ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 36

ÐåñéïäéêÞ Ýêäïóç ôïõ

ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏÕ ÏÌÉËÏÕ ÐÏËÕÃÕÑÏÕ ¸ôïò 7ï - Ôåý÷ïò 36o

ÍïÝìâñéïò - ÄåêÝìâñéïò 2006

Ðåñéå÷üìåíá Áíôß ðñïëüãïõ, Ï åêäüôçò...........................................................................................................3 «Èåüò åöáíåñþèç åí óáñêß»-Äýï ÷éëéÜäåò Ýîé ÷ñüíéá ìåôÜ, ¢ñçò Óðáíäþíçò.......................3 Åõëáâéêïß Óôï÷áóìïß-ÇìÝñåò ÃéïñôÞò, Ìáñßá ÌðïõëÜêç-Ëõðçñßäç....................................6 Áíôþíçò Êïíôïãåùñãßïõ, åðéìÝëåéá ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò.....................................................11 Ó÷ïëéÜæïíôáò ôçí åðéêáéñüôçôá................................................................................................15 Ï Ôá÷õäñüìïò ðÝñáóå...............................................................................................................16 Ï æùãñÜöïò ×ñÞóôïò ÄÝëëéïò, åðéìÝëåéá ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò ...........................................19 ÄçìïôéêÜ Ó÷ïëåßá Ðïëõãýñïõ 1909, Éùáêåßì ÔÜóéïò.............................................................23 Ðëçñïöïñßåò ãéá ôç äçìïãñáößá êáé ôïõò êáôïßêïõò ôïõ Ðïëõãýñïõ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ÏèùìáíéêÞò ðåñéüäïõ, Íßêïò Ðáðáïéêïíüìïõ...................................26 Ïé ãëõêüðéêñåò ÊõñéáêÝò ôçò ìáèçôéêÞò ìáò æùÞò, ÉùÜííçò Ôóßêïõëáò...............................29 ÊÜðïôå óôïí Ðïëýãõñï.............................................................................................................32 Ôï ðñÜóéíï óêïõöÜêé, ÄÞìçôñá ×áñéóôïý.............................................................................34 Ôá íÝá ôïõ Ïìßëïõ, ÅëÝíç Ê. ËïõêÜêç....................................................................................37 Ïé ÷ïñçãïß ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò..................................................................................................38

ÐåñéïäéêÞ Ýêäïóç Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ Ðïëõãýñïõ ÄéáíÝìåôáé äùñåÜí ÓõíäñïìÝò ðñïáéñåôéêÝò ÅðéóôïëÝò - ÅðéôáãÝò - ÅìâÜóìáôá: Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ «ãéá ôï ðåñéïäéêü ÐÏËÕÃÕÑÏÓ» 631 00 Ðïëýãõñïò Êùäéêüò: 6084 Õðåýèõíïò ýëçòÅðéìÝëåéá êåéìÝíùí: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò ÖéëïëïãéêÞ åðéìÝëåéá: ÁèáíÜóéïò ×ñéóôéáíüò, Öéëüëïãïò ÉäéïêôÞôçò: Ëáïãñáöéêüò ¼ìéëïò Ðïëõãýñïõ Åêäüôçò: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò Ôçë.: 23710 24.976, Öáî: 23710 24.943 Åîþöõëëï: «Ðýñãïò Ìáñéáíþí, ¢ííáò ÊáôáêïõæéíÞò 1376 ×áëêéäéêÞ», Ýñãï ×ñÞóôïõ ÄÝëëéïõ. Ïðéóèüöõëëï: «Ïõñáíïýðïëéò ×áëêéäéêÞò», ×ñÞóôïõ ÄÝëëéïõ, 1971.

ÌÁÊÑÏ×ÑÏÍÉÅÓ ÌÉÓÈÙÓÅÉÓ 14ï ÷éë. Èåóóáëïíßêçò - Í. Ìïõäáíéþí

ôçë.: 2310 802400 57001 ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇ

Êñßíåôáé ÷ñÞóéìï íá ãíùñßæïõí ïé åíäéáöåñüìåíïé ôá åîÞò: - Êåßìåíá ðÝñáí ôùí 15 êáíïíéêþí äáêôõëïãñáöçìÝíùí óåëßäùí äåí ìðïñïýí íá äçìïóéåõèïýí.

- Óôá êåßìåíá ðïõ áðïóôÝëëïíôáé ãéá äçìïóßåõóç ðñÝðåé áðáñáéôÞôùò íá áíáãñÜöåôáé ç éäéüôçôá ôïõ óõíôÜêôç. Ï ôåëåõôáßïò, åöüóïí õðïãñÜöåé, Ý÷åé ôçí åõèýíç ôùí áðüøåþí ôïõ.

- Êåßìåíá, åßôå äçìïóéåýïíôáé åßôå ü÷é, äåí åðéóôñÝöïíôáé.

- Óå ðåñßðôùóç ðïõ ç åñãáóßá åßíáé ãñáììÝíç óå õðïëïãéóôÞ, êáëü åßíáé íá óõíïäåýåôáé áðü ôç ó÷åôéêÞ äéóêÝôá.

- Ï ÷ñüíïò äçìïóßåõóçò åíüò êåéìÝíïõ, ðïõ Ý÷åé åãêñéèåß, äåí ðñïóäéïñßæåôáé áðü ôçí çìåñïìçíßá êáôÜèåóÞò ôïõ óôï Ðåñéïäéêü, áëëÜ áðü ôç ÷ñçóéìüôçôÜ ôïõ, ôçí åðéêáéñüôçôÜ ôïõ, ôç äõíáôüôçôá íá åíôá÷èåß óå ìéá åíüôçôá ê.ëð.

2

ÄÇÌÇÔÑÁ ÂÏÕËÔÓÉÏÕ Ðï ëé ôé ê ü ò Ìç÷á í é ê ü ò

ÊÙÓÔÁÓ ÍÉÊÏËÁÚÄÇÓ Ìç÷á í ï ëü ãï ò Ìç÷á í é ê ü ò Á ÐÈ Êùíóôáíôéíïõðüëåùò 5 Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 23800

Áíôß ðñïëüãïõ Áíôß ðñïëüãïõ óôï ôåëåõôáßï ôåý÷ïò ôïõ Ýôïõò öéëïîåíïýìå ôï ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï êåßìåíï ôïõ ¢ñç Óðáíäþíç "Èåüò åöáíåñþèç åí óáñêß". ¼ëá ôá ðáéäéÜ ôïõ Ëáïãñáöéêïý êáé ïé óõíåñãÜôåò ôïõ "Ð" åõ÷üìáóôå, üðùò êÜèå ÷ñüíï, ×ñüíéá ÐïëëÜ, áßóéïí êáé åõôõ÷Ýò ôï íÝï Ýôïò êáé ôá ðïëéôéóôéêÜ ðñÜãìáôá ôïõ Ðïëõãýñïõ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ 2007 íá âñïýíå ôï äñüìï ôïõò. Åõåëðéóôïýìå óå ìéá äçìéïõñãéêÞ óõíåñãáóßá ìå ôç íÝá ÄçìïôéêÞ Áñ÷Þ, êáèþò ôá ðïëéóôéêÜ èÝìáôá ðïõ áðáéôïýí ëýóåéò åßíáé ðïëëÜ (ßäñõóç êÝíôñïõ äéÜóùóçò ðïëéôéóôéêÞò êëçñïíïìéÜò, áñ÷åßï Êüôóéáíïõ, ïéêßá Ôñáãáíïý, ÄçìïôéêÞ ÂéâëéïèÞêç, áîéïðïßçóç ðáëéïý äéêáóôéêïý ìåãÜñïõ êáé ÊÝíôñïõ Íåüôçôáò, åðÝêôáóç Áñ÷áéïëïãéêïý Ìïõóåßïõ, ÐéíáêïèÞêç ÐáñáëÞ êëð) êáé ôá ðñïâëÞìáôá äõóôõ÷þò äå ëýíïíôáé ìüíá ôïõò. Ï åêäüôçò

"Èåüò åöáíåñþèç åí óáñêß" Äýï ÷éëéÜäåò Ýîé ÷ñüíéá ìåôÜ ¢ñçò Óðáíäþíçò Åêåßíç ôç íý÷ôá ïé êÜôïéêïé ôçò ÂçèëåÝì êïéìüôáí áíõðïøßáóôïé. Êáé üìùò ëßãá âÞìáôá ðéü ðÝñá áðü ôá óðßôéá ôïõò óõíåôåëåßôï ìéá êïóìïãïíßá áóýãêñéôá áíþôåñç áðü ôçí ðñþôç, ôçí åîáÞìåñç äçìéïõñãßá ôïõ êüóìïõ. Èåüò åöáíåñþèç åí óáñêß. Ï Èåüò ãåííÜôáé ùò Üíèñùðïò, ôÝëåéïò Èåüò êáé ôÝëåéïò Üíèñùðïò, áðü ôá êáèáñþôáôá óðëÜã÷íá ôçò ÐáñèÝíïõ Ìáñßáò. Ðïéüò íïýò ìðïñåß íá óõëëÜâåé ôï ìÝãåèïò ôïõ Ìõóôçñßïõ ôçò åíáíèñùðÞóåùò Ôïõ Ìïíïãåíïýò Õéïý êáé Ëüãïõ Ôïõ Èåïý! "Ïõ öÝñåé ôï ÌõóôÞñéïí Ýñåõíá, ðßóôç ìüíç ôïýôï ðÜíôåò äïîÜóùìåí", øÜëëåé ç Åêêëçóßá ìáò, ü÷é ãéá íá ìáò áðáãïñåýóåé íá ôï åñåõíÞóïõìå, áëëÜ ãéá íá ìáò ðñïöõëÜîåé. Ãéáôß åðé÷åéñþíôáò íá åñìçíåýóïõìå ôï õðåñöõÝò áõôü ÌõóôÞñéï ìå ôçí áíèñþðéíç ëïãéêÞ ìáò, ôï ìüíï âÝâáéï åßíáé üôé, åÜí äåí ðëáíçèïýìå, áóöáëþò èá áðïôý÷ïõìå.

ÊÜëáíôá áðü ôá ðáéäéÜ ôïõ Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ Ðïëõãýñïõ ðåñß ôï 1950. ÄåîéÜ ïé äÜóêáëïé ÐåñéêëÞò Äçìüðïõëïò êáé Ðáãþíá ØáèÜ.

3

Ëïéðüí ïé êÜôïéêïé ôçò ÂçèëåÝì êïéìüôáí áíõðïøßáóôïé, êé üìùò ôï ðáñáäïîþôáôï èáýìá ôçò ÅíáíèñùðÞóåùò Þôáí Ýíá ãåãïíüò áíáìåíüìåíï! Ï ÃÜëëïò öéëüóïöïò ÐáóêÜë Ýãñáøå: "Ç ðñïóäïêßá ôçò åëåýóåùò ôïõ Éçóïý õðÞñ÷å ðÜíôïôå óôïí êüóìï" (L' attante et la venue de Jesus etait toujoyrs sur la terre). ÐñÜãìáôé, Ýíáò ïëüêëçñïò ëáüò ìéëïýóå ãéá ôïí Ìåóóßá, ãíþñéæå üôé èá Ýñèåé êáé ôïí ðåñßìåíå. ¹ôáí ï ÉóñáÞë, ï åêëåêôüò Ëáüò ôïõ Èåïý. Ï ÐñïöÞôçò ÇóáÀáò óáöÝóôáôá áíáöÝñåé ïêôþ áéþíåò ðñßí ôç ÃÝííçóç: "Ç ÐáñèÝíïò èá óõëëÜâåé êáé èá ãåííÞóåé ãéü, ï ïðïßïò èá ïíïìáóôåß ÅììáíïõÞë (ï Èåüò ìáæß ìáò), Çó. 6,14". Ï ÐñïöÞôçò Ìé÷áßáò, ïêôþ áéþíåò ðñï ×ñéóôïý, áíáöÝñåôáé óôç ÂçèëåÝì: "ÁëëÜ áðü óÝíá ÂçèëåÝì... áí êáé åßóáé ìéá áðü ôéò ðéï ìéêñÝò ðüëåéò ôïõ Éïýäá, åãþ èá êÜíù íá ðñïÝëèåé Åêåßíïò ðïõ èá ãßíåé Üñ÷ïíôáò ôïõ ÉóñáÞë", Ìé÷áßáò 5,1. Äåí Þôáí üìùò ìüíï ïé ðñïöÞôåò ôïõ ÉóñáÞë, õðÞñ÷áí ìáñôõñßåò êáé óôïí åéäùëïëáôñéêü êüóìï, üôé áíáìÝíåôáé ï åñ÷ïìüò åíüò ìåãÜëïõ êáé åðéöáíïýò ðñïóþðïõ, ðïõ èá áëëÜîåé ôç ñïÞ ôçò éóôïñßáò. Óôü Âéâëßï ôùí Áñéèìþí, Ýíá áðü ôá ðáëáéüôåñá ôçò ÐáëáéÜò ÄéáèÞêçò (13ïò áéþíáò ð. ×.), ï åéäùëïëÜôñçò ÂáëÜê, ÂáóéëéÜò ôùí Ìùáâéôþí, êÜëåóå ôïí ìÜíôç ÂáëáÜì íá êáôáñáóôåß ôïõò Éóñáçëßôåò, ðïõ Þôáí å÷èñïß ôïõò. Ï ÂáëáÜì üìùò åß÷å ëÜâåé áðïêÜëõøç áðü ôï Èåü, áí êáé åéäùëïëÜôñçò, êáé åíÞñãçóå ùò üñãáíï ôïõ Èåïý. Áíôß íá êáôáñáóôåß ôïõò Éóñáçëßôåò, ôïõò åõëüãçóå ôñåßò öïñÝò êáé ðñïöÞôåõóå ôüí åñ÷ïìü ôïõ Ìåóóßá: "¸íá áóôÝñé èá áíáôåßëåé áðü ôïí Éáêþâ, ñáâäß çãåìïíéêü èá õøùèåß áðü ôïí ÉóñáÞë... êé üëï èá ãßíåôáé ðéï äõíáôüò", Áñéèìïß 24, 16-19. Ôçí ßäéá ðñïóäïêßá åêöñÜæïõí, áéþíåò áñãüôåñá, êáé ïé ìáèçôÝò ôïõ ìÜíôç ÂáëáÜì, üðùò áðïêáëåß Ýíá ôñïðÜñéï ôùí ×ñéóôïõãÝííùí ôïõò ôñåßò ÌÜãïõò. Óôçí åéêüíá ôçò ÃåííÞóåùò ðáñéóôÜíïíôáé áñ÷ïíôïíôõìÝíïé, Ýöéððïé Þ ãïíáôéóôïß ìðñïóôÜ óôï ÂñÝöïò Éçóïý. Óôá ÷Ýñéá ôïõò êñáôÜíå äþñá ðïëýôéìá ìå âáèý óõìâïëéóìü: ÷ñõóü ãéá ôïí ôå÷èÝíôá ÂáóéëÝá ôïõ ÉóñáÞë, ëßâáíï ãéá ôïí ÅíáíèñùðÞóáíôá Èåü, êáé óìýñíá, üðùò áñìüæåé óôïõò íåêñïýò, ãéá ôç Æùçöüñï ÔáöÞ ôïõ Èåáíèñþðïõ. Ç ðñïóêýíçóÞ ôïõò áõôÞ óõìâïëßæåé ôçí ðñïóÝëåõóç óôç óùôçñßá ôçò áðáñ÷Þò ôùí åèíþí. Ïé ÌÜãïé äåí åßíáé Éóñáçëßôåò, áíáãíùñßæïõí üìùò óôï ðñüóùðï ôïõ Èåßïõ ÂñÝöïõò ôçí åêðëÞñùóç üëùí ôùí Ðñïöçôåéþí, ðïõ öáßíåôáé íá ôéò ãíùñßæïõí êáëÜ. Ï ¢ãéïò Íéêüäçìïò ï Áãéïñåßôçò áíáöÝñåé üôé, üðùò, üôáí Ýíá Ýèíïò óõíèçêïëïãåß ìå êÜðïéïí âáóéëéÜ, óôÝëíåé ðñåóâåõôÝò íá ôïõ ðñïóöÝñïõí äþñá ðïëýôéìá, Ýôóé êáé ïé ÌÜãïé Þëèáí ùò åêðñüóùðïé üëùí ôùí ëáþí, ùò áðáñ÷Þ ôùí åèíþí ðïõ ðåñßìåíáí ôïí åñ÷ïìü ôïõ ×ñéóôïý. ÐñïóÝöåñáí ôá äþñá ôçò êáôáëëáãÞò êáé ôçò åéñÞíçò óôï ÌåãÜëï ÂáóéëÝá êáé Ôïí ðñïóåêýíçóáí, áðïäå÷üìåíïé ôï ÅõáããÝëéï ôçò áðïëýôñùóçò êáé ôçò óùôçñßáò. Áíôßèåôá ìå ôïõò ÌÜãïõò êáé ü,ôé áõôïß åêðñïóùðïýóáí, ïé Üñ÷ïíôåò ôïõ ÉóñáÞë êáé ï ðïëýò ëáüò áëëéþò ðåñßìåíáí ôï Ìåóóßá. Ðåñßìåíáí ëõôñùôÞ åãêüóìéï, åðáíáóôÜôç êáé áðåëåõèåñùôÞ áðü ôç ñùìáúêÞ äïõëåßá. Ïé ðñïóäïêßåò ôïõò Þôáí êáèáñÜ åèíéêÝò, áëõôñùôéêÝò. Ãé' áõôü Üñáãå åíáíèñþðçóå ï Õéüò ôïõ Èåïý; Ãéá ìéá åãêüóìéá óùôçñßá ôùí Éïõäáßùí êáé ôùí ïìïöñüíùí ôïõò; Áóöáëþò ü÷é, åðñüêåéôï ãéá ïéêôñÞ ðëÜíç ôùí Åâñáßùí. Ï Áñ÷Üããåëïò ÃáâñéÞë óôï ÷áéñåôéóìü ôïõ ðñïò ôçí Èåïôüêï êáôÜ ôïí Åõáããåëéóìü ëÝãåé: èá óõëëÜâåéò åê Ðíåýìáôïò Áãßïõ êáé èá ãåííÞóåéò Õéü êáé èá ôïí ïíïìÜóåéò Éçóïýí... ãéáôß Áõôüò èá óþóåé ôïí ëáü Ôïõ áðü ôéò áìáñôßåò ôïõò. Äéåñìçíåýïíôáò ôï áããåëéêü ìÞíõìá ï Üãéïò ÉùÜííçò ï Äáìá-óêçíüò, áíáöÝñåé: "...êáé åíáíèñþðçóå ï Õéüò ôïõ Èåïý ãéá íá ÷áñßóåé îáíÜ óôïí Üíèñùðï áõôü ãéá ôï ïðïßï ôïí äçìéïýñãçóå... ãéá íá áíáêáéíßóåé ôï êáô' åéêüíá êáé êáè' ïìïßùóç äéá ìÝóïõ ôïõ åáõôïý ôïõ... êáé íá ìáò äéäÜîåé ôçí åíÜñåôç ðïëéôåßá. ÁõôÜ åßíáé ôá êá4

ôïñèþìáôá ôçò Ðáñïõóßáò Ôïõ ×ñéóôïý... ç êôßóç áãéÜóôçêå... åëðßäá ÁíáóôÜóåùò äùñßóôçêå...". Êáé óõìðëçñþíåé ï Üãéïò Êýñéëëïò Áëåîáíäñåßáò: "Ðïéüò ëïéðüí èá ðåé ðùò ç áðïóôïëÞ ôïõ ×ñéóôïý ó' áõôüí ôïí êüóìï Þôáí áíþöåëç ãéá ìáò;". Íá ï óêïðüò ôçò ÅíáíèñùðÞóåùò: ï Èåüò ðáßñíåé ôçí áíèñþðéíç öýóç ãéá íá áíåâÜóåé ôïí Üíèñùðï óôï ýøïò ôïõ Èåïý, óþæåé ôï áíèñþðéíï ãÝíïò áðü ôç öèïñÜ ôçò áìáñôßáò, ðïõ ïäçãåß óôï èÜíáôï êáé ÷áñßæåé óôïí Üíèñùðï ôçí âåâáéüôçôá ôçò ÁíáóôÜóåùò, ôçí ðñïïðôéêÞ ôçò èåþóåùò. Êáé ç ðñáãìáôïðïßçóç üëùí áõôþí ôùí åõåñãåóéþí Ý÷åé Þäç îåêéíÞóåé, äåí áíáöÝñïíôáé óôïí ïõñáíü ïýôå áöïñïýí óôç ìåôÜ èÜíáôïí æùÞ. Áðïôåëïýí óõãêåêñéìÝíç ðñüóêëçóç ó' üëïõò åìÜò êáé óôïõò ðñéí êáé óôïõò ìåôá áðü ìáò, åäù êáé äýï ÷éëéÜäåò ÷ñüíéá êé ùò ôï ôÝëïò ôùí áéþíùí êáé ôçò éóôïñßáò. ¸÷åé åéðùèåß ó÷åôéêÜ ìå ôá ðáñáðÜíù: ãéáôß ï Èåüò ðåñßìåíå íá ðåñÜóïõí ôüóïé áéþíåò ãéá íá öáíåñþóåé ôïí Õéü Ôïõ óôïí êüóìï; Äåí èá ìðïñïýóáí üëåò áõôÝò ïé åõåñãåóßåò íá óõìâïýí íùñßôåñá; Ãéáôß ôüóç áíáìïíÞ; ÁðáíôÜåé ï Üãéïò Êýñéëëïò Áëåîáíäñåßáò: "Ï Èåüò ðåñßìåíå íá áðïêáëõöèåß ïëüêëçñç ç áóèÝíåéá ôçò êáêßáò ôçò áíèñþðéíçò öýóçò ìáò, ãéá íá ìç ìåßíåé ôßðïôá êñõììÝíï êáé áèåñÜðåõôï. Êé üôáí áðïêáëýöèçêå ðéá üëç ç äýíáìç ôçò êáêßáò êáé ðïíçñßáò ôùí áíèñþðùí, üôáí üëá ðéá åß÷áí åîá÷ñåéùèåß áðü ôçí áìáñôßá, ôüôå Ýëáìøå ï ¹ëéïò ôçò Äéêáéïóýíçò êáé ìå ôçí ÅíáíèñþðéóÞ ôïõ Ýöåñå ôç èåñáðåßá". ÕðÜñ÷åé áêüìç Ýíóôáóç ãéá ôÜ áðïôåëÝóìáôá ôçò ÅíáíèñùðÞóåùò ôïõ ×ñéóôïý: ëÝãåôáé êáé áðü áíèñþðïõò ðïý ðéóôåýïõí óôï ×ñéóôü, üôé ìåôÜ ôç ÃÝííçóÞ Ôïõ èá Ýðñåðå íá åß÷å åêëåßøåé ôï êáêü áðü ôç æùÞ ìáò. Áíôßèåôá âëÝðïõìå íá êáôáêëýæåé ôïí êüóìï ç êáêßá, ç ìï÷èçñßá êáé ç êÜèå åßäïõò ðáëéáíèñùðéÜ. Ãéáôß óõìâáßíåé áõôü; Ïé ÐáôÝñåò ôçò Åêêëçóßáò áðáíôïýí ìå ìéá ðáñáóôáôéêÞ åéêüíá áðü ôçí êáèçìåñéíÞ æùÞ: üôáí êÜðïéïò óõíáíôÞóåé Ýíá ößäé êáé ôïõ óõíôñßøåé ôï êåöÜëé, ôï ößäé ÷ùñßò áìöéâïëßá åßíáé ðéá íåêñü êáé áêßíäõíï, óõíå÷ßæåé üìùò ãéá ðïëëÞ þñá íá ÷ôõðéÝôáé óðáóìùäéêÜ ôï óþìá ôïõ, ÷ùñßò ùóôüóï íá ìðïñåß íá âëÜøåé êáíÝíáí óôï ðáñáìéêñü. Ôï ìüíï ðïõ ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé åßíáé öüâïò. ¸ôóé óõíÝâç êáé ìå ôï ìõóôÞñéï ôçò ÅíóÜñêïõ Ïéêïíïìßáò. Ï ×ñéóôüò ìå ôç ÓÜñêùóç, ôá ÐÜèç êáé ôçí ÁíÜóôáóÞ Ôïõ óõíÝôñéøå ôï êåöÜëé ôçò áìáñôßáò êáé ôïõ èáíÜôïõ êáé êáôÞñãçóå ïñéóôéêÜ ôéò óõíÝðåéÝò ôïõ ãéá ôïí Üíèñùðï. Áðü åêåß êáé Ýðåéôá, åðåéäÞ ï Èåüò äåí åîáíáãêÜæåé êáíÝíáí íá Ôïí áêïëïõèåß êáé íá ðïëéôåýôáé ìå áñåôÞ êáé áãÜðç ãéá ôïõò óõíáíèñþðïõò ôïõ, åíáðüêåéôáé óôçí ðñïáßñåóç ôïõ êÜèå åíüò íá äå÷ôåß Þ íá áðïññßøåé ôï ìÞíõìá ôïõ Åõáããåëßïõ. Ôï áõôåîïýóéï ôïõ áíèñþðïõ, ç åëåýèåñç äõíáôüôçôÜ ôïõ íá åðéëÝãåé êáèçìåñéíÜ ôï êáëü Þ ôï êáêü, ôï äßêáéï Þ ôï Üäéêï, ôçí åõåñãåóßá Þ ôï Ýãêëçìá, áõôü åßíáé ðïõ ìåôáôñÝðåé ôïí êüóìï óå ðáñÜäåéóï Þ óå êüëáóç. ¸íáò óýã÷ñïíïò Üãéïò, ôùí çìåñþí ìáò, ï ÃÝñïíôáò ÐáÀóéïò ï Áãéïñåßôçò, Ý÷åé ðåé: ï êáèÝíáò áò êïéôÜåé íá äéïñèþóåé ôïí åáõôü ôïõ êé áò ìçí êáôçãïñåß ôïõò Üëëïõò ãéá ôï êáêü ðïõ õðÜñ÷åé óôçí êïéíùíßá. Áí ï êáèÝíáò ìáò äéüñèùíå ôá åëëáôþìáôÜ ôïõ, ôüôå èá Üëëáæå üëç ç êïéíùíßá, ãéáôß êáèÝíáò áðï ìáò åßíáé Ýíá ìéêñü êïììÜôé ôçò. Ôá áßôéá ëïéðüí ôçò öñéêôÞò êáôÜíôéáò ôïõ êüóìïõ ìáò óÞìåñá áò ìçí ôá áíáæçôïýìå óôçí áíåðÜñêåéá ôçò Èåßáò Ðñüíïéáò êáé ôçò áãÜðçò ôïõ Èåïý ãéá ôïí ëßáí êáëü êüóìï Ôïõ, Þðáãå ôçò âëáóöçìßáò. Ôá áßôéá ôùí äåéíþí ìáò ïöåßëïíôáé óôçí ÜñíçóÞ ìáò íá äå÷ôïýìå ôï ÷áñìüóõíï ìÞíõìá ôùí áããÝëùí, ðïõ äýï ÷éëéÜäåò ÷ñüíéá ôþñá ìáò êáëïýíå áðü ôçí ßäéá åêåßíç ÖÜôíç íá ðïñåõôïýìå ìáæß ìå ôïõò ÌÜãïõò êáé íá ðñïóêõíÞóïõìå ôïí ÓáñêùèÝíôá Õéü ôïõ Èåïý, ðñïóöÝñïíôÜò ôïõ ü÷é ÷ñõóü, áëëÜ ôçí ðñïáßñåóÞ ìáò íá ôïí äå÷ôïýìå, Ýìðñáêôá êáé âéùìáôéêÜ, ìå ôïí ôñüðï ôçò æùÞò ìáò äçëáäÞ, ùò ÓùôÞñá ìáò êáé ËõôñùôÞ.

5

Åõëáâéêïß Óôï÷áóìïß. ÇìÝñåò ÃéïñôÞò Ìáñßá ÌðïõëÜêç - Ëõðçñßäç Ôï ìÞíá Ïêôþâñéï ï Þëéïò ìðáßíåé óôï öèéíïðùñéíü çëéïóôÜóéï. Ïé Üíèñùðïé ôï áéóèÜíïíôáé, ïé ùñáßåò çìÝñåò ôïõ êáëïêáéñéïý ôåëåßùóáí. Áñ÷ßæåé ôï óõììÜæåìá ôùí óðéôéþí. Ôá ðáéäéÜ ôïõ Ó÷ïëåßïõ ðáßñíïõí ôç ãåýóç ôçò õðåýèõíçò áíåõèõíüôçôáò. Êáé ï öôù÷üò áðü ôþñá áñ÷ßæåé íá óêÝðôåôáé ôï ÷åéìþíá. Ï ìÞíáò áõôüò Þôáí ìéá áñ÷Þ êáé Ýíáò éäéáßôåñïò óôáèìüò ãéá ôïõò áíèñþðïõò ôçò õðáßèñïõ. Ïé ãåùñãïß áíáóêïõìðþíïíôáí íá åôïéìÜóïõí ôá êôÞìáôá ãéá ôç ìåãÜëç åóïäåßá. Êáéñüò ãéá äïõëåéÜ êáé ðáñáãùãéêüôçôá, ãéá üñãùìá, óðïñÜ êáé óõëëïãÞ ôçò åëéÜò. ÁíÜëïãá ìå ôéò âñï÷Ýò ðïõ èá ðÝóïõí, ç ãç ðáßñíåé ôç ãïíéìüôçôá êáé äßíåé èÜññïò óôïõò ãåùñãïýò, èá ïñãþóïõí åýêïëá ôï ÷ùñÜöé ìå ôá æþá ãéá íá óðåßñïõí, èá ÷ïíôñýíïõí ïé åëéÝò. Ç áíïìâñßá ìïéñÜæåé áðåëðéóßá óå üðïéïí Ý÷åé åðåíäýóåé ôï ìü÷èï ôïõ óôïí îåñü åëáéþíá Þ óôï êïðÜäé ðïõ ãõñßæåé êáé îáíáãõñßæåé óôïõò îåñïýò èÜìíïõò, ÷ùñßò íá âñßóêåé ëßãï ÷ëùñü ÷ïñôÜñé. Ãéá üëïõò Üíïéãáí äïõëåéÝò. Áêüìç êáé ãé' áõôïýò ðïõ äåí åß÷áí äéêÜ ôïõò êôÞìáôá. Áõôüí ôï ìÞíá ãßíïíôáí åôÞóéåò óõìöùíßåò Þ åðï÷éáêÝò ìå ðïéï ðïóïóôü èá ìáæåýïíôáí ïé åëéÝò Þ èá ïñãþíïíôáí ôï óôñÝììá. Êýñéï ÷áñáêôçñéóôéêü ôïõ Ïêôþâñç åßíáé ç ãéïñôÞ ôïõ Áãßïõ Äçìçôñßïõ. Ïé áãñüôåò ôç èåùñïýóáí ìåãÜëç ãéïñôÞ, üðùò êáé óÞìåñá âÝâáéá, ãé' áõôü óôáìáôïýóáí ôéò åñãáóßåò ôïõò êáé ãýñéæáí óôá óðßôéá ôïõò áðü ôç ÃåñáêéíÞ, ôéò Êáëýâåò, ôïí ÐáôåëéäÜ, ãéáôß åäþ óôïí Ðïëýãõñï äéáôçñïýóáí ôá êõñßùò óðßôéá ôïõò. Åäþ Ýìåíáí, üóá áð' ôá ðáéäéÜ ðÞãáéíáí Ó÷ïëåßï, ìáæß ìå ôç ãéáãéÜ, ãéáôß ç ìçôÝñá áêïëïõèïýóå ôïí Üíäñá ôçò, ãéá íá ôïí óõíôñïöåýåé êáé íá ôïí âïçèÜåé óôéò ôüóï äýóêïëåò åíáó÷ïëÞóåéò ôïõ. "Ô' Áú Äçìçôñéïý", Þôáí ìéá åõêáéñßá íá "ëïõóôïýí" êáé "í' áëëÜîïõí" ãéá íá åêêëçóéáóôïýí êé üóïé ãéüñôáæáí íá ðáñáâñåèïýí óôçí áñôïêëáóßá ðïõ ôç èåùñïýóáí ìåãÜëç ðñïóöïñÜ óôïí ¢ãéï, áð' ôïí ïðïßï æçôïýóáí õãåßá êáé äýíáìç. ÌåôÜ ôçí åêêëçóßá åôïéìÜæïíôáí ôï ôñáðÝæé. Æåóôü öáãçôü, ãéá íá îåöýãïõí áðü ôï êáèçìåñéíü ðñü÷åéñï "îçñïõìðïýê'". Ç êáëÞ ôñïöÞ äåí ôïõò Þôáí Üãíùóôç. Ç ãç áðÝäéäå íüóôéìá ðñïúüíôá, üðùò êáé ôï æùéêü âáóßëåéï. Ç íïéêïêõñÜ óôç ìáãåéñéêÞ ôÝ÷íç ãéá íá Ý÷åé ôÝëåéï áðïôÝëåóìá, Ýâáæå êáé ôç äéêÞ ôçò óöñáãßäá óôç

Óôïõò åëáéþíåò ôïõ Ðïëõãýñïõ. (Áñ÷åßï ÄÞìïõ ÃéáííÜêá).

