Cava september 2013

Het magazine dat deugd doet • HERFst 2013

www.facebook.com/magazinecava

SPECIAL burn-out als de batterij leeg is · mogen jongens nog jongens zijn?

+

ENQU ÊTE

tourette is mijn tweelingzuS

H geluOE wo kkig van rd jij s medocial ia?

DOE M EE!

een uitgave van CM mechelen-turnhout • editie 5

lezeres marie vertelt

1

t e o n s e k l Voor e ! l i r b e st i de ju ze n o n a v r Profitee cties! a e h c s i st fanta

Kortingen Volksoptiek

Terugbetalingen CM

-€40 -€100 -€40 op brilglazen

op multifocale glazen

op brilmontuur

Niet cummuleerbaar met andere acties. Enkel op optische glazen (geen zonnebrillen). Actie geldig tot 31/12/2013. 1 bon per aankoop. Bij aankoop glazen + montuur kunnen de 2 bonnen gebruikt worden. Enkel voor leden CM.

€50

€40

terug op glazen, montuur of lenzen.

terug op glazen, montuur of lenzen.

Voor CM leden regio Kempen, tot 18jaar.

Voor CM leden regio Kempen, vanaf 19jaar.

Turnhout

Westerlo

Geel

Mol

Patersstraat 85 2300 Turnhout tel.: 014/47.36.05 openingsuren: di-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u turnhout@volksoptiek.be

Sint-Lambertusstraat 33D 2260 Westerlo tel.: 014/54.12.20 Openingsuren: di-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u westerlo@volksoptiek.be

Stationsstraat 162 2440 Geel tel.: 014/58.81.10 Openingsuren: di-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u geel@volksoptiek.be

Corbiestraat 3 2400 Mol tel.: 014/31.19.00 Openingsuren: di-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u mol@volksoptiek.be

EDITO

Fietsen met een doel

I

k beken, zonder te biechten. Ik ben een jongen van 44 jaar en ik fiets graag. Vroeger zomaar, van A naar B met veel omwegen. Maar de laatste tijd fiets ik doelgerichter, met een missie. Dan beschouw ik mijn fiets als een stalen ros waarmee ik ten strijde wil trekken. En daarbij heb ik vaak de behoefte om eens goed tegen iemands schenen te stampen. Niet uit pure baldadigheid, wel omdat het zo nu en dan nodig is dat je zaken aanklaagt die écht niet door de beugel kunnen. Neem nu de personen met een handicap, een groep die niet zo gauw met de vuist op tafel slaat of in de straten van Brussel gaat betogen. Ik vind het schrijnend dat er nog steeds een te grote groep veel te lang op de wachtlijst voor gespecialiseerde opvang moet blijven staan. Sommigen in een schrijnende probleemsituatie. Dit kan niet!

Maar tegen wiens schenen moet ik stampen? Die van de minister? Hij is de eerste om toe te geven dat er een probleem is. Er komen steeds meer mensen bij die nood aan zorg hebben.

Tegelijkertijd krijgt hij elk jaar te weinig geld om voor extra opvang te zorgen. De politieke verantwoordelijken die beslissen dat er bezuinigd moet worden? Voordat ik op mijn fiets spring om naar Brussel te rijden en ze een flinke trap te verkopen, bedenk ik mij dat zij degenen zijn waar u en ik op gestemd hebben. En in een potje zelfkastijding heb ik geen zin. Het wordt moeilijk om een schuldige te vinden. De deur van het parlement dan maar. Vlaams of federaal? Europees? Jongens toch, ik verlang weer naar de tijd dat ik als kleine (kwa)jongen rondfietste zonder enig doel! jim jansen Bladmanager

Inhoud 04,27,42 GESPOT Cijfers & weetjes

05

Hallo!

CM-medewerker in de kijker

06

34

maatschappij Jongens niet meer welkom!

43

Mijn gedacht Marc de Bel(hamel)

44

goed doen Wie goed doet, goed ontmoet? Onze reporter Lies doet de test!

lezeres op de cover Marie heeft Tourette

12

zeg eens aaa Verhip, ik heb de hik!

special Burn-out: wat als de batterij plat is?

21

vraag aan de straat Welk vervelend trekje heeft jouw partner?

22

50

resultaten hygiëne-enquête Is de Vlaming wel ‘proper op zijn eigen’?

56

CM-AGENDA Plan je activiteiten!

verhaal Dirk en Bob kozen voor een andere loopbaan

28

say cheese Kamperen: de mooiste zomersport

32

49

stelling Is gamen leerzaam?

62

cm-deals Korting voor CM-leden!

+

Enquête blz. 55 Hoe gelukkig word jij van social media?

Doe mee en win een LEUKE prijs!

Benieuwd naar de ‘making of’ van onze covershoot met Marie? Ga dan snel naar www.facebook.com/magazinecava

Verantwoordelijke uitgever Tonnie Steeman, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout • Bladmanagement Jim Jansen • Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Paul Van Roy, Sofie Segers, Dirk Ceulemans, Het Salon • Concept, fotografie en vormgeving Het Salon • Advertenties Publicarto 053 82 60 80, com@publicarto.be • Contact CM regio Mechelen-Turnhout, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 31 11, regiomechelenturnhout@cm.be • çava? is een uitgave van CM regio Mechelen-Turnhout en verschijnt in een oplage van 305 000 ex. huis aan huis in de arrondissementen Mechelen en Turnhout. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en de huishoudelijke reglementen. CM Mechelen-Turnhout is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties.

G E S P OT

4

KUNST

CONTOUR 2013 Contour is een even spannende als ontspannende manier om hedendaagse beeldende kunst van internationaal niveau te ontdekken. Contour 2013, de 6de Biënnale voor Bewegend Beeld, draagt de stempel van curator Jacob Fabricius. Onder de titel ‘Leisure, Discipline and Punishment’ onderzoekt hij sociale functies en relaties binnen de maatschappij. De zesde editie van Contour zal te zien zijn op een beperkt aantal tentoonstellingslocaties in Mechelen: de gevangenis, de voetbalstadions, een historische kerk en het

Stedelijk Museum Hof van Busleyden. Deze semipublieke ruimtes worden om allerlei redenen bezocht: voor het plezier, uit noodzaak, vanuit een geloof of onder dwang.

Wil jij deze expositie niet missen?

Mail dan naar cava.rmt@cm.be.

De eerste 5 personen maken kans op een duoticket. De 6de Biënnale voor Bewegend Beeld loopt van 24 augustus tot en met 3 november 2013.

Meer info vind je op www.contour2013.be

2,7 CIJFER

De kortste lijnvlucht ter wereld is amper 2,7 km lang en duurt nog geen twee minuten, inclusief taxiën.

De reis gaat van Westray naar Papa Westray, twee van de Orkney-eilanden in het noorden van Schotland.

Je betaalt zo’n ¤ 25 voor een heen- en terugvlucht.

MAATSCHAPPIJ

We zijn voedselverspillers Pasta, rijst en brood verdwijnen het vaakst bij het afval.

De grootste hoeveelheid voedsel gaat verloren door onze eigen schuld. Heel wat producten die we zelf gekocht hebben, gaan rechtstreeks de vuilnisbak in. Pasta, rijst en brood verdwijnen het vaakst bij het afval. Zo verspilt een huishouden tot € 400 per jaar! Ook restaurants zijn grote

voedselverspillers. Al hebben die tegenwoordig al een aantal leuke manieren om de verspilling tegen te gaan. Zo kan je bij heel wat restaurants de restjes van je bord meekrijgen in een ‘doggy bag’ om later thuis op te eten. Of om effectief aan de hond te geven, natuurlijk.

CM sponsort lidgeld sportclub

Ter vergelijking: de langste vluchten van Sydney naar Dallas en van Johannesburg naar Atlanta duren bijna 16 uur!

September is bij veel sportverenigingen het ogenblik waarop het lidgeld voor het nieuwe werkjaar moet betaald worden. Wie sport of aan fitness doet, is goed bezig met zijn gezondheid. CM ondersteunt dat door jaarlijks een deel (¤ 15) van dat lidgeld terug te betalen. Als je CM-lid bent en jouw sport is door CM erkend als bewegingssport, heb je daar recht op. Ook voor ‘Start to Run’ en ‘Start to Swim’ krijg je die sponsoring. Je moet alleen een aanvraagformuliertje laten invullen door de club of de organisator van het sportkamp en het in een CM-brievenbus stoppen. ➝ Meer informatie op www.cm.be. Typ ‘sportvoordeel’ in het zoekvakje rechtsboven en je komt er vanzelf.

Hallo!

5

Dinsdag 23 juli, 12u00, kampplaats Stelebos, Zutendaal

WIE? Koen Jespers, consulent bij CM Mechelen-Turnhout. WAT? Gaat voor het negende jaar op rij mee op Chirokamp als kookouder.

WAAROM? Wanneer ik de allerkleinsten hun gamel vlijtig zie uitlikken, weet ik waarvoor ik het doe. Het is een plezier om jongeren zo te zien genieten.

© Studio 37

‘Het plezier dat je op kamp beleeft, is onbetaalbaar.’

Benieuwd naar het volledige verhaal van koen?

Ga dan naar facebook.com/magazinecava

 Dag 1

Op wandel met honden uit het asiel ‘Wie wreed is tegenover dieren, kan geen goed mens zijn’, zei de Duitse filosoof Schopenhauer ooit. Daar ben ik het volledig mee eens. Zelf heb ik geen huisdieren omdat ik te vaak van huis ben. En eerlijk? Misschien vind ik het wat te veel gedoe. Toch besluit ik een abonnement te nemen bij het dierenasiel van Gent. Op een bewolkte zaterdagnamiddag croste ik door het park met Sloeber, een oude Yorkshire terriër. We dolden een klein uur in het gras en vanaf de eerste minuut waren Sloeber en ik dikke maatjes. Het gaf mij een heel goed gevoel dat ik het hondje gelukkig maakte door ermee te wandelen. En Sloeber? Die gaf mij heel veel liefde terug … en hondenpoep!

Onze reporter Lies neemt de proef op de som!

GOED DOEN

7

WEG MET DE VERZURING!

Wie goed doet, goed ontmoet?

Je onbaatzuchtig inzetten voor een ander lijkt niet meer van deze tijd. We houden steeds minder rekening met elkaar en ergeren ons aan futiliteiten.

Onze reporter Lies probeert de toenemende verzuring tegen te gaan door veertien dagen lang van deze wereld – of toch van haar directe omgeving – een betere plek te maken. Dat doet ze door elke dag een klein gebaar te doen voor iemand die haar pad kruist.

 Dag 2

Iemand voor laten aan de kassa Vrijdagavond 18u30, ik sta aan te schuiven in een ontzettend lange wachtrij aan de kassa van de supermarkt.

Rond mij zie ik vermoeide mensen die al zuchtend – met een interval van gemiddeld één minuut – vooruit sloffen.

De vrouw achter mij heeft een overvolle kar, ik moet slechts een half mandje met aankopen afrekenen. Tijd voor een mooi gebaar: de wildvreemde vrouw achter mij mag voor gaan, ik kruip een plaatsje naar achter.

Argwanend kijkt de vrouw mij aan, haar blik beschuldigt mij van snode bijbedoelingen. “Nee, doe maar, geen enkel probleem, ik heb alle tijd”, drong ik vriendelijk aan. Stilaan verandert haar gelaatsuitdrukking. De norse blik wordt plots omgetoverd tot een stralende glimlach.

Missie geslaagd.

Tekst & fotografie Lies Vermeesch

N

atuurlijk erger ik mij wel eens aan de medemens. Zondagsrijders, lange wachtrijen aan de kassa, dikke nekken, veel te enthousiaste straatenquêteurs die je aanklampen op een baaldag, … Omdat het geen 1 januari hoeft te zijn om goede voornemens te maken, wordt mijn mantra van de komende weken: ‘wie goed doet, goed ontmoet’.

Maar past ‘goed doen’ wel in mijn agenda?

Nog zo’n ziekte van deze tijd …

 Dag 3

Oude kledij in de container Een uitpuilende kleerkast en toch ‘niets hebben om aan te doen’?

Ik pleit schuldig. Daar maken we korte metten mee! Onverbiddelijk gooi ik de kleren die ik niet meer draag op een stapel en drop ze in de kledingcontainer op straat. De kringwinkel belooft mijn kledij een tweede leven te geven. ➤

8

GOED DOEN

WEG MET DE VERZURING!

 Dag 4 ➤

Vaarwel kogelvis Natuurlijk ben ik te oud om een knuffeldier in huis te hebben!

Daarom gaf ik mijn allerlaatste knuffelbeest – een pluchen kogelvis – weg aan twee kindjes die er meer plezier van zullen hebben. Met pijn in het hart stond ik mijn knuffel af, maar ik wist meteen dat het de juiste beslissing was toen ik mijn ex-kogelvis bij Nokke en Cisse zag liggen.

 Dag 5

Vrijwilliger op een benefietetentje Mijn schoonvader wandelt elk jaar mee met de Oxfam Trailwalker.

Daarbij wandel je in een team van vier personen samen 100 kilometer in minder dan 30 uur. Elke ploeg moet minstens 1.500 euro inzamelen om van start te mogen gaan.

De opbrengst gaat integraal naar projecten van Oxfam Solidariteit. Al ben ik best sportief, honderd kilometer wandelen, is mij van het goede te veel. Daarom engageerde ik mij voor een benefietetentje om een deel van de 1.500 euro in te zamelen voor de wandelploeg van mijn schoonpa. Op het etentje kwam veel volk opdagen. Ik schepte met veel plezier de borden vol op mijn vrije dag. Maar de echte helden blijven toch diegenen die 100 kilometer wandelen voor het goede doel. Chapeau.

9

 Dag 6

(H)eerlijk eten Zonder blikken of blozen, smul ik van schaarse tonijn. Ik ben verzot op edamame – jonge sojabonen in de peul – die worden geïmporteerd uit China en andere Aziatische contreien. En ik eet vaak avocado’s of mango’s die onverantwoord veel kilometers aflegden naar mijn bord. Tijd om wat vaker voor lokale producenten te kiezen.

Of wat meer aandacht te schenken aan fairtradeproducten, me dunkt. Daar houden de boeren meer centen aan over. Mijn wekelijkse supermarkttrip wordt vanaf nu bewuster. Een eerlijke prijs betalen én smullen met meer smaak? Twee vliegen in één klap als je het mij vraagt!

 Dag 7

Kleingeld doneren Ik heb een hekel aan al dat kleingeld; je weet wel de koperen muntjes van 1, 2 en 5 cent. Zo’n gedoe en je kunt er niets mee kopen. Ik zit dus met een overschot aan kleingeld. Maar waarom spaar ik die niet allemaal op in een bokaal om ze later te doneren aan een goed doel? Zo gezegd, zo gedaan. Al ben ik er nog niet uit aan welk goed doel ik mijn opgespaarde centen zal geven. Geef ik het aan bedelaars, grote ngo’s of kleine vzw’s? Het moet wel nuttig worden besteed, vind ik. Ondertussen spaar ik ijverig verder.

 Dag 8

Postbode van dienst Verkeerd bezorgde post vliegt bij mij vaak zonder pardon bij het oud papier. Té vaak. Ik neem me voor om die post te verzamelen en persoonlijk terug te brengen. Wanneer ik aanbel bij die ene buurtbewoner die ik bijna nooit zie, is de brief hét ideale excuus om een praatje te slaan. Ik word meteen uitgenodigd voor een paella-avond in de wijk.

Van een win-winsituatie gesproken.

➤

➤

10

GOED DOEN

WEG MET DE VERZURING! ➤

 Dag 9

Babysitten op Felix Mijn collega Ellen werd zes maanden geleden mama van Felix. Omdat jonge moeders vaker tijd voor zichzelf verdienen, bood ik aan om te babysitten op Felix. Hierdoor kon Ellen nog eens een tête-à-tête plannen met haar man.

Ellen was meteen gewonnen voor het idee en we prikten snel een datum.

Ikzelf hield het die avond op een gezellige date met Felix. Maar de baby slaagde erin om mijn gloednieuw bloesje – dat ik verdiend had na het wegschenken van mijn kledij – onder te spugen.

Verder was Felix een schatje.

 Dag 11

De enthousiaste respondent Ik heb nooit zin om mee te doen aan straatenquêtes, ik heb er eerlijk gezegd zelfs een bloedhekel aan. Vrije tijd is immers al zo verdomd schaars. Maar ik draai de knop om en vind dat ik eens ‘ja’ moet zeggen op iets wat ik normaal gezien weiger.

Communicatie-student Jeroen stond op een koude – typisch Belgische – zomerdag al twee uur te rillen op straat tot hij mij tegenhoudt en overijverig aanspreekt. Uiterààrd wil ik even tijd vrijmaken om vragen te beantwoorden voor zijn thesis! Het vragenvuur duurde de beloofde tien minuutjes en ik hielp de student weer aan een extra ingevulde enquête.

 Dag 10

Papier hier!

Ik neem het mij al lang voor, maar dit keer maak ik er echt werk van: ik vervang al mijn papieren facturen door elektronische exemplaren. Op die manier red ik in mijn eentje geen bomen, maar ik geloof dat elke kleine inspanning het verschil kan maken.

