand maar eens wat vaker in herinnering worden gebracht…

MICHAËL VANDAMME

Steeds meer bekende Nederlanders laten zich voor de kar van radicale groeperingen spannen. Op het eerste gezicht lijkt het sympathiek dat beroemdheden aandacht vragen voor milieu en klimaat. In realiteit legitimeren zij op deze manier een groene agenda die steeds verder ontspoort. Met duizenden, zoals afgelopen zaterdag, een autosnelweg bezetten is tegenwoordig geoorloofd.

Overal in het Westen waren ze destijds te vinden: ‘fellow travellers’. Hiermee werd gedoeld op de talloze (pseudo-)intellectuelen die, in de vorige eeuw, hun bewondering voor het communisme niet onder stoelen of banken wilden steken. Rusland en vooral de DDR werden gezien als bakens van vrijheid en emancipatie. Dat er in deze landen helemaal geen sprake was van democratie, werd door vele ‘fellow travellers’ weggewuifd. Deze aanhangers van het marxisme waren zodanig ideologisch verblind dat velen, zelfs na de val van de Berlijnse Muur, nog altijd niet in staat waren om toe te geven dat zij aan de verkeerde kant van de geschiedenis hadden gestaan.

Alarmistische boodschap

Er doet zich vandaag een soortgelijk fenomeen voor in relatie tot een klimaatagenda die steeds drammerig wordt. Van actrice Carice Van Houten over strafpleiter Bénédicte Ficq tot zangeres Merol, stuk voor stuk brengen ze een alarmistische boodschap. Zo trok Van Houten met tal van demonstranten onlangs naar de jaarvergadering van de Rabobank om er te eisen dat de bank stopt met het ‘financieren van de klimaatcrisis’. De actrice ondernam deze actie, naar eigen zeggen, voor haar zesjarige zoontje, zodat hij later niet zou vragen: “Waarom heb je niks gedaan toen het nog kon?” Ficq, door vakgenoten destijds verkozen tot beste strafpleiter van Nederland, suggereert dan weer dat de politie in Nederland partijdig te werk gaat: “De politie arresteert klimaatactivisten al als er vreedzaam geprotesteerd wordt. (…) De boeren worden veel langer met rust gelaten.”

Publicist Syp Wynia merkt in De Telegraaf op dat de betrokkenheid van BN’ers een uitbreiding van de ontwikkelingshulp is waaraan zij zich vroeger verbonden. “Er is een behoefte om een goede kant van jezelf te laten zien. Dat kan zakelijk uiteindelijk ook aantrekkelijk zijn. Vaak, maar niet altijd, gebeurt het tegen betaling”, zo merkt Wynia fijntjes op. Dat vele van deze wereldverbeteraars de halve wereld rondreizen, mag kennelijk ook geen reden zijn om aan de oprechtheid van hun engagement te twijfelen. Zo neemt de Nederlandse tv-presentator Sander Schimmelpenninck iedereen de maat, terwijl hij aan de lopende band per vliegtuig koers zet naar bijvoorbeeld Kroatië (waar hij vastgoed bezit) en Zweden (waar zijn vriendin woont). Of wat te denken van Francesca Vanthielen, bij ons in Vlaanderen? Van haar is geweten dat zij enerzijds ‘klimaatrechtzaken’ aanspant en anderzijds al meer dan zeventig landen bezocht en twee keer per jaar over en weer vliegt naar Argentinië om er tango te dansen.

1600 personen bezetten snelweg

Niet alleen zijn vele bekende koppen hypocriet, bovendien legitimeren zij door hun stellingnames tal van groene verenigingen. Gaande van het tamelijk onschuldige Greenpeace tot het veel extremere Extinction Rebellion. Afgelopen zaterdag bezetten klimaatactivisten van Extinction Rebellion nog de A12-snelweg nabij Den Haag. Maar liefst 1600 personen werden gearresteerd. Zij zullen niet worden vervolgd omdat de manifestatie over het algemeen vreedzaam is verlopen, aldus de autoriteiten. Een vrijgeleide dus om in de toekomst lukraak en aanhoudend wegen te bezetten. Hoe anders liep het niet in 2018, toen een dertigtal Friezen de snelweg blokkeerden om tegenstanders van Zwarte Piet te beletten een Sinterklaasoptocht te verstoren. Zij werden allen veroordeeld en kregen werkstraffen tot 240 uur opgelegd.

De perceptie dat onder het mom van de zogenaamde ‘klimaat-noodtoestand’ zowat alles is toegestaan, wordt door de media nog versterkt. Zo mocht maandag een klimaatactiviste bij de talkshow ‘Op1’ komen vertellen dat de hulpofficier van Justitie tegen haar had verteld dat de manifestanten met hun actie op de A12 ‘het juiste doen voor onze toekomst en die van onze kinderen’.

Intussen valt steeds meer op dat de hele klimaatagenda terzelfdertijd het risico met zich meedraagt dat de overheid nog meer macht naar zich toetrekt. Zo vindt de schrijver Leon De Winter het niet ondenkbaar dat het hele stikstofdossier stilaan een middel is om onze samenleving totaal te veranderen. “Ik heb de indruk dat steeds luider het alarm klinkt over een aarde bedreigende klimaatcrisis die er nu nog niet is, maar morgen wel, en dat is de reden dat onze elites wetten willen introduceren waarmee de rechtsstaat kan worden opgeschort. Ik moet gek zijn, want ik denk dat er klimaatlockdowns aankomen. Noem me een halvegare”, aldus een sarcastische Leon De Winter..

Carice van Houten © SHUTTERSTOCK © SHUTTERSTOCK

George Bush

Hubert Vedrine

lckbx begon “als een persoonlijk project”, vertelt Pasquino. “Ik zat zelf in de auto met GoPro-cameraatjes en deed niets anders dan op zoek gaan naar antwoorden op vragen die ik zelf niet beantwoord zag in de mainstreammedia in Nederland. Nu bouwen we een derde studio en zitten we hier voor onze uitzendingen met 18 tot 20 mensen. De meesten daarvan zijn freelancers en enkele werken in dienstverband.” Volgens Pasquino is blckbx “in Nederland en in Vlaanderen het enige alternatieve medium dat zich echt bezighoudt met nieuws en actualiteit”. “We proberen dat nieuws en de heersende narratieven te duiden, om mensen te laten zien hoe je daar ook anders naar zou kunnen kijken.”

Waar willen jullie staan over pakweg vijf jaar?

“Ik denk dat wij over vijf jaar in een positie zitten dat we veel groter zijn dan nu. Om de doodeenvoudige reden dat steeds meer mensen gaan zien dat wat wij hier vertellen eigenlijk een heel normaal verhaal is en helemaal geen desinformatie of fake news, maar dat we de vinger op de gevoelige plek leggen. Steeds meer mensen zien dat en willen antwoorden krijgen. In die zin zal onze doelgroep naar ons komen en hebben we weinig marketing nodig. Wij bieden antwoorden die de mainstreammedia laten liggen. Die vertellen een eenduidig verhaal dat heel erg strookt met wat de overheid graag wil horen.”

Wij bieden antwoorden die de mainstreammedia laten liggen

Wat is uiteindelijk de impact die je wil hebben met blckbx?

“We voelen met ons team een burgerplicht om zoveel mogelijk mensen bewust te maken van het feit dat er een andere realiteit is dan die welke ons verteld wordt. Ik hoop dat wij ervoor kunnen zorgen dat er een kritische massa ontstaat in Nederland, die door informatie uiteindelijk ook in beweging komt om de juiste keuzes te maken. Bijvoorbeeld wat betreft hun stemgedrag of door zich uit te spreken, waardoor er een olievlek ontstaat in de samenleving die ertoe leidt dat er verandering komt. Dat klinkt als een activistisch, politiek doel, maar dat is het niet. Feit is natuurlijk wel dat wij net als iedere journalist moeite hebben met onrecht. Als we daar verandering in kunnen brengen de komende jaren, dan is onze missie geslaagd.”

Wat is jullie verdienmodel?

“Wij hadden in het begin YouTube-inkomsten, maar YouTube heeft ons die mogelijkheid ontnomen omdat wij ‘desinformatie’ zouden verspreiden. Dat is in feite een manier om ons als kanaal te dwarsbomen, want zonder inkomsten kan je niet verder blijven bestaan. Gelukkig hebben wij een hele ster-

“Wat altijd overheerst,

De Nederlandse televisiemaker en ex-profwielrenner Flavio Pasquino (49) is relatief onbekend bij ons in Vlaanderen, maar via zijn ambitieus nieuwsplatform blckbx zou daar wel eens verandering in kunnen komen. Zijn tv-programma’s zijn te zien op YouTube, maar ook op Rumble en de eigen website blckbx.tv. Met dat platform mikt Pasquino op een publiek

ke aanhang, mensen die ons steunen met donaties. Die donaties zijn onze enige bron van inkomsten.”

Hoe is jullie relatie met de andere Nederlandse media?

“Goed, maar ook koel. Dat bedoel ik niet op een negatieve manier, maar iedereen doet zijn eigen ding. We kennen elkaar allemaal en hebben sympathie voor elkaar, maar we werken niet samen. Dat heeft te maken met het feit dat iedereen een heel erg sterke signatuur heeft. Een heleboel kanalen doen het allemaal net even iets anders, waardoor wij misschien denken dat dat ons zou kunnen schaden en vice versa.”

Zijn er mensen die weigeren om met jullie te praten?

“Ja, heel veel mensen, zelfs mensen die sympathiseren met ons. Mensen die wel zouden willen komen, maar daardoor in de problemen kunnen geraken op hun werk. Er is heel veel zelfcensuur. Dat maakt het voor ons heel moeilijk om aan vers bloed te komen wat gasten betreft.”