1926. ÅëáéïìÜæåìá óôç ÃåñáêéíÞ. Äéáêñßíïíôáé: Ìé÷áÞë êáé ÔñéáíôáöõëëéÜ Êõñêïýäç, Áéêáôåñßíç ÔóïõêÜíïõ, Óïößá ÓáìáñÜ êáé åñãÜôåò áðü ôá ãýñù ÷ùñéÜ. (Áñ÷åßï Ìáñßáò Ìé÷. Êõñêïýäç).

6

ãíþóç ðïõ Þôáí êëçñïíïìéÜ, ðïõ ôçò ôçí ðáñÝäùóå ç ìçôÝñá ôçò. ¼ëç ç ðñïóï÷Þ ôçò óôñáììÝíç óôï íá áíôáðïêñéèåß óôï ìåãÜëï ðñïïñéóìü. Íá ãßíåé ôï ïéêïãåíåéáêü ôñáðÝæé, ç ðçãÞ ôçò åõåîßáò, ôçò äýíáìçò, ôçò åíåñãçôéêüôçôáò. Ç äïõëåéÜ Þôáí óêëçñÞ. Ï êáóìÜò äåí óçêþíïíôáí åýêïëá. ¹ôáí üìùò êáé åðéäßùîç åíôõðùóéáóìïý, ôéò ãéïñôéíÝò çìÝñåò ðïõ äÝ÷ïíôáí óõããåíåßò êáé ößëïõò. ÏðùóäÞðïôå üìùò áðåß÷áí áðü ôçí åðßäåéîç ôïõ ðëïýôïõ, áêüìç êé åêåßíïé ðïõ åß÷áí. "Ïýë'íïé ó' Ýíá êáæÜí' âñÜæïõìé", Ýëåãáí. Ðñüó÷áñá êáëïýóáí: "Êáèßóôå íá óáò öéëÝøïõìå, ü,ôé âñßóêåôáé óôï óðßôé". Êáé ôïõò ößëåõáí "ôá öáãçôÜ ôçò øõ÷Þò", áãÜðç, óõìðüíéá, öéëßá. Óôéò 8 Íïåìâñßïõ, ôùí Ôáîéáñ÷þí, Þôáí åðßóçò ìéá ãéïñôÞ óôáèìüò. Ðáíçãýñéæáí óôï êïíôéíü ìáò ÷ùñéü, ôïí ÔáîéÜñ÷ç, êáé áöïý ôåëåßùíáí ôïõò ÷ïñïýò ìå ôá êëáñßíá, ôçí åðüìåíç ïé Ëïõêïâßôåò ...îåíéôåýïíôáí. ¸ðáéñíáí ôï êáôçöïñéêü ìïíïðÜôé ðïõ äéÝó÷éæå ôï ×ïëïìþíôá êáé ïäçãïýóå óôïí Ðïëýãõñï. ¢íèñùðïé, ìå æþá öïñôùìÝíá ìå ôóáíôßñéá êáé ëéüâåñãåò, Ýöèáíáí åäþ ãéá ôá ìåãÜëá ðáæáñÝìáôá, ôéò äéáðñáãìáôåýóåéò ãéá ôá ìåñïêÜìáôá. Äýï êáé ôñåéò ìÞíåò äïõëåéÜ, áíÜëïãá ìå ôïí êáñðü. ¹ôáí ç åðï÷Þ ðïõ ç èáëðùñÞ ôïõ Þëéïõ æÝóôáéíå ôç ãç êáé ìáæß ìå ôçí åõëïãçìÝíç âñï÷Þ áíôÜìùíáí ãéá íá äþóïõí ôá äéêÜ ôïõò ìïíáäéêÜ ãåííÞìáôá, åõöïñßá óôçí ïñãáíùìÝíç ãç êáé ùñßìáíóç óôïí êáñðü ôçò åëéÜò. ÊôÞìáôá ìå åëéÝò åß÷áí ó÷åäüí üëïé óôïí Ðïëýãõñï. ÅñãáôéêÜ ÷Ýñéá üìùò äåí åß÷áí. Ïýôå üëïé "åß÷áí ôïí ôñüðï ôïõò", äçëáäÞ äåí åß÷áí êáëýâåò êïíôÜ óôá êôÞìáôá. Ãé´ áõôü Ýðáéñíáí åñãÜôåò êáé Ýóôçíáí ôóáíôßñéá Þ Ýêáíáí ðñü÷åéñåò êáôáóêåõÝò ìÝóá óôïõò åëáéþíåò êé åêåß êïýñíéáæáí ôç íý÷ôá ìåôÜ ôïí ïëïÞìåñï ðüëåìï ìå ôéò êáéñéêÝò óõíèÞêåò êáé ôçí Üãñéá óêëçñÞ ãç ðïõ ôïõò ðëÞãùíå ìå ô' áãêÜèéá ôçò. ÊïõñáóìÝíïé êáé íõóôáãìÝíïé, Ýôñùãáí äõï ìðïõêéÝò, áíôÜëëáóáí äõï ëüãéá ãéá í' áëáöñýíïõí ôç øõ÷Þ ôïõò êáé Ýðåöôáí åðÜíù óôá ðñü÷åéñá óôñþìáôá, ðñïóðáèþíôáò íá âãÜëïõí áð' ôï ìõáëü ôïõò ôçí ðñáãìáôéêüôçôá êáé íá ðáñáäïèïýí óôï üíåéñï. Ìå ôßðïôá äå óõãêñßíåôáé ôï ôüôå ìå ôï ôþñá. Åêåßíç Þôáí ç ðñáãìáôéêÞ æùÞ, óôçí ïðïßá õðÞñ÷å ðïëëÞ ïìïñöéÜ êáé ðïëëÞ äýíáìç ãéá ôçí åðüìåíç ìÝñá. Ôþñá êáèüìáóôå, Üíäñåò êáé ãõíáßêåò, êáé ìåôñïýìå ôéò èåñìßäåò ôïõ öáãçôïý, ôç ÷ïëçóôåñßíç ìáò êáé æõãßæïõìå ôá ëßðç ìáò, ðïõ óõóóùñåýóáìå áð' ôçí áêéíçóßá êáé ôçí êáëïðÝñáóç. Ôõ÷åñïß âÝâáéá ãéáôß ç ôå÷íïëïãßá ìáò áðÜëëáîå áðü ôüóïõò êüðïõò, áëëÜ ìáò ÷Üñéóå êáé ôüóá êáêÜ.

1957. Óôïõò åëáéþíåò ôïõ Ðïëõãýñïõ.

1952. ÄéáëïãÞ åëéÜò óôï óðßôé ôïõ Ößëéððá ÄÝëëéïõ. Äéáêñßíïíôáé Ößëéððáò êáé Áéêáôåñßíç ÄÝëëéïõ, ÁèáíÜóéïò ÄÝëëéïò. (Áñ÷åßï ÓÜêç ÄÝëëéïõ).

7

ÊÜèå ìéá áðü ôéò ÷ñõóáöÝíéåò óôáãüíåò ôïõ ëáäéïý, ðïõ åßíáé ðçãÞ óùìáôéêÞò êáé øõ÷éêÞò õãåßáò, Þôáí áíÜìåéêôç ìå ôéò áëìõñÝò óôáãüíåò ôïõ éäñþôá ðïõ Ýôñå÷å ìÝóá óôï êáôá÷åßìùíï. ÄéÜëëåéììá óôïí êüðï Þôáí ïé ãéïñôÝò. ËÜâáñü ôïõò ìïíáäéêü ç èñçóêåßá. Äåí ðñïóåý÷ïíôáí ìüíï ãéá ôïõò åáõôïýò ôïõò êáé ôéò ïéêïãÝíåéÝò ôïõò, áëëÜ êáé ãéá ôá æþá ôïõò. ÁõôÜ Þôáí ôï óôÞñéãìÜ ôïõò, ç âïÞèåéá, ç ðåñéïõóßá, ïé ößëïé ôïõò. Ãé' áõôü ìåãÜëá ðáíçãýñéá óôÞíïíôáí ôéò ãéïñôÝò ôïõ Áãßïõ ÌïäÝóôïõ óôéò Êáëýâåò êáé ôïõ Áãßïõ ÌçíÜ óôïí ÐáôåëéäÜ. ¢ãéïé, ðïõ ðßóôåõáí üôé Þôáí ïé ðñïóôÜôåò ôùí æþùí. Óôçí åêêëçóßá ðñïóêïìßæïíôáí ôá Üãéá ãåííÞìáôá ôçò ãçò "ï óßôïò, ï ïßíïò êáé ôï Ýëáéïí". Ïé ìÝñåò ðåñíïýóáí, ï ÷åéìþíáò äõíÜìùíå, åß÷å ðåñÜóåé êáé "ô' ÁíôñÝá" ðïõ "áíäñéåý' ôïõ êñýïõìá". ÌðÞêáìå óôï ÄåêÝìâñéï. Óôïí Ðïëýãõñï, üóï êé áí åôïéìÜæïíôáí íá ãéïñôÜóïõí ôç ÌåãÜëç ÃéïñôÞ ôïõ Ðïëéïý÷ïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ, êáíåßò óôïõò äñüìïõò äåí êõêëïöïñïýóå. ¼ëïé ìéêñïß êáé ìåãÜëïé Þôáí óôïõò åëáéþíåò. ÈõìÜìáé üìùò üôé ôçí ðáñáìïíÞ ôçò ãéïñôÞò ó÷ïëïýóáí íùñßôåñá, öüñôùíáí ôá æþá êáé îåêéíïýóáí áð' üðïõ êé áí êÜèïíôáí, áð' ôéò Êáëýâåò Þ ôá ðñü÷åéñá ÷åéìáäéÜ, êáé ðñïóðáèïýóáí íá öèÜóïõí ôçí þñá ôïõ åóðåñéíïý óôïí Ðïëýãõñï. ¸ðáéæå ï Þëéïò ìå ôá âáñéÜ óýííåöá. Óôï âÜèïò Ýíá öùò ÷ñýóéæå áðÝíáíôé óôá óðßôéá, ðïõ áðëþíïíôáí óôá ðüäéá ôïõ âïõíïý, êÜôù áð' ôçí åõëïãßá ôïõ ðñïöÞôç Çëßá, üôáí ç ìáêñéíÞ ãéäüóôñáôá (2,30´ þñ. ðïñåßá) Ýöèáíå áðü ôçí Áãßá ÊõñéáêÞ óôç "ÑÜ÷ç". ÌðñïóôÜ áðëþíïíôáí ïé êåñáìéäÝíéåò óôÝãåò êáé ïé ñåìáôéÝò ìå ôéò ëåýêåò. Ç åêêëçóßá ìå ôï êáìðáíáñéü, üðùò áêñéâþò ô' áðåéêüíéóå óôïõò ðßíáêÝò ôïõ ï Ã. ÐáñáëÞò. Ìéá âáèåéÜ áíáðíïÞ, ìéá áíáêïýöéóç áð' ôçí ùñáßá åéêüíá, Ýíá ÷ôýðçìá óôá "êáðïýëéá" ôïõ æþïõ Ýäéíáí îáíÜ öôåñÜ óôá ðüäéá íá óõíå÷ßóïõí ãéá ìéóÞ þñá áêüìç ðåæïðïñßá. Åí ôù ìåôáîý, ßóá-ßóá ðïõ Ýöôáíáí óôá óðßôéá êáé Üëëáæáí, ÷ôõðïýóå êáé ç êáìðÜíá ôïõ ÌåãÜëïõ Åóðåñéíïý êáé ôçò ëéôáíåßáò ôçò åéêüíáò ôïõ Áã. ÍéêïëÜïõ. Ç óõììåôï÷Þ ôùí áíèñþðùí áõôþí Ý÷åé áîßá óôçí áêïëïõèßá ðïõ ìå "ôçí øõ÷Þ óôá äüíôéá" Ýôñå÷áí íá ðñïöèÜóïõí, ãéáôß ôï Ýíéùèáí óáí åóùôåñéêÞ áíÜãêç êáé ü÷é ãéáôß ôïõò ôï åðÝâáëëáí êÜðïéåò åîùôåñéêÝò åðéäñÜóåéò, ç êïóìéêüôçôá Þ ç öõãÞ áð' ôçí áíßá. "Êáíüíá Ðßóôåùò êáé Åéêüíá ðñáüôçôïò". Ç ìïñöÞ óôçí åéêüíá ôïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ áéíéãìáôéêÞ êáé ãáëÞíéá. ÂëÝðåé ðáíôïý, óáí íá öõëÜåé êáé íá ðáñáöõëÜåé

Ðïëýãõñïò 1950. (Áñ÷åßï Êáßôçò Æáìðïýíç).

1927. ÅëáéïìÜæåìá óôéò "ÌðÜñåò". Äéáêñßíïíôáé: Óïößá ÓáìáñÜ, Áéêáôåñßíç ÔóïõêÜíïõ, ÔñéáíôáöõëëéÜ Êõñêïýäç, Ìáñãïýäá ÓáìáñÜ, ×Üéäù ÓáìáñÜ êáé åñãÜôñéåò áðü ôçí Ïñìýëéá. (Áñ÷åßï Ìáñßáò Ì. Êõñêïýäç).

8

ãéá ôçí õãåßá, ôçí åõìÜñåéá, ôçí ðñüïäï. Ðñïóåõ÷Þ êáé åðéèõìßá üëùí ðïõ áêïëïõèïýí êáôáíõêôéêÜ. Ôá áíáììÝíá êåñéÜ, ç âáñéÜ ìõñùäéÜ ôïõ ìïó÷ïëßâáíïõ, ç ìåëùäéêÞ öùíÞ ôùí éåñÝùí, Ýêáíáí ôï èñçóêåõôéêü áßóèçìá âáèýôåñï, áêüìç ðéï ÷áñáêôçñéóôéêü, áêüìç ðéï áíåîßôçëï ãéá ðÜíôá. Ìéá áíÜóá Ýðáéñíå ç øõ÷Þ ôïõò êáé êáèþò ç íý÷ôá êáôÝâáéíå êáé ÷Üíïíôáí ôï öùò, ãýñéæáí óôá óðßôéá, Üíáâáí ôéò ãêáæüëáìðåò, ðïõ äåí Þôáí éêáíÝò íá öùôßóïõí üëåò ôéò ãùíßåò ôçò êÜìáñáò êáé êÜèïíôáí íá "ðõñùèïýí" êáé íá îåêïõñáóôïýí ìðñïóôÜ óô' áíáììÝíï ôæÜêé. Ïé ðáñÜãïíôåò ðïõ äéáìüñöùíáí ôï ðñüóöïñï øõ÷éêü êëßìá, äåí Þôáí ïé ðïëõôåëåßò ÷þñïé, ç ðëçèþñá áêñéâþí öáãçôþí êáé ðïôþí, áëëÜ ôï ìåñÜêé ôçò ãõíáßêáò íá ðåôý÷åé áõôü ôï êÜôé ðïõ áñÝóåé óô' áãáðçìÝíá ôçò ðñüóùðá. Åôïßìáæå ëá÷ôáñéóôÝò ëé÷ïõäéÝò ðïõ ôéò ðáñïõóßáæå ó' Ýíá ôñáðÝæé ëéôü, áëëÜ ðåíôáêÜèáñï, ó' Ýíá ÷þñï ìéêñü, ßóùò, áëëÜ ïìïñöïóôïëéóìÝíï, üðïõ ç ìõñùäéÜ ôïõ öáãçôïý Ýóìéãå ìå ôï áíåðáíÜëçðôï Üñùìá ôçò öñïíôßäáò, ôçò óôïñãÞò êáé ôçò áãÜðçò. Ôï ñÜâäéóìá êáé ôï åëáéïìÜæùìá óõíå÷ßæïíôáí. Ôï åõëïãçìÝíï äÝíäñï ôïõò ðñïóêáëïýóå: "ÂãÜëé ìé áð' ôïõ áãêÜè' íá óý âãÜëïõ áð' ôá ðÜè' Ìçä' éëéÜ ÷ïõñßò îçñÜä' Ìçä' Üíèñïõðïõò ÷ïõñßò øéãÜä'". ÇìÝñá ìå ôçí çìÝñá ôá ðÜèç ôåëåßùíáí. Ôï ëÜäé áðïèçêåýïíôáí. Ôï êñýï äõíÜìùíå, ç íý÷ôá ãßíïíôáí áôÝëåéùôç êáé ç ìÝñá ìßêñáéíå. Ïé Üíèñùðïé, áðïêáìùìÝíïé ðéá, áðïæçôïýóáí ôç æåóôáóéÜ ôïõ óðéôéïý. ÄåêÝìâñéïò, ï ôåëåõôáßïò ìÞíáò ôçò ÷ñïíéÜò, öÝñíåé óôï ôÝëïò ôïõ ôç Ìåãáëýôåñç ÃéïñôÞ, ôá ×ñéóôïýãåííá. ¢ãéåò ìÝñåò, ãåìÜôåò åõëáâéêÝò óêÝøåéò. Ôï êÜèå óðßôé Ýðñåðå íá ãßíåé Ýíäïîç ÖÜôíç, Ýôïéìï íá õðïäå÷ôåß ôï ×ñéóôü. Ïé ãõíáßêåò Þôáí öïñôùìÝíåò ìå ðïëëÝò åñãáóßåò, ü÷é âÝâáéá ìå ôçí áéóèçôéêü, ôçí êïììþôñéá Þ ôç ìïäßóôñá ðïõ èá ôéò ñÜøåé ôïõáëÝôá ãéá ôï "ñåâåãéüí", áëëÜ ìå ôçí "ðÜóôñá" ôïõ óðéôéïý. Íá êñåìÜóåé ôá öñåóêïóéäåñùìÝíá êïõñôéíÜêéá, íá êÜíåé ãëõêÜ, íá ëïýóåé ôá ðáéäéÜ "óôçí êïõðÜíá", ìðñïóôÜ óôï ôæÜêé. ÇìÝñåò ðïõ Þôáí, âïçèïýóáí ôïõò öôù÷ïýò, ôïõò ÷Üñéæáí öñÝóêï ëÜäé, åëéÝò. ÍÞóôåõáí êáé ðñïåôïßìáæáí ôçí øõ÷Þ ôïõò íá ãßíåé óðçëéÜ öéëüîåíç ðëçììõñéóìÝ-

Ðïëýãõñïò 1950. (Áñ÷åßï Êáßôçò Æáìðïýíç).

1958. ÅëáéïìÜæåìá óôïí "ÐáôéëéäÜ".

9

íç áðü ôç èåßá ÷Üñç, Ýôïéìç íá õðïäå÷ôåß ôï ìïíáäéêü ãåãïíüò ôçò ãÝííçóçò ôçò åíáíèñþðéóçò ôïõ Èåïý, ðïõ Ýìðáéíå ìÝóá ôïõò ìå ôç èåßá ìåôÜëçøç. Ìáò êïßìéæáí êáé êïéìüôáí íùñßò, ôçí ðáñáìïíÞ. Ðåñßìåíáí üëïé ôï ÷Üñáìá. Åêåßíç ôçí þñá ðïõ ç ìåëùäßá ôçò êáìðÜíáò óêïñðïýóå ìõóôÞñéï, ìÝóá óôçí ðáãùìÝíç íý÷ôá ôïõ ÄåêÝìâñç. Ôï Üóôñï ôçò ÂçèëåÝì, áð' üëá ô' Üëëá ðéï öùôåéíü, ìáò ïäçãïýóå ðñïò ôçí åêêëçóßá. ¼ëç ç ïéêïãÝíåéá ìáæß. Ï ðáððïýò êé ç ãéáãéÜ ìÜò êñáôïýóáí êáëÜ áð' ôï ÷Ýñé, íá ìçí ãëéóôñÞóïõìå óôá ÷éüíéá êáé ìáò ïäçãïýóáí, Ï×É ðñïò ôï ôáîéäéùôéêü ðñáêôïñåßï íá êÜíïõìå åêäñïìÞ ìå ôçí åõêáéñßá ôùí äéáêïðþí ôùí ×ñéóôïõãÝííùí, áëëÜ óôçí åêêëçóßá, åêåß ðïõ áðüøå "¸ëáìðå ç Ðáíáãßá". Ìåôáããßæïíôáé, áõôÞ ôçí þñá, óôç øõ÷Þ ìïõ üëåò ïé åéêüíåò áðü ôéò ïíåéñéêÝò êáé åõôõ÷éóìÝíåò çìÝñåò ôçò ðáéäéêÞò æùÞò. Äåí îÝñù ðéá ôé èÝëåé ç æùÞ ãéá íá åßíáé ïõóéþäçò! Ãéá íá õøùèåß ç øõ÷Þ ìåóïýñáíá "ôçí þñá ðïõ ï ×ñéóôüò ÃåííÜôáé"! Ìå ôï ó÷üëáóìá ôçò åêêëçóßáò Þôáí ÷áñáõãÞ. Ìéá ÷áñáõãÞ, Ýíáò êáéíïýñéïò ¹ëéïò åß÷å ãåííçèåß êáé ôïí Ýöåñáí üëïé ìÝóá óôéò øõ÷Ýò ôïõò, ãéá íá ôïí åíèñïíßóïõí ìÝóá óôï óôïëéóìÝíï óðßôé, åêåß óôï ãéïñôéíü ôñáðÝæé, ðïõ Þôáí áêïõìðéóìÝíï ìáæß ìå üëá ô' Üëëá ôï "×ñéóôüøùìï". Ïé ÷áìçëïôÜâáíåò êÜìáñåò áãêÜëéáæáí óôïñãéêÜ ôéò ïéêïãÝíåéåò, ôéò æÝóôáéíáí, ôéò îåêïýñáæáí. Ó' Ýíá ôÝôïéï éåñü ÷þñï, üðïéïò Ýìðáéíå, Üöçíå áð' Ýîù üëåò ôéò Ýííïéåò êáé ôéò êáêïäéáèåóßåò, Üíïéãå üëåò ôéò ðüñôåò ôùí áéóèÞóåþí ôïõ êáé êÜèïíôáí í' áðïëáýóåé ôï ãåýìá ôçò áãÜðçò. Ïé çìÝñåò, ðïõ áêïëïõèïýóáí, Þôáí üëåò ãéïñôÞ. ¹ôáí åõêáéñßá ãéá öéëÝìáôá êáé ãåõóôéêÝò ðáíäáéóßåò ìå ôï óöÜîéìï ôùí ãïõñïõíéþí. ¹ôáí åõêáéñßá í' áîéïðïéçèïýí üëïé ïé êáñðïß ôçò ãçò, ðïõ Ýíá ÷ñüíï óõëëÝãïíôáí, êáé êõñßùò ôï êñáóß, áõôü ðïõ ôñÝöåé êáé óôåñåþíåé ôï êïñìß, üðùò Ýëåãáí. ¸ôóé Ýêëåéíáí ïé ìÞíåò ìå ôéò ãéïñôÝò. Ôåëåõôáßïò ï ÄåêÝìâñçò, ìå ôïõò êñýïõò áÝñçäåò Ýöåõãå, ãêñåìßæïíôáò Ýíá öýëëï áêüìç áðü ôï äÝíäñï ôçò æùÞò ôùí áíèñþðùí. Ðïëýãõñïò, Ïêôþâñéïò 2006

Ðïëýãõñïò 1950 ðåñ. Ç "ãïõñïõíï÷áñÜ" ìüëéò Üñ÷éóå.

10

Áíôþíçò Êïíôïãåùñãßïõ ÅðéìÝëåéá: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò Ëßãïé öáíôÜæïìáé èá ãíùñßæïõí üôé äéåõèõíôÞò ôçò ×ïñùäßáò ôçò Å.Ñ.Ô.1 êáé óçìáíôéêüôåñïò óýã÷ñïíïò ìáÝóôñïò óôç ÷þñá ìáò, ìå ðáãêüóìéá áíáãíþñéóç, åßíáé ï óõìðáôñéþôçò ìáò Áíôþíçò Ì. Êïíôïãåùñãßïõ. ÃåííÞèçêå óôç Èåóóáëïíßêç ôï 1945. Ï ðáôÝñáò ôïõ, Ìé÷áÞë, êáôáãüôáí áðü ôç Óìýñíç êáé ç ìçôÝñá ôïõ, Åëåõèåñßá ÊáæÜíç, áðü ôç ÍéêÞôç ×áëêéäéêÞò. Óðïýäáóå óôï Êñáôéêü Ùäåßï Èåóóáëïíßêçò èåùñçôéêÜ ðéÜíï êáé ôñáãïýäé êáé óôçí ÉáôñéêÞ Ó÷ïëÞ ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Èåóóáëïíßêçò, óðïõäÝò ðïõ äéÝêïøå ãéá íá óõíå÷ßóåé óôï R. Strauss Konservatorium ôïõ ÌïíÜ÷ïõ êáé êõñßùò óôçí Áíþôáôç ÌïõóéêÞ Áêáäçìßá ôïõ ÌïíÜ÷ïõ, áð' ôçí ïðïßá êáé áðåöïßôçóå ìå äýï äéðëþìáôá: Magister, Äéåýèõíóçò Xïñùäßáò êáé Ïñáôïñßïõ-Lied. Ðáñáêïëïýèçóå åðßóçò ìáèÞìáôá óôçí êáëïêáéñéíÞ Áêáäçìßá Mozarteum ôïõ ÆÜëôóìðïõñãê, êáèþò êáé óôá ôìÞìáôá áñéóôïý÷ùí ôñáãïõäéïý ôçò Æõñß÷çò. ÊáôÜ êáéñïýò ïñãÜíùóå êáé äéçýèõíå ðïëëÝò ÷ïñùäßåò êáé ôï óïëéóôéêü óýíïëï "ÏÉ ÔÑÁÃÏÕÄÉÓÔÅÓ", ìå ôï ïðïßï ðáñïõóßáóå, ìåôáîý ôùí Üëëùí, óå ðñþôç åêôÝëåóç üëï ôï óùæüìåíï Ýñãï ôïõ Öñáãêßóêïõ Ëåïíôáñßôç. Äßäáîå ìïõóéêÞ óôï ÊïëÝãéï Anatolia, óå ðïëëÜ Ùäåßá, óå 28 óåìéíÜñéá êáé ïñãÜíùóå ðïëëÝò ÓõíáíôÞóåéò ×ïñùäéþí. Äßäáîå ìïõóéêÞ ãéá ôï áñ÷áßï äñÜìá óå ðïëëÝò ðáñáóôÜóåéò ôçò Åðéäáýñïõ, áëëÜ êáé ôïõ åëåýèåñïõ èåÜôñïõ. Äçìïóßåõóå ðïëëÜ åéäéêÜ Üñèñá êáé ðñáãìáôïðïßçóå ðÝíôå ÷ïñùäéáêÝò åêäüóåéò, 29 äéóêïãñáöéêÝò ðáñáãùãÝò êáé ðÜíù áðü 600 ñáäéïöùíéêÝò êáé ôçëåïðôéêÝò åêðïìðÝò. Äéçýèõíå ôá ìåãÜëá ÷ïñùäéáêÜ óýíïëá óôéò ôåëåôÝò ôïõ Millenium êáé ôçò Ýíáñîçò ôùí Ïëõìðéáêþí Áãþíùí. Ôï 1977 ìå ðñüóêëçóç ôïõ ôüôå ÄéåõèõíôÞ ôïõ Ôñßôïõ ÐñïãñÜììáôïò ôçò Å.Ñ.Ô., ÌÜíïõ ×áôæçäÜêé, åðÝóôñåøå áðü ôç Ãåñìáíßá óôçí ÅëëÜäá, üðïõ ãéá ðñþôç öïñÜ ïñãÜíùóå ÷ïñùäßá óôçí ÅëëçíéêÞ Ñáäéïöùíßá, ôç ×ïñùäßá ôïõ Ôñß-

Ìå ôïí Ìßêç ÈåïäùñÜêç óôï Áííüâåñï.

11

ôïõ ÐñïãñÜììáôïò, ôç óçìåñéíÞ ×ïñùäßá ôçò Å.Ñ.Ô., ôçí êáëýôåñç ÷ïñùäßá ôçò ÷þñáò. ÕðÞñîå áðü ôá âáóéêÜ óôåëÝ÷ç ôïõ Ôñßôïõ ÐñïãñÜììáôïò ôïõ ÌÜíïõ ×áôæçäÜêé. Åßíáé åðßóçò äéåõèõíôÞò ôçò ×ïñùäßáò Ìáêåäïíßáò êáé ôçò ×ïñùäßáò ôïõ Åëëçíéêïý ÖåóôéâÜë. ÄéåôÝëåóå äéåõèõíôÞò ôïõ ÊÝíôñïõ ×ïñùäéáêÞò ÐñÜîçò ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý óôçí ÊåöáëïíéÜ, äéåõèõíôÞò ôçò ÷ïñùäßáò ôïõ Ùäåßïõ Áèçíþí, ôçò ×ïñùäßáò ôïõ ÄÞìïõ Áèçíáßùí êáé ãéá 7 ÷ñüíéá ðñüåäñïò ôçò Êáëëéôå÷íéêÞò ÅðéôñïðÞò ôçò ÊñáôéêÞò Ïñ÷Þóôñáò Èåóóáëïíßêçò. Ðñáãìáôïðïßçóå, óáí óïëßóô Þ ìáÝóôñïò, ðÜíù áðü ÷ßëéåò ðáñáóôÜóåéò óôçí ÅëëÜäá, Ãåñìáíßá, Áõóôñßá, Éóðáíßá, Öéíëáíäßá, Ãéïõãêïóëáâßá, Ãáëëßá, Êýðñï, Áßãõðôï, Ôïõñêßá, Éôáëßá, Ôõíçóßá, ÇíùìÝíåò Ðïëéôåßåò, ÊáíáäÜ, óõíåñãÜóôçêå ìå üëåò ó÷åäüí ôéò åëëçíéêÝò ïñ÷Þóôñåò, êáèþò êáé ìå ðïëëÝò îÝíåò êáé ìå äéÜóçìïõò áñ÷éìïõóéêïýò, ìåôáîý ôùí ïðïßùí ïé Ashkenazy, Bernstein, Delacott, Fischer, Hogwood, Koch, Kolomer, Kord, Lazarev, Marriner, Menuhin, Ìazur, Ranzani, Rilling, Sanzognio, Seibel, Scimone, Simonov, Tabashnik, Weickert, Viotti. Ôï ñåðåñôüñéü ôïõ ðåñéëáìâÜíåé 139 ÷ïñùäéáêÜ Ýñãá ìå ïñ÷Þóôñá, (áðü ôá ïðïßá 84 ôá ðáñïõóßáóå óå ðñþôç åëëçíéêÞ åêôÝëåóç), 870 Üëëá ÷ïñùäéáêÜ, 23 üðåñåò êáé ðÜíù áðü 800 Lieder. Ðïëëïß ¸ëëçíåò óõíèÝôåò ôïõ Ý÷ïõí áöéåñþóåé Ýñãá ôïõò. Âñáâåßá: Äéåèíïýò äéáãùíéóìïý "Ìáñßá ÊÜëëáò" (Lied-Ïñáôüñéï), Áêáäçìßáò Áèçíþí (âñáâåßï "Ó. Ìïôóåíßãïõ"), Ôñßôïõ ÐñïãñÜììáôïò ôçò ÅÑÔ (âñáâåßï "Ìáñßá ÊÜëëáò"), ¸íùóçò êñéôéêþí èåÜôñïõ êáé ìïõóéêÞò (ÌÝãá âñáâåßï ÌïõóéêÞò), Åèíéêïý Óõìâïõëßïõ ÌïõóéêÞò (Unesco). Ôïí Áíôþíç Êïíôïãåùñãßïõ óõíáíôÞóáìå áñêåôÝò öïñÝò ôï ðåñáóìÝíï êáëïêáßñé óôï åîï÷éêü ôïõ óðßôé óôç ÍéêÞôç, ìéëÞóáìå ãéá ôç æùÞ êáé ôï Ýñãï ôïõ êáé ìáò ðáñá÷þñçóå ìéêñÞ óõíÝíôåõîç ãéá ôï ðåñéïäéêü ìáò.

- Ç ðáñïõóßá óáò óôá ÌÌÅ åßíáé áíôéóôñüöùò áíÜëïãç ôïõ Ýñãïõ óáò. Ãéáôß; - Ï ðïëéôéóìüò áðü ôç öýóç ôïõ åßíáé óåìíüò. ÐáñÜãåé, äåí äéáêçñýóóåé. Äåí õðïäýåôáé. Äåí êéíåßôáé ìå óôü÷ï ôéò åíôõðþóåéò, áëëÜ ôçí ïõóßá êáé ôçí áëÞèåéá. Ðéóôåýù ëïéðüí ðùò üìïéá ðñÝðåé íá óõìðåñéöÝñïíôáé êáé ïé Üíèñùðïé ðïõ êáëïýíôáé íá ôïí õðçñåôÞóïõí. ÅîÜëëïõ ïé äçìüóéåò ó÷Ýóåéò, åêôüò ôïõ üôé óïõ ôñùí ÷ñüíï êáé íåýñá, åìÝíá ðïõ áðü öýóç êáé èÝóç äåí ìïõ áñÝóïõí, äåí ìå äõóêüëåøáí óôçí ðñáãìáôïðïßçóç êáé óôçí ðïëý êáëÞ áíáãíþñéóç ôçò åñãáóßáò ìïõ. ¢ñá ãßíåôáé êáé ÷ùñßò áõôÝò.

- Ðþò êñßíåôå ôá ìïõóéêÜ ðñÜãìáôá óôçí ÅëëÜäá óÞìåñá;

Ìå ôç ìåãÜëç óïëßóô ôçò üðåñáò ÁãíÞ ÌðÜëôóá ìåôÜ áðü ðáñÜóôáóç ôçò "ÊÜñìåí".

Ìå ôïí ðéáíßóôá ÄçìÞôñç Óãïýñï.

12

- Ïé ¸ëëçíåò åßìáóôå åîáéñåôéêÜ ìïõóéêüò ëáüò, ìå ìÝôñéá, üìùò, Ýùò åëÜ÷éóôç ìïõóéêÞ åêðáßäåõóç. ÕðÜñ÷ïõí ð.÷. ðïëëÝò êáé áîéüëïãåò ÷ïñùäßåò, üìùò äåí Ý÷ïõìå ó÷ïëÝò äéåýèõíóçò ÷ïñùäßáò ãéá íá óðïõäÜóïõí ïé ìáÝóôñïé ôùí ÷ïñùäéþí. ÔñáãïõäÜìå ÈåïäùñÜêç Þ ×áôæéäÜêé óå ðïßçóç Åëýôç, Ñßôóïõ, ÓåöÝñç, ÃêÜôóïõ, áëëÜ öôéá÷íüìáóôå êáé ìå óêõëÜäéêá ôçò äåêÜñáò. Åëëåßøåé ðáéäåßáò, ïé áíôéäñÜóåéò ìáò óôç ìïõóéêÞ åßíáé êáé ôïõ ýøïõò êáé ôïõ âÜèïõò. Áõôü ôï êáëëéåñãïýí êáé ôï åêìåôáëëåýïíôáé ïé äéóêïãñáöéêÝò åôáéñåßåò, ðïõ ìå íüìéìï óôü÷ï ôï êÝñäïò ìÜò óåñâßñïõí åðßìïíá êáé êáôáðéåóôéêÜ "ôñáãïýäéá" ðñü÷åéñá, ôçò ìéáò ÷ñÞóçò.

-Ãéáôß äåí õðÜñ÷ïõí óÞìåñá äçìéïõñãïß áíÜëïãïé ôïõ êïíôéíïý ðáñåëèüíôïò; - Ôï èÝìá ðïõ èßãåôáé äåí åßíáé ìüíï åëëçíéêü, åßíáé äõóôõ÷þò ðáãêüóìéï. Óå üëïõò ôïõò ôïìåßò ôçò ðíåõìáôéêÞò ðáñáãùãÞò ðáñïõóéÜæåôáé åìöáíÞò êÜìøç. Íïìßæù ðùò ïöåßëåôáé óôï ãåãïíüò ðùò óÞìåñá ðñïâÜëëåôáé (ãéá ëüãïõò ïéêïíïìéêïýò) ç åíôýðùóç áíôß ôçò ïõóßáò. Èåùñåßôáé ôï ðáêåôÜñéóìá ðåñéóóüôåñï áîéüëïãï ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ. Õðïóôçñßæåôáé ôï óçìáßíïí êáé õðïâáèìßæåôáé ôï óçìáéíüìåíï. Íïìßæù üìùò ðùò ôï öáéíüìåíï åßíáé ðáñïäéêü êáé ç êáôÜóôáóç èá ïìáëïðïéçèåß óôá ÷ñüíéá ðïõ áêïëïõèïýí. Äåßôå óáí ðáñÜäåéãìá, ðùò üëï êáé ðåñéóóüôåñïé ôçëåèåáôÝò áðïóôñÝöïíôáé ðéá ôá éäéùôéêÜ êáíÜëéá êáé áñ÷ßæïõí íá åíäçìïýí óôéò óõ÷íüôçôåò ôçò Å.Ñ.Ô. ÐÜíôùò åßíáé áîéïðåñßåñãï, ðþò Ýíáò ëáüò ðïõ ôñáãïõäïýóå áñéóôïõñãÞìáôá ìïõóéêÞò êáé ðïßçóçò ãåìßæïíôáò óôÜäéá, ÷Üíåé ôüóï ãñÞãïñá ôç ìíÞìç ôïõ êáé ôóáëáâïõôÜ óå áíïçóßåò. ÅðåéäÞ üìùò ï Ýëëçíáò åßíáé ãåñü êýôôáñï, ðéóôåýù ðùò íÝïé ãåñïß êáëëéôÝ÷íåò èá åìöáíéóôïýí êáé èá óáñþóïõí ôï óêïõðéäüôïðï.

- Ðïéá åßíáé ç åìðåéñßá óáò áðü ôç óõíåñãáóßá óáò ìå ìåãÜëïõò ôïõ åëëçíéêïý ôñáãïõäéïý, (×áôæéäÜêé, ÈåïäùñÜêç, Îáñ÷Üêï, Ìáñêüðïõëï ê.ë.ð.); - Ï ×áôæéäÜêéò åßíáé áõôüò ðïõ ìå Ýöåñå áðü ôç Ãåñìáíßá óôçí ÅëëÜäá, üôáí áíÝëáâå ôï èñõëéêü ðéá Ôñßôï Ðñüãñáììá ôçò èçôåßáò ôïõ, ôïõ ïðïßïõ õðÞñîá ãéá Ýîç ðåñßðïõ ÷ñüíéá Ýíá áðü ôá ïêôþ óôåëÝ÷ç ôïõ, (Êïõñïõðüò, Êáñáúíäñïõ, ÖéäåôæÞò, Êõðïõñãüò, ×ñéóôïäïýëïõ ê.Ü.). Ï ÈåïäùñÜêçò ìå Ý÷åé ôéìÞóåé ìå ôç öéëßá êáé ôçí áãÜðç ôïõ, Ý÷åé ìÜëéóôá ãñÜøåé áñêåôÜ Ýñãá åéäéêÜ ãéá ìÝíá êáé ôïõò óõíåñãÜôåò ìïõ. ÐïëëÜ áðü ôá Ýñãá ôïõ ôá Ý÷ù ðáñïõóéÜóåé óå ðñþôåò ðáãêüóìéåò åêôåëÝóåéò. Ãéá ôïí Îáñ÷Üêï ôñÝöù åîáéñåôéêÞ åêôßìçóç êáé óáí Üíèñùðï êáé óáí êáëëéôÝ÷íç. Êáé ìå ôïí Ìáñêüðïõëï Ý÷ïõìå ðñáãìáôïðïéÞóåé óõíåñãáæüìåíïé áñêåôÝò óõíáõëßåò êáé äéóêïãñáöÞóåéò. Åßíáé üëïé ôïõò Üíèñùðïé ÷áñéóìáôéêïß, ìå äéáöïñåôéêü ðåñéå÷üìåíï êáé åíôåëþò ðñïóùðéêÞ Ýêöñáóç, ðïõ åðçñÝáóáí âáèéÜ

Ìå ôç óïðñÜíï óýæõãü ôïõ.

Ìå ôïí Ìáíþëç ÌçôóéÜ óå ðñüâá ôïõ "¢îéïí Åóôß".

13

ôá ìïõóéêÜ ìáò ðñÜãìáôá, åéäéêÜ ïé ôñåéò ðñþôïé.

- Ëßãá ëüãéá ãéá ôçí ðáéäéêÞ ÷ïñùäßá Ðïëõãýñïõ; - Äåí îÝñù áí ïé Ðïëõãõñíïß ôï Ý÷ïõí óõíåéäçôïðïéÞóåé, áëëÜ ï Ðïëýãõñïò äéáèÝôåé åäþ êáé ÷ñüíéá ìéá áðü ôéò ôñåéò êáëýôåñåò ðáéäéêÝò ÷ïñùäßåò ôçò ÷þñáò. Ï ÓùôÞñçò Áëåâßæïò åßíáé åîáéñåôéêÜ ÷áñéóìáôéêüò ìáÝóôñïò êáé Ý÷åé êÜíåé ðåñßöçìç äïõëåéÜ. Ç ×ïñùäßá Ðïëõãýñïõ åßíáé áðü ôéò áãáðçìÝíåò ìïõ ÷ïñùäßåò êé Ý÷ù óõ÷íÜ óõíåñãáóôåß ìáæß ôçò óå åîáéñåôéêÝò åêäçëþóåéò, üðùò ïé ôåëåôÝò ôïõ Millenium óôçí Áêñüðïëç, ç ÓõíÜíôçóç ÷ïñùäéþí ôïõ ÊÝíôñïõ ×ïñùäéáêÞò ÐñÜîçò ôïõ ÕÐÐÏ, ç ðáñ' ïëßãïí óõììåôï÷Þ ôçò óôïõò Ïëõìðéáêïýò áãþíåò (åäþ ôçí ðÝôáîáí óôç óôñïöÞ ìå áðáñÜäåêôï ôñüðï ðáñÜãïíôåò ðïõ óáëéáñßæïõí ãéá ôçí çèéêÞ êáé ôï äßêáéï!), ëüãïò ãéá ôïí ïðïßï áñíÞèçêá íá äéåõèýíù ôïí Ïëõìðéáêü ýìíï. Ôç ÷ïñùäßá áõôÞ ðñÝðåé íá ôçí ðñïóÝ÷åôå êáé íá ôçí åíéó÷ýåôå. Åßíáé áðü ôéò ðéï óçìáíôéêÝò ðïëéôéóôéêÝò üøåéò ôçò ðüëçò.

- Áðü üóï ãíùñßæù, ï Ðïëýãõñïò åßíáé áðü ôéò ëßãåò ðüëåéò ðïõ äåí Ý÷åôå åðéóêåöôåß ìå ôç ×ïñùäßá ôçò Å.Ñ.Ô. Ðñïôßèåóèå íá äå÷ôåßôå, áí õðïâÜëëïõìå ðñüôáóç óôçí Å.Ñ.Ô.; - Ìå åîáéñåôéêÞ åõ÷áñßóôçóç êáé ìåãÜëç ðñïèõìßá. Ç ×ïñùäßá ôçò Å.Ñ.Ô. Ý÷åé ðñáãìáôïðïéÞóåé ðåñéóóüôåñåò áðü 800 óõíáõëßåò ó' üëç ôçí ÅëëÜäá. Èá Þìïõí åõôõ÷Þò, áí èá õðÞñ÷å ó÷åôéêÞ ðñüôáóç, ôçí ïðïßá êáé èá õðïóôçñßîù Ýíèåñìá óôç Äéïßêçóç ôçò Å.Ñ.Ô.

Ç âñÜâåõóÞ ôïõ áðü ôçí Áêáäçìßá Áèçíþí.

Óçìåßùóç: 1. ÌÝëïò ôçò ÷ïñùäßáò ôçò ÅÑÔ åßíáé êáé ï Ðïëõãõñéíüò Êùíóôáíôßíïò Ìé÷. Æáìðïýíçò.

(Óôï åðüìåíï ôåý÷ïò èá öéëïîåíÞóïõìå áðïóðÜóìáôá áðü áíÝêäïôç óõíÝíôåõîç, ðïõ ðáñá÷þñçóå ï Áíôþíçò Êïíôïãåùñãßïõ óôçí ÑåíÜôá Äáëéáíïýäç åèíïìïõóéêïëüãï, ìå èÝìá ôï "ìåãÜëï åñùôéêü" ôçò åëëçíéêÞò ìïõóéêÞò, ÌÜíï ×áôæçäÜêé).

Ìå ôïí ÉÜííç ÎåíÜêç.

14

Ó÷ïëéÜæïíôáò ôçí åðéêáéñüôçôá ÓÕÍÈÇÌÁÔÁ ÔÏÉ×ÏÕ: Ìüíï ùò áíÜóá äñïóéÜò, ìÝóá óôçí ðïëéôéêÞ êáé ðïëéôéóôéêÞ îåñáÀëá ðïõ åðéêñáôåß ãýñù ìáò ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá, ìðïñïýìå íá ÷áñáêôçñßóïõìå ïñéóìÝíá "óõíèÞìáôá ôïß÷ïõ", üðùò áõôü ðïõ äéáâÜóáìå ðñüóöáôá, ôï ïðïßï Ýëåãå ðåñßðïõ: "Ïíåéñåýïìáé ôç ìÝñá, ðïõ áõôïß èá êÜíïõí ðüëåìï, áëëÜ äåí èá ðçãáßíåé êáíåßò íá ðïëåìÞóåé". Êé åðåéäÞ üëïé ìáò êéíäõíåýïõìå íá ãßíïõìå áíáñ÷éêïß, ðáñáêïëïõèþíôáò êáèçìåñéíÜ ôç ìÜ÷ç ôùí êáíéâÜëùí óôçí ôçëåüñáóç, èá óçìåéþíáìå óôï ßäéï ðíåýìá: "Ïíåéñåõüìáóôå ôç ìÝñá ðïõ áõôïß èá óôÞíïõí êáíÜëéá, áëëÜ êáíåßò äåí èá èÝëåé íá ôïõò âëÝðåé". Ãéá íá ãëéôþóïõìå Ýôóé áðü ôïõò ×áôæçíéêï-ôñáãêá-êáñáôæáöå-ôñéáíôáöõëëïðïõëáßïõò êáé ô' áöåíôéêÜ ôïõò, êáôÜ ôçí Ýêöñáóç ôïõ "ìåãÜëïõ" Âáóßëç ËåâÝíôç, ðïõ êáôÜíôçóáí ôçí éäéùôéêÞ ôçëåüñáóç ìÜóôéãá ôçò åðï÷Þò ìáò. Ãéáôß, åêôüò áðü ôçí "åêäßêçóç ôùí çëéèßùí", üðùò åõöõþò ÷áñáêôÞñéóå ôçí åðÝëáóç ôùí "îáíèþí" ï "ìÝãáò" ×áôæçóôåöÜíïõ, Ý÷ïõìå ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá êáé ôo öáóéóìü ôùí "óïâáñþí", ïé ïðïßïé ìå ýöïò çìéèÝïõ, ìáôáéüäïîïé êáé... ìåãáëüêáñäïé êáèþò åßíáé, âÜëèçêáí íá ìáò óþóïõí áð' ôïõò êáêïýò, ùò Üëëïé Áú-Ãéþñãçäåò, íá õìíïýí, õâñßæïíôáò êÜèå öïñÜ "ôçò ðáôñßäáò ôï ÷áìü". (Íá 'íáé êáëÜ ï Ìçôóéêþóôáò, ðïõ ôïõò ðáñïõóéÜæåé êáìéÜ öïñÜ ìå ôï áëçèéíü ôïõò ðñüóùðï). ÌÅ ÔÇÍ ÅÕÊÁÉÑÉÁ ÔÙÍ ÄÇÌÏÔÉÊÙÍ ÅÊËÏÃÙÍ: Ôñßâáìå ôá ìÜôéá ìáò, ôï ðñïçãïýìåíï äéÜóôçìá ìå ôïí ïñãáóìü äïõëåéÜò, ðïõ âëÝðáìå êáèçìåñéíÜ íá åðéêñáôåß óôá äéÜöïñá óôñáôüðåäá ôùí õðïøçößùí ÄçìÜñ÷ùí êáé Íïìáñ÷þí ãéá ôéò åêëïãÝò ôçò 15çò Ïêôùâñßïõ 2006: ÌåãáëåðÞâïëá ðñïãñÜììáôá äñÜóçò, ìåãáëüðíïá ó÷Ýäéá, áöéóïêïëëÞóåéò, ôáìðëü óå ìÝãåèïò ëéíÜôóáò, åãêáßíéá åêëïãéêþí êÝíôñùí, happenings, óõæçôÞóåéò ïëçìåñßò êé ïëïíõ÷ôßò, åîïñìÞóåéò óôá ÷ùñéÜ, ëüãïé êáé ëïãýäñéá åìðíåõóìÝíá, "øÞóéìï" óôá êñõöÜ êáé óôá öáíåñÜ, óõíôñïöéêÜ ìá÷áéñþìáôá, åêêùöáíôéêÝò åìöáíßóåéò õðïõñãþí óôá ìÝñç ìáò (Áâñáìüðïõëïò, ÂïõëãáñÜêçò, ÌåúìáñÜêçò, Ôóéôïõñßäçò ê.Ü.), äïëïðëïêßåò êáé ðåñßåñãåò åîáöáíßóåéò íôüðéùí ðïëéôåõôþí (Ãéïâáíïýäáò, Öëùñßíçò, Âáñäáñéíüò ê.Ü.), óöÜîéìï ìå ôï âáìâÜêé êáé ôÝëïò... äéáíïìÞ åóôáõñùìÝíùí øçöïäåëôßùí, "ðüñôá-ðüñôá". Ôé êáëÜ ðïõ èá Þôáí, ï ðñïåêëïãéêüò áõôüò ïñãáóìüò íá åîáêïëïõèïýóå, Ýóôù êáé ãéá ëßãïõò ìÞíåò, ìåôÜ ôéò åêëïãÝò! Óßãïõñá ï Ðïëýãõñïò ìå ÌðïãäÜíï Þ ÊáðëÜíç, (êáôÜ ôï... "÷ùñßò Óõêéþôç êáé ÌáñÝôç / ï Ðïëýãõñïò äåí ðñÝðåé...") èá ãéíüôáí áãíþñéóôïò. ÌÅÔÅÊËÏÃÉÊÅÓ ÅÐÉÓÇÌÁÍÓÅÉÓ: (1): Ãéá ôï ÈùìÜ ÊáðëÜíç: Ôïõ åõ÷üìáóôå êÜèå åðéôõ÷ßá óôï Ýñãï ôïõ. Ãéá ôïí Êþóôá ÌðïãäÜíï: Äåí Üîéæå ôÝôïéï åêëïãéêü áðïôÝëåóìá. ÐëÞñùóå óöÜëìáôá Üëëùí. Ãéá ôïí Áñãýñç ËáöáæÜíç: Ïé óõìðáôñéþôåò ìáò ôïí åßäáí ðñþôá ùò ðïëéôéêü êáé ìåôÜ ùò Ðïëõãõñéíü. ÅÜí ëÜâáéíå óôïí Ðïëýãõñï ôéò øÞöïõò ðïõ Ýëáâå ï ÁóôÝñéïò ÆùãñÜöïò óôçí Áñíáßá, èá êÝñäéæå Üíåôá ôç ìÜ÷ç ôçò Íïìáñ÷ßáò.

(2): Ãåíéêü áëëÜ èëéâåñü óõìðÝñáóìá êáé ôùí ðñüóöáôùí åêëïãþí. Ï êïììáôéóìüò åîáêïëïõèåß êáé óôéò åðéëïãÝò ìáò ãéá ôïõò ôïðéêïýò Üñ÷ïíôåò. Ìðïñåß êÜðïéïò õðïøÞöéïò íá ìçí Ý÷åé åðé÷åéñÞìáôá, íá åßíáé áìöéâüëïõ çèéêÞò, íá Ý÷åé êáôáíôÞóåé ãñáöéêüò ê.ë.ð., áëëÜ íá åêëÝãåôáé óõíå÷þò ãéáôß åßíáé "ôïõ êüììáôïò", èñáóýò êáé åìåßò áöåëåßò... óå âáèìü êáêïõñãÞìáôïò. ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÅÓ ÊÉÍÇÔÏÐÏÉÇÓÅÉÓ: Ôïí ðáëéü êáëü êáéñü, ï óêïðüò ôçò óôïé÷åéþäïõò åêðáßäåõóçò Þôáí óáöÞò êáé îåêÜèáñïò: Ôá ðáéäéÜ íá ìÜèïõí íá äéáâÜæïõí, íá ãñÜöïõí êáé íá ëïãáñéÜæïõí. Áí óÞìåñá õðïâÜëëåôå óå åêðáéäåõôéêïýò áíÜëïãï åñþôçìá, ìÜëëïí èá ôïõò öÝñåôå óå äýóêïëç èÝóç. Èåùñåßóôå ðéï åéëéêñéíÞ ôçí áðÜíôçóç: "óôü÷ïò åßíáé ç åßóïäïò óôï... ðáíåðéóôÞìéï".

15

Ôçí Ýëëåéøç óôü÷ùí êáé áîéþí óôï óýã÷ñïíï ó÷ïëåßï åðéâáñýíïõí êáé Üëëá, áðëÜ ðëçí óçìáíôéêÜ, åêðáéäåõôéêÜ ðñïâëÞìáôá, ðïõ ðáñáìÝíïõí Üëõôá åðß äåêáåôßåò, üðùò: á) Ç Ýëëåéøç åíüò áðëïý-áíôéêåéìåíéêïý ìïíôÝëïõ äéäáóêáëßáò ôùí ìáèçìÜôùí, êáôáíïçôïý áðü äáóêÜëïõò, ãïíåßò, ìáèçôÝò (óÞìåñá ï êáèÝíáò äéäÜóêåé ü,ôé èÝëåé êé üðùò èÝëåé), â) Ç áêáôáëëçëüôçôá ðáëéþí êáé íÝùí âéâëßùí (ôá "áðáñÜäåêôá" ðáëéÜ áðïäåéêíýïíôáé ôåëéêÜ ðïëý êáëýôåñá ôùí íÝùí), ã) Ç Ýëëåéøç åéäéêüôçôáò Ðáéäïøõ÷ïëüãïõ óôá ÄçìïôéêÜ (ôçí áíáãêáéüôçôÜ ôçò ôçí áíáêáëýðôïõìå ìüíï, üôáí åìöáíßæïíôáé åãêëÞìáôá ôýðïõ ¢ëåî), ä) Ïé ó÷Ýóåéò äáóêÜëùí - ãïíÝùí, ãïíÝùí - Ì.Ì.Å. ê.ë.ð. (ç ôåëåõôáßá Ý÷åé ìåãÜëç ðÝñáóç ôåëåõôáßá), å) Ç åñãáóßá óôï óðßôé (ôá ìïíôÝëá åñãáóßáò áëëÜæïõí áðü ó÷ïëåßï óå ó÷ïëåßï êé áðü... óðßôé óå óðßôé), óô) Ç áîéïëüãçóç ìáèçôþí êáé äáóêÜëùí, ç) Ç ôñáõìáôéêÞ ìåôÜâáóç áðü ôï Äçìïôéêü óôï ÃõìíÜóéï ê.ë.ð., ê.ë.ð. ê.ë.ð. Ðáñüëá üìùò ôá ðñïâëÞìáôá êáé ôçí ðáíôåëÞ Ýëëåéøç óôü÷ùí êáé áîéþí óôï Äçìïôéêü Ó÷ïëåßï, Ý÷ïõìå áðü öÝôïò ôá ðåñßöçìá "íÝá âéâëßá" (áðåõèýíïíôáé óôá... ëõóÜñéá ðïõ êõêëïöüñçóáí óõã÷ñüíùò ïé óõíôÜêôåò ôïõò êé ü÷é óå ìáèçôÝò äçìïôéêïý), äåýôåñç îÝíç ãëþóóá êáé åðôÜùñá óôï Äçìïôéêü, ÏëïÞìåñï êáé ôá êáèéåñùìÝíá áðü åôþí öñïíôéóôÞñéá, ðéÜíï, ìðáëÝôï, êáñÜôå, Ç/ÕðïëïãéóôÝò ê.ë.ð., ìå áðïôÝëåóìá ôá ðáéäéÜ ìáò íá ôá Ý÷ïõìå öôÜóåé "Óôï ðáñÜ 5´". (ÊáëÜ ðïõ õðÜñ÷åé ôï ïìþíõìï óßñéáë ãéá íá ÷áëáñþíïõí êáé ëßãï). Êé áí ôá ñùôÞóåéò, ôé èÝëïõí íá ãßíïõí, üôáí ìåãáëþóïõí; èá áðáíôÞóïõí, ôñáãïõäéóôÝò Þ êïììþôñéåò. Ç áðÜíôçóç áõôÞ åßíáé ìÜëëïí ç åêäßêçóÞ ôïõò ãéá üóá ôïõò óôåñïýìå. Êáé åðåéäÞ äéáíýïõìå ðåñßïäï êáôáëÞøåùí (Üëëç ìüäá êé áõôÞ), ðåñéóóüôåñïõò ëüãïõò íá êáôáëÜâïõí ôá ó÷ïëåßá ôïõò Ý÷ïõí ïé ìáèçôÝò ôïõ Äçìïôéêïý, ðáñÜ áõôïß ôùí Ãõìíáóßùí-Ëõêåßùí êáé ïé öïéôçôÝò. Ï ÔÁ×ÕÄÑÏÌÏÓ ÐÅÑÁÓÅ... Óôï ðñïçãïýìåíï ôåý÷ïò äçìïóéåýóáìå åðéóôïëÞ ôïõ ê. Áðüóôïëïõ ÊåëéáöÜíïõ, áðü ôçí ïðïßá, ëüãù Ýëëåéøçò ÷þñïõ, ðáñáëåßøáìå Ýíá ôìÞìá ôçò ðïõ êáôÜ ôç ãíþìç ìáò äåí âïçèïýóå êáèüëïõ ôï èÝìá. (Ãéá íá äçìïóéåõèåß ïëïóÝëéäç, ðáñáëåßøáìå äýï Üëëåò åðéóôïëÝò åîßóïõ åíäéáöÝñïõóåò). ÅðåéäÞ üìùò ç ðáñÜëåéøç áõôÞ èåùñÞèçêå åóêåììÝíç, äçìïóéåýïõìå ôï áðüóðáóìá áõôü áðü ôçí áñ÷Þ ôçò ðáñáãñÜöïõ, þóôå íá õðÜñ÷åé íïçìáôéêÞ óõíï÷Þ. "...Ôï ÷ñÝïò üìùò, ìüíï ãéá ôçí ÉóôïñéêÞ ÌíÞìç, þóôå íá ìçí îáíáóõìâïýí. ÎÝñù åðßóçò ðïëý êáëÜ êáé Ý÷ù ðñïóùðéêÞ åìðåéñßá, üôé ìåñéêïß äåí îÝñïõí áðü ëÞèç. ÓõíÜíôçóá Ýíáí ôÝôïéï. ¹ôáí êáèïäçãçôÞò [Éíóôñïý÷ôïñáò] êáé ôïí ñþôçóá, ôï 2003 ðáñáêáëþ, áí åß÷áí ìåôáíïÞóåé ãéá ôï êáêü ðïõ Ýêáíáí óôçí ÷þñá. Èá óáò öáíåß áðßèáíï, áëëÜ ç áðÜíôçóç Þôáí, Ï×É. ¢ëëùóôå áõôü áíÝöåñå êáé ï Æá÷áñéÜäçò óôçí ëåãïìÝíç "ÄÉÊÇ ÔÇÓ ÌÏÓ×ÁÓ" åíþðéïí ôïõ ÓÔÁËÉÍ, ôïõ ÄÇÌÇÔÑÙÖ êáé ôïõ ×ÏÔÆÁ ôïí ÖåâñïõÜñéï ôïõ 1952: ´´èá åðáíÝëèïõìå.´´ åßðå. Ôïõ åßðá ãéá ôïõò 65.000 íåêñïýò íåáñïýò ¸ëëçíåò êáé ìïõ åßðå üôé ïé áãþíåò Ý÷ïõí èýìáôá. Ôïõ åßðá üôé, áí ôüôå åðéêñáôïýóáí, ç êüñç ôïõ óÞìåñá èá Ýêáíå ðåæïäñüìéï Þ èá ÷üñåõå óå íõêôåñéíü ìðÜñ óôçí Éôáëßá ãéá ôïí åðéïýóéï. Åßäá üìùò ôï ìÜôáéï ôçò óõæÞôçóçò, ôïí ÷áéñÝôçóá üóï åõãåíéêÜ ìðïñïýóá êáé Ýöõãá. Êáé ìçí íïìßóåôå üôé Þôáí Ýíáò áðïëéèùìÝíïò åãêÝöáëïò. Ç ãëþóóá ôïõ ðÞãáéíå ñïäÜíé. Ïýôå åßíáé ï ìüíïò...". Ìå ÷áñÜ, öÝôïò ôï êáëïêáßñé, ãíùñßóáìå ôïí Ðïëõãõñéíü áñ÷éôÝêôïíá Íßêï Âåññïéþôç, ï ïðïßïò æåé êáé åñãÜæåôáé óôç ×áëêßäá êáé åðéóêÝöôçêå ôïí Ðïëýãõñï ýóôåñá áðü 20 ÷ñüíéá "åíåñãÞò áðïõóßáò", üðùò óçìåéþíåé ï ßäéïò. Ìå ÷áñÜ åðßóçò ëÜâáìå êáé äçìïóéåýïõìå ôçí ðáñáêÜôù åðéóôïëÞ ôïõ: "Ìéá óýíôïìç êñéôéêÞ ãéá ôï ðåñéïäéêü "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" Åß÷å îáíáâñåèåß óôá ÷Ýñéá ìïõ ìéá óåéñÜ ðåñéïäéêþí ãýñù óôá ìÝóá ôïõ 2002. ÅíôõðùóéÜóôçêá - åßíáé áëÞèåéá - êáé åðåéäÞ óôï ðáñåëèüí åß÷á áó÷ïëçèåß ìå ôçí 16

Ðåñéóóüôåñïõò ëüãïõò íá êáôáëÜâïõí ôá ó÷ïëåßá Ý÷ïõí ïé ìáèçôÝò ôïõ Äçìïôéêïý ðáñÜ áõôïß ôïõ Ãõìíáóßïõ-Ëõêåßïõ êáé ïé öïéôçôÝò.

äçìïóéïãñáößá áëëÜ êáé ôïí ðåñéïäéêü ôýðï, ÷áñáêôÞñéóá ôçí Ýêäïóç óáí Üèëï ðïõ Üîéæå ôá Üðåéñá óõã÷áñçôÞñéá ó' üëïõò ôïõò óõíôåëåóôÝò ôçò Ýêäïóçò êáé éäéáßôåñá óôïí åêäüôç ÃéÜííç ÊáíáôÜ ðïõ êïõâáëÜåé üëï ôï öïñôßï ôçò Ýêäïóçò, óôïí ÄÞìï Ðïëõãýñïõ ðïõ ÷ñçìáôïäïôåß ôçí ðñïóðÜèåéá, áëëÜ êáé ó' üëïõò ôïõò Ðïëõãõñéíïýò óõìðáôñéþôåò, ðïõ óõììåôÝ÷ïõí åíåñãçôéêÜ óôïí Ëáïãñáöéêü ¼ìéëï Ðïëõãýñïõ. ÓÞìåñá ìåôÜ áðü "åíåñãÞ" áðïõóßá áðü ôïí ôüðï ìïõ, ìåãáëýôåñçò ôùí 20 ÷ñüíùí, îáíáêõêëïöüñçóá óôá óïêÜêéá ôçò ãåíÝôåéñáò ìïõ êáé ïðùóäÞðïôå Ýìåéíá Ýêðëçêôïò áð' ôï óýíïëï ôçò åéêüíáò ôïõ Ðïëõãýñïõ, ôüóï áðü ôçí ïðôéêÞ, ôçí ïéêïíïìéêÞ êáé ôçí êïéíùíéêÞ ðëåõñÜ, üóï êáé áðü ôçí ðïëéôéóôéêÞ ðëåõñÜ, ðïõ ôçí íéþèåé Ýíôïíá ï êáèçìåñéíüò åðéóêÝðôçò. Óå ôïýôï ôï ôåëåõôáßï óçìåßï, âáñýíïõóá èÝóç Ý÷åé ï Ëáïãñáöéêüò üìéëïò Ðïëõãýñïõ êáé ôï ðåñéïäéêü ÐÏËÕÃÕÑÏÓ ìå ôïí åêäüôç ôïõ. Óôï åðüìåíï ôåý÷ïò èá ðñïóðáèÞóù íá óôåßëù ìéá óõíåñãáóßá ìïõ ðïõ èá ðçãÜæåé áðü ôçí ðáéäéêÞ øõ÷ïëïãßá ôïõ íá ãñÜøù ôçí êáèéåñùìÝíç - óôá ÷ñüíéá ìáò - ó÷ïëéêÞ Ýêèåóç ãéá ôï ðþò ðÝñáóá ôï êáëïêáßñé (óÞìåñá ôï ëÝíå äéáêïðÝò)!!! ... ÓÞìåñá èá ðñïóðáèÞóù ìïíÜ÷á íá áó÷ïëçèþ ìå ôçí åìöÜíéóç êáé ôï ðåñéå÷üìåíï ôïõ ðåñéïäéêïý Þ áëëéþò ìå ôçí ðïéüôçôÜ ôïõ. Êáé áñ÷ßæù áð' ôçí åìöÜíéóç, ðïõ åíþ åßíáé ðëïýóéá - õðåñâïëéêÞ èá Ýëåãá - óå ÷áñôß êáé óå ÷ñþìá, ðÜó÷åé ïðùóäÞðïôå óôç óåëéäïðïßçóç. ÄçëáäÞ èá ðñÝðåé íá ðñïóå÷ôïýí äõï-ôñßá ðñáãìáôÜêéá, ðïõ üìùò åßíáé êáèïñéóôéêÜ ãéá ôçí åìöÜíéóç êáé ôçí áíáãíùóéìüôçôá ôùí êåéìÝíùí. Ìå Üëëá ëüãéá, ôï ìÞêïò ôçò áñÜäáò åíüò êåéìÝíïõ êáèïñßæåé êáé ôï ìÝãåèïò ôùí ãñáììÜôùí (íïýìåñï) ôçò ãñáììáôïóåéñÜò, ðïõ êáé áõôÞ èá ðñÝðåé íá åðéëå÷ôåß ìå ðñïóï÷Þ êáé ïðùóäÞðïôå íá ìçí åßíáé ðÜíôïôå ôá ðëÜãéá TS 10 ãéáôß êïõñÜæïõí êáé åßíáé "öåõãáëÝá". ÄçëáäÞ åíþ åãþ èá ðñïôéìïýóá ôçí ãñáììáôïóåéñÜ HELVETIKA HM èá åðÝëåãá ìÞêïò áñÜäáò ìÝ÷ñé 9 åê. ãéá ôï Íï ÇÌ 10, äéáöïñåôéêÜ èá ðÞãáéíá óå óåëßäá äßóôçëç, üðùò Þôáí ôï ðåñéïäéêü ôï 2002. ÅðïìÝíùò èá ðñÝðåé Þ íá ìåãáëþóïõìå ôá ãñÜììáôá Þ íá êïíôýíïõìå ôï ìÞêïò ôçò áñÜäáò ìå äßóôçëá êåßìåíá.

-Óå ü,ôé üìùò áöïñÜ ôï ðåñéå÷üìåíï ôïõ ðåñéïäéêïý Ý÷ù íá ðáñáôçñÞóù ôá åîÞò. Äåí õðÜñ÷ïõí ìüíéìåò óôÞëåò, ðïõ íá ðñïóåëêýïõí ôïí áíáãíþóôç êáé íá ôïí ïäçãïýí Üìåóá óôá åêÜóôïôå åéäéêÜ åíäéáöÝñïíôÜ ôïõ. ÄçëáäÞ ëåßðåé ç óôÞëç ôçò áëëçëïãñáößáò ôùí áíáãíùóôþí, ðïõ åßíáé áðáñáßôçôç, åíþ äåí åßíáé ôáîéíïìçìÝíåò ïé óåëßäåò ôùí Ëáïãñáöéêþí êåéìÝíùí ðïõ ðáñïõóéÜæïõí åêðëçêôéêü åíäéáöÝñïí, üôáí ìÜëéóôá ãñÜöåé ï ößëïò ìïõ Êåßìçò ÔÜóéïò, ðïõ ÷ùñßò íá ðñïóðáèåß, áð´ ü,ôé öáßíåôáé, îåðåñíÜåé ôá üñéá ôçò ëáïãñáößáò êé áããßæåé ìå áîéþóåéò ôá áíôßóôïé÷á ôçò ëïãïôå÷íßáò. Êáé ìéá ðïõ Ýãéíå ëüãïò ãéá ëïãïôå÷íßá, äåí èá ðáñáëåßøù íá óçìåéþóù ôçí Ýëëåéøç êé áõôÞò ôçò ìüíéìçò óôÞëçò. ÁõôÜ üëá ðïõ óçìåéþíù - ðÜíôïôå êáëüðéóôá êáé äçìéïõñãéêÜ - äåí óçìáßíïõí üôé äåí õðÜñ÷ïõí êåßìåíá ëïãïôå÷íéêÜ óôï ðåñéïäéêü. Áíôßèåôá, åíþ õðÜñ÷ïõí êáé ìÜëéóôá áîéïëïãüôáôá, âñßóêïíôáé äéÜóðáñôá ìÝóá óôï ðåñéïäéêü êáé îåöåýãïõí ðïëëÝò öïñÝò áðü ôï ìÜôé ôïõ áíáãíþóôç. Ìå Üëëá ëüãéá ç ýëç ÷ñåéÜæåôáé ôáîéíüìçóç êáé êáëýôåñç óåëéäïðïßçóç. ÊÜôé üìùò ðïõ èá Ýðñåðå íá ôïõ äþóù ôçí ðñùôáñ÷éêÞ âáñýôçôá, åßíáé üôé ëåßðåé ôï óçìåßùìá ôïõ åêäüôç Þ ôçò óýíôáîçò êáé ðïõ èá åßíáé ôï åéóáãùãéêü êåßìåíï óôçí åêÜóôïôå Ýêäïóç êáé èá Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôçí åðéêáéñüôçôá êáé ôï êýñéï èÝìá ôçò Ýêäïóçò. ×ùñßò íá áéóèÜíïìáé üôé êÜëõøá ìå åðéóçìÜíóåéò üëá ôá üóá ëåßðïõí áðü ôï

Ïé åðéóôïëÝò óôéò áñ÷Ýò ôïõ áéþíá ôáîßäåõáí ìå Üìáîá. Ôá÷õäñüìïò ï ÓùôÞñéïò ÂáóéëÜêçò. (Áñ÷åßï Ãåùñãßïõ ÂáóéëÜêç).

17

Ýíôõðï, èá óçìåéþóù üôé ôï ðåñéïäéêü ``ÐÏËÕÃÕÑÏÓ´´ åßíáé ìéá Ýêäïóç ôïõ ÄÞìïõ ôçò ðñùôåýïõóáò ôïõ Íïìïý ×áëêéäéêÞò êáé ùò åê ôïýôïõ ç óôÞëç ãéá ôá íÝá ïëüêëçñçò ôçò ×áëêéäéêÞò åßíáé áðïëýôùò áðáñáßôçôç.

- ¢öçóá ãéá ôï ôÝëïò áõôü ðïõ áðü ôï 2002 ì' Ýêáíå éäéáßôåñç åíôýðùóç. ÁëëÜ ãéá íá åßìáé ðéï óáöÞò, êáé åíþ - ùò ãíùóôü - áíôéêåßìåíü ìïõ Þôáí êáé åßíáé ç áñ÷éôåêôïíéêÞ, ôï ÷ñþìá, ç æùãñáöéêÞ êáé ïé åéêáóôéêÝò ôÝ÷íåò ãåíéêüôåñá, âñßóêù üôé õðÜñ÷åé óôï ðåñéïäéêü ìéá õðåñâïëÞ, ðïõ ðñïäéáèÝôåé üôé ôï ðåñéïäéêü áðåõèýíåôáé ìüíï óå æùãñÜöïõò Þ êáëýôåñá óå öéëüäïîïõò õðïøÞöéïõò æùãñÜöïõò. Äåí èÝëù íá ìåéþóù êáíÝíáí óõìðáôñéþôç ìïõ, áëëÜ ïé ôüóï ðïëëÝò êáé åêôåôáìÝíåò ðáñïõóéÜóåéò ``æùãñÜöùí´´ äßíïõí ôçí áßóèçóç üôé âñéóêüìáóôå óå ðüëçstudio ÆÙÃÑÁÖÉÊÇÓ, ðñÜãìá ðïõ ðñïäéáèÝôåé Ýíá ìåãÜëï ðïóïóôü ôïõ áðëïý áíáãíùóôéêïý êïéíïý óôï íá áðùèåßôáé áðü ôï ßäéï ôï ýöïò ôïõ ðåñéïäéêïý... ÁõôÜ üëá ðïõ óçìåßùóá äåí ôá Ýãñáøá ãéá íá äçìïóéåõôïýí, ÷ùñßò êÜôé ôÝôïéï íá ìå âñßóêåé áíôßèåôï. Ôá Ýãñáøá ãéá íá âïçèÞóù óôçí åìöÜíéóç ôçò Ýêäïóçò êáé ãéá íá ãßíåé áõôÞ Ýíá ÷ñÞóéìï åñãáëåßï óôá ÷Ýñéá ôùí äéá÷åéñéóôþí ôçò êëçñïíïìéÜò ìáò. Ç ê. ÁíäñïìÜ÷ç ÍÝóôïñá ìáò ãñÜöåé áðü ôçí ÁèÞíá: "...Äáíåßæïìáé êáé ìå ðïëý åíäéáöÝñïí äéáâÜæù ôïí "Ðïëýãõñï". ¸æçóá, ÷Üñçêá êáé Ýêëáøá ðïëý óôïí ôüðï áõôü, ãé áõôü êáé íïìßæù ðùò Ý÷ù ôï äéêáßùìá íá óáò æçôÞóù íá äçìïóéåýóåôå êáé áðü ìÝñïõò ìïõ äõï óåéñÝò. ÎÝñù üôé åßíáé ôçò ìüäáò íá ìéëÜìå ãéá "îÝðëõìá ÷ñÞìáôïò", ôþñá èá ìéëÜìå êáé ãéá "îÝðëõìá óõíåéäÞóåùí"; Äõï óõìâïõëÝò: Óôïí ê. ÆùãñáöÜêç üôáí åðáíåêäþóåé ôï âéâëßï ôïõ íá ìçí îå÷Üóåé íá áíáöÝñåé ôá ïíüìáôá áõôþí ðïõ óêüôùóáí ïé Ãåñìáíïß, ãéáôß Ýêáíáí áíôßóôáóç ð.÷. ôïí Á. ÌïõôáöôóÞ, ôïí É. Êüôóéáíï, ôïí ÑïêáíÜ ê.ë.ð. êáèþò êáé ôïí Á. ÔóáíÜêá êáé ôïí ÄÞìáñ÷ï ÊáæÜíç, ðïõ óêüôùóáí ïé áíôéóôáóéáêïß, ãéáôß ôïõò Ýêáíáí áíôßóôáóç. Åðßóçò íá åîáíôëÞóåé ôéò éóôïñéêÝò ðçãÝò ãñÜöïíôáò êáé íá ìçí áñêåßôáé óå óõìöÝñïõóåò áöçãÞóåéò. Óôçí åðéôñïðÞ ôçò Íïìáñ÷ßáò, ðïõ áó÷ïëåßôáé ìå ôçí åðéëïãÞ ôùí âéâëßùí ðïõ åêäßäïíôáé "äáðÜíáéò ôïõ Äçìïóßïõ" íá ðñïóÝ÷åé, áí ï éóôïñéêüò åßíáé áíôéêåéìåíéêüò êáé áí ôï âéâëßï óôçñßæåôáé óå áëçèéíÜ óôïé÷åßá. ËõðÞèçêá, üôáí óå ìéá åðßóêåøÞ ìïõ óôïí Ðïëýãõñï åßäá ôï óðßôé ðïõ êáèüìïõí ãêñåìéóìÝíï, Ýèáøá ó' áõôü ôç æùÞ ìïõ, üôáí êé åãþ Ýêáíá áíôßóôáóç óôïõò áíôéóôáóéáêïýò, ðïõ ðïëåìïýóáí ôïõò Ãåñìáíïýò ãéá íá öÝñïõí ôïõò Ìðïëóåâßêïõò!". Ï ê. ÁâñáÜì Ðáðáäüðïõëïò, ìáèçìáôéêüò êáé ôáìßáò ôïõ Ðáã÷áëêéäéêïý Óõëëüãïõ Èåóóáëïíßêçò "Ï ÁñéóôïôÝëçò", ìáò ãñÜöåé: "Åßìáé Ýíáò áðü ôïõò ôõ÷åñïýò óôïõò ïðïßïõò áíåëëéðþò áðïóôÝëëåôáé - áðü ôá ðñþôá ôïõ ôåý÷ç - ôï áîéüëïãï ðåñéïäéêü óáò "Ðïëýãõñïò". Åßíáé áîéüëïãï, ãéáôß ðñÜãìáôé öÝñíåé óôç ìíÞìç ôùí ìåãÜëùí ðëïýóéï ëáïãñáöéêü õëéêü, ìÝóá áðü ôá äéÜöïñá Üñèñá ôùí óõíåñãáôþí óáò, áëëÜ êáé ãéáôß Ýôóé ìáèáßíïõí ïé íÝïé ðïëëÜ ãéá ôïí ôüðï ôïõò, êÜôé ðïõ îÝöõãå ëßãï ôïõ óêïðïý ôïõ óå êÜðïéá áðü ôá ôåëåõôáßá ôåý÷ç. ¸ôóé, üðùò áíôéëáìâÜíåóèå, óõìöùíþ áðüëõôá ìå ôï ó÷üëéï ðïõ Ýãéíå óôï ôåëåõôáßï ôåý÷ïò Í. 35 áðü ôïí ê. Áð. ÊåëéáöÜíï, ìå ôßôëï: "Ç ËÇÈÇ (ÓÕÃ×ÙÑÅÓÇ) ÅÉÍÁÉ ÁÑÅÔÇ, Ç ÌÍÇÌÇ ÅÉÍÁÉ ×ÑÅÏÓ" êáé ùò åê ôïýôïõ óõíõðïëïãßóôå ìå ùò Ýíáí "åê ôùí ðïëëþí Üëëùí áíáãíùóôþí, ôç ãíþìç ôùí ïðïßùí äéåñìçíåýåé", ï ê. ÊåëéáöÜíïò". Ó÷üëéï "Ð": Ôï ðéÜóáìå êé áõôü ôï ...õðïíïïýìåíï! Êáé ãéá ôïí ê. Ðáðáäüðïõëï éó÷ýåé ç áðÜíôçóç ðïõ äþóáìå óôïí ê. ÊåëéáöÜíï óôï 35o ôåý÷ïò. Êáé åðåéäÞ äåí èÝëïõìå íá áíïßîïõìå - áêüìá - êáìéÜ öÜìðñéêá ìå åðéóôïëÝò åðß åðéóôïëþí, èá ðñïôåßíáìå óôï åîÞò íá ôéò óôÝëíåôå áð' åõèåßáò ó' áõôïýò ðïõ êáôïíïìÜæåôå Þ õðïíïåßôå. Ãé áõôü ôï ëüãï äåí èá äçìïóéåýïõìå åðéóôïëÝò ðïõ èá ðñïêáëïýí áðáíôÞóåéò åðß áðáíôÞóåùí, "Ü÷ñé ÷ñüíïõ".

18

Ï æùãñÜöïò ×ÑÇÓÔÏÓ ÄÅËËÉÏÓ ÅðéìÝëåéá: ÃéÜííçò Ä. ÊáíáôÜò "...Åß÷á äéáâÜóåé ôï âéâëßï ôïõ "Ç ìïíá÷éêÞ æùÞ êáôÜ ôïõò ÐáôÝñåò ôçò Åêêëçóßáò" êáé ìïõ Üíáøå ôçí åðéèõìßá íá ôïí óõíáíôÞóù. Ôï 1978 ãíþñéóá ôïí áåßìíçóôï ×ñÞóôï ÄÝëëéï, ãñáößóôá, ï ïðïßïò åß÷å Ýñèåé óôçí Êýðñï ãéá ìéá áôïìéêÞ Ýêèåóç. Ï ×ñÞóôïò ÄÝëëéïò äéåôÝëåóå óôï ¢ãéïí ¼ñïò Ýìðïñïò ôñïößìùí êáé ï ÃÝñùí ÃáâñéÞë Þôáí ï ðíåõìáôéêüò ôïõ ðáôÝñáò. Ôï 1979 ðÞãá óôçí áãéïôüêï Èåóóáëïíßêç ãéá èåïëïãéêÝò óðïõäÝò êáé óõíáíôéüìïõí ðïëý óõ÷íÜ ìå ôïí ×ñÞóôï ÄÝëëéï, ï ïðïßïò ìïõ ìéëïýóå ãéá ôï ¢ãéïí ¼ñïò. Ôïí Áýãïõóôï ôïõ 1980, ìå ôç âïÞèåéá ôïõ Èåïý, åðéóêÝöôçêá ôï áãéþíõìïí ¼ñïò. Ðñéí áíá÷ùñÞóù ôï áíáêïßíùóá óôïí ×ñÞóôï ÄÝëëéï, ï ïðïßïò ìå óõìâïýëåõóå íá åðéóêåöèþ ôç ÌïíÞ Äéïíõóßïõ êáé íá óõíáíôÞóù ôï ÃÝñïíôá ÃáâñéÞë, äéüôé, üðùò ìïõ åßðå ÷áñáêôçñéóôéêÜ, "áõôüò åßíáé ðïëý öùôéóìÝíïò êáé èá óå âïçèÞóåé ðÜñá ðïëý". ÕðÜêïõóá óôá êåëåýóìáôá ôïõ ×ñÞóôïõ ÄÝëëéïõ êáé ðÞãá óôçí éåñÜ ÌïíÞ Äéïíõóßïõ..."1. Ï ×ñßóôïò ÉùÜííïõ ÄÝëëéïò (ãíùóôüôåñïò ùò Êßôóïò) ãåííÞèçêå óôïí Ðïëýãõñï ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ 1914 êáé ôï 1932 áðïöïßôçóå áðü ôï ÃõìíÜóéï Ðïëõãýñïõ. Áó÷ïëÞèçêå ìå ðïëëÜ ðñÜãìáôá óôç æùÞ ôïõ - ÷áñáêôçñéóôéêüò ôýðïò ðïëõôå÷íßôç - êáé ïé ðáíÝìïñöåò æùãñáöéÝò ôïõ, óôéãìáôïôïãñáöéêÞò ôå÷íéêÞò, ðïõ óõíáíôïýìå óõ÷íÜ áêüìá óå óðßôéá Þ óå ãñáöåßá ôïõ Ðïëõãýñïõ, ôçò Èåóóáëïíßêçò, ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò êáé áëëïý, åßíáé ç ðáñáêáôáèÞêç ðïõ ìáò Üöçóå ãéá íá ôïí èõìüìáóôå. Ößëïò ôïõ æùãñÜöïõ Ãéþñãïõ Í. ÐáñáëÞ, ìå êïéíÞ ôçí áãÜðç ôïõò ãéá ôç æùãñáöéêÞ êáé ôï ¢ãéï ¼ñïò, èá åðéóêåöôïýí ìáæß ðïëëÝò öïñÝò ôï ðåñéâüëé ôçò ÐáíáãéÜò. ÄéáôÞñçóå ôçí ðíåõìáôéêÞ ôïõ ó÷Ýóç ìå ôï ¢ãéï ¼ñïò ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò ôçò æùÞò ôïõ êáé áíÝðôõîå îå÷ùñéóôÞ êáé ìáêñï÷ñüíéá öéëßá ìå ôïí çãïýìåíï ôçò ìïíÞò Äéïíõóßïõ ð. ÃáâñéÞë.

19

Ç ðíåõìáôéêÞ ôïõ ó÷Ýóç ùóôüóï, ðïõ äéáôçñïýóå ìå ôï ¢ãéï ¼ñïò, êÜèå Üëëï ðáñÜ ôïí áðÝôñåðå áðü ôçí êïéíùíéêÞ-êïóìéêÞ æùÞ ôïõ Ðïëõãýñïõ, éäéáßôåñá ôá ÷ñüíéá ôçò íåüôçôáò. Áíôßèåôá ìÜëéóôá, õðÞñîå êïéíùíéêüôáôïò êáé ïé óõíïìÞëéêïß ôïõ ôïí èõìïýíôáé ùò Ýíáí Üíèñùðï ðïëõðñÜãìïíá, ðíåõìáôþäç, åõãåíÞ, áñéóôïêñÜôç, ãëåíôæÝ êáé ìå ðïëëÜ åíäéáöÝñïíôá. Ï ÷áñáêôçñéóôéêüò ôýðïò ôïõ åõðáôñßäç. Óõììåôåß÷å óôá êïéíÜ (Öõóéïëáôñéêüò ¼ìéëïò, ÖéëáñìïíéêÞ, ðïäïóöáéñéóôÞò óôçí ïìÜäá ôïõ Ðïëõãýñïõ ê.ë.ð.), ôïõ Üñåóå ç ìïõóéêÞ (Ýðáéæå öëÜïõôï), ôï ðïôü, åèåùñåßôï ðñùôïðïñéáêüò ãéá ôçí åðï÷Þ ôïõ, ôïí óõíÜñðáæå íá ìáèáßíåé êüëðá ìáãéêÜ -ïé ößëïé ôïõ ôïí áðïêáëïýóáí êáé "öáêßñç"- åíþ áðü íåáñÞ áêüìá çëéêßá áó÷ïëÞèçêå ìå ôç æùãñáöéêÞ, ôÝ÷íç ðïõ åîáêïëïýèçóå íá êáôáðéÜíåôáé ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò ôçò æùÞò ôïõ. ÐñïðïëåìéêÜ áêüìá, ìå ôç âïÞèåéá ôïõ âïõëåõôÞ èåßïõ ôïõ, ÉùÜííç Ëáìðñüðïõëïõ, áó÷ïëÞèçêå ìå åðé÷åéñÞóåéò, óôçí áñ÷Þ ùò áíôéðñüóùðïò óôïí Ðïëýãõñï ìåãÜëçò åôáéñåßáò ÖáñìÜêùí êáé ËéðáóìÜôùí êáé óôç óõíÝ÷åéá ùò "ãåíéêüò áíôéðñüóùðïò ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò", üðùò ôïõ Üñåóå íá ëÝåé, êáèþò ðñïìÞèåõå åðß ðïëëÜ ÷ñüíéá ôá ìïíáóôÞñéá ìå üëá ôá ÷ñåéþäç (ôñüöéìá, åßäç ñïõ÷éóìïý, åêêëçóéáóôéêÜ åßäç ê.ë.ð.). ÌåôÜ ôï 1960 üìùò, ãéá äéÜöïñïõò ëüãïõò, áôý÷çóå óôéò åðéëïãÝò ôïõ, Ý÷áóå ü,ôé åß÷å êáé äåí åß÷å, áññþóôçóå êáé áðü ôüôå, ãéá íá ôá âãÜëåé ðÝñá, áíáãêÜóôçêå íá áó÷ïëçèåß áðïêëåéóôéêÜ ìå ôç æùãñáöéêÞ. ¹äç ìå ôçí óýæõãü ôïõ, ÐáñáóêåõÞ Ãåùñãïýëá áðü ôçí "Ðüëç", åß÷áí áðïêôÞóåé ôñåéò êüñåò, ôçí Áíáóôáóßá, ôç Äüìíá êáé ôç ×áñßêëåéá êáé ôá ðñÜãìáôá åêåßíç ôçí åðï÷Þ óôç Èåóóáëïíßêç (ìüíéìïò ôüðïò äéáìïíÞò ôçò ïéêïãÝíåéáò) äåí Þôáí êáé ôüóï åýêïëá. Ï Êßôóïò ÄÝëëéïò, ùò êáëëéôå÷íéêÞ öýóç, áó÷ïëÞèçêå êáé ìå ôç æùãñáöéêÞ ôÝ÷íç áðü ðïëý íùñßò êáé óôç óõíÝ÷åéá, áðïêëåéóôéêÜ ìå ôçí ðáíÜñ÷áéá ôÝ÷íç ôçò óôéãìáôïãñáößáò (ðïõáíôéãéóìüò Þ íôéâéæéïíéóìüò) êáé èåùñåßôáé Ýíáò áðü ôïõò åëÜ÷éóôïõò ¸ëëçíåò åéêáóôéêïýò ðïõ áó÷ïëÞèçêáí ìå ôçí ôå÷íéêÞ áõôÞ, ôçí ïðïßá ï ßäéïò üñéæå ùò åîÞò: "Óôéãìáôïãñáößá åßíáé ôå÷íéêÞ ðïõ âáóßæåôáé óôçí ðáñÜèåóç ìéêñþí óôéãìÜôùí áðü êáèáñÜ ÷ñþìáôá ãéá ôçí áðåéêüíéóç ôïõ áíôéêåéìÝíïõ... Ï ðïõáíôéãéóìüò åßíáé ìéá âÜóç óôéò áíáæçôÞóåéò ãéá ôï "êáèáñü öùò" ðïõ áðáó÷ïëïýí ôá ðíåýìáôá áðü ôá ìÝóá ôïõ 19ïõ áéþíá êáé ìðïñåß íá èåùñçèåß áðüññïéá ôùí éìðñåóéïíéóôéêþí åìðåéñéþí... Ï ðïõáíôéãéóìüò áíáëýåé ôï "êáèáñü öùò" óôá "êáèáñÜ ÷ñþìáôá" ðïõ ôï óõíèÝôïõí êáé ðáñáèÝôïíôÜò ôá ìå ôç ìïñöÞ óôéãìÜôùí ôï Ýíá äßðëá óôï Üëëï áíáðáñáãÜãåé ôá ó÷Þìáôá êáé ôéò ÷ñùìáôéêÝò áðï÷ñþóåéò ìÝóá óôï ìÜôé ôïõ èåáôÞ, üðïõ óõíôåëåßôáé ç óýíèåóç...".

