çava maart 2017

Het magazine dat deugd doet

EDITIE LENTE 2017 • FACEBOOK.COM/MAGAZINECAVA

EEN UITGAVE VAN CM REGIO MECHELEN-TURNHOUT • EDITIE 19

ONTHAASTEN + KANKERBEHANDELING + DE HUISARTS

NAAR EEN GEZONDE LEVENSSTIJL MET VICTOR Heb je je voorgenomen om meer te bewegen of om je gewicht onder controle te houden?

Wil je beter met stress leren omgaan? Victor, de online gezondheidscoach van CM, wijst je de weg. Met concrete tips en oefeningen op maat helpt Victor je om te werken aan een gezonde levensstijl. Je kiest zelf de domeinen waarin je aan de slag wil gaan.

• • • • • • • •

Slaap Voeding Stemming Stress Beweging Alcohol Roken Gewicht

Victor werkt zowel op smartphone, tablet als pc: www.cm.be/victor.

INHOUD EDITIE LENTE 2017

13,31,39

38

GESPOT Cijfers & weetjes

COLUMN De hond op de sofa

06

40

12

44

14

47

20

48

WAT DOET DEUGD Basisschool Omnimundo

EEN TOEKOMST ZONDER KANKER? Nieuwe doorbraken in kankerbehandeling

22

52

32

57

OP STAP MET DE HUISARTS De band tussen patiënt en dokter

ZEG EENS AAA Het is bijna weer het seizoen van ha-hahooikoorts!

ONTHAASTEN OF HAASTEN? Is een druk leven leiden verkeerd?

KINDERARMOEDE IN BELGIË Tijd om onze ogen te openen

DRAAGDOEK OF NIET? Op stap met de baby

BERICHT UIT DE GEVANGENIS De warmste pizza’s van 2016

CM DEALS Korting voor CM-leden & çava?-lezers!

PRO & CONTRA Er moet een inperking komen van tabaksverkooppunten

ANDERS GAAN LEVEN NA EEN BEROERTE Wim Schoenmaekers uit Vosselaar kreeg een beroerte toen hij 35 was

CM-AGENDA Plan je activiteiten

34

PORTRETTEN Hobbyvrienden

Coverfoto: Getty Images, met illustraties van Marloes De Vries

Verantwoordelijke uitgever Tonnie Steeman, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout · Bladmanagement Jim Jansen · Redactie Peter Lambert, Marjolein Cuvelier, Ann Hostens, Natalie Van den Heule, Niels Ansoms, Ann Swolfs, Annelies Vervoort, Paul Van Roy, The Fat Lady · Concept, fotografie en vormgeving The Fat Lady · Advertenties Publicarto 053 82 60 80, com@publicarto.be · Contact CM regio Mechelen-Turnhout, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 31 11, regiomechelenturnhout@cm.be · çava? is een uitgave van CM regio Mechelen-Turnhout en verschijnt in een oplage van 305 000 ex. huis aan huis in de arrondissementen Mechelen en Turnhout. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en de huishoudelijke reglementen. CM regio Mechelen-Turnhout is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties.

Edito huisarts Nicolaas. Hij zou van 6 uur ’s morgens tot 21 uur ’s avonds patiënten kunnen zien.

MARJOLEIN CUVELIER Maar dat doet hij niet: in zijn praktijk werkt hij vier vijfde en hij doet er bewust andere dingen bij. Nog altijd druk, maar hij heeft controle over zijn tijd.

En daardoor blijft hij het graag doen. Geen mooier beroep op de wereld, zo noemt hij zijn huisartsenbestaan zelfs. Tijd kan ook nieuwe oplossingen brengen, bijvoorbeeld als het gaat over doorbraken in kankertherapie. Die hebDe drukte die je zelf kiest, ben vooral tijd nodig om zich te bewijzen. voelt stukken aangenamer Verderop in dit numdan een onafgewerkt mer krijg je een stand van zaken in kankerlijstje van ellendige taken. behandelingen. En wat blijkt? We mogen voorzichtig hoopvol zijn. Extra leuk is het als je de tijd op cruciale momenten wél weet te temmen. Als je door snel te handelen een wereld van verschil kunt maken.

In het artikel over beroertes lees jammer dat je tijd foetsie is.

TIJD KAN op veel manieren je hoe ‘haast’ op zo’n moment Soms zelfs zo jammer dat je door je vingers glippen, leer ik van levensbelang is. Neem je ook mentaal de mist ingaat en hulp in deze gloednieuwe çava?. Het zeker de tijd voor het dossier nodig hebt om je tijd weer op de kan op een fijne manier. Je gaat over armoede? Een alleenstaansporen te krijgen. zo erg in iets op dat het plots de mama vertelt hoe het leven Volgens Ignaas Devisch, donker is als je naar buiten kijkt. met drie kleine kinderen en een professor in de filosofie, landen Je merkt dat je nog niet gegeten dunne portemonnee voor haar we met onze tijdsbesteding best hebt, zo geconcentreerd was je aanvoelt. Nieuwe inzichten over ergens in het midden. Vullen bezig. Weg is je tijd maar je bent armoede in België, het is al je we onze dagen met dingen waar content. lees-tijd waard. ● we graag mee bezig zijn, dan Omgekeerd kan ook. Je rent mag het lekker hectisch zijn. je de benen van onder het lijf De drukte die je zelf kiest, voelt voor je werk en je hobby’s, de Marjolein Cuvelier is stukken aangenamer dan een dag is om voor je het weet en redactiemedewerker van çava? onafgewerkt lijstje van ellendige je to-dolijstje is net zo lang als Je kan haar contacteren via taken. Een prima voorbeeld is ervoor. Dan vind je het doodmarjolein.cuvelier@cm.be.

Geen tijd te verliezen?

VOLG ONS OP FACEBOOK facebook.com/magazinecava

6

De huisarts anno 2017

OP STAP MET DE HUISARTS TEKST: Willem-Jan van Ekert

— FOTOGRAFIE: Dries Luyten

7

NERGENS WERKEN HUISARTSEN zoveel als in ons land: 51 uur per week. Ter verge-

lijking: in Nederland werken ze 43 uur per week, in Zweden 34 uur. Bovendien is er een schrijnend tekort aan huisartsen in ons land. Ruim de helft van de Vlaamse steden en gemeenten telt er te weinig. Er zijn minder dan 9 huisartsen per 10.000 inwoners, terwijl bijna een derde van de Vlamingen twee of meerdere chronische aandoeningen heeft. De wachtkamers zitten dan ook overvol.

8

De huisarts anno 2017

M Maar lang niet alle huisartsen gaan gebukt onder deze problematiek. We volgden de enthousiaste 30-jarige huisarts Nicolaas Vanderhoydonck een dag op zijn werkplek, de Antwerpse Huisartsengroep Zurenborg. “Wij kiezen voor een aanpak waarbij zowel de arts als de patiënt beter tot hun recht komen. Want je

moet voldoende tijd uittrekken om naar je patiënt te luisteren en tegelijk vermijden dat de werkdruk te hoog wordt.

Daarom werkt in onze praktijk niemand fulltime. Zo is er een betere balans tussen privé- en professioneel leven en kan je er andere dingen naast doen. Variatie is erg belangrijk voor mij.

Ik houd elke dinsdagvoormiddag vrij voor mijn dochtertje van een jaar. Daarnaast geef ik een halve dag per week in het Tropisch Instituut reisadvies en ben ik actief als arts op een wachtpost in de haven.”

Vertrouwensband Volgens Nicolaas is er geen mooier beroep op de wereld.

“Wat het zo bijzonder maakt?”

Lang moet hij niet nadenken.

“Het contact dat je als huisarts met je patiënten hebt, maakt het net zo boeiend. Je ziet hoe families in elkaar zitten, je bouwt een vertrouwensband

met hen op. Dankzij de goede opleiding als huisarts zijn we steeds meer gewapend om goede eerstelijns geneeskunde te verrichten, ervaring is natuurlijk iets dat over de jaren komt.”

“Mijn eerste patiënt vandaag was een vrouw die voor een uitstrijkje kwam, dat is vanaf 25-jarige leeftijd om de drie jaar een verplicht routineonderzoek. We proberen zoveel mogelijk preventief te werken. Daarna liet een man van 80 zijn bloed trekken. Bij mensen van die leeftijd moeten we vaak het suikergehalte opvolgen en dan de afweging maken of een verandering van levensstijl op die leeftijd nog zin heeft. Dat is niet altijd gemakkelijk. Grappig was het kindje van 12 dat binnenkwam.

Toen ik vroeg waarom ze hier was, antwoordde ze doodleuk ‘omdat ik moet’. Ze bleek een zware hoest te hebben. Ook hier een afweging: hoestsiroop geven of niet. We trachten hoestsiroop te vermijden bij kinderen omwille van de nevenwerkingen. Dan, alweer een afweging: een jonge man met zware sinusitis. Geef ik deze patiënt antibiotica of niet.

We volgen de richtlijnen van de Belgische Comissie voor de Coordinatie van het antibioticabeleid, of liever bapcoc, om deze keuze te kunnen maken.

Waar we helaas steeds meer mee te maken krijgen, zijn mensen met psychische problemen. Zoals de jonge vrouw van 20. Haar moeder was vooraf gekomen om hierover te praten. Een goede begeleiding is belangrijk maar daarnaast

9

NICOLAAS VANDERHOYDONCK: ‘Je ziet hoe families in elkaar zitten, je bouwt een vertrouwensband op.’

10

NICOLAAS VANDERHOYDONCK: ‘Wij kiezen voor een aanpak waarbij zowel de arts als de patiënt beter tot hun recht komen.’

NICOLAAS VANDERHOYDONCK

‘Niemand in onze praktijk werkt voltijds om tijd over te hebben voor ons privéleven of voor andere dingen.’

De huisarts anno 2017

11

NICOLAAS VANDERHOYDONCK: ‘We zijn niet alleen milieubewust, we trachten door zelf gezond te leven mensen te kunnen motiveren’

moet er ook samengewerkt worden met andere hulpverleners, zoals de psychiater of psycholoog. Ook bij mijn laatste patiënten moest ik een zwaar gesprek voeren. Het was een koppel: een man van 84 en een vrouw van 79 en we spraken over vroegtijdige zorgplanning. Om het einde van het leven enigszins voor te bereiden. We willen zeker niet de dood promoten, maar een mens plant van alles in zijn leven, behalve onze laatste reis.”

Overleg en samenwerking Vorige week zat er een man in de wachtzaal, zonder afspraak.

Ik wilde hem eigenlijk net vertellen dat hij beter een afspraak voor de volgende dag maakt.

Totdat ik ineens een blauw vlekje in zijn mondhoek zag. Ik onderzocht hem snel tussen de andere afspraken in, bleek dat heel zijn mond vol blauwe bloedingen zat en zijn been vol met rode plekken. Ik heb hem direct met de taxi naar het ziekenhuis

gestuurd. Hij bleek sinds twee dagen een auto-immuunziekte te hebben waarbij zowat alle bloedplaatjes werden afgebroken. Dan ben je achteraf wel blij dat je hem ertussen genomen hebt en tijdig kon doorverwijzen, wat één van de functies is als eerstelijnswerker. Je kunt ook niet alles tot in de puntjes kennen, dat is soms wel frustrerend. Overleg met collega’s is daarom erg belangrijk, zowel in de praktijk als telefonisch met specialisten. Met het steeds complexer worden van de zorg is overleg en samenwerking met alle paramedici onmisbaar.

Ik pak vaak de telefoon vast om zo een beter beleid te kunnen uitstippelen.” In de namiddag heeft Nicolaas zijn vaste afspraken en huisbezoeken. “Die laatste doe ik op de fiets, een politiek van onze praktijk. We zijn niet alleen milieubewust, we trachten door zelf gezond te leven mensen te kunnen motiveren. Je kan moeilijk met een dure auto afkomen als je tegelijk een gezonde levensstijl wilt promoten.” ●

12

Zeg eens AAA

TEKST: Eva Hugaerts

02 KOMT HET VEEL VOOR? Dokter, dokter!

Het is bijna weer het seizoen van ha-ha-hooikoorts!

Voor de hooikoortslijder is de lente een gehaat seizoen.

Voortdurend last hebben van tranende rode ogen, jeuk, niezen en non-stop een lopende neus. De schuldigen? Pollen in alle mogelijke vormen. Hoe pak je hooikoorts best aan? çava? vroeg het aan huisarts TOM JACOBS.

01 WAT IS HET? “Hooikoorts is een allergische reactie ter hoogte van de neusen oogslijmvliezen, voornamelijk uitgelokt door pollen. In de pollen zit een stof die een specifieke allergieantistof opwekt. Deze antistof activeert op zijn beurt cellen in de slijmvliezen waardoor een irriterende stof vrijkomt, histamine.

Dat is de boosdoener van alle vervelende symptomen van hooikoorts: jeuk, waterige neusdoorloop, tranende ogen…”

“Ongeveer 3% van de bevolking heeft er last van. Bij velen vermindert de allergische aanleg bij het ouder worden.

Elk jaar neemt het aantal patiënten een beetje toe. Oorzaak?

De luchtvervuiling met koolstofdioxide: hogere concentraties aan koolstofdioxide doen grassen meer pollen uitstoten.”

03 TIPS&TRICKS “Je kunt je laten vaccineren tegen bepaalde pollenallergenen. Vrij duur en niet altijd effectief. Je kiest beter voor symtoombestrijding, die meestal wel helpt. Het beste is om een week voor het pollenseizoen te starten met een neusspray op basis van lokaal werkende cortisone. Deze spray ‘belet’ een reactie van het neusslijmvlies op de allergieverwekkende stof. Gebruik deze spray ook verder tijdens het pollenseizoen. Heb je heel veel last, dan kun je een antihistaminicum innemen.”

04 ANDERE MIDDELTJES? Je kunt de symptomen ook op een nietmedische manier verlichten. Tom Jacobs: “Als je last hebt aan de ogen, dan draag je best een bril in open lucht. Regelmatig je neus spoelen met zout water helpt om de pollen uit je neus te halen. En trek naar de kust! Daar komen pollen minder voor.” ●

Gespot

01

02

03

13

CM nieuws Alle nieuwigheden bij CM ontdek je hier

Maak kennis met Victor, jouw gezondheidscoach Victor, een nieuwe CM-app voor iOS en Android, is een online gezondheidscoach die je op weg zet naar een gezonde levensstijl met praktische tips en haalbare uitdagingen voor iedereen.

Victor is ook beschikbaar als web-applicatie.

Je hebt de keuze uit acht domeinen: beter slapen, je gewicht onder controle houden, je goed voelen, beter omgaan met stress, meer bewegen, minder alcohol drinken, stop-

pen met roken, en evenwichtiger eten.

Wat kan je doen? ·· Je krijgt tips en oefeningen op maat. ·· Je ontvangt dagelijks meldingen en uitdagingen, die je helpen om je motivatie verder op te krikken.

·· Je krijgt een overzicht van alle uitgevoerde oefeningen. ·· Je geeft zelf je vooruitgang aan en kijkt terug op wat je bereikt hebt. ·· Heb je een domein onder de knie? Verander en werk naar een ander doel toe.

―⟶ Samen met Victor maak je je goede voornemens waar in 2017.

Meer info: www.cm.be/victor

CM INSTALLEERT DEFIBRILLATORS OP CAMPUSSEN MECHELEN EN TURNHOUT Elke dag krijgen bijna 30 mensen in België een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Slechts 5 à 10% overleeft dit.

Wordt een slachtoffer binnen de eerste minuten gereanimeerd en krijgt het een stroomstoot toegediend met een AED, dan heeft het 60 à 70% overlevingskans. Daarom is het

belangrijk dat op openbare plaatsen zoveel mogelijk publieke AED-toestellen geplaatst worden. Aan de hoofdzetel van CM in Turnhout vind je het AED-toestel naast de parkeerbetaalautomaat. In Mechelen is het toestel geplaatst in de Assist-Thuiszorgwinkel.

Dag van de vrijwilliger Jaarlijks zijn er in de regio duizenden vrijwilligers actief voor de jeugdbeweging, de sportvereniging, de sociaal-culturele vereniging, het ziekenfonds en noem maar op. Belangeloos.

Tijdens de ‘Week van de Vrijwilliger’ nodigen we al deze vrijwilligers uit op de ‘Dag van de Vrijwilliger’. Vorig jaar zijn er meer dan 1.000 vrijwilligers mee komen feesten. Elf verenigingen heten hun vrijwilligers welkom op zaterdag 11 maart op de Teunenberg in Olen.

Er is een programma met keuze uit allerlei activiteiten en een optreden van The Bonanzas.

Vooraf inschrijven is verplicht. ―⟶ Meer informatie: 014 40 31 51

14 In de schaduw IGNAAS DEVISCH (1970) is professor in ethiek, filosofie en medische filosofie. Hij doceert aan de Universiteit Gent en de Arteveldehogeschool, en deed onderzoek aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

van de PokĂŠmon Go-gekte

Rusteloosheid

Onthaasten of haasten?

TEKST: Willem-Jan van Ekert FOTOGRAFIE: Filip Van Roe — Reporters

Je kunt geen krant of magazine openslaan of er staat wel een artikel over burn-out of onthaasting in. Ook çava? ‘pleit schuldig’: de toenemende stress is nu eenmaal een belangrijk maatschappelijk thema.

Filosoof IGNAAS DEVISCH stelt zich de vraag of een (te) druk leven leiden per definitie verkeerd is. ‘Het probleem kan je niet oplossen, we raken nooit uit die worsteling.’

15

16

Rusteloosheid

WE WERKEN MINDER, MAAR WE HEBBEN MEER TE DOEN. We hebben meer

vrije tijd, maar we slapen minder. Terwijl we klagen over de drukte, de gejaagdheid en dreigende burn-outs plannen we onze dagen vol. Kortom, onze tijd wordt ‘obees’; we proppen alles vol en zijn niet langer in staat om te lummelen of werkelijk niets te doen. Maar is die rusteloosheid werkelijk een probleem, of is het juist een van onze voornaamste drijfveren? Dat is de vraag die professor in de filosofie, medische filosofie en ethiek Ignaas Devisch zich stelt in zijn boek: ‘Rusteloosheid. Een pleidooi voor een mateloos leven.’

Je maakt het bladen zoals çava? niet gemakkelijk. We houden regelmatig een pleidooi voor onthaasting…

Ja, mijn excuses. Maar ik denk dat we in het debat hierover stilletjesaan iets aan het vergeten waren. Het is niet zozeer de snelheid waarmee we dingen doen die ons het gevoel geeft van opgejaagdheid. Het is eerder de gedachte dat als we maar hard werken we dan alles onder controle krijgen. Uitputting heeft dáár voor een groot stuk mee te maken. Mensen krijgen het gevoel dat het allemaal boven hun hoofd groeit en ze het daardoor nog allemaal wat sneller moeten doen. Aan het einde van de dag blijkt het effect omgekeerd. Als ik 2 uur mails beantwoord, is het effect dat ik er veel meer terug krijg.

Wanneer zijn we beginnen klagen dat we het te druk zouden hebben? Eind jaren negentig?

Ik heb bronnen gevonden uit de 14e eeuw waarin iemand schrijft het wat kalmer aan te doen omdat hij zich ziek gewerkt heeft. Ik dacht ook dat het een recente klacht was, die we koppelen aan onze tablet, smartphone en internet.

Het verschil met vroeger is dat er nu veel meer mensen mee te kampen krijgen. Dit kun je koppelen aan de overtuiging dat het niet goed komt

met ons als we niet in evenwicht of balans zijn. Maar wat is hier het probleem? Dat ons leven niet in evenwicht is? Of dat we denken dat ons leven in evenwicht moet zijn? Om een antwoord te vinden, heb ik de vraag omgekeerd. Ik zag heel veel boeken verschijnen over ‘hoe raak ik weer in balans’.

Ik stelde me de vraag: waren onze grootouders in balans? Ik denk het niet. Zo kwam ik tot het besluit dat veel mensen die zoektocht naar de juiste balans beter opgeven. Mensen steken daar veel te veel tijd in.

Wat doen we dan verkeerd?

We organiseren ons leven zodanig dat zelfs vrije tijd en ontspanning onze drukke agenda nog voller maken. We slaan de bal mis door die tijd vol te proppen met activiteiten die je zogenaamd in balans moeten brengen. Mensen gaan

ervan uit dat we daar ooit in zullen slagen. In al die pogingen wordt er gekeken naar het individu en onze eigen verantwoordelijkheid. Het individu moet er dus zelf in slagen daarmee om te gaan. Mislukt het en haalt die dure cursus timemanagement niets uit, dan ligt dat vervolgens ook weer aan het individu. Dat er dus nogmaals in faalt het allemaal onder controle te krijgen.

Waarom zijn we zo koortsachtig op zoek naar die controle?

Omdat we bang zijn van de verveling. We doen er in ons leven alles aan om die tegen te gaan. Kijk hoe onze maatschappij is georganiseerd.

Er staat een hele ontspanningsindustrie klaar om mochten we ons ook maar één minuut vervelen met een gigantisch aanbod uit te pakken. Veel boeken klagen

17

IGNAAS DEVISCH

‘Het is eerder de gedachte dat als we maar hard werken dat we dan alles onder controle krijgen.’ de drukte en spanning aan, maar komen niet verder dan te besluiten met tien tips wat je ertegen kunt doen. Maar dat probleem kun je als individu niet oplossen, we raken nooit uit die worsteling. We moeten er gewoon mee leren omgaan.

Als je denkt dat je daar toch in kunt slagen, dan ben je maar één ding aan het organiseren: je eigen uitputting. We moeten dus nadenken over de vraag: waarom doen we wat we

doen? Hoeveel mensen klagen er niet over hun job? Veel mensen doen zelfs ontspanningsactiviteiten tegen hun zin, onder sociale druk. Mee willen zijn met de tijd en ook die Mont Ventoux twee of drie keer willen beklimmen. Als die activiteiten als een verplichting aanvoelen, dan is het geen vrije tijd natuurlijk. Ik heb misschien makkelijk praten met een job die ik heel graag doe.

Maar ook ik moet me regel-

matig afvragen wanneer en of een activiteit zinvol is, zowel in het professionele leven als in de vrije tijd. Het probleem van burn-out kun je volgens mij ook daartoe herleiden.

Moeten we betere keuzes maken?

Ja, door af te stappen van het idee alles te kunnen combineren en na te denken over onze definitie van het goede leven. Goed leven staat in onze

18

Rusteloosheid

samenleving synoniem voor een leven waar je alles uitgehaald hebt. Nu hebben mensen het idee dat de dood chronisch te vroeg komt.

Wanneer zijn mensen oud? Wanneer zijn we oud genoeg om te sterven? Vroeger was met pensioen gaan op rust gaan. Nu is de status van een gepensioneerde dat hij nog van alles moet doen en het nog drukker heeft dan tevoren.

Ik spreek liever over rusteloosheid, je verliest je in iets wat je graag doet, waar je je in herkent. Als daar je dagen mee gevuld zijn dan is dat veel positiever dan het idee dat je nog van alles moet doen maar er niet toe komt. Dat is onrust, iets heel anders dus dan rusteloosheid.

Een pleidooi voor ‘dolce far niente’, het heerlijke niets doen?

Niet per se. Ik heb geen boek geschreven om een bepaalde levensstijl te promoten. Daar zijn er al genoeg van. Ik had eerder de bedoeling om mensen te confronteren met een aantal vragen. Wij denken dat ons probleem er een van onevenwicht is. Mijn analyse is juist het omgekeerde. Wij zijn te obsessioneel bezig met het streven naar evenwicht. Het bezig zijn met jezelf is het grote onderscheid met vroeger. Waarom mogen we geen tijd verliezen? Natuurlijk mag dat en we doen het ook: gemiddeld kijken we ’s avonds 3 uur tv. Dat is toch ook verloren tijd? Maar het staat nog altijd goed om te zeggen dat je het druk hebt.

Als je zegt dat je je verveelt, dan kijken mensen vreemd naar jou. In Utopia van Thomas More staan een paar mooie zaken over vrije tijd. Hij was ervan overtuigd dat je dat niet aan mensen kon overlaten. Mensen mochten niet zomaar rondlummelen. Er moest structuur aangeboden worden, anders zou het mislopen.”

IGNAAS DEVISCH

‘Je moet kijken naar de betekenis van het begrip vrije tijd. En die tijd niet volproppen met allerlei activiteiten die je zogenaamd in balans moeten brengen.’

Hij heeft dus toch nog gelijk gekregen?

“De filosoof Blaise Pascal zei: De mens slaagt er niet in om niets te doen omdat we meer schrik hebben van de verveling dan van de drukte. Zet een mens in een kamer zonder prikkels en hij loopt ervan weg. De mens is heel moeilijk in staat om niets te doen. Dus ontplooien we allerlei activiteiten om onszelf het gevoel te geven dat we een zinvol leven leiden. Met als gevolg dat we het gevoel hebben dat we het

veel te druk hebben. En verlangen we naar het ontsnappen aan die drukte.”

Is dat de angst voor onszelf?

Als je al je tijd opvult dan word je niet met jezelf geconfronteerd en hoef je niet na te denken over essentiële levensvragen. De pure verveling boezemt ons angst in, we zoeken de drukte op. We zijn ons aan het vastrijden. Tel het aantal mensen dat kampt met burn-out, depressie en slapeloosheid op en je komt aan een wansmakelijk hoog aantal.

Daar moeten we mee aan de slag. Het feit dat we ons liever binnen die categorie geplaatst willen zien, geeft ook wel aan dat we het idee hebben dat we alleen door ziek te zijn, kunnen en mogen uitrusten. Want dat gebeurt in onze maatschappij. Als je niet het verwijt wilt krijgen de sukkel te zijn die het niet meer aankan, als je niet de schrik wilt hebben om ontslagen te worden, dan is er in onze maatschappij nog maar één instantie over: de huisarts.

Die kan zeggen: hier, rust wat uit. We hebben maatschappelijk geen enkele buffer meer die ons toelaat om even niets te doen. De hele maatschappij staat in functie van meer, beter, sneller.”

Vroeger was het beter?

“Vroeger was de maatschappij veel traditioneler gestructureerd, religie bepaalde mee de dagstructuur. Daar kijk ik niet met heimwee naar terug, maar door het verdwijnen ervan zijn er geen ankerpunten meer die ons toelaten om met iets op te houden. Nu kun je de vraag stellen: wanneer is het eigenlijk genoeg? Wanneer heb je genoeg gewerkt? Daar zit geen bovengrens meer op. Dat

19

komt omdat alles flexibel moet zijn. Thuiswerk: fantastisch, maar het houdt dan niet meer op om 17 uur. We moeten buffers inbouwen zodat mensen kunnen zeggen: vandaag is het genoeg, ik ga andere dingen doen.”

Meer info?

Gezin en werk combineren en nog tijd overhouden voor jezelf is de dag van vandaag geen makkelijke opgave. CM regio Mechelen-Turnhout organiseert verschillende informatieavonden en cursussen die over dat thema gaan. ·· Cursus ‘Werken en privé in balans’, voor ouders met jonge kinderen (Mechelen, vanaf 18 april) ·· Stress en burn-out (Meerhout, 13 maart) ·· Cursus ‘Werken en privé weer in balans’ (Turnhout, vanaf 10 mei)

Misschien moeten we een nieuw evenement organiseren. Met de bus naar de top van de Ventoux en afdalen met de fiets?

“Uitstekend idee, maar zorg dan dat je goede remmen hebt!” ● Het boek Rusteloosheid, pleidooi voor een mateloos leven van Ignaas Devisch is nu verkrijgbaar in de boekhandel.

Meer informatie in de CM-agenda, p. 57

Nergens zo goed als thuis Bel gratis www.tk-traplift.be

Makkelijk en veilig de trap op Met een traplift van thyssenkrupp Encasa · · · ·

Duitse degelijkheid en 60 jaar ervaring van de marktleider Een traplift op maat van uw trap, geleverd rechtstreeks van de fabriek Unieke draaitechniek, met installatie aan muur- of leuningzijde Adviseurs en installateurs uit uw buurt, met een Service 24/24 en 7/7

Vraag een vrijblijvende offerte en een ‘testrit’ bij een klant in uw buurt.

Ontvang uw gratis informatiepakket

Voor meer info terecht invan één de onderstaande Thuiszorgwinkels: Voor meer info kan kan u ookuterecht in één devan onderstaande Thuiszorgwinkels: 2200 2000 2220 2550 2260 2920 2300

HERENTALS Hofkwartier 5 ANTWERPEN Amerikalei 152 HEIST-O-D-BERG Boudewijnlaan 39 KONTICH 11A 33D WESTERLO Drabstraat St.-Lambertusstr.

KALMTHOUT Kapellensteenweg TURNHOUT Patersstraat 85

2320 HOOGSTRATEN Vrijheid 168

Tel. 014 47 36 00 MOL Corbiestraat 3 47 36 Tel. 03 238 40 53 24002170 MERKSEM Oude Bareellei 33 Tel. 014Tel. 0300645 80 51 Tel. 015 28 30 70 2440 GEEL Stationsstraat 162 Tel. 014 47 36 00 Tel.470336888 Turnhoutsebaan 363 Tel. 0370 354 08 12 Tel. 014 00 68 93 25002110 LIER WIJNEGEM A. Vanderpoortenlaan 21 Tel. 015 28 30 73 Tel.470336644 Tel. 014 00 41 13 2800 MECHELEN Antwerpsesteenweg 259 Tel. 015 28 30 70 Tel. 014 47 36 00

www.thuiszorgwinkel.be www.thuiszorgwinkel.be

A

Thuiszorgwinkel

20022017_thyssenkruppEncasa_Cava_125x180_Mechelen.indd 1

17/01/17 17:14

ANN ‘Het is onze opdracht om de kinderen veilig te doen voelen’

Wat doet deugd?

Lachende gezichten van kinderen TEKST: Timothy Puype FOTOGRAFIE: Studio 37

KARIN ‘Een goed gesprek met een collega kan me enorm veel deugd doen’

In het hart van Antwerpen bevindt zich Basisschool Omnimundo. Karin is er al 8 jaar zorgcoördinator, Ann staat voor de derde kleuterklas. “Lachende gezichten van de kinderen, daar doen we het voor.”

“Op onze school zitten heel wat kinderen met een kansarme achtergrond,” vertelt Karin.

“Met een heel schoolteam staan we voor hen klaar. Het is een echt zinvolle job, die ik nergens anders zou willen doen. Natuurlijk moet je alles van je af kunnen zetten als je naar huis gaat. Daar doe ik door met de fiets naar hier te komen en ook door regelmatig hard te lopen.” Ann vult haar aan: “De kinderen in de derde kleuterklas verschillen enorm van niveau. Sommigen hebben een moeilijke thuissituatie of spreken nauwelijks Nederlands. Het is onze opdracht om hen veilig te doen voelen. Hoe veiliger ze zich voelen, hoe meer ze kunnen leren. Eens ze je echt vertrouwen kan je grote sprongen vooruit maken.” Karin: “Ook een goed gesprek met een collega kan me enorm veel deugd doen.” “Of mensen die onverwacht dingen doen voor de gemeenschap, zonder daar iets voor terug te verwachten.” ●

21

22

Kinderarmoede in België

TEKST: Eva Hugaerts FOTOGRAFIE: Getty Images

— Emma Innocenti

ILLUSTRATIE: Marloes De Vries

België behoort tot de rijkste landen ter wereld. Dat is fijn, zou je denken. Toch gaven volgens een vorig jaar gehouden Europese enquête 20,6 % van de Belgen aan moeilijk tot zeer moeilijk rond te komen.

Dat is meer dan één op vijf…

23

24

Kinderarmoede in België

Een steeds groter wordende groep die in de armoede belandt zijn alleenstaande ouders. En dan vooral alleenstaande moeders zonder diploma. Zoals H., en haar 3 kinderen: een dochtertje van 10 maanden en 2 zonen van 5 en (bijna) 8. Ze vertelt hoe het is om arm te zijn en daarmee om te gaan. “Ik ben vooral heel erg moe”, bekent ze aan het einde van het gesprek. “Met arm zijn kan ik nog mee om, we genieten van kleine dingen zoals een knuffel en ik laat mijn hoofd niet zot maken door mensen die het beter hebben. Dat heeft toch geen zin.

I

k ben moe van de constante zorg om mijn kinderen, dat vraagt het meest energie.” Dat ze zichzelf voortdurend voorbijloopt en volledig wegcijfert, lacht ze weg. Een gewoonte vermoed ik, want ze moet zich wel sterk houden. “Wat moet ik anders doen? Ik heb hier niemand en ik moet doorgaan voor de kinderen.” Haar verhaal is het verhaal van vele duizenden anonieme vrouwen in onze steden.

De zoektocht naar geschikte huisvesting Ik ontmoet H. bij haar thuis, samen met haar OCMW-begeleidster Hanne-Lies. ‘Thuis’ is sinds 2 maanden een onopval-

lende rijwoning in Gentbrugge, een deelgemeente van Gent.

Het is een woning van een sociaal verhuurkantoor tegen verminderd huurtarief. Dat is een grote verbetering ten opzichte van de studio waar ze woonde nadat ze wegging bij haar ex. “Toen mijn dochtertje is geboren was het daar niet meer leefbaar. Ik had heel lawaaierige buren, die voortdurend ruzie maakten.

Mijn zoontje van 5 heeft autismespectrumstoornis en voor hem is een vast ritme en rust nodig.” “Door de geboorte van haar dochtertje raakte ze sneller vooruit op de wachtlijst, anders spraken we over een wachttijd van 12 jaar op een geschikte woning. Huisvesting is een van de grootste problemen in Gent.”, verzucht HanneLies. “Deze woning is eigenlijk ook te klein, ze heeft maar 3 slaapkamers waardoor de jongens samen moeten slapen.”

H.: “Maar mijn jongste zoon slaapt het liefst samen met zijn grote broer, dat is dus niet erg.

Ik vind het wel spijtig dat het lang duurt voordat mijn sociaal tarief voor elektriciteit en gas en zo in orde is. Nu moet ik de volle pot betalen, en dat is zwaar.” Hanne-Lies: “Een ver-

huizing brengt zo veel met zich mee, dat is echt een grote bron van stress voor onze cliënten.

Er moet zo veel worden geregeld, in een taal die vaak niet de hunne is. Die overgangsperiode voor het sociaal tarief is voor velen ook te veel.”

Door de verhuis naar een grotere woning moest H. ook meubels aanschaffen. “Ik kijk veel op tweedehandssites of ik ga naar de kringwinkel of rommelmarkt. Sommige meubels kocht ik op afbetaling bij een meubelwinkel die dit aanbiedt aan mensen zoals ik. Een vriendin, ook een alleenstaande mama, gaf me die tip.”

Het sociaal isolement doorbreken Afspreken met vriendinnen of zelfs maar het hebben van vriendinnen is allesbehalve evident voor alleenstaande mama’s in armoede, die vaak in een sociaal isolement raken.

Met het MIRIAM-project zette het OCMW Gent gedurende één jaar in op intensieve begeleiding en ondersteuning van alleenstaande mama’s. Een van de initiatieven was een

25

26

Kinderarmoede in België

Schenken politici voldoende aandacht aan kinderarmoede?

De kinderarmoede in Vlaanderen is de voorbije 10 jaar meer dan verdubbeld tot ruim 12 %. In Brussel (1 op 3) en in Wallonië (1 op 4) ligt ze nog hoger, en de cijfers stijgen. Dus, gebeurt er voldoende? Neen. We zien vooral maatregelen in de marge zoals de 1 euromaaltijden voor kinderen onder 12 jaar in sociale restaurants. Die maaltijden hebben maar een beperkt effect bij een kleine groep.

Netwerk tegen armoede

praatgroep, waar moeders met elkaar ervaringen konden uitwisselen. H: “Die vriendin met de tip van de meubels heb ik daar leren kennen. Met anderen heb ik nog contact via sociale media. Soms spreken we af om samen naar de markt of het sociaal restaurant te gaan.

Verder heb ik geen tijd om weg te gaan.” Hanne-Lies: “Alleenstaande mama’s leven echt voor hun kinderen en vergeten daarbij zichzelf. Met het MIRIAMproject keken we naar hun noden en zetten we hen centraal. We merkten dat die vorm van intensieve begeleiding loont: het helpt om stappen in de juiste richting te zetten. We kwamen regelmatig op huisbezoek, we gingen samen langs bij diensten of leerden de moeders kennismaken met zaken zoals speelpleinwerking, het sociaal restaurant, …”

Voortdurend onderweg Misschien lijkt het gek dat iemand die niet werkt zo weinig tijd heeft om, pakweg, werk te zoeken. Want dat is toch een hardnekkig vooroordeel tegenover armen: wie hard genoeg werkt, die raakt er wel.

“Ik droom er ook van om te werken”, zegt H. “Ik heb een bachelordiploma als kleuterbegeleider, maar het is heel moeilijk om dat te laten erkennen in België. Ik zou opnieuw les moeten volgen aan de universiteit. Graag, maar ik heb geen

tijd. Toen ik samen was met mijn ex mocht ik niet werken van hem. Hij had schrik dat hij dan meer belastingen moest betalen. Je hebt zo van die mensen, hè?”

Hoe komt het dat ze geen tijd om te studeren? Simpel: H. heeft hier niemand, en moet dus alles zelf doen. Met de bus.

“Ik wil ook graag mijn rijbewijs halen dan ben ik zelfstandiger, maar ja, dat kost ook geld, hè.”

Ze kent alle busuren uit haar hoofd . “Voorlopig zitten mijn kinderen in Drongen op school en in de crèche. Dat betekent dus twee keer per dag van de ene kant van de stad naar de andere raken. Twee dagen per week werk ik als vrijwillige kinderverzorgster op de school van mijn zoontjes in het kader van een werkervaringstraject.

Mijn zoontje met ASS (autismespectrumstoornis) heeft heel wat extra zorg nodig: logopedie, thuisbegeleiding, psychologische ondersteuning… Dat houdt heel veel over en weer geloop in, wat een voltijdse job onmogelijk maakt.

Hoe zou hij anders overal geraken? Enkel op vrijdag heb ik tijd om boodschappen te doen, dan ga ik naar de markt.

Ik kook vers, maak altijd maaltijden klaar voor 2 dagen en vries veel in. Ik heb altijd een voorraad in huis, voor het geval mijn geld op is. En anders ben ik creatief: ik maak pizza samen met de kinderen: wat bloem, water, tomatensaus en kaas, simpel en goedkoop; of we maken samen croque monsieur. Dat vinden ze ook leuk

27

en lekker.” Als de kinderen thuis zijn, kan ze hen geen seconde uit het oog verliezen. “Ik moet ogen op mijn rug hebben voor mijn zoontje met autisme.

Hij is 5 jaar, maar mentaal pas 2 jaar. Hij heeft geen besef van gevaar of van wat verkeerd is.”

Creatief met vrije tijd Haar kinderen komen niks te kort, maar ze krijgen van H. de boodschap mee dat ze moeten leren genieten van kleine dingen. “De kleinste is nog te jong, zij beseft nog niet dat mama weinig centjes heeft. De oudste vraagt natuurlijk af en toe wel om een speelgoed of iets duur.

Kinderen zijn als sponzen, zij leren heel snel. Mijn oudste zoon maakt daar geen probleem van, hij begrijpt het wel. Een pretpark kan ik niet betalen, maar we gaan naar het park, het zwembad, of we spelen gewoon buiten met de bal. Ook van een tochtje naar de rommelmarkt probeer ik een leuk uitstapje te maken.” Hanne-Lies glimlacht: “Die energie en positieve ingesteldheid is typisch H. Dat geeft mij ook het vertrouwen dat ze een betere toekomst tegemoet gaat.”

Terug naar eigen land?

Denkt H. er nooit aan om al die miserie achter te laten en terug te keren naar Tunesië, waar ze 10 jaar geleden vertrok?

Hebben we een verkeerd beeld van mensen in armoede?

De clichés over mensen in armoede steken opnieuw de kop op, onder meer onder impuls van politici. Armen zouden heel vaak met hun kinderen op café zitten, of leefloners met een dikke wagen op de oprit van hun sociale woning.

De realiteit is dat uitkeringen in België heel ver onder de Europese armoedegrens liggen. Het leefloon voor een alleenstaande ligt op 867 euro, terwijl de Europese armoedegrens (inkomen dat je nodig hebt om waardig te kunnen leven) op 1.085 euro ligt. En 1 op 3 rechthebbenden op een verhoogde tegemoetkoming in de gezondheidszorg neemt die niet op. Omdat mensen niet weten waar ze recht op hebben, door omslachtige aanvraagprocedures of uit schaamte. Daarom pleit het Netwerk tegen Armoede voor automatische toekenning van rechten, zeker in de gezondheidszorg, voor iedereen. Vandaag stelt 1 op 5 mensen in armoede gezondheidszorg uit om financiële redenen.

Netwerk tegen armoede

28

Kinderarmoede in België

Moeten scholen meer aandacht besteden aan armoede?

“Scholen kunnen veel doen in de detectie van kinderarmoede en in het verkleinen van de onderwijskloof. Een aantal scholen doet op dat vlak al grote inspanningen.

Andere doen dan weer het omgekeerde door bijvoorbeeld onbetaalde facturen te laten innen door incassobureau’s. Wij hebben daarrond een brochure voor directies en leerkrachten van basis- en secundaire scholen: ‘Maak je sterk tegen armoede op school’.

Kinderarmoede is vooral ook de armoede van de ouders. Alleen een doorgedreven globaal armoedebeleid zal de kinderarmoede kunnen terugdringen: uitkeringen en inkomens boven de armoedegrens, meer automatische toekenning van rechten (ook in de gezondheidszorg), investeren in een betaalbaar (sociaal) woonaanbod.”

Netwerk tegen armoede

“Nee, nooit. Ik wil dat mijn kinderen, die hier geboren zijn, kunnen verder studeren – de oudste is nu tweede van de klas met 84% – en later een mooie job vinden. Hun toekomst ligt hier, niet daar. In Tunesië is het onderwijs veel minder goed, ook de begeleiding voor mijn tweede zoontje zou daar wegvallen, er is geen werk en de politieke situatie is niet zo stabiel.” Wat hoopt ze nog voor haarzelf? “Ik zou graag werk vinden, het liefst volgens mijn diploma. Het is moeilijk, maar ik blijf dromen. En graag ook wat meer tijd, geld is voor mij niet het belangrijkst.”

Wat kan de maatschappelijk werker doen?

Gedurende een jaar begeleidde Hanne-Lies H. intensief.

Ze vond onder andere een geschikte woning, en H. werd ingeschakeld in een activeringstraject voor mensen met een leefloon. “De bedoeling is dat H. zo werkervaring opdoet en zelfvertrouwen krijgt om werk te zoeken, als haar omstandigheden dit toelaten. Het gaat om activering op maat. We keken naar wat haalbaar was voor haar en er werd rekening gehouden met haar vroegere werkervaring. Vandaar dus dat ze nu op de school van haar kinderen de kleuterbegeleiders twee dagen in de week ondersteunt.”

“Intensieve begeleiding is een aanpak die echt werkt, getuigen onze ervaringen met alleenstaande ouders of projecten met verslaafden. Als er voldoende geld zou zijn, kunnen we dit altijd aanbieden, in plaats van zoals nu via tijdelijke projecten. Een manier van werken waar al mijn collega’s voorstander van zijn.”

Er is dus wel de mogelijkheid om weg te raken uit armoede, op voorwaarde dat mensen daarin worden begeleid. Want bij velen kreeg de draagkracht al een flinke knauw, wat resultaten boeken een werk van lange termijn maakt. “Generatie-armoede is heel moeilijk te doorbreken.

We zien dat mensen goed bezig zijn en door een kleine tegenvaller weer terugvallen.

Vooral omdat hun draagkracht zo laag is en hun sociaal netwerk te zwak. Er bestaan veel steunmaatregelen, maar je moet er wel je weg in vinden.

Verdere automatisering in het toekennen van rechten zou al veel helpen. Ondertussen doen mijn collega’s en ik wat we kunnen.” ●

29

Goed om te weten CM betaalt remgeld terug voor kinderen jonger dan 7 jaar Bij een bezoek aan de huisarts en geneesheer-specialist betaalt CM het remgeld voor kinderen tot en met 6 jaar volledig terug zonder franchise.

De terugbetaling gebeurt automatisch per kwartaal.

Meer info vind je op cm.be/remgeldterugbetaald De maximumfactuur De maximumfactuur zorgt ervoor dat de remgelden die je betaalt nooit hoger worden dan een bepaald maximumbedrag per jaar.

Dit bedrag hangt af van je (gezins)inkomen. Zodra je dit bedrag bereikt betaal

je geen remgeld meer. CM betaalt je automatisch de te veel betaalde remgelden terug.

Verhoogde tegemoetkoming Mensen met een laag gezinsinkomen hebben recht op een ‘verhoogde tegemoetkoming’. Zij krijgen een hogere terugbetaling van hun ziektekosten en andere financiële voordelen. Kom je vermoedelijk in aanmerking?

Maak dan zeker een afspraak in een CM-kantoor.

Betalende derde Met de regeling betalende derde betaal je aan de zorgverlener enkel het remgeld.

De rest wordt rechtstreeks

afgerekend tussen de zorgverlener en het ziekenfonds.Heb je recht op de verhoogde tegemoetkoming dan is je huisarts verplicht deze regeling toe te passen bij consultaties. In bepaalde bijzondere situaties kunnen huisartsen de regeling ook toepassen voor consultaties en huisbezoeken, maar hiertoe zijn ze niet verplicht.

Gratis tandverzorging tot 18e verjaardag Tandzorg is gratis tot de 18e verjaardag. Je betaalt dus geen remgeld bij een geconventioneerde tandarts.

Enkel voor orthodontische behandelingen betaal je wel persoonlijke aandelen.

Helft langdurig zieken in financiële problemen CM, Samana (vroeger Ziekenzorg CM) en haar Franstalige tegenhanger Altéo voerden een onderzoek naar de financiële en sociale situatie van mensen die het statuut hebben van invalide. Dat zijn mensen die langer dan een jaar niet kunnen werken door ziekte of handicap. De helft van de gezinnen met een gezinslid in invaliditeit heeft het moeilijk om elke maand financieel rond te komen. Vooral alleenstaanden en mensen jonger dan 45 jaar hebben het moeilijk. Rondkomen met alleen een invaliditeitsuitkering is bijna onmogelijk. Daar-

om klopt meer dan een op de vier gezinnen aan bij familie, vrienden of armoedeorganisaties. 40 % moest al geneeskundige verzorging uitstellen, 11 % van het gezinsbudget gaat naar zorg, het dubbele van een doorsnee gezin. De overgrote meerderheid denkt nooit meer te kunnen werken door hun gezondheidssituatie. Slechts 8 % denkt in de toekomst weer aan de slag te kunnen gaan.

Wat te doen?

De uitkeringen zijn te laag en moeten hoger. Zeker voor alleenstaande moeders

met kinderen is de situatie schrijnend. We moeten inzetten op de re-integratie op de arbeidsmarkt. CM werkt daaraan mee, wetende dat veel mensen nooit meer aan het werk zullen kunnen. Reintegratie op de arbeidsmarkt onder dreiging van een sanctie of uitsluiting, werkt niet en leidt alleen maar tot herval. We moeten inzetten op preventie en aandacht vragen voor de arbeidsomstandigheden en investeringen in eindeloopbaanmaatregelen zoals dat in de Scandinavische landen al gebeurt.

OP FINANCIEEL VLAK ZAL DE KINÉ MARTINE GEEN PIJN DOEN Dat komt omdat Martine aangesloten is bij het CM-MediKo Plan.

Deze CM-verzekering betaalt allerlei medische kosten extra terug: bijvoorbeeld 75 % van het remgeld bij de kinesist.

Het CM-MediKo Plan. Een vaste premie voor extra bescherming. www.cm.be/verzekeringen

MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in Brussel en toegelaten onder codenummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Bij ononderbroken aansluiting bij het CM-MediKo Plan kan de aanvangspremie enkel jaarlijks geïndexeerd worden.

Gespot

01

02

03

31

Geest & lichaam De beste tips en tricks voor een gezonde geest in een gezond lichaam...

Te lang slapen is ongezond Je zou denken dat stevig uitslapen na een week hard labeur gezond is, maar dat blijkt niet zo te zijn.

Amerikaanse onderzoekers ontdekten dat mensen die 6 à 7 uur per nacht slapen minder kans hebben om vroegtijdig te sterven. Te veel slapen zou hetzelfde effect hebben als te weinig

DEMENT DOOR DRUKKE WEGEN

uit na de werkuren: In Frankrijk

heb je als werknemer sinds dit jaar het wettelijk recht om berichten van het werk te negeren buiten de werktijden.

Dat moet stress en burn-outs helpen voorkomen.

We zijn zo vastgeketend aan onze smartphone, waar ook alle werkgerelateerde berichten op binnenkomen, dat we geen vrije tijd meer hebben zoals dat hoort te zijn.

JA Ze bevat vitaminen, mineralen en vezels.

Het is de perfecte energieboost na het sporten.

➽

Smartphone

drukke weg wonen meer kans hebben op dementie. Dat hebben de onderzoekers 11 jaar lang getest bij 6,6 miljoen personen. De omgeving speelt voor 20% mee in de kans om dement te worden. 80% is genetisch bepaald.

BANAAN ALS TUSSENDOORTJE?

➽

Meer dan 50 miljoen mensen worden wereldwijd getroffen door dementie.

Onderzoek heeft nu een van de oorzaken ontdekt, maar veel over de ziekte blijft nog steeds onduidelijk. Het nieuwe onderzoek toont aan dat mensen die bij een

slapen en de kans op ziektes vergroten. Mannen hebben wel iets meer nood aan slaap dan vrouwen. Slaap 'inhalen' is bovendien ook een fabeltje. Het brengt je biologische klok in de war.

NEE Dubbel zoveel calorieën als een appel of sinaasappel en niet fijn voor de tanden, door de aanwezigheid van suiker.

32

Draagdoek of niet?

MET BABY OP STAP

1

2

⟶

4

7

8

10

11

Het ziet er ingewikkeld uit, zo’n draagdoek voor baby. Maar als je onder de knie hebt hoe je zo’n draagdoek goed knoopt, dan zijn er tal van voordelen aan verbonden.

Voor ouder én kind.

TEKST: Eva Hugaerts FOTOGRAFIE: Brecht van Maele

Een pasgeboren baby mag je bij wijze van spreken de hele dag bij je dragen, ze hebben niet liever dan dichtbij jou te zijn en lekker veel (huid)contact te hebben. In de periode dat kindjes beginnen kruipen, zo rond hun 9 maanden, neemt de behoefte aan intense nabijheid meestal spontaan af. Maar je kunt hen nog langer meenemen in de draagdoek. Tot ze een kleuter zijn is zeker niet uitzonderlijk. Geef toe, wat is er zaliger dan af en toe eens gezellig dicht bij elkaar te zijn?

9 voordelen Het feit dat je baby zich veilig en geborgen voelt, ondersteunt de opbouw van basisvertrouwen en hechting. Door je kindje

dichtbij jou te koesteren, kan het opnieuw op krachten komen. Andere mentale voordelen: stimulans voor sociale en taalontwikkeling. Fysiek voordeel is de boost voor de spierontwikkeling door het meebewegen.

Ten slotte zijn er ook nog praktische voordelen aan verbonden: een draagdoek is niet alleen budgetvriendelijker dan een buggy, het is ook praktischer want je kunt er beter mee manoeuvreren, en het neemt veel minder plaats in. ● Bekijk het filmpje van deze stap voor stap op de çava?-site of kijk op onze Facebookpagina.

Met dank aan de ecologische babywinkel Kiddibips.

33

⟶

⟶

STAP VOOR STAP

3

01. Zoek het midden van de

draagdoek en plooi de

stof een beetje op.

02. Breng de twee stofbanen

naar achter, maak een

kruis op de rug en breng

de uiteinden opnieuw

naar voor.

03. Breng de stofbanen

via de armen naar de schouders.

⟶

5

De gouden regel voor de juiste houding bij de kleintjes: de knietjes zitten altijd boven de poep (M-houding) en het rugje van de baby is bol.

6

04. Vouw de buikband samen

en trek de stofbanen over

je schouders aan.

05. Steek de stofbanen

onder de buikband

door en maak een kruis.

06. Breng de uiteinden

naar achteren, terug

naar voren en...

07. ...knoop voor- of

achteraan met een platte knoop.

08. Maak plaats voor je

kindje en leg het hoog

tegen je schouder.

9

09. Plaats de stofbanen

mooi in de knieholtes.

10. Breng de onderste

band naar het midden

van de rug van je kindje.

11.

Spreid de stof van knieholte tot knieholte en van schouder tot schouder. Doe hetzelfde met de andere band.

12. Trek de buikband één

voor één over de beentjes.

12

⟶

13

13.

Breng de buikband omhoog tot in het nekje van je kindje. Spreid de stof ook mooi uit over je eigen schouders en rug.

34

Portretten

TEKST: Timothy Puype, FOTOGRAFIE: Studio 37

H O B BY ’ S MET VRIENDEN Vriendschappen.

Iedereen heeft er nood aan, de invulling is elke keer anders. Deze vrienden vonden elkaar door hun hobby’s: quizzen, kaarten en joggen.

WIE? Hans, Frederik, Ewein, Raf en Siska "We doen al meer dan 10 jaar mee aan Gent Quizt.

Dat is een quizcircuit dat plaatsvindt in café De Ploeg in Gent. Als je komt kijken, supporter dan zeker voor onze groep: ‘Pro Forma’. Onze samenstelling is al re-

delijk wat veranderd. Raf is de enige die het al de jaren heeft volgehouden. We hebben over de meeste onderwerpen heel wat kennis in huis, maar vooral op vlak van wetenschappen schieten we tekort."

WIE? Linde, Joren, Jolien en Lien “Met vier collega’s gaan we een paar keer per week tijdens de middagpauze lopen. We zijn er vorig najaar mee begonnen. Een van onze collega’s schreef zich in voor een wedstrijd van 20 km, een andere doet het voor een betere conditie. Door samen te sporten

motiveren we elkaar. We werken vaak ’s avonds en in het weekend waardoor sporten als laatste op het todolijstje staat. Nu doen we aan sport zonder er tijd mee te verliezen. Sporten op het werk mag gerust wat meer gestimuleerd worden, in heel Vlaanderen.”

WIE? Thomas, Jan, Sven, Erik en Peter “EĂŠn keer per maand knopen we onze clubdas om en komen we samen voor een kaartavond. We zijn hiermee gestart in onze studentenperiode in Gent, waar we elkaar leerden kennen. Rond ons 21e ontstond het idee om een kaartclubje op te richten. Die kaart-

avonden eindigden toen vaak pas als de zon terug opkwam. Daar had je wel wat karakter voor nodig! (lacht) Vandaar onze clubnaam: 'Kaarten op karakter'.

Karakters die allemaal sterk verschillen, maar die wel beste vrienden zijn, ook buiten het kaarten.

38

Column

LOTTE DEBROUWERE

De hond op de sofa

D 'Omdat jongens van zijn leeftijd genadeloze wezens zijn die ruiken wanneer een dier gewond is, trok de jongen zich terug.

In alle eenzaamheid.'

De jongen dronk een slok wodka. “Een Russisch watertje”, zei hij dikwijls tegen zichzelf. De fles stond verstopt achter de kapotte babystoel waar hij nooit in had gezeten omdat die al kapot was toen zijn moeder hem kreeg van zijn tante die op haar beurt kapot was van het leven. Ook de jongen was kapot. Dertien was hij toen hij begon te drinken. Zijn moeder werkte zich krankjorum in de fabriek. IJzer sorteren. Groot ijzer bij groot ijzer.

Klein ijzer bij klein ijzer. Zijn vader kende hij niet. Die was vertrokken met de noorderzon, zei zijn moeder altijd. Jarenlang ging de jongen op zoek naar die noorderzon. Tot bleek dat die noorderzon een mevrouw was met blonde haren en een poedel. De jongen was vaak alleen. Vrienden had hij nauwelijks. Hij droeg nochtans de duurste kleren die je kon vinden. En had de mooiste iPhone op zak. Maar omdat jongens van zijn leeftijd genadeloze wezens zijn die ruiken wanneer een dier gewond is, trok de jongen zich terug. In alle eenzaamheid. In zijn kamer, met wodka.

Zijn moeder lachte haar mooiste lach telkens ze de deur achter zich dicht trok. Voorzichtig, want de klink begaf het ei zo na. Ook al stierf ze van binnen, toch leefde ze van buiten. Om te maskeren dat het niet ging.

Dat het al jaren niet ging om de eindjes aan elkaar te knopen. Dat ze samen beneden sliepen omdat het boven vroor in het huis, moest niemand weten.

En dat ze al maandenlang geen warm water hadden, ook niet.

Tot een meneer met een aktetas, een vrachtwagen en twee sterke mannen aan de deur stond. Die nam de dure kleren van de jongen terug mee. En de iPhone. En alle andere mooie spullen. Alleen een tafel en een paar stoelen bleven over. En de sofa. Daar wou volgens de meneer met de aktetas ‘toch geen hond op zitten . De jongen en zijn moeder waren nu officieel honden, want zij wilden wel op die sofa zitten. En ze waren ook officieel arm. Een cijfertje in de krant. Een van de elf procent Vlamingen. De jongen dronk nog een slok van zijn wodka en zuchtte. Zijn glas was half leeg. ● Lotte Debrouwere is reporter & columnist bij het Nieuwsblad.

Gespot

01

02

03

39

Wablief?

Straffe quotes, waanzinnige records & coole nieuwe snufjes...

LIEVER PAPIER DAN LUCHT? WAT? Handdroogmachines zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit openbare toiletten en besparen ons het gedoe met papieren handdoeken.

Goed voor het milieu, zou je denken.

Onze tong is uniek Dat onze vingerafdrukken uniek zijn is algemeen geweten. Wat weinigen echter weten is dat onze tongafdruk eveneens persoonsgebonden is. Iedere tong bezit verschillen in vorm, smaakpapillen,

WAAROM? Een handdroogmachine doet het risico op besmetting echter aanzienlijk stijgen. Papieren doekjes zijn weliswaar milieuonvriendelijker en duurder, maar ze zijn beter voor onze huid en brengen het laagste risico op bacteriële en virale besmetting met zich mee.

4,28 Een tong is gemiddeld 4,28 cm lang en kan 6 smaken onderscheiden: zoet, zout, zuur, bitter, umami, vet.

120

Onze voetzolen tellen zo’n 120 tot 160 zweetklieren per cm2 en produceren tot een halve liter zweet per dag.

Ook de fiets wordt ‘slim’ Vanaf nu is de fiets ook aansluitbaar op het internet! Het Chinese bedrijf LeEco brengt fietsen op de markt met een ingebouwd touchscreen aan het stuur.

groeven en grootte waardoor het perfect als identificatie-instrument kan dienen.

Of mensen ook om de smaak van inkt of ‘tongscans’ staan te springen is een andere zaak...

Je kan er - natuurlijk - op zien hoe snel je fietst, maar ook je hartslag bijhouden of je route uitstippelen. De fiets herkent je aan je vingerafdruk!

In de gevangenis van Wortel bakten gedetineerden maar liefst 300 pizza's voor het goede doel.

Opbrengst: 1.500 euro.

Bericht uit de gevangenis

41

De warmste pizza’s van 2016

De actie Music for Life brak eind vorig jaar weer alle records.

Veel mensen toonden zich van hun beste kant door massaal veel geld op te halen voor verschillende goede doelen. Soms kwam die steun ook uit onverwachte hoek.

TEKST: Willem-Jan van Ekert

D

e huidige gevangenis van Wortel was tot 1993 een landloperskolonie. Met de afschaffing van de wet op de landloperij werd de strafinrichting in gebruik genomen om veroordeelden onder te brengen. Er verblijven veroordeelden die over

— FOTOGRAFIE: Brecht Van Maele

het algemeen tot 7 jaar gestraft zijn.

Ze kunnen deelnemen aan gezamenlijke activiteiten, onderwijs volgen met het oog op een later beroep (‘cipier is een knelpuntberoep’ wordt hier gegrapt), aan sport doen en werken. De gevangenis biedt plaats aan 301 mannelijke gedetineerden. Die

kunnen binnen de huishoudelijke diensten aan de slag in de kleedkamer, de keuken, bij de dienst voor technische ondersteuning of bij de groendienst voor het onderhoud binnen en buiten de gevangenismuren.

Daarnaast kunnen zij voor externe bedrijven opdrachten uitvoeren in

42

Bericht uit de gevangenis

de werkhuizen, zoals paletten maken, kleine voorwerpen verpakken, elektromotoren ontmantelen, papier verwerken, enz. Tot zover de huishoudelijke mededelingen.

Dat gedetineerden niet aan de samenleving kunnen deelnemen, hebben ze voor het grootste deel aan zichzelf te danken. Ze hebben namelijk een strafbaar feit begaan. ‘Eigen schuld, dikke bult’ denken we dan. Het vreemde is dat iedereen dit kan overkomen, daar denken we minder vaak aan. Opgesloten zitten tussen vier muren wil ook niet zeggen dat gedetineerden zich niet betrokken voelen bij onze samenleving. Sommigen onder hen willen ook daadwerkelijk iets terugdoen voor de maatschappij. En wat doe je dan als je in de keuken een enorme oven hebt staan, een aantal kerels graag de handen uit de mouwen wil steken en op datzelfde moment heel Vlaanderen geld inzamelt voor Music for Life? Juist: pizza’s bakken. Ze verkochten ze voor 5 euro per stuk aan medegevangenen en personeel. Het werden er maar liefst 300, 1.500 euro dus voor dierenopvang vzw Het Dierenthuisje en voor vzw Feestvarken dat verjaardagspakketten verstuurt naar kinderen die om wat voor reden nooit hun verjaardag kunnen vieren. Een mooi bericht uit de gevangenis.

Unesco Werelderfgoed?

In de Noorderkempen bevindt zich nog een andere

strafinrichting die ooit een landloperskolonie was: die van Merksplas. Samen met vier Nederlandse voormalige koloniën van weldadigheid , zoals ze indertijd genoemd werden, willen Wortel en Merksplas erkend worden als Unesco Werelderfgoed.

Dit grootschalig uitgevoerd sociaal experiment is volgens Vlaanderen en Nederland uniek in de geschiedenis en de wereld. Enerzijds had je de arbeid in landontginning en landbouw en een systeem van opgelegde normen en discipline. Daartegenover stonden ook beloningen en algemeen verplicht onderwijs.

In 2018 wordt het verdict van het Werelderfgoedcomité verwacht. "Dat is precies 200 jaar na de oprichting van de Maatschappij van Weldadigheid én 25 jaar na de afschaffing van de wet op de landloperij in België", zegt Inga Verhaert, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap, de vzw die aan Vlaamse zijde het project trok. Een plaats op de Werelderfgoedlijst wordt steeds tastbaarder.

Niet genoeg geld op zak? Naar de kolonie!

Wortel-Kolonie huisvestte in het begin van de 19e eeuw – in de tijd dat er van België nog geen sprake was – vooral arme stadsgezinnen, die met wat landbouw in hun levensonderhoud konden voorzien.

Dat mislukte en uiteindelijk

werden de boerderijtjes gesloopt. Er verrezen grote gebouwen om landlopers en bedelaars in onder te brengen.

Zowel Wortel als Merksplas liggen in een waardevolle, natuurlijke heideomgeving.

In Merksplas wordt de geschiedenis van de site uit de doeken gedaan in het Gevangenismuseum.

Volgens de wet op de beteugeling van de landloperij uit 1866 was een landloper iemand die niet genoeg geld op zak had om een brood te kopen. Pas in 1993 werd die wet afgeschaft. Landlopers werden indertijd in kolonies ondergebracht om hen herop te voeden . Ze werkten vooral in de landbouw en in de nijverheid. Er waren eigen ateliers om manden, klompen of knopen te maken, een smidse, kleermakerij, schoenmakerij, drukkerij en schrijnwerkerij.

Als ze voldoende hadden verdiend, werden de landlopers weggestuurd. Velen van hen kwamen al snel weer terug, omdat ze waren hervallen in het ‘landlopen’.

De afschaffing van de wet op de landloperij in 1993 hield niet in dat de landlopers die er nog verbleven aan hun lot werden overgelaten. Zij die wilden blijven in Merksplas of in Wortel, konden dat. In 2013 overleed in Merksplas de laatste landloper uit de tijd van de kolonie. In Wortel verblijven er vandaag nog vijf. Zij zijn ondergebracht in een apart gebouw, dat losstaat van de gevangenis. ●

43

Sommigen van de 280 gedetineerden verblijven in eenpersoonscellen, de meesten in cellen van 2 tot 6 personen.

De pizza's worden gebakken onder begeleiding van medewerkers van CAW De Kempen en een penitentiair bewakingsassistent. Bij veel activiteiten in de gevangenis primeert het aspect van samenwerken.

44

CM-Deals

1 Ga mee met Intersoc op Bridgereis naar St. Moritz VOORDEEL VOOR CM-LEDEN TOT 175 EURO KORTING

Van 22 juni tot 1 juli 2017 gaat de Vlaamse Bridge Liga samen met Intersoc op bridgereis naar Sankt Moritz. Dagelijks vinden er bridgetoernooien plaats en er staan enkele excursies op het programma. Er worden ook een paar initiatiemomenten voor beginnende bridgers georganiseerd.

Kostprijs Tweepersoonskamer: ·· CM-leden: 976 euro ·· Niet-leden: 1.151 euro Eenpersoonskamer*: ·· CM-leden: 1.110 euro ·· Niet-leden: 1.185 euro

·· Hotel met overdekt zwembad, sauna, hammam en massage. ·· Gratis medische verzorging in het hotel. ·· Kaart waarmee je gratis het openbaar vervoer kan gebruiken in de streek. ·· Dagelijks een bridgetoernooi. ·· Mogelijkheid om lessen te volgen.

Info + boeking ·· Algemeen nummer: 02 246 47 47 ·· E-mail: christophe. caulier@intersoc.be

Inbegrepen in de prijs ·· Busreis heen en terug.

Vijf halve dagexcursies ter plaatse. ·· Verblijf all-in (doorlopend warme dranken, frisdranken, pils en wijn van het vat, wijn bij middagen avondeten, handdoekenwissel, bagageservice).

* Single kamers met gemeenschappelijk sanitair zijn zonder toeslag beschikbaar.

2 Extra genieten van thuis VOORDEEL VOOR CM-LEDEN 125 EURO EXTRA KORTING

Kiezen voor een traplift van thyssenkrupp Encasa, dat is kiezen voor het comfort van een veilige thuis. Als de trap nemen een zorg wordt, dan biedt de traplift van thyssenkrupp een oplossing. Iedere verdieping blijft bereikbaar en de traplift sluit perfect aan bij trap en interieur.

Kortom, nergens zo goed als thuis met een traplift van thyssenkrupp Encasa.

Praktisch ·· CM-leden krijgen 125 euro korting extra op de rail van hun traplift en dit bovenop eventueel lopende seizoensacties.

·· Surf naar tk-traplift.be of bel 0800 94 365 en maak een afspraak met één van onze adviseurs voor een vrijblijvende offerte op maat. ·· Vermeld CAVA CM-DEAL aan onze collega’s van het Contact Center en bezorg een gele klever tijdens het bezoek van onze adviseur.

De actie is geldig tot en met 30 april 2017.

45

3 Budgetboeken met korting* VOORDEEL VOOR ÇAVA?-LEZERS 50% KORTING

VOOR HETZELFDE GELD Meer doen, met minder centen en dit zonder in te boeten op levenskwaliteit? Dat kan! In ‘Voor hetzelfde geld’ zocht Inne Vanden Bremt uit waarop je allemaal geld kunt besparen. Het resultaat is een uiterst volledig naslagwerk, boordevol info, nuttige budgettips, vergelijkingstools en praktische weetjes.

Surf naar lannoo.be/ voor-hetzelfde-geld en gebruik de kortingscode ‘cavabudget’ in je winkelmandje. Vergeet niet op ‘+’ te klikken om de korting te activeren.

4 De lente in de lucht van Massembre VOORDEEL VOOR CM-LEDEN 25 EURO KORTING PER NACHT

BUDGETKOKEN Een boek van Weight Watchers. Genieten van lekker en evenwichtig eten hoeft helemaal niet duur te zijn. Dit budgetkookboek biedt je een schat aan gezonde recepten om de hele familie te doen watertanden. En dat voor minder dan een paar euro per persoon, da’s slim!

Surf naar lannoo.be/ budgetkoken en gebruik de kortingscode ‘cavabudget’ in je winkelmandje. Vergeet niet op ‘+’ te klikken om de korting te activeren.

* De boekenacties zijn alleen geldig via LannooShop, tot 31.3.2017 en zolang de voorraad strekt.

In de bossen van Massembre hangt de lente in de lucht. Begroet de babyhertjes in het dierenpark en hang zelf het beest uit tussen de toppen van de bomen!

Massembre is een speelparadijs voor klein en groot. Kinderen onder de zes jaar zijn er de koning want zij verblijven helemaal gratis. De boslucht, de mooie slaapkamers, de fijne activiteiten, het lekkere eten en het attente personeel… dat ruikt naar vakantie. Lees er alles over op massembre.be/families.

Voor wie?

De korting van 25 euro per overnachting per persoon is uitsluitend voor CM-leden. De korting geldt in het jaar 2017, zolang er kamers beschikbaar zijn.

Bekijk ook onze speciale tarieven voor groepen op www.massembre.be/ groepsverblijven Bezoek ons ·· Massembre, 5543 Heer, België ·· + 32 82 64 43 57 ·· reception@ massembre.com ·· www.massembre.be

46

CM-Deals

5 ZOO Antwerpen is nieuw, en nu nog mooier!

VOORDEEL VOOR CM-LEDEN 4 EURO KORTING

De buffels en vogels zijn inmiddels aan elkaar gewend op hun nieuwe Savanne. De flamingo’s kijken uit over het nieuwe Flamingoplein.

Vanop de Skywalk krijg je een panoramisch zicht op de mooie tuin en kom je oog in oog met de rode panda’s. En wist je dat de gorilla’s en de chimpansees binnenkort ravotten in

6 Theater Elckerlyc VOORDEEL VOOR ÇAVA?-LEZERS 15 % KORTING

nieuwe buitenverblijven? ZOO Antwerpen brengt je dichter bij de dieren.

Praktisch ·· Kinderen 3 t.e.m. 11j: 19 euro CM-leden: 15 euro ·· Jongeren 12 t.e.m. 17j: 22 euro CM-leden: 18 euro ·· Volwassenen: 24 euro CM-leden: 20 euro

BON ENKEL GELDIG MET GELE KLEVER Kleven doe je hier.

Enkel voor CM-leden. Knip deze bon uit en geef hem af aan de kassa. In ruil voor deze bon krijg je € 4 korting bij aankoop van max. 4 dagtickets voor ZOO Antwerpen aan standaard individueel tarief. Deze dagtickets dienen gelijktijdig aangekocht te worden en zijn enkel geldig op de dag van aankoop. Niet inwisselbaar in speciën, niet cumuleerbaar met andere acties, promoties of voordelen. Enkel geldig aan de kassa. Actie geldig vanaf 20.02.2017 t.e.m. 31.05.2017.

Kopieën worden niet aanvaard. Niet geldig op eerder aangekochte dagtickets.

CM-leden krijgen bij Theater Elckerlyc in hartje Antwerpen 15 % korting op de ticketprijs van volgende productie: De Schaar Erin. Alle info en speeldata vind je op: www.elckerlyc.be/ programma De korting is niet geldig op het VIP-arrangement.

Wil je tickets met korting bestellen? Dat kan via www.cm.be/elckerlyc met de promocode CM1718. De aangepaste prijzen komen dan tevoorschijn.

Adres Theater Elckerlyc, Frankrijklei 85-87, 2000 Antwerpen

✁

Pro & contra

TEKST: Maarten Hermans

47

Er moet een inperking komen van tabaksverkooppunten

Pro MARC MICHILS ‘Economisch belang mag niet opwegen tegen gezondheidsgevolgen.’

‘Een recente raming toonde aan dat België meer dan 30.000 tabaksverkooppunten telt; dat is meer dan in heel Frankrijk. We zijn er ons van bewust dat tabaksverkoop in bepaalde sectoren voor een belangrijke bron van inkomsten zorgt, maar het economisch belang mag niet opwegen tegen de gezondheidsgevolgen van roken. Eén op drie kankers wordt veroorzaakt door tabak, daarom moet het aantal rokers zo snel mogelijk dalen. Voor ons is de algemene inperking van het aantal tabaksverkooppunten slechts één werkpunt op de agenda.

Wij pleiten onder andere ook voor een forse prijsstijging, neutrale verpakkingen en een totaalverbod op reclame en uitstallen van tabak. In Australië zien we dat deze veelzijdige aanpak duidelijk zijn vruchten afwerpt want daar is het aantal rokers teruggedrongen naar 12%. Bij ons staat die teller nog op 19% en er zijn heel wat landen in Europa die strengere maatregelen treffen dan in ons land. Zo is in Frankrijk tabak enkel nog verkrijgbaar in krantenwinkels en speciaalzaken en niet meer in warenhuizen, nachtwinkels of tankstations. Verder blijven we hameren op een rookverbod op plaatsen waar het anderen kan schaden, zoals op de werkvloer, in pretparken en dierenparken, clubs...’

Marc Michils is algemeen directeur bij Kom Op Tegen Kanker (KOTK).

Ondanks tal van strengere maatregelen het laatste decennium, blijft één op vijf Belgen roken. Kan het terugdringen van het aantal tabaksverkooppunten hier verandering in brengen?

Contra SVEN NOUTEN ‘Geen tabaksverkoop in krantenwinkels is zeggen: doe de boeken maar toe.’

‘Laat ik eerst duidelijk benadrukken dat roken ongezond is. Het is wél een realiteit dat een kwart van de Belgen rookt en die ergens hun tabak moeten halen. De inkomsten van krantenwinkels bestaan voor een derde uit tabaksverkoop. Krantenwinkels hebben het tegenwoordig sowieso al moeilijk om te overleven. De laatste 5 jaar heeft 17% de deuren definitief gesloten.

Een verbod op tabaksverkoop is eigenlijk zeggen: 'doe de boeken maar toe'. Het is een maatregel die enkel de winkels treft, want de consument zal tabak gewoon elders kopen.

Ook andere geopperde ideeën zoals de verpakking neutraal maken en een verbod op het uitstallen van tabak en tabaksreclame zullen zorgen voor een verschuiving van het probleem. We zien deze aanpak in Australië en een groot gevolg hiervan is dat mensen teruggrijpen naar goedkopere sigaretten. Starten met roken is vooral een sociale aangelegenheid, een reclamecampagne zet je niet aan tot roken. Wat volgens mij wel werkt, is over de gevaren communiceren via grote sensibiliseringscampagnes en de jeugd afschrikken met initiatieven zoals de huidige gruwelijke afbeeldingen op sigarettenpakjes.’

Sven Nouten is communicatieverantwoordelijke bij het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ).

HEB JIJ EEN MENING OVER DEZE STELLING? Deel ze dan op facebook.com/magazinecava

48

Nieuwe doorbraken in kankerbehandeling

Een toekomst zonder kanker?

Geregeld schreeuwt de pers iets over een grote doorbraak in kankeronderzoek, alsof de mirakeloplossing eindelijk gevonden is. Vervolgens blijft het oorverdovend stil. çava? neemt die nieuwe kankertherapieën onder de loep: wat beloven ze en wat mogen we ervan geloven?

TEKST: Grete Flies ILLUSTRATIE: Sarah Vanbelle

“De resultaten van labo-onderzoeken stemmen hoopvol en het werk dat wetenschappers verrichten, is geweldig”, zegt dokter Christof Vulsteke, coördinator van het Geïntegreerd Kankercentrum Gent (IKG) en hoofd van de klinische studiedienst medische oncologie. “Maar tussen de laboratoriumtheorie vaak enkel getest op dieren

en de ziekenhuispraktijk op mensen zitten nog vele jaren van studies, waarvan de resultaten nog alle kanten op kunnen.” Nieuwe doorbraken in kankertherapie hebben dus vooral veel tijd nodig om zich concreet te bewijzen in voordelen voor de patiënt. We zetten zeven therapieën op een rijtje, dokter Vulsteke screent hen op fabel of feit.

49

2 1

Palpatiehandschoen moet borstkanker sneller opsporen

Borstkanker wordt vandaag enkel opgespoord via een mammografie en een echografie, technieken die slechts tot 85% van alle afwijkingen oppikken. In een poging om dat aantal naar 100% te brengen, heeft men een speciale handschoen ontworpen met flexibele druksensoren.

Met die palpatiehandschoen zou men het borstoppervlak verkennen op zoek naar subtiele drukverschillen in de weefsels, die met de huidige technieken nog over het hoofd worden gezien. “Ik juich dit initiatief wel toe, want er is zeker nood aan verbetering.

Maar voorlopig is het niet meer dan een concept. Dit theoretisch model moet nog grondig bestudeerd, uitgetest en goedgekeurd worden voor het een nieuwe screeningsmethode voor borstkanker is.”

Groeiremmers voor vetzuren hongeren tumoren uit Onlangs hebben Belgische onderzoekers ontdekt dat tumoren naast glucose (suikers) ook lipiden (vetzuren) gebruiken om te groeien. Men kan medicatie toedienen die de aanmaak van vetzuren afremt, wat al gebeurt bij patiënten met hart- en vaatziekten. “Of ik hier ooit patiënten mee ga kunnen helpen, moeten verdere klinische studies uitwijzen. De hypothese is prachtig, maar een bruikbaar resultaat in mijn praktijk verwacht ik niet binnen de vijf jaar.”

3 DNA-test kan de noodzaak van een chemokuur inschatten Na ettelijke jaren van onderzoeken en tests is vorig jaar de MammaPrint voorgesteld.

Deze genetische test onderzoekt borstkankerweefsel en vertelt of het wel of geen agressieve tumor is. Bij een agressieve kanker is er een hogere kans op herval, waardoor preventieve chemotherapie aangeraden is. “Bij twijfel kunnen we dankzij de MammaPrint nu veel beter inschatten of een patiënt baat heeft bij chemotherapie of niet.

Volgens de studies die eraan vooraf gingen, kunnen we zo 14% van de patiënten een chemokuur besparen, omdat het voor hen niet zinvol is.

De MammaPrint is dus een geweldige revolutie, waarmee we vandaag al veel patiënten kunnen behandelen. Daarom is het jammer dat de dure therapie bij ons voorlopig niet terugbetaald wordt. Gezien het succes bij de behandeling van borstkanker zijn er intussen ook genetische tests voor andere kankers opgezet.”

50

Nieuwe doorbraken in kankerbehandeling

4 Meer zuurstof remt groei tumor af Kankerweefsel is een micromilieu op zich, waarbij de kankercellen omringd zijn door een chaotische wildgroei van bloedvaten. Een slechte bloedtoevoer naar die cellen betekent dat er minder zuurstof naartoe gaat. Zuurstofgebrek stimuleert dan weer de groei van een tumor. “In theorie zou je het groeiproces van kankercellen dus kunnen afremmen door er meer zuurstof naartoe te brengen. Dat klinkt wederom heel mooi, maar voorlopig is ook deze wetenschappelijke hypothese enkel onderzocht bij dieren. Het is een interessante hypothese die men de komende jaren zeker verder moet bestuderen.”

5 Medicijn kan bloedvaten weer gezond maken

6 Therapie vanuit de luie zetel Herceptine is een geneesmiddel gebruikt bij de behandeling van borstkanker. De patiënt komt daarvoor om de drie weken langs in het ziekenhuis en krijgt het medicijn toegediend met een infuus via de aders of met een onderhuidse inspuiting. “Die behandeling in de dagkliniek is erg belastend: psychologisch voor de patiënt en financieel voor de maatschappij. Zeer recent hebben grootschalige studies uitgewezen dat de toediening van Herceptine ook perfect in de eigen huiskamer kan gebeuren door een thuisverpleegkundige. Na goedkeuring door de overheid kan dit dus in praktijk worden gezet en dat zie ik binnen het jaar ook wel gebeuren.”

“We spraken al van een wildgroei van bloedvaten rond een kankercel. Die chaos in het weefsel maakt de bloedvaten erg broos, waardoor kankercellen makkelijk door de vaatwand kunnen ontsnappen naar andere organen.

Als oplossing ontwierp men de angiogeneseremmer, een medicijn dat de vorming van nieuwe bloedvaten tegengaat. Kankerpatiënten leven hiermee niet zoveel langer, ze zullen enkel minder snel hervallen. Ook dit is een geweldig concept, maar ik hoop dat men in de toekomst een alternatief kan vinden met betere resultaten.”

51

7 Immunotherapie is de toekomst “De meest realistische hoop ligt bij immunotherapie. Kankercellen leggen het immuunsysteem lam. Al sinds de jaren zeventig bestaan er medicijnen die de immuniteit een boost geven, zodat die de kankercellen weer herkent en doodt.

Het had succes, maar patiënten waren er doodziek van.

Intussen bestaan er elegantere oplossingen, zoals sinds kort de zogenaamde checkpointinhibitoren, die het immuunsysteem uit zijn verlamming krijgt. De verschillende tests zijn achter de rug en de resultaten zijn spectaculair en onweerlegbaar. Dankzij immunotherapie overleeft vandaag 50% van de patiënten het mét een goeie levenskwaliteit.

Voor huid-, long- en nierkanker gebruiken we deze producten al volop en we verwachten ze op korte termijn ook voor blaaskanker. Het goede nieuws is dat de patiënt deze medicijnen ook terugbetaald krijgt. Het onderzoek gaat verder voor andere tumoren.

Zelfs met deze spectaculaire resultaten is er nog steeds 50% van de patiënten niet mee geholpen. De uitdaging voor onderzoekers is dus om dit aantal te doen stijgen met andere vormen van immunotherapie of in combinatie met bestaande behandelingen. Momenteel loopt er een studie voor een gepersonaliseerd vaccin tegen huidkanker en in theorie kan je ook al immuuncellen uit het bloed halen en een gezonde kloon ervan inspuiten om een specifiek kankertype aan te vallen.

Er moeten nog verdere onderzoeken gebeuren om de haalbaarheid hiervan vast te stellen, maar deze toekomstmuziek klinkt alvast heel goed.” ●

CM-Thuiszorgcentrum Worstel je met de financiële druk van de behandelingen? Heb je vragen over financiële tegemoetkomingen? Zoek je de juiste ondersteuning en hulp? Is je woonomgeving niet langer aangepast?

Neem dan contact op met het CM-Thuiszorgcentrum: ·· Thuiszorgcentrum regio Turnhout: 014 40 35 55 of mail naar thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be ·· Thuiszorgcentrum regio Mechelen: 015 21 58 88 of mail naar thuiszorgcentrum.mechelen@cm.be

Praten doet deugd Als je de diagnose kanker krijgt, stopt je wereld met draaien. Plots ligt de focus op overleven. De psychologische gevolgen van dit nieuws zijn niet te onderschatten. Erover praten kan deugd doen. Kun je hiervoor bij niemand terecht of wil je je omgeving niet ‘tot last zijn’? Dan kan Samana er misschien voor je zijn.

Onze vrijwilligers brengen je graag een bezoek. Om even te praten, je zinnen te verzetten, gezelschap te hebben. Neem gerust contact met ons op: 015 21 59 40 of rmt@samana.be.

52

Anders gaan leven na een beroerte

53

N U Z E N Hersentromboses en beroertes treffen niet alleen 65-plussers. WIM SCHOENMAEKERS (37) uit Vosselaar kreeg een beroerte toen hij 35 was. Vandaag is hij, na vele maanden van cognitieve revalidatie, bezig aan de opbouw van een nieuw leven. ‘Ik heb leren loslaten’, zegt hij.

TEKST: Ludo Hugaerts

B E N

— FOTOGRAFIE: Studio 37

I K

54

Anders gaan leven na een beroerte

E

en geluk bij een ongeluk: Wim kreeg een beroerte in april 2014 net toen hij in het ziekenhuis lag voor de behandeling van een hartprobleem.

