SUCCESVOL, MAAR STERVEND
MEMECULTUUR
3 5 9

VAN PEPE TOT PANO


MEMECULTUUR
3 5 9
VAN PEPE TOT PANO
Zonder extra geld voor de kinderopvang, komt er geen septemberverklaring. Dat zegt cd&v-voorzitter Sammy Mahdi in aanloop naar de opening van het parlementaire jaar op maandag 21 september. Vorig jaar moest de septemberverklaring ook uitgesteld worden, omdat cd&v dwarslag over het Groeipakket.
Cd&v wil zich in de markt zetten als de partij die vecht voor de boeren en de gezinnen. De christendemocraten lagen al vaker in de clinch met hun coalitiegenoten, en dan vooral met N-VA. Meerdere keren was het stikstofakkoord hét discussiepunt, maar net als bij de septemberverklaring van vorig jaar, gaat het nu ook weer over het gezin.
Deze demarche zal gevolgen hebben voor de volgende regeringsvorming
Vorig jaar moest minister-president Jan Jambon (N-VA) zijn beleidsverklaring uitstellen omdat de Vlaamse regering het niet op tijd eens raakte over de begroting. Cd&v wilde het ‘groeipakket’, de vroegere kinderbijslag, koppelen aan de spilindex, in plaats van de geplande indexering
met 1 procent. Na het uitstel ging cd&v uiteindelijk akkoord met een indexering van 2 procent, “om de chaos te vermijden”. Iedereen wil kinderopvang aanpakken
Deze keer gaat het over de herwaardering van de kinderopvang. Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (cd&v) wil per jaar 330 miljoen euro aan de kinderopvang geven en als dat geld niet wordt vrijgemaakt, dreigen de christendemocraten opnieuw de septemberverklaring uit te stellen. Het zou een ongelofelijke vernedering voor Jan Jambon betekenen, zeker omdat zijn partij (N-VA) weinig ruimte ziet voor extra investeringen in de sector.
Alle coalitiepartijen zijn het erover eens dat er werk aan de winkel is in de sector. De forse verklaringen van Sammy Mahdi en zijn partij zijn dus vooral geldingsdrang. Bovendien vergeet de partij gemakshalve dat ze zelf al ruim twintig jaar aan de knoppen zitten. En lost geld alles op? De laatste vier jaar is het bud-
get voor de kinderopvang verdubbeld van 400 naar 800 miljoen euro, en het aantal plaatsen bleef dalen. Voor Open Vld en N-VA kunnen extra investeringen, maar daar kijkt men vooral naar hervormingen door logistieke medewerkers in te zetten en flexijobs in de sector mogelijk te maken.
Het dreigement van Mahdi om de septemberverklaring op te blazen, komt slechts een maand nadat zijn Vlaamse coalitiepartners hem een hak zetten en het stikstofdecreet zonder hen indienden in het Vlaams Parlement. Het is tekenend voor de steeds groter wordende vertrouwensbreuk tussen cd&v en de andere partijen.
Terwijl N-VA na de federale regeringsvorming vooral Open Vld - en dan met name Alexander De Croo - niet meer vertrouwde, kan binnen de partij het gevoel beginnen leven dat niet de liberalen, maar de christendemocraten de minst betrouwbare regeringspartner zijn. Bij een eventuele regeringsvorming na de verkiezingen van 9 juni 2024 zullen de regeringsvormers ongetwijfeld terugkijken op het chaotische parcours van deze Vlaamse regering, en wie daarvoor verantwoordelijk was.
WANNES NEUKERMANS
“Ik ben complexloos Vlaming”
moet vooral staatsvermindering zijn”
Sinds begin dit jaar zijn al 127.000 illegale immigranten in Italië uit een bootje gestapt. Dat is het dubbel van de aankomsten in dezelfde periode van vorig jaar. Pas in de herfst, wanneer slechter weer de overtocht bemoeilijkt, zal de overzeese invasie afzwakken.
Toen Von der Leyen aantrad als Commissievoorzitter, zei ze dat er genoeg gepraat was over het beheersen van de migratiecrisis en dat het tijd was voor actie. Haar antwoord was het Europees migratiepact, dat nog steeds niet is goedgekeurd en waarvan trouwens geen enkel betekenisvol resultaat mag verwacht worden. Zo worden er bijvoorbeeld 20.000 nieuwe opvangplaatsen voorzien, terwijl er in Lampedusa soms 5.000 illegalen per dag aankomen.
Het pact is zinloos, omdat het niets doet aan de fundamentele reden waarom de migratiecrisis nog zal verergeren. Aan de ene kant is er een rijk continent dat niet meer de moed heeft zijn grenzen te bewaken. Aan de andere kant is er een arm continent dat demografisch ontploft. Nicolas Sarkozy waarschuwde vorige week in Le Figaro dat de bevolking van Afrika bijna zal verdubbelen tegen 2050. De helft daarvan zal onder de 20 jaar oud zijn. Waartoe dat leidt, zien we nu al: veruit de grootste groep onder de indringers zijn zwarte, jonge mannen.
De afwezigheid van vrouwen is opnieuw een bewijs dat deze mensen voor niets op de vlucht zijn. Wanneer journalisten een keer hun job doen en de overstekers vragen waarom ze de tocht ondernemen, zijn de meesten opvallend eerlijk over de materiële voordelen die ze verwachten in het door hen gekozen land. Iedereen wil naar België of een ander vrijgevig land. Niemand wil naar Portugal of Slovenië.
Le camp des saints
In juli sloot de EU een deal met Tunesië, momenteel de belangrijkste vertrekplaats van de bootjes. Dat land zou flink wat geld krijgen om mee te helpen aan het indijken van de migratiecrisis. Het is niet onredelijk dat Tunesië vraagt daarvoor betaald te worden. Het land wordt overspoeld door zwarte Afrikanen, omdat het Europese immigratiebeleid volledig lek is. Er is sindsdien nog niets gebeurd. Links in Europa is trouwens erg kritisch over de afspraak, omdat de Tunesische president een steeds autocratischer bewind voert. Sommigen kunnen zich er maar niet bij neerleggen dat de ‘Arabische Lente’ overal is mislukt.
Het EU-pact is zinloos, omdat het zelfs geen druppel op een hete plaat is. Zolang er geen pushbackbeleid komt en zolang illegale indringing tot een wettelijk verblijf kan leiden, is het hopeloos. Georgia Meloni werd verkozen met haar belofte de boten te stoppen. Het is haar niet gelukt, omdat ook haar land ook vastzit in een spinnenweb van internationale verplichtingen. Onder haar regering is Lampedusa ‘Le camp des saints’ geworden, een symbool van de volledige mislukking van het Europese immigratiebeleid.
“Hier staat de toekomst van Europa op het spel”, zei Meloni in haar persconferentie op Lampedusa. Het is geen grote overdrijving. Het blijft helaas wachten op een generatie politici die bereid is om internationale regels op te zeggen, die niets meer met hun oorspronkelijke bedoeling te maken hebben en elke zinvol beleid onmogelijk maken. Liefst voor het te laat is.
JURGEN CEDER EDITORIAAL
TOOGPRAAT
Dagenlang zweeg het VTM-nieuws over de duizenden Afrikaanse migranten die het Italiaanse eiland Lampedusa overspoelden.
“Wat niet gezegd of getoond wordt, is niet gebeurd”, zo leek het plan. Maar uiteindelijk werd er toch over bericht. De migratiestromen zullen richting winter afnemen, maar ondertussen staat het migratieprobleem opnieuw in het centrum van het politieke debat. Het wordt hét verkiezingsthema voor de Europese stembusslag van 2024. En dus van de Belgische en Vlaamse verkiezingen op hetzelfde moment.
www.palnws.be
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net
Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland:
3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de
6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen
1 jaar: 208 euro op de kantoren.
Steunabo 1 jaar: 300 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)
Kernredactie:
Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur)
Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel
Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
Toen Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vorig week het Italiaanse eiland Lampedusa bezocht, konden de Vlaamse tv-zenders niet langer zwijgen. Er is een nieuwe migratiecrisis aan de gang op de zuidflank van de Europese Unie. Men toonde eindelijk beelden van de chaos in Lampedusa. Vorige week kwamen op een paar dagen tijd volgens sommige bronnen 10.000 Afrikaanse migranten aan op het eiland niet ver van Tunesië. Pro memorie: het eiland telt ocharme 6.000 inwoners. De rechtse Italiaanse regering onder leiding van Giorgia Meloni zit met de handen in het haar. Ze is verkozen om een einde te maken aan de migratiedruk en het omgekeerde gebeurt. De situatie leidt tot spanningen tussen de lidstaten. Duitsland wil geen migranten uit Italië meer opvangen. Rome zelf denkt aan een terugkeerbeleid en als dat niet lukt moeten de illegalen zich maar over de EU verspreiden. De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gerald Darmanin verklaarde op televisie dat hij geen migranten uit Italië wil en ook niemand op doorreis naar de sociale zekerheidsparadijzen in het noorden van de EU (met, jawel, België en ook de Scandinavische landen). Maar ondertussen doet het gerucht de ronde dat er een opvangcentrum voor asielzoekers komt in Menton aan de Azurenkust. Wat België betreft heeft staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) gevraagd dat Italië geen asielzoekers meer naar hier zou sturen. Enfin, een Europese kakofonie. De vrees van de Europese Commissie is dat het Europese migratiebeleid ineenstort. Het plan om migranten over de EU te spreiden is ijdele hoop. Tot voor kort keken de West-Europese landen richting onder andere Polen en Hongarije: “Zij moeten ook migranten opvangen.” Maar in Parijs, Berlijn en co weten ze dat dat niet werkt, zelfs met boetes. En dus is het iedereen voor zich.
Dat individualisme van de lidstaten is logisch, maar komt de Europese Commissie slecht uit. Tegen beter weten in hoopt Von der Leyen dat die crisis tijdelijk is. Straks wordt het winter en neemt de instroom van migranten
af. Het is ook de bedoeling om migratie zoveel mogelijk te beperken. Maar dat is theorie. Het is wachten op de daadwerkelijke uitvoering van de deal met Tunesië. Mensensmokkelaars weten dat het daarna veel moeilijker zal zijn om de migranten over de Middellandse Zee te krijgen. Dus zijn ze nu nog snel bezig boten vol te proppen. Bovendien is het aantal smokkelaars toegenomen. Hun aanbod stijgt en dus daalt te prijs. Het is voor Afrikanen goedkoper geworden om de oversteek te wagen. En zelfs als de deal een feit is, zullen er andere wegen gezocht worden om naar de EU te komen. Wat ondertussen zeer kwalijk is, is dat de Europese autoriteiten hier warm en koud tegelijk blazen. Men wil officieel een einde maken aan illegale immigratie en die mensen terugsturen, maar in de praktijk is hun aanwezigheid in de Europese Unie gewoon een feit.
De Franse filosoof Michel Onfray omschreef het terecht op televisie: “Europa wordt niet overspoeld. Europa wil dit. De liberalen en de werkgevers zien de migranten als goedkope arbeidskrachten of toch als een groep die een neerwaartse druk zet op de lonen. En de linkerzijde droomt nog altijd van een Europa dat de wereld is, een smeltkroes van culturen.” De Franse ex-politicus Philippe de Villiers zei het niet anders: “Er wordt hier een nieuw lompenproletariaat gecreëerd dat de toekomstige kiezers van de linkerzijde moeten vormen.”
In Vlaanderen/België hoort men eenzelfde discours. De krapte op de arbeidsmarkt moet worden opgevangen door immigratie, het liefst goedkope. De PS is niet geïnteresseerd in het aan de slag helpen van Waalse werklozen, wel van illegalen. We laten in het midden hoeveel van die mensen effectief aan de slag zullen gaan. En wat er gebeurt met de zogenaamde volgmigratie, gezinshereniging dus. Een toestroom die niet direct richting arbeidsmarkt zal gebeuren.”
Als migratie centraal staat, dan wint Vlaams Belang de verkiezingen
Dat alles is natuurlijk een geschenk voor de rechts-radicale partijen die merken dat migratie hét verkiezingsthema zal worden van de volgende Europese verkiezingen. Binnen het Europees Parlement hopen Marine Le Pen (Rassemblement National), Matteo Salvini (Lega Nord), de Duitsers van AfD, een aantal rechtse partijen in Polen, maar ook het Vlaams Belang een einde te maken aan de dominantie van de christendemocratische en sociaaldemocratische fracties. Men ziet het als een manier om het de facto opengrenzenbeleid van de Commissie te counteren
Meloni is verkozen om een einde te maken aan de migratiedruk en het omgekeerde gebeurt
Aangezien er op 9 juni 2024 ook federale en Vlaamse parlementsverkiezingen worden gehouden, wrijven ze zich bij het Vlaams Belang in de handen. Ze zijn ‘eigenaar’ van dat verkiezingsthema en willen het vuur brandende houden: als migratie centraal staat, dan wint de partij van Tom Van Grieken de verkiezingen. Bart De Wever die over confederalisme en een deal met de PS-begint: dat zal minder aandacht krijgen. Sommige N-VA’ers beseffen dat ook. Vandaar de scherpe reactie van een aantal N-VA-burgemeesters (Dilbeek, Malle) op de beslissing van De Moor om asielzoekers vlakbij, in eigen gemeente of op domeinen van de Vlaamse overheid, te droppen.
Al kan dat ook in het gezicht van de N-VA-burgemeesters ontploffen. Wat als blijkt dat ze die asielcentra niet kunnen tegenhouden? Dan worden ze daarop afgerekend bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen. De Moor en haar cd&v kunnen zeggen dat zelfs rechtse besturen de asielzoekers moeten opvangen. Zoals in Grimbergen, waar in Strombeek een asielcentrum voor vluchtelingen met medische problemen komt. De coalitie met onder andere N-VA en Vernieuwing (met burgemeester Bart Laeremans (ex-VB)) reageerde in de communicatie niet alleen zeer mak op de komst van het centrum, ze kon het ook niet tegenhouden. Politieke rivalen gaan dat gebruiken in de campagne, zowel nationaal en lokaal.
Afrikaanse migranten in LampedusaIn mijn stuk over de opmars van de abaja in Franse leslokalen heb ik er nog op gewezen hoe tegennatuurlijk de alliantie van nieuw links met de islam wel is. De directe tegenpool van links inzake seksuele vrijheid en seksuele identiteit zijn niet conservatieven als ikzelf, maar moslims. Als daar nog twijfel over kon bestaan, werd die vorige week weggenomen door de heibel, inclusief enkele brandstichtingen, over EVRAS in Franstalig België.
Het EVRAS-decreet (Education à la vie relationnelle, affective et sexuelle) verplicht sinds 2012 seksuele voorlichting op alle Franstalige scholen in België. De scholen kregen wel redelijk grote vrijheid hoe ze die invulden. Daar is recent verandering in gekomen. Eind vorig jaar werd een meer dan 300 bladzijden tellende ‘gids’ opgesteld door een paar radicale clubjes.
Kritiek van specialisten
Dat die gids zonder veel weerstand ingevoerd kon worden, is typisch voor de zonderlinge politieke enclave die Wallonië is. Er bestaat geen enkele conservatieve reflex meer in de partijpolitiek. Er is geen N-VA of Vlaams Belang in Wallonië. De christendemocraten zijn er op cultureel-ideologisch gebied nog grondiger verslagen dan hun Vlaamse verwanten, hoewel die laatsten nu toch al worden geleid door een voorzitter die gekleed als stripteaseuse over het podium rolt om te strijden tegen de vooroordelen over ‘dragqueens’.
Het gezond verstand over EVRAS moest dan maar uit niet-politieke hoek komen
Het gezond verstand over EVRAS moest dan maar uit niet-politieke hoek komen. Het eerste protest tegen de gids kwam niet van moslims, maar van kinderpsychiater Sophie Dechêne. Samen met een reeks andere specialisten in alles met wat met geestelijke gezondheid van kinderen te maken heeft, publiceerde ze een open brief in La Libre Belgique. Haar kritiek kan worden samengevat in één zin: “Hij (de gids) verdedigt een ideologische visie op seksuele en emotionele opvoeding, waarbij elk kind naar eigen wens jongleert met zijn geslacht en seksualiteit, zolang er wederzijdse instemming is tussen de partners en dat kan blijkbaar al vanaf 9 jaar.” Haar petitie tegen de gids verzamelde al duizenden handtekeningen. Sinds enkele weken is er ook radicaler protest. De pers deed zijn best er zoveel mogelijk ‘katholieken’ en ‘extreemrechts’ bij te halen, maar het zijn toch voor het overgrote deel moslims die hun stem laten horen. Dat kon je ook merken op de onverwacht grote betoging van zondag.
De berichtgeving in de Vlaamse pers, die pas na enkele brandstichtingen op Waalse scholen wakker werd,
was opnieuw voorspelbaar eenzijdig. Degenen die protesteerden, werden afgeschilderd als een mengelmoes van radicale moslims, extreemrechts en complotdenkers. Vooral zouden ze zeer slecht geïnformeerd zijn. In heel wat commentaren werd gewezen op de foute geruchten die over EVRAS de ronde deden. Die waren er uiteraard wel, zeker binnen die religieuze gemeenschap waarin er niet veel nodig is om paranoia en hysterie op te wekken, maar voor de pers waren een paar onterechte geruchten genoeg om álle kritiek weg te wuiven.
Behalve een objectief overzicht van de problematiek in HLN van de hand van Erwin Verhoeven, las ik geen enkele poging om het protest te begrijpen en geen enkele bereidheid een kritische blik te werpen op de EVRAS-gids. Waarom ook luisteren naar een bende achterblijvers?
Volgens Bart Eeckhout van De Morgen komt de kritiek van een groep die “de snelheid waarmee ook de intieme wereld verandert niet kan of niet wil bijbenen”.
Als voorbeeld van de overdrijvingen van het protest, merkten verschillende kranten op dat in de betoging ook een bordje werd meegedragen met de foto van een dragqueen voor het schoolbord. Daar pleit toch niemand voor? Als je wil voorspellen wat je morgen bij ons zal zien, is het altijd goed te kijken wat er vandaag in de VS gebeurt. Daar is ‘drag queen story hour’, waarbij pikant geklede travestieten verhaaltjes over genderidentiteit aan kinderen voorlezen, populair geworden. Het wordt nu ook al in sommige scholen georganiseerd. Toen Sammy Mahdi zijn optreden als dragqueen verdedigde, verwees hij trouwens uitdrukkelijk naar het volgens hem onverdraagzame verbod in de staat Tennessee op ‘drag queen story hour’ voor kinderen.
TikTok of EVRAS?
Eén argument van Sensoa en anderen actief in seksuele voorlichting op scholen, kwam steeds terug: als wij hen niet voorlichten, zullen kinderen ten prooi vallen aan de foute informatie op TikTok en andere sociale media. Er zit één groot gebrek in die redenering: ze gaat ervan uit dat wat op scholen wordt aangeleerd, al dan niet in het kader van EVRAS, wel correct is. De onwetenschappelijk onzin over een ‘genderidentiteit’ die zou losstaan van het aangeboren geslacht spreekt dat alvast tegen. Mijn zoontje kan op TikTok inderdaad heel wat foute informatie over seksualiteit vinden, maar bij EVRAS is de radicale onzin verzekerd.
Er kan veel terechte kritiek geuit worden op de gids, maar de meest aanstootgevende passages gaan over die ‘genderidentiteit’. Lesgevers worden aangeraden om al aan kinderen vanaf 5 jaar aan te leren “dat je genderidentiteit hetzelfde of verschillend kan zijn van degene die bij
de geboorte is toegewezen”. Kinderen vanaf 9 jaar moeten aangezet worden “te twijfelen aan je genderidentiteit” en moeten al nadenken over de manieren waarop ze als transgender hun welzijn kunnen bevorderen door zich anders te kleden, hormonen te nemen of hun toevlucht te nemen tot chirurgische ingrepen.
Het staat er allemaal wel degelijk. In welke bochten de krantencommentaren zich ook wringen, de gids raadt leraars aan om kinderen aan te zetten hun geslachtelijke identiteit in vraag te stellen.
De gids raadt leraars aan om kinderen aan te zetten hun geslachtelijke identiteit in vraag te stellen
De Pano van maart over kinderen die van geslacht willen veranderen, was een goede uitzending, omdat ideologie niet de bovenhand nam en de mogelijkheid niet werd uitgesloten dat geslachtsveranderende behandelingen een vergissing kunnen zijn. Helaas bleef de hoofdvraag onbeantwoord. Drie keer werd de vraag gesteld wat de reden kan zijn voor de explosieve groei in het aantal aanvragen tot geslachtsverandering. Niemand kon - of durfde - het antwoord geven. De manier waarop onze cultuur transseksualiteit normaliseert, zelfs huldigt, is zeker een factor. De Bayswater Support Group, die Britse ouders verzamelt wier kinderen het slachtoffer waren van ondoordachte geslachtsveranderende behandelingen - alleen al in de Tavistock-kliniek waren het er enkele duizenden -, is preciezer in het aanwijzen van de hoofdschuldige: propaganda in de scholen.
