't Pallieterke van 12 oktober 2023 by 't Pallieterke

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

“Ons politiek systeem is vastgeroest”” vastgeroest INTERVIEW

CARL DEVOS

10-11 ISRAËL-PALESTINA

POLITICOLOOG

5 VOOR 12 VOOR 2 ONZE DEFENSIE

ONDERHANDELEN MET BARBAREN IS ZINLOOS

RACISME IS RELATIEF

DE CROO DOET U BETALEN

WAPENCULTUUR IN DE VS

DE TURKSE GEMEENSCHAP IN VLAANDEREN

Na een aanval van terreurorganisatie Hamas vanuit de Gazastrook is het conflict tussen Israël en Palestina opnieuw ontaard. Israël spreekt van een oorlog en is klaar voor een volledige blokkade van Gaza. Dit conflict toont aan dat we in een nieuwe wereld terechtkomen, waarop we ons als land moeten klaarstomen. Zaterdag vielen terroristen van Hamas een Israëlisch festival aan nabij de Gazastrook. Minutenlang werden er raketten afgevuurd. Nadien vielen de Palestijnen met motorfietsen en auto’s het festivalterrein binnen en begonnen ze te schieten, mensen op te jagen en ontvoerden ze meer dan 150 mensen richting de Gazastrook. Vanuit Libanon voert de sjiitische groep Hezbollah eveneens aanvallen uit op Israël, om op die manier steun te verlenen aan de Palestijnse terreurbeweging. Sinds het incident voert Israël aanvallen uit op de Gazastrook en het zuiden van Libanon. Het land spreekt van een oorlog en wil overgaan tot een totaal beleg van Gaza. De Israëlische minister van Defensie kondigde aan het gebied, waar twee miljoen mensen wonen, volledig zonder water, voedsel en brandstof te willen zetten.

Sneeuwbal Deze escalatie toont weer eens aan dat de wereld grondig aan het veranderen

is. Hamas krijgt steun van Hezbollah en Iran zou zelfs nauw betrokken zijn bij de recente aanval. Ook Qatar zou een geldschieter zijn. Rusland hoopt dan weer dat deze oorlog de situatie in Oekraïne kan beïnvloeden. De Verenigde Staten beloofden al steun aan Israël, terwijl de Amerikaanse bevolking en politiek al langer mort over de steun aan Oekraïne. De verzwakte positie van Rusland bood dan weer kansen aan Azerbeidzjan en de Turken. Zij slaagden erin om de republiek Nagorno-Karabach volledig in te nemen. Armenië, traditioneel een bondgenoot van Rusland, keert zich nu tegen de Russen, maar verwijt tegelijkertijd ook Europa te weinig steun verleend te hebben. En dan zijn er nog wel wat conflicten, waarvan er sommige onder de waterlijn blijven. Taiwan detecteert steeds meer Chinese gevechtsvliegtuigen in zijn omgeving. Op het Afrikaanse continent waren er de afgelopen jaren minstens acht staatsgrepen. Vergeet ook niet dat de Turken intussen al meer dan 50 jaar een Europees land bezetten.

NAVO-norm Met al die wereldwijde conflicten, waarvan er sommige onder de radar blijven, in ons achterhoofd, is het duidelijk tijd voor actie. We kunnen onze veiligheid niet blijven in handen leggen van de Verenigde Staten. Andere Europese landen lijken dat te beseffen: vorig jaar bereikten de wereldwijde militaire uitgaven een recordhoogte. België blijft achterophinken. Zoals Kamerlid Georges Dallemagne (Les Engagés) het onlangs zei: “Als alle NAVO-landen Oekraïne zouden helpen zoals België, dan zou Oekraïne nu Russisch zijn.” De NAVO-norm van 2 procent wordt niet gehaald. Het is budgettair onzeker of België het F-35-programma kan uitvoeren. Over het leger werd niets gezegd tijdens de persconferentie over de laatste begroting van de regering-De Croo. Denemarken schrapte begin dit jaar een feestdag om geld vrij te maken voor defensie. België zou dat voorbeeld kunnen volgen. Maar deze overheid staat zo vet dat er voldoende marge is om nu al middelen van een overgefinancierd beleidsdomein over te hevelen richting defensie.

WANNES NEUKERMANS

SID LUKKASSEN AUTEUR

“Angst is de katalysator voor het eigenbelang”

9 OPINIE 2-3 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 10-11 & 14 / BUITENLAND 12-13 / CULTUUR 15-17 79ste jaargang • nummer 41 • donderdag 12 oktober 2023

€ 4,00

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

2 Opinie

12 oktober 2023

Met de barbaren zijn onderhandelingen zinloos Golda Meir zei ooit dat er pas vrede kan komen wanneer de Palestijnen hun kinderen liever zien dan ze de Israëli’s haten. Dat moment zit er nog niet aan te komen. Wat denken de Palestijnen immers te bereiken met de afschuwelijk terreur van deze week? Israël is nu verplicht hard terug te slaan en daarbij zullen Palestijnse burgers omkomen, want Hamas gebruikt zijn eigen volk telkens als menselijk schild. Sommigen hebben de barbaarse aanvallen op Israël al vergeleken met 9/11 in de VS. Of de impact op de wereld gelijkaardig zal zijn valt af te wachten, maar minstens op één punt is er een grote gelijkenis: de terreur is niet gericht op het bereiken van een concreet politiek resultaat. Het enige motief lijkt haat voor de andere en de enige doelstelling hem zoveel mogelijk menselijk leed te bezorgen. Het ergerlijkste in de opiniestukken van de Vlaamse pers is de steeds weer opduikende morele gelijkstelling van de twee kampen. Op de concrete daden van Israël en zijn leger mag best kritiek geuit worden. Soms zal die ook terecht zijn. Maar de basisdoelstellingen van de twee kampen zijn zo verschillend dat elke morele gelijkschakeling misplaatst is. In essentie wil Israël alleen met rust gelaten worden. Hamas wil de vernietiging van Israël. De beweging zegt dat ook openlijk. Als je deze week Caroline Gennez hoorde zeggen dat beide partijen nu rond de tafel moeten zitten om zo een oplossing te vinden, vraag je je af op welke planeet ze leeft. Hoe onderhandel je met iemand die jou wil vernietigen? Als compromis een gedeeltelijke vernietiging aanbieden?

Indihar Gennez en haar geestesgenoten proberen Hamas steeds voor te stellen als een losstaande entiteit, als een extremistische beweging waar de Palestijnen in de Gazastrook ook het slachtoffer van zijn. Ze vergeet dat die terreurgroep in 2006 wel de enige verkiezing won die daar ooit heeft plaatsgevonden. Moeten we ook geld en middelen naar Rusland sturen met het argument dat Poetin niet alle Russen vertegenwoordigt? De EU leek even ruggengraat te tonen met de beslissing van Europees commissaris Varhelyi om de ontwikkelingshulp aan Gaza te schorsen, maar die werd onmiddellijk teruggefloten door Gennez en andere Europese ministers van Ontwikkelingssamenwerking. Israël heeft zich in 2005 vrijwillig uit de Gazastrook teruggetrokken. De terugtrekking werd door de Palestijnen niet gezien als een gebaar van goede wil, maar wordt er nog steeds de ‘indihar’ (nederlaag) van Israël genoemd. Westerlingen hebben altijd de neiging naar dat conflict te kijken door de bril van de eigen normen. Ze gaan er telkens weer van uit dat Palestijnse woede wel het gevolg moet zijn van armoede of van onrecht dat hen is aangedaan. Westerlingen vergeten daarbij twee belangrijke factoren: een mentaliteit die elke toegeving van de tegenstander ziet als een teken van zwakheid en een totalitaire godsdienst die nu al decennia bewijst hoe goed ze is in het opwekken van haat en terreur. De tweestatenoplossing is dood en begraven. Als Israël ooit de Westelijke Jordaanoever zou opgeven kan er geen enkele twijfel over bestaan: dat wordt Gaza II en een nieuwe ‘indihar’. Die ‘nederlaag’ zal de jihadisten dan nog meer aanzetten om ook de rest van Israël weg te vegen. JURGEN CEDER

EDITORIAAL

TOOGPRAAT

VOORZICHTIG OMGAAN MET DE RODE FAMILIE De andere partijen zijn opvallend mild voor de socialistische Vooruit en PS. Behalve het gniffelende Vlaams Belang wordt Conner Rousseau niet aangevallen. En de soms radicaal-linkse standpunten van Paul Magnette worden meestal met schouderophalen beantwoord. Net als het talmen van de PS met de veroordeling van de Hamas-aanval op Israël of het relativerende discours van minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez. Met het oog op het postverkiezingsscenario wil men de socialistische familie, zo goed als zeker van regeringsdeelname, niet te veel bruskeren. N-VA, Open Vld en cd&v. Na de heisa rond de dronkenmanspraat van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau hield men zich bij die partijen opvallend snel op de vlakte. Er was de obligate kritiek op sociale media, onder andere door cd&v-voorzitter Sammy Mahdi, maar daar bleef het bij. Laat men de voorzitter van de Vlaamse socialisten wat sudderen en hopen dat hij vanzelf zijn pluimen verliest?

Een deal De Wever-Magnette kan altijd mislukken als de Brusselse PS een veto stelt Communicerende vaten Wel, het zou kunnen dat het omgekeerde het geval is. Met het oog op de Vlaamse regeringsvorming na 9 juni 2024 is het plausibel dat de andere partijen de hoop koesteren dat Vooruit niet te veel zakt in de peilingen. Want de beleidspartijen gaan ervan uit dat zij niet de winnaars zullen zijn van het verzwakken van Vooruit. Het zou vooral de PVDA zijn die er garen bij kan spinnen. Geen communicerende vaten dus tussen N-VA, cd&v, Open Vld en Vooruit. En een sterker neocommunistisch blok zal de regeringsvorming nog moeilijker maken. Terwijl men nu al de hoop heeft opgegeven dat een Vlaamse regering met minder dan vier partijen mogelijk is.

Van Grieken: Vlaams formateur

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net

Heimwee naar de Arafat-sjaaltjes De impliciete as N-VA-Vooruit blijft dus bestaan. Ze ontstond in Antwerpen en zal worden doorgetrokken naar het Vlaamse niveau. Dat betekent niet alleen Conner Rousseau sparen, maar ook de ministers. Zoals die van Ontwikkelingssamenwerking, Caroline Gennez. Van die laatste is bekend dat ze goede contacten onderhoudt met Bart De Wever. En dus wordt er bij onder andere de N-VA niet echt kribbig gereageerd wanneer diezelfde Gennez na de Hamas-aanval en moordpartijen in Israël op sociale media aanvankelijk aarzelde om de actie te veroordelen en niet over terreur sprak. In De Zevende Dag had ze het dan toch over “terreur”, al werd daar direct een “maar” aan gekoppeld met de verwijzing dat Israël in haar ogen al decennia een bezettingsmacht in de regio is. Ook bij de Jongsocialisten is de sympathie voor de Palestijnse zaak gekoppeld aan een blindheid voor de misdaden van Hamas. Het is blijkbaar een constante met links: men heeft heimwee naar de Arafat-sjaaltjes van de vorige decennia die gezien werden als een engagement tegen een vermeend imperialisme. Wie Bart De Wever kent weet dat hij niets moet hebben van zo’n goedkoop en zelfverklaard nep-idealisme, maar hij gaat het politieke debat zeker niet voe-

Het is plausibel dat N-VA, Open Vld en cd&v de hoop koesteren dat Vooruit niet te veel zakt in de peilingen

Er is momenteel immers niemand die ervan uitgaat dat een regeringsvorming met het Vlaams Belang zal lukken. Tom Van Grieken zal de druk wel hooghouden en als grootste partij aan zet komen. Dat verklaart zijn lijsttrekkerschap voor het Vlaams Parlement volgend jaar ten nadele van Filip Dewinter. Van Grieken komt

over van de federale Kamer en wil zich als Vlaamse formateur in de markt zetten. Maar het is alom geweten: Bart De Wever zal hem een aantal rondjes laten draaien en hoopt daarna zelf het heft in handen te nemen.

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 208 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 300 euro Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

Caroline Gennez

den met opmerkingen over de houding van de socialisten ten opzichte van het conflict tussen Israël en Palestina.

Confederaal electoraal systeem Het is trouwens ook opvallend hoe de N-VA niet te veel kabaal maakt als PS-voorzitter Paul Magnette nog maar eens met een nieuw voorstel komt voor een algemene vermogensbelasting of

De Wever zal Van Grieken een aantal rondjes laten draaien en hoopt daarna zelf het heft in handen te nemen een pleidooi om de rijksten extra te belasten. Men weet uiteraard dat dat nu al campagnetaal is en anderzijds heeft de PS zich tijdens de recente begrotingsgesprekken niet al te hard opgesteld. Maar als er verbale aanvallen komen van Bart De Wever dan is het eerder richting de Vivaldi-regering op zich of eerste minister Alexander De Croo. De PS is natuurlijk geen directe concurrent want we leven electoraal nu eenmaal in een confederaal systeem, maar het toont tegelijk aan dat de lijnen met de Parti Socialiste open moeten blijven. En dat er desnoods snel federale onderhandelingen moeten komen, waarbij de socialistische familie sowieso als grootste ook eerst het veld wordt ingestuurd. Ook de andere partijen zijn die mening toegedaan en laten Magnette maar doen met zijn vaak radicaal-links discours. Zij weten dat er na de verkiezingen van juni met een wit blad wordt begonnen en eveneens dat de PS zo goed als zeker deel zal uitmaken van de federale regering en ook Vooruit zal meenemen. De socialistische familie blijft aan zet.

De instabiele Brusselse PS-afdeling Wel heeft het drama in Israël een andere zaak zichtbaar gemaakt. Er was het getalm bij de PS om de terreuractie te veroordelen. Uiteraard kijkt men bij de Franstalige socialisten - net als bij de groenen - naar de moslimkiezers en wil men die niet voor de borst stoten. Uiteindelijk kwam de voorzichtige veroordeling er toch maar het wijst erop hoe men in bepaalde politieke kringen er aparte morele normen op nahoudt. En dan is het vooral de Brusselse afdeling van de PS die een probleem blijkt te zijn. Die staat het dichtst bij de steeds radicaler wordende moslimgemeenschap in Brussel. De andere partijen kijken weg. Men spreekt vaak over een deal De Wever-Magnette, maar vergeet dat die altijd kan mislukken indien de Brusselse PS een veto stelt. Voor nummer één Ahmed Laaouej is de N-VA niets anders dan een aangepaste kopie van het Vlaams Belang. Al in 2020, toen de burgemeesters van Antwerpen en Charleroi stilaan toenadering vonden naar elkaar, kwam er zware kritiek van de Brusselse socialisten, nog voor er een akkoord was dus.

Column

12 oktober 2023

Racisme is wel degelijk relatief:

het hangt af van de dader Het was zondag boeiend om Conner Rousseau aan het werk te zien. In De Zevende Dag en in het middagjournaal van VTM zat een man die zacht sprak, met pauzes, alsof hij naar zijn woorden moest zoeken, die oprecht geschrokken leek door wat er was gebeurd en die volop deemoed uitstraalde. Vooral zat daar een briljante manipulator.

op zijn reclamescherm de slogan ‘Liever koeien in de wei dan nog een asielzoeker erbij’ was verschenen. Subtiel kan men het niet noemen, maar het is alvast minder racistisch dan wat Rousseau heeft gezegd. En hoe gaat zijn partij deze spreidstand volhouden? Aan de ene kant is Rousseau het enige dat verhindert dat Vooruit electoraal hetzelfde lot ondergaat als Open Vld en cd&v. Maar hoe kan die partij nog enige geloofwaardigheid behouden in de strijd tegen racisme die ze steeds hoog in het rode vaandel heeft gedragen?

Holocaust

Rousseau onderschat ook het fanatisme van zijn eigen kamp. Racisme is het ergste, de doodzonde der doodzondes, het ‘nec plus ultra’ van verfoeilijkheid. Toen Liesbeth Homans ooit opmerkte - overigens volstrekt terecht - dat racisme eigenlijk relatief is, vond de linkerzijde, inclusief de partij van Rousseau, dat een onaanvaardbare nuance. En toch had ze gelijk. Naast het echte, onversneden racisme, de haat gebaseerd op ras, is er de grijze zone van onvoorzichtige uitspraken, onterechte vooroordelen en nodeloos kwetsende taal. En voorbij die zone is er het land van het realisme, waar mensen terecht de vele nadelen van het multiculturalisme aanklagen en daarbij niet bang zijn ongemakkelijke waarheden uit te spreken. De waarheid kan nooit racistisch zijn.

“Ik ga mijn leven niet laten herleiden tot één fout moment”, zei hij met droefheid in de stem tegen Cathérine Moerkerke. Woord voor woord was dat hetzelfde zinnetje dat hij eerder in De Zevende Dag had uitgesproken. Ook zijn andere verklaringen waren, ondanks de geveinsde oprechtheid, duidelijk tot in detail voorbereid. “Ik ben zelf geschrokken over wat ik gezegd zou hebben (let op de voorwaardelijke wijs, red.). Ik herinner mij er ook niets van. Anders zou ik al eerder duidelijkheid hebben verschaft.” De ‘ik’ die aan het woord is, doet alsof hij het slachtoffer is van een demon die hem tijdelijk heeft bezeten. Wie deze week naar Rousseau luisterde, hoorde een slachtoffer, een beetje zoals hij dat ook was bij de klachten voor zedenfeiten.

Altijd het slachtoffer Het is verbazend welke onzin je kan vertellen als je maar de juiste toon gebruikt. Over wat hij nu juist heeft gezegd: “Er zijn veel dingen waar of niet waar, het doet er niet toe.” Het is een zin die een advocaat misschien eens zou kunnen proberen als slot van zijn pleidooi. “Het is waar of niet waar dat mijn cliënt deze diefstal heeft begaan, edelachtbare, het doet er niet toe.” Wanneer Moerkerke dan doorvraagt over wat hij echt heeft gezegd, is het antwoord briljant. Hij gaat die woorden niet herhalen, zegt hij, want anders zou hij die mensen nog meer kwetsen dan hij al heeft gedaan. Geweldig, toch? Hij wil zijn fouten niet opsommen, niet om zichzelf niet verder te beschadigen, maar om anderen geen pijn te doen. Rousseau is een genie. In zijn uitleg is ook de procedure waarmee hij DPG verhinderde om te publiceren wat in het pv staat niet echt zijn schuld. Hij schuift de verantwoordelijkheid zowaar af op de rechtbank die de uitspraak deed. Rousseau: “De

Conner Rousseau tijdens zijn beruchte persconferentie

rechter heeft beslist om dat tegen te houden. Ik ben absoluut voor de persvrijheid.” De interviews met Rousseau van deze zondag zouden verplichte leerstof moeten zijn in alle cursussen psychologie.

Een eenmalige gebeurtenis Wat heeft hij dan wel gezegd? Volgens het pv zou hij het onder andere hebben gehad over “de bruine mannen” of “het bruin gespuis” - de berichtgeving daarover is niet eenduidig - en zou hij de politieagenten ook aangeraden hebben hun matrakken te gebruiken tegen overlastige Roma-zigeuners, met het argument dat dit “hen respect zou bijbrengen”. Rousseau legt de nadruk op de absolute eenmaligheid van de gebeurtenis. Hij zou iets gezegd hebben waar hij “echt niet voor staat”. Ik wil de lezers met een minimum aan kennis van kansberekening een vraag stellen: wat is de kans dat de ene keer dat een man eens iets racistisch zegt precies samenvalt met die ene keer dat hij wordt gefilmd met de bodycam van een politieagent? We mogen er vrij zeker van zijn dat Rousseau dat soort dingen al vaker gezegd heeft, dronken of niet.

In deze hypocriete samenleving is het ongepast publiek te zeggen wat iedereen weet Dat een voorzitter van een politieke partij zich lazarus zuipt op café is op zich al niet verstandig. Rousseau heeft daar in aanwezigheid van politieagenten woorden uitgesproken die, indien ze door de agenten zelf waren geuit, tot hun ontslag zouden leiden. Hij heeft vervolgens zijn politieke positie aangewend in een poging die zaak door de politie in de doofpot te laten stoppen. En daarna heeft hij de mediaberichtgeving erover pogen te censureren. Dat is wat er is gebeurd. Het zou voor elke andere politicus het einde van zijn carrière betekenen, maar Rousseau komt er mee weg. Tenminste, zo lijkt het. Ik vermoed echter dat de laatste bladzijde van dit verhaal nog niet geschreven is.

Wat nu? Wat gaan het parket en UNIA immers doen? Naar aanleiding van beledigingen op sociale media ten aanzien van Zelfa Madhloum, woordvoerster van de Open Vld, liet het parket van Antwerpen op Twitter nog weten: “De strijd tegen racisme is een prioriteit.” Ook andere parketten hebben dat al laten blijken. Voetbalsupporters werden veroordeeld voor uitlatingen vanop de tribune. Voorpost moest zich voor de rechter verantwoorden voor de spandoek ‘Stop islamisering’. Een man werd veroordeeld omdat hij in een burenruzie zijn Marokkaanse buur ‘profiteur’ had genoemd. Dries Van Langenhove en vrienden worden vervolgd voor wat ze schreven in een besloten forum. Een café-uitbater uit Leuven kreeg een straf omdat

Wat is de kans dat de ene keer dat een man iets racistisch zegt precies samenvalt met die ene keer dat hij wordt gefilmd met de bodycam van een politieagent? Een van die waarheden is trouwens dat zigeuners - een heterogene groep, toegegeven - wel degelijk vaak voor overlast zorgen en ook disproportioneel vaak betrokken zijn bij gauwdiefstal en woninginbraak. Rousseau weet dat en drukte dat onvoorzichtig uit in een zattemansgesprek. Elke burgemeester, elke politiecommissaris weet dat ook. Stiekem verhogen ze het aantal patrouilles als de Roma komen kamperen, maar in deze hypocriete samenleving is het ongepast publiek te zeggen wat iedereen weet. Bij de Jongsocialisten blijkt het hysterisch antiracisme alvast zwaarder te wegen dan het partijbelang. Karel Verhoeven van DS, altijd de luidst huilende wolf van de meute, haalde er zelfs nog eens de Holocaust bij. Voor dat soort mensen is racisme nooit relatief, en is alles wat er in de verste verte op lijkt altijd de voorbode van etnische moordpartijen. Zij kunnen Rousseau nooit vergeven, ook al is hij de laatste hoop van links in bange dagen.