Elektronische facturen zijn niet alleen beter voor het milieu, de bedrijven die ze versturen winnen er ook tijd en opslagruimte mee waardoor fouten tot een minimum worden beperkt. Niets dan voordelen dus.

CONCLUSIE

En nu?

 Dag 12

Lekker zwaaien Vandaag ga ik enthousiast zwaaien naar onbekenden. Aarzelend steek ik mijn hand op naar mijn eerste slachtoffer, een vrouw met haar baby. Fronsend kijkt ze weg. Mijn tweede poging gaat naar een joggende veertiger. Hij kijkt aanvankelijk wat vreemd, maar wuift vriendelijk terug. Ik passeer een werf met twee fluitende bouwvakkers, ik erger mij te pletter, maar zie dit als dé uitgelezen kans om te zwaaien. Ze roepen mij nog snel een ‘saluuuuut’ na. Deze opdracht ligt buiten mijn comfortzone, ik stop er meteen mee.

 Dag 13

Kaartjes versturen Ik heb een redelijk grote familie- en vriendenkring, maar de tijd gaat soms te snel om met iedereen af te spreken. Daarom neem ik het initiatief en schrijf ik handgeschreven postkaartjes – op zich al een unicum in deze digitale tijden – naar vijf personen die ik lang niet gezien heb. Meteen nodig ik hen uit voor een etentje bij mij thuis. Het perfecte excuus om wat bij te kletsen.

Ik kijk tevreden terug op mijn experiment. Het vraagt wat extra moeite, maar die ben je meteen vergeten wanneer je op een complimentje of oprechte glimlach wordt getrakteerd. Wat ik ook leerde, is dat je niet voor iedereen goed kan doen en dat je daarin moet berusten. Er gaan altijd zuurpruimen rondlopen, eender welke inspanning je levert. En oh ja, er waren natuurlijk ook flauwe plezanteriken zoals mijn baas die me vroeg om zijn auto te wassen.

Of een collega die me de opdracht gaf boodschappen voor haar te doen. Dat ruikt naar pesten op het werk en ik heb dan ook vriendelijk geweigerd.

Voel ik me beter?

 Dag 14

Walk this way Ik ben vaak onderweg met de fiets. Van mijn huis naar het werk, naar de looppiste, afspreken met vriendinnen, naar de supermarkt, …

Al fietsend word ik regelmatig tegengehouden door mensen die de weg vragen. Ik stop altijd, maar ik ben een ramp in het onthouden van straatnamen. Tot het mij laatst opnieuw overkwam: een oudere vrouw en haar kleinkind waren compleet verdwaald en vroegen mij de weg. Dit keer nam ik de moeite om de straatnaam op te zoeken op de gps van mijn smartphone en gidste ik hen vlotjes de weg. Ziezo, weer iemand blij gemaakt, het begint te wennen. ●

Misschien een tikkeltje, het feit dat je mensen blij maakt, geeft je energie.

Ik ben ervan overtuigd dat wanneer iedereen dit zou doen, mensen in het algemeen minder bitter zouden zijn. Is het haalbaar om elke dag iets te doen voor iemand?

Jazeker! Een goede daad hoeft niet veel tijd te kosten om iets te betekenen.

Eigenlijk moeten we elkaar vaker spontaan uit de nood helpen. En af en toe mag je ook aan jezelf denken.

Helpen maakt gelukkig Echt waar, iets voor andere mensen kunnen doen maakt gelukkig. Bij CM zijn duizenden vrijwilligers actief die dat kunnen bevestigen. Af en toe iemand bezoeken die door ziekte of ouderdom nog maar weinig mensen ziet, chauffeur spelen voor de Minder Mobielen Centrale, vakantievrijwilliger bij Ziekenzorg of Intersoc, in je eigen gemeente mee CM-initiatieven organiseren rond welzijn en gezondheid, oppassen bij een ziek kind … Het zijn maar enkele voorbeelden van de vele manieren waarop vrijwilligers bij CM hun steentje bijdragen aan een warme samenleving. ➝ Meer informatie op www.cm.be, klik bovenaan op ‘Vrijwilliger bij CM’

12

PETRA: ‘Alsof ik een marionet was waarbij ze de draadjes hadden doorgeknipt’

SPECIAL BURN-OUT

13

Wat als de batterij plat is?

Burn-out is niet zomaar een beetje werkmoe of liefdesmoe of een ander soort moe. Iemand met een burn-out heeft lang toegewerkt naar het moment waarop zowel mentaal als fysiek het licht uitgaat. Wachten tot het over is, helpt niet. Gedisciplineerd zwoegen wel. En dat geldt vaak ook voor de partner.

Tekst Femke Coopmans Illustratie Pieter Van Eenoge

➤

14

SPECIAL BURN-OUT

WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS?

Petra Thys kwam thuis na een fout gelopen weekend bij de vader die ze

nog maar pas had teruggevonden en ze voelde hoe ze als een ballon leegliep.

In een paar seconden was alle energie weg. Burn-out, zei de dokter. Zij is niet het typevoorbeeld van de workaholic die te lang en te hevig in het rood gereden heeft.

De term burn-out wordt meestal gebruikt voor de uitputting als gevolg van werk, en een bore-out gaat dan over te weinig uitdaging op het werk. Maar tegelijk, zo zeggen de experts, zijn er net zoveel soorten burn-out als kleuren van haar of ogen.

“Ik was twaalf toen mijn vader uit mijn leven verdween”, vertelt Petra. Haar ouders waren al uit elkaar sinds een vechtscheiding op haar vierde. “Van de ene dag op de andere was hij weg. Zijn ouders wisten ook niet waar naartoe. Eén keer heeft hij nog gebeld en daarna niets meer.

Er was thuis ook niemand die nog over hem praatte. Het was gewoon zo.” Dat tekende het jonge meisje. Ze geloofde dat ze nergens goed voor was. “Ik had faalangst, ik wil altijd iedereen helpen en bovendien ben ik nogal perfectionistisch”, zegt ze.

Petra kon niet leven met ‘het was gewoon zo’ en ze overtuigde haar twee jaar oudere zus om opnieuw contact te zoeken met hun vader. Zo stonden ze op een dag samen voor zijn deur.

“Ik zie nog hoe hij de voordeur opendeed, het pad afgewandeld kwam en ons zonder emotie welkom heette.” Na die eerste ontmoeting moest het voor haar zus niet meer, Petra daarentegen

VOLGENDE EXPERTS KOMEN AAN BOD IN DIT DOSSIER

wou haar vader niet opnieuw verliezen en sprak af om elke maand een weekend bij hem te logeren. Op vrijdagochtend pakte ze dan haar koffers en meteen na het werk reed ze naar het station. Daarna volgde een reis van drie à vier uur. Zondagavond stond ze terug thuis, klaar om maandag weer te gaan werken. Ondertussen lette ze er heel erg op dat ze haar relatie niet verwaarloosde. Een jaar hield Petra dat vol.

Tine Daeseleire

is de stichter van The Human Link. The Human Link wil organisaties, bedrijven en particulieren stimuleren om aandacht te schenken aan psychisch welzijn.

Marieke Impens

werkt binnen The Human Link met mensen rond werkgerelateerde stressklachten en angstklachten.

Luc Swinnen

is bedrijfsconsulent en coach in verband met stress, emoties en geluk.

Luk Dewulf

is pedagoog en adviseur bij Kessels & Smit, the Learning Company.

‘Ik heb het weer verknoeid’ “De laatste keer hebben we ruzie gemaakt. Ik wou aan de afwas beginnen, hij maakte een opmerking en ik stortte in. Dit was te zwaar voor mij. Hij is toen zo kwaad geworden dat ik begon te hyperventileren. ’s Nachts heb ik geen oog dicht gedaan. Ik wou weg.” De volgende ochtend zat hij al aan de ontbijttafel toen Petra opstond. “Hij vroeg mij om te kiezen. Als ik vertrok, was ik nooit meer welkom. Of ik kon nog twee dagen blijven zoals voorzien.” Petra kon niet blijven. “Hij heeft me aan het station afgezet met een allerlaatste knuffel en is meteen vertrokken. Als een zombie belde ik op de terugweg naar Bart, mijn man. Hij begreep het niet.

‘Heb je iets verkeerd gezegd?’, vroeg hij. Waarop ik dacht: ik heb het weer verknoeid.”

Een dag later zat Petra bij de dokter, zogezegd met keelpijn. “Ik durfde eerst niet goed te zeggen wat er gebeurd was”. Ze kwam

15

4 FASES Als je echt een burn-out hebt, gaat het misschien na een week of zes iets beter, maar veel mensen blijven drie tot zes maanden thuis.

Bij The Human Link verdelen ze het genezingsproces, dat opvallend genoeg bij iedereen gelijkaardig verloopt, in vier fases:

1

Accepteren. Het is niet iets om boos of gefrustreerd om te zijn. Van woede en frustratie verlies je alleen maar extra energie. Sommige mensen zien dat zelf snel in, anderen hebben meer tijd nodig.

2

Zoeken waar jij energie uit kunt halen en je leeggelopen batterijen kunt opladen. Dat lukt voor veel mensen niet terwijl ze blijven werken en dus moeten zij een tijdje stoppen.

3

Vaardigheden aanleren om dezelfde valkuilen te vermijden. En die zijn voor iedereen anders. De één oefent zich in grenzen aangeven en ‘nee’ zeggen. Een ander leert hoe hij omgaat met moeilijke situaties die je misschien niet kunt veranderen.

4

Integratie in de werksituatie: hoe pas je dit allemaal toe? Dit gebeurt vaak geleidelijk.

thuis met de diagnose burn-out en een voorschrift voor kinesitherapie om haar te helpen ontspannen. Zes weken bleef ze thuis. “Ik liep de muren op.

Ik wou niet thuis zijn en ook niet gaan werken. Er was niets waarmee ik mij kon ontspannen”, zegt ze. Terug op het werk vroeg ze haar overplaatsing.

“Ik was bankbediende en miste een professionele uitdaging. Ik dacht dat het allemaal wel goed zou komen in een nieuwe functie.” Maar het was nog niet wat Petra nodig had en even later gaf ze haar ontslag om opnieuw te gaan studeren.

‘Ik wil rust’ Op een gegeven moment kon ze haar bed niet meer uit. Petra moest naar school, maar het lukte niet. De rolluiken moesten dicht blijven. Ze wilde haar bed en rust. “Alsof ik een marionet was waarbij ze de draadjes hadden doorgeknipt.” Zelfs de dokter bellen was haar te veel, maar het moest. Ze kreeg opnieuw een maand om uit te zieken. “Dat bezorgde me stress. Binnen een maand moest het dus weer in orde zijn? De dokter verzekerde me dat we het binnen een maand gewoon opnieuw zouden bekijken, maar wanneer ben je in orde? En hoe kan een dokter dat voor jou beslissen?”

Petra besloot om tijdens haar dagen thuis te breien – maar dat ging te traag – en te haken. “Ik wist dat ik mijn dada kon vinden in handwerk. Dat deed ik als kind al graag.” Elke dag een project nam ze zich voor. ➤

Petra:

De dokter verzekerde me dat we het binnen een maand gewoon opnieuw zouden bekijken, maar wanneer ben je in orde? En hoe kan een dokter dat voor jou beslissen?

SPECIAL BURN-OUT

16

WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS?

VRAAG AAN EEN EXPERT

Wie moet opletten voor een burn-out? ➤

Luc Swinnen: “Iedereen. Ik wens onze minister van Pensioenen veel succes met het verhogen van de pensioenleeftijd.

Maar dat zal niet lukken, want we zullen allemaal ziek zijn. Vroeger zag je het op latere leeftijd en vooral in contact-beroepen: artsen, verpleegkundigen, onderwijzers, ... Op dit moment heeft ongeveer 9 % van de Belgische beroepsbevolking er last van. Bijna een tiende. Ook jonge mensen.

Daar zijn verschillende oorzaken voor. Het begint bij de opvoeding.

Kinderen moeten al op jonge leeftijd turnen of pianoles volgen. Ik noem dat werken. Als ze afstuderen, hebben

ze dan al twintig jaar gewerkt.

Wij mochten spelen vroeger, stekelbaarsjes vangen in de beek.

Een andere grote boosdoener is het vergif van de sociale media en het internet. Mensen nemen hun werk mee naar huis en werken daar achterstallige mails af. Of ze surfen rond van het ene sociale netwerk naar het andere.

Maar echt ontspannen zit er niet meer in. Toch niet op een gezonde manier. Moderne foltertuigen zijn het, die smartphones. Gooi ze maar allemaal in het water. Ze zorgen voor een informatieoverlast waar je gek van wordt. Wij kunnen dat niet meer

allemaal opslaan, laat staan verwerken. Doe regelmatig iets wat je graag doet en dat je energie geeft.

Ga wandelen in het bos, fietsen, naar een museum, een concert, ...”

Dokter Luc Swinnen is sinds meer dan twintig jaar bedrijfsconsulent en coach in verband met stress, emoties en geluk. Zijn boek ‘Burnout’ staat vol praktische tips, technieken en vragenlijsten om de symptomen snel te herkennen. Dokter Swinnen heeft het vandaag drukker dan ooit.

Çava? BOEKENACTIE € 3 KORTING bij aankoop ‘burn-out’ Burn-out, Dr. Luc Swinnen Zowat 15 procent van de kenniswerkers krijgen te maken met een burn-out of bore-out. In dit boek leer je burn-out en bore-out tijdig herkennen op een ogenblik dat er nog iets kan gedaan worden. En dan kun je aan de slag. çava? magazine schenkt u i.s.m. Uitgeverij Davidsfonds 3 euro korting bij aankoop van dit boek. In plaats van € 19,95 betaalt u nu € 16,95. Mail naar verkoop@davidsfonds.be met de vermelding actie çava en jouw adresgegevens. Het boek wordt je thuis toegestuurd samen met de factuur*. *De prijs is exclusief verzendingskosten

“Ik wou mezelf enerzijds een druk opleggen en anderzijds was het ook goed om mij niet helemaal te gaan afvragen wat ik hier eigenlijk zat te doen.”

Haken werkt voor haar bijna therapeutisch. “Ik hoor of zie niets terwijl ik aan het haken ben. Dan kan de wereld ontploffen. Ik heb geleerd dat het belangrijk is dat je ‘nu’ kunt leven en niet ondertussen zit te denken aan de afwas en de boodschappen die je nog moet doen. Ik zit hier, nu, en ik doe wat ik graag doe.”

Heb ik een burn-out?

Tine Daeseleire en Marieke Impens begeleiden bij The Human Link dagelijks mensen met een burn-out. Petra vinden ze een moeilijk voorbeeld, want bij een burn-out draait het zo goed als altijd om het werk. Zij stellen het voor als een weegschaal: “Er zijn elke dag dingen die je leuk vindt en die je belangrijk vindt en die geven je energie.

Maar er zijn ook altijd dingen waar je het moeilijker mee hebt, die niet passen bij jouw waarden, normen, idealen en principes. Die bezorgen je stress en kosten je energie. Als de dingen die je energie geven niet opwegen tegen de dingen die energie kosten, en als jij langer dan een jaar het gevoel hebt dat je meer investeert dan je terugkrijgt en als je daarbij ook klachten ontwikkelt, dan kom je in het eerste stadium van een burn-out terecht. Die klachten kunnen fysiek zijn: hartkloppingen, nekpijn, rugpijn, hoofdpijn, ...

Of cognitief (verstandelijk): piekeren, aandachtsproblemen (waardoor je geen boek meer

17

PETRA: ‘Ik hoor of zie niets terwijl ik aan het haken ben. Dan kan de wereld ontploffen.’

kunt lezen), geheugenproblemen, ... Of op het vlak van gedrag, waardoor sommige mensen contact beginnen te vermijden (telefoons niet meer opnemen, sociale contacten verwaarlozen).” Veel mensen duwen door, negeren de signalen en gaan over hun grenzen heen. Daar loopt het mis. Toch moeten we niet te snel aan een burn-out denken, waarschuwt Tine: “Als je veel stress hebt of je bent overspannen, dan kun je daar ook klachten door ontwikkelen. Maar daar herstel je na een paar weken van. Bij een burn-out gaat dat niet.

Bovendien zie je vaak dat de diepere betekenis van hun job verandert: wil ik dit nog wel?

Hun motivatie is ver te zoeken, ze worden cynisch en gaan ook twijfelen aan zichzelf.” “En ze blijven doorgaan”, vult Marieke aan. “Als ik hard genoeg mijn best doe, dan lukt het wel. Zo hebben we het geleerd. Nog eventjes en dan is het vakantie.

Of: volgende maand wordt het rustiger. Telkens vinden we voor onszelf een excuus. Maar je kunt dat niet blijven zeggen.

Ergens raakt het op. Dan ben je ‘opgebrand’. Trouwens, enkel wie eerst in vuur en vlam staat, kan opgebrand raken.”

En dan ben je ziek Soms gooien mensen het roer volledig om, maar heel vaak ook niet. “Het kan in kleine dingen zitten, van een extra hobby tot op tijd naar huis vertrekken of het uitpraten van een conflict”, klinkt het. “Bij anderen lopen er ook meer fundamentele dingen mis.” Tine en Marieke raden mensen die op het werk een ➤

18

SPECIAL BURN-OUT

WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS?

