çava? september 2015 by Communicatie rMT

HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET • HERFST 2015

WWW.FACEBOOK.COM/MAGAZINECAVA

SPECIAL: GEBETEN DOOR HET PERFECTE GEBIT · MAAKT GELD DAN TOCH GELUKKIG?

EEN UITGAVE VAN CM REGIO MECHELEN-TURNHOUT • EDITIE 13

JELLE DE BEULE OVER APPS VOOR KIDS

“GEEF ZE EEN TABLET EN ZE ONTDEKKEN ALLES VANZELF”

OP FINANCIEEL VLAK ZAL DE KINÉ MARTINE GEEN PIJN DOEN Dat komt omdat Martine aangesloten is bij het CM-MediKo Plan. Deze CM-verzekering betaalt allerlei medische kosten extra terug: bijvoorbeeld 75 % van het remgeld bij de kinesist. Het CM-MediKo Plan. Een vaste premie voor extra bescherming. www.cm.be/verzekeringen

MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in Brussel en toegelaten onder codenummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Bij ononderbroken aansluiting bij het CM-MediKo Plan kan de aanvangspremie enkel jaarlijks geïndexeerd worden.

EDITO

TIJD VOOR EEN REVOLUTIE?

k herinner me het nog goed, mijn schooltijd. Een plezante tijd, waar je alles zonder al te grote zorgen tegemoet ging. Natuurlijk ging dat gepaard met vallen en opstaan. Jammer genoeg zijn er heel wat jongeren die vallen en niet opnieuw rechtkrabbelen. Een op acht jongeren, om precies te zijn, verlaat het secundair onderwijs zonder diploma. Wordt het dan niet hoog tijd om ons schoolsysteem eens te bekijken? In dit nummer van çava? gaan we op onderzoek uit.

Inhoud 04,30,41

GESPOT Cijfers & weetjes

PEUTERS & TABLETS Spelen onze kids te vaak online spelletjes?

VRAAG AAN DE STRAAT Waarom werk je graag?

SPECIAL TANDZORG Gebeten door het perfecte gebit

PLACEBO-EFFECT Het is nep en het werkt!

ZEG EENS AAA Wat te doen tegen een blaasontsteking?

MIJN GEDACHT Beeldblind

BIJ DE KAPPER Margot (6) laat haar haar knippen voor het goede doel

We laten ook het licht schijnen over het idee van het basisinkomen. Is het haalbaar om iedereen eenzelfde inkomen te geven? Zonder verplichtingen? Zodat je zelf kan beslissen wat voor werk je gaat doen, of dat je gewoon voor je kinderen of ouders gaat zorgen, of je als vrijwilliger gaat inzetten.

Veel leesplezier!

+ Oproep

JIM JANSEN BLADMANAGER

SCHOOLMOEHEID Geen zin meer in school, wat nu?

STELLING Moeten we de vaccinatie van onze kinderen verplichten?

BIKE FOR HOPE çava?-lezers fietsen voor het goede doel

HALLO CM-medewerker in de kijker

SAY CHEESE Vrijwilligers op school

CM DEALS Korting voor CM-leden & çava?-lezers!

BASISINKOMEN Maakt geld dan toch gelukkig?

CM-AGENDA Plan je activiteiten

blz. 47 WIE ZIJN JOUW SUPERHELDEN?

Coverfoto: Filip Naudts

Verantwoordelijke uitgever Tonnie Steeman, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout • Bladmanagement Jim Jansen • Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Paul Van Roy, Annelies Vervoort, Natalie Van den Heule, Dorien Boonen, Ann Swolfs, Marjolein Cuvelier, The Fat Lady • Concept, fotografie en vormgeving The Fat Lady • Advertenties Publicarto 053 82 60 80, com@publicarto.be • Contact CM regio Mechelen-Turnhout, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 31 11, regiomechelenturnhout@cm.be • çava? is een uitgave van CM regio Mechelen-Turnhout en verschijnt in een oplage van 305 000 ex. huis aan huis in de arrondissementen Mechelen en Turnhout. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en de huishoudelijke reglementen. CM Mechelen-Turnhout is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties.

GESPOT

10 © Faryda Moumouh

CIJFER

EXPO

CONTOUR 7 Vanaf 29 augustus kan je in de binnenstad van Mechelen genieten van de 7e editie van CONTOUR, de Biënnale voor Bewegend Beeld. Op zes locaties doorheen de stad stelt curator Nicola Setari zijn selectie voor. Hij putte inspiratie uit lokale legenden en bekende historische figuren uit Mechelen. De biënnale presenteert het werk van meer dan 20 internationale kunstenaars, waaronder veel nieuwe stukken. Deze werken zijn geïnspireerd door utopieën, monsters en martelaren uit heden

en verleden. Een van die martelaren/ monsters is Thomas More, aan wie de biënnale is opgedragen dit jaar.

Hiep hiep hoera voor Hong Kong Disneyland. Het pretpark wordt op 12 september 2015 tien jaar oud. Het was, na Tokio, het tweede resort op Aziatische bodem. In het voorjaar van 2016 opent een gigantisch nieuw resort in China. Disneyland Parijs opende in 1992 de deuren.

CONTOUR 7 vindt plaats in de binnenstad van Mechelen. Bezoeken kan van 29 augustus tot 8 november 2015. Alle info vind je op www.contour7.be. Als çava?-lezer maak je kans om de biënnale gratis te bezoeken. Stuur snel je naam en adres naar cava.rmt@cm.be en je maakt onmiddellijk kans op een van de 10 gratis kaarten.

VUILBAKJES IN HERENTOILETTEN Urineverlies bij mannen is een steeds groter wordend en onderschat maatschappelijk probleem dat stijgt met de leeftijd. Boven de 65 jaar heeft zelfs 1 op de 5 mannen te kampen met incontinentie. Urineverlies kan leiden tot sociaal isolement. Ariadne, de werking binnen Ziekenzorg CM regio MechelenTurnhout die onder andere aan belangenbehartiging doet voor langdurig zieke personen jonger dan 65 jaar, voert daarom in samenwerking met de plaatselijke Ziekenzorgkernen actie in de regio Mechelen-Turnhout. ➝ Meer info: www.ziekenzorg.be

Vrijwilligers gaan langs horecazaken om hen te overtuigen ook vuilbakjes in herentoiletten te zetten. Mannen met incontinentieproblemen blijven weg uit openbare gebouwen en horecazaken, omdat ze nergens hun incontinentiemateriaal discreet kunnen achterlaten. Verschillende vrijwilligers bezoeken honderden horecazaken binnen onze regio gedurende de zomer om de uitbaters te sensibiliseren voor dit probleem. Voor hen is het een kleine moeite, voor de mannen met incontinentieproblemen een wereld van verschil!

Ken making nissaanbo

€29 6 maan

den vo

Dan is Pasar iets voor jou!

Teken in op ons kennismakingsaanbod voor slechts € 29 en ontvang de volgende 6 maanden: 6 magazines met boeiende reisverslagen, inspiratie voor uitstapjes, tips voor kampeervakanties en wandelen fietsreportages (100 p. per maand!). Maandelijks gratis fietsen wandelroutes. 2 extra kampeerbijlages. 1 gratis voordeelgids 2016 boordevol voordelen. Een lidkaart voor het ganse gezin om te genieten van al de Pasar-kortingen en deel te nemen aan de vrijetijdsactiviteiten van de lokale Pasar-afdeling in je gemeente of streek.

€ 2,45

Je vakantie beg

KAMPEERGIDS

2015

int

onderweg

Belgen en

+ gratis weegactie 01 Kampeergids

2015-5528.ind

d 1

hun camping / kampeerkale nder / prakti

sche apps / check

list / tweedehand

sbeurs 14/01/15 16:36

pasar.be

Abonneer je nu!

Surf naar www.pasar.be/lidworden Of bel naar 02 246 36 46

PEUTERS & TABLETS

Geef ze een tablet en ze ontdekken alles vanzelf Onze kleintjes spelen al op jonge leeftijd steeds vaker spelletjes op de computer en nog meer op de tablet. Zoals in veel gezinnen slingert ook ten huize De Beule hier en daar een tablet rond waar de zoontjes van 3 en 6 jaar maar al te graag op spelen. Jelle: Het zijn digital natives: geef ze een tablet en ze ontdekken alles vanzelf.

*swipen: met een veeggebaar bladeren op een aanraakscherm van bijvoorbeeld een smartphone of tablet.

elle De Beule is cartoonist, comedian bij Neveneffecten en televisiemaker, onder meer medepresentator van het tv-programma De Ideale Wereld op Vier. Jelle: De jongste kijkt vooral filmpjes, de oudste speelt spelletjes. Ze mogen van ons maximum een uur op de tablet. In ’t weekend kan ‘de digitale babysit’ soms iets langer duren. Op weekdagen hebben we het ’s morgens moeten verbieden, anders doen ze hun kleren gewoon niet aan. Maar dat zit er zo in bij die generatie, die gaan geen MS-DOS meer moeten leren. Ze swipen* erop los. Toen mijn kleinste zoon 2 was, zat hij eens te swipen op de tv. Grappig zicht was dat. Vind je het veilig, de spelletjes die ze spelen en de filmpjes die ze bekijken? Jelle: Het voordeel is dat je zelf kiest wat je erop zet. Maar soms moet je wel opletten. Bij Skylanders bijvoorbeeld kon je blijkbaar automatisch updates of personages bijkopen. Ik zag plots dat er 80 euro van mijn Visa-rekening gegaan was. M’n zoon had wat mannetjes bijgekocht. Dat is ook het smerige aan die apps: je kan sommige wel gratis aanschaffen maar als je het spel volledig wil spelen, moet je vaak bijbetalen. Normaal vind ik dat relatief veilig want je moet je wachtwoord geven om iets bij te kopen. Ik vrees dus absoluut voor de dag dat ze m’n wachtwoord kennen (lacht). Zijn er volgens jou voordelen aan het spelen van games? Jelle: Het is natuurlijk plezant en van sommige games of filmpjes steken ze ook wel iets op. Ik merk dat mijn jongste soms woordjes in andere talen oppikt

PEUTERS & TABLETS

In mijn tijd speelden wij met Ninja Turtles terwijl de generatie ervoor cowboy en indiaantje speelde. Maar wat is het verschil? JELLE DE BEULE

omdat hij bijvoorbeeld naar een Portugese of Franse versie van Peppa Pig kijkt. Ik ben tegen het cultuurpessimisme van ‘ze spelen niet meer buiten’. Elke generatie heeft zo z’n opvoedingsideaal. In mijn tijd speelden wij met Ninja Turtles terwijl de generatie ervoor cowboy en indiaantje speelde. Maar wat is het verschil? Door de digitale media moet je als ouder misschien wel wat meer aanzetten tot gewoon spelen of tot buiten spelen. De meest favoriete games bij ons thuis? Voetbalspelletjes zoals Stickman Soccer, Skylanders, Angry Birds en Piano Tiles. Heb je schrik voor de risico’s die eraan verbonden zijn, zoals geweld en porno? Jelle: Niet echt schrik maar je bent je wel bewust van cyberpesten bijvoorbeeld. Dat is nu misschien nog niet aan de orde maar je staat er wel bij stil. Ik ben ook geen voorstander om de kinderen met de laptop of tablet alleen te laten op de kamer. Het is een moeilijk evenwicht: je wil de privacy van je kind niet schenden maar je wilt ook niet te veel vrijheid geven. Dus ik denk dat we het surfen en gamen voor beneden zullen houden, maar dan gaan we ook niet over de schouder meekijken. Het is een cliché maar ook wij geloven dat praten, communiceren met je kinderen het enige is wat kan helpen. En waakzaam zijn voor signalen, zelfs via banale anekdotes. Zijn er spelletjes die je verbiedt? Jelle: Spelletjes als GTA (Grand Theft Auto) zie ik niet zo zitten. GTA is een superrealistisch 3D-spel waarin je vrij bent om allerlei dingen te doen, ook criminele dingen

zoals met een gestolen auto rijden, mensen overhoop rijden of een prostituee oppikken. Dit vind ik erover. Helaas is de groepsdruk natuurlijk wel groot bij de leeftijdsgenoten. Ik speelde op mijn 14e ook wel Mortal Kombat maar dat was er zodanig over een kop uit een romp trekken bijvoorbeeld dat het meer zwarte humor was. Het is gewoon ook moeilijker om dat bij je eigen kleine toe te laten, denk ik. En wat met porno? Jelle: Nu hoef je maar een woord in te tikken en je krijgt een hele waslijst aan porno. Vroeger leende je een boekske van uw maat. Maar porno in de living bekijken? Dat lijkt me toch niet echt charmant meer (lacht). Toch lijkt volledige controle als ouder me een utopie. Die mannen zijn nu al slimmer dan ik op digitaal vlak en zeker binnen een paar jaar.

JELLE DE BEULE “Het is een cliché maar ook wij geloven dat praten, communiceren met je kinderen het enige is wat kan helpen. En waakzaam zijn voor signalen, zelfs via banale anekdotes.”

ENKELE TIPS VOOR OUDERS Selecteer veilige apps: check of er reclame zit in apps die je wil aanschaffen of blokkeer je smartphone of tablet op in-app-aankopen (waarbij je moet bijbetalen om bijvoorbeeld in een hoger level te geraken).

Schaf apps aan die je zelf ook leuk en leerrijk of interessant vindt voor je kind.

Zoek apps die je ook offline kan gebruiken voor in de auto of op het vliegtuig.

Laat ze niet te lang spelen, spreek duidelijke regels af op voorhand.

Praat over de games of filmpjes, geef uitleg waar nodig.

Speel ook eens samen een spelletje of kijk samen met je dreumes naar een filmpje. Dat vinden ze niet alleen heel leuk, het geeft ook een gevoel van veiligheid.

Hou altijd een oogje in het zeil.

