't Pallieterke van 17 augustus 2023

10 -11

GROENE REGERING

2

STRAKS EEN DERDEWERELDREGIO ALS BUUR?

BELGIË IN TOP 5 MEEST VERVUILENDE LANDEN VAN EUROPA

Dankzij de sluiting van kernreactoren Doel 3 en Tihange 2 was de Belgische stroomproductie 13 procent extra vervuilend dan in dezelfde periode van vorig jaar. Twee gigawatt aan CO2-arm vermogen ging verloren, waardoor er meer energie geproduceerd moest worden met gascentrales. Een rechtstreeks resultaat van de opeenvolgende regeringen die er ofwel niet in slaagden, ofwel niet eens probeerden om de kernuitstap terug te draaien.

kernuitstap bleef wel bestaan. N-VA, toen de grootste partij in de regering, pleitte er wel altijd voor om de kernuitstap terug te draaien en misschien zelfs nieuwe centrales te bouwen. Helaas waren er toen geen bondgenoten in de regering: volgens Gwendolyn Rutten (Open Vld) was kernenergie niet de energie van de toekomst. Ideologische kwestie

DOODGESTOKEN

ENZO: POLITIEK

ZWIJGT 12 5

GESCHIEDENIS

ZANNEKIN EN DE KERELS VAN VLAANDEREN

Vergeleken met dezelfde periode vorig jaar, lag de CO2-intensiteit 13 procent hoger: het is gestegen van 148 naar 168 gram CO2 per kilowattuur. En dat is nog een onderschatting, want er wordt gerekend dat gascentrales 500 gram per KWh uitstoten, terwijl dat in de praktijk nog wat hoger ligt. Omdat er vorig jaar ook meer energie is opgewekt met behulp van zonnepanelen en windmolens, werd het wegvallen van de kerncapaciteit nog wat meer gemaskeerd.

Duitsland geen gidsland

In se hoeft CO2 geen probleem te zijn. Deze nieuwe cijfers van de UGent bewijzen wel dat de kernuitstap ervoor zorgt dat de CO2-uitstoot stijgt: net datgene wat de Groenen overal in Europa beweren te

willen vermijden. Na Polen, Tsjechië, Bulgarije en Duitsland wordt België de ‘meest vervuilende stroomproducent’ tegen 2030. Terwijl Frankrijk en Nederland zich richten op een mix van hernieuwbare energie en kerncentrales, volgt België het Duitse voorbeeld. Met vuile én dure energie tot gevolg. Na de Duitsers en de Denen betalen de Belgen het meeste voor hun elektriciteit. Als er nu één sector is waarin Duitsland niet als voorbeeldland hoeft te dienen, is het de energiemarkt... De paarsgroene regering-Verhofstadt I besliste de kernuitstap en stelde dat de reactoren in Doel en Tihange 40 jaar na hun ingebruikname gestopt moesten worden. Nieuwe reactoren mogen nooit gebouwd worden. De regeringen-Di Rupo en -Michel slaagden erin om tijdelijke verlengingen af te dwingen, maar de wet op de

Achteraf gezien, had N-VA misschien ook van de energiekwestie een breekpunt kunnen maken, in plaats van uit de regering te stappen omwille van het VN-migratiepact. Al is het niet zeker dat een alternatieve meerderheid wél voor een levensduurverlenging, of zelfs de bouw van nieuwe centrales, had gestemd.

Kwalijker is het feit dat deze regering, met Groen/Ecolo op kop, willens nillens de kernuitstap heeft willen uitvoeren. Ondanks de hogere energieprijzen, de oorlog in Oekraïne met een wereldwijde energiecrisis tot gevolg, twijfels over bevoorradingszekerheid, afschakelplannen... gaan de kerncentrales dicht. “Geen ideologische kwestie”, stelt minister Tinne Van der Straeten. Wat is het dan wel?

WANNES NEUKERMANS

JOHN LAMBRECHTS, AUTOVERHUUR VOOR FILMS

“Iedereen weet dat Wallonië eigenlijk failliet is” 3

“Als de BBC in België komt draaien, bellen ze mij”

Wallonië werkt steeds minder

Op een 11 juliviering vertelde ik dat op kaarten van België waarop socio-economische indicatoren zijn ingevuld met kleurtjes, je altijd moeiteloos de taalgrens kan terugvinden. Ik gaf als voorbeelden werkzaamheidsgraad, gemiddeld inkomen, invaliditeit, sterftecijfers Covid-19, enzovoort: overal zie je perfect waar Vlaanderen eindigt en Wallonië begint. Deze week kwam er nog een goed voorbeeld bij: de leeflonen.

Op een kaart gepubliceerd door De Standaard, steunend op cijfers van het Planbureau, stond het percentage leefloners in kleurtjes weergegeven per gemeente. Bijna alle donkerblauwe vlekken (zeer weinig leefloners) liggen in Vlaanderen. Bijna alle bloedrode vlekken (zeer veel leefloners) liggen in Wallonië.

Een nog grotere groep inactieven zijn de langdurig zieken. Toevallig enkele dagen na het publiceren van de cijfers over de leeflonen, werden de resultaten bekend gemaakt van een studie van John Crombez, de voormalige voorzitter van Vooruit, die momenteel een nuttig bestaan nastreeft als onderzoeker bij het UZ Gent. Daaruit blijkt dat het aantal langdurig zieken tijdens de laatste 15 jaar is verdubbeld en veel hoger ligt dan in omringende landen. Crombez: “Geen enkel land heeft zoveel langdurig zieken.”

Psychische stoornissen

Het is mij niet bekend of deze studie ook de verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië heeft opgetekend, maar die zijn er. Partena berekende vorig jaar dat het percentage langdurig zieken in 5 jaar (2016 tot 2021) in Wallonië steeg van 5,96 naar 7,87. In Vlaanderen steeg dat in dezelfde periode van 4,45 naar 5,36. Het verschil wordt dus groter, niet kleiner. De cijfers over de langdurig zieken lopen trouwens parallel met de cijfers inzake invaliditeit: in Wallonië liggen die veel hoger dan in Vlaanderen.

Een verdubbeling van het aantal langdurig zieken op 15 jaar tijd is fenomenaal. Zijn we allemaal plots zieker? Uiteraard niet. De stijging is vooral opvallend bij het aantal mensen dat blijkt te lijden aan depressie of burn-out, met andere woorden de categorieën waarin fraude het makkelijkst en tegenonderzoek het moeilijkst is. Psychische stoornissen maken nu al 40 procent van de langdurige ziekten uit.

De nefaste rol van de PS

Crombez geeft toe dat sinds 2008 geen enkele maatregel is genomen om langdurig zieken te heractiveren. Zijn dergelijke maatregelen in de toekomst wel mogelijk? Niet zolang de PS in de regering zit. De partij heeft zich tijdens deze regeringsperiode tegen alle heractiverende maatregelen verzet. Naast ambtenaren zijn leefloners, invaliden en langdurig zieken het kernelectoraat van die partij. Bouchez: “De PS organiseert levenslang verlof.”

Dit land is zelf langdurig ziek, invalide zelfs, omdat het te veel in het belang is van een machtige partij om het zo te houden. Al deze cijfers maken het weer duidelijk: een staatshervorming die zich beperkt tot hebbedingetjes als bijvoorbeeld het arbeidsmarktbeleid is zinloos zolang de financiële afrekening federaal blijft gebeuren. Aan de neerwaartse spiraal, waarbij Vlaanderen door het Waalse wanbeleid wordt meegesleurd, kan alleen een einde gemaakt worden door een splitsing van de sociale zekerheid.

JURGEN CEDER

TOOGPRAAT

DE ROL VAN DE ‘NUTTIGE STEM’ IN 2024

N-VA-kopstuk Theo Francken verklaarde in een weekendinterview dat de Vlamingen voor de federale verkiezingen niet op het Vlaams Belang moeten stemmen. Een nutteloze keuze, want niemand wil federaal met Van Grieken praten. In deze komkommertijd werd de uitspraak volop geanalyseerd. Toch wel terecht, want de rol van het ‘nuttig stemmen’ zou in 2024 wel eens belangrijker zijn dan velen denken.

“Het zou goed zijn dat het Vlaams Belang geen federale lijsten indient. Een federale stem voor hen heeft geen enkele waarde. Ze willen niet eens meebesturen en ze mogen het ook niet.” Dat zijn de woorden van N-VA’er Theo Francken dit weekend in De Tijd. Voor het Vlaams Belang was deze politiek rustige periode het ideale moment om onder andere op sociale media te schieten op de Vlaams-nationalisten van Bart De Wever en co. Men kan er nog eens fijntjes op wijzen dat de N-VA straks liever met de Franstalige socialisten van de PS regeert dan met het Vlaams Belang. Een onderdeel van de al aan de gang zijnde verkiezingscampagne.

EDITORIAAL

hun stem opsplitsen in de twee Vlaams-nationalistische partijen.

Ook graag een Vlaamsnationalistische meerderheid in de Nederlandse taalgroep

Maar terug naar Theo Francken. Heeft hij een punt dat een federale stem voor het Vlaams Belang weinig zin heeft? Het klopt dat er geen enkele Franstalige partij is die met Tom Van Grieken en co wil besturen. Maar anderzijds blijft het vanuit een Vlaamsgezind perspectief belangrijk dat de nationalisten in de Nederlandse taalgroep van de Kamer zo groot mogelijk zijn. Indien VB en N-VA daar een meerderheid halen, dan weten de andere partijen dat een federale regering met een Vlaamse meerderheid enkel mogelijk is indien een nationalistische partij in de federale regering aanwezig is. Dat is een drukkingsmiddel. Het zou dus fout zijn te denken dat een N-VA-VB-meerderheid enkel cruciaal is in het Vlaams Parlement. Dat zou een nog groter drukkingsmiddel zijn naar de andere partijen, dat klopt. Maar ook het federale plaatje blijft belangrijk.

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net

Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:

3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de

6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen

1 jaar: 208 euro op de kantoren.

Steunabo 1 jaar: 300 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie:

Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp

Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

Nu heeft Theo Francken natuurlijk een punt als hij zegt dat het Vlaams Belang federaal geen beleidspartij kan, zal en wil zijn. Tenzij om de allerlaatste Belgische regering ooit te vormen. Dat is niet voor direct. Maar niet enkel daarom bepleit hij voor een ‘nuttige stem’, die op dat niveau naar de N-VA moet gaan. Het tactisch of strategisch stemmen zou in 2024 wel eens belangrijker kunnen worden dan gedacht. Ook al omdat er op verschillende niveaus assemblees worden verkozen. Het is trouwens geweten dat een deel van het electoraat op zo’n momenten voor verschillende partijen stemt. In de tijd dat er nog Senaatsverkiezingen waren en dit een soort van poll was om te kijken wie de populairste politicus was en kandidaat één om de Wetstraat 16 te betreden, waren er Vlamingen die in 1999 op Guy Verhofstadt (horresco referens) stemden, maar voor de Kamer op een andere partij. Idem met een Yves Leterme in 2007.

Wat de rechterzijde betreft, zijn er voorbeelden van West-Vlaamse kiezers die federaal een bolletje rood hebben gemaakt voor Lijst Dedecker en Vlaams voor N-VA of Vlaams Belang stemden. Of in heel Vlaanderen: kiezers die

De redenen voor de uitspraak van Theo Francken zijn wellicht elders te zoeken: federaal wil de N-VA kost wat kost opnieuw aan zet zijn. En dat kan door zwaar door te wegen in de federale Kamer.

Kijk, het Belgische politieke systeem is door en door vermolmd en heeft veel aspecten van een schijndemocratie. Maar het democratisch principe dat een grotere partij zwaarder doorweegt dan een kleinere, blijft een rol spelen. De Parti Socialiste (PS) heeft enkel misprijzen voor de Open Vld van Alexander De Croo omdat de Vlaamse liberalen een lilliputter-partij aan het worden zijn. Anders gezegd: een Open Vld die nog 20 procent van de stemmen haalde, zou meer gedaan krijgen bij onderhandelingen met de PS.

En dat is waar Bart De Wever op hoopt: zwaar genoeg wegen om druk te kunnen zetten tijdens gesprekken met de PS. En daarom hoopt Francken dat Vlamingen federaal toch eerder voor de N-VA kiezen dan voor het Vlaams Belang.

“Het zijn wij of de chaos” van de Vivaldisten

Het idee van een nuttige stem werd dezer dagen trouwens door een andere politica op tafel gegooid. Zij het op wat omfloerste wijze. Het gaat over staatssecreta-

ris voor Begroting Alexia Bertrand (Open Vld) die nu al waarschuwt dat de volgende regeringsonderhandelingen niet te lang mogen duren, want anders komt de sanering van de begroting in gevaar, net als een aantal sociaaleconomische hervormingen. Kortom, zij pleit voor een stem voor Open Vld om dan Vivaldi verder te zetten. “Het is wij of de chaos”, zo lijkt de boodschap. Het is weinig overtuigend, maar het zal in de campagne als argument regelmatig opduiken. Vraag is dan wel waarom de Open Vld de begroting tijdens de voorbije regeerperiode niet op orde heeft gekregen, laat staan echte hervormingen heeft doorgevoerd.

Een laatste bedenking op dat vlak: de geschiedenis leert dat lange periodes in lopende zaken niet per se slecht zijn voor de staatshuishouding. Er worden geen onnozele uitgaven gedaan, want men werkt met de voorzichtige budgettaire regels van voorlopige twaalfden.

Zuigt PTB/PVDA de PS deels leeg?

In het debat over de ‘nuttige stem’ kan het overigens geen kwaad om even over de taalgrens te gaan kijken. Cruciaal daar is de vraag in welke mate de neocommunisten van de PTB/PVDA stemmen afsnoepen van de PS. Een electoraal zwakkere PS kan in federale onderhandelingen nu eenmaal minder zwaar doorwegen. Dat Vivaldi gedomineerd wordt door de PS, is betreurenswaardig, maar ook enigszins logisch. Het is de grootste partij in de coalitie.

Federaal wil de N-VA kost wat kost opnieuw aan zet zijn

Nu is voorzitter Paul Magnette zich al aan het indekken voor een mogelijk nederlaag. Na de verkiezingen zal zijn boodschap zijn dat de socialistische familie over de taalgrens heen de grootste van het land is en dus het initiatiefrecht heeft voor regeringsonderhandelingen. Daar kan zelfs een sterk scorende N-VA niet tegenop, want de partij van Bart De Wever heeft geen Franstalige tegenhanger. De oplossing in het discours ligt dan voor de hand: de stemmen van N-VA en Vlaams Belang in de communicatie samenvoegen en besluiten dat de Vlaams-nationalisten de grootste politieke familie van het land vormen.

“Het is geweten dat een deel van het electoraat voor verschillende parlementen voor verschillende partijen stemt”

BRITSE REGERING KRIJGT DE ILLEGALE IMMIGRATIE NIET ONDER CONTROLE

Toen de Britten in 2016, tegen alle verwachtingen in, voor de Brexit kozen, wezen alle opiniepeilingen uit dat hun voornaamste motief ongenoegen over migratie was. De Britse kiezer was ervan overtuigd geraakt dat de EU verantwoordelijk was voor de niet aflatende legale en illegale immigratie. Officieel is het VK sinds 2020 geen lid meer van de EU, maar het probleem is niet verdwenen. Het is zelfs groter geworden.

In 2018 kwamen 299 illegalen met een bootje in het VK aan. Een jaar later waren dat er al 1.843. Het aantal bleef intussen stijgen. In 2022 hebben 45.755 mensen - waarvan we het weten - illegaal het kanaal overgestoken. 2023 zal mogelijk een nieuw record breken. Op 8 juli zetten 700 illegalen voet aan wal op de Britse zuidkust, het hoogste aantal ooit op één dag. Op één maand tijd komen er in het VK evenveel nieuwelingen met een bootje aan als de Normandiërs die in 1066 in Pevensey landden en daarna het hele land veroverden.

Al honderden zijn er omgekomen bij de oversteek. In 2022 verdronken er minstens 158. Vorige week nog kwamen 6 Afghanen om het leven.

‘Small boats week’

De redenen waarom illegalen niet in de EU blijven, maar doorreizen naar het VK zijn van verschillende aard. Migratievriendelijke organisaties hebben het vooral over ‘de wil om geliefden en familie terug te zien’ die al in dat land verblijven, maar leggen niet uit waarom vooral jonge mannen willen verenigd worden met ‘geliefden en familie’. In werkelijkheid zijn de taal, de lakse omgang met migratie en de afwezigheid van een identiteitskaartverplichting van het VK de voornaamste reden waarom mensensmokkelaars hun ‘klanten’ aanraden het kanaal over te steken.

“De Tories zijn in de peilingen in vrije val, mede door het falen van het beleid inzake illegale immigratie”

Lee Anderson, ondervoorzitter van de Conservatieven, is scherp voor het falende immigratiebeleid van zijn eigen partij. Anderson, voormalig mijnwerker, heeft zich eerder al laten opvallen met vranke uitspraken die enkel uit de mond kunnen komen van mensen die lak hebben aan het snobisme van intellectuelen, onder andere met zijn pleidooi voor de herinvoering van de doodstraf of zijn belofte nooit nog een match van de Engelse voetbalploeg bij te wonen zolang ze daar knielen voor Black Lives Matter. Anderson is een interessante figuur. Hij vertegenwoordigt de verschuiving van de Tories als de partij van rijken en middenstanders naar de partij van de arbeiders. Links haat hem passioneel, maar binnen zijn partij neemt zijn invloed toe.

In het voorjaar had premier Rishi Sunak aangekondigd dat hij de bootjes op welke manier ook zou tegenhouden, maar zijn conservatieve regering is er sindsdien totaal niet in geslaagd het probleem onder controle te krijgen. De Tories zijn in de peilingen in vrije val, met het falen van het beleid inzake illegale immigratie als een van de voornaamste redenen. Sunak schijnt te beseffen dat een kordaat immigratiebeleid de enige manier is om de electorale uitroeiing van zijn partij te voorkomen. Vorige week was er over de kwestie van de bootmigranten politiek zoveel te doen dat de pers het over de ‘small boats week’ had.

De flop van de Bibby Stockholm

Lee Anderson heeft gelijk over de onmacht van zijn partij inzake immigratie. Alle initiatieven van Sunak werden een flop. Het laatste was een poging om ‘asielzoekers’ op een schip, de Bibby Stockholm, onder te brengen. Net zoals bij ons krijgen illegalen echter uitgebreide juridische hulp van advocaten die worden betaald door de belastingbetaler. Twintig illegalen slaagden erin hun overbrenging naar het schip juridisch aan te vechten met het argument dat ze door hun oversteek bang waren geworden voor water.

“Alle initiatieven van Sunak werden een flop”

Degenen die wel naar het schip waren gebracht, werden een week later weer weggehaald, nadat een overheidsinstantie zei de legionellabacterie te hebben aangetroffen in het drinkwater. Niemand werd ziek, maar de vereniging ‘Stand up to Racism’ zegt dat de asielzoekers nu ‘gehertraumatiseerd’ zijn door de angst voor legionella en dus zeker niet meer naar een schip mogen overgebracht worden .

Veel had dat schip overigens niet kunnen helpen. Het kan slechts 500 mensen herbergen. Dat is nauwelijks genoeg om de illegale aankomsten van één dag te verwerken. Om alle ‘asielzoekers’ te huisvesten, zou al een vloot nodig zijn die groter is dan degene die begin juni 1940 het Britse leger evacueerde uit Duinkerke. Bij gebrek aan opvang verblijven nu al 50.000 illegalen in hotelkamers, waarvoor de Britse belastingbetaler meer dan 5 miljoen pond per dag betaalt.

Van Afrika weer naar Afrika

De heisa rond het schip is slechts een detail in de mislukte plannen van de Britse overheid om de illegalen op te vangen buiten het Britse grondgebied. De regering had vooral gehoopt op overbrenging naar Rwanda. Nog door Boris Johnson werd vorig jaar een overeenkomst gesloten met dat land (sinds de machtsovername door Kagame in de Britse invloedssfeer), om de ‘asielzoekers’ daar te huisvesten tot hun aanvraag kan verwerkt worden.

Het leek een win-winsituatie. Rwanda kon er geld mee verdienen, omdat het meer geld zou krijgen dan nodig voor onderhoud van de asielzoekers. Het VK kon het probleem exporteren en vooral toekomstige asielzoekers afschrikken. De vliegreis naar Rwanda zou immers zonder retourticket zijn: een positief beoordeeld asielverzoek zou de begunstigde enkel toelaten zich in Rwanda te vestigen.

De Britse rechtbanken stak stokken in de wielen. Het Hof van Beroep oordeelde dat Rwanda geen veilig land is en dat de asielzoekers riskeerden teruggezonden te worden naar hun eigen land. Het idee om opvang te organiseren in een derde land, werd echter niet principieel verworpen. De Britse overheid gaat in beroep, maar het zal niet genoeg zijn gelijk krijgen van het eigen

Supreme Court. Daarna wacht immers het oordeel van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat berucht is voor zijn opengrenzenrechtspraak en zijn strengheid voor alle nationale maatregelen die migratie pogen te beteugelen.

‘Guantanamo’

De Britse regering overweegt daarom een plan B. Halfweg tussen Afrika en Zuid-Amerika ligt het godvergeten eiland Ascension, een bezitting van de Britse kroon sinds 1815. Het zou kunnen omgetoverd worden tot een opvangcentrum voor asielzoekers. Ongetwijfeld zou daar vanuit de linkerzijde en de pers veel kritiek op komen. De woorden ‘concentratiekamp’ en ‘Guantanamo’ zouden niet lang op zich laten wachten. Dat en de hoge kost om daar de benodigde infrastructuur uit te bouwen, zijn echter niet de voornaamste bezwaren. Het probleem is dat, in tegenstelling tot het Rwandaplan, bij een goedkeuring van de asielaanvraag de begunstigde toch weer naar het VK zal moeten overgebracht worden.

Het is al gebleken dat de indringers ervaren advocaten hebben, die precies weten waarover hun cliënten moeten liegen om te kunnen blijven. Vooral het verhaal dat je in je thuisland gefolterd werd, is een verzekerd inkomticket. Binnenlandminister Suella Braverman, zelf van allochtone afkomst, zegt dat de advocaten die meewerken aan de fraude eigenlijk achter de tralies thuishoren, maar kan in de praktijk weinig doen.

De Britten durven praten over de kern van het probleem

De activistische rechtspraak van het Hof van Straatsburg is de grootste bondgenoot van asielfraudeurs en hun gewetenloze advocaten (pleonasme, red.). Binnen de Conservatieve Partij worden de stemmen steeds luider om het VK te onttrekken aan de jurisdictie van dat Hof. Verschillende leden van het kabinet van Sunak hebben al openlijk verklaard dat ze willen dat het VK het Europese Mensenrechtenverdag opzegt indien Straatsburg de wil van de Britse kiezer blijft miskennen, in het bijzonder indien het Rwandaplan wordt veroordeeld in het zoveelste activistische arrest.

“De activistische rechtspraak van het Hof van Straatsburg is de grootste bondgenoot van asielfraudeurs en hun gewetenloze advocaten”

Tot mensen als Lee Anderson de partij in handen nemen, denk ik niet dat de Britse conservatieven de moed zullen hebben om die fundamentele, maar noodzakelijke stap te zetten. De groeiende vijandigheid van Britse conservatieven voor de rechtspraak van Straatsburg gaat nochtans naar de kern van het probleem dat ik hier al talloze keren heb aangehaald en dat ik verplicht ben te blijven herhalen tot de rechterzijde overtuigd is van de noodzaak er iets aan te doen: verdragen als het EVRM en het Vluchtelingenverdrag en de rechtspraak die erop is gebaseerd, hebben niets meer de maken met hun oorspronkelijke bedoeling. Ze leveren in West-Europa geen enkele positieve bijdrage meer aan een menswaardige samenleving en zijn louter instrumenten voor het machtsbehoud van afgeschreven en door de kiezer niet langer gesteunde ideologieën. Het debat over hun afschaffing moet dringend openlijk gevoerd worden.

Bedenkingen bij de nieuwe staatsbon

De federale regering plant de uitgifte van een nieuwe staatsbon aan een interessante rente en lagere roerende voorheffing. Het is een antwoord aan de banken die talmen om de rente op spaarboekjes te verhogen. Op zich een goed idee, maar er moeten kanttekeningen bij worden gemaakt. Het leidt tot nog meer fiscale koterijen, collusie met de banksector én het geeft het signaal dat het massale Vlaamse spaargeld een soort van onderpand is voor het armlastige België

de spaarder of het spaargeld op zich een onderpand is voor de met schulden beladen Belgische overheid.

In 2011 kwam toenmalig premier Yves Leterme (CD&V) met de fiscaal interessante Leterme-staatsbon op de proppen. De Belgische rente op staatspapier steeg door de eurocrisis naar meer dan 5,8 procent. Door de hoge overheidsschuld kwamen we in de gevarenzone en dreigde het land in het peloton van Club-Med-eurolanden terecht te komen (Griekenland, Portugal, Spanje en Italië). Leterme kon dat counteren met een staatsbon aan lagere rente waarbij 5,7 miljard euro werd opgehaald. Kortom, internationale be-

leggers mochten eventueel hun vertrouwen in Belgisch staatspapier verloren hebben, de spaarder kon men te hulp roepen, zo maakte de Belgische regering duidelijk. België raakte zo uit de gevarenzone en lag niet langer in het vizier van de financiële markten. Goed gezien, maar het mes snijdt aan twee kanten. Het toont aan dat men op Belgisch niveau mag talmen met de noodzakelijke hervormingen inzake pensioen- , arbeidsmarkt- en begrotingsbeleid. De overheid kan zich altijd richten op het vooral Vlaamse spaargeld. Maar dat moedigt natuurlijk weinig verantwoordelijk regeringsbeleid aan. Meer nog: als het niet lukt de burgers over de streep te trekken en hen staatsbons te doen kopen, dan kan de overheid altijd een bijzondere, desnoods eenmalige belasting op het spaargeld invoeren. Hier zouden dan opnieuw de Vlamingen de pineut zijn.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Met de uitgifte van een staatsbon gaat de overheid om geld vragen bij particulieren. Het is te zeggen: wie geld leent aan de overheid (een veelvoud van 100 euro) voor één jaar, krijgt daar met die staatsbon een hogere rente voor dan wanneer hij het bedrag op een klassieke spaarrekening laat staan. De precieze rente op die staatsbon wordt pas op 22 augustus bekendgemaakt, maar als referentie geldt de Belgische staatsrente en die bedraagt 3,3 procent op één jaar. Bij de staatsbon wordt op die belegging een belasting geheven, de roerende voorheffing. Die bedraagt 15 procent. Netto zou de rente op de staatsbon dus 2,8 procent bedragen. Dat is een stuk meer dan de rente op spaarboekjes die zelfs met een getrouwheidspremie amper de kaap van 2 procent rente bereikt.

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) lanceert de staatsbon dan ook als een soort antwoord op de banken die de rente op spaarboekjes niet of amper willen verhogen. Een nobele daad, zo lijkt het, maar bij de uitgifte van de staatsbon zijn toch een aantal bedenkingen te formuleren.

Roerende voorheffing

Ten eerste over de roerende voorheffing van 15 procent. Die is lager dan de courante roerende voorheffing op allerlei financiële producten. Daar is het tarief 30 procent. De ongelijke fiscale behandeling van allerlei beleggingen en kapitaal zijn al langer een bron van ergernis voor de Europese Commissie en het IMF. Die internationale economische instellingen bepleiten al lang een geharmoniseerde vermogensfiscaliteit. Dat komt dan neer of lagere tarieven, maar een bredere belastbare basis met minder uitzonderingen. Echter, met de staatsbon aan 15 procent roerende voorheffing kiest de regering voor een nieuwe fiscale koterij. Komt er nog bij dat je voor een staatsbon geen instapgeld moet betalen, terwijl dat voor bancaire beleggingen wel het geval is.

Johan Thys, topman van KBC-bank, uitte daarover zijn ongenoegen. Op het eerste gezicht zou je hem gelijk geven, maar dan komen we bij een tweede kanttekening: blijkbaar is hier sprake van collusie tussen de overheid en de banken. In het financieel-economisch magazine Trends verklaarde iemand van de staatsbank Belfius dat er een soort van stilzwijgend akkoord is met de banken om geen financiële producten uit te brengen met een hogere rente dan de staatsbon of de spaarrente te verhogen. Dat zou het

beleggen in dat overheidspapier minder interessant maken. Of hoe de financiële sector en de overheid onder één hoedje spelen.

Onderpand

Ten slotte is de uitgifte van de staatsbon ook een signaal naar de internationale markten, zoals beleggings- en pensioenfondsen die in klassiek Belgisch staatspapier investeren: ook al is de Belgische staatsschuld zeer hoog (boven de 100 procent van het bbp) en loopt het begrotingstekort op, België kan de schulden blijven financieren door via een staatsbon aan te kloppen bij de eigen burgers. Het geld op de spaarboekjes bedraagt bijna 300 miljard euro, het financieel vermogen van de gezinnen 1.157 miljard euro. Welnu, via de formule van de staatsbon geeft de overheid het signaal dat

Protest tegen deelname van N-VA aan Antwerp Pride Parade

In Antwerpen hebben afgelopen zaterdag 140.000 deelnemers en 74 delegaties deelgenomen aan de Pride Parade. Ook de N-VA nam deel, maar dat was niet naar de zin van het collectief ‘Pride is a Protest’. Zij keerden zich met de rug naar de voorbijrijdende wagen van N-VA en scandeerden slogans zoals “N-VA buiten!”. Ook toonden de ‘activisten’ borden met wat zij "homo- en transfobe" uitspraken van N-VA-mandatarissen noemen.

Gilles Verstraeten, die voor N-VA in het Brussels Parlement zetelt en zelf lid is van de regenbooggemeenschap, is niet onder de indruk van de ‘protestactie’. Hij betreurt dat sommige “idioten” zich verzetten tegen de deelname van bondgenoten, zoals politieke partijen of bedrijven, aan de Pride Parade.

Het aantal negatieve reacties op de deelname van de N-VA aan de parade was volgens Verstraeten heel beperkt.

“Er zijn altijd intolerante toleranten. Hier en daar was wel wat boegeroep te horen, maar dat was afkomstig van nog geen 1 procent van het publiek langs het parcours. De overgrote meerderheid van de aanwezigen is blij dat ook de N-VA deelneemt aan de Pride en de regenbooggemeenschap een warm hart toedraagt. De meeste mensen zijn gezegend met een beetje gezond verstand en vinden onze deelname dus een goede zaak.”

Verstraeten benadrukt dat de meerderheid van de regenbooggemeenschap niet op de lijn van het collectief ‘Pride is a Protest’ zit. “We mogen ons niet gek laten maken door extreemlinkse wokies of extreemrechts. Die mensen moeten we vooral negeren. We moeten verstandig en redelijk blijven.”

Op sociale media circuleren beelden van de protestactie. Daarop is te zien hoe Verstraeten de betogers een kus toewerpt. “Als ik geconfronteerd word met mensen die lelijke dingen roepen, werp ik ze kusjes en hartjes toe”, lacht hij. “Ik denk dat die mensen wel wat meer liefde in hun leven kunnen gebruiken.”

Hol van de leeuw

N-VA deelde tijdens de Pride Parade condooms uit met op de verpakking een leeuw en het opschrift ‘in het hol van de leeuw’. Daar kwam vooral vanuit Vlaams Belang-hoek kritiek op. De actie schoot onder meer bij Europees Parlementslid Tom Vandendriessche (VB) in het verkeerde keelgat. “De ‘conservatieve’ N-VA deelt condooms uit op de Antwerp Pride die ze overigens met subsidies overladen”, hekelde hij. “Wat doet N-VA ondertussen eigenlijk voor onze gezinnen? Besparen op kindergeld!”

Verstraeten kan de heisa rond de actie van zijn partij enigszins begrijpen, maar noemt de reactie uit Vlaams Belang-hoek “zuur”. “Die is vooral ingegeven door het probleem dat ze met de Pride en alles wat daarbij komt kijken hebben”, legt hij uit.

“We moeten onszelf niet al te ernstig nemen”, motiveert Verstraeten de condooms. “We zijn ook in staat om aan zelfspot te doen. Het is een frivole knipoog in het kader van de Pride, die voor de meesten toch ook een luchtig en feestelijk samenzijn is. In Aalst moet tijdens carnaval ook met alles en iedereen gelachen kunnen worden. Tijdens de Pride worden de normen een beetje op hun kop gezet. Soms moet je het imago van de N-VA als een té serieuze partij ook eens doorbreken, zeker in de context van de Pride.”

ANTON SCHELFAUT

Enkele N-VA'ers, onder wie Zuhal Demir en Annick De Ridder, op de Pride Parade

Federaal minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v)

Bende van Nijvel

“Bruno Vandeuren overviel wapenhandelaar Dekaise”

In de eerste helft van de jaren 80 pleegde de Bende van Nijvel diverse misdrijven. Een van die misdrijven is de overval op wapenhandelaar

Dekaise in Waver. Bij de - voor de Bende - geslaagde overval (er werden diverse wapens gestolen) viel wel een dode: politieman Claude Haulotte stierf. Hij is een van de 28 dodelijke slachtoffers van de Bende.

Op beide fora over de Bende van Nijvel wordt de laatste dagen opnieuw gediscussieerd - in het Frans en het Nederlands dusover de hypothese van de gevallen advocaat en zeventiger Etienne Delhuvenne.

De piste van de advocaat is zeker niet nieuw. In 2013 lazen we al in Humo: “De Brusselse advocaat Etienne Delhuvenne noemde de naam van de gangster Bruno Vandeuren in verband met de bloedige overval op wapenhandelaar Daniël Dekaise in september 1982. Al die beschuldigingen leidden uiteindelijk tot niets.”

Exact een jaar geleden had Douglas De Coninck van De Morgen een gesprek met de zeventiger. Die theorie dus: Bruno Vandeuren (1962-1988) is betrokken bij de Bende.

De derde golf?

Vandeuren werd eind 1988 vermoord. De vermoorde Vandeuren kende de 32-jarige Brusselse garagist Ghislain Hinderijckx. Die werd op 2 juli 1988 op gelijkaardige wijze met een nekschot afgemaakt en op een verlaten terrein nabij de autoweg in Veurne aangetroffen. De daders van die afrekening werden nooit gevonden. Tussen beide moorden zou een verband kunnen bestaan.

Een bron op het forum: “Hier heb je twee hoofdverdachten van de overval op Dekaise, die kort na elkaar geliquideerd werden. Beiden verkeerden in dezelfde kringen. De gebeurtenissen in 1988-89 kunnen bijna als een derde golf van de Bende van Nijvel beschouwd worden.”

Vandeuren heeft tot zijn liquidatie eind 1988 wel een alibi voor die ochtend: hij was bij een vrouw. Is dat alibi iets waard? In het begin van het onderzoek wel. Als de speurders later opnieuw interesse hebben voor het spoor-Vandeuren, wordt de gangster vermoord.

Bekentenissen

Etienne Delhuvenne in dat interview met De Morgen: “Het is me jaren later pas opgevallen. Die taxi, met het lijk van die (Constantin) Angelou erin, is achtergelaten pal voor de deur van het kantoor van de nieuwe advocaat van Bruno Vandeuren.”

Ook Jean Bultot beweerde dat Vandeuren tijdens zijn opsluiting in Sint-Gillis aan hem bekend had een van de overvallers te zijn. Een familielid van Bruno ontkent dan weer dat Bruno ooit aan Bultot zou gezegd hebben dat hij meegedaan heeft in Waver. Alleen: gaat het wel om een familielid? Zo blijven we wel even bezig.

Vandeuren heeft volgens het Bendedossier iets gelijkaardigs gezegd aan een zekere mevrouw Weiss. Belangrijker: Vandeuren zou zijn verhaal ook verteld hebben tegen BOB’er Guy Goffinon, gekend van het perso-

nage Goffinard in de serie ‘1985’.

Bruno Vandeuren was dus bij Dekaise in Waver dader, zoals hij zelf beweerde, chauffeur of gewoon ‘depanneur’ achteraf? Dat laatste slaat op het vervoeren van wapens van de ene plaats naar de andere. In de drie scenario’s zou hij wel unieke kennis over het ontstaan van de Bende van Nijvel hebben.

Een lid van het Nederlandstalige forum: “Vandeuren die dan wel/niet bekende dat hij had deelgenomen aan Dekaise. Een interessante discrepantie waar het artikel op wijst: volgens Delhuvenne zei Vandeuren hem dat hij louter chauffeur was geweest en bijgevolg in de wagen was blijven zitten bij Dekaise. Aan anderen verklaarde Vandeuren dat hij Dekaise had geslagen en bijgevolg binnen was samen met de andere dader. Klein verschil, grote implicaties, want het is de chauffeur van de wagen die eerst het vuur opende op agent Haulotte.” Die laatste overleed bij de overval.

Kleine vis

Volgens Delhuvenne is Vandeuren maar een ‘kleine vis’. P. (voornaam) is volgens de gevallen advocaat de echte leider van de eerste Bende van Nijvel. P. leeft vandaag nog. Met zijn bijna 2 meter beantwoordde hij bovendien perfect aan het profiel van de ‘reus’ van de Bende van Nijvel. Hij had toen bovendien zijn palmares als overvaller tegen zich.

Maar toch: hij was de reus niet, volgens de speurders toch.

De voormalige advocaat, die enkele dagen geleden een interview gaf aan de Franstalige krant LDH, beweert dat Vandeuren hem drie namen heeft gegeven (P. dus, M.A. en T.Q.L), waaronder die van de leider in de eerste periode van de Bende. Voor Etienne Delhuvenne is dat het spoor dat nu nog moet worden opgepakt en (her)verkend.

Auteur Hilde Geens: “Peter Boeckx, die voor de televisiezender VIER de documentaire-reeks ‘De bende van Haemers’ maakte, vertelde dat hij met Delhuvenne een paar voorgesprekken had. ‘Hij zei me dat de bende soms vips meenam. Het waren personen die ook eens de kick van een overval wilden voelen. En hij gaf me de naam van een minister. De vips gingen mee als toerist maar namen niet actief deel aan de overval.’” Niet echt geloofwaardig.

Apache vorig jaar na die ‘onthullingen’ in De Morgen: “Het leven van alle betrokkenen werd vernietigd. Delhuvenne werd negen keer in verdenking gesteld. Bultot vluchtte (en stierf later). De raadgever van Gol werd opgesloten (en stierf). (Jean-Luc) Piaveaux werd in Congo (of elders) vermoord. Vandeuren werd afgemaakt met een schot naast het linkeroor.”

THIERRY DEBELS

Krijgt Vlaanderen straks een derdewereldregio als buur?

Uit recente cijfers blijkt dat 75 procent van de leefloners in Brussel of Wallonië woont. Maar dat is maar het topje van de ijsberg. Als we inzoomen op het aantal inactieven per gewest, dan zien we hoe binair België wel is. De taalgrens is dan ook een armoedeval waar verpaupering en sociaal verval richting zuiden exponentieel toenemen. Het is een sluipend gif dat de Belgische constructie erodeert en oxideert.

Op 20 jaar tijd is het aantal leefloners verdubbeld. Eens de taalgrens over, stijgt het cijfer exponentieel. Verhoudingsgewijs hebben de Brusselse en de Waalse gemeenten veel meer leefloners. Als we de gemeenten sorteren van hoog naar laag, dan komen we de eerste Vlaamse stad pas op de 60ste plaats tegen. In Oostende zijn 2,65 procent van de inwoners afhankelijk van een leefloon. Sint-Jans-Molenbeek voert de lijst aan met maar liefst 8,1 procent.

Leefloners en inactieven Hallucinant wordt het pas wanneer we langsheen de taalgrens kijken naar naburige gemeenten met ongeveer hetzelfde aantal inwoners. Zo leeft in Brakel 0,175 procent van de inwoners van een leefloon, terwijl dat in het aanpalende Lessen maar liefst 2,5 procent is. Zo zijn er in Hannuit verhoudingsgewijs twee keer zoveel leefloners dan in Landen. Het verschil tussen Waver en Overijse is nog spectaculairder. Die Waalse gemeenten profiteren dan nog van de sociaaleconomische wind die vanuit Vlaanderen waait. Eens dieper in Wallonië, kleuren de cijfers donkerrood.

jaar die noch werken, noch werk zoeken. Dat is zowat 22 procent van de arbeidsreserve. Daarmee nestelt België zich in de top van Europa.

Hangmatcultuur

Als we de cijfers opsplitsen, dan loopt het percentage inactieven in Wallonië op tot maar liefst 25,6 procent. Brussel zit er met 24,5 procent net onder. Vlaanderen doet het met 19,2 procent een stuk beter en zit daarmee onder het Europees gemiddelde. Ook Vlaanderen moet uitkijken, want door de grote uitval bij mensen van buiten de Europese Unie, stijgt ook het aantal inactieven snel.

Terwijl Vlaanderen de nodige maatregelen neemt om leefloners aan de slag te krijgen, blijven de Waalse en Brusselse regeringen inactief. Nochtans neemt de situatie in Wallonië dramatische proporties aan.

De grens tussen het Germaanse en Latijnse deel van dit land vormt ook de grens tussen lage en hoge werkloosheid, tussen een hoog oplopend en een te beteugelen aantal inactieven, maar vooral tussen een ondernemende gemeenschap en een regionale overheid die de werkloosheid, de uitkeringsafhankelijkheid en een hangmatcultuur aanmoedigt. Wil Wallonië ooit de magische grens van 80 procent tewerkstelling halen, moeten er in het zuiden van het land maar liefst 300.000 banen bijkomen. De Waalse regering komt niet eens in de buurt van een fractie van dat cijfer. Wat betreft tewerkstelling, behoren Brussel en Wallonië tot de allerslechtste regio’s van Europa.

Maar de cijfers over het aantal leefloners vormt maar het spreekwoordelijke topje. In eerste instantie is er de explosieve toename van het aantal ‘equivalente leeflonen’. “Dat is hetzelfde bedrag als een leefloon, maar wordt toegekend aan bepaalde categorieën zoals de Oekraïense vluchtelingen. Dat aantal is op 16 maanden verdrievoudigd tot meer dan 24.000 in mei 2023”, Twittert Theo Francken. Terwijl het overgrote deel van de Oekraïners in Nederland aan de slag is, blijft een significant deel in ons land thuis. Het zegt veel over het gebrek aan aanpak.

Wanneer we naar het aantal inactieven kijken, dan zet die trend zich door. Volgens recente berekeningen van arbeidseconoom Stijn Baert zijn er 1.315.000 Belgen tussen de 25 en 64

Dat de situatie onhoudbaar wordt, wordt rapport na rapport bevestigd. Een institutionele crisis staat in de sterren geschreven. Vanaf 2024 zullen door de Bijzondere Financieringswet het armlastige Wallonië en het Brussels Gewest tot besparingen worden gedwongen. Vanaf dan wordt het systeem van voorlopige compensaties jaarlijks met 10 procent afgebouwd. Wallonië en Brussel zullen dan verder vervallen tot derdewereldregio’s omringd door welvarende gemeenschappen.

Het project België is een tikkende tijdbom. De obstructie van de federale, Brusselse en Waalse regeringen om diepgaand te hervormen, grenst aan het misdadige. “Partijen zoals Open Vld en cd&v zullen moeten beseffen dat de pamperpolitiek van de laatste jaren, een zeker pad richting een electorale afstraffing zonder weerga is”, besluit Theo Franken.

“De taalgrens scheidt een ondernemende gemeenschap van een regionale overheid die de hangmatcultuur aanmoedigt”

Het kiesstelsel kan ook aan de 21ste eeuw aangepast worden

Zonder een lans te willen breken voor een nieuwe Lijst Dedecker bij de verkiezingen van volgend jaar, tonen de kopbrekens van Jean-Marie Dedecker aan dat ons huidige kiesstelsel voor verbetering vatbaar is. Fundamenteel zit dat kiesstelsel stevig vast in de 20ste eeuw. Maar buiten de constante dat voorgestelde hervormingen gewoonlijk in de eerste plaats de eigenbelangen of de wensdromen van de hervormers proberen te dienen, sturen ze ons kiesstelsel vaak nog verder het verleden in: gewoonlijk is dat dan de 19de eeuw, maar soms ook helemaal terug tot de 6de eeuw voor Christus!

Het huidige Vlaamse (en Belgische) kiesstelsel dat zetels zo evenredig mogelijk onder de politieke partijen verdeelt, werd wiskundig uitgewerkt door de Gentse professor Victor D’Hondt in 1882. Een kleine eeuw eerder had de Amerikaanse president Thomas Jefferson al voorstellen in dezelfde richting gedaan, zonder die gedetailleerd uit te werken. Maar wat D’Hondt dreef tot een praktische uitwerking, was… - u had het al geraden - eigenbelang. Als politicus van de Katholieke Partij had hij in die periode immers geen schijn van kans om in Gent verkozen te raken, omdat de liberalen er dankzij het meerderheidsstelsel systematisch alle zetels wisten te veroveren.

Eigenbelangen en bijziendheid

De methode-D’Hondt vormt de grondslag van de evenredige kiesstelsels en werd in België voor het eerste gebruikt bij de parlementsverkiezingen van 1900. Het voorstel van de N-VA om opnieuw het meerderheidsstelsel in te voeren, zou Vlaanderen dus richting de 19de eeuw sturen. Zo’n kiesstelsel werkt perfect als het paard het snelste transportmiddel is en alles geteld dient te worden met potlood en papier. Vandaag staan we toch iets verder. Wat de N-VA betreft, is die partij volgens de peilingen niet meer de grootste en dient het voorstel dus niet langer het eigenbelang, maar eerder een wensdroom. Maar het kan nog archaïscher. Neem nu het voorstel van David Van Reybrouck om burgers uit te loten. Dat gaat terug op het principe van de Atheense Boulè uit de 6de eeuw voor Christus. Het grote verschil is wel dat in het voorstel van Van Reybrouck die uitgelote burgers uitgebreid ‘omkaderd’ worden door ‘experten’. Emmanuel Macron dacht op die manier een burgerpanel vlotjes te laten concluderen dat de euthanasiewetgeving in Frankrijk verregaand geliberaliseerd diende te worden. Hij stootte echter op een aantal mondige burgers die de vele manipulaties van de ‘experten’ en ‘begeleiders’ aanklaagden, waarna het burgerpanel een stille dood stierf. Maar stel je eens voor dat zo’n ‘omkaderd’ burgerpanel niet in België, Nederland of Frankrijk ingevoerd zou worden, maar Polen of Hongarije. Je zou wat horen!

Kunstmatige beperkingen

Het huidige kiesstelsel in Vlaanderen kent een aantal beperkingen die in de 21ste eeuw eigenlijk niet meer nodig zijn. Zo hebben verkozenen in het parlement vandaag één stem. Handig als er gestemd wordt met handopsteking, maar niet meer nodig als er toch op een elektronisch knopje gedrukt wordt. Waarom zou een populair politicus met veel stemmen in het parlement niet gewoon met een groter gewicht kunnen stemmen, toch tot een bepaalde

bovengrens? Concreet: waarom moet Jean-Marie Dedecker op zoek naar een honderdtal betrouwbare mensen (ongeveer twintig in elk van de vijf Vlaamse kieskringen) om in het Vlaams Parlement iets te kunnen betekenen, als het toch uiteindelijk enkel en alleen zijn persoon is die pakweg vijf (of twee, of tien) procent van de Vlamingen op zijn lijsten doet stemmen?

Een ander probleem dat Jean-Marie Dedecker heeft: volgend jaar in juni moet hij er staan, en dat is zijn enige kans. Ook dat zou anders kunnen, bijvoorbeeld door elk half jaar een tiende of een achtste van de kiezers op te roepen om te gaan stemmen. Nieuwe partijen kunnen op die manier al na een half jaar hun intrede in het parlement doen. Omgekeerd merken partijen in verval meteen dat ze de steun van hun kiezers aan het verliezen zijn, in plaats

van nog ettelijke jaren in het parlement te blijven hangen. De regering-Jambon zou in 2020 of ten laatste 2021 al haar meerderheid verloren hebben, in plaats van zich nog tot midden 2024 te moeten voortslepen.

Exit opiniepeilingen

Bijkomend voordeel van zulke glijdende verkiezingen: word je 18 jaar, dan mag je meteen al naar de stembus, in plaats van in het ergste geval nog tot je 23ste te moeten wachten. En de hele industrie van de opiniepeilingen kan op de schop, zeker als je zoals in België toch niet vaker peilt dan eens om de drie maanden.

Tot slot is het ook niet langer nodig om slechts op één partij te stemmen, zeker als we dan toch elektronisch stemmen. Wil je een halve stem aan de ene partij geven en een halve aan een andere, of je stem in drie of vier delen, waarom dan niet? Het hoeft natuurlijk niet te gek te worden in hoeveel deeltjes je je stem kan opdelen, maar voor de twijfelaars zou het zeker een oplossing zijn als ze voor twee of drie partijen tegelijk zouden kunnen kiezen.

Belgische in- en uitvoer blijven dalen

Volgens berekeningen van de Nationale Bank is ook in juni de waarde van de Belgische in- en export fel naar beneden gegaan. Die negatieve trend is begonnen in februari en in de maanden nadien volgden nog grotere dalingen. Vooral de gedaalde vraag naar Covid-19-vaccins en prijswijzigingen op de markt worden als oorzaken genoemd.

Naar schatting daalden zowel de in- als de uitvoer vanuit en naar België met 16,8 procent en dat kan nog slechter uitvallen: de cijfers voor mei stelde de NBB naar beneden bij ten opzichte van de eerste raming van vorige maand: de uitvoer daalde met 18,1 procent, de invoer met 18,5 procent. Aanvankelijk dacht de NBB aan een daling van telkens 16,5 procent.

In het eerste kwartaal van dit jaar waren het de dalende prijzen – onder andere van energie – op de markt die de groeivertraging veroorzaakten. In het tweede kwartaal werden er duidelijk minder goederen verhandeld. Vooral in de chemische sector, de diamantproductie, kunstoffen en metalen is de handel teruggevallen. De voedingssector en de transportsector blijven wel goed draaien. Zo blijft Vlaanderen een netto-exporteur van agrarische producten.

De voornaamste handelspartners van België blijven Duitsland (21,3 procent), Nederland (13,8 procent) en Frankrijk (13,1 procent). Op plek vier komen de Verenigde

Staten. De chemische sector is goed voor 25,8 procent van alle export en het is net die sector die sinds een aantal maanden slechtere cijfers optekent. België importeert vooral uit Nederland (18,4 procent), Duitsland (11,5 procent) en Frankrijk (9,2 procent).

Oorlog geen impact

Ondanks de oorlog en de bijhorende sancties, heeft de handel tussen België en Rusland niets te maken met de dalende cijfers. Vorig jaar hebben Belgische bedrijven voor 3,6 miljard euro geëxporteerd naar Rusland. Omgekeerd exporteerde Rusland voor 12,8 miljard euro naar België. Dat blijkt uit cijfers die De Morgen opvroeg bij het Agenschap voor Buitenlandse Handel. Vooral de gestegen gasprijs en grote hoeveelheden lng droegen daartoe bij. Intussen zijn de energieprijzen weer gezakt

FILIP VAN LAENEN

© PHOTONEWS 17 augustus 2023 7

IN DE KIJKER

Emmily Talpe

Men kan voor of tegen de IJzerwake zijn die jaarlijks in Ieper plaatsvindt; dat is ieders goed recht in een democratie. Maar links denkt daar anders over en stelt alles in het werk om het de organisatoren behoorlijk moeilijk te maken door te bepalen wat ze nog mogen zeggen, doen en zingen.

Catherine De Bolle:

“Hoe komt het dat de mensen dat niet allemaal zien?”

Emmily Talpe (47), burgemeester van Ieper, is een van hen. Vorig jaar was er voor het eerst heisa omtrent de zogenaamde ‘Frontnacht’ aan de vooravond van de IJzerwake. Die werd uiteindelijk verboden, vooral onder druk van Vooruit dat er zijn verdere deelname aan het gemeentebestuur van afhankelijk maakte. De coalitiepartners Open Vld en N-VA stonden voor het blok, mede ook omdat de mainstreammedia en de linkse huilconcerten het protest voedden. In de nasleep hiervan ontstond een zogenaamd ‘vredescharter’ dat iedereen die in Ieper iets wil organiseren moet ondertekenen. Uiteraard was het op maat van de IJzerwake geschreven. Dit jaar geen ‘Frontnacht’, maar een klassieke ‘Kameraadschapsavond’, met liederen uit de Vlaamse studentencodex: volksliedjes, heimatliederen, strijdliederen,… Maar Emmily Talpe dreigt de vergunning te weigeren omdat IJzerwake bedenkingen heeft bij het charter.

Backbencher

Emmily Talpe is een Ieperse die na het behalen van haar diploma rechten aan de UGent juriste werd in een kantoor in haar thuisstad. In 2006 werd ze voor Open Vld OCMW-raadslid om in 2012 gemeenteraadslid te worden. Het was duidelijk dat zij de blauwe ‘coming lady’ in haar regio moest worden, en ze werd in 2013 dan ook opgenomen in het nationaal partijbestuur. Als eerste opvolger op de lijst voor het Vlaams Parlement mocht ze gaan zetelen toen Bart Tommelein eerst federaal staatssecretaris en dan Vlaams minister werd. Toen die eind 2018 na de gemeenteraadsverkiezingen voor het burgemeesterschap in Oostende koos, was ze even parlementslid-af, maar ze werd wel meteen burgemeester van Ieper. In 2019 keerde ze bovendien als rechtstreeks verkozene terug in het Vlaams Parlement en was ze van niemand meer afhankelijk. Daar leidt ze een vrij kleurloos bestaan als backbencher, tot grote tevredenheid van de oude krokodillen.

Kastanjes uit het linkse vuur

Dezer dagen kent Vlaanderen haar als zij die namens haar schepencollege heel wat deining veroorzaakt door tekeer te gaan tegen de IJzerwake en de ‘Kameraadschapsavond’. Eerst was er ‘het probleem’ Dries Van Langenhove, de door IJzerwake gevraagde spreker. “De verontwaardiging is bijzonder groot dat Dries Van Langenhove wordt uitgenodigd als gastspreker in een stad als Ieper, dé vredesstad bij uitstek. Na twintig jaar goeie samenwerking met IJzerwake laat dit een wrange nasmaak na bij het stadsbestuur”, sprak ze. Haar partijgenoot en ook Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde was een stuk duidelijker op X (voorheen Twitter): “Net zoals bij het debat tussen Filip Dewinter en ikzelf dat PVDA in maart wou verbieden: als mensen die willen dat Dries Van Langenhove niet mag spreken gelijk krijgen, is er voor niemand nog het vrije woord. De beste manier om idioten gelijk te geven.” Jawel, er wacht Van Langenhove nog een rechtszaak over al dan niet vermeende uitspraken, maar Talpe beseft ook dat zolang iemand niet veroordeeld is, men een vrij mens is en men dus geen voorafname op een gewenste rechterlijke uitspraak kan doen. Ook inzake het ‘vredescharter’ moet ze als juriste weten dat er wetgeving over discriminatie, racisme en dergelijke meer bestaat, en dat het niet normaal is dat mensen zich eerst nog eens in een aparte verklaring moeten engageren om de wetgeving te respecteren. Als er wetgeving over bestaat, dan wordt elke burger immers geacht die te respecteren, zonder bijkomende dwangmiddelen. Wie over de schreef gaat, zal dan wel vervolgd worden. Daar is een politie- en justitieapparaat voor.

Maar het gaat allemaal om meer natuurlijk. Emmily Talpe mag de kastanjes uit het linkse vuur halen om de weinig vredevolle signalen van ‘verbindend links’ tegen hun politieke aartsvijanden te kanaliseren. Zwak, zeker voor een liberaal die ‘vrijheid’ hoog in het vaandel zou moeten dragen.

Moordenaar vrij na 1 jaar

“Slachtoffer kreeg geen tweede kans”

Moordenaar Enrico Castignani (61) is amper één jaar nadat hij werd veroordeeld tot 25 jaar cel voor de moord op zijn partner alweer op vrije voeten. De man heeft de gevangenis van Hasselt om ‘medische redenen’ mogen verlaten. Vlaams Belang-Kamerleden Joris De Vriendt en Marijke Dillen hebben het daar moeilijk mee: “Het slachtoffer en haar familie hebben geen tweede kans gekregen”, klinkt het unisono.

Enrico Castignani (61) werd vorig jaar veroordeeld tot 25 jaar cel voor de moord op zijn partner Inge Verstappen, een 55-jarige marktkraamster uit Lanaken. Uit jaloezie stak de man zijn geliefde tot tweemaal toe met een koksmes in de nek, waarna hij haar gedurende drie uur liet leegbloeden.

Castignani zat sinds 3 september 2018, de dag waarop de moord plaatsvond, 3,5 jaar in voorhechtenis in de gevangenis van Hasselt. In maart 2022 werd hij vervolgens veroordeeld tot 25 jaar cel. Daarvan moest hij minstens 5 jaar uitzitten om in aanmerking te komen voor een vervroegde vrijlating.

Omdat de longkanker waaraan de man lijdt in een terminale fase is beland, mocht hij na 1 jaar de gevangenis al verlaten. De nabestaanden van het slachtoffer werden daarvan op de hoogte gebracht via een brief.

“De dader krijgt meer rechten dan de slachtoffers. Hij loopt weer op vrije voeten, terwijl de zus van mijn vrouw na een doodstrijd van drie uur stierf. Wij kregen levenslang, hij niet”, reageerde schoonbroer Cyriel Vermeulen aangeslagen en moedeloos bij TVL.

Tweede kans

Vlaams Belang-Kamerlid Joris

De Vriendt wijst erop dat de vrijlating om medische redenen een procedure is die de strafuitvoeringsrechtbank niet dikwijls toepast. “Ik ken niet alle elementen uit het dossier, maar ik hoop dat men deze beslissing niet lichtzinnig

© PHOTONEWS

heeft genomen. Het slachtoffer (en haar familie) heeft immers geen tweede kans gekregen.”

Ook Vlaams Belang-Kamerlid

Marijke Dillen heeft het moeilijk met de voorlopige invrijheidstelling van Castignani. Ze begrijpt de reactie van de familie. Door middel van een parlementaire vraag aan minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) wil ze te weten komen hoe vaak gedetineerden worden vrijgelaten om medische redenen. Ze hoopt kort na de zomervakantie een antwoord van de minister te ontvangen.

ANTON SCHELFAUT

Rik Torfs: “Wie de vrijheid voor iedereen verdedigt, flirt volgens extreemlinks met extreemrechts”

Woonzorgcentra steeds minder betaalbaar, maar alternatieven staan niet op punt

IJzerwake trekt naar Raad van State tegen verbod op Kameraadschapsavond

Zeg niet “illegaal”, maar “dief zonder geldige verblijfplaats in België”

MEEST

GELEZEN OP

© PBELGA

Enrico Castignani

Het liefst van al zouden ze de manifestatie helemaal verbieden, want volgens hen is ze in strijd met hún visie op democratie, waarin alleen ‘verbindende’ gelijkgezinden op begrip kunnen rekenen. Andersdenkenden, en zeker Vlaams-nationalisten, polariseren immers en spuien haat… Politici uit de traditionele partijen laten zich vaak angstig leiden door die moraalridders en bekennen zich dan tot het heir der ‘weldenkenden’ om toch zelf maar ‘onverdacht’ te blijven.

In New York om mijn boeken te promoten, besloot ik om me alleen maar te voet door de stad te begeven. Wat is een betere manier om de realiteit van een stad te leren kennen dan door haar straten te lopen? Het geeft meer inzicht dan het aanhoren van de politieke retoriek van de Republikeinen, die New York voorstellen als een terugkeer naar de criminele smerigheid van de jaren '70. En neem dan het narratief van de Democraten, die New York dan weer zien als een stad die weliswaar lijdt, maar vrij en gelukkig is.

VIES, MAAR BRUISEND NEW YORK

De werkelijkheid ligt niet eens ergens tussen die twee discours in: die is iets anders. Wat het eerst opvalt in New, is de extreme smerigheid en ontreddering van honderden daklozen. Er zijn daklozen op elke straathoek in New York, en dat is geen stijlfiguur, maar letterlijk te nemen. Op iedere straathoek, vaak in een vergevorderde staat van dronkenschap, delirium of zelfs pre-coma. In die staat van zijn hebben ze over het algemeen niet de kracht meer om je te benaderen. Belgische (en Europese) klachten over de criminogene smerigheid van het station Brussel-Zuid zijn legitiem en gegrond. Het equivalent van de uitgang van het Zuidstation vind je hier in New York op elke straathoek. Maar dan erger, veel erger.

ZOMBIFICATIE DOOR ‘TRANQ’

Tijdens een van de workshops was er een lunchpauze van een uur. Ik maakte van de gelegenheid gebruik om een broodje te gaan eten op Times Square. Times Square! Misschien wel de bekendste plek van New York. En terecht. Times Square draait om die gigantische, glinsterende reclameschermen, allemaal verticaal, die zich in sublieme vergezichten uitstrekken tot aan het water dat Manhattan begrenst. Maar Times Square was die middag in een staat van onbeschrijflijke smerigheid, met drie daklozen, niet bewegend, nauwelijks gekleed, hun vlees gedeeltelijk verrot. Schijnbaar absolute onverschilligheid van de talloze voorbijgangers.

bereikt in New York nieuwe hoogten die we in Europa (nog?) niet kennen”

Een van de factoren achter de zombificatie van de daklozenpopulatie in New York is de populariteit van de drug tranq. Tranq is een vrij verkrijgbaar verdovingsmiddel voor dieren. De bijwerkingen zijn onder andere het rotten van het vlees. Republikeinen eisen al maanden dat tranq niet meer verkocht zou mogen worden.

De Democraten hebben dat tot nu toe geweigerd, omdat ze willen voorkomen dat degenen die het gebruiken ‘gestigmatiseerd’ worden. Pseudoliberale laksheid bereikt in New York nieuwe hoogten die we in Europa (nog?) niet kennen. Als gevolg daarvan liggen honderden mensen letterlijk als zombies weg te rotten in de straten van New York. En dat is een feit. Ik heb het dan nog over Times Square. Je kunt je het spektakel op andere, minder blootgestelde plekken voorstellen.

“Niet werken in New York is geen optie”

Het zou echter een vergissing zijn om New York te reduceren tot de alomtegenwoordige vuiligheid en de ongelukkige zombies van Tranq. Want New York is ook een stad van adembenemende vitaliteit. En als ik vitaliteit zeg, bedoel ik artistieke vitaliteit, culturele vitaliteit enzovoort. Maar dat is allemaal nogal subjectief. Ik heb het dus vooral over economische vitaliteit.

MIGRANTEN ECONOMISCH GEÏNTEGREERD

5,40 procent werkloosheid. Dat is de huidige score van New York, ondanks een massale en constante instroom van vluchtelingen. Natuurlijk brengt het rampzalige de facto opengrenzenbeleid van president Biden New York dicht bij het breekpunt. Het kantoor van burgemeester Adams schat dat New York tegen 2024 100.000 migranten zal opnemen, wat de komende drie jaar twaalf miljard dollar zal kosten. Als er niets wordt gedaan om die stroom in te dammen, zal New York het binnenkort niet meer aankunnen. Er zijn al federale ambtenaren naar het gebied gestuurd om ‘de situatie te beoordelen’.

Feit blijft dat eerdere golven migranten in wezen economisch geïntegreerd zijn. Want niet werken in New York, is geen optie. Dat is een groot verschil met Europa - vooral België, waar je van de wieg tot het graf van de belastingbetaler kunt leven. Er wordt vaak gezegd dat taxi’s de trend zetten voor een stad. Hier is de trend dui-

delijk: ik heb alleen chauffeurs ontmoet uit Haïti, Bangladesh en elders. En zelfs één chauffeur die in New York is geboren! De chauffeur uit Bangladesh, die 12 jaar geleden in New York aankwam, reed erg agressief, sprak gebroken Engels en maakte voortdurend grapjes. Hij vertelde me dat hij van New York hield, “ook al is het leven verschrikkelijk duur; ik zal nooit, maar dan ook nooit ergens anders gaan werken!” In New York werken mensen. Wanneer ze niet werken, kunnen ze het zich niet veroorloven om er te wonen, niet in Manhattan en zelfs niet in de gebieden rond de Big Apple (Brooklyn, Hoboken, Astoria, …).

EXTREEM FLEXIBELE ARBEIDSMARKT

New York, net als de Amerikaanse economie in het algemeen, gaat veel beter om met economische crises dan Europa. Waarom? Vanwege de extreem flexibele arbeidsmarkt. In New York is het makkelijk om mensen aan te nemen, zonder al te veel formaliteiten. Maar het is net zo makkelijk om een arbeidsrelatie te beëindigen. Je hoeft in New York geen reden op te geven om een werknemer te ontslaan en er is amper sprake van ontslagvergoedingen of opzegtermijnen. Dat komt omdat men er in New York, net als elders in de Verenigde Staten, vanuit gaat dat wanneer een bedrijf afscheid neemt van werknemers, dat niet uit kwaad opzet is, maar per definitie om economische redenen. Het bedrijf is een economische speler met economische motieven. Dit is iets wat in België, Frankrijk en Duitsland volstrekt ondenkbaar is.

Even opvallend is het feit dat, terwijl Republikeinen en Democraten over van alles en nog wat twisten, de flexibiliteit van de arbeidsmarkt in de VS geen onderwerp van debat of controverse is. Sterker nog, Amerikanen praten niet over flexibiliteit, omdat het begrip in hun ogen samenvalt met dat van de ‘arbeidsmarkt’ (Kant zou spreken van een analytisch oordeel). Dat is waarschijnlijk de belangrijkste bepalende factor voor de economische vitaliteit van Amerika en zijn vermogen om zich sneller en beter te herstellen dan Europa na economische en financiële crises.

“De flexibiliteit van de arbeidsmarkt in de VS is geen onderwerp van debat”

New York is in 2023 een stad van vreselijke contrasten, die zichzelf voortdurend opnieuw uitvindt. Op korte termijn zien de migrantencrisis en de vuiligheid en de tranq-zombies er niet al te best uit. Maar op de langere termijn zou ik mijn geld nog steeds op New York inzetten. "Radio-Paris ment, Radio-Paris ment, Radio-Paris est allemand!", zoals ze tijdens de bezetting in Frankrijk plachten te zeggen. Alle informatie die afkomstig is uit de smerige kantoren van communistisch China moet om dezelfde redenen met dezelfde omzichtigheid worden benaderd. Als we het onderscheid tussen echte en valse bronnen tenminste kunnen maken.

DRIEU

“Times Square was die middag in een staat van onbeschrijflijke smerigheid, met drie daklozen, niet bewegend, nauwelijks gekleed, hun vlees gedeeltelijk verrot”

GODEFRIDI

“Pseudoliberale laksheid

Dat er iets moet gebeuren om de gezondheidszorg op orde te krijgen, is intussen duidelijk. De bevoegdheden zijn zo versnipperd dat het zelfs voor experten en politici moeilijk is om te volgen wie juist waarvoor verantwoordelijk is. Dat zorgt ook in het werkveld voor problemen. De vergrijzing en de sterk verschillende regionale voorkeuren en noden doen vermoeden dat de gezondheidszorg beter een Vlaamse en Waalse bevoegdheid zou zijn.

WAT MET DE REGIONALISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORG?

In Vlaanderen zijn er al grote personeelstekorten in ziekenhuizen en woonzorgcentra, maar elders is het nog slechter. In Vlaamse woonzorgcentra is er 25 procent meer zorgpersoneel dan in andere deelstaten en de zorgkosten liggen hier ook lager dan in Wallonië. Bijvoorbeeld een cataractoperatie of een bevalling kost 25 procent minder in Vlaanderen dan in Franstalig België. Vlamingen worden gemiddeld 2,5 jaar ouder en dat zorgt ervoor dat er ook meer nood is aan ouderenzorg. Ouderdomsziektes spelen in Vlaanderen ook een grotere rol.

Versnippering

De gezondheidszorg is momenteel voor een stuk geregionaliseerd. Sinds 1980 is Vlaanderen bevoegd voor persoonsgebonden aangelegenheden zoals gezondheidszorg en welzijn. Het Vlaams Gewest is bovendien ook bevoegd voor het beleid rond zorgverstrekking binnen én buiten de zorginstellingen, behalve wat uitdrukkelijk is voorbehouden aan de federale overheid. De preventieve gezondheidszorg en de erkenning van gezondheidsberoepen is ook voor Vlaanderen. Federaal is onder andere verantwoordelijk voor de financiering van de ziekenhuizen, het gezondheidszorgbeleid, coördinatie van dringende medische hulpverlening en voedingsnormen. Door een vreemde kronkel in de wet is de federale overheid bevoegd voor ziekenhuizen die tijdelijk met een container of tent een triagecentrum bouwen. Zodra er iets permanenter materiaal, bijvoorbeeld baksteen, gebruikt wordt, is Vlaanderen bevoegd. Psychiatrische ziekenhuizen zijn federaal, psychiatrische verzorgingstehuizen zijn Vlaams. federaal, psychiatrische verzorgingstehuizen zijn Vlaams.

daag zijn de vruchten daarvan nog voor de federale overheid, want de financiering zit immers federaal. Dat hoeft niet meer lang het geval te zijn, verwacht ook Dirk Dewolf. Hij was negen jaar lang administrateur-generaal van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en stelt dat de volledige regionalisering “in de sterren geschreven staat”. Hij geeft in een artikel van De Standaard enkele voorbeelden. “Welzijn en gezondheid scheiden is eigenlijk not done”, zei hij daar. “Denk aan een man van 87 jaar die continu moet pendelen tussen een woonzorgcentrum dat onder Vlaanderen valt en een ziekenhuis dat onder de federale regering valt. Zijn sociaal assistente valt onder Vlaams budget, terwijl zijn thuisverpleegkundige onder federaal budget valt.” Volgens Dewolf zou dat allemaal op hetzelfde beleidsdomein moeten zitten.

“De volledige defederalisering staat in de sterren geschreven.”

Financiering

Franstalige partijen vrezen dat een regionalisering van de gezondheidszorg ervoor zal zorgen dat de interregionale solidariteit (transfers) verbroken zou worden. Per inwoner betaalt de Vlaming gemiddeld

119,70 euro bijzondere bijdragen voor de sociale zekerheid, in Wallonië gaat het over 94,46 euro. Het budget dat naar de gezondheidszorg gaat (ruim 32 miljard euro) wordt ook voor een groot deel door Vlaanderen gefinancierd.

Dat terwijl de gemiddelde Waal jaarlijks meer ‘kost’ aan de sociale zekerheid.

Volgens berekeningen van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds kost een Waal gemiddeld 110 euro meer aan ziektekosten dan een Vlaming. In 2022 werd in Wallonië 109,85 euro per hoofd meer uitgegeven aan gezondheidszorg dan in Vlaanderen. “Een argument om te blijven pleiten voor meer responsabilisering en voor de volledige communautisering van de ziekte-én invaliditeitsverzekering”, volgens voorzitter Jürgen Constandt.

Op communautair vlak gaat het Vivaldi-regeerakkoord redelijk ver, alleen komt er in de praktijk weinig van in huis. Het is zo dat de Vlaamse christendemocraten vragen over de gezondheidszorg bewust uit de burgerbevraging wilden weren. Indien de burgerbevraging zich tégen een regionalisering zou uitspreken, zou dat roet in het eten van de partij van Sammy Mahdi gooien. Minister Annelies Verlinden zelf pleit er ook voor de gezondheidszorg volledig op Vlaams niveau te organiseren. Begin dit jaar pleitten federale volksvertegenwoordigers Wouter Beke, Servais Verherstraeten en Koen Geens (allen cd&v) nog voor een volledige regionalisering van de gezondheidszorg. Ook N-VA, Vlaams Belang en zelfs Vooruit zijn hier tot op zekere hoogte voorstander van. “Regionaliseren of federaliseren louter omwille van de symboliek” vindt Egbert Lachaert (Open Vld) “niets bijbrengen”. Dat er iets moet veranderen, daarmee gaat hij akkoord. Hoe dat precies moet, daar spreekt hij zich niet over uit. De socialistische vakbond ABVV (FGTB) spreekt zich hier wel fel tegen uit.

Langdurig zieken

Wie ook voorstander van regionalisering is, is Margot Cloet. Zij is de bestuurder van zorgkoepel Zorgnet-Icuro en vindt dat er tijdens de coronacrisis een momentum gecreeerd is dat de regionalisering kan voortstuwen. Tijdens de pandemie zou er veel tijd verloren zijn gegaan met het zoeken naar wie precies waarvoor verantwoordelijk is. Tegelijkertijd benadrukt ze dat de regionalisering niet van vandaag op morgen zal gebeuren. “Het zal politieke moed vragen”, verklaarde ze tijdens een interview. Tegelijkertijd meende ze dat er in België ook “eenheid van commando” moest zijn.

zijn. Het is de grootste groep inactieven en ze kosten de sociale zekerheid jaarlijks 11 miljard euro. Inspanningen van federaal minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) schieten tekort.

Artsenquota

Wat ook (eindelijk) ophoudt te bestaan als de zorgsector geregionaliseerd is, zijn de discussies over de artsenquota. Terwijl Franstalig België pas volgend jaar een ingangsexamen met numerus clausus organiseert, is dat in Vlaanderen al 27 jaar lang het geval. De Vlaamse ministers van Onderwijs (Weyts) en Volksgezondheid (Crevits) uitten twee maanden geleden nog hun bezwaren tegen de federaal opgelegde quota voor artsen en tandartsen. N-VA-partijsecretaris, arts en gezondheidsexpert Louis Ide legde toen uit dat dat uiterst communautaire conflict al dertig jaar lang speelt.

Het Vlaamse ministerie van Welzijn zet fel in op preventie van zelfdoding, kanker, hart- en vaatziekten,... In Vlaanderen heeft iedere patiënt een globaal medisch dossier en dat resulteert in betere zorg. Van-

Jürgen Constandt

Op vijftien jaar tijd is het aantal langdurig zieken verdubbeld tot 500.000 mensen. Waar het eerder vooral 50-plussers waren die lang thuisbleven, is het opvallend dat nu ook meer jonge vrouwen langdurig ziek worden. Het Planbureau vreest dat er tegen 2035 rond de 600.000 zieken zouden

Momenteel bepaalt enkel en alleen Frank Vandenbroucke hoeveel artsen er mogen afstuderen. Van de klassieke 60-40-verdeling wordt afgeweken, omdat Franstalige artsen gemiddeld minder werken en er dus meer artsen nodig zijn. Daarbovenop heeft de Franse Gemeenschap zich ook nooit gehouden aan de quota. “Al jaren houdt Vlaanderen zich via het ingangsexamen gezagsgetrouw aan die quota”, verklaarde Ide. “De Franstaligen hebben dat nooit gedaan.”

Nu heeft de Franse Gemeenschap een akkoord gesloten met de federale regering over de artsenquota. Na 25 jaar gehakketak zal de Franse Gemeenschap net als Vlaanderen een ingangsexamen met numerus clausus organiseren. In ruil daarvoor laat minister Vandenbroucke een dreigement om het overtal aan afgestudeerde geneeskundigen geen Riziv-nummer en toegang tot het beroep te geven, vallen.

“Een volledige regionalisering staat in de sterren geschreven”

Dirk Dewolf

“Een argument om te blijven pleiten voor de volledige communautisering”

“Tijdens corona ontstond er momentum om te regionaliseren”

“Vlaanderen houdt zich gezagstrouw aan artsenquota, Franse Gemeenschap heeft dat nooit gedaan"

Laporte noemt zichzelf letterlijk een “gelukkig kind van ‘Walen buiten’”: hij studeerde en leefde nog een jaar in Leuven en verhuisde nadien mee naar Louvain-la-Neuve. Laporte blijft een overtuigd federalist. “Maar als België ophoudt te bestaan, ga ik niet op de barricaden staan”, voegt hij eraan toe.

“En dan verhuis ik naar Vlaanderen!

Een soort ‘Walen terug binnen!’” Een gesprek over de politiek, Franstalig België, het koningshuis en de journalistiek.

Op 9 juni moeten alle Belgen naar het stemhokje en nu al wordt er gespeculeerd over de uitslag. We hebben een goed beeld van wat er in Vlaanderen speelt en waar de mensen van wakker liggen, maar tegenwoordig kijkt de Belg niet meer naar wat er zich afspeelt aan de andere kant van de taalgrens.

Wat leeft er in Wallonië? Wat zijn voor de Walen de belangrijkste thema’s voor de verkiezingen?

“Dat is voorlopig nog niet helemaal duidelijk. Ook wat betreft de gemeenteraadsverkiezingen: mensen zouden zich daar normaal stilaan mee beginnen bezighouden, maar dat is nu totaal nog niet het geval. Momenteel zijn de Walen en Brusselaars vooral bezig met wat er ná de verkiezingen dreigt te gebeuren. Ze zijn veel meer bezig met het resultaat van de verkiezingen, dan met de inhoud. Omdat een zekere vorm van extremisme aan macht wint, vrezen wel wat Walen voor de uitslag. De PTB gaat flink vooruit in Wallonië én Brussel. En mensen maken zich zorgen over wat er daardoor dreigt te gebeuren. De PS wil koste wat het kost nummer één blijven en voor de rest komen er weinig nieuwe elementen naar voren. Ecolo is sinds 2019 aan de macht, maar blijkt daar niet van te profiteren in de peilingen. Over de programma’s en figuren binnen MR en bij de vroegere christendemocraten, nu Les Engagés, zijn ook vragen te stellen.”

“Men is er zich van bewust dat zowel Wallonië als Brussel er niet zo goed voorstaan op economisch en sociaal vlak. Franstalige politici halen te vaak secundaire problemen aan, terwijl ze de échte uitdagingen niet ter harte nemen.”

Hoe kijkt u zelf naar 2024?

“Ik kijk met argwaan naar wat we volgend jaar allemaal zullen meemaken. Het zal heel moeilijk zijn om oplossingen te vinden. Ik hoop dat de belangrijkste Franstalige politieke krachten naar voren zullen komen met echte antwoorden op de vragen die burgers zich stellen. Ze zullen moeten beseffen dat Vlaanderen niet eeuwig voor de rest van het land kan blijven zorgen.”

De PS is al jarenlang aan de macht in Wallonië. Hoe komt dat?

“Wallonië werd laatst nog een van de laatste communistische gebieden van Europa genoemd en helemaal onterecht is dat niet. Bepaalde delen van Wallonië kampen écht met het PS-cliëntelisme. Wat Bouchez vorige week vertelde over leefloners, is helaas gewoon juist. (MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez verklaarde dat veel PS-burgemeesters een ‘congé à vie’ (levenslang verlof) organiseren in Wallonië, red.).”

“Het is soms zelfs zo erg dat mensen er openlijk voor uitkomen. Iedereen weet dat Wallonië eigenlijk failliet is. Maar als mensen bediend worden door de

Binnen minder dan een jaar is het tijd voor de zoveelste ‘moeder aller verkiezingen’. Terwijl in Vlaanderen de meest rechtse partij de wind in de zeilen heeft, geldt dat in Franstalig België voor de PTB. Hoog tijd voor een gesprek met Christian Laporte. Als politiek socioloog van opleiding werkte hij jarenlang als politiek journalist en monarchiekenner voor Le Soir en La Libre Belgique.

“We moeten vermijden dat de ene regio het slachtoffer wordt van de andere”

machtshebbers, zullen ze er op blijven stemmen. Dat favoritisme en cliëntelisme zijn een groot probleem voor Wallonië.”

In Vlaanderen kiezen heel wat lokale cd&v- en Open Vld-lijsten ervoor om onder een andere naam op te komen volgend jaar. Is die trend in Wallonië ook bezig?

“In zekere mate denk ik van wel. Men is nu ook al bezig aan kartelvorming, bijvoorbeeld in mijn eigen gemeente, Ottignies. Daar zullen de liberalen van MR samen met Les Engagés naar de kiezer stappen. In het verleden hebben die al vaker samen bestuurd. Met veel succes ten tijde van Yves du Monceau van 1958 tot 1988. Maar sinds een kwarteeuw deelt Ecolo de lakens uit.”

“Wat ook een probleem dreigt te worden voor lokale partijen, is voldoende mensen vinden om hun lijsten te bevolken. De afkeer van een groot deel van de bevolking voor de politiek wordt steeds groter door het populisme en door de versimpeling van de politiek.”

Quasi elke partij in Vlaanderen vindt of zegt dat er iets moet gebeuren aan de huidige staatsstructuur. Geldt dat ook voor Franstalige partijen, of behouden zij liever het status quo?

“Ik denk dat ze op dit moment wel nog rekenen op dat grote status quo. Franstalige partijen zijn, al dan niet terecht, bang voor een samenwerking tussen N-VA en Vlaams Belang. Dat brengt natuurlijk de

huidige staatsstructuur in gevaar. Langs de andere kant moeten de Franstaligen er ook rekening mee houden dat de opkomst van de PTB onzekerheid met zich meebrengt. Een alliantie tussen de socialisten en de PTB... In een normaal land zou dat misschien nog kunnen, maar in dit land is dat bijna een absolute meerderheid.”

“Ik blijf een overtuigde verdediger van het federalisme, maar zou me wel kunnen vinden in een zekere vorm van confederalisme. Een betere staatsstructuur met financiële responsabilisering hoort daarbij, om te vermijden dat de ene regio het slachtoffer wordt van de andere. Wat er nu ook moge gebeuren: de Franstaligen, Nederlandstaligen en Duitstaligen zullen met elkaar moeten spreken, handelen en leven. Tenzij de klimaatalarmisten à la Thunberg of De Wever het juist hebben en België binnenkort tot in Brussel overstroomt (lacht).”

Wat is volgens u het meest realistische? Een coalitie tussen N-VA en Vlaams Belang, of tussen PS en PTB?

“Ik hoop niet op een coalitie tussen PTB en PS. Wat Vlaanderen betreft, moet ik mij daar niet over uitspreken, want dat is niet mijn probleem. Beide coalities zullen even moeilijk liggen aan weerszijden van de taalgrens.”

Vreest u voor een lange regeringsonderhandeling?

“Ja, misschien zelfs langer dan de vorige keren. De standpunten zijn zo ver van elkaar verwijderd. Een oplossing zou zijn om eerst de regionale regeringen te vormen, en nadien een federale regering te vormen. Al is het ook op dat niveau gissen welke meerderheden daar gevormd zullen worden.”

“We zijn de periode van 541 dagen al vergeten, maar ook na 2019 duurde het erg lang voordat we een regering hadden. Als de peilingen de verkiezingsresultaten juist voorspellen, kunnen we dat record weleens breken. En dat is geen goede zaak.”

Binnen N-VA zijn er twee strategieën voor na de verkiezingen van 2024: ofwel eerst een Vlaamse regering vormen zodat die regio al bestuurd wordt, ofwel wachten tot na de federale onderhandelingen om dan met de federale partners aan Vlaamse zijde een Vlaamse regering te vormen. Wat vindt u het meest ideale scenario?

“Ik vind dat het beter is om eerst regionale regeringen te vormen. Dat zal hoe dan ook minder lang duren en het zou onverantwoord zijn die regio’s onbestuurd te laten, terwijl een goede coalitie er perfect mogelijk is. De voornaamste politieke krachten van elke gemeenschap moeten zich daarna uiten om zo snel mogelijk een federale regering te vormen.”

Er zijn al enkele voorstelletjes gedaan om de periode van regeringsonderhandelingen te beperken. Als er geen regering gevormd kan worden, moeten er opnieuw verkiezingen uitgeschreven worden. Wat vindt u daarvan?

“Dat zou misschien goed zijn, maar ik heb dat nog niet bestudeerd.”

Ten tijde van het conflict rond Brussel-Halle-Vilvoorde vreesden ook de Fransen voor de toekomst van België. Ze stuurden zelfs een parlementaire delegatie en ook u werd geconsulteerd. Weet u nog wat er toen allemaal gezegd is?

“In die woelige periode was er ook in Frankrijk vrees voor het voortbestaan van België. Of de Fransen zich op die manier beter wilden voorbereiden op dat scenario..., dat zou kunnen.”

Een scenario waarin Wallonië zich opnieuw bij Frankrijk zou voegen, misschien?

“Het rattachisme? Ik ben een van diegenen die daarover het meeste twijfelt. Ik

FILIP HEEFT ALS VORST EEN FOUTLOOS PARCOURS GEREDEN EN VLAANDEREN OOK VEEL BETER ERKEND

zie niet goed in wat de Fransen hieraan zouden hebben. Ze zouden wat meer gebied krijgen en hun bevolking zou uitbreiden, maar voor de rest? Als je de huidige situatie van Noord-Frankrijk bekijkt... Bepaalde gebieden daar zitten in dezelfde situatie als Wallonië. Ik ken weinig Fransen die nog een probleemgebied zouden willen annexeren.”

“Vergeet niet dat er ook binnen Wallonië wel wat regionale verschillen bestaan.

In Waals-Brabant, Namen en Luxemburg - de as rond de N4 en de E411 -, zijn er veel start-ups en begint de economie zich te ontwikkelen, terwijl dat in de andere Waalse provincies veel minder het geval is.”

In het verslag dat toen werd opgesteld, werd u vooral over de houding van N-VA geciteerd. Waarom stelden ze die vragen precies aan u?

“In die tijd was N-VA nog niet echt betrokken bij de macht, want ze was vooral een oppositiepartij en drukkingsgroep. Ze heeft die rol toen ook perfect gespeeld.”

Het was de afgelopen 21ste juli exact tien jaar geleden dat koning Filip de scepter overnam van zijn vader, koning Albert II. Hoe evalueert u zijn eerste tien jaar op de troon?

“Ik zou zeggen dat hij een foutloos parcours gereden heeft. Hij heeft geen misstappen gezet in zijn manier van regeren en daarvoor moeten we zijn entourage en zijn twee opeenvolgende kabinetschefs bedanken: Frans van Daele en Vincent Houssiau. Dat zijn en waren goede raadgevers voor de koning.”

CHRISTIAN LAPORTE

Geboren in Elsene Tweetalig opgevoed

Politiek socioloog

Journalist en auteur

Expert politiek, monarchie, godsdiensten en vrijzinnigheid

“Hij heeft als vorst Vlaanderen ook veel beter erkend. Hij heeft beseft dat, als hij koning zou willen blijven, hij zich meer zou moeten openstellen naar álle Belgen, en dus ook de Vlamingen. Daar werd vroeger veel minder rekening mee gehouden. Veel Vlaams-nationalistische vrienden zeggen me dat ze nu veel minder kritiek kunnen uiten op het koningshuis dan in de tijd van Albert II.”

U noemde Albert II de eerste federale koning. Wat bedoelde u daar precies mee?

“Hij was de eerste die rekening moest

houden met alle communautaire veranderingen die toen op touw werden gezet. In het begin van zijn koningschap bespeelde hij dat goed door systematisch aanwezig te zijn op de officiële en niet-officiële feestdagen van alle regio’s. Zelfs toen zijn eigen entourage, ik denk dan vooral aan kabinetschef Jacques van Ypersele, dat nog niet belangrijk vond.”

“Dat rekening houden met Vlaanderen gaat steeds beter. De kinderen gaan nu al vaker in het Nederlands naar school. Over kroonprinses Elisabeth klaagde men weleens dat haar Franse accent nu niet goed genoeg was. Maar bon, dat accent kan in die milieus natuurlijk makkelijk verbeteren (lacht).”

Albert II toonde in het begin dus interesse in Vlaanderen. Toch is hij allesbehalve populair in Vlaamsgezinde middens. Is die kritiek op hem dan onterecht?

“Heel onterecht zal die kritiek niet geweest zijn. De kritiek die op hem geuit is, was niet zonder reden. Maar de houding van Albert II is voor een stuk te verklaren door zijn directe omgeving, die na verloop van tijd gelukkig ook veranderde. Albert II heeft die federale veranderingen uiteindelijk ook wel echt in zijn denkpatronen kunnen vatten.”

Ziet u gelijkenissen tussen Filip en Albert?

“Ze houden voor een stuk nog vast aan de eenheid van dit land. Al moeten ze dat dan soms wat beter tonen. Daarnaast stellen ze zichzelf niet makkelijk bloot aan kritiek. Ze hebben allebei altijd interesse getoond in beide landsdelen, zonder een van de twee delen te bevoordelen. Wat normaal is voor een staatshoofd, maar niet altijd het geval was in het verleden.”

Vragen over de toekomst van het koningshuis werden bewust vermeden in de grote burgerbevraging. Hoe kijkt u naar de toekomst van de SaksenCoburgs?

“Voor mij blijft het koningshuis in zekere mate nog nuttig. Niet om een politieke rol te spelen, maar eerder als symbolische rol. De koning kan en moet de verbinding tussen het noorden en het zuiden van het land zijn. Het koningshuis kan de Belgen tonen dat er meer gemeenschappelijk is dan dat hen verdeelt. Alhoewel er op politiek vlak gigantische verschillen zijn tussen Vlaanderen en Franstalig België.”

“Wanneer het slecht gaat, kan de koning ook politiek ingezet worden. Op 21 juli 2010, toen er nog geen akkoord gevonden was, klopte de koning letterlijk op tafel tijdens zijn 21 juliboodschap. Niet vanuit een verkrampt unitarisme, maar met de bedoeling om het land, in welke vorm ook, bij elkaar te houden.”

Terwijl er in Wallonië nog sprake is van een cordon médiatique, beginnen in Vlaanderen steeds meer stemmen op te gaan om het cordon sanitaire af te schaffen. Tegelijkertijd vonden Franstalige politici en journalisten het schandalig dat Georges-Louis Bouchez in april vorig jaar in debat ging met Tom Van Grieken. Vanwaar komt die boosheid wanneer er zelfs maar in gesprek gegaan wordt met het VB?

“Ik vond dat enorm overdreven. Ik heb altijd voor zulke dialogen gepleit, zelfs met mensen waarvan ik de politieke ideologie absoluut niet deelde. Om tot een goede samenleving te komen, is het belangrijk dat we niet te veel cordons rondom onszelf plaatsen. Uiteindelijk dient dat tot niets.”

“Toen Vlaams Belang in 2019 ontvangen werd op het paleis, schreeuwde men ook moord en brand. Terwijl dat eigenlijk zeer normaal is. De koning heeft overigens PVDA/PTB ook uitgenodigd en volgens mij heeft hij daarin correct

gehandeld. Dat het bij één ontmoeting gebleven is, is politiek gezien ook wel normaal.”

“In het verleden is dat enkele keren niet gebeurd, onder andere toen Karel Dillen niet wilde ingaan op de uitnodiging van koning Boudewijn. Dat koning Filip toch de voorzitter van het Vlaams Belang ontving na de verkiezingen van 2019... Voor mij ging dat terug in de geschiedenis naar de verkiezingen van mei 1936. Nadien nodigde koning Leopold III ook Léon Degrelle uit, de leider van REX. Het is daar ook bij gebleven, want drie jaar later ging REX vol mee in de collaboratie en na de oorlog verdween de partij.”

“Ik vraag me ook eerlijk af of dat cordon médiatique nog wel zin heeft. De beste manier om iemand te ontkleden, is door naar zijn argumenten te luisteren en die te weerleggen, indien nodig. Zeker in een land waarin we zo vaak de

zin van het compromis benadrukken, is ook overleg belangrijk.”

Hield u zich zelf aan dat cordon médiatique?

“Normaal wel: dat moest ook van de redacties. Eén keer werd ik door Kanaal Z uitgenodigd voor een verkiezingsdebat en toen was ook Bruno Valkeniers, de toenmalige voorzitter van Vlaams Belang, daar. Ik heb toen tijdens mijn eerste tussenkomst in de uitzending uitgelegd dat dat geen gewoonte is in Franstalig België, maar daar ik met plezier op de uitnodiging van Kanaal Z was ingegaan. De elementaire beleefdheid vereiste ook dat ik zou debatteren met meneer Valkeniers.Daar is achteraf wel wat om te doen geweest, maar dat was niet overdreven.”

U heeft quasi heel uw leven op redacties doorgebracht. Heeft u zelf die houding tegenover de uiterste partijen zien veranderen?

“Eigenlijk niet. In die tijd werd er gewoon niet gesproken met uiterst links of rechts. Ik weet ook niet goed meer of de echte communisten van vroeger ooit op het paleis zijn ontvangen. Maar toen was dit land ook bekend voor zijn compromissen tegen te grote politieke omwentelingen...”

WANNES NEUKERMANS

“Wij zijn lid geworden van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds omdat dit het enige ziekenfonds is dat zonder complexen Vlaams is. Als Vlaamse bewegers was dat voor ons belangrijk. We hebben ons dat drie kinderen later niet beklaagd. Het was ook financieel een heel goede keuze.”

Pieter Bauwens, hoofdredacteur Doorbraak

Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90

Voor een Vlaamse sociale zekerheid!

Ik vind het beter om eerst regionale regeringen te vormen

Christian Laporte volgde jarenlang het koningshuis voor La Libre Belgique (Belga) © BELGA

Waarom zwijgt politiek over doodgestoken Enzo?

Ere aan wie ere toekomt: het is Iris Bridier van de Franse rechtse blog Boulevard Voltaire, die als eerste de politieke en de mediatieke stilte in deze heeft aangeklaagd. In de maand juli werd de vijftienjarige Enzo in een klein dorp in de Eure met een steekwapen om het leven gebracht. Het Laatste Nieuws bracht het nieuws bij ons als volgt: “Een vijftienjarige jongen werd door twee tieners van amper zestien jaar oud doodgestoken vanwege een ‘simpele blik’.”

moeder van Enzo die nu probeert de stilte te doorbreken en die de Franse politiek, media en veiligheidsdiensten oproept om verantwoordelijkheid te nemen. Op 26 juli organiseerde ze al een witte mars voor haar zoon, nu postte ze een publieke boodschap op Snapchat.

Enzo was niet gekend bij de politiediensten

2018. Op vijf jaar tijd is er niets ten goede veranderd. De diepe crisis waarin de Franse politie zich momenteel bevindt, wordt nog verergerd door het niets doen van de Franse president, die hiermee een

formidabele kans mist om het ongenoegen onder de Fransen op te vangen en de zogenaamde verrechtsing van de maatschappij tegen te gaan. Want het ongenoegen over het falende veiligheids- en justitiesysteem uit zich aan de rechterzijde van het politieke centrum. Of Macron heeft dat niet door (wat erg zou zijn) of hij heeft het wel door en hij handelt niet - en dan is het nog erger.

PIET VAN NIEUWVLIET

Het mediacontrast met de zaak Nahel, de twee maten en twee gewichten zorgden voor ontreddering bij de familie. Iris Bradier bracht de weinige Franse personaliteiten voor het voetlicht die wél aandacht vroegen voor dit zoveelste dodelijke slachtoffer en die hun steun aan de familie van Enzo betuigden: Marine Le Pen, advocaat Goldnadel, Samuel Lafont, Pierre Gentillet.

Van president Macron, van eerste minister Elisabeth Borne: geen woord van steun (terwijl dat bij de jonge Nahel wel even anders was…). Het is de zwaar getroffen

GROOT-BRITTANNIË

Het werd de hartenkreet van een moeder die haar kind verloor: “Waarom wordt er niet over Enzo gesproken? Waar bent u, politici, voetballers, leiders, mediafiguren? Want één ding is zeker: Enzo was een echte engel, was niet gekend bij de politie, hij was niet gewelddadig, dealde geen drugs en gebruikte ook niet. Een goed opgevoede jongeman (…). Waarom spreekt men niet over hem? Omdat wij zo kalm gebleven zijn? Omdat we stil gebleven zijn en geen geweld hebben gebruikt? Weet dat we hem nooit zullen loslaten.”

Het incident is erg gelijkaardig aan de dood van de jonge Adrien Pérez in

Meerderheid Welshe jeugd voor onafhankelijkheid Wales

Het onafhankelijkheidsstreven in het Keltische Wales was lang niet zo uitgesproken als in Schotland, maar het boekt vooruitgang. Uit een recente peiling blijkt dat jongeren in Wales in meerderheid voor onafhankelijkheid zouden kiezen, terwijl dat bij oudere generaties nog altijd een minderheid zou zijn.

Het ging om een peiling van het instituut Redfield and Wilton Strategies en de resultaten werden - met veel ophef als gevolg - bekendgemaakt op 19 juli. Als er vandaag een referendum zou worden georganiseerd over de onafhankelijkheid van Wales, zou 36 procent van de ondervraagden positief antwoorden. ‘Neen’ blijft weliswaar fors in de meerderheid met 58 procent, en daarnaast wensen velen zich niet uit te spreken. Toch zorgde die peiling voor veel onrust in Downing Street en wel om volgende reden: voor het eerst is er een meerderheid voor onafhankelijkheid van Wales binnen een bepaalde leeftijdsgroep, met name de jongeren.

Onafhankelijkheid is nog niet voor onmiddellijk

Uit die peiling blijkt dat 53 procent van de jongeren tussen 18 en 24 jaar voor onafhankelijkheid zouden stemmen. Ook in de leeftijdsgroep tussen 25 en 34 jaar is die meerderheid aanwezig: 52 procent. Op het vlak van nationalisme en onafhankelijkheidsstreven kan

je in Wales spreken van een generatiekloof. Van de oudere Welshmen, die tussen 55 en 64 jaar, zou 55 procent tégen onafhankelijkheid van Wales stemmen en de 65-plussers zouden dat zelfs met 70 procent doen.

Het comité YesCymru, in 2014 opgericht met als doel Wales onafhankelijk te maken, is tevreden met die resultaten: minstens 1 op 3 in Wales is de idee van onafhankelijkheid genegen en het streven wordt sterker, vooral bij jonge kiezers. Tijd voor een nationaal debat, zegt directeur Gwern Gwynfil, die eraan toevoegt: “Opnieuw uitstekende resultaten, die steeds beter worden. Uit de cijfers blijkt trouwens dat Welshmen meer uitgesproken voor onafhankelijkheid zouden stemmen, mocht Schotland intussen onafhankelijk worden”.

In Wales haalden de voorstanders van een eigen parlement het in 1997 nipt van de tegenstanders. Sindsdien beschikt Wales over een eigen parlement met (weliswaar beperkte) eigen bevoegdheden.

PIET VAN NIEUWVLIET

NEDERLAND

Christendemocraten zijn dood

Als ratten verlaat een eindeloze stroom aan toppolitici de Nederlandse politiek. De klassieke partijen houden de adem in voor de oplawaai die zij allen gepresenteerd zullen krijgen bij de verkiezingen in november. Duidelijk is dat de laatste bij het CDA het licht kan uitdoen.

Het beroep van politicus zou te zwaar zijn geworden, zo klinkt het uit alle hoeken. Veel politici verlaten het toneel, naar eigen zeggen omdat ze te veel bedreigingen krijgen, de sfeer in de Tweede Kamer te giftig is geworden en hun privéleven erbij inschiet. De harde realiteit is dat velen maar al te goed beseffen dat de kiezer hen een ongeziene draai om de oren gaat geven bij de verkiezingen dit najaar.

Mark Rutte (ontslagnemend premier, VVD) zoekt intussen naarstig naar een internationale topjob. Enkele weken terug opperden wij al de cynische bedenking dat de val van zijn regering hem alles behalve slecht uitkomt. De liberaal weet dat ook Alexander De Croo over een jaar op zoek moet naar een ander emplooi. België bekleedt in de eerste helft van 2024 het voorzitterschap van de Europese Raad. Een goede kans voor De Croo om zich te profileren op het bovenstatelijke niveau. Aangezien de liberalen al goed bedeeld zijn voor wat betreft de hooggeplaatste banen, maait Rutte - door de val van zijn kabinet - het gras mogelijk voor de voeten van De Croo weg. Ook Sigrid Kaag van het sociaalliberale D66 keert niet weer naar de Haagse kaasstolp en gaf aan terug de diplomatie in te willen.

Links zwaktebod

De sociaaldemocraten en groenen zijn intussen op weg naar een soort fusie. PvdA en GroenLinks werkten in de oppositie gedurende de afgelopen maanden al goed samen. Nu zullen zij samen een kieslijst indienen. De progressieve media laten uitschijnen dat het kartel de wind in de zeilen

heeft en wel eens de grootste zou kunnen worden. In realiteit betreft die operatie natuurlijk een zwaktebod: twee klassieke partijen die samen moeten klitten om nog enige relevantie te behouden. Al valt niet uit te sluiten dat de terugkeer van Eurocommissaris Frans Timmermans naar de vaderlandse politiek, naast een berg positieve media-aandacht, ook een enkele extra zetel kan opleveren. De radicale klimaatpaus blijft immers populair bij een deel van ecologisch en links Nederland. Bij de Europese verkiezingen in 2019 speelde al eens eerder dit ‘Timmermans-effect’, toen PvdA verrassend als grootste uit de bus kwam. Intussen verkeren de christendemocraten in een doodsstrijd. De begrafenis volgt naar alle verwachting in november bij de stembusslag. Decennialang was het CDA de fiere staatsdragende partij van Nederland. In alle peilingen staat CDA op zwaar verlies. Meer dan een halvering, tot slechts zeven zetels, is een realistisch scenario. De crisis in de partij neemt intussen nog toe. Op 10 augustus gaf partijvoorzitter Hans Huibers er de brui aan. Eerder gaven boegbeelden Wopke Hoekstra en Hugo De Jonghe aan niet langer een positie als lijsttrekker noch als minister te zullen ambiëren. De onbekende Henri Bontenbal is nu voorgedragen als kandidaat-lijsttrekker.

Donderwolk Pieter Omtzigt

Boven het CDA blijven de donderwolken zich samenpakken. De partijaanhang - de boeren voorop - stapt over naar de centrumrechtse BoerBurgerBeweging. Pieter

Omtzigt, veruit het populairste Kamerlid dat de christendemocraten in haar rangen telde, werd uit de partij gepest. Peilingen tonen aan dat indien Omtzigt (en de populaire Mona Keijzer, die eveneens recent uit het CDA stapte) meedoet aan de verkiezingen, zijn partij - die momenteel nog niet eens is opgericht - veruit de grootste zal worden. Omtzigt (eventueel met Keijzer) en BBB zijn samen dan goed voor minstens vijftig tot zestig zetels. Het zou een unicum zijn in de Nederlandse politiek, een electorale wervelwind die veel verder gaat dan de vroegere eclatante overwinningen van de Lijst Pim Fortuyn en Forum Voor Democratie (FvD) van Thierry Baudet. De verliezer blijkt intussen JA21, een afscheuring van FvD, dat zich steeds presenteert als ‘een respectabel rechts, conservatief-liberaal alternatief’. Ondanks de leegloop bij FvD en de zwalpende koers van de VVD, lijkt de partij maar niet van de grond te willen komen. Tweede Kamerlid Joost Eerdmans, die doorheen de jaren zes partijen versleet, trekt binnen JA21 het laken naar zich toe. Onder andere de bekende journalist Derk Jan Eppink liet al weten niet langer beschikbaar te zijn voor JA21 en roept op tot ‘rechtse samenwerking’. Lees: ook hij zoekt allicht een nieuw mandaat onder de vleugels van BBB of bij de toekomstige club van Omtzigt. Omtzigt is intussen niet enkel voor het CDA een bedreiging van formaat geworden. Ook bij de liberalen breekt het angstzweet uit. Hoe veelzeggend was het: oud-Minister Henk Kamp (VVD) die plots op de radio venijnig kwam verkondigen dat Omtzigt, door zijn zwakke gezondheid (hij worstelde eerder met een burnout), niet geschikt is om een positie als toppoliticus te bekleden. Het niveau zakt dag na dag bij de klassieke partijen, net als het aantal virtuele zetels in de peilingen.

FRANKRIJK

Enzo Parisso

Welshmen tijdens een manifestatie van de Welsh onafhankelijkheidsbeweging

Witte mars voor Enzo Parissot © SCREENSHOT FRANCE 3

DIPLOMATIEKE VALIES

Het einde voor Benjamin Nethanyahu ?

Het beleid van de Israëlische premier Benjamin Nethanyahu, gericht op het verzwakken van de rechterlijke macht, verdeelt zijn land als nooit tevoren. Is dit het laatste mandaat van de 73-jarige eerste minister? Het ziet ernaar uit. De voorbije 14 jaar was hij het gros van de tijd aan de macht, geobsedeerd door één zaak: de veiligheid van Israël. De obsessie heeft diepe wortels. Een portret.

4 juli 1976. Yoni Nethanyahu, broer van de huidige Israëlische premier, komt om bij een mislukte poging om gijzelaars te redden op de luchthaven van Entebbe in Oeganda. Hij maakte deel uit van een commando dat een gijzelingsactie wou beëindigen op een vliegtuig dat na het vertrek in Athene werd afgeleid door een groep Palestijnse en extreemlinkse Duitse terroristen. Die gebeurtenis heeft Benjamin Nethanyahu diep geraakt. Sindsdien is hij geobsedeerd door de veiligheid van Israël en wil hij daar een persoonlijke bijdrage toe leveren. Hijzelf kon net niet deelnemen aan de Zesdaagse Oorlog in 1967, hij kwam kort daarna terug van studies in de VS.

Dat Nethanyahu en de toekomst van Israël onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, staat niet los van het feit dat ‘Bibi’ in oktober 1949 geboren werd, een goed jaar na de oprichting van de Joodse Staat. Hij zou in 1996 de eerste minister worden die na de onafhankelijkheid het levenslicht zag. Het land zelf kende zijn familie goed. De grootvader van Nethanyahu, een Poolse rabbijn, verhuisde in 1920 naar het Heilige Land, toen een Brits mandaatgebied.

De familie Nethanyahu sloot zich in tegenstelling tot veel Oost-Europese immigranten niet aan bij de socialistische zionisten van David Ben Gourion.

Neen, men behoorde tot de zogenaamde rechtse “revisionistische” beweging van Zeev Jabotinski. Die groep is de voorloper van de huidige rechtse Likoed-partij en heeft een aversie van de socialisten. Het is de beweging die droomt van een Groot-Israël dat eigenlijk ook heel Jordanië moet omvatten. Het verklaart waarom Nethanyahu nooit een voorstander is geweest van een tweestatenoplossing met de Palestijnen. Als diplomaat in de VS en onder andere Israëlisch ambassadeur bij de Verenigde Naties, verdedigt hij dat principe met hand en tand.

Hij is dan ook voorstander van de vestiging van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Wanneer hij in 1995 oppositieleider is en premier Yitzhak Rabin, architect van het vredesakkoord met de Palestijnen, gedood wordt door een radicale jood, krijgt ‘Bibi’ het verwijt dat hij een klimaat heeft gecreeerd dat zo’n aanslag mogelijk maakt. Het heeft niet belet dat hij premier van zijn land zou worden. Aanvankelijk slechts voor drie jaar.

Ruzie met Obama

Het is pas na zijn terugkeer als eerste minister in 2009 dat Nethanyahu een zwaargewicht wordt op het internationale toneel, al jaagt hij andere staatshoofden en regeringsleiders snel tegen

zich in het harnas. Onder andere met de Amerikaanse president Barack Obama (2008-2016) verlopen de contacten zeer stroef. Er is een anekdote van een G20top in 2011 waar de Franse president Nicolas Sarkozy tegen zijn VS-collega zegt: “Ik moet Nethanyahu niet, hij liegt hier tegen mij.” Antwoord van Obama: “Troost je, ik moet er bijna elke dag mee omgaan.”

De spanningen met de VS hebben te maken met de constante eis van Obama om toegevingen te doen aan de Palestijnen. Maar de Israëlische premier weigert en verschuift de discussie steevast naar Iran, dat hij ervan beschuldigt aan een kernprogramma te werken. Hier neemt de obsessie van ‘Bibi’ met de overleving van Israël opnieuw de bovenhand. Paradoxaal genoeg was de Arabische Lente in 2010-2011 een geschenk voor de Israëlische eerste minister. In de regio was er minder aandacht voor de Palestijnen en de nieuwe machthebbers in veel Arabische landen beschouwden dat niet langer als een prioriteit. Dat ook Golfstaten als Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten discrete contacten met de Joodse staat verkiezen boven het bepleiten van de Palestijnse zaak, helpt eveneens. In 2016 kwam er met de verkiezing van Donald Trump tot VS-president nog een bonus bij. Trump is altijd een verdediger geweest van de Joodse belangen. Ook de goede contacten van ‘Bibi’ met autoritaire leiders als Vladimir Poetin kwamen van pas.

Gegijzeld door de ultraorthodoxen

En toch is het tijdperk van Nethanyahu stilaan voorbij. Dat heeft niet alleen te maken met de corruptieschandalen die hem al een tijd achtervolgen. Ook het feit dat hij enkel nog kan regeren bij de gratie van extreemrechtse en ultraorthodoxe partijen, hebben zijn positie aanzienlijk verzwakt. De wet die het Israëlische parlement heeft goedgekeurd die de invloed van rechters op de politiek moet beperken, is vooral een geesteskind van de radicale coalitiepartijen in de regering van Benjamin Nethanyahu. Ze hebben geleid tot grote protesten. Westerse landen wijzen op de noodzaak van een onafhankelijke rechtspraak. Nethanyahu wordt daarover aangesproken, maar eigenlijk heeft hij volgens kenners van het land de controle volledig verloren. De discussie en het straatprotest gaan niet over of men hem nog als premier wil of niet. Het gaat over het toekomstige maatschappijmodel van Israël. ‘Bibi’ zelf staat op het punt in de geschiedenisboeken terecht te komen. Een deel van het verleden dus.

SALAN

OPINIE

Poetin wil zijn lijfeigenen terug

Sinds het begin van de Russische inval van Oekraïne en vooral sinds de afkondiging van een partiële mobilisatie, hebben honderdduizenden Russen een toevlucht gezocht in het buitenland. In totaal schat men dat het om 400.000 tot 800.000 mensen gaat. In Georgië zitten 100.000 Russen, evenveel als in Kazachstan. Er zijn er 50.000 in Servië, 40.000 in Armenië en in Israël, Kirgizië en de EU telkens nog eens 30.000. Sommigen waren tegenstanders van het Poetinregime, anderen hadden economische motieven toen de Russische economie begon ineen te storten door de westerse sancties, en nog anderen waren pro-Poetin, maar ze wilden niet in het leger ingelijfd worden, met een flinke kans daarbij te sneuvelen.

Het Kremlin probeert nu verschillende landen onder druk te zetten om die Russen uit te wijzen. Bovendien hebben Rusland, Kazachstan en Kirgizië potentieel gevaarlijke akkoorden gesloten over uitwisseling van persoonsgegevens. Dat is voor het Kremlin een machtig wapen in de jacht op opposanten of dienstplichtweigeraars in het buitenland.

Vertrouwelijke akkoorden

Volgens het socialemediaplatform Telegram, dat dikwijls door de Russische overheid als spreekbuis wordt gebruikt, heeft het Kremlin “vertrouwelijke akkoorden” afgesloten met de Verenigde Arabische Emiraten, Turkije, Georgië, Kazachstan, Kirgizië, Armenië en Mongolië. Met Servië, dat zich altijd zeer sterk met Rusland identificeert, wordt nog onderhandeld over zulke akkoorden, en vreemd genoeg ook met Thailand. De details kunnen van land tot land verschillen, maar de bedoeling is duidelijk: zoveel mogelijk uitgeweken Russen door de Russische justitie laten brandmerken als ‘extremisten’, ‘terroristen’ of ‘hooligans’, en dan hun uitlevering eisen. Die laatste beschuldiging wordt vooral gebruikt tegen mensen die hebben deelgenomen aan protestacties, zelfs als die geweldloos verliepen en de enige brutaliteiten door de politie werden gepleegd. Iedereen weet dat die beschuldigingen vals zijn, maar de Russische justitie is al sinds de tsaren een gewillig werktuig van het Kremlin. In Georgië en Servië heeft dat voor sommige Russische inwijkelingen voor moeilijkheden gezorgd: bij een terugkeer na een buitenlandse reis, werden zij een tijdlang aan de grens tegengehouden. Een opposant verloor zijn permanente verblijfsvergunning, maar tot nu toe is er nog niemand effectief teruggestuurd naar Rusland. In Kirgizië werden echter al drie Russische opposanten gearresteerd, maar twee van hen proberen hun uitlevering nog met juridische middelen tegen te houden. Zij riskeren zes tot vijftien jaar cel. Een organisatie van activistische Russische immigranten werd al in maart onder druk van het Kremlin ontbonden.

Kwaad bloed

De Russen in westerse landen maken zich nog geen zorgen. In Georgië hebben veel Russen, vooral Poetingezinden die alleen de dienstplicht willen ontduiken, de Georgiërs tegen zich in het harnas gejaagd met hun imperiale arrogantie en hun pro-Poetinis-

tisch gebral. De instroom van zoveel Russen in een klein land heeft geleid tot schrikbarende prijsstijgingen op de huizenmarkt en ook dat zet veel kwaad bloed. Maar het algemene aanvoelen is dat de Georgische regering politiek zelfmoord zou plegen als zij Russische opposanten terugstuurde. Maar niet alle Russen zijn natuurlijk opposanten. En Georgië is politiek bijzonder instabiel. Het is niet ondenkbaar dat het Kremlin van die politieke chaos gebruik kan maken om een pro-Russische regering in het zadel te helpen. Maar voorlopig verwacht men geen grote veranderingen. In de Verenigde Arabische Emiraten, Turkije en Servië, die min of meer als bondgenoten van het Kremlin worden beschouwd, is de toekomst van de Russische inwijkelingen op langere termijn wel onzeker geworden.

Zijn al die landen in alle opzichten vazallen van het Kremlin? Toch niet. Kirgizië staat nu zwaar onder druk, omdat het één van zijn onderdanen tot tien jaar cel heeft veroordeeld, die dienst had genomen in het Russische leger en in Oekraïne was gaan vechten.

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’

Russische burgers vluchten naar Georgië © PHOTONEWS

John Lambrechts

“Ik exporteerde MINI’s en toen mijn vrouw voor haar verjaardag een rode cabrio met witte bollen vroeg, zaagden we voor de grap het dak van een MINI en plakten er witte bollen op.” Die auto werd later de auto in de legendarische BRT-reeks ‘Merlina’ uit 1983. En daarmee begon de carrière van John Lambrechts als autofixer voor films, televisieseries en reclamespots. Intussen leverde Lambrechts auto’s voor ‘Professor T’, ‘1985’, ‘Close’, ‘Niet Schieten’, ‘The Missing’ en talloze andere Belgische en internationale producties, met onder meer Anhony Hopkins, Meryl Streep, Thécky Karyo, Monica Belluci, Collin Firth, Matteo Simoni, Matthias Schoenaerts...

We ontmoeten Lambrechts aan zijn stalplaats in Keerbergen, waar er net een oude Volvo-bus en een Rolls Royce worden afgeladen. In de loodsen staan tientallen Belgische en Britse politiewagens, oldtimers, Amerikaanse sleeën,... Hij legt uit dat de filmwereld een hele “last-minute business” is en hij dus altijd moet klaarstaan. “Als het stormt of extreem slecht weer is, wordt er niet gefilmd”, legt hij uit.

Hoe bent u aan deze carrière begonnen?

“Ik was eerst piloot, maar na een echtscheiding wilde ik voor de kinderen zorgen en ben ik daarmee gestopt. Nadien leerde ik mijn huidige vrouw kennen en kwamen we erop dat MINI’s, Britse wagens, in ons land goedkoper waren dan in het Verenigd Koninkrijk. De export ervan werd door de Britten gesubsidieerd. Toen ik dat merkte, ben ik MINI’s vanuit België richting het VK beginnen exporteren.”

“Dat draaide goed en op een gegeven moment vroeg ik aan mijn vrouw wat ze voor haar verjaardag wilde. ‘Een cabrio’, zei zei. Ik vroeg toen welke kleur ze wilde en toen zei ze: ‘Rood met witte bollen’. Voor de grap hebben we toen het dak van een MINI eraf gezaagd en in de juiste kleuren gespoten.”

“Ik zat toendertijd (1982) eens in een piz-

“Er zijn details die niet iedereen ziet, maar ik ken er genoeg van om een vooroorlogse auto van een naoorlogse te onderscheiden”

zeria en ik hoorde regisseur Guy Lavinge tegen de schrijver van Merlina, Jef Elbers, zeggen dat hij een auto zocht die ieder kind zou herkennen. Dan ben ik gaan zeggen dat ik hun gesprek onbewust had overhoord en dat ik exact zo’n auto had staan. En zo is het verjaardagscadeau van mijn vrouw de auto van Merlina geworden.”

Heeft de BRT uw auto toen gekocht?

“Ik was helemaal nieuw in de branche en had hen inderdaad voorgesteld de auto met patent te kopen. Ik had die onmiddellijk laten registreren, zodat die niet kon nagemaakt worden. Ik stelde 100.000 frank voor. De BRT zei dat dat niet de gewoonte was en uiteindelijk besloten ze de auto voor vijf jaar te huren, voor 5.000 frank per dag. Ik heb dus vijf jaar voor BRT gewerkt en ik ben niet homoseksueel of uiterst links (lacht). En zo ben ik erin gerold. Ik ken heel wat van antieke wagens en kon op die manier mijn weg goed vinden in het vak. En nu doe ik niets anders meer dan films, series en reclamespots.”

Hoe werkt u precies?

“Producties komen naar mij met een lijst van eisen. Afhankelijk van het budget, ga ik dan op zoek naar wagens die daarbij passen. Ik bekijk ook samen met de regie welke stunts mogelijk zijn en welke niet, bekijk de veiligheid van de auto’s en verhuur ze dan voor een bepaalde periode aan de productie.”

Is er dan een constant verloop van auto’s?

“Sommige wagens blijven we houden, omdat die vaak gevraagd worden, denk bijvoorbeeld aan die politiewagens. Maar voor de rest worden auto’s die een aantal maanden nodig zijn, gekocht. Ofwel wor-

den die nadien vernietigd, ofwel worden die voor elk aannemelijk bod verkocht. Auto’s die op de set zijn, moeten gekeurd zijn, want de acteur mag niet in gevaar gebracht worden.”

Worden die budgetten niet steeds kleiner?

“Ik heb alle afleveringen van ‘Made in Vlaanderen’ gemaakt voor BRT. Dat was een plezier om te maken. In die tijd stuurde ik gewoon mijn factuur op en werd alles na negentig dagen netjes betaald. Momenteel zeggen ze al op voorhand dat ze geen budget hebben.”

“Regisseurs moeten soms ook met de voetjes op de grond gezet worden. Als zij ooit met een Subaru Impreza gereden hebben, dromen ze van een Impreza. Maar ik kan die ook niet verhuren voor 200 euro per dag uiteraard, no way. Maar als er budget is, kunnen wij alles.”

“Als je kijkt naar de VTM-reeks ‘Gina & Chantal’. Helemaal in het begin wordt er een Jaguar in het kanaal gereden en die stunt is eigenlijk mislukt. Ik zei al op voorhand dat ik het geen goed idee vond. Om die auto sneller te doen zinken, worden er onderaan gaten in geboord. Maar omdat de schans niet goed gebouwd was, viel de auto op zijn dak het water in. Die ging onder en het water kon er niet uitlopen. We hebben toen 2,7 ton uit het water moeten slepen.”

Wat zijn de grootste projecten waaraan u heeft meegewerkt?

“‘God’s Spy’, een Iers-Canadese film over Dietrich Bonhoeffer, de predikant die mee betrokken was in de aanslag op Hitler. Toen hebben we vier maanden op de set geleefd. Ik heb ook ‘Voices of Liberation’ gedaan, de documentairereeks over de ‘Liberation Route’.”

“In september komt ‘WIL’ uit, een verfilming van het gelijknamige boek van Jeroen Olyslaegers. Dat is een prachtige film van regisseur Tim Mielants over de Tweede Wereldoorlog: niet moraliserend, zonder een wijzend vingertje, het toont de feiten. In ruil voor de shuttleservice met wagens uit de jaren 30 mogen de mensen die hebben meegewerkt aan de productie op die manier naar de première.”

Hoe komt u in contact met uw

opdrachtgevers?

“Als de BBC in België of zelfs ergens anders op het Europese vasteland komt draaien, zullen ze eisen dat ik de ‘car handling’ moet doen. Zo ben ik ooit halsoverkop naar Boedapest moeten vertrekken. Daar stonden vijftien zogezegd vooroorlogse auto’s die in een documentaire gebruikt zouden worden. Van die vijftien heb ik er uiteindelijk twaalf teruggestuurd. Er zijn details die niet iedereen ziet. Maar ik ken er genoeg van om een vooroorlogse auto van een naoorlogse te onderscheiden. Bijvoorbeeld bij Citroën kan je dat zien aan de kleppen op de motorkap.”

Na wat opzoekingswerk zag ik dat uw Rolls Royce ooit vernield is na een burenruzie. Hoe kwam dat?

“Mijn vrouw had toen een ceremoniebedrijf: ze verhuurde auto’s met chauffeur voor trouwfeesten en dergelijke. Er had een jongen al eens alle lichten van de auto’s kapotgeschoten. Later heeft die nog twee mensen doodgeschoten op een scoutsfuif. Na een ruzie op mijn oprit, omdat hij weer zei dat hij onze auto’s ging kapotschieten, heeft zijn moeder iemand betaald om bij ons in te breken en die Rolls Royce te vernielen. Dat is een rechtszaak geworden, maar uiteindelijk toonde ons geweldige Belgische gerecht begrip voor de daders.”

Toen was u ook actief als schepen in Keerbergen.

“Ik was toen schepen van Onderwijs voor Open Vld, de Gesloten VLD (lacht). Ik ben voorzitter van het OCMW geweest, schepen van Onderwijs, zelfs even waarnemend burgemeester. Maar op een gegeven moment ben ik daar verraden.”

Hoe bedoelt u?

“De burgemeester nodigde personeel uit op het schepencollege en begon hen daar dan uit te kafferen. Ik wilde daar niet aan meedoen. Daar heb ik eigenlijk mijn vonnis getekend en ik werd bij de volgende verkiezingen, ondanks voldoende stemmen en ondanks een getekend akkoord, niet voorgedragen door Open Vld.”

En toen wilde u overstappen naar Lijst Dedecker.

“Ik ken Jean-Marie goed en ik was een van de eersten om over te stappen, maar, dom van mezelf, besloot ik het uiteindelijk toch niet te doen. Ik vond dat er te veel opportunisten kwamen opdagen voor de lijst. Iemand anders is toen in het parlement verkozen geraakt in mijn plaats. Ik verwijt Jean-Marie niets en draag hem nog steeds een warm hart toe, want dat was mijn persoonlijke keuze.”

WANNES NEUKERMANS

“Ik heb vijf jaar voor BRT gewerkt en ik ben niet homoseksueel of uiterst links”

Merlina (BRT)

In deze nieuwe rubriek maken we kennis met Wim Vanraes (°1980). Hij zal ons wekelijks onder andere vertellen over hoe hij het leven als Vlaming in de VS ervaart, wat hij als familieman met vrouw en vier kinderen allemaal meemaakt in het dagelijkse leven en wat zijn band nog is met Vlaanderen.

Vlaams met een Amerikaans accent

Mijn taalgebruik en taalkennis zijn een voorbeeld van hoe ik een soort van fossiel geworden ben. Het ‘Onze Vader’, bijvoorbeeld, bid ik nog steeds op de ‘oude manier’: “Onze Vader, die in de Hemelen zijt”, in plaats van “Onze Vader, die in de Hemel zijt”. Dat is een van de veranderingen die sinds 27 november 2016 in dat gebed zijn aangebracht voor de kerk in Nederland en België. Hier in de VS is dat geheel aan mij voorbijgegaan.

Dat wil niet zeggen dat alles aan me voorbijgaat. Nieuwe woorden, zoals ‘dierzaamheid’ of ‘rooftijdschrift’, kom ik tegen als ik artikels lees en die leer ik dan ook wel. Andere woorden of termen, zoals ‘yolo’ (you only live once) of ‘fomo’ (fear of missing out), kende

ik dan weer al langer dan mensen in Vlaanderen.

Engelse invloed

Mijn familie zal je gniffelend vertellen hoe mijn Nederlands meer en meer

een Amerikaans accent heeft. (Waar spreken ze toch over?) Maar wat ik wel merk, is dat ik bepaalde woorden of uitdrukkingen begin over te nemen. Voornamelijk ‘valse vrienden’, en als ik niet oplet, glippen die zo mijn spreken binnen, tot hilariteit van mijn ouders en broers en zussen. Mijn vader vertelt me nog altijd, met een lach op de lippen, hoe ik hem vertelde dat ik “mensen over had” (van het Engels: “we had people come over”, mensen op bezoek hebben). Zijn laconiek antwoord: “Awel, en wij hebben kip over!” “En het grappige is,” voegt hij er altijd aan toe, “dat je dat niet doorhad!” Het eigenaardige daaraan is echter dat dat slechts een fase was, voornamelijk in de eerste vijf tot zeven jaar na mijn vertrek. Momenteel is mijn accent, volgens mijn vader, nog steeds vrij proper de algemeen Sint-Niklase versie van het Vlaams en maak ik dergelijke fouten niet meer.

Kinderen

Zoals eerder vermeld, spreekt mijn vrouw geen Nederlands, maar ik sprak het wel met mijn kinderen. Ze begrijpen dus Nederlands, maar ze spreken

het niet. Dat is eigenlijk logisch, want kinderen leren taal niet door het slechts van één persoon te horen. Als alleen ik Nederlands spreek, leren ze wel de woordenschat en grammatica, begrijpen ze wat ik zeg, maar is het moeilijk voor hen om te antwoorden. Mijn oudste vertrok deze zomer voor een maand naar opa en oma, deels als taal- en cultuurbad. Ik kijk ernaar uit om met hem hier thuis Vlaams te spreken en zo de rest te helpen om het ook volledig onder de knie te krijgen. Op zijn minst de gefossiliseerde versie ervan, met ‘Sinnekloases’ erin gedraaid.

WIM VANRAES

Lode Wils: Was de Vlaamse Beweging* een sociale beweging?

Het is in de Vlaamse Beweging - en zeker bij Vlaams-nationalisten - een vaste bewering dat de Vlaamse Beweging ook een sociale beweging was en is. In zijn ‘laatste boek’, zoals hij het zelf zegt (want hij is 94 jaar!), brengt professor Lode Wils zijn synthese, zijn eindconclusie over die bewering. Meer dan 60 jaar is hij als historicus en erkend geschiedschrijver ‘bezig’ met dat onderwerp, zij het niet vanuit Vlaams-nationalistische hoek.

Jawel, Lode Wils voelt zich Vlaming, maar ook Belg en nam altijd afstand van het Vlaams-nationalisme en de strijd voor verregaande politieke autonomie, confederalisme of separatisme. Hij is eerder een ‘Belgische Vlaming’ of ‘Vlaamse Belg’ omdat hij onomwonden stelt dat de “natuurlijke ontplooiing van de Vlamingen, naar eigen aard en in de eigen taal, binnen het Belgische kader zijn doel heeft bereikt”. De staatshervormingen hebben dus voldoende opgeleverd… Het is vanuit dat perspectief dat zijn visie op de Vlaamse Beweging dient gekaderd te worden.

Gedwongen discriminatie afwerpen

Onderwerp van dit boek - dat je niet meteen als ontspannende lectuur leest, en dat toch wat historische voorkennis vereist - is de vraag of en hoe de Vlaamse taalbeweging in de 19de en tot ver in de 20ste eeuw aansluiting zocht en vond met de bewegingen, organisaties en politieke partijen die voor sociale ontvoogding streden.

Daartoe belicht Wils de periode 1830 tot 1970 om tot een antwoord te komen. 1830: het ontstaan van België, na de Oostenrijkse en Franse bezetting, en het 15-jarige Nederlandse bewind. 1970: het jaar waarin het unitaire België werd omgevormd tot een federale staat en werd opgedeeld in drie cultuurgemeenschappen met ‘persoonsgebonden’ materies en de basis gelegd werd van de opdeling in drie gewesten voor de ‘plaatsgebonden’ materies.

Tussen die twee jaren gebeurde er heel

wat en kwam niet alleen langzaam een nieuwe sociale orde tot stand, maar ontplooide zich ook een Vlaamse Beweging die zich in eerste orde opstelde voor een taalstrijd die gericht was op erkenning van de niet-Franssprekenden in een Franstalige unitaire staat. Het was een eerste actie van de lagere en middenklasse om zich in de nieuwe staat uit een gedwongen discriminatie te bevrijden.

Focus op Frans Van Cauwelaert

Lode Wils overloopt met kennis van zaken de Belgische geschiedenis en heeft een bijzonder oog voor de leidende ideologische strekkingen die de dienst uitmaakten en altijd wel tot elkaar veroordeeld waren/zijn om regeringen te vormen en belangrijke wetten te stemmen. Tevens vertegenwoordigden zij grote bevolkingsgroepen als arbeiders, middenstanders, boeren, maar ook de leidende elites, zowel op sociaal als op economisch vlak. Daar tussenin slingerde zich een Vlaamse Beweging die vanuit de romantiek een studentenbeweging op poten zette, die nieuwe elites zou vormen, maar die langzamerhand haar horizon verruimde.

De Frontbeweging in de Eerste Wereldoorlog zal een katalysator zijn om te groeien naar een brede beweging van kleine burgers, lagere clerici, leraars, lagere bedienden en de arbeidende klasse die in hun dagelijks leven de Franstalige dominantie aan den lijve ondervinden. Gelet op de kerkelijke overmacht, waren de meesten

van hen ook katholiek en kapers op de kust van de hogere klerikale aanhang, dat bewees Daens in de 19de eeuw al.

De christendemocratie zal daar uiteraard het sterkst op inspelen en katholieke flaminganten als Frans Van Cauwelaert zullen tussen 1910 en 1940 op het beleidsniveau tal van Vlaamse eisen helpen verwezenlijken (bijvoorbeeld taalwetten in leger, gerecht,…), waarbij liberalen en socialisten schoorvoetend volgden zonder zich ooit te associëren met de Vlaamse Beweging. Met die twee strekkingen kwam de Vlaamse Beweging het minste in contact. Frans van Cauwelaert en diens rol om veel Vlaamse eisen te realiseren en samen met de Kerk gematigde flaminganten aan de zijde van de katholieke partij te houden, krijgen ruime aandacht van de christendemocraat Wils, die eerder diens omvangrijke biografie schreef.

