Skûtsjekrant 2011

de enige échte!

2011

Een schippersdroom spat uiteen Dramatiek op d' Halve Maen pag 9 ‘Roerige start seizoen 2011’ In Langwar pag 13

‘It giet om it gefoel’

Leeuwarder schipper Jappie Meeter pag 21 Siete Meeter, op de zijkant van zijn omgeslagen schip: ‘wat binne we moai fuort’

Wedstrijdverslag IFKS pag 24 en 25

Uitgever: PENN Communicatie

Silersagenda pag 53

Be he stel na t sc nu Tr sla hit pa och gw ter g.

63 de erk end e Wy n

Skûtsjekrant

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Skûtsjes

beyond the borders

Yn’t

foar

De geblokte adviseur met schipperspet en doorgroefd gelaat heeft zijn tijd gehad. De toekomst op het achterdek is aan de Harry Amsterdams, de Roy Heiners en de Marit Bouwmeesters van deze wereld. Alleen als je goed bent voor een Olympische medaille, heb je nog iets toe te voegen aan de fenomenale kennis van skûtsjesilers.

Dit is de trend. Kees Jonker brengt bij de IFKS zelfs een Deense wereldkampioen in als roerganger. De allerbeste adviseurs van de nieuwe tijd kunnen geld vragen voor hun kennis en inzicht. Daar ligt een commerciële kans voor Bles, die aan de hand van Track & Trace de kwaliteiten van een schipper meedogenloos in beeld brengt.

Vroeger konden schippers zich nog verbergen achter onverstaanbaar gemompel. Dat had je gauw met de terminologie van boord.

‘Kinst fansels wol oploeve, mar ast op ‘e gijp stiest en der sit ien ûnder dy, dan moatst ferrekt oppasse’. Zulke verhalen, je hoort ze nog wel eens voor Omrop Fryslân. Als je er geen snars van begrijpt, klinken ze redelijk indrukwekkend. Ook al is het totale onzin: ‘leist mei de grits yn ‘e apen, kieret de drúf dy troch de kloeten. No,

dan bist moai de knecht.’

Er worden ook nieuwe scheidslijnen zichtbaar in het publiek. De VIP’s hebben bij de SKS soms al hun eigen feestje met terras, zoals in Langweer.

Of ze varen als relaties van de sponsoren mee in grote rondvaartboten, betaald door Rabobank en Interpolis.

Wie het een beetje kunnen doen, aanschouwen het spektakel vanaf een eigen boot, op het water. Wat nog op de kant zit, zijn de ouderwetse supporters. Die zag je vroeger ook langs de kant bij gewoon goeie voetbalclubs.

De IFKS, vroeger wel eens voorloper, moet dit jaar een tussensprint maken om een achterstand in te halen. Met hulp van een paar flinke krachten onder aanvoering van Rosalie Brundel gaat deze organisatie in het offensief om de sponsoring weer op peil en de begroting sluitend te krijgen.

Als straks alle stof opgewaaid is en de competities van SKS en IFKS gewoon, zij het erg laat in het seizoen, beginnen, weten we dat skûtsjesilen weer verder gemoderniseerd is. Het wordt sportiever, rationeler en internationaler. Nog even en we schrijven de vloot prachtige schepen in bij de Olympische Spelen. Zien of Pieter Brouwer en Tony Brundel dan nog steeds kampioen kunnen worden.

Klaas Jansma

IM

3

> Nieuwbouw teakhouten vletten en wedstrijdschepen. > Onderhoud en refit van schepen tot 30 ton.

slachtedyk 7b 8501 za joure t (0513) 4126 64 www.jachtwerfdejong.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Pieter Brouwer ziet tegenstrijdigheden in moderne wedstrijdsport

‘Track & Trace vind ik onprettig’ In de buitenhaven van Harlingen ligt Pieter Brouwer (Heerenveen) met zijn schip zand te laden. De drukbezette binnenschipper en SKS-kampioen 2010, maakt tussen de bedrijven door even tijd voor reflectie.

‘Ik krijg het steeds drukker met de SKS. Vroeger begonnen we pas eind mei/begin juni met trainen. Het gebeurde wel dat een bemanningslid ongetraind pas op De Veenhoop aan boord kwam, dus na de eerste wedstrijd van het kampioenschap. Tegenwoordig zijn er steeds meer wedstrijden in het voorseizoen. Al vanaf begin april trainen we elke zondagochtend en zijn we half negen al bij het skûtsje. We zijn het hele jaar met het skûtsjesilen bezig. Dat onderschat de jonge generatie nog wel eens. En als je kampioen bent geworden, wordt je ook nog eens gevraagd voor van alles en nog wat.’

Moderne skûtsjes, een tegenstrijdigheid

‘In het moderne skûtsjesilen zit een tegenstrijdigheid. Aan de ene kant moeten de skûtsjes zo origineel mogelijk blijven en aan de andere kant zijn het racemonsters geworden.

Daarbij verplichten ze je om Track & Trace volgsysteem aan boord te nemen, want daar heeft dan de hele wereld wat aan. Iedereen kijkt via internet met je mee. Ik vertrouw dat niet.

Je steekt tijd in een bepaalde tactiek en een ander kan het zo maar even van je afkijken. Dat vind ik onprettig.

Ik heb geen geheimen hoor, mensen

mogen alles van me weten, maar ze moeten het wel eerst vragen. De ontwikkelingen gaan zo snel. Heb je iets net onder de knie, komt er weer wat nieuws bij. Ik zeg wel eens tegen onze zoon Harmen, die heeft zo’n modern toestel op zak: kun je er ook nog mee bellen?’

Valt er nog wat bij te leren?

‘Ik ben geboren op 27 juli, op het binnenvaartschip van mijn ouders, dat lag op de Grote Wielen. Het was tijdens het SKS-kampioenschap. Mijn vader was bij de geboorte nog wel aan boord, maar deed de volgende dag al weer mee in de wedstrijd. Ik heb het zeilen op m’n twaalfde geleerd: mijn vader kocht een zestienkwadraat voor me en ik moest me er maar mee zien te redden.

Wat ik van de jongens leer? Ik heb het gevoel dat mijn jongens nog veel van mij willen leren. Sietze en Harmen zijn allebei gigantisch fanatiek. Hoewel het een eeneiige tweeling is, zijn ze heel verschillend. Sietze is wat rustiger en serieuzer en lijkt wat meer op mij.

Harmen is wat makkelijker in de dingen. Daar wil ik graag wat van leren, want een mens is nooit uitgeleerd.’

Door Inge Melsen

Harmen Brouwer en Willem Zwaga

Schipperszonen met mooie dromen Beiden komen uit roemrijke skûtsjegeslachten: de Zwaga’s en de Brouwers. Beiden zeilen ze op een eerder kampioensskûtsje. Maar ze verschillen nogal van mening over moderne technieken aan boord.

Harmen Brouwer (28), zoon van Pieter Brouwer en Willem Zwaga (23), zoon van Ulbe Zwaga, zijn allebei binnenvaartschipper met elk een eigen schip: Harmen vaart met zand op de 67 meter lange 'Jolling', Willem vaart door heel Europa op een 85 meter lange schuit met eetbare olie. Hun opleiding volgden ze in Harlingen op de Maritieme Academie.

Allebei hebben ze de droom om schipper te worden in de SKS. Harmen het liefst voor Heerenveen op de Gerben van Manen. 'Het schip is zo mooi, het heeft zoveel historie en loopt als een rode draad door onze familie.' Zij zijn de vierde generatie, het skûtsjebloed stroomt door hun aderen; net zoals hun vaders, pakes en oerpakes zijn ze

opgegroeid op en met het water. 'Alles wat we nu kunnen, hebben we in de praktijk geleerd. Ons hele dagelijkse leven speelt zich af op het water. Op de opleiding leer je bijvoorbeeld over windrichtingen en stromingen, maar dat heeft meer met de beroepsvaart te maken. Het skûtsjesilen is iets wat ons met de paplepel is ingegoten en zit in onze genen,' aldus Harmen.

Track & Trace

Tot zover de overeenkomsten. Want er is iets waarover ze het totaal met elkaar oneens zijn en dat is het gebruik van Track & Trace. Harmen is vooral erg enthousiast: 'Je kan de hele wedstrijd goed analyseren, je ziet precies welke slagen je hebt gemaakt en hoe

de wedstrijd is verlopen.' Willem vindt het helemaal niks: 'Voor mij hoeft het niet, het skûtsjesilen moet vooral authentiek blijven. Ik snap het wel hoor, voor het publiek is het geweldig. Maar niks is meer geheim: straks komt er nog een camera in de mast, ik moet er niet aan denken, het lijkt Big Brother wel. Ik vind dat het niet bij het skûtsjesilen hoort.'

Harmen zeilt na twaalf seizoenen op Heerenveen dit jaar voor het eerst mee op de Twee Gebroeders (Drachten).

Willem doet, net als de afgelopen tien jaren, weer mee op het Ljouwerter skûtsje, de Rienk Ulbesz.

Door Inge Melsen

Willem Zwaga

Harmen Brouwer

5

Bax nu ook dealer in

T&T Fennema Auto’s

PVC-vloeren!!

OPENINGSTIJDEN: Maandag: Dinsdag: Woensdag: Donderdag: Vrijdag: Zaterdag:

t Handyfloor zelfklevende kunststofvloeren t Geschikt voor vloerverwarming en -koeling t Slijtvast (10 jaar garantie!) t Zeer praktisch in onderhoud. t Keuze uit wel 26 soorten. t Aantrekkelijke prijs en eenvoudig aan te brengen.

9:00-18:00 9:00-18:00 9:00-18:00 9:00-18:00 9:00-18:00 9:00-17:00

S’avonds op afspraak geopend

Showroom: Wielwei 19 8516 DD Doniaga / St. Nicolaasga Tel. (0513) 431531 06-13017394 Fax (0513) 432651 bax-tegelzetters@zonnet.nl www.baxtegels.nl

VË

Snel wisselende voorraad

VË

Financiering mogelijk

VË

Courante auto’s tegen scherpe prijzen

VË

Lid BOVAG

VË

Tevens inruil van uw huidige auto

VË

Garantie op maat

WWW.FENNEMAAUTOS.NL

De Kromten 12a, Gorredijk V Info@fennemaautos.nl V 0513-46 24 44

Podiumtrailer

Op koers met Rodi Media

verhuur!

in uitgeailer heeft et ing van De Podiumtr m af ie een klapte situater !

5 bij 12 met n! door U te hure Dit podium isrte aan te vragen Om een offen of mailen naar ... kunt u belle

Broeker Werf 8 1721 PC Broek op Langedijk Postbus 150 1723 ZK Noord-Scharwoude T (0226) 33 33 11 F (0226) 33 33 22 E advies@rodimedia.nl

MASTEN ZWAARDEN RONDHOUTEN SCHEEPSBETIMMERING

SCHEEPS-SERVICE IN / UIT WATER - tot 30 Ton INSTEEKHAVEN - 22 x 6 mtr STALLING ONDERHOUD REPARATIE

De H.G. Boersma 06 5510 4706

Boersma’s De Werf 18 / De werf 20 8401 JE GORREDIJK (Turf - route) deboersmas@hetnet.nl

J.R. Boersma 06 5069 3335

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Klaas Boersma weet van geen ophouden

Wedstrijdzeiler voor het leven Vorig jaar vierde Klaas Boersma uit Gorredijk zijn negende lustrum als bemanningslid bij Heerenveen. Hij was gestopt, maar heeft het drukker dan ooit. Deze zomer verschijnt hij met de Oude Zeug in de IFKS. ‘Altyd as wy nei de lange winter wer op de mar komme, is it krekt as at wy nea fan ’e mar west binne.’ Klaas Boersma heeft er zin in, de eerste training met de Heerenveense bemanning was al op zondag 3 april. Opmerkelijk, want hij was vorig jaar gestopt. Na 45 jaar vond de verdienstelijke adviseur het tijd worden om ruimte te maken voor de jonge generatie.

Toch traint hij weer mee. In verband met wisselingen in de bemanning is hij reserve. Alleen niet meer zo trouw als vroeger, want hij wil meer tijd vrijmaken voor zijn tweede passie, het praamzeilen. Als er zondags mensen mee willen op de praam, gaat dat nu vóór de wekelijkse trainingsochtend op het skûtsje.

Door de regen getaand

Boersma begon in 1965 als peiler op de Gerben van Manen. Daarbij hielp hij op het voordek met het ‘te loevert’ uitzetten van de fok bij een voordewindse koers en aandewinds bij het aantrekken van het onderlijk. ‘Dat haw ik jierren mei protte wille dien.’ Bij regen liep het water dan van de getaande zeilen via het tuig op zijn hemd. ‘Dan kaamst hielendal brún thús’.

Daarna zat Boersma bij ‘de âlde Tjitte’ (Brouwer) aan het ‘grutskoat’, en werd

hij diens adviseur. Vanaf 1985 zat hij in dezelfde rol naast ‘de jonge Tjitte’.

Bij alle schipperswisselingen bleef Boersma als adviseur tot 2009 een constante factor, de laatste jaren bij Pieter Brouwer.

Het mooist waren de kampioenschappen, maar liefst vijftien in totaal. Wat hem de meeste voldoening gaf? ‘As in skip foldocht oan ’e ferwachtings, want je betinke foarôf hiel wat. En ik hâld ûnder de wedstriid letterlik it ‘reilen en zeilen’ op it skip yn ’e gaten, de trim. As je it skip mei de pink stjoere kinne, dan is it goed.’

Oude Zeug

Behalve bij Heerenveen vaart Klaas Boersma dit jaar ook mee in de Cklasse van de IFKS op de Oude Zeug. Zijn zoon, mastenbouwer en scheepsbetimmeraar Hans Boersma uit Gorredyk, wordt – net als op Heerenveen – de schotenman. De Sneker Arend Wisse de Boer debuteert als schipper. Ze komen uit voor Gorredijk. Arend, die net als Boersma een fervent praamzeiler is, neemt wat bemanning mee op de Oude Zeug.

‘En derneist sile wy mei in man as fiif fan De Gerdyk.’

Hoe kwam het zo? Het houtwerk van de Oude Zeug lag voor herstelwerkzaamheden bij het scheepstim-

merbedrijf van zoon Hans. De oudschipper Eelke Dijkstra peilde namens de nieuwe eigenaar Peter Fokkens of de Boersma’s ‘it skip stjoere woene’.

De deal met Fokkens is dat de bemanningsleden het schip opknappen, in ruil voor het gebruik van het skûtsje.

De Oude Zeug trekt in ieder geval volop publiciteit. De nieuwe Commissie Generaal (CG) van de IFKS oordeelde dat het laadvermogen van het schip de limiet van 50 ton overschrijdt met 4,25 ton. Het skûtsje heeft net als andere schepen vanaf de jaren negentig dispensatie gekregen. Maar het heeft een jaar niet meegevaren en moest dit jaar als ‘nieuwkomer’ opnieuw worden gekeurd. Boersma is er kort over. ‘As de Oude Zeug te grut is, binne der mear te grut.’ Zo zou ook de Yde opnieuw moeten worden gekeurd, omdat Lolle Schakel vorig jaar niet gestart is. Voor dit seizoen wordt de Oude Zeug toegelaten, maar komende winter buigen bestuur en CG zich over een definitieve oplossing.

Boersma is duidelijk over de oplossing: ‘De IFKS moat fan it tonnaazje ôfstappe en krekt as by de SKS allinne nei de ôfmjittings sjen.’

Met zijn in 1902 bij Croles in IJlst gebouwde Hoop op Zegen zeilt Peter de Koe met ingang van 2011 voor Gorredijk.

Door Jouw Stapersma

Dubbelslag voor Gorredijk ‘As je it skip mei de pink stjoere kinne, dan is it goed.’

De Oude Zeug is al het tweede skûtsje dat voor Gorredijk vaart. Ook IFKS-schipper Peter de Koe heeft sinds twee jaar Gorredijk als thuishaven. De Koe: ‘Ik kwam in contact met Johan Westra van de winkeliersvereniging. Vorige winter heeft ons skûtsje in het dorp gelegen. Toen ik de eerste keer afmeerde werd ik warm verwelkomd door een groepje hangouderen bij de brug. Ze haalden direct herinneringen op. Ik had me dat niet gerealiseerd, maar vroeger passeerden vele skûtsjes dit dorp, omdat het aan de Turfroute ligt.’

De Koe is verrast door de grote bedrijvigheid in Gorredijk en heeft de Club van Honderd opgericht om de lokale ondernemers bij het skûtsje te kunnen betrekken. ‘We hebben als zeilers belang bij sponsoring. Daarvoor hebben wij rond het skûtsje een Club van Honderd. In Gorredijk zijn onder de winkeliers inmiddels twintig leden toegetreden, die in ruil voor het lidmaatschap van 100 euro zeildagen terugkrijgen op ons skûtsje. Het begint nu te leven, we willen groeien naar honderd leden. Gorredijk is een bijzondere thuishaven.’

IM

7

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Berend Mink neemt helmhout over van Jacob Zwerver

Schippersdrama op d’ Halve Maen Het persbericht was bitter en onverwacht. ‘Met grote spijt en pijn in het hart nemen de schipper Jacob Zwerver, bestuurslid Herman Gaarman en zes bemanningsleden afscheid van hun droom om deel uit te maken van de actieve SKS-vloot.’

Na zijn dramatisch debuut, gooit Jacob Zwerver de handdoek kort voor het zeilseizoen in de ring. De verhoudingen zijn verstoord, er is miscommunicatie met het bestuur over de beoogde verbeteringen.

‘Het is nooit leuk om afscheid te nemen van je schipper’, zegt Jan Bron.

Hij is commissievoorzitter van het Philipsskûtsje d’ Halve Maen. Jacob en zijn vader Ale hadden nog een nieuw zeil laten maken, de mast was vijftien centimeter achteruit gezet. Maar het skûtsje liep afgelopen seizoen voor geen meter. Er zijn ideeën geopperd om contacten van hoofdsponsor Philips bij faculteiten van Wageningen en Delft in te zetten. ‘De schipper heeft nog een sessie gehad met beroepszeilers van het Team Heiner, maar daar hebben we verder geen actie op ondernomen. Aan die jongens hangt een aardig prijskaartje.’

Berend Mink

Intussen is de lucht wat geklaard, nu blijkt dat Berend Mink het roer gaat overnemen. Met Berend Mink hebben de Drachtsters een grote vis binnengehaald. Berend is al meer dan 30 jaar actief binnen de SKS onder andere als (kampioens)schipper op Grou en in diverse adviseursrollen.

De belangrijkste was wellicht vanaf 2007 als adviseur bij zijn broer Jitze

Jacob Zwerver aan het roer met naast zich vader Ale. De schippersdroom spatte uiteen. D’ Halve Maen liep afgelopen seizoen voor geen meter.

op deze zelfde d’ Halve Maen, omdat het skûtsje direct doorstootte naar de derde plek in het klassement. Een unicum voor het Philipsskûtsje.

De nieuwe schipper relativeert de hoog gespannen verwachtingen. ‘Het was in 2007 rustig zeilweer en het is een licht-weer-schip. De smalste uit de vloot. We hebben in de conceptzeilformule voor de SKS maar liefst 22 vierkante meter minder zeil dan de grootste, het Jouster skûtsje. Dat is op een gemiddelde zeilgrootte van 106 vierkante meter erg veel.’

Berend, met waarschijnlijk broer Johannes aan zijn zij, zoekt onder andere een oplossing in het tuig. ‘Met Molenaars zeilmaker Jaap Jongsma aan boord wil ik eens bekijken of we wat kunnen spelen met de verhoudingen.

De fok wat kleiner en het grootzeil wat ruimer. Dat is ook wel weer de uitdaging aan dit kleine skûtsje. Ik voel geen druk, daarvoor zeil ik al te lang mee.

Maar we willen wel hoger eindigen in de vloot, en dat wil Philips ook.’

Door Jacob de Hoop

Hout op monumentale plek Eeltje Holtrop van der Zee, Eeltsjebaas, de beroemde scheepsbouwer.

Al sinds 1653 worden op de scheepswerf aan de noordkant van Joure schepen gebouwd.

Sinds anderhalf jaar is Aaldert de Jonge er de hellingbaas.

Hij ontwikkelde een nieuwe 8,50 meter lange overnaadse vlet, die aansluit bij een eeuwenoude, roemruchte traditie.

In 1857 vestigde de beroemdste Friese scheepsbouwer aller tijden, Eeltje Holtrop van der Zee (18231901), zich op deze plek. Het was in een tijd waarin nog zeeschepen werden gebouwd. Omdat toen net een economische crisis inviel, bouwde Eeltsjebaas een serie prachtige veerscheepjes en visaken. Ze waren zeer snel. De beroemdste was de AEbelina, die in de afgelopen jaren door de Workumer scheepsbouwer Johan Prins in Earnewâld is herbouwd.

Gepiekte kont

In deze prachtige schepen zat de vormentaal verscholen die bij Eeltje Teerdzes Holtrop in IJlst al werd toegepast, met onder meer een gepiekte kont. Jachtwerf De Jong werkt in de lijn van deze traditie, die

de IJlster bouwers in de jaren rond 1800 ‘wereldberoemd’ maakte. Er worden nu klassieke houten schepen gebouwd, gerestaureerd en gerepareerd, het zijn met name teakhouten vletten en wedstrijdzeilers zoals jollen en pampussen.

Daarnaast restaureert en onderhoudt de werf ook klassieke jachten. Het hout voor deze schepen ligt eerst vele jaren te drogen voordat het gebruikt kan worden. Er kan soms wel vijftien jaar zitten tussen de houtkap en de verwerking van het hout op de Jouster werf.

Houten kraamkamer

Op dit moment wordt er onder andere aan de nieuwe 8.50 meter lange overnaadse vlet gebouwd. De vlet heeft hybride aandrijving, koperen klinkwerk en messing beslag. Alle schepen

afkomstig uit deze “kraamkamer van houten schepen” hebben een zeer exclusieve en klassieke uitstraling en zijn een echt statussymbool. Veel van de schepen die gebouwd zijn op de werf zijn er trouwens nog steeds in onderhoud.

Aan de zijkant van de gevel van de historische loods hangen de zogenaamde ‘bouwbordjes’. Dit zijn oude houten borden met daarop de naam van diverse schepen op volgorde van bouwjaar. Eeltsjebaas bouwde hier ook vijftien boeiers waarvan er negen bewaard zijn gebleven, onder andere het Friese statenjacht de Friso. Het laatste bouwbord dateerde van honderd jaar geleden. Vorig jaar is deze traditie in ere hersteld en de eerste nieuwe bouwbordjes prijken al op de gevel.

9

Visser Yachtdesign: doordachte eenvoud

Visser Yachtdesign: doordachte eenvoud

De bouw van een motor- of zeiljacht begint met het ontwerp. Visser

De bouw van eentoonaangevend motor- of zeiljacht begint met het ontwerp. Visser Yachtdesign Yachtdesign is een ontwerpbureau gespecialiseerd isineen toonaangevend ontwerpbureau gespecialiseerd custom built jachten. Aan de hand van de wensen van de in custom built jachten.

Aan de hand van de wensen van de opdrachtgever maken we eerst een opdrachtgever maken we eerst een handgemaakte schets die handgemaakte schets die we vervolgens uitwerken in een tweedimensionaal we vervolgens uitwerken in een tweedimensionaal plan en een plan en een gedetailleerde 3D-presentatie. Ook tijdens de bouw begeleiden we gedetailleerde 3D-presentatie. Ook tijdens de bouw begeleiden we de de klant voortdurend.

klant voortdurend.

Klassieke lijnen Klassiekevoor lijnen Typisch een ‘Visser-design’ zijn de klassieke en ronde lijnen. De ontwerpen Typisch uit voor zijn de lijnen. in opdracht van SRF blinken in een hun‘Visser-design’ tijdloze eenvoud.

Zoklassieke werken en weronde momenteel De ontwerpen blinken uit in hun tijdloze eenvoud.

Zo werken uit Harlingen aan het ontwerp van een klassiek gelijnd luxewe motorschip van dertig momenteel in opdracht van SRFmaakten uit Harlingen aan het ontwerp vanontwerp, de Tryvia meter.

En voor Trivia Jachten we een baanbrekend een klassiek gelijnd een luxe snelvarend motorschip van dertig meter.

Trivia 1300 GT Hardtop, stalen schip dat En devoor concurrentie met polyester zeker aankan!

Jachten maakten we een baanbrekend ontwerp, de Tryvia 1300 GT

Douma Staal levert!

Douma Staal BV is een handelsonderneming met een breed en diep assortiment op het gebied van staal, buizen, blankstaal, roestvaststaal en buiscomponenten. Vanuit onze vestiging in Sneek leveren wij aan onder andere machinefabrieken, staalbouwers, jachtwerven en bouwondernemingen.

Hardtop, een snelvarend stalen schip dat de concurrentie met polyester

Hoogend 6A ∙ 8601 AE Sneek zeker aankan!

Tel: 0515-44 36 11 E-mail: jan@visser-yd.nl www.visser-yd.nl www.visser-yd.nl

Voltastraat 5 ∙ 8606 JW Sneek ∙ Tel: 0515-411211∙ Fax: 0515-421597 www.doumastaal.nl

Skipshellling Blom: cascobouw en plasma snijden Iege Blom maakte naam met zijn Lemsteraken. Zijn zonen Dirk en Jaap staan op dit moment aan het roer van Skipshelling Blom en de derde generatie is zich al aan het warmlopen.

Skipshelling Blom is gespecialiseerd in de bouw van stalen casco’s van Lemsteraken naar eigen ontwerp. En natuurlijk bouwen wij ook andere ontwerpen, zowel eigen als die van derden.

Naast de cascobouw doen wij ook aan het plasma snijden van stalen bouwpakketten voor schepen. Dit doen we aan de hand van uitgewerkte gegevens aangeleverd door de ontwerper of opdrachtgever.

De aangeleverde gegevens worden door ons bewerkt, eventueel genest (in platen ingedeeld) en snijklaar gemaakt. De gesneden onderdelen worden braamloos afgeleverd. De gesneden platen kunnen naar wens door ons worden gevormd tot bijvoorbeeld waaierstevens, huidgangen en berghouten.

Nieuwe weide 17-21 8713 JD Hindeloopen Tel: 0514-521237 www.blomaak.nl

Vakmanschap in cascobouw en vormwerk Overwijk Scheepsbouw is gespecialiseerd in het bouwen van casco’s van stalen rondspantschepen. Het casco wordt aangeleverd als snijpakket: alle onderdelen zijn vooraf machinaal uitgesneden. Aan de hand van de bouwtekening wordt het casco in elkaar gelast.

Drukwerk Het rollen van de huidplaten doet Durk Overwijk zelf. “Het voordeel van het in eigen huis kunnen drukken is dat je de platen mooi passend kunt maken.” Ook doen we veel vormwerk voor derden, zowel in staal als in aluminium. Het vormwerk (drukken, zetten, buigen) gebeurt met verschillende metaalbewerkingmachines.

Uitwellingerga ∙ Tel: 0515 558104 www.overwijkscheepsbouw.nl

BUS is een begrip Schelto sr. en Dineke Bus leveren vanaf 1957 gereedschap aan diverse afnemers in het noorden van Nederland. Door hun klantgerichte aanpak is BUS binnen de kortste tijd een begrip in de regio. Menig skûtsje, jacht of kustvaarder is gebouwd met Kemppi lasapparatuur en materiaal geleverd door BUS Sneek.

Het familiebedrijf BUS heeft met diverse overnames een hele ontwikkeling doorgemaakt en is uitgegroeid tot een professionele organisatie met acht BUS vestigingen en drie BUS|GEHA vestigingen in heel Nederland. Aangestuurd vanuit het hoofdkantoor in Zwolle, blijven de diverse vestigingen voor een groot deel autonoom. Zo kunnen we flexibel inspelen op de lokale markt. Alle vestigingen hebben een eigen magazijn met voorraden die specifiek op de klant afgestemd kunnen worden. Want klantgericht zijn we gebleven!

Smidstraat 11 ∙ 8601 WB Sneek ∙ Tel: 0515-42 11 19 ∙ E-mail: sneek@bus.nl ∙ www.bus.nl BUS Sneek Bezoekadres: Postadres: uw stalen schip of jacht Smidstraat 11 De beste basis voor Postbus 164 8601 WB Sneek 8600 AD Sneek Straal- en Coatingbedrijf Hooghiemstra is al

meer dan dertig jaar een vertrouwd adres voor

T: 0515 - 42 22 55 E: sneek@bus.nl het stralen en coaten van casco’s, beroepsF: 0515 - 42 11 19 I: www.bus.nl

en pleziervaartuigen. Per jaar worden er zo’n driehonderd vaartuigen gestraald en/of geconserveerd. Het bedrijf beschikt over een bootlift van 50 ton en kan een mobiele kraan inzetten voor de zwaargewichten tot 65 ton.

Het voordeel van stralen In de cascobouw is het gebruikelijk om een schip te laten stralen en vervolgens te conserveren met een laag epoxyprimer voordat het casco geschilderd wordt. Met het stralen het staal vetvrij gemaakt en opgeruwd, zodat deze eerste laag goed hecht. Hierna is het casco klaar om verder te worden afgewerkt.

Tien jaar onbezorgd varen Wilt u uw stalen motorjacht niet elk jaar hoeven schilderen? Dan biedt Hooghiemstra BV een behandeling met een 5-lagen verfsysteem met tien jaar volledige garantie op de conservering van het onderwaterschip. Dit is mogelijk omdat Hooghiemstra een door International® Paint Nederland (Akzo Nobel) gecertificeerd Straal- en Coatingcenter is.

Brêgefinne 1 ∙ 8624 TX Uitwellingerga Tel: 0515-55 95 86 ∙ info@hooghiemstrabv.nl www.hooghiemstrabv.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Harry Amsterdam en Dennis Carton tonen wedstrijdtactiek

Initiatief nemen of verliezen Soms zit het mee, soms zit het tegen. Dit was een van de uitspraken die Harry Amsterdam vele malen deed tijdens het Winterpalaver van de Stichting Foar de Neiteam. Meer dan 120 skûtsjesilers zagen hoe waar deze uitspraak was.

Een mooie slag

Doe je een mooie slag bij de start, of ga je messcherp om de boei, krijg je te maken met een ‘lift’ of een ‘header’. In gewoon Nederlands kun je een goede klassering wel vergeten als het tegenzit en een ander meer geluk heeft.

Die kan dat geluk een handje helpen door in geslagen positie initiatief te tonen. Vooral Gerhard Pietersma van Earnewâld heeft dat afgelopen jaar bewonderenswaardig vaak gedaan.

Hij was er vrijdagavond bij, toen in De Driuwpôlle in Woudsend voor een

Bewegingen volgen

De bewegingen van de skûtsjes zijn de afgelopen jaren met zenders gevolgd door onder andere Geosports van Dennis Carton. Ze zijn op de harde schijf vastgelegd, zodat nu nog steeds te zien is hoe Joure in 2010 wéér zijn titelkansen op het nippertje verspeelde, Grou het uitstekend deed, maar Heerenveen kampioen werd. De gebeurtenissen tijdens de wedstrijden in Grou, Langweer en bij Woudsend werden door de aanwezige liefhebbers ademloos gevolgd.

Trainingsprogramma

Dennis Carton ziet zijn Track & Tracesysteem snel evolueren. Zo kan er nu ook gewerkt worden met een mobiele telefoon. En met gevoelige registratieapparatuur kan er van alles worden vastgelegd, tot en met de hartslag van de schipper. Voor zeilers die optimaal willen trimmen is de snelheid waarmee een schip zich door het wa-

ter beweegt, van grote betekenis. Organisaties kunnen hun voordeel doen met allerlei relatieve waarden, waaruit blijkt hoe groot de feitelijke rompsnelheid van een schip is. Dat kan steeds verfijnder, zodat in theorie de voor een eerlijke strijd benodigde handicap ook steeds secuurder berekend kan worden. Maar dat laatste onttrekt zich aan de skûtsjewerkelijkheid.

Ambitieuze zeilers kunnen bij Cartons bedrijf Geosports terecht voor een vernuftig digitaal trainingsprogramma.

Organisatoren kunnen met behulp van zijn technische mogelijkheden de deelnemers tijdens een wedstrijd op de voet (laten) volgen. Het zijn deze nieuwe mogelijkheden die het zeilen voor een komende generatie weer uitermate aantrekkelijk maken.

Zelfs de hartslag van de schipper kan worden gevolgd. zaal vol skûtsjevolk op originele wijze werd afgerekend met het afgelopen skûtsjeseizoen.

Harry Amsterdam, topzeiler sinds zijn vroege jeugd en zeilmaker in de vut, liet van vier SKS- en van drie IFKS-wedstrijden manoeuvres zien die ertoe deden. We kregen vooral de kop van de vloten in beeld, want daar zitten geregeld de beste zeilers.

Dat laten ze vaak al vóór de start zien, door de beste positie in te nemen.

Maar ook zij worden geregeld getroffen door pech en tegenwind, waardoor het voordeel van een gouden start teniet kan worden gedaan.

Bij de IFKS was vooral de wedstrijd bij Echtenerbrug heel interessant, met als uitsmijter de misverstanden rond de sterk verhaalde ton. Amsterdam, die een meeslepende en kundige verteller is, toonde een duidelijke voorkeur voor de ‘gate’ als route met een boeiend stuk plat voor de wind en een vrije keuze bij de twee benedenboeien.

Beide organisaties bezondigen zich nogal eens aan het uitleggen van een veel te krappe route te dicht bij de kant, om het publiek te gerieven.

Dat vindt Amsterdam helemaal niks, wat hij niet onder stoelen of banken steekt.

Organisaties willen jongeren meer betrekken bij het skûtsjesilen

Plan juniorenkampioenschap Stichting Foar de Neiteam wil komend najaar (oktober of eerder) een Juniorenkampioenschap organiseren.

Dit plan presenteerde Jo Bosma, secretaris van Foar de Neiteam vrijdagavond 18 februari op het Winterpalaver in de Driuwpôlle te Woudsend. Dit kampioenschap is een van de initiatieven om de jongere generatie actief bij het wedstrijdzeilen

te betrekken.

Ook de Vereniging voor Schippers en Bemanning (VSB) heeft afgelopen winter het idee besproken van een jongerenweekend, dat in samenwerking met Foar de Neiteam zou moeten worden georganiseerd. Beide initiatieven zijn nu samen met SKS en IFKS te combineren.

Skûtsje-naslagwerk

Eveneens deze avond presenteerde Klaas Jansma op het palaver in Woudsend de eerste werkboekeditie van het grote skûtsje-naslagwerk Troch de Wyn, waaraan al maanden wordt gewerkt in opdracht van Foar de Neiteam.

In Troch de Wyn wordt de Friese vloot van 1877-1966, de schepen, de bouwers en de silersfamilies beschreven met exclusief historisch fotomateriaal van Fen Fryske Groun en diverse familie-archieven. Het definitieve boek (ruim 600 pagina’s), komt deze zomer, voor het kampioenschap uit. Meer over Troch de Wyn op pagina 44/45 van deze Skûtsjekrant.

Voor bestelinformatie kijk op pagina 63.

Het juniorenkampioenschap moet jongeren enthousiast voor het wedstrijdzeilen maken.

11

Nieuw in de

Schippersbibliotheek Stavoren. Een jol als symbool

€ 22,50

In 2011 gedenkt Stavoren het feit dat de stad 950 jaar geleden stadsrechten zijn toegekend. Dat is een uiting van verregaande bescheidenheid. Want al veel langer behoort Stavoren, Staveren of Starum tot de aanzienlijkste steden van het oude Friesland.

De Staverse jol werd het symbool van vitaliteit. Een van de oudste, mooiste jollen, de ST 16, is daarom terecht gerestaureerd. Het is, dankzij Johan Prins, een kunstwerk in hout geworden.

160 pagina’s, hard cover, royaal formaat, rijk geïllustreerd.

Troch de Wyn. De Friese vloot

€ 49,-

Nog steeds strijden zo’n tachtig Friese skûtsjes om de hoogste eer bij SKS en IFKS. Prachtig ontworpen binnenschepen zijn het, speciaal gebouwd voor de Friese wateren.

Tot de Tweede Wereldoorlog beheersten deze schepen het transport op klein water. Aan boord voeren schippersfamilies, die betere tijden gekend hadden, maar ook een diepe crisis hadden overleefd.

Over die mensen, de schepen, de bouwers en de wateren waar de skûtsjes voeren gaat het prachtige, kloeke naslagwerk ‘Troch de Wyn’.

De kundigste auteurs hebben eraan meegewerkt. En het boek staat vol prachtige, unieke foto’s. Verschijnt 22 juli 2011. U kunt nu al intekenen.

Lemsteraken. Op alle water

€ 50,-

Visserman of jacht: de Lemsteraak is het mooiste schip op de Nederlandse wateren. Lykele Poepjes en Teade Wouda voeren ermee uit voor haring en ansjovis uit de Zuiderzee. Koningin Beatrix en Prins Willem Alexander zeilen ermee voor hun plezier. De Lemsteraak is een pronkje van vakmanschap in de scheepsbouw. Maar moderne ontwerpers leven er nog steeds hun technisch vernuft op uit.

Uitgeverij PENN.nl werkt momenteel met een breed samengestelde redactie hard aan een prachtig boek over dit vorstelijke schip. Het verschijnt voorjaar 2012. U kunt nu al intekenen.

€ 15,-

€ 25,-

Klaas Eildert Meeter uit Nes bij Akkrum beschreef als eerste in een persoonlijk document de geschiedenis van ‘De Jonge Jan’ en de Sytema’s. Hij verlengde het schip samen met broer Jappie in 1981-’82 en voer erop bij de IFKS. Foto: Yvonne Padberg-Ferwerda

Hilda Talsma-Krottje uit Warten is de echtgenote van de huidige eigenaar Jelle Talsma.

Als maat van de schipper voer ze meerdere jaren als bemanningslid op verschillende schepen.

€ 18,50

De Poep en de Sytema’s

€ 20,-

Eerder verschenen

‘De Jonge Jan’ is een legendarisch schip. Met zijn grote, hoog gesneden tuig was deze Piipster vele jaren bij licht weer bijna onverslaanbaar. Meerdere getalenteerde hardzeilers hebben er prijzen mee gewonnen. Het totaal aan prijzengeld dat de eigenaar eraan overhield, ligt rond de tweeduizend gulden.

Zeker zoveel legendarische verhalen doen de ronde over de eerste opvarenden: Sytze Jiskes ‘de Poep’ Sytema, zijn vrouw Geertje (Gjet) Sytema-Boom en hun kinderen Jan, Anne en Jeltje.

Jan en Jel voeren en woonden er bijna dertig jaar samen op. Jel is de hoofdpersoon in een bijzonder liefdesverhaal, dat begint met een mislukt huwelijk.

Op 98-jarige leeftijd was ‘De Jonge Jan’, zelf ook de Poep genoemd, terug aan de top: kampioen in de klasse A-groot van de IFKS.

De Jonge Jan

Een schip vol verhalen

Klaas Jansma uit Garyp is skûtsjeverslaggever en schrijver van onder meer verschillende skûtsjeboeken. Hij voerde de eindredactie.

Klaas Eildert Meeter - Hilda Talsma-Krottje - Klaas Jansma (eindred.)

‘Ast ien Meeter fan dy ôf slachst, krigest twa werom’, is een gezegde in de Friese schipperswereld. Eildert Meeter maakte in de oorlog zijn entree in deze ruige wereld toen hij ongepland het levenslicht zag en terecht kwam in een schippersfamilie, waarvan vader Lodewijk op de Stânfries voer.

De auteur verzamelde voor dit boek ‘Van scheepsrat tot huisjeskloot’ de mooiste verhalen uit zijn geheugen. Zonder poespas, met humor.

De korte autobiografische verhalen resulteren in een verhalenbundel die leest als een jongensboek, vol grappige en ontroerende fragmenten.

Eildert Meeter (1942, Leeuwarden) is de zoon van Lodewijk Meeter en Hanskje van der Heide, beide reeds overleden.

De verhalen in dit boek beslaan ruim twintig jaar en gaan tot zijn trouwen. Andere mijlpalen zijn het sluiten van het bedrijf van zijn vader, de verhuizing van de Greunsweg naar de Froskepôlle en het zeilen met wedstrijdskûtsje ‘De Friesland’, waar Eildert later bemanningslid en schipper van zou worden. Deze bundel is zijn debuut als schrijver.

€ 20,-

Verkrijgbaar bij Uitgeverij PENN

€ 17,50

€ 19,90

€ 22,-

www.uitgeverijpenn.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

In Langwar kwam niet iedereen ongeschonden uit de strijd

Roerige start van het seizoen Lengteklassen Bijzonder aan de vroege wedstrijden op de Langweerder Wielen is dat de schepen, die in de twee hoofdgroepen kriskras door elkaar zeilen, ook naar hun lengte worden ingedeeld en geklasseerd. In de vier lengteklassen eindigden de volgende schippers als eerste: klasse A (>20.00 m.): Ulbe Brandsma met de Ut ’e Striid; klasse B (19.50 m. - 20.00 m.): Jelle Talsma met de Jonge Jan; klasse C (17.10 m.-19.50 m.): Tony Brundel met de Lytse Lies; klasse D (<17.10 m.): Eelke Boersma met de Hoop op Zegen.

Zenuwen bij de start.

Het skûtsjeseizoen is voor het derde jaar op rij begonnen met een sfeervol wedstrijdweekend met ruim veertig skûtsjes in Langwar.

De hoofdprijs was voor Jelle Talsma met de Jonge Jan. Een knappe prestatie, want de wedstrijden namen leerzame wendingen, met ‘kwesties’ waarbij niet iedereen vrij bleef van averij.

Zaterdag 16 april stonden twee wedstrijden per groep op het programma.

Zondags werd de strijd beslecht in een grote en een kleine finale. Op alle fronten werd strijd geleverd, want alle deelnemende IFKS-schepen waren door elkaar gehusseld – de indeling was door loting bepaald. Ook het SKS-skûtsje van Langwar, de Ut ’e Striid van Ulbe Brandsma, was weer van de partij. En met het grote nieuwe Makkumer skûtsje ‘De Zes Gebroeders’ van Klaas Kuperus was er een debutant.

Bij een matige wind waren er zaterdag twee aanvaringen. ’s Ochtends vanuit de start lag de Hoop op Zegen van Peter de Koe over stuurboord, terwijl de Hoop op Zegen van Eelke Boersma en in zijn kielzog de Lytse Lies van Tony Brundel over bakboord lagen. Alle drie waren op weg naar de eerste boei, waar Jeroen de Vos een strafrondje maakte.

Bakboord

Zowel Boersma als Brundel wezen De Koe ‘bakboord!’ schreeuwend op hun recht van voorrang. De Koe dacht er in het vuur van de wedstrijd nog mooi voor langs te kunnen en hield koers.

Inmiddels lag De Vos, die klaar was met zijn strafrondje, echter ook over bakboord. De Koe draaide nog bij, maar het was al te laat.

Boersma kon niet meer uitwijken en belandde met zijn opsteker op het helmhout van De Koe. In een liefdeloze verstrengeling begonnen de schepen om elkaar heen te draaien, toen ook de Lytse Lies zich met een klap in deze ruwe dans mengde. Resultaat: een gedeukte en lekke voorsteven in het door Brundel altijd zo met zorg gekoesterde skûtsje. Gelukkig kon de wedstrijd wel door alle betrokkenen worden uitgezeild. ’s Middags kon de over bakboord liggende Stêd Sleat van Hilbrand de Vries nog net Koos Lamme ontwijken, wiens Opsjitter over stuurboord lag. Daarachter lag echter de Swan fan Donia van Anko van der Plas.

Onvermijdelijk raakte De Vries met zijn opsteker – die sneuvelde – de Swan en was het einde wedstrijd voor Hilbrand.

Aangepaste finish

De finales zondag gingen door, ondanks de weinige wind. Ulbe Brandsma won de grote finale met zijn Ut ’e Striid, met name te danken aan het op het laatste moment verleggen van de finish door de Langweerder wedstrijd-

commissie. Anders was Michiel Kalsbeek met de Raerder Roek als eerste gefinisht en had daarmee een tweede plek in het eindklassement kunnen behalen. Door een slechte draai zag Kalsbeek Brandsma voor zich finishen, die daarmee als derde eindigde in het klassement, achter Jelle Talsma met de Jonge Jan op de eerste plaats en Sieb Meijer met de Jonge Jasper op de tweede plek.

Het kan verkeren

Eelke Boersma won de kleine finale.

Driekwart van de wedstrijd lag hij ver voor het veld in tweestrijd samen met Koos Lamme. Bij de vierde boei kwam Lamme ongelukkig uit, waardoor met nog één rak te gaan Boersma voorop kwam te liggen en won – al kwam Hilbrand de Vries nog dreigend dichtbij.

Intussen moest Koos Lamme achterblijver Koos van Drunen met een boog passeren om bij de boei te komen.

Met de uitermate flauwe wind duurde dit zo lang dat inmiddels het veld naderde en zelfs onder Lamme door dreef. Koos Lamme kon ‘de klinken wel uit het dek vreten’. Hij had die hele wedstrijd zo mooi voorin gelegen, maar werd uiteindelijk niet eens afgeschoten. Het kan verkeren. Peter de Koe kwam als derde binnen.

Het had iets harder mogen waaien op de Langweerder Wielen. Maar het zonovergoten weekeinde maakte veel goed. En op de wal ging de competitie tussen de bemanningen bij het touwtrekken onverminderd door.

Het is vooral de eer van de kampioen die telt.

IM

13

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

SKS 2010

Wedstrijdverslag

1 Grou

Koplopers missen routekaart Met een prachtige voorsprong vloog koploper Dirk Jan Reijenga met zijn Jouster skûtsje zaterdag in Grou naar de finish. Even een rondje om het starteiland, en klaar. Het kwam anders.

Reijenga zeilde op de Pikmar Douwe Visser van Grou in de problemen. Bij de boei kwam hij over stuurboord vlak bij Pieter Brouwer van Heerenveen uit, zodat hij zwaar moest afvallen en met een fikse achterstand aan de eerste lange rakken moest beginnen.

In de tweede route trof Brouwer een ongelukkig vlaagje op het moment dat hij bij de ingang van de Tynje een slag naar de bakboordskant half afbrak om uit de buurt van de bosjes te blijven.

3

Reijenga trof het beter. Het werd een pittig schaakspel om bij de wal de ander tot draaien te dwingen. Dat lukte Joure.

Rampzalige finish

Geen centje pijn bij de finish voor Dirk Jan Reijenga, ware het niet dat hij noch zijn adviseur even de routekaart had bekeken. Daar stond op dat bij deze wind de finish recht op de wind lag en direct uit de Tynje aangezeild moest worden. Reijenga wist dat niet en zag tot zijn verbijstering dat Pieter Meeter het wel wist. Zo werd Bolsward winnaar, Grou werd net voor Heerenveen tweede. En Reijenga, vierde, sloeg woedend op zijn helmhout.

Pieter Meeter ontsnapt

4

de koppositie consolideerde, weer uit worden gehaald.

De start was voor Leeuwarden, die direct voorbij Huizum schoof. Ook Joure stak voortvarend van wal, maar zakte op de Sânemar naar de ondiepten, zodat Reijenga een slag moest op-halen. Bij hem ging het goed, Joure hield uitzicht op een derde plaats. D’ Halve Maen, die hetzelfde overkwam, moest achter aansluiten.

Heerenveen wist moeizaam langs Huizum en Drachten te komen. Met een zevende plaats beperkte Brouwer de schade.

Terherne

Pietersma’s zoete wraak In de tweede route. Joure op kop, Lemmer was tweede en Earnewâld derde. Bij het ronden van de tweede lage boei in de zandloper sloegen bij Reijenga twee slagen touw in het grootschootblok over elkaar heen, muurvast. Vlak daarna ruimde de wind wel dertig graden, zodat Joure én Lemmer ineens de wind recht van voren kregen. Meeter ging snel overstag, Reijenga kon niet anders dan doorzeilen. Precies tussen die twee lag een gunstige windbaan, waarin Pietersma hoog naar een koppositie kon zeilen.

In een volgende route verspeelde Johannes Meeter zijn derde plekje. Op weg naar de eerste hoge ton draaide hij in een duel met Pieter Brouwer te

5

gauw om de boei goed aan te zeilen.

Brouwer schoof boven Lemmer.

Meeter had zijn positie misschien kunnen handhaven als hij meteen overstag was gegaan, maar gokte op een windschifting. Lemmer duikelde naar een zesde plekje, nog achter Sneek en de Súdwesthoek.

Daarachter waren Bolsward en Grou ronden lang in duels om de zesde plaats verwikkeld. In één van die confrontaties ging het mis toen Visser dicht voor het Bolswarder skûtsje draaide en Meeter hem niet kon ontwijken. Op beide schepen werd de protestvlag getoond. Bolsward werd in het gelijk gesteld, zodat de regerend kampioen een goed klassement kon vergeten.

Langweer

Drie snelsten in Langweer Bolsward schoof direct naar de kop.

Joure leek de pin te raken, voor Langweer aanleiding om de protestvlag op te zoeken. Reijenga kwam later met de schrik vrij toen Langweer naar de laatste plaats was afgezakt.

Achter Bolsward zeilde Woudsend één route op de tweede plek. Toen stak Joure de Woudsenders gewoon op tempo voorbij. Daarachter hield Douwe Visser Pieter Brouwer enige tijd bezig, maar toen de wind wat

14

Protest bederft de sfeer

Met de wind NW tot N dwars op de Wide Ie zat er niet meer in dan een carrousel. Op rompsnelheid leek alleen Heerenveen iets sneller dan de rest en Huizum iets trager.

Door alle formules van de laatste jaren zijn de skûtsjes bij de SKS ongeveer even snel geworden.

Daardoor komt het op de kleine details aan. Gerhard Pietersma van Earnewâld startte als derde. Na honderd meter lag Earnewâld al op kop, Lemmer en Woudsend voerden de protestvlag in het want.

Bij Pietersma zou aan een touwtje zijn getrokken, kennelijk om het

schip vooruit te trekken. Woedend ontkende Pietersma na de wedstrijd met de verklaring dat er slechts aan de zwaardloper was getrokken. De woede zou nog erger worden toen de jury-uitspraak kwam.

Veel wisselingen

Steeds deden zich wisselingen voor. Zo kwam het één keer tot een confrontatie tussen Leeuwarden en Bolsward, waar op de achtergrond Joure een rol bij speelde doordat Reijenga Jappie Meeter het uitwijken belette. Dat werd een protest.

Douwe Visser dacht bij Iesicht bin-

nendoor te kunnen steken ten koste van Leeuwarden. Maar Jappie Meeter kreeg ineens een vlaagje, schoof voorzichtig tegen de Grouster achterkant en Visser kon achter aansluiten.

Voorin worstelde Pieter Brouwer zich in een routes lang volgehouden spel om meters en seconden langs Ype van der Meulen, waarna hij Albert Visser en Gerhard Pietersma dicht genoeg kon naderen voor een eerste plaats.

Met de winst op de tweede dag bij Lemmer was Joure vrijwel zeker van een tweede plaats in het algemeen klassement.

Earnewâld

Zijn overwinning voor de tweede keer in drie dagen hing aan een zijden draad. Pieter Meeter van Bolsward maakte een fout achter in de Folkertssleat. Auke de Groot van de Súdwesthoek was zijn slachtoffer.

Het was het einde van het kruisrak bij de bovenste boei. Bolsward, als eerste gestart, werd door de Súdwesthoek hinderlijk gevolgd. Bij de kant kon Meeter met walrecht zijn achtervolger tot uitwijken dwingen, draaide echter ver door om de boei te ronden en bonkte alsnog op de SWH. Hun protestvlaggen zouden er later, toen De Groot al was afgezakt en Bolsward

2

De Veenhoop

aanwakkerde, ging Heerenveen Grou moeiteloos voorbij.

In het derde kruisrak kon Joure iets hoger aan de wind dan Bolsward. Tactisch sterk greep Reijenga de kans op walvoordeel met beide handen aan en hield daarna de verdediging perfect gesloten. Joure was het snelst, Bolsward handhaafde zich op een tweede plaats en Heerenveen, derde, bleef dreigend aanwezig.

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

6 Stavoren

Gates op ruim water In verband met een verwachte 5 Beaufort was gekozen voor de voor de SKS nieuwe gate. Deze weliswaar makkelijke route, laat van het skûtsjesilen als kijksport en tactisch schaakspel echter weinig over.

Heerenveen kwam het beste uit de derde start, om de eerste plaats pas in de derde route even aan Joure af te staan, toen het te lang duurde voordat Brouwer zijn tweede reef had uitgeknoopt. In de volgende route was Heerenveen alweer voorbij.

Grou deed het verrassend goed door op te rukken naar een derde plek.

Bolsward kreeg het in deze fase aan de stok met Sneek over de ruimte bij

7 8

de boei binnen twee scheepslengten.

De jury beschikte dat Douwe Visser van Sneek gelijk had, zodat kampioenskandidaat Pieter Meeter 14 punten kon toevoegen.

Ondanks het knobbelige weer beheersten schippers en bemanningen hun schepen verbazingwekkend goed.

Grou en Sneek maakten er tot de finish een mooie show van, toen de ene Douwe Visser de andere tot ver voorbij de finishlijn onder zich hield om een verrassende wending over stuurboord te voorkomen. Bolsward kwam dicht in de buurt, maar precies op tijd gooiden de neven Visser het gat dicht.

Woudsend

Ineens zit Langweer voorin

Het grootste nieuws van de wedstrijd bij Woudsend was maandag niet de overwinning van Grou, maar de tweede plaats van Langweer.

De ‘Ut ‘e Striid’ met schipper Ulbe Brandsma draaide moeilijker na het verlengen van de lengte waterlijn. Het effect was dat het vroeger in de IFKS zo vlotte schip in de SKS lui was geworden.

Langweer kwam achter Grou als

tweede uit de start. Brandsma werd na één route bij ruime wind van de tweede plaats gezeild door Pieter Brouwer. In het volgende ruimewindse rak manoeuvreerde Brandsma zich naast Heerenveen. Brouwer voerde een gijp te laat uit, Heerenveen viel terug naar de derde plek, waar prompt Joure naderbij kwam. Reijenga veroverde de derde plaats en Brouwer moest tevreden zijn met een vierde.

Elahuizen

Overmacht van Heerenveen op Sjûkemar

Heerenveen lag bij de start bij Elahuizen precies goed, Drachten en Woudsend lagen in de buurt. Joure dreigde te vroeg weg te gaan en maakte een woeste tocht over stuurboord door het veld.

Achter Heerenveen, Drachten, Sneek en Woudsend kwam Grou krap om de boei. Daardoor werd de Súdwesthoek wat gehinderd en kwam, over stuurboord, in het vaarwater van Bolsward, die geen voorrang kreeg. De eerste

9

aanvaring was een feit, plus twee rode vlaggen.

Bij de laagste boei kwam Grou in de problemen door na een noodzakelijke gijp achter Woudsend te schuiven en op het schip van Ype van der Meulen dreunde. Met beschadigde waterstangen verliet Grou het wedstrijdwater.

Bij matige tot krachtige wind veranderde er weinig. Alleen Drachten kon zijn tweede plek niet houden. Sneek en ook Bolsward kwamen voorbij.

Lemmer 1

Tussen de windhozen

Op weg naar de laatste route schudde de mast van Earnewâld, een waterhoos beroerde het schip. Even later vertoonde de mast twee lange scheuren en zeilde Gerhard Pietersma op de derde plaats.

Het was de eerste wedstrijd bij Lemmer. De start was eerder al afgebroken vanwege een sterk schiftende

wind. Die werd rondgejaagd door buien, waarin vlak achter de dijk twee hozen verschenen.

Leeuwarden greep de koppositie. Na één volle route van de zandloper lag Grou op kop en Heerenveen 2. Zij bleven 1 en 2. Met een aangetaste mast zeilde Pietersma verrassend naar de derde plek.

10 Lemmer 2

Een dag te gauw kampioen

Een heroïsch gevecht tussen de nummers 2 en 1 in het klassement. Joure lag nog op kop, Heerenveen zat in de winnende slag – over bakboord. Toen kwam Leeuwarden over stuurboord.

Lodewijk Jzn. Meeter week niet, zodat Pieter Brouwer razendsnel moest bijdraaien om een aanvaring te voorkomen.

Dit was het beslissende moment in de tweede wedstrijd bij Lemmer, onder ideale omstandigheden bij een 3 tot ruim 4 Beaufort.

De start was weer voor Leeuwarden, maar na één route lag Joure op kop

11

en Heerenveen 2. Daarachter kwam Gerhard Pietersma al bij de eerste bovenboei in de problemen. Over stuurboord liggend moest hij een paar concurrenten vrijvaren.

Douwe Visser van Sneek nam zijn plaats over, gevolgd door broer Albert van Drachten, Auke de Groot van de Súdwesthoek en Douwe Visser van Grou. Leeuwarden zakte gestaag naar achteren, waarbij stuurman Meeter dus bijna in de fout ging tegen Heerenveen. Pieter Brouwer reageerde als een kampioen en sleepte alvast zijn derde titel binnen.

Sneek

Finale:

Heerenveen kampioen SKS 2010

Met een matige – voorzichtige – slotrace, maar drie overwinningen in de hele competitie werd Pieter Brouwer met het Heerenveen-skûtsje een waardig kampioen van de SKS in 2010.

Vlak na de start kromp de wind hevig, zodat driekwart in een nauwe zak terechtkwam. Een paar ontsnapten daaraan onder aanvoering van Eildert Klazes Meeter van Huizum, die de stuurboordslag had gekozen, gevolgd door Woudsend en de Súdwesthoek.

Douwe Visser van Grou was de eerste die dit drietal aanviel. Maar bij de lage boei maakte hij in de tweede route een klassieke fout door binnendoor te steken bij Auke de Groot, terwijl hij niet boord-aan-boord lag binnen twee scheepslengten. De SWH-schipper

strafte dit af, waarna Meeter het karwei afmaakte.

Huizum en Woudsend konden zich voorin niet handhaven. De Groot moest de eerste plaats laten aan het snelle Bolswarder skûtsje.

Tegen het eind maakte De Groot een tactische vergissing door zich naar de bakboordskant van de finishlijn te laten manoeuvreren, zodat hij over stuurboord moest zien aan te komen.

Dirk Jan Reijenga lag toen over bakboord veel gunstiger en maakte zijn tweede plaats in het eindklassement waar.

Douwe J. Visser (Sneek) kon alleen voldaan zijn omdat Gerhard Pietersma (Earnewâld) achter hem eindigde en hij toch nog, als derde, op het podium mocht klimmen.

Met een tweede plaats achter winnar Joure werd Heerenveen op de tweede dag in de Lemster baai al kampioen.

15

”DE STRIPE” HISTORISCHE SCHEEPSWERF SKÛTSJEMUSEUM

Openingstijden: 23 april t/m 2 oktober za/zo van 13.30 - 17.00 uur juli / aug. ook dinsdag t/m vr. van 13.30-17.00 uur Voor groepen altijd geopend (op afspraak) Entree: Kinderen 4-12 jaar € 1,- Volwassenen € 3,-

Earnewâld Info: Mevr. A Herrema-Joustra Tel. (0511)-461358 E-mail: aherrema@wanadoo.nl Postadres: Lânsbuorren 5, 9262 VA Sumar www.skutsjemuseum.nl

Dit jaar viert Business Club De Zwaan uit Langweer haar tweede lustrum. Tien jaar geleden werd de businessclub opgericht door drie SKS-liefhebbers. Inmiddels telt de club 230 leden. Er is het afgelopen jaar niet alleen flink geïnvesteerd in het skûtsje zelf, ook wordt een belangrijke financiële bijdrage geleverd aan de inzet van Team Heiner dat meetraint met het Langweerder skûtsje.

De succesformule van BC De Zwaan bestaat eruit dat de sponsorbijdrage aan de leden wordt terugbetaald in de vorm van een drietal evenementen waarvoor alle leden worden uitgenodigd: VË j ËÝ?Á jËÝ ÍjÁ?Ü aË jÍËÝ ÍjÁÄjË~jÁjW Íj Ëj ËÍjÁÖ~M Ë ¬Ë jÍË?w~j ¬j ËÄj ã j Ë jÍËË schip per en bemanningsleden VË jaj ãj j Ë ¬ËÔoË j Ë jÍË ?Ë?zË ¬Ëjj Ë~jãj ~jËM ÁÁj Ë ¬Ë jÍËÍjÁÁ?Ä VË. .Ë ? ~ÝjjÁË ¬Ë|Ë?Ö~ÖÄÍÖÄË ¬ËĬjW ? jËã W ͬ j Ë? jj ËÜ ÁË jaj Ëj Ë ÍÁ aÖWkÄË Voorzitter Pier van der Sluis is er trots op dat Business Club De Zwaan de grootste businessclub van de skûtsjevloot is en hoopt van ganser harte dat de Ut’e Striid dit kampioenschap in het ‘linkerrijtje’ eindigt.

ig om t t e r p d ltij rken” “Het is a e w e t n in Fryslâ Baggerbedrijf West Friesland is een jong bedrijf uit de kop van Noord-Holland. Ondanks het feit dat het bedrijf nog maar kort bestaat (sinds 2007) heeft het haar sporen in de baggerwereld al ruimschoots verdiend. Het werkgebied beslaat grotendeels de provincies die grenzen aan het IJsselmeer. Regelmatig wordt er dan ook gebaggerd in het waterrijke Fryslân.

Baggerwerk Het bedrijf baggert voornamelijk binnenstedelijk, zo zijn bijvoorbeeld alle waterwegen in de wijk Westeinde in Leeuwarden dit winterseizoen schoongemaakt. Een ander werk was het wegbaggeren van de drempel in de haven van Terherne, het vaarverkeer kan inmiddels weer ongehinderd de haven binnenkomen. En dit jaar zijn recentelijk diverse watergangen binnen de gemeente Skarsterlân gebaggerd, waaronder de vijver voor het gemeentehuis te Joure.

Vakmensen Eén van de eigenaren is Klaas Kiewiet: “We zijn jonge ondernemers met eigen ideeën over het baggerwerk. Bij ons staan kwaliteit en service hoog in het vaandel. We werken altijd met goede vakmensen en goed materieel en we beschikken over alle certificaten om als hoofdaannemer te werken. In Fryslân werken we bijvoorbeeld veel samen met Jansma Wegen en Milieu, en dat is naar volle tevredenheid van beide partijen!”

Voor een goede indruk van alle werkzaamheden en disciplines: neem eens een kijkje op de website www.baggerwf.nl

ËË

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Dilemma of luxepositie bij Langwar

Twee Gebroeders blijft in beeld Team Heiner op de skûtsjes Roy Heiner is wedstrijdzeiler in hart en nieren. Hij nam deel aan vier achtereenvolgende Olympische Spelen en won in 1996 een bronzen medaille. Heiner schipperde op meerdere boten in oceaanraces rond de wereld en verwierf naam in diverse prestigieuze zeilprojecten als de America’s Cup en het internationale match race circuit. In 1996 richtte hij zijn eigen zeilbedrijf Team Heiner op. Enkele bemanningen van skûtsjes hebben contacten met Heiner. Op het skûtsje van Langwar wordt dit jaar daadwerkelijk expertise van Heiner ingekocht en overgebracht op de eigen bemanning.

Er is wel eens wat storing tussen de bestuurders rond het Langwarder skûtsje.

Maar schipper Ulbe Brandsma lijkt buiten schootsveld te blijven. Ulbe is als manager bij TNT Logistiek wel wat gewend en bekijkt een en ander in redelijkheid. ‘Het bestuurlijk gedoe er omheen zit je als schipper niet om te springen, maar het blijft en het hoort er bij.

Uiteindelijk zoek ik de ultieme combinatie van alle betrokkenen, zodat ik alleen nog maar hoef te sturen.’

Ruwe stormen heeft het Langweerder skûtsje weer doorstaan. De debuterende schipper Ulbe Brandsma kon vorig jaar met het kostbare ‘nieuwe’ skûtsje Ut’e Striid nog geen potten breken. Lag het aan de schipper of het schip? De technische commissie zette in op een professionele commerciële aanpak, naar het model van de succesvolle ABN Amro-Volvo race.

Het plan sneuvelde. Ulbe bleef overeind. ‘De discrepantie is dat wij vrijwilligers zijn. Terwijl een professioneel team van zo’n ABN Amro-Volvo race bestaat uit duur betaalde beroepszeilers.’

Bij de jaarlijkse aftrap van het skûtsjeseizoen, op zijn thuiswater bij Langwar, op 16 en 17 april jl, won Ulbe de laatste wedstrijd. Zo’n resultaat is de meest effectieve manier om de

Dat Ulbe Brandma na zijn debuut opnieuw met de Ut’e Striid aan de start verschijnt is al heel knap. Langwar lijkt de laatste jaren te grossieren in skûtsjes en schippers. Zelfs het laatste skûtsje, het eerdere IFKS kampioensschip Ut’e Striid, voldoet nog niet aan de hoge verwachtingen. Ondanks, of wellicht als gevolg van, de aanpassingen voor het SKS kampioenschap.

‘De Ut’e Striid zou eigenlijk weer wat terug moeten worden geknikt’ stelt de schipper. ‘Dit skûtsje had van zichzelf een sterke zeeg. Maar daardoor ook een relatief korte waterlijn. En dus mag het volgens de zeilformule van de SKS relatief minder zeil voeren.

De waterlijn is langer gemaakt, door het op drie plaatsen door te zagen is het schip vrij recht geworden. Maar daarmee ging de snelheid uit het

'De discrepantie is dat wij vrijwilligers zijn' gemoederen te bedaren. ‘Voor de discussie ben ik niet zo bang, ook niet als die hoog oploopt. We hebben allemaal hetzelfde doel en proberen bij elkaar te komen. Bovendien, weten we, moet het ook lekker lopen met elkaar. Want we zijn ook samen veertien dagen met elkaar op vakantie.’

Ulbe Brandsma met achter zich adviseur en oud-schipper Anne Tjerkstra: ‘Voor de discussie ben ik niet zo bang. We hebben allemaal hetzelfde doel.’

Legendarisch

Bij de trainingen zijn er beroepszeilers van Team Heiner aan boord ingehuurd. Ulbe is daar blij mee.

‘Ik voel mij niet te groot om van die beroepszeilers te leren. Bovendien is hun aanpak op management geschoold, dat spreekt me wel aan.’

Intussen is het Zwaga-gehalte aan boord verder versterkt. Ulbe is kleinzoon van de legendarische Ulbe Zwaga, de eeuwige leider van het Vleugelklassement. Dit jaar vaart op Langwar ook de jonge Rienk Ulbesz Zwaga mee, de achterkleinzoon, uit de meest succesvolle familielijn, via wijlen Rienk Ulbesz en Ulbe Rienksz Zwaga.

relatief smalle schip. Het is vooral minder wendbaar geworden, het draaien gaat te traag. Neen, eigenlijk vind ik dat het mooiste er af is.’

‘Âlde griene’

Met de invoering volgend jaar van de nieuwe zeilformule voor SKSskûtsjes, wordt teruggrijpen op het vorige skûtsje van Langwar, de ‘âlde griene’ Twee Gebroeders, ook erg aantrekkelijk. Dit schip komt gunstig uit de nieuwe zeilformule en heeft volgens de kenners nog veel mogelijkheden: het mag vanaf 2012 maar liefst twaalf vierkante meter meer zeil voeren. Zwart/wit geredeneerd heeft dit skûtsje dus jaren achtereen te weinig zeil gehad, ten opzichte van de andere SKS-skûtsjes in de vloot.

‘Twaalf vierkante meter zeil is niet gering. Als het dit jaar nog tegenvalt met de Ut ‘Striid, dan geef ik de Twee Gebroeders vanaf volgend jaar ook een heel goeie kans.’

Door Jacob de Hoop

IM

17

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Als het publiek zich in het spelletje verdiept is het leuker

‘Ynleve yn it spultsje by de gate’ De ene Skûtsjesiler zweert erbij, de andere moet niets van hebben van nieuwerwetse fratsen op het gebied van de wedstrijdbanen en houdt het liever bij de driehoeksbaan en de zandloper. Maar wat zijn de overwegingen van een wedstrijdleider bij het uitzetten van de banen? Gerlof van Wieren vertelt.

Driehoeksbaan, zandloper, Olympische baan of gate? Bij het uitzetten van de banen let wedstrijdleider Gerlof van Wieren van de IFKS op zaken als de windrichting en de ruimte, het meer waar de wedstrijd wordt gevaren. ‘Net elke baansoart is geskikt foar elke mar.’

Tactiek

Als de ruimte er is, en er slechts één klasse op de baan is, geeft Van Wieren de voorkeur aan de ‘op-en-delbaan’, de omstreden ‘gate’ die vorig

jaar ook in de SKS zijn intrede deed.

‘It krúsrak is in tactisch rak en it foardewynse rak is ek tactisch.’ En het tactische aspect is wat het skûtsjesilen zo mooi maakt. Terwijl de skûtsjes in een driehoeksbaan of een zandloper vaak alleen maar rondjes achter elkaar aan varen.

Maar wanneer twee klassen tegelijk zeilen, zoals ’s ochtends de B- en Cklasse van de IFKS, ‘dan moatte se elkoar fansels net tsjin komme’. In dat geval kiest de wedstrijdleider voor de Olympische baan. Met zijn extra lus

biedt die voldoende ruimte.

Van Wieren snapt de kritiek wel op de gate als wedstrijdbaan. Want de traditionele driehoeks- en zandloperbaan geven meer spektakel, wanneer tien boten zich om de boei moeten wringen.

En: ‘It oersicht by de gate, is minder foar it publyk.’ Al heeft hij daar een kanttekening bij: ‘As it publyk op ’e hichte is fan de tactische oerwegingen by it silen fan ’e gate, dan is it ek moaier om te folgjen.’

Voetbalvergelijking

Om dit te illustreren gebruikt hij de vergelijking met het voetbal. Daar gebeurt ook van alles op het veld en als je als leek op de tribune zit, mis je dan veel. Maar als je je in het spelletje hebt verdiept, zie je meer. ‘It publyk moat sich mear ynleve yn it spultsje by de gate.’ Bij de gate maakt de schipper zijn keus door te anticiperen welke van de keuzeboeien de minste moeilijkheden met de concurrentie oplevert. En het zeilen wordt daardoor ook nog veiliger.

Gerlof van Wieren kiest dus bij het uitzetten van de baan in eerste instantie voor de skûtsjesilers. Maar ook houdt de wedstrijdleider vanzelfsprekend rekening met het publiek. Zo probeert hij dit seizoen de finish dichter bij het walpubliek te brengen. ‘Foaral yn Starum wie de finish ôfrûne jier fier fan ’e wâl, wylst in foardewynse finish ek hiel goed mooglik west wie.’

Door Jouw Stapersma

De wedstrijdbanen Driehoek Trijehoek

Traditionele vorm van de wedstrijdbaan met een bovenwindse, hoge (hege) een benedenwindse, lage (lege) en een halfwindse (healwynse) boei, de gijpboei. Het voordeel van zo’n baan is dat er veilig en overzichtelijk gezeild kan worden. Een nadeel is dat het na een paar routes moeilijk is om bij veranderende wind nog een ton te verleggen, omdat de schepen dan vaak over alle rakken verspreid zijn.

Zandloper Sanglês

Wedstrijdbaan in de vorm van een afgeplatte acht, met twee hoge en twee lage tonnen. Het voordeel van deze route is dat bij veranderende wind een of twee boeien vrij makkelijk versleept kunnen worden. De vele boeirondingen maken de wedstrijd boeiend, maar ook riskanter dan met een driehoeksbaan.

Olympische baan

Een andere naam voor de Olympische baan – die overigens niet meer op de Olympische Spelen wordt gebruikt – is de driehoek-lus-driehoek-baan. Hierbij wordt vanaf de start eerst een gewone driehoeksroute afgelegd, dus een kruisrak naar de bovenwindse boei, en dan in twee rakken, via de gijpboei, terug naar de benedenwindse boei. Waarna in de tweede omloop na het kruisrak een voordewinds rak volgt op het ronden van de hoge boei, dus linea recta terug naar de lage boei. Na deze lus volgt weer een driehoek, gevolgd door weer een lus richting finish.

Gate of Op-en-neer-baan Op-en-del-baan

De gate wordt ook wel de op-en-neer-baan genoemd. Het grote verschil met de andere routes is de vrije keus die de schippers hebben bij het ronden van de benedenwindse boei (zie afbeelding), waarvan er in deze route niet één maar twee liggen, op zo’n zeven rompslengten uit elkaar. De lijn tussen deze twee lage boeien is de ‘poort’ (gate) die de schepen verplicht moeten kruisen, voordat ze één ervan, de stuurboordsóf de bakboordsboei, ronden en weer aan het kruisrak beginnen. Na het ronden van de bovenwindse boei moeten de schepen vervolgens eerst naar een iets lager aan de wind gelegen tweede boei varen, alvorens ze weer aan het voordewindse rak kunnen beginnen richting gate. Deze ‘wegbrengboei’ moet voorkomen dat de schepen op de op-en-neer-baan in elkaars vaarwater komen. De startlijn ligt meestal iets boven de gate, de finish kan zowel bij de gate als bij de bovenste boei gelegd worden.

De gate of op-en-neer-baan

19

Koop - Verkoop - Verhuur Spanjaardslaan 27 8913 AR Leeuwarden T (058) 215 87 31 F (058) 216 47 10

experts in projects & professionals Postbus 108 • 7300 AC Apeldoorn T: 055 - 5 412 412 • www.akos.nl

PW Service Postbus 593 - 8901 BJ Leeuwarden Telefoon: 0519 - 332347

Midsbuorren 12 • 9003 LA Wartena Tel: 058 711 29 00 • E. info@alertec.nl www.alertec.nl

Email: vanderzee@fogm.nl

friese onroerend goed maatschappij bv

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

OAN It

wurd

Wel wat meegemaakt de laatste jaren. Van adviseur van Ulbe schipper op Leeuwarden geworden. Moeizame start gehad, vooruit gescharreld. Getroffen door non-Hodgkin. Waar hebben we het over, Jappie Meeter?

Jappie Meeter, schipper op Leeuwarden

‘It giet om it gefoel’ ‘Oer it Ljouwerter gefoel. Dat gefoel fan meiinoar der foar stean. Gjin heech rotary-gehalte, mar trochinoar.

Sa’t it by Cambuur is.’

Het mocht wel wat meer leven voor Jappie. Er is een trouwe kern rond het Liuwke waar je altijd op kunt rekenen.

Er zijn sponsoren die met plezier hun bijdrage storten zonder er veel voor terug te vragen. Burgemeester Ferd Crone leeft intens mee. Maar als je de man in de straat vraagt wat het skûtsje afgelopen seizoen is geworden, weet hij het niet. Terwijl het schip toch de hele winter mooi te pronk ligt in de stadsgracht. ‘Ergens by te hearren, dat is miskien in âlderwetsk gefoel.

Dat hat de jonge generaasje minder.’

Jappie Meeter is 52, zijn vrouw Aaltje is een Deelstra, van schipperskomaf.

Ze wonen in De Westereen, waar het meiinoar ien nog leeft.

Te weinig folklore

Heit Loadewyk was een publieksheld.

Met zijn Huzumer skûtsje had hij geen rijke commissie, maar zat wel altijd mee voorin. ‘Mei 72 jier noch fjirde wurde, dan dochst it net min.’

Lodewijk stelde zich soms als een clown aan. ‘Dat stie my wolris tsjin, myn broers ek. Hy wie yn wêzen oars as er die.’ Later zie je er de charme

wel van, begrijp je dat het een overlevingsstrategie was.

Jappie heeft het zelf een beetje, geeft hij na enig aandringen toe. Een lachend gezicht, terwijl het hart huilt.

Hij had dat na de massale aanvaring bij Lemmer, waar hij en Jitze Mink beiden door protest 14 punten kregen. Jitze begreep niet dat Jappie daarom lachte. ‘It wie ek net om te laitsjen. Mar wat moatst oars?’

Jappie doet vaak laconieker dan hij is. Ook over zijn kwaal. ‘De ein komt foar elkenien in kear. De measten binne der noch net oan ta as it sa fier is.’ En dus kun je maar beter accepteren – wat weer heel wat anders is dan berusten. Want tegen die rotkwaal heeft Jappie wel zeker strijd geleverd, en nóg! Voorlopig met succes, want hij is er weer helemaal bij.

‘Ofklopje! Witst noait wat de dei fan moarn bringt, dat ha wy wol leard.’

Van de Meeter-clan is hij de serieuste.

Toch zegt Jappie: ‘it skûtsjesilen giet te folle de sportkant op. Wy begjinne de folkloare te missen. En dêr komme de minsken dochs foar.’ Los daarvan, hijzelf houdt van die folklore, omdat hij ermee is opgegroeid. En dan toch een sportman? ‘Topsporter! Moatst sjen wat wy der foar dogge. It hiele libben al.’

Leider, geen dictator

Jappie Meeter was adviseur van Ulbe Zwaga toen die door de SKS werd geroyeerd. ‘Ik koe goed mei Ulbe, nóch. Mar hy is in oar man as ik, ek yn it silen.’ Jappie’s grootste fout nadat hij hem was opgevolgd, was dat hij niet direct alles naar zijn hand zette.

‘Ik hie eigenwizer wêze moatten. Ulbe kin goed sile, mar mei it skip hiene se dingen úthelle dy’t echt net koene. Dat ha ‘k te lang sa litten.’

Ulbe en Jappie zijn verschillende mensen. ‘Der binne fan de bemanning in pear ôfstapt doe’t ik kaam.

Spitich, mar moatst it respekteare. Ik haw altyd respekt foar in oar. Nee, ik bin gjin alfamannetje.’

Wel een leider, zeg ik. Vrouw Aaltje

knikt, Jappie knijpt peinzend zijn ogen dicht. ‘Koe wol wêze, hear’, zegt hij verrassend licht. ‘Dat wit men sels noait sa goed.’

Hij weet wel dat hij minder egoïstisch is dan de geboren winnaar, dat hij de zaken breed ziet, dat conflicten hem hinderen. Maar hij gaat er niet voor aan de kant. ‘Sa binne ús Klaas en ik fan it Huzumer skûtsje ôf rekke.

Sa syl ik ek. Royaal as it kin. Mar as in oar my naaie wol, dan docht er dat. Ik gean der net foar oan ‘e kant.’

Er is, heeft hij ondervonden, in de middenmoot bijna altijd wel iemand die zijn eigen frustraties op je wil botvieren. Dan word je, is de ijzeren wet van het skûtsjesilen, nooit kampioen.

‘Se moatte it dy gunne. Oars bliuwst

nergens.’

En dan, je moet bij het huidige skûtsjesilen een topzeiler met fantastisch materiaal zijn om te winnen. ‘Ik wit dat wy dat kinne sa gau as wy it spul der klear foar hawwe. Us Loadewyk, dy kin starte, dat hat er bewiisd. Dy jonge hat it noch oan tiid om te learen. Ik moat it kinne.’

En dat betekent wat. Want zo goed als die ouden, met hun katoenen tuig, word je nooit. Die hadden in de vrachtvaart geleerd om met één paar ogen alles te zien. Jappie is van een andere generatie. Hij heeft een adviseur nodig om het geheel te overzien. ‘De stjoerman sjocht plaatsjes. Hy sjocht noait de film.’ Maar hij kan hem wel leven. Dat is wat Jappie Meeter doet.

Door Klaas Jansma

21

Welkom in de Top van Nederland In de ‘Top van Nederland’ zijn uw zaken ook onze zaken. We werken op een persoonlijke manier met u samen om plannen waar te maken. Door u letterlijk en figuurlijk de ruimte te geven. Om te groeien of om te starten.

Leeuwarden geeft om haar ondernemers. Wij zijn actief bezig om de stad op een nòg hoger plan te brengen. Door kwaliteit na te streven, de bereikbaarheid te verbeteren en het ondernemersklimaat te stimuleren. Zodat iedere ondernemer zich thuis voelt in onze dynamische stad.

Wilt u meer weten over uitbreiding of vestiging in de top van Nederland? Neemt u dan contact op met het Servicepunt Bedrijven: Telefoon: 058 2338226 Email: ez@leeuwarden.nl Website:

www.leeuwarden.nl/ondernemen

Leeuwarden, business class voor ondernemingen

LeeuwardenMagazineAchterAdv_corrDec10.indd 1

02-12-2010 12:10:17

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Vooral in de laatste dertig jaar zijn de skûtsjes veranderd

Authentiek of niet: alles voor de winst In het Skûtsjemuseum in Earnewâld belicht Age Veldboom hoe de wedstrijdsport de oude vrachtschepen heeft veranderd.

Dwerskontsje

Er zijn twee kanten aan het steeds sneller maken van de skûtsjes, stelt Age Veldboom in het door hem opgerichte Skûtsjemuseum in Earnewâld.

Er zijn de complimenten van de snelle schippers, omdat de veranderingen hun schip verbeteren. En er is kritiek van de originaliteitscommissies en de behoudende schippers over het verloren gaan van authentiek cultuurhistorisch erfgoed.

Veldboom, voormalig IFKS-zeiler en winnaar van de Strontrace 2010, neigt naar de laatste groep. Hij was destijds binnen de IFKS oprichter van de kleurrijke kleine a-klasse met de meest authentieke, maar niet de snelste skûtsjes ‘omdat ik tegen het doorsnijden en verlengen van skûtsjes was.’ De meeste schepen in deze klasse zijn dan ook onverlengd en origineel, al zijn er ook hier schippers te vinden die de grenzen opzoeken – alles voor de winst. ‘Overigens was die snelheid van de schepen vroeger ook belangrijk: wie is er het eerste bij de haven, bij de sluis of bij de brug?’

‘Vooral de wedstrijdzeilerij heeft veel veranderingen teweeggebracht’, constateert Veldboom. Het stokoude Friese beroepsvaartuig uit het begin van de vorige eeuw blijkt namelijk tot op de dag van vandaag in potentie een uiterst snel wedstrijdschip te zijn. En dat is ongekend in de hedendaagse high-tech zeilsport.

Voldongen feiten

De meeste veranderingen aan de skûtsjes stammen uit de laatste twintig tot dertig jaar. Originaliteitscommissies hobbelden steeds achter de voldongen feiten aan waarmee crea-

tieve schippers hen confronteerden.

Veel schepen zijn verlengd en geknikt om meer zeil te mogen voeren en een snellere rompvorm te krijgen: ‘lengte loopt’. En de mast van alle wedstrijdskûtsjes is naar achteren verplaatst. De mast stond voorheen zo ver mogelijk naar voren voor een zo groot mogelijk laadruim, maar de wedstrijdzeilers geven de voorkeur aan de betere zeileigenschappen van een naar achteren gehaalde mast.

De roef is naar voren verplaatst. In de tijd van de vrachtvaart stond deze

Dit betekent meer stuurgemak voor de schipper, die daardoor subtieler kan navigeren. De roefingang, die oorspronkelijk naast het midden zat, is opgeschoven naar het midden, zodat de roef niet meer volloopt bij het onverhoeds omslaan.

Op het achterdek zijn de zwaardlieren verdwenen, die de oude beroepsschippers eigenhandig hanteerden. De zwaardmannen van nu bedienen het zwaard handmatig met behulp van zwaardtalies (vioolblokken). En de lieren die nog wel worden

‘Ook vroeger was de snelheid belangrijk: wie is er het eerste bij de haven, bij de sluis of bij de brug?’ zover mogelijk naar achteren, eveneens voor een zo groot mogelijk ruim.

Op het achterdek hadden de schipper en zijn vrouw niet veel ruimte nodig en de knecht zat op het voordek aan de fok. Maar de wedstrijdbemanning telt al gauw twaalf man. Het druk bevolkte achterdek moest dus wel groter worden. Door de extra ruimte die is ontstaan, is er bovendien ruimte gekomen voor een langer helmhout.

gebruikt hebben tegenwoordig soepele kogellagers in plaats van met vet ingesmeerde koperbussen. De zetboorden op de boeiselrand, die moesten voorkomen dat de lading van het dek afschoof, zijn eveneens verwijderd op de wedstrijdschepen.

En het relinkje naast de roef heeft plaats gemaakt voor meer armslag van de zwaardmannen.

Ook is de zwaardophanging aangepast. Die zit niet meer gefixeerd in een gat, maar is verstelbaar in een sleuf. Het zwaard wordt bijvoorbeeld naar voren geschoven om te compenseren bij een gereefd zeil, of in ondiep water om te compenseren voor het deels opgehaalde zwaard (waardoor het draaipunt meer naar achteren is komen te liggen). Het draait er in deze evenwichtskunst telkens om de tegendruk van het zwaard onder water overeen te laten komen met de kracht van fok en grootzeil. Veldboom: ‘Als dit niet goed is afgesteld, krijgt het skûtsje een ‘dwerskontsje’. Het schip beweegt zich dan door het water met zijn achterkant slepend als een loopse hond.’

Aan de voorkant is de opsteker verlengd om een grotere fok te kunnen voeren. En de mast is aanmerkelijk verlengd, voor een groter zeiloppervlak, evenals de giek en de gaffel.

Onder aan de mast is het contragewicht als overbodige ballast verwijderd. Op de vrachtschepen was het bedoeld om bij bruggen het maststrijken snel en eenvoudig te laten gebeuren. Maar de achthonderd kilogram aan gewicht is in de wedstrijd een stain-de-weg voor de aspiraties van de wedstrijdzeilers.

Om dezelfde reden van gewichtsbesparing is het zes millimeter dikke traditioneel geklonken dek veelal vervangen door dunnere, gelaste staalplaten. Een andere gewichtsbesparing van twee- tot driehonderd kilo werd behaald door het in ijzer gegoten beton uit de stuiten (berghouten) voor en achter weg te halen.

Technotuig

Ook de tuigage is ingrijpend veranderd. Natuurvezeltouw is vervangen door kunststof: sisal en hennep werden nylon en polyester. De verstaging werd van roestvast staal.

En het zeil, dat meestal van zwaar getaand katoen was, is tegenwoordig van lichter en dichter dacron en nylon. De originaliteitscommissie heeft weten te voorkomen dat er “radiaalhoeken” in het skûtsjezeil gekomen zijn en ook dat de zeilen niet versterkt zijn met kevlar-weefsel.

De veranderingen kwamen voort uit nieuwe technologische ontwikkelingen in de scheepvaart en door betere industriële producten. Ook wat de verf betreft is er veel veranderd.

De onderkant van de skûtsjes werd vroeger in de zwarte teer gezet, tegenwoordig in spiegelend gladde epoxycoating voor de waterbestendigheid en voor minder weerstand. En de antifouling voorkomt aangroei van onder meer algen.