Onderga de wet die je zelf maakt “Patere legem quem ipse fecisti”, leerden we aan de rechtsfaculteit. Ook degene die de wet heeft gemaakt is eraan onderworpen. Meer zelfs, de maker van een wet, waarvan al vele kleine lieden de gevolgen hebben moeten dragen, moet zelfs strenger beoordeeld worden. Ik heb het dan niet alleen over de wet op het racisme in strikte zin, maar ook over de cultuur van onverdraagzaamheid die Rousseau en zijn linkse geestesverwanten hebben ontwikkeld, waarin zelfs de minste overtreding op de politieke correctheid zware gevolgen heeft. Denk maar aan de schorsing van twee Antwerpse professoren die, terwijl ze dachten dat hun micro uitstond, het hadden over de gebrekkige integratie van de Marokkanen. Denk maar aan de 29 Antwerpse agenten die moesten terechtstaan voor foute berichten in een besloten privégroep. Denk maar aan de Mechelse politieagent die werd ontslagen nadat hij een spotprent over Jinnih Beels, partijgenote van Rousseau, had verspreid. Het leven van die man werd toen wel ‘herleid tot één fout moment’, mijnheer Rousseau. Denk ook maar aan Dylan Vandersnickt, ondervoorzitter van N-VA-jongeren, die zijn carrière vaarwel moest zeggen voor één onbezonnen bericht op sociale media en nadien in een neerwaartse spiraal terechtkwam, die eindigde in zelfmoord. En als ‘Debora van de kassa’ ooit iets racistisch zegt tegen een klant, dan zal het filmpje daarover door de partijgenoten van Rousseau op Facebook worden gedeeld, zal ze haar job verliezen en de rest van haar leven ‘racistische Debora’ zijn. Al die gewone mensen moeten boeten voor één onverhoedse fout, een fout die meestal kleiner was dan die van Rousseau, voorzitter van een partij die deze cultuur zonder genade of vergeving mee heeft gecreëerd. Maar hijzelf vraagt nu een uitzondering voor zichzelf. Allemaal verdienden ze hun lot niet. Rousseau, die tijdens het interview op VTM trouwens schaamteloos aankondigde dat hij de strijd tegen racisme bij de politie nog eens wil opdrijven, verdient het wel. JURGEN CEDER

4 Binnenland

12 oktober 2023

ECONOMISCHE ZAKEN

Lessen uit de oliecrisis van 50 jaar geleden Een verviervoudiging van de olieprijs, inflatie én stijgende werkloosheid, bedrijfssluitingen, ontspoorde begrotingen,… De cocktail van de olieschok van 50 jaar geleden was uiterst schadelijk voor de Belgische economie. Pas in de jaren 1980 raakte de economie opnieuw op het juiste spoor. Positief is dat we ondertussen toch een aantal lessen hebben getrokken uit de oliecrisis van 1973, al kan het altijd beter. handelsoverschot had, zit nu met een tekort op de import-exportbalans. Hebben we geen lessen geleerd uit de crisis van 1973? De ontsporing van de uitgaven en de steunmaatregelen die niet doelgericht genoeg waren, tonen aan dat België op dat vlak nog altijd in hetzelfde bedje ziek is als een halve eeuw geleden. Ook het systeem van automatische loonindexering blijft ons parten spelen en betekent een concurrentieel nadeel.

Energietransitie Toch is de situatie niet zo erg als ten tijde van de Jom Kipoer-oorlog en de daaropvolgende olieschok, omdat onze afhankelijk-

heid van fossiele brandstoffen is afgenomen. De industrie en de energiebedrijven waren toen goed voor meer dan 40 procent van het bbp. Nu is dat de helft. Isolatie, zuiniger omspringen met energie en de transitie richting groene energie maakten de westerse economieën minder afhankelijk van een sterke stijging van bijvoorbeeld de aardgasprijs.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

De aanval van Hamas-terroristen op Israëlisch grondgebied vorig weekend herinnerde er ons aan dat het exact 50 jaar geleden is dat de Jom Kipoer-oorlog uitbrak. Egypte en Syrië vielen toen Israël binnen en het leek er even op dat de Joodse staat zou wankelen. Dat gebeurde niet, deels door westerse steun. De Arabische landen reageerden halverwege oktober 1973 met het verhogen van de olieprijs en een boycot op leveringen aan de bondgenoten van Israël. De gevolgen lieten zich raden. De olieprijs verviervoudigde in een paar maanden tijd. Het was de periode van de autoloze zondagen die weinig zoden aan de dijk brachten. De periode van sterke welvaartsgroei kwam ten einde. Een schadelijke economische cocktail had West-Europa in zijn greep. De inflatie steeg, de kosten van de bedrijven liepen op en door de automatische loonindexering gingen de Belgische loonkosten door het dak. Gevolg: een verzwakking van de concurrentiepositie van de bedrijven, gevolgd door bedrijfssluitingen.

De ontsporing van de uitgaven en de steunmaatregelen die niet doelgericht genoeg waren, tonen aan dat België nog altijd in hetzelfde bedje ziek is als een halve eeuw geleden

Op fundamenteel macro-economisch vlak zijn er de Europese begrotingsregels die de landen om de zoveel tijd bij de les moeten houden. De automatische loonindexering blijft een feit, maar het mechanisme is in de loop van de jaren bijgesteld, zodat te grote ontsporingen van de loonkost niet meer voorkomen, onder andere via een strengere loonnormwet. Ten slotte is er een ‘bonus’ die niemands verdienste is, maar ook hier een verschil maakt met 50 jaar geleden: de arbeidsmarkt draait op volle toeren en er is zelfs krapte. In de jaren 1970 was dat totaal anders. De babyboomers die net na de Tweede Wereldoorlog zijn geboren, kwamen massaal op de arbeidsmarkt, maar vonden geen job. Dat leidde tot de unieke situatie van een oververhitte economie via inflatie, maar tegelijk een stagnatie van groei en tewerkstelling. Dat ‘stagflatie’-risico is er anno 2023 veel minder.

Druk op overheidsfinanciën Meer werkloosheid betekende ook minder consumptie en de overheid probeerde die daling te counteren door extra loonsverhogingen toe te laten. Wie zijn baan verloor, kon zeer jong op brugpensioen of ging aan de slag bij de overheid. Dat zette een zware druk op de overheidsfinanciën met oplopende begrotingstekorten en een stijgende staatsschuld. En zeggen dat de Belgische staatsschuld in 1973 zo’n 60 procent bedroeg, de norm die de Europese Commissie nu voorschrijft.

De situatie is niet zo erg als ten tijde van de Jom Kipoer-oorlog en de daaropvolgende olieschok, omdat onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen is afgenomen De steunmaatregelen voor sectoren die in zwaar weer kwamen (staal, textiel, scheepsbouw, glas,…), duwden de overheidsrekeningen nog verder in het rood. Pas in 1982, toen de Belgische frank zwaar onder druk kwam te staan en de buurlanden, met Duitsland voorop, België op de vingers tikten, kwam er verandering in de situatie. De Belgische frank werd gedevalueerd en er werd een economisch herstelbeleid ingezet.

Lessen Nu, 50 jaar later, hebben we een periode achter de rug die in zekere mate vergelijkbaar is met 1973. Er is de oorlog in Oekraïne die voor een energiecrisis in de aardgassector heeft gezorgd, met een sterke inflatie richting 10 procent in 2022 tot gevolg. De overheid was gul met steunmaatregelen en zo werd de begroting fors in het rood geduwd. De bedrijven verliezen marktaandeel door opnieuw een zware loonindexering. België, dat meestal een

Laatste begrotingsakkoord van deze regering-De Croo Na een marathonvergadering van dertig uur bereikten de federale ministers een akkoord over de laatste begroting van de regering-De Croo. Er werd flink gediscussieerd tussen liberalen en socialisten, maar uiteindelijk kon premier De Croo dinsdagmiddag toch zijn begroting voorstellen aan de Kamer. Nadat het minimumloon in 2022 al eens met 76 euro per maand verhoogd werd, zal er in april nog eens 35 euro bijkomen. Voor sommige mensen kan er via de fiscale werkbonus zelfs 50 euro bijkomen. In 2026 staat dan nog een verhoging gepland. Kostprijs: 72 miljoen euro.

Onderhandeling met PS Daarnaast is er na heel wat discussie een aanpassing gekomen bij de flexi-jobs. Die worden voortaan mogelijk in een aantal extra sectoren, maar na onderhandeling met de PS komen er voorwaarden. Flexi-jobbers moeten voortaan volgens de minimumbarema’s uit de sector betaald worden, mogen niet meer dan 12.000 euro per jaar verdienen en de sociale bijdrage stijgt naar 28 procent. Een nieuwe accijnshervorming zou eerder voor de volgende regering zijn. De groenen willen dat elektriciteit via accijnzen goedkoper wordt dan fossiele brandstoffen zoals gas. Voor mazout wordt een uitzondering gevraagd, op vraag van de Franstaligen. Voor de sloop en heropbouw van huizen blijven particulieren zes procent btw betalen. Bouwpromotoren zullen daarentegen opnieuw 21 procent betalen. Daardoor vrezen experts dat de stadsontwikkeling en de bouw van moderne woningen zal stilvallen. Mensen die via een collectieve ketel verwarmen, krijgen voortaan via een premie ook recht op een sociaal tarief.

Extra ‘veiligheid’ De politie protesteerde de afgelopen maanden al vaak tegen de geschrapte loonsverhoging. Toch zal de federale regering uiteindelijk het loon toch nog verhogen. Dit jaar wordt iets minder dan de helft uitbetaald, de rest van het geld komt volgend jaar. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) wist geld binnen te halen voor “extra veiligheid”. Dat zal gebruikt worden voor extra scanners voor de douane, extra ANPR-camera’s, beveiliging van stations, de strijd tegen drugscriminaliteit, de heropbouw van de civiele bescherming... Bovendien zullen jongeren die zich inzetten voor de Samenlevingsdienst 550 euro per maand krijgen.

Meer taksen Er komen ook heel wat extra taksen. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) stelt dat die door de sterkste schouders gedragen zullen worden en dat klopt voor een stuk. Toch zullen ook particulieren die belastingverhoging voelen.

Van Peteghem wil 150 miljoen euro ophalen via de bankentaks en daarnaast krijgt België van Belfius een dividend van 220 euro. Ook de staatsbon leverde 100 miljoen euro op. De transportsector zal niet langer kunnen genieten van de terugbetaalde accijnzen op diesel en ook bpost moet geld teruggeven. Verder werd er nog 150 miljoen euro gevonden die niet uitgegeven was. Via een hogere taks op tabak en e-sigaretten wil de minister 50 miljoen euro ophalen en de strijd tegen fiscale fraude zou 71 miljoen euro opleveren.

Maastrichtnorm Dat zijn de laatste begrotingsmaatregelen die de federale regering aankondigt voor de verkiezingen. Daardoor zullen er niet veel onpopulaire aankondigingen gebeuren. Premier Alexander De Croo geeft aan dat België door deze begroting stap voor stap richting de Maastrichtnorm gaat, die stelt dat het begrotingstekort niet hoger mag zijn dan drie procent van het bbp. Omdat het begrotingstekort van heel België, dus niet alleen van de federale overheid, hoger ligt, kan een Europese veroordeling echter nog altijd. Volgens het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) komen er te weinig structurele maatregelen, een oordeel dat ook het Vlaamse Voka velt. De ondernemingsorganisaties zijn positief over de uitbreiding van het flexi-jobsysteem, maar de extra belastingen voor de bankensector en op professionele diesel liggen moeilijker. WANNES NEUKERMANS

Binnenland

12 oktober 2023

OPINIE

OPLOPENDE BELASTINGEN EN SLECHT PRESTERENDE OVERHEID ONDERMIJNEN WELVAART

De overheden in dit land kosten heel veel geld, terwijl de instellingen matig tot slecht presteren. De NMBS gaat een rampjaar tegemoet en onze wegen zijn in slechte staat, maar ook De Lijn en het Vlaamse onderwijs laten steken vallen. Het Brusselse justitiepaleis staat symbool voor het feit dat de overheid haar zaakjes helemaal niet op orde heeft.

Politieke vervlechting Het grote probleem met de publieke infrastructuur en dienstverlening in België is de politieke vervlechting. De raden van bestuur worden bevolkt door trouwe partijsoldaten die afgerekend worden op basis van hun loyauteit, niet zozeer op hun competenties. Het voorbeeld bij uitstek vormt bpost. Door wanpraktijken met overheidscontracten en financiële malversaties staat het bedrijf op de rand van de afgrond. Wouter Verschelden en Emmanuel Vanbrussel berekenden in ‘Bpost hold-up’ dat het beursgenoteerde overheidsbedrijf de laatste tien jaar ongeveer 4 miljard euro aan subsidies en andere staatsteun binnenhaalde. De aandelen kelderden en mogelijk wacht Bpost een miljoenenboete wegens onder andere illegale aanbestedingen en al even onwettige staatssteun. Beurshuizen schatten de schade vandaag reeds op zo’n 300 miljoen euro, maar dat bedrag kan nog oplopen. Ook de NMBS zit in moeilijke papieren. De stiptheid van de treinen ligt historisch laag en maandelijks worden gemiddeld 4.000 treinen geschrapt. Daarnaast is zowat 700 kilometer aan spoorwegen in zo’n slechte staat dat er eigenlijk geen treinen meer op zouden mogen rijden. De dienstverlening laat zo te wensen over dat het aantal klachten vorig jaar piekte tot maar liefst 57.700. De NMBS worstelt ook met een veiligheidsprobleem: dagelijks worden vijf gevallen van fysieke agressie tegen treinconducteurs gemeld.

De burger betaalt heel veel belastingen voor heel matige kwaliteit

Heel wat stations zijn in belabberde staat. De Brusselse stations vormen daar de exponent van. Federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) sloot vorig jaar een beheersovereenkomst van 43,8 miljard euro af. De helft van de totale vloot moet binnen de tien jaar volledig vernieuwd zijn. 176 stations moeten worden aangepast aan de noden van de mensen met een beperkte mobiliteit. Om het budget binnen de perken te houden, rekent de minister op 30 procent meer reizigers. Of die ambitie realistisch is, is nog maar de vraag.

Vincent Van Quickenborne

Van Quickenborne bevestigt fouten in databanksysteem Staatsveiligheid

Geen beterschap Maar ook Vlaanderen kan en moet het beter doen. De Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn maakt een belabberde en weinig efficiënte indruk. Wie afhankelijk is van het openbaar vervoer, wordt met tal van uitdagingen geconfronteerd: overvolle bussen en trams, slechte verbindingen, bussen die uitvallen, conflicten, zwartrijders en een afgeleefde accommodatie. Ooit was het de bedoeling om op 500 meter van elke Vlaming een bushalte te voorzien, maar na twee decennia van hervormingen zit De Lijn op een dwaalspoor.

“Informaticaproblemen duwen Staatsveiligheid in diepe crisis”, schreven we al eind juli. Die problemen draaien rond een nieuwe databank voor de Belgische spionnen.

Het wordt brutaal ontwaken op maandag 10 juni 2024 wanneer blijkt dat er geen geld meer zal zijn om het land grondig te hervormen

De voorbereiding voor dat nieuwe systeem startte al in 2016 en nam meerdere jaren in beslag. Er werden ook buitenlandse modellen bestudeerd. De invoering werd door problemen al uitgesteld van maart naar juni. Het informaticaproject heeft (tot nu) 31 miljoen euro gekost.

Ook het Vlaamse onderwijs verliest al twintig jaar terrein. Aan het einde van het secundair onderwijs is zowat 30 procent van de leerlingen minstens één jaar blijven zitten. Voor een regio die het van innovatie en grijze hersencellen moet hebben, is dat heel bedenkelijk. In vergelijking met de ons omringende landen staat de geleverde kwaliteit niet in verhouding tot de kost van het onderwijs. De burger betaalt heel veel belastingen voor heel matige kwaliteit. Bovendien blijkt uit het boek ‘België kan beter’ dat er geen sprake is van beterschap, terwijl de belastingen enkel maar toenemen. Daardoor wordt de welvaart van dit land ondermijnd. Het wordt brutaal ontwaken op maandag 10 juni 2024 wanneer blijkt dat er geen geld meer zal zijn om het land grondig te hervormen.

Q ondervraagd Kamerlid Marijke Dillen (Vlaams Belang) ondervroeg begin oktober bevoegd minister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) in de commissie Justitie over de netelige kwestie. De Staatsveiligheid (VSSE) valt immers onder Justitie. Dillen: “Ondanks vele jaren voorbereidingswerk en een miljoenenfactuur zijn er allerlei problemen met het nieuwe databanksysteem bij de Veiligheid van de Staat (VSSE). De nieuwe databank zorgt voor chaos en onverklaarbare fouten. Medewerkers kunnen de informatie niet vertrouwen. Volgens de directie gaat het slechts om kinderziektes.” Het parlementslid wil meer uitleg over die problemen. Van Quickenborne: “Onze inlichtingendienst heeft een modern systeem nodig waarmee grote volumes kunnen worden ontsloten. Dat was niet mogelijk met het oude systeem. Dat was een van de conclusies van de parlementaire onderzoekscommissie na de aanslagen van 2016.”

JULIEN BORREMANS

Oude databank © PHOTONEWS

Alle overheden in dit land spenderen samen 320 miljard euro, wat ongeveer 55,6 procent van het bruto binnenlands product (bbp) is. Volgens Peter De Keyzer van Growth Inc. heeft België daarmee de op één na hoogste overheidsuitgaven van Europa. Enkel Frankrijk doet ‘beter’. In vergelijking met 24 West-Europese staten staat België op het vlak van de kwaliteit van de overheidsdiensten op de 17de plaats. Bovendien stijgen de overheidsuitgaven in België sneller dan in de rest van Europa. Dat zal de komende jaren niet veranderen. Er is niet alleen een onhoudbaar hoog begrotingstekort: ook de vergrijzingsfactuur en de broodnodige investeringen in energie en infrastructuur kunnen de uitgavendrift van de overheid verder doen ontsporen. Vlaanderen heeft al bij al een beperkt budgettair probleem, maar de andere Belgische overheden kampen met ernstige begrotingstekorten. Zelfs de Club Med-landen doen het een stuk beter. Daartegenover staan een belabberde overheidsinfrastructuur en ondermaats presterende diensten. Volgens de concurrentierangschikking van het Wereld Economisch Forum (WEF) staat België voor de kwaliteit van de weginfrastructuur pas op de 56ste plaats. Wat de efficiëntie van de spoordiensten betreft, zakt ons land naar de 36ste stek. Dat zijn onrustwekkende cijfers, zeker als men weet dat België een belangrijk uitvoerland en een internationaal knooppunt is. Een performante vervoersinfrastructuur is een absolute noodzaak. “In België krijgt de belastingbetaler eenvoudigweg niet de kwaliteit van de infrastructuur waar hij of zij voor betaalt. En dat blijft niet zonder gevolgen voor onze welvaart”, schrijft Bert Bervoets, de CEO van de Genkse transportgroep H.Essers, in ‘België kan beter’. Een publieke infrastructuur op het niveau van de Scandinavische landen zou volgens de auteur bijdragen aan een sterkere productiviteitsgroei en dus meer welvaart.

Georges Gilkinet

Die oude databank had zeker haar beperkingen. Zo was het moeilijk om grote hoeveelheden gegevens te verwerken. Ook audio- en videobestanden konden moeilijk op een uniforme wijze worden opgeslagen. Maar de oude databank had ook veel voordelen, zo klinkt het bij medewerkers met vele jaren dienst. “Ze was gebruiksvriendelijk, overzichtelijk en zat logisch in elkaar. De informatiestromen waren voor iedereen duidelijk”, zegt een van hen. In de commissie Justitie liet de minister begin oktober nog optekenen: “De voorbije jaren zijn verschillende modules in gebruik genomen en in juni werd ook de kern van het oude

systeem vervangen. Daarbij rezen een aantal problemen die meer impact hadden dan voorzien.” “Samen met een nieuw IT-systeem werd ook een nieuw onderzoeksmodel gelanceerd. Veel vragen hadden meer te maken met procedures dan met IT. Naast het technische probleem is er ook het ‘change management’ (veranderingsmanagement, red.) dat met een dergelijke verandering gepaard moet gaan.”

Actie ondernomen Volgens de minister heeft de VSSE verschillende acties ondernomen om de talrijke problemen aan te pakken. “Er is wekelijks interactie tussen gebruikers en IT om de problemen aan te kaarten en op te lossen. Er zijn taskforces voor opleiding en voor het controleren van de integriteit van de gegevens. De directie communiceert regelmatig met het personeel over de problemen. Sinds juni (tot begin oktober) werden 12 meldingen over het nieuwe systeem verzonden.” “De nationale en internationale partners werden ook geïnformeerd over de overgang naar het nieuwe systeem en het feit dat informatie met een lagere prioriteit trager verwerkt zou kunnen worden. Er wordt toegezien op een correcte werking van de dienst.” Volgens de minister zijn er - voor zover geweten - geen negatieve gevolgen geweest voor de veiligheid door die informaticaproblemen. “De directie (van de VSSE, red.) beseft dat het systeem nog moet evolueren. Er moeten ‘bugs’ (fouten, red.) worden verwijderd, de datakwaliteit moet worden gegarandeerd en het onderzoeksmodel moet op punt worden gesteld. De directie heeft de problemen nooit geminimaliseerd.” Een bug is een fout in een computerprogramma, waardoor het zijn functie niet (geheel) volgens de specificaties vervult. Samengevat komt het er dus op neer dat het nieuwe databanksysteem - ondanks vele jaren ontwikkeling en testen - nog steeds niet helemaal op punt staat. THIERRY DEBELS

6 Binnenland

12 oktober 2023

ANALYSE

DE ZEVENTIEN UITVERKORENEN VAN DE OPEN VLD Afgelopen weekend meldden zich bij de Open Vld maar liefst zeventien kandidaten aan om de lijst voor de Europese verkiezingen te trekken. Dat is opmerkelijk, wetende dat er voor de Vlamingen in totaal slechts twaalf of dertien plaatsjes in het Europees Parlement gereserveerd zullen zijn. Maar zeventien is ook op een andere manier een bijzonder getal voor de Open Vld. Als we de laatste peiling mogen geloven, zal dat volgend jaar ook het aantal verkozenen van de Open Vld zijn, maar dan voor alle parlementen samen. In 2019 slaagde de Open Vld er nog in dertig parlementsleden te laten verkiezen in het Vlaams Parlement, de Kamer en het Europees Parlement samen: twee in het Europees Parlement, twaalf in de Kamer en - Sihame El Kaouakibi meegerekend - zestien in het Vlaams Parlement. Er is ondertussen niemand die nog gelooft dat de Open Vld er volgend jaar in zal slagen evenveel kandidaten te laten verkiezen. Een projectie van de septemberpeiling van VTM en Het Laatste Nieuws geeft aan dat slechts één kandidaat verkozen zal raken in het Europees Parlement. In de Kamer zijn dat er ongeveer zes en in het Vlaams Parlement tien. Samen maakt dat, inderdaad, in totaal zeventien verkozenen.

maar beter op tijd begint te knokken om er eentje te kunnen bemachtigen. Voor de geïnteresseerden: 31 oktober is de formele deadline om uw interesse te melden voor een plaatsje op een Open Vld-lijst. U mag er dan ook van uitgaan dat bij een aantal parlementsleden van de Open Vld de komende weken een lichtje zal opgaan dat hun nationale politieke carrière naar alle waarschijnlijkheid midden volgend jaar vroegtijdig ten einde zal komen.