➤

Marieke Impens:

Mensen blijven doorgaan en negeren vaak hun signalen. ze hebben vaak iemand anders nodig die aan de alarmbel trekt.

burn-out kregen in elk geval aan om als het kan eerst terug te gaan naar de situatie waar ze uit komen: “De laatste ervaring was heel negatief en mensen worden daar onzeker door. Als je hen met de nieuwe vaardigheden terug aan de slag kan laten gaan en hen kan laten ervaren dat het wél lukt, staan ze in de toekomst veel steviger in hun schoenen. Ze kunnen dan zelf kiezen of ze dit nog willen of niet en gaan met een heel ander gevoel solliciteren.”

9%

hoe mensen blijven doorgaan en hun signalen negeren”, vindt expert Marieke Impens. “Ze hebben dan vaak iemand anders nodig die aan de alarmbel trekt.”

“Stefaan was hoofd van het artwork center in een farmaceutisch bedrijf in Amerikaanse handen”, gaat Luut verder. “Na de overname door een andere Amerikaanse gigant verviervoudigde de inhoud van zijn functie. Geen wonder dat hij niets anders meer deed dan werken en uitrusten. Maar het gaat allemaal zo geleidelijk dat we niet meteen doorhadden dat er iets niet klopte. Bovendien is het ook niet makkelijk om naar je baas toe te stappen en te zeggen dat het te veel is. Maar toen volgden de eerste lichamelijke klachten. Daar heeft hij een jaar mee rondgelopen voor hij loopbaanbegeleiding bij de VDAB vroeg, in zes sessies. Weer een paar maanden later volgde toch het gesprek met de baas en die beloofde er iets aan te doen, want: ‘Het is belangrijk dat onze mensen zich goed voelen en hun job goed kunnen blijven doen.’ Maar daar kwam niets van in huis en ik zag hoe Stefaan het alleen maar moeilijker kreeg. Hij sloot zich ook sociaal af, kon een uur of langer in de zetel voor zich uit staren. Als ik een gesprek wilde beginnen, gaf hij duidelijk aan dat hij dat niet wilde. En dan begreep ik dat ik hem de tijd moest gunnen.”

burn-out

‘Het is gedaan’ En toen kwam de klap, zowel voor Stefaan als voor Luut. “Hij begon te wenen en zakte in elkaar. Het was op. Letterlijk opgebrand. Zo had ik hem nog

Van haken je beroep maken Petra voelde dat er iets mis was, maar wist niet wat. “De wereld draaide ook gewoon door en ik deed mijn best om bij te benen, maar het ging mij allemaal veel te snel.” Vandaag gaat het wel geweldig goed met haar. Bij haar eigen bedrijfje, The Sheep in Me (www.thesheepinme.be), haakt ze in opdracht, werkt ze eigen projecten uit en geeft ze workshops. “Ik haak elke dag en als ik een dag oversla, dan moet ik opletten dat ik niet ga overdrijven. Het is mijn barometer.”

Zij zag het gebeuren Petra dankt haar mama en haar man, die in het begin niet goed begreep waarom ze thuis zat, maar haar later alle rust gunde.

Dat het voor de partner niet niets is, weet ook Luut Nolens.

Haar man Stefaan zakte op een zaterdag in februari 2012 in elkaar. Hij wou die maandag gewoon weer gaan werken, want ze hadden hem nodig, maar zij trok op dat moment de grens voor hem. En een last viel van zijn schouders. “Dit is een duidelijk voorbeeld van

VAN DE BEROEPSBEVOLKING IN BELGIË heeft last van een

19

VRAAG AAN EEN EXPERT

nooit gezien. Als ik er nu aan terugdenk, krijg ik het moeilijk, maar op het moment zelf was ik heel rustig en kordaat: ‘Dan stopt het hier. Maandag ga jij niet meer naar je werk.’ Dat was de juiste beslissing.” Stefaan is geen dag meer teruggekeerd.

Het bedrijf schakelde wel een gezondheidscoach in waar hij twee gesprekken mee had, maar die kon hem niet helpen. Toen het bedrijf weigerde te praten over een uitstapregeling – alweer een klap – vroeg Stefaan zijn ontslag om medische overmacht. Zo was hij toch nog stempelgerechtigd.

Hij solliciteert voor eenvoudige, bescheiden jobs, maar krijgt die nooit wegens overgekwalificeerd. Stefaan is creatief, tekent en schildert, ook in opdracht.”

Impact op je relatie Er is dus wel één en ander veranderd. Terugblikkend vond Luut het niet eenvoudig om haar man op te vangen. “Je moet best wel veel op jou nemen.

Bovenop een fulltime job is dat niet te onderschatten.” Of het gevaar bestond dat ze er zelf onderdoor ging? “Ja, dat zat erin. Maar als je relatie goed zit, je kunt open communiceren en je begrijpt elkaar, dan geraak je er wel door. Vandaag heeft Stefaan volop tijd voor klusjes en verbouwingen in huis, maar tijdens de burn-out was hem dat nooit gelukt. Je moest hem zelfs niet vragen om de vuilbakken buiten te zetten of te stofzuigen. Twee, drie jaar heeft hij niets gedaan. Tot hij een paar maanden thuis was en ik op een avond verrast werd met een heerlijk etentje.” Financieel ➤

Welke rol speelt de omgeving voor iemand die een burn-out krijgt?

Luc dewulf: “Gezien worden en erkend worden is enorm belangrijk. Wij geven in het boek zelfs aan dat een manifest gebrek aan erkenning en waardering voor de meerderheid van de gevallen aan de basis ligt van de dynamiek die tot een burnout leidt. Ik denk dan bijvoorbeeld aan mensen bij wie zelfrealisatie heel belangrijk is in het leven, en die nu iets onverwachts meemaken. Ze krijgen een sneer van een collega, een njet op een vraag naar budget, ... en dat snappen

ze niet goed. Ze proberen er iets mee te doen, maar dat werkt niet en hun reactie wordt nog heviger.

Er ontstaat een spanning waarbij ze het gevoel hebben dat iemand hen tegenhoudt.

Op een bepaald moment klikken ze vast in een soort afhankelijkheid.

‘Als die ander niet verandert, kan ik niet verder’.

Ze verliezen ook een soort zelfsturing en het vermogen om zelf te bedenken hoe het verder kan. Ze lopen vast in hun hoofd en kunnen alleen nog maar aan de persoon in

kwestie denken, terwijl ze dat eigenlijk net niet willen. In ons boek maken we duidelijk dat collega’s of leidinggevenden kunnen reageren als ze zien dat er iets aan de hand is. Die steun van buiten is ook een must.”

Talentcoach Luk Dewulf is pedagoog en adviseur bij Kessels & Smit, the Learning Company.

Çava? BOEKENACTIE € 4 KORTING bij aankoop ‘help! mijn batterijen lopen leeg’ Help! Mijn batterijen lopen leeg Luk Dewulf, Guido Vangronsveld Dit boek daagt je uit om te kiezen voor je talent, voor je toekomst. Het is niet zomaar een zelfhulpboek voor mensen die effectief kampen met een burn-out. Het is herkenbaar voor iedereen die het wel eens moeilijk heeft in zijn job. çava? magazine schenkt u i.s.m. Uitgeverij Lannoo 4 euro korting* bij aankoop van dit boek. In plaats van € 19,99 betaalt u nu € 15,99. Surf hiervoor naar www.lannooshop.be/ cava-batterijen. Betalen kan online of via eenvoudige overschrijving. *De korting: (1) is enkel geldig via de webshop van de uitgeverij; (2) wordt verrekend nadat je het boek in de webshop hebt toegevoegd aan je winkelmandje; (3) geldt enkel indien je gebruik maakt van bovenstaande actie-url en dit (4) zolang de voorraad strekt.

20

SPECIAL BURN-OUT

WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS?

➤

heeft zo’n burn-out natuurlijk ook een impact. “Wij hebben dat allemaal doorgepraat”, vertelt Luut. “Maar eigenlijk: als je leeft met wat je hebt, dan is dit nog altijd gemakkelijk te doen.” In ruil kreeg Luut een rustigere, aangenamere, ontspannen man. “Voor mij is dat heel veel waard. Alles.”

Meer nog, de burn-out maakte het koppel sterker. “Die periode heeft ons dichter bij elkaar gebracht, ja. Soms moeten mensen dingen meemaken om te beseffen wat hun waarden zijn in het leven.”

Een ander mens Specialisten die mensen met een burn-out begeleiden zien hen van dichtbij veranderen.

‘Je komt eruit als een ander mens’, klinkt het. Petra bevestigt: “Ik was heel timide, nu laat ik de voordeur openstaan zodat iedereen die dat wil gewoon binnen kan springen. Ik hou van contact, van mensen ontmoeten en van raakpunten zoeken.”

Het valt ook op dat Petra zich erg bewust is van haar sterke en minder sterke punten. En ze verdoezelt ook niet wat ze achter de rug heeft: “Normaal

raden ze aan om een burn-out tijdens sollicitatiegesprekken niet te vermelden, maar ik wil dat net wel zeggen. Dan weten ze dat ze iemand binnenhalen die haar grenzen kent en ook graag wil dat daar rekening mee gehouden wordt.” Een burn-out lijkt je sterker te maken, bewuster, positiever. Maar tegelijk is de schrik ook groot om het opnieuw te krijgen.

“Dan is het handig dat je de signalen kunt herkennen en weet hoe je je ertegen kunt wapenen”, vertelt Marieke van The Human Link. ●

Waar kun je terecht met psychische problemen?

Huisarts Vermoed je dat je met een psychisch probleem kampt, dan neem je best eerst contact op met je huisarts.

Hij kan samen met jou de klachten bekijken, zelf een behandelingsvoorstel doen of je doorverwijzen naar een geschikte hulpverlener of instelling.

CAW's De Centra voor Algemeen Welzijnswerk opereren net als huisartsen op de eerste lijn en zijn bovendien gratis.

Deze centra zijn voornamelijk interessant voor de eerste opvang, vraagverduidelijking, begeleiding, doorverwijzing naar specialisten (o.a. CGG en psychiaters).

Deze CAW’s zijn verspreid over

Vlaanderen. De adressen kan je terugvinden op www.caw.be Centra Geestelijke Gezondheidszorg De Centra Geestelijke Gezondheidszorg werken multidisciplinair. Ze bestaan voornamelijk uit psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers. De hulpverleners beschikken over diverse expertises zowel inzake aard van de problematiek als behandelingsmethodiek.

De centra vind je terug op www.zorg-en-gezondheid.be Psychiater Een psychiater is een arts gespecialiseerd in psychiatrie.

Psychiaters mogen medicijnen voorschrijven (psychologen

mogen dat niet). Je kan bij een psychiater terecht voor een consult, een diagnose en een behandeling. Prestaties van psychiaters worden (gedeeltelijk) terugbetaald door je ziekenfonds.

Psycholoog Een psycholoog heeft aan de universiteit een licentiaatsdiploma of een masterdiploma in de psychologie behaald.

Therapeuten De titel therapeut of psychotherapeut is niet beschermd.

Dit wil zeggen dat iedereen zich in principe psychotherapeut mag noemen, ongeacht zijn of haar opleiding.

• Therapiegesprekken bij psychologen en therapeuten

worden niet terugbetaald door het RIZIV. • De Christelijke Mutualiteit voorziet wel een tegemoetkoming voor psychotherapie door erkende therapeuten bij kinderen en jongeren.

Zie verder.

Hoe vind je een geschikte therapeut?

Veel huisartsen werken samen met therapeuten naar wie ze doorverwijzen.

Het blijft dus een goed idee om eerst bij je huisarts te rade te gaan. Op de website van de Belgische Federatie voor Psychologen vind je een zoekfunctie voor psychologen: www.bfp-fbp.be

Bron: www.geestelijkgezondvlaanderen.be. Meer info over vormen van psychotherapie vind je terug op www.cava-magazine.be

tegemoetkomingen van cm Psychotherapie voor kinderen en jongeren: tegemoetkoming tot € 360

Depressieve klachten: € 30 korting voor internetcursus ‘Kleur je leven’

CM-voordeel: • tegemoetkoming van 50 % van het honorarium voor psychotherapie • maximum € 30 per zitting en 12 tegemoetkomingen per persoon

CM-voordeel: korting van € 30 op de deelnameprijs van € 80 voor de internetcursus om depressieve klachten aan te pakken: www.kleurjeleven.be

Pluk je geluk CM-voordeel: • registreer je gratis op de site van Pluk je geluk: www.plukjegeluk.be niet-CM-leden betalen € 25 Meer info over voorwaarden en aanvraag: cm.be/diensten-en-voordelen

VRAAG AAN DE STRAAT

Tekst & FOTOGRAFIE: Timothy Puype

21

VERVELEND TREKJE

Welk vervelend trekje heeft jouw partner?

Elke editie trekt çava? de straat op en bevraagt een aantal voorbijgangers. Deze keer probeerden we te weten te komen wat het kleine vervelende kantje is van hun partner.

AN-SOFIE (Leuven) Mijn vriend voelt soms niet goed aan wat de sociale norm van hem verwacht. Dat is soms enerverend en niet alleen voor mij.

Zo nam hij onlangs een paraplu mee van een huisgenoot zonder het te vragen. Die persoon was daar niet blij mee, want de paraplu had een speciale waarde voor hem.

JOHN (Keerbergen) Ik ben nu zeven maanden samen met mijn vriendin Monique. Ze heeft nogal de neiging om sterk uit te weiden over alles wanneer ze een verhaal vertelt. Dat komt misschien omdat ze uit Nederland komt (lacht). Zij vindt trouwens dat ik dan weer te weinig praat. Dus dat compenseert.

JUSTIN (Terneuzen, NL) We zijn voor 1 dagje in Antwerpen. Mijn vriendin Isa wou hier heel graag naar de Chinese supermarkt, hoewel ze eigenlijk niets nodig had. Natuurlijk koopt ze dan toch van alles. We zijn denk ik een half uur binnen geweest, maar voor mij leek het een uur te duren! (lacht)

LINDSAY (Oostende) Mijn vriend interesseert zich in ongelofelijk veel en dat laat hij graag merken. Zo kan hij bij alles een ellenlange uitleg geven.

Gelukkig is die altijd wel leuk om te horen.

Enkel als hij begint over taalfouten op mijn Facebookpagina, dan weet hij dat ik niet naar hem luister.

SASKIA (Lochristi) Ik stuur mijn man graag lange sms’en met een uitgebreide uitleg. Hij weet dat ik dat graag doe, maar hij neemt nooit evenveel moeite om te antwoorden. Meestal krijg ik enkel ‘jup’ of ‘ja’ terug. Ook bij gewone gesprekken is hij nogal kort van stof en dan valt een gesprek snel stil natuurlijk …

JURGEN (Wetteren) Mijn vrouw laat altijd alle kasten openstaan.

Niet alleen de deuren van haar kleerkast, maar ook die van de keukenkasten.

Het gaat zelfs zo ver dat ze al eens de diepvriezer heeft laten openstaan. Maar dat zijn vrouwen zeker? Altijd met duizend dingen tegelijk bezig! (lacht)

heb jij ook een partner met een vervelend trekje?

Op facebook.com/magazinecava kan je je mening delen!

22

XXX

XXX

DIRK: Door resoluut te kiezen voor een job die ik graag doe, heb ik het gevoel dat ik veel gewonnen heb.

VERHAAL

23

KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN

Twee mannen met een heel verschillend verhaal. Maar alle twee namen ze op een bepaald moment een beslissing in hun leven in verband met hun loopbaan. Gelukkig zorgde die beslissing voor een positieve ommekeer. kiezen voor een andere loopbaan

‘Mijn kostuum heb ik alleen nog nodig voor trouwfeesten.’

Tekst Peter Slabbynck Fotografie Studio 37

Dirk leek net als zijn vader af te stevenen op een carrière als ingenieur maar helpt nu jonge bands op de goeie weg bij Poppunt. Daar gaf hij gehoor aan zijn liefde voor muziek.

Hoe begon het allemaal?

DIRK: “Ik heb ingenieur ICT gestudeerd omdat ik altijd al een grote interesse had voor alles wat met technologie te maken heeft. Toen ik aan mijn opleiding begon, was er

grote werkzekerheid in de sector. Bij mijn afstuderen was de mythe ‘er is werk voor iedereen’ al voorbij. Uiteindelijk begon ik in een klein multimediabedrijf. Na drie jaar had ik het daar wel gehad en stapte ik over naar Siemens waar mijn vader een mooie carrière had opgebouwd. Die job lag helemaal in het verlengde van mijn opleiding. Want ik vond dat ik dat toch moest proberen. Ik kreeg een verkoopsfunctie en moest meteen een kostuum kopen. Dat had ik nog niet in mijn kleerkast. Het leuke was dat ik in Genua mocht werken. Dat vond ik echt wel de max, ook al omdat ➤

➤

ik zeer goed betaald werd. Ik vloog vaak op en neer en kwam soms enkel voor het weekend naar België.”

Dat klinkt niet meteen als een job om snel op te geven en toch nam je dat besluit.

