çava december 2013 by Communicatie rMT

Het magazine dat deugd doet • WINTER 2013

www.facebook.com/magazinecava

SPECIAL DOKTERSTARIEVEN · EENZAAMHEID BIJ JONGEREN v

ÊTE ENQU

HOE IR DA SOLI jij? BENE MEE! DO

HELp! mijn hormonen slaan op hol

een uitgave van CM mechelen-turnhouT • editie 6

AN NELISSEN OVER DE MENOPAUZE

et o n s e k l e Voor ! l i r b e st i de ju ze n o n a v r Profitee cties! a e h c s i st fanta

Kortingen Volksoptiek

Terugbetalingen CM

-€40 -€100 -€40 op brilglazen

op multifocale glazen

op brilmontuur

Niet cummuleerbaar met andere acties. Enkel op optische glazen (geen zonnebrillen). Actie geldig tot 31/12/2014. 1 bon per aankoop. Bij aankoop glazen + montuur kunnen de 2 bonnen gebruikt worden. Enkel voor leden CM.

€50

€40

terug op glazen, montuur of lenzen.

Voor CM leden regio Kempen, tot 18jaar.

Voor CM leden regio Kempen, vanaf 19jaar.

Turnhout

Westerlo

Geel

Mol

Patersstraat 85 2300 Turnhout tel.: 014/47.36.05 openingsuren: ma-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u turnhout@volksoptiek.be

Sint-Lambertusstraat 33D 2260 Westerlo tel.: 014/54.12.20 Openingsuren: di-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u westerlo@volksoptiek.be

Stationsstraat 162 2440 Geel tel.: 014/58.81.10 Openingsuren: di-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u geel@volksoptiek.be

Corbiestraat 3 2400 Mol tel.: 014/31.19.00 Openingsuren: di-vr 9-13u en 13u30-17u30 za 9u-13u mol@volksoptiek.be

EDITO

Vier seizoenen in een maand

et stormde, ergens in oktober, toen we uitpakten met het onderzoek naar de tarieven van artsen. En het regende hevige reacties daarop. Zonder in te gaan op de talloze positieve reacties wil ik vooral stilstaan bij de reacties van de artsenvereniging zelf. Zij voelden zich per slot van rekening aangevallen door onze stelling dat zowat een kwart te veel aanrekent. Het waren kille reacties waarbij het leek alsof onze relatie met de artsen tot onder het vriespunt gedaald was. ‘We zouden alleen maar reclame voor onszelf hebben willen maken’, klonk het. En daar hebben ze gelijk in: CM wil opkomen voor haar leden, de patiënten. Die hebben dat recht, daar betalen ze ook voor. En dat mistoestanden al decennia lang bestaan, wil toch niet zeggen dat we er niet over mogen praten? Dat we geen duidelijkheid mogen scheppen? Patiënten leggen soms letterlijk hun lot in handen van artsen. Ik wil even duidelijk zijn: als er één beroepsgroep is die je mag vertrouwen zijn het wel onze artsen. Ze staan vaak dag en nacht voor ons klaar, helpen mensen in nood zonder onderscheid van ras, religie of afkomst. Daar mogen we ook wel eens bij stilstaan. Het mag dan wel eind november zijn, wat mij betreft mag het beginnen dooien. jim jansen, BLADMANAGER

Inhoud 04,27,45

GESPOT Cijfers & weetjes

Hallo! CM-medewerker in de kijker

MENOPAUZE Help, mijn hormonen slaan op hol!

STELLING Vrijheid bij kiezen van een naam?

huilen Welkom in het tranendal

mijn gedacht Stany Crets

special Dokterstarieven

juf kimberly Gejaagd door de klok

vraag aan de straat Wanneer heb jij voor het laatst gehuild?

verhaal Grootouder of babysit?

say cheese Verborgen schatten op de rommelmarkt

zeg eens aaa Kerstmenu: indigestie

maatschappij Eenzaamheid bij jongeren

cm-deals Korting voor CM-leden & çava-lezers!

RESULTATEN SOCIAL MEDIA ENQUÊTE Worden we ongelukkig van social media?

cm-agenda Plan je activiteiten!

Enquête blz. 57 Hoe SOLIDAIR BEN JIJ?

Benieuwd naar de ‘making of’ van onze covershoot met An Nelissen? Ga dan snel naar www.facebook.com/magazinecava

Verantwoordelijke uitgever Tonnie Steeman, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout • Bladmanagement Jim Jansen • Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Paul Van Roy, Annelies Vervoort, Dirk Ceulemans, Het Salon • Concept, fotografie en vormgeving Het Salon • Advertenties Publicarto 053 82 60 80, com@publicarto.be • Contact CM regio MechelenTurnhout, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 31 11, regiomechelenturnhout@cm.be • çava? is een uitgave van CM regio Mechelen-Turnhout en verschijnt in een oplage van 305 000 ex. huis aan huis in de arrondissementen Mechelen en Turnhout. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en de huishoudelijke reglementen. CM Mechelen-Turnhout is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties.

G E SPO T

archeologie

vondsten vertellen Al tien jaar is de Archeologische dienst Antwerpse Kempen (ADAK) actief in onze regio. In die periode verrichtten zijn medewerkers heel wat boeiend onderzoek. Maar archeologisch speurwerk in de Kempen gebeurde natuurlijk al veel langer en leverde de afgelopen twee eeuwen nieuwe inzichten op. De tentoonstelling ‘Vondsten vertellen’ is een dynamische voorstelling die enkele topvondsten uit de Kempen ‘aan het woord’ laat. Wil jij deze expositie niet missen? Mail dan naar cava.rmt@cm.be. De eerste 5 personen maken kans op een duoticket. De tentoonstelling is te bezoeken van 9 november 2013 tot 2 maart 2014. Taxandria-museum, Begijnenstraat 28, 2300 Turnhout. Meer info op www.taxandriamuseum.be

dieet

appetijtelijke kleuren Er zijn heel wat ‘trucjes’ om minder te eten, maar deze ietwat ‘absurde’ tip willen we toch met je delen. De Amerikaanse yogainstructrice Tamal Dodge is er van overtuigd dat de kleur van je bord je appetijt bepaalt. Rood en geel scherpen de eetlust terwijl blauw ervoor zorgt dat je minder eet. Al zijn er onderzoeken die dat tegenspreken. Het misschien gewoon bij wit servies houden?

1 CIJFER

Wat gebeurt er precies op één minuut in de wereld van het World Wide Web? Google krijgt op 60 seconden te maken met 2 miljoen zoekopdrachten. Er worden zo’n 204 miljoen e-mails verstuurd, 1,8 miljoen likes uitgedeeld op Facebook en 1,4 miljoen minuten geskypet. Op YouTube wordt 72 uur aan videomateriaal geüpload.

çava?-wandeling schot in de roos De eerste çava? themawandeling was een succes. Tussen vier- en vijfduizend mensen maakten deze wandeling door het historisch centrum van Gent. Ze gingen op zoek hoe angst doorheen de geschiedenis een spoor trekt in een stad als Gent. Maar er waren onderweg ook tekenen van hoop

en vertrouwen. De rebus voor de kinderen met als oplossing ‘Ik ben niet bang voor de boze wolf’, leverde volgende winnaars op: • Gezinsticket voor Plopsaland: Alexandros Buyle uit Evergem. • Gezinsticket voor Plopsa Coo: Nele Molenberghs uit Vosselaar.

De zoektocht naar de twee ‘wolven’ was iets moeilijker. De affiches waren te vinden in het Patershol en op de Vrijdagmarkt. Winnaars: • Een tweedaagse citytrip: Sophie de KoninckBracke uit Wondelgem. • Een nachtje ‘pittoresk logeren’: Lydia Seghers uit Hemiksem en

Carolien Maes uit Beveren-Waas. • Een ontbijt met bubbels: Boudewijn De Somviele uit Sint-Amandsberg, Ronny Dhont uit SintKruis-Brugge, Sabine Vanderplaetse uit Drongen, Frieda De Clercq uit ElverdingeIeper en Ilse De Dier uit Denderhoutem.

Hallo!

WIE? Marjolijn Dua, CM-medewerkster Antwerpen. WAAR? Fotostudio Antwerpen, maandag 21 oktober, 20u15. WAT? Vrijwilligerswerk bij De Cocoon in Antwerpen, een kinderclub voor dove en slechthorende kinderen en voor horende kinderen met dove ouders. WAAROM? Ik vind het fantastisch om kinderen een leuke middag te bezorgen.

©Jelle Vermeersch

‘We zorgen ervoor dat de kinderen met een blij gezicht naar huis gaan’

Benieuwd naar het volledige verhaal van MARJOLIJN? Ga dan naar facebook.com/magazinecava

MENOPAUZE

Help, mijn hormonen slaan op hol! De fase waar elke vrouw ooit in belandt: de een heeft de hele dag door ‘vapeurs’, de ander merkt het nauwelijks. Toch blijft de menopauze een taboeonderwerp. Onzin , vindt actrice An Nelissen (58). Ik lach mij er door. Tekst: Anneleen De Leyn, fotografie: Filip Naudts

*** you, de menopauzemonoloog is de titel van de theatermonoloog die An Nelissen 7 jaar geleden opvoerde. “Want je moet fuck you zeggen tegen de menopauze. Je wordt ouder, je staat er voor en je moet er gewoon door. En dan kan je er maar beter mee lachen dan te zitten zeuren en klagen. Hiermee wil ik het taboe slopen, want dat leeft nog altijd. Heel veel vrouwen durven niet te

zeggen hoe zij hun menopauze ervaren. Toen ik het stuk speelde, kreeg ik veel reacties van vrouwen én mannen. Mannen lieten mij weten: ‘Dank u, nu weet ik wat er met mijn vrouw is.’ Vrouwen bleken soms zelfs niet te beseffen dat ze middenin de menopauze zaten.” Vapeurkes Of zij dan geen klachten ondervindt? “Tuurlijk wel. Enorme opvliegers, ik heb er soms 25 op een dag. Als je met een opvlieger

➤

AN NELISSEN: Je moet fuck you zeggen tegen de menopauze. Je wordt ouder, je staat er voor en je moet er gewoon door.

➤

MENOPAUZE

zit en het water loopt van je gezicht, dan kan je maar beter gewoon zeggen ‘Amai, ‘k heb ne vapeur van hier tot in Tokio’ en dan lach je sowieso al omdat je het zegt. Ook als ik een vapeur krijg op scène, dan haal ik gewoon mijn zakdoek boven. Gegarandeerd gelach in de zaal. En niets is zo grappig als twee vrouwen die samen vapeurs hebben!” Na drie jaar opvliegers raakt ze nu wat minder te pas en te onpas in vuur en vlam. “Helaas is dat niet bij alle vrouwen zo. Ik neem elke dag een multivitaminecomplex voor de botten en het geheugen, andere nevenverschijnselen van de menopauze. Voor een hormonenbehandeling heb ik bewust niet gekozen omdat ik af wilde van die maandelijkse menstruatie.” Vierkant lichaam “Een ander nadeel is het verdwijnen van je taille. Op

Wat is menopauze Een vrouw gaat in menopauze wanneer de maandstonden 1 jaar zijn uitgebleven. De hormonenproductie valt stil en dat geeft vaak klachten. Een vrouw is gemiddeld 52 jaar wanneer ze de menopauze bereikt.

Wat niet wil zeggen dat je je niet meer hoeft te verzorgen, integendeel. Tut u op, trek de stad in, drink een goeie cava en geniet van elk moment.”

een jaar tijd kan je er helemaal anders uitzien. Je wordt rond of zelfs gewoon vierkant (lacht). Dat zorgt voor paniek bij heel veel vrouwen. Kijk maar naar het aantal vrouwen dat naar anorexia neigt in de menopauze. Die vrouwen eten niet meer uit angst om aan te komen. Laat je als vrouw toch niet doen door die druk van de maatschappij om er eeuwig jong uit te zien! Een mooie oudere vrouw, van wie de handen en gezicht tonen dat ze geleefd heeft, dat is toch een van de schoonste dingen die er is?” Tut u op An at en eet altijd gezond. “Maar tegen het verdwijnen van je taille kan je niet op. Ik zorg wel dat ik voldoende beweeg. Als ik een paar kilo bijkom, sta ik even op de rem. Maar maatje 36 of 38, dat is niet meer voor mij. Daar heb ik me ondertussen bij neergelegd.

Klachten • warmteopwellingen of de zogenaamde ‘opvliegers’ of ‘vapeurs’, zweetaanvallen; • hoofdpijn; • hartkloppingen; • prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, gevoelens van depressie; • vermoeidheid of slaapstoornissen; • vaginale droogheid; • opwindingsstoornissen; • urineverlies. Gezondheidsrisico’s • Verhoogde bloeddruk en overgewicht: risico op harten vaatziekten en diabetes. • Osteoporose of botontkalking: risico op botfracturen.

De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw in menopauze gaat.

Ouder worden = keiplezant “Het enige wat ik niet leuk vind aan ouder worden, is dat je mensen uit je omgeving verliest. Voor de rest is ouder worden keiplezant omdat je slimmer wordt. Je kijkt door de dingen en mensen heen. De menopauze valt dikwijls ook samen met de periode dat je kinderen het ouderlijke nest verlaten. Leuk, want zo heb je weer tijd voor jezelf én je opvliegers (lacht). Eindelijk de kans én tijd om eens ‘zotte dingen’ te doen. Koop toch maar dat nieuwe paar schoenen of doe een citytrip met je vriendinnen. Alles kan, onder het motto ‘mijn ongemakken maken het mij niet gemakkelijk’. En dat marcheert.”

Mogelijke behandelingen • Hormonen: een lage dosis natuurlijke oestrogeen- en progesteronhormonen. • Vitaminen of voedingssupplementen: voor het verzachten van de klachten. Hun werking is nog niet bewezen. En bij de mannen? Ook mannen blijven niet gespaard van hormonale veranderingen. Hoewel de peno- of andropauze geen invloed heeft op de vruchtbaarheid zoals bij vrouwen, zorgt het wel voor een aantal overgangsklachten. Er treedt een vermindering van het mannelijke hormoon testosteron op en

spieren maken daardoor plaats voor wat meer vet. Ook borstontwikkeling kan een gevolg zijn van deze hormoonverandering.

Je kan de penopauze niet voorkomen, maar door gezond te eten, voldoende te bewegen, stress te vermijden, minder alcohol te drinken en niet te roken help je jezelf al een heel eind vooruit. En wanneer deze middeltjes niet helpen is er voor mannen ook een hormoonbehandeling mogelijk.

Machine kapot “Het is wel zo dat je vanaf je 50ste begint te beseffen dat je al over de helft van je leven zit. Je kan niet meer dromen van wat je binnen 20 jaar nog wil doen. Maar dat geldt evengoed voor mannen natuurlijk. Ik ken veel verhalen van vrouwen die een depressie krijgen in de menopauze. Ze denken: Menopauze, gedaan met m’n leven. Nu ben ik alleen nog moeke.’ Ik zeg dus: Geniet ervan nu het nog kan, samen met je man of partner’. Ook seks wordt met de jaren beter, dus waarom zou je ’t in de menopauze laten liggen? En nog een voordeel hierbij: je kan vrijen zonder anticonceptie want je machine is kapot. En wie klachten heeft over een droge vagina, daar bestaan tegenwoordig goede middeltjes tegen.”

Sociale handicap Professor Herman Depypere is gynaecoloog aan het UZ Gent. Hij is gespecialiseerd in de menopauze en in het optimaliseren van de levenskwaliteit in die periode. Hij doet ook veel onderzoek naar het vroegtijdig opsporen en voorkomen van borstkanker. “Gemiddeld gaan vrouwen rond hun 52ste in menopauze. De eierstokken verouderen en produceren steeds minder hormonen. Dat gaat samen met heel wat fysieke en psychische veranderingen, vaak gepaard met klachten zoals de zogenaamde opvliegers of vapeurs, hartkloppingen en vaginale droogheid. Soms zijn de klachten zo fel dat ze een sociale handicap worden. Een vrouw staat bijvoorbeeld voor de klas en heeft soms heel erge ➤

Wij verhogen uw comfort !

Herman Depypere:

Berichten als “Van hormonen krijgen vrouwen 30 % meer kans op borstkanker” geven een vertekend beeld. Die kans is echt niet veel groter wanneer je een lage dosis natuurlijke hormonen neemt.

“Terug makkelijk de trap op en af. Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.” Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Daar staat geen leeftijd meer op. Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat!

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk! Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Belen gratis : 0800 20 950 d Vraag vrijblijvmaat. een offerte op www.trapliftinfo.be Bel gratis

0800 94 365

Ontvang nu uw gratis documentatiepakket! E SERVIC 7d/7d

24u/24u

NV Coopman Liften www.tk-traplift.be Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

Trapliften

comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2200 2220 2260 2300 2320 2400 2440

HERENTALS Hofkwartier 5 Tel. 014 22 07 01 HEIST-O-D-BERG Boudewijnlaan 39 Tel. 015 24 12 24 WESTERLO St.-Lambertusstr. 33D Tel. 014 54 12 19 2130057_Cava_180x125_Midden-VL+Mechelen-Turnhout.indd 1 TURNHOUT Patersstraat 85 Tel. 014 47 36 00 HOOGSTRATEN Vrijheid 168 Tel. 03 314 96 59 MOL Corbiestraat 3 Tel. 014 34 76 40 GEEL Stationsstraat 162 Tel. 014 57 42 10

2470 2500 2800 2880

RETIE Peperstraat 2 Tel. LIER Mechelsesteenweg 215 Tel. MECHELEN Antwerpsesteenweg 259 Tel. BORNEM Stationsstraat 36 Tel.

014 37 03 480 015 28 03 889

18 72 30 08

00 29 70 35

30/01/13 10:16

MENOPAUZE An Nelissen:

Niets zo grappig als twee vrouwen die samen vapeurs hebben. De grootste fabels Van een hormonenbehandeling heb je veel meer kans op borstkanker. De kans verhoogt met 30 % op de kans die je al hebt op borstkanker. In absolute cijfers is de kans niet zo veel hoger dan wanneer je geen hormonen neemt. Met natuurlijke hormonen is de kans op borstkanker niet of nauwelijks groter. Bovendien hebben hormonen een gunstige invloed op harten vaatziekten. Menopauze is tijdelijk, na een paar jaar is het weer over. Menopauze is een levensfase waarin je als vrouw terechtkomt vanaf je vijftigste. Wanneer je maandstonden 1 jaar uitblijven ben je ‘officieel’ in de menopauze. Maar dan blijf je erin voor de rest van je leven.

➤

zweetaanvallen. Haar leerlingen maken er opmerkingen over, haar zelfvertrouwen neemt af en de vrouw geeft niet graag meer les.” Hormonenbehandeling: een risico? “In België brengt de gemiddelde vrouw meer dan een derde van haar leven door in de menopauze. Het is dus belangrijk dat ook die levensfase zo kwalitatief mogelijk is. Daarom schrijven wij vrouwen met klachten een lichte dosis natuurlijke hormonen voor. Uit onderzoek blijkt dat 80 % van de vrouwen geen behandeling volgt tegen kwaaltjes. Van diegenen die dat wel doen, zegt 8 op 10 daarover tevreden te zijn.” “Veel mensen hebben schrik als ze het woord hormonen horen. De media verspreiden berichten als ‘Vrouwelijke hormonen verhogen de kans op borstkanker met 30 %. ’ Maar wanneer we dit in absolute aantallen bekijken, geven zo’n uitspraken een vertekend beeld. De kans op borstkan-

ker verhoogt evenveel als je elke dag 1 tot 2 glazen alcohol drinkt of als je 5 kilogram verzwaart. De kans is dus helemaal niet zo veel groter dan wanneer je geen hormonen neemt. Bovendien bestaat die 30 % verhoogde kans alleen als het om synthetische hormonen gaat, niet om natuurlijke hormonen.” Niets dan voordelen? “Bovendien heeft een lichte dosis hormonen een gunstige invloed op harten vaatziekten, wat nog altijd de grootste doodsoorzaak is bij vrouwen. 60 % van de vrouwen sterft aan een hart- of vaatziekte, terwijl maar 3 % effectief sterft aan borstkanker. Ook beschermen hormonen je beter tegen botontkalking. En doen ze klachten zoals vapeurs direct verdwijnen.” ●

➝ An Nelissen gaat met de

voorstelling ‘Moedermonoloog’ op tournee. De voorstelling is ook op dvd te koop, met bijhorend gezelschapsspel. Meer info op www.annelissen.com

CM beTaalT Mee vOOr MIjn nIeuWe brIl. nu 1 x per jaar TOT 40 eurO* TeGeMOeTKOMInG bIj aanKOOp van een brIl OF lenZen. (*TOT 50 eurO vOOr WIe nOG Geen 19 jaar OuD IS) WWW.CM.be - ZOeK ‘brIllen’

SPECIAL DOKTERSTARIEVEN

Wie A zegt mag geen B vragen Elk jaar of om de twee jaar zitten de ziekenfondsen samen met de artsen om af te spreken hoeveel ze mogen vragen aan hun patiënten. Artsen die zich aan de afspraken houden worden ‘geconventioneerd’ genoemd. Maar blijkbaar houdt niet elke arts zich aan die vastgelegde prijzen. CM wil duidelijkheid scheppen en opkomen voor de rechten van de patiënt. Want die is uiteraard de dupe als er te veel wordt aangerekend. Tekst: Femke Coopmans & Willem-Jan van Ekert illustratie: Pieter Van Eenoge

➤

SPECIAL DOKTERSTARIEVEN

en dokter die geconventioneerd is, moet zich houden aan de vastgelegde tarieven, bijvoorbeeld voor een consultatie. Niet-geconventioneerde artsen mogen voor diezelfde consultatie een hoger bedrag aanrekenen. Om het helemaal ingewikkeld te maken: er zijn ook artsen die gedeeltelijk geconventioneerd zijn. Zij combineren dus beide systemen, maar zijn dan wel verplicht om duidelijk aan te geven wanneer ze welk tarief hanteren. Bent u nog mee? CM en de makers van het VRTprogramma VOLT namen de proef op de som. Voor alle duidelijkheid: het merendeel van de artsen houdt zich wel degelijk aan de afspraken. Toch waren de artsenverenigingen niet te

spreken over de resultaten van het CM-onderzoek. Hebben ze iets te verbergen …? Het doktersbriefje Misschien is het je wel eens opgevallen wanneer je het bekende groene of witte briefje bekijkt dat je krijgt na elk bezoek bij de dokter. Soms vult die onderaan het bedrag in dat je moet betalen. En dat doe je dan ook. Maar zijn we niet te nonchalant of geloven we niet te snel ‘het zal wel zo zijn’. Misschien hebben we wel andere zorgen dan wat het kosten zal. Controleer jij je getuig-

schrift wel eens? En waarom staat er soms gewoon ‘Ja’ of ‘Ok’ ingevuld in de plaats van het bedrag? Weet jij of je arts geconventioneerd is? En zo ja, dat hij zich dan aan de afgesproken tarieven moet houden? Op ‘www.cm.be > applicaties > terugbetaling berekenen’ kan je dit gemakkelijk controleren. Is hij niet geconventioneerd, dan kan hij meer vragen. Maar vraag je dan ook waar je je kunt aan verwachten? Doen! De conventie Een arts die zich conventioneert wordt door de overheid

Het onderzoek CM krijgt regelmatig klachten binnen van hun leden die vinden dat ze te veel betalen na een bezoek aan de specialist. Tijd om dat te onderzoeken. CM bevroeg tussen eind september 2012 en eind juni 2013 patiënten die naar de specialist waren geweest. Een dag nadat ze een terugbetaling ontvingen van CM, kregen ze een e-mail waarin gevraagd werd welk bedrag ze werkelijk betaald hadden. Het officiële, met de ziekenfondsen afgesproken tarief was vooraf ingevuld op het formulier. Daarnaast vroeg de enquête of de arts geconventioneerd was op het moment van de raadpleging of niet. Waarom specialisten en geen huisartsen onderzocht? Op basis van de resultaten van eerdere

onderzoeken en de signalen van haar leden, weet CM dat het probleem van hoge supplementen voor patiënten eerder voorkomt bij specialisten dan bij huisartsen. CM stuurde 686.899 e-mails uit, 106.000 CM-leden deden mee aan het tariefonderzoek. Uit de studie blijkt dat bij 23 procent van de consultaties bij volledig geconventioneerde specialisten meer aan-

23%

gerekend wordt dan het afgesproken tarief (een afrondingsmarge tot op een halve euro niet meegerekend). Vooral bij de geconventioneerde gynaecologen (49 procent van de consultaties), de cardiologen (35 procent) en de neus-, keel- en oorartsen (32 procent) loopt de patiënt het risico meer te moeten betalen. Het gaat over artsen-specialisten die consultaties uitvoeren bij niet-gehospitaliseerde

Bij 23 % van de consultaties bij volledig geconventioneerde specialisten wordt meer aangerekend dan het afgesproken tarief

patiënten. Voor prestaties tijdens een ziekenhuisopname bestaat er immers wel al een gereglementeerde factuur. Voorzitter Marc Justaert: “De geconventioneerde specialisten hebben zich geëngageerd om enkel de afgesproken tarieven aan te rekenen. Ze ontvangen daar ook sociale voordelen voor. Wij verwachten dus niet meer of minder dan dat ze zich hier aan houden.” CM wijst er met nadruk op dat de grote meerderheid van de geconventioneerde specialisten zich aan de afgesproken tarieven houdt.

beloond met een jaarlijks bedrag dat hij kan investeren in een verzekering voor pensioen, overlijden en invaliditeit. Voor 2013 bedraagt deze som 4.444 euro. Het spreekt voor zich dat de overheid verwacht dat de arts in kwestie de correcte tarieven toepast. Het kan niet de bedoeling zijn dat hij/zij van twee walletjes eet. Van wat je aan de arts betaalt, krijg je gemiddeld 75 % terug van het ziekenfonds en is 25 % voor jouw rekening. Het komt ook voor dat artsen gedeeltelijk geconventioneerd zijn, bijvoorbeeld bij een specia-

list die in het ziekenhuis aan conventietarieven werkt en in zijn privépraktijk niet. Ann De Kerpel, domeinverantwoordelijke Gezondheidszorg bij CM Midden-Vlaanderen: “Het kan dat je in het ziekenhuis een gynaecoloog bezoekt die nog een extra onderzoek wil en je volgende week uitnodigt in de privépraktijk, maar daar gelden misschien andere tarieven en dat zeggen ze er niet altijd bij. Al is het ook weer niet zo dat je per definitie minder betaalt in het ziekenhuis dan in de privépraktijk. Het is in elk geval belangrijk om dit na

Voor alle duidelijkheid: het merendeel van de artsen houdt zich wel degelijk aan de afspraken. te vragen. De conventie biedt tariefzekerheid aan de patiënten en die kunnen dan zelf nog altijd kiezen welke arts ze raadplegen.” Niet akkoord Het totaal aantal geconventioneerde artsen blijft al jaren min of meer stabiel, maar de verschillen tussen de ➤

DE CONCLUSIE Bij geconventioneerde specialisten die supplementen vragen, betaalt een patiënt gemiddeld 9 euro meer dan het afgesproken tarief. En voor een vierde van deze doktersbezoeken is het supplement zelfs hoger dan 11,3 euro. Niet-geconventioneerde specialisten moeten zich

niet aan de afgesproken tarieven houden. In 44 procent van de consultaties vragen zij toch geen supplementen. Wanneer ze wel een supplement vragen, bedraagt dat gemiddeld 13,5 euro, met ook hier verschillen tussen de specialismen.

REACTIES Ivo Mechels van TestAankoop op Twitter: #CM groot gelijk ivm eis vr meer transparantie statuut geconventioneerde specialisten #testaankoop steunt CM & eist meer controles en boetes. De Belgische artsenvereniging: “Het is opmerkelijk dat bijna de helft van de

niet-geconventioneerde artsen toch de tarieven van dit akkoord respecteren. Er zijn ook veel artsen die hun praktijk niet financieel draaiende kunnen houden met de karige terugbetalingstarieven. Huur, personeel, afschrijvingen, informatica en andere infrastructuur, alles moet vanuit die beperkte honoraria worden betaald. Echte substantiële bijko-

mende honoraria vragen als een arts zich verbonden heeft om de tarieven te respecteren kan niet voor de BVAS. Daar zeggen we hetzelfde als de CM. Uit twee ruiven eten kan niet de bedoeling zijn van het akkoordensysteem: én genieten van de sociale tegemoetkoming door het RIZIV (¤ 4.444,05 in 2013) die het systeem voorziet voor de artsen die zich

houden aan de afgesproken tarieven én bovendien ook substantiële supplementen aanrekenen, dat is voor de BVAS onaanvaardbaar. De BVAS heeft in het akkoordensysteem immers voorzien dat artsen kunnen kiezen tussen twee mogelijkheden: onderhandelde afgesproken tarieven met een sociaal statuut of vrije tarieven zonder sociaal statuut.”

SPECIAL DOKTERSTARIEVEN

Veel mensen kiezen voor een NIET-geconventioneerde arts. Soms zonder het te weten, soms speciaal voor zijn reputatie.

➤

specialiteiten zijn enorm. Om er één voorbeeld uit te pikken: bij de dermatologen is de meerderheid niet geconventioneerd. Dokter Johan Snauwaert heeft daar een uitleg voor: “De honoraria of erelonen zijn destijds vastgelegd met het oog op mensen die zonder afspraak op consultatie komen. Twee derde van ons inkomen hangt af van de consultatie-erelonen en net die zijn aan de lage kant. Als je er bovendien rekening mee houdt dat de kosten van praktijk voeren – kabinet, locatie, verbruikskosten, eventueel nog iemand aan het secretariaat – de laatste jaren flink de pan uit swingen, dan is het niet zo vreemd dat we voor deconventie kiezen.” Of het conventietarief voor hem dan helemaal niet haalbaar is? “Als ik geconventioneerd zou werken, dan denk ik dat ik de deuren moet sluiten. Tenzij ik mijn geneeskunde op een andere manier beoefen en net zoals in Nederland zeg dat je per keer maximum 1 probleem mag bespreken en na 7 minuten gegarandeerd weer buiten bent. Maar dat wil ik niet. Ik wil de mensen kunnen bekijken, hen ondervragen en onderzoeken om tot de juiste diagnose te komen. Ik heb ook de indruk dat patiënten eerder voor kwaliteit gaan dan voor ‘waar ben ik het goedkoopst gesteld’. Daarmee zeg ik niet dat geconventioneerde artsen minder goed werken, maar ik zou het niet op die manier kunnen. Het blijft een moeilijke kwestie.” Wat kost dat ... Veel mensen kiezen voor een niet-geconventioneerde arts. Soms zonder het te weten, soms speciaal voor zijn repu-

tatie. Dan is het toch een aanrader om op voorhand zicht proberen te krijgen op hoeveel het gaat kosten? Ann De Kerpel: “Je mag dat zeker en vast vragen. De kans is reëel dat de specialist antwoordt dat hij dat moeilijk kan bepalen, want hij weet nog niet wat hij allemaal gaat moeten doen. En voor een deel is dat ook zo. Maar dring dan toch aan, zeker als het om een langere behandeling gaat: Hoeveel supplement rekent u? Hoeveel is uw honorarium? Hoeveel vraagt u extra?’ In principe zou je zelfs tarieven kunnen gaan vergelijken, maar dat gebeurt zelden. Ik denk dat patiënten op dat moment in een te afhankelijke situatie zitten. Mensen maken die vergelijking bijvoorbeeld wel bij orthodontisten. Dan gaat het niet meteen om een medisch moeilijke situatie, een behandeling moet niet van vandaag op morgen en het gaat toch om iets dat vrij duur is. Als er kanker vastgesteld wordt, zijn mensen zodanig overdonderd door het nieuws dat ze nog vooral aan genezen denken. De financiële reflex komt vaak pas later.” ... officieel? Er zijn ook behandelingen waarbij al een deel op voorhand gevraagd wordt, zeker als er persoonlijke zaken zoals een beugel aangemaakt moeten worden. Dat mag, maar vraag ook dan een betaalbewijs. Je hebt daar als patiënt recht op. En als de dokter daar niet

om staat te springen? “Dan wil dat wellicht zeggen dat hij niet alles wil aangeven. Vergelijk het met de garagist of de cafébaas. Als er een bewijs van is, dan is het ook officieel geregistreerd. Staat er op het getuigschrift 200 euro, dan noteren wij hier bij de verwerking ook 200 euro in, ook al krijg jij nog altijd maar 75 terug. Die 200 euro is dan officieel gekend bij het Riziv, bij de belastingen. Noteert je dokter 100 euro, maar vraagt hij er 200, dan geeft hij 100 euro niet aan.” In het ziekenhuis Veel specialisten voeren een deel van hun praktijk in een ziekenhuis. Zo’n ziekenhuis vindt het belangrijk om zicht te hebben op de bedragen die de artsen aanrekenen. John Buyckx is gedelegeerd bestuurder van het Gentse Sint-Lucas: “Wij kunnen dat voor 70 à 80 % goed inschatten omdat wij veel centraal innen. Alleen de zuivere consultatiebedragen betalen patiënten rechtstreeks aan de arts. Wij gaan er wel van uit dat geconventioneerde artsen ook het conventietarief toepassen. Bovendien zijn wij een, wat wij noemen, sociaal ziekenhuis. Wij willen voor iedereen bereikbaar zijn en de drempel zo laag mogelijk houden, onder meer door aan zo goedkoop mogelijke tarieven te werken. Daaruit volgt ook dat wij graag hebben dat meer artsen geconventioneerd zouden werken, maar we kunnen en willen hen daar niet toe dwingen.”

Dure vogels In de praktijk blijken nogal wat specialisten dure vogels, en dan hebben we het niet meer zozeer over het SintLucasziekenhuis. Maar één van de discussies gaat wel over de financiering van ziekenhuizen in het algemeen. Om rond te komen zouden zij extra bijdragen vragen aan hun specialisten die op hun beurt en via supplementen de rekening presenteren aan hun patiënten. Volgens John Buyckx is de concurrentiestrijd, zeker in een stad met verschillende ziekenhuizen dicht bij elkaar, geen geheim: “Elk ziekenhuis probeert zich te profileren als het beste van de regio om zo voldoende patiënten aan te trekken. Dat is tegelijk logisch en onlogisch, want als je moet investeren in zware medische apparatuur, dan lijkt het mij mooier als één ziekenhuis kon kiezen voor een bepaald type, een ander ziekenhuis voor een ander type apparatuur en dat ze patiënten naar elkaar zouden doorverwijzen.” “Anderzijds hoor je mij ook niet zeggen dat er te snel of ondoordacht geïnvesteerd wordt. Elk ziekenhuis probeert zijn aanbod volledig te houden en wil een patiënt van begin tot einde kunnen helpen. Maar dat we dat zouden verhalen op onze specialisten, vind ik een krom verhaal. Het is inderdaad zo dat artsen een bijdrage leveren om allerlei kosten te ➤

Welke sociale voordelen ontvangt een geconventioneerde arts? Een arts die zich (deels) conventioneert, ontvangt jaarlijks een bedrag om te investeren in een verzekering voor pensioen, overlijden en invaliditeit.

Voor 2013 bedraagt deze som 4.444 euro voor volledig geconventioneerde artsen en 2.169 euro voor gedeeltelijk geconventioneerde artsen.

SPECIAL DOKTERSTARIEVEN

‘Het zou kunnen dat het derdebetalerssysteem, en ik wik mijn woorden, een consumptieverhogend en zelfs fraudeverhogend effect in de hand werkt.’ Tom Joos, nationaal secretaris CM

REACTIE

‘Het derdebetalerssysteem is noodzakelijk voor een bepaalde doelgroep, maar daarom moeten we het niet veralgemenen voor wie het niet nodig heeft …’ Jean-Paul Corin, algemeen directeur CM Midden-Vlaanderen

‘Door het systeem van betaling per prestatie heeft een arts geen belang bij gezondheid, alleen bij ziekte.’ Jan De Maeseneer, Prof. Dr. UGent

REACTIE

‘De nadruk ligt inderdaad te sterk op het curatieve en het gevaar bestaat dat de gezondheid van de patiënt vertaald wordt in terugbetaalbare prestaties.’ Tonnie Steeman, algemeen directeur CM Mechelen-Turnhout

‘Als je als ziekenhuis moet investeren in zware medische apparatuur, dan lijkt het mij mooier als één ziekenhuis kon kiezen voor een bepaald type en een ander ziekenhuis voor een ander type apparatuur en dat ze patiënten naar elkaar zouden doorverwijzen.’ John Buyckx, gedelegeerd bestuurder Sint-Lucasziekenhuis Gent

REACTIE

‘Ziekenhuizen zouden wat minder eerzuchtig moeten zijn, dan zouden we al heel wat verder (kunnen) staan.’ Jos Muyshondt, algemeen directeur CM Antwerpen

➤

dekken. Maar ik kan niet bevestigen dat dat onmiddellijk doorgerekend wordt. Het is wel waar dat alle ziekenhuizen ondergefinancierd zijn. De bijdrage van de overheid is onvoldoende om de werkingskosten te dragen, dus hebben we andere inkomsten nodig: onze specialisten, maar ook de apotheek.” Tom Joos vult aan: “De ziekenhuizen krijgen een verpleegdagprijs per dag dat een patiënt in het ziekenhuis verblijft, maar ze halen inderdaad ook een deel uit de honoraria van geneesheren. En dat is niet abnormaal, want die artsen opereren in een infrastructuur die niet van hen is.” Opname Het blijft een discussie en voor de patiënt telt eigenlijk maar één ding: het kan vlug oplopen eens je in het ziekenhuis terechtkomt. Dat weet ook Ann De Kerpel: “Als je kiest voor een éénpersoonskamer, dan mogen ook geconventioneerde zorgverstrekkers extra vragen. Alles op een rijtje: het ziekenhuis rekent supplementen voor die kamer, de gynaecoloog die je bij de bevalling geholpen heeft doet hetzelfde, maar ook de anesthesist of degene die een bloedonderzoek gedaan heeft en die je nauwelijks gezien hebt. Als je de factuur binnen de perken wil houden, kies je dus best voor een tweepersoonskamer. Tenzij je natuurlijk een privéverzekering hebt die ook supplementen betaalt. Daarom deze tip: vraag aan je arts wat je operatie zal kosten op basis van een tweepersoonskamer. Je kan op www.cm.be ook de ziekenhuistarieven vergelijken. Dit geeft je een beeld van wat de operatie gemiddeld zou mogen kosten, en wat andere ziekenhuizen uit jouw regio voor dezelfde operatie vragen.”

Medische huizen Alle onduidelijkheden rond conventies, tarieven en getuigschriften roepen natuurlijk vragen op. Niet zo bij de medische huizen en wijkgezondheidscentra. Je schrijft je bij zo’n centrum in, gaat er zonder te betalen langs wanneer het nodig is en zij krijgen per patiënt elke maand een vast bedrag. Voortrekker Jan De Maeseneer: “Het grootste nadeel van een betaling per prestatie is dat het artsen niet stimuleert om aan preventie te werken. Een arts heeft op die manier geen belang bij gezondheid, alleen bij ziekte. Een verpleegkundige die een diabetespatiënt leert om zelf voor de inspuitingen te zorgen, ziet een inkomen verloren gaan. De wijkge-

zondheidscentra krijgen sinds dit jaar een maandelijks bedrag voor de gemiddelde zorgnood van een patiënt in dat centrum.” Dokter De Maeseneer is overtuigd: “Het is rechtvaardig en krachtig. Onderzoek heeft trouwens uitgewezen dat wijkgezondheidscentra helemaal niet duurder zijn, onder meer doordat patiënten minder ‘consumeren’ bij specialisten.” Derde betaler Wij zijn het in België zo gewoon dat we zelf voor onze zorg betalen en nadien een briefje indienen bij het ziekenfonds. Maar er bestaat ook een andere mogelijkheid: de derdebetalersregeling. De patiënt betaalt dan enkel het remgeld en eventuele supplementen en het ziekenfonds betaalt de wettelijk voorziene

tussenkomst rechtstreeks aan de zorgverstrekker. Dit is van toepassing bij de ziekenhuisfactuur. Tom Joos: “Een huisarts kan hier ook van gebruik maken voor patiënten die het financieel moeilijk hebben.” Af en toe gaan er stemmen op voor een veralgemening van het systeem, maar voor CM hoeft dat niet echt. Tom Joos: “In de toekomst wordt de derdebetalersregeling sowieso ingevoerd voor bepaalde sociaal zwakkere groepen. Maar als je je doktersbezoek zelf kunt betalen, dan is het niet slecht om dat ook echt te doen. Zo beseffen mensen hoeveel geld zorg kost. Bovendien zou het kunnen dat derdebetaler – ik wik mijn woorden – een consumptieverhogend en misschien zelfs fraudeverhogend effect in de hand werkt.” ●

ENkele richtlijnen Dit moet je zeker doen! • Zorg dat je een bewijs hebt van wat je betaalt: het getuigschrift, het briefje van bancontact ... Als je achteraf twijfelt, heb je tenminste een bewijs in handen voor het ziekenfonds. • Vraag niet alleen hoeveel de operatie gaat kosten, maar ook hoeveel je terugkrijgt van het ziekenfonds. Informeer bij je arts en ga nadien eventueel ook even je licht opsteken bij CM. Ziekenhuizen verschillen onderling wel een beetje, maar je weet toch ongeveer waar je op moet rekenen. • Laat je ziekenhuisfactuur controleren. De consulent van je CM-kantoor kijkt met plezier na of de aangeboden factuur correct is. In de meerderheid van de gevallen is dat wel zo, maar het kan soms dat er bedragen op staan die niet

voor rekening van de patiënt zijn. • Als je vragen of twijfels hebt, dan kan CM je zeggen wat wel of niet mag.

nagaan of je dokter, kinesist, tandarts … geconventioneerd is, d.w.z. de afgesproken tarieven toepast.

Welke arts houdt zich aan de tarieven? Door de ziekenfondsen worden tweejaarlijks afspraken gemaakt met de artsen over de tarieven die zij mogen aanrekenen. Dat geldt trouwens ook voor andere zorgverleners: verpleegkundigen, kinesisten, logopedisten … Zij hebben de mogelijkheid om al dan niet - geheel of gedeeltelijk - die afspraken (conventie) te volgen.

Op de CM-website (www.cm.be) kan je opzoeken welke tarieven op dit moment gelden. Typ ‘conventie’ in het zoekvenster rechtsboven, en je krijgt een aantal interessante linken.

Als ze dat niet doen, bepalen ze vrij hun honorarium. Als je dus niet voor onaangename financiële verrassingen wil komen te staan, kan je best op voorhand eens

Je kan ook opzoeken welke zorgverstrekkers in je buurt geconventioneerd zijn, of je kan van je dokter, specialist, podoloog … op naam opzoeken of hij/zij zich aan het conventietarief houdt. Klik in de grijze balk onderaan bij ‘Applicaties’ op ‘Zorgverleners opzoeken’. Een groen sterretje naast de naam geeft aan dat de zorgverstrekker in kwestie volledig geconventioneerd is.

In 2014 is uw glimlach verzekerd Ontdek onze uitgebreide voordelen rond tandzorg. Surf naar www.cm.be of vraag de brochure â&#x20AC;&#x2DC;CM 2014â&#x20AC;&#x2122; op het CM-kantoor. Al onze voordelen en diensten zijn afhankelijk van de goedkeuring door de Controledienst voor de Ziekenfondsen.

VRAAG AAN DE STRAAT

Tekst & FOTOGRAFIE: Hanna Struyvelt

Wanneer heb jij voor het laatst gehuild? Elke editie trekt รงava? de straat op en bevraagt een aantal voorbijgangers. Deze keer stelden we hen de vraag wanneer ze voor het laatst de tranen lieten vloeien.

PIERRE (Maastricht)

MELISSA (Antwerpen)

JORDY (Haasdonk)

Anderhalf jaar geleden bij de geboorte van mijn kleinkind. Dat waren tranen van geluk. Daarvoor was het heel lang geleden dat ik nog geweend had. Wij mannen doen dat niet zo vaak.

Eergisteren toen ik werd afgewezen. Ik had een bericht gestuurd naar de jongen waar ik al een tijd verliefd op ben, maar hij liet mij weten dat hij geen tijd heeft voor een relatie.

Een uur geleden nog. Ik heb op school problemen met verschillende leerkrachten en daarnet is een discussie uit de hand gelopen en ben ik beginnen wenen.

EVA (Kortrijk)

Annie (Turnhout)

BRUNO (Merelbeke)

Een paar weken geleden, op mijn kot. Als West-Vlaamse in Gent voelde ik mij op dat moment erg eenzaam. Alles was hier nieuw voor mij en ik wist mijn weg niet. Gelukkig is dat nu beter.

Een paar dagen geleden heb ik nog moeten huilen van geluk toen mijn dochter mij vertelde dat ze de toelating had gekregen om te trouwen met haar Tunesische vriend.

Toen mijn grootnonkel begin juli overleed. Hij had de mooie leeftijd van 91 jaar, maar aangezien ik een groot deel van mijn jeugd bij hem doorbracht, had ik het daar moeilijk mee.

heb jij onlangs gehuild? Op facebook.com/magazinecava kan je je verhaal delen!

XXX

MONIC: Ik geniet heel hard van mijn kleinzonen, maar ik heb ook behoefte aan rust en structuur.

GROOTOUDER OF BABYSIT?

Grootouders: meer dan een goedkope babysit?

‘Kinderen zijn van iedereen’ Hoe houd je de kinderopvang betaalbaar? Simpel, door je eigen ouders in te schakelen, denken heel wat jonge en niet zo jonge ouders. Voor de meeste grootouders staan de momenten met de kleinkinderen gelijk aan puur plezier. Terwijl sommige opa’s en oma’s dag en nacht bij hun kleinkinderen willen zijn, kiezen anderen er bewust voor om gedoseerd te genieten van al dat jong geweld. Tekst: Eva Hugaerts, fotografie: Studio 37

e grootouders van 2013 zijn niet meer dezelfde als pakweg een generatie geleden. Medioren en senioren werken vaak nog met twee, zijn zelf heel actief en hebben dikwijls ook een druk sociaal leven. Oppassen op de kleinkinderen, graag, maar dan wel als het past in de agenda. Het is vrijdag 18 uur. Er wordt aangebeld bij Monic (70) en een tel later komen rappe kindervoetjes de trap opgerend. Oscar (6) en Avil (bijna 3), de twee kinderen van zoon Frederic,

komen binnengestormd en vertellen hun avonturen aan ‘bobonne’. Na de eerste enthousiaste minuten vallen de twee wat stil en beginnen ze met hun favoriete bezigheden bij ‘bobonne’: piraten tekenen voor Avil, spelletjes spelen op de computer voor Oscar. Nu kan ook Monic tot rust komen. “Ik geniet heel hard van mijn kleinzonen, maar ik heb ook behoefte aan rust en structuur. Op vrijdagavond ➤

GROOTOUDER OF BABYSIT? Eric:

➤

pas ik op hen en op Mathis (13), de zoon van mijn dochter, en ik ben blij dat hij mee kan helpen met de kleintjes”, vertelt Monic. “Oscar en Avil blijven slapen en zaterdagmiddag worden ze weer opgepikt.” De vrijdagavondregeling is spontaan gegroeid. “Het leek een goed idee om die regelmaat van het logeren bij hun grootouders erin te krijgen. Aangezien Mathis al op vrijdag kwam, vond ik het evident dat zij ook mochten komen.” De kinderen van Monic mogen haar ook in de week contacteren als er een opvangprobleem opduikt. “Maar ik heb veel engagementen: ik geef nog les in schilderen en kalligrafie. Deze zomer was ik bijna tweeënhalve maand weg voor workshops schilderen. Na elke workshopweek, kwamen de kleinzonen wel op bezoek. Zo’n hele periode zonder kleinkinderen vond ik te lang. Zeker nu ze nog zo klein zijn.” Monics kinderen houden rekening met haar drukke agenda. “Als ik zeg dat morgen niet lukt, maar zondag wel, dan passen ze zich aan, tenzij het om een noodgeval gaat. Ik heb de luxe van alleen te zijn, ik moet nooit vragen aan mijn partner of het wel past. Dan ben ik ook de baas”, lacht ze. “Ik heb ook graag dat ze mij lang genoeg op voorhand vragen om op te pas-

sen. Uiteindelijk kiezen mensen zelf voor kinderen, ze moeten niet verwachten dat grootouders alles laten vallen voor de kleinkinderen. Op tijd zijn is voor mij ook belangrijk. Als we een bepaald uur afspreken, wil ik niet dat ze een half uur te laat zijn. Dat lijkt misschien niet veel, maar dan ben ik in mijn hoofd al bezig met het volgende.” Merkt ze een verschil in het omgaan met haar eigen kinderen toen ze klein waren en met haar kleinkinderen vandaag? “Ik ben veel rustiger en minder snel bang. Bij elke sprong zag ik vroeger allerlei doemscenario’s opduiken. Ik kan vandaag veel beter het risico inschatten. Ik laat ze met plezier in bomen klimmen – wat ik als kind zelf nooit mocht – en dan ben ik een tikkeltje jaloers. Wat moet dat leuk zijn!” Monic wil haar kleinzonen graag bepaalde zaken meegeven. “Ik vind het essentieel dat kinderen andere werelden leren kennen en niet in de veilige cocon van het gezin blijven. Kinderen zijn niet alleen van dat gezin, ze zijn van iedereen. Ze leven niet in een bubbel. Ze gaan naar school met andere kinderen en merken verschillen heel vlug op. Ik wil hen meegeven dat we onze deuren – en harten – moeten openzetten.”

50 jaar geleden was het vrouw aan de haard, en dan had je dat probleem van opvang niet, NU WERKEN de meesten vandaag met twee. Wij passen ons zonder probleem aan deze realiteit aan.

Eric (67) en Lucie (66) zijn de grootouders van Laure (7) en Senne (5), de kinderen van hun zoon Hans, en van Arjen (7) en Jasper (5), de zoontjes van dochter Els. Ze staan dag en nacht klaar voor hun kinderen en kleinkinderen. We beleven onze tweede jeugd . Hun week als grootouder kan heel druk zijn. “Vooral in de grote vakantie. Alle ouders gaan werken, dus moet er opvang worden voorzien voor de kinderen. Dat komt neer op een week bij Arjen en Jasper, en dan een week bij Laure en Senne.” Op woensdag pendelen ze elke week zo’n 80 kilometer tussen Dikkele en Bellem. “We staan op om halfzeven en gaan langs bij de bakker voor ➤

VERHAAL

KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN

GROOTOUDER OF BABYSIT? Eric:

TIPS GROOTOUDERS VOOR DUMMIES Opvoeden anno 2013 is niet langer een makkie – was het dat ooit wel? – en ook grootouders weten soms niet meer van welk hout pijlen maken. Hun rol kan veranderen naargelang de structuur van het gezin van hun kinderen evolueert. Dat hoeft geen reden tot paniek te zijn. Goede afspraken – en veel liefde! – vormen de beste garantie voor een geslaagd grootouderschap. Hét handboek bestaat niet, maar wel handige tips: Vertel je kinderen nog voor je grootouder bent wat je leuk zou vinden. Stel je kinderen concrete vragen zoals: ‘Mag ik het flesje geven?’. Voor jezelf opkomen brengt verandering, achteraf bellen om te zeggen dat je je gepasseerd voelt niet. • Het is belangrijk om je kinderen te respecteren in hun ouderrol. Een evenwicht zoeken tussen ‘er zijn’ en ‘loslaten’. En durven toegevingen te doen. • Maak goede afspraken als het op zaken als kinderopvang aan komt. • Bij het oppassen kan je heel wat leuke activiteiten doen: samen een boekje lezen, samen knutselen of schilderen, ...

Zaken waar ouders niet altijd tijd voor vinden en die je kleinkinderen fijn vinden. • Leg conflicten snel bij, want dit voel je ook in de relatie met je kleinkinderen. • Kinderen kunnen veel leren van hun grootouders. • Ex-grootouders bestaan niet. Voor kinderen zijn grootouders een vertrouwenspersoon wiens steun ze nodig hebben.

Met dank aan de Gezinsbond, Kind & Gezin, Klasse.

koffiekoeken. We brengen Arjen en Jasper ’s ochtends naar school en halen ze af. Dan zorgt Lucie voor het eten en in de namiddag voetballen en zwemmen de jongens met mij.” “Gewoonlijk letten we vrijdagnamiddag na school op Laure en Senne en brengt Erik ze ‘s avonds rond zeven uur naar huis. Dan liggen ze op tijd in bed”, vertelt Lucie. Altijd paraat Ze vinden het de normaalste zaak van de wereld om altijd klaar te staan voor de kleinkinderen. Eric: “50 jaar geleden was het vrouw aan de haard, en dan had je dat probleem van opvang niet, nu werken de meesten met twee. Wij passen ons zonder probleem aan deze realiteit aan.” Toen de kinderen van Els en Hans werden geboren, vonden ze het logisch om hun ‘diensten’ als opvang aan te bieden. “Ook de andere grootouders springen bij. Van rivaliteit tussen de grootouders is geen sprake, we vullen elkaar goed aan”, lacht Eric. Eric en Lucie zijn heel betrokken grootouders, ook op vlak van de opvoeding. “Lucie kookt voor hen, en tekent en kleurt met de kindjes. Ik doe lees- en schrijfoefeningen met de oudsten. Ik kan nog goed mee met school (lacht). Ik ben wel een strenge opa”, geeft hij toe. “Ik vind dat ze wat discipline moeten leren. Het moet niet té los worden. En de kinderen appreciëren dat. Ik had Arjen zo ooit eens op zijn plaats gezet en toen flapte hij eruit ‘opa, ik zie u graag’, omdat hij wist tot waar hij mocht gaan. Onze kinderen gaan akkoord met die aanpak.”

Ik had Arjen zo ooit eens op zijn plaats gezet en toen flapte hij eruit ‘opa, ik zie u graag’, omdat hij wist tot waar hij mocht gaan.

Hebben ze nog tijd voor een eigen leven? Lucie: “Ja hoor! We hebben onze hobby’s en we spreken regelmatig af met vrienden voor een etentje.” Toch passen ze regelmatig hun agenda aan die van de kinderen aan. “Onze kleinkinderen staan op de eerste plaats”, aldus Lucie. Eric vult aan: “Eigenlijk onze kinderen nog meer. Want het is om onze kinderen te helpen, dat we de kleinkinderen zo goed mogelijk proberen op te vangen.” Tweede jeugd “We vinden het zalig om op onze kleinkinderen te passen. Als we hen niet hadden gehad, waren we misschien – fysiek en intellectueel – aan het vastroesten. Alsof je een tweede jeugd meemaakt. Ook al ben ik wel moe na zo’n dag”, geeft Eric toe. Ook Lucie geniet volop van de tijd die ze met haar kleinkinderen doorbrengt. “De ene week zijn ze braver dan de andere”, lacht ze. Eric: “Je volgt hun ontwikkeling en vooruitgang mee vanop de eerste rij. Het is leuk dat ze onthouden wat we hen wijsmaken (lacht). Ik vind het belangrijk dat ze hun best doen op school, beleefd zijn en met twee woorden leren spreken.” Lucie is blij dat ze haar kleinkinderen zoveel ziet. “Anders mis je veel hè, zeker als ze klein zijn!” ●

G E SPO T toerisme

fotografie

#fillmyfridge

20 jaar Guarda La Fotografia

Is jouw idee van de ideale vakantie volledig tot rust komen, weg van alle technologie? Dan is het Twitterhotel op het Spaanse eiland Mallorca waarschijnlijk niets voor jou. Dit hotel richt zich namelijk op alle Twitter fanaten en dompelt je volledig onder in de wondere wereld van Twitter. Van het inchecken tot het bestellen van room service of reserveren van een zetel aan het zwembad … Het gebeurt allemaal via speciale hashtags op Twitter. Dat is alvast een reis waarbij je je gsm beter niet vergeet!

Guarda La Fotografia, de fotostudio van çava? huisfotograaf Filip Naudts bestaat 20 jaar. En dat wordt toepasselijk gevierd met een overzichtsboek. Voor de luxe-editie van het boek, met artist print van een exclusief naaktportret, kon Filip op niemand minder dan Charlotte Leysen (Ketnet) rekenen. Het verzamelboek is verkrijgbaar voor € 29,95, de gelimiteerde luxe-editie inclusief artistprint vanaf € 280. De foto’s worden tentoongesteld en samen met het boek te koop aangeboden in de Antwerpse Galerie Van Campen & Rochtus. Het boek zelf is ook te verkrijgen in de betere boekhandel. Meer info via info@stichtingskunstboek.com

25.000 CIJFER

Wist je dat een mens in zijn leven ongeveer 25.000 liter speeksel produceert, genoeg om twee zwembaden te vullen. We raden aan dat laatste niet letterlijk te nemen.

Administratieve vereenvoudiging voor mensen met laag inkomen Achteraan in de CM-agenda kan je zien dat mensen met ‘verhoogde tegemoetkoming’ of ‘omnio’ een extra korting krijgen op de deelnameprijs van cursussen en info-avonden. Die twee statuten worden toegekend aan mensen met een laag

inkomen, en daardoor moeten zij minder betalen voor (ondermeer) allerlei gezondheidszorgen. Weduwen, invaliden, gehandicapten en wezen met een laag inkomen genieten van de ‘verhoogde tegemoetkoming’, en ‘omnio’ is een uitbreiding daarvan naar andere

groepen mensen met een laag inkomen, zoals bepaalde werklozen en leefloners. Vanaf 1 januari 2014 wordt het soms onhandige onderscheid tussen de twee statuten opgeheven, en blijft alleen de ‘verhoogde tegemoetkoming’ over, ook voor wie nu ‘omnio’ heeft.

SAY CHEESE

Tekst: Joke GabriĂŤls, FOTOGRAFIE: Filip Naudts

Verborgen schatten Op rommelmarkten hangt een gezellige en nostalgische sfeer. Je kan er heerlijk rondsnuisteren en je laten verleiden door allerlei unieke spulletjes. Wij bezochten drie verschillende markten en vroegen enkele enthousiaste bezoekers waar zij hun oog op lieten vallen.

Wil je zelf een foto van jouw aankoop delen? Ga dan naar facebook.com/magazinecava!

01 STEPHANIE & ROBRECHT Waar: Sjacherbeurs, Antwerpen Wat: oude lijst “De meeste van onze meubels zijn tweedehands omdat we antiIkea zijn. Op rommelmarkten zijn we dan ook voortdurend op zoek naar leuke spullen. Dit kunstwerkje hebben we enkel omwille van de lijst gekocht. Ik maak zelf oorringen en wil een kussen aan de lijst bevestigen om ze aan op te hangen.”

XXX

29 XXX

02 MISCHA & TANJA Waar: rommelmarkt Heist Wat: koperen voorwerpen: barometer, geweer, … “We hebben een heleboel koperen voorwerpen gekocht voor mijn nieuwe hobby: steampunk. Het is een fantasiestijl waarbij elementen uit de late industriële revolutie worden gecombineerd met science fiction. Het is mijn eerste steampunk project, dus ik ben benieuwd naar het resultaat.”

03 ADRIAAN & KATHY Waar: DOK rommelmarkt, Gent Wat: elektrische gitaar “Niets zo gezellig als in het weekend rondslenteren op een rommelmarkt. Ik ga er voornamelijk op zoek naar platen. Instrumenten kom je maar uitzonderlijk tegen. Maar deze elektrische gitaar heb ik voor € 25 op de kop kunnen tikken. Als je iets interessants tegenkomt mag je niet te lang twijfelen. Voor je het weet, is het verkocht!”

EENZAAMHEID BIJ JONGEREN

200 vrienden ONLINE en toch eenzaam? Het kan!

In mijn jeugdige topjaren maakte ik probleemloos vrienden en had ik een uitgebreid sociaal netwerk. Een drukke job, een verhuis naar het platteland en een kind later is dat sociale netwerk serieus uitgedund. Vind ik dat erg? Nee, ik ken mijn echte vrienden en eenzaam voel ik me niet. Tekst: Eva Hugaerts illustratie: Pieter Van Eenoge

ongeren zouden me uitlachen met mijn paar goede vrienden. Wat een loser! Een hard oordeel, dat ik als volwassene gemakkelijk kan relativeren. Want eenzaamheid bij jongeren is een groot taboe. Eenzaamheid maakt jongeren niet alleen ongelukkig, als het blijft aanslepen is de kans op een depressie reëel, en het kan hun sociale relaties tekenen voor de rest van hun leven. Luc Goossens is psycholoog en een groot bepleiter van het doorbreken van het taboe rond dit onderwerp. “Wat heel moeilijk is, aangezien verwacht wordt dat we sociaal heel actief zijn. Durf je toe te geven eenzaam te zijn, dan schrik je mensen meteen af.” Hoeveel eenzame jongeren zijn er? “Eén op vijf jongeren is wel eens in meer of mindere mate eenzaam. Onderzoek van een collega toonde aan dat 3 procent zich langdurig eenzaam voelt.” Hoe ontstaat eenzaamheid? “We hebben allemaal verwachtingen over onze relaties. Onbewust

schatten we ze voortdurend in en soms lopen ze niet zo goed. Met een hoop negatieve gevoelens tot gevolg, waaronder het gevoel van in de steek gelaten te zijn. Op zich een normale emotie, die iedereen kent. Het probleem ontstaat als je dit gedurende langere tijd ervaart. Dan bestaat de kans op eenzaamheid en depressie.” Wanneer spreken we van ‘langdurig’? “Ouders moeten zich zeker geen zorgen maken bij de overgang naar een nieuwe school of over puberverdriet binnen de vriendengroep. Ze hoeven ook niet meteen te panikeren als het een maand eens minder goed gaat

Luc Goossens:

Uit onderzoek blijkt dat de steun die je als jongere krijgt van je ouders, helpt bij het omgaan met eenzaamheid. Als het minder goed gaat in de groep maar je wordt thuis gesteund, dan heb je er minder last van.

met hun kind. Langdurig staat voor meerdere maanden en zelfs jaren. Naast symptomen van depressie kunnen eenzame jongeren ook last krijgen van psychische problemen zoals sociale angst. Bijvoorbeeld heel bang zijn om een spreekbeurt te geven, of nog erger, bang zijn voor elke vorm van sociaal contact. De kans bestaat dat eenzaamheid bij jongeren leidt tot het moeilijk blijven hebben als volwassene met het aangaan van sociale relaties. Over het algemeen pikken ouders die signalen goed op. Zonder daarom de vinger erop te kunnen leggen. Uit onderzoek blijkt dat de steun die je als jongere krijgt van je ouders, helpt bij het omgaan met eenzaamheid. Als het minder goed gaat in de groep maar je wordt thuis gesteund, dan heb je er minder last van.” Hoe waak je er als ouder over niet te bezorgd te zijn? “Er is een verschil tussen alleen zijn en eenzaamheid. Eenzaamheid is altijd nadelig. Als sociaal dier vindt niemand het leuk om in de steek te worden gelaten. Men zegt wel dat je daar beter uit komt en dat dit je kracht geeft, maar voor jongeren werkt het zo niet. Iets anders is alleen zijn. Jongeren kunnen zich daar goed bij voelen. In de loop van de adolescentie zien we de houding

➤

EENZAAMHEID BIJ JONGEREN

hippe middeltjes tegen eenzaamheid ...

 Cohousing.

Samen een huis delen is niet alleen financieel voordelig. Mits de juiste selectie van aangename huisgenoten is het een goed middel tegen vereenzaming.

 Bibliotheekblokken

Meer en meer studenten kiezen ervoor om samen te studeren in een bibliotheek, liever dan in hun eentje op kot te blokken.

 Samen knutselen

Handwerk is weer ontzettend hip. In tal van lokale naaicafés tot breiclubs over haakgroepjes geven generaties vrouwen én mannen kennis aan elkaar door, in een gemoedelijke en familiale sfeer.

 LAN-party

Jongeren die vergroeid lijken met hun computer hebben te weinig sociaal contact? Dan heb je nog geen LAN-party meegemaakt! Het opzet is simpel: op één plek brengt iedereen zijn of haar computer mee, verbindt met het Local Area Network (LAN) en gamet tegen en met elkaar.

... en wat helpt jongeren wanneer ze zich eenzaam voelen?

FLEUR 24 Dan probeer ik met vrienden af te spreken, beluister ik muziek of check ik Facebook.

THOMAS 23 Ik zet mijn favoriete muziek en hoofdtelefoon op en zet me even op mijn gemak. Of ik ga eens lopen of fietsen, of spreek af met vrienden.

SARAH 22 Dan praat ik tegen mijn kat.

FREDERIK 25 Wanneer ik me alleen voel surf ik wat rond op het internet. Daarna is het meestal veel beter.

➤

ten opzichte van alleen zijn veranderen. Kinderen zijn er bang van, terwijl jongeren er wel de voordelen van inzien. Hun eigen kamer is belangrijk voor hen, maar het is ook niet gezond om altijd op je kamer te zitten.” Zijn jongeren kwetsbaarder omdat ze nog niet voldoende levenservaring hebben? “Natuurlijk. Een afwijzing komt harder aan. Hun zelfbeeld wordt in grote mate bepaald door hoe ze worden gezien door de groep. Jongeren verwachten ook dat vriendschappen levenslang blijven duren en kunnen er niet altijd mee om als dat verwatert na bijvoorbeeld het secundair. Of dit uiteindelijk leidt tot eenzaamheid, heeft te maken met de inschatting door de jongere zelf, beïnvloed door zijn persoonlijkheid. Jongeren die de neiging hebben om zichzelf terug te trekken als het minder goed gaat, gaan er misschien sneller last van hebben. Het gaat om een samenspel. Als we kijken naar langdurige eenzaamheid, dan denken we dat de hersenen van deze jongeren (én volwassenen) anders werken. Ze piekeren bijvoorbeeld meer en ze reageren overgevoelig op sociale bedreigingen. Ze zien gevaren waar nieteenzame mensen die niet zien en zijn angstiger. Om komaf te maken met eenzaamheid, is het dus essentieel om die interne denkprocessen te veranderen, eerder dan de uitwendige oorzaken te veranderen.” Wat is de rol van de sociale media in dit hele proces? “Die is heel complex. Je zou bijvoorbeeld kunnen veronderstellen dat eenzame jongeren

meer op Facebook zitten, want dat gaat vlotter dan echte contacten. Maar zo werkt het niet. Eenzame jongeren die op Facebook gaan omdat het hen in het ‘echt’ niet lukt om vrienden te vinden, worden zo nog eenzamer. Ze gaan er op met te hoge verwachtingen en worden opnieuw teleurgesteld.” Hoe kunnen we eenzaamheid bij jongeren herkennen? “Dat is moeilijk omdat het zich in hun hoofd afspeelt. Het is heel goed mogelijk dat jongeren al langer eenzaam zijn, vooraleer anderen het opmerken. Signalen die kunnen wijzen in de richting van eenzaamheid zijn terugtrekken uit sociale contacten en neerslachtigheid. Dat gaan we eerder opmerken, dan de eenzaamheid zelf.” Hoe pakken we die eenzaamheid aan? “Ophouden met piekeren is een belangrijke stap. Eventueel door cognitieve gedragstherapie die mensen leert zich anders te gedragen door hen anders over zichzelf te laten

advertentie

denken. Maar voordat je kiest voor therapie, kan je als ouder je kind meegeven dat je het wil helpen door die moeilijke periode te komen. Leerkrachten die merken dat het niet goed gaat met een leerling, raden we aan om hen op te vangen en eventueel door te verwijzen. Naast stoppen met piekeren, vormt emotionele stabiliteit een buffer tegen eenzaamheid.”

Luc Goossens:

Om komaf te maken met eenzaamheid, is het dus essentieel om die interne denkprocessen te veranderen, eerder dan de uitwendige oorzaken te veranderen. Gaat emotionele stabiliteit wel samen met de puberteit? “Tuurlijk. Emotionele stabiliteit vinden we in elke leeftijdscategorie terug, maar pubers gaan tussen 10 en 15 jaar door schommelingen. Ouders weten

Massembre heeft een bos aan activiteiten voor jong en oud. Je kan er slingeren in bomen, ravotten op vlotten, of nietsdoen in ‘t groen. Laat je eens goed Ardennen! Zin om er even tussenuit te knijpen? De kinderen voederen de

➤

herten in ons dierenpark Blader door naar en jij geniet van een ‘CM-deals’ en streekbiertje in de bar. win een weekend Zin in avontuur? Overwin je angsten op ons hoogteparcours of spring van de pamperpaal. Op krachten komen doe je met een stomend wildgerecht van onze chef-kok.

Info + 32 82 64 43 57 reception@massembre.com (tweetalig) Massembre, 5543 Heer, provincie Namen. www.massembre.be

EENZAAMHEID BIJ JONGEREN

➤

wel dat hun puber het ene moment heftig kan uitvallen en het volgende intens kan genieten.” “Een ander belangrijk persoonlijkheidskenmerk is open zijn naar anderen toe, vlot een sociaal netwerk kunnen opbouwen enzovoort. Als je dat bent, ben je ook weer beschermd tegen eenzaamheid. Maar een extravert karakter is geen garantie tegen eenzaamheid. Zowel introverte als extraverte jongeren kunnen last hebben van eenzaamheid. Iemand kan schijnbaar veel vrienden hebben, maar er niet tevreden over zijn en zich dus eenzaam voelen. Anderzijds pikken introverte jongeren misschien gemakkelijker de positieve kanten van alleen zijn op, wat hen kan wapenen tegen eenzaamheid.”

Luc Goossens:

Doorbreek eenzaamheid … Onderzoek heeft uitgewezen dat ziek zijn eenzaam maakt. Zo voelt 34 procent van de personen die langdurig of chronisch ziek zijn, zich sterk tot zeer sterk sociaal eenzaam (door gebrek aan contacten), tegenover 25 procent van de Belgen zonder gezondheidsklachten. Van de langdurig of chronisch zieke mensen is 26 procent sterk tot zeer sterk emotioneel eenzaam, tegenover 15 procent van de gezonde mensen. Met een campagne rond eenzaamheid roept Ziekenzorg CM iedereen op (terug) contact te leggen met

een zieke buur, familielid, vriend of oud-collega. Samen kunnen we een belangrijke beweging vormen die zich niet neerlegt bij eenzaamheid. Bovendien is het zo dat aandacht voor andere mensen ook een goede bescherming is voor jezelf. Het is immers een misvatting dat actieve mensen niet geconfronteerd zouden kunnen worden met eenzaamheid. Tijd maken voor contact is ook goed voor jezelf. In 2014 wil Ziekenzorg CM mensen een duwtje in de rug geven om die – vaak moeilijke – eerste stap te zetten.

➝ Op www.doorbreekeenzaamheid.be vind je info en tips om eenzaamheid effectief te doorbreken.

Zowel introverte als extraverte jongeren kunnen last hebben van eenzaamheid. Iemand kan schijnbaar veel vrienden hebben, maar er niet tevreden over zijn en zich dus eenzaam voelen. Hoe kan je als ouder je kind nog meer helpen? “Ouders die merken dat hun kind zich terugtrekt, kunnen het aanmoedigen om er iets aan te doen. Door zich bijvoorbeeld aan te sluiten bij een sportclub of een jeugdbeweging. Dat is een actieve manier om eenzaamheid aan te pakken. Van zodra die jongere daar een positieve ervaring heeft, gaat zijn negatieve gedachtenmolen minder snel draaien, en leert hij op den duur beter omgaan met sociale bedreigingen of teleurstellingen.” Nemen volwassenen eenzaamheid bij jongeren te weinig au sérieux? “Dat zou kunnen. Ik kan ouders aanraden om terug te denken aan hun eigen puberteit en hoe zij zich toen soms voelden. Het zal het begrip voor de pijn van hun puber vergroten.” ●

ZEG EENS AAA

Tekst: Hanna Struyvelt

Dokter, dokter! Op het kerstmenu: indigestie! Met de eindejaarsfeesten in zicht kijken we al uit naar al het lekkere eten dat daarmee samengaat. Helaas krijgen veel mensen bij al die overdaad vaak last van de maag en spreken we van een ‘indigestie’. Maar wat is dat eigenlijk? En belangrijker: hoe raken we ervan af? çava? vroeg het aan huisarts Tom Jacobs.

WAT IS HET PRECIES?

HOE krijg je het?

WAAROM KRIJG JE HET?

HOE GENEES JE HET?

Volgens dokter Tom Jacobs is het juiste woord voor een indigestie eigenlijk ‘dyspepsie’. “Bij zo’n dyspepsie heb je steeds terugkerende klachten van pijn en een onaangenaam gevoel in je bovenbuik. Dat gaat vaak gepaard met misselijkheid en een opgeblazen gevoel.”

“Soms door een ontsteking van de slokdarm of de maag. Maar meestal is er geen oorzaak te vinden. Naast een veranderde activiteit in de maag stelt men ook veranderingen in de hersenactiviteit vast. Specialisten spreken dan over ‘multifactoriële oorzaken’, hun manier om te zeggen dat ze het niet weten. Alcohol, bijwerkingen van medicatie, overgewicht en vet eten kunnen ook mogelijke oorzaken zijn.”

Er speelt sowieso een erfelijke factor mee volgens de dokter. “De werking van serotonine, een belangrijke stof in de hersenen die een rol heeft in ons stemmingsgevoel en maagwerking, is deels erfelijk bepaald. Daardoor kunnen angstige en depressieve mensen sneller last van dyspepsie krijgen. Net zoals mensen die last hebben van het prikkelbare darmsyndroom. Maar bekijk altijd eerst de bijsluiter van je medicatie, de kans is groot dat het gewoon aan het medicijn ligt.” serotonine

“Probeer eerst te achterhalen wat je maag niet verdraagt. Eet niet te veel en let op met koud, warm, pikant en zuur voedsel. Vermijd ook nicotine. Dat stimuleert de werking van het maagzuur. Bij ernstige klachten laat je best een maagonderzoek doen. Daarna begint de zoektocht naar een evenwicht tussen medicatie die het zuur remt en die de maaglediging bevordert. Karwijolie met pepermuntolie hebben ook al hun werking bewezen.”

Wil je meer weten? Op www.cm.be vind je heel wat interessante informatie over gezond vermageren en bewegen.

CM-sportvoordeel tot 15 euro per jaar CM beloont sporters met een bonus tot 15 euro per jaar. Gewoon, voor de sport. De tegemoetkoming van 15 euro is geldig: • • •

voor deelnamekosten, inschrijvingsgeld of abonnementsgeld van een door CM erkende sportclub, sportcentrum of fitnesscentrum of een sportkamp van een sportvereniging, sportcentrum of sportdienst of een jog- of zweminitiatie

Aanvraag: • •

download het aanvraagformulier op www.cm.be of ga langs in een CM-kantoor

PRO & CONTRA

Tekst: Hanna Struyvelt & Timothy Puype

Volledige vrijheid bij het kiezen van een naam voor je kind!

PRO

CONTRA

Ilse Denolf ‘De eindverantwoordelijkheid ligt bij de ouders, niet bij de burgerlijke stand.’

k vind het vreemd dat de burgerlijke stand zoveel te zeggen heeft over de namen die gekozen worden. De verantwoordelijkheid ligt bij de ouders. Het is hun kind dat de naam zijn hele leven moet dragen. De burgerlijke stand mag ouders er wel op wijzen als een naam ongepast is. Een naam botweg weigeren, kan niet, tenzij het gaat om namen zoals Jezus, Adolf, … bijvoorbeeld. Omdat in elke gemeente een andere ambtenaar beslist over de goedkeuring van namen denk ik dat er willekeur heerst. Iedereen heeft zijn eigen mening over al dan niet ongepaste namen. Eén centrale instantie die daarover beslist, lijkt me veel beter. Zelf hadden we voor de naam Nokke gekozen, maar die naam kon niet onmiddellijk goedgekeurd worden. De reden? Er was nog geen enkele Nokke in België en dus moest de naam voorgelegd worden aan de bevoegde instanties in Brussel. Uiteindelijk hebben we een week moeten wachten voor we de bevestiging kregen dat we onze zoon mochten noemen zoals wij dat wilden. Ilse Denolf werkt bij een communicatiebureau en is de mama van Nokke en Cisse.

Een naam draag je je hele leven lang met je mee. Je ouders hebben die voor jou gekozen, maar de burgerlijke stand heeft het laatste woord en kan bepaalde namen weigeren. çava? vroeg de mening aan twee betrokkenen.

Ronny Willems ‘E.T. is een voornaam die we geweigerd hebben.’

et is belangrijk dat wij ouders op mogelijke problemen wijzen. Verkleinwoorden kunnen, maar kinderen zijn later vaak niet blij met die keuze. Het staat ook in de wet, Art. 1 van 15 mei 1987, dat de ambtenaar van de burgerlijke stand in de geboorteakte geen voornamen mag opnemen die aanleiding geven tot verwarring of het kind kunnen schaden. We moeten gelukkig maar uitzonderlijk ingrijpen. Enkele situaties waarin we dat wel hebben moeten doen zijn: bij voornamen die het kind kunnen schaden zoals Hitler of E.T., wanneer de voornaam aanleiding kan geven tot geslachtsverwarring bv. Jef voor een meisje, wanneer de combinatie van vooren achternaam het kind kan schaden bv. Bloem Pot of indien familienamen gebruikt worden als voornaam. Om hierover te beslissen, bekijkt de ambtenaar situatie per situatie. Meestal zijn er geen discussies, maar bij twijfel wordt het advies van het parket altijd opgevolgd. Ronny Willems is diensthoofd van de Dienst Burgerzaken van Turnhout.

heb jij een mening oveR deze stelling? Deel ze op facebook.com/magazinecava!

Waarom huilen mensen?

EEN POTJE JANKEN

welkom in het tranendal We zien het niet graag: andere mensen die een potje staan te janken. Ofwel vinden we ze grote aanstellers, ofwel voelen we zodanig mee bij het zien van al dat verdriet dat we zelf menig traantje moeten wegpinken. Maar waarom huilen we eigenlijk? Tekst: Willem-Jan van Ekert, fotografie: Corbis

edereen kan het zich ongetwijfeld nog herinneren: Amerikaans president Barack Obama laat zijn tranen de vrije loop na de zoveelste zinloze moordpartij op een lagere school. Wie daar ongevoelig voor bleef, heeft geen greintje empathie in het lijf. En was waarschijnlijk een van de vele analisten die het openlijk huilen van een politicus een teken van zwakte vinden. Daar gaan we weer: mannen mogen niet huilen, van vrouwen wordt het blijkbaar verwacht. Of hebben we het mis? Ad Vingerhoets is professor klinische psychologie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schreef het boek ‘Tranen. Waarom mensen huilen.’ “Je zou denken dat een zo alledaags fenomeen als huilen al lang en breed onderzocht was. Niet dus. En mocht mij iemand 25 jaar geleden niet gevraagd hebben: ‘Geloof jij nu echt dat huilen gezond is?’, dan was ik waarschijnlijk niet eens aan de studie begonnen. Die vraag intrigeerde me zodanig dat ik me in de materie ging verdiepen.”

Akoestische navelstreng Huilen is een van de eerste expressies die we tonen: we komen bijna allemaal al wenend ter wereld. “Dat is de primaire functie van het huilen: de baby die in al zijn hulpeloosheid om aandacht vraagt. Het is de roep om voeding, om bescherming en vooral om de fysieke nabijheid en warmte van de moeder. Dat idee het uitlokken van troost en het creëren van een onderlinge band blijft het verdere leven een rol spelen. Mijn idee is dat huilen evolutionair gezien erg belangrijk is: het kan letterlijk levens redden. Het garandeert de nabijheid van de moeder. Ze noemen dat met een mooie uitdrukking de akoestische navelstreng. Huilen is dus efficiënt gedrag. De keerzijde is dat het ook de aandacht trekt van eventuele belagers, in het dierenrijk en vroeger ook bij de mens niet onbelangrijk. Het is dus nuttig om dat gedrag zo snel mogelijk weer kwijt te raken. Van zodra we wat ouder worden, volstaan daarom visuele signalen, zoals tranen. Tranen zijn in die zin de lightversie van huilen.” ➤

➤

EEN POTJE JANKEN

Andere strategie Tijdens de eerste levensdagen huilen we dus vooral om onze basisbehoeften vervuld te zien worden. Maar blijkbaar veranderen baby’s na 10 maanden van strategie. Dan vragen ze om een ander soort aandacht en beginnen ze de kunst van de manipulatie te ontdekken. “Ja, kleine kinderen beginnen al gauw te beseffen dat je door te huilen dingen kunt verkrijgen. Dat heeft ook te maken met het feit dat volwassenen huilgedrag niet altijd op prijs stellen. We willen het in de kiem smoren in de hoop er van af te

zijn. Maar huilen heeft ook een meer positieve functie: het bevordert de binding en betrokkenheid. Empathie komt pas op latere leeftijd om de hoek kijken: daarbij huilen mensen om wat de omgeving overkomt: rampen, verlies, relatiebreuken … en ook om positieve dingen, bij een weerzien, een huwelijk, geboorte …”

mannen huilen vaker en worden minder snel kwaad terwijl bij vrouwen eerder het omgekeerde gebeurt. Het zou te wijten zijn aan de verlaging in testosterongehalte bij de man en het oestrogeengehalte bij de vrouw. “Huilen verschilt ook van cultuur tot cultuur. Zo is er een indianenstam waar overvloedig gehuild wordt als welkomstritueel. Ik heb met mijn team onderzoek gedaan in 37 landen en we merkten dat 70-75 % van al het huilgedrag plaatsvindt in besloten kring, in thuissituaties. Wat het verschil in culturen

Hallo, wij zijn hormonen Volgens een recente Britse studie huilen vrouwen gemiddeld zo’n 64 keer per jaar en mannen ‘slechts’ 17 keer. Met het ouder worden lijkt dat te veranderen:

5 triestige vragen Kunnen dieren huilen? “Alle zoogdieren huilen”, beweert professor Vingerhoets. “Ik maak dan wel een onderscheid tussen emotioneel huilen en tranen laten. Wanneer je de jonkies bij een moederhond weghaalt, beginnen ze te piepen. Dat is huilen, maar dan zonder tranen. De mens huilt in het begin ook enkel met geluid, de tranen komen pas na enkele weken of maanden.” Kunnen we huilen van de pret? “Ik vermoed dat er tranen vrijkomen door de fysieke druk die we als gevolg van het lachen op onze traanklieren uitoefenen. Dat effect krijg

je ook bij geeuwen en overgeven.” Welke soorten tranen zijn er? Er zijn drie soorten: het basisvocht dat altijd in je ogen aanwezig is en dat ervoor zorgt dat je ogen niet uitdrogen. Het biedt zo bescherming, het voedt het oog, en bevordert het herstel indien er een wondje is. De gemiddelde

mens produceert er zo’n 150 tot 300 ml van per dag. De tweede soort is de reflextraan die het oog moet beschermen tegen irritatie van buitenaf, zoals bij rook, het pellen van uien of bij sterke wind. En dan zijn er de emotionele tranen waarbij de hersenen verdriet signaleren en hormonen vrijmaken die de traanklieren aanzet-

ten tot productie. Professor Vingerhoets: “Als psycholoog maak ik bij die laatste categorie een onderscheid tussen emotionele pijntranen, empathische pijntranen, maatschappelijke pijntranen, en sentimentele of morele tranen (waarbij je huilt om positieve zaken zoals altruïsme, zelfopoffering, overwinning, etc).”

In werkelijkheid laten krokodillen veel tranen, vooral de zoutwatervariant om het zout uit de ogen te spoelen. Vandaar de uitdrukking krokodillentranen.

Wat zijn krokodillentranen? We gebruiken de uitdrukking om aan te geven dat huilen (of verdriet) geveinsd wordt. In werkelijkheid laten krokodillen veel tranen, vooral de zoutwatervariant om het zout uit de ogen te spoelen. Waarom huilen we als we uien pellen? Uien behoren, net als hun familieleden look, bieslook en prei, tot de Allium soort (waar de benaming ajuin vandaan komt). Deze planten nemen sulfaat op uit de bodem en produceren sulfoxides. En dat zijn nu net de tranentrekkers bij het uienschillen. Je ogen produceren dus tranen uit bescherming.

bekende bleiters

blootlegt, is het wenen in publiek, bij herdenkingen bijvoorbeeld. In het zuiden van Europa is het heel normaal dat zowel mannen als vrouwen de tranen rijkelijk laten vloeien. Hier, in het noorden, proberen we dat soort emoties eerder te onderdrukken.”

Volgens een recente Britse studie huilen vrouwen gemiddeld zo’n 64 keer per jaar en mannen ‘slechts’ 17 keer.

kevin van hoovels verloor nipt en barstte na de finish in tranen uit.

Is het nu gezond? We zijn benieuwd naar het antwoord op de vraag die professor Vingerhoets 25 jaar geleden gesteld werd: is huilen nu echt gezond? “Sommige wetenschappers beweren van wel: het zou opluchten en de stress verlagen. Een groot aantal psychologen is ervan overtuigd dat emoties inhouden ongezond zou zijn op lange termijn. Dat kan. Maar gek genoeg zijn

er veel ziektebeelden waarvan veelvuldig huilen juist een gevolg is, zoals bij langdurige depressies. Dat het zou opluchten, gaat dus niet altijd op. Alleen wanneer je de situatie erdoor kan manipuleren, dus als je erdoor getroost zal worden, lucht het wel op.” ●

patrick janssens huilde uit op de troostende schouder van Gene Bervoets.

Wij verhogen uw comfort !

Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : 0800 20 950 www.trapliftinfo.be

E SERVIC 7d/7d

24u/24u

NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

Trapliften

Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2200 2220 2260 2300 2320 2400 2440

HERENTALS Hofkwartier 5 HEIST-O-D-BERG Boudewijnlaan 39 WESTERLO St.-Lambertusstr. 33D TURNHOUT Patersstraat 85 HOOGSTRATEN Vrijheid 168 MOL Corbiestraat 3 GEEL Stationsstraat 162

Tel. 014 22 07 01 Tel. 015 24 12 24 Tel. 014 54 12 19 Tel. 014 47 36 00 Tel. 03 314 96 59 Tel. 014 34 76 40 Tel. 014 57 42 10

2470 2500 2800 2880

RETIE Peperstraat 2 Tel. LIER Mechelsesteenweg 215 Tel. MECHELEN Antwerpsesteenweg 259 Tel. BORNEM Stationsstraat 36 Tel.

014 37 03 480 015 28 03 889

18 72 30 08

00 29 70 35

MIJN GEDACHT

Als Je niet weet waarom Je weent, stop dan! Stany Crets, acteur

commando. Er komen wel eens scènes op het pad van een acteur die om tranen vragen. Ik heb het zelden goed gekund. Ik wist niet waar ik het vandaan moest halen. Moest ik dan denken aan een dood hondje of een overleden naaste om tranen op te roepen? Terwijl er een hele filmploeg gezellig staat te wachten tot aan het woord je je persoonlijkste verdriet even door stany crets de mangel haalt? Nope. Nooit gekund. je KENT HEM ALS ... Tot een drietal jaren geleden. Op de set acteur in onder meer de comedy-reeks van de film 'Groenten uit Balen' had ‘Raf en Ronny show’. ik een zeer emotionele vader-dochter Maar ook als auteur en regisseur scène met actrice Evelien Bosmans en van theaterstukken. het mirakel gebeurde. Take na take lukte het me plots om tranen te voorschijn te Mensen hebben de neiging hun tranen te halen. Niet om een dood hondje, maar verstoppen terwijl de gulle lach voortdurend omdat ik stond te acteren met iemand die die tranen klinkt over pleinen en straten. Schamen we ons voor tranen voor mij te voorschijn haalde. Het wonder van perfect en verdriet? Waarschijnlijk wel. Een lach wil je graag delen, samenspelen dus. In de ogen kijken van een actrice en tranen zijn persoonlijk. Ik ben zelf een selectieve huiler . alleen nog het personage zien. Niet spelen dus, maar t Is te zeggen: een periodieke huiler. Er zijn fases in mijn le'zijn'. ven die meer tranen genereren dan andere of misschien laat ik ze meer toe, dat kan ook. Toen ik een kind was huilde ik Ik heb het recent nog zien gebeuren. Actrices die in een naar het schijnt veel. Vaak was de reactie van mijn moeder: vingerknip tranen kunnen laten vloeien. Ik speel mo“Als ge niet weet waarom ge weent, stop dan!” menteel mee in de reeks 'Amateurs' en zie telkens weer Mieke de Groote, Els Dottermans en dezelfde Evelien Maar ik wist wel waarom ik weende. Ik denk dat we meestal Bosmans vanuit het niets naar tranen gaan. Ik kijk wenen omdat niet begrijpen of niet begrepen worden . ernaar in bewondering, maar snap het mysterie niet. Is Angst, verdriet, woede ... al de emoties die ervoor zorgen dat het enkel het feit dat het geweldige actrices zijn? Is het er wel eens een traan kan vloeien, komen vaak voort uit situomdat ze slinkse truukjes gebruiken? Hebben ze zoveel aties waarin we niet begrepen worden of zelf iets niet begrijleed om aan te denken en op te roepen? Ik durf het zelfs pen. Onmacht dus. Daarom weende ik vaak als klein kind en niet te vragen. Het complexe mysterie van de traan dus. daarom snap ik nu waarom mijn kinderen wel eens huilen. In het echte leven en voor de camera even ongrijpbaar. Onmacht. Situaties niet vatten, problemen niet aankunnen, de wereld niet of nog niet begrijpen. Huilen is een complex iets. Soms wil een mens huilen, maar komen de tranen niet en soms wil je absoluut niet huilen en stromen ze in beken van je wangen. Oncontroleerbaar. En dan heb je nog een HEB JIJ EEN GEDACHT OVER DIT GEDACHT? probleem dat toevallig samen hangt met mijn vak. Huilen op Op facebook.com/magazinecava kan je je mening delen! edere Vlaming die een zekere leeftijd heeft bereikt, kent ongetwijfeld het betaalbare en in elke zichzelf respecterende oma-woonkamer aanwezige equivalent van de Mona Lisa. Ik heb het over het mysterieuze portret van het wenende zigeunerjongetje. Waarom lacht de Mona Lisa? Niemand weet het. Waarom weent het jongetje? Eveneens geen sluitend antwoord. Los van de kitschkunst discussie blijft het een geheim voor de toeschouwer. En zo blijven in het werkelijke leven vele tranen een geheim voor zij die ze zien vloeien.

G E SPO T

QUOTE

We gaan er even uit voor een menopauze, tot zo meteen! Xander De Rycke over Libelle TV

CIJFER

Belgische werknemers brengen elk jaar meer dan 35 uur door in de toiletruimte van hun bedrijf. Dat is bijna een volledige werkweek die we spenderen in het kleinste kamertje. Bijna een op vijf (18,5 %) neemt zijn smartphone mee, 6,4 % leest er de krant of een magazine. Het meest opvallende resultaat zagen we ook al in de enquête rond persoonlijke hygiëne in de vorige editie van çava? Maar liefst 38,7 % van de ondervraagden wast de handen niet altijd na een toiletbezoek.

studeren

Wereldkampioenschap afleiding De Wereldbeker voetbal zal voor een pak meer gebuisde studenten zorgen volgend jaar. Dat blijkt uit een onderzoek van Alain Verschoren, rector van de Universiteit Antwerpen. Om de vier jaar blijken de slaagcijfers in eerste zit 9 % lager te liggen dan andere jaren, vooral bij jongens. En dat telkens in het jaar waarin het WK voetbal wordt georganiseerd. De rector liet al weten dat er niet milder zal gecorrigeerd worden. Het tijdstip van een examen verleggen kan wel, want daar hebben studenten sowieso een zegje in.

Makkelijker toegang tot persoonlijke informatie op CM-website ‘Mijn dossier’ is het beveiligde gedeelte van de CM-website (www.cm.be) waar leden gegevens uit hun persoonlijk dossier kunnen bekijken: een overzicht van de terugbetalingen en uitkeringen, hun Globaal Medisch Dossier, betaalde bijdragen voor het Hospitaalplan … Ze kunnen er ook documenten bestellen of downloaden en hun e-mailadres of telefoonnummer aanpassen. Tot voor kort had je een elektronische identiteitskaart

(en een kaartlezer) nodig om toegang te krijgen, of moest je een token aanvragen. Wie Tax-on-web gebruikt, kent het systeem. Sinds kort volstaat een gebruikersnaam en een wachtwoord. Je moet je wel nog éénmaal registreren via de website van FedICT, de informaticadienst van de federale overheid (zij beheren technisch de beveiliging). Maar een paar minuten later heb je al op een eenvoudige en snelle manier toegang tot al je gegevens.

IN HET VOETSPOOR VAN JUF KIMBERLY

Gejaagd door de TIJD Een dag in het voetspoor van leerkracht Kimberly

‘Leerkrachten hebben veel te veel vakantie!’ hoor je regelmatig. ‘Ja maar, we hebben dat echt nodig om lessen voor te bereiden en om te bekomen van het werk’ is vaak het antwoord daarop. ‘Is het beroep van leerkracht dan zo zwaar?’, vroeg ik mij af. En dus liep ik een dag mee in het spoor van Kimberly. Ze is 28, woont in Sint-Amandsberg en geeft al vier jaar les waarvan het tweede opeenvolgende schooljaar in het Heilig-Hart College in Halle. Haar vakken zijn Frans, geschiedenis en aardrijkskunde. TEKST & FOTOGRAFIE:

Peter Slabbynck

 07u25 Ik werp nog even een blik op de agenda van Kimberly. Vandaag heeft ze 6 lesuren van 50 minuten voor de boeg, verdeeld over 4 verschillende klassen. Tussendoor heeft ze 1 lesuur vrij en uiteraard ook nog een middagpauze, al zal ze er vandaag weinig van kunnen genieten.

 06u55 Ik heb om 6u55 afgesproken met Kimberly in het station van Gent Sint-Pieters. Om op tijd in Halle te zijn, moet Kimberly al om 5u45 uit de veren. Gelukkig krijgt ze op de trein het gezelschap van enkele collega’s zodat ze wat kan kletsen. Het gesprek gaat van een dominante kat naar de beste manier om een vispannetje te bereiden. Maar het is niet allemaal ontspanning, er worden ook toetsen verbeterd tijdens de treinrit.

 08u07 Het eerste wat Kimberly zegt als ze in Halle uit de trein stapt: ‘Nog 25 minuten en de bel gaat.’ Die tijdsdruk zal vandaag de rode draad vormen. In de school zijn er dan ook overal klokken te zien. Onderaan de klok in de leraarskamer is een scherm met info voor leerkrachten die een vervanging moeten doen die dag. Terwijl Kimberly snel nog wat kopieën neemt, vraagt iemand mij wie ik kom vervangen.

 08u30 Kimberly begint aan haar eerste les. Die brengt ons naar het oude Griekenland. Terwijl sommige leerlingen nog wat versuft voor zich uit staren, houdt Kimberly er meteen een goed tempo op na. 50 minuten is immers niet zo lang en vaak wordt er eerst nog even herhaald. Om de leerlingen bij de les te houden, stelt Kimberly vaak vragen. Als ze merkt dat naar het einde toe de aandacht wat verslapt, voegt ze wat humor toe. ➤

IN HET VOETSPOOR VAN JUF KIMBERLY

 09u35 Kimberly heeft nu een uurtje vrij, maar echt vrij kan je dit niet noemen. Ook nu moet er voorbereid worden. De leerlingen van de klas waarvan ze titularis is, hebben geopperd dat hun lokaal er zo saai uitziet. Ze wil daar wat aan doen door de leerlingen vlaggetjes met hun portret te laten maken. Die wil ze ophangen achteraan in de klas. Ze geeft zelf alvast het goede voorbeeld.

 11u15 Kimberly staat nu voor haar eigen klas. Het zijn eerstejaars die duidelijk nog een kopje kleiner zijn dan de tweedejaars waar ze daarnet voor stond. Het duurt even voor ze echt aan de les Frans kan beginnen. Want als klastitularis moet ze allerhande praktische zaken regelen. Ze gaat onder meer rond met de klasfoto’s. De leerlingen kunnen kiezen tussen een normale en een gekke klasfoto. DE JOURNALIST

 12u05 Alweer een les geschiedenis bij een andere klas, waarvoor Kimberly ook naar een ander gebouw moet. Deze TSO-klas bestaat enkel uit meisjes. Deze keer geen les over de oude Grieken maar over de verschillende tijdperken in de geschiedenis. Kimberly blijft geduldig met een leerlinge die telkens ongeduldig wil antwoorden. Op het einde van de les, neem ik zelf even plaats voor het schoolbord. Zo voelt het dus om leerkracht te zijn.

 12u50 Middagpauze, en nu pas valt het mij in de volle leraarskamer op hoe sterk de dames in de meerderheid zijn. Vreemd, want ook heel wat jongens volgen een lerarenopleiding. Lang kan Kimberly niet genieten van de pauze. Want ze heeft deze middag in een apart lokaal toezicht bij leerlingen die een toets moeten inhalen. Intussen eet ze verder haar boterhammen op en bereidt ze haar volgende les voor.

49  15u20 De laatste les van de dag is SA, wat staat voor Sociale Activiteiten. De leerlingen bekijken een fragment van Ben X. Intussen kijkt Kimberly de agenda’s na en gebruikt daarbij veelvuldig haar ‘like’ stempel. Daarna wordt er gepraat over pesten en autisme. Vervolgens kunnen de leerlingen aan hun eigen vlaggetje beginnen. De meesten moeten even op weg gezet worden bij deze opdracht.

 13u18 Kimberly staat opnieuw voor haar eigen klas. Aangezien ze deze leerlingen beter kent, kan ze iets meer op hun persoonlijkheid inspelen. Maar de waakzaamheid blijft. Het is een positieve klas. Dat is een geluk want in een klas die niet goed draait, moet de leerkracht veel meer energie steken. Tijdens deze les aardrijkskunde toont Kimberly onder meer aan de hand van een aardbeimannetje en een doosje hoe de aarde rond de zon draait. Alleen met moderne technologie in de klas red je het niet.

 16u30 Een drukke maar geslaagde werkdag zit er op voor Kimberly. Ook nu is het racen tegen de klok want ze wil graag haar trein halen. Dus zorgen dat de leerlingen niet blijven rondhangen in de klas, nog even langs de leraarskamer en dan snel naar het station waar tal van collega’s al staan te wachten. Net als bij de heenreis, worden tijdens de terugreis toetsen verbeterd. Om 16u46 komt Kimberly in Gent aan. Een kwartier later is ze thuis maar ook dan wacht er nog verbeterwerk …

CONCLUSIE

Leerkracht iets voor mij? Ik vind het een mooie uitdaging om jongeren iets bij te brengen. In theorie wel te verstaan, want in de praktijk komt er heel veel bij kijken. Bovendien heb ik een hekel aan klokken waardoor ik moeilijk zou kunnen omgaan met de tijdsdruk. Mijn respect voor leerkrachten is na deze dag alleen maar gegroeid. Voor een jonge

leerkracht kan het jaren duren eer hij of zij een vaste plaats heeft in een school. Die onzekerheid knaagt en maakt dat nogal wat nieuwe leerkrachten na enige tijd afhaken. De job zelf is ook niet van de poes. Elke klas is anders en vraagt een ietwat eigen aanpak. En dan zijn er ook nog de vele voorbereidingen en de

talrijke verbeteringen. Voeg daarbij nog bijscholingen, klassenraden en andere vergaderingen en je kijkt al snel met andere ogen naar al die vrije dagen. Leerkrachten verdienen dus respect en, wat mij betreft, ook de vele vakantiedagen.

CM-Deals 1

WINTERSPORT IN SKIDÔME TERNEUZEN EN RUCPHEN JOUW VOORDEEL? ACTIE VOOR CM-LEDEN

Ben jij klaar voor de wintersport? Om te skiën of snowboarden hoef je niet naar de bergen, dat doe je indoor bij Skidôme. De indoor skipistes net over de Belgische grens staan bekend om hun uitstekende kwaliteit van de verse sneeuw. Skidôme biedt ultiem sneeuwplezier voor jong en oud, beginners en gevorderden. En dat 365 dagen per jaar! Actie voor CM-leden 2e persoon gratis proefles skiën of snowboarden Als 1 persoon een proefles tegen normaal tarief betaalt of reserveert dan ontvangt de tweede persoon van het gezelschap de proefles gratis. Maximum 3 personen per bon die een tweede persoon gratis meebrengen.

2e persoon gratis 2-uurpas skiën of snowboarden Als 1 persoon een 2-uurpas tegen normaal tarief betaalt dan ontvangt de tweede persoon van het gezelschap de 2-uurpas gratis. Maximum 3 personen per bon die een tweede persoon gratis meebrengen. De CM-korting geldt: Maximum 3 personen per bon die een tweede persoon gratis meebrengen. Exclusief materiaal- en kledinghuur en borg. Enkel geldig in daltijden. Geldig t/m 31 maart 2014. Geldig in Skidôme Terneuzen en Skidôme Rucphen. Alle info op www.skidome.nl

KORTINGSBON Enkel voor CM-leden. Knip deze bon uit en geef hem af aan de kassa. Reserveren hoeft niet.

Kortingsbon enkel geldig met gele klever. Kleven doe je hier.

✃

€ 50 korting

met de trein op wintersport JOUW VOORDEEL? € 50 korting voor çava-lezers

De Ski-Trein naar Oostenrijk De goedkoopste wintersport nachttrein naar Oostenrijk. Gezellig, veilig en voordelig + 1 dag extra skiën!

Nog meer voordeel • Geen files! Veilig en snel naar uw bestemming! • Keuze uit comfortabele of voordelige (familie) coupés. • Ontbijt inbegrepen.

Alpen Expres Met de comfortabele Alpen Expres naar de sneeuw. Wij brengen u tot aan de deur van uw hotel!

Info + boeking Zie voor alle reisinformatie, prijzen en acties: www.skitrein.nl www.alpenexpres.nl

Opstapplaatsen in Utrecht, ’s-Hertogenbosch, Venlo en Keulen

Geef bij het reserveren de actie code CM-Cava door! (info@eetc.nl of 0031 15 213 36 36)

Uw voordeel 50 euro korting voor çava?lezers, direct op factuur.

ZWANGER? GRATIS OP reis met intersoc! JOUW VOORDEEL? ENKEL VOOR cm-leden

Ben je zwanger? Dan kan je deze winter met Intersoc gratis naar Zinal in Zwitserland. Je verblijft er in het gerenoveerde Hôtel Les Diablons, op 1670 m hoogte, perfect mogelijk voor zwangere koppels. Je maakt er tijd voor elkaar en voor de eventuele broertjes of zusjes is er Nederlandstalige opvang voorzien. Op vakantie gaan met kinderen kan immers probleemloos bij Intersoc. Onze Belgische chef-kok bereidt elke dag lekkere, gezonde maaltijden en zelfs de meest bizarre voorkeuren gaat hij niet uit

JOUW VOORDEEL? KORTING VOOR CM-LEDEN

te zien, maar vooral veel speelgoed! Wie weet, misschien kan je tijdens je bezoek al een glimp opvangen van je eigen sinterklaasgeschenkje ...

de weg. Ook medisch word je goed opgevangen, onze professionele medische service staat je snel bij. Info + boeking Boek nu jouw babymoon-vakantie via www.intersoc.be of contacteer ons via 070 233 119. Alle informatie, prijzen en voorwaarden vind je op onze website. enkel voor cm-leden

een weekendje massembre JOUW VOORDEEL? 5 GRATIS WEEKENDS VOOR DE FANS

Volg jij ons op Facebook? Dan heb je ongetwijfeld de geboorte van ons veulentje van dichtbij meegemaakt. Dit ontstaan van nieuw leven onder ons bladerdek koppelden we aan een publieke stemming op de Facebookpagina van Massembre. Weet jij welke naam er uiteindelijk het meest werd geliket? En denk jij het juiste geboortegewicht te kennen? Stuur de correcte antwoorden met vermelding van uw adres naar onderstaand e-mailadres en maak kans op 1 van de 5 weekends tussen onze herten. Wie weet ben jij het die ons veulen in het echt ontmoet! De wedstrijd loopt t.e.m.

het depot van sinterklaas

31 december 2013. Het weekendje Massembre is geldig voor 1 persoon in verblijfsformule Comfort met Volledig Pension, 2 nachten, t.w.v. €128,60. Per betalende volwassene verblijft 1 kind onder 6 jaar gratis. We verwittigen de winnaars per e-mail. Info + boeking + 32 82 64 43 57 reception@massembre.com Massembre, 5543 Heer, België www.massembre.be

Waar? Speelgoedmuseum Mechelen, Nekkerspoelstraat 21, 2800 Mechelen

Het is een goed bewaard geheim, maar Sinterklaas heeft al jaren zijn depot en werkruimte in het Speelgoedmuseum in Mechelen. Hier komen alle verlanglijstjes toe en worden alle geschenkjes klaargemaakt. Na jaren aandringen heeft Sinterklaas eindelijk zijn toestemming gegeven om de deuren van zijn prachtige opslagplaats open te stellen.

Wanneer? Van 16 november tot en met 6 december, telkens van 10 tot 17 uur. (gesloten op maandag) Prijs kinderen 3-11 j.: € 6 (CM-leden 4,5 euro), volwassenen: € 8,50 (CM-leden € 6) Info: www.speelgoedmuseum.be info@speelgoedmuseum.be of 015 55 70 75

Je kan een kijkje komen nemen hoe de Sint de pakjes laat klaarmaken en je kan zelfs proberen of jij zelf een goede Zwarte Piet zou zijn, door over daken te lopen of speelgoed in schouwen te mikken. En er is nog veel meer

KORTINGSBON Enkel voor CM-leden. Knip deze bon uit en geef hem af aan de kassa van het speelgoedmuseum.

Kortingsbon enkel geldig met gele klever. Kleven doe je hier.

✃

RESULTATEN SOCIAL MEDIA ENQUÊTE Of we ongelukkig worden van sociale media? Niet per se. En ook niet echt gelukkiger. We moeten wel opletten voor checkstress en de roep om aandacht. Daar lijkt het in elk geval op als we de antwoorden van 2.409 mensen op onze çava?-enquête voorleggen aan specialiste Clo Willaerts. Tekst: Femke Coopmans FOTOGRAFIE: Studio Edelweiss

Op Faceboo elke dag

14 %

voelt een druk om dingen te delen en vindt dat stresserend.

ebook schijnt g de zon

â&#x17E;¤

oe werd jij wakker deze ochtend? De smartphone die afliep? Je zag dat je een mailtje had, misschien ook een melding op Facebook en hebt rap even gekeken, zo wist je meteen ook wie vandaag jarig is. Clo Willaerts leerde vier jaar geleden tijdens een onderzoek dat een derde van de vrouwen rond de dertig haar dag zo begint. Het verbaast haar dan ook helemaal niet dat van de actievelingen op sociale mediaplatformen (7 op 10 van de respondenten) 43,8 % meerdere keren per dag en 32,9 % één of twee keer per dag naar zijn profiel surft. Facebook is veruit het populairste platform. 1.512 van de 2.409 respondenten heeft een account, 21,6 % heeft een LinkedInprofiel – dubbel zoveel als het landelijk gemiddelde – en daar net onder zit Twitter, dat al 17,7 % wist te overtuigen.”

Zoveel vrienden! 570 mensen hebben 1 tot 100 vrienden op Facebook, 340 tellen er 101 tot 200 en 220 hebben er 201 tot 300. “Ken je het getal van Dunbar? De theorie van professor Dunbar zegt dat het menselijk brein gemiddeld 180 vriendschapsbanden kan onderhouden. Niet meer. Gek genoeg zit het aantal vrienden op Facebook heel vaak rond dat getal.” Maar het aantal echte vrienden kunnen veel mensen toch op één hand tellen? “De invulling van het woord vrienden is door Facebook enorm verwaterd. Het gaat eigenlijk eerder om contacten.” Gamende oudere vrouwen Volgens de enquête spenderen jongere mensen iets meer tijd aan sociale media (39,9 % van de 15-25-jarigen meer dan een uur per dag) dan oudere (zo’n 20 % van de 36-55-jarigen), terwijl Clo Willaerts andere tendensen kent: “Normaal scoren oudere vrouwen erg hoog. Ze gamen, chatten en blijven hangen tot ze weten hoe het met iedereen gaat. Dat laatste is voor vrouwen heel belangrijk.”

Little Black Book Mensen zonder relatie brengen ook iets meer tijd door op sociale media: 64,9 % singles zitten een uur of langer te Facebooken en te Twitteren, tegenover 53 % van de mensen met een relatie. “Onderschat niet hoe belangrijk Facebook is in de dating scene”, weet Clo Willaerts. “Het is daar niet voor gebouwd, maar wordt er wel voor gebruikt. Je leert mensen kennen via duimpjes of commentaren bij vrienden of je denkt aan een date en kunt dan eerst even wat research doen.” Volgens onze enquête vond 15,9 % van de mannen al eens een lief dankzij sociale media, en 11 % van de vrouwen. “Het verrast mij dat die cijfers zo dicht bij elkaar liggen. Ik zie best veel mannen die Facebook zo’n beetje beschouwen als hun Little Black Book, als de markt die ze in het oog moeten houden en ze willen ook weten hoe goed ze daar nog in liggen.” De stap naar een ontmoeting in het echte leven is volgens Clo Willaerts veel kleiner dan velen lijken te denken. “Dat is een groot misverstand over het internet en dat komt, denk ik, doordat

RESULTATEN SOCIAL MEDIA ENQUÊTE

het eind jaren ’90 nog exclusief voorbehouden was voor nerds op een donker kamertje achter een lelijke beige computer. Dat beeld zou een kwarteeuw later wel eens bijgesteld mogen worden. Alle mensen kunnen via sociale media makkelijk iemand op het spoor komen, iets over elkaar ontdekken en als ze dan beslissen om elkaar in het echt te zien, hebben ze al minstens één gespreksonderwerp.” Lekker socialer “Al dat gedoe over mensen die asociaal worden van sociale media klopt niet”, volgens Clo Willaerts is het precies omgekeerd. “Technologie verandert onze hersenen en ons gedrag niet, toch zeker niet zo snel. Maar mensen die vroeger nooit buitengekomen zouden zijn, vinden nu juist makkelijker mensen zoals zij. En of het percentage eenzame mensen op Facebook hoger is dan het gemiddelde percentage eenzamen op de wereld? Dat zal wel. Juist omdat dat een plaats is waar ze niet eenzaam hoeven te zijn. Het is heel laagdrempelig. Ze zitten tussen het volk zonder dat ze onwennig staan te sterven op één of andere receptie.” 5,2 % heeft het gevoel dat ze vrienden minder horen en zien sinds er sociale media zijn, 8 % ziet elkaar juist meer. Een tiende vindt wel dat ze nu meer contact hebben met vrienden, maar toch voornamelijk online en ruim een derde voegt daaraan toe dat ze nu contact heb-

ben met mensen die ze anders weinig horen. “Het nichtje dat ze al jaren niet meer gezien hebben, klasgenootjes van vroeger, ex-collega’s ... Sociale media maken het gemakkelijk om hen te volgen en om eventueel nog een keer af te spreken. Omgekeerd wordt Facebook ook wel eens omschreven als een platform waar je vrienden kunt verliezen doordat je ze leert kennen op een manier die je niet verwachtte.” Eén en ander past helemaal binnen de overkoepelende trend die de specialiste opmerkt: “Alles wat op het internet gebeurt, geraakt meer en meer vervlochten met ons echte leven. Wat we meemaken in het echte leven weerspiegelt zich voor een stuk op Facebook en dingen die op Facebook gebeuren, worden opgepikt in het echte leven. In goede en in slechte zin.”

42,7 %

De vrolijkste, de sportiefste, de mooiste, de grootste, de snelste Ons geluk is ons gegund. Bijna de helft van onze ‘vrienden’ is blij als wij een leuke tijd hebben en dat ook delen. Een derde voelt daar helemaal niets bij en 13,9 % zegt toch een tikkeltje jaloers te zijn en wil zelf ook leuke dingen gaan doen. “Facebook is natuurlijk de wereld waar alleen maar het duimpje omhoog bestaat, dus dat kan mensen pushen om zich beter voor te stellen dan ze in het echte leven zijn. Tegelijk is het wel een platform waar je een echte naam moet gebruiken.”

Clo Willaerts: Het internet is een publieke

vindt ‘informatie delen’ de belangrijkste functie van sociale media. Vandaag ben je wat je deelt.

13,9 % is een tikkeltje jaloers wanneer ze op sociale media geconfronteerd worden met de leuke tijd van anderen.

schandpaal geworden en dat vind ik een heel kwalijke trend. HEt is mijn grootste vrees dat mensen gaan filmen en fotograferen in de plaats van te helpen als er iets gebeurt.

Delen moet ‘Informatie met elkaar delen’ vindt 42,7 % de belangrijkste functie van sociale media, gevolgd door – vooral voor vrouwen (30,8 % tegenover 24 % van de mannen) – ‘kunnen volgen wat anderen doen’. Clo Willaerts: “Vandaag ben je wat je deelt. Zet die redenering verder en het gaat erop lijken dat als je stopt met delen je ook niet meer bestaat. Wanneer je je daardoor laat vangen, zorgen sociale media voor stress. Dan denk je: het is al half elf en ik heb nog niets gepost. Waarop je koortsig in het rond begint te kijken of je niet iets ➤

RESULTATEN SOCIAL MEDIA ENQUÊTE

➤

interessants kunt fotograferen, ... Dat maakt je heel gevoelig voor de aandachtscultuur. Het probleem is hetzelfde als met geld: het maakt tijdelijk gelukkig, maar het is nooit genoeg.” En checken moet ook 14,4 % voelt een druk om dingen te delen en vindt dat stresserend, maar voor 24,7 % komt de stress vooral van de hoeveelheid informatie die op ons afkomt en voor nog eens 23,7 % ligt het aan de constante drang om van alles op de hoogte te zijn. “Daar is een interessant boek over geschreven”, weet Clo Willaerts. “De stress komt van het flikkerende lichtje op je smartphone dat meldt dat er iets gebeurd is. Je ligt voortdurend op vinkeslag voor iets dat in je ooghoek zou kunnen gebeuren. Je bent nooit helemaal gerust, want er zou eens iemand iets over je gezegd moeten hebben. Noem het checkstress. Om me ervoor af te schermen heb ik een hoesje gekocht.” Dat is (niet) privé! 5,1 % heeft nog nooit stilgestaan bij privacy en sociale media. “Dat is geruststellend laag dan”, vindt Clo Willaerts. Ik ben wel blij dat er af en toe horrorverhalen in de pers komen over mensen die de privacyinstellingen niet goed doorhadden. De meeste platformen gaan ervan uit dat alles wat jij post ook publiek is. Je moet zelf maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het beperkt blijft tot een aantal mensen.” 46,1 % maakt zich wel eens zorgen, maar weet dat hij er alles aan doet om zichzelf te beschermen. Een kwart

heeft nog nooit stilgestaan bij privacy en sociale media. “Dat is geruststellend laag dan”, vindt Clo Willaerts.

25 % is bezorgd over de privacyinstellingen op sociale media maar steekt er te weinig tijd in.

is bezorgd en steekt er naar eigen zeggen te weinig tijd in. De experte maakt zich dan weer zorgen om iets anders: “Wat als anderen jouw recht op privacy schenden? Wat als jij ‘toevallig’ op een foto staat die zij online zetten? Het feit dat wij voortdurend foto’s nemen met onze smartphones vind ik een grotere bedreiging voor de privacy dan sociale media op zich. Kijk naar een fenomeen als shaming: iemand ligt half bewusteloos in de goot en in de plaats van hun burgerlijke plicht te doen en te checken hoe het gaat met die mens, maken ze een foto, posten die en veroordelen die mens op die manier. Het internet is een publieke schandpaal geworden.” Een rondje defrienden of even pauzeren ... 80,2 % van wie onze enquête invulde, is van plan om te defrienden. Clo Willaerts: “Je krijgt dan geen melding van Facebook en we zien het ook zelden als dat nummertje vrienden daalt. Maar soms kom je het toch te weten en ik wou dat ik kon zeggen dat ik zoiets niet per-

soonlijk nam om gedefriend te zijn, maar ik doe het toch. Vreemd, niet? Je begint je af te vragen of je iets verkeerd gezegd hebt, gaat op een andere manier naar je updates kijken ... Dat is een soort stress waar vroeger eigenlijk alleen maar mensen met een publieke functie last van hadden en die nu deel wordt van mensen die het niet verwacht hadden en er ook niet op voorbereid zijn.” Aan de andere kant van de lijn zitten dan de mensen die uitgebreid aankondigen dat ze nog eens een rondje gaan defrienden. “En dan voelt iedereen die niet gedefriend wordt zich bevestigd in de dikke vriendschap”, knikt Clo Willaerts. “Ook weer: aandachtscultuur. Als je dat wil doen, dan hoef je het niet te zeggen. Kondig je het wel aan, dan betekent dat dat je honger hebt naar duimpjes.” ... als je nog zonder kunt. Als ik een dag geen sociale media kan kijken ... dan vindt 15,3 % dat vervelend, voor 13 % voelt het als een verademing en 71,1 % maakt er geen punt van. Je ziet het vooral op reis volgens Clo Willaerts: “Je hebt er die van het feit dat ze een tijdje in het buitenland zitten gebruik maken om even van de stress af te zijn. Anderzijds zijn er ook best veel mensen die hun bestemming en hotel kiezen op basis van wifi, want dan kunnen ze die typische foto’s van twee blote voeten aan het strand delen met het thuisfront. Heel onverstandig trouwens, want dan weet iedereen met slechte bedoelingen dat je niet thuis bent.” ●

VOND JE DIT INTERESSANT? DOE DAN MEE AAN DE NIEUWE ENQUÊTE EN LEES HET RESULTAAT IN DE VOLGENDE çAVA!

5,1 %

doe mee !

OPROEP ENQUÊTE

WIN EEN cadeau bon voor oxfam

HOE solidair ben JIJ? Besparingen en ontslagen scherpen de crisissfeer aan. Stort jij elk jaar een gulle bijdrage aan het goede doel? Of spaar je dat geld liever voor een reisje? Maak je tijdens het weekend wat tijd vrij voor vrijwilligerswerk of kies je eerder voor een luie zondag? Vindt de Vlaming solidariteit nog wel belangrijk? Laat het ons weten door mee te doen aan onze solidariteitsenquête en wie weet win jij wel Oxfam cadeaubonnen t.w.v. ¤100. Je kan hem inruilen in alle Oxfam-Wereldwinkels, Magasins du Monde en in de tweedehandswinkels van Oxfam Solidariteit. Deelnemen kan tot 2 januari 2014 op www.cava-enquete.be

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.be/rMT.AGENDA

LIJF EN LEDEN

AROMATHERAPIE VOOR GEVORDERDEN: WINTER Praktisch

BABY, KIND & TIENER

EIGEN BAAS OVER JE GEDACHTEN LEER POSITIEF DENKEN Deze training richt zich naar kinderen van het 4de leerjaar die zich snel zorgen maken, vaak piekeren en veel negatieve gedachten hebben. Op deze manier kan er op een meer persoonlijke en intensievere manier gewerkt worden. In een klein groepje van maximum 8 kinderen leren ze de baas te worden over hun negatieve gedachten, hun angst en boosheid, door een andere bril op te zetten. Ze leren goed om te gaan met tegenslag en krijgen een aanzet tot meer zelfvertrouwen. De ouders worden via mail ook intensief betrokken bij de training. Voorafgaand aan de training is er een telefonisch kennismakingsgesprek met de ouders, om te kijken of deze training goed aansluit bij datgene wat zij willen verbeteren. Na afloop van de hele training is er een individueel evaluatiegesprek met de ouders.

Praktisch Wanneer en waar 22-29/1/2014, 5-1219-26/2/2014, van 14 tot 16 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen Begeleiding: drs. Wendy de Pree, ontwikkelingspsycholoog en gedragstherapeut Prijs: • CM-leden: € 120, verh. tegemoetk. of omnio: € 60, niet-leden: € 170 • Extra CM-voordeel: per sessie wordt 50 % terugbetaald indien het kind recht heeft op kinderbijslag, lid is van CM en een voorschrift kan voorleggen. (Indien het kind nog geen 12 tegemoetkomingen voor psychotherapeutische begeleiding kreeg). Organisatie: CM Gezondheidspromotie Info en inschrijven: 014 40 35 45 of www.cm.be/rmt.inschrijven

Workshop waarbij de kennis van aromatherapie centraal staat en verwerkt wordt in voet-, handen ligbaden, in korte bewustzijnsoefeningen en ademhalingsoefeningen die al zittend of rechtstaand worden uitgevoerd, en in verschillende andere korte toepassingen. Het doel van deze workshop voor gevorderden is met plezier preventief voor eigen welzijn zorgen of ook aanvullende zorg op een doktersbehandeling, maar nooit ter vervanging ervan. In deze workshop in het thema ‘winter’ geven we aandacht naar het opbouwen en versterken van onze weerstand. Dit is verrijkend en inspirerend voor onze zelfzorg van nieren en darmen. Voorwaarde tot deelname: je beschikt over enige basiskennis van aromatherapie, of je volgde eerder een workshop voor beginners. Dit is een praktische workshop: breng een relaxatiematje mee.

Wanneer en waar • 16/12/2013 van 14 tot 17 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen • 16/12/2013 van 19 tot 22 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen • 21/1/2014 van 14 tot 17 uur, Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 Kasterlee • 21/1/2014 van 19 tot 22 uur, Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 Kasterlee Begeleiding Veerle Waterschoot, aromatherapeute Prijs • CM-leden: € 10, • verh. tegemoetk. of omnio: € 5, • niet-leden: € 15 Organisatie CM Gezondheidspromotie Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/rmt.inschrijven

LIJF EN LEDEN

WEET WAT JE EET, LEES HET ETIKET!

Aromatherapie voor beginners

Vraag je je af wat termen als ‘0%’ en ‘light’ betekenen? De diëtiste maakt je gedurende deze infosessie wegwijs in het lezen van voedingsetiketten en helpt je zo een bewustere keuze te maken uit het grote gamma beschikbare voedingsmiddelen. Na een informatief gedeelte gaan we aan de hand van verschillende verpakkingen enkele valkuilen bekijken. Breng gerust zelf enkele verpakkingen mee.

PRAKTISCH Wanneer en waar: 11/2/2014 van 13 tot 16 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen Begeleiding: Noortje Segers Prijs: • CM-leden: € 3 • verh. tegemoetk. of omnio: € 2 • niet-leden: € 6 Organisatie: Thuiszorgcentrum Info en inschrijven: 015 21 58 88 of thuiszorgcentrum.mechelen@cm.be

Bij aromatherapie worden essentiële oliën van planten gebruikt omwille van hun werking. Onze gastspreker leidt u met de nodige voorzichtigheid in deze wereld in. Deze 'workshop voor beginners' is een goede basis om de workshops voor gevorderden goed te volgen en te begrijpen.

PRAKTISCH Wanneer en waar • 18/2/2014 van 14 tot 17 uur, Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 Kasterlee • 18/2/2014 van 19 tot 22 uur, Den en Heuvel, Geelsebaan 72-74 Kasterlee • 20/2/2014 van 14 tot 17 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen • 20/2/2014 van 19 tot 22 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen Begeleiding Veerle Waterschoot, aromatherapeute Prijs • CM-leden: € 10, • verh. tegemoetk. of omnio: € 5, • niet-leden: € 15 Organisatie CM Gezondheidspromotie Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/rmt.inschrijven

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.be/rMT.AGENDA

LIJF EN LEDEN

GEZOND IN JE HOOFD

kilootje minder. Lekker in balans

VAN STRESS NAAR ENERGIE

FAMILIE DUURT LANGER DAN EEN MENSENLEVEN

Graag een kilootje minder? En/of zin om evenwichtiger te eten en te bewegen? Onder het motto ‘geen woorden maar daden’ kan je deelnemen aan deze cursus van 6 sessies. Zo kan je je goede voornemens en je gezondheid een zetje geven! Tijdens deze cursus leer je alles over een gezond eet- en beweegpatroon, maar zoeken we ook naar oplossingen voor alle hindernissen die je kunt tegenkomen. Stapsgewijs leer je je eet- en beweeggedrag onder handen te nemen en de eerste stappen te zetten naar gezonde gewoonten.

Praktisch Waar en wanneer 18-25/2, 11-18-25/3, 1/4/2014, Bouwelhoeve, Stationslei 42, Bouwel Begeleiding Bette Gers Prijs • CM-leden: € 60, • verh. tegemoetk. of omnio: € 30, • niet-leden: € 120 Organisatie CM Gezondheidspromotie Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/rmt.inschrijven

Familiebanden zijn ongelooflijk krachtig en beïnvloeden je leven. Over de invloed van familie en hoe dat werkt, gaat deze presentatie. Het is een verhaal vol beklijvende familiebeelden, muziek, poëzie en anekdotes.

Praktisch

Gastspreker Erna Claes gaat op zoek gaat naar jouw energiegevers en energievreters en geeft je tips om jouw optimale balans tussen inspanning en ontspanning te vinden. Hoewel je uiteraard niet alle omstandigheden kunt veranderen, focussen we op die aspecten die je wél zelf in handen hebt en naar mogelijkheden om hier je persoonlijke weerbaarheid te vergroten. Als je namelijk blijft doen wat je altijd deed, dan blijf je krijgen wat je altijd kreeg. Als je wil dat iets verandert, werk dan aan datgene wat jij kan veranderen.

Praktisch Waar en wanneer 4/12/2013 om 20 uur, De Hezehoef, Hezewijk 68, Olen Begeleiding Erna Claes, doctor in de psychologie Prijs • CM-leden: € 3, • verh. tegemoetk. of omnio: € 2, • niet-leden: € 6 Organisatie CM Gezondheidspromotie Info en inschrijven 014 40 35 45 of www.cm.be/rmt.inschrijven

Wanneer en waar: 6/2/2014, van 13.30 tot 16 uur, CM-campus, Antwerpsesteenweg 261 Mechelen Begeleiding Annie Nuyts en Lieve Sels, contextueel psychotherapeuten Prijs • CM-leden: € 3, • verh. tegemoetk. of omnio: € 2, • niet-leden: € 6 Organisatie Thuiszorgcentrum Info en inschrijven 015 21 58 88 of thuiszorgcentrum.mechelen@cm.be

GEZOND IN JE HOOFD

VAKANTIEMARKT

DEMENTIE

VAKANTIEMARKT INTERSOC

Dementie wordt beschouwd als de grootse volksziekte van de 21ste eeuw. In onze maatschappij heersen echter een aantal clichés over dementie die de levenskwaliteit van mensen met deze aandoening ernstig aantasten. Tijdens deze infonamiddag wordt je kijk op deze problematiek heel wat breder en genuanceerder.

Intersoc nodigt je uit op de voorstelling van de Intersoc-charme, bus- en vliegvakanties (zon & sneeuw). Op deze vakantiemarkt ontdek je het nieuwe aanbod vakanties en rondreizen met het vliegtuig en met de bus. Van 13 tot 16 u kun je hier terecht met al je vragen en krijg je een korte presentatie van het reisaanbod. Schrijf je ter plaatse in voor een Intersoc-charme, een busof een vliegtuigreis uit de brochure mei-november 2014 dan krijg je 10 euro korting per deelnemer per periode!

Praktisch Waar en wanneer 5/12/2013, Bemt – lokaal China, Kleinhoefstraat 6, Geel Begeleiding Ria Caers en Hilde Stroobants Prijs • CM-leden: € 3, • verh. tegemoetk. of omnio: € 2, • niet-leden: € 6 Organisatie Thuiszorgcentrum en Tandem Info en inschrijven 014 40 35 45 of thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be

PRAKTISCH GEZOND IN JE HOOFD

vroegtijdige zorgplanning: meer dan een wilsbeschikking Er bestaan veel misverstanden over de soorten wilsverklaring, de terminologie en wettelijke bepalingen hieromtrent. Wat verstaan we onder wilsverklaring? Wat is een vertrouwenspersoon? Wie kan mijn vertegenwoordiger zijn? Is een wilsverklaring afdwingbaar? In hoeverre kan ik mijn eigen wensen rond mijn levenseinde op papier zetten?... Deze en andere vragen komen zeker aan bod op deze avond.

Praktisch Wanneer en waar 25/2/2014 van 13.30 tot 16 uur, Bouwelhoeve, Stationslei 42, Bouwel Begeleiding Guy Hannes Prijs • CM-leden: € 3 • verh. tegemoetk. of omnio: € 2 • niet-leden: € 6 Organisatie Thuiszorgcentrum Info en inschrijven 014 40 35 45 of thuiszorgcentrum.turnhout@cm.be

Waar en wanneer 2/12/2013, van 13 tot 16 uur, Cultuurcentrum Hasselt Kunstlaan 5 – 3500 Hasselt 3/12/2013, van 13 tot 16 uur, Zoo Antwerpen (Marmeren zaal) Koningin Astridplein 26 (2018 Antwerpen) Prijs Gratis Vooraf inschrijven is niet nodig

CM 62

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.be/rMT.AGENDA

ZORG

Infocafé met filmvoorstelling ‘Amour’ PRAKTISCH

Tijdens dit infocafé voor mantelzorgers wordt u een film aangeboden: ‘Amour’. Het verhaal gaat als volgt: Georges en Anne zijn gecultiveerde, gepensioneerde muziekdocenten in hun tachtig. Hun dochter Eva woont met haar gezin in het buitenland. Op een dag krijgt Anne een lichte beroerte. Dit stelt de relatie tussen Georges en Anne serieus op de proef ...

Waar en wanneer • 3/12/2013 van 13.30 tot 16 uur, Ten Kerselaere, Boonmarkt 27, Heist-op-den-Berg • 10/12/2013 van 13.30 tot 16 uur, ACW zaal Cardijn, Korte Begijnenstraat 18, Turnhout • 17/12/2013 van 13.30 tot 16 uur, CC De Kollebloem, Kloosterhof 1, Puurs Voor wie mantelzorgers Begeleiding Chris De Smet Prijs gratis Organisatie Thuiszorgcentrum Info en inschrijven 014 40 35 45 of thuiszorgcentrum.mechelen@cm.be

VRIJGEVIGER KAN NIET! ER IS REEDS EEN SX4 S-CROSS VANAF 14.799€*

UNIEKVEOOR

G AANBIEDIN ZERS! LE ” “ÇAVA REMIE OVERNAMEP €** VAN 1.200

Pub Suzuki

Echte vrijgevigheid is zeldzaam, dus kan je er maar best van profiteren. Neem nu de SX4 S-Cross, de nieuwe cross-over van Suzuki: een supervrijgevige gezinswagen, hypercomfortabel en megaruim, voor gezinnen met zin voor avontuur maar ook voor veiligheid. 7 airbags, panoramisch dubbel open dak, een koffer van 430 liter. Beschikbaar in 4x2 en 4x4 met All-Grip-systeem en altijd met 5 jaar garantie en gratis assistance. De nieuwe SX4 S-Cross: wat is echte vrijgevigheid toch mooi. Vooral als die al begint bij 14.799 euro*. *incl. korting en overnamepremie **voor overname van uw wagen ongeacht de leeftijd. Meer info bij uw deelnemende Suzuki verdeler. Actie geldig tot 31/12/2013 op vertoon van dit magazine. Actie niet cumuleerbaar met andere promoties.

: 115-135 g/km

: 4,4-5,9 l/100km

RESERVEER UW TESTRIT OP WWW.SUZUKI.BE

DEELNEMENDE VERDELERS LUYTENS..................................................................................RIJMENAM ....................................................... 015/50.08.50 VAN HOUDT..............................................................................GEEL ................................................................ 014/59.00.31 VAN HOUDT..............................................................................HERENTALS ...................................................... 014/24.81.50 WOUTERS BEGIJNENDIJK .......................................................BEGIJNENDIJK.................................................. 016/56.87.23 BELAUTO .................................................................................MORTSEL ......................................................... 03/440.68.68 DE LAET ...................................................................................BOOM .............................................................. 03/888.00.49 GARAGE VANDER STRAETEN ..................................................DENDERMONDE ............................................... 052/21.80.68

SUZUKI BELUX

Haal de zon in huis met een Health Mate® infraroodcabine

Health Mate® wenst u prettige feestdagen!

SAMEN TEGEN REUMA

Health Mate steunt het fonds voor wetenschappelijk Reumaonderzoek

Een snelle, natuurlijke remedie tegen spieren gewrichtspijnen

DE BESTE KWALITEIT INFR AROODC ABINES - VAN 1 TOT 5 PERSONEN

Verlicht nek- en rugklachten. Goed voor hart en bloedvaten. Verbetert de bloeddoorstroming.

Vermindert cellulitis. Verbrandt calorieën. Verbetert uw algemene conditie en weerstand. Vermindert hoofdpijn. Verjaagt stress.

Surf naar onze website voor meer getuigenissen, toepassingen en studies. Of bel 03 295 50 25 voor een brochure. Het volledig dealeroverzicht vindt u op www.healthmate.be

Verdrijft afvalstoffen uit uw lichaam.

UMME EN

Raadpleeg steeds uw arts als u een Health Mate® infraroodcabine wil gebruiken voor medische doeleinden.

Vermindert huidproblemen zoals acne, psoriasis, eczeem.

Verlicht astma en bronchitis.

Verzacht spieren gewrichtspijnen zoals fibromyalgie, reuma, artrose.

www.cobretti.be

Health Mate® infraroodcabines