In ‘Godvergeten’ krijgen de slachtoffers van kindermisbruik door de Kerk een gezicht en horen we hun tragische verhalen. Terecht. Hoewel de nog levende slachtoffers nog steeds gebukt gaan onder wat hen is aangedaan, betreft de oorzaak hoofdzakelijk praktijken uit het verleden. Wat kinderen wordt aangedaan in de genderklinieken gebeurt vandaag, elke dag. De dominantie van een levensbeschouwing maakte de samenleving van toen, zelfs de ouders van misbruikte kinderen, blind voor wat dienaars van de Kerk deden. Een moderne, zeer recente ideologie maakt de samenleving blind voor de slachtoffers van de transgenderwaanzin. Wat Keira Bell in Tavistock, en met haar zoveel anderen, is aangedaan, is vreselijk.
Andere landen, zoals Finland, Zweden, Frankrijk en het VK hebben het toedienen van puberteitsremmende medicijnen nu aan striktere regels onderworpen, omdat de ervaring hen heeft geleerd dat kinderen die figuurlijk slecht in hun vel zitten om een veelheid van redenen - vooral autisme - er vaak ten onrechte van overtuigd geraken dat ze letterlijk in een verkeerd lichaam zitten. In Finland krijgt nog slechts 20 procent van de kinderen die erom vragen puberteitsremmende geneesmiddelen. In Vlaanderen was dat tussen 2011 en 2017 nog steeds 74 procent.
De Amerikaanse Vereniging voor Psychiatrie schat dat 88 tot 98 procent van degenen die als kind menen in een verkeerd lichaam te zitten achteraf hun aangeboren geslacht aanvaardt. Het gevoel blijkt dus meestal voorlopig, maar de gevolgen van de behandeling zijn dat niet. “Wat jullie doen is een puur experiment op kinderen, zonder dat je daar wetenschappelijke evidentie voor hebt”, zegt de nochtans linkse dokter Patrik Vankrunkelsven.
Die praktijk is misdadig. Dat geldt ook voor het op de school actief aanzetten van beïnvloedbare kinderen om hun geslachtelijke identiteit in vraag te stellen. Echte genderdysforie moet op verdraagzaamheid kunnen rekenen en de correcte behandeling krijgen, maar de uitzonderingen moeten de regel niet veranderen. De transgenderfanatici moeten met hun vieze, ideologische tengels van kinderen blijven.
Transgenderfanatici moeten met hun vieze, ideologische tengels van kinderen blijven
In Vlaanderen is seksuele opvoeding niet meer verplicht in de eindtermen. Die situatie is wenselijker dan de toestand in het andere landsdeel, maar heeft ook het nadeel dat sommige scholen die vrijheid gebruiken om de transgenderpropaganda van Çavaria en gelijkaardige clubjes binnen de muren te laten - denk maar aan de beruchte ‘Genderkoek’. Het blijft wachten op de eerste ingreep van Weyts tegen deze gevaarlijke ideologen. Gaan we weer veertig jaar wachten op tv-uitzendingen waarin mensen op leeftijd misbruikverhalen uit hun jeugd vertellen?
De motor van de Europese economie sputtert. De Duitse economie zou dit jaar met 0,4 procent krimpen. Geen enkele van de G7-landen doet slechter. En de komende vijf jaar zullen de oosterburen niet beter doen dan de VS en zelfs Frankrijk. De oorzaken voor het struikelende Duitsland zijn veelvuldig.
Vlamingen die in het buitenland wonen, zullen ook in juni 2024 enkel een stem kunnen uitbrengen voor de federale en Europese verkiezingen, maar niet voor de regionale. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) op een vraag van Vlaams Parlementslid Yves Buysse (Vlaams Belang).
De huidige kieswetgeving bepaalt dat Vlamingen in het buitenland enkel kunnen deelnemen aan de verkiezingen voor het Federaal en Europees Parlement. Voor het Vlaams Parlement kunnen ze geen stem uitbrengen.
De kieswetgeving is een federale bevoegdheid. Daarom plaatste de Vlaamse regering van toenmalig minister-president Geert Bourgeois (N-VA) het thema in 2015 twee keer op de agenda van het Overlegcomité. Ook in het regeerakkoord van de regering-Jambon staat te lezen dat ze ervoor “ijvert om het stemrecht voor Vlamingen in het buitenland te realiseren bij de organisatie van de volgende deelstaatverkiezingen”.
Resolutie
Toch nam de Vlaamse regering deze legislatuur geen initiatieven in die zin, tot ongenoegen van Vlaams Parlementslid Yves Buysse (Vlaams Belang). Hij verwijt de Vlaamse regering, en de N-VA in het bijzonder, dat ze de kwestie op haar beloop heeft gelaten. Hij herinnert eraan dat zijn partij in 2021 nog een resolutie indiende om het stemrecht uit te breiden.
“Er wordt nu al bijna tien jaar over gepalaverd, maar nog steeds is het stemrecht niet in orde”, betreurt Buysse. “Deze situatie doet uitschijnen dat de federale verkiezingen belangrijker zijn dan de Vlaamse. Het Vlaams Parlement is nochtans even belangrijk als het federale en moet dan ook zo behandeld worden.”
De komende weken en maanden voert het kabinet van Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir (N-VA) gesprekken over de defederalisering van justitie met de vakcollega’s uit de andere regeringen. De aanleiding daarvoor is een door Demir bestelde academische studie waaruit blijkt dat een splitsing van justitie technisch mogelijk is.
De economie van een land kent zowel opgaande als neergaande fases, dat is normaal. Dat Duitsland nu met een recessie wordt geconfronteerd, is niet zo uitzonderlijk. Het is de logica van de conjuncturele schokken. Maar het is een ander verhaal wanneer blijkt dat de vertraging van de grootste economie van de EU te verklaren is door structurele factoren. Wat dus betekent dat de economische motor niet gewoon tijdelijk sputtert en Duitsland dus een achterstand op de rest van de geïndustrialiseerde wereld dreigt op te lopen. De VS en zelfs Frankrijk, vaak achternahinkend op Duitsland als het over economische groei gaat, staan er beter voor. Deze voorspellingen hebben gevolgen voor Vlaanderen dat als exportland sterk afhankelijk is van de economische gezondheid van Duitsland. De eerste oorzaak van de Duitse ‘malaise’ is een fout energiebeleid. Goed tien jaar geleden koos men onder Angela Merkel voor een kernuitstap en moest gas de belangrijkste energiebron zijn voor de industrie. Dat was dan een overgangsfase vooraleer men klaar was voor een economie gebaseerd op hernieuwbare energie als zonnepanelen en windmolens. Dat plan viel in duigen na de Russische inval in Oekraïne eind februari 2022. De aanvoer van Russisch gas viel stil en dus wil men de groene omslag versnellen. Tegelijk zijn de bedrijven voor hun energiebevoorrading nog altijd afhankelijk van de vervuilende bruinkool. Een overstap richting kernenergie is niet aan de orde. Als gevolg lijdt het land aan instabiele, vaak hoge energieprijzen en wordt de concurrentiekracht van bedrijven, ondanks de overheidssteun, aangetast.
Tweede struikblok is een industrieel beleid dat te sterk op China is gericht met een sterke afhankelijkheid van de resultaten van de autosector. Welnu, de Chinese economie is aan het vertragen, met als gevolg dat de bestellingen van Duitse producten (vooral wagens dus) op een maand tijd met 12 procent zijn gedaald. En het is een probleem dat in twee richtingen werkt. Niet alleen nemen de Chinezen minder Duitse exportproducten af, bovendien is Peking met de productie en uitvoer van elektrische wagens aan dumpingprijzen een geduchte concurrent geworden
voor Duitsland. Met tot gevolg dat het aandeel van Duitsland in de mondiale handel gedaald is van 8,4 procent in 2016 naar 6,7 procent in 2022. Experts vinden dat Duitsland zich vooral op de Europese markt moet richten.
Verder begint het tekort aan werkkrachten het land parten te spelen. Dat is een algemeen Europees verschijnsel. De krapte op de arbeidsmarkt schrikt bedrijven af om te investeren. Ook al zijn er af en toe stijgingen, de denataliteit in Duitsland blijft een probleem. Die ligt met 1,5 kinderen per vrouw te laag. Nu kiest men ook daar voor de gemakkelijkheidsoplossing om de krapte te proberen opvangen door immigratie, maar dat zorgt vanzelfsprekend voor de nodige spanningen en verklaart het succes van de landelijke verankering van een partij als Alternative für Deutschland.
500 miljard euro aan investeringen nodig
Ten slotte betaalt Duitsland een prijs voor jarenlange onderinvesteringen in infrastructuurwerken. Dat weegt op de groei. Het klopt dat wie in Duitsland rondrijdt, merkt dat de autosnelwegen zeker niet in slechtere staat zijn dan in België en vooral Wallonië (het zou er nog aan ontbreken). Maar feit is dat men van de periode van lage rentevoeten geen gebruik heeft gemaakt om te lenen en te investeren in een beter wegennet, digitalisering en snel internet, of in de spoorwegen. De Duitse werkgevers hebben berekend dat er nood is aan 500 miljard euro investeringen om die achterstand weg te werken.
De verwaarlozing van de broodnodige investeringen is deels te verklaren door de Duitse obsessie met een gezonde begroting. Daardoor heeft men nagelaten om te lenen voor die projecten. Maar er is nog een positieve kant aan. Duitsland is financieel zeer gezond en kan nu zonder problemen geld vrijmaken voor die grote infrastructuurwerken, wat ook de groei zal aanjagen. Het enige nadeel hierbij is wel dat de procedures voor grote projecten traag verlopen wegens overdreven bureaucratie. Een groot investeringsplan blijft echter de beste weg om terug aan te sluiten met interessante groeicijfers, anders dreigt Duitsland economisch gezien ‘de zieke man van Europa’ te worden.
In februari presenteerden grondwetspecialisten Arvid Rochtus en Stefan Sottiaux het eerste diepgaande academische onderzoek naar de defederalisering van justitie. De studie werd bezorgd aan regeringen en parlementen om het debat over het onderwerp te openen en gaf al aanleiding tot hoorzittingen in het Vlaams Parlement. Om het terrein verder te verkennen en de verschillende standpunten af te toetsen, heeft Demir alle Belgische ministers van Justitie en Institutionele Hervormingen uitgenodigd om deel te nemen aan bilaterale gesprekken. Die vinden eerst op kabinetsniveau plaats, ter voorbereiding van een bilateraal overleg tussen de ministers.
Democratisch deficit
Federaal minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld), zijn Duitstalige collega Antonios Antoniadis en Françoise Bertieaux (PS) van de Franse Gemeenschapsregering gingen al op de uitnodiging in. Ook het kabinet van David Clarinval (MR), de federale minister van Institutionele hervormingen, zal deelnemen aan de gesprekken. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v), die binnen de federale regering net als Clarinval bevoegd is voor Institutionele Hervormingen, ging nog niet op de uitnodiging in.
“Zowel justitie als veiligheid in ons land zijn een frustratie van vele mensen thuis. Maar bovenal moet een fundamenteel democratisch probleem aangepakt worden. Een gezonde democratische staat bestaat uit een wetgevende, uitvoerende en een rechterlijke macht. Die laatste ontbreekt binnen onze deelstaten. Met alle gevolgen van dien”, aldus Demir.
In ware Chicagostijl voltrekken er zich afrekeningen in het Brusselse drugsmilieu. De situatie wordt acuut. De politie, het gerecht en de politici kijken machteloos toe hoe maffiaclans zich professioneel en heel wendbaar organiseren. Slechts 2 procent van hun vermogen wordt door het gerecht in beslag genomen. België is één van de grootste producenten van synthetische drugs. Een radicale oplossing kan een uitweg bieden.
Vorige week vond er in de Wayezstraat in Anderlecht een afrekening in het drugsmilieu plaats. Op sociale media circuleren verschillende berichten die gewag maken van represailles. Eerder deze maand viel er in de beruchte Anderlechtse wijk Peterbos ook al een schietincident te betreuren. Er waren evenwel geen slachtoffers, maar de opeenstapeling van druggerelateerde criminele feiten wijst op een spectaculaire toename van de drugstrafiek in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Zowat in en om ieder metro- en treinstation neemt de onveiligheid toe. Onlangs trokken de inwoners in de wijk rond het Noordstation aan de alarmbel. De wijk kreunt onder het overvloedig drugsgebruik en -geweld. Volgens de federale gerechtelijke politie zijn er dit jaar alleen al minstens 9 doden in Brussel gevallen die aan drugsgeweld kunnen worden gelinkt. Tel daarbij nog eens minstens dubbel zoveel schiet- en steekincidenten bij waarbij geen doden zijn gevallen. Daarmee dikt Brussel zijn reputatie als Marseille-aan-de-Zenne sterk aan.
In Brussel stijgt het crackgebruik explosief. Crack wordt omschreven als de drug van de armen. Het is een stuk goedkoper dan cocaïne en het effect is kort, maar heel intens. De vraag is zo groot dat onder meer in de buurt van het Vossenplein er twee vaste verkooppunten in shiften worden bemand. Om gebruikers te beschermen tegen allerlei ziektes die gelinkt worden aan het roken van crack, worden sinds jaren crackpijpjes uitgedeeld aan gebruikers. Bij Transit - een opvangcentrum voor volwassenen die verslaafd zijn aan drugs - houden ze de cijfers bij. In 2015 werden er 600 uitgedeeld. Dit jaar zit men al aan 15.000 crackpijpjes.
Overal in Brussel vind je crackgebruikers: in deurportieken, metrogangen, parkeergarages, stationsbuurten of langs de kant van de weg. Crackgebruik leidt tot een opgewekt en euforisch gevoel, tot zelfoverschatting die kan omslaan naar opgefokt gedrag en agressie. Verschillende buurtbewoners getuigden de afgelopen weken dat ze door verslaafde crackgebruikers zonder reden werden aangevallen. “Ze staren je aan en als je durft te kijken, word je gemolesteerd”, getuigde een oudere man.
Na een paar minuten verdwijnen de opgewekte effecten en voelt de gebruiker zich overprikkeld, geïrriteerd, depressief en rusteloos. Daardoor wordt de drang om een nieuwe hit te nemen erg groot en vaak zelfs onbedwingbaar. Om zijn honger naar een nieuwe portie te stillen, is de gebruiker tot alles in staat. De criminele feiten stapelen zich dan ook op. De politie staat machteloos en kan de overlast niet meer aan. Verschillende buurtbewoners getuigden reeds openlijk voor de camera’s dat het soms uren duurt vooraleer de politie komt opdagen. Dealers krijgen dan ook vrij spel. Heel wat mensen voelen zich onveilig en dragen daarom wapens bij zich.
Institutionele atoombom
De gebruikersruimte Gate in de Anneessenswijk moet alvast zorgen voor minder crackgebruik op straat. In die ruimte kunnen drugsverslaafden in een gecontroleerde omgeving gebruiken. Ze worden er dan verder begeleid naar reguliere zorg. Bianca Debaets (cd&v) plaatst grote vraagtekens bij dat initiatief: “Ik geloof niet dat je drugsverslaafden helpt zonder dat daar een afbouwscenario aan wordt gekoppeld. Gate is een plek die gefaciliteerd en betoelaagd wordt met overheidsmiddelen, waar je mensen de
kans geeft om illegale middelen te gebruiken. De gebruiker krijgt te veel ruimte, waardoor het project gedoemd is om te falen.” Volgens gewezen staatssecretaris Pascal Smet is in Brussel iedereen bevoegd, maar niemand verantwoordelijk. Volgens Smet zijn er veel te veel bestuurslagen en politici, en staat het gewest aan de financiële afgrond. Pas als de ‘sense of urgency’ in Franstalige kringen doordringt, zal er volgens Smet iets veranderen. Intussen moeten we machteloos toezien hoe Brussel steeds dieper in de problemen wegzakt. Het enige wat verandering kan brengen, is een institutionele atoombom op de Brusselse instellingen, waardoor een aantal bestuurslagen worden weggeveegd of samensmelten. Pas dan kan er in Brussel iets veranderen.
JULIEN BORREMANS
Het is een niet-alledaagse zaak: het parket heeft klacht neergelegd bij de Raad voor de Journalistiek tegen Het Laatste Nieuws (DPG Media). Het parket verloor de zaak. Met een brief van 31 maart 2023 dient de heer Geert Merchiers, procureur des Konings bij het parket van Oost-Vlaanderen, een klacht in tegen Het Laatste Nieuws. Aanleiding is een publicatie van 14 februari 2023 onder de titel ‘Onze opinie. De wet is de wet’.
De betwiste publicatie is een opiniestuk onder de titel ‘De wet is de wet’, waarin de journalist schrijft dat ze bij het parket van Gent beslist geen lachebekjes zijn, omdat ze nog steeds de strengst mogelijke straffen vorderen voor onverlaten die het ooit aandurfden om hun mondmasker niet of verkeerd te dragen op de openbare weg. De journalist verwijst naar de procureur die eiste dat de rechter een celstraf van twee maanden en een boete van 1.600 euro in beroep zou handhaven, en naar de advocaat van de beklaagde die zijn verontwaardiging daarover uitte op sociale media. De journalist noemt de volharding van het parket compleet ‘gaga’.
Kritiek
Hij schrijft dat in heel wat andere zaken van een harde of consequente lijn amper sprake is. Dan wordt de wet plots erg buigzaam of blijkt een misdaad geen prioriteit te zijn. En hij vervolgt: “Ontelbaar zijn de dossiers van frauduleuze faillissementen die door parketten simpelweg niet vervolgd worden. Zelfs als het om grote bedragen gaat. Bij andere parketten verdwijnt alles wat familiaal geweld, kindermishandeling of misbruik is dan weer verdacht snel in het sepot-vakje.”
Ook rechters zwalpen al eens met hun straffen, schrijft hij: “Je komt er in dit land soms makkelijker van af als je iemand opgelicht, in elkaar getimmerd of aangerand hebt, dan als je tijdens corona met een scheef mondmasker rondliep.” De journalist vervolgt dat iedereen die meedraait in een systeem waarin banaliteiten soms strenger en consequenter onderzocht en bestraft worden dan misdaden die echte slachtoffers maken, aan bezinning toe is. En hij besluit: “Er is niks mis met een gerecht dat streng is, wel met eentje dat zonder duidelijke lijn streng is voor de één en mild voor de ander. Willekeur voedt wantrouwen.”
Het parket zegt dat de journalist flagrante beschuldigingen poneert die hij op geen enkele manier onderbouwt en waarvoor hij geen kans op wederhoor heeft geboden. HLN zegt dat het gaat om een opiniestuk waarin de journalist het recht heeft om het beleid van het openbaar ministerie op provocerende wijze op
de korrel te nemen. De krant weerlegt ook dat de gewraakte citaten de reputatie en de eer en goede naam van het parket van Oost-Vlaanderen zouden aantasten. De journalist opinieert over justitie als systeem en klaagt systeemfouten aan. Hij uit geen beschuldigingen naar wie dan ook en vraagt zich af aan wie hij wederhoor zou moeten vragen. Kritische vragen stellen en het beleid op de korrel nemen in een opiniestuk, zijn geen ernstige beschuldigingen die wederhoor vereisen.
De procureur heeft een reactie op het opiniestuk aan de redactie bezorgd. Die is onder het artikel op de website gepubliceerd. In het mailverkeer daarover heeft de journalist voorgesteld om de procureur te ontmoeten voor een gesprek, maar die is daarop niet ingegaan.
De betwiste publicatie is volgens de Raad voor de Journalistiek een opiniebijdrage. Ze is als zodanig gepubliceerd in de dagelijkse rubriek ‘Onze opinie’, wat duidelijk is voor het publiek. Volgens artikel 5 van de code geniet een journalist, als auteur van een opiniebijdrage, een grotere mate van vrijheid om zijn mening te geven en om conclusies te trekken uit de feiten dan in feitelijke berichtgeving. De journalist geeft zijn standpunt over het vervolgingsbeleid van de parketten.
Hij uit kritiek op het beleid, maar hij uit geen ernstige beschuldigingen die de eer en goede naam van het parket van Oost-Vlaanderen of andere instanties betreffen en zouden nopen tot wederhoor. Om die redenen is de Raad voor de Journalistiek van oordeel: de klacht is ongegrond.
In een interview met La Libre Belgique verkondigde PS-voorzitter Paul Magnette verleden week dat hij een regering zonder de N-VA wil en liefst ook zonder de MR. Blijkbaar zou ook hij dus op de rode knop drukken als hem gevraagd zou worden of hij verder wil met een Vivaldi II-regering. Maar welke alternatieve coalities zijn er eigenlijk mogelijk na de volgende verkiezingen?
Laten we beginnen met aan te stippen dat de uitspraken van Paul Magnette met de nodige scepsis behandeld moeten worden. Er zijn immers de uitspraken, de beloftes en de dure eden van politici vóór de verkiezingen, en vervolgens de feitelijke handelingen ná de verkiezingen. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor de voorzitter van de Franstalige socialisten, die zich door zijn uitspraken van verleden week niet zal laten tegenhouden om misschien zelfs al daags na de verkiezingen contact op te nemen met Bart De Wever voor een constructief gesprek. Die regel geldt evenzeer voor de Vlaamse partijvoorzitters die vandaag unisono zeggen niet verder te willen gaan met een Vivaldi II, maar in juni van volgend jaar misschien wel met de snelheid van het licht toch eieren voor hun geld zullen kiezen.
