't Pallieterke van 30 november 2023

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

“Vlaamse overheid slapend rijk door erfbelasting” INTERVIEW

MICHEL MAUS

10-11

HOOGLERAAR FISCAAL RECHT

DE TRIOMF VAN WILDERS

KLIMAATTOP IN DUBAI

DUBBELZINNIGHEID AANGERADEN

SCORE GROEN BEPAALT VIVALDI II

STAD GENT ANNULEERT 3 QUEEN NIKKOLAH NA VERZET

7 2 2

Het geplande bezoek van Queen Nikkolah aan het stadhuis van Gent gaat niet door. De alternatieve, vrouwelijke sinterklaas is niet meer welkom, nadat er op sociale media heisa was ontstaan over haar komst. Dat de dame precies op zes december in het stadhuis ontvangen zou worden, vonden heel wat mensen een brug te ver.

“Queen Nikkolah is een nieuwe mythe die de raciale- en gendergrenzen (sic) van Sinterklaas ter discussie stelt. Ze heeft een ongewoon warm hart die (sic) de koude samenleving opwarmt.” Niet bepaald een vrolijke reclameboodschap voor een kinderfeest, maar op die manier kondigde de website van Stad Gent de komst van Queen Nikkolah op 6 december aan. Het alternatief voor Sinterklaas zou lekkers uitdelen en de kinderen zouden bij haar op de schoot kunnen. Ouders konden bovendien volgens de site deelnemen aan een boekenruil: wie nog een “ouderwets” sinterklaasboek zou hebben liggen, mag het inleveren en krijgt er gratis een “moderne” versie voor in de plaats. Hoe attent van Stad Gent.

Kinderfeest racistisch en seksistisch Gentse oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang reageerden meteen. Ook binnen het Gentse stadsbestuur vonden heel wat

mensen dat een stap te ver. Daarom zal het evenement niet langer in het stadhuis doorgaan. “Woker dan woke”, vindt N-VA. “Dat tradities evolueren zoals ook de hele samenleving evolueert, daar kan ik inkomen”, was de reactie van Anneleen Van Bossuyt. “Maar suggereren dat het hele kinderfeest racistisch of seksistisch is, kan echt niet.”

Chris Janssens (Vlaams Belang), fractieleider in het Vlaams Parlement, ging in debat met Groen-covoorzitter Nadia Naji over het thema. Naji gaf aan dat het om een extra evenement ging: Sinterklaas en zijn roetpieten kwamen op 19 november al aan bij het Houtdok in Gent. “Dat is een vrouw die zich verkleedt als sint en mandarijnen en chocolade uitdeelt aan kinderen. Dat is oké voor mij”, zei ze in de studio van Terzake. Daar was Chris Janssens het niet mee eens. “Als je de linkse, woke-activistische brigade laat doen, dan gaat er aan het einde van de rit van onze Vlaams-Europese identiteit niets meer overblijven. Sinterklaas is een oude,

witte man: dat mag niet meer. Zwarte Piet is zwart: dat mag blijkbaar ook niet meer.”

Debat uitlokken De activiteit werd georganiseerd door een partnerschap tussen de Stad Gent, het Vredeshuis en de Oxfam Wereldwinkel.

Groen-schepen Hafsa El Hazioui noemde het “een waardevol initiatief in het kader van een open debat over inclusiviteit”. El Hazioui en de rest van het Gentse stadsbestuur kwamen na de heisa tot het inzicht dat het geen slim idee was om precies op de dag van het kinderfeest een - mogelijk heftig - debat uit te lokken. Mensen mogen gerust een andere mening hebben over de invulling van het sinterklaasfeest en daar kan altijd over gediscussieerd worden. De kans dat een meerderheid van de bevolking nog altijd een traditionele sint wil, is groot.

Het debat over Sinterklaas hoeft echter niet op zes december te gebeuren, en al zeker niet wanneer er daar kinderen aanwezig zijn. Niemand wil Nederlandse toestanden, waar mensen van ‘Kick Out Zwarte Piet’ op de vuist gaan met tegenstanders van roetveegpieten tijdens de intrede van de sint, waardoor het kinderfeest voor alle kinderen verpest wordt.

WANNES NEUKERMANS

JAN LAEREMANS

VLAAMS PARLEMENTSLID (VLAAMS BELANG)

DE ITALIAANSE GEMEENSCHAP IN VLAANDEREN

14

OPINIE 2-3 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 10-11 & 14 / BUITENLAND 12-13 / CULTUUR 15-17 79ste jaargang • nummer 48 • donderdag 30 november 2023

€ 4,00

9

“Radicale moslims moeten we aanpakken”

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

2 Opinie

30 november 2023

Onder Biden lijkt daar wat verandering in te komen, maar traditioneel hanteren de VS een politiek van ‘bewuste dubbelzinnigheid’ ten aanzien van Taiwan. Met Japan en Zuid-Korea hebben ze een formeel verdedigingspact. Indien die landen worden aangevallen, zullen de Amerikanen hen militair te hulp schieten. Bij Taiwan is dat niet zo duidelijk. Die houding heeft enkele voordelen.

Ten eerste laat die doctrine de VS toe op het moment zelf te beslissen of de omstandigheden hen toelaten om in te grijpen. Tegelijkertijd weet China dat de kans op een wereldbrand reëel is als het toch Taiwan zou aanvallen.

Die ‘strategische dubbelzinnigheid’ is ook wat ik N-VA aanraad over haar plannen na de verkiezingen. Een partij mag niet dubbelzinnig zijn over haar politiek doel, maar dat ze haar concrete strategie laat afhangen van de omstandigheden die zich aandienen, is geen schande.

Net als alle N-VA’ers, kreeg Assita Kanko op De Zevende Dag de hamvraag voorgeschoteld: overweegt haar partij na de verkiezingen met het VB te regeren? Ze bleef vaag. De reden daarvoor is simpel: haar partij heeft daarover nog geen definitieve beslissing genomen. Waarom een partij verscheuren over een vraag die zich mogelijk niet zal stellen? De vraag kan ook een ander antwoord krijgen naargelang de omvang van de politieke verschuivingen die hebben plaatsgevonden. Het NSC heeft in Nederland na de verkiezingen zijn houding tegenover Wilders aangepast.

‘Nutteloze stem’ Na het spectaculaire verkiezingsresultaat bij onze noorderburen wordt de druk op N-VA opgevoerd. Daarbij is de theorie populair, zeker in de Vlaamse pers, dat de VVD een blunder heeft begaan door samenwerking met Wilders niet uit te sluiten. Het is echter onzin dat Wilders zijn overwinning te danken heeft aan een instroom van ‘tactische kiezers’. Onderzoek naar de vorige Nederlandse verkiezingen toont aan dat slechts heel weinig kiezers hun stem mee laten bepalen door tactische overwegingen.

Zelfs dat was niet altijd in het nadeel van Wilders.

Dat het NSC van Omtzigt, die even de grootste in de peilingen was, wel degelijk had uitgesloten met Wilders te regeren en slechts op de vierde plaats eindigde, wijst erop dat dat geen lonende strategie was. Ik weet dat De Wever inzet op het idee dat een stem op het VB een nutteloze stem is, maar indien hij net zichzelf verantwoordelijk maakt voor het uitsluiten van een grote groep Vlaamse kiezers, ben ik er zeker van dat dat hem meer stemmen zal kosten dan opleveren. 85 procent van de N-VA kiezers is tegen het cordon sanitaire, stelt onderzoek uit 2021.

De Wever zegt dat een grote overwinning van het VB naar Vivaldi II zal leiden. De enige die echter Vivaldi II mogelijk kan maken, is hijzelf.

Indien N-VA zichzelf niet incontournabel maakt door op Vlaams niveau de mogelijkheid van een regering met VB als stok achter de deur te houden, is er geen enkele reden waarom op federaal niveau met zijn partij rekening gehouden moet worden.

De dubbelzinnigheid, die nu nog het resultaat lijkt te zijn van besluiteloosheid, mag best een bewuste strategie worden.

JURGEN CEDER

EDITORIAAL

Dank voor de vele reacties op de bevraging!

Hartelijk dank aan de vele lezers die de voorbije week deelnamen aan de grote lezersbevraging. De respons is heel groot en de betrokkenheid bij ons blad dus ook. Dat is iets dat we heel bewust koesteren. In ’t Pallieterke van 28 december bespreken we de resultaten en blikken we vooruit op een nieuw Pallieterjaar.

Lichte prijsstijging in de dagbladhandel Intussen kunnen we wel al kenbaar maken dat vanaf het nummer van 7 december 2023 de prijs van ’t Pallieterke in de dagbladhandel 4,25 euro zal bedragen, in plaats van de huidige 4 euro. De huidige prijs van een abonnement behouden we voorlopig, ondanks de oplopende inflatie.

We zijn er ons immers van bewust dat heel wat mensen door de stijgende levenskost op hun tandvlees zitten en we zoeken daarom eerst naar andere manieren om de gestegen kosten op te vangen.

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Score Groen bepaalt Vivaldi II, niet die van Vlaams Belang Volgens N-VA-voorzitter Bart De Wever is een sterke score van het Vlaams Belang bij de verkiezingen van 9 juni 2024 de kortste weg naar een Vivaldi II-regering.

Dat een aanzienlijk stemmenverlies van N-VA naar het Belang de relatieve positie van de PS aan Franstalige kant versterkt, klopt inderdaad. Maar eigenlijk zal de optie-Vivaldi II bepaald worden door de score van de groene partijen. Hier geven de tendensen hoop. Er dreigt een kaalslag bij Ecolo en Groen.

Het is één van de meest voorkomende thema’s nu de verkiezingscampagne richting 9 juni 2024 echt is gestart: wat wordt de betekenis van een sterk resultaat voor het Vlaams Belang? N-VA-voorzitter Bart De Wever heeft het narratief hier naar zich toegetrokken en komt met een klaar en duidelijk standpunt. Namelijk dat hoe meer stemmen het Vlaams Belang haalt, hoe meer kans er is dat we richting een Vivaldi II-regering gaan.

Vivaldi is de enige coalitie waar er plaats is voor de ecologisten En dus een regering op federaal niveau met een Vlaamse minderheid, die het slachtoffer zal worden van een herstelbeleid dat die beleidsploeg zal moeten voeren, nadat men de voorbije jaren de geldkraan heeft opengedraaid. Lees: er komen hogere en meer belastingen aan die de Vlamingen moeten betalen. Vandaar de oproep van De Wever om een “nuttige stem” voor de N-VA uit te brengen.

Wie minder verliest aan radicalen, wint Volgens het Vlaams Belang is dat een goedkope manier van angst zaaien. Een minder goed resultaat voor de partij van Tom Van Grieken heeft in 2019 niet verhinderd dat er toen al een Vivaldi-regering op de been werd gebracht. Toch heeft Bart De Wever ergens een punt.

Verkiezingsuitslagen zijn ook en vooral perceptie. En waar men op de avond van 9 juni 2024 vooral naar zal kijken, is de manier waarop radicale partijen de sterkste beleidspartijen aan beide kanten van de taalgrens eventueel kunnen verzwakken. Aan Franstalige kant betekent dat dat het verlies van de PS richting PTB/PVDA bepalend zal zijn. In Vlaanderen zullen de electorale bewegingen tussen N-VA en Vlaams Belang onder de loep worden genomen. Er zal heel wat rekenwerk bij komen kijken, maar aan het einde van de rit zal één zaak de winnaar van de verkiezingen bepalen: wie van de PS of

de N-VA heeft het minste stemmen verloren aan de respectievelijk extreemlinkse en radicaal-rechtse flank. Dat verklaart waarom Bart De Wever met “Voor Vlaamse Welvaart” erop inzet om een campagne richting het centrum te voeren. Dat moet helpen om de partij boven de drempel van 20 procent te houden.

Groenen zijn een belangrijke factor Maar laten we de redenering van de Antwerpse burgemeester eens doortrekken. Het Vlaams Belang haalt inderdaad een zeer sterke score, een stuk boven de 25 procent. En jawel, voortgestuwd door de linkse as in Wallonië en Franstalig Brussel zullen de traditionele Vlaamse partijen (of wat er nog van overblijft) meestappen in het verhaal waarbij ‘de democratische partijen een dam moeten opwerpen tegen extreemrechts’.

Inderdaad zeer voorspelbaar.

Maar betekent dat dat er snel een Vivaldi-regering bis zal komen?

Dat is verre van zeker. Niet alleen omwille van de belangrijke sociaaleconomische uitdagingen, maar ook omdat een partij als de Open Vld een serieus pak slaag zal krijgen. En die partij geldt vaak als glijmiddel voor een regering die ingaat tegen de Vlaamse belangen.

Deze keer zal Alexander De Croo nog minder electoraal gewicht in de schaal kunnen werpen. Een nieuwe regering met dezelfde samenstelling kan dus niet zomaar in het leven worden geroepen.

Het adagium ‘Heb je poen, stem dan Groen’ is actueler dan ooit Maar de belangrijkste factor zal de score van de groene partijen zijn. Dat is iets dat Bart De Wever te weinig vermeldt. Vivaldi is de enige coalitie waar er plaats is voor de ecologisten. Welnu, als zij een slecht resultaat halen, dan komt Vivaldi II op de helling. En dat is een realistische optie. Groen doet het zeer slecht in de peilingen.

Meer nog dan bij Open Vld dreigt hier in meer dan één provincie de

kiesdrempel. Ecolo heeft een sterker electoraal stootkussen, maar bevindt zich eveneens in een precaire situatie. Wie Franstalige journalisten spreekt, krijgt te horen dat de Ecolo-ministers door hun drammerige en quasi-fundamentalistische houding veel kiezers tegen zich in het harnas jagen. Een kiesdrempelscenario zit er daar niet aan te komen. Maar wat met een halvering van de stemmen?

Dat zou samen met Groen dat niet overal een zetel haalt, genoeg zijn om ervoor te zorgen dat Vivaldi niet langer over een meerderheid in de Kamer beschikt.

Ogenrollende voorzitter Kortom, het resultaat van Groen/ Ecolo zal wel degelijk Vivaldi II bepalen. Ondertussen lijken de mandatarissen van die partij niet te beseffen dat ze zich op een neerwaarts pad bevinden. Groen covoorzitster Nadia Naji riep al meer dan eens de ergernis op bij tv-kijkend Vlaanderen door tijdens een uitzending ostentatief met haar ogen te rollen van zodra een andere politicus die aan een debat deelnam een standpunt vertolkte dat haar niet aanstond. Je zou kunnen verwachten dat die dan wat mediatraining krijgt om een herhaling van zo’n toestanden te vermijden. Maar neen. Vorige maandag was het in een debat met VB-kopstuk Chris Janssens opnieuw prijs.

Deze keer zal Alexander De Croo nog minder electoraal gewicht in de schaal kunnen werpen Daarnaast heerst er nog altijd voldoende verontwaardiging over de dubbelzinnige positie die de ecologische partijen innemen in de oorlog tussen Israël en Hamas. Verder maken de groenen zich niet populair door te blijven hameren op een snelle klimaattransitie, zonder te kijken naar de mate waarin Jan Modaal dat financieel kan dragen.

Het adagium ‘Heb je poen, stem dan Groen’ is actueler dan ooit. En in Wallonië heb je ten slotte een PFAS-schandaal waarbij er vragen worden gesteld over de kwaliteit van het drinkwater. De Waalse minister van Omgeving Céline Tellier zit al een tijd in het oog van de storm en weigert haar verantwoordelijkheid op te nemen. Een arrogantie die de groene partijen over een half jaar in de stembus duur zal komen te staan.

© VRT

Strategische dubbelzinnigheid is voor N-VA geen slechte piste

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 208 euro op de kantoren.

Steunabo 1 jaar: 300 euro Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

Nadia Naji en Chris Janssens in Terzake

Column

30 november 2023

3

De triomf van Wilders:

de belangrijkste conclusie wordt niet getrokken Ik heb veel analyses gehoord en gelezen over de redenen voor het enorme succes van Wilders bij de Nederlandse parlementsverkiezingen. Het regent nu ook suggesties over hoe voortaan om te gaan met ‘radicaal-rechts’. Het belangrijkste besluit, dat eigenlijk voor de hand zou moeten liggen in een echte democratie, heb ik nergens gehoord.

Een van de meest gelezen commentaren was kritiek op de houding van liberale partij VVD tijdens de campagne. Die partij zou Wilders veel stemmen hebben aangereikt door niet langer uit te sluiten dat ze met zijn PVV in een regering zou stappen. In mijn editoriaal som ik de redenen op waarom dat onzin is. De VVD heeft dat trouwens de laatste dagen, volgens alle opiniepeilers de cruciale dagen, wel degelijk gedaan en is er niet voor beloond.

‘Framing’ Een andere dooddoener is dat immigratie een te belangrijk thema was geworden in de verkiezingscampagne, vooral door de schuld van de VVD en een deel van de pers. Zo stelde professor Hendrik Vos, die om een of andere reden in de Vlaams pers altijd zijn licht mag laten schijnen over de politieke kwestie van de dag: “Onderschat het belang van framing niet. Politici en media kunnen migratie opkloppen tot een existentieel punt. In zo'n maatschappelijk klimaat duw je de kiezer naar politici die zich opwerpen als redder.

En wie dat het beste doet, is radicaal-rechts.”

Dat de kiezers de islam vrezen, heb ik in geen enkele analyse gehoord Dat de traditionele media ooit al van migratie een existentiële kwestie hebben gemaakt, is alvast nieuws voor mij.

De heersende teneur is daar integendeel steeds een minimalisering van de problemen die met immigratie te maken hebben. Het zijn de kiezers zelf die, tot verbazing en meestal ongenoegen van de commentatoren, bij elke gelegenheid die ze krijgen het migratieprobleem op de agenda plaatsen.

Integendeel, de thema’s die de media zelf centraal pogen te plaatsen in het politieke debat, beroeren de kiezer vaak maar weinig. De verkiezingen van 2019 werden geen klimaatverkiezingen, hoe graag een deel van media dat ook had gewild. De score van Groen lag ver beneden de verwachtingen.

Het verwateren van de boodschap Wat die analyses eigenlijk allemaal betrachten, is het verwateren van een nochtans schreeuwend duidelijke boodschap van de kiezer. De kiezer wordt erin herleid tot iemand die vooral economisch denkt en vreest dat hij uit de boot zal vallen door al die migranten, als iemand die gewoon beter voorgelicht moet worden, die de voorstellen van Wilders niet kent of begrijpt, die zich laat ophitsen door media en politici die te veel over immigratie praten of die gewoon een onbestemde proteststem wil laten horen tegen de politieke klasse.

Telkens spreken journalisten en politici over migratie als over een natuurwet waar niets tegen te beginnen is Er zijn genoeg linkse partijen die kiezers die het niet breed hebben willen bedienen of de middenvinger willen uitsteken naar het politieke bestel. De kiezer die bij Wilders terecht komt, is vooral iemand die zich grote zorgen maakt over de gevolgen van migratie. Omdat hij het steeds moeilijker vindt de omvolking te negeren. Omdat hij voelt dat de identiteit van zijn land hem ontstolen wordt. Omdat het hem niet ontgaat dat immigratie gepaard gaat

met brutaliteit op straten en in scholen, met ook duidelijk meer criminaliteit. Omdat hij zich zorgen maakt over een gebalkaniseerde samenleving. Omdat hij, overigens volstrekt terecht, bang is voor de toenemende islamisering en radicalisering.

De factor islam Dat de kiezers de islam vrezen, heb ik in geen enkele analyse gehoord. En alleen in een Brits opiniestuk werd gesuggereerd dat het moslimradicalisme dat zichtbaar was op de pro-Palestijnse marsen kan bijgedragen hebben aan de winst van Wilders. Op 7 oktober, de dag van de terreuraanslag van Hamas, stond de PVV in de peilingen nog maar op 12 procent, op minder dan de helft van het uiteindelijk resultaat dus. Nog meer dan bij ons waren er in de straten van Nederland, sinds 1948 nochtans het meest pro-Israëlische land van Europa, de dag na de aanslag spontane manifestaties om de slachtpartijen toe te juichen. Niet iedereen heeft dat gemist.

Het zijn de kiezers zelf die bij elke gelegenheid het migratieprobleem op de agenda plaatsen Ik zou sceptischer zijn over die (gedeeltelijke) verklaring, indien er enkele weken geleden in Frankrijk niet die massale betogingen tegen het groeiende antisemitisme waren geweest. Daar namen veel meer mensen aan deel dan was verwacht. De betogers kwamen niet alleen uit sympathie voor de Joodse slachtoffers op straat, maar ook uit afkeer voor de daders, waarvan iedereen goed genoeg weet in welke kringen die moeten gezocht worden. In Frankrijk groeit de vrees voor de toenemende islamisering. Dat is ook zo in Nederland en bij ons.

Wat ik wel op verschillende plaatsen kon lezen, is hoe beangstigend het wel voor moslims moet zijn om in een land te leven waar een kwart van de mensen voor Wilders heeft gestemd. Wie moet er bang zijn? Wilders is de meest bedreigde en meest beveiligde politicus van Europa. Hij kan geen normaal leven leiden, omdat hij 24 uur per dag lijfwachten in zijn omgeving moet hebben. Dat is niet omdat een specifieke terreurgroep het op hem gemunt heeft, maar gewoon omdat hij in een land leeft met heel wat moslims.

Eigenlijk is dat best een beangstigend gegeven.

De belangrijkste vraag Bezorgdheid over de gevolgen van migratie is veruit de grootste kracht geworden in de politiek van alle westerse landen. Ze maakt van ooit marginale partijtjes de grootste en laat gevestigde partijen, die elkaar al bijna 80 jaar aan de macht afwisselen, instorten als kaartenhuisjes.

Het ontkenningsgedrag van de pers en andere elites over dat gegeven is ontstellend. Men weigert daar nog steeds koppig om angst voor migratie als een gewettigde bezorgdheid te aanvaarden. En dat brengt er een heel systeem toe te weigeren de vraag te stellen die na een electorale aardverschuiving als die van vorige week nochtans automatisch zou moeten volgen in een democratie. Die vraag is: wat kunnen we nu doen om aan het signaal van de kiezer tegemoet te komen? Wat kunnen we nu doen om de instroom te stoppen, minstens te matigen?

Dat besluit blijkt echter onmogelijk. “Drie vierde heeft niet voor Wilders gestemd”, horen we dan, alsof de anderen tegenstanders zouden zijn van migratiebeperkingen. Wie twijfelt aan wat de meerderheid denkt, nodig ik graag uit tot een referendum over de kwestie. In Vlaanderen wil bijna

80 procent een strenger beleid, zeggen peilingen van eerder dit jaar. In Frankrijk is dat ook al drie vierde. Grote bezorgdheid over migratie is een ijzeren wet in politiek opinieonderzoek in alle landen van Europa. En toch blijft men politici die aan ongerustheid gestalte geven, afdoen als extremisten en marginalen.

Immigratie is, in tegenstelling tot wat professor Vos beweert, wel degelijk een existentieel probleem Je moet er eigenlijk toch even bij stilstaan hoe absurd de situatie is geworden. Alle verkiezingen, alle opiniepeilingen tonen dat geen enkel thema de kiezers méér beroert dan immigratie. Nu is er net een verkiezing geweest waar dat nog duidelijker blijkt dan ooit, maar de voornaamste reactie van het Vlaamse commentariaat bestond uit een oproep de volgende verkiezingen bij ons vooral niet over immigratie te laten gaan.

Hopen op het kantelpunt De voorstellen van Wilders en het VB zijn onrealistisch, krijgen we vaak te horen. Telkens spreken journalisten en politici over migratie als over een natuurwet waar niets tegen te beginnen is. Die lethargie steekt schril af tegen al het voluntarisme waarmee ze denken het klimaat naar hun wil te kunnen doen buigen. Voor het klimaat worden we gevraagd anders te leven, ons anders te verplaatsen, anders op reis te gaan, anders te eten, ons anders te verwarmen, anders onze elektriciteit op te wekken. Radicale klimaatplannen mogen de hele samenleving omgooien, de economie en de energiebevoorrading belasten en leiden tot verdragen die de hele wereld een andere richting willen uitsturen. Het voluntarisme inzake klimaat is groter dan van een middeleeuwse kruistocht, maar als het over migratie gaat, halen politici gelaten de schouders op.

In werkelijkheid is migratie een gemakkelijker te beheersen probleem dan klimaatverandering. De oplossing is ook veel goedkoper. En we hebben de medewerking van de rest van de wereld niet nodig. Het enige wat ontbreekt, is politieke wil, de wil om het probleem bij de wortels aan te pakken, de wil om bepaalde verdragen op te zeggen, de wil om wetten en zelfs grondwetten te veranderen, de wil om de grenzen te bewaken, de wil om illegale indringing nooit te belonen met een wettelijk verblijfsrecht. Ja, het zal moed vergen om oude regels en voorbijgestreefde normen in vraag te stellen, maar immigratie is, in tegenstelling tot wat professor Vos beweert, wel degelijk een existentieel probleem.

Wilders is de meest bedreigde en meest beveiligde politicus van Europa door moslimdreiging Daarvoor moet echter een kantelpunt bereikt worden in de politieke systemen van de Europese landen. Italië is al gekanteld, maar Meloni kan weinig doen zolang de rest van de EU niet meewerkt. Hongarije zal een bondgenoot zijn. Het zal ook niet moeilijk zijn de rest van Midden-Europa te overtuigen. In Finland regeert de Finnenpartij mee.

In Zweden oefenen de Sverigedemokraterna (Zwedendemocraten) invloed uit op het beleid via gedoogsteun. Als nu ook Nederland van kamp verandert, kunnen we beginnen hopen op een ommekeer. Hoewel de AfD in opmars is, wordt Duitsland de hardste noot om te kraken. Ik vermoed dat het echte kantelpunt bereikt zal worden als in Frankrijk Les Républicains van Éric Ciotti zullen samenwerken met de rechts-nationalen, iets waar de marsen tegen het antisemitisme, waarin beiden opstapten, hopelijk een voorteken van waren.

JURGEN CEDER

4 Binnenland

30 november 2023

ECONOMISCHE ZAKEN

Nog maar eens gedopeerde Belgische groei In het derde kwartaal van dit jaar groeide de Belgische economie met 0,5 procent. In vergelijking met het derde kwartaal van 2022 ligt de groei zelfs 1,5 procent hoger. In de eurozone doen enkel Spanje en Portugal beter. Cijfers waar de Vivaldi-partijen tijdens de komende verkiezingscampagne graag mee zullen uitpakken. Maar het is een groei op krediet, gefinancierd met overheidsuitgaven. De factuur volgt.

Economische groei Het klopt inderdaad dat de Nationale Bank van België (NBB) pas twee weken geleden met een flashraming kwam van de groeicijfers tijdens het derde kwartaal van dit jaar (juli-september). En die zijn positief. De Belgische economie is gegroeid met 0,5 procent. Vergelijken we de groei met het derde kwartaal van 2022, dan is er sprake van een stijging met

1,5 procent. Eén van de beste scores binnen de eurozone. Enkel Spanje en Portugal doen beter met respectievelijk 1,8 en 1,9 procent groei in vergelijking met ‘Q3’ van 2022. Bij grote buur Duitsland werd dan weer een daling van 0,4 procent opgetekend.

De oorzaak van die goede Belgische cijfers is in eerste instantie te zoeken bij de koopkracht die het voorbije jaar dankzij de automatische loonindexering werd gegarandeerd. Plus de vele steunmaatregelen van de regering om de energiefactuur te verlichten. De sterke stijging van de uitkeringen deed de rest. Daar waar men dat geld hier en daar aan het oppotten was, werd het tussen juli en september uitgegeven. Blijkbaar gingen de Belgen meer en langer op reis, ook in eigen land.

De groei van de dienstensector met daarin het toerisme lag met 0,8 procent op kwartaalbasis hoger dan de 0,5 procent.

En algemeen genomen werd er gewoon mee geconsumeerd.

Het feit dat de arbeidsmarkt nog altijd op volle toeren draait hielp ook. De krapte blijft een feit. Ondanks ontslagen hier en daar zijn de mensen minder bang om hun baan te verliezen en dus sparen ze wat minder. De horeca- en cultuursectoren lijken ook te profiteren van die toegenomen consumptie. In zekere zin nog een laatste vorm van ‘herstel’ of ‘recuperatie’ na corona.

Groei op krediet Het mag in het boek van De Croo dan niet aan bod komen, je kan er gif op innemen dat die cijfers door de Vivaldi-partijen gebruikt zullen worden tijdens de komende verkiezingscampagne. Wie er kritiek op heeft, zal worden weggezet als een pretbederver. Hetzelfde zal gelden voor wie waarschuwt dat dat groeifeest op lange termijn niet zal blijven duren.

Nochtans is die kritiek terecht. De vooruitzichten van onder andere de OESO, de denktank van geïndustrialiseerde landen, leren dat de Belgische groei na 2024 structureel lager zal uitvallen dan in andere landen van de eurozone. De reden ligt

Vlaamse overheid investeert 750 miljoen euro in specifiek infrastructuurvehikel met imec Bij de begrotingsopmaak 2023 van de Vlaamse regering werd 1 miljard euro ingeschreven voor leningen naar aanleiding van de energiecrisis. Daarvan is begin dit jaar 250 miljoen euro herverdeeld, waarmee het Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) overbruggingsleningen kan toekennen in 2023.

De Vlaamse regering besliste vorige week tot herverdeling van het saldo van 750 miljoen euro om te investeren in een nieuw op te richten infrastructuurvehikel - imec EU pilot line nv - samen met het onderzoekscentrum imec in het kader van de cofinanciering van een Europese R&D-pilootlijn voor chiptechnologie in Vlaanderen.

Imec Imec is de afkorting van Interuniversitair Micro-Electronica Centrum. De vzw is een onafhankelijk onderzoekscentrum op het gebied van micro-elektronica, nanotechnologie, kunstmatige intelligentie, ontwerpmethodes en technologieën voor ICT-systemen.

Imec startte in 1984 als gevolg van een door de eerste Vlaamse regering opgezet programma dat de micro-elektronica-industrie in Vlaanderen wilde versterken.

Die nieuwe R&D-pilootlijn creëert volgens bevoegd minister Diependaele (N-VA) een platform “dat de Vlaamse en Europese industrie de inzichten biedt om het potentieel van nieuwe chiptechnologie voor hun toekomstige producten op een meer matuur niveau te evalueren en zo de adoptie ervan in disruptieve, competitieve producten drastisch te versnellen”.

De aanleiding voor dat engagement is het recent gevonden akkoord tussen het Europees Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie rond de zogeheten ‘EU Chips Act’ op 18 april 2023. De kern van die European Chips Act is het versterken van de halfgeleiderindustrie en haar toepassingen in de brede Europese industrie. Om dat te bereiken, voorziet de EU Chips Act voornamelijk in twee inhoudelijke pijlers.

Pijlers De eerste pijler, ‘Chips for Europe Initiative’, wil inzetten op het versterken van Europa’s technologische leiderschap in het half-

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

geleiderdomein. Om dat te bereiken, moet de vertaalslag van het lab naar industriële productie versterkt worden door onderzoeksactiviteiten dichter bij de industriële relevantie en schaalbaarheid te brengen en de Europese industrie een platform te bieden om laagdrempelig die technologie te absorberen.

Voor die pijler wordt liefst 3,3 miljard euro budget van de Europese Commissie voorzien tussen 2024 en 2027 (het einde van het huidige meerjarige financiële kader). Kern van die eerste pijler is het opzetten van Europese R&D-pilootlijnen voor geavanceerde chiptechnologie om adoptie door de Europese industrie te versnellen. De beslissing van de Vlaamse overheid betreft de ondersteuning van het pilootlijnvoorstel van imec.

Naast het onderzoeksluik in pijler 1 voorziet de EU Chips Act ook een luik omtrent het aantrekken en versterken van Europese chipproductie en de bijhorende aanvoerketen.

Daaronder vallen bijvoorbeeld bedrijven die toestellen bouwen voor chipproductie, zoals het ondertussen erg bekende Nederlandse ASML. Dat techbedrijf ging onlangs overigens in zee met imec inzake de levering van dergelijke toestellen.

Hiervoor wordt geen budget van de Commissie voorzien, maar wordt gerekend op het mobiliseren van bijkomende middelen van de lidstaten en van private investeerders door een ‘soepelere staatssteunregelgeving’ voor dergelijke strategische investeringen.

Gevalideerd door BCG Op basis van het concrete Vlaamse geval zoals uitgewerkt door het management van imec - en onafhankelijk gevalideerd qua groei-assumpties door de consultants van Boston Consulting Group (BCG) -, zal Vlaanderen bij een investering van 750 miljoen euro naar eigen schrijven in het infrastructuurvehikel kunnen rekenen ‘op een marktconform rendement’. Dat is volgens een technische nota van de Vlaamse overheid die we kon-

den inkijken “in lijn met het marktconforme rendement op dergelijke infrastructuur zoals uitgezet in het ESR-handboek en gebaseerd op de OLO-rente plus een risicopremie”.

In essentie komt het erop neer dat de Vlaamse overheid samen met imec investeert in een specifiek infrastructuurvehikel dat die infrastructuur (cleanroom en toestellen) vervolgens op lange termijn verhuurt aan imec. De allocatie (toewijzing) van de voorliggende investeringsmiddelen is volgens de Vlaamse overheid “volledig voorzien voor kapitaalinvesteringen, met 450 miljoen voor het uitbreiden van het toestellenpark en 300 miljoen voor de nieuwe cleanroom en bijhorende faciliteiten”.

minimumcapaciteit (indicatief 1,2 miljard euro) voor een slagkrachtige pilootlijn voor ogen wordt gehouden. De oproep vanuit de Europese Commissie wordt volgens de Vlaamse overheid verwacht voor het jaareinde en een beslissing tot toekenning in het voorjaar van 2024.

Beheer door minister van Innovatie Het beheer van die investering zal gebeuren door de minister bevoegd voor innovatie. De participatie zal aangehouden worden door het departement Financiën en Begroting.

Het operationele risico voor het uitvoeren van de pilootlijn (waaronder het dragen van het risico van eventuele meerkosten voor de voorziene bouwwerken boven het beschikbare investeringsbudget of de meerkosten van onderzoeksapparatuur) wordt volgens die technische nota van de Vlaamse overheid “volledig gedragen door imec vzw als huurder van de pilootlijn”.

THIERRY DEBELS

Realistisch engagement Gelet op de conservatief-realistische inschatting van de omzetgroei (120 miljoen euro per jaar extra op kruissnelheid) en het recente trackrecord van imec op het vlak van groei en operationeel resultaat, is de aflossing van de huur aan die infrastructuurentiteit volgens de technische nota van de Vlaamse overheid “een realistisch engagement in hoofde van imec”.

Na toezegging van de Europese subsidies of inbreng in kapitaal heeft de Vlaamse regering de optie om in functie van andere investeringsnoden een deel van de investering voor cofinanciering desgewenst te vervangen door een lening van de EIB aan Imec EU pilotline NV, waarbij er steeds een kritische

© BELGA

‘Waarom het beste nog moet komen’, zo luidt de titel van het net verschenen boek van premier Alexander De Croo (Open Vld). Platte electorale campagnepraat natuurlijk die door een ghostwriter is geschreven, maar toch heb ik de moeite genomen om het ‘werkstuk’ te doorbladeren. Niet echt een aangename opdracht. De Croo klopt zichzelf constant op de borst want hij heeft de coronapandemie aangepakt en een antwoord geboden op de energiecrisis toen de gasprijzen door het dak gingen na de Russische inval in Oekraïne. Hij heeft het ook over succesvolle bedrijven en het internationaal gerenommeerde onderzoeksinstituut imec.

Op een bepaald moment verwacht je dat De Croo het over de sociaaleconomische uitdagingen zal hebben. En jawel, onbeschaamd zegt hij dat het de taak is van de volgende regering om de begroting op orde te krijgen. Terwijl hij ze zelf volledig heeft doen ontsporen. Of op zijn minst heeft toegelaten dat de rode en groene regeringspartijen het deden. Hij heeft het daarna over de uitdagingen op de arbeidsmarkt waarbij er geen woord wordt gerept over de grote verschillen in werkzaamheidsgraad tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Zeer flauw eigenlijk.

Aangezien het boek een electoraal verkooppraatje is, zou je kunnen verwachten dat hij uitgebreid ingaat op de recente Belgische groeicijfers. Maar dat gebeurt niet, of ik zou erover gelezen moeten hebben. Nochtans is dat voor Vivaldi een open doel om te scoren. Of was het te laat om bepaalde van die gegevens in het boek op te nemen?

voor de hand: de fraaie groeicijfers die nu worden opgetekend zijn nog maar eens een voorbeeld van gedopeerde groei, een constante in de Belgische economische geschiedenis. Een groei op krediet, om het anders te stellen. De vele steunmaatregelen en de hogere uitkeringen hebben de koopkracht versterkt maar tegelijk de begroting gigantisch in het rood geduwd. Er is geld in de economie gepompt, maar dat is geen gratis feestje. Een sanering dient zich de komende jaren aan en dat zal interen op de welvaart. De automatische indexering is eveneens een goede zaak voor de koopkracht, maar wordt betaald door de bedrijven die straks minder zullen investeren omdat ze minder geld in de schuif hebben. Er zijn al signalen die niet opbeurend zijn.

De algemene groei mag in het derde kwartaal wel gestegen zijn, de toegevoegde waarde (het verschil tussen omzet en aankopen) van de industrie is gezakt met 0,6 procent. Dat wijst op een afkoeling van één van onze welvaartspijlers. Het zal zich snel vertalen in de algemene economische cijfers.

Electoraal gezien voor de oppositie, hopelijk begin 2024. Bij Vivaldi bidden ze dat het pas duidelijk wordt na juni volgend jaar.

Matthias Diependaele

Binnenland

30 november 2023

5

Streven naar onafhankelijkheid is veel meer dan koketteren met Wilders De spectaculaire verkiezingsoverwinning van Geert Wilders werd door het Vlaams Belang euforisch onthaald. Maar Tom Van Grieken kan maar beter uitkijken om de kaart van Wilders te trekken. Het Vlaams Belang moet zijn eigen koers varen, wil men uitgroeien tot een sociaal-conservatieve partij, want daar liggen de grote kansen en mogelijkheden.

De spectaculaire verkiezingsoverwinning van Geert Wilders zindert nog na. De arrogante bestuurselite moet door het stof. “Is het de schuld van Dilan Yesilgöz en Mark Rutte”, vroeg De Standaard zich af. Door de VVD werd migratie een verkiezingsthema, stellen de analisten simplistisch vast. De kiezer wordt daarmee andermaal weggezet als een politieke proleet die zich door oppervlakkigheden laat leiden. Ook de VRT marcheerde gedwee in dit sprookje mee. “Stikstofcrisis, asielcrisis, wooncrisis, energiecrisis, enzovoort: Den Haag verkeert al jaren in een permanente crisisstand”, schreef Elsevier Weekblad.

Geoliede partij

beschikken, maar ook over een degelijke fractie. De vraag is of de partij over genoeg structuur en medewerkers beschikt om de ministerposten en de kabinetten te bevolken. De PVV zal in een recordtempo zowel in de breedte als in de diepte moeten worden uitgebouwd. Andere partijen doen daar jaren over. Als Wilders faalt, zal dat ook op het Vlaams Belang afstralen.

Belgische val Bovendien is de situatie in ons land een stuk ingewikkelder dan in Nederland. Het institutionele kluwen in België spreekt tot de verbeelding en werkt verlammend. Vivaldi

Tom Van Grieken wist met zijn enthousiasme geen blijf en koppelde zijn strijd ‘eerst onze mensen’ aan ‘Nederlanders weer op één’ van Geert Wilders. De euforie van de voorzitter van het Vlaams Belang is begrijpelijk, maar is die verstandig? De verkiezingsoverwinning mag dan al spectaculair zijn, straks moet Wilders als grote overwinnaar ermee aan de slag. Als hij slaagt in zijn opzet om een regering op de been te brengen met een duidelijk migratiebeleid en die de stikstof-, asiel-, woon- en energiecrisissen weet aan te pakken, dan is de kans reëel dat dit ook afstraalt op het Vlaams Belang. De druk op het cordon sanitaire zal daarmee toenemen.

Als het voor het VB menens is om voor de Vlaamse onafhankelijkheid te gaan, dan zal het moeten vervellen tot een sociaal-conservatieve en geloofwaardige bestuurspartij Maar wie van de bestuurlijke partijen gunt Wilders dit?

Kan Wilders de omslag maken van provocateur naar bestuurder? Bovendien moet hij nog 37 verkozenen in het gareel weten te houden. De afgelopen jaren leek dit geen sinecure. Wilders zal al snel beseffen dat als hij het verschil wil maken, hij niet alleen over een geoliede partij zal moeten

wou bewijzen dat België nog functioneert, maar bereikte het tegendeel. Vicepremier Pierre-Yves Dermagne liet zich vorig jaar ontvallen dat hij door zijn verblijf in de federale regering nog meer regionalist is geworden. Bovendien is de huidige toestand van de Belgische overheidsfinanciën ronduit dramatisch. Nederland heeft in tegenstelling tot België nog budgettaire ruimte om beleid te voeren.

Niettegenstaande de boordinstrumenten op rood staan, wordt het een hele klus om de verziekte Belgische structuren open te breken en op zijn minst te ontvetten en te hervormen. De Vlaamse welvaart staat op het spel. Vlaanderen dreigt inderdaad meegesleurd te worden in de Belgische val. In tegenstelling tot Nederland staat ook de toekomst van België hier op de agenda.

Vlaanderen heeft economische troeven om als onafhankelijke entiteit in Europa te functioneren. Als België splitst, dan zal Brussel zeker niet kiezen voor een armlastig Wallonië, dat sociaaleconomisch tot de slechtste regio’s van Europa behoort. Integendeel. Als Brussel zijn grandeur als Europese hoofdstad met een geloofwaardige internationale uitstraling wil waarmaken, kiest het best voor Vlaanderen.

Vlaanderen heeft niet alleen sterke economische troeven - het kan het Singapore aan de Noordzee worden -, maar heeft ook een open economie en een geloofwaardige internationale uitstraling. Bovendien staat het Vlaamse niveau een stuk dichter bij de burger. De kiezer heeft nog impact op het Vlaamse beleid, terwijl de Belgische overheid een onbestuurlijke, ongrijpbare moloch is.

Sociaal-conservatief Vlaanderen heeft bijzonder veel troeven om tot een topspeler in Europa uit te groeien. De uitdaging ligt niet zozeer in het opblazen van de Belgische structuren, maar in het transformeren van Vlaanderen tot een natie die hoogzwanger is van haar onafhankelijkheid. Daarvoor is een natiedragende partij nodig, een brede sociaal-conservatieve partij die de noden van alle Vlamingen weet te vertolken, die de Vlaamse welvaart over de brede lagen van de bevolking spreidt en Vlaanderen tot een samenhangende natie weet te smeden.

Als het voor het Vlaams Belang menens is om voor de Vlaamse onafhankelijkheid te gaan, dan zal het moeten vervellen tot een sociaal-conservatieve en geloofwaardige bestuurspartij, wat veel meer is dan wat gekoketteer met Geert Wilders.

JULIEN BORREMANS

De hysterie tegen het gebruik van AI voor politieke reclame

Zo ongeveer elk technologiebedrijf heeft zich het afgelopen jaar uit de naad gewerkt om zo snel mogelijk generatieve AI in haar diensten in te bouwen. Zo ook Meta, het bedrijf achter onder meer Facebook en Instagram. Alleen kondigde Meta enkele weken geleden aan dat het het gebruik van generatieve AI voor politieke reclameboodschappen zou blokkeren. Het bedrijf vreest namelijk dat generatieve AI tot meer politieke desinformatie zal leiden, en wil daarom eerst “meer ervaring opdoen”.

Toen technologie nog progressief was…

Vijftien jaar geleden zag de wereld er helemaal anders uit. De sociale media stonden nog maar pas in hun kinderschoenen, maar het campagneteam van Barack Obama ging er prat op dat ze via allerlei slimme technieken op die sociale media kiezers wisten te mobiliseren om op hun kandidaat te stemmen. Het duurde niet lang of ook elke zichzelf ernstig nemende progressieve partij in Europa had een eigen team dat de sociale media zoveel mogelijk moest bespelen om kiezers te lokken, en pakte daarmee ook gretig uit in de kranten. In Nederland was GroenLinks haantje-de-voorste, dat inspiratie verleende aan Groen in eigen land.

In die tijd was de bevolking nog niet zo massaal aanwezig op de sociale media als pakweg vijf jaar later. Het was toen vooral de speeltuin van wie geïnteresseerd was in technologie en/of hoger opgeleid was. Vooral wie zo bezeten was van politiek dat letterlijk alles altijd politiek was, een trekje dat je vooral aan de linkerkant van het politieke spectrum aan-

treft, deed op sociale media zijn mond open over politiek. Voor onze progressieve medemensen leek het wel of plots de hele wereld progressief was geworden dankzij de sociale media en de schijnbaar geslaagde politieke campagnes op die platformen.

De ontnuchtering van 2016 Langzaamaan dook ook Jan met de pet op in de sociale media, maar tot het voorjaar van 2016 was er voor de mediatieke en culturele

elite eigenlijk geen enkel vuiltje aan de lucht op het internet. Alle pijlen wezen in de richting van een steeds progressievere wereld.

Maar dan was er in juni plots dat Brexit-referendum dat verkeerd afliep, en een klein half jaar later Donald Trump die de presidentsverkiezingen in de VS won.

De schuldige was snel gevonden. Het bleek immers dat niet alleen linkse partijen en politici op een efficiënte manier campagne konden voeren op het internet, maar ook rechtse partijen en politici. Dat laatste was natuurlijk niet de bedoeling, en al zeker niet dat ze op het internet misschien zelfs slimmer en efficiënter campagne zouden kunnen voeren dan links.

Niettegenstaande het campagneteam van Obama er prat op ging dat het de sociale media bespeelde, loopt er op de wereld niemand rond die het in zijn hoofd zou halen te bewe© PHOTONEWS

Je moet het voorbije jaar onder een steen geleefd hebben om de hype rond generatieve AI niet opgemerkt te hebben. Daarbij worden regelmatig nieuwe ontdekkingen aangekondigd die het einde van de mensheid dichterbij brengen, zoals vorige week nog in de marge van de vaudeville rond de directeur van OpenAI. Maar nog voor de mensheid aan haar einde komt, dreigt eerst de democratie ten onder te gaan aan het gebruik van AI.

Meta CEO Mark Zuckerberg in het Capitool, 2019

ren dat de sociale media in 2008 de Republikeinse presidentskandidaat John McCain het Amerikaanse presidentschap ontstolen hebben. Maar in de zogenaamde kwaliteitsmedia kan je nog steeds lezen dat zowel de Brexit als de verkiezing van Trump het gevolg zijn van losgeslagen reclamecampagnes op Facebook.

Erg veel bewijs is daar nochtans niet voor en het is bovendien ook niet zo dat de tegenstanders van de Brexit of Trump in 2016 geen politieke campagne op het internet voerden.

Mars door de instellingen voor niets…

Het is pas na de verkiezingsnederlagen van 2016 dat links tot de ontdekking is gekomen dat politieke reclame op het internet een bedreiging voor de democratie zou zijn.

Dat nu ook het gebruik van generatieve AI de democratie bedreigt, ligt daar in het verlengde van. Er is nochtans inherent niets aan de sociale media of generatieve AI dat links of rechts zou bevoordelen bij een politieke campagne. Hoogstens is er misschien een (klein) voordeel voor wie als eerste een nieuwe technologie weet aan te wenden, maar onderzoek wijst uit dat kiezers in het stemhokje vooral op politieke figuren en programma’s stemmen, en niet zozeer op Facebook-reclame.

Toch maken de sociale media één groot verschil: tot grote frustratie van het establishment trekken ze het speelveld tussen links en rechts wel opnieuw gelijk. En dat net op een ogenblik dat links zijn mars door de (media) instellingen zo goed als volledig afgewerkt had. Daar komt nu nog generatieve AI bovenop, dat het mediamonopolie van zogenaamde kwaliteitskranten en tv nog verder afbreekt. De reactie van knarsetandend links?

Een nieuw verbod, in naam van de democratie.

Wie beweert de sterkste en enige juiste inhoud te hebben, zou nochtans niet bang hoeven te zijn voor politieke reclame op de sociale media en het gebruik van generatieve AI… FILIP VAN LAENEN

6 Binnenland

30 november 2023

VERKIEZINGEN

© BELGA

N-VA bekent voorlopig geen kleur

Sander Loones, Johan Van Overveldt, Jan Jambon, Bart De Wever, Zuhal Demir en Theo Francken

Carl Devos (UGent) vindt dat ze bij N-VA warm en koud tegelijk blazen als het over het cordon sanitaire gaat. In De Afspraak vond Isabel Albers dat N-VA niet met één stem spreekt als iemand de samenwerking met Vlaams Belang op tafel legt.

Verschillende meningen Terwijl minister-president Jan Jambon aangaf dat hij bij Vlaams Belang verschuivingen in de goede richting ziet, herhaalde Vlaams minister Demir nog eens duidelijk dat zij ronduit tegen een samen-

werking met de partij van Tom Van Grieken is. Jean-Marie Dedecker, die als onafhankelijke de West-Vlaamse Kamerlijst trekt, stelde dan weer een soort gedoogsteun voor. Die onduidelijkheid zorgt voor frustratie, niet in het minst bij politieke commentatoren. “Het is nog altijd niet helder wat uw partij nu zegt, en het gaat over de grootste en tweede grootste partij”, richtte Albers zich tot Demir. “De kiezer heeft het recht om te weten: als ik voor N-VA stem, stem ik dan voor de mogelijkheid om een regering Vlaams Belang-NVA te krijgen?”

WANNES NEUKERMANS

Nederlandse verkiezingsthema’s voorbode van wat ons te wachten staat Onderzoeksbureau Ipsos peilde naar de belangrijkste verkiezingsthema’s voor de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland. De standpunten over bestaanszekerheid, klimaat, zorg, migratie en wonen vormden de doorslaggevende redenen om naar de stembus te trekken. Minstens een deel van die thema’s zullen ook in Vlaanderen een belangrijke rol spelen.

Een groot deel van de verkiezingscampagne in Nederland ging over migratie, mede omdat de vorige regering van Mark Rutte daarover viel. De regels rond gezinshereniging, de opvangproblematiek en de manier waarop bepaalde vluchtelingen voorrang op de sociale huurmarkt, maakten dat de

vier coalitiepartijen het niet langer samen konden trekken.

Woningencrisis en zorgsector Daarnaast waren de zorgsector en de algemene woningencrisis belangrijke verkiezingsthema’s. Dat zijn zaken die in Vlaanderen nog

niet spelen, al is er in ons land ook steeds meer sprake van huisartsentekorten, lange wachtlijsten in de zorg, enzovoort.

Er was heel wat aandacht voor het klimaat, vooral door het kartel GroenLinks-PvdA, waar voormalig Eurocommissaris Frans Timmermans de lijst trok. Uiteindelijk bleek die keuze minder uit te draaien en behaalde het kartel niet de gewenste score. Bij ons zullen het opnieuw vooral de groenen zijn die aandacht zullen besteden aan dat thema.

WANNES NEUKERMANS

Lijsttrekker Vlaams Parlement West-Vlaanderen

WANNES NEUKERMANS

Brecht Warnez

De Croo start campagne met boek:

© PHOTONEWS

Daarmee valt hij rechtstreeks de N-VA en het Vlaams Belang aan. “Romantische nationalisten dreigen ons armer te maken met hun waanbeelden”, klinkt het onder meer. Hij wil de federale staat zelfs opnieuw meer macht geven: een federale kieskring, bevoegdheden herfederaliseren... zijn allemaal mogelijk voor de premier. “Om België beter en efficiënter te laten werken, moeten we dus meer in plaats van minder federaal worden.” Het boek van Alexander De Croo zal in het Nederlands, Frans en Engels verschijnen. Naast een middel om zijn nationale campagne aan te zwengelen, zal het ook dienen als relatiegeschenk tijdens het Europese voorzitterschap van België in 2024.

Landbouw

WANNES NEUKERMANS

Oudere mensen kiezen er soms voor om per volmacht te stemmen, maar toch moet de eerste optie blijven om zelf naar het stemhokje te gaan. “Daarom willen we meer ondersteuning voor onze ouderen tijdens de verkiezingsperiode”, reageert Warnez.

Het Vlaams Parlementslid wil woonzorgcentra aanmoedigen om stemhokjes te plaatsen. “Als de directie van een wzc om een stemlokaal vraagt, moet dat altijd beschikbaar zijn.” Voor andere ouderen pleit hij voor betaalbaar vervoer naar en van de stemlokalen.

‘Minder Mobielen Centrales’ en mutualiteiten kunnen daarin een rol spelen.

Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) start zijn campagne met een boek. In ‘Waarom het beste nog moet komen’ legt hij uit dat België vooruit moet - liefst met hem aan de knoppen - en dat hij weinig zin heeft in discussies over de problematische staatsstructuur.

“Maar Defensie is voor mij een uit de hand gelopen hobby, die ik altijd zal blijven volgen”, reageert Pillen. “Bovendien heeft ook Vlaanderen belangrijke bevoegdheden inzake defensie, denk maar aan de exportlicenties en dergelijke.”

Daarnaast zijn er in zijn provincie WestVlaanderen nog wel wat uitdagingen. “Ik ben afkomstig van het meer rurale gebied boven Brugge en daar is het duidelijk dat we de boer vooral moeten laten boeren”, klinkt het. “Uiteraard is gezonde lucht belangrijk, maar de economie, waar de landbouw een belangrijk deel van uitmaakt, is ook zeer belangrijk.” Volgens de Open Vld’er heeft zijn partij zich op dat vlak kunnen tonen als een “betrouwbare partner, tussen de kibbelende N-VA en cd&v”.

Pillen is ook schepen in Brugge en ondervoorzitter van Open Vld. Het is de eerste keer dat hij lijsttrekker is bij de verkiezingen. “Dit soort campagne is dus nieuw voor mij. Maar bij de vorige verkiezingen haalde ik al redelijk goede scores vanop moeilijkere posities.” Op een percentage of persoonlijk resultaat wil Pillen zich niet vastpinnen.

Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen had slechts één gemeente op twaalf een stemlokaal ingericht in een woonzorgcentrum. Dat blijkt uit cijfers die cd&v-parlementslid Brecht Warnez opvroeg. “Een democratie onwaardig”, vindt hij. Hij roept daarom de Vlaamse regering op om daar richting 2024 iets aan te veranderen.

“Het beste moet nog komen”

Jasper Pillen (Open Vld)

Toen Vincent Van Quickenborne ontslag nam als minister en terugkeerde naar de Kamer, was Jasper Pillen (39) zijn zetel als opvolger kwijt. Nu wordt hij in West-Vlaanderen lijsttrekker voor het Vlaams Parlement, waardoor hij zeker tot 2028 niet in de Kamer zal zitten als defensie-expert.

Cd&v wil meer stemhokjes in woonzorgcentra

© BELGA

Na de Nederlandse verkiezingen werden er zeer snel gelijkenissen getrokken tussen de PVV en het Vlaams Belang. Stelt Tom Van Grieken zich richting de verkiezingen wat inschikkelijker op zoals Geert ‘Milders’ dat deed in Nederland? En is er überhaupt een partij die met het Vlaams Belang wil besturen? Alle ogen zijn gericht op N-VA, die er voorlopig voor kiest zo onduidelijk mogelijk te blijven.

WANNES NEUKERMANS

Jasper Pillen

Politiek

IN DE KIJKER

CITAAT VAN DE WEEK

Bieke Verlinden

Alexander De Croo:

“Ik kick niet op macht”

Mohamed Ridouani en Bieke Verlinden uit Leuven staan beiden op de Vlaamse Vooruit-lijst voor Vlaams-Brabant, respectievelijk als lijstduwer en lijsttrekker. De partijtop had graag ‘Mo’ de lijst zien trekken, maar die weigerde, zelfs na lang aandringen. “Ik voel dat mijn werk hier nog niet af is. Ik heb nog heel wat plannen en ideeën voor onze stad. Daarom kies ik voor Leuven’, stelt hij. “Leuven loslaten kan ik niet.

En mandaten combineren wil ik niet. Je kan ze dan maar beide half goed doen, zo sta ik niet in het leven. Ik ben daar consequent en standvastig in. Voor mij is deze beslissing dan ook een keuze voor rechtlijnige en serieuze politiek, dat is in deze tijden echt nodig.” .

In een interview met Gazet van Antwerpen zegt eerste minister Alexander De Croo dat hij geen machtspoliticus is. “Ik kick niet op macht, dat is atypisch in de Belgische politiek.” Verschillende gebeurtenissen in het verleden en de manier waarop hij koste wat het kost eerste minister wilde worden, doen veel mensen twijfelen aan de oprechtheid van die woorden.

Klimaathysterie in Dubai © PHOTONEWS

Zijn woorden waren nog niet koud of zijn stadsgenote en schepen Bieke Verlinden aanvaardde wél om de lijst te trekken. Op de tweede plaats komt Hans Bonte, burgemeester van Vilvoorde sinds 2013. Hij zetelde tussen 1995 en 2019 in het federaal parlement, maar moest omwille van het cumulverbod dat in 2016 was ingevoerd zeer tegen zijn zin zijn parlementszetel verlaten. Het afvoeren van dat verbod opent echter weer perspectieven…

Cumulverbod Einde 2022 werd door de toenmalige voorzitter Conner Rousseau op het congres van Vooruit het veelbesproken cumulverbod van zijn voorganger John Crombez begraven. Crombez wilde vers bloed door de partij die toen naar electorale adem snakte, laten stromen. Door een cumulverbod in te voeren, zouden er meer zitjes vrijkomen voor nieuwe krachten. De oude cumulerende krokodillen zagen het met lede ogen aan, want het zou hun politieke invloed en macht doen afnemen. Er waren nog wel uitzonderingen mogelijk, voor kleinere gemeenten bijvoorbeeld, maar dat moest aangevraagd worden aan het partijbestuur.

Na het de facto afvoeren, bleef de decumul wel het principe, maar iedereen kon voortaan een uitzondering aanvragen. Een dode regel werd het aldus.

De handen vol Bieke Verlinden (39) is geboren en getogen in Leuven, studeerde psychologie aan de KU Leuven, recht en politiek aan de KU Brussel (beide bachelor) en rechten (master) terug aan de KU Leuven. In 2006 werd ze als 22-jarige meteen verkozen in de Leuvense gemeenteraad. Zes jaar later werd ze herkozen en werd ze schepen. Dat herhaalde zich in 2018.

Ze werd voorzitter van Zorg Leuven, de publieke welzijnsvereniging van de stad, en van het bijzonder comité voor de sociale dienst van het OCMW. De lijst van haar verantwoordelijkheden in Leuven aangaande alle aspecten van zorg, welzijn, buurten en wijken, begraafplaatsen, rouw en verlies, is indrukwekkend groot, zodanig dat men kan zich afvragen hoe iemand dat allemaal kan combineren en beheren, en dat ook goed kan doen. Het is meer dan een dagtaak. Bieke Verlinden zetelde nog nooit in een parlement, maar wil dat er toch nog even bijnemen. Ze volgt het goede voorbeeld van haar burgemeester dus niét om zich voluit voor de eigen stad te geven. Ze treedt in het spoor van Bonte in Vilvoorde, Pablo Annys in Brugge en Jinnih Beels in Antwerpen, die - naast nog anderen overigens - de cumulregel, destijds toch een pronkstuk van politieke vernieuwing, zonder verpinken achter zich laten. Ook Turnhoutenaar Hannes Anaf kijkt daarnaar uit. Als jongere de oude politieke cultuur omarmen, het is eens wat anders.

Antonio Guterres

Deze week gaat COP28 van start in Dubai. Tussen de 35.000 en 70.000 deelnemers vliegen naar Verenigde Arabische Emiraten om er te discussiëren over klimaatopwarming.

Een 200-tal landen zullen er vertegenwoordigd zijn. De klimaatconferentie wordt georganiseerd door de Verenigde Naties en duurt tot 12 december.

Bieke Verlinden

© FACEBOOK

Schaakspel Een belangrijke vraag blijft of het allemaal niet te opvallend past in het schaakspel dat de partijen spelen. Want gelet op de op het eerste gezicht consequente houding van Ridouani, zal hij toch de lijst duwen.

Is het correct ten aanzien van de argeloze kiezer om zich toch te presenteren op een nationale lijst, mogelijk verkozen te raken en dan bedanken voor de eer en een onverkozen opvolger in je plaats naar het parlement te sturen? En wat zal Verlinden nadien doen? Zich met mooie beloftes en perspectieven opnieuw laten verkiezen in Leuven en dan alleen titelvoerend schepen zijn? Of toch alle hooi maar op één vork nemen? Met het voorbeeld van Verlinden en Ridouani toont Vooruit iets te ongecamoufleerd aan dat alle mooie praatjes over nieuwe politieke cultuur ten spijt, alles toch weer in de oude plooi zal vallen. Vooruit heeft met het afvoeren van het cumulverbod haar voor andere partijen voorbeeldige politieke ziel opnieuw verkocht. Dat een gedreven idealiste en progressieve politica als Bieke Verlinden hiermee bewijst niet anders dan de anderen te zijn, zegt veel. Alles zelfs. Als de kiezer dan plots eens zegt dat de politiek één pot nat vol graaiers is en “foert!” zegt, dan kijkt men verbaasd op voor zoveel ‘onbegrip’.

7 © PHOTONEWS

30 november 2023

België stuurt een delegatie van 173 mensen, samengesteld met ministers en hun entourage, wetenschappers en experten, nog wat ngo-bobo’s zoals Kiki van 11.11.11 en, ja, ook twee tieners. Aan Vlaamse kant is dat ene Simon Sterck (18 jaar) en die - zo lezen we in zakenkrant De Tijd - vertegenwoordigt ‘alle Vlaamse kinderen, jongeren en hun organisaties’ (sic). Simon is de VN-jongerenvertegenwoordiger ‘duurzame ontwikkeling’ voor de Vlaamse Jeugdraad. Op kop van de Belgische delegatie staat Alexander De Croo. Alle leden van de delegatie zijn maar wat blij het natte en koude België te kunnen achterlaten. In Dubai heerst op dit ogenblik een aangename temperatuur van 29 graden.

Niet alle delegatieleden verblijven er de hele conferentie. Alexander De Croo vliegt op en af, enkel om zijn gezicht te laten zien als ‘wereldleider’ en om er een speech te geven. Vraag is of er iemand - buiten de Belgische pers - zit te wachten op de speech van De Croo? Tijdens COP26 in Glasgow hield De Croo een toespraak voor een lege zaal…

Alvast Zuhal Demir geeft het goede voorbeeld door niet naar Dubai af te reizen.

Desinformatie U zal de komende dagen overspoeld worden met informatie over ons klimaat. Of anders gezegd: de komende dagen krijgen we allerlei vreselijke doemberichten over ons heen. Het begon al vorige week: “Grootste ijsberg ter wereld op weg naar Zuidelijke Atlantische Oceaan.”

U kon het in alle kranten lezen. Deze ijsberg brak in 1986 af van de Zuidpool (u leest het goed: 1986), maar bleef al die tijd vastzitten aan de bodem. Die ijsberg heeft een naam, A23a, en zelfs een Wikipediapagina.

Daar lezen we dat de ijsberg in 2020 begon los te komen en op drift ging. Samengevat: die ijsberg drijft dus al drie jaar weg van de Zuidpool, maar nu pas komt dat feit in het nieuws, zo vlak voor COP28 gaat beginnen. Toeval? Natuurlijk niet. Er moet immers - koste wat het kost - bewezen worden dat de aarde opwarmt en dat het ijs op de Zuidpool smelt.

Volgens Andrew Fleming, een Antarcticawetenschapper, was er echter geen sprake van veranderingen in de watertemperatuur. “Ik heb meerdere collega’s hiernaar gevraagd, maar de conclusie is dat het gewoon tijd werd”, vertelde de wetenschapper aan de BBC. Vrij vertaald: de natuur doet gewoon haar werk.

Klimaatacties Naast de dagelijkse berichtgeving in de media, mag u zich ook

verwachten aan een aantal acties van de zogenaamde klimaatactivisten. In Antwerpen was het deze week al prijs toen vijf activisten de Italiëlei blokkeerden tijdens de ochtendspits. Het verkeer draaide in de soep, want het duurde een half uur voor de vijf actievoerders door de politie werden opgepakt. Het duurde zolang omdat eerst het bemiddelingsteam van de politie werd opgetrommeld. De actie haalde wel alle media. Aanstaande zondag is er dan nog de traditionele klimaatbetoging in Brussel en ook die zal uitgebreid in beeld komen. Hoe dan ook, algemeen wordt vastgesteld dat de klimaatactivisten steeds radicaler worden, zowel in ons land als in het buitenland.

1,5 graad Cruciaal in alle besprekingen is de maximale opwarming met 1,5 graden temperatuur. Zonder allerlei maatregelen, zoals het terugdringen van CO₂, zit die temperatuurstijging er tegen 2030 aan te komen.

De vooropgestelde norm van 1,5 graden is het minimum, maar veeleer is 2 graden het streefdoel. Probleem is wel dat die norm niet wetenschappelijk onderbouwd is, maar het resultaat is van een politiek onderhandelingsproces. Er zijn honderden, zo niet duizenden klimaatwetenschappers die er totaal andere ideeën op na houden, maar zij worden niet gehoord in het debat. Ook media spelen wederom een belangrijke rol van het eenzijdig informeren van de man in de straat. U zal er de komende dagen niet naast kunnen kijken in kranten en op televisie.

Waarom zien en horen we nooit een interview met bijvoorbeeld Patrick Moore, ooit mede-oprichter van Greenpeace – in oorsprong dus een groene jongen – die nu poneert dat de klimaatopwarming eenvoudig te verklaren is en dat panikeren niet nodig is? De vraag stellen, is meteen het antwoord geven.

KARL VAN CAMP

8 Opinie

Spaanse premier Pedro Sanchez, Palestijnse president Mahmoud Abbas en premier Alexander De Croo

© BELGA

© PHOTONEWS

30 november 2023

Israëlische premier Benjamin Netanyahu en premier Alexander De Croo in Jeruzalem op 23 november 2023

Zal België een ‘Palestijnse staat’ erkennen die niet bestaat?

In de wandelgangen wordt gefluisterd dat België, net als Noorwegen en Spanje, zich opmaakt om de ‘Palestijnse staat’ te erkennen. Die stap lijkt twijfelachtig, zowel op juridische als op politieke gronden.

De eerste voorwaarde voor de erkenning van een staat is een grondgebied en staatsgezag. Het internationaal recht definieert een soevereine staat als een gevestigde territoriale eenheid, waarbinnen wetten van toepassing zijn op een permanente bevolking en die wordt gevormd door instellingen waarmee gezag en effectieve macht worden uitgevoerd.

Je kunt geen vluchteling uit Palestina zijn en tegelijkertijd in een erkend Palestina wonen In het geval van Palestina is er geen gebied waarover zelfs de Palestijnen het eens kunnen worden. Het handvest van Hamas, dat sinds 2006 onbetwist heerst in de Gazastrook, roept op tot de uitroeiing van de staat Israël en de oprichting van een Palestijnse staat ‘van de rivier tot de zee’, dat wil zeggen van de Jordaan tot de Middellandse Zee. Dat komt overeen met 100 procent van het huidige Israëlische grondgebied, plus Gaza en de Palestijnse gebieden in Judea-Samaria.

GEEN GEZAG

GEEN LEGITIMITEIT Wat is dan die raadselachtige ‘autoriteit’ die erkend zou moeten worden? De Palestijnse Autoriteit, die geen legitimiteit heeft, geen vertegenwoordiger in Gaza en gehaat wordt door een groot deel van de Gazanen? Of Hamas, dat sinds 2006 de Gazastrook bestuurt, een terroristische organisatie is en zich onlangs schuldig heeft gemaakt aan de ergste jodenpogrom sinds de Shoah? Realiseert België zich dat het erkennen van enige vorm van ‘gezag’ in die omstandigheden neerkomt op het erkennen van ofwel een terroristische organisatie ofwel een Palestijnse Autoriteit waarvan het gezag in Gaza een pure mythe is, of een mengeling van de twee die ter plaatse geen enkele relevantie heeft? © BELGA

De territoriale aanspraken van de Palestijnse Autoriteit zijn van haar kant zo beperkt dat ze niet in verhouding staan tot die van Hamas en de islamistische oppositie tegen de Palestijnse Autoriteit. Het grondgebied van de ‘Palestijnse staat’

wordt dus niet in de marge betwist: het wordt in wezen betwist. Op dit moment kan niemand, en zeker de Palestijnen zelf niet, zeggen wat de grenzen zijn van het grondgebied dat zij opeisen, zelfs niet bij benadering.

Er is ook geen staatsgezag. Of liever gezegd, er zijn er twee. In Gaza regeert Hamas sinds 2006. In de Palestijnse gebieden Judea-Samaria regeert de Palestijnse Autoriteit. Die twee autoriteiten erkennen elkaar niet, zozeer zelfs dat ze bijna oorlog hebben gevoerd. Tussen 2006 en 2008 werden honderden Palestijnse kaderleden en activisten gedood in botsingen tussen Hamas en de Palestijnse Autoriteit in de Gazastrook. Naar schatting 600 politieke gevangenen van Hamas worden vastgehouden in gevangenissen van de Palestijnse Autoriteit.

Het grondgebied van de ‘Palestijnse staat’ wordt in wezen betwist Hamas doet een vluchtende auto ontploffen met een © SHUTTERSTOCK

raketwerper op 7 oktober jongstleden

Ismail Haniyeh (Hamas)

Volgens strikt internationaal recht heeft het geen zin om een ‘Palestijnse staat’ te erkennen die in geen van de fundamentele onderdelen bestaat. Hoe kunnen we rechtvaardigen dat we iets erkennen wat in feite een

mythe is, zoals de Palestijnse staat, terwijl we tegelijkertijd weigeren de democratische staat Taiwan te erkennen, die perfect functioneert en dat al tientallen jaren? Het is allemaal goed en wel om te beweren dat het internationaal recht van toepassing is, maar het is nog beter om de categorieën ervan te respecteren.

GEEN TERUGKEER Een ander probleem zijn de ‘Palestijnse vluchtelingen’. Naar schatting wonen er momenteel twee miljoen door de VN erkende ‘Palestijnse vluchtelingen’ op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza. De vluchtelingenkwestie is een van de meest gevoelige in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Vijf miljoen Palestijnse Arabieren die momenteel geregistreerd staan als “Palestijnse vluchtelingen” - de twee miljoen op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza, plus twee miljoen in Jordanië en nog eens een miljoen in Syrië en Libanon - eisen ‘de terugkeer’ naar wat volgens hen hun historische thuisland is.

De mogelijke erkenning door België van een ‘Palestijnse staat’ komt voort uit een felle vijandigheid tegenover Israël, die steeds minder verhuld wordt Als die vijf miljoen Palestijnen zich bij de ongeveer twee miljoen Palestijnse Arabieren zouden voegen die al burgers van Israël zijn, zou er een enorme demografische verschuiving plaatsvinden. Israëlische Joden zouden tot een minderheid worden gedegradeerd. Daarom hebben de Israëli’s het Palestijnse ‘recht op terugkeer’ altijd afgewezen. Toch houden de Palestijnen vol dat het een fundamentele vereiste is voor elk vredesakkoord.

Een ‘Palestijnse staat’ erkennen betekent een einde maken aan de mythe van vluchtelingen die al in die gebieden wonen. Je kunt geen vluchteling uit Palestina zijn en tegelijkertijd in een erkend Palestina wonen. Als Gaza en de Westelijke Jordaanoever Palestijns zijn, dan zijn de miljoenen Palestijnen die daar wonen geen vluchtelingen meer. Doen alsof je een ‘Palestijnse staat’ erkent terwijl je de mythe van de vluchtelingen in stand houdt, verraadt de inherent politieke en vijandige aard van die erkenning van een spook ‘Palestijnse staat’.

GEEN BIJDRAGE En dat brengt ons tot de kern van de zaak: de mogelijke erkenning door België van

een ‘Palestijnse staat’, die volkenrechtelijk nergens op slaat, komt in werkelijkheid niet zozeer voort uit de wens om de Palestijnen te helpen - voor wie de louter verbale erkenning van een staat die in feite niet bestaat helemaal niets verandert - als wel uit een felle vijandigheid tegenover de staat Israël, die steeds minder verhuld wordt.

België zou tot bezinning moeten komen.

De erkenning van een Palestijnse staat zonder gezag, waarvan het grondgebied vertienvoudigd wordt, en bovendien in de context van een oorlog met Israël, in een sequentie die volgt op een afschuwelijke pogrom op Joden, zal aan het geluk van geen enkele van de betrokken partijen, noch van de wereld, bijdragen.

DRIEU GODEFRIDI

Dossier

30 november 2023

De Italiaanse gemeenschap in België Er bevinden zich ongeveer 154.000 Italianen in België. Daarvan woont 60 procent in Wallonië (92.367), 23 procent in Brussel (35.154) en 17 procent in Vlaanderen (26.292). Daar zijn de ruim 110.000 genaturaliseerde Italianen en de vele Belgische nakomelingen van Italiaanse migranten niet bij opgeteld. In België vormt de Italiaanse gemeenschap de op twee na grootste groep van buitenlandse nationaliteiten, in Wallonië is het de grootste.

GUUS VAN BETTEN

Het instabiele Italië was een geschikte kandidaat. Het land was zijn koloniën kwijtgeraakt, de economie was in elkaar gestort, armoede en werkloosheid geselden de bevolking. Italië zat dus aan de grond toen het in 1946 met België het Steenkoolakkoord afsloot. Dat akkoord hield in dat Italië voorzag in 50.000 werknemers voor onze mijnen, in ruil voor steenkool. Hoewel er in het akkoord sprake was van ‘fatsoenlijke huisvesting’, kwamen de Italianen terecht in weinig comfortabele kampen die voor de Duitse krijgsgevangenen bedoeld waren. Arbeiders die misbaar maakten over de erbarmelijke werk- en woonomstandigheden, werden wegens contractbreuk het land uitgezet.

De toestand in Italië was kennelijk nog penibeler, want desondanks kwamen er in de jaren daarna nog 60.000 nieuwe Italiaanse arbeidsmigranten bij.

Elio Di Rupo op de 60ste verjaardag van de mijnramp in Marcinelle

Griekenland en Spanje. Vanaf de jaren 1960 daalden ook Turken en Marokkanen af in de mijnen.

België blijft aantrekkelijk Hoewel de georganiseerde rekrutering vanuit Italië stilviel, kwam aan de vrijwillige instroom van Italiaanse migranten geen eind. In het decennium na de mijnramp bleven jaarlijks nog ongeveer 10.000 Italianen zich in België vestigen. Daarbij ging het dikwijls om de vrouwen en kinderen van de mijnwerkers die hier gebleven waren. In 1961 was 44 procent van de vreemdelingen Italiaan. Tussen 1961 en 1981 steeg het aantal Italianen in ons land verder van 200.000 naar 280.000. Daarna zakte het aantal binnenkomers naar circa 2.500 per jaar. Toen de crisis in 2008 lelijk huishield in Italië, steeg het aantal emigranten opnieuw.

De mijnwerkers waren vooral laagopgeleid en afkomstig uit rurale streken. De Italiaanse migranten die sinds 2008 ons land aandoen, zijn doorgaans hoger opgeleid en hebben vaak een stedelijke herkomst.

Behalve in Brussel, telt de Italiaanse gemeenschap relatief veel laagopgeleide mensen Vanwege het mijnverleden dat met de Italiaanse migratie samenhangt, mag het niet verbazen dat de Italiaanse gemeenschap zich vooral in de voormalige mijngebieden situeert. In Wallonië is dat Charleroi, Luik en Bergen. In Vlaanderen vinden we de meeste Italianen terug in enkele Limburgse gemeenten zoals Maasmechelen en Genk. Italianen die sinds 2008 naar België kwamen, kozen dan weer vaker voor Brussel. Daar is volgens Emiliano Manzillo van vereniging La Dante di Anversa een eenvoudige verklaring voor: “Brussel is aantrekkelijker, omdat er veel kansen zijn voor diegenen die een licentiaat hebben. De diensten van de EU spelen er een grote rol.” Die stelling wordt bevestigd door een studie uit 2016, waarin het grote aandeel hoogopgeleide Italianen in Brussel opvalt. Manzillo meent dat België als migratieland ook aantrekkelijk blijft vanwege “de sociale openheid en het respect voor de persoonlijke vrijheden en rechten”. © PHOTONEWS

Van het Steenkoolakkoord (1946) tot de mijnramp van Marcinelle (1956)

De Belgische mijnen waren berucht voor de gevaarlijke werkomstandigheden en de sterk verouderde infrastructuur. De veiligheid van de mijnwerkers was voor de Belgische overheid van geen tel en dodelijke ongelukken kwamen dan ook geregeld voor. Italiaanse kranten hadden de situatie al eerder aangeklaagd, maar in België leek niemand daar wakker van te liggen. Het was dus geen verrassing dat één van de grootste mijnrampen uit de geschiedenis zich in België voltrok. Gebrekkige veiligheidsvoorschriften en technische mankementen zorgden ervoor dat op een ochtend in 1956 een felle brand uitbrak in de kolenmijn Bois du Cazier te Marcinelle. De wanhoopskreten gingen door merg en been toen rook en gassen de mijnschachten vulden. Maar liefst 262 kompels kwamen in de vlammen om, onder wie 136 Italianen. De meeste schuldigen ontsprongen later in de rechtbank de dans. De Italiaanse overheid beschouwde België niet langer als een veilig land en zegde het Steenkoolakkoord op. Daardoor moest België op zoek naar landen die het minder nauw namen met de arbeidscondities. Aanvankelijk waren dat © PHOTONEWS

In de tweede helft van de 19de eeuw kwamen de eerste Italiaanse migranten België binnen. Zij waren de politieke spanningen in hun land ontvlucht of zochten werk in de ontluikende spoorwegindustrie. In 1910 woonden er circa 5.000 Italianen in België. Toen Mussolini aan de macht kwam, ontvluchtten nog meer Italianen hun land, waardoor hun aantal in België in 1931 al verzesvoudigd was tot 33.000. Na de Tweede Wereldoorlog moest ons land wederopgebouwd worden. Daarvoor was steenkool nodig, veel steenkool en liefst zo goedkoop mogelijk. In eerste instantie kon de Belgische regering een beroep doen op ruim 50.000 Duitse krijgsgevangenen. Dat liedje was snel uitgezongen, want de Duitsers rebelleerden, staakten en probeerden niet zelden te ontsnappen. Onder internationale druk werden zij kort na de oorlog vrijgelaten en moest de overheid op zoek naar andere gegadigden die hun leven wilden wagen in de mijnen.

Kansen en uitdagingen Sociocultureel

De Belgische politiek maakte in Italië al enkele keren een slechte beurt. Bij zowel de mijnramp in Marcinelle als later bij het Heizeldrama (1985) vielen Italiaanse doden door Belgisch wanbeleid. Dat weerhield onze politici er echter niet van om het moraliserende vingertje op te steken richting Italiaanse regeringsleiders zoals Berlusconi of Meloni. Toch zijn er vooral vriendschappelijke relaties tussen beide landen. Sinds 1919 hebben de Italianen een ambassade in Brussel en in het Europese eenmakingsproces zaten Italië en België broederlijk naast elkaar op de eerste rij. Verschillende Italianen bekleedden in het verleden hoge posities in de Belgische politiek, zoals gewezen premier Elio Di Rupo en oud-koningin Paola.

Aanvankelijk waren er wel wat culturele spanningen met de autochtone bevolking, maar gaandeweg integreerden de Italianen zich vlot in onze maatschappij. Een gedeelde religieuze achtergrond hielp daarbij. In de omgang met elkaar bedienen de meeste Italo-Belgen zich thans van het Frans of het Nederlands.

Italiaanse migranten verwerven vaker dan andere bevolkingsgroepen de Belgische nationaliteit (ruim 40 procent van de in Italië geboren personen die hier wonen).

De Italiaanse overheid investeert fors om de band tussen de Italiaanse diaspora en Italië te behouden en te versterken. Zo is er het Istituto Italiano di Cultura, georganiseerd en gefinancierd door het Italiaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Michaël Vicari Accoglienza, die het Brusselse filiaal leidt: “Het is een plaats van ontmoeting voor intellectuelen, kunstenaars en Italianen die in België wonen en een band met ons land willen behouden.”

Het instituut beschikt over een Italiaanse bibliotheek en organiseert taalen cultuurcursussen.

Daarnaast is er ook de Società Dante Alighieri met maar liefst tien

© PHOTONEWS

Politiek

Koningin Paola en koning Albert II op het Te Deum, 15 november 2023

9

afdelingen in België. Deze organisatie wordt niet door de Italiaanse overheid gecoördineerd, maar heeft ook als doel om de Italiaanse taal en cultuur te bevorderen. Emiliano Manzillo, verbonden aan de Antwerpse afdeling, gelooft dat Italianen zich toch vooral Italiaan blijven voelen. “In Antwerpen is de Italiaanse gemeenschap niet echt geïntegreerd. De Italianen die naar Antwerpen komen, werken vooral in de horeca en hebben weinig tijd om een taalcursus te volgen.” Volgens hem wonen er ongeveer duizend Italianen in de Scheldestad.

Behalve in Brussel, telt de Italiaanse gemeenschap relatief veel laagopgeleide mensen. Ongeveer 14,6 procent van de 25- tot 64-jarigen Belgen is laaggeschoold, tegenover 36 procent van de Italo-Belgen.

Het onderwijsniveau van de ouders bepaalt in hoge mate het onderwijsniveau van de kinderen en aangezien het gros van de Italiaanse migranten naar hier kwam om in de mijnen te werken, hoeven we een verklaring niet per se ver te zoeken.

Economisch In Vlaanderen zijn handel, transport, huisvesting en horeca de populairste

Heizeldrama

sectoren bij Italianen. In Brussel kiezen ze vaker voor de administratieve, sociale en gezondheidssector. In Wallonië zijn ze vooral in de bouwsector en industrie actief. Tussen België en Italië zijn er intense handelsbetrekkingen. Binnen de EU is België de 5de belangrijkste exporteur van goederen naar Italië en de 4de belangrijkste importeur van goederen uit Italië. Wereldwijd is Italië onze 6de grootste klant.

Farmaceutische producten zijn een belangrijk handelswaar.

IN BELGIË ZIJN ER ONGEVEER 154.000 ITALIANEN: 60% IN WALLONIË, 23% IN BRUSSEL EN 17% IN VLAANDEREN. BOVENDIEN ZIJN ER IN BELGIË OOK NOG RUIM 110.000 GENATURALISEERDE ITALIANEN EN HUN VELE BELGISCHE NAKOMELINGEN IN BELGIË VORMT DE ITALIAANSE GEMEENSCHAP DE OP TWEE NA GROOTSTE GROEP VAN BUITENLANDSE NATIONALITEITEN

10 Interview

30 november 2023

MICHEL MAUS Een interview over belastingen. “Zo saai!”, hoor ik u al denken. “Maar alles is fiscaliteit”, vindt Michel Maus (52), advocaat, rechtsgeleerde en hoogleraar fiscaal recht. “Je moet maar eens een hele dag rondlopen en zien wat er door de overheid, en dus met belastinggeld, gefinancierd wordt. Of dat allemaal moet? Dat is een andere vraag.” In de media is Maus een graag geziene gast als het gaat over belastingen. Hij werd de dag na de Nederlandse Tweede Kamerverkiezingen uitgenodigd op de Nederlandse ambassade en zakte nadien af naar de redactie van ’t Pallieterke.

“Tot 2.500 euro krijgen we carte blanche om te sjoemelen” H

oe reageerden ze op de ambassade op de gigantische overwinning van Geert Wilders en zijn PVV?

“Zij waren toch geschrokken van de grote voorsprong die Wilders had. Verontwaardiging is een groot woord, maar er werd wel met de wenkbrauwen gefronst.

En vooral: als dat is hoe de kaarten geschud zijn, wat is er dan mogelijk? Dat is de belangrijkste vraag. Maar ambassades observeren gewoon, zij gaan zich niet bezighouden met politiek.”

Waarom nodigt de Nederlandse ambassade u uit?

“Voor een gesprek over fiscaliteit. Zij wilden graag weten wat mijn visie over de evolutie van een aantal zaken is. We hebben de parallel getrokken tussen de twee landen en uiteraard heb ik moeten uitleggen waarom onze grote fiscale hervorming mislukt is. Zijn de hervormingsplannen die nog op tafel liggen voor de prullenmand, komen er mogelijkheden in volgende regeringen,...? dat soort zaken. Ze willen op de hoogte blijven van wat er bij ons aan de hand is en wat er gebeurt. Of vooral: wat er niet gebeurt.”

Zijn er positieve zaken die de Nederlanders kunnen overnemen van onze fiscaliteit?

(Het blijft stil) “Nee, ik denk het niet. Andersom wel, natuurlijk. Maar de staatsstructuur is bij ons het grote probleem.

Die zorgt ervoor dat veel zaken die in Nederland wel mogelijk zijn, bij ons niet kunnen. Puur omdat de bevoegdheidsverdeling zo scheef zit.”

Een actueel voorbeeld toont misschien aan waarom zoveel mensen gefrustreerd raken door de belastingen: verwarring met de fiscale fiches bij de belastingaangifte zorgt ervoor dat bijna 11.000 ouders met kinderen in de kinderopvang hogere belastingen en een fiscale boete moeten betalen.

“Dat is echt weer een sprekend voorbeeld van hoe de zaken hier mislopen. Veel te complex. Mensen die hun kinderen naar de kinderopvang sturen - en kinderopvang wordt zeer breed omschreven, want

ook jeugdkampen, kindercrèches, naschoolse opvang,... vallen daaronder - hebben recht op een belastingvermindering van 14,40 euro per opvangdag. De onthaalinstanties moeten daarvoor een fiscale fiche uitschrijven. Maar zij zetten daarop het totaalbedrag dat mensen betaald hebben. Dat bedrag nemen mensen gewoon over in hun belastingaangifte, maar dat mag niet: zij moeten zelf die 14,40 euro per opvangdag uitrekenen. Niemand heeft dat natuurlijk door en nu komt de fiscus bij 11.000 gezinnen een rechtzetting vragen die ook middelen en mankracht kosten, terwijl dat nergens voor nodig is.

Dat kan natuurlijk veel eenvoudiger.”

“Dat verhaal van de boetes wil ik wel even nuanceren. Dat zal geen probleem vormen, want er bestaat een absurde regel in ons fiscaal wetboek. De fiscus kan sanctioneren als je in de personenbelasting zaken niet aangeeft. Het gaat dan over een percentage van 10 tot 200 van de ‘ontdoken’ belasting. Maar die sanctie wordt niet opgelegd als het bedrag van niet-aangegeven inkomsten minder is dan 2.500 euro. Met andere woorden: tot 2.500 euro krijgen we carte blanche om te sjoemelen.”

Het probleem is dat veel mensen er enorm weinig van snappen. Is het logisch dat het belastingstelstel zo ingewikkeld in elkaar zit?

“Neen. Dat is wat mij betreft zelfs een democratisch probleem. We hebben met Het Laatste Nieuws in juni een grote belastingmarathon georganiseerd, waarbij we met mensen van de fiscus en van het beroepsinstituut van accountants duizend aangiftes van mensen hebben ingevuld of gecontroleerd. Wat je dan ziet, is schrijnend.”

Hoe bedoelt u?

“De fiscus geeft aan iedereen een voorstel van vereenvoudigde aangifte. Het enige wat je nog moet doen, is ze controleren.

Maar als je niet weet hoe je ze moet invullen, kan je ze ook niet deftig controleren.

Het Algemeen Christelijk Werknemersverbond (ACW) heeft een steekproef georganiseerd en volgens hen is jaarlijks 30 tot 40 procent van die vooraf ingevulde aangiftes fout. Ik weet niet of het percentage zo hoog is, maar een groot deel is zeker niet oké. En daardoor betalen gewone mensen jaarlijks te veel belastingen.”

“Ik heb, zeker voor een fiscalist, misschien

een afwijkende mening van wat fiscaliteit is. Iedereen heeft de plicht om belastingen te betalen. Maar iedereen heeft ook het recht om niet meer belastingen te betalen, dan wat eigenlijk wettelijk voorzien is. Om terug te komen op het voorbeeld van de kinderopvang: in die belastingmarathon hadden we de casus van een koppel met een zwaar gehandicapte zoon. Die zat vier jaar lang in een gespecialiseerd, duur internaat. En die ouders wisten niet dat ook dat onder die kinderopvangkosten viel, die ze fiscaal konden recupereren. Die vielen uit de lucht! Ieder jaar betaalden zij dus 1.800 euro belastingen te veel, gewoon omdat ze er niet van op de hoogte waren. Dat is gewoon niet oké.”

“Mensen met hogere inkomens, die hebben ‘sjarels’ zoals ik die ervoor zorgen dat hun belastingen zo laag mogelijk blijven.

Maar Jan Modaal heeft dat niet en zij betalen door die complexiteit te veel belastingen. En ik wijs echt naar de politiek, die daarvoor verantwoordelijk is. Als mijn kinderen uit de humaniora komen, weten ze alles over parallellogrammen en trapeziums. Maar van het kadastraal inkomen hebben ze nog nooit gehoord.”

Hoe kan de politiek hier iets aan doen?

“Een eerste warme oproep die ik zou willen doen, is om het de effecten van die vooraf ingevulde aangiften te laten onderzoeken. Want ik ben ervan overtuigd dat de Schatkist miljoenen euro’s te veel int.”

Bewust?

“Ik wil niet zeggen dat het bewust is, maar toch. Het verhaal van de kinderopvang is één ding, maar er is een ander probleem

met de kinderen ten laste. We hebben vastgesteld dat het elektronische systeem van de fiscus er automatisch van uitgaat dat een kind werkt en niet meer ten laste is, zodra er een fiscale fiche op naam van dat kind wordt opgemaakt. Maar je krijgt al een fiscale fiche zodra je een vakantiejob doet. In die voorstellen van vereenvoudigde aangifte werden kinderen ten onrechte niet meer als ten laste aangegeven. Als je dat niet opmerkt, verlies je een enorm voordeel op de belastingvrije som.

Dat is gewoon schrijnend, want het zijn niet de Marc Couckes die daar last van hebben, hé.”

Uw drijfveer is ‘een ideaal belastingsysteem’. Wat betekent dat?

“Ik zeg altijd dat het ideale belastingsysteem ‘E tot de derde is’: Eenvoudig, Efficiënt en Eerlijk. Maar dat is bij ons niet zo, want hier willen de mensen het Eenvoudig, Efficiënt en ‘Eerst den aftrek voor mijzelf en dan pas voor een ander’. Dat is de fiscale helaasheid der dingen: iedereen wil een fiscale hervorming en vindt dat het nu niet eerlijk is, totdat je hun voordeel afneemt.”

Onze complexe belastingen vormen een democratisch probleem “We hebben in 2020 met De Morgen een grote enquête gedaan naar de fiscale moraal van de Belgen. Slechts 11 procent van de mensen vonden het een rechtvaardig

Interview 11

30 november 2023

ADVOCAAT EN HOOGLERAAR FISCAAL RECHT belastingdruk en overheidsuitgaven scoren we hoog, maar qua kwaliteit van beleid niet.

DE VLAAMSE OVERHEID WORDT SLAPEND RIJK DOOR ERFBELASTING systeem, 89 procent vond van niet. In diezelfde enquête hebben we gepeild naar de fiscale kennis en slechts 11 procent was geslaagd. Met andere woorden: 89 procent van de mensen vindt het systeem onrechtvaardig, maar ze kennen er eigenlijk geen bal van. En dat is een gevaarlijke cocktail, vanuit politiek perspectief. Dat onrechtvaardigheidsgevoel wordt onderschat.”

Hoe bedoelt u?

“Fiscale psychologie is een onderschat fenomeen. Mensen vinden dat ze te veel belastingen betalen en dat is de trigger voor ‘fiscaal foertgedrag’. Beginnen sjoemelen, de aannemer in het zwart betalen,... En dat is nefast, want voor elke euro die ontdoken wordt, moet de rest een euro extra in de pot gooien.”

Hoe kan een fiscale hervorming dan ooit lukken? Van een wit blad beginnen, is moeilijk.

“Fiscaliteit is budget. Je hebt centen nodig, dus fiscale avontuurtjes zijn niet te verantwoorden. Je kan niet beginnen experimenteren, want de begroting moet in evenwicht zijn. Enfin... in theorie toch, want ze is nooit in evenwicht.”

Dat is een bijkomend probleem.

De begroting is nooit in evenwicht, vergrijzingskosten stijgen,... Dat is een gevoel dat leeft bij mensen: met hoeveel geld komt de overheid toe?

“Ik vind dat een moeilijk verhaal. We hebben een hoge belastingdruk, dat klopt.

Volgens de OESO zaten we in 2022 op ongeveer 42 procent belastingdruk: van ons bruto binnenlands product gaat 42 procent naar de Schatkist. Daarmee stonden we in 2021 op plaats vier, terwijl we daarvoor altijd op de derde plek stonden.

Nu, 2021 was een coronajaar, dus ik denk dat we nog steeds op plaats drie zullen blijven staan.”

“We moeten met een hoge belastingdruk door het leven gaan, maar daar staat wel iets tegenover. Ik doe voor mezelf soms de oefening om een hele dag, vanaf ik mijn huis verlaat totdat ik ’s avonds weer aankom, te kijken wat er allemaal met belastinggeld betaald wordt. Dat is echt wel veel, hoor.”

Maar moet dat allemaal door de overheid gesubsidieerd worden?

“Dat is inderdaad de vraag. Als ik dan in mijn eigen sector naar de universiteiten kijk: ik vind het eigenlijk krankzinnig dat wij niet kunnen samenwerken. Iedereen zit op zijn eigen winkel, iedereen probeert subsidies binnen te halen, want KU Leuven is een bedrijf, UGent is een bedrijf, VUB is een bedrijf. En daardoor werken ze niet of amper samen. Terwijl, als we bijvoorbeeld de master-na-masteropleidingen samen zouden organiseren, dat kostenbesparend zou werken. En bovendien komen studenten dan in contact met studenten en professoren van andere universiteiten, waardoor de onderwijskwaliteit stijgt. Je kan in alle sectoren heel veel efficiëntie winnen, maar dan moet er een mentaliteitswijziging komen.”

Er bestaat zoiets als de ‘waarvoor-je-geld-index’ van Voka, die de belastingdruk en de overheidsuitgaven vergelijkt met de kwaliteit van de diensten die je ervoor in de plaats krijgt. Qua

“Nee, dat klopt. De belastingdruk is te hoog voor wat we ervoor in de plaats krijgen. We hebben ooit een enquête georganiseerd met de vraag: ‘Voor wat we ervoor in de plaats krijgen, hoeveel procent belastingen bent u bereid te betalen?’ Het gemiddelde antwoord was toen 38 procent. We zitten nu op 42, dus dat is niet onoverkomelijk. Maar ja...”

Veel mensen vinden de erfbelasting een van de meest oneerlijke belastingen in ons land.

“Dat klopt. Vlaanderen zou morgen de beslissing kunnen nemen om die af te schaffen. En dat zou niet onlogisch zijn, want van de 27 EU-lidstaten, hebben er 10 die successierechten afgeschaft. Dat kost Vlaanderen ongeveer 1,7 miljard euro.

Ofwel moet Vlaanderen ergens anders 1,7 miljard aan inkomsten zoeken, ofwel moet er 1,7 miljard euro bespaard worden.”

“We zouden dat perfect kunnen opvangen door het collegegeld aan hogescholen en universiteiten te verhogen van 1.080 euro naar 20.000 euro, zoals in Groot-Brittannië. Maar zijn we dan beter af? Ik wil maar zeggen: het gaat over politieke keuzes. Maar de Vlaamse overheid zwijgt liever zoveel mogelijk over die erfbelasting.”

Wat bedoelt u daarmee?

“De belastingschijven van de erfbelastingen dateren uit 1997 en werden sindsdien nooit geïndexeerd. De Vlaamse overheid wordt dus slapend rijk door de erfbelasting. Vorig jaar was de inflatie 11 procent en de schijven zijn niet aangepast, dus de belastingdruk stijgt daardoor elk jaar.

Dat is een verhaal dat onder de radar blijft.”

Hoe kan dat zomaar passeren?

“Er is te weinig aandacht voor. En het is een ingewikkelde kwestie om aan Jan Modaal uit te leggen.”

De wereld verandert continu en daardoor komen er ook belastingen bij, die voor veel mensen oneerlijk aanvoelen: CO2-taksen, milieubelastingen, vliegtaksen,...

Begrijpt u dat dat voor sommige mensen moeilijk is?

“Natuurlijk. Maar het gevoel van onrechtvaardigheid heeft ook te maken met iets anders. Ik vind het systeem in zijn globaliteit redelijk logisch in elkaar steken, maar als we naar de actualiteit van deze week kijken, is dat weer iets dat moeilijk uit te leggen valt aan de mensen.”

U heeft het over het pleidooi voor een kilometerheffing.

“Inderdaad. We gaan inzetten op de vergroening en de elektrificatie van ons wagenpark, maar plotseling komt er een slimmerik tot het besef dat de overheid daardoor vanaf 2030 1,5 miljard euro aan belastingen en accijnzen op fossiele brandstoffen zal ‘mislopen’. Ik heb daar vijf jaar geleden overigens al columns over geschreven: de budgettaire marge is er niet om dat op te vangen, dus zal de overheid dat moeten compenseren.”

“Voor mensen is dat al onbegrijpelijk. ‘Je duwt mij eerst richting elektrische wagens, je geeft mij zelfs subsidies om er een aan te schaffen. Maar eens ik die auto heb, kom je af met een kilometerheffing?’ Dat is moeilijk uit te leggen.”

Daardoor geeft de overheid eigenlijk toe dat het niet (alleen) over het klimaat gaat.

“Het gaat gewoon over de centen. Je kan sturen met de fiscaliteit, zowel bestraffend als stimulerend. Als je bestraffend gaat sturen, dan moet volgens Amerikaans onderzoek minstens 20 procent van de prijs van het product of de dienst

Michel Maus

belasting zijn. Dan begint het te werken.

Maar zo’n vliegtuigtaks van 10 euro... dat doet gewoon niks.”

Is fiscaliteit gebruiken als sturingsmiddel voor u te verantwoorden?

“Ik ben daar geen voorstander van. Je creëert daar alleen maar psychologische onvrede mee. Want fiscale psychologie wordt onderschat. Neem nu de btw op afbraak, die voor twee jaar lang op 6 procent werd gezet om de bouwsector te stimuleren. Na die twee jaar gaat iedereen ervan uit dat het een verworven recht is.”

“Ik herinner mij dat men na het faillissement van Ford Genk de tewerkstelling in Limburg wilde vooruithelpen. Men heeft toen voorzien in bepaalde kortingen voor bedrijven. Toen Limburg na vier of vijf jaar opnieuw op hetzelfde tewerkstellingsniveau als voor Ford Genk zat, dankzij die fiscale maatregelen, zag ik een tweet van Wouter Beke: ‘Nu is het tijd om voorsprong te nemen.’ Ah nee! Het was een tijdelijke maatregel om ervoor te zorgen dat je weer kon bijbenen.”

Wat vond u van de blauwdruk van Vincent Van Peteghem?

“Ik was het zeker niet eens met alles wat er instond, maar in zijn geheel vond ik dat een evenwichtige, goede hervorming. Het moment dat daar dan zaken beginnen uitgehaald worden, verliest dat onmiddellijk het evenwicht en dan ga je net versterken wat je wilde bestrijden. Elke partij had wel een veto tegen een bepaald deel van die hervorming, waardoor het snel duidelijk was dat het niet haalbaar zou zijn.”

“De politiek moet verantwoording afleggen, maar tegelijkertijd ook niet. Ik zie nu dat er extra belastingaftrek gegeven wordt voor groene investeringen: 100 miljoen euro kost dat ding. Dat wordt door deze regering beslist, maar zij moeten er geen verantwoording voor afleggen, want de ingangsdatum is 2025. Cadeautjespolitiek dus. Terwijl ik denk dat een partij die nu zou zeggen: ‘Jongens, we gaan moeten besparen’, goed zou kunnen scoren. Al weet ik niet of ik dat politiek goed inschat.”

U heeft zelf ook een aantal politieke opdrachten vervuld. Hebt u banden met de Vlaamse socialisten?

“Nee, niet speciaal. Ik heb al met Tom Van Grieken aan tafel gezeten, ik ben al eens gaan spreken met Raoul Hedebouw en twee weken geleden hoorde ik opeens bij Lijst Dedecker (lacht). Ook was ik op de Nederlandse ambassade: ik ga met iedereen spreken.”

“Mijn carrière als cabinetard bij toenmalig staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez heeft drie weken geduurd. Ik werd door Steven Vanackere (cd&v), die toen minister van Financiën was, voor de keuze geplaatst: ofwel werken op het kabinet, ofwel voortwerken als advocaat. Ik had toen een aantal fiscale dossiers lopen tegen de Belgische staat en ze vonden dat dat niet kon, omdat ik toegang had tot allerlei informatie. En dan was de keuze snel gemaakt!”

U werkte ook als adviseur voor Johan Vande Lanotte.

“Dat was in de periode van de 541 dagen, toen iedereen eens informateur of for-

mateur geweest is (lacht). Johan belde mij met de vraag of ik hem wilde helpen met de onderhandelingen over de Bijzondere Financieringswet (BFW).

Ik heb toen een week lang in die regeringsonderhandelingen meegedraaid.

Dat was enorm boeiend, vooral om eens van dichtbij te zien hoe hard het eraan toe gaat. Johan woont in Oostende: om zeven uur ’s ochtends was hij in Brussel en tegen middernacht was die pas thuis.

In de week dat ik naast hem zat, kreeg hij een sms waarin stond dat zijn moeder overleden was. Na een schorsing van tien minuten, nam hij het woord en zei hij: ‘Mijn moeder is overleden, maar ik sta erop dat we verder onderhandelen.’

Om maar te zeggen: op dat niveau aan politiek doen, is toch iets anders.”

U werd inderdaad ook genoemd als een van de geïnteresseerden om Lijst Dedecker terug op te starten.

“Dat zijn van die verhalen die enorm opgeblazen worden. Enkele jaren terug kopte de zaterdagkrant van De Morgen: ‘Michel Maus richt nieuwe politieke partij op’. Ik had toen enkel verteld dat we in de vriendengroep soms lachen met het idee om een eigen partij op te starten. Totaal niet serieus!”

“Dat verhaal van LDD is eigenlijk hetzelfde. Een gerespecteerde ondernemer uit Oost-Vlaanderen, die ik goed ken en enorm apprecieer, had me uitgenodigd om een avond mee te discussiëren over politiek. Ik kwam daar aan en er stond een tafel gedekt voor 14 mensen. Naast vader en zoon Dedecker waren daar nog wel wat belangrijke mensen uit het politieke milieu aanwezig. Een vraag die daar gesteld werd door Jean-Marie Dedecker was: ‘Vinden jullie het een goed idee om Lijst Dedecker nieuw leven in te blazen? En als jullie het een goed idee vinden: zouden jullie mee in de boot springen?’ Maar dat was het eigenlijk.”

Heeft u toen gezegd dat u mee zou doen?

“Die vraag was voorbarig, want er was niet eens een programmatekst. En een aantal dagen later was het al N-VA. En oké, ik heb er weinig last van, want ik ben nog wel eens aan politieke partijen gekoppeld. Maar voor andere personen die op deze meeting waren, heeft dat wel politieke gevolgen.”

WANNES NEUKERMANS

Betaalt jouw ziekenfonds brillen tot 100 euro terug?

Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

12 Buitenland

30 november 2023

NEDERLAND

Nog een lange weg richting minister-president Wilders De Partij Voor de Vrijheid boekte vorige week een grootse verkiezingsoverwinning. Vraag is of Geert Wilders dat succes kan verzilveren. Een rechtse regering met de PVV aan de knoppen lijkt allesbehalve een zekerheid. Wiskundig is een meerderheid via het centrum ook nog altijd mogelijk.

Meer dan een verdubbeling van het zetelaantal (van 17 naar 37), zo groot was de winst van de PVV vorige week bij de stembusslag. Daarmee liet de nationalistische partij de linkse fusie van GroenLinks en Partij van de Arbeid (van 17 naar 25) en de liberale VVD (van 34 naar 24) ver achter zich.

Politiek correct Nederland tuimelde over zichzelf heen.

Erg voorspelbaar. Op de dag van de verkiezingen, tijdens hun avondlijke toespraken, stelde zowel Frans Timmermans (GroenLinks/PvdA) als Rob Jetten van het sociaalliberale D66 dat de VVD de deur had opengezet voor Wilders’ verkiezingswinst. De VVD maakt er al zo’n twee decennia haar handelsmerk van om tijdens de campagne forse, rechtse taal uit te slaan. Het vormen van een regering met de islamcritici van de PVV was plots voor de VVD een denkbare piste. De theorie van weldenkend links luidt dat veel kiezers, door de opening van de liberalen, op het laatste moment voor Wilders hebben gestemd. Door strategisch op de PVV te stemmen, kon het linkse blok van de macht worden gehouden.

Bij dat linkse blok van GroenLinks en PvdA werd overigens een misselijkmakend toneelstuk opgevoerd. Aanvoerder Frans Timmermans riep iedereen op om “elkaar vast te houden” en begon meermaals over migrantenkinderen die plots zouden denken dat ze nu gedeporteerd gaan worden.

Wilders heeft ook de andere rechtse partijen leeggezogen.

Vooral Forum voor Democratie van Thierry Baudet deelt in de klappen: van acht zetels, in 2021, naar drie verkozenen nu.

Niet minder dan dertig procent van het vroegere FvD-electoraat liep vorige week over naar Wilders. Nog eens dertig procent van de voormalige FvD-aanhang bleef gewoon thuis. Ook de conservatief-liberale partij JA21, een afsplitsing van Forum, verloor twee van haar drie zetels aan de PVV.

Origineel boven kopie

Minderheidskabinet ingewikkeld

Tijdens de vorige verkiezingen won Mark Rutte keer op keer, omdat de Nederlander de stoere campagnetaal ging geloven. Die tijden zijn voorbij. Bij de VVD hebben ze zich verkeken op de volkswoede die er in Nederland heerst door de ontsporende asiel- en migratiecrisis. Tweehonderdduizend buitenlanders kwamen er op een jaar bij. Kiezers zijn het zat en verkozen het ‘origineel’ (lees: de PVV als antimigratiepartij) boven de gematigde liberale kopie. Uit cijfers blijkt dat minstens vijftien procent van de kiezers van VVD overstapte naar PVV.

De andere grote winnaar, het Nieuw Sociaal Contract van voormalig CDA’er Pieter Omtzigt, haalt uit het niets twintig zetels. Omtzigt zei reeds voor de verkiezingen wel wat te voelen voor een minderheidsregering, liefst (gedeeltelijk) bevolkt door technocraten. Omtzigt wil sterk inzetten op bestuurlijke vernieuwing. Een minderheidskabinet moet per thema of wetsvoorstel steeds in de Tweede Kamer bij de oppositie op

VVD naar oppositie Hoe moet het nu met de kabinetsvorming? Amper een dag na de verkiezingen liet Dilan Yesilgöz, uittredend minister van Justitie en VVD-lijsttrekker, al weten dat haar partij naar de oppositie verhuist. Ze voegde er in een adem aan toe dat de VVD eventueel gedoogsteun wil verlenen aan een toekomstige PVV-regering. De VVD kan op rechtse thema’s, zoals migratie, Wilders zo aan een meerderheid helpen terwijl de liberalen hun handen zelf niet vuil moeten maken in de regering.

Koerst Nederland dus af op een minderheidsregering? Bij de BoerBurgerPartij (van 1 naar 7 zetels) staan ze alvast te trappelen van ongeduld om met Wilders in een kabinet te stappen en de klimaathysterie een halt toe te roepen.

zoek naar een meerderheid. Dit zou volgens de NSC-leider de democratie ten goede komen. Het motorblok van PVV, BBB en NSC kan bogen op 64 zetels. Voor een parlementaire meerderheid zijn er in totaal 76 nodig. Vraag is hoe duur Omtzigt zijn vel zal verkopen. De kans bestaat dat hij - en ook de VVD - stiekem aanstuurt op een regering door het centrum, met GroenLinks/PvdA en D66. Deze constructie zou uitkomen op een meerderheid van 78 zetels. Het gebrek aan bestuurservaring bij de PVV boezemt NSC en VVD mogelijk angst in. Trauma’s uit het verleden spelen hierbij een rol: het kabinet met de onervaren Lijst Pim Fortuyn dat al snel ontspoorde in 2002 en de eerdere gedoogsteun die PVV tussen 2010-2012 vanuit de oppositie verleende en die Wilders uiteindelijk opzegde, laten sporen na. Intussen is duidelijk dat de Partij Voor de Vrijheid niets cadeau zal krijgen. Gom Van Strien, de PVV-senator die als verkenner aftastende gesprekken moest gaan voeren om een toekomstige regering op de been te krijgen, stapte maandag reeds op nadat hij plots in verband gebracht werd met een dossier van mogelijke fraude.

LVS

VERENIGDE STATEN

ZUID-AFRIKA

Derek Chauvin neergestoken in gevangenis Alarm rond zama-zama’s Een maand geleden raakte via een ongerelateerde rechtszaak bekend dat er geknoeid was met het autopsierapport van George Floyd. Tijdens de bewijsgaring kwam naar boven dat enorme druk werd uitgeoefend op de aanklager, om ‘verstikking’ te laten opnemen in de doodsoorzaak, hoewel de lijkschouwer heel duidelijk uitsloot dat enige sporen van verstikking of wurging aanwezig waren.

voor grondwettelijke beoordeling van gevallen van overmatig geweld door politie. Die zou te vaag zijn en geen duidelijke richtlijnen geven. Maar zonder een duidelijke en rechtstreekse reden kan het Hooggerechtshof dat precedent niet rechtzetten.

Derek Chauvin, de agent die George Floyd verstikt zou hebben, was in beroep gegaan bij het Hooggerechtshof. Dat deed Chauvin voornamelijk op grond dat de berichtgeving in de media voorafgaand aan de rechtszaak en de weigering om de jury af te zonderen tijdens de rechtszaak (en hen zo bloot te stellen aan vaak tendentieuze berichtgeving) een eerlijk proces onmogelijk maakte voor hem.

In de steek gelaten

Zijn eerdere beroepen bij lagere rechtbanken werden steeds afgewezen. Interessant is dat bij zijn beroep bij de Minnesota Court of Appeals in punt 9.D “beïnvloeding van het autopsieverslag van dr.

Baker door de Staat” was aangebracht als reden voor het beroep, maar dat dit werd afgewezen vanwege “gebrek aan onderbouwing”.

Commentatoren vragen zich nu af waarom het Hooggerechtshof dan niet heeft ingegrepen, aangezien

© WIKIPEDIA

Rol Hooggerechtshof

er sinds vorige maand nieuw bewijs beschikbaar gekomen is van dergelijke beïnvloeding.

In de eerste plaats omdat het Hooggerechtshof niet de plaats is om nieuw bewijs te beoordelen.

Er zijn argumenten waarom de problemen in verband met procedures voor herziening vatbaar zijn, maar wil het Hooggerechtshof die wel aankaarten in een zaak met een dergelijk hoog profiel? Juridische commentatoren wijzen op de zaak-Graham versus Connor van 1989, die een precedent zette

Derek Chauvin

Enkele weken na het afwijzen van dat beroep, en ruwweg gelijktijdig met de vrijgave van een documentaire met de naam ‘The Fall of Minneapolis’ over ernstige problemen met deze hele zaak rond George Floyd, werd Chauvin, die in deze documentaire aan het woord kwam, neergestoken in een federale gevangenis. Na een spoedoperatie is hij in stabiele conditie.

Enkele weken eerder had zijn team verzocht om hem af te zonderen van de gewone gevangenispopulatie, voor zijn veiligheid, maar dat werd afgewezen. In plaats daarvan werd hij van een gevangenis in Minnesota overgeplaatst naar een federale instelling in Arizona, ‘uit veiligheidsoverwegingen’, onder medegevangenen met veel zwaardere overtredingen. Zijn moeder en advocaten hoorden dat nieuws via de media, omdat de federale gevangenis had nagelaten hen op de hoogte te brengen.

WIM VANRAES

Begin november besloot de Zuid-Afrikaanse regering eindelijk om het leger in te zetten tegen de zogeheten zama-zama’s. Niet alleen veroorzaken zij door hun activiteiten diverse ongelukken, ze vormen ook een bedreiging voor plaatselijke gemeenschappen.

Het probleem van de zama-zama’s kwam het eerst onder de aandacht midden vorig jaar door hun aanval op een groep die in een oude mijn in de West-Rand een muziekvideo wilde opnemen. De groep werd beroofd en verscheidene vrouwen verkracht. Zama-zama’s zijn meestal oud-mijnwerkers, dikwijls buitenlanders, die illegaal in verlaten mijnen nog wat uit de grond proberen te halen. Dat gebeurt meestal in gevaarlijke omstandigheden in schachten die dikwijls onder water staan, en dit zonder helm of veiligheidsapparatuur. Als verlichting worden enkel fietslampen gebruikt.

Ongelukken zijn dus geen uitzondering. Bij een lek uit gascilinders in een informele nederzetting bij Boksburg (Oost-Rand) kwamen in juli dit jaar 24 mensen om. Het gas moest dienen om het gedolven goud te zuiveren. Elders gebeurden door amateuristisch gebruik van explosieven instortingen of werden waterbronnen vergiftigd. Tegen dit alles treden overheid en politie eerder zwak op.

Criminele acties Maar er zijn ook criminele netwerken achter de schermen actief. Deze hebben banden in de lokale gemeen-

schappen of bedreigen die. Tegelijk zijn er corrupte politiemensen bij betrokken. Er zouden zelfs contacten bestaan met de Internationale zwarte markt. Daar komt nog bij dat onderlinge gevechten ten gevolge van de concurrentie geen uitzondering zijn.

Alleszins zijn ze goed bewapend. De aanwezigheid van ex-militairen onder hen is daar niet vreemd aan.

Hoe dan ook, de toename van het geweld noopte president Ramaphosa begin november om voor een periode van 6 maanden 3.300 militairen in te zetten om de slagkracht van de politie te verhogen. In de eerste plaats probeert men de wel 6.000 verlaten mijnen in het land af te sluiten, iets wat maar traag (amper 40 per jaar) gebeurt. Ook vraagt de regering de mijnmaatschappijen om die oude mijnen weer op te starten, maar daar is weinig animo voor. Ten slotte probeert men de zama-zama’s binnen de wet te laten werken. Het illegale mijnwerk zou immers volgens de Zuid-Afrikaanse Mineralenraad de staat wel 7 miljard rand (350 miljoen euro) per jaar kosten. Zolang de armoede groot is, zullen er echter steeds gegadigden zijn om dat illegale werk te doen.

JAN VAN AERSCHOT

Buitenland 13

30 november 2023

DIPLOMATIEKE VALIES

De grenzen van de gijzeldiplomatie Dat de gruwelijke geweldplegingen van begin oktober in de buurt van Gaza gepaard gingen met de gekende gijzelingen, zorgt voor een extra dimensie aan het conflict. Zo’n grote groep manu militari bevrijden, is onbegonnen werk. Op dit moment is nog geen enkele via die weg vrijgekomen. En dus wordt er onderhandeld. Maar tot welke hoogte valt dat met de doelstellingen van de militaire interventie te rijmen?

Vanuit menselijk oogpunt kan enkel toegejuicht worden dat enkele stoelen verwijderd mogen worden aan de symbolische tafel op ‘hostage square’ in Tel Aviv. Maar bekijkt men het globale plaatje, dan beseft men hoe groot de afstand tussen de realiteit en die symboliek wel ligt. Erg snel werd op 7 oktober duidelijk dat het ontvoeren van vele tientallen mensen richting Gaza een factor van enorme complexiteit zou worden. Toen ruim tien jaar geleden een Israëlische soldaat gegijzeld werd, duurde het vijf jaar voor men hem vrij kreeg. En de prijs was hoog: meer dan duizend ‘Palestijnen’ mochten de gevangenis verlaten en huiswaarts keren. Eén onder hen, Yahya Sinwar, schopte het tot politiek leider van Hamas in Gaza en wordt beschouwd als een van de sleutelfiguren achter de ontvoeringen van 7 oktober. Koren op de molen van de tegenstanders van deze ruil-diplomatie, voor wie de kiemen van de ramp van vandaag in het akkoord van 2011 gezocht moeten worden.

Verdeeld land Terwijl een groep Israëli’s de straat opging met de uitdrukkelijke vraag om deals te sluiten met Hamas, trokken anderen naar de rechtbank om een dergelijke ruil net tegen te gaan. Door in te stemmen met de selectie die Hamas maakt, wordt de regering verweten in te stemmen met een discriminatie. Een “selectie” noemde een uiterst-rechts poli-

ticus het, wat in Israël een beladen woord is die de herinnering aan de ‘Endlösung’ oproept. Het is net Hamas dat nood heeft aan een pauze, klonk het argument. Net nu moet de druk gehandhaafd en zelfs opgevoerd worden, ook al zorgt dat voor collaterale schade in de vorm van vermoorde gijzelaars. Uiteindelijk vingen ze bot bij het Grondwettelijk Hof dat de regeringsbeslissing bekrachtigde.

Onverzoenbaarheid Een recente peiling wees uit dat 70 procent van de Israëli’s meent dat het doel van de oorlog om ‘Hamas uit te roeien’ moet worden nagestreefd. Uit een ander onderzoek blijkt dan weer dat net geen 40 procent van de bevraagde Israëli’s oordeelt dat onderhandelingen met datzelfde Hamas gevoerd moeten worden om de gijzelaars vrij te krijgen, “zonder dat het vechten mag stoppen”. Ziet u ook de moeilijkheid waar de Israëlische regering voor staat? Hamas ‘vernietigen’ en de gijzelaars terugbrengen, was wat Netanyahu als doel voorop had gesteld. Experts wezen erop dat voor dit laatste weinig hoop gekoesterd hoefde te worden, maar dat is nu eenmaal niet het verhaal dat een politicus brengen kan. Ook verklaarde hij dat er niet “onderhandeld” zou worden over gijzelaars, zij het enkele weken geleden.

Uiteindelijk werden voor de eerste groepen gijzelaars zo’n 150 Palestijnen geruild, onderdeel van een contingent

van 6.800 lui dat in een Israëlische cel zit te brommen. Over de opportuniteit van de aanpak spreken we ons niet uit, maar de voorbije dagen werd een precedent geschapen dat niet meer weg te denken valt in de afhandeling van dit conflict. Alle straffe taal ten spijt, was dit een onderhandeling en zullen er nog volgen.

Unieke situatie Aan pro-Arabische kant heeft men het graag over een ‘gevangenenruil’, geen toevallige woordkeuze. In werkelijkheid wil men veroordeelden, of op zijn minst opgeslotenen ruilen met gegijzelden, wat toch van een andere orde is. Vraag is ook hoe Hamas met die onfortuinlijken zal omspringen. Worden ze gebruikt als pasmunt om eigen mensen vrij te krijgen, of zal gebeuren waarmee gedreigd werd: ze met de nodige belangstelling vermoorden telkens Israël in het offensief gaat? Het profiel van de ontvoerden is ook weinig courant, zowel qua nationaliteit, afkomst als leeftijd.

Doorgaans mikt men op mannen die beter bestand zijn tegen de toch vaak benarde omstandigheden waarin die mensen opgesloten worden.

Dat ook andere instanties dan Hamas mensen opgepakt hebben, maakt onderhandelingen niet makkelijker. Met wie moet men immers praten? En tot slot is er het schokeffect van de voorbije weken in Israël. De verdeeldheid is zoals gezien onmiskenbaar, maar wat zich allemaal afgespeeld heeft, is niet van dien aard dat men snel een draagvlak vindt voor vergaande concessies, noodzakelijk om iedereen vrij te krijgen. Daarvoor was de aantasting van het veiligheidsgevoel iets te scherp.

GDD

IERLAND

Migratie kost Duitse belastingbetaler 50 miljard euro per jaar Het zal niemand verbazen dat naarmate migratie- en vluchtelingenstromen toenemen, ook de kosten daarvan toenemen. De Duitse krant Die Welt heeft cijfers bekendgemaakt van de Duitse minister van Financiën, Christian Lindner (tevens FDP-chef).

Daaruit blijkt dat de staat alleen al in 2023 zo’n 48,2 miljard euro belastinggeld heeft voorzien voor migratie en asielopvang. Die cijfers waren ook al bekend geraakt tijdens een vergadering van de ministers van financiën van de 16 deelstaten.

In de cijfers zijn de kosten voor opname, onderbrenging en registratie van migranten opgenomen, evenals de uitgaven voor schoolse en buitenschoolse opleidingen, de opvolging van meegereisde kinderen en minderjarigen, en kosten in allerlei sociale voorzieningen. Voor de strijd tegen illegale migratie heeft de Duitse Bondsregering samen met de deelstaten een bedrag van 10,7 miljard voorzien.

“Vrede bedreigd” In totaal is de post voor migratie en asiel daarmee even zwaar als de totale kost voor de Duitse landsverdediging. De Duitse Bondsstaat, de deelstaten en de gemeenten discussieerden tot begin november welk aandeel elk hierin te dragen had.

Uiteindelijk heeft de Duitse kanselier Olaf Scholz besloten dat de

Rellen breken uit in Dublin nadat genaturaliseerde migrant kinderen neersteekt In de Ierse hoofdstad Dublin is het vorige week donderdag urenlang onrustig geweest. Nadat een vijftiger vlakbij een kinderdagverblijf kinderen aanviel met een mes, ontstond er een spontane betoging. Demonstranten verwezen in hun leuzes naar de buitenlandse afkomst van de gearresteerde verdachte.

Er werden minstens 34 mensen opgepakt. ©X

DUITSLAND

Bondsstaat per migrant 7.500 euro aan deelstaten en gemeenten zal betalen voor de kosten.

Kritiek kwam niet enkel van de liberale FDP, die mee in de regering zit, van de CDU/CSU en van de rechtse AfD. Sahra Wagenknecht die met een nieuwe, linkse antimigratiepartij is gestart, vindt dat het migratiebeleid van de Duitse regering de sociale vrede in Duitsland bedreigt: “Elke vluchteling kost deze staat 20.000 euro per jaar. Per maand dus 1.700 euro.

Hoe verantwoord je dergelijk bedrag aan een gepensioneerde vrouw bijvoorbeeld, die haar leven lang hard heeft gewerkt en bijgedragen, die twee kinderen heeft grootgebracht en die slechts kan dromen van een pensioen van 1.700 euro?”

PIET VAN NIEUWVLIET

Twee mensen, een meisje van vijf en een vrouw van rond de dertig, zijn er erg aan toe en krijgen intensieve zorgen. De vrouw zou een medewerkster van het kinderdagverblijf zijn. Twee andere kinderen, een jongen van vijf en een meisje van zes, liepen minder ernstige verwondingen op.

Afkomst Toen de man de kinderen aanviel, kwamen omstaanders tussen.

Uiteindelijk kon een Braziliaanse maaltijdbezorger de man met zijn motorhelm neerslaan. De dader zou geboren zijn in Algerije, al een twintigtal jaar in Ierland wonen en ook de Ierse nationaliteit verkregen hebben. De dader werd door de politie opgepakt. De onderzoekers sluiten voorlopig een terroristisch motief uit en behandelen het als een geïsoleerd incident. Een mogelijke band tussen de dader en iemand uit het kinderdagverblijf wordt onderzocht.

Na de aanval braken er spontane rellen uit in de stad. Demonstranten droegen spandoeken met daarop ‘Irish Lives Matter’ en er klonken slogans als “get them out”. Volgens Ierse journalisten zouden veel Ieren genoeg hebben van bepaalde problemen die ze aan grootschalige migratie toeschrijven. Van april 2022 tot april 2023 kwamen er 141.000 immigranten aan in Ierland, het hoogste aantal sinds 2007. Een hotel waarin asielzoekers verblijven, werd aangevallen en er werden verschillende politieauto’s in brand gestoken. Daarnaast werden er ook verschillende winkels geplunderd. Er werden minstens 34 mensen opgepakt.

Kritiek

Rellen in Dublin

Er is heel wat kritiek op de reactie van de politie en van Ierse politici.

Zij stelden dat het steekincident werd misbruikt door ‘extreemrechts’ om verdeeldheid te zaaien.

“Een groep krankzinnige hooligans creëert hier schandalige taferelen, gedreven door een extreemrechtse ideologie”, reageerde Drew Harris, de commissaris van de Ierse Garda Síochána. Ook in Ierse media werd de term ‘extreemrechts’ vrijwel onmiddellijk gebruikt. Op sociale media vragen mensen het ontslag van Drew Harris en klinkt er kritiek op de politie, omdat die weigert de afkomst van de dader vrij te geven.

WANNES NEUKERMANS

14 Interview

30 november 2023

“Radicale moslims moeten we aanpakken en dat zegt de moslimgemeenschap zelf ook!”

JAN LAEREMANS - VLAAMS PARLEMENTSLID (VLAAMS BELANG)

V

erschillende instanties merken de jongste tijd op dat er sprake is van verregaande radicalisering op scholen, zelfs bij jonge kinderen.

“Dat is het gevolg van grootschalige islamitische immigratie. Het radicalere deel van de moslims wil zijn cultuur onvoorwaardelijk en absoluut bewaren. En het liefst nog willen ze iedereen daaraan onderwerpen.

We zien dat op straat met de betogingen tegen Israël, waar Hamas met de mantel der liefde wordt bedekt. En ook op school is dat al jaren aan de gang, al is het nu pas voor de eerste keer door een schooldirecteur naar buiten gebracht.”

Waarom nu pas?

“Men probeert dat angstvallig te verstoppen voor de buitenwereld. Incidenten worden geminimaliseerd, maar met een strafstudietje los je dat niet op. Als je geen duidelijke lijnen trekt, zal het steeds erger worden.

En het gebeurt niet alleen hier: in Nederland, Frankrijk, Duitsland... zitten scholen met dezelfde problemen.”

U zegt dat het door immigratie komt, maar vaak komen die jongeren uit gezinnen die al drie of vier generaties in ons land wonen.

“Ja, al is dat niet altijd het geval. De voorbije tien jaar zijn er ook enorm veel allochtone leerlingen bijgekomen. Per jaar komen er tienduizend niet-Nederlandstalige leerlingen bij. En daar zitten natuurlijk leerlingen tussen die geen enkel probleem vormen, zich perfect integreren en aantonen dat het kan. Maar als je thuis vertrekt met de mentaliteit van een militante islam en in het weekend in de moskee en op internet nog wat meer opgejut wordt, dan is er wel een probleem.”

Is de situatie volgens u verergerd?

“Natuurlijk. Wij hadden, helaas veel te vroeg, dertig jaar geleden al gelijk. Toen hadden we die problemen enkel in Molenbeek en Borgerhout. Heel die situatie is gecreëerd door open te willen staan voor de hele wereld. Nooit is er stilgestaan bij de gevolgen daarvan. Hoe ze met mensen die onze cultuur haten, moesten omgaan: die vraag werd nooit gesteld. ‘Want het zou toch nooit gebeuren.’ Ze zijn dus vreselijk naïef geweest en eindelijk beginnen meer mensen de ernst van de zaak in te zien.”

Heeft u zelf als leraar dergelijke problemen ondervonden?

“Ik moet zeggen dat dat bij mij meeviel. Ik gaf ook geen les in Brussel, maar in Sint-Genesius-Rode. Veel Franstaligen, maar relatief minder moslims dan in Brussel. En daarbij, niet elke moslim is slecht, hé. Ik heb uiteraard ook allochtone leerlingen gehad.

Als die hun best deden, hielp ik hen en kon ik ze stimuleren om hun A-attest te behalen. Maar radicale moslims moeten we aanpakken. Dat zegt de moslimgemeenschap zelf ook! Er zijn mensen die het radicale islamregime in Iran ontvluchten, naar hier komen en dan zeggen: ‘Waar zijn jullie eigenlijk mee bezig? Jullie zijn gek.’”

© BELGA

Voor Jan Laeremans (61) is het duidelijk: de radicalisering van kinderen moet aangepakt worden. Als dat niet gebeurt, komt er volgens hem op termijn een burgeroorlog. Na een hele loopbaan als leraar Nederlands en Duits, belandde hij in 2019 voor Vlaams Belang in het Vlaams Parlement. Daar volgt hij onder meer de commissie Onderwijs op.

Recente incidenten tonen aan dat het wel om serieuze incidenten gaat.

“Inderdaad. Ten eerste is er het verbaal geweld dat vooral naar vrouwelijke leerkrachten gericht is. Die gastjes zeggen vlakaf dat ze naar een vrouw niet hoeven te luisteren, dat is de realiteit. En alsof dat nog niet erg genoeg is, gaat het ook verder: je hebt de vechtpartijen die wij altijd aangekaart hebben, er zijn kinderen die op de speelplaats willen bidden, hun voeten ritueel beginnen te wassen in de lavabo’s, niet meer naast meisjes willen zitten, niet meer met autochtone leerlingen willen samenwerken... Dat is het opdringen van een cultuur die wij hier niet willen.”

Jullie kregen vaak kritiek op de filmpjes van vechtpartijen die jullie deelden, omdat slachtoffers daar vaak op te zien zijn.

“De mensen moeten toch weten wat er aan de hand is? En ja, dat is soms privacygewijs niet in orde, omdat slachtoffers mee in beeld komen, maar wat is het alternatief?

Niets tonen en gewoon schrijven dat er een incident gebeurd is? Beelden zeggen veel meer dan woorden en mensen moeten weten wat er aan de hand is. Als we daar niets aan doen, gaan we naar een burgeroorlog.”

Vreest u daar echt voor?

“Absoluut. Want de haat van een deel van de moslims tegenover onze maatschappij is gigantisch groot. We hebben nog maar pas een voorval gehad in Frankrijk, waar een groep gewapende immigranten naar een feestje trok in een klein dorp, enkel en alleen met het doel blanken te vermoorden.

Dat zeiden ze letterlijk! Ik vind dat onrustwekkend. We moeten niet wachten tot er elke dag een incident gemeld wordt. We moeten daar echt de strijd mee aanbinden.”

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) pleit voor sancties tegen radicalisering. Werkt dat wel?

“Wij vinden het goed dat de minister een streep wil trekken, maar de vraag is of er daden gaan volgen. Een minister heeft natuurlijk niet de macht om tegen een schooldirecteur te zeggen: ‘Je moet persoon X straffen.’ Maar wij vinden wel dat er een algemene regel moet komen: ‘three strikes and you’re out’.

Als we niets doen, dreigt er mogelijk een burgeroorlog De eerste keer moeten de ouders erbij gehaald worden en moet er een strafstudie gegeven worden. Gebeurt het opnieuw, dan komt er een schorsing. Als het dan een derde keer gebeurt, dan hoort die persoon echt niet op die school thuis. Ik las daarnet dat men in Zweden ook op die manier wil werken om het islamitisch militantisme tegen te gaan.”

Jan Laeremans

Ook bijvoorbeeld Denemarken voert sinds kort een harde migratiepolitiek.

“Dat klopt, daar beginnen de socialisten een klein beetje rechtser te worden.”

Is dat ook hier aan het gebeuren?

“Bij ons is de top van de socialisten in hart en nieren rechts, maar ze durven het niet zeggen, tenzij ze gedronken hebben. Alle gekheid op een stokje: een deel van de socialisten wil echt wel een strengere aanpak, maar een ander deel helemaal niet. Een Thijs Verbeurgt bijvoorbeeld, dat is echt een hevige anti-Vlaams Belanger die iedere keer dat hij kan een sneer richting ons uitdeelt.”

Ik ga niet opkomen tegen ‘onzen Bart’, en sommigen snappen dat niet En bij andere partijen?

“Bij Groen is het hopeloos. Bij cd&v en Open Vld zijn er mensen die ervan overtuigd zijn dat er iets moet veranderen. Bij N-VA zijn er wel meerdere mensen die aanleunen bij onze ideeën; ik denk een Ben Weyts zelf ook.

Al is er ook een deel van N-VA dat absoluut tegen een samenwerking met ons is.”

Jan Jambon zegt dat Vlaams Belang in de goede richting opschuift. Moeten dergelijke uitspraken de sceptische N-VA-achterban voorbereiden op een samenwerking?

“Ik denk dat bijvoorbeeld Ben Weyts en ik vrij dicht bij elkaar staan, als het gaat over wat er in het onderwijs moet gebeuren.

Dat zijn inderdaad allemaal uitspraken die

hoopgevend zijn, al denk ik zelf dat ze er nog niet uit zijn. Er zijn bij N-VA echt wel mensen die niets met ons te maken willen hebben.”

U komt zelf ook opnieuw op voor het Vlaams Parlement.

“Klopt. Ik stond de vorige keer op de derde plek, maar nu pas op de vierde. Men heeft overal de lijn doorgetrokken om binnen de eerste drie mensen op de lijst telkens een nieuw gezicht te zetten, en daar is iets voor te zeggen. Maar daar ben ik het slachtoffer van: ik moet één plek zakken. Maar goed, in de huidige peilingen biedt die vierde plek toch een grote kans om verkozen te geraken.”

Vlaams-Brabant is nochtans een moeilijke kieskring voor uw partij.

“Dat klopt, want er wonen veel Franstaligen en N-VA scoort hier sterk. Maar we hebben al eerder vijf zetels gehad in Vlaams-Brabant, in 2004. Dus het kan en ik ben daar niet bang voor.”

Komt u ook lokaal op in Grimbergen, waar uw broer Bart (voormalig VBKamerlid) burgemeester is?

“Nee. Je moet niet vergeten dat Vernieuwing (de partij van Bart Laeremans, red.) een spin-off is van Vlaams Belang. Eerst was het VB samen met onafhankelijken, nadien is dat Vernieuwing geworden, volledig los van VB. Ik ga niet opkomen tegen ‘onzen Bart’, en sommigen snappen dat niet. Bart is nu burgemeester en het is vooral belangrijk dat de gemeente goed bestuurd wordt. Je kan natuurlijk een aantal accenten wijzigen, maar ik vind dat hij dat over het algemeen goed doet.”

WANNES NEUKERMANS

Vlaming in de VS 15

30 november 2023

In deze rubriek maken we kennis met Wim Vanraes (°1980). Hij vertelt ons wekelijks onder meer over hoe hij het leven als Vlaming in de VS ervaart, wat hij als familieman met vrouw en vier kinderen allemaal meemaakt in het dagelijkse leven en wat zijn band nog is met Vlaanderen.

HET LEVEN ALS VLAMING IN DE VS

Vakantieperiodes en de afstanden die ermee gepaard gaan Nu de zomervakantie al lang vergeten is, de herfstvakantie een dikke maand geleden is en kerstvakantie er binnen een maand aankomt, wil ik wat vertellen over hoe dat hier qua ‘vakanties’ zit en in het bijzonder de afstanden die ermee gepaard gaan.

Zoals ik schreef over de scholen waar ik, mijn vrouw en mijn kinderen naartoe gaan, hebben we vijf verschillende schoolkalenders op de koelkast. Er is, zelfs per staat, geen uniforme datum waarop de school eindigt (of begint). Ruwweg hebben kinderen hier een zomervakantie van 8 tot 9 weken, beginnend in mei of juni, en eindigend in augustus of september. Voor ons gezin is het wat ik altijd al gewoon was van in België: eind juni de laatste schooldag en de eerste schooldag is de dag volgend op 1 september. 1 september is hier Labor Day, een algemene vrije dag.

Mijn vrouw was met ons 3-jarig dochtertje een paar dagen eerder vertrokken, met het vliegtuig, om wat meer tijd met haar ouders te hebben. Dat betekende dat ik de drie jongens had voor een ‘road trip’! Effectief 11 uur gereden, non-stop. Wel twee

korte pauzes, elk vijf minuten. De eerste om te tanken en de tweede voor een toiletpauze. Op de terugweg, met vrouw en dochtertje, was de dynamiek heel anders, en deden we er 13,5 uur over.

Dergelijke ‘road trips’ zijn echt niet ongewoon hier. Van New York naar Saint Paul (in Minnesota) zou twee dagen rijden zijn.

Helemaal van kust naar kust, vier tot zes dagen, afhankelijk van de route, met 8 tot 10 uur rijden per dag. Die mentaliteit komt door de enorme afstanden in de VS

Kort tripje van 11 uur Dit jaar was een rustige zomervakantie voor ons, geen grootse plannen. Behalve voor onze oudste, Luc, die een maand naar opa en oma in Vlaanderen is geweest.

Deels om de familiebanden te onderhouden, deels om zijn Nederlands op peil te brengen. En uiteraard ook om wat cultuur en geschiedenis op te doen!

We hebben eerder dit jaar wel een grote trip gedaan, namelijk een bezoek aan ‘grandpa’ en ‘grandma’. Zij hebben een huisje aan een meer in het midden van de staat Michigan. Zonder stoppen is dat 11 uur rijden. Voor de meeste Amerikanen is dat een zeer redelijke afstand voor een vakantie.

Wim met z'n gezin op 'road trip' naar de Niagara-watervallen

zelf, iets waar we ons in Europa vaak aan mispakken.

Twee keer de oppervlakte van België Bijna 20 jaar geleden teisterde orkaan Katrina de Golfkust. Die zeer krachtige categorie 5-orkaan richtte voor 90 tot 150 miljard dollar schade aan en kostte meer dan 1.000 mensen het leven. Ik was toen pas in de VS aangekomen en maakte die hele episode mee vanuit de VS zelf. Maar toen ik wat Belgische media bekeek en berichten las van vrienden, zag ik dat men wat smalend deed over die Amerikanen hier. “Wat een ‘supermacht’: ze hebben tot twee dagen nodig om tot op bepaalde plaatsen te geraken om er mensen te redden!”, was de teneur.

Als je op een kaart keek van de gebieden waar Katrina schade had aangericht, van overstromingen tot omgewaaide bomen en elektriciteitspalen, leek het inderdaad maar een kleine strook aan de kust. Toch leek me die reactie wat kortaf en ik keek wat aandachtiger. Het bleek dat het getroffen gebied meer dan twee keer de oppervlakte van België was!

In ieder geval, de afstanden hier zijn enorm en dat heeft een duidelijke invloed op de mensen hier, op vele vlakken.

Reisgewoonten zijn er één van, want een vakantie die twee dagen rijden vereist om tot de eindbestemming te raken, is niets om over te stoefen. Dat is de normale afstand om familie te gaan bezoeken.

WIM VANRAES

BOEK

Kijken over de taalgrens Gescheiden samenleven, zo kan men misschien het best de Belgische situatie omschrijven als het over de volkeren gaat die willens nillens samenwonen in een huis dat ze samen maar niet op orde krijgen. Onwil, misverstanden, een grillige geschiedenis, opportunistische politici, verschillende belangen, een andere taal en een mentaliteitsverschil zijn de ingrediënten van een mislukt gedwongen huwelijk waarin sommigen toch blijven geloven en waarvan anderen al lang afstand hebben genomen.

Alain Gerlache is een van de zeldzame Waalse journalisten die het Nederlands zo goed als perfect beheerst. Hij groeide dan ook op vlakbij de taalgrens, in Waver, en studeerde nadien aan de overkant, aan de Leuvense universiteit, Germaanse filologie nog wel…

In de humaniora had hij reeds Nederlands geleerd dankzij een Vlaamse leraar uit het nabije Overijse. Later kwam hij in Waterloo terecht en vandaag woont hij in Luik, dicht bij Limburg. Op studie- en professioneel vlak had hij veel voeling met Vlaanderen, waardoor hij ‘ons’ beter leerde kennen. Hij heeft zich altijd thuis gevoeld in Vlaanderen, ook al merkte hij dat Vlamingen en Walen - of de Franstaligen in België in hun geheel - altijd heel anders naar elkaar keken, vaak gevoed door vooroordelen en misverstanden. “Ze verergeren de al grote gevoeligheden en verstoren de relaties binnen de gemeenschappen nog meer.” Gerlache gelooft dat er nog een toekomst is voor België, als de Vlamingen en de Franstaligen meer over elkaar zouden weten, beter naar elkaar zouden luisteren en gevoeligheden uit het verleden achterwege zouden laten. “Dit boek richt zich daarom tot alle Vlamingen die de Walen beter willen leren kennen en begrijpen. (…) De clichés van Vlaanderen over Franstaligen weerspiegelen die van Franstaligen over Vlamingen, en zijn niet minder talrijk of karikaturaal.”

Veel invalshoeken Hij gaat meteen van start met het verschil tussen Walen en Franstaligen, en Walen en Brusselaars te duiden, met daarbij de uitleg

dat Wallonië eigenlijk ook… verfranst is.

Hoewel meer dan 1 op 5 Franstaligen in Brussel woont, voelen die Franstalige Brusselaars zich niet ‘Waals’, want Brussel is historisch immers nooit een Waalse stad geweest, maar een verfranste Vlaamse stad! De link met Wallonië wordt wel beklemtoond door het taalcriterium, dat resulteert in de grondwettelijk onbestaande Fédération Wallonie-Bruxelles. Veel Vlamingen zullen de wenkbrauwen fronsen. In een ander hoofdstuk belicht hij de complexiteit van de politieke instellingen in Wallonië en Brussel, waarbij hij de gevoelige verschilpunten tussen gemeenschappen en gewesten beklemtoont, wat resulteert in dubbele regeringen en een leger ambtenaren; iets wat in Vlaanderen onbestaande is. Om daarna ook nog de bijzondere positie en de gevoeligheden van de Duitstalige gemeenschap te kaderen binnen het Waals Gewest…

Verder relativeert hij het rattachisme richting Frankrijk, al kijken veel Franstaligen naar Franse zenders en is voor hen “het Elysée spannender dan de Wetstraat”. Ze houden van Frankrijk als hun grote broer, maar voelen zich in wezen toch niet Frans. Ook stelt hij vast dat de vijandige houding tegenover het Nederlands dan wel is weggeëbd, maar dat men er niet echt van houdt. Nochtans is er een nieuwe generatie Franstalige ministers, zelfs bij de PS, die de taal machtig is. Het verplicht maken op de scholen om Nederlands te onderwijzen, is een onverwachte positieve evolutie, ook al loert het internationale Engels om de hoek. Voor Gerlache zou het al winst zijn mocht men passieve tweetaligheid bevorderen, waarbij iedereen zijn eigen taal

spreekt en die van de andere begrijpt. Ook schetst hij de dominantie van links in Wallonië en het ontbreken van extreemrechts, al stelt hij dat die door politiek en media monddood gemaakte strekking wel degelijk bestaat, maar dat die het moet hebben van steun uit Vlaanderen (VB), Nederland (PVV) en Frankrijk (RN).

Gemis aan zelfvertrouwen en vastberadenheid In de laatste hoofdstukken legt Gerlache de economische ‘inactiviteit’ van de Walen uit.

Na een rijk industrieel verleden tot een eind in de 20ste eeuw, verloren de Franstalige politici het komende economische onheil uit het oog en hun haastige ‘herstelplannen’ kwamen ‘too little, too late’. “Wallonië beschikt over troeven, maar mist zelfvertrouwen en vastberadenheid.” Het moet het heft in eigen handen nemen, dus. Hij plaatst daartegenover het economische succesverhaal van Waals-Brabant, waar een relance wél kon.

Wat er ook met België zal gebeuren, Gerlache stelt dat Vlaanderen en Wallonië altijd buren zullen blijven. Hij pleit dan ook voor een nieuw partnerschap, waartoe een voorwaarde is “het creëren of herstellen van een wederzijds vertrouwen”. Maar hij stelt ook erg duidelijk: “Als Wallonië in zichzelf wil geloven en zijn toekomst wil verzekeren, is het van vitaal belang dat het een regionaal samenhorigheidsgevoel en een gemeenschappelijk project ontwikkelt.” Waarmee hij een einde wil zien aan de ‘saupoudrage’, “de versnippering, de verdeling van middelen tussen de verschil-

lende subregio’s, niet in functie van de doeltreffendheid van de investeringen, maar om iedereen tevreden te stellen”.

Het boek leest vlot en de situaties die Gerlache schetst om Wallonië beter te leren kennen, zijn duidelijk gesteld en vaak opvallend zelfkritisch. Meerdere stellingen passeren de revue, die aanzetten tot reflectie. Zelfs een heikel thema als de miljardentransfers, hét communautaire twistpunt bij uitstek en hét argument voor veel Vlamingen om op te schuiven richting Vlaamse onafhankelijkheid, gaat hij niet uit de weg. ‘Het Verhaal van Wallonië’ is een intellectueel-eerlijke oefening van een man die hoopt het tweehonderdjarige bestaan van België nog te kunnen vieren, samen met zijn buren.

KVDP

Alain Gerlache, ‘Het verhaal van Wallonië’, Ertsberg, 2023. 181 p., 24,95 euro.

ISBN 9789464750331

16 Cultuur

30 november 2023

FILM te brengen. 33 jaar samenvatten op 160 minuten is daar helaas een manifest voorbeeld van.

De film wisselt tussen de exploitaties van Napoleon als politieke parvenu en zijn toxische relatie met echtgenote Joséphine. Scott presenteert zijn hoofdpersonage in beide aspecten als een grillige figuur met quasi autistische trekken, maar slaagt er niet in om met een consequente interpretatie die werelden te verbinden. Dezelfde man die het overspel van zijn echtgenote vergaf, kent geen medelijden op het slagveld. De warmte die die eerste daad van genade inspireerde, blijft ontastbaar.

de interessantste leiders in de geschiedenis.

In ‘Napoleon’ blijven de fouten dan wel niks meer dan fouten, ontbeerd van een harmonieuze visie.

Na films als ‘The Master’ (2012) en ‘Joker’ (2019) hoeft Joaquin Phoenix niet meer te bewijzen dat hij dé acteur van zijn generatie is. ‘Napoleon’ geeft hem echter onvoldoende gelegenheid om te schitteren. Joséphine is een haast tweedimensionaal personage dat weinig ruimte laat om de passievolle relatie met de Franse keizer, zoals die in hun bewaarde brievencorrespondentie beschreven staat, te verklaren of te rechtvaardigen. Veldslagen zijn kort en missen dieper inzicht in het strategisch genie van Napoleon.

Weinig intiem portret

Vergrootglas

In de afgelopen week kwam er veel kritiek op de vele historische onjuistheden. Voor mij stelt zich hier geen instrinsiek probleem, zolang die artistieke vrijheid wordt aangewend om een intiem portret te creëren van een van

Zoals bij de vele biopics die ‘Napoleon’ zijn voorgegaan, kiest ook Scott hier om het titulaire personage te allen tijde op de voorgrond te plaatsen. Een verleidelijke keuze wanneer een personage van dergelijke transgeneratio-

Gescheiden werelden

nele relevantie behandeld wordt, maar tegelijk ook een vergrootglas dat de voormelde gebreken uitvergroot. Napoleons excentrieke persoonlijkheid botst op de sereniteit die men kan verwachten in de politieke kringen waarin hij functioneerde. Wat waarschijnlijk begon als creatieve benadering, benadrukt hierdoor dat de keizer in wezen het enige werkelijke personage is in een wereld die eerder historisch-beschrijvend is opgebouwd.

De meest vattende beschrijving van ‘Napoleon’ is gemist potentieel. Mijn neanderthalerbrein beleefde een zekere opwinding om na lange tijd nog eens een historische veldslag te zien ontvouwen op het grote scherm.

Schreeuwende soldaten en kanonschoten blijven echter vluchtig vermaak, dat in geen geval als substituut kan dienen voor memorabele karakterisering en een doelbewuste selectie uit Napoleons wapenfeiten.

Napoleon is nu in de bioscoop

SIMON SEGERS

In tijden waarin superheldenfilms stilaan van hun sokkel beginnen te tuimelen, lijkt het historische epos opnieuw terug van weggeweest. Ridley Scotts ‘Napoleon’ zal waarschijnlijk niet dezelfde decennialange relevantie genieten als bijvoorbeeld ‘Lawrence of Arabia (1962) of ‘Ben-Hur’ (1959). Een teleurstellende interpretatie van het leven van Napoleon Bonaparte. Met Joaquin Phoenix als Napoleon en Vanessa Kirby als zijn echtgenote Joséphine.

‘Napoleon’ volgt de politieke klim van de Corsicaanse militair, beginnend bij de Franse Revolutie en eindigend bij zijn dood op Sint-Helena. Daar stelt zich al een eerste probleem. Zoals ik vorige week al opmerkte, blijven vele biografische films bijzonder oppervlakkig omwille van de onbegrijpelijke wens om een (bijna) volledige levensloop in beeld

Napoleon (Joaquin Phoenix) kroont Joséphine (Vanessa Kirby)

DE WERELD DRAAIT DOOR

Elagabalus, Romeinse keizerin In de ruim 500 jaar lange geschiedenis van het Romeinse keizerrijk besteeg geen enkele vrouw de troon, toch? Als u dat denkt bent u mis, want meer verlichte geesten van het North Hertfordshire Museum nabij Londen hebben zonet besloten dat keizer Elagabalus in feite een transgender vrouw was. Voortaan duidt het museum de figuur dan ook aan met ‘zij’ en ‘haar’ als voornaamwoorden.

“We proberen even eerbiedig te zijn bij het identificeren van (de gekozen) voornaamwoorden van mensen in het verleden, als we dat zijn voor mensen in het heden”, motiveerde een vertegenwoordiger van het museum de aanpassing. “We weten dat Elagabalus zich identificeerde als vrouw en expliciet was over welke voornaamwoorden hij gebruikte, wat illustreert dat voornaamwoorden geen nieuw concept zijn.”

Beperkte bronnen

© SHUTTERSTOCK

Marcus Aurelius Antoninus, algemeen bekend onder de naam Elagabalus, droeg de keizerlijke titel slechts van 218 tot

222, het jaar waarin hij - zoals veel van zijn ambtgenoten - vermoord werd en dat op slechts 18-jarige leeftijd. Er zijn drie primaire bronnen bewaard die de keizer beschrijven. Meer bepaald de werken van de Griekse geschiedschrijvers Herodianus en Cassius Dio, beiden tijdgenoten van Elagabalus, en de Historia Augusta, een bundel biografieën over Romeinse keizers van de 1ste tot 3de eeuw. Dat werk kent echter beperkte academische waarde, aangezien er sterke vermoedens bestaan dat het om satire gaat. Bovendien dateert de Historia Augusta vrijwel zeker uit de 4de eeuw, lang na Elagabalus’ regeerperiode. In deze casus gebiedt geschiedkundige eerlijkheid ons daarom om er enkel de geschriften van Herodianus en Cassius Dio op na te slaan. Maar ook hier heersen problemen.

Motivatie voor karaktermoord Beide heren spraken zeer negatief over Elagabalus, maar enkel Cassius Dio pende de opmerkingen die tot de hedendaagse interpretatie van het museum hebben geleid. Als senator stond de geschiedschrijver in directe oppositie met de keizerlijke macht, een uitgelezen motivatie om karaktermoord te plegen op Elagabalus. Dat Cassius Dio hem door het slijk wou halen, staat haast buiten twijfel. Zo wenste hij de jonge keizer bijvoorbeeld expliciet de dood toe in zijn schrijfsels. De mate waarin zijn omschrijvingen leugenachtige lastertaal zijn, is daarom nog niet duidelijk.

Cassius Dio schreef onder meer dat Elagabalus “zachtaardig” en “verwijfd” was. Dergelijke begrippen kennen in die contemporaine Romeinse context echter een invulling die sterk verschilt van de hedendaagse. Het waren dan ook veelvoorkomende omschrijvingen voor individuen en volkeren die ze als inferieur of moreel verwerpelijk beschouwden.

Elagabalus’ Syrische afkomst kan een van de verklaringen zijn waarom Cassius Dio hem dus zo voorstelde.

Vestaalse maagd

Elagabalus, buste in de Musei Capitolini te Rome

Elagabalus was volgens de overlevering een ‘hyperseksueel’ individu, en had dan ook verschillende echtgenotes en buitenechtelijke relaties. De keizer maakte een dramatisch foute inschatting toen hij besloot met een Vestaalse maagd te trouwen. Die priesteressen legden immers een gelofte van levenslange kuisheid af op straffe van levend begraven te worden. Het huwelijk brak met andere woorden met de Romeinse traditie, en leidde tot een schandaal.

Damnatio memoriae Die vele controverses brachten enorm veel schade toe aan de reputatie van de keizer en zijn eigen pretoriaanse garde bracht hem uiteindelijk samen met zijn moeder om het leven. Hun lijken werden onthoofd, verminkt en in de riolering geworpen. De politieke klasse maakte er vervolgens werk van om de uit gratie gevallen keizer uit het collectieve geheugen te wissen, een zogezegde ‘damnatio memoriae’. Het mag dan ook niet verbazen dat de weinige geschriften die hem vermelden uiterst negatief over hem spreken.

De enige bron die aanleiding gaf tot de hedendaagse conclusies over Elgabalus, is dus allesbehalve objectief en fungeerde in de eerste plaats als propaganda voor de klasse van de senatoren. Dat musea in deze woke tijden met een obsessie voor de normalisering van afwijkende genderidentiteiten daar vandaag boude uitspraken over doen, toont enkel aan dat er niets nieuws onder de zon is.

SIMON SEGERS

MEME VAN DE WEEK

Cultuur 17

30 november 2023

KUNST

Exclusieve blik op onze vroegste drukken

LEZERSBRIEVEN Democratie?

Nederlandse verkiezingen

Pallieterke, De stembuslokalen waren in Nederland nog niet dicht of ogenblikkelijk werd in diverse steden betoogd tegen de grote doorbraak van Geert Wilders en de PVV. Zoiets noemen ze dan in Nederland democratie!

Nederland, gidsland, of hoe men met democratie zwaait als het goed uitkomt. In eigen land ging De Croo lippendienst bewijzen aan Netanyahu in Israël. Ook hij voelt zich de grote gids. Ondertussen waarschuwt OCAD voor de toename van antisemitisme in België. Uit welke hoek zou dat komen? Wij, Vlamingen, leven al jaren vredig naast en met de Joden bij ons. Het zijn er ook niet overdonderend veel. En Joden plegen bij ons geen terreuraanslagen. Joden zijn democraten, wat niet van alle nieuwkomers gezegd kan worden. Bij die laatste groep zijn er die de sharia boven onze wetten stellen. Dat zijn voorzeker ook geen democraten!

Pallieterke, Ik was erop aan het wachten, en ja, op 24/11 stond er in Het Nieuwsblad een cartoon van Marek (die ik wel goed vind) met de vermelding ‘Black Sunday’. De Vlaamse media zullen dat refrein van een ‘Zwarte Zondag’ weer eens uit de kast halen bij de verkiezingen volgend jaar, wat weinig origineel is. Het grote verschil met Nederland is dat we ons in een land met Franstaligen bevinden. Ik verwacht dat de Franstaligen met PS, PTB en Ecolo extreemlinks zullen stemmen, terwijl Vlaanderen met N-VA en Vlaams Belang rechts zal stemmen.

Het land wordt echt onbestuurbaar.

Ik had altijd wat twijfels bij de nagestreefde Vlaamse onafhankelijkheid, maar ik denk dat elk landsgedeelte zijn eigen koers moet gaan varen, zoals gebeurd is met Tsjechië en Slowakije. De ‘gordiaanse knoop’ die Brussel heet, is wel een probleem.

Guy Van Rysseghem, Lochristi

Sander Loones Dionysius van Rijckel, Speculum conversionis peccatorum, Aalst, Johannes van Westfalen en Dirk Martens, 1473

Het KBR Museum biedt de unieke kans om tien van de allervroegste gedrukte boeken in ons land te ontdekken. Ze liggen uitzonderlijk niet achter glas in vitrines, maar kunnen van dichtbij en volledig worden bekeken, onder begeleiding van medewerkers van de Koninklijke Bibliotheek.

Het museum van de Koninklijke Bibliotheek in Brussel heeft een bijzondere selectie van tien oude drukken samengebracht. Het gaat om edities uit Aalst, Leuven, Brugge en Brussel, gedrukt tussen 1473 en 1475. Op 8 en 9 december kunnen bezoekers ze van nabij bekijken.

Pierre Delsaerdt, professor boekgeschiedenis aan de Universiteit Antwerpen, en Heleen Wyffels, projectleider oude drukken van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken, zullen als externe experten de bezoekers op een toegankelijke manier gidsen doorheen de pioniersjaren van de boekdrukkunst in de Zuidelijke Nederlanden.

Aalst en Leuven In 1473, exact 550 jaar geleden, toen de Bourgondische hertog Karel de Stoute over onze streken regeerde, drukten Dirk Martens en zijn Duitse vennoot Johan van

Westfalen in Aalst hun eerste, bescheiden boekjes in het Latijn. Zij hadden elkaar leren kennen in Italië, het eerste land waar na de uitvinding van de boekdrukkunst in Duitsland drukkerijen werden opgericht. Vanuit Italië brachten Martens en Van Westfalen de nodige letters mee.

Tot die eerste Aalsterse drukken uit 1473 behoort ‘Historia de duobus amantibus’, de geschiedenis van de twee geliefden Euryalius en Lucretia. Deze prozaroman, deels in brieven, werd in 1444 geschreven door de Toscaanse humanist Aeneas Sylvius Piccolomini, de latere paus Pius II. Nog uit 1473 dateert ‘Speculum conversionis peccatorum’ (‘Spiegel van de bekering der zondaars’). Het werk is van de hand van Limburgse kartuizer en veelschrijver Dionysius van Rijckel.

In 1474 publiceerde het Aalsterse drukkersduo ‘Organon Logica Vetus’ van Aristoteles.

Datzelfde jaar 1474 verhuisde Johan van Westfalen naar de universiteitsstad Leuven en produceerde er zijn eerste druk: het ‘Liber ruralium commodorum’ van de Italiaan Petrus de Crescentiis. Dit praktisch handboek over landbouw, voltooid rond 1306, was zeer populair. Er zijn meer dan 130 handschriften van bewaard en ook in boekvorm zijn meerdere edities verschenen.

In Leuven kreeg Van Westfalen concurrentie van Johan Veldener die er eveneens in 1474 als drukker actief werd. Hij startte met de publicatie van ‘Genealogiae deorum gentilium’ van Giovanni Boccaccio, die een stamboom opstelde van alle heidense goden uit de Griekse en Romeinse mythologie.

Brugge en Brussel Na Aalst en Leuven volgde al snel Brugge, waar William Caxton in 1475 zijn eerste boeken drukte. Caxton was afkomstig uit Kent en had tijdens zijn reizen op het vasteland in Keulen kennis gemaakt met de boekdrukkunst. Hij vertaalde uit het Frans ‘Le Roman de Troie’ van Raoul Lefevre, die verscheen als ‘The Recueyell of the Historys of Troye’.

Caxton publiceerde eveneens ‘The Game and Playe of the Chesse’, een vertaling van een Italiaans schaakboek. Zo verschenen in Brugge de eerste Engelse boeken ter wereld. In 1476 keerde Caxton terug naar Engeland waar hij vanuit Westminster Abbey de boekdrukkunst introduceerde.

In het voorjaar van 1475 werden ook in Brussel voor het eerst boeken gedrukt. Deze stad telde in de vijftiende eeuw slechts één drukkerij, die van de Broeders van het Gemene Leven. In hun klooster legden de broeders zich toe op het kopiëren van handschriften en nadien op het drukken van boeken, allemaal ter bevordering van het onderwijs.

Hun eerste boek was ‘Opuscula’, een omvangrijk traktaat van de befaamde Franse theoloog Jean de Gerson.

Een buitenbeetje dat de Koninklijke Bibliotheek toont, is de voorloper van boeken die met losse letters werden gedrukt. Het gaat om een uiterst zeldzaam blokboek, waarbij een volledige bladzijde (zowel tekst als illustraties) uit éénzelfde houtblok werd gesneden.

MMMV

Giovanni Boccaccio, Genealogiae deorum gentilium, Leuven, Johan Veldener, 1474

Exclusieve blik op de vroegste drukken, 8 en 9 december 2023, KBR Museum Brussel, www.kbr.be

Pallieterke, Sander Loones (N-VA) verhuist als lijsttrekker naar het Vlaams Parlement in West-Vlaanderen, onder meer omdat hij “het een in de Kamer een beetje beu is” (’t Pallieterke, 23 november 2023). Is dat geen verzinsel om Jean-Marie Dedecker te laten voorgaan?

J.-J. Declercq, Aalter

Wilders Pallieterke, Na de verkiezingsoverwinning van Geert Wilders in Nederland hebben ‘scherpzinnige’ commentatoren in de kranten hun raadgevingen gedeeld om Vlaams Belang te beletten hier hetzelfde te presteren. Er mag door geen enkele partij over migratie gesproken worden, want daarom heeft Wilders in Nederland gewonnen.

Simpel, toch? Wat de kiezer aanbelangt, daar moet over gezwegen worden. Maar uiteraard wordt geen woord gezegd over de olifant in de porseleinkast. Na de aanslag op de Zweedse voetbalsupporters in Brussel, heeft op 7 oktober de islam ook in Zuid-Israël voor de zoveelste keer zijn ware gezicht laten zien. Dat de Nederlandse kiezer daar bezorgd over is, lijkt mij een evidentie.

Gunter Deleyn, Mariakerke

Depraetere en De Vriendt Pallieterke, Melissa Depraetere en Wouter De Vriendt zijn de laatsten die erin geslaagd zijn om zich elk op hun eigen manier belachelijk te maken. Depraetere liet de goegemeente weten dat de armoede het grootst is in landen waar extreemrechts aan de macht is.

Tiens, wie is er al sinds decennia aan de macht in Wallonië? De PS is dus extreemrechts... Hoe kan Depraetere anders de armoede in Wallonië verklaren? De Vriendt orakelde dat zij die een andere (of afwijkende mening) hebben over de ‘klimaatverandering’, een gevaar zijn voor de gemeenschap. De Vriendt heeft dus het monopolie op de deugdzaamheid.

Daarmee bewijst hij dat alle groenen in wezen echte communisten zijn. De Vriendt zou in het politbureau van Poetin niet misstaan. De terroristen van de islam zijn in zijn ogen uiteraard koorknapen. Die jongen heeft dringend een psychiater nodig.

Frank Masschelein, Poperinge

Roland Vanermen, Haasrode

Revolutie Pallieterke, Ik heb van de heer Neukermans een mooie samenvatting gelezen op de voorpagina van vorige week (‘Alles wat niet links is, loopt gevaar’). Ik wou er gewoon nog het volgende aan toevoegen. Al 20 jaar lang wordt al het slechte dat links hier uitspookt met de mantel der liefde bedekt, terwijl een minuscule scheet van rechts wordt uitvergroot tot zijnde een bom. Kijk maar naar de gebeurtenissen in Dublin en in andere landen.

De boze reacties van de burgers zijn een wraakactie voor het jarenlange wanbeleid en het wegkijken van de problematiek, simpelweg omdat het migranten zijn. De linkse media en dito politiekers schieten voortdurend met scherp in de rug van hun eigen bevolking. De opgekropte woede die er reeds geruime tijd heerst onder de autochtone bevolking, is nog nooit zo groot geweest. Zoals Wilders zei: “We zijn het allemaal spuugzat.” Ik vrees voor revolutie!

Didier Van Haver, Geraardsbergen

Verkiezingen Pallieterke, De overwinning van Geert Wilders’ PVV bij de nationale verkiezingen in Nederland blijft nazinderen. Het wordt nu uitkijken wat de gesprekken tot de vorming van een nieuwe Nederlandse regering zullen opleveren. We kunnen er in Vlaanderen misschien wat wijzer van worden, want ook hier zal gepraat moeten worden tussen de diverse partijen, en - in tegenstelling tot Nederland - zal dat hier twee keer moeten gebeuren: op gewestelijk én federaal vlak. Wij doen er goed aan niet te wachten tot na de verkiezingen van 9 juni 2024, zeker niet op Vlaams gebied. Het punt is dat we eerst moeten komen tot een Vlaams-nationale meerderheid in het eigen parlement. Pas als die bereikt is en Vlaanderen zijn soevereiniteitsverklaring - de eerste stap naar meer zelfstandigheid - afgelegd zal hebben, kan het voluit gaan in de besprekingen met de francofonen op federaal gebied. Vooral nu blijkt dat nog altijd 75 procent van de N-VA-kiezers bereid is samen te werken met het VB als die meerderheid in het eigen parlement bereikt wordt, is het hoog tijd dat de N-VA-leiding dat inziet. Als dat niet zou gebeuren, kunnen we die 75 procent alleen maar aanraden op 9 juni ten minste gewestelijk voor het VB te stemmen.