Onderstroom

Hoe dan ook slaagde het Vlaams-nationalisme erin een brede onderstroom in de samenleving te voeden met het verzet tegen de vele discriminaties die Vlamingen alom ondervonden. De terughoudendheid van de nationale coalitieregeringen liet evenwel de focus houden op het gegeven dat wie Nederlands spreekt, gediscrimineerd wordt. Uiteraard voedde dat ook het gestaag groeiende anti-Belgicisme.

Hoewel de Vlaamse Beweging sociale onrechtvaardigheid aanvoelde en er tegenin ging en sociale accenten legde, werd zij

nooit een omvattende sociale beweging. Dat zou zich pas na de Tweede Wereldoorlog ruimer ontplooien en uiteindelijk leiden tot onder meer de definitieve taalregeling, de splitsing van de nationale partijen in aparte vleugels, Leuven Vlaams en de staatshervormingen. En de opkomst van Vlaams-nationalistische partijen die vanuit verschillende strategieën en met een omvattend programma komaf willen maken met België.

Men hoeft het niet met elk inzicht eens te zijn, maar dit laatste boek van Wils is voor álle Vlamingen bijzonder aan te bevelen.

* Wij schrijven Vlaamse Beweging wél met hoofdletters KVDP

Lode Wils, ‘Vlaamse beweging, sociale beweging?’ Ertsberg, 2023. 429 p.

BOEK

De familie van Wim

Wims zoon Luc.

Wat heb je gemeenschappelijk met een inwoner van Mumbai?

Onze taal, het Nederlands, stamt af van dezelfde oertaal als de talen van Iran of Noord-India. Hoe weten we dat? En zijn er ook in onze culturen sporen van diezelfde oorsprong terug te vinden?

Op basis van taalkundig, archeologisch, genetisch en archeologisch onderzoek kwam men met verschillende theorieën op de proppen, die de oorsprong van het proto-Indo-Europees proberen te verklaren. Volgens de meest gangbare theorie vinden we deze oertaal voor het eerst terug in het vierde millennium voor Christus op de steppen van Oekraïne en Zuid-Rusland. Van hieruit verspreidde de talen zich over Eurazië door migratie, veroveringen - waarbij de plaatselijke bevolking de taal van de nieuwe elite ging overnemen -, handel, of een combinatie van de drie.

“Veel wat te maken heeft met het proto-Indo-Europees is prikkelend en mysterieus”

De Luchtvader

Nog interessanter wordt het als je weet dat het niet alleen de taal, maar ook de cultuur en de mythologie van deze proto-Indo-Europeanen waren die zich verspreidden. Net zoals je gelijkenissen en patronen kan herkennen als je het oude Grieks en het Sanskriet naast elkaar legt, kan je overeenkomsten tussen het oude hindoeïsme, zoroastrisme en het Europese heidendom gewaar worden, die moeilijk aan toeval kunnen worden toegeschreven.

Of alle talen in de wereld één gemeenschappelijke oertaal als oorsprong hebben, is niet geweten, maar we zijn zeker dat op zijn minst verschillende taalgroepen gemeenschappelijke voorvaders hebben. Dat het Nederlands en het Duits bijvoorbeeld een gemeenschappelijke oorsprong hebben, zal niemand als wereldschokkend ervaren. Heel wat woorden lijken immers op elkaar: woord of Wort, goed of gut, boek of Buch. Ook het Engels is een Germaanse taal, zoals je kan horen in woorden als word, good of book.

De Franse vertalingen van die woorden klinken misschien helemaal anders (mot, bien, livre), maar ook Romaanse talen als Frans, Spaans of Italiaans delen een voorvader met de Germaanse talen Nederlands, Duits en Engels. Ze delen die voorvader ook met pakweg de Keltische of Slavische talen, of het Grieks, maar wist je dat al die voornoemde groepen diezelfde voorvader ook delen met het Koerdisch, het Perzisch of het Hindi? Het zijn allemaal takken van dezelfde taalfamilie: de Indo-Europese talen.

“Bijna de helft van de wereldbevolking spreekt een Indo-Europese taal”

Het is, mede dankzij, maar niet uitsluitend door het kolonialisme, de meest gesproken en verspreide taalfamilie ter wereld: 3,2 miljard mensen, of bijna de helft van de wereldbevolking, spreken een Indo-Europese taal. Ze worden gesproken in bijna heel Europa, met als belangrijkste niet-Indo-Europese uitzonderingen het Baskisch, het Fins, het Ests en het Hongaars (die laatste drie hebben overigens ook eenzelfde niet-Indo-Europese voorouder). Indo-Europees wordt eveneens van oudsher gesproken in grote delen van Zuid-Azië: in Iran/Perzië en het Indiase subcontinent, net als in bijna heel de nieuwe wereld.

“Volgens de meest gangbare theorie vinden we deze oertaal voor het eerst terug in het vierde millennium voor Christus op de steppen van Oekraïne en Zuid-Rusland”

Grieks en Sanskriet

Hoe weten we dan dat het Nederlands en het Hindi dezelfde voorouder hebben? Reeds in de 16de eeuw merkten Europese reizigers naar het Indiase subcontinent op dat heel wat talen daar gelijkenissen vertoonden met talen uit hun eigen continent. De Britse taalkundige en magistraat Wiliam Jones merkte in 1786 op dat het Latijn, het Grieks en het Sanskriet sterker verwant leken “dan mogelijk door toeval kan zijn voortgebracht; zo sterk zelfs, dat geen filoloog ze alle drie zou kunnen onderzoeken, zonder te geloven dat ze zijn voortgekomen uit een gemeenschappelijke bron”. De daaropvolgende eeuw nam de studie naar het ‘Indo-Europees’, vernoemd naar de uiterste plaatsen waar de talen voorkomen, een ware vlucht.

Enkele voorbeelden van die gelijkenissen tussen Europese en Indo-Iraanse talen (we gebruiken voor het gemak Perzisch): moeder en madar, vader en pedar, broeder en bradar, tand en dandân, navel en naf, muis en muš. Als je oudere talen of archaïsche termen met bijvoorbeeld het Sanskriet vergelijkt, zijn de gelijkenissen nog treffender. Taalkundigen hebben geprobeerd de geschiedenis van deze Indo-Europese talen en hun gemeenschappelijke voorvader, het ‘proto-Indo-Europees’, te reconstrueren. Hiervoor doet men in de eerste plaats een beroep op oude of uitgestorven talen, zoals het Oudgrieks, het Sanskriet of het Hettitisch (dit werd in Anatolië gesproken). Immers: hoe ouder, hoe dichter bij de bron.

Neem in de eerste plaats de term voor god(heid), het proto-Indo-Europese ‘*deywós’, dat oorspronkelijk naar daglicht verwees. Je herkent het in het Latijnse ‘deus’, het Engelse ‘deity’ en de Noorse krijgsgod Týr, maar ook in ‘deva’, goddelijke wezens in de oudste hindoeteksten.

De belangrijkste godheid in heel wat Indo-Europese culturen is ‘*Dyeus ph2ter’, de (Dag)Luchtvader. Het woordje Dyeus klinkt nogal als de belangrijkste Griekse dondergod Zeus, niet? En ‘*Dyeus ph2ter’’ wordt al snel Jupiter, de Romeinse evenknie van Zeus. In het hindoeïsme bestaat er een luchtgod, genaamd Dyaus(pitar), die evenwel een veel minder belangrijke plaats inneemt dan zijn Europese collega’s.

In bijna elk Indo-Europees pantheon komen de zogenaamde ‘Goddelijke Tweelingen’ voor, vaak als ruiters en zonen van de Luchtvader. De hindoes kennen de Asvins, de Grieken en de Romeinen hebben de Dioscuri, Castor en Pollux, maar ook Romulus en Remus. Ook het hiernamaals, het land van de doden, is in veel Indo-Europese mythen gelijkaardig: het ligt veelal ondergronds, je moet er een rivier voor oversteken. Soms wordt de toegang tot de onderwereld bewaakt door een waakhond: Kerberos in het Grieks, Sharvara in de hindoetraditie.

Engelen en demonen

Soms zijn de verschillen even veelzeggend als de gelijkenissen. Herinner je het Sanskrietwoord ‘deva’, een goedaardige godheid. Hun op macht beluste tegenhangers zijn de ‘asura’. In het Iraanse zoroastrisme zijn de ‘ahura’s’ dan weer goedaardige godheden, zoals de oppergod Ahura Mazdâ, en worden de ‘daêva's’ op hun beurt als demonen beschouwd.

Waarom zijn die twee geloofstradities die verschillende godheden als goed, dan wel slecht gaan beschouwen? Zien we hier de weerslag van een religieuze afscheuring in het verre verleden of het gevolg van een politiek meningsverschil, of louter toeval? De vraag is zoals zoveel wat te maken heeft met het proto-Indo-Europees prikkelend en mysterieus.

PIETER VAN BERKEL

Deze taal, het Sanskriet, is verwant aan het Nederlands

De lucht boven de Eurozaïtische steppe baarde de belangrijkste proto-Indo-Europese godheid, de Luchtvader

Topstukken in de SintLeonarduskerk in Zoutleeuw

chromie heeft behouden. Sint-Joris wordt geflankeerd door twee apostelen: Philippus en Jacobus de Mindere, die dateren uit het laatste kwart van de vijftiende eeuw. Beide beelden zijn door een anonieme kunstenaar met veel gevoel voor realisme en expressie gesneden. De drie beelden onder het vroegrenaissance baldakijn vormen een van de indrukwekkendste sculpturale ensembles in de Sint-Leonarduskerk.

Schilderkunst en nog meer beelden

Twee schilderijen in de kerk zijn eveneens beschermd als Topstuk. ‘De Zeven Vreugden van Maria’ (1554) is een drieluik van Pieter Aertsen, een Amsterdammer die lange tijd in Antwerpen werkte. Aertsen dateerde dit werk en het dient daarom als sleutelwerk voor de datering van andere schilderijen van de kunstenaar.

LEZERSBRIEVEN

GEEN BLAD VAN

UITERSTEN

Pallieterke, Ik ben al jarenlang lezer van ’t Pallieterke en supporter zowel voor de N-VA als het Vlaams Belang. Ik hoop dat na de verkiezingen van 2024 het onmogelijke toch mogelijk wordt en dat Vlaanderen eindelijk krijgt waar het recht op heeft. Wat ik soms jammer vind in ons blad, zijn de aanvallen op onze ‘eigen’ verkozenen. Ministers hebben de taak om goed te besturen. Natuurlijk worden er soms ‘fouten’ gemaakt, maar wanneer men komaf tracht te maken met de zwijgcultuur die hen in staat stelt om te blijven aanmodderen, is dat voor de Boerenbond, vakbonden en linkse rakkers een brug te ver, terwijl de media ons met hun misleidende berichten proberen te verdelen. We blijven een volk van verdeeldheid en uitersten. De inzet van onze eigen verkozenen verdient beter in ons blad.

Mathieu Meuwis, Opoeteren

FRONTVORMING

identiteit van hun herkomstland, dat volgens hen hun enige échte vaderland is, zijn zij tevens in het bezit van een bijkomende identiteitskaart, namelijk een Belgische. Maar hun leven blijft, ondanks die bijkomende identiteitskaart, volledig in functie staan van hun land van herkomst en de islam. Daarom laten die ‘Belgen’ zich besnijden, mevrouw Liekens. Bovendien zijn zij enkel geïnteresseerd in de geschiedenis van hún land van herkomst en in die van de islam. En onze westerse manier van leven interesseert hen niet, ze staan er zelfs vijandig tegenover. Meer nog, volgens de islam is het de plicht van iedere moslim om mee te werken aan de volledige islamisering van onze maatschappij.

Luc Vandeputte, Ledegem

LEEUWENVLAG

Met niet minder dan 21 Topstukken van de Vlaamse Gemeenschap bezit de Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw een ongeëvenaard religieus patrimonium. Dat heeft de kerk onder meer te danken aan drie kanunniken en aan de bevolking van deze Brabantse stad.

De beeldenstormers hebben in de zestiende eeuw de inboedel van de Sint-Leonarduskerk niet kort en klein geslagen. En ook tijdens de Franse bezetting bleef de kerk gespaard. Het was toen een collegiale kerk, wat betekent dat er een kapittel van kanunniken aan verbonden was. Omdat drie van hen bereid waren de eed van trouw aan de revolutionaire grondwet te zweren, onderging ze niet het lot van zoveel religieuze gebouwen in ons land. En in 1872 waren het de inwoners van Zoutleeuw die verhinderden dat de kerkmeesters het kerkelijk geelkoper zouden verkopen.

Pelikaandieven en paaskandelaar

Een symbool van dit verzet is de koorlezenaar uit 1469, met een arend met uitgespreide vleugels op een afgeplatte bol, een Topstuk van geelgieterskunst en een zeldzaam overgebleven exemplaar uit die periode. Ook dit uitzonderlijk werk werd te koop aangeboden door de kerkmeesters, die daarom door de Leeuwse gemeenschap werden nagewezen als ‘pelikaandieven’.

is bovendien het enige nog in zijn geheel bewaard gebleven werk van de vermaarde Brusselse geelgieter Renier van Thienen. Het is een van de zuiverste hoogtepunten van laatgotische sculptuur.

Indrukwekkend ensemble

Niet alle kunstwerken bevinden zich nog op hun oorspronkelijke plek in de kerk, maar dat maakt ze niet minder waardevol. Zo zijn drie vijftiende-eeuwse Topstukken samengebracht in een baldakijnconstructie uit de eerste helft van de zestiende eeuw. ‘Sint-Joris die de draak verslaat’ (1486) is van de hand van de Antwerpse beeldsnijder Jan Mertens. De sculptuur maakt indruk door de dynamische en expressieve weergave van het tafereel. Subliem is de dramatiek in de doodstrijd van het monster en het verschrikt steigerende paard. Opmerkelijk is dat het beeld de originele poly-

Heel bijzonder is ‘De lanssteek’ (ca. 1530) van een anonieme kunstenaar. Het is een zeldzaam voorbeeld van achterglasschilderkunst. Door de fragiliteit van de drager hebben slechts weinig voorbeelden de tijd doorstaan. Het is een schitterend voorbeeld van het picturale raffinement dat met deze complexe schildertechniek kon bereikt worden.

Bij de Topstukken in de kerk zijn er nog heel wat prachtige eeuwenoude beelden: een zittende ‘Heilige Leonardus van Noblac’ (ca. 1300), een laat-Ottoonse crucifix die zonder meer de vergelijking met verwante stukken in gerenommeerde musea kan doorstaan, een Sedes Sapientiae uit de eerste helft van de dertiende eeuw, een zittende ‘Onze-Lieve-Vrouw met kind’ uit het midden van de dertiende eeuw… En dan zijn er nog die andere kunstwerken in de kerk die wachten op hun erkenning en bescherming als Topstuk. De Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw wordt terecht ‘Het kunstschrijn van Brabant’ genoemd.

MMMV

Informatie over de openingsuren van de Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw: www.zoutleeuw.be/ sint-leonarduskerk08956.3

Pallieterke, Alles wat wij, Vlamingen, hebben opgebouwd, gaat zienderogen achteruit. Onze vrije meningsuiting en dies meer worden zwaar aan banden gelegd. Ik stel het volgende vast: Vlaanderen en onze Vlaamse taal bestaan al eeuwen, maar sinds de oprichting van België moeten de Vlamingen niks anders meer doen dan vechten voor onze taal, cultuur, centen en meningen. De taalgrens tussen Vlaanderen en Wallonië wordt constant met de voeten getreden. Walen die zich vestigen in Vlaanderen, weigeren onze taal te spreken en veel van onze leefgewoontes te aanvaarden. Dat is eigenlijk een vorm van bezetting! En de olievlek dijt elk jaar verder uit. Als het niet de Walen zijn, dan zijn het de migratiestromen die ervoor zorgen dat wij altijd onder druk worden gezet in onze streken. En het gaat zeer snel… Een en ander is natuurlijk te wijten aan de onderdanigheid die in onze genen zit en het gegeven dat de Vlamingen geen frontvorming nastreven. Kijk maar naar de intenties van Jean-Marie Dedecker of naar ‘godfather’ De Wever, die zelfs niet wil praten met Vlaams Belang. Nochtans kunnen wij Vlamingen alleen nog iets bereiken voor onszelf en onze kinderen als we eindelijk aan hetzelfde zeel zouden trekken.

Didier Van Haver, Geraardsbergen

N-VA

Pallieterke, Regelmatig contact met landbouwers en eigenaars van landbouwgrond leert dat de stemgerechtigden onder hen de N-VA als een antiboerenpartij beschouwen. Er zijn ook heel wat burgers die het milieubeleid van N-VA-verkozenen in hun gemeente afkeuren. Werk aan de winkel, Bart De Wever!

Hubert Hauman, Knokke

BESNIJDENISSEN

In Het Laatste Nieuws staat een foto van Goedele Liekens in de Kamer, met een halsband in Belgische driekleur, die het volgende verklaart: “4 keer meer Belgen besneden dan Nederlanders. En de medisch onnodige ingreep kost de belastingbetaler jaarlijks 36 miljoen euro.” Maar mevrouw Liekens, dat zijn geen Belgen, maar Marokkanen, Turken of anderen uit moslimlanden. Naast de

Pallieterke, Onlangs moest ik een lichte chirurgische ingreep ondergaan. De chirurg onderhield zich intussen met mij, waarschijnlijk om mij af te leiden. Hij had bemerkt dat er thuis een leeuwenvlag wappert en hij hield die voor de vlag van het Vlaams Belang. Ik heb hem duidelijk gemaakt dat het geen partijvlag is, maar die van de Vlaams-nationalisten. Theoretisch kunnen die even goed een andere partij aanhangen. Zo zie je maar wat voor valse informatie er verspreid wordt. Zelfs de geschminkte versie van de Vlaamse Gemeenschap vindt geen genade bij de linkse ‘flamand-belges’. Dat mocht Filip Dewinter onlangs nog ondervinden. Zou dat wel lukken als het beest naast zijn nagels ook zijn lippen zou schminken of moet er nog een halsband met ketting bij? Als tegemoetkoming kunnen de Walen dan een zwarte rouwstrook aan hun hanenvlag hangen.

Eugeen S’heeren, Sint-Truiden

OUDERENZORG

Pallieterke,

Ik heb met belangstelling de artikels gelezen over dit onderwerp. De probleemstelling is echter complex. Inderdaad, er is een personeelstekort, maar ook het beleid in de woonzorgcentra is vaak kortzichtig en onethisch. Ik heb jaren geleden de ondervoedingsproblematiek in de (commerciële) rusthuissector aangekaart. Dat leidde tot veel verontwaardiging in de pers, maar niet tot veranderingen op het terrein. De lobby van de commerciële (privé)rusthuizen weet dat maar al te goed: die storm zal overwaaien en dan is het weer ‘business as usual’. De woonzorgcentra die over een vzw-structuur beschikken of afhangen van een OCMW, hebben vaak een ander doel, met name kwalitatieve zorg aanbieden, terwijl het in de commerciële sector alleen om winst voor hun aandeelhouders draait. Hiervoor rekruteert men verpleegkundigen uit het buitenland (Roemenië, India…) om toch maar geen afdelingen te moeten sluiten door gebrek aan personeel. Die verpleegkundigen doen vaak hun uiterste best, maar er blijven bezorgdheden qua taalkennis, communicatie met andere zorgverstrekkers, professionaliteit en ethische waarden bestaan. Daarenboven kan men zich afvragen of er in hun land van oorsprong dan geen behoefte is aan die professionals? Voor de Vlaamse artsen in de woonzorgcentra is het vechten tegen de bierkaai. Ik kan ervan meespreken…

Dr. Mark Huylebroeck, Wemmel

Eveneens uit de vijftiende eeuw en uniek is de paaskandelaar (1483). In die tijd was dit type van een paasboom met lezenaar en gecombineerd met een calvariescène al vrij zeldzaam. Deze variant met dergelijke monumentale afmetingen is als enige nog overgebleven. De paaskandelaar

Sint-Joris en de draak, Philippus en Jacobus

Koorlezenaar

De erfopvolging door Lodewijk jr. was niet geheel onomstreden. Zijn oom Robrecht van Kassel maakte aanspraak op de graventitel en ook Lodewijks schoonbroer Matthias van Lotharingen zag die wel zitten. En dan was er nog zijn oudoom Jan van Namen die ook wel tuk was op wat machts- en gebiedsuitbreiding. De Franse koning Karel IV besliste dat het parlement in Parijs de opvolgingskwestie moest regelen, maar nog voor dit gebeurde deed Lodewijk, die zich vooral gesteund wist door de Vlaamse stedelingen, al her en der zijn intrede. Zijn voortvarende optreden beviel de Franse koning allesbehalve en nadat hij hem naar Parijs had ontboden, liet hij Lodewijk ‘pour donner l’exemple‘ meteen in de kerker gooien. Kort daarna werd de vrijpostige Lodewijk op vrije voeten gesteld en officieel als graaf bevestigd door het parlement. Hij had echter zijn lesje geleerd: voortaan zou hij netjes in de pas van de Franse koning lopen.