Kiezen tussen N-VA, MR of PTB/PVDA
Terwijl we wachten op de septemberpeiling van VTM en Het Laatste Nieuws, kunnen we nog eens een blik werpen op de projectie van de junipeiling op de federale Kamer. Volgens die projectie komen de Vivaldi-partijen nog steeds aan 82 zetels, een comfortabele meerderheid dus. Maar met 15 geprojecteerde zetels blijven de Franstalige liberalen wel nodig voor die meerderheid. Hen inwisselen voor Les Engagés met amper vier zetels is geen alternatief, en ook die ene zetel van DéFI helpt een omgebouwde Vivaldi II-regering niet aan een meerderheid. Wat is dan het alternatief?
Opvallend is dat Magnette in het interview spreekt over “een progressieve regering zonder de N-VA en indien mogelijk zonder de MR”. Vraag is dan wat die “indien mogelijk” zou betekenen. Gaat de PS voor een regering met
daarin alleen socialisten, groenen en christendemocraten, alleen aangevuld met Open Vld en desnoods MR als het wiskundig niet anders kan om aan een meerderheid te geraken? Dan vrezen we dat de PS-voorzitter dagdroomt, of hoopt dat er de komende maanden nog grote verschuivingen gaan plaatsvinden bij de kiezers, of denkt dat de peilingen er mijlenver naast zitten. Of zou de sleutel in het woordje ‘progressief’ liggen, en moeten we “indien mogelijk” in de eerste plaats als een politieke vraag opvatten? Daarmee komen we bij de PTB/PVDA uit, en de vraag of daarmee een politiek akkoord voor een federale regering te sluiten valt. “Indien mogelijk” is de MR dan inderdaad niet nodig.
Nipte meerderheid voor volksfrontregering
Is een regering met socialisten, groenen en communisten ook wiskundig mogelijk? In de projectie van de junipeiling haalt de socialistische familie 36 zetels, de groene familie 15 zetels, terwijl de PTB/PVDA 21 zetels haalt. Dat zijn samen 72 zetels, in principe vier te weinig voor een meerderheid. Maar peilingen zijn slechts peilingen en bovendien bestaat altijd de kans dat de uiteindelijke zetelverdeling alles nog wat meer in de ene of de andere richting doet opschuiven.
Helemaal kansloos is een ‘volksfrontregering’ dus niet.
En als het dan toch op vier zetels zou aankomen, is er natuurlijk ook nog altijd de partij Les Engagés, waarmee de PS en Ecolo graag een nieuwe Waalse regering zouden vormen om de MR ook daar aan de deur te kunnen zetten.
Wiskundig is het dus niet helemaal onmogelijk, de vraag is of het ook politiek mogelijk zal zijn. Daarbij zul-
len het misschien nog wel de communisten van de PTB/ PVDA zijn die het moeilijkst te overhalen zullen zijn om regeringsverantwoordelijkheid op zich te nemen.
Snelweg naar eenzijdige Vlaamse onafhankelijkheid?
Vraag is dan hoe zo’n regering aan Vlaamse zijde onthaald zou worden. Daarbij gaan we er om te beginnen van uit dat cd&v en Open Vld, indien dat nodig zou zijn, zullen weigeren om in een regering met de PTB/PVDA te stappen. Maar met die twee weet je maar nooit eens er een ministerpostje voor hun neus hangt.
Met Les Engagés erbij zou zo’n regering de steun hebben van slechts een dertigtal Nederlandstalige Kamerleden, iets meer dan een derde dus. En niet alleen voor de Vlaamse economie en de Vlaamse belastingbetaler, maar ook qua migratie zou een volksfrontregering ongetwijfeld niets minder dan een ramp zijn.
Daarom zou zo’n regering misschien net dat kunnen zijn wat Bart De Wever en de N-VA nodig hebben om een eenzijdige Vlaamse onafhankelijkheidsverklaring dan toch te beginnen overwegen. De Vlaamse belangen zouden immers te zeer onder druk komen te staan om nog maar eens vijf jaar lang braafjes het evolutionaire pad te blijven bewandelen.
Paul Magnette heeft als PS-voorzitter uiteraard het recht te dromen van een zo progressief mogelijke regering. Maar als hij de N-VA blijft afwijzen, riskeert hij hen uiteindelijk wel in de armen van het Vlaams Belang te drijven.
worden ingezet - kabinetsmedewerkers die allemaal voor hun broodheer zouden stemmen. Omdat de mensen via afstandsbediening met hun lidnummer zouden moeten stemmen, gaat het gerucht de ronde dat de stemming toch niet helemaal anoniem zou zijn.
TOM ONGENA (47)
• Waarnemend voorzitter Open Vld
• Vlaams Parlementslid
• Schepen Sint-Katelijne-Waver
VINCENT STUER (48)
• Speechschrijver
• Theatermaker
• Werkzaam in Europees Parlement
Komende zaterdag 23 september organiseert Open Vld voorzittersverkiezingen. Nadat Egbert Lachaert op 28 juni aangaf op te stappen, begon eigenlijk de chaos al. Twee kandidaten, Schelfhout en Stuer, klagen het weinig democratische verloop van de verkiezingen aan. Toch stellen Tom Ongena en Alexander De Croo dat er niets aan de hand is.
Na het vertrek van Lachaert moesten er volgens de statuten van de partij verkiezingen georganiseerd worden. Dat gebeurde niet: Tom Ongena werd door eerste minister Alexander aangeduid als waarnemend voorzitter en daarmee was voor de partijtop de kous af. Na heel wat onenigheid en
een onlinecampagne (www.redopenvld. be), besloot waarnemend voorzitter Tom Ongena om op 23 toch nog verkiezingen te organiseren. Op die dag konden leden zich sowieso al uitspreken over de vraag of ze vervroegde voorzittersverkiezingen wilden. Daar gaat het over een statuten-
BERT SCHELFHOUT (39)
• Ondernemer
• Schepen Deerlijk
• Gewezen voorzitter Jong VLD
wijziging, een stemming waar leden fysiek aanwezig voor moeten zijn. Dat terwijl een voorzittersverkiezing normaal gezien ook digitaal kan. Deze keer dus niet.
Elektronisch stemmen te moeilijk
Amper drie weken op voorhand krijgen Open Vld-leden de boodschap dat ze op een zaterdagvoormiddag welkom zijn in Brussel om te stemmen voor hun nieuwe voorzitter. Elektronisch stemmen kan niet en er zouden vanop de kabinetten bussen
Ondemocratisch en een manier om de verkiezingen te saboteren, vinden Vincent Stuer en Bert Schelfhout. Zij schreven een open brief, die door een aantal lokale politici en door Vlaams Parlementslid Bart Van Hulle ondertekend werd. Vlaams Parlementslid Els Ampe had het over “neppe” voorzittersverkiezingen en het Vilvoordse regiobestuur zegt in naam van zijn vijftien gemeenten geen enkele kandidaat te steunen, omdat de verkiezingen niet democratisch gebeuren. De rest van de parlementsleden en partijkopstukken hullen zich in stilzwijgen, met de lijstvorming in het achterhoofd.
Een debat voorafgaand aan de voorzittersverkiezingen, daar is volgens de partijtop geen tijd voor. Jong Open Vld nam daarom het heft in eigen handen en organiseert donderdag een via livestream te volgen debat. Bovendien zijn de leden ook niet allemaal op de hoogte dat ze een nieuwe voorzitter zullen verkiezen. Op de uitnodigingen die de partij verstuurt, staat enkel vermeld dat er over “belangrijke partijzaken” gestemd zal worden.
Over de VRT denken de Vlamingen niet hetzelfde, ook al dragen zij allemaal bij aan de financiering ervan. Vroeger werd de naam ‘Belgische Radio en Televisie’ (BRT) door velen smalend omschreven als ‘Bekrompen, Rood en Tendentieus’. Een groot deel van de Vlamingen is daar sinds de ‘vervlaamsing’ en tot de dag van vandaag, evenzeer van overtuigd; in het bijzonder de Vlaams-nationalisten. Objectiviteit is immers nooit de sterkste kant van de omroep geweest. Zelfs een pluralistische politieke samenstelling van de raad van bestuur kon daar niets aan veranderen. Journalisten als bijvoorbeeld Björn Soenens (55) bleven en blijven gewoon hun goesting doen, ook al strijken ze velen tegen de haren in.
Wanneer bijvoorbeeld ‘lieveling van links’ Conner Rousseau een politieke wind laat, kan je ervan op aan dat hij in alle mogelijke actualiteits- en duidingsprogramma’s op radio en tv wordt uitgenodigd en hij zich ongehinderd kan uitspreken om zijn gedachten te delen. Sommige ‘journalisten’ als Kathleen Cools, Lisbeth Imbo en Bart Schols steken hun sympathie zelfs niet onder stoelen of banken. Worden alle politici even welwillend en positief-suggestief behandeld? Wij denken van niet.
Nieuw soort missionaris
Terug naar Björn Soenens, die in 1990 in Gent het licentiaat vertaler Engels-Frans verwierf en nadien een master internationale politiek aan de UAntwerpen behaalde. In 1991 aan de slag bij de openbare omroep, bij Radio2 West-Vlaanderen, werd hij al snel actief bij het radionieuws. Daarna werd hij in 1995 verslaggever voor Het Journaal en Terzake, waarmee hij in het hart van de nieuwsgaring en de duiding daarbij terechtkwam. Van 1999 tot 2003 werkte
Soenens voor ‘Koppen’, waarna hij terugkeerde naar Het Journaal als eindredacteur en chef.
Sinds 2008 werd hij vaak “Amerikawatcher” genoemd. Op de nieuwsdienst stond hij bekend om zijn zogenaamde ‘constructieve journalistiek’, wat een andere benadering van nieuws is, waarbij het zoeken van meerdere invalshoeken, feiten, mogelijkheden en perspectieven voor een verhaal centraal staat. Daar wordt dan een oplossings- en toekomstgerichte visie aan gekoppeld, waardoor het publiek de kans krijgt een ‘positiever beeld’ van de situatie en de maatschappelijke context te vormen. En daar helpt de journalist dan bij als een nieuw soort missionaris, want hij wil de mensen mee doen denken in een bepaalde zin.
Weerstand en controverse
Wat Soenens niet lijkt in te zien is dat dat vaak als betweterig en arrogant overkomt, alsof de burger niet zelfstandig kan denken. Intelligente mensen willen niet dat er in hun plaats gedacht wordt, en zeker niet door journalisten van een huis dat altijd al gewantrouwd werd omwille van zijn politieke partijdigheid. Hierdoor werd hij controversieel - niet alleen bij tv-kijkend Vlaanderen, maar ook bij zijn collega’s - toen hij als hoofd van de nieuwsredactie van de VRT (2013-2016) resoluut die weg wilde inslaan. Heel wat collega’s wilden niet mee in die richting en er ontstond controverse en zelfs weerstand rond zijn persoon, omwille van zijn aanpak en ook zijn eigengereidheid. Zelfs Martine Tanghe hield de boot af en vreesde dat zijn ‘constructieve journalistiek’ wel eens ten koste zou kunnen gaan van de kerntaak van Het Journaal.
De hele herrie op de VRT-redactie resulteerde uiteindelijk in zijn afservering richting USA. Met zijn benadering van de Amerikaanse verkiezingen in 2020, zijn uitspraken over Trump, zijn selfie met Biden, zijn ‘duiding’ van de vele ‘vreedzame’, maar in wezen gewelddadige protesten in sommige steden, zijn beschouwingen allerhande,… kwam op zijn zachtst gezegd een partijdig geurtje vrij in zijn ‘constructieve’ beeldvorming van de Verenigde Staten. Het is in die periode dat hij verontwaardigd zei: “Ik heb in mijn lange loopbaan nog nooit zoveel haat en ongenoegen over me heen gekregen.”
Volharden in de boosheid
Het pijnlijke is dat Soenens er van overtuigd is dat hij objectief en onpartijdig verslag uitbrengt, zich vastklampend aan het eigen grote gelijk. De Democraten hebben ‘woke’ laten binnensij pelen in alle maatschappelijke geledingen, ze hebben de mi gratiestromen niet langer onder controle, noch de levensstan daard van de gewone burger verbeterd. Nu de Amerikaanse presidentsverkiezingen wederom in het verschiet liggen en de Repu blikeinen opnieuw het Witte Huis ‘dreigen’ te veroveren, her haalt de vooringenomen ‘constructieve journalis tiek’ zich en volhardt de VRT in de boosheid. Het zou een gouden kans zijn om de berichtge ving over de VS naar meer objectiviteit om te buigen. Quod non.
CITAAT VAN DE WEEK
Dyab Abou Jahjah:
Volgens opiniemaker Dyab Abou Jahjah kunnen mensen niet “in het verkeerde lichaam” geboren worden. Dat heeft hij gezegd tijdens een debat over het Evras-decreet in ‘De Afspraak’ op VRT Canvas. “Het is wetenschappelijk onmogelijk om in het verkeerde lichaam geboren te worden. Je bént je lichaam. (…) Het kan niet zo zijn dat je gelooft in de wetenschap als het gaat over corona of het feit dat de aarde rond is, maar dan wel verhalen vertelt over mensen die in het verkeerde lichaam geboren zijn.”
Met voornoemde uitspraken begaf Abou Jahjah zich volgens presentator Bart Schols op “glad ijs”, maar die opmerking maakte weinig indruk op de opiniemaker. “Ik ben niet bang om gecanceld te worden. Dat mag elke dag gebeuren. Daar heb ik geen probleem mee.”
die straffen moeten dan ook uitgevoerd worden.” Depoortere vertelt dat hij op het terrein al meermaals gehoord heeft dat er strenge straffen uitgesproken worden, maar dat ze niet uitgevoerd worden. “En dan blijft het uiteraard een maat voor niets.”
De belangrijkste bevoegdheden rond dit thema zitten nog op federaal niveau, maar intussen nam Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) al enkele maatregelen om agressie tegen mensen in de hulp- en dienstverlening tegen te gaan. Het Agentschap Justitie en Handhaving biedt in samenwerking met enkele partners nieuwe ‘leerstraffen’ aan. “We willen rechters de kans bieden om agressievelingen bovenop hun straf een verplicht leertraject op te leggen. Het moet hen de ogen openen voor het volstrekt asociaal gedrag dat ze tentoonspreiden.”
WANNES NEUKERMANS
Quasi elke dag wordt een hulpverlener fysiek aangevallen: ambulanciers, brandweerlui, politiemensen,… Alle uniformberoepen lijden eronder. Ieder jaar stijgt het aantal incidenten. Volgens Kamerlid Ortwin Depoortere (VB) moet er een aanpassing komen in het strafwetboek om een lik-op-stukbeleid te kunnen voeren. De Vlaamse regering nam al enkele maatregelen, maar het is de federale regering die de mogelijkheid heeft om strenger op te treden tegen dit soort geweld.
Volgens cijfers die HLN/VTM opvroegen blijkt dat er vorig jaar 365 gevallen van geweld tegen hulpverleners geregistreerd werd. Scheldtirades en bedreigingen
worden zelfs niet opgenomen in de cijfers. In 2012 ging het nog om 198 gevallen, in 2017 waren het er 212 en in 2021 ging het om 285 incidenten. “De sfeer bij interventies wordt steeds grimmiger”, stelt Depoortere. Daarom wil zijn partij een aanpassing van het strafwetboek.
Weinig resultaat
“Er werd aangekondigd dat een strengere bestraffing in het nieuwe strafwetboek zou worden opgenomen, maar we hebben er in de praktijk nog niets van gezien”, aldus Depoortere. Samen met collega-Kamerlid Marijke Dillen vraagt hij om niet te wachten op het nieuwe strafwetboek. “We moeten onmiddellijk werk maken van een verstrenging van de wetgeving. En
Magnette “stond versteld” van uitnodiging Van Grieken voor feest Waals Gewest
Vlaamse regering naar Grondwettelijk Hof tegen federale bevoegdheidsoverschrijdingen
Els Ampe stapt uit partijbestuur Open Vld
Rechtbank verwerpt vraag van Abdeslam om niet terug te keren naar Frankrijk
Initiatieven van cd&v om extra opvanginitiatieven te creëren stuiten op kritiek
“Niemand
Ah, wat hou ik toch van deze MR die zijn tanden laat zien. Vorige week, in het besef dat België opnieuw werd uitgelachen door zijn NAVO-partners, legden de ministers David Clarinval en Hadja Lahbib opnieuw het idee op tafel om Belgische F-16’s aan de Oekraïners te leveren.
Sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen, pleiten de meest vooruitstrevende atlantici voor de levering van Belgische F-16’s aan Oekraïne. De Russen controle geven over het luchtruim is namelijk een bijna automatische garantie dat ze hun troepen in de Donbas zullen houden.
De Belgische pers praat er niet veel over, maar van meet af aan heeft links een sterk afwachtende, zo niet ronduit collaborerende, houding aangenomen ten aanzichte van het Moskouse regime.
De ecologisten willen niets weten van de levering van Belgische F-16’s aan Oekraine, omdat ze pacifisten zijn in de ergste ideologische zin van het woord, én omdat ze weten wat de Europese milieubeweging aan Rusland te danken heeft. Laten we vooral scherp blijven op het feit dat de Russische overheid Duitse milieustichtingen massaal heeft gefinancierd, en dat onze minister Van der Straeten (Groen/Ecolo) voor 50 procent partner was in een advocatenkantoor van Blixt, waarvan een van de belangrijkste klanten Gazprom was. Met andere woorden: de Russische overheid. Dat zijn slechts twee voorbeelden van hoe Europese ecologisten objectief gezien een vijfde colonne zijn geworden van de Russische Federatie, net zoals de Franse Communistische Partij dat was in de dagen van de USSR. En dan zijn er nog de socialisten die zich eveneens verzetten tegen elke substantiële hulp aan Oekraïne, behalve in woorden. Belgische socialisten, vooral de Franstaligen, leven nog in de mentale sfeer van de twintigste eeuw, toen elke kritiek op Rusland als inherent giftig werd beschouwd. Goed bezig!
Binnen het Belgische leger is recentelijk echter een beweging ontstaan die vindt dat we het spel genoeg gespeeld hebben en dat ons Belgisch belang erin bestaat dat enerzijds de Russen de Oekraïners niet wegvagen en anderzijds dat we het respect van onze NAVO-bondgenoten terugwinnen. Zonder de NAVO liggen de Belgen militair gezien immers dood in het water, en de Fransen of de Nederlanders gaan hen niet redden.
“ESCALATIE VAN VIJANDELIJKHEDEN”
Ministers Clarinval en Lahbib hebben daarom het dossier over de levering van F-16’s aan Oekraïne
op tafel gegooid en geëist dat het heropend zou worden. Lahbib speelde een moedige en vastberaden rol, en bewees meer ruggengraat te hebben dan de meeste politieke professionals, zoals bijvoorbeeld Egbert Lachaert.
Interessant genoeg volgde premier De Croo onmiddellijk, terwijl de Ecolo/ Groen- en socialistische ministers boos toekeken. Frank Vandenbroucke, daarentegen, pleegde geen geweld, misschien onder invloed van een drug? Minister Gilkinet, waarschijnlijk het laagste IQ dat sinds 1831 op de Belgische ministerraad heeft rondgelopen, sprak zich onmiddellijk uit tegen “die onverantwoordelijke escalatie van vijandelijkheden”. Oekraïne is inderdaad zo vredig dat we hem er graag naartoe zouden sturen op zijn volgende vakantie.
Premier De Croo is zich ervan bewust dat België zijn strepen bij zijn partners moet terugverdienen als ons land in de toekomst nog enige relevantie wil behouden. Er is echter een technisch obstakel: de F-35’s die onze F-16’s moeten vervangen, zullen te laat aan België worden geleverd, en we kunnen niet zonder luchtdekking. De luchtmacht is de laatste sector waarin het Belgische leger nog enige geloofwaardigheid heeft in de ogen van zijn partners. De aankoop ervan was dus een goede investering van de toenmalige regering. Volgens onze exclusieve informatie is de oplossing waar we naar op weg zijn in eerste instantie de levering van vier
stellen overblijven om de lopende operaties, de bescherming van het Belgische luchtruim en de levering van reserve-onderdelen te garanderen. De tijd zal het leren. Er is nog niets gedaan. Er moet worden opgemerkt dat minister Gilkinet ten tijde van de invasie in Oekraïne er bij de premier op aandrong om Poetin te bellen “om hem te vertellen dat hij moet stoppen”(sic). Dat is het niveau van het geopolitieke denken van de ‘groene collaborateurs’.
