Cava maart 2013 by Communicatie rMT

ba Een ng nu van mm Rub rieksnaam te er wo om rd en ?

HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET

Special angst

Moeten we schrik hebben van onze angsten?

een uitgave van CM MECHELEN-TURNHOUT editie 3 • lente 2013

Ianka Fleerackers

Talent bij je kind: stimuleren of niet? Hoe fit ben jij?

Doe mee aan onze conditie-enquête en win een nieuwe sportuitrusting

TOM HEEFT NU EVEN GEEN ZIN OM GEWICHTEN TE HEFFEN IN DE FITNESS Fulltime ouder zijn en fit door het leven gaan is makkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig is er de Kilootje minder-coach die je helpt met eenvoudige tips.

Leef gezonder met www.kilootjeminder.be

INHOUD

ENQUÊTE p. 32 +hoe fit ben jij?

Doe mee en win een sportieve prijs!

NIEUWS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-5, 17, 30 SPECIAL: SCHRIK VAN ONZE ANGSTEN? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06 GEPIMPTE FIETS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 ZIN & ONZIN VAN CHECK-UPS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 MOVE TO IMPROVE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 REVALIDEREN IN PULDERBOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 BEROEP IN DE KIJKER: DE VROEDMAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 ZEG EENS AAA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 OPROEP CONDITIE-ENQUÊTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 TALENTEN BIJ DE JEUGD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 COLUMN: IANKA FLEERACKERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 RESULTATEN ANGSTENQUÊTE: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 LEVEN OP HET RANDJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 CM-DEALS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54-55 AGENDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Benieuwd naar de ‘making of ’ van onze covershoot met Ianka? Ga dan snel naar www.facebook.com/magazinecava

Angsthazen aller landen, verenigt u! Heb je dat nooit? Dat je de krant leest, het nieuws op tv bekijkt en denkt: ‘Nu pik ik het niet meer.’ Laten we ons niet te veel opjutten door wat economen en politici ons dagelijks voorhouden? Heb jij al ooit één van die mannen (want dat zijn het meestal) horen zeggen: ‘Jongens, ik heb een mooi verhaal en daar gaan we samen aan werken. Schrik niet: het is positief want we gaan er allemaal gelukkiger van worden.’ Dat durft niemand te zeggen. En weet je waarom? Omdat angst beter verkoopt, meer stemmen oplevert. Ga maar na: welke krant opent met: ‘Gisteren gaf Anne haar bloemen water. Ze staan er mooi bij vandaag.’ En dan een paginagrote foto van een pot bloemen! Niet dus: de gazet moet verkocht worden, dus leggen we liever een vergrootglas op inbraken, overvallen, buitenlanders … Kortom zaken waarvan de schuld bij een ander ligt. Wat is het gevolg van al die stemmingmakerij? We worden steeds banger. We durven niet meer buiten te komen. En we nemen het ook steeds minder op voor mensen die het moeilijker hebben dan wij. Ouderen, eenzamen, armen, zelfs binnen de eigen familie laten we elkaar in de steek. Terwijl daar toch de basis van solidariteit ligt. En een solidaire samenleving kan alles aan, daarin gebeuren ook minder zaken die ons bang maken. In het begin zal het misschien wat saai lijken: iedereen die zo aardig is tegen elkaar. Mensen die je spontaan aanspreken op straat, met de hele straat een barbecue organiseren, boodschappen doen voor je zieke buurman … Lijkt me niet zó moeilijk. Jim Jansen Bladmanager

Cover: ©Filip Naudts Met dank aan De Client

Verantwoordelijke uitgever Tonnie Steeman, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout • Bladmanagement Jim Jansen • Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Gert De Glas, Paul Van Roy, Sofie Segers, Dirk Ceulemans, Het Salon • Concept, fotografie en vormgeving Het Salon Advertenties Annick Moons 09 349 69 64, Jordi Daems 0471 11 03 57 • Contact CM regio Mechelen-Turnhout, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 31 11, regiomechelenturnhout@cm.be • Çava? is een uitgave van CM regio Mechelen-Turnhout en verschijnt in een oplage van 305 000 ex. huis aan huis in de arrondissementen Mechelen en Turnhout. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en de huishoudelijke reglementen. CM Mechelen-Turnhout is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de cava?-advertenties.

nieuws

Jouw ziekenhuisfactuur is geld waard! Als je lid bent van CM regio MechelenTurnhout heb je recht op een extra tegemoetkoming bij een ziekenhuisopname, en dit bovenop het gedeelte dat de wettelijke ziekteverzekering al betaalt. Dat geldt voor àlle leden, jong of oud. Je krijgt van CM nog 80 % terugbetaald van je wettelijk persoonlijk aandeel voor de kamerkost. En ook nog eens 80 % van je wettelijk persoonlijk aandeel in de erelonen (op een twee- of meerpersoonskamer). De boodschap is dus: bezorg altijd je ziekenhuisfactuur aan CM. Als je een hospitalisatieverzekering hebt, bezorg je eerst je factuur daaraan (en maak er een kopie van). Blijft er dan nog opleg te betalen, neem dan contact met CM. Meer info? Surf naar www.cm.be en typ in het zoekvenster ‘dienst hospitalisatiekosten’.

Extra grip dankzij verrimpelde vingers gevoel Iedereen kent het wel, dat vervelende gezeten wanneer je net iets te lang in bad hebt Uit een en je vingers beginnen te verrimpelen. e blijkt dat studie aan de Universiteit van Newcastl en. Ze die verrimpelde vingers een reden hebb toe werd zorgen namelijk voor extra grip. Tot nu len omdat verondersteld dat onze vingers verrimpe past ze te veel water opnemen, maar in feite we natte ons menselijk lichaam zich aan zodat emen. voorwerpen gemakkelijker kunnen vastn

Sneller zindelijk met de iPotty? Het zal menig ouder als muziek in de oren klinken. Kinderen zouden dankzij het digitale potje sneller zindelijk worden. Hoe het werkt? Je plugt je iPad in op deze mini-wc zodat je kind kan spelen terwijl het op het potje gaat. Al roept deze uitvinding vragen op bij heel wat kinderartsen. Zij zijn er niet van overtuigd dat kinderen sneller zindelijk worden dankzij de iPotty. Volgens hen moeten kinderen leren zich te concentreren op wat ze doen en de prikkelingen van hun lichaam herkennen in plaats van te multitasken en te spelen.

Na-apen! Camouflage, schaduwen, goochelen, robots ... Het is allemaal nep. Of is het toch echt? De interactieve thematentoonstelling Na-apen! neemt allerlei soorten imitaties en namaak onder de loep, zowel in de natuur, in de wereld van de technologie als bij de mensen. Imitatie is een inspiratiebron voor onze eigen creativiteit. Je ontdekt het zelf en concurreert met robots, je aapt een aap na, je probeert je te camoufleren tussen de zebra’s of je danst met je imitatie de sterren van de hemel. Wil jij deze tentoonstelling niet missen? Mail dan naar cava.rmt@cm.be De eerste 10 personen die reageren maken kans op een ticket. De thematentoonstelling Na-apen! loopt tot en met zondag 1 september 2013. Technopolis®, Technologielaan, 2800 Mechelen. Elke dag open van 9u30 tot 17u00. Meer informatie vind je op www.technopolis.be

Gedaan met markeren Ons brein krijgt dagelijks een hele stroom informatie te verwerken. Om al die info op te slaan, gebruiken we vaak dezelfde technieken zoals het onderstrepen of herlezen van belangrijke passages. Onderzoek toont aan dat de technieken die we het vaakst gebruiken, de minst effectieve leermethodes zijn. Het onderstrepen of herlezen van een bepaalde passage maakt dat we ons te veel concentreren op die ene passage, waardoor we minder verbanden leggen en daardoor minder inzicht hebben in het geheel. Het maken van een samenvatting of noteren van enkele kernpunten helpt meer bij het onthouden van informatie.

Mijn CM-app Met de ‘Mijn CM’-app vind je snel en eenvoudig CM-contactpunten en zorgverleners in je buurt. Een CM-kantoor, CM-brievenbus of een Thuiszorgwinkel? In geen tijd staan de gegevens van het dichtstbijzijnde contactpunt op je smartphone. Ook zorgverleners kun je opzoeken. Je komt bijvoorbeeld te weten welke huisarts de officiële tarieven aanrekent. Of bij welke osteopaten, chiropractors en psychotherapeuten je recht hebt op een CM-tegemoetkoming. Deze spiksplinternieuwe app is gratis beschikbaar voor iOS (iTunes app store) en Android (Google Play).

S p e c i al

Moeten we schrik hebben van onze angsten? Tekst: Eva Hugaerts - Illustratie: Pieter van eenoge

We worden dagelijks geconfronteerd met slecht nieuws. Je kan geen krant openslaan, geen tv aanzetten of de slechtnieuwsshow trekt voorbij. De vraag is of het wel gezond is om daar overal bij stil te staan. Of het nut heeft om overal angstig op te reageren. Onze reporter Eva trok op pad en kwam tot verrassende conclusies.

Ru b r i e k s na a m

Eva (36), redacteur van çava?, is net mama geworden van dochter Pixie. Sinds Pixies geboorte loopt Eva toch minder onbezorgd door het leven. Maar is haar angst voor al wat komen gaat wel terecht?

Mij maak je niet snel bang. De eeuwige optimist in mij ziet altijd wel het positieve van zelfs de meest schrikwekkende verhalen. Maar met de geboorte van mijn dochtertje is de Miss Positivo in mij langzaam aan het veranderen in een Mevrouwtje Angsthaas. Je zou ook voor minder bang worden als je ziet wat er allemaal op ons afkomt. Wat voor een toekomst staat mijn kleine meid te wachten in een opwarmende wereld waar we van de ene crisis in de andere belanden? En moeten we toegeven aan al onze angsten? Winterbanden kopen, bij elk sterretje in de voorruit meteen naar het bekende adres rennen, auto’s met buitenlandse nummerplaten in de gaten houden, alle spaarcenten blijven oppotten …? Sommige zaken verergeren zelfs als gevolg van angst. Kijk naar de omvang van de huidige financiële crisis. Zou die zo’n impact hebben gehad als er minder paniekerige krantenkoppen, hysterisch reagerende beurzen en prekende economen waren geweest? Moeilijk te zeggen: de wereld is ook zo complex, onoverzichtelijk en oncontroleerbaar geworden.

Loes Gabriëls, hoofd psychiatrie aan het UZ Gasthuisberg in Leuven 8

Zijn ondernemers sociopaten? Angst op zich is geen verkeerde emotie. We hebben ze nodig voor onze eigen veiligheid. “De enige groep van mensen die geen angst kennen, zijn sociopaten of mensen die totaal geen verantwoordelijkheidsgevoel voor anderen kennen”, aldus

professor Loes Gabriëls, hoofd psychiatrie aan het UZ Gasthuisberg in Leuven. “Het is niet zo verwonderlijk dat we in beroepscategorieën als ondernemers meer mensen met sociopathische trekken tegenkomen. Zij moeten immers meer risico’s nemen, en angst kan daarbij een obstakel vormen.” Maar de overgrote meerderheid – ook de stoerste macho’s onder ons – wordt af en toe geconfronteerd met angstgevoelens. Waar komt dat vandaan? Loes Gabriëls: “Angst is een normale en noodzakelijke biologische respons om te overleven als we fysiek of mentaal worden bedreigd. Kort gezegd: zonder angst zouden we sneller sterven. Het zorgt ervoor dat we alert en gefocust blijven.” Er bestaan verschillende mogelijke reacties op een dreiging. “In de tijd van de holbewoners was de vechtreflex zeer nuttig, maar vandaag wordt die maatschappelijk minder geaccepteerd. Je moet vechten niet altijd letterlijk nemen. Heb je bijvoorbeeld last van examenstress, dan kan die je stimuleren om extra hard te studeren. Een tweede mogelijke reactie is vluchten. Dat kan je zowel letterlijk doen: door op de loop te gaan voor gevaar, als mentaal: je angst niet onder ogen willen zien. Een derde mogelijke reactie is bevriezen. Dat kan een goeie strategie zijn als je oog in oog komt te staan met een wilde beer, maar bevriezen als reactie in ons druk verkeer doe je beter niet. Een laatste manier om met angst om te gaan is vermijden. Heel goed om zo niet bewust het gevaar op te zoeken, maar het kan ook te ver gaan.” Kennis stimuleert Dat brengt ons bij de vraag: wanneer

Special

moeten we ons zorgen maken over onze reactie? Dat is vrij gemakkelijk te herkennen, beweert Loes Gabriëls. “Als de angst die we voelen zodanig sterk is dat ze ons verlamt of als we ons al schrik laten aanjagen door zaken die op zich niet angstaanjagend zijn. Zo is belang hechten aan een goede hygiëne ok, maar bang worden van het kleinste vuiltje, is dat niet. Een gevolg kan zijn dat we ons gedrag veranderen. Dat kan positief zijn, maar als we daardoor niet meer normaal kunnen functioneren, dan is er een probleem.” Vroeger was het slechter Zijn we vandaag banger dan vroeger? “Dat is best mogelijk. We leven in een kennismaatschappij. We weten meer en dat maakt ons angstiger. Tegelijk zorgt die grotere kennis ervoor dat we ons beter kunnen beschermen of dat we op de hoogte zijn van mogelijke oplossingen.” Hebben we ook meer redenen om bang te zijn dan vroeger? Je zou denken van wel, maar professor Gabriëls relativeert. “Angst is van alle tijden. Vroeger kregen we te maken met andere dreigingen, maar dat betekent niet dat het toen beter was. Integendeel! Vandaag leven we langer dan ooit tevoren. We hebben dus minder redenen om bang te zijn.” Het is de schuld van de media Toch zou je denken dat net het omgekeerde het geval is, als we afgaan op wat de media ons voorschotelen. Enkel krantenkoppen, twitterberichten of korte stukjes online lezen,

“Angst is een normale en noodzakelijke biologische respons om te overleven als we fysiek of mentaal worden bedreigd”

helpt een positief wereldbeeld niet meteen mee vooruit. Maar om de media meteen te bestempelen als handelaars in angst, daar is Liesbeth Van Impe, hoofdredacteur van Het Nieuwsblad, het niet mee eens. “Je moet de zaken ook niet verbloemen. Zeker niet nu we in een tijd leven waarin een aantal zaken ons toch bang maken, van een inbrakengolf over de opvoeding van onze kinderen tot de eurocrisis. Als krant kunnen we die angst niet wegnemen, maar we moeten wel beseffen dat we een van de radertjes in het mechanisme zijn. Bij Het Nieuwsblad trekken we soms aan de rem bij bepaalde berichten of krantenkoppen. Maar het is ook onze taak om uitleg en duiding te geven. Dat veronderstelt wel dat mensen het artikel lezen. Met een titel kun je nooit alles uitleggen om het verhaal te begrijpen. We hebben niet de meest extreme pers in België, gelukkig maar. Het cynisme dat je in sommige Britse

tabloids ziet en waarbij angst aanjagen een heel bewuste strategie is, bestaat bij ons niet of nauwelijks.” Oergevoelens Angst als techniek om een bepaalde boodschap over te brengen, vind je vaker terug. Het is nog altijd populair bij politici (‘stem op mij, anders …’), milieuorganisaties (‘geef, anders vergaat de wereld’) en ouders (‘als je dit niet doet, loopt het later verkeerd af ’). Ook in de reclame blijft angst een veelgebruikte strategie. “Door die gevoelens te stimuleren, willen adverteerders bereiken dat het product meer wordt verkocht”, aldus Loes Gabriëls. “Denk maar aan bepaalde reclamefilmpjes voor zeepproducten voor kinderen. Wat moet je een slechte moeder zijn als je kinderen niet om de haverklap hun handjes wassen met een bepaalde zeep, in de strijd tegen al die gevaarlijke bacteriën! Een overdreven boodschap, maar ze Ω 9

S p e c i al

angstgevoelens. “Hoe ouder je wordt, hoe angstiger. Daar is een logische verklaring voor. Bij het ouder worden, gaat onze gezondheid achteruit. We zijn niet meer zo goed te been en dat maakt ons onzekerder. Die onzekerheid tast ons zelfvertrouwen en veiligheidsgevoel aan.”

Ω werkt wel. Dat komt omdat angst een oergevoel is, zoals plezier. Iedereen voelt iets bij dergelijke reclames. Of je nu wil of niet.” Het zit in de familie We mogen dan al minder vrezen voor ons leven bij elk mogelijk gevaar, toch reageren we allemaal anders op dreigingen. De één ziet een mes als een bedreiging, de ander als een nuttig gebruiksvoorwerp. “Angst is een biologische reactie en die kan worden versterkt of afgezwakt door onder andere onze opvoeding of omgeving. Waarvoor we schrik hebben, kan zelfs genetisch bepaald zijn. Zo’n twee procent van de bevolking heeft last van dwangmatig obsessief gedrag, zoals smetvrees. Kijk je naar de familie van iemand met smetvrees, dan kan het zijn dat deze vorm van angst tot 15 procent voorkomt in dezelfde familie!” Bepaalde groepen mensen kunnen meer vatbaar zijn. Loes Gabriëls geeft enkele voorbeelden. “Mensen die al van kleins af met angst werden geconfronteerd, bijvoorbeeld omdat ze zijn grootgebracht in een onveilige omgeving met ouders die een drugs- of alcoholprobleem hadden. Vaak zijn die kinderen voortdurend op hun hoede. Op zich geen slechte overlevingsstrategie. Maar dit kan een probleem worden als ze later wel in een veilige omgeving terechtkomen, bijvoorbeeld in een stabiele relatie met een liefdevolle partner. Dan is het voor hen lastig om die waakzaamheid af te schudden.” Nog een andere groep van mensen wordt sneller geplaagd door 10

“Ben je snel bang, dan moet je leren beseffen dat wat vroeger is gebeurd, niet noodzakelijk ook vandaag zal gebeuren”

Wat als? Zelf herken ik me niet in de voorbeelden die ze aanhaalt, maar dat betekent niet dat ik vrij ben van angst. Toch heb ik geen zin om me thuis op te sluiten en het leven aan mijn raam voorbij te zien gaan. Ik wil mijn dochter zien opgroeien in een vrolijke en (min of meer) zorgeloze omgeving. Volgens Loes Gabriëls moet ik me zeker niet laten leiden door angst. Er bestaan heel wat manieren om ermee om te gaan. “Dikwijls ligt het antwoord in je verleden. Ben je snel bang, dan moet je leren beseffen dat wat vroeger is gebeurd, niet noodzakelijk ook vandaag zal gebeuren. Die voortdurende focus op gevaar mag dan ooit zijn biologische nut hebben bewezen, door erop toe te spitsen, hou je geen rekening meer met goede of positieve ervaringen. En zo blaas je het gevaar steeds meer op. Maar het is niet zo gemakkelijk om deze angstspiraal te doorbreken. Wordt het te erg, dan kan je altijd professionele hulp inschakelen. Deze zal je bijvoorbeeld doen nadenken over gelijkaardige situaties waar het wél goed afliep. Datgene waar we schrik voor hebben, kan gebeuren. Maar evengoed gebeurt er niks. Lezen we ergens dat je twee procent kans hebt om te worden overvallen in stad x, dan

zal je dat middagje shoppen misschien afzeggen omdat je denkt dat ‘ik zeker zal worden overvallen’. Terwijl de kans natuurlijk veel groter is dat er niets gebeurt en je een leuk dagje uit hebt.” Veiligheid vs onvoorspelbaarheid Mensen moeten in de eerste plaats zelf leren omgaan met hun angst. Dat doen we het beste in een veilige omgeving: in een warm gezin, in een groep die ons samenhorigheidsgevoel versterkt, ook geloof kan uitkomst bieden. “Dat het angstgevoel in onze samenleving toeneemt, ligt in belangrijke mate aan de geïndividualiseerde maatschappij waarin we vandaag leven.” Ook door te focussen op positieve gevoelens zoals plezier en zelfvertrouwen kunnen we angst indijken. “Zoek afleiding voor angst in dingen die je leuk vindt: sporten, een potje kaarten met vrienden, een kookcursus, … Je zult minder met je angstgevoelens bezig zijn, waardoor ze op de duur ook verminderen.” Moeten we hier schrik voor hebben? Angst heeft zeker niet altijd negatieve gevolgen. Soms kan het leiden tot positief gedrag. Kijk maar naar de BOBcampagnes van het BIVV, die bij bijna alle Belgen gekend zijn en zorgden voor een positieve gedragsverandering. Anderzijds kan je je de vraag stellen of ook hier de slinger soms niet te snel doorslaat naar ‘paniekvoetbal’. Na de plotse dood van enkele jonge sporters hoorde je volop pleiten voor een preventief hartonderzoek bij alle jonge sportertjes. Hoe goed ook bedoeld, is dit ook een effectieve maatregel?

Loes Gabriëls gaat hierin mee: “Als gevolg van bepaalde berichtgeving – bijvoorbeeld over de plotse dood van jonge sporters – lopen de mensen sneller naar de dokter. Meestal onnodig, maar het kan ook nuttig zijn. Alleen moeten we ons de vraag stellen én moet er wetenschappelijk onderzoek gebeuren naar het nut, de kostprijs en de wenselijkheid van sommige preventieve gezondheidsonderzoeken. Bij vrouwen leeft bijvoorbeeld het verkeerde idee dat een preventief borstonderzoek het risico op borstkanker zou verminderen. Dat is waar, maar slechts voor een kleine groep van vrouwen. Te jonge vrouwen die jaarlijks een mammografie laten doen, worden nodeloos blootgesteld aan gevaarlijke straling, terwijl het risico op borstkanker bij deze groep te laag ligt voor een jaarlijkse check-up. Als er een nieuwe angsthype op vlak van gezondheid opduikt, kan je het er beter eens over

hebben met je huisarts, mocht je je zorgen maken.” Help, ik kan er niets van! De meeste bedreigingen komen van buiten uit. Maar we zijn ook perfect in staat om onszelf angst aan te jagen. Ik heb soms nog nachtmerries over mondelinge examens of sollicitatiegesprekken van vroeger. We kunnen er zelf voor zorgen dat het slechtst mogelijke scenario werkelijkheid wordt: falen. Omdat we vandaag leven in een maatschappij gedreven door succes, is falen geen optie meer. Met nog meer faalangst tot gevolg. Hoe kan ik als bezorgde mama ervoor zorgen dat mijn kind niet moet worstelen met faalangst? Is het voldoende om haar de boodschap mee te geven dat falen ok is en dat we allemaal fouten maken? Orthopedagoge en gedragstherapeute Ilse Dewitte weet raad. Ω

Hoe maak je mensen bang? Om succesvol een angstpsychose te veroorzaken, moet je wel een strategie achter de hand hebben. Enkele vuistregels: 1. Kies je doelgroep goed uit. 2. Maak je doelgroep bewust van de – al dan niet bestaande – risico’s en durf hierbij te overdrijven. 3. Benadruk enkel de negatieve punten en herhaal ze regelmatig. 4. Haal zaken uit hun context en breng ze ongenuanceerd over. 5. Pas je taalgebruik aan en verhef je stem. Dit komt bedreigender over. 6. Een vermoeid en hongerig publiek is vatbaarder voor angstboodschappen. 7. Kies een thema dat het veiligheidsgevoel van je doelgroep direct kan bedreigen. 11

S p e c i al

Hoe pak je faalangst aan bij je kind? Om te vermijden dat je kind bij de tien tot vijftien procent hoort van degenen die er voortdurend onder gebukt gaan, kan je als ouder heel wat doen. 1. Toon belangstelling voor andere interesses van je kind. 2. Bespreek ook de goede resultaten van je kind. Spreek niet te pas en te onpas over rapporten en punten. 3. Zoek mee naar een realistisch beeld van een taak en naar haalbare doelstellingen. 4. Maak duidelijk dat je de angst begrijpt en dat een kind ook bang ‘mag’ zijn. 5. Zorg voor ontspanning.

Ω “Hoe meer iemand belang hecht aan goed presteren, hoe groter de kans om faalangstig te reageren. Hoe jouw kind met prestatiedruk omgaat, daar kan je als ouder veel impact op hebben. Wat ook een rol kan spelen in het relativeren of compenseren van presteren, zijn andere interesses of activiteiten zoals hobby’s of een vriendenkring.” Succes = toeval Hoe kan je faalangst bij jezelf herkennen? Ilse Dewitte: “Mensen met faalangst zullen hun eigen mogelijkheden meestal onderschatten

Ilse Dewitte, orthopedagoge en gedragstherapeute 12

6. Benadruk dat activiteiten ook gewoon leuk kunnen zijn, niet enkel het resultaat telt. 7. Als je met je kind oefent, begin dan met oefeningen die grote kans op succes geven. 8. Probeer zelf een evenwichtige balans te vinden tussen ontspannen en inspannen. 9. Zie jezelf niet als een falende ouder als je het zelf niet meer weet, maar klop aan voor advies of hulp.

en de moeilijkheidsgraad van de taak overschatten. Valt het uiteindelijk allemaal goed mee, dan schrijven ze dat eerder toe aan toeval dan aan de eigen mogelijkheden en inspanningen. Maar valt het tegen, dan zien ze hierin een bevestiging van hun geloof dat ze weinig kunnen. Verder kan faalangst ook het gevolg zijn van het echt niet aankunnen. Stel dat je jouw dochter dwingt om boven haar studieniveau te presteren, waardoor ze telkens opnieuw slechte cijfers haalt, dan kan ze faalangst krijgen.” Faalangst is een lastig beestje om vanaf te raken. “Mensen met faalangst denken negatief over zichzelf en kijken veel naar anderen, waarbij ze vooral zien wat die anderen zogezegd beter kunnen. Centraal staat de angst om negatief te worden beoordeeld door hun omgeving. Daarbij is het risico om in een negatieve spiraal terecht te komen, heel reëel. Hoe meer ze iets als

een mislukking ervaren – ook al is die ingebeeld – hoe belangrijker het wordt om te slagen. Dat lokt twee reacties uit: ofwel harder gaan presteren ofwel weglopen van de prestatiedruk.” Bouwen aan zelfvertrouwen Een kind met faalangst lijkt wel de last van de wereld op de frêle schouders te dragen, want ze zullen er niet snel zelf mee op de proppen komen. Je zult ook niet altijd zien dat achter hun onverschillige houding eigenlijk angst schuilgaat. “Bouwen aan zelfvertrouwen begint van jongs af aan. Kinderen moeten ervaren dat ze ook iemand zijn zonder bepaalde prestaties. Soms moet ‘goed genoeg’ ook goed genoeg zijn voor de ouders en de leerkrachten. Kinderen moeten zelf ervaren dat ze ok zijn. Ze moeten vertrouwen opbouwen in zichzelf met hun vaardigheden én met hun beperkingen”, aldus Ilse Dewitte. “Want een kind is meer dan een leercomputer of een puntenmachine.” Daar zal ik aan proberen denken als dochterlief naar huis komt met een dikke onvoldoende. Want toch liever een gelukkig kind dat durft mislukken, dan een opgejaagd prestatiedier. Werd jij wel eens bewust of onbewust bang gemaakt? Laat het ons weten via www.cava-magazine.be of mail naar IkBenNietBang@cm.be

De experts

We legden vier experts een stelling voor over het gebruik van angst in hun vakgebied.

Dirk Draulans, Bioloog, journalist en schrijver:

Patrick De Pelsmacker, Professor Marketing Departement aan de Universiteit Antwerpen:

Luc Janssens, Diensthoofd Cardiologie van het Imeldaziekenhuis te Bonheiden:

Liesbeth Van Impe, Hoofdredacteur Het Nieuwsblad:

Hebben we angst nodig om ons comfortabele leven spannend te maken?

Is angst een goede strategie in de reclame?

Voorstander van preventieve screenings, ook al kunnen er risico’s aan verbonden zijn?

Jaag jij je lezers angst aan?

Angst is hyperfunctioneel in het bevorderen van de overlevingskansen van mensen, zeker in een context waarin je voortdurend reëel gevaar loopt, zoals die van de mens in de prehistorie met zijn sabeltandtijgers en wolhaarneushoorns. Maar het stimuleren van angst in een comfortabele maatschappij kan verlammend werken. We maken mensen bang voor het kleinste avontuur, zelfs voor een dagje uit. We willen niet dat hen iets overkomt. We lijken te streven naar een wereld waarin mensen geen risico’s nemen, om hen zo lang mogelijk in leven te houden. Wat is daar in godsnaam het nut van? Waar is de levensvreugde in een maatschappij die meent mensen bang te moeten maken voor niets? Er is niets zo gemakkelijk als het bang maken van mensen als je weet hoe je het moet doen. Soms krijg ik het onhebbelijke gevoel dat de angstcultuur vooral gestimuleerd wordt door mensen die zich op die manier menen nuttig te moeten maken. Anderen bang maken om jezelf interessant te vinden. Een funeste ontwikkeling uiteraard.

Het opwekken van angstgevoelens via reclame is een tactiek die al heel lang wordt gebruikt, en die we vooral kennen van social profitcampagnes zoals anti-tabakcampagnes, veilig rijden, veilige seks ... In commerciële campagnes worden angstprikkels of fear appeals veel minder vaak gebruikt. Als de getoonde bedreiging sterk genoeg is, en het duidelijk is hoe je de bedreiging kunt afwenden, zijn mensen wel degelijk geneigd om de raad in de campagne op te volgen. Dat is vooral het geval bij ‘nieuwe’ bedreigingen. Bij gevaren die men al lang kent, is het veel effectiever om de nadruk te leggen op de oplossing: hoe kan ik stoppen met roken? Overdrijven met het benadrukken van het gevaar is niet goed. Mensen schieten in een kramp, gaan de boodschap vermijden of er zich tegen afzetten. Zo heeft veel onderzoek uitgewezen dat het gebruik van fear appeals tegen gevaarlijk rijden niet werkt bij jonge mannen. Ze rijden snel om zich te manifesteren en laten zich de wet niet voorschrijven. In die gevallen is het veel beter in te spelen op positieve gevoelens, zoals bijvoorbeeld de BOB-campagnes.

In een ideale wereld brengt screeningsonderzoek enkel de risicogevallen aan het licht. Maar we hebben vaak te maken met een grijze zone of ‘valse positieven’. Die kan je aanpakken door gericht te screenen. Dan bedoel ik mensen die actief sporten of die bepaalde klachten of een familiale voorgeschiedenis hebben. Een mogelijk nadeel van preventieve screening is het feit dat we zo jongeren onnodig van het sporten houden. Daarom is het belangrijk om op het juiste moment een onderzoek te doen. Zo is een hartscreening pas relevant vanaf 14 jaar, aangezien een cardiogram dan min of meer stabiel blijft. Er zijn altijd bepaalde risico’s die we met een screening niet kunnen uitsluiten. Het is een constante afweging: we kunnen niet alle risico’s opsporen en maken mensen soms nodeloos ongerust, maar we kunnen een aantal hartdoden voorkomen. Als je een twintigjarige er nog 60 jaar kan bijgeven, is dat toch wel wat waard. Ik ben dan ook een voorstander van preventieve screenings als deze gericht en georganiseerd gebeuren en we de resultaten bijhouden om in de toekomst meer inzicht te krijgen.

Je kunt niet stoppen met nieuws verslaan omdat het mensen zou kunnen bang maken. We zijn ons er wel van bewust dat technieken die we gebruiken om lezers in een stuk te lokken, ook degene kunnen zijn die de angst vergroten. Het is belangrijk dat je niet alleen een krant maakt met enkel het harde, slechte, pijnlijke en moeilijke nieuws. We letten op ons taalgebruik en manier van berichtgeven. Daar zijn geen richtlijnen voor op onze redactie, dat komt voort uit de sfeer op onze krant. Ik kan mij voorstellen dat er redacties zijn die zeggen ‘doe er nog maar een schep bovenop’, want dat verkoopt beter. Het feit dat media angst stimuleren komt onder meer door een focus op criminaliteit en fait divers. Dat zijn dingen die gebeuren en die we moeten brengen. Maar we hebben wel een belangrijke rol als laagdrempelig medium om mensen die het gevoel hebben dat ze geen greep meer hebben op de wereld rondom hen, terug een stuk controle te geven door dingen op een toegankelijke manier uit te leggen en in context te plaatsen.

p o rtre tte n

Gespot:

de gepimpte fiets! Wat meer kleur in het straatbeeld kan nooit kwaad. Deze drie trotse fietseigenaars deden alvast hun best. Zo ging Hilde zelf vrolijk aan de slag met kleurrijke bloemen en slingers, terwijl Reinout koos voor een felgroene racefiets in zijn puurste vorm. Mieke sloeg dan weer aan het breien. Maar alle drie zijn ze het erover eens: met een gepimpte fiets bereik je meer dan alleen je bestemming. Tekst: Joke Gabriëls fotografie: filip naudts

Wie: Reinout Bertels Wat: hippe groene ‘fixie’ “Samen met mijn zonen van 15 en 17 jaar kocht ik een oude ‘Jan Janssen’ racefiets op de rommelmarkt. Die hebben we vervolgens volledig gestript en met groene verf bespoten. Van het stuur hebben we een stuk afgezaagd en nadien omgedraaid. Dat geeft de fiets al een heel andere look. Wij bouwen zelf ‘fixies’ of ‘fixed-gear bikes’. Dat zijn racefietsen in hun puurste vorm: wielen, een ketting en een paar trappers. Omdat de wet het voorschrijft, staan er ook remmen op. We gebruiken die eigenlijk niet, maar ik zou niet graag een boete aan mijn been hebben.”

Wie: Hilde Peeters Wat: kleurrijke, vrolijke fiets â&#x20AC;&#x153;Toen mijn fiets vorig jaar gestolen werd, was ik daar het hart van in. Van een vriend kreeg ik een aapje cadeau voor op mijn nieuwe fiets. Langzaamaan begon ik zelf ook spulletjes te verzamelen om de fiets te versieren. Ik vind het fantastisch om allerlei prulletjes te zoeken. Zo komen de bloemenkransen uit een Chinees winkeltje in Barcelona, de pomponnetjes aan de zijkant uit een klein stadje aan het Titicacameer en mijn plastieken toeter is een hondenspeeltje. Ik heb sinds kort twee nieuwe bewoners, mijn tuinkabouters Irma en Ernest. Ik ga achteraan op mijn fiets twee kabouterstoeltjes maken, zodat ik ze af en toe mee op avontuur kan nemen.â&#x20AC;?

p o rtre tte n

Wie: Mieke van den Eynde Wat: lekker warm op haar gebreide fiets “Naar aanleiding van de wildbrei-acties in Nederland, kreeg ik het idee om zelf rond mijn fiets te breien en te haken. Ik had niet echt een idee waar ik aan begon, want ik was helemaal geen fervent breister. Mijn dochter maakt ook af en toe gebruik van mijn fiets, het is dan ook een bijzonder mooi exemplaar. Zij heeft van haar collega’s al heel wat enthousiaste reacties gekregen en natuurlijk vaak de vraag of hij het te koud heeft. Maar wees gerust, het is een fiets die best tegen een stootje kan!”