Het houtwerk, dat vroeger met teer en lijnolie werd behandeld voor een langere levensduur, wordt tegenwoordig zorgvuldig met tweecomponentenlak weerbestendig gemaakt. In de jaren ’50 en ’60 zijn veel skûtsjes verloren gegaan door verrotting. Ze vervoerden geen vracht meer en werden niet meer onderhouden. De moderne verfsystemen gaan verroesting en verrotting tegen. Het is dan misschien niet ‘origineel of authentiek’, maar de populariteit van de wedstrijden en de nieuwe technologie hebben de laatste skûtsjes wel behouden voor het nageslacht.

Door Jouw Stapersma

Age Veldboom: ‘Vooral de wedstrijdsport heeft veel veranderingen aan boord van het skûtsje teweeggebracht’.

In de jaren vijftig hadden de skûtsjes een beduidend kortere mast.

23

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

A-klasse IFKS

Wedstrijdverslag

1

Hindeloopen

Jelle en Delmer Los feliciteren elkaar met het kampioenschap.

De eerste klap...

De eerste klap werd direct te Hindeloopen uitgedeeld. Delmer Los kon het zich met De ‘Grutte Pier’ na de eerste route al permitteren om de ‘lus’ van de Olympische baan te vergroten met een extra halfwinds rak. Hoewel hij daardoor zeker honderd meter extra zeilde, bleef zijn voorsprong indrukwekkend.

Om Walter de Vries onder zich te houden, wilde Peter de Koe een loefduel aangaan met deze schipper en de gepromoveerde Freddie van der Heide. Die waarschuwde echter dat loeven niet was toegestaan, omdat De Koe vrij achter zou liggen. De schipper

2

Met een overwinning in een door windstiltes bizarre IFKS-finale in Lemmer veroverden de gebroeders Jelle en Delmer Los de titel in de grote A-klasse. Jelle stuurde deze keer, de inschrijvende schipper en adviseur was zijn zeven jaar oudere broer Delmer.

van de Hoop op Zegen zette daarop een draai in om boven Van der Heide te komen. En botste. Hij bleek niet ‘vrij achter’, zijn opsteker raakte het helmhout. Gelukkig zat hij vrij los, zodat het metalen frame voor de Hoop op Zegen afknapte zonder al te veel schade te veroorzaken.

In de voorhoede was alleen strijd om de tweede plaats. Siebo Zijsling en Tony Brundel wisselden enkele malen van plaats, waardoor debutant Kees Jonker dichtbij kon komen en kampioen Jelle Talsma dreigend in de buurt bleef.

Stavoren

Windstilte overvalt IFKS Maandag twintig voor zes waren er drie in de stilte op een bijna rimpelloos IJsselmeer bij Stavoren reglementair gefinisht. De andere dertien sloofden zich bij hoge temperaturen uit voor de symbolische eer.

De oorzaak van de onbevredigende afloop was een foute inschatting van het weer door wedstrijdleider Gerlof van Wieren. Hij verwachtte een herstel van de wind. Kennelijk, concludeerde hij na afloop, had de warmte van Gaasterland die wind opgevreten.

De vloot was toen op weg van de hoogste boei naar de gate, waar vooral de kopgroep dankbaar profiteerde van de ruimte die er werd geboden. Want ze lagen vlak bij elkaar, koploper Henk Regts van de Ut en Thús en de achtervolgers Jeroen de Vos, Siebo Zijsling, Jelle Talsma en Freddy van der Heide.

Michael Kalsbeek en Jelle Los bleven dreigend in de buurt.

Debutant Kees Jonker, die de Deense

Olympisch kampioen Jensen als stuurman heeft gecharterd, kwam na de start in een mêlée van schepen terecht, waarin hij alle wind verloor.

Tony Brundel kon evenmin meekomen.

Toen na drie routes alle wind wegviel, stond de wedstrijdleiding machteloos.

Want Henk Regts en Siebo Zijsling dobberden al in het kruisrak, waarmee de kans op afkorting formeel verkeken was.

Vlak voor de finish schoof Siebo Zijsling boven Henk Regts. Hij hield hem in de tang tot voorbij de finishlijn.

Tenslotte zaten ze aan elkaar, met een stootwil ertussen. Alleen door hevig te wrikken konden ze de schepen in de koers naar de finishlijn bewegen.

Regts eindigde als eerste, Zijsling als tweede. Jelle Talsma dreef nog op tijd als derde over de finish. Alle anderen kregen het oordeel ‘dnf’ achter hun naam.

De Striidber van Siebo Zijsling en de Ut en Thús van Henk Regts dobberen aan elkaar geklonken richting de finish.

24

Ontzag voor IFKS kampioenen Jelle en Delmer Los

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

3 Heeg

Spektakel op de Hegemermar Dertig centimeter zat er tussen de in de gijp overslaande giek van Siebo Zijsling en het hoofd van een nietsvermoedende zwaardenman op de ‘Driuwpôlle’. Er stond een dikke vier, dus dat hoofd had het niet overleefd. Maar het ging, op het nippertje, goed.

Bij de start was het al raak met allerlei stuur- en bakboordsituaties. Regerend kampioen Jelle Talsma en outsider Henk Keizer van de Singelier uit Stavoren kwamen er het beste uit. Siebo Zijsling en Kees Jonker volgden.

Bij de gate aarzelden Zijsling en Jonker welke kant ze zouden nemen. De schepen dreven daardoor tegen elkaar, zodat Zijsling een onbedoelde klapgijp moest opvangen. De giek scheerde over het achterdek van de Driuwpôlle, waar wonder boven wonder niemand werd geraakt.

In de derde route nieuw spektakel toen

4

Robert de Jong hangt in benarde positie na aanvaring.

de schotenmannen bij Siete Meeter in een harde vlaag niet loslieten. De ‘Sûn en Wol’ zakte als een stervende zwaan op de zijkant en ging tergend langzaam om.

Voorin tremden de Los Boys en Ton Brundel naar voren, waarbij Los tot vlak bij Talsma kwam, ten koste van Keizer.

Hij kreeg de kans om definitief toe te slaan toen Talsma moest draaien voor een groepje voordewindse schepen met de zeilen over bakboord. Tot vlak voor de finish probeerde de verliezend schipper de eerste plek te heroveren.

Vergeefs.

Na afloop waren verschillende bemanningsleden licht geblesseerd.

Maar ze waren het er allemaal over eens dat het een machtige zeilerij was geweest. Siete Meeter sprak, op de zijkant van zijn omgeslagen schip gezeten, de memorabele woorden: ‘wat binne we moai fuort’.

5

Sleat

Elahuizen

Los is niet te temmen Hij kwam goed op tijd uit de start op een vrije plek, denderde naar een derde plek in de eerste route en lag in de derde route op kop. Op Jelle Los stond ook bij ruim windkracht drie geen maat. Hij stuurde met broer Delmer hun ‘Grutte Pier’ naar de derde zege van het seizoen.

Het meest spraakmakende begin was voor Jeroen de Vos. Drie kwartier voor de start ging hij zomaar om. Eenmaal overeind getrokken maakte hij zijn schip razendsnel in orde. Drie minuten na het startschot ging de Eelkje II over de lijn.

Enkele schippers maakten vrij ern-

stige fouten. Peter de Koe draaide van stuurboord op de bakboordsboeg terwijl hij de boei en de over bakboord liggende Frisia van Robert de Jong naderde. Enkele scheepslengten voor de boei was De Koe in lij, zodat hij opsturend ruimte eiste. Die gaf De Jong niet. De rechter waterstang van de Hoop op Zegen pikte schipper Robert de Jong van het helmhout.

Met een bloedend hoofd pakte hij de waterstangen van de tegenstander vast. Het duurde even voordat hij uit de benarde positie boven de loefbijter verlost was, en door kon naar het ziekenhuis voor hechtingen. De Jongs

bemanning verliet de wedstrijd met de protestvlag.

De concurrenten van Los bleven ondertussen in de buurt van de koploper. Tony Brundel rekende bekwaam af met Michiel Kalsbeek, Jelle Talsma worstelde zich naar een derde plek.

Niet gefinisht wegens averij (gebroken giek) Martin Vlasbloem. Diskwalificatie Peter de Koe (‘goede zeemanschap’) en Robert de Jong (loef en lij). De Jong dreigde nog een aanklacht bij de politie in de dienen. Daar zag hij, na een goed gesprek, van af.

Behoudend manoeuvreren op Tsjûkemar

Alsof de vloot onder de indruk was van het onverkwikkelijke voorval tussen De Koe en De Jong, werd er donderdag behoudend gezeild op de Tsjûkemar. Misschien kwam het ook van de schifterige wind. De eerste start was al massaal vals, de tweede werd drie seconden voor het schot afgebroken vanwege de krimp.

In de laatste route legde wedstrijdleider Gerlof van Wieren een boei bij om het kruisrak te herstellen. Koploper Ton Brundel zag de ton niet en zeilde rechtuit. Achtervolger Jelle Los draaide binnendoor en lag ineens veel

gunstiger.

Bij de boei lag Brundel toch nog op kop en vergrootte zijn voorsprong doordat Los elk risico op een protest vermeed en met een brede haal achter hem langs ging. Toen kreeg Brundel de wind van voren en Los van achteren. De Gebroeders werden voor de vierde keer in deze competitie eerste.

Henk Keizer, in het begin koploper, zakte terug toen de wind afnam. De gebroeders Los vervingen toen tijdig hun zware fok door lichter doek.

Winnaar Walter de Vries ligt ruim voor op Siebo Zijsling (links) en de als tweede eindigende Jelle Talsma.

6

Lemmer 1

Toch nog spanning

Als Jelle en Delmer Los vrijdag niet al te beroerd uit de start zouden komen, waren ze vrijdagavond praktisch IFKSkampioen. Maar het kwam anders. Na een moeizaam begin veroverde familie Los net een zevende plekje.

Uiterst behoedzaam, om protest te vermijden, zeilden de Los Boys de laatste tientallen meters voor het startschot rond. Een matig begin hinderde tot nog toe nooit, want het schip heeft genoeg macht om elke achterstand goed te maken. Maar nu zat het tegen. De wind ruimde in het eerste kruisrak.

Walter de Vries kwam daardoor onverwachts naar de koppositie en Jelle Talsma zeilde net voor Henk Regts en Siebo Zijsling als derde om de boei. Jelle Los was achtste, maar de achtervolgers Siete Meeter en Michiel Kalsbeek kwamen beter om de boei.

7 Lemmer 2

Daar profiteerde Ton Brundel van. Hij schoof, geholpen door een krimpende wind en groot inzicht, van de elfde naar de zesde plaats.

Toen nam de wind in kracht af. Los was een van de weinigen die meteen reageerde door de lichtweerfok aan te slaan. Zo verloor Henk Regts twee plekjes, kon Michiel Kalsbeek wat naar voren opschuiven en bleef Ton Brundel op een zevende plekje hangen.

In het laatste ruimewindse rak was te zien wie dit kampioenschap verdiende. Ton Brundel verzuimde op tijd te reageren op een loefaanval van Jelle Los. Toen die langszij kwam, zette Brundel te laat de loefpartij in.

Met een zevende plaats beperkte Los de schade. De spanning in het klassement was terug.

Bizarre finale, terechte winnaar De weerman had 4 Bf voorzien, het was zaterdag twee nauwelijks 1. De start van de finale werd twintig minuten uitgesteld.

Henk Regts, Gebroeders Los, Ton Brundel en Jeroen de Vos hadden het beste eerste kruisrak bij een zuchtje wind. De Grutte Pier, die 4,4 punten voor lag op nummer twee De Jonge Jan van Jelle Talsma, leek toen al binnen.

Maar op weg naar de gate viel de wind weg. Het duurde dik twintig minuten voordat de eersten de paar honderd meter naar zee hadden afgelegd. Toen lag Ton Brundel op kop, Los op de zevende plek, Talsma daar iets voor. Als er bij een paar deelnemers een vlaagje langs streek, wonnen ze vier of vijf plaatsen. Ze konden ook voor dood stilvallen, zoals Siebo

Zijsling en Ton Brundel overkwam.

Na anderhalf uur hopeloos ronddrijven lagen de eerste vijf van het klassement voorop. Alleen Peter de Koe deed het beter dan men gezien zijn puntentotaal zou verwachten. Zijn zesde plek was net te weinig om degradatie te voorkomen.

Wat een hopeloze missie leek werd, dankzij een gedegen verkenning van de windbanen vooraf, een zegetocht.

In één lange slag door de goede windbaan zeilde de Grutte Pier naar de finish. De Jonge Jan volgde met succes bijna dezelfde route. Zo werden de nieuwe en de oude kampioen, de nummers 1 en 2 in het klassement, ook 1 en 2 in deze wedstrijd. Henk Regts veroverde de derde podiumplek. Soms berust geluk gewoon op kunde en inzet.

Uit de B-klasse promoveren naar de klasse A-groot kampioen Sieb Meijer, Sikke Heerschop, Geale Tadema en Jilles Bandstra. Degradanten zijn hier Michael Boxum, Kees Hermsen en Floris Bottema. Kees van der Kooij, kampioen in de Cklasse, komt met de Zeldenrust in de B’s.

Kampioen in de klasse a-klein werd Arnold Veenema met de Hoop op Welvaart. Regerend kampioen Rinze Pieter Herrema werd tweede en André Wiersma derde.

25

Advertorial

Stavoren, eerste stad van Nederland Al in 1061 kreeg Staveren, zoals het toen heette, met toestemming van keizer Karel IV stadsrechten van graaf Egbert I. Ter vergelijking: Utrecht kreeg bijvoorbeeld haar stadsrechten in 1122 en Nijmegen pas in 1230.

Staveren is dus met recht de oudste stad van Nederland! En dat wordt dit jaar groots gevierd. Speciaal voor het 950-jarig bestaan van de stad is er een website gebouwd (stavoren950.nl) waarop de hele geschiedenis is na te lezen en waar het complete programma met alle feestelijkheden wordt gepresenteerd.

Staverse jol Gelukkig braken er eind 19e eeuw betere tijden aan met de oprichting van een scheepswerf die werd gefinancierd met een krediet van zesduizend gulden door Jonkheer van Swinderen. De werf raakte binnen korte tijd failliet, maar toen kwam er een nieuwe werfbaas: Douwe Roosjen. Samen met timmerman Gerben Strikwerda ontwikkelde hij een klein vissersschip speciaal voor het varen op de kustwateren van de toenmalige Zuiderzee: de legendarische Staverse jol. Binnen enkele tientallen jaren bloeide de visserij op en telde de vloot wel 70 jollen.

Roerige tijden Diepe armoede en grote welvaart wisselden elkaar af in de roerige geschiedenis van Stavoren. Er werd geplunderd door de Noormannen en de Vikingen, er werden zware verdedigingswerken gebouwd en weer afgebroken, er werd een klooster gesticht door de monnik Odulfus, dijken werden aangelegd. Er woedden grote oorlogsbranden, hele stukken land werden verzwolgen door de zee. Maar er werd vooral veel handel gedreven.

Handelsstad Waar nu een enkel spoor leidt naar het IJsselmeer lag vroeger een rangeerterrein van wel zeventien sporen breed. Dit was bedoeld voor de aanvoer en het transport van hele treinstellen met handelswaar per schip naar het tegenovergelegen Enkhuizen. Er stond een prachtig stationsgebouw dat helaas vorige eeuw is afgebroken.

Veel uit de oude gloriejaren is er niet bewaard gebleven, tijden van bittere armoede noopten de burgers zelfs tot het verkopen van de stenen van hun huis.

Van zeildoek tot straaljager Tijdens het nautisch weekend (6 en 7 mei) is de geheel gerestaureerde jol, de ST 16, te water gelaten.

Tegelijkertijd werd ook het boek ‘Stavoren. Hoofdstad van de Friese kusten’, van de auteurs Binne L. Boarnstra, Dirk Huizinga, Klaas Jansma en Johan Prins gepresenteerd. Tevens is dit boek nog steeds te koop via onze website www.stavoren950.nl.

950 jaar

Programma

Stavoren

03.06.2011 03.06.2011 04.06.2011 12.06.2011 12.06.2011 23.06.2011 - 25.06.2011 15.07.2011 - 17.07.2011

Zeilwedstrijd Staverse Jollen Optreden mannenkoor ‘Sudwesthoek’ Oldtimer 11-stedentocht Elfstedentocht per step Bedevaart Sint Odulphus

19.00 h

Stavers Feest Middeleeuws weekend Het handboog- en ridderevenement met riddergevechten, live optredens, een middeleeuwse markt en nog veel meer!

IJsselmeer Oude haven, sluis en binnenhaven Stavoren Stavoren Stavoren Stavoren Stavoren

www.stavoren950.nl Kijk voor het gehele programma op

Advertorial

tien minuten

19 en 20 augustus.

10 en 11 augustus aan, gevolgs door de schepen van 1 en 2

Belangrijke

evenementen

• Rondvaarten met LE-50 op het IJsselmeer • De weekmarkt in Lemmer is op donderdagmiddag (Korte Streek) • Lemmer Ahoy 2 t/m 4 juni • Lemsterwike (-week) 9 t/m 13 augustus • SKS Skûtsjesilen Lemmer 10 en 11 augustus • IFKS Skûtsjesilen Echtenerbrug 18 augustus • IFKS Skûtsjesilen Lemmer 19 en 20 augusutus • Glemmer beachfestival 1 t/m 3 september • Nazomeren in Lemmer 9 en 10 september

Skipsmaritiem

Skipsmaritiem heeft vier full service jachthavens aan het IJsselmeer met in totaal 2300 ligplaatsen, 45.000 vierkante meter berging (binnen en buiten), een speciale mastenberging, een loods met acht meter doorrijhoogte voor grote schepen en de beschikking over diverse kranen en transportmogelijkheden.

Yachtservice en reďŹ t

De jachthaven in Stavoren beschikt over een kraan van 64 ton die ook schepen met een staande mast kan kranen. Het volledige onderhoud van uw schip is hier in vakkundige handen. Van schilderwerk tot installatiewerk, van een onderwaterschipbehandeling tot een volledige reďŹ t van bijvoorbeeld het interieur. Skipsmaritiem is ofďŹ cieel dealer van onder andere Volvo Penta, Furlex en Ray Marine en er is altijd een grote voorraad van diverse materialen voorhanden.

SkĂťtsjesilen

Ook bij Skipsmaritiem kijkt men elk jaar weer uit naar de SKS en de IFKS. De skÝtsjes en de volgboten liggen dan rij aan rij aan de strekdam, met de Frisian Queen van Omrop Fryslân erbij. Het skÝtsjesilen trekt nogal wat bekijks en er komen dan ook veel passanten in de haven. Het record staat op 570 passantenschepen op ÊÊn dag. Het is vooral de sfeer en de gezelligheid die het met zich meebrengt. Veel van deze passanten zijn inmiddels trouwe klant en hebben nu een vaste ligplaats in de jachthaven.

www.skipsmaritiem.nl

VRIJE SCHIPPERS KOZEN HUN EIGEN OPKIKKER: SCHIPPERBITTER. RUIG EN ONGEWIS, ZOALS OOK DE GRIMMIGE STRIJD MET WIND EN WATER IS.

www.schipperbitter.nl

B6%B $'9B6.6B ; LQGG

Woningbouw

Restauratiewerk

Utiliteitsbouw

Molenbouw

Agrarische werken

Onderhoudswerk

Op â&#x20AC;&#x2DC;e Wâl 8 | 8721 GJ Warns Telefoon (0514) 681 413 www.agricolabouw75.nl

GENIET, MAAR DRINK MET MATE

30

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

'Die eigenwijsheid heb ik niet van een vreemde'

Jilles Bandstra wil zelf experimenteren Hij maakte als jeugdige schipper een vliegende start. Twee jaar geleden begon Jilles Bandstra in de C-klasse op de Lonneke. Dit jaar start de drieste 21-jarige jongeling al in de eredivisie van de IFKS. Begin april kreeg Jilles Bandstra uit Stavoren een mooi bericht. Hij was afgelopen jaar net niet gepromoveerd, maar mag alsnog in de A-klasse starten. Er is een extra plekje vrij gekomen omdat Martin Vlasbloem met de Verwisseling is gestopt.

Nog maar twee jaar geleden debuteerde Jilles op negentienjarige leeftijd als opvolger van vader Jappie.

Jilles werd meteen kampioen in de Cklasse. En vorig jaar lieten hij en zijn jonge bemanning in de B-klasse met een sterke vierde plaats zien geen eendagsvlieg te zijn.

‘Het is niet eens zo’n snel schip, maar het scheelt dat ik met het zeilen ben opgegroeid,’ verklaart Jilles zijn succes. ‘En heit is er ook bij.’ Bovendien heeft hij een jonge geestdriftige bemanning. Als je voor het eerst meedoet aan het skûtsjesilen is dat toch net even anders dan voor de routiniers. ‘Iedereen heeft er zin in.

Eigenwijs

Zijn vader Jappie was afgelopen twee jaar adviseur en zeilt – zijn vakantieplannen ten spijt – waarschijnlijk dit jaar weer mee. Dat geeft wel eens wat frictie. ‘Soms gaan zijn aanwijzingen bij mij het ene oor in en het andere oor weer uit; en soms doe ik precies wat hij zegt. Maar ik wil zelf ook graag eens experimenteren, eigen keuzes maken.’ De belangrijkste les die zijn vader hem leerde, is dat je niet eigenwijs moet zijn. ‘Die eigenwijsheid heb ik niet van een vreemde,’ lacht Jilles.

Het zeilen op zich beheerste Jilles al

langer. Hij leerde het op een optimist en vanaf zijn twaalfde is hij bemanningslid op de Lonneke. Jilles zeilde altijd samen met zijn heit – ook nu nog beroepsmatig op de driemastklipper Frisius van Adel. Pas de afgelopen twee jaar heeft hij zich het echte wedstrijdzeilen eigengemaakt, verdedigend zeilen, aanvallend zeilen, kortom het tactische aspect. Behalve op een skûtsje zeilt Jilles wedstrijden op een Lemster aak (met zijn vader) en op een J24 (met zijn oom Age).

Automatiseren

Jilles rondt dit jaar zijn opleiding tot stuurman alle schepen (zeevaart) af.

Met zijn bemanning is hij bezig het zeilen te ‘automatiseren’. ‘Je moet niets hoeven te zeggen. Als iedereen precies weet wat hij moet doen, dan krijg je minder irritaties. Het is mooi stil aan boord als iedereen geconcentreerd bezig is.’

Dat vraagt veel oefening. ‘We hebben dit voorjaar vijftien trainingen ingepland. Dat is ook nodig. Sommige bemanningsleden hebben alleen een paar keer op een valkje gezeild.’ Jilles heeft nog een paar ervaren bemanningsleden van zijn vader, maar er zijn ook dit jaar weer wat nieuwen aan boord. Jilles’ neef Wietse Bandstra is bijvoorbeeld vertrokken. Hij zat vorig jaar nog op de Lonneke aan de grootschoot, maar debuteert dit jaar zelf als schipper in de IFKS.

Wietse Bandstra: ‘Ík bin mear fan de teory’ En weer staat er een jonge Bandstra aan het helmhout. Wietse Bandstra (26) , zoon van Age, debuteert dit jaar als schipper in de IFKS. Op de Yde van Lolle Schakel.

Wietse Bandstra was twee jaar bemanningslid bij Lolle Schakel voordat hij de grootschoot bij zijn jongere neef Jilles ging doen. ‘Jilles naam in protte famylje en neven mei nei de Lonneke.’ Maar nu heeft Lolle Schakel hem gevraagd of hij het schipperschap op de Yde van hem wou overnemen, omdat dit steeds moeilijker was te combineren met zijn werkzaamheden.

‘Lolle fûn dat it tiid waard foar in nije gene-raasje’. En het was zonde om niks met het schip te doen.

Het belangrijkste verschil met zijn neef ziet Wietse Bandstra, die tevens op de Singelier adviseur was van Henk Keizer, vooral in diens intuïtieve manier van zeilen. ‘Jilles hat in protte seilgefoel opdien troch it silen mei syn heit. Ik bin mear fan de teory en it boeken neilêzen.’

Farsk bloed

Wietse blijft met een groot deel van de vaste bemanning van de Yde zeilen. Zij nemen de sleutelposities in. ‘Oanfult mei farsk bloed, foar it lûkwurk.’ Op een paar na zijn het vrienden zonder skûtsje-ervaring, die de bedrijfskundestudent kent van Groninger studentenvereniging Bernlef en het wedstrijdroeien. ‘Se

seure al fiif jier: Wannear komst sels ris mei in skip?’

Zijn nieuwe bemanningsleden hebben allen een Friese achtergrond.

‘Ik fyn it wichtig dat se Frysk kinne, sadat der in klik is mei de âlde bemanningsleden.’ Het resultaat is een bemanning van diverse leeftijden, waaronder ook twee jongedames van achter in de twintig.

Wietse’s doel is om dit jaar te promoveren naar de B-klasse. Maar belangrijker: ‘Ik wol sportyf sile en in basis lizze foar in goeie seilprestaasje. Sadat wy takom jier wer in stapke sette kinne.’ Hij heeft er alle vertrouwen.‘Sjochst de potinsje.’

Door Jouw Stapersma

Het achterdek van de Lonneke met Jilles Bandstra aan het helmhout en diens vader Jappie staand achter hem. Aan het grootschoot zitten de neven Age Bandstra (bakboord) en Wietse Bandstra (stuurboord). Zwaardmannen zijn Jilles broertje Redmer (stuurboord) en Anton Klunder (bakboord), een vriend die dit seizoen met Wietse meegaat op de Yde. Fokke de Vries bij het luikje is een vriend van Jilles.

29

WnsLhVop gids JaUrdD e r fu

L e e uw b i j d e V V V

YRUVWHOLMN JHQLHWHQ Leeuwarden, hoofdstad van Friesland, start- en finishplaats van de Friese Elfstedentocht, maar bovenal Nassau-stad. Een stad met verrassende winkels, boeiende musea en een historisch hart met meer dan 500 monumenten die u gerust de schatkamer van de Friese cultuur mag noemen. Ontdek het zelf.

Wandel langs de schilderachtige grachten, bewonder het Nassau-verleden en volg de sporen van bekende Leeuwarders als Mata Hari, Jan Jacob Slauerhoff, stadhouder Willem Lodewijk van Nasssau-Dietz en M.C. Escher.

Midden in de stad staat de scheve Oldehove. Een toren die u in de zomer kunt beklimmen om te genieten van een adembenemend uitzicht.

hofstad-leeuwarden.nl

Wat heb jij met water?

Open Dag Kijk voor datum en locatie op: maritieme-academie.nl

Maritieme opleidingen vmbo/mbo/hbo Zeevaart • Zeevisvaart • Rijn- en Binnenvaart • Havenlogistiek • IJmuiden vmbo Briniostraat 10 (0255) 54 69 05

• IJmuiden mbo Kanaalstraat 7 (023) 530 29 00

• Den Helder mbo Sportlaan 54 (0223) 61 13 80

• Harlingen vmbo - mbo Almenumerweg 1 (0517) 41 23 00

• Delfzijl mbo

NIEUW

Zwet 1 (0596) 61 02 19

• Amsterdam hbo Weesperzijde 190 (020) 595 14 00

Maritieme Academie, dé maritieme opleider in Noord-Nederland

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Scheepsbouwer Van der Werff knapt skûtsje van oerpake op

‘Dit skip is ús te kostber om te slopen’ Een buitenstaander zou denken dat het casco rijp is voor de schroot. Dat geldt niet voor scheepsbouwer Oebele Haike (Haiko) van der Werff. De Risico is een directe link met zijn overgrootvader, die het skûtsje op het Buitenstvallaat bouwde.

Haiko zal het in zijn oorspronkelijke staat herstellen.

Afgelopen winter haalde Haiko van der Werff het 102 jaar oude skûtsje de Risico terug naar zijn bakermat in Buitenstvallaat (Drachten). Het gehavende skûtsje keerde na al die jaren op de dieplader terug naar de werf waar hij werd gebouwd door Jan Oebeles van der Werff, Haiko’s overgrootvader.

Haiko, scheepsbouwer van de elfde generatie te Drachten, was getipt dat het skûtsje in Zwolle lag door Frits Jansen van Foar de Neiteam en Eildert Meeter. De mannen wisten dat Van der Werff, die zich steeds meer voor zijn familiegeschiedenis is gaan interesseren, op zoek was naar een ‘opknapper’. ‘Doe is Eildert mei west nei Zwolle om te sjen of it inderdaad om in echte Bûtenstfallaatster gie.’

‘Wy woene graach in skip dat hjir bouwd wie. Wy sochten in sloopskip, sadat wy der ear oan behelje kinne om him op te knappen.’ Van der Werff was net op tijd. Het schip lag al bij een opkoper van oud-ijzer.

‘Dit skip is te kostber om te slopen, in Bûtenstfallaatster skûtsje is mear wurdig as bygelyks in Grinzer bolle (Groninger tjalk).’

Beurtvaart naar Earnewâld Oebele Haike van der Werff voor de FallaatSter 1400, waarvan het ontwerp is gebaseerd op een bouwtekening uit de jaren dertig van zijn overgrootvader Jan Oebeles van der Werff.

Er moet nog veel aan gebeuren voordat het skûtsje in zijn oorspronkelijke staat is teruggebracht. De verhoogde den moet van het vaartuig afgehaald,

het dek eruit en ook de motor en de motorfundatie moeten eruit gesloopt.

En het potdeksel moet worden vervangen. Vanaf het dek zal het schip daarna volledig opnieuw opgebouwd worden met een nieuwe roef.

‘De romp is noch yn redelik goeie steat. Der moat allinnich hjir en der in stikje ynsetten wurde’. De oude dubbelingen gaan eruit.

Aanvankelijk heeft Van der Werff overwogen een nieuw schip te bouwen aan de hand van authentieke bouwtekeningen. ‘Mar in oorspronklik skip sprekt mear ta de ferbylding.’ Zo’n schip is gewilder en mag bovendien aan de wedstrijden meedoen. Voor de kosten maakt het niet veel verschil: ‘Dit wurdt hast like djoer as nijbou.’

Voor de bekostiging en de exploitatie van het skûtsje wil de Drachtster scheepsbouwer een stichting in het leven roepen. Van der Werff is hiervoor in overleg met verschillende partijen, zoals de gemeente Smallingerland en de provincie, bedrijven en scholen die stagiairs kunnen leveren.

Hij ziet verschillende exploitatiemodellen voor zich. Zo zou de werfbaas het mooi vinden als het skûtsje in een beurtvaart gaat pendelen tussen het skûtsjemuseum in Earnewâld en de Drachtster werf, waar toeristen dan rondgeleid kunnen worden. Daarnaast kan het schip dienen als visitekaartje van Smallingerland, dat de gemeente op evenementen kan verte-

genwoordigen.

Lesprogramma

En heel belangrijk is het educatieve potentieel van het schip voor de regio, aldus Van der Werff. ‘It skip is in stik libjende skiednis’. Met een lesprogramma waarbij het schip als kapstok dient, kun je de jeugd betrekken bij de historie van de vroeger straatarme streek. De turfafgraving en daarbij horende infrastructuur en scheepsbouw bracht Drachten welvaart. Zoals bezongen in de dichtregels van Harmen Wind op het carillon in het centrum: ‘Ta wolfeart woe it wetter ús drage’.

Op de turfgeschiedenis voortbordurend zou er ook een eendaagse turfrace kunnen worden georganiseerd: een rondje via Drachten, Burgum en Earnewâld met als onderdeel van de wedstrijd het laden en lossen van turf.

Maar voor het zover is, is er werk aan de winkel. Van der Werff hoopt de verbouw van het skûtsje van zijn ‘oerpake’ binnen een paar jaar af te ronden. Met open dagen wil hij het publiek en de scholen bij dit lange verbouwingstraject betrekken. ‘It kin wol hurder, mar jild werve kost tiid.’

Door Jouw Stapersma

De Risico, een echte

Buitenstvallaatster De Risico (registratienummer L 1867 N) is in 1909 te Buitenstvallaat gebouwd door Jan Oebeles van der Werff, die de overstap van hout- naar ijzerbouw maakte. Het schip heette aanvankelijk ‘De Jonge Trijntje’ (reg. nr. G 1162 N) en mat 16,08 x 3,50 meter. De eerste eigenaar was Jan Martens Jagersma uit Frieschepalen. In 1920 is de Risico door Jan Eits Wijkstra uit Leeuwarden ter meting aangeboden. Het schip was toen verlengd tot 18,71 x 3,51 meter. Het casco is nog vrij origineel. De mast is niet verplaatst. De verlenging is authentiek op de ouderwetse manier, met klinken, uitgevoerd.

Als echte Buitenstvallaatster is de Risico te herkennen aan de relatief smalle boegjes in de kop. Dat zijn de smalle gebogen ijzerplaten waaruit zowel kop als kont van een skûtsje zijn samengesteld. En de hoeklijn waarmee het dek aan het boeisel zit vastgeklonken zit op een Vallaatster schip boven op het dek en bij andere schepen vaak onderdeks. Verder staan deze skûtsjes volgens Haiko van der Werff bekend om hun secure afwerking. ‘It binne kwalitatyf heechweardige skippen.’

De Risico is teruggekeerd naar zijn bakermat in Buitenstvallaat.

31

Tijhuis Ingenieurs zorgt voor voet aan wal in Fryslân Vele kilometers vaarweg leiden naar de Friese Meren, het kloppend hart van de provincie. Onderhoud aan deze vaarwegen is essentieel. Door de aderen zo nu en dan te ‘dotteren’ blijft de vaardiepte behouden.

Tijhuis Ingenieurs uit Heerenveen is de specialist op het gebied van baggeren en oeveronderhoud. Voor veel gemeenten, waterschap en provincie zijn zij een partij die zorgt voor een praktisch ontwerp en persoonlijke begeleiding in het waterbeheer. Tijhuis Ingenieurs werkt graag mee aan het optimaliseren van het toerisme in Fryslân.

Werken voor Marrekrite Dit jaar heeft recreatieschap Marrekrite samen met Tijhuis Ingenieurs de voorbereiding en de uitvoering van het baggerwerk opgepakt. ‘Het vergt in het initiatief wat meer energie, maar bureau Tijhuis Ingenieurs ontzorgt en heeft het gehele voortraject, de besteksfase en de begeleiding van de uitvoering naar volle tevredenheid op zich genomen,’ aldus directeur van de Marrekrite Jack van den Berg. Tijhuis Ingenieurs heeft voor alternatieven gezorgd in de slibverwerking, die een flinke besparing hebben opgeleverd.

Tijhuis Ingenieurs nieuw in Fryslân Met een ruime ervaring in baggerwerken in west-, midden en zuid-Nederland werken zij sinds twee jaar ook vanuit Heerenveen. Van monstername tot advisering in aanbestedingstrajecten en begeleiding van waterbeheerprojecten, werken zij aan het bevaarbaar houden van het kloppend hart van onze mooie provincie.

Gratis aanleggen midden in de natuur Natuurlijk afmeren in Fryslân!

Recreatieschap De Marrekrite is een samenwerkingsverband van 16 Friese gemeenten en de provincie Fryslân (onze deelnemers) en bestaat al sinds 1957. Ons doel is om een goede balans te vinden tussen recreatie op en om het Friese water, het landschap en de natuur.

Watersporters mogen gratis gebruik maken van de ligplaatsen van De Marrekrite. Deze ligplaatsen in de natuur zijn uniek en zeer gewild. Als blijk van waardering kopen ruim 18.000 watersporters per jaar onze Marrekritewimpel. Deze bijdrage gaat rechtstreeks naar het onderhoud van aanlegvoorzieningen, zoals het baggerwerk van dit jaar.

Steun De Marrekrite!

Wij kunnen uw steun goed gebruiken. U steunt ons door het kopen van een Marrekritewimpel of door donateur te worden! Afgelopen jaar bracht de wimpelactie €170.000 op.

Dit jaar hopen wij op een vergelijkbaar of hoger bedrag om zo de bezuinigingen die ons en de deelnemers treffen te compenseren. De wimpel kunt u kopen bij verschillende verkooppunten in Fryslân. De wimpel is ook te bestellen via www.marrekrite.nl.

De Marrekrite is er in Fryslân onder andere voor: • Beheer en onderhoud van vrije aanlegplaatsen midden in de natuur, • Inzamelen van recreatieafval • Ontwikkeling nieuwe aanlegvoorzieningen • Baggerprojecten bereikbaar houden voorzieningen.

Elke roerganger heeft baat bij baggerwerk Baggerwerk is dankbare klus voor Zijsling en Zonen ‘Thús op it Fryske wetter’ is hun slagzin en als lokale aannemer is daar niets aan gelogen. Aannemersbedrijf Zijsling en Zonen uit Jutrijp werkt met diverse kraan- en beunschepen aan het bevaarbaar maken van geheel Fryslân. De laatste jaren ligt de focus steeds vaker op werk dat de waterrecreatie ten goede komt. ‘Baggerwerk is een dankbare klus waarbij iedere watersporter in Fryslân gebaat is,‘ aldus Siebo Zijsling.

Skûtsjesilen Schipper Siebo Zijsling van IFKS-skûtsje de Striidber, is meer dan de meeste collegaskûtsjesilers dagelijks op het Friese water. Als geen ander kent hij de knelpunten in het Friese watersysteem. Binnen de IFKS is Siebo een titelkandidaat voor het kampioenschap. In de aannemerij is Zijsling het gezichtbepalende bedrijf voor het watergerelateerde werk in Fryslân en wijde omgeving. ‘Voor jachthavens zorgen wij voor bagger-, steiger- en palenwerk. Voor gemeenten, waterschap en provincie onderhouden wij de bekende vaarwegen.’ Dit jaar verzorgt Zijsling samen met Tijhuis Ingenieurs voor de Marrekrite, een beter bereik van de aanlegsteigers.

Zijsling als schipper van de Striidber laat u genieten van de Friese watersport. Zijsling als aannemer, verzorgt voor u de Friese watersportvoorzieningen!

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

‘Traine is twivelje?’

‘Traine is twivelje’, sprak Ulbe Rienksz Zwaga in zijn beste jaren. Deze stelling is omstreden.

Woensdags op het Snitsermar, donderdags op het Heegemermar verschijnen wekelijks de witte en bruine zeilen van de IFKS en SKS-skûtsjes.

En op de smalle wateren rondom Earnewâld en Grou zochten de skûtsjes elkaar voorheen hoofdzakelijk op maandags. Tegenwoordig, als gevolg van drukke persoonlijke agenda’s ook vaak op zondagochtend. En dan verschijnen ze nogmaals massaal, in groepjes of individueel op It Wiid, op de Burgumermar, de Sleattemermar, van Snits en Heeg tot Lemmer.

De eerste skûtsjes beginnen al in maart met de trainingen. Soms agressief jagend achter elkaar aan, soms sierlijk door elkaar heen kruisend.

Meestal wordt er op het Snitsermar ook even met boeien een start en finish ingelegd. Er heerst uiterste con-

centratie, stilte, met hooguit een enkele schreeuw of kreet. Potige kerels spannen het onderlijk. Fijner werk is er bij de halstalie, die dan weer losser, dan weer strakker wordt aangetrokken.

Her en der glimt de baco, waarmee aan de zwaarden wordt geschroefd om ze een tikje naar voren of een tikje naar achteren te kunnen schuiven. Op de meeste skûtsjes draait een camera mee, om thuis de beelden te kunnen analyseren. En er wordt geschreven.

Op schepen als het Drachtster skûtsje wordt al decennialang iedere verandering aan materiaal, iedere verschuiving aan boord, in nauwkeurige notities vastgelegd. Met feedback van de laptop en gps aan boord wordt de acceleratie gemeten, het aanpikken, en het verlies in snelheid bij het draaien.

Loeren op de vijand

Maar er is niet alleen oog voor het eigen skûtsje, er wordt geloerd op de

tegenstanders, hoe zij trimmen. Wat doen de kampioenen van vorig jaar, de gebroeders Los (IFKS) en Pieter Brouwer (SKS). Met ontzag kijkt de jongere generatie naar grootmeesters als SKS-schipper Douwe Visser met de Sneker Pan. En altijd is er relativering aan boord, want zelfs de snelle Sneker Pan blijkt te verslaan.

Skûtsjesilen is topsport met geschreven en ongeschreven wetten.

Geen schip, geen bemanning en geen jaar is er gelijk. Daarvoor zijn de trainingen. Niet om elkaar te bewierroken of elkaar de loef af te steken.

Maar wel voor het steeds opnieuw ruiken, het voelen, het luisteren naar het schip en naar elkaar. En na afloop volgt de evaluatie, de ontspanning en de gulle lach onder het genot van een sapje, borrel of bier.

Het is het ritme van de traditie. Zo maken de silers zich op voor al weer een prachtige Friese zomer.

Door Jacob de Hoop

Het aanstroppen van de rakbanden om de wind optimaal in het grootzeil te krijgen.

Baggerwerk bij de Marrekrite-steigers Baggeraar en IFKS-skûtsjesiler Siebo Zijsling uit Jutrijp voert het baggerwerk uit. Tijhuis Ingenieurs BV begeleidt De Marrekrite in de voorbereiding en de uitvoering. De klus is voor de start van het vaarseizoen geklaard. Het gaat om de steigers in de Goaiingarypster Puollen en de vaarweg Heerenveen – Terherne. De diepgang is afgestemd op de natuurlijke situatie per aanleglocatie en varieert van 1.50 tot 2.00 meter.

De ligplaatsen van De Marrekrite maken deel uit van het provinciaal bagger-

plan. Het Friese Merenproject financiert en ontwikkelt het plan waaraan De Marrekrite meebetaalt. Meeliften met bestaande baggerprojecten om daardoor kosten te besparen en werk met werk te maken, vindt De Marrekrite erg belangrijk. De uitvoering van het provinciaal baggerplan laat echter op zich wachten. De locaties waar de bereikbaarheid het slechtst is, worden nu alvast aangepakt.

Voor het eerst voert De Marrekrite daarom zelf, geadviseerd door Tijhuis Ingenieurs, een baggerproject uit.

Dit project wordt gefinancierd door:

Baggeren is behoorlijk ingewikkeld en de opslag van baggerspecie is erg duur. Daarom staat Tijhuis Ingenieurs De Marrekrite met raad en daad bij.

‘Bijzonder aan deze samenwerking: de praktische, kostenbesparende en duurzame oplossingen van Tijhuis’, zegt directeur Jack van den Berg van De Marrekrite. ‘Zo gaat een deel van de vrijkomende bagger bij een boer op het land. Een deel komt in een projectput in de Houkemar. De overige specie gaat naar het provinciaal depot Fonejacht.’

33

Advertorial

Mooi werk bij Friesche Olie- en Verfhandel

‘Het systeem moet kloppen’

De vreugde spat er vanaf bij Jan en Peter van der Veen van de Friesche Olie- en Verfhandel.

Altijd in de weer met bootjesmensen die hun schip opknappen, vaak buiten, steeds innoveren. En de zaken gaan nog goed ook, in heel Nederland.

‘Ach crisis’, zegt Jan van der Veen. ‘Natuurlijk, veel botenbouwers hebben een paar magere jaren doorgemaakt.

Maar de mensen blijven varen. En ze blijven hun schepen ook onderhouden. Dus hebben wij niks te klagen.’

De 35-jarige Van der Veen zit veel op de thuisbasis, zijn 33-jarige broer Peter is meestal onderweg. Samen leiden ze het negen medewerkers tellende bedrijf, dat sinds 1939 bestaat. Het heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot leverancier van vooral hoogwaardige verfsystemen voor alle soorten materiaal.

Systemen? ‘Ja, het gaat om de totaliteit. Het begint met de primer, die er precies in de goeie dikte op moet zitten.

Daar heb je meetsystemen voor, er wordt door de bona fide jachtschilder niet mee gesjoemeld. Dan de plamuur.

Dan weer een soort primer. En dan krijg je het aflakken.

Tegenwoordig is dat meestal een twee componenten lak, die trekt tijdens het drogen zo strak dat het oppervlak zo glad als een eikel wordt.’

Hoogwaardig vakmanschap Natuurlijk wordt er door booteigenaren nog wel eens een laagje met de kwast opgezet en wordt vooral op oudere boten een plekje wel op eenvoudige wijze bijgeholpen. Maar de jachtbezitter van tegenwoordig weet dat zijn kostbare bezit alleen glanzend door de wereld blijft varen en niet gaat roesten of rotten als de verfspecialist zijn werk goed heeft gedaan. Zelfs polyester gaat kraaienpoten vertonen als het niet geregeld in de was wordt gezet. Na stoten en aanvaringen moet ook zo’n schip liefst door de vakman worden opgeknapt.

De Friesche Olie- en Verfhandel doet voornamelijk zaken met professionals, vakmensen die ontwikkelingen in hun branche op de voet volgen. Van der Veen: ‘Er is de laatste jaren heel wat veranderd. De eisen worden steeds verder opgeschroefd. En het mag ook wat kosten. Mensen

willen niet meer met een bont bootje door de wereld, dat op roestplekken een beetje provisorisch is bijgeholpen.

Bovendien, als je het onderhoud aan ijzer of hout een paar jaar laat sloeren, ben je wel aan de beurt.’

Het is zijn uitdrukking om te zeggen dat dan de kosten je om de oren vliegen. Twintig- tot dertigduizend euro ben je bij achterstallig onderhoud of na een grote restauratie gauw kwijt aan een ‘systeem’ op een flink schip. Dat is niet eens een overdreven bedrag, als je het afzet tegen de prijzen van mooie jachten.

Andere uitstraling Een strak en glad gelakt vaartuig zonder smetje heeft een totaal andere uitstraling dan een provisorisch bijgeholpen boot. Dat geldt zeker voor staal, dat momenteel zo’n 70 procent van de vloot uitmaakt.

Ongeveer 25% van de boten is van polyester gemaakt. Het zijn voornamelijk liefhebbers van klassieke schepen, of kleinere bootjes, die het houtsegment vertegenwoordigen. Dit omvat ongeveer 5% van onze pleziervaart.

Voor hout geldt zeker dat op onderhoud met lak en vernis niet bezuinigd moet worden. Want als je dat doet, ben je de klos. ‘De zon van boven en het vocht van beneden tasten de verflaag aan en waar die niet meer dicht is, het hout eronder’, vertelt Van der Veen. Dat geldt zeker in een zoetwater-omgeving, waar schimmel en rot gedijen.

‘Eikenhout moet elk jaar geschuurd en gelakt worden. Anders gaat het hard achteruit. Dan begint het vocht te reageren met het looizuur in het hout en krijg je donkere plekken. Die schuur je er niet meer zo uit, dus krijg je op den duur een bonte boot. Dat wil niemand.’

Vaareigenschappen Het lakken en verven van tegenwoordig is al lang niet meer te vergelijken met de teer- en vernisbeurten die schippers vroeger hun schepen gaven. Het ‘systeem’ maakt deel uit van de kwaliteiten die behalve het uiterlijk ook de vaareigenschappen bepalen. Er wordt voortdurend verbeterd en vernieuwd om tot optimale resultaten te komen.

Daar wordt ook veel aan uitgegeven.

‘Het is prachtig werk’, zegt Jan van der Veen. ‘En je raakt er niet over uitgepraat.’ Dat blijkt. Een pagina is te kort om ook maar een flits van de wereld van verven en lakken te geven. En dan hebben we het over vetten en oliën nog niet eens gehad.

Skûtsjecommissie investeert fors Skûtsjecommissies, zeker bij de SKS, laten tegenwoordig niets meer aan het toeval over. Met sponsoren die flink over de brug komen, kunnen ze aan de hoogste normen voldoen, ook wat het lakwerk betreft.

Voor een grote beurt aan het Lemster skûtsje was, inclusief restauratie van de roef, het afgelopen seizoen een forse investering nodig. Daar is dan ook een nieuw soort afdek-

laag op toegepast, namelijk hydrofone lak die de watermoleculen afstoot. Overdreven gezegd zweeft zo’n skûtsje straks over een minuscuul luchtlaagje door het water.

Het toegepaste systeem hoort bij de recente innovaties in de branche.

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

De Lemster SKS-schipper Johannes Meeter is een tevreden man. Zijn skûtsje is de eerste platbodem die gebruik maakt van een nieuw type antifouling op het onderschip, speciaal ontwikkeld voor de zeevaart. Het vermindert de weerstand van zeesche-pen in het water. Deze exclusieve antifouling is nog nooit eerder toegepast op andere platbodems. ‘Wij zijn de eersten.

Of het werkt zal moeten blij-ken, we weten pas echt hoe bijzonder het is, als we het kampioenschap varen.’

Johannes Meeter heeft zelf een binnenvaartbedrijf met twee tankers van 2000 en 1700 ton en kwam met zijn eigen verfleverancier Jan van der Veen van de Friesche Olie- en Verfhandel in gesprek over de nieuwste technologieën. ‘Maar ik moest er eerst mee naar het bestuur. Dat heeft het op basis van de meerkosten afgewezen.’

Bakhuizen

Ondertussen begon in Bakhuizen een totale refit van het skûtsje. Het gehele ijzerwerk is van binnen en van buiten gestraald, van dek tot onderwaterschip. Slechte stukken zijn vervangen. Alle hoeklijnen, klinknagels en naden, kieren en oneffenheden zijn behandeld. Onder de waterlijn zijn alle naden gekit. ’Toen het schip tip top

glad gestraald en geplamuurd klaarlag bij het Straal- en Coatingsbedrijf in Bakhuizen, hebben we het er nog eens stevig over gehad. Dit was onze kans om iets bijzonders met het onderwaterschip te doen. Want je hebt een driedubbele laagopbouw nodig. Deze antifouling kan niet zomaar op het kale ijzer worden aangebracht.’

Verfproducent Hempel en de Friesche Olie- en Verfhandel bleken, vanwege het experiment, de Lemsters financieel nog wat tegemoet te willen komen. Toen was de kogel door de kerk.

‘De beelden spreken voor zich’, zegt de schipper. ‘Het skûtsje is prachtig geworden, het kan weer dertig jaar vooruit.’

Door Jacob de Hoop

Zeewaardige snelle verf onder Lemster skûtsje

35

Straal- en coatingsbedrijf

BAKHUIZEN

De Bakhuizen metamorfose.

Het Bakhuizen-effect: een complete ‘make over’ die de tijd en de elementen lang zal trotseren. Verfraaien en verduurzamen, dat is onze dagelijkse praktijk.

We krijgen onbewerkte staalconstruties, machineonderdelen, verweerde boten aangeleverd. Korte of langere tijd later leveren we een product af dat een grote gedaantewisseling heeft ondergaan.

De Burde 17 · 8574 TG Bakhuizen · T. 0514-581770 · Fax 0514-582002 I. www.straalencoatingsbedrijf.nl · E. info@straalencoatingsbedrijf.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Klassieke zeilmaker Jan de Boer uit Akkrum:

'Je kunt wind en water niet dwingen' Zeilmaker Jan de Boer uit Akkrum is 68 en hoopt elke dag weer mensen te ontmoeten die hem wat kunnen leren.

‘Omgekeerd tref je bijna niet meer aan. Jonge schippers weten vandaag de dag alles zelf al.’

‘Als het woord ‘nieuw’ om de hoek komt, denkt men dat de prestaties automatisch beter worden.’

De Boer is een klassieke zeilmaker.

Een karakteristieke man van het oude handwerk, dat begint met het luisteren en voelen naar welke voorwaarden het schip stelt. ‘Je kunt wind en water niet dwingen.‘ De (zachte) zeilen van deze zeilmaker werken met spanningsverschillen in de verticale banen. Het eerste jaar is vervolgens niet de beste. Het zeil moet zich zetten en kan dan makkelijk nog zes of zeven jaar mee.

Zwaardprofiel

Al decennia lang is De Boer betrokken bij het skûtsjesilen. Het fascinerende is dat er geen exemplaar in de vloot gelijk is aan de ander. Bovendien zit een skûtsje vol elementen, die relaties hebben met elkaar. Maar hoe leg je het uit dat er een verband is tussen het zwaardprofiel en het goed, of niet goed vallen van de fok? ‘Ik stel aan boord nogal eens vragen waar niemand een antwoord op weet. Er zijn vele factoren, waar ik ook lang over

heb gedaan om erachter te komen.

Veel kennis is wel beschreven, maar je moet er voor met je hoofd in de boeken duiken of bij ervaren mensen te rade gaan.’

De legendarische schipper Ulbe Zwaga heeft De Boer nog persoonlijk meegemaakt. Het duurde wel een tijdje voor ze aan elkaar gewend waren. ‘Hij was geen theoretische man, maar een man met ervaring en vooral gevoel voor het inhoudelijk zeilen.

Heel interessant om met hem ervaringen te beredeneren. Zijn zoon Rienk had dat inhoudelijke ook.’

‘Prutser’

Vis en Meer

‘Ik leer graag van anderen. Maar een ideaal plaatje op de computer heb ik nog nooit terug gezien op een skûtsje.

Voor de skûtsje-zeilen met verticale banen is sowieso nog geen goed tekenprogramma ontwikkelt, daar is veel te weinig vraag naar. Alle techniek is gericht op scherpe jachten met horizontale banen in het zeil.

Maar ja, wie ben ik, ik ben maar een prutser die alles nog heel degelijk met de hand maakt en bovendien niet de goedkoopste.’

De zeilmaker verwondert zich over hoe vooral in de SKS-vloot met geld wordt gesmeten door steeds weer nieuwe tuigen te kopen. ‘Als het woord ‘nieuw’ om de hoek komt, denkt men dat de prestaties automatisch beter worden.‘ Een jaar of zes geleden maakte De Boer ook een van de tuigen voor de Gerben van Manen, de SKS-kampioen van 2010.

Het staat er nog steeds op.

De Akkrumer zeilmaker heeft duidelijk wat moeite met nieuwe schippers die direct al precies weten wat voor nieuw tuig ze willen hebben.

‘Als ze wat hebben bij te zetten, wil ik graag luisteren. Maar degenen die het zo goed weten, zijn dezelfde schippers, die bij tegenslag, direct de schuld aan het tuig geven.’

Door Jacob de Hoop

Snelle vissen

inspiratiebron voor scheepsbouw Natuurlijke systemen kunnen technologisch toegepast worden in de scheepsbouw. Volgens John Videler, hoogleraar bionica aan de RUG in Groningen, biedt de natuur in eerste instantie weinig aanknopingspunten. 'Zwanen en eenden lijken te varen, maar als het snel moet, gaan ze vliegen. De natuur vindt varen geen slim idee. Varen betekent weerstand.'

Toch zijn er wel natuurlijke technieken die interessant zijn. Bij schepen zit het opdrijfpunt op de plek van het zwaartepunt, natuurlijk gezien heel onlogisch. Het is erg stabiel, maar het schip reageert er traag door.

Een zwaardvis slaagt er in, ondanks zijn dikke kop, om een snelheid van 100 kilometer per uur te halen. Het oppervlak van het zwaard is niet glad en kent onderhuidse waterstromen. Bovendien geven klieren in de kop oliehoudende substantie af als glijmiddel. 'Dat kun je voor grote schepen zo namaken,' aldus Videler onlangs op het Bionica symposium in Heerenveen. De stralen in de staartvin, die de vis gebruikt voor sturen en voortstuwing is interessant voor zeilers: 'Vanaf één punt is het hele zeil te vervormen'.

Er loopt nu een project bij de bouwer van megajachten Feadship Makkum/Aalsmeer. De Makkumers zoeken diervormen waar ze wat mee kunnen, zoals de walvishaai waar de nieuwe styling van Feadship van is afgeleid.

Bron: LC/RUG

Sneller door nieuwste siliconentechnologie In Lemmer wordt veel verwacht van de nieuwste siliconentechnologie tegen aangroei . Deze aangroeiwerende coating is veel meer dan een middel tegen algenaangroei. Het vermindert ook de weerstand van het onderwaterschip.

Het bestaat al sinds de jaren zeventig, deze coating tegen algenaangroei, op basis van siliconen. De werking is vergelijkbaar met een waslaag op je auto: de oppervlaktespanning neemt af, waardoor het water er makkelijker afparelt. Alex Schoenmakers is Verkoopdirecteur Scheepvaart in Nederland en België bij producent Hempel.

‘Door de hoge olieprijzen werd het aspect van de weerstandvermindering in de nieuwste siliconentechnologie interessant. Een zeeschip van 100 tot 150 meter verstookt al gauw 58 ton olie per dag en meer.

Een klassieke antifouling zit drie jaar

terwijl ondertussen de romp van het schip verruwt. De investering van de nieuwe gladdere coating op basis van siliconen, die vijf tot zes keer duurder is dan normaal, is een bom geld. Je kan het alleen aanbrengen op een gestraald schip. Maar met de brandstofbesparing van zes procent, haal je met je zeeschip zo’n zes ton tot een miljoen euro per jaar op.’

Nanotechnologie

Het Lemster skûtsje is de eerste platbodem die de gladdere coating toepast. ’Ik ben zelf ook zeiler en ben erg nieuwsgierig naar het effect

op de kleine wateren.’ Naast de siliconen wordt ook veel verwacht van de nieuwste nanotechnologie. ‘Wereldwijd is het al in de handel, maar het is hier nog niet als geregistreerd middel toegelaten. Het is een verfijnde techniek, waarbij algwerende biocide in wateroplosbare capsules wordt aangebracht. De biocide kan gecontroleerd worden vrijgegeven, door de capsule te reguleren.’ De biocide is echter een schadelijke stof. Dus is de siliconenvariant op het Friese vaarwater interessanter.

Baardgroei bij IFKS-skûtsje IFKS Schipper Harold Veenema uit Sneek heeft het onderwaterschip al eens gewoon met autowas laten glimmen en glanzen. Hij had dezelfde gedachte, over het parelende water.