Positioneren voor een verkiesbare plaats elders Onder de zeventien kandidaten voor de koppositie op de Europees lijst waren er maar enkele échte kanshebbers. Een aantal van hen maakte geen schijn van een kans, zelfs niet om voor het Vlaams Parlement of de Kamer een verkiesbare plaats in de wacht te slepen. Er zaten duidelijk ook enkele kandidaten bij die geen favoriet waren om de Europese lijst te mogen trekken, maar in betere tijden zonder problemen elders een verkiesbare plaats aangeboden zouden krijgen. Hun kandidatuur was vooral een positionering om op een andere lijst een plaatsje hoger te kunnen gaan staan.

Strijdplaatsen voor de Kamer

Met een tiental geprojecteerde verkozenen in het Vlaams Parlement, maak je in de vijf Vlaamse kieskringen nog steeds kans om verkozen te raken, ook als je op de tweede of in sommige kieskringen zelfs op de derde plaats staat. Maar voor de Kamer ligt dat met maar zes geprojecteerde verkozenen anders.

In Antwerpen dreigt Open Vld gevaarlijk dicht in de buurt van de wettelijke kiesdrempel van 5 procent te komen Voor de Kamer is het meest waarschijnlijke scenario immers dat alleen de lijsttrekkers nog verkozen raken, plus een tweede kandidaat uit Oost-Vlaanderen. Gedaan dus met liberale backbenchers in de Kamer, tenzij dan als opvolgers van ministers en staatssecretarissen. Idem dito wat betreft nieuwe gezichten. Een aantal lijsttrekkers zijn immers min of meer een vanzelfsprekendheid, zoals Alexander De Croo in Oost-Vlaanderen en Vincent Van Quickenborne in West-Vlaanderen. En aangezien Bart Somers vermoedelijk de Vlaamse lijst in Antwerpen trekt, lijkt het logisch dat partijvoorzitter Tom Ongena in diezelfde kieskring de Kamerlijst trekt. Het is mogelijk dat dat ook formeel zo beslist zal zijn nog voor u dit artikel leest.

Raakt partijvoorzitter Ongena wel verkozen? Maar zelfs als partijvoorzitter Ongena in Antwerpen de Kamerlijst trekt, is het lang niet zeker dat hij ook effectief verkozen zal raken. In 2019 haalde de Open Vld in die kieskring niet meer dan 9,6 procent van de stemmen, tegenover 13,6 procent op nationaal niveau. Zakt de partij nationaal naar 8,2 procent, en volgt ze die trend ook in de kieskring Antwerpen, dan komt de Open Vld daar gevaarlijk dicht in de buurt van de wettelijke kiesdrempel van 5 procent. Wie ook de Kamerlijst van de Open Vld in Antwerpen zal trekken: hij of zij staat op een strijdplaats en zal stevig campagne moeten voeren om verkozen te raken. Het zou dus zeker geen vorm van zelfbediening zijn als de partijvoorzitter die positie zelf zou opeisen, integendeel zelfs. Zijn mandaat als partijvoorzitter loopt slechts tot oktober 2024, maar een goede prestatie kan voor hem een opstapje zijn naar een herverkiezing. Valt hij echter in juni van volgend jaar lelijk door de mand, dan is het niet zeker dat hij effectief tot oktober zal kunnen aanblijven als partijvoorzitter.

Bij een aantal mandatarissen begint het besef te groeien dat de verkiesbare plaatsen op de lijsten van Open Vld volgend jaar bijzonder schaars zullen zijn Uiteindelijk viel de keuze van het partijbestuur op Hilde Vautmans, die al al sinds 2015 voor Open Vld in het Europees Parlement zetelt. Dat zoveel kandidaten zich aanmeldden, moet niet opgevat worden als een positief teken dat de Open Vld overloopt van het Europees talent. Het is eerder de bevestiging dat bij een aantal mandatarissen het besef begint te groeien dat de verkiesbare plaatsen op de lijsten van de Open Vld volgend jaar bijzonder schaars zullen zijn, en dat men dus

FILIP VAN LAENEN

De ontscheping Het wordt nóg drukker op Lampedusa (en op het naburige Pantelleria, maar daar lees je niks over in de krant), want vorig jaar voorspelden de VN dat de wereldbevolking in 2050 bijna de 10 miljard zal bereiken en dat 9 landen tegen die tijd voor de helft van de groei van de wereldbevolking zullen zorgen, waaronder India, Nigeria, de Democratische Republiek Congo, Pakistan, Ethiopië, Tanzania en Oeganda. Jongeren uit die landen willen natuurlijk dolgraag komen werken in onze Lage Landen. Bovendien roept de Europese Unie altijd dat we die hoogopgeleide arbeidskrachten uit culturen die gelijkwaardig zijn aan de onze, zeer goed kunnen gebruiken als middel tegen de vergrijzing van het arme Avondland.

Apocalyps

De apocalyptische beelden van Lampedusa die we dagelijks zien, doen mij denken aan de toekomstroman ‘Le Camp des

Saints’ van Jean Raspail, die een halve eeuw geleden verscheen. Wereldwijd werden meer dan 300.000 exemplaren verkocht en het boek leest net zo lekker weg als ‘1984’ van George Orwell, ‘Brave New World’ van Aldous Huxley, ‘The Boys from Brazil’ van Ira Levin, en ‘The Iron Heel’ van Jack London. In ‘Le Camp des Saints’ beschrijft Raspail de ondergang van Frankrijk, die begint op Paaszondag 1991. Een armada van roestige vrachtschepen en krakkemikkige oceaanstomers landt op de stranden tussen Can-

nes en Saint-Tropez. De ‘Vloot van de Hoop’, vertrokken uit de Ganges-delta, bestaat uit 1 miljoen uitgehongerde paupers en paria’s uit India. De schrijver koos uit effectbejag bewust voor vreedzame hindoes - indachtig Ghandi die de Britten zonder geweld verjoeg - en niet voor moslims. De Franse regering vraagt andere westerse landen om steun en heel Europa moedigt migranten uit de hele wereld aan ook om de reis te maken. De Franse bevolking vlucht massaal naar het noorden, terwijl de ‘Gutmenschen’ uit Parijs juist naar het zuiden reizen om de arme drommels te verwelkomen. Vervolgens bezetten de migranten huizen van blanke burgers, vermoorden fabriekseigenaren die hen als werkkrachten hadden ingehuurd en verkrachten blanke vrouwen en meisjes. Raspail betoogde al decennia geleden dat de Franse cultuur, de Franse normen en waarden, en de Franse identiteit bedreigd worden door grootschalige immigratie uit Noord-Afrika. “De migranten zullen grotendeels uit Afrika, het Midden-Oosten en de verre uithoeken van Azië komen”, zei hij. “Overbevolking en godsdienstoorlogen zullen de situatie moeilijk maken. Het is dan dat de invasie zal plaatsvinden, die is onvermijdelijk.”

Parabel

Bootmigranten op Lampedusa

De Vlaming Jef Elbers vertaalde de cultklassieker naar het Nederlands: ‘De Ontscheping’, en de Nederlandse literatuurmandarijn Arnold Heumakers schreef er zowaar een positief stuk over in notabene NRC Handelsblad. Heumakers: “In 1973 was dit schrikbeeld nog geheel en al toekomstmuziek, en dat is het in feite nog steeds.

Wat op de lange duur de gevolgen zijn van de massa-immigratie uit de niet-westerse wereld, weet niemand, alle alarmerende voorspellingen ten spijt. Maar de angst, de paniek, de hysterie en de haat die Raspail beschrijft, zijn inmiddels alomtegenwoordig, mede aangewakkerd door een islamitisch geïnspireerd terrorisme dat Raspail nog niet voorzag. Bij hem gaat het allereerst om de armen van de derde wereld, die bij het rijke Europa aankloppen om hun deel van de welvaart op te eisen. Dat is niet hetzelfde als het culturele en politieke conflict met de radicale islam, al doet het verschil geen afbreuk aan de actualiteit van ‘Le Camp des Saints’. In Raspails roman, door hemzelf aangeduid als een ‘parabel’ en een ‘allegorie’, draait het om de fundamentele vraag: wat gebeurt er als de derde wereld het humanisme, morele kern én achilleshiel van het Westen, letterlijk neemt en de facto zijn rechten opeist?

Al Dante Ik denk dat ik binnenkort maar eens een kijkje ga nemen op het wonderschone Lampedusa, dat ik voor het laatst bezocht in de jaren tachtig. Ik word nog wel eens watertandend wakker van de ‘rigatoni con pesce spada e melanzane’ en de ‘polpette di sarde al sugo’, maar misschien zijn die goddelijke gerechten inmiddels vervangen door cassavepap en fufu en hangt er boven de restaurants in Porto Vecchio nu een bordje met de tekst van Dante Alighieri: “Lasciati ogni speranza, voi ch'intrate”, “Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt.”

ARTHUR VAN AMERONGEN

IN DE KIJKER

7 © PHOTONEWS

Politiek

12 oktober 2023

CITAAT VAN DE WEEK

Funda Oru

Dyab Abou Jahjah:

“We zijn verdeeld, dames en heren. Meer dan ooit.”

Ze is (nog) niet bekend in Vlaanderen, maar toch speelt ze op hoog niveau mee in de politieke wereld. De voorbije dagen haalde ze sporadisch het nieuws toen ze haar mening gaf over de perikelen rond Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Het viel allemaal wat tussen de plooien, want als je in de schaduw speelt van de hoofdvertolker, blijf je altijd vrij onzichtbaar. Funda Oru (38) is nochtans een belangrijke Vooruit-politica, want zij werd in 2019 als ‘running mate’ van Rousseau aangesteld tot ondervoorzitster van de partij toen hij voorzitter werd. Zij noemt zich dan ook graag diens ‘sidekick’ en staat politiek heel erg dicht bij hem. Ze behoort tot zijn pretoriaanse garde. Na het wegsturen/defenestreren/liquideren van Meryame Kitir werd het in Limburg uitkijken naar een nieuwe lijsttrekker voor de Kamer. Natuurlijk zijn er veel gegadigden, maar toch wordt er hardop gefluisterd dat Rousseau zijn trouwe luitenant Oru wel op dat plaatsje wil zien. Mogelijk verklaart dat waarom ze na het ‘zattemansklap’-debacle van haar voorzitter zo mild voor hem blijft. In juli jl. lazen we echter in de Limburgse edities van de Mediahuis-kranten: “Van Conner Rousseau wordt gezegd dat hij Funda Oru graag Limburgs Kamerlijsttrekker wil maken. Zijn ondervoorzitster was in 2019 met 9.379 naamstemmen na Kitir de best scorende kandidaat op de Vooruit-Kamerlijst in Limburg. ‘Funda is een politiek lichtgewicht’, zeggen heel wat socialisten, weliswaar ‘off the record’, om geen olie op het vuur te gooien en Rousseau niet tegen zich in het harnas te jagen. In hun verzet speelt ook mee dat Oru als kabinetsmedewerker minister Kitir mee naar de uitgang zou hebben geduwd.” Waarvan akte.

Nadat Hamas vorig weekend de aanval opende op Israël, is er ook in ons land opnieuw veel commotie ontstaan over de verhoudingen tussen Israël en Palestina. Terwijl heel wat mensen de kant van Israël kiezen, stellen veel mensen zich toch vragen bij de houding van de Israëli’s tegenover Gaza en de Palestijnen. “We zijn verdeeld, dames en heren. Meer dan ooit”, vindt Dyab Abou Jahjah. Hij vindt dat de bevrijding van Palestina “by any means necessary” moet gebeuren.

Per duizend inwoners een camera Federale regering wil ANPR-netwerk uitbreiden

bonden zijn aan het gebruik van ANPR-camera’s. Er worden steeds meer ANPR-camera’s geplaatst, maar er is ook een duidelijke tendens waarbij geplaatste camera’s ook voor steeds meer bijkomende doeleinden worden gebruikt. “En dat minstens deels vanuit de behoefte om de gedane investeringen beter te laten renderen”, klinkt het. Het is een voorbeeld van ‘function creep’. “We hebben de technologie nu toch, dus kunnen we ze maar beter voor zo veel mogelijk toepassingen gebruiken”, klinkt de redenering. Oorspronkelijk waren ze bedoeld om voortvluchtige terreurverdachten op te sporen. Nu worden ANPR-camera’s ook gebruikt om te controleren of auto’s gekeurd zijn.

Haar tijd komt nog Funda Oru is geboren en getogen in Heusden-Zolder in een Turks gezin. Ze studeerde politieke wetenschappen in Brussel aan de Vrije Universiteit. In 2012 en 2018 werd ze verkozen in de gemeenteraad, telkens vanaf de vierde plaats. Dat leverde haar een schepenambt op en ‘Welzijn, Samenleven, Ontwikkelingssamenwerking en het Sociaal Huis (OCMW)’ werden haar bevoegdheden. Als jong talent viel ze op en kandideerde in 2014 en in 2019 respectievelijk voor de Vlaamse en de federale verkiezingen. Haar tijd zou nog wel komen, zo werd gezegd, want ze sprong in het oog met haar vlotheid, vriendelijkheid en welbespraaktheid. Twee jaar nadat ze einde 2019 ondervoorzitster van Vooruit werd, legde ze in 2021 haar schepenmandaat neer, maar bleef wel gemeenteraadslid. Opvallend daarbij was dat bij die gelegenheid zelfs N-VA en Vlaams Belang - de oppositiepartijen in de gemeenteraad - haar dankten voor de correcte samenwerking.

Gevraagd naar de naar racisme ruikende uitspraken in café ’t Hemelrijk van haar dronken voorzitter, die de hele partij bezoedelen, stond ze niet op de voorste rij om hem publiek te schande te zetten. Integendeel, ze bleef hem steunen en sprak zelfs vergoelijkende taal. Die hele toestand komt haar als lotsverbondene immers ook niet goed uit. “Hij heeft inderdaad foute uitspraken gedaan, maar hij heeft zich geëxcuseerd”, zegt ze. “Ik weet dat hij een goed mens is, met het hart op de juiste plaats. We willen snel terug naar de orde van de dag.” Dat laatste zinnetje zegt alles… Niemand durft het begrip ‘ontslag’ in de mond nemen, want dan weet men dat het sneeuwbaleffect voor de partij onvoorspelbaar is. Rik Van Cauwelaert in De Tijd: “De steun in zijn partij beperkt zich tot de verkozenen die zich vastklampen aan hun zetel.” Daarnaast beseffen velen dat de strijd tegen racisme voor de partij wel een pak moeilijker zal worden, want de boemerang zal vaak terugkeren. Dus zegt Oru in de pers: “En dat doet me pijn. Want als Conner één ding niet is, dan is het wel een racist.” Maar dan komt de kat op de koord: enkel Vlaams Belangers zijn racisten. “Het (de uitspraken van Rousseau, red.) is compleet fout, ja. Bij sommige Vlaams Belangers liggen zulke uitspraken - die ze ook nuchter maken - in het verlengde met wie ze zijn en waarvoor ze staan. Bij Conner gaat het om één zat moment, waarvoor hij zich schaamt en excuseert. Dat weegt niet op tegen de strijd voor gelijke kansen die hij al zijn hele leven voert.” Zo licht gaat ze er dus overheen om Rousseau uit de wind te zetten en het antiracismediscours weer op het Vlaams Belang te richten. Bedoelt ze dat met ‘gewoon weer terug naar de orde van de dag’? Dát is toch iets te gemakkelijk en te doorzichtig. Misschien eens de open brief van de Gentse Jongsocialisten lezen, Funda?

Niet wij zijn de racisten, maar zij…

WANNES NEUKERMANS

Het ANPR-cameranetwerk met nummerplaatherkenning kan door de federale overheid uitgebouwd worden tot 10.000 met elkaar verbonden camera’s. Dat besloot de regering bij de begrotingsopmaak van 2024. Momenteel zijn er in België zo’n 5.000 aan elkaar verbonden ANPR-camera’s actief. In de laatste begrotingsonderhandeling zorgde minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) voor twintig miljoen euro uit het verkeersveiligheidsfonds, om dat netwerk uit te breiden. Daarnaast komt er 5 miljoen euro vrij voor IT en technologie van de federale politie.

Schild van camera’s tegen criminelen De ANPR-camera’s werden oorspronkelijk door de federale regering-Michel geïnstalleerd met als doel om zware criminelen en terroristen op te sporen. Het werd omschreven als een schild van 3.000 camera’s, tegen misdaad en terrorisme.

Intussen worden die camera’s al lang niet meer enkel gebruikt om criminelen en terroristen op te sporen. Zo was er een tijdlang het idee om bestuurders via die camera’s te controleren op gsm-gebruik. Dat plan ligt niet meer op tafel, maar de Vlaamse belastingdienst zal binnenkort wel kunnen controleren of auto’s gekeurd zijn, met behulp van die camera’s. Lokale besturen zetten de camera’s in voor trajectcontroles, om de binnenstad te controleren, om de toegang tot lage-emissiezones na te trekken, om de betaling van verkeersbelasting na te trekken...

Function creep De Vlaamse Toezichtcommissie voor de verwerking van persoonsgegevens (VTC) waarschuwt al langer voor de risico’s die ver-

MEEST GELEZEN OP

Evenementenlocatie annuleert op laatste ogenblik lezing Thierry Baudet: “Wij ontvangen geen extreemrechtse politici” Vooruit in cordon na racistische ‘zattemansklap’ Rousseau? Gentse Jongsocialisten zeggen steun in Rousseau op | PAL X Vraag van de Week: Vormen de vrijgelaten IS-vrouwen een bedreiging?

Betogingsverbod: vakbonden vrezen voor hellend vlak, oppositie vindt het te zwak

Funda Oru

Surf naar palnws.be

8 Opinie

Decennialang werd het EVRM toegepast door discrete rechters die zelden werden gehoord en die zich beperkten tot het vernietigen van de wetgeving die het duidelijkst in strijd was met de tekst van het Verdrag. Rond de laatste eeuwwisseling kwam een generatie steeds militantere rechters in de rechtbanken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) terecht, eerst links en daarna uiterst links, die de ‘geest’ van de Conventie toepasten in plaats van de letter. Sinds de jaren 1970 heeft het Hof in Straatsburg betoogd dat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens een ‘dynamisch instrument’ is waarvan de betekenis evolueert naarmate het Hof over een reeks zaken oordeelt en een evoluerende ‘Europese consensus’ waarneemt. Anders gezegd: de rechters hebben zich het recht toegeëigend om te oordelen volgens hun eigen morele opvattingen. Door die ‘innovatieve’ benadering heeft het Hof in Straatsburg het Verdrag opnieuw vormgegeven, staten substantiële, nieuwe verplichtingen opgelegd en zijn eigen extremistische visie aan heel Europa opgedrongen. De jurisprudentie van het Hof heeft het wetgevingsproces en de formulering van overheidsbeleid op een groot aantal gebieden, waaronder sociaal beleid, strafrechtelijk beleid, terrorismebestrijding, militaire acties, huisvesting, belastingen en persvrijheid, aanzienlijk beïnvloed.

DIEPE KLOOF De rechters van het EHRM hebben jurisprudentie gecreëerd op basis van artikel 3 van het Verdrag - ‘verbod op marteling’ (sic) - dat de toegang van migranten tot Europa regelt. Laten we meteen een misverstand uit de weg ruimen: wanneer een nationale minister voor zijn nationale parlement tekeergaat en beweert dat hij “het asielbeleid zal veranderen”, dan is dat alleen maar aanstellerij, want over het asielbeleid wordt beslist in Straatsburg - waar de zetel van het EHRM zich bevindt - en alléén in Straatsburg. De rest is slechts lokale schone schijn. De jurisprudentie van het EHRM is bindend voor de lidstaten en binnenkort voor de Europese Unie. Dat betekent dat elke wet die in strijd is met de jurisprudentie van Straatsburg zal worden veroordeeld.

UIT HET EUROPEES VERDRAG VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS STAPPEN?

Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg

Elke bewering van een Belgische, Italiaanse of Britse politicus om de migratie-anarchie te reguleren zonder het EVRM te verlaten, is een schijnvertoning gische grondwet, evenals in de Universele Verklaring van de VN en verschillende instrumenten van de Europese Unie. In een artikel dat in 2016 in The Guardian verscheen, als reactie op de oproep van Theresa May aan de Britten om zich terug te trekken uit het EVRM, vroeg het linkse dagblad ironisch: “Wat heeft het EVRM ooit voor ons gedaan?” Het somde de rechten op die door het EVRM worden beschermd, zoals het recht op een eerlijk proces, het recht op privacy, het recht om niet te worden gemarteld, vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting, het recht om niet te worden gediscrimineerd en het recht om niet te worden onderworpen aan slavernij. Dat antwoord is absurd, want de bescherming van rechten en vrijheden in het Verenigd Koninkrijk en Europa bestond al lang voor het EVRM. Slavernij

zou in België niet legaal worden als we het EVRM zouden verlaten, net zomin als de Britse regering haar tegenstanders uitzinnig zou martelen voordat ze hen in de zee bij Dover zou gooien. Wat we zouden ‘verliezen’ door uit het EVRM te stappen, is de onderwerping aan de extremistische ‘Weltanschauung’ (wereldbeeld, red.) van een kliekje ongekozen rechters die hun misleidende visie van vrije en ongebreidelde migratie opleggen aan 500 miljoen Europeanen met ‘No Border’ als concept.

