Nettiquette

Net op het (inter)net Nel Verdegem

Neti-watte?

Netiquette is een samenvoeging van netwerk en etiquette. De nettiquette omvat de ongeschreven richtlijnen en gedragsregels over hoe iemand zich gedraagt op het internet. (Mediawijs, 2020). Netiquette is van toepassing in alle onderlinge contacten op het internet, met andere woorden bij het versturen van e-mails, tijdens het chatten, op websites,… (Baekelandt, 2018). Er zijn twee categorieën in de regels uit de netiquette. Enerzijds zijn er de technologische regels die gebaseerd zijn op het feit dat niet iedereen dezelfde technologie gebruikt op het internet. Anderzijds zijn er de culturele regels die gebaseerd zijn op de wereldwijdheid van het internet, wat voor de ene ontzettend grappig is, kan voor de andere beledigend overkomen. (Wikipedia, 2020).

Het belang van netiquette

Sociale media hebben een steeds grotere impact op ons dagelijks leven. Ze bieden kinderen en jongeren de mogelijkheid om zowel contacten te onderhouden als nieuwe contacten te leggen en hun netwerk uit te breiden. Het is dan ook belangrijk dat ze er op een goede manier mee leren omgaan. Het is belangrijk voor kinderen dat ze leren wat netiquette inhoudt, zo blijven media en mediagebruik een fijne ervaring voor iedereen. (Mediawijs, 2020). Het is aangewezen dat kinderen beseffen dat ze rustig de tijd nemen om eerst na te denken vooraleer ze iets posten. Zo vermijden ze ruzies, misverstanden en gênante situaties die hun online en offline reputatie kunnen schaden. Ze moeten niet alleen goed nadenken vooraleer ze boodschappen online zetten, maar ook over hoe ze die online zetten. Dit kunnen ze doen aan de hand van het ‘DENK-principe’. Denk staat voor: D: is mijn post duidelijk? Hierbij gaan ze nadenken of hun bedoeling met de post duidelijk is en of deze niet voor interpretatie vatbaar is. E: Ben ik empathisch? Het is belangrijk om rekening te houden met de gevoelens van andere mensen. N: is het nodig? Hierbij kunnen ze zich afvragen of het wel nodig is dat ze die post plaatsen. Wanneer het gaat om banale dingen die eigenlijk totaal niet relevant zijn, kunnen ze de post misschien beter achterwege laten. K: kritisch. Denken ze kritisch na vooraleer ze iets plaatsen? Denk ik eerst na over de inhoud en de vorm? Aan de hand van deze korte vragen kunnen kinderen nadenken over hun post vooraleer ze die online plaatsen.

Ouders

Kinderen mogen officieel maar vanaf 13 jaar gebruik maken van online diensten zoals sociale media. Wanneer ze jonger zijn dan 13 jaar moeten ze de toestemming vragen aan hun ouders. Het is belangrijk dat ouders hun kinderen helpen wanneer ze voor het eerst sociale media gebruiken. Ze kunnen dit doen door hen te wijzen op de risico’s van het gebruik van sociale media. Daarnaast kunnen ze ook de voordelen benoemen. Het is goed wanneer ouders hierover in gesprek gaan met hun kind. Vooral de bewustmaking van het openbare karakter van het internet verdient voldoende aandacht. Ze wijzen hen er best op om geen te persoonlijke informatie te delen. Ze attenderen hen daarnaast ook op gedragsregels die gelden op het internet, zoals dat ook in andere vormen van communicatie en maatschappelijke omgang het geval is. (Mediawijs, 2020).

Wat is mediawijsheid?

Tips voor de leerkracht

Leerkrachten hebben vanzelfsprekend een belangrijke taak om de leerlingen te informeren over bijvoorbeeld het opstellen van een zakelijke e-mail of hoe ze beleefd kunnen online communiceren. Het is goed om als school hierover duidelijke regels op te stellen. De school zorgt voor een transparant beleid waarin iedereen weet wat online wel en niet van hem of haar verwacht wordt. KlasCement heeft een e-veiligheidsbeleid waarmee scholen aan de slag kunnen. Het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën biedt grote voordelen voor scholen. Inzicht in kwesties rond e-veiligheid zullen bijdragen tot een effectiever en veiliger gebruik van ICT. Het eveiligheidsbeleid is een voorbeeld van hoe een schoolbeleidsplan met betrekking tot ICT-veiligheid er zou kunnen uitzien. (KlasCement, 2020).

Scholen kunnen hun leerlingen tips bijbrengen omtrent netiquette aan de hand van de tien geboden. 1. Houd online dezelfde gedragsstandaard aan als in het gewone leven.

2. Weet waar je bent in cyberspace; pas je toonzetting aan bij de omgeving waar je op bezoek bent.

3. Respecteer tijd en bandbreedte van de gebruiker.

4. Zorg ervoor dat je je goed presenteert online.

5. Deel deskundige kennis.

6. Help mee aan het binnen de perken houden van 'flames' en laat emotionaliteit voor wat het is.

7. Respecteer de privacy van anderen.

8. Maak geen misbruik van je macht.

9. Vergeef andere mensen hun fouten. Wij maakten voor ons Bachelorproject rond mediagebruiken bezit een online les rond het thema netiquette. Dit deden we voor de schaal van M. Dat is een online wedstrijd en met bijhorend spelmateriaal voor leerlingen uit het vijfde en zesde leerjaar over mediawijsheid. (Mediawijs, 2020). Deze online opdrachten spelen leerlingen in de klas en zetten hen aan om na te denken en in debat te gaan over allerlei thema’s die met media te maken hebben. Tijdens zo een reeks opdrachten komen er verschillende zaken aan bod zoals een stellingendebat. Een voorbeeld van zo een stelling uit de les over netiquette is ‘sommige dingen zet je beter niet online. Nadien is het de bedoeling dat de kinderen kunnen uitleggen waarom ze ‘ja’ of ‘nee’ hebben geantwoord op de stelling. Daarnaast is er per thema een quiz met verschillende vragen over netiquette, een filmpje en een opdracht.