Maar Veenema had buiten de waard gerekend dat de autowas ook een ideale voedingsbodem is voor het onderwaterleven. De pret was van korte duur. Al na een paar weken kon hij een enorme baard onder de Hoop op Welvaart wegschrobben.

37

Er is van alles mogelijk voor een onvergetelijke dag op het water.

Wij kunnen samen met u een passend dagprogramma bedenken en er voor zorgen dat u samen met uw familie, vrienden en relaties een prachtige dag beleefd.

Wij bieden dagtochten aan in allerlei soorten en maten.

Sytze Brouwer en Margot Boer hebben twee schepen voor u klaar liggen waar mooie routes mee gevaren kunnen worden: Het skûtsje “Zorg en Vlijt” en de zeilpraam “Flarde”.

Neem contact met ons op en vertel ons uw wensen.

Wij zorgen er voor dat u een heerlijke dag op het Friese water beleefd.

Sytze Brouwer Watersport | De Vlet 20 – 1 • 9001 HW Grou • tel. 06 - 28 54 39 98 • www.dagtochtzeilen.nl • info@dagtochtzeilen.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

De vrouwen van de Grutte Pier vieren het kampioenschap van 2010. Van links naar rechts: Eke de Jong (zwaard), Janneke van der Pol (zwaard) en Marigje Los Remeeus (roef). Zij behoren alle drie tot de vaste bemanning van de Grutte Pier, trainen mee en doen ook de wedstrijden buiten de IFKS. Marigje is de vrouw van Jelle. Per e-mail vertelt ze de Skûtsjekrant:

‘Eke vaart al 7 jaar met de jongens mee, haar toenmalige vriend was een van de bemanningsleden, Janneke van der Pol vaart, net als ik, 2 jaar mee op de Grutte Pier. Zij is het zusje van Wander van der Pol, die is aangever voorop. We zijn dus allemaal bij elkaar gekomen door onze vrienden en familie. En inmiddels zijn we een vriendenploeg!’

Frouljn yn 'e float

Sterke vrouwen

‘De dame op de foto is Lisette Wipkink en ondertussen de 50 gepasseerd. Zij is al 25 jaar mijn vaste fokkenist en ook al die tijd mijn echtgenoot,’ laat Sikke Heerschop weten. Ook bij de trainingen is de moeder van drie kinderen altijd van de partij. Twee van haar kinderen, Wytse en Ånne, zitten aan de schoot op

de Wylde Wytse. ‘Haar fokkemaat op de foto is mijn zwager, Tom Hoogland, die ook al sinds mensenheugenis meevaart.’

Sinds vorig jaar vaart ook de vijftienjarige Floor Remeeus uit Hindeloopen mee.

De nieuwe zwaardvrouw is het zusje van Marigje Los Remeeus (zie foto vrouwen

van de Grutte Pier).

Skûtsjesilen is nooit een exclusief mannelijke aangelegenheid geweest. In barre economische tijden weerden de schippersvrouwen in de beroepszeilvaart zich kranig bij de ondersteuning van hun mannen. Ook in het wedstrijdzeilen zien we tegenwoordig veel vrouwelijke bemanningsleden hun mannetje staan.

Miranda Kramer, peilt het water. Ze is een van de vier vrouwen in de bemanning van Sieb Meijer en is verantwoordelijk voor het middendek, zwaardtrappen en peilen. Ze is de vriendin van fokkenist Sjoerd Poelstra. Niet op de foto: Sieb’s dochter Froukje Osinga Meijer zit aan de fok op het voordek; haar man Klaas Osinga doet de lieren. Zwaardvrouw Bianca Rozendaal is de vriendin van Wiecher Kocken die meevaart als ‘vliegende keep’ en adviseur. Anneke de

Vries doet de grootschoot en is de vriendin van fokkenist Rinze Dijkstra. De vrouwen horen allen bij de vaste bemanning, aldus Meijer: ‘Dat betekent dus ook meetrainen, schip schuren en schilderen in de winter, en alles wat daar verder bij komt kijken’.

Het skûtsje op de foto is de Driuwpôlle van Kees Jonker, vorig jaar op het Tjeukemeer. Wegens de begrafenis van de vrouw van een bemanningslid werd de Driuwpôlle die dag gezeild door Sieb Meijer en zijn bemanning.

IM

Ontdek Hindeloopen Een bezoek aan deze oude havenplaats start in ons museum.

Verkenning van: de scheepvaart klederdracht en Hindelooper schilderwerk

39

Gezellig varen door Weerribben en Wieden Het gehele jaar door varen wij met groepen (familie - personeelsfeestjes e.d.)

Tiptop verzorgd met bv. een broodmaaltijd of een compleet koud-warm buffet.

In juli en augustus doen wij ook individuele rondvaarten (met of zonder buffet).

Graag tot ziens aan boord!

Rederij Jan Timmerman Maurititsstraat 21, 8356 EN Blokzijl Tel. 0527-29 17 11 info@rederij-timmerman.nl www.rederij-timmerman.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Het over bakboord liggende bruine skûtsje van Heerenveen lijkt tijdens een wedstrijd bij Woudsend te worden geramd door Leeuwarden.

Bovenop dit helmhout zit een met houtsnijwerk versierde klik, vroeger gebruikt om water af te voeren.

Termen uit het wedstrijdverslag

Skûtsjevocabulaire verklaard De Skûtsjesilerij is een wereld die voor niet-ingewijden in de zeilsport een woud aan vreemde termen telt. Om ook voor deze ‘dummies’ het wedstrijdverslag leesbaar te houden, volgt hier een overzicht van de belangrijkste genoemde termen.

Bron: Kleine Encyclopedie van het Skûtsjesilen.

Achterboordswind achterboardswyn - Zeer ruime wind, die schuin van achteren komt.

Helmhout - Zware balk, meestal licht gebogen, op het roer, waarmee gestuurd wordt.

Afvallen delhâlde - Met de wind meesturen.

Tegenovergestelde van opsturen, opstjoere.

Kruisrak krúsrak, -rek - Stuk water dat wegens tegenwind gelaveerd moet worden.

Bovenste boppenste, bovenwinds - Aan loef, aan de windzijde, bijvoorbeeld van een schip of boei.

Loef - De kant vanwaar de wind komt, tegenovergestelde van lij. Een loef liggend schip dient voorrang te verlenen aan een lij liggend schip.

Als je iemand de loef afsteekt, ga je hem zo voorbij dat hij wind en vaart verliest.

Gijp gyp - Het voor de wind overstag gaan. Dit is gijpen, gypje. Soms, als de wind verkeerd in de zeilen valt, gaat dit met een harde klap, de gevreesde klapgijp.

Halfwinds healwyns - Zeilen met de wind haaks op het schip, bijvoorbeeld naar de healwynse tonne.

Protest - Formele actie tegen overtreder van het reglement. Wordt door de protestant kenbaar gemaakt met de rode vlag. Behalve de schippers kan ook de organisator protesteren. Bij toewijzing wordt de overtreder bestraft met uitsluiting of strafpunten.

Rak rak of rek - Deel van een te varen traject dat als een afzonderlijke eenheid beschouwd kan worden, bijvoorbeeld tussen twee bakens, of een vaart tussen twee meren.

Reef - Verkleining van het zeiloppervlak door oprollen of -vouwen (en borgen) van het zeil vanaf de onderkant.

Ruime wind - Wind die min of meer van achteren komt.

Ruimen romje - Het met de zon meedraaien van de wind, tegenovergestelde van krimpen, krimpje.

Schifting skifting - Verandering van windrichting. Kan grote invloed hebben op het wedstrijdverloop en tot gevolg hebben dat tonnen

versleept moeten worden om een goed kruisrak, krúsrak, te houden.

Slag slach - Deel van een rak (meestal krúsrak) dat in een bepaalde richting of over één boeg wordt gevaren.

Stuurboord-bakboord - Basisregel in de zeilvaart, ook in wedstrijden. Een over bakboord (met het zeil aan de linkerkant) liggend schip heeft voorrang boven een stuurboord liggend schip.

Walrecht, recht van wal - Een deelnemer heeft recht op ruimte als hij moet uitwijken of bijsturen voor een vaste hindernis, meestal de walkant of de begrenzing van het wedstrijdwater met boeitjes. Hij heeft dan wel de bewijslast.

IM

Beleef een dag skûtsjesilen met vrienden of collega’s!

Proef de elementen, WIND, WATER EN ZON!

Stap bij ons aan boord, wij bieden goed verzorgde skûtsjes met gastvrije bemanning.

www.skutsje.com De bemanning van de Stêd Sleat van Hilbrand de Vries probeert de gereefde fok bak te houden tijdens het ronden van de boei.

INFORMEER NAAR DAGTOCHTEN SKUTSJESILEN T 0515 469111 E dagtocht@skutsje.com

www.skutsje.com is onderdeel van www.deklassiekerederij.nl

41

Makkum, bekende badplaats in Friesland, gelegen tussen uitgestrekte weilanden en vele vaarten.

Tot voor kort zonder skûtsje, maar daar is nu verandering in gekomen. Zes plaatselijke bewoners hebben een skûtsje gekocht van Delmer en Jelle Los, de winnaars van het IFKS-kampioenschap 2010. Deze jonge Makkumers hebben de hele winter aan het schip gewerkt. In het voorjaar was het gereed, een plaatje. Dit jaar doen ze voor het eerst mee aan de wedstrijden in de C-klasse van de IFKS. Als ondernemend Makkum zijn wij trots op ‘ús skûtsje’. Wij mogen verwachten dat Makkum door middel van dit skûtsje met prachtige resultaten weer als vanouds op de kaart wordt gezet. Als middenstanders brengen we een toast uit op dit skûtsje. Laten we hopen dat dit skûtsje positief in het nieuws komt. Zodat iedereen die in Makkum komt, zal denken: het skûtsje van Makkum is nu al zo goed, daar kunnen Makkumers en zijn middenstand met recht trots op zijn. Jongens, succes!

Namens O.V.M. Makkum voorzitter,

J.I Brattinga.

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Makkum kan zich meten met de snelsten

In de ban van een groot skûtsje Het heeft even geduurd, maar na Abbegea en Harlingen verschijnen ook de Makkumers dit jaar in de IFKS aan de start met een eigen skûtsje. Het is een groot schip. Met een lengte van 20,47 meter en 3,69 meter breed moet het Makkumer skûtsje ‘De Zes Gebroeders’ zich meten met de snelsten uit de IFKS vloot.

Stroken

‘Op 3 april voeren we voor het eerst onder zeil’, vertelt schipper Klaas Kuperus. ‘Sindsdien wordt er elke zondagochtend en elke donderdagavond met de voltallige bemanning getraind.’ Dat mag ook wel tegenover de vele vennoten. Plaatsgenoten zoals bouwadviseur Mark de Witte, maar ook zijn vader, akenbouwer Eeltje Kuperus, hebben de afgelopen maanden hun hele ziel en zaligheid in het skûtsje gelegd.

Het lege en kale casco dat vorig jaar werd gekocht is geheel in Makkum opgebouwd bij K&M Yachtbuilders.

De romp is weer strokend gemaakt en werd daardoor zelfs nog een paar centimeter breder. Ze ondervinden een warme belangstelling vanuit het bedrijfsleven, vertelt De Witte. ‘Bij het straal- en coatingbedrijf Multifinish mocht het skûtsje onder dak overwinteren. Konden we mooi doorwerken.

IM

En terwijl we met de gemeente nog moeilijke gesprekken voerden over de ligplaats in de gemeentehaven, meldde de eigenaar van het Makkumer villapark Beach Resort zich: Hij wil het Makkumer skûtsje graag bij hem aan de kade, aan het eind van de boulevard. Daar liggen we direct op het IJsselmeer.’

De Witte omarmt de meedenkende en beoogde sponsoren. Schipper Klaas Kuperus heeft de zorg over de beste tuigage. ‘Met dit schip van 51 ton komen we direct tussen de grootste en snelste skûtsjes. We gebruiken het eerdere grootzeil van de Grutte Pier (IFKS kampioen 2010, red.). En de fok gebruiken we van het skûtsje van Wâldsein.’ Een resultaat van waardevolle contacten.

Klaas, zijn vader Eeltje Kuperus en zijn pake Gerrit Verbeek hebben jaren gezeild op Wâldsein. Verder ‘leveren’ IFKS schippers Martin Vlasbloem en Robert de Jong een deel van de bemanning, waaronder fokkenist Rein Bergsma.

klaar. Maar dat is achteraf praat.

Akenbouwer Eeltje en zijn zoon Klaas, die cascobouwer is, konden nu hun hart ophalen. ‘Nu hebben we een origineel skûtsje naar eigen inzicht kunnen opbouwen. Wij hebben een heel ruim achterdek aangehouden.

Op de meeste skûtsjes met drie man aan de grootschoot is er amper plek over voor de schipper.’ Voor Klaas

Kuperus is dus alle ruimte bij het roer.

Het skûtsje heeft massa, de meeste bemanning is ervaren. En wellicht de belangrijkste adviseur, vader Eeltje, is van eigen vlees en bloed. Makkum komt beslagen ten ijs.

Door: Jacob de Hoop

Ruimte

Veel werk hadden de Makkumers zich kunnen besparen, door skûtsje De Verwisseling, van Martin Vlasbloem en Sipke Westra te kopen. Kant en

IM

Wat water verbindt

Skûtsjesilen in Fryslân is een unieke sport, het is de verbinding tussen het water, de inwoners en de toeristen. Nergens in Europa zie je zulke spektakels op het water, behalve in Fryslân. De wedstrijdbeelden worden uitgezonden door het NOS Journaal en gaan de hele wereld over.

Uniek

Het water is ook de grote verbindende factor in de gemeente Súdwest Fryslân. Vanaf het IJsselmeer stroomt het water als het ware de gemeente in. Belangrijke toegangspoorten zijn Stavoren, Hindeloopen, Workum en Makkum. Wie het water volgt vanaf Stavoren komt via Galamadammen en Heeg uit in Sneek. Zo lopen er verschillende assen door de gemeente heen, langs dorpen en steden, elk met een uniek karakter. Daartussen weer de waterwegen. Wist u trouwens dat er in de gemeente Súdwest Fryslân wel 450 monumenten zijn?

Klant staat centraal

Net als in het bedrijfsleven moet de gemeente haar klanten/inwoners centraal stellen. Aan het woord is wethouder Maarten Offinga: 'Wat wij voor ogen hebben is dat de toeristen kunnen aanmeren op aantrekkelijke plekken en dat ze vervolgens aan land gaan om de diverse culturele attracties die onze gemeente rijk is te bezoeken. We willen topkwaliteit leveren en een goed gastheerschap bieden en ervoor zorgen dat de mensen graag weer terug willen komen in onze mooie, waterrijke gemeente.'

Gezamenlijke VVV

De gemeente Súdwest Fryslân streeft ook naar meer samenwerking en een eenduidige structuur bij de verschillende VVV-kantoren in de gemeente.

Doelstelling is dat de lokale VVV, die de belangen van ondernemers ondersteunt en de toerist optimaal bedient, sterk blijft. De gemeente vindt het belangrijk dat de VVV’s zich richten op gastheerschap en productontwikkeling. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de inzet van sociale media en het gebruik van de nieuwste technieken op het gebied van mobiele communicatie.

Oproep aan ondernemers

Het water biedt volgens de wethouder veel kansen op het gebied van toerisme, economie en technologie.

'Onze gemeente bulkt van de mogelijkheden, niet alleen als je kijkt naar het toerisme maar ook in de watertechnologie liggen volop kansen, zoals bijvoorbeeld het scheiden van afvalwater uit het oppervlaktewater. Ik doe hierbij dan ook een oproep aan alle ondernemers in onze gemeente: kom met initiatieven, zoek contact met elkaar, start samenwerkingsverbanden. De toeristen willen schoon water, nu en in de toekomst. En wat te denken van ons gastheerschap? Ook op dit gebied valt nog zoveel meer winst te behalen!'

43

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

(Over)leven met skûtsjes

Be he stel na t sc nu Tr sla hit pa och gw ter g.

63 de erk end e Wy n

Vlak voor het begin van het Skûtsjesilen komt het boek ‘Troch de Wyn’ uit, samengesteld door kenners en liefhebbers van skûtsjes. Nooit eerder is de Friese binnenvaart in de periode 18771966 zo uitgebreid in beeld gebracht: de op- en ondergang van de zeilende beroepsgroep, het leven aan boord, de waterwerken en de families van legendarische schippers en klassieke werfbazen. Op deze pagina’s enkele foto’s uit dit fraaie standaardwerk.

1.

Tamme Wobbes van der Woude ligt hier met zijn houten skûtsje voor It Bakkershûs in Suawoude (nu Suwâld). Vier jongens zijn met hun bootje met gestreken mast en (spriet)zeil in de wal gevaren. Het is vrijwel windstil weer, reden waarom de schipper van één van de tjalkjes in de verte de fok in het water heeft laten zaken. Bij het opdrogen zal het krimpen, waardoor het scheepje iets beter vaart.

De foto is in de negentiende eeuw gemaakt. Tamme van der Woude won toen nog een tweede prijsje bij het hardzeilen op het Bergumermeer (nu: Burgumermar) bij Oostermeer (Eastermar) op zaterdag 2 augustus 1879. L. Drost uit Drogeham won toen de prijs.

2.

In het veen laden secure laadsters een deklast (spon)turf op ‘De Drie Gezusters’ van Jan de Vries uit Rien. De voorste van de twee draagt, heel bijzonder, al een overall. Het hoofddoekje moet voorkomen dat het haar smerig wordt. De schippersvrouw achterop heeft haar mooiste kleren, een modieus jurkje met dito hoofddoek, aangetrokken voor deze foto. Op de roef liggen ‘loze luiken’ die straks de deklast tegen inwatering moeten beschermen. De broek van de schoorsteen is hoog opgetrokken.

44

3.

Schepen in de Drachtstervaart, met zicht op de noordzijde. De foto is genomen in 1904, toen de meeste vaartuigen in Friesland nog van hout waren. Maar er is al een fiets.

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Rinske Bosma dook afgelopen winter in opdracht van de Troch de Wyn-redactie enkele weken onder in het archief van Tresoar. Ze archiveerde passend beeldmateriaal uit het begin van de 20e eeuw, uit vele jaargangen Fen Fryske Groun.

Van oude krant tot historisch document Hier moet ik het mee doen: Zes Bijbel-dikke, rood gekafte boekwerken en zo’n 80 bruine kranten Fen Fryske Groun per deel. Allemaal gedrukt omstreeks 1926 op sepia-achtig papier. “Alsjeblieft, en succes ermee”.

Het Fries Historisch en Letterkundig Centrum (Tresoar) is een hoge, ruimtelijke bibliotheek vol documenten en archieven over Fryslân en de Friese literatuur. Ik ‘woon’ er een aantal weken,

4.

De vaart in Kimswerd, waar alle schepen de mast moesten strijken als ze de ‘tille’ wilden passeren. Duidelijk is te zien dat het vrachtscheepje er met gestreken mast precies onderdoor past. Met deze infrastructuur moesten de scheepsbouwers rekening houden, ook toen ze overgingen op ijzer.

van ’s ochtends vroeg tot sluitingstijd, speciaal voor dat ene unieke boek over skûtsjes in de beroepsvaart. Het verhaal wordt versterkt met exclusief beeldmateriaal, dat terug voert tot aan het begin van de vorige eeuw.

Halverwege de eerste week kunnen de dames achter de balie hun nieuwsgierigheid niet langer bedwingen en beginnen te vragen. Of het een beetje wil lukken? Waar ben ik toch mee bezig? Waar is het voor? Heb ik al iets gevonden?

Ik leg uit dat ik illustraties uit verschillende jaargangen van Fen Fryske Groun zoek voor een nieuw boek, dat binnenkort verschijnt: Troch de Wyn. Op dat moment is het boek zelf nog een stapel ruw materiaal. Bij elkaar geschreven en verzameld door een groep van (gast)auteurs en andere betrokkenen. Maar uiteindelijk zal het een schitterend, uitzonderlijk werk worden over Friese schepen en de geschiedenis van de zeilende beroepsvaart.

Het boek geeft een beeld van het laden en lossen van turf en modder, tot schitterende vergezichten over het water, waar dat ene skûtsje is gekozen als onderbreking van de anders zo eeuwige vlakte. Wanneer er mensen aan boord zijn, of in de haven werken aan of bij het schip, begint de foto te leven. Wat doen die mensen en waarom? Hoe zou het zijn geweest?

Ik begin als 23-jarige schepen-leek en eindig met een schat aan

5.

In 1921 werd de beetwortelsuikerfabriek ‘Frisia’ in Franeker geopend. Voor de in het kapitaal deelnemende boeren was de verwerking bij deze fabriek niet zo’n succes, voor de schippers was het in het magere najaar een uitkomst. Ze konden met hun platbodems diep tot de landerijen doordringen. De ‘Frisia’ werd in 1929 gesloten na een desastreus verlopen campagne.

foto’s en verhalen, die me steeds meer fascineren en beginnen toe te spreken. Bomen, bolders, roerklik en roef- of dektjalk worden een begrip. Maar is het schip van hout, of hebben we te maken met één van ijzer? Is de wal ingezakt, afgetimmerd, of netjes bijgehouden? Is het zeil van hennep met doorkijk of van dichtgenaaid katoen. En zien we een vaste houten brug, of een brug van steen? Is het misschien een klapbrug en gaat die naar één of naar twee kanten open? Of aanschouwen we hier toch de draaibrug?

Binnen Tresoar bevind ik mij even in het schippersleven van de jaren ‘20. Ik vraag me dingen af, waar ik nooit eerder een seconde lang bij stilgestaan heb. Nooit meer zal ik een skûtsje gedachtenloos voorbij lopen of varen. Ieder schip heeft zijn eigen kenmerken en zijn eigen historie.

Het Friese schepen-Wikipedia vind ik terug in ‘mijn’ foto-archief en vanaf deze zomer voor eeuwig, voor het nageslacht (Foar de Neiteam) vastgelegd in ‘Troch de Wyn’.

Door Rinske Bosma

6.

Leden van de roemruchte hardzeilersfamilie Zwaga uit Langweer. Ze hebben net de zwaan als zeilteken in hun Langweerder skûtsje ‘Twee Gebroeders’ geschilderd. Links Lammert, midden Rienk, rechts Ulbe Zwaga. De laatste, overleden in 1985, is aanvoerder van het SKS-Vleugelklassement van de beste zeilers aller tijden. (Foto Rein Bouma, Grou).

45

6FKHHSVEHQRGLJGKHGHQ 5HSDUDWLH HQ 6HUYLFH 'H NUDFKW YDQ )DUUH JURWH NHQQLV YDQ ]DNHQ HQ NZDOLWHLW YRRU HHQ VFKHUSH SULMV

ZZZ IDUUH QO 6FKHHSVEHQRGLJKHGHQ 9HUI 6FKRRQPDDNPLGGHOHQ 6FKURHIDVYHW 0RWRUROLH 39& HQ 5XEEHU $FFX¡V 7RXZ 1DYLJDWLHYHUOLFKWLQJ

cafĂŠ

restaurant

terras a/h water â&#x20AC;˘ lunches â&#x20AC;˘ buffetten â&#x20AC;˘ recepties â&#x20AC;˘ bruiloften steengrillen â&#x20AC;˘ vergaderingen â&#x20AC;˘ ligplaatsen groepsaccommodatie It Hof 3 â&#x20AC;˘ Goingarijp â&#x20AC;˘ 0566 68 93 01 â&#x20AC;˘ www.deklokkenstoel.nl

FrieslandZeilen

Verhuur van SkĂťtsjes, Kajuitzeilboten en Sloepen

5HSDUDWLH HQ 6HUYLFH .LMN YRRU HHQ XLWJHEUHLGH OLMVW YDQ RQ]H YHUULFKWH UHSDUDWLHV HQ GLHQVWHQ RS ZZZ IDUUH QO

Jan Kuipersweg 10 ¡ 8606 KD ¡ Sneek Tel: 0515 â&#x20AC;&#x201C; 55 92 55 ¡ E-Mail: info@frieslandzeilen.nl

www.frieslandzeilen.nl

Advertorial

Maritieme Techniek bij ROC Friese Poort en NHL Hogeschool:

de beste opleidingen van Nederland in de maritieme sector!

Grote vraag naar professionals ROC Friese Poort en NHL Hogeschool hebben nieuwe maritieme technische opledingen ontwikkeld op mbo- en hbo-niveau in samenwerking met de brancheverenigingen uit de scheepsbouw (Scheepsbouw Nederland), jachtbouw (HISWA), waterbouw (Vereniging van Waterbouwers) en offshore-industrie (IRO). Vanuit het bedrijfsleven is er namelijk grote vraag naar goed opgeleide vakmensen en ingenieurs. Daarnaast is er in de branche veel behoefte aan jonge instroom, de sector is aan het vergrijzen dus er zijn volop kansen voor jonge professionals.

Maritieme Techniek bij ROC Friese Poort (mbo) De opleiding Maritieme Techniek niveau 4 kun je vanaf september 2011 bij ROC Friese Poort in Sneek volgen. De opleiding is praktijkgericht en sluit direct aan op de vraag naar goede en technische vakmensen. De opleiding Maritieme Techniek niveau 4 kent vier uitstroomrichtingen: scheepselektronicus, jachtbouwkundige, offshore-technicus en scheepsbouwkundige. Tijdens de opleiding loop je stage bij erkende leerbedrijven zodat je het vak echt in de praktijk leert. Omdat deze opleiding direct aansluit op de praktijk heb je ook goede kansen op de arbeidsmarkt. ROC Friese Poort staat landelijk zeer goed aangeschreven (beste ROC van Noord-Nederland) en staat bekend om haar eigentijdse en praktijkgerichte leeromgeving. Bovendien heeft ROC Friese Poort goede contacten met maritieme bedrijven in heel Nederland.

Doorstroom naar hbo Doordat ROC Friese Poort en NHL Hogeschool samenwerken en de onderwijsprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s Maritieme Techniek nu direct op elkaar worden afgestemd, kun je in het vierde jaar van de mbo-opleiding Maritieme Techniek al doorstromen naar de hbo-opleiding Maritieme Techniek. Eventueel is het mogelijk de verkorte opleiding van drieĂŤnhalf jaar te volgen.

Maritieme Techniek op NHL Hogeschool (hbo) De hbo-opleiding Maritieme techniek is een vierjarige opleiding die zeer praktijkgericht is. Er wordt veel samengewerkt met het Kenniscentrum Jachtbouw en als derdejaars werk je mee aan de boot die meedoet aan de Frisian Solar Challenge. In het vierde jaar kiest iedere student een minor, voor elke branche een. Dit zijn de minors scheepselektronicus, jachtbouw, offshore en scheepsbouw. Afhankelijk van je minor studeer je in Leeuwarden of op Terschelling (Instituut Willem Barentsz). Je sluit de studie af met een afstudeeropdracht van een half jaar bij een bedrijf in de branche van je specialisatie. Je kunt daarna bijvoorbeeld aan het werk als yachtdesigner, scheepsbouwkundig constructeur of werfmanager, zowel in binnen- als in het buitenland.

Meld je nu aan!

Heb je interesse in de mbo-opleiding Maritieme Techniek?

Voor meer informatie of aanmelden kun je bellen met Tjeerd van der Kooi, Tel: 0515-481600 E-mail: vanderkooi@rocfriesepoort.nl.

Wil je de hbo-opleiding Maritieme Techniek volgen?

Meer informatie vind je bij het informatiecentrum, Tel: 058-2511888 of kom vrijdag 10 juni van 13.00 uur tot 17.00 uur op de open dag.

Kijk voor meer informatie op

www.rocfriesepoort.nl

www.nhl.nl/maritiemetechniek

ZPEKKIRQEWXIR ZIVLYYV ZPEKKIRQEWXIR ZIVPMGLXMRKWQEWXIR FIHVMNJWZPEKKIR PERHIR IR TVSZMRGMIZPEKKIR VIGPEQIHSIO VIGPEQIFSVHIR VLAGGENMASTEN VERHUUR VLAGGENMASTEN WIVZMGI SRHIVLSYH VERLICHTINGSMASTEN BEDRIJFSVLAGGEN [[[ OSQTEWZPEKKIRQEWXIR RP

3IROIVO LANDEN EN PROVINCIEVLAGGEN RECLAMEDOEK RECLAMEBORDEN SERVICE ONDERHOUD ZPEKKIRQEWXIR ZIVLYYV ZPEKKIRQEWXIR ZIVPMGLXMRKWQEWXIR FIHVMNJWZPEKKIR PERHIR IR TVSZMRGMIZPEKKIR VIGPEQIHSIO VIGPEQIFSVHIR WIVZMGI SRHIVLSYH

Cascobouw & reparatie Ook voor renovaties van pramen, skûtsjes, bakdekkers en inbouw van motoren en vuilwatersystemen.

