Skûtsjekrant 2010

de enige échte!

13

17

22

Skûtsjekrant Uit het wedstrijdverslag van Klaas Jansma: ’Douwe Visser van Grou is honderd meter van de finish en van zijn kampioenschap bij de SKS verwijderd.

Maar het schip vaart niet meer...’

Kortestreek 12, 8531 JE LEMMER tel.en fax +031514-533511 mob.+031653524346 www.maricol.nl • info@maricol.nl

2010

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Het hart van de schipper De spanning en het nooit voorspelbare: dat is het mooiste van Skûtsjesilen. Meer dan 65 jaar al gebeurt het in georganiseerd verband. Daardoor, en door de unieke sfeer, voelen massa’s mensen zich aangetrokken tot dit hardzeilen met oude bedrijfsschepen. Voor komend jaar zijn de verwachtingen opnieuw hoog gespannen.

In deze krant belichten we achtergronden die het Skûtsjesilen boeiend en aantrekkelijk maken.

De passie van sterke kerels en meelevende vrouwen, de stoere schepen, de strijd in weer en wind. Wat was het mooi, ook vorig jaar, 2009.

Vrijdag 31 juli, totale windstilte op de Snitser Mar. Douwe Visser van Grou is honderd meter van de finish en van zijn kampioenschap bij de SKS verwijderd.

Maar het schip vaart niet meer.

En als de wedstrijd voortijdig wordt afgeschoten, is Pieter Brouwer van Heerenveen kampioen.

Het duurde minstens een kwartier, voor het gevoel een uur. Al die tijd volgden duizenden toeschouwers op het Starteiland en tienduizenden luisteraars voor de radio ademloos hoe het zou eindigen. Toen is het hart van Douwe zwaar op de proef gesteld.

Dik een week later, op zaterdag 8 augustus, had Jelle Talsma op ‘De Jonge Jan’ bij Lemmer een vergelijkbare ervaring. Gestart als tweede in de wedstrijd leek hij onbedreigd naar de titel te zeilen. Want zijn grootste concurrent Delmer Los lag twaalfde.

De boeironding op weg naar het laatste kruisrak was een thril-

ler. Jelle Talsma ontkwam maar net aan een aanval van Delmer Los, en toen begon een magistraal gevecht. Vier, vijf keer ging de ‘Grutte Pier’ overstag, even zo vaak reageerde ‘De Jonge Jan’ onmiddellijk. Vlak voor de finish kon Talsma eindelijk weer gewoon ademhalen. Hij had gewonnen.

Zulke wedstrijden zijn het afgelopen jaar van boei tot boei eindeloos nagespeeld met lucifersdoosjes, aanstekers of pennen op tafels van de deelnemers.

Hele verjaarsvisites zijn eraan besteed, en altijd is er discussie over wat ze deden en wat ze hadden moeten doen. Dat krijgt

Yn‘t

foar Door Klaas Jansma

nu een extra dimensie. Want door nieuwe track- en tracesystemen zijn de bewegingen van elke deelnemer op de voet te volgen. Elke tactische manoeuvre komt nu in beeld. En dus staat de schipper, nog meer dan vroeger, bloot aan kritiek.

Maar uiteindelijk gaat het om zijn hart. Is dat ruim genoeg om elk jaar alle offers te brengen die voor een ereprijsje nodig zijn, en is het sterk genoeg om de spanningen te doorstaan – dat is de vraag. Die wordt ook dit jaar vele malen met een ‘ja’ beantwoord.

Zeker weten.

Klaas Jansma

(advertentie im-er)

3

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Grou oogst van samengebalde ervaring Door Hattum Hoekstra

Anne Tjerkstra (voor op) en schipper Douwe Visser hebben bij het SKS kampioenschap 2009 getoond een ijzersterk koppel te zijn op het skûtsje van Grou. Een optimaal getrimd schip met een bonk samengebalde ervaring bracht hen de titel, eindelijk de hoofdprijs, waar Tjerkstra al zo vaak heel dichtbij was geweest.

Anne Tjerkstra begon in 1984 als schipper op het Jouster skûtsje. Hij stond toen, op 37-jarige leeftijd, al bekend als een van de beste fokkenisten van de vloot. Bovendien had hij in 1974 al eens drie wedstrijden de vaste schipper Hylke de Vries vervangen.

Bij Joure wisselde Tjerkstra een paar keer van schip en leek ook een paar keer kampioen te gaan worden, maar redde het nooit. Vaak werd de tweede week hem noodlottig. In 2000 maakte hij een opvallende overstap naar Langweer.

Daar kreeg hij de vrije hand om de Langweerders weer een factor van belang te maken. Hij ruilde de oude Swan fan Donia in voor de legendarische Jonge Jan. Die viel tegen en werd al snel vervangen door de oude Twee Gebroeders, het schip waarmee Lang-

weer in het verleden kampioen was geworden – en waar Anne zelf nog fokkenist op was geweest. In 2008 zette hij een punt achter zijn carrière.

Kampioen werd hij helaas nooit.

Sneker Pan Douwe intussen had in verschillende functies hard aan zijn carrière gebouwd. In 1987 voer hij zelfs een jaar onder schipper Anne Tjerkstra op Joure. Daarna stapte hij over naar zijn neef en naamgenoot van de Sneker Pan. Deze bemanning was een illuster gezelschap. Die zou later schippers als Albert en Douwe Visser en Gerhard en Jeroen Pietersma voortbrengen. In 2002 is Douwe gevraagd om schipper op Drachten te worden.

Daar verrichte hij een wonder door, na een negende plek in zijn debuut-

Bij de foto: Anne Tjerkstra, met ervaring sinds 1974, in 2009 aan boord bij de Grousters.

jaar, in zijn tweede jaar derde te worden. Dat was veel meer dan ooit van het Drachtsters skûtsje verwacht was.

Het jaar daarna werden de Drachtsters vijfde, maar met minder punten dan het jaar daarvoor. Zo verdiende Douwe zijn transfer naar Grou. Dat

hij daar in zijn eerste jaar direct kampioen werd, verraste hooguit Douwe zelf.

De jaren die volgden waren wat minder. Maar afgelopen jaar stapte Anne Tjerkstra, met ervaring sinds

1974, aan boord bij de Grousters. En het resultaat is bekend. Het was echter een eenmalige actie. We zien dit seizoen Tjerkstra terug op Langweer.

Nu als adviseur naast de zoon van zijn vrouw Geeske Ulbesz Zwaga: de nieuwe schipper Ulbe Brandsma.

De psyche van een kampioen Douwe Visser is vooral SKS kampioen 2009 geworden omdat het Grouster skûtsje eindelijk goed was uitgetrimd.

Hij relativeert de inbreng van de bemanning, inclusief zijn eigen inbreng als schipper. Het skûtsje en het tuig is namelijk de hoofdmoot. ‘Al zet je de allerbeste bemanning in.

Op een matig schip kun je het schudden.’

mei stop ik zelf enkele maanden met varen. Dan kan ik beter met het skûtsje bezig zijn. Gelukkig kan ik zelf zo mijn werk indelen. Met twee schepen en 28 man personeel is er aan de wal nog genoeg te regelen.’

Visser minimaliseert zijn persoonlijke inbreng en die van Anne Tjerkstra ‘We hebben jarenlang gerommeld met het tuig. Het was ondermeer te vlak.

Nu pas was het precies goed. Na de wedstrijd hebben we het zeil direct

opgeruimd. In het voorseizoen willen we er hooguit voorzichtig wat mee oefenen. Toch weet je nooit hoe het zich houdt, zeil blijft altijd werken, vooral bij harde wind.’

Tot het eind van het kampioenschap in augustus wordt er hooguit drie weekeinden niet gezeild. Zo trekt de schipper een zware wissel op zijn gezin. ‘Maar ja, het zit in de familie, van twee kanten zelfs. Al onze kinderen varen ook mee op het skûtsje. Dat scheelt.’

Douwe Visser betreurt dat collega Jitze Mink is gestopt als schipper op d’Halve Maen. Hij kan het niet meer combineren met zijn familie en een drukke baan. ‘Erg jammer, maar ik begrijp het helemaal.’

Door Jacob de Hoop Het Grouster skûtsje zit Visser altijd in zijn hoofd. Na het kampioenschap neemt hij enige afstand, maar in april komt het in volle omvang terug. In het dagelijks leven staat de schipper aan het roer van één van zijn beide 5000 ton metende containerschepen. Ze varen op het Kanaal tussen Rotterdam en Engeland vice-versa. Ook op zee is de dagelijkse gedachte bij het skûtsje. ‘Met name vanaf de eerste silerij op Koninginnedag. Het komt bijna boven het werk uit. Rond half

‘Op een matig schip kun je het schudden’

SKS Kampioen Douwe Visser: ‘We hebben jarenlang gerommeld met het tuig. Nu pas was het precies goed.’

5

rhuur!

ve Podiumtrailer

uatie eft in uitgeklapte sit De Podiumtrailer he ! ter me 12 een afmeting van 5 bij te huren!

Dit podium is doornUte vragen kunt u aa e ert off n ee Om ... bellen of mailen naar

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Schippers kunnen veel Door Klaas Jansma

Een wedstrijd naspelen met lucifersdoosjes hoeft niet meer.

Discussies over fouten zijn eindig, want er is een laatste woord. De hele wedstrijd, met alle manoeuvres, is sinds 2009 namelijk na afloop te volgen met ’track & trace’.

Tracking m.b.v. GPS

Het was vrijdag 5 februari meer dan anderhalf uur doodstil in ‘De Driuwpôle’ in Woudsend. De vermaarde regenboogzeiler Harry Amsterdam analyseerde er vier belangrijke skûtsjewedstrijden van vorig jaar: Grou en Sneek bij de SKS, twee keer Lemmer bij de IFKS. Aan de hand van het toen toegepaste ‘track & trace-systeem’ was precies te volgen wat er gebeurde en op welk moment schipper en bemanning de juiste of foute beslissingen namen.

Amsterdam, zelf adviseur bij IFKS kampioen Jelle Talsma, was kritisch.

Er kan door skûtsjeschippers en hun bemanningen beter worden gezeild.

Als ze echt goed getraind zijn, durven ze een gijp bij windkracht zes wel aan.

En als een schipper werkelijk sportief is, probeert hij een tegenstander uit te schakelen, niet te mijden. Want het gaat, ook bij skûtsjesilen, om winnen.

Desnoods zoek je daarvoor de grenzen van het reglement op.

Startschip Grou Om te winnen moet je de wedstrijd beginnen met een plan. Dat blijkt al bij de start. Op de beelden van Amsterdam was te zien dat in Grou sommigen domweg te laat waren, anderen op de verkeerde positie lagen.

Douwe Visser van Grou, de latere kampioen, lag net als Joure precies goed. Bij de pin, de boei die het verst van het startschip ligt. Want vandaar is het een kort slagje naar de wal. Als je dat goed plant, dwing je met ‘recht van wal’ over stuurboord de hele meute door de wind.

Prachtig was te zien hoe daardoor Pieter Brouwer van Heerenveen direct al in de problemen kwam en achter anderen langs moest. Later was hij bij de hoge boei, vlak voor de ingang

van de Tynje, te lief. Over bakboord liet hij Douwe Visser van Sneek beleefd voorgaan. Het kostte hem minstens één plaats en vele meters.

Adembenemend waren de beelden van een volgende route, waar de giek van Heerenveen na een onbedoelde gijp in het want van Joure sloeg en met de schoot verstrikt raakte. Te lang op, of eigenlijk over, de gijp zeilen was de oorzaak, met hinderlijk ‘gedonderjaag’ van Pieter Meeter van Bolsward. Die raakte kennelijk zo in de war van wat hij had aangericht, dat hij verzuimde te profiteren. ‘Nou ja’, zei Harry Amsterdam, ‘je bent natuurlijk ook nog maar pas schipper. Sommigen doen er een heel leven over om het te leren.’

Pieter grijnsde.

Op de beelden waren alle manoeuvres van de deelnemers op de voet te volgen. Sommigen verloren door een extra slag vele tientallen meters. Anderen moesten een extra ongelukkige slag over stuurboord maken doordat ze de boei over bakboord te ruim aanzeilden. Soms moesten ze dan vlak voor de boei nog eens overstag.

Voor de boei Jelle Talsma won in de finale bij Lemmer vooral doordat hij bijna consequent tussen de verderop gelegen boei en zijn grote concurrent Delmer Los bleef. Het was een paar keer kantjeboord, vooral toen Jeroen de Vos een gunstige bakboordpositie ten opzichte van de ‘Grutte Pier’ zo maar

weggaf. Daardoor konden de Los Boys toch nog weer bij ‘De Jonge Jan’ van Talsma aanpikken. Maar doordat de kampioen toen zijn zenuwen na veel druk gedoe weer in bedwang had, kreeg Los de kans niet voorbij te komen.

Niet alleen schipperschap bepaalt de kansen. Je zag schepen plotseling omhoog en vooruit komen door een gunstige vlaag, een lift. Anderen vielen noodgedwongen af door een heading, een vlaag recht op de kop. Maar, bewees Amsterdam, als je tussen de boei en je concurrent blijft, houd je hem vaak wel achter je. Tenzij de schepen heel ongelijkwaardig zijn natuurlijk, maar dat is iets voor een volgende avond.

Alles in beeld Omrop Fryslân Televisie zou de skûtsjewedstrijden na afloop via het track- & tracesysteem moeten analyseren. Dat is, zei Harry Amsterdam, ook voor leken beter te begrijpen dan de lullige papieren bootjes die nu soms op de tafel van de commentator staan. ‘Want daar snap ik soms niks van.’

Hij toonde hoe Duitse televisiemakers van de Kieler Woche een spectaculaire belevenis maken door camerabeelden te mengen met de dynamische grafiek van ‘track & trace’. Dankzij transponders op de deelnemende schepen zie je bij de boei precies wat de beste manoeuvre is.

Op deze wijze is er zelfs een spannende game te maken van een skûtsjewedstrijd. En in ieder geval is door uitzending via het internet elke wedstrijd tot in de verste uithoeken van de wereld te volgen. Dat moet voor de ambitieuze besturen van SKS en IFKS een geweldig vooruitzicht zijn.

7

Scheeps timmerbedrijf

Prins

Nieuwbouw en restauratie houten boten betimmeringen, masten, roeren, zwaarden

Bouwer van het Houten Skรปtsje E n i g g a b u r r e n 1 9 , 8 7 1 1 H P Wo r k u m tel 0515 - 541 831 โ ข gsm. 06 - 53 17 72 43

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Skûtsjevloot begroet æbelina Earnewâld. Gedeputeerde Jannewietske de Vries wenst de Æbelina met een glas beerenburg een bruisend leven en een behouden vaart. Bouwmeester Johan Prins slaat de borgpen eruit en het skipke komt op gang.

Ze glijdt van de helling.

Zodra de kop het water raakt begint het korps te spelen. Het massaal toegestroomde publiek zingt het Frysk Folksliet.

Het houten skûtsje Æbelina ging 22 augustus 2009 te water. Een officiële afvaardiging van de Friese skûtsjevloot lag haar op te wachten. Onder hen de kampioenen van SKS en IFKS 2009, met de vlag in top. Met het hijsen en weer strijken van de fok brachten ze de Aebelina indrukwekkend een groet.

Johan Prins uit Workum pinkte een traantje weg. Het nieuw gebouwde houten fearskip Æbelina schoof zo vlot door het water dat een aanvaring met het Friese Statenjacht maar net voorkomen kon worden. Voor de bouwmeester was het een bekroning van vier jaar studeren, puzzelen, organiseren en werken. De onder zijn leiding gebouwde replica van het skipke Ebelina of Dorp Grouw voer als een zwaan. Kenners op de wal stelden vast dat de nieuwe ‘Æbelina’ een snel schip was, dat achter de licht gepiekte kont het water gemakkelijk loste. De hekgolf was namelijk weinig meer dan

Doop en eerste vaart skûtsje æbelina, Eernewoude.

een rimpel op het wateroppervlak.

De ‘Æbelina” is van 2004 tot 2009 gebouwd bij het Skûtsjemuseum Earnewâld. Dit royaal door de overheid gesubsidieerde en rijk gesponsorde houtbouwproject was bedoeld als hommage aan de kunstenaars die in de negentiende eeuw houten skûtsjes bouwden. Er was voor een 12,20 meter lang fearskipke gekozen omdat die scheepjes vroeger de hoofdrol speelden bij hardzeilwedstrijden voor ‘vracht- en beurtschepen’. Het voor-

beeld was de ‘Ebelina’, later ‘Dorp Grouw’ genoemd. Meesterbouwer Eeltje Holtrop van der Zee bouwde haar in 1861 voor eigen risico oftewel ‘op de koop’. Een jaar later won Gerben Jochems Zuidema er al zijn eerste prijs mee.

waren alleen lijnenplannen van een zusterschip en foto’s.

Tijdens de bouw hebben Johan Prins en zijn mannen heel wat afgestudeerd en gepuzzeld op tekeningen en foto’s. Ze hebben ook hard gewerkt, volgens beproefde methoden

Op oog en gevoel Het bouwen van een mooi, snel scheepje van ruim twaalf meter lang en iets meer dan drie meter breed was ook in de negentiende eeuw een staaltje van hoogwaardig vakmanschap.

Hoewel Eeltsjebaas de bouw minutieus voorbereidde en vaak uitvoerige bestekken maakte, moest veel op oog en gevoel van pas worden gemaakt.

Geen plank is exact recht, geen twee krommers zijn gelijk.

Voor de bouwers van de replica, mensen van de eenentwintigste eeuw, was de grootste uitdaging om dat gevoel weer in hun vingers te krijgen. Zij hadden de handicap dat er van de oorspronkelijke Ebelina geen tekening bewaard gebleven was. Er

en met nieuwe gereedschappen. De spanning groeide in de laatste weken, toen met een legertje vers aangevoerde hulpkrachten het schip klaargemaakt moest worden voor de proefvaart. Zou het door lekkende naden niet zinken?

Dat schrikbeeld werd dus geen werkelijkheid. Integendeel, de eerste

keer dat de Æbelina op proef van de helling gleed, volgens de ouderwetse methode, was al duidelijk dat er een fraai, in alle opzichten goed varend schip was gebouwd.

Daarom pinkte Johan Prins bij de echte, officiële tewaterlating een traantje weg. Het was een moment van ontroering, een ontlading ook na vele weken stress. Wat een prachtig moment was dat, in aanwezigheid nog van een 101-jarige Rintje Ritsma en vele, vele jongeren.

‘Se fart, en wat is se moai’, konden bestuursleden van de Stifting Houten Skûtsje tegen elkaar zeggen.

De bouwer Johan Prins heeft in woord en beeld gedetailleerd een logboek van de bouw van de æbelina bijgehouden.

Houten Skûtsje, Logboek van de bouwer verschijnt in juni. Het is te bestellen bij www.penn.nl ISBN978-90-77948-44-6.

Prijs € 12,50

Door Johan Prins

Bijzondere ontmoeting met Eeltsjebaas ‘Eeltje Holtrop van der Zee was voor mij een grootheid. Als beginnend scheepsbouwer op de Zwolsmanwerf in Workum, kreeg ik eind jaren zeventig iets bijzonders in handen.

Jappy Bouma kwam op de werf met een koperen tabaksdoos, die hij met baggerwerkzaamheden had gevonden.

Hij vroeg ons of dat ding nog enige waarde had. Tot mijn stomme verbazing zag ik dat de handtekening van E H vd Zee in de deksel gegraveerd stond. Het was alsof ik even oog in oog stond met de oude meester zelf. Een persoonlijke kennismaking, dit kon geen toeval zijn.

Het doosje is terug gegaan naar Romkema, een nazaat van Eeltjebaes. Deze Romkema verscheen ergens in september 2007 bij het Skûtsjemuseum om naar de nieuwe Æbelina te kijken, en daar toonde hij ons deze spullen. Ik ken dat tabaksdoosje riep ik direct. Wat ook nog aardig was dat Romkema het vervangende tabaksdoosje, Van der Zee was hem immers verloren, ook in zijn bezit had.‘

9

(advertorial)

Uitzendbureau succesvol in vakmanschap en zeilvaart

Goede vakmensen zijn schaars, maar het is ook de kunst om de juiste mensen bij het juiste bedrijf te plaatsen. Alertec is er specialist in.

Alertec heeft

meer schepen in de strijd André Hamstra, telg uit een lange generatie van skûtsjeschippers, is niet alleen bekend vanwege zijn zeilkwaliteiten. Na jaren als zelfstandig lasser richtte hij in 2003 uitzendbedrijf Alertec op. Nu telt Alertec vijf kantoren in Nederland, vestigingen in Polen en Duitsland en staan er 350 mensen op de loonlijst.

Zeg je zeilen, dan zeg je André Hamstra. Als directeur is van een ‘gewoon’ technisch uitzendbureau, is hij privé en bedrijfsmatig aan alle kanten verbonden met het zeilen. Als schipper van de competitiepraam Alertec1, als partner in het werkervaringsproject van Stichting Tromp en als leverancier van diverse vakmensen die zich, ook in de scheepsbouw, goed weten te redden. ‘Goed technisch personeel vinden is nog steeds een vak apart. Er is een enorm tekort aan echte vakmensen en dat zal in de toekomst alleen nog maar toenemen’, voorspelt Hamstra.

Alertec kan dus goede zaken doen, zeker gezien de groei in de afgelopen jaren. Het bedrijf groeit sinds de oprichting jaarlijks fors. ‘Dat komt door ons netwerk en onze reputatie. We zijn eerlijk en we spreken de taal van zowel de opdrachtgevers als de werknemers, want we zijn zelf

ook technisch. Je moet weten wat je in huis hebt, van alle kanten. Ik kan ook niet altijd die ervaren routinier leveren waar behoefte aan is. Maar dan heb ik wellicht wel een enthousiaste starter met gevoel voor het vak, die voor een klein bedrag ingewerkt kan worden. Je moet weten wat je aanbiedt en altijd open blijven.’

Alertec werd er groot mee. In Nederland zijn er naast het hoofdkantoor in Wartena ook vestigingen in Amsterdam, Emmeloord en Grou. Het kantoor in Arnhem is de nieuwste aanwinst en in Polen zijn ondertussen diverse vestigingen en in Duitsland (Leer) wordt de lokale markt bediend. ‘Ooit ben ik daar gestart om vakmensen naar Nederland te halen.

Inmiddels is dat zo gaan lopen dat de lokale bedrijven bij onze vestiging hun (vak)mensen inhuren. Ook mooi, alleen anders dan eerst de bedoeling was.’

Inspelen op veranderingen is bij Alertec net zo vanzelfsprekend op het wijzigen van de koers bij een afnemende wind. Zo bemerkte Alertec dat sommige bedrijven heel goed weten wie ze in huis willen halen, maar zonder dat er al sprake kan zijn van een vaster contract. ‘In dat geval doen wij de payrolling. Wij nemen die persoon in dienst en handelen alles administratief af. En begint het bedrijf weer met zekerheid te draaien, dan is het meestal een opstapje naar een vaste baan. Maar dat zijn wij bij Alertec wel gewend.’

Om tegemoet te komen aan de vraag naar extra werkervaringsplaatsen, is Alertec ook partner in de Stichting Tromp. In 2012 wordt het oude schip honderd jaar en

De nije sylpream Alertec1 in volle actie. Het schip is vooralsnog ‘eeuwige tweede’, maar schipper André Hamstra geeft zich nog niet gewonnen. dan moet het door leerling-technici geheel in originele staat gerestaureerd zijn. Hamstra: ‘Het Kofschip Tromp is een van de laatste van alle koftjalken die hier vroeger de scheepsvaart draaiende hielden. Het is nu nog een roestbak, maar dat wordt wel anders! De bedoeling is dat we er straks relaties op uitnodigen en reclame maken. Bij rustige tijden kunnen onze vakmensen er terecht en daarnaast doen de leerlingen er hun broodnodige ervaring op. Want zoiets als lassen is heel anders in een krap ruim met een balk die je niet kunt verplaatsen, dan simpel in een praktijklokaal waar je om het materiaal heen loopt. Dit is de praktijk, en tegelijk een geweldig mooi stuk historie.’

Alertec, uitzendbureau voor technisch personeel

www.alertec.nl www.stichtingtromp.nl

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

VSB viert stormachtig SKS feestje De Vereniging van Schippers en Bemanningsleden der Friese Skûtsjes (VSB) van de SKS bestond afgelopen zomer 40 jaar. Dit jubileum werd gevierd op 29 augustus, tijdens een speciale editie van het Amateursilen. Het werd een ronduit stormachtige wedstrijd, want it waaide dat it rikke.

Het wedstrijdcomité met daarin de schippers Albert Visser, Dirk Jan Reijenga en Douwe Visser (Sneek) nam een flinke verantwoordelijkheid.

De wedstrijd werd minstens zo roerig als de historie van de VSB. Deze vereniging is in 1969 opgericht om de skûtsjewereld te democratiseren. De stem van de bemanningsleden werd door de heren bestuurders te weinig gehoord. Dat moest veranderen, dus werd de ‘vakbond’ opgericht.

En met succes, want de VSB heeft al jaren stemrecht in de ledenvergadering van de SKS. Bovendien is geregeld dat schippers en bemanning zich met hun reizende circus verzekerd weten van goede ligplaatsen en gratis doorvaart bij bruggen en sluizen.

Traditioneel vergaderen de leden elk jaar in Tivoli in Huizum. Daar werd vorig jaar de vermetele vraag gesteld

of de VSB nog wel bestaansrecht had – al haar doelen waren immers bereikt? Het antwoord uit de zaal was simpel: natuurlijk. De stem van schipper en bemanning is nog net zo belangrijk als veertig jaar geleden.

Risico-wedstrijd Ook bij de jubileumwedstrijd bleek dat de echte schippers veel vertrouwen in hun amateurvervangers hebben. Want ze stuurden ze gewoon op weg. Om de risico’s wat te verkleinen was de baan kort, zonder gijp en werd het gebruik van de fokkeloet verboden.

De bemanningen kregen het het zwaar te verduren tijdens de eerste wedstrijd. Menig ‘schipper’ zal zich afgevraagd hebben waar hij aan begonnen was. Maar allemaal haalden ze ongeschonden de eindstreep. De

Om de risico’s in de storm te verkleinen werd het gebruik van de fokkeloet verboden.

Sneker Pan als eerste, met Rimmer van Netten als waardig vervanger van zijn vaste stuurman. Tweede werd Bolsward, derde werd Lemmer.

De tweede wedstrijd leek opnieuw een spectaculaire te worden. Alle

schepen waren ruim op tijd op het water en verzamelden zich bij de startlijn. Maar toen de windmeter tijdens de start een flinke zeven aangaf, was de beslissing gauw genomen – net sile.

Spijtig, maar het betekende wel dat er meer tijd over was om stil te staan bij het jubileum van de VSB. Met een captainsdinner, natuurlijk een slokje en de huldiging van de Sneker amateurkampioen.

(advertentie IM-er)

Lange winter voor schipper Pieter Brouwer Barre weersomstandigheden bij de amateurwedstrijden, een kille winter volgde. Skûtsjeschipper Pieter Brouwer van Heerenveen is één van de vele binnenvaartschippers die noodgedwongen vanaf half december wekenlang in het ijs lag voor de wal. ‘Dat heb je wanneer je vooral gericht bent op Fryslân. Bij vorst wordt de wereld hier na het vaarverbod heel snel een stuk kleiner.’

Pieter en zijn vrouw Aukje konden met de Jolling en de Twirring van zoon Harmen na het kerstreces een paar weken niet meer uitvaren voor zand en grind. Met dank aan de jaarcontracten hadden ze van de economische crisis nog betrekkelijk weinig last. En stilliggen in het ijs behoort tot het bedrijfsrisico, relativeert Brouwer. ‘Sinds ‘95/’96 hebben we ’s winters door kunnen varen, dus daar teren we op. Al had niemand dit voorzien, al jaren wordt geroepen dat zo’n winter nooit meer zou voorkomen.’

Brouwer reageert opgeruimd. Er blijft nu werk liggen, dat ze straks toch weer in kunnen halen. En hij bespaart ook kosten. ‘Onderschat niet de schade die ijs aanbrengt als je lang doorvaart. In de ijsperiode van vorig jaar hadden we de deuken in de romp. Daar word je niet blij van.‘

Verbijsterend vaarverbod Dat een mogelijke Elfstedentocht,

‘Bij vorst wordt de wereld na een vaarverbod heel snel een stuk kleiner.’

wekenlang een complete bedrijfstak lam kan leggen blijft verbijsterend.

‘Het verhaal rond het vaarverbod gaat een eigen leven leiden. Voor Elfstedenschaatsers hoef je in Heerenveen geen ijs. En dat het vaarverbod de walbeschoeiing beschermt gaat al lang niet meer op. Houten walbeschoeiing is de afgelopen jaren vrijwel overal vervangen door stortsteen. Dat

gaat niet kapot door ijs.’

De skûtsjeschipper van Heerenveen weerstaat de recessie vooral met zijn droge-lading-schip. Als de bouw inderdaad inzakt en daarmee de vrachtvaart van bouwstoffen, zal de herstellende economie een nieuw soort vracht vragen. En daarvoor heeft Brouwer geïnvesteerd in de Twirring van 85 meter.

11

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

sks 2009

h c a l s r e Grou wint onstuimig f d i i r wedst kampioenschap De Veenhoop

Tijdzeilen ‘Zo is het niet verantwoord’, zei Pieter Brouwer aan het einde van de routebespreking op De Veenhoop. Ze besloten tot op tijd zeilen. Om de halve minuut zou een skûtsje worden ‘losgelaten’.

De achtergrond van deze oplossing was de harde wind, ruim kracht 5, de ondiepten op de Wide Ie bij De Veenhoop en de nauwe ronding van de laagste boei bij Stobbehoek richting Smelle Ie. Het was te voorspellen dat de helft van de vloot daar in ernstige moeilijkheden zou komen bij een normale walstart op nummer, waar bij achterboordswind alles op één kluit zou drijven.

Het werd onverwacht spannend. Visser c.s. startten zo voortvarend dat ze een bemanningslid uit het water moesten opvissen, met achterlating van schoen en vaarboom.

De eerste helft van de wedstrijd was voor Joure en Leeuwarden, gestart op resp. de elfde en de veertiende plek. Dat Dirk Jan Reijenga (J) bij stevige wind favoriet voor de titel is, had hij in het voorseizoen bewezen. Jappie Meeter trok nu eens profijt uit het gewicht van zijn schip, en zeilde ook goed, op die ene boeironding na.

Voor Sneek, de andere favoriet, duurde het twee routes lang voordat ze zich uit de achterste gelederen hadden geworsteld.

Johannes Meeter van Lemmer ging niet voor hem aan de kant en zelf kwam hij bij de hoogste boei bij Hotel Iesicht een keer verkeerd uit.

Toen de snelsten bij elkaar in de buurt kwamen, had Bolsward nog net iets te veel doek. Pieter Brouwer (H) schoof hem daarom redelijk eenvoudig voorbij, met een fraaie derde plek als beloning.

De openingswedstrijd bij Grou, toonde aan waar tegenwoordig de grenzen liggen. Deelnemers namen grote risico’s, de wedstrijdcommissie reageerde niet alert en helpers lieten het afweten. Douwe Visser van jubilerend Grou bleef buiten het gekijf en zette de toon. Hij won. Het bleek de opmaat naar een glorieuze kampioenstitel.

Bij Heerenveen stond het zeil ver voor de laagste boei op, of eigenlijk over de gijp.

Toen konden twee sterke mannen de betrekkelijk lichte giek niet keren, gierde de schoot van stuur- naar bakboord en zwaaide het rondhout met een klap over het achterdek van naastligger Joure. Daar haakte de dirk achter de Jouster giek, zodat beide schepen aan elkaar vast zaten. Pas toen de Jousters de kraanlijn hadden doorgesneden, konden ze hun weg vervolgen. Heerenveen streek de zeilen al en dreef hard naar lagerwal. Kort daarna sloeg Auke de Groot in het kruisrak met de SWH om.

Het tafereel deed zich voor in de derde route, richting laagste boei bij Sieteburen op de Wide Ie. ’s Ochtends tijdens het palaver hadden schippers nog gewaarschuwd dat

bij ruimende wind de boei gevaarlijk recht voor de wind zou liggen. Of de commissie daar rekening mee wilde houden.

Dat deed de commissie niet. En de vier schippers die in het voordewindse rak om de koppositie streden, vonden het kennelijk geen probleem dat ze, elkaar verdringend, onvermijdelijk naar een extra gijp bij windkracht zes koersten.

Pieter Meeter van Bolsward zette, vanuit een vierde positie oprukkend, als eerste de gevaarljke manoeuvre in. Maar hij ging naar de buitenkant toen hij het gevaar voelde.

Toen zat Pieter Brouwer van Heerenveen in de sandwich tussen Dirk Jan Reijenga boven hem en Pieter Meeter onder. Douwe Visser van Grou was hen al vrij voor.

Earnewâld

Heerenveen wint drijfpartij ‘Gelukszeilen’, noemden de schippers vroeger een wedstrijd bij omstandigheden als dinsdag bij Earnewâld. De geringe wind schiftte voortdurend en tussen riet en bosjes waren de vlagen onberekenbaar. Maar Pieter Brouwer van Heerenveen won en bij de eerste zes zaten weer de vijf snelsten van deze eeuw.

Uit de sleepstart kozen Heerenveen en Joure op de Sânemar als enige twee voor de stuurboordslag naar de wal, waar de luwte van de begroeiing was en de droogte onder water.

De betere zeilers maakten er in de nauwten met putsen en banden als rem een boeiende strijd van. Ype van der Meulen, Woudsend, viel na een goede beginfase zomaar terug, Auke de Groot van de Súdwesthoek kwam naar voren, Jitze Mink van d’Halve Maen was er weer niet bij. Het wordt wat zorgelijk voor het Philipsskûtsje, dat het na een slechte dag met harde wind dinsdag ook drijvend niet deed. Terwijl het volgens de metingen, tot de snellere van de vloot behoort.

Terherne

Bolsward er uit

De voorspelde windkracht 4 Bf werd een 6, de wedstrijd begon een kwartier te laat wegens technische problemen en Bolsward viel met averij uit. Toch was de skûtsjesilerij woensdag bij Terherne een toonbeeld van rust en orde. Bijna té.

Bij de start vergokten Drachten, Sneek en Grou zich. Ze lagen laag over bakboord. Als je dan niet snel uitloopt, moet je over stuurboord maar door de rest van het veld zien te ko-

12

Een beslissend moment voor de wedstrijd en het klassement.

Joure (links) verleent het over bakboord liggende Sneek geen voorrang bij het ronden van de onderste ton. Een aanvaring en veertien niet aftrekbare punten voor Joure zijn het gevolg. Een ereplaats zit er voor het tot dan toe knap presterende Joure niet meer in.

men. Daar lagen, met een paar scheepslengten verschil in hoogte, Heerenveen en Lemmer als snel bewegende hindernissen.

Zij rondden als 1 en 2 de eerste hoge boei in de zandloper. Woudsend zat er toen nog goed bij. De snel varende Jappie Meeter van Leeuwarden werd bij de volgende laagste boei afgestraft. Een mislukte poging om binnendoor te slippen leidde ertoe dat hij de ton langs de verkeerde kant passeerde en een extra rondje moest maken. Gerhard Pietersma schuurde, wel langs de goede kant, langs Drachten, zodat na enige onvriendelijkheden de protestvlag in het Drachtster want wapperde.

Dit alles gebeurde een kwartier te laat, omdat de start was afgebroken. Het vastlassen van de losgebroken overloop bij de Súdwesthoek duurde namelijk iets langer dan was verwacht, en een wedstrijd met Auke de Groot is mooier dan zonder hem.

Voorin liep Heerenveen steeds verder uit.

De wind wakkerde aan tot hard en bij vlagen stormachtig. Een heel ander beeld dan Piet Paulusma had geschetst. Bij Bolsward knapte de gaffelklauw, om het zeil te sparen verlieten ze de wedstrijd.

Langweer

Sneek vereffent oude rekening Het was de ingang van de laatste route bij Langweer. Sneek naderde de bovenste boei over bakboord, Joure over stuurboord, plaatsen 3 en 4. Zo’n tien meter beneden de boei troffen ze elkaar.

Dirk Jan Reijenga stuurde nog ijlings de kop op de wind, maar kon een aanvaring niet vermijden. Even later wapperden er twee protestvlaggen.

Het kraakte even bij de aanvaring en er zal wel enige verfschade aan beide schepen zijn ontstaan. Maar de aanvaring hielp Douwe Visser snel overstag. Waarom dan nog protest indienen?

Misschien zijn er onvriendelijke dingen gezegd die een over stuurboord liggend schipper niet passen. Waarschijnlijk was het vooral een afrekening voor vorig jaar, toen in de finale dezelfde schipper van Joure zijn opponent van Sneek van een tweede plek en daarmee van een bijna zeker kampioenschap beroofde. Het protest daartegen van Douwe Visser werd toen afgewezen.

Dat Reijenga zelf protesteerde, was niet eens absurd. Douwe Vis-

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

sks 2009

h c a l s r e f d i i wedstr doorvaart. Daarna verdween bij de jury de winnaar Leeuwarden uit de uitslag.

Lemmer

De wind van alle kanten

Grou en Drachten streden lang om de eerste en tweede plaats. Uiteindelijk ging Joure er op de Veenhoop met de winst vandoor.

ser had wellicht een aanvaring kunnen vermijden en deed dat niet. Daar staat een straf van 14 punten op.

Op deze confrontatie volgde een adembenemende finale bij de laatste hoogste boei.

Daarbij legde Douwe Visser zijn Sneker Pan vlak voor de kop van Heerenveen op de bakboordsboeg, zodat Pieter Brouwer snel overstag moest. Bij de finish bleef Sneek Joure voor. Reijenga manoeuvreerde zich in een bakboordslagje naar de laatste meters.

Hij versloeg in dit schaakspelletje op het nippertje Brouwer, die zo in een paar minuten twee kostbare plaatsen verspeelde, en misschien wel de uiteindelijke titel.

Stavoren

Touwtrekken

In Stavoren likten ze zaterdag de wonden na de derde afgelasting in successie wegens te harde wind. Er stond 5 tot 6 Bf en dat was, met de hoge baren na een paar winderige dagen, voor de skûtsjes niet vertrouwd. Schippers en bemanningen maakten er een leuke middag van met een serieuze partij touwtrekken.

Die werd, voor tweeduizend man publiek, door klassementsleider Grou gewonnen van Leeuwarden.

Woudsend

De sportieve wraak

Verwacht werd een begin met 2 Bf en later op de middag 3, 4.

Het was iets meer dan 1 en werd nog minder. Het gedrang bij de verste bakboordboei was veroorzaakt door de krimpende wind.

Die ging binnen een kwartier van wnw naar wzw. Desondanks werd de route bij de tweede start niet aangepast, zodat de bovenste ton vanaf de laagste startboei vrijwel bezeild was. Daar wilde iedereen dus wel zijn.

Bij de tweede start werd het nog gekker. Lemmer en d’Halve Maen Drachten konden niet op tijd terug zijn, andere deelnemers, waaronder Joure, waren te vroeg. Hoewel dat vanaf het contraschip werd doorgegeven, vond de wedstrijdleiding de start acceptabel en liet doorzeilen.

Ondanks de zeer zwakke wind werd er op de vlaagjes nog wel boeiend gezeild. Debutant Eildert Meeter van Huizum zat nu eens volop in de strijd. En toen kwam de bui, met het windstille oog op de Hegemer Mar. Voor de wind dreef het nog, aan de wind was het ellendig.

De wedstrijdcommissie besloot de finish er vervroegd in te leggen. Terwijl de boeitjes op hun plaats vielen, wakkerde de wind aan. De voorspelde 4 Bf van Piet kwam inderdaad, bij de finishsschoten.

Elahuizen

Drie verliezers

Acht protesten, waarvan zes ingediend en drie toegewezen. Het was bingo bij Elahuizen. De zwaar gestrafte schuldigen waren Pieter Meeter (Bolsward), Jappie Meeter (Leeuwarden) en Gerhard Pietersma (Earnewâld).

Auke de Groot had een formidabele, niet ongelukkige start langs de wal. Als eerste bij de boei komend werd hij aangevaren door de over stuurboord aanstormende Ype van der Meulen (Woudsend). Die had toen net een akkefietje met Leeuwarden gehad, zodat er al twee protestvlagjes wapperden. Nog enkele malen zouden zich bij die boei vergelijkbare taferelen voordoen. Albert Visser van Drachten werd er een ronde later helemaal naar achteren gedreven, onder meer door zijn snel oprukkende broer Douwe Visser van Sneek.

Woudsend veroverde de eerste plaats nadat de SWH zich na twee routes op rompsnelheid niet kon handhaven. Toen kwam Jappie Meeter. De Leeuwarder schipper voer het snelste van iedereen. Hij zou even later 14 punten aan de broek krijgen toen hij over stuurboord voor de naar achteren afzakkende Auke de Groot langs gleed. Achterin speelde een bittere broedertwist tussen Gerhard (E) en Jeroen (Langweer) Pietersma. Bij de laagste boei prikte de eerste tussendoor, waarna de tweede hem raakte.

Beiden dienden protest in. Gerhard verloor, hij kon het vereiste bewijsmateriaal niet leveren.

In een majestueus slotakkoord voor de voorlaatste bovenste boei schoven achter Leeuwarden Sneek en Heerenveen voor Woudsend. Het bleef tot aan de finish spannend, omdat de lijn er net zo gemeen in lag als het eerste kruisrak: scheef, met een zeer smalle

Pieter Meeter (Bolsward) had na de tweede start in zijn eerste stuurboordslag alle geluk van de wereld. Hij kreeg een privévlaag, waarmee hij direct op de rest van de vloot uitliep. Auke de Groot (Súdwesthoek) startte van de andere kant weer eens zeer sterk. Daar tussenin zat Johannes Meeter van Lemmer. Zij drieën vormden in de eerste twee routes de kopgroep.

Bij het begin van de derde route ruimde de wind, waardoor de zandloper met twee kruisrakken veranderde in een carrousel. Als leden van een adellijke zeilvereniging paradeerden de veertien SKS-skûtsjes rond een denkbeeldige admiraal.

De kundige Lemster commissie verhaalde onmiddellijk de bovenste boeien, zodat na deze loze route de kruisrakken hersteld waren. Aan het eind viel alles weer op zijn plaats. Het snelle Jouster skûtsje verdrong de wat zwaarder drijvende Lemster Buitenstverlaatster (J.O. van der Werff, Drachten, 1931) van de tweede plaats.

Bij de finish verzuimde Dirk Jan Reijenga de voor hem liggende Pieter Meeter de schrik op het lijf te jagen door direct om de boei een stuurboordslag te kiezen. Als hij Meeter tot een spiegelmanoeuvre had kunnen verleiden, had de kans van een bakboordvoordeel er nog in gezeten. Want Pieter was in de stemming om op elke speldenprik te reageren. Nu bleef het zoals het was.

Sneek

Grou op het nippertje kampioen Na twee afgelaste wedstrijden op donderdag in Lemmer won Douwe Azn. Visser van Grou met een tweede dagklassering in Sneek de titel SKS-kampioen 2009. Hij werd sportief gefeliciteerd door zijn grootste concurrenten Pieter Brouwer van Heerenveen en Douwe Jzn. Visser van Sneek, die bij de start een tactische fout maakten. Ze hadden bij hun grote concurrent positie gekozen, waaruit ze meedogenloos werden verdreven.

De titelstrijd was spannend doordat de wind voor de finish helemaal wegviel. Een half uur dobberden de koplopers Grou en Bolsward over een spiegelend wateroppervlak, terwijl de concurrentie naderbij kwam. Precies op tijd kwam er een vlaagje wind, zodat de laatste wedstrijd toch nog een uitslag kreeg.

Anders was Heerenveen, (bij het begin in puntental gelijk met Grou) kampioen geweest.

Ype van der Meulen (voorgrond) en Jappie Meeter van Leeuwarden op de Fluessen bij Elahuizen.

13

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Langweer kiest weer voor ‘een Zwaga’ In Langwar zijn ze eruit. De nieuwe SKS-schipper is Ulbe Brandsma, de volle neef van Ulbe Zwaga en eveneens een kleinzoon van de legendarische pake Ulbe. Hij zal aan het roer komen te staan van de Ut’e Striid, het schip waar Gerrit Roosjen ooit mee werd geweigerd in de SKS. Die weigering leidde in 1981 tot de oprichting van de IFKS.

Al geruime tijd draaide de geruchtenmachine rond het skûtsje van Langwar op volle toeren. Jeroen Pietersma was nog niet eens schipper-af bij Langwar, of sommige mensen wisten al te melden dat hij alsnog opgevolgd zou worden door broer Gerhard van het Earnewâldster skûtsje.

In Earnewâld werd het onrustig omdat hun schipper blijkbaar kon worden weggekaapt. Bovendien kwam de loyaliteit van Pietersma ter discussie. Alleen al omdat Gerhard met ‘hen’ gepraat had. Nog vóór de benoeming van zijn broer Jeroen vorig jaar gaf dat al beroering. Notoire Langwarder bestuurder Albert van Keimpema stapte zelfs op. Vele zichtbare en onzichtbare krachten leken op elkaar in te werken, van topadviseur Jan de Boer en het SKS bestuursveto tegen Ulbe Zwaga, tot skûtsjeaanbieder en blijvend mede-eigenaar Jacob Huisman.

narenstichting. De wens om publieksfavoriet Ulbe Rienskz Zwaga, (omstreden maar succesvolle oudschipper van Leeuwarden) ‘terug’ te halen, stuitte intern, maar ook bij het SKS hoofdbestuur op verzet. Jeroen Pietersma stuurde één jaar. Daarna waren de geruchten over zijn opvolging niet van de lucht.

Het is gerust bijzonder te noemen dat Langweer er toch weer in geslaagd is een ervaren Ulbe uit de hoge hoed te toveren. Hij is de zoon van Geeske Zwaga, de vrouw van Anne Tjerktra. En verrassend genoeg krijgt Langweer zo ook Anne Tjerkstra, de eerdere schipper (20002008), terug aan boord. Nu als bemanningslid met de meest denkbare ervaring.

Tjerkstra was afgelopen jaar adviseur bij zijn schoonzoon op Grou. Ze werden kampioen.

Komt tijd, komt raad. Met dank aan tussenpaus Jeroen. We zien hem dit jaar terug als adviseur en plaatsvervangend schipper op Drachten bij Albert Visser.

En nu zijn ze eruit bij Langweer.

Legendarisch verleden Langwar heeft een lange historie met de Zwaga’s, die begon met het familieskûtsje van de legendarische Ulbe Zwaga, de beste skûtsjeschipper ooit. Van 1968-1972 stond Rienk Ulbesz aan het roer. Vanaf 1978 stuurden afwisselend Lammert Ulbesz en zijn broer Rienk Ulbesz tot 1987 op Langwar.

Na het vertrek van schipper Anne Tjerkstra in 2008 ontstond er tweespalt over de opvolging in de eige-

De nieuwe schipper voor Langwar is Ulbe Brandsma.

SKS schippert met originaliteit en transponders Het was begin maart een ouderwets lange SKS vergadering, er werd urenlang gesteggeld over originaliteit. Een pijnpunt is wie uiteindelijk de doorslag mag geven, de schippers of het bestuur.

De SKS boert financieel goed. Twee nieuwe sponsoren zijn toegetreden, de Dokkumer Vlaggen Centrale, producten van de wimpels en bierbrouwer Heineken. Verder heeft de hoofdspon-

sorcombinatie Rabobank en Interpolis met drie jaar verlengd.

De urenlange discussie ging vooral over hogere zaken. Jappie Meeter van het skûtsje Leeuwarden, was gekwetst door de opmerking van voorzitter Bouwe Westerdijk in een eerdere bijeenkomst, dat schippers slechts passanten zijn. Meeter benadrukt dat elke schipper, korter of langer aan het roer, minimaal 20 jaar betrokken is bij het SKS skûtsjesilen. Dan hebben ze toch wel enig recht van spreken.

Westerdijk zei die betrokkenheid niet in twijfel te trekken. Hij wilde slechts aangeven dat schippers als wedstrijd-

zeilers andere belangen hebben dan bestuurders die de authenticiteit moeten bewaken.

Rode vlaggen Het voorstel om met de traditie van de rode routevlaggetjes op de kotter te breken werd verworpen met de opmerking dat wedstrijdcommissies de vlaggetjes weer optimaal moeten inzetten.

Voorstellen met betrekking tot het silhouet van de skûtsjes, het toe te passen zeildoek, een gecombineerd blok, een roefschot, de procedures rond de hellingproeven, alsmede een aanscherping van de tekst van het

originaliteitreglement werden aangenomen. De voorstellen aangaande giekkrommingen en verplichte reefmogelijkheden sneuvelden.

Wedstrijden van de SKS zijn dit jaar rechtstreeks te volgen op internet. De veertien authentieke skûtsjes worden uitgerust met een ultramoderne transponder, via het zogenoemde track en trace-systeem. Over dit besluit werd vooralsnog niet gediscussieerd.

Jacob Zwerver

Hij is 41 jaar en stuurman op een binnenvaarttanker. Zwerver wordt schipper op D’Halve Maen. Hij volgt Jitze Mink op, die het skûtsjesilen niet langer meer kan combineren met z’n werk en zijn privéleven.

Jacob Zwerver is zoon van Ale, voormalig schipper op het Lemster Skûtsje en Eke Brouwer en komt daarmee van zowel van vaders kant als van moeders kant uit een schipperslaag.

Jacob neemt Ale, de nestor van de vloot, mee als adviseur.

Naast Ulbe Brandsma verwelkomt de SKS dit jaar ook de nieuwe schipper Jacob Zwerver uit Akkrum.

15

Fam. K v/d Zweep Postbus 95, 9000 AB Grou Mob: 06 53 50 80 80 / Tel: 0566 62 13 98

www.rondvaartengrou.nl

Rederij van der Zweep Rondvaarten Grou

Vaar met uw post- en verspreidingstarieven ook scherp aan de wind!

Dus kies voor:

SKS-skûtsjesilen Vertrek uit: Grou vanaf de Hellinghaven / Volmaweg.

Datum: Dag: Plaats: Vertrek: 24 juli zaterdag Grou 11.00u 26 juli maandag Veenhoop 11.00u 27 juli dinsdag Eernewoude 11.30u 28 juli woensdag Terherne 11.30u 29 juli donderdag Langweer 10.30u 2 aug. maandag Woudsend 10.00u 3 aug. dinsdag Elahuizen 10.00u 4 aug. woensdag Lemmer 10.00u 5 aug. donderdag Lemmer 10.00u 6 aug. vrijdag Sneek 10.30u * kinderen t/m 12 jaar resp. € 6,50 en € 7,50

Prijs p.p.*: € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 11,00 € 11,00 € 11,00 € 11,00 € 11,00

provinciaal postbedrijf sinds 1993

met de scherpste tarieven voor:

IFKS-skûtsjesilen Afvaarten in de wedstrijdplaats (centrum) Datum: Dag: Plaats: 10 aug. dinsdag Heeg 11 aug. woensdag Sloten 12 aug. donderdag Echternerbrug 13 aug. vrijdag Lemmer 14 aug. zaterdag Lemmer * kinderen t/m 12 jaar € 6,00

Vertrek: 13.30u 13.30u 13.30u 13.30u 13.30u

Prijs p.p.*: € 9,00 € 9,00 € 9,00 € 9,00 € 9,00

Reserveren: tel: 06-53 50 80 80 Prinsenhoftocht iedere donderdag en zondag in Juli en Augustus : vertrek 14.00 u terug 16.00 u.

Zie voor de voorwaarden onze vernieuwde website of vraag naar uw specifieke prijs FRL-Group b.v. Leeuwarden, voor post- en pakket-bezorging en reclame-verspreiding

tel. 058-2154157(keuze 1), fax. 058-2162416, www.frl-post.nl

Skûtsjekrant 2010 Het is zonder twijfel de zwaarste skûtsjewedstrijd van het seizoen. En het is zeker niet iedereen gegeven mee te varen. Toch lijkt het er op dat de Strontrace een voorspelbare winnaar gaat kennen, de komende jaren. Al vijf jaar op rij wint de Rust na Arbeid, met verschillende schippers.

w w w. s ku t s j e . n l

De Strontrace,

voorspelbaar of juist niet

Door Hattum Hoekstra

De Strontrace (‘stront’ voor liefhebbers) is de uitputtingsslag waarbij van Workum naar Workum wordt gevaren, maar dan via Warmond.

De schepen varen ’s nachts gewoon door, over het IJsselmeer en dwars door Amsterdam. In deze wedstrijd mag het gebruik van extra grote zeilen, zoals een halfwinder de snelheid van het schip mede bepalen.

Als er gezeild kan worden is dat mazzel, want in de nauwe sloten en kanalen van Holland moet meestal geboomd of gejaagd worden.

Een paar uurtjes verplichte rust moeten er voor zorgen dat de bemanning niet omvalt voor de eindstreep

gehaald is. Een bemanning trouwens, die meestal maar uit vier of vijf man mag bestaan en meer werkzaamheden te doen krijgt dan een ‘gewone’ wedstrijdbemanning. Tijdens een kampioenschap hoeft immers niet om de haverklap de mast te worden gestreken voor een brug, om maar eens wat te noemen. De Strontrace is een monsterrrace.

Dat betekent dat er mensen en schepen zijn die maar één keer meedoen en daarna met geen stok meer naar het evenement te krijgen zijn. Maar het betekent ook dat het een wedstrijd is voor liefhebbers, die jaren en jaren achter elkaar meedoen, met steeds verschillende schepen, bemanningen

en ieder jaar nieuwe trucs en handigheden om lastige knelpunten te passeren.

Het lijkt daarom logisch dat er binnen de Strontrace een soort van ‘eredivisie’ ontstaat van ervaren ploegen die logischerwijs sneller moeten zijn dan de debutanten of de mannen met de kleinste scheepjes. Maar bínnen die eredivisie zou het spannend moeten zijn.

En dat is waar de Rust na Arbeid de pret voor al te ambitieuze schippers komt verstoren. Dat schip is de laatste vijf jaar op rij de snelste gebleken.

Eerst vier keer met Rudolf le Poole als schipper, maar toen die afgelopen jaar aangaf het roer aan Jeroen Weijts

te laten, kreeg de concurrentie even valse hoop.

Die vlieger ging niet op. Eigenlijk vanaf het begin lag Weijts op kop en realiseerde één van de snelste Strontraces ooit. Tweede werd Age Veldboom met de Swanneblom, die het jaar daarvóór weliswaar nog als eerste in Warmond was aangekomen, maar toen op de terugreis nog werd ingehaald. Derde was Johannes Hobma

met de Dankbaarheid. Net als het jaar ervoor.

De huidige hegemonie van de Rust na Arbeid kan geen toeval zijn. Niemand zal verbaasd zijn zijn als ze ook volgend jaar de snelste is. Maar je weet nooit. De Strontrace is vooral een lange monsterrace waar kleine veranderingen en een beetje geluk een heel grote rol kunnen spelen. En dat houdt het spannend.

Age Veldboom houdt hoop

Swanneblomschipper Age Veldboom won de Strontrace in 2002. ‘Het jaar dat prins Claus overleed. Iedereen ging uit respect voor de prins een uur lang stilliggen, toen konden we mooi even bijkomen. Want man, wat waren wij kapot.’ De afgelopen jaren was Veldboom steeds tweede achter de Rust na Arbeid, maar hij houdt hoop ooit weer de eerste te zijn. ‘Het draait bij strontracen om het totaalplaatje – en dóórgaan. De Rust na Arbeid heeft een fantastisch team, met mannen van twee meter bij 110 kilo. Wij niet, maar wij hebben ontzettend veel ervaring. Het hangt af van de omstandigheden wie de grootste kans maakt. Als het weer eens windkracht zeven is, is Johannes Hobma weer in het voordeel met dat mooie originele tuigje van hem. Dat is zo prachtig aan de Strontrace. Kansen om te winnen blijven er altijd. Nooit zal het schip all een bepalend zijn. Vooral omdat je onderweg verschillende keuzes kunt maken in de route richting Warmond en terug. Eén zo’n keuze kan je soms een halve dag gaan kosten of juist uren winst opleveren.’

Roekoepollerace van uitersten Voor veel skûtsjes is de Roekoepollerace de afsluiting van het seizoen. Ook dit jaar troffen schepen uit SKS en IFKS elkaar in een grote en een kleine klasse. Het werd een herfstig weekend van storm en stilte.

De Oeral Thus van Joure met schipper Dirk Jan Reijenga won de Roekepolerace 2009

De zaterdag begon nog met een koeltsje, ideaal om een seizoen met veel wind af te sluiten. Maar het begon al gauw flink harder te waaien.

Terwijl de bemanningen zich in het zweet werkten om overeind te blijven, ontvouwde zich een spannende race vol spektakel. Aanvaringen bij de bovenste boei en gemene windvlagen vormden een venijnige combinatie, al in de eerste route. De Driuwpolle van Kees Jonker kon een van die vlagen er niet meer bij hebben en kapseisde.

De tweede wedstrijd leek nog erger te worden: meteen na de start trok er een bui met vlagen tot windkracht acht over de Snitsermar. Verschillende skûtsjes streken de zeilen en het wedstrijdcomité besloot opnieuw te starten. Een wijs besluit volgens sommigen, onnodig volgens anderen. Maar

degenen die hun schip zo goed in de trim hadden dat ze ook de dikste vlagen konden verstouwen, waren ruim in de minderheid.

Na de tweede start verdwenen weliswaar her en der de reven uit de zeilen, maar bleef het toch flink doorwaaien.

Nu was het Arnold Veenema met de Hoop op Welvaart die kapseisde. De eerste wedstrijd had hij nog mooi als winnaar van de A-klein afgesloten.

Door Hattum Hoekstra

passeerd.

Uiteindelijk werd de Roekoepolle Race gewonnen door Dirk Jan Reijenga van het Jouster skûtsje Oeral Thús. De kleine klasse werd een prooi voor Rinze Herrema met de Engelina Smeltekop.

‘Zondagsrust’ ‘s Zondags kregen de zeilers met het andere uiterste te maken: bijna totale windstilte. Er werd nog wel gestart, maar voor de eerste skûtsjes bij de eerste boei waren, werd de wedstrijd afgebroken. Toen was men ook al wel drie kwartier onderweg en waren de achterste schepen net de startlijn ge-

17

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Niet alleen de afstamming telt

Oan it

wurd Sako (Sake) Eekma

Door Jacob de Hoop

‘Het is met schippers net als met boeren. Technisch kan alles kloppen. Je kunt afstammen uit vooraanstaande families. Maar aan het roer zie je pas of het er ook in zit of niet. Lastig voor schippers van nu, ze worden steeds makkelijker gewisseld.’

Aan het woord is Sako (Sake) Eekma.

Deze Workumer binnenvaartschipper op jaren, hij is van juli 1917, is een ‘eminence grise’ van het Skûtsjesilen.

In 1972 zou beroepsschipper Sake Eekma ‘ome’ Cor Salverda opvolgen als schipper op het Zuidwesthoekskûtsje. Eekma moest echter afzeggen

wegens ziekte en Rienk Zwaga ging in zijn plaats. Die bleef, werd met de Zuidwesthoek zelfs kampioen in 1979 en is in 1981 opgevolgd door Meindert de Groot. Eekma had toen al een carrière binnen de SKS gemaakt als bestuurder. Aanvankelijk in de Vuilweercommissie. Maar later werd hij jurylid met Douwe Sieswerda en Albert van Akker.

Van zijn hand komt nog de bepaling dat de loefhouder niet langer gemaakt mag worden dan 87 centimeter. ‘We moesten een maximum vaststellen, omdat er volop met leng-

tes werd geëxperimenteerd. En te lang is helemaal niet gunstig, dat keert het schip ook bij het draaien, en dan keert de lengte zich tegen je.’

Broedertwist Schippers wilden toen nog wel iets aannemen van de bestuurders. ‘Ja, wij hadden tenminste nog gezag,’ lacht Eekma. Dat is nu wel eens anders. De democratie laat zich gelden in vergaderingen.

Uiteraard speelden ook in de jaren zeventig gezagondermijnende discussies en conflicten. Zoals bij de

gebroeders Siete en Lodewijk Meeter, die op het scherpst van de snede, tot in de jurykamer, verbaal en met fysieke dreigementen, vochten voor iedere punt in het klassement. ‘Maar prachtige kerels. Lodewijk heeft destijds illegaal met een extra roer gevaren, die voor de mast onder het schip uitstak. Later biechtte hij het op. ‘Neat wurdich, het werkte niet.

Het roer veroorzaakte nogal wat

oorspronkelijke bouw moet uitgaan.

De scheepsbouwers hadden alle kennis. Zij hebben met hun kennis een reden gehad dat ze bouwden zoals ze bouwden.’

Al hoe geleerd de huidige schippers zijn, welke sleepproeven en technische snufjes ook zijn doorgevoerd. Het gaat uiteindelijk om de mens aan het roer.

Niet iedereen komt goed uit de verf als schipper. Kon een schipper vroeger

Sake Eekma: ‘Wij hadden tenminste nog gezag’ extra weerstand bij de zijwaardse wind. Zoiets zou wel gewerkt kunnen hebben als je in wedstrijden op de motor vaart.’

Het waren roerige jaren. Steeds driester werd er aan de skûtsjes gesleuteld. Ze werden doormidden gezaagd, verlengd en soms ook weer verkort. De langere skûtsjes werden geknikt en ook dat wordt tot op de dag van vandaag weer hersteld.

‘Ik vind dat je altijd van de meest

nog wel een tijdje doormodderen, tegenwoordig wordt hem die ruimte niet gegund. ‘En dat geeft ook mooie spanning in de huidige wedstrijden’, vindt Eekma. ‘Schippers worden tegenwoordig snel gewisseld als aan het roer blijkt dat het nooit wat zal worden.’

Legendarische herinneringen Sake Eekma was vijf jaar toen zijn vader Rink Eekma op 30 augustus 1922 met een nieuwe koffiekan thuis kwam. Het was de hoofdprijs van de wedstrijd op de Fluessen, voor de categorie skûtsje boven de 30 ton.

In de opkamer van zijn woning in Workum opent Eekma een bescheiden attaché koffer. Het is zijn persoonlijke skûtsjearchief. Tussen de vele mapjes en krantenartikelen haalt hij een handgeschreven dagboeknotitie tevoorschijn van Klaas Visser. Die beschrijft hoe in 1926 voor het eerst een skûtsje in een wedstrijd omsloeg. Er werd gezeild op de Heidenskipster kant van de Fluessen, de schipper was Wieger Roelevink.

Ulbe

Sake Eekma.

Eekma begon als bemanningslid in de jaren vijftig op het skûtsje van Heerenveen, bij Tjitte Brouwer. Hij maakte in actieve dienst de wedstrijden mee met de legendarische schipper Ulbe Zwaga. Onvergetelijk. ‘Ulbe wist precies hoe het skûtsje erbij moest liggen. Zijn jongens zijn er mee opgegroeid. Aan boord werd weinig gesproken, ze wisten wat er moest gebeuren. Ze hadden de beste leermeester. Hetzelfde zie je nu terug bij de familie Visser. De goede schippers, komen uiteindelijk allemaal van hetzelfde schip, de Sneker Pan.’ Zelf is Eekma in de jaren zestig ook nog bemanningslid geweest op de Sneker Pan. Hij heeft heel goede, maar ook minder glorieuze wedstrijden met de Pan meegemaakt. Zoals de barre wedstrijd op 21 juli 1962. ‘Ik was samen met mijn broer Arnoldus bemanningslid bij schipper Jan van Akker. Op het Pikmeer ging het mis. De Sneker Pan ging om. De Lemsters, met schipper Foekema, waren dichtbij en vroegen bezorgd of we er allemaal nog waren. Ik weet het nog best. Net toen ze ons voorbij waren sloegen ze zelf ook om. De wedstrijd werd afgebroken.’

19

kantoorboekhandel

T. C oufreur

Uw adres voor watersportboeken en tijdschriften!

Kerkstraat 17 8754 CP Makkum Tel. 0515-231492 Email kbhmakkum@planet.nl

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Eindelijk komt Makkum met een eigen skûtsje Er moet nog een berg werk verzet worden, maar Makkum komt met een eigen wedstrijdskûtsje in de IFKS. Zes compagnons uit Makkum hebben een skûtsje uit 1904 gekocht. De betrokkenen hebben een nauwe band met het SKS skûtsje van Wâldsein.

Schipper wordt Klaas Kuperus, de zoon van Eeltsje.

Het skûtsje werd gebouwd als Hoop op Zegen en is met meer dan twintig meter gerust groot te noemen. ‘Maar er zit ook nog een hoop werk aan’, aldus mede-initiatiefnemer Mark de Witte. ‘Het schip is momenteel niet

meer dan een casco, we moeten het echt vanaf de bodem opbouwen.’

Dat kost tijd. En aangezien drie van de zes pioniers een eigen zaak hebben, moet al het werk in de vrije uurtjes gedaan worden. De Witte: ‘We

Goed lakken is een kunst Als het er op zit, wordt het bewonderd. Maar mooi blank lakwerk vergt geduld. Het is een tijdrovende en arbeidsintensieve klus. Een kunst op zich.

Bij houten schepen wordt vaak noodgedwongen met flexibele verfproducten gewerkt in verband met de werking van het hout. Meestal wordt gewerkt met een 1 componente lak. Maar een 1-component systeem is niet altijd ideaal, wanneer het houtwerk blootstaat aan zware belasting (denk aan masten en zwaarden). Deze zachte lakken kunnen de werking van het hout wel goed opvangen maar zijn zeer kras- en slijtagegevoelig.

Bij het gebruik van 2-componenten systemen die wel kras en slijtagevast zijn, ontstaan vaak scheurtjes en barsten in het lakwerk.

Deze lak is zo ontzettend hard, dat het barst als de ondergrond werkt.

Hierdoor heeft vocht vrij spel om onder het laksysteem te kruipen en het hout aan te tasten. Met als ge-

volg veel extra werk aan onderhoud en reparatie.

Aemme Colori heeft een nieuwe blanke lak systeem ontwikkeld met een bijzondere mix van deze twee producten. Zo kan er toch met een 2-componenten systeem gewerkt worden, die duurzaam is en ondanks zijn flexibiliteit toch kras- en slijtagevast is. Deze lak kan dus ook de werking van het hout opvangen.

Doordat tegelijk een nieuw vullak systeem ontwikkeld valt er met deze producten veel tijdwinst te behalen met het aanbrengen van meerdere vullaklagen op 1 dag. De innovatieve verfproducten van Aemme Colori worden inmiddels op grote schaal door scheepsbouwers (o.m. Riva) over de hele wereld gebruikt.

Delmer Los Oorspronkelijk wilden de broers Delmer en Jelle Los met het schip gaan varen, maar toen zij tegen hun Grutte Pier aanliepen, kozen ze daarvoor. De Hoop op Zegen verkochten ze aan de Makkumers. Waar het schip gebouwd werd, is De Witte niet bekend. Wel weet hij dat het schip al in 1922 met een kleine 4 meter is verlengd tot 20 meter en 47 centimeter. Het skûtsje is 3,63 breed en heeft een tonnage van meer dan 51 ton. Het schip is aanmerkelijk groter dan het skûtsje Stad Harlingen dat dit jaar in de vloot verschijnt.

Het casco wordt naar Makkum gesleept. Een sponsor-oproep in Makkum leverde veel respons op. Dat is ook hard nodig, want aan dit Makkumer skûtsje moet nog heel wat gebeuren.

(IM-er)

zijn allemaal smoordruk. Dit jaar zullen we echt nog niet zeilen. Dat was natuurlijk wel machtig mooi geweest, maar het wordt 2011.’

Bij de ‘zes van Makkum’ zijn twee bekende skûtsjenamen: Eeltje Kuperus en Gerrit Verbeek. Beiden waren jarenlang bemanningslid op het Woudsender skûtsje. Kuperus is daarnaast de bouwer en ontwerper van de beroemde Kuperus-aken. Verbeek, inmiddels 86, stond aan de wieg van het Súdwesthoek-skûtsje en hielp later Klaas van der Meulen in het zadel in Woudsend.

De schipper op ‘Makkum’ wordt Klaas Kuperus, de pakesizzer van Verbeek, dus aan de afstamming zal het niet liggen.

Skûtsjepubliek 45 jaar varend op weg Skûtsjepubliek is er in vele soorten. De rustzoekende boerin op de dijk bij Stavoren, de badende toerist op het IJsselmeerstrand of de gezellige terrasganger in Lemmer bij de sluis, die niet kijkt, maar alleen de Friese radio volgt. Een trouwe groep combineert dit alles op het zonneterras van Rondvaarten Grou. Al 45 jaar volgt deze rederij de Friese Skûtsjesilerij.

Aan boord liggen de skûtsje totoformulieren, Omrop Fryslân, met verslaggever Klaas Jansma staat tijdens de wedstrijden aan, voor zowel de Friese als de niet-Friese passagiers. En op tafel liggen de skûtsje magazines en skûtsjekranten voor het overzicht .

‘De keus is voor onze klanten niet zo moeilijk’, vertelt schipper Kees van der Zweep. ‘Wil je de hele middag gratis in een weiland staan, of laat je je met een natje en droogje verwennen. We hebben passagiers die al jaren meegaan, vrienden meenemen en steeds weer met elkaar afspreken. Ze weten nog hoe we vroeger losjes voor anker lagen. Maar tegenwoordig kunnen we met de twee spudpalen (ankerpalen) het schip in ieder hoekje van het meer neerleggen. Altijd bij de bovenste ton met open zicht op het kruisrak. Als de

startlijn door krimpende of ruimende wind opnieuw wordt utgezet, draaien wij ook bij. ‘ Skûtsjegasten beleven de dag vanaf 9.30 uur, door Fryslân naar en van het wedstrijdwater, tot 19.00 uur terug in Grou, als een complete vakantiedag.

Ze laten zich goed informeren, hebben duidelijke voorkeuren en vooral omdat ze zo dicht op de skûtsje-arena zitten, is er onderling altijd gesprekstof. De gastheer geeft daarbij, als oud zeilinstructeur, graag uitleg over de gebezigde wedstrijdtactiek.

Vast onderdeel is een verfrissende duik in het wedstrijdwater. Van der Zweep staat bekend als de kapitein die altijd ook even gaat zwemmen.

Weer of geen weer. Goed voorbeeld doet volgen. ‘Natuurlijk, want degene die er ook inspringt, mag de volgende dag gratis mee. ‘

De vloot van Rondvaarten Grou is onlangs uitgebreid met de tweemaster Abt van Starum, een klipper uit 1917. ‘Een jongensdroom” zegt Van der Zweep, die nu zijn vaargebied kan uitbreiden naar meerdaagse geheel verzorgde tochten op het IJsselmeer en op de Waddenzee. De klipper is ondergebracht in de Friese vloot.

21

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

ifks 2009

h c a l s r e Talsma wint met f d i i r wedst oude glorie Stavoren

Licht weer pijnigt schippers

Terecht werd om half vier al de finish bij Stavoren uitgelegd.

De afzwakkende wind was in korte tijd dertig graden geruimd naar west en wimpeltjes aan de noordkant van het wedstrijdwater waaiden al naar het zuidoosten. Jammer voor het publiek dat houdt van het drama van geluk en wanfortuin bij schiftende wind en onberekenbare vlagen. Met de zomerse verwachtingen voor de rest van de week ziet het er niet best uit als de wedstrijdleiding de pijngrens blijft mijden.

De start was al boeiend genoeg. Peter de Koe had succes met een gewaagd stuurboordslag. Delmer Los en Walter de Vries volgden en bewezen dat ze hun successen in de afgelopen jaren niet alleen aan mooie schepen te danken hadden.

Eelke Dijkstra zat er even goed bij, maar kon net als zaterdag geen vloot houden.

Het lijkt er op dat Tony Brundel zijn kostbare nieuwe tuig niet goed heeft getrimd. Dat brak hem zaterdag al zuur op en nu weer. Bij de eerste bovenste boeironding kwam hij over bakboord krap uit. Jacob Huisman kon er over stuurboord wel voorlangs. Maar boven Brundel kreeg het veel ruimer zeilende duo Sipke Westra en Martin Vlasbloem met de ‘Verwisseling’ een mooi vlaagje. Voor Huisman was er geen ruimte om op tijd te draaien, zodat een aanvaring onvermijdelijk was.

Drie keer op rij kampioen in C, B en A-klasse. Het was niemand eerder gelukt. Debutant Jelle Talsma deed het met de door de SKS-commissie van Langweer afgedankte Piipster ‘Jonge Jan’. Langweer kon er niet mee uit de voeten. Ze investeerden liever in de ‘Ut ‘e Striid’ van Jacob Huisman. Zuur geld: ondanks de investering werd de Ut’e Striid dit laatste jaar bij de IFKS roemloos tiende.

De nieuwe wedstrijdleider bij de IFKS Gerlof van Wieren had zaterdag bij Hindeloopen een ‘gate-route’ uitgelegd, met twee lage boeien die naar keus gerond mochten worden, één hoge ton en een ‘ophaalboeitje’ naar het ruimewindse rak. ‘Op-en-neer’ wordt deze ook van Lemmer Ahoy bekende route-variant genoemd, die meteen een Fries equivalent kreeg: ‘op en del’. Zo werd het skûtsje-vocabulaire ook dit jaar met een nieuw woord verrijkt.

De gate-route zorgde in het kruisrak voor een compact veld van zestien skûtsjes en in het voordewindse rak werd naar hartelust gemanoeuvreerd.

De start was voor Sieb Meijer met zijn nieuw getuigde ‘Jonge Jasper’. Hij kon

geen stand houden tegen Delmer Los van de ‘Grutte Pier’. Even later kwamen ook Jeroen de Vos met de ‘Eelkje II’ en Siebo Zijsling met de ’Striidber’ voorbij. Toen was Jelle Talsma met ‘De Jonge Jan’ al onweerstaanbaar vanuit de middenmoot opgerukt.

In de slotfase mengde Siete Meeter met de ‘Sûn en Wol’ zich verrassend in de titanenstrijd.

Opmerkelijk was het matig presteren van regerend kampioen Tony Brundel, die een nieuw tuig heeft gekocht. Hij deed het in Hindeloopen echter nog net wat beter dan Jacob Huisman (elfde) en Eelke Dijkstra (voorlaatste).

Met macht vooruit Talsma maakte in het eerste kruisrak veel goed van zijn slechte start, profiterend van een vrije, hoge ligging en een toen al licht ruimende wind. Voor hem ontspon zich een kort, maar aantrekkelijk duel tussen eerst Zijsling en Delmer Los, daarna tussen Zijsling en De Vries en vervolgens tussen Los en De Vries. Los won deze laatste confrontatie, want De Vries had met zijn nieuwe tuig te weinig macht.

Zowel de B als de C klasse kende dezelfde winnaar als zaterdag. In de B-Klasse was de zege opnieuw voor Lolle Schakel met de Yde en Freddy van der Heide werd opnieuw tweede. In de C-klasse is Jilles Bandstra met de Lonneke oppermachtig. Een mooie tweede plaats was er voor debutant Remy de Boer met de Eenvoud.

Heeg

Genade voor Sieb Meijer

De wedstrijd op de Hegemer Mar werd beheerst door windschiftingen en begon pas bij de tweede start. De schipper van de ‘Ut ‘e Striid’ voer een slag vanuit de laagte over bakboord.

Zo’n avontuur komt alleen tot een goed einde als je de macht hebt om vaart te maken. En dat had Huisman.

Van de andere kant zeilden Jelle Talsma en Henk Regts naar de voorhoede. Midden in het veld zeilde klassementsleider Sybo Zijsling zich vast. De als derde geklasseerde Delmer Los kwam over stuurboord bij de eerste bovenste boei uit, waar geen gaatje zat. Hij kon als dertiende achteraan sluiten. Geale Tadema en Eelke Dijkstra bewezen hoe riskant het was om ertussen te wringen. Zij moesten een strafrondje varen van 360 graden. Maar Sieb Meijer kreeg een route later, ook over stuurboord, genade van Peter de Koe ‘vanwege een kwestie van vijf jaar terug. Om het goed te maken.’ Toen degradeerde Meijer namelijk na een protest van De Koe. Na een hele wedstijd royaal op kop te hebben gelegen, kreeg Jacob Huisman het bij de finish nog krap. Talsma kwam tot vlak bij. Maar in een beheerste manoeuvre schoof de schipper uit Herbayum zijn skûtsje veilig naar de eerste plaats. ‘Dat je verliest is niet zo erg als dat je niet kunt winnen’, sprak Huisman filosofisch.

22

Opperste concentratie aan boord bij B-klasse kampioen Lolle Schakel (midden). Links adviseur Jan Geertsma, rechts Jan Slotboom.

Sloten

Talsma laat zege liggen Net als gebak verveelt een ‘gate’ nadat je vier keer niks anders hebt gehad. Woensdag begonnen veel schippers wat vermoeid aan weer een ‘op en neer’-route. Maar het venijn zat in de staart.

Westelijk van de vaargeul door de Sleattemer Mar stond de wind zuidwest, aan de oostkant zuidoost. Tachtig graden verschil binnen tweehonderd meter, het leek een weerkundig mirakel. De hele middag was de oostkant gunstiger dan de westkant. Jacob Huisman probeerde zijn listige, winnende start van dinsdag te herhalen, maar dat mislukte.

Bij de bovenste boei kregen Peter de Koe en Tony Brundel een prachtige zuidoostelijke vlaag, waarmee ze voor schepen van de westkant wrongen. Walter de Vries lag er eerst nog redelijk bij, maar bij de volgende passage kwam hij over stuurboord uit, draaide vlak voor Henk Regts en moest een rondje extra om een protest te voorkomen.

Het voordewindse rak was lang en vervelend voor wie net voor

een groepje achtervolgers lag. De zogenaamde vrije keus voor bakboord- of stuurboord-om zorgde bovendien voor onwennige loeftaferelen en onverwachte gijpen. Maar er zat ook een aantrekkelijke kant aan. Hoewel de stuurboordston veel gunstiger was, lieten veel deelnemers zich tot de bakboordsboei verleiden, om vrij te komen van voorliggers. Remmen met putsen en andere hulpmiddelen deden ze daardoor ook niet.

Het kostte Jelle Talsma de kop. Tot twee keer toe koos hij de slechte slag over de westkant van de Sleattemer Mar. De eerste keer kon hij de schade beperken. De tweede keer, op weg naar de finish, zakte hij helemaal weg. Delmer Los zweefde naar een overwinning, Tony Brundel en Peter de Koe bekampten elkaar tot op de finish.

In de B klasse doet Erik Jonker bij Sleat met de Jonge Rein goede zaken in het klassement. Eindelijk lijkt hij weer op de flamboyante succesvolle debutant van vorig jaar en pakt de tweede plek, achter De Yde van Lolle Schakel. Kees Jonker, met de Driuwpolle, wordt derde.

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

ifks 2009

h c a l s r e f d i wedstri

Dringen bij de ton. V.l.n.r. Michiel Kalsbeek, Jeroen de Vos en Jacob Huisman.

Echtenerbrug

De schijn van spanning

Bij krimpende wind lag het avontuur aan de oostkant van de Tsjûkemar bij Delfstrahuizen-Echtenerbrug. Ruimende wind bracht meer rimpelingen in het zuidwesten, richting Noordoostpolder. Daarin zat een gokelement.

Bij een gate, daar kwamen de schippers na de vele ervaringen wel achter, heeft het wegvallen van het halfwindse rak nogal wat consequenties. Je kunt desgewenst een schip inrichten op drijven – en dat is voordelig in een lang voordewinds rak. Maar het feit dat je linksom en rechtsom kunt, maakt schippers ook lui. Er was tenminste tot nog toe vrijwel niemand te zien die met putsen of andere ‘remmen’ een mooie positie bij de boei probeerde in te nemen. Royaal onderhalen om het kruisrak scherp aan te snijden, was er evenmin bij, terwijl de strijd om hoogte toch een van de charmes van het skûtsjesilen is.

Zo biedt de op en neer-route de schijn van spanning. Het lijkt, gezien alle wisselingen, wel leuk, maar de factor geluk is bij een schifterige wind groot en de variatie in tactische mogelijkheden beperkt.

Delmer Los trok zich van deze overwegingen niks aan. Zijn grote schip kan voor de wind en aan de wind, ook bij lichte kracht, en het pikt ondanks het rompgewicht snel aan. Hij versloeg op macht Siete Meeter, die zijn ‘Sûn en Wol’ voor de wedstrijden niet eens gepotlood heeft en met een nog oud afgedankt, getornd en opnieuw genaaid tuig van vader Eldert zeilt.

In de B-klasse werd Lolle Schakel voor het eerst geen eerste deze week. Die eer was voor Willem Timmer. Maar tegelijk is hij nog voor de finale verzekerd van zijn kampioenschap. Ook bij Jilles Bandstra in de C-klasse gaat het op de voorlaatste dag wat minder. Toch werd hij, na een valse start, uiteindelijk nog knap vijfde. Remy de Boer, debutant met De Eenvoud, zeilde naar de dagoverwinning. Wybe Leenstra werd tweede en Jitske Visser derde.

Lemmer, finale

Talsma overleeft aanslag Los Boys Tien minuten na de start leek de grote finale van de A’s bij Lemmer beslist. Klassementsleider Jelle Talsma kwam met ‘De Jonge Jan’ als tweede bij de bovenste boei, op weg naar een koppositie.

Zijn directe concurrent in het klassement Delmer Los lag met de ‘Grutte Pier’ op een uitzichtloze veertiende plaats. Het bleek allesbehalve uitzichtloos.

De climax kwam in de vierde route. Talsma kon nog net voor een niet al te agressieve Jacob Huisman, Siebo Zijsling, Walter de Vries, Jeroen de Vos en Delmer Los als vierde om de bovenste boei. Met al die schepen op een kluit achter ‘De Jonge Jan’ was het vervolg voorspelbaar. Ze vormden een breed windscherm dat onverbiddelijk naderbij kwam.

Toen probeerde Zijsling Jelle Talsma bovenlangs te passeren en zocht Delmer Los onderlangs de ruimte. Eelke Dijkstra was hen toen ook al voorbij.

Bliksemsnel begon Talsma een loefduel richting stuurboord, met het grootzeil aan de stuurboordskant. Los lag op dat spannendste moment van de wedstrijd bakboord, op zo’n vijf meter afstand van een naastliggende concurrent. Hij verzuimde dat virtuele voordeel te verzilveren, helemaal geconcentreerd op het bereiken van de benedenste boei vrij voor zijn grote concurrent. Dat laatste mislukte maar net. Met een paar meter voorsprong rondde Talsma de boei als eerste van het groepje. Toen hij weer eens angstig achterom keek, zag hij de grote blinkend witte bovengebitten van zijn belagers. Hongerige roofdieren leken het.

Er volgde een adembenemend gevecht tussen die twee, nu op een vijfde en een zesde plaats. Tot zes keer toe ging Los overstag, elke keer volgde Talsma hem, met enige vertraging om niet in de val van een schijnmanoeuvre te trappen. Doordat ‘De Jonge Jan’ bij windkracht drie iets vlotter wendde dan de ‘Grutte Pier’, was aan het einde van dit magistrale kruisrak de teerling geworpen.

Jelle Talsma ging met gesloopte zenuwen snikkend als vierde én als kampioen over de finish, Delmer Los uiteindelijk nog als zevende. Hij werd onbedreigd tweede in het eindklassement en had meer vrede met zijn verlies dan Sieb Meijer die roemloos degradeert met een kostbaar nagelnieuw tuig.

Sterke winnaars Vanuit de B-klasse promoveren Lolle Schakel (B-kampioen), Freddy van der Heide en Kees Jonker. In de C-klasse werd Jilles Bandstra onbedreigd kampioen met de Lonneke. Wybe Leenstra en Jitske Visser stoten met de jonge Bandstra door naar de B’s, waar ze horen.

In de kleine a-klasse werd Rinze Pieter Herrema, kleinzoon van de bekende binnenschipper Rinze Joustra, met overmacht kampioen met de Engelina Smeltekop. Met dit schip hebben nu al vijf verschillende IFKS-schippers de titel veroverd.

Voordekkers van Delmer Los, dagwinnaar bij Sloten.

Lemmer

Henk Regts terug aan het front

Delmer Los begon aan de windarme wedstrijd bij Lemmer als koploper in het klassement, maar verloor door een slechte start.

Talsma gleed met ‘De Jonge Jan’ licht over het door vlaagjes beroerde water in de Lemster baai. Met zijn nieuwe adviseur Harry Amsterdam beheerste hij nu de situatie, ook doordat zijn grootste concurrenten achterin zaten. Jeroen de Vos zat aanvankelijk verrassend mee voorin, maar die kon geen stand houden toen Henk Regts de aanval opende. Regts veroverde de tweede positie.

In de middenmoot vocht Siete Meeter uit alle macht om de weer teleurstellende Siebo Zijsling voor te blijven en bestreden Michiel Kalsbeek en Peter de Koe elkaar vooral in de kruisrakken. Wedstrijdleider Gerlof van Wieren besloot de finish erin te leggen toen in de verte een bui naderde, waaruit best eens onvoorspelbare schiftingen, een stormvlaagje of een windstilte zou kunnen komen. Niets van dat al gebeurde, maar toen waren de schepen al over de finish.

23

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

IFKS 2009

A-Klasse 1 Jelle Talsma - Jonge Jan (Warten) 2 Delmer Los - Grutte Pier (It Heidenskip) 3 Henk Regts - Ut en Thús (Nij Beets) 4 Siebo Zijsling - Striidber (Drylts) 5 Tony Brundel - Lytse Lies (De Gaastmar) 6 Walter de Vries - Goede Verwachting (Sleat) 7 Michiel Kalsbeek - Raerder Roek (Raerd) 8 Jeroen de Vos - Eelkje II (Ealahuzen) 9 Peter de Koe - Hoop op Zegen (Sleat) 10 Jacob Huisman - Ut ‘e Striid (Galamadammen) 11 Henk Keizer - Singelier (Starum) 12 Siete Meeter - Sûn en Wol (Ljouwert) 13 Martin Vlasbloem - Verwisseling (Skuzum) 14 Sieb Meijer - Jonge Jasper (Frjentsjer) 15 Eelke Dijkstra - Oude Zeug (Wurdum) 16 Geale Tadema - it Doarp Eastermar (Eastermar)

15.8 19.8 24 29.9 31 39 39.9 44 53 57.9 59 59 60 61 64 79

a-klein 1 Rinze Herrema - Engelina Smeltekop (Earnewâld) 2 Sietse Broersma - Avontuur (Aldegea (W)) 3 Arnold Veenema - Hoop op Welvaart (Snits) 4 Jurjen Posthuma - Trije Doarpen (Aldegea (W)) 5 Eelke Boersma - Hoop op Zegen (Ljouwert) 6 André Wiersma - Nieuwe Zorg (Earnewâld) 7 Pieter Jansma - Twa Famkes (Drachten) 8 Sjoerd Kleinhuis - Lytse Earnewâldster (Earnewâld) 9 Quirijn Kuiper - De Tiid Sil ‘t Leare (Heech) 10 Jaap Hofstee - It Swarte Wief (De Tijnje) 11 Tsjibbe v/d Veer - Hoop & Vertrouwen (Elahuzen) 12 Barry Hofman - Noarderling (Balk) 13 Bart Siegers - Doeke van Martena (Ljouwert) 14 Rudolf Le Poole - Rust na Arbeid (Woerden) 15 Jochem v/d Vaart jr. - Nooit Volmaakt (De Lemmer) 16 Andries Honing - Lutgerdina Smeltekop (Huizen (NH)) 17 Koos van Drunen - Hoop doet Leven (Nij Beets)

7.6 14.9 21.9 21.9 30 34 36 38 50 54 57 69 76 78 79 99 108

Eindklassemint B-Klasse 1 Lolle Schakel - De Yde (Parrega) 2 Freddy v.d. Heide - Drie Gebroeders (Grou) 3 Kees Jonker - Driuwpôlle (Wâldsein) 4 Kees Riezebos - Nooit Volmaakt (Hylpen) 5 Robert de Jong - Frisia (De Lemmer) 6 Willem Timmer - Ora et Labora (Snits) 7 Maarten Dirks - Gerrit Ynze (Galamadammen) 8 Lieuwe de Jong - Roos van Dekema (Koudum) 9 Sikke Heerschop - Wylde Wytse (Rotterdam) 10 Erik Jonker - Jonge Rein (Wytgaard) 11 Koos Lamme - Opsjitter (It Hearrenfean) 12 Hidzer Meeter - Friesland (Wergea) 13 Kees Hermsen - Ulbe Zwaga (Velp) 14 Willem Prins - De Lege Wâlden (Warns) 15 Romke de Jong - Grytsje Obes (Koudum) 16 Hilbrand de vries - Stêd Sleat (Sleat) 17 Sint Bekkema - De Verandering (Burgum) 18 Bouke v.d. Vaart - Goede Verwachting (De Lemmer)

5.4 20 27 28 30 43.9 44 45 46 47 53 60 69 72 80 80 89 93

C-klasse 1 Jilles Bandstra - Lonneke (Starum) 2 Wiebe Leenstra - Hoop op Zegen (De Gaastmar) 3 Sietse Jan Rijpkema - Swan fan Donia (Langwar) 4 Jitske Visser - Twee Gebroeders (Hempens) 5 Remy de Boer - De Eenvoud (Harlingen) 6 Johannes de Vries - Gerrit de Vries (Snits) 7 Floris Bottema - Harmonie (Boalsert) 8 Michael Boxum - Galamadammen (Galamadammen) 9 Jan Overwijk - Twee Gebroeders (Top en Twel) 10 Andries Brouwer - Oant Moarn (Ljouwert)

9.5 15 22 22 25.8 31 35 36 47 56

25

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Mentale overwinning op het noodlot IFKS schipper Jan Overwijk (Oppenhuizen) is een toonbeeld van mentale kracht. Zijn plek helemaal onderin het klassement van de C-Klasse is meer regel dan uitzondering.

Ooit zal hij zegevieren.

Niets weerhoudt hem.

Afgelopen zomer stond hij tot ieders verbazing gewoon weer aan het roer, net op tijd voldoende gerevalideerd om te kunnen starten.

Door Ellen Hiemstra

In de winter van 2008-2009 slaat het noodlot toe. Overwijk is betrokken bij een ernstig bedrijfsongeval. “Ik raakte mijn voet kwijt en was een tijd uit de running. Ik heb toen echt veel

Oan it

wurd Jan Overwijk

steun gehad aan mijn ouders. Ze hebben me geholpen de boel weer op de rit te krijgen. De hypotheek van mijn skûtsje bleef bijvoorbeeld wel gewoon doorlopen. Mijn vader heeft alles overgenomen en zei: houd jij je nou maar bezig met revalideren dan regel ik de rest.” Ouders, familie en zijn vaste bemanning, geven de schipper in die vervelende tijd de drive om door te gaan.

Dromen Wat hij vlak na het ongeluk niet durfde te dromen, gebeurt toch: Een half jaar later, staat Overwijk weer aan het roer van zijn Twee Gebroeders.

Dat de Twee Gebroeders weer aan de start verschijnt is iets waar keihard voor geknokt is. Schipper en bemanning weten dat ze na die beruchte winter in ieder geval niet mee doen voor de prijzen.”Door het ongeval heb ik die winter niks aan het schip kunnen doen. En ook hebben we niet grandioos kunnen trainen…”

Bij een paar wedstrijden waaronder die in Stavoren, waar ze een zesde

plek behalen, gaat het toch best lekker. “Een paar wedstrijden gingen wel goed en dat met weinig tot geen voorbereiding. Dit laat naar mijn idee wel zien dat het kan.”

Nieuwe zeilen De ambitieuze schipper laat zich dit jaar dan ook niet afschepen en is er van overtuigd dat de tijd van een negende of tiende plaats voorbij is. “Ik ga dit jaar uit van een vierde of vijfde plaats. We hebben nieuwe zeilen en dit jaar wordt wel vanaf april druk getraind.” De gevolgen van het bedrijfsongemak belemmeren het schipperen, naar eigen zeggen, niet. “Het onderhouden en klaar maken van het schip is wat lastiger, maar twee of drie uren aan het roer staan gaat prima.

En bij heel harde wind is er altijd wel een extra mannetje op het achterdek die me kan helpen.”

Geen schipperskind Overwijk is niet zoals je vaak bij schippers hoort met de scheepvaart of het skûtsjesilen opgegroeid. Pas

op zijn vijftiende kwam hij voor het eerst met de Friese traditie in aanraking. “Mijn vader heeft het skûtsjesilen altijd mooi gevonden en toen ik vijftien was kocht hij een skûtsje. We maakten vaak tochten met groepen en ik ging mee.” Overwijk was meteen verknocht aan het zeilen ‘met zo’n groot schip’. Vader Overwijk had niet de ambitie om wedstrijden te zeilen, maar heeft genoeg ervaring om zijn zoon het skûtsjesilen eigen te maken. Wanneer Overwijk een jaar of 16 of 17 begint hij bij schipper Karel Kuiper als bemanningslid.

Drie jaar later stapt hij over naar zijn broer Durk, die de Twee Gebroeders van vader had gekocht. Na een paar jaar kan Jan het skûtsje zelf kopen.

“Daar hoefde ik niet over na te denken!” Eén jaar wordt overgeslagen, waarna Jan met een (bijna) nieuwe bemanning van start gaat. “Een paar van de oude bemanningsleden zijn gebleven voor de rest had ik voornamelijk nieuwe mensen aan boord.

Mensen zonder ervaring.” Het eerste

jaar wordt er dan ook gezeild met het idee ‘we zien wel hoe het gaat.’

Ze eindigen achterin het klassement, maar zeilen zeer plezierig met elkaar. Ook de jaren die volgen blijven ze onderin hangen, maar de motivatie blijft onverkort. Onder Jan Overwijk als schipper is de bemanning amper gewijzigd. “We liggen elkaar goed en voelen elkaar aan.” Ze putten hoop uit kleine dingen. “In wedstrijden zoals bij Stavoren presteerden we, ondanks alles, best goed. Dit geeft aan dat het er echt wel in zit.”

Overwijk rekent op een vierde of vijfde plek. Of dit hem inderdaad gaat lukken blijft een verrassing tot het laatste finishschot. Maar zeg nou zelf met zo’n enorme doorzetter achter het roer moet de missie toch wel slagen?!

Skûtsjesilen gebruikte Jan Overwijk als basis voor het revalideren:

‘Bij heel harde wind is er altijd wel een extra mannetje op het achterdek die me kan helpen.’

27

Sk没tsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

29

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Gaastmeer viert 100 jaar Lytse Lies De familie Brundel in Gaastmeer viert op 3 juli met dorpsgenoten, vrijwilligers en andere betrokkenen dat het IFKS skûtsje Lytse Lies 100 jaar bestaat.

Schipper Ton Brundel spoorde in 1990 het skûtsje op bij Hardingsveld Giesendam. Het was opgebouwd als recreatie skûtsje met zadeldakroef. Via de meetnummers bleek dat Brundel een echt Piipster skûtsje voor zich zag. Dus werd het schip, dat slechts 14,78 lang was, aangekocht om in de toekomst wedstrijden mee te zeilen.

In de winter van 1994 is het schip

verlengd en opgebouwd. Alle rondhouten zijn zelf gemaakt en in de verf gezet door de enthousiaste campinggasten, die later ook bemanningsleden werden.

Rosalie Brundel vertelt dat er snel succes was. ‘Het eerste jaar in de C-klasse werden we 2e en het jaar daarop kampioen in de B-klasse.’ De Lytse Lies vaart sinds 1996 nu reeds 14 jaar mee in de A-klasse van de IFKS en werd meerdere keren kampioen. ‘In 16 jaar tijd hebben we diverse supporters gekregen, waarbij de meesten uit het dorp Gaastmeer zelf komen. We zijn dan ook na ieder kampioenschap in de A-klasse door dorp en gemeente gehuldigd. Dit was steeds een prachtig spektakel dat geheel door het dorp in 2-3 dagen werd

100

jier

De Lytse Lies met Rosalie Brundel (links) op het voordek.

opgezet. Het mooiste is het onthaal in het dorp, als de brug vol staat met supporters en op het terras van de Ald Herberch de huldiging volgt.’

Die warmte en betrokkenheid is een voortdurende motivatie voor de be-

manning en haar aanhang en daarom wil de familie het 100 jarig bestaan aangrijpen voor een gezamenlijk feest.

‘Op 3 juli houden we voor alle bemanningsleden, oud-bemanningsleden, andere betrokkenen, supporters en

dorpsgenoten een gezellige dag, waarbij we een kleine vloot klaarleggen zodat we met onze gasten overdag ook nog wat toertochten kunnen maken.’

Strenge keuring trekt extra ploechjesilers Skûtsjeverhuurders hebben de bakens moeten verzetten om de oplaaiende economische tegenwind te weerstaan. Ploechjesilers morrelen aan de tarieven. In Earnewâld lijkt van krimp echter nauwelijks sprake. Verhuurder Annage bouwde nieuw en investeerde in een groeiende vloot.

Fryslân kenmerkt ruwweg een aantal grotere skûtsje verhuurvloten. De zuidelijkste ligt bij de Galamadammen en de Kuilart. Er ligt een vloot bij Sneek, bij het Slotermeer en de Fluessen. De noordelijkste ligt aan

It Wiid in Earnewâld. Verhuurder/eigenaar Cathrienus Herrema kijkt uit op acht authentieke skûtsjes en twee zeilpramen. Vrij bijzonder is de Jonge Wypke, een skûtsje van amper 10 meter.

Een imposante vloot skûtsjes in Earnewâld.

(IM-er)

Gaat de crisis voorbij aan Herrema?

De eerdere kampioensschipper van het IFKS skûtsje de Engelina Smeltekop (a-klein) ontkent nadrukkelijk.

‘Natuurlijk merken wij ook hoe de houding van klanten verandert. Met name chique klanten, van commerciële bedrijven komen niet automatisch terug. Ze winkelen ook bij steeds meer collega’s, voor ze gaan boeken.’

Rompslomp In deze moeilijke tijden moet je iets betaalbaars blijven aanbieden. Herrema maakt een berekende afweging.

Met meer passagiers op een skûtsje, wordt de dagprijs van het schip per

persoon goedkoper. ‘In plaats van maximaal 12, mogen wij wel 20 tot zelfs 25 man aan boord hebben. Dat is beslist niet ideaal, maar het kan.

Daarvoor moeten we wel aan hoge eisen voldoen. Het betekent een enorme rompslomp aan administratie. Dat traject van keuringen zijn we tien jaar geleden al ingegaan. Ieder jaar komen er nieuwe eisen bij. Lastig, maar voor ons is het een economisch belang. ’ Voor eigenaars van louter wedstrijdskûtsjes is het uitgebreide keuringstraject voor passagiers niet aantrekkelijk.

Het schip wordt er eerder langzamer dan sneller van. Bovendien moet alles worden geregistreerd. De schipper

moet naar school voor een groot vaarbewijs of een zeilbewijs voor zeilende passagiersschepen. Zelfs de scheepsmaat moet dagelijks een dienstboekje bijhouden, tuigage en mast moeten tweejaarlijks worden gekeurd. En bij ieder schip komt een boekwerk van 40 bladzijden met de details uit de stabiliteitsproef. ‘Eén van de schepen hebben we bij voorbeeld extra moeten verzwaren, er zit een reling op en er ligt een ballast van ruim 400 kilo tegels in het ruim. Heel stabiel en veilig voor passagiers, maar daar win je bij de IFKS natuurlijk geen wedstrijd meer mee.’

31

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Harlingen bouwt expeditieschip van Willem Barentsz dan de stuurboordzijde. Men maakte daar beslist geen punt van. Schepen werden niet gebouwd om mee te racen maar werden beschouwd als praktische werkschepen waar perfectie een ondergeschikte rol speelde.

Door Jacob de Hoop

Aan de Willemskade in Harlingen moet eind 2010 de herbouw van het expeditieschip van Willem Barentsz van start gaan.

De reconstructie draagt bij aan het wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse scheepsbouw in de 16e eeuw. In Harlingen zal namelijk de opvallende 16e eeuwse ‘huid eerst’ bouwmethode worden gehanteerd, waarbij van buiten naar binnen wordt gebouwd.

Na jarenlang onderzoek is de meest waarschijnlijke vorm, een dwarsgetuigde driemaster met een lengte van 25 meter, tevoorschijn gekomen. Gerald de Weerdt, conservator van museum ‘t Behouden Huys op Terschelling, is met Koos Westra uit Harlingen één van de initiatiefnemers. De Weerdt vertelt over de curieuze maar ruwe bouwtechniek. “We gaan bouwen zoals dat in de 16e eeuw gebeurde en zo’n schip in hooguit een half jaar van stapel liep. We beginnen niet met de spanten, maar met de huid, waarbij van de huidplanken provisorisch een schaal wordt gemaakt. Pas daarna gaan we met de hele ploeg in het schip aan de slag en worden de spanten in de schaal gelegd. Dat is

Nova Zembla

De dwarsgetuigde driemaster van Willem Barentsz.

wel minder nauwkeurig dan bouwen aan de hand van gedetailleerde tekeningen, maar deze wijze bespaarde destijds wel dertig procent van de bouwkosten. Nederland exporteerde daarom in die tijd dit soort schepen

Harlingen komt met eigen skûtsje

aan onze buurlanden. Deze snelle scheepsbouw was een van de belangrijkste peilers van de economie in de Gouden Eeuw”.

De ruwe bouwmethode leidde bovendien tot een grote verscheidenheid

Harlingen komt dit jaar bij de IFKS uit met een eigen skûtsje ‘Stad Harlingen’. Opnieuw verschijnt daarmee een Meeter in de vloot, al is het niet in naam. Sikke Tichelaar, een nazaat van ‘Pake’ Lodewijk Meeter komt aan het roer. Sikke is in de SKS fokkenist bij zijn oom Jappie Meeter op het skûtsje van Leeuwarden.

Het ‘nieuwe’ Harlinger skûtsje is gebouwd in 1910 als varend vrachtschip door Julius Moones v.d. Werf in Kootstertille. Het is in het voorjaar van 2008 aangekocht door Sikke Tichelaar en Jacob Flikkema. “Het wordt

in schepen, omdat zonder tekeningen, aanpassingen en varianten eenvoudig te realiseren waren. Maar door deze methode werden schepen vaak niet precies symmetrisch, de bakboordzijde werd soms wel tot 5 procent breder

Willem ondernam met dit schip in 1596 zijn laatste poging om een route om ‘de Noord’ te vinden. Het schip raakte bij Nova Zembla ingevroren, waarop de bemanning moest overwinteren in het zelfgebouwde ‘Behouden Huys’.

Het is één van de meest heroïsche overlevingstochten uit de maritieme geschiedenis van Nederland. Harlingen wil met de herbouw deze geschiedenis weer tot leven brengen.

De Weerdt was eerder ook betrokken bij de bouw van de Batavia in Lelystad, de bouw van de 14e eeuwse Kogge in Kampen en recent bij de bouw van een Nederlands 17e eeuws verkenningsjacht ‘de Onrust’ in Amerika. “De grootste uitdaging is deze keer echter de financiering. Bij de vorige projecten was het nog hoogconjunctuur. We zullen het schip dus niet in een half jaar afbouwen, want het is economisch slimmer om dit juist voor publiek visueel aantrekkelijke project over een jaar of drie uit te smeren.”

Van woonschip ‘Jonge Johannes’ tot skûtsje ‘Stad Harlingen’.

steeds moeilijker nog een authentiek skûtsje op te sporen, vertelt Flikkema. “We wilden dit al jaren, maar dan vooral een echt skûtsje.

Want gebliksem over een bolschip, zoals bij de Nynke, willen wij voorkomen.”

Familie voordeel De mannen vonden in Amsterdam, onder de naam ‘Jonge Johannes’, het 16,43 meter lange en 3,60 meter brede skûtsje met een tonnage van 35,23. Het schip was met een grote kajuit verbouwd tot woonschip. Flikkema richtte zich op het ijzerwerk. Op het kale

casco kwam een nieuwe roef en nieuwe dekken, alleen het originele voor- en achterdek waren nog goed. “Voor de tuigage blijkt het handig te zijn dat Sikke uit de Meeter familie stamt. De ooms en neven komen regelmatig bij Shipdock op de werf langs met adviezen.

Eldert bewerkt de zeilen. En ieder heeft nog wel wat voor ons liggen, zo komen blokken en lieren her en der uit de familie.” Het oorspronkelijke onderwaterschip is nog in originele staat.

33

De Brigantijn is een ideale gelegenheid voor een zakelijke lunch, personeelsfeest, receptie, bruiloft of jubileum.

Eigenaar Lingsma: ”Er zijn verschillende arrangementen mogelijk, eventueel gecombineerd met een boottocht. De omgeving leent zich uitstekend voor fietsen, wandelen, kanoën en zeilen. Over andere wensen is altijd overleg mogelijk.”

Openingstijden: Maart/april: geopend van woensdag tot en met zondag, maandag en dinsdag gesloten. Vanaf mei: Alle dagen geopend.

Voor meer informatie: Hoofdstraat 31 • 9003 LC Wartena • Tel. 058-255 13 44 • www.debrigantijn.nl

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

‘De Poep’ terug aan de top Jeltje Sytema was boos toen heit Sytse het nieuwe schip ‘De Jonge Jan’ wilde noemen. Zij en zuster Antje werkten minstens zo hard als hun broer in het familiebedrijfje. Antje kon sturen als een kerel, terwijl Jan liever bij de fok zat. Maar Sytse Poep hechtte aan tradities.

In 1911 liet Sytse Jiskes Sytema uit Grou het snelzeilende schip bouwen bij de Roorda’s in Drachten. Zijn oude, ook ‘De Jonge Jan’ geheten, was nog lang niet versleten. Maar het had geen roef, zodat hij en Gjet zich met hun drie volwassen kinderen moesten behelpen in een hol onderdeks.

Het nieuwe schip was wat boeierachtig. Het kon, toen het eenmaal goed was getuigd, snel. Om alles uit zijn schip te halen, moest Sytse een beroep doen op andere stuurlieden.

De eerste die hem aan vette geldprijzen hielp, was Tjitze Duiker van Grou.

Dochter Jel trouwde in 1912 met Johannes Dijkstra, bij wie ze maar een week of zes bleef. Ze stapte over op het schip van heit toen zij en Johannes met een lekke schuit in Leeuwarden lagen. Hij kon voor haar het brood niet verdienen.

Sindsdien is Jel altijd zuinig en wat wantrouwig gebleven. Maar voor het Skûtsjesilen hadden zij en broer Jan veel over. Ze leefden dertig jaar samen en wonnen vaak, als bemanningsleden op hun eigen schip. In de oorlog lagen ze in Huizum bij de groenteveiling, waar ze van het uitschot aten.

Naar Warten Over broer en zuster zijn prachtige verhalen verzameld. De mooiste geschiedenis is de geheelde liefde tussen Jeltje en Johannes. Jan was al dood, Jel woonde in Leeuwarden op de wal, toen hij in de strenge winter van 1964 bij haar aanklopte met de vraag: ‘hast ek plak foar my.’

Het schip waar Johannes in Leeuwarden op woonde, was onleefbaar geworden omdat het onder zijn voeten wegroestte. Zo werden zij na 52 jaar weer verenigd. Ze hebben nog een paar mooie jaren samen gehad.

‘De Jonge Jan’ werd in 1965 verkocht aan de Kommisje Earnewâld.

Hylke de Vries kon er geen kampioen mee worden. Jappie en Klaas Meeter konden het later evenmin, en Anne Tjerkstra voor Langweer helemaal niet. Maar Jelle Talsma haalde het schip naar Warten. En hij liet bij het IFKS kampioenschap met drie titels op rij in de C-klasse (2007), de Bklasse (2008) en de A-klasse (2009) de oude glorie herleven.

In juni verschijnt bij Uitgeverij PENN.nl in Leeuwarden het boek De Jonge Jan. Een boek met alle hoogte- en dieptepunten van dit legendarische skûtsje, ook bekend als De Poep. ISBN-nummer: 9789077948323

Met de IFKS-titel voor ‘De Jonge Jan’ heeft scheepsbouwer Jelle Talsma uit Warten een legende nieuw leven ingeblazen. Het ooit met prijzen overladen skûtsje leek afgeschreven voor het moderne Skûtsjesilen. Nu is ‘De Poep’, 99 jaar oud, met Talsma als schipper, terug aan de top.

De Tromp, het eerste stalen skûtsje Het eerste ijzeren tjalkscheepje dat op Friese bodem is gebouwd, bestaat nog.

Voorjaar 2010 lag dit Tromp-skûtsje, niet te verwarren met koftjalk Tromp van de Tromp stichting, met een laadvermogen van twintig ton te koop in Heeg. Het werd in 1889 in Sneek aan de Woudvaart gebouwd door Jan en Gerrit Barkmeijer, die vlak daarvoor in een oude (dak)pannenfabriek een scheepswerf hadden ingericht. Koper was de beurtschipper Jacob de Jong uit Koudum.

Het scheepje heeft een bijzondere maatvoering: breed 3,80 en lang 14,50. Hoewel boeg en kont met brede platen zijn opgetrokken, is het een mooi belijnd ‘skûtsje’.

Het is echter maar de vraag of dit skûtsje in Heeg wel dezelfde is als het beschreven Tromp skûtsje. Op basis van het registratienummer van de Scheepsmetingdienst is dit mogelijk niet de oorspronkelijke Tromp. Vanwaar deze naam op dit skûtsje?

Skûtsjehistorie uitzoeken blijft een fascinerende liefhebberij.

35

• B R ANDSTO F F EN • S MEER MIDDELEN/VET TEN • KIWA G EKEUR DE TANKS • M ILIEUKUNDIG ADVIES • PO MP EQ UIP MENT

Ruim 50 watersportverkooppunten in Noord Nederland.

Veenema Olie, Sneek, tel: 0515-420151

www.veenemaolie.nl

Skûtsjekrant 2010 Scheepsbouwers, hoe lang bestaan ze al?

Noach was de eerste die beschreven is, met de bouw van de Ark. Nederland kende vooral in de 16e en 17e eeuw vooraanstaande bouwmeesters.

Scheepsbouw stond hier op een hoog peil, ook in Fryslân. Stichting Foar de Neiteam legt de historie van de Friese scheepswerven vast. Een uitgebreid naslagwerk onder de werktitel Troch de Wyn is in voorbereiding.

Door Frits J. Jansen Aan het eind van de negentiende eeuw waren veel plaatsen in Fryslân nog niet ontsloten door een verharde weg. Het water was het enige pad voor goederen en reizigers. Zelfs brieven werden met het beurtschip verstuurd.

In de 16e eeuw is begonnen met het verbeteren van de Friese vaarwateren, met het scheppen van nieuwe verbindingen en het aanleggen van nieuwe vaarten. Dit herhaalde zich na 1850 door o.a. de introductie van de terpmoddervaart en de evolutie van houtbouw naar ijzerbouw. Dit gaf een impuls aan scheepvaart en scheepsbouw. Beide bedrijfstakken zijn van grote betekenis geweest voor de Friese samenleving. Fryslân lag mooi aan de zee en in het binnenland was bijna geen plaatsje, hoe klein dan ook, die geen (op)vaart had.

De drukke hellingen gaven fleur en levendigheid in de dorpen en plaatsen aan het water. Niet alleen de scheepsbouwer, maar ook de smid, de schilder, de mastmaker en zeilmaker kwamen er aan te pas. Rond de timmerschuur heerste er op een werf altijd een speciale sfeer en was het een boeiende en inspirerende omgeving, vooral voor de jeugd. Als er geen vaarwater was geweest, geen hellingbazen en geen schippers, dan was Fryslân lang niet zo snel ontwikkeld als het nu gegaan is.

w w w. s ku t s j e . n l

TROCH DE WYN mei de NEITEAM Staverse Jol in de greidhoek We zien vanuit het onderzoek naar de scheepswerven de dwarsverbanden en relaties tussen verschillende werven in Fryslân. Scheepsbouwfamilies waren niet alleen in bloedlijnen of locaties met elkaar verbonden, maar ook met hun bouwwijzen. Wat heeft bijvoorbeeld Britswerd, het dorpje in de Greidhoek, met de Staverse Jol uit de Súdwesthoek te maken? Die verbondenheid werd in 1915 met de oprichting van de ‘Friesche Scheepsbouwvereeniging’ bekrachtigd. Het moest maar eens uit zijn met de onderlinge moordende concurrentie en er moest zo mogelijk worden samengewerkt.

Het afzetgebied bepaalde in overeenstemming met de schipper de bouwei-

sen en vormgeving. Snelheid en laadvermogen bleef een puzzel voor de scheepsbouwers. Bouke Roorda ging voor snelheid, Klaas Draaisma voor laadvermogen en Jan Oebeles Van

bouwer dan ook niet onbekend.

Ploegen werden geschikt gemaakt voor zware klei of Friese schaatsen voor snel ijs. Via politiek en bestuursfuncties bij zuivelfabrieken en kerken

kwamen scheepsbouwers tot de bouw van een tribune of een dragende dakconstructie van de Koepelkerk in Leeuwarden. Samenwerkingsverbanden van bedrijven werden gevonden om grote orders aan te nemen. Maar er was ook klusjescapaciteit voor het repareren van een tafelstoel, hobbelpaard of voor een hoepel om een watervat. Menig scheepsbouwer redde zich ermee.

De Stichting ‘Foar de Neiteam’ heeft de laatste jaren veel gegevens via haar website www.skutsjehistorie.nl mogen ontvangen. Met name historische gegevens over nog varende skûtsjes, verduidelijkt met inmiddels ruim 1.100 foto’s. Inmiddels zijn circa 285 skûtsjes getraceerd. Daarnaast is de website verder uitgebreid met gegevens via scheepsmeter Jan Meppelink over de scheepsmetingen en -registraties. De wedstrijduitslagen tot en met 2003, door Gosse Blom vastgelegd, zijn vanaf 2003 verder bijgehouden.

De veelzijdige site blijft voorzien van steeds weer nieuwe informatie.

Scheepsbouwer G.S. van der Werf deed in 1931 zelfs wegenonderhoud, voor de gemeente Baarderadeel.

Oproep Foar de Neiteam der Werff zocht een combinatie van beide. Schepen werden direct verkocht of er kwamen leasecontracten, zoals bij Johannes de Roos en Jan van der Meijden. Wanneer er niet direct een koper was werd er voor eigen risico gebouwd. Dit leverde vaak de mooiste skûtsjes op, omdat de scheepsbouwer de vrijheid van bouwen had.

Crisis Crisis is van alle tijden en trof ook de scheepsbouwer. Naast koude sanering was innovativiteit en creativiteit de scheeps-

In 2008 is er een werkgroep opgericht die verder is gegaan waar onderzoekers tot dan waren gestopt. De ontwikkeling van de infrastructuur van Fryslân is ontrafeld en daarmee de scheepsbouw van ijzerhelling en werfbaas tot schuit en schipper en hun families. Dit moet dit jaar leiden tot het alomvattend skûtsjeboekwerk ‘Troch de Wyn’.

Nog lang niet alle nog varende skûtsjes zijn getraceerd en alle verhalen met foto’s van zolder. Wat te denken van documenten als vrachtboekjes, contracten en meetbrieven. Wij als Stichting ‘Foar de Neiteam’ ontvangen graag alles wat u ook maar kunt aandragen op het gebied van uw of pake’s skûtsje. Wij zorgen ervoor dat het voor een groot publiek toegankelijk wordt en behouden blijft. We houden het verleden levend, zowel bij ons op de website www.skutsjehistorie.nl als in het Skûtsjemuseum van Earnewâld, het Fries Scheepvaartmuseum in Sneek of bij Tresoar in Leeuwarden.

Oproep

Frits Jansen Stichting ‘Foar de Neiteam’

37

Beleef een dag skûtsjesilen

met vrienden of collega’s!