“Eigenlijk voelde ik niets op het moment zelf, maar ik kon ineens niet meer opstaan. Mijn ex-vriendin, die net op bezoek was, zei: ‘Je mond hangt scheef’. En zij heeft meteen alarm geslagen.”

De linkerhelft van Wims lichaam was verlamd. Na een maand in het ziekenhuis en een periode van revalidatie waren zijn motoriek en fysieke functies grotendeels weer als vroeger. Gaandeweg kwamen echter de gevolgen van zijn NAH (niet aangeboren hersenletsel) aan bet licht die fysiek niet meteen zichtbaar waren. “Ik was heel opstandig en prikkelbaar en bleek dingen snel te vergeten. Soms – en dat gebeurt vandaag ook nog – word ik door iets afgeleid en weet ik niet meer waarmee ik bezig was. Zelf was ik mij van die veranderingen niet bewust, het waren vooral mijn ouders die me erop wezen. Gelukkig kon ik toen in Turnhout beginnen aan een nieuwe fase in mijn revalidatie.”

Met ‘Turnhout’ bedoelt Wim het Revalidatiecentrum NAH in Turnhout. Dit is één van de drie Belgische erkende centra voor mensen tussen 16 en 65 jaar die een hersenletsel hebben opgelopen ten gevolge van een beroerte of een trauma en die nood hebben aan cognitieve revalidatie.

Grote impact van minder bekende gevolgen “Cognitieve revalidatie betekent dat we focussen op de minder zichtbare gevolgen van een be-

roerte, maar die wel een grote impact hebben op iemands leven”, zegt directeur Liesbeth Crommen. “Die gevolgen worden meestal pas op wat langere termijn zichtbaar: snel moe zijn, problemen om je te concentreren, je dagelijks leven niet meer kunnen plannen, je vroegere werk of hobby’s niet meer aankunnen, opvliegendheid, geheugenverlies. Voor deze gevolgen heeft de omgeving vaak minder begrip. Natuurlijk doen we hier ook nog aan fysieke revalidatie, maar onze focus ligt op twee zaken: de patiënten helpen bepaalde functies weer te verwerven en tegelijk hen leren omgaan met hun beperkingen. We doorlopen samen met hen een heel traject zodat ze zich zo goed als mogelijk weer integreren in de samenleving. De patiënten komen meerdere keren per week naar hier voor individuele sessies of groepssessies met de revalidatiearts, de kinesitherapeut, de logopedist, de ergotherapeut, de (neuro-) psycholoog, de begeleider en/of de maatschappelijk werker. We besteden ook aandacht aan de begeleiding van de gezinsleden, want voor hen is de verandering na een NAH minstens even ingrijpend.”

Wat wilt u nog bereiken in het leven?

Met andere woorden: de mentale en sociale gevolgen van een NAH zijn heel vaak groter dan de fysieke. “Mensen die een NAH hebben meegemaakt, moeten een rouw- en verwerkingsproces doormaken”, vult dr. Hugo Nissen, revalidatiearts en neuropsychiater in het Turnhoutse centrum aan.

“Vroeger was revalidatie gericht op een zo goed

55

WIM SCHOENMAEKERS

‘Natuurlijk ben ik niet blij dat dit mij is overkomen, maar ik heb het aanvaard, ik kan er toch niets aan doen.’

56

Anders gaan leven na een beroerte

Herken ook de minder zichtbare symptomen van een NAH Alle info: herkeneenberoerte.be

1 Vraag hem of haar te glimlachen en controleer of een mondhoek naar beneden hangt.

2 Laat hem of haar beide armen naar voren steken en check of ze tegelijk omhoog gaan.

3

mogelijk herstel van de reflexen, de motoriek en het denkvermogen. Vandaag vragen we aan de patiënt: wat wilt u nog bereiken in het leven? Op basis van zijn wensen stippelen we een revalidatietraject uit.

We helpen hem de nieuwe toestand te aanvaarden en nieuwe doeleinden in zijn leven te stellen. Veel hangt echter af van zijn persoonlijkheid. Iemand die goed kan relativeren en flexibel is, zal die nieuwe toestand sneller aanvaarden dan iemand die heel moeilijk kan accepteren dat zijn leven ingrijpend is veranderd.”

‘Ik laat me niet meer opjagen’ Aanvaarding en anders gaan leven kosten tijd. De gemiddelde revalidatietijd in Turnhout bedraagt 18 maanden. In al die tijd is ook Wim veranderd: “Er is een dag en nacht verschil tussen mijn eerste sessie in Turnhout en vandaag. Natuurlijk ben ik niet blij dat dit mij is overkomen, maar ik heb het aanvaard, ik kan er toch niets aan doen. Ik had vroeger een stressvolle baan als drukker en werkte in het weekend ook nog

in een discotheek. Dat kan nu niet meer. De fijne motoriek van mijn linkerhand zal waarschijnlijk nooit meer herstellen. Ik heb nog altijd concentratieproblemen en ben ook snel vermoeid. Ik heb zeker 10 tot 12 uur slaap nodig en ik kan niet meer tegen lawaai.

Maar ik heb leren loslaten, ik ben zen.”

Wim heeft nieuwe doelen in zijn leven gesteld: “Ik wil me vooral niet meer laten opjagen. Ik ga mijn woning verkopen en proberen een chaletje in een bos te kopen. Natuurlijk zou een nieuwe liefdesrelatie leuk zijn, maar ook hier wil ik geen termijn op plakken. Tijd is niet belangrijk meer. Ik leef nu van een ziekte-uitkering, maar ik volg ook een GTB (Gespecialiseerde Trajectbegeleiding) van de VDAB in de hoop een rustige, halftijdse job te vinden. In afwachting doe ik vrijwilligerswerk in een ziekenhuis en dat geeft me minstens zo veel voldoening als geld verdienen.” ● Info: Revalidatiecentrum NAH, Korte Begijnenstraat 18, 2300 Turnhout, tel. 014 44 36 40, revalidatiecentrum.nah@kmsl.be

Stel hem of haar vragen en ga na of hij/zij moeite heeft om te spreken of om je te begrijpen.

4 Bel bij de minste twijfel naar 112.

CM-Thuiszorgcentrum Worstel je met de financiële druk van de behandelingen? Heb je vragen over financiële tegemoetkomingen? Zoek je de juiste ondersteuning en hulp?

Is je woonomgeving niet langer aangepast? Neem dan contact op met het CM-Thuiszorgcentrum: ·· Thuiszorgcentrum regio Turnhout: 014 40 35 55 of thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be. ·· Thuiszorgcentrum voor regio Mechelen: 015 21 58 88 of mail naar thuiszorgcentrum.mechelen@cm.be

CM

Agenda

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA.RMT

57

BABY, KIND EN TIENER

BABY, KIND EN TIENER

BABY, KIND EN TIENER

IK LUST DAT NIET! EETPROBLEMEN BIJ KINDEREN

ROLLEBOLLEBUIK: OM EN ROND GEBOORTE

IEDER VEDETJE ZIJN ETIKETJE

Zwanger zijn is een blije, maar ook spannende periode. Als je zwanger bent, brengt dat een hoop vragen met zich mee. ·· Is het nodig dat ik bepaalde gewoonten verander? ·· Hoe ontwikkelt het baby’tje zich in mijn buik? ·· Hoe regel ik mijn bevallingsrust? ·· Hoe kan ik mee voorbereiden op de bevalling? ·· Wie kan mij begeleiden tijdens de zwangerschap?

“Zijn er nog normale kinderen?” In een snel veranderende samenleving lijken ouders steeds meer steun te zoeken bij labels en diagnoses.

Wij speuren naar problemen bij kinderen om er vervolgens een stempel op te plakken. Waar heeft dat mee te maken? Hoe kunnen we dat verklaren? De opvoedkundige onzekerheid bij ouders neemt steeds meer toe. Nochtans blijkt uit nationaal en internationaal onderzoek dat het aantal kinderen met stoornissen niet echt toeneemt.

Tijdens deze lezing analyseren we recente trends en ontwikkelingen in de sector van de opvoeding, het onderwijs en de kinder- en jeugdhulpverlening.

Problematisch eetgedrag bij kinderen komt steeds vaker voor en verdient dan ook de nodige aandacht. Een tijdige aanpak is nodig om afwijkend eetgedrag op latere leeftijd te voorkomen. Als een kind slecht eet, wekt dat bij ouders en grootouders dan ook al gauw ongerustheid en soms zelfs ergernis op.

Maar wanneer kun je echt spreken van een eetprobleem? En hoe wordt dit dan best aangepakt, of beter nog, voorkomen?

PRAKTISCH

Wanneer 9 maart 2017 om 20 uur Waar Laakdal, Makelhoeve 3 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Ilse de Witte, orthopedagoge en kindertherapeut Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie

Wens je een antwoord op deze en nog andere vragen, dan ben je samen met je partner welkom op de infoavond ‘Rollebollebuik’. Een vroedvrouw en deskundige van CM geven je de nodige informatie om je goed te kunnen voorbereiden op de komst van je kindje. Deze infoavond is uitsluitend gericht naar aanstaande mama's en hun partner.

PRAKTISCH

Waar en wanneer ·· Mechelen, 9 maart 2017 om 19.30 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 ·· Turnhout, 8 mei 2017 om 19.30 uur, gebouw Beweging.net, Korte Begijnenstraat 18 Prijs gratis Begeleiding Dominique Franquet (Mechelen) en Katleen Praet (Turnhout), vroedvrouw en lactatiedeskundige Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie

PRAKTISCH Wanneer 14 maart 2017 om 20 uur Waar Sint-Katelijne-Waver, Vrije Basisschool H. Hart, Albertstraat 38 Prijs CM-leden en ouders met kinderen op de H. Hartschool gratis niet-leden 6 euro Begeleiding Maurits Wysmans Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie en Vrije Basisschool H. Hart

CM

Agenda

BABY, KIND EN TIENER

BABY, KIND EN TIENER

BABY, KIND EN TIENER

KRUIPEN, STAPPEN, LOPEN

WERKEN EN PRIVÉ IN BALANS

BORSTVOEDING. GOED VOORBEREID

Onze kinderen groeien nu op in een andere speelcultuur waar spelen en bewegen wordt belemmerd. Terwijl bewegen en spelen vanaf babytijd heel belangrijk is voor de ontwikkeling.

Kinderen hebben enerzijds een natuurlijke noodzakelijke bewegingsbehoefte. Maar ook het gebrek aan beweegkansen in onze moderne leefwereld is een reden om als ouder aandacht te hebben voor meer bewegingsopvoeding, thuis en op school. Tijdens deze infosessie krijg je concrete tips en bewegingsoefeningen om de ontwikkeling van je kind te bevorderen.

PRAKTISCH

Waar en wanneer ·· 30 maart, 20 uur, Mechelen, CM-campus, zaal Forum, Antwerpsesteenweg 261 ·· 13 april, 20 uur, Ravels, Kloosterstraat 4 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Liesbeth Verhoeven, licentiate L.O. en motorisch remedial teacher Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie, CM-kern Ravels, Lokaal Overleg Kinderopvang Ravels en Gemeente Ravels

Voor ouders met jonge kinderen.

Mama of papa worden, het kan één van de prachtigste momenten in je leven zijn. Tegelijkertijd zorgt het ouderschap ook voor een grote verandering in je leven en is het een zoektocht naar een nieuwe balans.

Er komt heel veel op je af en je wil zo graag alles goed kunnen combineren: een goede mama of papa zijn, je werk, je sociale leven, een goede partner zijn… En zo kan het gebeuren dat je jezelf wat verliest.

Met bewuste keuzes en gewoontes en de hulp van enkele trucjes kan jij er ook in slagen de balans weer onder controle te krijgen en te houden. Deze cursus van 3 sessies is specifiek voor toekomstige ouders en ouders met jonge kinderen (0-6 jaar).

PRAKTISCH

Wanneer 18 - 25 april, 2 mei, telkens om 19.30 uur waar Mechelen, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Prijs ·· CM-leden 50 euro ·· niet-leden 100 euro ·· verh. tegemoetk. 25 euro Begeleiding Annemie Clement, coach work-life balans Info en inschrijven: www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie

Tijdens deze cursus van drie samenkomsten worden heel wat vragen rond borstvoeding beantwoord en twijfels en misverstanden weerlegd.

Op elke samenkomst worden verschillende thema’s rond borstvoeding behandeld: hoe werkt borstvoeding, hoe bereid je je voor op borstvoeding, wat zijn de voordelen voor moeder en kind, borstvoeding gedurende de eerste weken, wat is de rol van de partner, borstvoeding over een langere periode, wanneer vaste voeding invoeren, kolven, borstvoeding en werken... Er worden foto's en videobeelden getoond ter illustratie. Op deze cursus zijn de partners zeker ook welkom!

De informatie is voor hen ook nuttig om weten.

PRAKTISCH

Wanneer 24 april, 8 en 22 mei, telkens om 19.30 Waar Mechelen, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Prijs ·· CM-leden 20 euro ·· niet-leden 40 euro ·· verh. tegemoetk. 10 euro Begeleiding Dominique Franquet, vroedvrouw en lactatiedeskundige Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA.RMT

LIJF EN LEDEN

LIJF EN LEDEN

GEZOND IN JE HOOFD

HAP JE GEZOND

OMGAAN MET KANKER

ASSERTIVITEIT, DE KRACHT IN JEZELF

Of je nu op je lijn moet letten, diabetes hebt of gezond wilt eten, iedereen kan wel genieten van een gezond hapje. Toch kunnen we ons bijna geen feestje of gezellig samenzijn voorstellen zonder dat er chips, gefrituurde hapjes of slagroomtaart op het menu staat. Is het een gewoonte? Of is het omdat we niet weten hoe en wat we moeten klaarmaken om een gezonder feestje te organiseren? In deze workshop steken we de handen uit de mouwen en proberen samen enkele recepten uit. We wisselen ideetjes en tips uit zodat je geïnspireerd naar huis gaat.

PRAKTISCH

Wanneer 7 maart om 19.30 uur Waar Turnhout, gebouw Beweging.net, zaal Daens, Korte Begijnenstraat 18 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Noortje Segers, diëtiste Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie Thuiszorgcentrum

Een ziekte als kanker kan je leven behoorlijk ondersteboven halen. Jijzelf als persoon verandert, je lichaam verandert, en hoezeer je ook probeert om terug "de oude" te worden, dat lukt niet zoals je zou willen.

De omgeving vindt dat je ‘er goed uitziet’ en begrijpt niet altijd dat je minder kunt en als persoon anders in de wereld staat. Het is niet gemakkelijk om hier je weg in te vinden maar voldoende zelfzorg en begrip voor jezelf helpen je al een stuk op het juiste pad. Nathalie Cardinaels legt uit welke impact kanker heeft op je leven en op jou als persoon en geeft tips hoe hiermee om te gaan. Ze wil graag een emotionele handleiding aanbieden voor jou en je omgeving, zodat je handvatten aangereikt krijgt die je op weg kunnen helpen om je leven weer op te pakken op een manier die bij jou past.

PRAKTISCH

Wanneer 23 maart om 10 uur Waar Herentals, Wit-Gele Kruis, Nonnenstraat 12-1 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Nathalie Cardinaels, klinisch psycholoog en gedragstherapeut Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie Thuiszorgcentrum en Open Huis Alegria Herentals

59

In deze cursus voor chronisch zieken jonger dan 65 jaar reiken we bouwstenen aan om assertiever en zelfzekerder te worden.

Ieder gaat in zijn eigen verhaal op zoek naar moeilijkheden én mogelijkheden. Zo ontdek je de kracht die er ongetwijfeld in jou schuilt. We oefenen ook in goed en resultaatgericht communiceren.

PRAKTISCH

Wanneer 9, 16, 23 en 30 maart om 13.30 uur Waar Geel, Bemt, Kleinhoefstraat 6 Prijs ·· CM-leden 28 euro ·· niet-leden 84 euro ·· verh. tegemoetk. 14 euro Info en inschrijven inschrijvingen.rmt@samana.be of 015 21 59 46 Organisatie Samana voor jonge mensen met een chronische ziekte

CM

Agenda

GEZOND IN JE HOOFD

GEZOND IN JE HOOFD

GEZOND IN JE HOOFD

STRESS EN BURN-OUT

LIEFDE IN TIJDEN VAN ZIEKTE EN PIJN

WERK EN PRIVÉ WEER IN BALANS

Wanneer je geconfronteerd wordt met gezondheidsproblemen, verandert ook je partnerrelatie.

In deze informatiesessie voor mensen (-65 j.) met een langdurige ziekte gaan we op zoek naar wat er verandert, en hoe jij en je partner hiermee omgaan. Welke invloed heeft je chronische ziekte op je partnerrelatie? Verandert de verhouding tussen jullie beiden?

Hoe reageert je partner op je ziekte? Hoe beleef jij dit?

Zowel jouw ervaringen als die van je partner krijgen een plaats. Ook intimiteit komt aan bod.

Uitblinken in je job en tegelijk de ideale ouder zijn? Je huishouden bolwerken en je sociale leven onderhouden? Het is vaak balanceren op het slappe koord. Werk en privé lopen soms zodanig in elkaar over dat het dan heel moeilijk wordt. Met bewuste keuzes en gewoontes en de hulp van enkele trucjes kan jij er ook in slagen de balans weer onder controle te krijgen en te houden.

Tijdens deze cursus van 3 sessies herwin je de controle over je eigen leven en voel je je in je werk én je vrije tijd opnieuw als een vis in het water. Work Life Balance, levensdoel/missie, stressmanagement en persoonlijke organisatie zijn slechts enkele thema's die aan bod komen.

Problemen op het werk zijn in één derde van de gevallen de oorzaak van afwezigheid op de job. De impact van het werk op onze gezondheid mogen we dus echt niet onderschatten. Meer en meer mensen ervaren de negatieve gevolgen van stress op het werk en lopen een verhoogd risico op burn-out. Je krijgt dan het gevoel opgebrand te zijn, je hebt geen energie of motivatie meer. Burnout is een langzaam en sluipend proces. Tijdig herkennen en ingrijpen is dan ook de boodschap!

Aandacht besteden aan zelfzorg is dus belangrijk om stressklachten, overspanning en burn-out te voorkomen.

PRAKTISCH

Wanneer 13 maart om 19.30 uur Waar Meerhout, Gildenhuis, Beerstraat 54 Prijs ·· CM-leden 60 euro ·· niet-leden 120 euro ·· verh. tegemoetk. 30 euro Begeleiding The Human Link Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie

PRAKTISCH

Wanneer 28 maart om 13.30 uur Waar Mechelen, CM-campus, zaal Den Brink, Antwerpsesteenwezg 261 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Info en inschrijven inschrijvingen.rmt@samana.be of 015 21 59 46 Organisatie Samana voor jonge mensen met een chronische ziekte

PRAKTISCH

Wanneer 10, 17 en 24 mei om 19.30 uur Waar Turnhout, gebouw Beweging.net, Korte Begijnenstraat 18 Prijs ·· CM-leden 50 euro ·· niet-leden 100 euro ·· verh. tegemoetk. 25 euro Begeleiding Annemie Clement, coach work-life balance Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie CM Gezondheidspromotie

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA.RMT

61

GEZOND IN JE HOOFD

GEZOND IN JE HOOFD

ZORG

EENZAAMHEID BIJ OUDEREN

GEHEUGENTRAINING

PATIËNTENRECHTEN

Alle mensen zijn verschillend. Zo is de ene persoon gezegend met een olifantengeheugen, terwijl de ander een geheugen als een zeef heeft.

Toch is het haast onmogelijk om een oordeel over het geheugen in zijn totaliteit te vellen. Elk individu heeft zijn sterke en zwakke kanten. Denk maar aan de verstrooide professor: een kei in zijn vak maar hij slaagt er niet in zijn afspraken of de namen van zijn medewerkers te onthouden.

Iedereen ontwikkelt zo’n beetje zijn eigen specialiteit. Een dienster kan feilloos jouw bestelling onthouden, een musicus herkent probleemloos melodieën, je bent misschien een kei in het onthouden van namen of telefoonnummers... maar om in topvorm te blijven, smeekt je geheugen om gestimuleerd te worden. In deze cursus krijg je informatie en tips om je geheugen te verbeteren. Je gaat ook zelf aan de slag en leert trucjes om alles makkelijker te onthouden, want oefening baart kunst.

Sinds 2002 bestaat er een wet op de patiëntenrechten met daarin acht basisrechten. Deze rechten moeten er voor zorgen dat patiënten voldoende beschermd zijn in hun relatie met zorgverstrekkers en ziekenhuizen. We gaan in deze informatiesessie dieper in op je rechten als patiënt en je komt te weten waar je terecht kan met je vragen en klachten. Ook de geïnformeerde toestemming komt aan bod. Dat is de goedkeuring die je als patiënt aan uw zorgverleners geeft om uw gezondheidsgegevens elektronisch en op een beveiligde manier met elkaar te delen.

Eenzaamheid is een veel voorkomend fenomeen bij onze ouderen, van waar komt dit gevoel, wat is hier de oorzaak van? Tijdens deze namiddag willen we proberen te duiden hoe je met deze gevoelens om kan gaan en reiken we je tips aan om eenzaamheid te voorkomen en het 'aan te pakken'.

PRAKTISCH

Wanneer 16 maart om 14 uur Waar Vorselaar, Lokaal Dienstencentrum Sprankel, Nieuwstraat 13 Prijs 5 euro Begeleiding Saskia Vloeberghs, klinisch en gezondheidspsycholoog Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie Thuiszorgcentrum en LDC Sprankel

PRAKTISCH

Wanneer 8, 15, 22 en 29 mei, telkens om 9.30 uur Waar Geel, Lokaal Dienstencentrum Luysterbos, J.B. Stessensstraat 69 Prijs ·· 50 euro ·· verh. tegemoetk. 25 euro Begeleiding Colette Declerq, seniorenconsulent Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie Thuiszorgcentrum en LDC Luysterbos Geel

PRAKTISCH

Wanneer 21 maart om 13.30 uur Waar Turnhout, CM-campus – gelijkvloers, Korte Begijnenstraat 22 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Info en inschrijven inschrijvingen.rmt@samana.be of 015 21 59 46 Organisatie Samana voor jonge mensen met een chronische ziekte

CM

Agenda

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA.RMT

LIJF EN LEDEN

LIJF EN LEDEN

LIJF EN LEDEN

MISVERSTANDEN ROND HET LEVENSEINDE

VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING

LEVENSEINDE EN ROUWEN

De evolutie in de zorg rond het levenseinde, onder andere als gevolg van de ontwikkelde wetgeving (patiëntenrechten, palliatieve zorg, euthanasie), maakt de thematiek gelukkig ook meer bespreekbaar.

Toch stellen we vast dat een aantal misverstanden blijven bestaan. Deze misvattingen willen we verhelderen tijdens deze lezing.

We stellen vast dat er veel misverstanden zijn over de soorten wilsverklaring, de vaktaal en wettelijke bepalingen hierover.

In hoeverre kan ik mijn eigen wensen rond mijn levenseinde op papier zetten? Wat is een vertrouwenspersoon? Deze en andere vragen komen zeker aan bod.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Wanneer 18 april om 13.30 uur Waar Olen, Komie Geire (grote zaal), Herentalseweg 1 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Guy Hannes, coördinator PNAT Info en inschrijven www.cm.be/agenda of 014 40 35 45 Organisatie Thuiszorgcentrum, Samana en LDC Olen

Wanneer ·· 25 maart om 10 uur: Olen, Komie Geire (grote zaal), Herentalseweg 1 ·· 25 april om 13.30 uur: Mechelen, CM-campus, zaal Den Brink, Antwerpsesteenweg 261 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Guy Hannes (Olen) en Griet Snackaert (Mechelen) Info en inschrijven inschrijvingen.rmt@samana.be of 015 21 59 46 Organisatie Samana en Thuiszorgcentrum

Afscheid nemen moeten we op een bepaald moment allemaal. Toch blijft het een van de moeilijkste dingen die we als mens meemaken. Hoe kunnen we hier mee omgaan en wie kan ons daarbij helpen? Griet Snackaert belicht samen met ons termen als wilsbeschikking, euthanasie en sedatie, maar staat ook stil bij het sociale en emotionele luik van afscheid nemen.

PRAKTISCH

Wanneer 16 mei om 14 uur Waar Mechelen, CM-campus, zaal Forum, Antwerpsesteenweg 261 Prijs ·· CM-leden 3 euro ·· niet-leden 6 euro ·· verh. tegemoetk. 2 euro Begeleiding Griet Snackaert, Palliatief Netwerk Mechelen Info en inschrijven thuiszorgcentrum.mechelen@cm.be of 015 58 88 Organisatie Thuiszorgcentrum

1.-5.

Ruilprijs: € 10,- voor € 10,5 x speciale 2 €uromunten voor de ruilprijs!

Gemeenschappelijke achterkant 2 €uro Frankrijk iedere munt Ø 25,75 mm ”100e Verj. François Mitterrand”

2 €uro Letland ”Lijfland/Vidzeme”

2 €uro Duitsland ”Porta Nigra”

� De 5 mooiste speciale 2 €uromunten als complete set! � Officieel betaalmiddel in alle €urolanden! � Unc. verzamelkwaliteit!

Compleet s: voor de ruilprij

€ 10,-

GRATIS erbij: 2 €uro Slowakije ”550 Jaar 1e universiteit”

5 x muntcapsule 5 x certificaat

�

2 €uro San Marino ”Regeringspaleis”

6. - 150e Sterfdag van koning Leopold I -

Mijn bestelcoupon

De 2 EURO proefmedaille België!

Ja,

levert u mij a.u.b. de volgende startuitgiften en maandelijks verdere uitgiften uit de door mij gekozen verzameling vrijblijvend op zicht. Ik heb bij iedere levering een 14 dagen teruggaverecht!

Belgische ! gave speciale uit

Levering excl. € 3,95 verzendkostenaandeel (porto, verpakking, verzekering)

1.-5.

6. ____ x Complete set: 5 x speciale π 2 €uromunten voor de ruilprijs van slechts € 10,-! (Slechts 1x per klant bestelbaar!)

6. ____ x De 2 EURO proefmedaille België π

€ 4,95 Ø 25,35 mm

� De eerste 2 EURO proefmedaille België ter herdenking van de 150e sterfdag van koning Leopold I! � Levering inclusief muntcapsule en certificaat! � Streng gelimiteerde oplage van wereldwijd slechts 20.000 stuks!

�

i.p.v. € 19,95

”150e Sterfdag van koning Leopold I” voor slechts € 4,95!

7. ____ x Gekleurde bankbiljetpenning π ”15 Jaar afscheid van de Belgische frank” voor slechts € 9,90!

Vertrouwensgarantie: Natuurlijk kunt u op ieder moment uw opdracht opzeggen. Brief, e-mail, fax of telefoontje is voldoende.

Vult u hier a.u.b. uw adresgegevens in!

Voornaam

oM oV

Achternaam Straatnaam/Huisnr.

Postcode/Plaats Handtekening

n38/baw4

15 Jaar afscheid van de 7.

Belgische frank!

Alle genoemde prijzen zijn exclusief verzendkosten (verzendkosten ca. € 3,95). Levering binnen 30 dagen na ontvangst van de bestelling, voor 14 dagen op zicht, zolang de voorraad strekt. Betaling via overschrijving per bank of postgiro. Indien u de zending niet wenst, dient u deze onbeschadigd, voldoende gefrankeerd en in de originele verpakking aan ons terug te sturen. De adresgegevens, die u ons mededeelt worden opgenomen in ons bestand. U heeft altijd recht op correctie en schrapping. Uw persoonlijke gegevens kunnen eveneens aan derden voor prospectiedoeleinden worden doorgegeven.

Buro25 BV ovv BVBA BTW/TVA : BE 0450.920.039

A.u.b. invullen en opsturen naar:

Sir Rowland Hill Ltd. GmbH & Co. KG

slechts

Depot Eupen · P.B. 100 · 4700 Eupen 1

fax: 0 87 / 56 96 84 · E-mail: service@srh-ltd.be

Ø 40 mm

€ 9,90

Op vakantie naar de sneeuw?