OPSTAND TEGEN

BELASTINGEN EN BOETES

Bij zijn terugkeer in Vlaanderen botste de graaf op de argwaan van de stedelingen die hem aanvankelijk hadden gesteund. Maar ook de kasselrijen, die vooral het platteland vertegenwoordigden, zagen de hoge belastingen die hij wou opleggen niet zitten. Alsof dat niet volstond wilden de Vlaamse steden ook nog eens de banden met Engeland - die cruciaal waren voor de wolhandel - steviger aanhalen. Nadat de graaf in de herfst van 1323 terug naar Nevers was vertrokken, weigerden de boeren de belastingen te betalen en kwam het her en der tot ongeregeldheden. Die liepen zo zwaar uit de hand dat de graaf in februari 1324 in allerijl terugkeerde naar Vlaanderen

HIJ BEGREEP GEEN JOTA VAN DIETS OF LATIJN EN SPRAK ENKEL FRANS

De opstand werd geleid door een handvol herenboeren uit het Veurnese, waarvan de goed van de tongriem gesneden Nikolaas Zannekin, een herenboer uit Lampernisse, die ook buitenpoorter van Brugge was, de belangrijkste was. Deze volksmenner steunde op de ‘Kerels van Vlaanderen’, de vrijgevochten boeren uit de kuststreek, om de confrontatie aan te gaan met de door het volk gehate baljuws en belastinggaarders. Verschillende burchten werden aangevallen en geplunderd. In Brugge wisten medestanders van Zannekin een bloedige machtsgreep te plegen waardoor de volder Jan de Heem, een oude metgezel van Pieter de Conink en Willem de Deken, die weldra samen met Zannekin de opstand zou gaan leiden, schepenen werden. Ondanks het feit dat de graaf de gemoederen wist te sussen door in Veurne een scheidsgericht in te stellen en amnestie te verlenen aan de opstandelingen, bleef het onrustig.

GRAAF LODEWIJK GEVANGEN

In juli 1324 reisde de graaf opnieuw af naar Frankrijk en amper een paar weken later grepen de boeren in het Brugse Vrije opnieuw naar de wapens. En deze keer keerden Zannekin en zijn mannen zich niet langer alleen tegen de belastingen en de torenhoge boetes die aan het opstandige Vlaanderen waren opgelegd, maar ook tegen de hoge heren en de abdijen. In die zin was deze rebellie de voorbode van een reeks van bloedige plattelandsopstanden die later ook Estland (1343), Frankrijk (1358), Italië (1378) en Engeland (1381) zouden treffen. Nog voor het jaareinde was de graaf teruggekeerd en overlegde met het gezagsgetrouwe Ieper en Gent. De Gentenaars organiseerden een paar strafexpedities, maar dat kon niet verhinderen dat Brugge de zijde van Zan-

Zannekin en de kerels van Vlaanderen

Dit jaar is het precies 700 jaar geleden dat de 18-jarige Lodewijk II van Nevers aantrad als kersverse graaf van Vlaanderen. Beweren dat hij nauwelijks vertrouwd was met zijn graafschap is een understatement. Hij groeide op in Nevers en bracht het grootste deel van zijn jeugd aan het Franse hof door. Hij was trouwens gehuwd met de tien jaar jongere Franse koningsdochter Margaretha. Hij begreep geen jota van Diets of Latijn en sprak enkel Frans. In feite was hij opgevoed als een Franse prins die Vlaanderen als zijn erfdeel beschouwde, een wingewest dat hem en zijn familie moest onderhouden.

nekin koos. Deze laatste breidde zijn basis uit door heel de kuststrook van het Zwin tot Duinkerke en Kassel in te palmen. Zeger Janszone, een medestander van Zannekin uit Bredene, was tegelijkertijd het binnenland ingetrokken en had Torhout, Roeselare en Kortrijk ingenomen.

Kort nadien werd Kortrijk verlaten door de Kerels, en trok Lodewijk met 400 ridders ernaartoe. Hij liet er meteen enkele Brugse gezanten aanhouden die het stadsbestuur wilden overtuigen om zich opnieuw bij de opstand aan te sluiten.

Toen dit nieuws in Brugge bekend raakte trokken 5.000 tot de tanden gewapende Bruggelingen op naar Kortrijk. De in de strijd onervaren graaf raakte in paniek en besliste om het onbeveiligde deel van de stad ten noorden van de Leie in brand te steken. Een felle wind wakkerde de vlammen aan en voor Lodewijk het

goed en wel besefte sloegen de vlammen over op de kernstad. De woedende bevolking greep naar de wapens en slachtte de grafelijke troepen af en nam Lodewijk gevangen. Robrecht van Kassel zag zijn kans schoon en liet zich in Brugge door de opstandelingen tot Ruwaard van Vlaanderen’ uitroepen. In Gent deed de oudoom van Lodewijk, Jan van Namen hetzelfde… De Franse koning wist als geen ander garen te spinnen uit deze familietwisten. Op 18 februari 1326 werd de graaf, na bemiddeling door de Franse koning, vrijgelaten. De Vrede van Arques die op 19 april 1326 werd afgesloten moest rust brengen, maar het tegengestelde gebeurde toen er opnieuw torenhoge boetes en belastingen werden opgelegd. Binnen een paar maanden stond Vlaanderen opnieuw in rep en roer en verdween wat er nog restte aan grafelijk gezag als sneeuw voor de zon…

NEDERLAAG EN REPRESSIE

Nadat op 1 februari 1328 Karel IV was gestorven, besloot zijn opvolger Filips van Valois om zo snel als maar enigszins mogelijk was korte metten te maken met het opstandige Vlaanderen. In de zomer van 1328 trok hij met een grote Franse legermacht op naar het noorden. Zannekin, die zich verschanst had op de Kasselberg, had noodgedwongen een deel

DE VERPLETTERENDE

NEDERLAAG EN DE

DAAROPVOLGENDE

REPRESSIEGOLF

BRAKEN HET

VLAAMSE VERZET

van zijn leger moeten opsplitsen om te verhinderen dat de Fransen via Rijsel of Doornik het land verder zouden binnentrekken. Daardoor beschikte hij over heel wat minder troepen dan de Fransen, die hem op 20 augustus aan de voet van de berg begonnen te belegeren. De Fransen probeerden de Vlamingen naar beneden te lokken voor een confrontatie in de vlakte. Om de Kerels te provoceren staken ze in de ochtend van 23 augustus de omliggende dorpen in brand, maar Zannekin en zijn mannen weigerden, tot grote frustratie van de Fransen, te reageren.

DE FRANSE KONING WIST ALS GEEN ANDER GAREN TE SPINNEN UIT DEZE FAMILIETWISTEN

Het was een snikhete dag en de vermoeide Fransen zochten in late namiddag verpozing, legden hun wapens neer en ontdeden zich van hun harnassen of gingen rusten. Op dat ogenblik had Zannekin gewacht. Toen niemand in het Franse kamp nog een aanval verwachtte, stormden de Vlamingen naar beneden en wisten tot diep in het Franse kamp door te dringen. Bijna waren ze in hun opzet geslaagd, maar toen werden ze in de flanken aangevallen door de troepen die net terugkwamen van de raids tegen de naburige dorpen. Zannekin en zijn mannen zaten als ratten in de val en werden bijna allemaal afgeslacht. De verpletterende nederlaag en de daaropvolgende repressiegolf kostte aan duizenden Vlamingen, waaronder Zannekin, het leven en braken het Vlaamse verzet.

JAN HUIJBRECHTS

om de Kasselberg op een oude miniatuur

©

WIKIMEDIA COMMONS

De nonsens over IJzerwake

Wie de ‘serieuze’ media volgt betreffende de berichtgeving over de IJzerwake, zal zich regelmatig afvragen of het wel over dezelfde manifestatie gaat zoals we die kennen. Als we de ‘serieuze’ media mogen geloven, is de IJzerwake niet meer of niet minder dan een aaneenschakeling van hitlergroeten en verering van collaborateurs.

Mag de IJzerwake nu doorgaan op 27 augustus of niet? Daarover is er nog wat verwarring en daarom dit overzicht.

Laten we beginnen met de ‘Kameraadschapsavond’ aan de vooravond van de IJzerwake. Die is op dit ogenblik verboden door het stadsbestuur. Er wordt daarbij verwezen naar ‘Frontnacht’ vorig jaar en de burgemeester heeft het zelfs over een ‘Frontnacht light’. Laat het duidelijk zijn: de geplande Kameraadschapsavond is iets totaal anders dan Frontnacht. Stokebrand in het geheel is onder andere het linkse ‘burger’platform ‘Vredescollectief Ieper’ met Dirk Clement als woordvoerder. En wat beweert die man? “De term Kameraadschapsavond verwijst ondubbelzinnig naar de Waffen SS en de Oostfronters, die hier werden ingelijfd via de voor nazisme veroordeelde August Borms.”

Wat een nonsens. Ten eerste kreeg ik al begin februari een aankondiging van de Kameraadschapsavond toegestuurd via mail. Ik mag dus veronderstellen dat ook de veiligheidsdiensten (OCAD en consorten) bijgevolg al een half jaar op de hoogte zijn van het initiatief. Ten tweede weet iedereen dat de KVHV-codex als basis gebruikt wordt voor de zangavond, wat het in feite niet meer of niet minder maakt dan een veredelde studentencantus. Ten derde verwijst de term Kameraadschapsavond helemaal niet naar de Waffen SS. Bij mijn weten begon menig socialistisch of communistisch (vakbonds)leider zijn 1-meitoespraak met “Beste Kameraden”. Blijkbaar is een rechtse kameraad een totaal ander wezen dan een linkse kameraad…

Verbod

De Kameraadschapsavond werd dus verboden, maar IJzerwake is ondertussen naar de Raad van State gestapt. De IJzerwake was zo vriendelijk om mij inzage te geven van de correspondentie met het Ieperse stadsbestuur. Mij lijkt de beslissing van het stadsbestuur onvoldoende gemotiveerd en ik heb zo een vermoeden dat IJzerwake in het gelijk zal gesteld worden. Let wel, ik beweer dat op juridische gronden. Dat is iets anders dan de politieke agenda die uiteraard mee een rol speelt. De uitspraak van de Raad van State wordt rond 22 augustus verwacht.

IJzerwake

Dan is er nog de IJzerwake zelf. Die mag doorgaan op voorwaarde dat het bestuur het ‘Vredescharter’ van de stad ondertekent. Straf, want dat document werd reeds op 16 juni jongstleden ondertekend. Zonder voorwaarden, maar weliswaar met enkele juridische opmerkingen van de advocaat van IJzerwake. Ik citeer uit de brief van IJzerwake: “De ondertekening van het bijgevoegde charter kan op geen enkele wijze afbreuk doen aan grondrechten van de organisator, zoals het recht op vrije meningsuiting en het recht op vergadering en vereniging. (…) Het charter wordt dan ook onder dat uitdrukkelijk voorbehoud ondertekend.” Met die opmerking heeft de burgemeester van Ieper - nochtans zelf een juriste - het blijkbaar moeilijk en ze eist dat het voorbehoud wordt ingetrokken. Doet IJzerwake dat niet (uiterlijk op 16 augustus), dan zou de manifestatie verboden (kunnen) worden. Waarop IJzerwake onmiddellijk naar de Raad van State zal trekken.

Mijn aanvoelen? In beide gevallen zal Ieper moeten inbinden en zullen zowel de Kameraadschapsavond als de IJzerwake kunnen plaatsvinden. Wordt vervolgd.

Hekalo organiseert

herdenkingsmis ter ere van Vlaamse repressieslachtoffers

sters, de vrouwen die hun man op zondag propere kledij, eten en geld kwamen brengen, werden bespot.

De misviering wordt voorgegaan door E.H. Dirk Op De Beck en E.P. Herman Durpe. Daarna volgt in de parochiezaal naast de kerk een bijeenkomst. Daar krijgen de aanwezigen (gratis) belegde boterhammen en koffie, en kunnen ze nog wat bijpraten. De werkgroep Hekalo zorgt ook voor een kleine tentoonstelling. Gebed voor het Vaderland

gesloten waren. Hier schreven en componeerden ze het ‘Gebed voor het Vaderland’.

Over het hechteniskamp van Lokeren verscheen enkele jaren geleden een mooi herinneringsboek. Dat is nog steeds verkrijgbaar via de boekhandel, bol.com of www.polemos. be. Prijs: 22 euro.

ANTON SCHELFAUT

Met de herdenkingsmis wil de werkgroep ervoor zorgen dat de gebeurtenissen in het hechteniskamp van Lokeren en “de schande die vele families is aangedaan” niet in de vergetelheid geraken. Jan Van Esbroeck, bestuurslid van Hekalo, wijst met een beschuldigende vinger naar de Witte Brigade, een Belgische verzetsgroep. Hij betreurt dat de mannelijke vermeende collaborateurs uit hun gezin werden weggerukt en dat de zogenaamde pakjesdraag-

Het hechteniskamp van Lokeren (Hekalo) was het grootste kamp in Vlaanderen, met naar schatting 25.000 gevangenen die er korte of lange tijd verbleven. Zo’n 60 procent van de gevangenen - zeg maar zo’n 15.000 - heeft er enkele maanden doorgebracht zonder proces of zonder veroordeling. Het kamp staat daarbij symbool voor de ongeveer 170 detentiekampen in België waar collaborateurs werden opgesloten.

Lokeren is ook de plaats waar Remi Piryns en Gaston Feremans op-

HORIZONTAAL

A. Het niet werkzaam zijn

B. Op kleinere afstand - Bestuurde een voertuig

C. Sint - In het oog springend

D. Opbergzakje - Onzichtbare kleur (afk.) - Literair genre

E. Cerium - Als uit één mond

F. Japanse parelduikster - Term om Romeinse munten mee aan te duiden - Griekse letter

G. Elektrisch geladen deeltje - Verouderde bijnaam voor een priester

H. Half mens, half paard - Keltische taal

I. Jongensnaam - Samen met iets anders

J. Lidwoord - Rondachtig ingekeept

K. Tijdperk - Niet verder dan - Spaanse rivier

L. Verre bloedverwant

VERTICAAL

1. In de tuinbouw gebruikte bestrijdingsmiddelen

2. Vocht bevattende - Rivierrand

3. Tegen de waarde van - In het jaarZelfhulpgroep voor alcoholverslaafden

4. Zilver/goudkleurig alkalimetaal

5. Bosgang - Oost-Vlaamse gemeente

6. Spaans eiland - Chinese subtaalStudentenkamer

7. Slijpwerktuig - Overeenkomstig tot

8. Babyartikel - Daar

9. Als vrouw geklede mannen

10. Telwoord - MuzieknootElektrische

11.

statische eenheid

In geringe mate - Eetbare paddenstoel

12. Dansfeest - Gezwind - Auto en truckmerk

KARL VAN CAMP

Op zondag 10 september om 12 uur vindt in de Sint-Annakerk te Lokeren de jaarlijkse herdenkingsmis ter ere van de Vlaamse repressieslachtoffers plaats. De organisatie is in handen van de werkgroep Hekalo, een afkorting van ‘Hechteniskamp Lokeren’.

Tweet van de week

Iedereen heeft zo al eens een minder momentje als het op communicatie aankomt. En het is vakantie en dan wordt er natuurlijk sowieso al iets minder nagedacht. Maar wat de communicatiemachine van de N-VA op de Pride uitdeelde, zal de partij nog even achtervolgen.

De N-VA deelde condooms uit met haar symbool, een majestueuze leeuw. Tot daar niets aan de hand. Alleen was die vergezeld van het opschrift ‘In het hol van de leeuw’. Twitter krabde zich even in de haren.

Het kan de beste overkomen, hoor. De slechtste ook. Herinner u de kleine De Croo die mordicus uitsloot dat hij premier zou worden, omdat je als lid van de zevende partij “de dweil van de Wetstraat” zou worden. Of minister Tinne Van der Straeten die plots op Terzake uitriep dat de kerncentrales openbleven “op haar initiatief”. Of nog: het volledige communicatie-oeuvre van Egbert Lachaert. Dat slijt allemaal. Maar het vraagt zijn tijd.

Dat geldt ook voor een Vlaamsgezinde partij die condooms uitdeelt om in ‘het hol van de leeuw’ te bezigen. Op het eerste gezicht kan je er best even om glimlachen, maar wie twee seconden dieper nadenkt, zal opmerken dat je toch beter wat voorzichtiger met symbolen moet omspringen. Vergelijk het gerust met een belgicistische partij die tricolore toiletrollen uitdeelt met het opschrift “houd het proper” of de PVDA die tampons uitdeelt met het gezicht van Stalin op en de woordjes “het Rode Leger is er”. Dat is allemaal geen promotie van het eigen inzicht. Dat kan beter.

Bordje

Als we het dan toch over het hol van de leeuw moeten hebben: iedereen heeft er één, maar de bescherming tegen ongewenste toestanden kan in Vlaanderen een stuk beter. Laat ons zeggen dat met de belastingdruk, transfers, non-beleid en extreem magere pensioenen de Vlaming door de Belgische overheid één van de meest geteisterde holen heeft in de Europese Unie en ver daarbuiten. Leg onze structuren en gedwongen solidariteit met andere deelstaten eens uit aan een buitenlander en de brave mens zal niets anders kunnen concluderen dan: “Damn, you are f*cked.”

Een condoom zal in die zin weinig soelaas

bieden. Het lijkt wel alsof je de dader een vrijbrief geeft, zolang hij maar een plasticje gebruikt. Nee, als de leeuw zijn hol echt wil beschermen, denkt hij beter aan het oude gezegde: “Steek een bord in je broek.” Er even van uitgaande dat een leeuw een broek zou dragen. Wat ook niet het geval is. Bovendien getuigt rondlopen met een bord in je broek op de Pride ook niet meteen van veel vertrouwen in je medemens. Misschien toch maar zo laten, dat hol van de leeuw. Dat bespaart je veel miserie.

IN NOOD LEERT MEN ZIJN VRIENDEN KENNEN

Conner: “Ik combineer privé en politiek op de Pride”

Er was veel volk op de Antwerp Pride. Menig LGBTQI… raakte wat in de verdrukking door die andere minderheid die ook steeds meer in de verdrukking raakt: politici. Het is dan ook nog echt knokken voor gelijke rechten. Maar niet daarvoor alleen. Bij het dragen van de regenboogvlag in de stoet, werd er zelfs wat gevochten om als nationaal kopstuk toch maar op de foto te staan. Het werd echter een beetje een verloren campagnedag. De media hadden alleen aandacht voor de man die ‘minstens van de twee’ houdt, de voorlopig in eer herstelde mediaheld: Conner Rousseau.

Laat ons voor de gezelligheid eens 20 jaar terug gaan in de tijd.Toen werd het homohuwelijk door het parlement goedgekeurd. Het was één van de ‘ethische dossiers’ van meneer Verhofstadt. U mag er dus donder op zeggen dat het met kop en schouders het duurst verworven recht is in de Belgische geschiedenis. Sterker nog, u bent het nog steeds aan het afbetalen. Maar daarmee zijn we wel het tweede land in Europa dat homoseksuelen hun ja-woord lieten geven bij de burgerlijke stand. Bij Open Vld zijn ze er nog steeds apetrots op. Het geeft naar eigen zeggen aan hoe ruimdenkend ze eigenlijk wel zijn. Dat waren ze in die dagen ook met de verkoop van de financietoren en het pensioenfonds van Belgacom. Over die zwendel hoor je ze niet meer. Wel over het homohuwelijk. In 2023 slaan ze zich nog steeds op de borst op de diverse prides: hebben wij gedaan! Hun vrachtwagen om de helden te exposeren aan het volk was dan ook goed gevuld. Sommigen beweerden zelfs dat het volledige electoraat op die kar zat. Het zal niet veel schelen.

Over naar cd&v. Die zagen dat homohuwelijk eigenlijk totaal niet zitten in 2003. Herman Van Rompuy en nog wat parlementsleden kregen het niet over hun hart om die gelijke rechten op huwelijksmiserie te geven aan een bevolkingsgroep die tot dan toe in relatieve vrijheid kon leven. Ze wilden een tussenoplossing: een soort samenlevingscontractje. Noem het gerust een tsjevenoplossing. Bij cd&v doen ze het liever rustig aan. Van die remmende weerstand valt vandaag nog weinig te merken. Hoewel er sindsdien ruw geschat 38 genders zijn bijgekomen die allemaal mogen huwen, neemt Sammy vandaag zelfs het voortouw. U had hem moeten zien springen op de cd&v-Pridepraalwagen. Dat kreeg je destijds alleen van een christendemocraat gedaan op de tonen van de inmiddels verbannen hit ‘Al wie dan niet springt, is homofiel’.

Als het aan Sammy ligt, hebben zowat alle genders en geaardheden vandaag recht op gratis pistolets op zondag en moet meneer pastoor dringend werk maken van religieuze huwelijken waarbij de bruidspersoon (m/v/x) een hondenmasker draagt. Alleen of ‘Waf’ ook het ja-woord vervangt, is nog een discussiepuntje. Ze neigen naar het compromis ‘Jaf’. Toch nog een beetje tsjeef dus.

Worstelen, worstelen, worstelen

Voor Vooruit was het dan weer een beetje een spannende dag. Zoals we allemaal wel

weten, beweren kwatongen dat voorzitter Conner zijn seksualiteit niet helemaal onder controle heeft. Een probleem dat hij zou delen met zijn populaire voorganger Steve Stevaert. Daar is tot nader order niks van bewezen, maar het noopte Conner wel om uit de kast te komen als een man die ‘minstens’ op mannen en vrouwen viel. Hoeveel van de 38 andere genders in zijn liefdesvizier zitten, daar is hij nog niet helemaal uit, maar dat kan makkelijk oplopen. De homo politicus is niet zo kieskeurig. Een hele verschuiving van zijn eerder standpunt bij de onvolprezen talkshow Gert Late Night. Daar beweerde hij nog bij hoog en bij laag dat alleen de prompte boezem en vulva hem konden bekoren. Zelfs na enige aandringen gaf hij geen strobreed toe. Dat hij niet eerder uit de kast was gekomen, zou misschien kunnen te wijten zijn aan het feit dat Conner goed scoort bij bakvisjes die voor het eerst gaan stemmen. Dat hij nu wel uit kast komt, kan dan weer te maken hebben met expansiedrang. Maar officieel heet het dat Conner ‘worstelde’ met zijn geaardheid. “Worstelen wel, maar niet met zijn geaardheid”, heeft menig Vlaamse jongeman sindsdien schalks opgemerkt. Op de Pride worstelde Conner vooral met persaandacht. “Ik combineer hier privé en politiek vandaag”, sprak hij vastberaden. Het werd een lange Pridenacht.

BIJ VOORUIT WORDEN ZE ALVAST WAT ZENUWACHTIG