Proef de elementen, WIND, WATER EN ZON! Stap bij ons aan boord, wij bieden goed verzorgde skûtsjes met gastvrije bemanning.

U boekt al een geheel verzorgd dagprogramma vanaf € 45,- per persoon!

Skutsje.com INFORMEER NAAR DAGTOCHTEN SKUTSJESILEN: T 0515 469111 E dagtocht@skutsje.com www.skutsje.com is onderdeel van www.deklassiekerederij.nl

Skûtsjekrant 2010

Vroege wedstrijden in Langweer Een van de eerste wedstrijden in het seizoen wordt gezeild bij Langweer op 17 en 18 april. Bijna de hele A-klasse van de IFKS zal meedoen, evenals wat lichter schepen uit de andere klassen.

Bij het ter perse gaan van de Skûtsjekrant was nog niet bekend of ook het Langwarder SKS skûtsje met de nieuwe schipper Ulbe Bandstra aan

w w w. s ku t s j e . n l

de start zal verschijnen.

Organisator Sipke Brinksma vertelt dat de gehele vloot met sprintwedstrijden van een uur strijd om de drie eerste drie prijzen. Tegelijk is er een onderlinge competitie binnen vier groepen. ‘De groepen zijn naar lengte van de schepen ingedeeld. Zo blijven alle wedstrijden tot het laatst ook spannend voor de kleine skûtsjes. Zelfs als ze niet de finale halen, kunnen ze nog wel als eerste binnen hun groep eindi-

Eastermar wil revanche

Alve Marren sportevenement van 18-20 juni Alve Marren wil met een groot aantal routes en tochten op het gebied van paardensport, fietsen, skeeleren, wandelen en varen laten zien dat Fryslân meer te bieden heeft dan alleen zeilen. Voor de sportfanaten is er een fietstoertocht van 120 kilometer, een skeelertocht van 150 kilometer of een hardloopwedstrijd over 11 en 22 km. Er is een tweedaagse paardenrit die start in Cornwerd bij de Afsluitdijk, en die via een overnachting in Heeg voert naar Harich in Gaasterland. Voor de watersporters zijn er vaarroutes voor sloepen, motorboten, open boten, kajuitzeiljachten en kano’s. Er zijn diverse wandeltochten en historische stadsroutes. Ook voor minder valide mensen. Langs de routes worden culturele festiviteiten en gezinsactiviteiten georganiseerd.

Info: www.alvemarren.nl

Silerij

gen’, verklaart Brinksma.

De hele vloot start zaterdag in twee poules van ieder 16 skûtsjes. Het idee voor deze vroege wedstrijden is vorig jaar ontstaan in café `t Wapen van Langweer. Op termijn hopen de initiatiefnemers dat het SKS bestuur ook de complete SKS vloot toelaat.

Op zaterdag 19 juni 2010 wordt op de Burgumer Mar voor de tweede keer de proloog van het IFKS skûtsjesilen gehouden. Ruim 20 skûtsjes zullen tweemaal, ‘s morgens om 10.00 uur en ‘s middags om 14.30 uur, aan de start komen.

Het is de tweede keer dat de Stichting Skûtsjesilen yn’e Wâlden de proloog op de Burgumer Mar organiseert.

Naast de wedstrijden op het meer gonst het op de wal die dag van de activiteiten. Voor eigen publiek hoopt Geale Tadema dat hij dit jaar op het thuiswater een beter seizoen start dan afgelopen jaar, toen hij met het IFKS skûtsje van ‘it doarp Eastermar’ degradeerde naar B.

agenda2010

17-18 apr Langwar, Skûtsjesilerij Langwar Sneek Openingswedstrijden KWS Sneek

24-25 apr Grou Openingswedstrijden, Frisia Grou

1 mei Koudum Galamdammen, Foar de Neiteam

trainingsdag skûtsjes voor jongeren

8-mei Sneek, Houtevenment KWS Sneek

Heeger mar, Sprintwedstrijden SKS

8-9 mei Woudsend ,De Fryske Boerepream

13-15 mei Lemmer Ahoy SKS en IFKS

13-16 mei Sneek Kleine Sneekweek

24-mei Snitster mar Nije Sylpream

29 mei Snitser mar Waterpoortrace

3-5 juni Sneek Schuttevaerrace KWS Sneek

7-8 juni Waddenzee HT Race

18-20 juni Alve Marren sportevenement

18 juni Snitser mar Rotary SKS

19 juni Burgumer Mar proloog IFKS

3 juli Lemmer proloog SKS

3 juli Gaastmeer, 100 jaar Lytse Lies IFKS 24 juli -6 augustus Kampioenschap SKS

7 -14 augustus Kampioenschap IFKS 19-23 augustus Amsterdam Sail 2010

3 september Snitser mar rabo/interpolis regatta SKS

4 september Snitser mar Amateurzeilen SKS

9 oktober Heeg Slotdag IFKS

22-30 oktober Workum Strontrace en Beurtveer

75 jaar Sneekweek in Scheepvaart Museum Van 3 april tot en met 29 augustus is in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek de tentoonstelling “75ste Sneekweek” te zien.

Al jarenlang is de Sneekweek het grootste zeilevenement op de Europese binnenwateren. Het begon in 1934 toen de twee Sneker zeilverenigingen voor het eerst een meerdaagse zeilwedstrijd organiseerden rondom Hardzeildag. De geschiedenis van Hardzeildag op de Snitser Mar is nog veel ouder en gaat terug tot het begin van de 19de eeuw.

De Sneekweek is omgeven met oude tradi-

ties: de vlootschouw, boot van het jaar, schipper in de orde van de Sneker Pan en de kermis.

De tentoonstelling bevat veel historisch beeldmateriaal en ook oude zeilprijzen.

Fries Scheepvaart Museum, Kleinzand 14 in Sneek. www.friesscheepvaartmuseum.nl

Skûtsjes naar Sail Amsterdam Sail 2010 wordt gehouden van 19 tot 23 augustus. Een corridor voor het Java eiland, net buiten de vaargeul, is bestempeld als Sailsation. Dat is het wedstrijdwater waar ook skûtsje-zeilwedstrijden kunnen worden gehouden.

(IM-er)

Ambachtelyk makke.

AMBACHTELIJKE FRYSKE DROEGE WOARST Bruinsma Worstmakerij - Joure

39

(advertorial)

DKD Lasopleidingen waarborgt kwaliteit voor scheepsbouw DKD Lasopleidingen in Joure is één van de opleidingsinstituten in Noord-Nederland en zeker niet de minste. Door de bedrijfsmatige aanpak en met instructeurs die hun sporen hebben verdiend in de praktijk, krijgt DKD steeds meer aanzien.

Sinds januari dit jaar heeft DKD bovendien de samenwerking gestart met Alertec Uitzendbureau, een andere grote naam op het gebied van de technische praktijk. Waar DKD met name de opleiding verzorgt, draagt Alertec bij om de mensen snel weer naar betaald werk te sluizen. Directeur André Dekker is dan ook bijzonder content met de samenwerking: “In de opleidingen zijn wij al een sterke partij. Maar het is nog mooier, vooral met de integratietrajecten, als we mensen ook direct aan een baan kunnen helpen. Nu Alertec dat gedeelte voor ons verzorgt, is dat ook al een aantal keren gelukt. Ondanks de markt op dit moment.”

De crisis mag dan een stevig dwarsligger vormen, DKD zelf heeft er weinig last van.

Dekker: “We hebben nu veel cursisten uit re-integratietrajecten en iets minder uit het bedrijfsleven. Hoewel, de bedrijven die ge-

bruiken maken van de deeltijd WW, zijn juist weer verplicht om mensen nu bij te scholen en op te leiden.”

Breed advies Eenmaal in gesprek met DKD, wordt de opleiding alleen soms uitgebreid naar een totaaladvies. Niet zo gek, gezien de bedrijfskundige achtergrond van André Dekker. ”Ik proef al gauw waar de knelpunten zitten.

Dus ja, we kijken ook altijd naar de efficiency op de afdeling zelf. Van inkoop tot procesinrichting en apparatuur. Juist nu de markt wat behoudend is, is het de kunst voor elk bedrijf om met zo min mogelijk kosten, toch het maximale eruit te halen. Dat zit hem in je mensen, maar ook in kleine details op de werkvloer of in de logistiek.”

Desgewenst verzorgt DKD de opleidingen ook incompany. “Net wat de klant wil. Qua

reistijden kan het prettig zijn om een groep mensen binnen het bedrijf op te leiden. Dan werkt ieder ook met zijn eigen apparatuur en dat is voor sommige mensen heel belangrijk.

Aan de andere kant, bij ons in Joure staan 25 lascabine’s op een rij en waar onder ideale omstandigheden gewerkt kan worden.

Zo’n dagdeel op een andere locatie kan dan juist extra motiveren tot kwaliteitswerk. Maar eigenlijk maakt het niet zoveel uit, dus wij laten de klant meestal bepalen waar de voorkeur naar uitgaat.”

Kofschip Tromp DKD is erop gericht om de mensen goed op te leiden in de basis. “Zodat ze voldoende kennis hebben om de kilometers te gaan maken in het bedrijfsleven. Want daar zitten ze nog altijd met smart te wachten op de echt ervaren vakmensen, en die leidt je niet 1,2,3

op. Maar een goede basis is natuurlijk wel een eind in de juiste richting.”

Door de samenwerking met Alertec ziet ook het vervolg er gunstig uit. Dekker wil het woord baangarantie nog niet noemen, maar in de toekomst, als de markt wat aantrekt, is hij daar zeker op uit. Bovendien is er de stage op het Kofschip Tromp, ook een aantrekkelijke extra praktijklocatie. “Want de jachtbouw, vooral de megajachtbouw, is nog altijd heel belangrijk in Friesland. Veel mig-lassers komen terecht in de aluminiumschepen, uiteindelijk. En de zuivelindustrie en de machinebouw is van oudsher in Friesland gericht op de tig-lassers, en ook daarin is nog altijd wel werk. De vergrijzing zal toch van onder af moeten worden aangevuld. Met mensen die niet alleen de goede papieren hebben, maar ook de praktijk beheersen. Daar heb je wat aan.”

DKD Lasopleidingen Nipkowweg 21a, 8501XH Joure, 0513-418088

www.dkd-lasopleidingen.nl

andstra eke oren

rmsen waga p

amme itter nveen

Rijpkema n Donia weer

de Vries Sleat at

ottema onie ward

erwijk roeders uizen

L

der Kooij nrust send

Skûtsjekrant 2010

K

Remy de de Boer Boer Remy De Eenvoud Eenvoud De Harlingen Harlingen

Jilles Bandstra Bandstra Jilles Lonneke Lonneke Stavoren Stavoren

Kees Hermsen Hermsen Kees Ulbe Zwaga Zwaga Ulbe Velp Velp

Koos Lamme Lamme Koos Opsjitter Opsjitter Heerenveen Heerenveen

Sietse Jan Jan Rijpkema Rijpkema Sietse Swan van van Donia Donia Swan Langweer Langweer

Maarten Dirks Dirks Maarten Oant Moarn Moarn Oant Galamadammen Galamadammen

Jilles Bandstra Sikke Heerschop Heerschop Sikke Lonneke Wylde Wytse Wytse Wylde Stavoren Rotterdam Rotterdam

w w w. s ku t s j e . n l

K Skûtsje schippers van de Remy Tony de Boer Brundel Tony Brundel De Eenvoud Lytse Lies Lies Lytse Harlingen Gaastmeer Gaastmeer

Maarten Dirks Kees Jonker Jonker Freddy v.d. Heide Heide Sikke Heerschop Kees Freddy v.d.

OantDrie Moarn Driuwpôlle Wylde Wytse Gebroeders Driuwpôlle Drie Gebroeders Galamadammen Woudsend Rotterdam Grou Woudsend Grou

Tony Brundel Michiel Kalsbeek Kalsbeek Michiel Lytse Raerder Roek Roek Lies Raerder Gaastmeer Raerd Raerd

Kees Sietse JonkerBroersma Michiel Koos Kalsbeek van Drunen Drunen Koos van Sietse Broersma Driuwpôlle Raerder Roek Hoop doet Leven Leven Avontuur Hoop doet Avontuur Woudsend Raerd Nij Beets Oudega (W) (W) Nij Beets Oudega

Freddy v.d.

Heide Eelke Boersma Eelke Boersma Drie Gebroeders Hoop op op Zegen Zegen Hoop GrouLeeuwarden Leeuwarden

B BA Aa Robert de de Jong Jong Robert Frisia Frisia Lemmer Lemmer

Romke de de Jong Jong Romke Grytsje Obes Obes Grytsje Koudum Koudum

Wiebe Leenstra Leenstra Wiebe Hoop op op Zegen Zegen Hoop Gaastmeer Gaastmeer

Sieb Meijer Meijer Sieb Jonge Jasper Jasper Jonge Franeker Franeker

Geale Tadema Tadema Geale Doarp Eastermar Eastermar itit Doarp Eastermar Eastermar

Willem Timmer Timmer Willem Ora et et Labora Labora Ora Sneek Sneek

Kees Hermsen Erik Jonker Jonker Erik Ulbe Zwaga Jonge Rein Rein Jonge Wytgaard Velp Wytgaard

Willem Prins Prins Koos Lamme Willem De Lege Lege Wâlden Wâlden Opsjitter De WarnsHeerenveen Warns

Jitske Visser Sietse Jan Rijpkema Jitske Visser OudeSwan Zeug van Donia Oude Zeug Hempens Langweer Hempens

AH

Henk Keizer Robert Henk de Jong Keizer Singelier Frisia Singelier Stavoren Lemmer Stavoren

Peter de Koe Koe RomkePeter de Jong de Hoop op Zegen Zegen Grytsje Obes Hoop op Sleat Koudum Sleat

Delmer Los Los Erik Jonker Delmer Grutte Pier Pier Jonge Rein Grutte Heidenskip Wytgaard ItIt Heidenskip

Siete Meeter Meeter Henk Keizer Siete Sûn en en Wol Wol Singelier Sûn Leeuwarden Stavoren Leeuwarden

Peter deBarry Koe Hofman Barry Hofman Hoop op Zegen Noarderling Noarderling Sleat Balk Balk

DelmerJaap LosHofstee Jaap Hofstee GrutteIt Pier Swarte Wief Wief It Swarte It Heidenskip Tijnje Tijnje

Siete Meeter Andries Honing Honing Andries Sûn en Wol Smeltekop Lutgerdina Lutgerdina Smeltekop Leeuwarden Huizen (N.H.) (N.H.) Huizen

Wiebe Leenstra Henk Regts Regts Henk Hoop opUtZegen en Thús Thús Ut en Gaastmeer Nij Beets Beets Nij

Kees Riezebos SiebKees Meijer Riezebos Nooit Volmaakt Jonge Jasper Nooit Volmaakt Hindeloopen Franeker Hindeloopen

WillemLolle PrinsSchakel Lolle Schakel De Lege Wâlden De Yde Yde De Warns Parrega Parrega

Henk Regts Jelle Talsma Talsma Jelle en Thús JongeUt Jan Jonge Jan Nij Beets Warten Warten

Kees Riezebos Bas Krom Krom Bas Nooit Volmaakt Elisabeth Elisabeth Hindeloopen Sneek Sneek

Lolle Schakel Hielke Kuiper Kuiper Hielke DeDe Yde De Tiid sil’t sil’t Leare Leare Tiid Parrega Terherne Terherne

Jelle Talsma Rudolf le le Poole Poole Rudolf JongeRust Jan na Arbeid Rust na Arbeid WartenWoerden Woerden

Jurjen PP Jurjen Trije DD Trije Oude Oude

Siebo Zijslingv.d. Vaart (jr) Jochem Jochem v.d. Vaart (jr) Striidber Nooit Volmaakt Volmaakt Nooit IJlst Lemmer Lemmer

Arnold Arnold Hoop op oD Hoop S Sn

Martin Vlasbloem Geale Tadema Martin Vlasbloem Verwisseling it Doarp Eastermar Verwisseling Skuzum Eastermar Skuzum

E

Jeroen de Vos Vos WillemJeroen Timmerde Eelkje IIII Ora et Labora Eelkje Elahuizen Sneek Elahuizen

E

JitskeWalter Visserde Vries Walter de Vries Oude ZeugVerwachting Goede Goede Verwachting HempensSleat Sleat

Martin Vlasbloem Siebo Zijsling Siebo Zijsling Verwisseling Striidber Striidber IJlst Skuzum IJlst

HA

Jeroen de VosSiegers Walter de Vries Bart Sikke Tichelaar Bart Siegers Sikke Tichelaar Eelkje II v. MartenaGoede Verwachting Doeke Stad Harlingen Harlingen Doeke v. Martena Stad Elahuizen SleatHarlingen Leeuwarden Harlingen Leeuwarden

Remy de Boer De Eenvoud Harlingen

Hilbrand de Vries Stêd Sleat Sleat

Johannes de de Vries Vries Johannes Gerrit de de Vries Vries Gerrit Sneek Sneek

K

Maarten Dirks Oant Moarn Galamadammen

B-klasse B-klasse

Sikke Heerschop Wylde Wytse Rotterdam

Tony Brundel Lytse Lies Gaastmeer

Johannes de Vries Gerrit de Vries Sneek

Burgumer Mar op Michiel Kalsbeek Raerderwedstrijden Roek twee Raerd gezeild. Starttijden 10.00 uur en 14.30 uur. De vloot is ingedeeld naar een klasse met grote en een klasse met kleine skûtsjes. Tjitze de Jong Sint Bekkema Michael Boxum

BC A C Sint Bekkema Bekkema Floris Bottema Bottema Sint Floris De Verandering Verandering Harmonie De Harmonie Robert de Jong Romke de Jong Burgum Bolsward Burgum Bolsward Frisia Grytsje Obes Lemmer Koudum

Michael Boxum Boxum Michael Galamadammen Galamadammen Erik Jonker Galamadammen Galamadammen Jonge Rein Wytgaard

Bouke v.d. v.d. Vaart Vaart Lodewijk Meeter Meeter Jan Overwijk Overwijk Bouke Lodewijk Jan Goede Verwachting Verwachting Friesland Twee Gebroeders Gebroeders Goede Friesland Wiebe Twee Leenstra Willem Prins Sieb Meijer Lemmer Lemmer Oppenhuizen Lemmer Lemmer Hoop opOppenhuizen Zegen De Lege Wâlden Jonge Jasper Gaastmeer Warns Franeker

SL

W

Kees van van der der Kooij Kooij Govert Riksen Riksen Kees Govert Zeldenrust Gerrit Ynze Ynze Geale Tadema Willem Timmer Zeldenrust Gerrit Woudsend Oosterbeek it Doarp Eastermar Ora et Labora Woudsend Oosterbeek Eastermar Sneek

Henk Frankena Frankena Henk Abbegeaster skûtsje Jitske Visser ItIt Abbegeaster skûtsje Abbegea Oude Zeug Abbegea Hempens

Tjitze de deFloris JongBottema Tjitze Jong Roos van van Dekema Dekema Harmonie Roos Henk Keizer KoudumBolsward Koudum Singelier Stavoren

Anko van van der der Plas JanPlas Overwijk Anko Twee Gebroeders Gebroeders Twee Gebroeders Twee Henk Regts Langweer Oppenhuizen Langweer Ut en Thús Nij Beets

SL

Kees van der Kooij MartinZeldenrust Vlasbloem Woudsend Verwisseling Skuzum

C-klasse C-klasse

Tsjibbe v/d v/d Veer Veer Tsjibbe Hoop && Vertrouwen Vertrouwen Hoop Lemmer Lemmer

