Klassielfer
San~
Koo l , hij
Bij zijn introductie werd de Honda 750 als een brede en loodzware motor beschouwd. Nu vinden we het eigenlijk een slanke machine.
noen~t
zichzelf hobbyrestau rateur en bij zijn club de Klassieke ..Japanse Motorfietsen Vereniging luidt z'n bijnaani San1 de Poetser. Hoog tijd
on~
te kijken
of z'n drie opgeknapte Honda's inderdaad glirTlrTlen en glanzen .
'Die is net een turbine' ij het betreden van z'n ruime werkplaats is meteen duidelijk dat zijn bijnaam niet ironisch is bedoeld. Vol in beeld staat professionele appa ratuur: een ontvetcabine en twee forse straalcabines, één voor de grove behandeling en één voor het fijne werk. 'Met aansluiting op een stofzuiger en luchtinjectie. Er zit nogal wat eigen denkwerk in: Dit overstijgt duidelijk het niveau van de goedwillende amateur die aan de keukentafel met een versleten theedoek en een tube pasta een verweerd onderdeel te lijf gaat. Voor het glanzen heeft Kool de beschikking over een polijstmachine, die voorzien is van een afzuiginstallatie. Een ontelbaar aa ntal hulpstukken en polijststenen tonen aan dat hier een specialist huist. Een specialist die andere motorliefhebbers wel weten te vinden. 'Natuurlijk gebruik ik alles om m'n eigen spullen op te knappen, maar geregeld doen ook clubgenoten van de Klassieke Japanse Motorfietsen Vereniging {KJMV) een beroep op mij om wat te laten glimmen: Voor de 53-jarige Kool geldt zeker niet het geheim van de smid. Z'n kennis wil hij graag met anderen delen. 'Gepolijst aluminium moet je preventief
B
40 M o t or 8/200S
behandelen met een siliconenspray of W040 en regelmatig behandelen met Belgom om de doffe glans tegen te gaan. Heb je in de regen gereden, dan meteen even een doek erover en de smerigheid weghalen. Op die wijze hou je het lang knap:
WERK ZAT Z'n twee onvoltooide projecten laten zien dat Kool in de toekomst nog heel wat uurtjes achter z'n straal- en polijstmachines zal plaatsnemen. Op de heftafel staat een café-racer in opbouw. Het Honda 750-viercilinderblok hangt al in het frame, maar af is het nog lang niet. Hij wil de machine van een dry sump naar een wet sump ombouwen en daarvoor is het nodig dat er onder het blok een carterpan komt. 'Ik ben nu bezig daarvoor een mal te maken. Met een kennis die ervaring heeft in het gieten van aluminium moet dat uiteindelijk tot resultaat leiden: Maa r er verandert meer aan het blok. Kool wil ook de geleiders van de nokkenas en de distributie vervangen door andere, spijkerharde en haast onverwoestbare kunststof exemplaren. Hij heeft ook de voorvork naa r eigen voorkeur gemodificeerd. Een voorvork van het K2-model maakte
Kool pas voor de onderpoten van het KO-type. Opvallend zijn de opstaande velgen - 'een soort Akron-velgen' - en de veelvuldig geperforeerde remschijven. 'Toch zijn ze gewoon standaa rd en de gaten zaten er al in. Wel wil ik ze nog van 6 naar 4 mm terugbrengen: Op het bovenframe rust de boomlange tank van een CR 750 en een ultrakort zitje. Ziet er al fraai uit, maar het geheel is nog lang niet naar z'n zin. 'Nee, dat zitje stemt me niet tevreden. Van aluminium wil ik zelf een andere maken: Datzelfde geldt ook voor de kroonplaat waarin KE N F
De Honda CB 750 Four wisselt tussen 1969 en 1978 jaarlijks van modelnaam. Telkens is er ook sprake van - meestal - kleine wijzigingen. Een tijdstabel van de verschillende modellen: 1969-1971 KOen K1 1972 K2 1973 K3 1974-1975 K4 en KS Fl (Super Sport-uitvoering) 1976 K6 CB750AO (semi-automaat) 1977 K7 F2 (alleen Amerikaanse markt) 1978 K8 (alleen Amerikaanse markt) F3 (alleen Amerikaanse markt)
Een werkelijk vlekkeloze 750 K2. Terecht beschouwt Kool de Motor van de Eeuw als z'n lieveling. tevens de tellers en meters huizen. Ook dat geeft Kool door middel van mallen een geheel eigen en opvallend ontwerp. Voordat de café-racer in vol ornaat de weg op kan, zullen er nog vele maanden, misschien wel jaren - 'wie zal het zeggen?' - verstrijken. 'Het moet een unieke special worden. Die carterpan en het tellerpaneel wo rden al bijzonder, maar ik heb nog wel wat ideeën in m'n hoofd. Het belangrijkste is natuurlijk dat hij goed gaat lopen, maar het du urt nog wel even voordat daarvan sprake is: Kool vermeldt niet dat de vierpitter uiteindelijk ook onberispelijk moet glanzen, maar z'n bijnaam maakt dat tot een va nzelfsprekendheid.
OPGEBOO RO Nog meer tijd gaat er waarschijnlijk in z'n Rush Collins, eveneens met een Honda-viercilinderblok, zitten. Nu staat er een verveloos frame met blok, aluminium tank en zitje. Kool heeft de speciale machine in onderdelen gekocht en beschouwt het
opknappen als een meerjarenproject 'Hij is incompleet maar wel bijzonder. Het is een speciaal raceframe dat lijkt op een Egli-constructie. Het blok is van 750 naar 1048 cc opgeboord, heeft een aa ngepast carter, een speciale cilinderkop en er zitten aluminiu m drijfstangen en een snelle nokkenas in: Wat de opbouw betreft zit Kool nog in de fase van het informatie verzamelen. Hij speurt internet af op zoek naar afbeeldingen en technische gegevens. 'Ik
ben al aardig wat wijzer geworden, maa r het plaatje is nog lang niet compleet. Dus als iemand nog wat weet? Alle informatie is welkom: Een café-racer op basis van een Honda 750-viercilinder en een opgeboord exemplaar, het kan niet anders of we hebben hier te maken met een fanatieke 750aanhanger. Een wandeling langs enkele andere motorfietsen en z'n rijk gevulde kasten met onderdelen leidt tot een defi nitieve bevestiging. Kool heeft B/2005 Motor 4 1
Gestraald en gepolijst blikt de 450 tegen je op. Je zou niet zeggen dat de twin al bijna 35 jaar oud is.
Zelf onderdelen uit aluminium maken; is Sam de Constructeur niet passender dan Sam de Poetser.
Klassieker
In tn levensfase zonder motorfiets laat Kool het contact met de eB 750 echter niet los. Via tn broer komt hij aan het blok van een K1 en dat heeft hij toen gerestaureerd en weggezet. 'Voor het geval dat .. :
nog een K1 uit 1971 en twee F2's uit '78 staan. Alledrie met de status van opknapper of leverancier van onderdelen. 'Die K1 wil ik nog wel eens restaureren, maar die F2's zijn me te zwaar om op te rijden. Ik denk dat ik die maar weg doe: Daarnaast heeft hij ongeveer negen blokken liggen en nog wat frames, tanks, wielen, vorken en heel veel klein grut. Oe waardering van Kool voor de Honda eB 750 komt niet va n de uitverkiezing tot Motorfiets van de Eeuw. Hij is al veel langer fan, een korte duik in zijn motorgeschiedenis maakt dat duidelijk. 'Ik ben ooit in 1973 begonnen op een Kreidler RS, gevolgd door een Velocette. Daarna kwam een Honda es 750 K2 en daar was ik vanaf het begin onwijs gek mee. Hij liep als een kogel en gaf nooit problemen. Een openbaring en een groot contrast met die Velocette. Daar was altijd wel wat mee: Desondanks doet hij na drie jaar de 750 de deur uit, maar de opvolger komt ook uit de Honda-stal: een splinternieuwe GeldWing die toen net op de markt was verschenen. 'Daar heb ik heel wat kilometers mee afgelegd want een of twee keer per week reed ik er mee over de Afsluitdijk naar m'n verkering in Urk: Na drie tevreden jaren stapt hij weer over op tn 'oude liefde', een eB 750 F2. Eeuwige liefde? Nee, want hij ruilt na verloop van tijd tn viercilinder in voor een Honda ex. 'Dat was m'n laatste voor m'n motorloze periode. Geen tijd, opgroeiende kinderen, je kent het verhaaltje wel. Je raadt nooit waarvoor ik die ex inruilde ... Voor een fiets!' CLUBLEVEN
Al zo'n jaar of tien is Sam Koollid van de Klassieke Japanse Motorfletsen Vereniging (KJMV). Z'n betrokkenheid bij de vereniging beschrijft hij in een paar veelzeggende woorden: 'Ik kan er niet bulten: De nu zestien jaar bestaande KJMV heeft ruim 250 leden en vertegenwoordigt alle Japanse merken. De vereniging organiseert diverse toerritten, Is met stands aanwezig op beurzen, houdt jaarlijks een clubweekend en viermáal per jaar valt het clubblad 'KJMV Kontakt' bij de leden op de deurmat. Secretaris: G. Voorbij, tel: 030-22 80 856, e-mail: secretaris@kjmv.nl, internet: www.kjmv.nl.