Wat denk je dat de oplossing is daarvoor?

“Er is geen instantoplossing op dit moment, we moeten gewoon geduld oefenen. Wij moeten blijven doen wat we aan het doen zijn en consistent zijn. We hebben het wel over gevoelige onderwerpen, maar we verkopen hier geen complotten. Wel kaarten we vaak hypotheses aan. Langzamerhand werkt dat toch beklijvend bij de mensen. De samenleving wordt langzamerhand complexer en gaat steeds meer de afgrond in. We zien bijvoorbeeld inflatie, armoede, energietekort en toenemende maatschappelijke onrust. Ons verhaal komt dus logischer over. De wereld wordt steeds onredelijker en zo blijken wij steeds redelijker. Op een gegeven moment gaan daarom de mensen die nu twijfelen zich toch eens een keertje uitspreken omdat ze zien dat het niet goed gaat. We moeten dus gewoon geduld hebben.”

De omroep Ongehoord Nederland (ON) is een omroep die gaat voor subsidies. Is dat iets dat jullie ook overwegen?

“Nee, want er is een lang traject af te leggen om te horen tot het publieke bestel en je kan ook aan banden gelegd worden. In Nederland betekent dat als je onderdeel bent van de publieke omroep, er maar één manier is om aan je fondsen te komen, namelijk het geld van de publieke omroep. In die zin eet ON uit de ruif van de overheid. Ik vrees dat ON op termijn gaat verdwijnen. Er is nu immers een derde boete die de basis is om hen juridisch gezien ook op te heffen.”

Vindt u dat de overheid een rol moet spelen in de media?

“Op zich vind ik het hele concept van een publieke omroep heel goed, maar wat je nu ziet is dat er een publieke omroep is waar heel veel verwikkeling is tussen de overheid en de publieke omroep. Dat gebeurt onder

de radar en dat maakt het dubieus. Er zitten bijvoorbeeld heel veel mensen in de publieke omroep die een prominente rol hebben gehad bij D66, een politieke partij die momenteel in de regering zit.”

Ik wil het even hebben over kritiek die jullie te verduren krijgen, bijvoorbeeld dat jullie complotdenkers zijn of Ruslandaanhangers een platform geven. Wat vindt u van die kritiek?

“De kritiek is gelukkig schaars, maar als we die krijgen, dan is die over het algemeen redelijk ongefundeerd. Wij zijn bijvoorbeeld kritisch tegenover het Ruslandverhaal dat in Nederland wordt verteld. Omdat je je dan kritisch uitlaat over Oekraïne, wekt dat kennelijk de associatie op dat je pro-Rusland bent. Dat zijn wij niet. Wij zijn neutraal. We proberen alles zo goed mogelijk uit te leggen, maar ‘geframed’ worden blijft heel lastig.”

Een andere kritiek is dat jullie aan nepjournalistiek doen.

“Tja, ik vind dat natuurlijk onterecht. Ik hoor dat soort woorden dikwijls: complotdenkers, nepjournalistiek, fake news. Wij zouden ‘rechts’ zijn. Het zijn allemaal loze, holle frases en veeleer scheldwoorden om ons te cancelen. Ik hoor weinig inhoudelijke argumentatie. Je kan het natuurlijk oneens zijn met ons en dat is prima. Maar dat betekent niet dat we nepnieuws brengen of dat we mensen willen misleiden. Zeg dan gewoon dat je het niet eens bent met ons.”

De wereld wordt steeds onredelijker en zo blijken wij steeds redelijker

Zijn er bepaalde mensen die jullie zelf niet uitnodigen voor een gesprek?

“Ja, ook wij zijn kritisch in wie wij hier aan de tafel hebben. Er zijn zeker gasten voor wie we een zekere sympathie hebben, maar die

misschien iets te activistisch zijn of iets te radicaal zijn in hun uitlatingen. Dat betekent niet dat die mensen verkeerd zijn, maar wat wij met blckbx willen is juist een journalistieke, redelijke ‘tone of voice’ creëren. Dat doen we onder andere door gasten uit te nodigen die een deskundigheid hebben op basis van hun opleiding of hun beroep. Wij proberen mensen te doen ontwaken, kritisch te zijn voor het heersende narratief en de kansen liggen juist voornamelijk bij die nieuwe groep mensen die twijfelen over de betrouwbaarheid van de overheid. Die mensen bereik je het beste door een heel redelijke toon te hebben.”

Als je niet mee stapt in het verhaal, dan deug je niet en val je uit de boot

Wat is volgens u het heersende narratief?

“Er zijn er meerdere. We hebben dat bij corona gezien, maar ook bij stikstof, klimaat en Rusland. Wat altijd overheerst, is dat we bang moeten zijn. Bang zijn dat we dood gaan van corona. Bang zijn dat stikstof de biodiversiteit vernietigt. Bang zijn dat door klimaatverandering de wereld straks niet meer bestaat. Bang zijn voor de Russen.”

“Dat is een heel typisch verhaal, want angst is natuurlijk een uitstekende drijfveer om mensen in een bepaalde richting te doen bewegen. Maar het laat zien dat overheden en wetenschappers die worden ingezet, in feite slechte argumenten hebben. Als bovendien angst het enige argument is om mensen te doen bewegen, is het een kwestie van tijd voor die angst afneemt. Dat hebben we bij corona gezien. We krijgen een heel zwart-witverhaal, zonder grijstinten. Als je niet meestapt in het verhaal, dan deug je niet en val je uit de boot. Dan ben je niet meer geloofwaardig. Dat wordt op alle dossiers toegepast en dat is een heel bijzonder, bijna sociologisch fenomeen. Daar zie ik dus een patroon en dat patroon proberen wij steeds bloot te leggen.”

STIJN DERUDDER

“Binding met Vlaanderen houden”

Volgen jullie het nieuws in Vlaanderen en in België?

“Niet of nauwelijks eigenlijk. We hebben zo nu en dan Belgische gasten aan tafel, maar het gaat dan toch vaak over een algemeen onderwerp.”

Vlaanderen is niet echt een markt voor jullie?

“Ik denk van wel. We hebben best veel Belgische kijkers. Vlaamse kijkers waarschijnlijk. Een heleboel problemen waarover wij het hebben, zijn in zekere zin universeel. We hebben het bijvoorbeeld over verschuivingen in het buitenland die ook voor heel Europa een bepaald effect hebben. Interessant voor onze Vlaamse kijkers dus, zonder dat het specifiek over België gaat. Ik denk trouwens niet in markten, meer in onderwerpen. Maar we streven ernaar om toch regelmatig Vlaamse gasten aan tafel te hebben om die binding met Vlaanderen te houden.”

DRIE GESNEUVELDE BELGEN EN

EEN WIT-RUSSISCH-OEKRAÏENS

CONFLICT IN EERSTE RONDE ROLAND GARROS

Zondag ging in Parijs de gravel-grand slam Roland Garros van start. Landgenoten

David Goffin, Maryna Zanevska en Ysaline

Bonaventure moesten het toernooi na de eerste ronde al verlaten. Enkel

Elise Mertens gaat door naar de tweede ronde. Bij de mannen zijn alle ogen gericht op Novak Djokovic, die jacht maakt op zijn 23e grandslamtitel. Bij de vrouwen zal de Poolse Iga Swiatek (21) haar titel proberen verdedigen.

De 28-jarige Ysaline Bonaventure (WTA 84) uit Stavelot mocht al na 55 minuten haar koffers maken.

De Russische Anna Blinkova (WTA 56) had aan twee sets (6-2 en 6-0) genoeg om de Belgische nummer twee naar huis te spelen.

Ook Maryna Zanevska (WTA 89) kon zich niet plaatsen voor de tweede ronde. De Oekraïens-Belgische verloor in twee spannende sets (7-5 en 7-3) van de Yulia Putintseva uit Kazachstan (WTA 58).

De 32-jarige Luikenaar David Goffin (ATP 111) raakte eveneens niet verder dan de eerste ronde van het graveltoernooi. De Pool Hubert Hurkacz (ATP 14) bleek duidelijk de sterkste na een clash van meer dan drieënhalf uur.

Lucky Loser

Net zoals bij haar zes vorige deelnames bereikt Elise Mertens (WTA 28) wél de tweede ronde van Roland Garros. Ondanks kwaaltjes aan haar schouder zette de 27-jarige Mertens de Slovaakse Viktória

Hruncáková (WTA 136) in twee sets uit het toernooi: 6-1 en 6-4.

Hruncáková kwam in het toernooi als ‘lucky loser’: zij wist zich niet te plaatsen via de kwalificatiewedstrijden, maar werd tot geselecteerd voor het hoofdtoernooi. Ook in de volgende ronde neemt Mertens het op tegen een ‘lucky loser’: de Colombiaanse Camila Osorio (WTA 86).

Wit-Russisch-Oekraïens incident

De Wit-Russische nummer twee van de wereld, Aryna Sabelenka, heeft in de eerste ronde haar

Oekraïense tegenstander Marta Kostjoek (WTA 39) vrij moeiteloos verslagen. Zoals voorspeld weigerde Kostjoek de hand van haar tegenstander na het matchpunt te schudden, wat op boegeroep van het publiek werd onthaald. Sabalenka begreep naar eigen zeggen de reactie van Kostjoek: “Mocht ze dat wél doen, kan ik me de reactie in haar vaderland inbeelden.” Zelf zegt de Wit-Russische de oorlog niet te steunen, al vraagt ze zich af waarom ze dat luidop moet zeggen. “Mocht ik de oorlog kunnen stoppen, dan zou ik dat doen. Helaas ligt dat niet in mijn handen”, aldus Sabelenka. Dat is volgens Kostjoek onvoldoende. “Iemand als Aryna, die de wereld rondreist en een groot platform heeft, die weigert om een duidelijk standpunt in te nemen... Dat kan ik niet respecteren.”

