Privacy

Privacywat?

Lize Van Meenen

Privacy gaat over de nood om gegevens en informatie te controleren en geeft je zo persoonlijke vrijheid. Bovendien zorgt het voor handelingsvrijheid: je bepaalt zelf wat je aan wie laat zien, dus ook op het internet. Mensen laten vaak digitale sporen na bij het gebruik van allerlei elementen doorheen het dagelijks leven. Denk hierbij aan het gebruik van een klantenkaart, het versturen van een bericht of het plaatsen van een foto op sociale media. Het zijn verschillende manieren waarop jouw persoonlijke informatie gedeeld wordt. Zo worden persoonsgegevens en data verspreid en gebruikt, soms zelfs misbruikt en vaak sneller dan je denkt. Overal zijn ogen aanwezig die ons (digitaal) gadeslaan. Om bewust en kritisch te kunnen kiezen wat je deelt en met wie is het handig om je privacyrechten en –plichten te kennen. Privacy is een voorwaarde om vrij te zijn in wie je bent en wat je doet. Het is m.a.w. een belangrijk mensenrecht (Mediawijs, 2018).

Veilig op WWW

Bij het gebruik van het internet bots je al snel op het woord “cookies”. Dit komt iedere gebruiker vast bekend voor. Cookies zijn kleine bestandjes die een website op je computer, smartphone of tablet plaatst tijdens je bezoek aan de website. Cookies hebben drie verschillende functies. Ten eerste zijn er tracking cookies. Deze volgen jouw bezoek aan een website. Wanneer een gebruiker een website bezoekt, weet deze wat jij daar doet. Op basis van jouw zoekgedrag verschijnen dan passende advertenties op je scherm. Daarnaast zijn er functionele cookies. Deze zijn noodzakelijk voor een goede werking van een site. Ze bieden hulp en onthouden jouw paswoord en voorkeurinstellingen. Via deze cookies kan de website-eigenaar de werking van de site blijven analyseren en verbeteren. Tot slot zijn er de analytische cookies. Zij meten jouw websitebezoeken, opnieuw met als doel om de site te verbeteren. Cookies bevatten dus informatie die de website-uitbater graag wil bijhouden (Veilig internetten, z.d.).

Toestemming

Moet je als gebruiker van de website cookies aanvaarden? Hier zit er een addertje onder het gras. Namelijk als je de cookies van de website niet aanvaardt, is de kans groot dat je de site niet volledig kan gebruiken. Bepaalde functionaliteiten van de website zullen bijvoorbeeld niet werken. Verleen je wel toestemming, dan slaat de website dit op als een cookie op jouw toestel. Deze toestemming blijft verleend zolang deze op het gebruikte toestel staat. Er bestaat een mogelijkheid om de toestemming weer in te trekken. Dat doe je door de cookie achteraf te verwijderen (Veilig Internetten, z.d.).

Gevaarlijk?

Cookies zijn niet in staat om gegevens van je computer of toestel te verwijderen of te beschadigen. Het zijn tekstbestanden, geen programma’s. Maar cookies zijn wel een vorm van inbreuk op de privacy. Ze kunnen een gevaar vormen omdat ze gegevens bevatten over je surfgedrag en vertrouwde informatie kunnen onthouden. (KU Leuven, z.d.)

Risico’s op www

In het huidige digitale tijdperk is er een groot aanbod aan verschillende vormen van mediagebruik. Er is de computer, de smartphone, de tablet en zelfs draagbare spelcomputers. Lize Van Meenen

Wat is mediawijsheid?

Het is dan ook niet schokkend dat jongeren steeds meer actief zijn op een rijke hoeveelheid apps. Vaak moet je hier echter eerst een profiel voor aanmaken. Denk maar aan sociale media-accounts of bestelsites. Het bezitten van een internetprofiel kan verschillende gevolgen hebben. (Child Focus, 2019).

Er zijn enkele risico’s verbonden bij het gebruik van media. Het delen of doorsturen van foto’s en informatie over jezelf is definitief. Eenmaal op het internet heb je hierover nog amper controle. Het kan jaren later nog gevolgen hebben. Privacy kan een probleem vormen wanneer anderen die informatie bezitten en/of misbruiken. Daarom is het belangrijk om voorzichtigheid aan de dag te leggen op het World Wide Web.

Wie profiel zegt, zegt ook meteen privacyinstellingen. Deze tools beschermen het onlineprofiel van jongeren en kinderen op het internet. Privacy zorgt voor het creëren van veiligheid op het net. Maar zijn jongeren zich hier altijd bewust van? Het is belangrijk om het bestaan van de digitale voetafdruk uit te leggen aan jongeren. Er bestaan enkele gouden tips om persoonlijke gegevens af te schermen en zo op een verstandige en voorzichtige manier met online privacy om te gaan Deze tips staan duidelijk uitgelegd op de site van Child Focus, onder: Hoe bescherm je je privacy online? (Child Focus, 2019).

Ouders en leerkrachten kunnen op dit vlak een cruciale rol spelen. Door onder meer jongeren te informeren over risico’s die verbonden zijn met de sociale mediasites en hen te stimuleren om verantwoordelijkheid op te nemen voor zichzelf en hun account. Ouders kunnen ook op dit vlak een voorbeeldfunctie hebben. Een goede attitude omtrent privacy op het internet is belangrijk. (Ik Beslis, 2020).

Cijfers

Niemand zal ontkennen dat het gebruik van digitale media bij jongeren sterk aanwezig is. Het is dan ook belangrijk om de privacyinstellingen van een account correct in te stellen. Volgens Child Focus hebben tegenwoordig bijna 8 jongeren op 10 tussen de 13 en 14 jaar een profiel op een sociaal netwerk. En het is bekend dat van die jongeren 1 op 4 een openbaar profiel zou hebben. Ook zou 13% van de jongeren hun telefoonnummer of adres openbaar zetten. We spreken dus van een profiel dat in de resultaten van zoekmachines verschijnt en dat dus heel makkelijk ingekeken kan worden. Je hoeft dus niet bevriend te zijn met die persoon om toch al zijn foto's te kunnen bekijken en die te gebruiken. Terwijl dat indien je een account goed instelt, de privacy van verschillende functies gegarandeerd is. Daarbij helpt het jongeren nadenken over het afbakenen van allerlei zaken. Bijvoorbeeld het stimuleren van voorzichtig omgaan met wie toegang heeft tot bepaalde informatie. Over privacy, vriendschappen, eigenwaarde, maar ook respect voor zichzelf en anderen en welke informatie al dan niet gepast is. (Child Focus, 2019).

Volgens resultaten uit het onderzoek van Apestaartjaren kent mobiel internetten een extreme groei. Zo heeft 95% van de jongeren een eigen smartphone. Jongeren zijn nu overal en altijd geconnecteerd.

Als het gaat over privacy, spreekt men nu over “handelen vanuit het buikgevoel”. 59% van de jongeren zou gebruik maken van de voorziene privacyinstellingen en relatief weinig jongeren of kinderen praten erover met ouders of leeftijdsgenoten. Volgens onderzoek zijn meisjes voorzichtiger dan jongens als het om privacy gaat. Ze handelen minder snel en denken meer na bij het plaatsen van een foto of het accepteren van een vriendschapsverzoek. Maar ons zorgen maken is niet meteen nodig. Jongeren én volwassenen zijn duidelijk zoekende in hun omgang met digitale media, maar door in dialoog te gaan, kunnen ze er samen wel aan uit geraken, zegt Mediawijs. (Onderzoeksrapport Apestaartjaren, 2018).