HIRSI-ARREST In 2012 nam het EHRM het zogenaamde ‘Hirsi-arrest’ aan, genoemd naar de zaak ‘Hirsi Jamaa en anderen tegen Italië’. Dat bepaalt dat Europese staten een wettelijke verplichting hebben om migranten te redden, waar ze zich ook bevinden op de Middellandse Zee - zelfs op 200 me-

Er gaapt een diepe kloof tussen de expliciete formulering van het EVRM en de waanzinnige interpretatie die het Hof eraan geeft

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg heeft zijn extremistische visie aan heel Europa opgelegd Er gaapt een diepe kloof tussen de expliciete formulering van het EVRM en de waanzinnige interpretatie die het Hof van Straatsburg eraan geeft. Dat punt wordt vaak over het hoofd gezien door voorstanders van het EVRM.

ONDERWERPING De voorstanders van het behoud van het EVRM vertellen ons dat als we het EVRM verlaten, we alle vrijheden verliezen die erin zijn vastgelegd. Niets is minder waar, want al deze vrijheden zijn al sinds 1831 vastgelegd in de Bel-

Sicilië, 12 april 2023

ter van de Libische kust - en ze naar Europese kusten te brengen, zodat ze aanspraak kunnen maken op het statuut van vluchteling. Ze mogen niet worden teruggestuurd naar hun plaats van herkomst, zelfs niet met water, voedsel, kleding en een beetje geld. Nee: naar Europa, en wel nu!

Sinds Giorgia Meloni in Italië aan de macht is, is de anarchie van de migratie aanzienlijk verergerd In een zaak waarin de Italiaanse marine illegale immigranten onderschepte en ze terugstuurde naar Libië, hun plaats van herkomst, veroordeelde het EHRM Italië niet alleen voor die “overduidelijke” schending van de mensenrechten, maar ook tot het betalen van 15.000 euro aan elk van de illegale immigranten voor “immateriële schade”. Dat bedrag staat gelijk aan 10 jaarinkomens in Somalië en Eritrea, de landen van herkomst van Hirsi Jamaa en zijn metgezellen. Het doel van de verstekelingen vóór Hirsi was om vooral niet onderschept te worden, maar sinds Hirsi is wél onderschept worden het doel.

MIGRATIE-ANARCHIE © SHUTTERSTOCK

Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) is een prachtig juridisch instrument. Het beschrijft fundamentele vrijheden zoals het recht op vrijheid van meningsuiting, het recht op leven, het recht op veiligheid en het recht op een eerlijk proces.

12 oktober 2023

Sinds 2016 hebben ngo’s, op basis van de Hirsi-jurisprudentie, er hun beroep van gemaakt - vaak betaald door regeringen zoals de Duitse - om boten te charteren. Die hebben als enige taak om elke dag migranten aan boord te halen, soms slechts enkele tientallen meters voor de Afrikaanse kust, om ze naar Europa te brengen. De veerdienst heeft proporties aangenomen waarvan de meeste Europeanen zich niet bewust zijn: 7.000 aankomsten in Lampedusa op één dag op 13 september 2023. Giorgia Meloni werd verkozen met de belofte een einde te maken aan de anarchie van de migratie. Sinds ze aan de macht is, is de anarchie van de migratie aanzienlijk verergerd. De reden? De Hirsi-jurisprudentie. Elke bewering van een Belgische, Italiaanse of Britse politicus om de migratie-anarchie te reguleren zonder het EVRM te verlaten, is een schijnvertoning. EVRM delenda est. DRIEU GODEFRIDI

Dossier

12 oktober 2023

De Turkse gemeenschap in Vlaanderen Net zoals de Marokkaanse gemeenschap die vorige week besproken werd, stamt een groot deel van de Turkse gemeenschap in ons land af van de arbeidsmigranten die na de Tweede Wereldoorlog richting België kwamen. Ook nu trekken er nog heel wat Turken richting ons land: vorig jaar verhuisden 2.781 Turken naar Vlaanderen.

Vergeleken met andere migrantengroepen, kwamen de Turkse Belgen relatief ‘laat’ aan in ons land. In het begin vestigden ze zich vooral in en rond de Limburgse mijnregio. Na verloop van tijd migreerde een groot deel van hen richting grotere steden als Brussel, Gent en op kleinere schaal ook Antwerpen. Tegenwoordig woont nog ongeveer twintig procent in Limburg. Naast arbeidsmigranten, verhuisde ook een vijftal procent van de totale populatie om politieke redenen. Denk hierbij aan

de Koerdische kwestie, maar ook aan de vervolging van Assyrische en Armeense christenen in Turkije.

Turks-nationalistisch Heel wat mensen van Turkse afkomst hebben de dubbele nationaliteit. In theorie kunnen ze afstand doen van hun Turkse nationaliteit, maar in de praktijk houdt de Turkse overheid dat tegen. Dat zorgt voor controverse - ook in dit land. Uit een onderzoek van de Koning Boude-

Kansen en uitdagingen De Turkse gemeenschap is heel goed georganiseerd - vaak zelfs via financiering van de Turkse overheid. Vlaamse en Belgische bestuurspartijen proberen hier al langer iets aan te doen, onder andere door de financiering van Diyanet-moskeeën tegen te gaan. Turkse Belgen vormen een hechte gemeenschap en dat is ook te zien in de huwelijkscijfers. Meer dan 90 procent van de Turken trouwt ‘binnen de gemeenschap’: gemengde huwelijken blijven relatief uitzonderlijk, al is er de laatste jaren een kentering vast te stellen. Steeds meer Turkse gezinnen stappen uit het traditionele rollenpatroon, wat duidelijk wordt door het stijgende aantal hoogopgeleide Vlaams-Turkse vrouwen. Volgens een onderzoek van de Brusselse Migration Policy Group zorgt dat voor andere problemen.

Zo is het moeilijker voor die vrouwen om een geschikte huwelijkspartner te vinden. Trouwen met een nietTurk ligt in veel families nog gevoelig, ook al is de invloed van ouders in de partnerkeuze van hun kinderen fel verminderd binnen de gemeenschap. Trouwen met een Belgisch-Turkse man is lastig omdat die vaak niet hoogopgeleid zijn en trouwen met een Turk uit Turkije is ook niet eenvoudig. “Die huwelijken eindigen vaak in een echtscheiding vanwege de toch aanzienlijke culturele verschillen”, klinkt het in een interview van Knack.

ECONOMIE

GRIJZE WOLVEN Geregeld stellen zich ook in West-Europa problemen door strubbelingen in Turkije zelf. Denk aan de Grijze Wolven. Naar schatting zou van de 200.000 Turkse Belgen 15.000 sympathie tonen voor die organisatie. Ze zouden op hun hoogtepunt minstens 3.000 militanten op de been krijgen. Ook Schaarbeekse burgemeester Emir Kir heeft banden met de Grijze Wolven en werd daarom uit de PS gezet. In Franstalig België is de integratie van de Turkse gemeenschap relatief beter verlopen. Nochtans verplicht Vlaanderen sinds kort het inburgeringstraject. Toch blijft een groot deel van de Turkse gemeenschap in dezelfde wijken wonen, gaan ze naar dezelfde scholen, bezoeken ze dezelfde moskeeën en trouwen ze met dezelfde mensen.

Recent oordeelde het Grondwettelijk Hof dat het verbod op buitenlandse financiering in strijd is met de Grondwet. Dat decreet moest de buitenlandse inmenging in Vlaamse moskeeën aanpakken. De Turkse moskeekoepel Diyanet, die gefinancierd wordt door de Turkse overheid, vocht het decreet aan en kreeg gelijk van het Hof. Diyanet is een belangrijk buitenlands propagandamiddel voor Erdogan en de Vlaamse overheid worstelt al jaren met de aanpak ervan. Het Turkse verenigingsleven in ons land is ook sterk verbonden met de AKP, de regeringspartij van Erdogan. Zo schorste Vlaams minister van Binnenlands Bestuur al verschillende moskeeën, omdat er telkens inbreuken gevonden worden tegen de regels rond buitenlandse beïnvloeding van moskeeën. Alle erkende Diyanet-moskeeën vertonen tekortkomingen op het vernieuwde decreet.

De Turkse middenklasse groeit steeds verder, maar de gemeenschap blijft oververtegenwoordigd in de onderste lagen van de arbeidsmarkt. Een deel van de Turkse ondernemers werd succesvol door een aantal nicheactiviteiten binnen de gemeenschap, terwijl er ook meer en meer mensen van Turkse origine doorstromen naar het hoger onderwijs.

Veli Yüksel

Meer dan andere gemeenschappen, is de Turkse vertegenwoordigd in de politiek. Zo is Meyrem Almaci jarenlang voorzitter van Groen geweest en is Zuhal Demir Vlaams minister bij N-VA. Toch zorgt dat er niet voor dat de interesse voor de Vlaamse of Belgische politiek groot is bij de Turken. Soms werkt het zelfs in de andere richting. Vlaams Parlementslid Hilâl Yalçin (cd&v), die na deze legislatuur afscheid neemt van de nationale politiek, kreeg een lastercampagne over haar heen uit allochtone kringen. Dat een kandidate van Turkse afkomst op een christelijke lijst stond, zorgde voor verontwaardiging.

WEINIG INTERESSE Ongeveer een derde van alle Turken gaf in een onderzoek aan zich met geen enkele Belgische politieke partij verwant te voelen. Door de opkomstplicht ging iedereen vooralsnog stemmen, maar nu die op lokaal niveau is afgeschaft, is het koffiedik kijken hoeveel Turkse Belgen dan thuisblijven.

Een derde van alle Turkse Belgen voelt zich met geen enkele partij verwant Een groot deel stemt voor socialistische partijen. Dat komt deels omdat die minder ‘antimoslimstandpunten’ innemen. Vanuit de Turkse gemeenschap wordt dan ook wel wat druk uitgeoefend op de lokale politiek. Zo getuigde Gents N-VA-kopstuk Anneleen Van Bossuyt ooit over hoe N-VA-gemeenteraadslid Ömer Faruk Demircioglu werd “geïntimideerd” omdat hij voor N-VA koos. “Symbooldossiers zoals de hoofddoek op school en de boerkini in de zwembaden hebben hevige reacties uitgelokt”, klinkt het.

WEBSITE Bij de Turkse gemeenschap in Gent heeft de Turks-Belgische nieuwssite ‘Belemtürk TV’ veel invloed. Zo wordt er op die website geregeld politiek stemadvies gegeven aan de Turkse gemeenschap, vaak met impact. De Open Vld-politicus Veli Yüksel werd via die website enkele dagen voor de parlementsverkiezingen van 2019 gelinkt met een terreurorganisatie. Yüksel kwam uiteindelijk een paar honderd stemmen tekort om herverkozen te raken. Nadien werd de website veroordeeld tot een schadevergoeding, omdat Yüksel volgens de rechtbank duidelijk nadeel had ondervonden van de valse beschuldigingen op de site. Ook lastercampagnes tegen onder andere Ömer Faruk Demircioglu werden georganiseerd vanop de website.

Recep Tayyip Erdogan

22.546 MENSEN MET TURKSE NATIONALITEIT

wijnstichting bleek dan wel dat 54,9 procent van de Turkse Belgen zich evenzeer Turks als Belgisch voelden, tegelijkertijd voelt 65,8 procent zich ook nog “heel sterk Turks”. Heel veel Turkse Belgen zijn sterk Turks-nationalistisch ingesteld. Ruim 7 op 10 Belgische Turken stemden bij de laatste verkiezingen op Recep Tayyip Erdogan: het grootste percentage in West-Europa. Diezelfde Erdogan slaagde er in 2015 in om meer dan 20.000 mensen bij elkaar te krijgen in de Ethias Arena in Hasselt.

Politiek

DIYANET

Het Turkse verenigingsleven is sterk verbonden met Erdogan en zijn partij

Meyrem Almaci

WANNES NEUKERMANS

HET MERENDEEL (RUIM 50 PROCENT) VOELT ZICH EVENZEER TURK ALS BELG

GEMEENSCHAP TELT

IN VLAANDEREN ZO’N

200.000 MENSEN

10 Interview

12 oktober 2023

CARL DEVOS

“De laatste ‘nieuwe’ partijen zijn Vlaams Belang en Groen: ons politiek systeem is vastgeroest” “Het is al de moeite geweest vandaag”, zucht professor politicologie Carl Devos (UGent) wanneer hij binnenkomt. We treffen Devos in de namiddag van dinsdag 3 oktober, vlak na het debat tussen Tom Van Grieken, Conner Rousseau, Bart De Wever en Raoul Hedebouw. Het debat moest over het politieke gebeuren gaan, niet over beleid. “Maar blijkbaar kunnen politici niet anders dan over beleid spreken”, lacht de professor.

ndere jaren laat Carl Devos het woord een uur lang aan een belangrijk politicus, maar in een verkiezingsjaar wil hij het over een andere boeg gooien. De vorige keer liet hij zeven partijvoorzitters een soort TED-talk doen, maar dat zorgde voor weinig animo. Deze keer dus een debat tussen vier partijvoorzitters. Het debat zou niet over het gevoerde of toekomstige beleid gaan, maar over ‘de politiek’.

Waarom deze gasten? “Twee centrumpartijen, N-VA en Vooruit, en twee flankpartijen, Vlaams Belang en PVDA. Twee linkse en twee rechtse partijen, twee gematigde en twee radicale partijen. Twee bestuurspartijen en twee partijen die tot nu toe altijd in de oppositie hebben gezeten... Dus ik zag daar wel een evenwicht in. Daarnaast zijn het partijen die het, op N-VA na, allemaal goed doen in peilingen. Bovendien zijn zij de populairste politici in Vlaanderen, al staat Alexander De Croo er ook nog ergens tussen.”

Het moest over ‘de politiek’ gaan. Heeft dit debat uw studenten warm gemaakt voor de politiek? (Lacht) “Dat zal ik volgende week merken, wanneer ik ze terugzie. Je moet een onderscheid maken tussen wat er gezegd wordt, en de manier waarop. Ik vond dat het soms wat hard verliep en er zaten ook een aantal pijnlijke momenten in. Ik weet dus niet of dit zo’n reclame voor de politiek was. Zelfs met vier sprekers was het moeilijk om in de diepte te gaan. Politici vallen heel snel terug op die automatische piloot om het over het beleid zelf te hebben. Ik snap dat, want dat is het belangrijkste. Maar de machinerie erachter is zeker voor studenten politicologie ook belangrijk.”

U heeft zich ook geregeld negatief uitgelaten over dat politieke systeem. “Dat klopt. Dat is misschien niet de essentie, maar het is wel belangrijk. Ik maak me daar ernstig zorgen over en ik ben helaas in goed gezelschap. Alle cijfers bewijzen dat het niet goed gaat met het vertrouwen van de burger in de politiek. En omgekeerd vind ik het opmerkelijk dat heel wat politici de laatste tijd openlijk zeggen dat er bijzon-

dere mankementen zijn om fatsoenlijk beleid te voeren.”

Zitten die mankementen in het politieke systeem, of in het Belgische systeem? “Beide systemen moeten bekeken worden. Het gaat zowel over waar welke bevoegdheid zit: herfederalisering, confederalisme, separatisme... alles ligt op tafel. Maar alleen daarmee komt men er niet. Het gaat ook over het partijlandschap, ons kiesstelsel, de vrijheid van parlementsleden, de particratie...”

Conner Rousseau had het tijdens het debat over een generatieprobleem. Is de nieuwe lichting politici deftiger, fatsoenlijker en constructiever? “Ik heb niet die indruk. Het is eerder een kwestie van persoonlijkheden dan van generaties.”

Misschien raakten vroeger enkel harde mensen in de politiek, terwijl dat nu minder het geval is? “Je merkt in de samenleving, en dus ook in de politiek, dat bepaalde zeden die vroeger bestonden, vandaag steeds meer als onaanvaardbaar of grensoverschrijdend worden aangevoeld. Maar ik zie nog altijd mensen vertrekken omdat ze verontwaardigd zijn over de manier waarop de politiek functioneert. Valerie Van Peel bijvoorbeeld. Het toeschrijven op de vorige generatie vind ik te gemakkelijk. Sammy Mahdi en Conner Rousseau, om nu bij de voorzitters te blijven, zijn geen oude knarren. En die durven toch ook weleens fel uithalen.”

Ik ga niet zeggen dat het vat van de federale regering af is, maar toch... Zijn er nog wel generaties in de politiek? “Nee en dat mis ik wel. Dat ligt niet zozeer aan hen persoonlijk, want politici komen en gaan veel meer dan vroeger. Maar er zijn te weinig politici die samen in die politiek ouder kunnen wor-

den en die legislaturen lang met elkaar werken, elkaar vertrouwen, elkaar wantrouwen, akkoorden sluiten en elkaar bekampen. Dat kweekt een vorm van wederzijds respect, dat er vandaag veel minder is. Ik gebruik in mijn colleges vaak het voorbeeld van Louis Tobback en Jean-Luc Dehaene. Ondanks de grote verschillen verstonden en respecteerden zij elkaar wel. En dat bestaat nu veel minder. Je voelt dat de sfeer tussen een aantal partijvoorzitters echt niet goed zit.”

die trend is sinds de verkiezingen al heel stabiel: N-VA, Groen, Open Vld en cd&v naar beneden, Vlaams Belang, PVDA en Vooruit naar boven.” “Volgens mij zal er bij elke verkiezing een verrassing komen. Die zondagavond zullen we zeggen: ‘Jawadde, wie had dat zien komen?’ Vlaams Belang dat bijvoorbeeld veel minder wint dan verwacht. Of een VB dat richting de dertig procent gaat. N-VA dat toch vlot over de 25 procent scoort. Of N-VA dat onder de twintig procent duikt. Het kan allemaal.”

Mensen die vroeger de politiek niet nauwgezet volgden, bleven bepaalde politici wel herkennen. Nu is dat minder het geval omdat het verloop van bijvoorbeeld partijvoorzitters groter is. Kan dat een bijkomende reden zijn dat het vertrouwen in de politiek daalt?

Het mocht niet over beleid gaan, maar het advies van de Raad van State over het stikstofdecreet was het nieuws van de dag en moest dus toch even aangehaald worden.

“Het is zoals in het voetbal: als de resultaten tegenvallen, moet de trainer weg. Peilingen spelen blijkbaar een heel belangrijke rol. Ze hebben de kop gekost van Joachim Coens. Ik denk dat het vertrek van Egbert Lachaert er ook mee te maken had. Dedecker die niet opkomt met LDD...”

Zijn die peilingen betrouwbaar? “In 2024 gaat er nog nooit zoveel tijd tussen twee verkiezingen gezeten hebben. Dat is vijf jaar en dat is nog nooit gebeurd. Er zijn heel wat kiezers die ons ondertussen verlaten hebben. Langs de andere kant zijn er een 800.000-tal mensen die voor het eerst zullen gaan stemmen. Er is ook ontzettend veel gebeurd in de samenleving: corona, de asiel- en migratiecrisis, de energiecrisis, Oekraïne... De vraag is hoe dat zich electoraal zal vertalen. Ik denk dat de kiesuitslag ons weleens kan verbazen. Dat zorgt ervoor dat partijen die niet in goeden doen zijn, bloednerveus worden. Zodra er een peiling komt die slecht is, denken ze dat ze de coach moeten veranderen.”

Wat is de zin of de onzin van die peilingen? “Het is voor media interessant, want zij investeren erin. Maar wat partijen ook zeggen, zij vinden die peilingen even belangrijk. Net als media bestellen ook partijen peilingen, maar dan in het geheim. Je moet natuurlijk die foutenmarge in rekening nemen en de enige relevantie die peilingen geven, als je ze altijd op dezelfde manier uitvoert, is de trend. En

“Ik vond het inderdaad vreemd om de indiener, Bart De Wever, daar niets over te vragen. Het advies was behoorlijk vernietigend en dat had ik niet verwacht. Ik dacht dat, als die twee partijen (Open Vld en N-VA dienden een stikstofdecreet in via het parlement, zonder regeringspartner cd&v, n.v.d.r.) dat indienen, zal dat wel robuust zijn. Ik denk ook dat de Wetstraat dat zo inschatte. Er zou wel kritiek komen, er zouden aanpasbare opmerkingen geformuleerd worden. Maar dat advies geeft eerder een terug naar af-signaal. Dat kan je niet zomaar oplossen met wat punten en komma’s.”

Komt er nog een stikstofakkoord? “Je zit met een gigantisch probleem. In de provincie Antwerpen is er een feitelijke vergunningenstop, er zijn heel wat investeerders die wachten op antwoorden... Je zal op een of andere manier moeten zorgen dat de Raad voor Vergunningsbetwistingen een beleidskader krijgt waarin hij kan functioneren. Men

JA/NEE-VRAGEN

Wordt het wereldrecord regeri

Komt er een tweede Vivaldi-re

Wordt het cordon sanitaire geb

Sluiten PS en N-VA een groot a

Interview 11

12 oktober 2023

POLITICOLOOG UGENT Twee weken geleden nog veel lachende gezichten tijdens de septemberverklaring. Is die eensgezindheid alweer weg? “Dat weet ik niet. Ik vind dat men bij cd&v het leedvermaak goed inhoudt, omdat ze daar ook weten dat ze met z’n drieën een oplossing moeten vinden. Bovendien heb ik het gevoel dat de sfeer terug wat beter is tussen de drie partijen van de Vlaamse regering. Die onderhandelingen over stikstof moeten nu terug beginnen en dat kan ook een manier zijn om het groeiende vertrouwen in elkaar te bevestigen. Ik sluit niet uit dat dat hele verhaal de partijen weer wat dichter bij elkaar brengt.”

Welk ander thema moet er op Vlaams niveau nog absoluut behandeld worden voor de verkiezingen? “De zorgvraagstukken zijn het belangrijkst. Vorig jaar is er een beslissing genomen over de kinderbijslag, dit jaar over de kinderopvang. Ook de prijs van de vergrijzing, in casu de prijs van de woonzorgcentra en de kwaliteit van de zorg die daar gegeven wordt. Die dame die uit het leven zou stappen omdat er te veel administratieve problemen waren om de hulp te krijgen waar ze recht op had... zoiets valt echt niet uit te leggen. De zorg moet dus zeker nog op tafel komen.”

En op federaal niveau? “Ik ga niet zeggen dat het vat af is, maar toch. Deze week wordt de begroting bepaald en dat is eigenlijk een verzamelbak van heel wat dossiers. Als je begroting zegt, zeg je ook fiscaliteit en ook arbeidsmarkthervorming. Geld voor justitie, geld voor politie... Het begrotingsprobleem blokkeert dus veel. Ik verwacht niets meer rond fiscaliteit. Ik verwacht heel weinig rond arbeidsmarkt. Ik verwacht heel weinig rond de pensioenen.” “Daarvoor is de tijd veel te kort. Vanaf januari zitten ze allemaal met hun kop in Europa. Maar via Europa komt wellicht hét verkiezingsthema op tafel en in Belgische handen, namelijk asiel en migratie. Ze zeggen altijd dat de migratiecrisis op Europees niveau opgelost moet worden. Wel: ze worden er in Europa verantwoordelijk voor. En dat geeft Nicole de Moor, maar ook Alexander De Croo, de kans om zichzelf te laten zien.”

Het siert N-VA dat ze bloedeerlijk zijn over Dedecker Wordt migratie dan echt weer hét grote thema? “Ja. Je voelt dat niet alleen aan het succes van Vlaams Belang, maar ook aan de manier waarop andere partijen die recepten van het Vlaams Belang beginnen te kopiëren. Dat heb je altijd een beetje met zweeppartijen. Misschien speelt dat voor VB ook wel. Eens genoeg partij-

en hun standpunten overnemen, wordt de noodzaak om die radicalere stem te gebruiken voor die agendasetting, misschien kleiner.”

Kan het omgekeerde ook niet waar zijn? Dat de partij net hardere standpunten inneemt, om zich te onderscheiden. “Dat kan en daarin zitten ze wat gewrongen. Ze worden deels gekopieerd, maar voorlopig is het originele beter dan de kopie. Als het lang genoeg duurt, wordt de kopie misschien even goed. En dan kan Vlaams Belang ervoor kiezen een stap verder te zetten, maar dan zullen ze ook stemmen verliezen. Als je 25 procent haalt, komt een deel van die stemmen uit het centrum. Die zouden ze dan kunnen verliezen. Bovendien moet Van Grieken niet naar rechts opschuiven, want er is geen andere splinterpartij aan de rechterzijde.”

Dat komt dan door het Belgische systeem: de kiesdrempel, de partijfinanciering... Is dat vanuit democratisch oogpunt niet jammer? In bijvoorbeeld Nederland komen en gaan de partijen veel meer. “De relevantie van Jean-Marie Dedecker die voor een N-VA-lijst in West-Vlaanderen kiest, stopt niet bij dat feit. Dat zorgt ervoor dat de laatste nieuweling in ons partijsysteem, die in 2014 is gestopt met bovenlokale politiek, volledig verdwijnt. De laatste lichting ‘nieuwe partijen’ in ons land zijn nu Vlaams Belang – eerst Vlaams Blok (1978), en Groen – eerst Agalev (1979). Dat is toch wel een hele tijd geleden. Dat wil zeggen dat ons politiek systeem via combinatie van de wet op de partijfinanciering en de kiesdrempel, vastgeroest is. Dat is een kartelsysteem: bedrijven die zichzelf beschermen door nieuwkomers van de markt te weren. Dat doen onze partijen ook. Je kan dat oplossen door bijvoorbeeld kieskringen te vergroten, de kiesdrempel te verlagen of af te schaffen, partijen die opkomen al deels te financieren...” “In Nederland ligt de werkelijke kiesdrempel op 0,67 procent. Dan krijg je natuurlijk snel vers bloed, met een Partij voor de Dieren en dergelijke. Maar dan heb je van de weeromstuit weer iets dat vandaag ook als problematisch wordt omschreven, namelijk te veel versnippering. In ons land hebben we een politiek systeem dat versnipperd is, weinig bestuurskracht toont en langs de andere kant volledig afgesloten is van nieuwigheden. De dynamisering en verversing is onvoldoende. Vlaams Belang en PVDA gaan misschien samen naar een derde van het electoraat. Dat is niet weinig, maar toch acht ik de kans zeer beperkt dat men daar in het overblijvend centrum grote conclusies uit zal trekken.”

Ik wil enkele zaken bespreken die mogelijk het vertrouwen in de politiek hebben aangetast. Ten eerste het besluit van Jean-Marie Dedecker om onafhankelijk lijsttrekker te worden voor N-VA. U noemde het ongeloofwaardig. “Het siert N-VA wel dat ze er bloedeerlijk over zijn. Het gaat gewoon over stemmen. West-Vlaanderen is voor N-VA een moeilijke provincie. De partij heeft daar een kopstukkentekort, waarmee ik

ingsonderhandelen na 2024 gebroken?

Nee

egering?

Nee

broken op Vlaams niveau?

Nee

broken op lokaal niveau?

akkoord na de verkiezingen?

Joker

POLITICI MOETEN HUN MANIEREN HOUDEN, ANDEREN MOETEN NIET ELKE SCHEET OP SOCIALE MEDIA GOOIEN

zal heel snel moeten schakelen en ik weet niet of dat nog mogelijk is.”

Carl Devos tijdens zijn openingscollege begin oktober

niet wil zeggen dat de kwaliteit van hun parlementsleden er slecht is. N-VA kan geen stem missen in West-Vlaanderen en laat nu Sander Loones verhuizen naar het parlement dat door hun federale lijsttrekker in de meest vernietigende termen omschreven wordt.” “En Dedecker die als onafhankelijke de lijst trekt, ik vind dat ongeloofwaardig. Ik heb dezelfde kritiek geuit toen Van Langenhove in Vlaams-Brabant de VBlijst trok zonder lid te willen worden. Een lijsttrekker is de verpersoonlijking, de eerste verkoper, de ambassadeur van de partij in die provincie. Eigenlijk zegt die nu: ‘Ik ben het met heel veel eens, maar ik wil geen lid worden.’ Dat vind ik niet geloofwaardig.” “Het gaat ook over Middelkerke. Via N-VA heeft hij die band met Brussel, anders zou hij met LDD alleen staan. Dus ik heb er mijn grootst mogelijke bedenkingen bij, maar de communicatie was wel fair. En dat werkt ook ontwapenend: ze komen er gewoon voor uit.”

elke keer goed afvragen wat de maatschappelijk-politieke relevantie is om het privéleven van mensen naar boven te brengen. Zelfs als politici dingen doen die qua maatschappelijke norm, of zelfs volgens het politiereglement niet mogen. Bijvoorbeeld in een plantenbak plassen. Je moet dat dossier per dossier bekijken. Als een partijvoorzitter racistische uitspraken doet tegenover de politie, dan vind ik dat wel relevant. En het gaat niet over Vooruit of N-VA, het gaat erover of er een bredere maatschappelijke relevantie is. Ik vind dat we daar altijd terughoudend in moeten zijn. Want als we daarmee beginnen, komen we in Amerikaanse of Angelsaksische toestanden en daar wordt niemand beter van.”

Dan was er de terugkeer van Sihame El Kaouakibi in het Vlaams Parlement. Vond u de uithaal van minister-president Jan Jambon naar haar gepast?

“Die leiders, voorzitters, ministers, moeten er zich van bewust zijn dat zij in de samenleving een heel bijzondere rol opnemen. Dat zijn mensen die in naam van het volk de bindende beslissingen nemen voor dat volk. En dan zeggen: ‘Ik ben ook maar een mens, ik ben één van jullie!’ Dat klopt niet. Als je in een regering wil zitten, als je aan de knoppen wil draaien, als er ’s ochtends een chauffeur klaarstaat... Dan kan je niet zeggen: ‘Ik mag doen wat alle mensen doen.’”

“Ik begrijp Jan Jambon wel. Mevrouw El Kaouakibi, die onschuldig is tot het tegendeel voor de rechtbank bewezen is, wordt door haar lange wegblijven en alle heisa, gezien als een grafdelver van het politieke vertrouwen. Ze heeft een serieuze opdoffer gegeven aan het vertrouwen in de politiek en dat net zij zich nu opwerpt als degene die dat vertrouwen wil herstellen, dat leek me niet geloofwaardig. Haar komst was ook nogal stevig gepromoot. Je voelde in de uitspraak van Jan Jambon, en van het applaus dat hij daarop kreeg, een stuk frustratie en woede van parlementsleden die door wat El Kaouakibi heeft gedaan, zelf scheef bekeken worden.”

Mag een regeringsleider zo uithalen? “Ik vind van wel. Ze sprak de Vlaamse regering ook aan, hij is daar het hoofd van. Vandaag zijn premiers en regeringsleiders halve presidenten, maar ik kom nog uit een tijd dat bijvoorbeeld een Verhofstadt echt in confrontatie en debat ging. Sommigen zeggen: ‘Schiet niet op de ambulance.’ Maar ze provoceerde Jan Jambon ook, hé.”

Enkele maanden terug lekte er plots elke dag een ‘schandaal’ over gedetacheerde kabinetsmedewerkers, bij verschillende partijen en ministers. Er werd van alles gelekt, maar het bleef op dat ‘niveau’. Nadien waren er een aantal incidenten met dronken (vrienden van) politici. Er gaan over heel wat politici nog ergere verhalen van drank- en druggebruik rond. Waarom blijven sommige deksels dicht en andere niet? “Ik kan dat niet uitleggen. Als er van de ene een plasincident lekt, heeft iemand wel een filmpje van de andere. Je hebt 100 procent gelijk dat heel veel zaken niet naar boven komen en eigenlijk vind ik dat een goede zaak. We moeten ons

Zelf schreef u ergens: “Wie in naam van en voor de burger bindende beslissingen neemt, verliest deels het recht om zich als gewone burger te gedragen.”

En toch vindt u dat die schandalen niet naar buiten moeten komen? “Ik vind dat mensen die in die leidende positie zitten, zélf een voorbeeldfunctie moeten uitdragen. Het moet langs twee kanten komen: politici moeten hun manieren houden, anderen moeten niet elke scheet op sociale media gooien om een politieke carrière te saboteren.” WANNES NEUKERMANS

“Het VNZ ijvert voor de overdracht van de ziekte- en invaliditeitsverzekering naar Vlaanderen. Indien je daaraan met de daad wil meewerken, word dan lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.” Eric Ponette, bestuurslid van het Vlaams Artsenverbond (VAV) en het Aktiekomitee voor een Vlaamse Sociale Zekerheid (AK-VSZ) Voor een Vlaamse sociale zekerheid! Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

12 Buitenland

12 oktober 2023

VERENIGD KONINKRIJK

FRANKRIJK

Nigel Farage onthaald als ster op congres Conservative Party

Helft niet-begeleide minderjarige vluchtelingen liegt over leeftijd

Een opvallende verschijning tijdens het jongste partijcongres van de Conservatieve Partij. Nigel Farage stal er de show. Keert de drijvende kracht achter Brexit na decennia terug naar zijn oude politieke club? De Britse eerste minister zette alvast de deur op een kier.

De problematiek van de zogenaamde niet-begeleide minderjarige vluchtelingen in West-Europa is bekend, en toch wordt er weinig over geschreven en nog minder iets aan gedaan. Nochtans vermenigvuldigde het aantal niet-begeleide minderjarige vluchtelingen dat in Frankrijk wenst te genieten van het bijzonder beschermingsstatuut in 20 jaar tijd met een factor 20.

De Britse premier stelde dat hij een andere stijl van besturen wil gaan hanteren. Volgens Sunak heeft het politieke systeem meer dan drie decennia lang gekozen voor makkelijke oplossingen. Er dient volgens hem meer op lange termijn gedacht te worden. Dat houdt onder andere in dat de regering niet langer mee wil gaan in het hysterische klimaatgedram en anderzijds een betere, weliswaar losse, samenwerking met de EU wil aanknopen. Toch was het niet Sunak die met de meeste aandacht ging lopen. Nigel Farage bleek namelijk ook aanwezig. Officieel was de euroscepticus er in zijn rol als verslaggever voor GB News, een rechts televisiestation, ideologisch vergelijkbaar met Fox News in de Verenigde Staten. Op een aansluitend galadiner werd Farage verwelkomd als een soort popster. Hij zong er liederen samen

met onder andere Priti Patel, voormalig minister van Buitenlandse Zaken.

Ruk naar rechts Willen de Conservatieven de volgende landelijke verkiezingen winnen, dan zullen zij een hoop afgehaakte kiezers moeten terugwinnen. De meest radicale vleugel van de partij kijkt hiervoor duidelijk richting de Brexit-aanhangers van de harde lijn. “Nigel is in zijn hart altijd een Tory gebleven, als hij terugkeert rol ik de rode loper uit”, zo liet Jacob Rees-Mogg, parlementslid en sterkhouder van de Bruges Group, een anti-EU-denktank, zich ontvallen. Het mag duidelijk zijn dat ‘Mister Brexit’ intussen zijn prijs opdrijft en oproept tot een ruk naar rechts: “Ik kan geen lid worden van een partij die de belastingdruk naar het hoogste punt in 70 jaar bracht, die de netto-migratie heeft laten oplopen tot meer dan een half miljoen per jaar en die Brexit niet gebruikt heeft om de kleine ondernemers te helpen via deregulering.” LVS

wel uitsluitsel kunnen geven over de exacte leeftijd. Het rechtse Rassemblement National heeft in het Franse parlement een wetsvoorstel neergelegd dat botscans mogelijk maakt bij minderjarigen die niet over identiteitspapieren beschikken en waarvan de minderjarigheid minder evident lijkt.

Ongeveer helft van aanvragers liegt over leeftijd Net als in België tonen de cijfers die werden vrijgegeven door de Britse regering aan dat er vaak wordt gelogen over de leeftijd. In het Verenigd Koninkrijk werden de gegevens onderzocht van 11.275 goedgekeurde dossiers van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen tussen 2016 en juni 2023. Ongeveer de helft, 5.551 zogenaamde minderjarigen, bleek uiteindelijk meerderjarig te zijn. Ze zouden dus geen recht hebben op de vele sociale en financiële voordelen die het statuut voorziet. Velen van hen komen illegaal het Verenigd Koninkrijk binnen, geven zich uit voor minderjarigen en doen een beroep op de voorzieningen. De Britse regering heeft nu aangekondigd om voortaan een beroep te zullen doen op botscans om de leeftijd van die ‘minderjarigen’ vast te stellen. Een wetsontwerp staat het gebruik van radiografie toe om op een wetenschappelijke manier de leeftijd vast te stellen als er twijfel bestaat. Radiografie van zowel de tanden als het beendergestel van de handen wordt dan mogelijk, net als een MRI-scan van de knieën. En nu moet de rest van Europa nog volgen.

In 95 procent van de gevallen gaat het om jonge mannen die afkomstig zijn uit SubSahara-Afrika. Tussen 1 januari en 31 augustus 2023 werden 4.736 minderjarigen door de Franse overheid ten laste genomen, tegenover 2.041 in 2022. Dat is een verhoging met 132 procent. De gemiddelde kostprijs per jaar en per niet-begeleide minderjarige bedraagt 50.000 euro. Veel zogenaamde niet-begeleide minderjarigen liegen over hun leeftijd en zijn in werkelijkheid niet minderjarig. Alleen lijkt de overheid niet over de middelen te beschikken om hun leeftijd te controleren: botscans zijn in verschillende West-Europese landen nog niet wettelijk geregeld. Progressieve pro-migratiekrachten lopen storm tegen de botscans omdat ze stigmatiserend en discriminerend zouden zijn, terwijl ze net

Farage op de conferentie van de Conservative Party

PIET VAN NIEUWVLIET

ISRAËL

Israëls ‘Twin Towers’-moment Hoe kon Israël zich zo laten verrassen? De rechtse regering-Netanyahu én de topmilitairen én de hoofden van de inlichtingendiensten moeten hier zeker ter verantwoording geroepen worden.

hier geen lessen uit heeft getrokken, en dat terroristen van Hamas nu met deltavliegers en gemotoriseerde Ultra Light Aircrafts tot diep in Israël konden toeslaan?

Hoe komt het dat zoveel raketten doorheen de ‘Iron Dome’ zijn geraakt zonder onderschept te worden? Hoe is het mogelijk dat Hamas bulldozers kon inzetten om bressen te slaan in de grensversperringen rond Gaza, zonder dat zij onmiddellijk met zware wapens werden beschoten? Er waren vanuit Hezbollah-gebied in Libanon al eerder terroristen in Noord-Israël geland met deltavliegers, die niet zichtbaar zijn op gewone radars. Hoe is het mogelijk men

De linkse dagdromers die nu alle schuld op Netanyahu willen afschuiven, zijn echter ook medeverantwoordelijk voor deze catastrofe. Zij hebben decennialang het politieke discours en het maatschappelijk debat in Israël verziekt met het waanidee dat men met terreurorganisaties als Hamas, de PLO, Islamic Jihad of Hezbollah door onderhandelingen en compromissen tot een modus vivendi kan komen, en dat ‘appeasement’ en ‘land voor vrede’ realistische opties zijn. Soortgelijke waanideeën over de taliban, de ayatollahs in Iran, de Baath-regimes in Syrië en Irak - en nog langer geleden over de nazi’s en de Sovjet-Unie - hebben in een andere context, en in andere tijden tot oorlogen geleid, die met een sterkere militaire afschrikking en een nuchterder en agressiever buitenlandbeleid voorkomen hadden kunnen worden.

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries

Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67 www.kasteelfruithof.com

Gedeelde verantwoordelijkheid

Symbool De Duitse Shani Louk nam in Israël deel aan een zogenaamde ‘peace rave’, een ille-

gaal openluchtevenement ‘voor de vrede’ niet ver van Gaza. Dat feest werd het doelwit van terroristen van Hamas, die haar ontvoerden en vermoordden. Haar halfnaakte, lelijk toegetakelde lichaam werd in een open truck als trofee door Gaza gereden,

doorheen een massa juichende Arabieren die op haar spuwden. Zij was niet het enige slachtoffer van zulke ontvoeringen - er waren honderden zulke gevallen - maar wel het meest symbolische. PAUL BÄUMER

Buitenland 13

12 oktober 2023

ZWEDEN

Minder computers en meer handboeken in Zweedse scholen

In Zweden lijkt men fundamenteel te willen breken met eerder ingezette evoluties in het onderwijs. Stockholm wil in het komende schooljaar minder inzetten op computers, want de rechtse regering houdt die mee verantwoordelijk voor de algemene daling van het schoolniveau. Men wil de kinderen terug aan het lezen zetten. Een internationale peiling (Progress in International Reading Literacy, PIRLS) die elke vijf jaar verschijnt, gaf de doorslag. De jongste resultaten, die van 2021, stelden een daling in de leescapaciteiten van jonge Zweden vast, en wijzen in één richting: “Het excessief gebruik van digitale apparatuur, met een impact op de noodzakelijke tijd voor het diepgaande denkwerk. Sinds de introductie ervan in de klas lezen kinderen steeds minder en helpen ouders hen daarin ook niet.” Studies wezen in het verleden al op neurologische schade en een negatieve impact op de concentratie bij kinderen. Daarop antwoordden het onderwijs én de politiek in Zweden vroeger steeds dat men “met de tijd mee moest” en dat het contraproductief zou zijn om af te zien van computers.

Computers niet meer verplicht in de kleuterklassen De Zweedse minister van Onderwijs, Carlotta Edholm, is zeker van haar stuk: “Zweedse studenten en scholieren hebben meer nood aan goede schoolboeken dan aan computers.” In augustus kondigde ze aan dat de regering een eerder genomen maatregel zal schrappen. Die bestond erin het gebruik van computers te verplichten vanaf de kleuterklas. Het gaat niet louter om een persoonlijk standpunt van minister Edholm. Ze wordt gesteund door het Karolinska Institutet, een van de meest prestigieuze medische universiteiten ter wereld. Wetenschappers van die universiteit hadden al ontdekt dat computerschermen het leerproces compromitteren. “We geloven dat de nadruk bij kennisverwerving moet liggen op schoolboeken en de lespraktijk door de leraar, en minder op digitale apparatuur”, aldus Edholm. Ze wil dus niet volledig afzien van computers, maar ziet ze eerder als een ondersteuningsinstrument en niet als de basis van kennisverwerving.

DUITSLAND

Electorale aardverschuiving in Beieren en Hessen Afgelopen weekend vonden in Duitsland twee belangrijke verkiezingen plaats. Er werd voor de deelstaatparlementen van Beieren en Hessen gestemd. Politiek Berlijn keek met grote belangstelling toe, want de trends zouden wel eens bepalend kunnen zijn voor de rest van Duitsland. Voor Hessen keek men vooral naar het resultaat van de SPD van minister van Binnenlandse Zaken, Nancy Faeser. Zij moest ervoor zorgen dat de SPD, die in de deelstaat al was weggezakt naar 19,8 procent, opnieuw zou groeien. En wat zouden Die Grünen, die in 2018 ook 19,8 procent haalden, doen? En AfD en CDU? Voor de deelstaat Beieren, de op een na meest bevolkte deelstaat, waren de uitdagingen misschien nog groter. Met welk percentage zou de centrumpartij CSU, de enige grote volkspartij in dit deel van Duitsland, de macht in de economisch belangrijke deelstaat be-

houden? Boven of onder 40 procent? Hoe zouden Die Grünen het doen? Wat met de Freie Wähler en de AfD? Zouden de liberalen en de zeer linkse Die Linke in het parlement blijven?

AfD op één na grootste partij in beide deelstaten De resultaten zijn bekend en zijn in Berlijn zéker aangekomen: de verkeerslichtcoalitie wordt overal afgestraft. Migratie wordt één van de belangrijkste politieke thema’s in Duitsland (bij mannen tot 50 procent en bij de Duitse vrouwen zelfs 55 procent). In Hessen wordt CDU de grootste partij met 35 procent (+7,9) en AfD tweede met 17,2 procent (+4,1). De

SPD van Nancy Faeser komt op 15,6 procent (-4,2). Die Grünen verliezen zelfs 4,6 procent. De FDP blijft met net 5 procent nipt in het parlement (-2,5). Die Linke verdwijnt uit het parlement. In Beieren zijn de resultaten gelijkaardig: CSU blijft de grootste partij met 36,5 procent van de stemmen, maar zet haar slechtste resultaat ooit neer. Die Grünen verliezen 1,8 procent en moeten AfD, dat 15,9 procent haalt (+5,7), nipt laten voorgaan als tweede partij. SPD verliest 1,5 procent en houdt 8,2 procent over. De liberalen halen amper 2,9 procent en verdwijnen uit het parlement. De Freie Wähler, een centrumrechtse partij, haalt in Beieren 14,4 procent (+2,8). Het was een ‘Zwarte Zondag’ voor Beieren en Hessen en – bij uitbreiding – voor gans Duitsland. Ook ‘onze’ verkeerslichtcoalitie kan al beginnen zweten…

PIET VAN NIEUWVLIET

DIPLOMATIEKE VALIES

Oorlog wordt lakmoesproef voor Israëlische strijdkrachten En plots was het oorlog. Geheel verrast door de grootschalige inval van Hamas, was een sterke Israëlische reactie onvermijdelijk, wat gevolgen zal hebben op het ruimere strategische plaatje. Wellicht komen we na een periode van detente, die zelfs tot Arabisch-Israëlische toenadering heeft geleid, terug in een fase van conflict en vijandschap terecht. In het licht van de geschiedenis herkenbaar, alleen speelt het zich af in een gevaarlijkere wereld dan weleer.

raketten zou Hamas er in voorraad hebben opgebouwd, met dank aan Iran. De betrokkenheid van Teheran in deze operatie is onmiskenbaar. Hamas zelf beschikt niet over het materieel en de kennis om iets dergelijks op te zetten. Inmiddels zijn er ook aanwijzingen dat Rusland zijn duit in het zakje heeft gedaan, wat vanuit een ruimer strategisch gegeven niet onbelangrijk is. De laatste keer dat Israëlische troepen Gaza binnentrokken, was in 2014. Sindsdien bestond de politiek erin Hamas en co in te kapselen, waarbij een grote clash vermeden wordt. Vandaag blijkt dat dit misschien niet de beste beleidskeuze was.

Voormalig Amerikaanse president Roosevelt omschreef in zijn inmiddels beroemd geworden toespraak de aanval op Pearl Harbor als een “dag van schande”. Mutatis mutandis kan hetzelfde gezegd worden over de Arabische aanval op Israël het voorbije weekend - toch wat de veiligheidsdiensten betreft. De verrassing was compleet, wat misschien wel het opmerkelijkste is van wat er die dag allemaal gebeurd is. Men had dat niet zien aankomen, ook al bleken er achteraf gezien toch wel duidelijke indicaties te zijn dat ‘iets’ op til was. Ook uit Amerikaanse hoek kwam er geen waarschuwing, terwijl dit een operatie was die maandenlange voorbereiding vereiste. Hamas manifesteerde zich in het verleden ook nog buiten de grenzen van het afgebakende Gaza, maar niet op deze manier. Te land, ter zee en in de lucht - letterlijk. Dat gebeurde dan precies 50 jaar en één dag na het begin van de Jom Kipoer-oorlog. Ook toen werd Israël verrast, in die mate dat het gezamenlijke Arabische offensief de staat even in zijn overleven bedreigde. Dat is vandaag niet het geval, maar dat men tot diep in Israël binnendrong, een bloedbad aanrichtte en tientallen gijzelaars meenam, zorgt voor een heuse 9/11-shock. Overigens, dat Hamas die groep Israëlische staatsburgers gevangennam en (letterlijk) meesleurde, maakt de situatie complexer en explosiever. Erg onfortuinlijk voor de betrokkenen natuurlijk, maar ze zijn een gedroomde pasmunt. Zo was er het geval van Gimad Shalit, een door Hamas in 2006 gevangengenomen soldaat. Pas vijf jaar later kreeg men hem vrij. De regeringsleider was toen net als vandaag Netanyahu. Hier zijn kleine acties en diplomatie voor nodig, niet het grof geschut.

Einde van de toenadering

Verkeerde beleidskeuze In een officieel rapport dat enkele maanden geleden verscheen, werd de situatie in Gaza nog als een “stabiele instabiliteit” omschreven. De situatie was er met andere woorden onder controle, quod non. De Gazastrook mag dan al geïsoleerd worden sinds jaren geleden de laatste Joodse nederzettingen op instructie van Tel Aviv opgedoekt werden, in werkelijkheid bestaan tal van kanalen om dit te omzeilen. Naar schatting 16.000

‘A qui profite le crime?’ We gaan ervan uit dat wat zich de komende weken zal afspelen, de relaties tussen Israël en de Arabische wereld grondig zal verstoren. De voorbije jaren werden sterke diplomatieke inspanningen gedaan om de jarenlange vijandschap in een toenadering om te buigen. Met succes, wat zich vertaalde in de Abraham-akkoorden (met Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten), maar ook in akkoorden met Marokko en Soedan. Zelfs met de Saoedi’s worden contacten gelegd, of beter: werden. Verdere stappen moeten niet verwacht worden; men kan zich afvragen of door deze oorlog überhaupt nog iets overeind zal blijven van deze demarches. Het zou de Iraniërs alvast bijzonder goed uitkomen. De vijand van mijn vijand is misschien niet mijn vriend, maar op zijn minst een objectieve bondgenoot. Wanneer echter twee vijanden hun onderlinge vijandschap temperen, creëert dat een probleem.

Koude Oorlog De steun van de Oekraïense president Zelensky voor Israël kwam er vrijwel onmiddellijk. Verwacht wordt dat Rusland dan weer van de gelegenheid gebruik zal maken om zich sterker in de Arabische wereld te profileren, waardoor daar plots die herinnering aan de Koude Oorlog van weleer opduikt. Ook toen stuurden zij aan op allianties gericht tegen de as Washington-Tel Aviv. Bij de initiële aanval werden drone-systemen gebruikt die op hun beurt een bom droppen, materiaal dat quasi zeker ‘Made in Russia’ is. Het zou erop kunnen wijzen dat ook Moskou zijn duit in het zakje heeft gedaan, met materiaal en opleidingen. Maar anders dan tijdens de Koude Oorlog van toen is er China dat zich in deze eerder discreet opstelt, maar ook wel beseft dat het op andere domeinen in een rivaliteit met datzelfde Westen verwikkeld is. Wellicht zijn we getuige van hoe een aloud conflict terug ontploft. Het heeft een historiek en is niet onbekend, maar het speelt zich wel af in een context die niet meer - om het met Stefan Zweig te zeggen - “Die Welt von Gestern” is. GdD

14 Interview

12 oktober 2023

“De mainstreammedia verbergen de systeemrot onder een berg andere feiten die ze nieuws noemen” SID LUKKASSEN - AUTEUR EN COLUMNIST In zijn nieuwste boek ‘De greep op de publieke opinie’ analyseert Sid Lukkassen (1987) de krachten die de publieke opinie vormgeven. Zoekmachines en algoritmes hebben een grote impact op de publieke beeldvorming. Allerlei filters bepalen welke informatie wel en niet tot het maatschappelijke debat doordringt. Supranationale instanties zoals de EU spelen daarin een rol via richtlijnen en wetten. Ook nationale overheden en ‘Big Tech’ drukken hun stempel op de publieke perceptie, meent Lukkassen. e vroegen wat de ‘publieke perceptie’ is: “Grofweg gesproken bestaat er zoiets als een ‘heersend narratief’ en dat is al de laatste 40 jaar toch wel ‘linksig’ geworden. De overheid is hierin sturend. De maakbaarheid van de samenleving krijgt een steeds grotere rol, ondanks dat er wel wat tegengeluiden zijn of waren, bijvoorbeeld Pim Fortuyn in Nederland.”

en via subsidies kan de overheid die dan sturen.” In Nederland lijkt er steeds minder het vroegere, typische ‘vrijheid blijheid’ te bestaan, schrijft u. Hoe is dat gebeurd? “Heel kort gezegd: door ideologische kolonisatie en omdat technologie alles accelereert. Zo is er minder ruimte voor dissidente stellingen en meningen.”

“Wat altijd overheerst, is dat we bang moeten zijn”, vatte Flavio Pasquino van blackbox.tv het samen in ons interview met hem. Gaat u daarmee akkoord?

“Vroeger was er verzuiling en iedereen moest vanuit zijn ideeën uiteindelijk met elkaar samenwerken. De zuilen kregen wel wat subsidies, maar ze waren heel soeverein. Daarna zijn die aparte ideologieën een beetje losgelaten en versmolten tot een nieuwe ideologie. Daarin is er een grotere rol voor de overheid en kunnen lobbyisten van grote multinationals het goed vinden met die van de overheid. Er heerst een consensus onder de leiders over zaken als de maakbaarheid van de samenleving, het klimaat, de immigratie en de globalisering. Corporatisme is verkiesbaar geworden, omdat de samenwerking met de overheid dan makkelijker verloopt, in tegenstelling tot het hebben van tienduizenden zelfstandigen.” “Er is geen plaats meer voor de rebelse mening of het vrijdenken. Sociale media zorgen ervoor dat iedereen weet wat de hype van de dag is en men wil daarin meegaan. Door de huidige technologie wordt snel duidelijk wat iemand denkt, kunnen grote bedrijven daarop ingaan en maatregelen nemen. Dat gebeurt altijd richting het heersende narratief, kijk maar naar het aanwervingsbeleid. Men zal nooit een aantal Vlaams-nationalisten aanwerven om toch maar aan een bepaald quotum te geraken. Maar een aantal Congolese transgenders aannemen

“Ja, maar we moeten kijken hoe men dat politiek motiveert. ‘Solidariteit’ is daarbij een belangrijk begrip en het is een significante politieke motor. Denk maar aan de sociale zekerheid. De identitaire versplintering van de maatschappij maakt het voor de overheid moeilijk om haar politieke ambities te verwezenlijken, want er is minder solidariteit. De overheid wil nu dus duidelijk maken dat het voor de burger in zijn eigenbelang is om mee te betalen voor de ander. Angst is de katalysator voor het eigenbelang. Bang zijn om te sterven door corona, bijvoorbeeld.

Door ideologische kolonisatie en door technologie die alles accelereert, is er minder ruimte voor dissidente meningen Dus men betaalt maar beter mee of men vaccineert zich maar beter. Hetzelfde met het klimaat: je moet vliegtaksen betalen, of een CO2-budget hebben, of de wereld gaat ten onder. Dat schept een ontzettend groot machtsmechanisme voor overheden om een beleid te voeren, dat ze er anders niet door zouden krijgen.”

Welke ‘krachten’ sturen het heersende narratief? “De overheid speelt een grote rol in de vorming van het discours. De grote mediabedrijven ook, die bovendien nog eens gesubsidieerd worden. Zo hebben Belgische mediabedrijven trouwens Nederlandse kunnen kopen en overnemen. Er blijven zo enkel nog grote spelers over

Wat bedoelt u daar juist mee?

om ‘representatief’ te zijn, is dan weer de normaalste zaak van de wereld.”

Een ‘dissidente’ stem in Nederland is te vinden bij de rechtse zender Ongehoord Nederland (ON). ON dreigt alle subsidies kwijt te raken en de passage van VB’er Filip Dewinter, die over zijn boek ‘Omvolking’ kwam praten, heeft er wat mee te maken, schrijft u. “De kritiek die ON kreeg van de ‘Nationale ombudsman’, is dat ‘omvolking’ een theorie is en dat mag niet zomaar op de buis komen. Het is niet duidelijk waarop de ombudsman zich baseert. Hoe je het fenomeen ook wil noemen, wandel eens rond in het centrum van Antwerpen - de beruchte islamsafari’s van Dewinter en Wilders - en je zal zien dat de demografie veranderd is. Bovendien werd Dewinter geïnterviewd over zijn boek ‘Omvolking’.

Angst is de katalysator voor het eigenbelang Mag men op een zender als auteur van een boek niet meer komen spreken dan? Dat is nog iets anders dan een omvolkingstheorie verspreiden. Wat bedoelt men dan overigens met ‘theorie’? De ombudsman classificeerde dat niet eens en had een heel wankel verhaal. Overigens, was het niet Herman De Croo die enkele jaren geleden zei dat over 15 jaar de meerderheid van de Antwerpse kiezers geen Belg meer zal zijn en dat het dan gedaan is met N-VA in Antwerpen (lacht)?”

U schrijft ook over de censuur vanuit de EU, op sociale media bijvoorbeeld. Welke invloed zal de ‘Digital Services Act’ - de ‘wet inzake digitale diensten’ - hebben op de media? De EU zelf omschrijft het als volgt: “Zorgen voor meer veiligheid en verantwoordingsplicht online.” “Die wet reguleert een heel aantal ‘nexusbedrijven’, de grote Big Tech-spelers waarlangs iedereen passeert online.

‘Seksdate linkse studente met rechtse filosoof’ We moeten het ook even hebben over uw nogal ongelukkige passage in de film ‘Honeypot’ van kunstcollectief KIRAC. Een van de artikels toen had de titel ‘Linkse studente maakt film van seksdate met rechtse filosoof’. Wat is daar juist gebeurd? “Heel goed dat je dat aanhaalt, want dat past precies bij mijn nieuwste boek. Het gaat net over de media en hoe ze een dikke ‘korstlaag’ hebben gelegd over het medialandschap. Google en ‘Big Tech’ bepalen wat je van iemand denkt, vindt en weet. Daarom wou ik me bezighouden met dat project van KIRAC, om net niét op voorhand iets op te zoeken via ‘Big Tech’ over iemand. Een authentiek, menselijk contact tussen twee ‘controversiële’ mensen is wat ik zocht en hoopte te vinden. Maar KIRAC heeft dat niet netjes gespeeld. De opzet van een authentiek contact tussen ‘links’ en ‘rechts’ bleek niét de opzet te zijn, zei Tarik me (Tarik Sadouma van KIRAC, red.). Het had nochtans iets moois kunnen zijn (zuchtend).”

Technologie kan heel fijnmazig binnendringen in het dagelijkse leven en dat geldt ook voor wetgeving via die fijnmazigheid. De wet wil onder andere dat ‘platformen desinformatie identificeren, analyseren en tegenhouden dat die verspreid wordt’. Maar wie of wat bepaalt wat ‘desinformatie’ is? En wat exact wordt er dan allemaal gefilterd binnen die informatie? Zal de gebruiker dan ook te weten komen op welke grond die informatie is gefilterd of tegengehouden? We zitten daar op een hellend vlak.” “In de wet gaat het ook over ‘gendergebaseerd’ geweld. Wat is dat juist? Een bepaalde mening over transgenders of vrouwen wordt al snel als ‘haatspraak’ beschouwd. Kijk maar naar ‘tettendokter’ Jeff Hoeyberghs (lacht). Hij maakt een aantal grappen over vrouwen tijdens een lezing voor studenten en dat wordt al geframed als ‘haatspraak’. In eerste instantie tien maanden cel en een geldboete van 8.000 euro… Dat is toch waanzinnig! ‘Je suis Jeff’, zeg ik dan (lacht). Zulke toestanden kunnen nu dus gebeuren op grote schaal. Echt wel zorgwekkend (hoofdschuddend).”

Gaan we met de EU richting Chinese toestanden zoals ‘The Great Firewall’ (internetcensuur) en het ‘Social Credit System’ (score op basis van je gedrag)? “Absoluut. Men werkt nu aan het ‘Central Bank Digital Currency’ (CBDC), een digitale versie van door de overheid ondersteund fiatgeld. Dat digitaal geld kan men dan koppelen aan jouw persoonlijke rekening. Zo kan men iemand dwingen om op een bepaalde termijn een bepaald bedrag uit te geven aan een bepaald iets. Een gedirigeerde economie of een communistische planeconomie wordt op die manier mogelijk gemaakt. Totalitarisme komt steeds dichterbij, vrees ik.”

Wat is de rol van de alternatieve media? “De alternatieve media, zowel gedrukt als digitaal, pogen de mainstreammedia te imiteren en willen serieus genomen worden als nieuwsbron. De vraag is of die verwachting, die wens tot erkenning, realistisch is en of je überhaupt die weg moet inslaan. Het antwoord daarop is ‘neen’. De mainstreammedia eten immers uit de ruif van de machtshebbers. Ze verbergen de systeemrot onder een berg andere feiten die ze nieuws noemen. Al die feitjes zijn een afleiding en brengt je in een reagerende rol in plaats van een agerende, proactieve rol. Dat ‘feitjes-fetisjisme’ leidt af van diepere analyses die men zou moeten maken. De enige manier om die waanzinnige dynamiek te stoppen, is door zelf de agenda te bepalen. Zelf een nieuwe werkelijkheid stichten, zelf analyses voorleggen. Wie vooruitdenkt, publiceert beschouwingen.” STIJN DERUDDER

Vlaming in de VS 15

12 oktober 2023

In deze rubriek maken we kennis met Wim Vanraes (°1980). Hij zal ons wekelijks onder meer vertellen over hoe hij het leven als Vlaming in de VS ervaart, wat hij als familieman met vrouw en vier kinderen allemaal meemaakt in het dagelijkse leven en wat zijn band nog is met Vlaanderen.

HET LEVEN ALS VLAMING IN DE VS

Wapencultuur in de VS: vrije mensen die zichzelf kunnen verdedigen Ik woon nu al bijna 20 jaar in de VS. Een van de grote verschillen en gesprekspunten telkens wanneer ik terug naar de heimat kom, is de wapencultuur in Amerika. Via films en de observatievooroordelen van wat de media filtert, lijkt het dikwijls alsof het hier nog steeds het Wilde Westen is. De staat waar ik woon, New Jersey, heeft een zeer linkse signatuur qua politiek. Het is ook een van de originele 13 staten, bovendien met de oudste ontwikkeling en bloei. Net als grote buur New York heeft deze staat belangrijke bewoningskernen die op sommige vlakken meer algemeen westers zijn dan Amerikaans. De wapencultuur is daar een voorbeeld van. In het noordoosten van de staat, tussen Trenton en Newark, heb je een heel verstedelijkte regio. Daar is wapenbezit niet echt iets dat wijdverspreid is. Niet iedereen jaagt, omdat de omgeving er weinig bossen en weiden heeft. Wapenbezit maakt daarom minder deel uit van de gewone cultuur, zoals in andere staten wel het geval is. Zo zal een conservatief in New Jersey eerder geneigd zijn om tegen wapenbezit te zijn, terwijl een democraat in Maine, het uiterste noordoosten van de VS, dan weer wel voor vrijer wapenbezit zou zijn. Totaal omgekeerd van wat men zou verwachten. Dat toont dat de mening hierover niet zozeer politiek is (al is er wel degelijk een duidelijk politiek gebruik van dit onderwerp), maar in de eerste plaats cultureel, verbonden aan de plaatselijke geschiedenis.

Oorsprong Zoals ik het zie, ligt de Amerikaanse cultuur omtrent wapens dichter bij wat in Europa enkele eeuwen geleden de norm was. Wapenbezit is een teken van een vrije man die zichzelf en zijn erf kan verdedigen. In de staten ten westen van de Atlantische kust was dat een noodzaak. Wapens om te jagen en zo te overleven, maar ook ter bescherming tegen de inheemse stammen en tegen criminelen. Wat dan ook deels verklaart waarom in de reeds vroeg verstedelijkte oostelijke staten dat minder een deel is van de algemene cultuur.

Wim op de 'shooting range'

Het wordt aanzien als een sociaal contract, een verantwoordelijkheid die wordt opgenomen. Net als in de films de hele bevolking van een stadje met de sheriff meekomt in een ‘posse’, iedereen met zijn of haar eigen wapens, is het bezit daarvan niet louter individueel. Het bezitten van een wapen is ook een belofte om de buren en familie te beschermen, net als zij jou zouden komen helpen. Het is een grote verantwoordelijkheid, maar een die, indien goed gedragen en aangeleerd, absoluut bijdraagt aan een meer volwassen burgerzin, zo lijkt me meer en meer. Dat gaat ook hand in hand met een zin voor ‘krijgshaftigheid’. Zelfs het woord op zich, in het Nederlands, is in onbruik geraakt. Wie gebruikt het nog of weet nog wat dat woord betekent? Het woord is grotendeels verdwenen in

Vlaanderen, als het in feite al niet volledig weg is. In het Engels is er het overeenkomstige bijvoeglijke naamwoord ‘martial’, zoals in ‘martial arts’ en ‘a martial spirit’.

Weerbaarheid Kijk bijvoorbeeld naar de mesaanval in Annecy, Frankrijk, eerder dit jaar. Toen een gestoorde met een mes willekeurig kinderen en andere mensen aanviel in dat stadspark, waren er velen die stonden toe te kijken. Anderen liepen gewoon langs de hele toestand heen, onbewust van wat er gaande was. Gelukkig was er Henri d’Anselme, een katholieke jongeman, die in actie schoot. Dat getuigde van veel moed en overtuiging, maar zijn vaardigheden waren zeer beperkt: hij wist duidelijk niet heel goed hoe die aanvaller met mes aan te pakken (waarmee ik zijn acties absoluut niet wil minimaliseren!). In Vlaanderen, en Europa, is die mentaliteit om minstens voorbereid te zijn om geweld te gebruiken, weg. Hoe dat komt, is een ander, maar heel interessant onderwerp, waar de ene mokerslag van WW I en dan de genadeslag van WW II van groot belang zijn. Hier in de VS komt men veel sneller mensen tegen die kalm en zelfzeker kunnen optreden in dergelijke noodgevallen. Denk bijvoorbeeld aan die gefaalde terreuraanslag op een Franse trein een aantal jaren geleden, waar twee Amerikaanse veteranen vanuit een treintoilet het geluid hoorden van wapens die werden voorbereid, en dan koelbloedig de daders te lijf gingen en een bloedbad konden voorkomen. Of verhalen over zelfs oude vrouwtjes die met hun vuurwapen uit hun handtas moordpartijen konden voorkomen. Of jonge kinderen, 7 à 8 jaar, die hun zus redden uit de klauwen van een poema met een jachtwapen, door die poema zelfzeker neer te schieten. Hier verbaast me dat niets, omdat die krijgshaftige mentaliteit in grote delen van het land nog springlevend is. Iets wat ik nooit ben tegengekomen in Vlaanderen en iets dat me aanvankelijk zeer verbaasde hier in de VS. Nu ik weet hoe die mentaliteit is, ben ik er enorm van onder de indruk. Dat is iets dat men kan aanleren en iets dat we in de maatschappij nodig hebben. Misschien lijkt dat overdreven voor Vlaamse gevoeligheden, maar als ik dit hier in de VS aan vrienden zou zeggen, zou men dat begrijpen. Afhankelijk van met wie ik spreek, zou men het mogelijk oneens zijn, maar zelfs die vrienden zouden begrijpen waar die mening die ik vertolkte, vandaan kwam, en die waarderen.

mijn individuele vergunning behalen, met examen, vaardigheidstest en alles erop en eraan. Jachtwapen: de boog. Eerst de kruisboog en nu ben ik aan het overschakelen naar de gewone boog, een vereiste voor de jachtvergunning. Jagen met vuurwapens is in het meer dichtbevolkte New Jersey niet evident. Dat is voor met mijn schoonbroer, een veteraan, met wie ik ga jagen in de bossen van Pennsylvania met een vuurwapen. Dat geeft meteen een heel ander gevoel. Voordat dierenliefhebbers zich kwaad maken: het bijna totale gebrek aan natuurlijke roofdieren hier maakt dat de hertenpopulatie te snel veel te groot wordt, en dat richt echt heel veel schade aan. Niet alleen voor de mensen hier, maar ook aan de natuur zelf. Voor mezelf komt die herontdekking van de krijgshaftigheid, naast het jagen, ook tot uiting door het aanleren van krijgskunst en zelfverdedigingstechnieken, en eigen beperkt wapenbezit, waar ik me zo vertrouwd mogelijk mee maak. En met wapenbezit bedoel ik dan Europese middeleeuwse langzwaarden en speren (tja, het bloed kruipt waar het niet gaan kan; mijn naamgenoten Willem van Saefthinge en Willem van Gulik achterna), maar ook enkele meer moderne vuurwa-

pens (twee historische, uit Wereldoorlog I en II, en één modern). Het is eigenaardig dat ik pas hier in de VS met de oude Europese zwaardvechttechnieken in aanraking kwam, en niet in Vlaanderen. Nu is er in Vlaanderen de St.-Michielsgilde, een op 27 maart 2015 heropgerichte erfopvolger van het officieel erkende Antwerpse schermersgilde uit 1488. Dat was lang voor mijn tijd, en meer dan 10 jaar na mijn vertrek.