Wil je de volledige verhalen lezen? Ga dan naar www.facebook.com/ magazinecava

Nieuws

Half uurtje sporten beter dan uurtje sporten? Volgens een Deens onderzoek is een half uurtje sport even goed om af te vallen als één uur. Bij het onderzoek trainde de helft van de zestig matig zwaarlijvige Deense mannen dagelijks een half uur en de andere helft één uur. De mannen die dagelijks dertig minuten sportten, verloren gemiddeld 3,6 kilo in drie maanden tijd, terwijl de mensen die een heel uur trainden slechts 2,7 kilo verloren. Een mogelijke verklaring is dat dertig minuten per dag trainen beter haalbaar is, waardoor de proefpersonen na die dertig minuten nog zin en energie hadden om ook buiten hun dagelijkse training meer te bewegen.

De Volksmacht wordt De Lindeboom

Veilig rijden met

Norah Jones Wetenschappers van de London Metropolitan University ontdekten dat het afspelen van bepaalde nummers de verkeersveiligheid beïnvloedt. Voor Britse automobilisten blijkt ‘Come away with me’ van Norah Jones het veiligste nummer. Voornamelijk nummers met een tempo van 60 tot 80 beats leiden tot het veiligste rijgedrag. Dat tempo komt overeen met de gemiddelde hartslag van de mens.

Wil je weten wat we verstaan onder niet veilig rijden? Bekijk het filmpje op www.facebook.com/magazinecava

De apotheken ‘De Volksmacht’ zijn in de Kempen al heel lang een begrip. In de regio Mechelen wijzigde de naam reeds een aantal jaren geleden in ‘Apotheken de Lindeboom’, en dat gebeurt nu ook in de regio Turnhout. Achter de schermen gaat het echter om meer dan een naamsverandering: alle CMapotheken uit de regio’s Antwerpen, Waasland, Turnhout en Mechelen komen terecht in één koepelorganisatie, ‘Zorg & Farma’, met hoofdzetel in Antwerpen. In die koepel komen ook de CM-hoorcentra en CM-Thuiszorgwinkels terecht, die nu overal de naam ‘Assist Thuiszorgwinkel’ zullen dragen. De bedoeling is om, door de krachten te bundelen, de service aan de klant nog te kunnen verbeteren. Op de wijziging van de gevelnaamborden na (in de regio Kempen) verandert er voor de klant vooralsnog niets: jouw apotheek of thuiszorgwinkel blijft op het vertrouwde adres met dezelfde sterke service.

z i n e n o n zi n va n C he ck -ups

De medische check-up gecheckt Tekst: Jan Verstraete

Sportdoden, jong of oud, amateur of prof. Hoe verscheiden ze ook zijn, telkens weer hebben ze een voorspelbaar resultaat. Ze wakkeren de discussie aan rond zin en onzin van de medische check-up. Maar ook rond de preventieve screening voor borstkanker of prostaatkanker bestaat er al lang verdeeldheid in de medische wereld. Ă&#x2021;ava? polste bij drie specialisten: moeten we nu jaarlijks naar de dokter of niet?

“In het wilde weg zoeken naar iets heeft weinig zin” Professor Bert Aertgeerts van de KU Leuven is meteen duidelijk: “Er zijn maar twee interventies die echt effect hebben: stoppen met roken en bewegen. Om dat te weten heb je als patiënt geen check-ups nodig. Het geld dat de overheid besteedt aan preventieve onderzoeken kan ze dus beter uitgeven aan programma’s om mensen van de sigaret af te helpen en in beweging te krijgen.” Risicofactoren De professor van het Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde nuanceert: het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen check-ups en preventieve screenings. Het doel van een check-up is niet duidelijk. Je gaat als arts op een algemene manier zoeken naar iets, maar je weet eigenlijk niet precies wat je zoekt. Vertrouwen op het onbeperkte kunnen van de medische wetenschap is hierbij eigenlijk misplaatst. “De tests die we hebben zijn vooral ontworpen om ziektes op te sporen bij mensen die symptomen hebben,” verduidelijkt Bert Aertgeerts. “In het wilde weg zoeken naar iets heeft daardoor weinig zin. Uiteraard blijft het belangrijk om mensen met een hoge bloeddruk, suikerziekte, … regelmatig op te volgen. We spreken over een screeningsonderzoek wanneer we een test gaan uitvoeren bij een groep mensen die geen klachten vertoont. Als je gericht gaat screenen, alarmeer je ook mensen die helemaal niet ziek zijn. Die mensen maak je alleen maar ongerust met je screening.” Spectaculaire daling van het risico Volgens Bert Aertgeerts is het verhoudingsgewijs weinig voorkomen van de aandoening het grote probleem

Professor Bert Aertgeerts van de KU Leuven

en bron van de vele discussies over de zin en onzin van screening voor borst-, prostaat- of baarmoederhalskanker. Hierdoor zullen een groot aantal mensen een positieve testuitslag hebben terwijl ze eigenlijk niet ziek zijn. Om meer inzicht te krijgen in het werkelijke risico op een bepaalde aandoening is het belangrijk om goed naar de echte cijfers te kijken. Al te vaak wordt er gegoocheld met procenten. Stel dat het gaat om een aandoening met een risico op overlijden van bijvoorbeeld 1 op 10 000. Na behandeling daalt de kans op overlijden spectaculair met 20 procent … tot de even verwaarloosbare 0,8 op 10 000.” Hebben screenings dan helemaal geen zin? “Het eenmalig meten van de cholesterol, de suikerwaarde en het bekijken van de nierfunctie, en dat vooral bij oudere mensen, is wel zinvol.” 19

z i n e n o n zi n va n C he ck -ups

“Op lange termijn kunnen gerichte check-ups levens redden” Schadelijke screening Zich voor alle zekerheid laten screenen kan schadelijk zijn voor de gezondheid. De Vlaamse Liga tegen Kanker kaartte bijvoorbeeld de risico’s aan van PSA-tests. PSA staat voor Prostaat Specifiek Antigeen. De verhoogde aanwezigheid ervan in het bloed wijst al heel vroeg op mogelijke prostaatproblemen. De PSA-test is de meest gebruikte vorm van screening voor prostaatkanker, maar controversieel. Om die reden werd de terugbetaling ervan stopgezet. Bij een agressieve snelgroeiende tumor kan een vroege diagnose levens redden. De keerzijde? In een vroeg stadium kan men niet bepalen om welk soort tumor het gaat. Bij prostaatkanker gaat het meestal om een traag groeiende tumor, waar de man nooit last zou van hebben. Door vanaf een bepaalde leeftijd alle mannen te screenen zouden veel mannen bijgevolg de diagnose van kanker krijgen, die zeer belastend is voor de gezondheid en een ingrijpende behandeling vereist. Mogelijke gevolgen als incontinentie en impotentie zijn niet van de poes. Levensreddend “Op lange termijn kunnen gerichte check-ups levens redden,” vindt cardioloog Luc Missault van het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende. “Doordat we beslist hebben om cholesterol of de bloeddruk te behandelen, is het aantal mensen dat sterft aan cardiovasculaire aandoeningen aanwijsbaar gedaald.” Daarbij stelt de arts duidelijk dat een screening niet vrijblijvend kan zijn. “Een routineonderzoek bestaat niet. Alleen als de check-up doelgericht is en op maat van de patiënt, is dat onderzoek medisch zinvol.” 20

cardioloog Luc Missault, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende

Concreet komt het erop neer dat de voorgeschiedenis van de patiënt bepaalt welk soort onderzoek de arts zal uitvoeren. “Een eenvoudig voorbeeld: als je hoort dat hoge cholesterol in de familie zit, dan is het zeker zinvol om die risicofactor bij de patiënt te onderzoeken. Ik durf er in dat geval zelfs voor pleiten om ook de familieleden preventief te onderzoeken. Want dat is de essentie van een goede check-up: verborgen risicofactoren zoals hoge cholesterol aan de oppervlakte te brengen. Dat hij rookt of een pondje te veel weegt, dat weet de patiënt zelf wel. Dat zijn cholesterol te hoog is, kan hij niet weten.” Opvolging “Een check-up heeft geen zin als je er geen consequenties aan verbindt. Je kunt niet zeggen tegen je patiënt: je hebt last van een hoge bloeddruk, maar we laten dat blauwblauw. In die context is regelmatige opvolging zinvol. Dan kun je als arts controleren of de patiënt daadwerkelijk de therapie volgt. Je kunt dan ook de medicatie bijsturen om de effectiviteit te verhogen of in te spelen op een veranderde gezondheidstoestand.”

CM-advies Onder een check-up onderzoek verstaan we een algemeen gezondheidsonderzoek bij een gezonde burger zonder klachten, al dan niet vanaf een bepaalde leeftijd en periodisch (bv jaarlijks). Het nut hiervan op de volksgezondheid is niet bewezen en daarom wordt dit ook niet aangeraden. Wel is het nuttig dat mensen met familiaal specifieke problemen zoals bijvoorbeeld verhoogde cholesterol, verhoogde bloeddruk, staarÂ ... dit laten opvolgen. Algemeen is het aan te raden dat mannen tussen de 35 en 65 jaar, vrouwen tussen de 45 en 65 jaar om de vijf jaar hun cholesterolgehalte en bloeddruk laten controleren. Vooral belangrijk om hart- en vaatziekten en kanker te voorkomen is niet roken, elke dag minstens 30Â minuten matig bewegen, overgewicht voorkomen, een gezonde voeding met veel groenten, fruit, volkorenproducten en weinig vet, je alcoholgebruik beperken en voldoende slapen. Onder screening verstaan we een gericht bevolkingsonderzoek bij een bepaalde doelgroep naar een bepaalde ziekte in de bevolking om die in een vroegtijdig stadium te ontdekken en te behandelen. Wij denken hierbij aan screeningsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhals- en dikke darmkanker. Van deze drie soorten kanker is het bewezen dat een vroegtijdige opsporing gezondheidswinst oplevert door minder ziekte en sterfte. Deze bevolkingsonderzoeken worden daarom ook door de overheid georganiseerd en opgevolgd en door CM aangeraden. Dr. Michiel Callens Directeur Onderzoek en Ontwikkeling

Zijn check-ups volgens jou noodzakelijk of hebben ze helemaal geen zin? Geef je mening op www.facebook.com/magazinecava

M ov e to i m p rov e

Pure wilskracht Revalidatie bij jongeren Tekst: Jan Verstraete fotografie: Peter De Schryver

De dertienjarige Georges Vermast uit Oostduinkerke wou een jaar geleden beginnen fietsen. Niet evident voor het meisje dat geboren werd met een hersenverlamming. En toch: de voorbije zomer fietste ze op haar driewieler samen met haar vader en grootmoeder naar het strand. Georges speelde het klaar op pure wilskracht én met een duwtje in de rug van Tom Boonen. Door haar hersenverlamming kampt Georges met een spastische dubbelzijdige verlamming, die een teveel aan spanning in haar benen veroorzaakt. Georges stapt met een looprek, ook na een ingrijpende operatie waarbij haar benen werden rechtgezet en de beenspieren omgeleid. Na de ingreep verbleef de tiener drie maanden in het UZ Pellenberg voor revalidatie. Daar maakte ze kennis met Move To Improve. Deze vzw zet zich in voor kinderen met neuromotorische problemen en stimuleert het onderzoek naar betere behandelingsmethodes. “Tom Boonen is peter van Move To Improve en hij kwam regelmatig op bezoek”, aldus Georges. De bewondering van hem is gemeend, weet vader Stefaan Vermast. “Tom zei dat hij geluk heeft omdat hij geld verdient met wat hij graag doet: fietsen. Hij bewondert kinderen als Georges die elke dag moeten knokken om zo goed mogelijk te kunnen functioneren.” 22

“Kinderen als Georges moeten elke dag knokken om zo goed mogelijk te kunnen functioneren” papa Stefaan

M ov e to i m p rov e

“Tom Boonen is peter van Move To Improve en hij kwam regelmatig op bezoek”

Het fonds Move To Improve ondersteunt kinderen met neuromotorische problemen. De kinderen gaan op consultatie in het UZ Pellenberg. De faculteit voor bewegings- en revalidatiewetenschappen van de KU Leuven doet daar ook aan wetenschappelijk onderzoek, onder leiding van Prof. Dr. Molenaers. Zijn labo voor klinische bewegingsanalyse is een wereldspeler op het vlak van onderzoek bij kinderen met neuromotorische problemen. Move To Improve is steeds op zoek naar middelen. Nieuwe en betere behandelingen vinden immers enkel hun weg naar de praktijk dankzij voldoende financiën. Ook voor geschikte apparatuur zijn er centen nodig. www.movetoimprove.be 24

Kuitenbijter Peter Tom Boonen steekt de kinderen in Pellenberg niet alleen een hart onder de riem. Hij heeft hen tevens aangestoken met de fietsmicrobe. “Ik ben beginnen fietsen omdat Tom ons zoveel steunt en omdat het voor mij ook een betere manier is om mij sneller voort te bewegen,” zegt Georges daarover. “Ik heb eerst vier maanden heel hard moeten oefenen om eerst mijn knieën te kunnen plooien. Toen ik mijn driewieler zelf mocht kiezen was ik wel heel trots. Ik koos een leuke fiets met stickers erop.” Voor haar inspanningen werd Georges beloond: ze is het gezicht van het promofilmpje van Move To Improve. Daarin fietst ze een venijnige helling op. Waarom meteen een helling? Georges: “Het moest hé. Als je op een berg geraakt kan je de rest ook.”

Geen holle slogan Vader Stefaan Vermast zet zich ook in voor Move To Improve. “Move To Improve is geen holle slogan. Bewegen is heel belangrijk voor kinderen zoals Georges. Als Georges niet zo actief was, zat ze allang in een rolstoel,” aldus Stefaan. Hij zette verschillende initiatieven op poten om Move To Improve financieel te steunen. Voor een goede revalidatie is immers gespecialiseerde apparatuur nodig. Die toestellen moeten de kinderen helpen bij de zware dagelijkse inspanningen om zich op eigen kracht voort te bewegen. “Na de operatie van Georges moesten we een toestel huren voor de revalidatie. De kosten van het toestel dat helpt om de knieën te plooien, liepen op tot ongeveer 550 euro per maand. Van terugbetaling was geen sprake. Elk kind met een neuromotorische beperking heeft de eerste weken na de operatie thuis zo’n toestel nodig. Ik kon me voorstellen dat sommige mensen in de problemen kwamen door een dergelijke financiële aderlating. Daar wou ik iets aan doen.” Welzijn en wetenschap Samen met een vriend organiseerde Stefaan in 2011 een gesponsorde fietstocht van Genève naar Nice. Dat fietsavontuur bracht genoeg centen in het laatje voor zes revalidatietoestellen. Die apparaten worden nu vanuit de afdeling kinderorthopedie

Het adviescentrum aangepast fietsen voor kinderen in UZ Pellenberg stimuleert kinderen met een motorische beperking om in het fietszadel te klimmen. De vzw Move To Improve heeft dit project financieel ondersteund, meer bepaald door de aankoop van 4 aangepaste fietsen en de financiering van een mandaat van sportadviseur voor een periode van één jaar. De adviseur helpt bij het uitzoeken en uittesten van verschillende handbikes of aangepaste fietsen. Dankzij de aankoop van het juiste materiaal kan het kind volledig zelfstandig sporten. Georges Vermast: “Tijdens de kine zit je steeds binnen. Met mijn fiets kan ik naar buiten en ergens naartoe fietsen als ik daar zin in heb. Dat is veel plezanter.”

en –revalidatie van het UZ Pellenberg gratis ter beschikking gesteld voor thuisrevalidatie. Dit jaar leverde een eetfestijn dan weer 17.000 euro op voor het onderzoek naar betere fietsen. Stefaan Vermast: “Momenteel rijden de kinderen met driewielers, maar het is de bedoeling om in de toekomst meer met ligfietsen te gaan werken. Die zijn beter geschikt.” Geen rekje De aandacht van Tom Boonen is voor Georges een opsteker. “Ik ben meer dan een rekje,” zegt de tiener. Naast de steun van vedetten maken ook weerbare ouders zoals Stefaan Vermast het verschil. “Als ouder streef je er zoveel mogelijk naar om ervoor te zorgen dat je kind zelfstandig kan leven. Toch is die

zelfstandigheid voor elk kind met neuromotorische beperkingen anders. Je kunt de kinderen dus niet vergelijken. De doelstellingen voor elk kind zijn anders. We hadden bijvoorbeeld recht op een traplift in huis, maar wilden dat niet. Als Georges op eigen kracht de trap op moet, is dat een oefening voor haar.”

Meer zelfstandigheid met het juiste hulpmiddel Met het juiste hulpmiddel kan je vaak meer dan je zou denken. De CMThuiszorgwinkels hebben ook voor kinderen een ruim assortiment aangepaste hulpmiddelen. Bovendien kunnen de medewerkers deskundig advies geven over wat er allemaal op de markt is en over hoe bepaalde hulpmiddelen gebruikt moeten worden. CM-leden krijgen extra korting. Meer info: www.thuiszorgwinkel.be

Benieuwd naar Georges haar schitterende prestatie tijdens het beklimmen van een venijnige helling? Bekijk dan op www.facebook.com/ magazinecava het filmpje met Georges en Tom Boonen. 25

R e vali d e r e n i n p u l d e rbos

Kinderen en jongeren die nood hebben aan een intensieve revalidatie kunnen in het revalidatiecentrum Pulderbos terecht. Hier geven dokters en verzorgers het beste van zichzelf om het maximale eruit te halen. Lynn en Deborah zijn twee dappere meisjes die in het centrum verblijven en hun bijzonder verhaal met ons willen delen.

Lynn 16 jaar

Het zal je maar overkomen: in de bloei van je leven word je geconfronteerd met een zeldzame ziekte. Melas, één die je stofwisseling helemaal overhoop gooit. Het overkwam Lynn, twee jaar geleden. Dat was een zware klap voor haar en haar familie. In revalidatiecentrum Pulderbos vond ze de steun en begeleiding die ze nodig had. “Hier voel ik me echt goed, want hier begrijpen ze me tenminste.” Lynn verblijft er sinds september en weet nog niet wanneer ze naar huis mag. In de tussentijd heeft ze nieuwe vrienden gemaakt. Toch kijkt ze uit naar de dag waarop ze naar huis mag. “Daar staat een heerlijk groot bed op mij te wachten!” 26

Deborah 17 jaar

Deborah heeft mucoviscidose. Haar hele leven al. Toch straalt ze een ongelooflijk enthousiasme uit. “Als ik zou mogen kiezen, zou ik natuurlijk het liefst van al een betere gezondheid hebben. Maar dat is moeilijk zeker? Ik volg drie keer per dag intensieve kinesessies hier in Pulderbos en merk dat mijn longfuncties niet achteruit gaan. Maar ik heb ook niet het gevoel dat het verbetert. Dat frustreert want ik wil uiteraard vooruitgang boeken.” Deborah zit nu in haar laatste jaar wetenschappen-wiskunde en wil volgend jaar graag farmaceutische of biomedische wetenschappen studeren. “Dus laten we gewoon hopen dat het volgend jaar allemaal goed gaat met mijn studies!”

Benieuwd naar het verhaal van Deborah en Lynn? Ga dan naar www.facebook.com/magazinecava 27

Ru b r i e k s na a m

Wat doet die man hier in de kraamkliniek? Geen enkele pufklas, infosessie of prenatale yogales kan je écht voorbereiden op het magische moment in de verloskamer, als je kindje ter wereld komt. Gelukkig kan je terugvallen op de steun van de vroedvrouw. Tekst: Eva Hugaerts

Of op de steun van Wim Moerman, de vroedman. Hij heeft ondertussen al enkele duizenden bevallingen begeleid in het Gentse AZ Sint-Lucas, maar de magie van de geboorte voelt hij nog elke keer opnieuw. Wim: “Zolang je zelf niet bevallen bent, is het moeilijk om de impact van de vroedvrouw in te schatten. De intensiteit en intimiteit van een bevalling kan ik moeilijk duidelijk maken aan buitenstaanders. Behalve aan vrouwen die al bevallen zijn. Als ze horen dat ik ‘vroedvrouw’ ben, vertellen ze me heel vaak spontaan hun verhaal. 28

We maken deel uit van herinneringen die nooit worden vergeten. Regelmatig kom ik in de stad vrouwen tegen die me vriendelijk toeknikken of begroeten. Gelukkig heb ik geen jaloerse vrouw (lacht).” Vanaf wanneer word jij bij de arbeid of bevalling betrokken? “We vragen zwangere vrouwen om tussen de 16de en 20ste week van hun zwangerschap langs te komen voor een vroedvrouwconsultatie. Daarnaast organiseren mijn collega-vroedvrouwen en ik elke maandag een infosessie in het ziekenhuis waar we het hele proces toelichten. Bij een geboorte en erna komt heel wat kijken, daarom organiseren we ook 5 keer per jaar een zwangerschapsbeurs waarop alle interne afdelingen zich voorstellen, zoals de neonatologie, en externe organisaties als Kind & Gezin of De Kraamkaravaan, een centrum voor

“Gelukkig heb ik geen jaloerse vrouw” vroedman Wim

ondersteuning en begeleiding van zwangeren.” Wat is jouw rol bij de arbeid? “Die is heel gevarieerd, want je hebt de verantwoordelijkheid over twee levens. Zodra de zwangere vrouw op de verlosafdeling aankomt, wordt ze opgevangen door een vroedvrouw. Gaat de vrouw in arbeid, dan is het heel belangrijk dat ik haar goed informeer

BE ROEP IN DE KI JKE R

Trends bij bevallen Wie als zwangere vrouw het internet afschuimt, komt soms de vreemdste trends en hypes tegen. We legden ze aan Wim voor om ze aan de realiteit te toetsen.

over haar toestand en haar vertrouwen win. Als dat er is, ben je vertrokken. Als enige man in een vrouwenbastion kijkt men af en toe wel eens raar op. Wat we doen tijdens de arbeid en bevalling staat in het teken van één doel: een gezond kind op de buik van de mama leggen. We geven voortdurend de stand van zaken mee aan de vrouw en haar partner, leggen elke stap goed uit, beantwoorden alle vragen en ondersteunen hen – soms letterlijk – de hele tijd. Hoe we de vrouw ondersteunen, hangt af van hoe ze hun arbeid beleven. Dat kan gaan van heel actief aanmoedigen en kalmeren tot af en toe enkel een nat washandje aanreiken of iets te drinken geven. Vaker dan de mama’s in spe moeten we de partner kalmeren en geruststellen. Aan de toekomstige mama vragen we wat haar idee is om te bevallen. Sommigen komen dan met een hele waslijst, de meesten hebben iets van ‘we zien wel’. Door te voelen, te bevragen en te kijken hebben we meestal al een goed zicht op hoe de bevalling zal verlopen en bespreken we dit met de mensen. Als een onderwaterbevalling er niet in zit omdat de baby in stuit ligt, dan moet je dat meegeven, ook al heeft de zwangere dat expliciet gevraagd. Maar ons werk is geen exacte wetenschap, soms verrast de natuur ons wel. En als het kindje er eenmaal is, maakt het voor de mama vaak ook niet meer uit hoe de weg ernaartoe is verlopen. Dat gigantische relativeringsvermogen van net bevallen vrouwen gaat nog altijd mijn verstand te boven. Hoe ze een paar uur na de bevalling al kunnen

Je eigen vroedvrouw meebrengen naar het ziekenhuis “Nog geen gangbare praktijk, maar goede afspraken tussen ons en de externe vroedvrouw zijn hier onontbeerlijk om te weten wie de eindverantwoordelijkheid draagt – dat zijn wij in deze situatie. Zo vermijden we discussies aan het kraambed, want die zijn niet bevorderlijk voor de vertrouwensrelatie met de ouders.” Een professionele fotograaf tijdens de bevalling of live bevallen via een Facebook app “Een professionele fotograaf heb ik nog nooit gezien. Vrouwen in arbeid die live hun status meegeven op Facebook ook niet. Ik denk dat vrouwen op dat moment wel andere zaken aan hun hoofd hebben! We zien wel meer en meer laptops opduiken met de favoriete muziek of films op: dat geeft de partner iets om mee bezig te zijn tijdens het wachten. En een laptop kan ook handig zijn om achter weg te duiken, als je het niet aankunt (lacht).” Het opstellen van een geboorteplan “Dat zit wel in de lift, zie ik. Vrouwen komen binnen met hun droomscenario voor de bevalling. We proberen daarin mee te gaan. Maar ook hier speelt communicatie een cruciale rol. Want als er tijdens de arbeid en bevalling complicaties optreden die het droomscenario omgooien, dan is het aan ons om de teleurstelling van de ouders op te vangen en te duiden waarom we hun geboorteplan niet kunnen volgen.”

zeggen dat ‘het nog meeviel’ terwijl ze ervoor lagen te schreeuwen van de pijn, dat blijft me verbazen.” Wat is jouw taak tijdens de bevalling? “Tijdens de bevalling help ik de gynaecoloog. Is de gynaecoloog niet op tijd, dan doe ik de bevalling. Vertrouwen is een sleutelwoord in onze relatie met de gynaecoloog. Als wij zeggen ‘je moet nu komen’, dan weten ze dat het echt nodig is. We kijken niet op de klok om de arts op te roepen, zelfs al moeten we die een paar keer ’s nachts uit bed bellen. Wachten is geen optie, daarvoor is onze verantwoordelijkheid voor die twee levens te groot.” Verschilt jouw aanpak van je vrouwelijke collega’s? “Ik denk het niet. Ik weet wat vrouwen denken, en daar zijn heel wat mannelijke vrienden jaloers op (lacht). In mijn aanpak let ik wel op mijn taalgebruik.

Bij het aanleggen aan de borst zal ik nooit opmerkingen geven als ‘kijk eens wat voor een mooie maaltijd je voor je neus krijgt’, omdat dit als dubbelzinnig of seksistisch zou kunnen worden ervaren. Ik zal ook elke vorm van gêne proberen te vermijden, want je deelt de meest intieme momenten en de vrouw moet zich veilig kunnen voelen. Dat gaat om kleine dingen, zoals het laken wat hoger leggen waardoor de vrouw is bedekt.”

Skoebidoe CM heeft heel wat te bieden aan (aanstaande) jonge ouders: een zwangerschapsagenda, informatieavonden, cadeaus, financiële hulp, babymassage, kortingen, informatie … Je vindt er alles over op www.cm.be/ skoebidoe

nieuws

Wc-bril schoner dan je denkt Heel wat mensen schuwen de wc-bril en associëren hem met een broeihaard van bacteriën. Een onterechte reputatie blijkt nu. Onderzoek toont aan dat andere plaatsen in onze woonst, waarvan we het minder verwachten, veel onhygiënischer zijn. Onderzoekers namen stalen van verschillende huishoudelijke toestellen en bekeken het aantal bacteriën. Daaruit bleek dat er op het vlak van bacteriën niet veel plaatsen schoner zijn dan onze wc. Zo bevinden er zich meer bacteriën op een snijplank dan op een wc-bril. Misschien de groenten in het vervolg in de badkamer snijden?

Hulp nodig bij je iPad? Vraag het aan je peuter!

Twee derde van de ouders vindt dat hun peuters evenveel of meer over technologische snufjes weten. Dat blijkt uit een onderzoek van het Amerikaanse energiebedrijf EON. Zo zouden meer dan 3 miljoen ouders hun peuter wel eens hulp gevraagd hebben over het werken met gadgets. Jongere ouders (18-34 jaar) zijn in vergelijking met hun oudere lotgenoten meer geneigd om hun kinderen de literaire wereld via tablets en e-readers te laten ontdekken. Al zouden diezelfde ouders zich dan weer zorgen maken over het effect van dat continue gadgetgebruik.

21,4 % Van de eettafel naar de bank Uit een poll van ‘New Zealand Herald’ blijkt dat 21,4 % van de ondervraagden toegeeft ‘bijna nooit’ aan de eettafel te dineren. Zij verkiezen de bank boven de eettafel. Desondanks blijft een overgrote meerderheid trouw aan het gezamenlijke familiediner. Zo eet 47,5 % vijf dagen per week aan tafel en eet 15,6 % van de gezinnen zelfs twee avonden per week samen. Samen dineren is nu eenmaal gezelliger.

Zeg eens AAA

Tips die helpen

Wijs de kater de deur! Last van een bonkend hoofd en een misselijk gevoel? Met andere woorden een kater om ‘u’ tegen te zeggen? Kan gebeuren. Freddy Moens, adviserend geneesheer bij CM, zet de voornaamste anti-katertips op een rijtje. Al zweert hij er natuurlijk bij dat helemaal niét drinken, de beste manier is om een kater tegen te gaan.

1 Voor het stappen:

3 Voor het slapengaan:

 Alcohol stimuleert de afscheiding

van urine, hierdoor ga je uitdrogen en wordt er water onttrokken aan de hersencellen. Niets is zo belangrijk als voldoende water drinken om dit tegen te gaan.  Eet een vetrijke maaltijd om ‘een fond’ te leggen. Dat gaat de opname van alcohol in je bloed aanzienlijk vertragen. Hierdoor word je minder snel dronken, toch krijg je dezelfde hoeveelheid binnen.

2 Op het feestje:

 Kies voor een kleiner, stijlvol (cham-

pagne)glas. Dan drink je automatisch minder.  Drink afwisselend een glaasje water.  Probeer voldoende tijd te laten tussen twee alcoholische dranken. Neem maximum 1 glas per uur als richtlijn.  Vermijd sterke dranken. Het gevaar zit hem hier in de hoeveelheden: je hebt al snel te veel alcohol binnen.  Sommige mensen zijn gevoelig voor wijn met sulfieten en krijgen daarvan barstende hoofdpijn. Kies idealiter een wijn zonder sulfieten.

 Ook hier: drink voldoende water.

De volgende morgen ga je jezelf dankbaar zijn.  Preventief een pijnstiller nemen, is nutteloos!

4 De volgende morgen:

 Drink voldoende, liefst water (en

sportdrankjes) om te hydrateren.

“Of je de volgende morgen last hebt van een kater of niet, hangt vaak samen met hoe snel je metabolisme werkt”

 Vermijd koffie!  Neem een pijnstiller (paraceta-

mol of aspro bruis) indien nodig.  Een stevig ontbijt met vers fruit

kan wonderen doen, als je het verdraagt natuurlijk …  Probeer niet té lang in bed te blijven liggen. Maak een fikse wandeling in de buitenlucht als het ergste van je kater voorbij is.

Heb jij zelf een vraag voor onze expert? Laat het ons weten op www.facebook.com/magazinecava 31

t i f e Ho ? j i j ben

Rub rieksnaam

Doe mee aan de enquête en maak kans op een sportieve prijs! Kan jij met gemak een sprintje trekken of ben je al uitgeteld na het uitlaten van je hond? Is sporten voor jou een noodzakelijk kwaad of iets dat je nodig hebt om de dag door te komen? Benieuwd hoe het met jouw conditie is gesteld? Kom het te weten via onze conditie-enquête en wie weet win jij wel een bon van United Brands t.w.v. 100 euro. Deelnemen kan tot 8 april 2013 op www.cava-enquete.be styling: Maison Mademoiselle - locatie: Stadium Coupure, Coupure links 625 - 9000 Gent

â&#x20AC;&#x153;Sommige kinderen kunnen iets aan op een bepaalde leeftijd, andere helemaal nietâ&#x20AC;?

Met dank aan De Client

Talenten bij de jeugd

Haal het beste talent uit je kind Hoe stimuleer je talent bij kinderen? Als je het zelf bezit, geef je het dan door? Een actrice, een illustrator en een muzikant geven hun idee erover. En wanneer je jezelf totaal talentloos vindt, hoe kan je dan toch het beste uit kinderen naar bovenhalen? Tekst: Peter slabbynck Fotografie: Filip Naudts, Guy Swinnen Illustratie: Klaas Verplancke

Ianka Fleerackers brak door met haar rol van Prinses Prieeltje in de reeks ‘Kulderzipken’ en werd naderhand een bekend gezicht dankzij series als ‘Flikken’, ‘LouisLouise’ en ‘Het goddelijke monster’. Niet alleen met acteren en presenteren bewees ze haar talent, maar ook als auteur. Ze ziet meteen al een groot verschil in hoe zij met haar jeugdig talent omging en hoe haar twee kinderen dat doen.

“Ik wist al op mijn zevende wat ik later wilde doen met mijn leven, acteren dus. Wolf is nu ook zeven, Lily tien. Zij zijn allebei nog aan het zoeken wat ze later willen doen. Eigenlijk is dat niet meer dan normaal en verschillen ze daarin niet van andere kinderen. Ik was heel vastberaden op die leeftijd. Voor mij vraagt dat dus een enorme aanpassing. Wat ik vooral leer en blijf leren, is dat je moet vertrekken van de kinderen die je in huis hebt. Sommige kinderen kunnen iets aan op een bepaalde leeftijd, andere helemaal niet. Ik merk wel dat mijn kinderen bepaalde talenten hebben. Wolf kan heel goed technisch tekenen. Lily heeft zeker talent voor acteren, maar voelt meer voor het werk achter de schermen. Ze houdt van fotograferen en maakt zelfs fotoromans. Fijn om zien dat ze die talenten hebben, maar ik vind niet dat ze er daarom ook absoluut iets mee moeten doen.” Hoe kijk je aan tegen academies en sportclubs? “Als je iets wil kunnen, moet je ook bereid zijn om te leren. Dat is de aard van het beestje. Wolf volgde voetbal en tekenschool. Hij krijgt nu gitaarles, privé weliswaar. Ik wil hem behoeden voor die saaie notenleer die het plezier van het spelen wegneemt in plaats van opbouwt. Lily volgde tekenen balletschool. Maar mijn kinderen vinden het schoolse aspect niet leuk. Ze gaan al de hele

dag naar school om te leren en dan moeten ze ook nog eens leren tijdens hun hobbyactiviteiten. Ik snap hun redenering wel. Bovendien word ik gek van die ouders die de agenda van hun kinderen volstouwen. Willen ze voetbal spelen? Hop, dan moeten ze drie keer per week gaan trainen. Is dat dan nog een hobby als er al op die leeftijd zoveel tijd in kruipt? Bovendien komt er in het geval van sportclubs al snel een mate van competitiviteit bij kijken, iets waar ik niet van hou. En dan moet dat nog eens gecombineerd worden met huiswerk maken. Begin er maar eens aan als kind en als ouder.” Het talent ontwikkelen van je kinderen zorgt dus ook voor druk op de ouders? “Al die ouders, en vooral mama’s, die de hele tijd rondhotsen met hun kinderen. Het is me toch wel wat. Ik weet intussen hoe ik mij perfect kan bezighouden als ik een uur moet wachten in de auto. Het lijkt wel of je geen goede ouder bent als je je kind tegenwoordig niet van alles aanbiedt. En het kost ook geld, veel geld soms. Geen wonder dat er vaak geredeneerd wordt ‘je bent er aan begonnen dus je moet het jaar uitdoen’. Sleur je kind maar eens een half jaar naar een les waar het geen zin in heeft, ik weet wat voor een hel dat is. Al die activiteiten zetten ook nog extra druk op het gezin. Er is vaak nog nauwelijks tijd om eens iets met z’n allen samen te doen.” 35

Ta le n t e n b i j d e j e u g d

Guy Swinnen kent iedereen als opperhoofd van The Scabs, die onlangs uit hun as verrezen. Hoewel het vuur nog steeds hevig brandt bij Guy, heeft hij intussen met succes de fakkel doorgegeven aan zoon Lee. Die heeft de smaak van optreden te pakken als zanger van de groep Tubelight. Guy vertelt graag hoe hij de creatieve microbe zelf erfde van zijn ouders.