SCHEEPSBOUW OP ‘T BUITENSTVALLAAT

Buitenstvallaat 8 - 9 9204 WX Drachten Tel.: 0512 - 51 26 01

[[[ OSQTEWZPEKKIRQEWXIR RP 3IROIVO

Frisse start vernieuwd Beachhotel Makkum Beachhotel De Vigilante in Makkum maakt dit voorjaar een frisse start. Het afgelopen jaar is hard gewerkt aan de restauratie van de bestaande kamers en de restauratieve ruimtes. Bovendien is een nieuwe vleugel aan het hotel gebouwd waarin zich 55 nieuwe en moderne kamers bevinden

gaan niet duurder worden. In tegendeel, we worden juist een stukje goedkoper. Dat komt doordat vanaf nu al onze kamerprijzen inclusief ontbijt zijn. Daar geven de meeste gasten de voorkeur aan, zodat ze vooraf weten waar ze aan toe zijn. Ook zijn straks alle kamers voorzien van draadloos internetverbinding.’

‘We zijn heel trots op onze nieuwe uitstraling, het is een compleet ander bedrijf geworden’, vertelt Niek van Duuren, die begin april aantrad als nieuwe hotelmanager. De gerenoveerde kamers die uitzicht hebben op het IJsselmeer, hebben een strakke en moderne inrichting gekregen. Ook is de inrichting van standaard naar een luxe inrichting gegaan.

De kamers in de nieuwe vleugel aan de landzijde zijn royaal bemeten en ingericht met warme, mediterrane kleuren.

Het gebruik van hout en natuurlijke materialen, geven deze kamers een warme uitstraling waarin gasten zich direct thuis voelen. ‘Absoluut een mooi product om mee aan het werk te gaan’, zegt Niek van Duuren. ‘We hebben nu 55 extra kamers aan de landzijde voor onze gasten, maar we

Vergaderarrangementen

Het Beachhotel is geliefd bij verschillende soorten gasten.

Niek van Duuren: ‘‘s Zomers wordt het hotel grotendeels bevolkt door badgasten, maar we hebben ook gasten die hier in de omgeving werken en bij ons een vaste kamer huren. Daarnaast gaan we arrangementen aanbieden op basis van 1, 2 of 3 nachten inclusief ontbijt en diner die men desgewenst per nacht kan verlengen. In het verleden waren we vanwege onze doelgroep badgasten relatief afhankelijk van het zomerseizoen en van het weer. Om ook de rest van het jaar een goede bezetting te hebben, gaan we ons daarnaast op de vergadermarkt richten. We beschikken over een kleine en een grote vergaderzaal die ruimte bieden

Beachhotel De Vigilante Holle Poarte 10 ∙ 8754 HC Makkum T. 0515 23 82 22 ∙ I. www.beachhotel

aan gezelschappen van respectievelijk 25 tot 100 personen.

Daar komt binnenkort nog een nieuwe vergaderruimte bij voor kleinere gezelschappen.’ De vergaderruimtens zijn voorzien van alle moderne communicatieapparatuur en zijn naast vergaderingen ook geschikt voor meerdaagse trainingen en bedrijfsfeestjes. Niek van Duuren: ‘We willen het lokale zakelijk publiek graag laten zien op welke manier we elkaar kunnen versterken. We willen een soort kantinefunctie zijn voor de zakelijke markt waar ondernemers elkaar kunnen ontmoeten en hun gasten mee naar toe kunnen nemen voor een zakelijke lunch of diner en een goede slaapplaats. En niet te vergeten onze fantastische service natuurlijk’, voegt de manager en lachend aan toe.

Ook hier zijn vergaderarrangementen mogelijk waarin het nuttige met het aangename verenigd kan worden’, aldus Van Duuren.

Wie eens een kijkje wil nemen in het vernieuwde Beachhotel is van harte welkom tijdens de heropening! Laat het even telefonisch weten als u komt.

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Wat betekenen de tekens in het zeil?

Feest der herkenning Zeiltekens, aan hun vorm herkennen de toeschouwers van het skûtsjesilen de deelnemende skûtsjes op afstand. De tekens zijn er in twee soorten, met letters en met figuren. Vaak verwijzen de figuren naar een stadswapen, zoals de kogge van Drylts.

In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd het gebruik van zeiltekens algemeen toen de SKS-vloot groeide. Om het overzicht over het wedstrijdveld te houden was een herkenningsteken gewenst. Bovendien konden deelnemende dorpen als Earnewâld (E), Grou (G) , Heerenveen (H) en Lemmer (L) hiermee aan de wereld laten zien dat ze hun eigen skûtsje hadden.

Plaatsnamen

De tekens in het grootzeil zijn er in twee soorten, die van een letter of een figuur. De letters van SKS-skûtsjes verwijzen vaak naar de plaatsnaam waar het skûtsje vandaan komt. In het geval van het skûtsje van Starum (Stavoren) verwijzen de met elkaar vervlochten letters SWH naar de streek Súdwesthoek (Zuidwesthoek). In 1958 werd het door liefhebbers uit de hele streek aangekocht voor deelname aan de SKS. Van Balk tot Makkum werd het aanvankelijk gesteund, maar langzamerhand werd de Súdwesthoek steeds meer het Staverse skûtsje. De naam en het teken bleven.

Het Huzumer skûtsje vaart niet met een naar het dorp verwijzende H in het zeil – die al aan Heerenveen vergeven was – maar met de letters L en M. Deze letters staan voor Lodewijk Meeter (senior), de Leeuwarder schip-

per die in 1970 en 1971 voor Huizum kampioen werd. Ook een combinatie behoort tot de mogelijkheden, zoals de B van het Bolswarder skûtsje, met daarin de initialen van Pieter Meeter, laat zien.

Gedenkwaardige initialen

Bij de IFKS-skûtsjes verwijzen de letters vaak naar de naam van het schip, de schipper en soms de plaatsnaam.

Zo zien we met de JR de verwijzing naar de naam van het schip Jonge Rein, dat vernoemd is naar het schip waarmee Greelt Reins Zeilstra van 1849-1862 veel prijzen en premies won én naar de vader van de schipper Erik Jonker, Elfstedentochtschaatser Rein Jonker (2e in 1986 achter Evert van Benthem). Op deze wijze komen bij de IFKS meer combinaties voor, zoals in de hoofdletter W de initialen van Jelle Talsma uit Warten staan. En Koos Lamme (LL) voert een extra L, die verwijst naar wijlen zijn broer, oud IFKS-voorzitter Sippe Lamme.

sleutels van IFKS-skûtsje Stêd Sleat (Sloten). Ook de paling met de lelie in het zeil van de Lytse Lies is direct ontleend aan het dorpswapen van De Gaastmar (Gaastmeer), waar de visserij vanouds een belangrijke inkomstenbron was. Hetzelfde geldt voor de twee vissen in het zeil van Grouster skûtsje Drie Gebroeders.

Het schip in het zeilteken van de Striidber uit Drylts (IJlst) wijkt echter sterk af van de driemaster in het huidige stadswapen. Maar oorspronkelijk sierde een kogge het wapen en zegel van het stadje dat in de middeleeuwen om zijn scheepsbouw en handel bekend stond. In 1984 keerde de kogge

Het skûtsje dat voor Philips Drachten in de SKS uitkomt, voert sinds 1959 een halve maan in het zeil. Zo ook de huidige d’ Halve Maen. Dit is inmiddels de achtste naam van de oorspronkelijke Op Hoop van Zegen (L 1290 N). De naam verwijst naar het VOC-schip waarmee Henry Hudson het huidige New York ontdekte.

De schakels in het zeil van skûtsje De Yde verwijzen naar de familienaam van eigenaar Lolle Schakel. Yde, verwijst naar de eerdere schipper, Lolle’s vader Yde, een van de betrokkenen bij de oprichting van de IFKS.

terug in het hart van het wapen van toenmalige fusiegemeente Wymbritseradiel. De Langweerder skûtsjes, zowel SKS-skûtsje Ut ’e Striid als IFKS-skûtsjes Swan van Donia en Twee Gebroeders, voeren een zwaan in het zeil. Het wapen van het dorp telt drie zwanen. Dit beeldmerk gaat terug tot de dertiende eeuw, toen rond Langweer op grote schaal knobbelzwanen werden gefokt voor de adel.

New York

Andere in het oog springende zeiltekens: in het grootzeil van skûtsje Sneker Pan herkennen we de karakteristieke Sneker waterpoort.

Door Jouw Stapersma

Heraldiek

Figuren in de zeiltekens verwijzen vaak naar het wapen van de stad of het dorp waar het skûtsje vandaan komt. Denk aan de leeuw van Leeuwarden in het zeil van de Rienk Ulbesz en het kasteel met de gekruiste

De wapens van Drylts (1818) en Wymbritseradiel (1984) (bron: ngw.nl).

IM

Altijd al eens op een hekraderboot willen varen?

Dat kan gewoon in Friesland.

Met de Frisian Queen beleeft u de leukste feesten op het water.

Minimaal 40 tot maximaal 200 personen Voor meer informatie kijk op onze website.

Familie Meeter It Salt 1, 8491 DV Akkrum tel: 0566 - 650 030

www.frisian-queen.nl

Omstreden pompeblêden Een opmerkelijk zeilteken is het drietal rode pompeblêden van het eerdere IFKS-kampioensskûtsje Oude Zeug. In 1984 werd dit (in Makkum gebouwd) schip door Jan Jepma en Hein Kocken met rode pompeblêden in de vloot gebracht. Ze verruilden het eerdere zeilteken door rode pompeblêden om hun verwantschap met de toenmalige sponsor Friesche Vlag te tonen. De heren zorgden daarmee voor ophef en gingen zelfs zo ver dat ze onderop het vlak van het schip ook nog een Friesche Vlag schilderden. Met afgrijzen werd dit verderfelijke commerciële gebaar in de pas opgerichte IFKS-vloot afgekeurd.

De vlag moest worden verwijderd.

Het rode zeilteken hield echter stand en kreeg dispensatie voor de regel in de Omschrijving Scheepsuitrusting, die alleen voorziet in witte of zwarte zeiltekens. Al lijkt daar nu een eind aan te komen: de nieuwe eigenaar van de Oude Zeug, Peter Fokkens, is door de Commissie Generaal gevraagd het zeilteken zwart te maken. Dat is overigens slechts de kleinste aanpassing die werd verlangd om te kunnen starten.

Inmiddels duikt er – vooralsnog ongestraft – meer rood op in de vloot. Er zijn nu ook rode pompeblêden te zien bij Sytse Broersma en Cees Riezebos. Zelfs Jitske Visser wist een jaar zonder dispensatie een groot rood pompeblêd op nota bene een bruin zeil in de lucht te houden.

49

www.kuiperverzekeringen.nl Kuiper Verzekeringen

Kuiper Verzekeringen is al meer dan zestig jaar een begrip in Fryslân en ver daarbuiten. Aan het roer staat Jaap Kuiper, zoon van oprichter Adam Kuiper. Kuiper Verzekeringen is gevestigd in een aantal monumentale panden in Heerenveen die in de loop der tijd geheel zijn gerestaureerd.

Als gevolmachtigde van een aantal grote verzekeraars heeft Kuiper onder eigen naam een aantal unieke verzekeringsproducten ontwikkeld waarmee hij veel bekendheid heeft verworven bij de watersporters (Vaar op zeker) en de oldtimerliefhebbers (Rij op zeker). Dat het een echt familiebedrijf is blijkt wel uit het feit dat inmiddels de derde generatie Kuiper, zonen Jacco en Herbert, in het bedrijf werkzaam is.

De klant staat centraal

Bij Kuiper Verzekeringen staat de klant altijd centraal, geen mens is namelijk hetzelfde en daarom verzekert Kuiper op maat. Kuiper Verzekeringen speelt drie rollen: die van tussenpersoon, assuradeur en makelaar. Als tussenpersoon wordt de klanten geadviseerd welke verzekeringsproducten van welke maatschappij het meest geschikt zijn. Een assuradeur is een gevolmachtigde die onder eigen naam verzekeringsproducten mag ontwikkelen. De makelaar ten slotte probeert de best mogelijke voorwaarden en premiestellingen te bedingen bij de verschillende maatschappijen.

Kuiper Verzekeringen BV Breedpad 21 8442 AA Heerenveen

Verzekeren en financieren

Kuiper Verzekeringen biedt alle schade- en levensverzekeringen, pensioenen, financiële planning en hypotheken. Bij een jachthypotheek bijvoorbeeld worden alle zorgen uit handen genomen: het laten taxeren van een schip, het maken van een afspraak bij de notaris en de inschrijving in het kadaster. Wist u trouwens dat u bij Kuiper ook kunt internetsparen tegen een zeer aantrekkelijke rente?

Nieuw: jachtkrediet voor schepen tot € 75.000,-

Sinds februari beschikt Kuiper Verzekeringen over een consumptief krediet dat speciaal is ontwikkeld voor kleinere schepen. Kuiper voorziet hiermee in een duidelijke behoefte, want tot op heden was er in de watersportbranche geen maatwerk op het gebied van financieren. Uniek is dat het Kuiper JachtKrediet rekening houdt met de afschrijving en de restwaarde van een schip. Het krediet is gedeeltelijk aflossingsvrij, het deel wat moet worden afgelost bestaat uit het bedrag van de afschrijving van het schip. De restwaarde wordt vooraf geprognosticeerd en die komt weer overeen met de slottermijn. De looptijd is maximaal 10 jaar, het krediet heeft een vaste rente en er kan tussentijds boetevrij worden afgelost. Het krediet is mogelijk vanaf € 15.000,- tot € 75.000,- en is af te sluiten door zowel particulieren als ondernemers.

Tel.: 0513-614444 Fax: 0513-623742 Info@kuiperverzekeringen.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Boeienkoning van Fryslân Vraag de gemiddelde Nederlander wie de beroemdste boeienkoning aller tijden is, dan luidt het antwoord steevast: Houdini. Stel je deze vraag aan een skûtsjecommissie dan valt meteen de naam Jaap Kuiper.

Nautique over het water slalommen.

Hij vroeg mij of ik de boeien wilde uitleggen voor een zeilwedstrijd met skûtsjes. Ik had er nog nooit van gehoord en Rein legde me uit wat de bedoeling was.'

Je zou het niet verwachten. De ongekroonde boeienkoning van de SKS geeft in het dagelijks leven leiding aan een succesvol verzekeringskantoor in Heerenveen. Bij de SKS is Jaap Kuiper verantwoordelijk voor het uitleggen van de boeien in het wedstrijdveld. Al vanaf het moment dat hij in 1980 zijn eerste boeien uitlegde in Langweer is Kuiper groot fan van de SKS en sindsdien draagt hij de watersport een warm hart toe.

Zwaar werk

Tegenwoordig worden de boeien ruim voor aanvang van de wedstrijd door het startschip al zo ongeveer op hun plaats gelegd. Een half uur voor de wedstrijd is het zover: Jaap vaart uit om de boeien op hun definitieve plek in de wind te leggen, waarbij hij wordt geassisteerd door een commissielid.

'De boeien liggen in het water met ankers en gewichten, het is best wel een zware klus om ze te verleggen!'

Waterskiën

'Ik heb het skûtsjesilen eigenlijk bij toeval leren kennen. Mijn allereerste aanraking met het water was meer dan dertig jaar geleden op een waterski kabelbaan. Algauw stapte ik over op een speedboot en deed mee aan verschillende waterskiwedstrijden.

In 1980 was ik in Langweer en Rein Witteveen zag mij met m’n snelle Ski

Alle wedstrijden

De schippers keken wel even raar op toen ze over de Langweerder Wielen IM

ineens een speedboot over het parcours zagen varen, met daarin de boeien voor de wedstrijd. Na Langweer volgde in 1981 Elahuizen, in 1982 kwamen Terherne en Sneek erbij en tegenwoordig legt Jaap bij alle(!) wedstrijden de boeien uit. Net als voor de schippers en hun bemanning is ook de SKS voor Jaap en zijn vrouw Gea de jaarlijkse vakantiebestemming.

Handige hulp

'In het begin was ik een vreemde eend in de bijt met m’n speedboot.

Maar heel snel hadden de schippers in de gaten dat het toch wel handig is, zo’n snel bootje in het wedstrijdveld.' Regelmatig schiet hij dan ook te hulp om tijdens de wedstrijd van alles uit het water te halen. Mocht er een skûtsje in de problemen raken dan biedt Jaap ook uitkomst: de Ski Nautique heeft namelijk een sleeppaal voor het waterskiën en zo kan hij makkelijk even een skûtsje wegslepen.

De Veertien van Friesland

W! NIEU T IE IN LOCA HARLINGEN

KIJK VOOR EEN UITGEBREIDE PORTFOLIO EN MEER OP WWW.KOOPMANSIJZERWERK.NL

SKS-schippers

002_Ijzerwerk Adv_95x60_FC.indd 1

Ook de filmploeg van De Veertien van Friesland maakte in 1985 dankbaar gebruik van de Ski Nautique met Jaap Kuiper. De film, in opdracht van de SKS, laat een levendig beeld zien van elf wedstrijddagen en veertien skûtsjes. Pieter Landman was de regisseur en Anton Stoelwinder deed het camerawerk. Hij filmde niet alleen vanaf de speedboot van Jaap Kuiper, maar ook aan boord van de skûtsjes.

De film is destijds uitgezonden door de Wereldomroep.

21-09-10 12:14

Ervaringsdeskundige en verslaggever Eelke Lok van Omrop Fryslan TV in afwachting van de silerij bij Lemmer.

sks

willen ook moderne banen De wedstrijdbanen van de SKS worden niet beperkt tot het driehoek- en zandloperparcours. Op de jaarvergadering van de SKS, zaterdag 5 maart in De Driuwpôlle in Woudsend, haalde een voorstel tot beperking van de wedstrijdbanen niet de vereiste tweederde meerderheid. Ook andere banen blijven mogelijk.

Het voorstel om voortaan alleen de traditionele wedstrijdbanen te mogen zeilen was ingediend door het bestuur van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen. Dit gebeurde nadat vorig jaar een ‘gate’ op het IJsselmeer bij Stavoren was uitgezet door de plaatselijke commissie. Dat was een unicum in de 65-jarige geschiedenis van de SKS en leidde tot veel kritiek. Die werd echter niet door iedereen gedeeld, want het was voor de schippers een spannende wedstrijd geweest.

Slecht zicht

Een deel van de kritiek was erop gericht dat de gate, waarbij de schippers mogen kiezen welke van de twee onderste boeien ze zullen nemen, als

lange heen-en-weerroute voor het publiek onaantrekkelijk is. In Stavoren was het zicht vanaf de wal bovendien slecht, doordat de bovenste boeien ver van de kust lagen.

Ook een beroep op de traditie en het eigene van het skûtsjesilen werd op de jaarvergadering ingebracht, door Jappie Meeter van het Leeuwarder skûtsje. 'Wy moatte net achter de IFKS oanfleane,' verwees de schipper uit de Westereen naar de zusterorganisatie die al langer gates en Olympische banen uitzet tijdens de Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen. 'Wy moatte net te folle útglydzje en net dat kommersjele, snelle ferkear hawwe wolle. Foarhinne waarden dy banen ek net syld.' Ondanks de bezwaren tegen de nieuwe routes haalde het bestuursvoorstel net niet een tweederde meerderheid. De gate blijft open staan, net als de Olympische baan.

Bron o.a.: Friesch Dagblad

nijs SKS en Omrop Fryslân

slaan handen ineen op internet In samenwerking met de SKS gaat Omrop Fryslân dit jaar de wedstrijden live uitzenden op zijn website.

Dit maakten de organisaties op 15 april bekend. Ook willen ze het GPSvolgsysteem verder uitbouwen op hun websites. De omroep probeert dit met hulp van studenten van NHL Hogeschool te realiseren. Doel is

om de skûtsjes zo mooier in beeld te brengen en om meer achtergrondinformatie over de schepen toegankelijk te maken.

Per 1 mei wordt Omrop Fryslân tevens mediapartner van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen. Op zijn website omroplive.nl zal de omroep dit jaar behalve de wedstrijden ook de

prijsuitreiking van het SKS-kampioenschap live uitzenden, in aanvulling op de reguliere radio- en televisieuitzendingen. SKS-Foarsitter Bouwe Westerdijk: ‘Mei de gearwurking tusken de SKS en Omrop Fryslân wurde twa sterke Fryske merken oan elkoar keppele. Dat is moai foar de promoasje fan it skûtsjesilen’.

51

STICHTING GLEMMER PRESENTEERT

Fam. K v/d Zweep Postbus 95, 9000 AB Grou Tel: 06 53 50 80 80

www.rondvaartengrou.nl

Rederij van der Zweep Rondvaarten Grou BEACH FESTIVAL 1 - 2 - 3 SEPTEMBER 2011

SKS-skûtsjesilen Vertrek uit: Grou vanaf de Hellinghaven / Volmaweg.

Datum: Dag: Plaats: Vertrek: 30 juli zaterdag Grou 11.00u 1 aug. maandag Veenhoop 11.00u 2 aug. dinsdag Eernewoude 11.30u 3 aug. woensdag Terherne 11.30u 4 aug. donderdag Langweer 10.30u 8 aug. maandag Woudsend 10.00u 9 aug. dinsdag Elahuizen 10.00u 10 aug. woensdag Lemmer 10.00u 11 aug. donderdag Lemmer 10.00u 12 aug. vrijdag Sneek 10.30u * kinderen t/m 12 jaar resp. € 6,50 en € 7,50

DO 1 SEPT

Prijs p.p.*: € 11,00 € 11,00 € 11,00 € 11,00 € 11,00 € 13,50 € 13,50 € 13,50 € 13,50 € 13,50

GUUS MEEUWIS DE KAST VANGRAIL

VR 2 SEPT

ILSE DELANGE

ZA 3 SEPT

Vertrek: 13.30u 13.30u 13.30u 13.30u 13.30u

Prijs p.p.*: € 9,00 € 9,00 € 9,00 € 9,00 € 9,00

Reserveren: tel: 06-53 50 80 80 Prinsenhoftocht iedere donderdag en zondag in Juli en Augustus : vertrek 14.00 u terug 16.00 u.

• B RAND S TO F FE N • S M E E RM I D D E L E N /V E T TE N • K I WA G E K E UR D E TA N K S • M I L I E UKUN D IG A DV I E S • PO M P E Q UI P M E N T

Ruim 50 watersportverkooppunten in Noord Nederland.

Veenema Olie, Sneek, tel: 0515-420151

www.veenemaolie.nl

DEUREN OPEN 18:00 - ROCK’N LADIES!

MISS MONTREAL - lisa lois

IFKS-skûtsjesilen Afvaarten in de wedstrijdplaats (centrum) Datum: Dag: Plaats: 16 aug. dinsdag Heeg 17 aug. woensdag Sloten 18 aug. donderdag Echternerbrug 19 aug. vrijdag Lemmer 20 aug. zaterdag Lemmer * kinderen t/m 12 jaar € 6,00

DEUREN OPEN 18:00 - BRABANT MEETS FRYSLÂN!

DEUREN OPEN 17:00

DE NACHT VAN GLEMMER! edwin evers & band - MARTIN MORERO + Pianotoppers - LOCO LOCO DISCOSHOW DANNY PANADERO - DJ Dennis v/d Geest - kevin en andrE // Prijzen: Donderdag: € 32 // Vrijdag: € 30 // Zaterdag: € 20 // Passe-partout 3 dagen: € 67 // Prijzen zijn excl. servicekosten; aan de kassa zijn de tickets € 5 duurder

TICKETS & INFO

WWW.GLEMMER.NL

LOKATIE: STRAND LEMMER

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Silersagenda 2011

7 - 8 mei

14 mei

14 - 15 mei

21 mei

26 - 28 mei

28 - 29 mei

2 - 4 juni

2 - 5 juni

18 juni

18 - 19 juni

25 - 26 juni

2 - 3 juli

8 juli

9 juli 30 juli -12 augustus

6 – 11 augustus 13 aug - 20 augustus

27 augustus

1 - 3 september

3 - 4 september

10 september

17 - 18 september

1 - 2 oktober

8 oktober

15 en 16 oktober

14 - 22 oktober

22 oktober

2012

Wâldsein, wedstrijden Fryske boerepream Hegemermar, SKS Sprintwedstrijden Grou, opening watersportseizoen Snitsermar, Waterpoortrace Stavoren, Schuttevaerrace Snitsermar, Houtevenement Regenboog/16 m2/ Pampus/30m2 Lemmer Ahoy, skûtsjes en alle andere rond-en platbodems Snitsermar en de Poelen, Kleine Sneekweek Burgumer Mar openingswedstrijden IFKS Aldegea, wedstrijden Fryske boerepream Lemster Bokking Race, rond- en platbodems én voor scherpe jachten Stavoren, IFKS 30 jaar, jubileumwedstrijden Snitsermar, SKS Rabo/Interpolis Regatta Stavoren, SKS Proloog SKS kampioenschap Skûtsjesilen Sneekweek IFKS kampioenschap Skûtsjesilen Krús fan Heegh, wedstrijden Fryske boerepream Glemmer Beach Festival Lemmer, Skegrace, rond- en platbodems én scherpe jachten Snitsermar, SKS Amateurzeilen Terherne, wedstrijden Fryske boerepream Lemmer, Friese Hoek race, skûtsjes en alle andere rond- en platbodems Heeg, Slotdag IFKS Sneekermeer+Poelen, Roekoepôle race Workum Strontrace en Beurtveer Lemmer, Steile Bank race voor ‘bruine vloot’

SKS kampioenschap 4-17 augustus IFKS kampioenschap 18-25 augustus

Sterke line up

Glemmer Beach Festival Op het strand van Lemmer vindt op 1, 2 en 3 september a.s. de tweede editie van het Glemmer Beach Festival plaats. De line up is dit jaar fantastisch.

Met o.a. Guus Meeuwis, Ilse DeLange, De Kast, Miss Montreal, Edwin Evers & Band, Lisa Lois, Loco Loco Discoshow, Piano Toppers, Martin Morero en Dj Dennis van der Geest zal het strand van Lemmer 3 dagen lang op z’n kop staan. Voorzitter Jaap de Jong van Stichting Glemmer is er blij mee: 'Lemmer mag trots zijn op zo’n sterke line up'!

Guus Meeuwis opent donderdag 1 september op de Nederlandstalige avond samen met De Kast en Vangrail de 2e editie van Glemmer. En vrijdag 2 september is het tijdens de avond van de Rock’n Ladies de beurt aan Ilse Delange samen met Lisa Lois en Miss Montreal.

Zaterdag 3 september wordt het strandfestival (dat geen zeiler van de Skegrace wil missen) zinderend afgesloten met de feestformule, de Nacht van Glemmer! Edwin Evers & Band zullen op veler verzoek net als vorig jaar het strand platspelen, samen met de Loco Loco Discoshow, Danny Panadero, Piano Toppers, Kevin & Andre en als uitsmijter DJ (en judoka) Dennis van der Geest. De kaartverkoop start vrijdag 29 april, meer info op: www.glemmer.nl

De Kast speelt op Glemmer Beach

Bestuur omarmt commercieel initiatief

van IFKS-schippers

Een publiekstrekker als het skûtsjesilen moet meer geld op kunnen brengen.

Ook de IFKS ontkomt niet aan de economische teruggang. De schippers vinden dit een zorgwekkende situatie en zijn in actie gekomen. Want wat is Fryslân en haar toerisme zonder skûtsjesilen. De skûtsjes zorgen voor één van de mooiste en tevens voor publiek gratis evenementen van Fryslân!

Er is dit voorjaar een commissie Financiële Ondersteuning in het leven geroepen om het bestuur van de IFKS financieel bij te staan. Naar aanleiding van de ledenvergadering in maart is de initiatiefgroep, met daarin de ondernemers Romke de Jong, Rosalie Brundel en Peter de Koe uitgenodigd door voorzitter Willem Hoornstra.

De verschillende ideeën zijn besproken. Het betreft ideeën ten aanzien van de begroting en mogelijke kansen die niet worden benut om middelen te genereren.

Uit de eerste gedachtewisselingen zijn diverse acties ontstaan, waaronder enkele maatregelen om de kas op orde te brengen. Op korte termijn is onder andere het contributie- en ledengeld verhoogd, zijn er een aantal schippers en sponsoren bereid gevonden om de IFKS te sponso-

ren en wordt er een businessclub opgezet. Ook worden doelgroepgerelateerde mensen (bijvoorbeeld de skûtsjebemanning) opgeroepen om lid of donateur te worden, met de bijbehorende privileges.

Gemeenten om tafel

Voor de lange termijn is de initiatiefgroep op zoek naar hoofdsponsoren, wordt de businessclub rondom de IFKS concreter ingevuld en worden met eigen schippers en bemanningen bedrijven benaderd om te gaan wedstrijdzeilen bij de IFKS. De IFKS gaat met de verschillende gemeenten in het vaargebied om de tafel voor een structurele financiële bijdrage. Tot op heden wordt dit grote evenement niet financieel ondersteund vanuit de gemeenten.

Dit vinden de initiatiefnemers op zijn

zachtst gezegd opmerkelijk; het is een nostalgisch evenement, een ware blikvanger voor de provincie en de toerist, vergelijkbaar met de Friese Elfstedentocht! Het kan niet zo zijn, dat de gemeenten niet een deel van de kosten willen dragen, maar wel de opbrengsten binnenhalen.