DIRK: “Na enige tijd knaagde er iets. Ze waren tevreden over mij, maar zelf vond ik mijn werk niet interessant genoeg. Ik hield er het gevoel aan over dat ik te weinig deed voor anderen. Na 5 maand kwam ik weer eens thuis met mijn valies en vroeg ik mijzelf af of dit nu echt was wat ik wilde. Nee dus. Daarom besloot ik uit te kijken naar iets anders en me daarbij niet meer te laten leiden door mijn diploma. Ik ging vooral op zoek naar iets dat ik graag deed. Toen viel mijn oog op een vacature bij Poppunt. Ze zochten er een multimediaverantwoordelijke. Aangezien muziek één van mijn grote hobby’s is, sprak mij dit enorm aan.”

Dirk: Na enige tijd

knaagde er iets.

Ze waren tevreden over mij, maar zelf vond ik mijn werk niet interessant genoeg.

Ik hield er het gevoel aan over dat ik te weinig deed voor anderen.

Overstappen van een groot commercieel bedrijf naar een kleine vzw, niet iedereen zou het doen.

DIRK: “Het was toch wel een aanpassing, zeker als ik het bedrag op mijn loonbrief bekeek.

Dat lag een heel stuk lager. Ook op andere vlakken was het wennen. Op mijn vorig werk was ik één van de meest mondige, hier kreeg ik te maken met niets anders dan assertieve mensen. Wat ik alleen maar kon toejuichen.

En dat kostuum heb ik alleen nog nodig voor trouwfeesten. Maar het voornaamste is dat ik hier iets kan betekenen voor jonge muzikanten. Uit eigen ervaring weet ik hoe moeilijk die het soms hebben. En door mee te werken

VERHAAL

25

KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN

Bob: Die reis naar Rwanda en de confrontatie met de gevolgen van de genocide gaven mij vreemd genoeg antwoord op veel vragen in mijn leven.

Plots wist ik waar ik naartoe wilde.

aan nieuwe initiatieven leer ik voortdurend bij. Af toe reis ik ook omdat er belangstelling is in het buitenland voor wat we doen.”

Heb je het gevoel dat je jezelf iets hebt moeten ontzeggen door die ommekeer?

DIRK: “Nee, integendeel. Door resoluut te kiezen voor een job die ik graag doe, heb ik het gevoel dat ik veel gewonnen heb. Dat is de belangrijkste les die ik geleerd heb: je kunt maar in iets goed zijn als je er ook door gepassioneerd bent. Momenteel werk ik 4/5 en maak ik buiten mijn uren games. Het was niet meteen de bedoeling om er iets aan te verdienen, maar sinds kort is dit wel het geval. Het is fantastisch dat ik erin geslaagd ben mijn drie grote passies te combineren: multimedia, muziek en games. Terugkeren naar een firma waar de winst centraal staat zie ik mezelf eerlijk gezegd niet meer doen.”

Bob was lange tijd besluiteloos over wat hij wou doen met zijn leven. Ooit kuiste hij ondergrondse parkings in Gent, nu helpt hij Syrische vluchtelingen in Libanon.

Hoe verliep jouw parcours?

BOB: “Ik was bijna 20 toen ik voor de derde keer een C-attest kreeg in het secundair onderwijs. Ik deed interims en schreef mij in voor tweedekansonderwijs. Drie halve dagen in de week zat ik daar tussen een mix van dertigers zonder diploma, bejaarden en migranten. Na een jaar slaagde ik in mijn middenjury

en zag alles er plots anders uit. Ik vond er niks beters op dan rechten te studeren. Niet echt een doordachte keuze, maar eerder om te tonen dat ik veel meer aan kon dan iedereen dacht. Ik worstelde me met veel moeite doorheen de eerste twee jaar. Toen kreeg ik echter een uitnodiging om een vriend in Rwanda te bezoeken die stage deed in een veldhospitaal.”

In welke mate zorgde dat bezoek voor een definitieve ommekeer?

BOB: “Ik voel mij van kindsbeen af verbonden met Afrika, omdat ik een oom had die daar als missionaris werkte. Die reis naar Rwanda en de confrontatie met de gevolgen van de genocide gaven mij vreemd genoeg antwoord op veel vragen in mijn leven. Plots wist ik waar ik naartoe wilde. Ik bracht zonder veel problemen mijn licenties tot een goed einde

➤

26

VERHAAL

KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN

➤

den. Ik ben nogal rustig van aard en leef in de overtuiging dat elke richting die ik bewandel, een stap in het onbekende is. Die leidt mij naar plaatsen en gebeurtenissen die ik niet ken wanneer ik de keuze maak. Zo kan je eigenlijk zelden verliezen.”

en behaalde nog een master in ontwikkelingssamenwerking. De niet-student in mij wist van geen ophouden meer. Iets doen in de advocatuur zag ik niet zitten. Ik wilde vertrekken maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan.

Anderhalf jaar wisselde ik reizen af met tal van interimjobs zoals het ’s nachts kuisen van parkeergarages. In 2005 kon ik beginnen bij het Hoog Commissariaat voor de VN Vluchtelingenorganisatie. Momenteel werk ik in Libanon waar ik vluchtelingen uit Syrië help opvangen.”

In hoeverre heb je je bij je keuzes laten leiden door je buikgevoel?

BOB: “Als ik kijk naar het moment dat ik mijn derde C-attest kreeg en waar ik nu sta, moet ik toegeven dat buikgevoel de enige weg is voor mij. Heel vaak denk ik dat het geluk mij achtervolgt. Ik maak keuzes die niet voor de hand liggen maar tot nog toe altijd goed uitdraai-

Zie je jezelf nog terugkeren naar België?

BOB: “Vorig jaar huwde ik een Portugese col-

BOB: Ik maak keuzes die niet voor de hand liggen maar tot nog toe altijd goed uitdraaiden.

lega. Nu ik getrouwd ben, proberen Ana en ik meer duurzame bestemmingen te vinden.

Uiteindelijk mogen we blij zijn als we werk vinden in hetzelfde land. We hebben steeds contracten voor zes maanden en trekken van crisis naar crisis. Ons leven gaat te snel om aan een ommekeer te kunnen denken. Ons plan is om deze job nog enkele jaren te doen en dan terug te keren naar Europa. Wellicht zal dat België zijn omdat de perspectieven in Portugal slechter zijn. Maar mijn leven zal altijd wel een beetje een rollercoaster blijven.” ●

Wij verhogen uw comfort !

Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : 0800 20 950 www.trapliftinfo.be

E SERVIC 7d/7d

24u/24u

-

NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

Trapliften

Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2200 2220 2260 2300 2320 2400 2440

HERENTALS Hofkwartier 5 HEIST-O-D-BERG Boudewijnlaan 39 WESTERLO St.-Lambertusstr. 33D TURNHOUT Patersstraat 85 HOOGSTRATEN Vrijheid 168 MOL Corbiestraat 3 GEEL Stationsstraat 162

Tel. 014 22 07 01 Tel. 015 24 12 24 Tel. 014 54 12 19 Tel. 014 47 36 00 Tel. 03 314 96 59 Tel. 014 34 76 40 Tel. 014 57 42 10

2470 2500 2800 2880

RETIE Peperstraat 2 Tel. LIER Mechelsesteenweg 215 Tel. MECHELEN Antwerpsesteenweg 259 Tel. BORNEM Stationsstraat 36 Tel.

014 37 03 480 015 28 03 889

18 72 30 08

00 29 70 35

G E S P OT

27

HOLEBI’S

ONVEILIG Eén op vijf Nederlandse holebi’s is zich het afgelopen jaar onveiliger gaan voelen. Ook in Vlaanderen laait de discussie rond homofoob geweld weer op. Minister van Gelijke Kansen Pascal Smet wil het probleem in kaart brengen en gaf daarom het Steunpunt Gelijkekansenbeleid en de Universiteit Gent de opdracht om een grootschalige online enquête te lanceren.

maatschappij

Te laat!

Sneeuw, bladeren op de sporen, koperdiefstal, we kennen alle standaardredenen voor treinvertragingen nu wel. Maar soms heeft vertraging een heel andere oorzaak, een tuinsproeier bijvoorbeeld. Door een foutje van een Duitse man kwam het water van zijn tuinsproeier op de bovenleiding terecht met het risico op kortsluiting. De Duitse spoorwegen besloten om de hele lijn plat te leggen. Nog in Duitsland zorgden kinderen op moederdag voor problemen nadat ze te dicht bij een spoorlijn bloemen voor hun mama aan het plukken waren. Op de lijn tussen Luik naar Maastricht trad vorig jaar grote vertraging op toen een Nederlandse inspecteur vond dat de Franstalige machinist niet genoeg Nederlands kon. De machinist kende nochtans alle nodige Nederlandse termen. Het was twee uur wachten op een vervanger. In het verleden zorgden ook elektrische tandenborstels, vrijende koppeltjes en rokers voor lange vertragingen.

Café Soirée: ‘50 jaar ziekteverzekering’ ‘Wat als je binnenkort geen terugbetaling meer zou krijgen na een tandartsbezoek of kinéhandeling?’ Tom Joos (nationaal secretaris CM) stelt de vraag tijdens een boeiende uiteenzetting met debat bij de toog naar aanleiding van 50 jaar ziekteverzekering.

Kreeg jij omwille van je seksuele oriëntatie soms te maken met geweld? Of heb je je integendeel nog nooit echt aangevallen gevoeld?

Dan kan je nog tot 30 september de anonieme enquête over homofoob geweld invullen op www.holebigeweld.be

38% cijfer

Heb je het gehoord? In de vorige editie van çava? hadden we het over gehoorschade. Een nieuw onderzoek in Nederland wijst uit dat 38 % van de jongeren een onvoldoende of slecht gehoor heeft. Twee jaar geleden was dat nog 30 %. Vooral 25-plussers kopen oordopjes, maar ook jongeren kunnen deze gehoorbeschermers zeker gebruiken!

In 1963, net 50 jaar geleden dus, verscheen de wet op de ziekte- en invaliditeitsverzekering, ook wel de Wet Leburton genoemd, in het Staatsblad. De tegenstand tegen deze wet in artsenkringen was immens. De artsen wilden een andere vorm van medebeheer en minder overheidsinmenging in hun praktijk. Ze wilden niet dat ze financieel verantwoordelijk werden gesteld voor de door hen toegediende verzorging en dat de overheid tarieven kon opleggen aan de artsen die niet tot het akkoord met de

ziekenfondsen wilden toetreden.

Er dienen zich nu gigantische uitdagingen aan voor onze ziekteverzekering. Tom Joos maakt je op een verstaanbare manier wegwijs in thema’s als het budget van de ziekteverzekering, de invloed van de automatisering voor ziekenhuizen, thuisverpleegkundigen, apothekers, labo’s, artsen, … en in de gevolgen van de overheveling van een aantal nieuwe bevoegdheden van de federale overheid naar de regio’s.

➝ Café Soiree ‘50 jaar ziekteverzekering’: 24 september 2013 om 20 uur, Het Gevolg, Otterstraat 31-33, Turnhout.

Gratis inkom, iedereen welkom!

Inschrijven via www.cm.be/rmt.inschrijven of 014 40 35 45

28

SAY CHEESE

Tekst: Timothy Puype, FOTOGRAFIE: Studio 37

NIETS MOET, ALLES KAN!

kamperen: de mooiste zomersport Niets moet, alles kan.

Dat is de leuze van fervente kampeerders.

Wij bezochten drie kampeerders en alledrie zijn ze het erover eens: of het nu in een tent, caravan of camper is, kamperen is pure vrijheid.

Wil je het volledige verhaal lezen van deze lustige kampeerders?

Ga dan naar facebook.com/magazinecava!

01 Familie Laene Vermeiren Vintage caravan “We verbleven vroeger ook wel eens in een hotel, maar kamperen is voor ons pure luxe.

Je leeft op je eigen ritme en je hebt veel meer vrijheid. Je eet buiten, je doet de afwas buiten, …

Dat soort leven geeft ons een vrij gevoel. Op een camping kan je gerust de hele dag in je zwembroek rondlopen.”

XXX

29 XXX

02 Jan Vernimmen Vouwcaravan “Met deze vouwcaravan ben ik nog maar één keer met mijn kinderen gaan kamperen, in de Efteling.

Ze vonden dat fantastisch! Ik wil er in de toekomst zeker meer met hen op uittrekken. Het is een leuke sociale aangelegenheid. Al ga ik voorlopig nog niet te ver. Mocht er iets mislopen, kan ik nog altijd terugkeren.”

03 Nigel Morris en Richard James uit West Yorkshire, VK Tent “Belgen zijn enorm vriendelijk en behulpzaam.

Dat is het leukste aan kamperen: je ontmoet mensen en je weet nooit wat er gaat gebeuren.

Je kunt op een camping vlakbij een stad zitten en toch kan het lijken of er mijlenver niemand in de buurt is.

Puur genieten!�

32

PRO & CONTRA

Tekst: Timothy Puype, illustraties: Ward Zwart

JAN VAN LOOY & HERM KISJES

Gamen is leerzaam!

PRO Jan Van Looy ‘Games kunnen het geheugen verbeteren, het ruimtelijk inzicht vergroten en helpen met probleemoplossend denken.’

Gamen is zeker leerzaam. Games kunnen het onderwijs natuurlijk niet vervangen, maar voor enkele specifieke zaken is aangetoond dat ze een positieve impact hebben. Daarbij moet je niet alleen denken aan speciaal ontwikkelde educatieve spelletjes, maar ook aan commerciële games. Ze kunnen het geheugen verbeteren, het ruimtelijk inzicht vergroten en helpen met probleemoplossend denken. Maar wat mij betreft is het belangrijkste pluspunt van gamen het plezier dat je eraan beleeft. Want plezier motiveert mensen om iets te doen. Een van de populaire spelletjes is het Belgische Monkey Tales, waarbij je al spelenderwijs wiskunde leert.

Kinderen beleven er plezier aan én ze leren bij, want ze kunnen niet verder als ze de oefeningen niet oplossen. Ook voor zeer jonge kinderen zie ik geen probleem. Er is geen enkel onderzoek dat in de richting wijst dat games voor peuters slecht zouden zijn. Maar de grote verantwoordelijkheid ligt natuurlijk bij de ouders. Zij moeten ervoor zorgen dat hun kinderen met mate games spelen.

CONTRA In elk nummer van çava? leggen we een stelling voor aan twee experts.

Deze keer vroegen we ons af of je van gamen iets kan bijleren.

Of is het een levensgroot probleem aan het worden?

Herm Kisjes ‘We weten niet of iemand die iets geleerd heeft via een game, dat ook kan toepassen in andere situaties.’

Ik heb grote vraagtekens bij deze stelling. Er wordt gezegd dat je van schietgames een betere coördinatie krijgt, maar wie zegt dat ik die coördinatie niet krijg van buiten te spelen? Misschien word ik daar zelfs nog handiger van! Zeker het onderwijs moet kritischer staan tegenover games. Er wordt nog te weinig onderzoek gedaan naar welke games echt leerzaam zijn. We weten zelfs niet of kinderen die iets hebben geleerd via een game, dat ook kunnen toepassen in andere situaties. Bij jonge kinderen moet je opletten dat gamen geen gewoonte wordt. Het is een soort snoepwinkel die 24 uur per dag open is.

Je kind verveelt zich? Laat het even een spelletje spelen. Zo raakt je kind, en dat geldt eigenlijk voor iedereen, gewoon aan een korte termijnbeloning. Ze moeten nochtans leren dat het soms ook langer duurt voor je beloond wordt, zoals het bouwen van een hut of het volgen van een studie. Bovendien kan dat automatisme, gamen zonder andere opties te overwegen, een van de voortekenen zijn van gameproblemen.

Herm Kisjes is gespecialiseerd in internet- en gameverslaving en verbonden aan www.digidokters.nl. Hij werkt al zo’n 20 jaar in de verslavingszorg, psychiatrie en het gezondheidszorgonderwijs. Daarnaast is hij trainer, docent en schrijver rond de thema’s verslavingskunde en psychiatrie.

Jan Van Looy is verbonden aan de iMinds-onderzoeksgroep voor Media en ICT (MICT) en docent aan de UGent. Hij doet onder andere onderzoek naar de effecten van serious games voor maatschappelijke bewustmaking en leertoepassingen.

heb jij een mening oveR deze stelling?

Deel ze op facebook.com/magazinecava!

CM beTaalT Mee vOOr MIjn nIeuWe brIl. nu 1 x per jaar TOT 40 eurO* TeGeMOeTKOMInG bIj aanKOOp van een brIl OF lenZen. (*TOT 50 eurO vOOr WIe nOG Geen 19 jaar OuD IS) WWW.CM.be - ZOeK ‘brIllen’

34

MAATSCHAPPIJ

MOGEN JONGENS NOG JONGENS ZIJN?

Jongens niet meer welkom!

Van boefje

Leuk is dat, herinneringen ophalen aan je jeugd. Terugblikken op lange zomervakanties waarbij de zon voortdurend leek te schijnen. In mijn herinneringen rende ik altijd, wandelen deed je niet. Nooit in een rechte lijn van school naar huis, maar van steegje tot pleintje in zigzaggende bewegingen. Tussen alle ontdekkingen door speelde je belletje-trek, gooide je lukraak met steentjes of stal je snoep in de buurtwinkel. De wereld was één groot pretpark en ik stelde me nergens vragen bij.

naar patiEnt Tekst Willem-Jan van Ekert Fotografie Corbis, Shutterstock

➤

35

36

MAATSCHAPPIJ

MOGEN JONGENS NOG JONGENS ZIJN?

overgegaan tot de orde van de dag. Met dit verschil dat je nu ook meisjes aan de haren kon trekken.