GAMES EN APPS: MEER DAN TIJDVERLIES OF PUUR PLEZIER Ook bij het Instituut voor Mediastudies (KU Leuven/ iMinds) houden ze de trend in het oog. Bieke Zaman legt uit hoe we onze kids leren fietsen in een digitale wereld. En dat gaat met vallen en opstaan. We leven nu eenmaal in een digitale wereld dus is het interessant om kinderen al vanaf jonge leeftijd digitale vaardigheden aan te leren. Niet alleen functioneel waarbij ze leren omgaan met een laptop/tablet maar ook creatief door bijvoorbeeld zelf aan de slag te gaan met foto’s, video’s of eigen verhaallijnen. Kinderen moeten ook ‘kritisch mediawijs’ worden. Het is belangrijk dat ze in een gecontroleerde omgeving leren omgaan met die digitale wereld. Hierin juichen ouders de voordelen of kansen toe die het kind kan krijgen met digitale media en trachten ze de risico’s te beperken. Je kunt het vergelijken met leren fietsen: om veilig te leren fietsen, kun je best al op jonge leeftijd beginnen oefenen. Maar dat kan alleen maar met vallen en opstaan. Door te oefenen, loop je risico’s, maar tegelijk maken die ons weerbaarder. Dit geldt ook voor de risico’s en voordelen die je tegenkomt in de digitale wereld. Overdaad schaadt Zaman: Binnen een gevarieerd spelpatroon (waarbij kinderen ook buiten spelen, op verschillende manieren in de ‘echte’ wereld spelen, samen spelen met andere kinderen) moet het spelen van digitale

spelletjes zeker kunnen. Maar alle overdaad schaadt, dus ook hier moet sprake zijn van een gezond evenwicht. Het is zoals met voeding: alleen een gevarieerd voedingspatroon is gezond. Rol van de ouder Hoe kun je nu als ouder het best omgaan met de smeekbede van je jongste spruiten om op de tablet te spelen? Zaman: We merken 4 manieren van hoe ouders hiermee omgaan. De ene manier sluit de andere niet uit en de meesten switchen tussen die manieren van omgaan. De meeste ouders leggen een tijdsbeperking op, bijvoorbeeld je mag een half uur of een uur op de tablet spelen. Sommige ouders praten veel over wat je ziet of wat er gebeurt op internet, in de filmpjes of spelletjes. Zo kun je bijvoorbeeld uitleggen dat sommige

Het is zoals met voeding: alleen een gevarieerd voedingspatroon is gezond. BIEKE ZAMAN

PEUTERS & TABLETS

25% VAN DE DRIEJARIGEN GAMET BIJNA ELKE DAG Bron: een recente studie van iMinds i.s.m. KU Leuven en UGent bij ruim 10.000 Vlaamse ouders

apps gratis zijn en dat je voor andere moet betalen en dat je daar als ouder graag een keuze in maakt. De meeste jonge kinderen vinden het ook heel fijn als mama of papa mee kijkt naar een filmpje, een (digitaal) spelletje meespeelt, of als ze eens met mama of papa mogen mee scrollen op Facebook. Samen de digitale wereld verkennen. En tot slot is het ook erg belangrijk om sowieso een oogje in het zeil te houden. We hebben nu eenmaal niet altijd de tijd om mee te kijken of mee te spelen, maar dan is het aangeraden om toch af en toe een kijkje te nemen op het scherm en bij je kind. Games en apps: meer dan tijdverlies en pure fun? Jonge kinderen gebruiken steeds vroeger en vaker digitale media, vooral smartphone of tablet (zoals iPad). Uit recent onderzoek blijkt dat 1 op 4 driejarigen bijna elke dag gamet of filmpjes kijkt. Televisie kijken blijft ook nog populair maar ‘tv’ is geen relevante term meer. Het gaat om het filmpje, of dat nu op tv, smartphone, laptop of tablet is. Populaire filmpjes voor peuters of kleuters als Dora, Nijntje, Bob De Bouwer of Peppa Pig vinden ze leuk maar kleuters raken vaak nog enthousiaster over apps of spelletjes die je hierover kan installeren op de tablet of smartphone. De game-industrie speelt hier uiteraard op in en ontwikkelt meer en meer apps of spelletjes speciaal voor die jonge leeftijd. Op zich is daar niets fout mee, want daar zitten

heel wat goede en leerrijke apps of websites tussen. Veel mensen zijn wat weigerachtig om hun kinderen spelletjes op de tablet te laten spelen. Maar ook volgens de gaminggids van Mediawijs (zie link onderaan) kunnen zowel commerciële als educatieve spelletjes kinderen veel bijbrengen: ze kunnen er heel wat dingen van opsteken, ze kunnen vaardigheden oefenen zoals rekenen, lezen en probleemoplossend denken. Spelletjes kunnen motiveren om te leren en kunnen zelfvertrouwen geven. Ook vormen ze een uitdaging en stimuleren ze de motoriek. Oudere kinderen kunnen via games leren samenwerken (bij multiplayergames waarbij meerdere spelers tegen elkaar spelen) en leren om beter tegen hun verlies te kunnen. En games zijn ideaal om te experimenteren. ● Meer info en tips voor ouders vind je op www.mediawijs.be en www.kennisnet.nl

VRAAG AAN DE STRAAT

TEKST & FOTOGRAFIE: Céline De Groote

WILLY (71)

STIJN (24)

CARINE (48)

Ik ben al met pensioen. Ik was automechanicien omdat ik dat gestudeerd had. Eerst heb ik in een garage gewerkt, nadien bij Touring omdat ik graag mensen help.

Ik werk in een kinderdagverblijf. Vroeger ging ik vaak op kamp. Als kind keek ik vol bewondering op naar de monitoren en wist ik dat ik later ook voor kinderen wilde zorgen.

Als onderhoudsmedewerkster in een bejaardentehuis haal ik veel voldoening uit mijn job. De bewoners zijn zo tevreden en vriendelijk als alles weer proper en net is.

Waarom werk je graag? Zoals gewoonlijk trok çava? de straat op, deze keer in Gent tijdens de Gentse Feesten. Door te werken verdienen we geld en we halen er – als we geluk hebben – ook veel voldoening uit. Waarom werken we graag? We vroegen het aan zes voorbijgangers.

LOULY (53)

DINAH (19)

MAARTEN (27)

Ik werk op de passagiersdienst in de luchthaven van Brussel. Het contact met de mensen vind ik plezant. Ik ben ook vrijwilliger bij een opvangcentrum voor wilde dieren.

Ik studeer momenteel biomedische wetenschappen. Als student werk je enkel voor het geld, WC’s kuisen op de Gentse Feesten doe ik zeker niet voor mijn plezier!

Momenteel werk ik bij Volvo Cars en heb ik mijn studies net afgemaakt. Ik ben al 3 jaar muzikant en wil me vooral daar op toe leggen. Mijn job zorgt voor de nodige financiële zekerheid.

WAAROM WERK JIJ GRAAG? Laat het ons weten op facebook.com/magazinecava!

SPECIAL TANDZORG

TEKST:

Grete Flies

FOTOGRAFIE:

Studio Edelweiss

GEBETEN DOOR HET

T PERFECTE GEBIT

SPECIAL TANDZORG

We hebben de mond vol van vlekkeloos rechte tanden. Vroeger was dat niet zo’n prioriteit, maar de laatste decennia is een wit gebit deel gaan uitmaken van het schoonheidsideaal. Maar zijn blinkende bijters ook per definitie gezond? En gaan we niet te ver in de zoektocht naar de perfecte bek? Tandarts Line De Saeger moedigt sommige evoluties aan, maar blijft er verder vooral nuchter onder.

W WIE VROEGER gepest werd, had steevast een bril, sproeten en een beugel. Brillen zijn nu de favoriete accessoires van rasechte fashionista’s, sproetjes behoren tot de verzameling van zeven schoonheden en een beugel is intussen ook een soort statussymbool geworden. Dat laatste beaamt ook tandarts Line De Saeger: Sommige kinderen zijn bijna teleurgesteld als ik zeg dat ze geen beugel nodig hebben.” Of dit een teken is dat we allemaal krampachtig streven naar een volmaakt gebit, betwijfelt ze echter. Bij jongeren gaat het meer over het hebben van die beugel: nu is het hun moment om cool te zijn. Waarom dat plots zo’n statussymbool is, blijft dan weer een raadsel. Maar met het resultaat op lange termijn, mooie tanden, zijn die gasten minder bezig, al vinden ze het natuurlijk wel leuk meegenomen.”

Hollywood-smile Het verlangen naar blokjes – of vaste apparatuur zoals dat

in het jargon heet – is dus een apart verhaal: een strijd die pubers vaak met hun ouders moeten uitvechten. Looks versus portemonnee. Maar daarnaast merkt Line De Saeger de laatste decennia wel een toenemende aandacht voor tandzorg. Mensen zijn meer ‘dental minded’ geworden. Dat is volgens mij te danken aan verschillende factoren. Om te beginnen spelen de media een grote rol. Tv neemt een veel belangrijkere plaats in dan dertig jaar geleden en dus ook de mensen die daarop te zien zijn. Net als mode en schoonheid in het algemeen gehypet worden door iedereen die in het openbaar verschijnt, is een Hollywood-smile intussen ook een must. Er is dus meer aandacht voor esthetiek, terwijl men daar vroeger helemaal niet zo mee bezig was. Het taboe errond is weg. Plastische chirurgie is nu ook meer bespreekbaar dan toen. Daarnaast merk ik wel een toenemend bewustzijn voor de medische kant van de zaak:

Veel mensen durven niet kamerbreed te glimlachen uit angst dat hun gehavend gebit te zien zou zijn. Soms gaat het zelfs zo ver dat mensen geïsoleerd raken door hun complexen en laag zelfbeeld.

mensen zien echt het belang in van gezonde tanden. Ten slotte is onze sector natuurlijk sterk geëvolueerd: verbeterde opleidingen, nieuwe technieken en betaalbare oplossingen creëren meer mogelijkheden. Behandelingen voor zowel esthetische als medische probleempjes liggen daardoor meer binnen ieders bereik.” Hoek af Op dat spanningsveld tussen ethische en medische kwesties lijkt het schoonheidsideaal steeds meer terrein te winnen. Een beugel, facetten, bleaching, implantaten, kronen en bruggen … alle middelen zijn goed om onooglijke onvolkomenheden weg te werken en tot een vlekkeloos resultaat te komen. Volgens Line De Saeger moet je als tandarts toch voldoende tegengewicht blijven bieden. Al blijft het natuurlijk de patiënt zelf die beslist. De verzoeken die ik krijg, vind ik soms griezelig. Sommigen willen hun tanden zodanig laten bleken dat ze bijna licht geven. Ik probeer hen dan toch een beetje af te remmen door via een kleurenschaal aan te tonen dat hun gebit momenteel verre van geel ziet. Anderen zijn zodanig bezig met perfectie, dat ze al hun tanden gelijk in de rij willen. Vaak zie ik niet eens wat het probleem is. Zelf hou ik immers meer van een natuurlijke look. Er mag een hoek af zijn, letterlijk en figuurlijk. (lacht) Als ik protheses maak, zet ik expres al eens een tandje buiten de lijn. Dat geeft een gebit zoveel meer persoonlijkheid en naturel. Uiteraard check ik eerst bij mijn patiënten hoe zij erover denken en ik merk dat vijftigplussers daar meer voor openstaan dan twintigers. In die laatste groep

SPECIAL TANDZORG

Weetjes & fabels

Tandplak, tandbederf en ontstoken tandvlees zijn niet alleen pijnlijk en lelijk in je mond. Ze brengen ook andere gezondheidsproblemen met zich mee, zoals een verhoogd risico op hartziektes, diabetes, dementie, reumatische artritis en vroeggeboortes. Orale bacteriën kunnen namelijk in onze bloedbaan terecht komen en andere belangrijke organen aanvallen en ontstekingen veroorzaken.

Beperk het aantal eeten drinkmomenten op een dag. Speeksel heeft een beschermende functie voor je tandglazuur, maar het moet ook de kans krijgen om zijn werk te doen. Geregeld één snoepje eten is dus slechter voor je tanden dan een eenmalige vreetbui.

Vermijd sport-, fris- en energiedranken en neem water of melkproducten in de plaats. De zure of zoete dranken tasten je tandglazuur aan, wat leidt tot tandbederf en tandvleesaandoeningen. Nog het best drink je met een rietje, zodat de drank je tanden minder raakt.

Poets je tanden na het eten, maar niet onmiddellijk nadat je iets zoets of zuurs gegeten hebt, bijvoorbeeld fruit. Deze suikers en zuren maken het buitenste laagje van je tanden namelijk zwakker. Tijdens het poetsen zou je het glazuur kunnen wegpoetsen.

Elk kind kost je een tand, zegt de uitdrukking. Maar zo ver hoeft het niet te komen. Door de veranderde hormoonspiegel van zwangere vrouwen kunnen wel specifieke tandvleesproblemen optreden. Maar verder ligt het probleem bij hun slechtere eetgewoontes: ze eten frequent en veel en hebben specifieke goestingen in zuur of zoet. Daardoor hebben de dames vaker last van tandbederf. Laat je gebit dus zeker checken tijdens je zwangerschap.

moet ik al eens een goed gesprek hebben. In dat nastreven van het schoonheidsideaal is soms meer aan de hand: een psychologisch probleem in de richting van perfectionisme, controledrang of faalangst. Die mensen zijn meer gebaat met een babbel dan een beugel. Tenslotte ben ik in de eerste plaats een arts die redeneert in het belang van zijn patiënten.” Medisch versus esthetisch Toch kan een esthetisch probleem op termijn een gezondheidskwestie worden: mentaal dan. Veel mensen durven bijvoorbeeld niet kamerbreed te glimlachen uit angst dat hun gehavend gebit te zien zou zijn. Soms gaat het zelfs zo ver dat mensen geïsoleerd raken door hun complexen en laag zelfbeeld. Ook dan vindt Line De Saeger het haar taak om het welzijn van haar patiënten voorop te stellen en de louter medische noodzaak van een ingreep naar de achtergrond te verplaatsen. Ik heb het al eens meegemaakt dat een vrouw op die manier in een vicieuze cirkel terecht kwam. Ze was werkloos, maar schaamde zich zodanig over haar tanden, dat ze zich niet durfde tonen aan potentiële werkgevers. Nochtans was haar gebit op zich wel gezond, het zag er gewoon niet mooi uit. Op dat moment voer ik met plezier esthetische ingrepen uit, want uiteindelijk los ik er veel meer mee op. Het breekt dan wel mijn hart dat sommige mensen uit de lagere sociale klasse met hun spaarcenten komen aandraven, omdat de ziekteverzekering geen cosmetische behandelingen dekt. Het zijn immers lang niet de mensen met de duurste wagen voor de deur die het meeste aandacht aan hun gebit schenken. Zelf zal ik nooit schoonheidsoplossingen

HOGER REMGELD VOOR WIE TANDARTSBEZOEK UITSTELT Minstens 1 keer per jaar de tandarts bezoeken is een absoluut minimum. Binnenkort verhoogt het remgeld, het gedeelte dat je niet terugbetaald krijgt door de mutualiteit, voor wie zijn tandartsbezoek toch uitstelt met gemiddeld 15 %. De nieuwe regels gaan in vanaf 1 januari 2016. Het verhoogde tarief geldt enkel voor ‘technische prestaties’. Zo zal het remgeld voor het trekken van een tand 14 euro bedragen voor iemand die het jaar voordien niet op controle ging. Wie wel een bezoek bracht aan de tandarts betaalt slechts 7 euro remgeld. Het verhoogde remgeld geldt voor alle verzekerden boven de 18 jaar. Dit jaar telt trouwens al mee in de berekening van je remgeld volgend jaar. Stel je tandartsbezoek dus niet te lang uit!

adviseren, maar ik wil mijn patiënten wel informeren over de mogelijkheden. Knarsetanden in je slaap resulteert bijvoorbeeld vaak in erg korte tandjes. Ik vind het dan geen probleem om te vertellen dat je dit kan oplossen door de tanden op te bouwen met composiet, wit vulmateriaal. De tanden zien er daardoor weer beter uit, maar de composietlaag biedt ook bescherming tegen verdere slijtage door het knarsen.” Goede gewoonten Hoewel Line De Saeger niet tegen opsmukwerk is, heeft ze wel haar principe: Eén: een gebit moet eerst gezond zijn voor ik het mooi maak. En twee: in gezonde tanden boor ik niet. Tanden waar vaste apparatuur opstaat, zijn nog moeilijker te onderhouden dan een gebit zonder beugel. Als mensen voordien al geen zorg droegen voor hun tanden, heeft het geen zin die blokjes erop te zetten. Ze moeten van mij dus eerst enkele goede gewoonten aankweken. Ook zal ik geen voorste tanden mooier maken als er achterin enkele rotte kiezen staan te verkommeren. De grijze amalgaamvullingen van vroeger zijn voor sommige mensen ook een doorn in het oog. Maar zo lang ze nog goed zijn, vervang ik ze niet. Als ze echter barstjes of lekken vertonen, zet ik zonder probleem andere – witte – composietvullingen in de plaats, die dus veel esthetischer zijn.” En hoewel de tandarts kleine imperfecties best charmant vindt, zal ze er nooit zelf aanbrengen bij patiënten. Ooit stond ze bij zo’n verzoek zelf met haar mond vol tanden. Ik kreeg eens de vraag om bij iemand een spleetje tussen de voortanden te maken, zoals Madonna. Dat is de wereld op zijn kop …” ●

Laat je tanden zien op www.bendebever.be Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn drie voorwaarden belangrijk om tandbederf te voorkomen: • beginnen met poetsen vóór de eerste verjaardag • minstens twee keer per dag poetsen • hulp van mama of papa bij het poetsen Uit een enquête van CM bij 454 ouders blijkt dat slechts 19 % van de kinderen tot 6 jaar aan die voorwaarden voldoet. Vooral de poetsfrequentie laat te wensen over. Slechts 29 % van de kinderen tot 6 jaar komt aan twee keer per dag. 55 % houdt het bij één keer per dag. 3 % poetst zelfs nooit. Met de startleeftijd is het beter gesteld. 80 % begint ermee voor de leeftijd van één jaar en 84 % van de papa’s en mama’s poetst de tandjes nog eens na. Al lijkt dat niet altijd even vlot te verlopen. CM geeft ouders daarom een extra duwtje in de rug. Op www.cm.be/tanden vind je heel wat info over tandzorg, een instructiefilmpje en tips om tanden poetsen leuk te maken. De beloningsstickers van tandzorg-mascotte Ben de Bever zijn een handig hulpmiddel om aan de slag te gaan. CM werkte voor leerlingen van het derde leerjaar een compleet didactisch pakket uit. Het vervolgverhaal van Ben en zijn vrienden is een leuke start van elke les. En met de poetskaart worden de leerlingen extra aangespoord om twee keer per dag te poetsen en vol te houden. Meer info op www.bendebever.be. Het didactisch pakket kun je bestellen bij de dienst Gezondheidspromotie: 014 40 35 45 of gezondheidspromotie.rmt@cm.be

SPECIAL TANDZORG

Dure tandzorg? Om de kostprijs van tandzorg in kaart te brengen deed CM in 2014 een massale bevraging bij 160.000 leden. Hierbij een overzicht van de resultaten, tussenkomsten en actiepunten.