Sovjetvrouwen

Hoe dan ook gaat Sabalenka door naar de tweede ronde. Zij haalde in het verleden drie keer de derde ronde en aast op deze Roland Garros op een tweede grandslamfinale, nadat ze eerder dit jaar de Australian Open al won. Een extra motivatie voor Sabalenka is dat ze bij winst op de French Open de

DRIE TITELKANDIDATEN EN EEN UITGETELD CLUB BRUGGE

Club Brugge liet zich in eigen huis kloppen door KRC Genk (1-3) en Antwerp raakte op ‘den Bosuil’ niet voorbij tien man van Union (1-1). Dat zorgt ervoor dat er op de laatste speeldag komende zondag nog drie titelkandidaten zijn.

nieuwe nummer één van de wereld wordt. De 24-jarige Poolse topfavoriete Iga Swiatek (WTA 1) wordt gezien als dé gravelkoningin van vandaag en won vorig jaar naast Roland Garros nog twee titels op die ondergrond. Vorige week moest ze in Rome met een dijblessure opgeven, maar ze zou toch klaar raken om te schitteren in Parijs.

Mannen

De 20-jarige Spanjaard Carlos Alcaraz wordt gezien als de natuurlijke opvolger van Rafael Nadal (36), die zijn titel op Roland Garros niet komt verdedigen en in 2024 stopt als proftennisser. Na zijn eerste grandslamtitel op de US Open verwacht iedereen topprestaties van Alcaraz. Al kan zijn jeugdig enthousiasme ook tegen hem werken. “Ik doe alles aan 100 procent”, vertelde hij in L’Equipe. “Ik kan mijn energie niet controleren.” Hopen voor hem dat dat lukt, in een loodzwaar toernooi van 14 dagen. Novak Djokovic (ATP 3) was in de eerste ronde te sterk voor de Amerikaan Aleksandar Kovacevic en maakt jacht op zijn derde titel op Roland Garros, de 23e grandslamtitel in totaal. Dat zou een record zijn, maar de Serviër heeft zich niet ideaal kunnen voorbereiden. Hij annuleerde zijn deelname aan het graveltoernooi van Madrid en in Rome verloor hij de kwartfinale. In de openingswedstrijd van Roland Garros toonde hij evenwel dat hij er fysiek klaar voor is.

WANNES NEUKERMANS

Antwerp blijft de mathematische favoriet: als het wint op Genk, is The Great Old sowieso kampioen. Union kan enkel kampioen spelen als het thuis wint tegen Club en als Antwerp niet wint op Genk. De Limburgers spelen kampioen als ze Antwerp kloppen en als Union niet wint van Club Brugge.

Antwerp kende zondag een blitzstart en kwam dankzij Vincent Janssen snel op voorsprong. Na een rode kaart van Union-speler Lynen vroeg in de tweede helft leek de titel binnen en ontplofte het Bosuilstadion nogmaals. Tot een afgeweken bal van Puertes via Antwerp-talent Vermeeren in doel belandde. Antwerp slaagde er niet in het blok te doorbreken en de wedstrijd eindigde op 1-1.

GUNT CLUB UNION DE TITEL?

Antwerp ging dit seizoen al twee keer winnen op Genk en blijft volgens de bookmakers favoriet om de titel te pakken. En als Antwerp het niet wordt, dan wordt het Union. Club Brugge kan nergens meer voor spelen: mathematisch is het zeker van de vierde plaats en krijgt het door de bekerwinst van Antwerp automatisch een Europees ticket: de barragewedstrijden zijn overbodig. Club Brugge-trainer Rik De Mil vertelde vorige week al dat Union voor hem favoriet was. Bovendien zien heel veel Clubfans liever Union dan aartsvijand Antwerp als kampioen. Een deel van de Clubsupporters juichte zondag zelfs bij elk tegendoelpunt van Genk. Van de spelers kan verwacht worden dat ze zich professioneel gedragen, maar zelfs analist Gert Verheyen had het over “cadeautjes” van de blauw-zwarte defensie aan Genk. Een vierde plek na drie seizoenen op rij kampioen te spelen en een ticket voor de tweede voorronde van de Conference League in plaats van een rechtstreeks ticket voor de Champions League: Club Brugge is nog lang niet het ‘Bayern van België’ en zal serieus moeten herbronnen na dit teleurstellende seizoen.

ROZE REMCO IN 2024?

De conclusie nadat Evenepoel door corona vroegtijdig de Ronde van Italië moest verlaten? “Remco zou de Giro met twee vingers in de neus gewonnen hebben”, zoals het in Wielerclub Wattage (Sporza) klonk. De Sloveen Primoz Roglic werd voor de Giro samen met Evenepoel genoemd als topfavoriet en is nu de logische winnaar.

Tijdens de slotrit zondag sprintte Mark Cavendish in zijn allerlaatste Giro-rit ooit naar de ritzege. De eindzege van Primoz Roglic (Jumbo-Visma) kwam nooit in gevaar. In 2019 stond hij al eens op het podium van de Ronde van Italië. Na drie Vueltas is dit zijn vierde grote rondeoverwinning. Op dezelfde manier waarop hij de eindzege van de Tour de France in 2020 verspeelde aan Tadej Pogacar op La Planche des Belles Filles, trok hij de winst in de Giro naar zich toe tijdens de klimtijdrit naar Monte Lussari.

TIJDRITPAKKEN

Ondanks een kettingprobleem en een fietswissel op een van de steilste stukken, kon Roglic zijn 26 seconden achterstand op Geraint Thomas goedmaken. Uiteindelijk was hij maar liefst 40 seconden sneller dan de Welshman. Wat er wellicht mee te maken heeft, is dat de leiders in rittenkoersen vaak met een (tijdrit)pak van de organisatie moeten rijden. Daardoor moest Geraint Thomas in een het roze tijdritpak van de Giro kruipen terwijl Primoz Roglis een gepersonaliseerd tijdritpak mocht aandoen. En als er één team is dat zich gespecialiseerd heeft in aerodynamica en windtunnels, dan is het Jumbo-Visma.

Na de Giro kan de 37-jarige Thomas ondanks de ontgoocheling alleen maar trots zijn. Niemand hield op voorhand rekening met de Tourwinnaar van 2018, ook hij zelf niet. “Als je me in februari of maart had gezegd dat ik tweede zou worden, had ik je nooit geloofd. Nu ben ik er wel kapot van”, reageerde hij.

Zondag start de Dauphiné. Belangrijkste namen op de startlijst zijn Thomas De Gendt en Victor Campenaerts (Lotto DSTNY), Tiesj Benoot en Dylan Van Baarle (Jumbo-Visma), Julian Alaphilippe en Mauri Vansevenant (Soudal Quick-Step) en Egan Bernal (Ineos Grenadiers).

David Goffin

Union-coach Karel Geraerts

Evenepoel en Roglic

© BELGA ©

BELGA

© BELGA

Maryna Zanevska

© BELGA

De geschiedenis door de ogen van Het Lam Gods

Vraag een nietsvermoedende buitenlander wat het bekendste Belgische (het woord ‘Vlaamse’ kennen ze niet) schilderwerk is en de kans is erg groot dat ze ‘the Ghent Altarpiece by Van Eyck’ antwoorden. ‘De aanbidding van het Lam Gods’, of gewoon ‘Het Lam Gods’, werd recent gerestaureerd en lokt jaarlijks talloze bezoekers uit binnen- en buitenland naar de Gentse Sint-Baafskathedraal.

vrouw Elisabeth Borluut te bewonderen op de achterkant van het altaarstuk. Het grootste deel van het jaar was het schilderij ook gewoon ‘dicht’ (de vleugels werden enkel op zon- en feestdagen geopend), waardoor Vijd en zijn vrouw goed zichtbaar waren.

Het Lam Gods was getuige van de religieuze burgeroorlog in onze contreien. Toen de calvinistische beeldenstormers in 1566 kunst begonnen te vandaliseren, werd het verstopt op de zolder van de kerk. De lijst overleefde de beeldenstorm evenwel niet. Tegenwoordig kent iedereen Jan Van Eyck, terwijl broer Hubert een nobele onbekende is, maar in de vernielde lijst had Jan zelf laten schrijven dat Hubert “groter dan wie ook” was, terwijl hijzelf “de op één na beste in de kunst” was.

Franse en Duitse pikkedieven

Het Lam Gods kon maar enkele jaren van zijn recent verworven volledigheid genieten, want in 1934 werden twee panelen gestolen. Een ervan, De Rechtvaardige Rechters, is tot op de dag van vandaag spoorloos. Het vormt nog altijd de voedingsbodem voor de wildste samenzweringstheorieën en vele would-be speurders.

Het olieverfstuk, met afmetingen van ruim drie bij vier meter, werd in 1432 voltooid en wordt algemeen beschouwd als een van bekendste en indrukwekkendste werken van de Vlaamse Primitieven. Weinig kunstwerken hebben bovendien zo’n bewogen bestaan achter de rug: het werd slachtoffer van 13 misdrijven en zeven diefstallen. Delen van het schilderij hebben heel wat rondgereisd. Je zou als het ware de geschiedenis van Vlaanderen en het Europese continent kunnen vertellen aan de hand van het meesterwerk.

Bourgondiërs en beeldenstormers

Het Lam Gods kwam tot stand in de Laatmiddeleeuwse bloeiperiode van de Vlaamse steden, toen de Bourgondiërs er de lakens begonnen uit te delen. Ergens rond 1420 begon schilder Hubert Van Eyck aan het altaarstuk. Toen hij in 1426 overleed, zette zijn jongere broer Jan het werk verder.

