Zie mijn zorgen

Losgezonken van haar man, moegestreden voor haar dochter met downsyndroom en verdrietig door alle pijnlijke opmerkingen hierover van anderen. Als een zware steen hangen de zorgen boven het hoofd van moeder Kyra in de indringende voorstelling Broos.

HHet begint allemaal zo onbezorgd, in de voorstelling ‘Broos’ van Matzer Theaterproducties. Een tokkelende gitaar, prachtige muziek waarin Menno en Kyra elkaar vinden bij hun ontwikkelingswerk in Afrika. Ze krijgen hun eerste kind Samuel, en in alles lijken ze voor het geluk geboren.

Maar met de geboorte van hun dochter Romy komt de broosheid van het leven rauw binnen. De gestapelde stenen die hun uitgestippelde pad naar geluk markeerden, schopt Kyra uit elkaar op het podium. Romy is anders, zo blijkt al bij haar geboorte. Kyra voelt het als haar falen. Zwarte gedachten flitsen door haar hoofd: Romy zal gepest worden, nooit zelfstandig kunnen zijn, ze is als een ketting met een zware bal aan haar been.

Dan komt na een paar uur de rust en acceptatie. Samen met Menno spreken ze uit: dit kunnen wij. Dat voelt alleen anders, als ze onderzoek na onderzoek in het ziekenhuis moeten doorstaan. Als de kraamvisite met vragen komt als: had je nou zo’n test gedaan? Wat is nou de levensverwachting?

Kyra valt langzaam in stukjes uiteen en raakt zichzelf kwijt in de grote verantwoordelijkheid die ze voelt

In de voorstelling vertelt een moeder hoe ze zichzelf kwijtraakt in de zorg voor haar dochter met het syndroom van Down voor Romy. “Ik ben de regisseur van haar gezondheid en geluk, haar bodyguard en beschermengel.”

Menno is druk met zijn werk, maar voor Kyra voelt het alsof ze die keuze niet heeft. “Ik ben een moedereend, waarvan de jongste nog steeds meelift op mijn rug. Maar ze eet graag, dus moet ik steeds harder peddelen om niet kopje onder te gaan.”

Samuel is als een tolk voor zijn bijzondere zusje, een ‘syndroomvertaler’. Hij begrijpt haar, maar wordt ook stil. Alleen ontbreekt de tijd om daarbij stil te staan, verzucht Kyra.

Het meest alleen voelt ze zich met vrienden, die praten over de beugel van hun dochter en de jurk die ze gaat dragen op het eindfeest. Terwijl zij een plek moet zien te vinden voor hun ‘levend leed’.

Uiteindelijk weet een coach haar een spiegel voor te houden. Want moet ze echt alles alleen doen? Of kan ze haar oude Afrikaanse motto It takes a village to raise a child mis- schien weer leven inblazen?

Haar zoon Samuel breekt en eist zijn recht op liefde op. Dan komt de muziek terug in hun leven en vinden ze voor Romy een school die eindelijk past, en een logeerhuis. Ze maken weer een reis naar Afrika en weten vervelende opmerkingen te pareren. “Ja, er mislukt er weleens eentje. Net als bij pannenkoeken, maar die zijn net zo lekker.”

Romy, inmiddels 20 ‘maar van binnen 6’, gaat ‘op kamers’ en het blijkt een fijne plek. “Loslaten, dat is onnatuurlijk bij dit kind. De dagelijkse zorg wel, maar haar laten we niet los.”

Die kwetsbaarheid die actrice Lottie Hellingman zo treffend verbeeldt, komt ook terug in andere voorstellingen van schrijver en regisseur Madeleine Matzer over dementie en smartphonegebruik in het verkeer. Net als bij deze voorstellingen is er bij Broos ook een nagesprek, waarin er ruimte is om eigen ervaringen te delen. Want er is veel meer aandacht nodig voor die verborgen zorgen, zo merkte Madeleine Matzer bij de interviews die ze had met zes moeders. Ook luisterde ze de podcast Levend verlies en werd ze geraakt door onderzoek waaruit blijkt dat maar liefst 60 procent van de moeders met een zorgintensief kind een burn-out krijgt.

Madeleine: “Een moeder van een meisje van 17 met het syndroom van Down zei me: ‘Er is in al die jaren maar één keer iemand geweest die heeft gevraagd hoe het met mij gaat.’ Het verhaal van gezinnen met een extra zorgtaak wordt nog te vaak niet gehoord of gezien, omdat degene die extra zorg nodig heeft, vaak het middelpunt vormt.” |

Theatervoorstelling Broos gaat vanaf april 2023 op tournee langs theaters, zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten. Informatie over de speellijst via matzer.org of voor boekingen via Marieke Simons, marieke@matzer.org.