Tandprothesen Er zijn grote verschillen tussen tandartsen. Sommige implantaten kosten minder dan 450 euro, maar voor een kwart van de implantaten betaalden patiënten 1.200 euro of meer. Zo is de gemiddelde kostprijs voor een uitneembare tandprothese (skeletprothese) voor 6 tanden 800 euro. Tussenkomst De ziekteverzekering komt hier voor 295,09 euro tussen, voor mensen die een verhoogde tegemoetkoming genieten is dat 373,78 euro. CM betaalt 20 %* van de kostprijs terug. Voor tandimplantaten, kronen en vervangingen van een volledige tand (implantaat + kroon) geldt er ook een tussenkomst van 20 %* door CM. *max. 180 euro/2 jaar voor volwassenen en max. 360 euro/2 jaar voor minderjarigen.

Rechte tanden Wie alleen kiest voor orthodontie omwille van de schoonheid moet weten dat de behandeling lang duurt, onaangenaam is, veel geld kost, nog meer mondhygiëne vereist en niet altijd blijvende garanties biedt. Regelmatige orthodontie (36 zittingen) kost al snel 1.500 euro voor volwassenen. Start

de behandeling vóór de 15e verjaardag, dan loopt dat zelfs op tot 2.000 euro. Tussenkomst De ziekteverzekering komt enkel tussen voor behandelingen die starten vóór de 15e verjaardag: 921,64 euro, en bij een verhoogde tegemoetkoming 1.228,60 euro.

Meer info Op www.cm.be/tanden vind je een schat aan informatie over dit onderwerp.

Tandzorg wordt het vaakst uitgesteld 11 % van de Belgen stelt medische zorgen uit om financiële redenen. Tandzorg wordt het vaakst uitgesteld (26 %). CM schuift vijf actiepunten naar voor die de tandzorg toegankelijker maken: • Terugbetaling van 25 % van de richtprijzen van bruggen, kronen, implantaten en skeletprothesen, met een maximum van 300 euro. • Verplichte offerte voor bepaalde behandelingen zoals orthodontie, zodat de patiënt weet hoeveel

hij zal moeten betalen. • De factuur van de tandarts moet vermelden welke prestaties werden verricht en tegen welke prijs en wat de kostprijs is van de materialen. • Meer geconventioneerde tandartsen. 68 % van de tandartsen werkt met de officiële tarieven en is dus (deels) geconventioneerd. • Preventie. Slechts de helft van de Belgen gaat elk jaar naar de tandarts (gemeten tussen 2009 en 2012). Gerichte bewustmaking kan dit cijfer verhogen.

CM betaalt bovenop die tussenkomst nog eens 370 euro en verdubbelt dit voor zware aandoeningen zoals gespleten verhemelte.

• het soort apparaat • duur van de behandeling • de opleiding, uitrusting en ervaring van de tandarts • de tandarts is geconventioneerd of niet

TIP Elke behandeling is specifiek en heeft een andere kostprijs. Elementen die een rol spelen in de prijsbepaling:

Je CM-voordeel Een gedeeltelijke terugbetaling van je tandprothese, een fikse tegemoetkoming orthodontie, gratis preventieve tandzorgen voor jongeren tot 18 jaar, … CM heeft heel wat voordelen die een goede

Vraag vóór de start van de behandeling een offerte of gedetailleerde kostenraming aan de behandelende tandarts.

tandzorg betaalbaar houden. Kijk snel op de website. TIP! Je kunt je ook nog bijkomend verzekeren met het CM-MediKo Plan. Info op www.cm.be/verzekeringen

CM-MediKo Plan: hoe jonger, hoe voordeliger Bovenop de hiernaast vermelde tussenkomsten door de ziekteverzekering en de CM is er ook nog tussenkomst voor wie aangesloten is bij het CM-MediKo Plan. CM-leden kunnen zich via het MediKo Plan extra beschermen

tegen hoge medische kosten. Het gaat bijvoorbeeld om remgelden van zorgverleners, hoorapparaten, oogzorg, bevalling, voedings- en dieetadvies, reisvaccinaties ... Hoe jonger je aansluit, hoe voordeliger. De aanvangspremie blijft geldig voor wie

ononderbroken aangesloten blijft. Zo betaal je als pasgeborene 9,87 euro per maand, als 14-jarige 11,95 euro per maand en als je aansluit op je 60e bedraagt de premie 18,21 euro per maand. Alleen indexaanpassingen zijn mogelijk.

Dit is een overzicht van de tussenkomsten voor tandzorg: Extra verzekering

Tussenkomst MediKo Plan

Orthodontie voor kinderen & volwassenen

tot 500 euro per jaar

Tandprothesen en -implantaten

tot 500 euro per jaar

Paradontologie (behandeling steunweefsels van tanden zoals tandvlees, kaakbot ...)

tot 500 euro per jaar

Remgeld voor prestaties artsen, specialisten, tandartsen, kinesisten, logopedisten, verpleegkundigen en andere zorgverleners.

tot 1.500 euro per jaar

Alle info op www.cm.be/verzekeringen/cm-mediko-plan of bel 078 151 151

Is jouw tandarts geconventioneerd? De ziekenfondsen sluiten akkoorden met tandartsen over de tarieven. Wie de Nationale Akkoorden aanvaardt, respecteert de vastgelegde tarieven. • Geconventioneerde tandartsen aanvaarden het akkoord met de ziekenfondsen. Zij rekenen de officiële tarieven aan en mogen geen ereloonsupplementen vragen. • Gedeeltelijk geconventioneerde tandartsen aan-

vaarden het akkoord met de ziekenfondsen, maar rekenen enkel op bepaalde plaatsen of tijdstippen het officiële tarief aan. • Niet-geconventioneerde tandartsen aanvaarden het akkoord met de ziekenfondsen niet en bepalen vrij hun honorarium. Patiënt informeren Tandartsen moeten hun patiënten informeren over hun conventiestatuut door dit duidelijk te afficheren, bij

voorkeur aan de ingang van de praktijk en in de wachtkamer. Je kan ook zelf nagaan of je tandarts geconventioneerd is via de module ‘Zoek een zorgverlener in je buurt’ op www.cm.be/ziekte-enbehandeling/zorgverleners/ opzoeken Bijzondere eis van de patiënt Als de patiënt bijzondere eisen stelt, kan een gecon-

ventioneerde tandarts toch afwijken van de vastgelegde tarieven. Dit kan bij raadplegingen die op vraag van de patiënt buiten de normale uren plaats vinden. De tandarts moet de patiënt wel vooraf informeren over de supplementen die worden aangerekend.

SCHOOLMOEHEID

GEEN ZIN MEER IN SCHOOL, WAT NU? Het nieuwe schooljaar staat voor de deur. Voor wie schoolgaande kinderen heeft en dit nog niet wist: vergeet hen op 1 september niet wakker te maken! Maar wat als ze niet, of met moeite, opstaan en last blijken te hebben van schoolmoeheid? Wat doe je daaraan? Willem-Jan van Ekert Serge Baeken/Lekstock

TEKST: ILLUSTRATIE:

SCHOOLMOEHEID

ven informeren bij het Ministerie van Onderwijs. Uit hun gegevens blijkt dat maar liefst één op de acht jongeren geen diploma secundair onderwijs haalt. Grote steden als Antwerpen, Brussel, Gent en Mechelen scoren op dat vlak nog slechter. Veel jongeren in onze secundaire scholen zijn te weinig gemotiveerd, of schoolmoe. Hoe doen we die jongeren weer zin krijgen in leren, in school? “Verplicht leerlingen naar school te gaan tot ze een diploma hebben. Veel afhakers zijn misschien wel schoolmoe, maar niet leermoe”, is de stellige overtuiging van professor Ides Nicaise, hoofd van de onderzoeksgroep Onderwijs en Levenslang Leren op de KU Leuven. “Maar ze zouden ook een kwalificatie kunnen halen via andere kanalen, zoals een VDAB-opleiding.” Hij wordt bijgetreden door VDAB-topman Fons Leroy. “De VDAB kan voor een gerichte schoolopleiding zorgen en hen zo op de arbeidsmarkt krijgen. Jongeren die afhaken op school zijn vaak al jaren schoolmoe. Ze komen in het beroepsonderwijs terecht, meestal via het watervalsysteem (waarbij jongeren een steeds lager

1 OP 8 Uit gegevens van het Ministerie van Onderwijs blijkt dat maar liefst één op de acht jongeren geen diploma secundair onderwijs haalt.

ALICE & LOU ALICE WIL UITGEDAAGD WORDEN Alice Elliott begint dit jaar aan haar laatste jaar ASO. Voor het online magazine Charlie gaf ze haar mening over het onderwijs. “Hoewel ik vrijwel continu bezig ben met school, heb ik niet het gevoel dat ik de afgelopen jaren veel heb geleerd. Vraag me iets over de aardrijkskundeleerstof van het derde jaar en ik sta met mijn mond vol tanden. Wanneer mijn jongere zusje me komt vragen of ik haar kan helpen met chemie of geschiedenis, merk ik dat ik er twee jaar later bijna niets meer over weet. Dat is jammer. Is onze manier van onderwijs wel zo efficiënt en rendabel wanneer meer dan drie kwart van de leerstof uiteindelijk in ons kortetermijngeheugen belandt? Moeten we niet dringend eens op zoek gaan naar een andere manier van onderwijs? Ik ben altijd leergierig geweest, maar heb het gevoel dat school me niet meer echt kan boeien. Mijn motivatie om voor school te werken is om mijn ouders tevreden te stellen, om mijn jaar niet te moeten overdoen, om zo veel mogelijk toekomstmogelijkheden open te houden. Mijn motivatie is géén honger naar kennis, terwijl dát het juist zou

moeten zijn. Leren zou geen verplichting, last of straf moeten zijn, maar iets wat we graag doen. We zitten tenslotte twaalf jaar lang op de schoolbanken, dan kunnen we toch proberen om van die periode iets leukers te maken? Ik denk dat ons onderwijssysteem dringend toe is aan verandering. Als je leerlingen wil motiveren om te leren, dan moet je ze ook tonen waaróm leren zo belangrijk is, en hoe geweldig het is om veel te weten. Je moet hen aan projecten laten werken waar ze achteraf ook fier op kunnen zijn, in plaats van ze hapklare brokken leerstof te presenteren die ze totaal niet kunnen plaatsen in de wereld. Voor mensen zoals mijn jongere zus, hoop ik dat ze ooit even hard naar school zullen uitkijken, als naar vakantie.”

LOU, VAN STROPER TOT BOSWACHTER? “Ik zag al op jonge leeftijd het nut van school niet in”, zegt Lou. “Ik verveelde me en vond het verschrikkelijk om de hele dag in een klaslokaal opgesloten te zitten.” Het resultaat was er dan ook al gauw naar. Door een jaartje te moeten overdoen in het lager en op het secundair kwam ik in het bekende watervalsysteem

terecht. Begonnen op het ASO en na een paar jaar, via een grafische richting op het TSO, geëindigd in de richting Toerisme. Een richting die me totaal niet interesseerde, maar ik had geen alternatief. In het laatste jaar gaf ik op. Niet dat ze op school of thuis onvoldoende wezen op het belang van een diploma, maar ik zag het gewoon niet meer zitten. Ik was in een straatje zonder einde gekomen. Zo leek het toch. Na een half jaar gewerkt te hebben in een fabriek, kwam ik tot het besef dat ik tot meer in staat was dan dat. Een vriend wees me op een opleiding sociaal-cultureel werk. Ik ben altijd wel sociaal ingesteld geweest, neem het nogal snel op voor de zwakkeren in de samenleving. Het is een heel praktijkgerichte opleiding en na drie jaar heb ik een graduaat op zak. Merkwaardig genoeg heeft uitgerekend mijn schoolmoeheid me nu aan een job geholpen. Terwijl ik mijn studie volg, word ik nu als schoolspotter ingezet om in het Gentse in contact te komen met spijbelende jongeren. Niet om ze direct terug naar school te sturen, eerder om – als een soort straathoekwerker – hun vertrouwen te winnen, er gesprekken mee aan te knopen. Ik begrijp die jongeren natuurlijk goed: waarom zou jij eigenlijk op de schoolbanken blijven zitten terwijl je vrienden al geld verdienen of gewoon lekker rondhangen?”

SCHOOLMOEHEID Ouders gaan vooral uit van het principe dat hun zoon of dochter minstens moet bereiken wat zij bereikt hebben. PROFESSOR IDES NICAISE

schoolniveau volgen, nvdr), gaan spijbelen en stoppen uiteindelijk met school. Voor hen zou een individuele beroepsopleiding via de VDAB kunnen helpen. Ik vind trouwens dat je jongeren al tijdens het secundair verplicht stage moet laten lopen. Zo krijgen ze de kans om al eens te proeven van het beroepsleven.” Niet te snel kiezen Dat klinkt goed. Maar hoe zit het dan met jongeren die er vanaf het begin al genoeg van hebben? Kunnen die door de hervorming van het secundair onderwijs weer zin in school krijgen? Professor Nicaise: “Die hervorming zal zeker helpen: een bredere basisvorming en een betere oriëntering zullen de kans op succes verhogen. Maar het gaat om meer dan het uitstellen van de studiekeuze. Alle jongeren zouden een bredere basisvorming moeten krijgen. BSO-scholieren krijgen nu te weinig algemene vorming en leerlingen in het ASO te weinig maatschappelijke, technische en economische vorming. De arbeidsmarkt vraagt breed geschoolde mensen, eerder dan specialisten. Economisch worden BSO en TSO wel gewaardeerd, maar heel wat jongeren die potentieel sterke technische knobbels zijn, volgen die richtingen niet door het negatieve imago.” Brede eerste graad “Momenteel beslissen ouders en leerkrachten over de studiekeuze”, zegt Nicaise. “Ouders gaan vooral uit van het principe dat hun zoon of dochter minstens moet bereiken wat zij bereikt hebben. Ouders die zelf in de lagere beroepensferen zitten, mikken vaak

niet hoog genoeg. Aan de kant van de scholen, kijkt men naar de eindscores op talen en wiskunde in het lager onderwijs. Jongeren die daarop goed scoren mogen kiezen wat ze doen. De anderen worden quasi automatisch doorverwezen naar het TSO of BSO. Wat niet altijd de juiste optie is. In een brede eerste graad volgen leerlingen gedurende twee jaar keuzevakken alvorens te kiezen. Zo ontdekken jongeren hun eigen talenten. Jongeren zullen zo kiezen op basis van kennen en kunnen. En niet langer op basis van wat ze níét kunnen." In de praktijk Sommige scholen hebben het voortouw genomen en organiseren hun onderwijs nu al op een andere manier. Het Koninklijk Atheneum in Zottegem is gestart met een brede, oriënterende graad met 6 keuzemodules. Het doel? Nog meer leergoesting, meer ‘doen’ en meer openheid. Directeur Isabelle Truyen: “We willen inzetten op de talenten van de leerlingen en hen voorbereiden op een succesvolle instap op de arbeidsmarkt, al dan niet na universitair of hoger onderwijs. We hebben het aanbod in het eerste jaar aangepast om de leerlingen te laten proeven van verschillende vakgebieden en om de studiekeuze uit te stellen. Daarvoor maken we gebruik van de 4 aanvullende uren in de lessentabel van het eerste jaar. We bieden de modules Latijn, Cultuur, Sport, Zorg, Wetenschappen en Technologie aan.” ●

STELLING

TEKST: Timothy Puype

Moeten we de vaccinatie van onze kinderen verplichten? De meesten zullen het zich zo goed als niet meer herinneren, en sommigen zullen weinig fijne herinneringen hebben aan de vaccinatieprik, op school, bij de dokter of bij het CLB. Maar is vaccineren wel nodig? çava? legde haar oor te luisteren en kreeg duiding rond het al dan niet verplicht vaccineren.