De kwestie Oekraïne verdeelt rechts. Ik ben me ervan bewust dat een aanzienlijk deel van de rechtse mensen vindt dat we veel te veel doen voor Oekraïne, dat het Westen medeverantwoordelijk is voor het uitbreken van de vijandelijkheden doordat zij de staatsgreep tegen de democratisch gekozen pro-Russische Oekraïense president in 2014 hebben gesteund, enzovoort.
Het gaat hier echter niet zozeer om Oekraïne dan wel om de verloren geloofwaardigheid van België bij zijn NAVO-partners. Met een van de meest beschamend ondergefinancierde legers van de NAVO (samen met Duitsland) staat België nauwelijks in de geur van heiligheid bij zijn partners en bondgenoten. Het is een minachting die op termijn duur betaald zal worden. Dat is wat er
MinisterGilkinet
drong destijds aan om Poetin te bellen “om hem te vertellen dat hij moet stoppen”Georges Gilkinet Hadja Lahbib
De aankoop van de F-35’s was een goede investering van de toenmalige regering
Vorige week kon u in deze rubriek het economische succesverhaal van Singapore lezen. Deze week belichten we Zuid-Korea, een andere Aziatische Tijger. Die casus toont aan dat een economische medaille vaak met een keerzijde komt.
In 2021 telde Zuid-Korea 51,74 miljoen inwoners. De oppervlakte van het land bedraagt 100.188 km2, wat de bevolkingsdichtheid op 511 mensen per km2 brengt. Van het totale bevolkingsaantal woont ongeveer 20 procent (ongeveer 10 miljoen Zuid-Koreanen) in de hoofdstad Seoel, een van de dichtstbevolkte steden ter wereld. In totaal woont ongeveer de helft van alle Zuid-Koreanen in de Seoel-regio. Zuid-Korea wordt van de communistische dictatuur Noord-Korea gescheiden door een gedemilitariseerde zone (DMZ) die werd vastgelegd na de Koreaanse Oorlog. Die was in 1953 geëindigd met een wapenstilstand. Aan beide zijden van de DMZ, die 248 km lang en 4 km breed is, staan legertroepen paraat om hun grondgebied te verdedigen. Aan Zuid-Koreaanse zijde is tot op heden een beperkte Amerikaanse troepenmacht aanwezig.
In de jaren ’80 en ’90 was Zuid-Korea een van de Aziatische Tijgers, naast Singapore, Taiwan en Hongkong. Die landen werden zo genoemd omwille van hun snelle economische ontwikkeling.
In Zuid-Korea lagen vooral de ‘chaebols’ of familieconglomeraten aan de basis van de economische groei. ‘Chae’ betekent zoveel als rijkdom of financiën, terwijl ‘bol’, Koreaans voor geslacht of kliek, verwijst naar de controle door families. De Samsung Group is het grootste ‘chaebol’ of conglomeraat dat Zuid-Korea tot zijn grondgebied mag rekenen. De chaebols, waartoe ook Hyundai en LG Group behoren, kregen van de overheid subsidies, bescherming tegen internationale concurrentie, gronden en belastingvoordelen.
Keerzijde van de medaille
Een andere verklaring voor de razendsnelle economische ontwikkeling is de sterke focus van Zuid-Koreanen op hun opleiding en professionele carrière, maar er is een keerzijde aan de medaille. Onder meer door de hoge prestatiedruk staat Zuid-Korea op plaats twaalf in de ranglijst van landen met het hoogste zelfmoordcijfer en krijgen vrouwen amper nog kinderen.
In 2021 werkten Zuid-Koreanen gemiddeld 1.915 uur. Dat is 566 uur meer dan een Duitse werknemer en 199 uur meer dan het OESO-gemiddelde. Toch wilde president Yoon Suk Yeol de huidige werkweek van 52 uur (40 reguliere uren plus 12 overuren) vervangen door een werkweek van 69 uur. Hij moest zijn plannen echter opbergen door het verzet van de jonge generatie Zuid-Koreanen. De prestatiedruk wordt onder meer in de
hand gewerkt door de hoge kosten voor levensonderhoud en huisvesting. De gemiddelde kostprijs van een appartement in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoel bedroeg begin 2023 gemiddeld 1,27 miljard Zuid-Koreaanse won, omgerekend zo’n 900.000 euro. De prijzen van vrijstaande woningen of rijhuizen bedroegen respectievelijk gemiddeld 962,7 miljoen en 347 miljoen Zuid-Koreaanse won, omgerekend zo’n 680.000 en 245.000 euro. Ter vergelijking: de gemiddelde prijs van een appartement in België bedraagt 264.139 euro. In Brussel is dat 281.918 euro. Dat blijkt uit cijfers van de Vastgoedbarometer, waarover KBC bericht. De gemiddelde prijs van een huis in Brussel bedraagt vandaag 578.753 euro, terwijl dat in de rest van België 323.031 euro is.
In veel hoge-inkomenslanden neemt het geboortecijfer af, maar nergens is de situatie zo dramatisch als in Zuid-Korea: vrouwen krijgen er gemiddeld slechts 0,7 kinderen. Omdat er meer mensen overlijden dan er geboren worden, neemt het bevolkingsaantal af. In Vlaanderen kregen vrouwen in 2021 gemiddeld 1,61 kinderen. Om het bevolkingsaantal op natuurlijke wijze op peil te houden, is echter een waarde van 2,1 vereist.
Ook in België vergrijst de bevolking in sneltempo. Binnen minder dan 10 jaar bereikt de grootste leeftijdsgroep de pensioengerechtigde leeftijd, maar er zijn niet genoeg jongeren om hen te vervangen op de arbeidsmarkt. Het gaat om mensen die geboren zijn in 1964 en 1965. Zij zijn vandaag 58 jaar en zullen binnen minder dan 10 jaar met pensioen gaan.
In een video op X, het voormalige Twitter, waarschuwt VRT-datajournalist Amra Dorjbayar voor de gevolgen van de vegrijzing. Die zal niet alleen wegen op het pensioenen gezondheidssysteem, maar zal ook leiden tot arbeidstekorten, een daling van de economische groei en sociale onrust.
Niet zonder gevolgen
Door het dalende geboortecijfer neemt het aantal Zuid-Koreanen dat kan werken af, waardoor de overheid minder belastingen kan innen. Daarnaast is er een tekort aan militairen, ondanks de militaire dienstplicht voor mannen. De verwachting is dat het aantal dienstplichtigen de komende 20 jaar met bijna de helft zal afnemen. Son Heung-min, de aanvoerder van de Engelse voetbalclub Tottenham Hotspur, vervulde in 2022 zijn 3 weken durende mi-
litaire dienstplicht. Omdat hij Zuid-Korea in 2018 naar de eindzege in het voetbaltoernooi op de Aziatische Spelen loodste, werd hij vrijgesteld van de militaire dienstplicht van 21 maanden die Zuid-Koreaanse mannen voor hun 28ste verjaardag moeten vervullen.
Het aantal universiteitsstudenten is al 18 jaar op rij aan het dalen, waardoor sommige hogeronderwijsinstellingen zijn verworden tot ‘zombie-universiteiten’. De UGent beschikt trouwens met haar ‘Ghent University Global Campus’ sinds 2014 over een campus in Zuid-Korea.
Gezinspolitiek
Met verschillende maatregelen proberen de beleidsmakers in Seoel koppels aan te moedigen om (meer) kinderen te krijgen. En die mogen iets kosten: sinds 2006 gaf de overheid al 200 miljard euro uit aan subsidies in het kader van haar gezinspolitiek.
Eind augustus stelde president Yoon Suk Yeol enkele nieuwe maatregelen voor om het ouderschap nóg aantrekkelijker te maken, aangezien de eerdere maatregelen niet het beoogde effect hadden. Vanaf 2024 stijgt het bedrag dat ouders krijgen in het eerste levensjaar van hun kind van 5.880 euro naar 8.400 euro. In het tweede levensjaar is dat nog 4.200 euro. Daarnaast krijgen ouders een maandelijkse toelage totdat hun kind naar de basisschool gaat.
In Busan, de op twee na grootste stad van Zuid-Korea, krijgen ouders met drie of meer kinderen een bonus van 7.000 euro. Verder breidt de overheid het ouderschapsverlof uit met 6 maanden, van 12 naar 18. Ouders krijgen vanaf 2024 ook korting op de kinderopvang, komen in aanmerking voor een lagere hypotheekrente en hebben toegang tot meer sociale woningen.
In 2009 piekte het aantal zelfmoorden in Zuid-Korea op 28,8 per 100.000 inwoners. Ook in 2010 en 2011 bleef dat aantal schommelen rond de 28. In 2019 daalde het aantal Zuid-Koreanen dat zichzelf van het leven beroofde tot 21,1 per 100.000 inwoners. Daarmee heeft Zuid-Korea het op 11 na hoogste zelfmoordcijfer ter wereld en het hoogste cijfer van de 38 landen binnen de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Dat blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
In 2019 gaf 75 procent van de Zuid-Koreanen tussen de 19 en 34 jaar oud aan het land te willen verlaten. 80 procent beschouwt Zuid-Korea zelfs als een hel. Dat bleek uit de resultaten van een onderzoek van het Korea Women's Development Institute, waarover lokale media berichtten.
ANTON SCHELFAUTOp Camp David, het presidentiële buitenverblijf van de Amerikaanse president in Maryland, vond midden augustus een ‘trilaterale’ topontmoeting plaats tussen president Biden, de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk Yeol en de Japanse premier Fumio Kishida. De drie landen raakten het eens over een ‘commitment to consult’. Die houdt in dat ze elkaar bij een veiligheidsdreiging tegenover één van hen, met name vanuit NoordKorea of China, zullen raadplegen om een gezamenlijk antwoord te formuleren. Hun verbintenis is echter niet zo vergaand als artikel 5 van de NAVO, dat stelt dat een aanval op één lidstaat wordt beschouwd als een aanval op allen. Washington, Tokio en Seoel zullen ook jaarlijks een gezamenlijke militaire oefening organiseren.
In deze regering is het moeilijk om een liberaal verhaal te schrijven”, zegt Schelfhout daarover. Na veel vijven en zessen worden er komend weekend toch voorzittersverkiezingen georganiseerd. Bert Schelfhout (39) uit Deerlijk is een van de kandidaten en ging in op de uitnodiging voor een interview.
“Mijn vader is trouwens al zeker dertig jaar abonnee”, vertelt hij aan het begin van ons gesprek. Na het vertrek van Lachaert wilde eerste minister Alexander De Croo Open Vld zélf gaan leiden. Premier en tegelijk Open Vld-voorzitter zijn, bleek moeilijk en dus werd Tom Ongena als interimvoorzitter aangeduid. Die zou de partij moeten leiden tot aan de verkiezingen, maar vanuit de partijbasis kwam zoveel kritiek dat er uiteindelijk toch verkiezingen georganiseerd worden. Vincent Stuer en Bert Schelfhout nemen het op tegen ‘partijtop-kandidaat’ Ongena. Over het verloop van deze voorzittersverkiezingen is al heel wat gezegd en geschreven. Verlopen ze volgens u eerlijk?
“De interimvoorzitter, Tom Ongena, heeft de afgelopen drie maanden de kans gehad om bij de lokale afdelingen zijn verhaal te brengen. Eind augustus is er dan beslist om toch verkiezingen te houden, waardoor wij slecht drie weken gekregen hebben om onze kandidatuur in te dienen en om ons verhaal te brengen. Dat is ontzettend kort. Daar komt dan nog eens bij dat de leden niet online mogen stemmen, waardoor het een mobilisatieverhaal wordt. De vraag is hoeveel mensen je op drie weken tijd kan mobiliseren rond jouw project... Zeker omdat er ook bussen worden ingelegd voor mensen die de partijtop-kandidaat steunen.”
Wordt Tom Ongena door de partijtop in een voordeelpositie geschoven?
“Absoluut. Hij heeft meer tijd gekregen en vanuit de partijtop wordt hij gesteund. Je ziet dat ook in de interne partijcommunicatie. Maar dat wil niet zeggen dat wij in een slachtofferrol moeten kruipen. We mogen dat niet als excuus gebruiken. En zelfs als we verliezen, moeten we op dat congres alle liberale krachten proberen te verenigen. Ik hoop dat we hoe dan ook kunnen wegen op de toekomst van de partij.”
Voor de mensen die u niet kennen: wie is Bert Schelfhout?
“Ik ben ondernemer, vader van vier kinderen - samen met mijn vrouw Naima - en ben al heel lang actief in de liberale beweging. Ik was nationaal jongerenvoorzitter van Open Vld en heb een tijdlang in het Vlaams Parlement gewerkt. Hier in Deerlijk heb ik de Open Vld-afdeling opgericht. Intussen nemen we deel aan het bestuur en ben ik eerste schepen.”
De partij blijft het slecht doen in de peilingen en mist volgens u geloofwaardigheid. Hoe komt dat?
“Het beleid van de voorbije twintig jaar hangt samen met de figuren die het de voorbije twintig jaar in de partij voor het zeggen hadden. Die persoonlijkheden vormen nog steeds de voorgrond van de partij, terwijl zij niet meer geloofwaardig overkomen. Volgens mij
Eind juni kwam redelijk onverwacht het nieuws dat Egbert Lachaert zou stoppen als voorzitter van Open Vld. De slechte peilingen speelden mee, maar ook dat hij het donkerblauwe liberalisme, waarvoor hij door zijn partij verkozen werd, nooit in de praktijk kon brengen.
is het een beter idee om nieuwe mensen de ruggengraat van de partij te laten vormen. Ik denk dat nieuwe liberalen het in zich hebben om een consequent beleid te voeren, dat niet hoeft af te hangen van carrièreplanning. Ik denk ook dat nieuwe mensen de tijdsgeest beter kunnen vatten.”
Hebben de oude krokodillen nog te veel macht binnen de partij?
“Ja. Het is nu moeilijk om namen te noemen want ik wil niemand viseren, maar ik denk dat het voor de mensen binnen de partij duidelijk is op wie we doelen. Voor alle duidelijkheid: ik vind niet dat die mensen geen rol meer mogen spelen, maar ze moeten geen deel meer uitmaken van de ruggengraat van de partij.”
Hoe wil u dat realiseren?
“Als we opnieuw met die mensen naar de verkiezingen trekken, met opnieuw de belofte om ons liberalisme erdoor te krijgen, komt dat niet geloofwaardig over. We moeten nieuwe mensen de kans geven om de lijsten te trekken, verkozen te raken en op die manier te groeien in
tieke métier. Ik heb veel liever mensen die in de politiek zitten omwille van hun overtuiging. Ik vind dat we ervoor moeten zorgen dat we meer mensen in belangrijke posities krijgen, die politiek zien als een manier om impact te hebben op de samenleving.”
Is er toekomst voor een liberale partij in Vlaanderen?
“Ik denk dat wel. We staan op een kruispunt. Als we kijken naar de uitdagingen waar ons land voorstaat: het overheidsbeslag, de belastingen, de staatsschuld, de regeldrift,... Om die zaken op te lossen, is er een grote, liberale partij nodig. Een partij die weegt op het beleid.”
Als we Tom Ongena, Vincent Stuer en Bert Schelfhout vergelijken, bent u de meest rechts-liberale kandidaat. Klopt dat of is dat een verkeerde perceptie?
“Dat klopt, in die zin dat ik op economisch vlak rechtser ben. Al doet dat er niet zo toe, want ik denk dat de meeste mensen binnen onze partij het over 95 procent van de thema’s eens zijn. Het grote belang, zeker als we kijken naar de economische uitdagingen omwille van de hoge rente, het begrotingstekort,... is, denk ik, dat we er met z’n allen baat bij hebben om ons te verenigen, om met liberale recepten voor oplossingen
Via ‘www.redopenvld.be’ probeerde u samen met andere Open Vld-leden voorzittersverkiezingen af te dwingen, nadat de partijtop had besloten om er geen te organiseren. Waren er zonder die druk ook voorzittersverkiezingen georganiseerd?
“Ik denk het niet. Als ik kijk naar de dynamiek die is onstaan na
dat initiatief en de manier waarop de partijtop nu communiceert over vernieuwing... Voor onze petitie was dat niet het geval. De partijtop wilde met Tom Ongena voortgaan tot aan de verkiezingen, om nadien schoon schip te maken binnen de partij. Door daartegen protest te organiseren, hebben we ervoor kunnen zorgen dat er toch nog voorzittersverkiezingen komen, in welke omstandigheden dan ook.”
Eén van uw standpunten is dat Open Vld niet zomaar in een regering mag stappen.
“Klopt, als er binnen die regering geen engagement is om het overheidsbeslag te verlagen en om ons begrotingstekort tot de EU-norm te beperken, hoeft het voor mij niet. Want het grote risico is dat we ooit door Europa onder curatele geplaatst zullen worden en dat moeten we koste wat het kost vermijden.”
Dat lijkt me een redelijk logisch standpunt voor een liberale partij. Waarom houdt Open Vld zich daar nu niet aan?
“Onze partij zit daarover een beetje in dubio. Aan de ene kant kan je zeggen dat onze premier Alexander De Croo in moeilijke omstandigheden toch een regering heeft kunnen vormen met zeven verschillende partijen. Hij heeft daar ook betrekkelijk veel resultaat mee gehaald: ik denk dat de verwachtingen vooraf veel lager waren, als je rekening houdt met de coronacrisis, de energiecrisis en de financiële crisis.”
“Het
maken”
Egbert Lachaert werd gegijzeld door de federale regering
“Als liberaal vind ik dat de burger vooropstaat, niet de natie. Dat is het grootste verschil met N-VA. Uiteraard denk ik dat zij sociaaleconomisch veel nauwer aansluiten bij ons dan bijvoorbeeld Groen, maar er zijn wel duidelijke verschillen.”
Ook Egbert Lachaert werd als voorzitter verkozen met een donkerblauw programma. U was toen samen met Eva De Bleeker ‘running mate’ voor de campagne van Lachaert. Waarom is hij er niet in geslaagd dat rechtse liberalisme in de partij te krijgen?
“Egbert werd voorzitter in een moeilijke periode, toen de regeringsonderhandelingen al bezig waren en er duidelijk nood was aan een federale regering. Hij was dus afhankelijk van de toenmalige partijtop die toen al een en ander had voorbereid in die onderhandelingen. Hij zat dus wat gegijzeld in een moeilijke positie.”
• 39 jaar oud
• Nationaal jongerenvoorzitter
Open Vld (2013-2015)
• Ondernemer
• Eerste schepen Deerlijk
“De vraag is of hij de liberale zaak ook heeft kunnen verdedigen. Ik vrees dat dat te weinig het geval is; dat kan ook moeilijk in een regering met die partijen. Dat zorgt ervoor dat de partij gegijzeld is en dat moeten we durven benoemen.”
Was het een fout van Open Vld om in die Vivaldiregering te stappen?
“Alles heeft zijn context en het is makkelijk om achteraf een oordeel te vellen. Ik was niet bij die formatie betrokken, maar ik had het liever anders gezien. Een soort regering-Michel II met N-VA had ik beter gevonden, maar ik hoor achter de schermen dat dat niet zo evident bleek, omdat er heel wat politieke spelletjes aan de gang waren.”
N-VA vindt u dus de logische partner. Wat vindt u van hun communautaire plannen?
“Ja, dat is de meest logische partner. Maar ik wil er onmiddellijk bij zeggen dat voor ons een staatshervorming een staatsvermindering moet zijn. Op Vlaams niveau ben ik ook niet gelukkig met de magere resultaten. Er waren heel wat partijen voorstander om de provincies af te schaffen. Dat is dode letter gebleken, er zijn zelfs 15 bestuursregio’s bijgekomen. Opnieuw een staatsvermeerdering dus.”
Waarom zou het u wel lukken om Open Vld naar de rechtsere kant te krijgen?
“Door consequent te zijn. Mijn voorstel om enkel in een regering te stappen die het begrotingstekort wil aanpakken, is rechtlijnig en duidelijk. Als de andere partijen niet van plan zijn om het overheidsbeslag te doen dalen, moeten ze wat mij betreft niet rekenen op Open Vld. Je kan ook impact hebben vanuit de oppositie. Zo simpel is dat. Dat is de enige manier om onze geloofwaardigheid te herstellen.”
Heeft u nog contact met Eva De Bleeker en Egbert Lachaert? Steunen zij uw campagne?
“Ik heb nog contact met hen, maar zij zitten ook in een moeilijke positie tegenover de partijtop. Ze kunnen zich niet altijd uitspreken over wat ze willen, zeker omdat de lijstvorming eraan zit te komen. Zij hebben allebei een duidelijk beeld over waar de partij naartoe moet, maar of ze mij steunen, kan je beter aan hen vragen (lacht).”
Is de partij té verdeeld op dit ogenblik?
“Het grote nadeel bij Open Vld is dat de interne partijpolemiek te vaak naar buiten komt. Dat wordt uitvergroot in de kranten en dat is soms overdreven. Maar het is natuurlijk wel zo dat er een machtsstrijd is. Binnen onze partij zijn er discussies over de manier waarop we met onze verkozenen willen wegen op de macht. Die discussie is gezond, maar we zouden onze communicatie wat meer moeten stroomlijnen. Er zijn andere partijen waar ook gediscussieerd wordt, maar waar het veel meer binnenshuis blijft.”
Binnen de partij is er een deel dat met Alexander De Croo als topman richting de verkiezingen wil gaan. Wat vindt u van dat idee?
“Dat is inderdaad een van de discussies binnen onze partij. De Croo heeft in moeilijke omstandigheden een team geleid en tot resultaten gebracht, maar of hij daarmee ook de partij gediend heeft, is een andere zaak. Nu gaat men in spreidstand naar de verkiezingen en dat is geen goed idee.”
“De grootste vergissing die we nu kunnen maken, is opnieuw met dezelfde mensen naar de verkiezingen trekken. We moeten op dit moment de vernieuwing organiseren: dat is de enige manier om stap voor stap onze geloofwaardigheid terug te krijgen.”
De partijtop weegt te veel door, tot in de parlementen en de regeringen. Ook daar wil u iets aan veranderen.
“Ik heb een tijdje achter de schermen in het Vlaams Parlement gewerkt en hoe het er daar aan toeging, was voor mij een grote ergernis. De partijtop en de regering wegen veel harder door dan de parlementsleden zelf. En dat is jammer voor een parlementaire democratie. Over alle partijen heen, van uiterst links tot uiterst rechts, moeten we medestanders vinden die daar iets aan willen doen.”
Het is wel kort dag. Kan een nieuwe wissel van de macht de partij ook niet schaden?
“Ik geloof van niet. Het voorbeeld van John Crombez wordt vaak gegeven: hij heeft eerst de hele partij vernieuwd en is dan beginnen bouwen. Dat moeten we ook doen en het is daar zeker nog niet te laat voor.”
We spoelen even door tot na de verkiezingen van 2024. In welke regeringen wil Open Vld stappen?
“Eigenlijk is dat heel simpel. We moeten als partij duidelijk kunnen maken waar de lat ligt. Dat kan gaan over de begroting en het overheidsbeslag, maar ook bijvoorbeeld over onderwijs, een thema dat momenteel onderbelicht is in onze partij.”
Ziet u een tweede Vivaldiregering zitten?
“Absoluut niet. Als wij als liberalen onze lijnen duidelijk uitzetten, vrees ik dat er een aantal partijen zijn waar we amper raakvlakken mee hebben. Als die partijen water bij de wijn doen, kan dat natuurlijk wel. Maar wij hebben een lat waar we niet onder zullen gaan, als het van mij afhangt. Dan zitten we maar in de oppositie en proberen we op die manier op het beleid te wegen.”
U stelde zonet al dat de mogelijkheid bestaat dat België in de nabije toekomst onder curatele geplaatst wordt. Hoe reël acht u dat scenario?
“We hebben twee sterktes in ons land. De eigendomsgraad ligt hoog: zo’n 70 procent van de bevolking heeft een eigen woning. De tweede sterkte is dat onze scholingsgraad hoog is. Maar het begrotingstekort, de schuldgraad,... dat zijn wel cijfers waar we ons zorgen over moeten maken. Als we onze welvaart in stand willen houden, moeten we daar nú iets aan doen.”
Nu het over begrotingen gaat: kan de solidariteit tussen Vlaanderen en Franstalig België voor uw Open Vld afgebouwd, afgeschaft of hervormd worden?
“Het is niet zo dat je per se alles naar Vlaanderen moet brengen, of dat je alles moet herfederaliseren. Het is wel zo dat
je moet kijken hoe je dingen efficiënter kan organiseren. Een staatsvermindering. We moeten wel vaststellen dat er in Wallonië een eerder linkse kiezer is, met andere wensen dan de Vlaming. Daardoor willen de Franstalige partijen in onderhandelingen ook altijd andere keuzes maken dan de Vlamingen.”
“Solidariteit is natuurlijk een moeilijk begrip. Als je dat bekijkt als individu, is dat heel vrijwillig: ik ben solidair met mijn buurman en ik steun hem vrijwillig. De solidariteit die vanuit de overheid georganiseerd wordt, is verplicht. Dat wringt en zorgt soms voor frustratie, want wij geven middelen aan bepaalde mensen, die er niet mee doen wat wij ervan verwachten. Maar volgens mij kan daar ook op federaal niveau iets aan gedaan worden.”
Op federaal niveau wordt elke hervorming de laatste tijd toch geblokkeerd? Zou het niet beter zijn om die sociaaleconomische zaken op regionaal niveau te plaatsen?
“Je zou dat kunnen doen. Als kandidaat-voorzitter kan ik daar niet te diep op ingaan, want je moet daar samen met de hele partij keuzes over maken. Ik denk wel dat je een aantal zaken verder kan regionaliseren, dat is zeker mogelijk.
“Sociale zekerheid is het koninginnenstukje van onze staatsstructuur in België. Er is een groep die stelt dat we door te regionaliseren Franstalig België tot responsabiliteit dwingen. Ik ben geneigd om me bij die strekking aan te sluiten. Alleen is het grote struikelblok: als je op een realistische manier naar een grotere regionalisering wil gaan, moet je ook rekening houden met de historische context. Het is gemakkelijk om sloganesk te stellen hoe oneerlijk het systeem momenteel is, maar áls we er iets aan willen doen, zullen we een deal moeten sluiten met de PS. Zelfs N-VA geeft dat toe. En ik wil liever onderhandelen over die deal wanneer het ertoe doet, dan nu al pistes te torpederen door grote verklaringen af te leggen.”
WANNES NEUKERMANS
Een tweede Vivaldi-regering is voor mij geen optie
We herinneren ons nog allemaal de zware onlusten in Frankrijk einde juni van dit jaar. Naar aanleiding van het doodschieten van een jonge crimineel met migratieachtergrond, Nahel, braken toen overal in Frankrijk hevige rellen uit, die op bepaalde plaatsen deden denken aan een burgeroorlog. Niet alleen in Parijs en andere Franse grootsteden werd er brandgesticht, geplunderd en geroofd, maar ook de kleine stad Montargis (in de Loiret) moest eraan geloven.
De beelden van drie brandende gebouwen in Montargis gingen de wereld rond, want tot dan ging de stad door voor een rustig, landelijk provinciaal nest, waar nooit iets gebeurde. Wat ook in rook opging, was de illusie dat door allochtone getto’s op te breken en migranten over het ganse land te verspreiden, de multiculturele problematiek kon worden opgelost en het vreedzaam samenleven een feit zou worden. Montargis maakte kennis met de multiculturele realiteit. Resultaat: 114 vernielde handelszaken op een totaal van 300 handelszaken in het centrum. De schade wordt geraamd op een bedrag tussen 10 en 15 miljoen euro.
Verzekeringsmaatschappijen
draaien op voor de schade
De Franse verzekeraars worden nu aangespoord om snel over de brug te komen met schadevergoedingen. De rellen ontstonden op het einde van het lopende schooljaar en net voor het begin van de schoolvakanties.
Viviane Malet, voorzitster van de Vereniging van Lokale Handelszaken, heeft haar 4
OOSTENRIJK
kledingwinkels in het centrum van de stad in één nacht zien afbranden en zegt: “We wachten nu op de experts die uit vakantie terugkomen en hun werk doen, zodat de verzekeraars kunnen uitbetalen.”
In de krant Le Pélerin wijst Benoït Digeon van de centrumrechtse partij LR én huidig burgemeester van de stad op de verschillen met de rellen van 2005. “In 2005 was ik plaatsvervangend burgemeester. De rellen waren minder erg en sloegen slechts op één wijk. Nu was het geweld en de vernieling werkelijk overal.” De maatschappij is helemaal veranderd: “Nu ging de politie over tot de arrestatie van kinderen van 12 en 13 jaar. In volle nacht! Ik vraag mij dan af waar de ouders zitten…”
Volgens dezelfde Benoït Digeon werd intussen één oproerkraaier veroordeeld voor de feiten: 1 op de 300 gearresteerde relmakers. De verzekeringspremies zullen de volgende jaren allicht stijgen in Frankrijk; verzekeringspremies die worden betaald door de gewone belastingbetalers. PIET
In Oostenrijk regeert de christendemocratische kanselier Karl Nehammer (ÖVP) met de Grünen. Bij de vorige verkiezingen (2019) haalde de ÖVP nog 37,4 procent van de stemmen en de Grünen waren in Oostenrijk goed voor 13,9 procent. In de Nationale Raad (het Lagerhuis of Parlement) bezetten de christendemocraten 71 zetels van de 183 en de Grünen 26 zetels. Maar uit recente peilingen blijkt dat de Oostenrijkers het hebben gehad met die coalitie.
Een politieke aardverschuiving kondigt zich aan - maar we moeten voorzichtig blijven natuurlijk, want het blijven maar peilingen. Volgens de recentste peiling, net na de zomervakantie georganiseerd door het bekende opinieonderzoekscentrum Lazarsfeld Gesellschaft voor het tijdschrift Österreich, zouden de rechts-nationalisten van de FPÖ op ongeveer 30 procent landen en zou FPÖ’er Herbert Kickl zich de voorzitter kunnen noemen van de grootste politieke formatie in Oostenrijk. Kickl is een voormalige minister van Justitie.
Alle systeempartijen
krijgen oplawaai
De ergernis bij de bevolking over de groen-zwarte regering-Nehammer is bijzonder groot en wordt nog versterkt door een migratiecrisis en de voortdurende stijging van de prijzen in de Alpenrepubliek. De sociaaldemocraten van de SPÖ profiteren niet van de oppositiekuur en zouden stagneren op 23 procent (in 2019: 21,1 procent), ondanks een korte opflakkering van de kiesintenties nadat een nieuwe, uitgesproken linkse voorzitter het stuur bij de socialisten overnam - Andreas Babler. Nog slechter doet het de ÖVP van Nehammer, de grootste regeringspartij. De ÖVP zou nog amper 22 procent van de stemmen halen. De zenuwachtigheid bij deze Oostenrijkse centrumpartij wordt steeds groter. De Grünen zouden stranden op 10 procent en de links-liberale partij Neos komt op 9
procent. De zwartgroene Oostenrijkse regering is in de peilingen nog amper goed voor 32 procent en zit hiermee ver af van een zetelmeerderheid.
Nehammer heeft al laten verstaan “zeker niet met FPÖ” te zullen regeren. Probeert hij een bepaalde ‘antifascistische’ maagdelijkheid te herwinnen? Spijtig voor hem, maar in verschillende deelstaten regeert de ÖVP intussen wél met de FPÖ: nog laatst ging de rechts georiënteerde Landeschef van Salzburg, de ÖVP'er Udo Landbauer, een coalitie aan met de rechts-nationalisten van FPÖ. Ook in Oostenrijk komt boontje om zijn loontje.
Denktank Institut Montaigne, die politiek gezien aanleunt bij het Franse patronaat en de president Macron, publiceerde onlangs een belangwekkende studie: ‘Démographie en France: conséquences pour l’action publique de demain’. Slechts 34 pagina’s dik, maar de studie is op elke pagina een illustratie van de ‘Grote Omvolking’ - ook als het begrip als dusdanig niet mag worden gebruikt.
De auteur is Bruno Tertrais, die vroeger al publiceerde over het belang van demografie voor de overheid. Want Frankrijk loopt demografisch gevaar, schrijft hij: “De veroudering van de bevolking in Frankrijk neemt toe, terwijl het aantal geboortes in vrije val is.” Voor de voorstanders van open grenzen (zoals Macron) is migratie de oplossing voor alle problemen, zeker als je weet, aldus Tertrais van Institut Montaigne, dat Frankrijk “in Europa de pioniersrol speelt in zake veroudering”. De vergrijzing in Frankrijk voltrekt zich sneller dan het Europese gemiddelde. Nooit méér vreemdelingen in Frankrijk
De studie geeft duidelijk aan dat de toename van de bevolking in Frankrijk alleen te danken is aan migratie. Er komen steeds meer migranten. “Buitenlandse migranten (mensen in het buitenland geboren, maar in Frankrijk verblijvend, zonder de Franse
nationaliteit) maken nu al een groep van 4,5 miljoen mensen uit. Het totaal aantal “bewoners van Frankrijk in het buitenland geboren” raamt Tertrais op 7 miljoen mensen. “Samen meer dan 10 procent van de totale bevolking; nooit telde men op het Franse grondgebied meer vreemdelingen.” Voor de volledigheid: Institut Montaigne rekent in de cijfers niet de families met een migratieachtergrond mee, die intussen Fransen zijn geworden.
De auteur van de studie gaat verder: “Het jaarlijks aantal vreemdelingen blijft onafgebroken in stijgende lijn sedert ongeveer 30 jaar. Sinds 10 jaar is het aantal constant hoger dan 200.000 en 2022 was een recordjaar met meer dan 320.000 eerste verblijfsvergunningen. Het gaat in grote meerderheid om Afrikanen (vooral dan uit Noord-Afrika).”
Ellende blijft duren
Het besluit van de studie is onrustwekkend, zowel voor West-Europese regeringen als voor de autochtone bevolkingen: “Migratie zal de pensioenproblematiek op middellange termijn niet regelen.” Maar als je dan zou denken - in een opstoot van logisch denken - dat Institut Montaigne zou voorstellen het aantal migranten af te remmen… Mis, poes! Om “een impact op de financiering van de pensioenen te hebben, zou Frankrijk tussen 2025 en 2050 gemiddeld 2 miljoen migranten moeten invoeren”. Per jaar, volgens deze belangrijke Franse denktank. We zetten ons maar beter héél schrap, want het einde van de migratie-ellende is nog niet in zicht….
“Migratie regelt op middellange termijn pensioenproblematiek niet”
Met het juiste paspoort op zak wordt het leven alvast wat makkelijker. Om precies die reden ontwikkelde zich doorheen de jaren een heuse business waarbij de nationaliteit voor forse financiële compensaties geruild werd. Een mechanisme waar vooraanstaande criminelen geen twee keer over moesten nadenken. We werpen een licht over het hoe en waarom van de ‘gouden paspoorten’.
Het principe is relatief eenvoudig: men doet een stevige investering, al dan niet gekoppeld aan aanvullende voorwaarden, en in ruil krijgt men een paspoort van het betrokken land. De programma’s krijgen soms ronkende namen, maar meestal gebruikt men simpelweg het begrip ‘gouden paspoort’. Volgens Kristin Surak, een onderzoekster verbonden aan de London School of Economics en wier boek over het onderwerp deze week verschijnt, zouden jaarlijks zo’n 50.000 mensen op een dergelijke manier een extra nationaliteit verwerven. En opvallend: zowat de helft van die business is ‘made in Turkey’ - we komen daar zo dadelijk op terug. Het is bovendien een groeisector. Volgens ramingen die in de schoot van OESO gebeurd zijn, zou men over om en bij de 21 miljard dollar spreken. Maar dat cijfer zit dus in de lift, want volgens sommige prognoses zou in 2025 zelfs de kaap van de 100 miljard dollar behaald kunnen worden.
Gekoppelde voorwaarden
Dat bepaalde kleinere landen de lucrativiteit van die ‘gouden paspoorten’ inzien om hun schamele begroting op te krikken, laat zich al raden. Minder geweten is dat ook staten als Canada, de VS of Duitsland die mogelijkheid bieden. Canadees worden kost een je een investering van 1,2 miljoen Canadese dollar of een donatie van 350.000 Canadese dollar. Maar alvorens men dat paspoort ontvangt, moet men vijf jaar wachten, een periode waarin men ook daadwerkelijk in het land moet verblijven. Duitsland volgt eenzelfde logica: een investering van 350.000 euro, lager dus dan in Canada, maar wel gekoppeld aan een wachtperiode van acht jaar. De meeste landen bouwen buffers in om misbruiken te voorkomen, maar enkelen doen dat (bewust) niet. Nog volgens de OESO zijn er veertien landen die op zo’n manier te werk gaan dat ze op het vlak van integriteit ‘een potentieel hoog risico’ vertonen. Historisch waren het vooral voormalige Britse kolonies met een bevolking van minder dan één miljoen inwoners die dergelijke systemen aanboden, en dat nog steeds doen. Geleidelijk aan zagen ook grotere landen hiervan de attractiviteit. Turkije, Rusland of nog Egypte en Jordanië begonnen dergelijke formules aan te bieden.
Op zich hoeft de motivatie om geld neer te tellen voor een paspoort niet op een malafide basis te berusten. Het kan gewoon een manier zijn om makkelijker te reizen en geen tijd te verliezen met
We hebben hier al dikwijls goed gebruik gemaakt van informatie die ons bereikte via de website Meduza. Maar hoofdredacteur Ivan Kolpakov maakt zich nu grote zorgen.
aan de administratie visa aan te vragen. Sinds enkele jaren is hier nog een ander argument gaan spelen, namelijk covid. Jongleren met paspoorten kan een manier worden om makkelijker door oorden met strengere en minder strenge maatregelen te laveren. Heel wat Caraibische landen bieden visa-vrij reizen naar de EU aan, een voordeel inherent aan de nationaliteit. Een tweede of meerdere nationaliteiten verwerven kan ook gunstige gevolgen hebben voor de betrokkene op het vlak van gezondheidszorg. In functie van de noden, is kiezen mogelijk. Soms kunnen ook zakelijke voordelen aan de basis van de keuze liggen. Wie echter voor Malta kiest, wordt onmiddellijk ook EU-onderdaan, wat erg begeerd is. Toen het allemaal wat de spuigaten begon uit te lopen, diende het land met zijn programma te stoppen. In iets te veel gevallen werd Malta de springplank voor criminelen uit alle oorden om hun opwachting te maken binnen de Unie.
Misschien dat het succes van het Turkse aanbod op het eerste gezicht wat kan verbazen, maar bij nader inzien wordt duidelijk waarom het land zo’n belangrijk aandeel in het wereldwijd verhandelen van de gouden paspoorten verworven heeft. Als eeuwige kandidaat-lid van de EU met een lidmaatschap waar niemand nog in gelooft, is een deal sluiten met Ankara niet de manier om makkelijk in de Unie te geraken. Maar een Turks paspoort heeft iets aantrekkelijks voor wie van pakweg Irak of Bangladesh komt. Turkije mag dan al geen EU-lid zijn, tussen beide bestaat wel een associatieverdrag met voordelen waar men van kan genieten met een Turks paspoort op zak.
Dat gezochte criminelen een gouden paspoort gebruiken - sommigen hebben er zelfs meerdere - is al jaren een bron van ergernis bij de ordediensten. De druk van Interpol om op zijn minst strengere voorwaarden op te leggen, is logisch. En soms boeken ze er ook succes mee. Bulgarije stopte ermee en Ierland en Portugal kondigden eenzelfde intentie aan. Een andere manier, zoals Canada deed, is het opleggen van een visumverplichting voor sommige bestemmingen. Maar de probleemlanden maken geen aanstalten om iets aan hun politiek te veranderen. Het aanbod schrappen, zou in enkele gevallen neerkomen op het verzaken aan tot bijna 40 procent van de nationale inkomsten. En dat weegt toch iets zwaarder door dan de desiderata van Interpol.
GdD
“Wij zijn Europa zeer dankbaar”, zegt Kolpakov. “De gastvrijheid van Letland, waar onze redactiekantoren sinds 2014 gevestigd zijn, was één van de belangrijkste factoren die ons succes mogelijk hebben gemaakt.” Na de Russische invasie in Oekraïne reageerden de EU en de NAVO met een onverwacht vertoon van solidariteit met Oekraïne. Er volgden massale wapenleveringen en er kwamen eindelijk NAVO-troepen naar Oost-Europa. Dat had als neveneffect dat ook Estland, Letland en Litouwen zich veel veiliger konden voelen.
Om de dapperheid van de Letse regering in 2014 echter naar waarde te schatten, moet men die zien in de toenmalige geopolitieke context, met een bijna ‘hersendode’ NAVO en een EU die verslaafd was aan Russisch gas en zoete broodjes bakte met Poetin. Hoe zouden dié NAVO en dié EU gereageerd hebben als Poetin toen Letland was binnengevallen, ‘om de Russische minderheid daar te beschermen’? De meeste Letten waren daar helemaal niet gerust in. Als de politieke wil ontbreekt, blijven veiligheidsgaranties soms dode letter… Letland was dus ongelooflijk dapper toen het de belaagde Russische journalisten en redacteurs onderdak en faciliteiten verleende om Meduza op te starten. Maar toch heeft Letland om onduidelijke redenen op 24 februari 2023 wel de zendvergunning ingetrokken van TV Rain, de enige onafhankelijke Russische televisiezender die nog in de ether was - en nog steeds is. De zender kon verhuizen naar Rotterdam. Als officiële reden voor de intrekking van de zendvergunning gaf Letland op dat de zender “een bedreiging voor de nationale veiligheid vormde”. TV Rain was nochtans duidelijk een oppositiezender, die vanaf dag één van de invasie ondubbelzinnig de kant van de Oekraïners koos.