Criminaliteit? Uiteraard lees ik ook de berichten over gebruik van diezelfde wapens voor misdaad, tot en met moord. En ik zie hoe men met allerhande statistieken heel verschillende dingen kan ‘bewijzen’. Dat spit ik later wel eens wat dieper uit. Ik laat het nu bij deze opmerking: het is opvallend hoe de grootouders van mijn vrouw in verschillende staten tijdens hun humaniorajaren hun eigen geweren gewoon mee naar school namen voor tijdens de schietclub. Zonder ook maar één incident… Wat sindsdien veranderd is, is niet de beschikbaarheid van vuurwapens, moge dat duidelijk zijn. WIM VANRAES

Jacht Een belangrijk verschil tussen Vlaanderen en Amerika, dat me helpt me beter in te leven in de Amerikaanse manier van denken, is de hertenpopulatie. Met die lap grond die ik hier heb, met nagenoeg geen huizen errond, kan ik elke herfst jagen in mijn eigen bos. Een vriend jaagt er al enkele jaren en de voorbije twee jaren ben ik daar ook mee begonnen, met een leerling-vergunning, onder begeleiding van mijn ervaren vriend. Dit jaar moet ik echter

Een M1 Garand en een oude musket, percussiekapreconstructie van rond 1830

16 Cultuur

12 oktober 2023

DE WERELD DRAAIT DOOR

Weg met de excellentie!

Patricia J. Williams op uitreiking eredoctoraat

Ivan Van de Cloot, econoom en oprichter van de denktank Merito, hekelt op X de aandacht die gaat naar een wokeincident aan de Universiteit Antwerpen. “Het is oorlog in het Midden-Oosten en hier houden we ons bezig met dit en andere oppervlakkigheden?”

In 2018 installeerde de faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen een eregalerij met portretten van vooraanstaande juristen die de onderwijsinstelling voortbracht. Helaas leidde de zoektocht naar negen achtbare figuren naar acht mannen en slechts één vrouw. Allen blank bovendien! Gelukkig ontving de zwarte, Amerikaanse juriste Patricia J. Williams, pleitbezorger van termen als ‘institutioneel racisme’, in 2022 een eredoctoraat van de universiteit en haar portret mocht al snel die van de minder diverse rechtsgeleerden vervoegen.

Liever kwijt dan rijk Daar knelde echter het schoentje. De voorziene ruimte aan de muur had blijkbaar niet gerekend op een toevoeging en de eeuwig onderdrukte zwarte vrouw kreeg een aparte rij in de eregalerij, onder de andere gedistingeerde koppen. Segregatie als het ware! Williams moest het bovendien met een kleiner portret stellen. Uiteraard passeren dergelijke vergrijpen niet ongemerkt aan de schichtige blikken van het facultair orgaan dat zich inzet voor diversiteit. Resultaat: de hele galerij wordt opgedoekt, tot men met een oplossing op de proppen komt. Christine barones Van Den Wyngaert, de andere vrouw in de galerij, spreekt van “een kortzichtig woke-initiatief van de faculteit” en emeritus rechter Marc Bossuyt van het “cancellen van excellentie”. SIMON SEGERS

BOEK

‘Het Rooms-katholicisme een ongelooflijke godsdienst’ Timing is alles. Of toch veel. Dat geldt ook voor het uitgeven van een boek. De schrijver en de uitgeverij hopen natuurlijk op een gebeurtenis die het boek op een positieve wijze in de actualiteit plaatst. Helaas is voor dit boek het omgekeerde waar. In zekere zin is het boek tijdloos en kan men het gerust over enkele jaren nog openslaan. Maar wegens de VRT-documentaire ‘Godvergeten’ is alle sereniteit rond het instituut Kerk - en bij uitbreiding het katholieke geloof - momenteel ver te zoeken. Mediatieke ontdopingen en parlementaire commissies vieren hoogtij. Maar dit weekblad ambieert boven de waan van de dag te staan. Laat de keuze voor dit boek hiervan een bewijs zijn. de uitdieping van de leer via de apostelen, kerkvaders en de concilies. Een belangrijk deel van de mystiek ligt in de ritus, met als bekendste voorbeeld de eucharistieviering. En als laatste is er het gezag over de leer en de gelovigen via de kerkelijke hiërarchie, van priester tot paus. Deze laatste verliest al ruim een halve eeuw steeds meer respect. Over het bij publicatie nog sluimerende onderwerp van seksueel misbruik noteert de auteur dat de Kerk door en door menselijk is en niets menselijks, ook het Kwade niet, is de Kerk vreemd. Sterker nog: “Het misbruiken van rituele macht is een bijzonder erge vorm van kwaad, precies omwille van het belang en de impact die het rituele kan hebben op het menselijke leven.”

Het belang van mythes… Het is niet de enige pilaar van het katholieke geloof die onder druk staat. De Waarheid van het geloof is volgens het modernisme enkel te bereiken via de ratio. Naast het letterlijke, wetenschappelijke denken laat het niet meer toe dat het geloof ook symbolische of ethische aspecten overweegt. Het moderne denken is onverbiddelijk en

Herman De Dijn is professor op rust in de wijsbegeerte aan Katholieke Universiteit Leuven. Zijn pen en geest zijn nog niet in rustmodus. Ten bewijze de verscheidene boeken van zijn hand, evenals zijn redactiewerk voor het katholieke weekblad Tertio. Hij wijst daarbij graag op het belang van de katholieke godsdienst voor de hedendaagse mens. Eeuwen moderne wetenschap hebben ons gevormd en van de onttovering van ons wereldbeeld bijna een feit gemaakt. De Dijn roept de lezer op om onze blik terug te verruimen en de trend naar ‘ontmythologisering’ te keren. Klinkt dit wat abstract? Dan is het goed om in herinnering te brengen dat grote 20ste-eeuwse schrijvers J.R.R. Tolkien en C.S. Lewis uit hun katholieke overtuiging putten om hun mythische verhalen zoals ‘In de ban van de Ring’ en ‘De Kronieken van Narnia’ leven in te blazen. Om het katholieke geloof te verdedigen, is het als academicus uiteraard een voorwaarde om dit eerst zorgvuldig te omschrijven. De kern is logisch: de figuur van Christus, langs wie de mens tot de Waarheid zal komen. Voorts haalt de professor emeritus het belang aan van de Heilige Schrift (onder andere de Bijbel) en de Traditie, zijnde

Herman De Dijn

streng, pretendeert zuiver op de graat te leven. Maar het boek citeert de Nederlandse schrijver Gerard Reve: “Niemand kan zonder mythe leven. (…) De nieuwe mythe is altijd primitiever en gebrekkiger vertolkt en (…) aan de oude duidelijk inferieur.” Inderdaad, de 20ste eeuw heeft ons geleerd dat de moderne ideologieën net zo goed mythes omarmen, gaande van het individu over het proletariaat tot het ‘Herrenvolk’. Het behoeft weinig uitleg dat het modernisme de mens hiermee van de regen in de drup heeft gebracht. Verder herinnert de Leuvense professor de lezer aan de etymologie van religie, zijnde het Latijnse ‘religare’ (verbinden). Godsdienst is gemeenschapsvormend. Om die reden is ze niet louter theologisch of universeel. Nee, religie is cultureel ingebed en bepaald door traditie. De aanval op deze pijler is misschien het meest politiek geïnspireerd. Zowel het socialisme als het liberalisme zijn universeel in hun doel. Het postmodernisme is dan weer cultuurrelativistisch en individualistisch. Aspecten die schuren met het DNA van het katholicisme.

Vertrouwen in God

… en van rituelen

Maar welke leidraad om terug naar het geloof te keren? De Dijn citeert zijn grootmoeder op zijn vraag hoe ze kon geloven in de hemel zonder te weten hoe het daar is: “Dat hoef ik niet te weten.” In een wereld van feiten en ratio, vergt het veel van de huidige mens om louter op basis van gezag en gehoorzaamheid te geloven. Of om het te zeggen met de Deense filosoof Sören Kierkegaard: “De ‘geloofssprong’ te maken, omdat men vertrouwt en gelooft in God.” Het is nogal een opdracht waarmee de gelovige professor zichzelf opzadelt. De lezer opnieuw vertrouwd maken met het gelovig-zijn. Het voelt aan als een nieuwe taal leren. Een woordenschat die appelleert aan het diepere wezen van de postmoderne mens. In diens zoektocht naar de betekenis van leven en dood, zonde en schuld kan het katholicisme antwoorden blijven bieden. De Dijn ziet zelfs kiemen van hoop bij de jongere generatie en katholieke immigranten. Een belangrijke vraag is hoe de Kerk zichzelf zal heruitvinden na decennia van misbruik en schuldig verzuim. De Kerk heeft in het verleden zonder twijfel grotere crisissen overwonnen. De auteur is alvast overtuigd dat men geen oplossing in het (post)moderne verhaal dient te zoeken. In zelfreflectie, herbronning en oprecht berouw des te meer. Gelovigen en zoekenden zullen in dit boek veel inspiratie vinden.

Een vorig werk van de schrijver luidt ‘Rituelen: waarom we niet zonder kunnen’. Het is duidelijk dat hij vindt dat men de impact van rituelen op godsdienstbeleving niet kan overschatten. Meer zelfs, hij wijt de huidige geloofscrisis aan de voortdurende aanval op de sacramenten, de liturgie en de katholieke ethiek. Denk maar aan de verminderde aandacht voor het vasten en het biechten, het verdwijnen van de Latijnse mis en de gregoriaanse gezangen. Het protestantisme heeft de verbinding met God vernauwd tot innerlijke meditatie. Het katholicisme heeft steeds ook uiterlijke vormen omarmd: wierook, glasramen, gotiek, barokke schilder- en beeldhouwkunst. Daarnaast haakte het katholicisme gewillig in op de volksdevotie. Denk maar aan de vele processies, bedevaarten en kapelletjes die Vlaanderen rijk is. Of het zegenen van tractoren. De katholieke God weet dat de gelovige ook zinnelijk geprikkeld wil zijn.

PIETER VANDERMOERE Herman De Dijn, ‘Het Rooms-katholicisme - een ongelooflijke godsdienst’, 2023, Halewijn. 208 p., 23,58 euro ISBN 9789085286912

Cultuur 17

12 oktober 2023

KUNST

LEZERSBRIEVEN

Modernisme in Oekraïne

ZATTE CONNER

Davyd Burliuk, Paardenmolen, 1921

Twee musea in Kiev hebben hun meest waardevolle werken in veiligheid gebracht. Ze doen sinds einde 2022 musea in Europa aan in de reizende tentoonstelling ‘In het oog van de storm: modernisme in Oekraïne 1900-1930’. De expo is nu aangekomen in Brussel. Net voor in november 2022 Russische raketaanvallen Kiev troffen, waren vrachtwagens vertrokken, volgeladen met werken uit het Nationaal Kunstmuseum van Oekraïne en het Museum voor Theater, Muziek en Film. Het konvooi wist Madrid te bereiken, waar de ruim vijftig werken in het Museo Nacional Thyssen-Bornemisza werden verzameld in de expo ‘In het oog van de storm: modernisme in Oekraïne 1900-1930’. Daarna reisde de tentoonstelling door naar het Ludwig Museum in Keulen. Vanaf volgende week is ze te zien in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel.

Oekraïens, niet Russisch ‘In het oog van de storm’ ondermijnt de pogingen van Moskou om te ontkennen dat er een Oekraïense kunst en cultuur zou bestaan. Het Westen heeft ook boter op het hoofd. Toen we in de jaren 1960 de Russische avant-garde ontdekten, en verzamelaars er grof geld voor gingen betalen, kregen ook de Oekraïense modernisten het label ‘Russisch’ opgespeld. Kazimir Malevitsj, geboren in 1879 in Kiev, wordt vandaag op Wikipedia nog altijd afgeschilderd als “een van de belangrijkste leden van de Russische avant-garde”. Werk van Malevitsj op de tentoonstelling laat evenwel duidelijk zien hoe de Oekraïense volkskunst - vooral het boerenborduurwerk - hem blijvend heeft geïnspireerd, van zijn vroege abstracte oeuvre tot zijn latere figuratieve schilderijen. De expo die nu door Europa reist, spreekt terecht over Oekraïens modernisme. Het ontwikkelde zich tussen 1900 en 1930 tegen een achtergrond van ineenstortende keizerrijken, de Eerste Wereldoorlog, de strijd voor onafhankelijkheid en de oprichting van Sovjet-Oekraïne. Ondanks deze ingrijpende omwentelingen waren er in de eerste decennia van de twintigste eeuw gedurfde artistieke experimenten en bloeiden kunst, literatuur en theater in Oekraïne.

risme en constructivisme, en ook hoe zij eigen toetsen aanbrachten. De namen van deze kunstenaars doen hier weinig belletjes rinkelen, hun werken zijn eveneens ontdekkingen. De grafische ontwerper Vasil Jermilov, bijvoorbeeld, die met zijn strakke lijnen, fotocollages en belettering de tradities helemaal overboord gooide. De werken van El Lissitzky en Marko Epshtein, die vertegenwoordigd zijn in gerenommeerde musea, maken duidelijk waarom ze tot de top van de internationale avant-garde behoren. Anderen, zoals Alexandra Exter, begonnen hun carrière in Oekraïne en verwierven hun bekendheid in het buitenland. In de polyfonie van stijlen valt ook Mykhailo Boitsjoek op, die de Byzantijnse kunst

en de Oekraïense volkskunst bij elkaar bracht. Boitsjoek is een van de vele Oekraïense kunstenaars die tijdens de Stalinterreur werd geëxecuteerd. Het Kremlin had beslist dat Oekraïne een ‘voorbeeldrepubliek’ moest worden. Experimenteren en artistieke vrijheid gingen op de schop. Het modernisme was voorbij. 1930 is dan ook een logisch eindpunt van de tentoonstelling. Na Brussel reist ‘In het oog van de storm’ door naar het Belvedere Museum in Wenen. Nadien volgt de Royal Academy of Arts in Londen. Zal tegen dan de oorlog beëindigd zijn zodat de werken kunnen terugkeren naar Kiev?

ZATTE CONNER (2)

MMMV

ZATTE CONNER (3)

Tentoonstelling ‘In het oog van de storm: modernisme in Oekraïne 1900-1930’, van 19 oktober 2023 t.e.m. 28 januari 2024, KMSKB, Brussel, www.fine-arts-belgium.be

Pallieterke, Conner Rousseau heeft, naar eigen zeggen in een zatte bui, foute uitspraken gedaan die helemaal niet overeenstemmen met wie hij echt is. Zou de vork niet anders in de steel zitten? Een teveel aan alcohol in het bloed verzwakt de zelfcontrole, waardoor er precies uitkomt wat echt in hem omgaat. Conner Rousseau is dus in hart en nieren een racist die erin slaagt zijn racisme onder controle te houden, zodat het niet naar boven komt in zijn gewoon politiek ‘discours’. Ortwin Reymen, Holsbeek

Pallieterke, De voorzitter van Vooruit blijkt niet alleen in staat om als een prachtig konijn te acteren en publiek een heel verhaal over zijn coming-out te vertellen, maar ook om te sympathiseren met sommige standpunten van de VB-kiezers. Daarom stel ik voor dat Tom Van Grieken aan Conner het erevoorzitterschap van het VB toekent. Gunter Deleyn, Mariekerke

STIKSTOFPROBLEMATIEK Pallieterke, Waarom niet overwegen om de snelheid van het verkeer op autostrades gedurende de dag te beperken tot 100 km/uur, zoals in Nederland gebeurd is? Uiteindelijk is die maatregel in Nederland doorslaggevend geweest om het ook daar onoplosbare stikstofprobleem toch opgelost te krijgen. Een snelheidsverlaging kan de stikstofdruk die ook hier momenteel ligt op de landbouwen industrie-activiteiten helpen te verlagen. Dat het invoeren van een snelheidsbeperking eenfederale bevoegdheid zou zijn, en geen Vlaamse, mag zeker geen excuus zijn om de maatregel niet te overwegen. Een verminderde stikstofuitstoot, een verminderde CO2-uitstoot, een verminderd brandstofverbruik, minder stress

HET LEVEN ALS VLAMING IN DE VS Pallieterke, Veel dank voor de interessante teksten over het leven als Vlaming in de VS. Ik was blij om te lezen dat Wim Vanraes Marcel Yabili kent! Het boek ‘Mijn waarheid over Leopold II’ is buitengewoon interessant. Ik vind het spijtig dat het boek van Ernest Tigori, ‘Haine du Blanc et monde Noir’, niet vertaald werd naar het Nederlands. Tigori probeert eerlijk en met kennis van zaken een einde te maken aan "volkomen overdreven aantijgingen". Ik vind het ook jammer dat het onderwijs in België, net zoals in de VS, lessen ‘geschiedenis’ geeft zonder context en dus zonder ander ‘nut’ dan het verspreiden van woke ‘waarheden’. Mia Vossen, Rochefort

WALTER DE DONDER Pallieterke, Met veel belangstelling las ik het vraaggesprek met de burgemeester van Affligem, Walter De Donder. Hij beklaagt zich over problemen die een Pallieter-lezer al vele jaren bekend in de oren klinken: de bevoegdheidsversnippering tussen de gewesten en de federale overheid en onduidelijkheid over de -afbakening, de inwijking van een groot aantal nieuwkomers, wat problemen veroorzaakt inzake integratie, onderwijs, huisvesting, mobiliteit en veiligheid, de stadsvlucht uit Brussel naar de Vlaams-Brabantse rand… En om die problemen aan te pakken, vraagt hij meer geld. Uit dit gesprek blijkt ook dat de heer De Donder tot de cd&v behoort. Daarom stel ik mij de vraag: weet de heer De Donder niet dat uitgerekend zijn partij, toen nog onder de naam CVP, in 1974 met de familiehereniging de deuren wagenwijd heeft opengezet voor de inwijking, de oorzaak van de problemen die hij vermeldt, en ondanks de rampzalige gevolgen voor de eigen mensen en de maatschappij niks doet of heeft gedaan om daaraan iets te veranderen? Het klinkt als een zelfbeschuldiging. En wat wil de burgemeester nu juist oplossen met meer geld dat er niet is? Wat heeft zijn partij gedaan om het Vlaamse karakter van de gemeenten rond Brussel te verdedigen? Zijn partij is mede verantwoordelijk voor de meeste staatshervormingen die tot onvolledige en onduidelijke bevoegdheidsverdelingen hebben geleid. Ook de staatssecretaris voor Asiel en Migratie is een partijgenote. Hij rekent zich tot het centrum, maar laat na te zeggen wat dat juist inhoudt. Graag had ik vernomen welke waarden de heer De Donder juist verdedigt, en dan mag hij zich de vraag stellen bij welke politieke familie hij het beste past. Pieter Moerman, Brasschaat

Een lezersbrief insturen?

Polyfonie van stijlen De tentoonstelling illustreert dat de kunstenaars in Oekraïne voeling hadden met wat er in het buitenland opborrelde, zoals futu-

Pallieterke, Wat nu met Rousseau is gebeurd, is eigenlijk een schoolvoorbeeld van het spreekwoord: “Wie een put graaft voor een ander…” Het was van in het begin erg duidelijk dat de bedoeling van de racismewetgeving was om anderen de mond te snoeren. Het probleem met die wetgeving is niet zozeer dat ze er is, maar dat men ze op alle mogelijke manieren kan interpreteren. In ‘De Tijd’ van afgelopen weekend vertelt Rik van Cauwelaert een verhaal uit 1964 over de toenmalige Antwerpse burgemeester Lode Craeybeckx. Ook hij was een socialist en liet zich op café verleiden tot een antisemitische uitspraak. Het grote verschil met vandaag is dat het incident destijds met de mantel der liefde werd toegedekt en er met elkaar werd gepraat. De sociale en klassieke media kunnen tegenwoordig gemakkelijk van een muis een olifant maken. Stel u even voor dat de uitspraken van ‘mateke’ waren gedaan door iemand van Vlaams Belang of N-VA… Louis Lavrysen, Schoten

in het verkeer, minder ongevallen en bijgevolg ook minder files, minder gekwetsten en minder doden in het verkeer: wie kan daar nu tegen zijn? Uiteindelijk zal er, los van de milieuproblemen, op korte termijn iets met het verkeer moeten gebeuren. De situatie wordt elke dag chaotischer en de grenzen van wat leefbaar worden stilaan bereikt. Harry Biron, Vorselaar

Marko Epshtein, Cellist, ca. 1920

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

18 Geschiedenis

12 oktober 2023

De Boerenkrijg

e aanleiding voor de Boerenkrijg was de al lang sluimerende onvrede over het Franse bestuur in onze gewesten. Na de klinkende Franse overwinning bij Fleurus (1794) plunderde de Franse bezetter vakkundig de Zuidelijke Nederlanden en werden er buitensporige militaire heffingen en torenhoge belastingen opgelegd waardoor het misnoegen snel aangroeide. De formele aanhechting van onze regio bij de Franse Republiek op 1 oktober 1795 bracht geen rust, integendeel.