T

otdat er concurrentie kwam in de klas, in de vorm van meisjes. Ik herinner me nog die eerste schooldag, in het zesde jaar van de lagere school. ‘Er zitten meisjes in de klas!’ Die eerste dagen zat je er domweg naar te staren, ze leken wel van een andere planeet te komen. Door die verkennende studieronde vergat je helemaal wat je daarvoor altijd deed: natte proppen papier naar het bord smijten, prentjes met blote vrouwen aan elkaar doorgeven, prullenmanden in brand steken, elkaar pesten of gewoon vechten. Het voelde ongemakkelijk aan: ze spraken zo anders, roken lekker fris en luisterden zelfs naar de meester. En die gaf ze natuurlijk alle aandacht … Wat moesten wij jongens daar tegenover stellen? We hadden geen enkel idee, dus werd al gauw weer

Eigen schuld, dikke bult?

Anno 2013 zou dit soort jongensgedrag een opeenstapeling van strafstudies en GAS-boetes hebben opgeleverd. Wat is er gebeurd in amper één generatie? Is de samenleving zo onverdraagzaam of zijn jongens zo onhandelbaar geworden?

Meisjes lijken zich onverstoorbaar aan te passen en steken de jongens moeiteloos voorbij. Ze halen betere cijfers op school, zijn leergieriger, ambitieuzer en meer bereid samen te werken.

Ondertussen haken steeds meer jongens af op school. Terwijl ze eeuwenlang op een piëdestal stonden in het gezin, op school, en later op het werk, hebben ze nu de status van goden-zonen definitief verloren.

Eigen schuld, dikke bult?

Nee, luidt het antwoord van Angela Crott, ‘Boys will be boys’.

Zij schreef het boek Jongens zijn ‘t – Van Pietje Bell tot probleemgeval. De oudonderwijzeres en zelf moeder van twee zonen beschrijft hoe het boefje van weleer een patiënt is geworden. Want hoe moet je het anders benoemen wanneer het aantal diagnoses ADHD en het slikken van ➤

De samenleving heeft blijkbaar geen zin in lastposten. Werden jongens eerst nog ondeugend genoemd, nu zijn ze plotseling onhandelbaar.

Wie was Pietje Bell?

Pietje Bell is de hoofdpersoon uit de gelijknamige reeks boeken van Chris van Abkoude. Als onderwijzer merkte Van Abkoude op dat leerlingen niet graag boeken lazen over brave jongens en meisjes. In 1914 verscheen het eerste deel van Pietje Bell. Van de avonturen van deze belhamel verschenen ook films en een musical.

38

MAATSCHAPPIJ

MOGEN JONGENS NOG JONGENS ZIJN?

Jongens waren vroeger natuurlijk ook al tegendraads, lui en opstandig.

Maar het werd hen vergeven.

➤

rilatine alarmerende proporties heeft aangenomen? ‘De diagnose van drukke jongens als ADHD’er is een uitwas van het burgerlijk beschavingsoffensief’, schreef Crott in een eerder verschenen boek. De samenleving heeft blijkbaar geen zin in lastposten. Werden jongens eerst nog ondeugend genoemd, nu zijn ze plotseling onhandelbaar.

Jongens waren vroeger natuurlijk ook al tegendraads, lui en opstandig. Maar het werd hen vergeven. ‘Dat gaat er later wel uit’, was de heersende opvatting. En inderdaad vond zowat iedereen wel zijn weg door zich in het al wat nauwer keurslijf te wringen van werken, trouwen en kinderen krijgen.

Schuld van de vrouwen?

Volgens Angela Crott waren er twee ontwikkelingen in de 20ste eeuw die nadelig uitpakten voor jongens: de vrouwenemancipatie en de diplomamaatschappij die er de nadruk op legt dat je zonder diploma niets betekent.

Uit de praktijk geklapt

Sancties probeer ik zo veel mogelijk te vermijden, beter een preventieve aanpak en geval per geval bekijken.

Bart Bauwens is leerkracht derde graad TSO/ASO. “Dat doe ik voor het eerst, ik heb de overstap uit de privésector verleden jaar gemaakt en mij die nog geen moment beklaagd.” Daarnaast gaat Bart al 12 jaar als vrijwilliger mee op Kazou-kampen. Een ervaringsdeskundige dus als het op het gedrag van jongens aankomt. “Er zijn natuurlijk de bekende

verschillen tussen jongens en meisjes, maar ik vind die minder groot dan het persoonsgebonden gedrag. Op school hadden we afgelopen jaar te maken met een groep jongens die duidelijk haantjesgedrag vertoonden. Dat werd sterk afgekeurd door de school, persoonlijk vond ik dat gedrag wel door de beugel kunnen. Bij Kazou zie je dikwijls dat vrouwelijke monitoren

Dankzij de vrouwenemancipatie kregen steeds meer moeders een kans op de arbeidsmarkt. Het gevolg was wel dat er daardoor minder aandacht gegeven kon worden aan hun jongens. Die kwamen al vroeg in de kinderopvang waar, omdat daar hoofdzakelijk vrouwen de leiding hebben, het jongetje al vroeg avontuurlijk en ondernemend gedrag werd afgeleerd. Net als op de basisschool, waar ruim 85 % van de leerkrachten vrouw is.

Vrouwen voor de klas of in de kinderopvang geven volgens Crott jongens onvoldoende het voorbeeld dat ze nodig hebben. Van vrouwen kun je niet zo goed leren hoe je een man wordt. In de loop der jaren nam ook het aantal echtscheidingen toe, waardoor jongens steeds vaker de sturende, maar ook begripvolle inbreng van hun vader misten.

Gescheiden onderwijs dan maar?

In de middenschool Instituut Zusters Maricolen in Maldegem

hun mannelijke collega’s om raad vragen als ze problemen hebben met jongens.

Mannelijke monitoren kunnen vaker beter een groep in de hand houden.

Natuurlijk zijn er zaken die we absoluut niet kunnen tolereren: seksueel grensoverschrijdend gedrag en pestgedrag (hoewel je daar een onderscheid moet maken tussen pesten en plagen).

Het gaat er op zo’n kamp wel losser aan toe dan op school.

Hier moeten ze zich kunnen uitleven, dat is het belangrijkste.

En dat lukt het best in een zo vrij mogelijk kader. Sancties probeer ik zo veel mogelijk te vermijden, beter een preventieve aanpak en geval per geval bekijken. Gelukkig kunnen we bij twijfel altijd terugvallen op beroepskrachten binnen Kazou.”

39

wordt bij wijze van experiment in sommige gevallen teruggegrepen naar gescheiden onderwijs. Uitgangspunt is dat veel leerlingen zich op jonge leeftijd vaak beter voelen bij het eigen geslacht. Een jongensen een meisjesklas worden gemaakt als er een tuchtprobleem is of als er veel rumoer is in een klas. Op die manier kunnen de leraren hun aanpak aanpassen door bij de jongens een meer directe taal te gebruiken en ze kordater aan te pakken. Vooral in de eerste graad secundair onderwijs is het verschil tussen jongens en meisjes erg groot. Jongens zijn vaak nog erg speels terwijl de meisjes zich vaak al volwassener gedragen. In tegenstelling tot Angela Crott wil de school geen pleidooi houden voor blijvend gemengd onderwijs en blijft dit experiment beperkt tot 12- tot 14-jarige leerlingen.

Niet helemaal mee eens Psycholoog Nico De fauw is verbonden aan Zorgnet Vlaanderen, een werkgeversorganisatie voor de zorgsector. Hij heeft toch wel wat bedenkingen bij de oplossingen die Angela Crott aanreikt. “Ik ben het volmondig met haar eens dat bepaalde gedragingen nu eenmaal bij jongens horen en dat je dat ook moet accepteren. Maar ik zie het probleem dat zij schetst in een ruimer geheel. In onze samenleving krijgen kinderen dus ook meisjes te veel verantwoordelijkheid omdat ze zo veel keuzevrijheid hebben.

Ze moeten te vroeg en over van alles keuzes maken. Komt nog bij dat we ze overal bij willen betrekken en inspraak willen geven. Dat geeft ze veel stress.

PSYCHOLOOG NICO DE FAUW Wanneer ik terugkeer naar de wijk uit mijn jeugd zie ik geen kinderen meer op straat. Zitten ze achter de computer? Kan zijn, maar het pleintje van weleer is ondertussen wel volgebouwd.

Kinderen willen duidelijkheid, en daar ligt een belangrijke rol voor ouders. Soms is het beter om als ouder te zeggen ‘zo is het en niet anders’. Maar ouders hebben daar allemaal geen tijd meer voor. Reken maar eens uit hoeveel uren je als ouder eigenlijk bij je kinderen bent.

En in die korte tijd moet het allemaal even tof en gezellig zijn.

Ouders verleggen de opvoeding ook meer en meer naar de leerkrachten. Die worden tegenwoordig echt overvraagd. Ze moeten voor alles zorgen. Dat kan niet, leerkrachten moeten onderwijzen. Punt.”

Uitpraten met de buren “Er is ook een beweging binnen de samenleving om vanuit de ➤

deren meer op straat. Zitten ze achter de computer? Kan zijn, maar het pleintje van weleer is ondertussen wel volgebouwd.”

“Mijn oplossing? We moeten de teugels weer laten vieren.

Want hoe strakker je ze aan de ene kant aanhaalt, hoe meer problemen het aan de andere kant oplevert.”

➤

jonge hondjes vergeef je toch ook als ze de poten onder je IKEAmeubeltjes doorknagen en plassen op je tapijt?

overheid alles in regeltjes te gieten. Neem nu de GAS-boetes.

In mijn generatie kon je gewoon kattenkwaad uithalen, daar was ruimte voor. Je ging voetballen op straat en dan sneuvelde er wel eens een ruitje. Maar dan gingen de buren gewoon naar je huis om het te regelen. Ondertussen had je een gesprek, wat buren dichter bij elkaar hield.

Nu gebeuren dat soort zelfregulariserende conflictoplossingen niet meer en wordt direct de overheid ingeschakeld. Wanneer ik terugkeer naar de wijk uit mijn jeugd zie ik geen kin-

Waar zijn we mee bezig?

“Ik ben absoluut geen voorstander van gescheiden onderwijs.

Jongens en meisjes kunnen veel van elkaar leren. Maar geef de jongens wel de ruimte om meer met hun handen bezig te zijn binnen het onderwijs. Een opwaardering van technische richtingen zou sowieso helpen.

En leg niet té veel de nadruk op het halen van diploma’s. Daardoor krijg je al bij kleine kinderen faalangst, alsof de rit tot je 18de alleen maar gericht is op dat ene ticket. Afgelopen schooljaar werd er beslist of mijn dochter naar het 1ste leerjaar mocht.

Kun je je dat voorstellen?

Ze zit verdorie in de derde kleuterklas! Laat ze toch gewoon spelen, waar zijn we mee bezig?”

“Werkgevers kijken steeds meer naar competenties en minder naar diploma’s. Ik vind dat een goede evolutie. Dus breng kinderen competenties bij. We moeten iedereen de kans geven om ergens goed in te zijn. Beste in statistiek? Hard kunnen lopen? Dat is even belangrijk.

Geef kinderen mee dat ze iets kunnen, waar ze fier op kunnen zijn. De kennis die je nu meekrijgt, ben je een dag na

MAATSCHAPPIJ

41

MOGEN JONGENS NOG JONGENS ZIJN?

het examen voor 80 % vergeten. Maar het kattenkwaad op school of de dingen die je met je vrienden na school deed, dat blijft mensen bij, dat onthouden ze voor de rest van het leven.

Nu hoor je zelfs de roep dat er minder vakantie moet zijn. Nee! Minder werken: zet je kinderen op de eerste plaats.”

Lopen op roltrappen “Waar ik ook een taak voor het onderwijs in zie, is het bijbrengen van vaardigheden zoals assertiviteit en leren praten over problemen. Want die heb-

naar zingeving. Geef ze die ruimte door zelf het goede voorbeeld te geven: bekijk jongeren op een positieve manier.”

ben ze. Maar wat doen we? We geven drukke jongens een label: ADHD. Voilà, niet onze schuld!

Jongens ADHD, maar meisjes hebben eetstoornissen. Wat is het verschil? Ze zien allebei af, ze kunnen niet omgaan met hoe het loopt in het leven. Echtscheidingen, liefdesverdriet, dat soort dingen. Leer kinderen daarover praten. Want ze groeien op in een samenleving waarin het niet snel genoeg kan gaan. We lopen op roltrappen!

Gelukkig zie je meer en meer tegenbewegingen opkomen.

Jongeren gaan weer op zoek

Wij verhogen uw comfort !

Wie zich stoort aan over de grond rollende, vechtende jongens kan die positiviteit alvast oproepen door een vergelijking te maken met die andere levende wezentjes waar we allemaal bij wegsmelten: jonge hondjes. Die vergeef je toch ook als ze de poten onder je IKEA-meubeltjes doorknagen en plassen op je tapijt? ●

“Terug makkelijk de trap op en af.

Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.”

Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Daar staat geen leeftijd meer op. Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat!

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk!

Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Belen gratis : 0800 20 950 d Vraag vrijblijvmaat. een offerte op www.trapliftinfo.be Bel gratis

0800 94 365

Ontvang nu uw gratis documentatiepakket!

E SERVIC 7d/7d

24u/24u

-

NV Coopman Liften www.tk-traplift.be Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

Trapliften

comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2200 2220 2260 2300 2320 2400 2440

HERENTALS Hofkwartier 5 Tel. 014 22 07 01 HEIST-O-D-BERG Boudewijnlaan 39 Tel. 015 24 12 24 WESTERLO St.-Lambertusstr. 33D Tel. 014 54 12 19 2130057_Cava_180x125_Midden-VL+Mechelen-Turnhout.indd 1 TURNHOUT Patersstraat 85 Tel. 014 47 36 00 HOOGSTRATEN Vrijheid 168 Tel. 03 314 96 59 MOL Corbiestraat 3 Tel. 014 34 76 40 GEEL Stationsstraat 162 Tel. 014 57 42 10

2470 2500 2800 2880

RETIE Peperstraat 2 Tel. LIER Mechelsesteenweg 215 Tel. MECHELEN Antwerpsesteenweg 259 Tel. BORNEM Stationsstraat 36 Tel.

014 37 03 480 015 28 03 889

18 72 30 08

00 29 70 35

30/01/13 10:16

G E S P OT

42

QUOTE

Ik kreeg daarnet het compliment ‘bedankt om mij te laten lachen’ en ik vond dat geweldig lief #blij William Boeva op Twitter Volg William Boeva op Twitter voor meer leuke quotes: @WilliamBoeva

taal

Tongzoenen in het Frans In het Engels wordt het dan wel ‘French kissing’ genoemd, maar een eenvoudig woord voor ‘tongzoenen’ was er niet in het Frans. Daar is met ‘galocher’ verandering in gekomen.

Het woord bestond wel al langer, maar is nu pas officieel opgenomen in de Franse woordenlijst. Eerder dit jaar zochten onze zuiderburen al naar een Frans equivalent voor de hashtag (#) die vaak op Twitter wordt gebruikt.

Voortaan gaat het hekje door het leven als ‘mot-dièse’.

S CHT SLE

€ 10 boek per

De drielingzusjes Lien, Sien en Fien zijn echte kwameiden die niets liever doen dan kattenkwaad uithalen.

Zo belanden ze van het ene avontuur in het andere; ze maken een griezelverkleedfeest onveilig, zetten een weekend bij de scouts op stelten en maken kennis met een minisaurus ... Een grappige, spannende en avontuurlijke reeks van Marc de Bel, om heerlijk bij te griezelen vanaf 9 jaar. çava?-lezertjes kunnen mee griezelen met ‘De Kriegeltjes’ voor ¤ 10 i.p.v. ¤ 13,50 per boek*: Surf naar www.abimo.net ☛ Vul bij de zoekfunctie ‘Kriegeltjes’ in ☛ Je krijgt 5 Kriegeltjes-boeken van Marc de Bel te zien ☛ Bestel en vul bij opmerkingen ‘çava-actie’ in

BOEKENVOORDEEL

‘De Kriegeltjes’ VAN MARC DE BEL

*Je betaalt ¤ 1, 50 verzendingskosten

Kok op kot Binnenkort begint een nieuw academiejaar. Kotstudenten kunnen dan geen beroep meer doen op ‘hotel mama’, en moeten voor hun eigen kost instaan.

Niet iedereen heeft een studentenrestaurant bij de deur, of kan dat elke dag betalen. Zelf koken dus. Alle kookprogramma’s op tv ten spijt, zijn veel studenten op dat vlak echter redelijk analfabeet. Gelukkig schiet CM te hulp om simpel, goedkoop, snel en vooral gezond, met de beperkte middelen van een studentenkot en zonder veel afwas (!), toch te kunnen kokerellen. Op www.kokopkot.be vinden studenten (en andere amateur-koks) recepten en tips, kunnen ze recepten uitwisselen, en zelf hun succesvolle experimenten posten.