Kolpakov maakte zich ook zorgen over het gebrek aan cyberveiligheid in de EU en het gebruik van de spyware Pegasus tegen zijn mensen. Maar vooral de aanslagen van de FSB zijn natuurlijk angstwekkend. Toen
Elena Kostioetsjenko van de oppositiekrant Novaya Gazeta vanuit Oekraïne verslag uitbracht over de oorlog, werd zij gewaarschuwd dat de Russische troepen opdracht hadden gekregen haar te vermoorden. Zij kon niet terug naar Rusland, waar zij een jarenlange celstraf riskeerde, dus zij zocht een veilig onderkomen in München. Tevergeefs, want daar werd ze op 22 oktober 2022 vergiftigd met het zenuwgas novitsjok, waarmee ook Skripal was vermoord. Ze overleefde het, maar ze heeft nog steeds gezondheidsproblemen en ze heeft nooit meer journalistieke bijdragen geleverd. In haar geval was er geen twijfel mogelijk. Maar bij vele gifmoorden is het zeer moeilijk harde bewijzen te vinden. In dezelfde periode, ook oktober 2022, werd de Russische kritische journaliste Irina Babloyan vrijwel zeker ook het slachtoffer van een moordpoging met novitsjok in de Georgische hoofdstad Tbilisi. In Praag was in mei 2023 Natalia Arno aan de beurt, het hoofd van de organisatie Free Russia Foundation. Zij had al eerder, in 2021, een poging tot vergiftiging overleefd in de Litouwse hoofdstad Vilnius. Al die mensen hadden telkens dezelfde symptomen, maar de aanwezigheid van novitsjok kon niet aangetoond worden.
Kolpakov zegde hierover met enig fatalisme: “We houden onszelf en onze werknemers soms voor dat Europa ons een gevoel van volledige veiligheid geeft. Maar dat is alleen een gevoel, een illusie van veiligheid. We mogen onszelf geen rad voor ogen draaien. In werkelijkheid zijn wij en onze collega’s van andere onafhankelijke media hier niet veilig.”
Kolpakov begrijpt het wantrouwen van vele westerse inlichtingendiensten, die zich afvragen hoeveel van die gevluchte journalisten en activisten misschien FSB-agenten zijn, en hij stelt zichzelf die vraag soms ook. “Na de grote Russische emigratiegolven in Georgië en Armenië kunnen Russische inlichtingendiensten daar vrijelijk te opereren. Wat belet hen in Europa hetzelfde te doen?”
PAUL BÄUMER“Wij zijn
Vorige week berichtten De Tijd, Trends en ’t Pallieterke dat econoom Ivan Van de Cloot denktank Itinera zou verlaten. Met Merito zou hij zijn eigen denktank opgericht hebben en gaan leiden. “Dat
anderen het een denktank noemen, is hun keuze. Maar ik zie het breder dan dat”, vertelt Ivan Van de Cloot. “Ik wil vooral het maatschappelijke debat verbreden.”
IVAN VAN DE CLOOT - ECONOOM
an de Cloot was vijftien jaar lang hoofdeconoom bij Itinera, maar vond dat hij opnieuw zijn eigen agenda moest kunnen bepalen en richtte dus, met de steun van een aantal (ex-)ondernemers, zijn stichting Merito op.
Wat is de bedoeling van stichting Merito?
“Onze stichting heeft als doel om een bijdrage te leveren aan het maatschappelijke debat. We zitten met heel wat politieke, maatschappelijke en economische uitdagingen en wat wij willen doen, is oplossingen formuleren voor de problemen die er zijn. Daar werk ik al vijftien of twintig jaar aan. Ik heb heel wat boeken geschreven: over de pensioenen, ons fiscaal systeem, de rol van de overheid tegenover de markt...”
Wat is dan net het verschil tussen Merito en uw vorige engagementen?
“Centraal staat voor ons altijd goed bestuur. Dat is de focus van onze stichting. Wij doen dat vanuit vier pijlers en dat bestuur is er één van. Er zijn zes miljoen Vlamingen en hoe die bestuurd worden, daar valt wel wat op aan te merken. Dat begint op het lokale niveau, waar we hier in Boortmeerbeek ook wel wat over kunnen zeggen (lacht). Ik vond het enorm interessant om te zien hoe een heel grote groep burgers protesteerde tegen de fusieplannen met Mechelen. In mijn carrière van twintig jaar heb ik vaak het gevoel gehad dat burgers veel lieten passeren, maar dat was een voorbeeld van een moment waarop de burgers echt wel wakker waren. En daar moeten we lessen uit trekken.”
Welke lessen?
“Dat we zaken dichter bij de burger moeten brengen. Als er over zaken ver van de mensen weg, in Brussel, beslissingen genomen worden, is er veel minder burgerparticipatie. Dat toont dat decentralisatie een kwestie is waarover we moeten nadenken.”
Recht op goed bestuur: kan dat nog in België?
“Er zijn zes miljoen Vlamingen en daar richten wij ons met stichting Merito op. Die hebben recht op goed bestuur: lo-
Centraal staat voor ons altijd goed bestuur
kaal en regionaal, maar in de huidige realiteit is er ook België. Ook op dat niveau moeten we de dysfuncties, zoals het ontsporen van de overheidsschuld, bestrijden. Maar ook op de Europese Unie moeten we kritisch durven zijn.”
Is het democratische debat momenteel te eng?
“Ja. Ik heb echt de intentie om de bandbreedte van het democratische debat groter te maken. De traditionele media zien zichzelf als de poortwachters van het maatschappelijke debat en dat brengt problemen met zich mee. Er zijn thema’s, invalshoeken en perspectieven die niet aan bod komen. Een extreme uiting daarvan is de cancelcultuur.”
Kan u een voorbeeld geven?
“Ik verwijs soms naar corona, alhoewel dat een vervelend onderwerp is voor velen. Maar mensen met een andere invalshoek werden onmiddellijk als ‘wappie’ weggezet. En dat discours, andere mensen uitsluiten omdat ze een andere opvatting hadden, verspreidt zich als een olievlek. Het zou voor iedereen evident moeten zijn dat er verschillende perspectieven kunnen zijn om het klimaatprobleem op te lossen, maar er komen er te weinig aan bod.”
Waarom wilde u iets anders dan Itinera?
“Ik heb jarenlang goed gefunctioneerd bij Itinera, maar de laatste jaren was ik minder aanwezig in het maatschappelijke debat. En veel mensen spraken mij daarover aan. Uiteindelijk hebben we dan gezegd: misschien is het tijd voor een eigen organisatie, met een meer Vlaamse focus. Vroeger was ik ook veel aanwezig in de Franstalige media, maar dat is veranderd. De openheid om naar inzichten van Vlamingen te luisteren, is daar nu minder aanwezig.”
“Ik kan nu ook beter mijn eigen ‘tone of voice’ gebruiken. Vroeger stond ik bekend als iemand die zei waarop het stond. In een grotere organisatie als Itinera moet je altijd de afweging maken, want er zijn collega’s die op heel andere onderwerpen ook werken. De autonomie die ik bij stichting Merito zal hebben, maakt dat ik terug meer recht voor de raap zal kunnen zijn. Dat zal voor sommige mensen nog altijd niet fors genoeg zijn, want ik ben geen roeper.”
Probeert u met Merito opnieuw meer in met maatschappelijke debat betrokken te geraken?
“Er is een tijd geweest dat ik heel dominant was in het debat. Ik kwam maande-
lijks op de televisie en wekelijks op de radio. Ik heb toen zelf de reflex gehad om aan journalisten te zeggen: bel ook eens iemand anders. Ik heb een perspectief waar ik in geloof, maar ga ook eens luisteren naar iemand die er helemaal anders naar kijkt. Ik vind dat er ook op dit moment te vaak dezelfde experten aan bod komen. Men spreekt vaak over diversiteit, maar te weinig over diversiteit van perspectieven en opinies. En daar wil ik zeker een lans voor breken.”
Stichting Merito is duidelijk niet alleen op economische thema’s gericht. Toch wil u vanuit cijferwerk redeneren.
“Dat klopt, momenteel wordt er vaak op perceptie gespeeld. Ik zal een voorbeeld geven. ‘Als de btw op deze koffie op het terras verlaagd zou worden, is dat goed voor de consument’, horen we bij politici. Alsof dat een evidentie is. Iemand die economisch geletterd is, weet dat die verlaging even goed bij de horeca-uitbater kan terechtkomen. Dat kan ook legitiem zijn, als we die willen steunen. De verlaging kan ook bij de leverancier terechtkomen, of, in het geval van een pintje, bij de brouwerij.”
De overheid beconcurreert private bedrijven te vaak met belastinggeld
“Framing is daarin een belangrijk woord. ‘We gaan de consument helpen door btw op koffie te verlagen.’ Maar dat is de perceptie bespelen, zonder rekening te houden met de werkelijkheid. En dat stoort mij.”
Is stichting Merito een denktank voor ondernemers?
“Ondernemerschap is een waarde die ik centraal zet. Dat betekent niet dat we blind de belangen van de ondernemers moeten verdedigen. Daar bestaan andere organisaties voor. Maar ik vind wel dat we een maatschappij die openstaat voor ondernemerschap moeten vormen. En dat dreigen we te vergeten. In dat opzicht moeten we het kerntakendebat ook voeren, want de overheid beconcurreert private bedrijven te vaak met belastinggeld.”
“Als je vraagt aan achttienjarigen die net zijn afgestudeerd vanwaar alle middelen komen die hun onderwijs mogelijk gemaakt hebben, zullen er velen zeggen dat dat van de overheid komt. Dat klopt natuurlijk niet, want die welvaart moet eerst gecreëerd worden en daar spelen ondernemers een belangrijke rol in. Als
• Is 46 jaar
• Woont in Boortmeerbeek
• Is getrouwd, heeft
2 kinderen
• Studeerde economie aan UAntwerpen
econoom vind ik dat die ondergewaardeerd is. Ik vind dat er in Vlaanderen nood is aan een ondernemerschapscultuur. En Vlaanderen heeft dat potentieel.”
John Dejaeger van Pro Flandria, Bart Van Malderen… De steun voor Merito komt vanuit de Vlaamsgezinde ondernemerswereld. Is stichting Merito een Vlaamsgezinde denktank?
“Ik ben complexloos Vlaming. Ik hoop ook dat mensen van mijn leeftijd, maar ook zeker jongere mensen, van uw leeftijd, daar complexlozer mee zullen omspringen dan vroeger. Het is inderdaad zo dat ik het beste wil voor die zes miljoen Vlamingen. Dat gaat voor een stuk over die staatsstructuur en ik bekijk dat heel rationeel: levert die genoeg waar voor ons geld?”
Op welke manier kan je impact hebben als denktank of stichting?
“Er zijn in die vijftien jaar zaken die gelukt zijn, er zijn ook zaken die minder gelukt zijn. Ik heb over de pensioenen een aantal boeken geschreven, maar er is nog steeds geen strategisch pensioenbeleid op lange termijn. Hetzelfde voor de fiscale hervorming. Dat zijn domeinen waarin ik veel werk heb gestoken, voorlopig niet altijd met veel resultaat. Maar gelukkig werken wij op verschillende thema’s. Wij waren in 2008 bijvoorbeeld ook al aan het waarschuwen dat de zonnepanelen overgesubsidieerd werden. Je kan nu becijferen dat, als onze aanbevelingen waren gevolgd, er zo’n 10 miljard euro minder gespendeerd zou zijn.”
“Er zijn uiteraard ook zaken die wél gelukt zijn. Zo heb ik bijvoorbeeld meegeschreven aan een onderzoek over geestelijke gezondheid. Toen Maggie De Block als minister bevoegd werd voor geestelijke gezondheidszorg, verklaarde ze publiekelijk dat ze haar beleid zou inspireren op wat Itinera en Ivan Van de Cloot gepubliceerd hadden.”
“De perceptie bespelen zonder rekening te houden met de werkelijkheid, stoort mij”
In deze nieuwe rubriek maken we kennis met Wim Vanraes (°1980). Hij zal ons wekelijks onder andere vertellen over hoe hij het leven als Vlaming in de VS ervaart, wat hij als familieman met vrouw en vier kinderen allemaal meemaakt in het dagelijkse leven en wat zijn band nog is met Vlaanderen.
Als ‘Belg’ en trotse eigenaar van een rijke cultuur van ‘Belgische bieren’ - in de VS sinds de opkomst van de ‘homebrewers’ en ‘microbreweries’ meer en meer bekend - heeft bier (en drank in het algemeen) een speciale plaats bij ons thuis. Mijn eigen beleid is gebaseerd op wat ik thuis zag en wat in onze bredere familie de gewoonte was.
Op familiefeesten was het de gewoonte om eerst de kinderen te laten eten. Met ‘de kinderen’ bedoelden we dan iedereen jonger dan 12 jaar. Die kregen een plaatsje aan de ‘kindertafel’. Zij mochten eerst eten, zodat ze daarna snel weer konden gaan spelen en de volwassenen op hun gemak aan tafel konden. Meer dan heel af en toe wat tafelbier van Piedboeuf werd er qua alcohol niet geserveerd aan die kindertafel. Op de familiefeesten voor ons plechtige vormsel mochten we echter de overstap maken van de kindertafel naar de volwassenentafel. Daaraan gebonden kwam het recht op één glas alcohol. We mochten kiezen wat we ook maar wilden, maar slechts één glas, van de juiste afmeting. Bier? Zeker, in het juiste glas. Wijn? Een normaal wijnglas. Porto? Mag zeker, in een portoglaasje. Whisky? Voor de durvers, maar het mocht, als portie van twee centiliter. En dan terug naar frisdrank of water. Met de jaren werd dat geleidelijk opgetrokken tot twee glazen. Lieten we zien dat we er op een volwassen manier mee omgingen, dan stopten de volwassenen met tellen.
Vlaamse enclave in Amerika
Hier in de VS breng ik die mentaliteit mee. Bier en drinken maken deel uit van de cultuur waarin ik opgroeide en ik wil dat mijn kinderen dat ook zo ervaren.
BOEK
Doet iedereen in Vlaanderen dat zo? Waarschijnlijk niet, maar voor mijn kinderen vertegenwoordigt dat nu wel heel Vlaanderen. Dus willen ze een slokje van wat ik drink? Dat mag altijd, ongeacht de leeftijd. Maar ze moeten wachten tot hun vormsel - hier is dat op hun veertiende - om het recht te krijgen een vol glas te mogen drinken. Voor een stuk doe ik dat ook om de taboesfeer rond alcohol hier in de VS te doorbreken. Vooral onder jongeren heerst het idee dat alcohol er is om je zat te zuipen. Zo snel mogelijk. ‘Bingedrinking’ noemt men dat ondertussen ook in Vlaanderen. Wat ze drinken, maakt niet uit. Zolang ze maar snel stomdronken worden. Dat geeft dan het excuus voor allerhande losbandigheid. Drank is de verboden vrucht. Zelfs in het middelbaar bestaat die drang en ontstaan er problemen met dronkenschap.
Mijn plan is om voor mijn kinderen alcohol bespreekbaar te maken en het op de juiste manier een plaats te geven. Als studenten hen vertellen dat ze een krat Budweiser hebben en hen vragen of ze mee willen komen drinken, zouden mijn kinderen hen dan vriendelijk bedanken. Ze weten immers dat ik thuis een veel lekkerdere trappist koud heb staan voor bij een goede maaltijd.
Het wordt zo deel van hun cultuur, iets waar ze trots op kunnen zijn en krachtdadig beschermen. Drinken is om te genieten. In de eerste plaats van je gezelschap, als gemeenschappelijk en sociaal gegeven, en in de tweede plaats van je drank zelf, zonder een snob te zijn. Als je je zat zuipt, word je een last voor je vrienden en kan je nergens meer van genieten. Dat is zoals ik het in Vlaanderen geleerd heb. En die les begrijpen ze. Ik zorg voor lekkere combinaties van bepaalde bieren met bepaalde maaltijden,
om verder te laten zien wat mogelijk is, als deel van onze voedselcultuur.
Trots vaderhart
Ik kan dus mijn eigen kast met sterke drank zonder slot houden en mijn bier gewoon in de koelkast, zonder vrees dat het zou ‘verdwijnen’. Iets wat in dit land, over het algemeen, zeker niet evident is. Dat is voor mijn zonen wel het grootste, of op zijn minst het scherpste, afgetekende verschil tussen ons gezin en de cultuur rondom ons, zelfs onder hun vrienden. En het doet mijn vaderhart deugd te zien hoe ze dat verschil koesteren.
WIM VANRAES‘Heimwee’ is een woord dat in de huidige tijdsgeest bijna als een vloek klinkt. De hedendaagse burger moet immers flexibel, ontheemd zijn en tegelijk geen emoties meer tonen. Nochtans voelt een groeiende groep Vlamingen zich niet lekker bij die evolutie. Een mens heeft nood aan wortels, geborgenheid, iets herkenbaars waar men thuis kan komen. De Nederlandse dichter Willem Kloos omschreef poëzie als “de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie”. Met een knipoog naar Kloos zou men dit boek van Johan De Vriendt als de allerindividueelste expressie van een breed gedragen emotie kunnen beschouwen.
Wie het curriculum van de schrijver opzoekt, valt snel zijn engagement voor Doel op. Opgegroeid in het Wase platteland en actief in het groen-Vlaamse ‘Vrijbuiter’ bracht het lot hem naar dat polderdorp. Hij werd er de eerste kraker, gedreven door zijn verontwaardiging over het blinde afbraakbeleid van de Vlaamse overheid. Merk wel dat De Vriendt niet past in het klassieke imago van de inbreker die het gekraakte eigendom verwaarloost en ‘uitleeft’ om erna een nieuw doelwit zoeken.
Quid Doel?
Integendeel, de liefde voor erfgoed en traditie drijft hem ertoe menig gebouw in het dorp te herwaarderen. Het boek herinnert eraan dat vele architecturale pronkstukken en toeristische trekpleisters (van het Gravensteen tot het station Antwerpen-Centraal) ooit de dreiging van de sloophamer hebben gevoeld. Erfgoed blijft kwetsbaar voor modegrillen en economisch gewin. De Vriendt ziet de strijd om Doel dan ook ruimer dan natuurbehoud. Ook de bescherming van gebouwen en monumenten neemt hij ter harte. Desondanks mist hij een coherent erfgoedbeleid op Vlaams vlak. Erfgoed mag niet bestaan uit een resem versnipperde Bokrijkjes, maar moet ingebed zijn in de hedendaagse sa-
menleving.
Wat opvalt in het boek is hoe de actiegroep waarvan de auteur deel uitmaakt, Doel 2020, de bewoners hoop schenkt. Niet evident voor een dorp dat sinds decennia onder chantage en mentale druk van de Vlaamse administratie leeft. De juridische chaos enerzijds en de laksheid waarmee men vandalen aanpakt die het dorp helpen verloederen anderzijds, zijn de tandem waarop de overheid een verrottingsstrategie lijkt te voeren. Het doet vele vragen rijzen over hoe hardnekkig Doel geen toekomst mag hebben. Op een bevlogen manier weet De Vriendt de lezer te raken met zijn geestdrift rond zingeving van het leven: gemeenschap, natuur, harmonie.
In het boek en de gelijknamige tv-documentaire ‘Dit is mijn hof’ (2015) beschrijft een andere bewoner van Doel, journalist Chris de Stoop, hoe niet de natuur de dupe is van de Antwerpse havenexpansie. Die wordt immers gecompenseerd met landbouwgrond. De Vriendt staat op dezelfde lijn dat de landbouw gisteren en vandaag de pineut is. De gedwongen inkrimping van de beschikbare landbouwgrond de voorbije halve eeuw marginaliseerde de circulaire landbouw. Het vertaalde zich
in schaalvergroting en intensievere land bouwtechnieken met allerhande pesticiden en kunstmest.
Vandaag wordt die evolutie in de vorm van stikstofnormen verder aan banden ge legd. Niet verwonderlijk dat de landbouwer zich in de hoek gedrumd voelt. In het boek staan nochtans voldoende voorbeelden hoe landbouw en fauna in symbiose kunnen be staan. De Vriendt adviseert boeren meer verantwoordelijkheid en duidelijke doelen te geven inzake natuurbeheer, want ze heb ben meer tijd en kennis om dit ter harte te nemen.
De auteur is een ‘groene jongen’, maar koppelt dit aan conservatieve beginselen. Onder meer door ook de meerwaarde van de landbouw te benadrukken en ‘het milieu’ niet als een gegeven op zich te beschouwen. Maar ook met zijn pleidooi voor een organische vorm van natuurontwikkeling, wars van de huidige ‘biocontainers’. Wie ruimtelijke ordening beschouwt als een academische oefening aan de tekentafel, gaat voorbij aan het feit dat bijvoorbeeld dieren wel honkvast zijn, aldus de auteur. De natuur laat zich niet door de mens maken of zelfs dirigeren. “Chassez le naturel, il revient au galop”, wisten onze zuiderburen al enkele eeuwen geleden.
De strijd van Doel heeft veel weg van de strijd van David tegen Goliath. Maar de geschiedenis kent voldoende voorbeelden waarin de gokkantoren de plank missloegen. Los van de uitkomst in dat dossier bevat het boek voldoende inzichten om Vlaanderen duurzamer en kleinschaliger te maken, voorbij de dogmatiek van groen-linkse partijen en de financiële luchtkastelen beloofd
Het boek haalt de bijzonder lezenswaardige economen Geert Noels en Tomas Sedlacek aan om zijn stelling te onderbouwen. De mens is immers zoveel meer dan een ‘homo economicus’.
In een tijd van wetenschappelijke specialismen en bestuurlijke versnippering is de schrijver met zijn holistische pleidooi een verademing. Net zoals zijn opstand tegen de ‘onttovering’ van de wereld. De insteek van deze recensie was te focussen op de politieke dimensie van het werk. Maar dat doet tekort aan de rijkdom aan dimensies van dit boek: de vele aspecten en gevolgen van heimwee, de geschiedkundige en ecologische weetjes over het dorp Doel, het nut van herdenken. Vele redenen om het boek vast te nemen en zich erdoor te laten meeslepen als een papieren bootje op de Schelde. PIETER VANDERMOERE
Johan De Vriendt, ‘Heimweeën’, 2023, Ertsberg. 384 p., 29,50 euro, ISBN 9789464750072
Voor internetgebruikers bestaat er geen ontkomen aan de alomtegenwoordige ‘memes’ die sociale mediaplatformen allerhande overspoelen. Achter wat op het eerste gezicht misschien onnozele afbeeldingen lijken, schuilen immers diepere inzichten over de maatschappelijke denkbeelden en politieke perceptie van de internetgeneratie. Een overzicht.
Critici spuwden de film uit, zo schreef Glenn Kenny van rogerebert.com dat de sociale commentaar “verderfelijke rotzooi” is. Desondanks was Joker een onmiddellijk kassasucces, en prees het publiek de voorstelling van de mistroostige eenzaat die in opstand komt tegen de samenleving die hem in de steek liet. De Joker (als personage) is het product van een zieke, onverschillige maatschappij.
Schild & Vrienden
Hoewel een meme (uitspraak: miem) tegenwoordig meestal de betekenis heeft van een humoristisch internetplaatje dat massaal via sociale media verspreid wordt, vindt de term zijn eigenlijke oorsprong in de biologie. In 1976 publiceerde Brits evolutionair bioloog (en fervent atheïst) Richard Dawkins het boek ‘The Selfish Gene’. Hij beschrijft hier het concept van culturele ideeën die, net als genen, door menselijke interactie op een virale manier verspreid worden en zelfs kunnen ‘muteren’. Concreet gaat het om foto’s of tekeningen die steeds opnieuw gebruikt worden en een verschillend bijschrift dragen of vormelijk bewerkt worden.
Pepe transformeerde dankzij de associatie met Trump al snel van een onschuldig figuurtje naar een symbool van de ‘alt-right’
Een bekend voorbeeld uit de jaren 2010 is ‘Pepe the Frog’, een kikker die oorspronkelijk afkomstig is uit een stripverhalenreeks en aan populariteit won op de website 4chan. In oktober 2015 deelde Donald Trump, enkele maanden na de bekendmaking van zijn deelname aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen, een foto van zichzelf als Pepe in de hoedanigheid van president. Pepe transformeerde dankzij de associatie met Trump al snel van een onschuldig figuurtje naar een symbool van de ‘alt-right’ (alternative right), een rechtse cultuur van internetgebruikers uit de Verenigde Staten. Nieuwszenders als CNN aarzelden dan ook niet om de kikker te omschrijven als een symbool van blank nationalisme. Zelfs het campagneteam van toenmalig Democratisch kandidate Hillary Clinton legde die link, ondanks het gebrek aan enige inherente politieke affiliatie van het figuurtje.
Memes werden later ook progressief meer ingezet om de draak te steken met politieke gebeurtenissen. Onderaan de pagina
staat bijvoorbeeld een afbeelding van president Biden die een talibanstrijder al kussend bij de schouders grijpt. De meme verscheen kort na de Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan in 2021 en verwijst zo naar Bidens buitenlandse beleid, evenals de vermoedens van grensoverschrijdend gedrag bij minderjarigen. Rechts staat de bekende foto van Joseph Stalin en zijn rechterhand Nikolaj Jezjov, die later uit de gratie viel en door de censuurpolitie nauwkeurig uit de foto verwijderd werd. In de meme wordt de vergelijking gemaakt met de website YouTube, die sinds eind 2021 niet langer de ‘dislike’-knop weergeeft. Eigenaar Google nam die onpopulaire beslissing naar eigen zeggen om zogenaamde gecoordineerde ‘dislike’-aanvallen van internetgebruikers te ontmoedigen.
tot de dag van vandaag een vaste waarde in de rechtse memecultuur, net als zijn tegenhanger ‘Gigachad’.
In 2017 kwamen enkele sterk bewerkte foto’s van de Russische bodybuilder Ernest Khalimov onder de aandacht, en hij werd al snel gedoopt tot ‘Gigachad’. Tot de dag van vandaag geldt de figuur als een symbool van ultieme mannelijkheid en tegenhanger van de zwakke Soyjak. De populariteit van Gigachad sluit nauw aan bij de ‘literally me’-beweging, de identificatie van internetgebruikers met sociaal deviante, masculiene filmpersonages zoals Travis Bickle (Robert De Niro) uit ‘Taxi Driver’ (1976), Tyler Durden (Brad Pitt) uit ‘Fight Club’ (1999) en
Het benoemen van gedeelde onvrede is evenzeer een strategie die jongerenbeweging Schild & Vrienden toepaste in haar interne en externe communicatie. De beruchte Pano-reportage uit 2018 lekte dan ook vele berichten en memes met vermeende racistische en nazistische boodschappen uit hun besloten groepsgesprekken. “Memes zijn meer dan een afbeelding. Het is een taal geworden, een internettaal om te zeggen wat je denkt”, omschreef reportagemaker Tim Verheyden zijn vondsten in de aflevering. Hiermee illustreerde hij vooral de generationele tegenstelling over de interpretatie van zwarte humor.
De Pano-reportage over S&V illustreerde vooral de generationele tegenstellingen over de interpretatie van zwarte humor
Het opbod aan steeds sterker schofferende memes is iets wat in jaren voorafgaand aan het S&V-debacle al sterk aan de gang was onder jongeren. Gezien nazisme en antisemitisme cultureel gezien als het ultieme kwaad worden beschouwd, was dat soort humor de onvermijdelijke eindbestemming. Die evolutie heeft met andere woorden weinig tot geen ideologische grondslag. Zo ontstonden op Facebook tussen 2016-2017 verschillende groepen met vele duizenden leden die als enige doel hadden om dergelijke memes te verspreiden. Hoewel die groepen bijna even snel verbannen waren als ze het levenslicht zagen, bleef de les dat internethumor als geheel veranderd was.
Soyjak
Een ander archetype in de memecultuur is de Wojak, een computertekening van een ‘everyman’ die sinds 2009 overal begon op te duiken en dienstdoet als een basisfiguur die met alle mogelijke outfits en emoties wordt afgebeeld. Omstreeks 2017 creëerde de rechtse internetbeweging de Soyjak-variant, een archetype van de verwijfde, progressieve blanke man. Naast de kenmerkende lach met ontblote tanden, geinterpreteerd als een teken van onderwerping, vertoont de figuur ook overgewicht, vroegtijdige haaruitval en een povere baardgroei omwille van zijn lage testosteronniveau. De razend populaire figuur is
Patrick Bateman (Christian Bale) uit ‘American Psycho’ (2000). De plotselinge en gelijktijdige heropleving van die figuren lijkt een antwoord op enkele diepere maatschappelijke vragen over de plaats van mannelijkheid in de 21ste eeuw. Door de toegenomen aandacht voor gelijkheid van de seksen en afbrokkelende gendernormen, nemen steeds meer jonge mannen hun toevlucht tot dergelijke rolmodellen in de zoektocht naar hun eigen ‘raison d’être’. ‘Literally me’ is de ultieme afwijzing van conformisme in een wereld die de pedalen kwijt is, en mannelijkheid als een toxische eigenschap bestempelt. “Wij mannen zijn de middelste kinderen van de geschiedenis. Zonder bestemming of plaats. Wij hebben geen Grote Oorlog, geen ‘Great Depression’. Onze Grote Oorlog is een spirituele oorlog… Onze Grote Depressie is ons leven”, aldus Tyler Durden in Fight Club.
Een duidelijke demonstratie van die maatschappelijk breuklijn maakte zich kenbaar in 2019, toen de film ‘Joker’ verscheen.
De aanhoudende gerechtelijke procedures ten nadele van verschillende voormalige S&V-leden geeft dus niet alleen blijk van wanbegrip, maar ook van selectieve vervolging. Het is het in de kiem smoren van een beweging die elkaar vond door internetmemes en met de eigen wapens bestreden werd.
SIMON SEGERS
‘Literally me’ is de ultieme afwijzing van conformisme in een wereld die de pedalen kwijt is
Pallieterke, Als vertegenwoordiger van een bejaard groepje vrijwilligers van een Vlaamse organisatie voor Indische adoptiekinderen, kwamen we met een Indische priester op reis, via Waalse intimi, op uitnodiging terecht in het ‘paleis’ van de Naamse bisschop Mgr. Léonard. Zijn ‘paleis’ leek ons eerder een aftands toevluchtsoord voor iedereen die behoefte had aan een babbel met de meest openhartige en toegankelijke mens die ik ooit ontmoette. Toen ik de Indische priester introduceerde, onderbrak Mgr. Leonard me: "Waar woon jij? In Antwerpen? Spreek dan alstublieft Vlaams met mij!" Engels was nochtans de enige taal die we allen begrepen. Natuurlijk gebeurden er geen wereldschokkende zaken. Die lieve man was er om ons moed en volharding in te spreken, en de kracht om door te gaan. Ik heb mij nooit meer zo thuis gevoeld in een kerk als toen. De nieuwe aartsbisschop zal z'n edele tenen moeten uitkuisen om nog maar aan de rand van de zielswaarde van Mgr. Léonard te komen. Want, ik ben ervan overtuigd: dát soort Kerk, zoals ik in deze lezersbrief heb geduid, bestaat vandaag niet meer. Jammer. Jammer. Driewerf jammer. Hugo Nys, Borsbeek
De zusters van de Sint-Trudoabdij in Brugge hebben afscheid genomen van hun vijftiende-eeuws triomfkruis met bijhorend vastendoek. Beide zijn beschermd als Topstuk van de Vlaamse Gemeenschap. De zusters schonken deze kunstschatten aan museum PARCUM in Heverlee.
De geschiedenis van de Sint-Trudoabdij in Brugge gaat terug tot de elfde eeuw. De gemeenschap is vandaag aangesloten bij de Orde van Kanunnikessen van het Heilig Graf. Ze heeft altijd een sterke band gehad met de stad. Na een bewogen geschiedenis vestigden de zusters zich in 1954 in het voormalige slot van de graven van Vlaanderen in Male. In 2011 verkochten de zusters dit gebouw en verhuisden naar Huyse Sint-Trudo. De meest bijzondere kunstvoorwerpen namen ze mee naar hun nieuwe verblijfplaats.
Zeldzaam en onmisbaar
Twee van deze kunstschatten zijn een vijftiende-eeuws triomfkruis met bijhorend vastendoek. Dit ensemble werd in 2011 erkend en beschermd als Topstuk van de Vlaamse Gemeenschap, omdat ze ‘zeldzaam en onmisbaar’ zijn. Het polychrome triomfkruis heeft een hoge artistieke waarde, maar uniek is het bewaard gebleven velum. Tijdens de vastenperiode werd het kruis bedekt met dit doek. Het is heel uitzonderlijk dat een stuk textiel (in dit geval linnen met borduurwerk) uit de vijftiende eeuw bewaard is gebleven. De zusters hebben een tijd het triomfkruis opgehangen in de kapel van Huyse Sint-Trudo. De bewaaromstandigheden waren niet ideaal. Zeker het fragiele vastendoek vraagt bijzondere aandacht om het in de beste omstandigheden te conserveren. Daarom besloten de zusters uit te zien naar een nieuwe bestemming voor hun topstukkenensemble. Ze namen contact op met PARCUM, het museum en expertisecentrum voor religieuze kunst en cultuur, in Heverlee. Begin deze maand werden de twee objecten via een handgift overgemaakt aan PARCUM, dat ze opnam in de museumcollectie.
Wat met ons religieus erfgoed?
Het triomfkruis en vastendoek zijn in goede handen terechtgekomen. PARCUM zal ze restaureren en het publiek zal ze kunnen
bewonderen. Een museale herbestemming is maar voor een heel klein deel van het religieus erfgoed weggelegd. De meeste objecten in kerken en kloosters zijn geen topstukken, zoals die van de Sint-Trudoabdij, die een speciale bescherming genieten.
Steeds meer kerken sluiten de deuren en vele kloosters zijn in hun voortbestaan bedreigd. Elk van hen herbergt vaak honderden voorwerpen met erfgoedwaarde. Wat gaat daarmee gebeuren? Het is een zorg die leeft en er worden instrumenten aangereikt om oplossingen te zoeken voor het bedreigde religieuze erfgoed. PARCUM en de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen ontwikkelden het Stappenplan Religieus Erfgoed. Het is een handleiding die kerkbesturen helpt om de hun toevertrouwde erfgoedcollecties op een verantwoorde en duurza-
me manier te inventariseren en te waarderen, te selecteren en desgevallend te herbestemmen.
De Vlaamse regering gaf de opdracht aan alle gemeenten om tegen 2025 klaar te zijn met een beleidsplan voor hun kerkgebouwen. Er is berekend dat ongeveer dertig procent van de parochiekerken in aanmerking komt voor herbestemming. Waar komen die inboedels dan terecht? Officieel valt al dit religieus erfgoed onder het beheer van de fusiekerk die op veel plaatsen tot stand komt. Maar kan die al die objecten een zinvolle plaats geven? Kan een deel van het erfgoed functioneren in een (katholiek) zorgcentrum, een school,…?
Er zijn tal van initiatieven die de bekommernis om ons religieus erfgoed delen. Goede voorbeelden, zoals de zusters van de Sint-Trudoabdij, komen gelukkig steeds vaker voor. Maar het blijft een werk van lange adem met vele valkuilen.
Pallieterke, De reeks ‘Godvergeten’ op de VRT maakt veel reacties los. Die doen me denken aan een verrassende uitspraak van schrijver Ernest Claes. Hij schreef: “Kent gij de Boodschap van de Christus? Gelooft gij in die Boodschap? O zeker! En als men mij zou vragen: is die Boodschap geslaagd? Dan antwoord ik: neen. Kijk over de geschiedenis van het mensdom en dan zult ge verplicht zijn ook neen te zeggen.” Ernest Claes was een gelovig christen/katholiek, op zijn graf, gelegen tegen de abdijkerk te Averbode, kan men lezen ‘Deus Amor Est’. In 2012 schreef de Dalai Lama: “Ik raak er steeds meer van overtuigd dat we religie bij het denken over spiritualiteit en ethiek beter achterwege kunnen laten. De mens moet niet naar het goede streven omdat een hogere macht dat van hem vraagt, maar omdat hij zelf in zijn binnenste die noodzaak ervaart.” Een centraal gegeven in het boeddhisme is het achtvoudige pad. Ik schat dat hoger in dan de geboden en al die pietluttige regeltjes en wetten die opgelegd worden door de grote religies zoals de islam, het jodendom en het christendom. Als praktiserend christen van katholieke strekking doet dat gegeven me ernstig nadenken.
Roland Vanermen, Haasrode
Pallieterke, Het is op 28 september 2023 precies één jaar geleden dat de goudhandelaar Yannick Verdyck werd neergeschoten tijdens een actie van de federale politie. Nog steeds weigert minister Annelies Verlinden (cd&v) de precieze toedracht van dat voorval toe te lichten, ondanks verschillende vragen door parlementsleden van het Vlaams Belang. Andere partijen zijn daarin blijkbaar niet geïnteresseerd. Het stilzwijgen van de minister doet
sterk vermoeden dat het om een verkeerde inschatting van de federale politie ging, met als verzwarende omstandigheid dat de actie door een Franstalige interventieploeg werd uitgevoerd. Dat geeft het incident een communautair reukje. In het begin werd gesuggereerd dat het om een ‘extreemrechtse complotdenker’ ging. Die bewering werd echter nooit hard gemaakt. Er is wel een onderzoeksrechter aangesteld, maar daar horen we niets meer van. De doofpotoperatie is volop aan de gang. Gunter Deleyn, Mariakerke LOF-PRIJS
Pallieterke, Het is me niet helemaal duidelijk waarom deze prijs toegekend zal worden aan Bart Peeters. Hij is een talentvolle zanger, muzikant en presentator, maar heeft hij al uitdrukkelijk blijk gegeven van een Vlaams-nationale ingesteldheid? Heeft hij ooit gezongen op het Zangfeest? En over dat ‘intiem kusmoment’ met Paul de Leeuw spreken we niet...
J.-J. Declercq, Aalter VRT
Pallieterke, Karl Van Camp heeft het in zijn artikel over de website van de Waalse overheid die beschikbaar is in het Frans, het Duits en het Engels. De Nederlandse versie ontbreekt, volgens hem de zoveelste keuze om de Vlamingen te negeren. Wat dan te denken van de VRT-keuze om in Terzake van 15 september het gesprek met ene Belgische Lola Cavreul volledig in het Frans te laten verlopen? Moderator Annelies Bex sprak dus uitsluitend Frans met haar en excuseerde zich zelfs wanneer ze een woord in het Frans verkeerd uitsprak. MR-voorzitter Bouchez, nog zo iemand, houdt het nog steeds vol om in heel Vlaanderen, en uiteraard erg graag bij de VRT, Frans te spreken, tot hij zogezegd perfect Nederlands kent. N-VA-voorzitter De Wever zou het eens moeten wagen om op de RTBF doodleuk mee te delen dat hij enkel nog Nederlands zal spreken tot hij het Frans perfect beheerst. Het Belgische kot zou uiteraard te klein zijn. Waar staat de ‘V’ in VRT nog voor, vraag ik me dan af. Het is me trouwens al langer opgevallen dat de straatinterviews in ‘Het journaal’ opvallend vaak Franstalig zijn. Zou men dat bij de RTBF ook doen, het Nederlands op een vergelijkbare manier integreren in al hun programma’s? Maar ja, zoveel ‘lauwe’ Vlamingen voelen zich bij deze gang van zaken enkel aangespoord om hun Frans wat bij te schaven. Over Bouchez hoorde ik onlangs nog het volgende: “Wat ‘ne goeie mens’ toch, die gaat perfect Nederlands leren spreken.” Alsof er op Bouchez’ hoofd één Vlaamsgezind haar staat. Waar blijft de eensgezindheid van de Vlamingen als het om het gebruik van onze zo prachtige taal gaat? Ik ken buitenlanders die zich geïntegreerd hebben en zo hun best deden om onze taal te leren en die honderdmaal beter spreken dan de gemiddelde Franstalige Belg. Maar ja, een taal leer je pas als je van die taal leert te houden, wat je van veel Franstalige landgenoten niet gauw kunt zeggen. “Je déteste le (sale) Flamand”, dat heb ik in het verleden weleens gehoord. Alsof onze taal moet onderdoen voor het Frans.
Hugo De Snerck, TienenEen lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.
e Franse maarschalk Foch, de opperbevelhebber van de geallieerde legers, besloot hierop dat het moment was aangebroken om de op hun tandvlees zittende Duitsers de genadeslag toe te dienen. In plaats van in één sector massaal aan te vallen, koos hij voor een gefaseerde reeks van kleinere, goed gecoördineerde offensieve acties. Op 8 augustus 1918 braken 10 geallieerde divisies, ondersteund door 500 tanks, frontaal door de Duitse lijnen bij Amiens. Op het einde van de dag bleek dat er een gat van meer dan 20 km breed was geslagen in de Duitse defensie ten zuiden van de Somme. 17.000 krijgsgevangenen en 330 kanonnen waren in geallieerde handen gevallen. Terwijl de geallieerde verliezen 6.500 man bedroegen, werden de Duitse op 30.000 geschat. Niet geheel ten onrechte noemde de Duitse stafchef Erich Ludendorff die dag ‘de zwarte dag van het Duitse Leger’.
NAAR DE HINDENBURGLIJN
De volgende weken boekten de geallieerden onder meer aan de Somme en later in het Noorden, in Frans-Vlaanderen, een reeks van spectaculaire successen. Zo wist het Canadese Korps op 25 augustus Monchy-Le-Preux en Wancourt in te nemen. Ondanks de zware regenval en de dikke modder werd de volgende dag opnieuw 3 kilometer terrein veroverd. Na drie dagen van vaak erg intensieve gevechten was een groot deel van het Duitse verdedigingssysteem rond Fresnes-Rouvroy in geallieerde handen gevallen en waren de Duitsers op 30 augustus bijna overal teruggedrongen tot de Hindenburglijn, vanwaar ze een paar maanden eerder hun Lente-offensief hadden gelanceerd.
