ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 25

ÐåñéïäéêÞ Ýêäïóç ôïõ

ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏÕ ÏÌÉËÏÕ ÐÏËÕÃÕÑÏÕ ¸ôïò 5ï - Ôåý÷ïò 25o

ÍïÝìâñéïò - ÄåêÝìâñéïò 2004

Ðåñéå÷üìåíá Áíôß ðñïëüãïõ, ï åêäüôçò ...........................................................................................................3 Åõ÷áß åðß ôù Ýôåé 2005 ôïõ ÓåâáóìéùôÜôïõ Ìçôñïðïëßôïõ Êáóóáíäñåßáò ê.ê. ÍéêïäÞìïõ .......................................4 ×ñéóôïýãåííá 2004, ð. ÁèáíÜóéïõ Ôóéáïýóç ..........................................................................4 Áñ÷áéïëïãéêÞ óõëëïãÞ É. Ëáìðñüðïõëïõ, Ã. ÊáíáôÜò & Í. ÔÜóéïò .....................................8 ×ñéóôïõãåííéÜôéêá åíèõìÞìáôá -×ñéóôïýãåííá 2004, Íßêïò ÂáóéëÜêçò ...................................................................................13 -Ïé ÊáëáèÜäåò êáé ç Êáëáèïý, Éùáêåßì Áè. ÐáðÜããåëïò ....................................................14 -Ôá öáãïðüôéá, Ìáñßá ÌðïõëÜêç Ëõðéñßäç ..........................................................................16 ÁãéïãñÜöïé Ðïëõãýñïõ (ÊõñéáêÞ ØáèÜ, ÓôÝëëá Ðáðáëåùíßäá), ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò....19 «Ôï ãñÜììá ôïõ ÁëìðÝñôï ÍôÝìï» .........................................................................................23 ÌáíôïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ, ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò .....................................................................26 ÊÜðïôå óôïí Ðïëýãõñï, ×ñ. Ãåñï÷ñÞóôïò, Ã. ÊáíáôÜò .......................................................29 Ç óåëßäá ôçò ðïßçóçò ................................................................................................................31 Óôïí Ðïëýãõñï ôçò ôÝ÷íçò êáé ôïõ ðïëéôéóìïý .......................................................................33 Ôá íÝá ôïõ Ïìßëïõ .....................................................................................................................35 Ïé ÷ïñçãïß ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò .................................................................................................39 ÐåñéïäéêÞ Ýêäïóç Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ Ðïëõãýñïõ ÄéáíÝìåôáé äùñåÜí ÓõíäñïìÝò ðñïáéñåôéêÝò ÅðéóôïëÝò - ÅðéôáãÝò - ÅìâÜóìáôá: Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ «ãéá ôï ðåñéïäéêü ÐÏËÕÃÕÑÏÓ» 631 00 Ðïëýãõñïò e-mail: laografikos@hotmail.com Õðåýèõíïò ýëçò ÅðéìÝëåéá êåéìÝíùí: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò ÖéëïëïãéêÞ åðéìÝëåéá: ÁèáíÜóéïò ×ñéóôéáíüò, Öéëüëïãïò ÉäéïêôÞôçò: Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ Åêäüôçò: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò Ôçë.: 23710 24.976, Öáî: 23710 24.943 Åîþöõëëï: Áãéïãñáößá ôçò ÊõñéáêÞò ØáèÜ Ïðéóèüöõëëï: Ðõñïãñáößá ôçò ÓôÝëëáò Ðáðáëåùíßäá

ÌÁÊÑÏ×ÑÏÍÉÅÓ ÌÉÓÈÙÓÅÉÓ 14ï ÷éë. Èåóóáëïíßêçò - Í. Ìïõäáíéþí

ôçë.: 2310 802400 57001 ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇ

ÄÇÌÇÔÑÁ ÂÏÕËÔÓÉÏÕ Ðï ëé ôé ê ü ò Ìç÷á í é ê ü ò

ÊÙÓÔÁÓ ÍÉÊÏËÁÚÄÇÓ Ìç÷á í ï ëü ãï ò Ìç÷á í é ê ü ò Á ÐÈ Êùíóôáíôéíïõðüëåùò 5 Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 23800 2

Áíôß ðñïëüãïõ - "¸ôç ðïëëÜ, áßóéïí êáé åõôõ÷Ýò ôï íÝïí Ýôïò", üðùò åý÷ïíôáí ïé Üíèñùðïé ôïí ðáëéü êáëü êáéñü, êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôùí åïñôþí. Ìáæß ì' áõôÝò ôéò åõ÷Ýò, áí ðñïóðáèÞóïõìå íá ãßíïõìå ðåñéóóüôåñï åðéåéêåßò ìå ôïõò Üëëïõò áð' üóï åßìáóôå ìå ôïí åáõôü ìáò, áí ëßãï óõìðïíÝóïõíå ôïõò "ìç Ý÷ïíôåò", ßóùò ôüôå ìðïñÝóïõìå íá äïýìå ôïí êüóìï ìå Üëëï ìÜôé êáé íá íéþóïõìå ðñáãìáôéêÜ ôï ðíåýìá ôùí ×ñéóôïõãÝííùí. Ôüôå, óßãïõñá, ïé åõ÷Ýò èá ðéÜóïõí ôüðï êáé äåí èá åðáíáëáìâÜíïíôáé êïõñáóôéêÜ êáé ìïíüôïíá, ßäéåò êé áðáñÜëëá÷ôåò, êÜèå ÷ñüíï.

- Ï Ëáïãñáöéêüò äéáíýåé Þäç ôï 5ï Ýôïò ôçò çëéêßáò ôïõ êáé ôï ðåñéïäéêü "Ðïëýãõñïò", êáôÜ ðåñßåñãï ôñüðï, ôï 6ï Ýôïò ôçò ÝêäïóÞò ôïõ. Ôï íÝï áõôü Ýôïò ðÜíôùò èá öÝñåé åêôüò ôùí Üëëùí êáé ðïëëÝò áëëáãÝò óôï ðåñéïäéêü ìáò. Ï "Ðïëýãõñïò" èá ãßíåé ôñéìçíéáßïò, ðïëýöõëëïò, åðßêáéñïò, ìå íÝåò óôÞëåò êáé èÝìáôá êáé åëðßæïõìå ðïéïôéêüò êáé ðåñéóóüôåñï åëêõóôéêüò. Ôï ìüíï ðïõ öáßíåôáé ðùò äåí è' áëëÜîåé êáé öÝôïò åßíáé ï ôñüðïò ÷ñçìáôïäüôçóÞò ôïõ. Èá åîáêïëïõèÞóåé äçëáäÞ íá åêäßäåôáé ìå ôéò óõíäñïìÝò ôùí ößëùí ôïõ êáé ìå ôéò ÷ïñçãßåò ôùí åðáããåëìáôéþí ôïõ Ðïëõãýñïõ, ðïõ ìðïñïýí íá âëÝðïõí êáé ðÝñá áðü ôá óôåíÜ åðáããåëìáôéêÜ ôïõò óõìöÝñïíôá. ÔÝëïò, ðñïóêáëïýìå ìå ôï íÝï Ýôïò êé Üëëïõò éêáíïýò ÷åéñéóôÝò ôçò ãñáößäáò õðÜñ÷ïõí áñêåôïß áêüìá óôïí Ðïëýãõñï ïé ïðïßïé... êñýâïíôáé - áíèñþðïõò ôùí ãñáììÜôùí êá ôùí ôå÷íþí, åñåõíçôÝò êáé üðïéïí íïìßæåé ðùò êÜôé Ý÷åé íá ðåé, íá ìáò óôåßëïõí êåßìåíÜ ôïõò, êé åìåßò èá ôá äçìïóéåýóïõìå óôçí ðñþôç åõêáéñßá. ÅîÜëëïõ ï óôü÷ïò ìáò åßíáé êïéíüò: ç äéåñåýíçóç ôçò éóôïñßáò êáé ôçò ðáñÜäïóçò ôïõ ôüðïõ ìáò êáé ç ðáñïõóßáóç åðßêáéñùí êáé Üëëùí èåìÜôùí, ðïõ áöïñïýí ôïí óçìåñéíü Ðïëýãõñï. Ï åêäüôçò 3

ÅÕ×ÁÉ ÔÏÕ ÓÅÂÁÓÌÉÙÔÁÔÏÕ ÌÇÔÑÏÐÏËÉÔÏÕ ÊÁÓÓÁÍÄÑÅÉÁÓ ê.ê. ÍÉÊÏÄÇÌÏÕ ÅÐÉ ÔÙ ÍÅÙ ÅÔÅÉ 2005 [ Áãáðçôïß [áíáãí~ùóôáé ôï~õ ðåñéïäéêï~õ "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" Á]é êïóìïóùôÞñéïé ]åïñôáß ô~ùí ×ñéóôïõãÝííùí êáß ]ç [åðß èýñáéò [áíáôïëÞ ôï~õ ÍÝïõ { Åôïõò 2005 ìï~õ äßíåé ôÞí å[õêáéñßáí íÜ [áðåõèýíù, ìÝó?ù ô~çò ðåñéïäéê~çò [åêäüóåùò ôï~õ Ëáïãñáöéêï~õ ] Ïìßëïõ Ðïëõãýñïõ "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ", ôÞí {åêäïóéí ôï~õ ]ïðïßïõ [åðéìåëå~éôáé, ìåôÜ ðïëë~çò ðñïóï÷~çò, ç[õîçìÝíïõ [åíäéáöÝñïíôïò êáß [áîéüëïãùí {áñèñùí, ]ïìÜò äéáêåêñéìÝíùí ðíåõìáôéê~ùí [áíèñþðùí ô~çò Ðïëõãõñéí~çò êïéíùíßáò, ôÜò ]åïñôßïõò ÐáôñéêÜò êáß [ ÅðéóêïðéêÜò å[õ÷Üò ìïõ, \ïðùò "]ï êáéñïýò êáß ÷ñüíïõò [åí ô~?ç [éäßá [åîïõóßá èÝìåíïò" [åíáíèñùðÞóáò Èåüò êáß Äåóðüôçò ðÜíôùí ÷áñßæçôáé å[éò ðÜíôáò ôïýò ðïëßôáò ô~çò Èåïóþóôïõ á[õô~çò [ Åðáñ÷ßáò, {áñ÷ïíôáò êáß [áñ÷üìåíïõò, ðïëéôéêïýò, óôñáôéùôéêïýò, äéêáóôéêïýò, [áóôõíïìéêïýò, êáèçãçôÜò, ìáèçôÜò, [éáôñïýò êáß íïóçëåõôÜò, [åñãïäüôáò êáß [åñãáæïìÝíïõò, íáõôéêïýò êáß ]éðôáìÝíïõò, ìéêñïýò êáß ìåãÜëïõò, {áíäñáò êáß ãõíá~éêáò, íÝïõò êáß ãÝñïíôáò, ]çìåäáðïýò êáß [áëëïäáðïýò, ]õãßåéáí ìáêñïçìÝñåõóéí, óùöñïóýíçí, ôÞí å[éò [áëëÞëïõò [áãÜðçí [åí ô~?ù óõíäÝì?ù ô~çò å[éñÞíçò, ]ùò êáß ð~áóáí ðñïóùðéêÞí, ï[éêïãåíåéáêÞí, êïéíùíéêÞí êáß [åèíéêÞí ðñïêïðÞí, ðñüïäïí, [áóöÜëåéáí êáß å[õôõ÷ßáí. ÌåôÜ äéáðýñùí å[õ÷~ùí êáß ðáôñéê~çò öéëáäåëöåßáò Ï ÌÇÔÑÏÐÏËÉÔÇÓ Ï ÊÁÓÓÁÍÄÑÅÉÁÓ ÍÉÊÏÄÇÌÏÓ

×ñéóôïýãåííá 2004 ÐñïóðÜèåéá íá îáíáêáôç÷çèïýìå óôï ìåãÜëï ãåãïíüò ôçò Èåßáò åíáíèñùðÞóåùò. ð. ÁèáíÜóéïò Ôóéáïýóçò, Ðñùôïðñåóâýôåñïò ÅöçìÝñéïò É.Í.Áãßïõ ÐáíôåëåÞìïíïò Âáôïðáéäßïõ - Ïñìýëéáò Ôá ×ñéóôïýãåííá åßíáé ç ìÝñá, ðïõ ç áãßá ïñèüäïîç Åêêëçóßá ìáò åïñôÜæåé ôçí êáôÜ óÜñêá ãÝííçóç ôïõ Õéïý ôïõ Èåïý åê ôçò ÐáñèÝíïõ Ìáñßáò, åí ÂçèëåÝì ôçò Éïõäáßáò, åðß Êáßóáñïò Áõãïýóôïõ. Ðïéá åßíáé ç óçìáóßá ôïõ ãåãïíüôïò ãéá ôï óçìåñéíü ÷ñéóôéáíü; Ðïéá ìðïñåß íá åßíáé ç "óçìáíôéêÞ ôçò èåïãïíßáò " óôïí åéêïóôü ðñþôï áéþíá ðïõ æïýìå; 4

Íá ôï èåùñÞóïõìå ùò ìßá åðÝôåéï; Íá ôï áîéïëïãÞóïõìå ùò ìßá áíÜìíçóç; Íá ôï ðñïóìåôñÞóïõìå ùò Üëëç ìßá ÃéïñôÞ; Ðüóï æùíôáíü êáé åðßêáéñï ìðïñåß íá åßíáé ýóôåñá áðü äýï ÷éëéÜäåò ÷ñüíéá; Êáé ðüóï ìðïñåß íá óõãêéíåß, íá åíèïõóéÜæåé, íá åíäéáöÝñåé Ýíá ãåãïíüò ôüóï ìáêñéíü ÷ñïíéêÜ; Ôé áîßåò ìðïñåß íá ðñïâÜëëåé ó' Ýíá êüóìï ðïõ ìåôáâÜëëåôáé óõíå÷þò êáé ìå ôá÷ýôçôá öùôüò; ÁõôÜ êáé Üëëá åñùôÞìáôá èá ìðïñïýóå íá èÝóåé ï êáèÝíáò áðü ìáò, ðïõ Ý÷åé óõíçèßóåé êÜèå ÷ñüíï ôÝôïéá åðï÷Þ íá ðñïåôïéìÜæåôáé ãéá ôá ×ñéóôïýãåííá. Ãéáôß êáé óôçí ðñïâëçìáôéóìÝíç åðï÷Þ ìáò ðïëëÜ ðñÜãìáôá ðåñíÜíå - ùò ìç üöåéëå - áâáóÜíéóôá, åðéðüëáéá, ßóùò êáé áðïöïñôéóìÝíá, áðïãõìíùìÝíá áðü ôçí ïõóßá êáé ôï ðåñéå÷üìåíü ôïõò êáé äéáôçñïýí ìüíïí Ýíá åîùôåñéêü ðåñßâëçìá ðáñáäïóéáêïý. ÓêÝöôïìáé ìå ðïéï ôñüðï èá ìðïñïýóáìå óÞìåñá íá ðñïóåããßóïõìå ïõóéáóôéêÜ, ñåáëéóôéêÜ êáé ðíåõìáôéêÜ Ýíá ãåãïíüò ðïõ, åêôüò áðü ôçí éóôïñéêÞ ôïõ ðñáãìáôéêüôçôá, åêôåßíåôáé êáé óôçí óöáßñá ôïõ Ìõóôçñßïõ, ôï ïðïßï üìùò ðñÝðåé íá ðñïóåããßæåôáé ìå åíôåëþò äéáöïñåôéêü ôñüðï. Åðß áéþíåò ôþñá ç Åêêëçóßá ìáò, üôáí êáôç÷åß êÜðïéïí óôç ÷ñéóôéáíéêÞ ðßóôç êáé æùÞ, îåêéíÜåé áðü ôç äçìéïõñãßá ôïõ áíèñþðïõ ìå âÜóç ôçí ÐáëáéïäéáèçêéêÞ ÐáñÜäïóç, üôé ï Üíèñùðïò ðëÜóôçêå "êáô' åéêüíá êáé ïìïßùóç" ôïõ Èåïý. Ç Ýííïéá ôçò "åéêüíáò" óçìáßíåé ôç ëïãéêÞ, ôç âïýëçóç êáé ôçí åëåõèåñßá, ÷áñßóìáôá ðïõ ðñïóöÝñåé óôïí êáèÝíá ìáò ï Èåüò êáé ôá ïðïßá ìáò êáèéóôïýí Ýíá êáèñÝöôç, ðïõ äéáóþæåé ôçí åéêüíá ôïõ Èåïý ìÝóá ìáò. Ç Ýííïéá "ïìïßùóç" óçìáßíåé ôçí ðñïóðÜèåéá, ôïí ðñïóùðéêü áãþíá ôïõ áíèñþðïõ íá æÞóåé, üðùò ï Èåüò. ÄçëáäÞ íá ðåôý÷åé ôï óôü÷ï ôïõ, íá "èåùèåß" êáôÜ ÷Üñéí, áóêïýìåíïò óôçí áãÜðç, êáèþò ôï ðñüôõðü ôïõ ï Èåüò "áãÜðç åóôß". Åí óõíå÷åßá ç êáôç÷çôéêÞ äéáäéêáóßá ðåñíÜåé óôçí ïäõíçñÞ êáôÜëçîç - üðùò ôçí ðåñéãñÜöåé ç ÐáëáéÜ ÄéáèÞêç - óôçí "ðñïðáôïñéêÞ áìáñôßá", ðïõ äåí åßíáé ôßðïôå Üëëï áðü ôçí áðïôõ÷ßá ôïõ áíèñþðïõ íá öôÜóåé óôïí óôü÷ï ôïõ, íá óõíõðÜñ÷åé ìáæß ìå ôï Èåü áéþíéá, êáëëéåñãþíôáò ôçí áãÜðç êáé "ìÝíùí åí ôç áãÜðç". ÁðïôÝëåóìá áõôÞò ôçò áðïôõ÷ßáò Þôáí íá ìðåé óôç öýóç ôïõ áíèñþðïõ ç öèïñÜ êáé ï èÜíáôïò. Åíþ üìùò ï Üíèñùðïò áðïêüðôåôáé êáé áðïìáêñýíåôáé áðü ôï Èåü, ôç ÆùÞ êáé ôçí ÁãÜðç, ôï áãáðçôéêü åíäéáöÝñïí ôïõ Èåïý ðáñáìÝíåé áìåßùôï êáé áíåðçñÝáóôï áðü ôï áíèñþðéíï ëÜèïò. Ãßíåôáé "Ýëåïò", áãÜðç óôçí ðñÜîç, áãÜðç ðïõ åñãÜæåôáé íá öÝñåé ôçí óõã÷þñåóç, ôçí áðåëåõèÝñùóç, ôçí ïëïêëÞñùóç (óùôçñßá). Ãéáôß Ýëåïò óçìáßíåé íá áðáëëÜîåéò ôïí "Üëëïí" áðü ôçí åíï÷Þ, ðïõ äåí ìðïñåß íá åîáëåßøåé ìå ôéò äéêÝò ôïõ ðñïóðÜèåéåò. Íá ôïí áðáëëÜîåéò áðü ôá ÷ñÝç, ðïõ ï ßäéïò äåí ìðïñåß íá ðëçñþóåé. Ãé' áõôü êáôáóôñþíåé ï Èåüò, êáé êáôåñãÜæåôáé ó÷Ýäéï åðáíÝíùóçò ôùí äéåóôþôùí. Êáé "üôå Þëèå ôï ðëÞñùìá ôïõ ÷ñüíïõ", ¸íá áðü ôá ðñüóùðá ôçò Áãßáò ÔñéÜäïò, ï Õéüò, ãßíåôáé Üíèñùðïò. ÐáñáìÝíåé Èåüò á÷þñéóôá åíùìÝíïò ìå ôïí ÐáôÝñá êáé ôï ¢ãéï Ðíåýìá êáé óõã÷ñüíùò ãßíåôáé Üíèñùðïò ðñáãìáôéêÜ êáé ïõóéáóôéêÜ. Ï ×ñéóôüò Éçóïýò ìðáßíåé óôçí éóôïñßá ìáò êáé áð' áõôÞ ôç óôéãìÞ êáé ï åãêüóìéïò ÷ñüíïò ìáò ìåôñéÝôáé ìå êÝíôñï ôï èåÜíèñùðï ×ñéóôü êáé ìå ôçí Ýíäåéîç ðñü ×ñéóôïý êáé ìåôÜ ×ñéóôüí. Áð' áõôÞ ôç óôéãìÞ åðßóçò áñ÷ßæåé êáé ç ÷ñéóôéáíéêÞ ìáò Åêêëçóßá (ôï Óþìá ôïõ ×ñéóôïý) êáé ç ÷ñéóôéáíéêÞ ìáò éóôïñßá. ¸ôóé ôá ×ñéóôïýãåííá, ç Ìçôñüðïëéò ôùí åïñôþí, üðùò ôçí áðïêáëåß ï Üãéïò ÉùÜííçò ï ×ñõóüóôïìïò, åßíáé ç ãåíÝèëéá çìÝñá üëïõ ôïõ áíèñùðßíïõ ãÝíïõò. Ãéá ôç ãÝííçóç ôïõ ×ñéóôïý ÷ñçóéìïðïéåß ç ïñèüäïîç èåïëïãßá ìáò ôïõò üñïõò "åíáíèñþðçóç" êáé "åíóÜñêùóç", ïé ïðïßïé äçëþíïõí ü÷é ìßá áðëÞ ìåôÜâáóç ôïõ Èåïý ðñïò ôïí Üíèñùðï, áëëÜ ìßá áðüëõôç ìåôï÷Þ (óõììåôï÷Þ) óôç öýóç ôïõ áí5

èñþðïõ. Ï Èåüò ãßíåôáé Üíèñùðïò, ðåñíÜåé áðü ôçí åìâñõáêÞ öÜóç, ðáñïõóéÜæåôáé óáí Ýíá âñÝöïò áäýíáìï ðïõ Ý÷åé áíÜãêç ôñïöÞò êáé ðñïóôáóßáò. Êáé ôïýôï ãéáôß ç åßóïäüò Ôïõ óôçí áíèñþðéíç éóôïñßá, ðñáãìáôïðïéåßôáé ìå ôñüðï áíÜëïãï ôçò äõíáôüôçôáò ðñüóëçøçò, áðïäï÷Þò êáé êáôáíüçóÞò Ôïõ áðü ôïí Üíèñùðï. Äåí ìåôÝñ÷åôáé ï Èåüò ôñüðïõò êáé ìåèüäïõò õðåñöõóéêïýò - õðåñâáôïýò ãéá ôïí Üíèñùðï. "Óõí-êáôáâáßíåé", "óõí-ìïñöþíåôáé", "óõí-÷ùñåß - óõìðïñåýåôáé" ìå ôïí Üíèñùðï. Ðñüêåéôáé ãéá ìßá ðñÜîç õðÝñôáôçò ôáðåßíùóçò, ìßáò ìïíáäéêÞò Ýêöñáóçò áãÜðçò ðñïò ôïí Üíèñùðï. Ç êÜèïäïò áõôÞ ôïõ Èåïý åßíáé êßíçóç áëçèéíÞò áãÜðçò êáé ü÷é ðïñåßá áíÜãêçò. Ãé' áõôü ðïëëïß ðáôÝñåò ôçò Åêêëçóßáò ìáò åñìçíåýïõí ôçí ôïõ ×ñéóôïý ãÝííçóç ùò ðñÜîç áíåîÜñôçôç áðü ôçí "ðôþóç ôïõ áíèñþðïõ". Êáé ÷ùñßò ôçí ðôþóç ôùí ðñùôïðëÜóôùí, ó÷ïëéÜæïõí ïé ðáôÝñåò ôçò Åêêëçóßáò ìáò, èá åíóáñêþíïíôáí ï Õéüò ôïõ Èåïý. Äåí Þôáí ç áìáñôßá ôïõ áíèñþðïõ ðïõ áíÜãêáóå ôïí Èåü íá "åíáíèñùðÞóåé", áëëÜ ç áðüëõôç áãÜðç Ôïõ ðñïò ôïí Üíèñùðï, ðïõ åëåýèåñá êáôåñãÜóôçêå áõôü ôï èåáíèñþðéíï ðñüóùðï, ôïí Éçóïý ×ñéóôü. Ï ×ñéóôüò åßíáé ï ðñþôïò ðïõ ùò Üíèñùðïò - áíåîÜñôçôá ôçò èåüôçôÜò Ôïõ ðñáãìáôïðïßçóå ôï "êáè' ïìïßùóéí". Áíáêåöáëáßùóå ôç äõíáôüôçôá ôçò óùôçñßáò ãéá üëïõò ìáò, ìáò öáíÝñùóå óôç æùÞ Ôïõ ôïí ôñüðï ôçò æùÞò ôïõ Èåïý: áãáðþíôáò êáé óõã÷ùñþíôáò. Ç åíóÜñêùóç ëïéðüí ôïõ Éçóïý ×ñéóôïý åßíáé ãåãïíüò, óôáèìüò óôï ôáîßäé ôïõ áíèñþðïõ áðü ôçí èåßá åéêüíá óôç èåúêÞ ïìïßùóç. Ç áëçèéíÞ åéêüíá êáé ïìïßùóç ôïõ Èåïý åßíáé ï ×ñéóôüò. Áõôüò áíïßãåé ôï äñüìï óôç èÝùóç ôïõ áíèñþðïõ. Ï áðñüóéôïò Èåüò äéá ôïõ ×ñéóôïý ãßíåôáé ïéêåßïò. Ï åíóáñêùèåßò ÅììáíïõÞë (=ï Èåüò áíÜìåóÜ ìáò), ùò Üíèñùðïò üìïéïò ìå åìÜò (ðëçí ôçò áìáñôßáò) ìáò äßäåé ôç äõíáôüôçôá íá Ôïí ìéìçèïýìå êáé óõíåðþò " ÷ñéóôïðïéïýìåíïé" íá èåùèïýìå. Ç ÃÝííçóç-åíáíèñþðçóç ôïõ Èåïý åßíáé üíôùò ìßá "ðåñéðÝôåéá", ðïõ ôï ìÝãåèüò ôçò êáé ôï ìåãáëåßï ôçò äåí ìðïñïýìå íá ôï óõëëÜâïõìå åýêïëá. Ï Èåüò ãßíåôáé èíçôüò, öôù÷üò êáé Üóçìïò, åõôåëßæåé ôïí åáõôü Ôïõ, áäåéÜæåé ôçí áîéïðñÝðåéÜ Ôïõ, óìéêñáßíåé êáé áöáíßæåé ôç äüîá Ôïõ. Ç ôáðåßíùóç ôçò åíáíèñþðçóçò ôïõ Èåïý åßíáé ôï ìåãÜëï óêÜíäáëï üëùí ôùí åðï÷þí. Åßíáé ìßá èõóßá ðïëý ðéï ìåãÜëç êáé áð' ôç Óôáýñùóç, êáôÜ ôçí ðáôåñéêÞ ïñèüäïîç èåïëïãßá. Óôáýñùóç õðÝóôçóáí ÷éëéÜäåò Üíèñùðïé. ÅíóÜñêùóç - êáôùôåñïðïßçóç óå Üëëï üí êáé ìÜëéóôá åêïýóéá - äåí èÝëçóå êáé äåí ãíþñéóå êáíÝíáò.Ï Üãéïò ÉùÜííçò ï ×ñõóüóôïìïò ÷ñçóéìïðïéåß ðïëý ðáñáóôáôéêÜ ðáñáäåßãìáôá åñùôþíôáò ôï áêñïáôÞñéü ôïõ, ëüãïõ ÷Üñéí, "ðïéïò Üíèñùðïò èá Þèåëå íá ãßíåé óêïõëÞêé", ðñïåîïöëþíôáò öõóéêÜ ôçí áðÜíôçóç üôé êáíÝíáò äåí Þôáí ðñüèõìïò íá õðïóôåß áõôÞ ôçí õðïâÜèìéóç. Ï Èåüò üìùò ôï ôüëìçóå. Ç åíÝñãåéÜ Ôïõ ìÜëéóôá Þôáí ðïëý ðéï ôáðåéíùôéêÞ áðü ôõ÷üí áíÜëïãç ôïõ áíèñþðïõ, ãéáôß ç áðüóôáóç ìåôáîý Èåïý êáé áíèñþðïõ, åßíáé Üðåéñá ðéï ìåãÜëç áðü ôçí áðüóôáóç ðïõ ÷ùñßæåé ôïí Üíèñùðï áðü ôï óêïõëÞêé. ¢ëëùóôå ï Üíèñùðïò êáé ôï óêïõëÞêé åßíáé äçìéïõñãÞìáôá ôïõ Èåïý, åíþ ï Èåüò ùò äçìéïõñãüò ôïõò äéáöÝñåé áð' áõôÜ ïõóéáóôéêÜ êáé ïíôïëïãéêÜ, ùò áäçìéïýñãçôïò êáé áõèõðüóôáôïò. ¼ëá áõôÜ áðïôåëïýí ôç âáóéêÞ, ïõóéáóôéêÞ êáôÞ÷çóç ôçò Åêêëçóßáò ìáò êáé ì' áõôÜ ãáëïõ÷Þèçêáí ãåíåÝò êáé ãåíåÝò ÷ñéóôéáíþí. ÂÝâáéá óôç äéó÷éëéåôÞ ïñèüäïîç ÷ñéóôéáíéêÞ ðáñÜäïóç áíáðôý÷èçêáí - ðÝñáí áðü ôçí èåïëïãßá óôçí ïðïßá äþóáìå êÜðïéá éäéáßôåñç óçìáóßá óôï Üñèñï ìáò - êáé ðëÞèïò Üëëùí ðáñáìÝôñùí ôçò åïñôÞò ôùí ×ñéóôïõãÝííùí, üðùò ç õìíïëïãßá, ç åéêïíïãñáößá, êáé êáô' åîï÷Þí ç ëáúêÞ ðáñÜäïóç ìå áíáöïñÝò óå áíáñßèìçôá Ýèéìá åõóÝâåéáò óôçí ôïõ ×ñéóôïý 6

"ÃÝííá". Ôåëåõôáßá ðáñåéóÝöñçóå êáé óôçí "êáè' çìÜò áíáôïëÞ", ï äõôéêüò ôñüðïò èÝáóçò ðïëëþí åêêëçóéáóôéêï-èåïëïãéêþí ãåãïíüôùí, ìå áðïôÝëåóìá íá ôïíßæïíôáé ðåñéöåñåéáêÜ Þ ôõðéêÜ óôïé÷åßá ôùí åïñôþí ìáò êáé íá õðïâáèìßæåôáé ôï êåíôñéêü íüçìá êáé ç óùôçñéþäçò ó÷Ýóç êáé áíáöïñÜ, áêüìá êáé áõôþí ôùí "Äåóðïôéêþí Åïñôþí", ãéá ôïí êüóìï êáé êõñßùò ôïí Üíèñùðï. ¸ôóé ôá ×ñéóôïýãåííá "íïçìáôïäïôïýíôáé" óáí ãéïñôÞ ôùí ìéêñþí ðáéäéþí, åõêáéñßá ãéá ôáîßäéá, áíôáëëáãÞ äþñùí, ïéêïãåíåéáêÝò óõíåóôéÜóåéò ìå ðïéêßëá öáãçôÜ (ïðùóäÞðïôå ãáëïðïýëá) êáé áôõ÷þò ç ÅïñôÞ íá åîáíôëåßôáé åêåß êáé ìüíïí. ¼ëá áõôÜ áðü ìüíá ôïõò äåí åßíáé Üôïðá êáé áíåðßôñåðôá, ìüíï ðïõ êáôáíôïýí êáé áõôÜ "óêýâáëá" áí ü÷é êáé âëáâåñÜ (ìÝóá óôïí áêüñåóôï êïñåóìü) êáé ç åììïíÞ ìáò ìüíï ó' áõôÜ áðïìáêñýíåé áðü ôç "ãåííçóéïõñãü áéôßá" üëùí áõôþí, ðïõ åßíáé ôï ðáììÝãéóôï êáé æçôïýìåíï, ï ßäéïò ï ×ñéóôüò. Ç åììïíÞ ìáò óôá êáôáíáëùôéêÜ ×ñéóôïýãåííá, áíôéêáèéóôïýí ôï ×ñéóôü ôùí Åõáããåëßùí. Ìáò ðñïóöÝñåôáé Ýíáò "áêßíäõíïò" ×ñéóôüò, üðùò Ýãñáøå áîéüëïãïò óýã÷ñïíïò èåïëüãïò. Ï ×ñéóôüò ðïõ óáí ñïäáëü âñÝöïò îåðñïâÜëëåé ìÝóá áðü óôïëßäéá êáé ëáìðéüíéá åßíáé üíôùò áêßíäõíïò. ¢ëëï ôüóï áêßíäõíïò åßíáé åðßóçò ï ×ñéóôüò ôùí çèéêïëüãùí ðïõ áíáëßóêïíôáé óå óõíáéóèçìáôéóìïýò ðåñß áãÜðçò êáé áíáìíÞóåéò ôùí ðáéäéêþí ÷ñüíùí Þ óôçí ðåñéóôáóéáêÞ åëåçìïóýíç ëüãù ôùí çìåñþí. Ï ×ñéóôüò ãåíüìåíïò Üíèñùðïò åßíáé "åðéêßíäõíïò ×ñéóôüò". ÆçôÜ ðñùôßóôùò íá âãïýìå áðü ôïí åáõôü ìáò, íá ìéóÞóïõìå ôï "åãþ" ìáò. ¹ëèå "âáëåßí ìÜ÷áéñáí". Óôï áôïìéêü óõìöÝñïí, óôçí áäéêßá, óôç öéëáõôßá, óôçí õðïêñéóßá, óôç äïõëåßá,óôçí åêìåôÜëëåõóç, óôç óõíåéäçôÞ Üãíïéá êáé áäéáöïñßá, óôï öüâï ôïõ èáíÜôïõ êáé êõñßùò óôçí áìáñôßá-áóôï÷ßá . Åñ÷üìåíïò ï ×ñéóôüò "åí óáñêß", ðÜóá óáñî (Üíèñùðïò) åðáíáêôÜ åí ×ñéóôþ ôçí ðñïðôùôéêÞ ôïõ äüîá êáé åõöñïóýíç. Ï ÈåÜíèñùðïò ×ñéóôüò æåé áíÜìåóá óôïõò áíèñþðïõò êáé ìå ôï ëüãï Ôïõ êáé ìå ôéò ðñÜîåéò Ôïõ, ïäçãåß êáé áðïêáëýðôåé ôï äñüìï-ôñüðï ôïõ êáèåíüò ìáò óôç ÷áñÜ ôçò ðáñïýóçò æùÞò, ðïõ åßíáé áõôÞ áêñéâþò ç áðôÞ ðáñïõóßá ôïõ Èåïý åí ×ñéóôþ Éçóïý, ãåííçèÝíôïò åí ÂçèëåÝì ôçò Éïõäáßáò åðß Áõãïýóôïõ Êáßóáñïò, êáèþò ìáò õðïìéìíÞóêåé ôï óõíáîÜñéï ôçò Åêêëçóßáò ìáò ôç 25ç ôïõ ìçíüò Äåêåìâñßïõ êáé íõí êáé áåß...

ÁñéóôåñÜ Ýñãï ôçò ÊõñéáêÞò ØáèÜ êáé äåîéÜ ôçò ÓôÝëëáò Ðáðáëåùíßäá 7

Áñ÷áéïëïãéêÞ ÓõëëïãÞ É. Ëáìðñïðïýëïõ ÃéÜííçò ÊáíáôÜò & Íéêüëáïò ÔÜóéïò Óôéò 15 Ïêôùâñßïõ ôñÝ÷ïíôïò Ýôïõò ðÝèáíå ï óõìðïëßôçò ìáò ÇñáêëÞò É. Ëáìðñüðïõëïò1 ï ïðïßïò ëßãåò ìÝñåò íùñßôåñá, óôéò 23 Óåðôåìâñßïõ, ôéìÞèçêå áðü ôïí ðñüåäñï ôçò ÅëëçíéêÞò Äçìïêñáôßáò ê. ÊùóôÞ Óôåöáíüðïõëï, (üðùò ãñÜøáìå óôï ðñïçãïýìåíï ôåý÷ïò ôïõ "Ð") ìå ôïí Áñãõñü Óôáõñü ôïõ ÔÜãìáôïò ôïõ Öïßíéêïò, ãéá ôç äùñåÜ ôïõ ðñïò ôï Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï Ðïëõãýñïõ ôçò áíåêôßìçôçò áñ÷áéïëïãéêÞò óõëëïãÞò ôïõ, ðïõ êëçñïíüìçóå áðü ôïí ðáôÝñá ôïõ ÉùÜííç Çëßá Ëáìðñüðïõëï. Äõóôõ÷þò, ï ÇñáêëÞò Ëáìðñüðïõëïò äåí ðñüëáâå íá ðáñåõñåèåß óôá åãêáßíéá ôçò áßèïõóáò ôïõ Áñ÷áéïëïãéêïý Ìïõóåßïõ Ðïëõãýñïõ, (Ýãéíáí ìå êÜèå åðéóçìüôçôá ôçí ÊõñéáêÞ 21 Íïåìâñßïõ 2004, ðáñïõóßá ôïõ Ãåí. ÃñáììáôÝá ôïõ Õð. Ðïëéôéóìïý ê. ×ñ. Æáêüðïõëïõ êáé ðëÞèïõò êüóìïõ), üðïõ ìåôáöÝñèçêå êáé óôåãÜóèçêå ç óõëëïãÞ. Áò åßíáé üìùò. Åìåßò, Ýôóé êé áëëéþò, èá ôïí èõìüìáóôå ùò Ýíáí Üíèñùðï åõðáôñßäç, ðïõ ìå ôçí áíéäéïôåëÞ ðñïóöïñÜ ôïõ ðñïò ôçí ðáôñßäá öáíÝñùóå ôï ìåãáëåßï øõ÷Þò ðïõ ôïí äéÝêñéíå. Ðïéá åßíáé üìùò ç éóôïñßá ôçò ðåñéþíõìçò áõôÞò óõëëïãÞò ðïõ åðß ÷ñüíéá áíôéìåôþðéóå ôçí áäéáöïñßá ôçò Ðïëéôåßáò, ðáñáìÝíïíôáò Üóôåãç êáé ìüíï óÞìåñá, ýóôåñá áðü 70 êáé ðëÝïí ÷ñüíéá, áõôü ôï ðñüâëçìá ìïéÜæåé íá âñßóêåé ôç ëýóç ôïõ, áí êáé ü÷é ôçí êáëýôåñç, êáôÜ ôç ãíþìç ìáò. ÅìðíåõóôÞò êáé äçìéïõñãüò ôçò óõëëïãÞò áõôÞò õðÞñîå ï ÉùÜííçò Ç. Ëáìðñüðïõëïò, ðáôÝñáò ôïõ ÇñáêëÞ. Ï ÉùÜííçò Ëáìðñüðïõëïò, áðü ôï ÷ùñéü Ãñüðá ôïõ íïìïý Á÷áÀáò, äéêçãüñïò êáé ìå ãíþóåéò áñ÷áéïëïãßáò, Þñèå ãéá ðñþôç öïñÜ óôïí Ðïëýãõñï ôï 1922 ùò õðïäéïéêçôÞò (ÍïìÜñ÷çò) ×áëêéäéêÞò, äéïñéóìÝíïò áðü ôçí ôüôå åðáíáóôáôéêÞ êõâÝñíçóç ôùí ÐëáóôÞñá-ÃïíáôÜ. ¸íá ÷ñüíï áñãüôåñá ðáñáéôÞèçêå, áëëÜ ðáñÝìåéíå óôïí Ðïëýãõñï ùò äéêçãüñïò êáé äçìéïýñãçóå ïéêïãÝíåéá íõìöåõèåßò ìå ôçí ÐïëõãõñéíÞ ÓôÝëëá ÄÝëëéïõ. Ôï 1946 åîåëÝãç âïõëåõôÞò ìå ôï êüììá ôùí ÖéëåëåõèÝñùí ôïõ Óôõëéáíïý ÃïíáôÜ, ôï 1951 êáé 1952 ìå ôïí Åëëçíéêü Óõíáãåñìü ôïõ ÁëÝîáíäñïõ ÐáðÜãïõ êáé ôï 1956 ìå ôçí Å.Ñ.Å ôïõ Êùí/íïõ ÊáñáìáíëÞ. ÅîåëÝãç Äçìïôéêüò Óýìâïõëïò ôïõ ÄÞìïõ Ðïëõãýñïõ ôï 1929 êáé äéåôÝëåóå åðß óåéñÜ åôþí ðñüåäñïò ôïõ Äéêçãïñéêïý Óõëëüãïõ ×áëêéäéêÞò. Ôï 1936 Ýëáâå ôçí Üäåéá êáôáñôßóåùò éäéùôéêÞò áñ÷áéïëïãéêÞò óõëëïãÞò (áñéèì. Áäåßáò 14482/904/1981/20-6-1936 Õ.È.Ð) áðü ôï ôüôå Õðïõñãåßï ÈñçóêåõìÜôùí êáé Ðáéäåßáò, ðñáãìáôïðïéþíôáò Ýôóé Ýíá üíåéñï ðïõ åß÷å áðü ôçí åðï÷Þ ðïõ Üñ÷éóå íá ðáñáêïëïõèåß ìáèÞìáôá áñ÷áéïëïãßáò êïíôÜ óôïí êáèçãçôÞ íïìéóìáôïëïãßáò Óâïñþíï. ¸êôïôå êáé ìÝ÷ñé ôï 1955 ðåñßðïõ êáôÜñôéóå ìéá áðü ôéò ðëïõóéüôåñåò éäéùôéêÝò óõëëïãÝò ôçò ÅëëÜäïò. Óå ìéá ðåñßïäï ðïõ Üíèéæå ç áñ÷áéïêáðçëßá, éäéáßôåñá óôç ×áëêéäéêÞ, ï ÉùÜííçò Ëáìðñüðïõëïò, âëÝðïíôáò íá "öõãáäåýïíôáé" êáé íá ÷Üíïíôáé áðü ôïí ôüðï ìáò óðÜíéïé èçóáõñïß ôçò áñ÷áßáò åëëçíéêÞò ìáò êëçñïíïìéÜò, ðåñéóõíÝëåîå êáé äéÝóùóå ðëÞèïò áñ÷áßùí áíôéêåéìÝíùí, äéáèÝôïíôáò ðïëëÝò öïñÝò ìåãÜëá ÷ñçìáôéêÜ ðïóÜ. ÁðïôÝëåóìá ôçò óõóôçìáôéêÞò êáé ìáêñü÷ñïíçò áõôÞò ðñïóðÜèåéáò åßíáé ôá ðåñéóóüôåñá áðü ÷ßëéá ìïíáäéêÜ áíôéêåßìå8

íá áíåêôßìçôçò åðéóôçìïíéêÞò êáé ðïëéôéóôéêÞò áîßáò, ðÝñáí áõôþí ðïõ äùñßèçêáí, ëåçëáôÞèçêáí Þ "áöáéñÝèçêáí" êáôÜ êáéñïýò. Ôá áíôéêåßìåíá ôçò óõëëïãÞò ôïõ ï ÉùÜííçò Ëáìðñüðïõëïò ôá óõãêÝíôñùíå óôï óðßôé ôïõ åðß ôçò ðëáôåßáò ôùí "¸îé Âñýóåùí", üðïõ äéÝèåôå ãé áõôÜ éäéáßôåñï äùìÜôéï áðü ôïí ðåñéïñéóìÝíï ÷þñï ôïõ óðéôéïý ôïõ. Äõóôõ÷þò ðáñÝìåéíáí åêåß üëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá êáé ìÝ÷ñé ôïí Áðñßëéï ôïõ... 2004!!, ïðüôå êáé ìåôáöÝñèçêáí ìå åõèýíç ôçò 16çò Åöïñßáò óå åéäéêÜ äéáìïñöùìÝíç áßèïõóá ôïõ Áñ÷áéïëïãéêïý Ìïõóåßïõ Ðïëõãýñïõ. ÌÝ÷ñé ôüôå, ôï ìåãáëýôåñï ðñüâëçìá ôçò óõëëïãÞò áðïôåëïýóå åðß äåêáåôßåò ç óôÝãáóÞ ôçò. Óå ðñùôïóÝëéäï Üñèñï ôçò åöçìåñßäáò "ÖùíÞ ôçò ×áëêéäéêÞò", ìå áöïñìÞ ôá åãêáßíéá ôïõ Áñ÷áéïëïãéêïý Ìïõóåßïõ Ðïëõãýñïõ ôïí Éïýíéï ôïõ 1971, äéáâÜæïõìå: "...Ç óõëëïãÞ ôïõ ê. É. Ëáìðñïðïýëïõ åßíáé ðëïõóßá êáé óðïõäáßá, ðÝñáí ôùí üóùí ï óõëëÝêôçò åäþñéóåí, åßíáé áíÜãêç íá åõñåèåß ôñüðïò áðü ôçí Ðïëéôåßáí íá ãßíåé üëç êôÞìá ôïõ (íÝïõ) Ìïõóåßïõ ìáò". Ðáñüìïéåò áíáöïñÝò ðåñß ôçò áíÜãêçò óôÝãáóçò ôçò óõëëïãÞò áõôÞò óõíáíôïýìå óå ðñïãåíÝóôåñá êáé óå ìåôáãåíÝóôåñá äçìïóéåýìáôá ôïõ ôýðïõ ôçò ×áëêéäéêÞò êáé ôçò Èåóóáëïíßêçò. Ç óõëëïãÞ É. Ëáìðñüðïõëïõ, åêôüò áðü ôï ðñüâëçìá ôçò óôÝãáóçò, áíôéìåôþðéóå êáôÜ êáéñïýò ðïëëÝò êáé äéÜöïñåò ðåñéðÝôåéåò, áðïôÝëåóìá ôùí ïðïßùí ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò Þôáí ç áðïøßëùóÞ ôçò. Ç ðéï óçìáíôéêÞ áðü áõôÝò äéáäñáìáôßóôçêå êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôçò êáôï÷Þò, üôáí ïé áîéùìáôéêïß ôùí êáôï÷éêþí äõíÜìåùí åß÷áí ôç äõíáôüôçôá íá áñðÜæïõí îÝíåò ðåñéïõóßåò ÷ùñßò åíäïéáóìïýò êáé ðåñéóôñïöÝò, åöáñìüæïíôáò ôï íüìï ôïõ éó÷õñïý. Óå äÞëùóç ðáñï÷Þò ðëçñåîïõóéüôçôáò ðïõ õðÝâáëå ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ 1995 ï ÇñáêëÞò Ëáìðñüðïõëïò ðñïò ôïí ÄÞìáñ÷ï Ðïëõãýñïõ, ìå óêïðü ôç äéåêäßêçóç ôùí ðáñÜíïìá áöáéñåèÝíôùí, áðü ôïõò Ãåñìáíïýò êáôáêôçôÝò áíôéêåéìÝíùí, áíáöÝñïíôáé êáé ôá åîÞò: "...Ç ðñïêëçèåßóá æçìßá óõíßóôáôáé óôç âéáßá áñðáãÞ áðü ôç íüìéìç Áñ÷áéïëïãéêÞ ÓõëëïãÞ ôïõ óõëëÝêôç ÉùÜííç Ëáìðñïðïýëïõ ôåóóÜñùí (4) áñ÷áßùí áíôéêåéìÝíùí, áðü áíþôáôïõò áîéùìáôéêïýò ôïõ Ãåñìáíéêïý Óôñáôïý êáôï÷Þò ðïõ åðåóêÝðôïíôï ôüôå íá ãíùñßóïõí äÞèåí ôçí öçìéóìÝíç Áñ÷áéïëïãéêÞ ÓõëëïãÞ ôïõ. Ï ÷ñüíïò áöáßñåóçò åíüò åêÜóôïõ áíôéêåéìÝíïõ äåí åßíáé äõíáôüí íá ðñïóäéïñéóèåß óÞìåñá. ÅéäéêÜ üìùò ôï õð' áñéèì. 175 áíôéêåßìåíï ôçò óõëëïãÞò (êÜíèáñïò åëëçíéóôéêüò ìåëáìâáöÞò) áöáéñÝèçêå, üðùò äÞëùóå êáé ï ÉùÜííçò Ëáìðñüðïõëïò, êáôÜ ôçí åðßóêåøç óôç ÓõëëïãÞ ôïõ "ÊñÜéò Êïìáíôáôïýñ" ËáãêáäÜ, áðü ôïí óõíïäåýïíôá áõôüí íåáñü áîéùìáôéêü ôïõ Ãåñìáíéêïý Óôñáôïý, ïìéëïýíôá óðáóìÝíá áñ÷áßá åëëçíéêÜ (ðáíåðéóôçìéáêÜ), ïíüìáôé, üðùò óõóôÞèçêå, Êïýñô Âáëô÷Üéì, ï ïðïßïò Þôï äéåñìçíÝáò ôïõ Óôñáôçãïý êáé ï ïðïßïò ìÜëéóôá Þôï ðéï áðáéôçôéêüò êáé ôïõ Óôñáôçãïý. Ôá áñðáãÝíôá áíôéêåßìåíá áíáöÝñïíôáé êáé ðåñéãñÜöïíôáé ëåðôïìåñþò óôï óõíçììÝíï óôçí ðáñïýóá áðüóðáóìá, áðü åðßóçìï êáôÜëïãï "ÓõëëïãÞò ÉùÜííïõ Ëáìðñïðïýëïõ" ðïõ êáôáôÝèçêå ðñï ôïõ Ýôïõò 1940 êáé ôçñåßôáé óôçí 16ç Åöïñßá Êëáóóéêþí Áñ÷áéïôÞôùí. Ç áîßá åíüò åêÜóôïõ áíôéêåéìÝíïõ (÷ñçìáôéêÞ) áíáöÝñåôáé óôï óõíçììÝíï áðüóðáóìá ôïõ êáôáëüãïõ. Ùóôüóï ôá ùò Üíù áíôéêåßìåíá åßíáé áíåêôßìçôçò...".

ÁôôéêÞ ìåëáíüìïñöç ïöèáëìùôÞ êýëéêá.

9

Ôá ôÝóóåñá áíôéêåßìåíá ðïõ áöáßñåóáí ïé Ãåñìáíïß áðü ôç óõëëïãÞ, óýìöùíá ìå ôï áíùôÝñù áðüóðáóìá ôïõ åðéóÞìïõ êáôáëüãïõ ôçò "ÓõëëïãÞò É. Ëáìðñüðïõëïõ", Þôáí: á) ËÞêõèïò ìåëáíüìïñöïò, â) ÊÜíèáñïò åëëçíéóôéêüò ìåëáìâáöÞò, ã) Ìéêñü ÷Üëêéíï Üãáëìá åöÞâïõ êáé ä) ÌáñìÜñéíï åéäþëéï ãõíáéêüò ðñïúóôïñéêþí ÷ñüíùí. Ç ðåñéðÝôåéá üìùò ôçò "ÓõëëïãÞò" äåí ôåëåßùóå ìå ôçí áðï÷þñçóç ôùí êáôï÷éêþí äõíÜìåùí êáé ôç öåñüìåíç áñðáãÞ ìÝñïõò ôçò, áðü ôïí ìåôÝðåéôá Ãåíéêü ÃñáììáôÝá ôïõ ÏÇÅ2. Ôá ÷ßëéá êáé ðëÝïí áíôéêåßìåíá óõíÝ÷éæáí íá âñßóêïíôáé óôçí ïéêßá Ëáìðñüðïõëïõ, åêôåèåéìÝíá óå ðáíôüò åßäïõò êéíäýíïõò (öèïñÜò, êëïðÞò ê.ë.ð.) êáé ôï èÝìá ôçò óôÝãáóÞò ôïõò èá óõíÝ÷éæå íá áðáó÷ïëåß ôïí êÜôï÷ü ôïõò ãéá ðïëëÜ áêüìç ÷ñüíéá. Ï ÉùÜííçò Ëáìðñüðïõëïò ðÝèáíå ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ 1972 êáé ç áñ÷áéïëïãéêÞ óõëëïãÞ ðåñéÞëèå óôçí êáôï÷Þ ôïõ ãéïõ ôïõ ÇñáêëÞ Ëáìðñüðïõëïõ, ï ïðïßïò êëçñïíüìçóå óõã÷ñüíùò ôá äýóêïëá ðñïâëÞìáôá ôçò äéá÷åßñéóÞò ôçò, ìå óçìáíôéêüôåñï âÝâáéá ôï èÝìá ôçò óôÝãáóÞò ôçò. Ôï ðñüâëçìá áõôü üìùò ðáñÝìåíå. Ç óõëëïãÞ üëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá âñéóêüôáí óôï ðáôñéêü óðßôé Ëáìðñüðïõëïõ, üðïõ äçëáäÞ Þôáí êáé áðü ôçí óýóôáóÞ ôçò, ôç äåêáåôßá ôïõ '30. ¼ðïéåò åíÝñãåéåò Ýãéíáí êáôÜ êáéñïýò íáõÜãçóáí, ìÝ÷ñé ðïõ öôÜíïõìå óôï Ýôïò 1995, êáôÜ ôï ïðïßï ï ÇñáêëÞò Ëáìðñüðïõëïò, åíèïõóéáóìÝíïò áðü ôç óýìðíïéá ðïõ åðÝäåéîáí ôüôå ôá ðïëéôéêÜ êüììáôá óôçí åêëïãÞ ôïõ ÐñïÝäñïõ ôçò Äçìïêñáôßáò ÊùóôÞ Óôåöáíüðïõëïõ, áðïöáóßæåé íá óôåßëåé ðñïò ôïí ôüôå õðïõñãü ðïëéôéóìïý ê. ÈÜíï Ìéêñïýôóéêï ôçí ðáñáêÜôù åðéóôïëÞ: "Èåùñþíôáò ôï ãåãïíüò ôçò åêëïãÞò ôïõ ê. ÊùóôÞ Óôåöáíüðïõëïõ óôï ýðáôï áîßùìá ôïõ ÐñïÝäñïõ ôçò Äçìïêñáôßáò ùò õøßóôçò ÅèíéêÞò óçìáóßáò áðüöáóç... âñßóêïìáé óôçí åõ÷Üñéóôç èÝóç, óõí Èåþ ðÜíôïôå, íá óáò áíáêïéíþóù äéá ôçò ðáñïýóçò üôé äùñßæù óôï Åëëçíéêü Äçìüóéï ôçí Áñ÷áéïëïãéêÞ óõëëïãÞ ÉùÜííïõ Ëáìðñïðïýëïõ (1000 áíôéêåßìåíá ðåñßðïõ) ôçò ïðïßáò åßìáé êÜôï÷ïò áðü êëçñïíïìßá, Üíåõ ïõäåíüò áíôáëëÜãìáôïò, ìå ìïíáäéêü üñï íá ôïðïèåôçèåß óôï Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï Ðïëõãýñïõ, óå éäéáßôåñç áßèïõóá 80-100 ô.ì. ðïõ èá äçìéïõñãçèåß, ïðüôå êáé èá ðáñáäïèåß áðü ìÝíá ç åí ëüãù óõëëïãÞ...". Ôçí ðáñáðÜíù åðéóôïëÞ ìðïñïýìå íá ôç ÷áñáêôçñßóïõìå ùò "áñ÷Þ ôïõ ôÝëïõò" ôçò ðåñéðÝôåéáò ôçò óõëëïãÞò Ëáìðñüðïõëïõ. Ôï Õðïõñãåßï Ðïëéôéóìïý, ó÷åäüí áìÝóùò (15-3-95) äéáâéâÜæåé ôçí åðéóôïëÞ óôç Äéåýèõíóç Ðñïúóôïñéêþí êáé Êëáóóéêþí Áñ÷áéïôÞôùí êáé óôç óõíÝ÷åéá ôï Õðïõñãåßï Ðïëéôéóìïý ìå ôçí áñéèì. ÕÐÐÏ/ÁÑ×./ Á2/Ö.45/3089/47/18-1-96 áðüöáóÞ ôïõ, êÜíåé áðïäåêôÞ ôç äùñåÜ áðïäå÷üìåíï üëïõò ôïõò üñïõò ôïõ äùñçôÞ, ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé üôé ôá áíôéêåßìåíá ôçò óõëëïãÞò èá åêôåèïýí óå éäéáßôåñç áßèïõóá ôïõ Ìïõóåßïõ Ðïëõãýñïõ åìâáäïý 100 ô.ì. Ç áñìüäéá Äéåýèõíóç Ìåëåôþí ìÜëéóôá óõíÝôáîå áñ÷éôåêôïíéêÞ ìåëÝôç åðÝêôáóçò ôïõ õöéóôáìÝíïõ êôçñßïõ ôïõ Ìïõóåßïõ, ðïõ ôçí õðÝâáëå ðñïò Ýãêñéóç óôï Êåíôñéêü Áñ÷áéïëïãéêü Óõìâïýëéï. Ç ðñïìåëÝôç ðñïÝâëåðå ðñïóèÞêç ëåéôïõñãéêþí ÷þñùí, áðïèÞêåò, ãñáöåßï, åêèåóéáêü ÷þñï óõíïëéêïý åìâáäïý 400 ô.ì., áíáäéáññýèìéóç ôïõ åóùôåñéêïý êáé äéáôÞñçóç ôïõ öõóéêïý ðåñéâÜëëïíôïò ÷þñïõ ìå Ýíôáîç ôùí äÝíôñùí óå áßèñéá êáé Üëëïõò õðáßèñéïõò âïçèçôéêïýò ÷þñïõò. (¼ëá áõôÜ ôá áíáöÝñïõìå, þóôå íá äïýìå ðüóá áð' áõôÜ ôåëéêÜ Ýãéíáí). Ôïí Ïêôþâñéï ôïõ 1997, ï ÄÞìáñ÷ïò Ðïëõãýñïõ ê. Ôæéñßôçò ìå åðéóôïëÞ ôïõ åðáíáöÝñåé ôï èÝìá - áöïý åí ôù ìåôáîý ç õðüèåóç åß÷å îå÷áóôåß - ðñïò ôï ÕÐÐÏ, áíáöÝñïíôáò ìåôáîý Üëëùí: "..Äõóôõ÷þò ìÝ÷ñé óÞìåñá äåí Ý÷ïõí ðñïùèçèåß áðü ôá áñìüäéá üñãáíá ôïõ õðïõñãåßïõ óáò ïé áíÜëïãåò åñãáóßåò ãéá ôçí åðÝêôáóç ôïõ Ìïõóåßïõ Ðïëõãýñïõ, ìå áðïôÝëåóìá ï äùñçôÞò, êáôÜ âÜóéìåò ðëçñïöïñßåò ðïõ Ý÷ïõìå, íá êéíåßôáé ðñïò áíÜêëçóç ôçò äùñåÜò êáé ðáñá÷þñçóÞò ôçò óå Üëëï öïñÝá, áöïý äåí Ý÷åé åêðëçñùèåß ï üñïò ðïõ Ýèåóå. Åðß ðëÝïí, ê. ÕðïõñãÝ, èåùñïýìå óêüðéìï íá óáò ãíùñßóïõìå ...üôé ï éäéùôéêüò ÷þñïò, ðïõ óÞìåñá öõëÜóóïíôáé 10

×Üëêéíï êñÜíïò.

ôá áíåêôéìÞôïõ áîßáò åõñÞìáôá, åßíáé Üêñùò åðéóöáëÞò êáé áðñïóôÜôåõôïò óôéò äéáèÝóåéò êáé ðñïèÝóåéò êÜðïéïõ Þ êÜðïéùí öéëüäïîùí áñ÷áéïêÜðçëùí...". Ìå ôçí ðáñáðÜíù åðéóôïëÞ äéáðéóôþíïõìå íá äéáøåýäïíôáé ïé åëðßäåò ðïõ äçìéïýñãçóáí êÜðïéåò ðñïçãïýìåíåò ðñùôïâïõëßåò, ç õðüèåóç, ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, Ýðáøå íá áðáó÷ïëåß ôéò åìðëåêüìåíåò õðçñåóßåò, ìå áðïôÝëåóìá íá õðÜñ÷åé Ýíôïíç áíçóõ÷ßá üóùí Þëðéæáí óôçí ðåñáßùóÞ ôçò. Ì' áõôÜ ôá áðïãïçôåõôéêÜ äåäïìÝíá, öôÜíïõìå óôï 2004, êáôÜ ôï ïðïßï, ìå ðñùôïâïõëßá ôïõ ÄçìÜñ÷ïõ ê. Í. ÂáóéëÜêç äüèçêå ìéá ðñïóùñéíÞ(;) ëýóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò óôÝãáóçò ôçò óõëëïãÞò êáé ç ïðïßá, üðùò ðñïáíáöÝñáìå, äåí Ý÷åé êáìßá ó÷Ýóç ìå üóåò ðñïôÜèçêáí ìÝ÷ñé óÞìåñá. Óýìöùíá ëïéðüí ì' áõôÞ ôçí ðñüôáóç êáé ýóôåñá áðü 70 ó÷åäüí ÷ñüíéá ç áñ÷áéïëïãéêÞ óõëëïãÞ Ëáìðñïðïýëïõ ìåôáöÝñåôáé, ìå åõèýíç ôçò 16çò Åöïñßáò Ðñïúóôïñéêþí êáé Êëáóóéêþí Áñ÷áéïôÞôùí, óôï Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï Ðïëõãýñïõ (Áðñßëéïò 2004). Åêåß, äýï âïçèçôéêïß ÷þñïé äéáìïñöþíïíôáé óå ìéá åíéáßá áßèïõóá 25 ô.ì. ðåñßðïõ, óôçí ïðïßá ôïðïèåôïýíôáé ôá óçìáíôéêüôåñá áíôéêåßìåíá ôçò óõëëïãÞò. Ôá õðüëïéðá èá ðåñéìÝíïõí - ðïéïò îÝñåé ðüóá áêüìç ÷ñüíéá - óå áðïèçêåõôéêïýò ÷þñïõò ôïõ Ìïõóåßïõ ãéá íá åêôåèïýí êÜðïôå êáé üôáí ïëïêëçñùèåß ç ðôÝñõãá ãéá ôçí ïðïßá ôüóïò ëüãïò Ýãéíå. Ì' áõôüí ôïí Üäïîï ëïéðüí ôñüðï Ýëçîå(;) ç ðåñéðÝôåéá ôçò áñ÷áéïëïãéêÞò óõëëïãÞò Ëáìðñüðïõëïõ. Áðü ôç ìéá ìáò ðáñçãïñåß ôï ãåãïíüò üôé ìåôáöÝñèçêå óå áóöáëÝò ìÝñïò, áðü ôçí Üëëç üìùò ìáò áíçóõ÷åß êáé ôï åëëçíéêüôáôï... "ïõäÝí ìïíéìüôåñïí ôïõ ðñïóùñéíïý". Áðü ôçí ðëåõñÜ ìáò åõ÷üìáóôå, ïé áñìüäéïé íá åêôéìÞóïõí ôï ìÝãåèïò ôçò áîßáò ôçò ÓõëëïãÞò É. Ëáìðñïðïýëïõ êáé ôçò äùñåÜò ôïõ Çñ. Ëáìðñüðïõëïõ, þóôå óýíôïìá áõôÞ íá åêôåèåß óôï óýíïëü ôçò óôï Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï Ðïëõãýñïõ. Ãéá ôçí áîßá ôçò óõëëïãÞò Ëáìðñïðïýëïõ, ç áñ÷áéïëüãïò êáé ðñïúóôáìÝíç ôçò ÉÓÔ´ Åöïñåßáò Ðñïúóôïñéêþí êáé Êëáóóéêþí Áñ÷áéïôÞôùí ê. ÅëÝíç Ôñáêïóïðïýëïõ, ìáò åßðå: "Ôï óýíïëï ôçò ÓõëëïãÞò Ëáìðñïðïýëïõ óõíéóôïýí ÷ßëéá ðåñßðïõ áñ÷áßá áíôéêåßìåíá, åõñÞìáôá ôçò ×áëêéäéêÞò ôï ðéèáíüôåñï. ¢ëëá åßíáé áðëÝò äçìéïõñãßåò êáé Üëëá ðåñßôå÷íá êáëëéôå÷íéêÜ Ýñãá. Ðëïýóéåò ïìÜäåò áíôéêåéìÝíùí êáé ðïéêßëá äéáêïóìçôéêÜ èÝìáôá åéêïíïãñáöïýí äéÜöïñåò ðôõ÷Ýò ôçò æùÞò ôùí áñ÷áßùí êáôïßêùí, áíôéêáôïðôñßæïíôáò ôï âéïôéêü ôïõò åðßðåäï, êÜðïéåò ðåðïéèÞóåéò ôïõò, Þèç êáé Ýèéìá. Áíáäéðëþíïõí ôï íÞìá ôçò éóôïñßáò êáé ôïõ ðïëéôéóìïý ôçò ×áëêéäéêÞò, äéáãñÜöïíôáò Ýíá åõñý ÷ñïíïëïãéêü ôüîï áðü ôïõò íåïëéèéêïýò Ýùò êáé ôïõò ìåôáâõæáíôéíïýò ÷ñüíïõò. ËéôÞ ç áíôéðñïóþðåõóç ôçò ðñïúóôïñéêÞò ðåñéüäïõ, áñêåßôáé óôç ìïíáäéêÞ ðáñïõóßá åíüò åíôõðùóéáêïý, ùóôüóï êåñáìéêïý äåßãìáôïò ôçò íåüôåñçò íåïëéèéêÞò åðï÷Þò, ìéáò ïéíï÷üçò ìå ìáõñü÷ñùìï äéÜêïóìï óå åñõèñü öüíôï. Ãíùóôü áëëÜ ü÷é êáé ôüóï óõ÷íü åýñçìá óôï ìáêåäïíéêü ÷þñï, äåí áðïêëåßåôáé íá Ý÷åé âñåèåß óôçí ¼ëõíèï. Ìéá ìéêñÞ ïìÜäá ëßèéíùí åñãáëåßùí, äåßãìá ôçò ôå÷íïëïãßáò ôçò åðï÷Þò êáèþò êáé åíüò áããåßïõ ìå åã÷Üñáêôç ãñáììéêÞ äéáêüóìçóç ìáò ðåñíÜ óôïõò ðñïúóôïñéêïýò ÷ñüíïõò. Ôçí ðïëõðëçèÝóôåñç ïìÜäá ôçò ÓõëëïãÞò áðïôåëïýí ôá áããåßá. ÐÞëéíá, ùò åðß ôï ðëåßóôïí, áëëÜ êáé ÷Üëêéíá êáëýðôïõí ÷ñïíéêÜ ìßá ìåãÜëç ðåñßïäï ìå áöåôçñßá ôçí áñ÷áúêÞ åðï÷Þ êáé áðïêïñýöùìá ôçí êëáóóéêÞ. Ôá áðáñáßôçôá óêåýç ôçò êáèçìåñéíÞò æùÞò åêðñïóùðïýí óå ìåãÜëï âáèìü ìåñéêÜ áðü ôá ðéï öçìéóìÝíá êÝíôñá êåñáìéêÞò ôùí áñ÷áúêþí êáé êëáóóéêþí ÷ñüíùí, üðùò ôçò ÁèÞíáò êáé ôçò Êïñßíèïõ, êáèþò êáé ôïõ íçóéùôéêïý êáé áíáôïëéêïý ÷þñïõ óå ìéêñüôåñï ðïóïóôü. Ïé äéáêïóìçôéêÝò ðáñáóôÜóåéò áðïôõðþíïõí ìåôáîý Üëëùí ôüóï óêçíÝò áðëþí áíèñþðùí êáé êáèçìåñéíüôçôáò, üóï êáé åíäéáöÝñïõóåò ìïñöÝò çñþùí êáé èåïôÞôùí. Áîéüëïãç ðáñïõóéÜæåôáé äßðëá ôïõò êáé ç ôïðéêÞ ðáñáãùãÞ ôçò ×áëêéäéêÞò: ôá êåñáìéêÜ ðñïúüíôá ôïõò îå÷ùñßæïõí ìå ôá ó÷Þìáôá êáé ôïí ãñáðôü äéÜ-

Ðëáóôéêü áããåßï óå ìïñöÞ êñéáñéïý.

11

êïóìü ôïõò, üðïõ áðïäßäïíôáé êáé åý÷õìá ðñüóùðá ãõíáéêåßùí ìïñöþí óå êÜðïéåò ðåñéðôþóåéò. ÐéíÜêéá êáé ëåêÜíåò áíÜìåóá óå Üëëá óå ðïëëÜ Üëëá áããåßá, ëý÷íïé êáé áãíýèåò, ôá ãíùóôÜ õöáíôéêÜ âÜñç ìáò ðáñáðÝìðïõí óôïí ïéêéáêü åîïðëéóìü ôçò åðï÷Þò, åíþ ôá èõìéáôÞñéá, ðïõ åíäÝ÷åôáé íá áðïôåëïýí êáé ôáöéêü åýñçìá, ó÷åôßæïíôáé ßóùò êáé ìå ôçí ïéêéáêÞ ëáôñåßá. Ôçí ðñïóï÷Þ ìáò ðñïóåëêýåé êáé Ýíá ñüðôñï, ðéèáíüôáôá áðü ôçí ¼ëõíèï. ÅëÜ÷éóôá ôá ãõÜëéíá ÷ñùìáôéóôÜ ìõñïäï÷åßá ôùí êëáóóéêþí ÷ñüíùí ìáò ðñïúäåÜæïõí ãéá ôá áíôßóôïé÷á áðëïýóôåñá êáé Ü÷ñùìá ôçò ñùìáúêÞò ðåñéüäïõ. ÅíäéáöÝñïõóá ç ïìÜäá ôùí ðÞëéíùí öùëßùí ôùí áñ÷áúêþí êáé êëáóéêþí, åðßóçò, ÷ñüíùí ðåñéëáìâÜíåé ãõíáéêåßåò ðñïôïìÝò êáèþò êáé Ýíèñïíåò ìïñöÝò, åðßóçò ãõíáéêþí, êÜðïéåò áðü ôéò ïðïßåò áðïäßäïíôáé óå èåüôçôåò, óôï óýíïëï áíÞêïõí äéÜöïñá æùÜêéá êáé ìßá ðëáããüíá, ìßá êïýêëá - ðáéãíßäé ôçò áñ÷áéüôçôáò. Ëßãá ÷Üëêéíá åéäþëéá ìáò ìåôáöÝñïõí óôçí ðåñßïäï ôçò ñùìáéïêñáôßáò. ÊïóìÞìáôá, áãáðçìÝíá ðñïóùðéêÜ ðïëýôéìá áíôéêåßìåíá, óõìðëçñþíïõí ìå åíôõðùóéáêü ôñüðï ôçí åéêüíá ôùí ìïñöþí ôùí áñ÷áßùí ãõíáéêþí, ðïõ áðïèáíáôßæïõí ïé ðñïôïìÝò, êõñßùò. ÓçìáíôéêÞ åßíáé êáé ç ðáñïõóßá ìåôÜëëéíùí üðëùí ìå ôïí áíÜëïãï åîïðëéóìü ôùí ðïëåìéóôþí. Ç åêðñïóþðçóç ìå ìéêñüôåñï áñéèìü åõñçìÜôùí ôçò ýóôåñçò áñ÷áéüôçôáò, ôïõ ðáëáéï÷ñéóôéáíéêïý, âõæáíôéíïý êáé ìåôáâõæáíôéíïý êüóìïõ äåí õóôåñåß ïõóéáóôéêÜ, ãéáôß êáëýðôåé Ýíá ìåãÜëï ÷ñïíïëïãéêü öÜóìá êáé áíôéðñïóùðåýåé ðïëëÜ åñãáóôÞñéá êåñáìéêÞò, üðùò åßíáé ãéá ðáñÜäåéãìá ôçò ðáëáéïëüãåéáò Èåóóáëïíßêçò, ôùí Óåññþí êáé ôïõ ÔóáíÜê-ÊáëÝ...". Óçìåéþóåéò: 1. Ï ÇñáêëÞò Ëáìðñüðïõëïò õðÞñîå åêëåêôü ìÝëïò ôçò êïéíùíßáò ôïõ Ðïëõãýñïõ, áðüãïíïò, áðü ìçôÝñá, ïéêïãÝíåéáò áãùíéóôþí ôïõ 1821 (ÐáðáãåùñãÜêç), óõíôáîéïý÷ïò Ðëïßáñ÷ïò Á´ ôïõ Åìðïñéêïý Íáõôéêïý, õðïøÞöéïò ÄÞìáñ÷ïò Ðïëõãýñïõ ôï 1975, Äçìïôéêüò Óýìâïõëïò Ðïëõãýñïõ, õðïøÞöéïò âïõëåõôÞò ×áëêéäéêÞò ìå ôï êüììá ôçò ÄÇ.ÁÍÁ ôïõ ÊùóôÞ Óôåöáíüðïõëïõ (íõí ðñïÝäñïõ ôçò Äçìïêñáôßáò), ðñüåäñïò ôïõ Óõëëüãïõ "Ðñùôïâïõëßá ÃïíÝùí Âïñåßïõ ÅëëÜäïò" ê.ë.ð. Äéáêñéíüôáí ãéá ôçí êïéíùíéêüôçôá, ôç öéëïìÜèåéá êáé ôçí åõñõìÜèåéÜ ôïõ, ôçí øõ÷éêÞ êáëëéÝñãåéá êáé ôç ÷ñçóôüôçôá ôïõ ÷áñáêôÞñá ôïõ. Èõìüóïöïò êáé åõðñïóÞãïñïò, ìå áßóèçóç ôïõ ÷éïýìïñ, Ý÷áéñå ôçò åêôßìçóçò üëùí êáé Üöçóå êáëÞ áíÜìíçóç óôï ðÝñáóìÜ ôïõ. ¹ôáí ößëïò êáé óõíäñïìçôÞò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò, ðïëëÝò öïñÝò ìáò Ýäùóå ÷ñÞóéìåò ðëçñïöïñßåò êáé ìáò ðáñá÷þñçóå ðïëýôéìá óôïé÷åßá áðü ôï ðëïýóéï ïéêïãåíåéáêü ôïõ áñ÷åßï. Óôçí êçäåßá ôïõ, ðïõ ôåëÝóôçêå óôïí ìçôñïðïëéôéêü íáü Áãßïõ ÍéêïëÜïõ ôï ÓÜââáôï 16 Ïêôùâñßïõ, ðáñåõñÝèçêå ðëÞèïò êüóìïõ. Ôï ðåñéïäéêü ìáò åêöñÜæåé èåñìÜ óõëëõðçôÞñéá óôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ.

2. Âë. åöçìåñßäá ÊÁÈÇÌÅÑÉÍÇ, 8/8/2004, Üñèñï ôïõ äçìïóéïãñÜöïõ Óôáýñïõ Ôæßìá "Êáé ãéá áñðáãÞ áñ÷áßùí êáôçãïñåßôáé ï Âáëíô÷Üéì".

12

Ìåëáíüìïñöç ïéíï÷üç.

×ñéóôïõãåííéÜôéêá ÅíèõìÞìáôá ×ñéóôïýãåííá 2004 Íßêïò Á. ÂáóéëÜêçò "Èá 'ñèåé êáé öÝôïò ï ÷åéìþíáò ÷ùñßò ñüäéá êáé óýêá îåñÜ ÷ùñßò êõäþíéá êñåìáóôÜ óôï ìðáëêüíé ÷ùñßò ôá ðáñáìýèéá ôçò ãéáãéÜò ðïõ Ýëéùíáí ôï ÷éüíé". Ã. Áñãõñüðïõëïõ ÔÝôïéåò ìÝñåò åðéóôñÝöù ìå ôç óêÝøç óôï ÷ùñéü, óôï ðÝôñéíï äßðáôï óðßôé ðïõ ôéò ðÝôñåò ôïõ ëÜîåøáí áðü âñÜ÷ïõò ïé ðñüãïíïß ìïõ, ãéá íá èõìçèþ ôéò ìÝñåò ðïõ Þìïõí ðáéäß êáé ðåñßìåíá ôéò ÷áñïýìåíåò áõôÝò Üãéåò ìÝñåò ôùí ×ñéóôïõãÝííùí êáé ôçò Ðñùôï÷ñïíéÜò íá ðÜù óôçí åêêëçóßá, íá ðáßîù ìå ôïõò ößëïõò êáé êõñßùò íá ðù ôá êÜëáíôá óôïõò èåßïõò, ôéò èåßåò êáé ôïõò óõããåíåßò ðïõ êáíåßò áðü üëïõò áõôïýò ôþñá äåí õðÜñ÷åé åêôüò áðü ôç èåßá ìïõ ôç Ìïñöïýëá. Áðü ôïõ Áãßïõ ÁíäñÝá, ðïõ "Üíôñåõå" ôï êñýï Üñ÷éæáí ôéò ðñïåôïéìáóßåò óå êÜèå óðßôé ïé íïéêïêõñÝò. Ôçí çìÝñá ôïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ ðïëéïý÷ïõ ôïõ ÷ùñéïý ìáò åß÷áìå ôï ðñþôï ÷éïíÜêé, "¢óðñéóå ðÜëé ï ¢ãéïò ôá ãÝíéá ôïõ", Ýëåãáí ïé ÷ùñéêïß. Ôþñá êáé ôá äéêÜ ìïõ ðéôóßëéóå ç áóðñÜäá! Ôï ó÷ïëåßï Ýêëåéíå ôçí ðñïðáñáìïíÞ ôùí ×ñéóôïõãÝííùí êáé åßìáóôáí åëåýèåñïé íá âïçèÞóïõìå ôïõò ãïíåßò ìáò óôéò äéÜöïñåò äïõëåéÝò. Ç ðñþôç ìïõ äïõëåéÜ Þôáí íá ðÜù íá öÝñù ôï ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï äÝíôñï, Ýíá èÜìíï êÝäñïõ áðü ôï ëüöï ôïõ Áãßïõ ÂëÜóç ðïõ Ýêïâá ìå ôóåêïýñé êáé êïõâÜëáãá, ùò ôñüðáéï óôç ðëÜôç ìïõ ìÝ÷ñé ôï óðßôé. ÌåôÜ Ýìðáéíá óôï êïôÝôóé êáé Ýðéáíá ìéá áðü ôéò Üóðñåò ìáò êüôåò êé áí Þôáí äõíáôüí ôçí ðéï ìåãÜëç êáé ðá÷éÜ ãéá ôçí óïýðá ôùí ×ñéóôïõãÝííùí. Ç ãáëïðïýëá Þôáí Üãíùóôç ãéá ìáò åêåßíç ôçí åðï÷Þ. ÌåôÜ ðÞãáéíá óéôÜñé óôï ìýëï ôïõ "Ðáñáäåßóç" ãéá Üëåóìá ãéá ôï øùìß, ôá "êëßêéá" êáé ôï öôáóìßôéêï. Óôïí ìåëéóóïêüìï ãéá ôï ìÝëé, íá öôéÜîåé ç ìçôÝñá ôçãáíßôåò êáé öïéíßêéá. Óôïí ôóáãêÜñç, ãéá ôá ðáðïýôóéá ðïõ åß÷á ðÜåé ãéá óüëåò íá ôá öïñÝóù ôá ×ñéóôïýãåííá. Óôï ìðáêÜëç ãéá æÜ÷áñé, êáöÝ, ñýæé, ìáêáñüíéá êáé óðßñôá, ãéá ôç öùôéÜ óôï ôæÜêé êáé ôï êáíôÞëé ðïõ üëåò ôéò íýêôåò Ýêáéãå ìðñïóôÜ óôçí Ðáíáãßá êé Ýäéù÷íå ôï óêïôÜäé ôçò íý÷ôáò áð' ôçí êÜìáñÜ ìáò. ¸ðñåðå åðßóçò íá ìåôáöÝñù áñêåôÜ êáõóüîõëá áðü ôçí áõëÞ êáé íá ôá âÜëù êÜôù áðü ôïí áñãáëåéü, ìçí ôý÷åé êáé ÷éïíßóåé êáé ôá óêåðÜóåé ôï ÷éüíé. ¾óôåñá áðü üëá áõôÜ êáé ìåñéêÜ Üëëá ìéêñïèåëÞìáôá Ýôñå÷á íá ðñïëÜâù êáé ôá ðáéäéÜ ôçò ãåéôïíéÜò ãéá ôï êñõöôü, ôïí ìðßêï, ôá ðÞëéá, ôç ìðÜëá! Ôçí ðáñáìïíÞ ôùí ×ñéóôïõãÝííùí ó÷åäüí üëá Þôáí Ýôïéìá êáé ãéïñôéíÜ óôï óðßôé. Ôï âõóóéíß âåëïýäï ôñáðåæïìÜíôéëï óôñùìÝíï óôï ôñáðÝæé ôçò óÜëáò. ÊÜèå öïñÜ ðïõ ôï âëÝðáìå ôï âõóóéíß ôñáðåæïìÜíôéëï, üëïé îÝñáìå üôé ôçí Üëëç ìÝñá îçìÝñùíå ãéïñôÞ êáé åß÷áìå ìÝóá ìáò êñõöÞ ÷áñÜ ãéáôß ôï öáß ôç ìÝñá áõôÞ èá Þôáí äéáöïñåôéêü áðü ôï óõíçèéóìÝíï. Óå ìéá ðéáôÝëá óôï ôñáðÝæé åðÜíù åß÷å êïõëïýñéá, êïõñáìðéÝäåò êáé öïéíßêéá, ðáóðáëéóìÝíá ìå êáñýäéá, êáé ó' Ýíá ìðáêéñÝíéï ôÜóé, ãåìÜôï êÜóôáíá, áìýãäáëá, êáñýäéá êáé êáñáìÝëåò ãéá ôá ðáéäéÜ ðïõ èÜ' ëåãáí ôá êÜëáíôá. Ôá êñåâÜôéá óôñùìÝíá ìå õöáíôÜ êáé êáñðÝôåò. ÊáèáñÜ Üóðñá êïõñôéíÜêéá óôá ðáñÜèõñá ìå øéëÞ äáíôÝëá. Ï ïíôÜò, ôï êáëü äùìÜôéï, ãéá ìáò ôá ðáéäéÜ Þôáí êëåéóôüò êé Ýôïéìïò íá äå÷ôåß ôïõò ößëïõò êáé ôïõò åðéóêÝðôåò ìå êñáóß - ñáêß, ãëõêü ôïõ êïõôáëéïý, óýêï êáé êõäþíé. Ôï ×ñéóôïõãåííéÜôéêï äÝíôñï, óôïëéóìÝíï óôï êáèéóôéêü äßðëá óôï ôæÜêé ìå 13

óôïëßäéá øåýôéêá êáé öèçíÜ. Êáñýäéá êáé öéñßêéá ôõëéãìÝíá óå ÷ñõóü÷áñôï, áããåëÜêéá "óêáëéóôÜ", ðïëý÷ñùìåò êïñäÝëåò êáé Üöèïíï ÷éüíé ìå âáìâÜêé ó' üëï ôï äÝíôñï. Áí óå êÜðïéï êëáäÜêé åß÷å öõóÞîåé Üíåìïò êáé åß÷å ðÝóåé ôï ÷éüíé Þ åß÷å âãåé äÞèåí ï Þëéïò êáé åß÷å ëéþóåé, Ýôñå÷å ç áäåëöÞ ìáò íá ðñïóèÝóåé êáéíïýñéï âáìâÜêé. Óôç âÜóç ôïõ äÝíôñïõ ç öÜôíç ìå ôç ãÝííçóç ôïõ ×ñéóôïý, ôçí Ðáíáãßá, ôïí ÉùóÞö, ôïõò ìÜãïõò, ôïõò âïóêïýò êáé ô' áóôÝñé. Ôá áðëÜ áõôÜ êáé öôù÷éêÜ óôïëßäéá, üìïñöá êáé åõöñüóõíá ãéá ôçí øõ÷Þ ìáò. Åêåßíï üìùò ðïõ Ý÷ù óôç ìíÞìç ìïõ áêüìç Þôáí ï ãëõêüò Þ÷ïò ôçò êáìðÜíáò ðïõ ìáò îõðíïýóå ìåôÜ ôá ìåóÜíõ÷ôá ãéá ôç èåßá ëåéôïõñãßá ôçò ãÝííçóçò ôïõ ×ñéóôïý, üðïõ ðçãáßíáìå ïéêïãåíåéáêþò íá åêêëçóéáóôïýìå ôüóï åìåßò üóï êáé ïé ãåßôïíåò. Ìéá, ìéá Üíïéãå ç êÜèå áõëüðïñôá êáé ïé åõ÷Ýò ìåôáîý ôùí áíèñþðùí Ýëéùíáí ôá ÷éüíéá ôïõ äñüìïõ... Ç åêêëçóßá ïëüöùôç êáé æåóôÞ ìáò ðåñßìåíå. Äýï ìåãÜëåò îõëüóïìðåò Ýêáéãáí óõíå÷þò, ìßá óôï áñéóôåñü êëßôïò êáé ìéá Üëëç óôï äåîéü, üðïõ ï êáíôçëáíÜöôçò ôñïöïäïôïýóå óõíÝ÷åéá ìå îýëá. Ï Äåóðüôçò ìå ôá ÷ñõóÜ ÜìöéÜ ôïõ åðÜíù óôï äåóðïôéêü, ùò âõæáíôéíüò áõôïêñÜôïñáò, åõëïãïýóå ôïõò ðñïóåñ÷üìåíïõò åðéóÞìïõò êáé ëáúêïýò. "Ç ðáñèÝíïò óÞìåñïí ôïí õðåñïýóéïí ôßêôåé", êáé ïé Üëëåò øáëìùäßåò ìáò ìåôÝöåñáí óôï óðÞëáéï ôçò ÂçèëåÝì, üðïõ ìéá íý÷ôá, óáí êé áõôÞ ðñéí áðü ÷ñüíéá åãåííÞèç ï ×ñéóôüò, ï ëõôñùôÞò ôïõ êüóìïõ. ÖÝôïò èá ãéïñôÜóù êáé ðÜëé ôç ãÝííçóç ôïõ ×ñéóôïý ÷ùñßò íá Ý÷ù ðïëëÝò äïõëåéÝò íá êÜíù. Èá êáôåâÜóù ôï ðëáóôéêü äÝíôñï áðü ôï ðáôÜñé êáé èá ôï óôïëßóïõìå ìáæß ìå ôç ÄÝóðïéíá ìå ôéò ðåñóéíÝò ðïëý÷ñùìåò ìðÜëåò, èá âÜëïõìå ôá öùôÜêéá íá áíáâïóâÞíïõí êáé ôï áóôÝñé óôçí êïñõöÞ ôïõ äÝíôñïõ. Èá ðÜù óôï óïýðåñ - ìÜñêåô ãéá ôñüöéìá êáé óôç ëáúêÞ ãéá öñïýôá êáé ëá÷áíéêÜ. Èá ìáò îõðíÞóåé ôï îõðíçôÞñé íá ðÜìå óôçí åêêëçóßá ïéêïãåíåéáêþò, ÷ùñßò íá Ý÷åé "÷éüíéá ôï êáìðáíáñéü" êáé èá êáèßóïõìå ìáæß ìå ôá ðáéäéÜ, ôéò íýöåò êáé ôï ÍéêïëÜêç óôï ×ñéóôïõãåííéÜôéêï ôñáðÝæé ìå ãáëïðïýëá ãåìéóôÞ êáé êüêêéíï êñáóß! Ôï âñÜäõ è' áêïýóù óôçí ôçëåüñáóç ôá ìçíýìáôá êáé ôéò åõ÷Ýò ôùí ìåãÜëùí ôçò ãçò ãéá áãÜðç êáé ÅÉÑÇÍÇ ðïõ üëïé ðåñéìÝíïõìå, áëëÜ äåí ôçí âëÝðïõìå íá ðñïâÜëåé ðïõèåíÜ, åíþ ïé öùôéÝò ôïõ ðïëÝìïõ áíÜâïõí êáé äåí óâÞíïõí... Ï êýñéïò ÄÞìáñ÷ïò èá óõãêåíôñþóåé êáé öÝôïò óå ìéá ìåãÜëç áßèïõóá ôïõò öôù÷ïýò êáé Üóôåãïõò, ôïõò íáñêïìáíåßò ôçò Ïìüíïéáò ãéá Ýíá ðëïýóéï ãåýìá ìå øçôÞ ãáëïðïýëá, öñïýôá êáé ãëõêÜ. ¼ëïé ïé Üèëéïé ôùí Áèçíþí ôç ìÝñá áõôÞ èá öïñÝóïõí Ýíá êáèáñü ðïõêÜìéóï, èá ÷ôåíßóïõí ëßãï ôá ìáëëéÜ ôïõò êáé èá ÷áìïãåëÜóïõí ìðñïò óôï öáêü ôçò êÜìåñáò áëëÜ èá åßíáé ïëïöÜíåñç, ðßêñá êáé ï ðüíïò óôá èëéììÝíá êáé âïõñêùìÝíá áð' ôï äÜêñõ ìÜôéá ôïõò. Ïé ìÝñåò áõôÝò åßíáé ãéá ôá ðáéäéÜ ðïõ èá ëÜâïõí äþñá áð' ôïõò ãïíåßò ôïõò, èá ðáßîïõí, èá ðïõí ôá êÜëáíôá. ÈÝëù êé åãþ íá ìåôáëÜâù êáé íá æÞóù ôç ÷áñÜ ôïõò êáé è' áíïßîù ôçí ðüñôá ôïõ äéáìåñßóìáôïò óå áëâáíÜêéá, ñùóÜêéá êáé åëëçíÜêéá íá ìïõ ðïõí ôá êÜëáíôá, í' áêïýóù êáé öÝôïò ôï "êáëÞí çìÝñáí Üñ÷ïíôåò..." ôá "÷ñüíéá ðïëëÜ" áðü ôá ÷åßëç ôùí ðáéäéþí, íá äéáâÜóù ôïí ÁëÝîáíäñï ÐáðáäéáìÜíôç ãéá Üëëç ìéá öïñÜ êáé íá ðåñéìÝíù ôïí êáéíïýñãéï ÷ñüíï ìÞðùò êé åßíáé êáëýôåñïò ãéá ôïí êüóìï...

Ï]é ÊáëáèÜäåò êáé ]ç Êáëáèï~õ [ Éùáêåßì [ Áè. ÐáðÜããåëïò ÔÞí [åíèõìï~õìáé íÜ óôÝêåé [áêïõìðéóìÝíç ìÝ ôüí [áñéóôåñüí @ùìï óôÞí ãùíßá [áíáôïëéê~ùò ôï~õ Ðñáêôïñåßïõ ô~ùí ëåùöïñåßùí ôï~õ Ðïëõãýñïõ, óôÞí äéáóôáýñùóç 14

ðñüò ôï~õ Óêáôæïýñç ôü óðßôé. ÈÜ @çôáí ãýñù óôÜ óáñáíôáðÝíôå, ÷ïíôñÞ, ðñüò ôü ]ïëïóôñüããõëï, ìÝ óôñïããõëü ðñüóùðï, ãïõñëùôÜ ìÜôéá, êáß [áöñéêáíéêÜ ÷åßëç, êáß ôÞí óêïõñü÷ñùìç æáêÝôá ôçò "[áíáðåôáñßêé". Ëßãï ðéü ðÝñá ôü ðñÜóéíï ëåùöïñå~éï, ðïý ìüëéò å@é÷å öèÜóåé, @çôáí ðåñéôñéãõñéóìÝíï [áðü ôïýò [åðéâÜôåò êáß ôïýò "ÊáëáèÜäåò". ] Ï âïçèüò, [áíåâáóìÝíïò óôÞí [ïñïöÞ ôï~õ ëåùöïñå~éïõ, {åëõíå ôßò [áðïóêåõÝò: ëßãåò âáëßôóåò êáß ìðïêóéÜäåò, êáß ôÜ ]õðüëïéðá êáëÜèéá. \ Åíáò "]åêôá~éïò" @çôáí óêáñöáëùìÝíïò óôÞí óêÜëá ðïý [áíÝâáæå óôÞí ìåãÜëç ó÷Üñá ô~çò [ïñïö~çò êáß ðáñåëÜìâáíå ôßò [áðïóêåõÝò [áðü ôüí âïçèü, êÜíïíôÜò ôåò ðÜóá óÝ {áëëïõò ìáèçôÝò ðïý âïçèï~õóáí ðñüèõìá [áðü êÜôù. ÔÜ êáëÜèéá ôïðïèåôï~õíôáí óÝ ðõêíÞ ðáñÜôáîç óôÞí ðëáôåßá, äßðëá óôÞí å{éóïäï ôï~õ Ðñáêôïñåßïõ. Ôü âëÝììá ôçò ðåñéåñãáæüôáí ôü ðïëýâïõï ðë~çèïò, ìÝ ôü [åíäéáöÝñïí ôï~õ [áñãüó÷ïëïõ, ]ï ]ïðï~éïò èÝëåé íÜ óêïôþóåé ôÞí \ùñá ôïõ êáß [åêìåôáëëåýåôáé ôÞí ðáñïäéêÞ êïóìïóõññïÞ êáôÜ ôÞí {áöéîç ôï~õ ëåùöïñåßïõ. Èõì~áìáé êáß ôÞí \õðáñîç ìé~áò äåýôåñçò öéãïýñáò äßðëá ôçò, {ï÷é ðÜíôá, ì~áëëïí ãõíáéêåßáò, ìÝ ôÞí ]ïðïßá [áíôÞëëáóå ó÷üëéá êáß êÜðïôå [áóôåúóìïýò. Ôüôå ôü ðñüóùðü ôçò óôñïããýëåõå {åôé ðëÝïí, ôü óôüìá ôçò [åðéìçêõíüôáí ðïëý êáôÜ ðëÜôïò êáèþò ãåëï~õóå êáß ôÜ ÷åßëç ôçò ëÝðôáéíáí, ãéÜ íÜ ãßíåé ðÜëé "ôæáìðá÷åßëïõ", \ïôáí óôáìáôï~õóå ôü ãÝëéï. ÔÜ êáëÜèéá @çôáí ]ç ðáñçãïñéÜ êáß ôü óôÞñéãìá ô~ùí ãõìíáóéïðáßäùí. Êáôïéêï~õóáí óõíÞèùò [áíÜ äýï óÝ \åíá äùìÜôéï ðïý íïßêéáæáí óÝ ìéÜ "íïéêïêõñÜ", ]ç ]ïðïßá @çôáí äõíáôüí íÜ ôïýò ðáñáóêåõÜæåé êáß ôü ëéôü ãå~õìá ôïõò ìÝ ]õëéêÜ äéêÜ ôïõò, \ïôáí å@é÷áí. ×áñáêôçñéóôéêÞ @çôáí ]ç óôïé÷ïìõèßá [åðéóôñåöüíôùí ìáèçô~ùí [áðü ôü ÃõìíÜóéï, ôü ìåóçìÝñé: "ôß èÜ öÜìé óÞìçñá [ Áãáð'ôÝ;". êáß ]ç [áðÜíôçóç êïöôÞ: "óáëÜôïõí". ÔÞí {áëëç ìÝñá, ôÞí {éäéá \ùñá, [ç {éäéá óôïé÷ïìõèßá, ôü {éäéï ãå~õìá. Äéüôé ôü êáëÜèé, ðáñáäüîùò, äÝí å@é÷å {åëèåé êáôÜ ôÞí óõíÞèç ]çìåñá, ôÜ öáóüëéá ôåëåßùóáí, ï]é äñá÷ìÝò ]ïìïßùò, êáß {åìåíå ìüíï ëßãï ëÜäé óôü ëáäéêü, {åí ôñßôï ôï~õ ðëáóôï~õ êáß êáíÜ ìðëü÷åéñï ôñá÷áíÜ. ] Ç [åðéèåþñçóç ô~çò ðáñÜôáîçò ô~ùí êáëáèé~ùí óôü Ðñáêôïñå~éï äÝí [áðÝäùóå ôü [åðéèõìçôü, ôü ]ïðï~éï {áëëùóôå äÝí @çôáí êáß [áíáìåíüìåíï, [áöï~õ ãéÜ êÜèå ìáèçôÞ ]õð~çñ÷å óôáèåñÞ ]çìÝñá [áößîåùò ôï~õ êáëáèéï~õ. ] Åíüò êáëáèéï~õ ðïý ãÝìéæå ÷áñÜ ôüí ìáèçôÞ, êáèþò @çôáí ]ï [ïìöÜëéïò ë~ùñïò ðïý ôïí {åôñåöå óùìáôéê~ùò êáß øõ÷éê~ùò. ÓõíÞèùò @çôáí \åíá óôñïããõëü êáëÜèé ìåóáßïõ ìåãÝèïõò, ðëåãìÝíï [áðü êáëÜìéá {ç ëéãáñéÝò, {ç êáß ôÜ äýï, ìÝ \åíá ìåãÜëï óôñéöôïðëåãìÝíï ÷åñïýëé [áðü ðÜíù. @ Çôáí óêåðáóìÝíï ìÝ \åíá ãåñÜíéï ]õöáíôü ìáíôÞëé, [áñáéïññáììÝíï ðåñéìåôñéê~ùò óôü ÷å~éëïò ôï~õ êáëáèéï~õ, ìÝ ôÞí êÜñôá ñáììÝíç óôÞí ìÝóç ôïõ: óõíÞèùò êïììÜôé [áðü ôü êáðÜêé êïõôéï~õ ôóéãÜñùí, óôü ]ïðï~éï äéÜâáæåò, ãñáììÝíï ìÝ ìïëýâé, "ÌáèçôÞí Ãõìíáóßïõ Ãåþñãéïí ÄáöíïìÞëç, å[éò Ðïëýãõñïí". ] Éêáíïðïßçóç \ïôáí äéÜâáæåò ôü {ïíïìÜ óïõ, [áëëÜ ]ç êñßóéìç óôéãìÞ @çôáí \ïôáí ôü óÞêùíåò. ðüóï âáñý å@éíáé; Äéüôé ôÜ êáëÜèéá @çôáí ðÜíôá öïõóêùôÜ. ÄÝí {åðñåðå ôü ìáíôÞëé [åðéêáëýøåùò íÜ êÜíåé êïéëéÜ ðñüò ôÜ êÜôù, óÜí íÜ å@éíáé {áäåéï ôü êáëÜèé. Ôüóï öôù÷üò å@éóáé ðïý äÝí ìðïñå~éò ï{õôå ôü êáëÜèé ôï~õ ðáéäéï~õ óïõ íÜ ãåìßóåéò; ÌÝóá, ðÜíù - ðÜíù @çôáí ôü ãñÜììá, ìÝ êÜðïéåò, ëßãåò äñá÷ìÝò, êÜðïõ - êÜðïõ. Ëéôü, óýíôïìï, ìÝ ôÜ [áðáñáßôçôá ìüíïí, êÜðïéåò öïñÝò óôõöü, \ïôáí ôÜ ìçíýìáôá ðïý {åöèáíáí óôü ÷ùñéü äÝí @çôáí êáëÜ. Ëßãá ëÜ÷áíá êáèáñéóìÝíá: (ðéêñáêüëëåò, æï÷éÜ êáß {áëëá [åðï÷~çò), ðïý âïçèï~õóáí íÜ öïõóêþíåé ôü ìáíôÞëé. Ôü ìðïõêÜëé ìÝ ôü ëÜäé (\ïôáí ôÝëåéùíå ôü ðñïçãïýìåíï), êáíáäõü âñáóéÝò {ïóðñéá, óðáíßùò ìéÜ ({ç ìéóÞ, {ç ëéãüôåñç) [áñíßèá êáèáñéóìÝíç, \åíáí öùê~á ìÝ ëßãá á[õãÜ, ëßãç ðßôôá, êáíÝíá êáèáñü [åóþññïõ÷ï êáß, êÜôù - êÜôù, ôü ðëáóôü ô~çò [åâäïìÜäáò. Ôü êáëÜèé {áäåéáæå êáß ôÞí {áëëç ìÝñá [åðéóôñåöüôáí {áäåéï óôü ÷ùñéü, ìÝ ôü [áðáíôçôéêü ãñÜììá ôï~õ ìáèçôï~õ. { Åôóé ]ïëïêëçñùíüôáí ]ï êýêëïò äéáêéíÞóåùò ô~ùí êáëáèé~ùí êáß êáèéåñþèçêå óôüí Ðïëýãõñï ]ï óêùðôéêüò \ïñïò "Êáëáè~áò", ìÝ ôÞí óçìáóßá ôï~õ ôñåöïìÝíïõ [áðü ôü ðåñéå÷üìåíï ôï~õ êáëáèéï~õ êáß {ï÷é ôï~õ êáôáóêåõáóô~ç êáëáèé~ùí. ] Ï êÜèå ìáèçôÞò {åðñåðå íÜ [ïñãáíþóåé ôÞí [åðéâßùóÞ ôïõ ìÝ âÜóç ôü ðåñéå÷üìåíï ôï~õ êáëáèéï~õ ôïõ. ] Ç êáèõóôÝñçóç {ç [áðþëåéá ôï~õ [åñ÷ïìÝíïõ êáëáèéï~õ óÞìáéíå ðåßíá êáß äõóôõ÷ßá, ÔÜ ×ñéóôïýãåííá êáß ôü ÐÜó÷á, ðïý ðÞãáéíå óôü ÷ùñéü ôïõ, @çôáí ðñáãìáôéêÜ îÝíïéóôïò [áðü ôßò âéïôéêÝò ìÝñéìíåò, ÷ïñôÜôïò êáß å[õôõ÷Þò. [ Å15

êôüò êáß {áí äÝí å@é÷áí ôåëåéþóåé ï]é [åëéÝò {ç (êáôÜ ôü ðñþúìï ÐÜó÷á) ôÜ âïôÜíéá. ]\ Ïìùò, êáôÜ ôü ó÷ïëéêü {åôïò 1956-1957 ôÜ êáëÜèéá {áñ÷éóáí íÜ ðáñïõóéÜæïõí ðñïâëÞìáôá. ÐïëëÜ ðáéäéÜ ðáñáðïíéï~õíôáí \ïôé äÝí ôÜ ðáñåëÜìâáíáí. [ Áíçóõ÷ßá êáôÝëáâå ôßò íïéêïêõñÝò, ôïýò ðáñÜãïíôåò ôï~õ Ðïëõãýñïõ êáß ôïýò [áíÜ ôÞí ×áëêéäéêÞ äéåóðáñìÝíïõò ãïíå~éò ô~ùí ìáèçô~ùí. ] Ç êá÷õðïøßá {áñ÷éóå íÜ äéáóðåßñåôáé ìåôáîý ìáèçô~ùí, âïçè~ùí êáß ]ïäçã~ùí ô~ùí ëåùöïñåßùí. ] Ï êýñéïò ËÜððáò, ]ï ãõìíáóéÜñ÷çò, óõóêÝöèçêå ìÝ ôüí êýñéï Öéëéððáêüðïõëï êáß ôüí êýñéï ÓôÜìï ðåñß ôï~õ ðñáêôÝïõ. Äüèçêå [åíôïëÞ óôüí êýñéï [ ÁñéóôÜñ÷ç, ôüí ãõìíáóôÞ, íÜ ìÞí êïõñÜæåé ðïëý ôÜ ðáéäéÜ. Êáß ]ï ìïßñáñ÷ïò êýñéïò ÌðñéíôÜêçò {áñ÷éóå ôßò {åñåõíåò. ÔÞí ôåëåõôáßá ]åâäïìÜäá ôï~õ ÌáÀïõ ]ï Ðïëýãõñïò âïýéîå. "ìáñÞ êáëÞ ì[, ]ç [áðñÝðáóô' ]ç ôÜäå {åêëçâç ôÜ êáëÜèéá!...". Êáß óôü ö~õëëï ô~çò 2áò [ Éïõíßïõ 1957, ]ï Ãåñï÷ñ~çóôïò {åãñáöå óÝ äßóôçëï óôÞí "ÖùíÞ ô~çò ×áëêéäéê~çò", ]õðü ôüí ôßôëï «ÐñùôÜêïõóôåò êëïðÝò ôñïößìùí å[éò âÜñïò ìáèçô~ùí ôï~õ Ãõìíáóßïõ Ðïëõãýñïõ»: «Óùñåßá ìéêñïêëïðþí, ðëçí âáñõôÜôçò ìïñöÞò, äéåðñÜ÷èç êáôÜ ôïõò ôåëåõôáßïõò ìÞíáò åí ôç ðüëåé åéò âÜñïò ôùí åéò ôï ÃõìíÜóéüí ìáò öïéôþíôùí ìáèçôþí åê äéáöüñùí ÷ùñßùí, áëëÜ êáé êáôïßêùí ôçò ðüëåþò ìáò. Áðü ðïëëïý ÷ñüíïõ ôá êáëÜèéá, ôá ïðïßá éäßùò ðëÞñç ôñïößìùí áðåóôÝëëïíôï äéÜ ôùí ëåùöïñåßùí ðñïò ôïõò åíôáýèá îÝíïõò ìáèçôÜò äåí Ýöèáíïí åéò ôïí ðñïïñéóìüí ôùí ìõóôçñéùäþò åîáöáíéæüìåíá êáôÜ ôçí åíôáýèá åêöüñôùóßí ôùí, ÷ùñßò íá êáèßóôáíôáé áíôéëçðôüí ðïßïò äéÝðñáôôå ôáò êëïðÜò, üóôéò èá åîçêïëïýèåé ôçí Üôéìïí äñÜóéí ôïõ åÜí áíþíõìïò åðéóôïëïãñÜöïò äåí åéäïðïßåé ôï áóôõíïìéêüí ôìÞìá ôçò ðüëåþò ìáò, ðáñÝ÷ùí ëåðôïìåñåßò ðëçñïöïñßáò, âÜóåé ôùí ïðïßùí ï ê. ÄéïéêçôÞò ôïõ áóôõíïìéêïý ôìÞìáôïò åíÞñãçóåí áóôñáðéáßùò ðñïâÜò åéò áéöíéäéáóôéêÞí Ýñåõíáí åí ôç ïéêßá ôçò... (ôÜäå), áíåõñþí õðÝñ ôá 25 êåíÜ êáëÜèéá. Ç äñÜóôéò áñíçèåßóá ôá ðÜíôá êáô´ áñ÷Üò åí ôÝëåé ùìïëüãçóå ôçí åíï÷Þí ôçò. Ôá áíùôÝñù ãåãïíüôá ãíùóèÝíôá åðñïîÝíçóáí ôçí êáôÜðëçîéí ôïõ êïéíïý ôçò ðüëåþò ìáò êáé åðñïêÜëåóáí áðåñßãñáðôïí áãáíÜêôçóéí, êáèüóïí ïõäÝðïôå êáôÜ ôï ðáñåëèüí äéåðñÜ÷èç ðáñüìïéïí áäßêçìá åí ôç ðüëåé ìáò. Ïé êÜôïéêïé ôçò ðüëåþò ìáò åó÷ïëßáæïí åðß çìÝñáò ôáò êëïðÜò, ôáò ïðïßáò êñßíïõí âáñõôÜôáò, ëüãù ôùí óõíèçêþí, õðü ôáò ïðïßáò åëÜìâáíïí ÷þñáí êáé ëüãù ôùí èõìÜôùí, ôá ðåñéóóüôåñá ôùí ïðïßùí åßíáé ðôù÷ïß ìáèçôáß, ïé ïðïßïé áðåóôåñÞèçóáí ôùí ôñïößìùí ôùí, ôá ïðïßá áðÝóôåëëïí ðñïò áõôïýò ïé ãïíåßò ôùí, ôéíÝò óôåñïýìåíïé áõôþí ïé ßäéïé äé´ ü êáé èåùñåßôáé üôé ïé êçñõ÷èçóüìåíïé Ýíï÷ïé õðü ôçò Äéêáéïóýíçò èá ôéìùñçèïýí ðáñáäåéãìáôéêþò». ] Ç å{éäçóç ìÝ {åêáíå [áìÝóùò íÜ óõëëïãéóè~ù, "{á, ãé' á[õôü êÜ[ dáí [éêå~é!...". Êáß á[õèçìåñüí ]ï ÐáôóÜñáò ó÷ïëßáóå ðñüò ôüí ÊáñðïõæïÝìðïñá: "ÍÜ ñÝ ðþò ðÜ÷'íåé ]ç Êáëáèï~õ!...". ÄÝí ÷ñåéáæüôáí \ùñá ðïëý ãéÜ íÜ êáèéåñùè~ç ôü ðáñáôóïýêëé. ÌÝ ôÞí êáôáäßêç ô~çò Êáëáèï~õò óôáìÜôçóáí ôÜ ðñïâëÞìáôá óôÞí äéáêßíçóç ô~ùí êáëáèé~ùí êáß óõíå÷ßóèçêå, ãéÜ ðïëëÜ ÷ñüíéá, ]ç {éäéá [åðéóéôéóôéêÞ êáß [åðéêïéíùíéáêÞ ðñáêôéêÞ ô~ùí ìÞ Ðïëõãõñéí~ùí ãõìíáóéïðáßäùí ôï~õ Ðïëõãýñïõ. { Åêôïôå, \ïôáí ÷ñåéáóè~ç, äçëþíïõìå ]õðïìåéäé~ùíôåò \ïôé å{éìáóôå ÊáëáèÜäåò êáß ðñü ]çìåñ~ùí, óôÜ [åãêáßíåéá ô~çò ÓõëëïãÞò Ëáìðñïðïýëïõ, óôÞí óõæÞôçóç ]ïìÜäïò ðáëáé~ùí ÊáëáèÜäùí, ìåôáîý óïâáñï~õ êáß [áóôåßïõ [åëÝ÷èç: "ãéáôß äÝí [ïíïìÜæåôáé ]ç ðëáôåéï~õëá ôï~õ ôüôå Ðñáêôïñåßïõ ô~ùí Ëåùöïñåßùí (íïôßùò êáß êÜôù [áðü ôü í~õí Äçìáñ÷å~éï) Ðëáôåßá Êáëáèï~õò; ÓÜìðùò ]ç Ðëáôåßá Êëáõèì~ùíïò {å÷åé âáñýôåñç ]éóôïñßá, {ç ï]é [ Áèçíá~éïé {å÷ïõí ðåñéóóüôåñï ÷éï~õìïñ;".

Ôá öáãïðüôéá Ìáñßá ÌðïõëÜêç-Ëõðéñßäïõ ×ñüíéá ôþñá ïé äéáöçìßóåéò ðñïôñÝðïõí ôïí êüóìï êáé ôïí ðáñáóýñïõí óôá ìáãáæéÜ ôïõ ðñü÷åéñïõ öáãçôïý. Åêåß, êáìéÜ öïñÜ êáé üñèéïé, éêáíïðïéïýìå ôï áßóèçìá ôçò ðåßíáò êáé ôñÝ÷ïõìå ðÜëé óôç äïõëåéÜ.

16

................................ ..............................................

ÖùíÞ ôçò ×áëêéäéêÞò, áñ. öýëëïõ 228/6 Ïêô. 1957

Ïé óõíÝðåéåò ôçò ìáêñï÷ñüíéáò áõôÞò ôáêôéêÞò, ôþñá Ýêáíáí ôçí åìöÜíéóÞ ôïõò, ðá÷õóáñêßá, êáñäéïðÜèåéåò ê.ë.ð. ¸ôóé, ìåôáíïéùìÝíïé ïé äéáöçìéóôÝò ìáò ðñïôñÝðïõí íá ãõñßóïõìå óôá "ðáëéÜ". Åßíáé óôç ìüäá íá ìáò äßíïõí óõíôáãÝò ìáãåéñéêÞò, óôïëéóìÝíåò ìå ìéá ðéðåñéÜ êüêêéíç øçôÞ, ìéá ðñÜóéíç, ìéá êßôñéíç! Ðïéá üìùò óýã÷ñïíç óõíôáãÞ ìáãåéñÝìáôïò êñýâåé ìÝóá ôçò ôï ìåãáëåßï ôïõ ðáñáêÜôù ôåôñÜóôé÷ïõ; ØÞóïõ ãßäá ì' øÞóïõ êé ñïõäïõêïõêêéíßóïõ þóðïõ íá Ýñô' ç êñÜóïõò íá óé îéêïõêáëßóïõ. ¹ôáí ÷áñáêôçñéóôéêü ãíþñéóìá ôùí ãõíáéêþí ôïõ Ðïëõãýñïõ ç ïéêïêõñïóýíç, ãåíéêÜ. Ìá ç ãíþóç ôçò ìáãåéñéêÞò ôéò óçìÜäåõå. ¹ôáí óõíçèéóìÝíåò íá ìåôáôñÝðïõí êáé ôï ôßðïôå óôï ðéï íüóôéìï ðéÜôï. ¹ôáí êáé ç ðïëõãõñéíÞ êïõæßíá, üðùò êáé Üëëùí ôüðùí, ðñïóáñìïóìÝíç óôá åëëçíéêÜ Þèç êáé Ýèéìá. Ôñþãïíôáò ìå óõããåíåßò êáé ößëïõò ãéüñôáæáí, áðÜëõíáí ôïí ðüíï ôïõò Þ îåêïõñÜæïíôáí ìå ôïõò ãêñéôóìÜäåò. "Ìðßôóáìé ô' áëþíéá, áðüøé èá '÷ïõìå ôïõ ãêñéôóìÜ". ¸ôóé êÜèå åêäÞëùóç ôçò æùÞò ôïõò, Þôáí äåìÝíç ì' Ýíá öáãïðüôé. Ôùí ×ñéóôïõãÝííùí, ôïõ ÐÜó÷á, ôïõ ãÜìïõ, ôçò ãÝííçóçò, ôçò âÜöôéóçò, ôçò ïíïìáóôéêÞò ãéïñôÞò Þ ôçò ðáñçãïñéÜò, ðïõ Ýðéíáí ôï êñáóß ôïõò áìßëçôïé, âõèéóìÝíïé óôïõò ëïãéóìïýò ôïõò. Óôïõò êáëïýò ïíôÜäåò (äùìÜôéá õðïäï÷Þò), ãéá êåßíïõò ðïõ åß÷áí, áëëÜ êáé óôá ìïíáäéêÜ äùìÜôéá, ôá ôæÜêéá êáé ïé èåñìÜóôñåò Ýêáéãáí äõíáôÜ êáé ìïó÷ïìýñéæáí áðü ôá øçìÝíá êÜóôáíá, ôéò öëïýäåò ðïñôïêáëéïý, ôï êñåììýäé ðïõ ôóéãáñßæïíôáí. Ôç äéáêüóìçóç ôïõ äùìáôßïõ áðïôåëïýóáí êñåìáóìÝíá ñüäéá, êõäþíéá, áñìáèéÝò óýêá ðáóðáëéóìÝíá ìå ñßãáíç, êñåìÜóôñåò óôáöýëéá. Êáé óôç öñïõôéÝñá ìõñùäÜôá öéñßêéá, êáñýäéá, üëá áðü ôçí ðáñáãùãÞ ôïõò, ðåñßìåíáí ôç óåéñÜ ôïõò íá êáôáíáëùèïýí. Ôá öéëÝìáôá Þôáí ôñüðïò äéáóêÝäáóçò. Ôéò ìåãÜëåò ãéïñôÝò, ×ñéóôïýãåííá, ÐÜó÷á, áëëÜ êáé óôéò ïíïìáóôéêÝò ãéïñôÝò, ìïó÷ïâïëïýóáí ïé äñüìïé áð' ôéò ôñá÷áíüðéôåò, ôéò ôõñüðéôåò, ôéò ãáëáôüðéôåò. Ôá óðßôéá, üëá áóðñéóìÝíá, ôá ôæÜêéá ðáôùìÝíá ìå ôï êïêêéíü÷ùìá, ôá ôñáðåæïìÜíôéëá (ôÜâëåò ôéò Ýëåãáí) óéäåñùìÝíá, üëá óôçí åíôÝëåéá. Ôá ×ñéóôïýãåííá, ôï ÐÜó÷á, ô' Áç-Í'êïõëÜ, ô' Áç-Ãéáííéïý, ô' Áç-Ãéïõñãéïý, ô' Áç-Êïõóôáíôßí', ìåãÜëåò ãéïñôÝò. ÁíÜëïãá ìå ôï ðüôå ãéüñôáæå ï ðáôÝñáò, ï ðåèåñüò, ï áäåëöüò, ï Üíäñáò êáé óðáíéüôåñá ï ãõíáéêåßïò ðëçèõóìüò ôïõ óðéôéïý, óôñþíïíôáí ôï ðéï öéëüîåíï ãéïñôéíü ôñáðÝæé. ÅôïéìÜæïíôáí Ýíá ðëïýóéï êáé åîáéñåôéêü ãåýìá, ðïõ ç ðïéêéëßá ôïõ Þôáí áíÜëïãç ìå ôçí åðï÷Þ. Ôéò ÷åéìùíéÜôéêåò ãéïñôÝò ðñïóöÝñïíôáí êñÝáôá øçìÝíá óôï ôæÜêé, ëéáíéóìÝíá ÷ïéñéíÜ âñáóôÜ, ñéãáíÜôåò ôçãáíéÝò, ðç÷ôÞ áðü ôï ÷ïéñéíü êåöÜëé (ãñïõíïõðÜôó') íüóôéìá ëïõêÜíéêá, ðïõ ç åõùäéÜ ôïõò Þôáí óõíáñðáóôéêÞ. Êáé áîÝ÷áóôï ðéÜôï ÷ïéñïìÝñé ìå ãßãáíôåò. ËåóôéÜ áñìõñÜ (åßäïò øáñéïý ôçò ëßìíçò), ôïõñóéÜ, ôïõëïõìïôýñéá óõíüäåõáí ôá ñáêéÜ. Ôá ãëõêßóìáôá ìå óåñìðÝôéá; Öùò êáé äüîá óôï ãéïñôéíü ôñáðÝæé. Ï Üæõìïò ÷õìüò ôùí óôáöõëéþí, åß÷å ùñéìÜóåé ðëÝïí óôá âáñÝëéá ðïõ õðÞñ÷áí áðïèçêåõìÝíá, ó÷åäüí óå üëá ôá õðüãåéá ôùí óðéôéþí, êáé åß÷å ìåôáôñáðåß óå ìáýñï ìðñïýóêï êñáóÜêé, óå êïêêéíÝëé ãëõêüðéïôï, ðïõ êáôÜ ôá ëåãüìåíá óêïñðÜåé êÝöé êáé íåêñïýò áíáóôáßíåé. Ôüêá ôá ðïôÞñéá ðïõ ãÝìéæáí êáé îáíáãÝìéæáí. "Óô' ðÝôñá íá öõôñþí'", Ýëåãå ï Ýíáò, åííïþíôáò ôï áìðÝëé, "Êé óôïõ ìÜñìáñïõ", áðáíôïýóå ï Üëëïò. ÔÝôïéá åõ÷áñßóôçóç Ýðáéñíáí óôï ñïýöçãìÜ ôïõ. ¼ðïéïò êïðáíïýóå êáé äõï ðïôÞñéá ðáñáðÜíù, Ýðáéñíå ýöïò ðáñáìõèÜ áðüìáêñïõ, Üó÷åôïõ ìå ôá ðñïâëÞìáôá ôçò êáèçìåñéíÞò æùÞò êáé Üñ÷éæå ôá ùñáßá ôñáãïýäéá, ðéðåñÜôá áóôåßá, óôé÷Üêéá êáé ðåéñÜãìáôá. ÊáëÜ ôñþìå êáé ðßíïõìå Êáé ëéáíïôñáãïõäïýìå 17

Äåí êÜíïõìå êé Ýíá êáëü Êáëü ãéá ôç øõ÷Þ ìáò; Èõìïýíôáí åäþ ôïí "Üöñïíá ðëïýóéï" ôïõ Åõáããåëßïõ ðïõ ðåèáßíåé ôçí ßäéá íý÷ôá ðïõ êáëåß öùíá÷ôÜ ôç øõ÷Þ ôïõ íá åõöñáíèåß ôñþãïíôáò êáé ðßíïíôáò áðü ôá áìÝôñçôá áãáèÜ ôïõ. Öïâïýíôáí ôï èÜíáôï, ãé áõôü êáëïýóáí óôéò ãéïñôÝò êáé ôïõò ðéï öôù÷ïýò íá öáí êáé íá äéáóêåäÜóïõí, ãéá íá Ý÷ïõí ôáéñéáóìÝíç ìáæß ìå ôï óþìá êáé ôçí øõ÷Þ ôïõò. Ç äéÜèåóç áíÝâáéíå, ïé óðéôïíïéêïêõñÝò ðçãáéíïÝñ÷ïíôáí êáé êïõâáëïýóáí ãëõêÜ, ñõæüãáëá, áìõãäáëùôÜ, üëá ãéá ôçí åõ÷áñßóôçóç áõôþí, ðïõ ôïõò Ýäéíáí ôüóåò åõ÷Ýò ãéá ìáêñïçìÝñåõóç êáé õãåßá. Ïé êñáóïêáíÜôåò ãÝìéæáí êáé îáíáãÝìéæáí. Ïé þñåò ðåñíïýóáí ìå ìéá áóýãêñéôç ïìïñöéÜ êáèþò ôï êñáóÜêé Üñ÷éóå íá ñÝåé óôéò öëÝâåò ôïõò êáé ïé öëüãåò ôïõ ôæáêéïý ðýñùíáí ôá ðñüóùðÜ ôïõò, ôá âëÝöáñÜ ôïõò Üñ÷éæáí óéãÜ-óéãÜ íá âáñáßíïõí êáé ç ãëþóóá íá ìðåñäåýåôáé, Üëëïí ôïí Ýðéáíáí ôá êëÜìáôá êé Üëëïò "êïõñäïõêëéïýíôáí" (êõëïýóå), ãåëþíôáò óôá äéðëáíÜ êñåâÜôéá. Ïé þñåò ãßíïíôáí ìéêñÝò êáé ï ðåôåéíüò Üñ÷éæå íá ëáëåß. ×áñÜìáôá. ¸ðñåðå íá äéáëõèïýí. Ìå áñãÜ âÞìáôá (êïõôëþíôáò) ðåñéðëáíéüíôáí óôá ðÝôñéíá êáëíôåñßìéá, ðïõ ÷ñýóéæáí êÜôù áðü ôï êßôñéíï ëéãïóôü öùò ôùí öáíáñéþí ôïõ ÄÞìïõ, êáé êáôåõèýíïíôáí ðñïò ôá óðßôéá ôïõò. ÁõôÞ ôçí þñá îõðíïýóå óôïõò íÝïõò ï ðüèïò ôïõ Ýñùôá. ÊÜðïéï ðïíåìÝíï ôñáãïýäé, ìÝóá óôç íý÷ôá, äåíüôáí ìå ôç âñï÷Þ ðïõ Ýðåöôå, ôï ÷éüíé ðïõ ëåýêáéíå ôéò óôÝãåò Þ ôï öåããÜñé ðïõ ôïõò êïéôïýóå áäéÜöïñï êáé áêßíçôï êáé áíÝâáæå ôïí ðüèï ôïõò óôïí ïõñáíü. ¹èåëáí íá óéãïðéïýí ôçí ïìïñöéÜ ôïõ öåããáñéïý óôï ðïôÞñé ôïõ Ýñùôá. Ðáñáêáëïýóáí ìå ìéá öùíÞ üëï ðÜèïò êáé ôüíï ðïõ èá Ýêáíå ôçí Üðïíç êáñäéÜ íá ëõãßóåé, íá âãåé óôï ðáñÜèõñï, í' áíïßîåé ôçí ðüñôá: Áí ç êáñäéÜ óïõ óõìðáèåß, ôïõò äõóôõ÷åßò ïéêôßñåé Îýðíá áð' ôïí ýðíï ôï âáèý êé Ýâãá óôï ðáñáèýñé Íá äåéò Ýí' öÜíôáóìá ù÷ñü ðïõ âãÞêå áð' ôïí ¢äç Íá ðåé ðáñÜðïíï öñéêôü óôçò íý÷ôáò ôï óêïôÜäé. ÊÜðïõ-êÜðïõ Üíïéãå êáíÝíá ðáñÜèõñï. Äåí Þôáí üìùò ç áãáðçìÝíç, ðáñÜ ôá ðáñáêÜëéá ôïõ ðáëéêáñéïý. ¹ôáí ï ðáôÝñáò Þ ï áäåëöüò ðïõ êáôÜâñå÷å ôïí êáíôáäüñï, ãéá íá ôïí áíáãêÜóåé íá öýãåé. ÊÜðùò Ýôóé Þôáí. ÊÜðùò Ýôóé æÞóáìå üëïé ìáò. ÁãíÞ, áðëÞ æùÞ, ðïõ îåðåñíïýóå óå ïìïñöéÜ ôç óýã÷ñïíç ðïëõôÝëåéá. Ôþñá ôá ðïëëÜ öþôá, ôá ðïëëÜ óôïëßäéá îåãåëïýí ôï öüâï ôçò ìïíáîéÜò ìáò. ¼ìùò ðïëëáðëáóéÜæïõí ôá ðñïâëÞìáôá, óõóêïôßæïõí ôï íïõ êáé ìáò êÜíïõí áíåõ÷áñßóôçôïõò. Ï ÷ñüíïò, ñõèìéóôÞò ôùí ðÜíôùí, ðáñÝóõñå óôç öèïñÜ üëåò áõôÝò ôéò ùñáßåò ó÷Ýóåéò. Åìåßò üìùò, ðïõ ôéò æÞóáìå, áò äéáöõëÜîïõìå ìÝóá ìáò ôç ìïíáäéêüôçôÜ ôïõò.

18

ÁãéïãñÜöïé ôïõ Ðïëõãýñïõ ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò Ôçí ðáñÜäïóç ôçò áãéïãñáößáò óôïí Ðïëýãõñï, ðïõ óôï ðáñåëèüí åêðñïóþðçóáí åðÜîéá ïé: ÉùÜííçò Ã. Ìðïýìðïõñáò, Áñãýñçò Ä. Ìïõ÷ôÞò (äéáôçñïýóáí ìáæß óôéò áñ÷Ýò ôïõ ðñïçãïýìåíïõ áéþíá áãéïãñáöéêü åñãáóôÞñéï óôç óõíïéêßá "¸î Âñýóåéò" êáé Ýñãá ôïõò êïóìïýí ðïëëÜ óðßôéá óôïí Ðïëýãõñï ìÝ÷ñé óÞìåñá), ÃåñÜóéìïò ÂïõôóéíÜò êáé Üëëïé. ÓÞìåñá óõíå÷ßæïõí áñêåôïß êáé Üîéïé ÷åéñéóôÝò ôïõ áãéïãñáöéêïý ÷ñùóôÞñá. ÅãêáéíéÜæïíôáò óôï ôåý÷ïò áõôü ôçí ðáñïõóßáóç íÝùí êáëëéôå÷íþí ôïõ Ðïëõãýñïõ, èá óôáèïýìå - êáé ëüãù ôùí çìåñþí - óôéò áãéïãñÜöïõò ÊõñéáêÞ ØáèÜ êáé ÓôÝëëá Ðáðáëåùíßäá, Ýñãá ôùí ïðïßùí êïóìïýí ðïëëïýò íáïýò, åîùêëÞóéá êáé óðßôéá ôçò ×áëêéäéêÞò.

ÊõñéáêÞ ØáèÜ Ç ÊõñéáêÞ ØáèÜ, áí êáé åßíáé íÝá ó÷åôéêÜ áãéïãñÜöïò, áöïý áó÷ïëåßôáé ìå ôçí áãéïãñáößá ãýñù óôá åðôÜ ÷ñüíéá, Ý÷åé íá ðáñïõóéÜóåé óçìáíôéêü êáé ðëïýóéï áãéïãñáöéêü Ýñãï. ÐáñÜ ôï íåáñü ôçò çëéêßáò ôçò, åßíáé ðñþôá áð' üëá óåìíÞ äçìéïõñãüò, ãåãïíüò ðïõ áíôéêáôïðôñßæåôáé êáé óôç äïõëåéÜ ôçò. Óôï áãéïãñáöéêü ôçò Ýñãï óõíõðÜñ÷ïõí óôïé÷åßá ôüóï ôçò ìáêåäïíéêÞò üóï êáé êñçôéêÞò ó÷ïëÞò. Ôá Ýñãá ôçò äéáêñßíïíôáé ãéá ôï êáëü ó÷Ýäéï, ôéò êáèáñÝò êáé äéáêñéôéêÝò ãñáììÝò óôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôùí ðñïóþðùí êáé ôéò ðôõ÷þóåéò ôùí åíäõìÜôùí, áëëÜ êáé ãéá ôçí áðáëÞ äéáâÜèìéóç ôùí ÷ñùìÜôùí. "Ðáßæïíôáò" ìå ôçí ÷ñùìáôéêÞ êëßìáêá êáé ëåðôïëïãþíôáò, êáôÜöåñå íá ðåôý÷åé óå ìåãÜëï âáèìü ôïí ðñùôáñ÷éêü ôçò óôü÷ï, íá áðïäþóåé äçëáäÞ ôç ãáëÞíç, ôçí çñåìßá êáé ôçí ôáðåéíüôçôá óôá ðñüóùðá ôùí áãßùí, ôçí áãéüôçôá Þ ôçí áðÝñáíôç ìïíáîéÜ - üôáí ÷ñåéÜóôçêå - ôùí áóêçôþí. ÊáôÜöåñå Ýôóé, óå óýíôïìï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, íá áðïêôÞóåé ôï óôïé÷åßï ôçò áíáãíùóéìüôçôáò. Ç ÊõñéáêÞ Éùáê. ØáèÜ ãåííÞèçêå ôï 1974 óôïí Ðïëýãõñï, üðïõ ïëïêëÞñùóå ôéò åãêýêëéåò óðïõäÝò ôçò. Áðü ðïëý íùñßò Ýäåéîå ôçí êëßóç ôçò ðñïò ôç æùãñáöéêÞ, åíþ ôçí ðñþôç ôçò åðáöÞ ìå ôçí ôÝ÷íç ôçí áðÝêôçóå óôï åñãáóôÞñé æùãñáöé-

19

êÞò ôçò ê. Êáßôçò ÆãÝìðá óôïí Ðïëýãõñï. Ôá ðñþôá ìáèÞìáôá áãéïãñáößáò, ðïõ Ýìåëëáí íá åßíáé êáèïñéóôéêÜ ãéá ôçí ðïñåßá ôçò, ôá ðÞñå óôç ó÷ïëÞ áãéïãñáößáò ôçò åíïñßáò ôïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ Ðïëõãýñïõ. Óôç óõíÝ÷åéá ìáèÞôåõóå êïíôÜ óôï ãíùóôü áãéïãñÜöï Êùíóôáíôßíï Îåíüðïõëï óôçí "ÊáñáðéðÝñåéï" Ó÷ïëÞ ÂõæáíôéíÞò Áãéïãñáößáò óôçí Êáôåñßíç êáé ìåôÜ áðü äõüìéóé ÷ñüíéá óðïõäþí êáô' åîáßñåóç, áíôß ôùí ôåóóÜñùí ôçò êáíïíéêÞò öïéôÞóåùò, Ýëáâå ôï ðôõ÷ßï ôçò ìå Üñéóôåò åðéäüóåéò óôçí Áãéïãñáößá. Ç ÊõñéáêÞ ØáèÜ ìáò åßðå ãéá ôç æùãñáöéêÞ ôçò: "ÐÜíôá æùãñÜöéæá, üìùò ï äñüìïò ãéá ôçí Áãéïãñáößá áíïß÷ôçêå ãéá ìÝíá ìå ðáñÜäïîï êáé èáõìáóôü ôñüðï êáé áöïý ôïí áêïëïýèçóá, êáôÜëáâá üôé áõôü Þôáí ðïõ ìïõ ôáßñéáæå áðüëõôá. ¸ôóé áó÷ïëÞèçêá áðïêëåéóôéêÜ ìå ôçí Áãéïãñáößá. ÂÝâáéá ç åìðåéñßá ìïõ äåí åßíáé êáèüëïõ ìåãÜëç, áöïý áó÷ïëïýìáé ìüíï ôá ôåëåõôáßá åðôÜ ÷ñüíéá. ¸ôóé Ý÷ù íá ìÜèù ðïëëÜ áêüìá êáé èá ìáèáßíù óõíÝ÷åéá ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò. Áõôü ðïõ ìðïñþ íá ðù ìå âåâáéüôçôá ðÜíôùò åßíáé üôé ç åíáó÷üëçóç ìå ôçí Áãéïãñáößá ìïõ ðñïóöÝñåé øõ÷éêÞ îåêïýñáóç êáé çñåìßá ðíåõìáôéêÞ! ¼ôáí áôåíßæù ôéò åéêüíåò ôïõ ×ñéóôïý, ôçò Ðáíáãßáò, ôùí Áãßùí, íéþèù áõôÞ ôçí çñåìßá ôïõ ðíåýìáôïò, ðüóï ìÜëëïí, üôáí ôéò éóôïñþ. ¸ôóé ëïéðüí ç áãéïãñáößá äåí åßíáé ãéá ìÝíá áðëÜ êáé ìüíï ìéá äçìéïõñãéêÞ Ýêöñáóç, ç ïðïßá öõóéêÜ äåí óôçñßæåôáé ìüíï óå ìÝíá, áëëÜ åßíáé êáé êÜôé ðéï õøçëü. Åßíáé ìéá ìåôÜâáóç ó' Ýíáí Üëëï êüóìï, ó' Ýíáí êüóìï ðíåõìáôéêü, ãåìÜôï áðü ôçí ðáñïõóßá ôïõ ×ñéóôïý, ôçò Ðáíáãßáò êáé ôùí Áãßùí". Ìå åðáããåëìáôéêÞ óõíÝðåéá êáé ðñùôüãíùñç åñãáôéêüôçôá Ý÷åé äçìéïõñãÞóåé ìÝ÷ñé óÞìåñá ìéá óçìáíôéêÞ ðáñáêáôáèÞêç Ýñãùí, ôá ïðïßá åîÝèåóå - ðáñáäüîùò - ìüíï äýï öïñÝò. Ôçí ðñþôç óôïí Ðïëýãõñï êáé ôç äåýôåñç óôï Í. ÌáñìáñÜ, áìöüôåñåò ôï êáëïêáßñé ôïõ 2000. ¸ñãá ôçò âñßóêïíôáé óôï ìçôñïðïëéôéêü íáü Áãßïõ ÍéêïëÜïõ Ðïëõãýñïõ ("Ìõóôéêüò Äåßðíïò", ôá ëÜâáñá ôïõ íáïý ê.ë.ð.), óå äçìüóéåò êáé éäéùôéêÝò óõëëïãÝò. ¸÷åé äïõëÝøåé ðïëý óôá åîùêëÞóéá ôïõ Ðïëõãýñïõ, áñêåôÜ áðü ôá ïðïßá öéëïîåíïýí Ýñãá ôçò. Óôï íáü ôïõ Áãßïõ Ãåùñãßïõ ôùí Í. Ìïõäáíéþí Ý÷åé áãéïãñáöÞóåé ôï óôáõñü ôïõ ôÝìðëïõ, ôá ëõðçñÜ, ôç âçìüèõñá ôïõ Üìâùíá êáé ôïí ÌÝãá Áñ÷éåñÝá ôïõ èñüíïõ, óôï ðáñåêêëÞóé ôïõ Áãßïõ Öáíïõñßïõ Ðïëõãýñïõ ôéò åéêüíåò ôïõ ôÝìðëïõ êáé ôïõ ðñïóêõíçôáñéïý (2001-2002). óôï ðáñåêêëÞóé ôïõ Áãßïõ ÉùÜííïõ ôïõ Ðñïäñüìïõ ôïõ äçìïôéêïý äéáìåñßóìáôïò Áãßïõ Ðñïäñüìïõ ôéò åéêüíåò ôïõ ôÝìðëïõ (2001). óôï ðáñåêêëÞóé ôçò Áãßáò ÐáñáóêåõÞò ôï ôÝìðëï ìå ôïõò 12 Áðïóôüëïõò êáé ôï "Ìõóôéêü Äåßðíï" (2002). óôï ðáñåêêëÞóé ôïõ Áãßïõ ÌçíÜ áãéïãñÜöçóå óôï ôÝìðëï ôïõò 12 Áðïóôüëïõò (2003), åíþ óýíôïìá ðñüêåéôáé íá áó÷ïëçèåß ìå ôçí éóôüñçóç ôïõ éåñïý íáïý Áãßïõ Öáíïõñßïõ. ÔÝëïò ôï Ýñãï ôçò "ï ¢ãéïò-Áðüóôïëïò Âáñèïëïìáßïò" ìå ðáñáóôÜóåéò áðü ôïí âßï ôïõ êïóìåß ôï Ðá-

20

ôñéáñ÷åßï Êùíóôáíôéíïõðüëåùò, êáèþò ðñïóöÝñèçêå áðü ôçí ôïðéêÞ åêêëçóßá Ðïëõãýñïõ óôïí Ïéêïõìåíéêü ÐáôñéÜñ÷ç Âáñèïëïìáßï, êáôÜ ôçí ðñüóöáôç åðßóêåøÞ ôïõ (ÌÜéïò 2003) óôïí Ðïëýãõñï. Ï ãíùóôüò áãéïãñÜöïò Êùíóôáíôßíïò Îåíüðïõëïò, êïíôÜ óôïí ïðïßï ìáèÞôåõóå ç ÊõñéáêÞ ØáèÜ, ìáò åßðå ãéá ôç æùãñáöéêÞ ôçò: "Áðü êÜèå óðïõäáóôÞ ðïõ ôåëåéþíåé ôç öïßôçóÞ ôïõ áðü ôçí "ÊáñáðéðÝñåéï" ó÷ïëÞ ðåñéìÝíù êáñôåñéêÜ ôï ðáñáãüìåíï Ýñãï ôïõ íá åßíáé "ðñïóöïñÜ" óôçí ôÝ÷íç. Öïâïýìáé ìÞðùò ðáñåîçãçèþ, ãéáôß ßóùò ôá ëüãéá ìïõ èá öáíïýí åðáéíåôéêÜ, üìùò ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò äïõëåéÜò ôçò ÊõñéáêÞò ØáèÜ áðïäåéêíýïõí üôé åßíáé ðñïéêéóìÝíç ìå õøçëÞ áéóèçôéêÞ êáé êáëëéôå÷íéêü ôáëÝíôï. ÈÝëù íá ðéóôåýù ðùò ìå óåâáóìü êáé åõëÜâåéá èá "ðáëåýåé" ìå ôá ÷ñþìáôá óôçí êáëëéôå÷íéêÞ ôçò ðïñåßá, ãéáôß ç óåìíüôçôá êáé ç ìåôñéïöñïóýíç ðåñéâÜëëïõí ôçí áðïôýðùóç ôùí åéêüíùí ôçò."

ÓôÝëëá Ðáðáëåùíßäá Ç ÓôÝëëá Ðáðáëåùíßäá åßíáé ìéá ðïëõôÜëáíôç êáëëéôÝ÷íçò ôïõ Ðïëõãýñïõ, ç äçìéïõñãéêüôçôá ôçò ïðïßáò äåí ðåñéïñßæåôáé ìüíï óôï ÷þñï ôçò áãéïãñáößáò. ¸÷åé áó÷ïëçèåß êáôÜ êáéñïýò ìå êáèñÝöôåò, äéáêüóìçóç, ðõñïãñáößá, áããåéïðëáóôéêÞ, êåñáìéêü êüóìçìá, êáëëéôå÷íéêÝò åðéãñáöÝò, ÷áñáêôéêÜ êáé êÜèå åßäïõò êáôáóêåõÞ ìå ôç ÷ñÞóç ìåãÜëçò ðïéêéëßáò õëéêþí (ãéáëüîõëá, êï÷ýëéá, Üììï, ÷ñçóôéêÜ áíôéêåßìåíá ìÝ÷ñé áíôáëëáêôéêÜ áõôïêéíÞôùí), ôá ïðïßá ìåôáìïñöþíåé óå üìïñöá äéáêïóìçôéêÜ äçìéïõñãÞìáôá. Ôï ôåëåõôáßï äéÜóôçìá, ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ôçò äçìéïõñãéêüôçôÜò ôçò äéï÷åôåýåôáé óôçí áãéïãñáößá, ÷ùñßò ùóôüóï íá Ý÷åé åãêáôáëåßøåé ôéò õðüëïéðåò êáëëéôå÷íéêÝò ôçò äñáóôçñéüôçôåò. Ç êáëëéôå÷íéêÞ äçìéïõñãßá - éäéáßôåñá ç áãéïãñÜöçóç - áðïôåëåß ãéá ôç Ó. Ð. ôñüðï æùÞò êáé áõôïý êñýâåôáé, êáôÜ ôç ãíþìç ìáò, ôï ìõóôéêü ôçò åðéôõ÷ßáò ôçò. ÌÝ÷ñé óÞìåñá äåí Ý÷åé åêèÝóåé ôç äïõëåéÜ ôçò óôï åõñý êïéíü, êáé, üôáí áõôü óõìâåß óôï ìÝëëïí, óßãïõñá èá äçìéïõñãÞóåé êáëÞ áßóèçóç. Ç ÓôÝëëá Ðáðáëåùíßäá ãåííÞèçêå ôï 1965 óôïí Ðïëýãõñï, üðïõ ôåëåßùóå Äçìïôéêü, ÃõìíÜóéï êáé Ëýêåéï. Áðü ðïëý ìéêñÞ áêüìç Ýäåéîå ôçí êëßóç ôçò ðñïò ôç æùãñáöéêÞ êáé ôéò êáôáóêåõÝò. Áðü ôçí çëéêßá ôùí äåêáðÝíôå ÷ñüíùí Üñ÷éóå íá öôéÜ÷íåé êïóìÞìáôá, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ÷Üíôñåò áðü ðçëü, óýñìá, îýëï, äÝñìá êáé Üëëá õëéêÜ, êáé íá äéáêïóìåß äéÜöïñá áíôéêåßìåíá êáèçìåñéíÞò ÷ñÞóçò. Ôï 1983 Üñ÷éóå íá ðáñáêïëïõèåß ìáèÞìáôá óôç Ó÷ïëÞ ÁããåéïðëáóôéêÞò ôïõ ÏÁÅÄ Èåó-

21

óáëïíßêçò êáé ìåôÜ ôñßá ÷ñüíéá ðÞñå ôï ðôõ÷ßï ôçò áããåéïðëÜóôïõ. Óôç óõíÝ÷åéá åñãÜóèçêå ãéá Ýíá ðåñßðïõ ÷ñüíï óôï åñãáóôÞñéï êåñáìéêÞò ôïõ Ã. ÓðáíïõäÜêç óôç Èåóóáëïíßêç êáé áó÷ïëÞèçêå éäéáßôåñá ìå ôï êåñáìéêü êüóìçìá, óôï ïðïßï êáé åîåéäéêåýôçêå. Áõôïó÷üëéï: "Ì' åíäéáöÝñåé êÜèå åßäïõò ÷åéñïðïßçôï äçìéïýñãçìá, áðü ôá ðéï áðëÜ ìÝ÷ñé ôá ðéï óýíèåôá, ðïõ ðñïûðïèÝôïõí ðåñéóóüôåñï ôç óõììåôï÷Þ ôïõ ðíåýìáôïò. Íéþèù ðëçñüôçôá, üôáí îåêéíþ ìå ìéá éäÝá, ç ïðïßá óôï ôÝëïò ãßíåôáé êÜôé ôï ÷åéñïðéáóôü, Ýíá êüóìçìá, Ýíá äéáêïóìçôéêü áíôéêåßìåíï. Ç áãéïãñáößá áðïôåëåß ãéá ìÝíá êÜôé ôï îå÷ùñéóôü. ¼ôáí ðñïóðáèþ íá áðïôõðþóù ôçí Ðáíáãßá, ôï ×ñéóôü êáé ôïõò Áãßïõò, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ùò ðñüôõðá Ýñãá ìåãÜëùí áãéïãñÜöùí, üðùò ôïõ ÐáíóÝëçíïõ êáé Üëëùí, êÜôù áðü ôïõò áõóôçñïýò êáé óõãêåêñéìÝíïõò êáíüíåò ôçò ôå÷íïôñïðßáò, ç áãéïãñáößá îåöåýãåé áðü ôá üñéá ôçò ôÝ÷íçò, ßóùò åðåéäÞ ïé êáíüíåò áõôïß - ðïõ äåí áöÞíïõí óôïí áãéïãñÜöï íá åðéâÜëåé ôï ðñïóùðéêü ôïõ óôßãìá - íá åðéôñÝðïõí ôç èåßá ðáñÝìâáóç, ç ïðïßá äçìéïõñãåß áõôü ôï áðïôÝëåóìá ðïõ üëïé èáõìÜæïõìå êáé ðñïóêõíïýìå óå ìéá áðëÞ åéêüíá. Ç äéáäéêáóßá áõôÞ èõìßæåé Ýíá ìéêñü ðáéäß, ðïõ åõôõ÷éóìÝíï, êáìáñþíåé ãéá ôá ðñþôá ôïõ ãñÜììáôá êé áò åßíáé ôï ÷Ýñé ôçò ìçôÝñáò ôïõ ðïõ ôï êáèïäçãåß...". Ôï 1994 Ýìåëëå íá åßíáé êáèïñéóôéêü óôçí êáëëéôå÷íéêÞ ðïñåßá ôçò Ó. Ðáðáëåùíßäá. Óå ìéá áðü ôéò åðéóêÝøåéò ôçò óôï Éåñü Êïéíüâéï ôïõ Åõáããåëéóìïý ôçò Èåïôüêïõ óôçí Ïñìýëéá ôçò ×áëêéäéêÞò Ýìåéíå êáôÜðëçêôç áðü ôçí åõãÝíåéá êáé ôçí áãÜðç ôùí áäåëöþí, ãåãïíüò ðïõ êáèüñéóå ôç ìåôÝðåéôá ðïñåßá ôçò êáé ôç óôÜóç ôçò áðÝíáíôé óôçí êáëëéôå÷íéêÞ äçìéïõñãßá. Åêåß, åðß ôÝóóåñá ÷ñüíéá óå ôáêôÜ ÷ñïíéêÜ äéáóôÞìáôá, ðáñáêïëïýèçóå ôá ðñþôá ìáèÞìáôá áãéïãñáößáò êáé Ýêôïôå áó÷ïëåßôáé óõóôçìáôéêÜ ìå ôçí áãéïãñÜöçóç åéêüíùí. Ôï áãéïãñáöéêü Ýñãï ôçò ÓôÝëëáò Ðáðáëåùíßäá ðñïóåããßæåé ðåñéóóüôåñï ôçí ôå÷íïôñïðßá ôçò ÌáêåäïíéêÞò Ó÷ïëÞò, ôá ãåíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò ïðïßáò åßíáé ç ðëçñüôçôá ôùí üãêùí, ï áíïé÷ôüò ðñïðëáóìüò, ôï äõíáôü ðëÜóéìï, ïé áðáëïß ôüíïé, ç öùôåéíüôçôá ôùí ðñïóþðùí, ï ðëïýôïò óôçí ðôõ÷ïëïãßá, ï åêöñáóôéêüò ñåáëéóìüò ôùí êéíÞóåùí. Ç Ó. Ð. áêïëïõèþíôáò ôïõò êáíüíåò áõôïýò êáé ÷ñçóéìïðïéþíôáò ùò ðñüôõðá áíôéðñïóùðåõôéêÜ Ýñãá ôçò ôå÷íïôñïðßáò áõôÞò - êõñßùò ôïõ ÅììáíïõÞë ÐáíóÝëçíïõ - êáôÜöåñå íá áðïäþóåé ìå åðéôõ÷ßá ôï áíèñþðéíï óôïé÷åßï, óõã÷ñüíùò ìå ôçí ðíåõìáôéêüôçôá, ôçí ôáðåéíüôçôá êáé ôçí åõãÝíåéá ôùí ìïñöþí ôùí áãßùí.

22

«ÔÏ ÃÑÁÌÌÁ ôïõ ÁëìðÝñôï ÍôÝìï» Ôï ãñÜììá (ìå ôçí Ýííïéá ôçò åðéóôïëÞò) åßíáé Ýíá áðü ôá áãáðçìÝíá èÝìáôá ôçò äçìïôéêÞò ìáò ðïßçóçò, áëëÜ êáé ôçò óýã÷ñïíçò ëáúêÞò óôé÷ïõñãßáò. ¸ôóé, äåí åßíáé ôõ÷áßï ôï ãåãïíüò, ðïëëÜ ðáñáäïóéáêÜ, áëëÜ êáé óýã÷ñïíá Üóìáôá íá öÝñïõí ôïí ôßôëï "ãñÜììá" Þ íá äéáðñáãìáôåýïíôáé óõ÷íÜ ôï èÝìá áõôü. Áðü ôï ðáñáäïóéáêü: "Íá ãñÜøù Ýíá ãñÜììá /ìéá øéëÞ ãñáöÞ", ìÝ÷ñé ôï ëáúêü ñåöñÝí: "¼ôáí èá ëÜâåéò áõôü ôï ãñÜììá / ôüôå èá êëÜøåéò ìå ìáýñï êëÜìá", öáßíåôáé ç éäéáßôåñç óçìáóßá ôïõ "ãñÜììáôïò", ôçí åðï÷Þ ðïõ áðïôåëïýóå ó÷åäüí ôï ìïíáäéêü ôñüðï-ìÝóï åðéêïéíùíßáò êáé ï áðïóôïëÝáò Ýðñåðå íá ÷ùñÝóåé óå ìéá êüëëá ÷áñôß áõôÜ ðïõ Þèåëå íá ðåé, áõôÜ ðïõ äåí Þèåëå, áõôÜ ðïõ åííïïýóå Þ Þèåëå íá êñýøåé. Ðïéïò íá êÜôóåé ôç óÞìåñïí çìÝñá íá ðÜñåé ÷áñôß êáé ìïëýâé, íá êáëïãñÜøåé üóá óêÝöôåôáé êáé áéóèÜíåôáé, ôçí þñá ðïõ ïé ðåñéóóüôåñïé ôùí ÅëëÞíùí äéáèÝôïõí email, SMS, áêßíçôá ôçëÝöùíá êáé Üðáíôåò ïé Áëâáíïß êéíçôÜ; Ôï "ãñÜììá" ôïõ Áëâáíïý ÁëìðÝñôï ÍôÝìï ôï áêïýóáìå, ãéá ðñþôç öïñÜ, áðü ôïí ßäéï ôïí áðïóôïëÝá, óôçí ðáñÜóôáóç "ÅðôÜ +äýï ìïíüëïãïé ãéá ôïí ïõñáíü", ðïõ áíÝâáóáí ôá ðáéäéÜ ôïõ íåïóõóôáèÝíôïò Èåáôñéêïý Åñãáóôçñßïõ Ðïëõãýñïõ óôï Äçìïôéêü ÈÝáôñï ôç ÄåõôÝñá 21 Öåâñïõáñßïõ 2004. Êáé Þôáí ðåñßðïõ ôï "ãñÜììá" ðïõ óô' áëÞèåéá Ýãñáøå ï ÁëìðÝñôï ðñïò ôç ìÜíá ôïõ, ðïõ æåé óôçí Áëâáíßá, ðñïóáñìïóìÝíï óôéò áíÜãêåò åíüò èåáôñéêïý ìïíïëüãïõ. Ï ÁëìðÝñôï ÍôÝìï äéáâÜæåé óôá åëëçíéêÜ ôï ãñÜììá áðü óêçíÞò (ï äéðëáíüò ìïõ áíáñùôéÝôáé öùíá÷ôÜ, áí ãñÜöïõí êé ïé Áëâáíïß ãñÜììáôá êáé ç äéðëáíÞ ìïõ, ìå íüçìá: "Ý÷ïõí êé ïé Áëâáíïß ìáíÜäåò;"), áëëÜ äõóêïëåýåôáé íá îåöýãåé êáé ðïëý áðü ôç óêëçñÞ ðñáãìáôéêüôçôá óôçí ïðïßá âñßóêåôáé. Ç öùíÞ ôïõ, ðáñÜ ôç âáñéÜ áëâáíéêÞ ðñïöïñÜ, ãëõêáßíåé óéãÜ-óéãÜ êáé óôï ôÝëïò öôÜíåé óô' áõôéÜ ìáò ó÷åäüí ðáñÜôáéñá. ÅíäéÜìåóá, áðåõèýíåôáé ðñïò ôïõò èåáôÝò ÷áìçëüöùíá êáé ôïõò äéçãåßôáé üóá äåí èÝëåé - èáññåßò - íá áêïýóåé ç ìÜíá ôïõ. Ôüôå ç öùíÞ ôïõ åðáíÝñ÷åôáé, ãßíåôáé óõíùìïôéêÞ, öïâéóìÝíç, óêëçñÞ, óáí ìïýãêñéóìá èçñßïõ ðïõ äåí Ý÷åé áêüìç îåöýãåé áðü ôïõò äéþêôåò ôïõ. ÅðáíÝñ÷åôáé óôçí áíÜãíùóç ôïõ ãñÜììáôïò, êáé îáíÜ ôá ëüãéá ãëõêáßíïõí ðåñéãñÜöïíôáò óôç ìÜíá ôïõ ðüóï êáëÜ ðåñíÜåé óôçí ÅëëÜäá. Oé èåáôÝò êáé ï ßäéïò üìùò ãíùñßæïõí ðïëý êáëÜ ðùò äåí åßíáé áêñéâþò Ýôóé ôá ðñÜãìáôá. ÐñùôáãùíéóôÞò êáé èåáôÝò üìùò, óáí óå ìõóôéêÞ óõìöùíßá, óõìâéâÜæïíôáé, ßóùò ãéáôß êé ïé äõï îÝñïõí, ðùò åõèýíïíôáé åî ßóïõ ãéá ôç óêëçñÞ ðñáãìáôéêüôçôá ðïõ äéÝðåé ôéò ó÷Ýóåéò ôïõò. ¹ôáí ç ðñþôç öïñÜ ðïõ åßäá êÜðïéïò íá ðáßæåé ôç æùÞ ôïõ åðß óêçíÞò êáé Þôáí ðñáãìáôéêÜ ìéá óõãêëïíéóôéêÞ åìðåéñßá. ºóùò êáé ï ßäéïò áêüìá, êáôÜ ôçí þñá ôçò áíÜãíùóçò, íá ìçí ãíþñéæå, åÜí æïýóå Þ áíáðáñßóôáíå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá. Ç óýã÷õóç áõôÞ ôùí ñüëùí Þôáí ôåëéêÜ ç áéôßá ðïõ ðñïêÜëåóå ôüóç óõãêßíçóç óôïõò èåáôÝò.. ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò "ÌÜíá, óõã÷þñá ìå ðïõ ðÝñáóå ôüóïò êáéñüò êáé äåí óïõ Ýãñáøá. ¸öõãá óáí ôïí êëÝöôç ìÝóá óôç íõ÷ôéÜ, üìùò îÝñåéò ðüóï ëá÷ôáñïýóá íá áëëÜîù æùÞ, íá âñù äïõëåéÜ, íá æÞóù óáí Üíèñùðïò. Ìáíïýëá äåí åßóáé èõìùìÝíç ìáæß ìïõ å; ¼ëï åóÝíá êáé ôïí ðáôÝñá óêÝöôïìáé êáé ìå ðéÜíïõí ôá êëÜìáôá åêåß ðïõ äïõëåýù. Á! îÝ÷áóá íá óïõ ðù ...âñÞêá äïõëåéÜ ãñÞãïñá êáé ôñþù Ýíá êïììÜôé ãëõêü øùìß. Ðþò Ýöõãá, ôé ðÝñáóá ìÝ÷ñé íá öôÜóù óôçí ÅëëÜäá, ïýôå íá óôï ðù èÝëù, ïýôå íá ôá èõìÜìáé ...ðÜíå ðÝñáóáí áõôÜ.

23

(óôáìáôÜ íá äéáâÜæåé ôï ãñÜììá êáé áðåõèýíåôáé ðñïò ôï êïéíü) Ìåó' ôï êáôá÷åßìùíï, ìåó' ôç íõ÷ôéÜ öýãáìå, Ýíá ôóïýñìï ìåãÜëïé, åãþ äåêáôñéþ ÷ñïíþ êáé Ýíá ãåéôïíüðïõëï ôñßá ÷ñüíéá ìåãáëýôåñï, ÷ùñßò öáÀ, ÷ùñßò íåñü, ìå Ýíá îåñïêüììáôï óôï íôñïâÜ êáé ìå ôá áñâýëéá ôïõ ðáôÝñá óôï ÷Ýñé, ìç ìå áêïýóåé êáé ìå óôáìáôÞóåé. Ðüóåò þñåò ðåñðáôïýóáìå, ïýôå ðïõ èõìÜìáé. Ôá ðüäéá ìïõ ðñçóôÞêáíå, ãßíáí áóÞêùôá ìÝóá óôï ÷éüíé êáé ï áñ÷çãüò ìáò üëï íá öùíÜæåé "ãñÞãïñá", íá ìçí ðÝóïõìå ðÜíù óôá ðåñßðïëá. ÓôñáâïðÜôçóá, Ýðåóá ìÝóá óå ìéá ãêéüëá óêåðáóìÝíç ìå ÷éüíéá, Ýöáãå ç ìïýñç ìïõ ëÜóðåò êáé óðáóìÝíá ôóÜëéá, ìå ðÞñå ôï ðáñÜðïíï... (îáíáñ÷ßæåé ôçí áíÜãíùóç ôïõ ãñÜììáôïò) ÌÜíá, èõìÜóáé ðïõ öïâüóïõíá êáé ìå áãêÜëéáæåò Üìá óïõ 'ëåãá ðùò èÝëù íá öýãù; Åå êáé ðïõ íá îÝñåéò, åäþ ïé Üíèñùðïé åßíáé öéëüîåíïé êáé óõìðïíåôéêïß, Üìá ôïõò äïõëåýåéò óùóôÜ êáé åßóáé ôßìéïò ìáæß ôïõò. Ðñï÷ôÝò Ýêáíá ìéá âüëôá óôï ðåæüäñïìï êáé ìå öþíáîå ô' áöåíôéêü íá êÜôóù êé åãþ óôçí ðáñÝá ôïõ, íá ðéù Ýíá ðïôÞñé. Åß÷áíå ìÜíá áðü åêåßíá ôá êñåáôÜêéá ðåñáóìÝíá óôï îõëÜêé - óïõâëÜêéá ôá ëÝíå åäþ - ôçãáíçôÝò ðáôÜôåò ìå ìðüëéêï ôõñß áðü åðÜíù, ñåôóßíåò, êüêáêüëåò. ¸öáãá, Ýöáãá, Ýóêáóá... êáé Üìá Ýâáëá ôï ÷Ýñé óôçí ôóÝðç íá ðëåñþóù êáé åãþ, èõìþóáíå, áãñßåøáí, ì' Üñðáîáí áð' ôá ìïýôñá: "Üíôå öýãå áðü åäù ñå óá÷ëáìÜñá, Üìá Ýñèïõìå óôçí Áëâáíßá íá ðëåñþóåéò åóý". ÐáñÜîåíïé Üíèñùðïé, öéëüôéìïé Üíèñùðïé ìÜíá. ÌÜíá åäþ êáé êáéñü Ý÷ù ìéá óôåíï÷þñéá, üìùò ìçí ôï ðåéò óôïí ðáôÝñá êáé èõìþóåé, üëç ìÝñá åäþ, äïõëåéÜ óðßôé, óðßôé äïõëåéÜ, Üíôå êáé êáìéÜ âüëôá óôïí ðåæüäñïìï, åìÝíá äåí ì' áñÝóåé íá ðßíù ìðßñåò óôá ðáãêÜêéá, íá ìáóïõëÜù óðüñéá êáé íá ôá öôýíù êÜôù, Üëëá ðñÜãìáôá Ý÷ù óôï êåöÜëé ìïõ. Ãíþñéóá êÜôé áíèñþðïõò óå ìéá êáöåôÝñéá ðïõ ìéëïýóáíå ãéá èÝáôñï, æÞëåøá ðïõ ôïõò Üêïõóá, Ýóôçóá áõôß, ìå åßäáí êáé ìå öþíáîáí êïíôÜ, åßðáìå ôá ïíüìáôÜ ìáò, ôïõò îáíáâñÞêá êé Üëëç ìÝñá, ìå êåñÜóáíå, ìéëÞóáìå ãéá èÝáôñï, ìå ñþôçóáí áí èÝëù íá ðÜù ìáæß ôïõò, ôñåëëÜèçêá áð' ôç ÷áñÜ ìïõ, äåí êïéìÞèçêá åêåßíï ôï âñÜäõ... (óôáìáôÜ íá äéáâÜæåé ôï ãñÜììá êáé áðåõèýíåôáé ðñïò ôï êïéíü) Äõï ìÝñåò ðåñðáôïýóáìå êáé ôåëåéùìü äåí åß÷áìå, ìå ôï ÷éüíé îåäéøïýóáìå êáé îåãåëïýóáìå ôçí ðåßíá ìáò, áðüêáìá, äåí Üíôå÷á Üëëï. Ëåò êáé ãßíçêå èÜìá ôüôå, êáðíüò öÜíçêå áðü ìáêñéÜ. "Åëëçíéêü ÷ùñéü", öþíáîå ï áñ÷çãüò ìáò êáé ãñçãïñÝøáìå ôï âÞìá. ÖôÜóáìå óôá ðñþôá óðßôéá, êÜôé ðéôóéñßêéá ðïõ ðáßæáíå âÜëáí ôéò öùíÝò, ôñÝîáìå íá êñõöôïýìå óå êÜôé ÷áëÜóìáôá íá ðåñÜóåé ï öüâïò... Êáé ýóôåñá Üíôå ðÜëé ðåñðÜôçìá. Äåí áíôÝ÷ù Üëëï åßðá, èá ìåßíù åäþ êáé üôé èÝëåé áò ãßíåé, áãêáëéáóôÞêáìå, öéëçèÞêáìå ìå ðÞñáí ôá êëÜìáôá, êïðÞêáíå ôá ðüäéá ìïõ, äåí èõìÜìáé ôßðïôá ýóôåñá. (îáíáñ÷ßæåé ôçí áíÜãíùóç ôïõ ãñÜììáôïò) ÌÜíá Ýêáíá ößëïõò åäþ ðïõ åßìáé. Ïé Üíèñùðïé ì' áãáðÜíå åäþ êáé ìå ëïãáñéÜæïõíå óáí Üíèñùðï. Äåí óáò îå÷íþ êé üëï óáò óêÝöôïìáé. ¼ìùò íá îÝñåéò Ý÷ù êé Üëëç ðáôñßäá ôþñá... Ïé ðáôñßäåò ìÜíá Ý÷ïõíå óýíïñá, üìùò ôï èÝáôñï, ïýôå ðáôñßäá Ý÷åé, ïýôå óýíïñá, Ýôóé ëÝíå ôá ðáéäéÜ åäþ. Êáé áò ìçí îÝñù êáëÜ ôç ãëþóóá åäþ, åãþ èá ðáßîù èÝáôñï. Ãéáôß êáé ôá ìÜôéá ìðïñïýíå íá ìéëÜíå êáé ôï óþìá âãÜæåé öùíÞ óôï èÝáôñï, óôç óêçíÞ, Ýôóé ëÝíå ôá ðáéäéÜ åäþ. Íá ´óáé ðåñÞöáíç ãéá ìÝíá êáé ãéá üôé êÜíù. ¢íôå ó' áöÞíù ôþñá ãéáôß ìå ðÞñáíå ðÜëé ôá óïñüðéá êáé íôñÝðïìáé êïôæáìÜí Üíôñáò. Óå ðáßñíù ìéá ìåãÜëç áãêáëéÜ, üðùò ôüôå ðïõ Þìïõíá ðáéäÜêé óôï ó÷ïëåßï, êáé óå öéëþ... Áð' ôïí Ðïëýãõñï Ï ãéïò óïõ, ÁëìðÝñôï...

24

Õ.Ã. Á!!!!! ÌÜíá, îÝ÷áóá íá óôï ðù, ôéò ðñïÜëëåò ç íüíá ç Ìáñßá Ýêáíå óðáíáêüðéôá êáé ìïõ Ýäùóå ôñåéò êïììáôÜñåò íááá! ¸öáãá, Ýöáãá, Ýóêáóá. ÌÜíá ìçí èõìþóåéò, êáëýôåñá ôçí êÜíåé ôçí ðßôá áðü óÝíá ç íüíá ç Ìáñßá..." Ìå áöïñìÞ ôç äçìïóßåõóç ôïõ "ãñÜììáôïò" áðü ôïõò "7+2 ìïíïëüãïõò ãéá ôïí ïõñáíü", ñùôÞóáìå ôïí óêçíïèÝôç ôçò ðáñÜóôáóçò, çèïðïéü ôïõ Ê. È. Â. Å. Íßêï Ðáíáãéùôßäç, íá ìáò ðåé äõï ëüãéá ãéá ôç óõíåñãáóßá ôïõ È. Å. Ð. ìå ôïí ÁëìðÝñôï ÍôÝìï: "Ç åðéëïãÞ, ç ðñüóêëçóç êáé ç óõíåñãáóßá ìå ôïí ößëï ÁëìðÝñôï, äåí Þôáí ôßðïôá ðáñáðÜíù áðü ôçí Ýìðñáêôç åöáñìïãÞ ôùí êáôáóôáôéêþí óôü÷ùí ôïõ È. Å. Ð. ðïõ ðñïâëÝðïõí êáé åðéäéþêïõí ôç óõììåôï÷Þ êáé äñáóôçñéïðïßçóç (óôï È. Å. Ð) áôüìùí Þ ïìÜäùí äéáöïñåôéêÞò åèíéêï-èñçóêåõôéêÞò ðñïÝëåõóçò, ðïõ æïõí êáé åñãÜæïíôáé óôïí ôüðï ìáò åõñýôåñá. Ôï öáéíüìåíï Áëâáíþí ïéêïíïìéêþí ðñïóöýãùí, íá ðåñéöÝñïíôáé óôïí ðåæüäñïìï, Þ íá êïõñíéÜæïõí óôá ðáãêÜêéá ôçò ðëáôåßáò ì' Ýíá ìðïõêÜëé ìðýñá êáé ìéá ÷ïýöôá óðüñéá óôá ÷Ýñéá, äåí áðÝ÷åé ðïëý áðü ôç ãêñßæá åéêüíá ìéáò éäéüôõðçò "ïìáäïðïßçóçò" êáé ìéáò Üôõðçò "ðåñéèùñéïðïßçóçò". Ôï æçôïýìåíï ôçò êáôÜñãçóçò ôùí äéá÷ùñéóôéêþí ãñáììþí, óôç äéá÷åßñéóç ôïõ åëåýèåñïõ æùôéêïý ÷ñüíïõ ôùí ïéêïíïìéêþí ðñïóöýãùí óôçí ðáôñßäá ìáò ãåíéêüôåñá, õðÞñîå êáé åîáêïëïõèåß íá õðÜñ÷åé ùò ðñïóùðéêÞ åììïíÞ, ôï ïìïëïãþ. ¼ôáí óôÝëå÷ïò ôïõ È. Å. Ð. æÞôçóå ôçí Üäåéá íá ðáñáêïëïõèåß ôéò äïêéìÝò ôùí "Ìïíïëüãùí" Ýíáò ößëïò Áëâáíüò, ðáñïõóéÜóôçêå ç ÷ñõóÞ óõãêõñßá ôçò óõíåñãáóßáò. Ôá õðüëïéðá Þñèáí ðïëý åýêïëá êáé ãñÞãïñá. Ôï ìïíáäéêü êáé ïõóéþäåò ðñüâëçìá õðÞñîå ç áäõíáìßá ôïõ ÁëìðÝñôï óôçí åëëçíéêÞ ãñáöÞ. Åìåßò äåí èÝëáìå íá äþóïõìå êáôåýèõíóç ïýôå íá ðñïóäéïñßóïõìå ôï ýöïò. Ìáò åíäéÝöåñå áðïêëåéóôéêÜ ôï ó÷Þìá ìéáò áöçãçìáôéêÞò äñÜóçò ðïõ íá ðåñéÝ÷åé ôïí ðüíï, ôï áäéÝîïäï, ôçí ðåñéðÝôåéá, ôï ôáîßäé, ôï öÝããïò ôçò åëðßäáò, ôçí ðñáãìáôéêüôçôá, ôçí ðñïïðôéêÞ ôçò êáèçìåñéíüôçôáò. Ï ÁëìðÝñôï ëïéðüí Üñ÷éóå íá áöçãåßôáé, íá ðåñéãñÜöåé, íá êïìðéÜæåé, íá äáêñýæåé, êé Ýíáò ößëïò ôïõ ¸ëëçíáò êáôÝãñáöå ìå êåöáëáßá ãéá íá ìðïñåß íá äéáâÜæåé (ï ÁëìðÝñôï) ôï ãñÜììá, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí äïêéìþí êáé ôùí ðáñáóôÜóåùí. ÐáñåìâÜóåéò Ýãéíáí åëÜ÷éóôåò êáé áöïñïýóáí êõñßùò ôç äïìÞ ôïõ ëüãïõ, ü÷é ôï ðåñéå÷üìåíï. Ôá õðüëïéðá ôá ãíùñßóáôå áðü óêçíÞò. Åêåßíï ðïõ äåí ãíùñßæåôå åßíáé üôé áõôü ôï "åã÷åßñçìá" áíôéìåôùðßóôçêå ìå óêåðôéêéóìü ìÝóá óôï È. Å. Ð. áðü åêëåêôïýò óõíåñãÜôåò êáé ìÝëç ôçò ïìÜäáò ãéá ôï èÝáôñï. Åõôõ÷þò ç äõíáìéêÞ ôùí åêäçëþóåùí ôïõ êïéíïý õðÞñîå ôüóç êáé ôÝôïéá ðïõ áðïäåß÷ôçêå ãéá ìéá áêüìç öïñÜ, üôé ç åõôïëìßá êáé ôï ñßóêï áîßæåé íá äéáôñÝ÷ïõí ôéò åðéëïãÝò êáé ôéò ðñÜîåéò ðåñß ôïí ðïëéôéóìü, éäßùò üôáí áöïñïýí ðáñï÷Þ ßóùí åõêáéñéþí êáé áíèñþðéíá äéêáéþìáôá. ÁõôÞ åßíáé ç ïëïêëçñùìÝíç åéêüíá ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò "ôïõ ãñÜììáôïò", ðïõ äõóôõ÷þò óõíïäåýôçêå - åê ôùí õóôÝñùí - êáé áðü ôçí áíÜëïãç "ìõèïðëáóßá" ðïõ ïýôå ëßãï ïýôå ðïëý ìéëÜ ãéá êëåøéôõðßá êáé õöáñðáãÞ ôçò éäÝáò êáé ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ "ôïõ ãñÜììáôïò" áðü Þäç õðÜñ÷ïí ëïãïôÝ÷íçìá. Ó' áõôÝò ëïéðüí ôéò ðåñéðôþóåéò, óôïé÷åéþäçò áîéïðñÝðåéá êáé äåïíôïëïãßá, åðéâÜëëïõí ôçí áíáöïñÜ êáé ãíùóôïðïßçóç ôïõ "Þäç õðÜñ÷ïíôïò ëïãïôå÷íÞìáôïò", êÜôé ôï ïðïßï äåí Ýãéíå êáé ïýôå ðñüêåéôáé íá ãßíåé, öåõ... Ôï È. Å. Ð. êé åãþ ðñïóùðéêÜ, ðïõ åß÷á êáé ôçí åõèýíç ôçò åðéëïãÞò ôùí ìïíïëüãùí, èá áðïöýãïõìå íá áðïäþóïõìå ÷áñáêôçñéóìïýò êáé åðßèåôá, äéáôçñïýìå ùóôüóï ôï äéêáßùìá, ìÝóá áðü ôéò óôÞëåò ôïõ Ýãêõñïõ êáé Ýãêñéôïõ ðåñéïäéêïý óáò, íá äéáìçíýóïõìå ðñïò êÜèå êáôåýèõíóç êáé éäßùò ðñïò áõôÞ ôùí "÷áëêåßùí" üôé ôÝôïéåò åêäçëþóåéò îåöåýãïõí ðëÝïí áðü ôá üñéá ôïõ áíáìåíüìåíïõ ìéêñüøõ÷ïõ, Ýóôù, ó÷ïëéáóìïý êáé åéóâÜëëïõí óôï ÷þñï ôçò øõ÷ïðáèïëïãéêÞò óõìðåñéöïñÜò".

25

ÌáíôïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò Áðü ìéá ðáëéÜ öùôïãñáößá, ðïõ ìïõ Ýäåéîå ï ößëïò êáé óõíåñãÜôçò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò ê. ×ñéóôüöïñïò Âåññïéþôçò, Ýìáèá ãéá ðñþôç öïñÜ ôçí ýðáñîç ìáíôïëéíÜôáò óôïí Ðïëýãõñï, óôá ÷ñüíéá ôïõ ìåóïðïëÝìïõ. Ç Ýñåõíá ðïõ áêïëïýèçóå óå óõíåñãáóßá ìå áíèñþðïõò ðïõ õðÞñîáí ìÝëç ôçò, Ýöåñå óôçí åðéöÜíåéá ôçí ïëéãü÷ñïíç éóôïñßá ôçò "ÌáíôïëéíÜôáò Ðïëõãýñïõ" ìå ÷ñÞóéìåò ðëçñïöïñßåò êáé ëåðôïìÝñåéåò áðü ôç äñÜóç ôçò. Óå Üñèñï ôçò åöçìåñßäáò "ÌáêåäïíéêÜ ÍÝá" (14 Éïõëßïõ 1928), õðü ôïí ôßôëï "Áé íÝáé ÷þñáé äéáñêþò åêðïëéôßæïíôáé", äéáâÜæïõìå: "...Åßìáé õðï÷ñåùìÝíïò íá åîÜñù ìßáí åõãåíÞ ðñïóðÜèåéáí åêäçëïõìÝíçí åó÷Üôùò äéÜ ôçí áíáóõãêñüôçóéí ðõñÞíïò äñÜóåùò êáé áíáðôýîåùò ôçò ôÝ÷íçò ôïõ ÏñöÝùò Þôéò áôõ÷þò áðü åôþí ïõäåìßáò ðñïóï÷Þò çîéþèç... Åõôõ÷þò åõñÝèçóáí ìåôáîý ôùí ðïëëþí èéáóùôþí ôçò ìïõóéêÞò ôïëìçñïß ôéíåò êáé áéóéüäïîïé ùò ç êõñßá Âáãéïíßôïõ, äéò Ðáðáíþôá êáé ïé ê.ê. Ðáðáíþôáò, Ð. Äçìüðïõëïò, Ã. ÂïãéáôæÞò, Áè. ÖåäÜíçò, Ê. ÊïóìÜò êáé Áè. ÊáñáãêÜíçò, ïßôéíåò ðñïÝâçóáí Þäç åéò ôçí ßäñõóéí óõëëüãïõ õðü ôçí ïíïìáóßáí "¸íùóéò Öéëïìïýóùí ×áëêéäéêÞò" ìå óêïðüí ôçí óýóôáóéí ìáíäïëéíÜôáò...". Äåí ãíùñßæïõìå åÜí ï ðáñáðÜíù, õðü ßäñõóç óýëëïãïò éäñýèçêå ôåëéêÜ, åßíáé ï ßäéïò Þ áðïôåëåß ôçí "áñ÷éêÞ éäÝá" ôçò ìåôÝðåéôá ãíùóôÞò ìáò "ÌáíôïëéíÜôáò ôïõ Ðïëõãýñïõ", ðïõ óõíôñüöåõå ôïõò öéëüìïõóïõò ðïëßôåò ôïõ Ðïëõãýñïõ ôá ðñþôá ÷ñüíéá ôçò äåêáåôßáò ôïõ '30. Ôï óßãïõñï åßíáé üôé ç ÌáíôïëéíÜôá ïñãáíþèçêå óôïí Ðïëýãõñï ãýñù óôá 1930 áðü ôç ìïõóéêüöéëç íåïëáßá ôçò åðï÷Þò êáé äåí ðñÝðåé íá åß÷å íïìéêÞ õðüóôáóç. ÏñãáíùôÞò êáé åìøõ÷ùôÞò ôçò ðñïóðÜèåéáò áõôÞò õðÞñîå ï Ðáñìåíßùí ÁíôùíéÜäçò, äñáóôÞñéïò íÝïò ôçò åðï÷Þò ìå ìåãÜëç áãÜðç ãéá ôç ìïõóéêÞ êáé ãéïò ôïõ åëëçíïäéäáóêÜëïõ ÓùôÞñç ÁíôùíéÜäç, ï ïðïßïò äéçýèõíå ôá ó÷ïëåßá ôïõ Ðïëõãýñïõ áðü ôï1909 ìÝ÷ñé ôï1913 êáé õðçñÝôçóå ìÝ÷ñé ôï 19221. Äåí ãíùñßæïõìå ðþò êáé ãéáôß ï Ðáñìåíßùí ÁíôùíéÜäçò âñÝèçêå îáöíéêÜ óôïí Ðïëýãõñï ãýñù óôá 1930, êáèþò ãíùñßæïõìå ðùò Ýöõãå ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ ãéá ôéò ÓÝññåò ôï 1922. Ôï ðéèáíüôåñï åßíáé ðùò "äéáôçñïýóå åðáöÞ" üëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá êáé, üôáí äçìéïýñãçóå ôçí ïñ÷Þóôñá "ÐÜñìåí", Þñèå óôïí Ðïëýãõñï íá åñãáóèåß êáé óõã÷ñüíùò äçìéïýñãçóå ôç ÌáíôïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ. Áõôü óõìðåñáßíïõ-

ÊÜôù óåéñÜ: ÔÜóïò ÌáñÝôçò, Êþóôáò ÔóåñâåëÞò, Ãåþñãéïò ÊÜëöáò, Ðáñìåíßùí ÁíôùíéÜäçò. ÊáèÞìåíïé Êþóôáò ÁóçìéíÜñçò, ËÜêçò Áðïóêßôçò. ÐÜíù: Ðáðáãåùñãßïõ (ìÝëïò ôïõ óõãêñïôÞìáôïò ôïõ ÐÜñìåí), Âáóßëçò ÓáññÞò, ÁëÝêïò Îáíèüðïõëïò (ÍéêÞôç), ×ñéóôüöïñïò Âåññïéþôçò, Áíôþíçò ×áôæç÷ñÞóôïò, Ãåþñãéïò Ôóéáìïýñçò, ÁëÝî. Ðáðáãåùñãßïõ, Ìáñéãïýëá Éáôñïý, Áíôþíçò Ôóéáìïýñçò êáé ðßóù Ìé÷. ÂïãéáôæÞò, Êßôóïò ÄÝëëéïò êáé ÊëåÜíèçò ÈÝìåëçò. (Áñ÷åßï Ê. Êïíôïãéáííüðïõëïõ).

26

ìå êáé áðü ôï ãåãïíüò üôé ôç âáóéêÞ óýíèåóç ôçò ìáíôïëéíÜôáò áðïôåëïýóáí ï ê. Ëçìíáßïò (äßäáóêå óôïõò ìáèçôÝò âéïëß), ï âáñýôïíïò ê. Ðáðáãåùñãßïõ (êüíôñá ìðÜóï) êáé ï õéüò Ðáðáãåùñãßïõ (ôåíüñïò), ðïõ Þôáí óõã÷ñüíùò ìÝëç ôçò ïñ÷Þóôñáò "ÐÜñìåí". (Ç ïñ÷Þóôñá äïýëåõå óå ìáãáæéÜ ôçò Èåóóáëïíßêçò êáé ðåñéóôáóéáêÜ óôïí Ðïëýãõñï êáé Üëëåò ðüëåéò ôçò Ìáêåäïíßáò). Ï ÐÜñìåí Ýðáéæå êáé äßäáóêå üëá ó÷åäüí ôá üñãáíá, Ý÷ïíôáò éäéáßôåñç óõìðÜèåéá óôï öëÜïõôï. ÌÝëç ôçò ÌáíôïëéíÜôáò Ðïëõãýñïõ Þôáí, ùò åðß ôï ðëåßóôïí, ìáèçôÝò ôïõ Ãõìíáóßïõ áëëÜ êáé ôïõ Äçìïôéêïý. Ïé ðåñéóóüôåñïé ìÜèáéíáí ìáíôïëßíï, ëéãüôåñïé êéèÜñá, âéïëß êáé åëÜ÷éóôïé Üëëá üñãáíá, ðñïåñ÷üìåíïé áðü ôç ÖéëáñìïíéêÞ Ðïëõãýñïõ ðïõ, üðùò ãíùñßæïõìå, åðáíéäñýèçêå óôéò áñ÷Ýò ôïõ 1935. Ôá üñãáíÜ ôïõò ïé ìáèçôÝò ôá áãüñáæáí ìå äéêÜ ôïõò ÷ñÞìáôá êáé ïé ðñüâåò ãßíïíôáí óôï "ÊáæáíÝéêï" óðßôé, üðïõ Ýìåíå ï ÐÜñìåí. Ôá ìáèÞìáôá Þôáí äùñåÜí êáé ç ìïíáäéêÞ õðï÷ñÝùóç ôùí ìáèçôþí Þôáí ç ôáêôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ôùí ìáèçìÜôùí. Ôá ìáèÞìáôá ãåíéêÜ Þôáí ðïëý äýóêïëá êáé äåí óõìâÜäéæáí ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò ìå ôéò ðñïôéìÞóåéò êáé ôá ãïýóôá ôùí ìáèçôþí. Ìðïñåß íá Þôáí åîáßóéá ç "ÓåñåíÜôá" ôïõ Óïýìðåñô êáé ôïõ ÎçñÝëç, áëëÜ ïé ìáèçôåõüìåíïé ðñïôéìïýóáí ôá üìïñöá ôñáãïýäéá ôçò åðï÷Þò, âáëò, ôáãêü ê.ë.ð., ãéá åõíüçôïõò ëüãïõò êáé ðßåæáí ôïõò äáóêÜëïõò ôïõò íá ôïõò ôá ìÜèïõí. Ôï ñåðåñôüñéï ôçò ÌáíôïëéíÜôáò, åêôüò áðü êëáóóéêÜ êïììÜôéá êáé ãíùóôÜ ôñáãïýäéá ôçò åðï÷Þò, ðåñéåëÜìâáíå áñêåôÝò óõíèÝóåéò êáé äéáóêåõÝò ôïõ ÐÜñìåí. Ç ÌáíôïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ óõììåôåß÷å óå äéÜöïñåò åêäçëþóåéò, ÷ïñïåóðåñßäåò, ó÷ïëéêÝò ãéïñôÝò, åðåôåßïõò, åíôüò êáé åêôüò Ðïëõãýñïõ. Óôçí åöçìåñßäá ôçò Èåóóáëïíßêçò "ÌáêåäïíéêÜ ÍÝá" (26 ÌáÀïõ 1933) äéáâÜæïõìå: "...Ç èåñéíÞ ÷ïñåõôéêÞ óåæüí åéò ôçí ðüëéí ìáò... åãêáéíéÜóôçêå ìå ôçí ÷ïñïåóðåñßäáí, ç ïðïßá åäüèç áðü ôïõò ìáèçôÜò êáé ôáò ìáèçôñßáò ôçò ÓÔ´ ôÜîåùò ôïõ åíôáýèá Ãõìíáóßïõ åéò ôçí åõñåßáí áßèïõóáí áõôïý ôçí ðáñåëèïýóáí ÊõñéáêÞí... Ïé áðïôåëïýíôåò ôçí ìáíäïëéíÜôáí ìáèçôáß Þóáí ïé ê.ê. Êþíóôáò, ÊÜëöáò, Ôóáìïýñçò, ÄÝëëéïò, Ó÷ïéíÜò êáé ÂïãéáôæÞò...". Ôç ÌáíôïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ èá ôç äïýìå ãéá ôåëåõôáßá öïñÜ óôïí ôýðï ôçò åðï÷Þò óå ñåðïñôÜæ ôçò "ÖùíÞ ôçò ×áëêéäéêÞò" (29 Ìáñôßïõ 1936). Õðü ôïí ôßôëï "Ç åïñôÞ ôçò 25çò Ìáñôßïõ åéò ôï ÃõìíÜóéïí Ðïëõãýñïõ" äéáâÜæïõìå: "...Åéò ôçí åðéôõ÷ßáí ôçò åïñôÞò óõíåôÝëåóå ôá ìÝãéóôá êáé ï êáèçãçôÞò ôçò ÌïõóéêÞò ê. ÁèáíÜ-

Ðïëýãõñïò, 1918, åêáôÝñùèåí ôçò ¢ííáò ÖéäÜíç, ïé êüñåò ôïõ Ó. ÁíôùíéÜäç, ÖáíÞ êáé ÁèçíÜ. (Áñ÷åßï Ê. Êïíôïãéáííüðïõëïõ).

ÌáíôïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ ¼ñèéïé: ÔÜóïò ÌáñÝôçò, Óïößá Ãéáííéïý (ËÝìðéíá), ÃéÜííçò ËïãïèÝôçò, Âáóßëçò Èåïäïóïýäçò, Ã. Êþíóôáò (ðñüóöáôá ðñüåäñïò ôïõ Áñåßïõ ÐÜãïõ), ÁëÝî. Ðáðáãåùñãßïõ, Âáóßëçò ÓáññÞò (ÂÜâäïò), Ìé÷Üëçò ÂïãéáôæÞò. ÊáèÞìåíïé: Âáóßëçò (ËÜêçò) Áðïóêßôçò, Ìáñßá Ìïäéêïý, Ìáñßá ×áëÜôç, Öùôïýëá Äçìïðïýëïõ, ê. Ëçìíáßïò (äáóêáëïò âéïëéïý), Ìáñßá (Ãïýëá) Êáôóßêá, äåóðïéíßò Êþíóôá (áäåëöÞ ôïõ Ã. Êþíóôá) êáé Êáëõøþ Èåïäïóïýäç. (Áñ÷åßï ÃéÜííç ËïãïèÝôç).

27

óéïò Ôóü÷áò... Ç åíüñãáíïò ìïõóéêÞ êáé ìáèçôéêÞ ÷ïñùäßá êáé ç ìáíäïëéíÜôá äéåõèýíïíôï õðü ôïõ áíùôÝñù êáèçãçôïý... Õðü ôçò ÌáíäïëéíÜôáò åðáß÷èçóáí 1) "ÓïëéôÜñéï" êáé 2) "¸í äÜêñõ"... Öáßíåôáé ðùò ìåôÜ ôçí áðï÷þñçóç ôïõ ÐÜñìåí áðü ôïí Ðïëýãõñï ïé ìáèçôÝò ôïõ Ãõìíáóßïõ óõíÝ÷éóáí ãéá êÜðïéï äéÜóôçìá ôç ëåéôïõñãßá ôçò ÌáíôïëéíÜôáò õðü ôç äéåýèõíóç ôïõ êáèçãçôÞ ÌïõóéêÞò ôïõ Ãõìíáóßïõ êáé óõã÷ñüíùò áñ÷éìïõóéêïý ôçò íåïóõóôáèåßóçò ÖéëáñìïíéêÞò Ðïëõãýñïõ ê. Áèáíáóßïõ Ôóü÷á. Ðåñß ôá ôÝëç ôïõ '36, ç ÌáíôïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ óßãçóå äéá ðáíôüò. ÅîÜëëïõ ôá ÷ñüíéá ðïõ áêïëïýèçóáí äåí åõíïïýóáí ôÝôïéïõ åßäïõò äñáóôçñéüôçôåò. ÓÞìåñá õðÜñ÷åé Ýíá ìüíï ìáíôïëßíï áðü ôçí åðï÷Þ åêåßíç, ðïõ ìå ðïëý áãÜðç äéáôÞñçóå ìÝ÷ñé óÞìåñá ï ê. ×ñéóôüöïñïò Âåññïéþôçò, ãéá íá ìáò èõìßæåé ôçí áîÝ÷áóôç ÌáíäïëéíÜôá Ðïëõãýñïõ. Ï Ðáñìåíßùí ÁíôùíéÜäçò ãåííÞèçêå óôïí Ðïëýãõñï ôï 1910. ÐáôÝñáò ôïõ Þôáí ï ôüôå ÄéåõèõíôÞò ôùí Ó÷ïëåßùí Ðïëõãýñïõ ÓùôÞñéïò ÁíôùíéÜäçò (ãåííÞèçêå ôï 1867 óôç ÓôåíÞìá÷ï ôçò Áí. Ñùìõëßáò) êáé ìçôÝñá ôïõ ç äåýôåñç óýæõãïò ôïõ ÓùôÞñç ÁíôùíéÜäç ïíüìáôé ¢ííá (áðü ôïí Ðïëýãõñï), áãíþóôùí ëïéðþí óôïé÷åßùí. Áðü ôïí Ðïëýãõñï ï Ðáñìåíßùí Ýöõãå ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ ãéá ôéò ÓÝññåò ôï 1922, áëëÜ èá åðéóôñÝøåé ôï 1930 ðåñßðïõ, èá ïñãáíþóåé ìå ôïõò ðáëéïýò ôïõ ößëïõò ôç ÌáíôïëéíÜôá êáé èá ðáñáìåßíåé óôïí Ðïëýãõñï ìÝ÷ñé ôá ôÝëç ôïõ 1935 ðåñßðïõ. Ôï ßäéï äéÜóôçìá ìå ôç äéêÞ ôïõ ðëÝïí ïñ÷Þóôñá ÐÁÑÌÅÍ, åñãÜæåôáé óå äéÜöïñá êÝíôñá ôçò Èåóóáëïíßêçò êáé ôïõ Ðïëõãýñïõ. Ðáíôñåýôçêå ãéá ðñþôç öïñÜ óå íåáñÞ çëéêßá óôéò ÓÝññåò êáé ôï 1935 ãéá äåýôåñç öïñÜ ôç Ìáßñç Áóçìáêïðïýëïõ ìå ôçí ïðïßá äçìéïýñãçóáí ìáæß ôï ãíùóôü êáëëéôå÷íéêü íôïõÝôï ôçò Èåóóáëïíßêçò ÌÁÉÑÇ & ÐÁÑÌÅÍ. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ðïëÝìïõ êáé ìåôÜ, ç ïñ÷Þóôñá ÐÁÑÌÅÍ ðñáãìáôïðïßçóå ðïëëÝò åêðïìðÝò óôï Ñáäéïöùíéêü Óôáèìü Èåóóáëïíßêçò êáé åìöáíéæüôáí óôá ãíùóôÜ êïóìéêÜ êÝíôñá ôçò åðï÷Þò "ÐÔÉ ÐÁËÁÉ" êáé "ËÏÕÎÅÌÂÏÕÑÃÏ", åíþ ôá êáëïêáßñéá Ýäéíáí ðáñáóôÜóåéò óôéò ÓÝññåò, ¸äåóóá, ÍÜïõóá ê.á. Ôï ßäéï äéÜóôçìá åìöáíßóôçêáí ðïëëÝò öïñÝò áöéëïêåñäþò, ÷Üñéí ôçò "ÖáíÝëáò ôïõ Óôñáôéþôç". Ôï 1952 ç ïñ÷Þóôñá ÐÁÑÌÅÍ Ýêáíå ìåãÜëç ðåñéïäåßá óå Êùíóôáíôéíïýðïëç êáé Êýðñï ìå ôïí áîÝ÷áóôï èßáóï ÂÅÌÐÏ, ðïõ ôïí áðïôåëïýóáí ç ÂÝìðï, ï Ôñáúöüñïò, ï Óôáõñßäçò êáé Üëëïé ìåãÜëïé êáëëéôÝ÷íåò ôçò åðï÷Þò. Ôï 1953 ìåôÝâç ïéêïãåíåéáêþò óôçí Êýðñï, üðïõ äçìéïýñãçóå ôçí "ÖéëáñìïíéêÞ ÃÓÐ Êýðñïõ" êáé åìöáíßóôçêå óå ãíùóôÜ êÝíôñá ôçò Ëåõêùóßáò. ¼ôáí üìùò Üñ÷éóå ï áãþíáò ãéá ôçí Ýíùóç ôçò Êýðñïõ ìå ôçí ÅëëÜäá, ïé ¢ããëïé ôïí Ýäéùîáí êáé åðÝóôñåøå óôç Èåóóáëïíßêç. Ôï 1958 ìåôáêüìéóáí óôçí ÁèÞíá, üðïõ Ýêáíáí ôéò ôåëåõôáßåò ìïõóéêÝò åìöáíßóåéò óôçí ÅÉÑ. Óôç óõíÝ÷åéá åñãÜóôçêå óáí äéáöçìéóôÞò êáé ôï 1964 åãêáôáóôÜèçêå ðÜëé óôçí Êýðñï, üðïõ Üíïéîå äéáöçìéóôéêü ãñáöåßï, åíþ ôáõôü÷ñïíá Þôáí êáé ôå÷íéêüò äéåõèõíôÞò ôçò Äéåèíïýò ÅêèÝóåùò Êýðñïõ. Óôçí ÁèÞíá îáíáãýñéóå ôï 1975. Ï Ðáñìåíßùí ÁíôùíéÜäçò ðÝèáíå ôïí Áðñßëéï ôïõ 1993 êáé ëßãåò ìÝñåò áñãüôåñá ôïí áêïëïýèçóå êáé ç ãõíáßêá ôïõ Ìáßñç. (×ñÞóéìá óôïé÷åßá êáé ðëçñïöïñßåò ãéá ôï èÝìá, ìå ðáñá÷þñçóáí åõãåíéêÜ ôá ðáëáéÜ ìÝëç ôçò "ÌáíôïëéíÜôáò Ðïëõãýñïõ" ×ñéóôüöïñïò Âåññïéþôçò, ÃéÜííçò ËïãïèÝôçò, Êþóôáò ÁóçìéíÜñçò, ï óõí. êáèçãçôÞò Êùí/íïò Êïíôïãéáííüðïõëïò êáé ï ãéïò ôïõ Ðáñìåíßùíá, ÓùôÞñçò ÁíôùíéÜäçò, ðïõ óÞìåñá æåé êáé åñãÜæåôáé óôçí ÁèÞíá). Óçìåßùóç 1. ÔÜêçò ÊïóìÜò-Äåìßñçò, Ç ÄåõôåñïâÜèìéá Åêðáßäåõóç óôïí Ðïëýãõñï áðü ôá ìÝóá ôïõ 19ïõ áéþíá Ýùò ôï 1967, ÁèÞíá 2000, óåë. 104, óçì. 6.

28

Áñ÷åßï ÓùôÞñç ÁíôùíéÜäç.

ÐÜñìåí êáé Ìáßñç ÁíôùíéÜäç. Áñ÷åßï ÓùôÞñç ÁíôùíéÜäç.

ÊÁÐÏÔÅ óôïí ÐÏËÕÃÕÑÏ ÅðéëïãÞ åéäÞóåùí, ôïðéêþí íÝùí, ó÷ïëßùí, ëïãïôå÷íéêþí êåéìÝíùí, óôß÷ùí, åõôñÜðåëùí êáé Üëëùí ôéíþí, ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôçò åâäïìáäéáßáò åöçìåñßäáò "ÖùíÞ ôçò ×áëêéäéêÞò", ôçí ïðïßá Ýöåñå óôï öùò, ï Íéêüëáïò ×. Ãåñï÷ñÞóôïò, ãéá ðñþôç öïñÜ, ôçí ÊõñéáêÞ 20 Áðñéëßïõ 1930. ÓÞìåñá ç "Ö.ô.×." áðïôåëåß ôçí ðéï áîéüðéóôç ðçãÞ Ýñåõíáò, êáèþò óôéò óåëßäåò ôçò êáôáãñÜöïíôáé ôá óçìáíôéêüôåñá éóôïñéêÜ ãåãïíüôá ðïõ Ýëáâáí ÷þñá óôç ×áëêéäéêÞ ôïí ðñïçãïýìåíï áéþíá. Ôçí åðéìÝëåéá ôçò óôÞëçò Ý÷ïõí ïé: ÃéÜííçò ÊáíáôÜò õðåýèõíïò ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ï ×ñßóôïò Í. Ãåñï÷ñßóôïò éäéïêôÞôçò ôïõ áñ÷åßïõ ôçò åöçìåñßäáò êáé ï Üíèñùðïò óôïí ïðïßï ïöåßëåôáé ç ýðáñîç ôïõ éóôïñéêïý áõôïý áñ÷åßïõ.

ÊÜëáíôá óôéò öõëáêÝò Ðïëõãýñïõ, ôï 1949.

35/ 14 Äåêåìâñßïõ 1930: ×ÁËÉÁ ÖÕËÁÊÙÍ ÊÁÉ ÖÕËÁÊÉÓÌÅÍÙÍ "Ç áðüðåéñá ðñïò êáôáóêåõÞí êôéñßïõ öõëáêþí, ïðùóäÞðïôå áíèñùðéíþí, öáßíåôáé üôé åíáõÜãçóå ðëÝïí ïñéóôéêþò êáé åéò äüîáí ôçò ÑùìÝúêçò ôáêôéêÞò. ÅðåôÜ÷èçóáí áñêåôáß ÷éëéÜäåò äñá÷ìþí, õóôåñÞìáôá ôùí êïéíïôÞôùí ôçò ×áëêéäéêÞò, åéò ôá ãíùóôÜ ðáñÜ ôï ÃõìíÜóéïí íôïõâÜñéá. Êáé áõôü âÝâáéá äåí èá Þôï óðïõäáßïí áöïý ôüóá Üëëá äçìüóéá Ýñãá áñ÷ßæïõí ãéá íá ìçí ôåëåéþóïõí ðïôÝ åéò ôïí ìáêÜñéïí áõôüí ôüðïí, áí ôï æÞôçìá äåí åíäéÝöåñå ôçí õãåßáí ðåíôçêïíôÜäïò êñáôïõìÝíùí åéò ôá ìðïõäñïýìéá ôçò ïéêßáò ÖõñãÜäç, ôá ãíùóôÜ áõôÜ õãñÜ êáé áíÞëéá êáôþãåéá åéò ôá ïðïßá ùò óöáëÜããéá äéÜãïõí ïëüêëçñïí ôï 24ùñïí óáñäåëëéäüí ïé èåùñïýìåíïé ýðïðôïé öõãÞò êáé ìç äéêáéïýìåíïé åîüäïõ åê ôïõ ìïíáäéêïý êåëëßïõ ôùí..." (Ðüóï åðßêáéñç áêïýãåôáé ç öñÜóç: "...ôüóá äçìüóéá Ýñãá áñ÷ßæïõí ãéá íá ìçí ôåëåéþóïõí..", êáèþò, äõóôõ÷þò êáé óÞìåñá, ìáêÜñéïò äåí åßíáé ìüíïí ï ôüðïò ìáò).

37/ 28 Äåêåìâñßïõ 1930: ÁÐÏÐÅÉÑÁ ÁÐÏÄÑÁÓÇÓ ÊÑÁÔÏÕÌÅÍÙÍ Ôçí íý÷ôá ôïõ ðñïðáñåëèüíôïò ÓáââÜôïõ áðåðåéñÜèçóáí í' áðïäñÜóïõí åê ôùí åíôáýèá öõëáêþí ïé êñáôïýìåíïé Ãåþñã. ÄåëçèáíÜóçò, Ìé÷áÞë ÃåñÜêçò, Ã. Ñáöôüðïõëïò, Áñ. Äåìßñçò êáé É. ÊáñáôæïâÜëçò. Ïýôïé åêñáôïýíôï ìåô' Üëëùí åéò ôé êåëëßïí êÜôùèé ôçò ëéèßíçò êëßìáêïò ôïõ áóôõíïìéêïý ôìÞìáôïò üðïõ êáé áé öõëáêáß êáé ðåñß ôï ìåóïíýêôéïí êáè' üí ÷ñüíïí åêïéìþíôï ïé ëïéðïß êáôÜäéêïé, Ýêáìøáí äé åðéôçäåßïõ ôñüðïõ ôï êéãêëßäùìá ôçò èýñáò êáé áíïßîáíôåò ïðÞí åéóÞëèïí åê ôáýôçò åéò ôçí ðáñáêåéìÝíçí ôïõ êåëëßïõ õðüãåéïí êáé óêïôåéíÞí áðïèÞêçí. Åõèýò áìÝóùò äéá óéäçñþí åñãáëåßùí êáé ëßèùí êáôÝóôñåøáí ìÝñïò ôïõ ôïß÷ïõ êáé ôçí 2áí ìåôÜ ìåóïíýêôéïí þñáí êáôüñèùóáí íá ó÷çìáôßóïõí ïðÞí ðñïò ôïí äçìüóéïí äñüìïí, áðÝíáíôé ôïõ äéêçãïñéêïý ãñáöåßïõ ôïõ ê. ×ñéóôßäïõ. Ðñþôïò åîÞëèåí äéá ôçò ïðÞò ôáýôçò ï ÄåëçèáíÜóçò, áëëÜ êáè' çí óôéãìÞí çôïéìÜæåôï í' áíïñèùèÞ, åãÝíåôï áíôéëçðôüò õðü ôïõ óêïðïý ÷ùñïöýëáêïò ÌáñÜêç... Ï ÌáñÜêçò áìÝóùò óõíÝëáâå ôïí ÄåëçèáíÜóçí, üóôéò åöáñìüæùí ôçí ãíùóôÞí ìÝèïäïí ôïõ Ñáöôïðïýëïõ ôïõ Ýñéøå óôÜ÷ôçí åéò ôá ìÜôéá êáé åêÜëåóåí åéò ôá üðëá ôçí öñïõñÜí. ÐÜñáõôá Ýóðåõóáí êáé Üëëïé Ýíïðëïé ÷ùñïöýëáêåò, ïßôéíåò åéóåëèüíôåò óõíÝëáâáí åôïßìïõò ðñïò áðüäñáóéí êáé ôïõò Ñáöôüðïõëïí, Äåìßñçí, ÊáíÜêçí êáé ÊáñáôæïâÜëçí. ¢ðáíôåò ïìïëïãïýóé ôçí ðñÜîéí ðëçí ôïõ ÊáñáôæïâÜëç...

77/ 4 Íïåìâñßïõ 1935: ÐÑÙÔÏÖÁÍÇÓ ÈÑÉÁÌÂÏÓ ÔÇÓ ÂÁÓÉËÅÉÁÓ ÊáôáðëçêôéêÞ õðÞñîåí ç õðåñøÞöéóéò ôçò Âáóéëåßáò åí ×áëêéäéêÞ êáôÜ ôï ÷èåóéíüí ÄçìïøÞöéóìá. Åéò ôçí ðüëéí ìáò ï åïñôáóìüò Þñ÷éóåí Þäç áðü ôçò ðáñáìïíÞò. ÏìÜäåò ðïëéôþí ìå åéêüíáò ôïõ ÂáóéëÝùò ðåñéåöÝñïíôï áíÜ ôáò ïäïýò Üäïíôåò "ôïõ áçôïý ï ãõéüò" êáé æçôùêñáõãÜæïíôåò õðÝñ ôïõ ÂáóéëÝùò... Ôï áðüãåõìá ç ìïõóéêÞ ôïõ ÄÞìïõ ðåñéÞëèå ôáò ïäïýò ôçò ðüëåùò ðáéáíßæïõóá 29

"ôïõ áçôïý ï Ãõéüò". ÊáôÜ ôçí 6.30´ åóðåñéíÞí åãÝíåôï ìåãÜëç óõãêÝíôñùóéò êÜôùèé ôùí ãñáöåßùí ôçò Íïìáñ÷ßáò üðïõ ï ÍïìÜñ÷çò ìáò ê. Ðáæéþíçò åîåöþíçóåí åìðíåõóìÝíïí ëüãïí åõ÷áñéóôÞóáò óõíÜìá ôïí ëáüí ôçò ×áëêéäéêÞò. Äåí ðáñÝëåéøå íá ôïíßóç üôé ç ×áëêéäéêÞ Þëèå ðñþôç åî üëùí ôùí åðáñ÷éþí ôçò ÅëëÜäïò åéò ôçí õðåñøÞöéóéí ôçò Âáóéëåßáò óõãêåíôñþóáóá ôá 99 êáé ðëÝïí ôïéò åêáôüí ôùí øÞöùí. ÏõñáíïìÞêåéò æçôùêñáõãáß åêÜëõøáí ôïí ëüãïí ôïõ ê. ÍïìÜñ÷ïõ. (ÅíäåéêôéêÜ, ôïõ êëßìáôïò ðïõ åðéêñáôïýóå ôçí åðï÷Þ åêåßíç õðÝñ ôçò âáóéëåõïìÝíçò äçìïêñáôßáò, åßíáé êáé ôá áðïôåëÝóìáôá óå ìåñéêÜ ÷ùñéÜ ôïõ óçìåñéíïý äÞìïõ Ðïëõãýñïõ. Ðïëýãõñïò: 861 ÂáóéëåõïìÝíç, 7 Áâáóßëåõôïò. ÔáîéÜñ÷çò: 309-0. ¢ã. Ðñüäñïìïò: 322-0. ÂñáóôÜ 351-1. ê.ë.ð.)

29/ 13 Äåêåìâñßïõ 1953: Ï ê. ÊÁÑÁÌÁÍËÇÓ "Ç Âüñåéïò êáé ç ÊåíôñéêÞ ×áëêéäéêÞ õðåäÝ÷èçóáí ôçí ðáñåëèïýóáí ÊõñéáêÞí ôïí õðïõñãüí Äçìïóßùí ¸ñãùí ê. ÊáñáìáíëÞí, äéÜ íá åãêáéíéÜóåé ôçí Ýíáñîéí ôçò êáôáóêåõÞò ôçò åèíéêÞò ïäïý Ðïëõãýñïõ-Èåóóáëïíßêçò... Ç ðñùôåýïõóá ôçò ×áëêéäéêÞò åõñßóêåôï åí óõíáãåñìþ üôáí ôçí 10.30 ðñùéíÞí Ýöèáóåí ï ê. ÊáñáìáíëÞò. ¼ëïé ïé êÜôïéêïé, áé ïñãáíþóåéò, ôá åñãáôéêÜ óùìáôåßá êáé ç ìáèçôéþóá íåïëáßá åß÷ïí åîÝëèåé ðñïò ðñïûðÜíôçóéí ôïõ ê. õðïõñãïý. Ôïí ê. ÊáñáìáíëÞí å÷áéñÝôçóáí ï Óåâáóì. Ìçôñïðïëßôçò ê. Êáëëßíéêïò, ï ÄÞìáñ÷ïò ê. ÊáñáãêÜíçò, ï ÄéåõèõíôÞò ôçò Íïìáñ÷ßáò ê. Ðáðáäüðïõëïò, Üðáóáé áé ðïëéôéêáß êáé óôñáôéùôéêáß áñ÷áß êáé ðëÞèïò êüóìïõ..."

132/ 4 Äåêåìâñßïõ 1955: ÆÙÃÑÁÖÉÊÇ ÅÊÈÅÓÉÓ "Åéò ôçí áßèïõóáí ôïõ Åìðïñéêïý Åðéìåëçôçñßïõ Èåó/íßêçò ëáìâÜíåé ÷þñáí ôçí 4çí Äåêåìâñßïõ ç æùãñáöéêÞ Ýêèåóéò ôïõ äéêçãüñïõ êáé åêëåêôïý êáëëéôÝ÷íïõ ê. Êùí/ôßíïõ ÓÜëôá ãíùóôùôÜôïõ åê ðïëëþí Üëëùí åêèÝóåùí. Åéò ôçí Ýêèåóéí áõôÞí, óõììåôÝ÷åé ìå 2 ðßíáêåò ï íÝïò óõìðïëßôçò ìáò êáëëéôÝ÷íçò ê. Öþíçò Æïãëïðßôçò".

602/ 6 Äåêåìâñßïõ 1964: ÍÁ ÔÉÌÇÈÅÉ Ç ÌÍÇÌÇ ÔÏÕ "ÌÜëëïí ðñïþñùò, äéá ôçí åðï÷Þí ìáò, áðåâßùóå êáé åêçäåýèç åí Èåóóáëïíßêç, ôçí ðáñåëèïýóáí ÐÝìðôçí, ï ÉÙÁÍÍÇÓ Ê. ÊÏÔÓÉÁÍÏÓ, éáôñüò. Ï èÜíáôüò ôïõ åëýðçóåí üëïõò ôïõò Ðïëõãõñéíïýò, ïé ïðïßïé áíåìíÞóèçóáí ôùí ðïëëáðëþí õðçñåóéþí, ôáò ïðïßáò ðñïóÝöåñåí ï åêëéðþí ðñïò ôçí ðüëéí ìáò, áóêÞóáò åí áõôÞ åðß ðïëëÜ Ýôç ôçí ÉáôñéêÞí êáé óðïõäáßùò óõíôåëÝóáò åéò ôçí ðñüïäüí ôçò, éäßá äéá ôçò êáôÜ ôçí ðñïðïëåìéêÞí ðåñßïäïí, êáè' çí äéåôÝëåóå ÄÞìáñ÷ïò Ðïëõãýñïõ, äéáíïßîåùò ôçò êåíôñéêÞò ïäïý áõôïý, çí åðÝôõ÷å, ÷Üñéò åéò ôï óèÝíïò êáé ôçí áðïöáóéóôéêüôçôÜ ôïõ, ðáñÜ ôáò ðïëëÜò êáé éó÷õñÜò áíôéäñÜóåéò, ôáò ïðïßáò åß÷å óõíáíôÞóåé êáé Üíåõ ôçò ïðïßáò ç ðüëéò ìáò èá ðáñåß÷å êáé óÞìåñïí ôçí åéêüíá ðáëáéïý ïñåéíïý ÷ùñßïõ, áðü ñõìïôïìéêÞò áðüøåùò. Ç "ÖÙÍÇ ÔÇÓ ×ÁËÊÉÄÉÊÇÓ" áðåõèýíåé èåñìÜ óõëëõðçôÞñéá ðñïò ôïõò óõããåíåßò ôïõ åêëéðüíôïò, ðñïôåßíåé äå üðùò ôï Äçìïôéêüí Óõìâïýëéïí Ðïëõãýñïõ, åéò áíáãíþñéóéí ôùí õðçñåóéþí ôïõ, äþóåé ôï üíïìÜ ôïõ åéò ôçí, ùò áíùôÝñù, äéáíïéãåßóáí ðáñ' áõôïý ïäüí. (Ðñüôáóç ôçò óôÞëçò: Ç óçìåñéíÞ "ïäüò Ðïëõôå÷íåßïõ" íá ìåôïíïìáóèåß óå "ïäü ÃéáííÜêç Êüôóéáíïõ" ôéìþíôáò Ýôóé ôïí Üíèñùðï ðïõ ôç äçìéïýñãçóå. Åßíáé ãíùóôü üôé ï ÃéáííÜêçò Êüôóéáíïò äéáìüñöùóå ôçí êåíôñéêÞ áñôçñßá ôïõ Ðïëõãýñïõ áðü ôéò "¸îé Âñýóåò" ùò ôï "Çñþï", åñ÷üìåíïò óå óýãêñïõóç ìå ôïõò ðáëéïýò Ðïëõãõñéíïýò "ìðåíåâñÝêçäåò").

30

Ç óåëßäá ôçò ðïßçóçò (ëüãéá ôçò øõ÷Þò óôï öùò) Ç óôÞëç, "Ç óåëßäá ôçò ðïßçóçò (ëüãéá ôçò øõ÷Þò óôï öùò)", åßíáé ðåñéïäéêÞ êáé ðåñéëáìâÜíåé ðïéÞìáôá åðéëåãìÝíá, ìå åõèýíç ôçò óýíôáîçò ôïõ ðåñéïäéêïý. Ó´ áõôü ôï ôåý÷ïò öéëïîåíïýìå ðïéÞìáôá ôùí: ×ñõóüóôïìïõ ÊñéìðÜ, Íßêïõ ÂáóéëÜêç êáé Ìáñßáò Ôóßêïõëá - ÃêáúôáôæÞ. Åõ÷üìáóôå, óôá åðüìåíá ôåý÷ç, íá öéëïîåíÞóïõìå ðïéçôéêÝò áðüðåéñåò êáé Üëëùí åñáóôþí ôçò ðïßçóçò.

×ñüíïò - Êñüíïò Óôïõ óýìðáíôïò ôïí ßëéããï, óôïõ ÷ñüíïõ ôïí êõêëþíá ðïëëïóôçìüñéï ï Üíèñùðïò, ùêåáíïý óôáãüíá. ÌÝóá óôçí áãùíßá ôïõ êáé ôç ìéêñüôçôÜ ôïõ íá öÝñåé èÝëåé ôéò óôéãìÝò, óôá ìÝôñá ôá äéêÜ ôïõ. ÔÝìíåé ôï ÷ñüíï ï Üíèñùðïò, óå ìÝñç ôïí ÷ùñßæåé ãéá íá '÷åé ôçí øåõäáßóèçóç, ðùò ôÜ÷á ôïí ãíùñßæåé: Óå äåõôåñüëåðôá, ëåðôÜ, óå ìÝñåò, óå âäïìÜäåò óå ìÞíåò, Ýôç, åðï÷Ýò, ó' áéþíåò, óå ÷éëéÜäåò. Ï ÷ñüíïò öÝñíåé ôá êáëÜ, ÷áñÝò êáé åõôõ÷ßåò êé áêüìç öÝñíåé ôá êáêÜ, ðüíïõò êáé äõóôõ÷ßåò. Ï ÷ñüíïò åßí' áìåßëéêôïò ôßðïôå äåí ïéêôßñåé óôï ñåýìá ôïõ ô' ïñìçôéêü, ôá ðÜíôá ðáñáóýñåé. Ï ÷ñüíïò åßíáé ñõèìéóôÞò, åßíáé ôùí ðÜíôùí ìÝôñïí ôïõ êüóìïõ ï êõñßáñ÷ïò êáé ìÝãáò áñ÷éôÝêôùí. ÄïìÞ äåí Ý÷åé óõìðáãÞ, õãñÞ Þ áåñþäç üìùò Ý÷åé éäéüôçôåò, óêëçñÝò óáí ôïõ Çñþäç. ÐáìöÜãïò êáé á÷üñôáãïò, ï ðáíäáìÜôùñ ÷ñüíïò êáôáâñï÷èßæåé ðëÜóìáôá, óáí ðáéäïöÜãïò Êñüíïò. Ï ÷ñüíïò åßí' áðñüâëåðôïò, Üãíùóôïí ôé èá öÝñåé åõ÷Üñéóôï Þ äõóÜñåóôï, ìüíïí åêåßíïò îÝñåé. ¸÷ïõí ðåñÜóåé áðü ôç ãç, ôçò äýíáìçò ôéôÜíåò ôçò äüîáò êáé ôïõ ÷ñÞìáôïò, Üðëçóôïé ìåãéóôÜíåò. Óôï ôÝëïò üìùò Ýðåóáí, óôï äüêáíï ôïõ ðüíïõ áöïý ôá ðÜíôá Ý÷áóáí, áð' ôç öèïñÜ ôïõ ÷ñüíïõ. Ëéìïýò, ëïéìïýò, öùôéÝò, óåéóìïýò, ðïëÝìïõò, Üãñéá ðÜèç êé áí âßùóåí ï Üíèñùðïò, ùóôüóï äåí å÷Üèç. ¼ëï êáé åîåëßóåôáé, ôá áéóèçôÜ äáìÜæåé íÝåò ìåèüäïõò óêÝðôåôáé êáé Üëëåò äïêéìÜæåé. Áð' ôéò óðçëéÝò îåêßíçóå êé Ýöèáóå óôá ïõñÜíéá Ý÷åé êÜèå äéêáßùìá, íá íéþèåé ðåñçöÜíéá. Áí ôï èåëÞóåé ï Üíèñùðïò, óôï íïõ ôïõ áí ôï âÜëåé ôç ãç ìáò óå ðáñÜäåéóï, ìðïñåß íá ìåôáâÜëåé. Íá óôáìáôÞóåé áëüãéóôá, äÜóç íá êáôáóôñÝöåé ðïôÜìéá, áÝñá, èÜëáóóåò, ôï ÷þìá ðïõ ôïí ôñÝöåé. Íá âëÝðåé ôïí óõíÜíèñùðï, óáí ößëï êé áäåëöü ôïõ êáé ü÷é óáí áíôßðáëï êáé Üóðïíäï å÷èñü ôïõ. Ãéá áñåôÞ ï Üíèñùðïò, íá êÜíåé ôïí áãþíá ãéá êáëëéÝñãåéá çèéêÞ, ãéá øõ÷éêüí áíèþíá.

Êáñô-ðïóôÜë ôïõ 1915.

31

Íá äéþîåé ôïõò öáíáôéóìïýò, åêäßêçóçò ôï ìÝíïò íá åßíáé äéáëëáêôéêüò êáé êáëëéåñãçìÝíïò. ¼ëá áõôÜ ôá öïíéêÜ, üðëá, íá êáôáóôñÝøåé óå ìÝóá ðáñáãùãéêÜ, åõèýò, íá ìåôáôñÝøåé. Âßá, ðåíßá, óôÝñçóç, ìðïñåß íá åîáëåßøåé ï ðüíïò ï áâÜóôá÷ôïò, áð' ôéò øõ÷Ýò íá ëåßøåé. ÁãÜðç, êáôáíüçóç, íá ðáßñíåé êáé íá äßíåé êáé í' áíáäåßîåé óå èåÜ, ôçí ðïèçôÞ ÅÉÑÇÍÇ. ×ñõóüóôïìïò ÊñéìðÜò

×ñéóôïýãåííá 2003 (Å) Áðüøå ðïõ ãåííéÝôáé ï ×ñéóôüò Þèåëá íá 'ìïõíá âïóêüò óôçò ÂçèëåÝì ôá ìÝñç, íá ìåßíù îÜãñõðíïò ôõëéãìÝíïò óôçí ðïéìåíéêÞ ìïõ êÜðá ô' áóôÝñéá íá êïéôþ ôï ðüôå èá öáíåß ôï öùôåéíü áóôÝñé íá ìå ïäçãÞóåé åêåß üðïõ åãåííÞèç ï ×ñéóôüò ãéá íá ôïí ðñïóêõíÞóù, íá ôïõ ÷áñßóù ôçí êÜðá ìïõ íá ìçí êñõþíåé óáí âãåé Ýîù óôçí ðáãùíéÜ ôïõ êüóìïõ. Áðüøå ðïõ ãåííéÝôáé ï ×ñéóôüò Þèåëá íá 'ìïõíá âïóêüò óôçò ÂçèëåÝì ôá ìÝñç. Íßêïò ÂáóéëÜêçò (áíÝêäïôï)

¹ôáí ï ðáôÝñáò ÓõíÞèéæå ìå ôï âñÜäéáóìá íá êÜèåôáé óôï ðáñÜèõñï êáé íá ðßíåé ñáêß. Ôüôå êáôÝâáæå Ýíá ìéêñü ÷ñõóü áóôÝñé êáé êïõâÝíôéáæå ìáæß ôïõ. ÓõíÞèéæå ìå ôï âñÜäéáóìá íá ðßíåé óôï ðáñÜèõñï ñáêß. Ôþñá ÷Üèçêå! ¼ìùò ô´ áóôÝñé óõíå÷ßæåé íá êáôåâáßíåé ìå ôï âñÜäéáóìá. ¹ôáí ï ðáôÝñáò. Ìáñßá Ôóßêïõëá-ÃêáúôáôæÞ, "Ðáñïõóßá", Èåóóáëïíßêç 1978

32

Óôïí Ðïëýãõñï ôçò ÔÝ÷íçò êáé ôïõ Ðïëéôéóìïý ¸îé Ýñãá ôïõ áîÝ÷áóôïõ æùãñÜöïõ ÐÁÍÏÕ ÐÁÐÁÍÁÊÏÕ, ôá ïðïßá ðñïïñßæïíôáé ãéá ôç ÄçìïôéêÞ ÐéíáêïèÞêç "Ãéþñãïò ÐáñáëÞò", âñßóêïíôáé, ðÝíôå ÷ñüíéá áðü ôïõ èÜíáôï ôïõ êáëëéôÝ÷íç, óôï Äçìáñ÷åßï Ðïëõãýñïõ. Ôï ðñïóùðéêü åíäéáöÝñïí ôïõ äéêçãüñïõ Íßêïõ ÔÜóéïõ, ï ïðïßïò ðáñÝêáìøå ôéò üðïéåò ôõðéêÝò äéáäéêáóßåò, óõíÝâáëå þóôå ïé ðßíáêåò áõôïß íá êáôáëÞîïõí óôïí Ðïëýãõñï, ðüëç ðïõ ôüóï áãÜðçóå ï ÐáðáíÜêïò. Óôçí åîÝëéîç áõôÞ, óçìáíôéêÞ Þôáí êáé ç óõìâïëÞ ôïõ æùãñÜöïõ êáé ìÝëïõò ôçò åðéôñïðÞò äéá÷åßñéóçò ôùí Ýñãùí ÐáðáíÜêïõ, Öþíç Æïãëïðßôç, ðïõ ÷ùñßò ôéò äéêÝò ôïõ åíÝñãåéåò, ðïéïò îÝñåé ïé ðßíáêåò áõôïß ðïéï ìïõóåßï èá êïóìïýóáí óÞìåñá. ¼ðùò åßíáé ãíùóôü ï ÐáðáíÜêïò ðÝñáóå ôá ðáéäéêÜ ôïõ ÷ñüíéá óôïí Ðïëýãõñï êáé ðïëëÜ óçìáíôéêÜ ôïõ Ýñãá åßíáé åìðíåõóìÝíá áðü ôï ôïðßï ôçò ðåñéï÷Þò. Áò åëðßóïõìå ç ÄçìïôéêÞ ÐéíáêïèÞêç "Ãéþñãïò ÐáñáëÞò" íá ïëïêëçñùèåß êÜðïôå, þóôå ôá Ýñãá áõôÜ íá áíáñôçèïýí åêåß, óýìöùíá êáé ìå ôçí åðéèõìßá ôïõ êáëëéôÝ÷íç. ÌÍÇÌÇ ÐÏËÕÔÅ×ÍÅÉÏÕ: Ôï Èåáôñéêü ÅñãáóôÞñé Ðïëõãýñïõ, óå óõíåñãáóßá ìå ôï Íõ÷ôåñéíü ÃõìíÜóéï Ðïëõãýñïõ, ôçí Åôáéñåßá ÄéÜóùóçò Éóôïñéêþí Áñ÷åßùí êáé ôçí õðïóôÞñéîç ôïõ ÄÞìïõ Ðïëõãýñïõ, ïñãÜíùóáí êáé ðáñïõóßáóáí, óôï Äçìïôéêü ÈÝáôñï áðü 13 ìÝ÷ñé 17 Íïåìâñßïõ, óåéñÜ åêäçëþóåùí "ÁöéÝñùìá óôçí éóôïñéêÞ ìíÞìç - ÐÏËÕÔÅ×ÍÅÉÏ 1973-2004". Óôéò ðñùôüãíùñåò óå ðïéüôçôá êáé óõììåôï÷Þ åêäçëþóåéò, ðñïóêëÞèçêå êáé ìßëçóå ï åêöùíçôÞò, ôïõ éóôïñéêïý ðëÝïí ñáäéïöùíéêïý óôáèìïý ôïõ Ðïëõôå÷íåßïõ, ÄçìÞôñçò Ðáðá÷ñÞóôïò. Ï Íßêïò Ðáíáãéùôßäçò, áðü ôïí ïðïßï æçôÞóáìå íá ìáò ìéëÞóåé ãéá ôéò åêäçëþóåéò, Þôáí ëáêùíéêüôáôïò: "Ïé åêäçëþóåéò áõôÝò Ý÷ïõí Þäç êáôáãñáöåß óôç óõëëïãéêÞ óõíåßäçóç ôùí ðïëéôþí. ÊÜèå äéêü ìïõ ó÷üëéï ðåñéóóåýåé". Ãéá ôçí ÊÁÔÅÑÉÍÁ ÂËÁ×ÏÕ êáé ôç óõíåñãáóßá ôçò óôç Ãáëëßá ìå ôï åëëçíéêü óõãêñüôçìá "Mandragoras", îáíáãñÜøáìå óôï ðåñóéíü ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï ôåý÷ïò ìáò. ¸íá ÷ñüíï ìåôÜ, óáò ðáñïõóéÜæïõìå ôïí êáñðü áõôÞò ôçò óõíåñãáóßáò ðïõ åßíáé ôï CD "Songs, Nursery Rhymes And Lullabies from GREECE" ìå üìïñöá åëëçíéêÜ ôñáãïýäéá (ðáñáäïóéáêÜ, ëáúêÜ êáé Üëëá) ðïõ êõêëïöüñçóå öÝôïò óôç Ãáëëßá êáé áðåõèýíåôáé óå ðáéäéÜ. Åßíáé ôï ôñßôï CD ôçò Êáôåñßíáò, ç ïðïßá, üðùò Ý÷ïõìå îáíáãñÜøåé, îå÷ùñßæåé ãéá ôéò ðïéïôéêÝò ôçò åðéëïãÝò êáé ôç óåìíÞ ôçò ðáñïõóßá. ÅÊÈÅÓÇ ÆÙÃÑÁÖÉÊÇÓ Ýñãùí ôçò Áìáëßáò Æïãëïðßôïõ, êüñçò ôïõ ãíùóôïý Ðïëõãõñéíïý æùãñÜöïõ Öþíç Æïãëïðßôç, èá Ý÷ïõìå ôçí åõêáéñßá íá äïýìå ôïí ÉáíïõÜñéï óôïí åêèåóéáêü ÷þñï ÅÉÑÌÏÓ, ôçò Èåóóáëïíßêçò. Ç Áìáëßá Æïãëïðßôïõ åßíáé ôåëåéüöïéôïò ôçò Ó÷ïëÞò Êáëþí Ôå÷íþí ôçò ÁèÞíáò êáé óÞìåñá åñãÜæåôáé óôç ÌÝóç Åêðáßäåõóç. ÅÊÈÅÓÇ ÆÙÃÑÁÖÉÊÇÓ Ýñãùí ôïõ ÓôÝëéïõ Óôáýñïõ, ìå ôçí åðùíõìßá "ÄÝêá ÷ñüíéá êïììÜôéá" äéïñãÜíùóå ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò óå óõíåñãáóßá ìå ôïí Ðïëéôéóôéêü Óýëëïãï êáé ôï ÄÞìï Ðïëõãýñïõ, áðü 22 ìÝ÷ñé 31 Ïêôùâñßïõ, óå áßèïõóá êïíôÜ óôï Äçìáñ÷åßï. Ï êáèçãçôÞò ê. ÔÜêçò ÊïóìÜò, ðïõ ðáñïõóßáóå ôïí êáëëéôÝ÷íç óôá åãêáß-

«Áðü ôï ðáñÜèõñï», Áìáëßáò Æïãëïðßôç.

33

íéá ôçò Ýêèåóçò, õðü ôïí ôßôëï, "áðü ôçí øçöéäïãñáößá óôç æùãñáöéêÞ", ìáò ãñÜöåé: "Óå ÷ñüíïõò áíýðïðôïõò Ýãñáöá: "Áõôïäßäáêôïò ï Ó. Ó., åðßìïíïò, öéëüðïíïò êáé ôåëåéïèÞñáò, åìðíåõóìÝíïò êáé áíáíåïýìåíïò áðü Ýêèåóç óå Ýêèåóç êáé áðü Ýñãï óå Ýñãï áðïôåëåß üíôùò öùôåéíü äéÜíõìá óôçí áõ÷ìçñÞ êáëëéôå÷íéêÜ åðáñ÷ßá...". Ìå ôç íÝá ôïõ ¸êèåóç Ýñ÷åôáé íá åðáíáâåâáéþóåé ãéá ìéá áêüìç öïñÜ ìå ôç ãëþóóá ôçò ôÝ÷íçò ôïõ üóá ðáñáðÜíù êáôÝãñáöá ó÷åäüí áöïñéóôéêÜ. Ï Ó. Ó. êëåßíåé åõöñüóõíá ôï Üíõäñï áðü ðïëéôéóôéêÞ Üðïøç öåôéíü êáëïêáßñé óôïí Ðïëýãõñï, ìå ôç íÝá åéêáóôéêÞ ôïõ ðáñÝìâáóç ðïõ Ý÷åé, ìÜëëïí ÷áñáêôÞñá áíáäñïìéêü, áöïý ðåñéëáìâÜíåé áíôéðñïóùðåõôéêÜ Ýñãá êáé ðáëáéüôåñùí öÜóåùí ôçò åîåëéêôéêÞò ôïõ ðïñåßáò. ÓõãêåêñéìÝíá ôï óýíïëï ôùí åêôéèÝìåíùí Ýñãùí êáëýðôåé äçìéïõñãéêÜ ìéá äåêáåôßá, (1994-2004), - äçëþíåôáé Üëëùóôå ìåôÜ ðáññçóßáò óôï Ðñüãñáììá õðü ôýðïí ìåôñéüöñïíïò åðéôßôëïõ "10 ÷ñüíéá êïììÜôéá". Ç ðáñÜèåóç Ýñãùí äéáöïñåôéêþí åðï÷þí êáé óõãêõñéþí - áí ìÜëéóôá áêïëïõèïýóáí óôçí ¸êèåóç ÷ñïíïëïãéêÞ óåéñÜ êáé ü÷é åéäïëïãéêÞ - äßíåé ôç äõíáôüôçôá ìéáò ðåñßðïõ óõíïëéêÞò èåþñçóçò, êáèþò åýêïëá áíáäåéêíýåôáé ç åñãþäçò ðñïóðÜèåéá ôïõ êáëëéôÝ÷íç ãéá ðñùôïôõðßá êáé áíáíÝùóç. Ôå÷íïôñïðéêÜ ôá Ýñãá - 37 ôïí áñéèìü - êáôáíÝìïíôáé óå äýï êýñéåò åíüôçôåò: Ç ðñþôç óõãêñïôåßôáé áðü øçöéäïãñáöéêÝò åéêáóôéêÝò óõíèÝóåéò, üðïõ ôï øçöéäùôü Þ ìùóáúêü - ôï ôåëåõôáßï åôõìïëïãéêÜ ðáñáðÝìðåé óôéò Ìïýóåò - Þ áðïôåëåß óõìðëçñùìáôéêü óôïé÷åßï ôïõ ÷ñçóôéêïý áíôéêåéìÝíïõ, (ÊáèñÝöôåò, 9), êáèéóôþíôáò ôï áõôü÷ñçìá áéóèçôéêü, Þ áðïäßäåé ìïñöÝò êáé óýíïëá åîïëïêëÞñïõ. Áðïêïñýöùìá ôï äÝíôñï ìÝóá óôï ïâÜë ðëáßóéï, åíþ ï øçöéäùôüò "ÁäÜì" áíáäßäåé êÜôé áðü ôç ìõóôçñéáêÞ áôìüóöáéñá ôçò ÐáëáéÜò ÄéáèÞêçò. ÔÝëïò ï êáëëéôÝ÷íçò áíáóõíèÝôåé äçìéïõñãéêÜ áñ÷éôåêôïíéêÝò ðñáãìáôþóåéò, åí ðñïêåéìÝíù áãéïñåßôéêá ìïíáóôÞñéá, ìå ôá ñáäéíÜ êáé óõìðáèÝóôáôá êõðáñßóóéá, ðïõ õðïâÜëëïõí êÜôé áðü ôï áðüêïóìï êëßìá ôïõ ¢èù, áëëÜ êáé áðü ôç ëåðôüôçôá êáé áéóéïäïîßá ôçò "êïóìéêÞò" æùãñáöéêÞò. Ôá øçöéäïãñáöéêÜ Ýñãá åßôå åßíáé ðñüóùðá åßôå ðïõëéÜ åßôå ôïðßá êáé êôéóôü ðåñéâÜëëïí åìöïñïýíôáé áðü êÜðïéåò áîßåò ðíåõìáôéêÝò ôéò ïðïßåò êáëåßôáé ï èåáôÞò íá áíáêáëýøåé óõììåôÝ÷ïíôáò, êáôÜ äýíáìç, óôï êáëëéôå÷íéêü ãßãíåóèáé. Ç äåýôåñç åíüôçôá Þ ôå÷íïôñïðéêÞ öÜóç, áí èÝëåôå, áðïêáëýðôåé ìéáí Üëëç ðôõ÷Þ ôùí åêöñáóôéêþí áíáæçôÞóåùí ôïõ Ó. Ó. Ðñüêåéôáé ãéá Ýñãá áìéãþò æùãñáöéêÜ ðïõ äéáèÝôïõí üëá ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò Üäïëçò èÝáóçò ôïõ êüóìïõ åíüò áõôïäßäáêôïõ êáëëéôÝ÷íç, ï ïðïßïò, ÷ùñßò íá áðåìðïëÞóåé ôéò ðñïóùðéêÝò ôïõ ïöåéëÝò êáé ôéò øçöéäïãñáöéêÝò ôïõ êáôáâïëÝò, åðé÷åéñåß Ýíá èáññáëÝï âÞìá, åí ãíþóåé ôùí óõíåðåéþí. Áõôü ôï âÞìá Üëëùóôå áðïôåëåß êáé ôçí åéäïðïéü äéáöïñÜ ôçò ¸êèåóçò, ìéá äéáöïñÜ ðïõ ôçí äéêáéþíåé êáé ôçí êáôáîéþíåé. Ìå äéáðéóôåõôÞñéá ôçí åí ãÝíåé åõáéóèçóßá ôïõ, ôçí åãíùóìÝíç äåîéïôå÷íßá ôïõ, ôéò ðïëëÝò äçìéïõñãéêÝò øçöéäïãñáöéêÝò ôïõ åìðåéñßåò êáé ôï áóôåßñåõôï ìåñÜêé ôïõ ðñïóÝñ÷åôáé óôçí ôÝ÷íç ôçò æùãñáöéêÞò äéåêäéêþíôáò ôï ìåñßäéï ðïõ ôïõ áíÞêåé. Ôá ëßãá áëëÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ æùãñáöéêÜ Ýñãá èá ðñÝðåé íá èåùñçèïýí ìÜëëïí ùò äïêßìéá ìéáò íÝáò ðñïóðÜèåéáò, óôçí ïðïßá áðïäßäåôáé ï êáëëéôÝ÷íçò äïêéìÜæïíôáò êáé äïêéìáæüìåíïò. Ðñüêåéôáé äçëáäÞ ãéá ìéá öÜóç äïêéìÞò êáé äïêéìáóßáò. Ç ðñþôç óõíåðÜãåôáé ðïëëÝò öïñÝò êáé ëÜèç êáé áðïôõ÷ßåò êáé ìéêñïáðïãïçôåýóåéò. ÈåìáôéêÝò åðéëïãÝò, ó÷çìáôéêÝò áðïäüóåéò, ÷ñùìáôéêÝò ôå÷íéêÝò êáé áíáæçôÞóåéò - êõñßùò áõôÝò - åßíáé íïìßæù ôá Üìåóá æçôïýìåíá, óôá ïðïßá ï êáëëéôÝ÷íçò ïöåßëåé íá áíôáðïêñéèåß åðåéãüíôùò. Êáé åðåéäÞ óáöþò ñÝðåé ðñïò êÜðïéåò óõìâïëéêÝò ðñïåêôÜóåéò, åðéâÜëëåôáé, èáññþ, íá áðïäþóåé éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ óôá óõìâïëéêÜ óôïé÷åßá, åßôå áõôÜ ëåéôïõñãïýí óõìðëçñùìáôéêÜ åßôå áíôéóôéêôéêÜ åßôå óõíç÷ïýí åõèÝùò êáé éóüôéìá ðñïò ôï âáóéêü èÝìá.

34

¢ëëùóôå êáé ç ÷ñÞóç ðïéêßëùí õëéêþí, ðëáóôéêþí ÷ñùìÜôùí, õäñï÷ñùìÜôùí, áõãïôÝìðåñáò, ìéêôþí ôå÷íéêþí õðïâÜëëåé ôçí áãùíéþäç ðñïóðÜèåéá ôïõ êáëëéôÝ÷íç íá äáìÜóåé ôï õëéêü ôïõ, õéïèåôþíôáò åêåßíï ðïõ ðñïóéäéÜæåé óôïí øõ÷éóìü ôïõ. Ôï ðÝñáóìá óå íÝåò áéóèçôéêÝò öüñìåò êáé ôå÷íéêÝò åðéâÜëëåôáé ùò äéáñêÞò áíáíÝùóç êáé åðïìÝíùò åêöñáóôéêÞò åðéâßùóçò. Áîéïðïéþíôáò ôéò áäéáìöéóâÞôçôåò æùãñáöéêÝò ôïõ äõíáôüôçôåò óå íÝåò ìïñöéêÝò êáé ôå÷íïôñïðéêÝò áðïäüóåéò äçìéïõñãåß ôéò ðñïûðïèÝóåéò ãéá ìéá Ýêöñáóç ðñïóùðéêÞ êáé åëðéäïöüñá. Ç óçìåñéíÞ ðñïóðÜèåéá ôïõ Ó. Ó. ðñïïéùíßæåôáé ìéá åðéôõ÷ßá ðïõ, âÝâáéá, äåí åßíáé ìüíï èÝìá ÷ñüíïõ. Ï äñüìïò Üëëùóôå ôçò ÔÝ÷íçò åßíáé êáé ìáêñýò êáé, ü÷é óðÜíéá, åðþäõíïò". Ìå ôçí åõêáéñßá ôçò Ýêèåóçò áõôÞò, áíáäåß÷èçêå ãéá áêüìá ìéá öïñÜ ç Ýëëåéøç åêèåóéáêïý ÷þñïõ óôïí Ðïëýãõñï êáé áðü ôçí Üëëç, ðüóá ìðïñïýìå íá ðåôý÷ïõìå üôáí õðÜñ÷åé äçìéïõñãéêÞ óõíåñãáóßá ìåôáîý ôùí ðïëéôéóôéêþí öïñÝùí ôçò ðüëçò. (Ï "Ð" Ý÷åé ðñïãñáììáôßóåé êáé èá ðáñïõóéÜóåé óå åðüìåíï ôåý÷ïò ôïõ óõíïëéêÜ ôï Ýñãï ôïõ ÓôÝëéïõ Óôáýñïõ).

Ôá íÝá ôïõ Ïìßëïõ ÅÊÄÇËÙÓÅÉÓ: Ôçí 1ç ÓõíÜíôçóç ×ïñåõôéêþí ÓõãêñïôçìÜôùí äéïñãÜíùóå ï Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò ôçí ÊõñéáêÞ 14 Íïåìâñßïõ óôï ÊÝíôñï Íåüôçôáò Ðïëõãýñïõ, ìå ôç óõììåôï÷Þ ôùí Ðïëéôéóôéêþí Óõëëüãùí Í. Ôñßãëéáò, Åëáéï÷ùñßùí, ôïõ ÄÞìïõ Êïñäåëéïý êáé ôïõ ×ïñåõôéêïý Ïìßëïõ Èåóóáëïíßêçò. Ç óõíÜíôçóç äéïñãáíþèçêå ìå óêïðü ôç óýóöéîç ôùí ó÷Ýóåùí ìåôáîý ôùí óõëëüãùí, ôçí áíôáëëáãÞ áðüøåùí êáé åíôÝëåé ôçò óõíåýñåóçò êáé ôïõ ãëåíôéïý. Ïé êõñßåò ôïõ Ïìßëïõ ìáò åß÷áí åôïéìÜóåé áíåðáíÜëçðôá åäÝóìáôá, ôï êñáóß - ðñïóöïñÜ ôçò ïéíïðïéßáò ÔÓÁÍÔÁËÇ - õðÞñ÷å Üöèïíï, óôç ìïõóéêÞ ï Óôáýñïò Æþñáò êáé ï Áíôþíçò Êùíóôáíôéíßäçò ìå ôá óõãêñïôÞìáôÜ ôïõò, å! äåí ÷ñåéáæüôáí êáé ôßðïôá ðåñéóóüôåñï ãéá Ýíá ôáðåéíü, ðëçí ôñéêïýâåñôï ãëÝíôé. Áðü ôéò "åîïõóßåò", ìáò ôßìçóå ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõ ï áíôéäÞìáñ÷ïò ê Êùí/íïò Ìáõñüðïõëïò ï ïðïßïò Ýóõñå ôï ÷ïñü ïõê ïëßãåò öïñÝò êáé ãïÞôåõóå ìå ôá ôóáëßìéá ôïõ. (Ïé äÜóêáëïé ðïõ ôïí ðáñáêïëïõèïýóáí, ïýôå ðïõ ðñïëÜâáéíáí íá ôá êáôáãñÜøïõí). Ìéá âñáäéÜ áîÝ÷áóôç ðïõ èá ôç èõìïýíôáé ãéá ðïëý êáéñü áêüìç üëïé ïé óõììåôÝ÷ïíôåò. Ôï ÐÁÑÔÉ ÃÅÍÅÈËÉÙÍ ôïõ Ëáïãñáöéêïý Ýãéíå êáé öÝôïò, üðùò êÜèå ÷ñüíï, óôéò 5 Äåêåìâñßïõ, ðáñáìïíÞ ôïõ ðïëéïý÷ïõ ôçò ðüëçò ìáò, óôï ÊÝíôñï Íåüôçôáò. ×ùñßò êáëÜ-êáëÜ íá ôï êáôáëÜâïõìå, èáññåßò îáöíéêÜ, äéáíýïõìå Þäç ôï ðÝìðôï Ýôïò ôçò çëéêßáò ìáò - ôïõ ÷ñüíïõ èá åßìáóôå óôçí Á´ Äçìïôéêïý - êáé ç ãéïñôÞ Þôáí áíôÜîéá ôùí ÷ñüíùí ìáò. Ôá 4 êåñÜêéá ôçò ôïýñôáò Ýóâçóå, áðïõóéÜæïíôïò ôïõ ðñïÝäñïõ, ï áíôéðñüåäñïò Óôáýñïò ËïõêÜêçò, ïé êõñßåò ôïõ Ïìßëïõ, ìáò Ýâãáëáí áóðñïðñüóùðïõò ãéá áêüìá ìéá öïñÜ êáèþò ôá ìðñéæïëÜêéá, ïé ðßôåò, ôá ãëõêÜ êáé ôá êñáóéÜ õðÞñ÷áí Üöèïíá êáé ôï êÝöé áäéÜðôùôï. Ôçí ðáñÜóôáóç Ýêëåøáí, üðùò ãßíåôáé óõíÞèùò, ïé ëÜôñåéò ôùí êáèéóôéêþí ÷ïñþí êáé ôùí "åðéôñáðÝæéùí" åäåóìÜôùí. Ïé åðéìåëåßò ÷ïñåõôÝò öõóéêÜ, üôáí áðïöÜóéóáí íá îáðïóôÜóïõí, Þôáí ðïëý áñãÜ. Ï 4ïò ÔÏÌÏÓ ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò åßíáé Ýôïéìïò êáé èá äéáôßèåôáé óôïõò åíäéáöåñüìåíïõò ýóôåñá áðü óõíåííüçóç ìå ôïí õðåýèõíï ôïõ ðåñéïäéêïý. (ôçë. åðéêïéíùíßáò 6945-822836). ÐåñéëáìâÜíåé ôá ôåý÷ç áðü ôï 20ï Ýùò ôï 25ï ðïõ êõêëïöüñçóáí ôï 2004, ôéìÜôáé 30 åýñï êáé ðñïôåñáéüôçôá èá Ý÷ïõí üóïé äéáèÝôïõí ôïõò ôñåéò ðñïçãïýìåíïõò ôüìïõò. Ôá Ýóïäá áðü ôéò ðùëÞóåéò èá äéáôåèïýí áðïêëåéóôéêÜ ãéá ôç óõíÝ÷éóç Ýêäïóçò ôïõ ðåñéïäéêïý.

35

ÇÌÅÑÏËÏÃÉÏ 2005: ÅðåéäÞ ôï ðåñóéíü ìáò çìåñïëüãéï óçìåßùóå ìåãÜëï óïõîÝ, (äåí ðåñßóóåøå ïýôå ãéá ôï áñ÷åßï ìáò) åðéëÝîáìå êáé öÝôïò íá Ý÷åé ôá ßäéá ðåñßðïõ ÷áñáêôçñéóôéêÜ. ¹ôïé, åðéôñáðÝæéï, äéáêïóìçìÝíï ìå èÝìáôá áðü ôéò äñáóôçñéüôçôåò ôïõ Ëáïãñáöéêïý êáé óðÜíéåò ðáëéÝò öùôïãñáößåò-áíôéðñïóùðåõôéêÝò åêÜóôïõ ìçíüò. Åõ÷áñéóôïýìå ôïõò ÷ïñçãïýò ôïõ çìåñïëïãßïõ, ç óõìâïëÞ ôùí ïðïßùí óôç ìåßùóç ôïõ êüóôïõò Ýêäïóçò Þôáí óçìáíôéêÞ êáé åßìáóôå óßãïõñïé ðùò êáé ôï öåôéíü ìáò çìåñïëüãéï èá ãßíåé óõëëåêôéêü. ÅÊËÏÃÅÓ: (Ðþò ðÝñáóáí áêüìá äýï ÷ñüíéá!) Ôïí åñ÷üìåíï ÌÜñôéï ïëïêëçñþíåôáé ç äéåôÞò èçôåßá ôïõ Äéïéêçôéêïý ìáò Óõìâïõëßïõ êáé óýìöùíá ìå ôéò äéáôÜîåéò ôïõ êáôáóôáôéêïý ìáò, êáëïýíôáé ôá ìÝëç ôïõ Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ óå ôáêôéêÞ ãåíéêÞ óõíÝëåõóç, ôçí ÊõñéáêÞ 6 Ìáñôßïõ 2004 óôéò 7 ôï áðüãåõìá, ãéá ôçí åêëïãÞ íÝïõ Ä. Ó. Ðáñáêáëïýíôáé ôá ìÝëç íá ôáêôïðïéÞóïõí ôéò ïéêïíïìéêÝò ôïõò åêêñåìüôçôåò þóôå íá Ý÷ïõí äéêáßùìá óõììåôï÷Þò óôéò åêëïãéêÝò äéáäéêáóßåò, áëëÜ êáé ãéá íá åíéó÷ýóïõí ôï éó÷íü ìáò ôáìåßï. Ï "Ð" ÓÅ ÅÊÈÅÓÇ ÐÅÑÉÏÄÉÊÙÍ: Ï "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" Þôáí áíÜìåóá óôá 250 åðéóôçìïíéêÜ êáé ëïãïôå÷íéêÜ ðåñéïäéêÜ, ðïõ ðáñïõóéÜóôçêáí óå Ýêèåóç ðïõ ïñãÜíùóå, õðü ôçí áéãßäá ôïõ ÄÞìïõ Áñãïóôïëßïõ, ï äéäÜêôùñ öéëïóïößáò êáé ó÷ïëéêüò óýìâïõëïò öéëïëüãùí ê. Êùíóôáíôßíïò ÁèáíáóÜôïò, óôï èÝáôñï "Ï ÊÅÖÁËÏÓ" Áñãïóôïëßïõ ôçò ÊåöáëïíéÜò, ôï ôñßôï äåêáÞìåñï Íïåìâñßïõ 2004. Ï "Ð" ìÜëéóôá åß÷å ôçí ôéìçôéêÞ ôïõ, êáèþò Þôáí ôï ìïíáäéêü ðåñéïäéêü ðïõ åêðñïóþðçóå, ü÷é ìüíï ôç ×áëêéäéêÞ áëëÜ ïëüêëçñç ôç Ìáêåäïíßá. ÑÁÄÉÏ-ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏÓ: Ç ïìÜäá ñáäéïöþíïõ ôïõ Ïìßëïõ ìáò, êÜèå ÐáñáóêåõÞ 6-7 ôï áðüãåõìá óôïõò 90.8FM ôïõ Äçìïôéêïý Ñáäéïöþíïõ Ðïëõãýñïõ, ðáñïõóéÜæåé èÝìáôá ôïõ Ïìßëïõ ìáò êáé Üëëá ôïðéêïý êáé ãåíéêüôåñïõ åíäéáöÝñïíôïò. Áðü ôéò åêðïìðÝò ðïõ ðáñáêïëïõèÞóáìå ìÝ÷ñé óÞìåñá, îå÷ùñßóáìå: Ôá Ýèéìá áðü ôçí ôåëåôÞ ëÞîçò ôùí Ïëõìðéáêþí Áãþíùí ôçò ÁèÞíáò (15/10/04), Ïé ðáñáäïóéáêïß ÷ïñïß - éóôïñßá ôçò ðáñáäïóéáêÞò ìïõóéêÞò (22/10), Éóôïñßá ôïõ Ýðïõò ôïõ '40 - ãñÜììáôá áðü ôïí ðüëåìï (29/10), Ç "ÖéëáñìïíéêÞ Ðïëõãýñïõ" áðü ôçò éäñýóåþò ôçò ôï 1908 ìÝ÷ñé ôçí ÷ñõóÞ åðï÷Þ "Ôóéïõìßôá" (5/11), Ðáñáäïóéáêüò ãÜìïò - Ýèéìá ÷áñÜò (12/11), Ðáíüñáìá Ðïëõãýñïõ (19/11), ¢ãéïò Íéêüëáïò, ï ðïëéïý÷ïò ôïõ Ðïëõãýñïõ (4/12) ê.ë.ð. Ôçí ïìÜäá ñáäéïöþíïõ áðïôåëïýí ãéá öÝôïò ç Êáôåñßíá ÃêáôæÝ (õðåýèõíç ôçò ïìÜäáò), ï Ãéþñãïò ØáèÜò, ç Ìáñßæá Ãéþñãïõ, ï ÈùìÜò Ðáðáèáíáóßïõ êáé ç ÌáñéÜíèç Êáñáöïõëßäïõ, ïé ïðïßïé êáèçìåñéíÜ åñåõíïýí, êáôáãñÜöïõí êáé êÜèå ÐáñáóêåõÞ ðáñïõóéÜæïõí, åðß ìßá þñá, åíäéáöÝñïíôá èÝìáôá ðëáéóéùìÝíá ìå ü-

36

ìïñöç åëëçíéêÞ ìïõóéêÞ êáé ôñáãïýäéá. "Áò êñáôÞóïõí ïé ÷ïñïß" ëïéðüí, üðùò ìáò ðñïôñÝðåé êáé ôï ïìþíõìï... ïíïìáôåðþíõìï ôçò åêðïìðÞò ìáò. ÅÕ×ÁÑÉÓÔÏÕÌÅ: Ôï Õðïõñãåßï Ìáêåäïíßáò-ÈñÜêçò, ôï Óýëëïãï Ðïëõãõñéíþí Èåóóáëïíßêçò "Ï ÔóïõêáëÜò" êáé ôïí åðé÷åéñçìáôßá ê. Ðñüäñïìï Åìöéåôæüãëïõ ãéá ôçí ïéêïíïìéêÞ óôÞñéîç ôïõ Ïìßëïõ ìáò. Åõ÷áñéóôïýìå åðßóçò ôïí ê. Áíôþíç ÁíáóôáóéÜäç, (ðáôÝñá ôïõ äéêïý ìáò ÊùóôÞ), êÜôïéêï Äáñâßóêïõ Óåññþí ï ïðïßïò áöéëïêåñäþò ìáò Ýñáøå ôéò êáéíïýñéåò ìáò óôïëÝò ðåñéï÷Þò ÁíáôïëéêÞò Ñùìõëßáò. Ï ÔÁ×ÕÄÑÏÌÏÓ ÐÅÑÁÓÅ: - Ôï Ä. Ó. ôïõ Óõëëüãïõ Ðïëõãõñéíþí Èåóóáëïíßêçò "Ï ÔÓÏÕÊÁËÁÓ", äéá ôçò Ãåí. ÃñáììáôÝá êáé óõíåñãÜôéäáò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò ê. Ìáñßáò ÌðïõëÜêç, ìáò áðÝóôåéëå ôçí ðáñáêÜôù åðéóôïëÞ: "ÐïëëÝò öïñÝò óáò Ý÷åé åðáéíÝóåé êáé ï Óýëëïãüò ìáò, áëëÜ êáé ï êáèÝíáò îå÷ùñéóôÜ ãéá ôçí Ýêäïóç ôïõ ðåñéïäéêïý "Ðïëýãõñïò. Ïé óåëßäåò ôïõ åßíáé Ýíáò ÷þñïò åðéêïéíùíßáò. Äéáôßèåíôáé ãéá êÜèå åßäïõò Ýêöñáóç êáé ãßíåôáé ãíùóôÞ, ìÝóá áð' áõôÝò, ç ðïëéôéóôéêÞ ôáõôüôçôá, ç éóôïñßá, ç ðáßäåõóç ôïõ ôüðïõ ìáò. Åßíáé Ýíá ðåñéïäéêü ðïõ áíôÝ÷åé óôçí êñéôéêÞ êáé ôïí Ýëåã÷ï êé áõôü åßíáé ôï ðéï óßãïõñï ìÝóï ãéá ôç óõíÝ÷éóÞ ôïõ. ÊÜíïõìå Ýêêëçóç ðñïò üëïõò ãéá ôç óôÞñéîÞ ôïõ. Ôá ìÝëç ôïõ Ä. Ó. ôïõ óõëëüãïõ ìáò ôßèåíôáé óôç äéÜèåóÞ óáò êáé ìðïñïýí íá åßíáé ïé óýíäåóìïé ìåôáîý ôùí ìåëþí ôùí äýï óõëëüãùí. Ìáæß ìå åõ÷Ýò ãéá ðïëý÷ñïíç óõíÝ÷éóç, äå÷èåßôå ðáñáêáëïýìå 300 åýñï, ìéá ìéêñÞ åíßó÷õóç áðü ôï ôáìåßï ìáò".

- Ï ê. Íéêüëáïò Ìðñéáóïýëçò, öéëüëïãïò, ðñüåäñïò ôçò ÉóôïñéêÞò êáé ËáïãñáöéêÞò Åôáéñåßáò ÔæïõìÝñêùí êáé ìÝëïò ôçò óõíôáêôéêÞò åðéôñïðÞò ôïõ ðïëý êáëïý åôÞóéïõ Äåëôßïõ "Ôæïõìåñêéþôéêá ×ÑÏÍÉÊÁ", ìáò ãñÜöåé: "Óáò åõ÷áñéóôþ ðïëý ðïõ áíåëëéðþò ìïõ óôÝëíåôå ôï èáõìÜóéï ðåñéïäéêü óáò "Ðïëýãõñïò". ÈÝëù íá óáò óõã÷áñþ ãéá ôçí ôüóï åðéôõ÷çìÝíç äñÜóç ôïõ Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ... Åý÷ïìáé õãåßá êáé äýíáìç, ãéá íá óõíå÷ßóåôå ôéò öéëüôéìåò ðñïóðÜèåéÝò óáò. Áðü äéêÞ ìáò åìðåéñßá îÝñïõìå ðüóç áíôï÷Þ ÷ñåéÜæåôáé ìéá ôÝôïéá äïõëåéÜ êáé ðüóåò ðßêñåò ìáò êåñíÜåé. Ùò áíôß-äùñï óáò åóùêëåßù êé åãþ ôï ôåëåõôáßï (5ï) Äåëôßï ôçò Åôáéñåßáò ìáò êáé åëðßæù ìå êÜðïéá åõêáéñßá íá óáò äù êáé íá ôá ðïýìå áðü êïíôÜ".

- Åõ÷áñéóôïýìå ôïí êáèçãçôÞ ê. ÄçìÞôñéï Êýñïõ, ôáêôéêü óõíåñãÜôç ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò, ï ïðïßïò ìáò Ýóôåéëå ãéá ôç âéâëéïèÞêç ôïõ Ïìßëïõ ìáò, áíÜôõðï ôçò åñãáóßáò ôïõ "Ï Ìáêåäïíéêüò Áãþíáò êáé ç ×áëêéäéêÞ" ðïõ äçìïóéåýèçêå óôï 48-49/2003 ôåý÷ïò ôùí ×ñïíéêþí ôçò ×áëêéäéêÞò, Ýêäïóçò ôçò ÉóôïñéêÞò - ËáïãñáöéêÞò Åôáéñåßáò ×áëêéäéêÞò.

- Åõ÷áñéóôïýìå ôïí ëïãïôÝ÷íç êáé ðïéçôÞ ÌÞôó' ÌÞôóç ï ïðïßïò Ýóôåéëå ãéá ôç âéâëéïèÞêç ôïõ Ïìßëïõ ìáò ôá ðáñáêÜôù âéâëßá ôïõ: Ç ìÜíá, Èåáôñéêü ìïíüðñáêôï, Óôï ìá÷áëÜ ôçò Ãéáííïýëáò èåáôñéêü, Ôï ðÜíôñåìá ôçò Ñïäïýëáò, èåáôñéêü, êáé ôéò ðïéçôéêÝò óõëëïãÝò ÅíäÝêáôïò, ÑïäéÜ, Êñõöü ó÷ïëåßï - ôï ðåñéóôÝñé ôçò åéñÞíçò, 3Â, Öåíôåñßêïò.

- Ï ãíùóôüò ëáïãñÜöïò êáé åñåõíçôÞò ÃéÜííçò Ìáñßíïò áðü ôçí Éåñéóóü, ìáò Ýóôåéëå ôçí ðáñáêÜôù åðéóôïëÞ ç ïðïßá ðåñéëáìâÜíåé ðïëëÜ áíÝêäïôá éóôïñéêÜ óôïé÷åßá: "¸ëáâá ôï 24ï ôåý÷ïò ôïõ áîéüëïãïõ ðåñéïäéêïý ôïõ Ïìßëïõ óáò êáé áöïý óáò åõ÷áñéóôÞóù èåñìÜ ãéá ôçí áäéÜëåéðôç áðïóôïëÞ ôïõ óå ìÜíá, èá ìïõ åðéôñÝøåéò íá áðåõèýíù Üëëï Ýíá èåñìü åõ÷áñéóôþ, ãéá ôçí ôéìÞ ðïõ ìïõ êÜíáôå íá óõìðåñéëÜâåôå óôï áíáöåñüìåíï ôåý÷ïò êáé ôç äéêÞ ìïõ ðñáãìáôåßá ó÷åôéêÜ ìå ôçí ðáñÜäïóç. ×ùñßò íá èåùñçèåß áðü ìÝñïõò óáò üôé áóêþ êñéôéêÞ, èá ìïõ åðéôñÝøåéò, ìå äéÜèåóç öéëéêÞ íá áíáöåñèþ óå êÜðïéåò áíáêñßâåéåò ðïõ äéáðßóôùóá, äéáâÜæï37

íôáò ôï êåöÜëáéï ðïõ áíáöÝñåôáé óôïí ÊáðåôÜí Ãåþñãéï ÃéáãëÞ. Óôç öùôïãñáößá ôïõ ÃéáãëÞ óôçí 3ç óåëßäá ï åéêïíéæüìåíïò åê äåîéþí ôïõ ìå åö' üðëïõ ëüã÷ç, åßíáé ï Éåñéóóéþôçò ×ñéóôüäïõëïò Ôóü÷áò, Ýíá áðü ôá ðñùôïðáëßêáñá ôïõ ÃéáãëÞ. Ï åéêïíéæüìåíïò äßðëá óôïí Ãåþñãéï ÔóéÜôñá ìå ðïëéôéêÞ åíäõìáóßá, åßíáé ï Íéêüëáïò ÓÝñðçò áðü ôç Ì. Ðáíáãßá, ï ïðïßïò Þôáí ãñáììáôÝáò ôïõ ÃéáãëÞ. Óôç 10ç óåëßäá ìå èÝìá "Áãéïñåßôéêá ÅíèõìÞìáôá ê.ë.ð." ôïõ ÌÜîéìïõ ìïíá÷ïý Éâçñßôç, óôçí ðñïôåëåõôáßá ðáñÜãñáöï, áíáöÝñïíôáé ìåôáîý Üëëùí üôé "ï ÃéáãëÞò ðñïóÞëèåí åí ôù ñçèÝí Êåëëßù ôïí ÌÜéïí 1946". Ç áëÞèåéá åßíáé üôé üôáí ôï 1941 åéóÝâáëáí ïé Ãåñìáíïß óôçí ÅëëÜäá, ï ÃéáãëÞò Þñèå óôçí Éåñéóóü áðü ôç Íéãñßôá üðïõ äéÝìåíå ìïíßìùò ìå ôç óýæõãü ôïõ êáé ìå ìßá áíÜðçñç áíåøéÜ ôçò óõæýãïõ ôïõ ìå ôï üíïìá Ôáóóéþ, ç ïðïßá ôïí ðåñéÝöåñå óôéò åîüäïõò ôïõ, ãéáôß ï ÃéáãëÞò Þôáí ôåëåßùò áüììáôïò. ¼ôáí ôï 1942 Þñèáí ïé Âïýëãáñïé óôçí Éåñéóóü, öïâïýìåíïò ìÞðùò ôïí áíáæçôÞóïõí, áíáãêÜóèçêå íá êáôáöýãåé óôï ¢ãéïí ¼ñïò, óõíïäåõüìåíïò áðü ôïí åããïíü ôïõ ÃéÜííç ÃéáãëÞ. Ï ÃéÜííçò åßíáé ðñþôïò ìïõ åîÜäåëöïò, ç ìçôÝñá ôïõ êáé ï ðáôÝñáò ï äéêüò ìïõ åßíáé áäÝëöéá. ¹ñèå ëïéðüí, êáé áñ÷éêÜ åãêáôáóôÜèçêå óå Ýíá Êåëëß óôçí ÐñïâÜôá ãéá ëßãïõò ìÞíåò, ïðüôå ïñéóôéêÜ åêãáôáóôÜèçêå óôï Êåëëß "ÁðïôïìÞ ôïõ ôéìßïõ Ðñïäñüìïõ" ôçò ÉåñÜò ÌïíÞò ÉâÞñùí ðïõ åßíáé êïíôÜ óôéò ÊáñõÝò, óôï ïðïßï Þôáí ìïíá÷üò ï åî Éåñéóóïý êáôáãüìåíïò Äáìáóêçíüò, êáôÜ êüóìïí ÄçìÞôñéïò ÍÝæïò. Óôï ßäéï Êåëëß åêÜñåé ìïíá÷üò ìå ôï üíïìá ÃáâñéÞë êáé óôï ßäéï Êåëëß áðåâßùóå ôï Ýôïò 1946. Óýìöùíá ìå ôá áíùôÝñù, ôá ïðïßá äåí Üðôïíôáé êáìßáò äéÜøåõóçò, åßíáé åðßóçò ëÜèïò áõôü ðïõ áíáöÝñåôáé óôç 12ç óåëßäá ìå ôßôëï, Ðáñáëåéðüìåíá äéÜ ôïí êáðåôÜí ÃéáãëÞ, üôé: "Ï ÃéáãëÞò ôï 1944 ðñïóÞëèå äéá ôåëåõôáßá öïñÜ åéò ôï Êåëëßïí ôïýôï äéÜ íá åîïìïëïãçèåß". Åßíáé ëÜèïò, ãéáôß áðü ôçí çìÝñá ôçå åãêáôÜóôáóÞò ôïõ óôï Êåëëß, ï ÃéáãëÞò, áüììáôïò ùí, äåí åß÷å ôçí äõíáôüôçôá íá ðåñéöÝñåôáé óôï ¢ãéïí ¼ñïò. ºóùò åäþ, íá õðÜñ÷åé ðåñßðôùóç, ôï ëÜèïò íá åßíáé óôç ÷ñïíïëïãßá, ãéáôß åßíáé åðßóçò éóôïñéêÜ åîáêñéâùìÝíï üôé, ôçí äåêáåôßá ôïõ 1890, üôáí ïé Ôïýñêïé ðñïÝâáéíáí óå âéáéüôçôåò êáôÜ ôïõ Åëëçíéêïý ðëçèõóìïý, ï ÃéáãëÞò ãéá êÜðïéï ïéêïãåíåéáêü ôïõ ðåñéóôáôéêü, Þñèå áíôéìÝôùðïò ìå ôïõò Ôïýñêïõò êáé ùò åê ôïýôïõ ïé ÔïõñêéêÝò Áñ÷Ýò ôïí êÞñõîáí óáí ôïí õð' áñéèìüí Ýíá êáôáäéùêüìåíï. Ôüôå ãéá ðñþôç öïñÜ êáôÝöõãå óôï ¢ãéïí ¼ñïò üðïõ äéïñßóôçêå Áñ÷éóåñäÜñçò óôéò ÊáñõÝò êáé ìå äõíáìéêü ôñüðï êáôüñèùóå íá åîïõäåôåñþóåé ôéò ëçóôñéêÝò ïìÜäåò ðïõ ëåçëáôïýóáí êáé ðßåæáí ôïõò ìïíá÷ïýò. Åðßóçò ìå ôçí åîõðíÜäá ðïõ ôïí äéÝêñéíå, óõíÝëáâå ìéá Ñùóßäá ãõíáßêá ðïõ èÝëçóå íá ðáñáâéÜóåé ôüôå, ôï Üâáôï ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò. Áõôü Ýãéíå áöïñìÞ íá ãßíåé óôü÷ïò ôùí Ñþóùí ìïíá÷þí ïé ïðïßïé ôïí êáôÝäùóáí óôéò ÔïõñêéêÝò Áñ÷Ýò. Ïé Ôïýñêïé ôïí óõíÝëáâáí êáé ôïí êáôáäßêáóáí óå éóüâéá êÜèåéñîç óôéò öõëáêÝò ôïõ Åðôáðõñãßïõ Èåó/íßêçò. ¼ôáí ï ÃéáãëÞò Þôáí Áñ÷éóåñäÜñçò óôï ¢ãéïí ¼ñïò, ï ÓïõëôÜíïò åß÷å åîïñßóåé ôïí ÐáôñéÜñ÷ç Éùáêåßì ôïí ô óôç ìïíÞ ÌçëïðïôÜìïõ êáé ï ÃéáãëÞò ôïí ðåñéÝèáëðå êñõöÜ, ãåãïíüò ðïõ Ýãéíå ç áöïñìÞ ãéá ôç óýëëçøÞ ôïõ. ¼ôáí ï ÐáôñéÜñ÷çò åðÝóôñåøå óôï èñüíï ôïõ, ìåóïëÜâçóå ãéá ôçí áðïöõëÜêéóç ôïõ ÃéáãëÞ, ï ïðïßïò áðïöõëáêéæüìåíïò åðÝóôñåøå óôï ¢ãéïí ¼ñïò. ÁõôÞ åßíáé ç áëÞèåéá, üóïí áöïñÜ ôç äéáìïíÞ ôïõ ÊáðåôÜí ÃéáãëÞ óôï Êåëëß "ÁðïôïìÞò ôïõ Ôéìßïõ Ðñïäñüìïõ" óôï ïðïßï üðùò ðñïáíÝöåñá áðåâßùóå ôï 1946 êáé ìÜëéóôá, óôïí ôïß÷ï ôçò ðñïóüøåùò ôïõ Êåëëéïý õðÜñ÷åé åíôïé÷éóìÝíç ðëÜêá ðïõ ôï åðéâåâáéþíåé...".

38

ÌåôÜ ôç äéáêïðÞ ÷ñçìáôïäüôçóçò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò áðü ôï ÄÞìï Ðïëõãýñïõ, ç áíôáðüêñéóç ðïëëþí ößëùí ìáò õðÞñîå Üìåóç êáé óõãêéíçôéêÞ. Ìáò óôÞñéîáí çèéêÜ êáé ïéêïíïìéêÜ êáé ìáò Ýêáíáí íá íéþóïõìå, ðùò ìðïñïýìå íá ôá âãÜëïõìå ðÝñá ìüíïé ìáò, ÷ùñßò äåóìåýóåéò êáé õðï÷ñåþóåéò. Áðü ôçí áñ÷Þ ëïéðüí ôïõ ôñÝ÷ïíôïò Ýôïõò, ôï ðåñéïäéêü "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" âñßóêåôáé óôá ÷Ýñéá áõôþí ðïõ ôï áãáðïýí êáé ôï óôçñßæïõí ôüóá ÷ñüíéá. Ôïõò åõ÷áñéóôïýìå êáé ðñïóêáëïýìå ôïõò ößëïõò-åðáããåëìáôßåò ôïõ Ðïëõãýñïõ íá äéáöçìßóïõí ôéò åðé÷åéñÞóåéò ôïõò ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò. ×ÏÑÇÃÏÉ ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò ãéá ôá ôåý÷ç ôïõ ôñÝ÷ïíôïò Ýôïõò åßíáé: ËÜæáñïò ÌðïõëÜêçò 200, ×ñßóôïò Ãåñï÷ñÞóôïò 200, Ãåþñãéïò Ëõðéñßäçò 100, ÈùìáÞ ÌðïõëÜêç 50, ÉùÜííçò Ôóßêïõëáò 100, Åõáããåëßá ÄáìáëÜ 100, Ãåþñãéïò ÄáìáëÜò 100, Ôáóïýëá ÊåëéáöÜíïõ 50, ÉùÜííçò Äçìüðïõëïò 50, Êáßôç ÓôáìíÜ-ØõëëéíÜêç, 30, Íßêç

ÊÁÑÁÌÁÍÏÓ ÉÙÁÍÍÇÓ

ÌðáíÜâá 100, Íßêç ÊïêêÜëïõ-Ëáóêáñßäïõ 50, Åõìïñößá Ñüìðïãëïõ-ÌðáíÜâá 50, Áéêáôåñßíç Æüôïõ-ÊïñÝíôç 50, ÊõñéáêÞ ÌáñÝôç-ØáèÜ 50, Íéêüëáïò ÌðïõëÜêçò 20, Èåüäùñïò ÐáñáëÞò 50, ÓïõëôÜíá ÌðïõëÜêç-ÔóïõëíáñÜ 120. ÄçìÞôñçò ÓìÜãáò 20, ÇñáêëÞò Ëáìðñüðïõëïò 70, Ðáýëïò ÅììáíïõÞë 50, Ãåþñãéïò Æïãëïðßôçò 50, Ìé÷Üëçò ÐéðÝñêïò 20, ÁèáíÜóéïò ÄÝëëéïò 100, Áíþíõìïò 60, ÓôáìÜôçò Ä. ÂïãéáôæÞò 50, ¢ííá ÊáñíÞ 60, ×ñÞóôïò ÁóçìéíÜñçò 20, ÁèáíÜóéïò ÊïóìÜò 100, Ãéþñãïò Äáñáâßãêáò 250$. ¢ííá ÊïñÝíôç-Ðáñéáíïý 50, ÉùÜííçò Ã. ÔÜóéïò 20, Éùáêåßì ÔÜóéïò 50, ÊïóìÜò ×ëéÜðáò 50, Ìáßñç ÃéáííáêÜñçÐáðáãéáííïðïýëïõ 100, ÁëÝîáíäñïò ÔóïëÜêçò 100, Áðüóôïëïò ÊåëéáöÜíïò 100, Áñãýñçò Ó÷ïéíÜò 100, Ìáñßá Ã. ÌðáëÞ 20, Åõìïñößá Í. ÌïñÝíïõ 100, Áóðáóßá Éùáêåßì 100, Åõèáëßá Ã. ÅììáíïõÞë 100, Áíþíõìïò 30, Íßêïò Êïýñôçò 50, Åõìïñößá ×ñéóôéáíïðïýëïõ-ÐáëáìÞäïõò 100, Áíôþíçò É. Ðáëá-

ìÞäçò 100. Åõáããåëßá Ìáíùëïýôóéïõ-Ôïõìáíßäïõ 100, ÄÞìçôñá É. ÖáñäïãéÜííç 50, ×Üéäù Ó÷ïéíÜ-Ðáíáãéùôïðïýëïõ 200, ¼ìçñïò Êïõôóéïýðçò 50, ÉùÜííçò ÌõëùíÜò 50, ÐÜíïò Âåññïéþôçò 50, ÄçìÞôñéïò ÔÝôïêáò 100, Ìáñßá ÃêëÜâá 50, ¢ããåëïò Ö. ÌÜíôóéïò 100, Öùôïýëá Âåëôóßäïõ 100, Ìé÷Üëçò ÐéðÝñêïò 40. Óýëëïãïò Ðïëõãõñéíþí Èåóóáëïíßêçò "Ï ÔóïõêáëÜò" 300, Ãåþñãéïò Ëõðéñßäçò 200, ÁóôÝñéïò ÃñáììÝíïò 150, ¢ííá ÊáñíÞ 60, Èåïäüóçò ÌïñÝíïò (Áõóôñáëßá) 50, Ìáñßá ÌÜíôç 50, Ìáñßá ÊáóôñÝôóéïõ 30, Ôáóïýëá Âïñäïý 50, Ãåþñãéïò ÐëáôóÜò 50, ÄçìÞôñçò ÌÝãáò 100, ÓôÝëéïò Óôáýñïõ 100, Äüìíá ÄÝëëéïõ 20, ÄÝóðïéíá ÄéìéíÜ-Ëéôïý 150, ÄÞìçôñá ÄéìéíÜ 50, ÉùÜííçò ÌõëùíÜò 40, ÁèáíÜóéïò Éáôñïýäçò 20, ×ñéóôüöïñïò Êáëáìðïýêáò 20. (Ðáñáêáëïýìå ôïõò áãáðçôïýò ÷ïñçãïýò, íá ìáò åíçìåñþóïõí åÜí åðéèõìïýí ôç óõíÝ÷éóç ôçò ÷ïñçãßáò ôïõò êáé ãéá ôï åðüìåíï Ýôïò).

ÔÅ×ÍÉÊÏ ÃÑÁÖÅÉÏ

ÂÁÓÉËÅÉÏÓ ÐÁÍÉÙÑÁÓ

Ëïêïâßôçò Â., ×ñéóôÜñáò ×., Íéêïëáêüðïõëïò Ã. ôçë.: 23710 24184

Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò - ÅÄÅ Ðïëýãõñïò ôçë., fax: 23710 22444

ÊÁÑÁÓÔÅÑÃÉÏÓ È. ÁÓÔÅÑÉÏÓ

ÁÌÁÄÑÕÁÄÅÓ

Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò - ÅÄÅ Öéëßððïõ 35, Áñíáßá ôçë., fax: 23720 22531

åíïéêéáæüìåíá äùìÜôéá ÐáñëéÜñçò ÐÜñçò, ÔáîéÜñ÷çò ôçë.: 23710 94461, 23710 94374

PHILOXENIA BUNGALOWS

ÁÐÏËÕÌÅÍÇ ÐÅÔÑÁ

ÅÎÉ ÂÑÕÓÅÓ

Øáêïýäéá ôçë.: 23710 51960

ôüðïò äéáöõãÞò ÔáîéÜñ÷çò, ôçë.: 23710 94094

bar-restaurant-cafe Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 24820

ÊÅÍÔÑÏ ÄÉÁÓÊÅÄÁÓÇÓ

ÔÏ ÄÙÑÏ ÔÇÓ ÖÕÓÇÓ

ÏÉÍÏÌÁÃÅÉÑÅÉÏÍ

ÌÏÍÔÁÆ Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 23335

Üíèç - öõôÜ Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 21421

Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 23171

ÅÕÑÉÐÉÄÇÓ ×ÁÔÆÇ×ÑÇÓÔÏÓ

ÄÏÌÇÓÇ - ÌÐÅÔÏÍ

ó÷ïëéêÜ - ÷áñôéêÜ - åßäç ãñáöåßïõ Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 24228

Ýôïéìï óêõñüäåìá - äïìéêÜ õëéêÜ Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 21740

Áñ÷éôÝêôùí Ìç÷áíéêüò - ÅÄÅ Ìáêåäïíßáò 8 Ðïëýãõñïò ôçë.: 23710 24993, Fax: 23710 21244

ÁÓÐÉÓ ÐÑÏÍÏÉÁ ÏÌÉËÏÓ ÅÔÁÉÑÉÙÍ

Ìáñßá Ðéôóéüñëá - Ðáíéþñá Äéåõèýíôñéá ÌïíÜäïò

ôçë.: 23710 22079

Ç ÌÁÑÉÃÏÕËÁ

PROcess Adv.

ÄÉÁÖÇÌÉÓÇ Êùíóôáíôéíïõðüëåùò 5 Ðïëýãõñïò 23710 23080

39