ISLAMITISCHE
AANVAL OP LEKENSTAAT
VRT-presentator Sven Pichal (44) zit intussen twee weken in de cel. Hij wordt verdacht van bezit en verspreiding van beelden van kindermisbruik. Hij ging om met mensen van wie gezegd werd dat ze weleens “foute dingen met kinderen deden”. In theorie riskeert hij een correctionele gevangenisstraf tot vijf jaar en een geldboete tot 60.000 euro.
De bal ging aan het rollen nadat acteur Reuben D.B. op café beelden van seksueel misbruik had getoond. Die Reuben kwam als 13-jarige via een chatbox van VT4 in contact met een 22-jarige man, die hem verkrachtte. Die pedofiel werd voorgeleid en veroordeeld, en in de nasleep van de zaak kwam er meer toezicht op de toen moderne chatboxen. Als 11-jarige werd D.B. naar verluidt ook misbruikt, ditmaal door zijn stiefbroer. Die zaak werd in 2021 geseponeerd, volgens D.B. zelf omdat de dader destijds 17 jaar oud was.
zoek werd gestart en Pichal en hijzelf werden opgepakt. Daarnaast werden nog drie mannen uit het Antwerpse opgepakt. Eén van hen werd vrijgelaten, de andere mocht onder voorwaarden de gevangenis verlaten. Zij worden enkel verdacht van het bezit van beelden van kindermisbruik.
Reuben D.B. is een klassiek voorbeeld van ‘cycle of abuse’, waarbij het slachtoffer dader wordt. Er kunnen duidelijk vragen over gesteld worden: Is het moreel juist dat de zaak tegen zijn stiefbroer geseponeerd werd omdat die destijds 17 jaar oud was? Is Reuben D.B. als slachtoffer voldoende begeleid? Hoe kan het dat niemand in zijn familie of naaste omgeving op tijd heeft ingegrepen?
zijn stiefbroer-misbruiker? Ons justitiesysteem gaat ervan uit dat iedereen een tweede kans verdient. Dat is ook te verantwoorden: iemand die een kleine winkeldiefstal pleegt of iets niet aangeeft bij de fiscus, hoeft daar niet zijn hele leven voor gestraft te worden. Na een lichte straf kunnen ze met een schone lei beginnen. Maar eigenlijk zadelt Justitie de maatschappij met het risico op dat die dader nogmaals een misdrijf pleegt. En bij een kleine winkeldief is dat risico te verantwoorden.
GESCHIEDENIS
PAUS UIT DE LAGE LANDEN
Na die seponering zou Reuben, intussen 34, ‘gedegenereerd’ zijn geraakt: drugsmisbruik, een relatie met een 60-jarige man, reisjes naar pedoparadijs Thailand. Hij gaf overigens vorig jaar nog les aan 7-jarigen in een basisschool. Reuben D.B. liet op 11 augustus in een café in het centrum van Antwerpen een filmpje van kindermisbruik zien aan Sven Pichal, waarop een onder-
Tweede kansen
Heeft Justitie door die seponering een extra dader gecreëerd? Misschien wel. Was Reuben D.B. zich zelf ooit met pedofiele zaken beginnen bezig te houden als er een onderzoek was gekomen naar
Zodra het over (kinder)misbruik gaat, wordt zo’n tweede kans, met alle risico’s van dien, veel minder verdedigbaar. Hoeveel Julie Van Espens, Eefjes en Ans hadden er al niet vermeden kunnen worden indien verkrachters en kindermisbruikers minder tweede kansen hadden gekregen? Iedereen verdient een tweede kans, maar de neveneffecten van die tweede kans mogen geen andere levens verwoesten.
WANNES NEUKERMANS
JORIS DE VRIENDT
KAMERLID (VB)
ADRIANUS VI
DENEMARKEN GIDSLAND 18
“Kwantumcomputers gaan de wereld veranderen”
“Natuurpunt is een van de grootste ontbossers van Vlaanderen”
Mijn editoriaal van vorige week ging over incidenten veroorzaakt door dronken politici. Vincent Van Quickenborne heeft nog iets aan het lijstje toegevoegd. Twee gasten op het feest voor zijn 50ste verjaardag plasten buiten tegen een politiecombo. De minister van Justitie was zelf ook verre van nuchter, blijkt uit de beelden. Hij beweert echter dat hij niets wist van het gedrag van zijn zatte vrienden.
Voor alle duidelijkheid: iedereen heeft het recht dronken te zijn, zeker op een feestje in eigen huis. Het plassen tegen voertuigen is niet aanbevelenswaardig, maar maakt ook geen halsmisdrijf uit. Laat ons geen schijnheilige kwezels zijn.
In het geval van Van Quickenborne zijn er echter omstandigheden die alles minder onschuldig maken. Plassen tegen een politiewagen is een daad van smaad aan de politie. Gazet van Antwerpen bevestigt dat de gasten minstens drie keer het huis verlieten, speciaal om tegen de combi te plassen, wellicht tot groot jolijt van alle aanwezigen. Het is moeilijk aan te nemen dat Van Quickenborne daar niets van af wist. Volgens de VRT zijn er ook beelden van de minister die zelf naar de combi stapt en minstens doet alsof hij plast. Dat is dan de tweede verzwarende omstandigheid, erger dan wat hij zijn gasten toelaat: hij liegt.
Daar komt nog bij dat hij als minister ook nog eens verantwoordelijk voor de politie is. En als je bedenkt dat die combi daar niet toevallig stond, maar ter afschrikking van mogelijke belagers van de minister, wordt het gebrek aan respect helemaal ergerlijk.
Wie herinnert zich de intrede van 'Quickie' nog in de politiek? Zijn eerste wapenfeit was het rollen van een joint in de Senaat, waar hij ook prat op ging. Alleen in België kan je daarna minister van Justitie worden. Nu wil hij daar liefst niet aan herinnerd worden. Van Quickenborne is dan ook het vleesgeworden opportunisme. Jean-Marie Dedecker, ooit zijn boezemvriend, zei over hem: “Als hij zijn moeder zou moeten verkopen, zou hij dat doen. Hij heeft geen politieke moraal.” ‘Quickie’ zal nu ook weer alles doen om politiek te overleven, inbegrepen staalhard liegen.
Het VB heeft zijn ontslag geëist. De N-VA vraagt hetzelfde indien blijkt dat hij heeft gelogen. Vrijwillig zal hij niet opstappen. Als Van Quickenborne enig fatsoen had, had zijn ontslagbrief al in november op het bureau van De Croo gelegen. Toen werd een jonge politieman vermoord door Yassine Mahi, een man die door meerdere diensten werd gevolgd en die zichzelf was gaan aangeven met de melding dat hij politiemannen wilde doden. Hij werd gewoon weer vrijgelaten en enkele uren stak hij een jonge agent dood. Het apparaat waar Van Quickenborne voor verantwoordelijk is had gefaald op alle niveaus, maar dat raakte hem niet. Kritiek van de politievakbonden beantwoordde hij op het VRT-journaal met de vuile suggestie dat die hem alleen weg willen omdat hij hun looneisen niet wil inwilligen. ‘Pipigate’, zoals het in de Franstalige pers wordt genoemd, heeft geen grote politieke betekenis, maar als het ons van Van Quickenborne kan verlossen, is dat een uitstekende zaak.
JURGEN CEDER
TOOGPRAAT
www.palnws.be
N-VA-voorzitter Bart De Wever en zijn PS-collega Paul Magnette hopen dat de komende campagne zoveel mogelijk rond hen draait. Dat moet het verlies aan stemmen richting radicale partijen beperken. Premier Alexander De Croo (Open Vld) probeert er zich tussen te wurmen, maar dat zal niet lukken. De rol van de politicus die kalm boven het gewoel staat, is misschien eerder weggelegd voor een Vincent Van Peteghem (cd&v).
Bart De Wever gaf vorig weekend voor het eerst sinds lang een interview aan de Franstalige pers. Het vraaggesprek verscheen in La Libre Belgique en La Dernière Heure en er was een video-opname op nieuwszender LN24. De aanleiding was de vertaling van zijn boek over woke naar het Frans. Een ideale gelegenheid voor De Wever om vanop het Schoon Verdiep met scherp te schieten richting de groenen (“ze zijn gek”). Daarnaast brengt hij het bekende pleidooi voor confederalisme. Een Franstalige liberaal als Georges-Louis Bouchez zou “een ideale bondgenoot zijn in een normaal land, maar dit zijn twee landen”. Dus blijft De Wever mordicus pleiten voor een grote communautaire onderhandeling met de PS.
tijvoorzitters zijn. Een beetje een belachelijke reden om te kiezen voor de politiek van de lege stoel. Dat Magnette dan gewoon ontslag neemt als partijvoorzitter en zorgt dat een vrouw zijn bureau in de Brusselse Keizerslaan overneemt. Eigenlijk hanteert Magnette hier een drogreden. Hij vindt het als voorzitter van de grootste Franstalige partij beneden zijn waardigheid om tussen andere voorzitters aan te schuiven. Voor hem is het beter om te kiezen voor een duel, man tegen man. Ofwel in debat met zijn politieke aartsvijand Georges-Louis Bouchez, ofwel met Bart De Wever. Wedden dat de PS- en de N-VA-voorzitter een maand voor de verkiezingen nog eens een groot debat houden waar ze met scherp schieten naar elkaar?
Beide politici hopen dat ze de stroom van stemmen richting radicale partijen kunnen stoppen door zelf meer centraal in de campagne te staan
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net
Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:
3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de
6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen
1 jaar: 208 euro op de kantoren.
Steunabo 1 jaar: 300 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)
Kernredactie:
Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp
Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
Het is duidelijk: De Wever is de N-VA en de N-VA is Bart De Wever, en hij wil de campagne rond hem laten draaien. Waarna hij zich kan afzetten tegen het Waalse PS-model. Een duel Vlaanderen/N-VA versus Wallonië en de PS-staat zou hem goed uitkomen. Kortom, zij die straks misschien met elkaar moeten onderhandelen, zijn nu de beste vijanden.
De lege stoel van de PS-voorzitter
Dat Paul Magnette de campagne aan Franstalige kant rond zijn persoon wil doen draaien, werd maandag paradoxaal genoeg duidelijk tijdens een debat in Le Soir waaraan… Magnette niet wou deelnemen. Het ging over een debat met de toekomst van de democratie als thema en alle Franstalige partijvoorzitters schoven mee aan. Maar de PS-voorzitter stuurde zijn kat. Reden? Hij wil enkel deelnemen als er evenveel mannelijke als vrouwelijke par-
Beide politici hopen dat ze de stroom van stemmen richting radicale partijen kunnen stoppen door zelf meer centraal in de campagne te staan. Feit is dat dit een bepalende invloed zal hebben op de machtsverhoudingen na de verkiezingen: wie verliest het meeste of het minste aan respectievelijk PTB/PVDA en Vlaams Belang… Als de PS zwaar bloedt en meer kiezers dan verwacht richting Raoul Hedebouw ziet vertrekken, dan is dat goed nieuws voor de onderhandelingspositie van De Wever. Op voorwaarde dat de N-VA minder dan verwacht klappen krijgt van het Vlaams Belang.
Een presidentiële aanpak werkt niet
Ondertussen is ook premier Alexander De Croo (Open Vld) aan zijn campagne gestart. Hij probeert naar eigen zeggen het negativisme en de tegenstellingen te overstijgen. In interviews komt dat neer op het vaak op een kleffe manier verdedigen van het rapport van de Vivaldi-regering. “We hebben zowel de impact van de corona- als de energiecrisis binnen de perken gehouden.” “Ik ben het beu dat mensen België afbreken. Ik wil naar de goede zaken kijken.” Kortom, De Croo is de premier die boven het gewoel staat en desnoods voor een tweede mandaat als premier wil gaan. Hij vergeet hier drie zaken. Ten eerste dreigt hij weggedrukt te worden in het campagnegeweld van N-VA en PS, om nog maar te zwijgen over de radicale partijen. Ten tweede werkt zo’n presiden-
tiële aanpak niet in een land met een klassieke parlementaire traditie. En ten derde zal zijn partij gewoon te klein zijn om het premierschap op te eisen. De Croo probeert zich tussen de andere kemphanen van de campagne te wurmen, maar het zal hem slecht bekomen.
De rustige vastheid is terug
De rol van een politicus die toch wat kalm boven het gewoel staat, is dan eerder weggelegd voor een Vincent Van Peteghem (cd&v). Daarmee is niet gezegd dat hij wél een figuur is met presidentiële allures, maar de Vlamingen hebben het niet altijd voor gepatenteerde ruziemakers. Van Peteghem is de rustige vastheid en kan zeker een deel van het electoraat aanspreken. Niet om zijn partij een onverwacht sterke score te doen halen, wel door ervoor te zorgen dat de schade voor cd&v beperkt blijft.
Magnette vindt het als voorzitter van de grootste Franstalige partij beneden zijn waardigheid om tussen andere voorzitters aan te schuiven
Inhoudelijk zijn er heel wat vraagtekens te plaatsen bij de beleidspistes die Van Peteghem wil of wou bewandelen. Afkomen met een voorstel tot fiscale hervorming aan het einde van de legislatuur is niet verstandig. Zoiets moet onderhandeld worden aan het begin van een regeerperiode. Inhoudelijk zou het bovendien niet altijd gaan over een betere manier om arbeid minder te belasten. Nu, het niet bereiken van een akkoord rond de fiscale hervorming werd snel ondergesneeuwd. Van Peteghem ging volop voor de uitgifte van een staatsbon die een ongezien succes werd. Of dat een goede zaak is voor de economie en vooral voor de spaarder en belastingbetaler, is een andere zaak. In onze economische rubriek hebben we al meermaals bedenkingen geplaatst bij het nut en de impact van de staatsbon. Maar Van Peteghem heeft nu de perceptie mee: “Ik heb op zijn minst geprobeerd om de banken ervan te overtuigen de rente op spaarboekjes te verhogen.” En die perceptie zal nog een tijd blijven hangen.
De nieuwe Franse minister van Onderwijs, Gabriel Attal, heeft zijn intrede niet gemist. Hij vaardigde een verbod uit op het dragen van abaja’s in alle scholen, met onmiddellijke ingang. Als u niet weet wat een abaja is, kan niemand u dat kwalijk nemen. Het kledingstuk begint slechts recentelijk op te vallen in de straten van Europa.
Een abaja is een lang, los gewaad dat vrouwen over hun andere kleren dragen. De mode komt overgewaaid uit het Midden-Oosten, meer bepaald uit Saoedi-Arabië, waar het dragen van dit kleed lang wettelijk verplicht was. De officiële verplichting is nu afgeschaft in het thuisland van het radicale wahabisme, maar het merendeel van de vrouwen dragen het nog steeds.
Laïcité
Franse leraars zagen het Arabische gewaad vorig
Op sociale media roepen jonge moslims op om het verbod te trotseren
Vrouwen zijn onrein, dagen uit met hun lichaamsvormen, zorgen voor problemen en moeten dus zoveel mogelijk onzichtbaar zijn.
Resteert nog de vraag hoe streng het verbod zal afgedwongen worden. Er is nog geen omzendbrief met concrete maatregelen. Op sociale media roepen jonge moslims alvast op om het verbod te trotseren. De Franse regering belooft kordaat op te treden. Emmanuel Macron: “Wij gaan niets laten passeren.” Ook de Franse rechters zullen nog hun mening moeten geven: de linkse partij La France Insoumise heeft aangekondigd het verbod te zullen aanvechten bij de Raad van State.
De houding van links tegenover het verbod is tekenend voor de gedaanteverandering die deze strekking heeft ondergaan. Het was links dat, in zijn strijd tegen de invloed van de Katholieke Kerk in eeuw voor de ‘lacité’ heeft gestreden, in het bijzonder voor het seculiere karakter van het onderwijs. In 1989 werd de bocht ingezet. Drie leerlingen werden toen door hun school geschorst wegens het dragen van de hoofddoek. De Parti Socialiste slaagde er niet meer in daar unaniem op te reageren. De pleidooien voor een ‘open secularisme’ namen toe, een semantische misleiding die in feite het volledig verlaten van De aanleiding voor de bocht was de plotse verschijning van Jean-Marie Le Pen op het politieke toneel. In Libération gaf Philippe Doucet, een socialistisch parlementslid, dat in 2015 toe: “Toen het Front National het woord ‘laïcité’ begon te gebruiken om de islam te stigmatiseren, was onze politieke familie verbijsterd over de strategische zet van Le Pen. Door een linkse waarde te kapen, confronteerde hij ons met onze eigen tegenstrijdigheden.”
Links is sindsdien verder weggedreven van de verdediging van de lekenstaat. Op een paar uitzonderingen na, reageerde de linkerhelft van de Franse politiek negatief op de maatregel van minister Attal. Jean-Luc Mélenchon van La France Insoumise weet goed genoeg dat 60 procent van de moslims van Frankrijk voor zijn partij gestemd heeft. Het is nochtans niet alleen de ‘laïcité’ die het verbond van links met de politieke islam onnatuurlijk maakt: moslims zijn op sociaal vlak conservatief, terwijl modern links steeds meer onder invloed komt van de ideologie van woke en de LGBTQ-lobby. Het enige cement van die onheilige alliantie is een verachting van de Franse identiteit.
Als het regent in Parijs…, u weet wel. Het werd niet opgepikt door de Vlaamse pers, maar vorige week vond ook in Franstalig België een incident plaats in diezelfde sfeer. De militante feministe en seculariste Nadia Geerts schreef een opiniestuk in La Libre Belgique, waarin ze
uitbracht dat in de gebouwen van de ULB, ultiem bolwerk van het secularisme in België, een islamitische gebedsgroep al jaren haar rituelen uitvoert.
Uit haar stuk (eigen vertaling): “Al minstens acht jaar komen tientallen studenten elke dag samen om te bidden. Eerst de mannen, dan de vrouwen. Ze zijn er zo zeker van dat ze niet gestoord zullen worden, dat ze hier dozen met materiaal hebben opgeslagen: kleren voor de vrouwen, matten, geplastificeerde kaarten om te lenen, met oproepen om te reciteren, waaronder de oproep die die moslimstudenten eraan herinnert dat ‘er geen goddelijkheid is buiten Allah, aanbid Hem puur, ondanks de ongelovigen’.” Geerts noemt de georganiseerde cultus in de lokalen van de ULB een “religieuze houdgreep, die wordt uitgeoefend op de campus zelf, zonder dat iemand zich daar druk over maakt”.
De pleidooien voor een ‘open secularisme’ namen toe binnen de Parti Socialiste
De ULB, die moeilijk kon volhouden dat ze niets wist van een praktijk die al 8 jaar aan de gang is, reageerde met de typische slogantaal waarachter links zijn contradicties poogt weg te moffelen. Aan de ene kant zegt de woordvoerder dat de studenten eraan herinnerd zullen worden dat universiteitslokalen geen gebedsplaatsen zijn - het woord verbod valt niet - en dat de universiteit gehecht blijft aan zijn engagement tegen religieus dogmatisme, maar aan de andere kant legt hij de nadruk op het belang van ‘respect’, ‘diversiteit’, ‘verdraagzaamheid’, ‘solidariteit’ en ‘non-discriminatie’. Kort samengevat: de tegenstrijdigheden in onze opvattingen verhinderen enige actie.
Uniform
Geerts kreeg al steun voor haar aanklacht vanwege Marc Uyttendaele, professor grondwettelijk recht en éminence grise van links in Wallonië. De ex-man van Laurette Onkelinx behoort echter tot de achterhoede van het afkalvende oude links. Ook in Franstalig België zie je een front van nieuw links en islam ontstaan. In Brussel stemden bijvoorbeeld alle linkse partijen tegen een verbod op het ritueel slachten, omdat de invloed van de islam in die stad daarvoor al te groot is. Zelfs Ecolo, waarvan je zou kunnen denken dat dierenwelzijn tot de harde kern van het programma behoort, deed dat. In Brussel is het groen van de ecologisten nog moeilijk te onderscheiden van het groen (dat de lievelingskleur van Mohammed zou zijn geweest) van de islamistische vlag.
In Brussel stemden alle linkse partijen, zelfs Ecolo, tegen een verbod op ritueel slachten
De discussie rond de abaja’s en andere uitingen van islamitische overtuiging heeft ook een positieve noot meegebracht. Ik heb het nog gedragen in het lager onderwijs, in de Kapucijnenschool van Aalst. De leerlingen van de Dames van Maria van die stad droegen het toen ook nog in het middelbaar. Op voorstel van Eric Ciotti, de rechtse aanvoerder van Les Républicains, zal er nu ook mee geëxperimenteerd worden in het Franse onderwijs: het schooluniform. Dat zal eerst gebeuren in de departementen Alpes-Maritimes en Bouches-du-Rhône. Geen discussies meer over wat onzedig is en wat niet. Geen onderscheid meer tussen de modieus uitgedoste leerlingen van rijke komaf en de armen met hun afdragertjes. Geen pogingen meer de islam via kleren te importeren in de klaslokalen. Het schooluniform had eigenlijk nooit afgeschaft mogen worden.
