ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 18

ÐåñéïäéêÞ Ýêäïóç ôïõ

ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏÕ ÏÌÉËÏÕ ÐÏËÕÃÕÑÏÕ ¸ôïò 4ï - Ôåý÷ïò 18o

ÓåðôÝìâñéïò - Ïêôþâñéïò 2003

Ðåñéå÷üìåíá Áíôß ðñïëüãïõ, ï åêäüôçò ...........................................................................................................3 Ï ìáêåäïíïìÜ÷ïò ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò, Åñáôþ ÆÝëëéïõ - Ìáóôïñïêþóôá .........................4 Áíïóéïýñãçìá ïõíéôïðáðÜäùí óôá ÃéáííéôóÜ ìå èýìá êïñéôóÜêé áðü ôá ÂñáóôÜ ôï 1862, ÄçìÞôñéïò Êýñïõ ..............................................9 ¸êèåóç æùãñáöéêÞò Öþíç Æïãëïðßôç, Èåáíþ ÂáóéëåéÜäïõ ................................................12 Óôïí Ðïëýãõñï ôçò ôÝ÷íçò êáé ôïõ ðïëéôéóìïý, ÃéÜííçò ÊáíáôÜò ........................................15 Ï Ëáïãñáöéêüò óå äéåèíÝò öåóôéâÜë ðáñáäïóéáêþí ÷ïñþí óôç Ãáëëßá, ÃéÜííçò ÊáíáôÜò ..................................................................................................17 ÊÜðïôå óôïí Ðïëýãõñï. ÅðéìÝëåéá Ã. ÊáíáôÜ-×. Ãåñï÷ñßóôïõ .........................................22 ¹÷ïé ôçò ðáñÜäïóçò .................................................................................................................24 Ìéá åðßóêåøç «óôïõ ÌïõñéíÜä´êïõ», Ìáñßá ÌðïõëÜêç - Ëõðéñßäç ...................................27 Ôá íÝá ôïõ ïìßëïõ ......................................................................................................................30

ÐåñéïäéêÞ Ýêäïóç Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ Ðïëõãýñïõ ÄéáíÝìåôáé äùñåÜí ÓõíäñïìÝò ðñïáéñåôéêÝò ÅðéóôïëÝò - ÅðéôáãÝò - ÅìâÜóìáôá: Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ 631 00 Ðïëýãõñïò, ôçë: 23710 23.700 e-mail: laografikos@hotmail.com

ÉäéïêôÞôçò: Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ Åêäüôçò: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò Ôçë.: 23710 24.976, Öáî: 23710 24.943 Åîþöõëëï: ÐÜíïõ ÐáðáíÜêïõ, Ï ÌáêåäïíïìÜ÷ïò ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò, 1975, ôÝìðåñá, 40×32,5 åê. ÓõëëïãÞ Ìïõóåßïõ Ìáêåäïíéêïý Áãþíá. Ïðéóèüöõëëï: ÐÜíïõ ÐáðáíÜêïõ, ÐáíïñáìéêÞ Üðïøç ôïõ Ðïëõãýñïõ, 1968, ôÝìðåñá, 28×49 åê. ÓõëëïãÞ Åôáéñåßáò Ìáêåäïíéêþí Óðïõäþí.

Õðåýèõíïò ýëçò ÅðéìÝëåéá êåéìÝíùí: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò ÖéëïëïãéêÞ åðéìÝëåéá: ÁèáíÜóéïò ×ñéóôéáíüò, Öéëüëïãïò ÇëåêôñïíéêÞ óåëéäïðïßçóç: PROcess Adv. 23710 23.080

ÓõíôáêôéêÞ ïìÜäá Ãéþñãïò Ãáâñßëçò ÃéÜííçò ÊáíáôÜò ÔÜêçò ÊïóìÜò Êþóôáò Óýããåëçò

Êñßíåôáé ÷ñÞóéìï íá ãíùñßæïõí ïé åíäéáöåñüìåíïé ôá åîÞò: - Êåßìåíá ðÝñáí ôùí 15 êáíïíéêþí äáêôõëïãñáöçìÝíùí óåëßäùí äåí ìðïñïýí íá äçìïóéåõèïýí.

- Óôá êåßìåíá ðïõ áðïóôÝëëïíôáé ãéá äçìïóßåõóç ðñÝðåé áðáñáéôÞôùò íá áíáãñÜöåôáé ç éäéüôçôá ôïõ óõíôÜêôç. ï ôåëåõôáßïò, åöüóïí õðïãñÜöåé, Ý÷åé ôçí åõèýíç ôùí áðüøåþí ôïõ.

- Êåßìåíá åßôå äçìïóéåýïíôáé åßôå ü÷é äåí åðéóôñÝöïíôáé.

- Óå ðåñßðôùóç ðïõ ç åñãáóßá åßíáé ãñáììÝíç óå õðïëïãéóôÞ, êáëü åßíáé íá óõíïäåýåôáé áðü ôç ó÷åôéêÞ äéóêÝôá.

- Ï ÷ñüíïò äçìïóßåõóçò åíüò êåéìÝíïõ, ðïõ Ý÷åé åãêñéèåß, äåí ðñïóäéïñßæåôáé áðü ôçí çìåñïìçíßá êáôÜèåóÞò ôïõ óôï Ðåñéïäéêü, áëëÜ áðü ôç ÷ñçóéìüôçôÜ ôïõ, ôçí åðéêáéñüôçôÜ ôïõ, ôç äõíáôüôçôá íá åíôá÷èåß óå ìéá åíüôçôá ê.ëð.

Ôï êüóôïò Ýêäï óçò ôïõ ð åñéïäé êïý Ý÷åé áíáëÜ âåé åõãåíþò ï ÄÞ ìïò Ðï ëõãýñïõ 2

Áíôß ðñïëüãïõ ¾óôåñá áðü ôï ìåãÜëï áöéÝñùìá ôïõ ðåñéïäéêïý "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" óôï ìåãÜëï Ðïëõãõñéíü æùãñÜöï Ãéþñãï Í. ÐáñáëÞ - ãéá ôï ïðïßï áêïýóáìå ðïëý êáëÝò êñéôéêÝò êáé ó÷üëéá åðáíåñ÷üìáóôå óôçí êáíïíéêÞ ñïÞ Ýêäïóçò ôïõ ðåñéïäéêïý ìå ôï 18ï ôåý÷ïò (ôï áöéÝñùìá óôïí ÐáñáëÞ ëïãßæåôáé áôýðùò ùò 17ï), ôï ïðïßï ðåñéëáìâÜíåé êáëïêáéñéíÝò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò óôïí Ðïëýãõñï êáé óôá ðÝñéî äçìïôéêÜ äéáìåñßóìáôá, ôç óõììåôï÷Þ ôïõ Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ óôï ÄéåèíÝò ÖåóôéâÜë Ðáñáäïóéáêþí ×ïñþí óôï Pau ôçò Ãáëëßáò, éóôïñéêÜ - ëáïãñáöéêÜ êáé Üëëá èÝìáôá, ðïõ ôï êáèÝíá ðáñïõóéÜæåé ôï äéêü ôïõ îå÷ùñéóôü åíäéáöÝñïí. ÐÝñáóáí Þäç, ÷ùñßò íá ôï êáôáëÜâïõìå, ôñßá ÷ñüíéá áðü ôçí ðñþôç åìöÜíéóç ôïõ ðåñéïäéêïý "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" êáé ôï ìüíï ðïõ êñáôÜìå åßíáé ç áãÜðç ìå ôçí ïðïßá ìáò áãêÜëéáóå ï êüóìïò êáé ïé ðïëëÝò åìðåéñßåò ðïõ áðïêïìßóáìå. Êáé äåí ôï êñýâïõìå, áéóèáíüìáóôå õðåñÞöáíïé - ôñßá ÷ñüíéá ìåôÜ - ðïõ êáôïñèþóáìå ìå ôç óõíäñïìÞ ôïõ ÄÞìïõ Ðïëõãýñïõ êáé ôùí ðïëýôéìùí óõíåñãáôþí ìáò íá áíáäåßîïõìå ôïí "ÐÏËÕÃÕÑÏ" ìåôáîý ôùí êáëýôåñùí åðáñ÷éáêþí åíôýðùí. Åõåëðéóôïýìå óôç óõíÝ÷åéá íá åêðëçñùèïýí êáé üóá, áðü ôá ðñþôá ôåý÷ç, åß÷áìå åêöñÜóåé: Ï "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" íá ãßíåé ôï âÞìá ãéá üëïõò ôïõò Ðïëõãõñéíïýò, áðü ôï ïðïßï èá áíáäåéêíýïíôáé ôá ìíçìåßá ôçò ðïëéôéóôéêÞò ìáò êëçñïíïìéÜò, êáèþò êáé ïé óýã÷ñïíåò äçìéïõñãßåò ðïõ óõíôåëïýíôáé óôïí ôüðï ìáò. Äõóôõ÷þò üìùò ï "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" áðïôåëåß áêüìá ÂÇÌÁ ãéá ëßãïõò êáé ãé áõôü óßãïõñá äåí öôáßìå åìåéò. Ï åêäüôçò

3

Ï ìáêåäïíïìÜ÷ïò ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò Åñáôþ ÆÝëëéïõ - Ìáóôïñïêþóôá Ç ×áëêéäéêÞ êáôÜ ôçí ôïõñêïêñáôßá èåùñïýíôáí áðü ôïõò Ôïýñêïõò ìßá áðü ôéò "óôáóéþäåéò êïéíüôçôåò", åðåéäÞ ïé êÜôïéêïß ôçò Ýìåéíáí ðéóôïß óôá éåñÜ êáé ôá üóéá ôçò öõëÞò ìáò êáé óõììåôåß÷áí óå åðáíáóôáôéêÜ - áðåëåõèåñùôéêÜ êéíÞìáôá. Êõñßùò ïé êÜôïéêïé ôïõ ïñåéíïý, äáóþäïõò êáé åðïìÝíùò äõóêïëïäéÜâáôïõ üãêïõ ôïõ ×ïëïìþíôá æïýóáí ó÷åäüí çìéåëåýèåñïé êáé äéáôçñïýóáí áêñáéöíÞ ôá åëëçíï÷ñéóôéáíéêÜ éäåþäç, ôá åëëçíï÷ñéóôéáíéêÜ Þèç êáé Ýèéìá. Ó´ áõôü óõíåôÝëåóå êáé ç óõ÷íÞ åðáöÞ ôïõò ìå ôïõò Áãéïñåßôåò ìïíá÷ïýò Þ ôïõò ìïíá÷ïýò óôá äéÜóðáñôá óå üëç ôçí ×áëêéäéêÞ ìåôü÷éá. Ôï üôé ïé Ôïýñêïé äåí ìðüñåóáí ðïôÝ íá åîïõóéÜóïõí ôï ×ïëïìþíôá ìáò ôï âåâáéþíïõí êáé îÝíïé ðåñéçãçôÝò ôçò åðï÷Þò åêåßíçò. Ï ðåñßöçìïò âïôáíéêüò ôçò Ãïôßããçò Heinrich August Grisebach, ðïõ Þëèå ôï 1839 óôçí Ìáêåäïíßá ãéá íá åñåõíÞóåé ôçí ÷ëùñßäá ôùí âïõíþí êáé ôùí êïéëÜäùí, ìáò äßíåé ðïëëÝò ðëçñïöïñßåò ãéá èñýëïõò êáé éóôïñßåò ëçóôþí, "êëåöôþí" ìÝóá óôá äÜóç ôïõ ×ïëïìþíôá, ìå ôéò áéùíüâéåò âåëáíéäéÝò êáé ïîéÝò. Áêüìç êáé ôï 1839, ðïõ ðÝñáóå áðü ôçí ðåñéï÷Þ áõôÞ, Ýäåé÷íáí ïé êÜôïéêïé ôï "ôñáðÝæé ôùí ëçóôþí", ìßá ìåãÜëç ðëÜêá áðü ó÷éóôüëéèï, üðïõ Ýôñùãáí ìåôÜ áðü ìßá åðéôõ÷çìÝíç åðßèåóç. ÓõãêåêñéìÝíá ãñÜöåé: "Ìáò åßðáí ðùò äå èá Ýðñåðå íá ôïëìÞóù íá ðåñÜóù ÷ùñßò êÜëõøç ôç óôåíùðü ôïõ ×ïëïìþíôá, áëë´ üôé ðÝñá áðü ôç ÃáëÜôéóôá êé Ýðåéôá äåí õðÜñ÷åé ðéá êáíÝíáò êßíäõíïò... Ðñéí ìðïýìå óôç ÃáëÜôéóôá, áäåéÜóáìå îáíÜ êáé îáíÜ üëïé ìáò ôá íôïõöÝêéá ãéá íá ãéïñôÜóïõìå óáí èñßáìâï ôï êáëüôõ÷ï ðÝñáóìá ôïõ ×ïëïìþíôá"1. Êáé ï ÃÜëëïò ðñüîåíïò ôçò Èåóóáëïíßêçò êáé ðåñéçãçôÞò ôçò ×áëêéäéêÞò Cousinery, ôï 1793, ãñÜöåé üôé ôá äÜóç Ýãéíáí ôá Üóõëá ôùí êáôïßêùí, áõôÜ êñÜôçóáí ôçí êáèáñüôçôá ôïõ ãÝíïõò ôïõò, ãé´ áõôü ïé ðëçèõóìïß åêåßíïé Þôáí õðåñÞöáíïé ãéá ôçí åëëçíéêÞ ôïõò êáôáãùãÞ, ãéá ôéò åêêëçóéÝò ôïõò êáé ôá ó÷ïëåßá ôïõò. Êáé ãéá ôïõò ×áëêéäéêåßò ôçò ïñåéíÞò êõñßùò ðåñéï÷Þò ãñÜöåé: "Âñéóêüìïõíá êïíôÜ óå ¸ëëçíåò, ðïõ Þôáí ïé ïëéãüôåñïé åêöõëéóìÝíïé áðü üëï ôï Ýèíïò ôïõò óôçí õðÜñ÷ïõóá êáôÜóôáóç ôçò äïõëåßáò ôïõò"2. Ïé ïñåóßâéïé êÜôïéêïé ôïõ ÔáîéÜñ÷ç (Ëüêïâçò), åðåéäÞ æïýóáí óå ôÝôïéï ðåñéâÜëëïí, åðüìåíï Þôáí íá åßíáé øõ÷ùìÝíïé. Ôï âåâáéþíåé êáé ï ìåãÜëïò Ã. È. Âáöüðïõ-

ÁñéóôåñÜ, ï êáðåôÜí ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò. ÄåîéÜ, ç óöñáãßäá ôïõ ïðëáñ÷çãïý. Ôï êÝíôñï ôçò óöñáãßäáò êáëýðôåé ç åéêüíá ôïõ Áãßïõ Ãåùñãßïõ, ðÜíù áðü ôïí ïðïßï äéáâÜæïõìå «åí ôïýôù íßêá» êáé êÜôù ôç ëÝîç ×áëêéäéêÞ. Óôïí ðåñßãõñï ôçò óöñáãßäáò ôï üíïìá, ï ôßôëïò êáé ç êáôáãùãÞ ôïõ ïðëáñ÷çãïý.

4

ëïò, ãåííçèåßò ôï 1903, ôïõ ïðïßïõ ç ãéáãéÜ áðü ôïí ðáôÝñá ôïõ êáôáãüôáí áðü ôïí ÔáîéÜñ÷ç, êáé ãéá ôçí ïðïßá ãñÜöåé: "¹ôáí ãõíáßêá áëçèéíÜ øõ÷ùìÝíç. Óôá íéÜôá ôçò, ðñéí ðáíôñåõèåß ôïí ðáððïý ìïõ, åß÷å âïçèÞóåé ìéáí áäåëöÞ ôçò íá åëåõèåñþóåé íý÷ôá ôïí Üíôñá ôçò áðü Ýíá ëçìÝñé ëçóôþí, ìÝóá óôçí êáñäéÜ ôïõ ×ïëïìþíôá. Ôç ëÝãáí Ðáãþíá3, êé ï ðáððïýò ìïõ ôçí åß÷å ãíùñßóåé óôï ÷ùñéü ôçò, ôïí ÔáîéÜñ÷ç ôçò ×áëêéäéêÞò, üôáí åêåß íÝïò Ýêáìíå ôï äÜóêáëï. Ðïëý ôçí áãáðïýóáìå ôç ãéáãéÜ ìïõ. Ôç öùíÜæáìå üëïé óôï óðßôé ÌçôÝñá"4. Ôï âåâáéþíåé ç óõììåôï÷Þ ôùí êáôïßêùí ôïõ ÔáîéÜñ÷ç óôïõò áãþíåò ãéá ôçí áðåëåõèÝñùóç ôïõ Ýèíïõò. Ï ãÝñïò Áñãõñüò ÓÜñçò, áõôüðôçò ìÜñôõñáò ôçò ÅðáíáóôÜóåùò ôïõ 1821 óôçí ×áëêéäéêÞ, áöçãåßôáé üôé ìüëéò Ýãéíå ãíùóôü óôïí ÔáîéÜñ÷ç üôé åðáíáóôÜôçóáí Üëëá ÷ùñéÜ: "Åêáôü ðáëéêÜñéá ìå êáðåôáíáßïõò ôïí ÁããåëÞ ÑáíôáâÝëëá êáé Áõãåñéíü Êáìðïýñçí îåêßíçóáí íá ðçãáßíïõí ìáæß ìå ôïõò Üëëïõò ÷ñéóôéáíïýò ãéá íá ÷ôõðÞóïõí ôïõò Ôïýñêïõò"5. Ï ÔáîéÜñ÷çò ôï 1821 åß÷å ðåñßðïõ åêáôü ïéêïãÝíåéåò. åðïìÝíùò üëïé ó÷åäüí ïé ìÜ÷éìïé Üíäñåò, ðïõ äåí ðñüëáâáí íá óêïôþóïõí ïé Ôïýñêïé, Ýóðåõóáí óôïí áãþíá. Êáé óôïí Ìáêåäïíéêü Áãþíá áñêåôïß êÜôïéêïé ôïõ ÔáîéÜñ÷ç óõììåôåß÷áí. ¸íáò áðü áõôïýò Þôáí ï ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò. Ï ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò8 ôïõ Äçìçôñßïõ êáé ôçò ÓïõëôÜíáò ãåííÞèçêå ôï 1883. Åõôý÷çóå íá Ý÷åé äÜóêáëï ôïí ÄçìÞôñéï ÐáðáúùÜííïõ9, Ýíáí ìåãÜëï ðáôñéþôç êáé óðïõäáßï ðáéäáãùãü. Ï ÐáñëéÜñçò, ëåâåíôüêïñìïò êáé ùñáßïò, áðü åßêïóé ðåñßðïõ åôþí óôñÜöçêå óôïí ðüëåìï êáé áðü ôï ôÝëïò ôïõ 1904 õðçñÝôçóå óôï óþìá ôïõ Ãåùñãßïõ Ôóüíôïõ (êáðåôÜí ÂÜñäá) óôï ÂéëáÝôé ôïõ Ìïíáóôçñßïõ. ¼ôáí Ýöõãå áðü ôï óþìá ôïõ Ôóüíôïõ, åðåéäÞ ïé Ôïýñêïé õðÝâëåðáí ôïõò áíôÜñôåò, ðÞãå óôï ¢ãéïí ¼ñïò êáé åñãáæüôáí óôç ìïíÞ Äéïíõóßïõ. Åêåß óêüôùóå Ýíáí Ôïõñêáëâáíü ôåëùíïöýëáêá, ðïõ öåñüôáí óêëçñÜ óôïõò ¸ëëçíåò. ÌåôÜ ôï ãåãïíüò áõôü åãêáôÝëåéøå ôï ¢ãéïí ¼ñïò êáé ìå ôñßá ïðëéóìÝíá ðáëéêÜñéá êáôÝöõãå óôï Ðáããáßï üñïò. Óå ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ïé Üíäñåò ôïõ Ýãéíáí äþäåêá. Óå ìÜ÷ç, ðïõ Ýãéíå óôçí ëßìíç ôùí Ãéåíéôóþí, ðïëÝìçóå ãåííáßá ìå ôá óáñÜíôá ðáëéêÜñéá ôïõ êáé ðÞñå ôïí ôßôëï ôïõ ïðëáñ÷çãïý. Áðü ôüôå ÷ñïíïëïãåßôáé êáé ç óöñáãßäá ôïõ. Ìéá íýêôá, ôçí åðï÷Þ ôïõ áëùíéóìïý, ï ÐáñëéÜñçò, ãíùóôüò ðëÝïí ùò êáðåôÜí ÃéÜííçò, ðñï÷ùñïýóå ìå óáñÜíôá ðÝíôå ðáëéêÜñéá óôçí ðåñéï÷Þ ôùí Êïõöáëßùí. Óå áðüóôáóç 10 ÷éëéüìåôñá áðü ôá ÊïõöÜëéá óõíÜíôçóáí ðÝíôå êáôïßêïõò ôïõ ÷ùñéïý íá êáôåõèýíïíôáé Ýíôñïìïé ðñïò ôçí Èåóóáëïíßêç, åðåéäÞ ôï âñÜäõ åêåßíï åß÷å ðáñïõóéáóèåß óôá ÊïõöÜëéá ï âïåâüäáò ÁèáíÜóéïò ìå åîÞíôá êïìéôáôæÞäåò ãéá

ÁñéóôåñÜ, ï ïðëáñ÷çãüò É. Ä. ÐáñëéÜñçò åê Ëïêüâçò ×áëêéäéêÞò. ÄåîéÜ, ç ðñïôïìÞ ôïõ ïðëáñ÷çãïý óôçí ðëáôåßá ôçò ãåííÝôåéñÜò ôïõ.

5

íá ëåçëáôÞóïõí, íá ðÜñïõí ïìÞñïõò êáé óéôÜñé. Ï êáðåôÜí ÃéÜííçò áðïöÜóéóå áìÝóùò íá ôïõò êôõðÞóåé êáé ôñåéò þñåò, ðñéí îçìåñþóåé, åßêïóé ðÝíôå Üíäñåò ôïõ Ýñé÷íáí ðõñÜ áðü ôç âüñåéá ðëåõñÜ ôïõ ÷ùñéïý, åíþ ï ßäéïò ìå ôïõò Üëëïõò åßêïóé ðñï÷ùñïýóå ðñïò ôçí ïéêßá, üðïõ åß÷å êáôáëýóåé ï âïåâüäáò. ¼ôáí ðëçóßáóå, Ýãéíå óêëçñÞ ìÜ÷ç, ç ïðïßá óôáìÜôçóå ìüíïí üôáí ï êáðåôÜí ÃéÜííçò áíåâáóìÝíïò óå ìßá ìïõñéÜ óçìÜäåøå êáé óêüôùóå ôï âïåâüäá. Óêïôþèçêáí Ýîç ðáëéêÜñéá ôïõ ÐáñëéÜñç, áëëÜ ôá èýìáôá ôùí ÂïõëãÜñùí Þôáí ðïëý ðåñéóóüôåñá. Áðü ôïõò öïíåõèÝíôåò ÂïõëãÜñïõò ïé Üíäñåò ôïõ ÐáñëéÜñç ðÞñáí ôá üðëá êáé ï ßäéïò ôï óðáèß ôïõ âïåâüäá. ÌåôÜ ïëßãï êáéñü, íýêôá ðÜëé êáé áèïñýâùò ïäçãåß ôá ðáëéêÜñéá ôïõ óå ìéá êáëýâá óôçí Üêñç ôïõ ÷ùñéïý ¢ãéïò Ðñüäñïìïò ôçò ×áëêéäéêÞò. Ôçí áõãÞ ðÝñáóáí êïíôÜ áðü ôçí êáëýâá äåêáôÝóóåñéò Ôïõñêáëâáíïß ðëéáôóéêïëüãïé -äåí áíÞêáí óôïí ôïõñêéêü óôñáôü- åðÜíù óôá Üëïãá. Ãéá íá ôñïìïêñáôÞóïõí ôïõò êáôïßêïõò ôïõ Áãßïõ Ðñïäñüìïõ Ýêáøáí ìßá Þ äýï ïéêßåò êáé êáôåõèýíèçêáí óôçí êáôïéêßá ôïõ ÐáðáèùìÜ. ÅðåéäÞ ï éåñÝáò, áí êáé ìåãÜëçò çëéêßáò, áíôéóôÜèçêå, ôïí Ýäåóáí óå Ýíá äÝíäñï. Ç ðáðáäéÜ Ýöõãå áðü ôçí ðßóù èýñá ôçò ïéêßáò. Ôï âñÜäõ ï êáðåôÜí ÃéÜííçò åéóÞëèå óôï ÷ùñéü, åðåóÞìáíå ôçí êáôïéêßá ôïõ ÐáðáèùìÜ, üðïõ åß÷áí êáôáëýóåé ïé Ôïýñêïé ìå "óöá÷ôÜ" êáé ñáêÞ, Ýëõóå ôïí éåñÝá êáé ìáæß óõãêÝíôñùóáí ôï ÷üñôï ðïõ Ýôñùãáí ôá æþá óå áðüóôáóç 30 ìÝôñá áðü ôçí êáôïéêßá, ôï ôïðïèÝôçóáí óôï êáôþé ôïõ óðéôéïý, Ýöåñå ôïõò Üíäñåò ôïõ áðü ôçí êáëýâá, ðåñéêýêëùóáí ôçí êáôïéêßá êáé Üíáøå ôá ÷üñôá ðïõ åß÷å ôïðïèåôÞóåé óôï êáôþé. Ôçí þñá ðïõ Üíáâå ôá ÷üñôá åßðå óôïí ÐáðáèùìÜ: "Áîßæåé ôïí êüðï ðáðÜ ìïõ. Ìå ôçí âïÞèåéá ôïõ Èåïý óðßôé èá öêéÜîåéò êé Üëëï". Ôï óðßôé Ýãéíå ðáñáíÜëùìá ôïõ ðõñüò ìáæß ìå ôïõò äåêáôÝóóåñéò Ôïõñêáëâáíïýò. ¸öõãå áèïñýâùò ìå ôá äåêáôÝóóåñá Üëïãá ôùí Ôïõñêáëâáíþí. ¸êôïôå åß÷å êáé Ýöéððï óþìá. Ôï ðñùß ïé êÜôïéêïé ôïõ Áãßïõ Ðñïäñüìïõ ðëçñïöïñÞèçêáí ôçí åîüíôùóç ôùí Ôïõñêáëâáíþí ÷ùñßò íá äïõí ôïõò ìáêåäïíïìÜ÷ïõò. Ôï 1912, êáôÜ óõìâïõëÞ ôïõ ìçôñïðïëßôç Êáóóáíäñåßáò Åéñçíáßïõ, ðáñïõóéÜóèçêå óôïí ôïðïôçñçôÞ (êáúìáêÜìç) êáé áíÝöåñå øåõäþò ìå ìåãÜëç åðéôçäåéüôçôá, ðáñüíôïò êáé ôïõ ìçôñïðïëßôç, üôé óôïõò áãñïýò Ýîù áðü ôïí Ðïëýãõñï êáé óôïí ×ïëïìþíôá õðÜñ÷åé ðëÞèïò áíôáñôþí "êÜèå êëáñß êáé áíôÜñôçò"10. Ï êáúìáêÜìçò,

6

ÊÜôù áñéóôåñÜ, êáôÜèåóç óôåöÜíïõ êáôÜ ôá áðïêáëõðôÞñéá ôçò ðñïôïìÞò ôïõ É. ÐáñëéÜñç, 1973. ÊÜôù äåîéÜ, ôá ðáñÜóçìá ôïõ êáðåôÜí É. ÐáñëéÜñç.

åðåéäÞ öïâÞèçêå, óõìöþíçóå ìå ôç óõìâïõëÞ ôïõ ìçôñïðïëßôç íá åãêáôáëåßøïõí ïé ôïõñêéêÝò áñ÷Ýò êáé ï ôïõñêéêüò óôñáôüò ôïí Ðïëýãõñï êáé íá êáôáöýãïõí óôçí Èåóóáëïíßêç. Ôçí åðáýñéï, 18 Þ 22 Ïêôùâñßïõ11 1912, þñá 10 ôï ðñùß, ïé Ôïýñêïé ìå ôçí óõíïäåßá ôïõ ìçôñïðïëßôç, ãéá íá ìçí ôïõò êôõðÞóïõí ïé áíôÜñôåò, åãêáôÝëåéøáí áìá÷çôß ôïí Ðïëýãõñï. Ï êáðåôÜí ÃéÜííçò ìåôÜ ôçí áðåëåõèÝñùóç ôçò ×áëêéäéêÞò åðéóêÝöèçêå ôï ¢ãéïí ¼ñïò êáé åîïìïëïãÞèçêå óôïí çãïýìåíï ôçò ìïíÞò Äéïíõóßïõ ÃáâñéÞë. Êáôüðéí ðÞãå óôïí ÔáîéÜñ÷ç, ôïí ïðïßï äåí åðéóêåðôüôáí óõ÷íÜ êáé üôáí ôïí åðéóêåðôüôáí, ãéá íá åßíáé ðåñéóóüôåñï áóöáëÞò, êïéìüôáí óå îýëéíï êñåâÜôé ðïõ åß÷å ôïðïèåôÞóåé óå Ýíá ðáíýøçëï êáé ðõêíüöõëëï äÝíäñï ôçò áõëÞò ôïõ óðéôéïý ôïõ. Áðü ôïí ÔáîéÜñ÷ç ðÞãå óôçí ÄõôéêÞ Ìáêåäïíßá, ôçí ïðïßá ãíþñéæå áðü ôçí åðï÷Þ ðïõ Þôáí óôï óþìá ôïõ Ã. Ôóüíôïõ, êáé Ýëáâå ìÝñïò óôçí ðïëéïñêßá êáé áðåëåõèÝñùóç ôùí Éùáííßíùí óôéò 20-2-1913. ¹ôáí óôï ôÜãìá ôïõ É. Âåëéóóáñßïõ. ¸ëáâå åðßóçò ìÝñïò óôïí Á´ Ðáãêüóìéï ðüëåìï, óôïí Ìéêñáóéáôéêü êáé ðáñáóçìïöïñÞèçêå ãéá ôçí áíäñåßá ôïõ. ÅðÝóôñåøå ïñéóôéêþò óôïí ÔáîéÜñ÷ç ðåñßðïõ 40 åôþí. Ðáíôñåýèçêå ôçí Ìáñßá Êáôóáãþíç êáé áðÝêôçóå ôñåéò õéïýò êáé ìßá êüñç. ÕðÝöåñå ïéêïíïìéêþò, áëëÜ ðïôÝ äåí æÞôçóå õëéêÞ âïÞèåéá áðü ôçí ðáôñßäá ãéá ôéò õðçñåóßåò ðïõ ðñïóÝöåñå. Ôï 1931 áóèÝíçóå, ðÞãå óôçí Èåóóáëïíßêç êáé åéóÞ÷èç óôï Äçìïôéêü Íïóïêïìåßï üðïõ êáé ðÝèáíå ðÜìðôù÷ïò óôéò 6 Áõãïýóôïõ 1931. Ç ôáöÞ ôïõ Ýãéíå óôï íåêñïôáöåßï ôçò Åõáããåëéóôñßáò ìå ôç öñïíôßäá ôïõ óõìðáôñéþôç ôïõ ìáêåäïíïìÜ÷ïõ Ìé÷áÞë Ôñéáíôáöýëëïõ. Ìüíïí ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ éäßïõ Ýôïõò ç óýæõãüò ôïõò ðëçñïöïñÞèçêå ôï èÜíáôü ôïõ. ¸ùò ôüôå ôïí áðïóéþðçóáí, äéüôé êõïöïñïýóå ôï ôåëåõôáßï ôÝêíï ôïõ. Óôïí ÔáîéÜñ÷ç óôÞèçêå ìáñìÜñéíç ðñïôïìÞ ôïõ êáé ðñéí ïëßãá Ýôç ï Óýíäåóìïò ÅöÝäñùí Áîéùìáôéêþí ×áëêéäéêÞò ðáñïõóßá ôïõ ìçôñïðïëßôç Êáóóáíäñåßáò êáé üëùí ôùí áñ÷þí ôçò ×áëêéäéêÞò Ýêáíå åéäéêÞ ôåëåôÞ ðñïò ôéìÞí áõôïý êáé ôùí Üëëùí ìáêåäïíïìÜ÷ùí ôùí êáôáãïìÝíùí áðü ôïí ÔáîéÜñ÷ç. Åß÷áí åðßóçò ãñáöåß ôñáãïýäéá ãéá ôïí êáðåôÜí ÃéÜííç, ôá ïðïßá åêäüèçêáí óå ïëéãïóÝëéäï âéâëßï áðü ôï ôõðïãñáöåßï ÐáðáíÝóôïñá Èåóóáëïíßêçò. Ôï âéâëßï äåí ôï âñÞêáìå. ÂñÞêáìå ìüíïí ïêôþ äáêôõëïãñáöçìÝíá ôñáãïýäéá, ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé ôá ðáñáêÜôù12:

ÊÜôù, ôá ðáéäéÜ ôïõ É. ÐáñëéÜñç, ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò, éåñïìüíá÷ïò Âáñèïëïìáßïò êáôÜ êüóìïí ÄçìÞôñçò ÐáñëéÜñçò êáé ×ñßóôïò ÐáñëéÜñçò ìðñïóôÜ óôï ÐñùôÜôï ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò, 1950.

7

×áßñå ôñéóÝíäïîïò ×áëêéäéêÞ ôçò ËåâåíôéÜò êáìÜñé ðïõ ãÝííçóåò ïðëáñ÷çãüí ôïí ÃéÜííçí ôïí ÐáñëéÜñç, ðñþôçí åóÝíá äüîáóå êé Ýðåéôá ô´ üíïìÜ ôïõ ôçò Ëüêïâçò ôï êáý÷çìá ùò ãñÜöïõí ôá ÷áñôéÜ ôïõ. Áðü ìéêñüò óôá âÜóáíá áðü ìéêñüò óôá ðÜèç áðü ìéêñüò çãÜðçóá ôï üðëïí êáé ôçí ìÜ÷ç ìá ôþñá ðïõ áðÝêôçóá êáé ðÞñá êáé ôåñôýðéá ôïõò Âïýëãáñïõò íá ðïëåìþ êáé üëç ôçí Ôïõñêßá åìÜæåøá ôï óþìá ìïõ ðÜìå óôçí Âïõëãáñßá åêåß íá ðïëåìÞóùìåí ìå Âïýëãáñïõò èçñßá. Óôïõò Üíäñáò ìïõ åöþíáæá üëïõò óôï ìåôõñßæé ãéá ðáñáäþóïõ Âïýëãáñå, ãéá óöáßñá èá óöõñßîç êé ï Âïýëãáñïò äåí ôÜêïõóå ïõäÝ ÷áìðÜñé ðÞñå äéÝôáîá ëïéðüí ôï ðõñ êáé ôüôå ðáñåäüèç êáé óôïí óôáèìüí ôïí ðÞãáéíáí ãéá íá ôïí ðáñáäþóïõí íá ôïí åéðïýí ôé Ýêáíå êáé íá ôïí åóêïôþóïõí.

Óçìåéþóåéò 1. Åíåðåêßäçò Ð., ÌáêåäïíéêÝò ðüëåéò êáé ïéêïãÝíåéåò 1750-1930, ô. 3, ÁèÞíá 1984, ó. 154, 159.

2. Cousinery E., Voyage dans la Macedoine, ô. 1, Paris 1828, ó. 140.

3. ÃåñïãéÜííç.

4. Ã. È. Âáöüðïõëïò, Óåëßäåò áõôïâéïãñáößáò, ô. 1. ÁèÞíáé 1970, ó. 77 êáé ÆÝëëéïõ - Ìáóôïñïêþóôá Åñ., Ã. È. Âáöüðïõëïò, Ï ðïéçôÞò ôçò Èåóóáëïíßêçò, Èåóóáëïíßêç 1993, ó. 7.

5. ¸ããñáöá åèíéêÞò âéâëéïèÞêçò, Áðü ôçí ÅðáíÜóôáóéí ôçò ×áëêéäéêÞò ôïõ 1821, ×ñïíéêÜ ôçò ×áëêéäéêÞò 1 (1961)18.

6. ó. âë. üð. áí. óçì. 5, ó. 18.

7. ÆÝëëéïõ - Ìáóôïñïêþóôá Åñ., ÔáîéÜñ÷çò ×áëêéäéêÞò, Èåóóáëïíßêç 1994, ó. 59-88, 170, 227-249, êáé ÁãùíéóôÝò ôïõ Ìáêåäïíéêïý Áãþíá áðü ôïí ÔáîéÜñ÷ç (Ëüêïâç) ×áëêéäéêÞò, ÌáêåäïíéêÜ (1984) 246-256.

8. ÆÝëëéïõ - Ìáóôïñïêþóôá Åñ., ÔáîéÜñ÷çò ×áëêéäéêÞò, Èåóóáëïíßêçò 1994, ó. 70-77.

9. ÆÝëëéïõ - Ìáóôïñïêþóôá Åñ., Ç ðáéäåßá êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôçò ôïõñêïêñáôßáò, Èåóóáëïíßêç 1998, ó. 78-80 êáé âë. üð. áí. óçì. 8, ó. 94-96, 102, 129-134, 138, 140, 172.

10. ÆÝëëéïõ - Ìáóôïñïêþóôá Åñ., ×áëêéäéêÞ: ÅðáíáóôÜóåéò êáôÜ ôçí ôïõñêïêñáôßá - Ìáêåäïíéêüò Áãþíáò, Èåóóáëïíßêç 1996, ó. 145-147.

11. Æáìðïýíçò Ê., ÉóôïñéêÜ åíèõìÞìáôá Ðïëõãýñïõ, ×ñïíéêÜ ôçò ×áëêéäéêÞò 19-20 (1970)33, áíáöÝñåôáé üôé ïé Ôïýñêïé åãêáôÝëåéøáí ôïí Ðïëýãõñï ôçí 18ç Ïêôùâñßïõ êáé ÓôÜìïò Ð., Ï ìçôñïðïëßôçò Êáóóáíäñåßáò Åéñçíáßïò, ÁèÞíáé 1992, ó. 77, áíáöÝñåôáé üôé ïé Ôïýñêïé åãêáôÝëåéøáí ôïí Ðïëýãõñï ôçí 22á Ïêôùâñßïõ.

12. Âë. üð. áí. óçì. 8, ó. 233-237.

ËåæÜíôá öùôïãñáößáò: Ï áôñüìçôïò ïðëáñ÷çãüò ÉùÜííçò ÐáñëéÜñçò ìå ôá ðáëçêÜñéá ôïõ, 1912-13.

8

Áíïóéïýñãçìá ïõíéôïðáðÜäùí óôá ÃéáííéôóÜ ìå èýìá êïñéôóÜêé áðü ôá ÂñáóôÜ ôï 1862 ÄçìÞôñéïò Êýñïõ Óå ìéá åðßóêåøÞ ìïõ óôç ÂéâëéïèÞêç ôçò ÂïõëÞò îåöýëëéóá ôçí åöçìåñßäá "ÁÍÁÔÏËÉÊÏÓ ÁÓÔÇÑ", ðïõ åêäéäüôáí óôçí Êùíóôáíôéíïýðïëç óôá ÷ñüíéá ôçò Ôïõñêïêñáôßáò. ÖôÜíïíôáò óôï öýëëï 66/31-12-1862 êáé óôçí 4ç óåëßäá, ôï ìÜôé ìïõ Ýðåóå ôõ÷áßá óå Ýíá êåßìåíï (åðéóôïëÞ), üðïõ áíáãñáöüôáí ôï ÷ùñéü ÂñáóôÜ. ¢ñ÷éóá íá ôï äéáâÜæù áðü ôçí áñ÷Þ êáé Ýìåéíá êáôÜðëçêôïò áðü ôá ãñáöüìåíÜ ôïõ. Ìå ëßãá ëüãéá, ôï êåßìåíï áõôü êáôÝãñáöå ôï åîÞò öñéêéáóôéêü ðåñéóôáôéêü: ¸íá åíäåêáåôÝò ïñöáíü êïñéôóÜêé áðü ôá ÂñáóôÜ, ôï ïðïßï ëåãüôáí ÁíÝôá, äéÝìåíå öéëïîåíïýìåíï óôï óðßôé åíüò ïñèüäïîïõ åìðüñïõ óôá ÂïäåíÜ (óçì. ¸äåóóá). ¸íáò õðïäçìáôïðïéüò êáé ãõíáéêÝìðïñïò, ìå ôï üíïìá ÐÝôñïò, áðÞãáãå ôï êïñéôóÜêé êáé ôï ìåôÝöåñå óôï óðßôé ôïõ, äÞèåí ãéá íá ôï óôåßëåé óôçí ðáôñßäá ôïõ, óôçí ðñáãìáôéêüôçôá üìùò ãéá íá ôï ðïõëÞóåé, üðùò êáé ôï ðïýëçóå óå Ýíáí Ãéáííéôóéþôç ïõíßôç, ðïõ ïíïìáæüôáí ÐÝéêïò, óáñÜíôá åôþí, ï ïðïßïò ùò äÞèåí áãùãéÜôçò èá ôï ìåôÝöåñå óôá ÂñáóôÜ. ¼ìùò, áíôß ãéá ôá ÂñáóôÜ ôï ðÞãå óôá ÃéáííéôóÜ, üðïõ ï áñ÷çãüò ôùí Ïõíéôþí Áðüðáðáò ÄÞìïò, áöïý óõãêÝíôñùóå ïðáäïýò ôïõ, ôï ...óôåöÜíùóå, áöïý êÜëõøå ôï ðñüóùðï ôïõ êïñéôóéïý ìå ôçí êáëýðôñá. ÌåôÜ ôï ãÜìï ï ÐÝéêïò ôï ìåôÝöåñå óôï óðßôé ôïõ êáé ìå ôçí áðåéëÞ ìá÷áéñéïý ôï âßáóå! ÌåôÜ áðü ðÝíôå ìÝñåò ôï êïñéôóÜêé äñáðÝôåõóå êáé ðÞãå óôçí ôïðéêÞ áñ÷Þ, üðïõ ðáñïõóéÜóôçêå êáé ï ÐÝéêïò, ï ïðïßïò äÞëùóå üôé ôïõ áíÞêåé, áöïý ôï áãüñáóå 600 ãñüóéá ôïéò ìåôñçôïßò! Ìå åíÝñãåéåò ôçò ôïðéêÞò áñ÷Þò ôï êïñéôóÜêé óôÜëèçêå óôç Èåóóáëïíßêç ìå ôïí ÐÝéêï êáé ôïí ÐÝôñï êáé ôï ìåí êïñéôóÜêé äüèçêå óå ÷ñéóôéáíéêÞ ïéêïãÝíåéá, ïé äå Üëëïé äýï ïäçãÞèçêáí óôç öõëáêÞ. Óôç óõíÝ÷åéá áíáäçìïóéåýïõìå ôï äçìïóßåõìá ôïõ "ÁÍÁÔÏËÉÊÏÕ ÁÓÔÅÑÏÓ" ìå ìåñéêÝò óçìåéþóåéò: "...ÊïñÜóéïí ]åíäåêáåôÝò [åê ÷ùñßïõ Âñáóô~ùí ô~çò ÊáóóÜíäñáò1 [ïíüìáôé [ ÁíÝôá ðáôñüèåí êáß ìçôñüèåí [ïñöáíüí [áðü 5 ðåñßðïõ [åô~ùí, [åøùìßæåôï [åíôá~õèá å[éò ï[éêßáí ôéíüò [åìðüñïõ [ Ïñèïäüîïõ. ] Õðïäçìáôïðïéüò äÝ ôéò ÐÝôñïò, \ïóôéò [áðü ôéíïò êáéñï~õ [åðáããÝëåôáé ôüí ãõíáéêÝìðïñïí å[éò ÷ùñéêïýò, [çäõíÞèç í´ [áðáãÜã?ç êáß ôï~õôï å[éò ôÞí ï[éêßáí ôïõ ëüã?ù ìÝí \ïôé èÝëåé ôü [áðïðÝìøç å[éò ôÞí ðáôñßäá ôïõ, ðñÜãìáôé äÝ, \ïðùò ôü ðùëÞó?ç, ]ùò êáß ôü [åðþëçóå ìåô´ [ïëßãáò ]çìÝñáò å{éò ôéíá Ãåíéôæþôçí2 Ï[õíßôçí3 ÐÝéêïí ôåóóáñáêïíôïýôçí ôÞí ]çëéêßáí. ] Ï ÐÝéêïò ï#õôïò ðáñáëáâþí ôü {ùíéüí ôïõ, ]ùò [áãùãéÜôçò ä~çèåí, \éíá ôü ìåôáöÝñ?ç å[éò ÂñáóôÜ, ìåôÝöåñåí á[õôü êáô´ å[õèåßáí å[éò ÃåíéôæÜ4, \ïðïõ ]ï [áñ÷çãüò ô~ùí Ï[õíéô~ùí [ Áðüðáðáò5 Ä~çìïò, á[õèùñåß óõíáèñïßóáò å[éò ôÞí ï[éêßáí ôïõ ôéíÜò ô~ùí ðåñß á[õôüí, [åóôåöÜíùóåí á[õôü, [áöï~õ ôï~õ [åêÜëõøå ôü ðñüóùðïí ìÝ ôÞí êáëýðôñáí6 (ðñüâéôæ Âïõëãáñéóôß), êáß ï\õôùò [åãÝíåôï ]ï ãÜìïò [åí ôõìðÜí?ù êáß ÷ïñ?~ù, [åí ÷ïñäá~éò êáß [ïñãÜí?ù. Ôü äõóôõ÷Ýò êïñÜóéïí [åìâñüíôçôïí {åìåéíåí, \ïôáí å@éäå ôÜ ðåñß á[õôü ãéíüìåíá, \áôéíá êáß äÝí [åííüåé, {åêëáéåí, [åêñáýãáæåí, [áëë´ ï[õäåíüò ôÞí êáñäßáí {åêáìðôåí. [åðß ôÝëïõò äÝ, ]ï óöñéã~ùí ÐÝéêïò [áðáãáãþí á[õôü å[éò ôÞí [éäßáí ï[éêßáí, êáß ìÜ÷áéñáí óåßùí [åðß ôï~õ óôÞèïõò ôïýôïõ, [åîåðëÞñùóå ôÞí êôçíþäç [åðéèõìßáí ôïõ. Ôïýôùí ãåíïìÝíùí, ôü äõóôõ÷Ýò ôï~õôï ðëÜóìá ìåôÜ 3 çìåñ~ùí {åãêëåéóéí [çäõíÞèç íÜ äñáðåôåýó?ç êáß íÜ ]ïäçãçè~?ç å[éò ôÞí ôïðéêÞí [áñ÷Þí, [åíþðéïí ô~çò ]ïðïßáò ðáñïõóéáóèåßò ]ï ÐÝéêïò ìÝ ôÞí å[õôïëìßáí êáß [áöïâßáí, \çôéò ÷áñáêôçñßæåé ôïýò ]õðïêñéíïìÝíïõò ôüí êáèïëéêéóìüí, ï[õ÷ß ìüíïí ï[õäÝí [çñíÞèç, [áëëÜ êáß [åðÝìåéíåí, \ïôé å[éò ôÞí äéÜêñéóéí êáß êõñéüôçôÜ ôïõ [áíÞêåé ôü êïñÜóéïí, ]ùò [áãïñáóèÝí [áíôß 600 ãñïóßùí ôï~éò ìåôñçôï~éò êáß 1 öïñôþìáôïò [áëåýñïõ êáèáñï~õ.

9

Ôïýôùí {åíåêá, ìåôÜ ìáæðáôÜ7 ôï~õ Óõìâïõëßïõ [åóôÜëç å[éò Èåóóáëïíßêçí ôü ôå êïñÜóéïí êáß ]ï ìá~õñïò á[õôï~õ óýíåõíïò. [åíôá~õèá, å[éò ôü Êéáìðßñ(;) ìéæëßóéïí8, ôÜ ðÜíôá [åöáíåñþèçóáí [áðáñáëëÜêôùò, ]ùò [áíùôÝñù [åîåôÝèçóáí, [åö´ #?ù ôü ìÝí êïñÜóéïí [åóôÜëç å[éò ÷ñéóôéáíéêÞí ï[éêßáí, ]ï ÐÝéêïò äÝ êáß ]ï óùìáôÝìðïñïò ÐÝôñïò [å[ñ]ñßöèçóáí å[éò ôÜò öõëáêÜò. [ ÅðåéäÞ äÝ ôü [áíïóéïýñãçìá ôïýôï [åðåâÜñõíå ðåñéóóüôåñïí ôÞí óôÝøáóáí èñçóêåõôéêÞí [áñ÷Þí, ]ï óõíåôá~éñïò ôï~õ [ Áðüðáðá ÄÞìïõ, Ï[õíßôçò, ]éåñåýò [åî [ Áíäñéáíïõðüëåùò Ãéáíí~áêïò, ðáñïõóéÜóèç å[éò ôü Óõìâïýëéïí [áíôß ôï~õ ÄÞìïõ, êáß å@éðåí, \ïôé á[õôüò [åóôåöÜíùóåí ([éçóïõúôéêüí ôÝ÷íáóìá êáß ôï~õôï, \ïðùò ìÞ ðñïóâëçè~?ç ]ï [Áðüðáðáò Ä~çìïò, å[éò \ïí [åðéóôçñßæïíôáé ôüóáé êáß ôüóáé [åëðßäåò). \åíåêá äÝ ô~çò [åíþðéïí ôï~õ ìåæëéóßïõ [áèõñïóôïìßáò ôïõ, êáè´ \çí [áíÝìéîå ÐñïîÝíïõò êáß ÂïõëãáñïðáôñéÜñ÷áò, [åäÝçóå íÜ [áðïðåìöè~?ç äéÜ ìßáí óôéãìÞí å[éò ôÞí öõëáêÞí, êáß [åöåî~çò íÜ äéáôÜî?ç ]ï ÔïðÜñ÷çò ôïýò Äõôéêïýò ]éåñå~éò, \ïðùò ôÞí [åðáýñéïí [áðïðÝìøùóéí á[õôüí å[éò Âáóéëåýïõóáí. äÝí [åîåôåëÝóèç \ïìùò ]ç äéáôáãÞ á\õôç, äéüôé ]ï ]ñçèåßò ðáð~á Ãéáíí~áêïò [åðß 1 ìÞíá ìåßíáò {åãêëåéóôïò å[éò ôÞí ÄõôéêÞí [åêêëçóßáí ðñï÷èÝò [åðáí~çëèå ðÜëéí å[éò ÃåíéôæÜ. Ôá~õôá [áðáñáëëÜêôùò {åëáâïí ÷þñáí [åíôá~õèá. [ Åñùô~ùìåí ëïéðüí. ]ï Ã. ÄéïéêçôÞò Èåóóáëïíßêçò, [åí ô~?ç [åîáóêÞóåé ô~ùí êáèçêüíôùí ôïõ, äéêáßùò {åðñáîåí {ç [áäßêùò; ÂÝâáéá, êáôÜ ôïýò íüìïõò ô~çò Ó. ÊõâåñíÞóåùò, ô~çò ìÞ ðáñáäå÷ïìÝíçò ðïëéôéêÞí äéÜêñéóéí ìåôáîý ô~ùí [éäßùí ôçò ]õðçêüùí, ôü [áíïóéïýñãçìá ôï~õôï @çôï äßêáéïí íÜ ôéìùñçè~?ç [áóõãêñßôùò äé´ á[õóôçñïôÝñáò ðïéí~çò å[éò ôü ðñüóùðïí ô~ùí [åí Ãåíéôæ~?á Ï[õíéôïðáðÜäùí. ÊáôÜ ôÞí [áíÜóôñïöïí \ïìùò ëïãéêÞí ô~çò ðñïðáãÜíäáò, ]ï Ã. ÄéïéêçôÞò Èåóóáëïíßêçò ìÞ ðáñáâëÝðùí ôÜ [åãêëÞìáôá ô~ùí Ï[õíéô~ùí, ìÞ [áíáãíùñßæùí ðñïíüìéá [åðß ôïýôïéò, ìÞ ðáñáäå÷üìåíïò ôÜò [åðåìâÜóåéò ô~ùí ðñáêôüñùí å[éò ðñÜãìáôá \ïëùò {áèåóìá, êáê~ùò ðñÜôôåé, "ôïõò ðñü 7-8 ìçí~ùí êçñõ÷èÝíôáò Êáèïëéêïýò öáíåñÜ êáôáäéþêåé".Ãéíþóêåé á\õôç [åðß ðïßùí óáèñ~ùí èåìåëßùí [áãùíßæåôáé íÜ óôÞó?ç ôü ï[éêïäüìçìá ôï~õ Ï[õíéôéóìï~õ, äéü êáß äõóáíáó÷åôå~é, âëÝðïõóá \ïôé ]ç ðïëéôéêÞ [éóïíïìßá ]ùò öáíôáóéþäç êáß [áíõðüóôáôá [åîåëÝãåé ôÜ [éçóïõúôéêÜ [áðç÷Þìáôá, äé´ #ùí ãåìßæïíôáé å[õÞèåéò êáß êåíáß íïüò êåöáëáß. å[éò ôïýò âåâáñõìÝíïõò ]õðü ÷ñå~ùí ìÞ äÝí {åäùóáí [åëðßäáò, \ïôé èÝëïõí [åêìçäåíßóåé ôü îÝíïí äßêáéïí; å[éò ôïýò ðíÝïíôáò [åêäßêçóéí êáôÜ ôéíïò óõìðïëßôïõ, å[éò ôïýò ]õðü äßêçí {ïíôáò äéÜ ôéíá äïóïëçøßáí {ç êëçñïíïìßáí ìÞ äÝí [åâåâáßùóáí \ïôé ]ç ðñïóôáóßá êáß ]ç ]õðåñï÷Þ ôùí å[éò ôÜò ðïëéôéêÜò [áñ÷Üò ôÜ ðÜíôá [éó÷ýåé; Ðñü ðÜíôùí, å[éò ôïýò ãïããýæïíôáò äéÜ ôü äõóâÜóôáêôïí ä~çèåí ôï~õ Â. äïóßìáôïò, ìÞ äÝí ]õðåó÷Ýèçóáí {áöåõêôïí [åëÜôôùóéí; Ï]é äõóôõ÷å~éò óôåíïêÝöáëïé ôÜ ðÜíôá [áíõðüðôùò [åðßóðåõóáí, [áðåèñáóýíèçóáí, [åö´ #?ù êáß å[éò ðïëëÜ {áôïìá ðáñåîåôñÜðçóáí. ×Üñéò \ïìùò å[éò ôÞí Ó. ÊõâÝñíçóéí, \çôéò äÝí ìåôá÷åéñßæåôáé ôÞí å[éò ôÜ ôïéá~õôá óêáíäáëþäç [áôïðÞìáôá [áêñéâ~ç [åöáñìïãÞí ôï~õ íüìïõ, ãéíþóêïõóá, \ïôé ]ç ðáñÝëåõóéò ôï~õ êáéñï~õ èÝëåé äéäÜîåé ôÜ å[õáðÜôçôá ôá~õôá èýìáôá ô~çò Äõô. ÐñïðáãÜíäáò, \ïôé {áíèñáêåò @çóáí ]ï èçóáõñüò, \ïí [ùíåéñåýèçóáí. [ ÅÜí ]ï ×ïõóí~ç ðáó~áò äÝí ìåôÞñ÷åôï äéÜ ôüí ñçèÝíôá ëüãïí, ôñüðïí [áíåêôéêüí, {çèåëå âåâáßùò [áðïóôåßëåé å[éò ôü öñåíïêïìå~éïí ôüí êï~õöïí [ Áðüðáðáí Ä~çìïí. \ Ïôáí äé´ [áëåðáëëÞëùí [áñæé÷áëßùí9 öåñüíôùí óöñáã~éäá ôïéáýôçí "Ãåíéêüò âåêßëçò10 ô~ùí å[éò ôü [åãéáëÝôé11 Èåóóáëïíßêçò å]õñéóêïìÝíùí ÂïõëãÜñùí", ]ïôÝ ìÝí [åæÞôåé íÜ óõóôÞó?ç [áæÜäåò12 å[éò ôü Óõìâïýëéïí äéÜ ôïýò 30 Ãåíéôæþôáò Ï[õíßôáò, ]ïôÝ äÝ [åîïñéóè~ùóé ï]é ôæïñìðáôæßäåò13, ]ïôÝ äÝ íÜ [áðïäéù÷è~?ç ]ï ìçôñïðïëßôçò Âïäåí~ùí [åê Ãåíéôæ~ùí, ]ùò äéáöèåßñùí ä~çèåí ôïýò ]ïðáäïýò ôïõ, ]ïôÝ äÝ ... {çèåëå ôéìùñÞóåé âÝâáéá ôï~õôïí êáß ôïýò ãáìâñïýò ôïõ, \ïôáí ï[õ ìüíïí êáô´ [éäßáí, [áëëÜ êáß [åí ô~?ù ìÝóù ô~çò [áãïñ~áò, êáß [åíþðéïí ô~ùí [ïèùìáí~ùí [åêÞñõôôïí {áñññçô´ [áèÝìéôá, êáß \ïôé ð~áò ôéò, Ï[õíßôçò ãåíüìåíïò, [áðáëëÜôôåôáé ô~ùí âáóéëéê~ùí äïóéìÜôùí. \ïôáí [åðß ôÝëïõò ìÝ÷ñé ôïýôïõ [åîåôñá÷çëßóèçóáí, \ùóôå äßò êáß ôñßò [áðåöÜíèçóáí å[éò ôü ìéæëßóéïí ô~ùí Ãåíéôæ~ùí, \ïôé äÝí ðëçñþíïõóé äüóéìïí, êáß ìåôÜ ôüóáò ]çãåìïíéêÜò äéáôáãÜò 8 \ïëïõò ìÞíáò [ùðéóèïäñüìçóáí ôÞí å{éóðñáîéí ôïýôïõ. ÌÞðùò [áðü ï[éêßáò å[éò ï[éêßáò ðåñéåñ÷üìåíïé, äÝí [åêÞñõôôïí \ïôé ]ç Ñùóóßá äåí èÝëåé äõíçè~ç íÜ óþó?ç ôïýò ÂïõëãÜñïõò [åí \ïó?ù äÝí [áðïóêéñôÞóùóéí ï#õôïé ôï~õ Ãñáéêéêï~õ Ðáôñéáñ÷åßïõ14, êáß [áíáãíùñßóùóé ôüí ÐÜðáí; ìÞðùò [åíôüò ôï~õ Íé÷íáìÝ äåí [áðåöÜíèçóáí {áëëïé, \ïôé (...;...) äÝí ãíùñßæïõí; ìÞðùò ]ï 10

ðáðÜ ÃéáííÜêïò, [åí [åëëåßøåé ô~ùí [áíäñ~ùí, äÝí å[éóÞñ÷åôï å[éò ôÜò ï[éêßáò [áóõóôüëùò, \éíá ðñïóçëõôßó?ç ôÜò ãõíáßêáò; ôïéá~õôá êáß ôÜ ðáñüìïéá, \áðåñ [åí äéáóôÞìáôé 2 [åô~ùí {çäç óõíÝâçóáí å[éò ÃåíéôæÜ, êáß [áðåäåß÷èçóáí, êáß äéÜ ìáæðáôÜäùí [åíôá~õèá [åäçëþèçóáí, å@éíáé ôïóá~õôá, \ùóôå ]õðåñâáßíïõóé ôÞí \õëçí äéáôñéâ~çò15. ... ÔÞí 1 10âñßïõ 1862, ÂïäåíÜ".

Óçìåéþóåéò 1. Ôï ÷ùñéü ÂñáóôÜ (ôþñá ÂñÜóôáìá) äéïéêçôéêÜ õðáãüôáí (üðùò êáé üëá ôá ÷ùñéÜ ôçò ×áëêéäéêÞò) óôïí ÊáæÜ ÊáóóÜíäñáò.

2. Ãéáííéôóéþôçí (äçë. êÜôïéêï ôùí Ãéáííéôóþí).

3. ÌÝëïò ôçò ÏõíéôéêÞò Åêêëçóßáò, ç ïðïßá õðÜãåôáé óôïí ðÜðá ôçò Ñþìçò êáé ôáõôßæåôáé óå üëá ìå ôç ÑùìáéïêáèïëéêÞ Åêêëçóßá, áëëÜ äéáôçñåß ôçí åîùôåñéêÞ åìöÜíéóç ôïõ êëÞñïõ êáé ôç ãëþóóá ôçò ïñèüäïîçò ëáôñåßáò.

4. Ç ïíïìáóßá ôùí Ãéáííéôóþí óôá ÷ñüíéá ôçò Ôïõñêïêñáôßáò.

5. Äçë. ðñþçí ïñèüäïîïò ðáðÜò.

6. Ðñüêåéôáé ãéá ôï ðÝðëï (ôóßðá) ðïõ öïñÜåé ç íýöç ðñéí ôç óôÝøç.

7. ÌáæðáôÜò (ôïõñê. mazbata) åßíáé ç áßôçóç, ôï ðñáêôéêü ðïõ õðïãñÜöåôáé áðü üëá ôá ìÝëç åíüò óõìâïõëßïõ.

8. ºóùò ç öñÜóç íá óçìáßíåé äéêáóôéêü óõìâïýëéï, äéêáóôÞñéï. Ç ëÝîç ìéæëßæéïí (ôïõñê. meclis) óçìáßíåé óõìâïýëéï, óõíÜèñïéóç.

9. Ðëçèõíôéêüò ôçò ë. áñæé÷Üëé (áðü ôçí ôïõñêéêÞ ë. arzuhal), ðïõ óçìáßíåé áßôçóç, áíáöïñÜ.

10. Áðü ôçí ôïõñêéêÞ ë. vekil ðïõ óçìáßíåé áíéðñüóùðïò, åêðñüóùðïò.

11. Áðü ôçí ôïõêéêÞ ë. eyalet ðïõ óçìáßíåé åðáñ÷ßá, ç ìåãáëýôåñç óå Ýêôáóç åðáñ÷éáêÞ ìïíÜäá ôçò ÏèùìáíéêÞò Áõôïêñáôïñßáò.

12. ÁæÜò (áðü ôçí ôïõñêéêÞ ë. aza) ðïõ óçìáßíåé ìÝëïò Óõìâïõëßïõ, Óýìâïõëïò.

13. Áðü ôçí ôïõñêéêÞ ë. corâaci ðïõ óçìáßíåé ðñïý÷ïíôáò, ðñüêñéôïò, êýñéïò.

14. Äçë. ôïõ Ðáôñéáñ÷åßïõ Êùíóôáíôéíïõðüëåùò (Ïéêïõìåíéêïý).

15. Ï üñïò ÄéáôñéâÞ óÞìáéíå ôüôå ôçí åðéóôïëÞ ðñïò åöçìåñßäá ãéá äéÜöïñá èÝìáôá. Ï ÄçìÞôñéïò Êýñïõ åßíáé öéëüëïãïò.

Ç 4ç óåëßäá ôïõ öýëëïõ áñ. 66/31-12-1862 ôçò åöçìåñßäáò "ÁÍÁÔÏËÉÊÏÓ ÁÓÔÇÑ", üðïõ ðåñéãñÜöåôáé ôï áíïóéïýñãçìá ôùí ÏõíéôïðáðÜäùí.

11

¸êèåóç æùãñáöéêÞò Öþíç Æïãëïðßôç Èåáíþ ÂáóéëåéÜäïõ Ôçí ÔåôÜñôç 20 Áõãïýóôïõ 2003, óôï Äçìáñ÷åßï ôïõ Ðïëýãõñïõ, Ýãéíáí ôá åãêáßíéá ôçò Ýêèåóçò æùãñáöéêÞò ôïõ æùãñÜöïõ Öþíç Æïãëïðßôç, ðïõ äéïñãáíþèçêå áðü ôï Ëáïãñáöéêü ¼ìéëï Ðïëõãýñïõ óå óõíåñãáóßá ìå ôï ÄÞìï Ðïëõãýñïõ. Ôïí êáëëéôÝ÷íç ðáñïõóßáóáí, óôçí áßèïõóá ôùí óõíåäñéÜóåùí ôïõ ÄÞìïõ, ï ðïéçôÞò Íôßíïò ×ñéóôéáíüðïõëïò êáé ç éóôïñéêüò ôÝ÷íçò ÊÜôéá Êéëåóïðïýëïõ. Ç åêäÞëùóç Üñ÷éóå ìå óýíôïìç åéóÞãçóç ôïõ ðñïÝäñïõ ôïõ Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ ê. ÃéÜííç ÊáíáôÜ, ï ïðïßïò äÞëùóå üôé ç Ýêèåóç áõôÞ åßíáé ç áñ÷Þ åíüò êýêëïõ åêèÝóåùí Ðïëõãõñéíþí æùãñÜöùí êáé êáëëéôå÷íþí, ðïõ åìðíåýóôçêáí áðü ôï éäéüìïñöï ôïðßï ôçò ×áëêéäéêÞò. Ôüíéóå üôé "óôü÷ïò áõôïý ôïõ åã÷åéñÞìáôïò åßíáé íá ãíùñßóïõìå ôéò åéêáóôéêÝò äçìéïõñãßåò êáôáîéùìÝíùí æùãñÜöùí, íá áíáäåßîïõìå ôéò áíçóõ÷ßåò ôùí íÝùí êáëëéôå÷íþí êáé íá áíáóýñïõìå áðü ôç ëÞèç Ýñãá óçìáíôéêþí ëáúêþí æùãñÜöùí". Óôç óõíÝ÷åéá ðÞñå ôï ëüãï ç éóôïñéêüò ôÝ÷íçò ê. ÊÜôéá Êéëåóïðïýëïõ ç ïðïßá ðáñïõóßáóå óýíôïìá ôçí ðïñåßá êáé ôï Ýñãï ôïõ æùãñÜöïõ ìå ôñüðï áðëü êáé ðåñéåêôéêü. Ïé åðéóçìÜíóåéò ôçò Þôáí êáßñéåò êáé ëåéôïýñãçóáí õðïâïçèçôéêÜ óôç ìáôéÜ ôïõ èåáôÞ áðÝíáíôé óôï Ýñãï ôïõ êáëëéôÝ÷íç êáé óôçí áíáãíþñéóÞ ôïõ ùò åíüò áðü ôïõò óçìáíôéêïýò æùãñÜöïõò ôïõ âïñåéïåëëáäéêïý ÷þñïõ. Ç ê. Êéëåóïðïýëïõ áíáöÝñèçêå óôïí áíáäñïìéêü ÷áñáêôÞñá ôçò Ýêèåóçò ôïíßæïíôáò "üôé äßíåôáé ç åõêáéñßá óôï êïéíü ôïõ Ðïëõãýñïõ íá ðáñáêïëïõèÞóåé äéá÷ñïíéêÜ ôï Ýñãï ôïõ êáëëéôÝ÷íç". ¸êáíå éäéáßôåñç ìíåßá óôçí ðïñåßá ôïõ æùãñÜöïõ, ëÝãïíôáò ìåôáîý Üëëùí "ìçí îå÷íÜìå üôé åßíáé Ýíáò êáëëéôÝ÷íçò ï ïðïßïò äïýëåøå ìå ôïí ßäéï ôïõ ôïí åáõôü êáé ìå ôá õëéêÜ ôïõ. Ì´ áõôÜ ðÜëåøå, äçëáäÞ äßäáîå ï ßäéïò ôïí åáõôü ôïõ êáé äåí ôïõ ÷áñßóôçêå êáèüëïõ. ¹ôáí ðïëý áõóôçñüò êñéôÞò. ¹ôáí Ýíáò Üíèñùðïò, ï ïðïßïò ðïôÝ äåí èÝëçóå íá ìéëÞóåé ìÝóá áðü ôñüðïõò ãëáöõñïýò, ãëõêåñïýò Þ êïëáêåõôéêïýò óôï âëÝììá ôùí Üëëùí. Êáé ó´ áõôü ïöåßëåôáé áõôÞ ç áøéÜ Ýêöñáóç ðïõ âãáßíåé ìÝóá áðü ôç äïõëåéÜ ôïõ". Ãéá ôéò ôïðéïãñáößåò ôïõ, åßðå: "Ôá ôïðßá ôïõ äåí åßíáé áðëþò ç áðåéêüíéóç êÜðïéùí ãíùóôþí ðñáãìÜôùí, ôá ïðïßá âëÝðåé ï êáëëéôÝ÷íçò, áëëÜ ç ìåôÜðëáóÞ

Ï Ðñüåäñïò ôïõ Äçìïôéêïý Óõìâïõëßïõ Ðïëõãýñïõ ðñïóöùíåß ôïí ôéìþìåíï æùãñÜöï.

12

ôïõò. Ìéá ìåôÜðëáóç ðïõ ãßíåôáé ìÝóá áðü ó÷çìáôïðïéÞóåéò ìå ìéá ìïõíôÞ ÷ñùìáôéêÞ êëßìáêá êáé Ýíá ôïðßï ôï ïðïßï óôçí áóôéêÞ åêäï÷Þ, ð.÷. ôïõ Ðïëõãýñïõ, åßíáé óêëçñü, åíþ áðïõóéÜæåé ç áíèñþðéíç ìïñöÞ, ãåãïíüò ðïõ õðïäçëþíåé ðïëëÜ [...] Åßíáé, èá ëÝãáìå, ôïðßá øõ÷éêÜ, äåí åßíáé ôïðßá ôá ïðïßá èÝëïõí íá åéêïíïãñáöÞóïõí". ÉóôïñéêÜ ÷ùñßæåé ôï Ýñãï ôïõ óå äýï ðåñéüäïõò: Óôçí ðñþôç åéêïóáåôßá (19601980), ðïõ ôïí áíáäåéêíýåé "óå Ýíáí åîáéñåôéêÜ äåîéïôÝ÷íç ôïðéïãñÜöï", êáé óôçí êáéíïýñéá åéêïóáåôßá åñãáóßáò, ðïõ îåêéíÜ áðü ôï 1981 êáé ç ïðïßá åìðëïõôßæåôáé ìå ðåñéóóüôåñç èåìáôïëïãßá êáé õöïëïãéêÞ äéáöïñïðïßçóç. Ç ãêÜìá ôïõ ãßíåôáé ðéï öùôåéíÞ, ðõñáêôùìÝíá ãõíáéêåßá ãõìíÜ óå áêñïãéáëéÝò ðñïóïìïéÜæïõí âñÜ÷éá, ç Ýêöñáóç óå áñêåôÝò ðåñéðôþóåéò ãßíåôáé ëõñéêÞ. Ï ðïéçôÞò ê. Íôßíïò ×ñéóôéáíüðïõëïò, ãíþóôçò ôïõ Ýñãïõ ôïõ êáëëéôÝ÷íç, áöïý ðñþôïò áõôüò ôïí ðáñïõóßáóå óôï êïéíü ôçò Èåóóáëïíßêçò ìÝóá áðü ôéò åêèÝóåéò ôçò ÌéêñÞò ÐéíáêïèÞêçò "Äéáãþíéïò", áíáöÝñèçêå áñ÷éêÜ óôçí Ýêèåóç ðïõ ïñãÜíùóå óôïí Ðïëýãõñï, ôï ÌÜéï ôïõ 1976, ìå åðôÜ êáëëéôÝ÷íåò ðïõ æùãñÜöéóáí ôçí ðåñéï÷Þ ôïõò: ÐáñáëÞ, Ðåíôæßêç, Ôñáêßäç, ÊáæÜêç, ÐáðáíÜêï, ÆáìðÝôïãëïõ. ÁíÜìåóÜ ôïõò Þôáí êáé ï Öþíçò Æïãëïðßôçò. Ôüíéóå ôç óçìáóßá ôùí ôïðéêþí åêèÝóåùí óôçí áéóèçôéêÞ êáëëéÝñãåéá ôùí íÝùí êáé õðåíèýìéóå ôçí îåíÜãçóç óôï ÷þñï ðïëëþí ìáèçôéêþí ôÜîåùí. Èýìéóå óôïõò ðáëéïýò Ðïëõãõñéíïýò Ýíáí ìïíá÷éêü ðåñéðáôçôÞ óôïõò äñüìïõò êáé óôéò åîï÷Ýò ôïõ Ðïëõãýñïõ, êëåéóìÝíï óôïí åáõôü ôïõ, óõíôñïöéÜ ìå ôéò óêÝøåéò ôïõ. Ôïí æùãñÜöï Öþíç Æïãëïðßôç, Ýíáí åõáßóèçôï Üíèñùðï, ðïõ ðñïóðáèïýóå íá åðéâéþóåé óå ìéá ìéêñÞ åðáñ÷éáêÞ ðüëç. Ìßëçóå, êõñßùò, ãéá ôçí ðñþôç ðåñßïäï ôçò ôÝ÷íçò ôïõ (1960-1980), ðïõ "ôáõôßæåôáé óôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ôçò ìå ôç äéáìïíÞ ôïõ æùãñÜöïõ óôïí Ðïëýãõñï êáé åßíáé ùò Ýíá óçìåßï ôïðéïãñáöéêÞ: Äñüìïé ôïõ Ðïëõãýñïõ, ôïðßá ôçò ×áëêéäéêÞò, éäéáßôåñá ôçò Óéèùíßáò, ôá ìåôáëëåßá ôçò ÃåñáêéíÞò êáé ôïõ ÐáôåëéäÜ. Äñüìïé êáé óðßôéá Ýñçìá, ðïõèåíÜ ðáñïõóßá áíèñþðïõ. Ôïðßá ôçò ×áëêéäéêÞò ôñá÷éÜ, îåñïëéèéÝò êáé âñÜ÷éá. Ðéï ôñá÷éÜ ôá ôïðßá ôçò Óéèùíßáò, êáìéÜ ó÷Ýóç ìå ãëõêåñÝò ãñáöéêüôçôåò. ÔÝëïò, ôá åãêáôáëåéììÝíá âáãïíÝôá óôá Ýñçìá íôáìÜñéá ïëïêëçñþíïõí ìéá áßóèçóç öèïñÜò êáé áðåëðéóßáò... " Óôï ôÝëïò ôçò åêäÞëùóçò ï áíôéäÞìáñ÷ïò ê. Ðáðáèáíáóßïõ åðÝäùóå óôïí êáëëéôÝ÷íç ôéìçôéêÞ ðëáêÝôá ãéá ôçí ðñïóöïñÜ ôïõ óôïí ðïëéôéóìü êáé ôçí ôÝ÷íç. Ç

Ï æùãñÜöïò Öþíçò Æïãëïðßôçò (äåîéÜ) óôçí åêäÞëùóç ðñïò ôéìÞí ôïõ.

13

óõãêßíçóç ôïõ ê. Öþíç Æïãëïðßôç Þôáí öáíåñÞ óôç óýíôïìç ïìéëßá ôïõ. Ï æùãñÜöïò åõ÷áñéóôþíôáò ôïõò äéïñãáíùôÝò ÷Üñéóå äýï Ýñãá ôïõ óôï ÄÞìï Ðïëõãýñïõ (áñ. êáô. 31 "Êåíôñéêüò äñüìïò Ðïëõãýñïõ") êáé óôï Ëáïãñáöéêü ¼ìéëï (áñ. êáô.

30 "Êåíôñéêüò äñüìïò Ðïëõãýñïõ"). Óôç óõíÝ÷åéá ïé ðáñåõñéóêüìåíïé êáôÝâçêáí óôï ÷þñï ôçò Ýêèåóçò, üðïõ ðåñéçãÞèçêáí ìå ôç óõíïäåßá ôïõ æùãñÜöïõ. Óôéò äýï áßèïõóåò õðÞñ÷áí Ýñãá ôïõ êáëëéôÝ÷íç áðü ôï 1955 ìÝ÷ñé ôçí ðéï ðñüóöáôç äïõëåéÜ ôïõ, ôï 2002. Óôçí ðñþôç áßèïõóá õðÞñ÷áí 18 Ýñãá ìåóáßùí êáé ìåãÜëùí äéáóôÜóåùí ìå ôïðßá áðü ôç Èåóóáëïíßêç êáé ôç ×áëêéäéêÞ êáèþò êáé äýï ãõìíïãñáößåò êáé Ýíá Ýñãï ìå ôßôëï "Ãõíáßêá". Óôç äåýôåñç áßèïõóá õðÞñ÷áí 21 Ýñãá ìéêñþí, ìåóáßùí êáé ìåãÜëùí äéáóôÜóåùí ìå ôïðßá áðü ôç ×áëêéäéêÞ êáé ôñßá Ýñãá áðü ôç èåìáôéêÞ, "Óôï áóôéêü ëåùöïñåßï". ¢îéá éäéáßôåñçò ìíåßáò åßíáé ôá 7 Ýñãá ðïõ åêôÝèçêáí (áñ. êáô. 25-31) êáé åßíáé áðü ôá ðñþôá ðïõ Ýãéíáí óôïí Ðïëýãõñï. Ç èåìáôïëïãßá ôïõò ðñïóùðïãñáößåò êáé áóôéêü ôïðßï (Ðïëýãõñïò). Ç Ýêèåóç åß÷å äéÜñêåéá 12 çìÝñåò (20-31 Áõãïýóôïõ 2003). Óôïí áðïëïãéóìü ðïõ Ýãéíå ìå ôï ôÝëïò ôçò öÜíçêå üôé åß÷å åðéôõ÷ßá êáé ôá ìçíýìáôá åßíáé áéóéüäïîá ãéá ôçí ðáñïõóßáóç êáé Üëëùí åéêáóôéêþí êáëëéôå÷íþí. Äåí ðñÝðåé íá äéáöåýãåé üìùò ôçò ðñïóï÷Þò ôùí éèõíüíôùí ç åðéóÞìáíóç áðü ôïõò ïìéëçôÝò, ôçò äçìéïõñãßáò ìéáò ÐéíáêïèÞêçò óôïí Ðïëýãõñï, ðïõ èá áãêáëéÜóåé áõôÝò ôéò ðñïóðÜèåéåò êáé èá äþóåé íÝá þèçóç óôá ðïëéôéóôéêÜ äñþìåíá ôïõ ôüðïõ ìáò. ÓõãêåêñéìÝíá, ï ê. ×ñéóôéáíüðïõëïò áíáöÝñèçêå óôï üíåéñï ôïõ Ãéþñãïõ ÐáñáëÞ ãéá ôç äçìéïõñãßá ÐéíáêïèÞêçò óôç ãåíÝèëéá ðüëç ôïõ. ¢ëëùóôå, üðùò åßíáé ãíùóôü, ãéá áõôü ôï óêïðü äþñéóå ôï ðáôñéêü ôïõ óðßôé óôï ÄÞìï Ðïëýãõñïõ. Ç ê. Êéëåóïðïýëïõ, ìÝëïò ôçò åðéôñïðÞò ôïõ êëçñïäïôÞìáôïò ôïõ Ð. ÐáðáíÜêïõ, äÞëùóå üôé èá ãßíåé äùñåÜ Ýñãùí ôïõ êáëëéôÝ÷íç óôï ÄÞìï Ðïëõãýñïõ ìå ôçí ðñïûðüèåóç áõôÜ íá óôåãáóôïýí óôç íÝá ÐéíáêïèÞêç. Êëåßíïíôáò ï ðñüåäñïò ôïõ Äçìïôéêïý Óõìâïõëßïõ ê. ÆùãñáöÜêçò ðëçñïöüñçóå ôïõò ðáñåõñéóêüìåíïõò üôé ïé åñãáóßåò âñßóêïíôáé óå ôåëéêÞ öÜóç êáé ç ÐéíáêïèÞêç èá ëåéôïõñãÞóåé óå óýíôïìï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá. Åëðßæïõìå óýíôïìá íá óõíáíôçèïýìå üëïé óôá åãêáßíéá. Ç Èåáíþ ÂáóéëåéÜäïõ åßíáé íçðéáãùãüò.

Óôéãìéüôõðï áðü ôçí Ýêèåóç ôïõ Öþíç Æïãëïðßôç ðïõ öéëïîåíÞèçêå óôçí áßèïõóá ôïõ ÊÝíôñïõ Ðëçñïöüñçóçò ÍÝùí ôïõ ÄÞìïõ Ðïëõãýñïõ, Áýãïõóôïò 2003.

14

Óôïí Ðïëýãõñï ôçò ôÝ÷íçò êáé ôïõ ðïëéôéóìïý ÅðéìÝëåéá ÃéÜííç ÊáíáôÜ Óôá ðëáßóéá ôïõ "ÐÏËÉÔÉÓÔÉÊÏÕ ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ 2003", ðïõ ïñãÜíùóå öÝôïò ôï êáëïêáßñé ï ÄÞìïò Ðïëõãýñïõ óå óõíåñãáóßá ìå ôïõò ðïëéôéóôéêïýò öïñåßò ôçò ðüëçò, Ýãéíáí ðïëëÝò êáé óçìáíôéêÝò åêäçëþóåéò óôïí Ðïëýãõñï êáé óôá äçìïôéêÜ äéáìåñßóìáôá ôïõ ÄÞìïõ. Ìå ôéò åêäçëþóåéò áõôÝò ï êüóìïò áðï÷ùñßóôçêå ãéá ëßãï ôçí "åðÜñáôï" ôçëåüñáóç, âãÞêå óôïõò äñüìïõò êáé ôéò ðëáôåßåò, Ýöáãå êáé Þðéå, ôñáãïýäçóå êáé ÷üñåøå, åðéóêÝöôçêå åêäçëþóåéò ãåéôïíéêþí ÷ùñéþí, óõíÜíôçóå îåíéôåìÝíïõò Ðïëõãõñéíïýò ðïõ êáôáêëýæïõí ôïí Ðïëýãõñï êÜèå êáëïêáßñé, "îÜíïéîå" ôï ìÜôé ôïõ "åí êáôáêëåßäé". ¸ôóé ôçí Ôñßôç 12/8, óôïí Áñ÷áéïëïãéêü ÷þñï ôçò Ïëýíèïõ Ýëáâå ÷þñá óõíáõëßá ðáñáäïóéáêÞò ìïõóéêÞò ìå ôï óõãêñüôçìá ôïõ ÂáããÝëç Äçìïýäç, ôçí ÔåôÜñôç 13/8, óôï ðñïáýëéï ôïõ Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ ÃåñáêéíÞò ç èåáôñéêÞ ïìÜäá ôïõ Ðïëéôéóôéêïý Óõëëüãïõ Ðïëõãýñïõ ðáñïõóßáóå "Ôï óôñáâüîõëï", ôçí ßäéá ìÝñá ç ¢ííá ÆÞóç ôñáãïýäçóå ãéá ôïõò Âñáóôáìéíïýò óôïí ðåñßâïëï ôçò "Ðáíáãßáò", ôçí ÐáñáóêåõÞ 15/8, óôïí ßäéï ÷þñï ç èåáôñéêÞ ïìÜäá "Ëáìðéüíé" áíÝâáóå ôçí ðáñÜóôáóç ãéá ðáéäéÜ "Ç ãëõêéÜ öùíÞ ôçò áãÜðçò", ôçí ÔåôÜñôç 20/8 óôçí ðëáôåßá Åðéìåëçôçñßïõ ï Ãéþñãïò ÔÜìðáñçò ôñáãïýäçóå óôéãìÝò áðü ôï ëáúêü êáé Ýíôå÷íï åëëçíéêü ôñáãïýäé êáé óôïí ßäéï ÷þñï, ôçí ÐÝìðôç 21/8, ï áñ÷éôÝêôïíáò ÃéÜííçò ÁéêáôåñéíÜñçò ðáñïõóßáóå ôï èÝìá "Ç áíþíõìç áñ÷éôåêôïíéêÞ ôïõ Ðïëõãýñïõ êáé ïé ðáñÜãïíôåò ðïõ ôïí äéáìüñöùóáí". Ç åêäÞëùóç ïñãáíþèçêå áðü ôïí Ðïëéôéóôéêü Óýëëïãï Ðïëõãýñïõ êáé ðëáéóéþèçêå áðü ôçí ïìÜäá ðáñáäïóéáêïý ôñáãïõäéïý ôïõ Óõëëüãïõ. Ï Ðïëéôéóôéêüò åß÷å ôçí ôéìçôéêÞ ôïõ êáé ôï ÓÜââáôï 23/8 óôéò "¸îé âñýóåò", üðïõ ç ÷ïñåõôéêÞ ôïõ ïìÜäá ðáñïõóßáóå ÷ïñïýò áðü äéÜöïñåò ðåñéï÷Ýò ôçò ðáôñßäáò ìáò, êáé óôïí ßäéï ÷þñï ôçí ÊõñéáêÞ 24/8, ï Ðáíáãéþôçò ÊáñáäçìÞôñçò ìå ôéò "Íý÷ôåò ôùí ãõñéóìþí" ôñáãïýäçóå üìïñöá åëëçíéêÜ ôñáãïýäéá. Ï "Ðïëéôéóôéêüò Áýãïõóôïò 2003" óõíå÷ßóôçêå ìå ôéò ðáíçãõñéêÝò åêäçëþóåéò óôïí ¢ãéï Ðñüäñïìï, ôç èåáôñéêÞ ðáñÜóôáóç "Ï áãáðçôéêüò ôçò Âïóêïðïýëáò" áðü ôï èßáóï Ã. Ñïíôßäç óôïí ÔáîéÜñ÷ç, êáé Ýêëåéóå ìå ôïí èßáóï ôïõ Èýìéïõ ÊáñáêáôóÜíç óôçí èåáôñéêÞ ðáñÜóôáóç "Ï êáëüò óôñáôéþôçò ÓâÝéê" óôï ðñïáýëéï ôïõ Äçìáñ÷åßïõ Ðïëõãýñïõ. ¹ôáí ìÜëëïí ç êáôáëëçëüôåñç ðáñÜóôáóç ãéá íá ïëïêëçñùèïýí ìå ôïí êáëýôåñï ôñüðï ïé ÁõãïõóôéÜôéêåò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò ðïõ Ýäùóáí æùÞ åðß Ýíá ìÞíá óôçí ðüëç ìáò. Åýãå êáé ôïõ ÷ñüíïõ áêüìá êáëýôåñá. Óôçí áßèïõóá ôÝ÷íçò METAMORFOSIS ôçò Èåóóáëïíßêçò, ôïí ðåñáóìÝíï Éïýíéï êáé Éïýëéï, ïñãáíþèçêå Ýêèåóç æùãñáöéêÞò ìå èÝìá "Ôïðßï ðïõ áãáðþ" óôçí ïðïßá ðáñïõóéÜóèçêáí Ýñãá ãíùóôþí ÅëëÞíùí ôïðéïãñÜöùí, üðùò ôùí: Ãéþñãïõ ÐáñáëÞ, Ðïëýêëåéôïõ ÑÝãêïõ, Öþíç Æïãëïðßôç, Êëåéþò ÍÜôóç, Ãéþñãïõ Ðáðáäüðïõëïõ, ËïõêÜ Âåíåôïýëéá êáé Üëëùí. Ôï ôïðßï ôçò ×áëêéäéêÞò Þôáí éäéáßôåñá Ýíôïíï óôï ÷þñï ôçò Ýêèåóçò, êáèþò ïé öáíåñÝò êáé êñõöÝò ïìïñöéÝò ôçò óõãêéíïýóáí êáé óõãêéíïýí ðáëéïýò êáé íÝïõò êáëëéôÝ÷íåò. Óßãïõñá ìéá ôÝôïéá Ýêèåóç èá ðáñïõóßáæå ìåãÜëï åíäéáöÝñïí óôï öõóéêü ôçò ÷þñï, ôç ×áëêéäéêÞ. Ï Ðïëõãõñéíüò æùãñÜöïò ÄçìÞôñçò Êõñéáößíçò ðáñïõóßáóå ôçí 4ç áôïìéêÞ ôïõ Ýêèåóç óôïí åêèåóéáêü ÷þñï ôçò "Ïéêßáò ÁëåôñÜ" ôçò Áèýôïõ áðü 16 Ýùò 31 Éïõíßïõ. Ï êáëëéôÝ÷íçò åîÝèåóå 26 Ýñãá ôïõ, üëá äçìéïõñãÞìáôá ôùí ôåëåõôáßùí äýï åôþí, êáé óôï ëéôü êáôÜëïãü ôïõ áíáöÝñåé ìåôáîý Üëëùí: "Ç ôÝ÷íç åßíáé ìéá ìïñöÞ åðéêïéíùíßáò êáé ìå ôç æùãñáöéêÞ áéóèÜíïìáé üôé áõôÞí ôçí åðéôõã÷Üíù êáé ìå ôïí 15

åáõôü ìïõ êáé ìå ôïõò Üëëïõò. Áõôü åßíáé ôï áíôéêåßìåíï áíáæÞôçóçò áõôÞò ôçò åíüôçôáò. äçëáäÞ "åìåßò êáé ïé Üëëïé". Ôéò äçìéïõñãßåò ôïõ ÄçìÞôñç Êõñéáößíç åëðßæïõìå íá ÷áñïýìå óýíôïìá êáé óôïí Ðïëýãõñï. Ç ÐïëõãõñéíÞ æùãñÜöïò Äüìíá ÄÝëëéïõ (êüñç ôïõ áåßìíçóôïõ æùãñÜöïõ Êßôóïõ ÄÝëëéïõ) ðïõ æåé êáé åñãÜæåôáé óôç Èåóóáëïíßêç ðáñïõóßáóå ôç íÝá ôçò äïõëåéÜ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ êáëïêáéñéïý óôçí "Ïõôïðßá" ôïõ ×ïñôéÜôç, óôéò "ÃéïñôÝò ãçò" ôçò ÂëÜóôçò, óôç Óêüðåëï êáé óôç Ìýêïíï. Ç æùãñÜöïò, ç ïðïßá óðïýäáóå äéáêüóìçóç, ãñáöéóôéêÞ, ó÷Ýäéï, êåñáìéêÞ êáé áó÷ïëÞèçêå ìå ôç ìåëÝôç ôçò âõæáíôéíÞò ôÝ÷íçò êáé ãñáöÞò, ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Ý÷åé áöéåñùèåß áðïêëåéóôéêÜ óôç æùãñáöéêÞ, åãêáôáóôçìÝíç óôï ãíùóôü ðáôÜñé ôçò ïäïý Æåýîéäïò 3. Óôá Ýñãá ôçò Äüìíáò ÄÝëëéïõ óõíáíôþíôáé áíåðéôÞäåõôá, ç ðñïúóôïñéêÞ ôÝ÷íç, ïé áñ÷áúêïß êáé êëáóóéêïß êïýñïé êáé êüñåò, ç ôÝ÷íç ôùí Öáãéïýì, ç âõæáíôéíÞ áãéïãñáößá, ç ëáúêÞ åéêïíïãñáößá áëëÜ êáé ïé óýã÷ñïíåò ôÜóåéò ôçò æùãñáöéêÞò ôÝ÷íçò. ¼ëá åðáíÝñ÷ïíôáé óôï óÞìåñá ìå ôñüðï âéùìáôéêü, Ý÷ïíôáò ó÷åäüí ðÜíôá ùò êåíôñéêü èÝìá ôçí áíèñþðéíç ðáñïõóßá. Ôá áöïðëéóôéêÜ ìÜôéá ôùí ðñïóþðùí ðïõ æùãñáößæåé ç Äüìíá ÄÝëëéïõ, èá ôá íéþóåôå íá óáò êïéôïýí åðßìïíá, üôáí åðéóêåöôåßôå ôçí Ýêèåóç ðïõ èá äéïñãáíþóåé ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò, óôïí Ðïëýãõñï. Ï ÌÜñéïò Óðçëéüðïõëïò, ôï êáëïêáßñé ðïõ ìáò ðÝñáóå, äçìéïýñãçóå ôçí åéêáóôéêÞ ðáñÝìâáóç "Ìåëéóóþí ìõóôÞñéï Íï 4", óôïí íáü ôïõ Áãßïõ Ãåùñãßïõ (12ïõ áéþíá) ðïõ âñßóêåôáé åíôüò ôïõ áñ÷áéïëïãéêïý ÷þñïõ ôïõ ÌõóôñÜ. Ç ðáñÝìâáóç áõôÞ ôåëåß õðü ôçí áéãßäá ôçò Å´ Åöïñßáò Âõæáíôéíþí Áñ÷áéïôÞôùí êáé èá âñßóêåôáé óôç äéÜèåóç ôùí ößëùí ôçò ôÝ÷íçò ìÝ÷ñé ôéò 15 Äåêåìâñßïõ. Åðßóçò ï êáëëéôÝ÷íçò óõììåôåß÷å óôçí ïìáäéêÞ Ýêèåóç "Ïé Ïëõìðéáêïß áãþíåò óôç óýã÷ñïíç åëëçíéêÞ ôÝ÷íç" ìå ôï Ýñãï "Ï îÜäåëöüò ìïõ Ãéþñãïò ùò Mark Speets", ðïõ ðáñïõóéÜóôçêå ôï êáëïêáßñé, ãéá ðñþôç öïñÜ óôá ×áíéÜ êáé áõôÝò ôéò ìÝñåò óôï Êñáôéêü Ìïõóåßï Óýã÷ñïíçò ÔÝ÷íçò Èåóóáëïíßêçò, åôïßìáóå ôá óêçíéêÜ ôçò ðáñÜóôáóçò "Ôå÷íþí Åðßóêåøéò" óôï ðáëéü ÐáíåðéóôÞìéï Áèçíþí, ìå äéïñãáíùôÞ ôï ÐáíåðéóôÞìéï Áèçíþí, üðïõ 19 óýã÷ñïíïé óõíèÝôåò ìåëïðïßçóáí êáé ðáñïõóßáóáí éóÜñéèìá ðïéÞìáôá ôïõ ÊùóôÞ ÐáëáìÜ êáé áõôÝò ôéò ìÝñåò åôïéìÜæåé ôá óêçíéêÜ ôçò ðáñÜóôáóçò, ôïõ Äéïíýóç Óáââüðïõëïõ êáé Íßêïõ ÐáðÜæïãëïõ, "Óå ãéïñôéíü áãþíéóìá", ðïõ èá ðáñïõóéáóôåß óôï ÖÉÎ ôçò Èåóóáëïíßêçò áðü 24 Ïêôùâñßïõ, ýóôåñá êáé áðü ôçí ðåôõ÷çìÝíç ðáñÜóôáóç ðÝñóé ôï ÷åéìþíá óôïí Êåñáìåéêü.

Óôéãìéüôõðá áðü ôéò åêäçëþóåéò ôïõ êáëïêáéñéïý.

16

Ï Ëáïãñáöéêüò óå äéåèíÝò öåóôéâÜë ðáñáäïóéáêþí ÷ïñþí óôç Ãáëëßá ÃéÜííçò ÊáíáôÜò 2003, Éïõëßïõ 30, çìÝñá ôçò åâäïìÜäïò ÔåôÜñôç, üëïé ïé "Ëáïãñáöéêïß" óôï Çñþïí, ìáìÜäåò, ìðáìðÜäåò, ðáððïýäåò, óõããåíåßò, áäÝñöéá, îáäÝñöéá, ößëïé - ïé ðåñáóôéêïß ðáñáêïëïõèïýí åéêüíåò åðéóôñÜôåõóçò - âáëßôóåò, ôóÜíôåò, êÜìåñåò, óçìáßåò êáé ëÜâáñá, (ðïëëïß èá íüìéóáí üôé îáíáÝñ÷åôáé ï ÐáôñéÜñ÷çò) íåñÜ, äþñá, áíáìíçóôéêÜ, êáëëõíôéêÜ, ôåëåõôáßá êáôáìÝôñçóç, 46 åí üëù, Üðáíôåò ðáñüíôåò, æùçñïß êáé ïñåîÜôïé, óôñïöÞ åðß ôüðïõ êáé öýãáìå. Ï êáéñüò áßèñéïò êáé ç äéáäñïìÞ Ðïëýãõñïò - Èåóóáëïíßêç - Çãïõìåíßôóá - Áãêüíá åëÜ÷éóôá äéáöÝñåé ìå ôçí ðåñóéíÞ ðñïò Ãåñìáíßá. ×áñáêôçñéóôéêÜ óôïé÷åßá ôçò, ç êáôáéãßäá óôï ÌÝôóïâï, ôï êïôóéäÜêé ôçò ÊáëÞò, ç áíïñåîßá ôïõ ÁñáìðáôæÜêç ðïõ ìáò áíçóý÷çóå üëïõò, ç ðáñïõóßá Üöèïíçò "ìáñßäáò" óôï ãêñïõð êáé ç áðïõóßá ôùí Óýããåëç, Êáôóáêéþñç ìåôÜ ôùí óõíôñüöùí ôïõò. Áãêüíá - ÃÝíïâá - Íßêáéá áõèçìåñüí, ôï âñÜäõ ãéá üëïõò ýðíïò âáèýò êáé ôçí åðïìÝíç, ìåôÜ ôï ðñþôï îýðíçìá, Ýñ÷åôáé Ýíá äåýôåñï, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ðñùéíïý, ìå Ýíá Üãñéï ìáëëéïôñÜâçãìá Éôáëßäùí óôç ñåóåøéüí ôïõ îåíïäï÷åßïõ. êáé ç èåñìïêñáóßá üëï êáé áíåâáßíåé. Íüôéá Ãáëëßá, äéáäñïìÞ ðáíÝìïñöç, ï ÈùìÜò ðñïðïíåßôáé áðü ìéêñïöþíïõ ãéá ôï "ÑÜäéï-Ëáïãñáöéêü", ï Ðáðáðáíáãéþôïõ - êáëëéêÝëáäïò êáèþò åßíáé - åêôåëåß ôá ôñáãïýäéá óáí ðÝíáëôé, ôï êáëýôåñï "ìáóÜë'" ôï åêôåëåß ï ÁñáìðáôæÜêçò (ðþò ìðïñåß íá ðåñÜóåé ôï "ôñÝíï" áðü Ýíá ðïôÜìé, ÷ùñßò íá âñá÷åß êáíÝíá... "ãáëëéêü êëåéäß"), ìå ðñþôï èýìá ôï ÄçìÞôñç ôçò ...Êáôåñßíáò. Ôï êÝöé áäéÜðôùôï, åíáëëÜóóåôáé ìå ýðíï áôåëåßùôï, ôá óÜíôïõéôò, ïé ðßôåò êáé ïé ìðïõãÜôóåò öåýãïõí óýííåöï, êÜðïéá ðåèýìçóå êéüëáò ôïí Ðïëýãõñï. ÐáñáóêåõÞ âñÜäõ êáé íÜìáóôå óôïí ôåëéêü ðñïïñéóìü ìáò, ôï Pau. Ìáò õðïäÝ÷ïíôáé äõï íïóôéìïýëçäåò "Ðüôåò" êáé ìßá ÷áñéåóôÜôç "Ðüôéóóá" (êáôÜ ôï Ðåéñáéþôéóóá), ôá ðñþôá êáìÜêéá äéáãêùíßæïíôáé, ôï äïýëåìá ðÜåé óýííåöï, ôï âñÜäõ üëïé ìáæß ãéá öáãçôü, ìðñéæüëá Üøçôç (ðïý 'óáé Ìáñéãïýëá), åãêáôÜóôáóç óôç öïéôçôéêÞ åóôßá ôïõ ðáíåðéóôçìßïõ, äùìÜôéá ìïíüêëéíá ìå Üñéóôç ç÷ïìüíùóç, ôá ðáëáìÜêéá ôïõ ÊùóôÞ áêïýãïíôáé áðü ôïí 11ï üñïöï, ôïõáëÝôåò êïéíÝò, ïõ-

Ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ óôç Ãáëëßá. Áýãïõóôïò 2003.

17

ñÝò ìÝ÷ñé ôï äéÜäñïìï, ìå ôïõò äõóêïßëéïõò íá Ý÷ïõí ôçí ðñïôåñáéüôçôá. Äþäåêá ç þñá êáé ç ðñþôç Ýîïäïò óôçí ðüëç ÷ùñßò áðïôÝëåóìá. Ç êïýñáóç ãáñ êáé ç íýóôá, ìáò êáèéóôïýí Üðáíôåò áíáðïôåëåóìáôéêïýò. êáé ç èåñìïêñáóßá üëï êáé áíåâáßíåé. ÓÜââáôï ðñùß, ðñùéíü ôñåìðéÝí, âüëôá óôçí áãïñÜ, üðïõ üëïé åðéäéäüìáóôå óôï ðáíÜñ÷áéï åëëçíéêü óðïñ, ôá øþíéá. Êáé íá ëáêüóô, êïëüíéåò êé áñþìáôá, ìÝ÷ñé êïõóôïýìéá îåóçêþóáìå, öëéôæÜíéá ôïõ êáöÝ, ãñáâÜôåò êé åóþñïõ÷á. Êé ï Áç-ÌÜìáò äåí åßíáé ìáêñéÜ. Ôï ìåóçìÝñé öáãçôü, êïôüðïõëï ìå ðáôÜôåò, ãëõêü êáé ôá ôïéáýôá êáé ôï áðüãåõìá åðßóêåøç óôïí ðýñãï ôïõ Åññßêïõ ôïõ 4ïõ. Åìðåéñßá åîáéñåôéêÞ, áí êáé ç êïýñáóç êáé ç æÝóôç êáèéóôïýí äýóêïëç ôçí îåíÜãçóç. ÊõñéáêÞ 3 Áõãïýóôïõ, ìéá ðáíÝìïñöç ìÝñá ðïõ îåêéíÜ ìå ðéê-íéê óå ìéá ìáãåõôéêÞ ôïðïèåóßá ôùí Ðõñçíáßùí êáé ôåëåéþíåé ìå Ýíá åíôõðùóéáêü ðáíçãýñé óôçí êùìüðïëç Aydius, 50 ÷éëéüìåôñá áðü ôç âÜóç ìáò. ¼ðùò ìáò åßðáí ïé äéïñãáíùôÝò, Þôáí ç ðñþôç ðáñïõóßá åëëçíéêïý ÷ïñåõôéêïý óôçí ðåñéï÷Þ êáé åìåßò åðéóôñáôåýóáìå ü,ôé êáëýôåñï äéáèÝôáìå ãéá íá ôïõò åõ÷áñéóôÞóïõìå. ÐñùôéÜ ÷ôýðçóå ï Ðáðáðáíáãéþôïõ, ðïõ ãéá ðñþôç öïñÜ, Ýóõñå ôï ÷ïñü áöÞíïíôáò ôéò êáëýôåñåò åíôõðþóåéò. Ï äåýôåñïò, Óôáýñïò, ðïõ äåí Üíôåîå ôï óùìáôéêü êáé øõ÷ïëïãéêü âÜñïò, åãêáôÝëåéøå õðïâáóôáæüìåíïò. Ïé ÃÜëëïé (ðïõ äåí äéáöÝñïõí êáé ðïëý áðü ôïõò ¸ëëçíåò) óôï ôÝëïò ôñáãïýäçóáí ìáæß ìáò "Ôá ðáéäéÜ ôïõ ÐåéñáéÜ" êáé ç âñáäéÜ Ýêëåéóå ìå ëáìðáäïöïñßá óôïõò äñüìïõò ôïõ ÷ùñéïý êáé åíôõðùóéáêÜ ðõñïôå÷íÞìáôá. Ìéá åêäÞëùóç ðïõ áñ÷éêÜ ôç èåùñïýóáìå äåõôåñåýïõóá, ôåëéêÜ åîåëß÷ôçêå óå ìéá ìáãåõôéêÞ âñáäéÜ. Ôç ÄåõôÝñá, èáññþ, (óôá îÝíá ÷Üíåéò êáé ôéò ìÝñåò ÷ùñßò åöçìåñßäá, ôçëåüñáóç ê.ëð.), êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ðñùéíïý, îÝñåôå, êñïõáóÜí, æáìðüí-êáóÝñé, ìáñìåëÜäá êáé ôá ôïéáýôá, óõíÝâç êáé ôï ðñþôï áôý÷çìá óôï "ðñïåäñéêü ôñáðÝæé". ÁíáôéíÜ÷ôçêå óáí âüìâá ç ÊáíÜôá ôïõ êáöÝ êáé ï Ãéþñãïò ï ºäáò åßäå ôá ñáäßêéá áíÜðïäá, êáèþò êáé üëïé ïé ïìïôñÜðåæïé. Åõôõ÷þò ôï áôý÷çìá áõôü (óô' áëÞèåéá óïâáñü) ðÝñáóå ÷ùñßò ïäõíçñÜ áðïôåëÝóìáôá. Ç ìÝñá üìùò, áð' ôï ðñùß üðùò öÜíçêå, äåí èá ìáò ðÞãáéíå êáëÜ êáé óôç óõíÝ÷åéá. Ôï ìåóçìÝñé, ìåôÜ ôï öáãçôü óå ìéá ðáíÝìïñöç åîï÷Þ, ìáò äçìéïõñãÞèçêå ç áðïñßá, ðþò íá ðáßæåôáé Üñáãå ç "ÌáêñéÜ ãáúäÜñá" óôç Ãáëëßá; Êáé íá Üëìáôá, êáé íá áãêáëéÜóìáôá, êáé íá ðáíçãõñéóìïß êáé ðÜñ' ôïí êÜôù ôïí ïäçãü ìáò ôïí Ðáíáãéþôç ìå ôç ìÝóç äéðëùìÝíç. Åßðáìå üëïé ôï... Äåóðüôç Ðáíáãéþôç ìÝ÷ñé íá óõíÝëèåé ëßãï, äéáêïìéäÞ óôï íïóïêïìåßï ôçò ðüëçò, åîåôÜóåéò, áãùíßá, äåýôåñïò ïäçãüò äåí õðÞñ÷å, ç ÅëëÜäá ðÝöôåé ìá-

Ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ óôç Ãáëëßá. Áýãïõóôïò 2003.

18

êñéïýôóéêá, áëëÜ îáöíéêÜ, íá 'óïõ ï Ðáíáãéþôçò áðü ðÝñá, êáôáöèÜíåé óáí ëåùöïñåßï ÷ùñßò áìïñôéóÝñ êáé ç êáñäéÜ ìáò åðéóôñÝöåé óôç èÝóç ôçò. Êáé áöïý äåí ëýóáìå ôéò äéáöïñÝò ìáò ìå ôç "ÌáêñéÜ ãáúäÜñá", îáíáäïêéìÜóáìå ôï áðüãåõìá óå ðïäïóöáéñéêü áãþíá, ìå èåñìïêñáóßá 44ï õðü óêéÜí. ÍôÜëá ï Þëéïò, èåñìïðëçîßá äåí ðÜèáìå, áëëÜ ïýôå ïé äéáöïñÝò ìáò ëýèçêáí êé áõôÞ ôç öïñÜ, êáèþò ï áãþíáò Ýëçîå éóüðáëïò 7-7. Ôï âñÜäõ üëïé ìáæß óå country óõíáõëßá ìå ôï êáíáäÝæéêï óõãêñüôçìá APPALOOSA óôï Theatre de Verdure êáé Þôáí óßãïõñá ìéá äéáöïñåôéêÞ íüôá áð' üóá åßäáìå ìÝ÷ñé ôþñá. Êé åêåß ðïõ êõëïýóáí üëá óå country ñõèìïýò, åéóâÜëëïõí îáöíéêÜ áðü ôá ðáñáóêÞíéá ïé äéêïß ìáò êáé ãßíåôáé ôï "Ýëá íá äåéò". Åßóïäïò ìå "Áëïãßóéï ÷ïñü" - êáôÜ ôï èñáêéþôéêï "ºóéï" - êáé êëåßóéìï ìå óðéíÜñéóìá, "íôïõ-ìðñå" êáé ôá ôïéáýôá, õðü ôéò ïõñáíïìÞêåéò æçôùêñáõãÝò ôïõ ðëÞèïõò... ÁñãÜ-âáñéÜ óôçí Åóôßá ìáò, ïé ìåãÜëïé ìðïõæïõêïêßèáñïé óôï éóüãåéï, "Óôá ßäéá ìÝñç", "Ãéùñãßôóá", "Ôçò äéêáéïóýíçò Þëéå", ãëÝíôé ôñéêïýâåñôï, áëëÜ êáé ôï êáêü ôçò çìÝñáò ôñéôþíåé. Óôçí åßóïäï ôçò Åóôßáò óçìåéþíåôáé ÅëëçíïãáëëéêÞ óýññáîç, ç ÅëëçíïãáëëéêÞ öéëßá êéíäõíåýåé, åõôõ÷þò üìùò ìå ôçí ðáñÝìâáóç ôùí øõ÷ñáéìüôåñùí üëá ôåëåéþíïõí ïìáëÜ, ÷ùñßò èýìáôá åêáôÝñùèåí. Ôé ìÝñá êé áõôÞ! Êáé ç èåñìïêñáóßá üëï êáé áíáâáßíåé. Ðñùß Ôñßôçò, ðñùéíü óðÝóéáë, üðùò ðÜíôá, ðéê-íéê óå ìéá ìáãåõôéêÞ ôïðïèåóßá, ç èåñìïêñáóßá óôïõò 42 áêáôÝâáôá, ç äéÜèåóç ðåóìÝíç êáé ôï âñÜäõ ðáñÜóôáóç óôï ÷ùñéü Abos. ¼ìùò ç æÝóôç êáé ç êïýñáóç äåí ìáò áöÞíïõí ÷ùñßò èýìáôá. Éäñþôáò ðïôÜìé, åîÜíôëçóç, ëéðïèõìßåò óýííåöï, ç Áíôéãüíç óå êáôÜóôáóç åêôÜêôïõ áíÜãêçò êáé áñ÷ßæïõìå íá íïóôáëãïýìå ôï äñïóåñü Ðïëýãõñï. Ðïý èá ðÜåé üìùò, ç áíôßóôñïöç ìÝôñçóç Üñ÷éóå êáé ôï ÓÜââáôï åßíáé êïíôÜ. ÔåôÜñôç, ç ôåëåõôáßá ìÝñá óôï Pau, ðåñéëáìâÜíåé ôçí êåíôñéêÞ ìáò ðáñÜóôáóç óôçí ðëáôåßá ôçò ðüëçò. Ôåëåõôáßá âüëôá óôçí áãïñÜ, öáãçôü óôï ðñïáýëéï ôçò ëÝó÷çò, ôá íåýñá ÷áëÜñùóáí, ôï êÝöé åðáíÝñ÷åôáé, ôï âñÜäõ öôÜíåé ÷ùñßò íá ôï êáôáëÜâïõìå êáé íá 'ìáóôå üëïé óôçí ðëáôåßá ëßãï ðñéí áð' ôç ìåãÜëç ðáñÜóôáóç. Ï êüóìïò óõììáæåýåôáé áðü íùñßò, ìåñéêÝò öùôïãñáößåò "ãéá ðñüöôáó'" ìå ôïõò ÃÜëëïõò äéïñãáíùôÝò êáé ôá ðáéäéÜ áð' ôá íçóéÜ Ößôæé, ôá üñãáíá êïõñíôßæïíôáé, ç ôåëåõôáßá ðñüâá åðß ôïõ ðåæïäñïìßïõ, ïé íôüðéïé ìáò êïéôïýí óáí îùôéêÜ, ðáñïõóßáóç ôùí ïìÜäùí, "Laografikos Omilos Poligiros Greece", ïé óõíïäïß êïñäùíüìáóôå áðü õðåñçöÜíåéá êáé ÷áìïãåëÜìå ÷áæï÷áñïýìåíá, óáí ìáèçôïýäéá ðñéí áðü áðáããåëßá, èáññåßò êáé âëÝðïõí üëïé åìÜò, ïé êÜìåñåò åôïéìÜæïíôáé, ôá öëáò áíÜâïõí êáé ç ðáñÜóôáóç áñ÷ßæåé. Ðñþôïé ïé ÃÜëëïé ìå ñõèìéêÞ ìïõóéêÞ êáé ðáñáóôáôéêïýò ÷ïñïýò êáé ìåôÜ ï Ëáïãñáöéêü ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ. Ç Êáôåñßíá ÃêáôæÝ óå Üðôáéóôçí ÃáëëéêÞí ðáñïõóéÜæåé ôï ðñüãñáììÜ ìáò (åõôõ÷þò åß÷áìå êé áõôÞ, äéáöïñåôéêÜ èá Þìáóôáí áêüìá åêåß), ðñþôç óôçí åîÝäñá áíåâáßíåé ç åëëçíéêÞ óçìáßá - óçìáéïöüñïò ï Ðáíáãéþôçò - ôï ëÜâáñï ôïõ Ëáïãñáöéêïý êáé áêïëïõèïýí ïé "Ìðïýëåò êáé ïé Ãåíßôóáñïé" ìå "Æáëéóôü", "ÍéæÜìéêï", "ÌïõóôáìðÝéêï" ê.ëð. Ç õðïäï÷Þ áíáìåíüìåíç - ïé ÃÜëëïé èáññåßò êáé ðáñáêïëïõèïýí îùôéêÜ - ç óõíÝ÷åéá ìå Èñáêéþôéêá, "ÓôÝñãéïõò", "Óõñôüò óõãêáèéóôüò", "ÆùíáñÜäéêïò", ôï êÝöé áíåâáßíåé, Ýñ÷åôáé ç óåéñÜ ôùí Ößôæé ìå ôéò åíôõðùóéáêÝò óôïëÝò êáé ôïõò ÷ïñïýò ðïõ êáèçëþíïõí êáé ðÜëé ï Ëáïãñáöéêüò ìå ÷ïñïýò áðü äéÜöïñåò ðåñéï÷Ýò ôçò Ìáêåäïíßáò êáé óôï ôÝëïò ôï ðñüãñáììá ìå óýã÷ñïíïõò åëëçíéêïýò ÷ïñïýò, ÓõñôÜêé, ×áóÜðéêïò ê.ëð. "Ôá ðáéäéÜ ôïõ ÐåéñáéÜ" îåóçêþíïõí ôá ðëÞèç, ç äéÜèåóç áëëÜæåé, ôï êÝöé áðïêáèßóôáôáé, èáññåßò êáé âñåèÞêáìå îáöíéêÜ óôçí ÅëëÜäá êáé ïé ÃÜëëïé ôñáãïõäïýí ìáæß ìáò óôá ÃáëëéêÜ, Þ ìå óðáóìÝíá åëëçíéêÜ êáé ìåñéêïß ÷ïñåýïõí óôïõò ãýñù äñüìïõò êáé óôá ðåæïäñüìéá óáí... Ãåñìáíïß. ÎÝñáìå ðùò ïé ÃÜëëïé ôñÝöïõí ìåãÜëç åêôßìçóç óôç Ìåëßíá, áëëÜ áõôü ôï ðÜèïò êáé ôç óõãêßíçóç äåí ôá ðåñéìÝíáìå. Ìéá âñáäéÜ öáíôáóôéêÞ, áëçóìüíçôç ðïõ ðïôÝ äåí ðåñéìÝíáìå íá æÞóïõìå ìáêñéÜ áð' ôçí ÅëëÜäá. Ç äýíáìç ôçò ìïõóéêÞò ó' üëï ôçò ôï ìåãáëåßï.

Áðü ôéò åêäçëþóåéò ôïõ Ïìßëïõ óôç Ãáëëßá. Áýãïõóôïò 2003.

19

ÐÝìðôç ðñùß êáé áñ÷ßæåé ôï äýóêïëï ôáîßäé ôçò åðéóôñïöÞò. Ãéáôß, êáëÜ ðåñÜóáìå ìÝ÷ñé ôþñá, ëßãåò ìåñïýëåò üìùò áêüìá äå èá ìáò Ýðåöôáí êé Üó÷çìá. ¼ëïé ÷áñïýìåíïé êáé æùçñïß, ïé õðÝñï÷ïé óõíïäïß ìáò, ìáò "ôñïâáäéÜæïõí" ãéá ôï äñüìï, ç þñá ôïõ áðï÷ùñéóìïý åßíáé ðÜíôá äýóêïëç, bonnuit... êáé áñ÷ßæïõìå íá ôñþìå ÷éëéüìåôñá. Ðñïïñéóìüò çìÝñáò ç Íßêáéá, áëëÜ äåí ðåñíÜìå áðü ÊÜííåò êáé Ìïíáêü ðïõ âñßóêïíôáé êáé óôï äñüìï ìáò; Ï Ðáíáãéþôçò ôá êáôáöÝñíåé ìéá ÷áñÜ êáé ôá ðñïëáâáßíïõìå üëá. Ðñþôá óôéò ÊÜííåò, âüëôá óôç ìáñßíá, ðßôóá óôï ÷Ýñé, ôïõáëÝôá ðïõèåíÜ - ðïõ 'óáé ìÜíá íá ìå äåéò - êáé ôï âñáäÜêé óôï ðñéãêéðÜôï ôïõ Ìïíáêü. Áöïý äå ìáò ðÞñáí ÷áìðÜñé êáé ìðÞêáìå, äåí öÝñïõìå ïõäåìßáí åõèýíç. Ìüíôå-ÊÜñëï, ðåñéöåñüìáóôå ëåôóáñßá óôï ðéï ðëïýóéï ìÝñïò ôïõ êüóìïõ, ÷ëéäÞ, ëÜìøç, ãêëáìïõñéÜ, âáñåìÝíïé áð' üëï ôïí êüóìï, êïõóôïõìÜôïé áðáôåþíåò, êáêïìáèçìÝíåò êõñéïýëåò, ôñåëáìÝíåò ìéêñïýëåò, ôñåëáìÝíïé ê' åìåßò öùôïãñáöéæüìáóôå äßðëá óôá ðáíÜêñéâá áõôïêßíçôá ìå öüíôï ôï êáæßíï. Ôé øþíéï ÈåÝ ìïõ! Áõôü êé áí åßíáé äéáóôñïöÞ. Åðßãåéïò ðáñÜäåéóïò ãéá ìåñéêïýò, ç 17 ÍïÝìâñç åäþ, ìÜëëïí åßíáé áðáñáßôçôç êáô' Üëëïõò, ôÝëïò ðÜíôùí, äåí ìðïñåß íá óõìöùíåß êáíåßò ìå üëá. ÐÜíôùò üóïé ôüëìçóáí íá öÜíå óôï Ìïíáêü, êáôÜëáâáí "ôé åóôß âåñßêïêï". Óôï ñáíôåâïý ôçò áíá÷þñçóçò Þìáóôáí üëïé óôçí þñá ìáò (ôçí..åëëçíéêÞ), ï ýðíïò óôç Íßêáéá ëßãïò, åãåñôÞñéï óôéò 5, ariverdertsi Roma, ï "ÌðáêëáâÜò" ìáò áíåâÜæåé ôç äéÜèåóç, áëëÜ Ýíá ôåñÜóôéï ìðïôéëéÜñéóìá, ðïõ ìáò êáèçëþíåé åðß ôñåéò þñåò, ìáò áíáôñÝðåé ôïí ðñïãñáììáôéóìü ìáò. Ôï ðëïßï öåýãåé óôéò 5, ç Áãêüíá åßíáé ôüóï ìáêñéÜ, ìá ï ïäçãüò ìáò äåí ôï âÜæåé êÜôù. ÁíáóôÝëëåé åðß äßùñïí üëá ôá Üñèñá ôïõ åëëçíéêïý Ê.Ï.Ê, åõôõ÷þò ÷ùñßò íá ìáò ðÜñïõí ÷áìðÜñé ïé Éôáëïß, êáé ãýñù óôéò 12, óå áíïé÷ôü äñüìï ðëÝïí Ý÷ïõìå íá äéáíýóïõìå 400 ÷éëéüìåôñá óå 5 þñåò.

5 ðáñÜ ìðáßíïõìå óôï ðëïßï, êáìðßíåò ìå èÝá ôç èÜëáóóá, öáãçôü, ôá ôåëåõôáßá áöïñïëüãçôá, ï êáðåôÜíéïò Ý÷åé êÝöéá, ìáò æçôÜåé íá ÷ïñÝøïõìå êé åìåßò Üëëï ðïõ äåí èÝëïõìå. Óôçí áßèïõóá äåîéþóåùí óôÞíåôáé ôñéêïýâåñôï ãëÝíôé, ï êáðåôÜíéïò, áí êáé ðáñÜöùíïò, ôñáãïõäÜåé ìå ðÜèïò, ÷áñÜìáôá ç þñá ôñåéò, Ý÷ïõìå ðéÜóåé ðñï ðïëëïý ôá ÷ùñéêÜ ìáò ýäáôá, îçìåñþíåé, ï ÃéÜííçò (ï ãíùóôüò) åìöáíßæåôáé ìåôÜ ìéêñÜò êáé üìïñöçò, ðïõ "÷ôýðçóå" áðïâñáäßò ÷ùñßò íá ôïí ðÜñåé êáíåßò ÷áìðÜñé. Ïé åðßäïîïé åñáóôÝò õðïêëßíïíôáé, áðïâßâáóç óôçí Çãïõìåíßôóá, ÓÜââáôï ðñùß êáé ç ðñþôç óôÜóç óôï ÌÝôóïâï. Åöçìåñßäá, êïíôïóïýâëé, êïêïñÝôóé, ñåôóßíá ìå äõï êüêá-êüëåò, êáöÝò, ðáãùôÜ, åßäç ôüóï óðÜíéá åéò ôáò Åõñþðáò. Ï ÃéÜííçò ôñáãïõäÜåé áðü ìéêñïöþíïõ "Ôá äþäåêá åõæùíÜêéá", "Ôïýñíå êáé

Áðü ôçí ôçí êåíôñéêÞ ðáñÜóôáóç óôç Ãáëëßá. Áýãïõóôïò 2003.

20

ôïýñíå", ï ìÜíáôæåñ ÁñáìðáôæÜêçò ôïõ áðïíÝìåé ôï âñáâåßï ìå ôçí åðùíõìßá "×áñÜìáôá ç þñá ôñåéò èá 'ñèù íá óå óöõñßîù", ï Ðáíáãéþôçò ìáò áðï÷áéñåôÜåé óõãêéíçìÝíïò, áöéåñþíåé ôï "Ó' áêïëïõèþ" êáé óå ëßãï ðáôÜìå óôá Üãéá ÷þìáôá ôïõ Ðïëõãýñïõ. Ãïíåßò, áäåëöÝò, ößëïé, ðáððïýäåò ìáò ðåñéìÝíïõí, èáññåßò êáé åðéóôñÝøáìå áð' ôï ìÝôùðï. ÊáôáðëçêôéêÞ åêäñïìÞ, ðáíÝìïñöç ç Éôáëßá, öáíôáóôéêÞ ç Ãáëëßá, ìáãåõôéêü ôï Ìïíáêü, áëëÜ ÷ùñßò ß÷íïò õðåñâïëÞò, êáëýôåñç áð' üëåò åßíáé ç ÅëëÜäá. ÌÜëëïí ôïõ ÷ñüíïõ ç åêäñïìÞ ìáò èá Ý÷åé ðñïïñéóìü ôçí ÅëëÜäá, üðïõ ìðïñåßò íá âñåéò íåñü, êáöÝ, ôóéãÜñá, åöçìåñßäá, ñåôóßíá, óïõâëÜêé, ôá åßäç ðñþôçò áíÜãêçò ôÝëïò ðÜíôùí. Ãéá ôçí éóôïñßá, óôçí åêäñïìÞ ìáò áõôÞ óõììåôåß÷áìå 46 ìÝëç ôïõ Ïìßëïõ ìáò, ðïõ åõôõ÷þò ç ¸öç - óå áíôßèåóç ìå ðÝñóé - ìáò Ýâãáæå ðÜíôá 46, ôá åîÞò: Êáôåñßíá ÃêáôæÝ, ÅëÝíç ËïõêÜêç, ÄçìÞôñçò ÊåëéáöÜíïò(1), Ðáýëïò Êïýôñéïò, Ãéþñãïò ØáèÜò, ÃéÜííçò Îáíèüðïõëïò, ÄçìÞôñçò ÔóáãêÜñçò, ÈùìÜò Ðáðáèáíáóßïõ, ¸öç ÊåëéáöÜíïõ, Óôáýñïò ËïõêÜêçò, ÃéÜííçò ÊáíáôÜò, ÄçìÞôñçò ÁñáìðáôæÜêçò, ÊáëÞ ÔáñêÜóç, Êáôåñßíá ÂëÜ÷ïõ, Ãéþñãïò ºäáò, Íßêç Ôóßëêá, ÄçìÞôñçò ÊåëéáöÜíïò(2),Ìáñßá Êïõêïâßíïõ, ×ñÞóôïò Ãêáâüò, ¢ííá Ãïýíáñç, ÃéÜííçò Ðáðáðáíáãéþôïõ, ÈáíÜóçò ÃêáôæÝò, ÃéÜííçò ÌðáíÜâáò, ÌáñéÜíèç Êáñáöïõëßäïõ, Âáããåëéþ ÐáãùíÜ, Åõóôñáôßá Êáôóáñïý, Ìáñßæá Ãéþñãïõ, ÍáôÜóá Áèáíáóßïõ, Ãéþñãïò ÌåëÜò, Ëßá Áîéùôßäïõ, ¢ííá Áèáíáóßïõ, ×ñéóôßíá ÁóâåóôÜ, ÁããåëéêÞ ÊáëáúôæÞ, Ãåùñãßá Ìáôóéþñç, Áíôéãüíç Ðïõñãéáæßäïõ, Ãåùñãßá Óðßñôïõ, Ìáñßá Êïýôëïõ, ÁèçíÜ ÊáëáôæÞ, Íüíç ÊáñáôæïâÜëç, ×ñéóôßíá Ìðßæðãëïõ, ÊùóôÞò ÁíáóôáóéÜäçò, Ãåùñãßá Ôæçñßôç, ÁëÝêïò Äßãêáò, Íßêïò Äßãêáò, ×ñÞóôïò ÃåõãåëÞò, Ðáíáãéþôçò ØùìéÜäçò. ×ÏÑÇÃÏÉ ÔÇÓ ÅÊÄÑÏÌÇÓ ÓÔÇ ÃÁËËÉÁ: Áöïé Áíáãíùóôüðïõëïé ÅñãïóôÜóéï ÅìöéÜëùóçò Íåñïý - Áãñïôéêüò Ìåëéóóïêïìéêüò Óõíåôáéñéóìüò ÍéêÞôçò "ÓÉÈÙÍ" - Óõóêåõáóßá Åëéþí Íßêïò ×ëéÜðáò - Åëáéïôñéâåßï-ÓõóêåõáóôÞñéï åëáéïëÜäïõ Áöïß ÊáñáãéÜííç Êáëýâåò - ÕöáíôÞñéï Ëéüëéïò ÓôÝñãéïò ÃáëÜôéóôá Êçñïðëáóôåßï ÊáñáôæïâÜëç ÂñÜóôáìá - Ôïõñéóôéêü Ðåñßðôåñï "¸îé âñýóåò" Ðïëýãõñïò - Åëáéüëáäï ÌéíÝñâá Èåóóáëïíßêç - ÅëéÝò ÃêëÜâáò ÂñáóôÜ - Áãñüêôçìá ÔáñêÜóç ÐáôåëéäÜò. Ôïõò åõ÷áñéóôïýìå ðïëý. Ï ÃéÜííçò ÊáíáôÜò åßíáé äÜóêáëïò.

Ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ êáè´ ïäüí. Áýãïõóôïò 2003.

21

ÊÜðïôå óôïí Ðïëýãõñï ÅðéìÝëåéá Ã. Ä. ÊáíáôÜ - ×. Í. Ãåñï÷ñßóôïõ ÅðéëïãÞ åéäÞóåùí, ôïðéêþí íÝùí, ó÷ïëßùí, ëïãïôå÷íéêþí êåéìÝíùí, óôß÷ùí, åõôñÜðåëùí êáé Üëëùí ôéíþí, ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôçò åâäïìáäéáßáò åöçìåñßäáò "ÖùíÞ ôçò ×áëêéäéêÞò" ôçí ïðïßá Ýöåñå óôï öùò, ï Íéêüëáïò ×. Ãåñï÷ñßóôïò, ãéá ðñþôç öïñÜ, ôçí ÊõñéáêÞ 20 Áðñéëßïõ 1930.

24/ 28 Óåðôåìâñßïõ1930: Ìßá Óðåßñá æùïêëåðôþí. "Áé äéêáóôéêáß áñ÷áß ôçò ðüëåþò ìáò áó÷ïëïýíôáé áðü ôéíïò ÷ñüíïõ ìå ôçí äñÜóéí ôçò ìåãÜëçò óðåßñáò ôùí ðåñéöÞìùí æùïêëüðùí ÍéêïëÜïõ ÍéêïëÞ åî Áñíáßáò êáé Ìé÷áÞë ÊáíÜêç Þ ÃåñÜêç åê Ãáëáôßóôçò. Áìöüôåñïé ïýôïé Ý÷ïíôåò ùò ïñìçôÞñéïí ôçí Áñíáßáí ðåñéÞñ÷ïíôï ôá äéÜöïñá ÷ùñéÜ ôçò ×áëêéäéêÞò ùò æùÝìðïñïé êáé åí êáéñþ íõêôüò Ýêëåðôïí åßôå åê ôùí áãñþí åßôå åê ôùí óôáýëùí ìåãÜëá æþá, éäßá ßððïõò, ôïõò ïðïßïõò ìåôåðþëïõí åéò ôçí ðåñéöÝñåéáí Óåññþí Þ åéò ìåìáêñõóìÝíá ÷ùñéÜ ôçò ×áëêéäéêÞò. Ïýôùò ðñï äýï åôþí åêëÜðçóáí äýï öïñÜäåò åê Âáôïðåäßïõ Ïñìõëßáò, Üëëáé åê Ðñïóöïñßïõ, åê ÌáñìáñÜ, äýï ßððïé åê ÐïñôáñéÜò, ÊáñêÜñáò êáé Üëëùí ÷ùñßùí, ïé äå äñÜóôáé ðáñÝìåéíïí ðÜíôïôå Üãíùóôïé ïðüôå ôçí 1çí Áõãïýóôïõ ï áñ÷çãüò ôçò óðåßñáò ï äéáâüçôïò ÍéêïëÞò åèåÜèç åéò ôïí ðïôáìüí ôçò Ïñìõëßáò ôçí ä' åðïìÝíçí óõã÷ñüíùò ìå ôçí åêåßèåí áíá÷þñçóßí ôïõ åîçöáíßóèçóáí êáé ïé äýï ßððïé ôïõ Î. Ðáðáâáóéëåßïõ êáé Ð. Ñáðôïðïýëïõ. Åðß ôç âÜóåé ðëçñïöïñéþí, ôáò ïðïßáò Ýëáâïí ïé ðáèüíôåò ðáñÜ äéáöüñùí ðñïóþðùí, Üôéíá óõíçíôÞèçóáí ìåôÜ ôïõ ÍéêïëÞ åôÝèçóáí åðß ôá ß÷íç áõôïý êáé êáôçõèÞíèçóáí åéò Áñíáßáí, üðïõ åîçêñßâùóáí üôé ôá æþá ìåôáöåñèÝíôá åêåßóå åß÷ïí áðïêñõâÞ åéò ôé äÜóïò, ïðüèåí ðÜëéí åîçöáíßóèçóáí. ÁìÝóùò Ýóðåõóáí êáé êáôÞããåéëáí ôáýôá åéò ôçí Áóôõíïìßáí Áñíáßáò Þôéò åíåñãÞóáóá êáôáëëÞëùò êáôþñèùóå í' áíåýñç ôï Ýíá ôùí êëïðéìáßùí æþùí åéò Íéãñßôáí üðïõ ôï åðþëçóåí ï ÍéêïëÞò. Åõèýò ìåôÜ ôáýôá äéåôÜ÷èç ç óýëëçøéò ôïýôïõ ùò êáé ôïõ õðáëëÞëïõ ôïõ ÃåñÜêç, áßôéíåò êáé ðñïåöõëáêßóèçóáí..."

21/ 14 Ïêôùâñßïõ 1934: Åãêáßíéá ôùí íÝùí öõëáêþí Ðïëõãýñïõ. "×èåò ÓÜââáôïí êáé ðåñß þñáí 12 ìåóçìâñéíÞí åãÝíïíôï ôá åãêáßíéá ôùí íÝùí öõëáêþí Ðïëõãýñïõ ç êáôáóêåõÞ ôùí ïðïßùí åß÷åí áñ÷ßóåé ðñï ðåíôáåôßáò. ÊáôÜ ôá åãêáßíéá ðáñÝóôçóáí ï åðéóôÜôçò ôùí öõëáêþí ê. Ãåþñ. ÃëÜóôñáò ìåôÜ ôçò ïéêïãåíåßáò ôïõ, ï áñ÷éóõíôÜêôçò ìáò ê. ËÜêçò ÓõñéÜííçò, áñêåôüò êüóìïò êáé ïé Ýíäåêá ...åõôõ÷åßò êñáôïýìåíïé ôùí íÝùí öõëáêþí. Áé íÝáé áõôáß öõëáêáß åßíáé õãéåéíüôáôïé êáé ùñáéüôáôáé, ìå åõñý÷ùñá êáé åõÞëéá äùìÜôéá, áðëü÷ùñïí ðñïáýëéïí ê.ëð. Êáé ïýôù ïé êñáôïýìåíïé èá ãëçôþóïõí åðß ôÝëïõò áðü ôá äïëïöïíéêÜ ìðïõíôñïýìéá ôçò ïéêßáò ÖõñãÜäç."

122/ 13 Óåðôåìâñßïõ 1936: Ç Á. Â. Õ. ï äéÜäï÷ïò Ðáýëïò åéò ×áëêéäéêÞí. "Ðåñß ôçí 4çí êáé çìÞóåéáí ìåôáìåóçìâñéíÞí þñáí ôçò ðáñåëèïýóçò ÔåôÜñôçò, 9çí ôñÝ÷ïíôïò ìçíüò, äéåäßäåôï åéò ôçí ðüëéí ìáò, üôé ï Á.Â.Õ. ï ÄéÜäï÷ïò Ðáýëïò áíå÷þñçóåí åê Èåó/íßêçò ìåôÜ ôçò áêïëïõèßáò ôïõ êáôåõèõíüìåíïò ðñïò ôçí ×áëêéäéêÞí. Ç åßäçóéò áýôç ìåôáäïèåßóá áêáñéáßùò åéò ïëüêëçñïí ôçí ðüëéí åðñïêÜëåóåí âáèõôÜôçí óõãêßíçóéí. Åíôüò åëá÷ßóôùí äåõôåñïëÝðôùí üëïò ï êüóìïò ôïõ Ðïëõãýñïõ: Üíäñåò, ãõíáßêåò, ãÝñïíôåò, ðáéäÜêéá ìéêñÜ êáé áóèåíåßò áêüìç Ýôñå÷ïí ðñïò ôï "ËåéâÜäé" äéÜ íá ðñïëÜâïõí êáé õðïäå÷èïýí ôïí ëáôñåõôüí ÄéÜäï÷ïí...

22

Ç þñá åßíáé 5 ì.ì. êáé ï Ýìðñïóèåí ôùí åîï÷éêþí êáöåíåßùí äçìüóéïò äñüìïò åßíáé êáôÜìåóôïò êüóìïõ. Ç ÌïõóéêÞ ôïõ ÄÞìïõ Ýôïéìïò áíáìÝíåé íá ÷áéñåôÞóåé ôçí Üöéîéí ôçò Á.Â.Õ. ôïõ Äéáäü÷ïõ. Ï ê. ÄÞìáñ÷üò ìáò êáôáóõãêåêéíçìÝíïò ëüãù ôïõ áðñïåôïéìÜóôïõ ôçò õðïäï÷Þò áíåâïêáôåâáßíåé óôï äçìüóéï äñüìï.... Ïé þñåò üìùò ðåñíïýí êáé ç Á.Â.Õ. ï ÄéÜäï÷ïò äåí öáßíåôáé. Ç áãùíßá êïñõöþíåôáé êáé ôá "ãéáôß áñãåß;" ðÜíå êé Ýñ÷ïíôáé. Ï ÍïìÜñ÷çò ìáò ê. ÊïñöéùôÜêçò, ï ÄéïéêçôÞò ôçò åíôáýèá ÄéïéêÞóåùò ×ùñïöõëáêÞò ôáãìáôÜñ÷çò ê. Éùáííßäçò êáé ï åéóáããåëåýùí ðñùôïäßêçò ê. ×áëïõëÜêïò, äåí êñáôïýíôáé ðëÝïí. ÅðéâéâÜæïíôáé áõôïêéíÞôïõ êáé ôñÝ÷ïõí ðñïò ðñïûðÜíôçóéí ôïõ ÕøçëïôÜôïõ. Ôá ðëÞèç ìå êáôáöáíÞ íåõñéêüôçôá êáé áíõðïìïíçóßá áíåâïêáôåâáßíïõí ôçí ÅèíéêÞí ïäüí. Ôá ìÜôéá êéíäõíåýïõí íá ðÜèïõí åîüñõîéí áðü ôçí äéáñêÞ åíôáôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ïëïêëÞñïõ ôçò ïäïý áð' üðïõ áíáìÝíåôáé íá öáíåß ôï Âáóéëéêüí áõôïêßíçôïí. ÊÜðïéá óôéãìÞ åìöáíßæïíôáé äýï áõôïêßíçôá åðéâáôéêÜ "êïìåñóéÜë". ÏìáäéêÞ ïöèáëìáðÜôç êáôáëáìâÜíåé ôá áíáìÝíïíôá áãùíéùäþò ðëÞèç. Áí êáé âëÝðïõí üëïé ôá... áíåðßóçìá áõôïêßíçôá, üìùò üëïé Ý÷ïõí ôçí åíôýðùóéí ðùò áõôÜ åßíáé ôá öÝñïíôá ôïí Á.Â.Õ. ôïí ÄéÜäï÷ïí... Óýã÷éóéò áöÜíôáóôïò åðéêñáôåß. Ôá ðáéäéÜ ôçò ÌïõóéêÞò Ý÷ïõí ôá üñãáíá óôï óôüìá ôùí Ýôïéìá í' áñ÷ßóïõí. Ï ìïõóéêüò ê. Ôóü÷áò êéíåß óáí íåõñüóðáóôï, êåöÜëé, ÷Ýñéá, ðüäéá Ýôïéìïò íá äþóåé ôï ðáñÜããåëìá "ìáñò". Ï ê. ÄÞìáñ÷ïò äáãêþíåé íåõñéêÜ ôï ôóéãÜñï ôïõ, óéÜæåé ôç ãñáâÜôá ôïõ, ôñÝìåé üëïò áðü ôçí óõãêßíçóé... Ïé óùöÝñ ôùí äýï áõôþí áõôïêéíÞôùí ðëçñïöïñïýí ôïõò åðéóÞìïõò üôé ç Á. Â. Õ. ï ÄéÜäï÷ïò Ðáýëïò êáôåõèýíèç ðñïò Áñíáßáí. Ç áðñïóäüêçôïò áõôÞ åßäçóéò Þôáí áëçèéíÞ øõ÷ñïëïõóßá äéá ôá áíáìÝíïíôá åðß ôüóáò þñáò ðëÞèç. ÁðïãïÞôåõóéò êáé óôåíï÷þñéá äéáäÝ÷åôáé ôï Üêñáôïí åíèïõóéáóìüí ôïõ ðëÞèïõò....¸ôóé ôá ðëÞèç óôåíï÷ùñçìÝíá êáé áðïãïçôåõìÝíá áíáãêÜæïíôáé íá... äéáëõèïýí. Ïé ðéï Üðéóôïé êáé íåõñéêïß åôñÜâçîáí ôïí áíÞöïñï, ßóùò ãéáôß áêüìá êÜôé ðåñßìåíáí, ßóùò êáé ãéá íá "êáëìÜñïõí" ôá åîçììÝíá íåýñá ôùí. Êáé áõôïß Þóáí ïé ôõ÷çñüôåñïé. Äéüôé ðåñß ôçí ïãäüçí êáé çìßóåéáí âñáäõíÞí ôñßá áõôïêßíçôá îÝóêáóáí áðü ôç ñÜ÷ç. Êáé ôá ôñßá áõôÜ áõôïêßíçôá Þóáí ôá åðß ôüóáò þñáò áíáìåíüìåíá áõôïêßíçôá ôçò Á. Â. Õ. ôïõ Äéáäü÷ïõ êáé ôçò áêïëïõèßáò ôïõ. Åéò ôï ðñþôïí - ôï áõôïêßíçôïí ôïõ ÄçìÜñ÷ïõ Èåó/íßêçò ê. ÌÜíïõ, åõãåíþò ðñïóöåñèÝí äéÜ ôçí åêäñïìÞí ôçò Á. Â. Õ. ôïõ Äéáäü÷ïõ - åðÝâáéíåí ï ÄéÜäï÷ïò ìåôÜ ôïõ áñ÷çãïý ôïõ Óôüëïõ ÍáõÜñ÷ïõ ê. Óáêåëëáñßïõ. Ç Á. Â. Õ. ï ÄéÜäï÷ïò Ðáýëïò Ýöåñå èåñéíÞí óôïëÞí ÍáõÜñ÷ïõ..."

956/ 26 Óåðôåìâñßïõ 1971: ¼ëá ãßíïíôáé ôÝëåéá. "Åäþ êáé ìåñéêÝò åâäïìÜäåò Ý÷åé áñ÷ßóåé ôéò åñãáóßåò êáôáóêåõÞò áãéïãñáöéþí óôï ¢ãéï ÂÞìá ôïõ ìçôñïðïëéôéêïý ìáò íáïý ï äéáêåêñéìÝíïò Ðïëõãõñéíüò æùãñÜöïò Ãéþñãïò ÐáñáëÞò. Ðñïêáëåß åíèïõóéáóìü óôïí âáèýôáôá èñçóêåõüìåíï ëáü ôïõ Ðïëõãýñïõ ç åêëïãÞ ôïõ æùãñÜöïõ êáé ôï óõíôåëïýìåíï Ýñãï. Ôï äéïñáôéêü ìÜôé ôïõ Ìçôñïðïëßôç ìáò êáé ïé Üïêíåò öñïíôßäåò ôçò åêêëçóéáóôéêÞò åðéôñïðÞò ôïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ åðéôõã÷Üíïõí èåÜñåóôá áðïôåëÝóìáôá. ¼ëá ãßíïíôáé ôÝëåéá.".

Ã. ÐáñáëÞ, ÔÜöïò, 1974.

33/ 14 Óåðôåìâñßïõ 1975: Ãéþñãïò Í. ÐáñáëÞò. "Ôï âñÜäõ ôçò 4çò Óåðôåìâñßïõ 1975 ðÝèáíå óôï Ðáíüñáìá ôçò Èåóóáëïíßêçò, ýóôåñá áðü ìáêñéÜ êáé åðþäõíç áññþóôéá, ï æùãñÜöïò Ãéþñãïò Í. ÐáñáëÞò. Ç êçäåßá ôïõ Ýãéíå óôç Èåóóáëïíßêç, óôïí éåñü íáü ôçò Áãßáò Óïößáò. Åí óõíå÷åßá ï íåêñüò ìåôåöÝñèç óôïí Ðïëýãõñï üðïõ åíåôáöéÜóèç ìå ðÜíäçìç óõììåôï÷Þ..."

23

¹÷ïé ôçò ðáñÜäïóçò Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá äéáðéóôþíïõìå ìéá Ýíôïíç äñáóôçñéüôçôá ôùí ðïëéôéóôéêþí óõëëüãùí ôçò ðåñéï÷Þò ìáò óôïí ôïìÝá ôçò Ýñåõíáò, êáôáãñáöÞò êáé ç÷ïãñÜöçóçò ôùí äçìïôéêþí ìáò ôñáãïõäéþí. Ç ðñïóðÜèåéá áõôÞ èåùñåßôáé óçìáíôéêÞ, êáèþò åßíáé ç ðñþôç óõóôçìáôéêÞ Ýñåõíá, ìåôÜ áð' áõôÞ ôïõ áåßìíçóôïõ ×áëêéäéêéþôç ëáïãñÜöïõ êáé ðáñïõóéáóôÞ ñáäéïöùíéêþí åêðïìðþí ÔÜêç ÓáìáñÜ, ðïõ äéåíÞñãçóå ó' üëá ó÷åäüí ôá ÷ùñéÜ ôçò ×áëêéäéêÞò, êáôÜ ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôçò äåêáåôßáò ôïõ ´50. Ï "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ", ðåñéïäéêü Ýñåõíáò êáèþò åßíáé, áíáæÞôçóå êáé ðåñéóõíÝëåîå üëïõò ôïõò äßóêïõò êáé ôá CD ðïõ êõêëïöüñçóáí ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá áðü ðïëéôéóôéêïýò öïñåßò ôçò ×áëêéäéêÞò, ìå ôñáãïýäéá ôçò ëáúêÞò ìáò ðáñÜäïóçò êáé èá ôá ðáñïõóéÜóåé åêôåíþò ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôïõ. Ãé áõôü ðáñáêáëïýìå ôïõò õðåýèõíïõò Ýñåõíáò, êáôáãñáöÞò êáé ç÷ïãñÜöçóçò ôùí ôñáãïõäéþí áõôþí, íá ìáò óôÝëíïõí Ýíá êáôáôïðéóôéêü êåßìåíï, öùôïãñáößåò ê.ëð. Þ íá Ýñ÷ïíôáé óå åðáöÞ ìáæß ìáò, þóôå ç ðáñïõóßáóç ôùí ðïíçìÜôùí ôïõò íá ãßíåôáé ìå ôïí êáëýôåñï, êáôÜ ôï äõíáôüí, ôñüðï. Ôç óôÞëç ìáò ëïéðüí áõôÞ, äåí èá ìðïñïýóáìå íá ìçí ôçí åãêáéíéÜóïõìå ìå ôï CD "¹÷ïé ôçò ÐáñÜäïóçò" ôïõ Âáâäéíïý Ìïõóéêïý ÓõãêñïôÞìáôïò áðü ôï ïðïßï äáíåéóôÞêáìå êáé ôçí åðùíõìßá ôçò óôÞëçò. Ôï Âáâäéíü Ìïõóéêü Óõãêñüôçìá äçìéïõñãÞèçêå ôï 1982 áðü íÝïõò Âáâäéíïýò ëáúêïýò ïñãáíïðáß÷ôåò. Ï êáèÝíáò åß÷å ìéá ó÷Ýóç áãÜðçò ìå ôç ìïõóéêÞ êáé áõôïó÷åäßáæå ìüíïò ôïõ, þóðïõ êÜðïéá óôéãìÞ äçìéïõñãÞèçêå áõôÞ ç ðáñÝá, ðïõ äéáôçñåßôáé ðÜíù áðü 20 ÷ñüíéá. "Ôüôå åíþóáìå êáé ôá ðñþôá ìåñÜêéá ìáò ãéá íá ôñáãïõäÞóïõìå ôéò ÷áñÝò ôùí ëáúêþí ãéïñôþí (ðáíçãýñéá), ôéò ÷áñÝò ôçò ïéêïãÝíåéáò (áññáâþíåò, ãÜìïé, ïíïìáóôéêÝò ãéïñôÝò ê.ëð.). Åêåß ïé ðáñáäüóåéò áãùíßæïíôáé ãéá ôçí ÅëëçíéêüôçôÜ ìáò êáé ôçí éóôïñßá ìáò, üðïõ ç ÷áñìïëýðç áõèüñìçôá îå÷åéëßæåé áðü ôéò êáñäéÝò ôùí ÷ïñåõôþí êáé ôùí ãëåíôéóôÜäùí êáé ãßíåôáé Ýíá ÷áñìÜíé ìå ôïõò Þ÷ïõò ôçò ðáñÜäïóçò", ìáò åßðå ï, åê ôùí éäñõôþí ôïõ óõãêñïôÞìáôïò, ×ñÞóôïò Êïõôóüò. Óôçí åéêïóÜ÷ñïíç êáé ðëÝïí ðïñåßá ôïõ, ôï Âáâäéíü Ìïõóéêü Óõãêñüôçìá Ý÷åé óôï åíåñãçôéêü ôïõ ðÜìðïëëåò ìïõóéêÝò åìöáíßóåéò, ãéáôß ðÝñá áðü ôï ðáñáäïóéáêü ôñáãïýäé áó÷ïëÞèçêå êáé ìå ôï Ýíôå÷íï, ôï ëáúêü, ôï ñåìðÝôéêï, äéáèÝôïíôáò Ýíá åõñý ñåðåñôüñéï, ïñãÜíùóå êáé óõììåôåß÷å óå ðïëëÝò åêäçëþóåéò, ìïõóéêÝò âñáäéÝò, áöéåñþìáôá óå ìåãÜëïõò äçìéïõñãïýò, óõíáõëßåò, ñáäéüöùíï, ôçëåüñáóç ê.ëð. óôçí ÅëëÜäá êáé ôï åîùôåñéêü êáé Ý÷åé óõíåñãáóèåß ìå ðïëéôéóôéêïýò öïñåßò, ÄÞìïõò êáé Êïéíüôçôåò, ôï ÐáíåðéóôÞìéï, ìÝóá åíçìÝñùóçò, ê.á. ¸÷åé óõíåñãáóèåß ðÜñá ðïëëÝò öïñÝò ìå ÷ïñåõôéêÜ óõãêñïôÞìáôá áðü üëåò ôéò ðåñéï÷Ýò ôçò ÅëëÜäáò, äéáèÝôïíôáò ìéá åõñåßá ãíþóç üëùí ó÷åäüí ôùí ÷ïñþí êÜèå ãåùãñáöéêïý äéáìåñßóìáôïò ôçò ÷þñáò ìáò. "Ìå ôç ìïõóéêÞ ìðïñåß êáíåßò íá öôÜóåé ðáíôïý. Ãéáôß ç ìïõóéêÞ Ý÷åé ìåãÜëç äýíáìç. ÆçôÜ êïñìéÜ íá æÞóåé, øõ÷Þ íá åêöñáóèåß. Áíïßãåé äñüìïõò êáé óå ðáßñíåé ìáæß ôçò. ÐåñðáôÜò ôá âÞìáôÜ ôçò êáé ìáæß ôïõò äñüìïõò ôçò æùÞò. ÁõôÞò ôçò æùÞò ìå ôéò ëýðåò, ôéò ÷áñÝò, ôéò áãùíßåò, ôéò áîßåò. Ìá áí èåò íá ìÜèåéò ôçí éóôïñßá óïõ, íá äéáâÜæåéò ôçí ðïñåßá óïõ, íá íéþóåéò ôç ãÝííçóÞ óïõ, ôüôå ãõñßæåéò ðßóù óôçí áñ÷Þ. Ãõñßæåéò óôéò ðáñáäüóåéò. Ïé ðáñáäüóåéò ôïõ êÜèå ôüðïõ åßíáé ç ðñïóùðéêÞ ôïõ éóôïñßá, ç ðïñåßá ôïõ, ï ðïëéôéóìüò ôïõ êáé üëåò ïé éóôïñßåò ìáæß ìå ôá äçìïôéêÜ ôñáãïýäéá åßíáé Ýíá ìÝñïò ôïõ ðïëéôéóìïý ìáò ìå áíåêôßìçôç áîßá, äéá÷ñïíéêÞ, äéáñêÞ. Åßíáé åèíéêü êåöÜëáéï. Ç äçìïôéêÞ 24

ìáò ìïõóéêÞ Ý÷åé äýíáìç ôåñÜóôéá, ìá äåí ôçí öáíåñþíåé. Ôçí áíáêáëýðôåéò ìüíïò óïõ êáé ðáßñíåéò üóç ÷ñåéÜæåóáé. Ôá äçìïôéêÜ ìáò ôñáãïýäéá åßíáé ôçò ðáôñßäáò ôï ÷ñõóÜöé. Äåí Ýãéíáí ðïôÝ "÷ñõóÜ" êáé "ðëáôéíÝíéá". Ìüíï áéþíéá... ...Åìåßò ôï Âáâäéíü Ìïõóéêü Óõãêñüôçìá Ý÷ïíôáò éäéáßôåñç åõáéóèçóßá óôçí ðáñáäïóéáêÞ ìïõóéêÞ êáé ôï äçìïôéêü ôñáãïýäé ðïõ õðçñåôïýìå ðÜíù áðü 20 ÷ñüíéá ùò áðëïß ëáúêïß ïñãáíïðáß÷ôåò ìå áãÜðç, åõáéóèçóßá, óõíÝðåéá, óåâáóìü êáé áîéïðñÝðåéá áðïöáóßóáìå ôç äçìéïõñãßá áõôÞò ôçò ìïõóéêÞò êáôáãñáöÞò (cd) ðñïóèÝôïíôáò ì' áõôü ôïí ôñüðï ôç äéêÞ ìáò "ëáëéÜ" êáé ðñïóùðéêü ýöïò óôïõò ¹÷ïõò ôçò ÐáñÜäïóçò". Ôï cd ìå ôßôëï ¹÷ïé ôçò ÐáñÜäïóçò Ýãéíå ôï 2002 óå óõíåñãáóßá ìå ôïí ÄÞìï Áíèåìïýíôá ðïõ Ýêáíå êáé ôçí ðáñáãùãÞ êáé ðåñéëáìâÜíåé 18 ôñáãïýäéá óå ôñåéò åíüôçôåò, ùò åîÞò: Á. ÔÑÁÃÏÕÄÉÁ ÊÁÉ ÏÑÃÁÍÉÊÁ ÔÏÕ ÔÏÐÏÕ. 1) ÊÜéñï, 2) ÂáâäéíÞ ôñõãüíá, 3) Ãáëáôóéáíïýäá, 4) Óõñìáô'êüò, 5) Êïõíôïõ÷áìáúëïýäá, 6) ÌáñìáñÝíéá ìïõ âñõóïýëá, 7) Áðüøåí åìáëþóáìå, 8) Áð' ôïõ ÂÜâäïõ ùò ôïõí Áç-ÌÜìá. Â. ÔÑÁÃÏÕÄÉÁ ÔÏÕ ÃÁÌÏÕ. 9) ÃáìðñéÜô'êïõ, 10) ¸ëá ìáíïýëá ìïõ ãëõêéÜ, 11) Íôáñüò. Ã. ÔÑÁÃÏÕÄÉÁ & ÏÑÃÁÍÉÊÏÉ ÓÊÏÐÏÉ ËÁÚÊÙÍ ÃÉÏÑÔÙÍ. 12) ÓÞìéñá åßíé ô' ÁçëéÜ / ÌÞëï ìïõ êüêêéíï / Ï äéáìáíôÝíéïò ï óôáõñüò / Óáí áðüøé, 13) ×áóáðïóÝñâéêï, 14) ÊáñóéëáìÜò, 15) Ç öôþ÷åéá, 16) ÃêÜéíôá, 17) Ôá îÝíá, 18) ÊÝñíá ìáò. Ðáßæïõí ïé ìïõóéêïß: ÓôÝñãéïò ÊáñáäÞìïò êëáñßíï, ×ñÞóôïò Êïõôóüò ëáïýôï, Íßêïò ÂéôëÞò áêïñíôåüí, Ìé÷Üëçò ÓõñïðëÞò ôïõìðåñëÝêé êáé ôñáãïõäïýí ïé ×ñÞóôïò Áãñáöéþôçò, ÓôÝñãéïò ÊáñáäÞìïò, Ìé÷Üëçò ÓõñïðëÞò, ×ñÞóôïò Êïõôóüò. Ôá ôñáãïýäéá åßíáé ç÷ïãñáöçìÝíá, üðùò ðáßæïíôáé êáé ôñáãïõäéïýíôáé óÞìåñá, ìå ôïõò ìïõóéêïýò éäéùìáôéóìïýò ôçò ðåñéï÷Þò ìáò êáé ì' áõôÜ ãßíïíôáé üëá ôá ãëÝíôéá óôéò ðñïóùðéêÝò, ïéêïãåíåéáêÝò êáé ëáúêÝò ìáò ãéïñôÝò. Ãéá ôï êáëýôåñï êáé áõèåíôéêüôåñï áðïôÝëåóìá Ýãéíå ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ó÷ïëáóôéêÞ Ýñåõíá ãéá êÜèå ôñáãïýäé ó÷åôéêÜ ìå ôç ìåëùäßá ôïõ, ôï óôß÷ï, ôéò ðáñáëëáãÝò ôïõ êáé ü,ôé Üëëï ëáïãñáöéêü óôïé÷åßï ôï ÷áñáêôçñßæåé ãéá ôçí ðëÞñç áðïôýðùóÞ ôïõ. Áðü ðáëéüôåñåò åñáóéôå÷íéêÝò ç÷ïãñáöÞóåéò êáé êáôáãñáöÝò ìåëåôÞèçêáí ðïëëÜ óôïé÷åßá, áñ÷åßá, Ýãéíå åðáöÞ ìå çëéêéùìÝíïõò Âáâäéíïýò êáé Üëëïõò ôçò ãýñù ðåñéï÷Þò ðïõ Þîåñáí ôá ôñáãïýäéá, ãéáôß ôá åß÷áí æÞóåé.

25

¸ãéíáí ïé áðáñáßôçôåò óõíáíôÞóåéò ìå õðåýèõíïõò ìïõóéêþí ðáñáãùãþí, ëáïãñÜöïõò, äçìïóéïãñÜöïõò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôçí ðáñÜäïóç êáé ôï ôñáãïýäé êáé üëåò ôéò åíÝñãåéåò ãéá ôá ðíåõìáôéêÜ äéêáéþìáôá êáé ôï íïìéêü ðëáßóéï ôçò ðáñáãùãÞò. ÌåôÜ áêïëïýèçóå ç åðéìÝëåéá ôùí êåéìÝíùí ðïõ óõíïäåýïõí ôï cd óôï îå÷ùñéóôü 16óÝëéäï Ýã÷ñùìï Ýíôõðï, Ýãéíå ç éäéáßôåñá êáëáßóèçôç åðéìÝëåéá ôïõ åîùöýëëïõ ãéá ôçí ðëÞñç ðáñïõóßáóç. ¸ãéíáí ðïëëÝò ðñüâåò êáé äáðáíÞèçêå ðïëýò ÷ñüíïò óôï óôïýíôéï ãéá íá Ý÷ïõìå ôï êáëýôåñï äõíáôü áðïôÝëåóìá. ¼ëç ç ðáñáãùãÞ åßíáé éäéáßôåñá ðñïóåãìÝíç, êáëáßóèçôç êáé ôï ç÷çôéêü áðïôÝëåóìá Üñéóôï. ÌÝóá óå ôüóï "ìéêñü" ÷þñï Þ÷ïõ êáé åéêüíáò áðïôõðþíåôáé Ýíá ìåãÜëï ìÝñïò ôçò ðáñÜäïóÞò ìáò. Ç Ýêäïóç äåí áðïâëÝðåé óå ïéêïíïìéêü êÝñäïò êáé êéíåßôáé Ýîù áðü ôá ðñüôõðá ôçò åìðïñéêÞò äéóêïãñáößáò. Ðéï óçìáíôéêü ãéá ìáò åßíáé ôï ìïõóéêü êÝñäïò ôçò ðáñÜäïóçò êáé ôïõ ëáúêïý ðïëéôéóìïý ìáò. ¸ôóé ç ðáñáãùãÞ êéíÞèçêå óå ðåñéïñéóìÝíï áñéèìü áíôéôýðùí. "¹÷ïé ôçò ðáñÜäïóçò ðïõ äåí óâÞíïõí ðïôÝ. ¸÷ïõí ëáëéÜ êáé æçôïýí ôç äéêÞ ìáò ëáëéÜ. Åìåßò ôï Âáâäéíü Ìïõóéêü Óõãêñüôçìá äåí åß÷áìå ôßðïôá Üëëï íá êÜíïõìå. ÌáæåõôÞêáìå üëïé ìáæß êáé ìå ôï êïýíçìá ôçò êåöáëÞò áñ÷ßóáìå êáé ç÷ïãñáöïýóáìå. Êáé åßíáé óçìáíôéêü üôé ï êáèÝíáò ðáßæåé ü,ôé äåé áðü ôïí ößëï ôïõ íá ðáßæåé, üðùò Ýíáò ÷ïñåõôÞò ÷ïñåýåé êáëÜ êáé ðáñïôñýíåé ìå áõôüí ôïí ôñüðï íá ÷ïñÝøåé êáëÜ êáé ï äéðëáíüò ôïõ". Ôï cd ðáñïõóßáóå ñáäéïöùíéêÜ ôï Äçìïôéêü Ñáäéüöùíï Èåóóáëïíßêçò áðü ôï óôáèìü Ëüãïõ êáé ÔÝ÷íçò (FM-105,6 óôéò 31/5/2002) êáé ï ëáïãñÜöïò Ãéþñãïò Ìåëßêçò óå áíôßóôïé÷ï ñáäéïöùíéêü óôáèìü (FM-9,58 óôéò 8/6/2002). Ôï Ýíèåôï ðåñéïäéêü "ôï Üëëï âÞìá ôçò ÊõñéáêÞò" ôçò åöçìåñßäáò ÂÇÌÁ ôçò 7-72002 êáôÝôáîå ôï cd ¹÷ïé ôçò ÐáñÜäïóçò ùò ôï cd ôçò åâäïìÜäáò ìå áíáëõôéêÞ êñéôéêÞ ôïíßæïíôáò ôç óðïõäáéüôçôÜ ôïõ ãéá ôçí ðñïóöïñÜ óôçí ðáñÜäïóç ôïõ ôüðïõ êáé ôçí åðéìåëçìÝíç ÝêäïóÞ ôïõ. Ôï êáôáîéùìÝíï ìïõóéêü ðåñéïäéêü ÄÉÖÙÍÏ (ôåý÷ïò 90, ÌÜñôéïò 2003) êÜíåé ôçí ðáñïõóßáóç ôïõ cd óôç óôÞëç "áêïýù äßóêïõò" ìå êáëÜ êñéôéêÜ ó÷üëéá. Ç ÐáíóÝëçíïò, Ýíèåôç Ýêäïóç ðïëéôéóôéêïý ðåñéå÷ïìÝíïõ ôçò åöçìåñßäáò ÌÁÊÅÄÏÍÉÁ, ôçí ÊõñéáêÞ 8-6-2002, ðáñïõóéÜæåé áðü ôçí åíüôçôá "ÌïõóéêÞ", ôïõò "¹÷ïõò ôçò ÐáñÜäïóçò" ìå åðéìÝëåéá ôïõ áñ÷éóõíôÜêôç ÈáíÜóç ÃùãÜäç. Åðßóçò, ç FM Records óõìðåñéÝëáâå ôï cd óå ôñéðëÞ Ýêäïóç ìå ôßôëï "Ôá ÄçìïôéêÜ ìáò" (Áðñßëéïò 2003). Óôéò ðåñóéíÝò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò ôïõ êáëïêáéñéïý ôïõ ÄÞìïõ Áíèåìïýíôá, "ÐïëéôéóôéêÜ ÊïéôÜóìáôá Áíèåìïýíôéá 2002", ïñãáíþèçêáí 4 óõíáõëßåò ôïõ Âáâäéíïý Ìïõóéêïý ÓõãêñïôÞìáôïò ãéá ôçí ðáñïõóßáóÞ ôïõ óôï ÂÜâäï, ÃáëÜôéóôá, Ãáëáñéíü êáé ÄïõìðéÜ. Ç ðñþôç ðáñïõóßáóç Ýãéíå óôï ÂÜâäï óôéò 9/8 áðü ôçí Áíáóôáóßá Êáñåìöýëëç - ÎåöôÝñç ðáñáãùãü ìïõóéêþí åêðïìðþí ìå êåßìåíá, ó÷üëéá, ðñïâïëÞ âßíôåï óå ãéãáíôïïèüíç ôçò 20åôïýò ìïõóéêÞò ðïñåßáò ôïõ Âáâäéíïý Ìïõóéêïý ÓõãêñïôÞìáôïò êáé ðïëý âÝâáéá äçìïôéêü ôñáãïýäé. Áêïëïýèçóáí ïé óõíáõëßåò óôá Üëëá ìÝñç ôïõ äçìïôéêïý äéáìåñßóìáôïò, ðïõ ðáñáêïëïýèçóáí êáé ôßìçóáí ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõò ïé áñ÷Ýò ôïõ ôüðïõ, äçìüóéá ðñüóùðá, ï õðïõñãüò ×ñÞóôïò ÐÜ÷ôáò, ìá ðñïðáíôüò ï áðëüò êüóìïò, ï äçìüôçò ãéáôß ôá ôñáãïýäéá åßíáé äéêÜ ôïõ âãáëìÝíá áðü ôç æùÞ ôïõ êáé áõôüò ôá íéþèåé êáëýôåñá áðü ôïí êáèÝíá. Ðñïãñáììáôßæïíôáé óýíôïìá êáé Üëëåò ðáñïõóéÜóåéò ôùí "¹÷ùí ôçò ÐáñÜäïóçò" áðü ôï Âáâäéíü Ìïõóéêü Óõãêñüôçìá, üðùò óôçí ÅÔ-3 êáé óå äéÜöïñåò Üëëåò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò.

26

Ìéá åðßóêåøç "óôïõ ÌïõñéíÜä'êïõ" Ìáñßá ÌðïõëÜêç-Ëõðéñßäç Ìáò áñÝóåé ðÜíôá íá ãñÜöïõìå êáé íá äéáâÜæïõìå ãéá ôïõò áíèñþðïõò ôïõ ðíåýìáôïò êáé ôçò êïõëôïýñáò, ðïõ Ýðáéîáí êÜðïéï ñüëï êáé óçìÜäåøáí ìå ôç æùÞ ôïõò Þ ìå ôï ðÝñáóìÜ ôïõò áðü ôïí Ðïëýãõñï ôç æùÞ ôùí êáôïßêùí, åßôå âïçèþíôáò ôïõò áðü ðïëéôéêÝò èÝóåéò ðïõ êáôåß÷áí Þ óáí êáèçãçôÝò, äÜóêáëïé, íïìéêïß, éáôñïß êáé ãåíéêÜ óáí ìïñöùìÝíïé Üíèñùðïé, ðïõ äéáìüñöùíáí ôçí êïéíùíßá ôïõ Ðïëõãýñïõ Þ âïçèÞèçêáí áð' áõôÞ ãéá ôéò ìåëÝôåò ôïõò Þ áêüìá êáé ãéá ôéò óðïõäÝò ôïõò. Ðßóù üìùò áð' áõôïýò, ìéáò ðïõ ôï ðåñéïäéêü ìáò äßíåé êáé ôçí åõêáéñßá ôçò áíáäñïìÞò, õðÞñ÷áí óôçí êïéíùíßá ôïõ Ðïëõãýñïõ êáé ðïëëÝò Üëëåò ôÜîåéò áîéüëïãùí áíèñþðùí. Åðáããåëìáôßåò, êôçíïôñüöïé, Ýìðïñïé, êôçìáôßåò, åñãÜôåò, ïé ïðïßïé, åßôå áðü ôçí êïýñáóç ôçò çìÝñáò, åßôå áðü ôçí ðïëëÞ áðáó÷üëçóç êáé ôïí ôñüðï æùÞò ôçò åðï÷Þò ôïõò, Ýìåéíáí óôçí áöÜíåéá, áí êáé Þôáí ðáñüíôåò, üôáí êáé üðïõ ï Ðïëýãõñïò ôïõò åß÷å áíÜãêç. Ôçí åðï÷Þ ôçò ïðïéáóäÞðïôå ðáñáãùãÞò, ð.÷. üôáí ãåííïýóáí ïé êáôóßêåò, üôáí Ýóðåñíáí, üôáí èÝñéæáí, Ýêáíáí ìÞíåò íá ãõñßóïõí óôá óðßôéá ôïõò. ¼ôáí üìùò ôïõò êáëïýóå ï Ìçôñïðïëßôçò Åéñçíáßïò íá ôïí óõíáíôÞóïõí, ôá Üöçíáí üëá. ÐëÝíïíôáí, öïñïýóáí ôá ãéïñôéíÜ ôïõò êáé ðÞãáéíáí íá ìÜèïõí ôé ôïõò èÝëåé ï ÃÝñïíôáò. Ï Äåóðüôçò, áíÜëïãá ìå ôçí ïéêïíïìéêÞ êáôÜóôáóÞ ôïõò, åß÷å ðñïêáèïñéóìÝíç êáé ôçí åíßó÷õóç óå ÷ñõóÝò ëßñåò. Ôéò Ýäéíáí áäéáìáñôýñçôá ãéáôß Þîåñáí üôé ðñïïñßæïíôáí ãéá ôçí Åêêëçóßá, ôï Ó÷ïëåßï Þ ãéá ôçí åíßó÷õóç ðôù÷üôåñùí ïéêïãåíåéþí. ¹ôáí ãñáììÝíá óôïí ¢ìâùíá, óôï Äåóðïôéêü èñüíï êáé óôïí ÅðéôÜöéï ôçò åêêëçóßáò ôá ïíüìáôá ôùí äùñçôþí. Ðïéïò Üñáãå åß÷å ôï äéêáßùìá êáé ôá Ýóâçóå üëá áõôÜ; ÊïõñáóìÝíïé, áðëïß, áìüñöùôïé, áôáîßäåõôïé Üíèñùðïé. ¸êñõâáí üìùò ìÝóá ôïõò äýíáìç äçìéïõñãßáò êáé åìðåéñéêÞ ãíþóç ãéá êÜèå åßäïò ôçò áðáó÷üëçóÞò ôïõò. Áíôßîïåò óõíèÞêåò, äýóêïëåò åðï÷Ýò, üìùò ìå ôçí åðéìïíÞ, õðïìïíÞ êáé ôïí éäñþôá ôïõò äçìéïýñãçóáí ðåñéïõóßá, Ýêáíáí ôßìéåò ïéêïãÝíåéåò, âïÞèçóáí áðüñïõò. Êáé äåí åßíáé ëßãïé ïé ìáèçôÝò ôïõ Ãõìíáóßïõ ðïõ âïçèÞèçêáí áð' áõôïýò ìå ëßãï øùìß, ëÜäé Þ ôõñß. ÁõôÜ Ýëåéðáí áðü ðïëëïýò ôá ÷ñüíéá åêåßíá. Âïçèïýóáí êáé óõã÷ñüíùò èáýìáæáí ôï ðáéäß ðïõ óðïýäáæå - Þôáí ç óðïõäÞ êñõöüò ôïõò ðü-

Åóùôåñéêü óðéôéïý ïéêïãÝíåéáò ÌïñÝíïõ, Êáëýâåò Ðïëõãýñïõ.

27

èïò - êáé êáìÜñùíáí ôï ðáéäß ðïõ ìÜèáéíå ãñÜììáôá, äéêü ôïõò Þ îÝíï. Íá ãñÜøù ãéá Ýíáí áð' áõôïýò, ìïõ Ýäùóå ôçí åõêáéñßá ìéá åðßóêåøÞ ìïõ óôï óðßôé ôïõ ößëïõ ìáò ×ñÞóôïõ Í. ÌïñÝíïõ. Èõìüìïõí ôïí ðáððïý ôïõ, ôï ãåñï-ÌïñÝíï (Ãåþñãéïò ÍéêïëÜïõ ÌïñÝíïò) óáí Ýíáí ìåãáëïêôçìáôßá óôéò Êáëýâåò ôïõ Ðïëõãýñïõ, åß÷á ìÜëéóôá óõììáèçôÞ ìïõ ôïí åããïíü ôïõ Ãéþñãï, áëëÜ ðïôÝ äåí åß÷á óêåöôåß "íá Ýíáò ðëïýóéïò Üíèñùðïò", üðùò èá ëÝãáìå óÞìåñá. Îå÷þñéæå áð' ôïõò Üëëïõò ãéáôß èá åß÷å äõï-ôñßá ìðåíåâñÝêéá, åíþ Üëëïé åß÷áí Ýíá êáé èá Þôáí ðéï ÷ïñôÜôïò, ðéï êáìáñùôüò, ìá äåí åðéäåéêíýïíôáí. Ç êïõâÝíôá êáé ïé áíáìíÞóåéò ìáò Ýóõñáí ìáêñéÜ. Ôï ëßãï ôóßðïõñï êáé ï äñïóåñüò áÝñáò ðïõ öõóïýóå êÜôù áðü ôï áéùíüâéï ðåýêï, ðïõ áóöáëþò åäþ åðÜíù öôåñïõãßæåé êáé ç øõ÷Þ ôïõ êôÞôïñá, óÞêùóå ôá ðáíéÜ ôïõ íïõ ìáò êáé ôáîéäÝøáìå åêåß ðïõ ìéá öïñÜ êé Ýíáí êáéñü æïýóå åõôõ÷éóìÝíá Ýíá áíäñüãõíï ìå ôñßá ðáéäéÜ. Óôç ÷áìçëÞ êáëýâá ðïõ äåí Þôáí öôù÷éêÞ åß÷å üëåò ôéò áíÝóåéò ãéá ôçí åðï÷Þ ôçò. Ô' áðáñáßôçôá, ëÜìðá ãêáæéïý, ÷áñêüëáêá (ôæÜêé ãéá ìáãåßñåìá), á÷õñÝíéá öñåóêïãåìéóìÝíá óôñþìáôá, óôñùìÝíá ìå ùñáßá õöáíôÜ ìÜëëéíá êáé ìåôáîùôÜ óôñùóßäéá, êÜðåò, ÷ñÝìéá, óáÀóìáôá, óïöñÜ óôñùìÝíï ìå ôçí ôÜâëá (ðåôóÝôá), öáíÜñé, êáíäÞëé êáé åéêïíßóìáôá. Ðéï äßðëá áñãáëåéüò. Ó' áõôüí ç èåéá Ìïñöïýëá êáé áñãüôåñá ïé êüñåò ôçò ýöáéíáí ôá "áíôáìùôÜ êáé ôá âåëïõäÜêéá" ìå ôï ìåôÜîé ðïõ ïé ßäéåò ðáñÞãáãáí. Îå÷ùñéóôü äùìÜôéï ãéá ôï óôé÷ôü (õðçñÝôç). ÁðïèÞêç ãåìÜôç êáëïýäéá. ËÜäé, ôõñß, óéôÜñé, ðáóôü, ëßãäá, áñìõñüøáñá, ìÝëé, ðåôéìÝæé, ñåôóÝëéá êáé îçñïýò êáñðïýò. Ìéá ôóéüôñá êñåìáóìÝíç óôïí ôïß÷ï, ãåìÜôç ìå åêëåêôü êñáóß ðáñáãùãÞò, ôñáâïýóå áðü ìáêñéÜ ôï ìÜôé êÜèå êñáóïðáôÝñá. Êé Üëëá ðïëëÜ áãáèÜ ðïõ ôáßñéáæáí óôéò ëÝîåéò "ðëïýóéï óðßôé". Ðéï äßðëá ï óôáýëïò ãéá ôá æþá êáé ôï êïôÝôóé áð' üðïõ ï ùñáßïò ðåôåéíüò, óùóôü óôïëßäé ôçò áõëÞò, Ýäéíå ìå ôï êé-êé-ñßêïõ ôï óýíèçìá ãéá ôï ðñùéíü îýðíçìá êáé ôï îåêßíçìá ãéá ôç äïõëåéÜ. Öïýñíïò üðïõ øÞíïíôáí ôá ðëáóôÜ (êáñâÝëéá) áðü íÝáò åóïäåßáò óéôÜñé. ¢÷íéæå ç öáñöïýíá (ëáãÜíá), üôáí ôç îåöïýñíéæáí ðñþôç áð' ô' Üëëá øùìéÜ. ÁêáñôÝñåôá ôá ðáéäéÜ ðåñßìåíáí ìå ôï ôõñß óôï ÷Ýñé íá öÜí' êáé íá åõ÷áñéóôçèåß ç øõ÷Þ ôïõò. Åäþ øçíüôáí ôï ôáøß êáé ôá ø'ìáäïýäéá - áñíïýäéá Þ êáôóêïýäéá (ïøéìïãÝííçôá) - êáé åõùäßáæå üëç ç áõëÞ. "ÂáñéÜ ä'ëåéÜ ôïõ öáÀ...", Ýëåãå ãåëþíôáò ï ìðáñìðá-Ãéþñãçò. ÐïëëÜ æåõãÜñéá âüäéá êáé Üëïãá ðïõ ÷ñçóßìåõáí ãéá ôï üñãùìá êáé ôéò ìåôáöïñÝò. Ðñüâáôá êáé ðéï ðÝñá åéäéêüò ÷þñïò ãéá ôá ìáìïýäéá (ìåôáîïóêþëçêåò). ÐïëëÜ óôñÝììáôá ÷ùñÜöéá, óðÝñíïíôáí, èåñßæïíôáí êáé áëùíßæïíôáí, êÜèå ÷ñüíï ìå ôá ÷Ýñéá. Åëáéþíåò êëáäåýïíôáí êáé ÷áñïýìåíåò êïðÝëåò, åñãÜôñéåò ìÜæåõáí ôñáãïõäþíôáò ôïí åëáéüêáñðï. ÊáôáêÜèáñï ëÜäé - ïéêïëïãéêü ôï ëÝíå óÞìåñá - áðï-

28

ÊÜôù áñéóôåñÜ, ï Ãåþñãéïò ÌïñÝíïò, äåýôåñïò áðü äåîéÜ. ÊÜôù äåîéÜ, Ðïëýãõñïò 1950. Ï ÁèáíÜóéïò ÊáñáãêÜíçò ìå ðáñÝá ãåñüíôùí.

èçêåýïíôáí êáé áðïôåëïýóå êé áõôü Ýíá åßäïò ãéá ôï áëéóâåñßóé ôçò ïéêïãÝíåéáò. Ïé óõíáëëáãÝò ôüôå ãéíüôáí åßäïò ìå åßäïò. Ðüóïé åñãÜôåò ÷ñåéÜæïíôáí ãéá üëá áõôÜ; Ðïéá Þôáí ç ôéìÞ ôùí ðñïúüíôùí; Ðþò óõíôÜóóïíôáí ôá óõìâüëáéá ìå ôïõò ôóïìðÜíïõò ðïõ Ýâïóêáí ôá ðñüâáôá; Èá ôá ìÜèïõìå üëá. Ôá êáôá÷ùñïýóå üëá ï óïöüò ðáððïýò óôá äåöôÝñéá ôïõ ãéá íá ìðïñåß íá ôá ðáñáêïëïõèåß. ÐáñáèÝôù áõôïýóéåò ôéò óåëßäåò áðü ôï ôåôñÜäéï "äïýíáé-ëáâåßí" óôï ôÝëïò ôïõ êåéìÝíïõ. Óôá óðßôéá ôùí óçìåñéíþí ðëïõóßùí èáõìÜæïõìå ôéò âéâëéïèÞêåò, ôéò óõëëïãÝò óðÜíéùí áíôéêåéìÝíùí, ðßíáêåò æùãñáöéêÞò ê.ëð. Ó' áõôü ôï ðëïýóéï óðßôé èá èáõìÜóïõìå ôç ãíþóç êáé ôçí ôÝ÷íç ôïõ ëáïý ðïõ ôçí ãÝííçóå ç áíÜãêç êáôáóêåõÞò åéäþí ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí áíáãêþí ðïõ ðñïÝêõðôáí êáôÜ ôçí åêôÝëåóç ôùí åñãáóéþí ôïõò. Ôçí ðñáãìáôéêÞ ËáúêÞ ÔÝ÷íç. Ç ðáëáìáñéÜ, ôï îýóôñï, ç âïõêÝíôñá, ï æõãüò, ç äïêÜíç, ôï áêüíé, ç óêéÜèá, ôï äñïìüíé êáé üëá ôá ãåùñãéêÜ åñãáëåßá êáé áíôéêåßìåíá. Áêüìç êáé ï äßóêïò ìå ôá ðïôçñÜêéá, Ýôïéìïò íá óå êåñÜóåé ôï ñáêß ãéá ôçí îåêïýñáóç êáé ôï ãëõêü ôïõ êïõôáëéïý, ðïõ ïé êüñåò ôïõ ìðáñìðáÃéþñãç, ç ¢ííá êáé ç Ìáñßá, ðñþôåò ïéêïêõñÝò ôïõ ôüðïõ, åß÷áí åôïéìÜóåé. Äåóðüæåé óôï ôæÜêé ç ïéêïãåíåéáêÞ öùôïãñáößá. Ôç äéáôÞñçóå êáëÜ ôéìþíôáò ôá ðåèåñéêÜ ôçò ç êõñá-Âáóßëù, ç ãõíáßêá ôïõ ìðáñìðá-Íéêüëá. ¼ìïñöç ãõíáßêá! Ìå ôéò êïóéÝò (ðëåîïýäåò) äåìÝíåò åðÜíù óôï êåöÜëé, ìå óôÞèïò ìåóôùìÝíï êáé þìïõò ðëáôåßò, Ýëåãåò, íá ìéá ãõíáßêá Ýôïéìç íá êÜíåé ãåñÜ ðáéäéÜ êáé âáèéÜ ãåñÜìáôá. ÐïëëÝò ïéêïãÝíåéåò, äïõëåýïíôáò êïíôÜ ó' áõôïýò ôïõò áíèñþðïõò, ÷üñôáóáí ôï øùìß, üðùò Ýëåãáí ôá ÷ñüíéá åêåßíá. ÐïëëÜ áðü ôá "Ý÷éá ôïõò" (ðëïýôç ôïõò) ìïéñÜóôçêáí áðü ôá ðáéäéÜ êáé ôá åããüíéá ôïõ, üðïõ õðÞñ÷å áíÜãêç, óôç ìíÞìç ôïõ. Ôï ìáñôõñïýí áíáìíçóôéêÝò ðëÜêåò óôçí åêêëçóßá êáé ôï ó÷ïëåßï ôùí Êáëõâþí. Ðïëýãõñïò 14 Áðñéëßïõ 2003

Äýï óåëßäåò áðü ôï ôåôñÜäéï «äïýíáé-ëáâåßí».

29

Ôá íÝá ôïõ ïìßëïõ Åêäçëþóåéò: Ï Ëáïãñáöéêüò êáé ôï öåôéíü êáëïêáßñé äåí Üöçóå ôüðï áðÜôçôï Ýöáãå ôïí ôüðï, óýìöùíá ìå ôï ãíùóôü åõôñÜðåëï - óõììåôÝ÷ïíôáò ìå ôéò ÷ïñåõôéêÝò ôïõ ïìÜäåò óå áìÝôñçôåò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò óôç ×áëêéäéêÞ êáé áëëïý. Ï ÑÜéêïò ëïéðüí, ï Ôñå÷Üôïò, ç Ìðïõóíßôóá êáé Üëëá äçìþäç Üóìáôá Þ÷çóáí óôá âïõíÜ êáé ôïõò êÜìðïõò ôçò ×áëêéäéêÞò. Ï êüóìïò äéáóêÝäáóå ìå ôçí øõ÷Þ ôïõ óáí ôïí ðáëéü êáëü êáéñü êé åìåßò ìå ôç óåéñÜ ìáò æÞóáìå ìéá åìðåéñßá áíåðáíÜëçðôç. Êé áí äåí ÷Üóáìå ôï ëïãáñéáóìü, ðñùôï÷ïñÝøáìå óôçí åêäÞëùóç "ãéá ôéò ÷áìÝíåò ðáôñßäåò" óôï Í. ÌáñìáñÜ ôçí ÐáñáóêåõÞ 13 Éïõíßïõ, óõíå÷ßóáìå ôçí ÊõñéáêÞ 15 ôïõ ìçíüò óôéò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò ôçò Áãßáò ÔñéÜäáò óôç ÓõêéÜ, áðü åêåß óôï "Üíáììá ôïõ êëåßäùíá" óôç Í. ÊáëëéêñÜôåéá ôçí ÊõñéáêÞ 22 Éïõíßïõ êáé êëåßóáìå ôï ìÞíá óôéò ÌáèçôéêÝò êáôáóêçíþóåéò ôçò Ìåôáìüñöùóçò ôç ÄåõôÝñá 30 Éïõíßïõ, üðïõ ç ðáéäéêÞ ÷ïñåõôéêÞ ïìÜäá Ýäùóå ôïí êáëýôåñï åáõôü ôçò ãéá ôïõò ìéêñïýò Êýðñéïõò êáôáóêçíùôÝò. Ï Éïýëéïò ìáò âñÞêå óôá ìÝñç ôçò ÍéêÞôçò, üðïõ ôçí ÐáñáóêåõÞ 4 ôïõ ìçíüò ÷ïñÝøáìå ãéá ôá ðáéäéÜ ðïõ öéëïîåíåß ï ðáôÝñáò Äáìéáíüò "óôçí áõëÞ ôïõ Áãßïõ Ðáýëïõ" êáé ôç ÄåõôÝñá 7 Éïõëßïõ óôéò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò ðïõ äéïñãÜíùóå óôçí ðáñáëßá ôçò ÍéêÞôçò ç ÅêðïëéôéóôéêÞ Åôáéñåßá ÍÝùí ÍéêÞôçò "ï ÓÉÈÙÍ" óôá ðëáßóéá ôïõ 33ïõ Êïëõìâçôéêïý ÄéÜðëïõ ôïõ Ôïñùíáßïõ Êüëðïõ. Ôçí ÐÝìðôç 17 Éïõëßïõ óôï áíïé÷ôü èÝáôñï ôùí Í. Ìïõäáíéþí óôç "ãéïñôÞ óáñäÝëáò" ðïõ äéïñãÜíùóå ï Ðïëéôéóôéêüò Óýëëïãïò "ÖÁÑÏÓ" óõíåôåëÝóèç ßóùò ç êáëýôåñç åêäÞëùóç ôïõ êáëïêáéñéïý. Ìáæß ìå ÷ïñåõôéêÜ óõãêñïôÞìáôá áðü ôç Óåñâßá êáé ôç Ñïõìáíßá óõíèÝóáìå ìéá áíåðáíÜëçðôç ìïõóéêï÷ïñåõôéêÞ ðáñÜóôáóç ìå ÷ñþìá âáëêáíéêü. Óôï êáôÜìåóôï èÝáôñï ï êüóìïò åß÷å íá ðåé ôá êáëýôåñá ãéá ôá ðáéäéÜ ôïõ Ïìßëïõ ìáò ðïõ ìáò åêðñïóþðçóáí åðÜîéá ó' áõôü ôï ìßíé äéåèíÝò öåóôéâÜë. Ç óõíÝ÷åéá äüèçêå, ôï ðñùß ôçò ÊõñéáêÞò 20 Éïõëßïõ, óôï ðáíÝìïñöï îùêëÞóé ôïõ ÐñïöÞôç-Çëßá óôá ÓáíÜ êáé ôï ÓÜââáôï 26 Éïõëßïõ êëåßóáìå ôï ìÞíá åêôüò Ýäñáò áõôÞ ôç öïñÜ, óôçí Áãßá ÐáñáóêåõÞ Óåññþí. Ï Áýãïõóôïò ìáò âñÞêå óôç Ãáëëßá (âë. óåëßäåò 17-21) êáé ðñéí áêüìá áðáëëá-

30

ãïýìå áðü ôï ÜñùìÜ ôçò, íá 'ìáóôå óôç Ì. Ðáíáãßá æùçñïß êáé ïñåîÜôïé, ôçí Ôñßôç 12 Áõãïýóôïõ, óå ìéá ðáíÝìïñöç ðáñÜóôáóç ðïõ äþóáìå ìáæß ìå ôá ðáéäéÜ ôïõ Ëáïãñáöéêïý Óõëëüãïõ Êñçôþí Èåóóáëïíßêçò "Ô' ÁãñéìÜêéá" óôçí êåíôñéêÞ ðëáôåßá ôçò Ì. Ðáíáãßáò óôá ðëáßóéá ôùí åêäçëþóåùí "Ðïëéôéóôéêüò Áýãïõóôïò 2003" ôïõ ïìþíõìïõ ÄÞìïõ. Ç öéëïîåíßá Þôáí Üøïãç, ìüíï ðïõ ç áäõíáìßá êÜðïéùí óôá ëïõêÜíéêá áíÜãêáóå ìåñéêïýò áñãïðïñçìÝíïõò íá ôç "âãÜëïõí" ìå øùìß êáé ñåôóßíá. Ôçí ÐÝìðôç 14 Áõãïýóôïõ áíçöïñßóáìå óôá ÂñáóôÜ, üðïõ óôç "ÃéïñôÞ ñáêéïý" ìáæß ìå ôï ÷ïñåõôéêü óõãêñüôçìá ôïõ Åêðïëéôéóôéêïý Óõëëüãïõ Ãõíáéêþí ÂñáóôÜìùí ôïõ äþóáìå êáé êáôÜëáâå ...ôïõ ñáêéïý êáé ôçí åðïìÝíç, áíÞìåñá ôçò Ðáíáãßáò, ïé ìéêñïß ìáò ÷ïñåõôÝò ôßìçóáí ìå ôç æùíôÜíéá êáé ôï êÝöé ôïõò ôç ãéïñôÞ ôçò "ÐáíáãéÜò ôçò ÐïëõãõñéíÞò" ìå ðñùôïâïõëßá ôïõ ê. Íßêïõ ×ëéÜðá, ï ïðïßïò ìáò ôßìçóå ìå ôç óåéñÜ ôïõ ìå ãåííáßï êÝñáóìá. Ôï áðüãåõìá ôçò ßäéáò ìÝñáò ïé ìåãÜëïé ôçò ÷ïñåõôéêÞò ìáò ïìÜäáò åîÝäñáìáí óôç ìáêñéíÞ ÓÜñôç, áð' üðïõ Ýëêïõí ôçí êáôáãùãÞ ôïõò ïé Óôáýñïò ËïõêÜêçò êáé Êþóôáò Óýããåëçò, êáé ïé äéïñãáíùôÝò ðëÞñùóáí ìå ôï ðáñáðÜíù ôç óõããÝíåéá áõôÞ. Åäþ ôáéñéÜæåé ôï ñçôü "êáëýôåñá íá ìáò íôýíïõí ðáñÜ íá ìáò ôáÀæïõí". Ôçí ÐáñáóêåõÞ 22 Áõãïýóôïõ, ðáßæïíôáò åíôüò Ýäñáò, äþóáìå ßóùò ôçí êáëýôåñç ðáñÜóôáóç ôïõ êáëïêáéñéïý. Óôçí ðëáôåßá "Ã. ÐáñáëÞ", ðïëõìåëÞò ïìÜäá ôïõ ÷ïñåõôéêïý ìáò ôìÞìáôïò ÷Üñéóå ìéá ìáãåõôéêÞ âñáäéÜ óôïí êüóìï ðïõ êáôÝêëõóå ôçí ðëáôåßá. Ôçí ðáñÜóôáóç Ýêëåøå ï ìéêñüò ÓùôÞñçò (Ðáõëïýäçò) ìå ôéò åíôõðùóéáêÝò ôïõ öéãïýñåò óôç "Ìðïõóíßôóá". Ç óõíÝ÷åéá ôçò âñáäéÜò äüèçêå "óôïõ ÁìðáñÜ", üðïõ ìå ôç óõíäñïìÞ ôïõ Ãéþñãïõ ÔÜìðáñç (êéèÜñá), ôïõ Ðáýëïõ Êïýôñéïõ (ìðïõæïýêé) êáé ôçò ìðüëéêçò ñåôóßíáò êëåßóáìå ôï ìáãáæß, åêåß ãýñù óôéò ôÝóóåñéò. Ìá ï Áýãïõóôïò åßíáé ìáêñýò êáé ïé åêäçëþóåéò ôåëåéùìü äåí Ý÷ïõí. ¸ôóé ôçí ÊõñéáêÞ 24/8 ïé ìåãÜëïé ÷ïñåõôÝò ìáò åîÝäñáìáí óôï Áêñïâïýíé ÊáâÜëáò, ôçí ÐÝìðôç 28/8 óõììåôåß÷áí óôï ðáíçãýñé ôïõ Óôáõñïý Èåóóáëïíßêçò ìáæß ìå ðïëëÝò Üëëåò ÷ïñåõôéêÝò ïìÜäåò, ôçí ÐáñáóêåõÞ ç ðáéäéêÞ ïìÜäá óõììåôåß÷å óôéò ðáíçãõñéêÝò åêäçëþóåéò ôïõ Áãßïõ Ðñïäñüìïõ óôï ïìþíõìï åîùêëÞóé, êáé ôçí ÊõñéáêÞ êëåßóáìå ôï ìÞíá óôï "ÁíôÜìùìá ôùí ÁíôáâáëÞäùí" óôïõ ÆùãñÜöïõ. Ç ÄåõôÝñá 8 Óåðôåìâñßïõ ìáò âñÞêå óôá Ðõñãáäßêéá, ãéá ôçí ôïðéêü ðáíçãýñé, ìáò âñÞêå üìùò êé ç âñï÷Þ êé ïé åêäçëþóåéò áíáâëÞèçêáí ãéá ôïõ ÷ñüíïõ. Ïé êáëïêáéñéíÝò åêäçëþóåéò Ýëáâáí ôÝëïò ôçí ÊõñéáêÞ 5 Ïêôùâñßïõ óôç "ÃéïñôÞ ìáíéôáñéïý" ôïõ ÔáîéÜñ÷ç. ¢éíôå êáé ôïõ ÷ñüíïõ, æùçñïß êáé ïñåîÜôïé, üðùò êáé öÝôïò! Ï 3ïò ôüìïò ôïõ "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ": ÊïíôÜ óôá ×ñéóôïýãåííá èá åßíáé Ýôïéìïò ï 3ïò ôüìïò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò, óå 50 áíôßôõðá êáé èá ðåñéëáìâÜíåé ôá ôåý÷ç áðü 14 Ýùò 19 ðïõ åîåäüèçóáí ôï Ýôïò 2003. Ï êÜèå ôüìïò èá êïóôßæåé 30 åõñþ (üðùò êáé ïé ðñïçãïýìåíïé) êáé èá äéáôßèåíôáé óôïõò åíäéáöåñüìåíïõò ýóôåñá áðü óõíåííüçóç ìå ôïí õðåýèõíï ôïõ ðåñéïäéêïý ÃéÜííç ÊáíáôÜ. (ôçë.6945-822836). Óõã÷áñçôÞñéá: Ôá ðáéäéÜ ôïõ Ëáïãñáöéêïý äåí äéáêñßíïíôáé, êáèþò öáßíåôáé, ìüíï óôïõò ÷ïñïýò, ôá ôñáãïýäéá êáé ôá îåöáíôþìáôá. ÖÝôïò, óõììåôÝ÷ïíôáò êáé óôï ìåãÜëï áãþíá ôùí Ðáíåëëçíßùí ÅîåôÜóåùí áðÝäåéîáí ðùò ôá êáôáöÝñíïõí åîßóïõ êáëÜ êáé óôá "ãñÜììáôá". ¼ëïé ëïéðüí åìåßò ïé Ëáïãñáöéêïß ìå ÷áñÜ óõã÷áßñïõìå: ôç Óïößá Áèáíáóïðïýëïõ (Öéëïëïãßá Èåó/íßêçò), ôï ÈáíÜóç ÃêáôæÝ (Öéëïëïãßá Èåó/íßêçò), ôçí Êáôåñßíá ÊáôåñôæÞ (Éóôïñßáò-Áñ÷áéïëïãßáò Èåó/íßêçò), ôçí Êáôåñßíá Êõðáñßóóç (×çìéêü Éùáííßíùí), ôçí Åõóôñáôßá Êáôóáñïý (ÍïìéêÞ Èåó/íßêçò), ôç ×ñéóôßíá Ìðßæïãëïõ (Äïìéêþí ¸ñãùí ÁèÞíáò), ôï Óôáýñï Áîéùôßäç (Ðïëéôéêþí ¸ñãùí ÕðïäïìÞò ÐÜôñáò), ôï ÃéÜííç Êñçìíéáíéþôç (ÏñãÜíùóçò êáé Äéïßêçóçò Åðé÷åéñÞóåùí Èåó/íßêçò), ôç Ìáñßá ÐáíôÜëç (Éóôïñßáò31