20

¸ôóé ëïéðüí, ï Êßôóïò ÄÝëëéïò, áðü Ýíá óçìåßï êáé ìåôÜ, áñ÷ßæåé íá áó÷ïëåßôáé áðïêëåéóôéêÜ ìå ôç óôéãìáôïãñáößá ãéá âéïðïñéóôéêïýò ðåñéóóüôåñï ëüãïõò. Ìå ìïíáäéêÜ ôïõ åñãáëåßá ôï ðåíÜêé, ôï ìåëáíïäï÷åßï, ôï ÷áñôß êáé ôï êáëëéôå÷íéêü ôïõ ôáëÝíôï, äçìéïõñãåß, ìå ôéò áìÝôñçôåò ôåëßôóåò ôïõ, åéêüíåò ôïõ Ðïëõãýñïõ, ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò, Âõæáíôéíïýò íáïýò êáé åîùêëÞóéá, óêçíÝò áðü ôç æùÞ ôçò õðáßèñïõ, ôïðßá ê.ë.ð. Ôéò æùãñáöéÝò áõôÝò óôç óõíÝ÷åéá ôéò áíáðáñÞãáãå (ìå ôóéãêïãñáößá), ôéò ÷ñùìÜôéæå ìå îõëïìðïãéÝò êáé ôéò ðïõëïýóå. Óõã÷ñüíùò ôáîßäåõå óõíå÷þò êáé ó÷åäßáæå, ìå ôçí éäéüôõðç ôå÷íéêÞ ôïõ, íáïýò, ìïíáóôÞñéá êáé ôïðßá áð' üëá ó÷åäüí ôá ìÝñç ôçò ÅëëÜäáò. Êáñðüò ôçò ðïëý÷ñïíçò áõôÞò ðñïóðÜèåéáò åßíáé ïé äõï åðéâëçôéêïß ôüìïé: "¢ãéïí ¼ñïò", Èåóóáëïíßêç 1979 êáé "Âõæáíôéíïß êáé Ìåôáâõæáíôéíïß Íáïß ôçò ÅëëÜäïò", Èåóóáëïíßêç 1982. Ôï "¢ãéïí ¼ñïò" ðåñéëáìâÜíåé 20 ìïíáóôÞñéá æùãñáöéóìÝíá ìå ôçí ôå÷íéêÞ ôçò óôéãìáôïãñáößáò êáé óôïí óýíôïìï ðñüëïãü ôïõ ï êáëëéôÝ÷íçò áíáöÝñåé: "...Ç Üìåôñç áãÜðç ìïõ ãéá ôïí Éåñü ÷þñï ôïõ ¢èù, üðïõ åðß 43 ïëüêëçñá ÷ñüíéá ðñïóÝöåñá ôéò ðåíé÷ñÝò ìïõ õðçñåóßáò, ìïõ õðáãüñåõóáí íá ðñïâþ êáé óôçí êáëëéôå÷íéêÞ áõôÞ Ýêäïóç ìç öåéäüìåíïò êüðùí êáé åîüäùí ìå ôç âåâáéüôçôá üôé ôüóï ôï êïéíü, üóï êáé ïé Üíèñùðïé ôùí ÃñáììÜôùí & Ôå÷íþí, éäéáßôåñá äå ïé ðáôÝñåò ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò èá áãêáëéÜóïõí ôï Ýñãï ìïõ êáé èá áîéïëïãÞóïõí ôçí ðñïóöïñÜ ìïõ".

21

Ïé "Âõæáíôéíïß & Ìåôáâõæáíôéíïß Íáïß ôçò ÅëëÜäïò" ðåñéëáìâÜíïõí 32 Ýñãá, ðïõ öéëïôÝ÷íçóå ï æùãñÜöïò (êáôÜ ôéò åðéóêÝøåéò ôïõ óå äéÜöïñïõò ðáëáéï÷ñéóôéáíéêïýò, âõæáíôéíïýò êáé ìåôáâõæáíôéíïýò íáïýò ôçò ÷þñáò ìáò), ðëáéóéùìÝíá ìå ðïëý êáôáôïðéóôéêÜ éóôïñéêÜ êáé Üëëá åíäéáöÝñïíôá óôïé÷åßá. Ï õöçãçôÞò ôüôå ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Èåóóáëïíßêçò ê. ÈùìÜò ÐñïâáôÜêçò ãñÜöåé ìåôáîý Üëëùí óôïí ðñüëïãï ôïõ ùò Üíù ëåõêþìáôïò: "...Ç óõìâïëÞ ôïõ æùãñÜöïõ ×ñÞóôïõ ÄÝëëéïõ óôï ÷þñï ôçò ÷ñéóôéáíéêÞò ôÝ÷íçò áíáöÝñåôáé óôï üôé ìå ôï Ýñãï ôïõ áõôü ìáò äßíåé åê ôùí êÜôù êáé áðü êáñäßáò ëåðôïìÝñåéåò íáþí ðïõ äåí âëÝðïõí Üëëïé êáëëéôÝ÷íåò. Ïé ìíçìåéüöéëïé èá ïöåßëïõí åõãíùìïóýíç óôïí ôáëáíôïý÷ï æùãñÜöï ôçò Èåóóáëïíßêçò, ðïõ ìÝóá áðü ôçí ðïëëáðëüôçôá ôçò ðáñáäïóéáêÞò ìáò íáïäïìßáò ìðüñåóå íá äéáêñßíåé, íá îå÷ùñßóåé êáé íá ðáñïõóéÜóåé ôá ðéï áîéüëïãá áéóèçôéêÜ óôïé÷åßá ðïõ áðïôåëïýí, üðùò åßíáé ãíùóôü, ôï êáý÷çìá ôçò öõëÞò ìáò". Ç êáëëéôå÷íéêÞ ìåôáãñáöÞ ôùí êåéìÝíùí ìå âõæáíôéíÞ ãñáöÞ, ôá äéáêïóìçôéêÜ áñ÷éêÜ ãñÜììáôá êáé ôá ó÷Ýäéá ôùí äýï ðáñáðÜíù ôüìùí, Ýãéíáí åîïëïêëÞñïõ "óôï ÷Ýñé", áðü ôçí êüñç ôïõ êáëëéôÝ÷íç Äüìíá ÄÝëëéïõ2, ãñáößóôñéá ôüôå æùãñÜöï óÞìåñá, ìå óçìáíôéêÞ ðáñïõóßá óôá åéêáóôéêÜ ðñÜãìáôá ôçò Èåóóáëïíßêçò. Ï ×ñÞóôïò ÄÝëëéïò, óôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôçò æùÞò ôïõ Ýãéíå ìïíá÷éêüò, óéùðçëüò êáé áðüìáêñïò, åíþ óõíÝ÷éæå íá åðéóêÝðôåôáé ôï ¢ãéïí ¼ñïò. ÐÝèáíå ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ 1983 óôç Èåóóáëïíßêç êáé Üöçóå ðßóù ôïõ Ýíá óçìáíôéêü êáëëéôå÷íéêü Ýñãï êáé áãáèÞ ìíÞìç óôïõò áíèñþðïõò ðïõ ôïí èõìïýíôáé. Ôï ôáëÝíôï ôïõ êëçñïíüìçóáí ïé êüñåò ôïõ Áíáóôáóßá3 êáé Äüìíá, ìå áîéüëïãç ðñïóöïñÜ óôá åéêáóôéêÜ ôçò Èåóóáëïíßêçò. Óçìåéþóåéò: 1. Êëåßôïò Éùáííßäçò, «Ãåñïíôéêü ôïõ 20ïõ áéþíïò», åêäüóåéò ÍåêôÜñéïò Ðáíáãüðïõëïò, ÁèÞíá, Ïêôþâñéïò 1999.

2. Ôç æùãñÜöï Äüìíá ÄÝëëéïõ, ðáñïõóßáóå ôï ðåñéïäéêü «Ðïëýãõñïò» óôï áñéèì. 22ï (ÌáÀïõ-Éïõíßïõ 2004) ôåý÷ïò ôïõ.

3. Ç Áíáóôáóßá (ÍôÜæç) ÄÝëëéïõ ðÝèáíå ðñüùñá, ôïí Áýãïõóôï ôïõ 2005.

ÐçãÝò: Åöçìåñßäåò-ÐåñéïäéêÜ: Ìáêåäïíßá 6/3/1982, 24/9/1982, ÊáèçìåñéíÞ 21/6/1982, Áêñüðïëéò 15/7/1982, ÌáêåäïíéêÞ ÆùÞ ô.

198/ÍïÝìâñéïò 1982, Åðßêáéñá 8/10/1982, Ãõíáßêá 16-29/6/1982.

ÐñïöïñéêÝò ðëçñïöïñßåò: ÇñáêëÞò Ëáìðñüðïõëïò, Äüìíá ÄÝëéïõ. Åõ÷áñéóôþ ôïõò äéêçãüñïõò Íéêüëáï ÔÜóéï êáé Áðüóôïëï ÖõñãÜäç êáèþò êáé ôçí êá ÂÜóù Ëáìðñïðïýëïõ ãéá ôçí ðáñá÷þñçóç ôùí áñ÷åßùí ôïõò.

22

ÄçìïôéêÜ Ó÷ïëåßá Ðïëõãýñïõ 1909 Éùáêåßì ÔÜóéïò, óõíôáîéïý÷ïò äÜóêáëïò Ï åðßóêïðïò Åéñçíáßïò Þñèå óôïí Ðïëýãõñï êáé åãêáôáóôÜèçêå ùò Ìçôñïðïëßôçò Êáóóáíäñåßáò óôéò 7 Óåðôåìâñßïõ 1907 êáé óå ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ïêôþ (8) çìåñþí ìå ôï õð´ áñéèì. 10/15-9-1907 Ýããñáöï ðñïò ôïí ÐáôñéÜñ÷ç Êùí/ðüëåùò æçôåß áðü ôçí "ÕìåôÝñáí ÈåïôÜôçí Ðáíáãéþôçôá" íá åéóçãçèåß ôçí Ýêäïóç Áõôïêñáôïñéêïý Öéñìáíßïõ (ÔïõñêéêÞò êõâÝñíçóçò), äé´ áíÝãåñóéí Åêðáéäåõôçñßùí óôïí Ðïëýãõñï. Ç ÔïõñêéêÞ êõâÝñíçóç Þôáí ç Åðïðôåýïõóá Áñ÷Þ óå âáóéêÜ èÝìáôá Ðáéäåßáò. Óôï Ýããñáöï åêåßíï, ìåôáîý ôùí Üëëùí, áíáöåñüôáí üôé ôá ó÷ïëåßá Ðïëõãýñïõ, ÄçìïôéêÜ êáé ÇìéãõìíÜóéï, óôåãÜæïíôáí óå óêïôåéíÜ êåëéÜ ðÝñéî ôïõ ÷þñïõ ôçò åêêëçóßáò. Ðñïöáíþò, ç Üäåéá åêäüèçêå êáé ï áñ÷éôÝêôïíáò Îåíïöþí Ðáéïíßäçò åê Öïýñêáò ÊáóóÜíäñáò êáé ößëïò ôïõ Åéñçíáßïõ åêðüíçóå ôéò ìåëÝôåò êáé ôá ó÷Ýäéá ôïõ êôéñßïõ ôïõ ó÷ïëåßïõ. Ç âáóéêÞ ÷ñçìáôïäüôçóç, ãéá ôá äýï ðñþôá ÷ñüíéá, åîáóöáëßóôçêå ìå ÷ñÞìáôá (ëßñåò ÷ñõóÝò), ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáí áðü ôçí åíïéêßáóç ôïõ "êéóëÜ" (ôóáÀñé Êáëõâþí), áëëÜ êáé ìå åéóöïñÝò Ðïëõãõñéíþí. Ôá õëéêÜ, ðÝôñá êáé îõëåßá, ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ôçí áíÝãåñóç ôïõ êôéñßïõ, êáôÜ áîéüðéóôåò Üìåóåò ðëçñïöïñßåò ôùí ðáôåñÜäùí êáé ðáððïýäùí ìáò, ôá ìåôÝöåñáí ïé ßäéïé ìå ðñïóùðéêÞ åèåëïíôéêÞ åñãáóßá. Ôïõò ìáñìÜñéíïõò ãùíéüëéèïõò ôïõ êôéñßïõ, ôùí ðáñáèýñùí ôùí äéáæùìÜôùí êáé ôùí óêáëïðáôéþí ôá êïõâáëïýóáí ìå ôá æþá áðü ôçí ðåñéï÷Þ "ìÜñìáñá", ðïõ âñßóêåôáé óôïõò ëüöïõò, êáôçöïñßæïíôáò ãéá ÃåñáêéíÞ, ðñéí áðü ôï "Óåëéü" óôçí áñ÷Þ ôùí åëáéþíùí êáé ôçí õðüëïéðç ðÝôñá Ýöåñíáí áðü ôá "íôáìÜñéá" ðïõ åßíáé óôïõò äõôéêïýò ðñüðïäåò ôïõ ÐñïöÞôç Çëßá óôçí áñ÷Þ ôçò ñåìáôéÜò. Ôçí áðáñáßôçôç îõëåßá -"íôáìðÜíéá"- îýëéíïõò ìåãÜëïõò äïêïýò äñõüò êáé ïîéÜò ôùí ïñüöùí êáé óôÝãçò Ýêïâáí êáé åðåîåñãÜæïíôáí ïé ßäéïé Ðïëõãõñéíïß áðü ðåñéï÷Ýò ôïõ âïõíïý (Îõëüãïõñíá, Áììïýäåò, ×ïíôñïâïýíé) êáé ôá êïõâáëïýóáí ìå ôá æþá ìÝóá áðü äéáâáôÜ ìïíïðÜôéá. Ôï êôßñéï áðïðåñáôþèçêå, åíôïé÷ßóôçêå êáé ç ìáñìÜñéíç ðëÜêá åðÜíù áêñéâþò áðü ôç âïñéíÞ åßóïäï, óôçí ïðïßá ÷áñÜ÷ôçêå êáé ç "ôáõôüôçôá" ôïõ êôéñßïõ "ÄÇÌÏÔÉÊÁ Ó×ÏËÅÉÁ ÐÏËÕÃÕÑÏÕ" êáé êÜôù áêñéâþò ç áíÜãëõöç ÷ñïíïëïãßá "1909". Ôï üñáìá ôïõ Åéñçíáßïõ êáé ôùí Ðïëõãõñéíþí Ýãéíå ðñáãìáôéêüôçôá êáé óôçí åöçìåñßäá "Ìáêåäïíßá" ìå çìåñïìçíßá 13 Íïåìâñßïõ 1911 äéáâÜæïõìå ðåñßðïõ ôá

"ÄçìïôéêÜ Ó÷ïëåßá Ðïëõãýñïõ", 1950.

23

åîÞò: "Ôçí ÄåõôÝñá 7çí Íïåìâñßïõ Ýãéíå ç ìåôáêüìéóéò ôùí ìáèçôþí åê ôùí ðáëáéþí ó÷ïëéêþí êôéñßùí, ìå ðáíçãõñéêü ôñüðï, åéò ôï íåüäìçôïí êôßñéï Ðïëõãýñïõ êáé áõôü ïöåßëåôáé åéò ôçí ãåííáßá êáé åõãåíÞ ðñùôïâïõëßáí ôïõ ÓåâáóìéïôÜôïõ Áãßïõ Êáóóáíäñåßáò Åéñçíáßïõ, êáèþò åðßóçò êáé åéò ôçí åèåëïýóéá ðñïóöïñÜí åéò ÷ñÞìá êáé åñãáóßáí áðÜíôùí ôùí êáôïßêùí ôïõ Ðïëõãýñïõ êáé èá ÷ñçóéìåýóåé ùò áíþôåñïí ÅêðáéäåõôÞñéïí ðñïò äéÜðëáóéí êáé ìüñöùóéí ü÷é ìüíïí ôùí ôÝêíùí ôïõ Ðïëõãýñïõ, áëëÜ êáé üëùí ôùí ôÝêíùí ôçò ×áëêéäéêÞò". Óôï êôßñéï óôåãÜóôçêáí, ôüôå, ôá ÄçìïôéêÜ Ó÷ïëåßá êáé ôï ÇìéãõìíÜóéï. Êáé ãéá ôï ëüãï üôé ôï ÇìéãõìíÜóéï ÷ñüíï ìå ôï ÷ñüíï áýîáíå ôéò ôÜîåéò, Ýãéíå ïëïêëçñùìÝíï ÃõìíÜóéï êáé ðñïÝêõøå ôï áäéá÷þñçôï. ÏéêïäïìÞèçêå êáé ðÜëé ìå ðñùôïâïõëßá ôïõ Åéñçíáßïõ, ðåñßðïõ ôï Ýôïò 1923-24, ôï áõôïôåëÝò êôßñéï ôïõ Ãõìíáóßïõ ðïõ ôï Ýôïò 1970 êáôåäáößóôçêå êáé óôï ÷þñï åêåßíï áíáãÝñèçêå ôï êôßñéï ôïõ óçìåñéíïý óõãêñïôÞìáôïò Ãõìíáóßïõ êáé Ëõêåßïõ. Äåí èá ó÷ïëéÜóù åäþ, áí Þôáí óêüðéìï íá êáôåäáöéóôåß åêåßíï ôï êôßñéï ðïõ Þôáí Ýíá êüóìçìá, êáé ü÷é ìüíï, ãéá ôïí Ðïëýãõñï ðïõ ìáò åß÷áí áöÞóåé ïé ðñüãïíïß ìáò. ÐïëëÝò öïñÝò ôï óõæçôïýìå ìå ößëïõò, áëëÜ óå ôé ùöåëåß; Ôï Ýôïò 1924 äçìéïõñãÞèçêáí ãéá ðñþôç öïñÜ óôç ×áëêéäéêÞ äéêáóôéêÝò Áñ÷Ýò -Ðñùôïäéêåßï, Åéóáããåëßá, Åéñçíïäéêåßï- êáé óôåãÜóôçêáí óôï êôßñéï ôïõ Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ, óôá äýï ðñþôá ãñáöåßá áñéóôåñÜ êáé äåîéÜ ôçò âïñéíÞò åéóüäïõ êáé óå üëåò ôéò áíáôïëéêÝò áßèïõóåò ôïõ ïñüöïõ. Áßèïõóá áêñïáôçñßïõ Þôáí ç óçìåñéíÞ áßèïõóá óõíåäñéÜóåùí ôïõ Äçìïôéêïý Óõìâïõëßïõ. Ôï ó÷ïëåßï ÷ñçóéìïðïéïýóå ôéò áßèïõóåò ôçò äõôéêÞò ðëåõñÜò ôïõ ïñüöïõ êáé üëïõò ôïõò ÷þñïõò ôïõ éóïãåßïõ. ÊáôÜ ôç ÷ñïíéêÞ äéÜñêåéá ôçò ÃåñìáíéêÞò êáôï÷Þò, 1941-44, ôá ó÷ïëéêÜ êôßñéá Äçìïôéêïý êáé Ãõìíáóßïõ "êáôÝëáâáí" ïé êáôáêôçôÝò, Ãåñìáíïß êáé Âïýëãáñïé, êáé ç ãåíéÜ ìáò, ôçò êáôï÷Þò, äïêßìáóå êáé ôçí åìðåéñßá ôçò óôÝãáóçò óå éäéüêôçôïõò ÷þñïõò êáé óå ÷þñïõò ôçò åêêëçóßáò ãéá íá "ìáèáßíïõìå ãñÜììáôá". Ôçí Üíïéîç ôïõ Ýôïõò 1945, ìéá íý÷ôá, ôï êôßñéï ôïõ Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ Ýðéáóå öùôéÜ êáé ìÝ÷ñé ôï ðñùß ôï åóùôåñéêü êáé ç óôÝãç ôïõ Ýãéíáí ðáñáíÜëùìá ôïõ ðõñüò êáé êÜçêáí ïëïó÷åñþò. ¸ìåéíáí ìüíï ôá ðÝôñéíá íôïõâÜñéá. Ïé åêäï÷Ýò ãéá ôï ðþò ðÞñå öùôéÜ ôï êôßñéï, ôçí ôáñáãìÝíç åêåßíç åðï÷Þ, Þôáí ôñåéò. Ç ðñþôç åêäï÷Þ ðïõ ôçí õðïóôÞñéæáí ïé "äåîéïß" Þôáí üôé ïé "áñéóôåñïß" Ýâáëáí ôç öùôéÜ ãéá íá êáïýí ôá ôñüöéìá ôçò ÏÕÍÑÁ (ÁìåñéêÜíéêç âïÞèåéá ðñïò ôïõò ëáïýò ôçò Åõñþðçò), ðïõ Þôáí áðïèçêåõìÝíá óôïõò ÷þñïõò ôïõ éóïãåßïõ ôïõ êôéñßïõ, ãéá íá ìç äéáíåìçèïýí óôï ëáü (áíôé-áìåñéêáíéóìüò). Ç äåýôåñç åêäï÷Þ, ðïõ õðïóôÞñéæáí ïé "áñéóôåñïß", Þôáí ãéá íá êáïýí ôá ôñüöéìá ôçò ÏÕÍÑÁ ãéáôß ôá ðåñéóóüôåñá ôá åß÷áí êëÝøåé ïé ðáñÜãïíôåò ôçò "äåîéÜò", ðïõ ôá äéá÷åéñßæïíôáí, êáé õðÞñ÷å ôï åíäå÷üìåíï íá ôïõò áíáêáëýøïõí, ïðüôå ïé "äåîéïß" Ýâáëáí ôç öùôéÜ, êáé ç ôñßôç åêäï÷Þ, ãéá Ýíáí áíôéêåéìåíéêü ðáñáôçñçôÞ, ðïõ Þôáí êáé ç ðëÝïí áëçèéíÞ Üðïøç, Þôáí üôé ðÞñå öùôéÜ áðü áíáììÝíç îýëéíç èåñìÜóôñá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýóáí óôñáôï÷ùñïöýëáêåò, ðïõ äéáíõêôÝñåõáí ôüôå óå áßèïõóá ôïõ éóïãåßïõ. Óå êáíÝíá äåí êáôáëïãßóôçêå, ôåëéêÜ, åõèýíç ãéá åêåßíïí ôïí åìðñçóìü êáé ùò óÞìåñá, óå åìÜò ôïõò ðáëáéïôÝñïõò, ðëáíþíôáé êáé ïé ôñåéò åêäï÷Ýò, áíÜëïãá ìå ôçí ôüôå "íïïôñïðßá". Ãéá ôá åðüìåíá ðÝíôå ðåñßðïõ ÷ñüíéá ôï Äçìïôéêü Ó÷ïëåßï ëåéôïõñãïýóå áðïãåõìáôéíÞ âÜñäéá óôï êôßñéï ôïõ Ãõìíáóßïõ. Ôçí ôáñáãìÝíç åêåßíç åðï÷Þ ôïõ åìöõëßïõ ôñåéò Üíèñùðïé, êõñßùò, äñáóôçñéïðïéÞèçêáí ãéá íá îáíáãßíåé ôï êôßñéï ôïõ Ó÷ïëåßïõ. Ï Âáóßëçò Êïõêïõñßäçò íïìÜñ÷çò ×áëêéäéêÞò, ï ÃéÜííçò Êáóóéüò íïìïìç÷áíéêüò êáé ï Ãéþñãçò Áããåëüðïõëïò åðéèåùñçôÞò Äçìïôéêþí Ó÷ïëåßùí. Êáé ïé ôñåéò ôïõò åß÷áí äõíáôÝò ãíùñéìßåò êáé ðñïóâÜóåéò óå êåíôñéêÝò Õðçñåóßåò ôçò ôüôå ÊõâÝñíçóçò êáé êáôüñèùóáí íá âãÜëïõí ãñÞãïñá ðéóôþóåéò -äýóêïëç õðüèåóç ôüôå ãéáôß ðñáãìáôéêÜ äåí õðÞñ÷áí ÷ñÞìáôá- êáé ôï åðüìåíï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ôçò 5/åôßáò ôï êôßñéï îáíÜãéíå, üðùò Þ24

Äçìïôéêü Ó÷ïëåßï 1927.

ôáí. ¼ìùò, ìå ôóéìåíôÝíéåò êïëüíåò, äïêÜñéá, ïñïöÝò, ðáôþìáôá ê.ëð. êáé ðáñáäüèçêå ðñïò ÷ñÞóç ôï Ýôïò 1950. Óôéò áñ÷Ýò ôçò 10/åôßáò 1990-2000 óôï êôßñéï óôåãÜóôçêå ôï ÄÇÌÁÑ×ÅÉÏ, åðß ÄçìÜñ÷ïõ Âáóßëç ÂáóéëÜêç, ãéáôß åíôùìåôáîý åß÷áí áíáãåñèåß ôñßá (3) êôßñéá Ó÷ïëåßùí ðåñéöåñåéáêÜ ôïõ Ðïëõãýñïõ ìå óýã÷ñïíåò ðñïäéáãñáöÝò. Áðü ôï êôßñéï ôïõ Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ ðÝñáóáí ãåíéÝò êáé ãåíéÝò Ðïëõãõñéíþí. Åêåß ïäçãÞèçêáí áðü ôéò ìçôÝñåò ôïõò, åðß Ýíáí áéþíá ðåñßðïõ, íÞðéá áêüìá ìå ôéò üðïéåò "áíôéäñÜóåéò" ôïõò, åêåß ðñùôïãíþñéóáí óõììáèçôÝò êáé ößëïõò, Ýêáíáí ðáñÝåò êáé êáèïäçãÞèçêáí áðü äáóêÜëïõò êáé äáóêÜëïõò, åêåß äÝ÷ôçêáí ôéò ðñþôåò ðáñáôçñÞóåéò "äçìüóéá", ßóùò ðïëëÝò öïñÝò êáé âßáéåò, áëëÜ Üêïõóáí êáé åðáßíïõò, åêåß ãéá ðñþôç öïñÜ ÷åéñïêñüôçóáí, áëëÜ êáé ÷åéñïêñïôÞèçêáí óôéò äéÜöïñåò åêäçëþóåéò ôïõ ó÷ïëåßïõ êáé åêåß Ýëáâáí ôéò âáóéêÝò êáé áðáñáßôçôåò ãíþóåéò ÷ñÞóéìåò óôç æùÞ ôïõò êáé ðáñáðÝñá óðïõäÝò áíÝëéîÞò ôïõò óôï ÃõìíÜóéï êáé ü÷é ìüíï. Êáé ôåëåéþíïíôáò èá áíáöåñèþ óôï åîÞò ðåñéóôáôéêü. ÊÜðïéá ìÝñá ôïõ êáëïêáéñéïý ìéá ðáñÝá îÝíùí ôïõñéóôþí óôåêüôáí óôçí Üêñç ôïõ ðåæüäñïìïõ, áêñéâþò óôç âïñéíÞ åßóïäï ôïõ êôéñßïõ êáé ç êïðÝëá îåíáãüò êÜôé ôïõò Ýëåãå äåß÷íïíôÜò ôïõò ôï êôßñéï. ¼ìùò, ç îåíáãüò ðñïöáíþò êÜðïõ ìðåñäåýôçêå êáé åêåßíç ôç óôéãìÞ ðïõ ôõ÷áßá ðåñíïýóá áðü åêåß ìïõ ñþôçóå áí ôï Ýôïò 1909 õðÞñ÷å óôïí Ðïëýãõñï ÄÇÌÁÑ×ÅÉÏ. ¼÷é, ôçò áðÜíôçóá, ãéáôß ôüôå åäþ, áí êáé åß÷áìå áêüìá ôïõñêïêñáôßá, åß÷áìå ÄçìïôéêÜ Ó÷ïëåßá êáé ç áíÜãëõöç ÷ñïíïëïãßá 1909 ðïõ âëÝðåôå ó÷åôßæåôáé ìå ôç ìáñìÜñéíç åíôïé÷éóìÝíç åðéãñáöÞ ðïõ âñßóêåôáé êáëõììÝíç êÜôù áðü ôçí îýëéíç åðéãñáöÞ ÄÇÌÁÑ×ÅÉÏÍ êáé ãñÜöåé "ÄÇÌÏÔÉÊÁ Ó×ÏËÅÉÁ ÐÏËÕÃÕÑÏÕ" ðïõ åßíáé êáé ç ôáõôüôçôá ôïõ êôéñßïõ. Äåí ôçò åßðá ôßðïôá Üëëï êáé Ýöõãá, ßóùò ëéãÜêé èõìùìÝíïò. Ôï êôßñéï åßíáé óÞìåñá Äçìáñ÷åßï êáé ç ðåñßðôùóç ðïëý åðéôõ÷Þò. Ãéáôß êáèáñßóôçêáí åîùôåñéêÜ ïé ðÝôñéíïé ôïß÷ïé ìå áììïâïëÞ, äéáìïñöþèçêáí êáé áîéïðïéÞèçêáí üëïé ïé ÷þñïé ôïõ éóïãåßïõ êáé èá äéáôçñçèåß ôïõëÜ÷éóôïí ãéá Ýíá áêüìá áéþíá, êáëþò å÷üíôùí ôùí ðñáãìÜôùí. ¼ìùò ôï íá êáëõöèåß ç ôáõôüôçôá ôïõ êôéñßïõ, êáôÜ ôçí ÜðïøÞ ìïõ êáèþò êáé ðïëëþí Üëëùí Ðïëõãõñéíþí, Þôáí Üóôï÷ç åíÝñãåéá. Ãéáôß ìáò èýìéæå ôïí ðñùôåñãÜôç Ìçôñïðïëßôç Åéñçíáßï êáé ôïõò óõíåñãÜôåò ôïõ ðñïãüíïõò ìáò ðïõ ôüóï êïðßáóáí ãéá íá ïéêïäïìÞóïõí, ôüôå, ôá íÝá ÅêðáéäåõôÞñéá ìå ôáõôüôçôá "ÄÇÌÏÔÉÊÁ Ó×ÏËÅÉÁ ÐÏËÕÃÕÑÏÕ 1909", ðïõ êïóìïýí ôïí Ðïëýãõñï. Åëðßæù êáé åëðßæïõìå åìåßò ïé ðáëáéüôåñïé, üôé êÜðïéá áðü ôéò åðüìåíåò ÄçìïôéêÝò Áñ÷Ýò èá åõáéóèçôïðïéçèåß êáé èá ôïðïèåôÞóåé ôçí îýëéíç åðéãñáöÞ "ÄÇÌÁÑ×ÅÉÏÍ" óå êÜðïéá Üëëç èÝóç, ãéá íá áðïêáëõöèåß ç ìáñìÜñéíç åíôïé÷éóìÝíç åðéãñáöÞ, ãéáôß åßíáé, ßóùò, ôï ìüíï äçìéïýñãçìá ðïõ ìáò Ý÷åé áðïìåßíåé áðü ôïõò ðñïãüíïõò ìáò.

Äçìïôéêü Ó÷ïëåßï 1935 ðåñßðïõ.

Ôï ðáëéü ÃõìíÜóéï Ðïëõãýñïõ ðåñß ôï 1930.

25

Ðëçñïöïñßåò ãéá ôç äçìïãñáößá êáé ôïõò êáôïßêïõò ôïõ Ðïëõãýñïõ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ÏèùìáíéêÞò ðåñéüäïõ Íßêïò Ðáðáïéêïíüìïõ Ç äçìïóßåõóç êáôÜ êáéñïýò óôïé÷åßùí áðü ïèùìáíéêÝò êáôáãñáöÝò, ðïõ áöïñïýí óå öïñïëïãéêÞ åíçìÝñùóç ôùí äéáöüñùí õðïôåëþí ðåñéï÷þí ôïõ ïèùìáíéêïý êñÜôïõò, ðëïõôßæåé ôéò ãíþóåéò ìáò ãéá ôçí äçìïãñáößá ôïõ åêÜóôïôå ôüðïõ äéá÷ñïíéêÜ áðü ôïí 15ï Ýùò êáé ôéò áñ÷Ýò ôïõ 20ïõ áéþíá. Ôá ÷ùñéÜ êáôáãñÜöïíôáí óôá öïñïëïãéêÜ ôåöôÝñéá, áíÜëïãá ìå ôçí ðåñéï÷Þ óôçí ïðïßá õðÜãïíôáí äéïéêçôéêÜ, åíþ áðáñáßôçôç Þôáí êáé ç åêôßìçóç ôçò öïñïëïãéêÞò ôïõò áðüäïóçò, ðáñÜëëçëá, êáôÜ ôïõò ðñþôïõò êõñßùò áéþíåò ôçò ïèùìáíéêÞò êõñéáñ÷ßáò, ãéíüôáí áíáöïñÜ êáé ôïõ ïíüìáôïò ôïõ Ïèùìáíïý éäéïêôÞôç ôïõò. Ç ðñþôç ãíùóôÞ áíáöïñÜ ôïõ Ðïëõãýñïõ óôá ïèùìáíéêÜ êáôÜóôé÷á ÷ñïíïëïãåßôáé óôá ìÝóá ôïõ 15ïõ áéþíá êáé ðñïÝñ÷åôáé áðü Ýíá ôìÞìá óõíïðôéêïý (icmal) êáôÜóôé÷ïõ, ðïõ âñßóêåôáé óôçí ÅèíéêÞ ÂéâëéïèÞêç ôçò Óüöéáò1. Ç óõãêåêñéìÝíç êáôáãñáöÞ õðïëïãßæåôáé üôé äéåîÞ÷èç êáé ïëïêëçñþèçêå óôá 1445 (áñ÷Ýò ïèùìáíéêïý ìÞíá Ramazan, Ýôïõò Åãßñáò 849: 1-10 Äåêåìâñßïõ 1445), êáôÜ ôçí ðñþôç ðåñßïäï ôçò âáóéëåßáò ôïõ óïõëôÜíïõ Ìå÷ìÝô  ôïõ ÐïñèçôÞ (1444-1446)2. Óýìöùíá ìå ôçí óõãêåêñéìÝíç êáôáãñáöÞ ôï 1445 ï Ðïëýãõñïò (Poliyoros), ìáæß ìå ôï ÷ùñéü Âñùìïóýñôçò3, áðïôåëïýóáí ôéìÜñéï ôïõ ìïõóïõëìÜíïõ Sofi Hizir. ÐÝñáóå ó' áõôüí áðü êÜðïéïí Saruca êáé åß÷å 10 íïéêïêõñéÜ4, ï áñéèìüò ùóôüóï áõôüò ðéèáíüí íá åßíáé ðëáóìáôéêüò, äéüôé ç óõãêåêñéìÝíç êáôáãñáöÞ ðåñéëáìâÜíåé ôìÞìá ìüíï ôïõ ðëçèõóìïý. Áðü ôï óõãêåêñéìÝíï êáôÜóôé÷ï åðßóçò ðëçñïöïñïýìáóôå üôé ï Ðïëýãõñïò ìáæß ìå ôá Ñåâåíßêéá (ÌåãÜëç Ðáíáãßá), óôá 1455, äüèçêáí ùò ôéìÜñéï óôïí Selaniklu Ahmed êáé óôïí ãéï ôïõ Davud5. Óôçí êáôáãñáöÞ ôïõ Ýôïõò 1478 áðü áíáëõôéêü êáôÜóôé÷ï ðïõ öõëÜóóåôáé óôï Áñ÷åßï Ðñùèõðïõñãßáò óôçí Êùíóôáíôéíïýðïëç ìå êùäéêü áñéèìü Ì.Ì 17748, ï Ðïëýãõñïò áíÞêåé óôïí öïñïëïãéêÞ ðåñéï÷Þ ôçò ÊáëáìáñéÜò êáé äéáèÝôåé 27 íïéêïêõñéÜ êáé ìßá ÷Þñá6. Óå Üëëï êáôÜóôé÷ï, ðïõ âñßóêåôáé üðùò êáé ôï ðñþôï óôçí ÅèíéêÞ ÂéâëéïèÞêç ôçò Óüöéáò7 êáé äçìïóéåýôçêå áðü ôïí Í.Todorov, êáôáãñÜöåôáé ôìÞìá ôïõ Ðïëõãýñïõ (Boliyora) ìå ôá ïíüìáôá 48 ÷ñéóôéáíþí Ðïëõãõñéíþí êáé åíüò ìïõóïõëìÜíïõ8. Ç êáôáãñáöÞ áõôÞ ÷ñïíïëïãåßôáé ìåôÜ ôï 1498 êáé óßãïõñá ðñéí ôï 1512, ãåíéêÜ ôïðïèåôåßôáé ãýñù óôï 1500. Ôá ïíüìáôá óå åëåýèåñç ìåôÜöñáóç åßíáé ôá åîÞò: Á÷ìÝô, Ößëéððïò ÁíäñÝá, ÌÞôóïò Öéëßððïõ, ÁíäñÝáò Öéëßððïõ, ÄÞìïò Öéëßððïõ, ÃéÜííçò Öéëßððïõ, ÄÞìïò Ãéþñãç, ÄÞìïò ÓôáìÜôç, Ãéþñãçò ÄÞìïõ, Âáóßëçò Ãéþñãç, ÃéÜííçò ÄÞìïõ, Íéêüëáò ÄÞìïõ, Ãéþñãçò ÓôáìÜôç, ÓôáìÜôçò ¢ãíéïõ?, Äüâñçò? ÓôáìÜôç, ÊõñéÜêïò Êáëüãåñïõ, Ãéþñãïò ÐÝéïõ, ÄÞìïò Ãéþñãç, ÃéÜííçò ÅëäÜñç (ËåõôÝñç?), Èüäùñïò ÃéÜííç, ÄÞìïò ÃéÜííç, ÃéÜííçò Ìé÷Üëç, Ìß÷ïò ÓôáìÜôç, ÊõñéÜêïò ÓôáìÜôç, ÓôñáôÞò ÊõñéÜêïõ, ÄÞìïò ÓôáìÜôç, Ãéþñãïò ÓôáìÜôç, ¢ãíéïò? ÓôáìÜôç, ÃéÜííçò ÐåñâåíÜñçò?, Èüäùñïò ÃéÜííç, ÄÞìïò ÃéÜííç, Ìé÷Üëçò ÂñáóôÜìïõ, ÓôáìÜôçò ÂñáóôÜìïõ, Ãéþñãïò ÊáëõâÝñçò?, ÃéÜííçò ÊáëõâÝñçò?, ÐáñáóêåõÜò ÌïíóåñÜôïõ?, Ãéþñãçò ÓðÜóïõ, ÄÞìïò ÌåñäÜñç, Ãéþñãçò ÌåñÝêá?, Ãéþñãçò ÁãéïëáñéóÜñç?, ÃéÜííçò Ãéþñãç, Èüäùñïò Ãéþñãç, Íéêüëáò Ãéþñãç, Ãéþñãçò ÓðÜóç, ÊõñéÜêïò ÄÞìïõ, ÊõñéÜêïò ÌáêñÞ, ÓôáìÜôçò Ôóáêßñç, ÃéÜííçò ÑÜäéïíé (Áíôþíç), ÄÞìïò ¢ãíéïõ. Ç åðüìåíç ãíùóôÞ êáôáãñáöÞ ôïõ Ðïëõãýñïõ óôá ÏèùìáíéêÜ êáôÜóôé÷á ÷ñïíïëïãåßôáé óôá 1519. Óýìöùíá ìå óôïé÷åßá ðïõ ìáò ðáñÝ÷åé ç óõãêåêñéìÝíç êáôáãñáöÞ ï Ðïëýãõñïò, ï ïðïßïò áðïôåëåß æéáìÝôé9, õðÜãåôáé äéïéêçôéêÜ óôçí åðáñ÷ßá ôçò ÊáëáìáñéÜò Ý÷åé 85 íïéêïêõñéÜ, 14 åíÞëéêïõò Üãáìïõò êáé 6 ÷Þñåò10. Óôá 1527 ç äéïéêçôéêÞ åîÜñôçóç êáé ç öïñïëïãéêÞ êáôçãïñßá áëëÜæïõí, ôþñá ï Ðïëýãõñïò õðÜãåôáé óôïí êáæÜ ôùí Óéäçñïêáõóßùí11 (ôá óçìåñéíÜ ÓôÜãåéñá) êáé áðü æéáìÝôé ìåôáôñÝðåôáé óå âáóéëéêü ÷Üóé12, áõôü óçìáßíåé üôé áíÞêåé óôïí óïõëôÜíï Þ óå êÜ26

ðïéïí áíþôåñï Ïèùìáíü áîéùìáôïý÷ï ôïõ ðáëáôéïý ôçò Êùíóôáíôéíïýðïëçò. Ôï 1527 ëïéðüí õðÜñ÷ïõí óôïí Ðïëýãõñï 105 íïéêïêõñéÜ, 25 Üãáìïé åíÞëéêåò êáé 7 ÷Þñåò13. Ç åßóðñáîç ôùí öüñùí ôùí ÷áóßùí ôïõ Ðïëõãýñïõ (ðïõ óôá 1542 êáé 1543 ðåñéëáìâÜíåé êáé ôá Ýóïäá áðü ôï ÷Üóé ôçò Ïñìýëéáò) óôá ìÝóá ôïõ 16ïõ áéþíá ãéíüôáí áðü ôïí Ïèùìáíü Rustem bin Yusuf, åíþ ôï 1545 ôçí åßóðñáîç êÜíåé êÜðïéïò Hasan14. Ôï 1568 ï Ðïëýãõñïò áíáöÝñåôáé ùò áðëü ÷Üóé. Óýìöùíá ìå ôçí áðïãñáöÞ áõôÞ, õðÜñ÷ïõí óôïí ïéêéóìü 94 íïéêïêõñéÜ, 36 Üãáìïé åíÞëéêåò êáé 4 ÷Þñåò.15 AíÜìåóá óôá åéóïäÞìáôá ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôçí åõñýôåñç ãåùñãéêÞ ðåñéï÷Þ ôïõ Ðïëõãýñïõ êáôáãñÜöïíôáé êáé 5 íåñüìõëïé ðïõ áíÞêïõí óôç ìïíÞ Äéïíõóßïõ ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò16. ÃåíéêÜ ðáñáôçñïýìå üôé ï Ðïëýãõñïò ôçí åðï÷Þ åêåßíç Þôáí Ýíáò ìåóáßïõ ìåãÝèïõò áãñïôéêüò ïéêéóìüò ìå ôïõëÜ÷éóôïí 500, ðåñßðïõ, êáôïßêïõò. Ãéá íá óõãêñßíïõìå ôá äçìïãñáöéêÜ ôïõ äåäïìÝíá ìå óôïé÷åßá Üëëùí ÷ùñéþí ôçò ×áëêéäéêÞò áíáöÝñïõìå üôé ôï 1527, ï ¢ãéïò ÌÜìáò åß÷å 246 íïéêïêõñéÜ, ï ¢ãéïò Íéêüëáïò 20, ôá ÄïõìðéÜ 134, ç Éåñéóóüò 73, ç ÃáëÜôéóôá, ðïõ Þôáí êáé ôï ìåãáëýôåñï ÷ùñéü, 619, ç Ïñìýëéá 72, êáé ç ÍéêÞôç 124. ÓçìáíôéêÞ áýîçóç ôïõ ðëçèõóìïý ðáñáôçñåßôáé óôïí Ðïëýãõñï, üðùò êáé óå üëç ôç ×áëêéäéêÞ, óôçí áðïãñáöÞ ôïõ 1527, åíþ ìéá ìéêñÞ êÜìøç ðáñáôçñåßôáé óôá 1568. Ãéá ôïõò åðüìåíïõò áéþíåò ôçò ôïõñêïêñáôßáò ôá äçìïãñáöéêÜ óôïé÷åßá ôïõ Ðïëõãýñïõ åßíáé ðïëý áðïóðáóìáôéêÜ. Ãíùñßæïõìå üôé áðü ôïí 17ï áéþíá ðåñßðïõ êáé ìåôÜ ï Ðïëýãõñïò, ìáæß ìå ïñéóìÝíá ÷ùñéÜ ôçò íüôéáò ×áëêéäéêÞò êáé ôçò Óéèùíßáò, áðïôåëïýóáí Ýíá ÷Üóé, ôá Ýóïäá ôïõ ïðïßïõ áíÞêáí óôïí åêÜóôïôå Ìáýñï Áñ÷éåõíïý÷ï ôïõ ÷áñåìéïý ôïõ óïõëôÜíïõ (Kizlar Agasi). Ôá ÷ùñéÜ áõôÜ áíÞêáí óôï ëåãüìåíï ÷Üóé ôïõ Ëüããïõ17 êáé êáôÜ ôïí 18ï êáé 19ï áéþíá óõãêñüôçóáí ìéá óõíïìïóðïíäßá, áíÜëïãç ìå ôá Ìáäåìï÷þñéá. Ç óõóóùìÜôùóç áõôÞ ôùí 15 Xáóéêï÷ùñßùí18 ôïõ Ëïããïý êáé ôçò ÊáëáìáñéÜò åß÷å Ýäñá ôïí Ðïëýãõñï, üðïõ óõãêåíôñþíïíôáí ïé öüñïé áðü ôïí ôïðéêü Ïèùìáíü áãÜ ôçò ðåñéï÷Þò. Åêåß ìáæåýïíôáí ïé áíôéðñüóùðïé ôùí ÷ùñéþí ãéá íá óõóêåöèïýí ãéá ôçí êáôáíïìÞ ôùí öüñùí êáé ãéá Üëëá ãåíéêÜ æçôÞìáôá ðïõ ôïõò áöïñïýóáí. ÌÜëéóôá ï ¢ããëïò ðåñéçãçôÞò W.Leake áíáöÝñåé üôé óôïí Ðïëýãõñï êáé óôçí Ïñìýëéá óôéò áñ÷Ýò ôïõ 19ïõ áéþíá, ãýñù óôï 1806, õðÞñ÷áí 400 áñãáëåéïß ìåôáîéïý, ïé ïðïßïé åêìåôáëëåýïíôáí ôçí ìåãÜëç ðáñáãùãÞ áõôïý ôïõ ðñïúüíôïò19. ÄéïéêçôéêÜ ç ðåñéï÷Þ ôïõ Ðïëõãýñïõ áíÞêå óôï íá÷éãéÝ (äéïéêçôéêÞ ðåñéöÝñåéá åíüò êáæÜ) ôçò Ðáæáñïýäáò (ÐáæáñãêéÜ÷)20. Ôçí ßäéá åðï÷Þ ï Ðïëýãõñïò ðñÝðåé íá ãíþñéæå ïéêïíïìéêÞ Üíèçóç, áí êñßíïõìå áðü ôï ðïóü ôïõ öüñïõ ðïõ êáôáâÜëåé. Ôï 1804 ðáñÝäéäå 200 êéëÜ ðáîéìÜäé ãéá ôéò áíÜãêåò ôïõ ïèùìáíéêïý óôñáôïý. Ôçí ßäéá ÷ñïíéÜ ç ÓõêéÜ ðáñÝäéäå 69 êéëÜ ðáîéìÜäé êáé ï ¢ãéïò ÌÜìáò 47, ðñïöáíþò ç êáôáíïìÞ ôçò êáôáâïëÞò ôïõ ðáîéìáäéïý Ýãéíå ìå âÜóç ôçí ïéêïíïìéêÞ äõíáôüôçôá êáé ßóùò ôçí ðëçèõóìéáêÞ êáôáíïìÞ êÜèå ÷ùñéïý21.

O ìåãÜëïò, ó÷åôéêÜ, ðëçèõóìüò ôïõ Ðïëõãýñïõ ðñÝðåé íá äéáôçñÞèçêå êáé áñãüôåñá, áí êñßíïõìå áðü ôïí áñéèìü ôùí æåõãáñéþí æþùí ãéá Üñïóç ðïõ êáôáãñÜöçêáí óôï ÷ùñéü ãýñù óôï 1820. Ôçí ðåñßïäï åêåßíç ëïéðüí, ðñéí ôçí åðáíÜóôáóç, áíáöÝñïíôáé óôïí Ðïëýãõñï 160 ðåñßðïõ æåõãÜñéá æþùí, åíþ ìåôÜ ôçí êáôáóôñïöÞ ôïõ 1821 åß÷áí ìåßíåé ìüíï 28. ÌåôÜ ôçí êáôáóôñïöÞ ôçò ×áëêéäéêÞò êáé ôçí ðõñðüëçóç ôùí ÷ùñéþí óôá 1821, ðïëëïß Ðïëõãõñéíïß êáôÝöõãáí óôéò ÓðïñÜäåò êáé óôç Íüôéï ÅëëÜäá ãéá íá óùèïýí, åêåß óõíÝ÷éóáí ôïí áãþíá ôçò áíåîáñôçóßáò óôá óôñáôåýìáôá ôçò ÓôåñåÜò êáé ôçò ÐåëïðïííÞóïõ. Ãíùóôïß åßíáé ïé Ðïëõãõñéíïß, ÉùÜííçò Áðïóôüëïõ ðïõ áðïóôñáôåýôçêå ìå ôï âáèìü ôïõ óôñáôéþôç êáé ï Ãåþñãéïò Äçìçôñßïõ, ãåííçìÝíïò óôïí Ðïëýãõñï ôï 1795, ï ïðïßïò äéåôÝëåóå õðáîéùìáôéêüò, 25íôáñ÷ïò, óôï 16ï ôÜãìá ôïõ Äïõìðéþôç ïðëáñ÷çãïý ÁðïóôïëÜñá, óôçí ðåñéï÷Þ ôçò ÍáõðÜêôïõ22. ¸ùò ôï 1829 ï Ðïëýãõñïò áíÞêå, üðùò êáé Üëëá ÷ùñéÜ ôçò ×áëêéäéêÞò, (ÍéêÞôç, ÓõêéÜ, Ïñìýëéá, Ðáëéü÷ùñá, ÑéæÜ ê.Ü.) óôïí ìïõóïõëìÜíï Óåññáßï Ãéïõóïýö Ìïõ÷ëßò ðáóÜ23. Ôç ÷ñïíéÜ åêåßíç ï Ìïõ÷ëßò ðáóÜò ëüãù áôáóèáëéþí Ý÷áóå ôçí ôåñÜóôéá ðåñéïõóßá ôïõ êé Ýôóé ï Ðïëýãõñïò, üðùò êáé ôá õðüëïéðá ÷ùñéÜ, åßôå Üëëáîå éäéïêôÞôç, åßôå Ýìåéíå åëåýèåñïò áðü ôï êáèåóôþò ôùí ôóéöëéêéþí. Óôçí áðïãñáöÞ ôçò Èåóóáëïíßêçò24 ðïõ äéåîÞ÷èç óôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ 1830 áíáöÝñïíôáé åðôÜ Ðïëõãõñéíïß êÜôïéêïé ôçò ðüëçò, êáôáíåìçìÝíïé óå äéÜöïñåò óõíïé-

Ðëáôåßá Ðïëõãýñïõ 1920 ðåñ.

27

êßåò. Óôç óõíïéêßá ôïõ Áãßïõ Áèáíáóßïõ (Åãíáôßá) êáôïéêïýóå ï ÃéÜííçò ãéïò ôïõ ÂéëéÜê? êáé ï ÃéïâÜíçò ãéïò ôïõ Áðïóôüëïõ. Óôç óõíïéêßá ôçò ìïíÞò ÌåãÜëçò Ðáíáãßáò (ÍÝá Ðáíáãßá) Ýìåíå ï Êùíóôáíôßíïò ãéïò ôïõ Ìáíüëç ãåííçìÝíïò ôï 1800. Óôç óõíïéêßá ôïõ Áãßïõ Õðáôßïõ (Ðáíáãßá ÄåîéÜ) ï ìïõëáñÜò Ãéþñãïò, ãéïò ÓôÝñéïõ ãåííçìÝíïò óôïí Ðïëýãõñï ôï 1810. Óôç óõíïéêßá ôïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ êáôïéêïýóå ï ðáðïõôóÞò ÁããåëÞò, ãéïò Ìé÷Üëç ãåííçìÝíïò ôï 1804 êáé ï ÃéÜííçò ãéïò Ãéþñãç ãåííçìÝíïò ôï 1816. ÔÝëïò óôç óõíïéêßá ôïõ ìçôñïðïëßôç (ðåñéï÷Þ Ìçôñüðïëçò) êáôïéêïýóå ï ÈáíÜóçò ãéïò ÍÜêïõ ãåííçìÝíïò ôï 181825. ÌÝóá óôï 19ï áéþíá õðÜñ÷ïõí êáé ðëçñïöïñßåò ãéá åîéóëáìßóåéò Ðïëõãõñéíþí. ¸ôóé áíáöÝñåôáé üôé ôï 1809 ï êÜôïéêïò Ðïëõãýñïõ ÃéáííÜêçò Ðáíáãéþôïõ Üëëáîå ôçí ðßóôç ôïõ, Ýãéíå ìïõóïõëìÜíïò êáé ïíïìÜóôçêå ÁëÞ26. Åðßóçò óôá 1838 ï ÐÜíïò Áðïóôüëïõ, õðçñÝôçò êÜðïéïõ ÓéáêÞñ ÌðÝç Ïèùìáíïý, áëëáîïðßóôçóå êáé ïíïìÜóôçêå Á÷ìÝô ×éïõëïõóÞ27. Óôá 1860-61 ï Ðïëýãõñïò, óýìöùíá ìå ôá äçìïóéåõìÝíá óôïé÷åßá, öáßíåôáé íá äéáèÝôåé 300 óðßôéá, ç Ïñìýëéá 156, ç ÓõêéÜ êáé ç ÃáëÜôéóôá 240 êáé ç Éåñéóóüò 22428. ÔÝëïò óôá 1909 áíáöÝñåôáé ðëçèõóìüò 2.500 êáôïßêùí29.

Óçìåéþóåéò 1. To êáôÜóôé÷ï áõôü ìå êùäéêü ÏÁÊ 52/59, ÏÁÊ 45/30, äçìïóéåýôçêå óôï Í. Todorov êáé B. Nedkov (åêä.) Fontes Turcici Historiae Bulgaricae, series XV-XVI [=Turski izvori za Balgarskata istorjia, serija XVXVI], II, Óüöéá 1966, ó.388-429 (ìåôáãñáöÞ êáé âïõëãáñéêÞ ìåôÜöñáóç).

2. Âë. Â. ÄçìçôñéÜäçò, ÖïñïëïãéêÝò êáôçãïñßåò ôùí ÷ùñéþí ôçò Èåóóáëïíßêçò êáôÜ ôçí Ôïõñêïêñáôßá, ÌáêåäïíéêÜ 20 (1980), ó.378.

3. ×ùñéü ôçò ðåñéï÷Þò ÊáëáìáñéÜò. Ôáõôßæåôáé ìå ôï ÷ùñéü ¢ãéïò ÐáíôåëåÞìïíáò.

4. Ìå ôïí üñï íïéêïêõñéü ïé Ïèùìáíïß åííïïýóáí ôïí Üññåíá áñ÷çãü ôçò êÜèå ïéêïãÝíåéáò, ç ïðïßá ìðïñåß íá áðïôåëïýíôáí áðü Ýíá Ýùò ðÝíôå, êáôÜ ìÝóï üñï, Üôïìá.

5. ÄçìçôñéÜäçò, ü.ð., ó.381 êáé 391.

6. Âë. áäçìïóßåõôç äéäáêôïñéêÞ äéáôñéâÞ ôïõ Ç. Êïëïâïý, ×ùñéêïß êáé Ìïíá÷ïß óôçí ïèùìáíéêÞ ×áëêéäéêÞ, 15ïò-16ïò áéþíåò, Èåóóáëïíßêç 2000, ó.6 êáé 98.

7. Áíáëõôéêü êáôÜóôé÷ï ìå áñéèìü ÏÁÊ 83/85 8. Bë. Todorov, ü.ð., ó.467.

9. ÆéáìÝôé Þôáí ç åðéêñÜôåéá åíüò æáÀìç, óôñáôéùôéêü öÝïõäï ìå åôÞóéï åéóüäçìá åßêïóé Ýùò åêáôü ÷éëéÜäåò Üóðñá.

10. ÄçìçôñéÜäçò, ü.ð., ó.98.

11. O óõãêåêñéìÝíïò êáæÜò (äéïéêçôéêÞ ðåñéöÝñåéá) ðåñéåëÜìâáíå êõñßùò ÷ùñéÜ ôçò áíáôïëéêÞò êáé âüñåéáò ×áëêéäéêÞò, ôá ãíùóôÜ áñãüôåñá ùò Ìáäåìï÷þñéá.

12. ×Üóé: Óçìáßíåé "Éäéáßôåñï". Ïíïìáóßá ãáéþí åíüò óïõëôÜíïõ, óïõëôáíéêïý ðñßãêéðá, ìðåçëÝñìðåç Þ óáíôæÜêìðåç, áðü ôéò ïðïßåò ðñïÝêõðôå åôÞóéï åéóüäçìá ðÜíù áðü åêáôü ÷éëéÜäåò Üóðñá.

13. ÄçìçôñéÜäçò, ü.ð.

14. Koëïâüò, ü.ð., ó.249.

15. ü.ð. - 16. ü.ð., ó.155. ºóùò ïé íåñüìõëïé áõôïß íá âñßóêïíôáí óôçí ðåñéï÷Þ ôùí Ìáñéáíþí.

17. Ëïããüò ïíïìáæüôáí ç Óéèùíßá.

18. Ãéá ôá ×áóéêï÷þñéá âë. ó÷åô., Áð.Âáêáëüðïõëïõ, Éóôïñßá ôçò Ìáêåäïíßáò 1354-1833, â áíáôýðùóç, Èåóóáëïíßêç 1992, ó.513.

19. W. Leake, Travels in Northern Greece, ô.3, London 1835, ó.162-163.

20. Ðáæáñïýäá ïíïìáæüôáí ôï ÷ùñéü Áðïëëùíßá óôç ëßìíç Âüëâç, ôï ïðïßï Üêìáóå áðü ôïí 17ï áéþíá êáé ìåôÜ ëüãù ôçò ìåãÜëçò åìðïñïðáíÞãõñçò ðïõ äéåîáãüôáí åêåß êÜèå ÷ñüíï.

21. ÄçìçôñéÜäçò, ü.ð., ó.429-430.

22. Ôï ôÜãìá áõôü ôïõ Äïõìðéþôç ïðëáñ÷çãïý, ÁðïóôïëÜñá, ðïõ áðïôåëïýíôáí êáôÜ êýñéï ëüãï áðü ×áëêéäéêéþôåò ðñüóöõãåò ôùí ÓðïñÜäùí, ôï ïñãÜíùóå ï Êáðïäßóôñéáò ìå Ýäñá áñ÷éêÜ ôá ÌÝãáñá ôï 1829 êáé áñãüôåñá ôçí ßäéá ÷ñïíéÜ ôç Íáýðáêôï. Âë. ó÷åô., Ã.Á.Ê., Ðëçñåîïýóéïò ÔïðïôçñçôÞò, öÜêåëïò 16, Ýããñ, 001.

23. É. ÂáóäñáâÝëëç, ÉóôïñéêÜ áñ÷åßá Ìáêåäïíßáò, Á Áñ÷åßï Èåóóáëïíßêçò, Èåóóáëïíßêç 1952, ó.33.

24. Óôï êáôÜóôé÷ï ôçò êáôáãñáöÞò ôùí êáôïßêùí ôçò Èåóóáëïíßêçò ðïõ ÷ñïíïëïãåßôáé ãýñù óôï 1525 áíáöÝñåôáé óôç óõíïéêßá ôçò Áãßáò Ðåëáãßáò êÜðïéïò Áíäñüíéêïò Ðïëõãõñéþôçò.

25. Â. ÄçìçôñéÜäçò, Ç Èåóóáëïíßêç ôçò ðáñáêìÞò, ÇñÜêëåéï 1997, ó.147.

26. ÂáóäñáâÝëëçò, ü.ð., ó.415.

27. ü.ð., ó.529. - 28. ü.ð., óó.447-448.

29. Bë. ó÷åô., Áè. ×áëêéüðïõëïõ, Ç Ìáêåäïíßá, åèíïëïãéêÞ óôáôéóôéêÞ ôùí âéëáåôéþí Èåóóáëïíßêçò êáé Ìïíáóôçñßïõ, ÁèÞíá 1910.

28

Ïé ãëõêüðéêñåò ÊõñéáêÝò ôçò ìáèçôéêÞò ìáò æùÞò ÉùÜííçò Ôóßêïõëáò, êáè. ÐáéäéáôñéêÞò Óôï ôÝëïò ôçò äåêáåôßáò ôïõ ´40 êáé ôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ ´50, ðïõ Þìïõí ìáèçôÞò ôïõ Äçìïôéêïý, îÝñáìå üôé ç áñãßá ôçò âäïìÜäáò Þôáí ç ÊõñéáêÞ. Äåí îÝñáìå ôüôå áðü ãïõéê-Ýíô. Ç ÊõñéáêÞ Þôáí ç ìßá êáé ìïíáäéêÞ áñãßá. Ôçí ÊõñéáêÞ ðåñßìåíå üëïò ï êüóìïò íá îáðïóôÜóåé áðü ôï ìü÷èï ôçò âäïìÜäáò, ôçí ÊõñéáêÞ ðåñéìÝíáìå êé åìåßò ïé ìáèçôÝò íá ìçí Ý÷ïõìå åðß ôÝëïõò ìéá ìÝñá ó÷ïëåßï. Äåí ìðïñïýóáìå üìùò, áëßìïíï, íá ãëéôþóïõìå áðü ôï ó÷ïëåßï ïýôå ôçí ÊõñéáêÞ. ÊÜèå ôÝôïéá ìÝñá ðñüâáëå ìåãáëüðñåðï ôï êáèÞêïí, ðïõ ìáò åðÝâáëå ôï ó÷ïëåßï, ï õðï÷ñåùôéêüò åêêëçóéáóìüò, ðïõ Ýêáíå äýóêïëï ôï îåêßíçìá ôçò ðïëõðüèçôçò áñãßáò. Ðñùß-ðñùß ôçí ÊõñéáêÞ Ýðñåðå íá åßìáóôå (ðÜëé ôá ßäéá!) óôçí áõëÞ ôïõ ó÷ïëåßïõ. Íá ðåñéìÝíïõìå íá ÷ôõðÞóåé ôï êïõäïýíé, íá êÜíïõìå ãñáììÝò, íá öùíÜîïõí ïé äÜóêáëïé êáôÜëïãï ðáñüíôùí êáé áðü êåé ðÜëé óôç ãñáììÞ ìå âçìáôéóìü íá ðÜìå óôçí åêêëçóßá.

ÏéêïãÝíåéá Ôóßêïõëá 1957.