➝ Er is ook een gratis handige Kokopkot-app (te downloaden bij de Apple Appstore en Google Play) met recepten en suggesties op basis van de ingrediënten die je kiest. Zo hoef je je laptop niet mee te nemen naar de keuken …

43

MIJN GEDACHT

JUF CHAMPETTER Marc de Bel, jeugdschrijver

I

het wijwatervat doopte. Wat ik hoopte, gebeurde. Ik wipte mee op toen ik de muizenval hoorde dichtklappen. De oude vrijster gaf een ijselijke gil. Ik deed het bijna in mijn misdienaarskleed.

Letterlijk, want de spanning die tevergeefs door mijn dichtgeknepen neus proaan het woord beerde te ontsnappen, zocht en vond een marc de bel andere uitweg. Ongelooflijk, hoe hard je KENT HEM ALS ... een scheet in een lege kerk kan klinken. auteur van het bekroonde Geschrokken van mezelf, gluurde ik naar jeugdboek en tevens het wijwatervat en verstijfde toen ik juf zijn debuut ‘Het ei van oom Trotter’, Champetter als een tank op de preekhet verfilmde stoel af zag stormen. Ik zat als een muis boek ‘Blinker en de bakfietsbioscoop, ... in de val. Opeens ging alles razendsnel.

Bij mijn eerste bezoek aan de bibliotheek vroeg Ik werd bij mijn oor de preekstoel afgede feeks mij of ik geen zin had om misdienaar sleurd, de sacristie binnen, en moest op te worden. Nou, ‘vragen’ … Ze zette mij echt staande voet op mijn knieën mijn zonde het mes op de keel. Dus werd ik misdienaar. aan meneer pastoor opbiechten. Bij regenachtig weer Van de vroegmis dan nog wel. Ik, die schrijver wilde worden en noordoostenwind voel ik nog altijd haar knijpende en tot de middag in mijn bed wilde liggen. In de zomer viel dat klauw in mijn oor. vroeg opstaan eigenlijk best mee, maar s winters wenste ik juf Champetter alle plagen van Egypte toe terwijl ik rillend uit mijn warme nest kroop en op een drafje in het donker door de Als boetedoening kreeg ik geen GAS-boete, maar vijf kou naar de kerk holde. Maar goed, wie in de jaren zestig van de weesgegroetjes en drie onzevaders. … En vergeef vorige eeuw in de hemel wilde komen, moest een beetje gelovig ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven aan onze afzien. Bovendien had juf Champetter mij gegarandeerd nooit schuldenaren … Juf Champetter heeft mij haar tijdelijk meer een boek ontleend als ik haar bevel had geweigerd. En pimpelpaarse middenvinger nooit vergeven. Ik durfde wie schrijver wilde worden, moest veel lezen. natuurlijk niet meer naar de bibliotheek en zag mijn droom om schrijver te worden al in rook opgaan. Tot juf Champetter op een mooie dag in mei pardoes onder Mijn allereerste taak, zodra ik de sacristie binnenkwam, was een vrachtwagen liep en in de hemel werd opgenomen, de muizenval controleren. Er zat echter nooit een slachtoffer alwaar ze nu gegarandeerd, als Gods Rechterhand in, omdat ik dat griezelige moordtuig steevast liet springen duchtig de Heilige Plak zwaait. Ik vraag me af welk een voor ik naar huis ging. Het was die muizenval die me op een gezicht ze zal zetten als ze mij daar in 2047 ziet aandonkere winterochtend op een schitterend idee bracht. Mijn komen. Want dat jaartje misdienaar is natuurlijk niet wraak op juf Champetter zou zoet zijn! De pilaarbijtster voor niets geweest. kwam elke dag als eerste de kerk binnen. Dus smokkelde ik de muizenval de sacristie uit, legde ze springklaar in het volle wijwatervat en verstopte me in de preekstoel. Net op tijd. De deur van de kerk piepte open. Ik gluurde door het fraaie, 17de eeuwse houtsnijwerk en zag mijn nietsvermoedende slachtoffer binnenkomen. Gespannen hield ik mijn HEB JIJ EEN GEDACHT OVER DIT GEDACHT? Op facebook.com/magazinecava kan je je mening delen! adem in toen ze zoals gewoonlijk haar rechterhand diep in

k was elf en wilde schrijver worden, want die mochten lekker tot de middag in hun bed blijven liggen, beweerde mijn jongste, twaalf jaar oudere zus. Als je schrijver wilt worden moet je veel lezen’, zei mijn oudste broer.

Dus trok ik naar de bibliotheek. Die werd in die dagen gerund door meneer pastoor en juf Champetter. Die heette niet zo, natuurlijk, maar iedereen noemde haar stiekem zo, omdat ze overal waar ze kwam meteen de plak zwaaide.

44

LEZERES OP DE COVER

HOEZO TOURETTERS VLOEKEN?

marie heeft tourette

‘Tourette is zoals een tweelingzus.

Soms vecht je ermee en soms is het je beste vriend.’

45

Tekst Femke Coopmans, Fotografie Filip Naudts

Marie is een Touretter. Ze houdt van het enthousiasme van de kleutertjes waar ze negen uur per week mee werkt en ze probeert in stukjes haar zevende en laatste jaar Kinderzorg af te werken. Tussendoor bedenkt ze allerlei leuke manieren om Gilles de la Tourette bekender te maken. Het is een syndroom, maar ook een stukje van haar persoonlijkheid.

➤

46

LEZERES OP DE COVER

HOEZO TOURETTERS VLOEKEN?

M

ensen vergeten vlug dat ik Tourette heb omdat ze het niet zien.

Maar er speelt erg veel in mijn hoofd. Toen ik ooit in het gips zat, was iedereen zo bezorgd dat ik dacht: ik zou beter een gips om mijn hoofd hebben. Al vind ik het ergens ook wel leuk dat ik niet voortdurend loop te vloeken”, vertelt Marie. Marie Deryckere was acht toen haar ouders merkten dat er iets was.

Twee jaar eerder had ze haar neefje verloren en het leek alsof dat prima verwerkt was tot ze steeds angstiger en bezorgder werd.

“Ik vroeg constant of ik dood zou gaan en in die periode kreeg ik ook een paar tics. Ik begon met mijn ogen te knipperen en ik had de drang om voortdurend dingen, zelfs de muren, aan te raken.” Het beterde stilaan, maar ging nooit meer helemaal weg.”

Een balpen die valt Tijdens vakanties was Marie een heel ander meisje dan tijdens het schooljaar. “Ik ben sowieso nooit een schoolkind

geweest”, zegt ze. “Maar ik was bovendien ook altijd heel moe ’s avonds omdat ik in de klas alle tics moest onderdrukken. En Touretters krijgen alle prikkels op hetzelfde niveau binnen.

Als er een balpen valt of een stoel verschuift, kan ik dat heel moeilijk filteren. Dat is zwaar als je met dertig in de klas zit en onder meer daarom ben ik naar een Freinetschool met veel kleinere klasjes verhuisd. De beste juf die ik daar had, negeerde mijn dwang en tics gewoon en dat blijft nog altijd de beste methode: gewoon doen alsof er niets aan de hand is.”

Gaat er niets gebeuren?

Tegen die tijd had het jonge meisje al een tweede, zwaardere opstoot achter de rug. “Bij de tics hoorden grimassen, kuchen, mijn neus snuiven. En op straat moést ik op alle riooldeskeltjes lopen, anders werd ik paniekerig. Ik voelde ook voortdurend aan mijn neus of hij nog niet scherper was geworden, want ik had ergens opgevangen dat dat gebeurde als je bijna dood ging.

Ik was enorm ongerust over alles en iedereen.” Het viel zo op dat haar ouders besloten om de juiste dokter te zoeken. “Een kinderarts die mijn verhaal hoorde en die mij zag, wist snel dat het Tourette was. Ikzelf herinner mij daar niet zoveel van, maar voor mijn ouders was het wel een puzzel die in elkaar viel.” Marie neemt medicatie sinds haar tiende. Dat helpt, maar ze wordt er wel moe van.

Slaapritueel “Ik weet nog dat mijn ouders bang waren voor de overgang naar het secundair, maar dat

OP DE COVER Wie çava? volgt op Facebook wist het al: deze editie gaven we een çava?-lezer de kans om eens zelf op de cover te prijken.

Wil je vanaf nu geen actie meer missen?

Like ons dan op Facebook!

BENIEUWD NAAR DE ‘MAKING OF’ VAN DE COVERFOTO? Op facebook.com/magazinecava vind je een leuke reportage.

Scan de QR-code en bekijk ze meteen!

47

viel goed mee. Zeker de eerste twee jaren, toen de verwachtingen nog niet te hoog waren.

Daarna werd het moeilijker.

In die periode begon ik ook te puberen en toen volgde een opstoot met vooral veel dwang.

Ik heb geen zuivere OCD (Obsessieve-compulsieve stoornis, red.), maar Tourettegerelateerde dwang. Niet dat het mij minder blokkeert, want ik moest toen bijvoorbeeld een 2 uur durend ritueel afwerken voor ik kon gaan slapen.”

Gedragstherapie bracht hulp en stilaan werd het weer leefbaar voor Marie. Behalve dan die ene keer toen ze in de klas zou vertellen over het syndroom van Gilles de la Tourette. “Ik had zoveel stress dat ik ’s morgens maar niet uit huis kon vertrekken: ik moest eerst nog alles aanraken. Tien minuten te laat kwam ik op school aan en op het secretariaat reageerden ze toen heel streng: ‘Dwang is geen reden’. Ik kreeg strafstudie, maar ben niet gegaan, want ik vond het onterecht.”

Zou er iets gebeurd zijn?

Na haar zesde secundair – eentje met vallen en opstaan wegens klierkoorts – verhuisde Marie samen met haar vriend naar een studiootje in Gent.

Daar ging ze op zoek naar een school waar ze haar zevende jaar Kinderzorg kon afmaken.

Voor haar gemak vertelt Marie in zulke situaties snel over het syndroom en dat deed ze nu ook tijdens een opendeurdag. ‘Tja, met uitbarstingen kunnen wij misschien nog wel rekening houden, maar voor je stageplaatsen lukt dat niet.’

Marie had zin om eens goed te

Marie: Zonder Tourette had ik mijn

diploma secundair al gehaald.

Maar dan had ik ook nooit in Villa Vanthilt mijn verhaal gedaan en dan was ik veel minder gedreven geweest. Ik denk dat ik dan veel saaier was. Nu ben ik een doorzetter, impulsief, creatief.

Marie: Nee! Ik vloek niet. ?#@*&%! vloeken: Neen, ik heb dat niet!

Mensen kennen de clichés en dat is voor Marie vaak knap vervelend. Met haar opleiding is ze nog niet klaar. Ze ging via een school die met modules werkte naar het volwassenenonderwijs en besloot dit jaar in april om weer even pauze te nemen.

Maar de laatste serieuze opstoot heeft ze alweer meer dan een jaar achter de rug. Van haar liefje heeft ze al duizend keer gevreesd dat hij dood was – “Hij zei ooit dat hij een examen in 10 minuten ging afwerken. Toen het anderhalf uur duurde zat ik al lang met een paniekaanval bij de leerlingenbegeleiding op school. Nochtans wist ik heel goed dat ik nog niet bezorgd moest zijn” – en Marie is ook lichtjes hypochondrisch (voortdurende angst dat ze een ziekte heeft of zal krijgen).

De Tourette drive “Het hoort bij mij”, zegt Marie.

Van de medicatie wil ze af, ze heeft nu ook een psychiater gevonden die haar daarin steunt, maar niet van La Tourette.

“Pelle Sandstrak, de Noor die het boek ‘Meneer Tourette en ik’ schreef, verwoordt het heel

1/100

mensen leeft met Tourette.

Dat zijn er net zoveel als mensen met ADHD, maar een deel ervan heeft een hele milde vorm.

herkenbaar: Tourette is zoals een tweelingzus. Soms vecht je ermee en soms is het je beste vriend. Dat is echt zo. Zonder Tourette had ik mijn diploma secundair al gehaald. Maar dan had ik ook nooit in Villa Vanthilt mijn verhaal gedaan en dan was ik veel minder gedreven geweest. Ik denk dat ik dan veel saaier was. Nu ben ik een doorzetter, impulsief, creatief. Ik kan me ergens volledig in gooien, bijvoorbeeld in de strijd om het syndroom meer bekendheid te geven. Wist je dat één op 100 mensen met Tourette leeft? Dat zijn er net zoveel als mensen met ADHD, maar een deel heeft een hele milde vorm. Ze weten wel dat er iets is, maar het stoort hen helemaal niet. In elk geval: hij is een stukje van mijn persoonlijkheid, de Tourette drive.” ● MEER LEZEN? ➝ Sinds haar zeventiende houdt Marie een blog bij: www.netouchepas.be ➝ Informatie en meer over het syndroom van Gilles de La Tourette vind je op iktic.be

Terug naar school Checklist van CM-voordelen: Orthodontie Tot 740 euro extra tegemoetkoming voor een beugel

Lens of bril Tot 50 euro tegemoetkoming per jaar

Oppas zieke kinderen Een betrouwbare thuisoppas aan een voordelig tarief

Psychotherapie voor kinderen en jongeren Tot 360 euro tegemoetkoming

Op kot?

Zie www.kokopkot.be

CM Fit & Fun ook voor bos-, sneeuw- en zeeklassen of lidmaatschap jeugdvereniging Tot 20 euro per jaar

CM Sportvoordeel voor wie aan sport doet Tot 15 euro per jaar

Logopedie Tot 2 jaar lang tegemoetkoming

ZEG EENS AAA

Tekst: Joke Gabriëls

49

WIST JE DAT DE HIK GEEN ENKEL NUT HEEFT?

Dokter, dokter!

Verhip, ik heb de hik!

Niets zo vervelend als de hik. Sommigen beweren dat je dan aan het groeien bent, maar helaas: de hik heeft geen enkel nut. Het is een restant dat we aan onze verre voorouders te danken hebben. Vroeger maakten amfibieën de overstap van ademen via kieuwen naar ademen via longen. Kikkervisjes oefenen dit al miljoenen jaren met ademhalingsoefeningen in het water. Daarbij houden ze de stemspleet dicht. Als wij dat doen, krijgen we de hik. Maar kunnen we er iets aan doen? Wij vroegen het aan huisarts Tom Jacobs.

1

2

3

4

ADEM recupereren

ADEMRITME AANPASSEN

prikkel je huig of neusholte

ZENUW PRIKKELEN

Een eerste tip die dokter Tom Jacobs meegeeft is het verhogen van het koolzuurgasgehalte (CO2) in je bloed. “Dat koolzuurgasgehalte kan je verhogen door in een zak uit te ademen en die uitgeademde lucht vervolgens terug in te ademen. Opgelet! Dit doe je best wanneer er iemand in de buurt is. Dan kan die ingrijpen mocht je hierbij te ver gaan.”

3,2,1, ... blazen!

Het aanpassen van je ademritme kan volgens de dokter ook helpen. “Wanneer je je ademritme aanpast, neem je die prikkeling van het middenrif weg.

Dit kan je doen door je adem in te houden, eventueel ondersteund door het drinken van kleine slokjes. Of door krachtig uit te ademen met dichtgeknepen neus. Dit wordt ook wel het Valsalva-manoeuvre genoemd.”

En ook het prikkelen van je huig of neusholte kan soelaas bieden. Maar hoe begin je daaraan? “Er zijn verschillende manieren om je huig of neusholte te prikkelen. Zo kan je aan je tong trekken, je huig met een lepel optillen, ijs eten of met ijswater gorgelen, ruiken aan ether of ammoniak en indien al die zaken niet werken, kan je het niezen uitlokken met een beetje niespoeder of snuiftabak.”

Wil je meer weten over de hik?

Lees dan het volledige artikel op facebook.com/magazinecava!

“Het prikkelen van de zenuw die naar je maag loopt (de nervus Vagus, zie illustratie onder) is ook een mogelijke oplossing. Dit kan door te drukken op je oogbal, wat natuurlijk niet aan te raden is bij oogaandoeningen, of door het uitlokken van een braakreflex wanneer je je vinger in je keel steekt.”

50

RESULTATEN HYGIËNE-ENQUÊTE

IS DE VLAMING WEL ‘PROPER OP ZIJN EIGEN’?

15 %

Meer dan 15 % vindt de partner niet fris en proper genoeg

Is de Vlam ‘proper op z

Ruim 3.000 lezers deelden hun diepste hygiënegeheimen met çava? Onze reporter trok handschoenen aan en ging met spons en zeep door de enquêteresultaten. En wat blijkt? De Vlaming is redelijk proper, de onderbroek moet zowat het meest gewassen kledingstuk zijn. Daar willen we meer over weten.

Tekst Femke Coopmans Fotografie Studio Edelweiss

ming wel zijn eigen’? ➤

64 %

50,6 % van de vrouwen heeft altijd of meestal parfum of deodorant op zak

gebruikt dagelijks deodorant of parfum

rofessor Geert Claeys buigt zich over de resultaten. Hij is aan de Gentse universiteit gespecialiseerd in microbiologie, bacteriologie en ziekenhuishygiëne.

“In het vak hygiëne beginnen we altijd met ons af te vragen wat dat eigenlijk is, hygiëne.