Dat Walen nog te weinig de taalgrens oversteken om in Vlaanderen te gaan werken, is volgens bepaalde opiniemakers de schuld van een mislukte of onterechte regionalisering van de arbeidsbemiddeling. Ook het feit dat Walen van Vlamingen het verwijt krijgen te veel voor een hangmatcultuur te kiezen, zou hen afschrikken de sprong te wagen. De waarheid is een stuk genuanceerder. De essentie is dat de activering en de sanctionering ondermaats werken door gebrekkige bemiddelingsdiensten, maar ook door een onbestaand federaal arbeidsmarktbeleid.
50.000. Dat is het aantal extra werkkrach ten dat de West-Vlaamse bedrijven tegen 2030 nodig hebben om de arbeidskrapte aan te pakken. Zelfs op een moment dat die provincie de historische kaap van 80 procent werkzaamheidsgraad rondt. Daar om beslist de Vlaamse werkgeversorgani satie Voka om in het buitenland mensen te zoeken. Men lonkt daarbij naar landen als Mexico en India. Dat veroorzaakte heel wat reacties in politieke kringen. “Waarom op zoek gaan naar mensen in het buitenland als er net over de taalgrens 200.000 Waalse werklozen zijn?” Een vraag die niet alleen door Vlaams-nationalisten werd gesteld. Nu wisselen de Vlaamse en Waalse arbeidsbe middelingsdiensten VDAB en Forem wel va catures uit, maar al snel werd duidelijk dat er geen exacte cijfers beschikbaar waren over het aantal Walen dat effectief in Vlaan deren solliciteert. Het is enkel geweten dat er 45.000 Walen in Vlaanderen werken en dat dat cijfer amper toeneemt.
De PS: partij der werkenden
Arbeidsmarktspecialisten grepen de discussie aan om te pleiten voor een betere samenwerking en een intensievere activering van werklozen. Zeker nadat men in PS-kringen een lans had gebroken voor het aan de slag krijgen van illegalen en asielzoekers. ‘Sans-papiers’ krijgen dus prioritair aandacht van de Waalse regering, terwijl de werkzaamheidsgraad van de eigen Walen met 66 procent ontstellend laag blijft. Ook dat deed de wenkbrauwen fronsen. Net als de bewering van PS-voorzitter Paul Magnette op de zomeruniversiteit van zijn partij dat de “PS de échte partij van de werkenden is”. Vreemd, gezien onderzoek heeft aangetoond dat 70 procent van de kiezers van de Franstalige socialisten uitkeringstrekkers en gepensioneerden zijn. Al die elementen zouden doen vermoeden dat er een matuur debat op gang zou komen, maar dat blijkt eigenlijk niet het geval te zijn.
Luie Waal
Plots doken in de discussie een aantal verwijten op richting… de Vlaams-nationalisten, onder andere van opiniemaakster (en oud-Open Vld-woordvoerster) Zelfa Madhloum. Zij stelde in een column onder andere dat de “stigmatisering” van de Walen door de Vlamingen één van de redenen is waarom die de taalgrens niet oversteken. Anders gesteld: wie wil nu met mensen gaan werken die je altijd als “luie Waal” afschilderen?! Daarnaast kwam ze tot de conclusie dat de splitsing van delen van het arbeidsmarktbeleid zoals de arbeidsbemiddeling mislukt is, want de uitwisseling van data tussen VDAB en Forem werkt niet.
Gebrekkige regionalisering
Hier worden echt wel verkeerde verwijten of beschuldigingen gelanceerd rond de activering van werkzoekenden. Ten eerste is dat verhaal van “stigmatisering” fel overdreven, anders zouden er nu geen 45.000, maar nul Walen in Vlaanderen werken. Inzake de regionalisering van de arbeidsbemiddeling hebben de critici wel een punt. Jan Denys, arbeidsmarktspecialist bij Randstad, stelt dat de regionalisering van de arbeidsbemiddeling wellicht negatief heeft ingewerkt op de regionale mobiliteit. Het beleid van de VDAB stond de eerste jaren in het teken van ‘weg van de RVA’. Ook de band tussen controle en bemiddeling was de eerste 15 jaar quasi onbestaande. En zo komen we bij de essentie: het is net door een halfslachtige splitsing van het arbeidsmarktbeleid dat de zaken verkeerd zijn gelopen. VDAB en Forem deden aan bemiddeling, waarbij ze vooral de wortel konden en mochten hanteren en niet de stok van
de sanctionering; die bleef federaal. Dat is veranderd met de laatste staatshervorming van 2011. Sindsdien is ook de sanctionering overgeheveld naar de regio’s. Echter, in Vlaanderen heeft de VDAB veel te lang gewacht om daarop te focussen. En de Forem, ja die deed niks. Nu denken dat een federaal arbeidsmarktbeleid anders zou gelopen zijn, dat is dagdromen. Net zoals de PS in de Waalse regering niet geïnteresseerd is in activering, zou dat in een federale regering evenmin het geval zijn. Bovendien wordt de Waalse regering net door de gebrekkige regionalisering niet of amper financieel gesanctioneerd als ze er niet in slaagt voldoende mensen aan de slag te krijgen.
Ten slotte moeten we rond de beperkte arbeidsmobiliteit gewoon kijken naar het federale beleid: zolang de werkloosheidsuitkeringen niet beperkt zijn in de tijd, zal men ook niet geneigd zijn om als Waalse werkloze een baan te zoeken in Vlaanderen.
Tijdens het verjaardagsfeestje van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) werd niet één, maar drie keer tegen een geparkeerde politiecombi geplast. Die politiewagen stond er ter bescherming van de minister, nadat er vorig jaar mensen werden opgepakt die van plan zouden geweest zijn de minister van Justitie te ontvoeren.
Op 14 augustus gaf de Open Vld-minister een feestje voor zijn vijftigste verjaardag. Eerder raakte al bekend dat een van de gasten toen tegen een lege politiewagen plaste, maar uit onderzoek van de beelden van de bewakingscamera die op straat opgesteld staat, blijkt nu dat er drie keer tegen de wagen geplast werd: om 20.39 uur, om 22.05 uur en om 00.02 uur. Verschillende mensen zouden ook de deur van de politiecombi geopend hebben.
Enkele uren later, om 4 uur ’s nachts, komt ook Van Quickenborne zelf in beeld, terwijl hij achteroverleunt en doet alsof hij gaat plassen. Dat schrijft de nieuwsdienst van VRT, die de beelden kon inkijken. Van Quickenborne zou nadien ook nog de deur van de combi openen.
De minister blijft bij zijn eerste verklaring dat hij niet wist wat er gebeurd was. “Ik wist daar niets van tot het in de pers is gekomen”, klinkt het. “Ik heb mijn huis niet verlaten tot ik de laatste gast uitgeleide heb gedaan. Dat was verschillende uren na de incidenten.” Waarom hij dan al lachend een plasgebaar maakte, is onduidelijk. “Ik sta recht in mijn schoenen”, klinkt het.
Op zaterdag 24 september 2022 maakten de media bekend dat de woning van Van Quickenborne in Kortrijk door het Nationaal Crisiscentrum onder verhoogde beveiliging was geplaatst. Er zouden vanuit het drugsmilieu plannen geweest zijn om de minister te ontvoeren. In een achtergelaten wagen werden flessen benzine, spanbandjes en wapens gevonden. De minister en zijn gezin moesten een tijdlang in een safehouse verblijven. Ze mochten dat safehouse eind september verlaten, maar op 6 december moesten ze opnieuw even onderduiken. Uiteindelijk werden er in totaal vijf mensen opgepakt.
Sindsdien woont Van Quickenborne opnieuw in Kortrijk, maar daar krijgt hij permanente politiebescherming. Er werden in de straat van zijn villa bewakingscamera’s geplaatst en er stond ook een - weliswaar lege - politiecombi als afschrikmiddel.
Verschillende mensen plasten tijdens het verjaardagsfeest dus tegen die combi en kropen erin om selfies te nemen. Ook Vincent Van Quickenborne opende de deur, al had hij daar naar eigen zeggen een goede reden voor: “Ik heb de politiecombi geopend en gesloten omdat die niet goed in het slot hing.”
Politie boos
De politievakbonden reageren misnoegd op het voorval. NSPV-voorzittter Carlo Medo noemt het een vorm van geweld tegen de politie. Het gaat dan wel over een object, een politiecombi, “maar die combi staat wel symbool voor het gezag van de politie”, legt hij uit. “We leven in een maatschappij waarin respect voor de politie ver te zoeken is. Maar als we dat zelfs binnen de vriendenkring van onze minister van Justitie niet kunnen krijgen,
waar dan nog wel?”
Volgens Joery Dehaes (ACV) zijn er twee aspecten. “Enerzijds zijn er de gedragingen van de feestvierders, die totaal niet door de beugel kunnen”, vertelt hij bij VRT NWS. “Anderzijds is er het gedrag van de minister die zelf naar de combi zou stappen, hem opendoet en bovendien alles nog eens ontkent. Het zou niet de eerste leugen zijn waar we de minister van Justitie op betrappen.”
Oppositie vraagt ontslag
Oppositiepartij Vlaams Belang vraagt het ontslag van de minister van Justitie. “Het is duidelijk dat Van Quickenborne over dit plasincident gelogen heeft”, zegt Kamerlid Ortwin Depoortere. “Niet alleen zijn vrienden, maar ook hijzelf spuwt in het gezicht van de politie.”
N-VA-voorzitter Bart De Wever vindt dat er nog niet geoordeeld kan worden, al had hij misschien feller gereageerd als het plasincident van Kamerlid Theo Francken niet ook recent in de media was gekomen. “Wat ik mezelf vooral afvraag: heeft de minister gelogen?”, reageert De Wever bij VTM. “Maar als hij de waarheid niet heeft gesproken, dan is zijn lot bezegeld. Als hij de ordediensten voor schut heeft gezet, kan hij niet meer functioneren als minister van Justitie.”
WANNES NEUKERMANS
Jong N-VA VUB maakte deze week bekend dat steeds meer islamitische studenten in het geheim ruimtes gebruiken om te bidden. Op de Université Libre de Bruxelles (ULB) wordt al jaren een islamitische gebedsruimte gedoogd. In een video - gepubliceerd op de website van de krant La Libre Belgique - is duidelijk te zien hoe verschillende studenten in gewaden op tapijten geknield bidden. Op de beelden is ook te zien hoe een standbeeld werd versluierd en dat jongens en meisjes apart bidden.Volgens de seculiere activiste Nadia Geerts is dat fenomeen al jaren bij de universiteit bekend.
Rector Annemie Schaus stelde vorige week vast dat dat fenomeen op de ULB wijdverspreid is. “We zullen er iets aan moeten doen omdat het (onze) onderwijsactiviteiten belemmert”, reageert ze. Voordien werden die gebedsactiviteiten getolereerd. “We wisten allemaal dat er spontane gebedsbewegingen waren die de activiteiten van de ULB niet verstoorden”, beweert Rector Schaus. Het hoofd van de Franstalige universiteit heeft die ontwikkeling uit misplaatste tolerantie oogluikend toegestaan, terwijl ze goed wist dat die religieuze activiteiten haaks staan op de scheiding tussen kerk en staat, en de uitgangspunten van de universiteit. Bezweringen en gebeden
Volgens Nadia Geerts ging het om georganiseerde bijeenkomsten op een duidelijk zichtbare plaats aan de universiteit. Die gebedsactiviteiten zijn al verschillende jaren aan de gang. Zo lagen er geplastificeerde kaarten met bezweringen om te reciteren ter beschikking, “waaronder de bezwering die de moslimstudenten eraan herinnert dat ‘er geen goddelijkheid is buiten Allah, Hem puur aanbidden in weerwil van de ongelovigen’”, getuigt Nadia Geerts. Meer zelfs: de Arabisch-Europese Studentenkring van de ULB aarzelt niet om voor de gebedsruimte reclame te maken om potentiële moslimstudenten aan te trekken. De vraag is of Annemie Schaus als rector nog kan aanblijven.
Helaas moet Jong N-VA vaststellen dat dat fenomeen zich ook voordoet aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). “Vrijzinnigheid zit in het DNA van onze universiteit. Het denken mag zich nooit laten onderwerpen, daarom maken we ons zorgen over de toename van clandestiene gebedsruimtes op de VUB”, stelt Süleyman Çelik vast.
Schuldig verzuim
De VUB blijft volhouden niet op de hoogte te zijn van clandestiene gebeds- en meditatieruimtes. Wel geeft de VUB toe dat er in het verleden leslokalen en andere ruimtes op een oneigenlijke manier werden gebruikt dan waarvoor ze bestemd zijn, waarna de universiteit onmiddellijk ingreep. De uitoefening van de levensbeschouwingen en religies behoort tot de strikte privésfeer. Op een universiteit is
daar geen ruimte voor. Zowel aan de VUB als aan de ULB roeren zich verschillende studentenverenigingen die gewag maken van een “islamofobe polemiek”. In een gezamenlijke persmededeling hebben de Cercle des Etudiants Arabo-Europeens, de Cercle/Féderation de la Jeunesse Musulmane, écolo j en nog negen andere organisaties hun steun betuigd aan de biddende jongeren. Die islamo-socialistische organisaties beticht de ULB van ‘islamofobie’, omdat ze de uitoefening van de individuele religieuze opvattingen niet wenst te faciliteren. Daarmee bevestigen de organisaties het universele uitgangspunt over de godsdienst dat de islam haar religieuze activiteiten overal mag organiseren, ook al staan die haaks op de vigerende wetgeving en beleidskeuzes.
De RTBF stuurde midden in de vakantie een cameraploeg naar de ULB, maar kon weinig tot niets vaststellen. Andere media probeerden het fenomeen eveneens te minimaliseren of onder de mat te vegen. Ook de ULB stelt zich heel dubieus op. Zo organiseerde de Franstalige universiteit vorig jaar een colloquium over de deconstructie van ‘witheid’ en worden er dekoloniale rondleidingen op de campus georganiseerd. Maar over “een godsdienst die proseliteert, krachtdadig en patriarchaal is en waarvan de filosofische grondslagen tegengesteld zijn aan de waarden die de ULB uitdraagt” wordt geen kritische discussie georganiseerd, aldus Nadia Geerts.
Nadia Geerts is een Franstalige Brusselse schrijfster en docente filosofie die militant voor het laïcisme ijvert. Ze moet met lede ogen vaststellen hoe het fundamentalisme in Brussel steeds meer vaste voet aan de grond krijgt en de meerderheidspartijen om electorale redenen de andere kant uitkijken. Toen ze een tijd geleden stelling nam tegen de toelating van het dragen van een hoofddoek in het Franstalige onderwijs, kreeg ze te horen islamofobe, onverdraagzaam en de verdedigster van de witte privileges te zijn. Op sociale media werd Geerts bedreigd. De enige Franstalige politicus die haar openlijk steunde, was Georges-Louis Bouchez (MR).
De groeiende radicalisering in Brussel is een probleem, maar nog een groter probleem is het schuldig verzuim van de politieke overheid om het toenemend fundamentalisme met wortel en tak uit te roeien.
JULIEN BORREMANS
Pierre-Yves Dermagne van de PS zei eind augustus tegen De Morgen: “Als het over veiligheid en volksgezondheid gaat, dan is de legalisatie van cannabis voor de PS een prioriteit. Dat mag voor iedereen duidelijk zijn.”
Bart De Wever reageerde, als door een wesp gestoken, met de volgende tweet (of X, zo u wilt): “Er is geen slechter idee voor de veiligheid en de gezondheid dan de legalisatie van drugs, dus ik kan ook duidelijk zijn: jamais.”
Nu las ik in De Standaard dat Antwerpen voor het zoveelste jaar de lijst aanvoert van plaatsen waar de meeste cocaïnesporen worden teruggevonden in het afvalwater. Ten opzichte van het jaar daarvoor zou het cocaïnegebruik met vijftig procent zijn gestegen.
In de fruithaven van Antwerpen arriveren dagelijks containers ananas, bananen en vitamine coke vanuit Latijns-Amerika. Je knip een gat in het kippengaas en dan sta je direct bij de containers.
Klop klop, wie daar? Goed volk!
De kraanmachinist heeft de cokecontainer alvast op de juiste plaats gezet, voor een leuke zakcent van 50.000 euro. Vroeg of laat loopt hij tegen de lamp, maar Dikke Mo verklikken doet hij niet, want dan gaat zijn familie eraan.
Mijn kompaan Teun Voeten en Joris van der Aa van de Gazet van Antwerpen hebben de cokehandel in ’t Stad uitvoerig beschreven en u moet zelf maar eens zo’n vrolijk toertje maken door de haven, met de heren als gids.
Ik snap ook wel dat het vechten tegen de bierkaai is voor De Wever, maar ik zou mij als burgemeester van de cokehoofdstad van Europa toch wat genuanceerder uitlaten over de legalisering van cannabis. De Wever
moet eens op dienstreis gaan naar Uruguay, waar de softdrugs volledig legaal zijn. Of naar Malta, Luxemburg, Zwitserland, Duitsland en Italië waar je die rommel in pais en vree gewoon op straat mag paffen. Bij mijn weten zijn Frankrijk en België de meest achterlijk landen in de EU qua softdrugsbeleid.
Anarcho-liberaal
Ik wil mij hier langs deze mij onsympathieke weg niet mengen in de discussie over de voor- en nadelen van het legaliseren van welke drug dan ook, en beperk me veiligheidshalve tot de constatering dat de ‘War on Drugs’ (een term die geïntroduceerd werd door Richard Nixon, met een knetterstonede Elvis Presley als zijn adjudant) hopeloos verloren is. Daar wil ik als overtuigd anarcho-liberaal nog fijntjes aan toevoegen dat ze voor mijn part alles legaliseren, want dat is goed voor de staatskas en voor de flikken.
Als verkiezingsstunt zou De Wever ‘soma’ in het Vlaamse leidingwater kunnen propageren. Soma is de kunstmatige drug in de roman ‘Brave New World’ van Aldous Huxley, die de gebruikers een roes van onbestemd geluk en vergeetachtigheid bezorgt. Het psychoactieve middel kost geen drol om te maken. ‘Everybody happy’, en niemand wil nog die dure coke van de Mocromaffia en de door De Wever zo vermaledijde Berberse kief of de inheemse ‘devil’s lettuce’. Wolla: probleem opgelost!
Misschien hebt u ook, beste lezer, net zoals zovele anderen, ingetekend op de Belgische staatsbon? En dan hebt u zich daar misschien ook bij afgevraagd of u nu een slechte Vlaming bent: enerzijds in het stemhokje wel voor een Vlaams-nationalistische partij stemmen, maar anderzijds, als er een centje mee te verdienen valt, toch economisch collaboreren met de Belgische staat…
dat de Vlamingen de staatsbon massaal geboycot zouden hebben en die daardoor op een fiasco uitgedraaid was. Het gevolg zou dan geweest zijn dat de Belgische staat op de financiële markten geld zou moeten gaan lenen, vermoedelijk tegen een hogere rente. Resultaat: een grotere Belgische overheidsschuld dan nu het geval zal zijn, en we weten allemaal hoe een grotere Belgische overheidsschuld uiteindelijk afgebouwd zal worden. Neen, niet door besparingen, maar door hogere belastingen. We hoeven er ook geen tekening bij te maken welk landsdeel voor die hogere belastingen zou mogen opdraaien.
Intekenen op een Belgische staatsbon is dus een bijzondere vorm van legale belastingontwijking, want je beperkt er toekomstige belastingverhogingen mee. En net zoals banken er veel sneller bij zijn om een spaarrente te laten dalen dan ze weer te verhogen, is de Belgische staat bijzonder traag in het verlagen van belastingen. Zolang de PS mee in de federale regering zit, kan je er trouwens van op aan dat belastingverlagingen gewoonweg niet aan de orde zullen zijn.
Omgekeerd herverdelingseffect
Een boycot van een Belgische staatsbon door Vlaams-nationalisten zal België niet ten val brengen, net zoals het spaargeld dat Vlaams-nationalisten in diezelfde staatsbon steken België niet tegen hun politieke wil in overeind zal kunnen houden. Financieel gezien is België hoe dan ook vooral een Vlaams verhaal: elke lening die de Belgische staat aangaat, of elke staatsbon die ze inricht, is hoe dan ook gedekt door het spaargeld van en de belastingen op de Vlamingen.
In de media registreerden we wel enig tandengeknars omwille van het omgekeerde herverdelingseffect van de staatsbon. Wie genoeg geld heeft om in te tekenen en dus een deel van zijn spaargeld een heel jaar lang vast kan zetten, krijgt extra rente uitgekeerd. Maar wie dat niet heeft, staat wel mee garant voor de staatsbon, en zal ook mee belastingen moeten betalen om die extra rente volgend jaar te kunnen uitkeren.
Laten we de lezers die nu ietwat ongemakkelijk in hun zetel zitten te schuifelen en hun geweten voelen knagen meteen maar geruststellen: neen, ook al heb je een stevig aandeel van je spaarcentjes geïnvesteerd in de kakelverse Belgische staatsbon, een slechte Vlaming ben je daarmee nog niet. Enkele halfslachtige pogingen hier en daar om er misschien toch een beetje steun voor het concept België in te zien, zullen daar trouwens niets aan veranderen.
Het zegt misschien al genoeg dat de pogingen inderdaad nogal zwak waren en dat geen enkele krant het in het zijn hoofd haalde om brede politieke pro-Belgische conclusies te trekken over het onverwachte succes van die staatsbon. Als er al een politiek statement te ontwaren viel,
dan een dat zich richtte tegen de banken die de afgelopen jaren wel steeds in een handomdraai de rentes op de spaarrekeningen konden laten zakken, maar er vandaag niet in slagen diezelfde rentes weer even snel te laten stijgen. Wie weinig of geen geld heeft, koopt dan de links-populistische praatjes van de PVDA, en wie wat meer geld heeft, tekent in op een staatsbon die wat meer opbrengt dan een gewone spaarrekening.
Toch blijft het wat wringen, investeren in een Belgische staatsbon. Je haalt er natuurlijk wat extra opbrengst uit vergeleken met een spaarrekening, maar daartegenover staat wel dat je de Belgische staat de komende twaalf maanden van een beetje geld voorziet.
Laten we echter het alternatief eens bekijken. Stel je voor
We weten niet hoe het zit met de regionale verdeling van de kopers van de staatsbon, maar het zou ons niet verbazen als die scheefgetrokken is in het voordeel van de Vlamingen. We denken bijvoorbeeld niet dat er verleden week veel leefloners naar hun bank getrokken zijn met enkele duizenden euro’s die ze een jaar lang kunnen missen. Maar het zou dus wel eens kunnen dat het omgekeerde herverdelingseffect ook een uniek communautair neveneffect heeft. Als Vlaanderen relatief gezien meer ingetekend heeft op de staatsbon dan het belastingen betaalt, dan zorgt dit effect voor een kleine recuperatie op de gigantische Vlaamse ‘solidariteit’ van noord naar zuid. Zo bekeken kunnen we alleen maar concluderen: als u het zich kan veroorloven, intekenen maar op die Belgische staatsbonnen zodra de kans zich opnieuw voordoet!
Een Zweedse burger die werkzaam was bij het diplomatieke korps van de EU wordt al langer dan een jaar vastgehouden door Iran. De Europese Unie en Zweden hielden het al die tijd al geheim. Een zoveelste voorbeeld van de Iraanse gijzeldiplomatie.
Johan Floderus (33) is afkomstig uit Zweden en werkte voor verschillende EU-instellingen. In het voorjaar van 2022 bezocht hij volgens ingewijden samen met een aantal Zweedse vrienden Iran. Op 17 april 2022 wilde hij vanuit Teheran terugvliegen, maar werd hij op de luchthaven aangehouden en beschuldigd van spionage. Sindsdien zou hij in de beruchte Evin-gevangenis in de Iraanse hoofdstad zitten.
Zweeds-Iraanse relatie
Sinds vorig jaar bevinden de betrekkingen tussen Iran en Zweden zich op een dieptepunt. Een Zweedse rechtbank veroordeelde in juli vorig jaar een voormalige Iraanse justitieambtenaar tot een levenslange gevangenisstraf wegens oorlogsmisdaden. In april werd Floderus gearresteerd en in mei gaf Iran aan dat het de Zweeds-Iraanse VUB-professor Ahmadreza Djalali zou executeren.
Volgens Richard Ratcliffe, de echtgenoot van Zazanin Zaghari, die zes jaar lang werd vastgehouden op vasle beschuldigingen van spionage, zijn Europese regeringen die vorig jaar gijzelingszaken stilhielden hebben bijgedragen aan nieuwe arrestaties of erger: executies.
De Belgische humanitaire hulpverlener Olivier Vandecasteele werd twee maanden voor Floderus in Iran aangehouden. Hij werd eind mei 2023 geruild met de Iraanse terrorist Assadollah Assadi, die in België veroordeeld was en in de gevangenis zat. Na onderhandelingen van België kwamen ook een Deen en twee Iraans-Oostenrijkse burgers vrij.
De ruildeal tussen Assadi en Vandecasteele was voor Iran het bewijs dat hun gijzelingspolitiek werkt. Een veroordeelde terrorist werd in zijn thuisland als een held onthaald en amper enkele weken later mocht een burgemeester van datzelfde regime al op de koffie in Brussel. Johan Floderus zal door Iran dus niet zonder slag of stoot vrijgelaten worden.
Borrell zal niet stoppen
EU-buitenlandchef Josep Borrell dringt er persoonlijk bij Iran op aan dat Floderus vrijgelaten wordt. Dat doet hij nadat zijn opsluiting eerst meer dan een jaar lang werd afgedekt door de Europese Unie en door Zweden. “Ik wil benadrukken dat ik persoonlijk, mijn hele team, op alle niveaus, en de Europese
instellingen, de Iraanse autoriteiten hebben gemaand om hem vrij te laten”, klinkt het in een officiële reactie van de Spanjaard. Eerder wilde de EU-buitenlanddienst niet kwijt om wie het ging, totdat de New York Times ontdekte dat het om Floderus ging.
“We hebben gezien tot wat de ordinaire gevangenenruil met de Iraanse terrorist Assadi heeft geleid”, reageert Kamerlid Ellen Samyn (Vlaams Belang). Volgens haar is het terreurregime daar alleen maar versterkt uitgekomen. “Vlaams Belang voorspelde reeds dat naar de toekomst het ergste te vrezen valt. De Vivaldi-regering is zo kortzichtig geweest om deze terrorist te laten vertrekken, en zette niet alleen voor België, maar voor de hele westerse wereld, de deur wijdopen voor nieuwe nachtmerries.”
Samyn herhaalt dat ze tevreden is dat Vandecasteele terug in het land is en hoopt hetzelfde voor de Zweedse EU-medewer-
ker. “Maar de manier waarop Vandecasteele werd vrijgelaten, zet de deur open voor nieuwe drama’s.”
“Zolang we, ook op Europees niveau, Iran blijven behandelen als een normaal land, er handel mee drijven en dat regime met alle egards op Europese bodem ontvangen, zullen zij hun terreuragenda verderzetten”, besluit Samyn. “Onbegrijpelijk dat men dat nog steeds niet inziet.”
Ook Kamerlid Darya Safai (N-VA) ziet een link tussen Olivier Vandecasteele en Johan Floderus. “Het is weer een geval van gijzelpolitiek”, stelt Safai. “Iran stopt onschuldige Europeanen in de cel, gewoon om hun eigen terroristen opnieuw vrij te krijgen.”
Deze keer draait het om Hamid Nouri, die in Zweden voor terrorisme werd veroordeeld.
“En telkens trapt het Westen hierin: Iran krijgt alles wat ze eisen op tafel, ze worden beloond voor hun schandalige politiek. Het is alsof westerse politici Iran uitnodigen, zelfs bemoedigen om deze vorm van diplomatie door te voeren.”
“Iran heeft het potentieel om een bondgenoot te worden voor het Westen”, vervolgt Safai. “Maar het huidige regime maakt er een monster van. En helaas voeden onze westerse leiders dat monster, in plaats van het sancties op te leggen.”
23 september belooft een historische dag voor Open Vld te worden. Op die dag wordt op een congres in Brussel beslist wie voor minstens een jaar - tot na de gemeenteraadsverkiezingen in 2024 - voorzitter wordt van een partij die voor haar voortbestaan vecht. De prognoses en peilingen zijn dramatisch, ook al levert de partij een premier die vindt dat hij goed bezig is. Open Vld zit als nooit tevoren in een existentiële crisis en de oude krokodillen houden de partijteugels erg strak. Toch zijn er jongere geluiden die de partij weer op koers willen krijgen, ánders en met meer daadkracht. De relatief onbekende Vincent Stuer (47) is een van hen. De politieke zeden en geplogenheden zijn hem echter niet vreemd dankzij zijn tactisch werk achter de schermen.
Enfant terrible Els Ampe maakte al bonje over de manier waarop die verkiezingen worden georganiseerd. Ze vindt dat de partijtop de aloude partijdemocratie bij het grof huisvuil zet door niet alle leden te laten stemmen, maar wel enkel de aanwezigen op het congres. Enkele honderden stemgerechtigden in de plaats van meer dan 40.000 leden dus. En men zou ook enkel Tom Ongena, die werd aangeduid door de top nadat Egbert Lachaert moegestreden, uitgelachen en weggepest de handdoek in de ring gooide, formeel bevestigen als waarnemend voorzitter. Uiteindelijk - na veel discussie en om alles toch nog een democratische schijn te geven - konden er zich dan toch tegenkandidaten aanmelden. Al is hun voorbereidingstijd heel kort… Vincent Stuer nam met lef de handschoen op en meldde zich.
Eurofiel
Stuer zit al flink wat jaren in de politieke wereld. Met zijn vlotte en vaardige pen schreef hij menige speech voor Europees Commissievoorzitter Barosso, maar ook voor Karel De Gucht en Guy Verhofstadt. “Het zijn mensen met wie ik lang heb samengewerkt. Niets tegen hen persoonlijk, maar je kunt niet met de huidige partijtop de volgende verkiezingen ingaan”, zegt hij vandaag, want hij vindt een wissel van de macht nodig wil Open Vld overleven. Daarmee daagt hij Tom Ongena fors uit, want die zit er precies bij de gratie van de oude partijtop. Vincent Stuer is ook bekend als schrijver en theatermaker (een stuk over de koningskwestie staat in de steigers), waarin hij zijn politieke kennis verweeft. Zo vertelt zijn boek ‘Hoogmoed’ het wedervaren van gewezen Verdinaso-lid Frantz Van Dorpe, voormalig CVP-burgermeester van Sint-Niklaas, maar ook lid van het verzet. Eerder schreef hij ook een boek over nationalisme met als titel ‘Kleinstaterij’, wat al doet vermoeden wat zijn houding tegenover nationalisme is. Dat wordt nog meer duidelijk wanneer in mei ‘Curb your idealism’ verschijnt, waarin hij het opneemt voor de Europese Unie. Hij is ook columnist voor De Morgen en hij is woordvoerder van de Europese fractie van de Nederlandse links-liberale partij D66. Van radicaal rechts moet Stuer niet weten: “Tegenover het Vlaams Belang met Tom Van Grieken is de Filip Dewinter van de jaren 90 een realo”, vertelt hij.
De partij opschudden
Vincent Stuer weet en zegt dat de partijtop het “ambetant” vindt dat hij kritiek uit. Maar zijn doel is duidelijk: “Als zij de boel proberen dicht te timmeren, dan probeer ik de strijd weer te openen.”
Hij vindt dat de partij grondig opgeschud moet worden en dat hij daar de beste kaarten voor heeft. Hij wil dat in 2024 de lijsttrekkers nieuwe mensen zijn van binnen of buiten de partij, met pas op de tweede plaats de bekende koppen. De oudgedienden moeten dus maar knokken om terug in het parlement te geraken.
Het is precies het omgekeerde van wat Tom Ongena beoogt, namelijk de oudgedienden op één en de vernieuwers op twee.” Stuer: “Hij probeert het status quo te redden.” En daarnaast vertolkt hij een economisch rechts programma, waarmee hij zeker in de gratie komt van de donkerblauwe liberalen. Begin dit jaar had Stuer zich bovendien nog kandidaat gesteld voor het lijsttrekkerschap bij de Europese verkiezingen volgend jaar. Hij deed dat via een open brief aan het partijbestuur, wat flink wat wenkbrauwen deed fronsen. “Lijstvorming gebeurt nog al te vaak in de politieke achterkamertjes”, stelde hij toen.
Stuer gaat in de aanval, zoveel is duidelijk. En hij neemt geen blad voor de mond. Dat men hem iets zal moeten gunnen, staat in de sterren geschreven, want hoe dan ook zal hij snel een misnoegde achterban achter zich krijgen. Nog nooit kon iemand op tegen de oude garde. Zal Stuer de uitzondering op de regel worden? Het zou wel eens kunnen, want de dreiging van de kiesdrempel laat niemand onverschillig.
Rik Van Cauwelaert:
Tijdens het vijftigste verjaardagsfeest van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne werd er meermaals tegen een politiecombi geurineerd die voor zijn villa in Kortrijk geparkeerd stond. Ook de Open Vld-minister zelf maakte een plasbeweging, weliswaar zonder te plassen. “Dus de minister maakt een plasbeweging, maar plast niet. Een prostaatprobleem? Niet ongewoon voor 50-plussers”, schertst journalist Rik Van Cauwelaert.
De assisenjury in het terreurproces buigt zich sinds dinsdag over de straffen van de terroristen die betrokken waren bij de aanslagen van 22 maart. Het Openbaar Ministerie vraagt een levenslange celstraf voor de meeste betrokkenen.
Een maand geleden besloot de jury op het assisenproces wie precies schuldig was aan wat. Zes mensen zijn schuldig bevonden aan terroristische moord, terroristische moordpoging en lidmaatschap van een terreurorganisatie. Twee daders, Hervé Bayinganga Muhirwa en Sofien Ayari, werden vrijgesproken voor de zwaarste aanklachten en werden enkel schuldig bevonden aan lidmaatschap van een terreurorganisatie. De broers Smail en Ibrahim Farisi werden volledig vrijgesproken. Dinsdag was het aan het Openbaar Ministerie om te pleiten over de strafmaat. Nadien komen de advocaten van de terroristen aan bod. Volgende week wordt er een definitieve uitspraak verwacht.
WANNES NEUKERMANS
Salah Abdeslam: zat vast tijdens aanslagen in Brussel, maar was prominent lid van terreurcel
• Levenslange celstraf
• Terbeschikkingstelling van 15 jaar
Mohamed Abrini: één van de spilfiguren van terreurcel
• Levenslange celstraf
• Terbeschikkingstelling van 15 jaar
• Ontneming van Belgische nationaliteit en burgerrechten
Osama Krayem: blies zichzelf uiteindelijk niet op in Brusselse metro
• Levenslange celstraf
Ali El Haddad Asufi: de man die voor de wapens zorgde
• Levenslange celstraf
• Terbeschikkingstelling van 15 jaar
• Ontneming van Belgische nationaliteit en burgerrechten
Oussama Atar: het brein achter de aanslagen, kwam vermoedelijk om het leven in Syrië en werd bij verstek veroordeeld
• Levenslange celstraf
• Terbeschikkingstelling van 15 jaar
• Ontneming van Belgische nationaliteit en burgerrechten
Bilal El Makhoubi: de 'secretaris': contactpersoon van IS in Syrië
• Levenslange celstraf
• Terbeschikkingstelling van 15 jaar
• Ontneming van Belgische nationaliteit en burgerrechten
Sofien Ayari: werd eerder al veroordeeld voor schietpartij in Vorst en voor aanslagen Parijs
• Parket ziet geen reden om extra straf bovenop 20 jaar celstraf voor schietpartij vorst op te leggen
Hervé Bayingana Muhirwa: bood onderdak aan terroristen na de aanslagen
• 10 jaar celstraf
• Ontneming van Belgische nationaliteit
Pleegkinderen Sven Pichal begeleid na inverdenkingstelling
Voormalig Disneymedewerker: “Remake Sneeuwwitje is beschamend”
“Neutraliteit is voor Moureaux hetzelfde als extreemrechts”
MR weigert opnieuw aanstelling van politica met hoofddoek
Wie betaalt de rente op de staatsbon?
“Een prostaatprobleem?
Niet ongewoon voor 50-plussers.”Vincent Stuer en Krist Strubbe (zijn echtgenote) © BELGA Salah Abdeslam © PHOTONEWS
Dat idee, ongeveer even fris als een regeringsmededeling van Frank Vandenbroucke, is niets anders dan het historische recept voor Belgisch federalisme. Sinds 1970 is het altijd een kwestie geweest van geld aftroggelen van de Vlamingen om hen het recht om zichzelf te besturen ‘aan te bieden’.
Dat idee was misschien gerechtvaardigd toen het erom ging de Walen de kans te bieden hun economie nieuw leven in te blazen en toen Vlaanderen grote begrotingsoverschotten genereerde.
Triest Waals beeld
Maar alles is veranderd. Nu we geleerd hebben van de geschiedenis, zien we dat de Walen niet alleen niets hervormd hebben, maar ook steeds verder wegzakken in fiscale onverantwoordelijkheid. Wallonië heeft in een halve eeuw geen jota meer vooruitgang geboekt dan Vlaanderen, ondanks tien ‘marshallplannen’ gefinancierd met Vlaamse middelen. Erger nog, Wallonië is nu een van de armste regio’s van Europa, met een werkzaamheidsgraad die onderaan de ranglijsten bengelt, en wordt voortdurend geteisterd door geweld, chantage en bedreigingen van de vakbonden FGBT/ABVV/ PTB. Een triest Waals beeld! Vanuit Waals standpunt is de ruil van geld voor vaardigheden een totale, pathetische, onherstelbare mislukking.
In België is er geen parlementaire oppositie
Vanuit Vlaams standpunt is de situatie anders. Het was door het gooien van miljarden naar de Walen dat Vlaanderen in staat was om zijn eigen zaken in han den te nemen en bijvoorbeeld zijn eigen onderwijssysteem op te zetten. Tot voor kort was het Vlaamse onderwijs een van de beste in de OESO, terwijl het Waalse onderwijs een van de slechtste is - en duurder!
Parlementaire oppositie
Maar Vlaanderen bevindt zich nu in een zwakke positie. Ener zijds zijn de budgettaire marges onbestaande, tenzij het de weg naar
Er wordt gefluisterd in bepaalde kringen dichtbij de N-VA en onder ‘Waalse regionalisten’ dat een nieuw institutioneel akkoord mogelijk zou zijn in 2024. Het idee is om geld te geven aan de Walen in ruil voor nieuwe bevoegdheden voor de Vlamingen. Dat zou een ‘nieuwe fase’ betekenen in de federalisering van het land.
het faillissement van het Waalse en Brusselse Gewest wil volgen. Ten tweede, en belangrijker, heeft de federalisering na een halve eeuw geleid tot de ergste wirwar aan steriele overlapping van bevoegdheden die een specialist in publiek recht ooit zou kunnen bedenken. In België is er geen parlementaire oppositie, omdat alle partijen - met uitzondering van het Vlaams Belang en de PVDAbetrokken zijn bij de machtsuitoefening, hetzij op gewestelijk, hetzij op federaal niveau. Bijgevolg zetelen alle partijen in alle federale ‘overlegorganen’. Dat is het fascinerende Belgische systeem: dat men er door het aantal parlementen te vermenigvuldigen in geslaagd is om het principe van parlementaire oppositie zelf af te schaffen!
Hoewel de N-VA verwijst naar Vivaldi als een soort buitenlandse regering, mogen we niet vergeten dat de beslissingen van Vivaldi zonder uitzondering van toepassing zijn op elke Vlaming, nu en in de toekomst. En morgen? Maar ik heb het natuurlijk over de schuld! Het zijn de Vlamingen die de rentes op de schulden betalen, en dat in veel grotere mate dan de Walen; en het zijn de Vlamingen die morgen het kapitaal ervan zullen terugbetalen. Zelfs in geval van onafhankelijkheid, want we twijfelen er niet aan dat het ‘visionaire genie’ Bart De Wever dat zou zien als de ‘te betalen prijs’ voor Vlaamse onafhankelijkheid!
Als de Vlamingen weigeren mee te werken zolang hun legitieme eisen niet worden ingewilligd, zullen we wel zien wie het eerst in beweging komt
Institutioneel akkoord?
Zou een nieuw institutioneel akkoord de situatie vanuit Vlaams standpunt verbeteren? Dat lijkt hoogst twijfelachtig, want de Waalse socialisten en hun extreemlinkse handlangers bij Ecolo zullen nooit akkoord gaan met een compromis over de essentie: sociale zekerheid en transfers van Vlaanderen naar Wallonië. De enige haalbare optie zou zijn om artikel 35 van de Grondwet te activeren, wat het huidige perspectief zou omkeren: alles naar de Gewesten en een lijst van beperkte bevoegdheden voorbehouden voor de federale regering. Zullen de Walen hiermee instemmen? Het lijkt twijfelachtig, te oordelen naar het huidige Belgische profiel van de MR en Les Engagés.
Want, en dat is de laatste zwakte van de beoogde nieuwe ‘deal’, vergeet niet dat twee derde van de stemmen nodig is
voor een staatshervorming (herziening van de grondwet, stemming over speciale wetten). 66 procent. De PS en N-VA zullen samen verantwoordelijk zijn voor 20-25 procent van de zetels in de Kamer. Waar zullen de duettisten de ontbrekende 40 procent vinden? Dat is de vraag van Hendrik Vuye, actueler en relevanter dan ooit.
Wanneer we stoppen met liegen tegen de Vlamingen zijn er dus eigenlijk twee opties. Ofwel een institutioneel akkoord met één van de meest corrupte partijen in Europa (PS), dat de Vlamingen veel geld zal kosten, de afschaffing van de transfers zal vertragen, niets zal veranderen aan het feit dat de Vlamingen fiscaal zullen blijven bloeden voor de Franstaligen, niets zal doen aan de steriele kluwen van bevoegdheden en het ‘Waalse probleem’ slechts enkele jaren zal uitstellen.