De proloogB-klasse

Tijdens op de Kees Jonker Freddy v.d. Heidede proloog Driuwpôlle Driezaterdag Gebroeders 19 juni worden Woudsend Grou

Roos van Dekema De Verandering Galamadammen Siete Meeter PeterBurgum de Koe Delmer Los Koudum Galamadammen Wedstrijddata Sûn en Wol Hoop op Zegen Grutte Pier Leeuwarden Sleat It Heidenskip zaterdag 19 juni - Burgumer Mar (proloog)

zaterdag maandag Lodewijk Meeter dinsdag Friesland Kees Riezebos Lemmer woensdag Nooit Volmaakt Hindeloopen donderdag vrijdag

W E

07 augustus - Hindeloopen 09 augustus - Stavoren Anko van der Plas Bouke v.d. Vaart 10Goede augustus - HeegTwee Gebroeders Verwachting Jelle Talsma Lolle Schakel Langweer Lemmer 11 augustus - Sloten Jonge Jan De Yde Warten 12 augustus Parrega – Echtenerbrug 13 augustus – Lemmer

Starttijden Govert Riksen Henk Frankena GerritdeYnze It Abbegeaster skûtsje Jeroen Vos 09.50 B-Klasse uur de Vries Walter Oosterbeek Eelkje II GoedeAbbegea Verwachting C-Klasse 10.00 uur Elahuizen Sleat a-klein 12.00 uur A-klasse 14.10 uur

Siebo Zijsling Striidber IJlst

Eelke Boersma Hoop op Zegen Leeuwarden

Wisselingen in de IFKS vloot B-klasse

Sietse Broersma Avontuur Oudega (W)

T Ho

André Wiersma Wiersma André Nieuwe Zorg Zorg Nieuwe Earnewâld Earnewâld

Koos van Drunen Hoop doet Leven Nij Beets

Wedstrijddata en en starttijden starttijden Wedstrijddata

Barry Hofman Noarderling Balk

Bas Krom Elisabeth Sneek

a

za zaterdag 19 juni juni -- Burgumer Burgumer Mar Mar (prolo (prol zaterdag 19 Pieter Jansma Jaap Hofstee Andries Honing zaterdag 07 augustus Hindeloopen za Twa--Famkes It zaterdag Swarte Wief Lutgerdina07 Smeltekop augustus Hindeloopen Drachten Tijnje Huizen (N.H.) ma maandag 09 augustus Stavoren maandag 09 augustus - Stavoren din dinsdag 10 augustus augustus -- Heeg Heeg dinsdag 10 wo woensdag 11 augustus augustus -- Sloten Sloten woensdag 11 Jurjen – Posthuma Hielke Kuiper Rudolf 12 le Poole donderdag augustus Echtenerbrugdo donderdag 12 augustus Echtenerbrug Trije – Doarpen De Tiid sil’t Leare Rust na Arbeid Oudega (W) vri Terherne Woerden vrijdag 13 augustus augustus Lemmer vrijdag 13 –– Lemmer

HA Bart Siegers Doeke v. Martena Leeuwarden

Sikke Tichelaar Stad Harlingen Harlingen

Tsjibbe v/d Veer Hoop & Vertrouwen Lemmer

André Wiersma Nieuwe Zorg Earnewâld

Elke wedstrijddag wedstrijddag zeilen zeilen Elke vier klassen Arnold Veenema Jochem v.d. Vaart (jr) vier klassen

A-klasse :: A-klasse a-klein :: a-klein

Hoop op Welvaart Sneek

Nooit Volmaakt Lemmer

14.10 uur uur 14.10 12.00 uur 12.00 uur

C-klasse :: C-klasse B-klasse :: B-klasse

a-klein

Nieuwe deelnemers met ‘nieuw schip’ in 2010 Sikke Tichelaar, (a-klein) op Stad Harlingen Henk Frankena, (C-klasse), op It Abbegeaster Skûtsje (voorheen De Liefde) Anko van der Plas, (C-Klasse) op de Twee Gebroeders (voormalig SKS Langwar)

C

Nieuwe vloot Tjitze de Jong Sint Bekkema schippers Michael Boxumin bestaande van Dekema De Verandering Galamadammenop de Roos Tjitze de Jong, (C-klasse) Roos van Dekema Koudum Burgum Galamadammen Govert Riksen, (C-Klasse) op de Gerrit Ynze Hielke Kuiper, (a-klein) op de De Tiid sil’t Leare

Terug van weggeweest Skûtsje Elizabeth, (a-klein) met Anko nieuwe schipper Bas Krom van der Plas Tweenieuwe Gebroedersschipper Kees van der Kooij met Langweer Skûtsje Friesland, (C-klasse) met nieuwe schipper Lodewijk Hzn Meeter

Bouke v.d. Vaart Lodewijk Meeter Skûtsje (C-klasse) Goede Verwachting Friesland Zeldenrust, Lemmer Lemmer

Overgestapt

W

Maarten Dirks (B-Klasse) van Gerrit Ynze op Oant Moarn Jitske Visser (B-Klasse) van Twee Gebroeders op Oude Zeug

Govert Riksen Gerrit Ynze Oosterbeek

Henk Frankena It Abbegeaster skûtsje Abbegea

C-klasse

IFKS

aa

Rinze Herrema Engelina Smeltekop Earnewâld

AH

C-klasse A-klasse

Johannes de Vries Gerrit de Vries Sneek

Pieter Pieter Twa F Twa Dra Dra

A-klasse

A-klasse A-klasse Hilbrand de de Vries Vries Hilbrand Stêd Sleat Sleat Stêd Sleat Sleat

Rinze H Rinze Engelina Engelina Earn Earn

Wedstrijddata en starttijden

Nieuw én(proloog) uniek 19 juni - Burgumer Mar in Fryslân...

07 augustus - Hindeloopen 09 augustus - Stavoren WEDSTRIJDZEILEN 10 augustus met - Heeg IFKS-SKÛTSJES voor bedrijven 11 augustus - Sloten en particulieren 12 augustus – Echtenerbrug 13 augustus – Lemmer

e j s t û k S 0 1 0 2 n Sile zaterdag zaterdag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag

Boek nu een compleet verzorgde dag vol wedstrijdspanning zeilplezier op Elke wedstrijddagenzeilen authentieke Friese skûtsjes. vier klassen

A-klasse : 14.10 uur a-klein : 12.00 uur

meer info:

C-klasse : 10.00 uur www.ifks.nl B-klasse : 09.50 uur

41

10.00 Auu 10.00 uu a-k 09.50 uu 09.50 uu

PW Service Postbus 593 - 8901 BJ Leeuwarden Telefoon: 0519 - 332347

De Mariahoeve

Utbuorren 16, 8493 MA Terherne, tel. 06 103 14 204

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

De Groten der SKS Skûtsjevloot

Het Vleugelklassement Voor elke eerste, tweede of derde plaats die een schipper in een officiële SKS-wedstrijd heeft behaald, krijgt hij resp. 3, 2 of 1 punt(en). Na de kampioenschappen van 2009 blijft Douwe Visser van Sneek op nr 5 de absolute aanvoerder van de huidige schippers. Snelle stijgers zijn Dirk Jan Reijenga (Lemmer), van 50 naar 39 en Pieter Meeter (Bolsward) van 57 naar 46.

Neef Douwe Visser van Grou stijgt door de kampioenstitel van 2009 drie plekken naar 23. Pieter Brouwer van Heerenveen (19) en Ype van der Meulen van Woudsend (39) stijgen 1 plek. Gerhard Pietersma voor Earnewâld (43), Jappie Meeter voor Leeuwarden (72) en Auke de Groot voor de Súdwesthoeke (76) boeren achteruit en zakken een plek. Hoogste nieuwkomer is Johannes Meeter van Lemmer, op plaats 69.

(De namen van de schippers die momenteel nog actief zijn in de SKS skûtsjevloot, zijn in een afwijkende opmaak weergegeven) BRON: SKS nr.

Naam

eerste

tweede

derde

Totaal

nr.

Naam

1 2

Ulbe Zwaga

79

55

33

Lodewijk Meeter

62

60

51

3

Klaas van der Meulen

39

34

4

Tjitte Lzn Brouwer

50

5

Douwe Jzn Visser (Sn)

6

eerste

tweede

derde

Totaal

380

42

Hattum Azn Hoekstra

2

3

6

18

357

43

Gerhard Pietersma (E)

2

4

4

18

39

224

44

Jan van Terwisga

2

3

3

15

24

15

213

45

Jan Tzn Brouwer

1

3

6

15

41

25

33

206

46

Pieter Meeter (B)

3

2

2

15

Jan van Akker

22

33

46

178

47

Bouke de Vries

2

2

4

14

7

Siete Meeter

23

25

25

144

48

Hylke de Vries

2

2

3

13

8

Jelle Reijenga

25

24

16

139

49

Willem Lzn Brouwer

1

3

4

13

9

Tjitte Szn Brouwer

26

18

21

135

50

Eldert Lzn Meeter

2

2

2

12

10

Anne Tjerkstra

20

21

19

121

51

Teake Lzn Brouwer

2

1

4

12

11

Berend Jzn Mink

21

18

21

120

52

Tjalling van der Veen

1

1

7

12

12

Siep van Terwisga

19

15

12

99

53

Bernardus Tjerkstra

1

3

1

10

13

Berend Mink sr

20

8

22

98

54

Jitze Mink (Halve Maen)

3

0

1

10

14

Rienk Uzn Zwaga

9

25

21

98

55

Durk Blom

1

2

2

9

15

Jeen Uzn Zwaga

19

13

13

96

56

Peter Syperda

0

2

5

9

16

Aldert Hoekstra sr

8

26

16

92

57

Evert van der Pol

2

1

0

8

17

Ale Zwerver

16

18

6

90

58

Piet de Vreeze

1

2

0

7

18

Pieter Brouwer (H)

13

18

10

85

59

Kees Haarsma

1

2

0

7

19

Ulbe Rienksz. Zwaga

17

9

11

80

60

Lodewijk Meeter (Hu)

0

3

1

7

20

Douwe Tjerkstra

13

9

12

69

61

Tjitte Jzn Brouwer jr

1

1

0

5

21

Joop Bzn Mink

8

14

16

68

62

Peke Ritsma

1

1

0

5

22

Teake Kzn v.d. Meulen

6

18

10

64

63

Lucas Kool

1

0

2

5

23

Douwe Visser (G)

10

11

11

63

64

Anne Hzn Hoekstra

0

2

0

4

24

Sietse Hobma

5

17

11

60

65

Albert Visser (Dr.)

0

1

2

4

25

Eldert Szn Meeter

5

13

12

53

66

Willem Tjerkstra

1

0

0

3

26

Lammert Uzn Zwaga

12

4

8

52

67

Sipke Tjerkstra

0

1

1

3

27

Rintje Ritsma

6

11

9

49

68

Albert Visser

0

0

3

3

28

Tjitte Jzn Brouwer sr

6

12

6

48

69

Johannes Meeter (L)

0

0

3

3

29

Keimpe Kzn v/d Meulen

7

4

15

44

70

Wiemer Azn Hoekstra

0

1

0

2

30

Meindert de Groot

6

6

11

41

71

Durk de Jong

0

1

0

2

31

Jitze Grondsma

9

4

5

40

72

Jappie Meeter (Lwd)

0

1

0

2

32

Jan Sytema

6

9

3

39

73

Siete Ezn Meeter

0

0

2

2

33

Piter Brouwer

5

4

10

33

74

Ale Zwerver sr

0

0

2

2

34

Allard Syperda

5

4

9

32

75

Chris Brouwer

0

0

1

1

35

Wouter Pietersma

2

6

10

28

76

Auke de Groot (Swh)

0

0

1

1

36

Lucas Foekema

6

3

1

25

77

Egbert Remery

0

0

1

1

37

Ale Pietersma

1

8

5

24

78

Cor Salverda

0

0

1

1

38

Ype van der Meulen (W)

2

4

6

20

79

Klaas Visser

0

0

1

1

39

Dirk Jan Reijenga (J)

3

5

1

20

80

Homme Wester

0

0

1

1

40

Douwe Visser sr

3

4

2

19

81

Eildert Meeter (Hu)

0

0

0

0

41

Sietse Tzn Brouwer

2

4

5

19

82

Jeroen Pietersma (Lg)

0

0

0

0

Pieter Meeter met skûtsje Bolsward is één van de snelste stijgers.

Postbus 633 8901 BK Leeuwarden Tel 058 284 94 10 www.penn.nl

Fotografie Marten Sandburg Ontwerp/vormgeving Saskia Padberg Redactie Klaas Jansma Jacob de Hoop (hoofdredactie)

Hattum Hoekstra Ellen Hiemstra-de Jong Meta Groot Antink Acquisitie Wiesje Lemsma (coördinatie) Remco Jan Veldman Gjalt Wijmenga

Ward Media Druk RODI media ISSN 1874-0073 Websites op internet www.skutsje.nl

www.ifks.nl www.skutsjesilen.nl www.skutsjehistorie.nl

Colofon

De Skûtsjekrant is een uitgave van

NB: Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen.

43

Er is van alles mogelijk voor een onvergetelijke dag op het water.

Wij kunnen samen met u een passend dagprogramma bedenken en er voor zorgen dat u samen met uw familie, vrienden en relaties een prachtige dag beleefd.

Wij bieden dagtochten aan in allerlei soorten en maten.

Sytze Brouwer en Margot Boer hebben twee schepen voor u klaar liggen waar mooie routes mee gevaren kunnen worden: Het skûtsje “Zorg en Vlijt” en de zeilpraam “Flarde”.

Neem contact met ons op en vertel ons uw wensen.

Wij zorgen er voor dat u een heerlijke dag op het Friese water beleefd.

Sytze Brouwer Watersport | De Vlet 20 – 1 • 9001 HW Grou • tel. 06 - 28 54 39 98 • www.dagtochtzeilen.nl • info@dagtochtzeilen.nl

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

SKS skûtsjevloot 2010 Klassering 2009

Zeilteken Schipper Skûtsje

Plaats

Bijzonderheden

1

Douwe Azn Visser

It doarp Grou

Grou

kampioen 2009

2

Pieter Szn Brouwer

Gerben van Manen

Heerenveen

moet fors zeil inleveren

3

Douwe Jzn Visser

Sneeker Pan

Sneek

levert succesvolle schippers af

4

Pieter Eldertszn. Meeter

Bolsward

Bolsward

protest en averij telden zwaar

5

Johannes Hzn Meeter

Lemster Skûtsje

Lemmer

hoogst geklasseerde debutant 2009

6

Dirk Jan Reijenga

Oeral Thús

Joure

meeste succes bij harde wind

7

Gerhard Pietersma

Twee Gebroeders

Earnewâld

schipper is ook gevraagd door Langweer

8

Jacob Zwerver

D’Halve Maen

Drachten

Nieuwe schipper, zoon van Ale

9

Albert Jzn Visser

Twee Gebroeders

Drachten

met Jeroen Pietersma aan de schoot

10

Ype van der Meulen

Klaas van der Meulen

Woudsend

still going strong

11

Jappie Meeter

Rienk Ulbesz

Leeuwarden

stemde tegen nieuwe zeilformule

12

Auke de Groot

Súdwesthoek

Starum

starten lukt beter dan finishen

13

Eildert Kzn Meeter

It doarp Huzum

Huzum,Ljouwert

nieuwe ronde, nieuwe kans

14

Ulbe Brandsma

Ut’e Striid

Langwar

nieuw skûtsje en nieuwe schipper

Wedstrijddata 2010

Skûtsje schippers van de www.skutsjesilen.nl

Zaterdag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Zaterdag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag

02 03 04 05 06

24 juli 26 juli 27 juli 28 juli 29 juli 31 juli augustus augustus augustus augustus augustus

2010 Grou 2010 De Veenhoop 2010 Earnewâld 2010 Terherne 2010 Langweer 2010 Stavoren 2010 Woudsend 2010 Elahuizen 2010 Lemmer 2010 Lemmer 2010 Sneek

Voor het actuele nieuws & achtergronden over het skûtsjesilen: skûtsjeliefhebbers! de enige échte site voor

www.skûtsje.nl

45

Skûtsjekrant 2010

w w w. s ku t s j e . n l

Neem je vrienden mee naar de Sneker Simmer Dit jaar duurt de zomer in Sneek extra lang. Van 5 juni tot en met 31 oktober bruist de stad van locatievoorstellingen, muziek en straattheater. Er zijn weer muzikale zondagmatinees en locatievoorstellingen van Theater te Water en Smeedwerk. Close-Act Theatre komt naar Sneker Simmer met het openluchtspektakel Malaya. Deze publiekstrekker brengt grootse spektakelvoorstellingen in o.a.

Canada, Brazilië en Taiwan.

Zondagmatinee Op drie achtereenvolgende zondagen verzorgt Sneker Simmer een muzikaal feestje op de Marktstraat in Sneek. De eerste Zondagmatinee is op 11 juli, met The Beatles Revival uit Praag. Ze hebben de dezelfde Beatles kapsels, kostuums, de Chelsea Cavern Boots en instrumenten. Ook op het muzikale vlak klinkt alles net zo opwindend en energiek zoals we dat kennen van de Beatles. Daarna volgen muzikale vrienden uit Frankrijk en Italië.

Straattheater Op woensdagavond 4 augustus is er spectaculair straattheater met Close-Act. Twee jaar geleden liep heel Sneek warm voor hun spektakelvoorstelling Pi-Leau, Dit jaar verrassen zij met de voorstelling Malaya, waarbij met theater, stelten, muziek, vuur, dans, staalconstructies en luchtobjecten het publiek mee op reis gaat naar een onbekende bestemming. De dag erna is het

straattheaterdag met nationale en internationale artiesten.

Theater te Water en in de kerk

Blijf op de hoogte Sneker Simmer 2010 is nog in ontwikkeling. Op de website www.snekersimmer.nl staat het actuele programma. U kunt zich daar ook abonneren op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuws en aanbiedingen.

Programma onder voorbehoud.

Foto’s: Malaya van Close Act

Tijdens de Sneker Simmer zijn twee voorstellingen op locatie te zien. In de voormalige Noorderkerk (het huidige Theater Sneek) speelt Smeedwerk Dracula! Een theatrale griezelfilm in zwart, wit en… rood. Met minimale middelen roept Smeedwerk een wereld op van verlaten landhuizen, donkere steegjes en koude grafkelders. Dracula! Is geschikt voor iedereen in de leeftijd van 8 tot 88 jaar.

Theater te Water ontvangt tijdens Sneker Simmer het publiek aan boord van theaterschip de Verwondering.

(advertentie)

DAGJE UIT! GA EENS VAREN! Met de “TOERIST V ”

DAGTOCHTEN 2010: MIDDEN FRIESLAND TOCHT Donderdag 1, 22 juli en 2 september 2010

SKûTSJESILEN 2010 VANUIT SNEEK: datum

GRONINGENTOCHT: Maandag 21 juni 2010

wedstrijd

24 juli Grou 02 augustus Woudsend 03 augustus Elahuizen 04 augustus Lemmer 05 augustus Lemmer 06 augustus Sneek

Let op!

6 wedstrijden halen, 5 betalen!

DOKKUMTOCHT: Maandag 5 juli 2010 PRINCENHOFTOCHT: Maandag 12 juli en 23 augustus 2010

R ederij M.

van der

W erf

Sneek

Voor informatie en/of reserveringen kijk op:

ELFMERENTOCHT: Donderdag 8, 15 juli, 19 en 26 augustus 2010

www.r ondvaar tvander wer f. nl of bel: 0515-415379

47