Zeker is men niet, maar de meesten gaan ervan uit dat de gebroeders uit het Limburgse Maaseik afkomstig waren. Aanwijzingen daarvoor zijn onder meer de naam van de broers en het dialect dat Jan in zijn geschriften bezigde.

Gent heeft de reputatie een beetje rebels te zijn. Op een dikke anderhalve eeuw tijd kwam de Vlaamse stad achtereenvolgens in opstand tegen de graaf van Vlaanderen (1379), de Bourgondische hertogen (1449) en de Habsburgse keizer Karel V (1539). Wie zich, in tegenstelling tot sommige andere Gentenaars, niet verzette tegen de Bourgondiërs, was een zekere Joos Vijd, edelman en politicus. Hij was dan ook een vertrouweling van Filips de Goede.

Vijd was tevens kerkmeester van de Sint-Baafskathedraal (toen nog de Sint-Janskerk geheten), een geliefde kerk van de Bourgondiërs in Vlaanderen. Daar liet hij een kapel bouwen die zijn naam zou dragen, met daarin het Lam Gods. Vijd is samen met zijn

Ook de Franse Revolutie werd vanop de eerste rij meegemaakt door het Gentse altaarstuk. De Franse revolutionairen namen na 1794 heel wat kunst mee uit onze contreien. Het ging vooral om barokke kunstwerken; het Lams Gods was de laatmiddeleeuwse uitzondering die de regel bevestigde. Het werd tentoongesteld in het pas opgerichte Louvre, het universele museum dat kunst vanuit de hele wereld moest tonen. Het ging om het centrale deel van het werk, want de zijpanelen had men verstopt voor de Fransen.

Na de nederlaag van Napoleon keerde het schilderwerk terug naar Gent, maar daar eindigde de reis voor (een deel van het) altaarstuk niet. De zijpanelen werden in 1815 door het bisdom Gent verpand, maar kon ze niet terugkopen. Daarop geraakten de vleugels (met uitzondering van Adam en Eva) via een omweg in het bezit van de koning van Pruisen, die ze voor een monsterbedrag had aangekocht.

Toen de Duitsers tijdens de Eerste Wereldoorlog België binnenvielen, jatten ze de rest van het altaarstuk. Het Verdrag van Versailles stipuleerde enkele jaren later dat het volledige kunstwerk, dus ook de delen die eerder op legitieme wijze werden aangekocht, teruggegeven moesten worden aan ons land.

Het lot van een eilandenrijk

Het Vlaamse kunstwerk moet een grote indruk nagelaten hebben op de intussen tot nazi’s geradicaliseerde Duitsers, want in 1942 pikten ze het een tweede keer, ditmaal uit een kasteel in Zuid-Frankrijk. Het was daar bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog terechtgekomen uit voorzorg voor de terugkeer van onze kleptomane oosterburen. Het Lam Gods werd in 1945 door de Amerikanen veilig en wel teruggevonden in een Oostenrijkse zoutmijn. De nazi’s als sinistere superslechteriken en hun kunstroven spreken ook nu nog tot de verbeelding. Hun diefstal van het Lam Gods en andere gelijkaardige schilderijen in Europa vormden bijvoorbeeld de inspiratie voor een ‘running gag’ in de komische serie ‘Allo ‘Allo!: ‘The Fallen Madonna with the Big Boobies’ is een schilderij van onschatbare waarde (net als Het Lam Gods), dat in Frankrijk verzeild is geraakt (net als Het Lam Gods), geschilderd door een laatmiddeleeuwse Lagelander (net als Het Lam Gods), genaamd Van Clomp, en achterna wordt gezeten door de nazi’s (net als Het Lam Gods).

Preutsheid

Over ‘big boobies’ gesproken: het laatmiddeleeuwse doelpubliek van het Gentse altaarstuk was allesbehalve preuts, zelfs niet in een ‘religieuze context’. Zo waren Adam en Eva in hun bijna-volledige natuurlijke glorie te aanschouwen, inclusief realistisch schaamhaar. De middeleeuwers hadden er geen enkel probleem mee, integendeel. Gevoeligheden veranderen en in de 18de eeuw was men heel wat preutser geworden. Zo was de Oostenrijkse keizer Jozef II tijdens een bezoek aan de kathedraal zo gechoqueerd dat hij eiste dat de panelen met Adam en Eva verwijderd werden. Onder invloed van de Victoriaanse moraal ging men in de 19de eeuw nog een stapje verder: de panelen met het Bijbelse oerpaar werden vervangen door reproducties waarin ze in dierenhuiden gehuld waren.

Hoe de geografie de geschiedenis van Groot-Brittannië al 10.000 jaar bepaalt

Op 1 februari 2020 beëindigde het Verenigd Koninkrijk haar lidmaatschap van de Europese Unie. Over oorzaken en gevolgen van het befaamde Brexit-referendum wordt aan beide kanten van het Kanaal nog steeds heftig gedebatteerd. Nergens valt in dit boek het zo populaire en vaak misbruikte woord ‘geopolitiek’, maar dat is exact het opzet, namelijk aan de hand van een handvol oude en nieuwe landkaarten de Britse geschiedenis gedurende de voorbije millennia en zelfs volgende eeuw te verklaren.

Hoeft het te verbazen dat de Griekse filosofie zowel denkers had als Parmenides voor wie het zijn permanent is, en anderen als Heraclitus voor wie alles stroomt en veranderlijk is (‘panta rhei’). De Britse historicus Ian Morris tracht tot een synthese te komen van beide stromingen door het lot van de Britse eilanden enerzijds vast en variabel te maken. Vast in de zin dat na het verlaten van de Europese Unie, het land heus is blijven liggen waar het ligt. Het is de onvermijdelijke, spijkerharde consequentie van de geografie. Maar de politieke bewegingen, die Morris vaak over vele eeuwen heen detecteert, zijn onderhevig aan tektonische verschuivingen. Kortstondige aardbevingen zoals het Brexit-referendum doen suffige politici ontwaken uit hun utopische dromen, maar zijn volgens het boek maar rimpels in het grotere verhaal.

Eigenzinnige Britten

De Engelse historicus neemt ons mee naar de verre prehistorie, wanneer een grote golf de kalkstenen landbrug tussen Dover en Calais wegspoelt. Het eigenzinnige karakter van de Britten vertaalt zich in de nieuw ontstane realiteit: tijdens ijstijden kan men het Kanaal te voet oversteken, maar

zijn de eilanden onbewoonbaar wegens het barkoude klimaat. In warmere periodes vormt het water een natuurlijke barrière om vanuit het continent de sprong te maken. Over de vleugels van de auteur kijkt de lezer mee hoe die in vogelvlucht de overgang schetst naar de landbouw, het ijzeren tijdperk en de Romeinse periode. Zowel de Keltische koningin Boudicca als de latere koning Hendrik VIII tonen dat Rome als navel van Europa de eilanders weinig deert. Welvaart, kerstening, het ontstaan van koninkrijken. Het zijn fenomenen die ook niet aan de eigenzinnige Britten verloren gaan. Maar om Frank Sinatra te parafraseren: “They did it their way.”

Het Britse Rijk in wording

Het is echter te simpel om de Britse eilanden voor te stellen als een uitvergroting van dat Gallische dorp uit Asterix, dat zich hardnekkig van de wereld afgezonderd houdt. De zee is geen ondoordringbare vestingmuur. Saksen, Vikingen en Normandiërs dwingen de bewoners attent te blijven. Het is de tijd dat het externe gevaar de onderlinge verdeeldheid overstijgt, met Alfred de Grote als politiek-militaire exponent.

In een volgende fase leren we dat de En-

gelsen meer zelfvertrouwen krijgen, ofwel via een verdedigingswal (zijnde geërfde of veroverde gebieden op het Europese continent) ofwel dankzij een ‘verdeel en heers’-strategie om het imminente gevaar af te wenden. De kroon op het werk is de opstap naar het koloniseren van reusachtige gebieden van Canada tot Australië en deze te bevolken met nakomelingen van Arthur en Beowulf.

Vragen voor de toekomst

De schrijver is uiteraard niet blind voor de troebele verhouding tussen Engelsen enerzijds en Welshmen, Schotten en Ieren anderzijds. Met wisselend succes wordt getracht ze in het Britse verhaal te integreren, maar vooral de Ieren blijken een te taaie brok voor de Londense maag. Het is opmerkelijk dat het concept van ‘beter een goede buur dan een verre vriend’ zich op de Britse eilanden nooit vertaald heeft in allianties tussen vrije naties. De terechte of paranoïde Engelse vrees voor open achterdeuren levert zware hangsloten op. Die zorgen er als een zichzelf vervullende voorspelling voor dat Fransen zich alliëren met ontevreden Schotten en Ieren de Duitsers tijdens beide Wereldoorlogen ter wille zijn.

De scherpe analyses en verrassende verbanden die Morris legt tussen verschillende historische gebeurtenissen en het heden zijn verfrissend en origineel. Tijdens zijn bespreking van het heden maakt hij niet de fout zich te verliezen in details. De blik blijft helder en objectief in de mate van het mogelijke. Immigratie verandert Groot-Brittannië demografisch en cultureel grondig, terwijl de autonome bewegingen in de rand de Union Jack dreigen achterhaald te maken. Maar even belangrijk is de vraag hoe het zal omgaan met de Amerikaanse hegemonie en verleiding als financieel centrum van de wereld het opkomende China ter wille te zijn. Ooit zong men ‘Brittania rules the waves’. Tegenwoordig dient het eerder mee te bewegen op de golven die de hedendaagse grootmachten creëren. Dit boek is totaal geen hapklare leesbrok. Niet enkel de vele honderden bladzijden, maar vooral de vele gebalde kennis zorgen ervoor dat u best de tijd neemt en rust creëert om alles goed te laten bezinken. De nodige voorkennis van de Engelse geschiedenis strekt zeker tot aanbeveling. Dat indachtig, is het werk absoluut een aanrader als reisgezelschap.

PIETER VANDERMOERE

Ian Morris, “Het lot van een eilandenrijk - Hoe de geografie de geschiedenis van Groot-Brittannië al 10.000 jaar bepaalt”, 2022, Spectrum, 656 bladzijden, 49,99 euro. ISBN 9789000354917

PIETER VAN BERKEL

Erasmus’ adagia in keramiek

de vijftiende tot de zeventiende eeuw zijn er te bewonderen, onder anderen Hugo van de Goes, Gerard David, Joos van Cleve, Albrecht Dürer en Frans Francken. Interessant zijn de portretten van Erasmus van de hand van Hans Holbein en Quinten Metsijs. Er is een triptiek met de ‘Aanbidding der koningen’, toegeschreven aan Gielis Panhedel, die werkzaam was in het atelier van Jeroen Bosch. Verder toont het museum beeldhouwwerken uit de zestiende eeuw, die getuigen van het vakmanschap van kunstenaars uit de Zuidelijke Nederlanden.

Haast je langzaam

Het Erasmushuis heeft de voorbije decennia regelmatig hedendaagse kunstenaars uitgenodigd om aan de slag te gaan met het werk van de grote humanist. Nu is het de beurt aan FAste, de naam waaronder het Frans-Zwitserse kunstenaarsduo Caroline Andrin en Étienne Fleury zich presenteert. Ze realiseren vooral werken met de klemtoon op klassieke referenties. Op de expo in het Erasmushuis is dat niet anders.

LEZERSBRIEVEN DE MENSELIJKE GESCHIEDENIS VAN AFRIKA EN EUROPA

Pallieterke, Het boek zal allicht niet in het Nederlands vertaald worden maar ik durf het waardige, eerlijke, fiere Vlamingen aanraden. Kakou Ernest Tigori’s ‘Haine du blanc et monde noir’, heeft het over de echte menselijke geschiedenis van Afrika en Europa. Hij wil onder meer een einde maken aan de vernietigende houding tegenover Leopold II, aan de kritiek tegen kolonisatie... aan de eisen van nu onafhankelijke landen waar het gewone volk met veel droefheid terugkijkt naar de gelukkige jaren van bijvoorbeeld Belgisch Congo: een tijd waar alle kinderen naar school konden, waar er goede hospitalen waren, waar er voldoende te eten was en men zonder risico op weg kon.... Wie de waarheid wil kennen, wie fier wil zijn i.p.v. ‘woke’, zal dat boek met veel plezier lezen!

Mia Vossen, Rochefort

CONFEDERALISME

daar nu 9 procent of zelfs méér voor neertellen. Maar in het nieuws wordt beweerd dat politici bij de banken werken om “aan ethisch bankieren te doen”. Belgen kan men letterlijk àlles wijsmaken. Denken zij. Vriendelijke groeten, Marc Bertrand, Edegem

FRANCOFONE SUBSIDIESTROMEN

Pallieterke, Zoals Huub Broers van Voeren vaststelt, is het francofone imperialisme via subsidiestromen nog springlevend in Vlaanderen. Onder het mom van de Belgische en Franse ‘Francophonie’ schuilen expansionistische dromen en ophitsing. Daaraan moet paal en perk worden gesteld door een kordate tussenkomst van de Vlaamse consulaire diensten. Waar wachten zij op?

Kris Verbeeck, Frankrijk

ONDERWIJSCRISIS

Het Erasmushuis in Anderlecht heeft een lange traditie met tentoonstellingen van hedendaagse kunstenaars. Nu is het kunstenaarsduo Caroline Andrin en Étienne Fleury te gast met een reeks keramische objecten, waarvoor ze zich lieten inspireren door het werk ‘Adagia’ van Erasmus.

Nadat Desiderius Erasmus (ca. 1469-1536) was benoemd tot raadsheer van keizer Karel V vestigde hij zich van 1516 tot 1521 in de Zuidelijke Nederlanden. Hij verbleef in Antwerpen, Brugge, Mechelen en Leuven. In 1521 was hij enkele maanden te gast in Anderlecht bij zijn vriend Pieter Wyckman, kanunnik van de collegiale kerk Sint-Pieter-en-Sint-Guido. Het grote huis van Wyckman, gebouwd in 1515, staat er nog steeds en is sinds 1931 het museum Erasmushuis.

Het museum bezit een uitzonderlijke collectie boeken van Erasmus en van andere humanisten, waaronder heel wat eerste edities. Heel bijzonder zijn de boeken waarin passages gecensureerd zijn. Hoewel Erasmus tijdens zijn leven niet werd gecen-

sureerd, kwamen in de zestiende eeuw verschillende van zijn werken op de index van verboden boeken. Louis Berquin, de Franse vertaler van Erasmus’ werken, werd in Parijs veroordeeld tot de brandstapel.

Kunst en meubilair van topkwaliteit

Naast duizenden boeken van Erasmus, uitgegeven van de zestiende eeuw tot vandaag, bezit het museum een te weinig gekende kunstcollectie en prachtig meubilair. Alle kamers in het voormalige woonhuis zijn mooi ingericht en aangekleed. De meubelen, in gotische en renaissancestijl, zijn topstukken en ook de verzameling beeldende kunst is van hoge kwaliteit. Oude meesters van

FAste koos voor ‘Adagia’, waarvan de eerste editie verscheen in 1500. In dat werk verzamelde Erasmus 818 klassieke Griekse en Latijnse citaten en spreekwoorden. De laatste uitgave voor zijn dood in 1536 telde 4151 adagia, die hij van commentaar voorzag. Sommige bevatten felle kritieken op wantoestanden in de kerk en de maatschappij. De ‘Adagia’ van Erasmus waren bijzonder invloedrijk. Wij gebruiken vandaag nog spreuken die dankzij de humanist zijn blijven voortleven, zoals ‘krokodillentranen huilen’ en ‘appels met peren vergelijken’.

FAste heeft vijftien van Erasmus’ adagia in keramische objecten omgezet. Ze zijn nagenoeg allemaal speciaal voor deze tentoonstelling gecreëerd. De expo heeft als titel ‘Haast je langzaam’, één van de spreekwoorden uit de ‘Adagia’. Dat past heel goed bij het werk van de keramist wiens creatieproces niet alleen veel vakmanschap vereist maar vooral veel tijd en geduld vergt. FAste heeft bekende adagia in keramiek vertaald, bijvoorbeeld: ‘soort zoekt soort’, ‘zich in een wespennest steken’, ‘er is geen rook zonder vuur,’ ‘een zwanenzang’ en ‘vis begint te stinken bij de kop’. Er zijn ook minder bekende spreekwoorden verbeeld, zoals ‘doe zoals de poliep’, pas je aan de omstandigheden aan.

Een bezoek aan het Erasmushuis is altijd de moeite waard. Met deze tijdelijke tentoonstelling kijken we met nieuwe ogen naar Erasmus’ ‘Adagia’, een even erudiet als speels werk.

MMMV

Tentoonstelling ‘Haast je langzaam’, nog t.e.m. 29 oktober 2023, Erasmushuis, Anderlecht, www.erasmushouse.museum

Pallieterke, Meneer Van Kamp, of mag het Karl zijn? U bent een man naar mijn hart. Argumenten die duidelijk bewijzen dat confederalisme in België, laat staan overleg over Vlaamse onafhankelijkheid, een natte droom zijn, moeten tot in den treure herhaald worden. In de zin van "wij maken uw keuken in België", zodat het iedereen de strot uit komt. Dat veel Vlamingen verkeerd, slecht of zelfs niet geïnformeerd zijn over het ware gedachtegoed aan de andere kant van de taalgrens is een oud zeer, goedgelovig ook weet u wel. Stel: u bent een Waal en u krijgt van de staat op geregelde tijdstippen een fors bedrag, door de wet bekrachtigd, zonder daarvoor ook maar de minste tegenprestatie te leveren en u mag zelfs de hand van de gever bespugen. Die Waal mag zelfs fransdolle vlaminghaters financieren in Vlaanderen. Dus die Waal moet toch van de ratten besnuffeld zijn om zelfs maar aan tafel te komen voor een gesprek om dat af te schaffen, ja toch? Er zijn in dit land zeer intelligente mensen die dat nog niet eens hebben gesnapt.

Roger Gielens, Bredene

REUZENGOMMERS

GERED DOOR

KLASSENJUSTITIE

Pallieterke, De martelgang tot de dood erop volgt, het trieste lot van Sanda Dia tijdens een onmenselijke studentendoop. In oorlogsgebieden worden dergelijke daden gekwalificeerd en vervolgd als oorlogsmisdaden. In België kom je er vanaf met een boete van 400 euro en een werkstraf. Hoezo werkstraf? Ik heb 40 jaar gewerkt en werd nooit veroordeeld. In de fake rechtstaat België werd hier een gunsttarief gehanteerd voor daders met invloedrijke ouders en topadvocaten. Onderhavige liberale justitie is bekend onder de benaming ‘klassenjustitie’.

