P oRa D n i k M E n E D Ż E Ra S to M oz
Nowe ustawy, które nie przystają do rzeczywistości świadczeniodawców Dr Kamila Ćwik, zastępczyni Prezesa Zarządu Oddziału Lubelskiego STOMOZ, analizuje słabe punkty projektu ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta oraz ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa.
Ochrona zdrowia od lat jest nieustannie reformowana. Kierownicy podmiotów leczniczych jak i sami ustawodawcy stoją przed coraz trudniejszymi wyzwaniami. Kluczowym pytaniem wydaje się być odnalezienie parytetu pomiędzy konstytucyjną gwarancją dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych a uzyskaniem efektów ekonomicznych z prowadzonej działalności leczniczej. Rozwiązania tego problemu upatruje się we wprowadzeniu kluczowych ustaw w szpitalnictwie. Pierwszą z nich, która pojawiła się na stronie Rządowego Centrum Legislacji, jest projekt ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Pomimo szeroko zakrojonej krytyki pierwszego projektu ustawy z 2018 roku, rząd nie zaprzestał prac, uznając wdrożenie standardów jakościowych w podmiotach leczniczych jako priorytet, tworząc w ten sposób pewien model zarządzania podmiotem leczniczym, w sposób dający korzyści wszystkim interesariuszom, zarówno pod względem organizacyjnym, medycznym jak i ekonomicznym. Ustawa miała wejść w życie z początkiem 2022 roku, ale tym razem również tak się nie stało. Projekt ustawy wprowadza zarządzanie jakością w trzech wymiarach: klinicznym, konsumenckim i zarządczym. Jak czytamy w ocenie skutków regulacji do projektu ustawy, celem projektu ustawy jest wdrożenie rozwiązań prawno-organizacyjnych, które w sposób kompleksowy i skoordynowany będą realizowały priorytety polityki zdrowotnej w obszarze jakości. W procesie wdrażania założeń ustawy przewidziano pięć kluczowych filarów, na których ma się opierać system zarządzania jakością w szpitalach: – autoryzacja podmiotów wykonujących działalność leczniczą (szpitale);
52
OSOZ Polska 6/2022
– monitorowanie zdarzeń niepożądanych; – usprawnienie akredytacji w ochronie zdrowia; – usprawnienie wypłaty pacjentom rekompensat za zdarzenia medyczne; – tworzenie i prowadzenie rejestrów medycznych. Projektowana ustawa nakłada na podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne szereg nowych obowiązków. Co istotne, w ocenie skutków regulacji wskazano, jakie koszty będą ponoszone w związku z wdrożeniem ustawy przez NFZ oraz nałożeniem na Rzecznika Praw Pacjenta dodatkowych obowiązków. Jednak nie pojawia się informacja, jaki nakład pracy oraz finansowy będzie spoczywał na podmiotach leczniczych. Z całą pewnością należy podkreślić, iż jakość stała się elementem przewagi konkurencyjnej, ale też uznać ją należy za cel nadrzędy funkcjonowania placówek medycznych. Jednak przy aktualnych niedoborach kadrowych, kłopotach finansowych, znaczącym obciążeniu pracą administracyjną medyków, przynajmniej część założeń ustawy – nawet jeśli słuszna – wydaje się trudna do realizacji i będzie odbywała się kosztem innych zakresów działalności podmiotów leczniczych, co z pewnością nie wpłynie na jakość rozumianą jako jakość kompleksową. Do prawidłowego wdrożenia ustawy konieczne będzie również wyposażenie personelu w wiedzę, szereg umiejętności oraz narządzi do zapewnienia funkcjonowania systemu zarządzania jakością zgodnego z założeniami ustawy. Drugim rozwiązaniem legislacyjnym, które spotkało się z równie dużą krytyką, jest projekt ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa. Ustawa jest odpowiedzą rządu na złą sytuację finansową większości podmiotów leczniczych w Polsce. Konsekwencją tej sytuacji jest nieterminowe regulowanie zobowiązań, narastające zadłużenie, a w ostatecznym rozrachunku niezadowolenie wszystkich interesariuszy. Niewątpliwie, taka sytuacja wymaga naprawy, interwencji oraz podjęcia istotnych działań, jednak środki, które w tym celu przewidziano w ustawie wzbudziły falę emocji, negatywnych odczuć i kontrowersji. Projekt swoje założenia koncentruje na sposobie zarządzania jednostką i kompetencjach managerów podmiotów leczniczych. Dla poprawy rentowności szpitali oraz ich funkcjonowania przyjęto szereg rozwiązań skupiających się na utworzeniu mechanizmu kategoryzacji szpitali w zależności od uzyskanych efektów ekonomicznych, tworzenie planów rozwojowych oraz naprawczo-rozwojowych, a także okre-