“Achteraf beschouwd is het niet te verwonderen dat ik een artistiek beroep uitoefen. Het werd me van jongs af aan met de paplepel ingegeven. Mijn ma schilderde. Elke zondag trok ze er samen met mijn pa op uit om in de natuur schetsen te maken. Die schetsen verwerkte ze thuis in haar atelier tot een heus olieverfschilderij, terwijl ze luisterde naar klassieke platen. Ik mocht op een tafel naast haar op een stuk aquarelpapier wat prutsen met waterverf. Dat resulteerde dan meestal in lichte frustratie, want zo’n resultaat als dat naar olieverf geurende doek van mijn moeder zou ik nooit bereiken. Maar zo bracht ze mij de liefde voor beeldende kunst bij.” Wat heeft je vader je bijgebracht op creatief vlak? “Mijn vader was creatief op zijn manier. Hij was meubelmaker en als we thuis een koffer of een kastje nodig hadden, dan stond hij al fluitend te timmeren en te zagen in zijn werkhuis. Onder begeleiding van het scheurende geluid van een zaagmachine, zong hij oude smartlappen en countryliedjes van Bobbejaan Schoepen of melodieën die ik jaren later herkende in de songs van Hank Williams. Dat ik later mijn gading vond in het industriële en rauwe geluid van de punkbeweging, heeft daar allicht mee te maken.” Hoe gingen je ouders ermee om toen je je eerste stappen in de muziek zette? “Ik sta er nu nog van te kijken dat mijn ouders dit doorstaan hebben. We speelden zo 36

“Muzikaal talent had ik allicht wel, maar ik was zeker geen genie of virtuoos” luid dat de glazen in de keukenkast stonden te trillen en dat ze noodgedwongen het huis moesten uitvluchten naar een oom of een tante omdat de tv onhoorbaar was. En dat lukte allemaal zonder al te veel gemor. Ik zie het in het modale Vlaamse gezin niet meteen gebeuren. Over het stimuleren van mijn muzikale ambities door mijn ouders heb ik dus absoluut niet te klagen. Muzikaal talent had ik allicht wel, maar ik was zeker geen genie of virtuoos. Motivatie was zeker ook een belangrijke factor.”

plezier. Pieterjan hoeft dus geen beroepsgitarist te worden. Toch zou ik hem niet tegenhouden, als hij die keuze zou maken.”

©Vicky Bogaert

Vind je dat kinderen beter niet te veel gestimuleerd worden? “Ik heb mijn kinderen in elk geval nooit gepusht om te tekenen. Als je je kind te veel in een bepaalde richting duwt, ben je het eigenlijk al aan het verknoeien. Wat ik vooral van belang vind, is dat kinderen hun creativiteit kunnen ontwikkelen en uiten. En dat ze zelf keuzes kunnen maken. Eenmaal die keuze gemaakt, kan je een kind wel stimuleren. Om verder te gaan en zich te verdiepen in een keuze. Vaak komt daar ook enig doorzettingsvermogen bij kijken. Zeker als het geconfronteerd wordt met een leerproces, bijvoorbeeld in een muziekacademie. Dan moet je wel even focussen op dat leerproces en niet op het talent.”

Klaas Verplancke zag een drumstel wel zitten toen hij jong was. We zullen echter nooit weten of hij echt talent had om drummer te worden. Het ouderlijk huis was immers niet geschikt om de vellen te laten trillen.

Of er al dan niet iets gebeurt met je talent als kind, hangt dus niet alleen van je ouders af maar ook van heel wat praktische zaken. Toch wordt algemeen aangenomen dat ouders de meest bepalende factor zijn. Klaas bleek al snel een ander talent in handen te hebben, één dat zijn ouders helemaal zagen zitten en waarvoor het huis wel geschikt bleek. Vandaar dat Klaas zich nu een gewaardeerd illustrator mag noemen met tal van boeken en onderscheidingen op de schouw. Hoe gaat Klaas nu zelf om met de talenten van zoon Pieterjan (13) en dochter Sarah (17)? “Mijn zoon speelt heel goed gitaar,” vertelt Klaas in zijn stijlvolle loft waar hij sinds enkele jaren niet alleen boeken illustreert, maar ook zelf verhalen schrijft. “Het belangrijkste is dat Pieterjan plezier beleeft aan dat spelen. Het zou goed zijn, mochten we met z’n allen kunnen afstappen van die kapitalistische visie dat alles moet renderen. Iets graag doen is onbetaalbaar. Waarom mogen we geen pure fun beleven aan een instrument bespelen? We denken te vaak dat iets moet opbrengen. Alsof we alle energie die we in iets stoppen op een of andere manier willen terugkrijgen. Er bestaat ook nog iets als het kapitaal van het

Hoe gingen je ouders om met jouw talent? “Ik heb eigenlijk makkelijk praten want ik heb een gelukkige jeugd gehad en was thuis voortdurend omringd door kunst. Ik heb altijd graag getekend maar mijn ouders hebben mij daarin niet gepusht. Geen enkele ouder zou zijn kind mogen pushen om artiest te worden. Want dan stelt zich al snel de vraag ‘hoe gaat mijn zoon of dochter daar ooit van leven’. Ik volgde wel een artistieke opleiding, maar was eigenlijk niet van plan om illustrator te worden. Ik ben een mooi voorbeeld van iemand die van het plezier dat hij aan iets beleeft, in mijn geval tekenen, zijn beroep gemaakt heeft.” Wellicht ben je geen fan van talentenjachten? “Niet echt. Maar ik had er wel al mee te maken. Mijn dochter Sarah is vooral bezig met toneel en woord. Ze leest enorm veel en schrijft teksten en gedichten. Toen ze zes was, wilde ze meedoen aan Junior Eurosong. Ze had een tekst gemaakt en ik heb toen iemand gezocht die muziek voor haar wou schrijven. Omdat ze er zelf mee afkwam, vond ik niet dat ik die ambitie moest beknotten. Als een kind iets echt wil, dan zorg je als ouder voor de faciliteiten. Uiteindelijk wijst alles zichzelf uit, ook in het geval van Sarah. Maar voel je als ouder dat een kind beter stopt met iets, laat het dan stoppen en dring niet aan om door te doen.” 37

Ta le n t e n b i j d e j e u g d

Zo kan je het aanpakken

Junior toolbox voor talent Pedagoog Luk Dewulf bracht in 2009 het boek ‘Ik kies voor mijn talent’ uit. Om aan te geven welke richting ouders uit kunnen met het talent van hun kinderen, trekt Luk momenteel Vlaanderen rond met een kleine theatervoorstelling rond het boek. Zo kan hij aan een ruimer publiek de ‘Junior toolbox voor talent’ voorstellen. Die ontwikkelde hij samen met Peter Beschuyt en Els Pronk en is bedoeld voor kinderen van 10 tot 14 jaar. Het is een opsomming van zo’n 40 duidelijk omschreven talenten en hefboomvaardigheden met ronkende namen als ‘bezige bij’, ‘foutenspeurneus’, ‘kennisspons’ en ‘woordkunstenaar’. De toolbox kan gebruikt worden door ouders maar ook door scholen en in de bijzondere jeugdzorg. Luk Dewulf vindt dat er bij kinderen vaak te veel focus ligt op wat ze niet kunnen, in plaats van op hun talenten. Maar hoe ontdek je die als ouder? Hij geeft ons enkele tips mee:

1. Vraag jouw kind om alle uren van de voorbije week aan te duiden waarin de tijd voorbij vloog en wat ze toen deden. Op die manier kan je te weten komen wat de talenten van jouw kind zijn en wat het graag doet. 2. Stel bij elk van die activiteiten de vraag aan je kind waar het toen voldoening uithaalde. Het is een vraag die altijd leidt tot talent. Zo kan de ene graag voetballen omdat hij gewonnen heeft en die heeft dan een competitiedrang. Terwijl de andere graag kan voetballen omdat ze goed samenspeelden. Dat zegt dan iets over de teamgeest van jouw kind. 3. Probeer zoveel mogelijk verschillende alternatieve activiteiten uit om het talent van je kind te ontdekken en observeer het kind. Dat kan bijvoorbeeld een sport, dans of andere activiteit zijn. 4. Kinderen moeten al zo vaak presteren dat ze thuis eens nood hebben om te lummelen of te luieren. Dat is ook belangrijk want lummelen en luieren zijn fases die voorafgaan aan creativiteit. Thuis moet een plek kunnen zijn waar je kind even niet hoeft te presteren. 38

5. Het talent in je kind komt vaak maar naar boven bij een activiteit die aansluit bij dat talent. Het is niet omdat je het gevoel hebt dat het talent er nog niet uitkomt, dat het kind daarom geen talenten heeft. Wat je dan moet doen is je kind stimuleren om dingen te doen die het nog nooit gedaan heeft. 6. Maak een onderscheid tussen talent in de vorm van een favoriete activiteit en het eigenlijke talent. Tekenen, dansen en vioolspelen zijn activiteiten. Het talent is datgene wat je gebruikt bij die activiteiten. Een kind dat graag voetbalt, kan dat vanuit verschillende talenten graag doen. Het kan een doorzetter zijn, een grenzenverlegger zijn of iemand die graag samenspeelt met anderen. Als je dat ontdekt kan je kijken hoe je kind deze talenten ook in andere activiteiten kan ontwikkelen. Moeten onze kinderen absoluut iets met hun talenten doen? Of pushen we hen net iets te veel? Laat het ons weten op www.facebook.com/magazinecava

Gelukkige kinderen? Kies voor hun talent!

Voorstellingen met Luk Dewulf voor iedereen die betrokken is bij opvoeding. CM en Luk Dewulf nemen je mee op ontdekkingstocht tijdens een inspirerende ‘talententournee’ door Vlaanderen. Hoe kun je als ouder, leerkracht, opvoeder, begeleider … kinderen helpen om gelukkig en zelfverzekerd te zijn? “Door kinderen aan te spreken op hun talent”, zegt Luk Dewulf. “Focus op hun passie en wat ze kunnen, in plaats van te kijken naar waar ze minder sterk in zijn. Want tenslotte is niemand perfect.” Data: 13-03-2013 20 uur Mol Schouwburg Rex, Smallestraat 2 14-05-2013 20 uur Heist-op-den-Berg CC Zwaneberg, Bergstraat 23-05-2013 20 uur Turnhout CC De Warande, Warandestraat 42 Deelnameprijs: CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming/omnio 2,5 euro, niet-leden 10 euro Inschrijven kan via www.plukjegeluk.be/talent CM-voordeel: CM-leden kunnen de toolbox ‘Ik kies voor mijn talent. Toolbox voor jong talent.’ (uitgegeven bij Lannoo) kopen tegen een voordeelprijs. Dit exclusief voordeel is alleen geldig tijdens de voorstellingen van de talententournee. Je betaalt slechts 35 euro in plaats van 49,99 euro. Meer info vind je ook achteraan in çava? in de agenda op p.56

Wij verhogen uw comfort !

Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : 0800 20 950 www.trapliftinfo.be

E SERVIC 7d/7d

24u/24u

NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

Trapliften

Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2200 2220 2260 2300 2320 2400 2440

HERENTALS Hofkwartier 5 HEIST-O-D-BERG Boudewijnlaan 39 WESTERLO St.-Lambertusstr. 33D TURNHOUT Patersstraat 85 HOOGSTRATEN Vrijheid 168 MOL Corbiestraat 3 GEEL Stationsstraat 162

Tel. 014 22 07 01 Tel. 015 24 12 24 Tel. 014 54 12 19 Tel. 014 47 36 00 Tel. 03 314 96 59 Tel. 014 34 76 40 Tel. 014 57 42 10

2470 2500 2800 2880

RETIE Peperstraat 2 Tel. LIER Mechelsesteenweg 215 Tel. MECHELEN Antwerpsesteenweg 259 Tel. BORNEM Stationsstraat 36 Tel.

014 37 03 480 015 28 03 889

18 72 30 08

00 29 70 35

c o lu mn

Een laatbloeiende vroege vogel Als kind zal je je maar geprezen voelen met al die bewonderende blikken en jubelkreten als blijkt dat je expressief bent en goed ter tale. Als zevenjarig meisje werd het mij al snel duidelijk (gemaakt) dat een podium en het bijhorende applaus echt iets voor mij zou zijn en dat ik er ‘iets mee moest doen’. Dat vond ik zelf trouwens ook. Op de speelplaats van de school mocht ik dan wel het gepeste roodharige kind zijn, op het podium was ik de ster. Je zou voor minder denken je roeping gevonden te hebben. Dus was het van in den beginne duidelijk wat het beroep van kleine Ianka zou worden: actrice. Ik volgde met alle plezier en gedrevenheid lessen in ballet, toneel, dictie en voordracht en trad als 9-jarige op met mijn ballet- en toneelgroepen of werkte voor tv en radio (wat toen echt uitzonderlijk was). Tussen alles door maakte ik in de artiestenfoyers mijn huiswerk.

Dat ‘later’, brak snel aan. Onrustig omdat er van mij verwacht werd me te wijden aan 1 ‘talent’ deed ik in mijn professionele leven het tegenovergestelde. Ik wou me niet beperken tot het acteren en geloofde in mijn kleinere, minder duidelijke ambities. En als ik mijn credo over de zin van het leven wilde naleven, was ik dit aan mezelf verplicht. Ik zou alle mogelijke talenten die in mij zaten de kans geven om zich te ontplooien en dus ook schrijven, ondernemen en inspireren. Op de schoolbanken zitten, zat er alleen niet meer in. Dat had ik gehad. Het leren moest anders gebeuren: al doende en levenslang.

Mijn ouders steunden mij en maakten tijd om al dat talent overal naartoe te rijden. Zelf waren ze hardwerkende kleine zelfstandigen die me vooral wezen op de hardheid van het artiestenbestaan. Er was geen auditie geslaagd voordat het contract ondertekend in je huis lag, dus jubelen voor het zover was, hoefde niet. Met een zeer beperkte kennis van de artiestenwereld vonden we na veel en hard zoeken en in een toen nog computer- en internetloze wereld, de weg naar een beroepsopleiding voor acteurs. Ook talent gaat naar school. Vlak voor de start van die acteursopleiding, twijfelde ik voor de eerste keer. Wat als dat acteren niet echt mijn ding blijkt te zijn maar eerder het resultaat van onvervulde dromen van ouders, gepush van de omgeving? Ik had immers nog andere dromen: schrijven, journalistiek, talen, ondernemen. Ik weet het aan faalangst en dacht bij mezelf, ik kan later nog iets anders studeren. 40

Al sinds haar zestiende is Ianka Fleerackers actief als actrice voor televisie, film en theater. Haar bekendste rollen zijn Prinses Prieeltje in Kulderzipken en Gudrun Deschryver in ‘Het goddelijke monster’. Naast acteren heeft Ianka nog een andere passie: schrijven. Dat nieuwe talent kan je bewonderen op www.wildgoosestories. be. De volledige column kan je lezen op www.istoire.be.

“Het werd mij al snel duidelijk dat podium en applaus echt iets voor mij zou zijn”

Ik benijd de jongeren van vandaag die dankzij het internet een veel ruimere blik op de wereld krijgen. Duidelijk bepalen wàt je grote talent is, is daardoor misschien wel moeilijker, maar anderzijds laat het je toe meerdere aspecten van jezelf te ontwikkelen. Je leert je flexibeler te bewegen in een steeds veranderende wereld, zonder jezelf te verliezen. Er zijn mensen die veelzijdigheid synoniem vinden aan gebrek aan focus of oppervlakkigheid. Kan zijn, maar het voortdurend aftasten van de grenzen van mijn talenten geeft me een rijk en gevarieerd leven, voor verveling heb ik geen tijd en ik blijf gepassioneerd en nieuwsgierig in alles wat ik doe. Ondertussen is de mindset van ‘levenslang leren’ maatschappelijk helemaal ingeburgerd. 15 jaar geleden kon je het maar beter verzwijgen als je een andere richting uit wilde met je leven. Nu is het iets dat je op sociale media in het groot en breed verkondigt.

Ik voel me dus in mijn nopjes nu ik met meer talenten aan de slag kan gaan. De afgelopen maanden heb ik een online magazine opgestart, ben ik met een marketingbedrijf voor schrijvers begonnen en zal ik enkele van mijn eigen literaire concepten produceren. Het gekke is dat door de levenservaring ook die talenten er nu anders uitzien. Stiekem zijn er nieuwe ontstaan, gegroeid en veranderd. Een talent is dus organisch en groeit mee met de persoon die je zelf wordt. De meesten zien een talent als iets dat je moet ontwikkelen om er je brood mee te verdienen. En hoe sneller je dat talent ontwikkelt, hoe beter je erin wordt en dus ook rijker. Nu denk ik dat het zien van kansen, het aanvoelen van wat leeft in jezelf en je omgeving en positief met die wetenschap omspringen, misschien wel het grootste talent is. En dat je dàt moet ontwikkelen omdat het je gelukkig maakt. De leeftijd waarop je dat doet of beseft, is niet van belang, zolang je het maar doet.

R e su ltat e n e n qu ête

Angst

8 op 10 heeft ermee te maken Maar het zit vooral in je hoofd Angst is heel gewoon. Het is een basisemotie. Zo lang we niet te bang worden om te doen wat we willen, tenminste. Maar dan nog is er goed nieuws: je kunt je gemakkelijk laten helpen. 569 mensen van de 725 die onze online enquête beantwoordden, noemden zichzelf een beetje tot heel erg angstig.

Tekst: Femke Coopmans Foto: Studio Edelweiss

Blijdschap, verdriet, woede en angst. Dat zijn de vier basisemoties waar we voortdurend tussen zweven. En net zoals je niet altijd door het dolle heen kunt zijn van vreugde, is het normaal dat je je af en toe eens verdrietig of kwaad voelt. Of bang. Maar met die laatste emotie kunnen we niet allemaal even goed omgaan. Gedragstherapeut Bart De Saeger legt uit hoe dat komt: “We zijn geëvolueerd naar een sterk beschermende maatschappij waarbij angsten voor een groot stuk opgevangen worden. Heb je verdriet of maak je je kwaad, dan benoemen je ouders dat onmiddellijk – ‘Je moet je niet

Rub rieksnaam

De meest voorkomende symptomen: - Gespannen zijn - Moeilijkheden om te slapen - Versnelde hartslag - Overmatig zweten - Versnelde ademhaling

22 %

van de deelnemers wordt er (soms) door belemmerd

zo kwaad maken’ – en op die manier normaliseren ze de emotie. Maar als een kind zich angstig voelt, willen ouders meteen gaan beschermen, het bij de hand nemen. Daardoor kan het dat we angsten op latere leeftijd soms als vreemd aanvoelen. In landen waar kinderen opgroeien in vrij angstige situaties wordt angst op volwassen leeftijd als normaler gezien. Zij kunnen er beter mee omgaan omdat ze het al vroeg geleerd hebben, dat valt op.” Van Bart De Saeger mag iedereen zo zijn angst hebben. “Dat is normaal zolang de angst geen

negatieve impact heeft op je sociaal, professioneel en/of relationeel leven. Bijvoorbeeld: mij krijg je niet op een dak, maar met mijn job zie ik ook niet in waarom ik daarop zou moeten kruipen. Stel dat ik me morgen wil omscholen tot dakwerker, dan ga ik eerst die angst moeten aanpakken.” Voor 22 % van de deelnemers werkt angst (soms) belemmerend. Zo red je je leven Ruim de helft van de mensen die de enquête invulden, hebben het gevoel dat angst hen alert houdt. Zij hebben 43

Ω

R e su ltat e n e n qu ête

2,9 % vindt zichzelf heel erg angstig

62,7 % vindt zichzelf een beetje angstig

13 % vindt zichzelf vrij angstig

20,2 % vindt zichzelf

helemaal niet angstig

Ω gelijk, dat is inderdaad één van de dingen die angst doet. “Angst is een levensreddend mechanisme”, legt de gedragstherapeut uit. “Je wordt geconfronteerd met een levensbedreigende prikkel, die naar je hersenen wordt gestuurd en daar wordt het levensreddende vecht-of-vluchtmechanisme geactiveerd. In een levensbedreigende situatie kan je maar twee dingen doen: vechten of vluchten. En dan nog het liefst vluchten, want als je vecht, loop je misschien toch schade op. Dus gaan je hersenen in een fractie van een seconde de ideale vluchtomstandigheden creëren. Ze zorgen ervoor dat je klaar bent voor een prestatie die jij normaal nooit zou kunnen leveren. Je ademhaling versnelt en je hartslag gaat omhoog, naar het niveau van het piekmoment tijdens een sportprestatie. Dan kun je alvast als een pijl uit een boog uit de startblokken schieten. Daarnaast zorgen ze ervoor dat je zintuigen scherper gaan werken. De adrenaline gaat omhoog en je wordt alerter. Want je mag natuurlijk niet over de eerstvolgende tak struikelen. En als je tijdens een auto-ongeval nog last-minute met één beweging kunt bijsturen, kan dat je leven redden. Tot slot mag je vluchtend ook geen spierverrekking lopen, dus gaat de lichaamstemperatuur omhoog om de spieren op te warmen. Zo zorgt angst ervoor dat je leven gered wordt.” Bang en onzeker Iets maakt je onzeker. Iets ergers maakt je bang. En als je denkt dat het nog erger is, dan ontstaat er paniek die tot een paniekaanval of een paniek-

stoornis kan leiden. “Wanneer angst overgaat in paniek, dan spreken we van abnormale angst in een normale situatie. Bijvoorbeeld: je stapt in een lift, begint te denken dat hij naar beneden zal storten, jouw hersenen krijgen die levensbedreigende prikkel en je lichaam reageert met hartkloppingen, tintelingen, je voelt je ijl in je hoofd ...”, vertelt de expert. “Tintelingen in je vingers en ijl in je hoofd? Dat is de adrenaline. Je begint te zweten? De lichaamstemperatuur stijgt. Je lichaam bereidt zich razendsnel voor om te vluchten, terwijl dat helemaal niet nodig is. Buikkrampen krijg je niet in die eerste fractie van een seconde, die komen pas nadat de paniekaanval een ernstige stressbron is geworden. En stress zet zich bij veel mensen op maag en darmen.” Hetzelfde geldt voor slaapproblemen, waar 39,5 % van de deelnemers wel eens last van zegt te hebben. In totaal zijn er dertien klachten beschreven. Als je er vier of meer hebt, dan heb je een paniekaanval. De meest voorkomende symptomen in onze enquête: - Gespannen zijn: 42,6 % - Moeilijkheden om te slapen: 39,5 % - Versnelde hartslag: 32,2 % - Overmatig zweten: 15,2 % - Versnelde ademhaling: 12,8 % Mensen geloven de therapeut niet altijd als die hen vertelt dat zij er in hun hoofd, door hun denken, een levensbedreigende situatie van maken. Want ze stappen in hun auto en – boem – daar is de angst. “Dan spreken we van conditionering. De eerste keer hebben ze daar zeker wel

“In een levensbedreigende situatie kan je maar twee dingen doen: vechten of vluchten”

over nagedacht, de tweede keer ook nog, maar de derde keer kan ‘oei’ al genoeg zijn voor de hersenen. Bovendien, eens je een paniekaanval hebt gehad, ontstaat angst voor de angst en zo hou je het ook zelf in stand.” De ene bangerik is de andere niet 62,7 % vindt zichzelf een beetje angstig, 13 % vrij angstig, 2,9 % heel erg en 20,2 % helemaal niet. “Het is zo dat mensen van nature angstgevoeliger kunnen zijn, net zoals sommigen meer perfectionistisch zijn dan anderen. Op zich geen probleem, als je maar weet hoe je ermee om kunt gaan”, zegt Bart De Saeger. “Ieder van ons kan op een bepaald moment in zijn leven een angstaanval krijgen, net zoals we een depressie onmogelijk kunnen uitsluiten. Opnieuw in een situatie komen die de vorige keer erg eindigde, is soms al genoeg. Of: je zag ooit je mama panikeren op het vliegtuig en sindsdien heb je een heilige schrik om te vliegen. Onder de zes jaar zien we zelden paniek. Kleinere kinderen laten hun hersenen niet op die manier kronkelen. Op latere leeftijd heeft de ene wel wat meer draagkracht dan de andere, maar niemand is helemaal veilig.” Eén en ander heeft ook te maken met zelfvertrouwen. “Mensen met zelfvertrouwen denken anders. Iemand zonder zelfvertrouwen gaat situaties waar een negatieve prikkel in komt veel gemakkelijker op een negatieve manier benaderen en daardoor kunnen ze het hele angstsysteem activeren. Omgekeerd denk ik ook dat het een negatieve impact

op je zelfvertrouwen heeft als je jaren rondloopt met angsten.” Toen we een reactie vroegen op de stelling ‘Ik heb voldoende zelfvertrouwen’, zei 4,6 % niet akkoord te zijn, 22,4 % is eerder niet akkoord. 67,1 % is eerder of zelfs helemaal akkoord. Vrouwen denken meer We leggen de titel meteen in de mond van de expert: ‘vrouwen denken meer’. Het valt op dat het enquêtepubliek voor 2/3 vrouwelijk was, dat vrouwen (67 %) iets minder zelfvertrouwen hebben dan mannen (75 %), dat 30,5 % van de mannen zichzelf helemaal niet angstig vindt terwijl dat bij vrouwen maar 15,6 % is ... Mannen vinden angst ook geen thema om over te praten. “Er zijn in het algemeen meer psychische problemen bij vrouwen dan bij mannen en dat heeft er voor een groot stuk mee te maken dat vrouwen vaak met veel meer tegelijk bezig zijn. Zij denken op het werk al na over wat er vanavond thuis nog moet gebeuren. Dat geeft een hogere druk, meer stress en die kan zowel lichamelijke als psychische klachten uitlokken. Mannen zijn veel meer bezig met wat ze bezig zijn: op het werk met werk en thuis met thuis. Al mogen we die lijn ook niet te scherp trekken, want niemand is 100 % man of 100 % vrouw.” De ene angst is de andere niet Je hebt specifieke fobieën, zo zijn er 1001. Je hebt meervoudige fobieën. En je hebt sociale fobieën. Als je dingen begint te vermijden, komt 45

Ω

R e su ltat e n e n qu ête

Ω daar ook nog eens agorafobie bij – dat is volgens het jargon dus meer dan zomaar vrees voor grote pleinen. Je kan ook de hele dag door angst voelen, dan spreekt men van een gegeneraliseerde angststoornis. En ook de posttraumatische stress-stoornis (trauma’s) en OCD, de obsessieve-compulsieve stoornis, horen bij de angsten. “Een obsessie is een dwanggedachte en de compulsie een dwanghandeling. De obsessie heeft altijd met angst te maken, de compulsie helpt om die angst te verminderen en uiteindelijk ook de gedachte los te laten. Bijvoorbeeld: een meisje kiest kleren uit voor ze ’s morgens naar beneden gaat. Als ze even later de trap afloopt en ondertussen denkt dat er die dag iets met haar mama gaat gebeuren, dan is ze ervan overtuigd dat ze de verkeerde keuze heeft gemaakt. Ze draait zich om en gaat iets anders aantrekken, tot twintig keer op een ochtend. Tot de angst daalt en zij zonder nadenken de trap af kan.” Populaire angsten Bart De Saeger herkent hier in grote lijnen de piekertop in, een paar jaar geleden onderzocht door de Gentse universiteit. “Piekeren is een vorm van negatief denken. Elk piekeren leidt tot een emotie en de meest logische is hier vaak angst.” Als meer specifieke angsten hebben mensen het vaak over spreken voor een menigte, het verkeer, wateroverlast, hoogtes, het donker, muizen en ratten, claustrofobie, roosters ... Wat doe je eraan? Een paar cijfers die niet uit onze enquête komen: 1 op 3 heeft vliegangst en de helft daarvan vliegt met angst, de andere helft neemt nooit het vliegtuig. Gedragstherapeut Bart De Saeger vindt dat niet alleen 46

WAARVOOR HEBBEN WE ANGST?

63,4 %

Dat er mijn dierbaren iets overkomt

36,2 %

37,9 %

Dat onze kinderen het veel minder goed zullen hebben

35,1 %

Dat ik iets niet aankan of verkeerd doe

Om ziek te worden

35 %

33,9 %

Om financiële problemen te krijgen

27,4 %

Wanneer ik ’s avonds alleen de straat op ga

20,9 %

Om uitgelachen te worden

Van extreme geloofsovertuigingen

26,8 %

Om eenzaam te worden

20,4 %

Dat we afstevenen op een escalatie van conflicten en oorlogen

“Het is erg makkelijk te behandelen, tenzij er andere problemen zoals depressie of hyperventilatie bij komen kijken” jammer, hij vindt het zelfs erg. “Want angsten zijn erg gemakkelijk te behandelen, tenzij er andere problemen zoals depressie of hyperventilatie bij komen kijken. We doen dat niet met pillen. Angstremmers schrappen we, want die vallen onder de noemer ‘ver-

mijding’ en daarmee los je niets op. Ze zorgen integendeel voor een steeds grotere psychische afhankelijkheid. Wat wij wel doen, is mensen eerst laten inzien dat angst normaal is en we leggen hen uit wat er bij een paniekreactie gebeurt. Het is heel belangrijk

dat ze dat inzicht krijgen. Daarna leren we hen technieken aan om de controle te krijgen als ze opnieuw een angstaanval hebben. En tot slot willen we ervoor zorgen dat het helemaal niet meer tot paniek komt. We pakken zowel gedrag, emotie als denken aan en tot slot werken we stapsgewijs naar de ‘exposure’ toe. Met al je inzichten en technieken moet je uiteindelijk nog wel in die lift of dat vliegtuig stappen. Als we dat heel voorzichtig aanpakken, lukt het meestal wel.” De therapeut is blij om te horen dat 43 % van onze deelnemers psychologische hulp zou overwegen indien nodig.

“Terug makkelijk de trap op en af. Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.” Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Daar staat geen leeftijd meer op. Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat!

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk!

vend Vraag vrijblij maat. een offerte op Bel gratis

0800 94 365 www.tk-traplift.be

Ontvang nu uw gratis documentatiepakket!

L e v e n op he t r a n d j e

Clara heeft borderline

“Ik dacht al langer dat ik niet de enige was” Tekst: Femke Coopmans

Aan Clara (27) zie je niets. Ze heeft een goed gevuld sociaal leven en haar ouders rekent ze bij haar beste vrienden. Met de mannen wil het niet altijd zo vlotten, maar bij wie wel? Clara neemt geen medicatie en is niet echt in behandeling. Ze heeft wel borderline.

“Ik heb niet alle symptomen. In mijn armen snijden doe ik niet. Maar ik denk enorm zwart-wit. Ik trek aan en stoot weer af. Alles of niets, dat heb je bij mij. Ik kan niet relativeren – dat probeer ik wel te leren – en ik analyseer alles kapot. Erg vermoeiend is dat. Ik vind ook dat ik hypergevoelig ben. Dan begin ik ofwel keihard te wenen, ofwel wordt mijn taal erg agressief. Zelfmoordgedachten horen er ook bij. Ik geloof dat er sinds mijn achttiende drie echte zelfmoordpogingen zijn geweest en ik ben vier keer op voorhand bij de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis gaan aankloppen omdat ik voelde dat ik iets ging doen. Voor iemand die er constant aan denkt, valt dat mee. Toch?” “Ik ben geadopteerd toen ik al 3,5 was. Ik heb begrepen dat de eerste drie jaar belangrijk zijn om je te hechten en dat is mij nadien nooit meer 48

gelukt, al heb ik hele goede ouders. Toen ik acht was, zat ik voor het eerst bij de psycholoog. Toen al had ik last van zelfmoordgedachten. Twee jaar later liep ik van huis weg omdat ik geen cd mocht lenen van mijn zus. Dat klinkt belachelijk, maar op dat moment stortte mijn wereld in. Ook dat is typisch borderline: je denkt dat het nooit meer goed kan komen en je loopt weg. De zelfmoordpogingen die erop volgden zijn eigenlijk hetzelfde. Zelfmoord is dan de enige uitweg. Ik werd ook steeds rebelser. Vanaf mijn vijftiende verbleef ik een tijd in een jeugdinstelling, zonder daar echt iets uit te leren. Ik ben pas rustiger geworden na een reis naar Indië met een groep geadopteerde jongeren. Ik was toen achttien en kon drie weken in hetzelfde weeshuis blijven slapen tussen de moeders die hun kinderen afstonden. Gaandeweg, na heel veel vragen te stellen, begon ik hun kant van het verhaal te zien.” Ω

“Ik weet dat ik structuur nodig heb en dat een dagschema of stappenplan kan helpen”

L e v e n op he t r a n d j e

Ω “In 2004 sprong ik uit een raam, brak ik mijn hielen en mijn bekken en lag ik vijf maanden in het ziekenhuis. Nadien moest ik nog anderhalf jaar in een rolstoel zitten. De verpleging raadde me toen aan om naar de psychiatrie te gaan. Maar ik was toch zeker niet zot? Ik vond het heel lastig om dat te aanvaarden, zeker zolang ik nog in die rolstoel zat. Ik ben toen wel boeken beginnen lezen – je moet daar iets doen – en zo begreep ik stilaan zelf dat ik borderline had. De psychiater bevestigde dat toen ik hem ernaar vroeg.”

ook sterker kunnen maken. Medicatie neem ik niet meer en ik ga niet elke week of maand naar de psycholoog of psychiater. Omdat dat duur is, maar ook omdat ik niet altijd iets te vertellen heb. Er zijn nog wel momenten waarop ik er niet meer wil zijn en dan eet ik dagen niets. De aanleiding kan iets heel stoms zijn, bij mij vaak de liefde. Ik heb die dagen ook geen honger en maak mezelf wijs dat mijn hoofd het blijkbaar al aanvaard heeft. De derde of vierde dag begin ik me af te vragen of al dat gedoe wel zin heeft. Ik eet iets en schaam me rot.”

“Ik ben toen boeken beginnen lezen en zo begreep ik stilaan zelf dat ik borderline had” “Mijn ouders zijn mij een periode kwijt geweest. Dat heeft hen pijn gedaan en er is hun jammer genoeg ook wel wat verweten. De band met hen werd stilaan beter toen ik alleen ging wonen. Verder probeer ik er allemaal zo constructief mogelijk mee om te gaan. Ik blijf boeken over borderline lezen en probeer anderen te helpen via mijn eigen website, die ik er ook af en toe wel eens af durf te gooien. Dat hoort er bij. Ik weet dat ik iemand ben die eerst moet denken voor ze iets zegt. Ik weet ook dat ik structuur nodig heb, dat een dagschema of stappenplan kan helpen. Ik leerde dat dingen die je meemaakt je 50

“Onlangs las ik in De Standaard dat mensen zich tegenwoordig eenzaam voelen. Mijn reactie: ik dacht al langer dat ik niet de enige was. Elke normale mens zal zich wel eens leeg voelen. Dat maakt ons menselijk. Wat ik dan wel soms doe, is al mijn Facebookvrienden verwijderen omdat die het blijkbaar te druk hebben om iets tegen mij te zeggen. Of nog: ik ben nu bijna drie jaar vrijgezel en op het punt waarop ik mezelf zielig begin te vinden. Maar ik geloof niet dat je borderline moet hebben om met zulke ideeën rond te lopen, of wel?”

Borderline? Hebben we allemaal! Borderline is een persoonlijkheidsstoornis met negen kenmerken. Als je wil, kun je eerst afvinken voor jezelf en dan ook nog eens voor de wereld rond je. Vijf keer ‘ja’ is in principe genoeg, maar niet om dan tegen de psychiater te gaan zeggen: ‘Ik ben een borderliner’. Dirk De Wachter krijgt zo steeds meer mensen in zijn praktijk. 1. Verlatingsangst 2. Instabiele en intense relaties 3. Intense woede of moeite om kwaadheid te beheersen 4. Identiteitsstoornissen met een instabiel zelfbeeld of zelfgevoel 5. Affectlabiliteit (bv. periodes van intense somberheid, prikkelbaarheid of angst) 6. Impulsiviteit (bv. geld verkwisten, seks, misbruik van middelen, roekeloos autorijden, vreetbuien) 7. Voorbijgaande, stressgebonden paranoïde ideeën of dissociatiesymptomen 8. Zelfverminking en zelfmoordneigingen 9. Zinloosheid en leegte

“Excuseer, beste maatschappij, maar de boot gaat wat snel” De hele welvarende westerse wereld is ziek. Borderline, volgens psychiater Dirk De Wachter. Alles wat hij zijn patiënten hoort vertellen, kan hij zo vertalen naar wat jij en ik elke dag beleven.

We zijn allemaal een beetje gek en het verschil tussen normaal of abnormaal is relatief. Tot zover niets nieuws. Maar er dan meteen het woord borderline aan koppelen, gaat dat niet wat ver? Professor Dirk De Wachter doet dat in zijn boek Borderline Times. Hij daagt met opzet uit. “De borderliners, dat zijn gewelddadige patiënten die medicatie nemen, drinken en allerlei dingen doen die niet goed zijn. Sluit ze maar op, dokter, vragen ‘de normalen’, dan moeten wij er ons niets van aantrekken. Wel, ik vind dat onrechtvaardig. Ik vind dat die fantastisch goed bezig zijn en dat de normalen niet alleen naar het succes mogen kijken. Ze zouden zien dat wat onze patiënten vertonen eigenlijk een afspiegeling is van wat er in de maatschappij gebeurt.” Zelfverminking? Dat doe ik niet. Dus kijken we naar de negen karaktertrekken die iemand met de borderline persoonlijkheidsstoornis kunnen typeren. Weinig mensen die zich niets kunnen voorstellen bij relationele instabiliteit en we hebben allemaal wel een beetje schrik om in de steek gelaten te worden, maar zelfverminking? “Hiervan zal je zeggen ‘dat doe ik niet’”, zegt de psychiater. “Maar dan verwijs ik naar het overdreven gebruik van plastische chirurgie. Dat is dagelijkse praktijk geworden. Aanpassen aan een onmogelijke Hollywoodnorm is verminking. Hetzelfde mechanisme speelt: ik voel me niet goed in mijn vel, ik ga erin laten snijden, zonder me af te vragen waarom en of ik niet gewoon mezelf mag zijn.” Maar we lopen Ω

Psychiater Dirk De Wachter maakt zich meer zorgen over de mentale gezondheid van de samenleving dan van zogenaamde patiënten. 51

L e v e n op he t r a n d j e

E 3

korting

‘Borderline Times. Het einde van de normaliteit’

van Dirk De Wachter is uitgegeven bij Lannoo Campus. We leven in borderlinetijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose. Bovendien is de lijn tussen patiënten en niet-patiënten flinterdun. Zijn wij collectief op weg naar ziekte en ongenoegen? Psychiatrie is de spiegel van de wereld waarin we leven. Dirk De Wachter schetst borderline dan ook als een maatschappelijk ziektebeeld. Eén conclusie staat als een paal boven water: in onze westerse maatschappij zijn de symptomen van borderline niet ver te zoeken. Meer nog, ze kenmerken onze leefwereld. Wij zijn ons brein in de tijd. Gelukkig zijn er andere, meer hoopgevende signalen met vooruitzicht op herstel. Onze wereld lijkt aan een grens te staan. Mensen verzetten zich uitdrukkelijk tegen de symptomen. Hechting, engagement, solidariteit en gemeenschapszin zijn waarden die broodnodig zijn om weerwerk te bieden tegen de huidige borderlinegesteldheid van dreigende verbrokkeling, impulsiviteit en zinloosheid. Korting voor çava?-lezers çava? schenkt je i.s.m. Uitgeverij Lannoo 3 euro korting* bij aankoop van dit boek. In plaats van 19,99 euro betaal je nu slechts 16,99 euro. Surf hiervoor naar www.lannooshop.be/ cava. Betalen kan online of via een eenvoudige overschrijving. *De korting: (1) is enkel geldig via de webshop van de uitgeverij en dus niet in de reguliere boekhandel; (2) wordt verrekend nadat je het boek in de webshop hebt toegevoegd aan je winkelmandje; (3) geldt enkel indien je gebruik maakt van bovenstaande actie-url en dit (4) zolang de voorraad strekt.

Ω toch ook niet allemaal met zelfmoordplannen rond? Dirk De Wachter: “Ik ben 52. Iedereen van mijn generatie en jonger zal zich op het einde van zijn leven afvragen hoe hij wil sterven als zijn lijden te groot wordt. We willen dat zelf bepalen. Als een patiënt zegt dat hij niet meer wil leven, dan roepen wij: dat is heel ziek! Die heeft niet alleen pillen nodig, maar mag ook een tijdje opgesloten worden. Maar als wij ons lijden niet meer draaglijk vinden, willen we wel zelf kunnen beslissen over leven en dood. Dat is de maatschappelijke zelfdoding, zeg ik.” Eigen schuld We moeten de hele tijd en overal maar succes hebben, anders ben je fout bezig. Borderline Times opent niet voor niets met een citaat: ‘Het aapje dat geluk pakt’ waarin auteur Arnon Grunberg stelt dat er geen normale mensen bestaan. Er bestaan alleen patiënten. Sommige patiënten weten zich staande te houden ten koste van andere patiënten en die noemen we daarom geen patiënten. Die noemen we geslaagd. Professor De Wachter vult aan: “Het verschil tussen patiënt en niet-patiënt is eigenlijk een soort maatschappelijk excuus om het verschil tussen succes en geen succes aan te geven. Als je in een villa met zwembad woont, heb je succes. Dan mag je op het einde zeggen: ik verdien deze bonus, want ik heb ervoor gewerkt. En als je geen succes hebt, dan is dat jouw schuld. Dan heb je niet genoeg geprobeerd, niet genoeg wilskracht, niet genoeg ... Dan moet je naar de psychiater. Niet zozeer voor een gesprek, maar voor de juiste pil.” De speedboot van het leven Vandaag gaat onze jacht op succes zo hard dat er niet veel moet gebeuren of we lopen tegen de muur. Professor De Wachter vergelijkt het leven

CM helpt je aan je geluk te werken Gratis online gelukscoach De gelukscoach helpt je mentale fitheid en geluk te verhogen. Surf naar www.plukjegeluk.be

Mindfulness

met een speedboot. “En als er dan iets gebeurt met de gezondheid, met je geliefde, je naasten, je job ... gaat die boot niet vertragen. Zeker in tijden van crisis niet. We moeten nog meer werken, langer, flexibeler en harder. Ik kan dat begrijpen, maar als psychiater zeg ik dat we met zo’n succesverhaal steeds meer onbedoelde schade gaan hebben. Steeds meer mensen krijgen het moeilijk. ‘Ach professor, gij spreekt te veel met uw patiënten’, zeggen de economische experten dan. Op zich een mooi compliment voor een psychiater, maar ze vinden dus dat ik te pessimistisch ben. Zij vinden dat het juist heel goed gaat met onze wereld, of toch met de meeste mensen. Wel, dan moeten ze eens naar de cijfers kijken.”

Enkele keren per jaar organiseert CM regio MechelenTurnhout een cursus ‘mindfulness’. De eerstvolgende cursus gaat door in het najaar in Turnhout. Meer info op www.cm.be (gebruik het ‘zoek’-vakje)

Kleur je leven ‘Kleur je leven’ is een internetcursus die depressieve gevoelens wil verminderen. CM-leden krijgen een korting van 30 euro. Surf naar www.kleurjeleven.be

Psychotherapie Kinderen en jongeren die recht hebben op kinderbijslag krijgen tot 50 % van het honorarium terugbetaald als ze een therapie volgen bij een door CM erkende psychotherapeut. Meer info op www.cm.be (zoekterm: psychotherapie)

Allemaal naar de psychiater 1 op 4 mensen krijgt in de loop van zijn leven een depressie en 95 000 Belgen zijn precies om die reden meer dan één jaar aan een stuk werkonbekwaam. “Dat is enorm veel”, vindt de psychiater. “Neem daar nog de mensen met lage rugklachten bij, met oververmoeidheid en je ziet dat een gigantisch deel van de bevolking moet afhaken uit het succesverhaal van de wereld. Die wereld wil dat niet weten, die vindt dat ze goed bezig is, want ‘we zijn toch zo gelukkig’ en de rest kan naar de psychiater. Dat noem ik het einde van de normaliteit.” De psychiater zal het dus wel oplossen? “Nee. Heel veel mensen kunnen niet op korte en zelfs niet op lange termijn weer succesvol worden, dus men vindt de resultaten van de psychiatrie tegenvallen. Maar wie gaat hier dan in de fout? De psychiater in zijn kleine reddingssloep of de speedboot die steeds harder steeds verder vaart? Dat is voor veel mensen niet haalbaar. Mag ik dan tegen de maatschappij zeggen: de boot gaat wat snel?”

Haal je voordeel uit Ru b r i e k s na a m

CM-deals!

1ko5rt % ing!

Voordeliger naar Shrek, De musical! Chris Van den Durpel speelt Shrek, een reusachtig groen wezen, in de hilarische Vlaamse versie van Shrek de Musical. Van de ene dag op de andere krijgt Shrek tegen zijn zin alle bekende sprookjesfiguren in zijn moeras op bezoek. Heer Farquaad zit daar voor iets tussen. Samen met de pratende ezel Donkey gaat Shrek naar hem toe om dit op te lossen. Ook benieuwd naar Van den Durpel als groene moerasheld? Shrek de Musical loopt van 22 maart tot 21 april in de Stadsschouwburg in Antwerpen.

CM-voordeel Dankzij CM krijg je 15 % korting voor dit familiespektakel.

Wat te doen? - Surf naar www.sherpa.be - Kies eerst een datum en vervolgens de categorie en het aantal kaarten. - Daarna kun je bij ‘Kortingen’ de CM-korting van 15 % aanduiden. Selecteer ‘CM’ of ‘CM kind’ voor kinderen jonger dan 12 jaar. - Volg ten slotte de verdere instructies van Sherpa.be.

AutoSlaapTrein: welkom aan boord

5ko0 € rt ing

Laat je rijden. Met de AutoSlaapTrein rechtstreeks naar Noord-Italië, Toscane, Slovenië en Kroatië. Jouw vakantie begint in Zuid-Nederland (Den Bosch). • Vermijd files en vakantiestress • Met jouw wagen of motor op de trein veilig en snel naar jouw vakantiebestemming • ’s Nachts slapend reizen = meer vakantie, uitgerust aankomen • Besparing brandstof-, tol- en overnachtingskosten en maaltijden inbegrepen! • Onbeperkt bagage meenemen in jouw auto

50 euro korting voor çava?-lezers, direct op factuur, ook voor een enkele reis!

Info + boeking Zie voor alle reisinformatie, prijzen en acties: www.autoslaaptrein.nl Geef bij het reserveren de actie code CM-Cava door! (info@eetc.nl of 0031 15 213 36 36)

Gezinsvakantie in Tsjechië niet ver en budgetvriendelijk

15 %

korting v cm -ledeonor

Op 800 km van de Belgische grens, midden in het Boheemse Woud, ligt het dorpje Jiřičná. Hier kun je terecht voor een unieke gezinsvakantie. Je verblijft in stijlvolle gastenkamers met restaurant, manege, buitensportcentrum en clubhuis. In de zomermaanden is er een aanbod van sportieve, culturele en creatieve activiteiten afgestemd op families. Er is een servicepunt met onthaal in het Nederlands en gedetailleerde streekinformatie. CM-voordeelpakket: 7 overnachtingen (kamer met ontbijt) drankje bij aankomst 15 % korting op de boeking

Van zat. tot zat.

Prijs per persoon per week

Extra bed in de kamer ( + 12 jr)

Extra bedprijs ( - 12 jr)

Kamer en ontbijt

210 euro

180 euro

125 euro

Info + boeking OUTLINE TRAVEL Lic A6061 Tel.: 09 219 90 18 E-mail: info@outline-travel.com Website: www.jiricna.com CM-lidnummer doorgeven bij boeking 55

Baby, kind & tiener Gelukkige kinderen? Kies voor hun talent!

praktisch Wanneer en wanneer:

• 13-03-2013, van 20.00 tot 22.30 uur, Schouwburg Rex, Smallestraat 2, 2400 Mol • 14-05-2013, van 20.00 tot 22.30 uur, Cultuurcentrum Zwaneberg, Bergstraat, Heist o/d Berg • 23-05-2013, van 20.00 tot 22.30 uur, de Warande, Warandestraat 42, Turnhout Begeleiding: Luk Dewulf Prijs: CM-leden 5 $, niet-leden 10 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2,50 $

In de voorstelling ‘Gelukkige kinderen? Kies voor hun talent!’ gaat Luk Dewulf op een boeiende manier dieper in op het belang van talenten bij kinderen en jongeren. Hij toont hierbij aan hoe invloedrijk de ontwikkeling ervan is voor hun toekomst en geluk. Een initiatief in het kader van het project ‘Pluk je geluk’. Kijk ook op p. 38

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

EHBO bij jonge gezinnen

praktisch

Een bloedneus, een splinter, een geschaafde knie, een brandwonde, uit bed gevallen, een pareltje in de neus van je kleine spruit ... Gastspreker Kevin Van Bogaert geeft tijdens deze avond toelichting bij veel voorkomende ongevallen en ongemakken. Hoe verzorg je een wonde? Hoe reageer je bij flauwte, zonneslag en koortsstuipen? Hoe verwijder je een splinter en hoe verzorg je een insectenbeet of tekenbeet? Dit is een erg leerrijke infoavond met up-to-date informatie over het toepassen van eerste hulp bij kleine ongemakken!

Straffen en belonen We zijn ons niet altijd bewust van de manier waarop we straffen en belonen. Daardoor doen we het niet altijd op de juiste manier, met soms minder goede resultaten als gevolg. Het is niet zo gemakkelijk om precies aan te geven wat nu gewenst of ongewenst gedrag is bij kinderen. Omdat straffen een onaangename en zelfs pijnlijke zaak is, dienen we ons goed te bezinnen over welke straffen we geven en over de manier waarop we de straf organiseren. Tijdens deze voordracht komen de wetten van straffen en belonen aan bod. Aan de hand van praktijkvoorbeelden illustreert Ilse Dewitte hoe we kinderen best (niet) straffen en zinvol belonen. Opvoeden is dan wel niet in een kookboek neer te schrijven, toch probeert ze een aantal belangrijke ingrediënten te presenteren om aan kinderen grenzen te stellen en gewenst gedrag aan te leren. 56

Info en inschrijven:

Wanneer en wanneer: 16-04-2013, 20 tot 22 uur, ’t Hof, Grote Markt 41, Herentals Begeleiding: Kevin Van Bogaert Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45 In samenwerking met: CM-kern Herentals en KVLV

praktisch Wanneer en waar: 23-04-2013, 20 tot

22.30 uur, CC De Djoelen, Steenweg op Mol 3, Oud-Turnhout Begeleiding: Ilse Dewitte Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, CM-leden met verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45 In samenwerking met: CM-kern Oud-Turnhout

Gezond in je hoofd Ken jezelf: leven naar je kernkwaliteiten praktisch

Goed weten welke je kwaliteiten zijn, kan je helpen je keuzes zo te maken dat je succes boekt. Maar kwaliteiten hebben ook een keerzijde en kunnen onze contacten met andere mensen soms juist bemoeilijken. Deze infoavond biedt je meer inzicht in jezelf, leert je om mensen om je heen beter te begrijpen en op basis daarvan tot positieve ervaringen en effectiever handelen te komen. Inzicht hebben in je sterktes en die vervolgens zo productief mogelijk inzetten, vormt de essentie van de positieve psychologie. In plaats van te focussen op de tekortkomingen en hoe deze te verminderen, gaan we bouwen op kracht die er al is.