Thomas Boyle, Zaventem

SPAARGELD

Pallieterke, Drie decennia geleden was het verschil tussen wat de bank aanrekende voor een lening en de interest die wij op spaargeld betaald kregen slechts enkele percenten. Sinds politici het bankwezen zijn binnengedrongen is dat drastisch veranderd: op spaargeld krijgen we NIETS meer (hoewel de wet 0,11 procent voorschrijft) en wie in het rood gaat mag

Pallieterke, Nu ziet iedereen duidelijk wat er van komt als men nooit naar de leerkrachten die in de klas staan, heeft willen luisteren. Pedagogen en psychologen hebben jarenlang de gelegenheid gekregen om zelfs hun meest waanzinnige hersenspinsels op te leggen. De meesten van die alweters hebben nooit voor de klas gestaan, anders zouden zij weten dat hun theorieën in de praktijk onhaalbaar zijn.

Marc Mathé, Sint-Job

AUTORITEIT

Pallieterke, Het probleem van te weinig onderwijsers en leraren los je niet op met centen, maar met het teruggeven van de autoriteit die bij hun job past. Frederik Maeyens, Kalmthout

QUO VADIS, BART?

Pallieterke, En ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen. Bart De Wever riskeert zich straks voor de vierde keer te stoten aan het probleem van de Vlaamse onafhankelijkheid, nochtans het eerste programmapunt van zijn partij.

Bij het tot stand komen van de zgn Zweedse coalitie zette hij het communautaire in de frigo. Toen het fout liep met Marrakech stapte zijn partij uit de regering-Michel, hopende op nieuwe verkiezingen met als inzet de immigratie. Dat mislukte omdat Michel doorging met een minderheidsregering in Lopende Zaken, gedoogd door socialisten en Groenen. Toen Michel voorzitter werd van de E.U. werd hij vervangen door Sophie Wilmès die verder omhoog bleef vallen door gebrek aan gewicht. Bij de volgende verkiezingen had de N-VA een kwart van haar kiezers verloren en werd ze federaal buiten spel gezet. Regionaal nam ze er Open Vld en cd&v bij, om vast te stellen dat die partijen ook in de zgz Vivaldiregering waren gestapt, een regering zonder meerderheid in Vlaanderen. Volgens de laatste drie peilingen heeft het Vlaams Belang de N-VA voorbijgestoken als grootste partij van Vlaanderen. Als een meerderheid van bijna 60 procent van de N-VA-kiezers – zoals bleek uit ‘De Stemming’ - bij haar besluit zou blijven met het VB samen te werken en mochten beide partijen samen een meerderheid halen in het Vlaamse parlement, dan mag Bart De Wever het vergeten om verder te gaan met de socio’s. Hemzelf zal dat weinig uitmaken, hij heeft ondertussen een abonnement op het Antwerps schoon verdiep…

Guido Van Alphen, Kasterlee

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

FAste, Zwanenzang

FAste, De werken van Herakles

FAste, Soort zoekt soort

Geschiedenis

rie dagen vooraleer de Sovjetvlag op 26 december 1991 voor de laatste keer boven het Kremlin wapperde, overhandigde de Russische president Michail Gorbatsjov aan zijn opvolgeer Boris Jeltsin twee verzegelde enveloppen. De ene bevatte de originele Russische versie van de geheime protocollen die bij het op 23 augustus 1939 tussen de Sovjetunie en het nationaalsocialistische Duitsland afgesloten Molotov-Ribbentroppact hoorden. In de andere briefomslag zat een memo die was opgesteld door Lavrenti Beria, het gevreesde hoofd van de NKVD, de geheime politie van de Sovjets. Die memo, waarin Beria voorstelde om meer dan 25.000 Poolse krijgsgevangen en andere tegenstanders van het Sovjetregime te executeren, was op 5 maart 1940 goedgekeurd door Stalin en de andere leden van het politbureau. Decennialang had men het bestaan ervan ontkend, maar nu kwam de rechtstreekse betrokkenheid van Stalin aan het licht.

MOLOTOVRIBBENTROPAKKOORD

Het drama van Katyn begon in september 1939 toen Polen vrijwel tegelijkertijd vanuit het westen door Duitsland en in het oosten door de Sovjetunie werd binnengevallen. De Polen wisten zich vijf weken lang te verdedigen, maar moesten uiteindelijk het onderspit delven. Polen werd, conform de bepalingen van het Molotov-Ribbentropakkoord, tussen beide landen verdeeld. Duizenden Poolse officieren die door het Rode leger krijgsgevangen waren gemaakt, werden in het late najaar van 1939 naar kampen in het oosten gestuurd waar de NKVD hen moreel en fysiek probeerde te breken met de bedoeling de ‘contrarevolutionaire’ elementen te scheiden van hen die mogelijk bereid waren met de Sovjets te collaboreren. Zij die niet onder die druk bezweken, werden als “verstokte en compromisloze vijanden van het Sovjetgezag” beschouwd.

Het bloedbad van Katyn

Starobelsk-kamp werden gedood in de NKVD-gevangenis van Kharkiv en de lichamen werden begraven nabij het dorp Piatykhatky; de geïnterneerde Poolse politieagenten uit het Ostashkov-kamp werden gedood in de NKVD-gevangenis van Kalinin en begraven in Mednoye. Tijdens de Grote Zuiveringen van 19371938 werden op die locaties al eerder slachtoffers van de Stalinistische terreur begraven.

VAN EEN PRINS

VOLGENS SOVJETDOCUMENTEN

WERDEN NA 3 APRIL 1940

21.857 POOLSE

GEÏNTERNEERDEN EN GEVANGENEN GEËXECUTEERD

ker een pistool tegen de basis van de schedel en schoten ze hen neer, terwijl assistenten de slachtoffers vasthielden. Dan draaiden ze hen in één beweging om en gooiden hen in de greppel.”

MASSAGRAVEN ONTDEKT

DOOR DE DUITSERS

Op 31 april 1943 ontdekte het Duitse leger bij Katyn massagraven waarin 3.000 slachtoffers lagen. Later werden nog eens 1.200 lichamen geborgen. De Duitse propagandamachine smeerde de bevindingen van de internationale onderzoekscommissie breed uit, terwijl de Sovjets uit alle macht probeerden de schuld in Duitse schoenen te schuiven. De Poolse regering die in Londen in ballingschap verbleef, eiste bij monde van de Poolse premier, generaal Wladyslaw Sikorski, uitleg van de Sovjets, waarop Moskou prompt de diplomatieke betrekkingen verbrak. Sikorski kwam nog geen twee maanden later in nooit opgehelderde omstandigheden om het leven bij een vliegtuigongeluk.

Op 5 maart 1940 ondertekenden Stalin en vijf leden van het politbureau een besluit waarin de executie van 25.700 Poolse ‘nationalisten en contrarevolutionairen’, die vastgehouden werden in kampen in Wit-Rusland en de westelijke Oekraïne, werd bevolen. Volgens Sovjetdocumenten die in 1990 werden vrijgegeven, werden na 3 april 1940 21.857 Poolse geïnterneerden en gevangenen geëxecuteerd: 14.552 krijgsgevangenen en 7.305 burgerlijke politieke gevangenen die waren geinterneerd in ‘speciale kampen’ in de westelijke delen van Wit-Rusland en Oekraïne. Van die terdoodveroordeelden kwamen er 4.421 uit Kozelsk, 3.820 uit Starobelsk, 6.311 uit Ostashkov en 7.305 uit Wit-Russische en Oekraïense gevangenissen. Om en bij de 4.400 gevangenen uit het Kozelsk-kamp werden geëxecuteerd in het woud van Katyn en ter plaatse begraven; die uit het

80 jaar geleden, in mei en juni 1943, voerde een internationale commissie, met daarin leden uit zowel de bezette als neutrale landen - waaronder een delegatie van het Internationale Rode Kruis - een uitgebreid onderzoek uit naar massagraven die op 13 april van datzelfde jaar in de bossen bij Katyn, een plaatsje op 20 kilometer ten westen van Smolensk, door de Duitse Wehrmacht waren ontdekt.

TOT AALMOEZENIERS

Onder degenen die bij Katyn stierven, waren onder meer een admiraal, twee generaals, meer dan 350 hogere officieren, 200 piloten en zeven aalmoezeniers. Onder de burgerslachtoffers bevonden zich een Poolse prins, drie grootgrondbezitters, 43 hogere ambtenaren, 20 universiteitsprofessoren, meer dan 700 artsen, advocaten, ingenieurs en leraren en een kleine 100 schrijvers en journalisten.

Een Poolse oorlogsveteraan die zich in de bossen had schuilgehouden, was ooggetuige van een van de slachtpartijen. Hij vertelde later hoe hij - toekijkend vanuit een boom - zag hoe een contingent van 200 Poolse officieren werd vermoord door soldaten van de NKVD bij Katyn. “Het was nacht,” zei hij, “en de slachtoffers werden twee aan twee naar de rand van een enorme greppel geleid, verlicht door schijnwerpers.” “Eerst”, vervolgde hij, “bonden ze de handen van de slachtoffers aan elkaar en trokken met een om de nek geworpen lus vervolgens hun hoofd naar achteren. Ze stopten zaagsel in de mond van de gevangenen. Als ze tekenen van instorting vertoonden, schopten ze hen gewoon in de greppel. Wanneer ze tekenen van weerstand vertoonden, of zich verzetten tegen de procedure, dan zette de bewa-

In september 2012 maakten de ‘Nationale Archieven’ van de Verenigde Staten documenten openbaar waaruit onomstotelijk bleek dat de Amerikaanse regering tijdens en ook na de oorlog bewust feiten over het bloedbad bij Katyn had verzwegen. Ze deden dat om Stalin niet voor het hoofd te stoten en later wellicht om geen olie op het vuur van de Koude Oorlog te gooien. Ondanks het feit dat een onderzoekscommissie van het Amerikaanse Congres in 1952 had geconcludeerd dat de Sovjets de daders waren geweest, hielden de Amerikanen tot 1990, het jaar waarin de Russen zélf hun verantwoordelijkheid toegaven, de lippen stijf op elkaar. Nochtans hadden kapitein Donald Stewart en luitenant-kolonel John van Vliet jr., twee Amerikaanse krijgsgevangen die door de Duitsers gedwongen bij het onderzoeksteam werden betrokken, in 1943 al gecodeerde berichten over het bloedbad naar Washington verzonden. Ook Henry Cassidy, indertijd een correspondent van Associated Press in Moskou, die in 1944 in het intussen door het Rode Leger heroverde Katyn de massagraven mocht bezoeken, had zijn vermoedens uitgesproken dat de Sovjets een loopje hadden genomen met de waarheid.