ÈõìÜìáé Ýíôïíá ôç äõóöïñßá ðïõ ìáò ðñïêáëïýóå ç äßùñç ðåñßðïõ áíáãêáóôéêÞ ïñèïóôáóßá, ðïõ ìïõ öáéíüôáí áéþíáò, ÷ùñßò íá êáôáëáâáßíù ôé äéáäñáìáôßæåôáé êáé ôé ëÝãåôáé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò èåßáò ëåéôïõñãßáò. ÁõôÞ ôç äõóöïñßá ôçí Ýíéùèáí ðñïöáíþò êáé ïé Üëëïé ìáèçôÝò, äåäïìÝíïõ üôé óå ëßãï áñ÷ßæáìå ôçí êïõâÝíôá ìåôáîý ìáò, ôá ðåéñÜãìáôá, ôá ðíé÷ôÜ ãÝëéá êáé êÜðïôå ôéò ëïãïìá÷ßåò, åíþ ðáñÜëëçëá ðñïóðáèïýóáìå íá êñõöôïýìå áíÜìåóá óôïõò Üëëïõò ãéá íá êáèßóïõìå óôá ãüíáôá Þ áêüìá êáé ïêëáäüí, ãéá íá îåêïõñáóôïýìå. (Áêñáßá ïðùóäÞðïôå Þôáí ç ðåñßðôùóç, ðïõ Ýíáò óõììáèçôÞò ìáò êÜðïôå Ýâãáëå áðü Ýíá êïõôÜêé ìéá ìåãÜëç áêñßäá, ðñïêáëþíôáò ðáíéêü). ¼ëá ôá áíùôÝñù êáôáãñÜöïíôáí óôïí åãêÝöáëï êáé óßãïõñá óå êÜðïéï óçìåéùìáôÜñéï ôïõ óõíïäïý ìáò äáóêÜëïõ, ðïõ ôï Üãñéü ôïõ âëÝììá äåí ðñïìÞíõå ôßðïôá êáëü ãéá ôçí åðïìÝíç. Êáé åñ÷üôáí ðñÜãìáôé ç åðïìÝíç. ÄåõôÝñá ðñùß-ðñùß, âëïóõñüò ï äéåõèõíôÞò ôïõ ó÷ïëåßïõ, áöïý ÷ôõðïýóå ôï êïõäïýíé êáé óõãêåíôñùíüìáóôáí ãéá ôçí ðñùéíÞ ðñïóåõ÷Þ, ìå ôï êáëçìÝñá, ìÜëëïí áíôß ãéá êáëçìÝñá, êñÜäáéíå 2 êáôáëüãïõò ìå

"...íá êÜíïõìå ãñáììÝò, íá öùíÜîïõí ïé äÜóêáëïé êáôÜëïãï ðáñüíôùí..."

29

ïíüìáôá. Ï Ýíáò êáôÜëïãïò Þôáí ôùí áðüíôùí áðü ôçí åêêëçóßá êáé ï Üëëïò ôùí ðáñüíôùí ìåí, áëëÜ áôáêôçóÜíôùí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ åêêëçóéáóìïý. Ç ðïéíÞ Þôáí ôÝóóåñéò ôïõëÜ÷éóôïí äõíáôÝò îõëéÝò ìå ìéá ëåðôÞ ôóïõ÷ôåñÞ âÝñãá óôéò ðáëÜìåò ôùí ÷åñéþí ìáò, ðïõ ìáò õðï÷ñÝùíáí íá ôéò êñáôïýìå áíïé÷ôÝò åíþðéïí êáé óôï Ýëåïò ôïõ ôéìùñïý ìáò. ÈõìÜìáé ìå öñßêç ôï ñÜâäéóìá áõôü, ðïõ ðñïêáëïýóå áöüñçôï ðüíï óôá ÷Ýñéá, êõñßùò üìùò èõìÜìáé ôïí øõ÷éêü ðüíï, ôçí ôáðåßíùóç êáé ôï ñåæßëåìá ðïõ Ýíïéùèá, êáè' üôé ï îõëïäáñìüò Þôáí äçìüóéï èÝáìá ãéáôß ãéíüôáí åíþðéïí üëùí ôùí ìáèçôþí ôïõ ó÷ïëåßïõ. ¸ôóé ç ðëåéïøçößá ôùí áññÝíùí êõñßùò ìáèçôþí Üñ÷éæå ôç âäïìÜäá ôïõ ì' áõôü ôïí ôñüðï. Ïðüôå Þôáí ìåãÜëï ôï äßëçììá íá ðÜìå Þ íá ìçí ðÜìå óôçí åêêëçóßá, áöïý ôï îýëï êáé óôéò äõï ðåñéðôþóåéò Þôáí ó÷åäüí âÝâáéï. Ï åêêëçóéáóìüò ëïéðüí ìå ôïí ôñüðï ðïõ ãéíüôáí ôüôå Þôáí Ýíáò âñá÷íÜò, ôï ìåëáíü óçìåßï ôçò ÊõñéáêÞò. Ç ÊõñéáêÞ åß÷å üìùò êáé ôéò ÷áñÝò ôçò ôéò áîÝ÷áóôåò. Ç ðñþôç Þôáí ïé ðñùéíÝò ÷áñìüóõíåò êáìðÜíåò ôçò åêêëçóßáò, ðïõ ðáñ' üëï ðïõ ðñïìÞíõáí ôïí åêêëçóéáóìü, Ýäéíáí Ýíáí ãéïñôáóôéêü, ÷áñïýìåíï ôüíï óôçí áñ÷Þ ôçò ìÝñáò. Ôï ÷ôýðçìá ôçò êáìðÜíáò Ýìåéíå óôç ìíÞìç ìïõ óõíäõáóìÝíï ìå ôç ìõñùäéÜ ôçò ìðïãéÜò "ÊÜìåë", ðïõ âÜöáìå ôá ðáðïýôóéá áðáñáßôçôá êÜèå ÊõñéáêÞ ðñùß, ãéá íá ëÜìðïõí óôçí åêêëçóßá êáé ìå ôçí áîÝ÷áóôç åõùäéÜ ôïõ ôóéãáñéóôïý êñÝáôïò êáé ôïõ êñåììõäéïý ðïõ îå÷õíüôáí áðü üëá ó÷åäüí ôá óðßôéá. Ìïó÷ïìýñéæáí ðñÜãìáôé ôá óðßôéá áðü ôï ôóéãÜñéóìá ãéáôß äåí åß÷áí áíáêáëõöèåß áêüìá ïé áðïññïöçôÞñåò, áëëÜ êáé ãéáôß áêüìá äåí ôï åß÷áí áðáãïñÝøåé ïé ãéáôñïß, ïýôå ïé Üíèñùðïé Þîåñáí ðïëëÜ ãéá ôçí "êáëÞ" êáé ôçí "êáêÞ" ÷ïëçóôåñßíç. ¢ëëï ìåãÜëï äþñï ôçò ÊõñéáêÞò Þôáí ôï Êáôç÷çôéêü Ó÷ïëåßï, ðïõ ãéíüôáí ìåôÜ ôçí åêêëçóßá. Ó' áõôü ðçãáßíáìå ìå ìåãÜëç åõ÷áñßóôçóç, ðñþôïí ãéáôß äåí Þôáí õðï÷ñåùôéêü, äåýôåñïí ãéáôß êáèüìáóôáí óå êáñÝêëåò êáé êõñßùò ãéáôß ìå áðëÜ ëüãéá êáé ìå æåóôáóéÜ êáé áãÜðç ïé êáôç÷çôÝò ìáò, ï áåßìíçóôïò Ðáíáãéþôçò ÓôÜìïò êáé ï ×ñÞóôïò ÌáíáóóÞò, ìáò äßäáóêáí ôéò áéþíéåò áëÞèåéåò êáé ôéò çèéêÝò áîßåò. ÃñÜöáìå óå åéäéêÜ êïìøÜ ìðëïêÜêéá ôï "äßäáãìá" êáé ôï "ñçôü" ôçò ïìéëßáò, ôñáãïõäïýóáìå åìðíåõóìÝíá ôñáãïýäéá, ìáò ÷Üñéæáí ìéêñÝò ÷Üñôéíåò áãéïãñáößåò ôéò áîÝ÷áóôåò åéêïíßôóåò, ðïõ ôéò ðåñéìÝíáìå ìå ëá÷ôÜñá, ðáßñíáìå ôç "ÆùÞ ôïõ ðáéäéïý" êáé öåýãáìå ðÜíôá êáëýôåñïé êáé áðïöáóéóìÝíïé íá ãßíïõìå áêüìá ðéï êáëïß.

ÊõñéáêÞ ðñùß. Ï äñüìïò ðñïò ôçí åêêëçóßá.

30

ÌåôÜ ôï Êáôç÷çôéêü ôñéãõñíïýóáìå óôá êåíôñéêÜ ìáãáæéÜ ôçò "áãïñÜò" êõñßùò óôá ìáãéêÜ æá÷áñïðëáóôåßá ôùí áäåëöþí Ðáðáäüðïõëïõ êáé ìå ôï ëéãïóôü ÷áñôæéëßêé ìáò (üôáí õðÞñ÷å) áãïñÜæáìå üóç áðü ôçí ìáãåßá ôïõò ìðïñïýóáìå (êáñáìÝëåò "öëüêåò", áñáðÜêéá ìå ãåýóç ïýæïõ, æá÷áñÝíéåò êïýêëåò ôõëéãìÝíåò ìå æåëáôßíá, "ñáíôåâïõäÜêéá", ìáóôß÷åò ñïæ ðïõ ìïó÷ïâïëïýóáí ôéò "ìðáæïýêåò" êáé ðïõ Þôáí óå óõóêåõáóßá ìå öùôïãñáößåò çèïðïéþí Þ ðïäïóöáéñéóôþí êáé ôÝëïò "óêáëéóôÜ", ðïõ áðü ìüíá ôïõò Þôáí Ýíáò êüóìïò ïíåéñéêüò êáé ðáñáìõèÝíéïò). Óôï óðßôé ðïõ ãõñíïýóáìå êáôÜ ôï ìåóçìÝñé ìéá ìåãÜëç ÷áñÜ ãéá ìÝíá Þôáí íá âñù êÜðïéïõò åðéóêÝðôåò óõããåíåßò, ößëïõò Þ ãåßôïíåò óõíÞèùò çëéêéùìÝíïõò, ðïõ ðáñáäïóéáêÜ, üôáí "áðïõë'íïýóé" ç åêêëçóßá, åñ÷üôáí íá åðéóêåöèïýí ôç ìÜíá ìïõ. ÐÜíôá ðåñßìåíá êáé ÷áéñüìïõíá áõôïýò ôïõò "ìðáñìðÜäåò" êáé ôéò "èåßåò" ôçò ÊõñéáêÞò êáé Üêïõãá ìå äÝïò üóá èáõìáóôÜ åß÷áí äåé êáé åß÷áí æÞóåé óôá ÷ñüíéá ôïõò êáé ôá ñïõöïýóá êõñéïëåêôéêÜ, üôáí ôá "áö'ãéïýíôáí". ÔÝëïò åñ÷üôáí ç þñá ôïõ ìåóçìåñéáíïý öáãçôïý, óõíÞèùò êñÝáò êïêêéíéóôü ìå ðáôÜôåò, ðïõ áðü ôï ðñùß ìáò åß÷å õðïó÷åèåß ìå ôéò åõùäéÝò ôïõ üôé èá Þôáí ìéá ðñáãìáôéêÞ åõôõ÷ßá. Ôï áðüãåõìá ôçò ÊõñéáêÞò Üñ÷éæáí ðÜëé ôá äýóêïëá. Ôüôå Ýðñåðå íá äéáâÜóïõìå ãéá ôç ÄåõôÝñá êáé ôüôå Ýðñåðå íá óêåöèïýìå ôé äéêáéïëïãßá èá ëÝãáìå ôï ðñùß ôçò ÄåõôÝñáò ãéá ôçí áðïõóßá ìáò áðü ôçí åêêëçóßá Þ ãéá ôçí áðñåðÞ óõìðåñéöïñÜ ìáò, åö' üóïí åß÷áìå ðÜåé. Ðáñüëï ðïõ îÝñáìå üôé ïé äéêáéïëïãßåò Þôáí ìÜôáéåò, Ýðñåðå üìùò ðñéí ôéò îõëéÝò íá áðïëïãçèïýìå. ¸ôóé ãëõêüðéêñá ðåñíïýóáí ïé ìáèçôéêÝò ìáò ÊõñéáêÝò åêåß ãýñù óôï 50, üðùò Üëëùóôå ãëõêüðéêñç åßíáé üëç ìáò ç æùÞ.

Óôéò Ýîé âñýóåò 1950 ðåñ.

31

ÊÁÐÏÔÅ óôïí ÐÏËÕÃÕÑÏ ÅðéëïãÞ åéäÞóåùí, ôïðéêþí íÝùí, ó÷ïëßùí, ëïãïôå÷íéêþí êåéìÝíùí, óôß÷ùí, åõôñÜðåëùí êáé Üëëùí ôéíþí, ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôçò åâäïìáäéáßáò åöçìåñßäáò "ÖùíÞ ôçò ×áëêéäéêÞò" ôçí ïðïßá Ýöåñå óôï öùò, ï Íéêüëáïò ×. Ãåñï÷ñÞóôïò, ãéá ðñþôç öïñÜ, ôçí ÊõñéáêÞ 20 Áðñéëßïõ 1930. ÓÞìåñá ç "Ö.ô.×." áðïôåëåß ôçí ðéï áîéüðéóôç ðçãÞ Ýñåõíáò, êáèþò óôéò óåëßäåò ôçò êáôáãñÜöïíôáé ôá óçìáíôéêüôåñá éóôïñéêÜ ãåãïíüôá, ðïõ Ýëáâáí ÷þñá óôç ×áëêéäéêÞ ôïõ ðñïçãïýìåíïõ áéþíá. Ôçí åðéìÝëåéá ôçò óôÞëçò Ý÷ïõí ïé: ÃéÜííçò ÊáíáôÜò õðåýèõíïò ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ï ×ñßóôïò Í. Ãåñï÷ñßóôïò, éäéïêôÞôçò ôïõ áñ÷åßïõ ôçò åöçìåñßäáò êáé ï Üíèñùðïò óôïí ïðïßï ïöåßëåôáé ç ýðáñîç ôïõ éóôïñéêïý áõôïý áñ÷åßïõ.

34/ 7 Äåêåìâñßïõ 1930: ÁÎÉÏÉ ÅÕÃÍÙÌÏÓÕÍÇÓ Åî üëùí ôùí åðéèåùñçôþí ôçò ÄçìïôéêÞò åêðáéäåýóåùò, ïßôéíåò õðçñÝôçóáí åí ôç ×áëêéäéêÞ, íïìßæïìåí üôé ðëåßïíá äéêáéþìáôá åðß ôå ôçò åêôéìÞóåùò êáé åõãíùìïóýíçò ìáò áðÝêôçóåí ï ðñüôéíïò ìåôáôåèåßò åéò ÊáâÜëáí ê. ÉùÜííçò Âáãéïíßôçò, üóôéò åðß åðôáåôßáí ðáñáìåßíáò åí ôù íïìþ ×áëêéäéêÞò ...åìü÷èçóå ßíá áö' åíüò ìåí áíåãåñèþóé äéäáêôÞñéá åêåß üðïõ ôñþãëáé Þ éóüãåéá ïéêÞìáôá å÷ñçóéìïðïéïýíôï äéá ó÷ïëåßá, áö' åôÝñïõ äå áíõøùèåß ôï äéäáêôéêüí ðñïóùðéêüí êáé ëÜâåé ðëÞñç åðßãíùóéí ôçò óïâáñÜò áõôïý áðïóôïëÞò...èá åßìåèá ðïëý Üäéêïé åÜí åëçóìïíïýìåí êáé ôçí áèüñõâïí äñÜóéí ôçò êõñßáò Âáãéïíßôïõ, Þôéò ùò äéäáóêÜëéóóá ìåôÝäùóå åéò ôáò øõ÷Üò ôùí ìáèçôþí áðü ôá áíåêôßìçôá øõ÷éêÜ ôçò ÷áñßóìáôá êáé ðñùôïóôÜôçóåí åéò ôçí äéïñãÜíùóéí öéëáíèñùðéêþí óùìáôåßùí Þ åóðåñßäùí äé ùí ðïëëÜêéò åíáêïõößóèçóáí ïé Üðïñïé êáé ïé öõëáêéóìÝíïé.

30/ 20 Äåêåìâñßïõ 1953: Ç ÊÁÔÁÍÏÌÇ ÔÙÍ ÄÅÌÁÔÙÍ ÁÌÅÑÉÊÁÍÉÊÇÓ ÂÏÇÈÅÉÁÓ: Äé áðïöÜóåùò ôïõ õðïõñãåßïõ Åìðïñßïõ áðü ôá åê ôçò áìåñéêáíéêÞò âïçèåßáò äÝìáôá ôñïößìùí ôá ðñïïñéæüìåíá ðñïò äéáíïìÞí êáôÜ ôáò åïñôÜò åéò ôïõò åíäååßò êáé åéò Üëëá ðñüóùðá ÷ñÞæïíôá âïçèåßáò, áðåóôÜëçóáí åéò ôïí Íïìüí ×áëêéäéêÞò 9.050 äéá ôïõò åíäååßò ôçò õðáßèñïõ êáé ôïõ áóôéêïý ðëçèõóìïý êáé 30 äéá ôïí Åèíéêüí Ðáéäéêüí Óôáèìüí Ðïëõãýñïõ.

31/ Äåêåìâñßïõ 1953: ÅÕ×ÁÑÉÓÔÇÑÉÏÍ Ï ÄÞìáñ÷ïò Ðïëõãýñïõ åõ÷áñéóôåß èåñìþò ôçí êõñßáí Ìáñßáí ÷Þñáí ×ñßóôïõ ×ñéóôßäïõ äéá ôçí äéÜèåóéí äé çìþí

1959. ÅãêáôÜóôáóç ìç÷áíçìÜôùí óôï åëáéïõñãåßï Ðïëõãýñïõ.

Áðü ôç äùñåÜ ôïõ Áìåñéêáíéêïý Åñõèñïý Óôáõñïý. Äéáêñßíïíôáé: Ðáí. Ìåëåôüðïõëïò, Êùí/íïò Ìïäéêüò, Êùí/íïò ÄåëÞìðáóçò, ×áñ. Äïýêá, Ðáã. ØáèÜ, Êáßôç ÌáãäÜëç, Ðáí. Æáöåéñïýäç, Äçì. Éáôñïý, ÉùÜí. ÐáëáìÞäçò.

32

5.000.000 äñá÷ìþí åéò ôïõò áðüñïõò ôïõ ÄÞìïõ, åéò ìíÞìçí ôïõ áåéìíÞóôïõ óõæýãïõ ôçò êáé åðéëÝêôïõ äçìüôïõ Ðïëõãýñïõ ×ñßóôïõ ÃåùñãáíôÜ ×ñéóôßäïõ. (Ï ×ñßóôïò ×ñéóôßäçò äéåôÝëåóå ðñüåäñïò ôïõ Äéêçãïñéêïý Óõëëüãïõ ×áëêéäéêÞò, âïõëåõôÞò ôïõ Ëáúêïý êüììáôïò êáé óõíåñãÜôçò ôçò "ÖùíÞò ôçò ×áëêéäéêÞò" áðü ôçí áñ÷Þ ôçò ÝêäïóÞò ôçò (1930). Ç óýæõãüò ôïõ Ìáñßá Ãåñìáíïý-×ñéóôßäïõ Þôáí êüñç ôïõ ÍéêïëÜïõ Ãåñìáíïý, éäñõôÞ ôçò Äéåèíïýò ¸êèåóçò Èåóóáëïíßêçò (1925).

284/ 2 Íïåìâñßïõ 1958: Ï ÅÊÓÕÃ×ÑÏÍÉÓÌÏÓ ÔÏÕ ÅËÁÉÏÕÑÃÅÉÏÕ ÐÏËÕÃÕÑÏÕ Êáôüðéí ðïëõìÞíùí åíåñãåéþí ôïõ ðëçñåîïõóßïõ ôïõ åëáéïõñãéêïý óõíåôáéñéóìïý Ðïëõãýñïõ ê. Áè. ÊáñáãêÜíç, åí óõíåñãáóßá ìåôÜ ôïõ âïõëåõôïý ×áëêéäéêÞò êáé á´ áíôéðñïÝäñïõ ôçò âïõëÞò ôïõ ê. Â. Âáóéëéêïý, ðáñåëÞöèçóáí êáé ìåôåöÝñèçóáí ôá íÝá åëáéïõñãéêÜ ìç÷áíÞìáôá ôùí ïðïßùí êáé åãÝíåôï ç åãêáôÜóôáóéò... ...áðü ôçò áýñéïí èá áñ÷ßóåé ç ëåéôïõñãßá ôïýôùí, ôá äå åðßóçìá åãêáßíéá èá ôåëåóèïýí ôçí åñ÷ïìÝíçí ÊõñéáêÞí...

501/ 30 Äåêåìâñßïõ 1962: ÁÐÏÍÏÌÇ ÌÅÔÁËËÉÙÍ Åéò ôïõò êÜôùèé ×áëêéäéêåßò áðåíåìÞèçóáí áíáìíçóôéêÜ ìåôÜëëéá ôùí áãþíùí ôùí êáôÜ ôçí ÅèíéêÞí Áíôßóôáóéí 1941-45. á) Äçì. Ê. ÊïõôóÞí, äéåõèõíôÞí ôçò åöçìåñßäïò ìáò â) Ãåþñãéïí Åìì. ÌáñêÜêçí, Ôáã/ñ÷çí ÄéïéêçôÞí ÔÅÁ ã) Åê Ðïëõãýñïõ: 1) Äçì. Ã. Ëåâáíßäçí, 2) Äçì. Ã. ÌïõôáöôóÞí, 3) ×ñßóôïí Ã. Ðïýëéïí, 4) Âáó. Ã. Äáñáâßãêáí, 5) Êùí/ôßíïí Í. Íôïýøáí, 6) Ãåþñãéïí Áñã. Ó÷ïéíÜí, 7) Áñãýñéïí Ê. ÔóåñâåëÞí, 8) Ãåþñãéïí Í. ×áëåðëÞí, 9) Éùáêåßì Ã. ×ñéóôÜñáí, 10) ÉùÜííçí Ä. ØáèÜí, 11) ÌéëôéÜäçí Ä. ØáèÜí êáé 12) Äçì. Ê. ÓêáíäÜëçí...

1121/ 22 Äåêåìâñßïõ 1974: ÃÅÙÑÃÉÏÓ ÌÁÃÄÁËÇÓ Ðñï çìåñþí Ýöõãå áðü ôïí åöÞìåñï áõôü êüóìï ï Ãåþñãéïò ÌáãäÜëçò. Êáé Ýöõãå óå ãÞñáò ðñïêå÷ùñçìÝíï, ðëÞñçò çìåñþí... ...ÅîåëÝãç åðß ôñåéò ôåôñáåôßåò ÄÞìáñ÷ïò Ðïëõãýñïõ. Êáé Ýèåóå ôüôå ôçí õðïäïìÞ ôçò áíáðôýîåùò ôçò ðüëåþò ìáò. ÅéñãÜóèç ìå æÞëï, óèÝíïò êáé óõíÝðåéá äéá ôçí ðñïáãùãÞ ôùí óõìöåñüíôùí ôïõ ôüðïõ. Êáé áöÞêå áãáèÞ ìíÞìç äéáêñéèÝíôïò äçìïóßïõ áíäñüò...

Ï áåßìíçóôïò ÄÞìáñ÷ïò Ãåþñãéïò ÌáãäÜëçò.

Åëáéïõñãåßï Ðïëõãýñïõ. Äéáêñßíïíôáé: Íéê. Ãåñï÷ñÞóôïò, Ðáýëïò ÌðéëÝôóéïò, Êùí/íïò Æáìðïýíçò, Ìé÷. ÂïãéáôæÞò, ÊïóìÜò Ó÷ïéíÜò, Êýñêïò ÁéêáôåñéíÜñçò ê.ëð.

33

Ôï ðñÜóéíï óêïõöÜêé ÄÞìçôñá ×áñéóôïý Åêåßíï ôï êñýï ðñùéíü äåí åß÷á êáìßá äéÜèåóç ãéá êïõâÝíôá. Ìå ôï êáñü êáé ôï ñéãÝ ðïõêÜìéóï, ôéò ëåõêÝò öáíÝëåò ÌÉÍÅÑÂÁ êáé ôéò ìÜëëéíåò êÜëôóåò ÇËÉÏÓ, ðïõ öéãïõñÜñéæáí êáëïâáëìÝíá êáé êÜôù áðü ìÝíá óôï ôóéìåíôÝíéï ðåñâÜæé ôïõ ðáñáèõñéïý, ôá '÷áìå ðåé ðïëëÝò öïñÝò. Ãé' áõôü êé åãþ, êáèþò âñéóêüìïõí êñåìáóìÝíï ìå ðåôïíéÜ óôç öáñäéÜ êü÷ç, áöÝèçêá íá ìå êïõíÜåé áðáëÜ ôï êñýï áåñÜêé, ðïõ Ýìðáéíå áðü ôéò ÷áñáìÜäåò ôçò âïñéíÞò ðüñôáò. Ëéêíéæüìïõí êáé êïéôïýóá ôçí êßíçóç óôï äñüìï, ôïõò áíèñþðïõò ðïõ ðçãáéíïÝñ÷ïíôáí âéáóôéêïß êáé óöéãìÝíïé óôá ÷ïíôñÜ ôïõò ñïý÷á, åêåßíï ôï ãêñßæï ðñùéíü, ëßãåò ìÝñåò ðñéí áðü ôá ×ñéóôïýãåííá. ÊÜðïéïé êïíôïóôÝêïíôáí ìðñïóôÜ óôï ðáñáèýñé ìáò êé Ýñé÷íáí ìéá ãñÞãïñç ìáôéÜ ðñïò ôá ìÝóá. Êé üôáí ôï âëÝììá ôïõò Ýðåöôå ðÜíù ìïõ ôïõò Üêïõãá ðïõ Ýëåãáí ìå èáõìáóìü: "á! ôé ùñáßï óêïõöÜêé!". Êé ü÷é ãéá íá ôï ðáéíåõôþ, áëëÜ äåí Þôáí êáèüëïõ øÝìá áõôü. ¹ìïõí ðëåãìÝíï, ìå ìéá ðåñßôå÷íç ðëÝîç, áðü âáèõðñÜóéíï áðáëü ìáëëÜêé, åß÷á óôñïããõëåìÝíï ãåßóï, äõï óôåíÜ êáóêüë óôá óçìåßá ôùí áõôéþí êáé ìéá üìïñöç öïõíôßôóá óôçí êïñõöÞ ìïõ. ¹ìïõí Ýíá ðïëý ìïäÜôï óêïõöÜêé, öôéáãìÝíï ãéá íá ìáãíçôßæù ôéò ìáôéÝò üëùí êáé ãéá íá öïñåèþ êÜðïôå áðü Ýíá ìéêñü êáé üìïñöï êïñéôóÜêé. Êé Ýôóé, êáèþò êïéôïýóá Ýîù, ôïõò åßäá. ÐÝñáóáí ìå ãñÞãïñï âÞìá ôïõëÜ÷éóôïí ôñåéò öïñÝò ðÜíù êÜôù. Öïñïýóáí ëåðôÜ ãéá ôçí åðï÷Þ ñïý÷á êáé êñáôïýóáí êÜôé ðÜíéíåò ñéãÝ ôóÜíôåò ðïõ îå÷åßëéæáí áðü æáñæáâáôéêÜ, óÝëéíï êáé óðáíÜêé. Åêíåõñßóôçêá êÜðùò ìáæß ôïõò, ãéáôß äå óôÜèçêáí óôï ðáñáèýñé ìïõ, ãéáôß äå ìå ðñüóåîáí êáèüëïõ. ¿óðïõ Üíïéîáí ôçí ðüñôá êáé ìðÞêáí ìÝóá. ÁíôÜëëáîáí öéëéêïýò ÷áéñåôéóìïýò ìå ô' áöåíôéêü ìïõ. ÊáôÜëáâá ðùò Þôáí ìüíéìïé ðåëÜôåò ôïõ. "Êáëþò ôá ðáéäéÜ, ðÜëé ãéá øþíéá;", ôïõò ñþôçóå. "Ôé íá êÜíïõìå; ôá âäïìáäéÜôéêÜ ìáò, îÝñåéò åóý. Êé åßìáóôå âéáóôéêïß, ðñÝðåé íá êáôåâïýìå ìå ôï ëåùöïñåßï ôùí Ýíôåêá, ãéáôß åßìáé áðïãåõìáôéíüò óôç äïõëåéÜ", áðÜíôçóå ï Üíôñáò ìå ôï óêáììÝíï ðñüóùðï êáé ôï ðéôóéëùôü êáöÝ óáêÜêé. "¹ñèáìå íá óå îå÷ñåþóïõìå". Êáé ðÜíù ðïõ ðëÞñùóáí êáé ô' áöåíôéêü ìïõ ôñÜâçîå Ýíá ìåãÜëï × óôï ôåöôÝñé ôïõ, Ýðåóå ðÜíù ìïõ ç ìáôéÜ ôçò ãõíáßêáò. Ìéá êïõñáóìÝíç ìáôéÜ áðü äõï ìå-

Ðñùôï÷ñïíéÜ 1953. Äéáêñßíïíôáé: Íéê. ÊïñÝíôçò, Áè. Ãåñï÷ñÞóôïò, ÔÜêçò ÐáëáìÞäçò, Êùí/íïò ÔóåñâåëÞò ê.ëð.