Waar & wanneer: 18-03-2013, van 20.00 tot 22.30 uur, zaal De Brouwerij Weeldestraat 86, 2381 Weelde Begeleiding: Dr. Erna Claes Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, CM-leden met verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45 In samenwerking met:

CM-kern Ravels

Dementie Voor heel wat mensen die ouder zijn dan 50, is dementie één van de schrikbeelden van de oude dag. Het dementiesyndroom wordt voornamelijk gekenmerkt door ernstige stoornissen in het geheugen. Daarnaast treden meestal ook taalstoornissen en moeilijkheden bij het doelgericht handelen op. Bovendien ziet men bij vele dementerenden ook veranderingen in de persoonlijkheid optreden.

praktisch Waar en wanneer: 16-05-2013,

13.30 tot 16.00 uur, ACV vergaderzaal, Korte Begijnenstraat 20, 2300 Turnhout Begeleiding: Luc van de Ven Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./ omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Thuiszorgcentrum 014 40 35 55

Wanneer een familie wordt geconfronteerd met dementie, zal ze zwaar onder druk komen te staan. Hulp bieden bij dementie betekent ook ondersteuning geven aan de familieleden. Na verloop van tijd zal voor de meeste families de verzorging van de patiënt in de thuissituatie onhoudbaar worden en dringt een opname in een woon- en zorgcentrum zich op. 57

ZORG

Familie duurt langer dan een mensenleven Familiebanden zijn ongelooflijk krachtig. Of je nu een fijne band hebt met je ouders of niet, of je nu goed overweg kunt met je broers of zussen of niet: vast staat dat die familiebanden je leven beĂŻnvloeden. Onbewust dragen mensen heel wat mee van hun familiegeschiedenis. Hoe ze zich verhouden tot anderen, hoe ze hun problemen aanpakken, wat ze graag doen ... het wordt allemaal mee bepaald door je familie, zelfs door degenen die er niet meer zijn. Over die invloed van familie en hoe dat werkt, gaat deze presentatie. Het is een verhaal vol beklijvende familiebeelden, muziek, poĂŤzie en anekdotes. Zaken die recht uit het dagelijkse leven komen. Het geheel is interessant en vaak ook ludiek en ontroerend. Net als het leven zelf dus.

Denk vandaag over later. Over vroegtijdige zorgplanning. Elk jaar komen heel wat mensen in een situatie terecht waarin ze niet meer in staat zijn eigen beslissingen te nemen voor hun persoonlijke zorg en de medische behandelingen die ze willen. In een periode van ernstige ziekte kan men ook zodanig afhankelijk worden, dat het heel moeilijk wordt om nog rustig na te denken, en op een zorgvuldige wijze zelf te overwegen welke ingrepen en medische behandelingen men wel en niet meer wil. Deze infoavond kan je helpen om na te denken over je toekomstige keuzes voor medische behandelingen en de zorg die je wil als je ziek bent. 58

praktisch Waar en wanneer: 28-03-2013,

van 13.30 tot 16 uur, vergaderzaal ACV, Korte Begijnenstraat 20, 2300 Turnhout Begeleiding: Annie Nuyts en Lieve Sels Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Thuiszorgcentrum 014 40 35 55

praktisch Waar en wanneer: 18-04-2013, 13 tot 16 uur, CM Campus, Antwerpsesteenweg 261, 2800 Mechelen Begeleiding: Veerle Waterschoot Prijs: CM-leden 10 $, niet-leden 15 $, verhoogde tegemoetk./omnio 5 $ Info en inschrijving:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Thuiszorgcentrum 014 40 35 55 In samenwerking met: Thuiszorgcentrum, CM-kern Grobbendonk en Femma

Aromatherapie in de zorg voor een persoon met dementie Etherische oliën zijn de geurstoffen van bloemen, bladeren, kruiden, houtsoorten, zaden, wortels … die via distillatie gewonnen worden. Aromatherapie kan verschillende doeleinden hebben. Ook in de zorg voor een persoon met dementie kunnen deze oliën ingezet worden. Tijdens de workshop krijg je zicht op de mogelijkheden van het gebruik van aromatherapie bij personen met dementie. We bekijken welke aandachtspunten belangrijk zijn om deze etherische oliën veilig te gebruiken. Je zal ook concrete tips meekrijgen ter ondersteuning bij ontspanning, bij alertheid verhogen, bij momenten van verwarring, bij het slaappatroon ... Hoe kunnen we oliën gebruiken als anker en communicatiemiddel voor ‘het verdwaalde ik’. Iedereen die zich betrokken voelt bij dit thema en deze doelgroep is welkom. Geen voorkennis van aromatherapie vereist.

praktisch Waar en wanneer:

18-04-2013, 13 tot 16 uur, CM Campus, Antwerpsesteenweg 261, 2800 Mechelen Begeleiding: Veerle Waterschoot Prijs: CM-leden 10 $, niet-leden 15 $, verhoogde tegemoetk./omnio 5 $ Info en inschrijving:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Thuiszorgcentrum 014 40 35 55

Als het thuis wat moeilijker gaat ... praktisch Waar en wanneer:

22-04-2013, 29-04-2013, 06-05-2013 en 13-05-2013 van 9.30 tot 12 uur, Muylenberg vergaderzaal Wortel, Kasteelstraat 69, Retie Begeleiding: verschillende gastsprekers Prijs: CM-leden 10 $, niet-leden 15 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Thuiszorgcentrum 014 40 35 55

Herken je één van volgende situaties: “Ik ben een dagje ouder en woon nog alleen, maar stel me vragen bij de toekomst. Hoe moet het met me verder als het thuis wonen wat moeilijker gaat?” “Mijn vader heeft al poetshulp, maar dit alleen volstaat niet meer. Welke mogelijkheden en diensten zijn er nog?” “Zorgverzekering en maximumfactuur, wat is dit en wie heeft er recht op? Kom ik in aanmerking voor een premie, nu ik me moeilijk kan verplaatsen?” “Mijn moeder is dementerend. Hoe moet het beheer van haar rekeningen nu verlopen? Wat als zij haar verblijf in het woonzorgcentrum niet langer kan betalen?” Op deze en vele andere vragen krijg je een antwoord tijdens het vormingstraject ‘Als het thuis wat moeilijker gaat…’ 59

LIJF & LEDEN Als brood je ziek maakt - over coeliakie Sommige mensen worden inderdaad ziek van brood. Mensen met coeliakie weten daar alles van. Voor wie daarmee na een diagnose geconfronteerd wordt, ziet het leven er plots heel anders en ingewikkeld uit. Hiermee omgaan vergt een leer- en verwerkingsproces. Wat is coeliakie? Wat zijn de symptomen? Is coeliakie te behandelen? Welke gevolgen heeft deze ziekte voor je voedingsgewoonten? Tijdens deze infosessie krijg je meer info hierover.

Hoofdpijn en migraine We hebben allemaal wel eens last van hoofdpijn. Voor de meesten onder ons is deze hoofdpijn van voorbijgaande aard, voor sommige mensen wordt het echter een voortdurend probleem dat hun leven ernstig ontwricht. Hoofdpijn is geen ziekte maar een klacht. Het kan voorkomen bij een verkoudheid en griep of andere aandoeningen. Maar wanneer je kampt met herhaaldelijke aanvallen van hevige hoofdpijn die de dagelijkse activiteit hinderen, dan spreekt men van migraine. Wat is hoofdpijn? Wat is migraine? Wat is het niet? Wat kunnen oorzaken of uitlokkende factoren zijn? Hoe worden klachten van hoofdpijn en migraine onderzocht? Waaruit bestaat een behandeling? Kan je hoofdpijn en migraine voorkomen of verminderen?

Aromatherapie voor beginners In deze kennismakingsworkshop krijg je basisinformatie om op een veilige manier etherische oliën te gebruiken voor een goede en weldadige zelfzorg voor lichaam en geest. Deze workshop geeft je een goede basis om met vertrouwen te genieten van de levenskracht van geuren. Je leert ze gebruiken om in te ademen, in voeten ligbaden, als eerste hulp op reis … 60

praktisch Waar en wanneer: 05-03-2013, 19 uur, de

Brandstee, Brandstee 12 Tongerlo Begeleiding: Dr. Philippe Gillis en diëtiste Astrid Vannoppen Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45 In samenwerking met: CM-kern Westerlo

praktisch Waar en wanneer: 06-03-2013, van 20.00 u tot 22.30, Zaal Renova, Koeistraat Arendonk Begeleiding: Dr. Marie-Berthe Lenders, neurologe Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45 In samenwerking met: CM-kern Arendonk

praktisch Waar en wanneer:

14-03-2013, CM campus Mechelen, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen • ofwel van 14 tot 17 uur (namiddagsessie) • ofwel van 19 tot 22 uur (avondsessie) 26-03-2013, CC De Markt, Markt 1, Merksplas • ofwel van 14 tot 17 uur (namiddagsessie) • ofwel van 19 tot 22 uur (avondsessie) Begeleiding: Veerle Waterschoot Prijs: CM-leden 10 $, niet-leden 15 $, CM-leden met verhoogde tegemoetk./ omnio 5 $ Info en inschrijven: www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

Aromatherapie voor gevorderden: thema lente Praktische workshop waarbij de kennis van aromatherapie centraal staat en verwerkt wordt in voethand- en ligbaden, in korte bewustzijnsoefeningen en ademhalingsoefeningen die al zittend of rechtstaand worden uitgevoerd, en in verschillende andere korte toepassingen. Als deelnemer beschik je over een basiskennis aromatherapie. Je brengt een relaxatiematje mee. De workshops leggen accenten naargelang de seizoenen: in de lente gaat de aandacht naar lever en galblaas.

Ziekte van Ménière De ziekte van Ménière is een aandoening van het binnenoor. Ze uit zich door ernstige aanvallen van duizeligheid die gepaard gaan met hoofdpijn, misselijkheid en braken. Prof. Dr. De Sloovere van UZ Leuven geeft toelichting bij deze aandoening en staat stil bij de behandeling en nieuwe evoluties.

Diabetes Diabetes is een chronische aandoening waarbij je lichaam problemen krijgt met de stofwisseling, in het bijzonder met de verbranding van suiker. Naast voeding, krijgen lichaamsbeweging, alcohol en roken een steeds belangrijkere plaats in de aanpak van diabetes. Studies wijzen uit dat er voor elke gekende persoon met diabetes, er één andere persoon is die nog niet gekend is. Dit betekent dat 250 000 Belgen diabeet zijn zonder het zelf te weten.

praktisch Waar & wanneer: 28-03-2013, Hotel Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74, 2460 Kasterlee • ofwel van 14 tot 17 uur (namiddagsessie) • ofwel van 19 tot 22 uur (avondsessie) Begeleiding: Veerle Waterschoot Prijs: CM-leden 10 $, niet-leden 15 $, CM-leden met verhoogde tegemoetk./ omnio 5 $ Info en inschrijven: www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

praktisch Waar & wanneer: 28-03-2013, van 19.30 tot 22.00 uur, ‘t Land van Bornem, Kardinaal Cardijnplein 10, Bornem Begeleiding: Prof. Dr. Desloovere UZ Leuven Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven: www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45

praktisch Waar & wanneer: 23-04-2013, 20 tot 22.30 uur, Parochiecentrum Achter Den Toren, Gustaaf Woutersstraat 29, Balen Begeleiding: Prof. Dr. Van Gaal, UZA Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, CM-leden met verhoogde tegemoetk./ omnio 2 $ Info en inschrijven: www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45 In samenwerking met: CM-kern Balen

Gastpreker Prof. Dr. L. Van Gaal, diensthoofd endocrinologie en diabetologie in het UZA, vertelt over diabetes, de verschillende vormen, diagnosestelling, het nut van een goede behandeling, complicaties en het voorkomen ervan, behandelingen en nieuwe evoluties. 61

Weet wat je eet als diabeet: lees het etiket Diabetes en voeding, het is geen gemakkelijke combinatie. Naast de suiker, waar je sowieso rekening mee moet houden, is het ook belangrijk de vetten niet uit het oog te verliezen. Als je door een winkel wandelt, word je overstelpt met aantrekkelijke verpakkingen met veelbelovende boodschappen … ongezoet, 0 % suiker, light … maar wat betekent dat nu? Welke producten passen binnen jouw dieet en welke niet? Tijdens deze infosessie proberen we je wegwijs te maken in het lezen van voedingsetiketten. Dit helpt je een bewustere keuze te maken uit het grote gamma beschikbare voedingsproducten. Na een theoretische uitleg, gaan we aan de hand van verpakkingen enkele valkuilen bekijken. Breng zeker je eigen verpakking mee.

Voetproblemen Gezonde voeten zijn van essentieel belang. Ze zijn een goede barometer voor koude of warmte en geven aan wanneer er in of met onze schoenen wat mis is. Pijnlijke voeten beïnvloeden je algemeen welzijn. Het dragen van de juiste schoenen en een goede voethygiëne kunnen vaak heel wat narigheid voorkomen of verhelpen. Tijdens deze avond overloopt onze gastspreker de meest voorkomende voetproblemen: hallux valgus, hamerteen, hielspoor, holvoeten, reumatische voet, diabetesvoet, platvoeten … alsook het nut en doel van steunzolen.

praktisch Waar en wanneer: 25-04-2013, 13.30 tot 16 uur, Campus CM, Antwerpsesteenweg 261, 2800 Mechelen Begeleiding: Noortje Segers Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Thuiszorgcentrum 014 40 35 45

praktisch Waar en wanneer: 07-05-2013, 20 tot 22 uur, Pastinaak (zaal is alleen bereikbaar via trap), Herentalsesteenweg 69 Herenthout Begeleiding: Dr. Verfaillie Prijs: CM-leden 3 $, niet-leden 6 $, verhoogde tegemoetk./omnio 2 $ Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of Gezondheidspromotie 014 40 35 45 In samenwerking met: CM-kern Herenthout

MAATSCHAPPIJ Café Soirée Een boeiende spreker snijdt een uurtje een thema aan dat ‘hot’ is op het gebied van gezondheid en ziekteverzekering. Gastspreker is Peter Mertens (socioloog en schrijver van ‘Hoe durven ze’). Hij behandelt volgende uitgangsvragen: De financiering van onze sociale zekerheid staat onder druk. Welke mechanismen liggen hier aan de basis? Is er nog een toekomst voor ons systeem van een solidaire, voor iedereen toegankelijke sociale bescherming? Hoe bedreigt het neo-liberalisme een systeem van sociale bescherming? Welke rol speelt Europa hierin? Wat met de vermarkting van de zorg? Wat is een mogelijke rol van de mutualiteiten, het middenveld hierin? 62

praktisch Waar en wanneer:

16-04 in Mechelen (De Lindepoort, Begijnenstraat 18) 19-04 in Turnhout (’t Gevolg, Otterstraat 31-33) 02-05 in Lier (cc Vredeberg, Vredebergstraat 12-14) Aanvang telkens om 20 uur Prijs: gratis Info en inschrijven:

www.cm.be/rmt.inschrijven of CM-Beweging 014 40 35 80

CM beTaalT Mee vOOr MIjn nIeuWe brIl. nu 1 x per jaar TOT 40 eurO* TeGeMOeTKOMInG bIj aanKOOp van een brIl OF lenZen. (*TOT 50 eurO vOOr WIe nOG Geen 19 jaar OuD IS) WWW.CM.be - ZOeK ‘brIllen’ 63

Een snelle, natuurlijke remedie tegen spieren gewrichtspijnen

Profiteer nu nog van onze Batibouw condities!

SAMEN TEGEN REUMA

Health Mate steunt het fonds voor wetenschappelijk Reumaonderzoek

DE BESTE KWALITEIT INFR AROODC ABINES - VAN 1 TOT 5 PERSONEN

Verlicht nek- en rugklachten. Goed voor hart en bloedvaten. Verbetert de bloeddoorstroming.

Vermindert cellulitis. Verbrandt calorieën. Verbetert uw algemene conditie en weerstand. Vermindert hoofdpijn. Verjaagt stress.

Surf naar onze website voor meer getuigenissen, toepassingen en studies. Of bel 03 295 50 25 voor een brochure. Het volledig dealeroverzicht vindt u op www.healthmate.be

Verdrijft afvalstoffen uit uw lichaam.

UMME EN

Raadpleeg steeds uw arts als u een Health Mate® infraroodcabine wil gebruiken voor medische doeleinden.

Vermindert huidproblemen zoals acne, psoriasis, eczeem.

Verlicht astma en bronchitis.

Verzacht spieren gewrichtspijnen zoals fibromyalgie, reuma, artrose.

www.cobretti.be

Health Mate® infraroodcabines