REACTIE Pierre Van Damme

‘Vaccinaties helpen ziektes uit de wereld’ Vaccinaties zijn er gekomen als oplossing tegen een aantal gevaarlijke infectieziektes. De ziektes die vroeger voor honderden sterfgevallen zorgden, zijn nu beter onder controle en enkele zelfs (bijna) uitgeroeid: denk maar aan pokken of kinderverlamming. Omdat vaccinatieprogramma’s hun werk doen, zien we bepaalde infectieziekten steeds minder, en zijn mensen geneigd om het vaccin te weigeren of uit te stellen, of men wordt een beetje nonchalant en vraagt zich af of vaccinatie nog wel nodig is. Als gevolg hiervan duiken her en der in Europa oude ziektes weer op, zoals mazelen en rode hond, met de laatste jaren meer dan duizend gevallen in Nederland, Frankrijk, Duitsland, Bulgarije en Roemenië. Ook enkele sterfgevallen zijn dan te betreuren. Enkel door voldoende mensen te blijven vaccineren, kunnen zo’n infectieziektes onder controle komen en zelfs

voorgoed uit de wereld verdwijnen, zoals voor pokken het geval was in de jaren zeventig, en hopelijk binnenkort voor kinderverlamming en mazelen.” “Moet de overheid vaccinaties verplichten om een voldoende hoge vaccinatiegraad te bereiken? Ik ben geen voorstander van verplichte vaccinatie. Ik kan me perfect terugvinden in het standpunt waarbij de overheid op alle mogelijke manieren de vaccinatie aanmoedigt: vaak kan dat door goede voorlichting, informatie en duidelijke communicatie. Deze taak is ook weggelegd voor

HEB JIJ EEN MENING OVER DEZE STELLING? Deel ze dan op facebook.com/magazinecava!

onze gezondheidswerkers. Verplichting kan weerstand in de hand werken en lijkt me de laatste oplossing als andere middelen niet werken, en als de volksgezondheid in gevaar komt door een te lage vaccinatiegraad. We kunnen hier het voorbeeld volgen van de Scandinavische landen waar geen enkel vaccin verplicht is, en waar een vaccinatiegraad van 97% en meer bereikt wordt.” “Toch zijn er landen, vooral in zuidelijk Europa, waar een verplichting nodig is om een zekere vaccinatiegraad te bereiken, soms wordt er onrechtstreekse druk uitgeoefend door de toegang tot scholen enkel toe te laten indien men gevaccineerd is, zoals in de V.S. Verschillen in cultuur en attitudes spelen hier zeker mee een belangrijke rol.” Pierre Van Damme is Professor in de vaccinologie en infectieziekten aan de Universiteit Antwerpen.

BIKE FOR HOPE

HOOP DOET FIETSEN Begin dit jaar maakten twee çava?-lezers kans om deel te nemen aan Bike for Hope, een fietsevenement ten voordele van Stichting tegen Kanker. Jan Vanhaesebrouck en Maarten Van Sanden waren de twee gelukkige winnaars. çava? volgde hen in de aanloop naar de beklimming van de Col de la Bonette. TEKST:

Timothy Puype

6 maart 2015 Maarten Van Sanden: “Het was niet lang na het afsluiten van de wedstrijd dat ik een mailtje kreeg van CM. Ik was een van de gelukkigen die naar Pra Loup mocht afzakken voor Bike for Hope. Natuurlijk was ik ongelofelijk blij. Ik fiets al een paar jaar hier in de buurt en probeer elk jaar naar het hooggebergte te reizen om daar enkele grote fietstochten te maken. Het spreekt vanzelf dat je je dan inschrijft voor wedstrijden als deze.” Jan Vanhaesebrouck: “Ik werd verrast door mijn zus. Zij schreef me in, ik wist helemaal van niets! Het ging allemaal heel toevallig. Twee jaar geleden ben ik verkeerd van een bus gestapt, met een operatie tot gevolg. Na maanden revalideren – en dus niet kunnen sporten – ben ik opnieuw op de fiets gestapt, samen met een collega. Ook lopen staat terug op de planning. De verrassing van mijn zus kwam dus op het perfecte moment.” Maarten: “Fietsen is altijd mijn passie geweest. Ik kroop al op het stalen ros als jongetje

en reed rondjes in de tuin. Op mijn tiende was ik bezeten door de Ronde van Frankrijk en vooral van de klimetappes. Ik was die zomer op reis met m’n ouders in Barcelonnette, in de buurt van de Col de la Bonette, maar ik mocht van mijn ouders niet deelnemen aan de beklimming. Ik was te jong. Ik was zo kwaad dat ik hun verrekijker heb ‘gestolen’ en ergens begraven in de buurt.” 28 maart 2015 Jan: “De eerste stap in de aanloop naar de beklimming van de Col de la Bonette was een inspanningstest bij De Chartreuse in Holsbeek. Dat was een onderdeel van de prijs die Maarten en ik hadden gewonnen. Het was ook de eerste keer dat we elkaar ontmoetten.” Maarten: “Heel erg kort wel, in de wachtruimte van het labo (lacht).” Jan: “Mijn conditie zat niet slecht, omdat ik alweer was beginnen fietsen en lopen. Maar ik maakte te snel melkzuren aan, zonder te recupereren. Ik sportte dus verkeerd, met een te hoge hartslag. Mijn doel was vanaf dan om mijn hartslag rond de 115 à 130 slagen per minuut te krijgen.” Maarten: “We kregen een heel strak schema opgelegd. Het begon met twee dagen per week fietsen, maar dat liep al snel op naar meerdere dagen per week. Zo moesten we op zaterdag en zondag ritten doen van meer

Fietsen is altijd mijn passie geweest. Ik kroop al op het stalen ros als jongetje en reed rondjes in de tuin. MAARTEN

BIKE FOR HOPE

dan 100 kilometer. In combinatie met een jong gezin is dat helemaal niet zo gemakkelijk. Zo’n test is echter wel goed om te beseffen hoe het staat met je conditie. Die was niet vreselijk bij mij, een gevolg van het vele fietsen en voetballen vroeger.” 1 april 2015 Jan: “Na de inspanningstest besloot ik om te stoppen met roken. Van de ene dag op de andere. Niet gemakkelijk als je het al 20 jaar doet. Maar ik ben geen 3 maal 7 meer. Roken in combinatie met het zware trainingsschema zou me niet gelukt zijn. Het stoppen hielp ook echt, want ik ben 14 kilo afgevallen door gezonder te leven en meer te sporten.” 25 april 2015 Maarten: “De eerste maanden van de training ben ik niet veel stoten tegengekomen. Niet gevallen, geen blessures. Tot eind april, tijdens het voetballen. Ik gaf een stevige schop tegen de bal, maar werd afgeblokt en knalde met mijn tenen tegen de voet van een tegenspeler. Resultaat: een gebroken teen en gedaan met voetballen. Gelukkig heb je geen tenen nodig om te fietsen.” Jan: “Ik had vooral last van zadelpijn. Ik deed een onderbroek aan onder mijn koersbroek. Dat mag je blijkbaar niet doen. Het gevolg: alles begon te schuren tijdens het fietsen. Ook een koersbroek met bretellen helpt. Dan blijft alles goed zitten (lacht).” 9 mei 2015 Jan: “Mijn vrouw heeft me tijdens het hele avontuur gesteund. Maar één weekend had ze er eventjes genoeg van. Ze vond het hoog tijd voor een weekendje Ardennen met ons tweetjes, zonder fiets. Maar

uiteindelijk heb ik er toch een klein rondje gefietst.” 25 mei 2015 Maarten: “Tijdens het trainen trek ik vooral van Deurne naar de Kempen en de streek van Mechelen. Allemaal vlak natuurlijk. Die ritjes combineer ik dan ook met een maandelijkse uitstap richting Ardennen. Vaak ga ik alleen, maar ik heb ook een schoonbroer en kameraad die gepassioneerd zijn door fietsen.”

Ik had vooral last van zadelpijn. Ik deed een onderbroek aan onder mijn koersbroek. Dat mag je blijkbaar niet doen.

Jan: “Ik vertrek vanuit Heusden meestal richting de Vlaamse Ardennen of het Pajottenland. Iets heuvelachtiger dan bij Maarten dus.” 25 juni 2015 Jan: “De eerste dag in Pra Loup stond er een stevige rit op het programma. Een hele opgave na een busrit van 16 uur! Sommige delen van de rit hadden een hellingsgraad van 17%. Ik kan het je verzekeren: dan is je licht uit ’s avonds. Zeker als je weet dat Pra Loup op een helling ligt. In het begin van de rit bol je dus naar beneden, maar op het einde heb je altijd een laatste stevige klim voor de boeg.” 26 juni 2015 Maarten: “Ik was ook helemaal perte totale na die eerste dag ter plaatse. Op vrijdag ging het echter pakken beter. Ik voelde me goed en fietste zonder al te veel problemen de cols op en over. Die dag heb ik wel een ongeluk gehad. Tijdens een van de afdalingen ben ik stevig ten val gekomen. Gelukkig passeerde Jan iets later en hield ik er niets ernstigs aan over. Mijn lichaam stond wel vol schaafwonden. Ik dacht niet dat ik de dag nadien nog de Col de la Bonette, de toprit van het weekend, zou oprijden.”

JAN

27 juni 2015 Maarten: “Op zaterdag ben ik opgestaan met een heel slecht gevoel. Ik had enorm veel last van m’n pols. Ik heb het toch geprobeerd, door het stuur op een bepaalde manier vast te houden, zodat ik er geen last van ondervond. Ik heb mezelf geen tijdslimiet opgelegd, boven raken was voldoende. En dat is me gelukt! De verrekijker van mijn ouders die ik had verstopt? Die heb ik niet teruggevonden (lacht).” Jan: “Ik had maar één grote schrik: hoe zou mijn lichaam reageren op die grote hoogte. De Col de la Bonette is 2715 meter hoog en dat is niet niets. Gelukkig viel alles goed mee. Ik werd 65e met een tijd van 2 uur, 14 minuten en 39 seconden.” ● Wil je volgend jaar zelf deelnemen aan Bike For Hope? Kijk dan snel even op www.bikeforhope.be. Je vindt er ook alle foto’s terug van de voorbije editie.

ALS FRAUKE NAAR DE DOKTER MOET, KRIJGT MAMA NU ALLES TERUGBETAALD.

CM regio Mechelen-Turnhout betaalt alle remgelden terug die je voor bezoeken aan de huisarts, de kinderarts (of een andere gespecialiseerde arts) betaald hebt voor kinderen tot en met 6 jaar. Alleen supplementen worden niet terugbetaald. Je hoeft er niets voor te doen: elk kwartaal wordt het totaalbedrag van de voorbije drie maanden automatisch op je rekening gestort. Meer informatie: ga naar www.cm.be (zoek op â&#x20AC;&#x2DC;remgeld kinderenâ&#x20AC;&#x2122;) of bel 014 40 31 11

GESPOT

QUOTE

TECHNOLOGIE

Ik heb ontdekt wat geluk is: de combinatie van een goede gezondheid en een slecht geheugen Vlaams parlementslid Yasmine Kherbache (sp.a) onthult in Humo haar formule voor geluk.

HYGIËNE

Pluizige baarden zijn niet proper Ze zijn hip en stoer en anno 2015 niet uit het straatbeeld weg te denken: mannen met baarden. Niet zomaar stoppels, maar echt stevig uitgevallen baarden. Het ziet er niet naar uit dat de trend snel weg zal ebben. Maar hou toch maar rekening met het volgende: zo’n baard is hygiënisch gezien geen hoogvlieger. Ze trekken meer ziektekiemen aan dan bijvoorbeeld het haar op ons hoofd omdat het haar stugger is, aldus specialisten. Regelmatig wassen is dus de boodschap, zeker als je de neiging hebt de hele tijd te frunniken aan je baardhaar.

De kleinste draadloze oordopjes ter wereld Herkenbaar, de draad van je hoofdtelefoon zit weer in de knoop. Of de draad kreeg een serieuze knauw en er komt nog enkel geluid uit een van de twee luidsprekers. Draadloze oordopjes kunnen de oplossing zijn, maar echt subtiel kan je die niet dragen. Daar komt verandering in met Earin, de kleinste draadloze oordopjes ter wereld. Nadeel: probeer ze vooral niet kwijt te raken, ze kosten zo’n 200 dollar.

NIEUWE CM-WEBSITE OVER TANDZORG Een gezond gebit, je kan er niet vroeg genoeg aan beginnen. Van zodra je kind melktandjes krijgt, besteed je er best al aandacht aan. Op de website www.cm.be/tanden heeft CM een schat aan informatie over tandzorg bijeengebracht, gerangschikt volgens leeftijdsgroep. Je kan er bijvoorbeeld een informa-

tief filmpje bekijken over hoe je het melkgebit van je jongste verzorgt, of lezen hoe je met ongemakjes kan omgaan, tips vinden over tandvriendelijke drankjes of wat je nu moet denken over fopspenen of duimen. Je vindt er trouwens niet alleen informatie over tandzorg bij kinde-

ren, alle leeftijdsgroepen vinden er antwoorden op alle mogelijke vragen over je tanden. En niet te vergeten: ook informatie over alle CM-voordelen en diensten in verband met tandzorg. Zeker eens gaan kijken! ➝ Meer info: www.cm.be/tanden

Hallo!

WIE? Ann Yde, dossierbeheerder op de dienst Ongevallen bij CM Midden-Vlaanderen. WAT? Naast het werk bij CM zet Ann zich ook in voor de sportploegen van haar adoptiekinderen, waaronder de G-ploeg van basketbalvereniging Falco in Gent, waar haar dochter Michela (19) bij speelt. WAAROM? “Heel wat jongeren uit de G-ploeg komen uit een instelling. Ik sta de trainer vanaf de zijlijn bij om alle baskettertjes een plezierige training of match te bezorgen.”

‘Mijn dochter Michela heeft een spasme in haar linkerhand. Basketbal is voor haar een soort kine’

BENIEUWD NAAR HET VOLLEDIGE VERHAAL VAN ANN? Ga dan naar facebook.com/magazinecava

SAY CHEESE

TEKST: Timothy Puype

VRIJWILLIG(ERS) OP SCHOOL Een school staat elke dag klaar voor onze kinderen. Ze draait niet enkel door haar personeelsleden, maar ook door de inzet van tientallen vrijwilligers. Ouders die mee willen helpen om van de school een aangenaam plekje te maken. çava? zocht enkele geëngageerde ouders op.

01 KATHLEEN VAN DEN BROECK Waar: Freinetschool Triangel, Booischot Wat: Houdt het documentatie centrum van de school open

“Het documentatiecentrum van de school is 2 keer per week geopend. Samen met 3 andere ouders zitten we in een beurtrol. De kinderen komen hier langs en zoeken naar informatie over projecten waarmee ze bezig zijn in de klas. Ik vind het heel belangrijk om dit te doen. Je geeft iets terug aan de school, die zoveel doet voor je kinderen.”

“Zo’n vier jaar geleden startte ik met dit project. De moestuin ligt tussen de speeltuin van de kleuters en de lagere school. Ik kom hier elke donderdag van 15 tot 16 uur, afhankelijk van mijn eigen lessenrooster als leerkracht aardrijkskunde in het secundair. Ik ga langs in elke klas en vraag wie wilt meewerken. Dat is bijna iedereen, want ze willen allemaal graag naar buiten (lacht).”