34

ãÜëá ìåëéÜ ìÜôéá ðïõ öþôéæáí ôï ðñüùñá ãåñáóìÝíï ôçò ðñüóùðï. "Êïßôá", åßðå óôïí Üíôñá ôçò êáé ì' Ýäåéîå. "Êïßôá Ýíá üìïñöï óêïõöÜêé! Ðüóï ðïëý èá ôï ÷áéñüôáí ç ×áñïýëá ìá!. ÔáéñéÜæåé ôüóï ðïëý ìå ôï ÷ñþìá ôùí ìáôéþí ôçò". Ôñüìáîá áð' ôçí Üãñéá ìáôéÜ ðïõ ôçò Ýñéîå. Äå óÞêùíå ç ôóÝðç ôïõ ôÝôïéåò ðïëõôÝëåéåò. ÔåöôÝñé åêåß, ôåöôÝñé óôïí ìðáêÜëç, ìå äüóåéò ôá ÷ñÞìáôá ãéá ôï ëÜäé, ìå äüóåéò ôá ÷ñÞìáôá ãéá ôá îýëá. Ðþò íá ôá êáôáöÝñïõí ì' Ýíá îåñü ìåñïêÜìáôï; Ðáñáëßãï í' Üñ÷éæáí åêåß ìÝóá ôïí êáõãÜ, áí äå ìåóïëáâïýóå ô' áöåíôéêü ìïõ. "ÊáëÜ îÝíïé åßìáóôå;", ôïõò åßðå. "ÐÜñôå ôï êáé ðëçñþóôå ìå, üðïôå ìðïñåßôå, äå èá ÷áèïýìå âñå áäåñöÝ". Êé áð' ôï ðïëý ðåò- ðåò, ðåßóôçêå. Áíïß÷ôçêå êáéíïýñéïò ëïãáñéáóìüò ó' Üëëï öýëëï ôïõ ôåöôåñéïý êáé ãñÞãïñá-ãñÞãïñá âñÝèçêá íá æåóôáßíù ôï êåöáëÜêé ôçò ìéêñïýëáò ôïõò, ðïõ îåôñåëÜèçêå ìáæß ìïõ êáé, ãéá íá ìçí ôá ðïëõëïãþ, äå ì' áðï÷ùñéæüôáí, üðïõ êé áí ðÞãáéíå. ÎçìÝñùìá Ðñùôï÷ñïíéÜò. Åß÷å âñÝîåé áðü âñáäýò êé ïé äñüìïé ôïõ ÷ùñéïý åß÷áí ãåìßóåé ëÜóðåò. Áð' ôá ãõìíÜ êëáäéÜ ôùí äÝíôñùí Ýóôáæáí áêüìá íåñÜ êé áð' ôéò êáìéíÜäåò ôùí óðéôéþí Ýâãáéíå ìéá ìðåñäåìÝíç ìõñùäéÜ áðü êáìÝíï îýëï åëéÜò êáé êáìÝíç ðïñôïêáëüöëïõäá. "Áñ÷éìçíéÜ êé áñ÷é÷ñïíéÜ, øçëÞ ìïõ äåíôñïëéâáíéÜ". Ï áÝñáò åß÷å ãåìßóåé áðü ôéò ôóéñé÷ôÝò öùíïýëåò ôùí ðáéäéþí ðïõ ôñáãïõäïýóáí ôá êÜëáíôá óôéò öùôéóìÝíåò ðüñôåò ôùí óðéôéþí, ðïõ åß÷áí ðáñáìåßíåé öùôéóìÝíåò ïëüêëçñç ôç âñáäéÜ êáé ðïõ ìáñôõñïýóáí ôçí ïëïíý÷ôéá äéáóêÝäáóç ôùí áíèñþðùí ìå öáãïðüôé êáé ôõ÷åñÜ ðáé÷íßäéá. ÌÝóá ó' áõôÝò ôéò ðáñÝåò ôùí ðáéäéþí, ðïõ Ýôñå÷áí ðïéá èá ðñïëÜâåé íá ðñùôïôñáãïõäÞóåé óôá ðëïõóéüôåñá óðßôéá, Þôáí êáé ôçò ×áñïýëáò, ðïõ âãÞêå íùñßòíùñßò ìå ôç óôåíÞ ôçò ößëç. Åß÷áí ìåãáëþóåé ìáæß, áöïý ôá óðßôéá ôïõò ôá ÷þñéæå Ýíáò äñüìïò, üìùò ïé êüóìïé ôïõò Þôáí ôüóï äéáöïñåôéêïß. ÍôõìÝíç ìå ðïëëÜ ñïý÷á, ðåñéóóüôåñï ìå êñåììõäÜêé Ýìïéáæå ðáñÜ ìå êïñßôóé. Ìðëïýæåò äéðëÝò êáé äéðëÜ öáíåëÜêéá êÜôù áð' ôï ÷ïíôñü ãêñé ðáëôü ìå ôç ãïõíßôóá óôá ìáíßêéá, äéðëÜ æåõãÜñéá êÜëôóåò, ìÜëëéíá ãÜíôéá, ÷ïíôñü êáóêüë êé åãþ,

35

ôï üìïñöï ðñÜóéíï óêïõöÜêé, áðïôåëïýóáìå ôç æåóôÞ ôçò ðáíïðëßá áðÝíáíôé óôï êñýï êáé ôçí õãñáóßá åêåßíïõ ôïõ ãéïñôéíïý ðñùéíïý, üìùò åêåßíç äå äéáìáñôõñüôáí. ¹ôáí Ýíá ðáéäß ðïõ áññþóôáéíå åýêïëá êáé Þîåñå ðùò ìüíï ìå ôÝôïéï íôýóéìï ïé ãïíåßò ôçò èá ôçí Üöçíáí íá âãåé. Êáé äåí åß÷å êáìéÜ äéÜèåóç íá ÷Üóåé êáé ôç öåôéíÞ ÷ñïíéÜ, üðùò Ý÷áóå ôçí ðñïçãïýìåíç, ðïõ ï êáéíïýñéïò ÷ñüíïò ôç âñÞêå óôï êñåâÜôé ìå ðïíüëáéìï êáé ðõñåôü. Ôá ÷ñÞìáôá ðïõ èá êÝñäéæå áðü ôá êÜëáíôá, Þôáí ãéá êåßíç ç ìïíáäéêÞ åõêáéñßá íá êÜíåé ðñáãìáôéêüôçôá ô' üíåéñü ôçò, í' áãïñÜóåé äçëáäÞ êÜðïéá áðü êåßíá ôá âéâëßá ðïõ åß÷å äéáâÜóåé áðü ôç äáíåéóôéêÞ âéâëéïèÞêç ôïõ ó÷ïëåßïõ ôçò. ¹èåëå íá êÜíåé äéêÞ ôçò ôçí "Ùñáßá ÍéâåñíÝæá" Þ ôç "Ìáýñç ôïõëßðá" Þ áêüìá-áêüìá ôï "Ãýñï ôïõ êüóìïõ óå ïãäüíôá çìÝñåò", ðáñüëï ðïõ ôïí åß÷å äéáâÜóåé ðïëëÝò öïñÝò êé Þîåñå áð' Ýîù üëï ôï ðåñéå÷üìåíï. ¹èåëå íá ôá Ý÷åé äéêÜ ôçò, íá ôá îåöõëëßæåé êáé íá ôá äéáâÜæåé îáíÜ êáé îáíÜ üóåò öïñÝò ôçò Ýêáíå êÝöé. Êáé äå èá Üöçíå ìå ôßðïôá íá ðÜåé ÷áìÝíç áõôÞ ç åõêáéñßá áêüìá êé áí Ýðñåðå íá êõêëïöïñåß Ýôóé, óá öáóêéùìÝíç. Îåêßíçóáí áð' ôï ðéï êïíôéíü ôïõò óðßôé. Åßðáí ôï ôñáãïýäé, åõ÷Þèçêáí êáé ôïõ ÷ñüíïõ, åõ÷Þèçêáí êáëÞ ÷ñïíéÜ êáé ðåñßìåíáí Ýîù áðü ôçí áíïé÷ôÞ ðüñôá áð' üðïõ Ýâãáéíáí êýìáôá æÝóôçò êáé êáðíïý áðü ôóéãÜñá. Êé üôáí åìöáíßóôçêå ç íïéêïêõñÜ, Ýðåóå Ýíá äåêáñÜêé óôï ÷Ýñé ôçò öéëåíÜäáò êé Ýíá äéöñáãêÜêé óôï ÷Ýñé ôçò ×áñïýëáò, ðïõ âéÜóôçêå íá ôï êñýøåé áðü íôñïðÞ, ëåò êé Ýöôáéãå áõôÞ, óôï ìéêñü êüêêéíï ðïñôïöïëÜêé ìå ôéò ðïëý÷ñùìåò ÷Üíôñåò. Êáé óôï åðüìåíï óðßôé ôï ßäéï Ýãéíå, ìüíï ðïõ åäþ åêôüò áðü ôï äåêÜñéêï ç öéëåíÜäá åéóÝðñáîå êé Ýíá öéëß êé Ýíá ÷Üäé óôï êåöÜëé, ìéáò êé Ýôõ÷áí óå óõããåíéêü ôçò óðßôé. Êáé ðéï êåé ôï ßäéï Ýãéíå, êáé ðáñáêÜôù ôï ßäéï êáé ó÷åäüí ó' üëá ôá óðßôéá ôïõ ÷ùñéïý ôï ßäéï ãéíüôáí. Óå êÜèå óðßôé ç ×áñïýëá ü÷é ìüíï Ýðáéñíå ìéêñüôåñï öéëïäþñçìá, áëëÜ êáé äå÷üôáí ìüíï Ýíá áðëü ÷áìüãåëï, êé áõôü ôçí ðßêñáéíå ðïëý, óå áíôßèåóç ìå ôç ößëç ôçò ðïõ ôç ÷áúäïëïãïýóáí êáé ôçí êáíÜêåõáí. Êáé êÜèå öïñÜ ðïõ ç ìéêñïýëá åéóÝðñáôôå ôçí áðüññéøç, Ýóôù êé áí äåí Þîåñå ôüôå ðþò ëåãüôáí áõôü, Ýíéùèå Ýíá óöõñÜêé íá ôçò ÷ôõðÜåé ôï ìõáëü, ôá Ýâáæå ìáæß ìïõ êáé ìå ôñáâïýóå ãéá íá ìå âãÜëåé áðü ðÜíù ôçò, ðáñüëï ðïõ åß÷å õðïó÷åèåß óôïõò äéêïýò ôçò ðùò äå èá ôï 'êáíå ðïôÝ áõôü. Óôá ôåëåõôáßá óðßôéá ôïõ ÷ùñéïý ðéá äåí Üíôåîå. Ðñïöáóßóôçêå ðùò ðéÜóôçêå ï ëáéìüò ôçò áð' ôï ôñáãïýäéóìá êáé ðÞñå ôï äñüìï ôçò åðéóôñïöÞò. Ìå ìéá óáêïýëá ãåìÜôç êáñýäéá, ìýãäáëá, êïõëïýñéá êáé öéñßêéá êáé ì' Ýíá ìéóïÜäåéï ðïñôïöïëÜêé Ýôñåîå üóï ìðïñïýóå ãñçãïñüôåñá êáé êñýöôçêå óôçí áãêáëéÜ ôçò ìçôåñïýëáò ôçò. Åêåß Üöçóå ôá äÜêñõÜ ôçò íá êõëÞóïõí ÷ùñßò íá íôñÝðåôáé êé Ýíá ðéêñáìÝíï ãéáôß âãÞêå áðü ôá ÷åßëç ôçò. ¼ëá áõôÜ åãþ ôá ðáñáêïëïõèïýóá áðü ìéá øÜèéíç êáñÝêëá ðïõ ìå ðÝôáîå áìÝóùò ìüëéò ìðÞêå áðü ôçí ðüñôá. Ëåò êé Ýöôáéãá åãþ, áðü êåßíç ôç ìÝñá äå ìå îáíáöüñåóå ðïôÝ, ðáñÜ ôá ðáñáêÜëéá êáé ôéò áðåéëÝò ôçò ìÜíáò ôçò. Ôé íá 'êáíå êé åêåßíç, ì' Üñðáîå êáé ì' Ý÷ùóå âáèéÜ ìåò óôï óåíôïýêé íá êÜíù ðáñÝá ó' Üëëá ñïý÷á ìáæß ìå ìðüëéêá êïõöÝôá íáöèáëßíçò. Åõôõ÷þò, ëßãï ðñéí ìðù ãéá ðÜíôá óô' áôÝëåéùôï óêïôÜäé, ðñüëáâá êé åßäá ðÜíù óôç óÜêá ôçò Ýíá ãáëÜæéï âéâëßï ìå Ýíá ðïôáìüðëïéï áð' Ýîù êé áìÝóùò êáôÜëáâá ðùò ôåëéêÜ ç "Ùñáßá ÍéâåñíÝæá", ôï ðïëõðüèçôï âéâëßï, Ýãéíå äéêü ôçò. ¸ìåéíá ðïëëÜ ÷ñüíéá ìÝóá óôï ðáëéü óåíôïýêé. ¿óðïõ ìéá ìÝñá êÜðïéá ãõíáéêåßá ÷Ýñéá, øÜ÷íïíôáò ãéá áíáìíÞóåéò ìÝóá ó' áõôü, ìå ôñÜâçîáí Ýîù. Äå ãíþñéóá ôá ÷Ýñéá, ãíþñéóá üìùò ôá ðñÜóéíá ìÜôéá ðïõ ìå êïßôáîáí âïõñêùìÝíá ìå íïóôáëãßá. Êé ýóôåñá áöÝèçêá óå ìéá ðñïóå÷ôéêÞ ðåñéðïßçóç ðïõ ðåñéëÜìâáíå áðáëü ðëýóéìï ìå áñùìáôéêü óáðïýíé êé Üðëùìá óôï ó÷ïéíß, ãéá íá óôåãíþóù óôïí Þëéï ðïõ ôüóï ìïõ 'ëåéøå êé áð' üðïõ óáò ãñÜöù ôþñá ôç ìéêñÞ ìïõ éóôïñßá.

36

Ôá íÝá ôïõ Ïìßëïõ ìå ôçí ÅëÝíç ËïõêÜêç Ï ÔÏÌÏÓ ÔÏÕ ÐÅÑÉÏÄÉÊÏÕ ÌÁÓ: ¼ðùò êÜèå ÷ñüíï, Ýôóé êáé öÝôïò ðåñß ôï ôÝëïò ôïõ Ýôïõò ï 6ïò ôüìïò ôïõ ðåñéïäéêïý "ÐÏËÕÃÕÑÏÓ" èá åßíáé Ýôïéìïò ðñïò äéÜèåóç. Ó' áõôüí èá ðåñéëáìâÜíïíôáé ôá ôåý÷ç áðü ôï 31ï Ýùò ôï 36ï êáé ôï êüóôïò ôïõ èá áíÝñ÷åôáé óôá 40 åõñþ. Ç äéÜèåóÞ ôïõ èá ãßíåôáé áðü ôïí õðåýèõíï ôïõ ðåñéïäéêïý ÃéÜííç ÊáíáôÜ (ôçë. 6945-822836) êáé áðü ôá ìÝëç ôïõ Ïìßëïõ ìáò. Ôá Ýóïäá áðü ôéò ðùëÞóåéò èá äéáôåèïýí áðïêëåéóôéêÜ - üðùò êÜèå ÷ñüíï - ãéá ôç óõíÝ÷éóç Ýêäïóçò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò. ÅÊËÏÃÅÓ ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏÕ: Ìðïñåß ï áðüç÷ïò ôùí äçìïôéêþí åêëïãþí íá Ý÷åé êïðÜóåé, üìùò ãéá ôï ¼ìéëü ìáò ç ðñïåêëïãéêÞ ðåñßïäïò ìüëéò Ý÷åé áñ÷ßóåé. Ïé åêëïãÝò ãéá ôçí áíÜäåéîç íÝïõ Ä.Ó. ðñüêåéôáé íá ãßíïõí ôçí ÊõñéáêÞ 4 Ìáñôßïõ 2007 óôéò 7 ôï áðüãåõìá óôï ÊÝíôñï Íåüôçôáò êáé èá ðñïçãçèåß ï áðïëïãéóìüò ôïõ áðåñ÷üìåíïõ Ä.Ó. Ðáñáêáëïýíôáé ôá ìÝëç ìáò íá ôáêôïðïéÞóïõí ôéò ïéêïíïìéêÝò ôïõò åêêñåìüôçôåò, þóôå íá Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá øçößóïõí, áëëÜ êáé íá åíéó÷ýóïõí ôï ðåíé÷ñü ôáìåßï ìáò. ÑÁÄÉÏ ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏÓ: Ãéá 3ç óõíå÷Þ ÷ñïíéÜ "âãáßíåé óôïí áÝñá" ç åêðïìðÞ ôïõ óõëëüãïõ ìáò "Áò êñáôÞóïõí ïé ÷ïñïß...", áðü ôç óõ÷íüôçôá 90,8 FM ôïõ Äçìïôéêïý Ñáäéïöþíïõ Ðïëõãýñïõ. Ôçí ðáñïõóßáóÞ ôçò Ý÷ïõí áíáëÜâåé ôá ìÝëç ìáò Ãåùñãßá Ôæçñßôç, ÍáôÜóá ÔáñêÜóç, ÄçìÞôñçò Áêñßâïò, Êáôåñßíá ÃêáôæÝ êáé Ãéþñãïò ØáèÜò. Ñáíôåâïý ëïéðüí êÜèå ÐáñáóêåõÞ óôéò 7 ôï áðüãåõìá, ãéá ìßá þñá ãåìÜôç ìå ìïõóéêÞ, èÝìáôá áðü ôçí ôïðéêÞ ëáïãñáößá êáé ðáñÜäïóç, ôçí ôÝ÷íç êáé ôïí ðïëéôéóìü. ÅÊ ÐÁÑÁÄÑÏÌÇÓ -Äáßìïíá ôïõ ôõðïãñáöåßïõ ôï Ýëåãáí ðáëéüôåñá- Þ áðü äéêÞ ìáò áðñïóåîßá, ïé ëåæÜíôåò ôùí óåëßäùí 33-34 ôïõ ðñïçãïýìåíïõ ôåý÷ïõò (35ï Óåðô. Ïêô. 06) ôñåëÜèçêáí. Ãéá íá ôéò åðáíáöÝñïõìå óôá óõãêáëÜ ôïõò èá áñéèìÞóïõìå ôéò öùôïãñáößåò ìå ôç óåéñÜ ðïõ Ý÷ïõí óôéò óåëßäåò áõôÝò, ùò 1ç, 2ç, 3ç, 4ç. ¸ôóé ïé áíôßóôïé÷åò ëåæÜíôåò ôïõò èá åßíáé ç 3ç, 4ç, 1ç, 2ç. ¢íèñùðïé åßìáóôå... êé üðïéïò êáôÜëáâå, êáôÜëáâå!

Áðü ôéò ðáñÜëëçëåò åêäçëþóåéò ôïõ 3ïõ Äéåèíïýò ÖåóôéâÜë Ëáïãñáößáò êáé ÐáñÜäïóçò ôïõ Ëáïãñáöéêïý Ïìßëïõ Ðïëõãýñïõ.

37

ÐÑÏÃÑÁÌÌÁ ÐÑÏÅÔÏÉÌÁÓÉÁÓ ÔÌÇÌÁÔÙÍ: Ç íÝá ÷ïñåõôéêÞ ÷ñïíéÜ Ý÷åé îåêéíÞóåé Þäç áðü ôï ÓåðôÝìâñéï êáé ôï ðñüãñáììá ðñïåôïéìáóßáò ôùí ôìçìÜôùí Ý÷åé ùò åîÞò: ÔìÞìá Íçðßùí: ÓÜââáôï 10.00ð.ì.-11ð.ì., ÔìÞìá Á´ ÔÜîçò: ÓÜââáôï 12.30ìì.-13.30 ì.ì., ÔìÞìá ´ ÔÜîçò: ÓÜââáôï 10.30 ð.ì.-11.30 ð.ì., ÔìÞìá ô ÔÜîçò: ÓÜââáôï 11.30ð.ì.-12.30 ì.ì., ÔìÞìá ô- Ä´ ÔÜîçò: ÓÜââáôï 9.00ð.ì.-10.00 ð.ì., ÔìÞìá Å´ ÔÜîçò: ÓÜââáôï 13.30 ì.ì.-14.30 ì.ì., ÔìÞìá Óô´ ÔÜîçò: ÐáñáóêåõÞ 18.00ì.ì.-19.00 ì.ì., ÔìÞìá Áñ÷áñßùí Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ: ÊõñéáêÞ 11.00ð.ì.-12.00 ì.ì., ÔìÞìá Áñ÷áñßùí Ãõìíáóßïõ-Ëõêåßïõ: ÊõñéáêÞ 17.00 ì.ì.-18ì.ì., ÔìÞìá Ãõìíáóßïõ-Ëõêåßïõ: ÊõñéáêÞ 18.00ì.ì.-19.00ì.ì., ÔìÞìá Åíçëßêùí Áñ÷áñßùí: ÊõñéáêÞ 19.00ì.ì.-20.00ì.ì., ÔìÞìá Åíçëßêùí Ðñï÷ùñçìÝíùí: ÓÜââáôï 18.00 ì.ì.-19.00ì.ì., Á´ ×ïñåõôéêÞ ïìÜäá: ÓÜââáôï 19.30ì.ì.-21.00ì.ì., ÔìÞìá Ðáñáäïóéáêþí êáé ëáúêþí ïñãÜíùí: ÊõñéáêÞ 15.00ì.ì. Ôï ôìÞìá Êáèéóôéêþí êáé ÅðéôñáðÝæéùí ÷ïñþí èá ëåéôïõñãÞóåé ðñïóå÷þò. ÔÏ ÂÁÐÔÉÓÌÁ ÔÏÕ ÐÕÑÏÓ, óôéò ðñüóöáôåò äçìïôéêÝò åêëïãÝò ôïõ ÄÞìïõ Ðïëõãýñïõ, Ýëáâå ï ðñüåäñïò ôïõ Ïìßëïõ ìáò, Óôáýñïò ËïõêÜêçò. Ôï üôé äåí åîåëÝãç ãéá 3 ìüíï øÞöïõò, ìáò óôåíï÷þñçóå âÝâáéá áñ÷éêÜ, äåí ìáò "÷Üëáóå" êáé ðïëý üìùò óôç óõíÝ÷åéá, êáèþò äåí èá ôïí ÷Üóïõìå áðü ôéò äñáóôçñéüôçôåò ôïõ Ïìßëïõ ìáò. ÐÜíôùò êáé ôï íÝï Äçìïôéêü Óõìâïýëéï èá Ý÷åé "Üñùìá" ...Ëáïãñáöéêïý, êáèþò åîåëÝãçóáí ï ðñþçí áíôéðñüåäñüò ìáò, Íßêïò ÃêáôæÝò êáé ðïëëïß ößëïé ôïõ Ïìßëïõ ìáò. Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ï "Ðïëýãõñïò" êõêëïöïñåß áðïêëåéóôéêÜ ÷Üñç óôçí áãÜðç êáé ôçí ïéêïíïìéêÞ óôÞñéîç ôùí áíáãíùóôþí ôïõ. Ç áãÜðç áõôÞ Þôáí ðïõ ìáò Ýêáíå áðü ôçí áñ÷Þ íá íéþóïõìå, ðùò ìðïñïýìå íá ôá âãÜëïõìå ðÝñá ìüíïé ìáò ÷ùñßò äåóìåýóåéò êáé õðï÷ñåþóåéò. Ãé áõôü äåí åßíáé õðåñâïëÞ íá ðïýìå üôé ï "Ðïëýãõñïò" åßíáé ðåñéïäéêü üëùí ôùí Ðïëõãõñéíþí. Åìåßò óå áíôáðüäïóç áõôÞò ôçò áãÜðçò åñãáæüìáóôå íõ÷èçìåñüí, þóôå íá ðáñïõóéÜæïõìå êÜèå öïñÜ èÝìáôá åðßêáéñá êáé Üëëá ðïõ áöïñïýí ôçí éóôïñßá êáé ôçí ðïëéôéóôéêÞ êëçñïíïìéÜ ôïõ ôüðïõ ìáò. Óáò åõ÷áñéóôïýìå üëïõò áðü êáñäéÜò -éäéáßôåñá ôïõò Ðïëõãõñéíïýò ôçò äéáóðïñÜò- ãéá ôç óõãêéíçôéêÞ áíôáðüêñéóç êáé êáëïýìå ôïõò ößëïõò åðáããåëìáôßåò, íá äéáöçìßóïõí ôéò åðé÷åéñÞóåéò ôïõò ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò. Ïé ÷ïñçãïß ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò ãéá ôï íÝï Ýôïò 2006 åßíáé: ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÓ-ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÓ: Ãåþñãéïò Äçìïýäçò 250, ×ñßóôïò Ãåñï÷ñßóôïò 200, ÃéÜííçò Ôóßêïõëáò 200, ×ñÞóôïò É. ÓáñÜöçò (¢ã. Ðñüäñïìïò) 50, Âáóßëåéïò ÊáñáôæéïâÜëçò 20, ÉùÜííçò ÌõëùíÜò 50, ËÜæáñïò ÌðïõëÜêçò 120, Èåï÷Üñçò Óéþæïò 88, ÄÞìçôñá Ãáâñßëç 50, Áóçìßíá ÊáæÜíç 50, Ì. ×ñõóÜöç 100, Éùáêåßì ØáèÜò 50, Âïýëá ÄéìçíÜ 50, ÊïóìÜò ×ëéÜðáò 50, Ìáßñç Êõñéáêßäïõ 100, ×ñÞóôïò ÐéðÝñêïò 20, ÁâñáÜì Ðáðáäüðïõëïò 50, ¢ããåëïò ÌÜíôóéïò 50, ×ñÞóôïò ÐáðáãéÜííçò 100, Ãéþñãïò ÆùãñáöÜêçò 50, Åõñéðßäçò ×áôæç÷ñÞóôïò 50, ÉùÜííçò ÔóÜôóáñçò 50, Íßêïò Êïýñôçò 30, Åõèõìßá ÈùìÜ (ÊåöáëïíéÜ) 50, ×ñõóüóôïìïò ÊñéìðÜò 50.

38

ÌÁÑÔÉÏÓ-ÁÐÑÉËÉÏÓ: ¢ííá Ó÷ïéíÜ-Êå÷ñéìðáñßäïõ 200, ×ñéóôüäïõëïò Ãêïëüçò 200, ×ñÞóôïò ÁóçíéíÜñçò 50, ÐïëõîÝíç ÊïóêéíÜ-Äåóýëëá 50, Ãåþñãéïò ÌïñÝíïò (ÊáâÜëá) 100, Íéêüëáïò Âëá÷Üâáò 50, Éùáêåßì ÔÜóéïò 50, Ãéþñãïò Äáñáâßãêáò (Ç. Ð. Á.) 250$, ÊõñéáêÞ ÌáñÝôç-ØáèÜ 50, Íéêüëáïò ØáèÜò 50, ÁèáíÜóéïò ÊáÀóçò 100, Ìé÷Üëçò ÄÝëëéïò 20, Ðüðç ÌðáíôÝ 50, ×ñÞóôïò ÐáñáèõñÜò 50, ¢ííá ÐéðÝñêïõ-Ñßæïõ 40, Åõáããåëßá Ìáíùëïýôóéïõ-Ôïõìáíßäïõ 100, Ìáßñç ÔóïõãêñÜíç 100, ðáôÝñáò ÁèáíÜóéïò ÄáëéáíÜò 20, Êáßôç ÆáìðïýíçÄåóðïôßäïõ 50, ÓôÝëëá ÊáÀóç-Ëáìðñßäïõ 100. ÌÁÉÏÓ-ÉÏÕÍÉÏÓ: Êùíóôáíôßíïò Æáìðïýíçò (ÂÝñïéá) 350, Ãéþñãïò & ÈÜëåéá ÊáññÜ 200, ÂáóéëéêÞ Ëáìðñïðïýëïõ 100, Ðáýëïò ÅììáíïõÞë 50, ÓïõëôÜíá ÌðïõëÜêç-ÔóïõëíáñÜ 100, ÉùÜííçò ÌðñïõôæÜò 20, Ðáýëïò Óôåöáíßäçò 30, Åëâßñá ÌåëÜ 50, Ìé÷Üëçò Æáìðïýíçò 100, Ãåþñãéïò Æïãëïðßôçò 80, ÆÞóçò Ëüãáñïò 30, ÏñöÝáò ÆÝñâáò 20, Ìáñßá ÌðáëÞ 30, ÌÞíá Â. Óôéâá÷ôÜñç 40, ÈùìÜò ÁíäñïíÜò (Ìåëâïýñíç) 50, Ìáñßá ÊáóôñÝôóéïõ 20, Êáßôç ÌðáëÞ-ÄáóêáëÜêç 50, Öéëßôóá ÌðáëÞ-ÊáìÜ 50, Êáßôç Æáìðïýíç 20, ÓôÝëëá Æáìðïýíç 20, Áíôùíßá ÓôïãéÜííç-ÑÞãá 50, ¢ííá ÍéêïëáÀäïõ-Áñâáíßôç 100. ÉÏÕËÉÏÓ-ÁÕÃÏÕÓÔÏÓ: Ìáñßá Ñçãïðïýëïõ 50, ÄçìÞôñéïò È. Ðáðáäüðïõëïò 100, Ãéþñãïò ÂñåôÜò 50, ÃéÜííçò ÌõëùíÜò 50. ÓÅÐÔÅÌÂÑÉÏÓ-ÏÊÔÙÂÑÉÏÓ: ×ñÞóôïò ÌïñÝíïò 200, Ìáñßá ÌðïõëÜêçËõðçñßäç 200, ÈùìáÞ ÌðïõëÜêç 100, Êþóôáò Êáìðïýñçò 50, Çëßáò ÓÜññçò 50, Âáóßëåéïò Ôóéþíçò (Áõóôñáëßá) 50, Íßêç Êïõãéþíç-Êïíôáñßíç (ÊáíáäÜò) 150, Åõèáëßá ÅììáíïõÞë 100, Íßêïò Êïýñôçò 50, ×ñÞóôïò ÐéðÝñêïò 20, Ãåñáêßíá ÄéáìáíôïõëÜêç 30, Ìáßñç Áóáíéþôç-ÄñïìðáëÞ 30, ÁèáíÜóéïò ÔóáìïõñôæÞò 100, ÁèáíÜóéïò ÊáÀóçò 100, ¢ããåëïò Ö. ÌÜíôóéïò 50, Ìé÷Üëçò ÐéðÝñêïò 40, Ôáóïýëá ÊåëéáöÜíïõ 25, ÊëÝùí ÂáóéëÜêçò 30, Íéêüëáïò ÌðïõëÜêçò 20, Ìïõ÷ôÞ-ÊáñáâÜôïõ ÓïõëôÜíá 100, Ôïýëá ×ñçóôßäïõ 50, ÁóôÝñéïò ÃñáììÝíïò 150, ¢ííá ÊáñíÞ 50, ÂáóéëéêÞ ×ñéóôïäïýëïõ 50, Ìáñßá ÐáðáðÝôñïõ 50, Áöñïýëá Ó÷ïéíÜ-ÐáðáöëùñÜôïõ 50, Êáßôç Êïõãéþíç-ÏõæïãéÜííç (ÊáíáäÜò) 100, Êáßôç Æáìðïýíç-Äåóðïôßäïõ 40, Öþíçò Æïãëïðßôçò 150, Ìáñßá Ìé÷. Êõñêïýäç 50, Ìáñßá ÌÜíôç 50, Ìáñßá ÌðÜêç-ÁìðåëÜ 100, Áðüóôïëïò ÌáæáñÜêçò 50, ÅëÝíç ÔóÜôóáñç-ÂáóéëáêÜêç 50. ÍÏÅÌÂÑÉÏÓ-ÄÅÊÅÌÂÑÉÏÓ: ÖùôåéíÞ Ðáíáãïðïýëïõ 50, Ìáñßá Ð. Êõñêïýäç 20, Ìé÷áÞë Öéë. ÄÝëëéïò 100, Êùí/íïò Ã. ÁóçìéíÜñçò 100, ÔáîéÜñ÷çò Áíäñéôóüðïõëïò 30, ÔÜóïò Ðáðáäüðïõëïò 100, Íßêïò Êïýñôçò 50, ÈùìÜò ÁíäñïíÜò 50, ×ñõóüóôïìïò ÊñéìðÜò 50, Öþôçò Æïãëïðßôçò 70, Ìáßñç Ìïõ÷ôÞ 20.

ÊÁÑÁÌÁÍÏÓ ÉÙÁÍÍÇÓ Áñ÷éôÝêôùí Ìç÷áíéêüò - ÅÄÅ Ìáêåäïíßáò 8 Ðïëýãõñïò ôçë.: 23710 24993, Fax: 23710 21244

ÂÁÓÉËÅÉÏÓ ÐÁÍÉÙÑÁÓ Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò - ÅÄÅ Ðïëýãõñïò ôçë., fax: 23710 22444

ÊÅÍÔÑÏ ÁÉÓÈÇÔÉÊÇÓ ÁÄÕÍÁÔÉÓÌÁÔÏÓ Ðáíáãéþôá ÁóâåóôÜ áéóèçôéêüò Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 21919

ÅÎÉ ÂÑÕÓÅÓ bar-restaurant-cafe Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 24820

ÔÏ ÄÙÑÏ ÔÇÓ ÖÕÓÇÓ

ÅÕÑÉÐÉÄÇÓ ×ÁÔÆÇ×ÑÇÓÔÏÓ

Üíèç - öõôÜ Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 21421

ó÷ïëéêÜ - ÷áñôéêÜ - åßäç ãñáöåßïõ Ðïëýãõñïò, ôçë.: 23710 24228

39