42 Motor 8/2005
ROLSTOE L Dat 'geval' komt jaren later, in 1993. Kool koopt een eB 750-opknapper, een K2 uit '74, waar hij zijn energie en vaardige handjes op los wil laten. Een fiets met een hoop werk. Versleten, rot lopend en met een of andere aftandse 4-in-1-uitlaat. Maar de restauratie loopt ongewild een vertraging van enkele jaren op. Kool, zinkwerker van beroep, valt tijdens zijn werk van een dak en z'n beide voeten raken verbrijzeld. Een haast eindeloze periode van revalideren volgt. 'Na een paar jaar ben ik zo gauw ik wat kon doen zittend in m'n rolstoel met het opknappen van de motorfiets begonnen. Vrienden en familie zetten de motor en zware onderdelen op en af de heftafel, want daarvoor ontbrak mij natuurlijk de kracht: Het werken aan de Honda maakt z'n verdere revalidatie wat draaglijker, maar ook Kools positieve koppigheid draagt daar aanzienlijk toe bij. 'De art.sen verwachtten niet dat ik uit die rolstoel zou komen. Maar ik was eigenwijs, deed die stoel de deur uit en ging met ortheses en
ON OERDELEN
De onderdelenpositie van de CB 750 is ronduit goed te noemen. Zelfs officiële onderdelen via Honda zijn in de meeste gevallen nog te verkrijgen. Dat klinkt riant, maa r er zit volgens Kool wel een addertje onder het gras. 'Alles is wel behoorlijk kostbaar en in een enkel geval zelfs peperduur. Een voorbeeld is de buddyseat, die kost maar liefst 750 euro: Enkele onderdelen die problemen kunnen geven zijn de spanners van de nokkenas, en de emblemen - Honda Four en de diamant- op de zij kapjes. Voor de C8 450 is de situatie minder rooskleurig. Zo zijn bijvoorbeeld de originele velgen, de krukas en de geleiders en spanners van de nokkenas niet meer leverbaar. 'Ernst Hagen Motoren in Schagen, waar ik een dag in de week werk, had nog twee setjes geleiders Liggen. Eén setje hield Ernst voor tn eigen Somber, maar het andere mocht ik hebben. Een joviaal gebaar waarvoor ik 'm nog altijd dank: krukken aan de slag. Een lange periode van oefenen en je pijngrens verleggen volgde, maar uiteindelijk kon ik me aardig redden. Ik ben nu redelijk mobiel, alleen flinke afstanden zitten er niet in: Ruim drie jaar duurt de restauratie van z'n rode K2. De motorfiets gaat tot het laatste boutje uit elkaar en bij de opbouw voert Kool vrijwel alle werkzaamheden zelf uit. Het stralen en polijsten, poedercoaten van het frame, spuitwerk en ook de revisie van het blok. Bij dat laatste komt hij nog tot een technische verfijning. 'Bij een 750 wil bij onbelast draaien,
een voorname plaats op de clubstand van de KJMV heeft gehad. 'Meer mensen vonden 'm waarschijnlijk mooi, want er zijn toen heel wat foto's van gemaakt: Hoewel de viercilinder Honda Kools favoriet is, spreekt hij ook zeer positief over de rijkwaliteiten en de beleving op de 450 twin. 'De 750 is m'n lieveling; dat is net een turbine, maar die 450 voel je ook goed vooruitgaan. Bij flink gas geven is het net of hij aan de straatstenen wil gaan vreten. Hij blaft ook lekker, dat komt door die sigarenuitlaten: Een specialist als Kool maakt veel onderdelen zelf. Het begin van elk nieuw onderdeel is een voorbeeld van hout. de koppeling gaan rammelen. Ik heb toen de spanner van de distributie aangepast. Een zwaardere veer met langere poten. Hij loopt nu geruisloos: TROMME LR E MM E N Zeker niet geruisloos is z'n bij Hagen Motoren aangeschafte Honda 450. Onder het mom van 'je moet toch wat te doen hebben' besluit Kool de twin te restaureren. Het is een K1 uit '71. dus nog met de - gewilde - trommelremmen. De Honda is niet alleen zwaar verroest, het blok laat ook een onheilspellend getik horen, alsof het big-end eruit ligt. Bij demontage blijkt echter een geheel andere oorzaak. 'Oe cilinderkop was te veel afgevlakt en daardoor kwam een klep tegen de zuiger. Je zou verwachten dat de schade daardoor groot zou zijn, maar wonderlijk genoeg was er zelfs niet eens sprake van een kromme klep: Na een complete stripbeurt neemt Kool weer een groot gedeelte van het opknapwerk voor eigen rekening, waaronder het stralen, polijsten en de revisie van het blok. Het bekleden van de buddyseat - 'er zat water in en daardoor was het binnenwerk helemaal vergruisd' -, het spuitwerk en maken van de stickers besteedt hij uit, evenals het verchromen. 'Via een kennis gebeurt dat in Polen. Een stuk goedkoper, maar je moet wel wat meer geduld hebben: Het resultaat van z'n inspanningen mag er meer dan zijn. De inmiddels 33 jaar oude Honda ziet er uit of hij zojuist bij de dealer is afgehaald. Een beauty en het is dus niet verwonderlijk dat de twin wel eens
TRILLEN Over tn derde Honda is Koolwat het rijden betreft beduidend minder enthousiast. De 360 cc twin uit 1975 ziet er fraai uit, maar tijdens het rijden trilt hij hinderlijk. 'Dat deden ze al toen ze nieuw waren, het maakt onderdeel uit van het concept: Kool kreeg de overigens incomplete motor eens cadeau en onder het mom 'ik zie welwat ik er mee doe' aanvaardde hij het geschenk. Toen hij er later een tot café-racer omgebouwde 360 bij kocht, besloot hij van twee rafelige machines één fraaie te maken. Het restaureren ging hem moeiteloos af maar een probleem was wel het opscharrelen van een stel originele uitlaatdempers. 'Uiteindelijk lukte me dat via een medeclublid van de KJto\V. De motor ziet er nu prima uit, alleen moet ik voor de mooiigheid nog de bochten laten verchromen: Tijdens ritjes is de 360 - zoals verwacht - zeer handelbaar en door z'n geringe gewicht makkelijk te sturen. En zuinig is hij ook. Zo zuinig dat Kool wel eens vergat op tijd te tanken. 'Hij heeft een bedrieglijk kleine reserve. Die zit namelijk maar aan één kant van de tank; een overlooppijpje ontbreekt. Ik heb dus wel eens een keer de motor letterlijk plat moeten leggen om wat benzine naar de andere kant te schudden: SEVEN FIFTV Met de Honda-viercilinder is z'n motorcarrière ooit serieus begonnen en doo r z'n goede ervaringen is Kool daar naar zijn eigen zeggen met graagte 'aan blijven hangen'. Maar ook andere motorfietsen hebben zijn waardering, zoals de Z900 en de ZlOOO van Kawasa ki, ook klassiekers dus. En de moderne moto-
ren, wordt daar wel eens begerig naar gekeken? 'Die Honda Seven Fifty zou ik wel willen hebben. Daar kleeft nostalgie aan: Waar doet die Seven Fifty ook weer aan denken? TEKST: NARCUS ROGGEVEEli FOTOGRJIFIE: TON HAANSTRAfTARGET PRESS
Voor informatie over de Rush Coltins houdt Sam Kool zich zeer aanbevolen. Weet je iets, schroom dan niet het naar hem door te spelen. Tel: 0229·57 36 40. 06·20 97 43 72; e·mail: kooll@quicknet..nl.
Sam Kool is een perfectionist en een man met geduld. Twee vereiste eigenschappen om langjarige restauraties aan te kunnen. PRIJZEN
Ook gegrepen door de slogan 'Happy \vith Honda'? Wie niet \vil of kan sleutelen maar toch op een buddy van een knappe 750 wil plaatsnemen, moet rekenen op een uitgave van € 5.500,- tot € 6.000,-. Een barrel heb je soms al voor enkele honderden euro's, maar Kool waarschuwt dat vervolgens de kosten stevig kunnen oplopen. 1n negen van de tien gevallen is de tank van binnen verroest en moeten de carters worden gestraald en gepolijst. Ook verchromen is duur en spuiten in de originele kleur eveneens. Met de koppeling en de versnellingsbak zit het meestal wel goed. Die zijn mits er goede olie is gebruikt haast onverslijtbaar. Maar nieuwe, overmaatse zuigers zijn vaak wel nodig. Dat wordt dan € 200,- voor het uitboren van de cilinders, € 100,- per zuiger en € 60,- voor een setje zuigerveren en dat natuurlijk maal vier. In totaal gaat in een restauratie zeker een paar duizend euro zitten: Meer gecharmeerd van de CS 450, de stampende nvin? · Reken voor een niet-geweldig exemplaar op zeker € 1.500,-. Een knappe twin komt op € 4.000,- tot € 5.000,-. De eerste es 450, bekend als de Slack Somber, is het meest gewilde en dus duurste type. Voor een glanzende Somber kan de prijs tot boven de € 8.000,- oplopen.
8 / 2005 Motor 43