KOEN DE ROO Waar: Leefschool Klavertje 4, Nevele Wat: Onderhoudt de moestuin op de school

03 JASMIN HASDO Waar: Basisschool De Knikkerbaan, Berchem Wat: Zit in de werkgroep voor een groenere speelplaats

“Ik zit bij de oudervereniging van de school en ben vooral actief in de werkgroep Groene Speelplaats. Er komt heel wat kijken bij het vergroenen van de speelplaats. Ik help ook met de catering van het schoolfeest. Vooral avondwerk dus, want overdag zit ik op mijn job. Het begon allemaal vorig jaar, met de opstart van deze school. Intussen volgen mijn beide zoontjes, Oscar en Floris, hier ook de lessen.”

PLACEBO-EFFECT

Soms schrijft de arts ons een middel zonder enig actief genezend bestanddeel voor. En toch voelen we er ons vaak beter door. Dat noemen ze het placeboeffect. Hoe komt het dat een spuitje met fysiologisch water ons van pijn kan afhelpen? TEKST:

Ludo Hugaerts Pieter Van Eenoge

ILLUSTRATIE:

Het is nep en

DR. VAN HOECKE “Als arts moet je vertrouwen uitstralen en de behandeling enthousiast aanprijzen. Er is in dat geval altijd een placebo-effect, ook met medicijnen waarvan de werking wetenschappelijk bewezen is.”

het werkt!

k heb onlangs een groep bejaarden begeleid op een bedevaartreis naar Lourdes”, vertelt dr. Rodolphe Liagre, adviserend geneesheer bij CM Midden-Vlaanderen en voorheen huisarts gedurende 30 jaar. “Sommige deelnemers zeiden me: dokter, ik voel me niet goed, u moet me een spuit geven. Ik heb ze een injectie met fysiologisch water gegeven en ze kikkerden er snel van op!” Placebo’s worden standaard gebruikt in klinische studies (zie kaderstuk), maar uitzonderlijk ook in de therapeutische praktijk van huisartsen en psychiaters. Een placebo kan je omschrijven als een middel zonder actief genezend bestanddeel, maar waarvan mensen toch vaak beter worden, al is daar geen medisch-technische verklaring voor. Het kan gaan om een plantaardig product, een vitaminepreparaat, een mild tonicum, een magistrale bereiding of gewoon melkpoeder of fysiologisch water. Is de pil rood of groen? “Een placebo schrijf ik eigenlijk alleen voor bij hoogbejaarde patiënten bij wie een vorm van verslaving aan pijnstillers of slaapmiddelen is ontstaan. Ze hunkeren als het ware naar een pil”, getuigt dr. Dirk Van Hoecke, een huisarts met een praktijk van 39 jaar. “Een verder gebruik van pijnstillers of slaapmiddelen zou schadelijk zijn voor hun gezondheid. Ik zeg dan: ik heb iets nieuws waarvan u ook goed zult slapen of minder pijn zult voelen. En het werkt: ze nemen het placebo en vertellen achteraf dat ze zich er beter door voelen!”

PLACEBO-EFFECT

GLANSROL IN KLINISCHE STUDIES

De wonderbare werking van placebo’s blijft niet beperkt tot oudere mensen. Désirée De Poot, gedragspsychologe en hoofdredacteur van het vakblad De Apotheker, geeft drie voorbeelden: “Het is wetenschappelijk bewezen dat paracetamol niet werkt bij lage rugpijn en toch zeggen veel mensen dat het helpt. We kopen pakken glucosamine of chondroïtine tegen artrose, hoewel die eigenlijk alleen werken bij artrose in de knie en niet bij artrose in de voeten, de nek en de schouder. Of neem homeopathie. Er is nog steeds geen wetenschappelijk bewijs dat het werkt, maar toch vragen mensen bij de apotheker vaak naar homeopathische middelen.” Het psychologische effect van net echte medicijnen kan héél ver gaan. Dr. Liagre: “Veel mensen geloven zelfs dat een rood pilletje beter helpt tegen depressieve gevoelens, een blauw pilletje tegen slaapproblemen. Een placebospuit ‘werkt’ vrijwel altijd beter dan een placebopil!” Absolute noodzaak: het vertrouwen Zit het allemaal tussen onze oren? We denken dat het helpt en dus helpt het? Ja en nee. Het effect is in de eer-

Nieuwe medicijnen worden altijd eerst uitgetest in uitgebreide klinische studies. Daarin spelen placebo’s een essentiële rol. Dr. Dirk Van Hoecke wordt geregeld betrokken bij zulke studies. “De helft van de patiënten krijgt het echte medicijn, de andere helft een placebo. Wie wat krijgt, wordt blind gekozen door de computer. Ik weet dus zelf niet wie van mijn patiënten het echte middel dan wel het placebo krijgt. De placebo’s hebben immers exact dezelfde vorm, kleur en verpakking als het echte medicijn, maar bevatten de werkende stof niet. Op deze manier kan het laboratorium of de farmaceutische firma zien of de nieuwe molecule doeltreffend is en welke bijwerkingen ze eventueel heeft. Ook hier heb ik wonderbare placebo-effecten zien werken. Soms kregen patiënten die de placebo hadden ingenomen, dezelfde bijwerkingen (misselijkheid bijvoorbeeld) als patiënten die het echte medicijn hadden gekregen! Uiteraard verlopen deze studies volgens zeer strikte ethische regels. Nooit zal ik patiënten een medicijn onthouden dat ze echt nodig hebben. Soms wordt een studie zelfs stopgezet omdat de nieuwe molecule zo superieur goed blijkt te zijn dat het niet langer verantwoord is een placebo te verstrekken aan de andere groep”.

Geen enkele arts zal ooit aan zijn patiënt vertellen dat het om een nepmedicijn gaat, wantdat zou dat broodnodige vertrouwen breken. DR. VAN HOECKE

ste plaats te verklaren door de vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt. Door dat vertrouwen geloven we in de werking en de doeltreffendheid van hetgeen de arts voorschrijft, wat dat ook is. Dr. Van Hoecke: “Dat vertrouwen is essentieel. Stel dat ik aan een patiënt met buikpijn zou zeggen: ik weet niet goed wat u hebt, ik zal u iets voorschrijven, maar ik weet niet of dat zal helpen. Dan zal deze man of vrouw het consult verlaten met een slecht gevoel en is de kans groot dat het middel niet zal helpen. Als arts moet je vertrouwen uitstralen en de behandeling enthousiast aanprijzen. Er is in dat geval altijd een placebo-effect, ook met medicijnen waarvan de werking wetenschappelijk

Kom samengroepen in onze bossen. Kom onbezorgd spelen, dingen van elkaar leren, vergaderen onder bladeren, of lekker nietsdoen in het groen. In Massembre trekken alle groepen aan het langste eind.

bewezen is. De patiënt moet naar buiten gaan met het idee: dit zal me helpen”. Dr. Liagre bevestigt het belang van dit vertrouwen: “Het geloof in de arts en in zijn voorschrift is groot: hij weet wat goed voor mij is en ik stel daar geen vragen bij. Daarom is het zo belangrijk dat artsen goed luisteren naar de patiënt. Daarin schuilt, denk ik, het succes van homeopaten: zij besteden veel tijd en aandacht aan de mens achter de patiënt. Dat geeft die patiënt een groot vertrouwen. Des te meer als die homeopaat duur is!” Een placebo zal ook helpen om de stress te verminderen, zegt Désirée De Poot: “Stress verhoogt de pijn, maar omdat je overtuigd bent dat het middel

zal werken, ebt de stress weg en vermindert ook de pijn. Je hebt als patiënt een bepaald verwachtingspatroon en je wilt dat die verwachting uitkomt. Dat geldt trouwens ook voor echte medicijnen. Hoe vaak heb je niet het gevoel dat een zware pijnstiller tegen rugpijn al werkt na 5 minuten? Terwijl dat gewoon niet kan op zo’n korte tijd!” Er zijn grenzen Kan een placebo helpen bij alle aandoeningen? Uiteraard niet. “Het placebo-effect kan alleen werken bij functionele klachten waarbij de patiënt duidelijk een behandeling van zijn arts verwacht”, zegt dr. Liagre. “Dat zijn lichamelijke of psychische klachten die gekoppeld zijn aan allerlei angsten en emoties. Bijvoorbeeld: de schrik om slecht

Massembre, 5543 Heer Tel. +32 82 64 43 57 reception@massembre.com www.massembre.be

Trek EROPUIT met je GROEP

te slapen, een prikkelbare darm of hyperventilatie. Klachten dus die niet het gevolg zijn van schade aan organen. Het zou totaal onethisch zijn placebo’s voor te schrijven tegen schade aan organen of tegen zware psychiatrische aandoeningen. Dan denk ik bijvoorbeeld aan kanker, diabetes, infecties of zware depressies.”

Conclusie: placebo’s kunnen binnen bepaalde grenzen een nuttige rol spelen in de gezondheidszorg. Alleen is de vraag: hoe lang nog?

Maar hoe ethisch is het om een patiënt wandelen te sturen met een nepmedicijn zonder dat die het weet? En zo de indruk te wekken dat een pilletje altijd alles oplost? Dr. Van Hoecke reageert fel: “Ik denk aan mijn oudere patiënten die overtuigd zijn dat ze een tabletje nodig hebben om te kunnen inslapen of om minder pijn te voelen. Ik vind een placebo dan juist ethisch verantwoord omdat ze anders een toxisch verslavend product zouden blijven nemen. Ze krijgen nu een tabletje van iemand die hen nog nooit bedrogen heeft. En ze komen tot rust of hebben minder pijn. Daarom zal geen enkele arts ooit aan zijn patiënt vertellen dat het om een nepmedicijn gaat, want dat zou dat broodnodige vertrouwen breken. Niemand heeft me trouwens ooit gevraagd: dokter, was dit wel een echt medicijn?” Ook de apotheker speelt hier een rol. “Volgens de Orde van Apothekers mag een apotheker de therapie van een arts en diens voorschrift niet in vraag stellen, want dat zou de vertrouwensrelatie tussen arts en apotheker ernstig schaden”, legt Désirée De Poot uit.

“Hij moet het voorgeschreven medicijn zonder commentaar afleveren, tenzij hij denkt dat het de gezondheid van de patiënt zou schaden. Middelen die verkrijgbaar zijn zonder voorschrift moet hij verstrekken vanuit zijn kennis en ervaring”. Leren genezen zonder pil Conclusie: placebo’s kunnen binnen bepaalde grenzen een nuttige rol spelen in de gezondheidszorg. Alleen is de vraag: hoe lang nog? “Er speelt thans een generatieverschil”, horen we nog van dr. Liagre. “Het gebruik van placebo’s in de behandeling gebeurt vandaag vooral door oudere artsen en vaak ook bij oudere patiënten. Jonge artsen durven al vaker aan hun patiënten zeggen: ik ga u niets voorschrijven, neem een paar dagen rust of ontspanning, let op uw voeding en uw klachten zullen vanzelf verdwijnen. De jongere generaties beseffen meer en meer dat genezen ook zonder medicijnen kan. Zeker jonge ouders hoor je nu vaak zeggen: u gaat mijn kleine toch geen cortisone of antibioticum voorschrijven? Ik heb de laatste tien jaar van mijn huisartsenpraktijk in Nederland gewerkt. Daar is deze zogenaamde ‘demedicalisering’ al langer bezig. Bij ons zal deze mentaliteitswijziging nog tijd vragen, maar ze is bezig!” ●

GESPOT

LIEFDADIGHEID

Knuffelen is gezonder dan je denkt

ONDERZOEK

Los van het feit dat knuffelen simpelweg fantastisch is, is het ook nog eens gezond. Onze hersenen reageren op geknuffeld worden door een stof aan te maken: oxytochine. Dat hormoon zorgt ervoor dat we minder bang zijn en het vermindert bovendien onze stress. Dat maakt je niet alleen gelukkiger, maar door de stress- en bloeddrukverlagende eigenschappen is het ook nog eens gezond. Het financiële model van knuffelaars in winkelstraten is dus heel slim gezien. Knuffels uitdelen aan 1 euro per stuk levert al snel een aardige duit op. Of doe zoals de twee Amerikaanse vrouwen Colleen en Jacqueline met het bedrijfje The Snuggery. Zij komen knuffelen bij je thuis in sessies van 45 tot 90 minuten. Het kost je wel zo’n 70 euro.

Het çava?lezersonderzoek, de resultaten! In het vorige nummer van çava? vroegen we je om je mening te geven over dit magazine. En dat deden jullie massaal, waarvoor bedankt! We onthullen graag enkele opvallende resultaten. De helft onder jullie geeft aan çava? van begin tot eind uit te lezen, gemiddeld duurt dat bladeren doorheen de artikels zo’n 29 minuten. Daarna praat 43 % over het magazine of over CM met andere mensen. Leuk! Jullie geven het magazine ook vaak door aan anderen. Slechts 1 op de 3 gooit het magazine weg als het uitgelezen is.

KINDEREN TOT EN MET 6 JAAR GRATIS NAAR DE DOKTER Ouders met kleine kinderen weten het: de kans dat je er nooit mee naar de dokter moet, is zo goed als onbestaande. Je krijgt via het ziekenfonds wel het grootste deel terugbetaald, maar er is nog altijd het remgeld dat voor je eigen rekening is. En met wat pech kan dat oplopen… Sinds dit jaar betaalt CM regio Mechelen-

Turnhout ook alle remgelden terug wanneer je met je kinderen jonger dan 7 jaar naar de huisarts of een geneesheer-specialist gaat. De enige voorwaarde is dat je kind ingeschreven is als lid. Makkelijk is bovendien dat de terugbetaling volledig automatisch gebeurt, één keer per kwartaal. Je hoeft er zelf niets voor te doen.

ZEG EENS AAA

TEKST: Timothy Puype

Dokter, dokter! Ik heb een blaasontsteking Een blaasontsteking. Je hoort vrouwen er vaker over klagen dan mannen, maar het is geen exclusieve vrouwenziekte. Beide geslachten kunnen een blaasontsteking oplopen en de symptomen zijn niet altijd aangenaam. çava? trok naar huisdokter Tom Jacobs om te kijken hoe je dat kan voorkomen.

AUWCH!

DE SCHULDIGE

VOORKOMEN OF ...

GEVAARLIJK?!?

De E.Coli-bacterie is de boosdoener bij een blaasontsteking. Tom Jacobs: “Bij vrouwen kan het probleem ontstaan door het verkeerd afvegen als ze naar het toilet zijn geweest. Ook seksuele betrekkingen kunnen een oorzaak zijn, want de microben worden zo de blaas in ‘gemasseerd’. Bij mannen ligt de oorzaak soms aan het niet volledig ledigen van de blaas, waardoor urine achterblijft. Het is een perfecte broeihaard voor microben. Een verdere oorzaak is vaak een aandoening aan de prostaat, net onder de blaas.”

“Vrouwen kunnen na seksuele betrekkingen beter een plasje doen. Als ze naar het toilet zijn geweest moeten ze steeds op de juiste manier afvegen, van voor naar achter en niet omgekeerd. Anders loop je het risico microben uit de ontlasting naar je blaas te leiden. Mannen met regelmatige blaasontstekingen gaan beter langs bij de uroloog voor een check naar eventuele prostaatproblemen.” Heb je toch een blaasontsteking? “Veenbessensap kan helpen, maar heeft niet altijd het verhoopte effect. Het is echter een veilig en gezond middel.”

“Een blaasontsteking wordt veroorzaakt door microben die het slijmvlies in de buurt van de urinebuisopening binnendringen. Dat uit zich door de onophoudelijke drang om te plassen en dus ook frequenter naar het toilet te moeten, ook ’s nachts. Het plassen zelf is pijnlijk, vooral naar het einde van het wateren toe. Dat vrouwen meer last hebben van blaasontstekingen is te wijten aan de kortere afstand tussen het slijmvlies in de buurt van de urinebuisopening en de blaas.”

WELKE MIDDELTJES KEN JIJ TEGEN EEN BLAASONTSTEKING? Laat het ons weten op facebook.com/magazinecava!

“Een blaasontsteking op zich kan geen kwaad. De microben kunnen echter vanuit de blaas, via de urinebuis, de nieren infecteren. Dan krijg je te maken met een nierkelkontsteking. Die uit zich in ziek zijn en rugpijn ter hoogte van de nieren. Daar komt rilkoorts bij als de microben de weg naar de bloedbaan hebben gevonden. Antibiotica zijn op dat moment noodzakelijk om er opnieuw bovenop te komen. Zo niet dreigt een bloedvergiftiging, wat een levensbedreigende toestand kan betekenen.”

MIJN GEDACHT

BEELDBLIND Anne Provoost

mijn blikveld of ik zoek het onderschrift. ad ik maar een tablet De beschrijving van een afbeelding is me gehad in mijn kindermeestal veel duidelijker dan de afbeelding jaren. Ik ben zo op zelf. Het zerkje liet me onaangeroerd, maar woorden gefixeerd dat de woorden eronder komen frontaal bij me ik soms denk beeldbinnen. Ik moet de kapel verlaten om van blind te zijn. Mijn de nagalm af te komen. handicap manifesteert zich op onverwachte momenten. We zijn op AAN HET WOORD ANNE PROVOOST Op een keer laat ik in een van mijn mareis in Zuid-Frankrijk. Ik ben hoogzwanJE KENT HAAR ALS ... nuscripten een personage een huis binger van mijn jongste kind. We hebben de AUTEUR VAN ONDER nenbreken via de badkamer. Ik beschrijf de diepbruine deur van een kerkje opengeduwd ANDERE ‘VALLEN’ EN situatie bloedloos, mijn hoofdpersoon is de om aan de hitte te ontkomen. De kinderen ‘BEMINDE GELOVIGEN’. kamer even snel uit als hij erin gekomen is. hebben minder last van vermoeidheid dan Het verhaal staat niet toe dat ik hier zo snel ik. Ze hollen meteen het kerkje door tot aan overheen ga, maar ik zie de badkamer niet voor me, en het altaar. Na een paar ogenblikken komen ze opgewonik voel me niet in staat er veel over te schrijven. Dus sla den terug. ‘Mama, mama, kom kijken, een dode baby!’ Ze ik de passage over, probeer een volgende paragraaf, en wijzen naar een voorwerp op een stenen voetstuk in een als ook dat niet lukt, ga ik iets anders doen. Later die dag zijbeuk. ‘Ga maar niet,’ zegt mijn man, ‘het zal je emotiovalt in een damesblad mijn oog op de woorden ‘kolfjes en neel maken.’ flacons’. Ogenblikkelijk kan ik naar de beschrijving van mijn badkamer terug. De twee bevallige woorden roepen Ik sta op en ga toch. Vooraan inderdaad een granieten de beelden op die ik nodig had. Het visuele wordt voor praalgraf niet veel groter dan een schoendoos. Ik loop mijn geestesoog zichtbaar omdat het is benoemd. Wooreromheen en verbaas me. Dit is het kleinste schrijn dat ik den maken woorden los. In mij lijkt een tweede set ogen ooit heb gezien. De baby die ligt opgebaard kan niet ouder aanwezig, pupillen waar geen licht in breekt, maar taal. zijn geweest dan een paar weken. Dood in het kraambed, een vroeggeboorte? Mijn twee oudsten gaan er languit Mensen vragen me waar ik mijn inspiratie vandaan naast liggen, vergenoegd en opgelucht omdat ze groter haal. Niet uit mijn werkelijkheid, want die moet eerst zijn dan de in steen verpakte dode (alsof dat hen ergens in woorden gegoten worden voor ik hem zie. Wel uit voor behoedt). Het grafje is koud, ook in de overdrachteteksten van anderen. Lezen doet me schrijven. Andere lijke zin: het doet me weinig. Ik leg geen verband tussen bronnen vind ik moeilijk ontcijferbaar. Het eerste wat ik het glanzend gepolijste marmer en de warme, kloppende me afvraag bij het zien van een tablet in de handen van aanwezigheid in mijn buik. Maar dan valt mijn oog op een een kleuter: zou mijn verstand anders zijn bedraad als opschrift aan de voet van de sokkel: ik er op vroege leeftijd mee in aanraking was gekomen? Het brein van een mens heeft twee paar hongerende Enfant du gris, enfant du secret, ogen. Het ene wil beeld, het andere zoekt formulering. Parti de notre regard, c’est tout … Een tablet is slechts het dienblad waarop levensnood zakelijk voedsel wordt geserveerd. Geef een kind de Onmiddellijk doorzoek ik mijn rugzak en haal mijn pen beelden waar het nood aan heeft, maar voed het ook en aantekenboekje boven. Dit kan ik niet helpen, steeds woorden. Met woorden zal het dieptezicht krijgen, het opnieuw valt het me voor: niet de aanblik van voorvisuele kunnen bekijken op een ander niveau, als gluwerpen beweegt me, wel de woorden die erbij horen. rend door een periscoop. ● Een foto, een decor, een tekening, ik heb ze nog maar in

BIJ DE KAPPER

Je haar laten knippen lijkt de meest normale zaak van de wereld. Maar dat is het niet als je 6 jaar bent, en je al de helft van je leven aan het sparen bent voor lange lokken. Toch besliste Margot om haar haar in één keer 25 cm korter te laten knippen. Zo kan er een pruik gemaakt worden met écht haar voor kinderen die chemo moeten ondergaan. TEKST:

Timothy Puype Brecht Van Maele

FOTOGRAFIE:

BIJ DE KAPPER toont Margot zich wat verlegen. Een reporter, een fotograaf, haar mama en de kapper zelf, het zijn heel wat mensen om je heen om je haar te laten knippen. We staan bij Beauty Nazareth in de gelijknamige gemeente vlakbij Gent. Luc Vermeersch, eigenaar en kapper, stampte het complex uit de grond. Naast de zaken voor de reguliere klanten, specialiseerden vier partners zich in de zorg voor mensen met kanker die vaak ook een chemokuur moeten ondergaan. Ze vinden in het complex advies en hulp rond haarwerken in de kapperszaak van Luc, borstprothesen met een ruim aanbod lingerie en badmode in de Thuiszorgwinkel, aangepaste huid- en lichaamsverzorging in het schoonheidssalon en een specifiek trainingsprogramma voor, tijdens en na een kankerbehandeling in het fitnesscentrum. Niet huilen “Het begon allemaal met een film”, verklaart Stefanie, de mama van Margot. “Via Netflix mocht Margot een film kiezen. Ze koos voor

MARGOT “Iedereen zal m’n paardenstaart missen, zelfs de juf!”

MARGOT (6) LAAT EEN PRUIK MAKEN VAN HAAR HAAR

“KNIP HET NIET TE KORT!

WAT GEBEURT ER MET HET HAAR VAN MARGOT? De haren van Margot gaan naar Think Pink. Voor elke pruik zijn de haren van 3 à 4 mensen nodig. Door de samenwerking met Think Pink worden niet enkel mensen geholpen die een haarwerk nodig hebben, maar ook mensen met borstkanker, waar Think Pink voor bekend staat. Binnenkort zal er dus een klein meisje heel gelukkig zijn met een pruik met echt haar, onder andere dankzij Margot.

WAT IS BEAUTY NAZARETH? de Nederlandse jeugdfilm ‘Achtste Groepers huilen niet’ (in Vlaanderen beter bekend als: ‘Akkie, coole kinderen huilen niet’). De korte inhoud vertelde niet duidelijk waar de film over ging, dus ik zag geen probleem. De film bleek echter over een jong tienermeisje met leukemie te gaan. Na de film kwam dan de onvermijdelijke vraag ‘Mama, ga ik ook ‘anker’ krijgen?’ Ze had de naam van de ziekte verkeerd begrepen. Op zo’n moment kan je niet anders dan de ziekte uitleggen en waarom je je haar dan ook verliest.” Daarop besliste Margot om haar haar te laten knippen, speciaal voor een pruik voor kinderen die een chemokuur moeten ondergaan. “Margots haar is al jaren heel erg lang. Toen ze 3 was, begon ze te sparen. Momenteel is het zo lang dat iedereen er haar over aanspreekt. Het is een deel van haar per-

soonlijkheid geworden. De kortere coupe zal ook voor mij wennen zijn. Margot beseft heel goed waarom ze dit doet. Gek, wat een film kan teweeg brengen! (lacht)” Tijd voor Margot om in de grote kappersstoel te klauteren. “Ik heb het aan al mijn klasgenootjes verteld!” Ze blijkt open te bloeien als ze de leuke salon te zien krijgt met tientallen spulletjes speciaal gericht op kinderen. “Iedereen zegt dat ze m’n paardenstaart zullen missen, zelfs de juf!” ●

Je CM-voordeel De ziekteverzekering voorziet een tegemoetkoming voor haarprothesen. Voor meer informatie en de voorwaarden kunt u terecht op de CM-website of bel 014 40 31 11.

Luc Vermeersch begon in 1981 met zijn eigen kapsalon. Na heel wat jaren, en het bezoek van verschillende klanten die hun pruik wilden laten bijknippen, besloot hij daar voor de volle 100% op in te zetten. In Beauty Nazareth staat alles in het teken om mensen met een vervelende ziekte zo goed mogelijk te helpen. “Ik heb heel lang gespeeld met het idee en nu is het werkelijkheid geworden. Maar ik heb nog andere ideeën. Zo help ik nu al heel veel vrouwen met alopecia, een ziekte waarbij je gedeeltelijk kaal wordt. In de toekomst wil ik ook mannen met kaalheid helpen door tussenpersoon te zijn voor een passende en betaalbare haartransplantatie.” Beauty Nazareth vind je in de Drapstraat 111 in Nazareth, vlakbij Gent. Alle info staat op de gloednieuwe website: www.beauty-nazareth.be

HELDEN & ANTIHELDEN

WIE ZIJN JOUW FAVORIETE HELDEN? Of wie is jouw persoonlijke held? Iedereen heeft wel iemand in zijn leven waar hij naar opkijkt. Dat kunnen fictieve personages zijn uit boeken, films of strips, maar het zijn evengoed mensen die veel voor ons betekenen in het leven. Het omgekeerde bestaat ook, de antiheld. Wie verdient zijn heldenstatus niet echt? Laat het weten op de Facebookpagina van รงava. In het volgende nummer komen we erop terug! Surf snel naar www.facebook.com/magazinecava

CM-Deals 48

BABYBOOM IN PLANCKENDAEL! JOUW VOORDEEL? 4 EURO KORTING VOOR CM-LEDEN

TREK EROPUIT MET JE GROEP IN MASSEMBRE JOUW VOORDEEL? KORTING VOOR JOUW GROEP

nectar aan de felgekleurde loripapegaaitjes in de Aziatische Serre. Bezoek zeker ook de lemuren in hun gloednieuwe verblijf. Planckendael brengt je ook dit jaar dichter bij de dieren.

Sinds deze zomer telt de olifantenfamilie 1 slurfje meer: Qiyo, een zusje voor Kai-Mook. Op de savanne huppelt een giraffenjong rond en er zijn ook heel wat pinguïnkuikens geboren. Bovendien verwachten we een baby-neushoorn.

Prijs dagticket: Kinderen: 17,50 euro (CM-leden: 13,50 euro) Volwassenen: 25 euro (CM-leden: 21 euro)

Heb jij de pinguïns in Planckendael al een visje gevoerd? Grijp je kans en wandel letterlijk tussen de pinguïns en de flamingo’s. Of voeder zelf een potje

Enkel voor CM-leden. Knip deze bon uit en geef hem af aan de kassa

KORTINGSBON ENKEL GELDIG MET GELE KLEVER. KLEVEN DOE JE HIER.

In ruil voor deze bon krijg je €4 korting per dagticket bij aankoop van maximaal 4 dagtickets voor Planckendael aan standaard individueel tarief. Deze dagtickets dienen gelijktijdig aangekocht te worden en zijn enkel geldig op de dag van aankoop. Deze bon is niet inwisselbaar in speciën, niet cumuleerbaar met andere acties, promoties of voordelen. Enkel geldig aan de kassa van 1/09/2015 t.e.m. 29/02/2016, niet geldig op 23, 24 en 25/10/2015. Kopieën worden niet aanvaard. Niet geldig op eerder aangekochte dagtickets.

In Massembre trekken groepen aan het langste eind. Kom onbezorgd spelen, dingen van elkaar leren, vergaderen onder bladeren, of lekker nietsdoen in het groen. Massembre biedt een exclusieve groepskorting voor wandelclubs, jeugdverenigingen, vormingsorganisaties, vrijwilligersbewegingen, pastorale werkingen, zelfhulpgroepen, seniorenclubs,… Boek nu je vakantie op www.massembre.be/ groepsverblijven en kom het groepsgevoel uit de bomen plukken.

Info • Massembre, 5543 Heer, België • Tel. 082 64 43 57 • reception@massembre.com • www.massembre.be

5 DAVIDSFONDS BOEKEN VOOR ÇAVA?-LEZERS JOUW VOORDEEL? 15% KORTING

In samenwerking met Davidsfonds Uitgeverij krijgen çava-lezers 15% korting bij aankoop van een of meerdere boeken uit volgende lijst: • Limonade. Leuk boek over hoe zelf limonade maken (Pricess Misia) 19,99 euro, code cava1 ➝ Met limonade tover je in een handomdraai de lekkerste drankjes op tafel, zodat elke dag een feest wordt en elk feestje een sprankelend succes. Homemade limonade: yummie!

• No food to waste. Duurzaam en ecologisch koken zonder moeite (Jorun Verheyden) 27,50 euro, code cava2 ➝ Elke Belg gooit jaarlijks tussen de 15 en 25 kilogram voedsel weg. Wereldwijd belandt meer dan een derde van al het geproduceerde voedsel in de vuilnisbak. No food to waste laat zien dat het anders kan! • Mijn eerste zoogroeiboek 19,99 euro, code cava3 ➝ Boek voor het starten met lezen van AVI 0 tot AVI

6, een aanbieding net voor de start van het schooljaar. • Eerste hulp bij klimaatverwarring (Pieter Boussemaere) 29,99 euro, code cava4 ➝ De klimaatwetenschap heeft het alsmaar moeilijker haar boodschap aan de man te brengen. In heel wat landen kanten politici en opiniemakers zich steeds harder tegen de bevindingen van klimaatonderzoekers. • Onkruidboek (Lotte Stekelenburg, Suze Peeters,

Caroline Zeeval) – 19,99 euro, bestelcode cava5 ➝ Dit Onkruidboek zal je blik verruimen. Het leert je niet alleen onkruid te herkennen, maar ook te benutten en er zelfs van te genieten. Of hoe je vijand één van je beste vrienden wordt! De vermelde prijzen zijn exclusief de 15% çava?-korting. Bestellen kan via de webshop van Davidsfonds. Duid per boek de juiste bestelcode aan.

DE SOCIALE LANDKAART 2015 LEGT DE PUZZEL VOOR JOU

Interesse? Knip de bon uit en bestel het boek.

SOCIALE LANDKAART Uw gids bij uw sociale rechten en voorzieningen Geniet als CM-lid € 10 korting bij uw bestelling van deze onmisbare leidraad boordevol informatie over sociale rechten, voorzieningen en tegemoetkomingen.

✃

De ultieme gids bij sociale rechten en voorzieningen. In België is het geheel van sociale rechten en voorzieningen even omvangrijk als onoverzichtelijk. De staatshervorming creëert bovendien verschillende niveaus en maakt de zoektocht niet noodzakelijk transparanter. De Sociale Landkaart biedt hiervoor de oplossing. Als meest toegankelijk en upto-date verzamelwerk op de markt vertelt het alles wat je moet weten over sociale rechten, tegemoetkomingen en voorzieningen waar hulpbehoevenden of mantelzorgers recht op hebben. Het boek is thematisch ingedeeld en alle voorzieningen worden op uniforme wijze voorgesteld.

Ja, ik bestel ex. van de ‘Sociale Landkaart’. Als CM-lid betaal ik € 42 i.p.v. € 52 / ex. Ja, ik abonneer me op de ‘Sociale Landkaart’. Als CM-lid ontvang ik editie 2015 (incl. digitale versie) en alle daaropvolgende jaarlijkse edities voor € 32 i.p.v. € 42 / ex. Alle info over deze formule vind ik op www.socialelandkaart.be. Ik betaal pas wanneer ik de factuur ontvang. Die wordt mij samen met het boek opgestuurd. Naam & Voornaam

CM-ledenvoordeel

€10

KORTING

CM-lidnummer Straat & huisnummer Postcode & gemeente/stad E-mailadres Datum & handtekening

Mail deze bon naar contact@vandenbroele.be / fax naar 050 64 28 08 / stuur op per post naar Uitgeverij Vanden Broele, Stationslaan 23, 8200 Brugge

MAAKT GELD DAN TOCH GELUKKIG? EEN BASISINKOMEN VOOR IEDEREEN

BASISINKOMEN

We kunnen er niet meer naast kijken: we zitten al jaren in een financiële crisis. Terwijl het einde van de tunnel nog niet in zicht is, worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Bovendien groeit de werkloosheid en worden steeds meer jobs ingenomen door automatisering en lageloonlanden. En toch moeten we langer werken en neemt het aantal burnouts schrikbarende proporties aan. Is een basisinkomen de remedie of een utopie? TEKST:

Willem-Jan Van Ekert Photonews

FOTOGRAFIE:

istoricus Rutger Bregman houdt zijn pleidooi voor het basisinkomen onder meer in De Correspondent. Hij is zich maar al te goed bewust van de kritiek op de plannen rond het basisinkomen. “Als je mensen zomaar geld geeft dan doen ze niks meer, denken we vaak. Maar wetenschappelijk onderzoek bewijst inmiddels het tegendeel: gratis geld helpt. Het is tijd voor een radicale hervorming van de verzorgingsstaat.” Hoge kosten Even terug in de tijd, mei 2009. In het financiële hart van de wereld, The City in Londen, leven al vele jaren dertien daklozen. Ze bezorgen de

samenleving heel wat overlast. En dat kost geld: aan politie, justitie en zorg. Prijskaartje: zo’n 350.000 pond per jaar. De lokale hulporganisatie vindt het welletjes en neemt een radicaal besluit. Voortaan krijgen de zwervers gewoon gratis geld. Om precies te zijn: 3.000 pond, zonder er iets voor terug te hoeven doen. Ze kiezen zelf waar ze hun centen aan besteden, begeleiding is geheel vrijblijvend. Er zijn geen verplichtingen. De enige vraag die de mannen moeten beantwoorden, luidt: Wat denk je zelf dat goed voor je is? Weinig verwachtingen “Toen het begon had ik geen hoge verwachtingen”, herinnerde een hulpverlener zich later. Maar de wensen van de zwervers waren niet bescheiden. Een telefoon, een paspoort, een woordenboek, een gehoorapparaat – ieder had zo zijn eigen ideeën over wat het beste voor hem was. Geen van de mannen verspilde zijn geld aan drank, drugs of gokken. Sterker nog, de meesten waren overdreven zuinig op hun centen. Na een jaar was er gemiddeld slechts 800 pond uitgegeven. Van de 13 zwervers waren er één jaar later 11 op het goede pad beland. Ze kickten af van drugs of alcohol en begonnen cursussen te volgen. Na tientallen jaren van vruchteloos duwen, trekken, pamperen, bekeuren, vervolgen en verzorgen waren er elf notoire zwervers eindelijk van de straat gehaald. Er was ook bezuinigd met een factor zeven. Kosten? 50.000 pond per jaar, inclusief het loon van de hulpverleners. Zelfs het zakenblad The Economist concludeerde: ‘De efficiëntste manier om geld te besteden aan daklozen is het ze gewoon geven.’ Werken voor je geld Rutger Bregman: “Armen kunnen niet met geld omgaan, denken we vaak. Ze zullen het wel aan hamburgers en goedkoop bier besteden, in plaats van fruit en onderwijs. En dus hebben we allerlei

BASISINKOMEN

hulpprogramma’s bedacht, met stapels formulieren, registratiesystemen en een leger aan controleurs. Zeker sinds de crisis is uitgebroken, barst het van de initiatieven om fraude met toeslagen en uitkeringen aan te pakken. ‘Je moet werken voor je geld’, is de achterliggende gedachte. De sociale zekerheid is in de afgelopen jaren steeds meer op de arbeidsmarkt afgestemd. Van ‘welfare’ naar ‘workfare’ heet het ook wel: verplicht solliciteren, meedoen aan re-integratietrajecten en aan de slag voor de gemeente. De onderliggende boodschap: gratis geld maakt mensen lui. Er is één kink in de kabel: arme mensen zijn niet lui.” Afrika Neem nu Bernard Omondi. Jarenlang werkte hij als steenwerker in een groeve, ergens in het onherbergzame westen van Kenia. Bernard verdiende twee dollar per dag. Totdat, zomaar op een morgen, hij een merkwaardig sms’je kreeg.

De boodschap die iedereen in het dorp kreeg luidde: ‘Gefeliciteerd, je krijgt vijfhonderd dollar’, bijna een heel jaarsalaris. Een paar maanden later liep een journalist van The New York Times rond in het dorp van Bernard. Niemand had zijn geld opgedronken. Er waren huizen gerepareerd en bedrijfjes gestart. Bernard verdiende inmiddels zes tot negen dollar per dag met zijn nieuwe Bajai Boxer, een Indiase brommer waar hij passagiers mee rondreed. Bernard en zijn dorpsgenoten zijn allang niet meer de enige geluksvogels. In 2008 besloot de regering van Oeganda een kleine 400 dollar uit te keren aan bijna 12.000 jongeren tussen de 16 en 35 jaar. De resultaten, vier jaar later, waren verbluffend. Doordat de jongeren hadden geïnvesteerd in hun eigen scholing en bedrijfjes, waren hun inkomens met bijna 50 procent gestegen. De kans op een baan was met meer dan 60 procent toegenomen.

Onbetaalbaar of niet?

Econoom Paul De Grauwe, professor aan de London School of Economics, is er van overtuigd dat een universeel basisinkomen niet mogelijk is.

n De Morgen legde hij uit: “Doordat iedereen, rijk en arm, werkende en niet-werkende, eenzelfde basisinkomen zou krijgen, moet de overheid een massale

geldstroom organiseren. Veronderstel dat aan alle volwassen Belgen 1.000 euro per maand wordt gegeven. Dit zou betekenen dat de overheidsuitgaven met 100 miljard stijgen, of 25 % van het bbp. Het basisinkomen maakt het natuurlijk mogelijk om te besparen op grote delen van de sociale zekerheid. Werkloosheidsuitkeringen en uitkeringen voor ziekte kunnen geschrapt worden; op pensioenen kan ook bespaard worden. Maar een belangrijk deel van de sociale zekerheid valt niet weg. Bijvoorbeeld de gezondheidszorg, kindergeld en het deel van de pensioenen boven 1.000 euro blijven bestaan. Andreas Tirez van de denktank Liberales

komt tot de slotsom: Na aftrek van de besparingen op de sociale zekerheid, blijft er een tekort over van ongeveer 35 miljard euro. Die besparingen zijn mogelijk gemaakt door het basisinkomen. Dat is ongeveer 9 % van het bbp. Het betekent dus ook dat de belastingen moeten stijgen met 35 miljard. De globale belastingdruk die nu ongeveer 51 % van het bbp bedraagt, zal moeten stijgen tot 60 % van het bbp. Men kan natuurlijk over deze cijfers twisten. Conclusie: het enige realistische systeem is er een waar het basisinkomen beperkt wordt tot diegenen die het nodig hebben.” Maar volgens zakenman en ex-Standard-voorzitter

Roland Duchâtelet kan je het plan wel uitvoeren. Hij lanceerde 20 jaar geleden zijn visie op het basisinkomen. Zijn plan: 170 euro per kind. Na je achttiende krijg je 500 euro, waarna het bedrag verder stijgt tot 800 euro voor 61-plussers en 1.200 euro voor 68-plussers. Daarnaast krijgt elke Belg recht op 300 euro in natura per maand voor onderwijs en medische zorg, waarbij hij in een geprivatiseerde omgeving zelf scholen en ziekenhuizen kan kiezen. Het plan is volgens Duchâtelet uitvoerbaar door drie keer 12 miljard euro te verschuiven. Door alle subsidies af te schaffen, een tax shift en overheidspersoneel af te danken.

Voorstanders van het referendum voor een gratis basisinkomen in Zwitserland lossen een lading munten voor het parlement in Bern.

Gratis geld stimuleert de hele economie: er wordt meer gekocht, wat de werkgelegenheid doet groeien en de inkomens doet stijgen. RUTGER BREGMAN

Gratis geld helpt Rutger Bregman: “Studies over de hele wereld tonen het inmiddels aan: gratis geld helpt. Er is al een verband aangetoond met minder criminaliteit, minder ongelijkheid, minder kindersterfte, minder ondervoeding, minder tienerzwangerschappen, minder gespijbel, betere schoolprestaties, hogere economische groei en emancipatie. De belangrijkste reden dat mensen arm zijn, is dat ze niet genoeg geld hebben. Gratis-geldprogramma’s hebben een enorme opmars doorgemaakt. In het boek ‘Just Give Money to the Poor’ (2010) geven onderzoekers van de OESO (de denktank van de rijke landen) talloze voorbeelden van succesvol strooien met geld. In Namibië daalden de ondervoeding (min 25 procent), criminaliteit (min 42 procent) en het spijbelen (van 40 naar bijna 0 procent) omlaag. In Malawi knalde het schoolbezoek van meisjes en vrouwen met 40 procent omhoog.” Dure hulp Rutger Bregman: “Waarom zouden we dure blanke mensen in SUV’s sturen als we het geld ook gewoon kunnen overmaken? Dan blijft er niets aan de strijkstok van corrupte ambtenaren hangen. En gratis geld stimuleert de hele economie: er wordt meer gekocht, wat de werkgelegenheid doet groeien en de inkomens doet stijgen. In Zuid-Afrika werken de huishoudens die steun krijgen zelfs harder dan de huishoudens zonder steun. Verklaring: ze hebben meer ruimte om in hun eigen bedrijfjes te investeren.”

BASISINKOMEN

Het had weinig gescheeld of de VS zou nu een minstens zo stevig sociaal vangnet hebben gehad als de meeste Europese landen.

De utopie Gratis geld: het is geopperd door enkele van de grootste denkers uit de geschiedenis. Thomas More droomde ervan in zijn beroemde Utopia (1516). Talloze economen en filosofen, vaak ook Nobelprijswinnaars, zouden volgen. Onder de voorstanders bevonden zich linkse én rechtse denkers. Zelfs de grondleggers van het neoliberalisme, Friedrich Hayek en Milton Friedman, hebben ervoor gepleit. Artikel 25 van de Universele verklaring van de rechten van de mens verwijst er direct naar. Verenigde Staten Het had weinig gescheeld of de VS zou nu een minstens zo stevig sociaal vangnet hebben gehad als de meeste Europese landen. Tiental-

len miljoenen werden beschikbaar gesteld voor de basisinkomens van bijna 10.000 gezinnen in Pennsylvania, Indiana, North Carolina, Seattle en Denver. Het waren de eerste grote sociale experimenten waarbij onderscheid werd gemaakt tussen de experimentele groep en de controlegroep. De onderzoekers wilden antwoord op drie vragen. Gaan mensen veel minder werken? Wordt het programma daardoor onbetaalbaar? En zou het dan ook politiek onhaalbaar zijn? Het werd twee keer nee, en één keer ja. President Nixons plan voor een bescheiden basisinkomen had een overgrote meerderheid behaald. Maar in de Senaat sloeg de twijfel toe. De wet werd maandenlang heen en weer gestuurd tussen de Senaat en het Witte Huis en verdween uiteindelijk in de prullenbak. ●

“Terug makkelijk de trap op en af. Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.” Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Daar staat geen leeftijd meer op. Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal of steil.

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk!

Ontvang nu uw gratis documentatiepakket en een offerte op maat!

www.tk-traplift.be Voor meer info kan u ook terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2200 2220 2260 2300 2320 2400 2440

HERENTALS Hofkwartier 5 HEIST-O-D-BERG Boudewijnlaan 39 WESTERLO St.-Lambertusstr. 33D TURNHOUT Patersstraat 85 HOOGSTRATEN Vrijheid 168 MOL Corbiestraat 3 GEEL Stationsstraat 162

www.thuiszorgwinkel.be

Tel. Tel. Tel. Tel. Tel. Tel. Tel.

014 015 014 014 014 014 014

47 28 47 47 47 47 47

36 30 36 36 36 36 36

00 70 00 00 00 00 00

2470 2500 2800 2880

RETIE Peperstraat 2 LIER Mechelsesteenweg 215 MECHELEN Antwerpsesteenweg 259 BORNEM Boomstraat 47A

Tel. Tel. Tel. Tel.

014 015 015 015

47 28 28 28

36 30 30 30

00 70 70 70

A ASSIST

Thuiszorgwinkel

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/RMT.AGENDA

BABY, KIND & TIENER

ROLLEBOLLEBUIK: OM EN ROND ZWANGERSCHAP

BORSTVOEDING: GOED VOORBEREID

ASSERTIVITEIT VOOR JONGEREN

Tijdens deze cursus van drie samenkomsten worden heel wat vragen rond borstvoeding beantwoord en twijfels en misverstanden weerlegd. Op elke samenkomst worden verschillende thema’s rond borstvoeding behandeld: hoe werkt borstvoeding, hoe bereid je je voor op borstvoeding, wat zijn de voordelen voor moeder en kind, borstvoeding gedurende de eerste weken, wat is de rol van de partner, borstvoeding over een langere periode, wanneer vaste voeding invoeren, kolven, borstvoeding en werken ... Er worden foto's en videobeelden getoond ter illustratie. Partners zijn ook welkom!

Deze training richt zich tot jongeren uit het middelbaar onderwijs die – op een speelse manier – in groep hun grenzen willen verkennen én verleggen. Thema's zoals opkomen voor je eigen mening, gevoelens leren uiten, feedback geven en ontvangen ..., komen tijdens deze training aan bod. De jongeren leren steviger in hun schoenen te staan. Vooraf vindt een kennismakingsgesprek plaats voor de jongere en zijn ouders. Na afloop van de training volgt een individueel evaluatiemoment. Ouders kunnen de "oudercursus assertiviteit" volgen om op de hoogte te blijven van het verloop van de training van hun kind.

Als je zwanger bent, brengt dat een hoop vragen met zich mee. Als je meer informatie wenst om je goed voor te bereiden op de komst van je kindje, dan ben je samen met je partner welkom op de infoavond ‘Rollebollebuik’. Een vroedvrouw en deskundige van CM geven een antwoord op deze vragen: Is het nodig dat ik bepaalde gewoonten verander? Hoe ontwikkelt het baby’tje zich in mijn buik? Hoe regel ik mijn bevallingsrust? Wie kan mij begeleiden tijdens mijn zwangerschap?, ... PRAKTISCH Waar en wanneer: Mechelen: 3/11 om 19.30 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Geel: 19/11 om 19.30 uur, ’t Wijnhuis, Stationsstraat 56 Prijs • CM-leden gratis • niet-leden 6 euro Begeleiding: Dominique Franquet (Mechelen) en Katrien Nuttin (Geel), vroedvrouwen Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie

PRAKTISCH PRAKTISCH Waar en wanneer • 8 en 22/9, 6/10: CM-campus Mechelen, Antwerpsesteenweg 261 • 15, 22, 29/9: Kasterlee, Hotel Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 • 23 en 30/11, 7/12: Geel, Geboorteinformatiecentrum, Diestseweg 120 • 17/11, 1 en 15/12: CM-campus Mechelen, Antwerpsesteenweg 261 • Telkens van 19.30 tot 21.30 uur Prijs • CM-leden 15 euro • niet-leden 30 euro • verh. tegemoetk. 7,50 euro Begeleiding Dominique Franquet (Mechelen), Karen Vliegen (Kasterlee), Katrien Nuttin (Geel), vroedvrouwen Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie

Wanneer 10-delige cursus van 30/9 tot 20/1/2016, intakegesprekken op 19/9 of 23/9 Waar Kasterlee, Hotel Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 Prijs • CM-leden 120 euro • niet-leden 240 euro • verh. tegemoetk. 60 euro Begeleiding Dorien Van Limpt, dramatherapeute Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie

CM 56

XXX

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/RMT.AGENDA

BABY, KIND & TIENER

IEDER VEDETJE ZIJN ETIKETJE

KINDEREN EN ECHTSCHEIDING

“Zijn er nog normale kinderen?” In een snel veranderende samenleving lijken ouders steeds meer onzeker te zijn over opvoeden en zoeken ze steun bij labels, diagnoses en medicatie. Wij speuren naar problemen bij kinderen om er vervolgens een stempel op te plakken. Tijdens deze lezing analyseren we recente trends en ontwikkelingen op het gebied van de opvoeding, het onderwijs en de kinderen jeugdhulpverlening. PRAKTISCH Wanneer 7/10 van 19.30 uur tot 22 uur Waar Kasterlee, feestzaal Den Eyck, Houtum 39 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Maurits Wysmans, docent KH Leuven Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie i.s.m. CM-kern Kasterlee

Tijdens deze infoavond staan we stil bij de impact van gezinsconflicten en een echtscheiding op de belevingswereld van kinderen en jongeren. Deze avond handelt concreet over hoe kinderen en jongeren een echtscheiding van hun ouders ervaren, welke emoties en gedragsuitingen hiermee gepaard gaan en hoe men best vanuit de hulpverlening en de schoolomgeving daarmee kan omgaan.

PRAKTISCH Wanneer 16/9 van 19.30 uur tot 22 uur Waar Herselt, sportcomplex De Mixx, Asbroek 1H Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Maurits Wysmans, docent KH Leuven Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie

XXX

BABY, KIND & TIENER

GEZOND IN JE HOOFD

PEUTERS IN ACTIE

BURN-OUT

De peuterperiode is een niet te onderschatten mijlpaal in de ontwikkeling van elk kind. Tussen 1 en 3 jaar is spelen, lopen, springen, dansen… kortom bewegen de belangrijkste bezigheid. Want vaardig leren bewegen legt de basis voor andere meer complexe vaardigheden die later ontwikkelen. Wat is er leuker dan samen spelen en bewegen? Als ouder kan je ontwikkeling van je kind bevorderen door ermee te spelen en te bewegen. Daarom organiseert CM sessies 'peuters in actie' voor (groot)ouders en hun peuter (1-3jaar). Je krijgt een brede waaier aan spelimpulsen en beweegtips waarmee je thuis makkelijk aan de slag kan.

Eén derde van de mensen die afwezig zijn op hun werk, hebben last van problemen op hun werk. Meer en meer mensen ervaren de negatieve gevolgen van stress op het werk en lopen een verhoogd risico op ‘burn-out’. Je krijgt dan het gevoel opgebrand te zijn; je hebt geen energie of motivatie meer. Burn-out is een langzaam en sluipend proces. Tijdig herkennen en ingrijpen is dan ook de boodschap! Gastspreker is Eveline Bockhodt, psychologe verbonden aan The Human Link.

PRAKTISCH Waar en wanneer • Vanaf 9 september heel het najaar in Herselt, Berlaar, Mechelen, Balen, Mol en Kasterlee • Telkens van 10 tot 11 uur • Voor een volledig overzicht van alle workshops kun je terecht op www.cm.be/agenda, geef ‘Peuters’ in als zoekterm en vul je postcode in. Je kunt je daar rechtstreeks inschrijven. Je kunt ook bellen naar het nummer 014 40 35 45. Prijs gratis Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie en verschillende partners

PRAKTISCH Wanneer 16/9 van 19.30 uur tot 22 uur Waar Baarle-Nassau (NL), De Lindeboom, Stationsstraat 11 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Eveline Bockhodt, psychologe Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie

CM 58

XXX

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/RMT.AGENDA

GEZONDHEIDSZORG

ZORG

CAFÉ SOIRÉE: ‘TE KOOP: GEZONDHEIDSZORG’

CURSUS: DEMENTIE, EN NU?

DEMENTIE EN INTIMITEIT

'Café Soirée', dat zijn boeiende gesprekken rond actuele thema’s, met een interessante gastspreker die de nodige omkadering brengt, in een gemoedelijke cafésfeer, met discussie nadien aan de toog… "Is jouw gezondheid te koop?" is het thema van het( volgende Café Soirée. Op Café Soirée is iedereen welkom die interesse heeft voor dit thema. Ziek maakt arm en arm maakt ziek. Ondanks een goede sociale zekerheid betekent ziek worden niet voor ieders portemonnee hetzelfde. Hoe valt dat te verklaren? Tijdens een lezing van 1 uur geeft Professor Dr. Sara Willems ons inzicht in hoe het komt dat iemand met een diploma hoger onderwijs gemiddeld vijf jaar langer leeft dan iemand zonder diploma. En hoe het komt dat sociale ongelijkheid in gezondheid reeds ontstaat voor de geboorte. In het tweede deel van haar lezing gaat ze in op mogelijkheden om met eigen acties deze sociale kloof in gezondheid te verkleinen.

In Vlaanderen woont bijna 65% van alle mensen met dementie thuis: alleen of met een naaste. Nadat de diagnose van dementie wordt gesteld, zijn er vaak heel veel vragen. Mantelzorgers van mensen met dementie voelen zich vaak alleen. Naast praktische vragen, brengt dit ook verschillende emoties met zich mee. De cursus 'Dementie en u' wil hierbij helpen.

Alle vormen van dementie hebben een grote impact op de partnerrelatie. Er is niet langer een basis van gelijkwaardigheid en wederkerigheid in de relatie, waardoor intimiteit en seksualiteit in het gedrang komen. Voor partners is het vaak moeilijk om met deze veranderingen om te gaan. Hoe kun je het gedrag van de persoon met dementie begrijpen en hoe kun je komen tot een nieuw evenwicht, een nieuwe intimiteit?

PRAKTISCH

Wanneer 10-delige cursus, start op 5/10. Wekelijkse sessies tot 14/12, telkens van 9.30 uur tot 12.30 uur. Waar Turnhout, gebouw Beweging.net, zaal Vivaldi, Korte Begijnenstraat 18 Prijs • CM-leden 80 euro • verh. tegemoetk. 40 euro Begeleiding Bieke Van Gils en Chris De Smet Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda of thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be Organisatie Thuiszorgcentrum

Wanneer 20/10 om 19 uur Waar Herentals, Wit-Gele Kruis, Nonnenstraat 12 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Marieke Verbiest, klinisch neuropsycholoog Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda of thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be Organisatie Thuiszorgcentrum

PRAKTISCH Wanneer 12/10 om 20 uur Waar Mol, Café BaRLoN, Corbiestraat 47 Prijs gratis Begeleiding Prof. Dr. Sara Willems Info en inschrijven 014 40 35 45 of mail beweging.rmt@cm.be Organisatie CM dienst Beweging i.s.m. Ons Huis Mol, gemeente Mol, OCMW Mol, CC ’t Getouw en café BaRLoN

XXX

ZORG

EEN BLIK OP VERANDERDE ZORGRELATIES

EEN KIND ALS (G)EEN ANDER, EEN LEVEN ALS (G)EEN ANDER

Elke ouder heeft dromen en verwachtingen voor zijn kind. Deze droom wordt ernstig verstoord als je verneemt dat je kind ziek is of een beperking heeft. Plots ziet je wereld er anders uit. Dikwijls heerst er veel onzekerheid en onduidelijkheid. Een kind met een ziekte of beperking heeft een impact op het hele gezin. Tijdens dit infomoment staan we stil bij de invloed en betekenis van beperking of ziekte en staan we stil bij â&#x20AC;&#x2DC;rouwenâ&#x20AC;&#x2122;. PRAKTISCH Tijdens deze infoavond gaan we in op de onderverdeling van de groep 'zorgbehoevende ouderen' en hoe we omgaan met de mensen die we verzorgen. We staan stil bij onze eigen draagkracht en gaan dieper in op ondersteuning vanuit professionele hoek. Ben je zelf mantelzorger of spreekt dit thema je aan, dan is deze infoavond beslist iets voor jou!

PRAKTISCH Wanneer 30/9 van 19.30 uur tot 21.30 uur. Waar Vorselaar, lokaal dienstencentrum Sprankel, Nieuwstraat 13 Prijs 3 euro Begeleiding Katleen Patteet, psycho-gerontoloog Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda of thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be Organisatie Thuiszorgcentrum i.s.m. LDC De Sprankel

Wanneer 14/11 van 14 tot 16.30 uur Waar Beerse, LDC De Ontmoeting, Boudewijnstraat 10 Prijs 3 euro Begeleiding Gerd Claes, gestalttherapeute Info en inschrijven 015 21 59 46, www.cm.be/agenda of mantelzorg.rmt@cm.be Organisatie Ziekenzorg CM i.s.m. OCMW Beerse

CM 60

XXX

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/RMT.AGENDA

ZORG

LIJF EN LEDEN

HELP, IK BEN EEN MANTELZORGER

HEUPLETSELS

Ziekenzorg CM, de dienst Maatschappelijk Werk van CM en de sociale dienst van de gemeente of het OCMW geven je tijdens dit infocafé het antwoord op de vraag ‘Wat kunnen wij betekenen voor mantelzorgers?’ Na de toelichting is er tijd voor uitwisseling. PRAKTISCH Wanneer 13/10 van 13.30 uur tot 17 uur Waar Mechelen, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Ziekenzorg, CM dienst Maatschappelijk Werk, sociale dienst gemeente/OCMW Info en inschrijven 015 21 59 46 of www.cm.be/agenda of mantelzorg.rmt@cm.be Organisatie Ziekenzorg CM

Welke heupletsels komen vaak voor? Welke symptomen brengt dit mee en hoe kun je ze behandelen? Wanneer is een heupprothese aangewezen? En zijn er nog andere mogelijkheden? Dr. Bataillie geeft een overzicht van de meest voorkomende heupproblemen en geeft deskundige duiding bij de behandelingen ervan.

PRAKTISCH Wanneer 24/11, van 19.30 uur tot 22 uur Waar Herentals, De Repertoire, Poederleeseweg 15 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Dr. Filiep Bataillie, orthopedische heelkunde Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie

XXX

LIJF EN LEDEN

INTERACTIEVE AVOND: 'HOE SLAAP TERUG EEN ZALIGHEID WERD'

SLAAPWEL: SLAPEN KUN JE LEREN

Kris Baert (ex-Radio 2 presentator) is de verteller die zijn persoonlijke verhaal doet over zijn verslaving aan slaapmedicatie en ongezonde slaaphygiëne. Daarnaast geeft hij enkele concrete slaaptips. Hij brengt dit op een aangename, interactieve wijze. Af en toe zingt hij ook enkele liedjes die met slaap te maken hebben (begeleid door Eddy Peremans, gitarist van Jan De Wilde). PRAKTISCH Wanneer 27/10 van 20 tot 22.30 uur Waar Turnhout, HIVSET, Herentalsstraat 70 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Kris Baert Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda of beweging.rmt@cm.be Organisatie CM dienst Beweging i.s.m. Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint Elisabeth Turnhout

Tijdens deze avond krijg je een concreet antwoord op volgende vragen: • Wanneer lijd je aan slapeloosheid? • Hoe ontstaat een slaapprobleem? • Hoe worden slaapproblemen chronisch? • Hoe 'leer' je terug slapen? • Wat is een juiste slaaphygiëne? • Zonder slaapmedicatie, hoe doe je dat? Aan de hand van concrete voorbeelden krijg je inzicht in slapeloosheid en tips voor een concrete aanpak van in- en doorslaapproblemen en een slechte slaapkwaliteit.

PRAKTISCH Wanneer 26/11 van 20 tot 22.30 uur Waar Willebroek, kasteel Bel-Air, Mechelsesteenweg 102 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Anneloore Roose, psychologe Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie

CM 62

XXX

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/RMT.AGENDA

LIJF EN LEDEN

RUGKLACHTEN

AROMATHERAPIE VOOR BEGINNERS

Rugproblemen komen erg veel voor. Rug- en spierversterkende oefeningen kunnen, in combinatie met een goede lichaamshouding, tot een vermindering van rugklachten leiden. Maar soms volstaan oefeningen alleen niet meer: wanneer er ter hoogte van rug of nekwervel ernstige letsels zijn, wordt medisch ingrijpen vaak noodzakelijk. Dr. Bataillie legt eerst de werking uit van een ‘normale rug’, geeft vervolgens een overzicht van de meest frequente rugaandoeningen en geeft toelichting bij de diverse behandelingsmogelijkheden. PRAKTISCH Wanneer 13/10 om 19.30 uur Waar Laakdal, Makelhoeve 3 Prijs • CM-leden 3 euro • niet-leden 6 euro • verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Dr. Filiep Bataillie Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/agenda Organisatie CM Gezondheidspromotie i.s.m. CM-kern Laakdal

In deze kennismakingsworkshop krijg je basisinformatie om op een veilige manier etherische oliën te gebruiken voor een goede en weldadige zelfzorg voor lichaam en geest. Deze workshop geeft je een goede basis om met vertrouwen te genieten van de levenskracht van geuren. Je leert ze gebruiken om in te ademen, in voeten ligbaden, als eerste hulp op reis, enz.. Het aanbod in ‘aromatherapie’ is erg groot en divers. Aromatherapeute Veerle Waterschoot leidt je met de nodige voorzichtigheid in deze wereld in. Deze workshop is een goede basis om de workshops voor gevorderden goed te volgen en te begrijpen.

PRAKTISCH Waar en wanneer • Kasterlee: 5/10 om 14 uur of om 19 uur naar keuze Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 • Mechelen: 5/10 om 19 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Prijs • CM-leden 10 euro, • niet-leden 20 euro, • verh. tegemoetk. 5 euro Begeleiding Veerle Waterschoot, aromatherapeut Info en inschrijven 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie en Thuiszorgcentrum

KLAAS WORDT GESPONSORD VOOR ZIJN HOBBY.

Omdat bewegen belangrijk is voor iedereen, sponsort CM elk jaar 15 euro per persoon in de inschrijvingskosten voor: • een sportvereniging, sportcentrum of sportdienst (lidgeld of sportkamp); • erkende joginitiaties en zweminitiaties (zoals Start-to-Run, Loop-je-fit, Start-to-Swim).

Meer informatie: ga naar www.cm.be/fitenfun of bel 014 40 31 11

N E T T O . . . B n E e RK ud

2 in 1

+ alcium

ablet / t ✹ IK l

ine Vitam

1S L

beho

STE

e p m

Verouderen doen we allemaal !

Maar mobiel en actief blijven, is de wens van elke vrouw.

AVALER / à ✹ p. en voldoende vitamine D. Aldus zorgen we voor sterke botten en verminderen we ook de kans op vallen. We moeten vermijden dat onze beenderen fragiel en broos worden. Vanaf de

VISTA-Cal D kan u het leven gemakkelijk maken want het bevat de juiste hoeveelheid zowel van

Si si m p Gewoon 1 tablet per dag innemen. VISTA-Cal D is een gladde film-omhulde tablet, dus calcium als van vitamine D. Met VISTA-Cal D geen smaak- noch bereidings-problemen.

n e e v e i t c a n e t e s r m o ... vo biele toeko mo

makkelijk te slikken. Zijn gebruiksgemak en voordelige prijs

vergemakkelijken de inname op lange termijn en dit is absoluut noodzakelijk !

60 tabletten = 12,90€ Vraag CNK 3042-074 aan uw apotheker

www.vistalife.be

1 com

menopauze, voldoende gezond bewegen, een evenwichtige voeding met een optimale calcium-toevoer