Guido van Alphen, Kasterlee

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

Op 4 december 1923 - bijna precies 100 jaar geleden - overleed in Neuillysur-Seine de schrijver en politicus Maurice Barrès.

Hij inspireerde in het Frankrijk van de ‘belle époque’ niet alleen een hele generatie schrijvers, maar was ook een boegbeeld van het rechtse nationalisme.

Barrès oefende postuum een grote ideologische invloed uit op de generatie Franse nationalisten die actief was in het interbellum. Vandaag verbannen naar de donkerste uithoeken van bibliotheken wegens antisemitische uitlatingen tijdens de beruchte affaire-Dreyfus en zijn militante nationalisme, wordt hij nauwelijks nog gelezen. De rol die hij echter in de geschiedenis gespeeld heeft, kan zelfs door politiek correct Frankrijk niet worden ontkend.

B

arrès was in zijn jonge jaren een einzelgänger die gepest werd op school, maar troost vond in de literatuur en de poëzie. Het enige lichtpunt in die donkere jaren was schrijver, moraalfilosoof, discipel van Kant en politicus Auguste Burdeau die hem in zijn laatste jaren aan het lyceum van Nancy in de filosofie inwijdde. Burdeau moet een bijzondere leraar zijn geweest, die niet alleen Barrès begeesterde, maar ook Léon Daudet en Paul Claudel, andere leerlingen die later tot het nationalistische kamp zullen behoren.

BOULANGISME

30 november 2023

100 jaar geleden overleed Maurice Barrès

n Begrafenis van Maurice Barrès in Parijs

AFFAIRE-DREYFUS Op het ogenblik dat de beruchte affaire-Dreyfus uitbrak - toen Frankrijk diep verdeeld raakte over het al dan niet schuldig zijn van de Joodse officier Alfred Dreyfus die verdacht werd van spionage voor Duitsland -, koos Barrrès resoluut voor het kamp van de anti-Dreyfusards. Hij ervoer die zaak als een bedreiging die niet alleen de eer van het leger aantastte, maar ook kon leiden tot de desintegratie van de natie.

ALS UITGESPROKEN NON-CONFORMIST EN REBEL TEGEN DE GEVESTIGDE ORDE, WERD HIJ EEN AANHANGER VAN GENERAAL GEORGES BOULANGER Vanaf dat moment evolueerde zijn denken in de richting van een traditionalistisch nationalisme, lyrischer en minder theoretisch dan dat van dat andere boegbeeld van het Franse nationalisme, de reactionaire journalist Charles Maurras, maar gebaseerd op de cultus van de aarde en de doden. Barrès leunde dicht aan bij diens ideeëngoed, maar hij weigerde, ondanks zijn fascinatie voor Maurras, om zich aan te sluiten bij diens pro-monarchistische denkbeelden.

Hij betuigde wel tot aan zijn dood zijn sympathie voor het intellectuele avontuur van het door Léon Daudet en Charles Maurras geleide dagblad ‘L’ action française’, hoewel hij er nooit voor schreef.

NATIONALISTISCH REVEIL Om zijn ideeën te verdedigen, richtte hij in 1894 zijn eigen krant ‘La Cocarde’ op - waaraan onder meer Maurras zijn medewerking verleende - en schreef hij zijn bekendste werk, de trilogie ‘Le Roman de l’energie

nationale’ die bestond uit ‘Les Déracinés’ (1897), ‘L’ Appel au soldat’(1900) en ‘Leurs figures’ (1902), waarin de ‘cultus van het zelf’ uiteindelijk werd overstegen en die getuigde van de ideologische evolutie van Maurice Barrès richting republikeins nationalisme en traditionalisme met een sterke gehechtheid aan wortels, aan familie, aan het leger en aan zijn geboortegrond. Wat hier precies onder moest worden verstaan, maakte hij duidelijk in een beroemde toespraak ‘La Terre et les Morts’ die hij op 10 maart 1899 hield. Hierin benadrukte hij de noodzaak om “de morele eenheid in Frankrijk te herstellen, om te creëren wat we sinds de revolutie hebben gemist: een nationaal geweten. (…) De aarde geeft ons discipline, en wij zijn het verlengstuk, de stem van de voorouders. “ Na de affaire-Dreyfus zou hij de politieke arena nooit meer verlaten. Hij werd president van de ‘Ligue de la Patrie française’ en vervolgens van de ‘Ligue des patriotes’. Samen met nationalistische boegbeelden als Paul Bourget en Charles Maurras trok Barrès in die jaren met veel elan ten strijde voor een nationalistisch reveil: alle initiatieven die Frankrijk naar buiten sterker konden maken, die de eenheid van de natie konden bevorderen of de zin voor traditie versterkten, konden op zijn steun én zijn strijdlustige pen rekenen.

HIJ WAS IN DE EERSTE PLAATS EEN ONGEBONDEN VERDEDIGER VAN DE TRADITIE, EEN CONSERVATIEF VAN DE BESTE SOORT Een goed voorbeeld hiervan is hoe hij als ongelovige in de bres sprong voor het behoud van het religieuze erfgoed toen de antiklerikale elementen in de regering een bewuste politiek van verwaarlozing voerden waardoor tal van kerken dreigden te vervallen.

© WIKIPEDIA

Eens afgestudeerd, frequenteerde Barrès in de jaren tachtig van de negentiende eeuw het salon van Leconte de Lisle en symbolistische kringen in Parijs. Naast zijn carrière als schrijver, die hem al vroeg succes opleverde - hij was pas zesentwintig jaar oud toen het eerste deel van zijn sterk door het individualisme beïnvloede trilogie ‘Le Culte de Moi’ verscheen -, stortte hij zich op de politiek. Als uitgesproken non-conformist en rebel tegen de gevestigde orde, werd hij een aanhanger van generaal Georges Boulanger. Die gewezen minister van Oorlog was de bezieler van het naar hem genoemde boulangisme: een hybride, populistische politieke hervormingsbeweging die zowel rechts-nationalisten, napoleonisten en royalisten als uitgesproken linkse syndicalisten wist aan te trekken. Zijn politieke engagement legde Barrès geen windeieren, want hij werd in 1889 tot parlementslid voor de boulangisten verkozen.

© WIKIPEDIA

18 Geschiedenis

TRADITIE ALS MOREEL KOMPAS Hij was noch katholiek, noch royalist, noch een reactionaire patriot, maar in de eerste plaats een ongebonden verdediger van de traditie, een conservatief van de beste soort. De traditie was zijn moreel kompas. Door in de voetstappen van hen die hem waren voorgegaan te treden, trachtte hij zijn weg in het leven te vinden. In 1902 bevestigde en definieerde Barrès in ‘Scènes et doctrines du nationalisme’ zijn politieke overtuiging. Hij pleitte onomwonden voor federalisme, wat nogal vreemd was voor een staatsnationalist, maar logisch, omdat hij de natie als een veelheid aan families beschouwde: “Families van individuen, gemeenten en steden, regio’s”. Ook ideologisch evolueerde hij verder. Het vroeger door hem in zijn geschriften beleden individualisme maakte definitief plaats voor de organische theorie van de sociale band het kostbare weefsel - dat in zijn ogen alle burgers verbond. “Het individu is niets, de samenleving is alles”, schreef hij.

VERDIENSTEN IN HET LEGER In 1906 werd zijn schrijverschap bekroond toen hij werd opgenomen in de Académie française. Zijn verkiezing in dat eerbiedwaardige instituut bevestigde het prestige dat hij bij vriend én vijand genoot. In datzelfde jaar werd hij verkozen tot parlementslid voor ‘l’Entente républicaine démocratique’. Tijdens de Grote Oorlog probeerde hij vrijwel dagelijks met zijn artikels in ‘l’Echo de Paris’ het moreel van de troepen en de bevolking te versterken.

Op zijn aandringen werd de geneeskundige dienst bij het leger verbeterd, werd het ‘croix de guerre’ ingesteld en werd de stalen helm - die ontelbare levens redde - eerder ingevoerd. Het was eveneens aan Barrès te danken dat een vereniging werd gesticht die zich het lot van verminkte soldaten zou aantrekken.

HET INDIVIDUALISME MAAKTE PLAATS VOOR DE THEORIE VAN DE SOCIALE BAND - HET KOSTBARE WEEFSEL - DAT ALLE BURGERS VERBOND Nadat hij op 4 december 1923 bezweek aan een longontsteking, kreeg hij in de Notre Dame-kathedraal een nationale begrafenis die werd bijgewoond door de Franse president Millerand, oud-president Poincaré en de gewezen geallieerde opperbevelhebber maarschalk Foch.

n Betoging van La Ligue des Patriotes op 14 juni 1912 (centraal staan Paul Déroulède en Maurice Barrès)

n Toespraak van Maurice Barrès op de begrafenis van Paul Déroulède in 1914

JAN HUIJBRECHTS

PAL voor Vlaanderen 19

30 november 2023

In memoriam:

Tine Ruysschaert

Op donderdag 23 november overleed Tine Ruysschaert.

Oudere lezers zullen haar zeker herinneren als voordrachtkunstenares op IJzerbedevaarten en Zangfeesten.

Haar meisjesnaam was Tine Gansemans, maar ze nam als artiestennaam die van haar man Jef Ruysschaert. Ze studeerde woordkunst aan het Koninklijk Conservatorium Gent. Ruysschaert trok Vlaanderen rond met een eigen poëzieprogramma. 33 verschillende voorstellingen heeft ze gedaan, met De Vos Reynaert, of gedichten van Guido Gezelle, of Het Markusevangelie. Wie herinnert zich nog de elpee “Het land van Amen” met gedichten van Anton Van Wilderode door haar gedeclameerd... Ze maakte poëzie toegankelijk voor het brede publiek.

Haar liefde voor het Nederlands was dan ook immens. Tine Ruysschaert doceerde ondertussen woordkunst aan het Gentse Conservatorium maar trok ook naar verschillende buitenlandse universiteiten, waaronder Berkeley (Californië), Londen, Wroclaw en Kaapstad om aldaar het Nederlands te promoten. Zij was drie jaar lang ‘cultureel ambassadeur van Vlaanderen’ (1995-1997) en werd ook laureate van de ANV-Visser Neerlandia-prijs. 60 jaar geleden ging ze van start met het project ‘Cursus Nederlands’ met als opzet Franstaligen Nederlands te leren. Dat gebeurde toen via taalkampen in de zomer. Ook vandaag worden die taalcursussen nog georganiseerd.

Tine Ruysschaert bleef ook op hoge leeftijd nog optreden. Na een korte ziekte overleed ze vorige week op 91-jarige leeftijd

Michael Discart nieuwe voorzitter VVB Na een negatieve evaluatie en enkele interne twisten heeft er afgelopen weekend een wissel van de macht plaatsgevonden aan de top van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Ondervoorzitter Michael Discart (37) vervangt Hugo Maes als algemeen voorzitter. Directeur Hilde Roosens moest eerder al opstappen.

Michael Discart is sinds afgelopen zaterdag de nieuwe voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Hij werd unaniem verkozen door de algemene vergadering. Eerder deze maand werd directeur Hilde Roosens ontslagen door het VVB-bestuur. Zij wordt vervangen door Nick Peeters (27), de huidige hoofdredacteur van het VVB-ledenblad ONAF. Hij neemt voortaan de coördinatie van het secretariaat op zich. Dominic Potters (28) wordt de nieuwe politiek secretaris.

Met de verschuivingen aan de top kiest de VVB resoluut voor verjonging en vernieuwing. “De VVB moet opnieuw doen wat ze zou moeten doen: mensen mobiliseren voor Vlaamse onafhankelijkheid”, reageert kersvers voorzitter Michael Discart. “Dat hebben we de afgelopen jaren veel te weinig gedaan.”

Een andere reden voor het vertrek van Maes en Roosens is een kritisch rapport van de controlecommissie van het Departement Cultuur.

Discart hoopt het tij nu te keren. “De machtswissel komt net op tijd. Het be-

KARL VAN CAMP

Michael Discart

leid dat gevoerd werd, was niet goed. De VVB moet beter presteren”, zegt hij daarover. Desondanks wil de nieuwe voorzitter zijn voorganger Hugo Maes en oud-directeur Hilde Roosens bedanken voor de tijd en energie die ze in de VVB hebben geïnvesteerd.

Nieuwe start De prioriteit van Discart is om de banden met de leden die de VVB de afgelopen jaren de rug hebben toegekeerd, te herstellen. In eerste instantie wil hij de komende weken de interne rust laten terugkeren. Zo kan op woensdag 24 januari op de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van de VVB in Hasselt een nieuwe start worden genomen.

Christian Laporte, oud-journalist van ‘La Libre’, is die dag de gastspreker.

Daarnaast wil Discart dat de VVB opnieuw uitgroeit tot een volwaardig lid van het Overlegcentrum voor Vlaamse Verenigingen (OVV). Daarbinnen is de VVB volgens Discart de afgelopen jaren een ‘paria’ geworden. Hij had daarover reeds telefonisch contact met de voorzitter van het OVV, Paul Becue.

ANTON SCHELFAUT

WINNAARS DUOTICKETS De vijf winnaars van de duotickets voor het kerstconcert van Marnixring Voorkempen Pater Stracke werden intussen persoonlijk gecontacteerd. Dankzij het Vlaams en Neutraal Syndicaat voor zelfstandigen en vrije beroepen (V-NS vzw) kunnen zij het concert gratis bijwonen. Proficiat aan de winnaars!

1493

A B C D E F G H I J K L

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

HORIZONTAAL A. B. C. D. E.

Hinderlijk aanwezige Opstuiten - Strijdperken Bevalligheid - Gelijkstroom Aldus staat er woordelijk - Nederlandse waterloop - Turkse titel Bergketen in het grensgebied tussen Duitsland, Polen en Tsjechië Voormalige Chinese munteenheid F. Compagnie - Voorzetsel - Bevel G. Naar aanleiding van - Soort van fysiek geweld H. Klaar - Geschiedkundigen I. Geweldig goed - Ondoorzichtige J. Soort verlichting - Oergod uit de Noordse mythologie - Spinnengeslacht K. Vergankelijk - Chinese lengtemaat - Seleen L. Neon - Skunk

VERTICAAL 1. Belangrijker of groter vinden dan iets of iemand is 2. Vruchtenschil - Plant uit de lookfamilie Huishoudplastic 3. Duitse stad 4. Toneelleiding - Uitroep van smart Vlaamse Dienst Speelpleinwerk 5. Staat van rust 6. Voegwoord - De oudere - Amerikaans soldaat 7. Grote openingen - Bevel 8. Amerikaans meer - Helende plant - Maanstand 9. Hertachtige - Werkzaamheid 10. Voorzetsel - Persoon die profijt wil halen uit iemands ongelukkige toestand 11. Hebbedingetje - Geroemde film van Lukas Dhont 12. Het erger worden van een conflictsituatie - Daar

OPLOSSING 1492

1

2

A

I

N C O R

B

M E

1492

L

3 R

4

5

6

7

8

P O R

C U R

I

C

P

I

E

I

S

D

R

C

A N N

E

E

O R

K A

T

E

R

S R

L

O N

I

G A

Y

N V A

V

E

E

N B

S

N

E

I

N

T

E

R M E

D

E

H

S

D

P

E

U

I

A

E

R O

S

E

R

T

T

I

J

T

E

I

R

L

E

T

I

L T

N

T L

F

O

E

R O

G

K

E

U

9 10 11 12

I

I

M

T

R

A

I

D

E

E

E

E

K

S

O N D

V E

N O G R

A A

F

N

E

20 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

30 november 2023

X van de week!

Wat wordt de inzet van de verkiezingen?

Als het aan X ligt, moeten die rond Sinterklaas draaien. Zelfs Conner op een zatte zondag slaagt er niet in om de gemoederen op sociale media zo te beroeren. En al zeker als er een zwarte dame zich uitgeeft voor Queen Nikkolah en officieel ontvangen wordt op het Gentse stadhuis. En ook weer niet.

Een ware explosie aan reacties op X nadat de stad Gent de zwarte, vrouwelijke sinterklaas een officiële ingeleide wil doen. Aanslagen in Israël, invallen in Oekraïne,… Ze komen niet aan de enkels van Queen Nikkolah als het om verontwaardiging gaat.

Nikkolah komt dan ook met een duidelijke boodschap: ze komt niet alleen cadeautjes uitdelen, nee, ze komt het hele nest dekoloniseren. Ik hoor u nu denken “Ja, dat is een duidelijk geval van zattemansklap. Daar moet je niet al te zwaar aan tillen”. Nee hoor, Queen Nikkolah vertoont in verschillende interviews geen spoor van dronkenschap.

Wel van slecht Nederlands, maar dat is niet te wijten aan substantiegebruik. Of dat de feiten nu erger maakt of eerder relativeert, laten we aan de rechtbank over. Nikkolah komt dus oprecht dekoloniseren. En dat is niet makkelijk. Want die rotkindjes zijn volgens Nikkolah zelfs “niet op de hoogte dat Sinterklaas een kolonisator is”. Ze moet ze dus eerst nog aanpraten dat ze zelf smerige kolonisatoren zijn om ze dan meteen erna op te wijzen dat ze daar onmiddellijk mee

moeten stoppen. Zeg het ze dan niet, denk ik dan. Misschien worden ze het dan nooit?

Waar is al dat polariseren voor nodig? Of is dat wat te woke?

Blijde intocht Nikkolah timmert al een paar jaar aan de weg. In Brussel was ze al langer een marginaal figuur in de sintenviering. Zonder al te veel erg. De kindjes die daar wonen zijn dan ook niet zo vertrouwd met baardmans-met-punthoed. Die vinden het prima als rare madammen rare cadeautjes uitdelen. Ze worden er niet boos om. Misschien ervaren ze het wel als heel verbindend. Maar dat kan volgens Nikkolah niet de bedoeling zijn. Ze is en blijft op zoek naar ruzie met mensen die blanke Sinterklaas wel tof vinden. En daarom moest ze vanuit de Brusselse deelstaat helemaal naar Vlaanderen reizen om het nieuwe geloof te propageren. Ze wordt daarbij bijgestaan door de vrienden van Groen, die al eens graag polariseren om onmiddellijk daarna te zeggen dat iedereen daar onmiddellijk mee moet ophouden.

Maar zo gek krijg je zelfs Mathias De Clercq niet. En dat is niet makkelijk. “Dit is een verkiezingsjaar, Nikkolah,” zei Mathias, “kom volgend jaar maar eens terug”. Net zoals Conner Rousseau, dus. Het zou een schoon koppel zijn. Misschien was het dat wat Rousseau bedoelde met ‘minstens voor de twee’.

DE GROTE LEZERSBEVRAGING VAN

BBB PLEEGT AANSLAG OP PREMIER DE CROO

“Boekhouders radicaliseren in regel zeer zelden”

Begin deze week waarschuwde OCAD voor toenemend antisemitisme. Geheel toevallig één werkdag nadat premier De Croo kritiek kreeg om het antisemitisme in België ongemoeid te laten. Dat detail werd in de pers echter niet opgemerkt.

Net als het persbericht van OCAD dat waarschuwde voor een nieuwe vorm van agressie binnen het overheidspersoneel: radicaliserende boekhouders…

Voor het groeiende antisemitisme in ons land ziet OCAD een mogelijk verband met de aanslagen van Hamas op 7 oktober die 1.300 levens kostten. Het sluit ook niet uit dat de Israëlische represailles ten belope van 15.000 doden enige invloed hebben gehad op dat fenomeen. “OCAD ziet dan ook een oplossing voor het antisemitisme in België in een stopzetting van het conflict op Gaza”, besloot de baas van onze Veiligheidsdienst die meteen zijn krant zelfvoldaan weglegde bij alweer een oplossing voor een crisis.

Stop met boven uw stand te leven, domme Belg

WWW.PALNWS.BE/2023/11/LEZERSBEVRAGING OF ZIE ADRESBLAD (VOOR ABONNEES)

Het dreigingsniveau blijft onderwijl op 3. Dat heeft niet alleen te maken met het groeiende antisemitisme, maar ook met de boekhoudersopstanden overal te lande. Op diverse plaatsen ontbloten boekhouders hun torso, binden hun das rond hun hoofd en vallen onschuldige voorbijgangers aan met de woorden “Stop met boven uw stand te leven, domme Belg”. Voor de groeiende radicalisering in het ‘boekhoudersmilieu’ heeft OCAD geen verklaring. Feit is wel dat de acties van boekhouders steeds drastischer worden. Zo ontsnapte De Croo vorige week nipt aan een fatale val bij het verlaten van zijn woning. Onder de deurmat bleek een 400 meter diepe put te zijn gegraven. De aanslag werd opgeëist door het Boekhouders Bevrijdingsfront België (BBB). “De put staat symbool voor de financiële toestand van het land”, stelt BBB-leider Frank. “Wij eisen respect en eerherstel voor ons werk. Dat gaat over inkomsten en uitgaven. Zo moeilijk is dat niet. Doe het dan! Dood aan de barbaren.”

Waarna de BBB zich verontschuldigde voor het overlijden van de jongedame die wel in de put viel en de garantie dat ze hiervoor verzekerd zijn. De premier ontkende echter het bestaan van dergelijke jongedame. Waarna er sprake bleek van een doofputoperatie die onder de mat werd geveegd. Rest de vraag: wat bezielt de boekhouder?

Financieel psychiater Vaneigens: “Boekhouders zijn traditioneel zeer rustige mensen die kiezen voor een redelijk grijs, onopvallend bestaan. Zij radicaliseren in regel zeer zelden. Ze vervullen echter wel een cruciale rol in de samenleving en de welvaartservaring.

Als bedrijven dan onder impuls van het overheidsvoorbeeld hun financieel beheer laten oplopen tot fatale tekorten, worden zij in het hart geraakt. Vorige week werd ik nog geconfronteerd met een boekhouder-patiënt die te horen kreeg dat het bedrijfstekort er vanzelf gekomen was en dat het vanzelf weer zou weggaan. Hij kreeg meteen een mentale flauwte.

In een ander verhaal opperde een bedrijf dat het ‘tenminste de koopkracht van het personeel had gevrijwaard’. En dat terwijl de leve-

ranciers al maanden onbetaald achterbleven.

Dat kunnen die mensen emotioneel niet meer aan. En wat dacht u van de bedrijfsleider die op de rand van het faillissement staat, maar zijn boekhouder suste met de boodschap dat hij ‘de rekening zou aanzuiveren tegen 2028 of 2032? Of ten allerlaatste in 2036 het tekort zou beperken tot 4 procent’. Die man zette zijn hele boekhouding in lichterlaaie en wierp zich in de vuurzee. Ik sluit niet uit dat we dat soort acties vaker gaan zien.”

Is dit een zorgwekkende evolutie?

Vaneigens: “U gaat mij niet horen zeggen dat dat geen zorgwekkende evolutie is. Boekhouders beperken zich doorgaans tot advies en rekenmodellen. Tot voor kort hadden we het bij de meest drieste acties over het uitdelen van huishoudboekjes van de Gezinsbond op de ministeries. Die zogenaamde ‘lone wolves’ hielden zich nog ver weg van geweld. Een aanslag op de premier mag dan wel goed bedoeld zijn, het is en blijft niet goed te praten.

Met de BBB organiseren we ook voor het eerst een georganiseerde vorm van verzet.”

Ziet u maatschappelijke oplossingen voor radicaliserende boekhouders?

Vaneigens: “Op korte termijn kunnen we beroep doen op de Zwitserse afdeling van ‘Boekhouders Zonder Grenzen’. Die mensen hebben al heel wat creativiteit gezien op de werkvloer, maar ook zij gaan er stilaan onder door. Ik vrees dat de enige duurzame oplossing een begroting in evenwicht zal zijn op termijn.”

2056?

Vaneigens: “Dat is optimistisch, maar ik wil in deze fase niks uitsluiten.”

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE