Psyfar | maart 2022 | nummer 1
64
Q&A Dr. A.J. Risselada
Interactie tussen energydrank en methylfenidaat
Instellen op medicatie bij verlengd QT-syndroom
14-jarig meisje met ADHD en hechtingsstoornis; zij
Ongeveer 60-jarige vrouw, bekend met verlengd QT-
gebruikte Medikinet CR (20 mg). Gebruik gestaakt
syndroom, waardoor 25 jaar geleden hersenschade
na ernstige tachycardie, interventie met behulp van
na reanimatie en coma. Zij heeft last van paranoïde
ambulance , later bleek dat ze twee liter energydrank had
wanen, angst, somberheid en insomnia. Quetiapine
gedronken . Ze wil niet helemaal stoppen met energy
en mirtazapine voor de slaap hadden geen effect. Het
drank (groepsgebeuren), maar toch wel graag weer
hoofdartikel van Psyfar september 2012 heb ik gelezen.
medicatie om zich op school beter te kunnen concen-
Een praktisch advies met betrekking tot medicatie
treren. Dus niet in het weekend. Welke medicatie bij
bij deze problematiek stond er echter niet in (‘het is
herstart, welke controle is er nodig en is er iets te zeggen
zaak alert te zijn bij familiair verlengd QT-interval’).
over welke hoeveelheid energydrank acceptabel is?
Wat zijn nu de beste mogelijkheden? Ik meen dat bij aripiprazol wel gerapporteerd is dat het eerder een verkorting dan een verlenging van het QT-interval kan
Ik zou de oorspronkelijke medicatie gewoon her starten in de oorspronkelijke dosis. Het probleem is immers niet door de medicatie veroorzaakt maar door de energydrank. De Medikinet zal een bijdragende rol hebben gespeeld. Geen controles anders dan normaal, maar gebruiksadviezen rondom die energydrank zijn wel nodig. Bij voorkeur gewoon niet op dagen dat ze methylfenidaat gebruikt, of in zeer beperkte hoeveel heden. De ene energydrank is de andere niet, dus er is geen algemeen advies te geven. Of je moet guanfacine als alternatief overwegen voor methylfenidaat.
‘Zo nodig’-medicatie Ik schrijf veel lage doseringen antipsychotica voor bij kinderen met ASS. Vaak is er bij deze kinderen sprake van emotieregulatieproblematiek. Dit gaat vaak wel wat beter met een lage dosis van bijvoorbeeld risperidon dan wel aripiprazol, maar desondanks krijgen kinderen soms dan nog wel eens een uitbarsting. Is het dan zinvol om bijvoorbeeld een benzodiazepine ernaast te geven? Of nog een extra dosis antipsychotica zo nodig, of bijvoorbeeld pipamperon als zo nodig erbij? is dit zinvol en/of mogelijk?
Ik zou altijd proberen te volstaan met één middel. Als dat laag gedoseerd is en het effect nog onvoldoende, dan eerst de dosering wat verhogen. Additietherapie met andere ‘dempers’ zou ik zo veel mogelijk vermijden als je nog niet hebt kunnen vaststellen dat een hogere dosis van een middel als monotherapie onvoldoende effectief is. Vooral non-medicamenteuze interventies zijn ook relevant. Kortdurend de dosis van hetzelfde antipsycho ticum verhogen (zo nodig) is ook een mogelijkheid.
geven. Is dat bij deze patiënte dan de beste keuze van de antipsychotica? Kan daar dan nog een SSRI bij? Of neemt het risico dan zodanig toe, dat een SSRI altijd vermeden dient te worden?
De partieel agonisten zijn QT-neutraal. Lurasidon is ook gunstig. Alle andere antipsychotica kunnen QT-verlen ging geven. Mirtazapine en quetiapine die al geprobeerd zijn konden dat ook. Het maakt andere antipsychotica niet per se gecontra-indiceerd, behalve haloperidol in hogere doseringen, pimozide en sertindol. Het blijft vooral een kwestie van monitoren. Toevoegen van een SSRI kan eventueel ook, maar dan zou ik sertraline kiezen en in elk geval geen citalopram of escitalopram. Liever ook geen fluvoxamine, paroxetine en fluoxetine vanwege de interacties met onder andere antipsychotica waardoor de QT-problemen (die dosisafhankelijk zijn) kunnen toenemen.