IM

Forse vloot

‘We zijn bezig met het verlies weg te werken. Ik ben erg positief, maar we zijn er nog niet’, aldus Romke de Jong uit Koudum een van de initiatiefnemers van de commissie. Dit jaar komt de IFKS met een imposante vloot van maar liefst 64 skûtsjes aan de start.

Al deze schippers en hun bemanningen zijn eind april geïnformeerd en opgeroepen het initiatief ruimhartig te steunen.

53

Eén va watersn de mooiste portloc ’s Ochtends wakker worden met het Heegermeer v a n Fryslânaties aan je voeten! Skûtsje syle of met de sloep erop uit. !

Wij denken graag met u mee, voor een onvergetelijk zeil weekend.

Zeer geschikt voor uw bedrijfsweek- end of feesten.

Wij verzorgen voor u heuse skûtsje wedstrijden voor en tussen bedrijven, met luxe overnachtingen aan het water!

www.rondvaartbedrijf-harmonie.nl Loswal 14 * 9206 AH Drachten * Telefoon: 0512-512791

Vaar met uw post- en verspreidingstarieven ook scherp aan de wind!

Dus kies voor:

                   

   provinciaal postbedrijf sinds 1993

met de scherpste tarieven voor:

                        

Zie voor de voorwaarden onze vernieuwde website of vraag naar uw specifieke prijs FRL-Group b.v. Leeuwarden, voor post- en pakket-bezorging en reclame-verspreiding

tel. 058-2154157(keuze 1), fax. 058-2162416, www.frl-post.nl

    

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Vleugelklassement 1945 - 2010 Dit klassement is gebaseerd op het aantal eerste, tweede en derde plaatsen dat een schipper heeft behaald tijdens officiële SKS-wedstrijden (kampioenschappen).

Een eerste plaats levert 3 punten op, een tweede 2 en een derde 1. De vetgedrukte namen zijn de schippers die in 2010 hebben gevaren.

De Groten der SKS Skûtsjevloot

1 2 3

4 5 6

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

52 53 54 55 56 57

Ulbe Zwaga (1945-1946, 1948-1952, 1957-1975) Lodewijk Meeter (1947-1989) Klaas van der Meulen (1945-1954, 1956-1961, 1963-1973) Tjitte Lammertsz Brouwer (1968-1985) Douwe Jappiesz Visser (1989-2010) Jan van Akker (1945-1947, 1954-1956, 1958-1978, 1980-1989) Siete Meeter (1962-1988, 1990) Jelle Reijenga (1982-1997) Tjitte Sietsesz Brouwer (1985-1998, 2003) Anne Tjerkstra (1974, 1984-2008) Berend J Mink (1988-2004) Pieter Sietsesz Brouwer (1997-2010) Siebren van Terwisga (1962-1967) Berend Mink (1949-1952, 1954-1965) Rienk Ulbesz Zwaga (1968-1981, 1984-1991) Jeen Ulbesz Zwaga (1981-1996) Aldert Hattumsz Hoekstra (1952, 1954-1967) Ale Zwerver (ii) (1984, 1999-2009) Ulbe Rienksz Zwaga (1995-2002, 2006) Douwe Albertsz Visser (2002-2010) Douwe Tjerkstra (1947-1948, 1950-1952, 1959-1962) Joop Mink (1976-1987) Teake van der Meulen (1987-1999) Sytze Hobma (1969-1981) Eildert Sietesz Meeter (1989-2006) Lammert Ulbesz Zwaga (1980, 1982-1986, 1992-1994) Rintje Ritsma (1958-1961, 1965-1968) Tjitte Jansz Brouwer (ii) (1991-1999) Keimpe van der Meulen (1974-1986) Meindert de Groot (1981-1995, 1997-2007) Jitze Grondsma (2001-2006) Jan Sytema (1945-1948, 1950-1957) Dirk Jan Reijenga (2007-2010) Pieter Jansz Brouwer (1985-2000) Allard Syperda (2000-2006) Wouter Pietersma (1945-1951) Pieter Eildertsz Meeter (1992, 2007-2010) Lucas Foekema (1945-1947) Gerhard Pietersma (2004-2010) Ale Pietersma (1945-1948) Ype van der Meulen (2000-2010) Douwe Visser (1962-1967) Sietse Tjittesz Brouwer (1953-1954, 1965-1970) Hattum Aldertsz Hoekstra (1966, 1968-1989) Jan van Terwisga (1960-1961) Jan Tjittesz Brouwer (1955-1962, 1964) Bouke de Vries (1945-1948, 1951-1952, 1953-1956) Hylke de Vries (1954, 1966-1970, 1972-1975) Willem Lammertsz Brouwer (1946-1948) Eildert Lodewijksz Meeter (1977, 1989-1996) Taeke Lammertsz Brouwer (1945, 1963-1968, 1970-1976) Tjalling van der Veen (1945-1947, 1952, 1954) Jitze Mink (2007-2009) Bernardus Tjerkstra (1945, 1947, 1949) Dirk Blom (1945-1947) Peter Syperda (2000-2002) Evert van der Pol (2003-2005)

Postbus 633 8901 BK Leeuwarden Tel 058 284 94 10 www.penn.nl

55 60

33 51

380 357

39 50 41

34 24 26

39 15 34

224 213 209

22 23 25 26 20 21 16 19 20 9 19 8 16 17 12 13 8 6 5 5 12 6 6 7 6 9 6 5 5 5 2 6 6 3 1 2 3 2 2 2 1 2 2 1 2

33 25 24 18 21 18 20 15 8 25 13 26 18 9 12 9 14 18 17 13 4 11 12 4 6 4 9 8 4 4 6 3 3 5 8 4 4 4 3 3 3 2 2 3 2

46 25 16 21 19 21 13 12 22 21 13 16 6 11 12 12 16 10 11 12 8 9 6 15 11 5 3 3 10 9 10 3 1 5 5 6 2 5 6 3 6 4 3 4 2

178 144 139 135 121 120 101 99 98 98 96 92 90 80 72 69 68 64 60 53 52 49 48 44 41 40 39 34 33 32 28 27 25 24 24 20 19 19 18 15 15 14 13 13 12

2 1 3 1 1 - 2

1 1 0 3 2 2 1

4 7 1 1 2 5 -

12 12 10 10 9 9 8

Fotografie Marten Sandburg Ontwerp/vormgeving Marieke Bentink Kees Klip

58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Kees Haarsma (1945-1948, 1950) Pieter de Vreeze (1979-1983, 2003) Lodewijk Eildertsz Meeter (1997-2008) Tjitte Jansz Brouwer (i) (1952-1953, 1955-1957) Peke Ritsma (1998) Lucas Kool (1945-1947) Albert Jappiesz Visser (2005-2010) Anne Hattumsz Hoekstra (1994-1998) Jappie Lodewijksz Meeter (2007-2010) Willem Tjerkstra (1946, 1955) Sipke Douwesz Tjerkstra (1969-1971, 1976-1978) Johannes Hidzersz Meeter (2009-2010) Albert Douwesz Visser (1979, 1989) Ulbe Brandsma (2010) Wiemer Aldertsz Hoekstra (1989-1993) Durk de Jong (1972-1975) Auke de Groot (2006, 2008-2010) Siete Eildertsz Meeter (1991) Ale Zwerver (i) (1945-1947) Chris Jansz Brouwer (1977-1981, 1987-1988) Eibert Remery (1962) Cor Salverda (1968-1971) Klaas Visser (1971) Homme Wester (1965) Albert van Akker (1971-1984) Jan de Boer (1945-1946) Wiggle Bouma (1945-1946) Atte Deinum (1961) Marten Engelsma (1957-1959) Pieter Engelsma (1976-1977) Yme Foekema (1962) Auke van der Heide (1945) Aldert Wiemersz Hoekstra (1989-1990) Hilbert Aldertsz Hoekstra (1975) Frans Huitema (2000-2001) Anne Jongstra (1945) Hendrik Jongstra (1945) Auke & Sietse Landmeter (1945) Eildert Klaasz Meeter (2009-2010) Hidzer Lodewijksz Meeter (1975-1980, 1989) Sietse Meter (1945) Johannes Mink (1999) Jeroen Pietersma (2009) Albert Salverda (1992, 1996) Egbert Scholten (1953) Henk Taekema (1999) Wiebe van Terwisga (1913-1918) Geert Vaartjes (1945) Auke & Simen van der Veen (1945, 1952) Sipke van der Veen (1945) Sjoerd G Visser (1945, 1948) Taeke Douwesz Visser (1977-1978, 1982-1984) Tjitze Walstra (1961) Melis Walsweer (1945) Jacob Zwerver (i) (1971-1974) Jacob Zwerver (ii) (2010)

1 1 - 1 1 1 - - - 1 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

2 2 3 1 1 - 1 2 2 - 1 - - 1 1 1 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - 1 - - 2 3 - - - 1 3 3 - - - 2 2 2 1 1 1 1 1 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

7 7 7 5 5 5 5 4 4 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 -

Bron: www.skutsjesilen.nl

Redactie Klaas Jansma Jacob de Hoop (hoofdredactie) Jouw Stapersma (eindredactie) Rinske Bosma Inge Melsen

Websites www.skutsje.nl · www.ifks.nl · www.skutsjesilen.nl · www.skutsjehistorie.nl

Acquisitie Wiesje Lemsma (coördinatie) Remco Jan Veldman Gjalt Wijmenga Ellis Hoekstra Ward Media

Druk RODI media ISSN 1874-0073 NB: Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen.

Colofon

De Skûtsjekrant is een uitgave van

79 62

55

d ar l sw

o B l i e ni

m , 25 ju ea H , 24 3 2 , 22

H

es f er

l a v ti

mm9 juli i s h eec val

mu

fes k e i z

ti

s d r Hu

j i r ile

er p l ber m y e H pt s 11 / 0 1

e

m u k or ber W m e i e ept

ed g k o K rin

29 s

ys

dwest F ú r S

dwest F ú r S

ys

lân

lân

11 er 0 2 m a o z end g a

eu k e ve

Voo

e Zo v

eb

eleven!

de

r w a t wi l s

Zo veel te beleven!

Zes van de elf Friese steden: Bolsward, Hindeloopen, IJlst, Sneek, Stavoren en Workum. Je wandelt hier langs vele monumenten en bewondert beschermde stads- of dorpsgezichten. Op en langs het water geniet je van de watersport op de Friese Meren en langs de IJsselmeerkust. Je hoort de Friese taal. Je proeft van traditionele sporten als skûtsjesilen, kaatsen of fierljeppen. Je voelt de historie.

In Súdwest Fryslân word je één met de Friezen, hun prachtige steden/dorpen, natuur, landschap en water. Kom dit beleven.

Welkom in de unieke gemeente Súdwest Fryslân! www.gemeentesudwestfryslan.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

SKS skûtsjevloot 2011 Klassering

Schipper

Skûtsje

Plaats

1

Pieter Sietseszn. Brouwer

Gerben van Manen

It Hearrenfean

2

Dirk Jan Reijenga

Oeral Thús

De Jouwer

3

Douwe Visser Jzn.

De Sneker Pan

Snits

4

Gerhard Pietersma

Twee Gebroeders

Earnewâld

5

Pieter Eldertszn. Meeter

Bolsward

Boalsert

6

Douwe Azn Visser

Doarp Grou

Grou

7

Ype van der Meulen

Klaas van der Meulen

Wâldsein

8

Jappie Meeter

Rienk Ulbesz

Ljouwert

9

Johannes Meeter

Lemster Skûtsje

De Lemmer

10

Auke de Groot

Súdwesthoek

Starum

11

Albert Visser Jzn.

Twee Gebroeders

Drachten

12

Ulbe Brandsma

Ut’e Striid

Langwar

13

Berend Mink (nieuwe schipper)

d’ Halve Maen

Drachten

14

Eldert Kzn Meeter

It Doarp Huzum

Huzum

2010

Zeilteken

Wedstrijddata 2011 Za. 30 juli 2011 Grou Ma. 01 aug. 2011 De Veenhoop Di. 02 aug.2011 Earnewâld Wo. 03 aug. 2011 Terherne Do. 04 aug. 2011 Langweer Za. 06 aug. 2011 Stavoren Ma. 08 aug. 2011 Woudsend Di. 09 aug. 2011 Elahuizen Wo. 10 aug. 2011 Lemmer Do. 11 aug. 2011 Lemmer Vr. 12 aug. 2011 Sneek

Zomerdijk 27/a 7942 JS Meppel Tel. 0522-259500 info@leusinkmarinecenter.nl www.leusinkmarinecenter.nl

57

Vis en Meer Vis, Schaal, Schelpdieren & Meer

Wij (Sjouke en Maya) heten u van harte welkom in ons gezellige Visrestaurant, Om heerlijk Vis,Schaal en Schelpdieren te komen eten.

Wat wij met veel zorg en aandacht voor u bereiden.

Tevens hebben wij een mooi Terras aan de achterzijde van het Restaurant.

Wij zijn in de zomer 7 dagen per week geopend.

Tot ziens bij Restaurant Vis en Meer.

De Dijk 6 8551 PJ Woudsend Tel: 0514-591748 www.restaurantvisenmeer.nl

>Sterk in conserveerwerk< Al 20 jaar Uw vertrouwde adres voor platbodem- en jachtenzeilen.

Ons specialisme!

Uiteraard maken we ook skûtsjetuigen.

Stralen en coaten van grote objecten tot 40 meter en tot 100 ton is een specialisme.

U kunt bij ons ook terecht voor:

• herstel, reparatie en revisie • onderhoud en refit • schooperen, stralen, conserveren en coaten

Daarvoor hebben we niet alleen de mensen en vakkennis in huis, maar ook de ruimte en faciliteiten.

Kanaalweg 31-50 8861 VA Harlingen

0517 - 82 02 01 info@multifinish.nl

Werkplaats UB Service: Hans van der Lee Kuipersdijk 13e 1601 CL Enkhuizen Tel. +(31)(0)228 316565

Willem Beiske Kuipersdijk 13e 1601 CL Enkhuizen Tel. +(31)(0)228 319333

WWW.UBSAILS.NL www.multifinish.nl

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Eindklassement IFKS 2010 A-klasse 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

B-klasse

Delmer Los Jelle Talsma Henk Regts Siebo Zijsling Tony Brundel Michiel Kalsbeek Kees Jonker Jeroen de Vos Walter de Vries Henk Keizer Siete Meeter Martin Vlasbloem Freddy v.d. Heide Peter de Koe Kees Riezebos Robert de Jong

Grutte Pier (It Heidenskip) De Jonge Jan (Warten) Ut en Thús (it Hearrenfean) Striidber (Drylts) Lytse Lies (De Gaastmar) Raerder Roek (Raerd) Driuwpôlle (Wâldsein) Eelkje II (Ealahuzen) Goede Verwachting (Sleat) Singelier (Starum) Sûn en Wol (Ljouwert) Verwisseling (Skuzum) Drie Gebroeders (Grou) Hoop op Zegen (Frjentsjer) Nooit Volmaakt (Hylpen) Frisia (De Lemmer)

11.5 17 23.9 24 24 35 44 53 58.9 60 65 66 77 78 82 82

Arnold Veenema Rinze Herrema André Wiersma Sietse Broersma Jurjen Posthuma Jaap Hofstee Eelke Boersma Sjoerd Kleinhuis Bas Krom Hielke Kuiper Pieter Jansma Barry Hofman Andries Honing Jochem v/d Vaart jr.

Tsjibbe v/d Veer Bart Siegers Sikke Tichelaar Jitske Visser Koos van Drunen

Hoop op Welvaart (Snits) 9.8 Engelina Smeltekop (Earnewâld) 18.8 Nieuwe Zorg (Earnewâld) 18.9 Avontuur (Oudega) 28.9 Trije Doarpen (Aldegea (W)) 33 It Swarte Wief (De Tijnje) 34 Hoop op Zegen (Ljouwert) 37 Lytse Earnewâldster (Earnewâld) 46 Elisabeth (Snits) 46.9 De Tiid Sil ‘t Leare (Lelystad) 53 Twa Famkes (Drachten) 56 Noarderling (Balk) 78 Lutgerdina Smeltekop (Huizen (NH)) 79 Nooit Volmaakt (De Lemmer) 82 Hoop & Vertrouwen (Elahuzen) 89 Doeke van Martena (Ljouwert) 93 Stad Harlingen (Harns) 97 Jonge Jacob (Hylpen) 114 Hoop doet Leven (Nij Beets) 120

A-klein 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Sieb Meijer Sikke Heerschop Geale Tadema Jilles Bandstra Erik Jonker Willem Prins Remy de Boer Maarten Dirks Romke de Jong Wiebe Leenstra Willem Timmer Koos Lamme Sietse Jan Rijpkema Johannes de Vries Michael Boxum Kees Hermsen Floris Bottema

Jonge Jasper (Frjentsjer) 10.6 Wylde Wytse (Rotterdam) 14.8 it Doarp Eastermar (Eastermar) 16.9 Lonneke (Starum) 26 Jonge Rein (Wytgaard) 36 De Lege Wâlden (Warns) 46 De Eenvoud (Harns) 46 Oant Moarn (Galamadammen) 47 Grytsje Obes (Koudum) 52 Hoop op Zegen (De Gaastmar) 62 Ora et Labora (Snits) 66 Opsjitter (It Hearrenfean) 66 Swan fan Donia (Langwar) 66 Gerrit de Vries (Snits) 67 Galamadammen (Galamadammen) 67 Ulbe Zwaga (Velp) 68 Harmonie (Boalsert) 77

C-klasse 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kees v/d Kooi Tjitze de Jong Bouke v.d. Vaart Lodewijk Meeter Hilbrand de vries Sint Bekkema Anko v/d Plas Jan Overwijk Henk Frankena Govert Riksen

Zeldenrust (Wâldsein) 5.4 Roos van Dekema (Koudum) 19 Goede Verwachting (Sleat) 26 Friesland (De Lemmer) 27.9 Stêd Sleat (Sleat) 28 De Verandering (Burgum) 30 De Twee Gebroeders (Langwar) 34 Twee Gebroeders (Top en Twel) 35 It Abbegeaster Skûtsje (Abbegea) 42 Gerrit Ynze (Galamadammen) 56

59

.FFS XJOOFO EBO EF XFETUSJKE %BU JT IFU JEFF %F 3BCPCBOL JT FFO CBOL NFU JEFF¿O /JFU BMMFFO PWFS HFME NBBS CJKWPPSCFFME PPL PWFS TQPSU 8BOU TQPSU WFSCJOEU POT FO IBBMU IFU CFTUF JO POT OBBS CPWFO %F 'SJFTF 3BCPCBOLFO [JKO TJOET IPPGETQPOTPS WBO IFU 4,4 4LÌUTKFTJMFO 8F [JKO FS USPUT PQ FFO TUSVDUVSFMF CJKESBHF UF MFWFSFO BBO EF[F 'SJFTF USBEJUJF .FU PO[F LMBOUFO FO SFMBUJFT HFOJFUFO WBO EJU VOJFLF FWFOFNFOU 8BOU IFU HBBU PN NFFS EBO IFU XJOOFO WBO EF XFETUSJKE %BU JT EF HFEBDIUF %BU JT IFU JEFF

%F 'SJFTF 3BCPCBOLFO XFOTFO BMMF TLÌUTKFT WFFM TVDDFT 3BCPCBOL &FO CBOL NFU JEFFÌO

XXX TLVUTKFTJMFO OM SBCPCBOL

Skûtsjekrant 2011

w w w. s ku t s j e . n l

Tony Brundel Lytse Lies Gaastmeer

Henk Keizer Singelier Stavoren

Freddy v.d. Heide Drie Gebroeders Grou

Kees Jonker Driuwpôlle Woudsend

A Jilles Bandstra Lonneke Stavoren

Delmer Los Grutte Pier It Heidenskip

Siete Meeter Sûn en Wol Leeuwarden

Henk Regts Ut en Thús Nij Beets

Sikke Heerschop Wylde Wytse Rotterdam

Sieb Meijer Jonge Jasper Franeker

Jelle Talsma De Jonge Jan Warten

Geale Tadema it Doarp Eastermar Eastermar

Jeroen de Vos Eelkje II Elahuizen

Walter de Vries Goede Verwachting Sleat

Siebo Zijsling Striidber IJlst

A-klasse

Peter de Koe Hoop op Zegen Gorredijk

Remy de Boer De Eenvoud Harlingen

Johannes de Vries Gerrit de Vries Sneek

Bouke v.d. Vaart Goede Verwachting Lemmer

Koos Lamme Opsjitter Heerenveen

Sietse Jan Rijpkema Twee Gebroeders Langweer

Kees van der Kooij Zeldenrust Woudsend

B Wiebe Leenstra Hoop op Zegen Gaastmeer

Tjitze de Jong Roos van Dekema Koudum

Romke de Jong Grytsje Obes Koudum

Robert de Jong Frisia Lemmer

Skûtsje schippers van de IFKS

Michiel Kalsbeek Raerder Roek Raerd

Cees Riezebos Nooit Volmaakt Hindeloopen

Erik Jonker Jonge Rein Wytgaard

Willem Prins De Lege Wâlden Warns

Wisselingen in de vloot

Nieuwe deelnemers met ‘nieuw schip’ in 2011 - Klaas Kuperus, (C-klasse), op De Zes Gebroeders Nieuwe schippers in bestaande vloot - Tim Roosgeurius, (a-klein) op de Doeke van Martena Terug van weggeweest - Skûtsje De Yde, (C-klasse) met nieuwe schipper Wietse Bandstra - Skûtsje Oude Zeug, (C-Klasse) met nieuwe schipper Arend Wisse de Boer - Skûtsje Oant Moarn, (C-Klasse) met nieuwe schipper Wouter Egas Overgestapt - Jitske Visser, (a-klein) van Jonge Jacob op Hoop op Welvaart - Anko van der Plas, (C-Klasse) van Twee Gebroeders op Swan van Donia - Sietse Jan Rijpkema, (B-Klasse) van Swan van Donia op Twee Gebroeders

Wedstrijddata en starttijden

zaterdag

Willem Timmer Ora et Labora Sneek

za. en zo.

18 juni - Burgumer Mar | openingswedstrijd Tijdens deze proloog wordt gestart in een klasse met grote en een klasse met kleine skûtsjes, starttijden 10.00uur en 14.30uur.

2 en 3 juli - Stavoren | Jubileumwedstrijden

Kampioenschap Lodewijk Meeter Friesland Earnewâld

Kees Hermsen Ulbe Zwaga Velp

Jan Overwijk Twee Gebroeders Oppenhuizen

Wietse Bandstra De Yde Parrega

Hilbrand de Vries Stêd Sleat Sleat

B-klasse

C Sint Bekkema De Verandering Burgum

Wouter Egas Oant Moarn Galamadammen

zaterdag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

13 augustus - Hindeloopen 15 augustus - Stavoren 16 augustus - Heeg 17 augustus - Sloten 18 augustus - Echtenerbrug 19 augustus - Lemmer 20 augustus - Lemmer

Anko van der Plas Swan van Donia Langweer

Elke wedstrijddag zeilen

vier klassen

Floris Bottema Harmonie Bolsward

Michael Boxum Galamadammen Galamadammen

Henk Frankena It Abbegeaster skûtsje Abbegea

Govert Riksen Gerrit Ynze Oosterbeek

Arend Wisse de Boer Oude Zeug Gorredijk

Klaas Kuperus De Zes Gebroeders Makkum

C-klasse

A-klasse : 14.10 uur a-klein : 12.00 uur

C-klasse : 10.00 uur B-klasse : 09.50 uur

IFKS Skûtsje len Si2011 30 jaar Sietse Broersma Avontuur Oudega (W)

Koos van Drunen Hoop doet Leven Nij Beets

Rinze Herrema Engelina Smeltekop Earnewâld

a

Jaap Hofstee It Swarte Wief Tijnje

Andries Honing Lutgerdina Smeltekop Huizen (N.H.)

Pieter Jansma Twa Famkes Drachten

Hielke Kuiper De Tiid sil’t Leare Terherne

Rudolf le Poole Rust na Arbeid Woerden

Jurjen Posthuma Trije Doarpen Oudega (W)

Sikke Tichelaar Stad Harlingen Harlingen

Jochem v.d. Vaart (jr) Nooit Volmaakt Lemmer

Arnold Veenema Hoop op Welvaart Sneek

André Wiersma Nieuwe Zorg Earnewâld

Sjoerd Kleinhuis Lytse Earnewâldster Earnewâld

Jitske Visser Hoop op Welvaart Hempens

Tsjibbe v/d Veer Hoop & Vertrouwen Lemmer

Tim Roosgeurius Doeke v. Martena Leeuwarden

Bas Krom Elisabeth Sneek

Barry Hofman Noarderling Balk

Eelke Boersma Hoop op Zegen Leeuwarden

a-klein

meer info:

www.ifks.nl

61

Advertorial

Woudsend Al in 1337 wordt Woudsend genoemd met het stichten van een Karmelietenklooster. Ook heeft het dorp van oudsher een gunstige ligging aan de Ee, vroeger de waterverbinding van de rest van Friesland met de toenmalige Zuiderzee. Er werd volop handel gedreven en de visserij was een belangrijke vorm van bestaan. De oude gevels herinneren aan tijden van weleer en de gunstige ligging tussen het Heeger- en Slotermeer maakt van Woudsend een belangrijke trekpleister voor de watersport.

Zomeractiviteiten Slechts 1300 inwoners telt het dorp. De gemeenschap is hecht en sociaal, in tijden van nood is men er voor elkaar. Zo rond Pasen ontwaakt het dorp uit haar vredige winterbestaan. Dan stromen de watersporters en de toeristen Woudsend weer binnen, veel van de vakantiegangers komen er al jaren. Het dorp doet veel voor haar gasten en ook de inwoners zelf hoeven zich niet te vervelen: het hoogtepunt van de zomer is voor velen toch wel het SKS-Skûtsjesilen, maar ook de Sleepbootdagen, het Shantyfestival en het Beachvolleybalweekend Woudsend zijn grote publiekstrekkers. Dit jaar, op vrijdag 17 juni, wordt er een reünie georganiseerd voor (oud-)Woudsenders. De reünie valt samen met het 75-jarig bestaan van de Oranjevereniging. En, wegens succes

geprolongeerd: De hele zomervakantie lang wordt door recreatiestichting de Rakken in samenwerking met vele lokale ondernemers bijna elke dag een leuke activiteit voor kinderen georganiseerd.

Skûtsjes Maar liefst vier skûtsjes hebben hun thuisbasis in Woudsend: het SKSskûtsje van Woudsend, de Klaas van der Meulen, en de IFKS-skûtsjes De Driuwpôlle (A-klasse) van Kees Jonker en de Zeldenrust van Kees van der Kooi, winnaar 2010 van de C-klasse. Ook de Raerder Roek ligt vaak in Woudsend. De Woudsenders bemannen dus nog al wat skûtsjes.

Bedrijvigheid Dat Woudsend een echte pleisterplaats is kun je zien aan het aantal restaurants, zeven in totaal (en dat op een inwonertal van 1300!). Het restaurant Vis en Meer is zelfs genomineerd voor Gastfrij Frysk 2011.

Er is voldoende werkgelegenheid, het ondernemersklimaat is gunstig en er is ruimte voor goede initiatieven. Vorig jaar oktober werd in restaurant Meisje Loos het Frysk EKO Produkt gepresenteerd. Een van de tien deelnemers is Cees Notenboom van graanmolen ’t Lam, de oudste molen van Friesland. Van het Fryske EKO graan maakt hij volgens de dorpelingen de lekkerste pannenkoekenmix van heel Nederland!

www.woudsendonline.nl

576 pagina’s

Boordevol unieke illustraties

Met prachtige verhalen

En nooit eerder beschreven feiten en analyses

Kaarten, cijfers en tabellen

€ 49,-

*

Nu gratis voor de snelle besteller:

Uitgeverij PENN.nl Antwoordnummer 3435 8901 BK LEEUWARDEN

bestellen@uitgeverijpenn.nl o.v.v. ‘Troch De Wyn’

Ja, ik bestel …..… x ‘Troch De Wyn’ à €49,- en ontvang gratis het waardevol historisch boek over de pracht van onze binnenvloot in de periode tussen 1930 en ‘50.* Naam Adres Postcode

Woonplaats

Telefoon

E-mail

Bank/giro

Handtekening

Datum

Hierbij machtig ik Uitgeverij PENN.nl om na verzending éénmalig het totaalbedrag af te schrijven van mijn rekening.

-

-

www.uitgeverijpenn.nl

*Zolang de voorraad strekt, anders krijgt u een ander boek van gelijke waarde en pracht.

U kunt deze bon versturen (postzegel niet nodig) of onderstaande gegevens mailen naar:

Sonnema in de mix Sonnema Berenburg is een heerlijk drankje met een stevige bite. Lekker in de mix met cola.

Een drankje dat je geprobeerd moet hebben!

*HQLHW PDDU GULQN PHW PDWH +-% B6RQQHPDBDGYHUWHQWLHBDG LQGG