JAN HUIJBRECHTS

Respect voor de taalwet

Vorige week werd Vlaanderen wakker met een heuse taalrel. Een onverlaat had het aangedurfd om op twee (2) plaatsen op het verkeersknooppunt Antwerpen-West de taal van de bestemming te gebruiken. Er stond dus niet langer de richting ‘Luik’ aangegeven, maar werd de de Franse benaming ‘Liège’ werd gebruikt.

Een en ander was een bewuste keuze van het Agentschap Wegen en Verkeer en het was uiteraard ook de bedoeling om in Franstalig België niet langer te verwijzen naar bijvoorbeeld Anvers maar naar Antwerpen. Persoonlijk zie ik daar geen graten in, maar, het mag niet volgens de taalwetgeving.

Lydia Peeters, Vlaams minister van Verkeer kon niet anders dan ingrijpen en eiste een aanpassing. Natuurlijk zijn we het er over eens dat wetten, ook taalwetten, er zijn om nageleefd te worden.

En toen hoorden we onze minister (Open Vld) op de televisie het volgende verkondigen, ik citeer: “De taalwetgeving is er om gerespecteerd te worden.” Herlees die zin nog eens een keer, want bij mij ontlokte die een bulderlach.

Op spoed

Respect voor de taalwetgeving? Dan verwijs ik graag naar een tweet van Marc De Vos, gekend professor arbeidsrecht, publicist en opiniemaker. Ik citeer zijn tweet van enkele dagen geleden: “Gisterenavond een familielid in spoedopname in Sint-Pieter Brussel (Hallepoort). Naast de schokkende chaos ter plekke: niemand kan/wil Nederlands. ‘Je ne parle pas…’ En… men laat u gewoon staan tot je spontaan Frans of Engels gebruikt. ‘Onze’ hoofdstad… 2023…”

Een zekere Hans reageert op die tweet: “De politie van Elsene heeft mij ooit doorverwezen naar de politie van ‘t centrum omdat ‘Il y a plus de néerlandophones’.”

De verkeersborden met de Franstalige namen waren binnen de week aangepast. Zo snel kan het gaan. Maar het jarenlang aanslepend probleem in de Brusselse ziekenhuizen geraakt niet opgelost. Het voorbeeld van Marc De Vos hierboven is er één uit honderden. En wettelijk gezien moet elke agent in Brussel verplicht tweetalig zijn. In realiteit kent 40 procent geen woord Nederlands, ondankt gratis aangeboden taalcursussen en een taalpremie voor wie wel tweetalig is.

Child Focus

Nog een voorbeeld. Vorige week kwam Child Focus uitgebreid in het nieuws met een nieuwe campagne. De organisatie vraagt aandacht voor kinderen die lang geleden vermist geraakten. Die campagne gaat onder andere gepaard met het aanbrengen van grote muurschilderingen met het portret van het betrefffende kind. In Sint-Jans-Molenbeek werd zo een eerste muurschildering onthuld met de afbeelding van Gevriye Cavas, een jongetje dat 38 jaar geleden verdween. Maar de bijhorende uitleg wordt enkel in het Frans vermeld. “Porté disparu depuis le 06/02/1985 à Molenbeek-Saint-Jean. Faites vivre l’espoir sur keephopealive.be”. Child Focus is nochtans een voorbeeldorganisatie wat tweetaligheid betreft en dus vraag ik me af waarom op de muurschildering enkel het Frans gebruikt wordt. Zelfs als het wettelijk niet verplicht zou zijn, zou men toch ook hier enige taalhoffelijkheid mogen verwachten. Of wordt er vanuit gegaan dat wij, Vlamingen, niet mee zouden uitkijken naar de man in kwestie?

Ja, het is maar een ‘petite histoire’. Maar duizenden van die ‘kleinigheidjes’ hebben Brussel en de Vlaamse Rand met de jaren verfranst. Waakzaam blijven is dus de boodschap.

“Vlamingen worden behandeld zoals dieren”

Marc De Vos, professor arbeidsrecht aan de UGent en de VUB, heeft op Twitter melding gemaakt van een geval van taaldiscriminatie in het UMC Sint-Pieter, een academisch ziekenhuis in Brussel. Niemand kon of wilde een familielid van hem op de spoeddienst in het Nederlands bijstaan. “Vlamingen worden behandeld zoals dieren door een dierenarts: er is geen communicatie mogelijk tussen de patiënt en de dokter of verpleegkundige”, hekelt Vlaams Parlementslid en deelstaatsenator Karl Vanlouwe (N-VA).

De Vos beschrijft op Twitter hoe een familielid na een spoedopname in het UMC Sint-Pieter niet in het Nederlands te woord kon worden gestaan. Het personeel op de spoedafdeling kwam volgens hem niet verder dan “Je ne parle pas…”. “Men laat u gewoon staan tot je spontaan Frans of Engels spreekt”, hekelt De Vos. “‘Onze’ hoofdstad… 2023…”

Volgens Vlaams Parlementslid en deelstaatsenator Karl Vanlouwe (N-VA), zelf woonachtig in Brussel, zijn dergelijke incidenten al jarenlang dagelijkse kost in de hoofdstad. Nochtans is de taalwetgeving altijd van toepassing wanneer een patiënt wordt opgenomen via een erkende spoedgevallendienst. Ook openbare ziekenhuizen zijn integraal onderworpen aan de taalwetgeving.

Dierengeneeskunde

Vanlouwe betreurt dat de taalwetgeving in veel Brusselse ziekenhuizen met de voeten wordt getreden, een fenomeen waar hij al jarenlang tegen strijdt. “Vlamingen worden behandeld zoals dieren: er is geen communicatie mogelijk tussen de patiënt en de dokter of verpleegkundige”, hekelt hij. “Dat is in strijd met de mensenrechten: er is sprake van een ongelijke behandeling tussen Vlamingen en Franstaligen. Dat

klinkt misschien vergaand, omdat veel Vlamingen wel Frans spreken, maar ook zij kennen niet elke medische term.”

Vanlouwe zelf gaat als Vlaming in Brussel enkel naar het UZ Brussel, dat verbonden is aan de VUB, omdat hij weet dat hij daar in het Nederlands kan worden geholpen. Hij wijst erop dat veel Brusselse Vlamingen noodgedwongen naar ziekenhuizen in de Vlaamse Rand gaan, om toch maar Nederlandse zorgverlening te kunnen krijgen. “Dat is een realiteit waartegen we moeten blijven strijden,

want op de Franstaligen kunnen we jammer genoeg niet rekenen”, aldus Vanlouwe.

De houding van de Franstaligen is een doorn in het oog van de N-VA’er. “Voor hen is taaldiscriminatie in de Brusselse ziekenhuizen een ‘fait divers’. De Sven Gatzen (Brussels minister, red.) van deze wereld reageren daarop: ‘C’est comme ça. Je moet je daarbij neerleggen.’ Dat is onaanvaardbaar.”

De oplossing bestaat er volgens Vanlouwe in dat Franstalig zorgpersoneel een inspanning levert om Nederlands te leren. Via het Huis van het Nederlands biedt Vlaanderen in Brussel taalcursussen op maat van de ziekenhuizen aan. “Vlaanderen ziet zich genoodzaakt om daarin te investeren, omdat de bevoegde overheid in Brussel in gebreke blijft”, besluit Vanlouwe.

HORIZONTAAL

A. Specialist voor besmettelijke ziekten

B. Gevangenis - Huilde ingehouden

C. Drukfoutenlijst - Italiaanse 'drie'

D. Inwoners van een Limburgse gemeente

E. Zeer gewilde - Nadrukkelijke vraag

F. Nikkel - Geneigdheid tot plichtsbetrachting

G. Hoornachtige verdikking - Oude stad in Mesopotamië - Internetlandcode voor Turkije

H. Op hartstochten gebaseerd

I. Europese organisatie voor ruimteonderzoek - Seleen

J. Bloeiwijze - Zo gunstig mogelijke

K. Nummer - Politicus met een federaal mandaat

L. Gebied in Azië, verspreid over China, India en Pakistan - Dansfeest

VERTICAAL

1. Drank

2. Fijne huidopening - Daar - Papegaai

3. Onregelmatig

4. Alcoholvrije wijn - TweefasestructuurKledingstuk

5. Metaalhoudende gesteenten en mineralenGrondslag van een chinees wijsgerig stelsel

6. Centrale ruimte in een romeinse woningGriekse letter

7. Bestaat - En dergelijkeInheems roofdier met een mooie vacht

8. Ontfutselt - Voorzetsel

9. Turkse munteenheid - Film uit 1988 met Tom Cruise en Dustin Hoffman (autistische broer)

10. Van een bruingele kleur - Tafelde

11. Deel van het testament - VordertAfsluitingsmechanisme

12. Gebriefd

KARL VAN CAMP

ANTON SCHELFAUT

Het UMC Sint-Pieter in Brussel

Tweet van de week

Wat we van cd&v te zien krijgen op Twitter, is doorgaans zeer voorspelbaar. De partij gaat voluit voor de eigen zuilen, de eigen Boerenbond en het geboorterecht om in regeringen te zitten omdat ze nu eenmaal cd&v zijn. Maar achterin de partij zit één man zeer eigenzinnig te tweeten. Hij geniet bekendheid, trekt zich niks aan van partijlijn of Vivaldi en toch wordt hij straal genegeerd in de pers: Hendrik Bogaert, de volgende cd&v-voorzitter.

De standpunten en de mediastrategie van cd&v zijn ook onder Sammy Mahdi niet veranderd. Dat lijkt alleen een beetje zo, omdat hij krak hetzelfde iets luider roept en geen geheim meer maakt van het feit dat zijn partij dient om de miljarden van de Boerenbond en de zuilen te beschermen. ‘Transparantie’ heet zoiets en daar verwachten politici applaus voor. Alleen is dit niet echt het soort transparantie waar de kiezer naar op zoek is, volgens de peilingen. Toegeven dat je de boel bedondert, maakt je geen eerlijk mens.

Hendrik Bogaert (50.000 voorkeurstemmen) lijkt onder in de coulissen van Twitter te bouwen aan een nieuwe koers voor de partij. Tweets voor de afschaffing van de dubbele nationaliteit, terwijl zijn Limburgse burgemeesters mee dansen voor de overwinning van Erdogan, tweets tegen het cordon sanitaire, tweets voor onafhankelijke deelstaten en tweets tegen de eigen Vivaldi-regering. U vindt ze moeiteloos. Of wat dacht u van deze: “Het concept heeft nooit gewerkt, werkt nu niet en zal nooit werken. Tijd om de lidstaten de vrijheid te geven om het volledig zelf te runnen. Idee van De Croo om dit niet te doen, zal schuldenspiraal enkel versnellen. #vrijvlaanderen #vrijwallonië”

Hoewel…

Het vreemde daarbij is dat Bogaert hier nooit wordt op aangesproken in de pers. Integendeel, de laatste keer dat hij de kranten haalde, was in 2021 toen gespeculeerd

werd dat hij een overstap zou gaan maken naar de N-VA, omdat hij het burgemeesterschap van Jabbeke weigerde. Negeren de media de enige tegenstem binnen cd&v? Of negeert Bogaert de lokroep van de media? Wij gokken op een combinatie van beiden.

Hoe dan ook zit stiekeme Hendrik iets in zijn schild te voeren en is hij op zijn Twitter-account een alibi aan het bouwen. Alsnog een overstap naar N-VA? Kan zijn, maar wij gokken echter op het voorzitterschap van de cd&v nadat Sammy crasht. Volgend jaar dus. Misschien zelfs iets vroeger. Het zal afhangen van de HLN-peiling op het eind van deze maand. Het abortusdossier wordt Hendriks wake-upcall. Rest alleen de vraag: hoeveel cd&v zal er nog overschieten voor Hendrik zijn kans waagt? Iets om over na te denken.

NOG GEEN ABONNEMENT???

’t Pallieterke is uw dagbladhandelaar heel erg dankbaar om ons blad elke week opnieuw aan te bieden. Daarom ook houden we voorlopig de prijs van een abonnement gelijk aan die van de winkel.

Maar wist je dat abonnees cruciaal zijn om blijvend te kunnen investeren in onze journalisten en in de toekomst van ‘t Pallieterke?

Daarom willen we u graag vragen toch een abonnement te overwegen. Het verschaft u bovendien gratis toegang tot PAL NWS en u kunt nog enkele maanden gebruikmaken van onderstaande actie.

Doe het niet voor ons, maar voor het schattige meisje op de foto!

Abonnementenactie

Jaarabonnement papier loont

Iedereen die voor 31-08-2023 betaalt voor een papieren jaarabonnement, heeft de keuze uit een van de volgende geschenken. De geschenken worden maandelijks verwerkt.

Uw keuze kunt u doorgeven via secretariaat@pallieterke.net of telefonisch op nummer 03 232 14 17.

U kunt kiezen uit:

Geschenkdoos Vlaamsche Leeuw met 4 flesjes en een glas

Een uitgave van de onvolprezen uitgeverij Polemos:

• ‘De Guldensporenslag. Het verhaal van een onmogelijke gebeurtenis’ (Karim Van Overmeire)

• ‘Herinneringen aan Hechteniskamp Lokeren’

• ‘De man van het Wilhelmus of de rekkelijkheid van de tolerantie’ (Luk Sermeus)

Halve kilo Maes Koffie meestermengeling (gemalen of ongemalen) in een mooie bewaardoos

Abonneer nú door overschrijving van 208 euro op rekening KBC BE82 4096 5194 9168 (tarief binnenland). Voor uw onlinetoegang en uw geschenkkeuze mailt u naar secretariaat@pallieterke.net of belt u 03 232 14 17. Met uw steun veranderen we zélf het medialandschap!

DE TERUGKEER VAN OLIVIER VANDECASTEELE

Operatie “Yes mister ayatollah”

Olivier Vandecasteele is terug in het land. En dat is op zich een fijne gedachte. Ja, zijn papa heeft veel centjes en goede politieke contacten. Ja, hij rekende op die centjes en politieke contacten om hem uit de penarie te helpen wanneer hij tegen het advies van de staatsveiligheid toch naar Iran reisde. Maar ten eerste: zou u de Belgische staatsveiligheid geloven? Voor die ene keer dat ze iets juist hadden? En dat van de centjes en politieke contactjes had hij toch maar juist ingeschat. De rest is minder fraai.

Uiteraard hebben we een terrorist op vrije voeten gelaten, maar laat ons eerlijk zijn: als Iran ergens iets wil doen ontploffen, vinden ze vast wel een andere vrijwilliger. Daarvoor moet je misschien geen brave Belg opofferen. En toch, makkelijk is het niet. Of het hypocriet is? Daar moet je geen halve seconde over nadenken. Herinner u de Belgische kindjes van de IS-bruiden. Niemand had die kindjes gewaarschuwd dat mama een dwaas, wreedaardig kieken was. Niemand kon ook maar een seconde twijfelen aan hun onschuld. En toch bleef de regering met de voeten slepen en wilde het hoogstens kinderen tot 10 jaar terughalen. Lang werd gehoopt dat schuldige Belgische moeders en hun onschuldige kinderen spontaan zouden doodgaan of verdwijnen. Tenslotte zaten ze in erg gevaarlijk gebied. Maar er bleven er altijd een paar over. En uiteindelijk haalde De Croo ze terug. Niet uit menselijke motieven. Die motieven konden De Croo en co geen moer schelen. De publieke opinie! Daar ging het onze held om. Dus verzon hij wat anders: “Het was voor de veiligheid. Die kindjes zouden boos kunnen worden op België en wraak nemen.” Na die mededeling kroop De Croo voor een paar maand onder de dikste steen die hij kon vinden.

Nochtans is het ‘boos op België’-argument verankerd in het beleid tegen dreigingen. Dat is ook de reden dat we zo voorzichtig omspringen met potentieel boze Afghaanse en Syrische asielzoekers. Wanneer die onder valse voorwendselen asiel proberen aan te vragen, pakken we ze aan met een snoeihard, genadeloos papiertje waar op staat dat ze het grondgebied ‘binnen de 5 dagen’ moeten verlaten. Dat is namelijk de beste manier om terroristen aan te pakken. Weinig mensen weten dat, overigens. Tenzij ze in hongerstaking gaan natuurlijk. Of een openbaar gebouw kraken. Dan durven we weleens onze mening herzien. Kijk-naar-mij!

Het verschil met Olivier Vandecasteele kon niet groter zijn. Bij de terugkerende, onschuldige kindjes zat De Croo onder een steen te wachten tot de storm zou overwaaien. Bij de terugkeer van Olivier-met-centjes zou hij de rotsen van Marche-Les-Dames beklommen hebben om toch maar op te vallen. Hij postte de eerste foto van Olivier op het vliegtuig, was er bij toen Olivier landde, liet zich gewillig fotograferen bij de dankbare familie en was op alle zenders aanwezig om tekst en uitleg te

geven over wat hij precies gedaan had. “Ik laat geen enkele Belg in de steek”, zei Lexi en hij keek zo vastberaden als zijn dagelijkse geklungel toeliet, in de camera. Een cynisch mens zou hem van plat, hersenloos opportunisme kunnen beschuldigen. En je zou die mens geen ongelijk kunnen geven.

Operation Blackstone

Op het kabinet hadden ze er zelfs een cool klinkende Engelse naam voor verzonnen: ‘Operation Blackstone’. Er werden kosten noch moeite gespaard om het niet te doen lijken alsof hij gewoon een Iraans terrorist had gelost. Want waar bestond ‘Operation Blackstone’ in werkelijkheid uit? Welke bijdrage heeft De Croo geleverd? Heel eenvoudig. Hij pakte de telefoon op van een lagere Iraanse diplomaat die De Croo dicteerde wat er zou gebeuren, hoe het zou gebeuren en wanneer het zou gebeuren. Als de ‘Operation’ dan toch een coole Engelse naam moest hebben was ‘Operation Kiss-Ass’ of ‘Operation Yes mister Ayatollah, sir’ een veel passendere keuze geweest. Naar verluidt zou De Croo ook overwogen hebben om de vrijlating van de onterecht ter dood veroordeelde professor Djalali ter sprake te brengen. Maar daar zag hij uiteindelijk van af. Hij had alles gedaan wat in zijn mogelijkheden lag. En dat is dan weer heel eerlijk.