Soms heeft het met gezondheid te maken, bijvoorbeeld bij hand- en tandhygiëne, maar vaak ook niet. Dan gaat het om ons goed voelen, lekker ruiken en elkaars geurtjes niet verdragen.”

het niet slecht voor je gezondheid als je drie of vier weken dezelfde kleren zou dragen en je tussendoor ook niet zou wassen.” Nochtans denkt bijna de helft dat een slechte hygiëne een verhoogd gezondheidsrisico inhoudt en zowat een vijfde is daar zelfs zeker van. “Vaccinaties, wonden ontsmetten, dat soort dingen is belangrijk voor de gezondheid. Ik kan me wel voorstellen dat mensen die het niet zo nauw nemen met persoonlijke hygiëne op dat vlak ook iets nonchalanter zijn.” En of wij dan misschien té proper zijn? “Onze huid heeft beschermende vetlaagjes en net die nemen ook geuren op. Het kan slecht zijn als je die te ijverig verwijdert.”

Geurtjes wegwassen 35,1 % neemt elke dag een douche of bad, 31,4 % doet dat twee of drie keer per week. “Dat lijken mij heel goede cijfers”, vindt professor Claeys. “In de regel elke dag en soms een keer overslaan. Je wast de geurtjes weg en nadien voel je je weer fris en fit. Wassen heeft heel weinig met gezond blijven te maken. Tenzij je in de bossen of in lang gras ging wandelen, dan moet je er zeker van zijn dat de teken weggewassen zijn. En nadat je in wild of natuurlijk water gezwommen hebt, moet je ook zeker douchen. Er zijn uitzonderingen, maar in principe is

Hoe jonger, hoe minder tijd Een vooroordeel: vroeger was het niet zo de gewoonte om je elke dag te wassen en dus wassen oudere mensen zich ook minder vaak. Klopt niet helemaal. De groep die zich het minste wast, is tussen de 15 en 25 jaar oud: niet meer dan 28,6 % neemt dagelijks een bad of douche, 39,2 % drie of vier keer per week en 14,3 % maar één of twee keer per week. Dat verwondert professor Claeys niet: “Jonge mensen hebben daar niet altijd tijd voor en als je ouder wordt, krijg je toch iets meer discipline.” De properste mensen zitten tussen de 36- tot

P

Bij de mannen is dat slechts

18,4 % 1,9 %

stoort zich helemaal nooit aan de geurtjes van anderen

45-jarigen: 40,1 % zegt dagelijks een bad of douche te nemen, 28,3 % drie of vier keer per week, 16,6 % vindt één of twee keer per week genoeg. “Je wast je zo vaak je je er goed bij voelt”, stelt professor Claeys als een mooie regel.

In de enquête gaf ook meer dan de helft aan dat baden of douchen niet alleen functioneel is, maar ook een moment om tot rust te komen. “Dat is logisch, zeker als je een beetje tijd kunt maken om te genieten. En anders zal het nog altijd deugd doen dat je opgefrist bent. En voor je omgeving: de geurtjes zijn weg. Bovendien doet het ritueel waarbij je voor jezelf zorgt ook veel.”

%

RESULTATEN HYGIËNE-ENQUÊTE

53

IS DE VLAMING WEL ‘PROPER OP ZIJN EIGEN’?

Propere kleren Het valt op dat mensen meer van ondergoed en van kousen wisselen dan dat ze zich douchen. 83 % zegt elke dag een propere onderbroek te dragen, 67,8 % doet dagelijks zuivere kousen aan. “De voetengeur is individueel zeer verschillend”, weet professor Claeys. “Het kan zelfs dat je in een periode van je leven last hebt van zweetvoeten en in een ander periode totaal niet. Zweten is ook bij iedereen anders: de ene zweet meer, bij een ander heeft het een meer doordringende geur. Dat heeft te maken met je lichaamseigen bacteriën en de samenstelling van je zweet.” Een derde (27,6 %) haalt elke ochtend een andere T-shirt uit de kast, 21 % doet dat vier keer per week en 26 % drie keer per week. De professor vindt dat een interessant resultaat. “Ik hoor dat kinderen in de Verenigde Staten tegenwoordig opmerkingen krijgen als ze twee dagen na elkaar dezelfde kleren dragen op school. Dat gaat wel ver, vind ik, maar het hoort bij de cultuur en het gaat dan echt

om de omgang met elkaar, om jezelf goed voelen, zeker niet om gezondheid.”

Handen gewassen?

“Hoe het zit met de cijfers voor handen wassen”, wil de professor weten, want dat is iets dat echt regelmatig moet: als je naar het toilet bent geweest, wanneer je eten klaarmaakt, voor je aan tafel gaat, ... 54,1 % wast de handen na elk toiletbezoek, 34,8 % doet dat meestal. “Het kan niet veel kwaad voor jezelf, want het zijn jouw bacteriën, maar je kunt ze wel overdragen. Bij een toilet gaat het vooral om de omgeving, om de kranen die je aanraakt, toiletbrillen, ...

Die zijn verontreinigd.”

35,3 % van de mensen die de enquête invulden gaat niet zitten op een publiek toilet, 19,2 % legt de bril vol papier en 7,8 % houdt het gewoon op tot thuis. “Op een toiletbril gaan zitten, kan vies zijn en ik kan me voorstellen dat je hem liever op geen enkele manier aanraakt, maar voor zover ik weet worden zo geen bacteriën of infecties overgedragen.

Milieuvriendelijke hygiëne

Handen wassen is dan veel belangrijker.” Uit de enquête blijkt dat mannen en vrouwen dat opmerkelijk genoeg bijna even goed begrepen hebben. Je zou verwachten dat mannen na een plasje veel minder snel geneigd zijn handen te wassen.

Tanden die langs alle kanten blinken “Tanden poetsen moet minstens één keer per dag zeer grondig en dan best ’s avonds”, stelt professor Claeys. 40,5 % poetst één keer per dag, bijna de helft (47,5 %) twee keer. “Twee is aan te bevelen”, gaat de professor verder. “Maar als je moet kiezen, dan beter één keer per dag grondig dan twee keer snel. En bij grondig hoort ook flossen of reinigen tussen de tanden met speciale borsteltjes. Bacteriën vormen een laagje plak op de tanden en als dat te lang in contact komt met voedselresten, gaan die bacteriën verzuren of een ontsteking veroorzaken.

Poets je ’s avonds je tanden, dan is dat gevaar voor 10 of 12 uur geweken. Bovendien vermindert

Het toilet doorspoelen, je handen wassen mét zeep en ze drogen met een energieverslindende handdroger. Als je erover nadenkt, dan is een toiletbezoek eigenlijk allesbehalve milieuvriendelijk. Tijd om daar verandering in te brengen met een urinoir en wastafel gecombineerd in één. Het water dat je gebruikt om je handen te wassen, wordt ook gebruikt om het urinoir mee door te spoelen. Twee vliegen in een klap dus: verplicht de handen wassen en minder water verbruiken!

➤

54

RESULTATEN HYGIËNE-ENQUÊTE

IS DE VLAMING WEL ‘PROPER OP ZIJN EIGEN’

➤

50 % gaat jaarlijks naar de tandarts

28,5 % doet dat zelfs twee keer of meer per jaar

4%

gaat helemaal nooit

’s nachts de speekselvloed die normaal voor een licht bufferende werking zorgt. Je moet tanden poetsen aanvullen met flossen omdat tussen de tanden ook tandbederf en ontstekingen kunnen onstaan. Het is zelfs bijna belangrijker dan de oppervlakken, want die spoel je nog wel eens als je een appel eet. Tussen je tanden blijven de restjes zitten.”

Dat is persoonlijk De helft van de ondervraagden gaat jaarlijks naar de tandarts.

28,5 % doet dat zelfs twee keer of meer, 11,6 % om de twee jaar en 4 % gaat helemaal nooit.

“Eén keer per jaar is goed”, volgens professor Claeys. “Soms moet het meer om medische redenen. En dat heeft echt niet altijd met goed of slecht poetsen te maken. Als jij ergens gevoelig voor bent, dan moet je meer gecontroleerd worden. Sommige mensen produceren speeksel dat beter buffert, anderen hebben tanden die minder oplossen in zuren. Dat is heel persoonlijk.

Hetzelfde met tandvleesontstekingen. Sommigen zijn heel gevoelig voor zo’n bedreiging, anderen minder.”

Oren en haren Moet je je oren regelmatig reinigen? “De oorschelp als die vuil is. Aan de gehoorgang kom je beter niet, want die kun je alleen maar kwetsen”, oordeelt professor Claeys. Een derde doet dat nochtans meerdere keren per week, evenveel één keer per week en 12 % zelfs elke dag. En hoe het dan zit met de haren?

51 % wast die twee of drie keer per week, 13,4 % vier keer per week, 15 % elke dag. “Dat is

De oorschelp moet je enkel reinigen als die vuil is. Aan de gehoorgang kom je beter niet, want die kun je alleen maar kwetsen.

weer zo’n persoonlijke kwestie.

Het hangt af van de lengte van je haar, hoe snel het vettig wordt, hoe je het graag hebt, ... Tegelijk ken ik geen enkele ziekte die je zou kunnen krijgen doordat je je haar niet wast.” Ook luizen en andere beestjes hebben daar niets mee te maken. “Je krijgt ze door contact met mensen die luizen hebben. Maar als je een medische behandeling begint, wordt haren wassen wel belangrijk, want dan moet je zorgen dat je niet opnieuw besmet wordt. Als je behandeld wordt voor schurft, aarswormpjes of ziekenhuisbacterie, moet je ook elke dag verse kleren aandoen. Dat zijn uitzonderlijke situaties.”

Een bed zonder beestjes Over beestjes gesproken, ...

De helft (46,2 %) ververst het beddengoed 2 à 3 keer per maand, 17,1 % doet dat wekelijks, 29,6 % maandelijks.

“Er kunnen geurtjes in de lakens kruipen en misschien kruip je niet altijd proper gewassen in bed. Bovendien speelt hier ook het probleem van de huisstofallergie, maar dat gaat veel verder dan het beddengoed.

Je moet dan ook regelmatig de tapijten reinigen, de beddenbak en eigenlijk alles wat van stof is in de hele kamer.” ●

VOND JE DIT INTERESSANT? DOE DAN MEE AAN DE NIEUWE ENQUÊTE EN LEES HET RESULTAAT IN DE VOLGENDE çAVA!

Professor Claeys:

doe mee !

OPROEP ENQUÊTE

WIN EEN bongob o voor ee n weeken n dj natuur e

HOE gELUKKIG WORD JIJ VAN SOCIAL MEDIA? Social media zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven.

Maar hoe blij moeten we daar eigenlijk mee zijn?

Fleur jij helemaal op bij het zien van de vakantiefoto’s van jouw buurvrouw haar laatste cruise? Of maken al die mooie beelden en vrolijke berichten van anderen jou eerder jaloers? Ben je voortdurend online in contact met je vrienden? Of voel je je eigenlijk vrij eenzaam met al die virtuele kennissen? Kortom, hoe gelukkig word jij van social media? Laat het ons weten door mee te doen aan deze enquête en wie weet win jij wel een Bongobon voor een weekendje natuur.

Deelnemen kan tot 30 september 2013 op www.cava-enquete.be

CM

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.be/AGENDA

BABY, KIND & TIENER

BABY, KIND & TIENER

BORSTVOEDING ...

GOED VOORBEREID!

KRUIPEN, STAPPEN LOPEN

Deze cursus van 3 samenkomsten rond borstvoeding beantwoordt heel wat vragen: hoe werkt borstvoeding, voorbereiding op borstvoeding, voordelen voor moeder en kind, borstvoeding gedurende de eerste weken, rol van de partner, borstvoeding op langere termijn, wanneer vaste voeding invoeren, kolven, borstvoeding en werken ...

De basis om goed te kunnen bewegen wordt gelegd tussen de leeftijd van 2 en 6 jaar.

Het is dan ook enorm belangrijk dat kleuters alle vormen van bewegen onder de knie krijgen.

Achterstand op dat gebied hangt zelfs vaak samen met leerstoornissen en leermoeilijkheden. En dat ontwikkel je door veel ruimte en bewegingskansen te creëren. Tijdens deze avond krijg je meer toelichting en o.a. praktische tips die je thuis zelf kan toepassen.

Praktisch Wanneer en waar 12/9, 26/9 en 10/10 telkens om 19.30 uur, CM-campus Mechelen, Antwerpsesteenweg 261, 2800 Mechelen Begeleiding Dominique Franquet Prijs CM-leden: € 15, Niet-leden: € 30, Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 7,50 Organisatie dienst Gezondheidspromotie Vooraf inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

BABY, KIND & TIENER

IK LUST DAT NIET! Problematisch eetgedrag bij kinderen komt steeds vaker voor en verdient dan ook de nodige aandacht. Een tijdige aanpak is nodig om afwijkend eetgedrag op latere leeftijd te voorkomen.

Als een kind slecht eet, wekt dat bij ouders en grootouders dan ook al gauw ongerustheid en soms zelfs ergernis op.

Maar wanneer kan men echt spreken van een eetprobleem?

En hoe wordt dit dan best aangepakt, of beter nog, voorkomen?

Praktisch Praktisch Wanneer en waar 19/9 om 20 uur, PZ Norbertus, Blauberg 21, Herselt Begeleiding Ilse Dewitte, orthopedagoge en kinder- en jongerentherapeute Prijs CM-leden: € 3, niet-leden: € 6, verhoogde tegemoetk./omnio: € 2 Organisatie dienst Gezondheidspromotie en CM-kern Herselt Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

Wanneer en waar 24/9 om 20 uur, CC Vredeberg, Vredebergstraat Lier Begeleiding Liesbet Verhoeven, licentiaat LO Prijs CM-leden € 3, Niet-leden € 6, Verhoogde tegemoetk./ omnio € 2 Organisatie dienst Gezondheidspromotie en CM-kantoor Lier Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

57

BABY, KIND & TIENER

BABY, KIND & TIENER

HAAL HET BESTE UIT JE KIND NAAR BOVEN

slaapproblemeN bij kinderen

Het beste uit je kind naar boven halen, is je kind laten zijn wie het is: met zijn kwade buien of onhebbelijke momenten. Grenzen blijven nodig, maar alleen een kind dat werkelijk mag zijn wie het is, maakt verbinding met zijn eigen energie en leeft vanuit zijn talent.

Praktisch Wanneer en waar

25/9 om 20 uur, PC Minderhout, Koestraat, Minderhout Begeleiding

Karin Machielsen (maatschappelijk assistent, Trainingshuis Veerkracht) Prijs

CM-leden: € 3, Niet-leden: € 6, verhoogde tegemoetk./ omnio: € 2 Organisatie

dienst Gezondheidspromotie, CM-kern Minderhout en KVLV Info en inschrijven

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

Mama, papa, ik kan niet slapen!” Iedereen slaapt al eens een nachtje slecht, ook kinderen. Kinderen hebben slaap nodig om te groeien, op kracht te komen, informatie te verwerken. Onvoldoende slaap veroorzaakt spanning, concentratiestoornissen, onhandelbaar of druk gedrag, slechte schoolresultaten…

De gevolgen kunnen heel uiteenlopend zijn. Daarom herken je ze als ouder niet altijd gemakkelijk. Wat zijn de oorzaken? Wat zijn mogelijke oplossingen? Waar kan je terecht voor hulp?

Praktisch Wanneer en waar 1/10 om 20 uur, Mollenhof, Lichtaartseweg 1, Poederlee Begeleiding Ilse Dewitte, orthopedagoge en kinder- en jongerentherapeute Prijs CM-leden: € 3, niet-leden: € 6 verhoogde tegemoetk./ omnio € 2 Organisatie dienst Gezondheidspromotie en CM-kern Lille Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

CM

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.be/AGENDA

BABY, KIND & TIENER

LIJF & LEDEN

moet mijn kind nog luisteren?

cholesterol en mijn voeding

Kinderen opvoeden gebeurt met vallen en opstaan. Zo ook het stellen van grenzen: wat mag je kind wel, wat niet?

Als ouder heb je niet voor elke situatie een pasklaar antwoord klaar of een duidelijk beeld over waar de grenzen zouden moeten of kunnen liggen. Ook al heeft het ene kind misschien duidelijkere grenzen nodig dan het andere, elk kind is gebaat bij grenzen. Ze geven structuur, duidelijkheid en voorspelbaarheid. Maar als ouder is het niet altijd eenvoudig om grenzen te stellen en daar consequent mee om te gaan. En wat doe je als je kind de grenzen niet respecteert?

Infoavond met tips om ook in jouw keuken met kleine ingrepen de inname van vetten te beperken én hoe te kiezen voor gezondere vetten. Thema’s zijn o.a.: goede en slechte cholesterol, de invloed van voeding op ons cholesterolgehalte, wat eten we beter minder of net meer, mag ik nog eieren eten en boter smeren, bestaan er cholesterolverlagende voedingsmiddelen?

Praktisch

Praktisch Wanneer en waar 3/10 om 20 uur, PZ Mattheuscentrum, Grote Baan 118 Hulshout Begeleiding Maurits Wysmans, deskundige in opvoedings- en gedragsproblemen Prijs CM-leden: € 3 Niet-leden: € 6 Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 2 Organisatie dienst Gezondheidspromotie en CM-kern Hulshout Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

LIJF & LEDEN

VOEDING Voor chronisch zieken jonger dan 65 jaar.

Een 4-delige cursus voor chronisch zieken jonger dan 65 jaar, die een combinatie biedt van theorie en praktijk rond gezonde voeding. Je wordt wegwijs gemaakt in de verschillende voedingselementen en bestanddelen. We werken aan de hand van voorbeelden en recepten. Ook de bereidingswijze komt aan bod.

Niet alleen ‘wat’ maar ook ‘hoe’ is immers belangrijk. We hebben aandacht voor o.a. seizoensgebonden en gezonde voeding en de kostprijs van voeding. Je krijgt heel wat tips

om mee aan de slag te gaan, bv. als je het gezinsmenu wil afstemmen op jouw voedingsnoden.

Wanneer en waar 26/9 om 20 uur, dienstencentrum Mol of 19/11 om 20 uur, zaal Malpertuus Vosselaar Begeleiding An Gers, diëtiste Prijs CM-leden: € 3, Niet-leden: € 6, Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 2 Organisatie dienst Gezondheidspromotie en CM-kernen Mol en Vosselaar Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

Praktisch Wanneer en waar 23/9, 7 en 21/10, 4/11 telkens om 13.30 uur, CM-campus Antwerpsesteenweg 261, Mechelen Prijs CM-leden: € 28, Niet-leden: € 84, Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 14 Organisatie Ziekenzorg CM Ariadne Info en inschrijven ziekenzorg.rmt@cm.be of Ziekenzorg 015 21 59 46

Zijn eieren echt slecht voor de cholesterol?

59

GEZOND IN JE HOOFD

GEZOND IN JE HOOFD

GEZOND IN JE HOOFD

DEMENTIE

PIEKEREN, EEN GEMENE ENERGIEDIEF

Assertiviteit (VOLWASSENEN)

Weinig woorden kunnen meer angst en verdriet oproepen dan dit. Het roept beelden op die ons raken ... zeker wanneer het gaat om mensen die ons nauw aan het hart liggen.

Deze infoavond schept meer duidelijkheid over dementie en de ziekte van Alzheimer en werkt enkele misverstanden weg.

Voor chronisch zieken jonger dan 60 jaar.

Praktisch Wanneer en waar 17/9 om 19 uur, CM-campus, zaal Forum, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen Begeleiding Michael Portzky, klinisch psycholoog en neuropsycholoog Prijs CM-leden: € 3, Niet-leden: € 6, Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 2 Organisatie Thuiszorgcentrum Info en inschrijven thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be of 014 40 35 45

Af en toe piekeren hoeft niet problematisch te zijn, maar het mag geen overheersende gewoonte worden. Het enige wat dit overmatig piekeren oplevert zijn concentratieproblemen, slaapproblemen, stress, lichamelijke klachten tot zelfs relationele problemen.

Piekergedachten komen meestal voort uit foutieve gedachtenpatronen. Met enkele technieken uit de cognitieve psychologie kun je die schadelijke denkpatronen leren opsporen. In deze 5-delige cursus krijg je inzicht in je eigen piekergedrag, leer je

anti-piekerstrategieën die je op weg helpen, en kan je ervaring delen met anderen en een eigen actieplan uitwerken.

Praktisch Wanneer en waar wekelijks van 25/9 tot 23/10, telkens om 13.30 uur, in brasserie d’Achtste Zaligheid, Poederleeseweg 111 Lille Prijs CM-leden: € 28, Niet-leden: € 84, Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 14 Organisatie Ziekenzorg CM Ariadne Info en inschrijven: ziekenzorg.rmt@cm.be of Ziekenzorg 015 21 59 46

Je zegt vaak ‘ja’ terwijl je ‘neen’ denkt? Je hebt moeite om contact te maken of je gevoelens te uiten? Tijdens deze 3-delige cursus krijg je door ervaringsgerichte oefeningen zeven bouwstenen aangereikt om te leren assertief en zelfverzekerd naar voor te komen.

Praktisch Wanneer en waar 3, 10 en 17/10, telkens om 19 uur, CM-campus Antwerpsesteenweg 261 2800 Mechelen Begeleiding Patrick Jossa, PRH Vlaanderen Prijs CM-leden: € 50, Niet-leden: € 100, Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 25 Organisatie dienst Gezondheidspromotie Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

CM

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.be/AGENDA

GEZOND IN JE HOOFD

ZORG

ZORG

Assertiviteit (lange versie)

EXPO ‘MANTELZORG’

SCHRIJFINITIATIE VOOR MANTELZORGERS

Wie meer diepgaand aan z’n assertiviteit wil werken, kan deelnemen aan deze assertiviteitscursus van 10 sessies. In deze cursus nodigen we je uit om al spelend in beweging te komen. Het moet je wel aanspreken om in kleine groep én via drama als werkmethode te zoeken naar antwoorden op jouw vragen.

In groep krijg je steun én leer je van elkaar.

We geven in deze cursus aandacht aan: je eigen grenzen leren (h)erkennen en ruimte durven innemen, emoties (h)erkennen en uiten, kritiek leren geven en ontvangen, inzicht verwerven in assertiviteit en de desbetreffende communicatie, zoeken naar nieuwe manieren van omgaan met moeilijke situaties, …

Ook persoonlijke vragen en situaties van deelnemers krijgen aandacht en worden ingeoefend.

Ziekenzorg CM regio Mechelen-Turnhout deed een oproep aan creatievelingen van heinde en verre om via tekst en beeld uitdrukking te geven aan wat mantelzorg is of wat mantelzorg voor hen betekent. Die oproep kende succes! Als resultaat daarvan toert in het najaar een expo met schilderijen, beelden, poëzie en verhalen door de regio.

Praktisch Wanneer en waar start op 19/9, daarna nog 9 wekelijkse sessies van 10/10 t.e.m. 19/12/2013, telkens van 19 tot 21.45 uur.

Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 Kasterlee.

Begeleiding Dorien Van Limpt, dramatherapeute Prijs CM-leden: € 100, Niet-leden: € 150, Verhoogde tegemoetk./ omnio: € 50 Organisatie dienst Gezondheidspromotie Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

GEZOND IN JE HOOFD

HAAL MEER UIT JE LEVEN - WERKEN AAN GELUK Gelukkig zijn kun je leren.

Het warm water hoef je niet opnieuw uit te vinden: de geluksstrategieën en hulpmiddelen om systematisch aan je geluk te werken, zijn bekend. En dat ze werken, is bewezen.

Deze 4-delige cursus helpt je met informatie en tips op weg naar een gelukkiger leven. Je leert ook oefenen in een optimistische denkstijl, greep krijgen op je leven, je sociale relaties versterken, je zelfvertrouwen opkrikken, tijd maken voor dingen en mensen die je belangrijk vindt.

Praktisch Wanneer en waar 3, 10, 17 en 24/10, telkens om 19 uur, Hof ter Rielen, Turnhoutsebaan 181 Kasterlee Begeleiding Deb Vansteenwegen, ISWLimits Prijs CM-leden: € 75, Niet-leden: € 150, Verhoogde tegemoetk./ omnio € 40 Organisatie dienst Gezondheidspromotie Info en inschrijven www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

Praktisch Wanneer en waar Surf naar cm.be/rmt.mantelzorgcreatief voor meer informatie.

In deze workshop gaan we op zoek naar hoe we onze gedachten en gevoelens kunnen vormgeven met taal. We proeven actief en stapsgewijs van woorden en zinnen. Aan het einde van deze workshop wandel je naar huis met een portie schrijflust, een rijkere verbeeldingswereld en een idee van je eigen schrijfstijl.

Praktisch Wanneer en waar Grand Café ‘den Engel’, Vrijheid 167 Hoogstraten, 28/9 van 13.30 tot 17 uur Prijs CM-leden: € 7 Niet-leden: € 9, Verh. tegemoetk./ omnio: € 5 euro Organisatie Deze workshop wordt begeleid door Carmien Michels. Zij schrijft in haar master Woordkunst aan het conservatorium van Antwerpen aan een roman onder begeleiding van Jurgen Delnaet, Bart Moeyaert en Eva Berghmans. In de zomer van 2012 creeërde ze de monoloog Dieptezucht, samen met muzikant Tijl Piryns. Ze behaalde de tweede plaats in de finale van het Belgisch Kampioenschap Poetry Slam 2012.

Organisatie Ziekenzorg CM Info en inschrijven 015 21 59 48 of ziekenzorg.rmt@cm.be

61

ZORG

THUISZORG & DEMENTIE Veel personen met dementie wonen thuis en worden daar verzorgd door familieleden. De praktische zorg, het waakzaam zijn, het dagelijks voorzien van bezigheden en het helpen bij eenvoudige dagdagelijkse taken vergen soms veel kracht van een mantelzorger. Om deze veeleisende taak vol te kunnen houden, om meer inzicht te krijgen in de situatie en vaardigheden te oefenen om de zorg makkelijker te maken, kun je deelnemen aan de ervaringscursus voor mantelzorgers.

Praktisch Wanneer en waar 24/9, 1, 8, 15, 22/10, 5 en 12/11 telkens om 13.30 uur, zaal Familia, Nonnenstraat 47, Nijlen Prijs CM-leden € 30 Niet-leden € 60 Verhoogde tegemoetk./ omnio € 15 Organisatie Thuiszorgcentrum Info en inschrijven thuiszorgcentrum.mechelen@cm.be of 015 21 58 88

ZORG

VOETZELFZORG: AROMATISCHE VOETMASSAGE Leer zelf je voeten masseren en bij een andere persoon. Het verdrijft fysische en geestelijke vermoeidheid, brengt warmte in de voeten en het hele lichaam en geeft betere doorstroming in de benen. Ook mensen die bedlegerig zijn of de rolstoel gebruiken, ervaren deze effecten van de voetmassage als weldadig. Breng een handdoek en een kussen mee.

Praktisch Wanneer en waar 3/10 om 13.30 uur,

ACW-gebouw zaal Masereel, Korte Begijnenstraat 18 Turnhout Prijs CM-leden: € 10, Niet-leden: € 15, Verhoogde tegemoetk./ omnio € 5 Begeleiding Veerle Waterschoot, aromatherapeute Organisatie Thuiszorgcentrum Info en inschrijven thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be of 014 40 35 45

62

CM-Deals 1

champagneweekend massembre JOUW VOORDEEL? € 25 korting, gratis fles champagne!

€ 10 korting

€ 25

korting & grati s champa fles gne

Ontkurk een weekend Ardennen. Op vrijdag leiden 2 gidsen je door de wondermooie, oude binnenstad van Charleroi. Vervolgens brengen we een bezoekje aan de mijnen van Le Bois du Casier. Na de welkomstaperitief in Massembre schuiven we de voeten onder tafel voor een avondmaal om van te smullen.

Zaterdag verwennen we onze smaakpapillen in het champagnehuis Mercier en met een 3-gangenmenu in La Cave à Champagne te Epernay. Laat de kurken knallen met de initiatie ‘sabrage’.

We sluiten de dag tevreden af met een 3-gangenmenu in Massembre.

Zondag zetten we in met een uitgebreid ontbijt en een voederbezoekje aan de everzwijnen in het dierenpark.

Bewonder het prachtige stadje Givet waar je een

aperitiefje kan nuttigen. Als kers op de taart sluiten we het goedgevulde weekend af met een gastronomisch hoogstandje: een 5-gangenmenu in Massembre!

Extra info www.massembre.be/news

2

don giovanni van mozart JOUW VOORDEEL? € 10 korting voor cm-leden

Praktisch ·· 25 tot 27 oktober 2013 ·· € 320 min korting is € 295 pp ·· Supplement single is € 10 pp ·· Boekingen: reception@massembre.be ·· of +32 (0)82 64 43 57 ·· Opstapplaatsen: Gent Dampoort, Berchem Station, Turnhout Station

Ontdek de magie van opera onder een sterrenhemel. Laat je betoveren door de emoties van een der grootste mythes uit de geschiedenis, Don Juan. Regie: Patrick Poivre d’Arvor, getalenteerd journalist, schrijver en kunstenaar. Muzikale leiding: Yannis Pouspourikas, dirigent van de Vlaamse Opera.

Reisorganisatie Outline Travel Lic A 6061

Praktisch In Kasteel Ooidonk te Deinze: op 6 en 7 september 2013 ·· Zitplaats 1e categorie: € 25 in plaats van € 35 ·· VIP-kaarten: € 45 in plaats van € 55

Reservering Ga naar www.070.be: 1.

2.

3.

4.

Selecteer ‘Don Giovanni’ Klik NL rechtsboven Klik op ‘Reserveren’ Je komt op de site ‘sherpa.be’. Klik op ‘tickets bestellen’ 5. Kies datum 6. Kies soort en aantal plaatsen 7. Uw bestelling wordt zichtbaar 8. Bij kortingen kies je CM LEDEN 9. Typ de code CM LEDEN nog eens bij groene vink en klik 10. Bestel je plaat(sen)

63

CM-sportvoordeel tot 15 euro per jaar CM beloont sporters met een bonus tot 15 euro per jaar. Gewoon, voor de sport.

De tegemoetkoming van 15 euro is geldig: • • •

voor deelnamekosten, inschrijvingsgeld of abonnementsgeld van een door CM erkende sportclub, sportcentrum of fitnesscentrum of een sportkamp van een sportvereniging, sportcentrum of sportdienst of een jog- of zweminitiatie

Aanvraag: • •

download het aanvraagformulier op www.cm.be of ga langs in een CM-kantoor

Een snelle, natuurlijke remedie tegen spier- en gewrichtspijnen

SAMEN TEGEN REUMA

Health Mate steunt het fonds voor wetenschappelijk Reumaonderzoek

DE BESTE KWALITEIT INFR AROODC ABINES - VAN 1 TOT 5 PERSONEN

Verlicht nek- en rugklachten.

Goed voor hart en bloedvaten. Verbetert de bloeddoorstroming.

Vermindert cellulitis.

Verbrandt calorieën.

Verbetert uw algemene conditie en weerstand.

Vermindert hoofdpijn.

Verjaagt stress.

Surf naar onze website voor meer getuigenissen, toepassingen en studies.

Of bel 03 295 50 25 voor een brochure.

Het volledig dealeroverzicht vindt u op www.healthmate.be

Verdrijft afvalstoffen uit uw lichaam.

34

UMME EN

Raadpleeg steeds uw arts als u een Health Mate® infraroodcabine wil gebruiken voor medische doeleinden.

ANTWERPEN: Arak Wellness LIER 03 295 50 25 | Van den Berg HOOGSTRATEN 03 315 75 31 | Sanik GEEL 014 58 86 70 | AquaVision OUD-TURNHOUT 014 35 91 71 | Fonne Smeulders KALMTHOUT 03 62 01 620 | Reborn Wellness SCHOTEN 03 685 44 50 | NG Project BALEN 014 73 53 99 | Schrauwen: BRASSCHAAT 03 645 24 79 – HERENTALS 014 24 40 20 – WILRIJK 03 825 69 81 – ZANDHOVEN 03 464 19 16 | Sanal BORSBEEK 03 366 17 70 | LIMBURG: ‘t Hoveniertje WELLEN 012 74 53 60 | Schrauwen GENK 089 30 86 20 | Varey LOMMEL 011 54 43 69 | Sleurs & Vangompel BOCHOLT 089 46 56 00 | D&A Pool Technics ZONHOVEN 011 82 37 65 | WEST-VLAANDEREN: Spa-Wellness ZWEVEGEM 0477 59 58 13 | Ovalco OOSTKAMP 050 82 75 86 | Health Mate Shop Knokke 0486 51 89 83 | Delaere IZEGEM 051 30 11 82 | Wellness La Rose GISTEL 059 27 61 84 | Florisan VEURNE 058 31 53 15 | Vanderhaeghe IEPER 057 21 37 23 | Vermeersch KORTEMARK 051 57 52 08 | Lamo RUISELEDE 051 68 82 53 | Van Raes ROESELARE 051 22 20 15 | DC infrarood RUDDERVOORDE 050 28 07 87 | Claeys-Verhelst Brugge 050 31 26 52 | Xavier Covemaeker WERVIK 056 20 01 69 | OOST-VLAANDEREN: Aquatropic MALDEGEM 050 71 93 92 | Aquazure NINOVE 054 50 01 69 – WICHELEN 053 39 09 39 | Het Buitenhuis DENDERMONDE 052 25 61 16 | Wellness Decor KRUISHOUTEM 09 383 70 83 | Wida MELSELE 03 336 54 94 | Esento: BRAKEL 055 42 76 08 | Van Poucke ZOTTEGEM 09 360 16 91 | Vepa ZELZATE 09 345 56 25 | Schrauwen ST-NIKLAAS 03 766 18 17 | Sterck AALST 053 70 16 11 | Sani-en Keukendecor WAASMUNSTER 03 250 66 90 | DC Pools GAVERE 09 330 87 35 | VLAAMS-BRABANT: Van Poucke LENNIK 02 582 35 03 | L’air et L’eau BEGIJNENDIJK 016 41 42 66 | Ventimec LEUVEN 016 23 39 74 | Pool+ HAACHT 016 85 09 55 | Runningmate KAMPENHOUT 016 65 05 86 | Van Diest HALLE 02 361 14 16 Volledig dealeroverzicht op www.healthmate.be

R

Vermindert huidproblemen zoals acne, psoriasis, eczeem.

Verlicht astma en bronchitis.

D

Verzacht spier- en gewrichtspijnen zoals fibromyalgie, reuma, artrose.

www.cobretti.be

Health Mate® infraroodcabines