Of een echte crisis, in gang gezet aan Vlaamse zijde, om het abces te doen barsten. Zoals ik in een aantal recente artikelen reeds heb aangegeven, kunnen de meeste federale instellingen niet functioneren zonder de actieve medewerking van de Vlamingen - denk bijvoorbeeld aan het Overlegcomité. Als de Vlamingen weigeren mee te werken zolang hun legitieme eisen niet worden ingewilligd, zullen we wel zien wie het eerst in beweging komt. En als er geen akkoord wordt bereikt met de Walen, vraag je je misschien af? Nou, dan blijven we voor altijd op de oude voet doorgaan. Wat niet erger zou zijn dan een nieuwe Vlaamse aderlating, wat ons zou behoeden voor nog meer catastrofale ‘Vivaldi-achtige’ beslissingen en waarbij het voordeel zou zijn dat het aan zal tonen dat het legendarische ‘Belgische systeem’... niet meer bestaat.
DRIEU GODEFRIDIWallonië heeft in een halve eeuw geen jota meer vooruitgang geboekt dan Vlaanderen, ondanks tien marshallplannen gefinancierd met Vlaamse middelen
Bart De Wever & Frank Vandenbroucke © PHOTONEWSHoewel Denemarken net als België deel uitmaakt van de Europese Unie, slaagt het er toch in om zijn eigen koers te blijven varen op vlak van asiel en migratie. Welke lessen kunnen België en Vlaanderen leren van de Denen?
Denemarken is net als België een parlementaire constitutionele monarchie. Het is lid van de Europese Unie, maar behoort niet tot de eurozone en heeft bijgevolg zijn eigen munteenheid, de Deense kroon. Naast Denemarken behoren ook Groenland en de Faeröer, die een zelfstandige positie innemen, tot het Deense koninkrijk. In tegenstelling tot Denemarken en Groenland hebben de Faeröer een eigen munteenheid, de Faeröerse kroon. Een argument dat de tegenstanders van een Vlaamse onafhankelijkheid vaak aanhalen, is dat België met zijn 11 miljoen inwoners al klein genoeg is, waardoor een verdere opdeling van het land niet opportuun zou zijn. Denemarken bewijst met zijn net geen 6 miljoen inwoners - dat zijn er ongeveer evenveel als Vlaanderen - dat dat argument geen steek houdt. Met zijn oppervlakte van 43.094 vierkante kilometer is het wel ruim drie keer groter dan Vlaanderen.
“Niet alleen N-VA en Vlaams Belang, maar ook Vooruit houdt het succesverhaal van de Deense sociaaldemocraten nauwlettend in de gaten”
Sinds 1 januari 2007 bestaat Denemarken uit vijf regio’s: Hoofdstad, Midden-Jutland, Noord-Jutland, Seeland en Zuid-Denemarken. Die regio’s vervingen de 13 provincies waarin Denemarken sinds 1970 verdeeld was. Ook het aantal gemeenten werd in die periode herleid van 271 tot 98.
Gidsland
In mei 2022 bracht een delegatie van de N-VA, be staande uit onder meer N-VA-Kamerlid Theo Francken en Vlaams Parlementslid Maaike De Vreese, een bezoek aan Denemarken. Op het programma stonden onder meer ontmoetin gen met de Deense minister van Asiel en Mi gratie, Kaare Dybvad Bek, en de toenmalige minister van Justitie, Mattias Tesfaye. Die laat ste is de zoon van een Ethiopische vluchteling en een Deense moeder, en was tussen 2019 en 2022 zelf minister van Asiel en Migratie. In een interview met De Tijd noemde hij het Eu ropese asielsysteem begin 2022 “een grote leugen”. “Iedereen beseft dat het kapot is.”
N-VA wil in België een asiel- en migratiebeleid invoeren dat over eenkomt met dat van Denemar ken. “Het Deense migratiemodel wérkt, in tegenstelling tot het pas sieve beleid dat we in België ken nen”, zegt Francken daarover. Hij beschouwt Denemarken als een gidsland op het vlak van veilig heid en migratie.
‘Zero refugees’-beleid
Het Deense model is er in eer ste instantie op gericht om de illegale migratiestromen droog te leggen. Daarom is het land op zoek naar partnerlanden
buiten de Europese Unie waar asielzoekers in alle veiligheid
kunnen verblijven terwijl hun asielaanvraag wordt behandeld. Asielzoekers die illegaal het land proberen te bereiken, krijgen een jarenlang verblijfsverbod. Bovendien is het model gericht op opvang in de herkomstregio. In het Deense inburgeringsbeleid, waarvan heel wat elementen zijn opgenomen in het Vlaamse regeerakkoord, staan het leren van de taal, het naleven van de wetten en het staatsburgerschap centraal.
Francken kent de Deense premier Mette Frederiksen van in zijn tijd als staatssecteraris voor Asiel en Migratie, toen beiden bevoegd waren voor hetzelfde departement. Hij omschrijft haar als “een intelligente dame”. Onder meer haar strenge migratiebeleid ligt volgens Francken aan de basis van haar electorale succes: in november 2022 zetten de Deense sociaaldemocraten met 30 procent hun beste verkiezingsresultaat in 20 jaar neer. “Frederiksen heeft begrepen dat mensen die op de socialisten stemmen niet enkel een huis willen, maar ook een thuis”, aldus Francken. Bovendien heeft Frederiksens ‘zero refugees’-beleid volgens Francken geleid tot de verschrompeling van de radicaal-rechtse Deense Volkspartij. Die haalde bij de laatste verkiezingen slechts nipt de kiesdrempel van 2 procent. “Het Deense ‘zero refugees’-beleid is hard, maar tijdelijk noodzakelijk, vrees ik. Dat de naïeve Groenen dat niet wensen in te zien, tot daaraan toe, maar dat liberalen, socialisten en christendemocraten hun ogen blijven sluiten, is stuitend.”
In 2019 zei Francken aan VRT NWS over het Deense asielen migratiebeleid dat hij “meteen zou willen wisselen”. Toch bekent dat niet dat hij het eens is met alle maatregelen die deel uitmaken van dat beleid. Zo staat de N-VA’er niet achter het feit dat Denemarken in de praktijk enkel met tijdelijke verblijfsvergunningen
De hoge eisen waaraan vluchtelingen moeten voldoen, maken het hen volgens experten bijna onmogelijk om een vaste verblijfsvergunning te verkrijgen. Daarvoor komen ze ook pas na acht jaar in aanmerking. “Op een bepaald moment moet je wel tegen nieuwkomers zeggen: ‘Je hebt je goed geïntegreerd en je best gedaan, dan kan je ook een volwaardig lid worden van de club’”, aldus Francken.
Ook in de dubbele bestraffing van misdrijven in bepaalde probleemwijken ziet Francken weinig heil. “Dat lijkt mij in strijd met het gelijkheidsbeginsel. Ik weet niet of dat juridisch zal standhou-
Begin april pleitte Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken ervoor om de bezittingen van asielzoekers als een vorm van waarborg af te nemen als die meer dan 2.000 euro waard zijn. Op die manier wil hij zogenaamde asielfraudeurs zelf laten opdraaien voor de kosten van hun asielprocedure- en opvang.
Van Grieken haalde de mosterd voor zijn voorstel in Denemarken. Daar moeten asielzoekers die contant geld of andere waardevolle bezittingen ter waarde van meer dan 10.000 Deense kronen (1.341 euro) op zak hebben, zelf mee opdraaien voor de kosten van hun asielprocedure. De Europese wetgeving staat de invoering van een soortgelijke maatregel in Vlaanderen in de weg, zo geeft ook Van Grieken toe. Daaraan is Denemarken niet gebonden, omdat het als enige EU-lidstaat in 1992 een ‘opt-out’ heeft
“Het Deense model is er in eerste instantie op gericht om de illegale migratiestromen droog te leggen”
verkregen op het vlak van vrij verkeer van personen, asiel en immigratie. In het Verdrag van Maastricht staat dat de afspraken over die thema’s een Europese bevoegdheid zijn. Maar omdat de Denen dat Verdrag in een referendum hadden verworpen, heeft de Europese Unie een ‘opt-out’ toegestaan. Daardoor kan Denemarken een strenger beleid voeren.
Conner Rousseau
Niet alleen N-VA en Vlaams Belang, maar ook Vooruit houdt het succesverhaal van de Deense sociaaldemocraten nauwlettend in de gaten. Voorzitter Conner Rousseau spiegelt zich vaak aan Mette Frederiksen, die in 2019 aantrad als de jongste premier van Denemarken. Net als Frederiksen combineert de Vlaamse socialist ‘flinksere’ migratiestandpunten met de klassieke socialistische recepten.
Voor die formule werd de Deense premier bij de parlementsverkiezingen van 1 november 2022 beloond door de kiezer. Haar partij ging er twee zetels op vooruit ten opzichte van de verkiezingen van 2019 en is met 50 zetels ruimschoots de grootste. De andere regeringspartijen, de liberale partij Venstre en de gematigd-rechtse partij Moderaterne van oud-premier Lars Løkke Rasmussen, volgen op respectievelijk 23 en 16 zetels. Het is de eerste keer in ruim 40 jaar dat Denemarken wordt geregeerd door een coalitie die niet uitsluitend uit linkse of rechtse partijen bestaat.
Aan De Morgen liet Rousseau na de verkiezingsoverwinning van de Deense sociaaldemocraten verstaan dat Frederiksen op vlak van migratie voor hem “een stap te ver gaat”. “Die doorgeslagen lijn ga je bij mij nooit zien.” Onder meer het plan van de Deense regering om asielzoekers tijdelijk naar Rwanda te sturen, is een doorn in het oog van Rousseau. Hetzelfde geldt voor de bouw van een gevangenis voor illegalen in Kosovo. “Met zulke zaken kunnen wij niet akkoord gaan”, aldus Rousseau.
ANTON SCHELFAUTDenemarken kwam de afgelopen maanden veelvuldig in het nieuws door koranverbrandingen. Om een einde te maken aan die praktijk, wil de Deense regering het strafbaar maken om religieuze geschriften in het openbaar denigrerend te behandelen. Satirische cartoons vallen niet onder het verbod. In België is het verbranden van de koran niet bij wet verboden, maar dat betekent niet dat je het zomaar straffeloos kan doen. Als er sprake is van verzwarende omstandigheden, zoals het aanzetten tot discriminatie en haat in het openbaar of in de privéomgeving waarbij mensen of groepen geviseerd worden, gaat het wel degelijk om een misdrijf.
‘Fintech addict’, ‘time squeezer’ en ‘scale-up freak’. Zo omschrijft ondernemer en durfkapitalist Jürgen Ingels zich op X, het voormalige Twitter. Sinds hij zijn bedrijf Clear2Pay verkocht, een pioniersbe drijf in financiële technologie, investeert hij via zijn risicokapitaalfonds Smartfin in groeiende technologiebedrijven. Hij is ervan overtuigd dat ervaring zorgt voor broodnodige ‘tijdreduc tie’ bij startende bedrijven, waardoor ze suc cesvol kunnen worden en uitgroeien tot grote spelers. Ingels is daarnaast ook bestuurder bij verschillende bedrijven, organisator van evene menten zoals Supernova en is ook bekend van het tv-programma ‘Leeuwenkuil’.
In Vlaanderen worden ‘ondernemers’ en ‘durfkapitalisten’ niet altijd even positief bekeken, merkt Ingels. “Mijn ervaring is dat ondernemers in Vlaanderen nog altijd gezien worden als mensen die profiteren van systemen”, vertelt hij. “Er is weinig respect voor ondernemers, ook vanuit de overheid. Ik word op fiscaal vlak elk jaar altijd opnieuw gecontroleerd, ook al mijn ondernemingen elk jaar opnieuw. Je wordt precies behandeld alsof je de grootste schurk bent, terwijl dat niet het geval is.” Ingels vindt dat ondernemers in Vlaanderen veel meer ondersteund zouden moeten worden: “Mensen vergeten dat echte ondernemers hun geld opnieuw investeren in de economie. Dat heb ik bijvoorbeeld ook gedaan met het geld dat ik verdiend heb aan de verkoop van mijn bedrijf Clear2Pay. 90 procent investeer ik opnieuw. Ik verlies geld, ik win geld, en zo gaat dat. Mochten er tien, twintig of dertig zotten zijn in Vlaanderen die hetzelfde doen als ik, dan zou de economie er veel op vooruitgaan. Als je echter in Vlaanderen boven het maaiveld komt en de fiscus weet dat je geld hebt verdiend, dan valt die je op alle mogelijke manieren lastig. Dat vind ik heel jammer.”
Hoe kan die eerder negatieve indruk veranderd worden?
“Tv-programma’s maken over ondernemen zou kunnen helpen. Educatief entertainment, zeg maar. Jongeren zouden kunnen leren hoe ondernemen in elkaar zit. Meer internationale beurzen in Vlaanderen organiseren, is nog een andere manier. Bijvoorbeeld een Tomorrowland van de ‘tech’: iedereen van de ‘venture capital’-wereld naar hier krijgen.”
Zo’n tv-programma bijvoorbeeld, lijkt een heel goed idee. Wat houdt u tegen om zo’n programma te maken?
“(lacht) Een van de basisdingen is doen waar je goed in bent. Van tv-programma’s maken heb ik geen verstand, maar het lijkt me wel een degelijk basisconcept.”
Misschien kunt u uw netwerk eens aanspreken?
“Exact, ja (lacht).”
Tegenwoordig bent u managing partner bij Smartfin, een investeringsfonds dat investeert
in veelbelovende Europese technologiebedrijven. Hoe merkt u dat een bedrijf ‘veelbelovend’ is?
“De passie van iemand is de essentie. Als je gepassioneerd bent door iets, wil je er alles over weten. Passie zorgt ervoor dat je je concurrenten kent en dat je beter geïnformeerd bent dan hen. Ik zoek ondernemers die een dergelijke passie hebben, bij wie je de fonkeling in hun ogen ziet. Zij gaan de moed hebben om bij tegenslagen opnieuw op te staan. Gezond boerenverstand hebben, helpt je ook al heel veel, daar kom je al ver mee.”
U zal al snel de passie merken, maar welke andere factoren zijn in een vroeg stadium belangrijk?
“Hoe groot de markt is. Als je iets hebt waarvoor er wereldwijd een markt is, dan is dat het interessantst. Wij werken dan het liefst ‘business to business’. Als je immers wereldwijd een merk wil creeren, kost dat honderden miljoenen. Mijn fonds is te klein om in zoiets te investeren.”
“Veel bedrijven hebben fantastische zaken, maar die werken soms alleen maar
in België omdat er een concurrent is in Nederland of Duitsland bijvoorbeeld. Daar dan inbreken op de markt is al veel moeilijker. Daarom is het belangrijk om een concept en product te hebben dat je wereldwijd kan uitrollen.”
Waaraan merkt u dat een bedrijf niet slaagt, zelfs na een beloftevolle start?
“Bedrijven geven in het begin soms te veel geld uit, bijvoorbeeld aan mooie kantoren of dure auto’s. Maar dat is niet de essentie van ondernemerschap. Ook te weinig bezig zijn met de cijfers en te veel beslissen op het buikgevoel. Ik geloof hard in een wetenschappelijke manier van ondernemen. In deze digitale wereld kan je allerlei scenario’s uitwerken en op basis van de cijfers plannen maken.”
Is er veel samenwerking tussen traditionele financiële instellingen en start-ups?
“De meeste banken willen dat wel doen, omdat dat tof is voor hun imago, maar uiteindelijk doen ze dat niet. Ze willen daar immers zo weinig mogelijk mee geconfronteerd worden. Start-ups brengen risico’s met zich mee en banken houden daar niet altijd van. Die starters moeten daarom in eerste instantie voor een stuk gefinancierd worden door mensen zoals ik. Soms helpt de overheid ook een beetje, maar starters en banken hebben een moeilijke relatie.”
Welke evolutie denkt u dat de financieel-technologische sector zal meemaken de komende jaren en decennia?
“Technologie gaat bedrijven in staat stellen om hun merk te linken aan de backoffice van een bank. Terwijl je nu banken hebt, gaan technologiebedrijven de volledige infrastructuur van een bank bouwen. Die structuur gaan ze zelf beheren en ze bieden dan bankieren als dienstverlening aan. Zo kunnen bijvoorbeeld dan Colruyt en Adidas hun merk linken aan de backoffice van zo’n technologiebedrijf en kunnen ze zelf een bank zijn in feite. Het Amerikaanse merk Apple, bijvoorbeeld, wordt trouwens een bank, vergis u niet. Technologiebedrijven worden banken. Jongere generaties hebben geen enkele affiniteit met een bank en hebben geen probleem om die snelle, efficiënte bankdiensten van populaire bedrijven te gebruiken. Traditionele banken hebben nog een heel lange weg af te leggen.”
Gaan er dan banken verdwijnen, denkt u?
Vanwaar komt uw passie voor de ruimte?
“Absoluut. Wellicht gaan er ook samenklitten. De investeringen die de banken moeten doen, zijn immers heel groot. De infrastructuur van de banken is 40 jaar oud en niet meer aangepast aan de huidige vereisten. Techbedrijven hebben al die problemen niet. Die kunnen het meteen opbouwen zoals het moet. Ik schat dat het nog zo’n 10 jaar duurt vooraleer techbedrijven volwaardige banken worden.”
Wat is de invloed van artificiële intelligentie (AI) op de sector?
“AI zal er zeker voor zorgen dat er jobs gaan verdwijnen. De meeste mensen zijn zich daarvan te weinig bewust. De wereld van vandaag zal de komende 10 jaar fundamenteel veranderen, bijvoorbeeld op vlak van gezondheidszorg, consulting en advocatuur. De computercapaciteit is nu al behoorlijk, maar kwantumcompu-
ters gaan de wereld fundamenteel veranderen.”
Wat vindt u van blockchaintechnologie en welke impact kan die hebben op uw sector?
“Vandaag is die technologie nog moeilijk om toe te passen op het dagelijkse leven. Maar data opslaan wordt steeds goedkoper en dat zal daarbij helpen. Blockchaintechnologie zal zeker nog doorbreken op dagelijks vlak.”
Investeert u daarin?
“Wijzelf met ons fonds niet, maar we hebben meegeholpen om een Belgisch fonds op te zetten, namelijk Tioga Capital Partners. Dat fonds investeert in alles wat te maken heeft met blockchaintechnologie.”
Daar zit ook wel toekomst in dan?
“Ja, absoluut, maar dat is heel specifiek. Het is een beetje pionierswerk, dus je moet weten welke de goede en slechte zijn. En er zijn ook heel veel ‘cowboys’ (lacht). Je moet in staat zijn om de cowboys eruit te halen en de goede investeringen te doen.”
Op welke manier blijft u op de hoogte van alle nieuws in uw sector?
“Ik werk met een 50-tal zoekwoorden en zo verschijnen er dan via bijvoorbeeld Google allerlei artikels die voor mij interessant lijken.”
Welke woorden bijvoorbeeld?
“‘Blockchain’ is zo er eentje van (lacht). Maar ook bijvoorbeeld ‘digitalisering’, ‘kwantumcomputers’ en ‘NRT’ (Neural Reset Technology, red.). Sociologie en geschiedenis vind ik ook interessant, want als je begrijpt hoe mensen doorheen het verleden en heden ageren en samenleven, ga je de toekomst beter kunnen inschatten. Niet alleen technologie is belangrijk, maar ook de hele maatschappelijk context. De psychologie van de mens vind ik daarom ook heel interessant. Als je bijvoorbeeld weet hoe een Japanner denkt, zal dat je helpen om beter om te gaan en zaken te doen met hem.”
Wat zijn volgens u de belangrijkste redenen waarom Vlaanderen zo’n vruchtbare grond blijkt te zijn voor succesvolle start-ups?
“De ingenieurs hier zijn fantastische mensen. Het is hier relatief goedkoop om te leven, zeker in verhouding met Amsterdam en Londen bijvoorbeeld. De mensen hier zijn honkvast, blijven rond de kerktoren. In de VS verhuizen mensen naar de andere kant van het land om 500 dollar meer te verdienen. Vlamingen daarentegen gaan niet naar bijvoorbeeld Roemenië verhuizen om daar 200 euro per maand meer te verdienen.”
Weten onze politici genoeg over ondernemerschap en durfkapitalisme?
“Het probleem in België is dat onze politici beroepspolitici geworden zijn. De meesten hebben nog nooit van dicht of ver een bedrijf gezien, maar ze beslissen wel wat er gebeurt in bedrijven en welke wetten goedgekeurd worden. Dat vind ik toch een probleem. Onze premier heeft wel als consultant gewerkt en er zijn wel mensen in de politiek die uit het bedrijfsleven komen, maar veel te weinig in feite. Er mogen in de regering gerust enkele ‘externen’ zijn die niets met de politiek te maken hebben, maar wel op economisch vlak hun sporen verdiend hebben. Die kunnen dan hun input geven rond ondernemerschap en nieuwe technologieën bijvoorbeeld. Nu gebeurt dat niet, want politici zijn bezig met proberen verkozen te geraken.”
Luisteren de politici naar ondernemers en hun tips of verzuchtingen? Hoe zijn de contacten?
“Vooral het voorbije jaar waren er wel wat contacten. In het fiscale hervormingsplan van minister Van Peteghem was er in het begin van het jaar sprake van hogere belastingen op de dividenden en de meerwaarde die investeringsfondsen halen op groeibedrijven. Een tiental jaar geleden besliste de overheid om zoveel mogelijk fondsen aan te trekken en door die voorgestelde hogere belastingen zou dat in gevaar komen. Dat is typisch in Vlaanderen. De overheid belooft de mensen van alles, maar komt daar dan deels op terug. Bijvoorbeeld de regels en subsidies rond zonnepanelen en elektrische auto’s. De mensen gaan daar dan op in en eens iedereen meedoet, ziet de overheid een grote pot en beslist dan om zwaarder te belasten. Dat is boerenbedrog. Maar, ‘bon’ (lacht).”
Merkt u in uw sector een verschil tussen Vlaanderen en de rest van België?
“Dat is een beetje de ‘schuld’ van mijn vader (lacht). Hij las en wist daarover heel veel. Toen ik een ‘klein manneke’ was, vertelde m’n vader aan de eettafel allerlei anekdotes over ruimtevaarders, over de maan, over hoe alles werkte. Ik vond dat altijd heel tof. Die microbe heb ik dus te pakken gekregen van hem. Jammer genoeg is hij vroeg overleden, in 1999, maar toen ben ik van alles beginnen te verzamelen. Dat deed me dan denken aan hem. Ik heb veel objecten kunnen kopen van astronauten en heb ondertussen een mooie collectie. Een jaar of twee geleden had ik het geluk om enkele stukken en objecten van de NASA te kunnen kopen. Daar heb ik toen een expo rond georganiseerd in Antwerpen en ongeveer 80.000 mensen zijn daarop afgekomen. De expo was geen winstgevende activiteit of zo, maar was bedoeld om jongeren te inspireren en te tonen wat je met technologie allemaal kan doen. Heel veel scholen, gezinnen en families kwamen over de vloer. Het was echt een heel aangename en plezante ervaring.”
Zijn er in de ruimtevaartsector bedrijven waarin u investeert?
“We hebben ooit in eentje geïnvesteerd, in Newtec. Dat is een bedrijfje uit Sint-Niklaas dat gespecialiseerd is in satellietcommunicatie, maar we hebben het verkocht aan een groep uit Singapore. Ik zat in de raad van bestuur en heb daar veel plezier aan gehad. We blijven trouwens wel uitkijken naar dat soort bedrijven. Ruimtevaart vind ik echt fascinerend. Vlaanderen is trouwens redelijk goed op vlak van ruimtevaarttechnologie. Ik hoop ooit opnieuw een bedrijfje te hebben dat met ruimtevaart te maken heeft (lacht).”
“Wat ook meespeelt, is dat die succesvolle start-ups al heel vroeg begeleid werden. De overheid pocht dan van hoe succesvol ‘we’ hier wel zijn, maar ze vergeet dat in de meeste van die techbedrijven telkens opnieuw hetzelfde handvol mensen actief is. We hebben meer van die mensen nodig. Tijdreductie is een belangrijke factor in het uitbouwen van succesvolle bedrijven en tijdreductie krijg je door ervaring.”
“In Vlaanderen zijn er heel veel subsidies en allerlei incubatoren, maar daardoor vergroot je de overlevingskansen van een bedrijf niet op lange termijn. Nu doet de overheid aan ‘spray and pray’: subsidies rondstrooien en hopen dat er iets positiefs uit groeit. De focus zou echter moeten liggen op een aantal bedrijven en die moet men dan sterk ondersteunen. Iedereen weet immers welke bedrijven het veelbelovendst zijn. De overheid zou bovendien ook veel meer moeten inzetten op ondernemerschap en de kennis daarover. Die is bedroevend, zelfs bij net afgestudeerde ingenieurs of economen.”
“Ja, als je kijkt naar ondernemerschap, gebeurt dat vooral in Vlaanderen. Recent is er wel beterschap in Wallonië, meer bepaald rond de universiteit van Luik. Daar zijn er enkele interessante start-ups en er is zeker potentieel. Maar Vlaanderen heeft een veel beter ecosysteem. We hebben ook al meerdere mensen gehad die hun bedrijf voor een mooi bedrag konden verkopen en dat geld opnieuw investeerden in de economie. Dat is een soort van spinnewiel dat je in gang moet krijgen. Zo heb ik al mensen kunnen helpen met geld te verdienen, die op hun beurt ook weer investeren in andere mensen en bedrijven. Zweden is op dat vlak een mooi voorbeeld voor ons, een land dat zeer vergelijkbaar is met het onze. Het heeft veel meer ‘unicorns’ (privébedrijven die minstens één miljard dollar waard zijn, red.) dan wij, terwijl er geen enkele reden is waarom wij er niet evenveel zouden kunnen hebben.” STIJN
De passie van iemand is de essentie
NEDERLAND
Terwijl de Partij van de Arbeid en GroenLinks als kartel naar de kiezer trekken, gaat (centrum-)rechts in gespreide slagorde de verkiezingen van november in. Of is dat slechts schone schijn? Wat als de BoerBurgerBeweging en het pas opgerichte Nieuw Sociaal Contract wel degelijk een groter plan achter de hand houden?
De sociaaldemocraten en de ecologisten zijn dronken van geluk. Het kartel presenteert zich, ziekelijk sentimenteel, als ‘een linkse wolk’. PvdA en GroenLinks haalden Eurocommissaris Frans Timmermans van Brussel naar Den Haag. De Limburger - die zelf ontslag neemt en voorlopig niet afziet van zijn riante uittredingsvergoeding - is de perfecte kandidaat om de kartellijst te trekken bij de komende nationale verkiezingen. Enerzijds is Timmermans sociaaldemocraat, anderzijds is hij de ‘klimaatpaus’ die de Europese groene agenda de afgelopen jaren heeft uitgerold. In de peilingen schiet het linkse blok intussen omhoog. Het is niet ondenkbaar dat het kartel PvdA-GroenLinks in november de grootste formatie wordt.
Mislukte baantjesjagers
Terwijl links verenigd optrekt, lijkt (centrum-)rechts versnipperd als nooit tevoren. De behoudsgezinde kiezer, die genoeg heeft van massa-immigratie en klimaatgedram, heeft keuze te over: de PVV van Geert Wilders, FvD van Thierry Baudet of het conservatief-liberale JA21. Al is die laatste partij aan een implosie onderhevig. JA21 ontstond als afscheuring van FvD. Officieel luidde het dat Thierry Baudet te sterk geradicaliseerd was, maar in werkelijkheid is JA21 louter een speeltuin voor talentloze baantjesjagers. Lijsttrekker Joost Eerdmans, thans lid van de Tweede Kamer, versleet in twintig jaar
tijd acht partijen. De nummer twee op de kandidatenlijst, opiniemaakster Annabel Nanninga, stapelt op haar beurt de mandaten op elkaar (zij is momenteel al lid van de Amsterdamse gemeenteraad en lid Eerste Kamer en wil nu de Tweede Kamer in). De partij die beweert zich te verzetten tegen de Haagse achterkamertjespolitiek, is in hetzelfde bedje ziek. Om die reden verlieten in de afgelopen maanden tal van kopstukken JA21.
De BoerBurgerBeweging (BBB) presenteerde vorige vrijdag haar kandidaten-
In Zuid-Afrika werd door de oppositie de meest verregaande poging ondernomen om het ANC bij de nationale verkiezingen in 2024 uit het zadel te lichten. Toch blijft het scepticisme groot.
lijst. Nederbelg Derk Jan Eppink en arts Nicki Pouw-Verweij zijn beiden lid van de Tweede Kamer en stapten per direct over van JA21 naar BBB. Het is duidelijk dat Caroline van der Plas, leider van BBB, mikt op een uitgesproken rechts electoraat. Naast voormalige FvD’ers en JA21’ers vinden we met Liliane Helder ook een Tweede Kamerlid terug dat tot vorige week deel uitmaakte van de Wilders-fractie. Mona Keijzer zal de nummer een op de lijst worden en werd tevens voorgedragen als kandidaat-premier. Die voormalige chris-
tendemocratische sterkhoudster werd eerder uit het kabinet van Mark Rutte gegooid, omdat zij als staatssecretaris openlijk kritiek leverde op het doorgeschoten coronabeleid van de Nederlandse regering.
Intussen mikt Pieter Omtzigt, eveneens ex-CDA, met zijn Nieuw Sociaal Contract (NSC) op de kiezers die zich voornamelijk in het midden van het politieke spectrum ophouden. Door zijn gematigde en uiterst zakelijke stijl kan die populaire econoom uit Twente zelfs stemmers van het pro-Europese VOLT en de Socialistische Partij aanspreken. Bij de oprichting van zijn partij, enkele weken geleden, stelde Omtzigt meteen dat hij niet met FvD en PVV wil samenwerken (lees: die kiezers kunnen beter naar BBB).
Het lijkt absoluut geen toeval dat BBB en Nieuw Sociaal Contract elk in een andere vijver vissen. Het is overdreven te spreken van een ‘onzichtbaar’ kartel, maar Omtzigt (NSC) en Van der Plas (BBB) passen overduidelijk een strategie toe die op elkander is afgestemd. Reken maar dat die twee anti-establishment partijen in de campagne elkaar niet voor de voeten zullen lopen en na de verkiezingen elkaar snel zullen opzoeken om te bouwen aan een nieuwe regering. Het is jaar en dag geleden dat (centrum-)rechts in Nederland nog eens zo doortastend te werk ging. Bart De Wever mag in Vlaanderen dan wel pleiten voor politieke ‘herverkaveling’, de Nederlanders maken er in de praktijk werk van. ‘Niet lullen, maar poetsen’, zeggen ze in Rotterdam.
DUITSLAND
De idee van een ‘Moonshot’- of ‘droom’pact’ dateert van april jl. toen John Steenhuisen opnieuw tot partijleider van de Democratische Alliantie (DA), de voornaamste oppositiepartij in Zuid-Afrika, verkozen werd. Bedoeling is niet alleen het ANC te onttronen, maar ook een coalitie met het uiterst-linkse EFF van Julius Malema te verhinderen. Alles draaide uit op een nationale conventie midden augustus, waarbij een 7-tal partijen een engagement aangingen. Het ging, naast de DA, ook om de Inkatha-partij van Zoeloeleider Buthelezi, het blank-rechtse Vrijheidsfront Plus, naast vier andere kleine partijen. Ook anderen waren uitgenodigd maar hapten (voorlopig?) niet toe. Op die conventie werd besloten de naam ‘Moonshot’ door ‘Veelpartijenhandvest’ te vervangen en eerst na de verkiezingen - in de veronderstelling dat men die wint - een president aan te duiden. Alleszins stonden drie punten voor een toekomstig Zuid-Afrika centraal: decentralisering van de macht, een open markteconomie en een beleid zonder raciale criteria. Symbolisch was wel dat de conferentie gehouden werd op dezelfde plaats in de Oost-Rand waar van 1991 tot 1993 de onderhandelingen tussen de laatste blanke regering en het ANC plaatsvonden.
Droompact
Vrij snel barstte echter de kritiek los. Binnen de Zoeloepartij Inkatha zou over het pact diepe verdeeldheid bestaan. Een deel van de partij is immers van oordeel
dat in de provincie Kwazulu-Natal enkel samenwerking met het ANC politieke stabiliteit kan brengen. Samenwerking die in het verleden trouwens reeds gebeurde, maar nu door het pact verboden wordt. Inkatha’s Jeugdbrigade liet dan ook weten dat de partij beter zou afhaken. Verder blijft onderling wantrouwen bestaan, zeker tegenover de overheersende positie van de Democratische Alliantie. Tevens moeten eertijdse tegenstanders nu samenwerken, blijft het pact een compromis en bestaat er vrees onder partijen dat ze aan identiteit gaan inboeten. Om over de verdeling van eventuele toekomstige bestuursposten maar te zwijgen.
Het grootste vraagteken hangt echter rond de kansen op succes in ’24. Slechts drie van de 7 aangesloten partijen hebben op dit ogenblik vertegenwoordigers in het parlement. Samen vormen ze nog geen 30 procent van de stemmen. Succes kan enkel gegarandeerd zijn als heel wat ANC-kiezers zouden overstappen of het aantal wegblijvers flink zou toenemen. Commentator Theuns Eloff ziet in het beste geval pas op termijn resultaten: een ANC onder de 50 procent en mogelijk het kwijtspelen van de provincies Gauteng (Pretoria-Johannesburg) en Kwazulu-Natal in ’24, het verlies van alle grote stedelijke zones bij de lokale verkiezingen in ’26, met mogelijk pas in ’29 de grote doorbraak. Voorlopig blijft een oppositie aan de macht een droom.
Met enige fierheid deelde de Duitse minister van Financiën, Christian Lindner (tevens big boss van de Duitse liberale FDP), onlangs mee dat de kinderarmoede “bij oorspronkelijk Duitse families” sterk teruggedrongen werd. Hij werd prompt van alle kanten beschuldigd van racisme, zijn opmerkingen zouden “kwaadwillig” en “verschrikkelijk” zijn.
De achtergrond van die stroom hysterische racismeverwijten is een bemerking van de Duitse minister die in discussie ging met de federale minister voor Familiezaken, Petra Pau (SPD) over de financiering van de basisverzekering voor kinderen. In het openbaar zei hij toen letterlijk: “In Duitsland is de kinderarmoede duidelijk afgenomen. Dat wordt bijzonder duidelijk bij de oorspronkelijk Duitse families, die al langer hier zijn.” En verder: “In gans Duitsland is de kinderarmoede echter, vind ik persoonlijk, nog veel te hoog en zelfs ontegensprekelijk te hoog bij families die sinds 2015 naar Duitsland kwamen, als vluchtelingen, of omwille van andere redenen. Er bestaat
een zeer duidelijke statistische samenhang tussen migratie en kinderarmoede.”
Hysterisch links protest
Politica Clara Anne Bünger (van de zeer linkse Die Linke) verweet de minister onmiddellijk “het debat rond de basisverzekering voor kinderen te vergiftigen met racistische verhaaltjes”. Dat is “gevaarlijk en onverantwoordelijk” schreef ze op Twitter, nu X. Haar partijgenoot Niema Movassat wierp Lindner voor de voeten dat hij als minister dus vond dat de buitenlanders schuldig zijn voor de opstoot van kinderarmoede: “Fundamenteel boosaardig, fundamenteel walgelijk. Ik sta bij dergelijke opmerking met mijn mond vol tanden.” Het Berlijnse lokale gemeenteraadslid Luise Lehmann (SPD) liet verstaan dat de woorden van Lindner haar “deden kotsen”. De staatssecretaris van Berlijn, Aziz Bozkurt (SPD) sprak dat Lindner “in de racismepot roert”, en journalist van het Duitse magazine Der Spiegel, Anne Dittmann, verweet de minister “valse informatie te verspreiden die vooral rechts zeer goed uitkomt”.
PIET VAN NIEUWVLIET
Doorheen de jaren raakten steeds meer Afrikaanse soldaten bij VN-vredesmissies betrokken. Hiervoor werden ze opgeleid, waarna ze ervaring opbouwden. Maar wat als die kennis en kunde nu aangewend wordt om in eigen land destabiliserend en ordeverstorend te handelen? Academici waarschuwen voor het verband, met Niger als recente voorbeeld uit het rijtje.
Het zal gezien de instabiliteit van het continent misschien niet verbazen, maar Afrika spant de kroon op het vlak van vredesmissies. Vandaag de dag al worden meer dan 50.000 soldaten ontplooid in (Afrikaanse) operaties die onder toezicht van de VN staan. Nog eens duizenden extra worden dan weer ingezet voor kleinschaligere interventies. Ongeveer de helft van een dozijn aan missies vindt dus in Afrika plaats. In Congo (MONUSCO), Zuid-Soedan (UNMISS) of nog de Westelijke Sahara (MINURSO). De momentopname van vandaag is een gevolg van een heuse ‘politiek van vredesmissies’ die in de jaren 90 gestalte kreeg. Het debat over de bereikte resultaten baadt nog steeds in een taboesfeer. Veel hangt af van het doel dat men vooropstelt. Vaak zijn de omstandigheden erg complex, waarbij men zich troost met de gedachte dat een loepzuivere afloop sowieso uitgesloten was en is, maar al bij al erger voorkomen werd.
Twee interessante trends hebben zich de voorbije jaren steeds scherper afgetekend. De betrokkenheid van de westerse landen in de uitvoering van die missies nam af. Anders gesteld, toch voor het Afrikaanse continent, is het aandeel van Afrikaanse militairen zelf groter dan voorheen, wat zo zijn gevolgen lijkt te hebben. Ook op financieringsvlak treedt een verschuiving op, dat is de tweede trend. In 1990 waren de landen die de belangrijkste bijdrages op tafel legden Canada, Finland, Noorwegen, het VK en nog wat landen die men als democratisch kan bestempelen. Tegen 2015 waren die vervangen door Bangladesh, Pakistan, Rwanda of Egypte. Staten met een democratisch gehalte waar gevoelig meer kanttekeningen bij geplaatst kunnen worden. Tekenend is het geval van Niger. Het land draagt met zo'n duizend manschappen bij tot de uitvoering van vredesmissies, een substantiële groei ten opzichte van twee decennia geleden toen de teller op welgeteld acht stond. Dat heeft ook tot gevolg dat doorheen de jaren Niger verschillende honderden miljoenen dollars ontvangen heeft, veelal in de vorm van ondersteuning en opleiding voor de betrokken manschappen. Waarom het geval van Niger zo interessant is, daar komen we direct op terug.
Wagner was niet Poetins enige huurlingenlegertje. Gazprom had bijvoorbeeld via zijn filiaal Gazpromneft zijn eigen privélegertje, Gazpromneft Okhrana.
Dat er regelmatig klachten zijn over de manier waarop die blauwhelmen zich van hun taak kwijten, is koren op de molen van critici. Afpersingen, allerhande mishandelingen tot verkrachtingen toe, het gebeurt iets te vaak om als een uniek ‘accident de parcours’ te worden beschouwd. Maar laten we het kind niet met het badwater weggooien en ervan uitgaan dat vaak erger voorkomen wordt. Maar als er een meerwaarde is voor het land of regio waar men de missie uitvoert, zijn er ook gevolgen voor de landen die zich voor die operaties engageren. In academische kringen, de Canadese docent Jamie Levin schreef er zopas een bijdrage over in Foreign Policy, waarschuwt men voor een risico op collaterale schade, aangericht door net die getrainde soldaten. Men zou durven aannemen dat hun betrokkenheid in die missies, die gestoeld zijn op westerse waarden als democratie en mensenrechten, een gunstige weerslag op het thuisfront vormt. Soms is dat het geval, maar vaak ook niet. En hier is de casus van Niger interessant.
Verleden van Tchiani
Toen enkele weken geleden generaal Tchiani bij de staatsgreep in Niger betrokken bleek, werd zijn verleden als hoofd van de presidentiële garde uitgebreid in de verf gezet. Er werd gezegd dat hij op het punt stond afgezet te worden, waarop hij met een putsch voor de vlucht vooruit koos. Minder belicht was zijn verleden als VN-peacekeeper. Verschillende missies had hij op zijn actief: Ivoorkust, Congo en Soedan. “Zijn carrière is emblematisch voor een nieuwe generatie militaire professionals met een indrukwekkende internationale staat van dienst”, benadrukt Jamie Levin. En dat zijn dan kwaliteiten die binnen de eigen landsgrenzen voor andere doelen aangewend worden. Hij benadert het onderwerp met nuance. Zekerheden zijn er niet, ‘determinismen’ evenmin. Toch kan het verband tussen die getrainde blauwhelmen en hun rol in de destabiliseringsgolf die de regio de voorbije jaren kenmerkte niet miskend worden.
MICHAËL VANDAMME
Als die naam u bekend in de oren klinkt, is dat geen toeval. De Okhrana - letterlijk ‘de bewakers’ - was sinds het begin van de negentiende eeuw de geheime politie van de tsaren. Hun folteringen, hun verklikkers en vooral hun censuur lopen als een bloedige draad doorheen de hele geschiedenis van Rusland en doorheen de hele Russische literatuur. Dat grote bedrijven gewapende bewakingsdiensten hebben, is ook in vele westerse landen gebruikelijk. Maar daar sluiten die bewakingsfirma’s geen contracten met inlichtingendiensten of met het ministerie van Defensie om militaire opdrachten uit te voeren. In Rusland wel.
Kolovrat
Eind augustus, kort na de mislukte muiterij van de Wagner-eenheden, rebelleerden ook de huurlingen van de Rusich Group. Het was geen echte muiterij, maar zij weigerden nog langer tegen de Oekraïners te vechten. Vrijwel zeker niet om politieke of ideologische redenen, maar omdat zij gedemoraliseerd waren door de verschrikkelijke verliezen. Het is een teken aan de wand voor de langzame erosie van de Russische gevechtskracht. Niet alleen hun materiële middelen raken uitgeput, ook psychisch zijn zij door hun reserves heen.
De mannen van Rusich Group zijn openlijke nazi’s of toch minstens neonazi’s. De groep werd in 2009 opgericht door Alexey Miltsjakov, die zichzelf Fritz liet noemen. Net zoals Dmitry Utkin, de onderbevelhebber van de Wagner-militie, die omkwam bij het neerhalen van Prigozjins vliegtuig, had hij dienstgedaan bij de 76e Gardedivisie van de paratroepen. Samen met andere nazi- of neonazigroepen uit Rusland en andere Europese landen kregen de strijders van Rusich Group hun opleiding van officieren van GROM, een speciale eenheid die deel uitmaakt van de Federale Dienst voor Drugbestrijding. Niet het leger, maar een politiedienst. Van de overheid dus. Toen al bereidde men de machtsovername in het Donbasbekken voor. Dat was een Russische operatie, gepland in het Kremlin, die handig werd gecamoufleerd als een separatistische opstand. Rusich Group vocht vanaf 2014 in de Donbas en liet tijdens een wapenstilstand (!) het Oekraïense Aidar-bataljon in een hinderlaag lopen. Rusich stuurde daarna vol trots een videofilmpje rond over het ‘verhoor’ van een Oekraïense krijgsgevangene. Ze hadden de man een ‘kolovrat’ in het gezicht gekerfd, de Slavische variant van een hakenkruis, en hij had brandwonden op zeventig procent van zijn lichaam. Ja, Stalin zou grijnslachen. Later werd die gevangene vermoord en zijn lijk werd gruwelijk verminkt.
Hypocrisie
Bijna alle ‘gewone’ Russische nationalisten zijn imperialisten en dikwijls ook nog monarchisten, en zij belijden minstens pro forma het orthodoxe geloof. Niet zo vreemd, want de orthodoxe kerken waren altijd op Byzantium georiënteerd, met zijn traditie van ‘cesaropapisme’, waarbij kerk en staat,
metropoliet en tsaar, twee handen op één buik waren. In tegenstelling tot het westerse christendom, dat gegroeid is in een permanente strijd tussen de kerkelijke en de wereldlijke macht. Maar de leden van Rusich zijn Rodnovers, de Slavische variant van wat men in Europa ‘nieuwe heidenen’ noemt. Net zoals Himmlers SS’ers die wilden terugkeren tot de godsdienst van de oude Germaanse stammen. Dat de Pruisen eigenlijk een gegermaniseerd Slavisch volk waren, werd gemakshalve vergeten. Zoals alle verkennings- en sabotage-eenheden was de Rusich groep relatief klein. Veel kleiner dan de Wagners, die een echt legertje vormden. Maar de hypocrisie erachter is gigantisch. In het discours van het Poetin-regime is de oorlog tegen Oekraïne een strijd tegen nazi’s. Alle Oekraïners zijn nazi’s! Zij moeten allemaal heropgevoed, gerussificeerd en gedenazificeerd worden! Maar zo’n regime gebruikt dan milities die volledig uit nazi’s bestaan. Het is de Russische totalitaire supervariant van de leugen. Wat de dissident Boekovski de “zwart is wit-leugen” noemde. Geen verdraaiing van de waarheid, maar een perverse omkering ervan.
PAUL BÄUMERJoris De Vriendt (57) volgde in februari Dries Van Langenhove op als Kamerlid. Die beslissing heeft hij echter niet lichtzinnig genomen: “Toen Tom Van Grieken in mijn bureau kwam om het vertrek van Dries te melden, moest ik even naar adem happen.”
De Vriendt omschrijft zichzelf als “een Waaslander die in Vlaams-Brabant, meer bepaald in het mooie Scherpenheuvel-Zichem, verzeild is geraakt”. Hij groeide op in een Vlaams-nationaal nest waarin dit weekblad steevast op de salontafel lag. Het hoeft dus niet te verbazen dat De Vriendt al op 16-jarige leeftijd zijn eerste stappen in de Vlaamse Beweging zette en tot op vandaag actief is in de Vlaamse Volksbeweging (VVB) en de Marnixring. Daarnaast is De Vriendt vader van vier kinderen met een voorliefde voor natuur, erfgoed, geschiedenis en religie. “Onze wortels zijn belangrijk”, motiveert hij die interesses.
In 2004 zette De Vriendt zijn eerste stappen in de partijpolitiek als medewerker van de Brusselse Vlaams Belang-fractie. “Na de succesvolle verkiezingen van dat jaar zocht de partij mensen om de Brusselse fractie te ondersteunen”, legt hij uit. “In 2007 maakte ik de overstap naar de studiedienst. Daar heb ik samen met onder meer Gerolf Annemans aan ‘De Ordelijke Opdeling van België’ gewerkt. In 2014 ben ik een van de slachtoffers van de grote bijltjesdag geworden.”
Heeft u dat de partij kwalijk genomen?
“Nee, natuurlijk niet. Er moesten toen heel veel mensen vertrekken. Ik ben daarna altijd actief gebleven binnen de partij. Als je een overtuigd Vlaams-nationalist bent, staat of valt je engagement niet met een verkiezingsuitslag.”
In de voetsporen van Dries Van Langenhove treden is een onmogelijke opgave
In februari volgde u Dries Van Langenhove op als Kamerlid. Wat was uw eerste reactie toen u het nieuws van zijn vertrek te horen kreeg?
“Op het moment dat Tom Van Grieken (Vlaams Belang-voorzitter, red.) in mijn bureau kwam om het vertrek van Dries te melden, moest ik toch even naar adem happen. In de voetsporen van Dries Van Langenhove treden is een schier onmogelijke uitdaging. Ik heb goed over mijn keuze nagedacht, omdat die een zware impact zou hebben op mijn privéleven. Als parlementslid en dus publiek figuur moet je nu eenmaal op je tellen passen. Ik heb een
nogal onstuimig karakter, waardoor ik al eens op een lange teen trap. Daar moet ik als parlementslid rekening mee houden.”
U had bij het begin van uw mandaat nog geen parlementaire ervaring. Heeft de partij u voldoende begeleid?
“Ik heb het geluk gehad om in een goed draaiende ploeg met een ervaren fractieleidster (Barbara Pas, red.) terecht te komen. Ik ben door al mijn partijgenoten en -medewerkers heel goed onthaald. De sfeer in onze Kamerfractie is professioneel, vriendschappelijk en open. Maar uiteindelijk moet je de eerste weken en maanden zelf je eigen weg zoeken. Het is logisch dat je daarvoor wat tijd nodig hebt.”
Uw interesses zijn milieu, energie, defensie en buitenlandse zaken. Waar komt uw voorliefde voor die thema’s vandaan?
“Tijdens en na mijn dienstplicht ben ik twee jaar officier-paracommando geweest. In die hoedanigheid heb ik onder meer de Somalische burgeroorlog meegemaakt. Maar een ongeluk maakte een voortijdig einde aan mijn militaire carrière. Tijdens een training brak ik drie wervels toen een collega met zijn beide voeten op mijn nek terechtkwam. Dat was niet zo’n leuke ervaring.”
“Sinds mijn kindertijd ben ik altijd met dieren en de natuur bezig geweest. Als jonge kerels zetten mijn broer en ik eigen natuurbeschermingsprojectjes op. Op 10-jarige leeftijd had ik al een eigen moestuin, weliswaar zonder veel verse groenten te lusten… (lacht).”
“Het energiethema volgde ik vroeger al op voor de studiedienst van Vlaams belang. Na mijn gedwongen vertrek bij de partij in 2014 heb ik enkele jaren in Duitse kerncentrales gewerkt. Daar heb ik geleerd hoe kerncentrales precies werken en hoe veilig er met de reststoffen wordt omgegaan. Vroeger stond ik heel wantrouwig tegenover kernenergie en de invloed van straling op ons DNA, maar door mijn werkervaring is mijn angst als sneeuw voor de zon verdwenen. Straling is een natuurlijk fenomeen dat je onder controle moet zien te houden, maar dat hoeft niet per se negatief te zijn.”
Vindt u het jammer dat u zich niet met die thema’s kan bezighouden in de Kamer?
“Als je op het einde van een legislatuur invalt, is het logisch dat heel wat van de thema’s die je interesseren al door ande-
re collega’s worden behandeld. Ik ben de speler die een kwartier voor het einde van de wedstrijd moet invallen. Een jaar voor de verkiezingen kan de Kamerfractie moeilijk een stoelendans organiseren. Ik doe mijn werk in de commissie Grondwet en Politieke Vernieuwing, waar communautaire dossiers worden besproken, heel graag. Daarnaast probeer ik me te focussen op de dossiers die voor Vlaams-Brabant belangrijk zijn, zoals de luchthaven van Zaventem.”
Natuurpunt is een van de grootste ontbossers van Vlaanderen
U bent ook bestuurslid van Natuurpunt geweest. Waarom bent u daar vertrokken?
“Een jaar of twee geleden, na de zoveelste boskapping in Averbode, heb ik het voor bekeken gehouden. Ik ben het niet eens met het plan om van bossen woestijnen te maken. In Vlaanderen hebben we net vooral bos nodig. Organisaties die meegaan in het verhaal van CO2-reductie en klimaatverandering, zouden toch voor zoveel mogelijk bossen moeten pleiten? Maar dat is blijkbaar niet zo belangrijk voor Natuurpunt. Het blijft Vlaanderen verder ontbossen.”
Is dat iets wat u minister Demir verwijt? Of is die evolutie al langer aan de gang?
“Die evolutie is al langer aan de gang. Natuurpunt is een van de grootste ontbossers in Vlaanderen. Ik kan be grijpen dat je een geva rieerder landschap wil, maar op een bepaald moment ga je te ver. Als je bosgebieden ontbost en landbouwgebieden bebost, waar ben je dan mee bezig?”
“Ik verwijt Demir vooral dat ze niet voor een koers wijziging heeft gekozen en blindelings is meegegaan in het ‘groene’ verhaal van Natuurpunt. De Vlaamse Be weging is conservatief én mi lieubewust, maar streeft naar een evenwicht. Demir heeft die Vlaamse lijn niet doorge trokken en gaat volledig mee
in verhalen die worden opgelegd door de Europese Unie, zoals dat van de biotopen waarvoor alles moet wijken. In het dichtbevolkte Vlaanderen hebben we meer bos nodig, geen biotopen met stuifzand om bepaalde diersoorten in stand te houden.”
Groen-covoorzitter Jeremie
Vaneeckout wil het overal in Vlaanderen mogelijk maken om vrij te kamperen, zoals in Scandinavië. U gaf op Twitter aan een voorstander te zijn van dat voorstel. Waarom?
“Principieel ben ik een voorstander van dat voorstel, maar ik zie toch een aantal moeilijkheden om het in de praktijk te brengen. Zo is de dichtbevolktheid van Vlaanderen een probleem. Ik vrees ook dat in de natuurgebieden die door de Vlaamse overheid beheerd of gesubsidieerd worden, zoals die van Natuurpunt, niet gekampeerd zal mogen worden. Het is een leuk idee dat Groen in volle komkommertijd lanceert, maar praktisch gezien is het volgens mij moeilijk realiseerbaar. Ik zie meer heil in een uitbreiding van het aantal bivakzones waar je zonder al te veel regeltjes je tent mag opzetten.”
“In het buitenland, maar ook in de Ardennen, durf ik al eens wildkamperen. In Vlaanderen heb ik dat ook al gedaan. We hebben nood aan minder regels, maar als je met te veel mensen en verschillende mentaliteiten op een kleine oppervlakte woont, heb je nu eenmaal regels nodig. In een homogene samenleving begrijpt iedereen elkaar en is het vanzelfsprekend dat we geen afval op straat gooien en de publieke ruimte proper houden. Je moet een sociaal contract met elkaar afsluiten om ‘regelitis’ - een symptoom van een samenleving in verval - te vermijden.”
Bent u een voorstander van een herinvoering van de militaire dienstplicht?
“Ik ben een voorstander van een verplichte gemeenschapsdienst van enkele maanden voor jongvolwassenen, omdat die de weerbaarheid en de cohesie van onze samenleving zou kunnen versterken. Het leger kan daarin zeker een rol spelen, maar dat moeten we enkel openstellen voor mensen die slechts één nationaliteit - de onzehebben. Loyaliteit is immers essentieel binnen het leger. In de huidige context is een militaire opleiding zeker nuttig.”
In deze nieuwe rubriek maken we kennis met Wim Vanraes (°1980). Hij zal ons wekelijks onder andere vertellen over hoe hij het leven als Vlaming in de VS ervaart, wat hij als familieman met vrouw en vier kinderen allemaal meemaakt in het dagelijkse leven en wat zijn band nog is met Vlaanderen.
Het klinkt allemaal leuk om me als ‘Belg’ of ‘Vlaming’ te blijven positioneren, zelfs al heb ik reeds het volledige Amerikaanse staatsburgerschap verworven. Bier, wafels, chocolade, geschiedenis en zelfs wapens (jaja, de Waalse wapens van FN zijn hier heel bekend!) geven me in verschillende soorten gesprekken een leuke bonus. Mijn accent is dan de kers op de taart.
enthousiast antwoord: hij was een tweedegeneratie-immigrant, uit Nigeria. Omdat mijn zoon dat zelf ook is, mag hij dat blijkbaar wel vragen. Met nog wat extra ‘street cred’ dankzij zijn maandlange bezoek aan Europa.
Open en brede blik
kinderen het ook al doende kan aanleren.
Nieuwe wortels
Mijn kinderen hebben dat niet, of toch veel minder. Mijn oudste zoon vertelde me hoe vorig jaar een blanke ‘Amerikaanse’ vriend een andere, zwarte, schoolkameraad vroeg waar hij vandaan
kwam en die blanke vriend met een verontwaardigde blik dan genegeerd werd. Maar toen het mijn zoon was die iets later diezelfde vraag stelde aan diezelfde zwarte schoolkameraad, kreeg hij een
Mijn kinderen zijn Amerikaans. 100 procent. Hun denken, hun omgeving: allemaal Amerikaans en niet Vlaams. Ze voelen zich half en half, maar zijn het niet echt. Wat ik wel kan doen, en ook doe, is hen meegeven wat ik kan. Mijn oudste zoon vertelt me dat zoon van een immigrant zijn voor hem betekent dat hij meer open is, een veel bredere kijk op zichzelf en de wereld heeft dan zijn Amerikaanse vrienden. Uiteraard, we vieren Sinterklaas, we spreken over 11 juli en de 21ste juli (de dag voorafgaand aan onze huwelijksverjaardag). We hebben dingen zoals Lichtmis en pannenkoeken, enzovoort. De taal, het Nederlands, dat is een werk in uitvoering. Ik hoop echt dat als mijn oudste terugkomt deze zomer met een voldoende beheersing van het Nederlands om het zelf te spreken, dat ik het opnieuw kan introduceren en de andere
Ten tijde van de Sovjet-Unie deed de politieke boutade de ronde dat Rusland een zekere toekomst maar een onvoorspelbaar verleden heeft. Voor president Poetin is geschiedschrijving immers een handig propagandamiddel om zijn beleid ideolo gisch te stutten. De Britse historica Lucy Worsley toonde in haar documentaire over de Russische Revolutie dan weer aan dat het communisme graag liegt over de gebeurtenissen van vóór en na 1917. En dan is er natuurlijk prins Potemkin die tsarina Catharina de Grote wijsmaakte dat de Krim krioelde van de keurig verzorgde dorpjes. Voldoende voorbeelden uit de Russische context die bewijzen dat het dringend tijd is feiten en fictie terug van elkaar te scheiden.
Orlando Figes is een Britse historicus met een specialisatie in Russische geschiedenis. Dat vertaalde zich al in klassiekers als ‘De Krimoorlog of de vernedering van Rusland’ en ‘Natasja’s dans: een culturele geschiedenis van Rusland.’ Het escalerende gekibbel over het grondgebied, de taal en cultuur van Oekraïne inspireerde de schrijver om de woorden van Poetin te wikken, te nuanceren en/of te accentueren. Hoe ambitieus de schrijver ook mag zijn, veel van de elementen van het boek zijn nog onderhevig aan speculatie. ‘Het verhaal’ is dus eerder ‘een verhaal’, maar dat mag de appetijt van de lezer niet temperen.
Zowat elke kroniek van Rusland neemt als startpunt het ontstaan van de Kievse Roes. In die kiem liggen meteen alle traditionele ideologische breuklijnen verborgen. Waren het de Vikingen die op vraag van Slavische stammen politieke orde kwamen brengen of lagen de Slaven zelf aan de oorsprong van de Kievse Roes? Of kortweg: de westersgezinden versus de slavofielen. Weinig nieuws lijkt het. En nam Moskou de fakkel over van het tanende Kiev of staat de opkomst van Rusland los van de Kievse Roes? De eersten vinden er historische munitie voor een politieke unie tussen Rusland en Oekraïne, terwijl de laatsten betogen dat de Oekraïense identiteit primeert boven de Slavische overeenkomsten met Rusland. Figes lijkt wat dat laatste dilemma betreft, de (orthodoxe) kerk in het midden te houden. Welke middenklasse?
Politieke analisten wijzen erop hoe moeizaam de democratie voet aan de grond zet
in Moskou. Daarbij haalt men als verklaring de eeuwenlange Mongoolse bezetting aan, maar ook het ontbreken van de Verlichting. Nochtans houdt dat laatste slechts gedeeltelijk steek, gezien delen van de moderne adel weldegelijk koketteerden met het liberalisme. Het boek wijst er eerder op hoe afhankelijk die adel is van de tsaristische macht om het fenomeen te duiden.
Verhelderend is hoe de schrijver beschrijft hoe hervormingsgezinde tsaren en regeringsleiders door anarchisten en socialisten werden vermoord om een verbitterde en harde tsaristische reactie uit te lokken. Extreemlinkse leiders als Bakoenin en Lenin waren immers nooit geïnteresseerd in het ontstaan van een autonome politieke middenklasse om de democratie te schragen. Het ontbreken ervan zorgde integendeel voor een kortere weg richting communisme, gezien het de door Marx uitgetekende tussenstap van het kapitalisme kon overslaan.
In de Russische geschiedenis kan men onmogelijk om de slavofiele beweging heen. Die zette zich vanaf de 19de eeuw af tegen het westerse materialisme en appelleerde aan de Russische ziel, vertaald in een solidaire dorpsgemeenschap. Literaire giganten als Gogol en Dostojevski gaven de beweging handen en voeten. Tevens vormt ze de bron aan dewelke ideologen die Poetin inspireren (zoals Ivan Ilyin en Aleksandr Doegin) zich laven. Het is een cliché dat de overwinnaars de geschiedenis schrijven. Maar het zijn luie
en vooringenomen historici die na decen nia later falen wel de feiten naar boven te halen. De mythes rond de Russische Revolu tie en het bestaan van de Sovjet-Unie tieren welig en komen in dit boek ruim aan bod: het breken van de communistische belofte om boeren eigen grond te geven, betogingen voor gelijke rantsoenen en vrije mening voor de soldaten die Trotski gewelddadig neerslaat, democratische sovjets en de vakbonden die worden ontbonden.
Cui bono? Een machtig overheidsapparaat van ruim drie miljoen bureaucraten en vooral de nieuwe communistische elite die zich schaamteloos verrijkt, terwijl de bevolking sterft van honger en ontbering. En de antifascistische reputatie van Stalin? Louter een luchtkasteel, gezien de communistische dictator al te gewillig een niet-aanvalspact met Hitler afsloot en dat bleef valideren tot het Duitse leger het zelf verbrak in juni 1941.
Gekrenkt en vervreemd
Na de val van het communisme zoomt de Britse historicus in op twee onderwerpen die het huidige beleid hebben gesmeed. Enerzijds is er de wijze waarop oud-president Jeltsin staatseigendom verkocht aan oligarchen in ruil voor campagnegeld. Poetin verleende zijn voorganger immuniteit, maar maakte zich populair bij de Russische bevolking door die oligarchen te vervolgen. En anderzijds bespeelt de bewoner van het Kremlin handig de gekrenkte Russische ziel, die zich in Kosovo, Georgië én Oekraïne door de NAVO bedreigd weet. Hoe dichter Figes de realiteit nadert,
Maar uiteindelijk is het roeien tegen de stroom op. Ik woon niet meer in Vlaanderen. Mijn kinderen zijn Amerikanen, maar wel met de keuze waar ze naartoe willen. Maar hun kinderen, mijn kleinkinderen? Als ze hier blijven, zullen ze enkel ‘tweedehands’ horen over hun Vlaamse wortels, via secundaire bronnen dus. En hun kinderen, mijn achterkleinkinderen, ‘derdehands’,… Wat gaat er uiteindelijk overblijven? Sinterklaas? Wafels? Pannenkoeken? Een Belgisch vuurwapen of zwaard, misschien?
Mijn keuze om me hier te vestigen, wil zeggen dat ik mij voor een stuk ontwortel en hiér wortels laat schieten. Als ik daarin slaag, is dat voor mijn kinderen niet deels, maar volledig. Zij moeten begrijpen dat ze Amerikaan zijn, wat dat betekent en hoe ze dat op de beste manier kunnen beleven en uitdragen. Dat bekijkend vanuit nationalistisch oogpunt, is dat een heel pijnlijke, maar duidelijke conclusie. Zo is het goed.
WIM VANRAESlaas volgt. Zo toont de auteur begrip voor de Russische claim op de Krim, gebied dat Sovjetpotentaat Chroesjtsjov schonk aan Oekraïne en zelfs zonder electorale fraude voor Rusland zou kiezen. Ook de provocatie van de NAVO met haar ‘Drang nach Osten’ giet volgens het boek olie op het al hete vuur. Tegelijk is de schrijver ervan overtuigd dat Poetin de ganse oorlog danig heeft onderschat en amper weerstand verwachtte. Hij besluit dat de Russische president niet enkel bijna gans Oekraïne (ook de Russischsprekenden) van zich vervreemdt, maar ook heel wat neutrale buurlanden alarmeert die nu onder de NAVO-paraplu kruipen. Met Rusland dat zijn blik richting China wendt, zou op termijn ook Europa de dupe kunnen zijn.
Het is de verdienste van Orlando Figes dat hij een frisse wind blaast door de nevelen die de Russische geschiedenis draperen. Die academische bries helpt minstens het huidige conflict beter te begrijpen. Misschien inspireert ze invloedrijke lezers wel om met een pragmatische oplossing de groeiende impasse in Oekraïne te ontmijnen….
p., 29,99 euro ISBN 9789046828021
Het lot van de mensheid lijkt onlosmakelijk verbonden met de kleine blauwe stip waarop we leven: de aarde. Het is immers de plek waar wij ontstaan zijn en waar wij onze hele geschiedenis hebben doorgebracht. Maar zal deze planeet ook de plek zijn waarop ons verhaal ten einde komt? Of moet het leeuwendeel van dat verhaal nog geschreven worden… tussen de sterren?
Volgens sommigen is de mensheid geen lang leven meer beschoren op deze planeet. Overbevolking, klimaatverandering, uitputting van natuurlijke grondstoffen, thermonucleaire oorlog,… het zijn maar enkele van de vele apocalyptische scenario’s die tegenwoordig de ronde doen. Er zijn sommigen die geloven dat de koffers pakken de enige manier is om nog aan dat onheil te kunnen ontsnappen. Zo richtte ondernemer Elon Musk in 2002 expliciet om die reden SpaceX op. Musk ergerde zich naar eigen zeggen aan het feit dat NASA te weinig deed om Mars te koloniseren. Eer we de rode planeet zouden bereiken, zo meende Musk, zou de aarde al in een onleefbare woestenij zijn veranderd. De kolonisatie van Mars is in zijn ogen een soort back-upplan voor de mensheid.
Jeff Bezos, een van de grote rivalen van Musk, vreest dan weer vooral een uitputting van aardse grondstoffen. Zijn plannen om de ruimte te koloniseren zijn geen ontsnappingsplan, maar een manier om daar de grondstoffen te halen die binnenkort schaars zouden worden op aarde. Onze planeet redden vanuit de ruimte dus.
Het is natuurlijk niet alleen angst die ons de ruimte injaagt, want waarschijnlijk speelt dat slechts een kleine rol in vergelijking met die o zo menselijke eigenschap: nieuwsgierigheid en de drang naar avontuur. Het is diezelfde drang die ons oceanen doet oversteken en erin doet duiken, die ons naar bergtoppen en regenwouden stuurt, die maakt dat mensen bereid zijn om maandenlang in een cabine op de Noord- of Zuidpool door te brengen.
Stap 1: de maan
Welnu, dat koloniseren van de ruimte, hoe pakken we dat aan? En waar gaan we dan naartoe? Een eerste tussenstap is wellicht de maan. Dat ligt voor de hand: mensen hebben haar al bezocht en ze ligt ontzettend dichtbij (slechts drie dagen reizen). Ze is misschien niet de meest uitnodigende plek om een bestaan uit te bouwen, maar ze zit boordevol natuurlijke rijkdommen, klaar voor het oprapen. Bovendien zorgt de lage zwaartekracht ervoor dat materialen er geproduceerd of verwerkt kunnen worden op manieren die onmogelijk zijn op onze planeet.
Een van de meest aanlokkelijke materialen op de maan is helium-3, ontzettend zeldzaam op aarde, maar in overvloed aanwezig op de grijze bol. De prijs van het goedje werd in 2006 geschat op anderhalf miljoen dollar per kilo, 120 keer de waarde van goud. Helium-3 wordt getipt als mogelijke brandstof in kernfusiereactoren. De technologie bevindt zich nog in de experimentele fase, maar zou voor quasi-oneindige, propere energie kunnen zorgen. Het zijn dergelijke vooruitzichten die Jeff Bezos ertoe bewogen om met zijn Blue Origin-ruimtebedrijf in te zetten op maanverkenningen.
Gelet op de korte afstand tot de aarde en het al bij al onherbergzame karakter van de maan zal de die wellicht
De economische exploitatie van de maan ligt bijzonder gevoelig
De ultieme wensdroom van vele Marsfanaten is de rode planeet omtoveren tot een nieuwe aarde
nooit een volledig ‘onafhankelijke’ of ‘zelfstandige’ kolonie huisvesten. Het zou op politiek en economisch vlak zijn wat het op astronomisch vlak is: een satelliet van de aarde. De maan zou maakindustrie en ontginningscentra huisvesten en dienst kunnen doen als eerste tussenstop of uitvalsbasis om de rest van ons zonnestelsel te koloniseren.
Tot slot zijn er ook politieke hinderpalen die de kolonisatie van de maan bemoeilijken. Volgens de internationale ruimtewetgeving (jawel, die bestaat) is het illegaal voor staten om aanspraak te maken op de maan. Bovendien ligt de economische exploitatie van de maan bijzonder gevoelig. De keerzijde van al die mooie vooruitzichten is dat grootmachten in de toekomst mogelijk oorlogen zullen uitvechten om de rijkdom van de maan.
Dé hoofdkandidaat voor kolonisering in ons zonnestelsel is natuurlijk Mars. Het aantal sciencefictionwerken dat verwijst naar menselijke bewoning van de planeet is niet te tellen, maar ook heel wat serieuze ruimtevaartorganisaties onderzoeken de mogelijkheden: Het Amerikaanse NASA, het Europese ESA, het Russische Roscosmos, het Indiase ISRO en de Chinese CNSA, onder andere. Ook privébedrij-
ven als Boeing, Lockheed Martin en natuurlijk SpaceX van Elon Musk lonken naar de rode planeet.
Wat maakt Mars zo aanlokkelijk? Op het eerste gezicht is er weinig om mensen te bekoren: het is er koud, er is geen atmosfeer die ingeademd kan worden, de bodem is giftig, de straling is moordend en de planeet wordt geteisterd door zogenaamde stofstormen. Ondanks dat alles is en blijft Mars de planeet in ons zonnestelsel die wellicht het meeste wegheeft van onze eigen aarde: er is water en de geologische samenstelling lijkt op die van onze aarde, net als de dag-en-nachtcyclus.
Wat natuurlijk ook een rol speelt, is de langdurige fascinatie met de mogelijkheid van buitenaards leven op Mars. Reeds in de 19de eeuw speurde men naar leven op Mars. Toen dacht men zelfs dat er zich geavanceerde beschavingen op de planeet zouden kunnen bevinden. Dat idee heeft men intussen laten varen, maar de mogelijkheid dat er ooit primitief, microscopisch leven op Mars was, wordt tegenwoordig serieuzer dan ooit genomen.
Zelfvoorzienend
Gelet op de grote afstand tot de aarde (negen maanden) is het de ambitie van de meeste would-bekolonisatoren van Mars om die kolonie zelfvoorzienend te maken. Om dat te bereiken, moet men onder andere zorgen voor zuurstofproductie, het reguleren van luchtdruk, gassen, afval en het produceren van voedsel en water. Men moet energie kunnen produceren. Men moet zorgen voor een eigen maakindustrie die voornamelijk een beroep doet op recyclage en materialen die op Mars te vinden zijn. Men moet voorzien in huisvesting (die uitgebreid kan worden) en sociale activiteiten, ontspanning en onderwijs van kinderen. Tot slot betekent de lage zwaartekracht dat mensen er quasi-continu moeten sporten om hun spiermassa te behouden.
De kolonisatie van Mars is in Musks ogen een soort back-upplan voor de mensheid
Het spreekt voor zich dat het gros van het leven zich binnenshuis zou afspelen, of ondergronds in de tunnels van Mars. Het zou een claustrofobisch bestaan zijn. Voedsel zou voornamelijk plantaardig zijn, of op basis van paddenstoelen, afkomstig uit gewassen die in kleine serres geteeld kunnen worden.
De ultieme wensdroom van vele Marsfanaten is de rode planeet omtoveren tot een groene of blauwe planeet, een soort tuin van Eden waar leven in de buitenlucht mogelijk is, zoals op aarde. Het theoretische proces waarbij een onbewoonbare planeet omgevormd wordt naar aardse omstandigheden wordt ‘terravorming’ genoemd. Dat zou een ontelbare hoeveelheid energie en werk vereisen en is dus nog niet voor morgen. Het zou zelfs een werk van honderden jaren kunnen zijn.
Rest de vraag: wanneer kunnen we die eerste Marskolonie verwachten? Musk liet weten dat hij een heuse stad op Mars wil bouwen. Op termijn wil hij 1 miljoen mensen naar onze buurplaneet verhuizen. In 2016 was het de ambitie om in 2024 een eerste bemande missie te sturen. In 2022 werd dat plan bijgesteld naar 2029, exact 60 jaar na de eerste maanlanding.
Pallieterke, Genoemde scheurkalender vertikt het steeds om in het rubriekje ‘Waarheen?’ de IJzerwake en de toenmalige klassieke IJzerbedevaart te vermelden. Een belgicistisch trekje is de overigens sympathieke kalender niet vreemd.
Jean-Jacques Declercq, AalterPallieterke, Blijkbaar testen de partijtenoren nu al de coalities uit voor volgend jaar. Ballonnetjes overal! In feite gaat het om de keuze tussen deze twee strekkingen: globalisering of diversiteit. Extreem gesteld gaat het bij de ene om de ganse mensheid die eender waar terecht moet kunnen, terwijl de andere gaat voor het behoud van gemeenschappen binnen bepaalde grenzen. Darwin leerde ons: “Diversiteit is noodzakelijk om te overleven.” Laten we nu eens uitzoeken bij welke strekking onze Belgische politieke partijen thuishoren, en of ze uiteindelijk overleven of niet.
Emil Maes, RanstDit weekend opent in het MAS de nieuwe vaste tentoonstelling ‘Stad in oorlog. Antwerpen, 1940-1945’. De expo kadert binnen ‘Antwerpen Herdenkt’, waarmee de stad de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging levend wil houden.
Het project ‘Antwerpen Herdenkt’ heeft als motto ‘Altijd vrij. Nooit vanzelfsprekend’. De herinnering aan de Tweede Wereldoorlog moet ons bewustmaken van het belang van vrijheid en de strijd die gestreden is voor onze waarden.
Antwerpen wil niet laten vergeten dat de stad zwaar geleden heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog. Door het militaire geweld en de Jodenvervolging vielen minstens 25.000 doden. Op de website van ‘Antwerpen Herdenkt’ loopt een project om al die slachtoffers een naam te geven. Voor 19.279 is dit al gelukt. De zoektocht gaat verder en ook de persoonlijke oorlogsverhalen van Antwerpenaren worden verder aangevuld.
Overleven
De website van ‘Antwerpen Herdenkt’ biedt een tijdlijn waarop je door de geschiedenis van de Tweede Oorlog in Antwerpen kan scrollen aan de hand van de belangrijkste data. Daarnaast worden zes thema’s uitgediept: de Jodenvervolging in Antwerpen, het dagelijkse leven en overleven, het Antwerpse stadsbestuur en de Duitse bezetting, collaboratie en verzet, de bevrijding van stad en haven, en de bombardementen en V-bommen.
Dit laatste thema mag niet ontbreken, omdat Antwerpen en de haven als strategische militaire doelwitten vaak werden gebombardeerd. In de periode voor de bevrijding doorkruisten Duitse en geallieerde vliegtuigen constant het Antwerpse luchtruim, met bijna altijd burgerslachtoffers als gevolg. En zelfs toen de stad bevrijd was, bleef de terreur van de V-bommen aanhouden. Het bekendste voorbeeld is de V-bom die op 16 december 1944 de drukbezochte Cinema Rex op de Keyserlei trof. Die kostte aan 567 mensen het leven. Door die vele bombardementen en bommen op stad en haven is Antwerpen een van de zwaarst getroffen steden in ons land tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Persoonlijke verhalen
De V-bommen op Antwerpen waren tijdens het najaar van 2020 in het MAS het onderwerp van de tijdelijke tentoonstelling ‘Elke dag angst’. Nu verbreedt het museum de blik tot alle aspecten van de Tweede Wereldoorlog in de permanente expo ‘Stad in oorlog’.
In de periode 2020-2021 organiseerde het MAS een oproep om persoonlijk erfgoed over Antwerpen tijdens de Tweede Wereldoorlog te delen. Meer dan 300 mensen kwamen over hun familie, buren of kennissen vertellen. Sommigen schonken objecten of gaven ze in bruikleen. Deze getuigenissen en voorwerpen zijn de basis voor de persoonlijke verhalen waarmee de tentoonstelling doorweven is. Op die manier komt de samenleving van toen tot leven en dat gebeurt via symbolische
plaatsen zoals een cinema, een school, een huis, de kathedraal en het stadhuis. Het zijn verhalen van verdeeldheid, machteloosheid, geweld en verraad, maar ook van moed en hulp. De vragen die de expo wil beantwoorden, zijn velerlei. Wat betekent het om te leven in een bezette stad? Wat gebeurt er als basiswaarden zoals vrijheid en gelijkheid wegvallen? Wie wordt daar vooral het slachtoffer van? Welke rol spelen de lokale overheid en de politie? Welke keuzes maken de stadsbewoners zelf: vluchten of blijven, afwachten en gehoorzamen, meewerken met de bezetter of zich verzetten?
MMMV
Informatie: www.antwerpenherdenkt.be en www.mas.be
Pallieterke, Naar aanleiding van de eerste schooldag kwam een vertegenwoordiger van het lerarenkorps op de radio vertellen dat het verbieden van het gebruik van de moedertaal op school buiten de klasmuren totaal fout is. Het is immers noodzakelijk dat anderstaligen hun moedertaal blijven spreken op school voor het behoud van hun identiteit. U leest het goed: identiteit! Voor anderstalige allochtonen is het belangrijk dat ze hun identiteit niet verliezen en dan is het gebruik van de moedertaal in alle omstandigheden nodig om die identiteit te behouden. Ook op school, dus. Wat een schril contrast met de hetze tegen de Vlaamse canon die ervan werd beschuldigd de Vlaamse identiteit aan te wakkeren. Wat een schande was die canon toch. Een Vlaamse identiteit... bah! Menig betrokken medewerker deed goed zijn best om ons ervan te overtuigen dat die Vlaamse canon niks met identiteit te maken had. Ocharme, ze kropen in hun schelp en waagden het niet deze onzinnige hetze tegen de canon van antwoord te dienen. De conclusie is duidelijk: weg met de Vlaamse identiteit, welkom allochtone identiteiten.
Dirk Vandeputte, AartselaarVAN DAMME
Pallieterke, Dat de reguliere media Dirk Van Damme zonder enige kritiek nog steeds als ‘expert’ naar voor schuiven, is een te verwachten fout. Maar dat ’t Pallieterke hem voorzichtig slechts “een bevoorrechte getuige” noemt zonder op de daadwerkelijke verantwoordelijkheid te wijzen, is nalatig. Van Damme was architect en aannemer van dienst. Hij was dus uitvoerend verantwoordelijke! En wat deed hij toen? Van Damme beschikte destijds over cijfers die hem toen al haarfijn aantoonden wat hij vandaag ‘ineens’ ziet:
een algemene achteruitgang die zich het sterkst liet voelen in de kopgroep. Hij negeerde bewust de cijfers en de oorzaken, drukte de plannen door tegen alle logica en verzet in, en werd hiervoor beloond met... een dikbetaalde schuiljob bij de OESO. Toen ik in 2005 aan Andreas Schleicher (het hoofd van de PISA-analyse in de OESO) op een PISA-congres vroeg hoe dat allemaal mogelijk was, antwoordde die me letterlijk, schouderophalend: “Dat is een politieke beslissing.” Vandenbroucke verbood het vrijgeven van die cijfers. Dat Van Damme als verantwoordelijke uitvoerder beloond wordt voor zijn nefaste beleid in plaats van uit het onderwijsveld verbannen te worden, toont hoe ziek de democratie is en hoe ‘het systeem’ werkt. Veel voorzichtigheid hoeft ’t Pallieterke hier dus niet aan de dag te leggen
Jan Boons, Overijse
Pallieterke,
In het politiek vooruitblikken op de aanstaande verkiezingen hangt alles af van N-VA-voorzitter Bart De Wever. Zal hij het cordon sanitaire opgeven? Indien nee, mag zijn partij mee de federale regering vormen en verder aan de Belgische vetpotten likken. Wallonië stelt het behoud van het cordon sanitaire immers als voorwaarde voor een federale regeringsdeelname. Vlaams Belang kan nooit een volstrekte meerderheid behalen bij de regionale verkiezingen. Is een stem op Vlaams Belang dan een verloren stem? De Vlaamse onafhankelijkheid wordt voor de vierde keer in de diepvriezer gestopt. Uitkeringen en subsidies worden verder uitgedeeld. Hoe kan men dat stoppen door een juiste stem uit te brengen? Van de traditionele partijen zullen er enkele de kiesdrempel niet halen en verdwijnen of in een beweging veranderen.
Robert Van Buekenhout, Leefdaal
Pallieterke,
In ’t Pallieterke van vorige week zegt Bart Ouvry van het AfricaMuseum dat musea een maatschappelijke functie hebben. Wel, het beeld ‘De Luipaardman’ stond, samen met andere (blijkbaar) aanstootgevende beelden, in een aparte kamer van het museum, een soort beeldenkerkhof. Nu blijkt dat het museum die zaal een andere invulling zal geven. Als Ouvry het echt meent, moet hij de zaal wijden aan de postkoloniale periode met al haar zegeningen voor de lokale bevolking, met speciale aandacht voor de grote Afrikaanse leiders Mobutu, Kagame, Idi Amin Dada en Robert Mugabe, die erin geslaagd zijn om tienduizenden landgenoten te laten creperen door honger, twisten of repressie, en er door hun corruptie in zijn geslaagd om het bruto binnenlands product (bbp) per inwoner naar een fractie van de pre-koloniale tijd te brengen. Een kwestie van de zaken mooi in perspectief te plaatsen.
Carl Kins, KortrijkEen lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
Hij werd op 2 maart 1459 in Utrecht geboren als Adrianus Floriszoon Boeyens. Zijn vader was een eenvoudige scheepstimmerman en niets deed vermoeden dat de jonge Adriaan ooit de belangrijkste kerkvorst van het christendom zou worden. Hij bleek echter een bijzonder pientere knaap te zijn en mocht dankzij een studiebeurs op zijn zeventiende aan de universiteit van Leuven gaan studeren. Hij onderscheidde er zich door zijn intelligentie en studieijver. Nog voor zijn priesterwijding in juni 1290 was hij al tot hoogleraar aan de universiteit benoemd. In 1497 werd hij deken van de Leuvense Sint-Pieterskerk en vicekanselier van de universiteit. Tweemaal - in 1493 en 1500-1501 - was hij rector van zijn Alma Mater.
ERASMUS
Tijdens zijn rectoraat aan de universiteit had Adriaan in de periode 15021503 de student Erasmus leren kennen. Zij deelden de liefde voor de klassieke talen als instrument voor intellectuele herbronning. Later bekoelde de liefde toen de discussie rond Erasmus’ pennenvruchten oplaaide en de universiteit van Leuven een nogal conservatief standpunt innam. Als professor in de theologie bepleitte Adriaan, net zoals Erasmus, binnenkerkelijke hervormingen om zo de schade in te perken die de kerk door allerlei excessen en wantoestanden had opgelopen. Hij ging zelfs daarbij zover de pauselijke onfeilbaarheid in vraag te stellen. In debatten en geschriften profileerde hij zich als één van de belangrijkste theologen in de Lage Landen en bijgevolg was het niet echt een verrassing dat Maximiliaan I, de keizer van het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie, hem in 1507 vroeg om opvoeder en geestelijk raadsman te worden van zijn kleinzoon, de latere keizer Karel V. Dat legde hem geen windeieren. Nadat Karel in 1516 de troon besteeg, werd Adriaan benoemd tot bisschop en een jaar later kreeg hij een aanstelling als kardinaal van Tortosa. Vanaf dat moment ontving hij steeds meer wereldlijke en kerkelijke titels van Karel en zijn macht groeide. In 1520, nadat Karel V tot Roomse koning was gekroond in Aken, benoemde hij Adrianus tot regent van de Spaanse gebieden.
VERRASSENDE KEUZE
Op 1 december 1521 overleed de om zijn extravagante levensstijl beruchte paus Leo X. Zijn opvolging, die werd geregeld in een conclaaf dat vier weken later van start ging, bleek een heikele kwestie. Sommigen vreesden zelfs dat de interne verdeeldheid van de kerk zou kunnen leiden tot een nieuw schisma. De tweedracht bleek ook uit het feit dat er niet minder dan 11 stemrondes nodig waren vooraleer Adriaan, die overigens niet aan het conclaaf deelnam en in Spanje verbleef, op 9 januari 1522 tot paus werd verkozen.
ADRIANUS BESEFTE
ALS WEINIG ANDEREN
DAT HIJ WAS
GEKOZEN ALS EEN COMPROMISFIGUUR
De keuze voor Adriaan verraste velen en niet in het minste Adriaan zelf. Hij was 63 jaar oud toen hij werd verkozen en volgens vele contemporaine bronnen stond hij niet bepaald te trappelen van enthousiasme voor het pausschap. Hij besefte immers als weinig anderen dat hij in feite was gekozen als een compromisfiguur omdat de Franse en Spaanse kardinalen elkaar niet konden luchten en hun landen in een vrijwel permanente staat van oorlog met elkaar verkeerden. Hij deed er bijna een half jaar over om Rome te bereiken en wat hij er aantrof, maakte hem niet blij: de Kerk in diepe crisis en alom woekerende corruptie en smeulende machtsconflicten maakten hem meteen
Op 14 september 1523precies 500 jaar geleden - overleed in Rome paus
Adrianus VI, de enige paus in de lange kerkgeschiedenis die afkomstig was uit de Lage Landen. Over zijn rol en invloed lopen tot vandaag de meningen uiteen. Zijn korte pontificaat van amper 14 maanden wordt door velen als weinig succesvol gezien, omdat hij er volgens de criticasters niet in slaagde de Reformatie terug te dringen. Anderen zijn echter milder in hun oordeel en beschouwen hem als een integere en principiële kerkvorst die één van de eersten was die de manifeste wantoestanden in de toenmalige kerk ten gronde wou aanpakken en zo in feite de grondslagen legde voor de Contrareformatie.
duidelijk dat zijn pontificaat niet van een leien dakje zou lopen. Bovendien was de schatkist van het Vaticaan leeg tot op de bodem en hadden de schulden zich torenhoog opgestapeld. De zuinige Hollander wou dan ook meteen paal en perk stellen aan de pracht en praal waaraan veel van zijn voorgangers zich hadden bezondigd. Iets wat hem niet in dank werd afgenomen, noch door de inwoners van Rome, noch door de curie - het pauselijke bestuursorgaan -, noch door het handvol machtige families die de maatschappelijke elite uitmaakten in de Eeuwige Stad.
‘BARBAAR UIT HET NOORDEN’
Adrianus VI begon aan zijn taak met het zuiveren van de pauselijke hofhouding. Van de zevenhonderd hovelingen die zijn voorganger erop had nagehouden, ontsloeg hij het grootste deel: koks, pages, valkeniers, componisten, stierenvechters, muzikanten en toneelspelers kwamen op straat te staan. Hij las zijn op een luxeleventje en geldelijk gewin be-
ADRIANUS STOND ALS HOOFD VAN DE KERK EEN SOBERE, BIJNA ASCETISCHE LEVENSWIJZE VOOR
luste kardinalen streng de les en stond als hoofd van de Kerk een sobere, bijna ascetische levenswijze voor. Het waren zaken die hem in Rome door velen niet in dank werden afgenomen. Het duurde dan ook niet lang voor hij door zijn critici met tal van koosnaampjes werd bedacht, gaande van ‘bekrompen dorpspastoor’ tot ‘barbaar uit het Noorden’. Ook met zijn pogingen de curie fundamenteel te hervormen, was lang niet iedereen blij. In januari 1523 liet hij, tijdens de Rijksdag van Neurenberg, tegenover de Duitse vorsten en prelaten, door bisschop Francesco Chieregati van Teramo uit zijn persoonlijke naam zijn verontschuldigingen aanbieden voor de vele ziektes en zonden van de Kerk, maar meteen ook een voorstel tot grondige hervorming voor de curie voorlezen dat zowel in Vaticaanse als Lutherse kringen slecht werd onthaald. Hij was de eerste paus ooit die zich voor de wantoestanden in de kerk publiek verontschuldigde en wou hiermee de snel aan populariteit winnende rebelse Duitse monnik Maarten Luther de wind uit de zeilen nemen, maar hij kon de dreigende scheuring in de Roomse moederkerk niet afwenden. Hij smeekte Erasmus naar Rome te komen om hem bij te staan in zijn pogingen om de Reformatie te bestrijden,
maar die stak zijn handen liever niet in dat wespennest. Adrianus’ grootste teleurstelling was wellicht dat hij er niet in slaagde de christelijke vorsten te verenigen in een nieuwe kruistocht tegen de Ottomanen die Hongarije en Rhodos bedreigden, als zijn belangrijkste taak.
Paus Adrianus VI overleed in nooit geheel opgehelderde omstandigheden (waarbij vergiftiging niet mocht worden uitgesloten) na een korte ziekte op 14 september 1523. De Romeinen konden opgelucht ademhalen dat ze verlost waren van deze ‘Fiammingo, mai non visto e senza nome’, de Vlaming die niemand had gezien en van wie niemand had gehoord… De volgende 445 jaar zaten enkel nog Italianen op de troon van Petrus tot de Pool Karol Wojtyla in 1978 onverwacht werd gekozen tot paus Johannes-Paulus II.
JAN HUIJBRECHTSZIJN GROOTSTE TELEURSTELLING WAS DAT HIJ ER NIET IN SLAAGDE DE CHRISTELIJKE VORSTEN TE VERENIGEN IN EEN NIEUWE KRUISTOCHT TEGEN DE OTTOMANEN
n De tombe van Adrianus VI in de Santa Maria dell'Anima in RomeVorig weekeinde vonden er twee belangrijke Vlaamse manifestaties plaats: de IJzerbedevaart en de Gordel. Althans, 20 jaar geleden waren dat belangrijke manifestaties. Vandaag is het bij beide manifestaties zoeken naar Vlaams bewustzijn. Waar is de tijd dat de voorzitter van het IJzerbedevaartcomité ontvangen werd in de kantoren van de eerste minister in Brussel? Dat was de tijd dat er in Wetstraat nog interesse was voor de toespraak van de voorzitter, en er vooral werd uitgekeken naar de opkomst van het publiek. Vergeet niet dat de jaarlijkse IJzerbedevaart in haar naoorlogse topjaren zo’n 40.000 toeschouwers kon lokken. Vandaag de dag is dat een bijna niet te geloven en nog minder een te evenaren aantal.
Publiek
Voorbije zondag kwam er 200 mensen opdagen. Tweehonderd. U leest het goed. En dan nog afgerond naar boven. Nu ja, wie uit de Vlaamse Beweging zou de verplaatsing naar Diksmuide maken om naar Bieke Purnelle te luisteren, directeur van het Kenniscentrum voor gender, feninisme en gelijke kansen RoSa? Ze is ook freelance journalist voor De Standaard en MO*Magazine. Tien jaar geleden was ze coördinator bij de vzw Getbasic, een vereniging met overduidelijke banden met de PVDA. Om maar te zeggen. Purnelle, niet fysiek aanwezig, maar met een vooraf opgenomen videoboodschap, begon haar toespraak met te zeggen dat ze absoluut niets heeft met de Vlaamse Beweging. Een andere spreker was Jago Kosolosky, huidig hoofdredacteur van MO*Magazine. Mocht u dat tijdschrift niet kennen, volgens de eigen webstek staat MO* voor onafhankelijke journalistiek over wereldnieuws, ontwikkelingssamenwerking, globalisering en de klimaatcrisis. Ik denk niet dat MO* ooit iets geschreven heeft over de Vlaamse problematiek…
Paul De Belder (voorzitter IJzerbedevaart) en Johan Velghe (ondervoorzitter) hebben de voorgaande weken nogmaals duidelijk afstand genomen van ‘die van Steenstrate’, zijnde de mensen achter IJzerwake. Met die mensen wenst het bestuur van de IJzerbedevaart absoluut niets, maar dan ook niets, te maken hebben. Al jaren probeert het bestuur van de IJzerbedevaart een nieuw, ander publiek aan te trekken, met nadruk op de thema’s vrede, vrijheid en verdraagzaamheid. Zonder al te veel succes. Denk maar aan het muziekfestival Ten Vrede dat nooit echt van de grond geraakte en uiteindelijk in 2006 moest stoppen bij gebrek aan belangstelling. Ik eindig met een vluchtige rondgang door de Vlaamse media: geen enkel artikel over de jongste IJzerbedevaart in een Vlaamse krant en evenmin was er aandacht in het nieuws van VRT of VTM. Duidelijk?
Vlaams karakter
Op dezelfde zondag als de IJzerbedevaart, was er ook de Gordel, het jaarlijkse fiets- en wandelevenement in de Vlaamse Rand rond Brussel. Ooit lokte de Gordel zo’n 100.000 deelnemers, nu waren er zo’n 26.000. Ik zag zondagavond een reportage op de VRT waarbij men erin slaagde om het Vlaamse karakter van de Gordel niet te vermelden. Of is het dan inderdaad verworden tot enkel maar fietsen en wandelen? Mag het publiek niet meer weten dat de Gordel ooit ontstaan is om de verfransing van de Vlaamse gemeenten rond Brussel aan te kaarten? Is de verfransing dan ineens gestopt of zo? Inwoners van Dilbeek, Grimbergen, de Druivenstreek, enzovoort, voelen de verfransingsdruk wel degelijk. Met wat fietsen en wandelen alleen gaan we die verfransing niet tegenhouden…
Zo’n 26.000 mensen hebben afgelopen weekend deelgenomen aan De Gordel. Op de eerste zondag van september kunnen Vlamingen elk jaar te voet, al lopend of per fiets het groene en Vlaamse karakter van de Vlaamse Rand ontdekken.
Naar aloude gewoonte konden de deelnemers dit jaar kiezen tussen de traditionele wandelingen van 5, 10 of 15 km, de fietstochten van 20, 40 en 60 km, de Gordelklassieker - een fietstocht van 100 kmen een pelotonrit van 125 km. Voor het eerst stonden ook een AR-wandeling, een kunstenparcours in het provinciedomein Huizingen, een trailparcours van 23 km en twee graveltochten van 52 en 77 km doorheen de Druivenstreek op het programma.
“De Gordel is en blijft een manifestatie met een boodschap”, benadrukt bevoegd minister Ben Weyts (N-VA). “We vieren het groene en het Vlaamse karakter van onze prachtige streek.” Weyts, die tijdens de voorgaande edities steevast meefietste met één van de wielerpelotons, koos dit jaar voor het trailparcours van 23 km met start en aankomst in Kamp Kwadraat in Overijse. “Als Vlaams minister bevoegd voor de Vlaamse Rand én voor Sport, heb ik geen andere keuze dan deel te nemen. Maar dat is allesbehalve een straf. Het was afzien, maar de prachtige en onbekende paden maakten veel goed”, aldus Weyts.
SOS Vlaamse Rand
Niet toevallig aan de vooravond van De Gordel en exact 60 jaar
na de invoering van de faciliteiten, stelde het Vlaams Belang in Sint-Genesius-Rode zijn noodplan ‘SOS Vlaamse Rand’ voor. Dat bevat 35 voorstellen waarmee de partij een antwoord wil bieden op wat ze “de razendsnelle omvolking” van de streek noemt. Naast de bekende eisen zoals de afschaffing van de faciliteiten en een tijdelijk vestigingsverbod voor vreemdelingen, wil het Vlaams Belang ook anderstalige landgenoten die zich in de streek vestigen verplichten om Nederlands te
leren. Naar het voorbeeld van de Brusselnorm - die stelt dat 5 procent van de Vlaamse begroting in Brussel moet worden geïnvesteerd - bepleit de partij ook een ‘Vlaamse Rand-norm’. Die moet garanderen dat minimum 1 procent van de begroting naar de Vlaamse Rand stroomt om de grootstedelijke problemen aan te pakken.
Daarnaast eist het Vlaams Belang een “absolute voorrang” voor Nederlandstalige leerlingen in het Nederlandstalige onderwijs en een verhoging van de registratierechten voor wie vanuit een ander gewest naar de Vlaamse Rand verhuist.
ANTON SCHELFAUT
HORIZONTAAL
A. Deel van een huis
B. Dorp in de Limburgse Zuiderkempen - Nederlandse waterloop - Eenheid van tijd
C. Vloeit terug - Werkelijk menende
D. Chinese lengtemaat - Huidverdikking - Frans lidwoord
E. Grote watervogel - Loofboom
F. Geen enkele uitgezonderd - Namelijk - Europese hoofdstad
G. Voorzetsel - Bestuur van een ondemocratische regering - Gewild
H. Internetlandcode voor Indonesië - Hebzucht
I. Verkwisten
J. Noodzaakt tot - Drenkplaats voor paarden - Deel van het testament
K. Oude lengtemaat - Klaagzang
L. Oost-Vlaams dorp - Bij of met elkaar
1. Tactische aanpassingen
2. Niet evenwichtige - Balsport
3. Nederlandstalige benaming van een Henegouwse stad - Laatstleden - Kunsttaal
4. Eerder dan gedacht - Eetgerei
5. Eikenschors - Tafelgast
6. Begeerte - Muzieknoot
7. Monolinguaal - Pers. vnw.
8. Apparaten voor dataverbinding
9. Balletkleding - Uitroep van verbazingLichtbeeldje
10. Vervallen gebouwen - MuzieknootIn de voormiddag
11. Afgrijselijk - Intelligent - Lofdicht
12. Representanten
“Elke tweet van u wordt nu alleen maar potsierlijker”, reageert een verstandige vrouw op de X-account van - bij het ter perse gaan - minister Van Quickenborne. En dan had zij het niet eens over het gedrag van Q en zijn ‘aQolieten’ ten aanzien van een weerloze combi. Die bewuste avond was de minister zwaar beschonken, maar een alcoholslot voor de hele account lijkt me geen slecht idee.
“Winkeldiefstal is een plaag. Meer dan miljard euro omzetverlies per jaar voor winkeliers. Moeten we paal en perk aan stellen. Daarom voerden we vorig jaar lik-op-stukboetes in. Politie en Justitie gebruiken het steeds vaker. Intussen 596 keer. Zo stoppen we de straffeloosheid.” Het is met de grootste trots dat Van Quickenborne nog maar eens een maatregel van iemand anders voor zijn eigen karretje spant. In dit geval was het een omzendbrief van de procureurs-generaal die de door henzelf georganiseerde straffeloosheid bij winkeldiefstallen willen uitbesteden aan de politie. U leest het goed. Er wordt voor meer dan een miljard uit winkels gestolen, maar dat probleem wordt adequaat aangepakt door 30 GAS-Boetes per maand (als Q vorig jaar zegt, bedoelt hij eigenlijk 20 maanden) te laten uitschrijven door de wijkagent aan de lokale supermarkt. “Wat zijn we fantastisch bezig”, kraait de minister. Je kan het
het best vergelijken met een brandend bos, waarbij de minister even buitenkomt, tegen een struikje plast en vervolgens verklaart dat de zaak volledig onder controle is.
Geen commentaar
En nu we het toch hebben over het zich openbaar ontlasten tegen struikjes of pakweg politiecombi’s… Het valt op hoe de excellentie daar in alle talen over zwijgt op de openbare fora. Dat is een verstandige beslissing. Het voormalige twitter, X, is voldoende een openbare riool zonder dat Q mensen gaat aanmoedigen om nog wat meer op zijn hoofd te urineren. Het verhaal evolueert zo’n beetje zoals dat van Clinton destijds, toen er een foto opdook waarop hij een jointje bezigde. Eerst was het geen jointje. Even later was het er wel een, maar had hij niet geïnhaleerd. Bij Van Quickenborne was het van ‘Ik wist van niks’ geëvolueerd naar ‘Ik wist van niks, maar deed maar alsof ik tegen de combi urineerde’. Weinig geloofwaardig allemaal. Ook zijn stelling dat hij de combi alleen maar opendeed om te kijken of die toe was, is niet meteen een waterdichte verdediging. En toch, ik begrijp de minister. Van alle denkbare redenen om ontslag te moeten nemen, is pipi doen toch wel heel zwak. Hoe staat zoiets in uw memoires? Alle andere puinhopen van justitie daarentegen…
Wat zouden de Oekraïners doen zonder het Belgische leger? Het is een vraag die menig militair analist zich dagelijks stelt. En ook de boosaardige pro-Russische vloggers zijn ervan overtuigd dat de oorlog al lang in hun voordeel zou beklonken zijn als die rampzalige Belgische steun aan Oekraïne zou opdrogen. “In Moskou weten ze maar al te goed dat het Belgische leger als één man achter Oekraïne staat”, rolt Alexander De Croo met de spierballen. “En daarom gaan we niet in de val trappen van hen vliegtuigen te leveren.”
Alexander De Croo heeft een duidelijke ambitie in het laatste regeringsseizoen voor zijn Vivaldi-regering een paar jaar in lopende zaken gaat in afwachting van een nieuwe sukkelregering. Hij was al de premier die eigenhandig covid de wereld uit hielp en de premier die groothartig uw energierekening betaalde. En nu wil hij ook als oorlogspremier de geschiedenis in. Dat deed hij al onder meer door de Oekraïners een heel Belgisch arsenaal aan antitankwapens op te sturen. Genoeg raketten om de Russen een halve voormiddag bezig te houden. Tenminste als je niet voor 10 uur begint. En we stuurden ook al een heel detachement kapotte ambulances, legerhelmen met maar één gaatje in en kogelvrije vesten in de meest letterlijke betekenis van het woord: vesten waar geen kogels in zitten. We hadden de kogels erbij willen steken, maar dan hadden we zelf onvoldoende munitie over om Luxemburg in toom te houden. “Mijn vriend Zelensky dankt mij nog iedere dag voor deze gulle giften van België. En daar stopt het niet bij. Speciaal voor onze Oekraïense strijdmakkers leveren we nu geen vliegtuigen. Daar kunnen ze dus 100 procent op rekenen. We laten hen niet in de steek”.
Pardon?
ADC: “Ah, u bent er zo eentje die vindt dat we wel vliegtuigen moeten leveren aan Oekraïne. En daarbij staat u geen seconde stil bij het aftandse materiaal dat wij hier gebruiken? Ik vind dat hoogst onverantwoordelijk van u. Ik kan u verzekeren dat Poetin in het Kremlin zit te hopen en bidden dat wij onze oude rommel naar Oekraïne sturen. Maar in die val trappen wij dus niet. Onze vliegtuigen zijn oud, hun beide vleugels zijn niet even lang en als een piloot wat te hard op de carrosserie trapt, riskeren we blikschade. En ik durf u niet eens te vertellen wat er gebeurt als een piloot zijn schietstoel zou gebruiken. Maar ik kan u verzekeren dat je dat niet graag aan zijn oude moedertje wil gaan uitleggen. Nee, na rijp beraad hebben we besloten wat het beste is dat we kunnen doen voor Oekraïne: geen vliegtuigen leveren. Een oorlog is al gevaarlijk genoeg.”
Dus op de schroothoop met de trots van de Belgische luchtmacht? Zijn we zelf nog veilig?
ADC: “Insinueert u nu dat wij ons land niet naar behoren verdedigen? Nee, we hebben zelfs nagelnieuwe F-35’s besteld. Heel schone bakken, goede schietstoelen, van die grote gaten waar de piloot zijn koffie veilig in kan wegzetten. De toekomst als het ware. Maar die zijn nog niet binnen. En in afwachting zijn de F-16’s nog prima in staat om in carrouselvorm rondjes te draaien, ondersteund door metalen balken die op en neer gaan. Zoals op de kermis. Als we zo’n constructie opzetten vlakbij de grens met Luxemburg, zullen ze wel twee keer nadenken. Extra voordeel: dat
kunnen onbemande vluchten zijn. Wat de personeelskosten doet zakken. Of nog: we zetten er kindjes in. Dan hebben die er nog wat aan. België is er voor iedereen.”
Premier? Zijn we niet alweer een beetje het lulligste land van het bondgenootschap?
ADC: “Maar enfin, man! Het zijn niet de mensen die altijd negatief praten over dit land en zijn leiders die het gaan oplossen, hoor. Wij van Vivaldi en de Open Vld in het bijzonder zijn zeer positief. En daarmee maken we het verschil. Wij hebben militaire instructeurs naar Kiev gestuurd. En dat gaat zijn vruchten afwerpen. Veel efficiënter dan die oude F-16-vliegtuigen.”
Hoezo?
ADC: “U moet de kranten lezen. Oekraïne gaat gebukt onder corruptieschandalen. De minister van Defensie is deze week moeten opstappen. Met onze adviseurs, die jaren in dienst van de PS hebben gewerkt, garanderen wij een scherpe daling van het aantal schandalen.”
Minder corruptie dankzij België? U heeft zowaar een punt, premier.
ADC: “Minder corruptie, zou ik niet meteen durven zeggen. Maar het zal in ieder geval wél beter in de doofpot blijven zitten. Daar zijn die mannen zóóóó goed in. Dat kan u zich niet voorstellen. Vorige jaar hebben we nog met een alcoholstift F-16 geschreven op een aantal oude Spitfires en die verkocht aan Gabon. Daar heeft nog niemand over geklaagd. Kijk, dat is expertise!”