DE DUITSE STAFCHEF
ERICH LUDENDORFF
NOEMDE DIE DAG
‘DE ZWARTE DAG VAN HET DUITSE LEGER’
Een grote hinderpaal voor de geallieerde opmars vormden een aantal brede en diepe kanalen in Frans-Vlaanderen, waaronder het Kanaal van St.-Quentin, het Duinkerke-Scheldekanaal en het Canal du Nord, een netwerk van waterwegen dat de Duitsers handig hadden geïntegreerd in hun verdedigingsstrategie. De grote doorbraak in Noord-Frankrijk kon alleen maar worden gerealiseerd door de inname van het Canal du Nord, het kanaal dat de Oise moest verbinden met het Duinkerke-Scheldekanaal. Het waren opnieuw de Canadezen die werden uitgekozen om die moeilijke klus te klaren. Ze moesten een doorbraak forceren op een amper twee kilometer brede, doch relatief droog gebleven strook tussen Sains-lès-Marquion en Moeuvres. Eens over het kanaal was het hun taak om Marquion, Bourlon en Bourlon Wood in te nemen en een lijn veilig te stellen tussen Fontaine-Notre-Dame en Sauchy-Lestrée. Als de Canadese aanval succesvol was, kon er worden doorgestoten naar de strategisch belangrijke bruggen over het Canal de l’Escaut en Cambrai.
Toen de vier Canadese divisies op 27 september om 05.20 uur uit hun uitgangsstellingen stormden en de uitzonderlijk goed voorbereide kruipende artilleriebarrage op de voet volgden, bleken de Duitsers compleet verrast en nog voor de middag waren hun stellingen aan het kanaal opgerold. Kort na de middag waren de eerste, vooraf door de genietroepen klaargemaakte noodbruggen over het kanaal gelegd en trokken infanterie en artillerie naar de overzijde waar ze, ondanks de zware Duitse artilleriebeschietingen, in hoog
De eindfase van de Eerste Wereldoorlog aan het westelijke front begon toen het Duitse leger door de mislukte voorjaarsoffensieven een erg forse aderlating had ondergaan en de Amerikanen massaal met troepen én materiaal de geallieerden kwamen versterken.
JOSEPH STANDING BUFFALO WAS ÉÉN VAN DE KLEINZONEN VAN DE LEGENDARISCHE INDIAAN ‘SITTING BULL’
De keerzijde van dat indrukwekkende palmares was wel de menselijke prijs van bijna 20.000 doden, gewonden en vermisten.
STANDING BUFFALO
STANDING BUFFALO’S
BATALJON WAS EEN VAN DE EENHEDEN DIE
WERDEN INGEZET BIJ DE SLAG OM HET CANAL DU NORD
de kleinzonen was van Tatanka Iyotake, in Europa beter bekend als ‘Sitting Bull’, de legendarische hoofdman van de Hunkpapa Lakota Sioux-indianen. Joseph werd als soldaat ingedeeld bij het 95ste Saskatchewan Rifles, een militiebataljon. Wanneer hij, na een korte infanterie-opleiding, op 6 februari 1918 in Liverpool aanmeerde, werd hij meteen gehospitaliseerd met een pijnlijk gebitabces. Blijkbaar was het behoorlijk ernstig, want na een operatie en twaalf dagen hospitaal kreeg hij nog eens zeventien dagen recuperatieverlof. Tijdens dat herstelverlof kreeg hij te horen dat hij was overgeplaatst naar het 78ste Bataljon Canadian Infantry (Winnipeg Grenadiers). Het was met de versterkingen van die eenheid dat hij op 20 augustus voet op Franse bodem zette in de haven van Le Havre. Nog diezelfde dag werden ze in vrachtwagens naar Hallencourt bij Amiens gevoerd. Twee dagen later kwamen ze in lijn bij Le Quesnel. In het raam van het Canadese offensief verkaste zijn eenheid op 24 augustus naar Gentelles Wood om daarna, in de eerste dagen van september, in reserve te worden gehouden in de sector van Guemappes, waar het bataljon tweemaal in allerijl moest uitrukken voor een verwachte, maar nooit uitgevoerde Duitse aanval. Op 7 september nam het 78ste Bataljon stellingen in bij Wailly Wood, waar het tot 27 september die sector van de frontlijn bezette.
tempo een bruggenhoofd uitbouwden. Nog voor de avond vielen Bourlon en Bourlon Wood in Canadese handen. De volgende dagen volgden ze de terugtrekkende Duitsers op de voet. In amper een paar weken bevrijdden de Canadezen 54 gemeenten en steden, goed voor een gebied van 300 vierkante kilometer.
Eén van de vele gesneuvelden was Joseph Standing Buffalo. Die ‘native Canadian’ was in de lente van 1917 voor de legerdienst opgeroepen en had zich op 11 juni 1917 aangemeld in het rekruteringsbureau van Regina in de provincie Saskatchewan. Hij was volgens zijn militaire dossier bij zijn inlijving ‘5 feet, 6 inches’ (1,68 meter) groot, had een getaande huid, bruine ogen en gitzwarte haren. De rekruut had aangegeven een ongehuwde, rooms-katholieke landbouwer te zijn die bij zijn ouders in Fort Qu’Apple woonde. Hij verklaarde akkoord te gaan om gevaccineerd te worden en toonde de littekens van drie vaccinaties op zijn linkerarm, die hem, naar eigen zeggen, in 1913 waren toegediend. Wat zijn dossier niet vermeldde, was dat hij één van
Vanaf 27 september was Standing Buffalo’s bataljon een van de eenheden die werden ingezet bij de Slag om het Canal du Nord. Nadat ze het kanaal met succes waren overgestoken, raakten die troepen betrokken bij de felle gevechten rond Bourlon. Joseph Standing Buffalo raakte hierbij zwaargewond. Zijn bataljon had die dag door machinegeweervuur erg grote verliezen geleden bij het oversteken van de weg Cambrai-Douai. Joseph Standing Buffalo werd van het slagveld geëvacueerd en met levensbedreigende kogel- en granaatwonden overgebracht naar een veldhospitaal, waar hij op 29 september 1918 bezweek. Hij kreeg een laatste rustplaats in Bucquoy Road Cemetery in Ficheux in graf IV B 34.
JAN HUIJBRECHTSDe Vlaamse Beweging is als een groot huis met verschillende vleugels, veel verdiepingen en heel veel grote en kleine kamers. In grote lijnen zijn er de twee politieke partijen, een hoop puur sociaal-culturele organisaties en dan nog wat strijdverenigingen.
Een van die strijdverenigingen die regelmatig in het nieuws komt, is Project Thule met als leider Tomas Boutens. Ik ken Tomas Boutens niet persoonlijk, maar ik ken de man wel door zijn gerechtelijk verleden. In rechts-radicale kringen heeft Boutens al een hele reputatie opgebouwd, onder meer als voorman van de organisatie ‘Bloed, Bodem, Eer en Trouw’. Hij was een van de oprichters ervan in het jaar 2000. Boutens was op dat ogenblik beroepsmilitair. In 2006 werden bij een grootschalige politieactie bij hem en zijn medestanders wapens in beslag genomen. Jaren later, in 2014, werd Boutens veroordeeld voor bendevorming en wapenbezit. Hij kreeg vijf aan zijn broek, waarvan vier jaar effectief en een jaar voorwaardelijk. Boutens heeft ondertussen zijn straf uitgezeten.
Een bericht van Tomas Boutens op zijn Facebookpagina vorige week trok mijn aandacht. Hij schreef: “Zoals sommigen onder jullie weten, besliste enkele maanden geleden mijn destijdse bank (BNP Paribas Fortis) om eenzijdig de klantenrelatie op te zeggen, zonder enige uitleg te verschaffen over de reden. Snel opende ik een andere rekening bij de enige bank waar dat nog onmiddellijk in het kantoor kan, de Bank van de Post. Binnen de kortste keren kreeg ik echter ook hier een schrijven dat ook zij éénzijdig de klantenrelatie besloten te verbreken.”
Om een lang verhaal kort te houden: Tomas Boutens wordt bij elke bankinstelling geweerd. Eigenaardig, want hij verdient zijn kost op legale wijze. Maar zijn werkgever kan hem dus niet uitbetalen via een bankrekening. Het loon cash uitbetalen is wettelijk verboden. Dan maar een cheque uitschrijven, zou u zeggen. Neen, geen enkele bank wil nog cheques aan Boutens uitbetalen.
Basisrecht
Het hebben van een bankrekening is een basisrecht. De wetgever legt de banken een gegarandeerde dienstverlening op. Er zijn enkele uitzonderingen op: wie heeft meegewerkt aan het witwassen van geld of bijgedragen heeft aan de financiering van terrorisme, heeft geen recht op die basisbankdienst.
Maar Boutens is niet veroordeeld voor financiering van terrorisme en evenmin voor witwaspraktijken. En voor de zaken waarvoor hij veroordeeld is, heeft hij zijn straf uitgezeten. De vraag is dan: op welke basis beslissen de Belgische banken om iemand op een zwarte lijst te zetten (inclusief ook de onlinebanken en buitenlandse banken)? Alle banken weigeren daarbij de reden te melden waarom hij geweerd wordt. Voor zover we weten, heeft Boutens de jongste jaren geen criminele feiten gepleegd en is hij enkel actief in een Vlaamse en rechtse strijdvereniging, zijnde Project Thule. U mag het eens zijn of oneens zijn met de standpunten van Project Thule, maar dat mag in deze materie geen rol spelen.
Zou het kunnen dat de bank dat besliste op basis van politieke redenen? In 2019 werden ook de bankrekening van Dries Van Langenhove en de bankrekening van Schild & Vrienden eenzijdig door BNP Paribas Fortis opgezegd.
Moraal van het verhaal: wees braaf, de Belgische banken houden u in het oog...!
Welkom Vlaming.
Afgelopen weekend vond in ‘Afspanning De Jachthoorn’ in Kontich de eerste ledenvergadering van Pro Flandria in het nieuwe werkingsjaar plaats. De gastspreker van dienst was Philip Brinckman, voorzitter van de commissie Beter Onderwijs en hoofdauteur van het rapport ‘Naar de kern: de leerlingen en hun leer-kracht’.
Brinckman is pedagogisch directeur van het hoog aangeschreven Sint-Jozefcollege in Turnhout. Om de voeling met het werkveld niet te verliezen, staat hij zelf ook nog een aantal uur per week voor de klas.
De titel van het rapport van de commissie Beter Onderwijs, ‘Naar de kern: de leerlingen en hun leerkracht’, verwijst zowel naar de figuur van de leerkracht als naar de kracht om te leren die leerlingen gaandeweg hebben verloren.
Taalexpert An De Moor, taalbeleidscoördinator aan de Brusselse hogeschool Odisee en de KUL Campus Brussel, nam de inleiding voor haar rekening. Ze wees erop dat de onderwijscrisis in Vlaan-
deren onlosmakelijk verbonden is met de gebrekkige lees- en schrijfvaardigheid van de leerlingen.
Digitalisering
In zijn uiteenzetting liet Brinckman onder meer zijn licht schijnen over de eens zo bejubelde digitalisering. Die blijkt immers niet zo zaligmakend te zijn als eerst werd gedacht. Laptops en smartphones dragen volgens hem niet bij aan de onderwijskwaliteit. Het brein zou immers nog niet in staat zijn om efficiënt te leren via schermen, omdat je op die manier enkel informatie kan scannen. Pen en papier, en dus eigen notities
en samenvattingen, zijn veel efficiënter om kennis te verwerven, terwijl schermen net de aandacht afleiden.
Onder meer in Zweden, aanvankelijk een voorloper op het vlak van digitalisering, maken schermen opnieuw plaats voor pen en papier. Ook in zijn eigen college zweert Brinckman bij een papieren schoolagenda in plaats van de digitale variant op Smartschool. Die is veel overzichtelijker en ook (groot)ouders kunnen er zonder problemen mee aan de slag. Daarnaast is het gebruik van smartphones in het Sint-Jozefcollege verboden en als laptops dan toch eens een meerwaarde kunnen bieden tijdens de lessen, mogen ze slechts 20 minuten gebruikt worden.
Loopgraven
Brinckman wilde zijn rapport voorstellen in Ploegsteert, een dorp net over de taalgrens in de provincie Henegouwen en een deelgemeente van Komen-Waasten. Dat wilde hij niet doen om Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) naar Wallonië te lokken, maar omwille van een gebeurtenis die er tijdens de Eerste Wereldoorlog plaatsvond. In Ploegsteert verlieten de soldaten op Kerstmis in 1914 hun loopgraven om te verbroederen en samen te voetballen. Brinckman hoopt dat de onderwijskoepels, politici, directies, experten en individuele leerkrachten nu hetzelfde zullen doen, om samen tot oplossingen voor de onderwijscrisis te komen.
ANTON SCHELFAUT
HORIZONTAAL
A. Hoede
B. Aziatisch land - Bestuurde
C. Besta - Telwoord
D. Afstandsmaat - Satelliet
E. Proteïne - Ontving
F. Bibber - Geestige kritiek
G. Leermeester van Plato
H. Inwoner van midden-oosten - Gepelde gerst
I. Seleen - Kom bij
J. Bevel - Geroot vlas - In vermand met
K. Zaken die je heel vervelend vindt
L. Windrichting - Geldbergplaats - Familielid
VERTICAAL
1. Baldadige jongelui
2. Bloedarmoede - Nostalgische trend
3. Afscheidsgroet - Belgische meubelwinkelZilver
4. Het is gelijk (Berbers) - KledingstukSpaans voor 'hij'
5. Internetlandcode voor Zuid-AfrikaMuzieknoot - Het woord uit het internationale spellingsalfabet voor de letter 'S'
6. Verenigde Naties - Landbouw bedrijvend
7. Hoogste kringen
8. Bepaal de grootheid - Bijbelse stad - Van het
9. Museum in Sint-Petersburg - Muzieknoot
10. En dergelijke - Leer van de lichaamsbouw
11. Klimwerktuig - Vlaamsch Nationaal Verbond
12. Lidwoord - Afwijzing bij een peiling
Ik weet niet waar u dezer dagen uw tijd mee verbrast, maar weet u waar Caroline Gennez zit? In New York! Terwijl u in een of andere boerengehucht in Vlaamse velden in uw navel zit te pulken, heeft onze minister van Ontwikkelingssamenwerking wel wat beters te doen. In New York. En dat zal u potjandorie geweten hebben. Wij telden zo’n 30 tweets op 1 dag. En dan zijn we gestopt met tellen..
We zouden het bijna vergeten dat Caroline Gennez in de regering zit. Zo onzichtbaar is ze in de Wetstraat. Ze volgde Meryem Kitir op, die ook al volledig onzichtbaar was op de post Ontwikkelingssamenwerking. Behalve dan voor haar kabinet dat compleet getraumatiseerd rondliep, omdat Kitir hen terroriseerde dat het niet meer schoon was. Ze deden dan ook niet wat moest. Kitir wou zichtbaar zijn op Ontwikkelingssamenwerking. Niet alleen koekjes uitdelen op de ministerraad, maar ook in het buiten-
land. En dat opvallen lukte blijkbaar alleen maar toen haar kabinet in staking ging wegens grensoverschrijdend gedrag. Conner verving ze gezwind door Gennez die haar jeugddroom kon waarmaken: een ‘toffe ministerpost’. Daarvoor mogen ze haar altijd bellen. Maar zo tof is die toch niet helemaal. Toen de aarde beefde in Marokko en Caroline kirrend van relevantie Belgische hulp kwam aanbieden, haalden de Marokkanen hun schouders op. “Als die hulp even goed is als de militaire hulp aan Oekraïne,” sprak de Marokkaanse regering, “blijft dan maar al gauw thuis, stomme Belgen”. Gennez was teleurgesteld, maar bleef niet bij de pakken zitten.
Bakvis
Wel integendeel! Ze raapte de pakken bij elkaar en vertrok naar New York in haar mooiste soepjurk. Pak aan, kutmarokkaantjes! En daarmee valt ze nog steeds niet op in de media, maar dus wel op haar X-account. Ze gaat als een bakvisje op de foto met acteur Orlando Bloom, poseert giechelend naast koningin Mathilde (ook een toffe post) en tweet uitvoerig hoe ze 2,5 miljoen euro besteedde om het geweld tegen vrouwen en meisjes te stoppen. Dat is goed voor zo’n 5 likes per tweet over haar werk en 200 voor Orlando Bloom. Het socialemediateam van Vooruit heeft duidelijk nog niet het bevel gekregen om ook de minister van Ontwikkelingssamenwerking in een toffe sfeer van veel likes te voorzien. Dat is begrijpelijk. Ze heeft het namelijk te druk met het liken en vereren van Conner die naar de kapper gaat, Conner op een speedboot wuivend naar proletariërs en Conner die uit de kast komt, omdat het er wat te druk was geworden. En toch gaat Gennez scoren bij de verkiezingen. Ze hoeft alleen maar met haar beste adoratieblik naar Conner te kijken.
“Wat gaan we doen? Gaan we het land overlaten aan de mensen die het in de afgrond praten? Of gaan we het verder opbouwen met positivisme en een constructieve politiek waarbij mensen naar elkaar luisteren? Ik kies resoluut voor het tweede. En ja, daarom ben ik dus opnieuw kandidaat-premier. En ja, daarom ga ik voor een Vivaldi II. Omdat samenwerking en optimisme echt het verschil maken.” Tot u sprak premier Alexander De Croo. De jokkebrok.
We moeten er niet flauw over doen. Als het gaat over optimisme, is premier De Croo oprecht de kampioen van dit land. Hoe belabberd het regeringswerk ook is volgens mensen die er wat van kennen, De Croo zal er altijd wat positiefs in zien. Neem nu de recente begrotingscijfers die ons land tot het kneusje van Europa maken en de perfecte aankondiging zijn van een nieuwe PS-raid op uw spaarboekje. De Croo ontkent dat niet, maar merkt wel op dat die cijfers wel heel netjes gerangschikt zijn in de overzichtelijke Excelsheet van de nieuwe minister van Begroting (de vorige moest gaan wegens te veel realiteitszin). Dat is pas positief! Hoewel, onlangs lekte een intern Open Vld-document uit waarin de partij uit de doeken deed hoe ze haar tegenstanders zou aanpakken in een verkiezingsjaar. En dat bulkt niet meteen van het positivisme en respect. Over de Vivaldi-oppositie verzamelde het Alexander De Croo-promotieteam de volgende positieve ‘plannen van aanpak’: De Wever moet worden weggezet als een leugenachtige, pessimistische, ruziemakende, narcistische dictator. Tom Van Grieken is dan weer een racistische, wereldvreemde, enge, extremistische haatzaaier waar je zelfs geen pint mee kan pakken. En Raoul Hedebouw? Daar wordt geen melding van gemaakt in de nota. Nochtans is de communistische PVDA ondertussen even groot als Open Vld. Maar bij de liberalen willen ze dat nog even niet horen. In de psychologie heet dat de ontkenningsfase. Heel veel wensen tot samenwerking zal u hier niet in vinden, maar dat is normaal. Het is toch maar de oppositie én Alexander wil verder doen met Vivaldi. Eieren breken is tenslotte ook constructief als je er tenminste een omelet mee bakt.
Sammy janet!
Maar wat met de meerderheidspartijen? Die zullen dan toch baden in de luxe van liefde en aandacht vanuit de Open Vld? Ja toch?
Toch niet.Weet u nog dat De Croo deze regering had gebouwd rond een blauw-groene as? Wel volgens het campagneteam was dat een gigantische stommiteit. Voor De Croo en co is ‘Groen’ onbekwaam, onrealistisch, onredelijk en onsympathiek. Voorzitter Jeremie is dan weer een totaal onbekende dwaas. Een en ander doet vermoeden dat Lexi nu aast op een paarse as. Had gekund als Conner niet zo’n aandachtzieke, populistische clown was. Vinden de liberalen dan niks goed aan Conner? Jawel, ze vinden het een mooie jongen. Maar loemp! En daar-
mee is alles gezegd. Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi dan? Nee, die is vooral onbekwaam, ongeloofwaardig en ouderwets. En ook wel: ‘raar’! Wat ongetwijfeld een verwijzing is naar zijn travestienummertje. ‘Raar’ vervangt dus hier gewoon de woordjes ‘janet’ en ‘buitenlander’ die niet meer mogen gebruikt worden. Heel inclusief van de liberalen. Zo, op een paar A4’tjes laat de Open Vld geen spaanders heel van alle politieke partijen waarmee men zo graag positief wil samenwerken.
Sint-Alexander
Maar zoals het een goed campagneteam betaamt, kijken ze ook in de spiegel. Daarbij onderzochten ze niet het profiel van de voorzitter, wie dat ook moge worden, maar dat van de premier zelf. En ook daar werden de grote woorden niet geschuwd. Na diepgaand onderzoek blijkt De Croo een vriendelijke, verantwoordelijke, mooie, sympathieke, bekwame, rustige (als er geen pornoactrices in de buurt zijn), sterke, verstandige leider. Eentje van het type dat nooit ruzie maakt. Zeg het maar zoals het is. Zeg niet Alexander als je ook Sint-Alexander kan zeggen. Gezalfd boven alle leiders die verder achterlijke oetlullen zijn.