Áñ÷áéïëïãßáò Èåó/íßêçò), ôç Ìáñßæá Ãéþñãïõ (Ðïëéôéêþí Åðéóôçìþí Èåó/íßêçò), ôç Ìáñßá Âïñäïý (Íçðéáãùãþí Èåóóáëïíßêçò) ôçí Åõáããåëßá ÐáãùíÜ (×çìéêþí Ìç÷áíéêþí Èåóóáëïíßêçò) êáé ôï Ãéþñãï ØáèÜ (Ðïëéôéêþí Åðéóôçìþí Èåó/íßêçò). Ôïõò åõ÷üìáóôå êáëÞ ðñüïäï êáé ü,ôé êáëýôåñï. Ìáò åíßó÷õóáí ïéêïíïìéêÜ: ÂÝôá Óôáìðïõëßäïõ Èåóóáëïíßêç, Âáóßëçò Ôóéþíçò Áõóôñáëßá, Ãéþñãïò êáé ËÞíá Ðáõëïýäç Ðïëýãõñïò, Óüíéá ÊåëéáöÜíïõ Ðïëýãõñïò, Êáßôç Æáìðïýíç-Äåóðïôßäïõ Èåóóáëïíßêç, Öùôïýëá Âåëôóßäïõ-ÓÜëôç ÁèÞíá, Ðáíáãéþôá ÐáðáóôåöÜíïõ-ÓÜëôç ÁèÞíá, Ìáñßá Ì. Êõñêïýäç Ðïëýãõñïò, ÅõÜããåëïò Ì. ÊáëáôæÞò Ðïëýãõñïò, ÁèáíÜóéïò ÊáÀóçò Èåóóáëïíßêç, Êùí/íïò ÔóáãêÜñçò Ðïëýãõñïò, ÖùôåéíÞ Äçìïðïýëïõ-Êïõôóéïýðç Èåóóáëïíßêç, ÄçìÞôñçò Ðáýëïõ ÊåëéáöÜíïò Ðïëýãõñïò, ¸öç ÐáëáìÞäïõò-×ñéóôéáíïðïýëïõ ÁèÞíá, ×ñÞóôïò Í. ÌïñÝíïò Èåóóáëïíßêç. Ôïõò åõ÷áñéóôïýìå ðïëý. ÃÜìïé "Ëáïãñáöéêïß": Äõï ãÜìïé Üêñùò "Ëáïãñáöéêïß" Ýëáâáí ÷þñá ôï êáëïêáßñé ðïõ ìáò ðÝñáóå. Ïé äåóìïß ðïõ äçìéïõñãÞèçêáí êáé åðùÜóèçêáí åîïëïêëÞñïõ óôïõò êüëðïõò ôïõ Ïìßëïõ ìáò, åðéôÝëïõò êáñðïöüñçóáí. ¸ôóé ôï ÓÜââáôï 12 Éïõëßïõ ç ÌðëÜíêá ÂÜñãêá åðÜôçóå ôïí áóôñÜãáëï ôïõ Êþóôá Óýããåëç, ôï ßäéï Ýðñáîå êáé ç Åýá ÌáêñÞ åðß ôïõ ÍéêÞôá Êáôóáêéþñç ôï ÓÜââáôï 23 Áõãïýóôïõ êáé óôç óõíÝ÷åéá ÷üñåøáí ôï ÷ïñü ôïõ ÇóáÀá åíþðéïí Èåïý êáé áíèñþðùí åíôüò ôïõ ìçôñïðïëéôéêïý íáïý Áãßïõ ÍéêïëÜïõ Ðïëõãýñïõ. Ôïõò åõ÷üìáóôå âßïí áíèüóðáñôïí êáé êáèþò åßíáé éäñõôéêÜ ìÝëç ôïõ Ëáïãñáöéêïý êáé ìÝëç ôïõ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ, åëðßæïõìå ï Ýããáìïò âßïò íá ìçí áðïôåëÝóåé áéôßá ãéá íá ôïõò ÷Üóïõìå. Ïé ãÜìïé áõôïß ðÜíôùò - üðùò óõíÞèùò ãßíåôáé óå ôÝôïéåò ðåñéðôþóåéò - Ý÷ïõí äçìéïõñãÞóåé êáé ðïëëïýò ìðåëÜäåò, êáèþò áðïôåëïýí Þäç ôçí ðñþôç "êßôñéíç êÜñôá" ãéá ðïëëïýò "Ëáïãñáöéêïýò", ðñïåîÜñ÷ïíôïò ôïõ Óôáýñïõ ËïõêÜêç ôïõ ïðïßïõ ôá ðåñéèþñéá Ý÷ïõí óôåíÝøåé åðéêßíäõíá. Áò ôïëìÞóïõí êé åìåßò åäþ åßìáóôå. ÐÜíôùò íá Ý÷ïõí õðüøç ôïõò êé ïé ôñåéò ôï ÷éëéïåéðùìÝíï: "ðáíôñåõôåßò, äå ðáíôñåõôåßò ðÜëé ìåôáíïéùìÝíïò èá 'óáé.". Ðïäïóöáéñéêüò áãþíáò: Ç ðïäïóöáéñéêÞ ïìÜäá ôïõ Ëáïãñáöéêïý ôçí ÐáñáóêåõÞ 20 Éïõíßïõ Ýäùóå öéëéêü áãþíá ìå ôçí ïìÜäá ôùí Ãõìíáóôçñßùí "Åõ æçí" ôïõ Çëßá ÍôáëáìÞóéïõ óôï Åèíéêü óôÜäéï Ðïëõãýñïõ. Ôï ôåëéêü áðïôÝëåóìá 3 - 3 ïäÞãçóå ôïí áãþíá óôçí åðþäõíç, ãéá ìáò, äéáäéêáóßá ôùí ðÝíáëôé. Ãéá ôçí éóôïñßá, ôñåéò ðáßêôåò ìáò áðÝôõ÷áí óôá êñßóéìá ëáêôßóìáôá, åíôïýôïéò äåí áóôü÷çóáí.

32

Ï Í. Êáôóáêéþñçò óôü÷åõóå ôï êåöÜëé ôïõ áíôßðáëïõ ôåñìáôïöýëáêá, ï Ê. Óýããåëçò, äéåñ÷üìåíï ðåñéóôÝñé Üíùèåí ôçò åóôßáò êáé ï Ä. ÁñáìðáôæÜêçò ôïí áßëïõñï ÊáìðÜíç ðïõ áðïëÜìâáíå ôç äéáäéêáóßá áñá÷ôüò Ýîù áðü ô' áðïäõôÞñéá. Ïé äõï ðñþôïé, ðÜíôùò, íïìéìïðïéïýíôáé íá ðñïâÜëëïõí ùò äéêáéïëïãßá, ôç óýã÷õóç ëüãù ôïõ åðåñ÷üìåíïõ ãÜìïõ áìöïôÝñùí,. øþíéá, åôïéìáóßåò, ðñïóêëÞóåéò ê.ëð. Ðïý íá ïöåßëåôáé üìùò ç åðéäåéêôéêÞ áóôï÷ßá ôïõ ôåëåõôáßïõ; Éäïý ç áðïñßá! Ï "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" óôï ðåñéïäéêü Äßöùíï: ÅêôåíÞ áðïóðÜóìáôá áðü ôç óõíÝíôåõîç-ðáñïõóßáóç ôïõ æùãñÜöïõ ÌÜñéïõ Óðçëéüðïõëïõ ðïõ äçìïóéåýèçêå óôï 13ï ôåý÷ïò ôïõ "Ð", öéëïîÝíçóå ôï Ýãêõñï ìïõóéêü ðåñéïäéêü ÄÉÖÙÍÏ óôï 95ï ôåý÷ïò ôïõ (Áýãïõóôïò ´03). Óßãïõñá, üôáí êåßìåíÜ ìáò öéëïîåíïýíôáé óå óïâáñÜ Ýíôõðá - ðïõ óðáíßæïõí óôçí åðï÷Þ ìáò - óçìáßíåé ðùò ç äïõëåéÜ ìáò áíáãíùñßæåôáé êáé ï êáèçìåñéíüò áãþíáò ðïõ êáôáâÜëïõìå, âñßóêåé áíôáðüêñéóç. Ï ôá÷õäñüìïò ðÝñáóå: - Ï ãíùóôüò äçìïóéïãñÜöïò êáé ëÜôñçò ôïõ Ðïëõãýñïõ Íéêüëáïò É. ÌÝñôæïò ìáò ãñÜöåé: "Áãáðçôïß ößëïé, óáò åõ÷áñéóôþ ðïõ ìïõ áðïóôÝëëåôå ôáêôéêÜ ôïí "ÐÏËÕÃÕÑÏ" ãéáôß áãÜðçóá êáé ðåñðÜôçóá ðïëý ôçí Üâáôç ôüôå ×áëêéäéêÞ ìáò. Óáò åõ÷áñéóôþ áðü êáñäéÜò, åðéðëÝïí, ãéá ôï Ýîï÷ï áöéÝñùìÜ óáò óôïí ãëõêýôáôï Ãéþñãï ÐáñáëÞ, ï ïðïßïò áãÜðçóå êáé õðçñÝôçóå üóïí ïëßãïé ôçí éäéáßôåñç ðáôñßäá ôïõ. Åß÷á ôçí ôéìÞ íá åßìáé óôåíüò ößëïò ôïõ. Ç øõ÷Þ ôïõ èá áãÜëëåôáé áóöáëþò".

- Áðü ôïí ê. ×ñõóüóôïìï ÊñéìðÜ, Åðßôéìï ÅðéèåùñçôÞ ÄçìïôéêÞò Åêðáßäåõóçò ëÜâáìå ôçí ðáñáêÜôù åðéóôïëÞ: "Åðéèõìþ íá óáò åõ÷áñéóôÞóù èåñìÜ, ãéá ôçí åõãåíéêÞ öñïíôßäá êáé ôçí êáëÞ óáò äéÜèåóç, íá ìïõ óôåßëåôå ôï óðïõäáßï ðåñéïäéêü "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ", ýóôåñá áðü êáëïðñïáßñåôç óýóôáóç ôçò ðáëéÜò óõíáäÝëöïõ ìïõ êáé ôþñá óõíôáîéïý÷ïõ äáóêÜëáò, êõñßáò Áíôùíßáò ÓôïãéÜííç-ÑÞãá. Áðïêáëþ ôï ðåñéïäéêü "óðïõäáßï", äéüôé åßíáé Üîéï óðïõäÞò, ðñïóåêôéêÞò ìåëÝôçò êáé åíäåëå÷ïýò åíôñýöçóçò, óôï ðëïýóéï, åíäéáöÝñïí êáé åëêõóôéêü ðåñéå÷üìåíü ôïõ. Åßíáé ìéá Ýêäïóç ìïñöïëïãéêÜ Ýîï÷ç êáé ïõóéáóôéêÜ êáôÜìåóôç, ðïõ ìðïñåß íá óôáèåß óõãêñéôéêÜ êáé åðÜîéá, óôçí êïñõöÞ ôïõ åßäïõò, óå ðáíåëëÞíéá êëßìáêá. Áíé÷íåýåé, áíáêáëýðôåé, áðïèçóáõñßæåé êáé ðñïâÜëëåé, ìå ëüãï êáé åéêüíá, ðïëõðïßêéëá, ðïëõäéÜóôáôá êáé óáãçíåõôéêÜ, öõóéêÜ êáé ðïëéôéóìéêÜ, ×áêëéäéêéþôéêáÐïëõãõñéíÜ óôïé÷åßá. Êáé ôïýôï, ìå ëáôñåõôéêÞ ðáôñéùôéêÞ äéÜèåóç, ìå ìåèïäéêü ÷åéñéóìü êáé áñìïíéêÞ, áéóèçôéêÞ äéÜôáîç.

33

Ìå ôçí éóôïñéêÞ, ôçí åéäõëëéáêÞ, ôçí ùñáßá êáé ìïíáäéêÞ ×áëêéäéêÞ, Ý÷ù óôåíïýò êáé áêáôÜëõôïõò äåóìïýò: åêðáéäåõôéêïýò, ðíåõìáôéêïýò, êïéíùíéêïýò êáé óõíáéóèçìáôéêïýò. Áöïý Ý÷ù õðçñåôÞóåé åêåß, äþäåêá ÷ñüíéá, ùò äÜóêáëïò êáé ùò åðéèåùñçôÞò ÄçìïôéêÞò Åêðáßäåõóçò. Áãáðþ ðïëý ôç ×áëêéäéêÞ êáé ôç èåùñþ äåýôåñç ðáôñßäá ìïõ. Äéáôçñþ ôéò ðéï âáèéÝò, ôéò ðéï áíèñþðéíåò êáé ôéò ðéï áéóèáíôéêÝò áíáìíÞóåéò. Ç Üöéîç ôïõ êáëïý ðåñéïäéêïý, áðïôåëåß ãéá ìÝíá ôéìçôéêÞ êáé öéëéêÞ åðßóêåøç, ðïõ ìïõ ÷áñßæåé óôéãìÝò ðíåõìáôéêÞò åõôõ÷ßáò. ÅêöñÜæù åãêÜñäéá óõíáéóèÞìáôá éêáíïðïßçóçò, óå óÝíá ðñïóùðéêÜ, áëëÜ êáé óå üëïõò ôïõò åêëåêôïýò óõíåñãÜôåò êáé åðéìåëçôÝò, ôïõ ðïëõóÞìáíôïõ áõôïý óõëëïãéêïý ðïíÞìáôïò. Åý÷ïìáé áäéÜëåéðôç êáé åõäüêéìç óõíÝ÷éóç, ôïõ õðïäåéãìáôéêïý êáé ëáìðñïý áõôïý Üèëïõ".

- Áðü ôï ÄÞìï Ì. Ðáíáãßáò ëÜâáìå ôçí ðáñáêÜôù åõ÷áñéóôÞñéï åðéóôïëÞ: "Ï ÄÞìáñ÷ïò ÄÞìïõ Ðáíáãßáò Äñïýãêáò ÄçìÞôñéïò êáé ï ðñüåäñïò ôçò Ä.Å.Ð. Ðáíáãßáò Óõêéþôçò Ãåþñãéïò óáò åêöñÜæïõìå ôéò èåñìÝò ìáò åõ÷áñéóôßåò ãéá ôçí ôéìÞ ðïõ ìáò êÜíáôå íá ðáñïõóéÜóåôå ôï êáëëéôå÷íéêü óáò ðñüãñáììá óôá ðëáßóéá ôïõ Ðïëéôéóôéêïý ÖåóôéâÜë 2003 ôïõ ÄÞìïõ ìáò. Ìå ôçí åìöÜíéóÞ óáò äþóáôå ìéá îå÷ùñéóôÞ íüôá ÷áñÜò êáé äéáóêÝäáóçò óôïõò ðáñåõñéóêüìåíïõò, äéêáéþíïíôáò áðü ôçí ðëåõñÜ ìáò ôçí åðéëïãÞ ôçò ðáñïõóßáò óáò óôçí ðáíçãõñéêÞ åêäÞëùóç. Ïé åíôõðþóåéò ìáò áðü ôï ÷ïñåõôéêü óáò óõãêñüôçìá åßíáé ïé êáëýôåñåò êáé åõ÷üìáóôå ãéá óýíôïìç åðáíÜëçøç áõôÞò óáò ôçò åðßóêåøçò." ÑÜäéï - Ëáïãñáöéêüò: Óå ëßãåò ìÝñåò ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëüò èá äéáèÝôåé ôç äéêÞ ôïõ ñáäéïöùíéêÞ åêðïìðÞ. ¸ôóé, áðü ôï Äçìïôéêü Ñáäéüöùíï Ðïëõãýñïõ, óôïõò 90,8 êÜèå ÓÜââáôï óôéò 7 ôï áðüãåõìá, èá ìðïñåßôå íá áêïýôå ôï åâäïìáäéáßï ñáäéïöùíéêü ðåñéïäéêü ôïõ Ëáïãñáöéêïý ìå íÝá ôïõ Ïìßëïõ, èÝìáôá áðü ôç ëáúêÞ ìáò ðáñÜäïóç, ôçí ôÝ÷íç êáé ôïí ðïëéôéóìü. Óôçí åðéëïãÞ ôùí èåìÜôùí êáé ôçò ìïõóéêÞò ç ÏìÜäá Ñáäéïöþíïõ ôïõ Ïìßëïõ, óôï ìéêñüöùíï êáé óôçí åðéìÝëåéá ôçò åêðïìðÞò ç Êáôåñßíá ÃêáôæÝ. Ç åðéëïãÞ ôïõ ìïõóéêïý óÞìáôïò êáé ôïõ äéáöçìéóôéêïý êáñðïöüñçóå ôçí ôåëåõôáßá óôéãìÞ ìåôÜ áðü ðïëýìçíåò óðáæïêåöáëéÝò êáé ôï áðïôÝëåóìá íïìßæïõìå ðùò èá ìáò äéêáéþóåé. ÊáëÞ äýíáìç ëïéðüí óôçí Êáôåñßíá êáé óôá ðáéäéÜ ôçò ÑáäéïöùíéêÞò ÏìÜäáò êáé åßíáé óßãïõñï ðùò óôï åîÞò, ðïëëïß ðåñéóóüôåñïé èá óõíôïíßæïíôáé ìå ôïõò 90,8 ôïõ Äçìïôéêïý Ñáäéïöþíïõ. Ðñïåôïéìáóßá ìïõóéêï÷ïñåõôéêþí ïìÜäùí: Ôï ÷åéìåñéíü ðñüãñáììá ðñïåôïéìáóßáò ôùí ÷ïñåõôéêþí ïìÜäùí êáé ôïõ ìïõóéêïý ôìÞìáôïò Ý÷åé ùò åîÞò: - ÐáñáóêåõÞ 18.00 - 19.00 Á´ ÐáéäéêÞ ÏìÜäá - ÓÜââáôï 10.30 - 11.30 ÏìÜäá Íçðßùí - ÓÜââáôï 11.30 - 12.30 ÏìÜäá Ãõìíáóßïõ (Á &  ôÜîåùí) - ÓÜââáôï 12.30 - 13.30 Â' ÐáéäéêÞ ÏìÜäá (à & Ä ôÜîåùí) - ÓÜââáôï 17.00 - 18.00 ÐñïðáñáóêåõáóôéêÞ ÏìÜäá Ëõêåßïõ - ÓÜââáôï 18.00 - 19.00 ÐñïðáñáóêåõáóôéêÞ ÏìÜäá Áñ÷áñßùí - ÓÜââáôï 19.00 - 20.00 ÏìÜäá Åíçëßêùí - ÓÜââáôï 12.00 - 17.00 ÔìÞìá åêìÜèçóçò ìïõóéêþí ïñãÜíùí - ÊõñéáêÞ 12.00 - 13.00 Ã' ÐáéäéêÞ ÏìÜäá (Å & ÓÔ´ ôÜîåùí) - ÊõñéáêÞ 16.00 - 17.00 ÐñïðáñáóêåõáóôéêÞ ÏìÜäá Ãõìíáóßïõ - ÊõñéáêÞ 20.00 - 21.00 ÏìÜäá Ëõêåßïõ - ÊõñéáêÞ 21.00 - 22.00 ÏìÜäá ÐáñáóôÜóåùí ÄÜóêáëïé ôùí ÷ïñåõôéêþí ïìÜäùí åßíáé ïé: Óôáýñïò ËïõêÜêçò, ÄçìÞôñçò Áñá34

ìðáôæÜêçò, ¸öç ÊåëéáöÜíïõ, Êáôåñßíá ÃêáôæÝ, ÄçìÞôñçò ÊåëéáöÜíïò, Êþóôáò Óýããåëçò êáé ôïõ ìïõóéêïý ôìÞìáôïò ï ÄçìÞôñçò Ìüìôóáò. ¼óïé ëïéðüí äåí ìÜèáôå ìÝ÷ñé óÞìåñá åëëçíéêïýò ÷ïñïýò, Ýóôù êáé êáèéóôéêïýò, ìç ÷Üóåôå ôçí åõêáéñßá. Ìå 5 åõñþ êáé ëßãï êÝöé, ôïõëÜ÷éóôïí èá âñåßôå êÜðïõ íá óêïôþóåôå ôçí þñá óáò åõ÷Üñéóôá. Ó÷ïëåßï ðáñáäïóéáêÞò ìïõóéêÞò: Ôçí ÊõñéáêÞ 21 Óåðôåìâñßïõ, óôï ÊÝíôñï Íåüôçôïò, Üñ÷éóå ôç ëåéôïõñãßá ôïõ ôï Ó÷ïëåßï ÐáñáäïóéáêÞò ÌïõóéêÞò ôïõ Ïìßëïõ ìáò õðü ôç äéåýèõíóç ôïõ ãíùóôïý ìïõóéêïäéäáóêÜëïõ Ðáíáãéþôç Äñáêüðïõëïõ. Åßíáé ìéá áðüðåéñá íá ãíùñßóïõìå ôï äçìïôéêü ìáò ôñáãïýäé óå ó÷Ýóç ìå ôç âõæáíôéíÞ ìïõóéêÞ êáé åëðßæïõìå íá åõïäùèïýí ïé ðñïóäïêßåò ìáò. ÂÝâáéá ç ðñþôç åìðåéñßá õðÞñîå ïëßãïí ôñáõìáôéêÞ, ç äéáôïíéêÞ êëßìáêá öÜíôáæå áíõðÝñâëçôç êáé ç áíÜâáóÞ ôçò Ýìïéáæå ìå ôåóô êïðþóåùò. Áðü ôç äåýôåñç êéüëáò üìùò óõíÜíôçóç ðïõ ï ðÜãïò Ýóðáóå êáé ïé ãëþóóåò ëýèçêáí, ôï ìÜèçìá Ýãéíå ðéï åëêõóôéêü êáé åíäéáöÝñïí. ¹äç Üñ÷éóáí íá îå÷ùñßæïõí ïé êáëïß ìáèçôÝò, ïé óðáóßêëåò, ïé ìåëåôçñïß êáé áõôïß ðïõ äåí óçìáäåýïõí íüôá ïýôå áðü ôá ôñßá ìÝôñá. Ãéá üóïõò äåí ðñüëáâáí, èá ìáò âñïõí êÜèå ÊõñéáêÞ áðüãåõìá (6 ì.ì.) óôï ÊÝíôñï Íåüôçôáò. Ãéá åããñáöÝò êáé ëïéðÝò ðëçñïöïñßåò, õðåýèõíç åßíáé ç ¼ëãá ÁðïóôïëÜ, ôçë. 23710-23700, áðü þñá 17.00 Ýùò 21.00. ¸êèåóç æùãñáöéêÞò Ãéþñãïõ Ãáâñßëç: Ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò óå óõíåñãáóßá ìå ôï ÄÞìï Ðïëõãýñïõ äéïñãáíþíïõí Ýêèåóç æùãñáöéêÞò ôïõ Ðïëõãõñéíïý æùãñÜöïõ Ãéþñãïõ Ãáâñßëç óôï Äçìáñ÷åßï Ðïëõãýñïõ áðü 17 ìÝ÷ñé 31 Äåêåìâñßïõ 2003. Ç Ýêèåóç, ìå ôçí åðùíõìßá "Ç ÊáóóÜíäñá ìÝóá áð' ôá üíåéñÜ ìïõ" èá ðåñéëáìâÜíåé 30 ðåñßðïõ êáéíïýñéá Ýñãá ôïõ êáëëéôÝ÷íç êáé èá åêôåèïýí ãéá ðñþôç öïñÜ õðü ôçí êñßóç ôïõ êïéíïý. Ï Ãéþñãïò Ãáâñßëçò åêèÝôåé Ýñãá ôïõ óôïí Ðïëýãõñï 20 ÷ñüíéá ðåñßðïõ ìåôÜ ôçí ôåëåõôáßá ôïõ Ýêèåóç êáé åßíáé ìéá åõêáéñßá, ãéá ôïõò íÝïõò êõñßùò ôïõ Ðïëõãýñïõ, íá åðéêïéíùíÞóïõí ìå ôïí êáëëéôÝ÷íç êáé íá ãíùñßóïõí ôï Ýñãï ôïõ. Ç Ýêèåóç áõôÞ ãßíåôáé óôá ðëáßóéá ôïõ êýêëïõ ôùí åêèÝóåùí, ðïõ Üñ÷éóå ôï ðåñáóìÝíï êáëïêáßñé ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò óå óõíåñãáóßá ìå ôï ÄÞìï Ðïëõãýñïõ êáé åëðßæïõìå íá ôïí ïëïêëçñþóïõìå óôç óõíÝ÷åéá ìå åêèÝóåéò íÝùí æùãñÜöùí êáé ëáúêþí êáëëéôå÷íþí üðùò åß÷áìå ðñïáíáããåßëåé.

Ãéþñãïò Ãáâñßëçò, ÅëéÝò ÷ïñåýôñéåò, ôÝìðåñá, 65×45 åê., 2002.

35