DE SPREEKWOORDELIJKE DRUPPEL DIE DE AL EVEN SPREEKWOORDELIJKE EMMER DEED OVERLOPEN WAS DE ‘CONSCRIPTIEWET’

VERZET TEGEN DE CONSCRIPTIE De afkondiging van die wet, eind september, (ik zou dat eventueel schrappen) begin oktober 1798, botste in onze contreien natuurlijk op heel wat weerstand. Weinigen bleken bereid hun bloed te geven voor de belangen van de bezetter. Allerhande drijfveren zoals de afkeer van de Franse republiek, gehechtheid aan de onafhankelijkheid, het verlies van voorrechten, onvrede met de catastrofale sociaaleconomische toestanden, het koppig vasthouden aan eeuwenoude tradities kristalliseerden zich nu in het verzet tegen de conscriptie, dat op 12 oktober 1798 tot uitbarsting kwam in Overmere. De onlusten verspreidden zich als een lopend vuur over het Waasland, Klein-Brabant en later het grootste deel van de (huidige ) provincies Antwerpen, Limburg en West-Vlaanderen. Vrijwel tegelijkertijd braken er ook in het Ourthe-departement, Jemappes, Waals-Brabant en Luxemburg ongeregeldheden uit. Op tal van plaatsen werden de republikeinse vrijheidsbomen omgezaagd, de Franse staatssymbolen vernield en verbrandde men de registers van de burgerlijke stand die door de bezetter werden gebruikt om de conscriptielijsten op te stellen. Onder het luiden van de stormklokken trokken duizenden overmoedig geworden jonge mannen ten strijde tegen het Franse leger. Ondanks de heroïsche aura waarmee de rebellen later werden omhangen, maakten ze geen schijn van kans. Het gros van de opstandelingen was onervaren, niet opgeleid, ronduit ondermaats bewapend en slecht georganiseerd. Bovendien ging het vaak om kleine groepjes die los van elkaar en erg streekgebonden in actie kwamen.

FRANSE REPRESAILLES In de eerste fase van de opstand kon hier en daar een klein succes worden geboekt, maar de kansen keerden naargelang er vanuit de garnizoenssteden steeds meer Franse troepen naar de conflictgebieden werden gestuurd. Enkele groepen rebellen trokken naar de kust op zoek naar Engelse steun. Twee pogingen om Britse troepen aan land te brengen in Vlissingen (20 oktober) en

ONDANKS DE HEROÏSCHE AURA WAARMEE DE REBELLEN LATER WERDEN OMHANGEN, MAAKTEN ZE GEEN SCHIJN VAN KANS

Het ging van kwaad naar erger, want de opheffing van kloosters en abdijen in het najaar van 1796 en de actieve vervolging van geestelijken die weigerden getrouwheid aan de Franse republiek te zweren gooiden nog meer olie op het vuur. De spreekwoordelijke druppel die de al even spreekwoordelijke emmer deed overlopen was de ‘conscriptiewet’ van 5 september 1798 die jongemannen die tussen de 20 en

25 jaar oud waren verplichtte in dienst te treden in het Franse leger.

n De Boerenkrijg, 1798, Brugge

DE BOERENKRIJG IS EEN JAMMERLIJK MISLUKTE POGING TOT OPSTAND WAS DIE NAAR SCHATTING HET LEVEN KOSTTE AAN 7.000 OPSTANDELINGEN Blankenberge (24-24 oktober) draaiden echter uit op een fiasco. Bij Ingelmunster sneuvelden meer dan 200 rebellen. Mechelen, dat heel even op 22 oktober was bevrijd, werd nog geen etmaal later door de Fransen opnieuw bezet. 41 Opstandelingen die er krijgsgevangen waren gemaakt, werden zonder pardon tegen de muur van de kathedraal gefusilleerd. Begin november werd zwaar slag geleverd in Klein-Brabant, waarbij de opstandelingen uit Sint-Amands en Willebroek werden verdreven en het dorpscentrum van Bornem werd platgebrand. In de Kempen kreeg de opstand een meer geordend karakter. Er kwam een overkoepelende, collectieve leiding en meer discipline, waardoor men iets langer stand wist te houden. In de rug aangevallen door Franse eenheden die vanuit Noord-Brabant naar de Kempen waren gestuurd, trokken naar schatting 5.000 opstandelingen zich evenwel, na een reeks van confrontaties onder meer bij Herentals en Hulsen, terug op Diest. De stad werd omsingeld door de Fransen en om aan vernietiging te ontsnappen trokken de opstandelingen op 14 november in het holst van de nacht via een geïmproviseerde noodbrug over de stadsgrachten en de Demer. Met de hete adem van de achtervolgende Fransen in de nek werd op 4 december verzamelen geblazen in Hasselt. De Fransen omsingelden de volgende dag de Demerstad en openden in de vroege ochtend van 6 december de aanval. De Franse artillerie richtte grote schade aan en in een laatste wanhopige poging om aan de vernietiging te ontkomen, probeerden de opstandelingen via de Sint-Truiderpoort te vluchten. De Fransen onderschepten hen echter, waarbij honderden rebellen werden afgeslacht rond de hoeves Groot en Klein Hilst. De teerling was geworpen: de opstandelingen waren in de pan gehakt en de aangeslagen en gedesillusioneerde overlevenden doken onder. Er volgde een meedogenloze repres-

Het begon allemaal vrij banaal. Op 12 oktober 1798 - dit jaar precies 225 jaar geleden - wilde een deurwaarder, die vergezeld was door een paar Franse militairen, in het OostVlaamse Overmere beslag leggen bij een inwoner die zijn belastingschuld niet kon betalen. Dat werd verhinderd door de met stokken gewapende dorpelingen die hen het dorp uit joegen. Dat incident wordt beschouwd als het begin van de Boerenkrijg, een tot bijna mythische proporties opgeklopte gewapende opstand tegen de Franse bezetter in onze gewesten.

n Begin van de opstand, oktober 1798, Musea Brugge

n Standbeeld in Bornem sie waarbij niet alleen heel wat leiders van de opstand werden aangehouden en terechtgesteld, maar ook al diegenen die verdacht werden met hen te sympathiseren moesten het ontgelden. Dat kon niet verhinderen dat her en der in de Kempen de rebellie in de periode 1799-1800 nog een paar keer opflakkerde, zeker toen de Franse kansen op de slagvelden leken te keren. Er kwam echter een definitief einde aan die guerrilla-acties toen in augustus 1799 een nieuwe landingspoging van de Engelsen, deze keer bij Den Helder, weer op een fiasco uitliep.

GEDOEMD TOT MISLUKKING Besluitend kan ik niet anders dan stellen dat de Boerenkrijg een jammerlijk mislukte poging tot opstand was die naar schatting het leven kostte aan 7.000 opstandelingen. De meeste hedendaagse historici poneren dat de opstand een conservatieve reflex was geweest van een reactionaire plattelandsbevolking die ageerde tegen de ontsporingen van de Franse Revolutie. Maar het was veel meer dan alleen maar dat: de leiders van de opstand waren burgers die tijdens de Brabantse Omwenteling van de politieke autonomie hadden geproefd en de vrijheid hoog in het vaandel droegen. Ze hadden jammer genoeg weinig kaas gegeten van strategie en tactiek, en misten de broodnodige internationale steun waardoor heel de opstand in feite bij voorbaat al tot mislukken gedoemd was… En de conscriptie waarmee het allemaal was begonnen? Wel, die ging gewoon door tot eind 1813. Van de 223.336 jongemannen uit de Zuidelijke Nederlanden die gedwongen onder de Franse vaandels dienden, keerden er 78.657 nooit terug, en dan zwijg ik nog over de verminkten, getraumatiseerden en zieken die voor de rest van hun leven getekend waren… JAN HUIJBRECHTS

n Boerenkrijgmonument in Overmere

PAL voor Vlaanderen 19

12 oktober 2023

“Het is ingewikkeld”

Over de situatie in Israël en Gaza leest u elders in dit nummer meer dan voldoende. Wat opvalt: opnieuw zijn de meningen verdeeld binnen de Vlaamse Beweging. Bij extreemlinks is het simpel: de strijd van de Palestijnen is een antiracistische en antikapitalistische strijd, en dus kiest men daar voluit de kant van de Palestijnen. Ook zo bij de PVDA, de partij die van oudsher goede banden had en heeft met zowat elke (gewapende) bevrijdingsbeweging waar ook ter wereld. Wie herinnert zich nog de PVDA-dokter Jan Cools die vanuit het Palestijnse vluchtelingenkamp Rashidiye in Libanon ontvoerd werd door de islamitische terreurgroep van Abu Nidal en bijna twee jaar lang gegijzeld bleef (1988-89)? Het hoeft dus niet te verbazen dat ook vandaag de steun voor de Palestijnen vooral vanuit linkse hoek komt. Ondanks de moorddadige acties en de afschuwelijk bestiale praktijken van de Hamas-militanten die we de voorbije dagen op televisie konden zien. Al moet ik er onmiddellijk aan toevoegen dat de PVDA de laatste dagen heel voorzichtig communiceert. Slecht één artikel over Gaza op de Facebookpagina en noppes op de website. De partij beseft allicht dat met de moordpartijen van Hamas weinig eer te rapen valt.

Dualiteit Voor wie Vlaamsgezind is, liggen de zaken blijkbaar toch iets ingewikkelder. Enerzijds is er de overtuiging dat elk volk recht heeft op een eigen staat, dus ook de Palestijnen. We zien in de Vlaamse Beweging heel veel solidariteit met Catalonië, Schotland, Baskenland, Zuid-Tirol en Koerdistan (ik vermeld enkel de belangrijkste regio's), maar over een Palestijnse staat heerste er vooral veel dualiteit. Nog niet zo lang geleden organiseerde de Vlaamse Volksbeweging een Koerdische week. Ik zie het nog niet gebeuren dat de organisatie hetzelfde zou doen voor de Palestijnse zaak. Nochtans zijn ook de Koerden voor 90 procent moslims en ook de gewapende (linkse) bevrijdingsbeweging PKK pleegde (en pleegt) bloedige aanslagen.

Rechts steunt Israël De voorbije dagen waren vooral N-VA en Vlaams Belang duidelijk in hun standpunt: onvoorwaardelijke steun aan Israël. Beide partijen hebben goede contacten binnen de Antwerpse Joodse gemeenschap. Het lijkt enigszins tegenstrijdig, maar er zijn inderdaad nogal wat Antwerpse Joden die op het Vlaams Belang stemmen omdat die partij beschouwd wordt als enige dam tegen de oprukkende islam. Slechts een kleine minderheid binnen de N-VA en VB - de volksnationalistische strekking - zal het eerder moeilijk hebben met die onvoorwaardelijke steun aan Israël.

Hypocrisie De westerse landen veroordelen unaniem de gruweldaden van Hamas. Terecht. Maar diezelfde landen steunden volop het ANC in Zuid-Afrika. ANC was nochtans een terreurorganisatie die dezelfde tactieken gebruikte als Hamas nu. Of zijn we de halsbandmoorden vergeten waarbij honderen zwarten, dikwijls politieagenten, vermoord werden door ANC-aanhangers? De ene terreurbeweging is blijkbaar de andere niet. Linkse regeringen veroordelen vandaag dan weer de weerwraak van Israël, maar diezelfde landen zwijgen over de terreur tegen de Oeigoeren in China. Wat me doet besluiten dat het vooral buitenlandse thema’s zijn die voor verdeeldheid zorgen in de Vlaamse Beweging. Veertig jaar geleden was dat Zuid-Afrika. Vandaag is dat de oorlog in Oekraïne, de situatie in Israël en Gaza en het al dan niet aanbidden van Trump en/of Poetin. “Het is ingewikkeld”, zou Facebook zeggen… (al is het voor Jurgen Ceder op blz. 2 wat minder ingewikkeld…) KARL VAN CAMP

1487

A B C D E F G H I J K L

TAK verzet zich tegen verengelsing hoger onderwijs Activisten van het Taal Aktie Komitee (TAK) hebben vorige week affiches tegen de verengelsing van het hoger onderwijs aangebracht in het Leuvense straatbeeld. Ze reageerden daarmee op het pleidooi van Luc Sels, de rector van KU Leuven, voor een versoepeling van de taalwetgeving.

In zijn openingsrede bij de start van het nieuwe academiejaar pleitte Sels voor een aangepast taalbeleid dat de Vlaamse universiteiten in staat moet stellen om de beste internationale talenten te kunnen aantrekken. Volgens Sels is dat vandaag “erg lastig” door de strikte taalvereisten waaraan buitenlandse docenten moeten voldoen. Van hen wordt verwacht dat ze binnen de vijf jaar het niveau B2 halen. Dat is ook een voorwaarde voor een vaste benoeming. Concreet pleitte Sels er in een opiniestuk in De Standaard voor om af te zien van de taalvereisten voor nieuwe docenten die al een hele carrière hebben uitgebouwd in een ander land. Ook voor jonge academici moet het vereiste taalniveau naar beneden, oordeelt de Leuvense rector. Daarnaast wil Sels dat de ruimte voor Engelstalige bacheloropleidingen tegen 2040 verdubbelt, van 9 naar 18 procent. Hij denkt daarbij aan een stijging met 3 procent in elke legislatuur. Tegelijkertijd stelt de rector wel dat in de toekomst elke bacheloropleiding in het Nederlands te volgen moet zijn.

Plakactie Het pleidooi van Sels zette kwaad bloed bij het Taal Aktie Komitee (TAK). Dat maakte zijn ongenoegen kenbaar met een plakactie in Leuven. Op verschillende plaatsen werden vorige week affiches met de boodschap “Stop verengelsing onderwijs!” aangebracht. Op zijn Facebookpagina lichtte het TAK de beweegredenen achter de actie toe. Het waarschuwt onder meer dat een versoepeling van de taalwetgeving ten koste zou gaan van de Vlaamse studenten. “Onze voorouders hebben decennialang moeten vechten om (hoger) onderwijs in hun eigen taal te bekomen. We gaan dat toch niet zomaar weggooien? Stop de verengelsing en geef de Vlaamse student het recht om zijn of haar richting te kunnen volgen in het Nederlands”, klinkt het. ANTON SCHELFAUT

9 10 11 12

HORIZONTAAL A. Vuur en vlam B. Land in Zuid-Amerika - Aanduiding van de christelijke jaartelling C. Plantaardig vocht - Uitblinker D. Filmterm - Nikkel - Wat betreft E. Meisjesnaam - Element met radioactieve eigenschappen F. VRT-programma gepresenteerd door Sofie Lenaerts - Kloosteroverste G. Zangvogel - Broom - Echt H. Ga samen - Post bij autoraces I. Ginds - Pers. vnw. - Heden J. Kaassoort K. Verplicht zwijgen L. Feestgerecht - Afgebakende ruimte in een tuin - Neon

VERTICAAL 1. Vijfjarig jubileum 2. Ierse verzetsbeweging Valutacode van een Europese munt Familielid 3. Gebakjes - Jaartelling 4. Gewichtsmaat - Tafelgereedschap 5. Aziatisch voertuig - Voorzetsel 6. Streepjescode - Dagbladonderdeel 7. Luchtvaartmaatschappij Nederlandse voetbalorganisatie 8. Biertje - Golfterm 9. Zoogdier - Computerprogramma dat de gebruiker helpt bij het uitvoeren van een moeilijke taak 10. Zoals nodig is - Afkorting van de oude eenheid van massa, een pond 11. Latijns-Amerikaanse dans - Edelgas 12. Verzameling literaire en mythologische werken uit het middeleeuwse IJsland - Rouwde

OPLOSSING 1486 1486

A B

H E

A M E

C A N O

P C

A R

N E

R V

Z P

9 10 11 12

T C O N C E A

U R N E T

B E

O U D E

M E P

E L

A G E

E N E

P M

R O

A R

C A N A

L IJ

E A

E N

20 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

12 oktober 2023

X van de week! Doorgaans vinden wij professor arbeidseconomie Stijn Baert een toffe peer. De man is altijd te vinden voor een streepje commentaar over de Vivaldi-regering die hij beleefd omschrijft als een bende randmongolen en hij besteedt zijn vrije tijd met het eten van steak béarnaise. Dan kan je geen slechte mens zijn, als u het mij vraagt. Deze week ging hij er echter ver over. Stijn stelde deze week niet ten onrechte vast dat de meeste politieke partijen “vervriezen” bij het succes van radicale partijen. En daar heeft hij een punt. Zet zo’n Raoul Hedebouw of Tom Van Grieken erbij aan een debattafel en ze durven die mensen niet eens aankijken. Wel integendeel. Als Tom Van Grieken al eens vaststelt dat het buiten regent, gaan die andere partijvoorzitters met elkaar in de clinch over hoe hard de zon wel schijnt. Zich richten tot de man zelf? Daar komen ze niet eens bij. Het inspireerde Baert tot de opsomming van een paar kleine pijnpuntjes die het parlement zelf zou kunnen wegwerken voor de ‘extremen’ er over beginnen neuten. Het schrappen van de uittredingsvergoeding tot 265.000 euro bijvoorbeeld? Of de vreemde praktijk om een deel van de vergoeding van de politici belastingvrij te houden? Voor een beleidsorgaan dat zo intens en verknocht van hogere belastingen houdt, is het toch vreemd dat ze zichzelf

ervan vrijstellen. Dat heet niet zo heel consequent te zijn. Sterke ideeën vinden we dat.

Nutteloze functies? Maar dan gaat de professor arbeidseconomie, wiens naam en faam gelinkt is aan het feit dat er niet genoeg gearbeid wordt, erover. Hij stelt onomwonden dat er extra’s worden betaald voor nutteloze functies. Laat ons elkaar geen blaasjes wijsmaken. Dat is ronduit de meest antipolitieke stelling sinds het begin van de Kim-dynastie in Noord-Korea. Zelfs in dat land hebben ze verdorie een heel parlement dat alleen maar applaudisseert en de hielen van de leider likt, maar ze hebben er wel één. Schrap alle nutteloze functies in de politiek en voor je het weet heb je een harmonieuze, goed functionerende samenleving gebaseerd op logica. Is het dat wat meneer Baert wil? Dat de enige werklozen in deze maatschappij de politici zelf zijn? Dan zal het gedaan zijn met allerlei systemen te ontwikkelen om langdurig werklozen aan de bak te krijgen. Met zo’n doorsnee Jan Modaal heb je immers nog de hoop dat je ze aan het werk krijgt. Met politici is dat zo goed als uitgesloten. Nee, alle nutteloze functies uit de politiek halen, is een aanval op de democratie. En dat vinden we er dus zwaar over. Wat is het volgende? Alle vlekjes schrappen op een giraf? Serieus blijven, Stijn!

DE VRAAG DIE IEDEREEN BEZIGHOUDT!

Zat Conner Rousseau op café in de Gazastrook?”

Het zit niet mee voor Conner Rousseau. Terwijl de goede oude vrienden van UNIA onderzoeken of Conner heeft aangezet tot geweld in een zatte bui, heeft het socialistische deel van zijn partij steeds meer problemen met zijn gedrag. “Gelukkig moeten wij het steeds minder van socialisten hebben en steeds meer van populisten”, zegt de jonge voorzitter daar enigszins opgelucht over. Een gesprek met de man die in zijn eentje de Belgische politiek wil veranderen. “Wie het niet zint, kan nog altijd in 195 andere landen terecht, hé? Voorlopig, want daar wil ik ook orde op zaken stellen.” Een gesprek. We ontmoeten Rousseau vlak na zijn uitgebreide excuses op VRT en VTM, live in de studio. De goede man krijgt het er duidelijk van op zijn heupen. En dat begrijpen we… CONNER: “Mag ik eerst beginnen met iedereen mijn excuses aan te bieden? Het was zattemansklap…”

Laat het zitten, meneer Rousseau. Wij begrijpen dat als blad van mensen met een goed hart en een slecht karakter. CONNER: “Dank u. Nooit gedacht dat een blad mij zo goed zou kunnen begrijpen. Ik krijg er de krul van, van alsmaar excuses aan te bieden. Waarom eigenlijk? Sorry, omdat ik in mijn eentje dat kutpartijtje uit het slop moet trekken? Sorry, dat er voor het eerste in decennia weer een sos kandidaat-premier is? Ze zouden me godverdomme op hun knieën moeten bedanken. Het is toch waar zeker?!”

Pintje, meneer Rousseau? CONNER: “Nee, ik heb mijn partij beloofd van geen pint meer aan te raken tot aan de verkiezingen. Doe mij maar een Duvel. Als ze mij de duvel aandoen, doe ik mezelf ook de Duvel aan. Dat is mijn karakter. Ze kennen mij nog niet hé, maar wacht maar.”

U zei dat “je met die matrak op die bruin mannen moet slaan om respect af te dwingen”. Wat denkt u er zelf van? Aanzetten tot geweld? CONNER: “Dat kan volgens de wet alleen maar als het intentioneel was. Maar dat was het niet. Ik weet niet eens of de politie respect wil. Maar als ze dat willen… Ik zou het hoogstens een ‘suggestie tot geweld’ noemen. En dat is naar mijn weten niet strafbaar. Pas op, ik ben geen jurist. Ik ben een gewone mens die zich graag eens laat gaan. Naar Saint-Tropez, Marbella en Knokke. Allemaal plaatsen waar we een voorbeeld aan moeten nemen.”

temansklap. Ik ben tegen geweld en raketten. En het zou ook hoogstens een suggestie geweest zijn. Ik wacht rustig het pv af en kom dan bij u terug. Straks krijg ik dat van die landinvasie in Gaza ook nog in mijn nek. Dat was vrijblijvend advies. Trouwens, Netanyahu was zelf zat. Wat die zegt over die ‘bruin mannen’ zou ik niet durven herhalen, al was ik zo zat als honderdduizend man. Gene gewone, den Bibi. Maar tot aan de verkiezingen houd ik me alleen nog bezig met binnenlandse politiek. Dat heb ik aan mijn partij beloofd.”

De Jongsocialisten hebben ondertussen wel het vertrouwen in u opgezegd. Ze komen niet meer naar het partijbureau. CONNER: “Laat ons eerlijk zijn: dat is een bende marginalen. Met hoeveel zijn die mannen? 20? 30? En samen 15 kiezers. Het overgrote deel van mijn partij vindt mij nen toffe. En als ze braaf hun schuur dichthouden over dit incidentje, mogen ze op hun stoeltje blijven zitten en het werk nog een legislatuur aan mij overlaten. Dat is toch een schone deal, nietwaar?”

U kan dus gewoon als voorzitter blijven functioneren? CONNER: “In het land der eunuchen, mateke Pallieter, is éénbal koning. En Vooruit bestaat alleen maar uit eunuchen. En onder ons gezegd en gezwegen: ik heb er drie. Vier na de verkiezingen. Let op mijn woorden!”

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

Waarom? CONNER: “Daar hebben ze mijn soort socialisme begrepen. Er is geen kleine man te vinden. Fuck de kleine man, iedereen grote Jan! Daar sta ik voor.”

Klopt het dat men u heeft ondervraagd over een eventuele aanwezigheid in een café in Gaza? U zou daar gezegd hebben dat het enige wat die Joden wat respect zou bijbrengen, vijfduizend raketten op hun dak zou zijn? CONNER: “U moet stoppen met mij die vragen te stellen. Ik herinner mij daar niets meer van. Maar als dat zo zou zijn, dan was het zat-

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE